|
*w
|
||||||||||||||||||||||||||
|
J^ JïbJH^JüL».
|
||||||||||||||||||||||||||
|
0
|
||||||||||||||||||||||||||
|
10ETS en PAARDEN
|
||||||||||||||||||||||||||
|
,7*
|
||||||||||||||||||||||||||
|
%
|
||||||||||||||||||||||||||
|
B L T S P E L.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Naar het llooscluitsch
|
||||||||||||||||||||||||||
|
VAN
|
||||||||||||||||||||||||||
|
J. R. W E Z E L.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Gezellige Schouwburg, \fle Deel, ifle Stuk.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Te AMSTERDAM, b r
DE WED. J. D O L L. in de Kalverftraat. I 80 i.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
w
|
||||||||||||||||||||||||||
|
BIBLIOTHEEK OER
RIJKSUNIVERSITEIT
UTRECHT,
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Hoc volo, fic ju beo, fit pro ratlone voluntas. ,(
Imperat ergo viro: fed mcx haec regna relinquit, Permutatque domos , et flammea conterit; inde Advolat, et fpreti repetit vestigia leóïi. JöVENALIS, S 6. V, 223.-
|
||||||
|
DE VERTAALER
|
||||||||
|
AAN DEM
* ' t
■
' I L E E Z E R!
|
||||||||
|
♦O —[>■
Vinder de geestige bly-fpelen, welke Duitschland aan het vernuft
van den heer wezel te danken heefb, voldeed my inzonderheid het blyfpel, getiteld: Kutsch" und Pferde, zowel, dat ik my voor- nam, hetzelve, in myne leedige uuren, voor ons Scboawtooneel in het Neêrduitsch over te brengen. Thans bied ik het u, Leezer! zodanig aan, en verzoek u, de gebreken, welke in deze vertaling mogten voorkomen , gunftig te verfcliooncn: Terwyl ik harteryk wensen, dat gy, by het leezen van hetzelve, gelyk genoegea moogt gemeten, alsik in het oorfprongkelyk Mok ondervonden heb. waardoor ik aangefpoord wierd, onze ^eêriandfche tooneel-min- naars daarvan deelgenooten te maken. V. G.
i September
- 18014 |
||||||||
|
PER-
|
||||||||
|
™-v—w.';<«q^w9gpn«!"' ■ ■ ""^^^|r-
|
||||||
|
PERSOON EN.
DE BARON VAN MURAU.
de barones van murau, «jfflf echtgenoote.
DE BARON VAN NIEMECK.
DE barones van niemeck, zyne echtgenoote.
karolina, dochter van den baron van Murau.
de baron vak misbach, minnaar van Kartlina»
striemel, koopman in rytuigen.
R o s w a l d , paar denkoper.
jan, knecht van den baron-van Murau.
ïaolin e, kamenier van de barones van Murau.
EEN BEDIENDE.
Het fpel fpeelt in het huis van den baron van
Murau* |
||||||
|
KOETS
|
||||||
|
ItOETS en PAARDENj
E L T S P E L.
EERSTE BEDRYFi
EERSTE T 0 0 N E E L. DE BARON etl BARONES VAN MURAUi
Mevr. van murau, geeuwende in het inkomen.
D en hemel zy gedankt, dat ons fpel eindelyk eens üit Ui
van mürau, insgelyks geeuwende. |
|||||||||
|
Ja, ik werischte dat het reeds lang uu geweest ware...
Zes uuren op eene plaats te moeten zitten, als of men 'er vastgenageld was, is waarachtig geen kleinigheid... Ik ben zo ftyf , alsof ik een paar dagen, als courier te |
|||||||||
|
paard gereden had.
Mevr. van muraö.
Ënmy is de rug zo lam, als of ik eéri duchtig pak
flagen bekomen had. VAN MURAÜ.
En alle deze móeielykheden hebben wy nog daar te
boven met öns geld moeten betalen... Hoeveel hebt gy verloren ? Mevr; van mürau.
Eene kleinigheid... Tien dukaten.
|
|||||||||
|
a KOETS en PAARDEN,
van müraü, opvliegende.
Noemt gy dat eene kleinigheid ? Mevr. van müraü.
Zekerlyk 5 want gisteren avond heb ik 'er twintig verloren. VAN MÜRAÜ.
Wy zyn naauwlyks twee dagen gehuwd, en het fpel
kost u reeds dertig dukaaten!.. {Koelby zich zelven.') Tien en twintig maakt dertig... Vyftien en twee en twin- tig maakt zeven en dertig... Dertig en zeven en dertig maakt zeven en zestig. Mevr. van murau.
Hoe ! rekent gy dan alles te fatnen? van müraü.
Ik heb heden en gisteren netto zeven in dertig dukaa- ten verloren. Mevr. van murau.
Wy zyn naauwlyks twee dagen gehuwd, en nu kost het fpel u reeds zeven en dertig dukaten! van murau, driftig. Wie heeft de fchuld daarvan ?... Gy alleen... Waar- om verkiest gy altoos zo verfchrikkelyk hoog te fpelen ? Mevr van murau. En waarom fpeelt gy altoos zo verfchrikkelyk on- achtzaam?.. Hadt gy, wanneer ik u wenkte, yambtout behouden.., , van murau.
Eu hadt gy, toen ik hoestte, troef heer opgefpeeld... Mevr.
|
||||
|
B L T S P E L. 3
Mevr. van mürau.
Dat deed ik niet, en wel uit eene gegronde reden; want ik had hem niet. VAN MURAU.
Ën fpeeldde gy hem dan naderhand niet by ?
Mevr van mürau.
Ik zeg u immers dat ik hein niet had. van mürau. En ik zeg u , gy hadt hem wel. Ééns zo goed als
duizendmaal. Ik duld geen tegenfpreken. Het geen ik zeg moet gelden, of.... Mevr. van mürau, niet eenegebiedendehouding
en dr eigenden vingtr. Zeg op het oogenblik, dat ik hem niet had.
van murau, een weinig verfchrokken.
Dat kan ik niet. Mevr. van murau.
Zie my aan... Had ik den troef heer? van murau, eenigzins bevreétd.
Ja!.. (By zich zelven.~) Is dit jok of ernst?.. Mevr. van murau.
Ja ?... (Verjloord.') Nu , ik zal zien , wie gelyk heeft... Ik zal het u betaald zetten. Van Karolina's huwelyk zal niets komen: maak daar uwe rekening op. VAN MURAU.
Van myn dochters huwelyk?.. Ik ben haar vader, en
gy flechts haare ftiefmoeder. M 2 Mevr.'
|
||||
|
i
4 KOETS en PAARDEN,
Mevr* van murab.
Maar van Misbach is myn neef; en het ftaat aan my hoeveel vermogen hy bezitten zal. VAN MURAU.
Myne dochter zal hem nemen, al had hy in het ge*
heel niets. Mevr. vAn murau, bitter lagchende.
Om dat uwe dochter zo ryk is, niet waar?... Wat
heeft zy toch ? .. Ilaare overledene moeder iliet haar naauwlyks zo veel na, als nodig is, om niet naakt te gaan... En gy?... Ha! nu begryp ik het. Gy wilt haar iets van uwe fpeelwinfteu afilaan. van murau, bedroefd.
Wy willen hierover thans liefst niet verder fpreken.
Mevr. van murau. Maar ik wil 'er thans over fpreken , dewyl het nn
de rechte tyd... Maak geen plan, om het huwelyk tus- fchen mynen Willem en uwe dochter tot Hand te bren- gen , of.. . TAN MURAU.
Laat het zo wel zyn... Het ïs reeds Iaat. Wanneer
zullen wy toch eten? Mevr. van murau.
Niet eer, voor dat wy met elkander eensgezind zyn. VAN MURAU
Dan zou ik met het foupé wel tot myn dood moeten
wagten. Ik ben nu twee dagen uw man; maar ik zie , heitas! dat het gaatsch niet gemakkelyk is, met u ia ééns»
|
||||
|
S L T S P E L. 5
eensgezindheid te leven... Ik ga eten... (/n hetheen
gaan by zich zelven.") Die vervloekte,... Mevr. van murau. Hy wil eten?., en dat zonder my?.. Deze man heeft nog flechte gewoonten... Ik moet hem nadrukkelyker de tuchtroede doen gevoelen... Myn overleeden man was een infchikkelyke bloed; maar zy zyn allen zo niet: dat ondervind ik thans... Echter wat myn tegenwoordige niet is, zal hy door den tyd wel worden. TWEEDE T 0 O N E E L.
DE BARONESSEN VAN MURAU ««VAN NIEMECK.
Mevr. van niemeck. ziet by het inkomen in
het rond, JLiyi gy alleen ?
Mevr. van murau.
Ah ! zyt gy het ,myne lieve barones? Mevr. van niemeck. Ik kom nog zo laat by u beneden, om u myn harten- leed te klagen. Ik heb mynea man beledigd , tegen myn wil beledigd, en... Mevr. van murau.
Toen geraakte gy in twist met elkander? Mevr. van niemeck.
Neen, zo verre zal het zeker niet komen,.. Maar hy gedraagt zich koel, geheel vreemd ea gedwongen je- gens my; zo koel... A 3 Mevr.
|
||||
|
■-■■■■ a -:^-r- - *r~ pi
>; .'■■'.■ »r '■*•
'•' ■
| KOETS en PAARDEN,
Mevr. van mürau.
ó! Als het anders niets is!...Hy zal weder warm worden. Mevr. van niemeck.
Ik zie, mevrouw! dat wy hieromtrent in gevoelens zeer verfchillen... My treft de geringfte koelheid van myn' man fterker dan zyn grootst ongenoegen. Mevr. van mürau. Maar waarin beftaat dan toch uw geval? Mevr. van niemeck.
Wy hadden eene kleine woordenwisfeling met elkan- der... Ik verbeeldde my, gelyk te hebben... Mevr. van murau. En dat hadt gy ook. Mevr. van niemeck.
Weet gy dan reeds, waarover wy onëe'nig waren ? Mevr. van mürau.
Neen; maar wanneer man en vrouw onééns zyn,heeft de vrouw altoos gelyk. Mevr. TAN NIEMECK.
Offchoon ik dit niet toeftemï, geloof ik echter, dat
ik, ten minften in dit geval, gelyk had... Hy wilde my niet toegeven, en daar ik ten fterkften op myn gevoelen ftaan bleef, ging hy, zonder een woord te fpreken , in zyn kamer. Mevr. van murau.
Dit deed myn man ook; doch hy voegde 'er veele woor- den by, die my in het geheel niet aangenaam waren. Mevr.
|
||||
|
B L T S P E L» ?
Mevr. van niemeck:.
Gy zyt, hoop ik, met elkander ook niet oneens? Mevr. van murau.
Ja , 'er heeft een kleine ftorm plaats gehad. Mevr. van niemeck.
Waarover toch? Mevr. van murau.
Over den troef heer. Mevr. van niemeck.
Over zulk eene kleinigheid ? .. en gy zyt naauwlyks twee dagen gehuwd. Mevr. van murau.
Juist daarom. In het begin van het huwelyk moet men op iedere kleinigheid naauwkeurig acht geven Gy weet dit niet, myne lieve vrindin!.. Gy laat u door uwen man regeren. Maar dit duld ik niet. .. Mya overleeden man gehoorzaamde my op myne wenken; en denk eens, het kost niet weinig moeite, eer men het zo verre brengt.
Mevr. van niemeck.
Neen, roevrouw ! neem het my niet kwalyk; met uwen overleden man dreeft gy uw gezag te ver... Gy regeerde hem geheel en al .. Mevr. van murau.
Zo moet men doen, wil men een' genoegelyken echt beleven. Mevr. VjAN niemeck.
Als gy het met dezen ook beproeft, zal het zo ge- makkelyk niet gelukken. A 4 Mevr.
|
||||
|
«, KOETS in PAARDEN,
Mevr. van Murau.
ó! Dit bekommert my niet.». Wanneer ik iets zeg,
dat myn' genadigen heer tegenftaat, dan buldert hy, wel is waar, als of hy vuur en vlam wilde fpuwen; maar zodra ik Hechts even myne ftem verhef, en hem een weinig dreig, wordt hy terftond bevreesd .. Hy heeft flechts zolang courage , als ik myne tanden niet laat zien... Voor het overige is hy wel een weinig opvlie- gend, maar in zyn hart toch een recht gefchiktman,een goede hals. Ja, ik zal nog vreugde aan hem beleven, zo gedwee zal ik hem maken. Hadt gy uwen man in tyds den toom wat korter gehouden, het zou u thans ook beter gaan. Mevr. van niemecit,
Neen, zo onredelyk denk ik niet over myn'man,
dat ik hem, als met een' toom zou willen regeren...
Zekerlyk had ik gaarne, dat hy zoftyfhoofdjg niet ware.
Mevr. van murau.
Hy moest myn man zyn: of ik hem tam zou maken!
Mevr. van niemeck.
Nimmer vaart hy driftig tegen my uit, nimmer geeft hy" my een kwaad woord; maar daartegen weigert hy my alles, ik mag wenfcnen, wat ik wil; en dring ik een weinig op myn' wensch aan, dan gedraagt hy zich ter- ftond zo koel, zo onverfchilllg en gebruikt jegens my eene foort van pligtplegiiigen, alsof wy voor het eerst elkander leerden kennen. Mevr.
|
||||
|
S L X & P E L< 9
|
|||||
|
Mevr. van murau.
De mannen, die zich het minst doen horen , zyn juist het ergften. Het was my zeer aangenaam, datmyn man zich een weinig gelden liet: hierdoor had ik recht, insgelyk zo te doen. Thans wil ik hem eens toetfen, Hy wil volftrekt, dat van Misbach zyne dochter trou- wen zal. Mevr. van niemeck.
Naar myn oordeel, zou dit eene goede party zyq. Mevr. van murau.
Zeer mogelyk : maar ik zal niet gedogen dat het gefchiedde. Mevr. van niemeck.
Waarom niet, lieve vrindin? Mevr. van murau.
Omdat myn man niet verdient dat ik wil het geen hy wil. Mevrt van niemece.
Het meisje zou waarlyk daardoor haar fortuin maken; wsnt van Misbach heeft geld. Mevr. van murau.
Geld? .. Hy heeft niets, als ik het wil... My dunkt, dat gy daaromtrent niet wel onderricht zyt: ik zal u dus inlichting geven... Van Misbach is", zo als gy weet , een volmaakt philofooph. In zyne jongere jaaren was hy die ftudie nog fterker toegedaan, en had, daardoor dies tyds, zo veele Arcadifche grillen in het hoofd, dat wy altoos beducht waren, dat hy nog eens eene herderin, A 5 van |
|||||
|
io KOETS en PAARDEN,
van zyn'vaders fchaapen tot vrouw zou nemen... De
vader ftierf: kort daarop de moeder, myne zuster. Daar die nu de wonderlyke grillen van haaren zoon zeer wel kende , maakte zy hem , by uiterfte wil- le, erfgenaam van haar vermoogen , onder die voorwaar- den, dat, wanneer hy zich tegen myn' zin, of.wanneer ik geftorven was, tegen den zin van zvne naaste bloed- verwanten in het huwelyk begaf, hy alles weder zou moeten terug geven... Trouwt hy tegen myn' zin, dan ftaat het aan my, hoeveel ik hem voor zyn' volgenden leeftyd wil afftann, en de goederen blyven alsdan een erfgoed voor de Misbachfche Tamilie... Gy ziet dus , dat alles van my afhangt. 'Er is in het teftament niet be- paald , dat hy de erfenis verliezen zal, wanneer hy be- neden zyn ftaat hnuwt, alleen dan, wanneer hy zulks tegen myn' zin doet.. Gevolgelyk kan ik het uitleggen, ZO als het my goed dunkt. Mevr. van niemeck.
Maar ik bid u voor hem en uwe ftiefdochter.
Mevr. van murau.
Waarlyk, ik zelve wensch hartelyk, dat dit huwelyk
tot fland kon gebracht worden; want ikzieduidelyk, dat ik mét dat meisje niet wel onder één dak woonen kan. Maar myn man yvert zo fterk in dit geval, dat hy my, federt onze kortftondige echtverbintenis van twee da- gen, nog nergens anders over gefproken heeft... En, het'ga hoe het ga, ik kan niét willen, wat myn man wil. Mevr.
|
||||
|
B L T S P E L. tl
|
|||||
|
Mevr. van niemeck.
Zo fpreekt gy nu ook in uwe hevigfte drift... Gy zult het met elkander wel ééns worden. Laat u verbid- den , weiger my tot dit huwelyk uwe hulp niet. In de daad gy zult ook ons hier door een' grooten dienst be- wyzen. Mevr. van murau.
Wien? Mevr. van niemeck.
My en mynen man... Ik wil u ontdekken waarvoor wy bevreesd zyn. Wy zyn bang dat van Misbach myn' mans zuster tot vrouw nemen zal... Zy heeft nog on- langs gezegd, dat zy nimmer huwen zou, als van Mis- bach haar man niet wierd: en het is echter ons voordeel, dat zy ongetrouwd blyft; want zy is zeerziekelyk: wy zyn haare naafte erfgenaamen, en gy weet wel, dat , wanneer men het geld op eene eerlyke wyze by elkander houden kan... Mevr. van murau.
Stel u deswegens gerust, myne waarde vrindin ! Van Misbach zal even zo min uw' mans; zuster, als myne ftiefdochter tot vrouw hebben. Als wy numaarfpoedig een ander meisje voor hem konden vinden... Help'er my eens eenigen herinneren. Mevr. van niemeck.
Wat dunkt u van de barones van Thunau? Mevr. van murau.
Dat zotte meiije, meent gy, dat altoos lagcht?.. |
|||||
|
l
}■■ 12 KOETS en PAARDEN, -
I
i Ik geloof als de dood haar kwam boodfchappen dat
. zy morgen fterven zou, zy buiten twyfel zou lagchen,
ƒ en vraagen: „ Zal ik waarlyk fierven?".. Neen, dan
behaagt my de freule Wellinghoven beter,
, Mevr. van niemeck. Lieve Hemel! dat meisje is immers zoo plomp en on-
gefchikt als een boerin. Als van Misbach eene diergaar« de wilde aanleggen , dan zou de freule Wellinghoven daarin onder de wilde dieren de eerde plaats moeten be- kleden. .. Wel foei!.. Neen, dan zou ik liever de freule Wildenborn voordellen. Mevr. van murau.'
Nu zyt gy waarlyk op den rechten weg niet uwe keu* ze. Het verdand van dat meisje zit in haare voeten... Zeker een paar aartige voeten behuwlykte van Misbach met haar , maar een nietswaardig hoofd... Misfchien zou de... Maar daar komt uw echtgenoot.; DERDE T 0 O N E E L.
DE VOR1BEN; DE BARON VAN NIEMECK
treedt binnen en groet zyne vrouw met eene
diepe buiging; zy beantwoord zulks met eene zwaare zucht. |
|||||||||
|
Mevr. van murau, hem ziende.
|
|||||||||
|
K
|
|||||||||
|
om by ons, baron! Gy kunt ons behulpzaam zyn.
Wy zoeken eene vrouw voor van Misbach.., Wie zoudt gy hem toedenken? VAN
|
|||||||||
|
B L T S P E L. 13
l •
VAN NIEMECK.
Onvérfchillig; flechts myne zuster niet.
Mevr. van murau. Juist: daarom willen wy hem een ander meisje bezor*
gen, ten einde hy haar niet krygen kan... Wie zal dan nu zyne vrouw worden ? VAN NIEMECK*
E ene moeilyke vraag! ..Wie zal zyne vrouw worden?..
Mevr. van niemeck. Ja toch, wie zal zyne vrouw worden? {Alle drie in
gedachten. Mevrouw Van Murau maakt eene beweging t ah of haar iemant in den zin gekomen was; waarop van Niemeck en Mevrouw van Niemeck te gelyk vrager.;) Weet gy "er reeds eene ? Mevr. van mdr.au.
Neen... Kwam my maar iemant in de gedachten!
VAN NIEMECK.
Kon ik 'er my flechts eene herinneren!
Mevr. van niemeck. Mogt ik 'er maar eene vinden! (Zy gaan alle drie in
diepe gedachten op en neder.') Mevr. van murau, flaat eensklaps ft il en klapt
in de handen. Gevonden!... De barones Uofenhof. van niemeck en Mevr. van niemeck/?getyk in de handen klappende. Bravo! juist ,de barones Rofenhof! VaN
|
||||
|
14 KOETS en PAARDEN,
|
|||||
|
VAN NIEMECK.
Die zal hy nemen.
Mevr. van niemeck.
Die móet hy nemen.
Mevr. van murau.
Dit huwelyk moet tot itand gebracht worden. Nog
heden avond zal ik 'er myn best toe doen.
Mevr. van niemeck, drukt haar en man vrolyk
de hand.
Dat is heerlyk! van niemeck.
Voortrcflfelyk!.. Wy zullen ons daartoe gemeenichap-
pelyk beyveren. alle drie, geven fikander de hand.
Gemeenfchagpelyk. van niemeck.
Morgen zal ik een partytje geven , en hen beiden daarop nodigen. Dan kunnen zy elkander leren kennen. Mevr. van murau. En overmorgen geef ik 'er een en verzoek hen beiden insgelyks. Dan kunnen zy hunne onderlinge kennis ver- der voortzetten. Metr. van niemeck.
En den dag daaraan volgende maken wy een partyt-
je op bet land. Dan kunnen zy nognaauwer met eikan- der bekend worden. Mevr. van murau.
En vervolgens leggen wy nog meer gezelfchappen aan. U zal altoos maken, dat zy met elkander fpelen. Mevr.
|
|||||
|
B L T S P E L> 15
Mevr. van niemeck.
En dat zy aan tafel of in de koets altoos regt tegen elkander over zitten. VAN NIEMECK.
Ën dat zy beiden dikwyls alleen zyn.. . Ik ga terftond
om myn bedienden order te geeven, wie hy morgen ver- zoeken moet. Mevr. van muraü.
En ik zal myne ftiefdochter zeggen, dat zy voortaan
geen rekening meer op van Misbach maken moet.
Mevr. van niemeck, neemt met genoeglijke
omhelzingen affcheid.
Het huwelyk is zéker. Mevr. van murau.
Zo zéker, als ik hier fta.
van niemeck.
Ik befchouw het reeds als voltrokken.
, Mevr. van murau.
Dat is het ook reeds. {Alle drie lagchen van vreug,
de, tot de baron van Niemeck en zyne vrouw aan dé
deur zyn en heen gaan.~)
Mevr. van murau alleen.
Dat meisje zal wonderlyk ftaan kyken... Wie zal haaf
nu helpen ?
VI E RD E T 0 0 N E E L.
Mevr. van murau, jan.
Mevr, van murao. |
||||||||
|
M
|
||||||||
|
yn dochter moet by my komen.
JAN,
|
||||||||
|
16" KOETSèn PAARDEfJj
JAN.
Zy heeft bezoek, mevrouw!
Mevr. van murau*
Heeft Karolina bezoek ?.. Wie toch ? t Jan.
Ik moest het eigentlyk niet zeggen!.. De heer barört van Misbach. Mevr. van murau, verfchrikt.
Van Misbach by Karolina ? ;. Wat deden zy ? jan.
Zy fpeelden met elkander... Zy op het clavief en hy op de harp. Mevr. van müraüv
Is hy reeds lang by haar geweest? JAN.
Zo lang als mevrouw hier in gezelfchap geweest ïs*
Mevr. van mubau, ter zyden.
Dan heeft ons waarlyk ons overleg weinig geholpen. jan.
Zal ik ze beiden roepen? Mevr. van toüRAU.
Neen: ik zal zelve by hen gaan QZy gaat heen*") jan, alleen.
Een zak vol nieuwigheden voor my, waaruit ik Pau. line braaf wat voorliegen kan... Zy fpioneert reeds van Verre, wyl zy my met mevrouw heeft horen fpreken. *. ■Met is toch een nieuwsgierige heks. (Hy hoest.) |
|||||
|
rrp-
|
|||||
|
'. V / - : -
B L T S i> E L. ij
VTfDE TO O N Ë E L
jaNjpauline, heeft te'voren haar hoofd van
'tyd tot tyd door een zydeur gejloken en komt,
zodra Jan hoest, fchielyk aanlopen*
PAULINEé
Welnu, wat nieuws?
• JAN. •' ' " i' r
Ach ! lieve Pauline! als gy alles wist, wat 'er voor-1
gevallen is... PAULINE.
Verhaal het my dan toch.
JA Ni , ..,.,.. ■ .,
Gy zoudt waarachtig hier op deze plaats van verba»
zing fier ven. , PAULINE.
Ach! ik iterf'byna van ongeduld. Wat was het dan?
»',.',.'. JA*'- ■ - ,, ■ . ,
Wonderen op wonderen; zo als 'er by myn' vadei's,
grootvaders , overgrootvaders , bet- oud- over- over- grootvaders tyden nimmer gezien zyn. p a ü l i n e , iyna fchreijende van ongeduld.
Maar, lieve hemel! laat my toch zó lang niet wach-
ten. Verhaal het toch, eer mevrouw terug komt, jan. , .; ,*'
Welnu , luister dan wel toe... Voor eerst, zo lang1
ik met mynheer en mevrouw in gezelfchap geweest
ben. •. Waar waren wy daar ook ?.. Ja, ten zes uu-
B bMtii
|
|||||
|
ï» KOETS en PAARDEN,
ren... Let hier wel op... Sedert zes uuren is de barones
in haare kamer geweest. PAULINE.
Daar is zy immers alle dagen. Dit nieuws had gy wel
voor u kunnen houden. JAN.
Maar hoor toch. Nu komt het heste achter aan...
'Er was iemantby haar. p A u l i n e.
By haar?.. Toch geen mansperfoon? JAN.
Juist geraden. Waarin zou anders het wonderlyke
van de historie beftaan? pauline, met meer en meer toenemende nieuws*
gierigheid. Wie was het dan ?.. QHeimelykj De baron Misbach f jan, insgelyis heimelyk, ah in vertrouwen.
Juist, dezelfde. pauline, zagt en in vertrouwen.
Gy zaagt het immers wel door het fleutelgat ?.. Wat deden zy dan beiden te famen? JAN.
Vooreerst kuschten zy elkander zo hartelyk;.. ver-
fta my wel, zo hartelyk, dat men het twee flraatenver' re wel heeft kunnen boren. pauline, lacht genoegelyk.
Nu? en wat vervolgens?
JAN.
|
||||
|
B L t S P E L. tp
jan. ;^_
Vervolgens zeiden zy elkander zo veele lieve dingen»
verftamywel, zo veele lieve dingen, dat my detraanen,
als een hevige ftortregen, uit de oogen door het fleutei-
gat in de kamer vielen. Kyk! ik wierd geheel weemoedig.
pau line, droogt zich de oogen»
Ach! waarom hebt gy my niet geroepen ?
JAN.
Ja wel; dan had ik het overige niet kunnen zien.."«
Toen zy nu elkander alles gezegd hadden, wat zich op4 de waereld zeggen laat, zetten zy zich neder op de Ca- napé.. Hy nam haar by de hand, omvatte haar metzyn arm , drukte haar aan zyn borst, en zo zonken zy beiden... PAULINE.
Op de canapé ?
Jan. * ■
Dat heb ik niet gezien. Toen zy begonnen te zinken ,
riep mevrouw, en ik moest heen.
PAULINE.
Dat mevrouw ook toen juist roepen moest!..
Gy weet, naar het my toefchynt, waarlyk niet veel nieuws Ik heb meer gehoord. Mynbeer én mevrouw hebben, toen zy hedenavond te huis kwamen, hevig met elkander getwist. JAN.
Wat gy zegt?., en waarover f
PAULINE.
Over deti troef heer... ó ! Zy is eeae vrouw étv
Ê9 vtitë |
||||
|
ao KOETS en PAARDEN,
vrouwen. Haar man zal zo fpoedig niet wederkomen ,
zo duchtig heeft zy hem de waarheid gezegd. JAN.
Zy heeft hem toch niet gehoond ?
1'iULINE.
ó! Als het niets anders ware. Zy gaf hem een oorvyg
en gooide hem de deur uit... Zy is een recht voorbeeld voor andere vrouwen. JAN.
En dit gedoogde mynheer ?
p A u l i n e.
Wat zou hy 'er tegen doen ? JAN*
Ik zeg hem den dienst op... Ik zeg hem den dienst
op,.. Kyk, ik ben geen baron; 'maar wanneer ik eene vrouw had, die my een oorvyg gaf... duizend duivels! ik fcheufde haar in (lukken. PAULINE.
En als ik een' man had, die my zo bejegende, zou by
'er het leven niet afbrengen. JAN.
Dat zou ik u wel verleren.
*' f
PAULINE.
Dat zoudt gy wel nalaten.
JAN.
Geen vrouw durft zich zo iets onderwinden.
PAULINE.
Zo goed als de man.
JAN.
|
||||
|
B L T S P E L. 21
JAN.
Zy heeft geen recht daartoe :zy moet hem gehoorzamen.
PAULIHE.
Hy heeft geen recht daartoe: zy behoefthem niets toe
te geven. (Deze twee laatfte regels zeggen zy gelyk.") ZESDE T O O N E E L.
DE VORIGEN, DE BARON TAN MISBACH, DB
BARONES VAN MURAU, KAROI INA. Van Misbach, met de harp in de hand, brengt de Baron-
nes van Murau binnen. Karolina volgt hen. Jan en Pauline gaan , midden in hunn' woordenfiryd, zodra zy de anderen gewaar worden, door een zydcur fchielyk heen. VAN MISBACH.
Ik vindt het gansch niet wellevend, mevrouw! dat gy
my wegens zulk een onfchuldig bezoek, dergelyke aan- merkingen maakt. Mevr. f a n murau.
Altoos zult gy in Ons huis welkom zyn ; alleen
wenschte ik te weten, om welke reden gy 'er u thans bevindt. VAN MISBACH.
Ik wilde u myne opwachting maken, doch vond u
niet. Ik ging by de barones, uwe dochter, en, daar zy
alleen was, Het ik myn harp halen. (Hy word ze inzyne
hand ontwaar en geeft haar aan de deur af.~) Gy zult
B 3 my
|
||||
|
KOETS en PAARDEN,
|
|||||
|
my hoope ik , wel zoveel philofophie toekennen, dat
ïk het gezelfchap van een meisje niet misbruiken zal. • Mevr. van mur.au. , Ik ken u alles goeds toe; dan gy zoudt niet ge- loven, hoe fchieiyk zulke meisjes zich over diergelyke bezoeken zonderlinge gedachten vormen. VAN MISDACH.
By my vormt zich de barones geen zonderlinge ge-
dachten... Daarvoor fta ik in. Wy zullen het oogen- - blikkelyk zien... Welke waren uwe gedachten by myn bezoek, barones? K AROLINA.
Dat gy by my kwaamt, dewyl gy wist, dat ik u
gaarne zag. VAN MISBACH.
Gy hadookdaarby kunnen denken, dat ikbyukwam,
dewyl ik gaarne by u ben. K A R O L I N A.
Zekerlyk, ik was verwaand genoeg, dit by my zelve
te denken: maar gy weet immers wel, dat men zo iets, al denkt men het ook, juist niet gaarne zegt. Mevr. van murau. En ik wenschte wel, dat gy het ook niet gedacht had.
Ik zie zeer duidelyk , wat gy u inbeeldt: maar ikraadu welmenend, deze inbeelding ,van u te verwyderen. Gy bedriegt u zeer, als gy gelooft... VAN MISBACH.
Neen, ik verzeker u, de barones bedriegt zich niet.
|
|||||
|
B L T S P E L. 23
Zy mag volmaakt geloven, dat ik haar bemin , en zy
bedriegt zich niet. Mevr. van murac.
Breng toch het meisje zulks niet in het hoofd.
VAN MISBACH.
Ik zeg nog meer. Zy kan 'er volmaakt ftaat op ma.
ken, dat ik haar man zal worden , en zy bedriegt zich ■■ daarmede niet. Mevr. van murau.
Ik bid u, fpreek toch niet daarvan. VAN MISBACH.
Ik zweer haar by alles, waarby men zweren mag; zy
bedriegt zich niet. Mevr. van murau.
Welnu, dan bedriegt gy u geweldig... Voor u is een
geheel ander huwelyk beSemd. VAN MISBACH.
Ik weet waarlylc niet, waarom gy aan de oprechtheid
myner gevoelens twyfelt... Ik verzeker ü nogmaals... Mevr. van murau. Verzeker niets; want gy zult het meisje nimmer trou-
wen. Uwe moeder was myne zuster en in haar teftament heeft zy my de zorg opgedragen, om haaren zoon uitte- hüwelyken. Ik heb den wil myner zuster gehoorzaamd, en eene party voor u uitgekozen-, ik hoop nu, datinyn heer de zoon zo goed zal zyn, en die van my aanne» men... Verftaat gy dit? B 4 VAN
|
||||
|
34 KOETS en PAARDEN,
£ ' "* ' .
VAN MUBACH.
Volmaakt, (ter zyde.) Die vrouw fpreekt als eene tante.
Mevr. van murau. Ik verzoek u dus, dat gy myne ftiefdochter geen
vleijende vooruitzichten geeft, en haar in haare inbeel- ding fterkt; of, zo zy wezenlyk een ernftig voornemen omtrent u had, dat gy het haar dan uit den zin zet. VANMISBACH.
Mevrouw! zulks is zeer ligt te verzoeken, maar zeer
ongemakkelyk ter uitvoer te brengen. Beveel my alles, alleen dit niet. Mevr. van murau, een weinig driftig.
Gy wilt my dus niet gehoorzamen f
VAN MISBACH.
Ongaarne.
Mevr. van murau.
Ook, wanneer gy daardoor uw geld engoedverloort? van misbach, verfchrikt.
Myn geld en goed ? Mevr. van murau, [pottend lagchenie.
Ziet gy nu, jonge heer! dat het in dit geval alleen op my aankomt ?.. Gy behoud u geld en goed dan al- leen , wanneer gy naar myn zin trouwt. VANMISBACH. *
Hpe is dit mooglyk?
Mevr. van murao.
Dewyl uwe moeder het zo in haar teftament bevolen
heeft... Maar genoeg, zonder verdere woordenwisseling.
......." ""-' *• Ik*
. i.t
|
||||
|
£ L T S P E L. ss
Ik heb voor u de barones Rofenhof beftemd, en ik hoop,
gy zult haar, zonder eenige weigering van myne hand öntfangen. van misbach, treurig, doch koel.
Dat is erg! Mevr. van murau, tegen Karolina.
En gy zult uit u zelve zo verftandig zyn, en met den baron niet verder fpreken over de hoop, waarmede gyu Vergeefs geftreeld hebt. KAB OLINA.
Helaas! Ik wil 'er gaarne niet meer van fpreken; maar
des te meer zal ik 'er aan denken. Mevr. van murau.
Het een zo min als het ander; want geen van beiden
zal u baten. K AROLI NA.
Ik beloof het u niet; want ik zou bezwaarlyk die be-
lofte kunnen nakomen. Mevr. van murau.
De noodzaakelykheid zal het u wel leren... Kom baron ! in myn kamer. Ik wil met u alleen verder over deze zaak fpreken... Hoe ftaat gy daar zo diepden- kend?.. Zyt gy reeds zo verliefd op de barones Rofen- hof, zonder haar eens gezien te hebben? van misbach, bedroefd en eenigfints fchertfend.
6! Bovenmaten verliefd! Mevr. van murau.
Men zou het uit den toon, waarop gy die zegt, B 5 niet |
||||
|
s.6 KOETS en PAARDEN.,
|
|||||
|
niet opmaken..- Men moet op eene meer natuurlyke
wyze verliefd zyn. VAN MISBACH.
ó! Ik ben zo verliefd, dat ik byna van hartzeer verga.
(Jiy geeft haar de hand en leidt haar uit.) ZEVENDE T O O N E E L.
k a r o h i n a , ziet van Misbach na.
xJzt is een recbttederhartig minnaar? QZy [preekt op
zyn' koelen toon.) „ Dat is erg." {Eenigfins driftiger.) Affchuwetyk, om zich dood te ergeren , als men zich zo fchandelyk in zyne hoop bedrogen ziet... Het is wederom niets anders' dan eene listige itreek van myne ftiefmoeder , devvyl ik het geluk niet heb, haare gun- ftelinge te zyn. Ach! had de lieve hemel flechts geen ftiefmoeders gefchapen !... Maar zo leert men de mannen kennen: om geld verkopen zy eer, leven en liefde... Zodra mynheer de baron hoorde, dat hy zyn geld en goed zou verliezen, als hy my ter vrouw nam; was hy terftottd in twyfel, waarnaar hy het eerst grypen zou, na . liet gold, of na my. A GTS TE T O O NE E L.
KAROLINA, FAULINE.
PAÜL1NE.
JT reule ! gy hebt toch den heer baron wel gevraagd ,
of hy niets by zich gedoken heeft ? * ka-
|
|||||
|
B L T S P E L. 27
KAR O LI NA.
Ach! mynentwegen kon hy myn gantfche kamer mede
genomen hebben. PAULINE.
Gy kent immers zyn gebrek, dat hy altoos iets mede
neemt, hy mag zyn, by wien hy wil. Daarna komen de onfchuldige dienstboden in verdenking; zo als on- langs * toen hy het repetitie horologie van mevrouw met zich genomen had, De kleermaker moest hem waarachtig alle zyne zakken toenaaijen, dan kon hy 'er niets in fteken. Ik diende, als hy komt, wel alles weg te fluiten, Misfchien zal hy nog wel eens, wanneer hy niets anders ziet, den ftoel, waarop hy zit, in zyn zak fteken... Gy ziet 'er byna even uit freule, als of gy treurig waart. 'Er is immers niets voorge- vallen? KAROLINA.
Ach! genoegd om treurig te zyn.
PAULINE.
Gy doet my verfchrikken. 'Er is immers niets tusfchen
u en mevrouw gebeurd? KAROLINA.
Zy wil my den baron ontnemen.
PAULINE.
Zy?.. Lieve hemel! wat gaat 'er niet al om inde
waereld! K A R O LI NA.
Ik zou van droefheid wel kunnen fchreijen.
PAO*
|
||||
|
a8 KOETS en PAARDEN,
pau line droogt zich de oogen.
Ja zeker moet het droefheid veroorzaken, wanneer men zo ziet, dat een ander ons een lief brokjen voor den neus wegneemt. KAROLINA.
Pauline! doe my het plaifier en ga morgen vroeg naar
onze modekraamfter. Verzoek haar, dat zy my toeftaan wil j iemant eenigen oogenblikken by haar te fpreken. PAULINE.
En met dien iemant verftaat gy den heer baron?
K AROLINA.
Ja ; hier in huis durf ik niet met hem alleen fpreken;
en ik wenschte toch gaarne te weten, of hy my waarlyk zo geheel en al vergeten kan, als het my toefcheen. PAULINE.
Ik zal hem dus ook verzoeken, daar te komen ?
K A R O L I N A.
Ik weet zelve noch niet , hoe fk hierin handelen
zal... Het beste is, dat ik hem fchryve... Blyft hy op deze uitnodiging weg, zo weet ik, wat ik van hem denken moet. Het is dan zo goed, als of hy my woor. delyk gezegd had: „ Gy gevalt my niet." PAUL INE.
Maar als hy komt ?.. dan ontvoert gy hem?
K A R O L I N A.
Buiten twyfel, als zulks gefchieden kan.
PAULINE.
Dat zou recht goed zyn voor mevrouw. Zy
heeft
|
|||||
|
i
|
|||||
|
/!?3L
|
|||||
|
• B L T S P E t. 20
heeft my in twee dagen, dat zy hier in huis is, meer
droefheid aangedaan , dan de overleden mevrouw zo lang ik haar gediend heb... Ik zou hartelyk lagchea, als ik 'er toe behulpzaam zyn kon, dat zy zo bedrogen wierd. KAROLINA.
Kom terftond in myn kamer. Ik zal u het briefje ge-
ven. (JBy zich zelve in het heen gaan.') Helaas! wiefd men nimmer verliefd! NEGENDE T O 0 N E E L.
paoline; jan, ontmoet met twee kaarsfen in
zyne hand Karolina bydedeur, en gaat divan
door de kamer.
PAUL IN E.
Ast! pst! Iets goed nieuws, extra goed nieuws.
JAN.
Ik heb nu geen tyd.
paüline, trekt hem by den arm weder binnen de deur. Onze mevrouw is op den baron verliefd. , JAN.
Twee dagen na de bruiloft zal zy eerst op haar' maa
verliefd worden! PAU LINE.
Neen; op den baron van Misbach.
JAN.
Dat verbeeldt gy u. (ffy wil gaan.)
tA\U
|
|||||
|
30 KOETS en PAARDEN',
pauline trekt hem terug.
Onze jonge barones heeft hetmy'op ditoogenblik zelve gezegd. Zy is geheel troosteloos, dat zy hem verliezen zal, JAN.
Gekheid! (Hy wil gaan.)
pauline trekt hem terug.
Maar onze barones zal haar een aardige pots fpeelen. Zy wil den baron ontvoeren. JAN.
Waarom niet?
PAULINE.
Loop ongelovige Thomas!.. Zy heeft het my immers
zelve gezegd. Ja».
Wy hebben waarlyk in twee dagen veel nieuws beleefd. (Hy gaat heen.) pauline wil hem terug trekken, doch hy
vlugt weg. Maar hoor eens... ja, hy is reeds weg. Het is een recht onvrindelyk menscli . dat hy my het vermaak niet wil aandoen , naauwkeurig naar my te horen... Als onze jonge barones den baron ontvoert, dat zaleen voorbeeld Zyn voor alle andere ftiefmoeders, die haare dochters «Je mannen willen afhandig maken. (Zy gaat heen') Einde des eerjlen hedryfs.
TWEE*
|
||||
|
B L T S P E L si
TWEEDE BEDRYF.
Een kamer van de barones van Muratt.
EERSTE T 00 Pt & E l.
Mevr, van murau zit aan haar toilet en far-
deert zich. W anneer men iets van zyn' man verkrygen wil, is het
wel de moeite waardig, dat men zyne grillen een weinig over het hoofd ziet. Ik handel, wel is waar, nadelig voor my zelve, als ik him toegeef; want doe ik het eenmaal, dan denkt hy rechc te hebben, het altoos te vorderen ; en op die wyze word hy ten laatften zo heerschzuchtig en opgeblazen, dat'er in het geheel geen huis met hem te houden is... Maar een koets en paar- den als de gravin Weest, moet ik hebben, het koste wat het wille. Ik moet helaas! nu de minfte zyn en het gefchil over den troefheer by my zelve opkroppen. (Zy fchelt.) Als ik nu maar een middel wist, om hem hier te krygen; dan ben ik niet genoodzaakt, zelve na hem' te gaan. Dea eerften ftap te moeten doen, waarlyk! die valt my bitter. TWEEDE T O O N E E L.
Mevr. VANMURAU, PAUL INE.
Mevr. van murau.
is het briefje voor de èarones Rofenhof nog niet ge-
vonden T PAU»
|
||||
|
33 KOETS en PAAR DEN,
PAULINE.
Neen, mevrouw. 'Er is geen hoekje of plekje, waar
ik niet gezocht hebbe. Als de heer baron van Misbach het maar niet, volgens zyne loflfelykegewoonte, inzyn' zak geftoken heeft! Mivr. van murau.
i Dit zou voor my thans zeer ongelukkig komen. PAULINE.
Het kleine naaldekusfen is ook niet te vinden. Ver-
moedelyk heeft hy het ook mede gepakt. Mevr. van murau. Is de genadige heer reeds gekleed? PAULINE.
i Ik weet het niet.
DERDE TO ONEÊL,
BÊ VORIGEN, DE BARON VAN MÜRAO, iri
zyn morgengewaad.
Mevr. van murau, tegen Pauline.
jLdle toch eens... (Haar en man ziende, ft il.) Degoe'.
de hals komt uit zich zelven. (Pauline gaat heen. Bei- den zwygen eenigen tyd; maken vervolgens eenige maa- ien beweging, als of zy f preken wilden, doch op het- zelfde oogenblik herjlellen zy zich veder en de half Uitgejproken woorden veranderen zich in hotsten.') VAN'ftttiRAl/.
Reeds aan het toilet ?
Mevr
|
|||||
|
I
|
|||||
|
B L T S P È L. 33
|
|||||
|
Mevr. van murau.
Het is immers myn gewoon uur, {Stilte, FrindelyL) Waarvan daan zou de gravin Weest haar koets en paar^ den wel gekregen hebben ? VAN MURAU.
Ja, wie weet dat... Zyn zy dan zo fraai?
Mevr. van murau. 6! Zo" iets voortreffelyk fehoons heb ik nog nimmer1
gezien. Het is zonder weêrgaê ..Zo netjes, dat het een genoegen is het te befchouwen. De tuigen en de koets zyn beiden uit Psrys. VAN MURAU. *
Des te erger, dat de graaf zyn geld, als hy hetwög-'
werpen wil, uit het land zend. Mevr. van murau.
Dat is geen weggeworpen geld: daarvoor heeft de
gravin de fchoonfte koets en paarden van de gantfche ftad... Die vrouw is indedaad zeer gelukkig. Haar man heeft haar zo hartelyk lief, als geen ander man in de geheele waereld zyne vrouw beminnen kan... Zy heeft haar eigen koets en paarden... In Parys, zegt men, is het de gewoonte dat eene vrouw haar eigen koets en paarden heeft. van murau ziet intinfctten in de kamer rond,
ah of hy iets befchouwde, en zegt ter zyden èy ziek zelven i Ik zie wel, waar het heen wil. G fiïevf,
|
|||||
|
34 KOETS en PAARDEN,
Mevr. van murau.
Ook is dit indedaad allernoodzaakelykst, als men
geregeld leven wil... Is de man uitgereden , dan moet de vrouw te huis blyven, of wel in eene morfige huur» koets kruipen... Gebruikt de vrouw de koets, dan moet wederom de man op haar wachten, en hieruitontftaatde eene ongeregeldheid op de andere. Beiden zouden ge- noegelyk kunnen leven, als ook de vrouw haar eigen koets en paarden had. van murau, ter zyden.
'Er zal niets van worden.
Mevr. van murau.
Wy zouden des noods genoeg ruimte in onze ftal
hebben , dat 'er nog twee paarden... (van Murau ver- fchrikt en loopt fchielyk naar de deur. Mevrouw van Mu» r.au fpringt van haar' ftoel en houdt hem tegen.) Zyt gy niet wel, dat gy zo eensklaps heengaat? VAN MURAU.
Neen, 'er kwam my iets in de gedachten , hetwelk ik
nog vergeten had te verrichten. (Ter zyde.) 'Er zal toch niets van komen. Mevr. van murau.
Blyf toch by my en houd my wat gezelfchap. Ik heb
daar te boven heden iets zonderlings mede te delen. Kom, zet u neder. (Zy gaan zitten.") Kent gy de gra- vin Weest, die die fchoone koets en paarden heeft? van murau, fpringt van zyn1 ftoel en wil heen gaan.
Die vervloekte koets en paarden!
Mevr.
|
||||
|
F
|
|||||
|
■ B L T S P E L. 35
Mevr. van murau houdt hem tegen.
Hoor toch! zy is eene recht vrolyke vrouw : menzoU
zich om haar dood lagchen, als zy in haar humeur is.
(Met eene toenemende vrolykheid.') Kunt gy het u wel
verbeelden: onlangs twistte zy met haaren man over den..;
van murau, lagchende.
Zy heeft veel overeenkomst met u.
Mevr. van murao. Haar man zeide haar iets op een' gebiedenden toon, zd
als hem nu en dan wel eigen is... Op zulk een magt- hebbenden toon zeide hy haar: Gy had uwen troef-heer moeten opfpelen! Hierop antwoordde de vrouw, met een allernederigst compliment: „ Grootmagtige monarch! ik had hem niet." Dit nam zyne genade ten hoogfteti kwalyk, bromde en knorde geweldig. Doch de vrouw vatte haaren echtgenoot by den arm: (Zy vat den baron by den arm, en doet hem op een1 fioel neder zitten.) M Kom , zet u neder," zeide zy , ik zal u een fprookje verhalen." {Zy zet zich naast hem.") VAN MURAO.
Die gravin moet waarlyk eene koddige vrouwzyn,by-
na zo als gy. Nu, mynheer Aefopus! laten wy uwe fabel horen. Mevr. van mcrau.
'Er was eens een man en vrouw, en die vrouw be- minde haaren man zo fterk, als nog nimmer eene vrouw haaren man heeft kunnen beminnen: de man, dit fpreekc van zelf, was haar niet minder genegen* Echter ont- G s ftonci |
|||||
|
36 KOETS en PAARDEN,
ftond 'er nu en dan tusfchen die beiden echtgenooten een
kleine onëenigheid... Onder anderen wilde hét ongeluk eens, dat zy, met elkander in een rydtuig zittende, om- ver vielen... Zy ftonden onbefchadigd weder op, en ge» raakten in twist, hoe de koetfier had moeten ryden,om dit ongeluk voor te komen... „ De zotskap moest rechts af gereden hebben," zeide de man... „ En ik zeg u , de domme kaerel moest links afgereden hebben," zeide de vrouw... Deze twist over en weder duurde een ge- ruimen tyd; eindelyk wierd de man recht driftig en zei- de : ik verwedde het fchoonfte paar paarden tegen uwen nachtmuts, als de koetfier niet rechts af had moeten ry- den.".. „ Toegeflagen," antwoordde de vrouw en bragt hem aan de linkerzyde, alwaar een kuil was... „ Ziet gy nu wel," riep de man in triumph, „ dat ik gelyk heb. Als de koetfier links af gereden had, dan hadden wy noodzaakelyk in dezen kuil moeten vallen, en den hals breeken.".. Hierop bragt de vrouw hem aan de rechter zyde, waar een berg ftond... „ Ziet gy, dat ik ook gelyk heb," zeide de vrouw en klapte in de han- den. „ Als de koetfier rechts af gereden had, zouden wy van den berg af naar beneden gevallen zyn " „ Wy heb- ben beiden ongelyk," antwoordde de man : „ ik kryg uwe nachtmuts en gy van my de paarden." .,, Bravo!" zeide de vrouw: maar wel ingezien , hebben wy beiden ook gelyk: dus, om de zaak geheel af te doen, geef ik u, by myne nachtmuts, nog eene flaapjapon; geefmy daar tegen, by mynefchoonepaarden, eenfraaijekoets." De
|
|||||
|
t
|
|||||
|
B L T S P E L. 37
De man, die een goedhartige inborst bezat, kuschte
zyne vrouw, omhelsde haar en zeide: „ Wie zou uiets kunnen weigeren? van murau, lagckende.
Dit verhaalde de gravin ? en de graaf?... Mevr. van murau. Nam een goed voorbeeld aan dien man, en zeide ter-
ftond: onze twist heeft veel overeenkomst met die, waar- van gy in uwe fabel fprak: zy zal zich dus ook op de- zelfde wyze eindigen.".. Den volgenden dag (tonden voor haar huis de fraaifte koets en paarden, waarvan de gravin nog heden gebruik maakt. VAN MURAU.
Maar elke fabel vervat doorgaans een zedenles in
zich. Is het my geöorlofd, daar na te vernemen? Mevr. van murau. Die zal ik u terftond zeggen. (Fleijend.') Ik zou ins- gelyks gaarne zulk een koets ea paarden hebben, als de gravin Weest. " van murau.
Wie is in ftaat zulk eene verftandige vrouw iets te wei-
geren?.. Dewyl gy zulk eene buitengewoone vrouw zyt, die zulke fraaije fabeltjes weet te verzinnen , en die ze zo voortreffelyk verhaalt; zo wil ik , u ook iets buitenge, woons toeftaan : gy zult ze hebben. Mevr. van murau omhelst hem.
Myn allerlieffte man! op een andermaal zal ik ook den C 3 troef- »
|
||||
|
38 KOETS en PAARDEN,
troef-heer opfpelen, zo dikwyls gy het begeert Het is
u immers ernst ? VAN MURAÜ.
Volkomen ernst. Op denbruüoftsdagvan vanMisbach
en myne dochter zult gy 'er voor het eerst gebruik vsn kunnen maken. Mevr. van murau.
Dat is een flecht vooruitzicht.
VAN MURAU.
Hoe zo?.. De jonge luidjes zyn het immers hoop
ik, eens met elkander? Mevr. van murau.
Daaraan twyfel ik zeer fterk... Zo als het my voor- komt, heeft van Misbach niet weinig genegenheid voor de barones Rofcnhof. van Murau, [pottend.
Waarlyk! heeft hy ?.. (Ernftig.) Mevrouw ! indien gy iets onderneemt, om... Mevr. van murau.
Ik? hoe zo ? van murau.
Ik zal u ook eens eene fabel verhalen, die haare ze- denles te gelyk in zich bevat... 'Er was eens een man en vrouw. De man beloofde de vrouw een eige koets en paarden voor haar aan te fchafFen en zich zelvendaar door bloot te ftellen aan de aanmerkingen van elk' ver- ftandig' mensch , over zulke onnodige uitgaven; maar, voegde hy 'er by, als gy yaa Misbach beletten wilt, my.
|
||||
|
B L T S P E L. 39
myne dochter te trouwen, bekomt gy noch koets, noch
paarden... De zedenles van deze fabel is immers zeer bevattelyk? Mevr. van murau. .
Ik zal myn uiterfte best doen, om hem van zyne
zonderlinge neiging terug te brengen... Ik zal, zo veel my mooglyk is, hem pogen te overreden; en als by op dit oogenblik hier ware... VIERDE T O O N E E L.
DE VORIGEN; DE BARON VAN MI S B A C H.
VAN MURAÜ. lvaar komt hy.
VAN MISBACH.
Mevrouw! onwetend heb ik my in uwe kamer aan
diefftal fchuldig gemaakt, toen ik de laatfte maal met u fprak: ik ftel u thans het geftolen goed weder ter hand en bid u vergeeving. (_Hy overhandigt haar een billet. Mevrouw van Murau neemt het fckielyk aan, en legt het op haar toilettafel.") Ik zie, dat dit hetzelfde billet is, het welk gy in myne tegenwoordigheid aan de barones Rofenhof gefchreven hebt... Mevr. van murau, verfchrikt, valt hem in de
reden. Geene verdere verontfchuldiging, heer baron! het is waarlyk van zo veel aanbelang niet. C 4 van
|
||||
|
KOETS en PAARDEN,
|
|||||
|
van murau, tegen zyne vrouw-
Houdt" gy briefwisfeling met de barones Rofenhof? Mevr. van murau, ontfteld.
Het is eene nietsbeduidende zaak waarover ik laatst met den baron (prak. VAN MURAU.
Is de baron dan by u geweest ?
VAN MISBACH.
Ja, maar om my in eene grote ongerustheid te brengen.
VAN MURAU,
Vrouw! vrouw! ik vermoede iets...
Mevr. van murau, lagchende.
Hoe gemakkelyk kan men een' verliefden ontrusten!..
Ik wilde my eens met den baron vermaken , en hield my, als of ik hem aan de barones R ofenhof wilde uittrouwen. Ik fchreef uit dien hoofde een billet aan haar; doch alles flechts uit jokkerny; onze goede baron nam het voor ernst op; zyn philofophisch bloed geraakte in gisting , en, ten iiiterften hier over verflagen, (leekthy, inyer- flrooijing van gedachten, myn billet by zich. VAN MISBACH.
Maar, mevrouw! zo gy van voornemen waart, een
klucht met my te fpelen, was uwe rol indedaad een weinig te ernftig. Mevr. van murau.
Heb ik my niet goed gehouden ?..ó! Myn lieve baron!
ik fpeel alle myne rollen zeer goed. VAN
|
|||||
|
B L T S P E L. 41
VAN MUR.AU.
Waarachtig! dat getuigenis moet ik u geven...' Als
gy my tot iets overreden wilt,! dan doetgyhetzoonge- kunfteld, dat men 'er op zweren zou , enkele waarheid van u te horen... Eer gy hier waart, baron .'heeft zy ook met my een klucht gefpeeld en, ik verzeker u, zomees- terlyk, dat ik haar in alles geloofde... Zy overtuigde my zo volmaakt, dat gy de barones Rofenhof beminde. VAN MI SB ACH.
Dit zal nimmer waar zyn.
VAN MURAU
Nu, lieve vrouw! waarom zwygtgy?,. Lustig! lus-
tig ! eene nieuwe uitvlugt voor den dag. Mevr. van mürau. Ik heb geen uitvlugt nodig... Daar ik de fcherts wat te ver dreef, geloofde de baron, dat het my waarlyk ernst waare , tusfchen hem en de barones Rofenhof een huwelyk tot Hand te brengen: en , uit toegevendheid voor my, betuigde hy ten laatften eenige genegenheid voor haar te hebben. van misbach.
Dan moet ik anders gefproken hebben, dan ik dacht, of gy, mevrouw! hebt my niet wel begrepen. van murau. Nu, lustig, vrouwtje lief! gy zult het immers nog u,et verloren geeven? Mevr. van murau.
Zeker niet; ik zal u terftond doen zien, dat ik de C 5 wa- |
||||
|
Ifi. KOETS en PAARDEN,
waare neiging van den baron geraden heb , en hem met
eene andere party flechts op de proef heb willen (tellen... Hy heeft een oog op uwe dochter geflagen. VAN MÜRAU.
Deze waarneming van u is, moet ik bekennen, niet
zeer nieuw voor my. Maar ik wilde wel weten, of zy gegrond ware. Baron J dit zoudt gy ons kunnen zeggen. VAN MISBACH.
Dat my de barones Karolina gevalt?.. Ja,datis waar.
VAN MÜRAU.
De baron fpreekt altoos veel koeler, dan hy wezenlyk
gevoelt. van misbach.
Gy moet my cüt ten goeden duiden. Myn humeur is
niet anders. Dikwyls heb ik my moeite gegeven, om my even zo overdreven uittedrukken, als ik anderen hoorde doen: maar het ging niet: ik wierd belagchelyk voor my zelven. van murau.
Neen, gy moet u deswegens gene moeite geven.••
Uwe woorden mogen zyn, zo als zy willen, wanneer uwe gevoelens flechts oprecht zyn. van misbach. Dat zyn zy.
VAN
|
||||
|
B L T S P E L. «
*
VAN MURAU.
Wat is derhalven uw voornemen, baron ? (/fy nodigt
hem zich neder te zetten.) van misbach, neemt gedurende dit gefprek het
een na het ander van de toilettafel fpeelt een poos daarmede en fleekt het by zich. Myn voornemen is, wanneer gy het toeftaat, de barones te trouwen: zy gevalt my. VAN MURAU.
Gy zult een wonderlyk paar zyn. Gy zegt minder,
dan gy indedaad gevoelt: myne dochter daar tegen ge- voeld minder, dan zy wel zegt: Gy zult met elkander een fraai contrast uitmaken... Nu, ik voor my, billyk uwe keuze. VAN MISBACH.
Dat is my lief.
Mevr. van murau.
Maar, myn lieve baron! hoe kunt gy u toch zo over-
dreven vurig uitdrukken ? uwe hartstogtelykheid is ia de daad onbefchryfelyk. van misbach.
Gy fpot met my... Het is my... het is my aange-
naam. .. Sterker kan ik my waariyk niet uitdrukken, VAN MÜRAU.
Zeer goed, zeer goed!.. Ik verfta uwe taal reeds...
Maar wat is vervolgens uw plan ? Zult gy onaf hanglyk- blyven leven , of een beroep by de hand nemen? VAN
|
||||
|
H KOETS en PAARDEN,
•
VAN MISBACH.
Onafhanglyk moet ik blyven. Zodra ik myn eigen
meester niet ben, word ik ongelukkig. Ik denk van myn .vermogen met uwe dochter zo lang te leven , al het daartoe toereikend is. VAN MUR.AU.
En als alles verteerd is, dan zult gy... Wat zult gy
dan doen? VAN MISBACH.
Wy leven matig, gele hikt , zonder onkosten. Ik
heb weinig nodig, de barones insgelyks; en zo veel zal ons toch wel van onze nodige uitgaven overig blyven , dat ik myne harp en zy haar clavier herftellen kan, als *er een fnaar gefprongen is. Daartoe heeft men zeker niet veel nodig. VAN MURAU.
Weet gy dan , hoe groot uw capitaal is?
VAN MISBACH.
Myn capitaal?.. Neen , deswegens heb ik my nog
nooit bekommerd. VAN MURAU.
En gy hebt toch geleefd?
VAN MISBACH.
6! Zeer goed... Myn bediende is met myne gantfche
huishouding bezorgd'. Als ik geld nodig heb, vraag ik het hem, en hy heeft my nog nimmer gezegd, dat 'er geen geld meer was. Ik moet dus wel zo veel hebben, als ik benodigd ben. VAH
|
||||||
|
S L T S P E L. 45
|
|||||
|
van mürau, tegen zynevrouw.
Gy moet het toch wel weten, myn kind!.. Zo verre als het my bewnst is, kan het niet van veel aanbelang 2yn. (_Hy geeft haar een oogwenk.) Mevr. van mur.au.
Neen, myn lieve baron ! uwe moeder heeft u niet veel nagelaaten, en uw vader in het geheel niets. VAN MISBACH.
In het geheel niets ?
VAN MURAU.
En myne dochter deelt in het zelfde ongeluk. Haare
moeder liet haar niets na, en van my kan zy, zo lang ik leeve, ook niets verwagten: zy heeft gevolgelyk in het geheel niets. VAN MISBACH.
In het geheel niets ?
van mhrau en Mevr. van murau, lagchendl
Ja> ja!
VAN MISBACH.
Zyt gy te vreden, wanneer uwe dochter myn gering
vermogen met my deelt? TAN MURAU.
Daar heb ik niets tegen.
VAN MIS B ACH.
Ik zal haar dus oogenblikkelyk myn voorftel doen; en
breng haar met het antwoord weder byu. QHy wil gaan.") VAN MURAU.
Met verlof, myn waarde baron! Eer gy gaat, moetik
noodzakelyk myn huisrecht aan u uitoefenen. Kom, me-
|
|||||
|
46 KOETS en PAARDEN,
mevrouw ! doorzoek zyne zakken: hy heeft uw toilet-
tafel beftolen. (Zy halen ftuk voor ftuk uit zyne zakken,,) Is het geoorloofd, dat een fcboonzoon op diewyzezynen fchoonvader behandeld? van misbach,* by zich zelven.
Ik ben waarlyk een recht zot mensch ! {Hy gaat heen.') FT F D E T 0 O N E E L.
de vorigen, behalven van misbach.
Mevr. van murao, met vertrouwen.
JLiyn capitaal is aanzienelyk: maar hy verteert niet het
tiende deel van zyne inkomften. van mp'rau.
Daaraan twyfel ik niet. Ik wil flechts zyne philofo-
phie eens toetfen; zy komt my min of meer geaffec- teerd voor. Wy moeten die verder beproeven; hy kan 'er toch niet achter komen, of hy veel of weinig bezit. Intusfchen deel my uwe briefwisfeling met den barones Rofenhof eens mede. Mevr. van murao, neemt het briefje van haar
toilettafel en beziet het. Wat zie ik?... Het billet is opengebroken?.. (Zy
beziet het aan de andere zyde.~) Die droomer! Gisteren neemt hy in gedachten myn billet mede , wil het my heden terug geeven, en brengt my een verkeerd... Het adres is aan hem:.. maar zie toch eens, het gelykt wel eene vrouwe hand. TAN
|
||||
|
B L T S P E L. 4?
|
|||||
|
VAN MURAU.
Ja, waarachtig het is myn dochters hand... Waartoe
houd zy met den baron briefwisfeling?... Zullen wyhet lezen ? Mevr. van muraü.
Zeer natuurlyk :.. Zy kon fomtyds iets in den zin heb»
ben... men kan het niet weten... VAN MURAÜ.
Ik vertrouw van myne dochter niets kwaads. (Hy
leest.) „ Myn lieve baron ! zyt zo goed en kom morgei „ vroeg tusfchen elf en twaalf uur by myne modekraam- „ fter Siebel. Ik wilde u daar gaarne eensfpreken. Laat „ uw bediende by Pauline naar de woonplaats van die „ vrouw vernemen. Ach waren 'er flechts (zagt by zich „ zelven) geene ftiefmoeders in de waereld!".. Hm! hm!., wy zullen den baron hier niets van zeggen. (Jiy fteekt het briefje by zich.) Terftond zal ik my aankleden, en my naar die vrouw doen brengen. (Za ah hy gaan wil, komt de baron van Misbach.) ZESDE TOONEEL.
DE VORIGEN, VAN MISBACH.
VAN MISBACH. Ik heb de barones niet kunnen aantreffen: zy was 'ef
met. Ik hoop haar echter fpoedig te vinden» (Hy gaat fchie*
|
|||||
|
48 KOETS en PAARDEN,
fchielyk heen; de baron van Murau en zyne vrouw zien
tlkander lang met verwondering aan.~) van murau. . Zeg my toch , mevrouw.' wat moet ik hier van den- ken ?.. Spreek ongeveinsd. Heeft 'er tusfchen u en my- ne dochter eenig ongenoegen plaats gehad? Mevr. van murau, eenigfints ontfteld.
Ik weet het niet!.. Zy zal toch, hoop ik, myné fpotterny,niet voor ernst opgenomen hebben? van murau, met nadruk. Ik zeg u andermaal, fpreek ongeveinsd, of... gy krygt noch koets, noch paarden. Mevr. van murau, opeen" v lei jenden y doch eenig- fints ontftelden toen.
Myn lieve man! ik weet waarlyk niet... Wy moeden Pauline terftond na de woonplaats vragen : misfchien brengt die iets aan den dag. (Zy fchelt-") van murau, ter zyde. Die koets en paarden zyn een recht goed huismiddelt- ien, dat oogenblikkelyk zyn werking doet. ZE TE ND E TOON E EL.
DE VOORIGEN, PAULINE.
VAN MURAU. W aar woont de modekraamfter Siebel?
pauline, verfchrikt. Wie, uwe genade? va«
|
||||
|
B L T S P E L 49
|
|||||
|
Mevr. van muraü. driftig.
De modekraamfter Siebel...Zeghetmy oogenblikkelyk. pauline, èyna wenend.
Dus weet mevrouw reeds... Mevr. van murau.
Schielyk, fpreek! PADLINE. , ,
Ach! ik ben zoontfteld... Ik kan naauwlyks fpreken...
De barones heeft iets in den zin... VAN MURAÜ.
Zeg dan wat het is.
PAULINE.
Zy wil den heer baron van Misbach ontvoeren,
VA N MÜRA U.
De fchrik heeft u zeker het verftand doen verliezen.
Ik dacht wel, dat 'er uit dit verhoor niets van aanbelang zou ontdekt worden. _ „',.,> Mevr. van murAüJ
Maar, rnyn lieve man!.»
VAN MURAÜ.
Gy zult, hoop ik, niet dwaas genoeg zyn, om het te
geloven ?... (Tegen Pauline.~) Als gy niets anders voor den dag weec te brengen, dan kunt gy op een' ander' tyd de moeite wel fparen, om u een' fchrik aan te jagen. Deze logen heeft u zeker de een of ander uit kortswyl op den mouw gefpeld... Ga. De koetfier moet terftond infpannen, en zeg aan den knecht de woonplaats van de vrouw, dien ik ü zo even noemde. (Pau line gaafheen ) fi . Mevr.
|
|||||
|
So KOETS en PAARDEN,
Mevr. van mura'u.
Karolina is ten uitertsen onbezonnen en overylend... Als zy maar niet op dien dollen inval gekomen is... Ik ben 'er waarlyk van ontroerd... van MutiAü, terwyl hy gaat.
Voor myne dochter te ik borg. Ik wenschte het ins- gelyks voor de ftiefmoeder te kunnen doen. A G T S T E T O O N E E L.
Mevr. van murau, alleen.
V oor de ftiefmoeder wil hy geen borg ftaan ?.. Die
man zegt my onverdragelyke föttifes... Zeker heeft hy iets gemerkt... Doch ik moet het thans met geduld ver- dragen. .. En waarom ? . Alleen om de koets en paarden... Helaas! myn overleden man!.. Gy waart een geduldige Job... Met dezen zal ik het zo ver niet brengen... Maar.,, een eigen koets en paarden zyn wel de moeite waardig, om zyn gezag een weinig te Zien verminderen. NEGENDE T O O N E E L.
Mevr. van murau, Mevr. van niemeck.
Mevr. van murau.
J-Vom, myn lieve vrindin! Gy moet u met my ver.
hengen, Myn man heeft my heden een fraai gefchenk
beloofd. Hy zal my een eigen koets en paarden geven,
even als de gravin Weest heeft.
Mevr. van niemeck.
Gy hebt immers reeds eene fchoone equipagie.
Mevr.
|
||||
|
B L T S P E L. Si
Mevr. van mur.au.
Zekerlyk, paarden en koetfen genoeg. Maar ik zal
een eigen koets, twee eigen paarden en een' eige» koetfier krygen; alles zal my alleen toebehoren; dit is eigenlyk het fraaije van de zaak... Wanneer ik nu in het vervolg uitryden wil, behoef ik my niet meer aan mynen man te ftoren, noch op hem te wachten. Wanneer het my maar gevalt, ieder uur, hy mag te huis zyn of niet, kan ik zeggen: Myn koetfier moet infpannen.. ï en terftond ry* de ik uit. Dat noem ik eerst een groot gemak! Mevr. van niemeck, eenigfints hoonend.
Het is waar, het is zeer aangenaam... Nu zullen wy
overige dames ons wel fchamen mogen , dat wy ook geen eige koets en paarden hebben... Zal het een vis-a- vis, of een désobligeant zyn ? Mevr. van mcrau,
Neen, een rydtuig van zesfen, myne waarde!.. ik moet ook voor myne vrindinnen zorgen: ó! gy zult dikwyls met my ryden. Mevr. van niemeck, bitter.
Veel eer!.. Gy neemt immers een' koetfier, op wien
men zich veilig verlaten kan?., of rydt gy zelve? Mevr. van murau, op denzelfden.bit ter en toon. Neen. Mevr. van niemeck.
En wat foort van paarden zal het zyn ?.. Immers paarl- kouleurde, of wit, als de reine onfchuld? D 2 Mevr.
|
||||
|
52 KOETS en PAARDEN,
Mevr. van muraü.
Neen zwart, als de nyd. Mevr. van niemeck zwygt getroffen en weent
zagt.
Wanneer ik, zo als gy , de kunst verftondt, om my-
nen man tot geduld te brengen!.. Gy ontfangt van hem
gefchenk op gefchenk: daartegen doet de uiyue niets,
als den gantfchen dag knorren.
, Mevr. tan mur.au;
Mooglyk verdient gy het. Mevr. van niemeck. )
Myne waarde vrindin! doe my toch het ongelyk niet aan, dit van my te zeggen. Zekerlyk zoudt gy medely- den met my hebben, als gy wist, wat ik uitftaan moet,;. Heden heeft hy nog geen woord met my gefproken. Mevr. van muraU. Spreek gy hem dan eens toe. Mevr. van niemeck.
Dari antwoord hy my in het geheel niet, keert zich om, of roept den hond en fpreekt met hem... Moet my dit geen fmart veroorzaken? Mevr. van murau.
By my behoeft gy u niet meer te beklagen. Ik heb geen medelyden met u... (Ter zyden.') Wilt gy u niet over myn koets en paarden verheugen, dan heb ik ook geen medelyden met u. Mevr. van niemeck.
Waarom toch ?..; Ik heb u immers niet beledigd ? Mevr.
|
||||
|
B L T S P E L. 53
F-' Mevr. van murau.
Omdat gy u flechts uit tydverdryf met uwen man
yerzoent. Alle dagen komt gy ten minden twee maaien my u leed klagen, dat uw man boos op u i«s en nietmet u fpreken wil; en, als ik u dan poog te troosten,komt uw getrouwe echtgenoot, zoekt u op, houdt zich in den beginne een weinig koel, en In twee minuuten zyt gy beide weder de beste vrinden en fpreekt zo hartelyk, als of gy elkander nimmei beledigdhadt. . Hetverwo: dert wy zelfs , dat de baron nog niet hier is, en als hy... Ha ! heb ik het niet gezegd ? daar komt hy. TIENDE T 0 O N E E L.
DE VORIGEN, DE BARON VAN NIEMECK. .
van niemeck, tegen Mevr. van Murau.
-Moe is 'er zo veel beweging by u in huis? alle be-
dienden lopen op en neer. Mevr. van niemeck.
De barones krygt een eigen koets en paarden. Mis- fchien zal daar toe gereedheid gemaakt worden. (De baron van Niemeck keert zyne vrouw den rug toe; fnevrouw van Murau befpot hier over mevrouw van Niemeck, die zucht over het gedrag van haaren man,') van niemeck, tegen Mevr. van Murau. Gy hebt my niet begrepen, mevrouw!.. Wilt gy uit- ryden? M«vr. van muraü.
Neen; maar myn man,. Hoor eens, baron! ik geloof byna, D 3 dat |
||||
|
54 KOETS en' PAARDEN,
dat ik my, u ten gevallen, een ongeluk op den hals ge»
haaldheb. ' • VAN NIEMECK.
My ten gevallen ?..hoezo?
Mevr. van murau.
Ik wilde het huwelyk tusfchen van Misbach en de ba-
rones Rofenhof met geweld doorzetten : myne ftiefdoch- ter kwelde zich daarover, is heimelyk uit ons huis ge- gaan, en... VAN NIEMECK '«Mevr.VAN NIEMECK?'gelyk.
Uit uw huis gegaan?
VAN NIEMECK»
Als zy in die vertwyfeling zich maar geen ongeluk
toegebragt heeft? Mevr. van murau.
Gadbeware ons!..Waarlykbaron! gy doet my fchrikken. VAN NIEMECK.
Wy moeten haar opzoeken, mevrouw! Verloor zy het
leven, dan trouwde, van Misbach ongetwyfeld myne zuster... Ik zal terflond myne koets doen infpannen. Gy moet met myne vrouw de eenevoorftad rond ryden, ik zal my te paard na de andere begeven. Uw man kan na de derde ryden, en een van myne bedienden zal ik na de vierde afzenden... QZagt tegen zyne vrouw.) Over- reed haar daar toe. Mevr. van niemeck.
Kom, myne waarde vrindin. Langer te toeven is in
de daad gevaarlyk. VAN
|
||||
|
B L T S P E L. 55
VAN NIEMECK.
Uwe ftiefdochter is al te onbezonnen en overylend in
haar doen: hoe gemakkelyk zou zy zich in de eerde ver- voering kunnen verdrinken, of verhangen, of... Mevr. van murau.
Zwyg , wat ik u bidden mag... Het meisje zal immers
geen zottin worden. Ik heb geen fchuldaanhaaredood: veroorzaak my toch geen onnodigen fchrik. • VAN NIEMECK.
Gy ziet immers zelf, dat de zaak ernftigis. (Tegen
zyne vrouw.') Overreed haar toch! Mevr. van niemeck.
Maak u gereed, mevrouw! wy mogen geen tyd ver-
liezen. Mevr. v a n m u r a u.
Ik wil eerst zien, of myn man reeds weg is... Laat
hem toch niets van uwe ongerustheid bemerken... Ik moet hem heden noodzakelyk in een goed humeur houden. (Zy gaat in de kamer van haar1 man.) VAN NIEMECK.
Daar zouden wy fraai te pas komen, als het meisje
eens wegliep en voor myne zuster plaats maakte. Me- vrouw van Murau heeft aan alles fchuld. Zy had beter moeten oppasfen. Mevr. van niemeck.
Thans heeft zy andere zaaken in het hoofd, die voor
haar veel gewigtiger zyn. D 4. VAN
|
||||
|
5<$ KOETSen PAARDEN,
VAN NIEMECK.
TWelke zaaken ?
Mevr. van niemeck.
De baron wil haar een eigen koets, eigen paarden en
een' eigen koetfier geven... Ik dacht waarlyk niet, dat hy zoveel liefde voor zyne vrouw had. VAN NIEMECK.
En ik vertrouwde hem zo veel zotheid niet toe... An-
ders is hy zo naauwziende, en nu wil hy eensklaps zo veel geld wegwerpen? Mevr. van niemeck.
Het geld , dat hy aan zyne vrouw befteedt, is niet
weg geworpen. Helaas! mogten alle andere mannenhun geld op zulke nuttige wyze wegwerpen! VAN NIEMECK.
De andere mannen zyn te verftandig, om zulk een zot
voorbeeld te geven. Mevr. van niemeck.
In tegendeel de anderen moeften daar aan een goed
voorbeeld nemen... Zó dra de barones eigen koets en paarden heeft, kan geene fatfoenelyke dame meer uit haar huis komen. VAN NIEMECK.
Dat zou in de daad eene zonderlinge uitwerking van
een koets en een paar paarden zyn. Mevr. van niemeck.
Wy overige vrouwen moeten ons fchamen, dat onzQ mannen zo gierig zyn... Ik kan met de barones niet lan- ge1', |
|||||
|
I
|
|||||
|
B L T S P E L. 57
ger in een huis wonen , zo dra zy haar eigen koets en
paarden heeft, en als gy 'er niet voor zorgt, zetikgeen voet buiten myn kamer, al zou hetmymynegezondheid kosten. (De baron van Niemeck gaat van haar af, zonder te antwoorden; zingt by zich zelven en beziet zyne kleding. Mevr. van Niemeck , ter zyde,)tin is hy al weder boos. (De barones van Murau komt uit de kamer terug.') Mevr. van murau.
Hy is nog niet weg, doch op het oogenbük zal hy gaan.
(De baron van Murau maakt, terwylhy door de kamer gaat, een fchielyke buiging. Een bediende volgt hem.') van murau, tegen van Niemeck en zyne vrouw.
Met uw verlof!.. ik moet iemant fprekeiï. (In de deur
tegen den bediende,,) Gy weet immers de woonplaats wel? (Hy vertrekt met den bediende.) VAN NIEMECK.
Nu zal ik terftond doen infpannen. Wees zo goed, ba-
rones ! en ga met myne vrouw boven by ons, ten einde ieder by dehandblyve, als de koetfier gereed is. (Hy komt terug.") Maar, lieve hemel! hoe zullen wy het nu met het gezelfchap van heden avond maken?.. Zy zyn allen reeds genodigd. Mevr. vanmurau. *
Dat zal zich wel fchikken. (van Niemeck gaat heen.)
Mevr. van niemeck.
Lievevrindin! bepraattoclj.myn' man, dat hymyook een eigen koets en paarden kope. D 5 Mevr.
|
||||
|
5» KOETS en PAARDEN,
Mevr. van mur.au.
Help my maar eerst, dat ik van myne koets en paarden zeker ben. Daarna zal zich het overige wel fchikken... Weet gy, wat wy doen moesten... Onze beide mannen zullen het meisje wel vinden. Intusfchen kunnen wy eenige koetfen gaan bezien , uw bediende zal immers wel weten waar men die vinden kan ? Mevr. van niemeck.
Koetfen?.. Ja, zeer wel. Die inval isvoortreffelyk!
Mevr. van murau fchelt.
Mogelyk is hy ook met panrdenkopers bekend?
Mevr. van niemeck.
Zeer mogelyk. {Jan komt.') Mevr. van murau, tegen Jan.
Gy moet te huis biyven. Als de genadige heer vóór my terug komt, zeg hem dan, dat ik met de barones een tourtje ben gaan ryden. {Zy gaan heen.) ELFDE T 0 O N E E L.
Terwyl jan heen wil gaan, komt pauline uit
de zydeur en trekt hem by zyn' rok terug. pauline, zagt.
Zuo iets nieuws, als ik u nu vertellen zal, hebt gy nog
nimmer gehoord. JAN.
Ei! ei!.. wat is het dan al zo ?
PAU-
|
||||
|
B L T S P E l. 59
PAULINE.
Mevrouw krygt een koets van puur goud.
JAN
Wel ja, waarom niet?
PAULINE.
Zo als ik u zeg , een koets van puur goud met 6ril-
lianten beflagen. « JAN.
En hoe gefchilderd?
PAUL INE.
Dat weet ik... doch misfchien hemelsblaauw? .. ja
hemelsblaauw met goud... Dat zal fierlyk ftaan. JAN.
En denkelyk een paar paarden daar by?
PAULINE.
Zeker; en nog een' eigen koetfier op de koop toe*
JAN.,
Wel duivels! dat zal gaan, als of het gefineerd is !
Maar, met refpekt gezegd , mynheer moet een groote gek zyn, dat hy zich eerst van zyne vrouw een oorvyg laat geven, en vervolgens haar koets en paar- den koopt. PAULINE.
Een oorvyg ?.. Mevrouw zou haar man een' oorvyg
geven? .. Loop kaerel, gy droomt! JAN.
MejufFer Pauline! wees zo goed, u te herinneren,
dat gy het my in eigen hooge perfoon gezegd hebt. PAU-
|
||||
|
<fc> KOETS en PAARDEN,'
PAULINE.
Ik zou dit gezegd hebben ?.. In myn leven niet...
Dat zou een verfchrikkelyke logen zyn. JAN.
Ja, om u de waarheid te zeggen , daarvoor houd ik
het ook; maar alle uwe nieuwstydingen wegen niet op te- gen de myn e. PAULINE.
Dat zullen wel uitgezochte logens zyn.
JAN.
Voor eerst heeft mynheer twee wonder fchoone egels
uit Amerika doen ontbieden. PAULINE.
Egels?.. Lieve hemel! wat zal hy met egels uitvoeren?
JAN.
Telkens als juffer Pauline liegt, zal zy ze moeten
kammen. {Pauline wil hem een' klap geven; hy ontwykt het er. loopt de deur uit: Pauline vervolgt hem. Dit alles gefchiedt by het inkomen van van Misbach en Ka- roiina.~) T IV A A L F D E T O O N E E L.
VAN MJSBACH, KAROLINA.
VAN MISBACH. D e dienstboden zyn vrolyk: hun volk is zeker niet te
huis... Gy wilde dus, toen ik u in die huurkoets zag treden, naar uwe mode^raamfter ryden? KA«
|
||||
|
B L T S P -E L. 61
■ft
K A R O L I N A.
Ja, zo als ik u reeds gezegd heb.
VAN MISBACH.
Maar hoe kwaamt gy op den inval, my by die vrouw
te willen fpreken? KAROLINA.
Vergeetachtig mensch! dit alles heb ik u immers reeds
verhaald; VAN MISBACH.
Ik bid vergeving.,. Wanneer ik my over iets verheug,
denk ik nergens anders aan. Ik ben alsdan zo fterk met rnyne vreugd ingenomen, dat ik al het andere vergeet, KAROLINA.
Waarin beftaat dan toch uwe vreugd?
VAN MISBACH,
Ik heb het u immers onder weg reeds gezegd?
KAROLINA.
My ?.. niet een woord. Toen ik u verhaald had ,
waarom ik u by de modekraamfterfpreken wilde, zweeg ik ftil, en gy insgelyks". Even zo ftiizwygend zyn wy uit de koets geflapt, de trappen opgeklommen en in deze kamer gekomen.: en op dit-oogenblik weet ik nog niet , Waarom gy my terug gebragt hebt. • VAN MISBACH.
Wyt dit alleen aan myne vreugde... Ik wilde u zeg-
gen, dat uwe ftiefmoeder flechts met onsfchertste, toeri zy zich tegen onze liefde aankantte; KA*
|
||||
|
62 KOETS en PAARDEN,
KAROLINA.
Dat geloof ik niet, al hoorde ik het zelf uit haar' mond.
VAN MI S B A CE.
Ik twyfel 'er ook aan; dan dit doet niets ter zake. Zy
is eensklaps van gevoelen veranderd. Uw vader heeft iny zyn woord gegeven, dat ik zyne dochter trouwen zal: uwe ftiefinoeder was'er mede te vreden. Nu ont- breekt 'er flecats nog eene Item... Kunt gy raden , welke ? ■
K A R O LI N *.
Ik zou het wel kunnen raden, als gy het my niet zo
koel gevraagd had. VAN MI SB ACH.
Ik zie niet, hoe men dit met meer warmte zou
kunnen vragen... Ik verzeker u, nimmer heb ik nog met 20 veel vuur gefproken, als thans... Dan nog nimmer had ik zulke fchoone en belangryke gelegenheid, ommy vrolyk te maken. ■> K AR 0L INA.
Baron J eene liefdesverklaring ftaat u uitnemend wel.
Ei! doe 'er my thans eene, daar gy toch, zo als gy zegt, heden in vuur zyt, VAN MISBACH.
Myne liefdesverklaring beftaat uit niet meer dan zes
woorden: „ Ik bemin u: Gy my ook?" KAROLINA.
Zeer kort, dat moet ik bekennen... Ik wil ueensdoen
horen, hoe ik fpreek, als ik bemin. (Zy omarmt hem.) Gy,
|
||||
|
B L r S P E L. 63
Gy, rayn eenige gedachten, myn eenige wensch, inj-
11e hoop, myne ziel, myn alles..,. van misbach, zich losrukkende.
Dat is veinzery, overdreven romanstaai. Zo (preekt men alleen by de hitte der koorts. karolina, gevoelig.
Waarlyk, heer baron! VAN MISBACH.
Wie zou zo onnatuurlyk (preken?— Hoe overdre-
vener de taal is, hoe weiniger men gevoelt. iarolina, gefloord. Gy zegt my waarlyk lieve douceurs.— Als ik te wei-
nig gevoel heb, dan hebt gy in het geheel geen gevoel. VAN MIS 3 ACH. y
Ik gevoel, zo als ik (preek} natuurlyk, zonder over-
drevenheid. x a r o l 1 n a.
Als uw hart zo koud is, als uwe woorden, dan blyf.
'k u voor uwe liefde onderdanig verpligt. Ik bid u, naar een ander meisje om te zien, die natuurlyker ge. voelt dan ik. VAN MISBACH.
Zo als gy beveelt. (Hy gaat fchielyk heen.")
karolina, na eenig bedenken. Nu hebben wy recht hartelyk met elkander gekeven; Het gaat waarlyk met onzen liefdehandel al vry zot. Toen wy eensgezind waren, mogten wy niet met elkan- der verkeren; en nu ons dit geö.orlofd is, twisten wy ft.
|
|||||
|
/
|
|||||
|
<J4 KOETS en PAARDEN,
famen.— Hy zal het immers zo kwaad niet gemeend
hebben?— Maar hy komt niet weder.— Hyzal, hoop
ik, geen kind zyn, en myne gevoeligheid voor ernsc
opnemen. — Dat zou een gekke grap zyn. (Vrolyk.)
Ha! hy komt terug. (Misbach komt de deur in; Karo-
lina doet, als of zy hem niet ziet, en zet zich neder.")
van misbach, dien zy den rug heeft toegekeerd,
ziet een geruime poos na haar,
en zegt eindelyk, met eene diepe
buiging > i;
ïk blyf uw onderdanige dienaaf.
karolina7?<3vz/ op, en zegt op denzelfden tooif
Ik blyf uwe onderdanige dienares, (van Misbach gaat langzaam heen,") kab olina, alleen.
Nu zie ik dat ik my wel een weinig boertend gedra- gen kan. Het is hem geen ernst.— Waarlyk! een koel minnaar deugt tot niets. (Zy gaat heen.) Einde des tweeden bedryfs.
|
||||||
|
V
DÈR- |
||||||
|
S L T S P E L. €$
DERDE BEDRYF.
De kamer van het eerfle bcdryf.
EERSTE T O O N E E L.
i
van murau komt binnen. Ik ! an my niet begrypen , wtrwaards het meisje gegaan
's, dat men hnar niet vinden kan... Zou dat briefje misfchien geheel verdigt zyn, wyl de modekraamfter 'er niets van wist?,. Of zou die zich zo aanftellen? TWEEDE T O O N E E L.
VAN MURAU, JAN.
JAN. ■Lr is hier een man , die mynheer gaarne wil fpreken.
VAN MURAU, e ent gfin i ontfield Een man ?.. Laat hem binnen komen. Jan gaat heen.') Hy zal my, hoop ik geen kwaade tyding van myne dochter brengen. striemel komt binnen.
Mynheer wi de gaarne eenige koetfen , als ftatie koetfen, koetfen coupé, ordinaire vifite koetfen, of iets diergelyks z:en ? VAN MURAIT.
Neen , tnyn vrind! ik wilde niets van dien aart zien.
STRIEMEL.
Ik heb, wel is waar, tegenwoordig weinig ia voofy
E raad. |
||||
|
t5S KOETS * n PAARDEN»
|
||||
|
raad. Maar, als mynbeer het my veröorloft, kan lic
ondertusfchen met veelerhande aartige rydtuigenuwege» nade myne opwachting malten. van m u r a v.
Waarfchynelyk zyt gy in een verkeerd huis gekomen. is t r i E M £ U
Ik heb immers de eer' en het genoegen, om met den heer baron van Murau te fpreken ? VAN MURAU.
Ja , die ben ik.,
STRIEM EL.
Derhalven 'ben ik wel te recht. Twee dames traden by
my af, befchouwden myn' geheelen voorraad van koet- fen, wagens, enz en bevolen my, terftond by den heer baron myne opwachting te gaan maken. van murau, ter-zyde. Ha ha ! d*t komt "van myne vrouw, .. (Tegen Strit-
mel.^ Als ik koetfen nodig heb, 'geve ik nimmer aan dames de commïsfie, om die voor my uit te kiezen» Misfchien waren het een paar fpotzieke vrouwtjes, die zich eens met u hebben willen vermaken. DERDE TO'OWEEL.
DE VORIGEN, ROSWALD komt fchielyk in.
•- roswald, in de deur tegen den knecht.
Ik ben hier befteld. (ƒ» het binnen komen.) Welk foort
gelieft *gy te hebben, heer baron ?.. (fljr groet, zodra de
|
||||
|
s l r s p ë t. 6?
de baron omziet.) Onderdanige dienaar , heer baroni
mynheer kan uitzoeken, allerhande foort kan myn- heer by my krygen: van allerhande groote en kouleur... Een fpan van agteri, een fpan van zesfen , een fpan van vieren , of ook een paar fterke refpeêtabele koetspaarden , refpeBabele carosfiers, blesfen, Ifabellen, zwartbruinen, castanien bruinen. • VAN MURAU.
Ik heb geen van allen nodig.
ROS WA LD.
Of fchoone Zweet-vosfen , Tygers, Möorenkoppen ,
Holfteiners, Engelfche, Litauërs,Poolfcheof Tartaarfche... alle refpeüabele paarden... {Hy prefenteert denbaron een fnuifje uit een groote fnuifdoos.~) Voulez-vous ? {Bewyl de baron het weigert, prefenteert hy zyn doos aan Striemel, die ,er een groote portie uitneemt.') Ei! gehoorzame dienaar, heer Striemel! gy ook hier ?.. Wy zyn een paar menfchen, die by elkander horen. Zonder ons kan geen voornaam heer in de waereld voortkomen. Gy geeft hem de koets en ik de paarden. Ik wil des duivels zyn, als het zo niet is..: Heer baron! zie hier den man, van wien gy kdetfen kopen moet, als gy voor* trefFelyk wilt bediend Zyn. Zyne koetfen houden zo lang ftand, als twintig anderen : refpe&ahele koetfen heeft hy.. STRIEMEL.
Mynheer kan zich niet beter vervoegen, dan by
dezen man, om paarden te kopen. Dag en nacht kunt gy 'er mede ryden, de bruine worden nimmer moede. Ë 2 KOJ'
|
||||
|
6i KOETS en PAARDEN,
R O S W A L D.
Zo waar, als ik hier voor u op twee beenen
fta, een zeker kavalier heeft in een koets van dezen man een reis rondom de waereld gedaan: en toen hy terug kwam, bragt hy nog de eerfte wielen onbefchadigd we- der met zich; en met diezelfde wielen heeft hy vervolgens nog langdurige reizen naar Rusland, Zweden en Praag gedaan , en ik wil geen eerlyk man zyn , als hy niet nog op dit huidige oogenblik dezelfde wielen aan zyne koets heeft; wel te verftaan, wanneer zy, buiten myn weten, niet gebroken zyn. STRIEM EL.
Het zy my geöorlofd, uwe genade eens een voor-
beeld te verhalen. Een zeker vorst, graaf of prins had eens in zyn jeugd een fpan van zesfen van dezen man gekocht. Het waren voortreffelyke paarden: zo gelyk in groote als of zy met de elle afgemeten, en zo gelyk in kouleur, als of zy door een fchilder getekend waren. Die vorst, graaf of prins is geftorven; en nog heden ryden zyne nakomelingen met dezelfde paarden. Zy zien 'er zo jong uit, als of zy pas ter waereld kwamen; en uogthans zyn zy reeds over de vyftig jaren oud. ROSWALD.
Heer baron ! de heer Striemel is een zeer braaf man...die...
striemel, met eene diepe buiging.
Onderdanige dienaar. ROSWALD.
Zulk een esrlyk man , dat 'er in onze dagen zyn weer-
ga niet te vinden is... > ïtrie-
|
|||
|
B L T S P E L. 4»
■
STRIEMEL.
Onderdanige dienaar.
ROSWALD.
Een man die.... een man.
STRIEMEL.
Onderdanige dienaar.
ROSWALD.
Een man die..i. alle anderen zyn by hem te vergelyken
Hechts fchurken. STRIEMEL.
Onderdanige dienaar.
VAN MURAU.
Myn lieve menfehen! ik twyfel geenfints , dat uwe
waren zo refpeêtabel zyn, als gymy ze doet voorkomen, maar ik heb noch uwe onltervelyke paarden, noch uwe onbreekbaare koetfen nodig. ROSWALD.
Ik ben by u befteld.
STRIEMEL.
Ik insgelyks, heer Roswald !
VAN MURAU.
Dan heeft, buiten twyfel, de een of ander zich met
wieden eens vrolyk willen maken ; of het is een misver. ftand in den naam. {Roswald en Striemel gaan tot aan ie deur en blyven daar ft aan.~) ROSWALD.
Mooglyk wel een trap hoger?
E 3 van
|
||||
|
p>" KOETS en PAARDEN,
VAN MURAÜ.
Ja, dat zou kunnen zyn. (Beiden gaan met veel com-
plimenten heen?) Daar komen zy by den baron van Nie- meck , die zal hen wel verwelkomen... Tegen myne vrouw moet ik een anderen toon aannemen , als zy zo den fpot met my dry ven wü. Het zal my verwonderen, als de zadelmaker en hoeffmit ook niet komen. Haare twist over den troef-heer was een wel uitgedacht begin: maar het kwam my zo onverwacht voor, dat ikgeentyd had, om behoorlyk myn antwoord gereed te maken... Echter zult gy het by my zo verre niet brengen, als by uwen vorigen man... My de menfehen maar zo terftond op den hals te zenden ; neen, neen, vrouwtje lief! dat gevalt my in het geheel niet. VIERDE T O O N E E l.
VAN MURAU, VAN NIEMECK.
' VAN MURAU. ■Cdyt gy in uwen koop reeds gedaagd?
VAN NIEMECK,
Met wien?.. met die twee menfehen, die my daaraan
den trap ontmoetten?.. Ik liet hen ftaan en ging myn weg. Ik wil toch niet hopen, dat myne vrouw ze buiten myn weten befteld heeft?.. Zy liet heden tegen my een* wensch blyken , die my dit zeer waarfchynelyk maakt. VAtf MURAU.
Wil zy ook een eigen koets en paarden hebben?., nu
dan is het waarlyk by onze vrouwen een ziekte.». VAN
|
||||
|
B L T S P E L. 71
VAN NIEMECK.
Die van u afkomftig is, myn waarde baron!. Gy
bederft door uw voorbeeld de zeden onzer vrouwen... Gy geeft uwe vrouw in alles toe, verfchaft baar alles, wat zy wenscht, en veroorzaakt bierdoor by de overigen een begeerte , om hetzelve van hunne mannen te ver- krygen. In oude tyden gingen de vrouwen te voet; thans ryden zy, omdat wy zotten zyn en haarryden la- ten. Zelfs zyn zy daarmede niet eens vergenoegd, maar willen een eigen koets en eigen paarden hebben: als dit zo voortgaat, zullen zy, op het laatst nog wel een eigen huis van ons vorderen. VANMURAU.
Gy zyt heden in een kwaade moralifeerende luim ,
heer baron! VAN NIEMECK.
Gy hebt my daarin gebragt... Gy zult moralifeeren,
als de kogel reeds door de kerk is. Ik wil het doen , voor dat zulks gefchied... Let wel op, wy bederven onza vrouwen door onze toegevendheid zo zeer, dat wy ten laatften in haare plaats zullen moeten nasijen , breijen en fpinnen. « VAN MURAU, lagcht.
Bravo ! in deze zonderlinge luim gevalt gy my ,
baron! VAN NIEMECK.
Dat waren recht goude tyden van den echtenftaat, toen.
de vrouwen , zo wel voorname, als geringe van den
E 4 mor.
|
||||
|
7* KOETS en PAARDEN,
morgen tot den avond vlytig in haare kamer zatei
fpimien , naaijen en weven. Toen zelfs princesi haar linnen aan den vloed bragten, en met eigen handt waschten. VAN MURAU.
Men zou byna moeten geloven , dat gy voor viei
duizend jaaren nog eens in de waereld geweest zyr. VAN NIEMECK.
Tegenwoordig, helaas! welkeen onderfchsid!.. Te-
genwoordig moet de goede man een* kleermaker, kapper, fchoenmaker, parfumeur, galanteriekrnmer, iuweiier, goudfnv't, bedienden, kameniers en een geheel legioen van foortgelyke nvnfchen voor de vrouw nahouden; en anders niet, dan omdat onze vrouwen niet meerzyn , die zy te voren waren. VAN MURAU.
Wy zullen het edrer maar laten, zo als het thans is.
De vrouwen in de aloude tyden waren huishoudelyker, de tegenwoordige zyn minzaamer. VAN NIEMECK.
Dat is juist de taal, die haar bederft, van jongs af
praten wy haar zo veel voor, dn zy beminly zyn , dat zy het werkelyk geloven , en dus geene moeite aanwen- den , om het wezenlyk te worden. Doch van u, baron ! had ik het minst zulke taal verwacht, daar gy toch geen jongeling meer zyt. VAN MURAU.
En ik van u even zo min uwe taal, dewyl gy nog
geen
|
||||
|
, B L T S P E L. 73
geen oud man zyt. Maar wy zullen het blad 'eens om-
keren. Als onze vrouwen bedorven worden, zo draagt niemant, als gy alleen, de fchuld. VAN NIEMECK.
Ik?
VAN MURAU.
Ja , gy. .. Uwe vrouw fpreekt naauwlyks een woord
tegen u, dat u niet gevalt, of terftond word gy boos en denkt dat zy overal ongelyk heeft: Gy verwaardigt u niet eens, haar te antwoorden, als zy niet van uw ge- voelen is. . Door zulke verochtelyke bejegening maken wy ons by onze vrouwen gehaat. Zy worden zonder- linge en eigenzinnige fchepzels, bedenken allerhande zoite grillen en weufchen... VAN NIEMECK.
Die men haarniet moet inwilligen.
VAN MURAU.
Maar wat zoudt gy dan doen?
VAN NIEMECK.
Zonder onderfcheid haar alles weigeren, waarna zy
wenfchen. Zodra ik bemerk, dat myne vrouw iets ver- langt, dan doe ik het alleen daarom niet, dewyl zy be- geert, dat ik het doen zal. VAN MURAU.
Dan danke elke vrouw den hemel, dat zy de eer niet
bebbe uwe vrouw gemalinne te zyn I.. Maar ik ken u
te wel, baron ! dan dat ik geloven zou, thans de,taai
van uw hart te horen., t Het is byuflechts enkele ironie,
E 5 of
|
|||||
|
/
|
|||||
|
74 KOETS en PAARDEN,
of gy fpreekt zo, om u een zekeren toon aan te mati«
gen... Ik zal u doen. zien , dat men zyne vrouw roet achting bejegenen kan , zonder nogthans daar aan de mannelyke rechten opteoffèren. Als myne vrouw hier was, zoudt gy het terftond ondervinden... Ik dwing haaren wil op geene flaaffche wyze: daar tegen doet zy ook myn wil... (Zagt.*) Maar juist niet altyd- VAN NIEMECK.
En ik zal u een bewys van myne methode geeven.
VAN MURAU.
Stil! daar komt zy:
FT F D E T O 0 N E E L.
DE V0R1GEN, DE BARONES VAN MURAU.
Mevr. van mu'rau.
^-iyt gy reeds weder terug, man lief? VAN MURAU.
Ja, voor lang vrouwlief! waar zyt gy geweest? ,
Mevr. van m uraü. Ik ben u na gereden. Ik wierd wegens uwe dochter
zo bekommerd, dat ik onmooglyk te huis blyven kon. Ik verzocht den baron, zyn koetste doeninfpannen, ik ben daarop met de barones weggereden, en de baron was zo vrindelyk te paard mede te ryderi, om het meis- je te zoeken. Is zy reeds weder hier? van murau. Myne dochter?,. Neen. Ik ben de halve voorftad
rond<
i
|
||||
|
B L T S P E Li 75
rondgereden, eer ik het huis vinden kon: demodekraam-
fter wist nergens van. Mevr, van murau.
En ik ben alle vo'orfleden rondgereden, en heb echter het huis niet gevonden. VAN NIEMECK.
My is het niet beter gegaan. Men heeft my zeker een
verkeerd huis opgegeeven. VAN MURAU.
Ik weet niet, wat ik 'er van denken moet. Zo veel
is echter zeker, dat, wanneer het meisje een buitenfpo- rige flap gedaan heeft, gy... (Tegen zyne vrouw.) alleen daarvan de oorzaak zyt. Mevr. van murau.
Gy hebt, helaas! gelyk... Maar zo ik 'er de oorzaak
van ben, is het op eene onfchuldige wyze... Ik dacht niet, dat myne fcherts zulke kwaade gevolgen zou hebben. Het is my hartelyk leed: gy zyt 'er immers niet boos om ? VAN MURAU.
Daar toe had ik genoegzaame reden. (Ter zyde tegen
van Niemeck.) Ziet gy wel?.. (Overluid.) Maar zeg my toch, hoe komt gy in zulke naauwe kennis met koet. fen- en paarden-kopers ? Mevr. van murau lagcht.
Wat meent gy hiermede ?
VAN MURAU.
'Er waren kort geleden een paar van die,menfchen by
my.
|
||||
|
76 KOETS en PAARDEN,
my, zy hielden ftaande, dat eene dame hen by my be-
fteld had. Hebt gy zo iets uitgevoerd? Mevr. van mukav< Neen... ik niet..., Ha ! ik herinner het my, de bedien, de van den baron zal het gedaan hebben. VAN MURAU.
Van den baron van Niemeck?... Hoe komt die be-
diende op den inval > om voor de recruteering van myn paardenftal te zorgen ? , Mevr. van murau.
Dat weet ik zelve niet... Ha! nu valt het my in...
De gravin Weest reed in haar koets voorby, zo als wy even flil hielden. By deze gelegenheid kwam my in de gedachten, dat ik insgelyks zulk een koets en paarden van u krygen zou, ik vraagde dus aan dien man of hy niet wist, waar zulke koetfen en paarden te koop waren,ten einde ik, als gy daar na inogt vragen, u zulks zou kun- nen onderricliten... Naar gedachten geloofde hy, zich by u en my verdicnftelyk te maken, als hy die lieden terftond by u zond. Dit foort van menfchen zyn door- gaans dienstvaardiger, als men begeert. van murau, ter zyde. Wel gevonden!.. (Overluid.) Ja, 'er zyn fomtyds
zulke dieustvaardigen, die men niet begeert. Mevr. van murau. Hebt gy reeds een fraaije koets uitgekozen?
VAN MURAU.
Neen, ik heb die lieden afgewezen.
Mevr.
|
||||
|
3 L T S P E L. 77
|
|||||
|
Mevr. van murau.
Afgewezen ? TAN MURAU.
Zeker: die hen befteld heeft, kan ook van hen kopen.
Mevr. van murau, met toenemende drift.
Maar als ik u zegge, dat ik... ik ze befteld heb? VAN MURAU.
Gy hebt ze befteld?.. Ik dacht, de bediende vanden
baron ,had het voor u gedaan?.. Waarom zeide gy dit niet terftond?.. Is myn koets u niet goed genoeg, dat gy een andere begeert? Mevr. van murau, zagt tegen den baron van
Niemeck. Zyt zo goed, baron! en gaa heen, dat ik myne drift den teugel vieren kan. (van Niemeck vil gaan.~) van murau houd hem tegen. Gy moet niet gaan, baron!.. Gy zult onze fcheids- man zyn... Wat is het toch, mevrouw?.. Gy zyt ge- heel buiten u zelve. ' Mevr. van murau.
Zeg my eens, of gy met moedwil dezen koelen tooa
aanneemt, om my te kwellen? of is het misfchien eea list, om uwe beloften te breken, die gy my heden ge- daan hebt? VAN MURAU.
Nu bemerk ik, wat gy wilt... Denzelfdendag,waar-
op myne dochter met den baron van Misbach trouwt r zul-
|
|||||
|
78 KOETS EN PAARDEN,
zullen koets en paarden voor uwe deur ftaari. Dit heb
ik beloofd,, en hierin zal ik ook woord houden. Mevr. van muraü. Doe dan uw best, dat wy het meisje vindené Ik zelve zal alles aanwenden, wat mooglyk is... Mynenthalve kunnen zy nog heden tfouwem Terftond zal ik 'er eeni- ge uitzenden, om uwe dochter op te zoeken. (Zjr gaat en komt terug. Fleijend.') Man lief! ik dacht, dat gy by hunne verloving my reeds de koets en paarden ge- ven zoudt. VAN MURAU.
Ja, myne waarde! zelfs al had zulks heden plaats. {Mi-
vrouw van Murau gaat keen.) ZESDE T 0 O N E E L.
DE BARON VAN MURAU en VAN N I E M E C K.
VAN MURAU. |
||||||||
|
w
|
||||||||
|
el nu, baron! hoe gevalt u dit tooneel? .. Heb ik
'met myne proef geen eer behaald?.. Ik zal dievrouwzo tam, zo deemoedig maken, dat zy geene andere wil heeft, als de myne, en dat alleen door koelheid... Zo dra zy een van hasre zonderlinge grillen wil doorzetten , worde ik terftond zo koud, als ys: hoe meer zy in vuur geraakt, hoe meer ik bevrieze. Zaagt gy niet, hoe zy van kwaadheid beefde, toen zy hare drift den teugel niet vieren kon?.. Haar overleeden mm knorde by die gele- genheden , en dan knorde de vrouw ook; en wilde hy geen
|
||||||||
|
r s
|
E L.
|
|||||||||
|
79
|
||||||||||
|
geen twist hebben, moest hy haar op het laatst toch
gehoorzamen. Eerst wierd ik ook driftig en maakte daardoor het kwaad altoos erger: doch federt onsgefchil over den troef heer heb ik dit afgeleerd. Ik gedraagmy thans in zulke gevallen, koel, behandel alles met boer- terye, en het gaat op die wyze beter. VAN N1EMECTT.
Maar wat hebt gy heden met uwe koelheid uitgevoerd?..
Gy moet immers toch uw vrouws zin opvolgen. , VAN MÜRAÜ.
Niets minder: ik vervul, wel is waar, haaren wensen;
maar ik gehoorzaam haar niet.,. Nimmer weiger ik haar iets; alleen tracht ik eerst haar verlangen te ontwyken. Gaat dat niet, dan voldoe ik aan haaren wensch, doch nooit zonder beding. „ }a, gy zult dit hebben, alsgy dat doet. Ik koop u ejge :koets en paarden, als gy het huuwlyk van myne dochter tot ftand brengt-".. En zo is doorgaans het antwoord. »- VAN NItEMECB.
Wat al omwegen!.. Liever'ontzeg ik haar alles zonder
onderfcheid : dan zal zy op het<einde na niets meerwen- fchen, dewyl zy weet, dat zy toch niets verkrygt, VAN MUR.AU.
Waarlyk, myn lieve baron.) .dit is niet wel van u ge-
handeld en kan zeer kwaade gevolgen hebben, wanneer £y zich eenmaal iets onverzettelyk in het hoifd brengt... Ik voor my, wil niets kwaads voorfpellen... maar... Doch daar komt uwe vrouw zelve. Nu zullen wy zien of
|
||||||||||
|
^*w
|
||||||||||
|
8o KOETS en PAARDEN,
of gy 'er zo veel eer mede behalen zult , als ik... Ik
wil u alleen laten. ZEVENDE TO O N E E L.
DE YOR1GEN, DE BARONES VAN NIEMECK.
Van muraü, tegen Mevrouw van Niemeck in
het heen gaan. Ik ben oogenblikkelyk weder by u.
Mevr. van niemeck.
Nu is het zeker, dat mevrouw van Mursu een eige koets en paarden krygt, en misfchien nog wel heden. Zy heeft het my zo even met veel blydfchsp verteld. VAN NIEMEC K.
In de daad?
Mevr. van niemeck.
Zy wenschte my, dat myn man zulk een goed voor- beeld fpoedig mogt navolgen. VAN NIEMECK.
Daar deed zy zeer kwalyk aan.
Mevr. van niemecK'
Hoe zo? zy verzekerde my , dat ik van mynen man even zo fterk bemind wierd, als zy van de haren (va» Niemeck keert zich van haar af.) Dus bemind gy my zo fterk niet?.. Ben ik by u in zulk een verachting, dat gy my met uw antwoord niet verwaardigt? van niemeck. Myn antwoord i« eens voor altoos... Het gefchied » niet> |
||||
|
B L r S P É L. 81
|
||||||
|
niet. Dit antwoord kunt gy u zelve geven, zo dikwyls
gy weder deze of geene wenfchen voed. Mevr. van niemeck, emigfins driftig.
Eenmaal heb ik 'er myne zinnen op gezet, om ook een eigen koets en paarden te hebben, en ik zal niet na- laten.... van niemeck.
Gy zult ze niet hebben; daarby blyft het. Laten wy 'er nu geene woorden meer over wisfelen. Mevr. van niemeck. Dan zal ik ze my zelve aanfchaffen, het koste, wat het wille. VAN NIEMECK.
Ik geef 'er geen enkele duit toe.
Mevr. van niemeck.
Ik zou myne oogen voor mevrouw van Murau niet
durven opflaan, wanneer gy my op dusdanige wyze be« handelde. Het zou zo goed zyn, als of 'er voor myn voorhoofd gefchreeven ftond: ,, Ik ben mynen man min- der waard, als de barones van Murau den haaren." Zy heeft haar man niet half zo veel geld ten huwelyk ge- bragt, als ik: evenwel behandelt hy haar met veel meer liefde, als gy my doet... Gy zyt een tiran, die mymyn* eenigften wenscb ontzegt, die my alles weigert, en ik-., ik ben eene ongelukkige vrouw. (Zy weent, de baron keert haar, gedurende haar gefprck, den rug toe en iaat fchielyk heen.) |
||||||
|
F AGT-
|
||||||
|
8* KOETS en PAARDEN,
A G T S T E T 0 0 N E E U
DE VORIGEN, VAN M U R A U.
van murau, zo a/s van Niemeck wil gaan.
Daron! baron! laat ik u toch geluk wenfchen... Waar-
heen zo driftig. Wacht een oogenblik. (Hy loopt van Nie- meck na.~) Mevr. van niemeck, alleen.
Zulk eene flechte behandeling kan ik niet langer ver-
dragen. Moet ik niet dulden, dat my alles geweigerd word?.. Neen, ik wage'er alles aan , om mynen wensen te verkrygen. NEGENDE T 0 O N E E L.
Mevr. van niemeck, Mevr van murao.
Mevr. van murau.
JL<ieve vriudin! hoe verre hebt gy het gebragt?
Mevr. van niemeck, zuchtende. Niet zeer verre: ik heb een' hardnekkig' man.
Mevr. van murau, zuchtende. Ja, met myn' man kan ik het ook niet ééns worden.
Denk eens, hy maakt my deemoedig. Heden gedroeg
hy zich zo koel en onverfchiilig , dat ik niets "met hem
kon uitvoeren. Hy weigert my , wel is waar niets; maar
op het einde krygt hy toch altyd zynzin.. .Helaas! myn
Vorige man! (b-jna ■weenend.') Ik zou nog om u kun>
nen wenen, als ik aan u denk... Dat was een infehik-
kelyk man! achl een toegevend man!
Mevr
|
||||
|
È L f S P Ë l. Z$
Mevr. van niemeck , insgelyks wenende.
Ach! myn man is zo toegevend niet. Hy is een nor- fche ftyf hoofdige kaerel. (Intusfchen komen van Murati en van Misbach ftil binnen,') Mevr. van M B r a u.
Men leert zyn' man niet eer kennen, dan wanneer hy In het graf ligt. Mevr. van niemecic.
En men 4ieefr niet eer rust van zyn' man > dan wan* iieer hy dood is. VAN M U R A U.
Bravo, dames! . houdt gy uwe mannen, byhunlevefl
reeds eene iykrede? {Mevrouw van Niemeck gaat fthie- iyk heen.) My dunkt gy fchreit?,. Zyt gy doordien droevige pligt zo aangedaan? Mevr. van müraü.
Die arme barones van Niemeck heeft my zo weemoe-
dig gemaakt. Haai man behandelt haar zo flecht, da£ men medelyden met haar hebben moet. VAN M B R A ü.
Ja, dat weet ik wel. De vrouwen hebben doorgaans
medelyden met elkander, als het gefprek over hunne mannen loopt. Mevr. van Müraü, verheugd op het zien van
van Misbach. Ah! zyt gy 'er ook, baron?.. Hoe komt gy hier? VAN MURAÜ*
Boven op den trap heb ik hem gevonden. Ik volgde
f % de* |
|||||
|
•"•vH*"***»"!!.__
|
|||||
|
84 KOETS ek PAARDE N,
den baron van Niemeck, om hem iets te zeggen, en toen
ik omzag, itond daar onze verliefde Coridon, befluite- loos, of hy naar beneden, of naar boven gaan zou... (tegen van Misbach.~) Waar over toch twistte gy met u zelven?,.. Gy zyt immers andersaltooszobedaard... Maar op dat oogenblis; verzeker ik u, (tegen zyne vrouw.) werkte zyne gemoedsbeweegingen zo fterk, en was hy in zulken zelfllryd, als of hy iemant'op de piftool wil» de uitdagen... Wat was daar de oorzaak van ? VAN MISBACH.
Ik heb handel gedreven.
Mevr. van mürau.
Handel gedreven? .. Hoe komt gy daar toe? van mürau.
Vraag hem eerst, welke handel het was,.. Misfchiea liefdehandel? ' VAN MISBACH.
Ten minften handel over de liefde, en met een perfoon
die ik bemin. VAN MÜRAU.
Als dat zo is, zal uw zelfllryd fpoedig genezen zyn.
Iemand, dacht ik, had u koud bloed in gisting gebra'gt, dat gy u fchieten, houwen en doodfteeken wilde. Mevr. van murau. Dan zou het al vry erg hebbeu moeten gaan, als men
hem daartoe brengen wilde. VAN MÜRAU.
Mag men dan uwe ontmoeting weten?
VAN
|
|||||
|
-i~*ji.....«^im
|
|||||
|
B L T S P E L. I5
van misbach, zuchtende.
Het is de baronesfe Karolina. . VAN MURAU.
Myne dochter?., waar is zy dan?
Mevr. van mur.au, te gelyk.
Waar is zy dan ? VAN MISBACH.
In haar kamer. (De baron en barones zien elkander
verwonderd aan.~) VAN MURAU.
Weet gy dit zeker?
VAN MISBACH.
Ik heb haar zelfs in huis gebragt.
VAN MURAU.
Heden? '
VAN MISBACH.
Reeds lang geleden.
van murau, tegen zyn vrouw.
En wy zoeken haar de gantfche ftad rond. Wy zoe»
ken, op die wyze den hoed, dien gy op het hoofd draagt. Mevr. van murau, tegen van Misbach. Waarde baron! ik ben u voor die aangename tyding
ten hoogden verpligt. Terftond zal ik Karolina hier brengen. Ik zal u toonen, dat ik met u en de barones flechts gefchertst heb, toen ik u aan de barones Rofenhof wilde uittrouwen. {In het heen gaan.) Ha! Nu kryge ik koets en paarden! (Zy gaat hem.) VAN MISBACH.
De barones is zeer vrolyk-
F 3 van
|
||||
|
te KOETS en PAARDEN,
VAN MURAU.
Ja , zy heeft zo hare luimen...' Maar zeg my, baron!
zyt gy een eerlyk man ? VAN M1SBACH,
Dit geloove ik ten minften. *
VAN MURAU.
Of heeft de liefde u ook, als anderen, tot een kleine
fchelmenüreek vervoert. Gy zult my dit woord ten besten duiden. VAN M1SBACH.
Schelmenflreek ?... Hoe zo... Heb ik my dan weder
onwetend aan het medenemen van een of ander fchul- dig gemaakt? .. {Hy zoekt in zyne rokzakken, en vind een billet , het welk hy ''er uit haalt. Hy leest.) Aan de barones Rofenhof,.. Dit billet .heb ik heden reeds terug gegeeven... En hoe komthetnu weder in myn' zak? Van MURAU, haalt een ander billet uitzynzak.
Willen wy ruilen baron? {Zy verms/elen de billets.")
. VAN misbach, verfchrikt op het lezen van het
opfchrift. Aan den baron van Misbach... Welk een onvergevelyke
daad van my. Ik heb de billets verwisfeld... Hebt gy dat billet van de barones aan my gelezen ?, VAN MURAU.
Ja, ik wil het niet ontkennen. Zyt een andermaal
voorzichtiger, heer baron I en geef geen geheime billets weder aan anderen opengebroken in de hand. Men kan (Je yerzoeiiing, om ze te leezen, niet wel wederttaan. VAN
|
||||
|
2 L T S P E L. 8;
VANMISBACH,
Gelooft gy dan in ernst, dat de inhoud een geheim is?
VAN MORA V,
Zeker. Ik geloof niets meer en niets minder, dan dat
gy myne dochter ontvoeren of vervoeren wilde. van misbach, met gevoel. Als gy dit geiooft, ontzeg my dan uw huis: breng
my, als het waar bevonden word, by ieder in verach» ting , ik zal... Ik zal voor uwe oogen fterven, als ik met uwe dochter een flecht voornemen had: ik zal... van mürau, klopt hem op den fchouder. Gy word gevoelig, nu geloof ik u. Ik zie wel, dat
gy, wanneer men uwe eer belaagt, wel in vuur geraken kunt... „ Ik zal voor uwe oogen fterven." Zo drukte gy u nog nimmer uit ? • VAN MIS BACH.
Maar men heeft ook nimmer zulke ontè'erende gedach-
ten van my gevoed... Deze befchuldiging treft my. v a n m u r a ü. Des te beter. Ik zou u wel kusfchen willen, zo zeer gevalt my uwe drift. Gy zyt ean braaf man-, want gy geraakt niét eer in toorn , dan wanneer men u iets kwaads ten lasten legt. TIENDE T% 0 N EE L.
BE VORIGEN, DE BARONES VAN MÜRAU,
KAR O LI NA. ■jyT Mevr. van murau.
•IVom, myn lief kind! ik zal u by hem brengen: Kom!
F 4 geef |
||||
|
88 KOETS en PAARDEN,
geef my het genoegen, dat ik nog heden u beiden ver-
binden kan... Ik bemin u 20, en verheug my zo fterk over uw beider geluk, dat ik niet weet, hoe u my best zal uitdrukken... Kom, fpoedig baron! hier is zy... VAN MURAU.
Overhaast u niet, mevrouw! men moet immers eerst
elkanders welftand eens vernemen, daar wy elkander zo lang niet gezien hebben. (Tegen Karolina.) Hoe is u het plaifir tourtje bekomen? karolina, verlegen.
Hetplaifir tourtje papa?
VAN MURAU.
Ja, ja, het plaifir tourtje.
KAROLINA.
Ik heb geen plaifir tourtje gedaan.
VAN MURAU.
Niet?.. Dan moet ik u vragen, of gy in uwe negotie
nog al wei gedaagdzyt?. -Had mejufvrouw Siebel heden fraaije mutfen en hoeden ? welke kouleur is thans het meest in gebruik ?.. Zeg my toch een of ander van uwe inkoop; dan kan ik ook van de mode mede praten. karolina, befchaamd. Ik heb niets gekocht.
VAN MURAU,
Hoe kan datzyn? Gy hebt immers den baron verzocht,
om u te helpen kiezen?.. {Tegen van Misbach.) Geef my toch dat invitatie billet eens. (van Misbach geeft het hem na eene weigering, waarop hy leest.) „ Myn „ «e-
|
||||
|
B L T S P E L. t?
|
|||||
|
„ lieve bapon! zyt zo goed en kom morgen vroeg by
myne modekraamfter Siebe!.".. Het is immers uwe hand ? (Hy toont haar het billet.') K A R O E. 1N A.
Ja vader 1
VANMURAU.
Of had gy mijfchien iets flechts voor met den baron?
X A R O L I N i.
Lieve papa! tot iets flechts ben ik niet in ftaat.
VAN MURAU.
Gy fpreekt zo natuurlyk en openhartig, dat ik u ge-
joven moet. Maar waarom verzocht gy den baron niet hier, wanneer gy hem zien wilde 1.. Hm I Spreek vry nit, myn kind! Mevr. van murau, tegen haar man.
Zy heeft myne fcherts voor ernst opgenomen. (Tegen
Karolina.) Zottinnetje verftaat gy dan geen fcherts?.. De verliefden zyn waarachtig de ligrgeloovigfte fchepzels op Gods aardbodem. Denk eens, wat angst gy ons ver" öorzaakt hebt, onbezonnen meisje! VAN MURAU.
Gy moet uwe fcherts waarlyk een vry ernflig voorko-
men gegeven hebben. Als gy ook op deze wyze met de Wones van Rofenhof gefchertst hebt, kan 'er een zeer gek misverftand uit ontdaan. Wy zullen het eens zien. C«J breekt het billet dat hy in het vorige tooneel van van Misbach ontfing , open.) F 5 Mevr.
|
|||||
|
0o KOETSen PAARDEN,
Mevr. tan murau, wil het hem ontnemen.
Dit is myn billet aan de barones Rofenhof. Het deugt nu tot niets meer, dan om het te vefcheuren. VAN MURAU.
Laatmy toch begaan.,. {Hy leest en toont haar de plaats
met zyn vinger.) „ Gy moet, het koste, wat het wil, „met den baron van Misbach trouwen... Ik rust niet , „voor dat dit liuuwlyk tot (tand is gebragt... Ik moet „ het daar heen brengen, om mynen man te trotferen.' Ei! ei! dit is in de daad eene zeer ernftige fcherts! Mevr. van murau. Als ik zo ernflig niet fchreef, zou my de baron niet
geloofd hebben... Dit jïs eigenlyk het vrolyke van de zaak, dat zy my beiden zo ernftig geloofden. VAN MU«EAU.
Die by iedere tegenwerping een uitvlugt gereed heeft,
kan altoos gelyk hebben, offchoon hy in de daad on- gelyk heeft... „ Oin mynen man te trotfeeren !"..Zoudt gy wel geloven, mevrouw! dat my zulks fmert ? Mevr. van murau, lagchend. Dat is eerst recht om te lagchen, een zonderlinge uit- werking van myn billet. De beide verliefden veroorzaakt het droefheid, en mynen man maakt het boos. > v a n m u r a u. Als dit billet eens befteld was?., ,, Om mynen man te trotfeeren." Dat aan een vreemde te fchryven! Mevr. van murau. Maar man lief! zo als ik zeg, bedenk toch wel, dat dit
|
||||
|
B L T S P E L, 91
dit billet flechts uit korts wyl gefchreven is, en gy maakt
u zo ernftig boos. VAN MURAU, zagt.
Ben ik boos?.. {Tegen zyne vrouw énigfins bitter.~)
Ik wilde flechts zo ernftig fcliertfen, als gy. Mevr. van muraü. Gy ziet immers, dat ik myn uiterfte best doe, om het huuwlyk tot ftand te brengen. van muraü.
Dat hebben wy alleen aan een koets en twee paarden te danken. Mevr. van murau,
Gy zyt een piaaggeest van een man. VANM ÜRAÜ.
Maar nogthnns openhartig: en gy zult terftond zien,
dat myne dochter zulks ook is, ( Tegen Karolina?) Niet waar, kind lief? gy zegt my , zonder veinzerye, de re- den , waarom gy den baron by de inodekraamfter wilde fpreken? karolina. ,
Ik wilde hem vragen of hy in de daad zo onverfchillig
tegen my was, als by zich gedroeg, toen mama onson- 22 onderlinge verkeering belette. VAN MURAU.
En wilde gy, baron! deze vraag niet beantwoorden?
VAN M1SBACU.
Het was my niet onverfchillig... Alleen zeer onaan-
genaam. *4r
|
|||||
|
^—*»*^
|
|||||
|
92 KOETS en PAARDEN,
KAROLINA.
,,, Het is erg." Dit waren de hevige woorden van
Zyne droefheid. VAN MURAU.
En hier over zyt gy mooglykdoodvyanden geworden?
KAROLINA.
Ja, wy zyn vyanden, maar hier om alleen niet.
Mevr. van muraü.
Waarom anders dan? KAROLINA.
Ik ben den baron te vurig.
VAN MIS8ACH,
En ik de barones te koel.
VAN MURAU.
Gy hebt waarlyk al vroeg elkanders gebreken ontdekt
KAROLINA.
Ik wilde den baron tonen, hoe zich verliefden jegens
elkander gedragen, en... (gcftoord,') Dit noemde hy on- natuurlyk. VAN MURAU.
Dan is hy een ondankbaar leerling.
KAROLINA.
Myne uitdrukking vond hy overdreven.
VAN MISBACH.
Dit waren zo al hare woorden: „ Myn eenige gedach-
ten! myne ziel! myn alles!" Foei! dat is eene taal, die goed is voor romans-fchryvers, maar niet voor ons. Als ik nu ook eens zo fierlyk en gevoeligmy uitdrukte,zou- den |
||||
|
B L T S P E L. 93
den wy een zot tooneel vertonen. QDe baron en barones
van Murau verwyderen ziek een weinig en befpieden de beiden gelieven.") K A R O L IN A.
En als ik zo koel redeneerde, als gy, denkt gy dan»
dat het minder zot zyn zou. VAN MISBACH.
Ik word een hemelsch genoegen ontwaar, als ik u
flechts zie, myn lieffte tortelduifje! ik fterf van gevoel en van liefde voor uwe voeten. karolina, bootst zyne koelen toon na.
Dat is my zeer iief.
VAN MISBACH.
Maakte ik my niet belagchelyk, als ik zo fprak?
KAROLINA.
Dat zou my onaangenaam zyn.
VAN MISBACH.
Zouden de menfehen niet moeten denken, dat myne
hersfens verbrand waren, als ik by eene ernftige liefde zo romanesk my uitdrukte. KAROLINA.
En zouden de menfehen niet moeten denken , dat ik u
in het geheel niet beminde, wanneer ik zo koel met u fpiak, als gy thans met my ? VAN MISBACH.
Dus gelooft gy, dat ik u niet beminne, omdat ik geen
romanneo-held ben?.. Gy beledigt my hier door. IA.
|
|||||
|
I
|
|||||
|
94 KOETS en PAARDEN,
RAROLINA.
En gy my niet minder, dewyl gy my voor eenroman-*
neu-heldin houdt. VAN MI SB ACH.'
Gy kunt'my zo fterk niet beminnen, als ik u, dewyl...
KAEOLlNi.
En gy my zo fterk niet, als ik u, dewyl...
van murau, komt by hen,
Dewyl? KAR OLINA.
Dewyl het niet mooglyk is. >
VAN MURAU.
Een zeer goede grond, myn kind! Gy zyt een origi-
neel paar. Al twistende doet gy elkander de liefdever. klaring. K A R O L IN A.
Maar het is om zich dood te ergeren met den baron.
Gedraagt hy zich niet altyd zo onverfcbillig, zo koel, als of zyn hart enkel ys is?. En nogthans geeft hymy altoo« de fchuld, dat ik hem minder beminne , dan hymy. VAN MURAU.
Stel u gerust, myne Waarde! de baron denkt geheel
anders. VAN MISBACH;
Waarlyk niet. het is my volftrekt ernst.
VAN MURAU.
Ik zie wel, lieve kinderen! dat gy elkander niet wel
verdragen kunr» Ik rade uw dus, niet meer om elkander te denkei:. ?AN
|
|||||
|
*w^#^ir%tflï
|
|||||
|
JS L T S P E L. s>5
van misbach en karolina, beide ontfldd.
Niet meer? van murau.
En een ieder voor zich een beter voorwerp tot het huuw- lyk te kiezea. VAN MISBACH en KAROLINA.
Een beter.
VAN MISBACH.
Ik kan geen beter vinden, dan de barones.
KAROLINA.
En ik geen beter , dan den baron.
VAN MURAU.
Dus zyt gy het eens met elkander ? (Tegen van Mis-
bach.~) Dan zal ik met genoegen uw fchoonvader wor- den. .. Maar... QHy klopt hem op de fchouder.) van misbach en karolina, verfchrikken. Maar? Mevr. van murau, ongeduldig.
Hebt gy dan nog iets in te brengen. van murau, tegen van Misbach en Karolina. , Weet gy reeds, waarvan gy te zamen leven zult? VAN MISBACH.
Ach! liefde Karolina! toen ik u ftraks zocht, wildeik
u een vraag doen , die ik fchandelyk vergeten heb!. r Kunt gy een man trouwen, die flechts een matig ver- mogen met u deelen kan? Hebt gy daar moeds genoeg toe f KAROLIK A.
Ja.
Mevr*
|
||||
|
*>5 KOETS en PAARDEN,
Mevr. van mur.au.
Bekommert u niet, kinderen! de baron bezit meer geld,
als gy te famen verteren kunt.
van mueau floot zyne vrouw eevige maaien \aan
den arm en geeft haar een wenk.
Laat my toch... Mevr. van murau.
Het huuwlyk heeft myne toeftemming en volgens tes- tament van myne zuster... VAN MURAU,
Overyl u ten minden niet.
Mevr. van murau.
Waar toe zouden wy de jonge lieden nog langer in
onzekerheid laten ?.. Volgens testament van myne zuster , ben ik de geene, die uw huuwlyk moet toeftemmen : Dit doe ik, tn uit dien hoofde bekomt gy het geheele ver- mogen , hetwelk uwe moeder nagelaten heeft. Het is aanzienelyk, zeer aanzienelyk; verlaat u hierop. Als gy 'er nu flechts toe overgaan kunt, om een arm meisje tot vrouw te nemen. VAN MURAU.
Wat? myne dochter een arm meisje* Haare moeder
heeft haar ook genoeg nagelaten. Gy zult myne doch- ter niet, zo als zy gaat en ftaat ten huuwlyk krygen , vertrouw dit op goeden grond, baron!.. Maar vrouw lief! vrouw lief! Gy hebt myn ganfche plan in duigen geworpen.
Mevr. van mubau-
Ik verheug my, dat de zaaken eindelyk eens gefchikt zyn.
)
|
||||
|
B L T S P E L. y?
zyn. (Tegen haar man.') Nu * ik heb myn woord ge-
houden : gy zult immers ook zo doen ? ELFDE T 0 0 N E E L.
BE VORIGEN, DE BARONES VAN NIEMECK
komt, doch wil veder gaan.
VAN MüRAÜ.
ie komt daar ?.. nader mevrouw! gy ziet 'er niet
zeer vrolyk uit. Mevr. van niemeck.
Ik heb 'er ook geen reden toe. VAN MüRAÜ.
Is uw man u misfchien ongehoorzaam geweest?
Mevr. van niemeck.
Gehoorzaamheid wil ik in het geheel niet van hem
vorderen, als hy my flechts niet alles weigerde. Ik zal my van hem doen fcheiden , als hy zich niet beter gedraagt. van mürau.
Als het mee uwe twist zo verre gekomen is, ben ik
'er niet bang voor. Uw man zal, zonder twyfel, oogen- blikkelyk wel hier zyn en u opzoeken. (Dt baron van rfiemtck ktomt binnen.) Ö tFTJJLF-
|
||||
|
98 KOETS en PAARDEN,
TWAALFDE T 0 0 N E E L. DE V0RIGEN, DE BARON VAN NIEMECK.
VAN MÜRAU. Heb ik het niet gezegd ?.. {tegen van Niemeck.') Waar.
de baron! Gy zyt ongetwyfeld weder met uwe echtge- noote in oneenigheid, dewyl gy ons komt bezoeken. VAN NIEMECK,
Dat hebt gy geraden. Ik wachtte lang genoeg: maar
rayn geduld liep ten einde. Mevr. van niemeck.
En myn geduld is reeds lang ten einde.
VAN NIEMECK.
Eene vrouw, die haaren man zo durft bejegenen...
Neen zo veel hardnekkigheid had ik van haar niet verwacht. Mevr. van niemeck.
En ik dacht niet, zulk een' onverbiddelyk' man te
hebben. van müraü, zagt tegen van Niemeck.
Baron ! uwe proef loopt Hecht af. (Qverluid.) Ik
wil ulieder fcheidsman niet zyn, maar, wiltgymyn raad volgen, vereent u dan eerst met elkander, en ver- haal my vervolgens de oorzaak van uwe twist. VAK
|
||||
|
B L T S P E L'. 99
|
|||||
|
VAN NIEMECK.
Het is in het geheel myn gewoonte niet, myne vrouw
iets onaangenaams te zeggen.
Mevr. van niemeck.
En myn aart niet, mynen man flyfhoofdig te we'
derftaan.
van niemeck.
Myue vrouw is anders de beste vrouw van de wae-
reld: ik moet over haar niet klagen. Mevr. van niemeck.
Myn man is anders de beste man, dien ik zou kunnen verlangen : hy geeft njy geen kwaad woord. van m u R a u. Gy wilt met elkander onëenig zyn , en nogthans houdt de een den ander eene lofrede. Gy verbeeldt u flechts, dat gy het oneens zyt: ik verzeker u, gy zyt het niet. van niemeck. Wy zyn het volmaakt eens, uitgezonderd in eene zaak, die ik maar volftrekt niet zal inwilligen. Mevr. van murao. Ik wed, het zyn twee paarden en een koets. (Te- gen van Niemeck.') Baron ! gy moet zo naauwzknde niet zyn. VAN MURAU.
Dat dunkt my ook, baron! ik zal u een goed voor-
beeld geven, van niemeck, zagt tegen van Murau.
Bederf myne vrouw toch niet, G a Mevr.
|
|||||
|
los KOETS en PAARDEN,
Mevr. van muraü, tegen Mevr. van Niemeci.
Wy houden het'zamen. • - '.,.;.■ VAN MURAU.
Myne vrouw vorderde van my, dat ik haar een eige
koets en paarden zou kopen... Zonder eenige weigering zeide ik: ja: doch onder beding, dat zy het huuwlyk van van Misbach met myne dochter bevorderen en tot ftand brengen zou , dewyl zulks min of meer van haaf afhing... Zy zeide insgelyks : ja: en heeft ook haar woord gehouden... De beide jonge lieden zyn reeds werkelyk verloofd. Ik wil insgelyks myn woord houi den. Ik geef haar een koets en twee paarden , maar... de dag na de bruiloft moet zy die, tot een gefchenk j aan de jong getrouwden geven.1 : ■ ! • " : • ~ < Mevr. van murau.
Zou ik ze weer weg geven ? •' • ."••'•■• ; ..' •'• :'■ ' •■ VAN 'MURAU.
Wilde gy ze dan voor u behouden? Ik meende, dat
het flechts een inval van u was,:dien gy gaarne wilde opgevolgd zien... Die goede vrouw, dacht ik, is waar- lyk ongelukkig, dat zy fomtyds zulke wotiderlyke wen» fchen in het hoofd krygt.' Ik mag haar du* niet dubbel ongelukkig maken, door haare wenfchen niet te vervul-' len. 'Laat zy eenige weken met haar eige koets en paar. den rond ryden , tot dat zy ondervind, dat men daardoor niet gelukkiger word. Zy heeft te veel verftand, dan dat zy dit niet in agt, of op zyn hoogst in veertien da-
|
||||||||
|
B L r S P E L.
|
|||||
|
dagen zien zou, alsdan zal zy my vriendelyk verzoeken,
dat ik ze weder verkope. Zy wil flechts weten, hoe een mensch gefteld is, wanneer hy met èige koets en paarden rydt... Ik hope nu niet, dat ik my ia myne meening bedrogen heb ? Mevr. van murau, driftig.
Denkt gy, dat ik een klein kind ben?
VAN MURAU.
Neen : maar dat gy eene zeer verftandlge vrouw zyt.
Als ik u zo niet befchouwde, zou ik u niet diergelyks beloofd hebben. Gy kunt by deze gelegenheid leren dat men niet terftond naar alles wenfchen moet wat men ziet, en dat men niet gelukkiger word, wanneer men alles verkrygt, wat men wenscht. Eu, om'er een einde aan te maken , de beide jong getrouwden krygen na de bruiloft een koets en twee paarden. (Mevrouw van Murau kan van kwaadheid niet fpreken.) Hoe zult gy {tegen mevrouw van Niemeck) het nu maken , mevrouw! Zult gy uwe koets en paarden ook tot een* gefchenk geven \" '■ - *. ': Mevr. van niïmeck, befchaamd.
Ik verlang 'er geen. van murau.
En waarom niet? Mevr. van niemeck.
De lust is by my weder vergaan.
VAN
|
|||||
|
los KOETS en PAA R D © N.
van niemeck, zogt tegen van Murau.
Ik danke u voor uwe betoonde hulp. Mevr. van murau, ij na weenend.
Ach! myn brave overleden man! gy waart een goede ziel j om u zal ik nog menige traanen ftorten. EINDE,
|
||||||||
|
fM-,
|
||||||||
|
)
|
||||||||