Jt'UH'^l . IL^-ti-HiC. fh ISi^

^AEIS ET MO

DVS INQ.VIRENDI
ftdamnandi quofcaq;,haereticos (e»
cundutn conruetudmemRoina
n% curi^somnibus fidelibus
Miercrtim heretic« prauitatisinquifitoribasfcitudi
gnifamp;mus^ folenni quoda Ma^ftro Noftro
Ftatte ordtnts pr xdicatora copofinis¹

EPISTOLA PRIDEM

imlTa a famofo viro magiftro loanne
Eckio Theologize, amp; Juris do
dote ad R. Patrem ftattem
lacobum Hoochihaet
«Uglllrn nofttu fthxreticae prauitati's fnqui
(itoiemcura quotationibusin
gineamp;c.

^tn gratia amp; ptloilcgiq

1« - — k

. 'i
? . f i

inbsp;Ci V-^i H y c

. ■ . ' J iJiC . - ii^ - J i . cînbsp;- - wJ» - «

ï,' 3 a I q A a O T r a

c-rtol Oïia^r.:.. o'.'.vc\cA--iA c

■ ' ;

niüiji-iiif:quot;'i/..-^____ ,

ei?nbsp;V...r.quot;. ; O

t, ^ —

INCIPIT TRACTATVS DE ARTE

amp; modo inquircndi amp; damnandi hœreticos,

fecunducóletudméKomanascuti«nbsp;3

pcrquêdâcximium Magiftrûno
ftrù de otdine predicatorutn
compoitatus«

IVONIAM omne multiplex indiftindum nccclTa-
MO parit contiiKonemjEt erroris mater eft «quiuoca
tio femper,ldcirco vt iftam artem diftindius 8c fubti
ll.usÄfaciliuspoffimenucliare,volo ipfam in tcgii»
£ faciliter memorabilest
PRIMA.

ANTE omnia euocandus Spiritus fanclus, 8c örandum denote
pro gratia dei,vt aâ»s ille inquirendi incipiat,profïciat,perfïs
oatur,non ex vana gloria,nec propter vanaoi gloria,aut peca
niam querendâ.Sed ex amore dei amp; zelo veritatis,prppter gla
tiam dei,amp; honorem San✠Sedis Apoftolic«,amp; pacem ccclca
CÛe catholicîe,adfupprimédos errores, amp; fedanda fcandala, Ä

fSTA intentioncformata,quâimpoffibiIceftn5 placer« deo
eum fit faniäiirimaÄiüiccriirima, oportet firmiter credere Ä
niillatetiuàdHbitare.Oîiod Papâ eft impoffibile errare,fcd qc» .
Guiddixerit,voluerit,di£poIuerit,hoctanq vocem Petri immo
^us Chrifti oportet acccptare.Q.uodri quis in hoc vellet du=
^te aut rationem querere,lUe iam de fado non inquißtor cf
fet fedinquirédus tan| cettiCfime hxreticus.Et quia tota vis.
huius attis in hac régula iacet,ideo digium duxi eam inexpu«

ESÂtNiiï effet ver a ccrta régula ifta,nullus poffet inq»
ti 8c iudicari aut condénari lisereticus in fanfla Romana ccclc?
fia Ethocduabusfationibus.Prima.QuiaPapaeftlex animas
ta 8c viua in terris,ablata autem lege aut dubitata^jâ nihil pof-
fet fecundum eam iudicari amp; fierijdeo oportet effe ccrtilTimu
Paoamnon errarc,Secunda.Q.uiah^cticifolent fetcxtu'fcn
Dtura; facr« defendete,fed illa cft litcra amp; mortualex, potens
in multas falfas fentcntias trahi,fi'cut patet in multis glofis ^
fertim Hugonis Cardinalis noftri ordinis Et fie heret anguilla
omnis h»rcticus, SEC YNDO.probatm ifta régula irrefra
--------------------------gabilite

ARSINQIRÏNDISEV

^bilîtcf.Quia iïPapa poffet errare,tunc eiiS ccclclla poffet ét»
tare,cutti fit primum amp; futnmum eccleflg membrum.Si autem ee
clefia poffet errare,tunc etiam Chiiftus poffet errate, cu fit vna
caro cûecclefi'a,amp; duo in cartievtia. Si autem Chtiftus erratet,
tûc etiam deus poffet errare quod eft impoffibile, cum Chriftug
fit deus.Vnde,amp; reae,Turiftae dicunt quod Papa fft ecclefia ipa
iuxta tllud Biangilii,Si te non andierit die ecclefi'« ideft prefae
to,quod fi ecclefiam ideft prelatS non audterit,fit tibi ftcut eth®
nicus amp; publieanus.Ex ifto textu clare habetur quod Papa fit ee
clefla,amp; qui eS non audit eft ficut ethnicus. CEx quo fequitur
quod poteft etiâ amp; debet occidi, quia ethnicos amp; Turcos lufttï
eft occidi 6c debellari aChriflianis.Ecce fic patet régula vetiüv
ma»

î ■ Sed hie furit duo argumenta vîdendâlt;
PRTMVM.Tamen fandus Petrus ff pius errauit,vt cftin Hian
gclio,quando dominus eum Satauâ vocauit» 6c alias,ergo Papa
potéfterraret

RESPONDETVR.
Hoc€ft vnafrafea amp;brocardicuargumeiîtum.Natntiîc tempo*
fis nondum acceperat Spiritum fandûjlicet fuiffet in gratiadei
Quia poteft aliquis effamp;in gratia dei,nonhabcndo Spititû fan^
âum,vt alias habet videri per Magiftros Nqftros»
Sf âùtg ôbiicis,T3ûjen Paulus cumrcprehetidit ad Galâta^prf
raonbsp;RESPONDETVR.

Hoc fuit vcnialc peccatum amp; difpenfatio quasdam pîîe fi^dià

Si rurfus dicis,Non videtur Paulus pro re leuiamp; veniali tana
tutnfacere,mfi fuiffet periculum animarum ibiyNam dicit,Vèii
tateiti ]^amgeliî fuiffe diuifam,hoc autem eft Chriftam negarlt;
amp; infideîitatc peccare.

RESPONDETVR.
Sanfti primitiu^ ecclefiîefuerunt feruentes,fdeopartiâ peecaa
tia tang maama reprehcndebant.Nam quod nos modo hasretia
cos occfdimus amp;comburimus,tunchomicidinmreputaffent,cû
tamen noftro tempore,fî reda fît intcntio,nö tantû fît fîne peç
catojfed etiam cum magno merito.Sicutreddere debitu matri»
inonialc,non fine peccato fieri tili dixiffent,iuxta illud. Eece îti
fniquitatibusconceptusfum,amp;in peccatis concepitme matec
mea,Sed de tioftro fJBCulo etil fîne veniali peccato fieri poteft,
amp; eft opus iuftiti«.

CSEC VNDVM Argumenttjm,Cur ergo fanâî patres fuo tem
i»ore tóreticos cum fcripturis fandis exf ugnauerunt, amp; nobis

•r.quot;nbsp;quot;quot; idin

DAMNANDI HAmOTCOS

O in exèmplum reliquerunt»

RESPONDET VR.Hic alia eil ratio tcmporfs,Töc enim eccJe»
fia nôdurti fuit fîtmata,nec fides fatis robotata.Ideo neceiïe foa
It aim fcripturis fanâis contra haireticos pugnare.Nunc autem
oportet tanq de fîrmatafide eos examinariddeo multo fadlioï
eft modus noftri temporis quam illorura.Nam ipfi laboraucrût
amp; nos in eorum labores intrauimus.

TERTIA

NECESSEeftvthasreticc prauitatis înquffitor,amp;ipfe quoqp
certus fit fefe non errate,nec idéo agere êc inquirere quod veht
audire amp; doceri aliquid,fcd t antummodo doccre amp; audiri,aIios
qui noninquifitor fed difcipulus hfretici effet,quod effet abfur
diffimum-quinetiam incertus effet quid agere vellet.Poteit au»
tem certus fieri ex tribus.Primo,ex intentione ft'rma, iuxta re=
gulam primam,Secundo ,iuxta mentem inerrabilem Papa;, iua
*tarcgulamfecundam.Tertio,ex doftrinâ fanfti Xhom«, qu«
fola eft igne Spiritus fandi examinataamp; purgata,amp; fummi Phi
loibphorumprincipis Ariftotelis fententiis decorata*NaraiiTia
poffibile eft quod intentio illa crret,multominus Papa,maxime
minus doàrina fandi Thomf,in qua nifi effet bene fundatus iri
quifitor ,n5 effet à'gnus pulcherrimo ifto officio amp; titulo.Quia
folam fcripturam fandam fdre vt dixi,poffet illudi per haereti»
cos fcripturam varie interpretantesjdeo certara oportet habe
tetheologiam.

QVARTA,

OyANDO itaq; pro tribunal! fedet,tunc proteftari oportet q5
dcumfolumànteôculoshabeatjfîc tamen vt paries vel murus
aliquis inter oculos amp; denm fit »neoffendantur oculi eius a das
ritate dei,iuxta illud,Qui fcrutator eft maieftatis,opprimctur a

floria,Tt fic cum fponfa poffit dicere,En ipfc ftat pou parictem
lune autem parietem intelligo,quod fit intentio quîedara pia
in animo Inquifitotis.Hjec autem eft vt omnino fit folidtus p
tcgcndacoi^fioneotdinisnoftri,amp;non întendat defiftereab
offido doneccombuftus fît cum confufione h^eticus 8c iïc ipfe
en gloria totius ordinis offîdum fuum laudabiliter expleuerit.
Sic itaq; armatusarmatura dei,inuadatdiabolicos homines eu
Pfalmifta diccns,Tabefccrc mc fedt zelus roeus,Et itcrum,Per
fcdo odio oderam illos .Et nihil noceret fi aliqualitet você ex«
afpcf aret,amp; dcntibus frenderct,ant cette caput cû amariufculo
rifU aliquo fi'ducialiter moueret,Vt fic diabolus terreretur,amp; bç
teticusmagnafulminafututa tiraeret, fi forte deus ei pœnité
------------------------------------A.iii. tiam

' ARS INaVIKENDI SEV

tiam datét.Nam oportet înquißtotcm fecnndum apoftolam c3
omni patiétia amp; modeilia omnia experiri ft poffit anima lacraa
ti deo.Poft hoc.produdis digitis enumeret fibi de digito tn d£
gitum,aliqm'd terribile fimul infonans vel de ignc vcl alia poes
na,articulos de qutbus examinandus eft iuxta mentem Papa;,
«Cdicat, CREDIS HOC AN NON. Si crcdis, otn
nia tua rcuocabis,Si non,c5burcris.CSi autem hxreticus volu
tit refpondere amp; allegare aliquem,vel fcripturam fandain,Pro
hoc tcne tegulam quintam,

OyiNTA.

TVNC diccndum cft ei,üilede dominc,nonhtc eft tempus lia
tigandi 8c difputandi,fed fi'mpliciter rcfpondendi an in eccleiï
am fanftam catholicam credas.Dimitte doftores doftores effc
ccclefiam audire neceffe cft,Tlli poffunt errate,ecclefia non po
teft errare.Et fi'c per regulam fecundä forti ter eft vrgendus.Et
f emper aliquis rifus fiducialis intermtffendus,ïic tn vt non fiat
cachinnus indecens.NI cum grauitate 8c fuauitate oportet häc
rem amp; multa maturitate traftare.C Si autem h?reticus ceperit
alteclamareamp;dodorescü fcripturis iaftare,fefe paratum res
fpondere 8C rationemreddere fuotu di(aorîâ,petereq; fefe do»
ceri Sc folui fuas rationes vel authoritatcs. Tunc oportebit cû
maxima diligentia curare ne citcûftantes ifta diutius audiât,ne
forte mifericordiam cômoucat amp; iuftam habere caufam credaE
ab ahis.Quare hicfumme neceffaria eft bona caute!aqu«üttadl
turaregulafexta,

SEXTA.nbsp;- gt;

SCILlCETjMulto magis clametur,ac tumultns aliqut's vcl pe
da ftrepitus excitetur.flcut ludet fecerunt quando fandu Ste*
phanum volebant oppn'mcrc,ne audiretur.Nâ etiam fiitor pro
ecclefia dei metitorius eft,maxime fl ex prîcdida intêtione pro
ccdat.CSimul quoq; multis quîeftionibus,iuxta Ariftotelem in
Eenchis,vexctur,vt in diuerfa diftraétusjft in diuerfos intem
tus,aliquid dicat quod poffit iuuare.Nam oportet diabolo fais
quoqj artibus aliquem fupcrarc,ncc femper in digito dei d^o
nia eiicere,fed malû malo pcllere.Habet enim Éuangeliû fuatn
cpikeiam.nam fnquifitor debet fperarc quod coburetur haireti
eus omnino,ne cû confufl'oneccffet ab officio.C Bonum quoqp
cffet^fi ifla non iuuarent,ff mandaretur fub pena excomunieatf
onisfilenttum vtficinquifi'torcü omnimodeftia omnibus au»
dtentibus poffit fefe rcfoluere 8c dtccre,quod non intendat niff
faluté mifeti h«retici,Et bene effet cpntentus yt fuos doftorcs

allegaret

DAMN.^NDÎ HAmSTICCS.

allegârët.fl ptimo refpon(Jeret,an in eccleffatn aedeeet Nam
quid profunt omnes dodores, qm funt pars ecclefï«, ft' totam
eccleftam non credat,pr^fcrtim caput eiusfciltcet Papara,
Vt flc populus intelligat vere hsretkum, quia ecclefiam non
volt audircjamp;inquifi'torcs effc iuftos in propofito fuo, qaia ti
finccritcr ecclefiam colunt.

SEPTIMA

SOLICITE quoqjftatuendum eft, vtinquilïtorcs poti'flïmimi
fint de ordinePrœdieatorum.Namillihabentmagnam gratiâ
apud populum amp;antiquam famam quod fintdodi amp; zelofl pro
ecclefla catholica 8i Chriftiana fi'de.Ideo facih9 poiTunt fufpici
oncm populo facere contta hïercticum,quam alii quicunq;.SEa
CVNDO etiam ideo,quia poftquam ipfï multas pertulerüt cos
fuf'ones eo fïdelius amp; diligentius laborant,vt amp; alii confiindas
tur amp; ipfi Kc l'uâ îgnoimniam alien® ignominie iconfor tio folé
tur.

OCTAVA,

SOLICITAND VM cft omnibus modis,vt amp; ante hune adum
amp;intra,etiam poft adum,mittanturdiuerfi fratres in diuerfas
partes,prjefertimadPrincipesamp;Maiorespopuli, qui peifuas
deât hune hsreticum nolle ecclefiam audire,amp; hanc culpa mula
tum dilatent,magnificent,exaggerent,amp; pertinaciam hsretici
fummis v^'ribus deteitêtur, accufent etiam ,defpuant in terranti
inrcnt,pedibusacmanibusloquâtur,vtffc principes prouocet
ad indignationem, Pro inquilitoribus vero dicant,quanta mo»
deftia amp; charitatê ha:rcticum tradent,orent,fleant omniaq; téa
tent. CExpediret quoqj fi in pr^dicationibus publicis popu
lus (ïmilitef irritarctur,amp; magnis commifcrationibus fuper hç*
fcticum pro fanda ecclefi'a amp; fauore Inquifitorum(confitorum)
condtaretijr,ne poftca murmur in populo rclinqueretur ( ficut
fepius fadum eftjnon fuiffe h«reticum,fed iniuriamei fadam,
Namhincfquia negledafuit «fta tegula;vcnit,quodvfq,-hodie
multi aperteconfitcntur lohanncm Husamp; Hieronymumde
Praga fuiffe non conuidos,neciufte combuftos,Et probât hoc
argumento.Quod pollg illi funt combufti,ignis velut vltor ia
iuriXfin memtnem atrociu sfasuit-quam in ordinem Pr^dicato
tum,vndc funt Inquifitores qui illos combufferunt.Et allegant
illud fapientisjPer quaî quis peccautt p h$c amp; punitur.amp;d ftul
ti non intelligunt quod illis rada eft iuftitia,quia etclefiam noo
lucrûtaudirc,nris autê fratribus iniuria,qa voluerût audire Eea

_tnbsp;f A__rf*»? tJ__i •nbsp;« ^

)IO co
tufcât

ARSINoyiIŒNDIS^

cti(caot:De quo latius aliquando vnuni Iibrum compilabo ,qa9
obftruam os loquetitiura iiiiqua,quem pro honore ecclefig ze
lo fidci jam colligo

NONA

^ST vna fngulatis,quâ adhuc nullus tetigft qui de hac arte fcri
{)fit,qaaiii ego multo labore âcexperientia inuem,eft autem ifta
Qpod quia multifnrgunt qui antiquosdoâores leguntamp; (aiv
étû Thomam conteranunt de dicunt fe inuenire,quod vocabulâ
ECCLESIAE SANCTAEnosnoftris opiniombusnonalitei

Sr^teximus,quam olim falfae Phrophetg nomé domitu iuis me
atiis pr«texueûrt,amp; multos bonos Prophetas fub titulo nomi
nis domini ocdderunt,amp; populum feduxerunt,Ita nos fub nos
mine Ecclefia dicunt noftra mcndacia proponere,amp; non hasre
ticorum combuftores ,fed fandorum dei occifores criminantur
nihil de ecclefia fanda nos nifi inanem titulum habere,Et infa?
niilimi homines hanc fententiam propemodum cundis Prind»
pibus amp; laicis perfuafçrût,vt nos profedudoribus popuh 8C hó
micidis Chriftianoriipafrirâ iaditent,amp;plane pro ApoftolisAt»
ticlirifti habeantjdicétes le de hoc vno id colligere indicii,quod
nunquam facra literas,nunquam fandos patres(iis enim eccle*
fiam conitare aiuntjfed Ariltotelem amp; opiniones hominum fo?
lûmodo doceamusfiis enim Antichriftus vtetur^o fœcuIa,o mos
res,bone deus.etiam in fandam Romanam Ecclefiam blafphe»
mi,quae Ariftotelis ftudiûamp;fanduThomâ in fuis opiniombut
approbauitjldcirco in ifto adu non eft fimiii s pûdus v tifte:Qua
tc pro exequenda régula odaua mittcndi funt dodiirimiÉt pm
dentiffïmi fratres.quifciant perfuadere hominibus,quodin*
quifitorcs non folum nomen ecclefi«, fed verc rem ipfam cca
cleficE quœrant, Verum quomodo hxc faciant,alio tempore fcri
bam.Modo non occurrit aliud nifi quod iurét ad omnes fandos
amp; in confcientiamfuam,fe vere Ecclefiam fandam intendeie»
ft non nudum nomen pro hequitiisfuisprsetendere»

DECIMA REGVLA
Q VICQ.VID fiat aut non fiat,hoc ante omnia curandum,ne he
reticus permittatur aliquid refpondere,Nelt;j- examinetur in vl
lo putido nifiprius Ecclefiam fandam promittat fequi.E in hoc
habeatur rei pedus ad confuetudinem Romanœ cuti«,qu« feai
per ita folita eft facere.Nam in Tiberira proiicit,aut ahas ocd*
dit amp; perdit quicunq; nolunt fequi fandam dei amp; Apoftolicam
Eccleiiam,non attento quod velint ftarc îalt;iicto,amp; reddere rat»
onem(nec tamen in hoc manus fuas vilg f^ngui ne innoçenti c5
nBitanauit;Et iufte quidem ac rcde.Qjiia fi fie adrait terêtur,ci ti

tiuscon

DiMWNANDI mmmicos,

ts cotiuincctcnt, Papam amp; Saridam Ecclefiam crrâtc.quam i'pe
fi conuincetentutjNon propter veritatem quâ non habent,fed
propter multiloquium.ldeo falubertimum elt vt occidannir an
tcjaudiantur.Non enim audiri dignus eft,qui non vult audirc
Oportet ante effe difcipulum amp; audire,quam magiftrum amp; audi
ti.C;Si autem ex gratia dei audierit,amp; Rclelïam fandam fequi
promiferit tummoximponatur ei reuocatio, Nec é neceiTc ad
lua dida rcfpondere.Sed fufficit fimpliciter dicere, SANCTA
Ï^CLESIA DAMNAT,ptjefertim Papa teptobat omnia.
Et fîc viiäus eft h£ereticus,Ä anima lucrata,Et benedicatur de9
Camp;'n autem noluetitjfcd omnino pertinax perfeuerauerit,tûc
iuxta Apoftolum,Auferte malum de medio veftri,tradatut fccu
lari foro,amp; comburatur,ficut eft moris atq; ftili Romani.Negj p
eo oretur,neq; mors eius commendetur,ied (ït nomen eius ma
lediâum,amp; omnia quae docuit,

SEQVITVR COROLARIVM,Quodifti quatuor fratresPras
dicatores in Berna funt inique combufti,Quia fuerût examina^
ti dc pundo ad pundum,amp; fic defecerunt.Si autcm primo fuif
fent inte rrogati,ficut oportuit,amp; folum hoc quasfiti .an ctede«
tent in ecclefiam fandam,bcne fuiffent hberati. Nam amp; Papa
lt;am dcacuerat(ctiam non accepta pecunia vt cauillanturjeos
liberare,quia cccIefîamfandâconfitebanturjSed Helbelcii ifti
quiaarteminqmrendinung ftuduerunt, omnia peruetterunt
amp; minrtain eis fecerunt. At illi Bohemi loannes Hus amp; Hieros
fiymûs tc^ârartificialitcrfucrunt examinati, fcilicet primo
ancredctent Ecclcfl'atn fandam,nunq autem de didis fuis ve»
ta ne effent at» faîfa^Sic fî permififfent Principes loannem Reu
chlein inqcari de attïculo tantum fidei in EcceIïam,non folum
tibri,fed etiam ipfe fuiffetcombuftus. Nuncquiade articulo
in articulnm fuit examinatus.nihil mirum fi cum gloria fuit li»
bctatus .Nam ats inquirendi fuit cum eo non feruata,cum fit
Atipoffibtlë aliquern conuinci ft de articulo in articulum exami
netur.Sed fi examinetur quis an in eccleiiam credat,hic iitipof
fibile eft quod euadat.Ta es funt hodie quidam noui h^retici
Én quàdam vnéaetfitate noua,qtiam nolo nominare,quos fpero
fajftàptadsitamhttius attis exattiinandos.Et erit tandem gloa
tia Inqiufftorum amp; totius ordinis Pra;dicatorum, maior, quod
tantosÄ tot combufferuntjqaam fuit vnquam confnfio quod
Ipfi combufti funtiDet deus cup falute,amp; cito Amen.

B.t«

ARS INoyiRENDI SEV

C O N C L V I O
F I N A L I amp;

l N fine cft vna quasfli'o,qa« a multis hin dode mouef amp; cft iflai
Quomodo fanfta ecclefia iam plus mille trecétisannis optime
»efta fit,S(: nullum tamen occiderit aut conbuflerit.vfq; ad cona
ciliUm Conftantienfe,amp; nunc régi non poteft nifi comburendo
hœrcticos,cum tamen illo tempore innumerabiles fuerint in ec
clefia hœretici,nunc autem nulli exceptis Bohemi s, maxime cû
ProphctaBfaias(xi,a:repetit.c.lxvOdicat de Ecclefia Chrifti,
Non nocçbunt nec occident in vniuerfo monte fando mco.

RESPONDEO
MIR OR tam indoâos elTc homines qui ifta quîerant. Sai
tis pat ct quod nihil in fanfto Thoma ftuducrût,lt;EDico ergo ^
folutio bteuis eft h«c.Quia tune non fuerunt inquifltores hcere
tic£eprauitatis«Sienim tune ftiiffent tune Ecclefia bene purga«
ta fuiffet,hïe ret icis timore ignis cohercitis.Sicut enim crefcit
Veritas pro tempore amp; plus reuelatur, ita 8C putgatio Ecclefi«
crefcit.Nam tune temporis,quando in facra fcriptura fludebât,
non fi'ebant tam fubtilia ingénia,quia non habebant curam de
Ariftotele qui facit valde fubtilia ïngenia.Ideo fi fanftus Hiero
ny mus amp; Augufti.hodie viuerêt aut ipfe Paulus ApoftolusjCrea
do vix cuaderét tgnem. Tam excellétes funt inquifitores in in»
geniis.Quod ego ex vno fado nouiiTime intelligo. Nam fi inuc
nirepoterantquod loannes Reuchlin erat hsereticus, quia di*
»'t humanitaté Chrifti cóparari pofTe habitui laicali Sc meretria
cio,quomodo non inuenirent etiam Paulum Apofïolum, quan»'
do non Chrifti humanitatem fed ipfum Chriftum dei fi'liumdia
cit non maledifto amp; peccato velatum ,fed maledidunt amp; pccca
tum a deo ipfo fadum.Bene tibi Paule quod vixifti tempore tl
lo quando non erant fubtilia'ifta ingcnia.Quare quifqp confyd^
ret fubtilitatemamp;reuelationem noftri tempotfs ftcito,foluee
omnes qu^ftiones,

HANC igitur artem a mc vtcunq; com^rtatam, bono'ft tetlt;J
ammo fufcipite,quainftrudi poiftt/s pro honore fand« Eccle«
fix Sc zelo veritatis ad laudem amp; gloriam dei felicitei triöpl^
fe,amp; omnes toretîcos extirpate,nbsp;~

K A L S S S

quot; - T

4- - ■ -

. /

EPISTOLA N Oi

tabiliffimivuiamp; Magiftri ««agiftri
loannis EcKii miflTa ex Lipfia
ad famofum Sc reqerendum
Pattern Fratrem Jaco
bum Hoogftta»
ten. Magi
fttü

in Theologia noflrum 8Cc, quam file tanj
preciofum thefaurum cordialiffiraii
amicis cum magna gloria oftés
dit,quam etiam multilacoe
bitasexcopiauea
runt,

lALVTEM in domino lefu^non te prieterit Ré
Lerende pater,quomodo me hadenus oppofue
tim temerariis hominibus Vvittenbergeje, Otn
nes dodores,a CCCC annis, quantumuis fan»
dos amp; dodos contemncntibus, amp; multa falfa
amp; etronea in populum feminantibus potiiTi »
'mum caput huius fcandali per imprelfiones liij
guic noftt« vulgum feducet,amp; inficit,nouifrime difputauimus
I^ipflLç,in frequentiffimo auditorio dodi ffimorum vi roru vbiq;
conuenientium ,vbi(laus deo,honor amp;gloria)plurimum immt
nuta cft eorum opinio,ctiam apud vulgum,apud dodos veto
pro maiori parte lapfa eft.AudilTes hominu tcmeritatem,quaro
ceci funt 8c ad facinora imperterriti.Negat Luther Petrû fuiffe
principcm apoftolorum,negat obedientiam ecclefïafticam clTe
de iure diuino,fed humano côccnfu,vel imperatoris indudam
negat fuper Petro cdifi'catam eccleffam. Super hanc petrâ éte.

veile refifterc millc,nullo alio fuitus,nifi quiaChriftus effet fun
damcntum eccleRas^Sc aliud fundametum nemo ponere poteft,
Cluod dilui adducés,amp; illud Apoca.xli.de Duodecim fundamé«
tisjdcfendit Grfcos etiam Schifmaticos,etil iî nô fînt fub obes
dicntia Pape,adhucfaluari,De Bohemorû articulis,dixit ex at
ticulis condempnatis in confflio Conftancilft aliguos cffe Chri

fiianiflinios

ftiatriflïmos amp; euîgelicos quo vero mul
tos tcrruit amp;dilcedere fecit,qui prius ei
feucbant. Dixitinteraliacumeiops
ponerem,(ïpriraatus Pape effet folâ de
iure humano confenfu fïdelium,vnde
veniret (Ibi habitus quem gereret,vnde
poteftatemprasdicandi haberetâ: cons
feffiones audiédi parocianorum amp;:c.Res
fpondit fe velle nullum effe ordinem mê
dieantium pleraqjalia fcandalofa amp;ab»
furda dixit quod conlïliu quia effent ho®
nuncs pofTint crtare,quod non ptobare
tut ex Icriptura fac ra,purgatorium effe
amp;c.vtividebitis legédo difputationem
noftr3m,quia fïdeliffimis notariis ex fcri
pta eft,veru in multis me obruerunt.Pri
mum quialibroslccum attulerantinqui
bus crâtnoti,amp;apportauerut fecum ad
Iocum difputationis,amp; ad illos ftatim ha
buerunt recurfum ,imo ex libris legebât
continuo cû magna eorum irtiSone,Ses
çundo.quia difputationem femp habea
bant m fcrijjtis Se poftea conferebant do
mi.Ego nûg infpexi vnum verbum quo=
ufq; fi'niretur difputatio ♦ Tertio erât eo
tu plûtes quia ipiï dodores duo ,Domi3
nusLangiusAuguftinianorum vicarius
Duo licéciati Theologi, vn9 nepos Reu
chlin multum arrogans,tres dodores lu
ris , Magiftri plurimi. Qiiiamp; pnuatim
amp; publiée iuuabant etiâ in ipfo fado di=
fputationis.At ego folus f quitate comis
tatus aftabâ, Commiff ego fratribus tui
ordinis vt curent exemplar difputatiôis
exfcribi, amp;ad te quam primum tranfmit
tant.Quocirca precor per eu cui feruio
amp; fidem quâ dudufufcepiftigrauitcrde
fendas, nô volo qa te ingéras Se te odio
fim facias amp; ordiné tuû. Sed mc côfiliis
lais Si eruditiÔe adiutes «Nam minus fe
ftinanmt Vvittenbergeiï,cumdifputati

Sr0ument(l bignfl ttccio
tfraterculis nrpemo;(hs
taton,

I^ic vide (Jd lutter ftrfc
bat côclufione jcv. pïobâlt;»
elTcpurgatoîimn.
^^îopter trc0 caufas «ufc
toîfmtobiutu0,
^liino

ëecundd

jÊcftiue bene fecitfuit
fùielibîomatn vit verf us.
Clericuguilibîo jtô valet
ouaouo.

Xertio*
iHotaqö flgcftiuaiio fuit
arrogans fed nepos laeii
cWrn.

factum btfputationia

jEcRius fuit folus equit»
te comitatus«

THota qô Ifeogltratefî.amp;u^
dum ftdêfufcepitfoîtc
dû eftbaptisattts.

iQyt^ût

J^-y^- i\ . IJ ./J. - .f) ' . ^

V,
^ i

!lt;. iH-

W'f^,, JCS^tnbsp;,

- tJcM^^ •

quot;C

c.