-ocr page 1- -ocr page 2- -ocr page 3-

ZESTIENDE JAARLIJKSCH VERSLAG,

betrekkelijk de verpleging en het onderwijs in het Nederlandsch Gasthuis voor Ooglijders, van den 1 Januarij 1874 totnbsp;den 1®quot; Januarij 1875, — ter vergadering van Bestuurders en Afgevaardigden,nbsp;gehouden te Utrecht den 31 Mei 1875,nbsp;uitgebracht door F. C. Donders, Directeur der Instelling.

Hooggeachte Heeren, Beatuurders en Afgevaardigden!

Het Nederlandsch Gasthuis voor Ooglijders heeft in hetzes-tiende jaar van zijn bestaan, waarover ik thans verslag heb uit te brengen, zich door niets ongewoons gekenmerkt. Allesnbsp;bleef bij het oude, dat is, indien ik mij niet bedrieg,nbsp;bij het goede. Mijn verslag kan dus eenvoudig ziju.

In behandeling werden genomen 17,35 ooglijders, waarvan slechts 553 uit de stad, 249 uit de provincie Utrecht. Uit andere provinciën nagenoeg 1000, en wel 14 uitnbsp;Friesland, 13 uit Groningen, 13 uit Drenthe, 82 uitnbsp;Overijssel, 203 uit Gelderland, 132 uit Noord-Holland,nbsp;230 uit Zuid-Holland, 35 uit Zeeland, 198 uit Noord-Brabant en 3 uit Limburg, terwijl bovendien aan 10nbsp;vreemdelingen de gewenschte hulp werd verleend.

Verpleging genoten 348 lijders, met 8987 verpleeg-dagen, zoodat de gemiddelde verplegingsduur ongeveer 26 dagen bedraagt. Ook alle provinciën leverden hiertoenbsp;haar contingent;

-ocr page 4-

de stad

Utrecht . nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

......8.

de proT.

Utrecht . nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

......21.

5) nbsp;nbsp;nbsp;1?

Friesland. nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

...... nbsp;nbsp;nbsp;4.

v nbsp;nbsp;nbsp;n

Groningen . nbsp;nbsp;nbsp;.

...... nbsp;nbsp;nbsp;7.

V nbsp;nbsp;nbsp;»

Drenthe . nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

......8.

n nbsp;nbsp;nbsp;7?

Overiissel

......32.

77 nbsp;nbsp;nbsp;77

Gelderland . nbsp;nbsp;nbsp;.

......65.

77 nbsp;nbsp;nbsp;77

Noord-Holland .

......28.

77 nbsp;nbsp;nbsp;77

Zuid-Holland .

......51.

77 nbsp;nbsp;nbsp;77

Zeeland . nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

......17.

77 nbsp;nbsp;nbsp;77

Noord-Brabant .

......99.

77 nbsp;nbsp;nbsp;77

Limburg . nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

......1.

Vreemdelingen .

...... 7.

te zamen

348.

Van deze werden:

196 verpleegd voor eigen rekening

met.......... 4524 verpleegdagen.

19 verpleegd voor rekening van particulieren met....... 409 nbsp;nbsp;nbsp;„

27 verpleegd voor rekening van dia-

coniën met........ 927 nbsp;nbsp;nbsp;„

42 verpleegd voor rekening van armbesturen met ....... 1363 nbsp;nbsp;nbsp;„

27 verpleegd voor rekening van gemeentebesturen met..... 837 nbsp;nbsp;nbsp;„

2 verpleegd voor rekening van com-

missiën met.......39 nbsp;nbsp;nbsp;„

25 verpleegd voor rekening van

liefdegestichten met..... 676 nbsp;nbsp;nbsp;„

10 verpleegd kosteloos met ... nbsp;nbsp;nbsp;212nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

8987

i.


-ocr page 5-

Zooals gewoonlijk, werd dus weder genoegzaam voor de kelft door liefdadige instellingen, voor de andere helftnbsp;op eigen kosten in de verpleging voorzien. De verpleeg-dag werd intusschen slechts berekend op 60 cents, datnbsp;is iets hooger dan de helft van het bedrag, waarop hijnbsp;de inrichting komt te staan. Alle verpleegden hebbennbsp;dus niet alleen kostelooze behandeling, maar ook tennbsp;aanzien der gewone materiëele verpleging liefdadigheidnbsp;genoten. Intusschen staat het vast, dat onder denbsp;voor eigen rekening opgenomenen sommigen voorkwamen , die geen behoefte hadden aan ondersteuning,nbsp;die ook niet wenschten en zeer wel voor het volle bedragnbsp;in de verpleegkosten hadden kunnen voorzien. Hetnbsp;is daarom ernstig in overweging genomen, of nietnbsp;een ander stelsel boven het tot dusverre gevolgde denbsp;voorkeur zou verdienen. Kostelooze behandeling wordt,nbsp;zooals uit de cijfers blijken kan, betrekkelijk zelden toegepast, en bij het vereischte verpleeggeld laat de finan-tiëele toestand geene ruimere toepassing daarvan toe.nbsp;Maar komt het niet zeer in aanmerking, een hooger verpleeggeld te vorderen, zoowel van particulieren als vannbsp;gemeente- en armbesturen, een verpleeggeld, dat althansnbsp;ongeveer de werkelijke verpleegkosten dekt, en op aanbeveling van bestuurders en stichters en vooral ook opnbsp;die van plaatselijke commissiën vrijgeviger te zijn metnbsp;kostelooze verpleging? De Eegenten zijn nog niet totnbsp;het besluit gekomen, IJ het voorstel daartoe te doen, maarnbsp;geven het U alvast in overweging, om in de vergaderingnbsp;van het volgende jaar daarover te beraadslagen. Op hetnbsp;voornemen, om van tamelijk welgestelden iets meer tenbsp;eischen dan het ontoereikende verpleeggeld van 60 centsnbsp;en daarbij dan reeds de kostelooze verpleging wat ruimernbsp;toe te passen, zouden zij wel gaarne al aanstonds uwe

-ocr page 6-

goedkeuring ontvangen. Op de kostelooze behandeling en het gratis verstrekken der gewone medicamenten op denbsp;zoogenoemde polikliniek, waar ieder minvermogendenbsp;zich kan aanmelden, zal geen inbreuk worden gemaakt.

Het vorig jaar steeg het aantal behandelden en verpleegden hooger dan ooit te voren. In betrekking daartoe is dit jaar eene kleine vermindering aan te wijzen, —nbsp;binnen de grenzen intusschen der schommeling, die eennbsp;welgevestigde stichting ons pleegt te vertoonen.

Er is reeds meer dan eens gezegd, dat, om zich een juiste voorstelling te maken van de beteekenis van hetnbsp;Nederlandsch Gasthuis voor Ooglijders, men niet enkelnbsp;op het getal der behandelde en verpleegde lijders, maarnbsp;ook op den aard hunner aandoening te letten heeft.nbsp;Zij zijn voor een groot deel als uitgezóchte lijdersnbsp;te beschouwen , door belangrijke of door zeer hardnekkige ziekten aangetast. Deze omstandigheid hangtnbsp;samen met hunne herkomst uit alle oorden des rijks;nbsp;want in waarheid is ons gasthuis geene TJtrechtsche, maarnbsp;eene Nederlandsche Stichting. Zuster-inrichtingen, die wijnbsp;met welgevallen in andere plaatsen zien verrij zen , hebbennbsp;een eenigszins ander karakter, zelfs de voortreffelijkenbsp;inrichting, die wij een jaar geleden door de bemoeiingennbsp;van Dr. Gunning te Amsterdam zagen tot stand komen.nbsp;Het aantal lijders moge daar en elders aan dat onzernbsp;inrichting gelijk zijn of dat zelfs verre overtreffen, innbsp;belangrijkheid der gevallen staan zij allen daarbij -tennbsp;achter. De statistiek der ziektegevallen aan het eindenbsp;van dit verslag te vinden en meer nog het groote aantalnbsp;belangrijke operatiën, in onze instelling verricht, strekkennbsp;daarvan ten bewijze. Meer dan 300 groote operatiesnbsp;kwamen er in het afgeloopen jaar weder voor, waaronder

-ocr page 7-

66 extracties van grauwe staar (cataract) en 16 puncties van grauwe staar (cataract) 109 irideCtomiën (vormingnbsp;van kunstmatigen oogappel) , 26 operaties tegen scheelzien,nbsp;46 tegen binnenwaarts gekeerde oogleden, 12 plastischenbsp;operaties, 3 exstirpaties van gezwellen, 2 incisies vannbsp;het netvlies, 4 operaties van samengegroeide oogleden,nbsp;enz. enz. Het betrekkelijk groot aantal van extractiesnbsp;van cataract heeft zelfs in het buitenland de aandachtnbsp;getrokken.

Zonder in bijzonderheden te treden, mogen wij in het algemeen de verklaring afleggen, dat de operaties metnbsp;goeden uitslag volbracht en de behandeling met een gelukkig gevolg bekroond werd.

Het getal onherstelbare blinden, dat zich bij ons aanmeldt, wordt telken jare kleiner en kleiner: de statistiek zal het kunnen bewijzen, dat sedert 20 jaren hun aantalnbsp;in Nederland is verminderd, en het is wel geen ijdelenbsp;waan, wanneer onze instelling, ook als inrichting vannbsp;onderwijs, zich voor een deel de verdienste daarvannbsp;meent te mogen toeëigenen.

Onder de ziektegevallen treft ons vooral het veelvuldig voorkomen van verwonding van het oog en van hetnbsp;indringen van vreemde lichamen. Van 1 Januari 1874nbsp;tot op den huidigen dag werd het eerste 55, het laatstenbsp;58 malen gezien, gezamenlyk dus 113 gevallen van verwonding of van het indringen van vreemde lichamen. Eennbsp;nauwkeurige statistiek, met het oog ook op de oorzaken ennbsp;gevolgen, die in de wetenschappelijke bijbladen van dit verslag zal te vinden zijn, is der belangstelling overwraardig.nbsp;Wij stippen daaruit slechts aan, dat vreemde lichamen vaak weken en zelfs maanden in het hoornvlies ennbsp;achter de oogleden verborgen bleven, de lastigste verschijnselen opwekkende, en als gewone oogziekten waren

-ocr page 8-

6

behandeld , zelfs met inunctie-leuren, totdat — met de ontdekking en de verwijdering der oorzaak de gevolgennbsp;van zelf weken; voorts, dat bij het diepe indringen dernbsp;verwonding tijdige operatieve hulp vaak het oog nognbsp;redden kan; eindelijk, dat bij doordringende wonden innbsp;de ciliair-streek, dat is even buiten de grenzen van hetnbsp;hoornvlies, onmiddellijk exstirpatie van het getroffen oognbsp;wordt gevorderd, om het andere oog voor ondergang doornbsp;sympathische ontsteking te behoeden. Een treffend gevalnbsp;van dien aard moge hier plaats vinden. Uit eene verwijderde provincie kwamen de bezorgde ouders haastignbsp;tot ons met een lieven gezonden jongen van driejaar, dienbsp;zich met een mes in de gevaarlijke streek had verwond'nbsp;Onze uitspraak was, dat, om het gezonde oog te redden,nbsp;het getroffene onmiddellijk moest worden verwijderd.nbsp;Op zoo forschen maatregel waren de ouders niet voorbereid. Aanvankelijk verzette hun gevoel zich daartegennbsp;met alle kracht: de wond was klein en scheen van weinig beteekenis, het gezichtsvermogen ook zelfs niet opgeheven. Maar tot kalmte gekomen, onderwierpen zijnbsp;zich met vertrouwen aan onze uitspraak en verlieten ons reeds na weinige dagen met hun kind, dat welnbsp;is waar aan de eene zijde nu een kunstoog droeg, maarnbsp;ook één gezond oog behouden mocht, — naar wij hopennbsp;en verwachten, voor het geheele leven. En ziet, eenigenbsp;maanden later, hoeren de ouders, terwijl hunne smartnbsp;zeker nog wel niet geleenigd was, dat in dezelfde gemeente een kind, door verwonding aan het eene oognbsp;getroffen, ook reeds door ontsteking van het tweede oognbsp;was aangedaan. Belangstellend snelt de vader naar het huisnbsp;der behoeftige ouders en laat op zijne kosten het kind naarnbsp;onze inrichting overbrengen. Opmerkelijk samentreffen!nbsp;De wond was van gelijken aard en in dezelfde streek

-ocr page 9-

dóórgedrongen als bij het eerste kind; maar, helaas, de sympathische ontsteking, die dadr door een stout ingrijpende operatie was afgewend, had reeds begonnen zich hier te ontwikkelen. Nog werd de operatie verricht en alle zorg aan denbsp;behandeling van het ontstoken oog besteed; maar het gezichtsvermogen ging toch tot op het tellen van vingersnbsp;verloren, en het is te vreezen, dat herhaalde recidieven,nbsp;waarvan reeds ééne werd gezien, het gezichtsvermogennbsp;tot het enkel waarnemen van licht, zonder vormen,nbsp;zullen reduceeren. Dit geval was wel in staat, om denbsp;ouders van het eerste kind met de gedane kunstbewerking te verzoenen niet alleen, maar om hun hart totnbsp;dankbaarheid te stemmen.

De oorzaak der verwonding in het laatste geval was roekelooze moedwil. Te dikwijls komen ons gevallennbsp;voor van belangrijke kwetsuren, ten gevolge van baldadig steenen werpen, om onze ergernis daarover bij dezenbsp;gelegenheid niet uit te spreken. Het toezicht der politienbsp;tegen die gevaarlijke gewoonte is gebrekkig en kan uitnbsp;den aard der zaak nauwlijks voldoende zijn; maar opnbsp;ouders en op onderwgzers rust de plicht, er nauwlettendnbsp;op toe te zien en ernstig tegen het gevaar te waarschuwen.

Dr. Snellen heeft omtrent dit onderwerp een circulaire gericht aan de onderwijzers te Utrecht, vergezeld van eene waarschuwing, in groote letteren gedrukt, dienbsp;in vele scholen is opgehangen. Ook elders verdient dezenbsp;maatregel te worden toegepast. Dat overigens, zooalsnbsp;Dr. Snellen zich voorstelt, het onderwijs in gymnastiek,nbsp;daarbij het leeren van doelmatige bewegingen en hetnbsp;leeren erkennen van gevaar voor zichzelf en voor anderen,nbsp;wel het meest geschikt is, om de schooljeugd van harennbsp;lichtzinnigen moedwil terug te brengen, schijnt mij zeernbsp;menschkundig gezien.

-ocr page 10-

Na over onze Stichting als instelling van weldadigheid te hebben gesproken, blijft mij over, haar nog als instelling van onderwijs te gedenken. Ook in dit opzicht,nbsp;zooals ik meer dan eens in het licht stelde en ook bovennbsp;reeds deed uitkomen, komt zij op indirecte wijze dernbsp;lijdende menschheid ten goede. In het verslag van hetnbsp;afgeloopen jaar maakte ik melding van twee onzer discipelen, die zich met bepaalde onderzoekingen bezig hielden,nbsp;de Heer Mulder met een onderzoek over parallellenbsp;rolbe weging van het oog, de Heer van Moll met bepalingen over incongruentie der netvliezen , met het voornemen , die onderwerpen in hunne dissertaties te behandelen. Dat is thans geschied. De genoemde heereu hebbennbsp;den doctoralen titel verworven en na speciëele studiën innbsp;de oogheelkunde, waartoe onze Stichting hen in staatnbsp;stelde, zich als oogartsen, resp. te Groningen en tenbsp;Eotterdam, gevestigd. Ongetwijfeld wacht hen daar eennbsp;nuttige werkking. Zoo heeft onze inrichting het voorrecht , hare kweekelingen in geheel Nederland, in de meestenbsp;landen van Europa en zelfs sommigen in andere wereld-deelen werkzaam te zien. Het onderzoek van Dr. vannbsp;Moll is reeds in de wetenschappelijke bijbladen vannbsp;het vorig jaar te vinden, dat van den Heer Muldernbsp;zal met andere, deels door leerlingen onzer school deelsnbsp;door mij zei ven verricht, in die van het thans uitgebrachtnbsp;verslag eene plaats vinden. Daaruit moge bliiken, datnbsp;het streven, om voor de ontwikkeling onzer wetenschapnbsp;werkzaam te zijn, niet is uitgedoofd. Het onderwijs werdnbsp;naar het oude schema voortgezet. Er werden theoretische en klinische lessen gegeven, terwijl bovendiennbsp;de polikliniek voor allen openstond en ruime gelegenheidnbsp;gegeven was tot het bjiwonen der operation in vivo,nbsp;waarbij het aan verklaring en aanwijzing niet ontbrak.

-ocr page 11-

Minder bezocht dan gewoonliik was het onderwijs in de laatste helft van het afgeloopen en vooral in het thansnbsp;ingetreden jaar. Wel namen enkele vreemde kunstgenootennbsp;en officieren van gezondheid , met verlof uit Nederlandschnbsp;Indië hier aanwezig, belangstellend daaraan deel; maarnbsp;het getal onzer gewone Studenten daalde onder hetnbsp;gemiddelde, en twee omstandigheden zijn er bovendien, dienbsp;niet bijzonder geschikt schijnen , om hunne belangstellingnbsp;in de oogheelkunde te prikkelen. De eene is gelegen innbsp;den grooten afstand tusschen het algemeen e ziekenhuis en het gasthuis voor ooglijders; de andere iunbsp;het nog vigeerende Staatsexamen, dat de vrije studienbsp;veelal in examen-studie heeft doen ontaarden. Terwijl in de examen-commissie geen oogheelkundige zitting heeft, meent men, ik geloof te recht, dat de eischennbsp;in die specialiteit voor de gewone artsen niet zoo bp zonder hoog zullen worden opgevoerd. Intusschen moge aannbsp;die omstandigheden geen te groote invloed worden toegekend. De oogheelkunde zal altijd diegenen aantrekken,nbsp;die zin hebben voor positieve kennis. Maar in de golvennbsp;van het academie-leven volgt op het diepste dal soms denbsp;sterkste stijging, en terwijl de Utrechtsche hoogeschoolnbsp;het laatste jaar arm was aan candidaten in de geneeskunde, zien wij thans een groote en veelbelovende scharenbsp;in aantocht, die aan het praktisch-medische onderwijs innbsp;het algemeen en aan het oogheelkundige in het bijzondernbsp;ook weer nieuw leven zal bijzetten.

Is het getal discipelen tijdelijk minder groot, wij vinden eene compensatie daarin , dat elk van hen gelegenheid heeft des te beter te zien en des te meer te profiteeren.nbsp;Onze zorg zal het blijven , niet in ijver te verslappen ennbsp;door inwendigen prikkel te vergoeden , wat aan uitwen-digen mocht ontbreken.

-ocr page 12-

10

De finantiëele uitkomsten der Stichting, waarvan ik uit naam van Regenten hier een kort overzicht laat volgen,nbsp;zijn over het afgeloopen jaar betrekkelijk gunstig te noemen.nbsp;Het nadeelig saldo van het verplegingsfonds, dat, in hetnbsp;vorig jaar met ƒ 454.77 vermeerderd, tot / 676.62 gestegen was, werd in het afgeloopen jaar teruggebrachtnbsp;tot ƒ 286.47, zoodat de rekening, afgezien van vroegerenbsp;saldos, een voordeelige uitkomst van ƒ 389.15 oplevert.

De ontvangsten, namelijk, van het genoemde fonds bedroegen :

aan verpleeggelden.........f nbsp;nbsp;nbsp;5494.51

aan jaarlijksche nbsp;nbsp;nbsp;bijdragen........ 4547.95

aan renten van kapitalen.......„ nbsp;nbsp;nbsp;1164.90

aan huur van gebouwde eigendommen . nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;450.—

ƒ 11657.36

De uitgaven;

aan onderhoud van gebouwen.....ƒ nbsp;nbsp;nbsp;1137.53

Grond- en andere belastingen.....„ nbsp;nbsp;nbsp;239.36

Tractementen, enz.........„ nbsp;nbsp;nbsp;2105.—

Voeding, verwarming, enz......„ nbsp;nbsp;nbsp;5585.78

Kleeding en meubilair........ 837.62

Kosten van beheer.........„ nbsp;nbsp;nbsp;479.26

Chemicaliën en nbsp;nbsp;nbsp;Instrumenten..... 887.04

ƒ 11271.59

Intusschen zouden wij meer reden hebben, ons over deze uitkomst te verheugen, moesten wij niet constateeren,nbsp;dat het totaal der jaarlijksche bijdragen eene niet onaanzienlijke vermindering heeft ondergaan. Vooral met hetnbsp;oog op het uitgesproken plan, om aan de kostelooze verpleging meer uitbreiding te geven, veroorloven wij onsnbsp;daarom op nieuw een beroep te doen op den ijver der

-ocr page 13-

11

plaatselijke coinmissiën. Mochten wij vóór twee jaren dankbaar wijzen op den gunstigen uitslag van de hernieuwde pogingen der Haarlemsche commissie, thans wasnbsp;het vooral de commissie van ’s Gravenhage, die voor harenbsp;vruchtbare bemoeiingen op onze bijzondere erkentelijkheidnbsp;aanspraak heeft. Moge het voorbeeld dier commissienbsp;anderen tot navolging prikkelen!

Het kapitaalfonds, waarin alle niet periodieke bijdragen worden gestort, zagen wij in het afgeloopen jaar wedernbsp;regelmatig stijgen. In Dr. Westhoff, te Batavia, dienbsp;ons een gift van ƒ 250 deed geworden, verwierf onzenbsp;instelling onlangs een nieuwen bestuurder. Met groote ingenomenheid maken wij reeds hier gewag van dit treffend blijknbsp;van erkentelijkheid van onzen oud-interne, wiens goedenbsp;trouwe diensten, hj moge zich daarvan overtuigd houden,nbsp;hier niet vergeten zijn. Ook Dr, de Voogt, tePau,diennbsp;wij in vroegere jaren mochten bij ons zien , verbond zichnbsp;thans als Stichter aan onze instelling. Door tusschen-komst van wijlen Dr. van der Leeuw te Amersfoort,nbsp;ontvingen wij van een zijner stadgenooten een som vannbsp;f 100, Het was met blijkbare voldoening, dat onzenbsp;honoraire Bestuurder, wien wij een woord van erkentelijke hulde niet mogen onthouden, op de vergadering vannbsp;het vorig jaar, ons dit laatste blijk gaf van zijne onverflauwde belangstelling in onze Stichting. Als Stichtersnbsp;mochten wij verder in ons album opteekenen den Heernbsp;Mr. G. A. Fokker te Middelburg en Mevrouw vannbsp;Bern te Zeist, beide met een gift van f 100; dennbsp;generaal de Ia Sarraz en den Heer Eduard J.nbsp;Jacobson beide te ’s Gravenhage, voorts Dr. Kreenennbsp;te Zwolle, allen met bijdragen van / 50. En al wedernbsp;hebben wij onzen hooggeschatten vriend J. J. C r e m e rnbsp;dankbaar te vermelden, die ons de helft schonk der

-ocr page 14-

12

zuivere opbrengst eener te Utrecht gehouden lezing, zooals hij te kennen gaf, voor de hulp aan een door hem aanbevolen lijder verleend, den 66-jarigen Hendrik Alberts:nbsp;den armen man v/erd het éénige goede oog, dat hij bezat, door den hoorn eener koe vernield, en nu mochtnbsp;het ons gelukken, het gebrekkige oog, dat sedert j aren voornbsp;hem geen waarde had gehad, in zoover bruikbaar te maken,nbsp;dat hij in staat bleef, als van ouds zijn schapen te hoeden.

Verder vloeiden in het kapitaalfonds een gift van /40 van den Heer H. J. P. Schirit te Amersfoort, van f 20nbsp;van den Heer L. van Haaften, giften van ƒ 25 vannbsp;Jhr. Mr. A. Serrurier te ’s Grravenhage en Jhr. Stormnbsp;van 's Gravesande van den Bramel, van / 20 vannbsp;Ilr. S. te Rotterdam, giften ook van Dr. J. J. Rombachnbsp;te Lange Ruige Weide en den jongen heer Herman G e r-lings te Leiden. Voorts diversen uit ’s Hage en Utrecht,nbsp;ten bedrage van / 35 en / 7. Eindelijk ƒ 91 van achterstallige posten, aan onze instelling afgestaan.

Voor grootere en kleinere giften brengen wij gelijkelijk en even gaarne onzen dank.

Legaten werden aan de Instelling toegekend door den Heer J. W. Loggen te Barneveld en door Douairièrenbsp;Baronesse Speijart van Woerden te Utrecht, beidenbsp;tot een bedrag van f 300, door den Heer Baron d e V o snbsp;van Steenwijk te Zwolle tot een bedrag van f 250;nbsp;voor een som van / 100 door den Heer Bum a tenbsp;Leeuwarden, Stichter en begunstiger, die niet wilde, datnbsp;met zijn overlijden zijn jaarlijksche bijdragen voor weldadige instellingen kwamen te vervallen.

Eindelijk schonk ons Mevrouw de Wed. H. A. van den Wall Bake, gevolg gevende aan den wensch vannbsp;haren overleden echtgenoot, eene som van / 1000. Zoonbsp;was dan een der laatste gedachten van onzen onvergete-

-ocr page 15-

13

lijken vriend en mederegent nog aan de Stichting gewijd, die tijdens zijn leven zoovele blijken zijner warme ennbsp;zuivere belangstelling had mogen ontvangen. Een woordnbsp;was voldoende geweest, om in 1858 hem te doen toetreden tot de centrale commissie, die zich de vestigingnbsp;onzer Stichting ten doel stelde en gelukkig tot stand bracht.nbsp;En sedert die vestiging als regent aan de instellingnbsp;verbonden , wijdde hij zich onafgebroken aan hare belangen en wist die door zijn schrander oordeel en praktischennbsp;blik te bevorderen. Trouw woonde hij onze vergaderingen bij. Zijn woord had hier, als overal elders, grootennbsp;invloed ; want het was waar, eenvoudig en oprecht, en,nbsp;hoe vast zijne overtuiging gevestigd ware, altijd bescheiden. Bake had liefde voor onze Stichting, eene liefde,nbsp;die haren oorsprong had in een bewonderingswaardig heldernbsp;inzicht van hare beteekenis, niet slechts als gasthuisnbsp;voor ooglijders, maar ook als instelling voor onderwijs ennbsp;wetenschap. Meer dan eens gaf hij mij blijken van waar-deering en genegenheid, die ik op hoogen prijs stelde.nbsp;Want ik had een onbegrensde achting voor zijn groot ennbsp;edel karakter. Het heeft alle proeven doorgestaan — vannbsp;vreugde en droefheid, van voorspoed en tegenspoed —nbsp;maar zich nooit verloochend. En wie Bake gadesloeg,nbsp;terwijl een chronisch lijden met gestadigen tred onverbiddelijk zijn krachten sloopte, — bij toenemende smartennbsp;klagende noch morrende, beminnelijk jegens een ieder,nbsp;belangstellend in alle goede dingen, werkende nog watnbsp;hij werken kon, volkomen gelaten met den naderendennbsp;dood voor oogen, — kon hem zijn eerbied en bewondering niet ontzeggen. Ik acht het een voorrecht in mijnnbsp;leven een man als Bake gekend en in zijn vriendschapnbsp;gedeeld te hebben. In de annalen onzer Stichting is zijnnbsp;naam met onuitwischbare letteren opgeteekend.

-ocr page 16-

STATISTIEK der oogziekten, voorgekomen in nbsp;nbsp;nbsp;het

Nederlandsch GaMhuis nbsp;nbsp;nbsp;voornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ooglijdersnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;den

1 Januari 1874 tot nbsp;nbsp;nbsp;den 1 Januarinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1875nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bij

1735 lijders.

Ophthalmia catarrhalis..........108.

„ nbsp;nbsp;nbsp;granulosa..........26.

„ nbsp;nbsp;nbsp;blennorrhoïca......... 5.

„ nbsp;nbsp;nbsp;purulenta neonatorum...... 3.

„ nbsp;nbsp;nbsp;diphtherina.......... 2.

Trachoma....... 56.

Ophthalmia scrophulosa......•. nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'132.

Panophthalmia............. 2.

Kerato-malacia............. 6.

Sphacelus corneae............ 2.

Ulcus cum hypopyo...........15.

Ulcus corneae (keratitis).........71.

Irido-keratitis............. 1.

Prolapsus iridis............. 3.

Synechia anterior............ 7.

Keratitis diffusa............ 9,

Maculae corneae............86.

Leu coma...............30.

Staphyloma corneae et staphyloma scleroticae anterius nbsp;nbsp;nbsp;3.

Kyklitis............... 2.

Iritis ................31.

Fistula corneae ............ 1.

Synechia posterior............ 9.

Atresia pupillae en irido-chorioiditis.....28.

-ocr page 17-

15

Irideremia.............. 1.

Sclerotitis anterior en episcleritis......13.

Cataracta senilis............76.

„ nbsp;nbsp;nbsp;congenita........... 6.

„ nbsp;nbsp;nbsp;pyramid alis..... 2.

„ nbsp;nbsp;nbsp;diabetica............ 2.

„ nbsp;nbsp;nbsp;secundaria........... 7.

„ nbsp;nbsp;nbsp;mollis............ 5.

„ nbsp;nbsp;nbsp;traumatica....... 3.

Aphakia...............28.

Luxatio lentis .... nbsp;nbsp;nbsp; 2.

Obscuratio corporis vitrei......... 7.

Retinitis (apoplectica, luëtica)....... 3.

„ nbsp;nbsp;nbsp;e morbo Brightii......... 2.

„ nbsp;nbsp;nbsp;pigmentosa (hemeralopia)......11.

Neuritis optica.............24.

Solutio retinae.............14.

Mergvlammen............. 1.

Chorioiditis.............. 29.

Glaucoma...............16.

Amblyopia congestiva..........26.

„ nbsp;nbsp;nbsp;et amaurosis cum papilla alba ....nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21.

„ nbsp;nbsp;nbsp;gravidarum.......... 1.

Buphthalmos..... . nbsp;nbsp;nbsp;6.

Atrophia bulbi. nbsp;nbsp;nbsp;............nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.

Microphthalmos............. 2.

Spasmus clonicus nbsp;nbsp;nbsp;palpebrarum..... . nbsp;nbsp;nbsp;2.

Tumor orbitae........ 3.

AnophthalmoS........... . nbsp;nbsp;nbsp;30.

Traumata..............29.

Corpora aliena ... *.........31.

Paresis muscularis (strabismus paralyticus, ptosis paralytica et mydriasis paralytica)..... 4,

-ocr page 18-

16

Strabismus..............67.

Nystagmos ..............12.

Ptosis................ 4.

Entropion en dystichiasis nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; 15.

Ectropion...............10.

Syrablepbaron............. 2.

Abscessus palpebrae........... 3.

Blepharadenitis.............34,

Tumor cysticus............ 0.

Dacryocystitis (obstructie nbsp;nbsp;nbsp;ductus lacrymalis) .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.

Exanthema faciei et palpebrarum...... 2.

Dolor cculi.............. 2.

Asthenopia accommodativa........ 22.

Myopia...... 104.

Presbyopia.......... 255.

Hypermetropia......... 122.

Astigmatismus........ .... nbsp;nbsp;nbsp;42,

Anisometropic.............12.

Lupus faciei.............. 2.

Pterygium.............. 3.

Herpes zoster trigemini ... nbsp;nbsp;nbsp; 1.

Epithelioma.............. 7.

Atrophia retinae nbsp;nbsp;nbsp; 2.

Neoplasma conjunctivae.......... 1.

Protrusio bulbi............. 7.

Abscessus orbitae............ 3

Paresis oculo-motorii........... 4.

Coloboma chorioideae.......... 2.

Coloboma iridis congenita nbsp;nbsp;nbsp;. ......... 2.

-ocr page 19-

17

IN 1874 BIJGEKOMEN

STICHTEKS.

Mevrouw van Bern.

Mr. G. A. Fokker.

Eduard J. Jacobson.

Dr. J. J. Ereenen.

N. K

Z. Kxc. de Generaal J. A. H. de la Sarraz. Dr. de Voogt.

BEGUNSTIGEES.

Dr. J. M. Addink.

Jhr. Mr. Godin de Beaufort.

Baron van Boetzelaer.

Jhr. W. Boreel van Hoogelande.

Blankert. {Ontvanger)

Ds. F. Lion Cachet.

A. Couvee.

Jhr. F. de Casembroot.

K. Enthoven.

M. H. Godefroi.

Mejufvr. E. fiarmsen.

W. A. Hattinga Haven.

Eduard L. Jacobson.

Dr. J. J. Ereenen.

Douair. van Earnebeek—Eochuasen.

Jonkvr. Erantz.

M. Kruijt Azn.

Douair. Gravinne van Lijnden—Singendonck. Mr. J, H. C. Lisman.

Mr. A. J. A. van Lanschot.

Mr. H. van Maritz van Craeijenstein.

Jhr. Melvil van Carnbee.

O. M. J. Morrees.

J. Manten en Zonen.

Zeist.

Middelburg, ’a Hage.nbsp;Zwolle.nbsp;Amersfoort,nbsp;’a Bage.nbsp;Pan.

’a Hage.

Utrecht.

Amersfoort.

’a Hage.

IJsselstein.

Nieuw Loosdrecht. Breukelen.

'a Hage.

Breukelen.

'a Hage.

Zutphen.

’a Hage,

Zwolle, ’a Hage.

’a Bosch. Beek.

’a Hage.

-ocr page 20-

18

Jhr. P. van Meeuwen. nbsp;nbsp;nbsp;’s Bosch.

Ds. H. Pierson. nbsp;nbsp;nbsp;gt;•

A. A. Baron Quarles de Quarles, nbsp;nbsp;nbsp;Utrecht.

Freule M. Eensdorp van Macquette. nbsp;nbsp;nbsp;’s Hage.

Jhr. J. Eensdorp van Macquette. nbsp;nbsp;nbsp;»

Jhr. C. E. van Eijckevorsel. nbsp;nbsp;nbsp;’s Bosch.

Mevr. de Wed. M. Spoor—Hoqer. nbsp;nbsp;nbsp;Utrecht.

0. D. van Schouwenburg. nbsp;nbsp;nbsp;’sHage.

G. H. van der Schuijt. nbsp;nbsp;nbsp;'s Bosch.

Dr. S. Talma. nbsp;nbsp;nbsp;Utrecht.

Dames Visscher Bouricius, nbsp;nbsp;nbsp;Arnhem.

Mr. J. de Witte van Citters. nbsp;nbsp;nbsp;'s Hage.

Dr. G. de Wilde. (Predikant) nbsp;nbsp;nbsp;Overzande,

Baronnesse van Zuylen van Nijeveldt. nbsp;nbsp;nbsp;’sHage.

-ocr page 21-

I

L

-ocr page 22-

quot;X

UITTREKSEL UIT DE STATUTEN.

Stichters zijn allen, die 50 gulden of meer tot stichting, inrigting of instandhouding der instelling bijdragen ofnbsp;bijgedragen hebben. Zij worden onder dien naam in hetnbsp;album der stichting vermeld.

2.

3.

Onder den naam van Bestuurders worden in het album opge-teekend, al diegenen, welke 250 gulden of meer tot stichting, inrigting of instandhouding bijdragen of bijgedragen hebben.

Als begunstigers worden aangemerkt al diegenen, welke zich tot eene jaarlijksche bijdrage van minstens f 2.50nbsp;verbinden.

Bewijs vsp insclirijving worde verzonden aan Prof. DONDERS of aan den Heer Mr. VERLOREN VAN THBMAAT, Secretaris der Instelling, bij verkiezingnbsp;ook aan den Secretaris van een der Plaatselijke Commissiën (verg. Album, 6enbsp;Jaarlijksch Verslag bl. 10).

AANWIJZING YOOR OOGLIJDERS.

Behoeftige en minvermogende ooglijders, die geneeskundige hulp verlangen, moeten zich ’s morgens voor tien ure aanmelden. Zij ontvangen de geneeskundige adviezen kosteloos. Br wordt gezorgd, dat brillen en dergelijke behoeften tegennbsp;fabrieksprijs kunnen verkregen worden.

De verpleegkosten zijn voor dit jaar vastgesteld op 60 cents per dag. Hieronder zijn alle verplegingsbehoeften (verzorging, voeding, huisvesting, bewassching, enz.) begrepen.

De verpleging wordt alleen toegestaan , indien de ooglijders voorzien zijn van: «. Zindelijke kleeding en het noodige ondergoed ter verschooning (van elk dernbsp;pnderkleederen minstens één Stuk),

b. nbsp;nbsp;nbsp;Reisgeld voor de terugreis naar de woonplaats.

c. nbsp;nbsp;nbsp;Het bedrag der verpleegkosten, of eeue verklaring door wien de verpleegkosten zullen betaald worden.

Brieven moeten franco ingezonden worden; wordt antwoord verlangd, zoo moet éen postzegel of briefkaart worden ingesloten.

Deze inrichting is uitsluitend ten dienste van behoeftige en minvermogende ooglyders, die niet wel in staat zijn de geneeskundige behandeling te bekostigen.nbsp;Bewijs van onvermogen, kan worden gevorderd.

MODEL VAN VERKLARING.

Door Ondergeteekenden wordt ter verpleging in het Ncderlandsch G.'tsthllis roor behoeftige en minrermogende oogrlgders aanbevolen de oogtijder

0'

De verpleegkosten en kleine voorsehctten voor brillen of dergelijke behoeften, benevens eventueele kosten van correspondentie of incasseering, zullen dadelijknbsp;na afloop der verpleging, voldaan worden door.