|
DE
CLOECK-MOEDIGHE
ENDE
S toute daet, van het innemen des
Cafteels van Breda en ver-
loffinghe der Stad.
Onder het behyd njan den Hoogh-Gheboren Trim
Graeff éMaurif^/van 0\Çafptu3 ffic, Cometófcgi* totjfe m ^itfyttcfotMti boot
Iacob Dvym.
|
||||||
|
ghedrvckt tot le y den,
Sint lacc i é o 6, |
||||||
|
t)en Edelen, Erntfeftén, Wij -
icn, Voorfienighen Heeren, Heere Iuftinus van NafTau,
- Gouverneur s'Lands3ende Stad Breda:Mitfgader$ de Ede- le,ErntfGfte,VVijfe,Voorfienigc Heeren, Drofiaerr,Bor- germeefteren,Schepenen,ende V Vethoudcren der felver Stad Breda,mijnc goet:jonftighe Heeren. Y ßen Edele3Erntfeßc,Z)V ijß3Voof-
ßenigheHeeren, dat alle de wrome da- den des<zrpereldsfooemßlijc en vvijd- loopcb beßhreven %ijn3 ende boven al be- finden nvvy 3 dat de %omeynen <~ved eer ende <-oromicheyd naer ghegbeven rovord 3 foo dat foo <~uerre gbecomen |
||||||
|
o îemeyn
Jpreeclc-vwordsTiseen rRomej>nsßuc^.Jloß by niemandsyet
^ffersoftboogbmoedichsenfoude jonnenoft moghen aengbe- Ytcht fznpordedan by deRomeynen. Z)oorwaer als rvvy mil~ k» aenßen ckfrincifaelsiefiuckenjoo by de 6dele, Mogbende^ Meeren Staten, als byde IPrince wanden Huyß njan V^ajfatt $pedaen:endeintbyfonder t'gbene ten tijden<%>andenTrince ^«n Oraingnen3ftlighèrende boogh-loflifc^ermemorten is. be- fiten : tAls bet trecken door de £Maes 3 bet innemen wan *~Ber- f>eh in Henegou 9 Geertruyden-Bergh, Aelß3 Middetburcb3en *%ére wißorien meer s ende ten tijde rvanßjnTrincelijcke A ij Excel-
|
||||||
|
excellentie Graef Mauritz^ aUfoo <-ueelbeer!ijc^e endefihttf
QtfVVinbare Steden Innnomsn hebbende3als daer zijn : "VdVett* ter 3 Zut f hen 3 Groll3 Qoevocrden, Sieenvyljc^ Niemegberi* Groeningen3 Geertmyden-TSergb, Tterc^ de Grave3 ende dt ßadnjan Sluyspende andere onteüijcke meers <i>an welche hy eengroot deel '■voor doogenfijner njyanden ingbenomen heef y met tegenßaende datfyalbaergbevveld daer ontrent hadden» hy beeft foo njeel Veld~flagen teghenfijne njyanden gcvvowd alstotTuernant3tot Nieupoort in Viaendren3 ende oj> ändert vlaetfenmeer/waer ajdattotmvaer-teecl^e'op degroote Std in s'GraVen-Haegh hangen oVer de hondertfeffendertich vaett* dekn3thien oft twaelffoo (fornetten als Vanen. Soo dat fflM fidex aenfiende nu óoc met eengerneynfpreec-woord wel moch- tefeggen : Dit is een NederUndfbe daet3oft tis een Naßaufcht daed3ende-boven d het innemennjande lofiijckeßadUred*) Waer mochter ter wereldyet doec^er 3wi\felijcker oft Vrofltf* lijder aenghericht worden als het felfde isgbevveeß; maer bo* rvenalmoet God de eer toegheßhrepen worden3dve alle bertetrt vromicheyd3cloecheyd3ende pvïjfbeydgheHiert heeft3ende doof hetbeleyd'-vanfijnTrincelijc^eSxcell. GraefMaurivz^ rrtft bewillingbeder Mögender Heeren Staten heeft te weghen g^ bracht 3den Schipper ende fijnen Knecht beweegt heeft3ende ttü htflen den aromen (fapiteyn Herrogeir en al die met hem WA' renfulc^eenfiout ende doecf^hert vegeuen heeft. Voorwaer defi heerlifkedaeden behoorden uyt dit mijnGbedend^Btfck.*1^ |
||||
|
toytghclaten te rvyordmWPant het een daed is die men ^Vpsi
t'tijdbehoort te ghedencken »ende daermenGodwelgrcotç- fycx af behoort te detncken3datfy metfoo luttel bloeâ-ycrgteten endefchctde der Borgheren int bj.fonder te n/veghe hghebracht. &nde om dat tghene in dicht gefielt Word/meefigelefen "Wordt heb icl^goet ghevondentßlfde ÇomedJfcbe-wijfe teßeüen. YVelckeÇomedie ie niemand'beter en hehbe 'Weten toe te ey- ienen als inden eerßen den EdelenßrntfeBen/UV ijfen3B.ee- YenluHiwuvn Najfau^diedennjromen Heere <-van Herro- gùrejnde regeringhe des Lands ende Stad <ran TSreda %ijt nas ghefielt3ende die int innemen <-varit Cafieelende Stad'altijd te» ghenwoordich byfijn Trincelijcke Excel, TJjtghevveefi 9 ende daer naeraen uvve Edele3Erntfefle3 ZJUijfe Heeren» ^Drof faenfBorgermeeßeren, endeSchef>enen>rep'efenterende den '0]/lagiflrMtnjanrBred(iyàe nu indeplaets man den ouden ^Magißrast3ds ZJoeßer-Heeren njan Godes woorden -"van alle -vromicheydoyer de ajoorfeydeßad üredagbefielt zjjt. üidttwe î. defenmijnenarbeydteisvil/enindancknemen3 ende God de zAlmoghendejonne tëxrve €. altefimen}dat urwe £. Hjnp'iende regeringhe der lofijckerßadBredabeVolen is}dk Woogbt met Uncduerigen njoorftoet tot Gods eer »ende derge- meyntenfroßjt regeren »Amen. Wt Leyden defen eerßen Januarij des jaers 1606. By my uvvc E. I. goet-vvillighe
JDiouer vvat ick vermach : |
|||||||
|
PVVM,
|
|||||||
|
IACOB
|
|||||||
|
Tot den goetwillighen
Lefcr, Saluyr.
Eer LieveiVoorfienigheLefer^gbyfw \in ditT mff-fchip y inden eenen vande checkfie
Helden die men ter gereld fonde moghen v0' 'den: eenen Capiteyn Henogeir , dienende #e Edele «JHoghende Heeren Staten , onder het ghebied van fijne Princelijcke Excellentie Graeff tJWatiritz, : Welche Herrogeir hem heeft laten I met ttiffchen dt ßfiich ende feventich Ssldatett ^j befiujten in het voorfchrevenfehip, behendichHjc ender den Turff'ghtdeckt, tot dat fy binn e int Caïleel zjjnde huer mefiet hebben ghemaeckt-,ende alfooden Winter fierckjjs haddebeginnen te rrtakjn, hebben die vanden Cafleel( die brand ghebreck^begonfiente et ijr hen) h'et felfdefchip met cracht van Soldaten doort ijs int Qafieelghetrock]en,evcngf' li]ck^deTroyanèn,het Faertmet vroom Crijchf-volck^gheladen door haft ïhueren in harefiadrrocken. (floeckcr nochfiouter daed enijfer niet veel ght' fien,als n de f e Comédie f al voorts bringhen. Snde ßoyemand de fel f de be- gheerde den volckefpeel-wijs voor te fielten ,fal het "jRgduys aft Stellagie Wat tangher gkemaecktVvorden,dan men ghemeynfyek^doet: Op d'een zijde int tynde moet ghemaeckt Vporden eenghedaente vaneen Cas~ieel,bebbende eenen Walvanbinneh,ghedecktalseenGaelderije,daermen van binnen terfiw "toaerts uytfpreken metgh. Dit Çafteel moet hebben een Poort terfiad tyaert Hjt, Voaer affde heelefiellagie tot over de helftfal de fiad reprefentcren, buj- ten de poort moet eenplanck^ oft breed berdligghen,al oft een brugghe V>>aert die het Cr ijchpvolcl^van binnen fiad meynden ajfte branden. De Crijcbf ftt vant CaUeel het Tttrff-fchip in trecken, feilen fy oen een lanckjof* trec- igntot binnen depoorte vant' Cafteel fonder dat menhetTurff-fchipfi*n fal, al oft fyt in Cafteel trocken. Ende al Voord bier oft daer in defe Conte' die Vf at by ghevoegbt, oft anders dan de Voaerheyd wat, tot cierfel van t'fpel voort gbcïield, , Wy bidden dat fulex niet qmlïjck^ en Vf orde ghe- nomen,-fyant Voy alleen devoornaemfie fiucken foeckennaerde Voaerheyi voorts te bringhen. cDeCkedinghenmidtsdatfexJjnfoodie teghenViordkh ghebrnyckt
|
||||
|
&ehrujc\(£ Vf or den,moeten Heerden eyfck ghev olghtVeor4en.de Crijchf.
teden die fiaen tot dienHe V4n fijn Princelijcks Excellentie moeten al oft Vr aenge, oft OraengeVeit, ende blatt flnyeert beben, ende die binnen de Mad oft bet CaFleel van Qmincks Voeghen van Hifpangnien sjqn moeten al roode fltijders hebben. Wat daer mur oorbaerlijck^is f al lichtelijckßjt ytgbene dat op de margine oft kanten van défi Comédie fiaet ,te vin,- " XiJf' "Biddende den Le fer tfilfde foo fier alst moghelijck^is te Veille» vslghen. |
|||||
|
\
|
|||||
|
(Adriaen ruanBerghen.
GraefféMauritsQ
GraetfPbfys ]™»K*fi«-
De Knecht <-uan Adriaen van Hergtfr
Hopman Herrogeire.
Eenpagferuan GraefMaurit^.
J Capteyn Lambert. |
|||||||||||
|
Pcrfonagienoft mcn-
|
|||||||||||
|
fc
|
>IiV. V4XV- J.A* v§*fc lL>vi f" ■* •-
hcbmycket vvor-<j Çapiteyn Logier.
|
||||||||||
|
Een der Soldaten man Herrogeire.
Eenen Sergeant ^varit QtßeeL ëen der Soldaten <-uant Cßaeel. Eenen Torf dragher. Een der Soldaten zander Stad, [Een der Ttorghemeeßeren. |
|||||||||||
|
den.
|
|||||||||||
|
Voor-reden oftProloghe
by den Dicht-flelder.
AnûeïlûiiiÉpnitooîtuîrinifmfïïftucocfcôîebî/
Baßomei^iDf dorcftjjoogmoeDic& aengeritïjt Çn Hanibai neDjeef ooth monoer in fiîtt letien/ ^Baer nopt gfjeen ftouter DaeD opt üetnaelt op geöirjjt/ Mûpt tjuamerfultn een toeren öen menfcft int gefielt/ 3îl0 onDer t'oelepD cloetn De$ tarnten fjooclj geDojen/ ^raeff Mauritz, nu cojtjS té gljecomen fiter int littyt/ g?eDa Dàt onïang0toa0gl)Wûoft/gegaen öerlo?en/ ^oo? ijet Jbpaenftjï jotn Denout/jae feergtjcfclrat / w ftljûjen/
m toonDernaerlijtn firap Derfoß upt &et UerDjtet: <£en fcippper goet/Dä <0oö alß öltjcfer/uaer toe DercojeV beeft miötieï gftefoc£t/en tijD Dequaem ooen oefpiet/ Öp n?atï)t ueelijout en to?f opt Cafteeï/lîier Dooj fiet/ beeft fjp baer Deutet te Doen in fijn fjert Doojgfienomi <5raeff Mauritz Dient ï)p fitlcrant Die niet nae en liet Int toeren te ßeUenfrap/en DeeD'ôaeft bp bent tomen/ <&en hopman Herrogheir, een onDer al De tyomen ^en upt gïjelefen s3ï9an/een tjoog-DerocinDen $eu7 ^ie fjern oaer Dojgen liet int fcïjip ürtj fonDer klßomtf $&tt tfeöieö Crijcjjiüie Kout/öefjenöit ï) toeJ s&eftelt: S>p tanen mt Cafteeï/ïjet ttmk blijft ongïjemelt/ mt$ natïjtsi fp al De aâacôt om Den bate feer fel bringe"/ JÖitg £et göeöjofen ii$ üjo?d rftfn'p feftiet met g&etoett ^a0 ingbetrocnen mit0fp bonen alle Dingïjen <öroot geb#cR öaDDé Dan Torf,fp Den flipper Dtoinge* 25 ^ie
|
||||
|
s^tete ottrtaben ffracr/atë noôîricïî uôôî pet m$V
^ittöCtutaenfcfjepaert/uatuaerfoofunöerUngen/ Boojöaerpou?tma$0efteUmttüemuft/uucfepna$t/ <®e Beften manen fp op/en trocnent in nut cracfjt:
£>oo atë fp Dit tojf-fdnp tot 25?eDa Ijier oocn öeöen/ «0p t'0eenoaetmma0Ujojumet nau genomen a$t/ Cn Ijcbbcn öaetom al Oen jjarDen Dood gïjeleöen: Cn Ccopen mag öetmant/en nerooft na éaarje? 3Cöett/ maet 2&?eDamo?ö berloftVen qtüjt üan Ijaren laß/ ^e ünenöen cresaen fp m/üetülijD als tue! teöen: t'^paenfcl) Criicof-uoltn loopt betyeett/atë öen otv meerden 0aft/
€>fjeeft 0e&Ouj/en3mü0ljt öoc0/en op onn öeönjfpatf/ t&ant oaec met fuit 0&p nu claer 0cootlict toereerê tfpei <£n0|jpfultrtwrttantuanatë nonnen tiaeaieere' wrï. |
|||
|
Vande eerfte Ghefchiedenis,
de eerfte uytcomft. tAdriaenrvanliorghen.
HOe ongheliick gaet het nu in den Crijeh te vverck,
d'een land word daer met rijck,gcvveldich en feer ftcrc ïn d'ander word heel ar m,en al die daer in vvoonen, Recht wort in d'cë gebruyc"r,men fiet t'plat land verfchoonë *n d'ander ift moord,brand,Crijchf-gevvcld datmen hoort D'een land dat leeft in ruft,ekk reyft vrij onverftoorr, ïn d'ander en derft ghy niet buyten poorten treden, Met handen vol gouts gaet ghy in d'ecn heel met vrcden ïn niemand mifichietyet,elck leeft vrij onbeïvvacrt, Van niemand kan u dit hier beter ziin verclaert Als van my,die al om magh varen,gaen,en reyfen, Als iek te Breda ben,gheen quaet kan ickghepeyferr Oft men liet dat het van des Conincx volckghebeurt: Miin hert weent my int lijf als ick fie hoe t'volck treurt, Als ick den moetwil fie,en t'gheweld hoor vertellen, £n oock daq overdinck,hoe fy de Land-lie quellen, Tis wel een hard ghelagh, tis wel een ftout bedrijf. Com' ick in Holland,daer leeft elck vrij van ghekijf, öen ploegh gaet fij nen ganck,en het land is vol beeften," ïlck fitt in tfijn gheruft van minften tot de meeften, t>e Steden varen vvcl,en hebben s'Crijchs te bat, öe Crijchf-lïe ziin alom feer aenghenaem,om dat sy daeraen winnen fiet,en maend-gheldgoetafcrijghcn, Het onderfchey t is groot,vvat ift «ft ick woud' fwijghcn, Het fcheelt als fvvart en wit, jae het goet en het quaet, B ij Tis
|
||||
|
Tis ongheloofliick dat den Crijch foo onglijck gaet,
Soo milchen s'Conincx volck: en de verplichte Landen, d'een doet ai dat hy vvilr,en ontfiet noch God,noch fchandS By d'ander is ontficht,en men fal goet recht doen: Het Schaep gaet vrij opt land, jae heel vrij gaet het Hoen, Ten fchiint voorvvaer by haer gants geenen auch te vvefen, vvelmcnich vreemd ghcpeys comt my int hert gherefen En ick vvenfch ftecdsdat de ftad Breda vvaer verlort: Hét vvaer vvel doenliick, jaet : foo men die vinden koft Die yroomliick haren hals voor het Land wilden vvaghen, kk bringh' feer dickv vils torrT}fchier alle veerthien daghen Op het Brcdaes Cafteel,en ick ben daer heel vrij O Breda,Breda,ick hoop u te maken bly: In meerder vriiheyd bock als ghy nu ziit te bringhen, Ick heb wat goets in.fin,en woud' God fulcx ghehingcn: Ick fàghu gheiren eens verloft van't Spaenfch ghefpuys, Endatghy vveer vvaert by het oud' NaiTouifche huys, Om dat ghy ombefvvaert van overlaft foud' leven : lek hoop de Heer fal my ghenaed' en cloeckheyd ghevcn: Des wil ick wel ghemoed,naer s'Graven-Haegh gaen Cict, En doen GraeffMauritz van t'voornemen verftaen yet, Voor hem een vroom feyt te doen is almiin begheeren, Gheen ftuck en is my te ftout,gecn daed kan my verveeren, Als ick Hechts hem,en t'Land magh doen den trouvvë diflftf Dit tiidlijck leven hier,acht ick voorvvaer voor t'minft, Als ick my over het Spaenfch voie Hechts eens magh vvreke, Ick hoop al het leed fal haer haeft vvel dier op breken, Dat fy daer hebben aen my en miin volck ghetoonr, ©a«t t'tt» ^e ^ri vaT1 B^da word haer hoop ick gheloont, Des wil ick my tot het werek cloeckliick gaen bereyden,
vvant het comt al te pas die den tijd kan verbeyden. |
||||
|
Vande eerfte Ghefchiedenis
de tweede uytcomft. Graeff ^Maurit^ GraeffTbilips.
Graeff'*Maurk%.
TCkbcnven^ondertfcer,vanfulckeenclocckghemoer,
"*■ Voorvvaer des Schippers hert en fijn jonfteis heel goct, yV^m'
In een flecht fchippers kleed kan wel eè" mans hert fchuylë. ^mi ' '
' Graeff Fbilips.
MaeroftibooockaHs,foudfulac niet naer wel vuylen, Hy vvift fijn faken wel te bringhen voor den dagh, ï)e woorden ziin goet.ibo men haer betrouwen magh, T'vvaer fchaed'dat yemand foud' door he int verdriet cotnë*. Graeff MauritT^
Keen,ick houd' hem voor trou,een onder hondert vromen, lek houd fèer veel van hem,ick binner in ghcruft, Vvant tot de ghemeyn facck heeft hy te grooten luft, Bn ick heb hem wel meer in als (eer trou ghevonden. GraeffPbrfips.
Voorvvaer foo heeft de Heer hem hier tot ons ghefonden, Om dat Breda foud ziin yerloft van defen hoop. Graeff éMauritZs
Î^U is mün vvenfehen meefl, vvaer dat ick een beloop Vol trou en cloechcyt oock,die de daed woud' aenvaerdçn, Öie geen berocmer vvaer, noch die niet luyd' ghebaerden, ^lacr als toegrij pens quam,hem dan drocgh als een Held, Graeff Tbitips.
ßacr ziinder vrij ghenoegh,vveeft dacr met niet ghequelr, A iij En
|
||||
|
En meeft foo weet ick een,een Crijchf-man onder honderf,
Quam daer bequamcr uyt,daer vvaer ick in verwondert, lek heb hem wel beproeft ghelijek t'vyer doet het gout, In het aenvanghen cloeck,hoogh-moedich,ende ftout: Die (i)nen vyand ooekgheenfins en fal ontvvijeken, Hy is den rechten man,die ons wel fal gheliicken, Gheen beter oock als hy,vol trou voor groot en cleyn, Een Hannibal van wil,van daden een Romeyn, Hy heeft fulex in den dien ft van t'Land feer wel bevvefen. Graeff'Maurit^.
Hy word van u ghenocgh voor d'eerften hier gheprefen, Het gheeft my wonder oft ick hem gants niet en kin. Graeff'Philips*
Ick foud' wel meynen jac,vvant hy light by my in De Schanflè vander Voort,van Camerijckoock gheboren, Herrogeir is den naem,een Hopman uytvercoren, Die fiin liiffmenich werf voor het Land heeft ghevvaeght. GraeffMaurit^.
Herrogeir ken ick wel,tis recht die my behaeght, De (àeck vereyfehft nu haeft,ick bid wiltnae hem trecken, Verhaelt hem van dit ftuck,beginnet hem te ontdecken, En fendt hem dan tot my,de reft word hem vcrclaert, De faeckdienthemfoo rasnietalghcopenbaert, Hy dient eerft ondertaft,ecr men van'tfeyt magh ruren. Graeff Philips.
Ick vind' fulex oock heel goet,met moet tot aller uren, De faeck beproeven wel,eer dat men hem gheeft blood, Een (àeck te vroeg ontdeckt,brcngt menich menfeh in üóoi En alft daer dan tijd is,ift niet weer in te halen. Graeff Maurit^.
Ick bcycel u de faeck,vyilt neerftich nacr hem talen, |
|||
|
Hy 'moet ghevondcn ziin, God gheefvvaer dat hy is.
CraeffPbdips.
Op de Schanrs vind' ick hem dat vVeet ick voor ghc wis, lek wil my dervvaerts nu met grooten vlij t gaen fpoeycn, Soo't u ghcraden diinckt,ick wil my gheeren moeyen. Hem hier te fenden ras,tot voordeel vande faeck. Craeff Mmnt\.
Ick bid wilt fiilcx doch doen, want ick naer hem fecr haeck^ Ghy fuit my grooten dienft daer met voorvvaer betoonen, GraeffPhilips.
In. al dat ick doen kan wilt my gants niet verfchoonen, Ich ben in als ghereed te doen nac u bevel, öus neem ick oorloff Ncef,de Heer bevvaer u wel, |
|||||||||
|
£n laet u dit ftuck cloeck,voorfpoedich gaen in handen,
|
©AffTitt*
|
||||||||
|
I)at het ftreck tot ons eer,en vvelvaett vande Landen.
CroeffMaurit^.
£>it word wel een ftout ftuck,voor Breda een ghcnaed' Soo hetghelucken vvil,maer men moet vroegh en fpaed' God daer om bidden feer,want tis nictfonder forgh, ■Eerft moet ick vaft gaen,dan ftel ick t'li jf tot borgh Voor de faeck felfs,en dat aen d'Edel Heeren Staten. "T'hangt al aen haer,vvat ick fàl moghen doen oft laten, Maer haerder hert is goet,cn t' Land in als ghetrou, £n het moeft groot ziin,dat daer yemand my nu fou ArÏÏlaghen,ofteen goet werekibecken te verhinderen: Vvant al dat ick doe is voor t' Land,haer,en haer kinderen, ïn naer de v velvaer t s'Lands ift dat ick altijd tracht, ^îacr Herrogeir word nu van herten feer verwacht: lek wil beftellen dat fchier allen dinckghereet„is, En d'ijferfmeden oock ter wijlen dat noch heet„ is. Vande
|
|||||||||
|
®M in.
|
|||||||||
|
Vande eerfte Ghefchiedenis
de derde uytcomft. • tAdrMen^<tn7Serghen)Sijnen'K.necht.
tAdriaen.
SDê fctyp* "^T"V het fpel gherockt is,moet het ziin afghefponnen, jxv rtlwn JL>( want foud' daer blijven nu,t'waer beter noyt begönne H^f' lek ben tot als ghereedjac corner aff dat magh, (dagh> Criigh' ick maer flechts cloeck volck,ick vvenfch vvel om dé
Dat het ghebeuren ial,y vant ick weet tfàl vvel lucken, SiinExcellencifal (hoop ick) dit roof ken plucken, Het welck aen fiinen crans,ial ziin als diamant: Gheliick als daer een zeer clopt,dat hittighis van branr, Soo clopt nu oock miin hert,dvvelck haeckt met allen 'fcerc, Dat f fpel vvel mocht vergaen,ick betrout God den Heere: ' Die door my wereken fal,tet tijd daer toe bequaem. O Breda,ghy lult haeft aen roepen s'Heeren naem, En verloft fait ghy ziin van die u nu bedroeven, iöef M<fot ^er comt nu miinen Knechr, hem moet ick vvel beprocv^ (mt L Hoehemhetfluckaenftaer,enhoehyisghefint. Ite Tünecht.
Men fcyt ghemcynliick vecl,dat niemand hem en vint, Int verdrietjOft hy en moet fy felfs daer in bringhen, Dit heb ick op den Baes,die hem föo fonderlinghen Met Breda befïch houd,te helpen uyt verdriet, VoorvVaerhy kant wel doen,t'ghevaer ismin<tenyet Dat te verwachten is,ick wil hemghetrou blijven: Ick wil nu tot hem gaen,den moed tot ftuck yerftijven, Hem doeckliick oock byftaen. tot t'kfte druppel bloets, |
|||
|
VVel Eaes, hoe iß doch al > «Çtyfdttif
zAdrîaen. mxiïr.
Ick weer niet dan als goets,
Die daghen hebben doch ter vverelt gants gheen vrinden,
Ick docht bykans dar ick u hier ontrent foud-' vinden,
Ick ben heei bly,dat ghy foo /uyft nuçomt te pas.
De Knecht.
Ick docht voorvvaer wel dat ick bv u ghebreck was,
Maer hoe ift met die iaeck, fal daer oock yet affcomen.
Adriaen.
V Vy moeten daer haeft aen,ick hebt al aen ghenomen,
Siin Princeliick' Genaed' is de faeck al verhaelt. Dus en dient op het ftuck nu niet teer langh ghedraelt
Als ick vVeer by hem com', fal hy uer en dagh fegghen, Des moeten wy oock wel ons werck gaen over legghen, V Vant in u heb ick my wel vafl. en ilerck betrout.
T>e Knecht.
Ick blijf u altijd trou,miin woord my niet berouf, Daer is miin hand,gheenfins en fal ick u ontvvi jcken, Tot inder dood toe lal miin vroomheyd aen u blijcken, Wat u ontmoeten kan,fai my oock ziin ten deel, addriaen.
Nu is miin hert ghemft, tis nu ghefterckr gheheel, Als icku met heb,falt ten beften wel ghedijen: Ick hoop den goeden God fal Breda eens bevrijen Van al t'gheboefte fnoo,en al haer boos bedrijf. i)e Kneét.
Al dat ick heb word voor haer ghevvaeght,dats miin lijf Dat wil ick gheiren voor de Borghers noch by fetten. Adriaen.
Als vvy d'een d'ander trou ziin,wat kan ons doch letten, C Ick
|
|||||
|
#<
|
|||||
|
ïckhoop vvy halen haeilee^ptijs^n danck,
vvy vvorden hoogh gheacht,cn dat ons leven länck,
Iae honden jaeren naer ons,fal elck noch van ons fpreken.
De Knecht.
Aen een verecringhe goet en fait elck niet ontbreken, Dat weet ick voor ghe wis,des vvenfch ick om den dagh. AdrUen.
Noch ontrent de daghen acht,oft foo ras als ick magh, Sal ick u de weet doen, wat daer afFis befloten. De Knecht.
* Voorvvaer my en heeft noyt,t'vcrlanghen foo verdroten, Alft my voortaen nu fal,tot dat ick hoor t'befluyt, Noyt gheenen Bruydegom verlanghden nae fijn Bruyt, Metftilckeen vroliickhert,oftmetfulck verbiijdinghe, Als ick doe naer den dagh,en van des daeds tijdmghe: want eenen dagh fal my wel dencken thien te ziin, T'verlanghen fal my meer ziin,dan al ander pijn, . vvant noyt uer inden dagh3ick fal naer fulcx üeeds wcnfche» üAdrinen.
Maer en gheeft u niet blood,by lijf aen gheenc menfehen, Tis boven al te doen met eenen heuflehen mond, Door t'fvvyghen hem noyt menfch bedrogen clacr en vond, Maer menich int verdriet raeckt door t'vroegh openbaren, Gheluckigh ziin fy al,die haer tongh' we! bewaren, En totter daed felfs haer niet en beroemen gans, wat ziinder doch vergaen, jae om hals komen mans Door haer tongh' die te vroegh t'voornemê ginck ontdecke, Maer het is tijd iaet ons naer huys nu gaen vertrecken, Verwachten tijdingh' goet van den beftemden tijd, ©a«t ilt. Die in als fii n beft doet.en verwacht gheen verwijd •
'Vandc
|
|||
|
Vande tweede Ghefchiedenis,
de eerfte uytcomft. GraeffPhilips} Capiteyn Herrogeir,
GraeffThlips.
TCk verwacht Herrogeir,die ick hier heb befcheyden, "*^Hoe dunckt een de tijd lang als men wat moet verbeyde, Het verdriet een terftond,liet vvaer hy comt ghegaen. Herrogeir.
leken weet niet dat miinvolck vvatquaets heeft ghedaen, Vyat magh daer fchuylen doch,oft wat mach dit bedieden, Datons Gouverneur my dus vlij tigh iaet ontbieden: Ou,ginder ftaet hy,daer is wat vreemds voor de hand, Vvillecom u Genaed', wat m'eus doch uyt Holland, Is daer niet van den Crijch,oft ons Crijchflie ten beften. GuejfPhilips.
Èa jaet,met allen veel,den Criich op veel ghevveftcn, Een tiidingh' my behaeght,en die is boven al En ick weet voor ghevvis, dats u behaghen fàl, Vvant tis een Romeyns ftuck dat daer is te befchicken. Herrogeir.
Voorwaerals ickfulex hoor,t'hert begint te verquicken, Als ick flechts met magh doen,om halen priis en eer. GraeffPhilips.
fcToy t gheen bequamcr daet,die met hulp vanden Heer, Het Land nut en profijt, jae vreught kan by ghebringhen. Herrogeir.
u Genaed'weet doch vvel,datkkfoofonderlinghen, C ij Van
|
||||||
|
#9 toee
fa |
||||||
|
Van oudis altijds feer ben gheneycht,om dienft te doen,
Miin hert lacht in miin lijffalft is des Crijchs fàyfoen, En dat ick metter daet mach eer en prijs befeffen, Den aenflagh prijs ick meeft,die wat groots mach aentreffen En daer t'Land aff ver wacht een fonderlinghc vrcught. Gmejf Philips.
Geen Crijchfman en deed' noyt lïilck' ee volmaefte deughf, Aen fijnen Heeren Prins,alsdaer nu magh ghebeuren. Herrooeir.
u Genaed' weet van ouds,dat ick tot aller ueren. Tot den dienft ghereed ben,enniet ismy tefwaer, T'lijf is voor t'Land al langh gheofFert,dat is claer, Ick en ontfie gheen dood,niet en magh my verdrieten, Alft Land door mijnen dienft wat voorfpoed mach geniete, En dat den vyand daer door worden magh confuys, En meeft als ick dienft magh doen aen't Naflaufche huys, Dus feght vrij wat daer fchuylc,vvant ick tot als ghereed kin« Graeff^Philips.
Nu ick fulex voorvvaer weet,en daer äfft'recht befcheed bin Soo heb ick uvv's vermaent,en u voor aen gheftelt Aen d'Excellencijdie u bekent voor een Held, En u een vrome daed wel foude toe betrouwen. Herrogeir.
Betrout hy my fulex toe,o vroom huys van NalTauvven, Magh ick maer flechts dienft doen,ghebied my wat ghy vyiï£ Miin hert verheucht my (èer,den moet my heel verprilt Ontdeckt my vrij de faeck, wat foud' voor aenflagh wefen; Te Wateroftte Land',oft eèn ftad uyrghelefen, T'ghelt my doch al gheliick,miin li jffdat word ghevvaegh*» Gruejf Philips.
Het is de ftad Breda,aïs ghy daer naer foo vraeght,
Daer
|
|||
|
Daer het Land, en ons oock,foo veel aen is gheleghen.
Herrogeir.
Den vifch waer welfeergoet,vvaer hy maer flecht gecregen, Maer fegt doch hoe raeck aen,de plaets is veel te fterck, Craejf'Philips.
Met eenen loofen vond moed ghy daer gaen te werck, Door t'Cafteel is den vvegh om de ftad te ghewinnen. Herrogeir.
Ick hadder wel moet toe,hadicker hondert binnen, Daer niemand af en wift,en veel volex vvaer ontrent. Graeff'Philips.
En oft ick u den vvegh daer maeckten toe bekent, Soud' ghy voor al de reft wel willen forghe draghen, Herrogeir.
Ick en kan niet meer dan ghetrouliick t'lijf ghevvaghen? En dan beleyden t'ftuck in als foo't wel behoort. Gueff Philips-
Ick fie wel ick moet u noch fegghen t'lefte woort. Als dat daer middel is om in t'Cafteel te raken. Herrogeir.
Soo vvaer het preken uyr,dat waren goede faken, Is daer nu middel toe,foo ift ghewonnen fpel, Maer eerft moet fulex voor al oock fi j n verfonnen wel, lek woud' dat ick vvift,door vvat wegh,oft met vvat liften. Graejf Philips.
Om niet veel woorden hier te vergheefs te verquirlen, Een fchipper,cen cloeck man,bringht veel hout opt Cafteel, Die oock tot dees faeck,en tot ons,is ghefint heel, Hy weet raed,tfeftich oft meer Crijchfliefray te borghen, beneden in fijn fchip,men magh vrij fonder forghen, C iij Of
|
||||
|
Op hem betrouwen vvel,hy mcynt de facck ghevvis,
Als dan den wegh by nacht heel goet en open is, Om de nacht-wachten al on verflens t'over vallen, Een poorte kan men ras die ftaet aen d'achtervvallcn, Met haeft open ghcdoen,en laten t'volck fooïn. Herropeir.
Maer oft de Schipper vvaer een boef,moeft niet te min Het Crijchf-volck int ghemeyn niet al om den hals comen, Men heeft fulck een vverck boos voortiids wel meer verno- Maer hoe dat nu is,miin lij ff fett ick gheeren by, (men, Al foud'ick in miin dood gaen, ick waeght even bly:
En al dat ick doen kan,en fal ick gheenfinslaten. Graeff Philip.
Het befte Criichf-volck fuit ghy nemen t'uvver baten, Hetcloeckftedatdaeris,ghevvillich,en fcer ftout; • Dat heel onvertzaeghtis,en gheenfins en verflout, Dat ghy te vinden vveet:al vvaert by veel Hoplieden, T'moeft met een fnelle daed ter middernacht ghefchieden, Sy moeiten inder eyl, met cloeckheyd ziin verraft. Herrogcir.
Ick weet daer wel raed toe,ick bid gheeft my den laft, Ick heb naer fulcke daed,lang ghewacht met verlanghcn, Om goeden dienft te doen,daervvat veel mocht aenhangerij Miin hert dat vvenfcht doch fteeds na ee goetRomeyns ftuc, Gmeff Philip.
Alfttiidisfoovvenfch ickudaer met goet gheluck, Het is een faeck dieu gheheel wel fal gheliicken, De daed fal uwen ftaet (hoop ick ) ooek feet verrücken. Maer houd het noch by u,ten dient gantfeh niet verhaclr» Herro-
|
|||
|
Hemgeîr.
ïen die niet fwijghen kan,feer Telden eer behaelr, Maer die kan fvviighen en doen,kan veel dinghs beginnen. Graejf Philips.
Om dan den Schipper felfs,en vvaerheyd wel fe kinnen, Soo fuit ghy nu terftond gaen naer des Graven-Haegh, £yd'Excellencifelf,dieu nu allen dacgh, Met ernften moet vcrvvacht,draeght hem dees miine brieve. ©racff
Herrweïr. ptylifê
Al vvatu Genaed',nu eenichfins magh believen, geeft f)cm
&cn ick ghereed te doen,en dat met aller fpoet, cn *lc"*
t)es gac ick dervvaer ts ras,en dat op ftaende voet,
OorlorTneem ick nu Heer,ick beveel God u G'naden, ©^^ jrj. Graejf Philips.
Hem lbo te lenden docht my voor al wel gheraden, Vvant tis een Crijchf-man goet,een Heldt van herten vroom Seer felden vind' ick fijns gheliiek vvaer dat ick coom, £n ick weet ghewis oock dat hy ftuck wel claren„fal, lek wil naer huys,en fien hoe allen dingh varen„fal. «♦ . • |
|||||
|
Vande
|
|||||
|
Vande tweede Ghefchiedenis,
de tweede uytcomft. GraeffvMaurïtz^, EenlPagie > Herrogbeir> <sAdridenrUAtt
'Beruhen, Grcteff'éMaarit%.
E En hert dat naer eer tracht,moet hopen en veel duchten*
In voorfpoed ift verblijd,maer teghenfpoed doet luchten, Tis altijd niet voorvvind,t'miiluckt oock wel een reys, Om dit ftuck van Breda,ick (chier nacht ende dach peys, Herrogheir word verwacht,my luft hem eens te hooren, Mocht ick doch dat fpaenfch volck daer binnê eens verfloof Maer wat ift,het moet claer wel feker zijn ghevat, Want tis miins Vaders volck,miin Vaderlijcke fiat, Nietgheeren foud' ick haer fien te grond' gaen oft fchendefl, Ick fàl daer miinen vlijd ( ift doenliick) oock toe wenden > En gave God dar het toegincknae miinen wil,. Den Crijch laet ons veel toe,dat beter vvaer heel ftil: Te vooren wel bedachten ghedacn naer vvijffelijck Want goeden raed,voor daed is altijd feer prijfehjck. €enen pagie.
Een Hopman gheeren fpraeck u Excellenci aen, My dunckt tis Herrogheir,fooick wel heb verftaen, Hy comt van verr' ghereyft,föo my dunckt aen fijn kleere»» Graeff tMaurkz^
Ick hope dat dees fijn comft,ons al wat goets fal leeren, Dat hy vrij binnen com', foo hy daer is alleen, V ViUecom. Hopman ghy zij t heel vroegh op de been, t |
|||
|
Herrogeir.
Op gifter vroeghjfoo icklaftcrcegh woud' ick niet beydenâ Maer fchickte my op reys,met fijns Genaden brieff. Graejf éMaurit^.
£>ees tijding' die ick hoor, is my met allen ÜefF, ©Mcff
Hy fchrijftmy dat hy met u int lang h^eft ghefproken, Sfta vrtfj
Ten is niet van nood' fchrijft hy u tot t'vverek te ftoken, fccfï &«t
Van de faeck die hy u breed en wijd heeft verclaert. ^tcjf.
Herrogeir.
Heer,geen ftuck,lightoftzwaer,daer ick voor ben vervaert, Alsd'Excellenti magh een goeden dienft ghebeuren, Al miinen wenfeh die is dat ick tot allen ueren T'lijf vvaghen magh voor t'Land,en de ghemeene faeck. Graejf MmritZs
Maer fulck een vroom woord ick altijd voorvvaer haeck, Ten ziin ghcen Cocken al die met een langh mes treden: Maer behaegt u de faeck r Herrogeir.
Met allen wel,als reden, £>en Schipper is die trou,foogaet de fàeck heel vaft, Graeff éMaurit^.
Hola,fcght Adriacn den Schipper dat hy paft 3t6(\>tt& Te comen hier terftont,hy en magh gheenfins toeven, rtcn pa<}ï<
lek weet alsghy hem fiet,hy behaegt u met kift.
Herrogeir.
Alsghy He©';hem betrout,ick benner in gheruft, Het ghelt hem lbo wel t'lijff,als my oock doet hetmiin, lek en forgh nerghens voor,t'verlanghen is my piin, *ck woud' dat morgen vvaer,en dat vvaer nae ons wenfehë. rD Graeff
|
||||
|
GratJfMditritZj,
Wel Adriaen hoe ift? aAdriaen.
Heer ick wacht al naermenfchen, En naer uer ende dagh,my verlanget naer befcheet, V Vant in fes ueren tijds ben ick voorwaer ghereef, Als d' Excellenci wil ick laet my veerdich vinden. Graeff'Maurif^.
Dir is den Hopman clocck,die ick met u foud* finden, Bringht ghy hem flechts daer in,met dereft weet hy raet. Adriaen.
Dacr weet ick wel wegh met,gaet voorts hoe dat het gaef, Als fy opt Cafteel ziin,dan laet ick haer voorts forghcn. Henogeir.
Macr wat voor een ghetal fond ghy wel können borghen? Dit dient verfonnen wel,t'vvaer goet dat ick fukx vvift. aAârken.
Ontrent de tfeventich,foo ick wel heb ghegift, Diekonnen claer al wel fijn onder den torf fehuylcn. Henogeir.
word ghy oock nau befocht, het foud daer door wel vuyletf; Ick had ghehoort van hout,en feght ghy nu van torf. ^Adriaen.
Mids het hout te rou is,ick fulcx niet vvaghen dorf, Den rorf hem beter taft,en kan t'volck wel bedecken, En fy ontbieden torf, dus fal ditgheheel ftrecl^n Tot onfen voordeel groot,en tis verr' t'befte werck. Henogeir.
Tis noch goet dat ick hoor,cn dat ick aen u merck,
Maei
|
|||
|
Maer d'onder foeckcn ift,dat benout boven wonde*,
tAdriaen»
Sy fien dan hier,dan daer,en meeft in den voor onder, Maer ten heeft gants gheen nood,zijt daer voor niet bevreeft Jck ben daer al om by,dat foud my treffen meeft, Én forght voor gheen mifval,die daed die lalt betoonen. Graeff Mauritz^.
Én denckt oock niet oft men fait u wel grootliicx loonen: É>e Heeren Staten ziin in als vrij wat beleeft. Herroge'ir.
* is my ghenoegh dat men my den laft en eer gheeft, £*at ick voor t'Land en den getrouwen dienft mach fterven, Maer ick hoop van den Heer noch t'leven te verwerven^ Excellenci noch te doen oprechten djnft. oAdrken.
Én ick en begheer my te fparen niet int minft, Mach ick Hechts dees deught doen aen des ftads inghefetcn» Herropeir.
Maer het ghetal des volex dat wild' ick feer wel weten, £>at daer de wapen draeght,en het Cafteel bewaert. Adriaen.
bieen ziin niet feer fterek,weeft daer niet in befvvaert, ïen hondert,min oft meer, wat is dat voor haer allen: bie kan men onverfiens int vvacht-huys overvallen, ken nacht maeckt haer vervaert,en lichtelijck befchaemt. Herrogeir.
^ch vvaer ick daer flechts aê, dagh ick wou dat ghy quaemt, öat ick fulex mocht beftaen,ick foud' my g'luckich achten. Graejf Maurit^.
V Vilt ouder u beyd' dan den dagh en tijd verwachten: D ij En
|
||||
|
Siet dat ghy tfamen vvel,d'een d'ander onderricht,
En u doch wel verfint,tis een faeck vanghevvicht:
Ghy Adriaen en fuit met niemand oock handelen,
Als defèn Hopman cloeck, wilt trouliick doch wandelen,
Maeckt u fchip haeft ghereed^en timmert foo't behoort,
En ghy Herrogeir reyft ghy nae de Schants ter Noort,
Houd vaerdigh al u volck, wilt niet te kennen gheven,
Voor dat ghy op wegh ziit,wiltdoch voorfichtich leven,
lek fal my oock met vlij t gaen maken heel gherect,
En van de Staten oock vercriighen t'vol befcheet,
De Loop-plaets fal ziin in den Clunder naer miin vvenfehen
En betrout de faeck doch ter werelt aen gheen menfehen,
lek (alt verdienen weer al den dienft die ghy doet.
Herrooeir.
Noyt en had ick totgheen ftuck fulcken goeden moet, Thert lacht my in miin liif,ick hoop tfàl wel afloopcn, lek (al vervvinnei'ziin,oft met den hals becoopen, Dus Heer alftu belieft,den dienft ist'uwen beft. eAdriaen.
Trou blijf ick totter dood, t'fal bljicken op het left, u Excellencimaghhem daer op wel betrouwen. Graeff éMaurifz,.
Ick ben feer bly dat ick u beyd' foo magh aenfchouvven, Ick beveel u de faeck,bliift altiid foo ghelindt, Laet ons God bidden oock,dat hy doch fy ons vrindt: Laet ons hem de faeck nu op gheven t'allen (tonden, Totdat bequamen tijdvoor ons magh ziin ghevonden, Daer affick dagh en uer u maken fal bekent, Al ben ick van u,t'hert bliift u altiid ontrent. Herrogeir,
V Vel MatrooSjgaen wy oock elck fijnen laft volbringhen.
Maeckt
|
|||
|
Maeckt ghy de plaets wel reed',ick fal vóór alle dinghen
Sorgh draghen tot het vokk,en tothet ftuck bequaem. nAdriaen.
E)at ghy nu den laft hebt,is my feer aenghenaem, Ên ick hoop dat vvy twee t'ftuck füllen wel uyt vuren, lek fal u ghetrou ziin,en blijven t'aller uren, £>aer is miin hand en trou,u Dienaer vvilick ziin. Herrogeir.
Als broeders willen vvy de daed nae trachten fijn, Vvy willen clck int fijn,ons luftich wel gaen draghen, Als de liefd' groot is fal fy naer gheen ghevaer vraghen. |
||||
|
Vande derde Ghefchiedenis,
. de eerfte uy tcomft. GraefféMaunt^Capteyn Lambert,
Graejrf Mauritz^'
V\ Eesiaeck van Breda my nu doch al te teer quelf, ^n *«; ■*--'Sy is mits koud',en ijs,te ieer lang uyt gheftelr, ccKencie
Tis vreemd dat daer gee Prins,hoe fterck,hoe rijck van lande cemt <#£?
ÈniSjOftGod heeft al fijn faken in fijn handen, W* ÎSJiet dan alft hem beliefden ghefchiet daer doch yet,
VVat men ter handen treckt,hoe feer dat een verdriet: ïty is Heer boven al,het moet hem eerft believen, lek heb vanghifter nachtghelbnden een met brieven, *^at fy haer houden reed' al teghen dijnfdaghs'nacht, Maer s'winters felle kou,foo fhelliick baert hacr cracht, D iij Dat
|
||||
|
mt ick fofgh dat te feér voot ons wel mocht gaen vriefen,
Des vvy d'aenbieding' en niet dan tijd en verliefen, D'vvcrck dient daer om ghehaeft,eer t'water word te herf* gxyaük Hou Page.
comtuçf. ^ztf» p^/>.
VVatiftHcerï.*
Graejff Mauritz..
p* WV Roept Capteyn Lambert, • loopt in, £jat fjy ^jgj. com' by myjhy moet hem vrij wat Ipoeycn,
Hy fal hem met dees faeck met allen gheeren moeyen, Hy doet feer gheeren dienft,en is feer trou van raet, Als hy maer'van crijch hoort fijn hert int lijf op gaet, Hy heeft lulcx welghetoont op veel vericheyden plecken, <£apittyn Capiteyn ghy moet ras op uaende voet vertrecken, iamktt Op de Schants van Noord-D am, daer vind ghy Herrogier: comt Ht)f. Draccht hem dees brievë met,daer ick u afffprack fchicr, Saegh' ick wel gheeren nu yan eenen dagh vervroeghen, Staet Herrogeir wel by,en wilt u by hem voeghen: Ghy moet in dit ftuckziin den tweeden van perfbon, Naeft hem: alfl: ghedaen is,verwacht dan oock den loon Die een Soldaet toe comtjd'vvelcktfuer weer fal verfoctefl' Lambert.
Ick ben voorvvaer bly dat ick den dagh magh ontmoeten, Om d'Excellenci eens ghetrouvven dien ft te doen, Ick ken Herrogeir vveljhet is een Cri jchf-man koen, Icktàl hem oock byftaen als trouwe broeders horen. Graejf éMauritz^.
Rcyft dan nu terftond heen,laetgeenen tijd verloren, Ick fal my metter vaer t oock maken op de been, want inden Clunder ift volck nu fchier ai by een, wy füllen op den tijd, en onfen dagh wel paften.
Lam-
|
||||
|
Lambert.
Soo neem ick oorlof?Heer met vlij t fal ick my raffen, ÇQevtvm Omnaertecomenwel,denlaftenbeveldat, mctcer«
Graejf MauritZs bitbin$(.
Ick beveel God de faeck,ick moet naer dat ick kan
Muri beften altijddoen,en my heel vaerdigh houwen, Tis Godes werck,tenisgheen menfchen te betrouwen. çs^ •„ |
||||||
|
Vande derde Ghefchiedenis,
de tweede uytcomft; Ctpteyn Herrogeir3Capteyn Logter3CapteynLambert,
Een der Soldatm. Herrogeir.
jC vind heel goctt'gheen dat fijn Excellenci fchrijfr, Qwt& "*-Enmy verwondert feer:vvaer dat het Crijchf-volck blijft 8W cotttf
batick ontboden heb,my begint te verlanghen. Vtytmtt ïck hoop fy hebben den brief van my al ontfanghen, <Saytfct;n
Tis nu juyft den tijd claer,dat d'uer verftreken is :., «ambcw.
oat fy hier mocften ziin,dat weet ick voor ghevvis:
Soud' ick bedroghen ziin,foud' yemand my verlaten: <Srj comê ^apiteyn Logier comt met fefthien fray Soldaten ban ttoöï
lyt t'vaendel van Graeff Phl'ips: en ginder comt Frevel tnb&nbw
•Metfefthiengaftencloeck:ditpaft voorvvaer heel wel : »<K*wpf»
T'hertin miin lijff begint te dincken om te vechten. 1 Zün (foo ick wel weet ) al fray beproefde knechten, »an Heufden comen fy,van miin Heer van Famael. Daei
|
||||||
|
Daer comt t'Held met volck'van miin Heer vau Lier tcmael,
-^ . En tvvintich vier van miin,die zun al onder weghen, «fer <teeff VVillecom miin broeders cloeckjden laft hu eerfr gecregen, î>e foßxifc Van ^' Excelleiîci felfs word u gheopenbaert, fccf>Wt>, Hy weet dat niemand van u al fy felfs en fpaert: Als den nood fulcx veieyfcht,des bid hy u eendrach rieh,
Dat elck hem een Held toon',als ghy oock ziit warachtich: Int Zwartenberghs Veir ley t een fchip met torff ghereet, Daer moeten wy al in : tis bequaem, ibo ick weet Om tfeventich van ons behendich in te borghen, De faeck is claer heel goet,vvilt nerghens doch voor forghen Want delen torf vvordopt Bredaes Cafteel verwacht, Wat hebben wy tedoen,dans'nachtter middernacht Al de vvacht-plaetfen fnel.encloeckUick t'overloopen, Een hondert die daerziin,oft vvy moetent bccoopen, Het voordeel is voor ons, vvy hebben goede kans, Als Leeuvvsn moeten vvy ons toonen,cloeck als nians, Sijn Excellcrici felfsfal onder t'Cafteel vvefen, GraefFHohenloo,GraerTPhlips,veelHeerë vvaert geprefèn, Iuftinus van Naffau, Veer,Famael,en noch meer, Verlangten als vvy doen, jae ommers wel foo feer, Die füllen by ons ziin,als vvy het ftuck aengnjpen. Capteyn Logier.
lek hoor wel wat dat is,het falder wel hart ni j pen, Maer comeraf wat vvil,het ftuck ftaet my wel aen. Capteyn Lambert.
En twijfelt oock niet oft vvy füllen eer begaen, Te meer dat dees ftad is van't huys van Naflau comen, t'Land word met haer ghedient,en als fy isghenomen, Is Braband open heel,tis eenen voet int Land.
Herro-
|
||||
|
Herrogeir.
V Vy moeten naer t'fchip töe,den tiid is voor de hand, . vvat feght ghylieden dan miin lieve trou ghefèllen, lek hoop vvy moghen ons hert wel vaft op u ftellen, Dat ghy ons byftaen fult,met u lijf,en u bloed, lek ken u over langh,oock ken ick u ghemoed, En hoe ghy u noch meer voortijden hebt ghedraghen: Zijtghy dan alghereed,om t'lijf met ons te waghenï Seght fulex al vrij rond uyt,maer die vreeft het dangier, Die vertreck weer te rug',en gae in tijds van hier, Maer zijt ghy cloeck ghefint,vviltu lijf by't ons fetten, Ghy word verbetert haeft,vvilt op u ftuck wel letten, Ghy vyord verhooght,gheacht,als Cri jchflie goet befaemt. Gen der Soldaten.
Vvy hopen ons in als te draghen alft betaemt, Als goed Cri jchflie ghebeurt,daer Hoplie ons voortreden, Die volghen vvy al naer, vvy waghen t'lijf als reden, De letfte druppel bloets is voor t'Land en den dinft. Herrogeik
Gaen vvy te famen dan,fbo wel de meeft als minft, Ick fal u cloeck voor gaen,de Heer ons gheleyden„fal, Den tijdis nu al hier,dat men ons verbeyden„fal. |
|||||
|
E Vandc
|
|||||
|
Vande derde Ghefchiedenis,
de derde uytcomfi Capiteyn Herrogeir 3 Capitejn Lambert, Adrken wn
Berghen. Herrogeir.
•Ckvïö» \/\ 7 At ramp,wat droes is dit, my dunct wy fijn'vcrrade, ôt'n- met V V Och Schipper ick dachts wel, ziit dit u cloecke daden ï>e J)cylk vvy had dit doch van hem,ter wereld oyt ghedocht, Itn comc jjoe hebben vvy ghegaen,hoe hebben vvy ghefocht, fommfAfie Gevondë Schipper,noch het fchip,noch knecht eenpaerli je, frtecfaeii Denheelen nachtghedoolt,int doncker feer vervaerlijck, ' Ick forgh wy ziin vercocht,waer levring' flechts ghefchiet« Capteyn Lambert. Is dan t'voornemen al,en aenflagh heel te niet, O eeuwigh groot verdriet,hy vvaer wel weert ghehangefl* Als d'Excellenci dees quae tijdingh' ûl ontfanghen, vvat fal hy fegghen doch,t'mifval is veel te groot, Dan t'waer goet cn quaem daer noch niemand in den noot» want ick förgh voorvvaer fèer,datdaer verract moet fchuyl^» Het vvaer een jammer groot,het foud voor ons wel vuylen» 2(tttuim want tis om ons ghedaen,wy komen noch om hals. »â beroert zAdrken. u9 ' Ick hoop dat al wel is,maer ick hoor wat ghefchals,
My dunckt dat ons volck is, vvat fal dit doch bedieden. Herrogeir.
Sa,fa,ghy fchelm,ghy en fuit ons nu niet ontvlieden, Meyntghy dat yvy dood ziin,en den vvenfch is vervult' MrUcti'
|
|||
|
zAdrken.
Miins lijfs ghenae,ïck en heb nerghens doch in fchult, lek mcyn my al ftil en dier,by u t'fghcep te vinden. Herrogeir.
VVaer is het fchip ghy Loer,den Necker moet u Ichinden, £>aer en is fchip,noch knecht,tis al bedorven vverek, zAdriaen.
t>en knecht moet flapen,vvant hy en is niet feer fterek, vvy hebben over nacht ghetimmert vvy twee tlamen, Soud nu bedorven ziin,dat foud' ick my claer fchamen: ïn t'fchip moeft ziin verbrand,eert onfen vyand creegh, Maer ick hoop noch dat al fal comen wel ter deegh, Geeft den moet bid ick noch niet gheheel nu verloren: Ick fal felfs dervvaerts gaen en naer de waerheyt fporen, Heeft hy flechts noch geen vveet,fo ift noch al cleyn fchaedV' Herromr.
En vvaert op morghen nacht niet doenIijck,ift te fpaed'? Oft noch eens hervat vvaer,dunckt u dat wel foud dooghen. eAdriaen.
Het befte dat my dunckt fal ick u gaen vertooghen, Dat voor ons raedfàem is ,ick fal met grooten vlijt Het fchip gaen foecken eerft,en ghy lult mflehen ti jt Opt Sevenberghfche Slotu allegaer onthouwen, Ift daer noch wel ghcftelt,foo fal ick u vvaerfchouvven: lae comen felfs tot u,e» halen u alft paft. Herrogeir.
Vvel die loos is heel goct,aenvaert ghy dan den Iaft, Aen d'Excellenci fal ick fchrijvcn dees tijdinghe. Lambert.
^ch}dat noch dooghen vvoud'?dat vvaer een verblijdinghe, E i\ VVant
|
||||
|
vvanttisverdrietich alsd'oncotten ziin ghedaen,
Dat de fàeck dan niet en wilt wel,oft voorwint gaen, Het verdriet een Soldaet,die vroom is van ghemoede. (•Adriaen,
Nu wel ick gae,de Heer zy uwer aller hoede, En laet ons morghen y veer bly comen al te gaer, gjß« jtt> Miin hert verlangt daer naer,ick woud dat terftond vvaer.,
Herrogeir.
Gaen yvy naer Sevenbergh',en houden ons verborgnen, Tis eenen cleynen tijd,tebeydennoch tot morghen, Soot dan noch lucken wil,maer het moet ziin beproeft, ©4M lit. j7en jig een bruyd verwacht, wel veel ghedulds behoeft.
Vande vierde Ghefchiedenis,
de eerfte uytcomft. Graejf Mmrkz^s T>es Schiffers kpecht.
Graeff Mduritz^
©raeff Als eenen Iaghcr goet,die ter jacht is bedreven, tytanntj /Xin hoop,in fbrgh,jae in veel angft,en pijn moet leven, «Kccn tyt j^[s ^y ecn feer fchoon wilt voor ghevvis heeft ghefpcurt, Tot dat ghcvanghen is,hy dickwils fucht en treurt: Soo ift met my gheftelt die ben vol hoop,en duchten, Breda,Breda,ghy doet my nu wel fvvaerlijck fuchten, Nu ick fie dat met u feer qualick lucken wilt, Ses daghen is nu fchier dat my t'hert int lijfdrilt, Mitsickmetalhetvolckhier heb aireed' gheleghen, |
||||
|
En naer dit fchip ghetoeft t'fchiint t'fal nu zijn ter deghen,
Eerft vvaft door t'Schippers knecht, naer door den ftorm en wind,
Dat de faeck te rugg' bleef,hoet nu fal ziin volindt Verwacht ick hier t'befcheed,ent'hertismy vol pijnen, ^ ,- Ou,ginder comt een bood',hy wilt heel vroliick fchijnen, «^J Vvel Matros, hoe ift al ï ■ tnafy *Des S chiner s knecht. comtup
Heer tis met allen goet,
t'Suer isal over nu,vervvacht vrij nu hetfoet, Sy ziin al binnens booms,ick hoop tfal nu vvel lucken, Het ijs dat quelt haer vvat,maer fy flaen't vaft ontftucken, Vvy waren eerft benout,wy raeckten op cen plaer, Het water quam int fchip,daer was feer cleynen raet, De Heer heb danck en lof,tis al ten beften comen, Het Schip is nu befoght,daer en is niet te fchromen, lek hoop tfal al vvel ziin, ick en vreef ' niet een cruys, Naer middagh clocke twee lal open gaen de fluys, Den torfis daer ghebreck,dat lal veel deught verwecken, De knechten fullenfelfs het fchip door ijs gaen trecken, Sy hebben hem van doen,dus Heer weeft nu gheruft. Graeff Mawit?^.
Ick gae naer miin volck toe,ick ben nu leer beluft Dat avond vvorden fal,en dat het falghedijen, Ick was voorwaer bedroeft,maer nu moet ick verblijen, Alft foo naer is,ick hoop dat de faeck heel goet wert, O Heer geeft doch miin volck een Leeuvvs, enmanlijchertj, Dat fy't uyt richten wel,en haer ftuck vvel beleyden. <De Knecht.
Heer,ick gae weer naer tfchip, den Baes fal my verbeyden, . Daer moet fteeds ghepompt zijn,want het fchip is heel out. D iij Graejf
|
||||
|
Graeff Mauritz^
Ins'Heeren naemgaetdan,endraeghtu cloecken ftout, iGroet my de Borften al,feght datfy my verwachten, ©Wit lit. Ick hoop eer de clock een byhaer noch te vernachten. Vande vierde Ghefchiedenis,
de tweede uy tcomft. Adrkejfvan Tïerghen, Eenen Sergeant <-uarit Caßeel,
eenen Soldaet^van't Qtßeel. Adrken.
|
|||||||||
|
W
|
|||||||||
|
At hebben vvy nu doch al laft en pijn ghehadt,
|
|||||||||
|
Verfcheyde vreef',en angft,dan vvaft dit,dä waftdat
ïerft quam t'koud water fel wel fterck int fchip gheloopen, Ochd' arm Soldaten al,die moeftent wel bccoopen, Met natte voeten kout,creech elck daer fchier den hoeft, Den knecht oft ick, elck een van ons fteeds pompen moeft, Om t'waters vvil.en oock om t'hoeften te verdooven, Het ijs dat quelden ons,tis leer quaet te ghelooven, Tgheen ons al is ontmoet,maer t'meeft is nu ghedaen, Tfchip is oock al belbghf,de fluyfen open ftaen, T'gheen nu voorhanden is,is voort aen goet te vvaghen. De Sergeant.
Maetjghy comt juyft te pas,daer moet torf ziin ghedraghen, Hy is al om ghebreck.de koud' die word tegroot. oAdriaen.
Ick wacï lang binnen,maer d'ijs doet te grooten noot,
Doet
|
|||||||||
|
ÎJoct my wat knechte doch,dat t'fchip doort ijs wat treckê.
De Sergeant.
Soldaten treckend hou. Adriaen.
t'Sal haer voor een vier ftrecken, Verwennen füllen fy haer,en het moet doch zijn. De Sergeant.
Sa gaften,ghy moet nu ras trecken aen de lijn, Sooghy torf begeert, oft ghy en crijght gheenen binnen« Een der Soldaten.
V Vaer hy niet foo van nood',vvy foudent niet beginnen, Macr nood die breeckt de vver,vvy zun reed alsghy vvilt. Adriaen.
Het fchip light hier naer by,d'ijs hevct al ghevilt, Nu treckt al cloecklijck aen,en toont u als fray Baten, Hoort doch al naer den rocp, hoe moogh ghy foo raten. Ctm Der Jbolöaten roept tioo;
en öanDer alnae, Hetpaert vanTroyen,
Gaeter met fchoyen, eheu. Y i&odj tm mael.
Het paert van Troyen,
Gaeter met fchoyen, eheu, Adriaen.
Het fchip is verr' ghenoegh. « *. ■. €en der Soldaten. Voorwaertisnuvveltijt, J- ^u vvy hier ligghen al,ghy boofwicht als ghy zi jt, Sietdat ghy haeft torf bringht om ons ter deegh te wermen. Adriaen*
|
||||||||||
|
SSitt off
»tjffol&tV
fwcomm
|
||||||||||
|
fcdijnop
fyxttt
fdjoutw?
|
||||||||||
|
totWnue
httttfttn
|
||||||||||
|
Adriaen.
Ghy fuit torfcriighenc1aer,de Heer wil uvv's ontfermen, t'Gheen ghy ghetiocken hebt,is recht Troyaenfche pcirt, De koud' vergaet u haeft,u dood rav noch wat deirt, Maer tis gherockt,het moet nu doch ziin af ghefponnen, Het fiaec my noch wel aen,tis noch al wel verfonnen: Den vyand is bevreeft,de fbrgh comt hem aen boort, Sy hebben van t'volck in den Clundert wat ghehoort, Des ziin fy ongheruft,fy laten den moet lincken: Dan op Geemuyden-Bergh,isalhaerachterdincken, Daer ziin fy vroegh en fpaed' te been met alle man, Het vvaeckter nu doch al,wat wapen draghen kan: Den Gouverneuraldaer,is heel en al t'onvreden, Lancia Veifa,is met haeft daer heen ghereden, Met paert-volck hier ghelichtjdat juyft wel te pas comt: Voor Breda en ziin fy met allen niet verfchromt, Haercn dunckt doch gants niet dat haeryet kan miffchiedcfl» Het hooft treckt uyter ftad3dat daer hoort te ghebieden, Tis een ghevvenfchftefacek,tiswelnaer mijnen fin, Maer hou,ickvergheetmy:icken moet niet te min Gaen forghen : dat fy torf op het Cafteel gaen bringhcn : En daer moet ick by ziin,want daer aen fonderlinghen Ghelcghen is : dat hy niet te diep word' ghelicht: ©d<f ut. Daer nood voor handen is,dient al om goed toelicht. |
||||
|
Vande vierde Ghefchiedenis,
de derde uytcomfL Des Schippers kpecht3 tAdriaen nsan TSerghefy Een rum
de Torf-dragbers. Des Schippers kpecht.
JSÄ Yn armen doe my wee,miin bloed is my veraompen, "*>r-LDoor dit langh-duerichwerck, dagh en nachtfbote pompen,
Om dat t'fchip foo leek is,quelt ons het water feer, wat ick pomp tis al weer aen,en dat noch te meer, Om datmen t'hoeften van al de verborgnen knechten ^liet en foud hooren eens,ick en weet wat aenrechten, Om dat al welfoud zijn Ibo't hoort.al ml en dier, Alis het Cri jchf-volck noch welghemoed en feer fier, t>en hertfvveer,hoeft,en koud',die quelt haer t'allen kanten, lek heb nu mijnen Baes aen t'pompen willen planten, Oe Draghers draghen torf,ick beveel hem de wacht, üaer moet doch een zijn die opt meren wel neemt acht, I-aetden Baesoock watdoen,hykantfêer wel beschicken. Och mijn hert begint my nu ai wat te verfchiïcken, Vvanr den tijd is nae by van de beftemde daet, ïiet waer een deerlick ftuck datfulex ons ginck bedroeven, My dunckt dat drage lang duert,waer magh den Baes toevê? Sict ginder comt hy aen,ick hoop tis wel befielt. lAdriaen.
Jju Borften tis ghenoegh,daer is een goet ftuck ghelf, ^iaeght nu met meer,gaet vrij,wür vrolijc de borft Vmeerê, F Tis
|
||||
|
Tis Saterdagh,gäet enWilt lulftch fulcx verteer eh,
En Maendagh ghevet pas,fietdâtghy de reftdraeghf. ëennjdnde'Dnghers.
u reden ons voorvvaer met allen vvel behaeght, En vvy bedancken u van uvver grooter deughden, En füllent terftond gaen op bancken vrij niet vreughdc% Int u belieft comtby,hebt het foogoet als vvy. zAdriaen.
D en tijd ons leeren fal,maeckt ghy u altijd bly, Ick vveetdoch vvel ghy en fuit daer gheen land om coopeiv 6e?i njande Dragbers.
vvy moeten dickwils gaen,jae draghen en feer loopen, En dat al om den koft,aIft dan eens dus wei luckt, Dan lacht het hert int lijf,ons oock gants niet en ruckt Hoet s'andcr daeghs fal gaen,oft vvaer weer ander halen: dus Schipper vaertghy vvel,en wilt vleusnaer ons talen. Adriaen.
De Heerfy des gedanckt,dieben ickommers quijt, T'vvas fchier bedorven vverck,het vyas oock meer dan tijd Dat fy tvverek lieten ftacn,en daer uyt ginghen fcheyden, Maer vvaer mach mijne knecht doch zijn,vvat mach hy bc)'' On,ginder ftaet hy juyft, Maet vvaer blijft ghy fo lang ? (de11 De Knecht.
Ick ginck wat op een zijd',my was vrij al wat bang, Van al dat pompen zvvaer,maer hoe ziitghy ghevaren : Adriaen.
Tis nu al goet,maèr ick was in feer groot befvvaren, Onsfaeck was fchier ontdeckt,de plancken by naer bloot> Door t'dragen van den torff, maer ten heeft nu gheen nood, Tis nu al wel befchickt,ick moeft haer drinck ghcld gheven, V Vaer door het draghen is tot Maendagh te rugg' bleven, |
||||
|
^us ben ick in dat deel, wel ghemoed en gheruft.
"De Knecht. ......
Ick fal weer pompen gâfenjeïi doen hetvvcrckmet luft,
Het pompen doet wel veel goets,datfy t'voick niet en horen' Waat de Soldaten meeft int hóeften fchier verfmoren, Het vvelck de pomp feer fray niet haer gheraes verdooft, Het is des Heeren vverck,die haer t'verftand berooft, Datfy al ons bedrijf niet en fien oft en mereken. Adriaen. -^ari^'
Tis al feer goet te doen, alsdetfèer wilt met wereken, ^us ift nu wel hoogh tijd te bitfdeïïVnct ootmoed, Och Heer gheeft hetvolck doch een hert en goeden tpoed, öatfy dit boosgheflacht eens moghen uyt Stad drijven, ïn Broer laet ons doch nu d'een d'ander ghetrou blijven, T'gheldons nu,dentijd dienaeckt,te nacht ift te doen, Steld
u aen't pompen cloeck,en blijft van herten koenj
D e Heer dat weet ick wel, fal ons ftuck wel uy tvuren.
'De Knecht.
Ghetrou blijf ick altiid,nu en tot aller uren,' Van t'fchip en vvi/ck ick niet,de uy tcomft moet ick fien, Oft ick daer bleef wat ift ? al blever oock noch thien, Als Breda verloft word,foo ift noch al ter deghen, En ick en twijfel niet,nu't dus verr'is ghecreghen, Oft t'fal af loopen vvel,miin hert tuycht fulex ghevvis. Adriaen.
Ick moet naer de Stad toe,mids ons gheboden is öat daer macr een int fchip van ons en magh vernachten, k'arm Pleyters flacht ie nu,die d'eynd' van haer fàeck wachte % hopen alles goets,maer ziin nochtans bevreeft, Soo is t'hert oock bèzwaert,zwaermoedich is den gheeft Tot dat t' vverck is yolbrachr,dvvelck nu feer haeft fal vvefen, F ij Ten
|
||||
|
Ten twaeiven nu te nacht,fal t'hert hoop ick ghenefeo,
Dat nu wat bedroeft is,tfal dan eens fijn verheugh t, Ons eerfte tfamen comft (al zijn met meerder vreughf, Daer twijfel ick nier aen,dc Heer die lalt ons jonnen. *De YLnecht.
Het word van ons ghevvaeght,nac t'befte dat wy können, Denckt dat den tijd voor t'volck int fchip ooc vak wel lanck Sy lijden hongher groot,benout van kaud' en ftanck, Maer t'vvord vergheten hacft,als fy den trooft ghenietcn. Adrlaen.
My fal verlanghen leer als ick fal hooren fchieten, Maer tfal haeft ghedaen zijn,het word feer haeft gheklaert, ' Gaet dan naer t'fchip toe, en weeft gantfch niet vervaert, Aen d'Excellenci fal ick terftond de weet' fchicken, Hoe de faeck gheftelt is,ick (al hem befcheet fchicken, Op datais het tijd is hy ons oock fy ontrent, Ick beveel u mijn fchip,en t'gheen u is bekent, Draeght forgh in als, wilt op de faeck als hoort pafien„vveï, f Sal morghen beter zijn,men fal haer verrauen„vvel, |
|||||
|
Vandc
|
|||||
|
Vande vijfde Ghcfchiedenis,
deeerfie uytcomft. tenen Sddaetojft Caßeel, Caphejn Lambert} Eenen Sol-
daetuytder Stad3Capkeyn Herrogeir, Qtpteyn V revel. ■ Een Soidaet optCaßeel.
VErdrietich ift dus lang op fchilt-vvacht te ftaen„hier, g)Cfcnfö[,
Twee uren lanck heb ick hier nu wel ghegaen,/chier, ^^ M(t vvat menich vreemd ghepeys comt my int hert gheltreken, wanbekft Des daeghs leef' ick feer veel,om vvcten d'oude ftreken: op fee 3«' Van Troyen defchoonStad, wasdatickghifter las, Itxü ww$ Hoe fy heel te grond ginck,hoe fy ghevvonncn was: Crtjtctf»
Door het groot houte" paert^dvvelck ftond voordes ftad veftë
Ten cond ter poorten niet in,des fy noch ten leften Een groot gat maeckten ras,en trocken t'paert daer in, Dat paert,dat paert,light my heel vaft in mijnen fin, Midsdatde Stad daer door gheraeckt is in rood' kolen: Mars kind'ren gaen noch al in dergheli jeke fcholen, Voor iulcken harden dagh ift dat ick altijd ducht, Als ick van Troyen leef' ,ick altijd fvvaerliick fucht: Door meynen wel te doeri,foo waren fy bedroghen,, Den vyand méynden fy}dat was heelaffghetoghen, . j Maer (eylaes) niet,hetpaertvvas vol ghevvapend' mans:
De Macghden fchoon die foo fray fonghèn aen den dans, En deTroyanen cloeck,die moeftenral becoopen, Men fagh den grooten brand de fchoon ftad overloopen, ^m Helena was dit te doen, de fchoone bruyt, £en liedeken is daer aff dat moeter nu noch uyt. F iij 1®$
|
||||
|
m £oïbaet fmgïît/ fcp fee totjn?:
Banûe g^oïenarm, H<Se raecnten fronen in frfranDen/
^oojDat bûûjei DerfterDe^aert/ <23!jeïaöcnmet ti ftpattiten/ t'$Daett ttocfct gï$ m onDeftoaert/ Ctrmiöber-nactp fn unt titelen Cn UnlDenDieaiDermelen/ &te Dacï foo r loecï* ttjaren toerntaert. u ß^aegljöen £|ûû?be men ftngljen/
^muiacöte gîjren tesömfpoet/ £0et een söeö?upjef fp am umgarn/ Cn ttojten Dat eüel öloeD/ ^en öjanD lieeft u oner otognem t'î^aett Dat gtjp ïjebt m göetog&en 23?ocfït u öaeft onöer De Doet- P<? Soldaetjpreecjçt*
Maer hola,wat hoor' ick, hoe magh dees pomp föo tiefen, Ick hoor gherucht van voIck,feer vreemd zijn dees maniere, Soud' de rond' oock wel ziin,tis wel een vreemd ghelaed, Arm,arm,arm,arm,arm,arm,nu weet ick gheenen racd. Het voie wort hier al Yermoort,och wat mach daer gefchie- vvaer blijf ick arm gefel, vvift ick vvaer henen vlieden, (den, Och, vyift ick nu een gat,vvaer vluchten met miin lijf, GrtptKBtt Op d'ander Bolvverck is t'felfd',dits een vreemd bedrijf,
iamfccw Och,tis verloren kans,ick mocht wel vrij wel forghen:
comfopfceQui valaï
6<tïcrtj m Lamkrt.
|
|||
|
€ en der- Soldaten,
Ghenaed',vviltiïuïn lij ff. borghen. Lambert.
Tis hem n u al gheklaerr, tis al ghevvonnen,, ipd, God heb lof, tis tot noch toe al begonnen„vvcl, AI de Soldaten zun nu meeft doot oft ghevanghen. Een der Soldaten uyt der Stad.
Och,vvat elend'is dit,vvilt ras hout en vyer Ianghcn, |
||||||||||||||
|
Het vvord daer al vermoord, wat hoor ick al ghefchals,
£>e bruggh' dient verbrand,oft vvy comen al om hals, Het vvaer goet konden vvy haer noch ghehouden binnen, Sa,fa,bringt hout ghenoech, vvy hopent weer te winnen Sqo maer d'ontfètcomtaen,het vvord weer haren dagh. Lambert.
Sa,fa,fchietde Poltrons,laet haer doch gheen verdrach, Haer meyningh' is de brug te branden en re fchenden, |
btyfoitetc
comen r>5 binnentx begaben mcynê be bn\$ mm Çajîccf in bianb te tvifäfyn* |
|||||||||||||
|
Xaet ons het ghefchutnu met vlijt naer de ftad wenden:
Schiet,fchiet,en jaeght haer doch met geweld van de brug, Haef-op,haef-op,haef-op,fy loopenvveerteriig, |
||||||||||||||
|
^îu het Cäfteel ons is,de Stad die moeter blijven.
Herroveir,
|
ten van.
btnnc \t>e» yweoe$» |
|||||||||||||
|
Capitcyn Paulo fcheen veel wonders te bedrijven,
Met feflèndertich Mans quam hy onsfel aen boort: Maer hy moeft. vveerop'thuys, hy moet met dander voort: Ghenadich God hoe fietmen een iàeckhaeft verkeeren, Ick hoor trompetten flaen,het zun voorwaer ons Heeren Die met het ander volck pns komen nu ontrent. Lambert.
% ziint al felfs,vvant die trompet is mybekent: t>e Land-poort fal ick nu doen terûond open ftellen. Herrogeirl
|
||||||||||||||
|
Herrogeir.
AldaernietjVvanthet ijsdatfoud haer te feer quellen, Loopt naer de palifaed',treckt die om met ghedruys, De palifaed' mey n iek die hier ftaet by de Sluys, Daer ons torf-fchip door quam,daer moet ghy haer in laten» Frevel.
De Graeffvan Hohenlo is daer tot onfer baten Dichtender het Cafteel,GraerTMauritzvvordvvervvacht. Herrogeir.
Siet dat ghy al gheh jek met ghevveld en met macht, Haer terftond binnen crijght, wilt allen middel foecken, lek fal my oock ter wijl met mijn volck gaen vercloccken: Xançia Veila moet hem gheven in mijn hant, Hy moet nu leeren wat is een arTghefett Sant. Vande vijfde Ghefchiedenis,
de tweede uy tcomft. GraeffMamritT^ QipteynLambert» GenTrommelßt",
gher uyt der Stad. ©weflF -„
SKmirff j $$m blaeö öjp mael met trompetten op öe &**
fj»«efr o? lente enoe men frommelt tuóc jjen Depöen tXX' ïewktif öe jjaer naer fp?eecnt : nnlT GraefM««riK.
•Çeerêm VX& ^eer neb lofFen danck, dus verr' zijn wy ghecomen,
Qapitty' -*-^Nu moet met aller vlijt de Stad zijn inghenomen. ncn, Elck toon hem als een Leeu w,en in als onvertfacghr, |
|||
|
Ick hoop den goeden God die voo'r ons forghe draeghr,
Sal de Stad nu oock haeft in onfe handen gheven: Maer een faeck boven al miin Hoplie vveird verheven, « hier die ick nu moet verfoecken,vvelck is dat Elck verfchoon dit miin volck,miin Vaderlicke Stad, *n verfchoont aider :ueeft,de Maeghden,en de Vröuvven, Als vroom Soldaten wilt u doch al wel onthouwen, Pat ghy den Borgher gheen gheweld oft quaet en doet, "aer hert is doch met ons,heel vroom is hacr ghcmoet. ~ns ghedenckt voorwaer vvel,hoe fy nu left gheleden, *^et haren vyand foo cloeck,en foo vroomlij ck ftreden,
Pat hy de Stad behiel t'vvas teghen haren danck,
Veel lieten t'leven daer voor haren onderganck,
yvilt doch dat bid ick u al tfamen hier aen'dincken,
Ick betroutu wel toe dat ghy haer niet fuit crincken,
Al ifl: dat den Crijch ons een ander leffe leert,
*Jen Crijchfman die deugt doet fijn naem,en faem vermeert
Als hy de faeck infiet in als naer den betamen,
&e Heeren Staten ziin doch willich u al tfamen
Hoogh te vereeren wel,betrout haer fulckes vrij,
^>o ghy haer niet betrout,ick bid betrouwet my,
*^e u jont allesgoets,alft dickwils heeft ghebleken:
•Toont ii als mannen cloeck,doet nu doch van u fpreken,
In dri jen füllen vvy ons gaen bedeylen dan,
Tvvec hoopen füllen haer op beyde zijden van
•be Veften fpreyden fnel,en met "den derden fpoedigh
^aer de Merckt trecken aen,en foecken wel cloeckmoèdigh
ken vyand daer hy is,ick hoop hy moet wel voort»
Cmen^rommel-flaooer upt ht £>ta& flaet fce
•Crommel/m ftraUt Den ï)oeD op. G Lambert.
|
||||
|
Lambert.
V Vat ift dat ghy begheert ? Den Trommel-jltgjjer.
VVy bidden om accooit, Aen d'Excellenci com' ick fulcx hier nu begeiren. Lambert.
Voorde Soldaten,oft voor wie, wilt dat vercleiren, Soofulcx wei word ghemeyntjdatyemands com' by Oüs. Den Trommel-ßagher.
Ea,de Soldaten zun al lang' voort als Poltrons, Sy laten u de Stad,fy vluchten met veel fchanden. CraejféMaurit^.
Seght dan de Borghers aen,daer is ghenaed' voor handen, Dat fy hacr Heeren hier doen comen met der dact, En keert u haeft tot haer,eer dat het word te laet: Seght d'Excellenci felfs doet haer nu fulcx ontbieden, vvatfoud' den vyand foo feer fchandehjck gaen vlieden, Ick en had dat voorwaer,miin leven noytghedocht, <5w Mtn ^ ^e ^e ^eer h6«*"1 m naer eenen fchridcghcbrocht, »5 t>( g<t« T'luckt voor de Borghers vvel,het comt haer al ten bc ften, Ittifm (o> Maer gaen vvy yoor t'Cafteel een goet verdrach beveften. «i?6ettfM |
||||
|
Vande
|
||||
|
Vande vijfde Ghefchiedenis,
de derde uytcomffc. Eetße derTSorghermeeßeretis GraejfMtturitzjîvpee-
de der Ttorghermeeßeren. Eerße der Borgbermeeßeren. Sfttfsröö*
ODoorluchtichften Prins, o goedertieren Vorft, te cetbie
vvy weten dat u naer gheen goct,oft bloed en dorft, k,tt3* <#*
T'welck ons te ftouter doet hier comen voor u ooghen, weit ^ Vvy bidden liet ons aen,door een recht med-ghedooghen, ^ t5"* Ontfangt ons Berghers doch al t'famen in ghenaed', jl cL%yfl
ü Onderdanen zun fy doch al vroech en fpaed', «ßdtdf»
Tis u Voorvaders Stad,uvt haren fiam ghefproren,
Vvy hebben foo veel deughtsvan'tNaflàuflch' huys genote, Vveeft doch noch dees reys tot ons met u jonft ghereed, Al is den vyand byonsghevveeft tisons leed, En teghen onfen danck,is fulex ghefchiet vvarachtich : Vvat verdriet dat fulex ons was is elck wel indachtich, Vvilt fulex doch vvel infien als Vader goedertier. Graejf MauritT^.
Ghy Heeren denckt ciaer niet dat fulex is miin manier, I)at ick als vyand foud' tot u nu zun ghecomen, Maer tot befchudding',en nooit van d'oprechte vromen, £n ai dat ick doe en is voor miin eyghen nier, £)er Heeren Staten werek ift ai dat hier ghefchiet: Tis s' Lands ghemeynen Raeddiemy nu te werek (lellen, Sy fenden my niet om u eenichfins te quellen, Maer om te brenghen u met haer in een verbond, Tis u gheluck dat ick den vyand u niet en vond, G ij Had
|
||||
|
Had hy in ftad ghcvveeft,ick had hem moeten foecken,
DcStad vvaer licht ghefchend oft gherooft in veel hoecken, Des danckt God boven al,diet nu foo heeft ghefchickr, Hy maeckt den vyand foo verbaeft,cn foo verfchrickt, Dathy alfonder flach oft floot met fchand ghevlucht,,is : vvat ift dat ghy noch forght,oft vvaer voor t'hert bcduchf„is? Ick fegh u Genaed' toe,maeckt vreught als nu ter tijd, Met een cleyn fomma ghelts word ghy gheheel bevrijd, Van allen overlaft,en moetwil der Soldaten, Een tonne fchats geeft aen de Vereenichde Staten, Denckt dat veel heeft ghecoft nu defen grooten tocht, Denckt dat ghy met cleyn ghelt tot vrij heyt zijt ghebrochr, Ghetoghen zijt ghy uyt het jockder flavemijen, Tweede derBorghermeeßeren.
u Excellentes woord doet ons gheheel verblijen, En wy bedancken haer,van de bewefen deught, u aen gheboden g'naed bringt ons een groote vreught: Maer t'hert word ons bezvvaert als yemnand fpreekt van gheven,
Den middel is te cleyn,die ons is over bleven : wy ziin onlangs berooft, een deel der ftad verbrand, Ghelchatjghefchoren oock,wy en heel het plat Land: Te fchaed'lijck is gheweeft de groote uyt teeringhc, Iae dan ghefeten oock heel ghebloot van neering he, Hoe foud' onsmogh'lijck ziin nu zond' in defen ftaet, Te gheven eenich ghelt,wy wetens gheenen raef- De Heeren Staten goet,die moeten ons verfchoonen. Graeff Mauriïz^.
Al vvat ghy daer feght ben ick bereed te vertóonen, En u woord oock te doen,al naer u eyghen fegghen, Maer dicis nu de faeck,die ghy moet over legghen, De Crijchflie in dees tocht ghelcden hebben nood, En
|
||||||||
|
En t'lijf voor u ghevvaeght,en niet ontfîen haer dood,
Tis meer dan reden claer dat fy weer wat ghenieten : Een Crijchf-man lijd (eer veel,en laet hem niet verdrieten, Op hoop van wat buyts,oft van eenen goeden loon, Ghevvonnen is u Stad.de knechten hebbent fchoon, Dus fpreeckt in tijds,t'vvaer my leed foud ghyt nae beclagen, Het Crijchf-volckcomt wat toe die den hals moeten wagen Maer mids den middel cleyn/oo ghy hier felfs verhaelf, Te vreden füllen fy ziin als ghy haer betaelt Tvvee maenden Solds in gheld, (lelt haer daer mette vreden? Dan fuit ghy voorts naer recht en alle oude zeden, Stil leven gheruftjae behouden al u goet. Eerße der TSorghermeeßeren.
Hoe fecr dat ons fulex fmert en fchier raeckt s'herten bloer, Soo füllen vyy noch flen (ift doenliick) op te bringhen, V Vy dancken u Gcnaed' dat ghy foo fonderlinghen Tot ons gheneghen ziit,u Princelicke jonft Is ons feer aenghenaem,wy fegghen vrii ten ronft Dat t'volck oock tuwaerts is,met liefd' en trou gheneghen, En vvy bedancken u,van al ons Borghers weghen: ü Dienaers blijven fy nu en haer leven lanck. Graeff SMaurit^.
GeeftGod doch boven al den loff,pri js,eer en danck, De Heeren Staten oock,die den coft ghedaen hebben, Daer naer dees Hoplie cloeck,die u by gheftaen hebben, En weeft voorts al goets moets,en leeft voort aen met luft, Gaet en vercondicht dit, op dat het volck gheruft Vrijmoedich leven mach,en Godes eer verbreyden. Tweede der T>orghermeeßeren.
De Heer wil u oPrins,voort aen al om gheleyden. Om uwen vyandfnel te bringhen int ghevveen, G ii; ÜCB
|
||||
|
Der vromen leydf-man is hy,en den trooft alleen.
Graeff sMduritT^.
Nu is hier anders niet te doen dan God te loven, want d'overvvinning' comt doch al van hem daer boven*. Hem fy loff,eer,en prijs,die t'hert foo heeft ghefterckt Van de Crijchflie,die foo cloeckmoedich in haer vverck, Den vyand nu ter tijdfray hebben over wonnen: Het is feer ftout volbroght,datloflijck was begonnen, Den vyand maeckten de Heer verfchrickt en verbaeft, Met fchand venrocken fy uyt ftad,met grooter haeft, Maer haren danck fal claer van Parma niet feer groot ziin, lek forgh dat haren loon vooryvaer wel mocht de doot ziin. Nu Hopman Herrogeir u fegh icknaer veel eer, lek beveel u t'Cafteel,en de Stad,en noch meer Suit ghy oock over t'heel Land van Breda ghebieden, De Borghers beveel ick u,en al de goed' lieden, Die daer in vvoonen nu,datghy haer wel bewaerr, Ghy word eer yet lang(hoop ick) Gouverneur verclaerf, De Heeren S taten ziin't dieu de eer bevvijfen: Capiteyn Lambert u moet ick nu oock hoogh prijfèn, Ghy fuit Sergeant Major ziin van't volck en de ftad, En d'ander CrijchflieaLghy crijghes al ie bad, Door d'eer die u toecomrfal elck u feer hoogh achten: Verbetering' fultghy van ftaet en loon verwachten, Tvvord u vergolden wel voor uwen trouwen dinft: Betrout my fulex vrij toe,wie ghy ziit meefl: oft minft, Ick fvveer datick fal by de Staten heel v woord doen, wilt daer entuffchen oock dienft met trou en accortdoen. En gaen vvy alle dinck ter deegh befchicken dan, Sien wie hier blijven fal oft daer weer trecken van, Bevelen Goddereft,diede faeckfal frieren, ,v vel, Dat vvy in fijnen naem doen fal claer noch tiercn„vvcl. |
||||
|
Tyefluyt-reden by denDhbt-ßelder.
'Et onderfcheytkondghy nu mereken dat daer is
LSootuiTchenTroyacnfch'paert,entorf-fchip vvaer be- vonden, Sy hadden bcyd' den buyck vol mans ghevvapent fris:
Sy trocken haer beyd' in,de Treckers ziin verilonden, Al haren ballaft vvasgheladen met drucx wonden, Maer Troyen raecktcn heel in nood,te grond' verbrand, Breda dat word verloft,ghevrijd tot dier ftonden, En Troyen viel haeft in der vvreeden Griccken hand: Maer Breda dat criight van fijn vrienden onderftand, Haer Bond-genoten zijn't die tot haer zijnghecomen: Tis den NaiTaufchen Held,uyt den naem van t'heel Land, Die haer foo goedertier in ghenaed' heeft ghenomen, Verbij jd a dan Breda,verheught u al ghy vromen: ïert,prijft,looft uvven God, weet hem danck boven al, Want u vyanden ziit ghyxjui jt, leeft fonder (chromen, Denckt vrij dat ghy ziit van't vercoren Gods ghetal, In dathy fijnen Naem door u groot maken fal, VVilt dan dees cloecke daed altijd ghebenedijen, Gheluckigh zij t ghy claer hier in dit aerdfche dal, Om darmen u nu fiet van't Spaenich jock heel bevrijen, t>e deught aen u betoont wilt doch rond uyt belijen, Al uvven druck moet nu in blijdfchap fbet verkeert,,zijn, t>ie u doen onderftand die moeten hoogh ghe-eert^zijn* |
|||||
|
Xynde des vijfde Boecx.
|
|||||