|
EEN
B E W Y S
DAT.BETER IS
eenen goeden Crijgh,dan eenen
gheveynfden Peys. éMidfgaders tgeneghebeurt is inden jaere 1600.
Comeötfcfje totjfe m Stellte öfjeftdt/öooj
Iacob Dvym.
|
||||||
|
Ghedrvckt tot leyden,
25» ^enricfc EoöufcHjcfoon Dan §ntüm&f
3jnt jaec 1606»
|
||||||
|
Aen den Edelen, Erntfe/len,
Hoogh-Geleerdcn, Wijfen ,feer Voorfienigen Heere:
Heere Iohan van Oldenberneveld, Heere van Tempel, Groeneveid, Stoutenburch,&c.Eerfte Raed ende Advo- caet,midigadersRegifter-meefter ende Bevvaerder des grooten Seghels van Holland endeWerWrießand. ' T rvetenrWel ende eenen yeghelijcl^ i$
[ kennelijck^ hoeßoet3 ende ließickßat den \feysende<-vredeis>den mem desßelßs3 oßt hetçjjentcht daer rvan)is allen men~ fßcbenaengenaemjckjaetßaenden 'vre- 1 deßlver : engave God dat onße bedroeß deü^ederlanden eens haer oogben open dedenjndeßochten onder haer eenengheduerighen ende oprech- ten njrede : maerden meeßendeelder ßeher zgjnß in desPaus *nogbentheyd3ende oudtheydder Koomßher Kerc^en^als ooc^ in degroote macht desQ>nincxwanHißaingnenßo rverblindi datßy niet en dune ken oßt enßen dat den oAlmachtighen God ons middelende bequaemheydjont om in goeden ende maßen rvrede te moghen leven? njyaerom enßouden nrvy niet kpn- nen,ßoo deZwitfircbe Steden doenjneengoedverbond ende ttccoort met elckanderengbeleveniendegbelijc^Jy betjock^vaw al harervyandenaßghevvorpen hebbên^ns ooek^gbeßaemder hand het joelende ßavernij der Sfaingnaerden quijt maken: ^ifpy n/veten moor de hand n/vet datßy ons dood, jaetot het zA ij uyterfie
|
||||
|
uyterßebederf<-uyandenzsjn.VVy behooren teghedencken
boe dat den Hertogh ^van zAlve met dit Land om gefprongben heeft/vvatfond dan <~uvcfen condenfy ons eens heel en almee- fiergheWorden,fyfouden dan laten blijcken tgeen fy nu noch int diepße der herten ^uerborghen houden.De Zfpvitfirs ondet eichender zjjn oock^van njerfcbeyde Tieligie^maer in datßuck. V,jnjy eens,dat fy bare alghemeyne '-uyandengbelijckelfjckje- ghenßaen .-^De Provinciën moeflen onder demander en njrede maken ende demken dat ons <~uan Spaingnen niet goets comen m kan , de Spaingnaerden foecken anders niet dan haer ^Mo- narchen njan degheheele ChriHenheyd te maken, ende liever dan fy ons met narede Jouden laten leven, gbedoogben liever dat den groot en Tnrcl^ eengroot deel der Chrißenheyd met ghenuveldover njaüen,fyfoecken onder t'dexelnjan een Saw £taIÀgua,ende oudeinheemfche Oorloçhenhaer meeßer te ma- ken rvande Croon m;an Franckrijc/^. Hoe dkkmael hebben fy Enghelandmet rverraderij,met fihijn<-uan rarede^velghe- fogkt'in te nemen, de Spaenfibe Vloot alleen behoort onsfulex gbenoegbruvijs te maken,Godbetert tisfoonjerre onder alle Vrome ende oprechte Qonflengecomendat fy fchroomen en- derverVaert zijn alsmenrvanrvredehoortfpreken,ende dat dsfy aen den Tarijffihen Vrede, aen den Peys >-vanT)orn lan 3 aen den Vrede-handel tot (fetden, ende Ooßendegbe- dencken. Ende njoorVVaer dat God ons ende alle a>roome ÇhriHmen niet beter enbevvaerde dan^vvyfelfs endoen de
|
|||||
|
i
|
|||||
|
deSyaeignaert <~waer langhmeeßer over ont3 ende iwvoor^
^Vaer grootelij ex tebeclaghen, datter noch foonjeel Toten- taten 3jae QmßenConinghenzijndie noch tot'-vrede met de Spaingnaerde gbeneghen ^jn3 daerfy ^vyelßen datfi met ha- ?en Jefwvijtßhenhoop anders nietenfoeckçn 3 dan den Taus r&anRoomenopbareßhouderentedragben3endein haer her- te dencken den Qoninck^ '-van Hifpaingnen CMonarche ajan heel Chrißenrijckje maken.^Als afpyßtlcx oVerpeyfen rWat '"vredeiJfer'-vanSpttingnentenvervvachten, anders dan dat rWy onfi<~vrijehalfin onder tjock^nvan hare ^LVreedeTy- ïannije buyghen3 hebbenfyt noytgoet met onsghemeynt doen 'Wynochrvriende'rvVaren3ri/vatfidlenfynumet ons doen3 nu <~vyy de '-wapenen foo menich jaer teghen haer hebben ghe- draghen.zAlhet njoorgaende n/vel'oen meukende ende ernße- lijcl^ninßende3Edele3Erntfiße3VVijfe3 Voorßenigoe Éeer hebkl^goetghevoriénComedifchervvijfè in mijn Ghedencfç* üoeckjer-voeghenjioe deesLanden inden jaerfeßhienhondert door <-verßheyden Ghefanten <~van Veel Potentaten tot TJrede Kjjn'-vermaentgheweeß^endedaernaer uyt Braband' 3 dan dooreenen Q>opman3 dan door een Adraocaet zijnghetergbt geWeeß3om haer oor en tot den ^vrede te keeren3altijd hopende datfoofy dengeveynfden <~vrede niet en rvvilden acngaen dat door ditgherucht <-van >-vrede tenminßen onder de arereenicb- deLanden eenighen tvv'iß ofte tweedracht foude opßaen, A iij maer
|
||||
|
' maer degoedighe God gaf de Mogbende Heeren Staten fulc^
eenfiandruafikbgemoed^datfy het Spaenfib voornemen wel «Wetendejnplaetsrvanrvredete maken liever onderlingben verdraghen hebben haren ZJyand te water ende te lande fel- wer tefoecken3 endehaer<-vanghelten^volc^beter<~uerfien hebbende goeden Qr'tjcb te njoeren. Endefdin defe Corneae de principaelßeperfonagie zjjn den Trouwen raed , diende Ver- cenichde ProvinciënfuUenfiecken te njolgben^ende alfoo uvve n/parcbticbisdennjoornaemflerilfyeddesLands,ende Ad- Vocaet <-van H oüand3en heb icJ^ de f en mijnen arbeyd niemand bequamer njveten toe teeyghenen}als uwe E. njViens trouwe raedhoenoodïcb endeprofitelickjoy dickmaelgbevveefi is3ghe- noech beproeft is. God biddende dat hem ghelieve uwe 6. een langbfilich leven te <-uerleenen3ende denfelven met nA>ijfheyt ende cloeckmoedkheydnjvilnjerfen tot des hands dienfie en- de ghemeen faecl^ ten beßen. Ghegeven uyt Leyden > defen eerßen JanMTtj des jaers 1606. |
|||||||
|
By ray uvve E.goetvvillighe
Dienaer : |
|||||||
|
IACOB DVYM.
|
|||||||
|
Tot den goetwilligh'cn
Lefcr.
gjeüe goet jonftigfje Hlefer / t'gfieen
DatDen^pamgnaert met €njrïj/ met &9oo?D/met ^p?annte/ met en Ijeeft meten te toegïjen te ôjtngen/ fjeeftlmten letÖêtfelfDe tnfteniare I6 00 meteenen geuepnfDen Bje* Demepnen te doen /en tjeeft öe oo?* faeckgaue gt)eßagen Dati)ertogf) Äert bân <©ûttenriicn/€arDmael/ oie foo t fcfjeen bande l^eDerlanDfcïïe $?obtncten De 3tjDe banden Co* nincRban ütfpamgnen tjouüenbe / üoojïlanDf-ï^eec aengljenomen ma&ö©aet |}et 3lanD ftenDe Dat fuie? fa Sljeüepnföelicu enDe beDecnteltch sljtïüjim i ende Dat rp foo tieel üoonlclmften foo m ©jantnrnt k/foo trt <0at# naDé/tchlateÛaentn9înDpen/Dîemet mtfûaen enfjao- Den/enoûctïtefmDeCanDen gfjeften ö^öen/jjebben «ebermmmenraed gelooft/dan fp millens en tueteng fanden bed?ogl)en3tjn.Cnûe m defeteneöte 5tin ttuce Dtngljen/atë geelnoodliCR gaöe te dagljemmöen eerßi dat mp mette ^pamgnaetdé geenenbjedeen Rönnen notï)enmogï|enma«en/Uïant Dat Ijetbjedetoaet ende bat fp alleen Den tttelbande ^ouüerepnitept padden/ fanden mettev ttjD met gtfcen en beloften al om foo Deel temegöebnngen/datfealomde$©agiöraté en deutfr feltjcnöe perfoonen tot öare gewgenttjepd fanden criM ßen/ende ten letften atë top ontwapent maten/en onfcn middel Dan gelöe te rugge bleeffp alg Dan met on$ fotw ben fpelen al0 De Cat met De^upjö Doet/ Die atë fp lang gïjenoeclj
|
||||
|
gïjenoecö mette£^up0 gefpeelt fjeeft/ öaer ten leöen op
aoedftt.'Centtoeeden /moeten top innen dat de fterrte bander <® otogen 10 Ijet gfje it/nae de tnael dat derefo* Uitte bande pogende peeren Staten i&goedenCrijc\} te doerendat top boo? ijet geen daer den goeden Crncïï in öeöaet fo?glje d?agenï®p bekennen toel datter beel gegeben toojd/ende dat de lafien de£ oo?loogri0 groot 3tjn/maertoartft daer moetg&egfjeben3tjn/toillen top <©ode$tooo2d debnjfjepddejSHand^/ enong epgljen ruft beljouden beteriögrootelicrtegjjeben ende nocft mat te betjoutoendan dat top al derliefen dat top t}tb* ben/ende in groot bedtoancn der confcientie futen / en toeer na: r galgenraderen / ende bjand-ftanen gljelepd tooien ■ Duo? fjct geben en bebten top niet alleen on£ felben/maer ooefe onfenaeromelmgen / ende behouden ijet leben ban foo beel dttpfent fielen dienorl) op ber> fcljepden plaetfen onderijet crtipg fitten/ en die fp noclj laten leben foo lang al$ fp niet geel meeßer en 31111 ende \jùo; bemipt reden toojD Dier bertoont dat top beter de ïjelftban al onfe middelen gaben/dan dat top inde ee* toigïje fiabernijebande^paingnaerden en jjaren aen* tjancn fouden gljerauen^itboojgaetidefal u defe €0* medie g&enoecl) betoonen / ende foo petnand die totlde ^>peel touwden bolcRebûû?tttellenfal men IjetTaneei, iiaduys,oftSpeei-waghen,tian redelijcne groottrnaer
oude getooonte manen/int midden moet een open Ca* mergljemaecnttoojden/ daerfjetberpltrïjte Hand in fitten fal/defeCamer moet g&eciert 3tjn met de toape* nen bande Bereenicïide Eanden. Cnde t ©erplicißt Eand moet cierlijcu afó een ï0?on gljecleed5iin/fp moet in f)aerf)anb Rebben een buffel pijlen t'famen gijebon* den<ap d'eensnde moet upteomen^ebepnf den pep$/ 3ijnd&
|
||||
|
Smtbetnttoit getleeb/enbeoeb&mbeactjterop ben rug
een btblûttftpoûtk/ttiùtfommiQtytmoiQl) ßroppen/fp moet m Ijaer fjanb Rebben eenen <8lof-tacn, fp öeeft bp &aer ttoee johgöe^ociuerg: b'eenècöoonfpteKenbe Con0Ïje/ b'anbet<ap?oerirï) l^ert: <0p Defeifbe 5uöe moeten ooeft upt tonten 2I?Ioeb-Do2ffirö ööciiiucö/ enbe Ööjaech giettrfîïjcrt/b'eenmûeî gt)etteeü3tjnaté eene* leuujt/meteenen toitten ober-rotn / enbe jjebbenbe m fijn Ijanb een roebe met bïoeb befpjen0t/ geöeeti inqui. fit« : enbe 8£jaetn gtertrïîôert moet göecïccö 3tjn atë eenen ^paenftljen «êolbaet : *&p b'anber 3tjbe moeten upt tomen «föemepne^tatewCrouuien Haeö / <S5oebe <5[jemepnte/ Soeben Crtjgïl' i^et<öïje(b. «pjjemepne Staten moet $t|n een atë een €bel-man/een atë eê 2$o?# ÖÖer-meeßer enbe een até een ©ojger^routoen ïaeö/ ai0 een tr effelucn Haebf £eer .«ßoebe gïjemepnte ûjp of bier Bojgljeitf/met eenigfje toeren göeceebfcïjap m be banb:<0oebenCuj0^/alseen ï£*elb «Sberfiemet eenen ^aingemmber aen. $et€»öelb feer rtjthelijch gfje* tleeb/met een ttocfc-bû?fe mbefjanb. <©e reöe fal be He* fcruerftaen tipt (jet gftcne Dat op ben namg&eßelttg. |
|||||
|
B Voor.
|
|||||
|
(Tlloed-dorßich Gemoed. (■,
l / • . , / «Sinnewis. VVraecl^-gierich hert, (
Gheveynjden Teys.
t Verplichte Land,
|
||||||||||
|
Pcrfonagiencndc
Mcnfchcn int fpelJ ghébniycket. * |
||||||||||
|
Trouwen raed. '
Goeden Crijgh.
|
||||||||||
|
Tgheldt.
Goede Ghemeynte.
Schoonfprekendetonve( ■ , ,
l„ • i 7 ö imecfprekede. wpoench hert. ( r
|
||||||||||
|
Voor-reden of cort verhael van
d'inhoud vandefe Comedie,byden Dicht-ftelder.
ALbert een Keyfërs Soon,en Keyfèrs Broeder mede
Van Ooftenvijck,was om te heerfchen overal Ghefbndenin Neerland,hetzy tot Crijgh,oft Vrede, Hy quam feer prachtigh aen met volex een groot ghetal, fRoomfch volck riep : dit is hy die ons verloflèn làl, Den Tuy n van Holland,fal hy haeft om ftucken breken,, Pen Gardinaels rock fchonck hy ons lief Vrou van Hal: Tot Huift, tor Cales oock,deed' hy wel van hem fpreken, f Scheen al t'voorgaende leed,dat (oud hy cloecklijck wreke, Hy brocht fijn befte volck fchier heel en al te niet, En toonden noch alom de oude Spaenfche treken, Maer door des Conincx dood van Spaingnen ift ghefchietj Dat hy ontboden is,hy track oock dervvaerts fier, Om met 1'Infante daer in houvvelijek teparen, De Landen meyriden te zijn verloft uyt verdriet: Italien door is hy naer Spaengnien ras ghevaren, En maeekten op den vvegh het verbond van Ferra-rën, Dvvelck den Paus daer met hem befloten beeft wel vaft, Van Braband fagh men hem als Hertogh haeft vetclaren, Op des Lands rechten en word niet feer veel ghepaft, Hy ibud' (foo'r fcheen ) het Land meeft helpen uyt den laß: En oock de Spaingnaei ts al eer een jaer doen vertrecken, Maer niet en isghevolgt,dan druck op een ghetaft, Si jn bloedigh hert kond' hy niet langher oock bedecken, Men fagh den vvreeden aert alfdoen tot een Maeght ftrecken Die binnen Bruflel was om Godes woord verlmacht, DenRoomfchëhaedfogthyvveerop eennieus vervvecke, Maer hy bevond wel haeft dat te cleyn was fijn macht, B ij Ver-
|
||||
|
Verfcheyden med heeft hy met fijn volck overdacht,
En woud t'Land proeven eens met foetheyt te verleycn, Selfs en woud hy niet (als te trots,en hoogh gheacht,) Den Vreed' aenfoecken eerft,maer begont foet te vleyen, Door veel Ghefanten cloeck,om den vvegh te bereycn, Soo van den Keyfer,als van Princen wijd en breed, Een Coopman quam daer dan ( foo't fcheen) hem wat ver- meyen,
Dan een Advocaet loos,oock tot s'Landsdienft ghereed, Naer t'iegghen fi jn,maer elck wift fijn lift en belcheed, T'vvas om s'Lands meyningh',en den fin uyt te halen : t'Land volghden trouwen raed,die t'Spaenfch bedroch wel weet,
En feyden rond uyt dat fy geenfins niet en talen Naer fulck een vrede fhoo,die gantfch'liick niet fbud falen Tot naerdeel van haer,cn van t'heylich Godliick woort, Sy hebben liever tot vermeeringh' van hacr palen Tc bliiven vaft verknocht,met trou en d'oud accort, Den vyand liever fclfs te vallen clocck aen boort, En daer toe liiff,en goet,cn alles by te ftcllen : Aenfiet doch ons bedrij ff,de vvaerheyd doch eens fpoort, Siet met valfchen peys,(y foccken t'Land te quellen, Geeft flechts goet ghehoor nu,vvy fullent u vertellen. |
|||||
|
vande
|
|||||
|
Vande eerfle Ghefchiedenis,
deeerfte uytcomft. Hloed-dorßich ghemoed, Wraecf^gierich hert.
Bloed-dorßicbgbetnoed,
C Ingnoor Soldados,vvaer blijft ghynuï ^ & rvvraec{-gkncb bert. uvenVö«
Padro,que qucris veftra mercheï m txmlxx
Bloed-dorßkh gbemoed. iMcnrçf.
VVymoghen ons weideeden met rou,
Singnoór Soldados,vvaer blijft ghy nou ? ruvraeclçgiericb hert.
Wat magh daer fchuylen,ift weeral d'ou ï Oftift voor ons al peys en vre ? rBloed~dorßkh ghemoed.
Singnoór foldados, waer blijft ghy nu ? rzfpraecJçgiericb hert.
Padro,que queris veftra merche, Oft ifler erghens buy t ick wil fècr gheeren me, Scgt recht uyt wat daer ichuylt/verlanghenjlmy te lanck,, is. Ißloed-dorslkb gbemoed.
Tis van een laeck daer my het hooft,en t'hert af cranck„is, vvy ziin verlaten fchier,ons naeckt een groot ghcvvecn, Mids onfes Conincx dood, t'vvas onfen trooft alken, Vvy ziin bedorven doch nu vvy hem foo verliefen. nppueclcgiench hert.
Iae d'Inquifici fal vvcl goeden raed verkiefèn, Den jonghen Coninck fal haer volghen voor en nacr, B ii/ Dooï
|
||||
|
Door haer ingheven word hy argher dan deii Vaer,
Dushebr doch goeden moet,t'fal noch int le(ivvel wefen. 1>locd-dorßich ghemoed.
Iae maer decsLanden hier,die hopen nu ghenefen Door onfes Conincx docd,daer is lang naer ghehaeckt, En t'Land dat hcefter vrij haerrek'ning opghemaeckt, Soo daer veranderingh' comt,ons magh claer wel grouvve. . <-vvrdcclçgïerich hert.
Albert van Ooflenri jek fait weten wel te brouwen, 1'Enfant' en hy ziiri van nu verclaert Heer van t'Land, Dats ommers voor een tijd,com' daeraffnaer der hand Wat wiljhy fal haer wel fray weten te verdooven. TSloed-dorftich ghemoed.
Het gaef nu juyft wel pas,woud' elck ons nu ghelooven, , Om haer met valfchen vreed' te bringhen inden ftrick. rvvraeck-oierich hert.
Mocht dat ghefchiedendochjickvvaer in mij'nenfchick, lek foud my vvreken noch van al dat my miifchiet is. Bloed-dorfiich ghemoed.
Met dit cleed,fchijn vä dêughr,veel volcx in groot verdriet is Ghecomen,en noch foud',vvaer ick vvat meer bemind. njymecl^gierich hert.
Ghy hebt föo menich Prins fijn cloeck verftand verblind, Al met u foet ghelaet,en loofèfray pra&ijcken. bloed-dorHich ghemoed.
vvaer ick heel meefter,tToud' claer noch wel anders bliickê, Dees roede foud elcken een doen leven int ontucht. rwraeclç-gierich hert.
Hoe is doch haren naem? miin bot verftand verlicht, Si« fy is doch vol blocds,v vel ftrafjen wreed fchijnende. bloed?
|
|||
|
bloed-dorB'ich ghemoed.
Tis ïnquiiîci,dïc t'volckvvcl fcherp is pijnende, Als fy s'Paus wil in als niet volghen metter daed, Daer dees reed' in fvvang is,en helpt gantfch gheenen raed, Hetmoct al voort met bi*and,moord,en aen galg' te hangen, Miin bloedigh ghemoed gact doch al fijn oude ganghen, lek fpaerder oocknicteen,hetzy hoe groot van macht. rvvraec^:gierkh bert.
Van menich Coninck ziit ghy daer om oock veracht, En doen u fomtijds heel uyt al haer landen blijven. Bloed-dorflicb ghemoed.
En ghy miin fchoone knccht,men fbeckt u te verdrijven, Maerclaernietom udeught,hoewordom ughefucht. n/vraecl^gierkb hert.
Ick en verfchiet niet haeft om eenich cleyn gherucht, Vvant vvaer ick kan oft magh,ick doe my alom eeren. Bloed-dorHkh ghemoed.
Och, mochten vvy doch eens dees Ketters haer leff' leeren, Het vvaer met groot ghevveld,oft met gheveynfden peys. fzfvraec legier kb hert.
Als ick van fïilcx yet hoor,als een gloeyend' forneys Brand miin vvraeck-gierich hert,door veel geleden fmerten, Die groot van ghetal ziin,och met wat goeder herten Soud' ick fulex wreken oockjick fpaerder vrij niet een, laet'kindins'moedersbuyck, darnaeckten grootghevveen Miin handen foud' ick noch'met haren bloede waflehen. Uloed-dorÜkh ghemoed.
Tieit bid iele fboluyd' niet fy mochten ons verraflehen, t>at fy iulex hoorden,ons foet fpreken vvaer al uyt. rwraecf^gtench hert.
Gaen vvy eens vinden dan Geveynfden vrced' ons bmyt, Oft vvy met haer noch yet te vveghe conden bringhen. |
||||
|
'Bloed-dorfiich ghemoed.
Als een Voghelaer foet kan fluyien en fray finghen* Soo bringt hy oock het volck met liefliickheyt int net. rvvmeck^gkricb hert.
Bloed-dorftich ghemoed dat is al naer uwe wet, vvant ghy light doch altijd Teer loofli jck op u luymken. 13 loed-dorfiich ghemoed.
En al wat daer ghebeurt,dat kerft ghy op u duymken, Tot dat ghy fchoon weer iiet,dan ziit ghy ftout en fel. r-wwaeclçgiericb hert.
Ick foud daer noch meer doen waett tijd en kond' ick wel, Maer laten wy dat daer,en gaen vvy fchaffen wij f heyt. Bloed-dorßich ghemoed.
ïn al dat boos volck nu te ftraffen hier den prijs leyr, En d'uytftel is feer quaet3gaen wy op ons bejagh. rvVraec^gierich hert.
Ick fal al doen dat ick kan,foo ick eerti/ds plagh, Tmoetgevvaeght ziin vvie't noch naemaels mocht becrijte, Diet'bcftinalsdoetenisclaer niet te verwijten. |
||||||
|
Vande eerfte Ghefchiedenis,
de tweede uytcomft. comê wat Bloed-dorßich ghemoed 3 Wraeclçgierich hert ,Ghe-
Sf ^ynßden^eys. ^Ttmt ^Bloed-dorßich ghemoed.
ftrtrcbiêfï* ÇIetvvaerdatfy dochcomtjeen Engclnacr denfehijn,
ÇCîacât»?. ^ Van buyten fchij nt fy foet,maer binnen vol fenij n,
Broet
|
||||||
|
Broc^gact ende groet haer eens.
<rn>raecl^gierkb hert.
Neen,t'comt u toe rechtveerdich. TSloed-dorßkb ghemoed.
O edel Princes fchoon,ghy ziit veel eeren vveerdich, Jckkus uhanden nu,met hert,fin,en ghemoed. '-uyaec/^gierich hert. .
Io baife los manos,ick ftort voor u miin bloed, 0-,
Soo't anders van nood' is,dendienft ist'uvvcn beften. Gheveynfden peys.
VVat jaeght u beyden uyt,en hier in dees ghevveften, L>aer moet wel wat vreemds ziin,t'zy van peys of va ftrijd, Tïloed-dorftkh ghemoed.
£>'aenraden$' oorfaeck meeft,en den bequamen tijd, Verftouteh ons by u o goed Vriendin te comen, Vvy ziin te feer bedroeft mids van ons is vernomen DesConincxdood(eylaes)dest'heellandisinnood. ruvraeclcgjericb hert.
Treurt daerom foo feer niet,met argh en liften groot Sal elck een van ons het volck weten te verblinden, En t'Spaenfche rijck heeft hier te land noch te veel vrinden, Albcrtvan Ooftenrijckden vromen Cardinael Trout s'Conincx Dochter,en hy crijght t'Land al te maelj t)e Landen hebben hem aireed als Heer ghefworen. Gbeveynfden peys.
Tis nu bequamen ti jd,en d'oorfaeck is gheboren, Dat ick Gheveynlden peys moet worden voor gheftelt, Maer Holland, Zeeland oock,ziin te hart/ulcx my quelt, Te qualick willen fy haer laten doch ghefegghen. TSloed-dorßich ghemoed.
Men fat haer den text nu al anders gaen uy t legghen. C Als
|
||||
|
Als fy nu füllen fîcn dat t'Land nu crijght een Heer.
ravraecl^gierich bert.
Syengheloover* niet dat nu noch nemmermeer Den Spaingnaertdat land ial oyt dincken te verlaten. Bloed-dorßichcbemoed.
Gheioofden fy doch dat,t'loud ons int ftuck veel baten, vvy hadden vrij ons fchip,verr' en hoogh boven wint, Sy en betrouwen niet,fy ziin foo niet ghefinr, Soo vvy yet doen,tfal ziin met loofe valfchc treken. Glxipeynfden Veys.
Veel Princen, Vorften oock elck moet ten beften fpreken, Dan fait ghelucken vvel,daer is gheen twijfel aen, Met dreyghen, bidden oock,fal elck doen goet vermaen, (is. My dund voorvvaer dat t'paert daer juy ft in d'oog' gcraeckr, rvWaeclçgierick hert.
En boven al nu den vreed' in Vranckrijck ghemaeckt„is, want dien vreed is voor haer al tegrootcn bril. Ge<~ueynfden peys
Nu her daer befchickt is,t'ghedijd naer onfen wil, wy füllen dit land noch metgheweld overvallen, Haerwater-rijckheyd,noch haer fterekten,noch hacrwallé Ten lal al helpen niet,fy worden haeft bedroeft, Nochtans foo moet den peys voor al noch ziin beproeft, Hoe noodich dat fulex is heeft t'ander ti/d ghebleken. . Tïloed-dorfiichghemoed.
Maer wat hebt ghy doch hier op den aers achter ftekenï Seght ons nu daer af eens,t'recht befcheed en t'bediet. Gheveynfden feys.
kkfaitdoen,maer weeft heulch van monde watghy fier, Miin cleeren ziin heel vvit,lulcx beduytons reynicheyf, Om dat de lieden al onbeforght yan cleynichey t Oft
|
|||
|
Oftbedrochjfouden vrij van'achtcrdincken„zijn,
lek ghecf den olijf-tack,die vvilick fchincken„fijn Tot teyeken van den peys,die haer word aengheboden, En twee dienft-maeghden jent doen haren laft als Goden., En ziin ibo ghy wel iïec,forghfuldich in haer werek. njvraeclçgierkh bert.
Sy fchij nen vol van deughr,foo ick aen haer wel merek, Maer hoc is haren nacm,fegt ons cerft vande jonghe. Ghenjeynfden peys.
Drt is een vvaerdigh vat,foet vleyend' met haer tonghe,, Die vvaer men van peys Ipreeckt alom is inde weir, Want eert wel begorift is,foo heeft fy't fchier al cleir : Sy fegt tot elcken een, wie kan den peys verfoeyen, En dan begint oock deesin haer vverek vvel te groeyen: Tis een oproerieh hert,dat den peys wilt met cracht, E)ie oproer maeckt aIom,en baert twift en tweedracht, En d'Overicheyd lbo dvvinght dat fy peys moeten maken. 'Bloed-dorßkb gbemoed.
waertfoovcrr' met ons doch,foo ftonden vvel ons faken, Maer vertreckt ons al voort,hoe ghy't dan maeckt opt leih Gheijeynfden pejs.
Door miin voltk vverek ick dan,ick doealom miin beft, Ais den peysghemaecktis,dan iftfpel hälfghevvonnen, Elck een in weelden keft,in vrij heyd onghebonnen, Men verwacht voorts geen wraeck,elc een leeft heel geruft, Dan vvordet tijd dat elck van u baert fijnen luft, Eerftghy vvraecgierich hert,ghy bloed-dorftich gemoed da Als dien tiid comt,fiet dat ghy u beften doet dan, Die dan flaept is niet weert dat hy eenen dagh leeft. rvvraecjçgierkh bert.
Slaep ick,verwijter my,maer tverftand ons doch gheeft, Van dat hier achter fteeektjdat foud' ick gheeren weten. C ij Che-
|
||||
|
Gbe"veynfden peys.
vvel menich vroom Held heeft dees ghereedfchap verbeten, want den Poock bediet moort,dit ziin oock flroppen boos. Daer aen ghehanghen is veel volcx al fcheen het loos, De Ketters moet men al verbranden,hanghen,moorden: Haer comt niet beter toe dan raders,vyer en coorden, Daer en leyd gantfch niet aen,al hebben fy cleyn fchuk. rvVraeclçgiencb bert.
Is dat peys,vvord allbo de trou en eed vervult, Soo magh elck van u peys tot aller tijd vvel grouvvcn. Gbeveynßen Teys.
Men derfden Ketters doch nerghens gheen gheloof houvve Nu vveetghy miinenfin,en oock al miin bedrijf. Bloed-dorßicb ghemoed.
Ghy ziit recht naer miin hert,een al te heylich wijf, Condghy flechts hier int Land ooc goet gehoor v ervverve. fWraeck^giericb bert.
Wy beyden fouden dan fèer gheeren voor u ftervcn, Dus doet u beften doch,tftuck word u vvel betrout. GbeVeynfden pys.
Ick fait doen ter wijl dat de oorfaeck het vvejxk ftour, lek (âl Ghefanten veel nu derwaerts doen vercloecken, Men fal haer dreyghen eerft,en minlijck naer verfoecken, Van alle kanten fal haer vreed' fijn toeghefey t, Iae oock uyt t'Keyfers naem,van hare Maj elteyt, Salick metgroote pracht fijn volck tot haer oockfenden. TSloed-dorfttch gbemoed.
Cond'ickdefchalckftemaer haer oogenterdeegh blenden, Met t'fchamel ghemeynt vvaer vvel haeft feer goeden tact. Gbeveynfden peys. Gaen vvy dan haeft te vverck,eert naermaels yvord te laet,
VVant
|
||||
|
VVantdatonsd'oorfaeck en den tijd ecnshadbegeven,
Vvy vvaren heel en al int dood-boeck ciaer ghefchreven. ©M &*•
Vande tweede Ghefchiedenis,
de eerfte uytcomft. t Verf liebte Land, Gemeyns Staten, Trouwen Kaed.
N.
t Verplichte Land.
WAt hangt my over thooft,vvaer làl ic my heen keere?
Alleen tot u miin God,die ziit.een Heer der Heeren, Ick cn vveet buy ten u trooft,byftand,noch ghe vvin, Om dat ick t'Godlick woord int openbaer bekin, En des Paus jock en fi jnrînftellingh' doe verachten, Is oorlaeck dat daer foo veel naer miin bederf trachten, Sy hebben my feerlangen jammerlickgheplaeghr, Maer miin hoop is altiid dat de Heer forghe draegh t : En dat haer fchalcheydgroot haer al niet en fal baten: vvaer ziit ghy nu o ghy trou vaderlandfche Staten r Die dickmael foo veel goets ghetroulick hebt ghewrocht, Och,moghen vvy maer Hechts noch bliiven vaft verknocht, En ons niet fcheyden fiet,foo fait vrij al wel vvefen: Hiercomen fy.O trou Voorftandersuytghelefèn, 3}e@f<W« lek fit miftrooftich fchier,door al dit groot ghequel, comettpf»
Dat den gheveynfden peys my nu aendoet foo fel,
Al word hy voor ghefteld, hy en magh niet ghelooft„zi jn, Oft elck een van ons moeft van fij n verftand berooft„zijn, vvy weten wat gheloof fy houden doch opt left, Tis al het felfde volck,fy ziin uyt een gheweft, uy t Spaingnen ziin fy al,die hebben laten bli jeken, C üj Haer
|
||||
|
Haer ontïou,hacr bedroch,eri valfche foo pra&i jcken,
' Dvvelck ons voorfchriften ziin,tvvelck ons verfochten doet. Cemeyne Staten.
O verplicht Vaderland u hert is vroom en goet, vvy willen met lijf en bloed altiid by u blijven, Lact varen dit gheclagh,vvilt uwen moer verftijven, De Heer dier al gheeft fal u noch byftaen in nood, Al word ghy feer gcdreycht,al fv veeren (y on s dood, Soo de rteer met ons is,wie fal ons können deeren, Den aengheboden peys en mach ons nier verveeren, En vreeft haer dreygê niet,weeft voor haer niet verlchromt, Maer fiet waer Trouwen raed,tcr nood tot onscomt, Die fal ons in als t'befte aenvvijfèn en wel raden. Trouwen raed.
O Vaderland foetjGod de Heer gheefu ghenaden, En u o Staten s'Lands daer trou haer openbaert. Ghy ftaet verilaghen fchier,wat<ift dat u befwaert ? wat magh daer fchuylen doch,wilt my rukx eens beleden» t Verplichte Land.
Och den gheveynfden peys die fy my nu aenbieden, Maeckt my te feer ontftelt,en ick vreef dien noch. Trouvveu raed.
Vvy weten doch voor al wel dat al is bedroch vvy kennen haer van ouds,wie foud haer gheloof gheven, Ons isindachtich noch van het jaer leftichfeven, Des Conincx goethey t was ons als doen wel bekint, Me Vrou van Parma icheen oock tot den peys ghefinf, Het fchecnveaghevenal,menfoud's niet meer ghedincken, Men prce&ë nerges meer,men foud' tvvreed placaet mincke Geen twijfel was daer aen,fy fvvoer vaft by haer woort, Maer wat is daer ghevolght : Duck d' Alva quam aen boort, wat vrecd' dat hy met bracht heeft ons te feer ghebleken, Egmond,
|
||||
|
EgrnondjCn Horen oock,die proefden haeft fijn (heken,
ïac menich duyfent menfch liet daer alfdoen den haïs, T'beloofde woord was uyt,toe icgghen was heel vals, Tis ycghelick bekint hoe dat daer ziin ghevaren, De Vlaemfche mannen,die tot Bruffel comen waren Om te doen haer onfchult,diedood die volghden ras, Hek een die vluchten moeft, veifoght wat vreed' dat was, Die ons van s'ConincxRaeduytSpaingnenvvas gefoiiden, Den Spaenfchen pcys is doch te dickvvils valfch bevonden, Tot Ceulen worden oock foo't fcheen den peysghedichr, Maer(eylaes) t'vvas te doen om de ftad van Macftricht, Én dat de tweedrach foud al t'goed voornemen fchendcn, t Verpachte Land. Och,myghedincktoocknochaendenpeysvanOoftenden,
Van Engheland waft vrij wel ghemeynt als heel goet, Maer het was al bedroch,t'was om d'onnofel bloet, Dat fy daer, en oock hier,foo meynden te vergieten, De fpaenfche Vloot bevveeft,och vvy foud'niet verdrieten, Te hand'len met fulck volck,die ons noyt deden deught. Ghemeyne Staten.
îen yeghelijcx bederfis doch haer meeÛe vreught, Het Indiaens volck heeftfulex ter deegh moeten proeven, Wat iffer daer ghedood,fy daeg'licxnoch bedroeven: So menich duyfent menfch daer't nochtans al peys fcheen» Trouwen Ttged.
Tis haer bloed-dorftich herr,dat haeckt naer elcx ghevvecn, Van Naerden heugt ons wel,hoe t'volck daer quam in üjctt vvy hebben meer mifdaen dan fy in dien tijen, Dus en ghelooft haer niet,dacr en leyd gantfeh niet aen. Al doet ons menich Heer,a!s ghefant groot vermaen, Al fiet men ons van breed en wijd van vreed' verhalen, Niet een en foud van haer voor onfe fchuit betalen : |
||||
|
Als ons het bedroch bleeck dan waer t'beclagh te het,
Hy fpieghelt hem wel,die fiet hoe't een ander gaet, Te heerfchen foecken fy in al des vver eds landen« t Verplichte Land.
Hoe foecken fy Gods woord tebringhen heel ter fchanden, Tis in dat Cleefiche Land en V Vcfel wel verfoght, Hoe leelijck worde den GraerTvanden Broeckombroght' Bedorven was al t'volck,de Heer wil hacr ontfermen. Trouwen Raed.
Die fy behoorden als ghebueren te befchermen, Die roofden,moorden fy,en fchenden haer te grond: wat foud hy ons dan doen,kond hy met looien vond, Oft met cracht en ghevveld ons int verdriet ghebringhen. Gemeyne Staten.
vvy hopen dat God fulcx nem mer meer fal ghehinghen, vvy füllen lijffen goet nu ft ellen by den vverck. t Verplichte Land.
Door uwe antwoord goet word ick fchier weer heel fterck, O vrome Staten s'Lands,dic foo vroom van ghemoed zijt. Die met liefd' en met trou nu over al oock doet vlijd, Om t'boos Spacnfch ghebroet quijt te keeren heel van my. Trouwen Raed.
Gaen vvy raedflaghen dan vvy fullen't vvaghen vrij, Tis beter voor het Land met eer en trou gheftorven, ©<Ktt itt. Dan flaven naer te zijn en eeuvvelijck bedorven. |
|||||
|
Vande
|
|||||
|
Vande tweede Ghefchiedenisf
de tweede uytcomft. Bloed-dorßicbghemoed, VVraeck^gierich hert,
Bhed-dorBkh ghemoed.
H Eb ickt u altijd niet ghefpelt ï
Al dat vvy doen is vverck verloren. nrvraeclçgiericb hert. Ten fal nietziin danmetghevveld. ^Bloed-dorBicb ghemoed.
Heb ickt u altiid niet ghefpelt ï Dus maken vvy ons cloeck int veld. •ifpraeclçgierich hert»
Tis volck die gantfeh niet willen horen. bloed-dwBich ghemoed*
Hebick u altijd niet ghefpelt > Al dat vvy doen is vverck verloren. rvVraec^giericb hert*
lek kin haer al te wel en dat al langh te voren* üiloed-dorßicb ghemoed.
Laet ons fulcx fvvi jghen doch,macr fchuylter anders nicf, cwraecjçgiericb hert.
En fchuylter niet ghenoech,dit jammer en verdriet. , ISloed-dorBich gbemoed.
vvat quclt u noch al d'ou,datonfen Coninckdood is? Maer hy was oud genoech,ick hoop dat fulcx geen nood,, is^ t>aer is weer al vvat trooft,en weeft vrij niet verflout. D <wmc~
|
||||
|
nfpraecfçgiericbhert.
V Vat doch>. Bloed-dorßich ghemoed.
Dat Spaingnen noch dees Landen aen hem hout, Den jonghen Coninck wilt daer goct rond niet af fchcydcÄ. nj-praecj^giericb hert.
Albertus heeft ghetroud de Sufter,die twee beyden En füllen die nu niet zun van dit land Heer. Bloed-dor ftich ghemoed. Iae al foet met eenbefpreck,maer anders nimmermeer, T'gheen daer in fecreet fchuylt,fal naer wel openbaren, De Coninck wilt ziin Croon,noch al fijn macht niet Iparen, Om dit land heel en al te maken defolaet. rvvrcteck^gierich bert.
Dat is recht dat ick föeck,dat is al miinen raet, Om ons als Heeren groot al om te doen verblijden« Tïloed-dorflich ghemoed.
Al ziin voornemen is,de Ketters tecaftijden, In Spaingnen heeft hy fulex aireede lang begonfl. <-vvraec!çgierich hert.
Dat is befteken werck,en t'is d'oprechte conft, Defchepen en het volck,in Spaingnen aen te houwen. Bloed-dorfiich ghemoed.
Mcthoöpenfietmenhaer, naerdeGaleyenftouvven, Ai hetgoet word verbeurt,t'gheen dat hier te land' hoorü. n/waecl^gierkh bert.
Heydats naer miinen fin,gaen Cy foo flechts al voort, Nut'peysin Vranckrijckis,fijn fygoettebeftieren. üloed-dorfiich ghemoed.
rïet is nu rechtden tijd om haer met veel manieren Va» ce beiluy ten n«,te crijghen met ghemack. |
||||
|
rwraetlçgiencb hert,
Befloten worden fy ais de Kat in den facfc, AI de Rivieren die rond om haer zun gheleghen, Die worden vaft befet, /ae (traten en om weghén, wacr dan den handel uy t,foo vvaert met haer ghedaen. Bloed-dorßich ghemoed.
Mocht haer ghcbrckcn t'ghelr,dan foud den nood acngaen, t'Soud' haer al teghen ziin,ghebueren,en goed vrinden. rwraecl^gierich hert.
Het land van Cleef dat moet van ons tot lukken inden, Eenfdeels ghenomen ziin,ghcbruyckt naer onfen fin, En al dar van noode is dat nemen v-vy vrij in En wyghebruyeken Stichtvan Munllcren VVeftphakn. lïloed-dorfiicb ghemoed.
Omringhen Tullen vvy haer Landen en haer palen, En over vallen,dan d'een voor en d'ander nacr. ajvraecl^giericb hert.
Ick hoop vvy criighent haeïï naer onfên fin heel claer, Sy hebben tecleyn macht, wat willen fy afmaken. bloed-dorßicb ghemoed.
Kan ick naer miinenvvil in Holland eens gheraken, Miin comft fal haer voorvvaer vvelheughcn en ftaea dier, Ai vvaeral t'wateringen haer land al pampier, En pennen al t'gheboomt,fy mochten niet befchrijven. Al den moetvvil en moord,die ick daer foud bedrijven, Het kind foud inde vviegh beclaghcn dien dagh. njvrctec^-giericb bert.
Laet dat kind flapen noch,fy hebben noch verdrach, D'ervarentheyd en tijd /al ons noch van als leeren. De Ket ters daer dit volck veel met plagh te verkeeren. Als Embden, V Vefel,Goch,en die van fulcken aerr, Die worden yvel gheplaegt,en van ons feer befyvaert, D ü £n
|
||||
|
En niemand oock ghefpaert,ick doe haer fehler al fuchten.
Bloed-dorßich ghemoed.
D'een vrecfl: my,d'ander u,feer vreemd ziin de gheruchten, Elck is bevreeft voor ons,tis al foo ick vvel yvenich. rvyra.ecl^gierïch hert.
Och,quaemt doch ai om hals,al vvaert den leften menfeh, Den bloed-dorft foud voor my in alles haeft vervult ziin. bloed-dorftich ghemoed.
AI foet,foet,metter tijd,daer moet al wat ghcdult zijn, Maer hoe ftaen vvy hier dus,gaen vvy niet naer den ilrijd. a/Vraeclçgiericb hert.
Ick en com' daer niet vriend,men vvord daer t'leven quijt, AI van Yerr',niet te by,alfbo weet ickt te koken. 'Bloed dorßech ghemoed.
Ghy weet al om het vyer fray voor den wind te ftoken, Den foeten praet is by u al om in fayfoen. aspraeck-Mericb hert. Ick laetu vechten man,ick fait vvel anders doen, vvy ziin een deeg'lijck paer,als vvy daer moghen vvoonen. 'Bloed-dorBich ghemoed.
Ghy doet dat menich vverck vvel doet den meefter loonen, Die daer ziin ghequartiert,al door u quaet opfet. rWraed^gierïch hert.
Op fuleke dinghen dient foo nau niet opghclet, Laet dat dacr,en gaen vvy den Spaenfchen hoop befoecken. Bloed-dorßich ghemoed.
Gaen vvy de vrome Maets met raed en daed vercloecken, vvantdaer vvy tvveedoch ziïn,daeris het fpel haeft uyt. nfvraeclçgiench hert. Ghy helpt haer aen den dans.en ick dan by de bruy t,
Doot
|
||||
|
*
|
||||
|
Door ons beyd'comter veel in jammeren ghevvecn„oock,
En die om ons noch vvenfcht is wel dvvaes int gemeê„ooe. |
|||||
|
Vande derde Ghefchiedenis,
deeerfte uytcomft. t Verplichte Land, Cemeyne Staten, Tromven Kaed.
t'Z) er flicht e hand.
OCh hoe word ickgedreycht,nochtans hoop ick te leven ^tt*
T'geen menfch'lic my gebrcec~t,fult ghy my o Heer geve p(tct)te Dat is in teghentpoet,hoop ick u rechte hand, &mfc ent>e Tot noch toe hebt ghy Heer my ghetoont onderftand, ©emewné
Ick hoop ghy fuit u vverck dat begoft is volvoeren, oftttctt
Al doet veel fvvaerheyt my invvendich t'herr beroeren, comç u^
Nochtans is miin hoop goet,op God betrou ick vaft,, Oghemeyn Staten s'Lands,ick fteeck infvvaren laft: In Vranckrijck ift nu pcys,den Crijgh fal op ons comen, Sy lullen haer beft: doen om al miin vvater-ftromen Te fluyten hcelenal,dvvelck groote fchaed' foud ziin. Gemeyne Staten.
YVeeft in als lijdfaem doch,ghy raeckt haeft uyt de pijn, Ghy fuit een lutter tijd,vvat lijden en verdraghen, Die ons noy t en verliet,maer byftaet alle daghen : Sal ons met trouwen raed,in als noch wel verfien, Siet waer dat hy doch comt,des laet iörgh en angft vlien, Daer trouwen raed is fait ten leften noch wel lucken. Trouwen Kaed.
O fchopn land,hoe foeckt u den Spaingnaert te verdrucken, D iij Hy
|
|||||
|
Hy foeckt vrij heel en al te krencken uwe macht,
Hy foeckt de neering' u t'ontnemen met fijn cracht, Hy doet in Spaingnen al uBoodf-ghefellen vanghen, Ghepijnicht worden fy,en Schippers oock ghehanghén, Het Boodf-volck word feer veel op de Galey gheftelt: Den Coopman word daer oock fchier ter dood toegequelf, Hy moet voortf-bringhen al fijn brieven en fijn boecken, Ofthctgoet hier int land hoort,gaenfyondeifoecken, Sy maken fulex verbeurt,en doen den Coopman fchaed'. Gbemeene Suten.
Och goeden raed vvaer goed,eert naemaelsvvord te fpaed', dus wilt doch t'ghemeen beft.getrouli jek nu voorts bringê% Trouwen Raed.
Den beften raedis,dat vvy haer felfsgaen befpringhen, Als de Romeynen cloeck wel hebben eerghedaen, Met heyreracht eenen tocht had Hanibal beftaen, Om het Roomfch Rijck met macht heel en al t'overvallen, Het land bederf hy heel tot by de Roomfche wallen, Des de Romeynen haeft met eenen loofèn vond, De Scipiones beyd' met Crijchf-volck daer terftond In Spaingnen londen haeft,die nieu Carthago namen, Oorfaeck dat Hanibal en al t'volck dervvaerts quamen, En foo word het Roomfch Rijck voor die rcys haeft verlofr, vvy moeten felfs in tijds in Spaingnengaen wat koft: Haer d'oorloogh fterck aendoen,en foo veel vvercgevë daer Dat vvy in meerder ruft en vrij hcyd oock leven naer, Soo worden vvy eens quijt,al dit Moraens ghefpuys. ^Verplichte Land.
Och vvaer ick foo verloft,och trock elck foo naer huys, En dat de landen felfs den vaften vrede maeckten. Ghemeym Staten.
Chcluckjch vvaer het knd,dat daer toe eens gheraeckten, Maeï
|
||||
|
Maer het koft: noch lbo ick forgh menich druppel bloet.
Trouwen 7$aed.
Onsenghebreecktnietdan eenmanlijckherten moet. En dat wy t'onfen dienft meer Crijch f-volck noch vergaren Dat vvy ons eyghen geld, noch middel niet en fparen, Om ons verlofien van s'Spaenfch jock en haer ghequel. Ghemeyne Staten.
Den trouwen raed wij ft ons den vvegh enwaerheyd wel, vvy moeften al meer volex en ghelt in voor-raet crijghen: T'gheld is den ftereken arm,wat willen: vvy verfvvi jghen, Daer d'oorioogh vaft op ftaet,daer fy met word ghebout, Hetmaecktde knechten al cloeckmoedich endeftout, En vvaer de Ruyters door int veld leer ruftich draven: T'vvaer feer goet dat vvy al met goeder herten gaven, Elck naer fijn cleyne macht,oft naer lijn groot bedrijf. Het geld ons alle gaer ons erf,ons haef,ons lijf, Laet ons tot t'gheven dan al vallet hart ziin fpoedich. t Verplichte Land.
Als vande Staten des Lands fulcx word bedacht vroedich^ En dat in tijds,loo draegh ick t'lijden noch met luft, En in den goeden crijgh ftel ick my heel gheruft, En d'overwinning' lal den trouwen God ons jonnen. Troitvven Ttyed.
Laet ons dan gaen tis tijd en doen al dat vvy können, Elck vertreck naer fijn ftad om middel en ad vijs, En die in tiids toefiet,is voorvvaer cloeck en wijs, t'Land moergheholpen ziin,oft t'bleef int left verloren, En beter waren vvy van moeder noytgheboren, Dan vvy ons vrijheyd nu fop fouden worden quijt: Het vvaer voor ons groote fchand', ja voor ons eenvervvijü E>at vvy de flaverni voor vrij heyt fouden kielen, V Vy fouden lijfden goet,het Land en al verHefen. Vande
|
||||
|
Vande derde Ghefchiedenis,
de tweede uytcomft. Hloed-dorßkh gbemoed> <wrdecl^~gierich bert, t'V er-
tliche Land. rBloed-dorßkb gbemoed.
£)C tme T-T^e ^ a* Br°cr : vvaer blijft ghy nu doch alfoo langh 1 ecrfïc co* -t-*- <-vpraeclçgkrkb bert. tttfmitjf. Goo7ickvind vrij noch vverck,my word noch al wat bang
vvy füllen (footvvelfchijnt) noch genoech tedpen vinden. TSloed-dorßich gbemoed.
Iae, j ac,een man die claegt en vind niet te veel vrinden, Dus fcheppen vvy wat moets,het moet doch fijn ghevyaegt^ Tis beter te vroegh dan naer te laet ftuck beklaegt, Maer fegt my nu ecns,oft vvy nu een faeckbeftonden, Dat vvy ons by het Land al ftil ën dier eens vonden, En haer met woorden foct, nu vielen cloeck aen boort. <~zjv<tecl^gkrkh bert.
Daer en is niet beter dan de man fijn eyghen woorr. Maer kenden fy ons dan,vvy fouden om hals comen, Tiloed-dorfikh gbemoed.
Daer weet ick al raed met, wilt nergens doch voor fchromë, lek heb daer meer ghewccft,als een heel heylich Sant. njvneck^gmkh bert.
Ghy hebt noch vrienden veel,ghy hebt al om verftant, Hoe makent vvv nu beft om ons quaet te bedecken. Bloed-dorßkh gbemoed. Elck een Van ons fal nu een ander cleed aen trecken,
Verkee
|
||||
|
Verkccren foo by tVokk,datu en m y bemint.
<-vvraec/çgiericb bert.
VVy moeten fpreken dan foofy meeft ziin ghefinf, vvy füllen hooren haeft oft met haer wat te doen„is. bloed-dorfïicb ghemoed.
Soo gaen wy dan ter wijl dat tuffchen t'rijp en groen is, Het yler moet ghefmeed ziin ter wiil dat is heet. rWraeck^nencb hert.
Laet ons gaen alsghy vviltjck ben terftondghereef, vvy füllen goet en quaet nu draghen met malcandren. TS'.oed-dorfiich gkemoed.
Laet ons eer vvy gaen eerft ons cleeren rasverandren, Dit cleed is goet voor my, treckt ghy dat aen u lijf. TJVraec^gierich bert.
Bloed-dorftich ghemoed,feer loos is al u bedrijf, Maer hoe heet doch u cleed,vvilt my fulcx wel bedieden. Tjloed-dorslicb ghemoed.
Den ij ver goet van fchiin^die wel bedriecht de lieden, Als hy uyt een valfch herr,comt, en boos is van aert. njvraeck-rierich hert.
VVraeck-gierich hert dan ooc den fchi jn va vrienfehap baert Dan meynetghemcyn vo'ck dat haer niet kan ontbreken. TSlocd-dorfiich ghemaed.
Nugaen vvy dus ghecleed t'Land'fel ver eens aen fpreken, En liet waer dat iy fit, ten fchijnt niet dat fy treurt. rvvraeck-pierich bert. .
Haer fiende ben ick noch invvendiçh heel beruerf, - ■En my ghedenckt noch t'gheen fy aen my heeft bevvefèn, Maerick hoop int left wel van miinen druck ghenefen, Dus valt daer cloecklijck aen,het geeft nu doch recht pas. E bloed-
|
||||||
|
mocftrccc
oetueneit tam ttà<
batwtn
fanante
ren eenen
(SoopnSö
rrwntef.
cmtier
gflctopm. |
||||||
|
TSloed^dorßich ghemocd.
©t) «fite Oaldcrflerckfteland.daeryemandoytafflas, tMcr&ct u welvaert en gheluck dat moeten vvy u vvenfchen. &9 timl>* t-wraecl^gierich bert. En eenen vaften peys voor u en allen menfchen,
Die nu te crijghen is,het is nu tiid en ftond. t'y erf lichte Land.
Wie ziit ghy die den peys foo hebt in uwen mond, Maer ick dinck wel dat t' hert al te fecr verr' van daer is. Ttloed-dorßich ohemoed.
uy t eenen y ver goet,en fonder laft dvvelck waer is, Ziin vvy ghecomen ftil, jae dat fchier niemand weet. rvvraecl^pierich hert.
Goed' hoop van vricndfchap maeckt ons t'uvvé dicnft gereet Om naer ons beften u tot ruft en vreed' te raden. "jßloed-dorßich ghemoed.
Dat ghy den yver vvift,ghy dedet ombeladen, Des Her-toghs hert is goet,voor t'land,en voor t'ghemeynt. r-vvraeci^gierkh hert.
Tis om vriendfchap te doen?ghy en word niet vercleynt. Soo ghy ons maer en hoor t,ghy fuit wat ghy wilt criighen. t Verplichte Land.
Hebt ghy van niemands laft, foo heet ick u vrij fvvijghen. wie maeckt u doch foo ftout,dat ghy my comt omtrent. Bloed-dorßich ghemoed.
Het yvrich hert d^t u noch is gantfeh onbeken f. En om de vriendfchap groot die vvy met u begheeren, DesConincx machtlaetuin tijdsdoch wat verveeren, Die hy feer wijd en breed,te vvater,te land' heeft. t'Ver plicht e Land. v
Dat hy den Coninck vrees,daer ziin wreed hçrt voor beefr,
|
|||||
|
Die
|
|||||
|
Die hy bekennen moet te zun een Heer der Heeren,
Siins Vaders voorbeeld dat behoort hem wel te leeren, •Midshy in fijn dood-bed foo deerlick was-gheftrafr. <-uVraec legier ich hert.
lae, jae,daer op en word met allen niet ghefchafr, Soo ghy gheen peys en.maeckt3hy gaet den Vacr te boven. t Verplichte Land.
vvy hebben eenen God die vvy hoogh moeten loven, Die heeft ons tot noch toe ghetrouliick by gheftacn, vvy hebben Iand,en volck,dat t'beft mee ft heeft ghedaen, Al heeft Albertus nu de dochter van Hifpaingnen, Is t' Land daer om eens vrii en los van d'oud calaingnen ? Dat hy t'Land heeft belooft,dat com t al te ipaed' by, t'Land word al meer belaft, dats verr'van worden vrii, Oft hy r Enfan te heeft,wat kan fulcx het Land baten. Bloed-dorBich ghemoed.
Maecktghy flechts peys,dan iàl dë Spaingnaert t'Iand verlate Al dat vvy iegghen is om profiit en gherief. t Verplichte Land.
Om te'bedrieghen hebt ghy my foo biifter lief, TvvasoocpeysdoêDom lan de Spaingnaerts deed vcrtreckc Voor eenen yaftcn peys woud hy ilin bloed vertrecken, Maer het was al bedroch, t'Land gaff hy den lavuyt, Al verttock het Spaenfch volck,fy bleven niet lang uyt: Den Slach van Iembloers magh ons noch wel ghedincken, Tot Namen van de brugg' hoe fàgh men daer verdrincken, Soo menich vroom Landfaet,foo menich Edelman, Als ick daer noch om dinck miin hert dat fchromt daer van, Sy worden in de Maesghevvorpenalshonden„fiet. rvvraeclçgiericb hert.
D'een d'ander fy als doen noch gantfch en verftonden„nief, TTal nu al beter gaen,dus en weeft niet vertfaeghr, E ii . Ghy
|
||||
|
Ghy vvord feer grofghefchat,en jammetlick gheplaeght,
Die falden Coninckal te niet doen en af ftellen. t Verplichte Lmd.
Dir is den rechten vond,van s'Conincx fray ghefellen, Soo foud' ick worden qiüit,den middel van miin ghelf, vvaer ick ontwapent dan,foo foud' hy metghewelt, Al doen naer fijnen iin als de Tyrannen pleghen. B'oed-dorfïich ohemoed.
Ick fie vvel, weet ick een,ghy vveeter vvel thien teghen, Ick hoopten anders claer,ghy ziit al fiende blint. njyraeck^gierich hert.
Och fchaemt u dat ghy foo hertneckigh zijt ghefint, Ick ibrgh ghy vvord gheplaeght en dat van alle kanten. t Verplichte Land.
Nu gaetghy al vrij heen,ghy vvel vermomde fanten. Mec u loos valfch bedriif en heb ick niet te doen. Bloed-dorßich ghemoed>
Ba,ba,als u eerft fal gaen d /vinghen uwen fchoen, En dat men u wat hart op uwen voetfal treden, Word ghy dan feer gheplaeght, en nerghens oock met vreden,
wat fait van u veel ziin,ghy bli jfrer by gantfeh lij ff. t'Verplichte Land.
Packt u doch ras van hier,ghy valfch en boos Carijf, Die u van binnen fagh,foud u valfch hert vvel vinden.. w'vraeck^gierïch hert.
vvy wouden dat wy u foo half-flerek niet en kinden, want ghy't beclaghen fult,maer ick forgh veel te laet. t Verplichte Land3
Nu ick fegh darghy beyd' ziit doortrapt,loos en quaet, Dus packt u rafch van hielen wik niet langher, toeven. bloed-
|
||||
|
Bloed-dorßich ghemoed.
Denckt vrij om ons,als ghy u fuit noch meeft bedroeven, dus adieu fpikigh land nu ghy niet hooren wilt. t Verplichte Land.
Ick houd my aen God,die is miinen borcht,en ichilr, Tis al verlorVndoch,vvat ghy veel meynt te fegghen, Dar myfelfsghcbeurt is doet myftuck over legghen, ©t) fccCf Dus ift te vergheefs al wat ghy veel praet oft clapt. ÏWf w*
<-uyraec{-aierkb bert. nicrtoc»
Wat feghtghy van die Moer ?
Uloed-dorBicb gbemoed.
Sy is al te doortrapt, Hy moeft wel yroegh opftaen,dïe haer yet foud bedrieghen. rvvraeclçgiericb bert.
Goo,vvaer ick in haer plaets,ick foud vrij fonder lieghen, Oock al het felfden doen, fy heeft het wij fte voor. Bloed-dorßich gbemoed.
Eer foud men yvalTchcn wit het aenficht vanden Moor, Dan dat fy gheloof foud eens gheven aen ons brieven. rufraec^gierich hert. .
Sy en woud' ons int minft met allen niet believen, Te fpijtigh is fy claer,den hooghmoed is te groot. bloed-dorBich gbemoed.
Laet haer ziin foo fy vvil,ick fvveer rond uyt haer doof, Veel berghen hoogh heb ick al metter tijd fien dalen. rwmeck^gierkh bert.
Maer gaen vvy raich van hier,vvacr toe dient al dit dralen, Onsloghensghelden niet,vvy hebben hier gheen kans Bloed-dorßich ohemoed.
Gaen vvy tis meer dan tijd, vvy ziin ghenood ten dans. E iij Dat
|
||||
|
Dat fy ons kenden hier,vvy fouden niet lang leven.
rvvraeck-çierich hert.
Goed Broer,icken fotid niet een duyt voor ons lijf gheven, dus ift verr' tbcft dat vvy ons maken op den loop. Bloed-dorßich ghemoed.
Iac,jae,al beter vrij by onfen Spaenfchen hoop, Bloed-dorft ich ghemoed is daer altiid wel ghecomen. i/vraeclooierich hert.
En een vvraeck-gierich hert fchuylt daer wel onder vromen, Dat isons befte volck,vvantclck daer naeronshaeçkt. *2> loed-dörflich ghemoed.
En die voordegalgh' forghtghemeynlickdaer aen raeckr, En wat vvy al doen ick weet doch vvy en vanghen,,niet, Ncef,al veel beter dan vvy ziin daer ghehanghen„fict. Vande vierde Ghefchiedenis,
deeerfte uytcomft. Goeden (/ijgb ,T'gbeld.
Goeden Q'ijgh.
©öetwt X /X 7 At vind' ick nu al volck,vvat vind ie oocal menfche, €rtj<# V V Diedaer met allen fecr luyd roepë en wel wenfehë, cornt voet Om my den goeden Crijgh,om my eickroept en tiert, m)(- Het fchiint dat fy met my verfray t fi/n en vertiert, Macr luttel peyfen fy,waer met my onderhouwen,
Och fietvvic ginder comt,de befte vande vrouwen, Sy isdats claeralleen, die my meeft voed en fpijft. T'éeld.
|
||||
|
T'gheld.
Wie hoor ick daer die m y foo byfter looft en p rij ft, Och goeden criigh zij tghy't,ghy moet wel gegroet weien. Goeden Crijgh.
O ghcld,gheld,ghy foud my wel können hacft ghenefen, Door u goed onderftand creegh ick miin volle macht, Als icku by my heb criight miinen arm fijn crachr, En door u comt den moed van Ruyters en van Knechten. T'gheld.
Men roepter fomtiids gheld alft tijd is om te vechten, Maer tisdan al te laer,en fulex is meeft mifluckr, En om t'ghelds wil hebt ghy foo menich menfch verdruckt Ghemoorr,gherooff,gcbrand, jae vervvoeft ooc veel Dorpê, Ghy hebt om myvoorvvaervvel menich kans ghevvorpen, Tis om r'ghelts wil te doen,elck maeckt daer van gheyvin. Goeden Crijgh.
Och,had ick ghelts ghenoegh,dat waer wel miinen fin, lek foüd'met allen veel en wonder groot bedrij ven. T'gheld.
Wat foud ghy doch al doen ï Goeden Crijgh,
lek foud den moed verftij ven, Die nu mids middel cleyn,dick befvvaert is en treurt. T'gheld.
Ti s wel waer foo ghy feght,en t'heeft my fecr bereurr, Datickin kiften vaft met banden bleef ghefloten, Als het Land in nood' vvas,denckt dat my heeft verdroten, Maer wat foud ghy doen,als ick waer in u ghewcld. Goeden (/üjgb.
Ey den feer vromen Prins,den feervermaerden Held g raeff Mauritz die daer is Stadhouder van dees Landen, Die
|
||||
|
Die foo ctoeck int veld is,en treckt voor fiin vyanden,
Die foud ick met meer macht van Crijchf-volc haeft byftaen, vvantdaer hetgheldghebreeckt,isd'oorloogh haeft gedaen, En menich vroomPrins moet te vroegh uy t het veld wikke". T'gbad.
Noch metten middel cleyn,heeft hy foo weldoen blijcken Sim Prinfliick vroom ghcmoed,doend' in als wel fiin beft. Goeden Crijgh.
Met luttel volcx heeft hy den vyand dick verneft: uyt foo veel Steden fterck,en fchier onvvinbaer Schanflen. T'gheld.
Hoe moeft den vyand daer van Coevoerden danflen, Groeninghen won' hyoockdie over-fterckeStat. Goeden Crijgh.
Wat had Geertmyden-bergh van GraetTManfveld te bat? . Dat hyhaermetghewelden heyrcracht woud ontfeuen, Het belegh des Stads en kond hy gantfch niet beletten, Graeflf Maurirz lagh te vaft,hy was hem veel te cloeck, Hy heeft met al fijn macht,beftormt den eenen hoeck, Oft haer lieft'was oft leed, fy moeftent wel opgheven. T'gheld.
wat cloeckedaed was daer byTuernoutoockbedreven, Den Graeffvan Hohenloo,Solms,Veir,en ander meer, De Capi'eynen al,behaelden prijs en eer, De Vaendels in den Haegh die fullent wel bewijfen. Goeden Crijgh.
vvatwillenvvy doch hier GraetTMauritz foo veel prijfen, Sün cloeckheyt is al de heel wereld door bekind, lae fijnen vyand felfs,al waer hy fiende blind: Moet wel fiin clocckheyt groot feer prüfen en hoogh loven. Tgheld.
|
||||
|
T'gheld.
Godt den Heer is met hem, de cracht comt hem' van boven, Hy fal noch vreken clacr fijn liefs heers Vadersdoor. Goeden (/ijgh.
O gheld, gheld, had ick u ghenoech daer vvaer gheen noot, V Vy fouden haeft raet om volck en meei gheyvelts vinden. T'gheld.
Ia die ghelts ghenoech heeft die crijght alom wel vrinden, Ick hoop wel haeft te fijn veel meerder van ghetal, Ick hoop dat my elck fal voortlbringhen qyer al, Tgheld dat daer heeft foo lang in kiften ïvvaer gheleghen, Tgheld dat fy hebben fom met onrecht veel veicreghen, Ia dat lang verfpaert is, befchimmelt en vermoft, Tvvort hier noch voorts ghebrocht al ift met cleynen loft, Ick hoop dat ick u fal haeft ghelrs ghenoech befchicken. Goeden (/ijgh.
Och vvaerder geks genoech,'hoe fou mijn hert verquicken, Ick fou den Spaingnaert ras te wateren te land, AI aendoen dat ick mocht, ick hoop dat hy met fchand, Noch het gheheele Landt corrs moeten fal verlaten, Het hangt veel aen tbefluyt der vrome Heeren Staten, Ick goeden Crijgh ben doch tot haren diènft in als. T'gheld. ;
Ick prijs den goeden Crijgh, met niet te veel ghefchals,
Niet tfegghen, maer wel doen, alft tijdis dan toetaften. Goeden Q-ijgh.
Tis voor ons hooch tijd da t vvy op den haipel paften, En ginghen befien wat dat tLand heeft in den fin, T'gheld.
Ten word claer gheenen peys, gheen dinck ter vverelt min, Bes fultghy goeden Crijgh daer fijn in grooter waerden. F . Goeden.
|
||||
|
Goeden Crijgh.
Is daer gheld's ghcnoech en vvilt elck m-y cloeck aenvaerden, Soofal ick als een Held mijn beften doen met vreucht, T'gheld.
Laetons dan tfamengaen, ick hoop vvy doen noch deucht, Al fictmen nu den Crijgh veel volcx en l anden fchenden, Is den Crijgh maer goed, hy fal metter tijd wel enden. |
|||||
|
Vande vierde Ghefchiedenis,
de tweede uyteomft. t Verplichte Land, Trotwven Kaed, Gemeenë Statest
de goede Ghemeynte. t Verplichte Land.
Qttâmtt \A Yn hert is nu gheruft, veel beter ift te vreden,
gact epen 1V1 Trotfpven T(aed. f* tT/üu ^**^ ^oet ^eer vcc* ^% u' *°°^ nem "s meer ^an rec^cn»
f<nï»efrou v vant ^ ^c Staten tilands tot eendracht va ft verweckt. wcrêXacö t Verplichte Land.
tófajOacr. j)je met fijn goctheyt groot heel over ons land ftreckt,
Sal my hoop ick alti/d voor reghenfpoed bevrijden, TrotiWen T^aed.
Die tLand ghetrou is fal nu hem te recht verblijden, ï&t$t' Als hy hoort en voorneemt der Heeren Staten moef, m« OM' Dat cicjg; f00 waghen wilt voort Land zij n lijf, en gocr, men «W. ^ coraen hier ghegacn, ick hoop met goede tiiding. Ghemeene
|
|||||
|
Ghemeene Staten.
O Land met trou verplicht, het word u een verbliiding, Alsghy hier hooren fuit des Lands ghcmcen accoort, Sy ziin felfsghereet nu den vyand cloeckaen boort Te vallen haeft, fy ziin goetwillich wel verdraghen Om al haer belt te doen, om by nacht en by daghen ' Hem te vveerflaen, met âl haer middel en gheweld. Sy weten nu fchier raed om op te bringhen tghcld, Om Ruyters en meer volcx nu overal te lichten. Men fal een grootc vloot te water gaen oprichten, Daer met den vyand felfs in Spaingnen word befocht; De landen bliiven valt verbonden en vercnochr, Sy füllen draghen al den fvvaren laft te famen. Trouwen F.aed.
Dieonsfoomcnichvverf met groot ghewcldaen quamcft, Die füllen vvy'nu cloeck en ftoutgaen bieden thooft. Ons landen die van haer foo dickvvils ziin berooft, Die worden bevriid, door macht die vvy te veld bringhcn. t Verplichte Land.
Den Heer der Heeren mach ick wel lof en priis finghen, Die fulck een eendracht valt heeft onder u ghemaeckt, Daert land eendrachtich is, tot voorfpoed veel ghcraeckf, Maer daert tweedracht is, gheraket tot veel fchanden, Des falich is die Stad, en falich ziin de landen, Daer liefd' volcomen is, en d'een hand d'ander wall. AlshctGhemeyntegoetopd'Overheytwelpaft, En dOvricheyt tGhemeynt ftaet voor met goeder herten. Ghemeene Staten. AlghevetGhemeyntveeltcnfalhaerghecnfinsfmerten,
Soo daer ghegheven vvovd voor des ghemeen lands beft, vVaer fietmcn tGhemeynt foo vroom als in dit ghevveft, Die foo gheduldich ziin in als oock foo goetwillich, F ij Gkroth
|
||||
|
Ghetrotfpven l^aed.
Dat tGhemeyntden Raed volcht van Dovricheyd isbillich, Te meer alft is voor tLand, ofr voor haer eyghen ftadr, Den Heer verfighct weer, elck cri jghet. vveer te badt Alft aen dit fchoone Land nu alom wel mach blijcken, dLand heeft feer veel gheproeft,nu fietment weer verrijfen, Godt fijnen zeghen gheeft naer fijnen goeden aert. ®6(liQ,C' Goede Ghemeynte. lttemte qc^ vvaren VVy verloft die foo feer zijn befvvaerc
«m »9 . j^et tyyands ghevvelt, met fijn branden en fijn blaken, Niet en verdriet ons claer, noch tgheven noch het waken,
VVy doent feer geiren oock, al hevet lang gheduert alft voor tLand is, hoe feer dat van ons word befuerr^ De Heer die zeghent ons met neering' oyervlocdich, De eendracht maket Land in alles foo voorfpjoedich, VVaer door het al fijn fmert feer haeft vergheten fal, JMaer nu vvy tSlands voortftel, en meyning' weten al Laet ons met een goet hert tLand miniick nu gaen groeten. t Verplichte Land.
©9fïa« lek mach tGhemeynte goet opftaende gaen ontmoeten, epiujtl)«' Enondertaften foo wat hacr doch hervvaerts jaecht. Wf^ Goede Ghemeynte. O ghy eendrachtich Land, een cloeck hert onvertzaccht .
Gheef u de Heer, die u moet altijd ontrent vvefen, Ons hert isverlicht mits de Staten tSlandsgheprefen, V foo vaft blijven by, met trou, liefd, en eendracht. Ghemeen Staten.
Och ja vvy Ghemeynt' góèt, nacr ons en uwe macht, Soo füllen vvy al doen dat vvy ter vverelt cortnen, Mactd'overvvinning' moet den Heer der Heeren jonnen, Wânt fonder hem is ons macht en ghevvelt al niet, Trowven
|
||||
|
Trotfwen IRged.
Elck moet hier foecken nu een end van dit verdriet, Ghy Ridderfchap ghy eerft. ghy draecht tgevveir aen zijden, V Vaders Land moet ghy nu voorftaen en bevrijden,
Sulcxis een Eelmans voer, die tfvvaert draecht en gebruyd, Als Mars den Standaert voor het Vaderland ontluyd, Die dan ghchecl thuys blijft en behaelt niet veel eeren,
ENghy, ghy fteden, ghy moet u oock foo regeeren,
Dat ghy in tijd des noots oock voorraet hebt van als, Want diet minft dickmacl meynt, die crijghet op den hals, Stercktu, maecktu wel vaft, van buyten en van binnen, Bi nekt dat met fteden fterek feer quaet is te beginnen, In tijden des noots moet d'eend'ander doen ontfet. ENghy Ghemeyntegoetin alles toont u met
De V Vapens vroom,en cloec bevvaert ghy wel u fteden, V Overicheyt weeft doch onderdaen, wel te vreden
Voor u Vaders L and vvaecht cloeck u lijf, en u goet, Den Heer fal u weerom vertrooften met voorfpoet, Al wat u over comt laet fulex u niet verdrieten. MAer tfamen alle drij foo ghy trooft foeckt ghenieten,
Soo moet ghy naer u macht, al van u goet en ghelt, Al gheven vrij wat veel, weeft daer niet in ontftelt, (nen, tLand moet geholpe fijn,men mach geen menfeh verfchoo- En die gants niet en heeft, fal hem cloeck in dienft toonen, Dus blijft elck tLand ghetrou volhart in liefd' en deucht, Gbemeene Staten. V Vy Ridderfchap des Lands met onfes hertzen vreucht, €wî>flî
En onfen vrijen wil, ons hier met eed'verbinden, Qrfcdett Aen u ons vaderland, en aen al uwe vrinden, $efff rtcttï Met lijf, goet, ende bloed, trou te fijn metter daet. iwfoH ï iij Enf>inï>*
|
||||
|
&mb(ï "C N vvy de fteden al, vyy füllen vroech en laef, (wen,
©tcbcn X^Onsal wel cloec, en vroom, voor het gemeen land hou- $c<ft actif y Vy fvvercnt met den eed', en al ter goeder trouwen, tv.anï>t>e jotm ^cn iaetften noot, ja totter dootoockmet, y ' Sal d'een van d'ander claer verwachten haer ontfet, Den laetften man zijn vvy bereyd vooru te vvaghen. (Jcntw "C N vvy Ghcmeynte goed zijn oock bereyd te draghen,
Q3emet;iv -*-' Al den laft en al tgheen men onsghebicden (al, fCßfK'cff En doen ons tocht en wacht, bewaren onfen wal, fiant» bt ai geven v vy veel ten fel ons noch niet hinderen, i;<m&. y y y wjiien vroom voorftaen al ons vvijfs en kinderen, Y vy fweeren tyaderland te blijven huid en trou. t Verplichte Land.
O Ridderfchap eerft föo prijs en bedanck ick ou Van de liefd eer en trou, foo dickmael hier bevonden, En u ghy fteden oock bedanck ick t'aller ftonden, Die u int gheven nu foo cloeck en trou bewijft, En ghy ohemeente goet, zijt weirt dat elck u prijft, Ick neem u t'aller tijd tot trooftin beyd' mijn ermen, Ick hoop u troulick oock vroech en fpaed' te bcfchermen, Van tvyands gheweld groot al is hy een groot Heer. Troutn>en Kaed.
tSal nu (hoop ick) wel fijn, wat daer is te doen meer, Dat füllen yvy vooral bevelen Godtalmachtich, Die onfen toevlucht is, die ons met fijn hand crachtich, Soo menichvverf alom foo troulick heeft bevvacrr, De Heeren Staten oock door eendracht hooch vermaerf, En dan Graef Mauritz meeft een vvacrdich Prins ghcboren, Die met des lands Crijfheyr de ghemeen feeck ftaet voren, Sij n Edel bloed foo vroom gevvaecht heeft vroech en fpaed'. . Ghemeens
|
||||
|
Gbemeene State».
De Heer vvil hem by ftaen, en gheven fijn ghenaed, Dat hy voor tghemeen land mach dragen forgh en vechten. Goede Ghemeynte.
De Heer bevvaer hem doch, fijn Ruyters oock en knechten, Dat vvy Ghemeynte eens vrij leven en gheruft. t'Verplichte Land.
Gaen vvy eendrachtich dan met eenen moet en luft, Beforghen tgheld en volck, dat daer claer moet weien eeft, Daer forgh int land is word dOverhcyt gheprefen mecft. Vande vijfde Ghefchiedenis,
deeerfte uytcomft. Goeden Q'ijgk > T'gheld.
Goeden Q'ijgh>
ARm, arm, arm, tfàl hier nu gaen ghelden,
V Vaer blijft doch nu miin goe vrindin, De ftraten ziin droogh, groen de velden, Arm, arm, arm, tfal hier nu gaen ghelden, T'gheld.
Hy tiert, hy bacrt als den onftelden, Wat hebt ghy doch in uwen finS Goeden Crijgb.
Arm, arm, arm, tfal hier nu gaen ghelden, V Vaer bluft doch nu miin goe vrindin. T'gheld,
|
||||
|
T'gbeld.
Wel zi jt ghy heel fteeck blind, fiet ghy niet waer ick bin, Ick benfchier los en vrij, de banden zijn ontbonden, Daer fal gheld ghenoech zijn tis claer nu al ghevonden, tV Vord claer nu overal voor u ghemaeckt ghereet. Goeden Crijgh.
tHert lacht in mij nen buyck als ick dit hoor en weet, Laet vrij nu Trommels flaen, laetde Trompetten clincken, Den Spainguaert die dit Land wel meyndë heel tecrincken F.n ontfie ick gants niet, noch oockal fijn ghevvelt, Ick hoop met een fchoon heyr, te comen haeft int velt, Te water, en te Land', fal ick hem vroom befoecken, Hy plach met voorden ft out te tieren en te vloecken, Si jn hert dat heeft ons lang gheheel en al vernielt, Maer Spaingnen,Spaingnen twaer tijd dat ghyeës op hielt, Ghy hebbet Land gherooft,ghebrand, metuwe benden, Den Adel gants verjaecht, de vrouwen oockdoë fchenden, Sy hebbent lang ghenoech gheleden met ghedult, Den tijd comt nu dat ghy betalen fuit u fchult, Ghy word bevochten haeft in veelderley manieren. T'gheld.
Om my fâlmen u noch in u felfs Land fchofrieren, Den goeden Crijgh fal hem haeft maken op dereys. Goeden Crijgh.
Den goeden Crijgh is doch veel beter dan den peys, Die fy voorwenden nu en meynen ons bedrieghen, Mocht gaen naer mijnen fin ick wilder niet om lieghen, Ick en wou haer niet eens meer hooren niet een vvoort. T'gheld.
Neen die keers is al uyt, den Crijgh die moet nu voort, Hy moeter nu haeft aen niet houwen en met kerven- Goeden
|
||||
|
Goeden Crijgh.
Tis beter cloechen vroom voor tVaderland te ftervcn Dan by den Spaingnaert te zijn een flaef t'aller tijd, V Vy vechten om van fulcx te zijn gheheel bevrijd,' Daer voor wil ick altijd mij n goed en bloed vergie'ten, Die int left overblijft fal vrijheyt daer ghenieten, Des wapent u elck een met herten onvertzaecht. T'gheld.
Ghy Edel,borgher oock, ja al wat wapen draechr, Elck doe doch nu zijn befindend wat ons fou ghebeuren, Ia het Kind inde VViech, foud naermaelsnoch betreuren, Weeft nu het Land ghetrou, elck doe het Land doch dinft. Goeden ftijgh. ■
Ick fal u al feer wel aenvueren meeft en minft, Houd u maer Hechts gercer, wilt nieuwers ooc voorduchte, D'eendracht des Lands vermach veel, daer is niet te fachten, Den Leeu die heeft nu claer zijn tanden fcherp ghevvet. T'gheld.
Naer Spaitignen rcy ftcr veel daer vvilter feer veel met, Tis nu den rechten tijd, om goeden buyt te halen. Die tzijn verloren heeft, mach hem daer weer betalen tSij n brieven van Marck, ris claer al rechtveerdich gocr. 0 Goeden Crïjgb.
O Heeren Staten tLands ick prijs u vroom ghemoer,
Godt laet u blijven doch in ditcloeck ftuck volheirdich, Gaert wy te famen nu by onfen Prins hoochvveirdich, Graef Mauritz die daer is ons gheftelt tot Veld-Heer, Ick wil hem ten dienft ftaen, hem fy lofprijs en eer, Om ons twee vvenft hy feer, des laet ons by hem voeghen. T'gheld.
Ick ben deii rechten Ploech, om in den Ciïjch te ploeghcn, G Want
|
||||
|
Want daer ick niet en ben daer bli jfter veel befchaemt.
Hoe groot een Crijchfman is, hoe hooch hy is befaemr, Als ick daer niet en ben hy moet den hoochmoet (Wichten. Goeden Q'ijgh.
Daer ghy niet en fij t en is doch niet uyt te richten, VVantalisdaertvolekal, men can vrij nietghedoen Het gheld dat moet daer zijn, tis voor al int fay focn, En daer fulex ghenoech is, ift tvolck vvel haeft te vinden. Tgheld.
En die geld genoech heefr,die crijcht voorvvaer vvel vrindè*, Men bringter oock van als vroech en fpaed' by de vverek. Tis tgheld dat daer maeckt moet, die gheld heeft noem t hem En hy can fijn beft doen, den vyand oock verraffen. (fterck Goeden Crijgb.
Sa, (a, vvy moeten nu gaen op den hafpel paffen, V Vant tis veel daer tvolck en tgheld tfamen al ghereet is, uittilt» En dij fer moet ghefmeed fijn terv vijlen dat heet is. Vande vijfde Ghefchiedenis,
de tweede uyteomft. rBloed-dorßich ghemoedj Vvraec^giericb hert.
^Bloed-dorflich ghemoed.
€#ffl?tfä«'^r >T T"E1 Broer wat dundu doch van dien fbetcfanck. mmw)U y y rwraeck-gkricb bert. Wat fou my duncken Broer,thooft is my daer van cranck,
Go fj en willen haer, noch gantflkk niet opgeven. rBloed-
|
|||
|
Bloed-dorßich ghemoed.
tV Vaer Teer goed waren fy heel uyt het land ghedreveMj Aiacr het is ver van daer, fy zijn ons veel te cloeck. ^vvraec^gierich hert.
A la horco todos los Lutranos, ick vloeck Haer al toe dat ick can, ja dat in mijnder macht,, is. Bloed-dorflich ghemoed.
My deirt dat onder haer noch fulcken goed' eendracht,, is, Ick meynden onder fchijn van peys re maken tvvift. n/vraedçgierkb hert.
Dat preken is al uyt, dat is ons al ghemift, Sy zijn noch rijck, en fterck, fy willen haer clocck vvciren. Bloed-dorßich ghemoed.
V Vy mcynen haer al met des Conincx macht verveircn, Maer niemand vracchter naer, fy zijn te feer verhit. rvvraeclçgiericb hert.
Bat fy naer Spaingnen gaen, maeckt claer dat ick het fpit In mijne Lenden crijch, watföu ick doch bedrijven. ^Bloed-dorßich ghemoed.
Nu men van Spaingnen (preeckt wilt niemand ichier thuys Tis eenen yver groot ter wereldsaoyr ghefin. (blijven, nfvraeclçgierichbert.
Daer is niet in te doen, het ftaet foo te ghefchien,0 Tis wel een wonde fel, die quaet is om ghenefèn. "Bloed-dorßich ghemoed.
Laet ons Proceffi gaen, veel Rooten-Hoeykens lcfèn, Verwachten oock de cracht van ons goet Cruys-ghebedt-. rWraecJ^gierich hert.
Dat en geld hier al niet, daer word niet op gheledr, Sy achtem over al voor inckel vifevafèn. G ij 'Bloed-
|
||||
|
Bloed-dorßicb ghemoed.
V Vy moeten met ghevveld ftijf in den wind gaen blafên, Onsgroote Lctany weet tot veel dinghen ract. nyraeclçgierich hert.
Die daer op wachten moet is in feer armen ftaer, Maer trecht befchect dat hangt in de hooch Kerck vä Leyde, Tgeen in den wimpel ftaet(dat can ons onderfcheyden, Die in de Spaenfche Vloot met tfchip ghenomen was, Door den Heer van der Does, ick was gram doen ickt las, Daer ftont, o Chrift ftaet op, wilt u felfs faecknu richten. Bloed-dorßlch çhemoed.
Ick bid fvvijght doch van fulcx dat en fou ons niet fliehten, Dat Schip dat daer foo bleef was maer een ongheluck. ruvraecl^-gierich hert.
En creegh de heel Vloot niet eylaes foogrooten hr.ck, Het bleeck hoedcirlickdatfy vveer in Spaingnen quamen. Blosd-dorfiich ghemoed.
Ick woud datdees, nu oock, foo voeren al te famen, Maer fy zijn cloeck tcr Zee, en Spaingnen naeckt ghevveen, ruvraecl^gierich hert.
Sooyemandsin mijn hand valt ick en fpaer niet een tV Vraeck-gierich hert die fait ten leften noch al vrekca. Bloed-dorflich ghemoed.
tSal die van Spaingnen nu oock al te fiter op breken, Soo yemands van dit volckdaer comen can int lant. <-vVraecJçgierich hert.
Op u zijn fy foo gram, mids ghy aen elcken canr u roede te vverek fteld, foo menich menfehdoet ftervcn, Ghy foeektdoch overal hetfpcl heel te bederven, Daer ghy vvoond leeft clckcen in flavernij en dwang. |
||||
|
Bloed-dotßlch ghemóed. ^h
Dacr doen ick mijn beft toc, en vvaerom niet, foo lang
Als d'Ovrichevtmy lijd, en falicktdoch niet laten. Daer ick den voet in crijgh, tmoet voorts tot mi/nder baten Al fijn, ten fchacd oock niet al vvordetnacr becluecht. njyraeck^giemh hert.
Dacrom (bo word ghy uyt veel Rijckcn foo verjaccht, uyt Engheland fijtghy doch heel en al verdreven. Boed-dorBich ghemoed.
Spijr hacrderallegaer, foo hoop ick noch te leven, Al ben ick fomtijds wat ieer benout en vervaerr, Daerom en laetick niet te thoonen mijnen aerr, V Vy füllen over al noch heerfchen ftout als Heeren- <-vpraecIçgierich hert.
Daer ghy in fluypen cond fiet elck u haeft vermeeren, Daer worden Kercken fchoon en Huyfen groot gheboud, Ghy weet met uwen hoop het Silver en het Goud, Te crijglien van het volck, in welluft oock te woonen. Boed-dorßich ghemoed.
En ghy Vraeck-gierich hert die niemand wilt verfchoonen
Ghy woont doch over al, van u is niemand vrij. njyraeck^mrich hert.
Inyeg'lijcx qualick vaert ben ick van herten blij, Te vreken tbeck ick my, van al dat my ghcbeurr,, is, Als ickt niet vreken can,dunckt my dat thert ghe(cheurt„ is, Dacrom foo voegh ick my by mijnen Spaenichen hoop, Daer woont Vraeck-gierich hert,diet al brengt op den loop, En anders niet en foeckt dan elcken een te fchenden. Bloed-dorfiich ghemoed.
Caftghy, ghy fond met al u moordadiehftc benden, Wel willen moorden, en elck feylen in den grond. G tij ijyriiecïc
|
||||
|
nrvYdeclçgierich hert.
Tvvaer veel foo ghy daer ncch int leven yemands vond, Den leften foud ick vvaert in mijn macht oock vernielen, Elendich waren (y diet tleven noch behielcn, Haer naecktenvrij noch veel groot jammer en verdriet. Tïloed-dor flieh ghemoed.
Haer hoop is anders vrind, voor fulex fy forghen niet, Sy meynen ons noch felfs aen den band vaft te hauvven. ruyraec^-gierkh hert.
Ick fach haer liever al naer brand, en galghcn ftouvven, Soo ghy fpreeckt ichijnetdat hier voor ons is cleyn cans. 7$loed-dor£tich ghemoed.
My dunckt vvy danfïen al te rug den Creefren dans, Ten achter gaen vvy heel, tis ver van yet te winnen, nrpraec/çgierïch hert.
Ia Broer tis quaet ghenoech als vvy de waerhey t kinnen, lek fàl weer mijnen keer verwachten metghedult. TSloed-dorBich ghemoed.
Gaet het met ons niet wel, ten is claer niet mijn fuif, Dus gaen vvy ras van hier,hct toeven mocht ons hinderen. <-vvraecJç-gierich hert.
Ick gae weer naer den Crijgh,gaet ghy by u biechtkindrcn, En lact ons eens aenfien wat den tijd leeren lal. Tïloed-dorBich ghemoed.
vvy füllen heerfchen noch als groote Heeren al, Dus gaen vvy dan laet ons met hoop en duchten haken, Eerft proeven tfuer^en naer de foete vruchten fmaken. |
|||||
|
Befluyt-
|
|||||
|
Befluyt-reden by den Poëet
oft Dicht-fteider.
TIaerfefthienhondertnet, was tLandt feer aenghe-
vochten, Met den geveynfde pey's, die fy van veirs by brochte, Op hoop dat daer door twiftfou vallen in het land. Eendrachtich bleven fy, fy namen by der hand Den trouwen Raed,die haeft den goede Crijgh verwegen. De wonden waren verfch die den peys noch bevleclen, Vandefeeft van Pari js,en den vreed' van Dom Ian. En voor het Spaenfch bedroch foo yrcefden yder man. Om eenen vaften peys behoort elck een te wenfchen, Maer eylaes het bedroch dat verfchrickt alle menfchen, En maecktdat niemand hem op den peys en betrout. Ia alfmen van peys fprceckt elck een word zijn hert cour, Mids foo veel valfcheyt groot foo menich werf bedreven. Ia den peys die doet fchier der vromen herten beven. Als hy voor gheftelt word, elck een forght voor bedroch, Men vreeft al om voor doud qnaed Bloed-dorftich foch, Dat onfen vyand heeft foo hittich in ghedroncken. Ahmen van vreed vermaend, behoord ons hert tontfoncké Als een ghevvenfte facck, maer tis feer ver van daer Daer en is gheen trou dat weeten vvy voorvvaer, Sy hebben anders niet dan groot bedroch gheploghen, En tvvaer te laet bedacht, als elck een vvaer bedroghen. Hier door is her Land meer tot Crijgh dan peys ghefinr, Ghewaerfchout dat het niet fou fijn al fiende blint, Eofouden Godes woort en vrijheyt dan verliefen, Maer liever goeden Crijgh voor valfchen peys verkiefèn. |
||||
|
Den Dicht-ftelder tot den
af~jonftighen.
L Beft doch ditghedenck/Boeckmefverßantengedult,
Soo daer fouten %ijn3 tu mijn,oft des drucken fchdt9 éMaer ^verbetert eerft, eer datghijt meel rueracht man3 Vatghy mijj>rtjsl,fal licht een al beter bedacht dan Chy9 houden njoor feer goet9 al macht Soylum ffijten» 'Diet naerftjn beften doet9 en ù niet te ^verwijten. Reden verwint.
Iacob Dvym. |
|||
|
<©BefaeIbetooo|öenuft letteren»
4.Ä««l)el7Jee(lbiWeboB?biutini/mteet(le2So«f«M.4.oiit8l)clicettieg.i4.Icenfll8fte.
€rijcgaie252.reggeuo.ieeftgao:ttue «rtgcglMeöen/ 253.reggel i7.lec|îboojualggemeuii «t.rtegel 3ieefl tcc tooglgatn ben/omgge .tegel 4-leeft bie ujat te iang/€ a.tegel i lee| t ioncfc* ftonüwnggebofl/ <© i.reggei leefl oo?faeck cros nuf bals/ emgge.Eeggel ao.ieefteenen geit/ Jf i.teggel9. »iet oft mijn/ tegiiel tó.ieert enbe mont/ <© z. omge. reggel 7.ïeeft itef ben too# »en/ 3(nt tuicebe 28ue rit 30 2.0mg. reggel 2 .leefl ^waraiiftge / ït3.reggel lô.leefl bat Kernte/ OS 2.regel u.leefl gert en geinoebe 28 ig.omge.tufftgeiiteggel 6.enbe7.»sbetgetcn oefen te* Bgeleiutafeg claet upt gabt Ujelggegaeiinaetmgniuen(Ttgen/®2.tegeli4Jeeflmoti)tgeel en al/ © 4.oing.reggel2o lecftinufuicpfegttuüjer baten/« i.ovnge. tegel io.iccftboozuew hes/ <e 4.teggel 13 leefl abecbjummgge/ -ff i.reggel n.leefl bjeefenmet ggebJent/3nt becbe baethift i.cegeu.letilnti Hellen/tegel 24.lee(löe gcecöieboo?öe 26.lee|teut!lefecn;gnb7 26 4 teggel 14.leefl ons allegaec/ <ff 4.mngge.reggel i7.leefl eens al t'nbetbincfcen/ 3S oinge« * iegijel27.ice|t|jeajaect© 2.tegel8.lee|1itiacl)Ujein«t»)uiis/ «2.regel 5.leefl gaerbjacgt/ reggel 24.ieel t gae 25a2ggetS/ <E3.reggeli4.1eeft b'onfetüjel ggemcitt/ Jf 3reggel\9.leeri reteiitfene; 8J4 reggel ujfeftmwteboen/omgge.reggeU.leeituJdtuboctvbenicftenreg. lee,1faoupetontnnet/3ntbiecbe2Soethîll4-teggel27leellJitgallaiiot/25i.tegeli4lee(l tuas ggeîiêel iipt/ 25 2 .teggel iS.leefl bu mijn inujoonbets/ owgge.reggel 2.ieefl biraientoat betneten/ tegDel f.lee: t ©abs mocut < 26 j..regel 15 .leefl îentujecpen b an be/ oinge.tfggel 2, toll cloecttlgrit' teggel s.ieeft ben g^ningnaettbaet/€i.oingge,ttggeli.leeflguckentoeI/ «t 2.ceggel i8.leeft en unit ggu uigugcfc/ € 3.reggel 19. leefl ititf henfljoetk / <£ 4 reggel 20. leef 1 Se gaten/® 3 omjge.teggel i3.leerton3begqeeft/ jf j.omgge.cegeUo.ieeftbebtuon* g&cn/ lutbtjf ae îSjeels 25 3.omgîie.te!jgeiîS.ieeft t'onbccfcen/ 254.reggel2o.ieeft bmoe* teneiibc*i.hinaeten' omgge regelS.teeftalsetnfeetelopt/ <î i.amje.tegelt.leefteengroo* teilbanen/ reggel o.ieeftoiucem oaggen acgt/ <£ 4.omgtie teggel 4.natgt en b-irtj / naecbeii leften tegtiel nuetbois ien oel'en teggel/ USanneer fijt ggu nut be Scgants ban be îBojb gge* ftgeuacti'©(.nirfcgcubciii7.enbe[8.ceggeim3etbefentegtielftaeii'@ut0benmgteninaH ftieuiuai" ftiKftbegaeben/ 3B i.teghel i.leeftbebeiban / 3lntfefte 25oecfcîll i.omgge.teggel 14 IceftftabîsnjtfM/12 leeftiMie|ultj;nKli/€ 2,teggel8leeftbatia ben C 3.onwbe.regel a4.1eeftberj!ienen'€3.tegel 12 leeft tojeecuacgt' jf 2 imgetegelueeitbertgeten/454, KggeUó .leeft bao; Doua en -iiu« teggel aa.iecft û aet eins Koet) ggee« ttou. |
|||||
|
v
|
|||||