J�onj� boti 't baren nbsp;nbsp;nbsp;een tbcrenfcljap/ om

�ooj fcetfecre regH�en ccn^c��p ober ^ec ren / ban�ceene p�act^tot �e anbere; IBertnietnbsp;onep0�nt�rjcfi0cDee�tin ttuee beden / namendgebnbsp;in gemeene en grootc Eee-bacrr. gfjemcencnbsp;^ee-baertgebjupcbtgecn 3Sbrituincnten ban betnbsp;Compaq en lt;�tep-{oot / a�^ p^inctpalneft bcl�otmnbsp;beineebaring� en �anbe�ingb / in ftraniffe bannbsp;�anbenenboeeben/ boe bic mttreebingenen bit�antien berrebepbennbsp;5ijn/ enuptber seelilbent merben: in biepteti/ onbiepten / �)oeba=nbsp;nigbeben ban gronben: 't �oopen en ba�cn ban f�coomen: op inatnbsp;fireecb be^JBaenaene�tbe�eranbcr p�aet^f�icogfi inatec inaecbt / ennbsp;Diergdijefte / �t bje�eh cenbedp upt onbrrricbtingc ban erbaren ^ticr^nbsp;�ieben / maer meefl upt epgen erbaringb luoer ee�rert inerben.

55e groote i^e�-baert gebj�pbt / be�alb�n be boo^f^. g�meene ban? bdinge/ berfebepben anbere bebenbige mflrumcnten cnrcgulenbienbsp;upt bc 3{lflronomic eh Cofmograpbic moet nemen. 3!^baerottinbsp;noobigb / en deb Otterman bie be grootc jce-bacrt ini�gebmpcbcn ennbsp;banbe�en / eerf� en boo? a� ine� onberreebt 5P in be f onbameiiten becnbsp;fdberStonften/ batigs; batbp benneen bcrf�ae bcget�a�teenafbep#nbsp;�ingbc ban be ^pbera ber iBcrc��t / be beinegingeber i^emelen/ boo?#nbsp;namdijcb banbc bafie j�erren/ fonehmaen/ mitfgabcr^bc^abjbcftnbsp;eh �i geb?upb ber ^nlt;icumenten: fbnber ine�cbc benniffe �t niet moge*nbsp;�ijtb �gf groote / en t� booten nopt befoebte / repfen ober be groote 5cenbsp;ge�ucbd�icb upt te boeren. lt;en nac bien fobanigbe bjetenfebappen uptnbsp;geet onberricbt bonnen berbregen tnerben / bebben top bie in bitnbsp;�ractaet ben /ongben ^ec-�upben (begeerigb om ^tiermanfebap tenbsp;leercn/booj-gcftc�t/ foob�aet en bupbelijcb a�^be^f fe�f^ boatbepb�nbsp;beeft bonnen J�ben.

Het tweede Hooft-ftuck. Van de

rondigheyt des Aerdrijks.

.SSt l!C �cr�cm�tl^rt fioaterte famenceiiron�eB�ooti^ / lamp;�iicfet

__� boben be erperiemie feerb�aer uptbe fetjabute bes� ^letbrgtM in

bcoBc�ipjSbcss^lBacnsi. %\\ toat gctoci�e bc^ l^erne�^f be diBaen �� c�tprecrt ofbooj bc febabutne bejf accbctjcie geraeht toect / bte febabutonbsp;bertaont baec'altii�ttonbt.^aob'3fiec�c biet bant/ b^te-bant/ ofnbsp;ban anbet fo?m tnaer / be febabui� tn be ulSaenfonbe ooeft biet-bant/nbsp;b?ie-bant/ ofte ban anbetefojm toefen ;i�ant banfu�cbsefla�teeniBftnbsp;�icbaem fobanisb i0 oocb fi)n febabutije. ^^ebjjj�e ban be febabutoenbsp;be^^Getbriitbsf altijten ban alle $pen tont t0/ btt^Ketbtbtbfelbenbsp;moet oocb nootfabelbcb tonbt ^bn.

i�ot ben �^emc� tontom 't oert-ri)cb febtiottt gaen/ bat metbenlbp met onjGi gefiebt / enbe mo^tblaet bebent upt be citculate betbegingennbsp;bet �^cme�fcbc ��icbten / a�^ ban ^on / JiBaen I en sterren.

D^t �t acebtbb in �t mtbbc� beet �^erelt^S febijot ftaen/ban uptbtt nabo�gcnbcb�aecbcrftaenmccben: 3[nDien �e 31lerb-bloot nietnbsp;in t mibben bec �lEgt;crclt / macc ben 0emd acn b�ecn 5bbc nabec ftont:

't fou�e gebeuren/ bat be Sterren in baren bage�bebreben om loop/ op b�een jpt be acebe naerbec foube sijn al^ op b�anbec / en ober fulch.anbsp;op onjs gefiebt acn b�een 3iibe be.O Mecbrtlcb.a groter bertoonen alei acnnbsp;b�anbcr:oocbtoannecrbat becl beiS �enielss/ b'Sficrbe naeft / bobennbsp;onabjas�/ bat top minbet aljS ben ba�ben �cmel foube fien/ naupt=nbsp;tobfen befea eerden figuergs: en ter contrarie / toonneer bet bee� be^inbsp;l^cmcl$f / toijtde ban ongs / boben on? toajs / top fcaben meer al^f bennbsp;balben l^emel fien / na upt-togfen befes^ ttoeeben f igner.�. 4�aecnbsp;ft aenbe op�t blacb beji ^erb-blaotjf/ fo toc� aen Deen alsf b�an�er jijDc/nbsp;top fien be fterren (in toat getoefte bejei l^emelji bat b� oocb jp) altftbtnbsp;ban eenber groote / en �t i^s boo? bc erbaring ftennelijtft / bat top altijtnbsp;ebenb�cencbelftbecs j^cmeljSf�en/ enb�anber bflftboojonci geftebtnbsp;berbojgen i^/ bacr uptiet openbaer/ nanpt-toiifcnbcfcjsfberben^fi�nbsp;guer^/bat be 311ecbc ftact in �t mibben beef i�ccc�tei. �oh ijef baer uptnbsp;te mcrchen / bat bc 5Ilerb- bloot bp ben �^cmcl te gelricfeen/ niet meernbsp;al^ een punt fonber biebte: toantfoobe^�erbeeenigebtebtebabbetennbsp;aenfien ban ben l^cmcl / men foube (ftacnbe op be ^erbe) om bie oo?=nbsp;faecbetoil/ ben ba�bcn�^emc� niet bonnen fien/ naupt-tobfen befe$fnbsp;bierben jfiguerp'. �oo? bc 5elfoe reben 5aubc bet aertepb oob een loopnbsp;tontom be fonne bonnen boen/ jonberbanonjof gemcebtte toojben/nbsp;bat top bupten bet mtbbclpunt be^f ]^emcl^i omftoierben.

Het vierde Hooft-ftuck. Van de

grootheydt des Aertrijeks

A% boedne� be ^Cerb-b�ootfa�iEf gbefept to)ten aenfien ban be obet^ groote topte bcjS l^einel^i niet meer ijf al^f een punt/foo ijf fp notp*nbsp;tansfopbaec ftlbcii aengeften/ een groot licpacrn; bebbenbe in fpnnbsp;meefteommegangby^o �uptfebe mp�en/ bat al�up bebent toert:nbsp;tornen be gbebeclc circbel banbe^acrbrpcbjS omloop bccltin 360nbsp;beden ofte graben / men bebinbt / foo bp be ^ecbaect / aia bp bet melt;nbsp;tentelanbe / batfu�cben bed ofte graebinboubt bpftbien fobanigenbsp;^^uptfcbemplcn/ 360 fulbebeelen ban met 15 gemultiplicecrt bjemnbsp;genboojt 5400 mple.

Het vijfde Hooft-ftuck. Van de AlTe

en Polen ofte Afpunten des Wereldts,

Ip be ^pbtta ber iBere�t toert gcimagincert een linie gacnbe ban# �een punt aen b een 3pbc ber ^pbere / aia een �iametet boo? 't �cn=nbsp;trum/ tot een anber punt baer tegen ober aen b�anbcr jpbe. fobanigenbsp;siinie toerbt genoemt be 511flfe/ en bc upterfte cpnbe ban bien/oftc boojfjnbsp;punten/ be ^o�en ofte 51lfpuntcn be^ JBcre�btjf/ b�cen na 't noojben benbsp;noo^ber/b�anberna�tjupbenbejupber-^ool. �p toelcbe^olenge#nbsp;tmagtneert toert/bat be ^pbtta bagdpb^ om batt affe betoeegt toert.

D� linie a.g.b. in befe figuer/ gaenbe ban't punt A. boo^ 't Center G. al^ een biameter aen't punt B. baer tegen ober / bet#nbsp;tboont be 3ll(le bejef H^etelbt^ / en bepunten a. en B. be ^olen / a. naenbsp;'t noojben be noojbet / en b. na *t jupben be ^upbet-pool.

Het Sefte Hooft-ftuck. Van de Linie

Equinodiael.

mibben be$ei|emelci/ obet al eben bette ban bepbe ^oI�i/ toett geimagineert een groote Circbel/ beelenbe be gbebcele ^pbrranbsp;inttoeeebengelpcbebeden/ bie gbenoemt toert ben �guinoctiael/nbsp;om bat / toanneer be ^on bomt aen ofte onber bien Circbel / �t toelcbnbsp;gefepiebt ben 20 jiBartp en 23 September / bagp en naept ober al opnbsp;^erbrpebeben lanebjpn. �ebennifle befejSCircbdjSisfboojallean#nbsp;bete nut in bc Ece-baert; om bacr bp te mereben/ poe be^rc men / 't 5pnbsp;noojbtoaert ofte jupbtoaert / op pet ^erbrpeb ban bc fc�be aftopebt:nbsp;oocb toerben baer bp gerebent be tpben en uren be^ baeg^/ be �eelt#nbsp;nati�n ber Sonne en ber Sterren / en anbece nuttigpeben meer.

Verklaringe.

be b�ojgaenbe f iguer jpn a. en B. bc ^olen ber i�etc�t/C.D.E.F. ijef be linie �quinoctiad in 't mibben be^ l^emeljef eben berce bannbsp;bepbe ^olcn a . en B. bedt be gpepcele Spprta A.C.B.E, in ttoee ge�pe#nbsp;be beden / aliefC.A.E.pct noojber/ enC.B.E.petjupber-bec�.

l^ier upt ij�f te mereben / betople ben gpepeelen omloop bejef ]^emel$l toect gebedt in 3(^0 graben / bat bevolen ban malbanber ftaen 180nbsp;graben / en tujfcben be ^olen en ben �guinoctiael ober toeber-^pbennbsp;blpft aller-toegpen 90 graben. ^efe linie toert geteeebene tn be #aftnbsp;caerten met een roobe linie ban ooft en toeft/ beur pet beginfel ber gro#nbsp;ben / foo bie nae pet nooaben alj^ na pet supben toerben getelt.

Hec

A*�.t /�venfte Hooft-ltucK. Van de Linie

Ecliptica ofte Sonne-wegh.

� �inic �ecliptica �^put fcj^cef ober ben �e^uinoctiac� / bic b�el�n? nh^l �Pf^^^P��trn rccf)tte5!ien fiber inamanber / in ttoeecbennbsp;Sf�toertaoc�iboo?bc re�b�tnt�jeeoc�tjcEie bee�cngc=nbsp;oent/ pet mie lept tujtcpen ben �eguinocitael en be noojbet �oo�/nbsp;Cquinoctiac�en be^upber-^ool/ fpne meede af=nbsp;ropcHinge Ober toeber-jpen ban ben ^quinoctiad na bepbe 3^o�cnnbsp;minuten, ^c ecliptica Inert gebee�t in izge�pcbebce*nbsp;�^VtiS�h rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;befonber tehen toegerepjeben. 55e^ongaet

wng? Dcfccircric�fonberimmecmeec bacr uptte toneben/ cnbeiir^ hX�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natuer�ptrie �oop a�leSnreneenj�/ en gchjeft

ebcnbejrc banbeneguinoctiae�/

K?ff �epben

T.J befefiguer 5511 alIjS boren ab. be^o�enber J�ere�t/C.D.E.F.beii -Ictimnocaacl/ g d.h.F. belinie ecliptica / fnpbcnbc en bee��nbenbsp;yen equinottiac�/ en oocb pcm felbc/ in ttoee gelgcbe beden/ in De pim?nbsp;ten D, en F. bie men equinocrien of eben nacptiS tpt noemt / 't eene aennbsp;^ get equinotttum ber �ente/ pet anber aen F. pet eqninottimn bc�nbsp;j|ecf(�. ;�e eene pdft D.H F. petnoojber-bed/ �epbt ruflfepen bennbsp;Jquinoctiad d.ef. en A. bennoojber-^oo�/ op�tmcej�eacn e h.nbsp;oaccafgctbfi^gn 23 grab. 32 minne, b�anber pdft F.G D. �t5Upbcrinbsp;Deel/ tepttuffcpenb�eguinoctiad F.C.d. enbe5upber-f*oo�B.befge#nbsp;xptr op'tmccjic / a�jS C G. boer af gcbjelten 23 grab. 32 minuten, �etnbsp;tioojber-bcd inert gebedt in fe0 teben^ / biemen be noojb.ipdte noemt/nbsp;wginnenbeacn D. mctbcblimmcnbctepheufina'tncojDen/ 3llvte0/nbsp;^auruss / cj^emini / tot aeti H. pet punt ban be meefte afinpebinge.nbsp;a3an baer met bc balenbe tepbensi ban pet noo?bcn/ Cancer/ Hco/ �ir=nbsp;00/ tot acnbc ainic Cquinoctiad in F. pet equinoftium �e� �perft�jef.

3upber-bf d befgdper loert gebedt in fcjes tepbenjS / bic men be^up; noemt / beginnenbeaen F. mctbcOalcnDetepbcnona�tjupinbsp;Dcn / �.tb?a / ^cojpiiis� / ^agittariu?s / tot aen G. pet punt ban be mee^nbsp;He af mptbingc na*t jupben/ ban bacr boo?t met be b�immenbe tepbeiijsnbsp;na ^oojben / Copjicojnuei / ?�quariusS / ^ifeejS / tot incber aen bc !inbsp;np Cqumoctiad / ni�t Cquiuocmim ber Ecntc D, ;�c bjie eccflc noonbsp;bdpebe tecebencs boo? loopt be ^on ban ben 20 4iBartp tot ben 21nbsp;ng/be anb�ceban�en2i 3|unptotbcn23 September, ��eccrllebjicnbsp;^upbdpcbe imn ben 23 September tot ben 2ilt;Dccemb�r/ cnb�anbernbsp;ban ben 21 tDeecmbcc tot incbcr ben 20 jiBartp. 3!gt;e poolen bernbsp;riipttca$pn M. en N.f�acnbe ober al ebenbejee ban bc ecliptica G.H.nbsp;en fo be?re ban bc Polen ber Voerdt A.cn B. nljj b�Ccliptica op't meefi:nbsp;l� getoebeu ban bc urne Cquinoctiael aen H E.cn C. G.te toeten 2 3 gra*nbsp;ben 3 2 minuten.

^00? pber tepben ban be ecliptica paffeert een pa�bc Cirbd (fo men imaginecrO ban bc li5oo?bcr pool tot inbciupber-poo� bc^i Zottiacje/nbsp;en jptt fo�2 pa�bc Ctrcu�s� ofte a pedc Cirebd^ / bie men Cirebd^s bernbsp;lengpte noemt / bit topfen onji aen tot toat tepben bep Eobiacr pbernbsp;nc?ce ban ben temd ip bepoojenbe/of in hjcibe pber fre^rc pact. 3B�*nbsp;ber^fo bjojt een pber tepbenof ttoadmepartuanbe ecliptica afge^nbsp;bedt in 30 gr.fu�r bat be gantfepe ecliptica in 3 00 gcaben afgebedt ip.nbsp;Sllfmcn neemt ban pber 5�bc ban be ecliptica bc bjeebte ban Sgra^nbsp;ben / bcfc b?ebc Cirebd b?eebt 5pnbc 10 graben/ toacr ban bc eclipticanbsp;pet mtbbd 10/ bjojt epgent�ib ben ^obiach genoemt/onber todeben bcnbsp;fcbcnpancten pacr bouriS en ganeb pebben ofte pouben/ gaenbenbsp;fomtprpsup�toaert^ ban be ecliptica af/ fomtpt^ noo^b-toacrt^nbsp;banbe^on (gpdpcft fiobenoefepH^i) pdutaltptfrfttett g�lt�bih b�nbsp;ecliptica.

Het aciitfte Hooft-ftuck. Van de ColureH.

lt;��uri5piutocecircu�cn/ gaenbe i^rupssi-tcniSbeur Bepbe #oIen �best i�eedt$f / bcelcnbe deb ben anberen in bc ^��en in tt�ce / ennbsp;t' famen bc gepde ^ppera / equinoctiad / ^abtacb ofte edipi ica/ertnbsp;alleparalldenin 4 gdpebe beden/ ��cene gaenbe Deur bc punten bernbsp;equtnocticn /toerbi genoemtbe eclucu� Dcc equino�tien / b� anbe�nbsp;beur be punten ber ^o�l�itteu be Colurni�i ber .^olflitien. ^e ^on befenbsp;circbden f booj fpn faedpcbre loop in ben ^obiadi) roerenbc/ bedtnbsp;pet iacr tn bier beden / alpi Sente / Corner / �erfj� en 3Bintera

Verklaringe.

T|^ bcfc boo?gaenbcfigitcriji a. f,b.d, b�Colucu^bcc lt;�quin�c� itien /gaenbe beur D.en F.bc punten ber ^nuinoctienin be Deginfdennbsp;3!lrieti|t en Eibja / en beur be fboien a. en B.en a.n.C.G.b.m.e.h. benbsp;Colucu.^ bet ^olj�itien / gaenbe beuc h. cn G. punten Der ^olffiticn /nbsp;tube Deginfden�irancci en Cappcojin / bacc be �ecliptica op�ttoeejtnbsp;ijSafgetoePen ban be linie �equinoctiad/ beur bevolen berl�erd�nbsp;A.cn B. en beuc be ^o�en �e0 ^obiacic M.cn N.bcurfnnbcnbc malftananbsp;ber Prupftopsf met reepte poeepen in be ^o�en A. en B. en beeienbe bcnbsp;^obiaePofte �edip�cain4bden/ a�sf D.H.H.F.F.G.cnG.D. inactnbsp;ban be lt;^on pet eei�c betoanbert in be lente / pet tboebe in be Corner /nbsp;'t berbe in be l^ecffr/ �t bierbe in be 3�intcr.

^ScfebaojrjCircuIenDer^ppcraspnal�cgrootc Cireu�en/ bat M op 't t�pflc ber ^ppera omfcp?�ben / Ddenbe be fdbe altpt m tbaee gc^nbsp;�nche beden, �o�gennoep 4plcpne Circulert/bicbe ^ppera in ongc�nbsp;�ijdicbdenberbden.

Hetnegenfte Hooft-ftuck Van deTropikca

cn Circulen Ardicus en Antardicus.

'-T-' �lopici 5nn tbjee Circulen /b�een noojBbiacrt/ b'an�er jupbtoaerf 1 ban ben �equtnoctiad/en ebentopbig met bc fdbe/ bic booi�t om�o^nbsp;pen ber ^ppera ban be punten ber �dtptica alberttJpt|�e ban b'lt;i5qni=^nbsp;noctiad berfepepben/ befepjeben toerben/b'ecn na�t noo^ben peet �ra*nbsp;pieujS Cancri/ ��anber na't 5upbenCropicusl�ap3ico?ni.

CirculUjS SCrcticu^ be noojber Cirdtd/ en �ffirniluiS ^ntaretieujS bc ^upbec �irircBd / toer�en beur�t omlopen ber^ppera/ Defepjeben bartnbsp;be �polen ber �ecliptica.

^ befc figucr ij� H.i. bc �ropicuef �itaiicri ofte ScnncBcet bcjol ^�iceefrj^ / bie Dooft omlopen ber ^ppere inert befep jeben ban �t puntnbsp;H. pet beginfe� Cancri: inert alfoo gpcnaemt / om bat bc ^on aen batnbsp;puntPomenbe/ oppetiuptj�ebanben �qninocttad na pet noojben/nbsp;ban inebec beur ben �treeft na ben �equinoctind lieert. G.K. ieibCnbsp;Cropieujg Capjicojni / Eonne-ltecr beef ,�tcett-bofr / inert berepjebertnbsp;Dooft omlopen ber ^pperaban�tpunt G. petbeginfd Capjieojnin.sSnbsp;foo gcnocmt / om bat bc ^on aen bat punt bomenbe / op�t toptl�e bannbsp;ben �eqnfnoctiadna�tsupben /banineber beur be ^teen-boeb na bennbsp;nEquinoctiad beert.

N. P. ijS bc �ircuiu^ SllrcticneJ/ en M. o. bc �ffirculujj $�ntarct!c�^/ btetoerbenbefepjeben booftom�openbcr ^ppera ban be|0olcnbciSnbsp;^obiacr N. en M. ^efe jpn eben be?rc berfepepben ban bc ^oleii beefnbsp;l�erdtei A. cn B. a�jS De �roptci ban belinie Cqntiioctiad / te bjetci�nbsp;23 graben 31 m in wen tn cenpa�f

312 nbsp;nbsp;nbsp;Hc�

Het thiendc Hooft-ftiick, Van de Meridiaen.

5^ lt;e jBm�iacn iiucii grcoteCivfItc�/ sacn�jc�oojbcp�c �c^po'' ^ i�cn Bcc J�crdtt!oo?t)et^�mtri/ otebcpfee jij�cn�inipfUJ�Sfnbsp;baaj hm agQiiinoctiacl / cn rcctjt in 't sup�cn cn noopcii Doo? �cn

Verklarinlt;^e.

lt;S jl�wt�iafn oft�nu�jaagfi-�:ir�amp;d ftccft namcban jBe

riiaenDefenCircMamp;omdibe/ jbn op baee Do^^glijlc ban ben {^oci-Mittberbeben/ baerbooigacnbe/ beginnen Die toebette balen: foo ecu anbcclt;JlBecibiacn.

Het elfde Hoofc-ftuck. Van des Sons Declinatie.

^on^beeftnatteijs fijne �ipantie ban be �inic �qmmcmtV Die iji ttoeebccl�p / na Ijct ncojbcn cnbe sup�cn.

Veeklaringe.

Het tweede Exempel.

O te toeten toat bet ^acr 1671 boojeen^aeri^/ faedotenbebe . 600 / bed icb be 71 boo? 4/ en bebinbe batter 3 oberfebiet ftoontnbsp;17 mad 4/ isS 68 / bic ban 71 / b�pft 3) Dacr upt Dcracccft icb �t g{acc bannbsp;71 bet berbe na�t ^cbjicbd-jaer te jtjn.

lt;�m t fdbe te toeten fonber rcecbcncn / bcjtet bit nabo�gcnbe iCafd� ben / b'ecrftc Colomnc jtjn ^cljpd^l 2iarcn/bc ttoeebe/berbe/ en bicc^nbsp;I be (ffo�omne 5ijn be bjic ^aren na be ^ebjiebd ^jaren.

Schrickei-jaren, 1*^2Jaer. 2�^'^Jaer. 3�^^Jaer.

B

D��on^ t^edinotietoertbecoo^pietfit lipt fijnen loop �ongjSbe Einte ecliptica a�bu^i: ?faet a. jijn�^noopccen B. bc 5Upbernbsp;^Dol ber 3�crdbt / C p e. ben �quinoctiad/ G. H. G. bc Einie �eclipsnbsp;ttca. �c^onopben 20 jfEsartp bomende in't begmfcl ^rictici aennbsp;D. bomt oocb in bc Etmei�guinocttac�/ beeft berba�ben geene bedi*nbsp;natie nocb noo^bclptbe nocbsupbclijcbe/ maec boojtgacnbe langennbsp;bc ecliptica ban D. na H. cn bomenbetot acn K. in 't beginfd �auri/nbsp;Dppi�afgetoebcnofgebcdincertjijnban be linie equinoctiad na�tnbsp;noodden ban I tot K. �igcab. sominut. �oopgacnbe tot acn h i�nbsp;Dp�t meepe gcDcc�inccrtban P. tot h. 23 graden 31 minuten. 3^annbsp;boer (ijn ganeb berbolgenbc ban h . tot F. bomt in pet beginfd Etb?anbsp;toeberaen be Etnie fonber declinatie, �an F. boo?tgaenbe naG. totnbsp;in M, pet beginfd ^agitarp / pp fal afgetoeben ofte gcbedinccct jpn-bahbcEinic F.E. na�tsupbcnban L.totM. 20 graden 13 minmnbsp;ten. 3llcn G. bomende / ia pp ban e. tot G. op pet meepc gebedincertnbsp;na pet jupben / ban boer �ocipt pp ban tot aen D. toeber aen bc Einicnbsp;eguinoctiad/ bolboenbefukben loop in ecn^jacr.

Het tw'aelfde Hooft-ftuck. Des Sons Declinatie

te vinden op yedci* dagh des jaers.

H�t ^onnc-9[aer (bat ijS be tpbt bat be ^on gact upt een fceeber punct ill be �ecliptica / en toeber in bat fdbe beert) en ijs niet bannbsp;3dy bag^ien eff^n / maer ontrent y uren en 49 mimircn (bat isf toepnbsp;ntgpmin a�^ fejS uren} meer: toaeromme bat men a�tpt na b?ic 3ianbsp;ren tot pet bierbe / 4 mad d uren / bat i^l noep een bagp / in f cb?uarionbsp;toe boet / om pet jaer of rebolutie beet ^onjs in epen bagpen te tellen /nbsp;fulcb bierbe jaer toert baerom gepeetencen ^eppebd-jaer. ^oo mennbsp;ban bc bedinatie ber ^onne toil pellen Pp bagp-tafcf�: 't i� noobigpnbsp;temaceben 4 befonbere tafelen ban bier foobanigc acn een bolgcnbenbsp;jaren. 't �oojPi. berfepi� bat bier rebolutien be^i ^oito niet effen obernbsp;een boincn met fu�cbe bier jaren / bj^engt bp lancbpcit ban rpbe fo bed

OjB te toeten toat �afd men tot pber 3Iacr moet gebjuptben/bat pact boben elcb Der bolgenbc Cafden aengetoefen.

Het eerfte Exempel.

11^ pet ttocebe jaer na �t ^�cpjicbd jaer op ben 20 nBap begeer ichtc toeten bei^ ^onsi Declinatie: icbfoccbin be Cafden in petttocebenbsp;jaerbemaent jBap/ enbaeronberinbecerpe Colomnc bejt epffer^nbsp;ben 20 bagp/ binbe bacr neffenjs in bc ttocebe Co�omne 20/ 8/ bat ijS 20nbsp;graben s minut. bc Declinatie ber^onne. �Cnbetop�cbatijStuffcpennbsp;ben 20 j!�artp cn 23 September / bntbe ^oni^lbcnoojben bc Etnie/nbsp;foo i^ be bedinatie noojbdpcP.

Het tweede Exempel.

Op ben f 2 febmarp ban�t ^eppcpel-jaer / begeer itb te toeten be bedinatie ber ^onne/foeep baerom in bc �afd ban pet ^cp?icamp;e�=*nbsp;jaer bc ji�acnt f cb?uariujS / en telt in b�eerpe Co�omne ben 12 bagp /nbsp;binbe bacr neffensf 13 graben 42 minuten boo? bc bedinatie Der ^omnbsp;ml opbienbagp; betop� bat f� tupepenben 23 September / en aonbsp;msartp/ batbc�ongaetbejupbcnbe linie/ be bedinatiei^i Dan 3iup�nbsp;Dt�pcP.

�o�gen bc Caft�en ban be bedinatie ber 2onnc / gpcrepent epgent# IpePopbeaCerb-rpcrIengbe/ ofrejBeribiaen ban befe Eanben/ omnbsp;rebenenbat Die meep omtrent bic �cngpfe ban onfe .^ebcr�anbtfcpcnbsp;^ccbaerbersi toerben gebjuptbt; S^oep bp albien onfe boert toat bce-*nbsp;reten oopen of toepen gebk�/ foo Pan bcfc^onsi bedinatie berbetertnbsp;toojben boo? pet bolgcnbe 27. f�ooft-pucp/ a�toaergcpanbelt toojinbsp;baiVt berfepi� en bcrge�pPen ber bedinatie op berfepepben plaetfen be^nbsp;SCcrtrpcPsi.

i^ierpaet ooPte letten bat befe bedinatie tafelen bereePent^pn op be jaren ban idy7. y8. yp. cube 1660. todPenua� ontrent 10 jaereiinbsp;berloopen ;pn / en met ber tpt noep meer berlopen $ullen / $0 peeftmennbsp;ban boo?t te gebjupPen bc tafelen ban pet 31 ]^ooft-puP /a�toaer b^ecfnbsp;ber ban be sdfbe tafelen berpae�t pact.

S�anuac.

|*�tj?uac. 1

IBactp.

?Ep?tl�5. j

jBai�u�* if

fJuniujS.

S�Uii0.1

3luo�t�. t

^cptcm�.M

��eteber.

[ J3obemD. 1

da. gra. min.

da. gra.

min.i

da. era.

min.

da. ara. min.l

da gra. min.l\da.

gra. min.

da. gra.

trin.:

la. gra.

Tno.

da.gra. min.|

da.

gra.

mm

da.

gta.

mm.

da. gra.

min*

t

13

I

1

16

54

I

7

77

rl

4

5711

I

15

�oj

1

22

13

1

13

10

I

77

59

ll

8

I

3

15

I|�4

42

I!22

i

i

XX

55

X

ld

3d

X

d

54

2'

5

14'

X

15

381

X

22

2 I

2

13

5'

17

44

2

�T

/

46

2

3

48

2

15

I

2 22

to

j

xx

49

3

ld

i8

3

d

31

3

5

37

3

!5

55j

3

XI

x8

3

23

��i

3

17

x8

3

7

14

3

4

12

3

15

XO

3

12

18

4

22

41

4

ld

0

4

d

8

4

d

0

4

ld

13

4

XX

35

4

XX

4

17

1 z

4i

7

X

4

4

35

4

15

39

4

XX

x�

5

XX

35

5

15

42

5

5

45

f

d

13

5

ld

30

5

XX

4'

5

xx

50;

5

16

55

SI

d

39

5

4

58

5

75

57

f

XX

34

6

XX

28

6

15

13

6

5

22

6

d

4^

d

ld

46�

6

XI

47

6:22

44^ 1

d

ld

39

d'

d

16

6

5

XX

6

ld

15

6

12

41

7

XX

10

7

�5

4

7

4

58

7]

7

8

7

17

3'

7

XX

53

7

38, i

7

i6

11

7

5

541

7

5

45

1

l�

33

7

22

48

XX

XX

8

14

45

8

4

35

8'

7

30

8

17

'9

822

58

8; 22

8

ld

f\

8

5

3*

8

6

8

8

ld

51

8

XX

54

Jgt;

XX

3

9

74

2d

9

4

II

9

7

53

9

17

35ii

913

3

9

XX

24' i

9

15

48

9

5

8

9

6

37

*7

8

9

23

0

10

XI

54

i 10

74

6

10

3

48

10

8

15

10

17

57!!

10113

8

10

XX

ld

l�

15

30

10

4

4d

10

d

54

|io

17

if

10

13

5

I 1

X I

tt

iquot;

�3

47

II

3

14

II

8

37

II

18

6;;

71 13

12

II 22

8

11

�5

IX

1�

4

13

�I

7

17

lll

�7

41

II

13

10

lx

XI

34

IX

13

17

lx

3

I

12

8

59

12

18

2l�

12

13

16

12

21

59i

12

�4

54,

,12

4

0

12

7

39

12

17

58

12

13

14

'*3

21

14

!i3

�3

d

73

X

37

il

9

XO

13

18

3d

13

13

20

i3!2I

-- 1

50

73

14

3d 173

3

3d

13

8

2

18

*4

13

13

18

*4

X 1

73

114

IX

4.6

14

X

73

14

9

41

14

18

51

14

13

13

'i 74:1 7

41

14

14

I7i

14

3

13

�4

8

14

14

18

30

14

13

2l

i:

X I

X

hL?

12

15

15

I

50

iT

10

3

15

19

5�

15

13

z6

21

31,

15

13

58 iiT

X

50

15

8

47

75

18

4^

15

23

24

x6

20

50

-kO

iid

12 X 4

td

1

17

ld

10

24

ld

19

19

16

13

28

'ld

X I

20;

� 6

13

39 i7lt;^

X

17

ld

9

9

ld 19

0

ld

13

27

*7

gt;7

11

43

17

I

2

i7�io

4^

!i7!i9

33

17

13

19

17

21

II!

'3

XO

'77

X

3

17

9

3�

�7ii9

15

17

13

19

xo

l�

I r

XI

i8

0

3d

18

I I

d

i8|i9

4�i

i8

13

30;

18

21

^1

18

13

0

;i8

I

40

18

9

53

�18 19

19

18

13

30

79

20 nbsp;nbsp;nbsp;13

79

11

0

79

oyif

179

r itJ' 27

79

79

59

1913

3'

!

;79iio

1

5O!

19

IX

40

79

1

gt;7

�9

10

If

79 79

43

79

23

31

10

39

XO

0 AT 9

120

11

48

20

ZO

iii

20,2 3

32

'xo

20

391

lO

iX

xo

XO

0

53

20

,10

37

XO

57

XO

13

31

�t-o

10

17

0

33

,77

12

8

XI

20IE2 3

il;23

31

21

;2c

28i

21

11

0

Zl

0

30

21

lio

58

21

20

10

21

23'yp32

22

79

32-

T�

XX

9

55

!xx

b

57

1 �

XX

IX

28

XX

xo

351

2212355 lt;2

XX

XO

ld

22

1111^4.0

XX

0 di: 6

XX

177

20

XX

20 3123

Xl

13

31

*y

13

9

33

'13

I

20

13

IX

48

13

10

4dl

13113

37

13

20 dl 4

13

11

10

23

0

17

13 iitn4i

13

XO

35

13

23

31

5

9

� I

,14

X

44

14

73

8

24

lO

57!

i4;23

30 ,24. 19

5*

14

10

59

24

0

41

IX

X

24 20

47

14

13

30

15

ih

*2

48

2.5

8

48

'quot;'l

X

8

',if

13

17

15

XI

8'

1513

29

1519

38

if

10

38

15

1

4

25

12

13

15

xo

59

25

13

28

. 0

33

XO

0

x6

z6

1

X

31

z6

13

47

x6

21

18:

zdi^

17

2d;i9

25

z6

lO

77

z6

I

28

l�

12

43

2d 21

10

l�

2d

22

10

77

17

0

3

X

ff

ij

14

6

27

XI

28

1713

14 :i7|79

II

17

9

5d

17

1

51

27ji5

4

17

21

21

27

23

13

2S

18

1

x^

7

40

'xi

3

i8

28

14

15

28

21

38'

28 13

XI

28,18

57

28

9

35

x3

X

15

28; IJ

14

28 21

32

X^'

23

XO

XJ

'7

4T

1

19

3

42

19

74

4?

19

21

47i

19:13

i8|:25

)i8

43

29

9

14

19

X

38

44

2921

42

[19,23

16

5� 17

Xo

1

4

�

30

75

X

3o|2l

30,23

74L13:

18

19

30

8

51

30

3

X

4

30 21

51

13013

�z

31] 17

11

1

31' 4

28

37111

5

1

1

'3

18

14

31 8

30

�

^14

13

1

1

31U

7

lanuar. 11

jjBartp.

2fiP2tlt9. ,

giunio. ;

31ultu.�f.

S�ugutl.

jgeptem�.

�ctoDcr. 1

ISobemb. 1

^ecemb.

1. era. rain.i da. g

rad. min.

da. era. min.

da. gta.

min.'

da. gra. min.

da, gra. min.

da�

gra.

min.

da. gra.

mm*

da� gra.

min.

da. ffta.

mm.

�a. g

ra.

mm.

aa. gra�

mm�

-3

3

I

16

78

l|

7 23

l|

4

4lt;gt;i

1

'7

17

i]zz

II

1

23

11

1

18

Z

1

8

23

1

3

29

24

38

I

ZI

79

77 '

z

16

41

21

7 nbsp;nbsp;nbsp;0

z'

7

10

2

17

33

z zz

18

z

23

7

z

17

47

Z

7

71

1

3

43

�4

77

2

zz

8

r

-Z

71]

3

16

i3

3

(7 37

3

7

33

3

17

71

3

LZ

27

3

23

z

3

17

31

3

7

29

3

4

6

3

17

16

3

zz

itS

4-'

LZ

47

4

16

7

4

(5 14

4

7

s�

4

i(j

8

4

ZZ

32

4

ZZ

77

4

17

17

4

7

7

4

4

29

4

27

34

4

zz

24

1%

38!

5

17

4.6

7

7 71

7

6

18

7

ld

27

7

zz

39

7

zz

71

7

ld

79

7

(S

47

7

4

73

7

17

73

7

zz

32

6

IZ

31

6

17

28

6

7 27

6

6

41

6

16

42

6

zz

46

6

zz

47

6

ld

42

6

6

23

(S

7

16

6

16

II

6

IX

39

7

zz

2^3

7

17

9

~1

7 nbsp;nbsp;nbsp;4

7

7

3

1

16

79

7

22

72

7

zz

39}

7

i(S

27

7

quot;�'

0

7

7

39

7

16

29

7

zz

4lt;J

8 1%

17

8

14

70

8

4 41

8

7

zd

8

17

8

zz

77

8

zz

32!

8

ld

8

8

7

37

8

(S

z

8

16

47

8

ZZ'

72

9

zz

6

9

14

31

9

4 17

9

7

48

?

17

31

9

23

z

9

zz

27

9

17

71

9

7

27

9

6

27

9

17

4

9

zz

78

lO

ZI

77

10

14

11

10

3 73

IC

8

10

10

17

47

10

23

7

10

22

18;

10

17

34

10

4

72

10

6

48

10

17

ZI

10

23

3

I I

21

47

11

gt;3

71