OOGHEELKUNDIGE

VERSLAGEN EN BIJBLADEN

UITGEGEVEN MET

HET JAARVERSLAG

IBlilffl WSllS 1» Wins,

NE 37.

UTRECHT

Typ. J. VAN BOEKHOVEN te Utrecht.

6. nbsp;nbsp;nbsp;30®'® Verslag van de Vereeniging tot het verleenen van

HULP AAN minvermogende OoGLIJDERS VAN Z.-HoLLAND, GEVESTIGD TE ROTTERDAM,

door Dr. J. H. de Haas.

7. nbsp;nbsp;nbsp;Verslag der Vereeniging „Inrichting voor Ooglijders

TE Rotterdam,” gevestigd Jacodusstraat Nquot;. 25 te Rotterdam, over het jaar 1895,

door Dr. F. D. A. C. van Moll.

8. nbsp;nbsp;nbsp;Nederlandsche oogheelkundige dijdragen, uitgegeven door

HET NeDERLANDSCH OOGHEELKUNDIG GEZELSCHAP, 1896.

9. nbsp;nbsp;nbsp;Discours d’ouverture de la Conférence internationale ,

CONCERNANT LES SERVICES SANITAIRES DES CHEMINS DE FER ET DE LA NAVIGATION,

du Président Ie Professeur H. Snellen.

10. nbsp;nbsp;nbsp;Over de vochtsreweging van de achterste naar de

VOORSTE OOGKAMER,

door W. Koster, Gzn.

11. nbsp;nbsp;nbsp;De kleurtheorie van H. Erringhaus en de Dissociatie-

THEORIE VAN DoNDERS,

door W. Koster, Gzn.

12. nbsp;nbsp;nbsp;Over de Beteekenis van het Staafjesrood voor de

GEWAARWORDINGEN VAN LICHT EN KLEUR,

door W. Koster, Gzn.

ZEVEN-EN-DERTIGSTE JAARLIJKSCH VERSLAG,

omtrent het geldelijk beheer van de Yereeniging „HEï NEDERLANDSCH GASTHUIS VOOR BEHOEFTIGE Mnbsp;MINVERMOGENDE. OOGLIJDERSover het jaar 1895,nbsp;nitgehracht door den Rentmeester-Secretarisnbsp;Mr. D. Ragay, namens Regenten, ter Vergadering vannbsp;Bestnurderen op 4 Jnli 1896.

Onder overlegging der verschillende rekeningen over het jaar 1895, zullen wij Uwe Vergadering, ingevolge de bepalingen der statuten wederom een Verslag uitbrengen,nbsp;omtrent den fmantiëelen toestand der Yereeniging.

Een vorig jaar werd door ons medegedeeld, dat eene beoor-deeling van dien toestand moeielijk was, omdat eerst sedert een half jaar het nieuwe gebouw werd gebruikt, en evenminnbsp;voor de toekomst iets was te vei’zekeren.

Wel kon, op grond der bekende cijfers over dat half jaar, er op worden gewezen dat verschillende onderdeelennbsp;van de uitgaven belangrijk zouden stijgen.

Bij eene beschouwing der gewone rekening blijkt terstond dat dit bewaarheid is geworden.

Het onderhoud der gebouwen heeft meer dan f 3000.— boven het bedrag van verleden jaar geeischt.

In de eerste jaren zal dit Hoofdstuk belangrijke uitgaven blijven eischen, omdat het Gebouw inwendig nog moet wordennbsp;afgewerkt en verschillende muren zullen moeten wordennbsp;geschilderd.

De tractementen en loonen zijn ongeveer /quot;TOO.—^ hooger, en bij de uitbreiding van het getal patiënten, zoowel verpleegdennbsp;als bezoekers van de polikliniek, bleek het dringend noodzakelijk, dat het geneeskundig personeel wordt vermeerderd.

Het personeel voor de verpleging van de opgenomen patiënten is reeds sedert het vorige jaar telkens moetennbsp;worden uitgebreid.

Steeds waren wij zoo gelukkig pleegzusters te vinden, die bereid waren in ons Gasthuis werkzaam te zijn en hunnenbsp;niet genoeg .te waardeeren diensten te verleenen.

Als gevolg van het zooveel grooter getal verpleegdagen zijn de kosten voor voeding veel hooger dan in 1894,nbsp;maar een deel der verhooging moet ook aan de uitbreidingnbsp;van het vast personeel worden toegeschreven.

Voor verwarming werd alleen voor de centrale verwarming ongeveer f 1400.—¦ aan cokes gevorderd.

Kleeding en meubilair waren weinig hooger, doch daar met het oog op de geldmiddelen zeer spaarzaam met aankoopnbsp;van nieuw meubilair, vooral ook van bedden met toebehooren,nbsp;is te werk gegaan, zal door den grooten toevloed van patiënten,nbsp;dit Hoofdstuk in de toekomst belangrijke uitgaven vorderen.

Door het groot aantal zich aangemeld hebbende personen is voor chemicaliën en instrumenten meer moeten wordennbsp;uitgegeven: voor het geven van onderwijs naar den eisch isnbsp;het bezit van goede en voldoende instrumenten eene noodzakelijkheid.

Tegenover al deze verhoogde uitgaven zijn echter ook de ontvangsten gestegen.

De verpleeggelden bedroegen ongeveer f 7500.— meer.

Hoewel nog geen iOO personen meer dan in 1894 werden opgenomen, waren er toch 4000 verpleegdagen meer. Doornbsp;uitbreiding van het getal der opgenomenen tegen f 3.— ennbsp;f 2.— per dag, werd het hoogere cijfer van verpleeggeldennbsp;bereikt.

De bijdragen waren wederom verminderende. Het verschil is wel niet groot, doch daar het blijkt dat dit een jaarlijksnbsp;terugkeerend verschijnsel is, moet op deze omstandigheidnbsp;ernstig worden gelet.

Pogingen tot het verkrijgen van nieuwe bijdragen worden steeds gedaan en ook met succes bekroond, maar het bijkomende gedeelte houdt geen tred met datgene, wat door sterfte,nbsp;verhuizen of bedanken jaarlijks afvalt.

Bovendien mag niet worden uit het oog verloren dat het vragen van bijdragen of giften voor verschillende zaken metnbsp;den dag toeneemt. Schenkt daardoor menigeen onze Ver-eeniging niets, zoo wordt daarmede blijkbaar ook rekeningnbsp;gehouden door de nieuwe begunstigers, die, bij het vele dat zijnbsp;steunen, ook onze Vereeniging niet vergeten, doch meestal denbsp;plaats aanvullen van vroegere begunstigers, die grootere bijdragen gaven.

Niettemin wordt elke gift, groot of klein, door ons met groote ingenomenheid aanvaard, en zoo gaarne zouden wij wenschennbsp;dat, gedachtig aan het «vele kleinen maken één groot» talnbsp;van medeburgers door kleine bijdragen tot het doel van onzenbsp;Vereeniging wilden medewerken.

Eene poging om daartoe op te wekken stellen wij ons voor in den loop van dit jaar te doen, vooral in die gedeeltennbsp;van ons land waar tot heden weinig begunstigers worden aangetroffen.

In 1895 werd aan renten meer ontvangen dan in 1894.

i

In het einde van dit jaar werd — zooals U bekend is — het oude Gasthuis met het woonhuis aan de Voorstraat verkocht.nbsp;Een deel van de daarvoor ontvangen som van f 25000.—nbsp;kon worden belegd.

Van dit overblijvende deel is echter moeten betaald worden de laatste termijn voor het daarstellen der centrale verwarming.

Blijkt dus uit dit alles dat er reden tot tevredenheid is, zoo mag niet worden voorbijgezien, dat zonder de door het Gasthuis genoten subsidiën, onmogelijk aan de verplichte uitgavennbsp;kon worden voldaan.

De vermeerderde ontvangst door het grooter aantal ver-pleegdagen, betreft toch voor het grootste deel verpleegdagen die met ƒ 1.— daags worden betaald. Met dit bedrag vannbsp;ƒ 1.— nu kunnen de kosten, die een verpleegde per dag aannbsp;voeding, bewassching, geneeskundige hulp, verpleging ennbsp;geneesmiddelen vordert, niet worden voldaan.

Verhooging van dit bedrag zou voor behoeftigen en minvermogenden alsmede voor de Besturen, die de verpleging betalen, een groot bezwaar zijn.

Inkomsten buiten de verpleeggelden zijn daarom voor de betaling van de algemeene onkosten en van de kosteloozenbsp;behandeling op de polikliniek dringend noodzakelijk, en vooralnbsp;zulke waarop vast mag worden gerekend. Wij hebben dannbsp;ook ten zeerste gewaardeerd dat de Staten dezer Provincie,nbsp;eene subsidie van f 2000.— voor het Gasthuis hebben beschikbaar gesteld.

Zonder die bijdrage zou de Rekening, welke wij U over het jaar 1895 aanbieden, met een nadeelig Saldo van eennbsp;belangrijk bedrag hebben gesloten, hetwelk ten slotte uit hetnbsp;zeer verminderde kapitaal zoude moeten betaald worden, ennbsp;waarvan het noodzakelijk gevolg is: vermindering van hetnbsp;Hoofdstuk Renten.

Wij hebben ook voor het jaar 1897 aan de Provinciale Staten verzocht het subsidie van / 2000.— te willen verleenen ennbsp;onder overlegging van Rekening' en Tabellen over behandeldennbsp;en verpleegden betoogd dat, zal de Stichting aan haar doelnbsp;als tot heden blijven beantwoorden, onze finantiën dien steunnbsp;onmisbaar behoeven, terwijl door het groote getal personennbsp;die uit deze provincie tot de behandelden en verpleegdennbsp;behooren, de hulp der Staten allezins billijk mag wordennbsp;geacht.

Spraken wij zooeven van het verminderend getal van begunstigers, ondanks dat er vele nieuw zijn toegetreden, zoo moet wat deze laatsten betreft op nieuw aan Correspondentennbsp;en Commissiën dank worden gebracht voor hetgeen daarvoornbsp;door hen is verricht. Hunne belangelooze bemoeiingen voornbsp;onze Vereeniging worden door ons — en wij zijn er vannbsp;verzekerd ook door Uwe Vergadering — op hoogen prijsnbsp;gesteld.

De gewone Rekening en de Kapitaal-rekening, werden nagezien door de Heeren F. ’s Jacob, Dr. J. A. C. Oudemans en Jhr. Mr. Dr. A. D. van Riemsdijk, daartoe door U in het vorignbsp;jaar benoemd.

Deze Ileeren hebben bereidwillig deze taak volbracht en, onder bijvoeging van eenige wenken, waaraan door ons veelnbsp;waarde wordt gehecht en waarnaar zal worden gehandeld, denbsp;Rekeningen goedgekeurd en ten bewijze daarvan geteekend.

Wij hebben de eer die goedgekeurde Rekeningen thans in Uwe Vergadering over te leggen met verzoek die metnbsp;uwe goedkeuring te bekrachtigen en we stellen U voor aannbsp;de Commissie dank te zeggen voor hunne welwillende bemoeiing.

De algemeene rekening luidt, in totaal der verschillende Hoofdstukken, als volgt:

10

A. Verplegingskosten.

I. De ontvangsten bedroegen:

1894.

. f 882.54^ verpleeggelden .... -11009.52^nbsp;bijdragen van Begunstigers - 3746.40nbsp;renten van kapitalen .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;936.—

. . - 5000.— nadeelig saldo.....- nbsp;nbsp;nbsp;20.17^

1. nbsp;nbsp;nbsp;Aan

2. nbsp;nbsp;nbsp;ygt;

3. nbsp;nbsp;nbsp;))

4. nbsp;nbsp;nbsp;»

a. nbsp;nbsp;nbsp;))

b. nbsp;nbsp;nbsp;))

c. nbsp;nbsp;nbsp;»

5.

6.

7.

8.

9.

11

Deze rekening sluit derhalve met een voordeelig saldo van f 350.75^

Het aantal verpleegden was 93 meer dan in 1894: dat der verpleegdagen, waarvoor vergoeding werd genoten, 4029 meer.

In ons vorig Verslag deelden wij TJ reeds een en ander mede wat tot aan het tijdstip der algemeene Vergadering, innbsp;het jaar 1895 was voorgevallen.

Wij kunnen daaraan toevoegen dat ons Gasthuis voortdurend uitstekend blijft voldoen voor behandeling, verpleging ennbsp;onderwijs.

Het gebouw zelf heeft groote kosten gevorderd door de vereischte verandering van genoegzaam alle plafonds.

1

Hieronder waren 181 lijders amp; ƒ 2.— per dag, met 2868 verpleegdagen en 25 lijders k f 3.— „nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ 504

12

Hier en daar moest in de vertrekken die op het noorden en oosten gelegen zijn, voorziening worden getroffen voornbsp;indringende tocht.

De centrale verwarming is gebleken goed te werken, nadat eenige hinderlijke eigenschappen door den Heer Huijgennbsp;waren weggenomen.

De straat langs den Oosterspoorweg is gelegd geworden, zoodat de toegang ook van die zijde thans uitstekend is.

Door den aanbouw van huizen op de achtergelegen open terreinen zal die straat worden doorgetrokken en ook denbsp;achter het Gasthuis ontworpen straat zal worden aangelegd,nbsp;bestraat en verlicht.

Eindelijk moeten wij nog met ingenomenheid vermelden het Besluit van het Dagelijksch Bestuur dezer Gemeente, waarbijnbsp;de naam Bleijenburgstraat is veranderd ïn die van F. C. Don-dersstraat zoodat de toegang tot ons Gasthuis thans den naamnbsp;draagt van den Stichter onzer Vereeniging.

Als bijdragen van Begunstigers werden over 1895 ontvangen:

Arts W. H. Cox, Deventer Dr. W. C. VAN Lookhorst, Dierennbsp;Dr. F. Delhez, Dordrecht.

J. Kooman Azn., Geneesheer, Goes .

G. Prince, Gouda Dr. I. A. Moll , ’s Gravenhagenbsp;P. Brugsma, Groningennbsp;Jhr. Ch. van de Poll, Haarlemnbsp;Mr. D. VAN Meurs, Harderwijknbsp;Dr. L. P, Dbntz, Helmondnbsp;Dr. S. Stratingh Tresling, Hilversum .

I. nbsp;nbsp;nbsp;W. E. R. S. Kloppers, Arts, Kampen.nbsp;Mr. A. J. Andreae, Kollum

J. nbsp;nbsp;nbsp;Hooke Hoogehboom, Kuilenburg . . . .nbsp;Dr. Jac. Baart de la Faille, Leeuwarden

B. nbsp;nbsp;nbsp;J. Kruseman, Loenennbsp;I. H. Slot, Meppelnbsp;Mr. E. Fokker, Middelburgnbsp;Dr. D. DE Bruijn, Mijdrecht

G. nbsp;nbsp;nbsp;Beins, Geneesheer, Keedenbsp;Dr. F. J. Schut, Kunspeetnbsp;¦W. J. VAN Erkel, Kijkerknbsp;Dr. J. VAN Hoek, Kijmegennbsp;Dr. D. H. K. Adrian!, Oosterbeeknbsp;W. Kersten , Arts, Renkumnbsp;Dr. P. Boodt, Rhenen . .

M. J. M. Ruijchavbr, Rotterdam L. P. Romen, Roermond ....nbsp;......... Tiel. .....

I. nbsp;nbsp;nbsp;F. Jansen, Burgemeester, Tilburg.nbsp;Rentmeester-Seoretaris, Utrecht . . .

Dr. G. Fabius, Yelp........

H. nbsp;nbsp;nbsp;J. Thorbbcke, Vianen......

C. nbsp;nbsp;nbsp;M. Snellen, Arts, Yreeswijk, IJsselstein,

Schoonhoven ..............

............. quot;Wageningen . .

J. nbsp;nbsp;nbsp;C. Clotterbooke Patijn van Kloetinge ,

Zeist, Driebergen............

Dr. A. J. van Rhijn, Zutphen......

Dr. Th. a. Schaepman, Zwolle......

Deze giften zijn van 981 Begunstigers.

Door de steeds toenemende aanmelding om verpleging nemen ook de huishoudelijke bemoeiingen, de administratie, en boekhouding voortdurend toe en vorderen steeds meerder arbeid.

Met de grootste zorg wordt dit alles door Mevrouw de Directrice, bijgestaan door de adjunct-directrice, uitgevoerd ennbsp;het is ons een aangename plicht dit hier dankbaar in herinnering te brengen.

B. Eapitaalfonds.

De schikking omtrent het testament van wijlen den Heer W. E. DE KoninCi alhier, mocht ook in 1895 niet tot eennbsp;resultaat komen.

Wij kunnen evenwel mededeelen dat in den loop van dit jaar een geding voor de Rechtbank alhier is aanhangig gemaakt, waarbij onze Vereeniging zich aan het oordeel vannbsp;den Rechter heeft gerefereerd.

Na gedane nitspraak is de met de erfgenamen ah intestato gemaakte regeling tot stand gekomen en heeft onze Vereenigingnbsp;een bedrag van f 3000.— ontvangen.

Het legaat ons door den Heer W. J. van Heusde te Nieuwer-Amstel gemaakt ten bedrage van f 2500.— werd ontvangen.

Door tusschenkomst van Mej. M. Muysken te Amsterdam ontvingen wij de som van f 1000.— en van een onbekendenbsp;alhier eveneens f 1000.—.

Als Stichters werden ingeschreven de Heeren;

Dr. H. G. Dibbits, Hoogleeraar te Utrecht;

A. Prinzen te Helmond;

W. C. Schimmel te Utrecht;

Mr. A. A. Kolff te Amsterdam;

Mr. R. Veldwijk te Arnhem;

A. J. Smit, Vice-President der Znid. Afr. Republiek;

E. J. P. .Torissen te Pretoria;

de Algemeene Wielrijdersbond; terwijl wij verder verblijd werden met verschillende kleinerenbsp;giften.

15

Over het loopende jaar kunnen wij ü met ingenomenheid mededeelen dat, bij zijn vertrek van hier, de Heer Prof. vonnbsp;Eiselsberg zich als Stichter heeft doen inschrijven.

Uit de Kapitaalrekening werd betaald:

Aan Mr. C. de Wilde het laatste gedeelte der koopsom van den grond, waarop het Gasthuis is gebouwd, ad f 1250.—.

Aan de Firma Goettsch de laatste termijn der aanneming-som voor den gasaanleg, ad f 691.39, en aan den Heer C. A. Huijgen te Rotterdam, de laatste termijnnbsp;der centrale verwarming, ad f 3986.95.

De bezittingen van de Vereeniging bestonden, buiten de vaste goederen op 31 December 1895 uit:

/ 3500.— S'/i 7o Gemeente Utrecht. f 10000.—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Certificaten Werkelijke Schuld.

f 2000.— 3 nbsp;nbsp;nbsp;id.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id. id.

f 700.— 3 7o Obligatiën Stad Amsterdam 1874.

Een Kapitaal Inschrijving Grootboek Werkelijke Schuld 3 7o ? groot f 5000.—.

Een idem 2V2 7o groot f 10500.—.

Een eerste hypotheek, groot f 10000.—, rentende 4 V4 7o •

ZEVEN-EN-DERTIGSTE JAARLIJKSCH VERSLAG,

betrekkelijk de verpleging en het onderwijs in HET HEDEKLANDSCH GASTHUIS VOOR BEHOEFTIGE ERnbsp;MINVERMOGENDE OOGLIJDERS, over het jaar 1895,nbsp;ter vergadering van Bestuurders, te Utrecht dennbsp;Juli 1896, lütgehracht door den Geneesheer-Directeur, Prof. Dr. H. Snellen.

M. H.!

Mij valt het voorrecht ten deel U het Verslag uit te brengen omtrent de verpleging en behandeling der lijders,nbsp;en het aan deze Instelling gegeven onderwijs.

Het is nu sedert twee jaren, dat het nieuwe gebouw is in gebruik genomen, en het ligt voor de hand dat we onsnbsp;thans de vraag stellen, hoe de met U overwogen plannennbsp;voor deze Inrichting, tot hiertoe, aan de verwachtingennbsp;hebben voldaan?

De beantwoording van deze vraag is een aangename taak, want onze tweejarige ervaring blijkt een aaneengeschakeldenbsp;bevestiging te zijn, van wat we ons hebben mogen voorstellen.

Eiken dag is het een hernieuwd genot deze ruime lokaliteiten binnen te treden,' en dubbel wordt de waardeering, als we daarbij in het geheugen terugroepen, hoe we in onsnbsp;oud bekrompen Gasthuis ons moesten behelpen; hoe bij denbsp;allengsche toeneming van het aantal patiënten de wachtkamer

17

te klein was geworden, zoodat de patiënten in de open lucht moesten wachten; hoe de verpleegde lijders in een hetzelfdenbsp;lokaal met de buitenpatiënten moesten worden behandeld,nbsp;hoe onze Assistenten bij het onderzoek en het behandelennbsp;der lijders elkander telkens in den weg waren, vooral alsnbsp;belangstellende Candidaten met gewaardeerde belangstelling,nbsp;tot eigen oefening, ons hunne hulp kwamen bieden.

Het opnemen van lijders, voor wie verpleging en operatieve behandeling werd vereischt, maakte destijds telkens een overleg noodig wie der verpleegden zou kunnen wordennbsp;ontslagen, om voor de nieuw-aankomenden plaats te maken.

Ook de operalie-kamer was te klein en te bekrompen geworden, en er was groote zorg noodig om de overvulde lokalen voor infectie en luchtsbederf te vrijwaren.

Toch is dat kleine en bekrompene Tehuis voor Oog-lijders eenmaal onze trots geweest, en Donders heeft daar den grondslag gelegd voor de invoering der nieuwere Oogheelkunde in Nederland.

«Ik aarzel niet», — zoo sprak Donders in 1859 (de Vestiging, blz. 8) te verklaren, «dat deze Instelling met denbsp;«beste in Europa bestaande Inrichtingen voor Ooglijders kannbsp;«wedijveren!»

Er ligt voor ons een ernstige gedachte in die tegenstelling van hooge ingenomenheid, waarmede, thans 37 jaar geleden,nbsp;het oorspronkelijk Gebouw werd aanvaard, en de klaagliederen , die later bij het hooger worden der eischen, en bijnbsp;de toeneming van hulpzoekende lijders en van belangstellendenbsp;leerlingen, deze lofredenen moesten vervangen.

Onwillekeurig sluit zich hier de ernstige vraag aan, wat zal voor dit thans zoo hoog geroemd gebouw de toekomst zijn?nbsp;Met overeenkomstige ingenomenheid zien we hier rond, en denbsp;woorden van Donders herhalende roemen we in ons nieuw

2

18

Gasthuis, en kunnen we ons thans niet anders voorstellen dan dat het ten allen tijde met de beste in Europa en eldersnbsp;zal mogen wedijvei’en.

Of, zal ook dit gebouw eenmaal te klein worden, en zal ook deze Inrichting eenmaal niet meer beantwoorden aannbsp;toekomstige eischen?

Ik spreek hier dezen gedachtengang uit, omdat ze ons voor den geest heeft gestaan, van den aanvang af, sedert we begonnennbsp;zijn de plannen voor dit gebouw te ontwerpen, en toen wenbsp;daarin aanleiding hebben gevonden om als eerste eisch vooropnbsp;te stelten, dat de ruimte voor langen tijd voldoende moestnbsp;zijn, — zelfs op gevaar af dat, wellicht voor het oogenblik,nbsp;die ruimte in enkele opzichten overmatig mag schijnen.

Te veelvuldig komt het voor dat een gebouw later moet worden vergroot en dat zulks dan moet geschieden ten kostenbsp;van de eenheid van het plan, dat aan het oorspronkelijkenbsp;ontwerp ten grondslag was gelegd. We hebben de voorkeurnbsp;er aan gegeven de groote lijnen breed te houden, en lievernbsp;te bezuinigen op het uitwerken van sommige onderdeelen vannbsp;het bouwplan, waar zulks zonder schade voor het geheel konnbsp;worden uitgesteld, om later, als de geldmiddelen het zullennbsp;toelaten, te worden aangevuld.

Ik stel deze opmerking op den voorgrond, omdat, bij een kritische beschouwing van ons Gasthuis, herhaaldelijk aanleiding zal worden gevonden voor hiermede in verband staandenbsp;opmerkingen.

We hebben ons mogen verheugen in tal van bezoeken van bekende Autoriteiten op dit gebied, die bepaaldelijk met hetnbsp;doel zijn gekomen om van ons gebouw nader kennis te nemen.nbsp;Het was ons een groote voldoening van allen de betuiging tenbsp;mogen vernemen van hooge ingenomenheid met de indeelingnbsp;en met de beginselen, die daaraan ten grondslag zijn gelegd.

19

We hebben het voorrecht U hier te ontvangen in onze Collegekamer.

Dit is het midden van het gebouw. De hoofdingang leidt direct tot dit lokaal, zoodat Docenten en Leerlingen, die hiernbsp;binnen komen, zich niet verder door het gebouw hebben tenbsp;bewegen. Onmiddellijk aan deze Collegekamer grenst de klinieknbsp;voor de in het Gasthuis verpleegden, met een afzonderlijkenbsp;wachtkamer. Aan de andere zijde bevinden zich de lokalennbsp;voor de behandeling der buitenpatiënten, met een afzonderlijkenbsp;kamer voor de kinderkliniek en eene zeer ruime wachtkamer.

Van uit de Collegekamer komen we direct in de beide oogspiegelkamers aan de eene zijde in die van de kliniek,nbsp;aan de andere zijde in die van de polikliniek.

Deze indeelitig voldoet aan alle eischen. Vooral de scheiding van de buitenpatiënten en van de verpleegden is niet genoegnbsp;te waardeeren.

Als ge nn echter met een kritisch oog rondziet naar gebreken, en naar aanmerkingen zoekt, dan zal U weldranbsp;opvallen dat alléén de Collegekamer geheel is afgewerkt. Denbsp;wanden en de zoldering zijn daar getint en gepolichromeerd,nbsp;op den vloer ligt een dik kurken-linoleum; het meublementnbsp;is compleet en doelmatig; er zijn stoelen van tweeërlei vorm,nbsp;de een voor de leerlingen, de andere voor de patiënten; innbsp;de verlichting is voorzien door 3 groote ramen op het noorden,nbsp;die door ondoorschijnende rolgordijnen genoegzaam geheelnbsp;kunnen worden afgesloten. Voor kunstlicht is door tal vannbsp;gaslampen gezorgd.

Daarentegen zijn in de belendende lokalen en in den ruimen corridor de muren nog slechts in de ruwe kalk, de vloerennbsp;zijn van ruw hout, met losse matten belegd, om het geluidnbsp;van het rondloopen te beperken.

Het meubilair is alsnog onvolledig, vooral in de beide

20

wachtkamers. Er beslaat aldaar dringend behoefte aan meer banken en tafels. Vooral in de wachtkamer voor de verpleegden laat deze onvolledige voorziening zich gelden; omdatnbsp;die kamer tevens dient voor de ontvangst der bezoeken, dienbsp;dagelijks tusschen 12 en 1 uur aan de verpleegden mogennbsp;gebracht worden. Op de beide verdiepingen blijft evenzeernbsp;nog heel wat aan te vullen, zoowel wat het meublement betreft, als ook de afwerking van muren en vloeren.

In het vorig verslag moest ik U mededeeling doen, dat de plafonds groote bezwaren hebben opgeleverd; ze waren zoonbsp;slecht afgewerkt, dat de kalk dreigde neer te vallen en inderdaad in groote stukken gevallen is. Gelukkig hebben wenbsp;deze gevaren tijdig bemerkt, zoodat er geen ongelukken zijnnbsp;voorgekomen. Hierin is thans voorzien.

De meeste plafonds moesten geheel worden vernieuwd, eenigen konden worden hersteld door gedeeltelijke vernieuwing.

Dit heeft groote kosten veroorzaakt; maar nog erger was de daardoor ontstane last van het stuiven, zoodat achtereenvolgens telkens een deel van het gebouw buiten gebruik moestnbsp;worden gesteld.

De inrichting der centrale verwarming is thans in orde gekomen.

Aanvankelijk hadden we veel stoornis door een heftig kloppen in de buizen, hetgeen ontstond op de plaatsen waar het afgekoelde condensatiewater mei de heele waterdamp in aanrakingnbsp;kwam. Door het aanbrengen van afzonderlijke buizen voornbsp;het terugvoeren van het condensatiewater naar den stoomketelnbsp;is daarin thans op volledige wijze voorzien.

Er is nog een zeer gewichtig belang dat voorziening ver-eischt: de afvoer van verontreinigde lucht en de aan voer van versche lucht zijn niet overal voldoende met elkander in overeenstemming gebracht, zoodat op sommige plaatsen de luchts-

21

verversching te wenschen overlaat, terwijl op andere plaatsen storende luchtsbeweging ontstaat. Ook hierin zal kunnennbsp;worden voorzien. Het komt mij voor dat we voor de luchts-afvoer met vrucht gebruik kunnen maken van de beide torens,nbsp;waar, reeds bij geringe windstrooming, sterke aspiratienbsp;ontstaat, en hel kan niet veel moeite kosten de buizen voornbsp;lucbtsafvoer daarheen te leiden.

Het denkbeeld om de zeer ruime corridors aan te wijzen voor het verblijf voor patiënten, die het bed niet behoevennbsp;te houden, voldoet ten volle aan onze verwachting.

De lange en breede gangen zijn gedurende den geheelen dag in gebruik. In het midden staan tafels en stoelen. Daarnbsp;wordt gegeten en voor allerlei bezigheid gezorgd.

Het bijeenbrengen der verpleegden in deze uitgestrekle ruimten maakt het mogelijk, dat ze meer voortdurend ondernbsp;toezicht zijn van de verpleegsters.

De inrichting aan de operatiekamer blijft ten volle aan onze verwachting voldoen.

Zooals Ge u herinnert, zijn de wanden, de zoldering en de vloer donker gehouden; dof zwart, afgezet met donkergrijs.nbsp;Het licht komt slechts van één zijde, tegenover het noordennbsp;door een groot venster, hetgeen door ondoorschijnende valgordijnen bij gedeelten kan worden afgesloten. Het kijkennbsp;naar een donkeren wand maakt hel den lijder gemakkelijkernbsp;de oogen geopend te houden, en de operateur ziet scherper,nbsp;nu alle storende reflexen op het hoornvlies worden vermeden.

Instrumenten en al wat er bij de operatiën wordt vereischt is hier ruimschoots voorhanden.

Terwijl we ten opzichte van het afwerken van het gebouw en van het meublement alsnog groote zuinigheid hebben betracht , dragen we wél zorg, dat er in de hulpmiddelen, waarnbsp;het op aankomt, niets ontbreekt. Onze eerste eisch is, dat

22

iiet Gasthuis voor ooglijders zijn roem handhaaft dat op de meest volledige wijze kan worden onderzocht en dat dit ooknbsp;in alle opzichten werkelijk geschiedt.

Meer nog dan in physische hulpmiddelen komt het aan op degelijke assistentie bij de behandeling der lijders. In denbsp;keuze van Geneesheeren zijn we in den regel zeer gelukkignbsp;geweest, en aan menigen Oud-assistent zijn we een blijvendennbsp;dank verschuldigd. Ongelukkig, bestaal er, uit den aard dernbsp;zaak aanleiding tot veelvuldige mutatie.

Wanneer een Assistent-geneesheer recht goed voor zijn taak berekend is geworden, zal hij lichtelijk naar eldersnbsp;worden geroepen, om hetzij in een doceerende betrekking,nbsp;hetzij ter uitoefening van eigen praktijk, meer zelfstandig tenbsp;gaan optreden. Ik waardeer het daarom hoogelijk , dal iknbsp;in twee zoons op meer blijvenden steun kan rekenen.

De oudste, die thans reeds tien jaren aan deze Inrichting verbonden is, werd door het College van Regenten aangewezennbsp;om mij eventueel als Geneesheer-Directeur te vervangen.

Volgens art. 10 van ons Reglement treedt de Directeur tevens op, hetzij als 1®'® Geneesheer, hetzij als consulteerendnbsp;Geneesheer.

Door de groote toeneming van werkzaamheden heb ik in den laatsten tijd in hoofdzaak mij tot de werkzaamheden vannbsp;consulteerend Geneesheer moeten bepalen. Overeenkomstignbsp;mijn wensch, is de titulatuur hiermede in overeenstemmingnbsp;gebracht, en hebben op mijn verzoek H.H. Regenten goedgevonden, dat de betrekking van 1®*® Geneesheer zal wordennbsp;overgedragen aan Dr. H. Snellen Jr.

Voor het overige verheugen we ons op dit oogenblik verder in de trouwe medewerking van de Heeren W. Snellen,nbsp;J. PiEKEMA, L. VAN LissA, Dr. J. P. VAN DER Brugh en

23

Or. E. Hummelsheim, uit Bonn, welke zich, voor korteren ol langeren tijd, aan onzen kliniscben arbeid hebben verbondennbsp;en tevens ook bij hel onderwijs willen behulpzaam zijn.

Yoor een geregelden gang van zaken is er behalve de geneeskundige hulp nog verdere assistentie noodig.

Het dubbele van den lijd zou voorzeker worden vereischt, zoo we niet konden rekenen op vriéndelijke pleegzustershulp.nbsp;Oe patiënten, die binnenkomen, worden ontvangen en ingeschreven, de gezichtsscherpte wordt bij voorbaat bepaald,nbsp;klachten en vragen worden aangehoord, en eerst daarnanbsp;wordt achtereenvolgend elke patiënt naar een der Genees-heeren verwezen. Dan worden geneesmiddelen of voorschriften uitgereikt; verbanden worden aangelegd; en overnbsp;terugkomst of over noodzakelijkheid van verpleging moetnbsp;worden gesproken. Dat alles geschiedt door de gewaardeerdenbsp;hulp van eenige jonge Dames, die gaarne elke gelegenheidnbsp;aangrijpen, om zich nuttig te maken. Bijgestaan door zusternbsp;VAN ScHAiK en zuster Krill is zuster Paula de ziel en hetnbsp;hoofd van dit gedeelte van den dienst. Overal waar hulpnbsp;noodig is, staat ze gereed. Alle bezwaren van patiëntennbsp;zooals die tegen opneming in het Gasthuis, of tegen operatieve behandeling, weet ze uit den weg te ruimen, en zij weetnbsp;den meest onbegrijpelijken patiënt zijne belangen duidelijknbsp;te maken.

Tot de eigenaardigheden in het beheer onzer Stichting behoort, dat directie en verpleging uitsluitend door zorgzamenbsp;vrouwenhulp worden bestuurd. Het huishoudelijk gedeelte,nbsp;de administratie, het toezicht op de keuken en de zorg voornbsp;hel gebouw geeft volop werk aan onze Directrice, Mevrouwnbsp;JaGER—van der Chijs, terwijl in de regeling der verpleging

24

voortreffelijk wordt voorzien door de toewijding onzer Hoofd-verpleegster Mejuffrouw Elisabeth Bosscha, die ter zijde wordt gestaan door 4 voortreffelijke pleegzusters: zusternbsp;Seeuwen, zuster Huijsman, zuster de Haan en zuster Enters.nbsp;Het is meer dan een ijdele klank, als wij hier aan allennbsp;onzen hartelijken dank betuigen.

Ook de patiënten weten de vriendelijke hulp te waar-deeren, en stellen op prijs dat in het eentoonig bestaan van patiënt-zijn eenige aangename afwisseling wordt verschaft.

Mejuffrouw Marie Termeulen heeft zich dit jaar weer beijverd niet-ziende patiënten bezig te bouden, en hetnbsp;onderwijs te regelen in het lezen van Brailleschrift en innbsp;verderen blindenarbeid, zooals netten knoopen en het vervaardigen van matten en borstels.

Verder vermelden we met ingenomenheid dat door eenige Dames, onder leiding van Mejuffrouw H. Boersema, kleinenbsp;muziekuitvoeringen zijn gegeven. Ook de Utrechtsche Muziek-club (.(.Euterpe)-) heeft, zich als zoodanig verdienstelijk gemaakt.nbsp;Muziek is een heerlijke tegemoetkoming voor hen die — zijnbsp;het dan ook tijdelijk — het genot van het zien moeten missen.

Een gebruikte piano of vleugel zou voor onze Stichting van onschatbare waarde zijn! Wie helpt ons daaraan?

Volgens een overeenkomst met de Regeering zal het universitair onderwijs in de Oogheelkunde aan ons Gasthuis worden gegeven, en zal, voor zooverre noodig, de Collegekamer, hetnbsp;Laboratorium en de verschillende hulpmiddelen daarvoor beschikbaar worden gesteld.

Het onderwijs in de Oogheelkunde is hier van tweeërlei aard, n.1. in zooverre dit voor den algemeen-geneeskundigennbsp;wordt vereischt en verder zooals dit zal kunnen dienen totnbsp;vorming van Specialiteiten in de Oogheelkunde.

25

Naar de eerste bedoeling is de Oogheelkunde een onderdeel der Geneeskunde en staat ze alle opzichten daarmede gelijk.nbsp;Het is mij altijd voorgekomen, dat het een verkeerde opvattingnbsp;ware, het onderwijs in de Oogheelkunde te beperken tot hetnbsp;laatste jaar. Juist door de rijke hulpmiddelen van onderzoek,nbsp;is de Oogheelkunde te beschouwen als de type van diagnostiek;nbsp;en nergens is het effect der theraphie zoo duidelijk aan tenbsp;toonen, als aan de doorzichtige weefsels van het oog. Evenzeer is de wijz^ing der function nergens met zóóveel scherptenbsp;aan te geven. Ik heb het daarom van belang geacht, dat denbsp;studie in de Geneeskunde worde aangevangen met dit ge-gedeelte der Oogheelkunde.

Voor de Candidaten in de Geneeskunde van het 1®*® jaar geven we een College over diagnostiek, waar zich bij aansluitnbsp;een cursus van practische toepassing der hulpmiddelen vannbsp;onderzoek. Dit laatste onderwijs eischt dat slechts een beperktnbsp;aantal toehoorders gelijktijdig daaraan deelneemt. Het is gebleken dat het doelmatigst is, dat de leerlingen verdeeld wordennbsp;in clubs van hoogstens 6 personen, waarbij dan de verschillende Assistent-Geneesheeren deel nemen aan de leiding dernbsp;oefeningen. Deze verdeeling is hier mogelijk, nu we overnbsp;een aantal lokalen disponeeren, zoodat de verschillende af-deelingen gelijktijdig werkzaam kunnen zijn.

In het tweede jaar krijgen de Candidaten een college, dat een overzicht geeft van de verschillende klinische ziektebeelden , zooveel mogelijk toegelicht door het voorstellen vannbsp;patiënten. In het derde jaar wordt vooral gewicht gelegd opnbsp;de therapie en op operatieve behandeling. Terwijl aan denbsp;semi-artsen gelegenheid wordt gegeven de operatiën bij tenbsp;wonen, kunnen zij zich zelve daarin oefenen door het herhalennbsp;dier kunstbewerkingen op in een masker geplaatste varkens-

2*

26

Op praktisch gebied is van het onderwijs stellig het meest vrucht te verwachten, als dit verbonden wordt met gelegenheid tot praktische oefening.

De beste leerschool om zich in een speciaal vak te bekwamen is gelegen in een assistentschap aan een goed bezette kliniek,nbsp;waar den Assistent-Geneesheer de gelegenheid kan wordennbsp;gegeven zelfstandig op te treden; vooral als hij daarbij magnbsp;rekenen op raad en toelichting van meer ervarenen. In allenbsp;opzichten verdient het dus aanbeveling het systeem van Assistent-Geneesheeren zoo ruim mogelijk toe te passen.

Een gewenschte uitbreiding krijgt dit systeem, indien aan de semi-artsen de gelegenheid wordt gegeven als assistentnbsp;achtereenvolgend de verschillende Geneesheeren behulpzaamnbsp;te zijn en onder hunne leiding aan het onderzoek en de behandeling der patiënten deel te nemen,

In de eerste plaats is daartoe noodig een ruime toevloed van patiënten. Met het oog hierop verheugen wij ons in denbsp;steeds toenemende cijfers, waartoe de doelmatige inrichting ennbsp;de beschikbare ruimte beeft aanleiding gegeven.

Sedert het nieuwe Gasthuis in gebruik is genomen klimt regelmatig het aantal van hen, die hulp komen vragen.

Evenzeer spreekt het toenemend gebruik, dat van verpleging aan het Gasthuis gemaakt wordt.

In het vorige Gasthuis waren gedurende de laatste dertig jaren de laatstgenoemde cijfers stabiel gebleven, eenvoudignbsp;omdat de beperkte ruimte uitbreiding onmogelijk maakte.nbsp;Thans, nu we over voldoende ruimte beschikken, komt ernbsp;dadelijk overeenstemming tusschen de toeneming der verplegingnbsp;en de toeneming van de polikliniek, zooals dit ook zal blijkennbsp;uit het statistisch overzicht, dat we, evenals in vroegere jaren,nbsp;over het afgeloopen jaren ü hier willen overleggen.

27

Er hebben zich 5497 patiënten aangemeld, en wel 3207 mannen en 2290 vrouwen.

Het aantal consulten bedroeg 19658, d. i., verdeeld over 310 werkdagen, ruim 63 per dag.

Er zijn 640 patiënten verpleegd geworden (334 mannen en 306 vrouwen) met 13482 verpleegdagen; bijgevolg gemiddeldnbsp;37 per dag, inet gemiddeld 21 verpleegdagen voor ieder.

Evenals in de vorige jaren vinden wij alle kerkgenootschappen vertegenwoordigd, ongeveer in dezelfde verhouding als hunne talrijkheid in den lande:

3369 Protestanten.

1942 Roomsch-Catholieken en Oud-Catholieken.

158 Israëlieten.

28 Onbekend.

Ten opzichte van de herkomst der lijders was de verdeeling

28

In klasse A, d. i. a / i.— daags, 413 patiënten met 9824 verpleegdagen.

In klasse B, tegen betaling van f 2.— per dag, werden 179 patiënten opgenomen, met 2868 verpleegdagen; en in klasse Gnbsp;a f 3.—, 25 patiënten met 504 verpleegdagen.

Nu er in bet nieuwe Gasthuis meerdere afzonderlijke kamers beschikbaar zijn, is de opname in deze klassen allengs toegenomen.

Even als in het vorige jaar mogen we dit Verslag besluiten met de bètuiging dat Uwe Stichting in groei en bloei toeneemt, en in alle opzichten voortgaat te beantwoorden aannbsp;zijn doel en aan Uwe verwachting.

Statistiek der oogziekten, in ket jaar 1895, ky 5497 Igders.

Ophthalmia catarrhalis............

n blemiorrhoica...........

// purulenta neonatorum.........

// nbsp;nbsp;nbsp;memhranacea............

// nbsp;nbsp;nbsp;diphtherina............

n nbsp;nbsp;nbsp;traumatica, (vulneranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et cicatrices, erosiones,

eauterisatio)............

Trachoma papillare.............

// nbsp;nbsp;nbsp;folliculare.............

n nbsp;nbsp;nbsp;difi'ormans.............

Irritatio conjunctivae.............

Ecchymosis n .............

Polypi nbsp;nbsp;nbsp;//nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r..........

Ulcus conjunctirae..............

Lupus nbsp;nbsp;nbsp;// s. corneae .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '......

Neoplasmata n // nbsp;nbsp;nbsp;//.........'.

Corpora aliena n n n..........

Symblepharon...............

Pterygium................

Ophth. scroph. (plyctaenulae et ulcera).......

Herpes zoster n. trigemini...........

Anaesthesia n. trigemini............

Hyperaesthesia (dolores)............

Keratitis diflusa (e lüe congenita).........

n nbsp;nbsp;nbsp;ulcerosa ..............

// nbsp;nbsp;nbsp;punctata..............

n infectiva.........,.....

Ulcus c. hypopyo..............

// rodens................

Keratosphacelus...............

Maculae cdrneae...............

Leucoma.................

Staphyloma corneae, kerectasia..........

30

Fistula corneae........

Cornea conica........

Incrustatio corneae.......

Iritis ...........

n tuberculosa.......

Synechiae posteriores; atresia pupillae

Synechia anterior.......

Prolapsus iridis........

Iridocyclitis.........

Chorioiditis.........

Cyclitis sympathica......

Tumor cysticus iridis......

Irideremia.........

Iridodialysis.........

Coloboma congenitum uveae . nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Euptura chorioideae......

Albinismus.........

Glaucoma.........

Cataracta senilis completa .... //nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;// incipiens ....

// nbsp;nbsp;nbsp;mollis.......

// nbsp;nbsp;nbsp;diabetica......

// nbsp;nbsp;nbsp;consecutiva (secundaria) .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

// nbsp;nbsp;nbsp;traumatica......

n nbsp;nbsp;nbsp;pyramidalis.....

// nbsp;nbsp;nbsp;zonularis (congenita)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Aphakia..........

// c. obsc. capsulari . nbsp;nbsp;nbsp;.

Dislocatie lentis........

Obscurationes corp. vitrei .... Haemorrhagia n n ....

Synchysis scintillans......

Eetinitis apoplectica......

Eetinitis diffusa........

// morbi Brighthii.....

// pigmentosa (hemeralopia) . Ablatio retinae........

12

31

Scotoma scintilians.........

Neuritis nervi optici........

Atrophia papillae.........

Vascularisatio papillae n. optici ....

Amblyopia toxica.........

// diabetica........

Hemianopsia...........

Anopsia.............

Simulatio............

Eetina leporina (Fibrae medullares retinae)

Emboli vas. retinae........

Glyoma retinae..........

Episcleritis, sclerotitis ant.......

Sclerectasia anterior s. aequatorialis . . .

Buphthalmos...........

Protrusio bulbi..........

Panophthalmitis..........

Neoplasmata bulbi s. nervi optici . . .

Morbus Basedovii.........

Ectopia bulbi...........

Atrophia //...........

Phthisis If...........

Microphthalmos congenita......

Anophthalmos..........

Tumor orbitae..........

Caries, periostitis orbitae......

Abscessus orbitae.........

Empyema sinus frontalis.......

Blepharadenitis...........

Hordeolum palp..........

Chalazion // nbsp;nbsp;nbsp;.........

Verrucae // nbsp;nbsp;nbsp;.........

Tumor nbsp;nbsp;nbsp;n .........

Abscessus // nbsp;nbsp;nbsp;.........

Traumata // nbsp;nbsp;nbsp;.........

Encanthus........... . nbsp;nbsp;nbsp;. .

Lagophthalmos..........

Ectropion............

33

Tridectomie van geprolabeerde iris.....

Parencenthesis corneae..........

Pteriginm-operatie...........

Sclerotomie wegens glaucoma.......

Tenotomie...............

Voorlegging van pees..........

Ptosis-operatie.............

Blepbaroplastiek...........¦ .

Symblepharon-operatie..........

Staphyloma-operatie...........

Blepbarophymosis-operatie........

Entropion-operatie...........

Eotropionnaden.............

Exstirpatie van oogbol.........

// n tumoren.........

Syndesmo-plastiek............

Exstirpatie van tumor..........

Trepanatie van sinus frontalis s. ethmoidalis

Galvanocaustiek ............

Keratotomie (Saemisch)..........

Sutura selerae.............

620

De refractie werd bij 6254 oogen bepaald. Bij 1147 oogen bleek E; bij 262 M 2 of zwakker; bij 582 M sterker dan 2; bij 2613 H 2 ofnbsp;zwakker; bij 805 H sterker dan 2; bij 502 As 2 of zwakker; bij 848nbsp;As sterker dan 2.

(/» 1895 werden 8188 brillen voorgeschreven.)

VAN HET

NEDERLANDSCH GASTHUIS

VOOll

BEHOEFTIGE Ei\ MIIVVERMOGEIVDE

OOGLIJDERS.

4 Juli 1896.

Onder begunstiging van

H. M. DE KONINGIN BEGENIBS DBB NEDBKLANDEN.

Geneesheer-Directeur.

Prof. Dr. H. Snellen.

Plaatsvervangend Geneesheer-Directeur.

Dr. ïï. Snellen Jr.

Geneesheeren.

Dr. H. Snellen Jr.

Arts W. Snellen.

Dr. J. P. van der Brugh, Arts.

35

Bestuurderessen.

Aremberg, H. D. H. de Hertogin van......Brussel.

d’Aulnis de Bourouill, geb. Twiss, Vrouwe Baronesse. Utrecht.

Beaufort, Mejonkvr. O. de..........Utrecht.

Bingham, geb. J. Brain, Mevr. D. G.......Utrechl..

Boas, Mej. P...............’s Gravenhage.

Boetzelaar van Oosterhout, geb. de nbsp;nbsp;nbsp;Beaufort, Baronesse v. Driebergen.

Doijer, geb. Beinhold, Mevr. E.........Leiden.

Doijer, Jeannette Alexandrine . nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•.....Leiden.

Doijer, Phoebe Elisabeth...........Leiden.

Doijer, Elisabete Catharina..........Ijeiden.

Engelmann, geb. Brandes, Mevr. nbsp;nbsp;nbsp;E........Utreclit.

Engelmann, Paula Maria...........Utrecht.

Grandmont, geb. Hubrecht, Mevr. nbsp;nbsp;nbsp;B.......Cortessem bij

Hasselt.

Grothe, geb. ïwiss. Mevr. A..........Hilversum.

Jansen, geb. Tichelaar, Mevr..........

Janssens, geb. Arriens, Mevr..........’s Gravenhage.

Merkus, geb. Calkoen, Mevr..........Utrecht.

Muijsken, Mej.‘ M. .............Amsterdam.

Panhuijs, geb. Looxma, Mevr. T. van......Groningen.

Pekelharing, geb. Doijer, Mevr. C. G. . nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Groningen.

Petit, Mevr. H. de.............Haarlem.

Quarles van Ufford, geb. Twiss, nbsp;nbsp;nbsp;Mevr......Maartensdijk.

Iloëll, geb. de Beaufort, Mevr. E........’s Gravenhage.

Snellen, geb. Bryan, Mevr. C..........Utrecht.

Snellen, Dames..............Zeist.

Spiering, Mejonkvrouwe E...........Tiel.

Sprenger, geb. Bijleveld, Mevr.........Zeist.

Twiss, geb. Aubin, Mevr...........de Bildt.

Twiss, geb. Suermondt, Mevr.........'. Utrecht.

Voorthuijsen, J. C. A. du Marchie van, Mej. . nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Driebergen.

Bestuurders.

d’Aulnis de Bourouill, Mr. J. Baron.......Utreclit.

Beaufort, Mr. J. P. de...........Utrecht.

Berlin, Prof. Dr. W.......... Amsterdam.

Bingham, D. G. (Beschermer).........Utrecht.

Boissevain, A. A. H.............Amsterdam.

Doijer, Prof. Dr. D.............Leiden.

Doijer, Hubert..............Leiden.

Doijer, Eduard.......... ... Leiden.

Doijer, Diederik ... nbsp;nbsp;nbsp;..........Leiden.

Eiselsberg, Ereiherr von...........Königsbergen.

Engelmann, Dr. Th. W. . '..........Utrecht.

Engelmann, Erans W............Utrecht.

Geuns, Mr. S. J. van..... ......Utrecht.

Greve, Dr. H...............Arnhem.

Grothe. Mr. J. A..............Utrecht.

36

Grot,he, A. L...................Hilversum.

Haerten, Dr. J. L. H...............Utrecht.

Hiele, P. W...................Utrecht.

Horst, B. A. P. J. ter..............Zwolle.

Hosei, Dr. Ito, Lijfarts vau den Mikado ......Tokei (Japan)

Insinger, H. A..................Baarn.

’s Jacob, Z. E, de oud-Gouverneur-Generaal van Ned.

Indie. E....................Utrecht.

Janssens, Jr. Mr. H. G. C. L. . ......... ’s Gravenhage.

Janssen, P. W., Directeur der Deli-Maatschappij. . . Amsterdam.

Knobbelsdorff, Baron van.............Wijhe.

Labouchere, Mr. C. B...............Zeist.

Luijken,-Dr. J. A.................Genderingen.

Maes, Dr. H. G..................Arnhem.

Moll, Dr. P. D. A. C. van............Hotterdam.

Pekelharing, Dr.................' . Groningen.

Quarles van Ufford, Jhr. E.............Maartensdijk.

Roëll, Jhr. Mr. J.................’s Gravenhage.

Iloijaards van Scherpenzeel, Mr. H.........Utrecht.

Roijaards van den Ham, Mr. W. J.........Utrecht.

Iloijaards, Mr. W. H. J..............de Bildt.

iloijaards, Mr. J. S................Utrecht.

Iloijaards, A...................Utrecht.

Iloijaards, H. J..................Utrecht.

Hoorda Smit, Prof. Dr. J. A............Cordova.

Salomons, Dr. A..............• Paramaribo.

Snellen, Prof. Dr. H................Utrecht.

I’wiss, Mr. J. E. W................de Bildt.

Voorthuijsen, H. E. J. P. du Marohie van.....Driebergen.

Wertheim, A. C.. . nbsp;nbsp;nbsp; Amsterdam.

Westhoff, Dr. C. H. A..............Amsterdam.

Corporatiën-Bestuurders.

St. Anthonie-Gasthuis, College van H. H. Voogden

van het....................Leeuwarden.

Bestuur der Tentoonstelling 1894, Het.......Utrecht.

Eloijen-Gasthuis, Broederschap der Uegenten van het Utrecht.^ Enschedé en Lonneker, het Ziekenfonds van .... Enschedé.

Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij.....Amsterdam.

Nederlandsoli Tooneel” De Koninklijke Vereeniging „Het Amsterdam. Het Utrechtsch klein gemengd Koor a Capella. . . . Utrecht.

Orde, Balije van de Ridderlijke Duitsche......Utrecht.

Staatsspoorwegen, Maatschappij tot Exploitatie van. . Utrecht.

Teijler’s Stichting................Haarlem.

Utrechtsch Studentenkorps......... Utrecht.

Vereeniging tot bevordering der geneeskundige Wetenschap in Nederlandsch Indië...........Batavia.

37

Honoraire Bestuurders.

Andel, Dr. A. H. van..............Medemblik.

Arntzeuins, Dr. A. K. W.............Amsterdam.

Andreae, Mr. A. J................Kollum.

Beijen, Dr. P. W. A...............’s Gravenhage.

Berns, Dr. A. W. O................Preiburg.

Bonvin, Dr. M. J.................’s Gravenhage.

Breesnee, Dr. ï..................Sommelsdijk.

Burg, Dr. C. L van der.............Laag Soeren.

Coster, Dr. P. H. Blom.............’s Gravenhage.

Eist, Dr. A. van der...............Ned. Üost-Indië.

Eijk, Dr. A. van.................Heusden.

Paille, Dr. Jac. Baart de.............Leeuwarden.

Feijffer, Dr. G. P de...............Woerden.

Gewin, Dr. M..................Delden.

Gunning, Prof. Dr. W. M.............Amsterdam.

Gutteling, Dr. C.............¦ . . . . Utrecht.

Hamer, J. P. X..................Leeuwarden.

Homoet, Dr. J. J.................Arnhem.

Horst, S. van der................Amsterdam.

Hulshoff, Dr. S. K................Utrecht.

Imans, Dr. M.................. Utrecht.

Juda, Dr. M...................Amsterdam.

Joachim, Prof. J.................Berlijn.

Koster, Prof. Dr. W................Utrecht.

Krol, Dr. W...................Dordrecht.

Knijper, Dr. A. nbsp;nbsp;nbsp;H................’sHertogenboseb.

Laidlaw Purves, Dr. W.............. Londen.

Ledeboer, Dr. L. JR. E..............Buitenzorg.

Loeff, Dr. W. Hutgers van der..........Amsterdam.

Maats, Dr. C...................Arnhem.

Manikus, Dr. J. P. ...............Pretoria.

Messehaert, J. M.................Amsterdam.

Moll, Dr. J. A..................’s Gravenhage.

Mulder, Prof. Dr. M. E..............Groningen.

Noorduijn, Dr. C.................Nijmegen.

Oudemans, Prof. Dr. J. A. C............Utrecht.

Pameijer, Dr. J. K................Tiel.

Place, Prof. Dr. Th................Amsterdam.

Prahl, Dr. J...................Amsterdam.

Roijaards, Mr. A. J................Amsterdam.

Röntgen, J....................Amsterdam.

Rijnberk, Dr. N. van...............Amsterdam.

Schmidt, Dr. P. J. J...............Rotterdam.

Schijff, P., Arts,................Rotterdam.

Snellen, Dr. K..................Zeist.

Strick van Linsehoten, Jhr. Mr. J. C........Maarssen.

Voogt, Dr. J. E. nbsp;nbsp;nbsp;de...............Pau (Frankrijk.)

Wely, Dr. D. L. van..............’s Gravenhage.

Wijnhoff, J. A., Arts...............Utrecht.

Stichters, sedert 1 Januari 1895¹).

Prof. Dr. H. C. Dibbits...........Utree,lit.

Prof. Dr. Freiherr voa Eiselsberg........

Mr. E. J. P. Jorissea............Pretoria.

Mr. A. A. Kolff..............Amsterdam.

A. Prinzen................ Helmond.

W. 0. Schimmel..............Utrecht.

A. J. Smit, Vice-President der Zuid-Afrikaaiische B-epnbliek.

Mr. a. Veldwijk.....'.........Arnhem.

De Nederlandsohe Wielrijdersbond.

Bijgekomen Begunstigers sedert I Juli 1895.

Bruijn, H. G. de.............Breukelen.

Blitz, L..................Amsterdam.

Bosch van Drakesteijn, Jhr. F........ ’s liertogenbosch.

Brumnnd, Mej. J. E.............Oosterbeek.

Brumnnd, Mej. H, dV............Oosterbeek.

Bruijn, Mr. J. G..............Beek.

Canter Oremers, G. G. G...........Kuilenburg.

Crena de Jongh, D.............Dordrecht.

Crena de Jongh, Mr. A. C...........Dordrecht.

Heusde, Mr. D. J. van...........Gouda.

Hondius, P. M. J..............Kuilenburg.

Hoytema, W. J. D.............Kuilenburg.

Idenburg, H................Jutfaas.

Kasteleijn, J................Breukelen.

Kasieleijn, A. M..............Breukelen.

Kasteleijn, C................Breukelen.

Kindel, H. C...............Nijmegen.

Korteweg, Prof. Dr. J. A............Amsterdam.

Koch, Dr. J. D- C.............Kampen.

Kloppers, J. W. B. li. 8...........Kampen.

Kruif, D. J. de..............Kampen.

Meuleii, A. F. M. van der..........Nuuspeet.

Meinsma, Mevr. de Wed...........

Nicolai, Dr................Nijmegen.

Plate, geb. Kehrer, Mevr. C. W.........Houten.

Schollen, Mr. Pli. AV.............Arnhem.

Sikkes, R. H. F..............Kampen.

Snel, Mevr................Breukelen.

ïermeulen, Mej. M.............Utrecht.

ïestas tot Olid wulven. Mevr..........Houten.

Veen, J. C. van der............Baarn.

Wolf, Ds. F. W. J.............Jiopik.

1

Voor de volledige lijst, zie het vorig Jaarverslag.

INRICHTING voor 00GLIJDER8

Spinozastraat, Amsterdam.

BESTUUR:

Jhk. Mr. F. HOOFT GKAAFLAND, Voorziiier. H. J. DE MAREZ OYENS, Penningmeester.

Dr. Jb. van GEUNS, Secretaris.

Prof. Dk. W. M. GUNNING, Geneesheer-Directeur. Mr. H. S. van LENNEP.

Mr. W. Baron ROÈLL.

Mr. A. J. van VOLLENHOVEN.

Me. J. F. WEETHEIM.

Inwonende piRECTRICE:

Mejuffrouw A. A. DEN DEKKER.

Consulteerend Geneeskundige: Dr. S. DE RANITZ. „nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Heelkundige: H. TIMMER, Arts.

GENEESKUNDIGEN:

Prof. W. M. GUNNING.

De. M. JUDA.

De. N. van rijnberk.

De. N. JOSEPHUS JITTA.

Dr. M. C. hammee—du SAAR.

ASSISTENT-GENEESKUNDIGE:

B. P. VISSER, Offic. V. Gez. kl:

VERSLAG over 1895,

U'V bamp; nbsp;nbsp;nbsp;va VI- 30 lt;Stpvi^ 1S^^, ivU^e^Tac^t

000-1- ^e-vi-

Terwijl de verslagen over den toestand der Inrichting, die ik de eer heb jaarlijks voor U uit te brengen, van hare oprichting afnbsp;schier regelmatig van gestadigen vooruitgang getuigden, wijst datnbsp;over het jaar 1895, zooals wij zien zullen, in sommige opzichtennbsp;achteruitgang aan. Die achteruitgang is voornamelijk toe tenbsp;schrijven aan de verplaatsing van de gemeentelijke oogheelkundigenbsp;kliniek uit de Inrichting naar het Binnen-Gasthuis, ten gevolge vannbsp;het aftreden van Uw rapporteur als hoogleeraar, in'September 1894.

Daardoor is het aantal patiënten zoowel op de Polikliniek als op de 3e klasse der Kliniek, op deze laatste zelfs belangrijk, afgenomen. Waarschijnlijk hebben ook de vage geruchten omtrent denbsp;Inrichting waartoe genoemde gebeurtenissen aanleiding gaven (zelfsnbsp;werd van hare geheele opheffing gesproken) daartoe mede bijgedragen. Gelukkig is die achteruitgang niet groot en bestaat er naarnbsp;ik meen alle grond voor de verwachting, dat de Inrichting, ondanksnbsp;de ingrijpende veranderingen in haren werkkring waarvan het volgendnbsp;jaarverslag zal hebben melding te maken, zich spoedig weder in toenemenden bloei zal mogen verheugen en met den steun van buiten,nbsp;die haar ook in de toekomst wel niet zal worden onthouden, ooknbsp;in hare flnantieele behoeften zal kunnen blijven voorzien.

Ik hoop dat de volgende mededeelingen die verwachting ook in uw oog zullen rechtvaardigen.

Polikliniek.

Het aantal personen dat op de polikliniek hulp zocht bedroeg 10641 tegen 11750 in ’94, dus 1209 minder. Trekt men echter vannbsp;dit cijfer dat der stads-patienten af, die tot dusverre op de poliklinieknbsp;werden behandeld en dat in ’94 914 bedroeg, dan is het totaal cijfernbsp;slechts met c. 300 verminderd.

Daarvan werden behandeld;

in het lokaal nbsp;nbsp;nbsp;Spinozastraat.......6163 nbsp;nbsp;nbsp;tegennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7240nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Beulingstraat....... 3876 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4008nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Weteringschans......512 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;602nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

De vermindering was dus ’t sterkst in de Spinozastraat, ’t geen daaraan te wijten is, dat vroeger de stads-patienten, op enkelenbsp;uitzonderingen na, allen daiir werden behandeld.

Voor de eerste maal werden ingeschreven:

M. 2098 Christenen 4- nbsp;nbsp;nbsp;590nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Israëlietennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2688

Vr.2612 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;441nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3053

K. 1347 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;383nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1730

6067 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4- 1414

Terwijl reeds vroeger ingeschreven waren:

M. nbsp;nbsp;nbsp;766nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Christenennbsp;nbsp;nbsp;nbsp; 394nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Israëlietennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1150

Vr. nbsp;nbsp;nbsp;.899nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; 365nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1254

K. nbsp;nbsp;nbsp;479nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; 187nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;666

2134

Het aantal in ca. 300 dagen aan deze lijders gegeven adviezen bedroeg 37785, d. i. 3.6 per hoofd en ruim 126 per dag.

De ingeschrevenen kunnen in de volgende categoriën w'orden gesplitst:

1quot;. Leden van Ziekenfondsen......... 6829 nbsp;nbsp;nbsp;ofnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64.8nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;%

Bedeelden door Kerk. en andere Liefd. nbsp;nbsp;nbsp;iiistell.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;460nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

„ nbsp;nbsp;nbsp;„ de Burgerlijkenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gemeentenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0.1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Andere stedelingen...........1712 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16.2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Vreemdelingen............. 1529 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Van de sub. 1 genoemde personen waren 4852, d. i. 71 % leden van het Alg. Ziekenfonds voor Amsterdam en 1977, d. i. 29 % ledennbsp;van 13 andere Ziekenfondsen.

Behalve de sub. 2 en 3 gemelde personen werden nog 251, d. i. 2 % kosteloos toegelaten.

De bruto-opbrengst der polikliniek bedroeg ƒ6006.—•. Aan brillen werd uitgegeven ƒ1699.74. Bij vergelijking dezer cijfers met dienbsp;over het vorige jaar blijkt dat de polikliniek, ondanks de vermindering van het aantal patiënten, toch na aftrek van de kosten voornbsp;verstrekte brillen nog ƒ64.72 meer heeft opgebracht dan in ’94.

Van de ingeschrevenen leden aan aandoeningen van het bindvlies

der oogleden in het algemeen (1)...... 2661 d. i. 25 nbsp;nbsp;nbsp;%

aan trachoma (2)............. 431 nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.08nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

van de nbsp;nbsp;nbsp;2350nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Israëlieten ledennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ..... 969 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40.8nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

„ nbsp;nbsp;nbsp;2 ..... 394 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16.7nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

van de nbsp;nbsp;nbsp;8191nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Christenennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ..... 1702 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20.7nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

„2..... 37 nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0.45nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Kliniek.

Op 1 Januari 1896 waren aanwezig:

Op nbsp;nbsp;nbsp;denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ie klassenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kind.

ïj » 2e ,j A ,j nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,

)j 2e „ B 3 jj nbsp;nbsp;nbsp;jj ~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

„ nbsp;nbsp;nbsp;j,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ =nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11

6 nbsp;nbsp;nbsp;m.’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kind. =nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14

In 1896 werden opgenomen:

Op de Ie klasse lm. 2 vr. — kind.= 3 *gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)) 2e ,, A 4 „nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 ,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJ = 11

JJ nbsp;nbsp;nbsp;,jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2e. JJ B 10nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ =nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj =nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;276

93 m. 121 vr. 116 kind. = 330 Zoodat in ’t geheel werden verpleegd :

99 m. — 122 vr. — 123 kind. — 344 van deze werden heden ontslagen:

97 m. — 115 vr. — 119 kind. = 331

en bleven op 1 .Tan. 1896 in behandeling;

2 m. — nbsp;nbsp;nbsp;7 vr. —nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 kind. = 13

waarvan 1 m. en 1 vr. op de 2® kl. Aj 2 vr. op de 2® kl. Bj 1 m.j 4 vr. en 4 kind. op de 3® klasse.

Het aantal verpleegdagen bedroeg op de Ie kl. 25, op de 2e kl. A 106, op de 2e kl. B 597 op de 3e kl. 6127, totaal 5855.

De-verpleging op de 3e klasse (ƒ1.25 daags) geschiedde bij:

Aantal pdt. van alle nbsp;nbsp;nbsp;,6ïeninï vannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aantal vet- 13. per

personen, verpleegden. nbsp;nbsp;nbsp;renenin,. vannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pleegdagen. persoon.

97 nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.8nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de verpleegden zelve..... — nbsp;nbsp;nbsp;1026nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.5

11 nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.8nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;particulieren........... — nbsp;nbsp;nbsp;289nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26.3

98 nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34.1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vereen. Hulp v. Minv.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oogl.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1916nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19.5

76 nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26.6nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Armbest. en Liefdad.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Instell.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1786nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23.6

5 nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.8nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de Inr. v. Ooglijders...... — nbsp;nbsp;nbsp;111nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22.2

287 nbsp;nbsp;nbsp;5127nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17.86

Het aantal verpleegden op de 3e klasse bedroeg dus 305, dat der verpleegdagen 6446 minder dan in 1894.

Van de verpleegden op de 3e klasse waren 165 (57.5 %) in en 122 (42.5%) buiten Amsterdam woonachtig.

Onder de 165 Amsterdammers waren 73(44.2%) leden van ziekenfondsen, van welke 68 d. i. bijna 80 % (met 960 verpleegdagen) voor rekening van de Vereeniging Hulp voor Minvermogende Ooglijders,

13 (bijna 18 %) met 106 verpleegdagen voor eigen rekening en 2 (ruim 2 „)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ rekening van liefdadige

instellingen werden verpleegd.

Het aantal grootere operatiën bij de verpleegden op de 3e klasse verricht, bedroeg 238, waaronder 46 cataract operaties, 49 tegennbsp;scheelzien, 51 ter vorming eener kunstpupil, 21 ter verwijderingnbsp;van het geheele oog enz.

Wat de exploitatiekosten der Inrichting betreft, de aanzienlijke vermindering van het aantal verpleegden op de 3e klasse deednbsp;verwachten dat deze, in verhouding tot de inkomsten, belangrijknbsp;zouden stijgen. De uitkomst heeft deze verwachting bevestigd.nbsp;Terwijl de inkomsten met ƒ 8600 afnamen, verminderden de uitgaven,nbsp;ondanks inachtneming van de uiterste zuinigheid, slechts met ƒ 5000.nbsp;Toch konden dit jaar de uitgaven nog door de gewone inkomstennbsp;(verpleeggelden en de opbrengst der polikliniek) en de jaarlijkschenbsp;bijdragen worden gedekt en bleef er zelfs nog een voordeelig saldonbsp;van ƒ126.26 over. Maar er bestaat aanleiding voor de vrees, datnbsp;in ’t vervolg het evenwicht tusschen inkomsten en uitgaven, zondernbsp;versterking der flnancieële krachten der Inrichting, vooral doornbsp;vermeerdering van de (sedert 1881 met ƒ1600 verminderde) jaarlijksche bijdragen, niet zal kunnen worden gehandhaafd. Mochtnbsp;die vrees verwezenlijkt worden, dan zou het bestuur zich genoodzaakt zien om — na vele jaren — opnieuw een beroep op denbsp;hulpvaardigheid der ingezetenen van Amsterdam te doen. Laatnbsp;ons hopen dat het daartoe niet zal behoeven te komen.

Bij den geneeskundigen dienst werd als assistent in plaats van Dr. VAN DEK Mbulbn benoemd de heer B. P. Vissbe, off. v. Gez. 2e kl.nbsp;alhier, wien ik een woord van dank voor zijne trouwe en intelligentenbsp;hulp niet mag onthouden. In het overige daarbij werkzame personeel is geen verandering gekomen. Onze drie verpleegsters gaannbsp;voort hare gewichtige taak met ijver en toewijding te vervullen.

Dat wij onzen Gisser blijven missen-zal wie hem gekend heeft begrijpen. Maar ik ben dankbaar er bij te mogen voegen, dat de heernbsp;SoMERViL, van wien ik ten vorigen jaren kon getuigen dat hij deednbsp;wat in zijn vermogen was om ons dit gemis zoo weinig mogelijknbsp;voelbaar te maken, zijne veel omvattende en gewichtige werkzaamheden blijft verrichten op eene wijze, die van evenveel ijver alsnbsp;talent getuigt.

Met een woord van hartelijken dank aan allen, die ook dit jaar door geschenken zoowel in geld als onder anderen vorm van hunnenbsp;belangstelling in de Inrichting deden blijken, besluit ik dit verslag.

STATISTIEK DEK OOGZIEKTEN

BEHANDELD OP DE POLIKLINIEK DER

INRIOHTmG voor OOGLIJDEEiS

te AMSTERDAM,

gedurende het jaar 1895.

1) Onder de 461 gevallen, die in de Spinozastraat werden Ijehandeld, waren 313 van hypermetr. en 138 van myop. Astigmatisme.

10

REKKNIÏÏS M YERAITWOOEDIIG 1895.

EXPLOITATIE-REKENING.

/ 26719.615

1

Omtrent het cijfer ad ƒ7292.50 in uitgaaf geboekt als „Belegde G-elden” wordt de volgende toelichting bijgevoegd:

Voor de voldoening van het Recht van Successie, van kosten van boedelberedde-ring, enz. op de Nalatenschap van wijlen den Heer Arnold Fischel, die onze Inrichting tot zijne erfgename benoemde, werd, na aftrek van de in den boedel aanwezige

contanten, enz., uit onze kas betaald een bedrag van................ ƒ 6105.90s

waarvoor wij, zoo dit geld niet beschikbaar ware geweest, fondsen uit genoemde nalatenschap hadden moeten verkoopen.

Voorts verkochten wij eenige fondsen, voor wier opbrengst, gevoegd bij een deel onzer kasvoorraad, wfj andere eflecten aankochten, bfj welkenbsp;transactie meer werd uitgegeven dan ontvangen eene som, groot......... 1186.595

f 7292.50

25.—

Giften en Legaten in 1895.

Gift van Mevrouw Wed. E. Fuld, geb. Hecht te Parijs ƒ „ ff ’t Ziekenfonds, «Eendracht maakt Machtquot;

te Weesp...............

Legaat van wijlen Mejuff. Kegina Maria Gosschalk, „ ff ff ff ffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gerritje l’Abée .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • „

ƒ isSo.—

Netto bedrag der nalatenschap van wijlen den Heer Arnold Fischel te Haarlem, na aftrek van betaaldenbsp;Leg.iten, Successierechten enz. enz. aan Effecten, ƒ 24644,51

L E G A A T.

Dengenen, die onze Inrichting bij Testament willen gedenken, wordt de volgende, formule aanbevolen.

„Ik verklaar te legateeren aan de Vereeniging tot Oprichting en „Instandhouding van een Gesticht tot behandeling van Ooglijders,nbsp;„inzonderheid Minvei'mogende, te Amsterdam, de Som van.......”

(Desverkiezende voege men hierbij: „Vrij van alle rechten en onkosten, ook van het recht van successie”.)

VAN DE

VAN

TE

GRONINGEN,

Zuidersingelstraat S 232,

OVER HET JAAR 1895,

DOOR

Prof. M. E. MULDER.

P. NOORDHOFF. — 1896. — GRONINaER.

DERDE JAARLIJKSCH VERSLAG betreffende de verpleging en het onderwijs in denbsp;Inrichting tot behandeling en verplegingnbsp;van behoeftige en minvermogende Oog-lijders te Groningen, over het jaar 1895,nbsp;door den Geneesheer-Directeur Prof. Dr.nbsp;M. E. Mulder.

terwijl het zich laat aanzien, dat ook dit jaar het vorige weer zal overtreffen.

Het geheele aantal consulten in 1895 bedroeg 10,128, dat is verdeeld over de 260 dagen, waarop de polikliniek werd gehouden, ongeveer 39 per dag. Rekent men echter, dat velenbsp;patiënten, in de stad woonachtig, 2 a 3 malen daags in denbsp;Inrichting worden behandeld, dan is dit cijfer nog belangrijknbsp;hooger.

Van deze patiënten waren afkomstig uit de:

Gemeente Groningen 938 ,

Provincie „ nbsp;nbsp;nbsp;368,

„ nbsp;nbsp;nbsp;Drenthe 110,

„ nbsp;nbsp;nbsp;Friesland 40.

Het aantal verpleegden bedroeg dit jaar 139, n.1. 72 mannen en 67 vrouwen, met 3726 verpleegdagen.

Uit de Provincie Groningen 83.

Gemeente „ nbsp;nbsp;nbsp;23.

Provincie Drenthe 21.

„ Friesland 12.

Het aantal grootere operatiën bedroeg 125, n.1.

Cataract operatie. Extratio lentis nbsp;nbsp;nbsp;28.

Punctie van cataract nbsp;nbsp;nbsp;3.

Discisie van nastaar nbsp;nbsp;nbsp;10.

Iridectomie (vorming van kunstm. pupil) nbsp;nbsp;nbsp;14.

Iridotomie nbsp;nbsp;nbsp;2.

Operaties tegen scheelzien (tenotomie) nbsp;nbsp;nbsp;12.

„ nbsp;nbsp;nbsp;^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ (avancement musculaire) 4.

Tenotomie v. d. rectus inferior nbsp;nbsp;nbsp;1.

Staphyloma operatie nbsp;nbsp;nbsp;4.

Blepharophimosis operatie nbsp;nbsp;nbsp;3.

Plastische operaties en transplantatie v. huid nbsp;nbsp;nbsp;4.

Verwijdering van den oogbol (exenteratio bulbi) nbsp;nbsp;nbsp;8.

„ nbsp;nbsp;nbsp;„ (enucleatio bulbi)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.

Exenteratio orbitae nbsp;nbsp;nbsp;1.

Sclerotomie nbsp;nbsp;nbsp;6.

Tatouage nbsp;nbsp;nbsp;2.

Blepharo-sphincterectomie nbsp;nbsp;nbsp;7.

Ectropion nbsp;nbsp;nbsp;2.

Entropion nbsp;nbsp;nbsp;2.

Pterygium nbsp;nbsp;nbsp;3.

Extractie van lens uit voorste oogkamer nbsp;nbsp;nbsp;1,

Kleinere operaties, zooals paracentese van de cornea, operaties aan de traanwegen, verwijdering van vreemde lichamen uit hetnbsp;oog, operatie van chalazion enz., zijn niet afzonderlijk vermeld.

STATISTIEK DER OOGZIEKTEN IN HET JAAR 1895 BIJ 1456 PATIËNTEN.

Conj'unctivitis catarrhalis nbsp;nbsp;nbsp;218.

, nbsp;nbsp;nbsp;follicularisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;52.

, nbsp;nbsp;nbsp;epidemica (Schwellungs-catarrli)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.

„ nbsp;nbsp;nbsp;neonatorumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.

, nbsp;nbsp;nbsp;gonorrhoicanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.

„ nbsp;nbsp;nbsp;phlyctaenosanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75

Irritatio conjunctivae nbsp;nbsp;nbsp;2.

Ecchymosis subconjunctivalis nbsp;nbsp;nbsp;2.

Infarcten van de Meiboomsche klieren nbsp;nbsp;nbsp;3.

Pterygium nbsp;nbsp;nbsp;4.

Trachoma papillare nbsp;nbsp;nbsp;\

^ granulare nbsp;nbsp;nbsp;!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.

„ mixtum nbsp;nbsp;nbsp;'

Symblepharon nbsp;nbsp;nbsp;1 ¦

Lupus conjunctivae nbsp;nbsp;nbsp;1.

Corpora aliena nbsp;nbsp;nbsp;34.

Traumata nbsp;nbsp;nbsp;41.

Keratitis (phlyctaenulae et nbsp;nbsp;nbsp;ulcera)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;248.

., herpetica (herpes nbsp;nbsp;nbsp;corneae febrilis)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.

, neuro-paralytica nbsp;nbsp;nbsp;1.

parenchymatosa (e lue congenita) nbsp;nbsp;nbsp;13.

,, centralis profunda nbsp;nbsp;nbsp;5.

bullosa nbsp;nbsp;nbsp;1.

, dendritica nbsp;nbsp;nbsp;2.

Pannus corneae nbsp;nbsp;nbsp;3.

Ulcus serpens (ulcus cum nbsp;nbsp;nbsp;hypopyo)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17.

, nbsp;nbsp;nbsp;rodensnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.

Maculae corneae nbsp;nbsp;nbsp;39.

Xerosis corneae nbsp;nbsp;nbsp;1.

Sclerosis corneae nbsp;nbsp;nbsp;3.

Leucoma corneae nbsp;nbsp;nbsp;9-

Staphyloma corneae nbsp;nbsp;nbsp;5.

Fistula corneae nbsp;nbsp;nbsp;!•

Iritis nbsp;nbsp;nbsp;plasticanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20.

„ nbsp;nbsp;nbsp;serosanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.

,, nbsp;nbsp;nbsp;tuberculosanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.

„ nbsp;nbsp;nbsp;gummosanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.

Iris tremulans Prolapsus iridisnbsp;Synechiae anterioresnbsp;Occlusio pupillaenbsp;Irido-cyclitisnbsp;Irido-chorioiditisnbsp;Coloboma iridisnbsp;Ophthalmia sympathicanbsp;Miosis spinalisnbsp;Sclerotitis (episcleritis)

Vulnera scleroticae Staphyloma scleroticaenbsp;Buphthalmosnbsp;Chorioiditis disseminatanbsp;„ chronicanbsp;Atrophia chorioideaenbsp;Coloboma chorioideaenbsp;Chorio-retinitis lueticanbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ centralis

Bloeding in het glasvocht Troebeling van het glasvochtnbsp;Glaucoma simplexnbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acutum

„ nbsp;nbsp;nbsp;secundarium

„ nbsp;nbsp;nbsp;absolutum

„ nbsp;nbsp;nbsp;haemorrhagicum

Atrophia bulbi Aphakie

Aphakia cum cataracta secundaria (nastaar) Cataracta senilis completanbsp;^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ incipiens

congenita (siliquata)

„ nbsp;nbsp;nbsp;zonularis (schichtstaar)

„ nbsp;nbsp;nbsp;perinuclearis

„ nbsp;nbsp;nbsp;complicata

„ nbsp;nbsp;nbsp;polaris anterior

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;posterior

„ nbsp;nbsp;nbsp;traumatica

Luxatio lends Verkalkte lens

Retinitis luetica , pigmentosanbsp;„ albuminuricanbsp;„ haemorrhagicanbsp;Torpor retinae acutus (hemerallopie)nbsp;Solutio retinaenbsp;Scotoma centralenbsp;^ seint illansnbsp;Papillitisnbsp;Atrophia papillaenbsp;Neuritis optica

„ retro-bulbaris Amblyopia congenita (gravior)nbsp;Daltonismusnbsp;Tumor orbitae

Abscessus palpebrae superioris Blepharitis ciliaris (Blepharadinitis)nbsp;Hordeolanbsp;Madarosis

Vernauwde traanpunten Vergroeiing van de traanpuntennbsp;Ectropion van de traanpuntennbsp;Verstopping van het traankanaalnbsp;Dacryocystitis acutanbsp;Fistula saccilacrymalisnbsp;Eczema palpebrarumnbsp;„ nasinbsp;p facieinbsp;Lupus palpebraenbsp;„ nasinbsp;„ facieinbsp;Chalazion

Trichiasis (distichiasis)

Entropion

Ectropion palpebrae inferioris „nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ superioris

Blepharo-phimosis Blepharo-spasmusnbsp;Tic convulsifnbsp;Ptosis congenita

8

Strabismus convergens nbsp;nbsp;nbsp;49.

„ divergens nbsp;nbsp;nbsp;5.

Insufficientie der recti intern! nbsp;nbsp;nbsp;2.

Paralysis oculomotorii nbsp;nbsp;nbsp;2.

„ nbsp;nbsp;nbsp;musculi trochlearisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.

„ nbsp;nbsp;nbsp;recti extern!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.

, nbsp;nbsp;nbsp;facialisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.

Paresis accommodationis nbsp;nbsp;nbsp;1.

Spasmus accommodationis nbsp;nbsp;nbsp;5.

Hypermetropic nbsp;nbsp;nbsp;397.

Myopie nbsp;nbsp;nbsp;61.

Anisometropia gravior nbsp;nbsp;nbsp;3.

Astigmatismus nbsp;nbsp;nbsp;135.

Presbyopic nbsp;nbsp;nbsp;138.

Asthenopia accommodativa nbsp;nbsp;nbsp;6.

Copiopia hysterica nbsp;nbsp;nbsp;2.

Anophtalmos (post enucleationem) nbsp;nbsp;nbsp;12.

„ nbsp;nbsp;nbsp;congenitus (microphtalmos)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.

Exophthalmos nbsp;nbsp;nbsp;2.

Nystagmos nbsp;nbsp;nbsp;9.

Ten opzichte van deze statistiek moet worden medegedeeld, dat het aantal der vermelde ziekten grooter is dan het aantalnbsp;patiënten , daar op één oog verschillende ziekten kunnen aanwezignbsp;zjjn, maar ook beide oogen weer kunnen verschillen. Wij hebbennbsp;n.1. getracht bij iederen patient zooveel mogelijk de verschillendenbsp;ziektetypen weer te geven, vandaar dat de som daarvan aanmerkelijk grooter is dan het aantal patiënten.

In de behandeling der ooglijders werd ik trouw ter zijde gestaan door dr. K. Kijlstra, opnieuw benoemd assistent in de oogheelkunde , die ook gedeeltelijk de oefeningen in het oogspiegelen heeft geleid. Eveneens kan ik ten zeerste mijne ingenomenheidnbsp;betuigen met den heer Priem en de Gez. Antonijsen, die resp.nbsp;als controleur en als huismeesteressen aan onze inrichting zijnnbsp;verbonden.

HET BESTUUR.

Een groot verlies trof het bestuur in het afgeloopen jaar door het overlijden van twee zijner leden, de H.H. Jhr. Mr. W. H.nbsp;de Savornin Lehman en Mr. Th. a Th. van der Hoop.

De heer de Savornin Lehman, die sedert de oprichting lid was

van het bestuur, heeft door zijn ijver en toewijding veel bijgedragen tot den bloei van de Inrichting. Zijn helaas zoo vroegtijdig heengaan wordt door ons allen ten diepste betreurd en moeilijk zal het zijn een hem waardigen opvolger te vinden.

Ook in den heer van der Hoop, hoewel hij in de laatstejaren wegens vertrek naar elders en wegens langdurige ongesteldheidnbsp;verhinderd was zich zooals vroeger geheel aan de belangen dernbsp;Inrichting te wijden, verliezen wij een ijverig lid.

In plaats van dr. A. Peikema, die reeds het vorige jaar naar elders vertrok, werd gekozen de heer Prof. P. J. van den Ham,nbsp;terwijl de beide overleden bestuursleden werden vervangen doornbsp;de H.H. P. O. Cleveringa en Mr. J. A. Tellegen. Het bestuurnbsp;bestaat derhalve uit de H.H.

J. P. VAN WALREE, Secretaris-Penningmeester.

J. VAN HOUTEN,

Prof. P. J. VAN DEN HAM,

P. o. CLEVERINGA,

Mr. A. H. TELLEGEN,

Prof. M, E. MULDER, Genpesheer-Directeur.

FINANCIËELE TOESTAND.

Terwijl wij in de vorige jaren konden verklaren, dat de finan-ciëele toestand niet bepaald ongunstig was, kunnen wij dit thans tot ons leedwezen niet meer zoo volmondig beamen. Door grooternbsp;toeloop toch van patiënten wordt de tegenwoordige Inrichtingnbsp;langzamerhand te klein, zoodat zich meer en meer het gevalnbsp;voordoet, dat patiënten wegens gebrek aan plaats moeten wordennbsp;afgewezen of, om plaats te maken voor anderen, te spoedignbsp;moeten worden ontslagen. Zoodoende zal binnen niet te langen.nbsp;tijd tot uitbreiding moeten worden overgegaan. Eene uitbreidingnbsp;echter brengt noodzakelijk geheel andere verhoudingen te weeg,nbsp;allicht met grootere uitgaven gepaard gaande. Bovendien is hetnbsp;tegenwoordige gesticht, om zoo te zeggen, op een zuinigje gebouwd en zullen verschillende daaraan klevende gebreken tegelijkertijd verbetering behoeven. Intusschen, ofschoon thans denbsp;gelden voor eene eventueele uitbreiding en verbetering niet aanwezig zijn, gaan wij toch met eenig vertrouwen de toekomstnbsp;tegemoet, daar naar onze meening aan eene Instelling, die aannbsp;zulk eene talrijke schare ooglijders hulp verleent en tevens voornbsp;het onderwijs in de oogheelkunde aan onze Universiteit noodzakelijk is, wel de noodige hulp niet kan worden onthouden.

LEDEN EN DONATEURS.

Alberda van Menkema (Jhr. C.), nbsp;nbsp;nbsp;Groningen.

Alberda van Ekenstein (Jhr. Mr, W. C. A.), nbsp;nbsp;nbsp;,

Alberda van Ekenstein (Jonkvr.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Becker (A. H.), nbsp;nbsp;nbsp;^

Baart de la Faille (Mevr. de Wed.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Bahlmann en Co. nbsp;nbsp;nbsp;„

Calcar (MejufF. C. van), nbsp;nbsp;nbsp;„

Calcar (Mevr. de Wed. G. van),

Cleveringa (P. O.), nbsp;nbsp;nbsp;,

Dull (Mevr. de Wed. C. W.),

Doornbos (N. W.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Eisen (W. F. A.),

Enschedé (Prof. W.

Feith (Mr. E.),

Feith (Mr. J. A.),

Feith (Dames O. en E. M. C.), nbsp;nbsp;nbsp;^

Feitz (L. C. J.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Guyot (Mr. H. D.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Greven (M.), nbsp;nbsp;nbsp;,

Geertsema (Mr. C. C.),

Henkers (J, E.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Houten (J. van),

Hesseling (Mevr. de Wed. H.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Horst Jr. (E. B. ter), nbsp;nbsp;nbsp;„

Hoeth (Mejuffrouw) , nbsp;nbsp;nbsp;„

Hoop (Mevr. de Wed. van der), nbsp;nbsp;nbsp;„

Haakma Vos (A.), nbsp;nbsp;nbsp;,

Hoop (Mevr. de Wed. Th. a Th. van der), Leeuwarden. Houten (Mevr. de Wed. van),nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Groningen.

Hamel (Prof. A. G. van), nbsp;nbsp;nbsp;„

Ham (Prof. F. J. van den), nbsp;nbsp;nbsp;„

Hasselt (Mevr. de Wed. J. A. van) , nbsp;nbsp;nbsp;,

13

Juchter (G.), nbsp;nbsp;nbsp;Groningen.

Keiser (Dr. F. J.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Kooijker (Prof. H. A.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Kooij (Dr. K.) nbsp;nbsp;nbsp;„

Kruijf (Prof. E. F.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Lobman (Mevr. de Wed. W. H. de Savornin) „ Lobman (Fr. L. W. M. de Savornin),nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Modderman (Dames C.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Mesdag (Mevr. de Wed. G.) , nbsp;nbsp;nbsp;„

Mees (Mevr. de Wed. A.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Meddens (B. J. R ), nbsp;nbsp;nbsp;^

Meihuizen (Mevr. de Wed. nbsp;nbsp;nbsp;S.),nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Mulder (Prof. M. E.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Manger Cats (Mr. E.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Maclaine Pont (W.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Mössinger (J.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Mulder (Mevr. de Wed. H. nbsp;nbsp;nbsp;K.),nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoogezand.

Mulder (K. H.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Eoordboff (P.), nbsp;nbsp;nbsp;Groningen.

Oving (B.),

Offerbaus (Mr. J.) , nbsp;nbsp;nbsp;„

Otté (B J.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Panhuys (Jbr. Mr. J. E. A. van), nbsp;nbsp;nbsp;'s Gravenhage.

Quintus (Mevr. de Wed. W. J.), nbsp;nbsp;nbsp;Groningen.

Quintus (Mejuff. IJ.) nbsp;nbsp;nbsp;„

Quintus (Mr. 0. J.), nbsp;nbsp;nbsp;,

Rutgers van der Loefi (Mr. M.),

Romkes (Mr. A. W.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Roelfsema (E. J.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Ranneft (Dr. S. B.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Reiger (Prof. W. A.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Reilingb (Dr. H.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Roos (A. G.),

Roijen (Mevr. de Wed. H. nbsp;nbsp;nbsp;J. van),nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Rikkers (C.), nbsp;nbsp;nbsp;„

Swinderen (Jbr. W. A. A. nbsp;nbsp;nbsp;de Marees van)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Swinderen (Jbr. Q. P. A. de Marees van) nbsp;nbsp;nbsp;„

Swinderen (Jbr. Mr. 0. Q. nbsp;nbsp;nbsp;van),nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Swinderen (Jbr. Mr. P. J. nbsp;nbsp;nbsp;van).nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Assen.

Sicman (H. J.), nbsp;nbsp;nbsp;Groningen.

14

Sitter (Mejonkvr. L. de),

Sonius (C.),

Scholten (J. E.),

Steghgers J.Hz. (H. J.),

Stedum (H. G. van),

Tresliog (Mr. Th. Haakma),

Tellegen (Mr. J. A.),

Tellegen (Mevr. de Wed. B. D. H.), Trip (Mevr. de Wed. H. J.),

Tonella (A. Th. H.),

Thieme (Mr. H. C. A.),

Vissering (J. J. ten Cate)

Wouters Jr. (G.),

Walree (J. P. van),

Wermeskerken (Mevr. de Wed. van). Winter (J. E.),

Wiersum (K. F.)

Waalkens (N.),

Zwaag (Mevr. de Wed. W. J. van der),

Wanneer wij deze Ijjst van leden en donateurs vergeljjken met die van vroegere jaren, dan is het eenigszins ontmoedigend,nbsp;daarin een gestadigen achteruitgang te constateeren. Gedeeltelijknbsp;wordt dit veroorzaakt door overlijden en vertrek naar elders,nbsp;maar vooral door bedanken. Wij hopen ten zeerste, dat wij bijnbsp;een volgend verslag eene gunstige verandering kunnen constateeren , en ook dat aan onze Inrichting meerdere giften en legatennbsp;mogen ten deel vallen, dan tot dusver het geval is.

STATUTEN van de VEREENIGING — Inrichting tot behandeling en verpleging van minvermogende ooglijders te Groningen.

Art. 1.

De Inrichting heeft ten doel:

a. nbsp;nbsp;nbsp;de behandeling en verpleging van minvermogende ooglijders,

b. nbsp;nbsp;nbsp;bevordering van het onderwijs in de oogheelkunde aan denbsp;Universiteit.

Art. 2.

De gelden, tot dat doel vereischt, worden gevonden door jaar-lijksche bijdragen van corporation en particulieren, giften, legaten en vergoedingskosten van een deel der patiënten.

Art. 3.

Leden zijn zij, die eene jaarlijksche contributie van minstens ƒ5, of eene gift in eens van minstens ƒ 100, tot het instandhouden der inrichting bijdragen.

Donateurs zijn zjj, wier contributie minder dan ƒ 5 bedraagt of die eene kleinere som dan ƒ100 in eens aan de inrichtingnbsp;schenken.

Art. 4.

De Inrichting wordt bestuurd en vertegenwoordigd door eene Commissie van 5 leden en een geneesheer-directeur.

Art. 5.

De leden der Commissie worden door de leden gekozen, uit eene voordracht van 3 personen, door het bestuur opgemaakt.

Jaarlijks treedt één der leden van de Commissie af, maar is weder verkiesbaar.

Art. 6.

Geneesheer-directeur is hij, die belast is met het geven van onderwijs in de oogheelkunde aan de Universiteit.

16

Art. 7.

Het geheele inwendige beheer der Inrichting, zoowel als de verdeeling der werkzaamheden van het bestuur, wordt geregeldnbsp;door huishoudelijke reglementen door het bestuur vast te stellen.

Art. 8.

Eens in het jaar worden de leden ter algemeene vergadering opgeroepen. Bij die gelegenheid wordt een verslag gegeven vannbsp;den staat der inrichting gedurende het afgeloopen jaar en voorzien in de vervulling der vacatures in het bestuur.

Art. 9.

Het bestuur belegt, zoo dikwijls het dit noodig acht, eene buitengewone vergadering der leden, waartoe deze minstens 8nbsp;dagen vóór den dag, waarop z|j gehouden wordt, opgeroepennbsp;worden, met vermelding van het bijzondere doel der vergadering.

Art. 10.

De vergadering der leden besluit over de opheffing der Inrichting voor Ooglijders op voordracht van het bestuur.

Het voorstel tot opheffing moet minstens 8 dagen vóór den dag, waarop de vergadering, waarin bet behandeld zal worden,nbsp;gehouden wordt, aan de leden zijn rond gezonden.

In geval van ontbinding wordt aangaande het besteden der overgebleven gelden en bezittingen door de vergadering der ledennbsp;beslist, alles behoudens de bepaling van artikel 1702 B. W.

Art. 11.

De vereeniging wordt opgericht voor den tijd van negen en twintig jaren en elf maanden.

Goedgekeurd bij Zijner Majesteits besluit d.d. 9 Januari 1882 Stbl. no. 7.

De Minister van Justitie, (get.) A. E. J. Modderman.

INLICHTING VOÜL OOGLIJHELS

TE

’sGEAVENHAGE

18 9 5.

Verslag” van den Geneesheer-Direeteur.

Er werden in het afgeloopen jaar 3732 patiënten ter behandeling op de Polikliniek ingeschreven. Deze 3732nbsp;personen, 1557 mannen en 2175 vrouwen, ontvingennbsp;16554 adviezen en daar het spreekuur op 307 dagen gehouden werd, was het gemiddeld aantal bezoekers 54 daags.nbsp;Dit aantal werd 146 maal overschreden. Iedere patiëntnbsp;ontving gemiddeld 4.4 adviezen. Evenals het vorige jaarnbsp;voeg ik hierbij de frequentie van het bezoek voor de verschillende maanden.

Meer dan andere jareu kregen wij in het afgeloopen jaar kinderen der scholen voor on- en minvermogenden ter onderzoeking , door den geneesheer, van wege het gemeentebestuur

belast om een onderzoek in te stellen naar het gezichtsvermogen der schoolkinderen, naar onze Inrichting verwezen. Inderdaad, het aanstellen van school-artsen vonden wij opnbsp;dit terrein althans van practische waarde, en het komtnbsp;ons voor, dat de belangrijkste afwijkingen die voor denbsp;ontwikkeling van het kind, nu op school en veelal laternbsp;in het leven, haren nadeeligen invloed doen gelden, verbeterdnbsp;of naar hun aard besproken konden worden. Laat ik unbsp;nader verklaren, wat ik met dat bespreken bedoel. Ernbsp;heerscht bij velen de-meening, dat wie slecht ziet altijdnbsp;met een bril verbeterd kan worden. Dikwijls is de bril hetnbsp;middel tot verbetering. Maar menig zwak gezicht, hetzijnbsp;door zelfs weinig zichtbare verduisteringen van het hoornvlies, hetzij door resten van ontsteking der inwendige deelen,nbsp;is door glazen niet te verbeteren, en zoo zal het meisjenbsp;eene achterlijke blijven op de naaischool, de jongen in hetnbsp;fijne ambacht. Er moet dus voor hen een anderen wegnbsp;gekozen worden, waarvan dikwijls eerst de overtuigingnbsp;gekregen wordt na bespreking met de onders in verbandnbsp;met het onderzoek in de kliniek.

Van de 3733 patiënten waren er 580 uit 40 andere Gemeenten van Zuid-Holland, o. a. 215 uit Delft, 23 uitnbsp;Loosduinen enz.; bovendien waren er 31 uit andere gemeenten van het Rijk.

Het aantal voorgeschreven brillen bedroeg 950. Op de polikliniek werden 140 maal vreemde lichaampjes van hetnbsp;hoornvlies of van het bind vlies der oogleden verwijderd.nbsp;Kleinere operaties, opening van abcessen, splijting vannbsp;traanwegen enz. hadden 132 maal plaats.

Ik mocht mij weder in de hulp verheugen der dames

3

Cl. Bienfait , M. Gallé en E. Holtius , welke het mij op de polikliniek mogelijk maakten in den daarvoor bestemden tijd de patiënten te behandelen. Dr. Beükema ennbsp;Dr. Faber hadden de vriendelijkheid dezen zomer gedurendenbsp;mijne vacantie de behandeling der patiënten op zich tenbsp;nemen.

Met zijne der Inrichting steeds betoonde vrijgevigheid, voorzag ook dit jaar de Heer J. F. F. Moet ons geheelnbsp;kosteloos van genees- en verbandmiddelen. Mag ik met eennbsp;woord van erkentelijkheid voor het genotene, onze Inrichtingnbsp;ook voor het vervolg in zijne gewaardeerde belangstellingnbsp;aanbevelen.

In de Inrichting werden ter behandeling en verpleging opgenomen:

107 mannen met 1421 verpleegdagen.

104 vrouwen

totaal. . . 211 personen „ nbsp;nbsp;nbsp;3353nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

de gemiddelde duur der verpleging was dus bijna 16 dagen. Aan 65 personen met 1363 verpleegdagen werd de verpleging en behandeling geheel kosteloos verstrekt, terwijlnbsp;32 personen met 715 verpleegdagen slechts de helft of eennbsp;deel der verplegingskosten betaalden.

Het aantal grootere operaties bedroeg 184. Zij waren verdeeld als volgt;

Cataract-operatie

Punctie van aangeboren cataract

Lineair-extractie......

Punctie van nastaar .... Traumatische cataract. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

4

Iridectomio ............ nbsp;nbsp;nbsp;.36

Sclerotomio............ 3

Scheelzien-operatio.............62

Exstirpatie van den oogbol..........20

Staphyloma-operatic ... nbsp;nbsp;nbsp; 1

Entropion................5

Epicanthus........... 1

Tumor.................8

Voorts werd 3 maal in narcose een prolapsus der iris af'geknipt.

Het zoude te lang worden, hierbij nog een uitgebreid overzicht te geven van den aard der verschillende oogziekten. Mij schijnt het toe, dat de hevige vormen vannbsp;granuleuse ontsteking der oogleden, die vroeger hier —nbsp;in tegenstelling o. a. met Amsterdam — zeldzaam waren,nbsp;meer worden waargenomen, gelukkig zonder een epidemischnbsp;karakter te hebben.

Onze Inrichting was in het afgeloopen jaar weder een toevlucht voor zoo velen, die er hulp zochten en ik geloofnbsp;dat we met voldoening op de verkregen resultaten mogennbsp;terugzien. Zorgen blijven hoofdzakelijk van financieelen aard.nbsp;Waar het Bestuur echter op zoo duidelijke wijze dit ontvouwd heeft, verwachten we dat het volgende verslag vannbsp;belangrijke verbetering zal gewagen.

Dr. M. J. BOUVIN.

Afdeeling Ooglieelkunde van de Polikliniek te ’s-Gravenliage

E. FABER, Arts.

Met genoegen valt ook nu weder een geregeld vrij druk bezoek dezer afdeeling te vermelden; aan 1022 patiënten werdennbsp;6485 consulten verstrekt, d. i. ongeveer 22 per dag en 6.3nbsp;per hoofd.

Met erkentelijkheid herdenk ik ook nu weer de goede hulp, die ik reeds 2 jaren mocht genieten, en breng ik dank aannbsp;Mejuffrouw A. Veeheijs, die weder de goedheid had de oogver-banden voor de polikliniek te verschaffen, alsook aan den heernbsp;Moulijn, instrumentmaker. Wagenstraat, voor de schenking vannbsp;eene volledige collectie proef brillenstellen.

Het instrumentarium is uitgebreid, o. a. met eene electro-magneet, waarvan ik reeds gebruik heb kunnen maken ter verwijdering van een stukje ijzer uit de diepte van het oog. De aanschaffing van vele noodige instrumenten voor onderzoek, alsnbsp;bv. astigmometer, volledige brillendoos, etc., wacht op een beterennbsp;staat van de financiën der A. H. P., die zou toelaten dat enkelenbsp;honderden guldens daarvoor werden uitgegeven.

OOGZIEKTEN, behandeld van 1 Oct. ’94 tot 30 Sept. ’95.

I. Palpebrae.

Madarosis

Tbrichiasis .

Entropion .

Blepharadenitis .

Hordeolum palp.

Abscessus „ nbsp;nbsp;nbsp;.

Cbalazion palp.

Molluscum contagiosum palp. Tumor palp.

Eczema nbsp;nbsp;nbsp;„

Ecchymosis „

Vulnus nbsp;nbsp;nbsp;„

Contusio nbsp;nbsp;nbsp;„

Ptosis nbsp;nbsp;nbsp;„

Blepharo-phimosis palp. Nictitationbsp;Combustio palp.nbsp;Intumescentia gland. Meyb.

2. Conjunctiva.

3. Cornea.

Keratitis ulcerosa „nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infectiosa

„ nbsp;nbsp;nbsp;diffusa, e lue cong.

„ nbsp;nbsp;nbsp;profunda

Ulcus corn. c. hypopio Keratosphacelus .

Erosio corneae Vulnus „

Keratitis anaesthetica . Maculae corneae .

Leucoma

Incrustatio corneae Corpora aliena ad corneam

4. Sclerotica.

Episcleritis . Vulniis sclerae

5. Iris.

Iritis luetica „ rheumaticanbsp;Iritis idiopathica.nbsp;„ serosa .

„ scrofulosa . Synechia anteriornbsp;„ posteriornbsp;Atresia j)upillae .nbsp;Prolapsus iridis .nbsp;Corpus alienum .

6. Ccrpus ciliare.

Cyclitis sympathioa Prolapsus corp. cil.

7. Chorioidea.

Chorioiditis disseminata

„ areolaris . nbsp;nbsp;nbsp;.

Chorio-retinitis .... Atrophia chorioideae (Myop grav.)

8, Retina.

Retina leporina .... Apoplexia retinaenbsp;Retinitis albuminurica

„ pigmentosa (hemeralopia) Ablatio retinae ....

9. N. Opticus.

Congestio papillae Atrophia pap. e causa spin.

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ cerebral.

„ nbsp;nbsp;nbsp;„ idiopathica

Amblyopia toxica

„ e causa latente. Heihianopsia ....nbsp;Anopsia.....

10. Lens.

Cataracta senilis incipiens .

„ nbsp;nbsp;nbsp;„ completa .

„ nbsp;nbsp;nbsp;pyramidalis....

„ nbsp;nbsp;nbsp;traumatica ....

„ consecutiva . nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Aphakia ......

„ c. obscur. capsulae

II. Corpus vitreum.

Obscurat. corp. vitreï ....

12. nbsp;nbsp;nbsp;Bulbus.

Phthisis bulbi Contusio „

Anophthalmus Glaucoma acutum

„ chron. inflam.

„ simplex „ absolutum .

„ nbsp;nbsp;nbsp;secundarium

Irritatie Oculi

13. nbsp;nbsp;nbsp;Orbita.

Periostitis orbitae Tumor (cystis) orbitaenbsp;Tuberculosis „nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

14. nbsp;nbsp;nbsp;Musculi.

Strabismus convergens „nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;divergens .

Paresis nervi abducentis „nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ oculomotorii .

Nystagmus.....

15. Organa lacrymalia.

Occlusie puncti lacrymalis .

Ectrop.

Stenosis duct, nasolacrymalis Dacryocystitis

Abscessus sacci lacrymalis .

Fistula „ nbsp;nbsp;nbsp;„

Epiphora ....

Simulatie, Aggravatie.

Extractio lentis .... Discisie van nastaar .

Iridectomie wegens glaucoma

„ nbsp;nbsp;nbsp;„ geprolab. iris

Tenotomie.....

Voorlegging van pees . Ptosisoperatie ....nbsp;Enucleatie van oogbolnbsp;Verwijdering vreemd licli. uit oognbsp;Punctio sclerae (abl. retinae)nbsp;Paracentesis corneae .

Operatieve beliandeling van astigmatisme

E. FABER, Oogarts.

Op 27 Juli 1.1. vertoonde zich op mijn spreekuur de Heer R., oud 19 jaar, die wegens te geringe gezichtsscherpte was afgekeurd voor de militaire academie.

Bij onderzoek werd gevonden O.S. Vis. = 5/6 As. lev. O.D. Vis. = *lio Refr. M, 0.75 Ash. 1.5 dioptr. max. 60° tempor.nbsp;V. O, D. na correctie = hs (bewolkte lucht).

De meridiaan van zwakste breking was dus 30° nasaalwaarts, met refractie Hm. 0.75 dioptr.; de meridaan van sterkstenbsp;breking 60° temporaalwaarts met ref. M. 0.75 dioptr..

Er was den patient zeer veel aan gelegen goedgekeurd te worden en dit deed mij besluiten te trachten langs operatievennbsp;weg verbetering van visus te verkrijgen, ’t welk door patientnbsp;goedgevonden werd.

Het is nu reeds langs bekend, dat cataract-operatiën en iridec-tomiën eene afplatting der cornea in de richting der wond veroorzaken, zoodat bij toevallig aanwezig astigmatisme hiermee veelal rekening gehouden wordt. Reeds vroeger was naar aanleiding hiervan door Prof. Snellen de meening uitgesproken,nbsp;dat in de toekomst misschien eene operatieve behandeling vannbsp;astigmatisme mogelijk zou zijn.

Hoewel mij niet bekend is of deze theoretisch zeer eenvoudige en voor de hand liggende therapie ooit practisch is toegepast, meende ik in deze omstandigheden de operatie te mogen aanraden.

Op 30 Juli werd door mij, onder de noodige aseptische voorzorgen, na indroppeling van mur. cocaini en mur. pilocarpini (om iris prolaps te voorkomen) een lanssteek verricht van onge-

veer 6 m.M. op de corneo-scleraal grens, 60® temporaalwaarts, de lans instekende en voortschuivende parallel aan het irisvlak.

Onder antiseptisch verband en rust genas de wond zonder eenige irritatie. G-edurende de eerste drie dagen na de operatienbsp;werd de wond door mur. pilocarpin. nauw gehouden.

Op 16 Aug. bleek nu uit nauwkeurig onderzoek het volgende: Visus O.D. = ®/8, Eefractie Ash. 0.75 maxim. 30° temporaalw.,nbsp;Visus met glas == ^/g.

De visus zonder glas was dus tengevolge der operatie geklommen tot s/g, zoodat bij herkeuring op 17 Aug. te Breda de heer E,. goedgekeurd werd.

Volgens keuringsprotocollen werd te den Haag en te Breda, respect. °/,(| met fouten en «/g visus geconstateerd, zoodat ruimnbsp;1/4 vermeerdering van gezichtsscherpte tot stand kwam.

Het astigmatisme was van 1.5 dioptr. gereduceerd tot 0.75 dioptr., terwijl de meridiaan van sterkte breking zich van 60°nbsp;tot 30“ temp. verplaatst had.

Uit het bovenstaande blijkt, dat de aprioristisch opgevatte meening, dat astigmatisme en bovenal myop. astigm. voor operatieve therapie vatbaar is, door de praktijk bevestigd wordtnbsp;en het resultaat geeft m. i. recht, aan collega's voor dergelijkenbsp;gevallen bovenbeschreven behandeling aan te bevelen.

Dat het echter zeer moeilijk zal zijn bij deze behandeling den juisten graad van afplatting te verkrijgen, dien men wenscht,nbsp;behoeft wel geen betoog en de verschillende factoren, als:nbsp;grootte der wond, richting waarin de cornea geperforeerd wordt,nbsp;gebruik van myotica vereischen zeer zeker nadere bestudeering.nbsp;terwijl hierbij practische ervaring van den operateur eene grootenbsp;rol zal spelen.

's-Gravenhage, 28 Aug. 1895.

AN HET BESTUUR DEE VEREENIGING TOT HET VERLEENEN VAN HULP AANnbsp;MINVERMOGENDE OOGLIJDEES VOOR ZUID-HOLLAND,nbsp;GEVESTIGD TE ROTTERDAM, LOOPENDB OVER HET

JAAR 1895.

Aan het einde van het dertigste Vereenigingsjaar onzer Inrichting gekomen, is het onze taak de gewone mede-deelingen ten opzichte onzer geldmiddelen onder Uwenbsp;aandacht te brengen.

Op het hoofdstuk: Jaarlijksche bijdragen valt eenevrij aanzienlijke vermindering op te merken: wij ontvingennbsp;toch f 3296.— of f 103.50 minder dan in 1894.

Aan giften — een hoofdstuk, dat uit den aard der zaak aan groote wisselvalligheden onderhevig is — werdennbsp;de volgende bijdragen geboekt:

vanN.N.(doortusschenkomstvanDr. J. H. deHaas) f 100.— „ N.N.( „nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ 50.-

,, den heer H. J. vAN der Leeuw....... 50.—

„ het Burgerlijk Armbestuur te Ooltgensplaat . nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.—

„ den heer Dr. D. E. Siegenbeek van Heukelom

te Leiden..............„ nbsp;nbsp;nbsp;5.—

„ den heer Dr. J. C. van Beek......„ nbsp;nbsp;nbsp;5.—

„ de bussen aan de Inrichting......„ 107.25

— 4 —

De volgende legaten werden ons bij uiterste wilsbeschikking vermaakt :

van wijlen Mevr. de Wed. F. Browne—Van

Hoboken.............f 500.—

„ wijlen den Heer R. A. Faviee.....,, 1000.—

,, ,, Mej. J. C. Mees te Arnhem. . . . „ 1000.— „nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ Mevr. de Wed. Dr. H. L.Schepp—Lüliüs „ 3000.—

De eerste drie werden ons reeds uitbetaald: het bedrag van het laatste zal ons eerst in het jaar 1896 wordennbsp;uitgekeerd.

Verblijdend waren deze cijfers: allen, die ons in dit jaar, en gedurende ons dertigjarig bestaan gesteund hebben,nbsp;ontvangen onzen hartelijken dank. Gedurende dat langenbsp;tijdvak heeft onze Inrichting getoond, hoe nuttig zij innbsp;hare omgeving werkt; mogen velen haar verder welwillendnbsp;gedenken, hetzij door haar jaarlijksche bijdragen of nieuwenbsp;giften te schenken, hetzij door haar bij uitersten wil eennbsp;bijdrage te vermaken.

De volgende subsidiën over 1895 werden ons uitbetaald:

van de provincie Zuid-Holland.......f 3000.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„ Gemeente Rotterdam.......,, 3550.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ Alblasserdam........ 10.—

,, nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bleskensgraafnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;en Hofwegennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capelle a/d. IJsel.....„ nbsp;nbsp;nbsp;15.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Delft.........„ nbsp;nbsp;nbsp;100.-

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dinteloord ennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prinselandnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.—

,, nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Giessendam.......„ nbsp;nbsp;nbsp;10.—

,, nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Heerjansdam......,, nbsp;nbsp;nbsp;5.—

— 5 —

van de Gemeente Kralingen.......f 100.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Krimpen a/d. Lek .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Krimpen a/d. IJsel .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lekkerkerk.......„ nbsp;nbsp;nbsp;25.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Moordrecht.......„ nbsp;nbsp;nbsp;10.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nienwerkerk a/d. IJsel .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ouderkerk a/d. IJselnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eidderkerk......... 10.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Schiedam........„ nbsp;nbsp;nbsp;100.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Schoonhoven......,, nbsp;nbsp;nbsp;10.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sliedrecht.......,, nbsp;nbsp;nbsp;25.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vlaardingen.......„ nbsp;nbsp;nbsp;50.—

,, nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zwartewaalnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.—

,, nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zwijndrecht.......„ nbsp;nbsp;nbsp;10.—

terwijl ons nog over 1894 werd uitgekeerd:

door de nbsp;nbsp;nbsp;Gemeentenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hillegersberg......,, nbsp;nbsp;nbsp;10.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ouderkerk a/d.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJsel .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.—

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ridderkerk.......„ nbsp;nbsp;nbsp;10.—*)

Van elke onzer geldleeningen (van 1881 en 1891) werd ééne obligatie van f 500.— uitgeloot.

Op 1 Januari 1896 bedroeg dus de geldleening van 1881 per resto nog f 6500.— en die van 1891 f 28500.—.

In de algemeene vergadering van Begunstigers op den 23en Maart 1894 gehouden, was de Heer J. H. Henkes Jr.

*•=) Na afsluiting der rekening werd nog voor het dienstjaar 1895 ontvangen van de Oremeente Hillegersberg f 10.— Dit bedrag wordt op het volgend dienstjaar verantwoord.

aan de beurt van aftreding; met algemeene stemmen werd hij als bestuurslid herkozen.

Er moest echter nog in een andere vacature voorzien worden; onze Voorzitter, de Heer Mr. J. Van Gennep, tochnbsp;had — wegens verandering van woonplaats — gemeend alsnbsp;Bestuurder te moeten bedanken. Toen door hem in genoemdenbsp;vergadering van dit besluit werd kennis gegeven, vroegnbsp;Dr. De Haas het woord en sprak hem ongeveer in denbsp;volgende bewoordingen toe:

„Het zij mij vergund een woord tot U te richten, „Mijnheer de Voorzitter! Sinds 1878 zijt gij lid van hetnbsp;„Bestuur geweest en bijna steeds de Voorzitter. Nu gij,nbsp;„om redenen, die wij moeten billijken, op het punt zijtnbsp;„af te treden, mag ik U dank zeggen voor al hetgeen gijnbsp;„voor de Vereeniging en voor mij geweest zijt. Mag iknbsp;„herinneren, hoe in 1881 uw steun er toe heeft bijgedragen,nbsp;„dat wij grond konden koopen, waardoor de uitbreidingnbsp;„van 1891 mogelijk gemaakt werd? Mag ik herinneren,nbsp;„hoe bijna zonder bezwaren de uitbreiding is tot standnbsp;„gekomen, en hoe, óók onder uw beleid en invloed, hetnbsp;„evenwicht onzer financiën ten naastenbij is bewaardnbsp;„gebleven?

„Als ik deze hoofdzaken heden in herinnering breng, „is het niet, omdat ik ze op andere dagen over het hoofdnbsp;„zie, of omdat ik de waarde van den invloed uwer mede-„bestuurders geringer schat; zij zullen mij gaarne toegeven,nbsp;„dat alleen bij een scheiding als deze de gelegenheid zichnbsp;„voordoet, om van onze gevoelens blijk te geven. Wat iknbsp;„tot U, aftredenden Voorzitter, zeg, meen ik tegenover alle

„bestuursleden: uw steun en uw invloed hebben het mogelijk „gemaakt, dat ik steeds het ideaal heb kunnen nader streven,nbsp;„om in mijn geboortestad een nuttige werkzaamheid tenbsp;„verrichten. Vergun mij, mijnheer Van Gennep, Unamensnbsp;„de lijdende menschheid, die bij ons hulp heeft gezocht,nbsp;„te danken voor hetgeen gij voor haar gedaan hebt. Denbsp;„Vereeniging en ik zullen U in dankbare herinnering houden.”

De Voorzitter bedankte, gevoelig voor dezen lof. Hij verklaarde steeds gedaan te hebben, wat de Geneesheer-Directeur voorstelde, in de wetenschap, dat dit altijd in hetnbsp;belang der zaak was. Bij den Directeur berust zij immersnbsp;in zoo goede handen. „Met leedwezen scheid ik” — zoonbsp;besloot hij — „van deze betrekking, maar ik geloof, datnbsp;„het in het belang der Vereeniging is, wanneer de Voor-„zitter niet woont in een andere gemeente.”

Het behoeft wel niet gezegd te worden, dat de overige leden van het Bestuur zich van ganseher harte aan denbsp;woorden konden aansluiten, door Dr. De Haas uitgesproken.nbsp;Gedurende zoovele jaren hadden zij den Heer Van Gennepnbsp;als werkzaam en belangstellend Voorzitter leeren waar-deeren, dat zij hem noode uit hun midden zagen vertrekken.nbsp;Hij mag zeker onder die leden van het Bestuur met eerenbsp;genoemd worden, aan wie de Vereeniging de hoogste verplichting heeft.

In zijne plaats werd met algemeene stemmen als Bestuurder de Heer J. H. Veder benoemd, dien wij gaarnenbsp;in ons midden zagen plaats nemen.

— 8 —

Als Voorzitter werd de Heer Mr. J. van Heükelom gekozen, terwijl het Penningmeesterschap en Secretariaatnbsp;in dezelfde handen bleef.

Met een woord van lof voor de voortreffelijke wijze, waarop Mej. Van Zelm hare betrekking blijft waarnemen,nbsp;sluiten wij ons Dertigste Verslag, terwijl wij ten slotte dennbsp;wensch uitspreken, dat allen, die Dr. De Haas in zijn zoonbsp;nuttige werkzaamheid willen steunen, ons daartoe op onbekrompen wijs mogen in staat stellen.

Rotterdam, 29 Februari 1896.

Mr. J. VAN HEÜKELOM, Voorzitter.

Mr. W. A. MEES, Penningmeester.

C. H. VAN DAM.

J. H. HENKES Jr.

W. J. KEAEMEE.

L. SANSON.

Dr. H. J. SLEDES.

J. H. VEDER.

HENDE. C. DE WOLFF, Secretaris.

Bijlage A.

VAN DE VEEBICHTINGEN VAN DEN DIEIGEEEENDEN GENEESHEER-OOGHEELKUNDIGEnbsp;DER YEREENIGING TOT HET VERLEENEN VAN HULP AANnbsp;MINVERMOGENDE OOGLIJDEES VOOR Z UI D-H O L L A N D,nbsp;GEVESTIGD TE ROTTERDAM, LOOPENDB OVER HET

JAAR 1895.

Van deze patiënten woonden:

in Rotterdam.............

in 114 andere gemeenten van Znid-Holland. nbsp;nbsp;nbsp;.

in 64 gemeenten van andere provinciën . nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

in 7 plaatsen buiten Nederland......

Te zamen

i

— 10 —

Bij deze opgaaf is, evenals in den Staat onder Bijlage B afgedrukt, van de onderstelling uitgegaan, dat de gemeentennbsp;Charlois en Kralingen reeds met het begin des jaars in denbsp;nieuwe gemeente Rotterdam waren opgelost.

Het gezamenlijk aantal adviezen aan de ingeschrevenen gegeven bedraagt 33319 of gemiddeld 6.76 voor lederennbsp;patiënt.

Van deze adviezen komen 19749 op de polikliniek, 13570 op de kliniek.

De polikliniek — het spreekuur — werd 309 werkdagen gehouden, en wel van ’s morgens 8 uur af, om te eindigennbsp;als de laatste der te 9|- uur aanwezige lijders geholpennbsp;was. Dat het werkelijk einde meestal elf uur en later wordt,nbsp;kan weder blijken uit de mededeeling, dat 152 maal hetnbsp;aantal bezoekers boven het gemiddeld cijfer van 64 klom,nbsp;dat het maximum bezoekers op één dag 96 bereikte, ennbsp;dat op één morgen in September 32 patiënten zich voornbsp;’t eerst aanmeldden.

Tot de kliniek moeten gebracht worden 136 personen, aan hun huis of tijdelijk verblijf bezocht, en 285 lijders,nbsp;die in de Inrichting geheele verpleging erlangden.

Wij vingen het jaar aan met

17 mannen, 13 vrouwen, te zamen 30

opgenomen werden nbsp;nbsp;nbsp;167nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;88

in het geheel nbsp;nbsp;nbsp;184nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;101

overleden nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—

ontslagen werden nbsp;nbsp;nbsp;159nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;90

zoodat nbsp;nbsp;nbsp;24nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11

verpleegden op het aangevangen jaar zijn overgesohreven.

— 11 —

Gremiddeld werden 33 personen per dag verpleegd; het maximum op één dag bedroeg 49.

Het aantal verpleegdagen was 12073. Voor 75 lijders met 1890 dagen werd door henzelve, voor 15 lijders metnbsp;473 dagen door particulieren, voor 30 lijders met 1416nbsp;dagen door kerkelijke of burgerlijke armbesturen eenenbsp;tegemoetkoming in de kosten ad 60 centen daags gedragennbsp;of toegezegd; 8294 verpleegdagen van 165 lijders blevennbsp;geheel voor rekening der Vereeniging.

De gemiddelde verplegingsduur van 42.3 dagen vindt als altijd uitsluitend zijne verklaring in de omstandigheid,nbsp;dat slechts ernstige gevallen worden opgenomen. Hetnbsp;aantal der grootere operation en het cijfer der ernstigenbsp;verwondingen geven daarvan eenig denkbeeld. De in denbsp;Inrichting overledene had eene verwonding bekomen, doordien de punt eener vijl hem door ooglid en oogholte totnbsp;in de hersenholte was doorgedrongen. 14 dagen na denbsp;verwonding werd hij opgenomen en eerst na eene verpleging gedurende 49 dagen stierf hij.

Terwijl de geneeskundige behandeling en zoowel geneesmiddelen als verbandstukken zonder eenige vergoeding worden verstrekt, wordt voor de noodige brillennbsp;in den regel de kostende prijs terugontvangen.

Uitgereikt zijn in het afgeloopen jaar 1578 brillen aan 703 mannen en 875 vrouwen; 1303 werden tegen vergoeding door de belanghebbenden zelve, 261 voor rekeningnbsp;van derden, 14 voor onze rekening uitgereikt.

Op de polikliniek werden 46 vreemde lichaampjes van

- 12 —

onder de oogleden, 701 dergelijke voorwerpjes uit het hoornvlies of de andere voorste deelen van het oog verwijderd, en 192 kleinere operation verricht.

Op de kliniek staan 340 grootere operation opgeteekend. Zij waren verdeeld als:

operatiën nbsp;nbsp;nbsp;totnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verwijderingnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cataractnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;door extractienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;62

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ punctie .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

,, nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nastaar......67

„ nbsp;nbsp;nbsp;„ vorming van een kunstmatigen oogappel 41

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verwijderingnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;van voorgevallen regenboogvlies ...........15

,, nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verwijderingnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;den geheelen oogbol .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15

„ nbsp;nbsp;nbsp;tegen scheelzien...... .... nbsp;nbsp;nbsp;97

,, nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;misplaatstennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ooglidrand......12

„ tot verwijdering van een vreemd lichaam uit

het nbsp;nbsp;nbsp;oog......3

„ nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;een vreemd lichaam uit

de oogholte .... nbsp;nbsp;nbsp;1

„ nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gezwellen.....5

,, nbsp;nbsp;nbsp;vannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anderen aard..........2

Te zamen 340

Bij het verrichten der kleinere en grootere operatiën werd 8 en 13 maal algeheele bedwelming van den lijdernbsp;toegepast; in alle andere gevallen was plaatselijke verdoo-ving in staat de gewaarwording van pijn buiten te sluiten.

Verbranding door warmte is 26 maal, door kalk 19 maal waargenomen, terwijl verder onder behandeling kwamennbsp;168 gevallen van lichte, 77 van zware verwonding.

De bij gebrachte cijfers geven een veelzeggend beeld van den schat van ervaring, dien de vereischte hulp oplevert.nbsp;Nog telkens wordt iets nieuws opgemerkt. En telkens bestaat

i;-! —

de gelegenheid om nieuw aangeprezen behandelingswijzen in toepassing te brengen. Dat hierbij met de grootste omzichtigheid wordt opgetreden, behoeft nauwelijks herhaald.nbsp;Alleen mag met zekeren nadruk worden verzekerd, datnbsp;omtrent als nieuw weder verschijnende methoden vannbsp;behandelen, die vroeger reeds als onnuttig of schadelijknbsp;zijn uitgevallen, dubbele behoedzaamheid wordt in achtnbsp;genomen. Nevens het: „onderzoek alle dingen en behoudnbsp;het goede”, of liever daarboven staat nog altijd: „eenvoudnbsp;is het kenmerk der waarheid.”

Onze Directrice Mej. Van Zelm heeft haar eerste lustrum in de Inrichting geëindigd; dat zij nog lang lust en krachtnbsp;zal hebben om door haar beleidvol optreden mijne taak tenbsp;verlichten, wensch ik de Vereeniging toe.

Ook het dienstpersoneel en de amanuensis, de Heer Logemann, gaven voortdurend stof tot tevredenheid.

In het afgeloopen jaar zijn de laatste zalen van het oude gebouw in overeenstemming gebracht met de nieuwenbsp;ordening; als nu nog magazijn, trapportaal en gangennbsp;de gedachte verandering hebben ondergaan, meen ik,nbsp;dat een doeltreffend, eenvoudig geheel zal verkregennbsp;zijn, welks bezichtiging ieder, die nog niet bijdraagtnbsp;tot instandhouding van onze liefdadigheidsinstelling, zalnbsp;aansporen tot haastige toetreding.

Ik zou daarin zien het bewijs, dat het gegoede deel der burgerij op prijs stelt wat door de Vereeniging voornbsp;het onbemiddelde zooveel grootere deel wordt gedaan.

Dr. J. H. DE HAAS.

Rotterdam, 10 Januari 1896.

AANWIJZENDE HET AANTAL PERSONEN, DIE UIT DE ONDERSCHEIDENEnbsp;GEMEENTEN VAN ZUID-HOLLAND IN 1895 BIJ DBnbsp;VEEEENIGING INGESCHREVEN ZIJN.

O VER ZICHT

DER REKENING EN VERANTWOORDING VAN OlSTT'V-A.lsrGST XJITC3-A.-A.r VOOR DB VEREENIGING TOT HET VERLEENEN VAN HULP AAN MINVERMOGENDE OOGLIJDERS ^OOR ZÜID-HOLLAND, GEVESTIGD TE BOTTERDAM,

over het dertig- ®te dienstjaar 1895.

BEGROOTING

VAN 01\r'X''V^lgt;TC3-SX EN XJIXa-AAf’ nbsp;nbsp;nbsp;de VEREENIGING TOT HET VEELEENEN VAN HULP

AAN MINVERMOGENDE OOGLIJDERS VOOB ^UlD-HOLLAND, GEVESTIGD TE ROTTERDAM,

over het een-en-dertig' *te dienstjaar 1896.

GEWONE ONTVANGSTEN;

Jaarlijksche bijdragen............

Subsidie van de provincie Zuid-Holland . . . „nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ gemeente Rotterdam ....

„ nbsp;nbsp;nbsp;,, andere gemeenten in Zuid-Holland

Restitutie van verpleegkosten.........

Renten en andere baten...........

Nadeeiig slot.................

BUITENGEWONE ONTVANGSTEN: Verkoop van effecten..........

Bijlage E.

DER BEGUNSTIGERS DIE HUNNE JAAR-LIJKSCHE BIJDRAGEN HEBBEN VOLDAAN OVER 1895.

R O 11 e 1' U a m,

Arnieiifonds der familie Antbennis.

Burg-erlijk Armbestuur van Oud-€harlois.

Gereformeerd Burger-Weesbuis.

Gesticht van Gerrit de Koker. liOge de drie Kolommen.

Maatschappij de Maas.

Maria Catharina van Booren’s Troiiweii-Gesticht van Weldadigheid.

Nederlt;1uitsche Kervoriude Biaconie.

B. K. Parochiaal Armbestuur.

Zieken- en onderstandskas van het etablissement te Feyenoord.

Aalten (J. S. van)

Abeele (Mej. E. A. van den)

Abeele (Mej. J. P. C. van den)

Abeelen (P. J. van den)

Arend (Mevr. de Wed. M. G. van den) Astro (Dr. W.)

Baartz (Mr. W.)

Baelde (Mr. P.i Baer (J.)

Bahlmann amp; Co.

Beekum (A. van)

Beest (Frans van)

Beheydt (A.)

Benedictus (W.)

Berger (L.)

Bergh (J. van den)

Besten (L. den)

Beusekom (Gr. van)

Bie (H. de)

Bladergroen (J. P.)

Blom (Mevrouw de Wed. G.) Blommestein (Mr. J. D. M. van)

Boden (E. F. H.)

Boer (Dr. S. den)

Hansen (A. C. E.)

Hartevelt A.Hz. (A.)

Hartevelt (Dr. A. C.)

Hartog (W.)

Havelaar (C. G.)

Havelaar (Mej. G.)

Havelaar (Mej. J.)

Havelaar Jr. (P.)

Hazenberg (Mr. A. J.)

Heel (J. J. Marie van)

Hegge (S. J. van der)

Held Jr. (A. den)

Henkes (H.)

Henkes Hz. (J. H.)

Henkes Jr. (J. H.)

Hesselink (Dr. H. G.)

Heukelom (Mr. J. van)

Heus (H. de)

Heijbroek Jz. (C. W.)

Heijbroek (M. H.)

Hintzen (G.)

Hioolen (Alex.)

Hioolen (Chir. G.)

Hoeven (H. J. van der)

Hoeven (Dr. J. van der)

Hoeven Jr. (Dr. J. van der)

Hoffmann (Mej. C. F. G.)

Hoffmann van Hove (Mevr. deWed.H.M, J.) Hollertt (Mej. M. A.)

’t Hooft (A. J.)

’t Hooft (M. B.)

Hoog Jz. (H. de)

Hoogeweegen (Mevr. de Wed. J. H.) Hoogewerff (Mevr. de Wed. H.)

Hoop (Mejuffrouwen van der)

Hoos (N. J.)

Hoos (P. F.)

Horst (W. C. van der)

Houwens (H.)

Hoyer (Ed.)

Hoyer (H. F.)

Hudig (J.)

Ittmann (de Dames)

’s Jacob (F. B.)

’s Jacob (Mr. W. H.)

Jacobson (A. J.)

Jacobson (Alb. L.)

Jacobson (E. J.)

99 —