Mevrouw N. Hoe gelukkig gevoel ik mij, lieve vriendin, door weder in uwe nabjjheid te wonen,nbsp;ZQodat wjj weer dikwijls mondeling spreken kunnen. O, gij weet niet hoe menigmaal ik daarnaar

Reeds bij onze vorige ontmoetingen, heb ik met u willen spreken over een gewichtig onderwerp,nbsp;dat steeds mijne gedachten inneemt; doch denbsp;oogenblikken waren toen niet gunstig, gij waartnbsp;van de uwen omringd.

De weduwe B. Dan treft gij het nu beter, lieve Ernestine , want mijne Anna heeft met denbsp;kinderen eene wandeling ondernomen, en ik verwacht hen pas tegen den avond terug ; wij kunnen dus rustig praten. Kom laten wij dan dit

Mevr. N. Toen ik mijne ouders verloor, vond ik in U eene oudere zuster, of liever, ik vondnbsp;eene moeder terug. Gij onderweest en leidetnbsp;mij, tot ik door mijn huwelijk een steun vondnbsp;in mjjn echtgenoot. Sta m^ ook thans ter zpde,nbsp;want de zorg die mij drukt, valt mij dubbelnbsp;zwaar, omdat mijn brave man de zaak mindernbsp;ernstig inziet dan ik, en hjj er nu liever niet overnbsp;hoort. Gij, die zelve moeder zijt, zult mij kunnen verstaan.

Wed. B. 't Verheugt mij uw vertrouwen te mogen bezitten geljjk voorheen , mijne ebnestinf. ,nbsp;en met dezelfde zusterlijke belangstelling zal iknbsp;u aanhooren.

Mevr. N. Gij! zult reeds kunnen vermoeden, dat ik over mijne kinderen spreken wil. Hunnenbsp;belangen, inzonderheid hunne hoogste belangen,nbsp;wegen mij, nu zij ouder worden, zwaar op hetnbsp;hart, te meer daar het mij aan verstand ontbreekt om met juistheid te handelen.

Ik geloof te mogen verklaren dat mijne kinderen op weg zijn flinke menschen te worden. Reeds heb ik aan mjjne twee oudste meisjes,nbsp;sinds zij de school verlaten hebben , m��r hulpnbsp;en steun in de huishouding dan ik verwacht heb;

maar juist over deze twee oudste ben ik somwijlen zeer bekommerd, te meer, daar haar voorbeeld nadeelig zijn kan voor mijne andere kinderen.

Wed. B. Hetgeen gij mij van uwe Mina en Beetha meedeelt, is waartieid; zij zijn degelgkenbsp;meisjes, en voor haren leeftgd bijzonder ontwikkeld , daarbij zijn zij eenvoudig en bescheiden;nbsp;haast zou ik vragen, hoe kunt gij over uwenbsp;dochters bekommerd zijn?

Mevr. N. Wat ik mijne kinderen v��r alle dingen toewensch, en wat hun meer en meernbsp;schijnt te ontbreken, is Godsdienstzin. Ach,nbsp;de lust om geregeld ter kerk te gaan, daar iknbsp;hen van jongs af aan gewend heb, wordt hoenbsp;langer hoe flaauwer. Er gaat wel eens een Zondag voorbij , zonder dat mijne meisjes het huisnbsp;des Heeren bezocht hebben , en als zij met mijnbsp;de kerk bezoeken, dan is het duideljjk merkbaarnbsp;dat zij dit voornamentlijk doen om mijnentwil.nbsp;Zelfs hoorde ik onlangs Mina tegen hare zusternbsp;zeggen , dat zij somwijlen door de schoone natuurnbsp;meer gesticht werd, dan door een preek! Vindtnbsp;gij, lieve vriendin , hierin voor mij geen redennbsp;tot bezorgdheid ? Loopen mijne kinderen geennbsp;gevaar , �f,, geheel en al ongodsdienstig te worden , �f, om (als zoovelen in dezen tijd) godsdienstnbsp;slechts als eene bijzaak te beschouwen? Wist

ik gleckts koe ik mg hieronder behoor te gedragen; vermaningen haten weinig, en dwingen

Wed. B. Ik versta uwe zorg beter dan gg vermoeden kunt, want � ik heb hetzelfde leednbsp;gekend, � doch uit het schijnbaar kwade, mogtnbsp;het goede voortkomen.

Mevr. N. Gg hebt hetzelfde leed gekend! O, verhaal het mg, en zeg mg op welke wgze gg het grootste onheil hebt kunnen afwenden.

Wed. B. Gaarne wil ik u wederkeerig een en ander uit mijn huisgezin meedeelen, en loop iknbsp;gevaar veel over mijzelve te zullen spreken, dannbsp;zal mijne Eenestink mij dit wel niet euvel duiden.

Toen mijn dierbare echtgenoot mij door den dood werd ontnomen, drukte niets mg zoozeer,nbsp;als het gevoel den steun te hebben verloren,nbsp;die mij bij de opvoeding van onze kinderen onmisbaar toescheen. Doch de Heer hoorde mgnnbsp;gebed ; ik mogt mijne oude geestkracht terug ontvangen , en kon weldra weer voor mijne kinderennbsp;leven.

Sinds ik weduwe ben, heb ik veel geleerd; in de eerste plaats mogt ik tot de overtuiging komen , dat wij �t meest lijden door gebrek aan

vertrouwen. Vaak zien wij leed (wij, moeders misschien wel het meest,) v��r het er nog i s;nbsp;daardoor handelen wg dikwerf, �f te voorbarig,nbsp;�f wij tobben ons af door te vragen, hoe of watnbsp;zullen w^ doen? Hoe is het mogelijk dat wjj ,nbsp;die de schoone bergrede gedurig herlezen, denbsp;bemoedigende woorden van onzen Heer, waarmeenbsp;Hij ons op Gods Vaderzorg wjjst, zoo weinignbsp;in toepassing brengen!

Mijne dochter is verscheidene jaren ouder dan uwe Mina en Behtha ; reeds meer dan ��ne periodenbsp;heb ik met haar doorleefd, die gij nog met uwenbsp;meisjes doorworstelen moet. Even als gij hebnbsp;ik geleden , bij de veronderstelling dat mijne Annanbsp;minder Godsdienstzin toonde dan ik haar too-wenschte. Ook z ij ging minder ter kerk, ofnbsp;deed het slechts om mij te believen. Eerst lietnbsp;ik dit gaan, en hield mij alsof ik het niet bemerkte, hopende dat dit verzuim vernieuwdenbsp;opgewektheid zou kunnen voortbrengen, doch denbsp;zoozeer gewenschte verandering kwam niet.

Eens op een Zondag, toen ik met mijne jongste kinderen de kerk bezocht had, en Anna nietnbsp;medeging, vertelde ik haar tehuiskomende, datnbsp;de predikant tot onderwerp zjjner rede de woorden uit den Brief aan de Hebreen gekozen had :nbsp;�Laat ons onze onderlinge bijeenkomsten niet

nalaten�, en ik deelde haar mede, dat hij moedwillig kerkverzuim eene zonde genoemd had. Het antwoord dat ik toen ontving , griefde mijnbsp;diep, te meer daar ik uit den mond van mijn kindnbsp;menig woord moest vernemen , dat waarheid behelsde en mg bgna de oogen deed neerslaan.nbsp;Ik, hare moeder, moest in dat oogen blik dennbsp;strgd opgeven , overtuigd als ik was , dat sprekennbsp;vaak nadeeliger werkt dan zwpgen; toch hooptenbsp;ik later op de zaak terug te komen, maar opnbsp;welke wijze wist ik niet.

O, hoe heb ik in die dagen gewikt en gewogen , en menigmaal gevraagd even als gij, wat behoor ik te doen ? tot dat het geloof in mijnbsp;levendig werd, dat hetgeen eene moeder nietnbsp;vermag, door de Voorzienigheid kan worden bewerkt, maar, op haren tijd en op hare wijze.nbsp;Ik meende toen rust gevonden te hebben, dochnbsp;het gedrag mjjner Anna , sedert het bewuste gesprek tusschen haar en mij plaats had, baardenbsp;mg nieuwe smart, �t Scheen mij toe , dat ik haarnbsp;vertrouwen verloren had ; meermalen ontweek zijnbsp;het, om met mij alleen te zijn, en eene ongewone somberheid had zich van haar meesternbsp;gemaakt. Vruchteloos trachtte ik de oorzaak vannbsp;dit een en ander op te sporen, eindelijk meendenbsp;ik die gevonden te hebben.

Aan mg is de schuld, zoo zuchtte ik in een slapeloozen nacht, te weinig toon ik aan mijnenbsp;kinderen dat Godsdienst niet in woorden bestaat ,nbsp;maar in kracht; want menig onbedacht en driftignbsp;woord, en vele tekortkomingen daarenboven , rezen op voor mpnen geest en � doch dit is eenenbsp;zaak tussohen mp en mijnen Heer, � liever vertel ik u , dat ik mij in dat oogenblik voornam,nbsp;niet alleen mijzelve , maar ook mijne kinderen ,nbsp;beter te leeren kennen.

Hierover nadenkende, werd het mij duidelpk dat ons oordeel, ook over jeugdige menschen,nbsp;niet billijk zijn kan, wanneer wij hen niet beschouwen in het licht van den tjjd waarin zjjnbsp;leven. Menig belangrijk geschrift mij ten deelenbsp;reeds bekend , werd daarna op nieuw door mijnbsp;ter hand genomen en nadenkend gelezen, en.nbsp;deze moeite werd aanvankelpk beloond. Nietnbsp;alleen leerde ik onzen tijd beter kennen , en mogtnbsp;ik tevens tot de overtuiging komen, dat het verkeer met onze kinderen aangenamer en belangrjjkernbsp;worden zou , wanneer wij, zooveel mogelijk,nbsp;met hunne wetenschappelijke ontwikkeling gelijkennbsp;tred zochten te houden; maar het werd mij ooknbsp;meer en meer duidelijk, dat de vrijheidszucht,nbsp;die ik in mijne kinderen en onderhoorigen bjjnbsp;toeneming gewaar werd, en die mij zoo dikwpls

Voorzeker is daardoor de taak van hen die over anderen gesteld zjju, moeilijker gewordennbsp;dan ooit, want hoeveel goeds wij ook aan onzennbsp;tijd te danken mogen hebben, toch voert hijnbsp;groote gevaren met zich , die inzonderheid voornbsp;de jeugd en onervarenen in het algemeen, denbsp;schadelijkste gevolgen hebben kan.

Wij ouderen, die in een anderen tijd zijn opgevoed , behooren met groote bedachtzaamheid te werk te gaan, bij de opvoeding en de leidingnbsp;onzer kinderen, opdat wij met het onkruid tenbsp;willen uitroeden, niet tevens het goede zaad verloren doen gaan; want zou in hetgeen wij, kort-zichtigen, verkeerd achten, niet soms de kiemnbsp;kunnen liggen tot iets goeds ?

Deze vraag houdt mgne gedachten bezig , en wijzigt mjjne opvoedingsplannen, bijvoorbeeld: de vrijheidszucht die in mijne kinderen leeft, zal ik voortaan wel niet den vrijen teugel laten, dochnbsp;ik zal die minder aan banden leggen dan ik totnbsp;hiertoe gedaan heb. Beperking geeft vaak eennbsp;prikkel om de begeerte sterker te maken; �t isnbsp;een groote fout in ons , dat wij in den omgangnbsp;met onze volwassen kinderen, menigmaal dezenbsp;waarheid over het hoofd zien.

Terwijl ik aanving deze dingen ernstig te overwegen , ontving mijne dochter de iiitnoodiging , om eenige dagen bij have vriendin te A. te komennbsp;doorbrengen. Sinds het huwelijk van deze haddennbsp;zij elkander niet gezien, en daar ik bemerkte datnbsp;Anna veel lust in dit uitstapje had, gaf ik haarnbsp;gereedelijk mijne toestemming. Toen wij afscheidnbsp;namen, kon ik weinig vermoeden dat deze uitspanning zulke belangrijke gevolgen hebben zou,nbsp;en mijne Amna in korten tijd, z��veel levenservaring zou opdoen.

Wij hielden geregeld briefwisseling. Thans zal ik mijn verhaal vervolgen, door u een paar brieven van Anna voor te lezen ;

Uw antwoord op mijn� brief, waarin ik mijne goede aankomst, en de hartelijke ontvangst innbsp;het huis mpner vriendin u mededeelde, zal iknbsp;mjjn leven lang bewaren.

O, hoe goed doen mij uwe hartelpke woorden , want nu ik van u verwijderd beu, gdvoel ik eerstnbsp;regt wat ge voor mij, en voor ons allen zijt. �nbsp;Ik heb u zeer veel te zeggen, want reeds langnbsp;heb ik iets op �t hart, dat ik niet durfde uit-

spreken, maar thans is het mp echter �nmogelijk geworden, langer het stilzwijgen te bewaren.

�t schijnt mij toe pas gisteren gebeurd te zijn, -dat ik mij jegens u z��r heb misdragen. Ach, gij weet het nog wel, al hebt ge er ook laternbsp;niet meer over gesproken , - de naarste dag uitnbsp;ons leven kunt ge niet vergeten zijn! - Gij, dienbsp;ons zoo zelden vermaant, maar steeds door uwnbsp;voorbeeld leert en opwekt tot het goede, kondtnbsp;eindelijk niet nalaten te toonen, dat het u smarttenbsp;dat ik zoo weinig ter kerk ging ; en naauwelijksnbsp;had ik n verstaan, of ik viel n op eene ongepaste wijze in de rede , en ofschoon de woordennbsp;welke ik bezigde, mijzelve toen niet regt duideljjknbsp;waren, zoo weet ik toch n te hebben toegevoegd:nbsp;� och, al die kerkgangers zijn niet veel beter dannbsp;anderen.� O , hoe hebben deze woorden U moeten grieven , dierbare moeder, die zooveel beternbsp;en wijzer zijt dan elke andere moeder. � Ik wasnbsp;dien geheelen dag ontstemd, misschien wel hetnbsp;meest, doordat ik over mijzelve ontevredener wasnbsp;dan ooit, zonder dit laatste toen te willennbsp;bekennen.

En gij hebt mij geen enkel verwijt gedaan ! zelfs waart ge sedert dien treurigen Zondag , nog

geduldiger en toegevender omtrent mjj dan ge-woonlijk! En heb ik te voren wel eens gemeend, dat mijne vrijheid te veel werd beperkt, en hebnbsp;ik daarop wel eens gezinspeeld, ook deze woorden. neem ik terug, want zij zijn hoogst onbillijknbsp;en onwaar,

Toen ik de noodiging van mijne vriendin ontving , vreesde ik dat gij niet zoudt toestaan, dat ik die aannam , daar gjj het gevaarlijk zoudt achten,nbsp;dat ik onder den invloed van eene familie zounbsp;komen, die den naam Ijeeft �wereldsch� tenbsp;zjjn, en van wie men ons verhaald heeft, dat zjjnbsp;van bijbel en kerk weinig notitie nemen ; dochnbsp;gij kwaamt mij v��r, en schonkt mjj uwe toestemming nog eer ik die vroeg; heb dank voor ditnbsp;bewijs van vertrouwen , lieve moeder, en laat hetnbsp;u geruststellen, wanneer ik u betuig, dat, hoeveel ik hier ook genieten mag , het huis mjjnernbsp;moeder mjj toch boven alles dierbaar is.

Ik bid u schrijf mjj weer spoedig, en stel mjj gerust door mjj te zeggen , dat gjj mjj vergevennbsp;hebt; want al heeft mjjne goede moeder het voornbsp;mjj willen verbergen, toch weet ik, dat zjj geleden heeft door hare Anna.

Het zal wel niet noodig zjjn , lieve vriendin, dat ik uitwjjde over den indruk, dien deze regelen

op mp maakten, daar gij zelve die gevoelen zult. In hare volgende brieven beschreef Anna uitvoerig het leven in de groote stad, en menig woordnbsp;over kunstgenot dat haar werd aangeboden, verheugde mij.

Reeds meende ik dat zij den dag van hare terugkomst melden zou, toen zij mij nog eenigenbsp;dagen verlof vroeg, en wel om eene treurigenbsp;reden. Hare jeugdige gastvrouw voelde zich zeernbsp;ongesteld, en de doctor vreesde dat het de voorbode was van eene ernstige ziekte.

Door telegrammen , of haastig geschreven volzinnen , die ik eiken dag ontving, vernam ik dat de ziekte meer en meer toenam, en weldra gewerd mij de vreeselijke tijding, dat de gelukkigenbsp;jonge vrouw en moeder bezweken was!

Hoe dit aandoenlijke voorval mijne Anna getroffen heeft, zult gp uit den volgenden brief vernemen;

Het is reeds middernacht, doch' ik zal niet kunnen rusten, hoe vermoeid ik ook ben . v��r ik u deelgenoote heb gemaakt van mijne diepe droefheid en verslagenheid. Mijne lieve vriendin, denbsp;zoo hoogst gelukkige echtgenoote en moeder, is,nbsp;na een hevig lijden aan den typhus. bezweken.....

Ach hoe beklaag ik haren echtgenoot en hare jeugdige kinderen , die haar zoo innig lief hadden!

Ik zal over hare laatste dagen niet uitweiden , omdat ik er mjj niet toe in staat gevoel, maarnbsp;ik zal u vertellen van den tjjd die vooraf ging,nbsp;toen zg nog bij hare volle kennis was, en niemandnbsp;er nog aan dacht, dat de ziekte zulk een ernsti-gen loop zoude nemen.

Daar zij gaarne had dat ik bij haar bleef, heb ik haar ziekbed niet verlaten. Welke aandoenlijke tooneelen heb ik bijgewoond! � Zij zeide reedsnbsp;spoedig dat ze gevoelde te zullen sterven, en nochnbsp;haar echtgenoot, noch ik konden haar deze gedachte ontnemen. Toch scheen zjj kalmer bjj dezenbsp;voorstelling te zpn , dan ik nu nog begrjjpen kan.nbsp;Zij sprak haren bekommerden echtgenoot dikwijlsnbsp;toe , en zocht hem te troosten; meermalen badnbsp;zij hem hunne kinderen eene degelijke opvoedingnbsp;te geven, opdat zij brave menschen zouden worden.

In de laatste oogenblikken dat zjj hare bewustheid nog bezat, greep zij mijne hand en zeide; � Anna ik wenschte zoo gaarne te bidden, -gij zult het wel geleerd hebben, - o help mjj,nbsp;en spreek met mij tot God, die all��n helpen ennbsp;uitkomst geven kan.�

Ik dacht toen aan U, lieve moeder, en ik kon het verzoek van mgne vriendin verhooren. �

Daarna wenkte zij haren man, een oogenblik fluisterde zij met hem , � het was haar laatst vaarwel. � Toen verzocht zij nog eenmaal hare kinderen te mogen kussen..... ach! toen dezen hij

zelfs geen enkelen blik meer van haar mogen opvangen; nog v��r de eerrste krisis ge�indigdnbsp;was, was zij bezweken.

O moeder, hoe akelig ie de dood! Hoe ontzettend is het, zoo jong en zoo onverwachtnbsp;te moeten sterven! Al moest ik, te midden vannbsp;deze zwaar beproefde familie, mij zelve geheelnbsp;vergeten , toch is mij dit thans onmogelijk, daarnbsp;ik door onrust gekweld word. De tegenstellingnbsp;van vreugde en droefheid, van leven en dood,nbsp;zoo plotseling en treffend in mijne nabijheid tenbsp;zien, heeft mij verschrikt en beangst, �t Ts mijnbsp;gedurig alsof eene stem tot mij zegt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;� en g ij ,

zoudt gij gerust kunnen sterven , wanneer de dood u onverwacht overviel?� � O moeder, hoenbsp;verlang ik bij u te zijn , en door u getroost ennbsp;bemoedigd te worden.

Ik zal hier blijven tot de begrafenis voorbij is, en dan keer ik naar huis terug. Over weinigenbsp;dagen ben ik bij u.

Toen ik mijne dochter weerzag, ontstelde ik over haar gelaat, dat de sporen droeg van overspanning en van eene geschokte ziel; doch toennbsp;zij haar hart had uitgestort, en wij veel te za�nennbsp;gesproken hadden, werd zij kalmer. Het tehuisnbsp;zijn verkwikte haar, en toen zij den volgendennbsp;morgen, door eenj gerusten slaap verfrischt, welgemoed ontwaakte, was ik omtrent hare gezondheidnbsp;gerustgesteld. �

Sinds dien tijd is de band tusschen mij en mijn oudste kind inniger geworden; ik geloof, dat wijnbsp;elkander beter hebben leeren kennen en begrijpen.nbsp;Zou dit laatste door ouders en kinderen vaak nietnbsp;te weinig gezocht worden? Hoeveel onaangenaamheden , uit miskenning geboren , zouden wordennbsp;voorkomen , wanneer huisgenooten zich hierinnbsp;oefenen wilden.

Ten slotte moet ik u nog meedeelen, dat Anka�s oude opgeruimdheid en levenslust spoedignbsp;teiugkeerden, en ik tevens tot mijne blijdschapnbsp;mogt opmerken, dat de ernst van het leven,nbsp;dien zij op zulk eene treffende wijze moestnbsp;leeren kennen, haar degelijker en meer nadenkendnbsp;geruaakt heeft. Heeft zij van hare kindsheidnbsp;af, getoond lust tot onderzoek te bezitten , dezenbsp;behoefte van haren geest schijnt toegenomen tenbsp;zpn ; �t ontbreekt ons thans minder dan ooit

aan bekwame leeraars en schrijvers, die voor onze godsdienstige en wetenschappelijke ontwikkeling zorg dragen, �t Is haar lust dezen te hoorennbsp;en te lezen ; ik zal trachten dezen ijver bij haarnbsp;levendig te houden , ja hoop met haar te leeren ,nbsp;in het belang van al mijne kinderen , en ooknbsp;van mjjzelve.

Mevr. N. Ik dank u voor uw uitvoerig verhaal , doch zeg mp thans nog , is uwe Anna door het treffend voorval dat zij bijwoonde , gods dienstiger geworden, gaat zij nu geregeld ter kerk?

Wed. B. Beste Ernestine , indien ik u een roman vertelde , ik zou dien op de kortste ennbsp;gemakkeljjkste wijze besluiten, bijvootb, met denbsp;woorden: �gt; En sinds dien tijd werd Anna eenenbsp;vrome christin, die met de grootste getrouwheidnbsp;hare godsdienstplichten waarnam, enz.�� dochnbsp;in de werkelijkheid gaat hel doorgaans anders.nbsp;Even als in de natuur alles langzaam voortgaat,nbsp;en de boom een gernimen tijd noodig heeft, eernbsp;hp zijn vollen wasdom bereikt; evenzeer moetnbsp;ook elke heilzame indruk, in het menscheljjknbsp;hart teweeg gebragt, slechts langzaam en vaaknbsp;onmerkbaar tot ontwikkeling komen , v��r wpnbsp;over bloesem en vrucht kunnen oordeelen.

ren, moeten aan God overlaten, en ook hunne levenservaringen maakt Hij dienstbaar totnbsp;hunne zedelijke en godsdienstige ontwikkeling.

Gaan wij ons eigen leven na. Hebben wy niet, inzonderheid door den strjjd en de moeite desnbsp;levens, leeren gevoelen, dat wij de steun vannbsp;den Godsdienst niet missen kunnen? en, hebbennbsp;wij niet pas toen, dien steun ernstig gezocht?nbsp;Mogen wjj dan, die God als onzen Hemelschennbsp;Vader en Leidsmannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hebbennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leeren kennen,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niet

vertrouwen nbsp;nbsp;nbsp;dat Hjjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ook denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leidsman onzernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kin

Mevr. N. O zeker, lieve vriendin. Uw goede moed en rustig vertrouwen verkwikken mij. �nbsp;Laten wjjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dikwijlsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te zamen spreken, want ik

gevoel ook nbsp;nbsp;nbsp;nu nog ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;even alsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in mijne jeugd,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uwen

Bij de Drukkers en Boekverkoopers M.. Wijt amp; ZoNEN, zijn verkrijgbaar de volgende Kleine Stukjes