|
Belegheringhe
ANTWERPEN*
By den Prince van Parma
ujit crache ruan fijne Qmincklijcke éMajefieyt
njan HifùÂignen,in denjaere i$8 4. Mitfgaders,
$et bjortjiclj ûbergaen Der feltoer £>taöt: Tragcdifchc
xuiife in 3Dtc!jtc sïjeöclt / öooj Iacob Dvym.
|
||||||
|
ghedrvckttotleyden,
25p $enfictt UotJûunïfûonuan ^acßwg/
iu&m jaerei6o64
|
||||||
|
DenEdelen,Erntfeften, Hoos;-
gheleerden,VVijfcn Heei"en,Lodevvijck W- eganck,c el-
ften Raeddes Racds van Braband,iampr-allen den ande- ren Edcîej.ErntfeftejHoogh-gheleerderi, V Vijie Heeren Raden, reprefenteiende te famen den Raed des Lands vanBraband,in Holland, mijne jon lüghe Heeren v r^^- T hebben dickmaelendefeergeeren <ver~
l ft den €dele3 Smtfeße, Hoogb-gheleerde, 1 VVife Heeren, hoe dat den zAlmad. ti~ ghen Codjoghenadelijc ende gbetrouwe- üijcgehandeltheeft met de belegerde Stadt ! Ley dennoch had den ghenadigen God be- liep de belegherde StadeAntl/Verpe, nae haerUng-dUerighe elend ooc fideleeen uytcomslte<ver'eenen, tnaer ten ùfijneGodlichen 'vyilnietgev"peeft) des macht <vcor tlklj rome ende uytghevvekenen njveleen oprechteTragedie gpenaemt ruvorden3datfulc^e een trcjfelijcke Stad,die in Tulche 'Weelde zatfooftarc rvanghelegentheyd3rvanghelde)en rvan ^olcl^-uyeftnde^in der Spaingnaerden hand ende onder haer pc^oheudllenis- eenStaddaeralleuytheemfcheVitien<vvH- lecom <vyaren3cn daer aide <wereldtrooft,en profijt in focht, Cnde nu als een 'verlatene Stad:fonder merkeïijcken handel,ofte üeeringke moet njoor alk oudeTremleoienendeVrijheyd'onder het bcdvvancl^van een Qafteelende de Spaenfhe ü^atieftaen, die doch haer erf-'vyanden zjjri/macr "ppj moeten ons trooften A ij ende
|
||||
|
endefegghen dat het onfer fondenfchult is, ende Godbidden dat
hen de oogben ^van alle Brabanders gbelieue te openen, datjy boer begerende eens een faligbe rveranderinghe ende uytcoffî' ße moghenfien,hoe nu de Stadt <~uan Antwerpen in defiv haren bedroeßdenßaet ende ongbelucgJ^eraeU is,fal onsdeß t# dicht gefielde Tragedie cortetijc aenvvijfen, ende heb hetfelß1 daerom by der handgbenornen , op dat onfie Naecomelingben de jOudeHrabädersfidcxniet totfcbande als doorcleynmoedkheyd oßtonachtßaemheytgbeßbkt,enßouden naerfigghen, maerdat fy den armen bedroefdenfiaet daer deghemeen Landen alfdoëfi in<-vvaren eeuypelijc fouden onthouden, als daerruvas bet onverwacht miß-ver(landende njertreckßesgecoren Hertochs <van Tlraband ,%Anjou,ende nAlenßon, Broeder des Conir/cX njanVrancktijcl^endeoocde onverfiemghe dood des Trincefl ruan Oraingnen/vyaer door de Landen ingroote rverfiotttbeyt fnde<-uerfiaghentheytgherae£ïnt>"paren. Dan k^firgbeßotf ßhrijve nsandeß TSelegheringe derz/paerbeytßtlmoetenver halen,dat kl^-uanßommigbe ondanc ^vercrtjgenfil.-kcnnduta illud Terentij : veritas odium pari t. Vanalfioeenfdeelsru<t0 uwe E Heeren atfdoen binnen der Stad Antwerpen %$!* gheweeß,boop k\dat haerßalghelkuen de <waerbeyt geßdnd te doen,endedeßn mijnen arbeyt niet te T/erachten : Hebbefl rvvyniet al ghefihreven,fio hebben <xrvy nochtans depv1^" paelßefluchen rverhaelt,diegheduerende deß beleger ingegbe- fihiet zijn. Gnde alßoo ickjn defe Vereenkhde Lande end; Tto- evincteti>
|
||||
|
ancien Hjan gheen andere <~uergàderinghe <uan Rrabtintfche
"éeren {eenige follegie repreßntercnde) en <~vyeet}als defe <~van ">E.ßo heeft mygoetghedocht defen overgatjcvan AntYver- $en3 als ruw fat <-v0omaemße Lidman 1>rabdnd3V£. toe te çJghenen3ende te dediceren3hopende dat tjelfde als ij an eenen ^t uytgbevpe/çenen ^Brabander, Cal int goede genomen hjVoy- ™n3 ende dat den lieven God ons ofte onfe naercomelinohen nochfal jonnen 3 datfy met belijdiwbe njan Godes <~uvoord ende met lie ff füllen moghenin^haer^Trovincie njanürabant ^Veder peeren. Het Welck^ ons den goeden God ppilgheyen dat in onfe daghen mach ghefchkden. In Leyden des eerßen Maens des Jaers i 6 o <$. |
||||||
|
uwc E.goetvvillighenDienaer:
Iabob Dvym. |
||||||
|
Tot den goetwilligen
Lefer.
€(t 2kt>e mbe'&mmïïe 2cfa / Çicr fuît #
rcr. rtf;c(îcff ivci^ Hitcr î>t'cnbrtt ï>cn ^Dci'fo^f; vmn2fnic« (af>^
fcîcn JômocJ) van Söjabanb) naet Qiancftiict <rt>efe<$ m$/cràenaetMt ben^oojfucfnfgfKnpnwtvan£)tMW gnen mïûWdtfbmjçtyottn yoaê/ enbehoebat&cti'icfecnî>: mactyrigv* jclioone <&taï> »an 2tmtt>erpeni>anbê grince Mit sp.trma kk$cvt/ enb* f.'nleff!en»eroi?crrfoa£/enbc (lellen bit meeflcnbeeftwo:/ om bai $Xcrt <3r cben/f)oe rijef/fjoe m<tcbtt'cl)/t>affl'ôïfiî/u)? (jare macht niet en foubc i>#' laten/maet fn'er am fouten (ceren bat al$be ipeev (fraß?» rmi/bat ht) pect twfcfxwben mtfcDcfcn n>ccf te Pt nben/cn foo tjemam befe ^raqebie bta,t<& fpcefît>tj'£?l)<u»o(cfc»oeîfc|ïcIÏ<n/|â(mcnf;ef'^;rt!tee!/9lrtfcttn^ off ©pcc(^ njnobfitmflffniMcroubcr^cJvoomc/attccnljicfmfmi^cnfrtfmcnmti^
een open f amer/bfemen mef goj&ij'ncn (al open en »e fcr/urçpen/ m be(e f # mcr/frtl 2(nf nwpia b\) wijlen (xtten/xm en in çaewbaet oocf mj f en in fW' len gaen/ben ©emeenen m<m/enbe 3rocfï ber ©cfyifmeren/op been at'ftf f<i!ncfcomen/^«|tnnefen©cl)offieriöf;e &e<$eene/enbe ©cfyafbté bcffi' Diere/ op banber jt'jbe fa{ ut;f comê/Qtwcf regiment/ 9vijcf bom en 9teertiv ghe/enbe be ©trâ<$e rcdjf paerbicrjeijf &obë: TUntwwpia moet (eet ü)kv liet a\)(cleeb jtjn/ atë een jongfce 5D?aegf;f/ba n »übe irter |ïe tu> comfï moei fv rou-cieeren aen tybben&ijctböm moet (eet tijcf elict $ecfeeb mvmet een tofferf eninben atm/enbe een (toet botéinbe i>anb$lemtt$e moet O&c^ ^erlief gfyecleeb jtjn/fxbhenbe by l)aet veel wercf gljereebfcW/ enbe eetfc t»t'ncfcM)rtecf inbefranbf. Çroofïber ©crtftfmerenbe^ftelicf afs een? Se*' vact.t&cbalbië moet ant ijcy a,i)ecleeb jjjn/föo men een Sfów'er p(acf) f e f<W' bcten.&e fïtanaJ)eted)tMctbid)e\)t®obé/alé eenen (g.na,cl/bcbbcnbe<cfl (maett tnbefyanb. <&c\)oftietial)ebcQ,eette.aië eenen meeben éfycdnWW
off@paenfcr)en@oIbaef.£3tMefregimenf/ als een (icljfeS&ou:^1* rcfl laettcf ben ke(et bc$aen/ïôit>benbebat hem gjjdicw te letten op bt oen mj\w$en op ben f ant fïaenbe Pan befe 3ra$ebie, |
||||
|
t^-
|
||||
|
\Àntvperj>îd>een éMaeght.
Schoffierigkebegheerte, CSinnekens> J^uaet regiment, <• |
|||||||||
|
Veifcheyckn Men-
|
Scbaldis,deKiuier.
|
||||||||
|
fchen, tot het Spel<( Ghemeynen man.
dienende. Rijcfytom. ü^eeringhe.
Troottder Schrifwren.
1 iGodsßrangberechtpaerdicbeyt. |
|||||||||
|
ZJoor-reden oft Prologe hy den Sichtmelder.
IN wat nood,in wat laft,zijn ghewceft al de Landen,
Mits dat den Hertogh van Anjou vcrtock fubij t, Scer luttel voor-raets ofCrijchfvolc was daer voor hand* Den trooft van Vranckrijck goct,die waren fy al quijt, DenPiinsvan Parma cloeck,nam waeralfulcken tijt, En ginck van Brabant t'hooft,Antwerpen rijck aen taftcn, Miss hy doen meefter was van t'veld,metgrooten vlijt, Hy vcel fchoon huyfcn groot,en fterekten veel verraften, Viaendren,en Braband oock,elck was in duyfent laften, Sy willen qualick raed,mcn hoorden groot verdriet, T was doen den rechten tijd,voor Parma hy wel paften, vvantdeberoertewasgroot,ent'platlandte niet, De neering' die verginck,den Rijckdom meeft vvcch vlief» De Steden faghen al den laft en druck vermeeren, Sy vinden niemant fchïer die ter nood de hand biet, Sy mereken haer ftraffvvel groot,van den Heer der Heeren,^ HetSpaenfchheyr-lcgherdatfaghelck naer Braband keerc> Dat aide Schanden meeft in nam rond om de Stad, Antwerpen vveeldich,moeft een ander lefif' haeft leeren, Voortijden vvaft van't heel Land den verborgnen (chat, Dat fy fchoon ghebout was,vvat hiel p haer doen doch dat, • Sy moeft als d'ander al,Wel bang en bedroeft kijeken, Sy toonden haer int eerft hooghmoedich en feer prat, Maer haren vyand quam gheweldigh op haer di/'cken, Een Stakaed' maeckten hy,door vreemde fray pra&ijcken: Het befluyt vvasheelvaftjde benoutheyd was groot. Holland,Zcelandoock,elck had quae kans om ftrijeken, Den Oraingniflchen Prins was fnel ghebracht ter dood, Het was verdriet al om,elck was felfs fchier in nood,
pen
|
||||
|
^en vromen Magißraet vander ftadt weert verheven,
gevonden haer van ghelf, van volck, van graen heel bloot, * Ghemeyntedat begintte crijten,en te beven, ^fen fàgh haer van byftand goe hoop en trooft oock geven, ^an Holland,Zeeland ooc,comt daer een fchoon vlootaen, ~5n Couwenfteynfchë Dijck,met vroomheyt bovê fchrevë Y1(z namen fy in,maer het was fèer haeft ghedaen, r^en fagh het water al de fèhepen fnel ontgaen, ^eer veel Cri jchflieden vroom,die moeftent daer betrueren, | en hielp gheen vechten cloeck,noch vromelij ck te ûaen, J^crdrincken moeften fy,oft meeft den doet befueren, ^e fchepen laghen vaft,fy conden haer niet meren, gloren was den moet,t'was jammer en gheclagh, ~k hoop was heel uy t,ten kond' niet langher dueren, Ghemeynt' dat riep om peys,daer en vvasgheen verdrach,
:j~en Raed diegrootcn tvvift,cn oploop oock ontfàgh, ~ie hebben met den Prins van Parma vreed' befloten, j^eoude Roomfche Kerck,die quam weer aen den dagh, ^etvvekk des Heeren vokkyvel ter deegh heeft verdroten, i Was al haer föndcn fchult,fy hebben ftraff' ghenoten: ^" ons flecht voortftel,fal u maken wel bekent, fcatdacr veel tranen zijnen verdriet uytghefproten, *?°ort,fiet,en leeft,houd u wat ftil,aenmerckt het cm,,, "^ötvverpens jammergroot^laetin't hertfijngheprent. |
|||||
|
£ Vande
|
|||||
|
Vande eerfle Ghefchiedenis
de eerfte uytcomfh x
Antvvcrpia îittinttMt\ttùtVtnfltChâm fymtttty te 3tjöe Rijckddm, ofte aen öe fltjncUer jijöe #ee *
ringhe: fp fingf)en trijf Deerfen / enöe Antwerps tpimht tiitt 23ala&en tuCTclien fcepöm. EenLiedr,opdevoys: vanden drijen
tvvintichften Pfalm Davids. &( iaiiy \JÇ pn ©o& »ocbf mtj <tfê 25frôer: g'oc&cwicrcn/
jtertwotó? JLVJL^tófaficf^emoocfmgfxmM'manimiV
gefdjofccn SBerfafm «iet/al wacr be &oöt> »octanten/
ïxter 2fof=< QBrtW 9t«Wrt3'<$ecft fjp mrjmbcfekniwt.
iwrptoffo @t Sîtjcf&om «mr mij «e »<m affe ftxwfjciv
£>mftjtt£ n?oo*ï>£ t»H/iit icf fc&icr »erf(cölxru
(ÏJfiWcff. r"^ ^i,n ghetrouvven God,o Vader goedertieren,
" V-/Hoe zeghent ghy ons in verfcheyden veel manieren»
V goed )onft,en ghenaed',ftaet ons by vroeghen laet, Daer vloeyen nu tot my veelgroote feboon Rivieren, En feer veel neering' fend gby my toe metter dact, En ick Antwerpen, vond my noyt in lukken ftaet, De veelheyd des volex en was noyt lbo feer groeyende, vvaer vindmen miins ghelijcx,hoe verr' dat ghy oock gaet. De vreemde ziin van verr',en nacr, tot my fpoeyende, Den Rijckdom met macht is my nu feer toe vloeyende, Miin vvercken fchoon,en al miin Wallen ziin volbracht En Godes woord is hier hoe langs,hoe meer bloeyende, ïae God, die daer bedwingt al der Tyrannen macht, |
|||
|
Js alleen mijnen fch|Jt,den vaften borcht,cn cracht."
ïDen vyank £>oifï nacv mijn block («vwmofticty ©ij fïn<£
£>m kat <öekëwooik b\) mctéöWWlM&icr//
J)r)tkxtA)])wil/opmt>i$ \)\j mkttn/ èjtaa-n wlkaet fytt/fai itf niet toa$<tm/, %ct (joop $9 fuff mtjn Jpci;! en 'Sroofïer n>cfén/ ©f)tj jijt bic t>m noot/m fcwcf fon& gljene fen* Al machten yyand fnoo, fcer naer ons bederf haken, ft) fpïtfcfö
Al mach hy teghen ons feer veel valftricken maken, •^1 mach hy dorïten oock,naer ons onnoofeï bloet, ^yy hebben eenen God die voor ons trou lal waken, P^n vyand is op ons als eenen Leeu vervvoet, *ty foeckt nacht ende dach, ons hacf,onsghelt,en goet, ;Maer God die bevvaert ons als Herder hooghghepreiên, *ly verliet ons van als,hy iênd ons overvloer, ^en rijekdom laet o Heer,my altijt ontrent vvcfen: *n laet de neering' doch als voefter uytghelefen, %miin Invvoonderszijn,foogaen vvy altijd vaft, :**! is den vyand boos,Heer,ghy cond ons ghenefen, "*^s Heer bevvaert my,dat ick nier en word' verrai,' yvant uwen arm trooft my als ick word aenghetaft. &colan$até®ct>ë^öotittO(bma<:\)1>ymy Mfotii/ @« (ïngf*.
<5nt'cf dl om mad) mijnen IjanM ïw'jpcn/ 3<f (Miccë nkt/al mijncë »yanks machten/ 3<f fait in @ot>«? n«cm alles »emadjffn/ £)m fiante î»tjfjci;î>/|â{icf foct en (na proeMV £}?aer Jpcct in Oen noci>, toet ntJj niet oefcwePen. ^ Soo lang als elck my noch van alles kan toevueren,
*n ick noch hand'len mach rond om met mijn ghebueren, fyfpWft* B ij Soo
|
||||
|
$o6ta vïc« ïck gants niet voor den aenftaenden noot,
Al mach ons den Crijch nu van binnen nu berueren, wy lijden gheeren vrij wel eenen cleynen ftoor, Alft voor s'Lands vrijheyd is,al vvaert fchier totter doof, Voor Godes woord boven al,ziin wy bereet te ftrijden> En van miin Borghers is t'ghetal met allen groot, Dat vroom de wapen draeght,en reed* is fallen tijden, Voor miin behoudenis,hët uyterft' nu te lijden, Door Schaldis de rivier,word' ick naer noch ontfet, Soo lang die open is,foo naecktmy noch verblijden» Al heeft den vyand nu fijn mes op ons ghevvet, Ons vreef ' is cleyn,word de toevoering' niet belet. @» unit » £V" ®#<# ktn$t mee féer »erf mtctyiïtn/
<£n om @ot>£ QBoorttë wil/wotb »<rf (fitkbent
SSttacrtcf bcttcü ©ofc aÏÏc mijnfadtcn/ 3cf hoop f)j) fal voet irw 0««u(tjcf wat<nt 6n mij Mn atëbc toeiwringde <#c»cit/ iDp tw al mijn »olef nwcfymet wci>en Uvtn* ft fiweeft ® m"n gnetrouvvcn God,aI wort het vvaer bevonden,
Dat den Crijch daeghlicx foo veel Landen heeft verflondé« Nochtans en raken nóch t'hert niet al des drucx wonden, Soo langh als my u woord voor ooghen word gheitelt, En dat de waerheyd de verfierde leughens melr, ■Goetwiliich willen wy Yeel li jdens nu verdraghen, . Soo langh door vant t'Ghemeynt naer t'Godlick VVQ&&
noch helt,
Heer,hoe fàl ick ghenoech u pri jfen al miin daghen, Dat ghy foo menichmael verhoort miin bitter cîaghen, En met u woord ghetrooft hebt al miin fvvaer verdrieß O Heer doet nu voort aen met my,naer u behaghen, En brengt d'aenflaghen. boos des vyands doch te »iet, |
||||
|
*& ghccft nu God al op,die s'menfchen hert doorfief,
O pnnec ©eî>/Mjff ty mç î>od? $«flaW4>/
Ç$efd)«f/&cfcl)etmf nn; iwcJj o tytv $mtài<fy £>at u Mieff/n>t'(f vooit a<n in mt; nwcfcn/ QBift fegfjen fcen i»;an& my »er|ïcrcf en/ 20 f)ccff l»; groof $)ttal un Mcf en paerfcen/ ÏD* ö^ ^cf Hb nuit ty(v aitip mijn faecf «noicr ton tfjn< 3<W
|
|||||||
|
toe.
|
|||||||
|
Vande eerfle Ghefchiedenis,
de tweede uytcomft. Schojfierighe begheerte3^uaet regiment»
Schojfierighe begheerte.
WE1 Nkht,vvat dunckt u van fulek eenen fànck, ©9 f cm?
Ift niet feer foet,en liefliick ora te hooren. #"W u9f *
^tutet regiment.
* is wonder ort ooek fal noch dueren lanck. Schojfierighe begjoeerte. Vvel Nicht wat docht u van fulck eenen fanck. Jt^uaet regiment.
Vvift fy dat ick vveet,t'hooft vvaer haer haeft cranek, Ai haer vreught foud' vvel haeft gheheel verfmooren» Schojfierighe begheerte.
vvel Nicht,vvat docht u van fulck eenen fanck, Ift niet feer foet?en liefliick ora te hooren- Quaet regiment.
Hebt maer yyat ti jds ghedult,vvy fullent haeft verftooren, B ii; Jds
|
|||||||
|
*
Ick vvcdtfe by gants paer t, tfal haer vvel fchier vergaen. Schofßengbe begbeerte.
Maer Nicht hoe comt ghy doch nu dus vroech inde baen?
Doetmy fulcx eens verftaen,vvat is u wedervaren*.
Quciet regiment-
Mits ick vernomen heb voor ons föo goe nieumarcn,
Daer ick foo menichvverf vvel feer heb naer ghehaeckt.
Scbofßerighe begbeerte.
Vertreckt fulcx hier oock eens, en my oock blijde maeckt,
Ghy moeght vvel dencken,dat thert haeckt naegoe tijding6,
Quaet regiment.
Maer eerickoorfàeck fy van groote verblijdinghc,
Soo maeckt hier uvven naem voor al de vverelt bekent.
Schoffierigke begbeere.
Daer ben ick toe ghereed,de befte van't Convent, Schoffierich van begheett,die felden is tevreden, En die't al bederf, jae veel Landen,en veel Steden, En als een Echel dorft my naer d'onnoofel bloed, En ick neemt hier doch al,den menfchen haefjen goed, Maer fchoon-hert uwe naem woud' ick ooc fcer vvel we*0» Quàet régiment,
Ick hectjQuaet regiment,kk derft my vrij vermeten,
Mijn oude deught te doen,heb ick niet veel ghemift,
T'gheen dat langh is verfpaert,dat heb ick haeft verquift,
De vvcrelt worp ick om,ick fielt al om in roeren,
Twift,tvveedracht,enoploop,zijn mijn dacgh'licfchc vocre
En t'gaeter al te niet,daer ick licht word gheloofr,
En daer ick mcefter ben, word elcx ver ftand berooft,
Ick maeck haer verdooft fijn,en baer al ftil mijn kueren,
V Vaj ick niet die foofray van Troyen der ftadts mueren
Deed
|
||||
|
»
|
||||
|
Deed' open breken haeft,en brocht haer in den brand,
Quam oock Cartago niet door my "met lift tot fchand, ■Mün cloeck verftand heeftal de werelt doorghebleken* Schojfierigbe begheerte.
Efl ick en foeck niet dan te vechten,houwcn,en fteken, *n al miin bejaegh is, te fbecken goeden buyt, *** daeghlkx gae ick vroech met miin volck daerom uyr, ^rand-ftichters,moordenaers,datziin miin befte knapen* ty moetent cri jghen oock,al waert int vyer te rapen, ^y laten daer oock niet,dan dat haer te zvvaer is, £ot ruyten,rooven oock, ben ick van moede fris, **eel Coninck-rijcken brengh* ick gants te niet,en t'onder* *n als ick een Stad winn',feergeeren ick die pionder, *n het vvaer wonder,dat daer erghens noch wat bleef, ^es houd my alom vrij: voor uwen beften Neef, *n verclaert my recht uyt,tgheen datter nu mach ichuylen. Öuaet regiment.
^at vvy dees fchoone Maeght eens doen wel deerlkk huyle,, *n piaets van ditfoet Hed,datfy ibngh onverflout. Schoffierighe begheerte.
^hy hebt de V Vefp int hooft, want ghy fpreed veel te bout, ^üs würden rechten text eens wel terdeeghuytlegghea. J^uaet regiment.
~e Prins van Parma is in t velt, ( ick fait uyt fègghen) ^fet eenen Legher fchoon, jae al des Conincx macht, **ls eenen blixem comt,hy gantfchlick on verwacht, ~illo,en Liefkens-hoeck,die moeten daereerft blijven, ~e Geufen lal hy haeft uyt Vlaenderland verdrijven, Soo word Antwerpen de bruyd,daer't al om dan ft, ^an tlpijt my,dat fy foo fterek rond'om is befchantftj In mijnen fin acht ick haer heel onvvinnçli ick, |
||||
|
Schofßerigbe begheerte.
En tiert foo luyd' doch niet,u is noch vvel kennelick, Hoe ick foo cloecklick tot onfcn voordeel wrocht, Doen ick den Spaengnaert fray langs het Cafteel brocht, t'Fora veillaco, ick foo moetvvillichlick fpeelden, vvy dreven haer vvat uy t de over groote weelden, Ick maeckten haer vrij noch meer bcfchaemt en confuys, Als ick in Stad brocht al dat wreed en boos ghefpuys, Dat de ftad roofden heel, veel moorden en verbranden. Qiuet regiment.
Iae fonder miin goe hulp, bleeft ghy daer fchier in fchandcfl; want miin quaet regiment, was daer gheopenbaert, Door my quaemtghy in als te boven onbefvvaert, Al dat u letten kond' deed' ick op een zijd' ftellen, Men' fàgh u gheenfins niet met des ftadts ketens quellen, En al het Staten volck, was daer vernielt vvel ras, Het moeft foo ziin,mits dat t'verraet van binnen was, De Borghers leyden ick vvcch op de Nieu-ftads zijde; Schojjfierighe begheerte.
Ick beken dat ghy feght,ghy maeckten my vvel blijde,
Quaet regiment en y vas daer voorvvaer gheen ghebreck,
En menich clocck Soldaet,die fchooter in den beek,
Sy worden veel te vroegh al met den fpit ghefmeten.
Sy liepen aen,eer fy yan'tghebract hadden gh'eten,
Ghy hebt u rol dacr vrij ter deghen Vvel ghefpeelt,
want u quaet regiment heeft menich menfeh bequeelf,
En door u heb ick fchicr,het heel Land in ghecreghen,
vvy tvvee verftaen ons ftuek.als ons gheliicx wel pleghen,
vvat vraghen vvy daer naer yvie datter comt in noot,
Ghy gheeft u op d'een zijd',en ick op d'andcr bloot,
Dan gaet het al voor vvind.en t'luckt voor ons ten beften,
Mae*
|
|||
|
^îact bcdinckt u nu vvel,hoe dat vvy noch ten ietften
Verfchalcken füllen eens dees over fchoone bruyt, Jthtaet regiment.
^]s ick daer om peys,dan is claer het lieken uyf, fisvcel te fchoone ipruyt,ick wilder niet omdincken, y Vy foud Antwerpen doch ter wereltconnen crincken, ^ühetCafteelafFis,en t'regimentis goet, *■** tnen feght,daer ghelt is en ontbreeckt gheenen moet, Us laten vvy dat daer,t'ibud doch al zijn van't V ercken,
Sckoffiertghe begheerte. f^en Nichr,ghymoeteraen,wymoeten tfàmen vvercken, ^rüslchept vrij moet, en weeft in alles wel gheruft, j^ch, mocht ick doch dees reys hier bluflchen miinen luft, Uvvaertghy flechtsin ftad,elckeen foud'door u beven,
Quaet regiment. {jeen,dat ick daer quam,mcn foud my een brief ken gheven, :*et vvaer bedreven claer van my een ftout ftuck vrij, V°'lonnels,Capiteyns,al t'volck is teghen my, v*en de Franioyfen hebtghy't feer vvel fray fien blijcken, j °e elck int ghevveyr was in allen des ftadis vvi jcken, ^earm,en rijcken,elck cloeckop fijn vecht-plaets ginck. Sckoffierighe begheerte.
j hywaertdaerghebreck,dan ris nu een ander dinck, ^ hoop fy fullent nu al tleffens eens betalen, v*et zun voor ons int veld veel Spaengnaerts, Duytfchen, jjlet can ons falen fchier,fy moetë nu vvel voort, (V Valen, ^enfal de Rivier nu gaen vallen rasaen boort, ^ den beftemden oort,en een Srakada maken, otid'ghy Quaet regiment,maer flechts in ftad gheraken, f°u nae ons haken claer,fcer vvel ghelucken mei. C <â>mei
|
||||
|
Qudti regiment.
Nu ickgâc érghens inleen ravot huexken vvcl, En houden my al ftil in eenen hoeck verborgnen Tot dat pas gheven lal, dus laet my vrij wat forghen, Tvvord ftil en dier befchickt,en elckop lijnen tijd. Scbojfierigbe begbeerte.
Nu loopt dan nae de ftad,ick lal met grooten vli jd Naer t'Legher loopen ras,en elck tot lult verwecken, Schoffierich begheert' 61 felfs het veid gaen ontdeckcit» Elex hert fal trecken nu om plucken dees Ichoon roos, Nicht,als fchijnt ghy nu hier te ziin een oud Fandoos, Oft een vrou gheldeloos,het làl wel anders tieren, Ghy fuit noch feer fray gaen als Venus camerieren, Met een ferdegalijn acn't lijff,groen konfkens net, De muylkens gheborduerr,cn t'hoofr leer wijd ghelèt, En Nicht,ghy fuit dan ziin vand'amoreulè flooren. .Qwtei regiment.
Sctt my met een en aen tvveelangheefekooren, lek merek ghy loeckt met my te houden uwen Ipot, Criight vrij een ander om te houden uwen Sor, Tis langh ghenoegh ghegeckt,ick vvil ras naer Had loopett« Scboffierigbs begbeerte.
Nu wel aen als een wijf,drinckt vrij den wijn met ftoop^ Maerziitdochvvijsin als,verfint,eerghy begint, En alft den rechten tijd is,fict dan in den wint, Tfal al ghedijen wel,en wilt u niet verveiren. J^uaet regiment.
Loopt ghy oock henen,vvilt int Legheru gheneiren, lek fal my oock terftont nae de ftad Ipoeyen dan, Als wyghetrouliick ons d'vverek willen moeyen man-,, Soo ift dargroeyen kan,t'fal claer ongheloghen„zijn, £n ctf e ons ghelooft fal niet lutter bcdroghenuzijn. |
|||
|
Vande tweede Ghefchiedenis
de eerfte uytcomft. *AntYPcrj>i(ttSchaldisyGhemeynen Man.
Anfflerph.
C\ Hecr,hoe bang ift hert,rniin beenen die beven my, %ntw& yj^^En al miin leden teer van floutheytbegheverimy, fiacomt ^°e fait met my doch ziin,hoe fàl ick't nu beftaen, U%
Y tiiiin almachtigh God fiet my ghenadich aen,
Y^dees veranderingh' comt my aen boort te mellick, ^ls den verwoeden Wolf comt onfen vyand fellick, t*v comt te ftoutlijckaen,alsnerghens voor bevreefl-, Pc Prins va Parma treckt langs het Vlaemfch quartier meeft ^ ^ Mons Dragon die com t langs de Brabantfche zijde, c* vind my felfs vcrfchrickt,ick fulac rech t uyt beli j de,
süyy ziin noch onverfien,ons ghebreeckt noch van als, ^cn vyand heeft veel volcx,hy is feer loos en vals, v y füllenfoo ick forgh gaen op miin ducken ftcllen jfeel ghevveld van ghefchut, jae al de fchepen quellen, ^n. te beletten de toevoeringh',en de vaert, ^|et Schaidis comt naer my,nu ben ick heel befvvaert, ©cfytfote ^coraftisnietomnietjiminhertbeginttefuchten. tolw H5ft
Schaidis.
^hfchoonAntwerpenrijckjickbenvoKchricxen duchtc j . y vekk my doet nu tot u dus nemen miinen ganck, *} is vvel kenlick dat ick al miin leven lanck J?° menich hcerlijck fchip heb laten u toe vueren, cn trouften ben ick verr' van allen u ghebueren,
C i) Maer
|
||||
|
Maér ick forgh dat my fal verboden worden haeft,
VVantuvven vyandcomt,alfijn volcktefèerraeft, Liüo,en Lief kens hoeck wilt hy met cracht bevechten, De Di/cken zijn vol vanfijn Ruytersen fijnKnechten, Hy fal daer fterekten op gaen maken,d'welck ick claegh, Hy is al op den Tocht,vvaer om ick nae hulp vraegh, Hy en föeckt anders niet,dan my heel te benouwen. Antvverpa.
V Vy moeten God den Heer t'beft altiid vaft betrouwen, Selfs niet verflouvven oock,maer doen nae onfèn plicht, Al isde faeck heel fvvaer,al isfy van ghevvicht, Ons ghemoet en mach doch gants niet verflaghen wefen. Sckaldis.
Antvyerpen hoogh vermaert}ickfègh recht uyt mits dcfefl> Denvyandisgheen kind,daerghy met hebt te doen, Het is een ftrijdbaer volck,cloeckmoedich en feer koen, lae fchuym van boeven claer,en voick van alle foorten, Datghy my eens vvaert quijc,fy quamen voor Stads poortö Dusift voorwaer wel tijd dat ghy opt ftuck verfint, En wilt wi jfli jek doen,fiet by ti jds in den wint, Dat fy u my dan niet aff handich connen maken. sAntwerpid.
Zwi jght SchatdiSjde doot foud my fchier doot fulex genak^ Ick hoop ten fal niet zi)n,maeckt daer affgheen verhael En mijn goeOverheyd draeght oock forgh alremael, £)enC$e' Betrout ons dat vrij toe, dat iülcx niet fal ghefchieden, rennen Ocfaden Ghemeyrienman comt hier,watfalt bediedcn, man tomt Miftrooftieh fchiint hy heel,tis wonder wat daer fchuylc- *l9f« Ghemeynen man. Och,ift om lijden oock dat t'Land-volck foo feer huylt,
Het vvelck comt van rond om nunaerdeStadgheloopen, Harf
|
|||
|
Haer beeften ziin fy qui jr,naeckt uy tghefchut met hoopen,
Sy zijn daer qualiick aen,men hoort niet dan gliecrijt, Och dees vcranderingh' is al te feer fubijt, &ü$ Maeght feght ons doch eens wat is hier nu voor handc. Antvverpia.
Laetghy foo haeft den moet nu (incken,fy der fchanden, lek hoop miin groote macht wort nu oock haeft ghetoonr, ïn ghy ghemeenen man,ick hoop ghy word verfchoont, lek hoopt te maken dat u niet en fàl ontbreken, Vvant ickiâl met at mün Cooplieden eerft daeghs fpreken, Ons nood-druft word van haer feer wijd en breed gebrocht» En boven al word daer al om voor u ghecocht Veel boter,kaes,en fpeck,en overvioet van coren. Ghemeynen man.
En oft wy ons Rivier ten letften noch verloren, Hoefbud' dan met onsgaen,het vvaer een druckigh werde, t>en vyand dervvaerts treckt met machtvan volck (eer fterek EnLillo meynt hy nu wel haefteli jek te winnen. tAntpverpia*
O ghy ghemeynen man, wilt u doch welveriinneir, V Veeft wel gheruft in als,en u niet èn verfchrickt, lek heb met grooten vlijd nae Lief ken-hoeck ghefchickt,, ^oronel Petin,met veel knechten en oock Borghers,, Mün Colonnels ziin van die ftcrekte de beforghers, Op Lillo is Goddijn een trouwen Colonne!, •^e jongh-mans vander Stad bewaren t'felfde wel, ': Van Mons de Tempel is een vaendel daer ghegaen,
*n dan Capiteyn Duym treckt nu oock dervvaerts acn, Met Crijchf-volck goet, dwelck is tot onfe Gildens laße, **us fchept al goeden moet, vvant oock als den ghepaftc Miin Heer van Tilingni treckt dervvaerts nu terftond, C iijj Franfbyv
|
||||
|
Franfoyfen,Schotten oock,en Engels volck goet rond,
AI onder fijn ghebied,niet dan eer en prijs foecken, In Godes ftercken arm moet elck van ons vercloecken, En nemen ons toevlucht aen d' Edel Heeren Staten, Sy füllen ons in nood nu gheen fins doch verlaten, En op dat ghy te bet o Schaldis blijft ghefuft, Soo word den gulden Leeuw ter oorlogh opghemft, Om foo den vyand met luft van u cloeck te keeren. Schaldis.
Als ick fulcx hoor* begint vreught in my te vermeeren, En ick ben vroegh en fpaed' oock, rot uwen dienftghereed, Dac u yet over quam,waer my van herten leed, Maer ick feght recht uy t, oft my den nood daer toe dronghe, En dat ick gants gheen hulp van yemand en ontfonghe, Ten foud betamen niet dat yemands my gafffchult. En ghy ghemeynte hebt in lijden doch ghedult,
Houd u in alles ftil,vliedt t'qualijck boos fpreken al, Ick hoopt te maken vvel,dat u niet ontbreken fal, wilt al met my naç n verloffingh* haken„dan, ©4cntU En dendt dat God voor ons ghetrouyvelijek vvaken„kan. |
||||||
|
Vandc
|
||||||
|
/
|
||||||
|
Vande tweede Ghefchiedenis,
de tweede uytcomfL Schofßerigbe hegbeerte3^met regiment*
Scbojfßerigbe hegbeerte.
WEI Nicht,fy finght ons nu een ander liet,
Naer miin verftand ift eenen and'xen toon* JQuaet regiment. Haer oude vreught is al te mael te niet. Scbojfïerigbe begbeerte*
V Vel Nicht fy finght ons nu een ander liet»
^uaet regiment.
Van iammerift,van clend',en verdriet, Maer fy crijght wel den rechten goeden tooit. Schofßerigbe begbeerte. V Vel Nicht,fy finght ons nu een ander liet,,
Hier miin verftand ift eenen andren toon» mimet regiment.
ïae fy moet keren Neeff,fy en ift niet ghevvoon, Tis voorvvaer noch al vroegh,fy moet het fuer eens proeve» Schojfierighe begbeerte. V Vel anders &1 fy haer noch metter tijd bedroeven,
Sy magh wel jancken vvat,fy moet docknu haeft voort*
JQwiet regiment.
Och mocht ick haer doch eens cloeck vallen acn haer boort, ^ac u begheert en fin,hoe foud ghy haer verrauchen. Sebojh
|
||||
|
• Scboffierigbe begbeerte.
Mocht ick miin handen in dat Lutheraens bloed vvafTchen, En in haer kaften zvvaer een ramlen in datghelt. Quaet regiment-
Laet dat noch daer,maer feght ons hoe dat isghcftelc Int Legher, vvaer ift nu,oft wat word daer bedreven. Scbojfierigbe begbeerte.
Sulck eenen hoopfray volck,en fagh ick al miin leven, Die daer foo vroom en cloeck zijnjae tot ftri jdgheiinr, De Prins van Parmafelfs,hem luftich onderwint, (trecke, Met macht langhs t' V'laemiche Land nae Lief kens-hoeck re En xMons Dragon die fal al t'Crijchf-volck haeft vervvecken, Om den Brabandfche kant te ftraffen met heyrcracht, De Schants van VVilmerdonck,dvvelc ick noyt had gedacht Is nu verlaten haeft,als oock meer ander plaetfen. Jguaet regiment.
Goe Vriend dat is miin fchult,want ick wift af te kaetfcn, Dat elck met vreden liet den Couwenfteynfchendijck, Had hy heel affghekeerr gheweeft m kennelijck, V Vy waren noyt aen de Oordamfche Sluys ghecomen, Noch den dijck en vvaer noyt van ons volck inghenomen, Hetwaterdatfoudclaer welhebbenfulcx belet, T was door quaet regiment, dat daer niet op ghefet En waren met verftand de Garen,cn de Slnyfcn. Schoffierigbe begbeerte.
Had datghedaen gheweeft, t'had my wel doen verhuyrcn» Oft ick en vvaer niet daer ick bin,ick feght recht uyt, Quaet regiment ghy ziit voor ons een lieve bruy t, En dencktoock niet oft wy en füllen uvv's ghedencken. Quaet regiment.
Meer dit en is noch niet om fulcke ftadt te krencken, sy
|
|||
|
% paffen dp ons niet/y zijn vol ghek en gbet,'
^n daer dat ghenoech is ,en ontbreeckt ghecnen moet,
Soo fy behoeven yet,t'comt haer van allen canten.
Scbofßerighe begheerte.
*ey,bey,wy füllen fulck ghefchut op den dijck planten, ^c fchepcn (uilen wel thuys bliiven lbo ick meyn, > En fchaed' fcheyd vriendfchap claer,het gebeurt veel certeya
Als vvy dan Lief kenf-hoeck en Lillo hebben creghen, Soo bliiven fy van daer al,die te comen pleghen, ■^üs fchept vrij eenen moet. tvvordhaett van ons befchickt. SOuaet regiment.
^ond'ghy't met fêgghen doen,fy ziin foo niet verfchrickf, *^s houd u wat gheruft,t'moet eerft veel halfen coften. Schojfierigbe begheerte.
^Jaer vvat ichuylt daer in ftad,en loopen nu gheen Poften, ^m hulp,om onderftandjhoe ziin fy daer al aen. ^uaet regiment*.
Jty t Holland word verwacht een groote vloot met graen, ■ *n. de ftad te verfien en lang ghenoech te houwen. . Schoffterighe begheerte.
^n u quaet regiment nu niet met allen brouwen,
^aer met dat haer fulex niet oft luttel oock mach baten.
JQuaet regiment.
j^en fchaed niet,comt daer veel fy fullent over laten t*cn ander Steden,die daer ziin in honghers noot, en yever en fal oock niet vvefen al te groot,
v ^ al defchepen daer met vlijr,en ernft t'ontladen, J^comen fy niet licht vveer,dat fal ons niet fchaden, » ant het langh ligghen fai tegrooten verdriet ziin. 1> Schoß-
|
||||
|
Schojßerlgbe begheerte.
Voorvvaer Nicht fulcx is van u feer wel befpiet fij n, Ick laet u dan begaen,ghy vveet raed tot veel dinghen, Ick wil ras gaen int veldbom Lief kens hoeck te dwinghen, Ick hoop te bringhen goe tijdingh' uy t ons gheweft. Jätetet regiment.
En ick gae naer de ftad om daer te doen miin beft, Daer ick veel faken meyn,die crom gaen te richten vvel, ©Mttttt. jc]^ hoop ick falder veel al heymeliick biechten vvel. |
|||||
|
Vande derde Ghefchiedenis
de eerfte uytcomft. ^B^cl^omizAntrtriperpkjV^rmgbesGhemynenM^
Trooß der Schrifturen. Kijckdom.
ANtvverpen fchoone ftad ick moet nu van'u fcheydcn,
Ten ftaet my voorwaer-nietaenlangher hier té beydetf jnaftffm jc|5 fle vve] dar u vecj verdriets hanght oyer t'hooft, «ter enbe Tis beter <**"<* S*^1* naer vvord' heel berooft/
9l<jcfï>ö En 0Ptletfl: metgheweldvan elck een vvordgheplondei't*
tn$lt(> AntwerfU.
tin$t O Ri jckdom îck ben vvcl met allen feer verwondert,,
ftam mit Dat ghy my onverfîensdus haeft verlaten wilt,
«Wim staeci^t Ur reys doch dit mael,en al u vrees wat ftilt, ,,
??w|f» v veeft voor een cleyn gerucht oock nie t verfchrickt met alto
......T-"..... ~ ' ■" IcJ£
|
|||||
|
Ick en ben vrij gheen ftadt die licht is t'overvallen,
Tis buyten allen forgh, vvaer voor ziit ghy verveirt, Neeringhe.
Sn ick vertreck oock vvegh,hoe wel dat my feer deirt, ■Men fietden Crijch altijd de Neering' meeftverdrijyen, Ick en kan noch en magh niet langher by u blij ven, T'vertrecken is my naeft,miin paf-brieff is ghereed. tAntwerjfia.
Neeringh' ,dat ghy vertreckt is my te mael wel leed, ^heliick de kerne groeyt int midden van de (hoefter, *n lbo dat een cleyn kind crijght voedfelvande Voefter, Soo hebt ghy Neé*ringh' my ghetroóft tot aller ti jr, x ® hertfweir,o verdriet, word' ick u beyden quij t, vVaer fal ick breed oft wijd, trooft foecken oft ontfanghent Rijclylom.
•Antwerpen, vaert doch v vel,al met betraende vvanghen Neem ick oorloffaen u,eer dat het ter deegh vuylr, *ckheb feer langhen tijd in uwen fchootghefchuylt, *^aer nu wil ick my gaen in ander Landengheven, *er ick vvord' ghefchoffiert,oft met ghevvelt verdreven: ï^orlofFmijn vriendin.ick neem oorloffop dit pas, ■Tis voorwaer meer dan tijd dat ick my van hier ras, *n elders een plaetsfoeck om mijnen fchat te borghen, seer gheiren is rijekdom vrij fonder vrees oft forghen. Neeringbe. L
^et is oock meer dan tijd dat ick van hier vertreck,
*n ander Landen foeck,daer ick elck een very veck, ~ni trooft en onderftand,van neeringh' te ghenieten, ^Vantalsufchepen niet en varen,noch en vlieten, ^an ift met my arm wijf een feerelendich vverek. 7) ij Antwer-
|
||||||
|
piaflact
op (uit wmu ©9 om*
Ijdfm (ld an&ctr* ©win.
|
||||||
|
ÂntpvêlrfU.
Barmhef tich God tis nu dat ick vvel claerliick merck,
Dat hier ter vvéreld gheen trou en is by de raenfchen.
Neeringhe.
Antvverpia vaert wel,ick fal u altiid vvenfchen,
_ Dat ick u haeft magh fien in eenen andren ftaet,
©t) fbmè En '1(± vvenfeh uinalsghetrowen vviifen raet,
clef <m&c> En daer met beveel ick u anfen Heer der Heeren,
!£n* . Alft beter met u is.foo maeh ick weder keeren.
©acnit. a J ééffîpperpia.
Den Rijckdom ben ick quiit,en Neering*, o nood groot,,
wat hertfweer,angft,en pijn com t my aenjae doot bloot, ©en©f" Och denghemeynen man dieheefrdit al vernomen. tntyntiï Ghemeynen man. mt Den nood doet ons werrom o Magnet tot u comen,
wat valt ons doch verdrieten zwarkheytaen boort, vvy hebben van't verlies van Liefkens-hoeck ghehoorf, En tis oock al vermoorr,dat daer was inde wapen, Als de bloedhonden quaet,die nemmermeer en flapen Soovielenfy aen,nae ons bederffwordghetracht, De tijding' quam oock hier diegants niet was verwacht* Van den fcheut en dedooddes Princen van Oraingnen,. Is dit degroote macht des Conincx van Hifpaingnenï Voorwaer hy heeft fijn eet te leeliick nu roifbrui jekr,, Tis vvel het (hoodfte fmck dat daer oyt js ontluijckt, Alftfoo te werek foud'gaen,moetonfèr Goderbermen» ^rööfïbtt TrooH derfchriftueren. ©djtffw* Des Conincx Davids God moet u oock nu befchermen,.
ten eeltig Antvverpia met u inwoorders al ghemeen, ityf» wekk is nu d'oorfàeck doch van al ditgrootghevveen, Soo ick ghemereken kan,ghy zift vol van vernoutheyt, .
Gm-
|
||||
|
Ghemeynenmin.
Tis reden dat vvy zun bevanghen met benoutheyt, MidsonfesPrincen dood een ftout moordacüch ftuck^ Wat hangt ons over t'hooft,niet dan gioot ongheluck, Veel Jammers en verdriet,voor ons arm fchamel lieden. Trooß der fchrifiueren«
V Vat wilder teghen doen,ftond doch foo te ghefchieden, Theeftonfen trouwen God voorvvaer alfoo belieft,, £n vvy fien het word ons indefchriftuer ghebrieft ^at vvy hier gheenen trooft op menfchen moghen fetten^ Vvat God ghehinghen vvil,en is niet te bektten, Soeckt doch al uwen trooft int a'levens goe fonteyn, vvant hy is onfen fchüd,en toevlucht oock aïleyn, ^ie daer op menfchen ftaen wilt gantficheliick verfbeyen, ï^e menfch magh t' befte doen en hem veel dinghs moeyen,. Maer God die wercket al,elck hem dter gheven moet. Gbemeywn man.
Trooft der Schriftueren vriend u woorden ziin vvelfoee, Maer druck en teghenfpoet,wy qualick können draghen, *n al des werelts vreught was eertiids ons behaghen, Voorfpoed deed* ons doen claer voortftellen veel ghenucht, ■^aerom vvordickgheplaeghr,daeromiftdatick facht, ïn t'zvvaerfte dat comt ons noch daegüicx voot ons oogca. Trooß der ßhrifiuerm.
£>at wilt nu den Heer u ten beften foo ghedoogheny v vant hy beproeft den menfch als men int vyer doet gout,, % Tend ons het etuys toe,hy maeckt ons vyel benout, ^et fij ncn foeten trooft comt hy obs weer te ftaden/ ße wereld verdomt ons,God bied onsfijn ghenaden, *n die God liefF heeft wórd van hem wel ghecaftijd* % fend diuck en verdriet,vervolgingtfende ftrïjd, D iij Mact
|
||||
|
Maer t'befte eynddat is dat nae comt verblijdinghe.
MÄnfWerpct.
Om dat ick openbaer rond uytdoe belijdinghe, Van Godes heylich woord is elckop my vergrämt, Den rooden feilen draeck,dcn bloed-raed tiert en ftampt, Sy foecken my voorwaer gheheel te bringhen fonder, Trooft der fîbnftueren.
Dat is al Sathans vyerck,ten is ooçk al gheen wonder, Mé liet het daeglicx vvel,datdaer Gods vvoortd plaets hee» Dat den menfch meeftendeel in vrees en ghetreur leefr, Om dat Godfalich is telijden hier op aerden. Ghcmeynm man.
Tvvaer goetdat v vy ons fbo daer voor niet en yervaerde, Akt r'lijden overcomr,dan vvijfènt v vy van kant, VVy hebben gheeren als' werelds vreught by derhanf, Als neeringh' ons begheefs, fbo fietmen ons meeft treure*1, Trooft der fchriftueren.
Daer den menfch meeft om vv«nfcht,fiet elc veel minfl gh?- God wil ghebeden ziin met vaft bccrouvven claer, (bcure Soeckt trooft aen hem,alsghy zij tin benouwen zwaer, Denckt dat hy u gheenfins in den nood verlaten fal, Ghelooftdoch Schriftuer al,wanthaer leer u baten fâl, Samarien fiet aen,hoe't met haer was gheftelt: Het was met honghers nood te deerlijck feer ghequelt, Als God den vyand deed' door fi j nen arm beven fnel, Doeo'tfi/nen wille wasçond hyhaeft brood gheven vve*> Betüliel heeft de Heer onverfiens verloft, Door de hand van een Vrou,die daer foo cloeckliick koft Van Holophernes thooft met een fvvaerr afffmijtcn, Den Spaingnaert wreed moeft ooe wei op fijn tand£ bijten J>iQ daer voor Leyden nam foo onverfiens de vlucht, |
||||
|
£>od fand een vrees in hem door t'waters groot gherucht
~at fiikx is ghefchiet, is nu onlangs maer gheledeo, *^üs ftelt u felven doch in Godes wil te vreden, Verloren is ghewaecktjae ghetiert oftgheclaeght, °o de Heer in den nood gheen forgh voor ons en draeght, @a^n |
||||||
|
Vande derde Ghefchiedenis*
de tweede uytcomfL Schoßerigbe begheerte i^tmet regiment.*.
W Schoffierigbe begheerte.
Elfchoon-fpel flaeptghy noch,feghtons Niclitwat (SöttlM
maeckrghy. tfimtnyh ^uaet regiment'.
^k weet wel' Neeff dat ghy nacht en dagh feer haeckt Bly^ *tt u hert dat blaeckt vrij om in de ftad te vvefen. Schoffierigbe. begheerte.
^ett grooten hoop vant ghek fal my hoop ickghenefèn, vVant ghy wel dincken mooght dat my daer nae verlanght.. Jguaet. regiment.
^iet doch wel toe dat ghy niet achter t'net en vanght. Schoffierigbe begheerte., **a,ha,ha.
ßluaet regiment.
y Vat lacht ghy,is het om u vuyl codden * Schoffierigbe begheerte., ^eeavoorwaer?my docht dat ick begonft temoddén,
Niet
|
||||||
|
Niet in d'oud vodden kair',macr inde kas met gout.
Quaet regiment.
En oft filver vvaer,tis noch te vroegh,hout,hout, Staet daer al ghereed, jae ghetelt op eenen roofter. Schoffierighe begheerte.
Tis ons al toe ghefeyt van Parma onfcn troofter, Sy macht wat houden noch int eynd moet fy daer acn, Als fy beiloten is,dan ift met haer ghedaen, In ftad is te veel volcx,hacr fal van als ghebreken. Quart regiment.
Sy weten van nu daer wel ghenoegh arï te fpreken, En Bruflèl ghebreeckt veel, Mechlen heéfc veel van doen, En die van binnen zijn in het uytvurcn koen, T'iàl t'eer op vvefcn Neef,dc fchepcn blijven achter. Schoffierighe begheerte.
Jck fie wel daer ghy woont is menich armen pachter, Tyvord van u befchicktal,fray en van langherhant. Jjhtaet regiment.
En hoe maeckt ghy't doch al int Leghfer lieve quant, Gaet het daer oock voor wind, wilt ons fulcx eens verhalen« Schojfieriabe begheerte. Het gaet met allen vvel,ons en kan niet ghefalen,
Int Legher hebben vvy met allen ieer ghevierr, Mids dat nu den Prins van Oraingnen is beftier t Van eenen Borgoingnonhycloeckliick is doorfchoten. Quaet regiment.
laeNecfjt'heefthaerin ftadoock wel wat fcer verdroten, GraeffMauritz fijnen Soon is nu int Vaders plaets. Schoffierighe begheerte.
Hy is noch veel te jonck,ick hoop het bier word vaets, |
|||
|
^aer Vranckrijck loopen fy om byftandhaeft te cdjghcn.
JQuaet regiment.
Vvat fy doen tis om nieyck raed' haer datfè zvvijghen, Van ons Ligueurs fal fulcx wel worden fray belet. Sckojßerighe beghe'rte.
Soo bliiftcr de ftad haeft,wie fal haer doen ontfet, ^er ghebuer-fteden fy een altemet verliefen, Aelft dat is met haer lang gheloopen inde bieièn, Vilvoorden zun fy oock onlangsgheworden quijt, En Lief kens-hoeck is vvegh,en Parma treckt met vlijt ^aer Dermond',datdaer oock niet te feer langh en toefde, ^us fidt Antwerpen fchier alleen als de bedroefde, *n Bruffel,Mechlcn oock,met den ftandaert van Gendt ■^ie zitten fober nu,elckeen verwacht het endt, Qaet dat niet wel om voor ons den moet te verftereken. J$lmet regiment.
^ïaer in de ftad fy oock al vvat bylönders wereken, fy maken een groot fchip,dat vreemd is om aenfien. Schoffierighe begheerte.
VVel Nicht,vvat droes is dat,ift oock vvat te bedien, Als ghy van ichepen fpreeckt,ick my al vvat ververc. JQtfdet regiment.
*^etisfcheut-vrijghemaeckf,hetheet Fin de la Guère: •^aerword vaft opgheplant een deelfeer fchoon ghelchut. Schoffierighe begheerte.
^ola, ick bid zvvijght ftil. Jgmet regiment,
*^et is met allen nut Vm t'Crijchf-volck met ghcweld van den Dijck haeft te
jaghen. £ Schoß
|
||||
|
Schojjßerighe begheerte,
Och,nuword' ick heel bangh. Quaet regiment.
Wilt daer gants niet naer vraghen, Lact haerdaeraen vrij wat verquirlen d'meefteghelt: Ick weerer wel raed met,al ift groot van ghevvelr, Ick (alt alftghereed is vvel binnen s'Iands haeft fturen, Op hetdroogh erghens vaft, tziin doch miin oude kuren, Dus leeft vrij van ghefchil, weeft nerghens voor beibrght. Scbojfierighe begheerte.
En boven houden vvy noch d'oude fchants tcBorghr, En nu beneden i's ons Lief kens-hoeck ghevvonnen, Soo worden vvy haeft baes,en foo haeft als vvy connen, Sal van ons de Rivier befloten ziin gheheel, Tot Calloo vvord een Schanfs ghemaeckt als een Cafteel, En op Oordam oock een nu (chier van de/gheli jcken, waer blijft de fchip-vaert dan,bangh füllen fy ftaen kijckeff, Dan word daer met pradijck een fray Stakaed' ghemaeckt, Adiea dan al te mael,t'paert word in d'oogh gheraeckt, Dan moeten fy vvel vrij al danflen nae ons pijpen. ^iiaet regiment'
Svvi jght,fonder handfchoen en is fy foo niet tcgrijpen, Eert daer toe comt,daer blijft noch menich vromen hals. Schoffierighe begheerte.
Sy moeten daer wel aen,oftdie kaertis heel' vals, Laet onsghevvorden Nicht, vvy fullent u vvel claren. $met regiment.
Maer ghy en vertreckr niet,hoe dar ghy ziit ghevaren Op Liliöjda^er naer heb ick groot verlanghen iïet, Schq
|
|||
|
Schofßerighe begbeerte.
^ie zun ons veel te cloeck,en vvy en vanghen nier, Svfchieten dapper uyr,vvy weten niet vvaer keeren. •Qmet regiment.
,hoe gaet dit f e vverck,kond ghy't haer niet verleerenï Vernielen woud ghy haer,en dat foo't fcheen terftond. Sckojfierighe begbeerte.
^ulck een cloeck vvederftand,icknoyt fagh,noch en vond, -ft van haer ftucken moet ick u hier een vertrecken, ~yi onlangs als den nach t heel aerdriiek ginck bedecken, "Ün daer drij cloecke Maets behendich fonder Ichromen, ^P het ftuck vvel verfien in onfen Legher komen, *n hadden over haer flaf kens bereyt met vyer, ^m onder den wind foo in het heel Spaenfch quartier ~ie in de hutten fray,al ftil by nacht te fteken, ms foo befchickt,en zun vveer nae de Schants ghevveken, b'uytcomft wervvachten fy van haer bedreven ftuck, ^ch my was al te bang van dit groot ongheluck, ^Vant corten tijd daer naer ftond Legher heel in branden, *ae het ghehëele Dorp,en Kerck,t'quam al ter fchanden, *& Worden van het vyer tot inden grond vernielt. Jzheaet regiment.
V Vel doch waer bleeft ghy Neef,ick hoop ghy t'veld behielt ^ft gincktghy u van verr' foet achter een haegh borghen. "et was al quaet ghcnoegh,ick begonft fecr te forghen,
J^ant hedden fy uyt ftad met paerden.oft met macht ^tts overvallen doen,t'had met ons gheweeft nacht, °ft voor het minft, haes-op,maer t'quam noch al ten beftê". Quaet regiment, ^ecf,wy verliefen tijd,gaen vvy naer ons ghevveften,
£ ij Ea
|
||||
|
En maken dat ons hert ter dcegh magh ziin verquickt,
Ghy weet dat ick voor u tot voordeel heb befchickt, Dat Herentals de flad nu onlangs is verlaten. / Scboffierigbe hegbeerte.
Noyt en deed' ghy een ftuck dat my meer quam te baren, V Vant al de Kempen heb ick nu heel los en bloor, En ick en dacht die noyt al fonder flagh oft ftoot Te crijghen in miin hand,t'docht my een vreemde fake. jQuaet regiment.
Laet dat daer,gaen vvy heen,vvant ick voorwaer feer hake, Hoe dit fpel noch int left voor ons al affloopen„fal, @<«n in. £)aer iecft noch nienich menfeh diet eer lang becoopen,/al- |
||||||
|
Vande vierde Ghefchiedenis
de eerfte uyteomft. Antvverfi(t3Trooß derfdiriftwrm&bemeynenmdn.
Antyverpa.
/"\Ch wat word' ick nu voor een arm benoude ftad, ^'Hoe vvonderli jek draeyt doch van de fortuyn het rad, Hoe ongheftadigh is den loop in s'werelds ronden, vol vreught plach ick te ziin,nugeplaecht met drucx wonde En noch is de forgh meeft te blij ven in den laft. Schofßerighe begheerte.
Lijdt fulex gheduldich doch denckt tvvord u toeghepaft Van uwen Heer en God,die u foo wilt caftijden, Tis falichteghenfpoetmetbefoeckingh' te lijden, • ' |
||||||
|
%ntMv>
pta mcf Çroofïfcer ten comê
itpfc |
||||||
|
VVy moetent nemen aLals van des Heeren hand,
ÔIet den ghemeynen man foeckt trooft en onderftand, ,_ _,
% lull te weten eens wat hy ons lal voortbringhen, m/tmm
Ghemeynen man. mart comt
Antvverpia fchoon blocm?ick moet voor allen dinghen, l,9f«
v an u begheeren hier,oft bidden met oodmoet, ■^atghy m y oftdaer noch trooft is de vvete doet, (men, Çleynmoedich ziin vvy nu,quaed' uytcomll doet ons ichro- nAntvverpïa.
Ghemeynen man, wat doet u och weer herwaert comenï Ghy zi j t te haeft verfchrickt,ghy ziit te feer verbaeft, Alift dat ons party foo bi/ fter tiert en raeft, Al is hy als den V Volfffeer fel op ons verbeten, Al fchijnet dat hy ons fal levendich op eten, *^e ghemeyn Staten,die in Holland ziin vergaert: £>ie draghen oock forgh voor ons, fy ziin op de vaert Om onfen vyand van ons dij eken vvegh te jaghen. Ghemeynen man.
Och leefden vvy den dagh,dat vvy ons ontfet faghen, * vvaeronseen blijde maer.den comme* waerghebluft.
TrooB der fchriftueren.
Ghemeynen man ick bid houd u altijd gheruft, foeckt doch hulp by den Heer,want daer is trooft: te vinden, % ift diet al aenliet,vyanden en oock vrinden, fy ftaen al in fijn macht,de hulp comt al van hem. ^ vilt fulex bedincken doch,hoort des Propheten ftem, * c vergheefs waken fy op velden,wallen,mueren,
S°o God niet felfs en waeckt,en het werek wiltuytvueren,
baerom bid hem voor al,dat hy u faeck neemtaen, Als hy ii helpen wilt foo kan u macht beftaen, E iij Ea
|
||||
|
En fonder hem ift al te vergheefs dat ghy forghr.
tAntYPerpia.
Och vvy bekinnen wel dat God is onfèn borghr, En onfen ftercken fchild,en leydiman om te vechten, Maervvy ziin leer beangft,niet wetend' vvatacnrechtcn, Als vvy aenfien den nood,en den benouden rijt. Gbemeynen man.
Den Riickdom vander ftad ziin vvy voor deerfte quijf? En Necringh' die is nu met ons, al verr' te foecken, De Zee-vaertdieonsplagh in handel tevercloecken V Vord ons benomen heel,het varen is fchier uyt, Den vyand is feer vvreed,onsdoodis fijn befluyt, Hy beleytde Rivier met brugghenop defchepen, Hy is vol arch en lift,hy is in als gheflepen, In een Stakada maeckt hy,de Scheld' word bepaelt. Antwerpa.
Alsickfulcx aenhoor,ist'hcrt my met druck doorftraelf, Nochtans hoop ick aen God dat hem al niet fal baten, Ons beften te doen oock,enfullen vvy nie; la en, Het vverck volck füllen vvy nu vallen haeltaen boort, Met den yf-ganck lal de brug fnelliick moeten voort, Des en laet u fulcx doch t'ghemocd u niet befwaien. Gbemeynen man.
De woorden ziin wel goet,vvoud de daed openbaren, Maer tis al teghenfpoed dat elck nu hoort en liet, Gend die feer Ich oone ftad is nu oock int verdriet, Sy heeft den vyand haer in handen cortsghegheven, Gods woord is uyt haer nu,gheheeliick vvech ghedrevcn, En Brufiel,Mechlen ooek,ziin nu in srooten nood, Ons eet vvaer is fchier op,ons ontbreeckt graen en brood, Mout-koecken moeten vvy nu inden nood aentaften, |
||||
|
Och den ghemeynen man moet nu vvel leeren vaften,
Ghy mooght vvel dencken vrij dat ons feer doet en fmert, öen Crijch is liideliick,maer hongher raeckt het hert, £n men fiet allen daeghs de zvvaerhey t noch vermceren. Trooß der fchrifiwren.
Met gantfeher herten moeft ghy u tot den Heer keere% Hem bidden met oodmoet om fijn hulp en ghenaed', Metfuchten,ernftliick oock aenliouden,vroegh en fpaed', Al (onder tiid,oft ftond,van het ontfet te fetten, fces vyands vvreedheyd groot en can u niet verpletten, Soo God u faeck neemt aen,en in nood helpen wilt. sAntwerpU.
O miinen vvaerdften trooft,als ick u hoor',gheftik *s al miin zvvaerheydgroot,die my t'hert kan benouwen, Gheen fchaed' en acht ick niet, magh icku flechts behouvvë, Maer dat ick u quij t ginck,ick verloos fin en moet. Ghemeynen man.
•bc groore forgh van fulex ons fvvaerliick fuchten doet, ^Vy fouden Godes vvoord,rtaet,goet,en al verliefen, »cel liever hebben vvy al de dood te verkiefen, öan d' Afgoderi weer te nemen by der hand, ^oo verloren wy dan de vrijheyd van ons Land, Vvat fouden vvy dan ziin,niet anders als arm flaven, fce dood waer beter voor ons een oprechte haven 0 er Spaingnaerts vvreedheyd is ons al te langh bekend, *jc Spaenfche Furi is te diep int hert gheprent, *n d'Indiaenfch voorfchrift vvy gants niet en behoeven. Trooß ér fchnftueren.
pat langh gheleden is magh ons niet meer bedroeven, J beft moet ziin ghehoopt en verwacht in s'Heeren naem, % verhoort elcken een,alft hem dunckt tijd bequacm, |
||||
|
Hy wilt ter meefter nood,vroegh en fpaed' zun ghebcden»
Chemeynen man.
Dat vvy voor ooghen fien,benout ons meelt als reden, Ons vreef ' is dat de brug haeft worden lal volmaeckt, De fchip-vaert vvaer dan uyt,het varen vvaer gheftaeckt; Hoe föud' dan met ons gaen,vyat fouden vvy beginnen? Verloren vvaer de ftad,ghy móetet felfs bekinnen, Dit word van ons feer weiten dickmael overleyt. Antwerpa.
Daer teghens worden daer brandfehepen veel bereyt, Om brug, en en al dat daer ontrent is,te doen fpringhen» Dus bid ick houd u doch gheruft in alle dinghen, En fiet al wel toe dat ghy G od de faeck op gheeft. Trooß der ßhrifiueren.
Daer t'ghemeynt wel eens is,en fonder oproer leeft, En daer men d'Overheyd fiet goede forghe draghen, paer heeft de Heer luft toe,en nae fijn goet behaghen Hy fijnen zeghen fend,en helpt tot fijner ujt, Laet ons dan tfamen al aenvvenden onfen vlijt, En God gaen bidden met hert, en al ons ghedachfen, paer en is doch ghccn hulp dan van God te verwachten. |
|||||
|
Vande
|
|||||
|
Vande vierde Ghefchiedénis,
de tweede uytcomft. Schoffierighe begheerte ? Quaet regiment.
Schojfîerighe begheerte.
ICk leve ommersnoch. ' ücgeffte*
Slmet regiment. <#«rte
» Vel Neefjhoe dus verdrayt. comt ut)C
Sckojfierighe begheerte. jri6c'
Iftoockomlijden,och, '^
*ck ieve immers noch.
Jgjtaet regiment.
VVat mâcher fchuyien doch, *ft daer dan al bekayt \ Schoffierighe begheerte.
&k leve immers noch. JPuaet regiment.
v Vel Neef,hoe dus verdrayt r Ghy ziit gheheel begayt,van boven en van onder. Schoffierighe begheerte.
Soud' ick niet begayt ziin, jae ick,ten is gheeh wonder, *-aet my met vreden doch,fegh ick ghy helfche flangh. Quaet regiment.
VVel Neefjhoe tiert ghy dus, ghy maeckt my vrij heel bang, Seght my,vvat ruyfter doch? ift metual verloren. Schoffierighe begheerte.
*ck fcgh «och eehs,fvvijght ftil,ick ben heel kael ghcfchoren î Groot
|
||||
|
Cfröot jammer en vérdrier,is nu met my de loos.
Jzhiaet regiment.
Hoe ziitghy dus beclad,en lbo begaytmetmoos \ Ghy hebt nu erghens doch te leeliick aengheloopen. Scboffierïgbe begbeerte.
Den Necker moet u vel van u vleefch heel aff ftroopen. Ift noch niet lang ghenoech met my arm knecht ghegeckt. Qmet regiment.
Het mifquaem dat ghy hebt,my bid ick doch vertrcckt, Ghy en ziit noch niet dood, wat wilt ghy doch al treuren. Schojfierigbe begbeerte.
Men fagh ter vverelt noy t fulck een boos ftuck ghebeuren, Maer feght eens ghy Loudaet,en hebtghy niet ghelien. Qwet regiment. ■
VVat> Scboffierigbe begbeerte.
De clacrheyt groot. ^uaet regiment, ,
V Vel,vvat heeft dat te bedien \
Het brand-ichip,heefr dat ooc wat v vercks gedaen ter degett» Scboffierighe begbeerte.
Dat weten fy wel die int flijck hebben gheïeghen, Daer ick niet verr' af v vas,denckt dat my wel feer deirt. JQuaet regiment
Ba,fegghet al recht uyt,ghy maeckt my heel verveirr, Is daer oock fchaed' ghebeurr,nien fait wel eens hervatten. Schojfierigbe begbeerte.
De fchacde vvaer noch cleyn,en waer de groote Katten Die daer gheblcven zijn,dat is het principael. |
|||
|
$uaet regiment.
Een ander inde plaets,dats de faeck altemael, Maer wie is daer doch dood, wilt my fulcx eens vertellen. Schoffierigbe begheerte.
Van Rijfbroeckde Marquis is dood,tmach my wel quellen, Sn miin Heer van Bflli,met menich Edelman, Het was noch groot gheluck dat yemand quam daer van, Het ghevveld was te groot,t' bederf fchier al de lieden, t'Quam te feer onverfiens,men konder nietghevlieden, £>en Prins van Parma felfs was ridder in het zand, Al dat daer ontrent was,al waft op't vafte land, % meynden fterven al,en ick vvel^lder meeften, Het was een boos bedrijf,een ftuck vreemd van tempecfteiï d'vvelck biixem,donder oock,verr' ginck te boven„fel. ^uaet regiment.
VVy moghen den Heer noch hoor' ick al loven„vvelj, I>at Parma onfen Prins dat mael noch is behouwen. Schoffierigbe begheerte.
* en fchou voorvvaer niet veel,hy vyas in groot benouwen, **y bleef wat achter dijcx,hy vvaer al anders voort, ^och lagh hy daer bycans int leelijck zand verfmoort, *n dus com ick van daer,ben ick nietfrày beftreken. J^unet regiment.
Jac tis voor u cleyn fchaed',ghy fuit u noch wel wreken, £>e Heeren die dood ziin dat is een hert ghelagh. Schoffierigbe begbeerte.
VVV porren al weer aen,men vverekter nacht en dagh, Vvy füllen de Rivier vaft fluyten t'onfer baten, ^omt daer noch een fulck fchip,wy fullent ftil door laten, ^aet haer nu comen vrij,vvy weten nu den vond. F ij JQutiet
|
||||
|
ihâet regiment.
Sy foecken nochtans raed en lift tot aller ftonf, Om deStakada heel en in den grond te fchenden, Ghy weet wel hoeghy voert ontrent u Spaenfche benden.* Nu in Novembri letft,ghy liept doen al wa t aen. Schoißerighe begheerte.
Sulcx was om dry oft vier hondert voetvolex ghedaen, Die van Antwerpen de brug luftich doen befpronghen, Maer fy vertrocken haeft,eer fy den loon ontfonghen, Maer laetie comen nu,op haer is al ghecooekt, Maer wat doet ghy in ftad,vvord daerniet nieus geftooekt, . Is daer noch goeden moet,zun fy noch even prat. JQmet regiment,
Sy kijeken al wat bang,den moet die fincktal wat, Mids dat fy Bruflel en oock Mechlen moeten derven, D'een is voor,d'ander naer,fy meynentte befterven, Antwerpen die fchoon bruyd die fitt nu gants alleen, Sy vvordgheholpen haeft.maer ickdenck wel neen, lek fagh daer een gat in,vvoud een lacck achter blijven. Schoffierigjoe begheerte.
Seghtmy doch wat fnkxis,vvat meynen fy bedrijven, Is by haer noch wat hoops, verwachten fy ontfet ? Jzhutet regiment.
En trouwen ;ae fy oock, daer dient wel op ghelet, Van Holland, Zeeland oock lâl haer trooft en hulp comen "• Is niet al reed' van haer Liefkens-hoeck inghenomenï Met fchepen hebben fy't met geweld cloeck verraft. Scboffierighe hegbeerte.
Op Liefkens-hoeck en word voorvvaer niet veel gepaft, ^ Daermoeft al meerder macht ziin die ons fou doen ruynie? Sy worden al ver wacht, wy liggen op ons luymen,' Jifl
|
||||
|
En om een cîeyn gherucht ick vocrvvaer nicî en vv ijck.
JQuœet regiment.
Met ghevveld füllen fy den Couvvenfteynfchen di jck Met fchepen en cloeck volck vvel ernftlijck over vallen. Scboffierigbe begheerte.
Laet haer doch comen vrij de dijcken zun als Wallen, Met boomen vvel foo fterck als muren vaft bepaelr, De droes en heefrer niet an,Parma niet en faelt Haer met ylijt al den dagh te comen cens befoeckcn. BSmet reviment.
eroemt u niet te feer,fy füllen haer vercloecken, 11 dijcken vallen aen,en ftormen met ghevvelr, Alft foo ghefchietjfoo feght dat ick u heb ghefpelt, Sy ligghen al ghereed,het falder haeft ghedij en, bes moet ghy als een Held op u wacht zun by tijen, Vvant het hangt hier al aen,verloren heel,oft baes. Scboffierighe begbesrte.
ïck bid daer om zwijght ftil,van quaetheyd ick fchier raes, Haer fchepen ick feer vrees,och vvaert te doen te lande, £>aer ziin vvy meefter doch,daer beftaen fy't met fchande, ^ns volck word oock haeft al by een int veldt gheruckt. jQmet regiment.
Och ginckt naer onfen lln,vvaer doch d'ontfet miiluckt, Met de reft weet ick raed,dan foud' ick wonder vverckea, Qüaet regiment foud' daer oneenicheyd verftercken, Ter rechter tijd foud ick dan ftoken int begin. Scbojfierighe begkeerte,
VVat foud ghy dan gaen doen.
Jzhiaet regiment.
Veel tweedracht bringhen in,
ï iii Heï
|
||||
|
Het ghemeynt al om peys doen roepen en feer tieren.
Scbojfierigbe begbeerte.
Nicht,ghy hebt dien bal vatï,t'ziin u oud' manieren, Ghy hebt fulex leut tot Gend en elders meer beschickt. Jütuaet regiment.
Gaen vvy op ons bejagh,t'hert is my half verquickt, ^ Den Couwenfteynfchen dijck,moetghy doch wel bewarf
u houden als een Leeuvv,ghecn volcken moeght ghy ipare7 In ftad fal ick t'ghemeynt tot twift verftij ven„al,' Gaen wy door,my dunckt dat de bruyd daer blij ven„fal. |
|||||
|
Vande vijfde Ghefchiedenis
de eerfte uyteomft. tAntwerpia, Ghemeynen Man.
oAntwerpia.
ONood,o jammer groot,och ick blijf int verdriet,
Nu is miin hoop heel uy t,nu ben ick gants te niet, V Vaer fal ick my nu voorts gaen wenden en gaen keeren, T'was blijdfchap heden vroegh,nu ift niet dan verfeeren, Ick was van herten blij,ick meynden ziin verloft, Het icheen ick was ontiet, maer eylaes doen begoft Den meeften teghenfpoed,och hoe fal ick't verdraghen, Hoe blijde was elck een,doen wy met eendracht faghen, Den Couwenfteynfchen dijekin nemen metghedruys, Al was hy bepaelt en befet met t'Spaenfch ghefpuys, Nochtans foo vvorde hy met groot geweld befpronghen, Sy toonden Leeuwen moed,den vyand was bedvvodghefl* Te rui; men haeft de baen,ofthcm lief was oft leer, |
|||||
|
ö ooigraven was den dijck,van Vf euchden eîck fchier creet,
oe Graeffvan Hohenlo.metonfen Borghermeefter ömt Aldegonde occk,die quamen daer haer tweeftcr, Met blijdfchap naer de ftad,en maeckten t'volck verheughr, Maer eylaes tvvas voor my een al te corte vreucht, vvant foo haeft alsden vloed en t' water ons begaven, fce fchepen (aten vaft,o arm onfeker haven, övvelckonfen vyandfagh,diedaerfeer benout ftond, *iy greep weer eenen moet,als den verwoeden hond, ^uam hy fèer ftoudliick aen,en ons volck vvord verdreven, I^e fchepen eylaes al,ziinaen den grond ghebleven,
van beyde fijden vvord het Cri jchf-volck aen ghetaft : ï>oor t'leeghc water bleef elck in grooten laft, baer bleven dood meer als twee duyfent vrome knechten, bic elck foo langhen tijd foo cloeckliick had lien vechten., Mijn Heer van Houtein bleef fèer deirliick inden nood, VerfcheydenCollonnelsen Capiteyns ghedood, t>e fchepen fom verbrand,van vyand fom ghenomen, baer was feer luttel volex dat daer wegh kond ghecoraen, •^es ben ick arme ftad nu doch heel t'eynden raet, ^eer flecht is miin bedrijf/eer deirlijck is den ftaet, Woc ickt nu maken fal,ben ick te fèer beladen, vVaer fal ick d'arm ghemeynt met voeden en verfaden? Och ginder comen fy,t'hert vvord my heel benout, Ai miin cracht begheeft my,en miin bloed dat vvord cour, Entwacrfeergoetdatfyfulcxvan mynietenwiften. Gbemeynen man.
Antvverpia wat raed doch iffer,oft wat liften, ^yeet ghy te brenghen voort voor onsghemeynen manï pen nood is nu bekend,wy ziinder qualijck an, **et is nu al ghewaeght,daer is niet meer te foecken, * gemcynt vvord heel verbaeft, het begint feer te vloecken, Wy
|
||||
|
V Vy zun nu lang ghenoegh, met woorden fchoon gheleyr;
wy hebben lang ghenoegh met ghedult trooft verbeyt, vvy hebben lang ghenoegh foo veel mout-koecken gh'eteflj En hongher is een (cherp fvvaert,foo ghy felfs moeght vvetc Soo yemands noch wat heeft,vvy ziin het ons al quij t, Theeftjaer en daghgheduert,tis eenen langhen tijt, wy weten nu fchier niet wat inden mond te fteken. Antwerfu.
Ghemeynen man hoe hoor ick u nu foo ftout fpreken, T'hert dunckt my breken fchier nu ghy't verloren gheefr» Ghemeynen m&n.
Tenisgheen wonder vrij datonshertvreeften beeft, Ick hebber reden toe dat ick wat luyd' ghebere, Eerft was al uwen trooft opt fchip Fin de la guère, Den winter trooften ons,vvy wachten den yf-ganck, Maer de coud' was te cleyn,het ijs altijd te cranck, vvy taften met gheweld het volck op de brug acn, Maer ten hielp noch al niet,t'was daer met niet ghedacn, Dan de fpringh-fchepen oock die foudent al vernielen, was daer ghebroken yet,fy dapper weer aenvielen, Een fchip was daer alleen dat fijn cracht heeft ghebaert, Volbracht is niet te min de Stakada,al waert Dat daer noch een fchip quam,fy wetent door te ftieren, En d'onderftand is oock uyt van al de quartieren, Dit vande Staten was nu voor het letft verwacht, Ift noch niet tijd dat daer naer vrede word ghetracht, Dus neemt gheen uytftel meer,geeft u in s'Conincx handefl' sAntvpetfia.
Och dat woord is te hart,ons naeckten te veel ichanden, Och,het hert word my cout,hoe foud' ick connen doen, Ons mifdaet is te groot,den Spaingnaert is te koen, Al belooft hy ons veel,hy en tak ons niet houwen, Als ick fulcx over dinck,foo begint my te grouvven, |
|||
|
Siin vvr eedheyt hebben wy doch te feer vvel beproeft
vvat heeft hy;in dees ftad lbo menich hert bedroeft, *^oe können wy met hem doch vrede nu ghemaken. Gbemeynen mein.
Och ick bid wilt hier al dees ydel redens ftaken, £>e Prins van Parma is een feer goet Vorften Heer, vvant Brulfel,Mechlen,Gend,met Dermond' en noch mee£ Ziin vriendeliick met hem verdraghen fonder fchromen. Antwerpia.
Maer oft hy dan vertrack. Gbemeynen ma».
I^aermagh noch beter comen, &US willen wygoetrondjpeySjpeySjpeySjpeySjpeySjpeys. Antyverpia.
"T'hert dat ontfteeckt my nu al laeght in een forneys, Och vrienden fegt doch wacr fal t' Godlic woord nu blij VB Sal ick de Dienaers dan en Godes yolck verdrijven* ïn laten vyand inï dits vvel den meeften nood, Hoe fal ickt können doen,ey laes, wàer ick doch dood, Qhy heuvelen comt nu,ghy berghen wilt my decken. Gbemeynen man.
Oie lulex niet aen en ftaet,lal moghen van hier trecken, ües willen wy peys,met ghemoed,oft met ghevvelt. tAntvverpïa.
Och hoe deirhjck ift nu met my arm ftad gheftclr, Hoe fal ickt doch beftaen,maer ick fie het moet wefen, Och delen hertfweir is voor my niet om ghenefen, Maer welaen,nu t'foo is,als ons fulex te doen ftaet, Soogaen wy binnen dan, en foecken tfamen raet, Om tellen wie dat wy beft derwaerts feynden„fullen, Vvy hopen aen den Heer,dat wy't wel eynden„fullen. G Vande
|
||||
|
Vande vijfde ■ Ghefchiedenis,
de tweede uytcom'ft. eAntvverfta}Trooß der Schrifiueren, Godsßrangbe recht'
rvaerdicheyi.
€4fitwerpia.
OGrooten hertfweir,o angft,en eeuvvich verdriet,
lek en weet niet oft ick dood ben ofi leve fiet, Den moet ontfînckt m'y heel,het hooft vvord my drayendC; Al het zand vander Zee weeft over my wayende, O aerde opent u,haelt my in uwen grond, .Met miinen vyand heb ick ghemaeckt een verbond, Die ick tot aider ftond heel en al plagh te haten, vvaer op vviltherri.de menfeh ter wereld hier verlaten, Elck een was over jaer te vreden en in ruft, Elck mochtdaerfpreken vrij,en doen fi/ns herten Iuft, Elck vvas fijnsgheloofs vrijjdaer was ghenoech te winnet JMaei'wat faltnu doch ziin, wat füllen wy beginnen, Niet vvord daer verv vacht,dan benoutheyd en bed vvanck'. Ick forgh ick vvord ter fchand',ten minftë van macht cran A want den achtbaren Raed, Regeerders weerd verheven, Die füllen forgh ick my feer haeftlijck nu begheven, De Spaenf-ghelinden al verwacht ick metier fpoet, Datuytghefpoghenis,ick weer innemen moet, En dan Gods heylich y voord dat (al ick moeten derven, Alsicklulcxoverpeysföo wenfehickom te fterven, Içkbenmiinsleyensmoed',miftrootichfchierghcfint. Troost,
|
|||
|
Trooß der Schrifiueren.
Ghy moetbedincken Maeght dar ghy fulcx hebt verdinf Tis ciaer u fondcn fchult,des bid den Heer ootmoedich : *ty kan alft hem belieft u maken weer vooripoedich. £n ftaken uwen druck,al ift dat u leer fmert, Al doet het u feer vvee,draeght fulcx doch in u hert: ^enckt dat het metter tij d met u noch mach verkeeren. Gods ßrangbe recbtvaerdichejt.
"oort,hoort Antwerpia,den ftranghen Heer der Heeren,
ü nu hier openbaert d'oorfaeck van u mifval : anders niet befvvaert dan in het groot ghetal
Van uvvefonden : die voor d'ooghen Gods feer ftincken, v Vant u inwoonders meeft gheftadich altiid dincken ^nit'vermalendijtgoetondeuchdelijckvergaert: ■Elck wocckert fchier om meeft al naer der loden aert. Men fiet de groote veel het fchamel volck kael p kicken, VVed'v rouwen, v v eden oock,fy daeglijcx veel verdrucke, ^'een d'ander worpen fy heel over rug fubij r, •^e broederüjcke liefd' ziin fy voorvvaer meeft quijt: bie onder u meeft goet heeft fietmen meeft hoogh achten: Men tred hem niet eens aen der ichamel liedens dachten ke menich word het vleefch tot het been aff gheknaecht, ^ rek'ri4ng,in maet is bedroch,dvvelck God mif haeght: ^ier door vvordghy gheplaegt,des weeft in als gheduldich. *ii dan u overdaet is in als mcnichfuldich, ^'oncuyfcheydisoockgrootjmitsuwenprachtenprael, 11 hoyerdi die ftinckt voor God*doch al te mael, *ft dan Gods heylich woord dat hoort ghy in u kerckco, ^Vvelck ghy gheheel veracht door uvveboofev vereken, ^'ondancbaerheydv vord nu van God den Heer gh e (traft, Maer voor Gods volck heeft de Heer een uytcomft gelchafr, G ij Iac
|
||||
|
lae voor den vyandfàl hy haer altijd verfchoonen:
Hy fal fij n goethéyt groot haer over al betooncn, In ander landen falhy oockgheleyden haer, En een woon-ftede foet voor haer bereyden daer, Maer ghy die in ftad blijft wilt u tot deucht begheven, Verlaetuhoverdi.en betert u boos leven, Bekeert u tot den Heer,verfoeckt aen hem ghenaed', En roept hem alleen aen,bid hem vroegen fpaed', In plaets van vvoecker laet ghetrouvve liefde blij eken, Rechtveerdich weeft in als,en doetaen yeghelijcken, Als ghy oock felfs begeert,foo fait ghebeuren fiet, Dat ghy gheen ftraff aen u meer en fuit fpeuren nief. TrooB der febriftueren.
Hoort ghy wel fèhoone ftad, wat u al overcomt nu, lek bid niet meer de ftrafF,maer om u fbnden fchroomtnu, Lijd fulex in s'Heeren naem,gheduldich weeft in als, Denckt tis u eyghen fchuld en maeckt niet veel ghefchals* Betrout u op den Heer,hy fal ons oock ontfermen, lae by den vyand kan hy u noch wel befchermen, En weer verloflèn oock,nae fijnen goeden wil, Lijd en zwijgt,onder t'cruys houd u in als doch ftil: Als een voorfchrift fbo neemt gheheelijck t'uwer baten: Hoe dat t'volck Ifraels daer onder Pharo faten In flavernijen groot,fy hebben feerghefucht: Sy namen inder nood tot haren.God toevlucht, Die haer oock verloft heeft als Vader goedertieren, Wilt fulex oock hopen vaft,trooft u met fulck manieren; En nemet van Gods hand nu ghy't niet anders meuchr. AntwerpcL.
Trooftder Schriftueren door u is t'hert noch verheucht Maer als ick u word qui j t, hoe fal ick können flapen, De vrienden die gaen weeh.ick verwacht s'vvands knapen |
||||
|
En d'oud ghevvoonte fal my comen vvecr aen booit,
De vvaerheyd die vlied nu,de lcughens coraen voorr, Ift mogh'liick dat ick fulcx oock können fàl aenfchouwca. Trooß der fchrißueren.
Ick fol my onder fcruys al ftil by u onthouwen, En trooften als ick magh de vrienden inder nood, Diemy foeckt,ftae ick by ,al vvaert tot inder dood, Met Godes woord fal ick u altiid ghetrou blijven. eÂntvverpîa. $00 lang ickfulckentrooftheb,maghick noch beclij ven
Dat ick u derven moeft ick verloor hert en fin,
V Vantden fchriftlijcken trooftis alleen miin ghevvin,
Al ander dinghen doen my niet dan t'hert bezwaren,
Des fègh ick nu: Vaert wel des vvoords ghy trou Dienaren,
Die my altijd de deught voor ooghen hebt gheftelf,
Dat ick u niet ghevolgt en heb my nu feer quelt,
Och had ick't doch ghedaen t'geen ghy my hebt vercondicht
En myfoo niet ontgaen,nochfoogroffniet ghefondicht,
Ick en vvaer niet gheraeckt in dufdanich tempeeft,
Ick fègh oock vaert vyel al miin Heeren minft en meeft,
Al miin Regeerders goet,die ghewceft hebt forghfuldich
Om te befchermen my,ick ben u den loff fchuldich
Vrij naer te fegghen,dat ghy u beft hebt ghedaen:
X.off,prijs,en danck,moet ghy van ons altijd ontfaen,
Die wy foo bereyd daer tot des ftads dienften faghen,
Dat ghy uyt my vertreckr,fal ick naer wel bcclaghen.
Vaert wel miin Collonnels die ons föo hebt bevrijd,
Voor ons bevvaernis forgh ghedraghen hebt altijd:
De Heer wil u met al miin Capiteyns gheleyden.
Vaert wel Comptoiren groot, die niet en wilt verbeyden
Het ongheliick dat u eertijden is ghefpcelt,
Als ghy uyt ons vertreckt,vvord fulcx van veel bequcclt,
G iij Alft
|
||||
|
Alft infghelijcx oock om u o ghy vrome Cooplieden,
Och al het befte volek fal nu uyt my vvegh vlieden, Vaert wel ghy Borghers trou al die vroom ziit ghcilnt, De Vader feghtjVaert wel: vaert wel feyt nu het kint: De Broeders icheyden nu,de Sufters elck verlaten, Vaert doch wel arm, en rijck,en volck van alle ftaten: Vaert wel o Vri j heyd s' Lands, ick forgh nu voor bcdvvancfc De Ketens ben ick quijt jae almiin leven lanck, Niet meer en fal ick nu de vvaerhcyt moghen fpreken: vvaerismiin ftercktenu,t'hert begint my te breken, vvegh vrijheyd des ghemoeds,mond toe is my ten deel : Ick en verwacht nu niet dan weer een fterck Cafteel, Al dat den vyand wilt fal ick doch moeten lijden. TrooB der Scbriftueren. Tisalghenoeghgheklacght,God wiltufoocaftijden
Dus wilt u mijden doch van ditfèer fvvaer gheclagh, En trooft u inden Heer,en bid hem om verdragh, Alft hem belieft fbo kant noch metter tijd verkeeren, d'JEr varentheyd en tijd die fullent ons wel leeren. rBeßuyt-reden by dm Dkhtßelder.
Dit is den Spieghel nu van al ander Steden,
wat helpt Antwerpens machr,dat fy fchoon is en rijd^ Nietlangher als God vvil,kond fy gheziin in vreden, Veelneeringh'isfy quijt,uythaerwijcktyeghelijck, Haer ghelt,haer goet is claer te achten als vuyl flijck: Het welck maer tijdlijckis,het eeuwich moet fy derven. De Vreemdelinck nam meeft naer Holland fijnen wijck, Vyandenin de plaets van vrienden moeftfy erven: In plaets van weelde groot, moeft fys'Spaenfch jock ver- werven: Ant-
|
|||
|
Antwerpen tis met u heel qualijck nu gheftelf,
yvel menich vvenfchten daer om een godfalich fterven, Ja plaets van vrijheydfoet,lijdghy crachten ghevvelt. ' J^at helpt u fterekte nu, wat helpt nu al u ghelt : Och fpieghelt u nu ghy ftereke Steden machtich, Jn plaets van t'Godliick woord,wort fy nu ghequelt Met menfchen droomen quaet,en woorden onvvarachtich, *lck een wie dat het zy, weeft t'boos bedrijf ghedachtich, «n feght rond uyt met my : tis onfer fonden fchult, genekt Godes hand is noch als doen,al even crachtich: J~aet ons God bidden, trooft verwachten met ghedulf, % kan ons helpen weer als de ftraffis vervult, Lact ons trooft foecken dan by den Hemelfchen Vader, ons een falich eynd wil gheven alle gader. |
|||||
|
Eynde des vierden Boecx.
|
|||||