|
B ENO V D E
BELEGHERINGE
der ftad Leyden,uy t bevel des
JWachtighenConwcxrva?} Hifpaïngnen 3 in den
Iaere IS74. haer<ten-ghedaen. Ende het vvonderbaerlijck ontfet daer op,den
derden dagh Odobris i 574 ghevolght. Cumarine toijfe in Siegte 0f)eftrtt/&uo;
Iacob Dvym.
|
||||||
|
Ghedrvckt tot leyden,
25p Ifymitk lUtJûtmitfûon ban faeöfltë/
3Jntjaec 16 o 6,
|
||||||
|
Aende Erntfefte, Eerweerdige,
VVijfe,VoorfienigheHeeren,Schout,Eoigher-meefte-
ren,cnde Regeerders der ftad Leyden,mijne ghebieden- de Heeren. En leeß inTito Livio/Plutarcho, ende
andere QronijcIçSchrifvers 3<~van T>ele i ende trejfelijckeStedendiehart ende nath 'We <ran hare njyanden beßoten zijnde, , Teelhongher ende noodgheleden bebbeny Ooc^is ons rvvelindachticb T>an bonger die in onß tijden in Vranckrijckjin defe JLanden3ende eiders meer3ghe"vveeß is, als tot Z,anßrraja Fe- re3<rRoçelîes3Haerlem3éMiddelbor^]yen ander plaetßn meer: tnaergbeenen nood3gbeenen hongher3geenßand<-uafikbeydder gbelijcken als ten tijden Ttande Sfaenfche belegheringhe in den jaere i$7 4. in deßadLeyden Taande ^Borgheren fio goet- ^Viäicb is nyerdragben : menfalniet bevinden dateenigbeßad fonder merckelijck£rijchß~njolckJ}eßet zijnde 3foo eendrachte- lijckj, ende foo goefwiükhlickjiaren njyandnrvederßaeny endeßdeken uyterßennood'terwacht hebben. VoorWaer t'gbeen mijne Çervveerdigbe Heeren ende de goede 'Borgeren haer ruoor oogbenßlfsßelden3fottde meer als TVaer gevallen hebbende ojvete: dat tfvve E. Ttyanden het kindinde nrpie- gheniet enfoitdengefi><iert hebben: Hefghene dat binnen C^(ar~ den} Oudevvater3Zutphe3 Haerlem3ende meer anderplactßn oA ij ghebemt
|
||||
|
gbebeuït cuvas~ jen fonde meier kinderÇf/elhebbengbeweefi,]*
leelijcker ende ßhrickeückerfoudenßjt teghenuwe E. aenge- fielt hebben dan men njvel kan over dincken 3 om den cloecken ende <~uromen rvve derflandteghenshaergbed<xen3 ende en is niet alleen te rvervvonderen de groot e fiant<-uxßuheyd ende eendrachtder^Borgherenjmaerbouenaldegrooteghenade des eAlder-hooghßenydieinßendehet boosnjoornemen uwer £. <-vyanden<~uanbuyten 3ende den yuer, liefderende trou, die binnen der StadnJVas woor den <xivelfiand des alghemey - ne Vaderlands ? ulieden allegaderfoo <-uVonderb<?erlijcknjan defelfde <~uyanden njerlofi heejlrDenjvaterenfchier teghcn aller menfchen meyninghe^foo hoooh heeft laten ^vloeyen^cnde de Stad ont f et zijnde^veer binnen de oude ende behoorlijckç falenghetrocken heeft : eenfaeckJ.aerGodde Heer ten eewpi- ghen daghe afmoetghelooft ende ghedanckt zijn3ende boe.Tsvel datditßlfdeontßfooor defen befchreven, jae oockjfomtijds fbeel-Wijs den <~volcke <-voorgheßelt is,foo heb icknochtans dat felfdeclaei'dervende meer naer de njvarachtighegefchïedems, in alles dat doenlijckisghevveefi^villen^voojcts bringhcn en Ifr ten drucken^om dat den ofrechteny uer, de njolmaeckte liefde, ende troujnet de heerlijcke ende manlijckefiandajaßicheyd^foo njande Heeren Regeerders,ab njande ^vrome 13 or geren »aide wvereldtemeer macbbekendijvor denkende Goddaer <-voor al om machghedanckt njvorden.ln defe Tragedi-C'omedie-fo men haer mach noemenjbeb tckjdt geen men eenicbfins heeft können Sfeel-
|
||||
|
Spel-wijsßellmyiae de <-vvderheydbygebracfji>hopende dat
wtyfulcx niemand enfd können qmlije\aj'nemen\ ende defen mijnen arbeyd en heb ic^ niemand liever oft beter <~weten toe te eygenen als uwe €. die mijneghebiedende Heeren zijt 3 ende onder de ^uvelcke ickjiu eenen Unghen tijd,fioßil ende ^vrede- tyckjnmijnhallincfckap gheleeft heb 3 men f etden Almacht i- gben God de deught ende behulpfaembeyt die uvae€. aenalle ''oreemdehnghen endeghc-vluchte liedens zjjt bewijfende 3foo heerlijehjende nsvelte rechten nyergelden^daer afdat de <~ver- beterinphe <~uan uvve E.ßadgenoechftem ghetuygenis geeft. "2)e Heere latet noch hoe langher3hoe meer3fbo toorts <-uar en tot Godes eere ende denghemeynen fianddes Vaderlands ten besten. ""Biddende mijne €rntfe&e3 Eerweerdige3 "Wijfe^ Voorßenighe Heeren, defen mijnen gheringen arbeyd in danck^ te ruyillenaennemen: GhegeVen binnen deßadLeyden3op de Hoy-gracht defen eerßen jfanu&rij des jaers 160 6. |
|||||||
|
By ray uwe E. E. onderdanighe Dienaer
en.' invvoonder uvver ftad Leyden. |
|||||||
|
IACOB DVYM.
|
|||||||
|
Tot den goetwillighen
Lefer.
$ en ttoijfelen niet 2Seminbe / feec
î3oo?fiemgfje3lefer/oft fommigfje en füllen mepné bat top bit <Ontfcc öan Leyden Doo^eengrooteberme* tenfjepbin^icÈtgljettelt öebben/ aliöanberljaer toeren ueracf)tenbe: maertopberclarenronbupt neen/ enbe en toeten met Ijoe bat top be Poeten, Die baet foobeerlijcn af gefcfijeben Rebben ge* noecl) loben enbe pnjfen füllen /ban tjebben norjjtantf goetgljebonbentfelfbe eentfop befe toijfeboo? teb?a* 0ljen boo? bien bat top toeten bat îjet boo^gaenbe met alle be bertooningen temoepelielt balt boojbeSpeei- ders, enbatbeel banöeboomaemße ftuefeen enbe oje* ftljiebeniCTen alleenlicn berljaelt/ enbe niet g&efpeelt oft geageerten tooiDen^oo Dan pemanb bit begljeerben Speei-wijsDêbûicueboo? te ftellen/falmoeten een groot toijbt Tanneel, Raduys oft Speel-vvaghen, gljemaetUt
toojben/enbeopb'een3tjbe/inben upterften Ijoetn een
gebaente ban een Stadt, fjettoelcn Leydn fal3ijn met een pookte om npt en in te gaen/ enbebobenban binné met eenen gancn om ober be beften te fien ente fpjenen. <©p banbersübetegljenober öeel boojtoaertg fal 51111 De fterene enbe ^©o?p te £>oetertoou/ baer men langbtf een becleebinglje fal manen bati3epl boern/ logijffcje toijfe/baer be5>paengnaect0 enbe Ijaren aenljancn upt enbe in tomen füllen. Mn fal Deel naer bp £>oetcrtoou moeten
|
||||
|
moeten s&emaetKt toojben be&cïjatttjÊ? te Hammen/
enbe tojat meer acljterbjaertjö bpfcans bp be <&mm De &c&ant0te2Sof-lmpfen. Seltne $cf)anflen men fal mafeenbanltc[)töout/rebelecief/uftanöec0ltcl)teftocfee btetftanriaö onbermet gattenen oostenbaß/cnbe bo* ben ootfemetöaKentnelchanberen ttuptenbe /en moe* tenmet Doecfe ban bobentot beneuen becleebt sijn/ en« be gijcfcgtlDert alö aerbe toallen enbe Tal Hit ter aerben bltjben ugg&en tot bat ben tt jb comt bat be £cljanffen 8l)emaeciuroû?ben/ banfpfullenachter moeten open Sim/om upt enbe m te loopten. ^enöDal banbe^tab ban Uepben fal op been $ijbeoorn moeten met lijnen benleebttoojben op batmentfelfbe laet neer ballen op tieft eer Set ontfet bomomen »jes- ^ereft atë ooc l)et upt enbe m tomen/ fal gljenoetl) berftaen tuojben upt liet Ufyttit bat op ben ham ban be bolgbenbe Comebte ge Öelbtuoîb enbegljcrccrUem 10. ^aer be Capttepnett banbecftabmoetenal Roodembê witte fluyders ijeb* fcen/bte ban be$ guiten wbe.- Oraingc,wit, enbebiau: enbe ban Comntr toegljên Ijeel roode, be nleebtnge fal boojttffpfelben toelumbeti. |
||||
|
'TZcildcfo, Ouer-Veldheer des Qmincx.
r / WweeHopluyden. Eer fie, Tweede, Derde 3 Vierde de-r
Borgheren.
Eerße,Tweede der "Borgertneeßeren.
Eenen Bode.
Eenen ''Boer.
Vander Does,} r , Jtf »,. »
T1 . >Hopluyde<-vabmne, Hapicx, ) * y
eenen Soldaet^vanbinnen.
Eenen Soldaetrvanbuyten.
Eerße,Tweede <-urou,elc met ei kind.
Twee Boodf-ghefellen,
Eenen Jonghen. -
Lowys 'Boyßt.
DeTrins Ttan Oraingnen»
Al de Borgherije tfamen.
|
|||||
|
Verfcheyden Perfo-
nagienendc Men- ichenintfpelen ghebruyckct. |
|||||
|
Voor-reden oft Prologhe,
by den Dicht-ftelder.
Äf EN heel vvarachtich3mcterßhier ongelooßijcßucl^ g§£lo Sol ickjoehoorders u flellen hier voor ooghen,
i=ntS. J^ Hetfcheen eerft groot verdriet,maer naer eengroot ghelmkj, ïTbleeckjiat den goeden (jod,doch gheenßns Vcoudgedooghen^ 1 Dengrooten bloed dor si daer men vyand naerßet f ooghen, 'bat hy van Leyden diefchoon Stad fond zjjngheproeft,
±%en kan claer haren loff ter wereld niet verhooghetu,
^an Spaens volckyoasfy tefeer bonout en bedroeft,
ti<urghebrackjva»als,dat men ter noodbehoefi,
Mazr noch heeft G od de Heer haer gillen Vael beVcaren:
&at heden Florm isfulcx VPeer morggen ließijckjoeft,
^an alla moet ghedanckt zijn,den Heer derHeyrfcharen,
tyaengnaerden, Walen oock^,en Duytfchen die vergaren->
Rondom defchoone Stad/plat Land ù gants teniet:
2)e» vyand enVcoud het Kindin de Vviegh nietfparen,
%oo't nae denfpaenfchen Raed enfm al hadghefchiet,
■àfaer dien trouwen God,diet al ter Wereldfiet:
Heeft Leyden ^el beproeft,als men tgout doet int vyer claer,
•&en vyand,hongher, peft, int hert een groot verdriet,
tQjtam haer al tf amen aen,en bleven ypelfchier dood daer
Zes duyfent,groot en cleyn;het fpaenfch volckjoondenfier„haer:
Zy toonden groot gheVceld,en deden haer veelfpijt,
**efy beßotende ftad,dfoelckJ>aerßofid Wel dier „naer.
^e Heer hoorde haesl van binnen tgroot ghecrijt,
Zyftreden vroom voor Gods naem hooghghebenedijt'
"4b de zJfyÇachabeenoock_ daer deden fonder duckten,
**4ls <tAntiochni boos ontBeken z,ijnde vol nijd:
^zerfiel moeß uyt het veld verhopen en Vvech vluchten,
£nals Zenachenb voor Codes volckmoeftfuchtetu,
^efeive vrges fóe qmm denfpaengnaert oockjten boort,
^erfchand'Uickvlood hy Wech .alleen maerdoorghermhteitj,
3 Wat?
|
||||
|
Waer heef men defghelyoe ter Wereld oytghehom:
O Lef den in tt \\>asgoed liefd,trott,en accoort: JMenfagh den Spaengnaert voor ttfchudden en f eer beven: t'Lands vrijheyd focht ghy feer,en boven al Cjods Vfoortx /Hen behoort h alom eer,prijs,en lofftegheven, Om u t'ont fetten Voord een checke daed bedreven, i'Land heeft aenuoockjroß,forgh,liefd,enmacbtgheto0?it. God toonden boven alfijnjonji Voeerd hoogh verheven; V vroomheyd heeft hy h in uWen nood gloeloont; 'Der eer en croon ifi,daerghy met Voord ghecroont, Afetftitte,hoort,ßet,ffrijght,Vvy füllen beginnen„tfpelt Qftfof de V?aerheydif,fttltghy httett bekinnen„Voel. |
|||||
|
Vande
|
|||||
|
Vande cerfte Ghefchiedenis,
de eerfte uytcomft. 'Bddefo comtuyt met yier Hof lieden ^ Waeraffdai
de twee eerfte ff reken. |
|||||||||||
|
e o.
|
|||||||||||
|
NAes'Conincxbevelgoet,en des Commandeurs laft,
Soo dient nu defè Stad in grooter eyl verraft, O Leyden,Leyden ftout,ghy fuit nu moeten proeve J'geen u aenftaenden is,ghy moeght u wel bedroeven: ^n fchaemt u doch dat ghy den Coninck fo veracht, voor goetheyt groot fuit ghy nu proeven eens fijn macht, "Oo ghy u terftont niet wil t in fijn handen gheven Hat jonck kind inde vviegh' magh fchudden en vrij beven: SooghyonsConincx gnaed' deesreys niet en neemt aen, *en fal claer nu niet (alft u wel left deed') vergaen, ^raeff Lod'vvijckenialunuibo niet meer ontletten, *^aer is niet in,den wegh, dat ons nu kan beletten *Jte fchoffieren fnehghy word haeft gants te niet. ^us ghy Hoplieden cloeck wel vlij tigh voor u (iet, ^at ghy u volck reed hebt om <ie Stad te omringhen, *n t'vvaer met allen goet,dat vvy terftont aenvinghen ^aer te befetten vaft,eert yemand vvord ghevvaer, ■^1$ fy befloten ziin,dan hebbent vvy haeft claer - J^Vant al dat eetbaer is fal haer terftont ontbreken, ^aer comtdoch gheen ontfet,tot Haerlem ift ghebleken ^ichem9en Wed', ghy fuit tot Leyderdorp ziin thuys, |
|||||||||||
|
' an Vtrecht comen fy,die op de Goudfche fluys,
b ij
|
|||||||||||
|
V
|
|||||||||||
|
En
|
|||||||||||
|
En Alphen,daer rond om haer voordeel füllen foecken,
Alonso Lopes fal hem eer yetlang vercloecken
Om daer tot Soetervvou,int Dorp en in de Kerck
Hem te befchanflen vaft,tot Lammen een feer fterck
g hevveldigh Bolvverck,fal hy op de ftroomen legghen,
En Carion is reed (foovvy't nu claer uyt fegghen)
Te comen trouliick aen,van Haerlem onfe Stad
Naer Valckenburg,Catvvijck, V Vadding',aent Delfche pad:
vvy füllen den Haegh fèlfs innemen naer ons haken,
vvy fullent haer wel fo bang en foo benout maken:
De Stad die blijfter claer, des fchept al eenen moet,
chy word al tiàmen rijck,hier is veel ghelt en goet
Ten beften voor u volck,föo fy hartneckigh blijven,
OLeyden,Leydenprat,vvyfullentuuytdrijven,
Den moetvvii word noch van u bitterlijck beclaeght.
SerBe der Hof lieden.
u woord o Veld-Heercloeckmy altevvelbehaeghf, Mits dat ghy forghe draeght, voor ons en alle Knechten, Tis reden dat elck vveer luft cri;cht om vroom te vechten. Als vvy van fulckenHeer nu worden aengheleyt. IBddefo.
De Stad die moeter aen, dats nu int cort ghefey t, Cray fàl gheen voghel zi jn,ofc ick fal haer haeft winnen, Sy füllen s'Conincx macht haeft proeven en bekinnen, Hetghelternuomgoet,hetcofl haer al denhals. Tweede der Hof lieden.
Daer en is gheen volck,in,en haer ghebreeckt van als, Sy moet claer haeft ons ziin, fulex en kan ons niet falen, De Spaengnaerts zijn te veel-de Duytfchen, ende Walen: Al tfàmen feer cloeck volck;elck van ons iffer een. Baldfß
|
|||
|
Bddefo.
Is Haerlem niet gheraeckt in jammer en ghevveen, DaerfoveelCrijchfliecloeck en vroom volck was tevinde Vvat Tal doch Leyden doen,oft haer veel onderwinden, Dat fy de poort opdoen,en legghen t'hooftin Ichoot. Eerfie der Hoplieden.
Eaethaer hartneckigh ziin,ten heeft doch al gheen noot, Sy moet haeft wel ons ziin,al foud' ick f leven laten, Maer ten fal gheen nood doen, wie comt haer doch te baten, t'Land is te feer befwaert,haer macht is veel te cleyn. Tweede der Hoplieden,
En die arm is en heeft gheen vrienden int ghemeyn, Den Moker-heyfchen flach heeft haer hoop al benomen, En ick en twijfel niet,fo haeft wy daer voor comen, De fleutels worden ons ras intghemoet ghebrocht. Tïddefo.
V Vy füllen ons nu dan gaen maken op den tocht, En mei de Stad int rond' wel dicht nu befluyten heel Miin vrome Hoplie fis niet van nood' te uy ten heel t>en laft die ick nu heb,want ghy hem feer wel weer, En ick en twijfel niet oft ghy ziitalghereet, Naer s'Conincx bevel nu terftont te veld' te trecken. Eerfie der H of lieden.
Heer ghy en derft ons niet tot vechten meer verwecken, Noch oock met woorden fchoon hier maken lanck verhaeî, vvy ziin tot uwen dienft doch ghereed al te mael, Als ghy ons maer laft gheeft,doetghy ons hert verblijden. Tweede der Hof lieden.
Elck een van ons heeft vrij, hert en fin om te ftrijden, b ii; Voor
|
||||
|
Voor onfen Coninck,ofdaft-hebben d'Ovcrheyt,
want int beginnen nict,maer int cynd' des prijs leyt, Des willen yvy ons al cloeckmoedich int veld toonen. 'Zaldefo.
En tvvijffelt oock niet oft den Coninck fait wel loonen, Die rijck en machtich is,en tCrijehf-volck veel goets jont, Des gaen vvy cloeck int veld ghebruyeken ons terftont, ©Wtt fll Terwijl dat daer hoop is de Stad nu t'ontfchaken„haeft, fo» Ons voorftel füllen fy al tfamen nu fmaken„haeft. |
|||||
|
Vande eerfte Ghefchiedenis,
, de tweede uyteomft. €erße3 Tweede 3 Teerde > Vierde der TSorgberen.
Eerfie.
£>iij<35ov (T^\ VVreeden fpaenfchenraedjvolnijds,en bitterhedc?,
«faam «> C ß Hoe qualick moghen de vreedfame zij n met vreden; ntemrçt ^-, Ghy baert noch over al,den feilen Iudas aert, fonber $<* Gods leden worden van u nerghens niet ghefpaert, VMX. -jen is u niet ghenoegh dat ghy ons quaemt bedroeven Gheleden maenden fes,ghy wilt nu noch eens proeven: Oft u ghelucken woud,en ons verwinnen koft. Tweede.
In't bloed-vergieten heeft hy fonderlinghen loft, Hy en weet anders niet,hy hevet ai ter deghen, Nu dat GraeffLod'wi jek van hem,eylaes,is ghefleghen, Hem denckt hy hevet Landman nu in fij n ghevveld, Om
|
|||||
|
Om dat hy meynt heel te zijn mceftcr van het re!d,
Hy acht dat clck hem fal de fleutels teghen bringhen.
Derde.
Sy meynen ons als d'Indianen te bedwinghen, Vvy zijn foo niet vervaerr,vvy hopen in den Heer, Vvy achten t kleyn al ift dat fy fterck zijn opt Meer Van Amfterdam ghcfeylt,om naer dees ftad te komen. Eerße.
Al zijn fy groot ghetal,fulcx en doet ons niet fchromen, Laet haer aencomen vrij,van Zuyd, VVeft,Noord,oft Ooft, Vvy hebben eenen God,die is den hoogften trooft, Siin Princelijcke G'naed',cns'Landsghemeyne Staten: En fallen ons claer niet in onfen nood verlaten, Regeerders hebben vvy die vroom,vvijs,ende vroed zij n, öie't Land in als voorftaen met een recht ghemoet fijn, ïn ons alle gaer oock in rechter trou beminnen. Tweede.
Maer onfen vyand naeft,vvy hebben gheen volck binnen, Cleyn voorraet hebben wy,ons ftad is oock leer fvvack, t>en hongher als hy comt is een al te fvvaer pack, Sy füllen doch ter ftont ons ftroomen heel befluy ten. Derden.
üyt al dat ghy hier feght,cn mach gants gheen vrees fpruy tea Veel liever in Gods hand, dan in ons vyands macht, Al ons geit en goet,ickvoorvvaer heel luttelacht, vvy moeten voor Gods eer oock leven en vrij fterven. Eerße.
vvy föuden claer al te groot een oneer verwerven, öatvvy vergaten ons beloofde trou,en eed, Voor Gods vvoord,en de ftad,ben ick te fterven reed, |
||||
|
Ick feght vri jmoedich uyt, tfal metter daed noch blijcken. '
Ven kierden der borgheren.
Goe mannen ghy en moeght niet langher hier ftaen kijckc D en vyand comt te nae,hy is tot Leyderdorp, Hier buyten des ftads poort, juyft ontrenteenen worp, Light Capiseyn Ândries,die uyt ftad was ghefonden, Hy leyt daeral fteen dood,hy heeft het liif vol wonden, d en Spaengnaert die heeft hem daer ftil by nacht gheleyt. Derden.
Laet haer aen comen vrij ,het vechten my wel grey t, Nu gae ick naer twerck,ick fal my naer t'vechten ftellcn, Den vyand hoop ick noch fo dapperliick te quellen, Om prijs en eer,fal ick my quiiten als een man. Tweeden.
En ick fal daer oock vrij toe doen al dat ick kan, Miin lijf wil ick voor t'Land en de Stad te pand' fetten, Ick fal miin zvvaert noch fo op fpaingnaerts huyd doë wette Maer treckt den vyand nier naer tSouterwoufch ghevveflï "Vierden.
Ba, jae ghy kont hem wel lien trecken van ftads veft, Langs door de V Veypoort naer het Dorp van Soeterwoude, Den Borgher om fulcx niet,fo ick fagh,en verfloude, Elck een is wel ghetrooft door fijns Genaden brieff, De Heeren maken vaft tot ftads,en ons gherieff, Seer veel fraye wetten goet,daer elck hem moet nae richten. Eerßen.
Dat ick hoor, is al goet,t'hert focckt niet dan te vichten, Alft met den Spaengnaert is,fo ben ick haeft gheruft. Tweeden.
Voor wijf en kinders wil ick ftrijden cloeck metluft, Want
|
|||
|
Want debioed-honden boos die foudent al vernielen.
^Derden.
% quamen hier te Land' als arm beroyde fielen, Maer elck ghelijckt nu fchier een Heer,en grooten d om. Vierden.
Groot gheweld en moetwil gaet onder haer nu om, Sy foecken ons met cracht arm flaven naer te maken. ïerüe.
Öat is haer trachten al,tis daer naer dat fy haken, Maer liever vecht ick tot de letfte druppel bloets. Tweeden.
Al heb ick niet veel ghelts,al heb ick niet veel goets, ^loch wil ick als een Held daer miine craegh aen vvaghen. Derden.
Ick en wil nerghens afFveel pochen noch roem draghen, Ick prijs de daed, alft comt,dat is het recht beduyt. Vierden.
Hoort,luyftert al wel toe,my dunckt dat tclocxken luyt, &5<Kfftw
Gaen vvy,t'hert begint my int lijf te verquicken„blij, ttitcfocrfë
*ïs tijd dat elck hem in de wapen gaetfchicken.,vrij. Sf>clm;î> m
|
|||||
|
c Vande
|
|||||
|
Vande tweede Ghefchiedenis,
de eerfte uytcomft. Baldefo s eerße 9 Tweede der Hof lieden 3 Senen hode.
'Bddefo.
SSafocfo TT "TTOplieden ghyfiet nu den moetvvil vander Stad,
meffce 1 1 Sy houden haer als voor, noçh cri jghel en heel prat, $oplttt>ê -*- X. Xck en had fulcx voorvvaer alfoo niet voorgenomen flMtrê W' lek docht fy ghevent op,als vvy daer flechts voor comen, Maer tis van my ghemift,fy zijn van and'ren fin, Het gheeft my wonder, mits fy gheen volck hebben in, Sy paffen foo't wel fchi jnt op Coninck niet met allen, Crijgh' ick haer,ick wed fy betalen eens de ballen, Maer door wat middel doch,ick bid gheeft goeden raet. Eerße der Hopüeden.
Ick fond' de ftad terftont befchieten,vroegh en laet, jae met een groot ghewelt foud' ick haer ovetloopen, Nu fy ziin fonder volck,fy moetent wel becoopen: Een die barmhertich is word felden hier gheeert. Tïaldefi.
Dat eoft groot volck en ghelt,fulcx Haerlem ons wel leert, En de ftad Alckmaer oock,t'mach ons feer wel ghcdinckeii; Nietgheeren en fie ick de goed' Soldaten crincken, Daer zi j nder claer feer veel ghebleven in den loop, lek meyn wel Leyden noch te cri jghen beter coop, lek hoop te bringhen haer/oet mee lift int benouwen. Tweede
|
|||
|
s
|
||||||
|
Tweede der Hof lieden.
Ick pri j s beloven vecl,maer niet oft luttel houwen Op't hooghften zvveeren ftijfF,by dit,en by dat cruys, En fpringhen daer met om,als de Cat mette Muys, Men hoort van fulck volck,niet een onder haer te fparen. ^Baldefo.
Eerft hebben,maer wil ick u den fin recht verclaren, Van't gheen ick nu voor heb,dat oock beft dient ghedaen, Verfcheyden brieven heb ick,die haer doen vermaen, I)at fy als wel bedacht,haer in ons handen gheven, Sy ziin van feer goet volck,Lief-hebbers, lom ghefchreven, En eenen van my felfs,vol feems en woorden fchoon, Ick jon' haer noch ghenaedjae noch eer,priis,en loon, Soo de Stad hooren vvilt,fo gaet het naer miin wenfehen, €erfte der Hoplieden.
Doen fy't oock niet,fo ziint verdoolde blinde menfehen, Ghy doet haer veel te veel,dat feg' ick hier recht uyt, En hooren fy nu niet,ick en gheef niet een duy t Voor haer lijf,en haergoet,fy waren wel ftraf waerdich. rBaldefô.
VVaer zij t ghy Bode,comt fiet dat ghy u maeckt vaerdich, S>? 95ebC ■aftelt dees brieven doch met looi heyd in Srad fnel, corttf W)U Seght het Ghemeynt veel goets,dat fy ons te bat wel
Van ons beloften aljClaer moghenvrij ghelooven. Den bode.
Heer Overft' ick fait doen,maer ick forgh als de dooven En füllen fy niet eens aenhooren miin flecht vvoort, *ck volbring' miinen laft in als,foo"t wel behoort, *J Heer u goetheyd fal kk wel ter deghen prijfen. c ij Baldefi
|
||||||
|
'
|
||||||
|
Hddefo.
Wel Bode,doet dat vrij .aen u fal ick bevvijfe.il Miin jonfte groot,gaet dan maecktu cloeck by de vverck. EerßederHopüeden.
Haer macht is doch heel cleyn,en haer ftad te onfterck, Sy moeten voorvvaer vvel,daer is ghecn trooft voor handen Sy comen doch gheheel te niet met grooter fchanden, Soo fy des Conincx wil voor dees reys niet en doen. 1>aldeß.
Sy en ziin fo ftout niet,ick acht haer niet fo koen, Sy ziin doch als den vifch int net heel vaft befloten, De Stroomen ziin befett,Leydfchen-Dam,en Voorfchoten, De Goudiche Sluys,d'incomft oock van't Meyr inde Kaegh, Ick heb oock met veel volcx befctt des Graven-Haegh, Eu rond om comen vvy oock elcken dagh wat naerder. Bode.
Nu Heer^ick gae dan heen,nu t'avond alft vvord'fpader, So volbring' ick den laft,by daegh ift my te heet, Ick hoop te ciïighen haeft goed' antwoord en befcheet, _. , Ickfegh vveehaer,foofy metonfen Veld-Heergecken. \BaldeJo.
Verwachtend' antvvoord,Iaet ons van hier wat vertrecken, En vvijflijck ons in als beraden op ons ftuck, Dat vvy dees ftad föo fray haeft crcghen,vvaer ghelnck, En fonder verlies van volck,en oock veel fchade„groot, (Dac àlifo Doen fy'r nier,ick ontfcg haer al miin ghenade„ bloot. |
|||||
|
Vande
|
|||||
|
V ande twee de Ghefchiedenis,
de tweede uytcomft. £erße3 Tweede der BorgermeeBeren3Berße, Tweede3
'Derde der borgheren. Ser&e derHorgheren.
Dit is de tweede rcys dat ons den nood aen comt, actfcîmî
Al is den moet wat groot, t'hert nochtans fomtijdsj* mc( fchromt, $«er$f' ■^es vyands vvreetheyd zij n vvy fomti jds bedeckende, jwjr.
En vrees voor honghers nood, is het hert feér crinckende,
En Vrouvven,K,inders oock,verftercken onfen rou, Elck ftelt het quaefte voor,en meeften deel mits nou Hier ontrent onfe ftad de fterckten ziin verloren, de Goudfche-lluys,deSchants,die d'Engelfch vele ftont vore Is in des vyands hand,tot Noprdvvijck defghelijck, De Knechten hebben oock by t'ftad aen den Rhi) n-Dijck, Vvel ghemeynt al wat vreemds,fchier verraet aen te richten. Tweede der borpberen.
^'at hoort men van haer, die daer buyten zijn al dichten, ^ eel brieven foët,om ons te bringhen in den ftrick, ' *y dreyghen vyer en vlam,in eenen ooghenblick Ift groote ghenaed', die fy ons weer voor gaen ftellen. Derden der borgheren.
vvat doen fy anders dan dat fy haer felven quellen, vvant fy en cri jghen ons niet dan met groote crachr, vvy willen liever al daer vallen in Gods macht, E>an inde wreede hand des bloed- honds ons te gheven. c tij ïerfie
|
||||
|
Eerße der borgheren.
Tis vvaer dat den Prins van Orangnen heeft ghefchreven, Hy en verlaet ons niet,nu noch tot gheener tijd, De Heeren Staten oock die. wenden haren vlijd, Om ons in tijd des noots, het ontfet te beforghen, En God die t'vyands vvil en hert,nietis verborgnen, Sal ons behulpich zun als hy meer heeft ghedaen, ^P^ Macr fiet ons Overheyd,die comt hier juyft ghegaen, « (ï. -T ^aer 'IS gheen twijfel aen,of tis om drucx verfoeten. comcxmt. Eerße derborgbermeeßeren. wy zijn feer blij,dat vvy ons Borghers hier ontmoeten,
Om tot ftandvafticheyt,en tot een manlick hert u te vermanen nu,en vreeft noch nood,noch fmerr, AI word ghy nu aenfocht,door veel verfcheyden brieven, Sy fmyten foet,cn ziin foo't fchiint om u believen: Maer heris verr' van daer,bedenckt u doch op als, ghy kenthaer boos ghemoed,enhaer hert loos en vals, vvelck op veel plaetfen is in onfen tijd ghebleken. Tweede der borghermeeßeren.
De ftad van Mech'len weet van tSpaenfch bedrijf te fpreke, Daer Geeftliick,V Veerliick oock, feer beforgt voor mifval,. Duck Dalfint gheraoet ginck, met Cruys, en Vanen al, Elck een bad om ghenaed',men brocht de fleutels tcghen, En Zutphen weet oock wel, wat ghenaed' datfy creghen, Dat thien mael min mifdaen oft mhTeyt had als vvy. "Eerße der borghermeefieren.
Al vvaft dat Narden bad om ghenaed', ginckt doch vrij 1 Och ! t'quamal omdenhals,dat mannelickwas bevonden, ï'vvas eë bedroefde moord,ghy fpaenühc fnoo bloethonde u wreetheyd is ghenoegh tot Haerlem oock gheproefi: Sy hoopten wel ghenaed' maer bleven heel bedroeft, Soq
|
||||
|
Soo menich Crijchf-knecht vroo moeft tleve daer verliefen,
Den vvreeden fpaenfchen aert doet tyranui verkiefèn, De vroomfte Borghers meeft ziin int verdriet ghebrocht. Tweede der borgbermeeßeren.
Maet Alcmaer in als cloeck heeft d'uyterften verfocht, T'heeft den Tyran (eer wreed daer vvederftaen vrijmoedich Dus laet ons oock als fy,te famen vvefen fpoedich, En voor het ghemeyn-beft,haer in als volghen naer, ïae liever al ghevvaeght,lijfen goet,nood en vaer, Dan willens nu te zijn haer Dienaersenarm flaven. Eerße der borghermeeBeren.
Noy t voeren fy doch wel,die hem tot haer op gaven, vvatfy beloven doch,en houden gants gheen vvoort, Voortbiinghen fouden fy een vvreetheyd noyt ghehoort, Datfy met macht oft lift ons quamen eens te boven, Het jonckft onnofel kind en foud't hem niet beloven, vvy hebben haer verwachten van ons ftad ghekeeït, Des dobbel is den hâed,haer vvreedheyt is vermeert, v Ons te vermoorden.al,is het beft dat fy vvenfehen. €erBe der borgheren.
Tvvaer ons te grootcfchand,en lafter voor de menfehen, Dat vvy mindeden als Alcmaer,ons naebuer ftad, Heren trou,gaetal verr' te boven,tgoet en ichat, Veel liever ftervenal,danonfen eed vergheten, lu niet foo lieve Broers? Tweede en, DerJen der borgheren-
laet, jaet. Tweede der borger wee Beren..
Tis goet dat vvy't weten > Dat ghy Ghemeynte voor Stads beft foo zi j t ghefinr,
Dat gh y u,en ons eer,ens'Lands welftand bemint, Tis
|
||||
|
Tisvoorvvaervooronsaleengtooteverblijdinghe,
Eerße der TSorghermeeßeren.
En dan Gods woord, waer affdat vvy doen belijdinghe, Moet ons ter herten gaen,meerdan het tijdlijckgoet, D vvelck nu een ootfaeck is dat Spaenfch volck foo vervvoct, Naer ons lijf,en goet raeft,met gheweld oft met liften. Tweede der borgermeefteren.
Sy achtenf' even goet,tfy Geufen,oft Papiften, Als fy haer Tyranni doen eenich wederftand, t'Heeftin Granaten, en in't Indiaenfche land, En die van Trinitaalom vvelghebleken daer, Ai vviftmen oock van gheen Religi te fpreken daer : Ziin fy nietgheraeckt noch int aider fwaerft' verdriet, Ziin daer ter vverelt wel meer moorden oyt ghefchiet \ D'onnoofel menfchenal die moeftent fecr bequelen. Eerße der borger mee (leren.
Den Spaengnaert dat hy cond' foud' ons al tfelfde fpelen. O vrome Borghers fulcx al vaft int her te prent, u Dochters, Vrouwen oock die bleven al ghefchent, waer onsaenftaende leed wel eens t'overdincken. Tweede der borgheren.
Het meeft dat ons den moed als nu ter tij d doet fincken, Is op de Moker-hey,den feer bedroefden Üagh, GraeffLodvvijcx verlies groot,fmert ons noch al den dagh, wie dat van ons was,in iijn ontfetelck een hoopten, Hywasrafchbyderhand,alsdcfaeckvoor t'Land noopten, Des zijn vvy noch bedroeft,om fulck een vromen Held. Eer&e der borpermeefleren.
Mij n lieve BorgherSjWeeft daer om foo niet ontfteld, vvy hebben God voorons,laet ons hem al aenhanghen, vvy hebben vanden Prins oock tijding' goet ontfanghen, |
||||
|
Hy heeft ons wel ghetrooft met eenen trouwen brief.
Verden der borgheren.
E>aer en vvaer voor ons niet foo aenghenaem en lief, Als hem te hooren eens int openbaer te lefen, Het foud' ons herten al verquicken en ghenefcn, Veel fouden onder ons int hooren fcheppen vreucht. Tweede der BcrghermecHeren.
^u, wel aen dan, om dat elck van u fy verheuchr, , Suit ghy hem moghen nu hier al aenfien en hooren, En luyftert al wel toe, met goed verftand en ooren. i)ier leeft Ïjpöm25?ïe£F,
Erntfeft', VVijfe, feer Voordachte Heeren, Schout,
Bor gmeefters ende Raed, oock Hoplie cloeck en ftout, G heen twijfelen heb kk van u feer goed'ghefintheyt, lek weet dat d'ooghen u verlicht zij n van d'oud blindhey t, Ghelijek ghy over fes maend leden hebt ghetoont En die volftandich blijft (foo ghy vveet) word gheÊroont, Ick heb ghevonden goet u ernftlick te verfoecken, E>at ghy tot welvaertss'La^s, en u felfs Stads vercloecken, Terftont vertrecken doet, elck een die u vreemd fy, Maeckt u van Bedelaers, onnutte menfehen vry, E*oet alle crancken die onweerbaer zij n, vertrecken, ^°eckt boven al doch raed, dat d'eetbaer vvaer mach ftrecke, ^P datghy't houden moeght, voor eenen cleynen tij t Vanmaer drij maendenlanck, wy füllen onfen blije ~n ons beft doen ,om u daer ontrent te ontfetten, ~e Heeren Staten s'Lands van nu op middel letten, ÖI*ï uhaeft by te ftaen,in uwen meeften nood, d Betrout
|
||||
|
Bett out haer wel vaft toe, dat fy tot in den dood
u gheenfins füllen nu, noch nimmermeer verlaten, Denckt op u eer, en eed, wilt trou ter herten vaten, Daer ghy met haer nu zi jt vaft onderling' verplichr, Van d' Enghels volck ben ick van nu al onderricht, Maer en wilt daer om doch int minften niet verflouwen, Wik cloeckiick u felfs Stad, en t'heele Land behouwen, Ghy cri jght voorvvaer hier door den aider grootften naem, u cloeckheyt is bekend, noch meerder word ufaem, Soo ghy u manlick draeght, en Volbringt ons begeeren, Eer ghy (but te niet gaen, wil liever claer ontbeeren De leite druppel bloeds, die ick voor u en t'Land Te ftorten ghereed ben, en tot uonderftand : Dat kenne Godt die u een Leeus hert geeft feer crachtich Ghefchrevcn uyt ftad Dort, by my u vrind warachtich, Des neemt al tgheen dat ick vermach, int goede,, foer, Den Heer der Heeren neem u in fijn hoede,, goet. |
|||||||||
|
Eerfi
|
e der borgheren.
|
||||||||
|
Die brieven zijn voorvvaer wel het aenhooren waerdich,
De Heeren dancken vvy, die t'onfen dienft zijt vaerdich, Om die te toonen ons, en haeute laten fien. Tweeds der borgheren.
T'hert is nu heel verquickt, een man is nu wel thien, Nu vvy vaft weten dat vvy lullen trooft verwerven. Derden der borgheren.
Elck een (al voor de Stad feer gheeren ift nood derven, Ons Overheyt in als tot den dood zijn ghetrou, Wel vaft verfekert dat den Sp aengnaert ons al fou vernielen gheheel, cond hy ons flechts eens verneften. Typeede der BorghermeeBeren.
VVy hebben gants gheen nood als beyvaert zijn ons veftetf» Neem*
|
|||||||||
|
Keemt Godt altijd tot hulp in al het Crijchsgherucht,
% is doch onfen fchilt, en in nood ons toevlucht,
£>cs gacn vvy nu voorflaen de Stad, Vrou en ons Kinderen,
Isonien Godt met ons, wie can ons dech hinderen. QatAlitU
|
||||||||||
|
Van de derde Ghefchiedenis,
de eerfte uyteomft. eenen Bode, Baldefo, Alonfo, fanon. Benen Boer,
1)e 'Zode.
TOt twee reys toe ben ick nu in flad gheweeit„hier,
Maer niet veel uytghericht, en voorvvaer ick vreeft,, fchier, Als ick de cloeckheydt (Ie, van Borghers en de Heeren,
Baldefo roemt hem feer, maer mach nae huys keeren, V vant wat hy doet, tis voor een doofmans deur gheclopt,
Hy fchrijft al wat hy wil, elck een zijn ooren flopt, Sy blij ven even hert, fy nievers nae en vraghen,
Verfchcyden brieven heb ick van Baldeus ghedraghen Van die fijn vrienden zijn,beminders van iSpaenfch Hof, Voorvvaer fy achten haer veel minder dan licht ftof, eenen flechten wind, tfal hem te leer verdrieten« ^Balde/o. V Vel Bode hoe fait zijn, wat willen fy ghenieten,
Ghenaed, oft moet ick nu hethartften beftaen,, fnel. De bode.
Heer Overft' ick hebclaer mijn beften ghedaen,, wel. ■Maer het is een hart volck, fy willen gants niet hooren, d ij Wat
|
||||||||||
|
©emotie
comt or> ï>*ecn ftjöc uv)tertt>e cr-txem*
fccrfïjöc |
||||||||||
|
comt ftwtf
rtflcr&cr. |
||||||||||
|
Wat i ft of f ghy vee! fchrijft, tisnietdan moeyt verloren,
Sy blijven doch in als feer hertneckigh en ftijf. rBaldefi. r
Maer wat antwoorden fy ? wat is doch haer bedri jf > En vvilden fy u niet een letter ghefchrifts gheven ? De bode.
S)\) kn$t Sy hebben aen n Heer, oock defen BriefF gheichreven, ccncNcf. Het is feer veel pampiers, maer met feer cleyn befcheet. Baldefo.
S)\) ont' V Vats dit, het is Latijn, tvvelck ick gants niet en weet, farçtftwCGhy Bode wilt ons hier aff het recht verftand uyten. öft?ij De bode. f)t) fetjriff Sy fegghen daer met Heer, foo elck feer foet hoort fluy ten
tnnk Den Voghelaeromhetghedierteinhetnet Te crijghen, en daer naer alft wel minft daer op 1er,
Als de Catmetde Muysbedriegh'lickom tefpringhen, . So meynt den Spaengnaert oock,dats tlied dat fy nu finghen, En fy verfoyen feer metlafter, fchand, en fmaed', Haer die met fchrijven daer, aen bieden veel ghenaed', En haer nochtans int claer te ftellcn leelick fchamen, Tfy haer handteecken, oft haer oude Duytfche namen, Dit leyt haer al int hooft, hier met zijn fy ghequelt. baldefo.
Nu Leyden ick (ie wel, ghy verwacht ons ghevvelt, Maer ü hooghmoedich hert, dat fait naer noch beqüelen, T'gheen u aenftaende is, can ick niet langher helen, VVant Narden enis noyt iulck een groot leedgheichier, Als u ghebeuren fal, noch al veel meer verdriet, Als d'Indiaenfche oytin haer groot Landghebeurden, Zutphen, en Haerlem oock, foo deirlick noyt en treuden Als ghy o Leyden fuit, en dat in corter tijc. •pen
|
||||
|
Den bode.
Ick racd' eerft hebben Heer, en doen dan allen fpijt, ^iet goet en ift, de'huyd van den Bey'r te vercöopen Eer hy ghevanghen is, dat anders Tal afloopen, *s Wel haer meyning' claer, fy en zijn niet verbaeff. Baldefo.
Ick gheloof dat het volck fot is, oft dat het raeft, ^ Vat willen fy haer macht doch teghen s'Conincx fetten,, VVilt al te famen vrij wel op mijn woorden letten, lek zweer dat Son oft Maen, fal gheven gheenen fchijn, Oft Leyden de fchoon Stad, fal haeft verloren zijn, ick zvvcçr by hals en bloed, en alle dîerbaer panden &at de Stad eer yet lang' fal zijn in s'Conincx handen, Cray fal gheen voghel zijn, oft fy crijght haeft haer deel. nAlonjo.
Als Ierufalem woud' ickhaer vernielen heel, isïiet eenen ftcen woud' ick op malcander laten. Baldefo.
Als haer den nood hart dringt, fait bidden haer niet baten, O Leyden, Leyden, ghy hebt het mes op de keel, ^hy en hebt fchier noch broot,noch graS,noch eenich meel En noch dorft ghy foo ftout en foo vermeetlick ipreken, Tis met u al ghedaen, ghy blijfter nu opt left : ^a mijn Hopliedên cloeck, elck een doe nu zijn beft, Eu naerdert de Stad met Loop-grävenen met SchaniTcn. En doet de Boeren oock, al naer u pijpe danlïén, öoet haer u bringhen aen veel zóyen, aerd', en rijs. £<xr\on.
Heer Overft', my dunckt naer mi jn verftand en advijs, ■Datmen tot Lammen moet een ftercke Schans doen maken, Om foo de Borghers al d'uy tloopen te doen ftaken d ii; En
|
||||
|
En te beletten haer vaert, van den Delffche flroom,
En ander plaetfen meer, dat daer niet in en coom, Als aen de Merbrug, en de Poelbrug, en meer (leden. ^Baldr'fo.
Ick bevind fulex feer goet, en tis ooek meer dan reden, Tot Lammen gheeficku Alonfo Lopes laft, Maeckt daer een cloecke Schants,die wel ftcrck is en vaft, En Carion, ghy moet om de Stad heel te dwinghen, Aen de Bofhuyfche Sluys, foo veel re vveghe bringhen, Dar ghy een clcyn Schants maeckt, die wel bewaren doet, Elck een doe vrij fijn beft, wiltoockniet fparen t'bloet Van al dees Ketters boos, ten zijn maer trotfche boeven, r lek fal haer op veel meer ghevveften gaen beproeven, [ ÇSalbefo Bcfluy ten haer wel nau, en doen al dat ick can. »e pi in. Dm bode-
Ghy moet wel toefien, elck is binnen een cloeck man,
Sy lullent haer vrij niet in haer hand laten fteken.
TSaUxfo,
Sy moeten voort, oft tfal my aen mijn macht ontbreken, MaecktghyuSchantfchen dan,ickgaeeensnae denHaegh, jEnniemand en zy doch in t'Conincx dienft te traegh, "Tis onfen Coninck claer, die wy ons trou zijn fchuldich, Hy verlaet hem op ons, en den dienft menichfuldich, Doch wat ghy voor hem doet, t'vvord u vergouwe n„ mei, Dus den ghegheven laft, wilt al onthouwen,, wel. nAlonfo.
De Boeren moet ick nu te hals, en ter deegh ftraffen, Sy moeten tot de Schants raed foecken, en ghelt fchafFen, Oft cluppel foud' troef zij n, fy moeten hvieft int werek, De Schants moetick wel vaft gaen maken, en wel ftcrck, Op dat die van der Stad daer gants niet aen en hebben, Ick
|
||||||
|
Ick vvcd die my comt aen boort, crijght wat op fijn rebben, &) S^
Het zy te water, oft te land, ick feght ghevvis. W. |
|||||||||
|
arion.
|
|||||||||
|
Aen mijnen cant leyd de rocd' oockal in de pis,
VVy füllen vrij noch eens d'een d'ander dapper groeten, Ick hoop haer eens op den Dijck met mijn vole t'ontmoctë, Maer tis vrij a-1 cloeck volck.die wel verftacn haer ftuck, £>ie ftoute, foo men feyt, die crijghen meeft t'gheluckj £>at daer af com' dat wil, ick fait gaen cloecklick vvaghen, öe Boeren moeten nu al de ghereedfehap draghen, V vant door hulp va véel,gaer dwerc wel voort int gemeyn,
Hndie den Boer fpaert, doet fyfelvenmeeft te cleyn. Cürtttttt.. oÄlorifo te hammen.
t)eesplaets isfeer bequaë,daer dees tweeftroomë fcheyden 2(fcnfb Het befleck maeckt fy felfs, wat willen wy lang beyden, Comt ntjf I,aet ons daer vallen aen, ghy Gtijchflie hebt yvèlitcht ' W# ech ' Ophetuytcomen,wantickbeveeludewacht, " fccd&oc VVy füllen hier ter wijl, het werek feer luftich elaren, ten en jol*
Sa, fa, ghy mannen, wilt u leden gheenfins fparen, ^TfoiM*
Oft delen cluppelzwaer, crijghtghy om uwen hals, rcn ^m^
Sa, bringht wel zoycn by, haelt rijs, aerd', en van als, (ken {,,. ^a&jU
V Vel fchelm, blijft ghy daer, fo heel luy en leegh ftaen kijc- S)\) fptcert
Hucx, maeckt u terftont voort, en ghy van defghelijeken, te cöoc* Sa, bringht ons van als, haelt ghereetfehap meer aen boort, t'cnaciv Voorvvaer dat gaet wel toe, ey di t werek gaet wel voort, t^it word een cloecke Schanrs, die de Stad fal benouwen,
i-aet comen nu die wil, ick hoop haer wel te houwen, ^ |jf f, Comt al te water vrij, comt vrij oockal te land, fenfcego £>ic my nu yet doen wil, fait doch beftaen met feband', fdiiifccr&e
Tis wel naer mi j nen fin, tis oock al wet ter deghen, ©cbaw* Conu tred ghy nu daer in,houd wacht als Crijchfl ie plegen °P*
SUiuylc
|
|||||||||
|
S> fotthv S chuyk daer yet, maeckf alarm, ick fal-met een ghedruys
ten (rei' u comen haeft tçjuilp, ghy Boeren treckt naer huys,
renmbe Als ick u van doen heb, lal icku weer doen halen,
©ctoaius. r ji hen <~U(tn de boeren.
En fal ons niemand Heer, van dit groot vverekbetalen,
En lullens vvy arm Lien niet hebben gants te bat. aAlonfo.
Wat foud' ghy-hebben doch, neemt eenen voet int gat, ghy fchelm,dörft ghy eë woord noch kickë oftnoch roeren. Den Boer.
©pieecft De Droes moet alfulckvolckvvechin.de locht haeft voeren, tegftenjg Sy laten ons doch niet, tisons ontnomen al, felsen. VVy hebben fchier noch Paerr, noch Koey op onfen ftal, En wat fy ons al doen, vvy moeten noch ftil zwijghen,
£>e <35<5e' VVy bidden Godt, dat fy haeft haren loon alcrijghen. »#« tAlonfo.
f j-j 7
' Nu Crijchflie, ick gac weer naer mijn Kerck t'Soeterwou,
' En nemen wat miin ruft, de wacht ick u betrou, Siet doch cloeck in den wind, in als doch uwen vliit wend, ..ßjrtct fn. Die onfen Coninck dient,den loon naer metter tiid kend. Cmon.
«Somt iu)t Tis meer dan tiid, dat ick miin vverek oock haeft beginne, met $5oe* Dit is de plàetf', de brug die ick bequaemfte kinne, reit en • Aen de Bofhuyfche Sluys, fooick creegh het bevel.:' fooltwc; g comt met reedfehap by, elck een fpoey hem doch fnel, , VVant de Schants moet hier nu met grooter haeft ghe* maeckt,, ziin, (ziin, Enniemantfcheyderaf, d'vverek en mach ni'etgheftaeckt,,
v verekt doch al ftil en dier, dat niemand word ghewaer, Tfal binnen een uer oft twee al heel vvefen clacr, Ick wed, die van der ftad die criighen langhc neufen. Si
|
||||
|
Sa mannen weeft doch cloeck,houdu int vverck als Reufen,
T'behaeght my al feer vvel,tfal oock haeft zijn ghedaen, ©treffe» t>e Stad lal door dees Schants feer qualick ziin daer acn, *< WWb Haer heeften füllen claerfeergrooten nood nu lijden, ™}*!* Hy, dars cloeck volck,ghy doet miin hert int lijf verblijden, ™
Tfal nu voorvvaer wel ziin,d'vverck is naer niiinen fin, Sa Crijchflie,een deel van u trecken daer nu in, Op der V Vaddinghen fchants fuit ghy my altiid vinden, S> T*®*' Soo uyet over comt,wy ftacnuby als vrinden, fcntrecfc G heenfins en fal ick u verlaten inden nood, lJL™-
Laet ons den Coninck doch ghetrou ziin totter dood,
Houd u als mannen cloeck,als Cri jchflie hoogh van vvacrdc In ghy huyf-volck,gaet ghy oock tfamen uwer vaerden, t>at ghy te doen hebt,is voor defen tijd yolbrocht. Een rvande boeren.
Heer Hopman,nu elck een foo vliitigh heeft ghewrochr, En füllen wy gants niet voor al ons v veickeh hebben. Qtrïon.
vvat begheert ghy,fègt doch, jae den ftock op u rebben, &US pad u ras van hier,oft ick com' u te keer. S}y §w Den boer. in*
Tis al van t'lelfde volck,ick bid ons lieven Heer,
£>at daer niet een af com,maer vergaen al met fchanden, Al fouden fy op't land,ons huys,en hoff af branden. ~ . |
|||||
|
c Vande
|
|||||
|
Vande derde Ghefchiedenis,
de tweede uytcomft. Berße, Tweede, Derde der Borgheren, Sertte,-
Tweede der Borgermeeßeren. Eerße der borgheren.
%Mttft T Ä 7E1 BroerSjhoe loopet ons doch nu ter tijd al teghci», feaj&OJ* _ V V De vyand heeft nu heel de overhand ghecreghen, $tt$ come j0|. dammen behoud hy de Schants tot (ij nen wil, *y Vro egh inden morghenftond,ibo raeynden vvy at ftit, Met Ponten feshem vroech met veel volcx aen te taften,
- Maer tis voor ons ghemift,want fy op ons comft paften, Vier ponten(eylaes ) zijn ghebleven in den loop. Tweede der borgheren.
Het ongheluck dat comt al tfeffens over hoop, Alftblijcktdatden toevoer oock is te rug ghebleven, Van de goe &orghers,die als lief-hebbers verheven Ons meynden vander gou wel dertich fchuy ten graen Te fenden tot ontfet,fy quamen luftich aen. Tot door Copieren Kaegh,daer fy tfnachts den vvegh mifté, Mits dat den leydfman fliep,fy haeralfdoen vergiften, vvy trocken uyt de ftad vvelghemoed en verblijd, Om in te halen al de fchuyten,maert'vvas fpijt, vvy hebben nerghens niet een cleyn oft groot vernomen. 'Derden der borgheren.
vvy en zijn nochtans niet thuys (onder buyt ghecomen, want midden inder nacht ontrent de Hoymans brug, Twee fchepen creghenvvy/y mochten niet te rug, De»
|
|||
|
ben vyand hebben vvy feer luftich ouervalten,
sy deden wel wat weirs,maer ten hielp niet met allen*
^Vyvielen haercloeckaen,vrijmoedich en metluft,
*Yy achten niet dat fy welwaren toegheruft,
Vvy hebben haer vvracht in ons Ponten al gheladen,
ïn al t'volck over boort ,t'wasai in onghenaden,
^an eenen Pier,Quaet-raed, ghenacmt5die fal oock voort,
Als eenen boofwichr ftout,en Landf-verrader hoort,
bencktdatfukk een verlies den vyand wei feerquelden,
Van binnen quamen fy ons int ghcmoet als Helden,
^n vande fchepen isdeen gheboort inden gront,
£n d'ander ftaken vvy in den brand oock terftont.
bes vvy verwin nerscloeck,daer quamen in metvreughden.
Çerfte der borgheren. ■ ~
WafTer niet verr' aff,miin hert ter deegh verheughden boen ick foo veel goets fagh in de Stad comen daer, Van broot,van bier,van vleefch,en aldeihande vvaer, Veel koghels,en bufcmy t,en noch wel veenhien bauen. Tweede der borgheren.
^uam daer foo wat veel in,dat foud' ons feer wel paffen, ^en half pont broots des daeghs,dat maeckt ons kaken dun, ^aer foo lang als dat duert,ick anders ons niet gun, ban onfen vyand nu cloeck int ghemoette treden, ^ns Heeren comen hier,ten is niet fonder reden, 3ft>« ^at fy met fulcken vlijt ons komen nu ontrent- ÇSo^ljctv
Eerfle der borgher wetteren. J^.
H°e uorghcrs,hoe wel ons lang ghenoech is bekent,
u vroom en trou ghemocd,en u hert feer man-achiich, y^7 bidden u nochtans blijft tot het eyndeendrachtich, ^ft houd u vroomlick doch,vvant d'eynde word ghecroont. e tj Çerfïâ
|
||||
|
Eerße der horgher:».
VVy hebbent tot noch toe meteen trou herf ghetoonr, En hopetit noch te doen,foo lang ons God t'leven geeft, Twiede der botgberm?"ßeren.
vvy dancken God die u fulck hert weert verheven geeft. Van onfen't half doen vvy oockgheeren in als t'befl:, vvy foecken in als tgheen mach dienen op het left Voor u,en onfe Srad,en voor t'ghemeyn welvaren, vvy hebben voor des ftads Gouverneur doen verclaren Den Heer van Bronckhorft,die ons in als voorftaen fal, Hy is ghetrou, en goet,naer t'Princen vermaen„al, Sal hy des Stads,en s'Lands behoudenifle fbecken. Tweede der borgheren.
Tot t'gheen hy ons ontbied,vvy gheiren ons vcrcloecken, En total tgheen den Raed van ons noch hebben wil. Eerße der ^Borghermeeßeren.
Ons begeert is in tijd des noods,weeft doch heel ftil, weeft wel te vreden,vvilt metluttel coß u lijden, Al doet het ons wat wee.denckt wat een groot verbliidcil Dat hier al om fal zün,als de Stad word ontfet, wat grooter eer,en priis u cloecke daed bringt met, Suit ghy noch metter tijd int openbaer bekinnen, Dencktoocknietdatvvy'tdoor lichtvaerdichcyt beginnen, Maer met feer rijpen raed,en naer ons flecht verftand De Heeren Staten al van het vereenicht Land, En miin Heer den Prins aen ons tlàmen nu ontbieden, Dat fy niet aen fiend' het bederf van fbo veel lieden, Noch de fehaed' van't plar Land ons inden meeften nood Vroom lullen byftaen,en bevrijden voor de dood, lae hebben liever de Zee dijeken door te fteken, En (uilen liever al de fluy fen doen door breken, Dan
|
||||
|
E*an dccs'ftäd proeven fouJ' des vyands groot ibederf.
'Derden derborgheren.
Och, fulex t'aenhooren is t'hert wel een goe conferf\ Nuziin vvy heel verblijd,den (chrick is lang vergheten, Al fouden vvy ter nood noch honden,Katten eten, En noch maer een des daeghs.den buyck noch niet halfvo^ Al is hetghelt al op,al is de ichappray hol, Nochtans foo vvillent vvy voor de ftad en t'Land vvaghen^ vvy hebben liever den dood int cort te verdraghen, E>an flaven naer te ziin,van een feer wreed Tyran. Eerße der borphermeefferen.
Och vvy bedancken u, en opdatyederman ^oor fijnen trouwen dienft de ftad en t'Land bevvefen, Soud' worden wel betack,en noch vereert mits defen, «oohebben vvy ter nood,pampieren geit ghedruckt, Al ift maer pampier,foo onsd'onfet gheluckt, ïft al ghebroken gout,en oock feer goet van vvaerden, Elck een fal't moeten wel ontfanshen en aenvaerden, werd haer van't Land en ons goet ghedaen metter tiit:
Niet bliiftdaerongheloont,des wend doch uwen vlijt, En houdu in als cloeck,in u Tocht ende wachten, E>en vyand doet af breuck,foeckt hem by daegh,by nachten^ Ais vrome Borghers goet,bliift doch u Stad ghetrou. Eerße der borgheren,
O vroome Heeren wijs,tis reden dat elck fou. Nu volgend' fijnen eed,het beft doen,vroech en fpadc, Eftu ghehoorfaem ziin in t'ghéen ghy vind ten rade, *ft niet vvaer Broers,al vvaert cock totter dood toe claer* Tweede der Borgermeeßeren.
yyy füllen u voorgaen in allen nood hoezwaer, *u hebbent foo goet als ghy in druck en in lieden, e iii Maer
|
||||
|
Maer den nood v ereyfcht nu ons beerten te bevrijden,
Die daegh'licx bayten gaen dicht onder Stad int veld, Den vyand moeten wy gaen ibecken met ghcweld, Om hem te drijven uyt de cleyn fchants van Bol huyfen, Eerße der borghermeeBeren.
Hy moet doch daer wel uyt,hy moet haeft vander Sluyfen, Daer comtlangs d'water een galey wel toegheruft, Daer Gérard vander Laen op is met volck en luft, Om ter zijd' vanden Rhijn de fchaniTe t'o vervallen, Duvenvoord IoncHeer Ian , met de vrijbuyters allen, Saltrecken uythetgat,ghenaemtden Delfichen vliet, En Andries Schoc,met volck daer over hy ghebiet Sal de Rijniburgher poort cloeckmoedich oock uyt trecken, Om die van de Poelbrug,uyt haren flaep te wecken, Ioncheer Ian vander Does,die is van Noordwiick Heer, Meeus Havicx oock,die beyd' verlanghen al te feer, Om met haer volck de Schants met louter cracht te winnen. Tweede der borgbermeeßeren.
Ecrft luftich füllen fy met vyervverekfray beginnen, En dan cloeck vallen aen,tot voordeel vander Stad, Die hem manlickfte draeght,die crijghes vrij te bat, want daer fijn opgheftelt verïcheyden fchoone pri jfen, "E>ic inde Schants eerft comt fal de Stad eer bevvijfen, Metguldens twintich vier,word hy terftond begaeft, wie een fpaenfch hooft in brengt,die word terftond gelaeft Ses guldens inde hand cri jght hy daer fonder falen. Tweede der borgheren.
Ey daer moet ick miin beft om doen en daer naer talen, Datis juyft dat my dient,t'hert lachrin miinen buyck, Diefoonietisghefint,vvenfehickdeplaegh van Luyck, kk wilder miinen haLs,en t'leuen om yyaghen vrij. Eerße
|
||||
|
A
|
||||
|
Eerße der Horgberweeßeren.
Gaen vvy dan wel ghemoet.en fonder vertzaghcn vrij Maer vooral bidden God dat hy nu byder hand Eens onfe fàeck neem aen,en ons doe onderftand, I^ic onfe toevlucht in nood altijd claer moet vvc'fcn. Tweede der borgermee Heren.
Hem fy lof,cn danck,die als Vader hoogh gheprefen, Ons foo ghenadich heeft tot noch toe wel bevvaeit, Met vaften,bidden oock,al naer den Chriften aerr, Moet elck een hem nu gaen met gantfeher herten ichicken, Ên tvviifelt oock niet,hy fal ons ter nood verquicken, î^es moet al dat vvy doen, ziin in des Heeren naem, Een menfeh die God vreeft,is tot alles wel bequaem. |
||||||||||||||||
|
Vande derde Ghefchiedenis,
de derde uyteomffc. C dr ion een der SpaenjcberHoplieden, lombeer Ianrva»!-
der Does>HepmM zander Stad: efyleeuj-HavxXy mede Hopman zander Stad. |
||||||||||||||||
|
w
|
(/non.
At hoor ick,wat fien ick,iek hoor een groot gemcht Srtrioit |
|||||||||||||||
|
Hou,tfal ons gelden Maets,ick hebber voor geducht, &wncn *>*
^a,fa,laet ons met lu ft den vyand ftil verbeyden, «w- ^eert u nu doch wel cloeck,vvilt u daer toe bereyden, fimifttT''
~cn Coninck uwen h eer toont nu den trouwen dinft,
* vvoxd u vergolden al, vyre ghy züt meeft en rjürifi, |
||||||||||||||||
|
Dee
|
||||||||||||||||
|
j
|
||||||||||||||||
|
Dee&Lutheranen wilt nu clpecklick van u weeren,
vvy hebben cruyt,en loot,ons kan doch niemant decrefi, . Vander 'Does aendepoorten vander Stad. «ftyfpwtt Hek een houd hem doch vroom,toont nu v vie dat ghy ziir, ftjiWölcf Elck ftae fiin ftad nu voor,tis nu den rechten tijt, <*<ït» Die een cloeck ghemoed heeft,die laet fulex hier nu blijecen T'ghelt ons nu al den hals,vvy moghen nu niet yvi jeken, De Schaats moet ons ziin,des in Godes naem verfint, Denckt dat elck een nu vecht voor de ftad,wijf,en kint, En dat G od met ons is,die ons wel kan behouwen, |
||||||||||
|
©9 (ööpï
mttctn <tencnt>c
»ooifîc» rompen iwer'roere enSanon iooyt u\)U. SMt Ht galvette iijnfce»
cötnrt« bt
©ebemtö
mnïxm
«nfceel
Qihottn
|
Dus valt doch cloecklick aen met een oprecht betrouwen,
Arm,aLm,arm,arm.,arm. HaVicx.
Loopt Schclmen,loopt,dat u den Necker ichenden moer, En fpaerter niet een doch, fy dor ften naer ons bloet, Lact haer het (elfde fop,nu bid ick eens uytdrincken. CarionVan weer s.
Ba fchelmen,ick yvedd' t'fal ons eer yet lang ghedincken, t'vokkcomt van breed en vvijdjghy crijcht haeft uvvë loon. Z)'ander"Does.
g oe mannen ter win dat ons faken nu ftaen fchoon, Laet ons op maken ras,en naer de Stad ons voeghen, Met dat ghebroken is,laet ons doch nu ghenoeghen, De Pioniers om meer doen,comen veel te laet, Maer Mannen,ickbidu nochdefen hoop weer ftaet, Die vvy als Helden cloeck noch van pasvvelziin machtich, |
|||||||||
|
Elck fy doch eer,en eed,en des Stads trou ghedachtich.
|
||||||||||
|
m
|
||||||||||
|
<©M Vyand lttepttt bt &t$âtit0totbtt ttl tt ntmttt /
Danuwöafo&cflasöm/enfcetuflfcljenöepDen
comt oen alarm int Uttfbet. Havicx.
Houd op,houd op,t'vvord tijd,den alarm word ghemccn, *Ss hacft al int gheweir, jae tis al op de been, vVy moeten naer de Stad,tis tijd dat vvy vertrecken, •"en vyand comt naer ons,om ons te doen opwecken, vvy konnent houden niet,daer dient vrij op ghelet, *^us trecken vvy naer Stad,verwachten ons ontfèt. ©e BorgherstjUtjcum naet öe §>tHÙ / en Carioa
comt met meer boicr naer De ^cljantg.
Qtrion.
W fy zi j n al haef-op.fy dat fy zij n ghevveken, <*|t ^ ïck meynden haer den beek naer miinen fin te breken, fectjantó
Miin eer die meyndenick weer halen alfoo wel: gtjn&e» Tis my wel grooten ipijt,fy ziin ghevlucht te fnel,
*^k kanner niet toe doen,het ftond lbo te ghefchieden, ^u vvelick beveel u de Schants,waeckt wel ghylieden. Ghy ziit nu fterek van vokk,wel op den hafpel paft, ^et vlijtich toe,dat ghy niet meer en word venaft, ck gae naer den Haegh.om voor u van als beforghen, Sarton vVy<:rjjghenhaeftdeStad}lichteerdendach tanmorghcn. 6«cm>ccl?»
|
|||||
|
f Vandc
|
|||||
|
Vande derde Ghefchiedeais,
de vierde uytcomft. Eenen Soldaet wan binnen>, Eenen Soldaet njan buyten>
eerße3Tweede derlïorgermeefleren, Eerße3TvW deHopliedennjander Stad, EenenHode. €en Soldaet van binnenßngt op den VVaL
Otym fjelpt om* ttjö meer öan tut/
%m u Uclch öocij niet beöe rum/ ^ûojt öiocl) fjet jammer en gïjecrijt/ CoûntDatglm ons geroer 3tjt/ <©i|eergï)euetteötjt/ Eaet onimcïitroûfltuermerUen. Soldaet <~uan bujten.
®51^ Hola, hola. dm/been Selaaefvcin binnen.
»anfecttxtl Qui vala3iftvyand oft vriend daer?
<mt>anï>er Soldaet ^uanbuyten. ïSbucKn, Een eteyn.woord ben ick u teipreken ghefintclaer,
Dus houd vaafchietcn op, ick weet tfal u behaghen. Soldaet rvan binnen'.
Spreeckt vrij' wat ghy wilt,iek fait wat tij ts verdraghen,.. Dan maeckt u redens cort,intipreken niet te bont. Soldaet<~üAn büytetu
Ick jon u vry wat goets,u vry ghefëyt goet ron t, Ick vraeghjWilt ghy altiid noch fo hertneckigh bliivcn, Sooghy vvilt.ghy cond doch de fvvaerheyd haelt verdriiveJ* |
||||
|
^egceft ii maer flecht tot den Coninck uwen Heer,
^enckt dat voor u haeft naeckt een al te groot verfeer, ^ooghy« niet en vviltinonfe handen ghevcn. Soldaefuan btnnen.
*loed-honden neen wy niet,foo lang als vvy noch kvens Tefterven liever dan u te betrouwen,,y et, Cad ghy ons wat belooft,ghy foudet houvven„niet, *oi Narden hebt ghy fukx alte wel laten blijeken, ^ös ziin te wel bekent u valfche fnoo pra£U jeken, ^vy hebben gants gheen nood,ghy bliift felfs inden loop. Sddacftan buyten.
*^ bedenckt u doch vvel,geeft het doch beter coop, Hebt ghy niet lang ghenoech vuyl honden,katten gh'etcn, Jjjhy en criight gheen ontfet,dat moeght ghy vrij wel weten ■*• beft dat ghy nu verwach^is claer de bitter dood. Soldaet njan binnen.
Van honghers halven ift met ons noch al gheen nood, * Vy hçbben noch in ftad,veel honden,paerden,koeyen, ^hyhoorter baffen veel,iaebrieflchen,endeloeyen, r^ den Heer fyghedanckt,onsontbreeckt gheenen moet, genekt vry ter letfter nood,foo vinden vvy noch goet, ;~en fiincken arm eerft op t'eten,dan metten rechten > *e vechten noch met ubloed-honden3fpaen(che knechten, ^ni fterven ziin vvy reed',en dat voors'Lands vvelvaert," ^ns is tç welbekend den v vreeden fpaenfehen aert, ^'y hebben liever doch hier den dood te verkieien, —an t' Godlick vvooid,en des "Lands vriiheyd te verliefen, ^t tijdlickîï doch cleyn,maerd'eeuvvich is ghevvin, Y Vy hebben al ghcUick den Machebeeflchen fin, ^ Vy bîiiven ligner dood,dan te ziin arme ilaven, ^-foud'onsghebeurendoçhjfoovvy ons opgaven, A?us packt u ras van hier,on A-ergaetu wel dier. f ij Soldaet
|
||||
|
' Soldaetnjan buyten.
O Lutheranos boos,ghy toont u noch wel fier, Maer t'Legher fal,hoop ick, u eer yet lang verrauchen, Ick hoop miin handen noch int Leydfche bloed te vvaflchen Aimy,aimy. ^enSoidaet ban buptm ftoztiUaniite ban binnen
sefcfjoten/enöe öieuanDe£>cï)ant0 Dalen gmnin« Eerßeder borgermee (leren.
Qjflj^. Hoe worden vvy nu doch met brieven foo gheplaeght, QjMgfrer* Den vyand fchrijft weer felfs,tfchijnt dat hy is vcrtzaeght ntecfïcrtf want fomtijts fluyt hy foet, dan wilt hy harde fpreken, eottK u% Maer den Heer fy lof,noyt ziin vvy dacr om befvveken, Het is voorwaer al voor een doof-mans deur gheclopt, Haer oude vvreedheyd is te diep int hert ghecropt, Elck een is liever dood,dan in haer hand te comen, Die doot ziin dorven voor gheen flavernijen (chromen, Noch forghen voor een lang' verdriet oft ongherief, vvy hebben oock voor al ons eer,en trou fcer lief, Die is ghefvvoren aen den Prins en naebuer Steden, Eendrachtich hebben vvy den trouwen God ghebeden, En hopen vaft dat het ontfetis voor de hand. Tweede der boreermeesleren. Maer my verwondert dat de Staten van het Land, Noch d'Excellenci oock,ons gants niet en ontbieden, Het fchijntfy houden ons al voor verlaten lieden, Dacr moet wat fchuylen doch,dat merek ick voor ghevvis, g> $3öbe Oft dat den vvegh heel vaft benout ai befett is, • comf utjf Oft dat ons brieven ziin in s'vyands hand ghevallcn. Tmu De bode. bôôv Van VYedercomft en is bier gants gheen hoop met allen,
; y' Den |
|||
|
£>en vvech die is re feer nau overal befct,
Hier vind' ick juyft te pas de Heeren vander Wer,
Miin brieven fal ick haer in handen gaen beftellen,
O vrome Heeren goet:gheen iaeck en mach my quellen,
Als ick unoch ghefont,en vvelghemoed fien mach.
Eersîe der borgermeeflenn.
«ringhr ghy goed' ti jdingh' oft quaed,bringhet aen den dach Al vvat daer omgaer,wilt ons dat intcort uyt legghen. 'De bode.
^ie tijdingh' die daer is,fal u den brief wel fegghen, ß'ontfet fal gherecd zijn,vvcet ick,en dat wel haeft. Tweede der borghermeeßeren.
Van vreuchden word mihi hert feer ontftelt en verbaeft, £aet hier ras een oft twee vande Hopliedcn haleh. £en der Hof lieden.
O Heeren,elck van ons comt naer de brieven talen, Mits hier nu een Bod' is, brengt hy ons Hechts wat goets* Serfie derborghermeeßeren.
vvy hopen voorwaer jae,des weeft met ons goets moets, t^e brieven füllen vvy gaen open doen en lefen, Van al de Staten s'Lands,is ons ghefchreven defen, kkfalhem opendoen,daerftaein vvat mach,,doch, Ick hoop God vertrooft onSjfoohy eertijds plach„noch. % leeft.üm^teS.
OErntfefte, feerghetrouwe Bondghenoren,
Hetfchrijvenvanu. E. heeft ons al vvat verdroten, öaer met dat föo het fchijnt ghy heel verlaten zij t, vvelck feer verr' van daer is, want nu noch gheenen tij t, ïn ruften vvy voorvvacr,den kenner aller dinghen vveet hoe vvy met ernft en trou,en hoe fonderlinghen f iij T'uvvaerts
|
|||||||
|
mcv&cr»
|
|||||||
|
loopt til*
Kefcenco*
twnm;f. |
|||||||
|
Tuwaerts gheneghen ziin,voor den acnftaenden nood,
vvy en ontiien bederf,s'Lands fchaed', noch gheenen dood, Alsghygheholpen ziit,nieten fal ons verdrieten, vvy iùllem liever al byfetten,om ghenieten, Van uwe verloilïng' de wel ghevvenfchte vrenchr, En om dat ghy fulcx oock heel.vaft ghelooven meuchf, wilt van u Borgers,cen,t wee,cftdrij overfenden, Om te fien,met wat vlijt vvy u ontfetaenwenden, Des draeght u manlick doch, weeft nerghens in befwaert, De Sluyfen,Dijcken oock,niet en word daer ghefpaert, Om t'water haeft te doen,al over t'Land te loopen, Des weeft al welghemoed,den vyandfàlt becoopen, Maer bid den Heer alti jd,houd niet op vroegh noch fpaed', Dat door fiin goetheyd groot hy ons jonn' Ihn ghcnaed*, Dat dê bequame Wind uyt het Zuyd-vveftmach vvaeyen, Het groot ghetal van't volck,en fchepen vyel ghelaeyen, Ziin luftich om fien,die daer ligghen al ghereet, Den bringherdcfesfal voorder alt'belcheec Wat dat hy heeft ghefien,vrij de weet moghen laten, Al dat in ons macht is,fal vvefèn t'uvver baten, Betrout ons dat wel vaft,en hebt wat tijds ghedult, En den ghefy voren eed, plicht, en al onfc fchult, VVord nu ghequeten haeir,vyiltoock in ais trou bliiven, vvy hopen dat dit is ons aider leftefchrij ven, Des verv vacht de daed vrij,ghy crijght ontfèt ten loon, Die tot het eynd trou is,diç crijght der eeren croon, En fulcke fan haer felfs,eivrghemeyn Lands behoeders, Des Erntfefte,feerghetrouwe, lieve Broeders, De Heer die fy met u,en met de vromen„al, En twijfelt niet, d'onfet nu eerft-daeghscomen„fai, VVt T^tterdum Septembri vier als heden, u Bond-ghenooten, "jRfdderfcbap, e» Steden, £erB$
|
||||
|
€ er Be der HopUeden.
God de Heer fy ghelooft,die tijdingh' is iêer goet, God gheve dat het foo,en haeft ghefehieden moef, Het vvaer voor ons voorwaer een fray ghewunfte fakci, Tweede der Hemlieden.
&it is de tij ding',daer ick nach r en dach om wake, Iti' t foo is, t' Uiden word van ons vergheten haeft. €erße derborgbermeeßeren.
t'Ghemeynte dat daer is cleynmoedïch en verbaeft, taet ons gaen trooften nu,met dees feer goed' ti jdinghe, Het lijden word gheftilt,door hoop van verblijdinghe. ObaïaUn, |
||||||||
|
Vande vierde Ghefchiedenis,
de eerfte uyteomft.
Hier comen uyt tyveeVrouwen}ende hebben dekeen
Kind byder hand. SerBe der Vrouwen..
O lammer en nood groot,ons bitter verdriet„fief,
Ons vveenen,fuchten,macht ons helpen nu nier„yef,. Ghetrouvven God,vvatfalons uyteomft nu doch weten, ïs daer "heen hulp, ofttrooft,kan niemand onsghenefen, Het moet God gheclaeght ziin,uyt onfes hertfen grond^ Tis doch al benout,hert,fiel,lij ff, jae buyck en mond^ vvy weten vanden nood niet vvaer ons nu heen hecren Typeedê
|
||||||||
|
Tweede der Vrouwen.
Och Sufter, ons toevlucht is den Heer der Heeren; fTchfulck een fwaer elend' en ilïernoytghehoorr, wa&t de Stad is vol peft,groot en cleyn tgaet al voort, Den hongher is voor die noch leven onlijdelick, O bitter dood quaemtghy,ick ontfinck u blijdelick, vvant ghy zilt nu voorvvaer verwacht ter rechter tijt. Een Kind.
O Moedergheeftmy brood Tweede dei-Vrouwen.
Och dat woord int hert mij t. ,De Heer hoopick fal ons den hongher haeft verdrijven,
Dit is het laetfte Kind,fy waren eens haer vijven, Sy ziin door den nood van den hongher al gherey ft. 6erBe der Vrouwen,
Om dat ghelcden is,bid ick niet meer en peyft, Daer ruftcr nu (o veel,een groot ghetal der vromen, Tis beter dood,dan in des wans hand te comen, Ick ben ter dood ghereed,alft macr den Heer beliefr, Ons daghen ziin ghetelt,den fterfdach is ghebrieft, Ionck en oud, vvy ftaen al in onfes Heeren handen. Tweede der Vrouwen.
Och, vvaer blijft het byftandvan ons verplichte Landen: Sy laten ons in nood,op ons word niet ghedacht, Sy dencken niet dat daer fb menich fiel verfmacht Van hongher,commer oock,die vvy al tfamen proeven, Om ons elende groot fy haer nieten bedroeven, Als fy fl echts verfaed zij n,en gaen met vollen erop, EylaeSjde koeyen en de pacrden ziin lang op, De honden,katten oock,ziin voorvvaer verr' te foecken, Daer en is gants geen broot,gerft,haver,noch mout-koecke, Noyt
|
|||
|
Koyt ghecn bcnauder Stad,noyt ghecn fo arm gheftelt«
Eer Be derV rouwen.
Vvy voeden ons noch met wat groenfel uyt het velf, Als bladers van roo kool,oft warmoes dat vvy koken int water fchoon,maer brood heeft ons al lang ontbroken, Vvaer door de fieckt' en peft,is over al ghegroey t, ^aer door hoop van ontfet, ons hert noch haeckt en bloeyt, En dat het noch voorts quam,den druck vvacr haeft vergeté. Dander Kind.
|
|||||||||||
|
Qch Moedereen ftuck brood.
6erSle der Vrouwen.
^ind, ick en heb gheen eten, |
&k$t tic
$fto<t)<v
tmii)ttHjf.
|
||||||||||
|
^falkomen haeft miinKind,houduflechtsvvatgheraft,
*"fel nu haeft ghedaen ziin,den hongher word ghebluft, ^od ons fpiis fènden kan,het zy van V Veft oft Ooftcn. Tweede der Vrouwen.
Och Sufter,laetons de bedroefde Mansgaen trooften, Sy ziin vol onghemack,en lijden honghers pijn, Heel machteloos gaen fy ter wacht,yol fieckt fy zij n, % hopen dat God haeft trooft en ghenaed' falgheven. Eer Be der Vrouwen.
Hy is alleen ons hoop,foo lang als vvy noch leven, Al t'goet comt doch van hcm,hy is ons toeverlaet, Vvy nement van fijn hand hoe dat het met ons gaet, ^csgaen yvy nu befien wat met ons ghebeuren„fal, ^e Heer der Heeren wil haeft hooien ons treuren „al. <8<xm in. |
|||||||||||
|
g Vandc
|
|||||||||||
|
Vande vierde Ghefchiedenis,
de tweede uytcomft. Eerße>Tvveede der Borgheren 3 Eenen Horgemeeßer?
Uenenüode, £ er Be der borgheren.
<%totèl(>\' ~\J!^T^eï was oyt meerder fchric,of verdriet voor dedeu* J ôcr^fom« V'V Als hier byons,wyficn de dood ftaet ons veur, »çf/fect Den vyand in het veld,in Stad peft onghenadich. 'U^mft* Tweede der borgheren. Och daer is crancken trooft,den hongher ons gheftadich,
Hoe langher, hoe meer quelt,en maeckt ons moed' en mar, Ses duyfent zijnder dood,en noch meer in ons Stad, En oft ick daer by laegh,en d'aerd' my mocht bedecken. 6erfle derborgheren. V Vy connen qualick meer op onfe vvacht ghctrecken,
De beenen willen niet voort,als onsyet aen comt, Het roepen van ons vvijfs,en kinders,ons fecr fèhromt: Sy roepen om brood,en vvy weten niet vvaer halen. Tweede der borgheren.
En dat nu boven al,nu datmen ons fiet falen AlonsCruyd tuynen,door des vyands wreed beftier: De Stad befluyt hy heel,hy is int wachten fier, - V Vy können voort-acn niet,yet uyt ons tu fnen plucken»
Cerße der borgheren.
Tis voorwaer nood op nood,ly ons te feer verdrucken, T'fvvaert hangt over t'hoofr, jae her mes op de ftroot, Maer vvaert dat yemand doch ons noch hulp oft trooft boot Maeï
|
|||
|
^îaci (eylaes) nietmnt nierons hert mach daer wel ruchte.
- Tweede der borveren.
Ons Borghermeefter comt hier, hy fchi jnt oock te duchten Sa,vallen vvy hem nu eens ftoutehjckaen boort, Hn mach ick bidden yet foo voert ghy doch het vvocrt, VVantghy een meefter zijt,in defghelijcke treken. Eer fie der rI>orgbermeeßeren.
O bitter lijden fvvaer,o nocden fvvaer elend', ïis al benoutheyd groot,vvaer ick my keer oft wend, ï)en hongher,en peft,fien vvy dagh'licx voor ons oghen, Ên s'vyants fvvaert fien vvy oock teghen onsghetoghen, Vvy zijn befloten vaft ghelijckden vifch int net, Nochtans betrou ick God,vvy worden noch ontfet, ïn ons verloiïing' is in corter ftond nakende, Ood weet met wat ernft dat vvy daer naer ziin hakende, ïnick en twijfel niet God heeft den wil en macht. Seeiïe der borgheren.
Macr eer hulp comt,bliift het paert verfmoort inde gracht, Macr wat trooft is daer Heer,wat ift fait haeft ghedijen. De borgbermeeßer.
•teer t'fuer foo comt het foet,naer droef heyd comt verblijeil kk betrou vaft op God,hy is ons hulp alleen. Tweede der borgheren.
*ae,maervaft blijven vvy arm Ghemeyntint ghcvyeen, ■b'ontfetfoud'cornen.maermy dunckt het word vergeten,' ^e Honden,Katten oock,ziin al op,vvy en weten ^oort-aen niet meer hoe dat vvy't füllen voorts beftaen, ^e hoop die is al uyt,het is met ons ghedaen, Vvy weten niet meer vvaer met den buyck te verladen. g ij Eerße
|
||||||
|
tyitut
mecffcr
tarnt trçf* |
||||||
|
Eerße der borgheren.
Het groen uyt den tuyn,quam ons voorvvaer wel te ftaden, Maer ,eylaes, het is ons nu oock benomen al, Den vyand is ons foo naer,als hy komen fal, Den hongher,oft hy,fal ons nu haeft den beek breken. T>e IBorgermeeßer.
Wel vrome Borghers, hoe hoor' iek u nu foo fpreken, En twijfelt gants niet,of d'ontfet is voor de hand, Het water fal hoop ick haeft comen over d'Land, Pes weeft verfekert doch,dat vvy gants gheen nood hebbe. Tweede ér borgheren.
Heer,int corft' hier ghefeyt,v vy willen haeft brood hebben, Den hongher is te fcherp,fiet dat ghy't ons befielt. De Borger meeßen
Hoe,oftick'theb oft niet, begeert ghy dat met ghewelr,. Ick hebt foo quaet als ghy,noch gheef ick niet verloren, wat ick ter wereld heb,fteU' ick de Borghers voren, Maer dat ick niet en heb,en kan ick gheven niet, Ick fettet al by,goet, bloed, en miin leven fiet. Ift u om my ghedaen,kapt my,koockt my,ten beften, Ick weet claer dat ick eens fterven moet ten leften, Eer liever my,dan iek den vyand word tot roof, Maer d'ontfet i s naer by, dat is miin vaft gheloof, Dus Broeders ick bid, weeft doch wat tijds wel te vrederu Eerße der borgheren.
Het ontfet comt altijd op morghen,quaemt eens heden, Het toeft ons al te langh,en den nood raecl het hert. Tweede der Borgeren,
Heer Borgermeefter, denckt dat ons al te fecr fmerf, Den vyandjhonghcrjpeftjOns darnen ai bdbringhen. |
|||
|
De Borghermeefîer.
kk hoop vvy füllen noch eer morghen van vrengh t fingen, ßus bctrout God,tis haeft alft hem belieft verkeert, •En weeft in als gheruft,en uwen moet vermeert, •Laetons God bidden doch,dat hy onsyvil bewaren, Ick hoop de Stad en t'Land die füllen noch welvaren, Eenen Hode.
ß'uyt en in komen is my voort aen ohghereet, Hoe ick door raken fal,feer qualick iek nu weet, Tisdochnualbefet,deyveghen,ftraten,dijcken, Tot noch toe vvift ick raed,maer nu ift deirlick ki jeken, t>en vyand op my al fijn volck,als Honden hift, ïn ick vind hem al om,maer nood foeckt nochtans lift, ïn ick hoop noch naer Stad goe ti jdingh' te befchicken, Dees Duyven füllen noch wel menich hert verquicken, ^aeck' ick maer dees reyf' door,iöo ift noch al voorvyindj Èlck van dees Duyven haer woonfteden feer vvelkint, Haer koten vinden fy, als fy naer haer aes haken, Met een pen aen haer been,weet ickt feer y vel te maken, Met een cleyn brief ken in,vvord haer de weet ghedaen, Tc nacht alft doncker word,fâl ick uyt Stad ftil gaen, Met fpringhen,fwemmen oock, moet cloecklick fulcx ghe- waeght„zijn,
îck maker nierüch bly,dic fomtij.s half vertzaeghr„zi jn» |
|||||||||
|
©aen un
|
|||||||||
|
£>eS5ot!e
tornt n\)t mer eenen 1<»ff mef Stottern |
|||||||||
|
©a« in,
|
|||||||||
|
g ü] Vandc
|
|||||||||
|
Vande vierde Ghefchiedenis,
de derde uytcomft. Ben > Twee, bootfehefetten.
|
|||||
|
BerBe der bootjghefeüen.
GK *\]\l^ Matroos, het lij fis voor ons noch al behouwen, fttarwm Sa,fa,mct eenen moet,vvy moghen niet verflouw^
vm fce vvy hefcfcèri ons wel cloeck en dapperlick gheweirt,
jfcftityf. Tweede. Maer t'was vrij in het eerft niet al te wel ghelcheirr,
Doen vvy de Landfcheyding' met luttel waters vonden. Eerße.
Den vyand fagh vreemd op dat ly fo haeft verftonden, Dat een Franfch Coronel (La Gard' was fijnen naem) Met Catteviel Durant oock luftich en bequaem: ïen Schanfle inder eyl daer hadden op gheworpen. Tweede.
Hoe quamden vyand fiiehrond om van allen Dorpen. Hy meynden ons wel haeft te brengben op den loop. Eerße.
Maer die Van Sotitermeir die gavent goeden coop: Als ooc<lic väVVihf-veen.en Leydfche-dam haeft fwichte. Tweede.
Hoc luftich iaghmentvolck op onfer fijden vichten Den vyand moeft daer wel haeft wijeken met veel fchant. EerBe.
Wat «ouwen weid is doch mii n Hcei Boy fot voor't Land, |
|||||
|
% toontliem voorwaer cioeck, ek moet fijn eet verbreydë,
Tweede.
Hy neemt ter herren leer t'ontfèt van dees ftad Lcyden, So haeft alfh water eomt,falt al wel lucken haeft. Eerße.
öoen men denDÏjckdoorftack,Äoe heeft hetvolckgeraeft, ^at tvvater over al het land terftont ioud' drijven. Typeede.
% meynden dat den Wind altijd Noord-weft fbud' blij vë, Maer hy ftaet in Gods hand, ftaet al in fijnder macht. €ersie,
Hoe haeft was daer een Schants fray ghemaeckt inder nacht, Al op den Groenen wech met gheen verlies van menfehen, Typeede..
Op't SoutermeerfcheMeir,ginckt niet at naer ons vvenfchen Vvy toefden by de brugg' wel teghen onfèn danck, vvan t onfèn vy and ons daer uy t de huyièn dvvanck. ^at vvy naer meer ge weids en ghefchut moeften toeven» êerfïe.
**aer den Yfbreker quam van Delft,naer ons behoeven, **et Coren-ichuyten fterek en wel daer toe gheruft, ^aer ten hielp noch al niet,ick meynden mimen luft *e ücn,maer ten was noch gheen tijd,ten woud niet lucke'; Tweede.
Maer doe men ons foo cloeck nae Benthuyfen fàgh rucken, ^fae den Zeegvvaertfchë wech, doen vvaft gewönne karis, vVant het verliep doch al, vvaft Spaengnaert, V Vael,of Hans2 % zijn al ghelijck fnel naer Soutervvou gheweken, Eerïle.
Vvaer maerdé vvintNooit-vveft,men fou daer anders iprekë
Want
|
||||
|
vvant vvyopde VVijda int vyandsftercktcn zijn.
Tweede.
Maer den Zeghvvaertfchen vvegh deed' ons al wat pij n, Mits d'vvatei-jdat daer doen al wat hoogh was ghevvaûen. Eerfie.
Hoe fagh men Capitcyn Cftet, en Oraingois.pauen Met d'Arck van Delft,die recht uy t voer naer Soetermeir, Tweede.
Doen fy daer waere,waft in corter tijd haeft cleir, wantonfèn Admiraelden vyandfnelnae jaeghden, Tot int gheficht des Stads,d welck haer feer wel behaeghdé, Men hoorden het ghefchut,fray clincken uyt der Stad. €er£te.
Mijn neer den Prins,om dat met ons foud' gaen te bar, IsinonsLeghernUjdesfalteeryetlangghelden, ♦ want hy terftont tot als laft en goed middel ftelden, Endoorftackdaerterftont den Kerck-vvegh foo't behoort. Tweede.
wilt dan den wind Noord-weft zij n,fbo gaen vvy ras voort Des gaen vvy flucx aen boort,ons fchickë cloeck om vechte. ëersïe.
Thert lacht my int lijffalsaick te doen heb met Spechten, V Vant ick fathaer doch al afffnijden oor' en neus, Gaen vvy Matroos, tfal doch haeft zijn, Vive les Geus. |
||||
|
Vandc
|
||||
|
Vand'e vierde Ghefchiedenis,
de vierde uytcomft. Eerfte ^Tweede der borghermeeßeren > Benen borgjoer.
îerfle der borghermee&eren,
p'HertisfomtijdsvvatbIij,dan iftghekarm,en (lichten, Ifàtt'îo "*■ vvy zijn nu al gheliick,halfbly,en half vol duchten, . ffcetttm»'-, ^ck over dinckt hoe datraet ons aflocpenfâl, ftnê co* **'vy (ien d'onfet van veers,daer vvy op hopen al, WClUtcf«
•Al ift dat honghers nood ons bitterlick doet v /eenen,
O goedertieren God woud ghy ons doch verkenen **Vtden Noord-vveftë VVind,t'vvaereengevven(chtefàeck, Hoe macht int Legher gaen,nacr tijding' ick (eer haeck, £n ick verwonder my dat fy niet en ontbieden, Hoe fy't al meynen nu,hoe d'onfet fal ghefchieden, Ons verlangt al te feer naer dach,uer en manier: *ck hoop, al toont hem den vyand foo trots en fier, *^at hy de Stad eer lang fal moeten wel verlaten. Een der borgheren.
&eerBorghermeefter,hieris tijdingh' t'onfer baten, ick heb den Bode lang op't Duy vencot verwacht. Tweede der borghermeeßeren.
îckhoophy brengtonstrooft,laetonsfoet, en bedacht, ^ees pen van het been doen,en t'brief ken oock uy t treckë. €en der Borgeren.
Och mocht deestijding ons tot vreucht,en blijdfehap ftreckc kat v vy vaa ons verdriet eens mochten ziin verloft. h Eerïle
|
||||
|
"Eerße der IBorghermeeßeren.
g. Q*. Ick verwacht anders niet,dits noch den eer ften Poft, dfiratt« ' ^n ^co my ^1111^ ^&vaa m* Jn ^eer Boy^ ghefehrcvcn, fttt fcoet ^ ncoP de ^eer Gd otls een g°e uyt comfte gheven, fce pm af/ AI ift t'hert heel ontftelt.iek ver wacht alles goets, «ntwffxf €en der borgheren. Wteff? op» Ons Borghermeefter foeckt te gheven ons wat moets,
Leeft eens den inhoud doch daer vvy Heer naer verlanghen,
T'hert dat benout is foeck altijd trooft te ontfanghen. Eerste borgbermeeßer leeß den hief.
Mijn Erntfefte,goe Ghetrouvye,Hceren, Vrinden, Hoplieden vander Stad,en Borghersons beminden, Ick vveet met allen wel, u Heden verlangt feer, Naer het belooftontfet,mijn ghetuygh' zy den Heer, Hoe geeren dat ick fiilcx ooek nu van herten faghe, Maer verwacht dat nu vrij,en dat vandaegh tedaghe, Met Godes hulp fbo ift nu vaerdich en ghereet, want t'water daegh'licx vvaft,ick heb laft en befcheet, Van mijn Heer den Prins, die u ernftli jek feer doet groeten, Hy is felfs hier ghevveeft int Legher,des vvy moeten Met een oprecht ghemoet God bidden al te faèm, Om den Noort-weiten vvind,tot het ontfet bequaem, vvy enontfien noch lijf,noch bloed,voor u te ftellen, Houd u maer manlijck doch,en latet u niet quellen, Al zik ghy feer benout,denckt u vreuch t is naer by, Neemt, doch gheen eetvvaer in,van wie dat fulcx oock zy, Ten waerdatghy gefchrift faeght van die vanden landen, Den vyandis feer loos,fijn lift is veelderhanden, Al is den hongher groot,niet licht doch en ghclöofï, Het vvaer daer te läet, als (van finnen heel verdooft) Ghy u in uwen nood,van hem nu liet bedrieghen,
Dus
|
|||
|
Dus weeft flandvaftich doch,laet trou in uiniet lieghen,
Den Heer der Heeren fal haeft gheven fijn ghenaed',
Dat wy u füllen al nu comen cloeck te ftaed',
ïck hoop eer yet lang by u in u Stad te comen,
Des weeft ghctrooft,en houd u tfamenals de vromen,
ttyt f Legher te Noorda,ontfangt ghy defen brief,
God laet my u haeft fien,en fpreken eens met lief.
"By my die met de halp van Cjod*
H tonfetten hoopt LovvijS Boyfot. Tweede der borgeren.
Caen wy dan Godes naem hier voor ghebenedi jen, ^ns mede-Broeders aljläet ons oock gaen verbli jen, £n maken haer verheught,<he zij n in groot verdriet, € er fie der borgbermeeßeren.
Vvy fullent laten nu af lefèn,foo't ghefchiet, Met t'Clocken gheluyt,op dat elckdit eens mach horen, ïendrâchtich int verdrießen in vreucht te oorboren. |
||||||
|
Vande vijfde Ghefchiedeais,
de eerfte uytcomft. Eerfie> Tweede der Borgheren, Bddefo, *Alonfo Lofes3
Qtrion, Eerfie3Tvpeede der Hof lieden ^vander Stad. 6erSie der borgheren. en&rç>f>
r\E Heer heb danck en lof,vvy könne feer vvel mereken, ttyncfpu*
*-^Dat t'wateral om vvaft,ons hoop beginne ftereken, ttn/^at verheught u lieve Broers3d'ontfet dat comt int left. Jxnfoop h ij TV***"*
|
||||||
|
Tweede der borgheren.
Och Broers,danckt al den Heer,dë wind word heel Noorf- vvy hopen dat ons trooft eer yet lang is nakende. (vveft, EerSie der borgheren.
Ick hoop d'uer is nu hier,daer thert is naer hakende, V Vy worden daer verloft van angft, verdrießen wee. Tweede der borgheren.
Het water dat comt nu mètipring-vloeduyrer Zee, En met den voorvvind,fo moet het claer wel hoogh vloeye» . Eerïie der ^Borgheren.
Men fiet het openbaer wel fterek aen hei'Yvaerts (poeyen, Men fiet nu huy(èn veel,en hutten branden claer. Tweede der borgheren.
O trouwen God nu is u ghenaed' voor handen claer, Och, hoe gheeft ons volck vyer,men kan't al om wel fien. ; eerße der borgheren.
O Heer flaet ons volck by,den vyand doet doch vlien, Elck een u den loflf,aIs Voor-vechter hier gheven„fal, I>oet onfen vyand doch van vreef' en angft beven„al.. 'Baldefo.
g5alb'«fb Wel, hoe gaet dit te vverck,vvat nemen vvy ter hand,- int £>0ty O fmaed, O opfpraeck grootst is voor ons een fchand, van @o^ Het water vvaft feer hooch,wy moeten van hier fcheyderv j UXWOit, Ograndos Luthranos,die zijt in (lad van Leyden, Moet ick verlaten u,moct ick fob ieelick voort, Den vyand die comt ons fecr fel re*nd om aen boort, "' , Het water overloopt ons, ten is niet te dueren, irnftixf V Vatghedruys hoor ick daer al,ön.trent des Stads nuicren, Vanten Enjck (ie rond om my al ons volck op de vlucht, mlbybt ^ vreef, dievander ftad,fy füllen merghemchr, jtocpootf. Ons comen op den hals, wat füllen vvy beginnen, HCf
|
|||
|
Het water fcheyt ons al,des vreef' ick die van binnen,
O hertfvveer,o verdriet,ick fterf van druck en rou,
Nu adieu Kerck,en Dorp, jae ftcrckte Soetervvon,
En Leyden fchoone Stad,bewaertu ftercke Wallen,
Ick verlaetu nu al van't water over vallen,
O Water, vvater,ghy doet my nu ruymen t'veld,
O Leyden,icklaetu,maer gants niet door ghevveld,
Tis armelick gheftelt rnet Ruyters,en ons Knechten,
•Mit natte voeten,i ft voor t' volck,iêer quaet om vechten. *ööj*
Eerße der Hotïiedewumder Stad.
V Vat wonder is doch dit,wat een groot ongheluck,, Nu kan den vyand wel in Stad,o felfaem ftuck, ■"e Stad leyt heel en al,voor onlèn vyand open, O Heer,bevvaert ons,dat fy ons niet overloopen, Dat dit Baldeib vvift,hy quam terftond naer Stad» Tweede der Hof lieden.
Al fietghyditom l.eegh,al fietghy ditgrootgat, En vreeft daerom gants niet,maer wilt u vreucht vermeerea God is doch onfen Borcht,hy is een Heer der Heeren, Siet Sonteryvou dat brand,den vyand. raymt de baen. Eerße der Hoflieden.
Sy moeten claer wel voorc,het water corat fterck aen, ôy moeten al haef-op,oft haer al lief,of t leed is, Als God vvil,hy maeckt dat om vluchten elck ghereed is. eAlonfo Lopes indeSchantsnjan hammen.
Och ,vvat fchand' is ons dit,o jammerlick elend, ^et is al water,vvaer dat ick my keer oft wend, Tghefchut is defen nacht nu in de gracht gheworpen: Tis doch verlaten al,veel Dijcken,SchaniTen,Dorpen, fora Veillacos,is voor ons den beften raer, 3-aet ons vertrecken ras,eer dat naer word te laet, h iij Och
|
||||
|
Och ickbeclaegh den dagh dat vvy oy t hier voor quamcn,
Al Diable todos los Lutheranos tfamen, Mijn lieve knechten al, vvy moeten al daer van, Des maken vvy ons op de vlucht met yeder-man, Van't water worden vvy,van vyand oock ghedreveii, iwptïWX Tis beter ras ghevlucht,dan met veel fchand ghebleven.
^ÖC(fr' Canon inde S chants by ISofbuyfen.
VVat ick-ghemercken kan,t'volck is al op de been,
vvy ligghen nu hier foo my dunckt fthier heel alleen, O Spaenfchen Coninck,hoc fal dit in u oor clincken ï Ick verlies hert,en finaals ick dit moet bedincken, ^vvaer is nu den hooghmoet,is dit ons oud ghebruyckt? Is dit der Spaengnaerts eer ? het is de plaegh van Luyckï Is dit om lijden oock : hoe fullent vvy verfetten \ O Sint Diago, en Noftra Dona de Loretten, Is daer nu nerghens hulp,blijfick nu in den laft, O Leyden,Leyden boos,ten was ,foo niet ghepaft, Ick meynden anders met u Borghcrs om te fpringhen, t'Kind inde vviegh meynd' ick noch den hals af te vvringenï Nu moeten vvy met fchand (fy onfer ) op den tocht, Ick fie dat quaden raed-ons hier voor heeft ghebrocht: Maer daghen doet gheen baet,het flond foo te ghefchieden^ Iwpi $fd) Nu maeckt u al te been,tis tijd vvy moeten vlieden.
|
|||||
|
Vande
|
|||||
|
Vande vijfde Ghefchiedenis,
de tweede uytcomft. Berße^Tvveede derrBorghermeeBeren} îenenlongen»
€en derborgheren, Lowjs Tïoyfot} Een bootfghe~ fel; De borgbers al tßmen. Eer Be der borghermeefleren.
HOe comt dat de Duyffons nu doch dus heeft bedroghen ^(tUù
S y is nu comen eerft,fy quam nu fchier ghevloghen, gljtrmcc fttvëwot
t>c<Stat>8 yccttt met |
|||||||
|
VV
|
|||||||
|
■^at nietghedaen en is,maer ten kond nietghebeuren,,
Q vrome Borghers, doet nu teecken vande meuren, £>at vvy noch alles bly verwachten met ghedult, *ft niet in tjjds ghefchiet,ten is claer niet ons fchult, Stoept tot sy (uilen noch vvel fien,dat vvy naer haer verlanghem t>e i>Qi$tv8
Tweede der borgherwieeßeren.. W *** w<"*
VVv hebben altijd deesgoe tijding' nuontfanghen,
^atnu den dach is,datfy meynen door Gods hand ■^aer haer vermoghen cloeck,ons de doen önderftand, öeHeer geef doch ghenaed' dat fy niet en verflouvven. ëerfte der borghermeefieren*
^yy moeten een ghebod doen dat kindereen vrouwen, ^aer houden van den vval,maer al wat wapens draeght "v^°et comen voor den dach-haer toonen onvert2aeghr, ^*P de bevolen plaets,cn naer de oud' coftuymen. Tweede der borghermeefteren.
öeft inganek moeten y vy van't water oock doen ruymen, Op
|
|||||||
|
Op dat de fchuy ten al gheladcn met eet vvaer,
Sulcx vinden al gheruymt,en den Stroom heel zy claer,
vvant ick en twijfel niet,het falder hacft ghedijen.
Eenen longben.
Met het gheen ick ghelien heb,wilt u doeh verbli jen, Achtbare Heeren goet,en (laat mijn woorden acht, Ick heb den heelen nacht ghehouden fcharpe wacht, En vvel näu ghelien aen des vyands oud manieren, Dat de (chants Lammen,uten dri jen,ofr ten vieren Van al des vyands volck,gheheel en al verlaten. Eer/Ie der Borghermeefierer.
vvaerpm duncktu doch dat,tfal u noch naermaels baten, Soo ghy goed reden feght,des en weeft niet confuys. Den Iongben*
Ter middernacht hoord' ick een al te groot ghedruys, My docht dat daer wat fwaerts int water moeite vallen, Ick gheloof,tvvas ghefchut,gheftooten van haer wallen, Int water,het vvelck ghy lult vvaer bevinden haeft, Ick hoorden vvel fcherp toe,en ick faght oock by naeft, Daer naer fagh ick veel volcx uyt de Schants fnellick wij ck^, Haer lonten branden noeh,fy ginghen ai fl.il ftrijeken, Maer niemand quam daer in, maer vvel feer veel daer uyt, vvaer door dat ick nu hier wel fterek en vaft befluyt, Da' fy door groote vrees re famen ziin gheweken, Tis een faeck die claer is ick ken des vyands treken, Ickgaen'r leer gheeren ften,lboi: u o Heer belieft. Tweede der ISorghermeeßeren.
laegaet in Godes naem, wy fijner metghcriefr, vvy füllen fulcx-aen u ter deghen vvel verghelden, Maer foo u noch yei ontmoet,feght dan als den ontftelden, |
||||
|
bat ghy door honghers nood tot hacrghcvloden zijt,
'Den longhen.
^u Hecrcn,ick gae ras,want vvy verliefen tijt, *tt fukken nood als dit,en wil ick niy niet fparen, vVantden bedroefden dunckt een uer wel feven jaren. EerÜe der borgher mee Beren*
Q vrome Borghers rnaeckt vreught,ick hoop ris al goet, ^yaut al dat ick fien kan,hy vvenckt met fijnen hoef, ^es comt al voor den dach geheel t ziin al u wonden : Ghv zij t nu al verloft uy t handen der bloed-honden, ^e Spaengnaerts ziin al wcch, des weeft doch al verheught. £n looptghy dervvaerts oock,fco ras als ghy meught, *-° foeckt den Admirael,draeght ghy hem de tijdinghe. Een der borgheren.
^oyt en deed' ick oyt yet met meerder verblijdinghe, ^kfal hem foecken ras,cn vinden lbo ick meyn. Ven Jonghen.
Q Heeren,ick en vond daer niemand,groot noch cleyn, *^s weeft al verblijd,v vilt den Admiraeï verbeyden. LoVvysTSojfot.
»an vvaer comt ghy doch vriend > €en der borgheren.
r-k com uyt de Stad Leyden, er» vyand is al wech,des wilt den moet verftereken. LoWys Boyfot. O goeden God,ghy zijt fèer vvonderbaer van vvçrckca, ^ *y nu loffen prijs,en altijd eer,en danck: jagoede Mannen volght,ickneem naer Staddenganck: aetd'eetwaeral met vlijt nu dervvaerts gaenbefchicken. i Een
|
||||||
|
£>c>r#
loopt rwer te fcf;rtw# »5 kammï mnieimnt rorteft ty
rntuï f)0(t- S)e95ot' Qttg com2 woï H pmu ®c3otv
öfyciuotnt
nxtwro»
Sóóyfot ty
fclïcn Ut
tomnm nirttiDcit wlttttti |
||||||
|
Een der bootfgbefeüen.
De flouvve herten al,hoc füllen (y verquicken. Dus H eer vvy volghen u,als bly daer toe gheßnt. Berße der Borghermeetteren. $$ot)f<rt Och vvillecom oHeer,als onfèn beften vrint, töVtxttyU Ontfanghen vvy o nu,wel vvillecom mits defen. &**$<*' Lcwys Boyfot. ' Danckt doch God boven al,den hoogften Heer gheprefèii?
Hy is voorvvaer allcen,die u nu heeft vetioft, lek heb mijn beften oockghedaen al dat ick coft, Maer Godes arm ift,die den vyand verdreven„heefr, Dieu een manlijck hert,en cloeckheyt ghegheven,,heeft, Des bid ickjgheeft hem doch,en niet ons,daer affd'eer. ^e ftotcfem rapen ^aritufc / 25^ooö/ ftaeg/öaf
öeïSootCgeTeUm toojpen fproepm m ïtsQtn- €50tj«tt• VVy ziin ontfet,ontfet, ghelooft fy God de Heer,
*}!*fJ^f L Och hoe fmaeckt ons dit brood.nu hebben vvy vveer t'etcfl«
&?ftarmtf Eerste der ISorghermeeJtzren.
tnbctnt Nu gaen vvy dan in Stad,God mach niet ziin vergheten,
Éioofcf. Hem moeten vvy nu eerft gaen gheven^ofr^en prijs,
„ En;daer naer füllen vvy met een ghemeyn advijs,
nodTffaë' ®ns Saen ttn-RdtenJ00'1 vvel nacrmaels fal behooren,
£<t ' 'Maer Godes loff,endanck,moeteerftinalsgaenvoorcn. |
||||
|
Valid*
|
||||
|
Vande vijfde Ghefchiedenis,
de derde uytcomft. Een derHootfghefellen^EeerBe^Yveede derBorgber-
mce/ïeren/DeTrim ijm 0r<dngnen3 LoYpysî$ojh fot, Aide borghersßngbenghelijc^.
•
Ben der baotfghefellen.
C Yn Excellenci comt,laet niet oftgact hem teghen, <£tnm
^De Borghers te fien,heeft hy grooten luft ghccreghen. bùot$<ftl
EerHe der l^orgkermeeßeren. tomtxmt
Weeft on s doch vvillecom o Hoogh-gheborcn Vorft: «9f S«foe»
Nöyt en heeft eenichhert,naer water fooghcdorfl-, Çttt*
Als vw naer u Genaed' nu waren hier hakende. Pü %a<n
De Tnns nj<tn Onmgnen. «ftc t>e
VVeeft dan nu heel,en al,u onghenucht ftakende, $p«n*
üyt uwens hertzen gront,danck God doch boven al, *Wf.
Oiede fijnaltijttrooft,en voorts bevrijden fal
* is den Nood-helper claer,diein nood ons toeyluchf „is, ^ond ick uy tfprcken doch ,hoe voor u fvvaer ghefucht„is, ^oc des Lands Staten voor u waren feer beforchr, Vvy ftonden op u trou,als eenen vaften borcht, >> ^aer in God was ons hoop, dat hy t'vvcrck foud' uyt richte,
Al hebbenwy ons wel ghereet gheroont om vichten, ^es niet ons,nict ons,Beer,maei eer fy uwen nacm: ^ie ons den V Vind, en V Veer ,-gheghevcii hebt bequaem, '*n in den vyand hebt ghefchickt een vrees nootelijck. Typeede der borghermee&eren.
^aeft God,ziin vvy aen u vcrbonden,Heer,grooteli]ck, *** vvy bedancken u, van de bevvelen trou. i ij Dti
|
|||
|
Den Prins n/an Oraingnen.
Miin vrome Borghers ick danek infgheliicx oock ou, En eerft van weghen al de Ridderfchap en Steden, Elck een bedanckt u dat ghy foo veel hebt gheleden: Soo vromelijck oock hebt ghequeten uwen eed, De Staten,en ick met,ziin wederomghereed Om alles metter tijd foo't behoort te verghelden: vvant fulcken trou alsghy hebt ghetoont,ghebeurt felden« Niet alleen u felf ,maer t' heel Land hebt ghy bewaerr, En voorvvaer uwe faem blijft eeulijck hoogh vermaerf, En menfal uwen lofffeer wijd en breed verbreyden, Des bedanck ick noch eens de vrome Stad van Lcyden : En den Achtbaren Raed eerft voor al principael, Hoplieden,Borghers trou, al tfamen al te mael: Die niet hebt aenghefien om u eer te betrachten: Heer Admirael ick fait oock houden in ghedachten En naer verghelden wel, ü vroomheyd vroegh en laet. Loypys Boyfou
Ick heb miin beft ghcdaen aHeer naer uwen raetd, En noch tot aller ftond ben ick tot uwen dienfte, Ghebruijckt my vrij in als,ick wil een vande minfte Van al u d ienaers ziin, al vvaert oock toner doot. ëerfie der borgbermee'Beren,
Die liefde die vvy u ziin (chuldich is feer groot, O vroom trouhertich Prins ,foo het kind aen den Vader, Soo willen vvy u zijn ghehoorfaem alle gader, Omu te dienen met lijf, bloedjhert en verftand, ,En oock al de gheen die met u zijn int verband, Ghetrou tot in der dood begheeren vvy te blijven, Macr Heer,gaen vvy in Stad,der Borghers vrcught verftij\ e |
|||||||
|
Sy wachten u cenaed' al metverlanghcn^goet,
|
|||||||
|
\'ooï
|
|||||||
|
Voor de bcvvefen deucht,elck u ontfanghen„moet,
'De Trim njan Oraingnen.
Eer vvy van dees plaets gaen,en oock voor alle dinghen, Soo moeten vvy den Heer,een vrolijck dancklied linghen, V Vy Tullen in de Kerck den Heer oock loven„fchier,
V Vant al des Heeren j onft comt ons van boven„hier.
%\ oe25û?0^ev0fmgôen tîamen.
#9 kc\)i>fü)c fcrjaren/
>QBi(f(off»crc(rtrm
' Zen onfen ttc/mm (SöMjööcIj ixrlje&en/
QBtrt fjem ytijg en ^ancf cetwcfijcf sneven/ "Stë btnfittv Me boet/ 3:tétH:n.Ç)ecrMe&oef/ 'Sieben Qcevbfcbctt/ S)cn »rjmtt» &e»cn» Jccff mi met wn0(W
©ot> î>ocf u î>en<u)î>cn/ SDtefnbcnitooD u roflt wtfttctfinbm/ 3>n $»j<»it> W »csfottccmf in » Wntwt/ ©eb foonf bat $y #/ ©oö toom bat <$tj jijf/ ©ot> foonf bat öf>i> jtjf/ ©ij» ivel bemmfcen. SDfe nötjf »erf fönten/
Jüoe n tenonöen/ 9öeei f)ongr)cv/cn yefï Ijefo #8 Spleten/
2l'fé tt^toebneten f>ter Uftt bebm £)m te fpt'jfen u/ £>ntfe ipijfenttZ' £>m f e fvijfen u/ 2Bf fjare ©refccit. |
|||||
|
f tij ©fjt;
|
|||||
|
@£t> mm kfloun/
Çfîo$ cnmtoûtw/ &f)\) bat> nitt mat wa& mtt it vttfaitn/
SDcn »pattb bocfw «tn u fcfoeb ft fcabcn/ SOÎrter <$tj at jf owrfef/ 9Ratv gf)j; jfjf oiu ftf/ JU&wï ai}\) $t ontftt/ ïDooï ©oi># gjjcnabm. *3Bi(f bm 3Wtt$ yiijftn/
#ätt eer kroijfcit/
(èitfflhcff « ticvc fi'O« SOfagifïrafm/
ïöt'c u in noot nitt ï)ék$wlam\/
üörtitcf ( ©ob b.ovtn ai/
Stoncff ©ob botJtftt af/
«us*«« £««cft ©ob boven al/ OacÄttt* £no«ffc@w<ii.
|
|||||
|
*Z*
|
|||||
|
Beßuyt-reden hyden ^Dicht-flelder.
pSIe van Eetulien,Samarienoock meden,
'*-' En hadden voorwaer niet fulckoorfaeck,oft reden, Als vvel ghylieden hebt,o vrome Leydfche fchaer, V Vantverloft vanderdood,vvaert ghy den dagh van heda*, Danckt en looft nn den Hcer,vvel luyd' intopenbaer; •Eert altijd fijnen naem,die u veel deught doet ciaer, •Den vyand meynden u al'gader tedoenßerven, ■Dus prij ft hem altijd dan,die u verloft heefr daer, vvantfalich is hy,die van hem mach trooft verwerven; O t eydcn,Leyden,laet dees vreucht in u be-erven, De Heeren Staten danckt.cn Naerbuer-Steden met, «ijn Excellenci oock,die gheen onrufl vyoud' derven, Oui te volbringhen cloeck van uwe Stad d'onfet: Op den ghetrouvven dienft van mijn Heer Boyfbt 1er, Diehy daer heeft ghetoont,voor t'Land end' d' Edel Staten., in danckt uyt herten grond u Heeren vander Wet, Ende Regeerders cloeck,u trouwe Magiftraten, vvilt doch deen dander voorts met trou,cn liefd' omvaten, Alsghy om hongher dinckt,verheughen laet den gheeft, ■^aer des Heeren Onfet,vviltuytuhertniet laten, *vvasenckel Godeswerck,hy ftierden fulcxdoch meeft, ^erhcnght u vanden dach,weeft vrolijck in dees feeft, Danckt,looft God boven al,o vrome Inghefeten, *a Wilt dees wonderdaet,doch nimmermeer vergheten* Eynde des derden Boeckx,
|
||||