ACHTSTE JAARLIJKSCH VERSLAG, betrekkelijk de verpleging en het onderwijs in het Nederlandsch Gasthuis voornbsp;Ooglijders, van den 1 Januari 1866nbsp;tot den 1 Januari 1867, ter vergadering van Bestuurders en Afgevaardigden, gehouden den 29 Mei 1867,nbsp;uitgebracht door F. C, Donders, Directeur der Instelling.

Het Nederlandsch gasthuis voor ooglijders werd met een tweeledig doel gevestigd. Het moest zijn een instellingnbsp;van liefdadigheid, alwaar hulp zou worden verleend aannbsp;behoeftige en minvermogende ooglijders. Het moest tevensnbsp;wezen een leerschool, waaraan oogheelkunde onderwezennbsp;en oogheelkundigen, in het bijzonder ter voorziening innbsp;de behoeften van Nederland, zouden worden gevormd.

Na een voortbestaan en een toenemenden bloei gedurende negen jaren, mag men besluiten, dat de behoefte aan een dergelijke inrichting bestond, en dat de alhiernbsp;gevestigde meer en meer in die behoefte voorziet.

Uit dit verslag, krachtens de statuten betrekkelijk le verpleging en het onderwijs uit te brengen, zal ook

i 1

V\

weder blijken, dat zij in het laatst verloopen jaar aan haar tweeledig doel trachtte te beantwoorden.

De lyders, die in deze inrichting hulp zoeken, worden in twee klassen verdeeld. Tot de eerste klasse behoorennbsp;de verpleegden, die in het gasthuis, dat over 44 beddennbsp;beschikt, huisvesting, voeding en algeheele verzorgingnbsp;vinden. Tot de tweede klasse brengen wij zoodanigen, dienbsp;op gezette dagen zich aanmelden tot behandeling, waarbijnbsp;zij geneeskundigen raad en geneesmiddelen kosteloos ontvangen. Van deze laatsten, de patiënten der poliMmiek,he-hooren betrekkelijk velen tot de stad en de provincie Utrecht:nbsp;zij lijden meestal aan gewone, acute (snel verloopende)nbsp;gebreken, die by eene eenvoudige behandeling spoedignbsp;herstellen. De verpleegden daarentegen lijden bijna allennbsp;aan gewichtige vaak slepende ooggebreken, die operatievenbsp;hulp vorderen. Tot deze draagt de provincie Utrechtnbsp;betrekkelijk niet meer bij dan vele andere provinciën des.nbsp;Rijks. Voor deze alléén wordt eene inrichting vereischtnbsp;als de onze: — tot het houden eener polikliniek, zelfsnbsp;voor een groot aantal lijders, zouden een paar kamersnbsp;reeds voldoende zijn, en worden slechts geringe uitgavennbsp;gevorderd. Om de beteekenis onzer inrichting juist tenbsp;waardeeren, is het dus niet voldoende, op het vereenigdenbsp;aantal lijders te letten; maar, in verband ook met hetnbsp;aantal operatiën, heeft men wel te onderscheiden tusschennbsp;het aantal verpleegden en het aantal behandelden. Hetnbsp;laatste is des te grooter, hoe volkrijker de stad is,nbsp;waarin de polikliniek is gevestigd. Het eerste stygtnbsp;met de bevolking der streek, waaruit de belangrijkstenbsp;ooglijders ter verpleging worden opgezonden.

In het jaar 1866 werden in deze inrichting 303 lyders verpleegd.

3

Zg waren herkomstig uit:

De stad Utrecht....... 18

De provincie Utrecht . nbsp;nbsp;nbsp; 33

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IViesland.......15

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Groningen....... 3

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Drenthe........ 4

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Overijssel.......17

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gelderland.......53

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Noord-Holland......45

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zuid-Holland......66

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zeeland ........nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Noord-Brahant. .....nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Limburg........ 2

Buitenlanders........... 3

Te zamen 303

Het aantal verpleeg-dagen steeg tot 10899, dat is 36 dagen voor iederen lijder. Hieruit blijkt tevens, dat opnbsp;iederen dag gemiddeld ongeveer 30 Igders werden verpleegd. In den regel is het aantal verpleegden in dennbsp;zomer aanzienlijk grooter dan in den winter; maar hetnbsp;afgeloopen jaar maakt hierop eene uitzondering. Wijnbsp;tellen, namelijk, aan verpleegdagen in:

Januari. ........ 1029

Februari........1067

Maart.........1154

April.........1197

Mei....... 1211

Juni...... 735

Juli..........350

Augustus........591

September........826

October........818

November..... 1049

December ....... nbsp;nbsp;nbsp;872

Te nbsp;nbsp;nbsp;zamennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10899,

De oorzaak der vermelde uitzondering is niet ver te zoeken. Wij vinden haar in de epidemie, waardoor Nederland, en in het bijzonder Utrecht, in het afgeloopennbsp;jaar zoo fel geteisterd werd. Eeeds in de maanden Aprilnbsp;en Mei, toen het aantal verpleegden zeer hoog gestegennbsp;was (er waren in Mei 1211 verpleegdagen en dus gemiddeld 40 verpleegden daags) , deden zich enkele gevallennbsp;van cholera in Utrecht voor, en in Juni werdhet cholera-hospitaal in gebruik gesteld. Dit hospitaal grenst onmiddellijk aan het Gasthuis voor Ooglijders. Door verdubbelde zorg voor reinheid, frissche lucht en uitnemendnbsp;voedsel, hoopte men het uitbreken der ziekte in onzenbsp;inrichting af te wenden; maar het scheen toch ongeraden, den dreigenden vijand af te wachten, terwijl schiernbsp;alle bedden met ooglijders waren bezet en de gelegenheidnbsp;tot afzondering geheel ontbrak. Daarom werd besloten,nbsp;die lijders huiswaarts te zenden, die geen oogenblikkelijkenbsp;hulp behoefden, wier verpleging dus tot later kon wordennbsp;verschoven. Aanvankelijk werd daartoe een vijftal, eennbsp;paar dagen later op nieuw een vijftal aangewezen, metnbsp;het plan, verder ongemerkt op deze wijze voort te gaan, toennbsp;óp éénmaal de lijders de aanleiding tot het ontslaan begonnen te bevroeden. En ziet, terwijl zij tot dusverre de cholerazieken hadden zien inbrengen en hunne lijken uitdragen,nbsp;zonder van eenige onrust te doen blijken, maakte zichnbsp;nu eene algemeene paniek van hen meester, en vroegennbsp;de meesten nog denzelfden dag, of zij niet naar hunnenbsp;haardsteden konden terugkeeren. In zoover de toestand

hunner oogen het slechts eenigszins gedoogde, werd aan het geuite verlangen toegegeven, en zoo daalde het getal verpleegden, na in Juni reeds aanzienlijk verminderd te zijn,nbsp;in de maand Juli tot 10, om eerst in Augustus en verdernbsp;in September, toen de epidemie genoegzaam was geweken,nbsp;weder toe te nemen, ’t Is een groote voldoening, dat innbsp;deze inrichting geen enkel geval van cholera is voorgekomen.nbsp;Opmerkelijk mag het heeten, dat onder de lijders, die,nbsp;uit andere gemeenten komende, zich op de polikliniek aanmeldden, en in het algemeen onder het wel is waar beperkt , maar toch nog vrij aanzienlijk aantal lijders, die hiernbsp;oogheelkundige hulp inriepen, niet één door cholera werdnbsp;aangetast. In zijne verhandeling over de cholera-epidemienbsp;in de Gasthuissteeg alhier, heeft Dr. Snellen reeds op ditnbsp;feit gewezen, als pleitende tegen dè tamelijk gevestigdenbsp;meening, dat het bezoeken van besmette plaatsen aannbsp;grooter gevaar zou blootstellen, dan het voortgezet verblijf aldaar.

In de beperkte verpleging gedurende de zomermaanden, wegens de vermelde reden, is nu wel uitsluitend denbsp;oorzaak te zoeken, waarom het totaal der verpleegdennbsp;in 1866 beneden dat in 1865 bleef, toen het steeg tot 388.

De verhouding tusschen de voor eigen en voor vreemde rekening verpleegden, was ongeveer dezelfde als in vorigenbsp;jaren. Wij telden onder de verpleegden;

Verpleegdagen.

138 voor eigen rekening, met........... 3950

18 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rekeningnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;particulieren, met. . . .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;924

34 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diaconiën, met. .....nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1648

52 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;armbesturen, met ....nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2690

28 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gemeentebesturen, met Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1250

33 gratis verpleegden, met ............ 797

i

Uit deze opgave blijkt, dat betrekkelijk slechts weinigen geheel kosteloos zpn verpleegd. Het is er echter verre van af, dat ten behoeve der overigen in de werkelijke verpleegkosten zou zijn voorzien. Voor ooglijders,nbsp;die veel zorg en oppassing behoeven , is de verpleegdag, —nbsp;het ameublement, de kosten van beheer, het bewasschen,nbsp;de verwarming en verlichting en verdere uitgaven daarondernbsp;begrepen, — voor niet minder dan ƒ 0.90 tot/ 0.95 pernbsp;dag te bestrijden; en brengt men de uitgaven ten behoevenbsp;der polikliniek, waarop geneesmiddelen en andere be-noodigdheden gratis worden verstrekt, geheel op de kostennbsp;voor verpleging over, dan stijgen de uitgaven tot ruimnbsp;f 1.— per verpleegdag. Lijders nu, voor eigen rekeningnbsp;verpleegd, betalen den verpleegdag met / 0.60, en aannbsp;armbesturen , diaconieën en inrichtingen van weldadigheidnbsp;wordt, als naar gewoonte, slechts f 0.50 voor dennbsp;verpleegdag in rekening gebracht. Men ziet hieruit,nbsp;dat aan eiken hier verpleegden lijder een offer vannbsp;liefdadigheid geschiedt. Waren er meerdere gelden beschikbaar, de geheel kostelooze verpleging zou ruimernbsp;worden toegepast, en het totale aantal verpleegden zounbsp;daarmede nog aanzienlijk kunnen stijgen. Intusschen wordtnbsp;niemand afgewezen, bij wien de verpleging geen uitstelnbsp;duldt, al laat het zich ook aanzien, dat noch door hennbsp;zelven, noch op andere wijze in de verpleegkosten zalnbsp;worden bijgedragen. Zoo verlangen het de geëerdenbsp;Eegenten dezer Instelling, en in hunnen geest wordtnbsp;gehandeld.

De verpleging voor eigen rekening bedraagt meer dan een derde van het aantal lijders en genoegzaam een derde van datnbsp;der verpleegdagen. Eeedsbij zijne vestiging werd het Gasthuis bestemd voor behoeftige en minvermogende ooglijders:

de voor eigen rekening verpleegden zijn de minvermogenden. In betrekking tot deze laatsten is onze instelling niet minder weldadig dan ten aanzien der behoeftigen. Opent zij zich voor de armen, die van hulp geheel verstoken zijn, zij behoedt de minvermogenden voor armoede , waarmede zij door ziekte worden bedreigd.

Opmerking verdient het, dat van de op de polikliniek behandelden ook meer dan de helft der lijders buitennbsp;de provincie Utrecht woonachtig zijn, en vreemd is hetnbsp;zeker niet, dat deze in ’t algemeen de belangrijkstenbsp;gevallen opleveren. — In allen deele blijkt de instelling dusnbsp;te zijn eene Nederlandsche, die op de belangstelling ennbsp;ondersteuning van alle landgenooten aanspraak heeft.

293

Een tal van kleine operaties (opening van gezwellen, traanzak-operaties enz.) zijn daaronder niet begrepen. Innbsp;het algemeen was de uitslag' der gedane operatiën bijzonder gunstig. Zijn bij die van scheelzien, bij exstirpatienbsp;van den oogbol, bij vorming van kunstmatigen oogappel, bijnbsp;ooglid-operaties enz. geene bijzondere toevallen te wachten,nbsp;het was tot dus verre niet te verhoeden, dat van de aan cataract geopereerden eenige oogen door ottering verloren gin--gen. Met voldoening mag daarom worden geconstateerd,nbsp;dat bij de 53 gevallen van extractie van cataract geennbsp;enkel geval van atrophie is voorgekomen. Die gunstigenbsp;uitslag is voor een deel zeker toe te schrijven aan denbsp;gevolgde methode. Slechts bij uitzondering, waar de omstan-

digheden bijzonder gunstig schenen, werd de extractie met den lap, in alle andere gevallen, de lineair-extractie verricht. Meer en meer, bij aanwending vooral der methode vannbsp;VON Graefe , is deze gebleken aan veel minder gevarennbsp;bloot te stellen, dan de lapsnede, en wanneer ook zeldzamer het volkomenste, bijna zonder uitzondering eennbsp;alleszins voldoend resultaat te bereiken.

Aan het einde van het verslag wordt de numerieke lijst medegedeeld van al de voorgekomen oogziekten.nbsp;Om vroeger reeds vermelde redenen is eene statistiekenbsp;bewerking der verkregen resultaten aan groote bezwarennbsp;onderhevig. Het zij voldoende te constateeren, dat meernbsp;dan 907o volkomen hersteld of aanzienlijk verbeterdnbsp;werd.

Altijd blijkt bij een zeker aantal der lijders, die zich aanmelden, het gezichtsvermogen onherroepelijk te zijnnbsp;verloren. Zij zijn blind en — veroordeeld blind te blijven.nbsp;Belangrijk is het, te onderzoeken, door welke ziektennbsp;of toevallen de onherstelbare blindheid is ontstaan. Hetnbsp;onderwerp heeft sedert lang mijne aandacht tot zich getrokken en is door Dk. Gunning op het alhier gehoudennbsp;oogheelkundig congres ter sprake gebracht. Om de noo-dige kennis hiervan te verkriggen, is samenwerking vannbsp;velen noodzakelijk, en deze werd thans voorbereid. Dienbsp;kennis der oorzaken zal doen zien, in hoeverre zij zijnnbsp;op te heffen. Er zijn slechts weinig ziekten, die, innbsp;weerwil van tijdig en doelmatig aangewende pogingennbsp;der kunst, het oog met ondergang bedreigen. Er zijnnbsp;er velen, die bij verzuim of ondoelmatige behandeHngnbsp;dat noodlottig einde doen geboren worden. Zooveel nunbsp;is ons reeds gebleken, dat de laatsten meer nog dan denbsp;eersten de oorzaak zijn geworden van onherstelbare blind-

10

heid. Is het nu een belangrijke taak van deze instelling, tot herstel van ooglijders en blinden bij te dragen, gewichtiger is wellicht nog hare roeping, door verspreiding vannbsp;kennis der oogziekten in ruimen kring doelmatige hulpnbsp;toegankelijk te maken. Yeel is in dit opzicht reeds geschied. In de voornaamste steden, in de meeste provinciën zijn kweekelingen van deze school gevestigd, dienbsp;zich uitsluitend of hoofdzakelijk aan de oogheelkundenbsp;toewijden, en zij vinden er een nuttigen en belangrijkennbsp;werkkring. Ook die leerlingen der Utrechtsche Hooge-school, die geene speciëele, maar de algemeene praktijknbsp;op het oog hebben, leggen op den duur groote belangstelling aan den dag in het aan deze inrichting gegevennbsp;onderwijs. Zoo draagt deze stichting bij , om den doornbsp;Himly reeds voor tal van j aren gestelden eisch te verwezenlijken : dat ieder arts oogarts 'zij. Die eisch is inderdaadnbsp;billpk. De bedoeling is niet, dat ieder arts doorkneednbsp;specialist zou moeten wezen in oogheelkunde; zoodanigenbsp;eisch ware ongerijmd. Maar ieder arts behoort gewonenbsp;oogziekten naar de regels der kunst te behandelen ennbsp;buitengewone, die bijzondere hulp eischen, als zoodanignbsp;te herkennen en tijdig toe te vertrouwen aan de zorgennbsp;van den oogarts. Is aan dezen eisch voldaan , dan zal mennbsp;weldra het aantal onherstelbare blinden zien verminderen. Eeeds mag men zich overtuigd houden, dat binnennbsp;een menschen-leeftijd, dank zij der vordering van de oogheelkunde en der verspreiding van hare kennis , de statistiek der blinden een veel gunstiger verhouding zal aantonnen , dan de thans bestaande, en het zal de hoogstenbsp;roem zijn van deze instelling, tot die uitkomst te hebben mogen medewerken.

Wat onze stichting, ah mricUing van onderwijs ver»

ik

11

mocht, is zij vooral verschuldigd aan het groote aantal belangrijke ziekte-gevallen , die zij, als inricUing van liefdadigheid, tot zich trok:—haar tweede doel kon zij nietnbsp;bereiken, zonder dat aan het eerste was voldaan. Ondernbsp;de verpleegden was in het laatst verloopen jaar wedernbsp;ruime keuze voor het klinisch onderwijs , en de poliklinieknbsp;leverde des te meer verscheidenheid van gewichtige ennbsp;leerrijke gevallen, naarmate een grooter aantal lijders uitnbsp;verwijderde plaatsen,betrekkelijkminder uit de onmiddellijkenbsp;nabijheid, zich daarop aanmeldden. De lessen werden verdeeld en gegeven op gelijke wijze als vroeger. Terwijlnbsp;Dr. Snellen een afzonderlijken cursus gaf ih operatievenbsp;oogheelkunde en' in het gebruik van den oogspiegel, en bovendien de poliklinische behandeling voor de bezoekers aannbsp;het onderwijs dienstbaar maakte, bleef de verslaggever zichnbsp;belasten met het zoogenaamde theoretische en met hetnbsp;practisch-klinische onderwijs. Tot deze lessen, even alsnbsp;tot de operaties, stond de toegang voor alle belangstellenden , voor vreemdelingen zoowel als voor landgenooten,nbsp;open.

Is door concentratie van ooglijders aan de eerste voorwaarde voor deugdelijk en vruchtbaar onderwijs voldaan, ook de hulpmiddelen van verschillenden aard, voor hetnbsp;onderwijs benoodigd, zijn in goeden staat en worden opnbsp;den duur, in verhand met de vorderingen der wetenschap,nbsp;verbeterd en vermeerderd. Nieuwe werktuigen voor onderzoek werden aangeschaft; de collectie vanpraeparatennbsp;werd met pathologische specimina en met belangrijke mi-kroskopische praeparaten verrijkt; de bibliotheek ontvingnbsp;vele , voor een deel kostbare geschenken, en de chirurgische werktuigen voor nieuwe operatie-methoden, waardoor men trachtte, de klippen te vermijden, waarop denbsp;oudere methoden soms schipbreuk leden, werden regel-

12

matig aan het armamentarium toegevoegd. De verklaring mag dus worden afgelegd , dat aan het materiëel der inrichting voor onderwijs niets wezenlijks ontbreekt. Op nieuwnbsp;ook werd de instelling dienstbaar gemaakt aan bevordering der wetenschap, waarvan de uitkomsten in de bijbladen van dit verslag , voor belangstellenden in oogheelkunde, afzonderlijk zullen worden toegevoegd.

Hiermede eindigt het verslag van den Directeur. Uit naam der H. H. Regenten zij hier nog het volgendenbsp;medegedeeld aangaande

JDe financiën.

De ontvangsten hebben bedragen:

Aan verpleeggelden........f 5815.66

„ jaarlijksche bijdragen......„ 5311.60

renten van certificaten

huur van gebouwde eigendommen f 11735.40'

De uitgaven beliepen:

Aan onderhoud en inrichting van gebouwen f „ grond- en andere belastingennbsp;„ traktementen, loonen enz. .

„ voeding, verwarming enz. .

„ kleeding en meubüair. . nbsp;nbsp;nbsp;.

„ kosten van beheer ....

„ chemicaliën, instrumenten enz

f 11501.22*,

zoodat de inkomsten de uitgaven hebben overtroffen met een bedrag van f234.18.

Deze uitkomst is in zoo verre gunstiger dan die van

13

het vorige jaar, als de rekening der verpleging, ten gevolge van buitengewone uitgaven, toen met een nadeeüg saldo van 634.72 moest gesloten worden.

Ook het kapitaalfonds heeft in 1866 meerdere haten aan te wijzen, en wel ten bedrage van / 2179.37». Innbsp;dit fonds worden legaten en giften, voor ééns, gestort,nbsp;terwijl de jaarlijksche bijdragen, evenals de renten vannbsp;het kapitaalfonds, voor de verpleging worden aangewend.nbsp;Tot de genoemde baten beboeren nu vooreerst twee legaten , ieder ten bedrage van f 500, het eene door wijlen dennbsp;heer Hettbeschey, Medicinae Doctor alhier, het anderenbsp;door wijlen den heer Nottebohm te Eotterdam aan onzenbsp;stichting toegedacht. Van den Hoogleeraar Opzoomee ontving zij het aanzienlijk bedrag van f 360, zijnde denbsp;zuivere opbrengst eener lezing, ten voordeele onzer stichting gehouden. De Heer James , off. v. gez. Ie kl. bijnbsp;het Indische leger, erkentelijk voor den toegang tot denbsp;praktijk en de lessen aan de inrichting, schonk haarnbsp;f 100, en een onzer studenten, de Heer med. doctorandus Peahl, liet zich insgelijks als stichter inschrijven.nbsp;Voorts verkreeg de stichting van den WelEerwaarden Heernbsp;W. E. Beens eene gift van f 200, van den Heer A. Baronnbsp;VAN Khemen van den Geldeeschen Toeen/lOO, vannbsp;den Heer N. N. te Zalt-Bommel f 75; eindelijk eenenbsp;buitengewone bijdrage van f 50 van den heer P. Bnussénbsp;VAN Zuidland , die reeds in het album als stichter wasnbsp;ingeschreven. De kleinere bijdragen van minder dan/50,nbsp;voor éénmaal gegeven, beliepen gezamenlijk de som vannbsp;/ 244.37*, waarvan door de gevers / 37.37* bestemd wasnbsp;ter verpleging eener arme blinde wees, voor welke in hetnbsp;openbaar giften waren gevraagd, doch die alhier nietnbsp;bekend was.

Dankbaar werden al deze geschenken ontvangen. Maar de

14

opmerking mag toch niet achterwege blijven, dat, blijkens het kleine bedrag van vaste inkomsten aan certificatennbsp;en huren, nog slechts de eerste steen tot een kapitaal-fonds gelegd is. Zoolang de renten van dat fonds nietnbsp;voor een betrekkelijk groot deel in de kosten van verpleging voorzien, mag de instelling niet voltooid heetennbsp;en is haar bestaan niet voldoende gewaarborgd.

Ook de stand der jaarlijksche bijdragen, waardoor de inrichting inmiddels moet worden onderhouden, is nietnbsp;gunstig te noemen. Die inkomsten moeten voor ongeveernbsp;de helft in de verplegingskosten voorzien. Elk jaar isnbsp;het bestaan der instelling van die inkomsten dus afhankelijk. Niet zonder bezorgdheid werd daarom opgemerkt,nbsp;dat zij in het jaar 1866 / 249.20 minder hebben opgebrachtnbsp;dan in 1865, niettegenstaande, blijkens de aan dit verslag toegevoegde lijst, op nieuw een zeker aantal begunstigers werden ingeschreven, en daaronder de Heer Dr.nbsp;Hacke van Mijnden met eene jaarlijksche bijdrage vannbsp;/ 50. Wij hadden, trouwens, met het overlijden vannbsp;Jonkvrouwe van Cliepoed te ’s Hage, aan wier nagedachtenis hier wel een dankbare hulde mag worden gebracht, eene jaarlijksche bijdrage van f 100 zien wegvallen.

De jaarlijksche bijdragen worden hoofdzakelijk verkregen door tusschenkomst der Commissiën, die ook tot de vestiging onzer instelling krachtdadig hebben medegewerkt.nbsp;In het album, gevoegd bij het verslag over 1863, werdnbsp;(hl. 10) van al de commissiën de samenstelling opgegeven. Hier mogen de namen worden herhaald van denbsp;H. H. Secretarissen, die verslagen en inschrijvingsbillettennbsp;beschikbaar hebben en gaarne bereid zijn, ten aanziennbsp;der verpleging van ooglijders, nadere inlichtingen te verstrekken. Zij zijn:

15

1. nbsp;nbsp;nbsp;te Arnhem (voor Gelderland),

de Heer Dr. J. J. Homokt;

2. nbsp;nbsp;nbsp;te Dordrecht,

de Heer J. O. W. F. Rens;

3. nbsp;nbsp;nbsp;te ’s Gravenhage,

de Heer Dr. J. A. Moll;

4. nbsp;nbsp;nbsp;te Rotterdam,

de Heer W. S. Burger Wzn;

5. nbsp;nbsp;nbsp;te Amersfoort,

de Heer Dr. A. van der Leeuw;

6. nbsp;nbsp;nbsp;te Breukélen,

de Heer Chir. F. Vos;

7. nbsp;nbsp;nbsp;te Zeist,

de Heer G. Costerman;

8. nbsp;nbsp;nbsp;te Meppel (voor Drenthe),

de Heer Dr. Hofstede Crull;

9. nbsp;nbsp;nbsp;te Haarlem,

de Heer Jhr. J. W. M. van de Poll;

10. nbsp;nbsp;nbsp;te Vianen,

de Heer Dr. Winkler;

11. nbsp;nbsp;nbsp;te Goes,

de Heer Dr. N. J. F. Verschoor;

12. nbsp;nbsp;nbsp;te Middelburg,

de Heer Dr. S. Dobbelaer de Windt;

13. nbsp;nbsp;nbsp;te ’s Hertogenhosch,

de heer Dr. E. A. P. van den Bogaert;

14. nbsp;nbsp;nbsp;in Brielsland (Z. flolland),

de Heer J. Kuijper Hzn. te Abbenbroek; en Ds. J. VAN Spankeren te Zuidland;

15. nbsp;nbsp;nbsp;te Delft,

de Heer P. Merkus ; *

16. nbsp;nbsp;nbsp;te Nijmegen,

de Heer Bosquet;

17. nbsp;nbsp;nbsp;in Oost-lndië,

de Heer Dr. Onnen te Soerabaija.

Te Utreclit is de centrale Commissie van Eegenten, met haren Secretaris de Heer Mr. P. Vekloeen vannbsp;Themaet, tevens als plaatselijke Commissie werkzaam.

Niet zonder voldoening mogen de Commission terug zien op hetgeen door hare tusschenkomst werd tot standnbsp;gebracht. Door voortgezette pogingen kunnen en zullennbsp;zij ook verder bereiken, wat de stichting nog behoeft,nbsp;om haar voortbestaan verzekerd te zien. Moge hetnbsp;volgend verslag op nieuw de bewijzen brengen, dat wgnbsp;dit doel meer en meer nabij komen.

STATISTIEK der oogziekten, voorgekomen in het Nederlandsch Gasthuis voor Ooglijders, vannbsp;den 1 Januarij 1866 tot den 1 Januarij 1867,nbsp;hij 1482 lijders.

ZIEKTEGEVALLEN.

Ophthalmia catarrhalis..........132.

„ granulosa..........28.

„ hlennorrhoïca......... 3.

„ purulenta neonatorum....... 7.

,, diphtherina.......... 2.

Trachoma .............. nbsp;nbsp;nbsp;25.

Ophthalmia scrophulosa..........140.

Panophthalmia............. 4.

Kerato-malacia....... 5.

Ulcus cum hypopyo...........25.

Ulcus corneae (keratitis).........36.

Incrustatie corneae........... 6.

Irido-keratitis............. 2.

Prolapsus iridis............ 3.

Mydriasis.............. 1.

Synechia anterior............25.

Keratitis parenchymatosa........ . nbsp;nbsp;nbsp;8.

Maculae corneae ............103.

Leucoma...............35.

Pterygium......... 2.

Staphyloma corneae et staphyloma soleroticae anterius nbsp;nbsp;nbsp;10.

Cornea conica (staphyloma pellucidum) .... nbsp;nbsp;nbsp;3.

18

Kyklitis .............. 8.

Ophthalmia sympathica......... 4.

Iritis................26.

Irideremia.............. 1-

Iridodenosis............. !•

Synechia posterior...........23.

Atresia pnpillae en irido-chorioiditis.....38.

Sclerotitis nbsp;nbsp;nbsp;anterior etnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;episcleritis...... 6.

Cataracta nbsp;nbsp;nbsp;senilis............82.

„ nbsp;nbsp;nbsp;congenita...........14.

„ nbsp;nbsp;nbsp;pyramidalis.......... 4.

„ nbsp;nbsp;nbsp;siliquata........... 3-

„ nbsp;nbsp;nbsp;diabetica........... 2.

„ nbsp;nbsp;nbsp;secundaria..........10,

„ nbsp;nbsp;nbsp;mollis ........... 6.

„ nbsp;nbsp;nbsp;traumatica.......... 5.

Aphakia...............27.

Effusio sanguinis in corpore vitreo...... 3,

Obscuratio corporis vitrei........18.

Eetinitis nbsp;nbsp;nbsp;(apoplectica,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luëtica).......10*

Eetinitis nbsp;nbsp;nbsp;e morbo Brightii........ 3.

Eetinitis pigmentosa (hemeralopia)..... 7.

Neuritis optica............ 6.

EmboEa retinae . . nbsp;nbsp;nbsp;. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,...... 2.

Solutio retinae............11*

Protrusio retinae............ !•

Chorioiditis............. 43,

Grlaucoma............... 2.

Amblyopia congestiva..........47.

Amblyopia, et amaurosis cum papilla alba . nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22.

Amblyopia gravidarum......... !•

Amaurosis met hydrocephalus....... 1»

Atrophia bulbi ...... nbsp;nbsp;nbsp;.....nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41.

19

Bulbi defectus ............13.

Neoplasma bulbi et palpebrarum...... 1.

Traumata..............58.

Corpora aliena............45.

Paralysis musculorum acuta (strabismus paralyticus, ptosis paralytica et mydriasis paralytica). .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.

Strabismus............ • nbsp;nbsp;nbsp;62.

Paralysis n. trigemini.......... 1.

Nystagmos..............12.

Ptosis................ 6.

Protrusio bulbi.......... • nbsp;nbsp;nbsp;3.

Entropion en dysticbiasis.........10.

Ectropion..............16.

Madarosis.............. 4.

Symblepbaron............. 3.

Molluscum contagiosum......... 1.

Abscessus palpebrae ..........12.

Blepharadenitis....... 52.

Tumor cysticus............ 1.

Dacryo-cystitis (obstructio nbsp;nbsp;nbsp;ductus lacrymalis) .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47.

Abscessus sinus frontalis......... 1.

Exanthema faciei et palpebrarum...... 7.

Dolor oculi .............. !•

Morbus Basedovii ........... 1.

Haemophthalmos e morbo Werlhofii..... 1.

Asthenopia accommodativa...... 56.

Simulatio.............. 1.

Myopia...............119.

Presbyopia..............141.

Hypermetropia ............103.

Astigmatismus..... 70.

^Iphabetische N aamlij st

VAN DE

IN 1866 BIJGBKOMENE

Bestuurders, Stichters en Begunstigers.

Bestuurders.

Prof. Mr, C. W. Opzoomer.

Stictaters,

W. E, Berus, nbsp;nbsp;nbsp;Utrecht,

Dr, Hacke vau Mijnden. nbsp;nbsp;nbsp;Amsterdam.

Dr. G. F. James, Officier van Gezondheid bij het Indische Leger. J. Prahl.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Utrecht.

A, Baron van Rhemen van den Gelderscheu Toren.

Begunstigers.

22

Jhr. Mr. J. G. H. van Tets van Goudriaan. nbsp;nbsp;nbsp;’sHage.

Vrouwe Donair. van Vredenburch, geb. van Lijnden* Utrecbt. Pastoor W. G. van Vnnren.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Brenkelen,

Mevr. de wed. Volgraff-Leclercq nbsp;nbsp;nbsp;’sHage.

Mr. P. J. J. Verduijn. nbsp;nbsp;nbsp;’« Bosch.

J. D. Vissering. nbsp;nbsp;nbsp;Groningen.

G. Voeteliuk. nbsp;nbsp;nbsp;Zwolle.

J. D. Velsberg. nbsp;nbsp;nbsp;Arnhem.

Mevr. de wed. J. S. Walraven, van den Broeke. Utrecht.

P. C. J. de Wijs. nbsp;nbsp;nbsp;’sBosch.

P. C. Kleijn van Willigen. nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Delft.

Vrouwe Donair. van Znijlen van Nijevelt-Boreel. nbsp;nbsp;nbsp;’sHage.

j Van dit verslag zijii voor iederen belangstellende eïemplaren verkrijgbar het Nedèrlatidsob Gasthuis voor Ooglijders, Bagijnehof, alsmede bij den Dinnbsp;: der instelliug, Prof. DONDERS. .

UITEEISEL UIT DE STATUTEN.

Stichters zijn allen , die 50 gulden of meer tot sticht inrigting of instandhouding der instelling bijdragennbsp;bijgedragen hebben. Zij worden onder dien naara innbsp;album der stichting vermeld.

Onder den naam van Bestuurders worden in het album o teekend, al diegenen, welke 250 gulden of meer tot stichtnbsp;inrigting of instandhouding bijdragen of bijgedragen heb!nbsp;Als begunstigers worden aan gemerkt al diegenen, W(nbsp;zich tot eene jaarlijksche bijdrage van minstens f !nbsp;verbinden.

Bewijs van inschrijving . wortle verzooden aan den Dii’ecteur of aan den ] Mr. P. VEHLOREN YAK THEMAAT, Secretaris der Instelliug, bij verhicnbsp;ook aan den Secretaris vön een der Plaatselijke Commissien (verg. Album,bl.

AANWIJZING VOOR OOGIIJDEES. ,

Alle ooglijders., die geneeskundige hulp verlangen; kunnen zich eiken ¦ tusschen 10 en 12 ure, .tan het Gasthuis voor Ooglijders aanmelden. Daanbsp;wordt noch aanbeveling, noch bewijs van onvermogen gevorderd. 'Zij ontvainbsp;het geneeskundig advies, zoowel als de noodige geneesmiddelennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kostei

Er wordt gezorgd, dat brillen en dergelyke behoeften tegen .labrieksprijs kue verkregen worden.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

De verpleeyïcosten zijn vastgesteld op 50 cents pe.i; dag voor gemeente-armbesturen; GO cents per dag voor particulieren. Daaronder zijn alle verplegii behoeften begrepen (.verzorging, voeding, huisvesting, hewassohen enz.)-

De opname 'kan intusscheu alléén worden toegestaan, iuÜien de oöglij( voorzien zijn van:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

a. Zindelijke kleediiig en het noodige ondergoed ter verschooning.

It. liet benoodigde reisgeld voor de terugreize naar de woonplaats. • c. Eene verklaring, welk gemeente- of armbestuur, of wie anders, de verplenbsp;gelden zal betalen.

Op bijzondere aanbeveling van Commission en van BesUmrders der Tnsteh v!ordt, voor zooverre de fondsen toelaten, kostelóoze verpleging ingewilligd.

Al O D E t V A N VERKLARING.

, De ooglijder

kan in het Gasthuis- voor Ooglijders worden opgenomen voor rekening

De rekening van verj ileeg.kosten en kleine' voorschotten, voor brillen dergelijke behoeften, wordt ingewacht aan hel adres van

V,