|
£*Z /c/3
STIEFMOER.
KLUCHTSPEL.
|
||||||||
|
Door T. Asselyn.
|
||||||||
|
t'A M S T E R D A M,
By d'Érfgenamen van Jacob Lescailje,
op deMiddeldam, naaft de Vifchmarkt, 168.4.
|
||||||||
|
Met Privilegie,
|
||||||||
|
C O P Y E
|
|||||
|
Van de
PRIVILEGIE.
DE Staten van Holland ende Weftvriefland doen teweten Al-
ioo Ons vertoond is by de tegenwoordige Regenten van de Schouwburg tot'Auilierdam , Dat zy Supplianten zeden ee- ltige Jaaren herwaarts met hunne goede vrinden hadden gemaakt .en ten Toonecle gevoert verfcheiden Werken , lbo van 'l.rcuifpi'clcii. Blyfpeelen als Klngten , welke ssy lieden liu geerne niet den druk ge- meen wilden maken; doch gemerkt dat dele Werken door het na- drukken van anderen, veel van hun luifler, zo in Taal als Spelkoiiit. , zouden komen te verliezen, en alzo zy Supplianten hen berooft zou-'^ den fier) van hun bylbndcr oogwit om de Nedcrduitfche Taal en de Pigtkonft vooit te zetten, zo vonden zy hen geuootzaakt, om daat inne te voorzien , ende hen te kccr'en tot Ons, onderdanig vetzoe- kende, dat Wy omme redenen voorfz. de Supplianten geliefden te verleencn QöroY ofte Trivilegie, omme alle hunne Werken reeds gemaakt, ende noch in't ligt te brengen , den tyd van vyftien Ja- ren alleen te mogen drukken en verknopen or doen drukken en ver» koopcn , mcr veibod van alle anderen op zeckeren hooge prene daar toe by Ons te Hellen, ende voorts in communi forma. Zoo is 't dat wy de Zake en 't Verzoek voorfz. ovcrgemeikt hebbende , t ende genegen wezende ter bede van de Supplianten , uit Onze rech- te wetenfehap , Souverainemagt ende authorheit dezelve Supplian- ten gekonzenteert, geaccordeett ende geodtroijeert hebben , con- fenteren , accorderen ende oétröyeren mifdefen , dat (y geduurende den tyd van vyftien eetft achter een volgende Jaaren de voorfz. Werken die reeds gedrukt zyn, ende die van tyd tot tyd door haar gemaakt ende in't ligt gebragt zullen Werden, binnen den voorfz. Onzen Lande alleen zullen mogen drukken , doen drukken, uitge- ven enverkoopen. Verbiedende daarom allen ende eenen yegelyken delelve Werken naar te drtikken,ofte elders naargedrnkt binnen dtn zelve Onzen Lande te brengen, uit te geven ofte re vcikoopen, op de verbeurte van alle de naarged'rukte, ingebragte ofte verkogte Exemplaaren , ende een boete van drie hondert guldens daat en bo- ven te verbeuren , teapplicereneen darde part voorden Officier die de calange doen zal, een darde part voor den Armen ret plaatfe daar her cafus voorvallen fal.ende het refterende darde part voor den Sup- plianten. Allcsindicn vetftande, datWy de Supplianten met defen Onzen Oftroije alleen willende gratificeren, tot verhoedingeyjan ha- re (clraad e door het nadrukken van de voorfz. Werken , daar dóór ik geénige deelen verftaan, den inhoude van dien te aiulrórizcéren ofte te odvtjueren, en veel min de zelve onder Onze proteftie ende bc- fchermiiigc cenig meerder kredit.aanltcn ofte reputatie tcgeveninè- A 3 maas |
|||||
|
maar de Supplianten in kas daar jn iets onbchoorljk zonde mogen
influeren.alle het felVetot haren lafie fullen gehouden wcfen te ver- antwoorden; tot dien einde wel exprefielykbcgeerende,datby aldiea fy defen Onzen Octroije voor de zelve Weiken fullen willen ftellen, daar van gene geabbrevieerde ofte gecontrahecrde mentic zullen rao-« gen maken, nemaar gehouden zullen wefen hetzelve O&roy in 't ge- heel ende zonder eenige OmilTie daar voor te drukken ofte te doea drukken,ende dat zy gehouden zullen zyn een exemplaar van alle de voorfz. Weiken gebonden ende wel geconditioncert te brengen in de Bibliotheecq van Onze Univcrzitcit tot Leiden, ende daar van be- hoorlyk te doen blyken. Alles op poene van het effeft van dien te verliezen. Ende ten einde de Supplianten dezen Onzen Conzents ende Oftroije mogen genieten als naarbehooren : Laften wy allen ende eenen ygelyken die 't aangaan mag , dat zy de Supplianten van den inhoude van defen doen , laten en gedogen, ruftelyken'volko- mentlyk genieten , en ccfl'erendealle beletten ter contraiie gedaan. Gedaan in den Haage onder Onzen grooten Zegele hier aan doen hangen den xix September, in't Jaar onzes Heeren ec Zaligmakers duïzent zes honden vier en tachtig. G. F AG EL.
Ter Ordonnantie van de Staten
SI M O N van B E A U M O N T. De tegenwoordige Regenten van de Schouw*-
b u r g h , hebben het Recht van de bovenftaande Privilegie, voor dit Kluchtfpel, vergunt aan d'Erfgenamen van J a c o b LfSCAJLJ E.
In Amfierdam den 16 November 16 84.
VERTOONERS,
Klaart je, Vcordochter van lochem Kraag.
Angniet, de Meid.
Machtcld , Vrouw van lochem , en Stiefmoer over Klaartje.
lochem Kraag, Vader van Klaartje, en Man van MachteU,
Katrijutje, Dochtervan lochemKraagcnMachteld.
Aaltje, Moeders Suft er van Klaartje.
Kaf per, Vader van Machte/d. p
Hindrik, Swager van Machteld. S. drie Moffen.
Lulof Broeder van Machteld. y .
Procureur Vlierboom.
Olfert, een Smit.
Dit Klttgtfpél fpeeld iiae malka?idercn af in de Kamer vmt
lockerriKrqag. ■> ■'• |
||||
|
>
|
||||||
|
De
|
||||||
|
STIEFMOER.
EERSTE T O O N E E L.
KlaARTJE, A N G N I E T.
Met een fpimewiel en braituig.
ANgniet, Angniet, hoor je moeder ook? ay wiljer wat
op lette ? Angniet. Hoever benjeal Klaar? Klaartjb.
De klink isgedaan, nou zei ik de hiel gaan zette, Ay luiftér wattoe Angnietje, ofjezeook verneemt of hoort. Angniet.
Klaar! mendunktdatikzedaarhoorfprccken! KL AARTJE.
Neen, dat is het volk hier naeft in de poort.
Angniet. (jen 5
Meid, meid, datze je betrapten, hoe zoud'eropjeland wa-
Je moeft 's morgen» wat vroeger opftaan , dan zouje wat
meer befchieten metjebrajen.
Maar waarom doeje dit nou ? Klaaktje.
Om een duit of èen oortje te hebben, Ik
kryg van niemand anders een fpeld.
En als ik zo buitens tyt niet een ftuivertje en won zoo liep ik
altoos zonder geld j (tewinne.
Daarom wil ik wat hebben, ik moet'etopdiewys zelfs zien
Angnietje, ay moer,wiljeeenknotjeoftwieveurmefpinne,
Dat'et wat op dekloskomt? want zo zè't merkt ik vreezer
vcurzozelzemen flaan.
Angniet.
Maar Klaartjc '. zou ik veur jou gaan zitte/pinne, en heten men eigen werk ftacQ ? A 3 Hoe
|
||||||
|
6 DeSTIEFMOER.
Moe zou dat of loopen ? daar durf ik altoosniet van droomen
En ik wou je wel gaeren helpen ook. Klaartj e. Nou doed et Angnietje.
A NG NI E T.
Jawel ikwcetniet.zemogt
op 't mat koomen, Hoedan toe ? ik wift met jou aftoos mijn leven gien raad. Klaartj e.
Daar het et noch gien nood van, 't is altoos wel on trent negen uuren eeriè op ftaat. A N G N I E T.
Ja wel mijn hart doet'er men zeer van zooalsjevan'erver-
drukt word engeflaagen. KtiAtTJE.
Wat zei ik'er tecgen doen ? 'k heb immers niemand niet daar
ik mijn nood tegen durf klaagen.
Kom ik by men vader die flaat'cr ook op, en wil hebben dat ik al zei doen wat ze men gebiet:
£owcctzehernopterokkenen,en doen ik het dan niet, Zo heb ik zo veul van hem als van haartelyen. A-ss niet.
Jawel datje mijn beftond, ik mien dat'et anders zou gacn, zo zou ik veurjcftrydcn.
NouKlaartje, je moet zo onverduldig nietweezen, ik mag nier zien darje zoo fchrcid ;
't Is wel een Turk van een Sticfmoer, wat ifle van teveuren meer eweeft als ecijflegtc meid ,
Die met er duffelfe rok hier aan de Kamper fteiger is koomen te lande;
Maar dat hebje van die Mqffinne, komenzé ietis vrouw te worden ze maaken 't elk ien te ichande.
Klaartj s. Och, had ik mijn moeder meugen behouden, wat waar ik ge- lukkig geweeft, En mijn vader moet ook genoeg lycn, 't is altijd jou ouwe rpgchelaar, waarkomjenqu weer van daan jou dronke
Angntet. . beeft. Mairvcurwicbciwcdickouflen ?
Klaar*
|
||||
|
DeSTIEFMOER. f
Klaartje.
Veur men Peet Aaltje, ze zelder men een paar op- gelapte fchoeneveurkoopen. T-f Zien ik ereis aan myn voeten geftelt zyn. A N G N I E T.
Wel is 't mogelyk. ze laatje ook wel fchandelijk loopea!
En heur Katrijntje is altijd even koftelijk, ffertjes en net. Klaartje.
En wat lijk ik er by? A N G N I E T. flet.
Wat zou j'erby lykcn.een arme beedelaarfter een oly.k'e
Nou Klaar ik durf niet meer, ik fchei'er uit met fpinne. T W E E D E T O O N E E L.
Angniet, Klaartje, Machteld.
m a c h t e l d. Zo dat's goet, fchei jy lui der uit, nou zei ik beginne. Jou olyke vod als j e bent, ziet zo zei ik je havenen. Zit men hier en breid,
En Iaetjeeen ander veurjefpinne ? we] jehebt'etfamen al hiel weloverleid.
En jy fletvink, 't is wel een turk van een ftiefmoer; wat heb jy opdeduffelzeroktezeggen? nek leggen
Dat ik me niet ontzag ik zouje die beufem zo tuflchen ha Is en
Dat'etje heugen zou, joufleeplende.jou mal Anncs portuur. Hoor Angniet, jymeugtvahdeefendagwclomziénnaecen andrehuur.
Angniet.
Dat hoefjegien twie maal te zeggen, ik ben ook niet ïan'tzin' om langer te blyven.
Machteld.
Alle dagen dat krejig in'er boosheid te fty ven, Dat en diend men langer niet, daerom meugje wel gaen wan- delen al was 't van deefen dach. Geeft'et my voort hier datje breid; ikgeef jedaadelijknoch een flag
Datje daar heen rold, kom ik je weer op. deJiuit jemeugt wel fchrikken en beeven.
A 4 , Ve«r
|
||||
|
8 Bc '.STIEFMOERi'
Vcurwieisditnou?
- , £ l a A R T j i, Veur me peet Aaltje..
M A C H T E L D.
Veurme peet Aaltje, bruid heen naeje peet
Aaltje toe, en laet die jedekoftgeeven.
Van dat kanailje komt et me van daen dat ik met men man
zomtijds niet wel huis en houw.
Maar ik weet er men weer deur te redden; ben ik zijn meid . geweeft, nou ben ik zijn vrouw;
Nou wil ik het na mijn zin hebben: maar dat Hinkend aas.is oorzaak datwe zomtijts niet wel lecven. ~ ,.; Ik zei jou vader-roepen. cJochemKraag, cJochemKraag.
DARDE T O O, N E E L.
Machtu. r>, Jochem. Angniet. Klaartje, JOCHBM;
Wat ifferte doen vrouwPwaeromhuilje Klaar?
Machteld. dreven?
Dat ikerwatgeroskamdheb, is daer wat aan be-
JoCHtM.
Gants niet, als et der nae maakt zo mach ik wel lij en datjer je
met fatfocn tegen fteld.
Wat hetzedan weergedaen ? Machteld.
Wat zouzc gedaen hebben ; je dochter breid kolifen veur de lui om geld. Jochem. Koufenveurdeluiomgeld? , ' Machteld.
Jakoulèn veurdeluiomgeld , gclijkjedacrzictjdaer vind ikdictwielabaijen Moytjes by menkanderen zitten, en terwijl Angniet veur'er ipintjzit zy'erby te breyen.
En noch en kénd jou dochtertje er lecven niet verkerven, wat verdriet dat mcr»an lijd :
En ztet.in plaats van te fpinnen,zö ontiïeeld ze men die kofle-r lykcntydt, En
|
||||
|
De STIEF MO ER. 9
Endefekoufcn bennen veur er PeerAaltjei joüfnaar, die
fchijnheilig ,die niet doed als maar onluli brouwen,
Qaer dat kreng d?oorzaak van is. I O C H E M.
ïs dat waer, kom daer zei ik'er iens veur of touwen.'
Machtild. Zo, dat doed men goed in mijnhart, jaikgroci'erinstn hand dik Ipek. K laar T j e.
Och vader, vader, flaat men doch niet meer. „• M A e H T e L D.
Ja zo, raak maar wat, of ik kom jou felfsop dehuit. • r JOCKBM.
Durfjenochlpreeken, houdmen d« bek
Of ik geefje noch meer. ■ ■■ ' ■• . " A NGNI ÏT. , .
Och het doed me zeer in mijn hart, ofmcnookwel
meer zou lijenkennen? Mach te ld.
Zo moeftje alle dagen kootnen, men zouze dan wel wat bee- ter aan de hand leere n wenne,
Maar je bent'cr te mal mee. Voort naebinne, en ziet nae Ka- trijntje, 't zei tijd wefen om nae fchool tegaen.
Wat, zei jy de kop fchuddc? al is'er je vaar by zo zei ik'er by get op flaen. Jochem.
Maar vrouw, hoe meugjezohart teegen 't meisje wefen, je
maakt immers meer woorden als 'er behoeven.
Machteld.
Ik vvilze na mijn hand zetten, of ze zei noch al meer van'
mijn vuyften proeven:
Hoe na wouje wel dat ik je dochtertje op een ftoeltje met een kufléntje zette, en diende zulkeen vuylneu.s> zulkcn Jochem. fatibcn? Hoorj als ze het verdiend zo zei ikze beftraffen.
Machteld. Ja, jy zoudzebeftraffen, dat Ioofikwel,al»je? wiftdat jezegien zcerzoud doen; Jy bederftze in degrond, me-t'er zoo dartel en broodiironkkcn op te trekken. A • ƒ , De |
|||
|
io DeSTIEFMOER.
De luiden Ipreekender fchand of, ja zezellen op 't left noch
metonsfpotten en gekken
Dat ze zoo weeldrigwordopgebrocht, endanftijftmenze noch in'er boosheid over de fpytdieze men aandoet.
V 1 E R D E T O O M E E L.
Jochem, Machteld, Ahgniet, Klaartje,
Katryntje.
Katryntje.
Och moeder, moeder, Klaar het me daar e ftooten dat ik viel,
en ze fchopte me met de voet.
Machteld.
Isdatalweeraan,ja wel ik drink myn bloed, almynlecdcn Zijndervanontfteld; jou kreng, krijg ikje onder myn klui- ven , met voeten zal ikje treeden. Kom jy hier myn hartje, myn ver.fchovelingetje, jy word toch van elk verftooten en veracht. J o c H e M. Heb jy zegefchopt Klaar ? Klaartje.
Och neen ik zeker niet vader, ze viel van zelfs, en doen heb ik ze opgenoomen hiel zoetjes en zagt. Jochem. Zo ifle dan van zelfs gevallen vrouw.en dat kon immers d'an» drenietgebeetren. Machteld teveetren,
Van zelfs gevallen ,Ian gat, bemoei jy je maar met je broek op
Wat heb jy toch te zeggen? jy zelt'ermijn mê laten omlprin- gen, verftajedat ?
Zien ik het niet alledaagen veur mijn oogendatzezeknijpt enftoot? geen vinnigerdingifiêrindeftadt
En dan zou men noch niet een Woord meugen zeggen, maar
alles moeten verdragen. klagen ,
Loop nou vry weer na Peet Aaltje je fnaar, om je nood daar te
Ikmicn kryg ik ze onder myn kluiven dats'er van hebben zei,
'kzeizenictontzienalwafleallemansfchrik,
Zy mach'er metheür huis bemoeien, hier heeft niemant wat tezcggenalsik.
Dat ik'er me niet met kracht teegen zetten, ze zoud hier ook wel willen gou verneeren. Ben |
||||
|
r
|
|||||
|
DeSTIEFMOER. ii
Ben ik van teveurenjerneidgeweeft, nou ben ik vrouw ea
voogd, nou wil ik het na mijn zin regeeren.
Jochem.
Maar vrouw beliefje me wel een ftuiver vyf zes aen klein
geld te geeven, ik zou iens na den Dam gaen ?
Machteld.
Neen dat belieft me niet te doen, al drinkje van den ochtend
gien brandewijn, dat zd al lyke veel weezen,
Jy zeld t' huis bly ven, en ondertuflehen de wortelen fchraa-
pen, en de pietercely verleezen, weeg,
Tot dat de meid'er werk heeft gedaan, en alle ding is uit de
En danzeljefaamenturfoflaatcn, alle bey de bakkenbenne
leeg,
Dat zelje doen. Kom mijn hertje wil jy met moedertjegaan, die zei j ou razy ntjes koopen. Machteld en Katrijntje binnen.
Jochem. Hier ftaan ik fchoon afgeregt, hoeof dit eindeling noch of zei 't Is niet langer om te lyen. (loopen ? A N G N I E T.
Te lyen Seigneur ? ik weet niet hoeje 't langer ver-
draagenkan! Zou ik'er men niettcegen zetten? wel wat is tog een vrouw teegen een man ? Jochem.
Daar is iet onder de hand, kryg ik'er dat deur, ik meen dat ik ze op een andere wijs zal dwingen,
't Is nou al op zijn hoogft geweeft, ik hoop'er deezendach noch zo klein te doen zingen,
Datze zo gedweeg zei worden als 't alderminfte kind. A NG NIET.
Zulken beul alze over dat kind is, en zulkenvoogdyals'er
wel onderwind, brecken.
Ja wel Seigneur, alsikhetzie, menhartfchijnt'ermevante;
lOCH EM.
Agniet daar word gebeld.
Ang N iet.
't Is Peet Aaltje Seigneur, die wouje wel ians fpreeken.' IO C K E M.
Darzemaarbinnekomr. VYE*
|
|||||
|
*z De STIEFMOER.
V T F D E T O O N E E V.
JOCHEM, AngNIBT, K.LA ARTJ E, AALTJE.
A A LTJ B. Wel hoe vaarmen hier al ? hoe ftaet Klaar daer zo
bedrukt ? wat iiïcrnou weer in de weeg ? Nou, jewijfword welfpytig, ik kom'er daer teegen achter 't fcadhuis, in dcGafthuis itecg j
Wit zo ze me ziet, keerdz'erhootdom , kwanzuisofzemc niet wou kennes
Ikdogt loop heen jou verbruide Moffin, daerzynder wel an- dere die beeterin'erccnelitbenne Dan )y in jehielclyf.daerikby koomenmach; jawelalsik zeziezoben ik 'ervan ontfteld.
Dat ik zo de Juffrouw moet zien fpeelen van mijn fufters goed, en hebben altyd de handen vol geld ,
Daer zeanders nietmecdoed dan allckoftelykheid veurheur en 'er kind te koopen,
En ziet deefciensgefteldzyn, jaalgingzeomcen fluk, zo konzc nierarger loopen. Klaartjs.
Och peet Aaltje, zehet me wcerzogeflaagen , 'tisnietom uit teipreeken wat ik wel ly. Aaltje.
Ja wel mach men zeggen, krygen de kinderen een ftiefmoer, ze krygendcr een ftiefvaar by,
Wat heb jy een juweel van een vrouw onder d' aerd .' en wat hceftzc jou digt en warm laten zitten ;
Hadjc zulken fpilpenning gehad , hadjc nietal lang moeten
gacn delven en fpitten? (opaan,
Daer't ligt noch toe koomen zei, want dcczeltclt'et'er puur
Wie weet watzc heur kaaien hoop in 'er land wel toezend ,
't moet immers alles deur'er hand gaen :
7,y is m ieder van de kas, en als Cy fpreekt moet jy fwygen , En wilje een ftuivertje hebben je moet 'et immers beedclcns. wys uit'er hand zien te krygen.
Foei.' zou ik eenman wecfcii, en lacten inczoovcrhccren, van zulk een fatfoen '. Ik
|
||||
|
DeSTIEFMOER. 13
Ik zouw'er wel zul ken kappefon op de neuszetteo , dat ik
wel geloof dat s'ct niet meer zou doen.
'tDoed men in mijn hartzeer dat ik'et kint zie, zozoobcf en armelijk is 't indekleede.
Jochem.
Hoor Sus, daar ik je laaft van heb gefprooken is nou klaar; we zeilen nou een hiele andre weg in treeden,
Nou zei ik'er opeen andere wijs aan boort koomen, enzozc nietmetgoedheiden wil, met geweld.
A A LTJ E.
Ie bent van confcientie weegen fehuldig datj'er met alle
kracht teegen fteld. JOCHBH.
Gae jy nou maar weer heen, want komt ze t'huis terwijl je
hier bent, als botter in de pan zozel zeraazen. Aaltje. Dat 's v/e!, ikzclzc inwachten , ik laat my zo licht niet ovcr-
ihorken en verbaalen. JOCHIM.
Daar iflè.
S E S D E T O O N E E L.
Jochem, Aaltje, Klaahtje, Anokiet.
Machteld. *
- I
Machteld
Angniet wat is dat te zeggen dat de vis niet over en hangt, noch dat'er gien vuur aan en leid ? \ A N G V I E T.
Iuffrouw, ScigneurismetPeetAaltjewatbeletgeweeft, an-
ders had ik'er hem al van gezeid. J OCH B M. ■!
't Is noch tijds genoeg voordevis vrouw, 'tiswel meer ge-
beurd datvve iens ren tenen of ten half tween aaten. Machteld. "•
ly zou doen dat ik jou bclaft had , in plaats van hier je tijd
met een ander te ftaan verpraatcn. "ij
Aaltje.
Dat ik te zeggen had was.noodig, en als't my gevalt Kokotn
ik al weer, verfiaeie dat? Mach-
|
||||
|
i4 DeSTIEFMOER.
Machtelu.
En dan zei ik je wel zo dry vende by den arm neemen, en wy- zeujezo met eenehetvierkantegat. A A L TJ E. '
Jy mijn het vierkante gat wyzen ? jy half blanks Juffrouw?
zo moeftje al daadely ke beginne,
Ik mien dat ikjoudieHafelunzekopzo murw zou beuken, datze van buiten gefield zou wezen als van binnen;
Wat hieralmeekornetmutzcnwil; zelijktdemallePrinces wel, of zo een Vaftelavonds koningin ;
Schud deluffrouwiens uit, wat zelze wezen? een vuile ftin- kende Weflfaalfc Moffin.
Jou turkin alsje bent, die hier op een ftroovvifchiskoomcn dry ven, noch voor zoo weinig jaaren. •
Aanfchouwt deeze twie iens by malkanderen ƒ ift ien niet een kermis popje, en 'tandtr of't op de brug zou gaan zit-
ten om duitjes te gaaren ? Endeefe nietiwbacke Madam bceld'er noch wel in dats'et puikje is vao Amftcrdam : z'crin kwam ?
Maar ofze wel een hemd aan'er gat had, diefchooibiok, toen
't Zyn noch al mijn fufters kleeren diezedaardraagt. M AÏHTÏL D.
Jadatzynze, totjouwerfpijt, dat magjou niet gebeuren.
Aaltje. Iou dronke fwijnaris, had ik je veurdedcur, ikzouzeaan flenters van jegat fcheuren. M ach tel D.
Angniet.geeft me daar de puthaak of de beufem, voort zeg ik heruit, heruit. Aaltje.
MijnlievefcharrebiersIuffrouw,ik vraag veel naejebeuzem ,
die vuilten paffender op,kom ikje maar opje kuit
• Ik mien dat 'et je heugen zei, kom volg men maar, komtVr maar buiten, Aaltje-binnen. M A C K T E L D.
Al die ruisjekomt doordat vuile aas, zezelderookzodry-
vehdcuit,alzouikzct'avondbuitcndedeur fluiten;
Ik wilze onder mijn oogen niet langer zien. Joch f. m.
f Nochzoohaa'ligtiii'tvrouw.wewagtennoch wel CC 11
|
||||
|
De STIEFMOER, 15
een dag of dry.
M A C II T E L D.
Kochzo haaftig niet? enikwil'tzohebben,laatenwenou
eens zien wieder voogd zei wezen, ik of jy.
Durf jy zeggen noch zo haaftig niet ? wel het zou fchier fchyrien of hy mijn zou beginnet'overheeren ;
Waar daar zei ik veur welen, jy zeld na mij n luifteren, en ik wil na myn zin regeeren, ,v-:.
Vcrftaeje dat Jochem Kraag? Ja ik kreun my daer niet eens
aen, of jy daer wat legt en preuteld en gnort.
Jochem. - . .'
Maar vrouw, men dunkt dat 'et al hoog genoeg is, men moed
ook niet maken dat een goed man kwaad word.
MiCHTUD.
Een goed man kwaad.' ay kijk ereys, onfedroögejorden
wil ook al wat zeggen.
Wel het fcheeld me niet veul of ik hemnietdaadelijkovef mijn fchoot wil leggen ,
En ftrijken hem de broek of, is 't niet of ik daer een braef kacrel heb ? maar ik weet beft wat hy my veur een laft is;
Wat zou hy weefen, een voofe raap daer niet een zoete beet aanvaftis.
Angeniet dektdetaafel, al genoeg hier van , wezoudenzo doende de middag wel vergeeten.
As G NI E f.
Zellewede vis nochkooken Juffrouw ?
Machteld. Neen, diezellewemorgen middageeten. Daar ftaet wat ry ffenbry op 't vuur, en dan iflêr noch een ftuk- jevleis, zet'er dat by.
KomhierKatryntje, kom hier mijn hartje, zit jy aan moe- dertjes zy, Jy zeld een kopje metzuiker en pypkaniel allien hebben, hoe geeuw je zo, het myn hartje niet genoeg geflapen ?
Klaar, wel fpreekje niet ? Klaartje.
Wat belicfjemoeder ? Machtelb.
Daar is een duit, haal eenbolletjeindekomeny Otndepotuittefchraapen. Veur |
||||
|
i* :De STIEFMOER.
Veur wie fnyje «Idatvleis? ikloofdat jemienddat'ergien
deurkomen aan en is, houd op u-reis. JOCHSM.
Dat is veur jou en mijn,en dat is veur Katrijntje.en dat is veur
Machteld. (Klaar.
VeurKlaar? dat hoeft zo net niet, den dag
zei wel om komen al eet zy gien vleis.
Bekommer jy je daernietmee.dat hoefje niet iens te beginne.
JHou dacr Klaar, kluift men diebientjesfchoonof, engact
men dan voort weer op je gat zitte fpinne,
Eneeter men wel brood toe. Daer word gebeld Angniet. Angniet. '
Juffrouw daer zijn drie Hannekeris, of ze komen bee-
delendatweetikniet/j zy bly ven al ftaan, Ik heb al drie maal ga voorby gezeid, en ze willen noch niet voortgacn,
Ze willen de vrouw fpreeken. Machteld.
": Ik kom, wel wie of hier naemy mag komen vraagen* Och't ismijnvaeder.' wellekom broer, wellekomfwager-j
wel kom jy noch over in je oude daagen ? S E V E N D E T O O N E E h.
JocheMj Machteld, Klaartje, Angniet, Katryntje,
Kasï'er, Mindrik, Lulof. Ka sper.
Bilt doe dit Mette? i behud uns, doe likfte wöleineddle Jomfer,hoekomfter toe, mi vnigt'er van,
Und dit luttek Jomferken is dat diens ? Machteld. Ja vader, dat is mijn kind, en dat is mijn man. Nou hietjc ze niet wellekom man ? J oc hem. Wellekom fchoonvader, wellekom fwagcr. Wat kanailje komt my hier te vooren ? . Ka s? er. MienHern, wie zund alrzammen arme luden, wirhaben alles durch den krieg verloren. . , Der
|
||||
|
De STIEFMOER. 17
Der Bifchops volker haben uns naktundblutgemacht, wi
haben nichrs urn von te leben,
Doorum mutten widegutteludenanfpreegcn, datfeunsut barmhartigkeitwatgeben.
O! wat wol mien oldevrauwupheuren, wan ik 'er feg dat ik uns Mettegefeen hoob in zolchen floot;
See wold Wol bald uverkommen, moor aber sn reisgeld wolter mangeln, door toe weeten wie keinrood.
Wie haben elk wol ein half fticg doolder verdiend, mit etliche kam pen gras toe fniden,
Moor dat mutten wie bit up de harffl: verwooren, um fpek und wurftentokaupen, fonft wollen wi toe winter ge- brek lieden. On dankummenwi ankummend fummer wedder, onleen wat unier lieber Herr uns dan wedder geft,
Wi find in unler armude wol to vrede, hoeubel und bitter dat'ctus treft.
Mien Herrnwi danken dyoetgrundunfers hertzen, vurdie tyn doolders, die wi wol haben gekregen',
Und vurdieholen> denHemmelwildigwedderumgeeven finen zeegen.
Mien liierHer, wi hadden 't zo nuddig, und kam unsfo wol, dat leg ik di vorwaar. Machteld.
Maar vader hoe praatje zoo wild , men kanje niet verdaan, je vald van 't ien op het aar. K ASP En.
Noewollen wiwedderuni vort, mi verlangt no min vrouw. ziisby noblind.onkanluttikhooren ;
Wi wollen tovond uver Meppen, eft uver Swolwedderum noorhoesvooren.
Moor mi verwunderd vanunsMette, duskc Jomfer.' zclickt uns Droftinnewol, jo voorwoor. ) uch e M. O.' daar heb ik iet gehoord , nou kryg ik een galg in'toog, dat klinkt men al wondeiiykin'toor.
Maar ben ik daar niet aan een fchoon gefbgt geraakt ? mag ik daar niet wel op ilpffen en brommen ? M'a c h t e V-a. beu ?
"cevaanjevrouw, Hindrik, zcl*.e haaft weer wat jongs heb-
13 " Hik-
|
||||
|
«*<3>
|
|||||
|
18 De STIEFMOER.
HlNDRlK,
1 jo, dat geiter al wedder up hen, ze wol bald alle
ftund in de kraum kommen, "On uns luttikGecrt dat weidt einhupfe meid, ze ken fpinne wieeinblixem, fogeit'etvon'erhand,
On wan wi oet tedorichengoon, zowilzealryd met, on dan nemdze de fwinc te wagt, in de barch fchur op 't land. Machteld.
En j y Lulef, zei jy ook niet Ii3eft aan de meid ? LüLEF.
O nein , watwol ik mitein wief mooken ?
Ikhebio warkx v ur mi genoeg u man dekofttcrooken, Proot mi von gein wief, door hold ikgoor nichts van. HlNDRlK,
Hi wol von di dooldeisnigtfcheide, doorfcheldtcthiman,
Hi ftoopeltdena! up den anderen. L o L f. f. Ou door meugfte wol von fwigen. Wat wol ikze ftoopclen, ik ken jo zo vulnigtbekommen dat ikeinhimdan'tlief, unein poorfchuenkan driegen, ,
On proot i dan noch von cin wief? neen, wan ik door van hcur,zoword mikel.
Moor uns Geeske wol bald mit uns noberszun hiciken, Girrit von Kniphoufen,fnidcrsgezel.
Undan wollen zitozammen uverkumme. Machteld. Dat'sgocd, laetezc dat doen, ze kenne hier wel logeren. JocHEM, kecren. Dat zei zeker wel leugens wefen , al zou het onderft boven
Machteld.
Kom vader, Iuftje niet wat teeeten? kom broer, komfwager, zit an allegaar. IC A s p e R. | ffi
'Ijo, uns lufl wol wat te etten kind, wan 't man geurloft: woor. Man
|
|||||
|
DeSTIEFMOER. 19
Man, fnyd'er elk eengoed (tuk vleis, nou eet hartelyk, het
moetje altemaal wel bekommen,
En alsje weer over komd, foo fpreek maar weer aan, veur wie zouje befehaamd zyn ?
Angniet, daar is de fleutel, tapt een kannetje wyn. Vader ik brengje reis. K ASP EK.
Door dank ik di veur min kind.
Mjcbteld, Drinkt dat iens fchoontjes uit, Kasper. ftiegen.
Ij o, dat wol miwol bald in't heuft
Swogcrhetgelddi, ódatfmektmi. Mette ikwoldienolde
nieume wol ein fluxke toewinfehen , wan zi 't man
mogt kriegen.
IOCUEM.
Geluk fwager.
L u L e f.
Door dank ik di veur. Hindrik het wol di cin mooi gel de. Hindrik. Lood dat man angoon, wi hoben in lang door nigt von gehad. Kasper. < Woe fteit dat dierken door zo trurig ?
M A CHT E Lp.
Dat is men mans veurdochter. Klaar, voort na binne,
en gaat men zittefpinneopjegat. Kom jy hier myn hartje, wil jy op moedertjes fchoot zitten, jy zeld ereis wyntje drinken IochPm. Die verfmaatheid is niet langer te verdragen, 't is of; men 't bloed uit men hoofd in men toonen gaat zinken. Machteib. Nou vader, drink je roemertje uit, en eet noch wat.'t komtje zoo niet veur al den dach,
Daarom taft maar toe altemaal terwyl'tje gebeuren mag. L U L E F.
Dat doen wi jo al. Noe Hindrik doe moft eins up defchalmei
Bi blookn |
||||
|
2o De STIEFMOER.
bloofèn, wie wollen eins oet den trueren zingen ,
On uns Voorfpl met, wie mutten einluftigibmenherum ipringen. HlSDBIK.
Noe dat geit dan oon.
Sy zingen en dan f en te gelyk.
i.
Doorgink'er foo hupfeh moogdclin fijn,
Zo verredullerïaangennegrun heiden, Ein landesknecht fprak'er bruns moogdelin , Woor wil i doch hen ? wild mit miriden, Dubiftingevoor,
Het bofchisnoor,
De nacht komt oon , ik wild di bevriden. z.
Hy zetteze achter al up fin poord , Und redder al met in verre landouwen , Al vurezin Vodersflot vermoord , Undfprak, öeddlefchunnejonkvrouwe, Door iflèrmien pand,
Kom geftmen dien hand,
Ik wol dig vur mien Her vadder trouwen. Kasper.
Noe Mette, noe wold bald unfe tit warden. M a ch te ld. Jehebt noch tytsgenoeg, hoebenjezoongeruflig van geeft ? J OC HEM.
Is dat niet een fchoone bedelaars trein ? ze Hinken of ze in
gien fes dagen uit de bol fterbennegewceft. Kaspeb. Noefwoogcr wi wollen di bedanken, und den Hem mei wol di doefend fould wedder geven ,
Wi wollen die updeharflreinhupfcfchink tocfenden. ] o c H e M. Al doejedat niet, daar is niet ar.n bcdreve. ', Kasper. Hindrik is al uns gutje by den andre.
H i N-
|
||||
|
|
|||||
|
DeSTIEFMOER. 2l
Pimbhik.
Ijo het fleit hier alles bi mekpor, Lu LEF.
Noefwooger hebgrooten dank, on doe ook Mette, we kum-
me wol eins wedder up ein ander joor. Raster. Ein verfoek hadden wi nochwolHer, ofter nicht vurillik ein oldhimd overig woor, oneinpooroldefchuncum mittoeloopen? Machteld.
Jatoeftwat; houdaar, en gaat veur uit na den Dam, ikzel je elk een paar nieuwe koopen. Ka sp er. Her, heb doefend on doefend mooi dank, on di ouk Mette. Binnen.
Machteld. Angniet, neemt de tafel voort op, en Iaat al je an- der werk zoo lang ftaan. En jy zeld t'huis blyven, want zoo langals ik uit ben verftae ik niet datje een voet buiten de deur zeld gaan. JOCHEM.
Heb ik je niet gezeid vrou, dat'et op zynhoogft was myn lan-
ger dus te trotzeeren ? En nou zei't myn beurt iens worden, nou zei ik het na myn
zinregeeren. Jou vuije moffin daarje ftaat, bruit heen met al jefehoibrok-
kenaendewind, En 't fcheelt mennietveulofikfchopjezodryvendededeur
uit. Machteld.
Jy myn buiten de deur fchoppe ? J P C H E M.
Ja ik jou,fletvink, en ook jou kind.
Machteld. Hy zou noch wel kwaat kenne worde.' Kom hiermyn Jo- chemtje, latcwede peis weer maaken. JOCHEM
•lyfmevanmenlyf, of ik zeld er je ien geven die zoo wiszel
raaken, B 3 Dat
|
|||||
|
zx Dè STIEFMOER.
Datje daar heen rold, zou jy hier zoo de baas fpeulon, en kry-
gen 't linnen uit de kas, En geevendataan jeberooidekalenhoop, wel 't zou wel ly-
ken of ik'er niet iens en was. Heb ik wat deur de vingeren gezien, dat is geweeftom moei-
ten en onlultte fchonwen, Maar datisuit, nouben ikmanen vöögt, nu zei ik op myn
manierhuishóuwen , Verftaje d:it lufFrou ; Angnietjezeld myn order volgen, en '■
. laten alle dinge liaan zo als 't ftaat, Zonder een hand daar aan teflaan.
Machïelb.
Zomicnje'tdan? ' 'JOCHBM.
In alle manieren.
Machteld. Zeer wel dan, en kom ik t'huis en 't is
niet gedaan, zoo weet ik met heur wel raad Machteld binnen.
A KG NI E T.
Och Seigneur, het doet men zulken goed, datje jer zo teegen
fteld.en die hecrfchappy werd benoomen. 1 O C H E M.
Angniet daar word gebeld, gaat met een iëns nadeProcu-
reur.en verfoektof hy eens belieft hier te komen.
Benje daar Peet Aaltje ? A C H S T E T O O N E E L.
Jochem, Aaltje-.
Aaltje.
Hoe is't fwager, benje daar mee klaar? je vrouw ging daar zo veur men uit. Jochem.
Ik heb'er noch niet van verftaan.' Maar ik heb onfe Angniet daar iens na de Procureur laatea gaan.
Ik verwacht hem daadlyk hier, endanhoopikbefcheidtte weetcn. Daar |
||||
|
* De STIEFMOER. 23
Daar is mynwyfs vaar, broer en fwager ge weeft, ze kwamen
juift zo als we zaten om te eeten,
En toen fchaften ze wat mee; puure fchurken peet Aaltje ! landloopers, beedelaars, men wyf
Het'er elk een hemd gegeven, ze hadden fchiergienfehoe- nen aan de voeten, nochgien hemd aan 'tlyf;
Ze hebben gedanft, gezongen en op de fchalmei gefpeuld uit den treuren;
Ik docht het mach vcurdefe reis zoo heen loopen , 't zei ligt zen leven niet meer beuren.
Nou ifie met'er uit om elk een paar fchoene te koope onder weeg;
Ze fchaamden'erom'ermeelangsftraattegaan, zezondzc veur uyt nade Halfteeg.
En van daargaanzeicheep, omt'avondoverZwol weernae huis te vaaren
A/.LTJE.
En jy verdraagt dit noch alzoo langer ?
] och e M. Neen, wc hebbender al een proefje van genoomen, 'we zellender voortaan geen vleis noch hout aan Ipaaren. A At Tj e.
Wel dat is men lief dat zulken beulin over je kind in 'er wreedheid iens word gefluit. NEGENDE T O O N E È L.
Jochem, Aaltje, Angniet, Procureur. JOCHEM.
Iflèr dat deur myn Heer?
Procureur.
Zo ten naaften by Heer, gelief je eens tehooren hoe d'Apoftil luid? De Heere Schepenen ren voyeren de zaake aan twee refpe&i ve Procureurs, Vlierboom en Baartman,
Om partyen door alle middelen zien te bevreedigen, en haar Eed. Achtb. telaaten toekomen advysen berigt,
Ziet Heer, de Heeren gaan tuflehen man en vrouw zo fcherp B 4 niet, |
||||
|
14 De STIEFMOER.
niet, dit is een huisquerel, en niet van zulkengewigt
Om een fcheidingteformeeren; maar dit zoud ik jeraaden > waar op je ftaat te letten,
Ikzouw'ermetforfTedreigementcntekeergaan, en datjege- authorifeert waart om 'erin'tlpinhuistekennezetten.
En ftellender men met alle kracht tegen, al loopt'er zoo een muilpeer vy f zes onder, dat's niemendal,raak maar wat;
'k Vcrzeekerje ze zei wel beter koop geven, daarje anders van elk een by de rug word opgehaald door de ftad :
Den eenen zeid, dat komt'er van'dat men zen meid trouwd, ik gun 't hem wel, ik wou dat s'hcm kon ruineeren ,
En zoo moetenze vaaren die'er kinderen van zulke fticfmoers laten verdrukken en tyrannifeeren.
En al zulke praatjes gaander vaft oiïiidaarom volgt mynraad > jezeld weldoen,
JOCHEM.
Myn voornemen is ook zoo, myn Heer, ikdankjevoor'tad-
vys; maar myn vermoen
(Daar ftaat 'er kift, daarzc, toen ikze huurde 3 mee in 'er huur kwam, totmyn leetwezen, mag ik wel zeggen) .
Is, dat daar iets fonderlings van importantie moet in leggen j Geduurig leitz'er in tefutielen, en kom ik op't mat, ftraks fmytzetoe, endanlvectzefchiergienraad ,~
Jï, s'is zoo gealtereert, dat'er niet een lit aan'er lyf isdat ftil ftaat;
Zoo dat ik vaftelyk geloof dats'cr iet in moet hebben verhoo- len,
Wan t al het zi 1 ver over de vloer is weg, lecpels, beekcr, zout- vaaten.'t is alles, zoo ze zeid .geftóolen:
En dan het'et die gedaan , en dan die, ja zelf myn dochtertje enonzePeet Aalrjeis nietvry,
Noch nieteenmeiddicwelategaan, ofzebetigtzemetdie- very. . ' '
Aa ltje.
Zeidze noch niet op deeze uur dat ik de beker heb, en dat on- ze Klaar de zilvere lepels gaat verkoopen ? Procureur. Wat zelje doen Heer, 'tisjevrou, waftèje vreemd, jemogt zeeën voet in 't gat geven, en laatehze loopen.
Jo-
|
||||
|
DcSTIEFMOER. if
JOCHBM.
Maar echter die kift wou ik wel openen, enzienhoedat'et
daarleid.
Procureur.
Dat ftaatje vry te doen; myn klerken ftaan noch aan de deur," als'er die by zyn zoo heeft'et zyn volkomen befcheid j
't Is jou geoorloft, al wou) e ze met een koevoet aan ftukkea breeken.
J O C H E If.
Angniet, laat deklerken binnen komen, en gaat hier eens by
Olfcrt buur de fmit, om een kift op te fteeken. Nou verfoei ikmyn voorgaande lafhartigheid , nouweetik
waar toe dat een man vervallen kan. Procureur. Die hem van een vrou laat regeeren, is niet waardig de naam
te draagen van een man. t Stryd tegen zyn achtbaarheid, zyn edelmoedigheid, hera
zelfs van de natuurgegeven; 't Is de pligt der vrouwen, zich de wil des mans t'onderwer-
pen, en met hem in alle onderdaanigheid te leven. Maar onze eeuw is hedensdaags zoo getransformeert, dat men,
ziet dat het heel contrary gaat. TUIENDE T O O N E £ LI
jociiEM, Procureur, Aaltje, Anghibt» O L F E R T.
Joch em.
Olfert buur, defe kift wou ik wel geopend hebben, weetje daar toe raad? Olfert.
Raad toe, Heerfchop? kon ikzoohaafteenkwaadwyfgoed maaken
Als ik dat kan doen, ik zou vry wat gemakkelykerainde koftraaken. JOCIIEM,
Hoe Olfert ? hebje dan opk een kwaad wyf ?
B 5- - • Ol-
|
||||
|
%6. De STIEFMOER.
Olf e r t.
Ja tot myn leetwefen, ik wou wel dat ik zeggea mogt, dat ik ze had gehad; 't Is nou over de tien jaaren dat ikze trouwde, cnikwafle 'teerftcjaaralzat;
Nou ik verbrui het ook altemet wel, daarom is't beft daar van te fwygen. Jochem.
Hoe! isdataleklaart? Olfert.
Ja Seigneur, al watje metgien fleutelskant doen j dat kan ik met die kromme krauwels open krygen. Joch em.
Hou daar Olfert. Olfert.
IkdankjeHeerfchop, alsje me weer van doen hebt zo fpreek men maar aan. Olfert binmn.
Jochem. Ziet hier leid noch 'er groene duffelfè rok, en al'er ander ge- waad, daarzemeeplagtegaan; Enhicrisdebeeker. A A L T J E.
De beeker! die olike vod, wat het s'er wel op gelwoo-
Dat ikzemeegeuoomenhad. ren
Jochem.
En daar leid de ring van me vrouw, diezezeidat
al over lang was verlooren;
En hier leggen noch leepels en zoutvaaten, wie weet hoe
elendigdat'etin bei de kaften is gefield?
Z'isaltydmieftervandefleutelsgeweeft. Aaltje. Hier vind ik noch de befte buit, een fakjemet geld. En noch een party van men fufters befte linne. Jochem. Ik ftaa of ik verftomd ben; fiet zulke vrouwen kennen maaken Dat dp mannen niet en weetcn waar't'erichort, enop'tleft achter uit raaken» Deur |
||||
|
De STIEFMOER. a7
Deur dat achter de hand Morfchen, en die onnutte verkwiC
ting, gelyk dit hier blykt voor ieder een : Zo dat het ieder wel ftaat toe te fien, dat de zulken de pas
Werden afgefneen, Gelyk ik nu voortaan van mening ben, om zulx niet meer on-
derworpen te weefen. Daar word gebeld Angniet, daar zelze weefen.
E t 1 D JE T O O N E E L.
Jochem, Procureur, Aaltje, Angniet, Machteld.
Machteld. Wel wat is dit te zeggen ? wat het al dat volk hier te doen ? Jochem.
Die zynder door myn laft, dieveg, fletyink, die't myn tuf-
fchen neus en lippen het ontftoolcn, jou Ieelyk fatfoen:
Daar is de beeker nou, die had peet Aaltje geftoolen, wat had
men daarwelopgcfwooren, datzezchadweggenoó-
A alt je. men.
Jou Weftfaalfe koebieft, wat zou ik myn hart ophaalen, mogt
ikjeiensopdehuitkoomen, "
Ik mien dat ik je taifteren zou.
, , J O C H E M.
En defe ring is kwanfuis al lang verlooren geweeft
envermift, En ondertuflchen hebje ze met al dit filverwerkdiefachtig opgeflooten in je kift.
Wat hebje myn weifpytaangedaan, engetrotfèert, jameer als een eerly k man zou lye ken ne.
Dat ik men niet èn ontfach.... Procureur.
Nou buurman bedaar wat. Jochem. Jou duivelin daarje ftaat, myn handen zou ikaanjefchenne. Zoo als myn dat wyf gebruid het, en opgehitft teegen dat onnoofel kind. Aaltje. v
Watheb ikdatwelgezeid, maar't mogt niet helpen, toen Was men afziende blind. Mach- |
||||
|
28 De STIEFMOER.
Machteld.
Och, och, wat komt meu over; ) 0 C H E M.
Och, och, wat komt men over! kon men 't nou
goed maken metfchreijen. Hoor Machteld, nou hebje keur, of jegewillig na'tSpinhur's wild gaan, dan of ik'er je met twie dienders na toe zei doen leien, Of weer na je land toe, die macht heb ik, gelyk dien Heer weet, die 't uit myn naam zoo verre heeft gebrogt. Pp ocv r e ü b. 't Is waar juffrouw Jochems, 't geen je man op my n heeft be- geert , heb ik üit zy n naam aande Heeren verzogt. J ochem. Geeft men defleutels van bei de kaflên voort hier. Machteld. Hoegaje dus te werk man ? wat zei dat beduye ? J OCHEM.
Ik zeg datje zemen overgeeft, «fik zei met die kop zoo ha-
gendeveld bombam luye
Dat'et een ruft zei wezen om te hóoren; heb jy j e rol gelpeel t juffrouw,nou is 't myn beurd, dat je 't verftaat,
Nou ben ik man en voogd, enalmyngoedheidisveranderd in wreedheid en in haat. .
Legt men die ftrikken vand'oorenof, ik verftoa'tzoo. i'.'.
Machtbld. Wel wat hebje met myn veur ? och wat zei men noch gebeuren! Jochem.
Ik zeg datje ze men of legt, of ik zelze te gelyk met bey je oo- ren van je kop fcheuren.
En die kornet muts rrioet ook of, en de heele juffer uit. Procureur. Maar Heer Jochem, hoezelzedan gaan ? ■ Jochem. Daar leid 'er groene duffelfe rok, enalhetandergewaadt, Angniet, gaat raet'er binne, en trekt'er dat aan,
En daar is de fleutèl, fluit d'andre kloeren in de kas. Procureur. Nou buurman niet tehaaftig, je moetje wat bedaren. |
||||
|
De STIEFMOER. z9
JOCHEM.
Neen, ze moet voort, zookanzemetdieandrefchooibrok-
ken in een fchip mee na huis vaaren.
2.00 als myn dat wy fgebruit het. Machteld binnen. Pb o cu u eur.
Je doet zeer wel datj'er je zo metkragt tegen fteld, Daar deur zelje ze te gevoeglyker krygen onder je gehoor- zaamheid en geweld, En te gemakkelyker van alle heerfchappy ontblooten; Maar ze blyft echter je vrouw. J OCH E M.
Dat 's waar, 't is de meening ook niet om'erbuiten de
deur te ftooten, Maar alleen om te doen blyken, als men door geen andre weg de ruft bekoomen kan.
Al wat ik heb verdraagen is geen goedheid gevveeft, maar puure zotheid van een man,
En voornamelyk van zulk een kanailje, gelykiknu jaarcn lang heb geleeden}
Daarom, zoo iemand weer mogt komen te hertrouwen, en hy bemind de ruft en vreede,
Die haald veur al gien ftiefmoer over zyn kindren in huis: Want die bitterheid, endieftrafheiddiez'eroverpleegen, is je een geduuf igekwelling en kruis,
Doch de goede niet te na gefprooken, gely ken ik'er geken,d heb, daar men niet als met alle lof van moet fpreeken:
Maar die zynder zoo dun gezaaid, dat men met Diogenes wel een lanteern metfes keerffen mog: opfteeken,
Om'er by daag na te zoeken, en ligt vondjer dan nog wel geen Myn lydzaamheid is belachlyken befpottelykgewceftvoor iedereen ,
'k Heb myn eigen kind laten verdrukken, en't ander in alle dartelheid zien koeftren en ftreelen.
Peet Aaltje, ay haald onze Klaar en Katryntje iens hier. Wat duukje Heer, wat die twie verfcheelen ?
Is't een niet een madam metjetout afait, en 't ander of't om een (tuk zou gaan ? is dat niet een overgreotefchand ?
En dat kind zoo als het daar ftaat, heeft a'.ree over de dartig duizend gulden capitaal, zoo aan vaftegoedercnalsaan
rentc-brievcnophet land.
'k Ver.
|
||||
|
3o DeSTIEFMOER.
'k Verfoei myn felfs dat ik myn vanecnwyfzooheblaaten
ringelooren en leyen.
Daar komdzeaan. Wel Mette, zo zag ikje eerft, en nou weer veur'tleft, alsjezeld fcheyen.
Wat danken de vriende nu van zulken poftuurtje ? nou is de juffer uit j
Zou mender zoo in de Vaftelavond niet wel mee kennen om- loopen, cnfpeelender meede vuile bruid ?
Nou mag ik'er een fchelling zes feevengeeven, daarzelze 'twelmeeklaaren,
Want die Moffinneweeten defchippersaltydtebeleezen.dat ze maar veur half vragt vaaren.
Altyd van paflagie geld hoeftze niet te geeven, ze koeft maar tezeggen datze is een arme vrouw,
En zeliegt'erdannietaan. Ziet Machteld,even zojemynge- bruit hebt zo brui ik jou.
Had jy je gedragen gelyk een vrouw behoord, decze ver- fmaatheid hadje niet te vreezen.
TWAALFDE T O O N E E L.
Jochem. Machteld. Procureur. Angniet.
Klaartje. Katryntje. m a g h t e l d. Kom jy hier myn hertje. Kataryntje.
Neen, neen, jy bent myn moedertje niet, ik wil by myn moedertje weezen. Procureur. Och dat arme kind is alree vervremd van de moeder deur de verandering van 't gewaad. M-A CBTtLD.
Ik ben jou moedeitje.kom by me.
Jochem.
Draag jygien zorgveur het kind, jouzorg komt hier te laat. Machteld.
Al zou ik'er de goc lui mecaanfpreeken, zoo zei ik myn kind nietvcrlaaten.
Pro-
|
||||
|
DeSTIEFMOER. 31
Procureur.
Hoor Juffrouw, valdjemantevoet,enbidhem om Vergiffe- nis, we zullen onsbeft doen om hem te bepraaten. IOC HEM.
Ik wilze niet hooren fpreeken.
Macht el D.
Och myn lieve man, ik weet dat ik je misdaan heb, wild'et my vergeeveu, Ikbeloofje van nu af aan, dat ik in alle onderdaanigheid met jezelleeven,
En j ou kind als myn eigen tracïeeren, en doen niet anders als eenvrouw toebehoord. Proc ur e u r.
Nou Heer, neemd'er deze reis noch een proef van, en gelooft ze by 'er woord. JOCHEM,
Dat geloof ik wel, neemd'er een proef van! maar ik ken
dieWeftfaalfekoptewel, neen, hier val niet voor'er te fpreeken; Zo ik dat deed, ze mogt deftaartdaarnaweertehoogerop
fteeken. dandeeerftezyn. En dan was 't noch erger, dan zou de laatftc dwaling fiimmer
Hachtelii. Dat ikje beloof zei ik nakoomen.
JOCHEM,
Wel hoe zingt ze nou zo fy n ?
Flus was men zulken vrouw. Neen je zeldvoort, jynoch niemand zei myn beleefen,al kwamenfemet'er vyven. K L AA R T J E.
Och vader, och myn alderlieffte vadertje, laat men moedertje
bymeblyven.
Procureur.
Ziet dat lieve kind bid noch veur de moeder, en valt de vader te voet.
Nou buurman Kraag, al watze je nou belooft, datkomtuit een vernederd gemoed.
Machteld.
Ik zei me voortaan in alle gefchiktheid en zedigheid dragen, En je kind als men eigen doen, datjegieu reden zeld hebben om te klagen, 1 o-
|
||||
|
7%V'&ïyy' "HP
|
||||||
|
3a De STIEFMO]
JOCHEM.
Spreekjedat met leetwefen van't voorgaande, meteenhar-
telyk berouw? Machteld.
Och ja my n lieve man. J O C H E M.
Ik moet men noch wat bedenkan: mach ik jcgeloo-
Machteld. ven ? Ik fweer'tje heiliglyk.
J o c H e M.
Rys danïik neemje hier op weer aan veur men vrouw; Maar met die voorwaardejet'er op,dit ftaatje te vreezen, Dat, zoje weer jou ouwe gang gaat, dat het fpinhuis je voor- land zal weezen. Gaat dan heen, en herfteltje weer in je ouwegewaadt. En doet alsje gezeid hebt, of anders heb je n iet te verwachten alsroyntoorn.wreedheidenhaat.
Op die wys moet men de boosheid temmen, en een kwaad wyf'er wieken zien te fnuiken,
En als zachte middelen niet kennen vorderen, bytende, en de corofy f gebruiken. UIT.
|
||||||
|
o^t'?
|
||||||