De tyd en heeft aoyt weghgenomen

c

V (U

5

Tj

V

o

o

gt;

•4-lt;

bJD

V

'V

ii33p3AO xifiz Xz nbsp;nbsp;nbsp;r^un^w

EEN SCHOONE HISTORIE

VAN DEN EDELEN

JAW

VAN

I

^iawlttulc

pie dóór de groote vroómigheyd, gesckiktheyd en subtielheyd , verkreeg en trouwde de Dogter van,nbsp;den KofUng van spagnien, de welke ondertrouvfnbsp;¦was met den -Honing van Engeland»

Zeer plaisant en vermaekelyk om leézen.

T’ANTWERPEN ,

By Josephus TtlYS Boek-druLker «n Boek-verkooper op de Vlas—merkt, in de Pauw.

1 f-vvT’

TOT DEN LEÉZER

ÏSfleuwseïerigen Leézer , ik gaen U-lieden vóór Gogen stellen het aerdig en vermaekelj/k Leévennbsp;van eenen' deugdryken en kloekmoedigen Konin*»nbsp;van Vrankryk j mei naeme Jan van Parys , dennbsp;welken vaÜ zyn Heer Yader verlóófd was aen denbsp;Dogier van den Koning van Spagniën van als hy -^ly jaeren oud was , maer dóór verloop van tyd ^nbsp;cnnaerzyns Vaders dood, mevnde zy te trouwennbsp;met den Koning van E|^gelanu , met den welkennbsp;zy al Ond'ertróuw was.

Maer hoe den kloekmoedigen Jan van Parys na dat hy alle deéze zaekeri vernöómen hadf haernbsp;eyridelyk nog gekregen heeft , dóór zyn groot pra-fyk; en hoe den Koning van Engeland heel bedroefd , hééft moeten uyt spagniën zonder h'aer nanbsp;zyn huys trekken . .zult gy in’t vervolg hoorcn.

Néémt mynen arbeyd in dank en

VAERT WEL.

HET I CAPITTEL.

Hoe den Koning van Spagnién den Koning van vranJi^ ryJi om onderstand bad, 't welk hy hem helo 6jde.

In Vrankryk was eertyds eenen vroómen en wy-zén Koning die eenen Zóón had van dry jaeren , die JAN genaemd was :en hield doen ter tyd Synnbsp;Hof in Parys s en leéfde daer met zyn Koninginnbsp;enallezyn Edel-mannen in peys en vréde, plai-sier en vrolykheyd, waer dóór hel gebeurde datnbsp;de Borgers en den Adel van tyd tot tyd toenaemennbsp;in rykdommen en vrolykheden.

Den Koning aldus zonder Oorlog zynde , bragt zynen tyd do(jp metternoeyen erfjaegen, en anderenbsp;eerlyke exercitien en vrolykheden ; enterw)4en hynbsp;aldus leéfde’, kwam in Vrankryk de droeve en on-sroeedelyke tydtng , hoe de Mooren in’t Koningrylcnbsp;van Spagnién gevallen waeren meti een talrykenbsp;menigte , en hoe de Spaensche Ëdel-lieden hetnbsp;volk verleyd , en tot oproer verwekt hadden , uytnbsp;porzaeke van eenen redelyken trihuyt , die dennbsp;koning van Spagnién opgesteld hadde , om geldnbsp;te krygen om de Mooren te konnen wederstaen,

De Spagniarden aldus oproering zynde, .zoo vielen de Mooren van Granaden met een grootenbsp;menigte in Spagnién , en belegerde de Stad Se-govie. daer de Koninginne met haer dryjaerig dog-terken Was. Den Koning aldus verlaeten, én innbsp;nood zynde , vlugte na Vrankryk , en kwam innbsp;Parys by den Koning , enklaegde hem zynen nood ,nbsp;en bad om hulp en bystand , ’t welk hy ^lem be-löófde te doen. Den Koning van Spagnién hoerendenbsp;deéze toezegging was heel blyrie , en dankte dénnbsp;Koning oodmoediglyk voórzyne hulp , die hy hemnbsp;beloófde. Hierom waeren de Baronnen Van Vrankryk blyde,,, want zy groote deêrnisse hadden metnbsp;den Koningvan Spagnién , cn ook oni dat zy grootnbsp;verlangen hadden om hun le oeifenen in de wapenen : want het was in langen tyd in Vrankryknbsp;geenen oorlog geweest.

4 nbsp;nbsp;nbsp;Eene schoone Historie

Den hellen dag wierd den Koning van Spagnien wel ^ en pragtig getracteérd ; en op dat pas wierd'nbsp;van deéze materie niet njeer gesproken; men d*édnbsp;niet anders dan vrolyk weézen , en de Baender-heeren met de llidders van Vrankryk deéden naernbsp;de maèltyd niet anders dan steéken met deLan-fienen Ternoeyen , en veel andere vreugdetee-kenen bcdryven , en dat alles om den droevennbsp;zwaermoedigen geest van Spagnien te verblyden.

1'

Hoc den Koning van EratikryTi eenen 'Brief schrééf aan de Bacnder-heeren van Spasidcn, dat zy hun~nbsp;nen Honing maer hebben te gehoorzaeiren, of

Ddat hy hun daer toe dwingen zoude.

es anderdags ’s morgens deéde den Koning ct^nen br:efsehryven , die lujde als voigt.’ Lievenbsp;en wel beminde, wy hebben gehoort de klagten

van Jan van Parys, nbsp;nbsp;nbsp;^

?an onzen lieven en wel-beminden Broeder j den Xonin^ van Spagnien uwen natueiljken Heere ,nbsp;en byzonderlyk , hoe dat gy l’ onregte en zondernbsp;oc'zaek hem hebt gejaegt uyt zyn Ryk, en datnbsp;meer is , gy hebt belegert 'de Stad Segovie , ennbsp;daer zynelieve Iluysvrouwe in gesloten , envoordsnbsp;meer andere zaeken bedreven , die ten hoogsteltnbsp;strafbaerzyn : daeromis’t, dat wy de reden en denbsp;waerheyd willen weéten , om ons na te reguleéren :nbsp;want wy hebben hem genomen in onze bescher-minge.

Overzulkswy wille en verstaen dat gy van stonden aen met uw Leger opbreékt, en uw'e konin^innenbsp;gehoorzaem zyt, of ik zal zelfs in persoon komennbsp;met een magtig Leger in Spagnien , en u daer toenbsp;dwingen , en doen zoodaenig justicie over de Te-belle , dat’er de geheele wereld zal weéten van tenbsp;spreéken : daerom wilt gy de straf ontgaen , zo6nbsp;zend cito ao van de principaelste die onder u zynnbsp;om te verklaeren de reden en de oorzaek die unbsp;daer toe bewogen hebben , of by aldien gy nietnbsp;komt, zoo zal ik koómen y en doen gelyk ik ge-zcyd hebbe.

Gedaen te Parys den eersten dag Meert; boven op den Brief stond geschreven aen de Baender-heereunbsp;en het volk van Spagnien. Den Koning zond deé-zen Brief met eenen Herout in post nae Spagnien ,nbsp;den welken vyf weéken daer naer wederom te Parys arriveérde, en aen den Koning verklaerde hoenbsp;hy in Segovie geweéstende Stad belegerd had gezien met veelvolk : en hoe by den brief gelevertnbsp;had aen de Baender-heeren en Hoofd-lieden vannbsp;de Armee, de welke van stonden aen vergaederdenbsp;enden brief overleesden en raed hielden hoe zynbsp;het stellen wilden , en besloten eyndeijk niemandnbsp;van hun te zenden nae Vrankryk ; maer liever hetnbsp;uyterste af te wagten, 'en met hun beleg voord tenbsp;vaeren; ja datnogmeer is, zy verklaerden dal zynbsp;met den Koning van Vrankryk niet tfe doen

Een schoone Historie

èn dat zy om hein , of om niemand zullen laeten te doen het geen zy vóór .hebben.

Naer dat zy deéze en diergelyke dingen tot den Herout gezeyd hadden, deéden zy hem zondernbsp;irief uyt de Armeé vertrekken, en zy deden hemnbsp;aenstonds het Land ruymen. Den Koning vannbsp;VrankryU alle deéze dingen gehoort hebbende,nbsp;schóót i» coleêr en besloot de benouwde Stad vannbsp;Segovie te gaen ontzetten, en, niet alleenlyk denbsp;Koninginne te verlossen , e'n den Koning te herstellen in zyn Hykmaer daer-en-boven het Ongelyknbsp;te vreken dat hem in aynen Heroutaengedaen was.

Het was.om die reden dat hy aenstonds deéde vergaederen alle zyne beste en kloekste krygs-vol-keren die hy in' zynen dienst had , en naer dat hynbsp;die had doen revue passeren , bevotdhy hun sterknbsp;te weézen 5o duyzend kloeke strydbaere mannen,*nbsp;jnet dev\ielke den koning van Vxankryk met véélnbsp;Opper-Generaels en den Koning van Spagniën ,nbsp;te saemen trokken van Parys niaer Spagniën , metnbsp;quot;veél canon en ander Oorlogs munitiën.

Hoeden Koning van vrankryk (naer dat kern dit ajffrontin zynen^ Herout aengedaen was ) met eennbsp;viagtig Leger na Spagniën trok, en hoe de Spag~

Dniaerden op den 'weg overal de vlagt namen, * Koning van Vrankryk zyneBagagiè-wagensnbsp;en alle zyn krygs-behoeitens in zeer grooten spoednbsp;hebbendp doen gereed maeken , trok met zyn Armee met lange dag reyzen na Spagniën, niet al-ieenlyk om'Mien Konii/g te herstellen in zyn Ryk ;nbsp;maer ook om het ongelyk te vreken dat hem innbsp;zynen Herout nu korts aengedaen was.

Als den Koning van Vrankryk met,den Koning van Spagnle/i met goeden spoed door Biscaeyennbsp;getrokken waerenen de Spaensche kusten begon-sten te maken , stelden déïi Koning van Vrankryknbsp;zyn volk in slag-orden ,en hy gafaen den koning

van Jan van Parys. '' nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

van Spagt^ien de avant garde, en zoo trokken ay m zeer schoone prdonnantielt;(digt in een gedronge)nbsp;in Spagnien , maer zy vonden geene vyanden opnbsp;den weg: als den Ruwaert van die janden met vyf—nbsp;en twintig duyzend 'strydbaere mannen die hy bynbsp;feen vergaederd had.

Maer als hy zag de wel-geoeffiende en deme* nigvuldige kiiygs-bende van den Koning van Yrank-ryk , durfde hy geenen slag waegen, maer namnbsp;de vlugt met alle zyn volk uyt groote vervaerdheyd

t)e Pransche liever hebbende de benauwde en hard-belegerdeStad vanSegoviete gaen ontzette ,nbsp;als den Ruwaert (met zyn rebellen) op te zoeken ,nbsp;trokken overzulks gröotelyk met hun Armeé na denbsp;Stad Burgos, de welke hnn geopend wierd , ennbsp;den Koning nam de inwoonders aenin genade,omnbsp;dat zy zoo haest gehoorzaem waeren geweest.

Hoede Ambassadeurs van de Boender-heeren en ^an spagnien kwaemen voorden Koning van vrankryh.

Den Koning van Vrankryk en den Koning van Spagnien lagen acht dagen stil in de Stad van Burgos , en hier en-tusschen fafagi hj een groot deel

Eene schoone Historie

Tan de Steden die daer omtrent lagen, wederom 3n gehoorzaemheyd ; en de gene die eenig teekennbsp;gaven van wederspannigbeyd, flie deede hy tenbsp;gronde afwerpen , en zette te vuer en te Zweêrd ;nbsp;en die hun kwamen onderwerpen vergaf hy nietnbsp;alleen hun misdaed , maer hy beschonk hun metnbsp;kostelyke prezenten.

Waerafdenroep zoo groot was over-alinSpag-nien , dat zy meest uyt alle de Sleden en Kastee-len hun kwamen onderwerpen en den Eed van getïouwighêyd doen aen hunnen wettigen Koning.

Als de twee”Koningen met hun magtig Leger hun achtdageb uytgerust hadden , braken zy op,ennbsp;trokken ha Segovie , maer zy vonden op den wegnbsp;de Ambassadeurs der Baender-heeren van den beleg', die kwamen by den Koning om van peys tenbsp;spreékën , en daer wierd lustig geappelleerd ,nbsp;maer den Koning van Vrankryk die wys was ennbsp;hunne ergheyd kende , antwoorde ; dat indien hetnbsp;hun góet dogt, dat zy hun te weer zoude stélle :nbsp;¦want dat hy haer noyt in genade zoude neémen ,nbsp;vóór en aleer de Edelen op hunne kniën vallende,nbsp;hunnen Koning om genade hadden , en het volk innbsp;hunne hemden met den blooten hoofde j en dat hynbsp;vyftig van hem wilde straffen die de meestenbsp;oorzaek van de rebellie waeren , tot eenen spiegelnbsp;:van alle de andere.

De Ambassadeurs dit hoorende wierden zeer benauwd , en niet zonder reden , want zy zaegennbsp;dat zy de Fransche magtniet konde wederstaen ,nbsp;en dat alreede twee derde deelen van het land innbsp;hunne handen was ^ overzulks niet weétende watnbsp;doen, verzogten tien dagsn lyd om deze boód.schapnbsp;tedraegen aen de geénedie hun gezonde hadden,nbsp;het welk aen'hun eyndelyk loegestaen wierd.

Als zy bv hun heeren'gekoómen waeren, en verhaalden al het geen datzy gehooi t en gezien hadde KÓo waeren zy alis gader verslaegen , dat denal-d’erstoutsten niet wist wat zeggen.

van Jan van Parys.

Hoe het gemynvolkhun onderwirpen en begaven onder de gehoorzaemheyd des honings, en hoe den , Kouing van vrankry k van dek. Koninginne van

HSpagnien pv^gtig onthaelt -wierd.

et gepeupel ziende dat zy de magt des Ko-nings niet konde wederstaen , viel af , en baden om genade : den Koning ontfing hun in genade,nbsp;en vraegde nae de principaelste oproerders vannbsp;dit volt, en bevond dit te wezen vief van de opperste Baendrr-heeren van Spagnien.

Deéze wierden gevangen en tot 50 toe van hun-de mede-plegers,die_den Koning , deéde voeren agter hem nae Segovie vóór de Koninginne , denbsp;welke kwam met eenen grooten treyn den Koningnbsp;van Vrankrvk en haeren Man te gemoed,' vier my-len verre. En zy viel hem te voet en weende vannbsp;blydschap, 'en zeyde: Eylaes zeer hoog-geboorennbsp;en magtigtjn KwiPSiw? gQ«d«?tiwlyk genade

Eene schoone Historie

gedaen hebt aen deéze arme gevange vrouw ; onz.en Heer wilt het u vergelden , want ik nietnbsp;magfig daer toe ben.

Myn behoude Zuster (zeyde den Kom'ng van Viankryk) stelt u gerust, het is al vergold en, laetnbsp;ons van geen dingen meer spreken, dan van vreugdnbsp;en genugten te bedryven, Hy nam haer op van denbsp;aerde , en bragthaer by haerenman , den welkennbsp;van vreugd en J)lydschap niet een wóórd köndenbsp;spreéken , als hy zyn lieve Huysvrouw nog gezondnbsp;en welvaerende hem zag ontmoeten met eenep zoonbsp;uytermaetèn schoonen en kostelyken treyn vannbsp;edel Princën en Princessen , allegader op het prag-tïgsie vergierd.

De Koninginne haeren Man gldus gestéld ziende viel hem om denhals, en hiet hem willekom, ennbsp;gin^met hem en den Koning van Vrankryk in eenenbsp;groote ; schoon en kostelyk Reytuyg zitten ,^ennbsp;3.y reden zoo te saemen al discourerende na denbsp;Stad van Segovie , in de welke terwylen alle denbsp;huyze'S behangen waeren met kóstelyke Tapytennbsp;en de straete vercierd met schoone Triumph-bogennbsp;en Arken triumphael. En zoo dééd den Konmgnbsp;van Vrankryk zynen pragtigen en publieken intrénbsp;in de Stad , met alle zyne Ileeren en princen, metnbsp;groote vreugd en blydschap , onder het lossen vannbsp;het grof geschut.

Hoe den )Komng vau Franhryh i5 dagen inplaisier envrolykheyddoór bragtin Segone, enhoeky

N Justitie dééd over de Rebellen

aer dat den JConing van Vrankryk aldus zynen jnagniheken intrede gedaen hadde in de Stad vannbsp;Segovie , en daer 15 dagen doórgebtagt hadde innbsp;plaizier en vrolykheyd , zoo gt;vilde hy ga'en justitienbsp;doen over de rebelllge Princen met hunnen aen-hang en tot dien ejndedeéd hy in’t midden van de

van Jan van Parys. nbsp;nbsp;nbsp;11

Stad opregtcn een zeer groote .nieuwe Galg , en daerdeéd hy de vier voórnaemste kop-stukken aennbsp;hangen , en voords deed hy nog verscheyde andere

iusticeeren op denzelven dag en s^anderdags deed hy’er eene groote partey voeren nae verscheydenbsp;Steden v£ln het Ryk om daer gestraft te worden totnbsp;eenen spiegel van alle de Heeren en Borgers, opnbsp;dat zy in’t toekomende hunnen Koning zouden ge-.hoorzaem zyn en blyven.

Als hy nu de Rebellen gestraft , en het Ryk in peys en vrede gestelt hadde , wilde hy wederomnbsp;Keeren (met al zyn volk) na Vrankryk. Den ko-ïiing en de koninginne van Spagnien dit hooiendenbsp;¦waeren droevig, en baden hem dat hy nog eeni-gen tyd by hun blyven zoüdè ; maer ofcn Koningnbsp;Van Vrankryk excuseérdè zig zoo hy best kOnde ,nbsp;en zeyde , dat hel Ryk nu in peys en vrede wasnbsp;enzynen tyd bego'n te n^eken dat hy’t buys diendenbsp;te weézep , overzulks dat hy nu moest vertrekken ,nbsp;tot welstand van zyn Ryk.

Hoe den Koning van spagnien z^ne Dogter toezeyde aen den Koning van vrankryk vóór zynen Zóón,

A nbsp;nbsp;nbsp;en hoe hy vertrekt na Parys,

Is ^en Koning Tan Vrankryk nu gereedschap maekte om Ie gaen vertrekken , gaf den Koningnbsp;en de Koninginne van spagnien groóte schenkagiennbsp;én kostelyke prezenten aen de Baender-heerennbsp;van Vrankryk ; maer zy niet weétende wat zj aennbsp;hunnen Koning vereeren zoude , prezenieérdennbsp;hun Ryk , voör eeuwig Chynsbaer te maken aen hetnbsp;Fransch Ryk , tnaer den Koning die bedankte hunnbsp;en zeyde dat de begeéflykheyd om Landen, ofgeldnbsp;en goed tékrygen noyt zjn hert bezeten hadde ,nbsp;véél min dat hy daerom in Spagnien zoude gekoo-inen weézen , maer dat hy’er gekoómen was omnbsp;degeregtlgheyd te oelEenen, en het Ryk in rustnbsp;en vrede te stellen.'

Ten laetsten belaste hy aen hun nog dat zy hun Ryk wysselyk zouden regeéren , zonder iemandnbsp;overlast of schade te doen, of hunneonderza.etennbsp;teverdrukken dóór onbehoorlykeschattinge ofcon-tributièn : maer dat zyze regeéren moesten in denbsp;vreeze Gods, want dat zy doof z.ulk eenen middelnbsp;»!?aden gelafe ep yoórspoed hebben.

van jan van Parys, nbsp;nbsp;nbsp;13

En is’t dafer u ^an nog let overkomt, laet Iiet Biy dan maer aenstonds weéten, ik zal a heldennbsp;en bystaen.

Als zy deliefde ct/de goederlierendheyd zagen die den Konig tot hun hadde, zoo nam ^e Kornbsp;iiinginne haer dogter in haer ermen .die vyf of zesnbsp;ïnaenden oud was, en zy zeyden tot den Koningnbsp;van Vrankryk : Heer Koning, mids dat de zaekeanbsp;nu zoo, staen, dnt wy op u gesteld hebben allenbsp;Onze hóóp , en alle ons béirouwen , zoo konnennbsp;vry niet mankeeren u-lieden te bcveelen eh te recommanderen ons arm onnoozel schaep dat iknbsp;hier op myn ermen liebbe want wy alreede be-iaerd zyn , overzulks onbekwaem om meer kinderen tekrygen : daerom is’t dat God haer laetkoó-nten tot bekwacmen ouderdom om eenen man tenbsp;nemen, gelieft dan zoo goed te wezen, van haernbsp;eenen dusdanigen te bezorgen die het best capagt;-bel is om dit Rykte regeéren.

Den Koning van Yrankryk dóór medelyderi be-vveégd zynde , zeyde : Lieve Vrienden ^ ik danke n van de gtoote jonsten die gy vóór my hebt, ennbsp;ik belove u , is het dat God inynen Zóón laet levennbsp;Jot zynen behoorlyken ouderdom , zoo zoude iknbsp;blyde zyn dat zy te saemen in den Houwelykennbsp;Riaei gevoegd wierden , en is’t dat God my zoo langnbsp;laet leven , ik belove u dat mynen Zoon geen ander wyf hebben zal dan uwe Dogter.

De Koningïnne deze woorden hoorende , stond verbaest, en zeyde : Elaes Heer Koning ! om Godsnbsp;vville doet ons genade; en denkt niet dat ik ennbsp;mynen man zoo.vermetelyk zyn , dat wy het u ge-gezeyd hebben , op dal gy haer nemen zoud vóórnbsp;Uwen Zóón , maer alleenlyk vóór eenigen Heernbsp;van uwe Baronne , zulk eenen als u goeddunkennbsp;zal ^ want gy zoud ons al te véél eere newjzen datnbsp;gy haer gaeft uwen Zóón.

Den Koning zig excuzeérende blééf by zynop-«et, en zeyde : dal al'* geen hy gezyd had vóór vast

Eene schoone Historie

hieiti, en onwederroepelyk « en dat hj dat zoo verstond en begeerde dat zynen Zoon met haerzounbsp;trouwen op behoorlyken tyd , gn dat Hy dit hieldnbsp;vóór de onderlrouw. Als den Koning deze en diei-gelyke wóórden gesproken had , nam hy zyn af-scheyd van den Koning en de Koninginne van Spa-gnien , en de Koninginne wilde met haeien man ,nbsp;en met meestalle de Edel'lieden den Koning vannbsp;Vraakryk uytgely doen tot Parys toe, om de Koninginne zyne h’iysvrouwe aldaer te bezoeken ,nbsp;maer den Koning van Vranl^ryk overpeyzende hoenbsp;en op wat maniere de Spagniaerden weder mogtenbsp;tot rebellie verwekt worden door de vrienden , vannbsp;die , de welke hy had doen .sterven , oordeeldenbsp;(jverzulks dat het geraedzaemer zoude wezen datnbsp;zy in hun Ryk zoude blyven om alle oaheylen tenbsp;voorkomen, en dat zy wel op hun hoede zoudennbsp;moetén wezen.

Voords belaste hy hun datzy den armen zoowel goed regt zouden doen als de ryken , en dat zynbsp;God zoude vreezeh . dienen en beminnen, wantnbsp;dat hun alle goed van hem moest koómen. Tennbsp;lesten beval hy hun den staetvan onze Moeder denbsp;H. Kej-k, en de arme de welke zyn de litmaeten onsnbsp;Heere . daj zy wel toezien zoude dal die niet verdrukt wierden , en dat God hun zoude helpen.nbsp;Naer dit schoon onderwys nam den Koning vannbsp;Vrankryk oorlof van den Koning en de Koninginnenbsp;van Spagnien , de welke niet deéden dan weenennbsp;cn zugten.

En naer dat zy hunne droefheyd een weynigge-maetigd hadde , schonken zy kostelyke prezenien en ryke giften aen de Fransche Ridders , Officieren en Soldaeten , en alzoo trok den Koning vannbsp;Vrankryk met alle zyn volk wederom.naer hu^,nbsp;en als zy te Parys kwamen wierden zy eerlyk ennbsp;met groote vreugd ingehaelt en ontfangen, en dienbsp;feest duerde acht dagen lang . en daer naer namnbsp;eenider oorlof van den Koning die hun wel ,,tenbsp;yreden liet naer huys trekken,

van jan van Parys.

Hoc'den Koning van Vrankryk gestorven zynde he~ weent wierd , niet alleen dóór geheel Vrankryk ,nbsp;ma^r ook dóór gansch het Koningryk van Spagnien.

aer dat den Koning van Vrankryk den Koning van Spagnien aldus in zyn Ryk hersteld , en viernbsp;of vyf jaerenin plaisier en vrolykheyd zonder oórlognbsp;doórgebragt hadde , kwam hy te sterven , het welknbsp;. groote schaede was vóór het Land , en daer wierdnbsp;grooten rouw bedreven over het geheel Koningryknbsp;öiaer bezonderlyk van de Koninginne, die hemnbsp;zeer lief had .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Daer haer wierd zyn lichaem gebalzemt met kostelyken Balzem , en alzoo met groote statienbsp;in’t graf geleyd , en de uytvaerd wierd gedaennbsp;Oae behooren.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

De Koninginne zeer w^s e» verstandig zynde Ham op haer’t Uyk te regeéren , om dat haerennbsp;2oón nog jong was, en zy. regeérde dat wel ennbsp;Christelyk in peys en vrede. En vyeynigen tyddaernbsp;öaer wierd JAN haeren Zoon Koning gekroontmetnbsp;. groote pragt en solemnitëyt , waeröm dat’er grootenbsp;Vreugd en blydschap wierd bedreéyen door hetnbsp;ganschLand.

¦ Den Koning van Spagnien deêze onspreekelyke ' tyding gekregen hebbende , was niet alleen zeernbsp;droevig , maer ook zyne huysvrouw en zyne dogger, met meest alle de Edel lieden van dic land ,nbsp;Om het verlies van zoo goeden Koning daer zy allenbsp;: hunne hoop en hun betrouwen opgesteld hadden.nbsp;quot;Den Koning van Spagnien deed in alle de kerken en de kloosters gebeden storten , missen doennbsp;en andere godvrugtige werken, tot laevenis vannbsp;de ziel van den overleden Koning van Vrankryk ,nbsp;eti dat zyn geheel Ryk door, en zy droegen eennbsp;heel jaey: lang den' rouw.

Mene schoons Historie

Hoe den Koning vanspagnien oud beginnende te worden y besloót zyn dogter ten hnuwelyk te geéven oen eenen wyzen en verstandigen Prins.

I aer dat

seérd was , begonst ae aogier van oen Koning van Spagniên zoodaenigtoe-te-neémen inde deugdennbsp;geleerdheyd , dat zy bynae allé taelen konde spreken, en men vond in het gansch Rykgeen schoonden , bevallyker, nog wyzer dogter als zy.

Den vader en de moeder oud beginnende te worden , en anders geen kinderen hebbende , dag-len in hun zelven dat het zeer goed zoude wezennbsp;tot welvaert van het ryk , dat zy hun dogter tennbsp;houwelyk besteden aen eenen wyzen en verstan-digen Prins , die capabel was om het ryk te re-geéren nae hun dood , aengezien hunne dogte?nbsp;nu al ruym vyftien jaerenoud was.

van jan van Parys. nbsp;nbsp;nbsp;17

Om die reden en tot dien eynde , verspr'feyde zy dre tyding door geheel het Christenryk , zoo datnbsp;die tyding ten leste kwam aen de oore des koningsnbsp;van Engeland, die doen ter tyd weduwenaer was.

Hoe den honing fan Engeland door zyne Ambassadeurs de dogter van den honing van spagnien dedamp; ten Homvelyk verzoeken , en hoe zynen Gevolmag-tigden met haer ondertrouw dééd in zynen naem.nbsp;Den Koning van Engeland deze maere gehoort,nbsp;en verstaen hebbende over de wyshyd, schoonhyd,nbsp;en de welgemanierdheyd van de dogter van dennbsp;Koning van Spagnien, dagt in zig zelven dat hynbsp;haer wel vóór zyn toekomende huysvronw zoudenbsp;begeêren. Om deé^e zaeken wille zond hy innbsp;Spagnien een schoon gezelschap van zyn Baen^-der-neeren en lliddera in Ambassade , om dè dogter ten houwelyk te verzoeken.

En de voórzeyde Ambassadeurs gaeven schoone presenten aen den Koning en de Koninginne , denbsp;Dogter, de Baender^heeren, en de Ridders vannbsp;Spagnien, om die te trekken tot hugnen wille ,nbsp;,en zy deden zoo véél by den Koning en de Koninginne , dat de dogter hun toegestaen wierd. Waernbsp;af de dogter niet te vrede was , om dat mennbsp;haer gezeyd' had dat den Koning van Engeland zeernbsp;oud was, maer om de liefde van haer ouders durfdenbsp;zy daer niet tegen zeggen. Het houwelyk wierdnbsp;alsdan gesloten dóór de Gevolmagtigde. Den graefnbsp;van Mancestre gaf haer de ondertrouw in den naeinnbsp;van den Koning, waarvan de Engelschezeer blydenbsp;waeren , en zy hielden daerom groote feest, ennbsp;zy schonken schoone juweelen aen hunne nieuwenbsp;Vrouwe , en de jongvrouwen , en ten eynde vannbsp;acht dagen wilde zy weder keeren, om hunnen Koning van alles raport te doen wat zy besloten hadden , en den tyd wierd vastgesteld , wanneer mennbsp;trouwen zoude. Zy beloofden tegen dien tydnbsp;hunnen Koning te brengen , om hel houwelyk te

%

Eene sckoone Historie

voltrekken , en zy namen oórlöf aen malkanderen en de Engelsche Ambassadeurs reysden vrolyk ennbsp;welgemoed uyt Spagnien naer buys , daer zy welnbsp;onthaelt wierden van hunnen Koning.

Hoeden Eoning van Engeland met een groot gevolg van Edel lieden te scheep ging om zyn Houwelyknbsp;te voltrekken , en in Nor mandien landenbsp;met 400 Peérden.

Ah de Ambassadeurs van hunnen Koning wel onl~ haelt, en hun raport gedaen hadden , was dennbsp;Koning zoo -blyde , om zyn aenstaende Houwelyknbsp;dat hy geboód dat men in agt dagen geen Winkelsnbsp;openen zoude , maer alle vteugd bedryven.

Hier-en-tusschen dede den Koning dóór gansch Londen groote gereedschap maken om die te trouwen , die alreede zyn hert verwonnen hadde, ennbsp;emdat men,in zyne Landen niet véél Goude oft

van jan van Parys nbsp;nbsp;nbsp;19

Zilvere Laken vond, zoo dagt hy, dat hy te Parys zoude passeren om hem daer van alles te vóórzien wat hem noodig was.

Hierom trok hy met een groot gezelschap van 'brave Kavaliers te Scheép , en kwaemen over innbsp;Normandien , daer den Koning van Engeland lande met wel vier honderd Peêrden , toegemaekt nanbsp;de mode van dien Lande , en hy reysde*zoo langenbsp;tot dathy tot Parys kwam, daer den jongen Koning van Vrankryk in den ouderdom van i8 of on-,nbsp;trent de 20 jaeren met zyn Moeder regeérde.

Hoe de Koninginne van Vrankryk den koning van Engeland praglig dede' inhaeUa, en heerlyknbsp;tracteérde.

j\.ls 3e Koninginne hoorde dat den Koning van Engeland na Parys kwam , zond zy hem te gemoetnbsp;alle de Baender-heeren ende Borgers van Parys ,nbsp;in schoone ordonnantie. Op dien dag was dennbsp;jongen Koning van Vrankryk niet in Parys, maernbsp;hy was gaen jaegen in den Bosch van Ardennen.

Als den Koning van Engeland terwylen in Parys hy de Koninginne gekomen was, wlerd hy van haecnbsp;eerlyk ontfangen en vyel getracleérd; en terwylennbsp;zy aen de Tafel zaten, verklaerde den Koning van.nbsp;Engeland aen de Koninginne van Vrankryk de reden , en waerom hy dóór Vrankryk kwam gereystnbsp;met zoo grooten treyn , en daer wieid den tyde vannbsp;de maeltyd bynae anders niet gesproken als vannbsp;ijn aenstaende Houwelyk met de Dogter van dennbsp;Koning van Spagnien , en hy stoefte wonderlyknbsp;op de schoonhyd en goede gratiën van zyn toekomende Ruysvrouw.

Naer den eéten kwaemen de Muzikanten en de Speél-lieden , en men begon te dansen en véélnbsp;Vreugd te bedryven , en den Koning van EngeUndnbsp;Was in groot verlangen om dien jongen Koning vannbsp;Vrankryk te zien , maer hy kwam niet, en naer dat

Eene schoone Historie

®y véél tydsin plaizier en vrolykheyd doórgebrast hadden , nam den Koning van Engeland zyn af-scheyd van de Koninginne , en trok met zyn volknbsp;-wederom wech , en als hy uyt Parys vertrokkennbsp;was en als de Koninginne in haeren Hof wandelde , viel haer in hoe haeren Man haer gezjd hadnbsp;als hy wederom uyt Spagnien gekoómen was , datnbsp;hy beloóft hadde zynen Zóón te geven aen de dog-ler van den Koning van Spagnien , overzulks zynbsp;haeren Zoon daer wel meéde getrouwt willendenbsp;zien, dééd de Hertogen van Orleans en van Bourbon haelen , die met haeren Man in Spagnien gewéést hadden , en vertelde hun haer begeerte.

De Hertogen den wil en de begeêtte van de Koninginne versfaen hebbende , zeyde dat zy niet anders wenschten tot welvaert van hun Vaderlandnbsp;^overzitlks dat’ec niet diende op geslaepen tenbsp;worden ., en zy trokken aenstonds nne den boschnbsp;van Ardennen , om den Koning die blyde maere tenbsp;^raegen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Als zy te santen ’snagts in den bosch kwamen vonden ty den jongen Koning in zyn bedde liggennbsp;alaepen : doch zy deéde'n hem aenstonds wekkennbsp;en verheelden hem de corzaek van hun komstenbsp;en als den Koning versfaen hadde den wil ennbsp;iiegeêrte van zyn Moeder ., was hy zeer blydenbsp;en bezonderlyk als by hoorde verhaelen en uytleg-gen alle haere deugden , talenten , en haeré uyt-nemende schoonheyd , en hoe hy in zynkindshydnbsp;daer aen verlóófd was ; hy alle deéze zaeken ry-pelyk overwegende besloót eyndelyk den Koningnbsp;van Engeland in zyn vóórnemen te verhinderen ,nbsp;om zelver te geraeken aen de dogter van den Koning van Spagnien , daer hy aen verloóft was vannbsp;over de 15 jaeren.

’s Morgens heel vroeg gaf den jongen Koning order dat alle zyn Princen , (ïraeven , en alle zynnbsp;Edelmannen die in zyn Ryk waeren, aenstondsnbsp;©p het pragtigste zoude verscbynen , op een zeker

van fan van Paryt. nbsp;nbsp;nbsp;2F'

plaMse ontrent Parjs , met alle hunne be^mde oofc wel uyt gedorst met hunne beste Livrjen, en ter-wyle was hy stil met die twee voóroooaide Hertog©nbsp;na Parys gereden om zyn Moeder le veihaelen zynnbsp;meyninge , en te hooren wat haer daer van dagt.

Terwylen den Koning alles overlegde hoe hyhet best doen zoude aengaende zyn Houwelyk , ver-gaederde terwylen meest alle den Adel van zynnbsp;Land, heel stille , op de plaetze die hun den Kó^nbsp;ning gesteld hade.

Hae den honing van vranhryh Raed hield over »yia aenstaende Houwelyk , en hoe hy hem gereednbsp;maekte om naer spagnien te trekken,

Tien Koning van Vrankryk niet zoekende gezien te weézen van den Koning van Engeland of zynnbsp;Domesliken , was daerom ’smorgends heel vroegnbsp;by zyne Moeder gekoómen , en deed aenstondsnbsp;zynen raed vergaederen, en zejde tot hun, en zynenbsp;Moeder . hoe hy van zin was nae Spagnien te ryzennbsp;met een groot gevolg van Edel-lieden , onbekendnbsp;in stilte zonder iemands weet , om aldaer onbekend tegaen zien zyn langbeloófde en toekomend»nbsp;hnysvrouw, en of zy ook zoo schoon, en met dus-daenige talenten vercierd waa gt; en ïoo nier, soo

Etne schoon Historie

wilde hy den Koning van Engeland met haer laete trouwen , enhy zeyde voorde», dat by wilde verkleed ia een verborgen habyt, met eenen grootennbsp;Staet van Edel-lieden , dóór eenen anderen wechnbsp;vertrekken nae Spagnien met alle zyne Proviandwagens en andere noodzaekelykheyd.

Zyne Moederen de Raeds-heeren deze woorden hoerende , viraeren blyde , en preézen hem groo-telyks . en zeyde dat zy hem geld en goed genoegnbsp;zouden medegeèven , overzulks dat hymet grootenbsp;pragt en triumphe zoude nae Spagnien trekken ,nbsp;gelyk zynén Vader èertyds gedaen hadde , doennbsp;hy de rebelleérende Spagniaerden ging dwingennbsp;hunnen wettigen Koning te gehoorzaemen.

Zyne Moeder zeyde yoordier , dat hy niet met geweld van wapenen , maer met liefde , en dóórnbsp;zyn goed Gomportement moest zien het hert vannbsp;zyn beminde te winnen , overzulks dat hy onderwegen , of zelf in Spagnien den Koning van Engeland , of iems^nd van zyn volk geen injurie ofnbsp;eenig ongelyk mogt aendoen , veel min onvoorziens overvallen en verslaegen ; want dat hem ditnbsp;niet tot eer, maer tot schande zoude diénen.

Den jongen Koning beloófde aende Raedsheeren en zyn Moeder hun in alles te gehoorzaemen; ennbsp;doen ordonnéerden zy dat den jongen Koning dennbsp;Koning van Engeland niet zien of spreéken zoude,nbsp;dan onbekend , en onder eenen anderen naemnbsp;en gewaed ; en zy deéden de schoonste Goude ennbsp;Zilvere Lakens . en andere kosteljkejuweelen ennbsp;Moodzakelykheden die tot zynen pragligen en pu-blieken intrede dienstig waeren nae Spagnien voeren , en zy gaven order dat men den Knoing vannbsp;Engeland op; zyn reys onderwegen 7 of 8 dagennbsp;op zoude houden , en terwylen maekte zich dennbsp;koning van Vrankryk gereed om te reyzen.

De koninginne dede openen alle des konings schatte, die wonderlyk groot waeren , wanthynbsp;hadde noyt Oorlogen gehad als in Spagnien , daei-

van fan van Parys, nbsp;nbsp;nbsp;2S

om wierden daer f'evonden grooie en overvloedige schatten en rjke Juweelen , de welke hy nam ,nbsp;om met hem te voeren,

Den Hertog van Orleans hadden last om de gereedschap te maeken van ’t'gene dat’er van noode was, hy nam honderd van de heerlykste Baender-heeren van den huyze des Könings die van zynennbsp;ouderdom waeren , en honderd zeer schopne jongenbsp;Pagien r en den Hertog van Orleans deéde klee-den met dusdanige Livry als hem best dagt te werennbsp;Den Koning keerde weder in ’t bosch van Ardennen , en commandeérde aen den Hertog vannbsp;Orleans dat hy zya nytersie best zoude doen om alles sito veêrdig te maeken , en dat iiy zoo haestnbsp;als de Baender-heeren gemonteerd waeren , metnbsp;hun by hem zoude komen inden bosch van Ardenennbsp;De Hertogen van Orleans en van Bourbon , dienbsp;den last hadden, deden gereed maeken twee duy-zend mannen van de meeste van het Kyk , en viernbsp;duyzend Archiers of Schutters, met de Scbild-knegten en Pagien , om te hewaeren en te geleydennbsp;het groot getal van de Coffers en Bagagie-wagens,nbsp;want daer in wierden geleyd de goude en de zil-vere lakens , en ontellyken rykdom, en hy déédnbsp;met de voórschreéve wagens mpde leyden , Kleer-maekers, en borduer-werkers, die anders nietnbsp;deden dan kleedercn make op allerhande cianiere,nbsp;De Konlnginne hield den koning van Engelandnbsp;in . en omtrent Parys zoo zybestkónde, om hemnbsp;m den draey te houden tot dat hoeren zóón gereednbsp;was, den welken terwylen deed in alle de winkelsnbsp;van Parys zoeken na schoone en kostelyke goudenbsp;en zilvere lakens , maer zy vonden ’er w^Jhig® »nbsp;want den koning van Vrankryk hadde deéze meestnbsp;al doen opkoopen daer de Engélsche af verwonderd waeren , dat in zulk eep stad als parys, zoonbsp;weynige goude lakens waeren.

Hier-en-lusschen was den koning van Vrankryk

Sereed om te vertrekken , enzy reysde met benden e een dpór d’een plaeis, d’ander door een ander»

Zem schoons Historie

,Hoe de honderd Ridders, met de Pagien {gt;oór den^ honing van ^rankryk kwaemen te órdenen ,nbsp;en hoe zy met hem in schoont ordonnantienbsp;wich reysden.

honderd Baender-heeren , en de honderd Pagien kwraemenin schooon ordonnantie vóór dennbsp;honing te Ardenen, leer fraey gekleed merFlu-weel, geboord lomdom met lanter Goud, en denbsp;wambassen waeren van fyn karmozyn satyn, Zynbsp;waeren wonderlyk schoon en wel loegerust ; maernbsp;Loven al was denkonii\g van Vrankryk hetschoou-sten, en den volmaeksten, want hy was een schoonnbsp;en een groot ma«.

Doen verbode hy van stonden aen zyn Tolk , dat zy niemand zeggen zouden wie hy was, dan datnbsp;hy hiet Jan van Parys , en dat hy eenen ryken borders Zóón was van die stede , en dat zyn Vadernbsp;hem agtergelaeten had groote rykdommen.

van jan van Parys nbsp;nbsp;nbsp;aS

Als den koningVan Vrankryk wisl darden ko-ning van Engeland wilde trekken dóór Orleans * zoo nam hy zynen weg dóór Beauhe , dóór denbsp;Estampes , en als hy hoorde dat den koning aen-kwam, zoo scheyde hy uyt Est'ampes , en reédenbsp;stil dóór Beaulse \ om den koning van Engelandnbsp;te verwagten , en het was op eenen dynsdag datnbsp;den koning hem deéde noemen Jan van Parys.

Hy reéde met zyn volk en met twee honderd grou-we peéiden door eenen weg, en zyn heir door eenen anderen weg , opdat den koning hun nietnbsp;gewaer zoude worden, en het heir geleyde denbsp;wagens en de schatten , en zy hadde alle dagennbsp;tydinge van malkanderen.

Den koning van Engeland trok uyt Estatnpes , en hy reéde wel sterkelyk : doen zeyde hem zynnbsp;Ridders, dat’ervoor hun was eenen grooien hoopnbsp;schoon en uyfgeleézen volK, wel uytgerust, Doennbsp;deéde den koning van Engeland een van zyn Herauten gaen, om te onderzoeken wie de» Heerenbsp;was van dién schoonén hoop , en dat men heihnbsp;groeten zoude van syneh *t wegeni

Hoe den honing van Engeland zynen Heraut zond by jan van Parys, en hoe hy van hem ont/angch wierd.

Als den Heraut van den Koning van Engeland den treyn van Jan van Parys agterhaeld htdde ,nbsp;stond hy verbaest , als hy zag die schoon en welnbsp;geoeflende krygs-benden , op gelyke peêrden ry-den ih schoone ordonnantie. Hy meynden dat hetnbsp;Engelen waeren , en geen menschen, om dat hynbsp;nooyt desgelyks gezien ha’dde.

Hy nam eenen moed, en zeyde al bevend^ , God groet u Mynheeien , en den koning van Engeland mynen meester , die my volgt zend mytoi unbsp;om te weten wie den Hoofd-man is van dit schoonnbsp;gezelschap. Ennaerdatzy hem dien niet alleennbsp;genoemt ma'er ook geweézen hadden, stond hy

Eene sckoone Historie nóg meer verslaegen, niet wetende wat zeggennbsp;doch met eene groote eerbiedinge en reverentienbsp;Jenielde hy neder op de aerde voor Jan van parysnbsp;en zeyde : Hoog-geboren en magiigen Heer uwnbsp;genade moet weéten als dat den koning van Engeland mynen meester mytot ugezonden hééft, om.nbsp;te weétenwat volk dit is want hy is u zeer genaden , en hy zoudegeêrne inuwgezeldschap wezen.

Naer dat Jan van Parys hem zya verzoek toege-slaon en zynen naem bekend gemaekt hadde , trok den Heraut wederom wech, en vertelde aennbsp;zynen meester al wathy gehoort en gezien had , ennbsp;dat’ër waeren wel aoo peérden , alle van eendernbsp;hoogte , en van eender naire , en’t volk dat’er ópnbsp;zat, was allegaeder van eenen ouderdom , en opnbsp;eender manier gemonteérd, ]a tot de pagien toenbsp;waeren de schoonste lieden die ikooyt gezien had.nbsp;Ik heb hunnen meestervan uwen t* wegen gegroetnbsp;en hy hééft my gezeyd dat hy genaemd is Jan vannbsp;Parys , maer voorder heb ik hem niet durven vrae-gen. Hy is #ohderlyk fris en schoon boven allenbsp;de andere Heeren die hem vergezelschappen.

Hoe den honing van Engeland by jan van Parys kwam

en hoe hy minnelyh van hem oulfangen wierd.

j^aerdat den koning van Engeland van zynen Heraut verstaen hadde dat hy Jan van Parys moestnbsp;kennen aen èenen witten stok die hy in zyne handen droeg , zoo stelde hy zyn volk in Schoone ordonnantie , enhy gaf zyn peêrd de spoór , en hynbsp;reéde met een kleyn gevolg rasselyk door tot datnbsp;hy by Jan van Parys kwam , die hem zeer minne-lyk ontfing , en hem omhelzende , alle eer en respect béweés.

Oen koning van Engeland ziende alle dit schoon en uytgeleézen manschap zoo rykelyk gekleednbsp;stond verbaest. en zeyde : God geéve Jan vannbsp;Parys gelukkigen voórspoed; maer stoord u niet

van jan van Parys, nbsp;nbsp;nbsp;27

want ik den tittel niet wéét van uwe prindpaele heerlykheyd.

Heet koning ( zeyde Jan van parys ) gy wéét hem zeer wel , want Jin van Parys dat is mynennbsp;regten tittel. Maer waer reyuwe Majesteyd naenbsp;toe met u gezelschap ? Nae Spagnien om desnbsp;konings Dogter ten houwclyk te neémen , maetnbsp;zeyde den koning van Engeland waer reyst gynbsp;nae toe met zoo schoonen hoop volks , en vannbsp;wat staet of kwaliteyt is uw edelheyd ?

Jan van Parys antwoórden hem , dat hy was ee-nen ryken Borgers Zóón van parys , en dat zynen Vader hem groolerykdommenagtergelaeten hadde ,nbsp;en dat hy die ging verteèren al reyzende, en datnbsp;hy van zin was na Bordeaux te trekken , en eldersnbsp;daer het hem goed zoude’dunken, en zoo hy kondenbsp;dan zoude hy daer natr wederom véél ander vergaderen, Hoe vergaderen ( zeyde den koning ) voertnbsp;gy alle dien staet op uwe eygeh kosten? Ja (zeydenbsp;hy ) en ’t is zeer luttel vöór my, want mynen vadernbsp;hééft my zoodaenige rykdommen agiergelaeten ,nbsp;dat hetmy onmogelyk is die te Verteèren-

By mynder trouwe ( zeyde den koning ) gy zult haest ten eynde weézen , want daer is geeneo koning op de aerde , die zoodaenigen staet kan blyvennbsp;uytvoeren. Jan van Parys zeyde, dat hy hemnbsp;daejT niet mede bekommeren zoude , want dal hynbsp;op veéle plaetsen goed had liggen.

Den koning zeyde tot zyn volk ; Deézen znan i,s zot, dat hy alzoo agter land zyn goed gaet ver-tcéren. Heere zeyde zyn volk , hy hééft een zeernbsp;schoon weézen , en waere hy niet wys, hy zoudenbsp;mét kleyn geld zulk eenen hoop volk niet konnennbsp;vergaederen.

Als Jan van Parys aldus reéde met deii koning , van Engeland , en kwam tot Arsenay , zoo zeydenbsp;Jan van parys tot den koning van Engeland ; Heerenbsp;tvaer ’t zaeken dal hetu beliefde met ons Pavond^,nbsp;*e koómen eéten, wy zouden goeden ^ier maernbsp;hen. Den koning van Engeland bedankte hem

a8 nbsp;nbsp;nbsp;Eene seboone Historie

grootelyks « en als zy al discoureérende gekomen waeren by de voórnoemde stad , zoo ging een-iegelyk in zyn Herberg met zyn gezelschap.

Hoe den honing van Engeland in zyn Herberg ging en hoe hem jan van Parys van zyne spyze zond

A nbsp;nbsp;nbsp;vóór zyn avond maeltyd.

Ï.S Jan van parys in zyn Herberg gekomen was zoo was hy zeerbiyde . want hy was welvoorziennbsp;en d’avond-maeltyd bereyd, en daer was alderleynbsp;sóórten van wild-gebraed en ge vogelt , hy hadnbsp;véél volk in zynen dienst, die niet anders deédennbsp;als over land reyzen, om te vinden en te bekoó-men al hét geéne dat hun van noode was , zoo datnbsp;hun geenderley spys nogt drank ontbrak.

Den koning van Engeland deed zyn volk Ossen slaen, Hamels, en oude Hoenderen , gelyk zy vinden konden , en als het tyd was om i’avond-maelfyd te eélen , zoo deéde Jan van parys dennbsp;koning van Engeland draegen in groote Goudenbsp;Schotelen allerhande sóórten van spyze en koste-lyken Wyn , daet den koning en alle de Engel-sche af versteld stonden.

van jan van Parys.

Den koning dankte hun, en zat ter tafel om te eéten , terwylen dat dien kost wArmwras, wantnbsp;zyn eéten was niet gereed, Groote spraek hsddénbsp;den koning , en zyn volk van Jan van Parys.

Sommige zeyden ; hyis wel dwaes dat hy alzoo zyn geid verteêrd , hoé lang kan datduerenpnbsp;Andere zeyde.' hetschyntimmers een fraey, wysnbsp;en verstandig man te weézen , om zyne rekeningenbsp;kwaelyk Ie maeken. Maer ( zeyde de andere )nbsp;ik verwonderde my grootelyks over zyne onuytspre-kelyke genereusneyd die hy bewyst , want hynbsp;maekt niet meer werks van den koning, dan vannbsp;zyns gelyke.

Den koning zeer verwonderd zynde, vraegde waer hy die provizie zoo haest gevonden hadde ,nbsp;die hy hem gezonden hadde , en wat een keuken-weérdhy hadde? Het is kwaelyk om te gelooven «nbsp;noglans is’teen schoon tyds-kortinge in zyn gezeUnbsp;schap te weézen . God geéve dat hy onzen wegnbsp;reyze. Zeker Engelsch-man zeyde , zoo doet hynbsp;. ook tot Bordeanx toe, zoo hy zegt,

Den koning daerooi zeer nlyde zynde , en niet hebbende op zyn tafel dat presentabel was, omnbsp;' Jan van Parys in tegendeel te vereeren , deédebemnbsp;- met zyn haender-heeren bedanken en vraegen , ofnbsp;hy wilde koómen slaepen in zyn Herberg , wantnbsp;hy meyde dat hy het beste Logist hadde.

ffue den Koning van Engeland zyn Baendcr-heeren zond om jan van Parys te hedanhen van *t géénnbsp;hy hem gezonden hadde , en hoe hy by

A nbsp;nbsp;nbsp;bemin de Kerke kwam,

Ls de baenderhseren van den koning van Engeland kwamen aen ’t kwartier van jan van parys , vonden zy ’t al begraeven, en met hoornen besloten, en Schild waglen aen de poorten. Zy verwonderd zynde , vraegden wie hunnen heer was ?

Zy antwoorden dat Jan van parys hunnen Heer was, enzy rraegde wat zy kwaemen doen ? Zy

F ene schoonc Historie

antwoorden dat zy kwaemea van den konlng van Engeland , die hun gezonden hadde om Jan vannbsp;parys te bedanken van het geéne hy hem gezonden hadde , en dat zy hem geêrne spreken zuude.

Den schiivragt bragt hun binnen en als zy voor 't Legist van Jan van Parys kwaetnen , zonden zynbsp;ander wagters die de poorten bewaerden , aen denbsp;welke zy zeydede reden waerom zy kwaemen.

Doen ging den Officier van de wagt daer rapport over doen , en als hy weder- kwam , zeyde hy totnbsp;de Engelsche .* Mynheeren onzen Meester zit aennbsp;tafel, doch niet tegenstaenden, komt met mybin-nen , en als hy in de zael kwam viel by op zynnbsp;kniën, het welk de Engelsche ook deéden.

Als de Engelsche zaegen dat Jan van Parys alleen aen tafel zat, en zyn volk om hem , waeren zynbsp;zeer verwonderd. De zael was behangen met kos-telyke Tapyten , en den hemelen den vloer wasnbsp;bespreyd ; ook feesteérde hy de Engelsche wel ,nbsp;en deéde hun goeden ^ier, eneétendezoo discou-reérde hy met hun ; en als zy geeéten hadden ennbsp;de gratie gezeyd was, begonst men op alle sóórten van instrumenten te speélen.

Terwylen de Engelsche aen tafel zaten met de Ridders van Vrankryk , wierden zy wel gediendnbsp;van allerleye kostelyke sjjyzen en dianken , zoonbsp;dat zy verbaest stonden van alle de groote overvloe-digheyd , en bezonderlyk over ’t Goiide en Zilvernbsp;Servies dal’er was endaerzy mede gedient wierden.

Naer ’t eéten na'emen de Engelsche oorlof, en keerden weder tot hunnen koning, en zy vertelden hem al’t geénezygehoort en gezien hadden,nbsp;daer hy hoe langer hoe meer af verwonderd was ,nbsp;enzeydendat zy hem niet verlaeten zouden, zoonbsp;lang als hy hun wilden houden.

’s Morgeps als Jan van Parys in de Kerke kwam vond Ky voól hem een ryk pavillóen bereyd omnbsp;de Misse onder Ie hooren , de welke gedaen wierdnbsp;in uytmuntende schoon muziek. Den Koning van

van Jan van Parys. nbsp;nbsp;nbsp;it

Engeland dlt. hoerende kwam ook nae de kerke . en als. Jan van Parys hem zag, deéde hy hemnbsp;haelen, en alzoo hoorden zy te saemen onder hetnbsp;pavilioen met gemak het H. Sacriheie der Misse.nbsp;Het pavilioen was van binnen schoon om zien,nbsp;en de kussens die daer waeren, als ook hét §ie-racd van de Capelle.

Als de Misse gedaen was trok elk naezyn kwartier om te onibyten , en Jan van parys zond den koning van Engeland kostelyken warmen kost,nbsp;gelyk hy ’s avonds gedaen hadde. Daer naer zaten zy te peêrd , en reden te saemen tot Bordeauxnbsp;toe, daèr Jan van parys zyn logement wedergereed en vóórzien vond met alles dat’er noodig wasnbsp;en elke maeltjd die hy deéde zond hy den Koning van Engeland zyn portie, die zig grootelyksnbsp;verwonderde over alle die kostelyke gereglen.

Hoeden Koning van Engeland en jan van Parys ie saemen reden, en hunne disefiurssen onderwege.

Faer naer als zy te saemen reéden over de eeno zyde Bordeaux, vraegde den koning van Engelandnbsp;aen Jan van parys of hy mede trok nae Bayonne ?nbsp;Hy ja geantwoórd hebbende , zoo vraegde den koning of hy meéde in Spagnlen wilden trekken P,nbsp;Jan van parys antMoórde ; misschien zal ’t zoo zynnbsp;vvant komt hetmy in den zin , dan zal ik het volbrengen als ’t God belieft, want niemand andersnbsp;ben ik onderworpen ( naest God ) dan mynen staelnbsp;of wil, want om geenen mensch die lééft zal iknbsp;doen dan nae mynen wille.

Den Koning zeyde ; ik^ vrees is ’t dat gy lang lééft , dat gy misschien niet dan te haest zult gevoelen wat dat de armoede is , hy aldien gy uwennbsp;*laet niet verandert. Jan van parys zeyde dat hynbsp;öieer goed hadde als hy in dusdaenigen slaet kon-de verteéren.

Eene schoone Historie

Den Koning zjn volk beziende begonst fe lachen en dagt in zig zelven dat den keèrel gek was, ennbsp;terwylen zy deéze en diergelyke wóórden sprae^nbsp;ken , begonst het te regenen. Jan van parys ennbsp;zyn volk dit ziende, deéden ban mantels aen, ennbsp;de reys kappen op.

Den Koning dit ziende, zayde ; myn Vrienden gy lieden hebt goede kleederen om van den regennbsp;nevryd te wezen, de welke zeer goed zyn om uwenbsp;besté kleederen te solveéren , en wy moeten metnbsp;groote misserte deschaede en ongemakken van dennbsp;regen onderstaen. Jan van parys zeyde ; Heernbsp;gy die eenen Koning zyt, moest uw volk doen buy-ven draegen om hun te dekken vóór den regen.

ÜQii Koning dit hooiende , zeyde al lachende; voórwaer myn Vriend men zoude moeten hebbennbsp;véél Oliphanten , om zoo veel huyven te draegen.

Terwyl den Koning aldus dóór den regen reéd, zeyde hy tot zyn volk : wat dunkt u van diennbsp;verkwister van zyn Vaders goed , dunkt u niet datnbsp;by zot 18 ?, Zyn lleeren antwoórden; Het is een

van jan van Parys. nbsp;nbsp;nbsp;33

vermaekelyke lyd-korfihge by hem te zyn , want liy doet ons veel deugden , en wy brengen den tydnbsp;met plaizierdoór. God gal dat hymet u wilde tenbsp;bruyloft gaen., uwen slaet zoude grootelyks hiernbsp;dóór verheerlykt worden; wantzyzullen zeer netnbsp;en proper verscheyi.en in Spagnienmet httn nieu-.nbsp;we kleederen , en wy zeer slegt ; want ons klee-dereii zullen allegader gekrompen en gepelkt weé-zen van den regen.

Als den Koning aldus met zyn volk den heelen dag dóór den regen gereden hadde, trokken zynbsp;'s avouds met hun nat gat in een slegt kwartiernbsp;tiaer niet véél te krygen was , maer Jan van parysnbsp;vóórzag hun van al wat hun noodig was.

Dat waer al-te-mael wel, zeyde den Koning , ïnaer het zoude vóór my een groote schande weé-zen als den Koning van Spagnien dat hoorde, datnbsp;ik dit volk in Vrankryk gelyk als opgeraept hadnbsp;tot vergrooting van mynen treyn.

//oc dal in 't passeéren van een hleyn Eivier véél van des Konings volk verdronken , en koe Jan vannbsp;Parys met zy n volk daer stoutelyh overgir.g.

l_Aes andcrdags kwaemen zy te Bayonne , en van daer vertrekkende , vónden zy onderwegen c-eanbsp;Rivier , en alzoo den Koning van Engeland pietnbsp;Zyn volk voor was . begonstenzy eerst de Rivier tenbsp;passeéren , en daer verdronken ’er meer dan zestignbsp;die kwaelyk opgezeten waeren , waer af den Koning zeer verschrikt was.

Terwylen den Koning groot misbaer maekte over het verlies van zyn volk.kwam Jan van Parysnbsp;aen de Rivier , en zoo deéde zyn volk een vóórnbsp;een te peêrd daer dóór passeéren , en zoo pas-seérden zy allegaeder de Rivier zonder eenen mannbsp;te verliezen.

Den koning dit ziende , was verwonderd , en C

Eerie schoone Historie

ïeyde tot Jan van Parys dat hy gelukkig geschap-peért was, en hy antwoorden den koning dat hy verwondert was , aengezien hy zoo ryk en zoo mag-tig was , dat hy niet een briig dééd meéde voerennbsp;om zyn volk over te laeten passeéren-

Als den koning aldus met groeten hangst en verlies de fiivier gepasseért was, reed hy met zyn vi lk dapper dóór om den regens wil. En Jan vannbsp;Parys lachte in zich zelven, om dat hy met zynnbsp;volk gedekt was vóór den regen, en hy vraegdenbsp;aen den koning of hy met hem een weynig wildenbsp;gaen jaegen ? den koning zig excuseérende omnbsp;den regen, reéde dapper door tot dat zy aen eennbsp;herberg kwaemen , en daer bieéven zy dry dagennbsp;stil liggen om hup uyt te rusten.

Als den koning daernaer wederom met Jan van parys op de baen was , vraegde hy hem om watnbsp;reden hy in .Spagnien kwam ? hy antwoórde : datnbsp;het ontrent vyfrien jaeren geleden was , dat zynennbsp;Heer Vader daer had komen jaegen , en dat hynbsp;eer hy uyt Spagnlen trok, daer eenstriksken ge-leyd nadde om een Ende te vangen , en dat hy nunbsp;kwam om te zien of die Ende gevangen was.

By mynder trouwen zeyde den koning al lachende , gy zyt eenen grooten lief-hebber van de jagt, aengezien gy zoo verre komt om 't Wild tenbsp;roeken , dat in uw Land menlgvuidigeren gemak-kelyker om krygen is. Gy weet de reden daer nietnbsp;af, zegde hy.

Den koning nog zyn volk wisten niet wat hy daer meéde zeggen wilden en dserom lachten zy ,nbsp;en sommige zeyden dat hy zot was; en als zy bynbsp;de Stad Burgos kwaemen , daer oen koning vannbsp;SpJgnién zyn hof hield , vraegde den koning aennbsp;Jan van parys of hy hem wilde aen hem verhaerennbsp;met alle zyn volk, hy zoude hem een grooie sonimenbsp;gelds geven , en bok laeten zien een schoon vergadering van vrouwen en Heeren. Hy antwoórde datnbsp;hy dat niet denken moest, want dat hy dat nooytnbsp;doen xoude , aengezien hy meer geld had dan hy,

van jan van Parys. nbsp;nbsp;nbsp;35

overzulks dat hy syn geld niet noodig had.

Den koning ait hoorende was zeer droevig lt; om dat dekleederen van hem en zyn volk zeerslegtnbsp;gestelt waeren dóór den regen , en om dat Jan vannbsp;parys met zyn volk excellent schoon gemouteéitnbsp;en onbeschaedigt was van den regen , overzulksnbsp;hy vreesde confues te vallen, en versmaed te worden van zyn Beminde , by-aldien Jan van parysnbsp;ook ten Hove kwam ; en of hy hem daer nae vraeg-deolieniet, hy kréégaltyd een slegt bescheed.

Als zy wederom den heelen dag te saemen gereden hadden, logeerden zy s’ avonds wederom na gewoonte , en des anderdags zeyde Jan van parysnbsp;tot den koning dat hy nae hem niet wagfen moest,nbsp;aengezien hy van zin was daer den heelen dag tenbsp;blyven.

Den Koning dit hoorende trok van daer op eenen zaterdag, en de bruyloft moest gehouden wordennbsp;'s maendags daer aen volgende. Den koning reédnbsp;dusdaenig dóór dat hy den zelven dag te Burgosnbsp;kwam , daer hy met groote eere ingehaeld en ont-fangen wierd.

ffoe den 1lt;onin^ van Engdand Ie Burgos ingehaeld

Azynde- , ecrlyk ontvangen -wierd.

Is den Koning van Engeland tegen den avond zynen pufalieken intrede gedaen hadde in Burgos ,nbsp;zoo bragt menhem in het hof by den koning en denbsp;koninginne van Spagnien die hem zeer minnelyknbsp;ontlongen ; nog was daer doen ter tyd gekoómennbsp;den koning en de koninginne vanArrangon, vannbsp;Portugael, en van Navarre, en meer andere prin-cen en Graeven Vrouwen en Jouffrouwen, om denbsp;Bruyloft by te woonen , die hem allegaeder grootenbsp;eeebewezen.

Maer de Dogter van den koning van Spagnie» hem nauwkeurig beziende , wierd droevig om datnbsp;hy zoo oud was , en werlschte hem twintig jaerennbsp;jonger te weézen. ^

36 nbsp;nbsp;nbsp;Eene schoont Historic

Terwj’Ien men in’t hof beaig was met alderley vreugd Ie bedryvenovcrde komste van den koningnbsp;van Engeland . was Jan vanparys ’s Zondags metnbsp;zyn voik geaniveért in een klyn stedeken, tweenbsp;naylen van Curgos, hy wist wel dat s’ anderdags dènbsp;Bruyloft zouden gehouden worden , en om daer innbsp;tyds te weézen , zoo zond hy twee herauten metnbsp;5oo Ruyters om den koning van Spagnien legistnbsp;te verzoeken vnór hem en zyn Volk,

kV

Hoe de Herauten als zy hy de poortehwaemcn , al' leen in de stad gingen met twee Dienaars , dienbsp;gekleed vvaeren op dezelve manierc gelyk zy.

twee Herauten waeren dusdaenig gekleed en de peèrde gemonteerd al of het koningen geweest hadden , en als zy aldus by de stad kwae-men i deden zy de vyf honderd ruyters die zy hynbsp;hun hadden, voor de poorten blyven, en leydennbsp;rnel hun elk een pagie , de welke gekleed waerennbsp;in fyn violet Fluweel , en de peêrden van ge-lyken.

. Als zy aldus in de Sladaen ’t Paleys van den ko-

37

_____, nbsp;nbsp;nbsp;- - koninf» te

spreéken. De diehaers van’t hof vroegen wie zy waeren ? Zy antwoorden dat zy dienaers waerennbsp;van Jan van Parys, en dat ay hun zond om dennbsp;koning van Spagnlen ecnige zaeken te kennen tenbsp;geven,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Het welk den koning geboodschapt wicrd ter-¦wylen hy over tafel zat met alle zyne Heeren,

Den konirg gehoort hebbende boe en op wat manier de Herauten gekleed en gemonteerd waeren , wasnbsp;nieuwsgierig om hun te zien. en daerom geboodnbsp;hy dat men hun wat aen den klap zoude houden ,nbsp;tot dat de maeltyd gedaea was , en dan zoude hynbsp;hun audiëntie geven.

Hoe den koning van Engeland over tafel zittende , yerhaelde aen den Koning en de Koningin van Spag~nbsp;nien niet alleen hoe en op wat manier hy onderwegen var* jan van Parys getractcert wai ;nbsp;maer ook aengaende zyne groole pmgt,nbsp;en de wondere avoniueren die hynbsp;met hem op den weg gehad had.nbsp;Terwyleude Koningnn èn de Koninginnen bezignbsp;waeren met eten , en terwyle de Herouten metnbsp;groote verduldigheyd de komste van den Koningnbsp;van Spagniè'n waren verwagtende , zoo verhaéldenbsp;den Koning van Engeland hoe den Heere van dezenbsp;Herauten eenen ryken Borgers Zóón was vannbsp;Parys , en dat zynen vader hem wel groote goederen moest agtergelaeten hebben, aengezien hynbsp;eenen treyn voert zoo trots als den ryksten Koningnbsp;van de wereld!

En voorts vertelde hy hoe en op wat manier hy hem onderwege van zyn Tafel gezonde had, alderlynbsp;kostelyke spyzen en delicae'.en wjn . en dat opnbsp;dusdaenige manieren toebereyd ,als ik oyt geziennbsp;of geproeft hadde , en dat hy hem alzoo den hee-len weg getracieért en vry gehouden had. Voordsnbsp;aengaende de monteéringen van hem en zyn volk ,

38 nbsp;nbsp;nbsp;Eene 'schoone Historie

die was dusdaenig dat’er geenen Monarch in de wereld zoo kostelyk hééft, of zoo schoone manschapnbsp;of peèrden hééft. Voords aengaende het Serviesnbsp;daer hy en zyn volk mede gedient wierd , dat wasnbsp;van klaer Goud en Zilver, en dat hadde hy in zulke overvloedigheyd . dat zyn Servies alleen meernbsp;weêrd'was als ons koningryk.

Nu, raekende zyn Garden olie zynen treyn, dien bestond wel in ontrent dry honderd de schoonstenbsp;mans-persoonen die ik oyt gezien hcbbe , allega-der even oud, even fris, en even schoon gemon-teért; ik meynde als ik hun eerst zag dat het Engelen uyt den Hemel waeren.

De Koninginne en haer dogter dit hoerende waeren nieuwsgierig om Jan van Parys te zien, en,nbsp;het was om die reden dat zy den Koning smeekten,nbsp;op dat hy hem ter Bruyloft zoude nooden met zynnbsp;volk. Het welk hy hun beloofde.

Den Koning van Spagniën vraegde hoe , en hoe lang kan eenen Borgers Zóón dusdaenige pragtnbsp;voeren ? Bat heb ik hem onderwegen differente ry-zyn gevraegt(zeyde den Koning van Engeland)ennbsp;hy hééft my de eerste reyze geantwoórd . dat hy,nbsp;als zyn goed’verteêrt zoude weézen , dan wedernbsp;ander zoude gaen winnen , zoo hykonde. F.ndaernbsp;naer zeyde hy , dat hy geld en goed genoeg hadde,nbsp;meer dan hy verteêren konde, overzulks het schyntnbsp;dat hy zot is, want hy gaf daer onderwegen eenigenbsp;blyken van , eerst als ik met my n volk dóór den regen reéde , zeyde hy : dt^t ik myn volk moest doennbsp;huyven draegenom beschud te zyn voor den regennbsp;en ten tweeden als’er véél van ;nyn volk verdronkenbsp;in het passeéren van de Riviere , zeyde hy ;nbsp;Heere, gy die een magtig koning zyt, behoordenbsp;met u te doen voeren een brugge om die over denbsp;rivieren te leggen , dan zoude u volk daer gemak-kelyk konnen overpasseéren zonder te verdrinken.nbsp;En tenlaesten , ais ik hem vraegde waerom hyinnbsp;Spagniën gekoómen was, aniwoorde hy, dat hetnbsp;ontrent tS jaerengeleden was dat zyneo vader hier

van jnn van Parys. nbsp;nbsp;nbsp;3^

I warn jaegon en dat hy toen hier eenen strik ge-leyd had om een End-vogel te vangen', en dalhy nu kwam tm daei nae te' '/-ien. Wat dunkt u vannbsp;die proposten ? zyn dit wyze reden, of wat zyn hetnbsp;Al die dit hoorden begonsten te lachen , en de dog-ter van den Koning van Spagnien tieéi-e woordennbsp;rypelyk overwegende , zeyde dat dit minisieiieuze ,nbsp;en geen zotte woorden wacren , ovevzulks dal zynbsp;hem geêrne zoude zien en spreéken. ïs’aer ciat dennbsp;Kmiing van Engeland deéze en dicrgelyke redennbsp;van Jan van parys vertelt hadde, v. ierden de he-ranten uyt orden van den koning binnen geroepen.

Hoede Herauten van jan van Parxe tn de Zapt men hy den honing van Spagnien , en hoe zynbsp;van hem loghf. verzoeten vóór hunnennbsp;meesier en zyn volk

Als de Ilerauten in de zael kw.aemen viele.nzy den Koning van Spagniën te voet, en zy badennbsp;hem om een Logement dat bek wacrn en groot genoeg zoude weren vóór huniien fóeexter en zvrenbsp;volk, aengezien hy van zin was hem daereenigonnbsp;tyd op te houden , en de Rruylofi by fe woonen ,nbsp;indien ’t uwe Majesteyt belieft. Zeer geêrne rey-den den Koning, en hy deéde aenstonds zyuennbsp;Hof—meester met hun gaen, om bun de togemen*

Eene schoont Historie

ten te weyzen. En als by hun piaets loonde vodr dry honderd Peêrden, zeyden de Herauten dat hunnbsp;die piaets niet helpen konde.

Doen bragt hun den Hof-meester weder by den Koning , den welken hun vraegdeof hun logementnbsp;groot genoeg was ? Zy antwoorden , néén : wantnbsp;dat het wel tienmael zoo groot zoude moeten weé-zen. Wel hoe; zeydeden Koning, hebt gy meernbsp;dan 3oo Peêrden ? Ja wel tien duyzend zeyden denbsp;Herauten. Wy zullen wel al die huyzen moetennbsp;hebben van.de groote Kerk af, tot aen de poon toe

Hoe ( zeyde den Koning) het is meer dan ’t vier-flendeel van de Stad, nogtans niet tegenstaende, kan uwen Meester hem met geen minder piaets behelpen , ik zalze doènledig maeken tegen morgennbsp;vroeg, daer om iegt hem dat liy morgen heel vroegnbsp;belieft zynen intrede te doen , wv zullen b rn vei -wagten, want alle de jouffrouwen zyn in groot verlangen om hem te zien en te spreken.

Hier op naemen de Herauten oorlof van den Kn-ning, en zy zeyden dat zy zoude de Fouriers gaen haelen om de herberge heel vroeg k'aer te maeken,nbsp;Doet dat vryelyk (zeyde den Koning) en groet mynbsp;uwen Meester; en zegt dat hy vroeg oppast.

Naer dat de Herauten hun afscheyd genoómen hadden van den Koning, reéden zy ter poorten uytnbsp;daerzy deSoo Ruyters gelaeten hadden, en zy vertelden hun hoe zy in de stad gevaeren waeren , ennbsp;zoo rede zy Ie saemen wel gemoet nae het Stedeken daer hunnen Heer met de rest van zyn volknbsp;lag, en zy vertelden hem hoe /y gevaeren waeren.nbsp;Hy dit hoerende , gaf order om de trouoen d^e nognbsp;agter waeren te doen marcheren lot vóór de Stad.nbsp;en daer deéde hy hun vercieren cp het pragtigsie ,nbsp;zoo datzy den heelen dag bezig waeren zoo metnbsp;marcheren, als hun op-te-sclilkken.

van jan van Parys,

Hoc jan van parys de Herauten wederom in de Stad zond met ^ yj honderd mannen ; orn de Logementennbsp;gereed te macken vóór hem en zyn volk-

Naer dat de [lerauten hunnen Meester rapport gedaen hadden van al het géén dat zy in de Stadnbsp;gehoon en gezien hadden, en dat bezonderlyk vannbsp;de uytnemende schoonheyd van de Dogter van dennbsp;Koning van Spagnien, zond hy hun wederom innbsp;de stad met Soomannen, om de logementen ge-reet te maeken vóór hem en zyn volk.

Naer dat de Herauten met de 5oo mannen vertrokken waeren , vergaderde jan van Parys alle zyne baender-heeren , en hy gaf order hoe en opnbsp;wat manier elk zoude marcheéren met zyn volk ,nbsp;en naer dat hy de uere en den tyd tot den marchenbsp;vast gesteld hadrie, heeft hy alle zyn volk doenby-een verzaeuielen.

Aengaende de Bagagie-wagens en de soldaeten die de zelve convoyeérden , en die langs eenennbsp;anderen weg gemarcheért hadden om den koningnbsp;van Engeland en zyn volk te schouwen , deze déédnbsp;hy .alli-gader lykelyk vercieren en kostelyk mon-teéren.

Terwylen dit alles geschiede ; spraeken de ko-ningen en de koninginnen die tot de Bruyloft ge-koónien waeren niet anders dan van Jan van Parys, en de Vrouwen waeren in groot verlangen om h#mnbsp;te zien, en daerom badden zy den Koning dat hy alnbsp;de zey s^raeten zoude doen af-sluyten , op datnbsp;Jan van Parys parfors zoude moéten vóór by ’t Pa-leys passeéren , ’t welk geschiede. En teivvylennbsp;kwaemen de twee Herauten zeer triumphantelyk innbsp;de Stad gereden met hun Pagien zeer ryke !yk ge-ruonteért ; agfer hun volgden vyf honderd ïliddersnbsp;ailegadcr ook even kostelyk gemonteért.

Dé Koniugen en de Koninginnen het geloop van ’t volk hooiende, begaven hun in de vensters en de

Eene schoone Histone

bailconnen , en zj zagen de mensclien loopen met veél hoopen , en als de Fourier,' begonsten helnbsp;Paleys te genaeten , zoo was den K. ninquot; zeer curieus om te wcétcn of Jan van Pnrys in die bende wasnbsp;endaerom haestc lij hem om tegen hem ie sprekenbsp;gelyk gy in ’t vervolg hooreii zult.

Hoe de Fouriers in schoon ^ewaed passeerden voor het Paleys van den Koning von Spagnien ,

Dden welken hun willekom hiet.

en Koning van Spagnien ziende alle dééze Ridders zoo rykelyk gemonteért voórby zyn Paleysnbsp;reyden , hiet hun willekom , en vraegde hun waernbsp;Jan van Parys hunnen Heerwas? Zy antwoordennbsp;dat hy in de agterste bende was.

Den Koning vraegde hun wie zy waeren ? zy ant-woórde dat zy Fouriers waeren , en dat zy kwamen om de Logementen gereed te maeken vóór hemnbsp;en zyn volk. Als de Edel-lieden en de Vrouwennbsp;die daer waeren deéze antwoórde hoorden , ennbsp;zaegen alle dit volk stonden zy versteld. Dennbsp;Xoning van Spaegnipn zeyde tot den Koning vannbsp;Engeland : Hoe behoud Zoóne , gy zeyde dat hynbsp;ïnaer dry honderd peêrden badde » en daer zynder

van jan van Parys nbsp;nbsp;nbsp;4^

nn al meer als vyf honderd voórby gereden, en noch is hy nlei gepasseért, Het zyn frissche ,nbsp;schoone en- wel gemonteerde Lieden ( zeyde denbsp;Dogter (\vy behooren hunnen Heer wel le fees-teéren , die ons zoo groole eer aendoet van op,nbsp;onze Hruyloft te komen , want de geheele bniylottnbsp;zal dacr by geëerd zyn. Den Koning zeyde ;nbsp;Voórwaer dogter gy zegt de waerbeyd , daerom zalnbsp;ik aanstonds eenen hof-mcester zenden naer zynnbsp;kwartier, en doen alle zyn logementen behangennbsp;met Tapyten , en vóórzien met alles dat daernbsp;«oodig is.

Als den hof-meester daer kwam vond hy het volk van Jan van Parys bezig, sommige met kamers dóórnbsp;te slaegen, en de Gaelderyen te repareéren, anderenbsp;maeklen Daillie-boomen , en sommige ontlaedennbsp;, de Bagsgie-wagens , en haelden daer uyt alles watnbsp;zy noodig hadden om hun Logement te Meube-leéren en te vergieren , in somma elk was bezig ,nbsp;en zy werkten gelyk Leeuwen.

Den Ilof-meester dit ziende stond verstelt, en niet wetende w'at zeggen moest evenwel zyn boodschap doen , en daerom zeyde hy tol hun : Lievenbsp;Vrienden den Koning zend my hier, en doet u zeggen , dat al ’t geën u gebreékt, 't zy Zilver-werk ,nbsp;Tapis'crye , of keuken-gerief, dat gy het maernbsp;zoud believen te zeggen , ik zal ’t u leveren.

_Zy dit verstaen hebbende , deéden den Koning niet alleen bedanken, maer presenteerden hem indien hy’t noodig hadde, van alles te vóórzien ,nbsp;zoo van koslelyke Tapyten, als Goude en Zilverenbsp;Schotels en Tallolren, Bekers, Lepels en Forcheten,nbsp;en voords alles wal in een Konings paleys noodig is, dat hebben wy nieéde gebragt in grootenbsp;overvloedigheyd zeyde.n zy , daerom zegt aen dennbsp;Koning indien‘them belieft, dat wy hem tien o£nbsp;twaelf gelaede waegons zullen zende.

Den Hüf-meesie: ait gehoort hebbende , bedankte hun en girig wech , ennlshybyden Ko-aing kwam , veihaoW® ity bem alles wat by

44 nbsp;nbsp;nbsp;Eene schoone Historie

gehoon en gezien had. De Baender-heeren en de Vrouwen dit hoorende , waeren verwlt;)n(ierd , ennbsp;terwylen zy.samen spraekenvan riegroofe rykdom-men van Jan van Parys , zoo kwam hy daer aennbsp;gereden in de agtersie bende , omringeld van eennbsp;groot getal van princen en graeven. De Konin-gen en de vrouwen bezagen hem heel nauwkeu-nglyk , en alzoo kwam hy in de Stad gereden.

Hoe de Leyds^mannen van de ff'a^ens van fan van Parys Iswamen in schoone ordonnantie , en ag-ter hun de fVagens met Tapisseryen, Eeu-ken-gereedschap , KUederen en alle het

M nbsp;nbsp;nbsp;zilver—werk.

aer eerst kwaemen daer twee ïrompetlersen twee timballiers met eenen fluyter voor uyt, ennbsp;daer naer kwaemen aoo ruyters wel gewapend ,nbsp;zeer schoon in ordonnantie twee en twee aen gereden , daer naer kwamen daer 25 Wagens rykelyknbsp;toegemaekt. en bedekt met Fluweel op Fluweelnbsp;en in eiken Wagen waercn acht Hengsten ge.span-nen , en tot lederen wagen waeren twee lange ennbsp;sterke mannen gesteld om de peêrden te bestieren, en terwyleu deéze wagens passeerden stonden de koningen en al de heeren en de jouffrou-wen verbaest, over dien grooten en kostetykennbsp;treyn, en curieus zynde wat in de wagens weézennbsp;mogte, vraegden het aen een van de bediender.s ,nbsp;en zy kregen tot antwoord , dat zy gevuld waerennbsp;met tapyten om de kamers en de zaden te behangen van de quartieren van jan van parys ennbsp;zyn volk.

Terwyl den koning van spagnicn met den ko-ning van Engeland, en de koninginne met h,aer Dogter te saemen onder-een discoureérden aen-gaende de hoedaenigheden en de onbeschrwelykenbsp;rykdommen van jan van parys kwamen daer wederom 25 ander wagens , op de zelve manierennbsp;vercierd gölyk de voorgaende , en die waeren

van jan van Parys, nbsp;nbsp;nbsp;45

bedekt met rooden pan , en in deze was bet Lyn-waed en de Keuken-gereedschappen van jan vaii Parys.

O goeden Cod ( zeyde de Koninginne ) wie is

zullen 'vy hciu niet haest zien? En terwylen zy aidns faen:gt;!i di;icoareérden , zoo kwam daereenennbsp;zeggen dar. de noen-niaeltyd gereed.was. Hatnbsp;Vrouw-vdl!. zeyde , o«n Cods wil spreekt daer nietnbsp;at , wan' d ' '' gt;3 ons geen meerder plaisier, alsnbsp;te zien liatC.cn on'allyken rykdom.

Aks die ' VV^agens wederom voórby waeren , kwamen darr weder a5 ander , bedekt met blauwen Damast , en de Hengsten bekleed met dennbsp;zeiven , en in deze Wagens waeren Zyde , Goudenbsp;en Zilvere Lakens om nieuwe kleederen voor Jannbsp;van Parvs , en zyn volk te maeken.

Den Koning van Spagnien zeyde tot den koning van Engeland : Ziet hier passeéren nu schattennbsp;genoeg, alwaer’t om te koopen alle onze Koning-ryken , en gy hebt ons daer niet een wóórd vannbsp;gesproken . aengaende alle die kostelyke Wagensnbsp;en het groot getal Ruylers en knegten die zynbsp;bestieren.

Den Koning van Engeland verbaesd zynde , excuseerde hem , en zeyde dat hy die Wagens ofte dit manschap by Jan van parys niet gezien had ,nbsp;overzulks dat hy niet konüe in heel zyn verstandnbsp;begrypen hoe eenen Borger aen zoo groote schatten kon geraekpn De Koninginne en haer Dogternbsp;stonden ook versteld , en zeyden ; dat zy hemnbsp;geêrne een zien en spreken wilden ; overzulksnbsp;eik wao curieus, en liep zoo op de straet als in denbsp;vensters , óm zof'daenigen ryken Borgers Z-iónenbsp;te zien inkoóinen met alle zyn volk . en daer wasnbsp;een grc'Oi ge.liv'tng opde .straeten : men .sprakoveralnbsp;anders nier dan \an Jan van parys.

Als den Koning van Engeland dit alles hoorde en zag, wierd hy mi'itroo.stig^, om dat hy zag datnbsp;oien van hem zoo véél werk niet meer maekte, ja

46 nbsp;nbsp;nbsp;Eene schoons Historie

en dat nog het ergste was , om dat hy geen stade nog bekwaemen tyd hadde om van zyn houwelyknbsp;Ie spreéken.

Hoede wagens met het zilver-werh aan Jan van Farys in kwamat, vcrgezelsck ipt metnbsp;200 gewapende mannen. *

^aer dat de -voórnoemde wagens gepasseéri waeren , kwaemen daer wederom 25 andere bedektnbsp;met rooden Fluweel , en gestikt inet goude leer ,nbsp;rykelyk gefernist met cypressen-hout, deéze blonken zeer schoon in de Zonne. Als den koniiignbsp;en de koninginne met haer dogter en de anderenbsp;Ileerenen Dammen deéze wagens zagen , stondennbsp;ïy nog al meer verbaesd , als zy hoorden dat allenbsp;•deéze wagens geladen waeren met het zilver ennbsp;^ou'le servies van jan van parys.

,\i, de dogter van den koning van Spagniën '(leé/.e wagens zagaenkomen stond zy zoo versteldnbsp;quot;dat 7.y vraégden ofër oenen stervelyken mensch innbsp;v!e wereld was die zoodaeniga schaden bezat ?nbsp;Den koning van Engeland antwoórde, waer ’tnbsp;aaeken dat zy my gezeyd hadden dat het den ko-®lng van Vrankryk wa3 , dan zoude ik het eenig'

van jan van Parys. nbsp;nbsp;nbsp;47

zins hebben bonnen gelooven , om dat hy een groot, en een schoon koningvjk hééft, maer ee-nen borger zoo grocte schatten te bezitten , dat isnbsp;onmogeljk.

Als deés kostelyke wagens nu gepasseerd wae-ren , kwam daer een escorte van 200 gewapende mannen, die rieéze wagens opvolgden in schoonenbsp;ordonnantie vier en vier, en de gelldderde digt innbsp;een gedrongen.

Den koning van Spagniën riep den eersten die droeg een vaentjen aen zyn Lancie , en zeyde totnbsp;hem ; GyHeeien, is jan van parys In dit gezelschap? Neen ofte hy zal nog in twee ueren tydsnbsp;niet komen, want hy metzyn principaelste volk,nbsp;doet zyne maeltyd hier buyten , antwoórde hy ,nbsp;maer wy zyn hier gesteld om deéze 25 wagens tenbsp;bewaeren.

Als de wagens en de 200 mannen gepasseércl waeren, ging den koning eéten , naer dat hy lastnbsp;gegeéven hadde om hem te roepen als jan-vannbsp;Parys zoude aenkomen. Over tafel wierd schiernbsp;niet anders gesproken , als van de groote pragt ennbsp;rykdommen van jan van parys : den koning vannbsp;Engeland konde van verslaegendheyd niet vrolyknbsp;'vezen; maer de koninginne van Spagniën troostenbsp;hem zoo zy best konde, en terwylen zy sprakennbsp;Van de aensfaende bruyloft , kwaemen daer tweenbsp;schild-knapen, die riepen :komt, ziet de schoonste bende die oyt gezien is. Doen stonden zy al-Jegader op van de tafel, en zy liepen na de vensters , en zaegen zoo véél volk dat het wonder was.

ffoe de Archiers van de Garde van jan van Parys

T in kwamen met grooten Triumpne en eere.

erstond kwaemen daer 6o speél-Iiede wel toe-Remaekt met hunne instrumenten al speélende » Qaernaer kwam den Vaen-draeger met zyne Vae»nbsp;eenen grooten Hengst, geborduerd , en sprin-Rende en naer hem volgde twee duyzend Archiet» ^

48 nbsp;nbsp;nbsp;Eene schoone IlisU.rie

met hun wapen-rottken van Goud en Zilver, zeer blonken,

Den Koningvan Spagnien vraegde aenden Vaen-draeger of Jan van parys daer wgs ? antwoórde neen , het zyn de Archiers van de Garde. Hoenbsp;( zeyde den Koning ) heet gy dit Arc-gt;!''rs ? Hetnbsp;schynen groote Heeren te weézen, Yoórwaernbsp;( zeyde den Capiteyn ) gy zult wel wat anders ziennbsp;eer onzer Meester in komt. en ais Iiy dir gezcydnbsp;hadde reed hy met zyn volk voórby ’t palys in zeernbsp;schoone ordonnantie.

Den Koning van Engeland ziende dit schoon en uytgeleézen volk v'oórby pa'sccren , wieru zeernbsp;droevig om dat de Dogter van den koning vannbsp;Spagnien nièl veéi werk meer vini hem maekte ,nbsp;en om dat’er niet anders gesproken wlerd al.s vannbsp;de ujtneémende schoonheyd en de groote rykdom-men van Jan van parys, vreesde van hem onderkropen te worden.

Als deéze twee duyzend Archiers in order ge-

fias.reért waeren , kwaemen daer weder 6o Speelleden met hun zoet luydende instrumenten, en die gaven eenen wonderlyken schoenen klank , zoonbsp;dat eeniegelyk het hert verheugde.

Daer naer volgden eenen Hoofd-man met nog - twee duyzend Archiers, noch schoondcr gemonteerd als de eerste.

Den Koning van Engeland dit ziende , zeyde al schimpende : Ik geloof zekerlyk datzy lieden o’eennbsp;poort in komen , en d’ander wederom uyi gaen ,nbsp;om ons te doen toeven.

Den Koning van Spagnien dit hoerende, deéde aliede poorten toe sluyten , uytgenomen die, daernbsp;Jan van Parys met zyn volk langst moest in koó-men , op dat zy hem niet bedriegen zouden ; ennbsp;hy zond eenen Heraut om Jan van parys te com-plementeéren , en om nauwkeuriglyk te letten ,nbsp;zoo op het getal van zyn volk, als op zynen per-*nbsp;soon, en zyne hoedaenigheden.

van Jan van Farys. nbsp;nbsp;nbsp;49

in stilte in hun gelid deren ^cs en «es voórby passeérde, kwam den Heraut by Jan van parys ,nbsp;en dede het geéne hem zyn Meester belast had,nbsp;en als hy alles nauwkeurig hadde afgezlea , namnbsp;hy zyn afscheydj en hy trok wech.

En als hy wederom hy zyn meester kwam, dééd hy hem rapport van al ’t geéne hy gehoort en gezien hadde; en bezonderlyk van de schoonheydnbsp;en ’t zoetaerdig weézen van Jan van parys, ennbsp;zyne groote rykdommen, als ook het groot getalnbsp;van zyne bediende ^ alle zeer rykelyk gemonteértnbsp;Den Koning van Spagniêii dit hoerende zeyde ïnbsp;Wy mogen hem wel te vriend houden, of ander-zins zoude hy met alle die welgeoeffende krygs-benden die hy by hem hééft, hem wel meesternbsp;maeken van geheel myn Ryk. Dat moet gy zekernbsp;doen zyde zyn Dogter, en hem eerlyk omtfangen.

Hoe den Boormeester van jan van Parys eerlyk in kwam met honderd Pagien, en een groot ,

A nbsp;nbsp;nbsp;getal ^peél-lieden.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

Is de vier duyzend Archiers in zeer schoone order gepasseért waeren, kwam daer een frisnbsp;Man, lang en wel geformeért; dien was gekleednbsp;in Goude Lakens, en hy hield eenen stok in zynnbsp;hand , en hy zat op een schoon grauw Daekenye.

Naer hem kwamen de honderd Staetpagien van Jan van Parys , allegaJer gekleed in Fluweel Car-mozyn , en met Goude Galionnen beleyd, gemon-teéri op grauw Peêrden zeer rykelyk, en zoo kwamen zy in schoone order twee en twee agter dennbsp;Hofsmeester, ’t welk schoon om zien was, wantnbsp;zy v. aeren-uytgeleézcn , en hadden blont hair zeernbsp;’schoon gekroh. De JoufFtouwen den Hof-meesternbsp;aldus ziende voórby passeérenmet zynen ComTnan~nbsp;do-stok , en de Staet-pagien agter hem, meyndennbsp;dat hel Jan van Parys was, en'daerom zoo hy vóórnbsp;by passeérde stond de Dogter van den Koning vannbsp;Spagniën eerst op, cn zy saluweêrde hem zeer fees-telyk, en de andere deéden van gelyken.

' nbsp;nbsp;nbsp;ü

so nbsp;nbsp;nbsp;Beneschoone Hisione

Den Kbning yraegden aen een van 6ie Pagien of Jan van Parys was ? En Hy antwoórden; Neen,nbsp;Jnaer dat het zynen Hof-meester was, den welkennbsp;kwam om te zien of de Logemente gereed waeren.

Daer naerkwam daer eenen grooten hoop Speél-lieden met alderley instrumenten , en die gaven een dusdaenig geluyd dat hel da geheele Stadnbsp;door gehoort wierd.

Daer naer kwam den Capiteyn, en dien droeg een banie van blauw TafiFetaf, en daer in stonden geen wapenen om niet bekent te wezen. Hynbsp;zat op een schoon peêrd, ’t welk bedekt was metnbsp;yiolet Damast rykelyke geborduert met fyn goud.nbsp;Agter hem kwaeroen vyftien honderd gewapendenbsp;mannen zeer rykelyk vergiert, en dat in zeernbsp;schoone ordonnantie.

jHoe jan van parys zynen solemneélen intré deed in de Stad Burgos met 600 mannen, en hoe eenennbsp;Bidder vóór hem zyn zweérd droeg in een Aor*nbsp;lelyhe sckeede.

Als dit volk wederom gepassedrf was, kwam daer eenen Ridder aengereden zeer kostelyk gekleed in ’t goude laken , en bezet met fyn Peirlennbsp;en Diamanten , zynen Tabbaerd hong leeeer als 'tnbsp;overkleed van zyn peêrd, en hv was gevoedert metnbsp;herminnen, hy droeg in zyne hand een zweêrd innbsp;descheede, en de scheede was bedekt met ge-slaegengoud en edel gesteenten.

Agter deézen Zweerd-draeger kwamen zes honderd mannen gemonteerd op grauwe Hengsten , al van eenen haerd en van geljke Heeding, cnnbsp;vergiert met goude Harnassueren , zoo dat het :eernbsp;schoon was om zien ; boven op de steért-riemennbsp;stonden zilvere bellen , en de heeren die daer opnbsp;zaten waeren zoo schoon dat zy scheéncn natnere-lyke Engelen te wezen, want zy waeren dusdaenig rykelyk toegemaekt, dat het my onmoógelyknbsp;is om te beschryven, en zoo kwamen zy twee ennbsp;twee in zeer schoons ordonnantie voórhy het Pa-Jeys gemarcheéit.

van Jan van Parys.

Ed ak Jan Tan Parys nog ontrent zestig stappea Ttan’t Palyewas, kwam’er eenen Heraut den Ko-ning de weet doen van zyne koïnste.

Als de Dogter van den Koning van Spagnien en de vrouwen dit hoorden riepen zy : waer aen kennen wy hem kennen ? den Heraut antwoórde ;nbsp;aen den gouden Commando-stok die hy in zyn handnbsp;heeft, omzet met Diamanten, en aen den goudennbsp;hals-band die hy draegt.

Terwylen zy deéze en diergelyke wóórden van hem spraken, kwam Jan van Pai5,ys zeer trium-phantelyk gereden , zeer köstelyk gekleed , zynennbsp;Tabbaerd was langs alle kanten bezet met edelgesteenten , en by hem had hy zes lakeyen , dry aennbsp;elke zyde , in goude laken gekleed.

Als de Dogter van den Koning van Spagnien hem zag wierd zy terstond zoo rood als bloed. Den Koning van Engeland dit merkende , wierd hoe langer hoe meer ongerust, want hy dagt in zich zelvennbsp;nu zien ik niet dan al-te-wel wat’er geslagen is ,nbsp;dien vogel zal zeker mynen nest innemen.

Als Jan van Parys plat vóór het paleys was , blééf hy stil staen, en hy saluweértle en groetenbsp;zeer gratieuselyk de Koningen en de Koninginnenbsp;met alle de Heeren en Vrouwen, en bezonderlyknbsp;de Dogter van den Koning vfin Spagnien, die hynbsp;zeer nauwkeuriglyk bezag, en zy Viem van gely-ken, en die groete hem zeer mJnnelyk , en alsnbsp;Jan van Parys zag dat zy zoo schoon was, wierdnbsp;hy gewond met den schigt der liefde, en hy dagtnbsp;in zigzelven gy zult de myne zyn.

Naer dat hy dé Heeren en de Jouffrouwen aldus feestelyk gegroet hadde, reéd hy met groote pragtnbsp;en magniheentie voords , en agter hun kwamen vyfnbsp;honderd gewapende mannen , dat was zyne arriè-re-Garde , en die sloten den treyn.

O God van den Hemel, ( zeyde de Koninginne ) zouden’ernog meer krygs-lieden in de wereld zyn ?nbsp;hy mynder trouwe zeyde den Koning van Portugaelnbsp;het waer kwaed twist maeken tegen zulk eenennbsp;man, ik gelocf 4at m de werelil zoo véél rykdom-

52 nbsp;nbsp;nbsp;Xene schoont Historie

men niet syn konnen, als wy heden gezien hebbeh

Als Jan ran Parys mamp;l alle zyn volk gepasseért was, sloeg de kloK vier neren ; en doen kwamennbsp;dé vrouwen by den Koniog . en die vèrzogten hemnbsp;oodmoedelyk dat hy Jan van Parys ter feeste zoude noode, het welk hy hun beloófde.

Hoe den Koning van Spagnien eenea Graef en eenen Baron zond aen Jan van Parys ,nbsp;om hem op de Feest te nooden.

' Naer dat Jan van f)arys eenigen tyd in zyn kwartier geweèst had , zond den Koning van Spagnien ten verzoeke van zyne Huysvrouw en haer dogiernbsp;, twee van zyn Herauten , den eenen zynde eeneunbsp;Graef, en den anderen eenen baron naer hetnbsp;kwartier van jan van parys, en zeyde; gaet bynbsp;jan van parys, en groet hem van onzen ’t ,wegennbsp;en zegt dat ik en de vrouwen hem verzoeken ,nbsp;dat hvjgelieftzoo goed te wezen van by ons in hetnbsp;paleys te komen op de feest van myn dogter.

Als de Herauten in't kwartier van Jan van parys kwaemen , vondan zy de straeten al afgeslotennbsp;mei flraey-boomen, en over al wel bezet metnbsp;schildwagten, zoowel te voet als tePeérd, waernbsp;af zy zeer \erwoilderd waeren.

Aen den eersten draeyboora vroegen hun de Schild-knaepen wie zy waeren,' en wat zy doennbsp;kwaemen? Zy antwoórden dat zy Herauteiv waerén,nbsp;en datzy kwaemen van den Koning van Spagniennbsp;om Jan van Parys te sprcéken.

Nu , komt dan binnen zyden de wagters, en als zy binnen kwaemerf zagen zy de straeten over-alnbsp;behangen met kostelyko Tapyten.

En als zy kwaemen vóór ’t Logement van Jan van Parys zoo zaegen zy eene groote menigte van krygs-knegten wel gewapend daer staen in slag-order,nbsp;en den Ho|-meester stond vóór de poorte zeer ry-kelyk gekleed.

De Herauten vroegen hèm of zy Jan van Parys mogte spreéken ? Hy hoorende dat zy Herautennbsp;waeren van den Kofting van Spagnien, bragt hun

van jan van Parys. nbsp;nbsp;nbsp;53

binnen, en als zy in de eerste Zaele kwaemen, vonden zy die behange niet kosicljke cn konstigenbsp;Tapyten, de welke verbeélden de distructie vannbsp;Troyen met g^oote persoonagien, en als zy daernbsp;een weynig hadden staen zien , kwam daer eenennbsp;Hopman , en dien gehoort hebbende wie zy wae-ten, en wat zy doen kwaemen, ging aenstond denbsp;weet doen van hunne komste.

Jan van Parys dit hoorende zond zynen Cance» lier by hun, en dede hun vraegen waerom hunnennbsp;Meester niet zelfs kwam, wai^t dat hy immers bee-pen hadde.

Als den Canceller aen de Herauten dit rapport dede, waeren zy zeer beschaemd om dat zy dienbsp;aülwoórd aen hunnen meester moesten gacti drae-gen. Naer dat zy aldus verbaert ejnde hun af-scheyd genomen hadden , trokken zy wederomnbsp;Ie rug.

De Vróuwen hun ziende aenkomen zonder Jan van parys, wierden zeer mistroostig, en de dog-ter van den Koning van Spagnien zeyde lot hae-,nbsp;ren Vader: O lieven Vader! wy znllen dezen fraey-en prince niet zien , want ziet de Herauten alleennbsp;te rug, en als zy in de Zael kwaemen, licpenzynbsp;alle tot hun, om te luysteren nae ’t rapport dat zynbsp;doen Zouden , en doen vertelden zy boe de strae-fen afgesloten waeren met Draeyboomen en Schildnbsp;wagten. Voórwaer ( zeyde den Koning) hy zoude wel subtiel zyn in den Oórlog die hem zoo welnbsp;op zyne hoede houd.

Daer naer vertelden de Herauten hoe de strae-len behangen waeren met kosielyko Tapyten en hoe zy gekomen waeren vóór zyn Logementnbsp;daer zy den Hof-meester vonden zeer vykelyk gekleed, die hun in de zaele bragt, ep wat kos-telykheden daf'zy daer gezien hadden.

En voords verhaelden zy alle het gene dat Jan ,, van parys Imn had doen zeggen. Den Koningnbsp;van Engeland dit hoorende was zeer blyde. alnbsp;durfde hy het niet laeten blyken, hy dagt in zignbsp;zei ven, nu zal hy zeker op de feeste niet komen.

Eene schoone Historie

Da®r naec neyde hy al lachende legeai den Ko* n'mg van Spagaiea; En hebbe ik het u niet wolnbsp;gezeyd, dat hy zyn vyf zinnen alle dry hééft, isnbsp;dat geen tastelyke zottigheyd ? Wat dunkt u vannbsp;dien hoeveêrdigengek ? Hydieeenen uytlandigennbsp;Borger is wilt van u, Héér Kbning, zynen knegtnbsp;maeken. Is dat geen groote dwaesheyd ? Waernbsp;het dat het my te doen stond, ik zoude hem opnbsp;de Bruyloft niet roepen, ofte niet meer nae hemnbsp;omzlen.

Den Koningvan Arragondit hoorende, en mer-itende dat hy uyt passie sprak , zeyde al lachra-de: by aldien het my te doen stond, Ik zoude hem gaen bezoeken, en wilt den Koning van Spagnien dit doen, ik zal met hem gaen om allennbsp;twist en omheylen te voorkomen; wantgy weetnbsp;immers wat een groot getal gewapende inanneu Hynbsp;by hem hééft, zoo dat hy alle oogenblikken innbsp;staet is om hem niet alleenelyk meester te mae-ien van deze Stad, maer van geheel uw Ryknbsp;overzulks zoo raede ik u als Vriend , laet ons hemnbsp;op de Bruyloft gaen verzoeken.

Hoe den Koning van Spagnien vergezeldschapt zynde met andere Kóningen , jan van Parys ging ternbsp;Bruyloft nooden , en koe zy van hem ont-

A nbsp;nbsp;nbsp;fangen wier den.

Is den Koning en'de' Koninginne van Spagnien deze wóórden gehoort hadden van den Koningnbsp;van Arragon preézen zy hem grootelyks, en zynnbsp;Spaensche Majesteyt zeyde ; Het is beter om allenbsp;perykelen te voorkomen dat wy een weyning si-znuleéren aen de Wetten en ordonnantiën van ’tnbsp;ïlyk , de welke uytdrukkelyk gebien dat men dennbsp;Koning moet gehoorzamen in alleredelyke zaeken.nbsp;Doch niet tegenstaende zoo gaen ik evenwel hemnbsp;bezoeken. en zien of ik hem kan mede brengen.nbsp;Lieven Vader, doet dal tog om Godswil, zeydenbsp;d? Dogter. ' •

w» jan van Parys, nbsp;nbsp;nbsp;55

AUdeo Koning ran Spagmën en den Koning ran Arragon met reél Baender-heeren mynden uyt-legaen, liep den Koning van Engeland mede,nbsp;en doen blééf dien ran Arragon t’buys ; en als synbsp;aen den eersten Balie- boom Icwaemen, zaegen 'zynbsp;hoe en op wat maniere de straeten afgesloten, ennbsp;met Schildwagten bezet waeren.

Den Koning vraegde aen eenen van de wagt of hy Jan van parys niet konde spreéken ? Wie zytnbsp;gy vraegden den Schild-knaepe f Ik ben den Koning van dezen Lande, antwoórde hy. Den portier dit hoorende leyde de Koningen nae’t Logement van Jan van parys, en daer vonden zy dennbsp;Capityn van de Garde zeer kostelyk gekleed, ennbsp;dien vraegden zy ofzy Jan van parys mogien spreê-ken f en naer dat hy vcrstacn hadde wie zy waeren en watzy doen kwaemen, leyde hy hun innbsp;de gemeyne Zaelc met hunne bediende.

Terstond ging den-Capityn kloppen aen de Raed-kamer, en zeyde tot een ran de Deurweêrders dat den Koning van Spagniën en Engeland gekomennbsp;waeren om hunnen Heere te spreéken.

Den Canceller dit hoorende, kwam uyt de kamer met 50 Baender-heeren in zeer schoone sfaet onder de welke waeren de Hertogen van Orleansnbsp;en Bourbon , en onlfong de Koningen met allenbsp;teekenen van eer en respect, en hy zeyde tot dennbsp;Koning : Heere, wat komt gy hier doen, gy dienbsp;zoo groole tydkortinge hebt in uw eygcn palys :nbsp;zyt willekom in uw zelfs Landschap.

Den Koning van Spagniën zeyde: Ik kan niet mankeéren van Jan van Parp te bezoeken , en hemnbsp;te komen nooden , aengezien de Bruyloft gaei beginnen van myn Dogter, zoo bidde ik hem oot-moedelyk dat hy roy gelieft de eere aen te doennbsp;van mede teigaen nne myn paleys, want de Vrouwen zyn in groot verlangen om hem te zien en tenbsp;spreéken.

Daerom bidde ik u , maekt dat wy hem spreéken , is’t mogelyk. Ja zeker zeyde den Cancelier koot, ^ u dep weg weyzen, En doen leyde

58 nbsp;nbsp;nbsp;Eem schoone Historie

hy hun ia de Raed-kamer de welke behangen was met rood Saiyn , geslikt met loof-werk van Goud;nbsp;daer naet klopte hj aen de kamer van den secretennbsp;Raed daer Jan van Parys in was en deze was behangen met groen Fluweel-stukken , met grootenbsp;personagien van Goud, zeer kostelyk ver§iertmetnbsp;peêrlen en Diamanten, daer in stonden verbeeldnbsp;verscheyde Historiën ujt het. oud Testament,

In den hoek van die kamer stond eenen hoogen Hetelmetdry trappen bedekt met oenen kostelykennbsp;gulden pels, en daer boven was een zeer rykeljknbsp;quot;^ravilioen , allegaeder vergierd met Gouden edelnbsp;gesteenten, die eenep wonderljken Glans van hunnbsp;gaeven. Jan van Parys en zyn Baender-heerennbsp;waeren allegaeder gekleed in het Goude Laken ,nbsp;zoo rykelyk dat het wonder was, bezonder Jannbsp;van Parys, want dien had eenen gouden Halsbandnbsp;aen. omzet met kostelyke Peêrlen en Dlamanïennbsp;iSïs den Deurwaerder de poort opende, zag bynbsp;den Cancelier en de twee Koningen daer voói staennbsp;en naer dat hy verstaen hadde wie zy waeren , eonbsp;wat zy doen kwaemen , liet hy hun inkomen.

Als dén Cancelier met hem binnen kwam viel hy op zynknien vóór Jan van Parys , en hy zeyde ;nbsp;Heere, zi?t hier is den Koning van Spagnien dienbsp;n komt groeten.

Den Koning van Spagniëu hem in dusilaenige magnifi.-centie Ziende aitten, boogde zyn hoofd en bewees hem groote eere en als Jan van Parys hem rag , stond hy op uyi zy-nen Troon en kwam hem onibelzen, en zeyde : Heer Ko-wing, God behoede u en ia gezelschap, en dit zeggende ¦ Wam hy hem hy de hand , en zette hem in zynen Zetel,nbsp;en hy ging daer neven zitten. En hy zeyde tot den Ko-ni tig van Engeland: Néémt plaetze daer’tu belieft ea denbsp;Baen heeren van Jan van parys dééd de andere zitlen.

Als elk gezeten was, zeyde den Koning van Spagnien ; Gy.hoogmogenden Heer, aeugezien ik geenen anderen naeinnbsp;van u wéét dan Jan van parys , en uw titels my onhekentnbsp;zyn , zoo noem ik u met den zelven , en ik heete uw Edel-heyd welkom in myn Land, het welk vóór u open staet.nbsp;En ik bidde u ootmoedelyk dat gy my heiiéfl de eere aennbsp;te doen van met ons te gaen nae mya Paleys om'de Brnyloftnbsp;van myn Doglerby-te-wnonen, want de Vrouwen iu grootnbsp;veikpgett oumw Hoogheyd te zien en te spreekea,

van Jan van Parysa nbsp;nbsp;nbsp;07

Den KoniiJg van iingeland on lyn Ridders alle deïe woorden gehoort, en de groole 0id4|||K='^‘gl'‘jyd van den Ko-niiig van Spagniöu gezien hebbende , wierden ^zeer ver* billerd en grammoedig op Jan van Parjs, en dtirfden hetnbsp;niet latten hlyken. liu .naer dat zy eeuigeu lyd gediscoa-leért hadden , beloóldei} Jan van Parys mei hun te gaen ,nbsp;op die conditie dat zy eerst moesten nmt hem de collatienbsp;nemen.*

Hoe fan van Parys deéde brengen alderley kostelyke fVynen en Coryfiiueren daer hy de Koningennbsp;meédc tracteérde, en hoe hy düer naer metnbsp;hanging op de Bruyloft,

Denkoning van Spagnienten vap Engeland zagen,gedne-rig rond terwylea zy cKer zaten en discoureêrclen ,iiaer alle die menigvuldige en schroomelyke kostelykueden die zy daer zagen , overpeysden zy by hun zelven hoe ’I inogelyltnbsp;was dat eenen koning , laet staen eenen borger , zoodaeiii-ge schaltoii kon vergaederen als zy daer zagen. Xerwy-len zy dus bezig waeren deed Jan van Pmys breugen ald;-r-j‘jy.e kostelyke wynen , Confitueren en Speeeiyen in groolenbsp;goude koppen , en als zy gecolaciet hadden , gingen zy lonbsp;saeinen uae het Paleys van den-koning van Spagnieu, tenbsp;Weten Jan van Parys met honderd van zyu principaeistenbsp;Raeuder—haeren , en de koningen met fiuuuen treyn dienbsp;methsm gecoUaciet hadden.

De Vrouwen en de Heeren hun ziende van verre aenkome sprongen op van blydschap , en liepen Jan van Parys tenbsp;gemoet , en zy bieten liem WiRekom , eu kragten hem alnbsp;sprekende in ’tPalys.waer hy gecoraplementeért wierd vannbsp;de koningen ^n de koninginnen , en van alle de Heerennbsp;en vrouwen,^

Ais^hy nu in de Zael gekomen was met zyn Lyfgarde bestaende ia honderd baender-beeren , zoo voegden dienbsp;hun in eenen rond^ ring in den hoek van de Zaele , ennbsp;posteérden hun zocdaenig, dat zy zoo ’t schéén ouder hunnbsp;alle geen plaets besloegen dan veertig rapnneu.

Hoe Jan van Parys ging zitten opjle hoogste plaets vande zaele , met de Bruyd van den koningnbsp;van Engeland.

Als Jan van Parys in de Ziaele eenigen tyd gediscoureéi t hadde met den koning en de koninginne van Spagnlen ,nbsp;nam liy hunne dogter by de hand en kuste baer zeer minne*nbsp;iyk. Zy LeschaemJ zynde * wierd rood , eu van vetbsteji'nbsp;st?ydKiei wetende wat ?eggea ueygde feestelyk.

98 nbsp;nbsp;nbsp;Eene schoone Histone

Pen booing van Engeland dit met sc héél cogco aenziende aiwde 1 Datisregt, zoomeysken, kusl niae:' tila.

Kaer dal Jan van Parys eeoigen tyd gesproken hadde met Hen koniog en de koniuginue van 5'avarre , uam hynbsp;de kouioginue van Spaguien by de hand , en hy zeyde totnbsp;den Herlogvao INurniaodien die by hem stond dat by hemnbsp;die Jouffrouw brengen zoucfe ; en als hem de maegd ge-bragl wierd , plaelste zy hem met haer op d«v hoogstenbsp;plaetse van de zael , neven de koningilme van Spagniennbsp;baere moeder, en zynen neve den liertog van Orleansnbsp;dééd by zitten heven den koning van Engeland, en zynnbsp;ander Heeien plaetste hy navenant bun kwaliteyl.

De koningeu dit ziende stonden versteld over de groote assurantie van Jan van Parys , doch niet tegenstaende naernbsp;dat by zyn volk geplaets hadde,riep' hy met luyder stemme:nbsp;Gy lieeren en Vrouwen , néémt plaetse j want wy hebbennbsp;de onze iogenomeu.

En naer da! elk gezeten was begonst hy met de maegd te spreeken , en zy zeyde tot hem : Heere , gy hebt eennbsp;groote magt van volk mede gebragt, en dat zoo rykelyknbsp;gemonteért als men ooyt zag in deze conterye. Liefstenbsp;( zeyde hy ) ik heb dat gedaen ter liefde van n. Hoenbsp;f zeyde de maegd en zy wierd rood ) ter liefde vaa^ray ?nbsp;Ik zal het u zeggen antwoorden hy. Ik heb hooren zeggennbsp;dat men morgen uwe bruyloftzal houden , en hierom koómnbsp;ik my presenteéren met mynen slaet en krygsliedeu oinnbsp;aen u eer te hewyzen.

De Maegd heel beschaemd zynde, zeyde : Heere , ik dank u van uwed dienst. Nooyt zal men zoo zeer lachennbsp;als de ({eeren en Vrouwen lachten , om die vraege die hynbsp;haer dééd. Den koning van Portugael zeyde tot den koningnbsp;van Spagnien : Dien man scbeynt zoo zot niet \e zyn , alsnbsp;uwen behoud zoóne voórgeéft, want elk wóórd dat hynbsp;spreekt is een verhoóle leering zeer kwaelykom te verstaennbsp;doch vol misterien : en zoo zyn die dry wóórden ook dienbsp;hy onderwegen sprak lot uwen behftud Zoóne ; daeroinnbsp;hid hem dal hy u den zin van die dry wóórden uyilegt,

Jk zal bet baest doen zeyde hy maer wy moeien eerst den wyn wat in ’t hoofd hebben.

~Hoe den Koning van Spagnien een kqstelyk banket dééd gereed maeken; aaer hy jan van Parysnbsp;en zyn volk mede tracteerden , en wat aer-dige en vermaekelyke discoursen zytenbsp;• saemen hadden

Hier en tusschen d^édden koning Spagniön een ko5-

van jan \gt;an Parys,

t.^.lyk bauicet gereed raaekeo , eo men bcgoest lien Wjn te schenken. Jan van Parys dit ziende , de(5d den Hertognbsp;van Norniandlcn zynea schenker zyne goude knppco liae-len , en naer dat’er dry vol geschonken waeien , uain hynbsp;dan eenen en hy gaf den tweeden aen den koiutigvan Spag-li)ea den derden aen den koning van l\avarre, eu hynbsp;zeyde : Mynheeren en Jouffronwe eeupaei'lyk op uwe ge'nbsp;londheyd, en hy zetten den Kop aen zynen mond , ennbsp;zoo dronk hy , en by gaf zynen kop aen de inaegd , Zeggende : neéral schoon lief ik heb het u gebragt, ik wéét welnbsp;dat gy tny dat niet weygeren zu't. God zegent my ( zegdenbsp;de maegd ) l’ uw^r respect zal ik hem aenveêrdeni Oenbsp;kouingen en de koninginne , eu alle de Heeren en Jouf-frouw'eu dronken en waere vrolyk, en terwyleu zy daernbsp;bezig waereii wasigelyk verwonderd en vol lachs over denbsp;groote assurantie van Jan van Parys , en dal hy hem hadnbsp;geplaets aerf’t hoogeynd van de Tafel , en dat nevens .denbsp;hriiyd van den koning van Engeland.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Den koning van Arragoa zeyde ; Jan van parys , mynen lieven vriend , wat zegt gy van deéze Joulfrouw en haerennbsp;Bruydegom ? Niet anders dan alle deugd en eere, Godnbsp;geeft iny , enhaer geluk en voorspoed , en alle sóórten vannbsp;contentement, en u al te .saeinen. Naer dal’er deze ennbsp;menigvuldige andere wóórden gesproken , en verscheydenbsp;sanléën gedronken waeren * bad den koning van Spagniennbsp;aen Jan van Parys om de uytleggiugen van de dry wóórden die'hy onderwegen op.de reys zynde , tot den koningnbsp;van Engeland gesproken badde. fleer koning zeer geêrnenbsp;zal ik u daer de uylleggingen van geéven.

Ik zeyde vóór eerst tol hem als hy metzyu volk door den fegen ging , dat hy , die eenen koning is , zyn volk moestnbsp;doen huwen draegeu om van den regen bevryd te wezen.nbsp;Maer , hoe en op wat maniere zouden zy die huyven drae-gen ? Of wal neemt gy vóór iiuyven , vraegde den koning.nbsp;•an Van Parys antwrórden al lachende : Dat is goed te ver-siaen, had hy mantels co lialskappe voórhem enzyn volknbsp;mede gebragt en goede Ceêr.sen , dan had hy en zyn volknbsp;die ook konnen aendotn voiV den regen , en dan badde hunnbsp;kleeren net en proper gebleéven geïyk de onze en als; hetnbsp;fraey weder was , dankende hyze ook op de Bahu muylennbsp;leggen, gelyk wy de Ier*; eii dal zyn de huyven die ik inyndenbsp;en ten tweede zeyde by al.s’er véél van zyn volk verdronkennbsp;'O ‘t passeéren van rte l'ivir.re : Heere, gy die een magtignbsp;Koning zyt, behoorde met “ te doen voeren een hrugge omnbsp;die over dtj Uiviere Ie legeen, dan zoude uw volk niet verdrinken. Dit wpórd hefüH'ft ook géén groote uytlegginaenbsp;M’am over deós z^dc vau hoyonne wade wj et?» Ueyn Üi*

00 nbsp;nbsp;nbsp;* Eene schoonc Historie.

viere die zeer snel liep , en den koning van Engefand en zyn volk die kwaelyk geraonteért waeren , gingen daer in,nbsp;om dóór te gaeu , waer al dat'er wel zeatig verdroukeu vannbsp;degeóne die kwaiyk opgezeten waeien , en ik passeerdenbsp;de Riviere daernaer met rayn volk zondeV letzel.

£h als wy aldus zonder ongeluk de voórzeyde uivieia ge-p«*seért waeren , dééd den Koning mef groote droel'lieyd aen my zyn beklag aengaende het verlies vau zyn volk, ennbsp;doen zeyde ik dat hy moesteen hrugge doen nacr dragennbsp;om hem dóór het water te doen passeére» zonder letsel ,nbsp;cn dóór de hrugge verstaen ik goede Peérde^elyk de rayüe.

Den Koning deze wóórden hoot^ude bet'ste van spyt en arragie , want hy merkte niet dan alte-wel dat deze woór»nbsp;den niet anders dienden , als lol meerder kleynagtioge vaunbsp;Zynen persoon, en dal hem het meest van al nog speét, wasnbsp;dal Jan van Parys hem zyn Lief ontfutzelt had.

Maer ( zeyde den leaning van Spagnieu ) waer blyft het derde wóórd, aengaende den strik die uwen Vader over jnbsp;vyftien jare hier geleyd heélt om eenen end-vogel te vangen? Jnbsp;Jan van Paiys anlwoórde : Zyn Majesteyt moet welen datnbsp;het nu ontrent vyftien jaeren geleden is dat den kosiugnbsp;van Vrankryk mynen Vader zaliger kwam in dit Land omnbsp;‘l Ryk wederom te stelleneender uwe gehoorzaemheyd ,nbsp;en de rebelleérende volkeren i op te zoeken die uw Ityknbsp;belegerden , en die te straffen volgens verdiensten. Énnbsp;als hy wilde wech-reyzen , gaeft gy hem uw Dogter omnbsp;die ten houwelyk te besteden daer het hem goed dunkennbsp;zoude, en hy antwoorden u , dat hel zyn zoude aen my ; ,nbsp;overzulks zoo ben ik hier gpkomen om possessie te nemennbsp;van de geéne die my volgens regt en consciëntie loekoómtnbsp;en dit is den strik , en ziet deéze lieve jouffrouw, dat isnbsp;de Énde , daer ik kooni nae zien of die iiist gevangen is.

Hos jan van Parys met zyne Princen en Graeven hunne kleederen open sloegen voor de Heer ennbsp;en Frouwen ; om te toonen wie zy waren^

erwyien de kouingen en de koninginne bezig waeren met eéten en drinken , en naer dat Jan van Parys deézenbsp;wóórden gespioóken had , sloeg hy z.yuen rok open , ennbsp;tynea ouder rok was van blouw Fluweel, vol gqude leliënnbsp;Als den koning en de koninginne van Spaguien deézenbsp;Lelien zagen, vielen zy Jan van Parys te voel, en zeyden =nbsp;ó Hooginogenden koning wy bidden u codmoedelyk oi»nbsp;vergiÖenis van alje het géén wy legen uwe Sïjjesteyt in‘®'nbsp;daen hebben , wy weten dat alle het geéne uwe koninglykenbsp;Majesteyt geïeyd hééft, waeragtig is, 'en daerora ïj**

van Jan van Parys. nbsp;nbsp;nbsp;61

wy hereyd dusdaen'ge straffen te ontlangen, als uwe Ko-niiiglyke Majesteji believen Eal ons op te leggen.

En aengaendequot; onze Dogler , die is niet wecrdig ivw* huysvrouwe le weézen , maer van nu al leveren wy liaernbsp;aeo u over , otn haer ten honwelylf te besteden aen die't unbsp;believen zal. .Den koning nam haer aen , en hy bedanktennbsp;hun uyt'er herten.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i_

Daer naer zeyde hy tot de Maegd ; Liefste gy hebi gehoort «vat uwen liefsten Vader en uwe beminde moedernbsp;gezeyd hebben : sVat dunkt u hier af? wilt gy den koningnbsp;Van Engeland trouwen,

Ailt riiooge gebooren en aldermagtigslea Koning , ik wil bonden van poinct tot poinct , al het geéne dat inynennbsp;lieven Vader u gezeyd hééft, want de eeiste belofte behoorde u te hlyven , daerom zoude ik my vóór gelukkig.nbsp;houden waer het dat ik kréég een van uwe baender-heertf.

rVaer dat zy deéze wóórden gezeyd had dééd den koning Jan de kleeJeren open slaen'van zyn baender-heeren , dienbsp;Zeer schoon waeren om zien i en hy zeydetot de Maegd ;nbsp;Wie wilt gy DU hebben van deéze Heeren ? zy anlwoórdenbsp;met eene groote oodmoédigheyd j al die uwe Majeateytnbsp;my belieft te geévèn. Zoud gy inyn Vrouw dan wel willennbsp;Weézen ( vraegde by ) waer ‘t dat uwen Vader beliefde fnbsp;Zeer geéme autwoórden zy. Zoo beloóve ik n morgen t#'nbsp;trouwen met den wille Gods en uwer ouders. Den koningnbsp;en de koninginne van Spagnieu dankten hem- en de ko-Dingen van Arragon, van Porlugael en van Navarre kwamen hem vergiffenis bidden , om dat zy hem de eer nietnbsp;bewezen hadden die hem toekwam.

Heer koning van Engeland ( zeyde den koning van Vrank-ryk ) gy behooyl niet iwaelyk te vreden te zyn om deéze *aeke , want zy was de myne van over vyllien jaereu.nbsp;Haerom zoo heb ik niet willen breken de beloften van wyrnbsp;^-cn mynen Vader.

ffoe den honing van Engeland »eer gestoort zynde om het verlies van zyn Beminde ; wedernbsp;te rng trok naer zyn land.

Den koning van Engeland deéze dingen ziende was zeer Verbitterd , en ging uyt het Paleys , en trok met alle zynnbsp;Volk naer huys toe. Als hy vertrokken was begonst mennbsp;Vollo feeste te houd'ea , öe avond-maeltyd was zeer grootnbsp;en zy wierdec gedient met véél tusscheu-geregteii, die uytnbsp;de keuken van den koning vati Vrankryk Ji.wamen , al itinbsp;*ilvere en goude schotels.

Des andefdags ‘s morgens zond den koning Jan aen do , maegd rykelyke^eschenke , en eenen grooten ïrecoór vannbsp;§oud en zilver, met *en paviüoen vol Lellen, en btnel mei

Bene /schooue Historie ediïl gestéfmtan , en hy zond zyn kleermaekars om haer ennbsp;hier Jouffrouwe kleeien te maeken op da Ftausche mode.

Hoe den Honing van Vrankryk trouwde met de Dogtev van den Honing van Spagnien.

Den dag gek' a zynde , zoo trouwde kciilng Jan de Dogler van den konlng’ van Spagnien met gioote pragt ennbsp;heerlykheyd. En als den dag doórgebragt was met gvowtenbsp;vreugd en- Jblydscliap , wiio'e koning Jan in ‘t Paleys nietnbsp;slaepen , en daerom wierd de Bruyd roet haerkamenierennbsp;gezonden naer zyn logement.

Als zy daèr zagen de onuytsprekelyke scbatten en ryk-dommen , zeyden zy dat hunne dogler in een goede uere geboren was dat zy zulk eencn Prins getrouwd hadde . ennbsp;dat zy in korten tyd een fraey mangeling gedaen hadde.

Terwylen zy haer oiltklceden kwam koning Jan en ditn zeyde : wal dunkt u liefste . hebt gy noch spyt om datgynbsp;nw Vaders Paleys verketen hebt? geensins antwocrdezy,nbsp;want ik had noyt zoo volmaekte blydschap als ik nu heb»nbsp;te ook zoo is myn Vaders Paleys niet te weérdeêren by ditnbsp;logement, en ik zegge u noch meer , ik hebbe u veöl 'nbsp;liever als alle het goed van de wereld.

Die woorden hehaegden den koning zoo weWat by haer omhelsde , en naer dat de kamenieren vertrokken waerennbsp;Itegaeve zy hun te bedde , en zy voldeden malkanderennbsp;200 wel, dat de koninginne van Vrankryk van deze eerstenbsp;verzaeminge groot ging van eenen joegen zoon , die naernbsp;de dood van zyn vader koning van Vrankryk geworden is.

Haer dal den nagt gepasseérl was stonden zy te saemeo op , en toen vereerde den koning aen de heeren die hemnbsp;dienden kosteljke presenten nan zeer groote weêrde , ennbsp;d« koninginne deéde van gelyken aen haer kamenieren ,nbsp;«n aen de JoufFronwandie haer kwaemen complementeren

Nauwelyks was de koninginne uyt bet bedde getreden , of den koning verzogt baer oodmoedelyk dat haer togzou»nbsp;de believen te laelen kleeden op zyn fransch, ‘t welk zynbsp;geérne consenleérde, en toen deéde den Koning zynennbsp;óppersten Kleer-maeker komen , en dien maekte baer eennbsp;rykeiyk Kleed van goudc Garmozyn-laken , en de rokkennbsp;van gelyken , en eenen Tabbaeid van Fluweel , gebor-dueit met goudé Lellen.

Haer datzy de koninginne dit kleed aengcdaen b.sdden , deéde den Koning op haer hoofd zetten een zeer kostelyfcnbsp;cieraed , en om haeren hals deéde hyK.eenen gouden Halsband , omzet met Robynen en Diamanten , en in ‘t middennbsp;stond eeiji Karbonkel steen die groot ligt gaf.

van jan van Parys. nbsp;nbsp;nbsp;^

Als do Koningimiealdus vercierl was, kwam baer Vader en Moeder , en 'de Koningen van Portugael, Arragon ennbsp;van Navarre , én voords reél princen en Priucesseii , haernbsp;en haeren Man cdniplementeéren en veélgeluks wenscliennbsp;en Ky wierden al te-mael eerlyk onlfaagen en zeer pragtignbsp;gelracteért.

De Roningeu en de fioninginnen de Koningin van Vranfc-ryk aldus yercierd , eu heel vlytig en wel gemoed ziende, preézeu haer gfootelyksen zeyden dat *y ryker, en koste»nbsp;lyker vercierd was, als de vrouw van den Rooinscbep Keyrnbsp;ter

En lerwyleu zy over Tafel zaelen en malkanders gezond» beydidronken , zoo sloeg den Koning van Navarre gedue*nbsp;l ig zyu oogenyop de Goude Lelien die de Koningiiine vannbsp;Vrankryk op haeren Tabh^erd hadde, en hy zeyde tot haernbsp;al lachende : Hoe Mevruuwe zyu de Lelien op u ly/ gera»nbsp;gent f Ja lieven Cozyn antwoórde zy , roaer in myn hertnbsp;zynder véél meer die daer nooyt uytkomen zullen

Den Koning haeren man dit boorende , nam al lacbeiv de eenen roomer vol wyn , en dronk dien nyt op de g».nbsp;zondheyd vanzyne Lelie-draegster, hetwelk doeu van eennbsp;iegelyk in den ronde geschiede , en de Koninginne eake-Weerde hun van gelyken.

Naer dat ‘er meer andere dagen in plaisier en vmlykbeyd doorgebragt waercü , gaf den koning van Vrankryk ordernbsp;aen zyn volk dat zy hun maer gereed hadde te maeken totnbsp;den marcbe , en als de FeesVe veertien dagen geduert hadnbsp;zond hy meest alle zyne welgeoefFende krygs benden weenbsp;derom te rugge nae vrankryk.

Hoe den Koning van Vrankryk zeer kflstelyke prezenten vereerde aen den Koning. van Spagnien zyn behoude Vader, en hoe hy van hemnbsp;oorlof nam , en wederom te rugnbsp;reysde nae Vrankryk.

Als de bruyloft-dagen gepasseért waeren vereerde den koning van Vrankryk zeer uytsteékende schóón presentennbsp;en Kostelyke Juweelen , zoo aen de Koninginne van Spag-nien en aen all'e de Princen en Princesseu.

Naer dat hy dit alles gedaen hadde , zeyde hy tot zyn be-|)oude vader en moeder. in ‘t by zyn van hun dogter zyn« Huysvroiiw ; Lieven vader en moeder, bet is u niet donnbsp;al Ie wel bekent, hoe een Ryk dat lang zónder Koning is,nbsp;gemakkelyk kan vervallen in rebellie, overzulks is het zeernbsp;noodzaekelyk dat ik my nae Parys begeéve, als ook om my-öe Moeder gerust te stellen die zeker verlangt na my, hu

64 nbsp;nbsp;nbsp;Historie van jan van Parys.

.MHgaeDée «w Dogler , wilt gy die hy u honden , ik ben' te vreden , ik zalee onderhouden ; geèft iny , hidde fk unbsp;dat^ oorlof , en regeérl uw volk wel londer die te verdmkgt;nbsp;ken , zoo zullen zy God vóór n bidden,

Ais hy deóze ea diei gelyke wborde sprak , weende de jonge Vrouwen , vreezende dat haer ücf zoude wech trekken zonder haer. Lieven Zoóne zeyde den Koning vannbsp;Spagnien , terwylen het u belieft hééft niyn dogter tennbsp;Houwelyk te neémen , zoo bid ik u dat gy haer ineédenbsp;neemt nae uw land , want , zonder o zouden zy niet kennen leéven , en steld hier dusdanige Ruwaerts als u goednbsp;dunken zal om dit Ryk te regeéren , want van lyi af aennbsp;leévere ik u het Koningry^

Heer vader zeyde den Koning van Vrankryk, uw goed of u Koningryk hééft my niet verwekt om dw dogler te neémen , maer faaeien goeden naem j overzulks doet met uwnbsp;cn myn Koningryk wai u belieft , en aengaende het meé.nbsp;de neémen van uw Dogter, is ‘tdat het uwen en taereunbsp;wil is , het zal geschieden.

Lieven Man ( zeyde de Koningin van Vrankryk ) met u Ie gaen en met u te leéven en,te sterven is alle mynennbsp;wenseh en myn begeerte. Naer dat zy deéze en diergely-ke wóórden gesproken hadde , namen zy al weenende oór-lof van nialkanderen , en zoo scheyde den Koning vannbsp;Vrankryk en de Koninginne uyt Spagnien en reden te sae-menmet eenen grooten staet van Edel-lieden nae Vrankryknbsp;daer zy over al in de groote Steden zeer pragtig en magnifiek wierden ingehaelt, en bezonderlyk tol Parys , daernbsp;de onlhaelinge die men hun dede zoo groot was , dat hetnbsp;onmogelyk is om te beschryven. Eu groote eere wiei'dnbsp;ook beweézen aen de Baen-heeren van Spagnien gt; die hunnbsp;princesse hadde nytgelyde gedaen lot parys toe , daer zynbsp;goeden ciere maekte zes raaendeu lang , en daer naernbsp;keerden zy wederom m Spagnien.

Als de negen maenden vervult'waeren baerde de Koninginne eenen jongen Zóón , en vyf-jaeren daer naer gelag zy van eenen cederen : den welken wierd koning van Spagnien , naer de dood van zy^n Groot-Vader. En den eersten wierd koning van Vrankryk naer de dood van zynennbsp;Vader en dien leéfde lang, en regeérden lyn Koningryknbsp;in peys en vrede , en daer naer scheyde zy uyt deze wereld om te ryzen in de eeuwige Glorie des Hemels , daernbsp;ik God om hidde dat hy ons gratie wilt geven , dat wynbsp;4aer mogen ktfinen, Amen.

EYKDE

Vidil P, COEm Can. el Lib. Cen.