-ocr page 1- -ocr page 2- -ocr page 3- -ocr page 4-

J :

. i. nbsp;nbsp;nbsp;'

(Stalpaert van der Wielo t 'i nbsp;nbsp;nbsp;l „

gewijs tusschen Pieter de Reyser ende L J. Schefier, 1624. perk.

bevlekt. nbsp;nbsp;nbsp;««««S'e der eerste blz.

Zeldzaam. nbsp;nbsp;nbsp;2.50

tJSïN

-ocr page 5- -ocr page 6- -ocr page 7-

Korte Voor-r^dcn

Des avthevrs

A E N

A B A C V K

FllNEN BROEDER zijnen fonderlingcn vrint.

Igneur Abacuk fijnen Broeder ! Siet hier,ende erkent dcnbsp;itTamen-fpraekjdienbsp;wy niet lang ghelc-den, onderling gehadc hebben,nbsp;ophetftuk\anmijnaenftacndcnbsp;Roomfche Reis. Het heeft mynbsp;goede gedacht dezelve by ghe-fchrifceteftellenpendeaen V.L.'nbsp;te prefenterenjop hoop datfc innbsp;u, met wat meerder ftaede, ende minder beroerte al$ voornbsp;(.*.) 2 hce-

-ocr page 8-

heené over-wogen fijndc,nocK censmogt komen te veroorfa-kcn een klein beginfelken van-degewcnfchte vrucht ^ diemynbsp;beweegt heeft, zoo veel uyrennbsp;met u daer-inne te verflijtcn.nbsp;d’Onder-vinding leert ons da-gelicksjdat de naerdere bedenc-king menig-maelen van zelfsnbsp;toelaet , ’tgeene dekijf-fuchti-ge difputatic, op'taldcr-hevig-fte plagh te bevechten. De redenbsp;isj over-mids men tot dufdani-ge oulFening meer gedronghennbsp;wordt deur geval, als deur raetïnbsp;endeover-fulksbeziger is, omnbsp;de overhant te winnen, als omnbsp;dc waerheidt te vinden.

Nu, over-mids onzen kofte-licken tijdt niet te vergeefs be-fteedt en fy, ende Wy daer voeren

-ocr page 9-

ren rekening zouden hebben tc gevenin’t Oordeel Gods i zoonbsp;hebbe ick onfe Onder-hande-ling, (zoo veel mijn memorienbsp;heeft kunnen toc-draghen) bynbsp;mijn zclven vervat, de Moti-Ven van mijn Reis pertinente-lick aen-ghewefen, de zelvighenbsp;verdedigt,uwe tegen-ftellingennbsp;beandwoordt, ende alles ghe-trouwclik uit-gedruckt, quot;t welknbsp;onder ons dien-aen-gacnde ge-pafleert is.Doch zo,datick nae-der-handt daer noch by-ghe-vougt hebbe eenige Schriftuy-ren ende Bewijf-redenen, dienbsp;my dochten ter materyen dien-ftigtewefen. Ende op dat dezenbsp;mijne naerftigheid, beneffensnbsp;u, noch eenighe anderen uwsnbsp;gelijken mogt komen te proffi-(/.) 5 teren,

-ocr page 10-

teren, zoo hcbbe ick, des ver-focht fij nde, gaerne coe-ghela-ten, cenighe doufijnen van Co-pijen, in plaets van tefchrijven met minder moeyte ghedrucktnbsp;te werden tot meerder baet.

Neemt dan dezen mijnen arbeid te goede. Ende ghelijcknbsp;ghy gheweeft fijt de eerfte oor-faeck van dien, zoofijtoockdenbsp;eerde winning van^’c volmaek-tewerck. Vacrtwel. uytmijnnbsp;Tuyn-huyfken dezen xiij. Au-gufti. Anno 1614,

y.L. Dienft-bereide'windt Pieter Reyser.

-ocr page 11-

UYTROUP

TOT DE

Koopers ende Lezers

ROOMSCHE REIS

PETRI REISERII.

Omt te march ! En kooft dit Bouckjt-^,

Om te lefen in een houkjcj Welgezeten, '^el bedacht.

Al die na de '^aerheid tracht. Komt te mankt! ghj Catholiken,

Die Calvij ayoUt aear fienjlrijcken.

Die een korte claere proof Leer en '^ilt van uw’ geloof.

Komt te marckt! ghy fijne Luyden. Hoordt u hier den Text beduyden-.

Ziet hier claerder als den dag, Hoemen te geloven plag.

Kemtall' tfaemdie u geneer en,

Igt;ie van dag te dag verkeren

4 nbsp;nbsp;nbsp;Met te

-ocr page 12-

Mettt h^oge Sprekers meet Van het VunisSnsgebreedt.

Koopt dit Bonkje, 'k'^eet voorfeker

V nbsp;nbsp;nbsp;Salu jlrekkentot een bekernbsp;Vel van Jlarcke medicijn,

Tegens het Geneefs venijn.

'^atghy-luy in-ge fogen JJtbt van valfcheidt,hebt van logen.nbsp;Hebt van fchennta, hebt van jpjt.nbsp;Suit gh'altfaemen quot;derden qujt.

Weet toch '^el,hoe duwent boelen He Minijlers op de Stoelen:

Hoemen daer op Afgoddijl,

Hoemen daer op Antichrifi.

V nbsp;nbsp;nbsp;godin en, 't fchelden, 't fch enden,nbsp;’tLyintichriFlen neemt geen ende_j.

Eer fy hem die beH uyt voer op de Babyloonfche Hoer.

Wee de Munn eken, '^ee de Paepen !

Wee de valfche Baals Knaepen!

Wee d’Autaeren, '^ee de Mis l Wee die niet ge fee ft en is !

Wee die voor den Heer der Heer en Schimmen,fmeecken. Graven eeren,nbsp;Hoodd’aenroupen, Bevaerdtgaen.nbsp;Romen heeft de relt gedaen.

Romen

-ocr page 13-

Romen,vanfeve» Bergen Durft den hoogen Hemel tergen-^nbsp;Romen, die om ronde munt^nbsp;Bullen en Perdonnen gunt.nbsp;Romen, die een deelGebeentennbsp;\Jjtte Graven der Gemeenten,

Op haer hogen Autaer cierdt,

En voor Pieters Lichaem vierdt, Pieter, lacen l die te Romennbsp;Etoit z,yn dagen ü gekomen,

Efoit geliurven, noit ge leeft.

En veelmin gez,eten heeft.

't Sijnniet dan ver fier de dromen.

Om de Room fche Stoel te vromen.

Om den Af-laet,om de Kiii V*nden Paepfehen AntichriH.nbsp;Alduspreecktmen in u'W Kercken^

Om de Ketterj tefiereken-.

Aldusfchryfmen: Pen en Bouk S^n vervult met deze vlouk.

Hier mee Jpelen de Scholieren,

Hter mee fcheren de Barbieren,

Hiermee '^eeftmen, hier mee fchier Brincktmen al ’t gefmuickte Bier.nbsp;Aldus hoordtmen oock de Luyden,nbsp;Onder-'^eeg de Text beduyden,

-ocr page 14-

Aende TdeffelyO^ de Banck.

Bit’s de Kouckottck eene fauck-porfen,Steden,Bfmen,Buyten, Marckten,Beur[enWa,gens,Schuyten,nbsp;Zingen all' of deze m^et,

Traeten niet dan deze fraet. of dan iemand 'uande Vromen^nbsp;Onverfiens hadd’ in-genomennbsp;\Jitte mond van Duits of fVael^nbsp;lethes van dit f^art Regael^nbsp;Dieen laet niet,of hy kofc^

(Wil hy '^eergefondheit hopen.

Wil hy 'Weerom quot;derden klouck) Om een kleintjen, dezen Bouck.nbsp;Want hier inne Jijn he(lotennbsp;d’A/derfnelsie CAntidoten,nbsp;Magtichom ’tNoijonsCicuit,nbsp;Daed’lick te doenJpougen uit‘nbsp;Magtich om met open kaeckennbsp;XP it het keel-gat fe doen braeckennbsp;Wes of Gommer,of Armiynnbsp;Oitgefmoockt heeft vanfenijn.nbsp;Batter niemand dan enfeile_jnbsp;of hy koop van deze hellen,

lek

Bie voor d’alder-fnoodjlepejl Syn 'toprecht probatum efl:.

-ocr page 15-

lek ver'^ondermjjae’ck feker!

V nbsp;nbsp;nbsp;Handwerk van den goe’n Jpteker,

Die z,oo krachtich en zoo kort Def’ Inftify heeft gejiort'.

Die zijn Droguenfdie zijn Krniden Zoo kon fajjèn op de Luiden,

Die zoo aerdig en zoo vroed Tfaewen mengde nut en zoet,nbsp;laejom V 'balgen te verhoeden,

Mette Heliconfche vloeden, Mettenhonichvan Parnasnbsp;Boomde zijn bereide glas.

Der fj Pieter, danek de Reifèr,

Die om Koning,noch om Keifer,

Noch om iemand die hier leeft.

Dit Recept henaerjligf heeft-

V nbsp;nbsp;nbsp;Wus de '^aerheidt die hem jlpoorde,

V nbsp;nbsp;nbsp;Was Godf-.dienfl,die hem bekoorde,nbsp;’tWas de quot;^el-vaerd, V '^as V ge lucknbsp;Vanden fijnen Abacukj

Dn met hem van all' de Fijnen:

Op dat hen eens mag verschijnen.

Op dat hen des Heer en dagh Eens in d’00gen lichten magh.nbsp;'^men: zegt-. Dit moet zoo '^ezen!nbsp;Wilt dit Bouck diin naeriiig lezen.

En


-ocr page 16-

¥.n '^enjcht vodrJpoed,vrede^feis, Vïctcxmetzjn Roomfchc Reis.nbsp;Wenfchtjdut Pierer 'Welmoet 'vaeren^nbsp;Wenfcht^dat God hem be'^aaereft-Wenfcht,dat Pietet eeu^igh leef.nbsp;Die den fijnen Broederfchreef

G.Balemius.

-ocr page 17-

Gedicht

'er ecren vandenHoog-gelecrdcn

Petrvs Reiserivs,

Vjt-geycnde zjjn Ghejcha^erde Bouc^ vande

Roomsche Reis.

Oëcilis Severijrij die in voor-leden tijeiLjquot;,

De z,oete trooft gebrieft heeft van ‘Thilofhphie^ Was d’eerfle, die zjjnTsoHcffchah^rendt^nbsp;verkoos

Te fchrijven ’t een in vaers, en 't ander hooft inproos.

Het iigt;erck^gelnckte wek en wordt van d’ondfte dagesu Tètonzjen tijde^toe,verhlaedt met groot behagen-).nbsp;Dochgrooter waer'tgeweeïl,hadd’ hj ‘sdjn los L.atij)',nbsp;Gefchreven,na'dvenant zijn zoetevjaerJenfijsLj.

In’t eenishy zoo latch, in V ander zoo gerefen-i,

Dat, alfmen eenen leeft,twee Schrijversfchijnt te lezenj D any der heeft zijn gaef-, End' hoe veel iemandt hadnbsp;Van kfsnftiVan deugd,van hoef, daer fchorte altijd wat»nbsp;aien dezen Schrijver oochjhy falhem dat niethehen.).

Zoo lang hy hier te land zijn adem moet verfwelgetLj\

Daer niemand anders iet, als ftucks-gewijs en kjeeg. ïckjvil hemfrijfin niet, de Man is my te zteg:

Mder

-ocr page 18-

cJïiTrfn' kfinde zijn 'SoHckgt; zfit let eegt;ts,hehdy rede.

Wat flasts hy hkr verdient: de eerfie,ofde twede?

Ghy vindt hem allejins zjch zglven zoogelijckj Int rijmen ivelzjao z.oet,int reddert wel Zpo rijcksnbsp;Dat ghy xMt uggtn: Lee ft,keft eeuwig Pieter Reiiêr Inbsp;Laet Koningjijn Boeetj Maerghj moet Weun Keifir,nbsp;Zeer wel, ’kdoeeftughejiandt: Want’s Jllans hewezjenbsp;kytnfi

Lifiht van u wel die fr^s-,En van ny wel die gunji.

N. Ciuyfenburgh.

-ocr page 19-

De Dr V cke r.

Glt;©ctï-öarti3i^c Heftr '• 3W50ö

Petrus Reifcrius goelJ gi^tlOntlCtl

geeft/ totclaerher ïjctoiuessgnöec goeber troutoen / be ggetuiggeanbsp;niflen ber (©ub-baberen in Desennbsp;figealïesccrt / bp te b?cnggen innbsp;gacr eigen Itattjit: €n nietteminnbsp;be sclbe ten bienfte banbeiongelets»nbsp;ter ben tebcrbuitfenj 500 engebbenbsp;icftmebebe Hattjnfcge alïegatiennbsp;niet burben aegter*ïaten. batnbsp;be^Duitfeï^ïereften/ banbebjacrsknbsp;geib te bet bcrseftert/ enbe De lt;06^nbsp;iecrben te meer souben bïijben ber*nbsp;nougt* i^ej: bïeïtb mp bocgt / batnbsp;boo? aïïe ficiben b3el$oob3aerbignbsp;bcgoojbe te toefen/ batsp-Iuibennbsp;ten ïieben bancb een gaïbe ftupanbsp;berben op een etcmpïaer te meernbsp;SoubentDillen geben. ©aerbttoeï:nbsp;lt;0n neemt onsen arbeib te goebe.

-ocr page 20-

Approbatie.

ALfoo defc tTamcn-fpraeckgehouden tuflchen Vetrw Reiferfus en~ de f^bacuk fjnen Broeder (vvaer in dcnbsp;Catholijcke’ vvaerheyt vande Af.Iatcn,nbsp;Pclgrimagien, Acn-roepinge der HcilUnbsp;gen, vande macht des Paus van Romen,nbsp;ende van meet andere controverfien,nbsp;door Schriftuiren ende getuigeniffe dernbsp;H. Vaderen beweren ende bevefticht,nbsp;ende de Argumenten vande contrarienbsp;partijc vvcderleit worden) van ver-fcheidc geleerde Mannen geleien endenbsp;gheprefen isj foofal de felfde tot grootnbsp;profijt gedruckt ende van een yder ghe-lefcn worden, defen 6. Novembris.nbsp;Anno 1624.

Chrifiophoriis Faher Lovani-en^s. S. Theo log. Licent, Librorum Confer-

-ocr page 21-

EERSTE HANDEUNGH, Inne houdende de by-een-komftc vannbsp;Abacvk Fynen Broeder,

ende

Petrvs Reyserivs.

Abacvk.

©bt groet uj^ictcr/mön goei» ben fi@ebe-amp;oig(ier! Wat iise ’£nbsp;bat icH u albUjEf fie toe-ggerufinbsp;op fijn tepfen^ i ï©at Öebt göpnbsp;in De 3tn / of tuaec ïnilbp Bee»

’ neni

Pieter. 3cfeBoubempba(lbagöaenbaBB

BÖereebt/ora metbc alber-cerfie öoo?fpoebi=» gije bitnbtobet te fcgepenna Havre de grace,nbsp;teefenbe een öaöen ban i^ojmanböen innbsp;©jancbröcft.

Abac, a®at Boojicft? 5öt gBP ban ban mepningBe befe onfejlabt/ enbe't goebe gBe«-fclfcöap/ ’t toclcfe göP bagBtïÖchsi met grootnbsp;oBenoegBen'pIeegBt te ganteeren / alfoo tenbsp;berlateni

Pieter, ^aid^tmaer niet ban booi een laer ofanbcr-öaifiten alber-Iangljfien.

Abac. 3lbel/bat ijË lang genoegp boo;foa hotten rep^. ©fbiilbp berber t

Piet. ^a teamp;: boot ©tancfttöcft na %twgt; hen.

Abac. 3^3 3!taïien i ©ooitoaer / 'ft en ben niet bJepnigö piet inneberbJonbert.^aioer^nbsp;toaert^tfft mp iuenbe metter gpebaipten/

211 nbsp;nbsp;nbsp;ften

-ocr page 22-

2 Roomsche Keys

’ftcuRannictbcbjoeUcn inallcrngnc finncn/ toat u tot befe tep^ raaglj bevacg^en. 3@antnbsp;ïjict toe en plagöt gem niemanbt (cgier te be*nbsp;geben/ban om eenige ban befe bier ootfaften:nbsp;Cemeten/biinningban boopmanfegap/ lee^nbsp;ringebanbonflen oftetaien/ turieufe beficg’nbsp;tingg banlanben ofte boltben/enbe epnbelgcnbsp;ganteeringc ban mapenem ® eenige ban befenbsp;en ban icb in u bebiubeinal^ ^gnbe boo; eerfinbsp;een Hientenier / fonber ommeflagg ban nego=:nbsp;tietts bacr-en-boben een man ban Ictteren/nunbsp;a! ober lange jaren gchomen ten epnbe nbiernbsp;flubien. Igter toe erbaren inbe bpfonberjlenbsp;ILanben/ enbc tet eeten ggenoegg befpjaecbtnbsp;met be tierfgcbfïe talen banCuropai enbenbsp;cpnbelgtben ban ubiefeuggbaf gocbgmifii^nbsp;gger iief*gcbbcc ban be bunflen ban paHajt/nbsp;aijsbanbeoegeninggen ban ^eUona» iCennbsp;bjaer fahebatubanbeboojgacnbc Kepfen /nbsp;¦t5P in©;ancbrgcb/'t5p in 9taiicn/b3at lief^nbsp;tuaer ober-ggebicben/tbJeich u/nocg tijefeti*nbsp;fcnbe een ©jger ban ubi’ ambacgt/b en meetnbsp;niet met mat berbojgge boojbe-/ na gaetnbsp;moggt bomen te trecben. ^an bit en ban icbnbsp;niet toel becmoepen/ ten aenfien bat ggp al unbsp;ïeben eenen boeïen-troebet/enbe baet-cn-bo»nbsp;ben nu een a-ubccftef-bjget gebJo;bcn 5gt*nbsp;Piet. üSonfcur SIbacuH / u It, ijS een neer*nbsp;fliggonbctfoccbet betfaben;maet boet mpnbsp;mibbelectgbt ggebencben/ enbemetter baebtnbsp;Sbaetatgtig binben get fpieecbtooojt/ ’t bielcnbsp;ich bïglen in ^taliën gebbe ggeleert: Pjü sa ilnbsp;Mattoincasasua,cheilSavioin casad’altri. batnbsp;tsitIBecr bjeetecn ^otin fiin cpggengupjs/nbsp;aljSfecniPgrenin ’tgnpiSban eenanber. 50e»nbsp;galben bat ggp fcggnenbe te ibtllen acgu»

men»

-ocr page 23-

Ee RSTE Hand E LI N GH. $

tticnteecen ^ fuffidentipartium enumeratione, efi ettclgcftc partes nalatcnbe / geen bunöigö be»nbsp;(lupt en hunbt maften» J©ant ftobenbcbietnbsp;of bijf oojfaftcnöan repfen/ bie g0p beröaeltnbsp;Oeot/ ftunnenber noeg meerber aengftemcfeiinbsp;toojben» Cnbe om niet te reggen ban ben ge*nbsp;nen/bie om oojiogft / bieren t^bt / peflilcntie/nbsp;ofte bicrgfteigcftc plagen bertreeften/ en fteb*nbsp;'bp nopt gemeten bat mei fonitübtei be bebo*nbsp;tic aen iemanbt een mertigfte oo^faecft gebennbsp;ftan om aen te nemen eenigfte repfen»

Abac. g|a icamp;/0acbc mei: maer niet ban öp ben genen / bic booi gtaufeiucftc fuperfti^nbsp;tic ber blinbt/ bc 3lfgoberöe gebj upeften boojnbsp;bcbotic: tccmnlen bat fp-liebcn / boo? mib*nbsp;Deibangobbeloofe^amp;ee-baerben / berb^agennbsp;be cere ban ben lebenben 413 obt/13P op boobenbsp;rompen ban ^«Slacobbcn/of’jSafiiancn/'t 5Pnbsp;op Boute blocften ban 3Lo?ettcn / of SKonferlt;nbsp;mcn/’tjpopfcBabumcn en fcBimmen bannbsp;Soiiflen en Cftjigoffclcn / ofte bttrgclëc==nbsp;He gefpoften; bie of nopt ter mercit gBemeefinbsp;en 300/ of iramersi nu tot afrö berballen/bannbsp;on^ niet meet en meten alë anbere gBemeenenbsp;booben t enbein alle gebal met groot ongBe^nbsp;!0tft ban be USateftept lt;(^obt$i/ bp be ^aepiS-gBefinbe 25ee-bacrb-gangöerji / moiben be«»nbsp;forftt/ enbeaenbeben» 3^an albu^banigftennbsp;gtooten misgreep/en ftan ieft ban umcgBc»nbsp;leectBepbt enbe uptfïeftenbe beugBbfaemBeptnbsp;nietbeemoepen»

Piet. ^eft bancficu feerban u goeb geboe* Icn te mprnaertjS j ’t ijS onbetbienbt. ^oc0nbsp;met foobanigöen beïceftftepbt / bie bcrfaemtnbsp;met foo grooten in}une ban ni0n JBoebecnbsp;^ ÖtpUgBe CatBolgcfte ïterefte/ enbe met foo

z nbsp;nbsp;nbsp;Ue»

-ocr page 24-

4 Roomsche Re ïs.

Zachar» 2.8.

ïccïöfftfn fcöenniiS ban be bjicnben «©obtjg en ben tcb niet feet bertnaecht. ’ft Sl^eet biel batnbsp;meefier ^an CalbQn in befer manieren piagftnbsp;te b?oeïen met bc fïpofielen/ fKartcIaren/ ennbsp;anbereliebe «HJobtbl^epligen; maer iaetmpnbsp;booifïaen/bat be lt;a3crem?raeerbe ïüerche öa*nbsp;re (alien beter foubc bctbo?beren/bjaer’t batnbsp;fpftaerban foobanigöcpctulantien ibat be=gt;nbsp;ïieföc te matigöenj ten minden bp ben göe*nbsp;ncn/bienotöniet t’cenemaclingöenomen ennbsp;5ÖK banbenicubiigDepbt ftaetber Iceringö/nbsp;cnbe nocft niet gantfcbeïöfb£n bergöeten ennbsp;bebben 't gene batter geftgjeben daet ban benbsp;, b?ienben ©obt^s / ©ie uberfmaet / berfmaetnbsp;hlr ¦ ^ ^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u-Iieben raccfit/raecftt bf appeï mnn»

bet ossöen/ic, 3©ant men moet bjeten/gpe^ Igcfterbiy^dtt geloof enbe be beugdben in benbsp;menrcgenallepn^fteneiaennemen / bat eben-eensi bet ongeloof en be boo!$l(ept ootb barennbsp;ti)ö moeten bebben oin aen te groepen: Nemonbsp;enim repente fit improbus: amp; fucceflive fitmotiis.

Cenen goeben man en biO}t niet al teffen^ be guaebde.

Abac. ïBel lact ott^ be «medio nu ïaten barenj cnbe fegt mp belieft bot u/ upt biient»nbsp;febap/toatbetboo? een oojfabeijS/ bic u / tnnbsp;befe riipigbept ban faren/isS betnegbenbe/totnbsp;ben acnbangö ban een alfulcften beeben /nbsp;moepelijtlsen/cnbc bodelijcltcn repjö inbsp;Piet, ^pecu ^batubtutoeboojgaenbema^nbsp;nier ban fpjeben maerbt mp fcrupuleuiï/enbenbsp;geeft mp een nabencfif ban u be mont bjcbcranbsp;nra te boen openen tot meerber fcbeïbingb/eftnbsp;fnober ïador alö te bojen* ©ocb op bope bannbsp;beter/inbien gÖP immersi foo bêlud 3nt om tenbsp;meten tboojnomen ban mi)n repp i iicft biilnbsp;naSiomen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abac,

-ocr page 25-

Eerste HandelingH. s

AB A c. nbsp;nbsp;nbsp;fioraeni C? Hebei fesöt nip

to^totbjatcpuöei

Tiet, ^eerfleetne:ttiaecopcoiibitfe/öat'vienTioti. ÖÖPnietöcfcötmpcnof befcpelDen enftilfljet ven va» denbsp;sene ggp niet en berfiaet. ^eft ga na Slome/ Roorofchenbsp;omalDaecmetcenenicutneDebotic beul^eec Reys, dienbsp;tcaenbiöDen: om albacr öe «©jaben ban be »ndit iia-

pcpliglje^potlelcn Petrus eü Paulus tCbefOCCs wor-

«en lomalbaer boo? öun-ltebcc boojfpjafte/ meerbet genabe te berftrggen: en cpnbelöfft/ ^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

omalbaerbanbenopperflen 5[amp;irpenficr ber ïêtmtIfcBer tö?efoo?cn/in bit aenftaenbe factnbsp;ban gratiën / beneben^ anbere fonbaren enbenbsp;penitenten/ toot gugtfcöclbingösi te bctbJcr«nbsp;ben ban be mentgbbulbtge cfl tnel-bérbienbenbsp;boeten mgnbec fonbemCn bit 5ön bc rebenennbsp;ban mgne boo;-genomen ren$ri niet flretben»nbsp;be/ gcïöcft alsi 't mcerenbeel ber öupbenbaegsnbsp;göc repfen/tot iet töbelgcftiSrmaec tot iet een»nbsp;inigsi; baneftenbe be booificamp;tigöept «©obtilnbsp;ober bc occaften/fo ban mpn eenfaem iebS/aljêsnbsp;ban anbere gelegentBeben Bier toe beguaem/nbsp;bie 'tfifn IBajeflept mp belieft fjeeft te gebemnbsp;Abac. 3©el: aóe öing laet Bern feggen. jBaecnbsp;mcpnbp bit alïe^ ter goeber trouttie/of fegötnbsp;BÖp 't alleen bp maniete ban töb-Iio?tingöe inbsp;3©ant öebbe ic u anberiS tot nocl) toe niet on=nbsp;behent bcrfleteri/ fo buneftt mp bat göp beternbsp;beöoojt te bieten; en bat bBP in foo tjelberennbsp;liegt beiS Cuangeliumiö/alïi onei boo? bc gljCfnbsp;nabcöobe^inbefc ïanbenen tgöcnijSbersnbsp;fcöenen/niet langer en bcBoo?t te b!i)b5 fittennbsp;onber ben tafielgcftf bupflct bc^ ^aufbom^/nbsp;ofte om plat upt te fcggén / ’t gene ieb geboe:»nbsp;*c/onbcrbc bctbocmclgcfte flippen ban bennbsp;^oomrcöenUnrtcÖJilt* ^

a J nbsp;nbsp;nbsp;Fut.

-ocr page 26-

ö Roomsche Keys.

Piet. 2iH nbsp;nbsp;nbsp;^ibacuft/al facftt

öe aiiber^ üan u berïoaclit: maer i£ft fw tncl/ ben lt;C]Cteii: en Uan ftin öuppelen niet laten: ennbsp;bic met ben bupbcl göefcöcept ijS / Die moetecnbsp;nice ober. 31cli öebbe u tcrfionbt/tertbtjl bÖPnbsp;nip inpoitnneerbc/ bier motiben gÖtSÖtPennbsp;ban mön JücpsSi toeïelie ijS ’t nu ban befe bier/nbsp;bie u bunebt te berbienen albujoi ont0aelbt ennbsp;befmaelbt tcbjojbcni

Abac, ©lacgöbpbati Stllc bierg0eI0cb« Cn ïbat uptberlioojen of fucbtbiagent binbtnbsp;lt;i3obt$^ en foube fitlj niet ontfietlen / in biernbsp;foobanigc gr oubjelgrbe eft iafterlgchc point*nbsp;ten I ban be tueicbe 0et eerfte ben 3illtnac0ti*nbsp;gen lt;@obt berooft ban fitneongemetentgeptinbsp;ijettbJcebe inrboert eene göefojmeerbe 2lf-goberge; 0et beibe / met onbeib^agftelijcbenbsp;iniurie €0nfto onfen eenigften fl^ibbelaecnbsp;noeft anbere mibbelaren toeboegftt/tot boo;gt;nbsp;fpjaJien onferf'aïigOepbti enbecpnbcintft getnbsp;bier be/ ban fjet fcben-goofbigge 55eeit / cnbenbsp;ben blaren Sinticb^ift/ maetfttben oppetflennbsp;^ifpenfier ban be ^eftat-ftamer Cftitjli/ on?nbsp;ber’t becbfel ban fi)n becoembe enbe bebjie*nbsp;ggcïöffteaif-latcn.

Piet, ^oo/foo/aljS eeu man/gaet bjp boo2t met u rno?cltent.ïKaet bieet/bat ic be^pjeeu*nbsp;Inennietenflacgt/oin mp baneen biepnigftnbsp;gBcr ucötsi te ber baren* Roept b?p notg lup*nbsp;ber; op bat men u cube ubie leeringge te 6e*nbsp;ter magg bennen* ®it is toeg ban oubtjtgctnbsp;mereft-teeehen ban alle ftettergen / gaer bpnbsp;gebaeeft ban rebenen met fpgtigftepben te be*nbsp;gcipen* Cnbe gier imieggebeieft mpgccrennbsp;gebionnen. IKacr inbicn t u belieft befegepanbsp;bciBch te ganbeleui teb mafte nip ftereft/u tagt;

ttelgcftcn

-ocr page 27-

Eerste Handelingh. 7

flel^cften te betDgfeit/tiat befe bier potncttn/ Daerggpfoolupbeenbe leeiDcft ober roept/nbsp;lt;ratöol0cft/oprecöt/b3e[-0öeboeIi0Ö/ mbc tttnbsp;be ïiercb ban be eer (ie bier-ftonbert iarcn/nbsp;min nocé meer alfoo ggelooft/beoeffent enbenbsp;beleeft 3Dn cftcbieed.

Abac. ®aet Vbtlbe icft bjcl een bancbctfen acnberboojenban tbjce-macl böf-en-tbJinanbsp;ttgft gulbenjf» ïlelajS / mijn bjienb/ icft foubenbsp;bed eer bunnen bebJgfen bat finart bjit ina*nbsp;rc/bangöp befe bier poinctcn met ^cöjtftusnbsp;ren enbe ©ubt^Babcren fult betbebigijen*nbsp;lt;@cb I oft lt;0obt gabe/ bat uïn’bertnacgtenbsp;boo?-ï©inben nocö een bagö b?p ofte biernbsp;mogöt bertucben/om mibbeiectDbt/ljter bannbsp;onberlingbe fpjebenbe/ube biaergcpbt aen tenbsp;Vbijfen / enbe u onggeiöcb te boen erbennen*nbsp;«Cnbe om tööt te bsinnen/belieft Ut W begin#nbsp;nenïnpban’teerfte»

REDELYCK BESCHEYDT, '(iicnendeopde

Eerste Handelingh.

I€b bJiï ftier mgn 00? te Iitpdet ieggben/omben fbjartenbupflccnbsp;Conbetfcfjepben ban fjet lidjt/

' ^oojbitonberlingbberitljt* a©ant bit jpn bc jupflc punten/

^ie ’b aï-om meed upt fle munten j ®aet ban bJagfjen^S/baer ban fcjjupt/nbsp;ïïltöbt boï ifi ban bifpupt»

4

-ocr page 28-

8 RoomscHE Reys.

’t Eijn bc 25ee-bacct^ tallenfeantcti/

’t nbsp;nbsp;nbsp;’t gljebeentc/t sön be kanten/

t ^0 ben 3liflaet ban ’t gcfloeït’ §^etrt/baec men meefl mee b;oeIt*nbsp;®ancb ben flojter/ lof ben gieteenbsp;® ec gfienaben/bat t cft gieternbsp;fiepfer/inel tot rngn göclucfinbsp;©ont bp 55jaeber 2llbacuft.

^ch en fagö nopt b een of b anbet/

©oo; battchfe bp malhanber l^ter bonb fiaen i en baerom b}gnbsp;55en ban fueftt te bJeber 5p*

’t ^cöönen rap/na batfe fpjeften^

25epbe bojgöerjï/bepbelefeen s Cn ban al De reH göelöcft/

«öupien «©eujS/en Catgoltjcli. fal ich te rcr öt eenjS ftoojen/nbsp;3©iebantbieen op b’oubefpo^en/

3Bie ban bepbe op be maet ©an ^eUjiftuer en teben gaet«nbsp;tüie ibe erom b’oube merchennbsp;©an be leeringö b’ecrfier Stereben/

©ie men upt be fcöjiften meet/

©an b’©ub-babei^ obertreebt*

't ^0n ban «©eufen/ ’t ;0n ©aponUiett/ ©ie bp mp 0et belbt beDoumennbsp;S©illen/moeten toonen batnbsp;^p betreben 't oube pat.nbsp;®oonenfegg0’ ieft j inant met toooiben/nbsp;©f icb fegoon be foetfte goo^be gt;

Eötife aen geen reben baft/

25cii teft niet een Ijap? gepaft*

®oonen feggö’ ifR: toantinfaRen ©ie of 0eï/ of Öcmel rahen /

©oogöfte bjeuggb/of öarbfte Pön/

3©il itRniet gOeblintgocRt 50n»

-ocr page 29-

Dc wate Keicke isnbsp;onvcigac'nbsp;kclijck

Dcwate Kerckc isnbsp;fienclijck»

Math.s.i4

De ware Kcic moetnbsp;hare fuc*nbsp;celliquot; en4enbsp;gevolglinbsp;toonen.

E E R S T E H A N D E L I N G H. 9

lt;0f itip Dan aï tcmantit fepöc:

5?at öp mp De upt-lepDe/ t^oofe Dan Degtnfel aennbsp;©an D’lt;©uD-DaDer!S toaer Der flacn:

5Dat itjn iCcmpcl D’cpgöen toare/

^ie Dan nbsp;nbsp;nbsp;ouDfle (aren/

^oo; De ^n(l Dan lt;©oDe^ lt;(3eefi 3lnDeDgt;erelD gaDgDeDieell:nbsp;öp Don mp niet Doen blpchen/

3Stec Doen ta^en/tiiet Doen Dptben/

’t lt;©ecn‘ öp bp optni gifti ©aD mp niet Dan tpDt Derguifï*

P^pmp spn tDiee Dtnggen hmiDigg $ t ^en/Dat CDïiftujS Itercit foo bunDigj^nbsp;gbebouDjt / Dat geen gbeDielDtnbsp;lt;I^pt gaer beeft te neec gbeDelDt*

’t 28nDec/Dat baer blare ïupfier ^opt foo magb belet ban Dupdecnbsp;3©erDeH/Dat baer eenigb mannbsp;3©t bet oogb Deiitefen ban*

^tt toon foo Dat Drefen fouDe Cb2i(iuj$ Die fbn Cempel bouDe/

Cegamp;cn alle btlfcamp;c trotss/

lt;©p een onbe^Drogen Jlotss*

3laop *t boogbfteban een bcrrigb^

Slljï een tlaDt/ Die t raiftigb ftoctrtgb 3©tDefmarte Styx bertoeebt/nbsp;l®u nocb nimmermeer bcDecbt*

©ter upt Dolgbt/Dat lt;{^oDess fCempel/ ïfóct betobs^ban blacr c]cerapcl/

’t Ep in Dooj of tegbenfpoeDt ©aer gbebolgb bctooncn moet*

«00 Dat f op Den Dagb ban bupDcn *^b ban ïobfrn/ ban toat lupDen/nbsp;anbJattpDen/ in toat jlc’en/

©aer öeUgi’i^bele’cn.

98 f

-ocr page 30-

10 Room?CHE Revs.

ga ban Donamp;crt t'öonljcct fawn/ iitan baen biijcben boo? ïeerawn/

^ie ben C|eee l^aer geeft becgunt / igaec lt;0t)eloof/ban punt tot punttnbsp;^oetfe bit/baet geen tbigftl/

©f fen bjapt be recgte rijfel/

(©f f en Beeft Bet fupflc metcfe ©an be toarc €B?tflen ïltctcft»nbsp;ïltomt fu Bier oocft in te feplen/

^00 bieetbeerbt bjg air be Beplen ?^ie fu boojbjaegBt/biern biebt/nbsp;©00? Eegael/en anber^ niet»nbsp;^cBoubJt BacropgBep?oncbtenbeftctnbsp;Sllïi bergif/ en Boubt boo? febernbsp;^at fp jbnber bit betoogBnbsp;^jEi best ^atBan.0 ^pnagoogB?

Muh-4.(.

x.Pet.i,t9

lt;En of f'u al met ScB?ifturen S©ou berBeeren/bJou berburen;nbsp;a©ee1ï^tB?ifi:neelBclten boof/nbsp;«©eeftgaer liften geen gBeloof»nbsp;^egBt b?B: i^eemt Bet mp te goebenbsp;^at icb boo? ub)’ tett mp Boebe/nbsp;l^abien oocb biel b’albee»beflnbsp;a®icrbtgBetergBt metfcriptum cft.nbsp;Sctiptmtt eft, en magB niet gBelben/nbsp;?©an aljEt’t met be oubel^elbennbsp;3©erbt berflaen; biant anbet^i idnbsp;l^iet ban nebel/ niet ban rnifï*nbsp;ad rem banibie’bbebüibenbsp;^it te boen ban befe b?inbe/

lt;©aer (al icb mp mee beraen/

®aet fal icft ’t mee Bouben (ïaen. ^al baerom Bier blijben micbemnbsp;aBie ban tbieen bit befi befcBtcben/nbsp;aBieban bepben bat ben balnbsp;^tlberBanbigBd batten fal»

4

-ocr page 31-

Tvveebe Handelingh. 11

’t ^lef onfeRct j maet ’ft fou ramcti/ l^a’ft Ren Roojöe te famennbsp;i§gt;p?ehcn/liat be jebigRcpbtnbsp;5®’alber-tie(lc RansSberbepbt,nbsp;EebigRept/bie ban bermoggennbsp;lt;3;oot in bet menfcRen ooggensnbsp;^cbigRepbt /bie boo? getoijsnbsp;’ft 5©aetöepbtïl boUe fullernbsp;'tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;be ïeugamp;en/biemet fcljelben

i^aer onreben plagt) te melben;

Cn bie ’tmeefte recRt gebjeeeftt^ SDItgbtsi b’onamp;eIeef(lefpieecfit«

3Su Vnet aen ! Retfal ggebgenj ^aichfienfean aenpartgen.

® obt be i^ect bjil gunnen bat 31ch met t)en be bJaeröepbt bat.

II. HANDELINGH,

Of de Bee-vaerden oock fehrifttnatigh zijn endi’ ghelijekformigh het ghe-bruyck van de Primitive Kercke.

P 1 E T 1 R.

at ijS ban / mfin upt-berRojen bjoebet abatuft / boo; ’t eetflenbsp;u betfoecR {

Abac, ’t ggt;eIbtgÖe/bat ieft u 31. baer tcrflont gebbe boojonbsp;gebjagen; namentigeften/ tecnbsp;ban’t ectfte motgf uVner booj-genosnbsp;ttPTe/mp te betonfen bat be 23cc-baerben

fcBlift-

-ocr page 32-

12 Roomsche Reys. II.Hand.

fcfuiftmntigft 5Ön / enöc eBclöcfifojmigB 0ct gfjebjupcfi üan öe ^ïimittbe Stercfee inbsp;Piet. '®£itfalitftfcetgeemeDoenHabosnbsp;Den u DerfoecD noc{) DoenDl^cfien/Dattie ge^nbsp;ne bte anberjEi geboelen Dan oDer tVoalef gonlt;nbsp;Dertjaren öerïDaectiS/ boo? J^erergeften 3gnnbsp;Dertoefen etiDc ggegouDen ggebjeefl*

3^at Dan Doo? cer(ï De ^eDe-DaerD^ fegjift-

?eae-vaet- matigg sgn/blgtftt uptbcl|* ^c0iift:toant den bewe- Deuteron.i6.i6,D)CrDtDan ®oDc felfifbebOflnbsp;liick uyt 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gfraelgtfcfic hianjS-pctfooncn

schi iftu- tooonenDe bccft)?cpt Doo? bet gantfefie lanDt len. ban ^alefignen/ Djiemael De^ |aet0 beefegganbsp;nen/ ebDe^ee-baerDt fouDen bomen Dqen innbsp;Den (Cempel Dejf l^ecrcn*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cjccmpelcn ofte

obeDtentien ban Dit felbige ggeboD/ leeft men Doo^gaen^ inDe fegjiftutelgche boecben.^ietnbsp;onDeranöeren i.Reg. i. Dan Heicana, en Denbsp;lt;iBoDtb|ucÖtigge AnnafjinegupjSbioubJ* «lEnnbsp;op Dat ggp giet tegenjs niet en bomt te ercianbsp;pieten op get ouDe €e(tament/fbo boegt gietnbsp;öp ioaH.12.20. Daer oocb eenige upt get llepsnbsp;DenDom ggetupggt DietDen ban bette Diegennbsp;op-ggeblommentesgn/oin te. acnbiDDcninnbsp;Seruralcra. 5!tcm/ Aólor. 8.27. bomt Den opa

petflenCgjefonetbanDe Stoninginne Cans DactjS infggcïgcb^ ban De uptetfle palen bannbsp;.ffitgiopien 55eDe-baerDt Doen in gerufalem»nbsp;¦^a Aaor.2o. 16.gaefl gemDen ftpofiel Paulas ober bJegg / om fiin ©incïtet te moggennbsp;gouDen binnen gierufalem. CnDe epnDelgcanbsp;ben/ €gjigu;tf fetfef/gaDDe De ggebJoonte Dannbsp;taetlgcbjS met fijne alDetgcpliggfle IHSocDet/nbsp;enDe fijnen jpinnc-baDct loiêph, ban 1^850?nbsp;rctgoptettecbcnna^etufaïcm/ om alDaetnbsp;i^ecft-Dagg te gouDen. ’©unebt u nu niet

55|ocDet

-ocr page 33-

VAN DE BeDE-VAERT) E N. IJ

^joeïietKItiacuït/Datget Qene lianlt;@otie geboDen/ban foo beU iieplige perfoneti ge«nbsp;PleeSl)t/enticbO0}roo belefc{)Mftureti \atr1itnbsp;bcbcftigöt/tDceröigö ijS om oocft bp onjS-Iiconbsp;ben acljterbolgftt/ beoeffent/ enbc aljS fcfijift-mattgO aengenomen te ïnecben inbsp;SnfonbertJcpbtobermtbtjS be autftojttept Ten twee-ban belt;©ubc©abeten/bieeenö|a£ÖtcIöcft be den, uvtnbsp;55ce-baetben / aïiS bJefenbe «©obe feet aen» P“d-Va*nbsp;genaem/enbe ter faUgfiept feet pjofgtigl) / ofnbsp;felfs beoeffent / ofte anberen getaben en aen®nbsp;gBcpjefen fiebben* l^eemt upt beien befe mgt;nbsp;boSgenbe gffetupgen.^eeerffc Is* S.Hiprony-inus ,toino i. in dcn46.Sendbrief, aen eenen Cbe»nbsp;icn ^^omepn/genaenit Kuttkus :®eji toïcïcïiennbsp;lt;(E^obc belooft b^bbeabe tc befoeeben benbsp;ge plaetfcn ban ^alcffffncn/ enbe ‘t felbc nietnbsp;bolbiengcnbe/ban ben jjepUgBcn Hieronymusnbsp;betraaentbJo?t in befet boegen: Redde igüur

quod {)rseiënte Deo fpopondifti. Incertaeft viu mortalium j ne ante capiaris, quatn tuam impleasnbsp;fponfionem. ®at ijS: ®ctaelt ban bc fcbult Dienbsp;gOp in lt;(3obe^ teggeninoojbigbepbt belooftnbsp;Bebt i enbe alfoo be^i menfeOen leben onfeftecnbsp;iamp;/ foo fcgiclit u’te gugten / eer bat gffp onber»nbsp;fien-s gfjerueftt bJojbtupt be bJcrclbt*

3ben felben Hieronymus,epift.i f4.betbJecïlt Defiderium met fijne fuflec Serenillam,balgcnjSnbsp;Öacr-Iieber boojnemen/ten J|epligen lanbe tcnbsp;bomen/ met befe b)oo}ben: Hortor vos amp; pre-qor per Domini charitatem,ut nobis veftros tribua-tis aipedus, Sc per occafionem Sanöoru locorum,

^3nto nos ditetis munere. Certe, fi confortia noftra difplicuerint, adoralFe ubi fteterunt pedes Domini,nbsp;pats fidei eft j amp;quafi recentia Nativitatis amp; Cru-Paffionis yidifls veffig'a» ®at is^ ? Sitft

be$(=.

-ocr page 34-

14. Roomsche RtYs. II. Hand.

bermaen cntie bibbe u~Iteben boo; be (iefbe oniEi Heerm / bat qW ttc occaften bannbsp;be Ijepltgl^e plaetfen/ eenj$[)et ggelucHber»nbsp;gunnen vntit/ban u4ieben te mogtien (ten. (@rnbsp;fefter/inbtcn fcgoon onss g^cfclfcjlap u mijSanbsp;ÖaegBbc/fooenfarteftccgöeen ftlepn bao?*nbsp;beel toefen be^ ggeloofiGt/aengBebebeii te gcbanbsp;benbaetbeboeten bej$ ïteeren Btbben gBe=nbsp;flaen/ enbe met fijn oogBen gBefien te Bebbennbsp;beberfcBeliMeecbenen ban be lt;t3Beboojte/nbsp;CtupfiingB enbe Pafltc €B?i|li*nbsp;üBaet boben al t^ tocerbigB om lefen bennbsp;XVII. b^ief/bic ben fcibcn BcPligenJlccraeEnbsp;op ben nacm ban Paula enbe Euftochium gBe»nbsp;ficB^ebê Beeft aen be feer ebele lüoomrcBe jjl@a«nbsp;trone Marcella, betoelcfte fp-!ieben bcrmanenanbsp;be tot Baer ten i|epltgen lanbe te bomen; nanbsp;belc trcffclöcbe argumenten/ alötet tclangBnbsp;te berBaïcn/fcBJÖbl in befcc boegen: O quan.^nbsp;doillud tempus advenit, cum anhelus nunciuranbsp;viatorapportet; Marcellam noftram ad Paleftinacnbsp;littusappulfam, amp; toti Monachorum Chori, totanbsp;Virginum Agmina concrepabunt ? Obviam jamnbsp;jatnque geftimus occurrere, amp; non expeftato vchi*nbsp;Culo concitumpedibus ferre corpus. Tenebimusnbsp;manus , oracernemusj Sck defidcratovixavelle..nbsp;muramplexu. Ei'^one erit illa dies, quando nobisnbsp;liceatSpeluncamSalvatorisintrare’ In Sepukhronbsp;Domini fiere cum forore, flere cum matre ? Crucisnbsp;deinde lambere lignum, amp; in OUveti monte cumnbsp;afcendente Domino, voto amp; animofublcvari ? Vi~nbsp;dere exire Lazarum fafcijs colligatum, amp; fluentanbsp;Iordanis,ob lavacrum Domini puriora; Inde ad Pa-ftorum éaulas pergere,in David orareMaufoleo?nbsp;Amos Prophetam etiam nunc buccina paftorali innbsp;(uaconfpiccreRupe clangentcm? Ad Abraham,

Ifaac,

-ocr page 35-

VA N DE Bee-va e r den, 14

Ifaac, amp; lacob, trium quoque illuftrium femina-rum vel Tabernaculaproperare vel memorias ? Vi-dere fontem, in quo ^ Pnilippo Eunuchus ell tin* öus ? Samariam pergere, Sc Joannis Baptift^, He-liza»! quoque, amp; Abdije pari ter cineres adorare ? In*nbsp;grediSpcluncasjinquibus perfecutionis amp; fam»nbsp;tempore Prophetarum Agmina funt nutrita? Ibi-mus ad Nazareth, amp; juxta interpretationcm noroi-nisejus florem videbimus Galile^. Haud procul ir^-de cernetur Capa,in qua aquK in yhium verfa: fun^nbsp;Pergemus ad Itabyrium amp; Tafacrnacula Salvato-ris, non ut Petrus olim voluit, cum Moyfe, Sf Hc-lia,fed cum Patre cernemus amp; Spiritu Sandq. Inde ad Mare yeniemusGenezareth, amp; dequinque amp;nbsp;feptem panibus videbimusindqletW» quinqueStnbsp;quatuor hqminum millia faturata. Apparebit op-piduin Naim, in cujus porta yiduve filius fufcitatusnbsp;eli. Videbitur amp; Heinion.amp; Torrens Endór,innbsp;quo fuperatus eft S ifara. Capbaanaum quoque %-norum Domini familiarls, Scippinis panter Galilxanbsp;cernetur. Et tune comitanté Gbdllp, cum per Silo amp; Bethel, amp; extera loca inqu}1gt;^p^cclelie,quafinbsp;quxdamViótoriarum Domini fuiit «redla vexilla,nbsp;w noftram Speluncam redierimus,cariemus jugiter,nbsp;crebro flebimu9,ïndefit^nter orabimus, 8f vulncra*nbsp;tx jaculo Salvatoiis in commune dicemus t invrainbsp;quemquxfiyit Anima mea:Tenebo cum ,amp; nonnbsp;dimittam iUuiigt;, ^at ijS i ©cl) ï ïoanneer falnbsp;igt;en tgbt eehjS Homen/Dat ben Upgenbe ^obenbsp;belieüc töbmgöebjcngöcn fal/ bat onfe Marcella gebabent 10 aen be (iranbt ban ^ale0ö«nbsp;bentenbebatficl^ baee ober alle be fc^arennbsp;^rr IDonteben/enbe be C^oienbec JjBaegbennbsp;^sröcugen'} 3©p-liebcn ban gtoote blörcüap*nbsp;pc/ en fuHen geene toaggenen hunnen betbep»nbsp;otnimaecfMllenuteboet in’t gfietnoft

pen

-ocr page 36-

%6 Roomsche Reys. II. Hand.

pen: uVne Hnntien MAtttn / u tnefen nenfcgou» tDen/entienautnel^h^ af-geteothen hunnennbsp;Ixioiiien nan umet omgelfingge. ban bennbsp;öagh ooch Vöel een^üetfcljönen / Dat on^f tenbsp;famen g{)eoo?loft: fal3Öntegacnin beggt;pc?nbsp;lonche onfejs ^aligDmahet^e^ te feöjepen metnbsp;Uc moeber cnbe gare fufler tn ’t graf DejS l^ee#nbsp;ten {telichen get gout bej^ Ccupcejü {enbe opnbsp;ben becgi) ban «Sltbeté met ben i^eec ten ige^nbsp;«telbarenDe/ ooch niet hert en toenfcö op- ge»nbsp;beurt te bjerbcn{ ©cö fbJat een ggeluchl-aanbsp;3arum met boob-banben gDefvuecptelt te (lettnbsp;homê upt ben grabe i fiet mater ban bc 3lo?^nbsp;baen/nahet ^oopfel Cgjitii/ nu beel repnbeenbsp;teficnbloepeii^ ban baer/ De j^uttenbanbenbsp;JlarberiS te gaeh Bcroechen { in ’t ïioningö»nbsp;löchc ©laf ban ^abtb te gaen bibben lt; bennbsp;lEimpheetilmo^opben fcheperipchen Doo}nnbsp;tiócöin fiin ^tcenhlipterienblaren lt; be Ca»nbsp;bernahelcnban «Bjaöarn/S'faac/ 3Iacob/ eiinbsp;hunne bjie boojïucötigc hup.fibjouioen te be»nbsp;ftiftctgljch lt; fontepn te ften fpjingöen baetnbsp;benberneben Chieforicr ©anbacijf nan Pö*'nbsp;tippo innegliebooptiïêgetDeefti 3i5a ^ama»nbsp;ricntctTerhÉn / enbe aiöaet be afTchenban

S-: annepf ^aptifla/i^Hli^cujei enbe aibbiaji te «enbibben i te htuppê in De ftolen/in De bjelc»nbsp;hebe^?opft'?tcnmetgroDte boopen iu tjon»nbsp;ger^i-noobciibcbcrbofginghe gficboebt 5ijnnbsp;gemeeji i ©an fJict fuUen ïr.p gaen naj^asa»nbsp;mh/om nlbaerna’tbcbupbfeibcö .laemö tenbsp;ften Öet Bloemehen ban lt;0aiHeen. liïtct üerrenbsp;ban baer ijö gftelcghcn €ana / boer 9et ba?n-toatcrintogn inierbe beranbetbt. i^iernanbsp;bolgDtbenbcrgBban CBaöat; baercpbjpnbsp;Defchoumen fuUen De Caberuahelen De^ i^ee»

tens

-ocr page 37-

? AN DE BeDE-VAERDE N.

ren :mct foo fticr boo?t9t!ï ©ctriuS üJtlbc met IKopfestenDellelia^ / maetmct DcnBaöccnbsp;enöc met benig, ©èecft. ©an Bierfunenmpnbsp;Soetaftcn aen De (IraiiD ban De Il5eer €Senefnbsp;5*wtl).qamp;aet bjp in De milDctnifie noc9 De ta«nbsp;fuHcn ficn/aen De bsclrfte Den (geer met böfnbsp;*nlgt;efebenb|DoDen / bt)f cnDe bier-DupfenDtnbsp;wcnfc{jenber5aebt ftceft. i|et (IcDeften bannbsp;Inatmfal oneetneDe berfcfiDnen / in ibtenjsinbsp;PoojtenDatDenfoon ban De ïneDubie upt Denbsp;baw berïnect i^. Stem ïgermon enDe De 55e#nbsp;Se ban CnDoj / Daer ^ifara ijS bcrffasöen.nbsp;CapöatnaurameDe bjglcn foobegaeft met Denbsp;teonDec-DaDen Cöjiftt; mitfgaDcrsS ött BÖe*’nbsp;^ele lanDt Dan «Oaltieetu CnDe alp'Danmctnbsp;©oDtsS gelep/Doo; ^ilo/ 5öetöei/ enDe De om*’nbsp;UgggenDe plaetfen / Die met iüerchen aljè metnbsp;bict02t-banen üercerDt enDe bcrötbennbsp;flacn. SDeDee göcïieer t VuefcnDc tot onfe ^pe*nbsp;•®*^cbeban55et0Ieem/fuHen tnp gl)ebuerig9#nbsp;tpcnen (tngen/ famtnglen Debotemeben toee»nbsp;tien/ fonDct oppouDen biöDeti; cnDc reept al0nbsp;DoojbJonDt Dooj Den ppl be^^aïigpmaftetb/nbsp;fcggamp;enmet gpemeenoec (Icmmc: aeamp;öebbenbsp;gebonDg Die miïhe stele gefoeftt öccfi» 31cb faïnbsp;{)em bafi fjouDen/ enDe niet ban mp laten.nbsp;CnDe in Den felbcn b|ief een inepnigp poo'»

gpec: Longumeft nunc ab Afcenfu Domini, uf-Sueadpraïfentem diem per fingulas astates currerc, S'^i Epifcoporum, qui Martyrum,quieloquentiumnbsp;in dodtrina Ecclefiattica virorum venerint Hiero-ibly mam, putantes minus fe rcligionis,minus hahe-’¦lt;: icientiï, nee fummam ,utdicitur ,manumacce-piflè virtutum, nifi in illis Chriitum adoraflènc lo-^‘Sjde quibusprimum Euangelium de patibulo co-

rulcavcrat. ®at islt fêct fonbe te lang ballen /

55 nbsp;nbsp;nbsp;ban

-ocr page 38-

i8 Roomsche Reys. II. Hand.

banDe^I^eecenl|emeI-\)aertgt;taf/ tot befen tegOenïuoojtitslltDoge/booHoopenDeaneDenbsp;eeutoen/te beröalen loat ^ifrct)oppen/|lSar«nbsp;telaren/toel-fpieftenbe cnöe gclecrbe mannennbsp;intüecchelgchemyfgepbt albier te Serufa*nbsp;lem gekomen sgu: ^en latenbe boo;ftaen/batnbsp;Date «BobtïS-bienliigöcpbt enbe ïüctenfcöapnbsp;bejï te minbet foube getucefl sijn; enbe fp-lic*nbsp;ben niet gekomen tot bebolmaeckt^ept bannbsp;bebeugöb/’tcntoarcbatfpCÖJifium aenge*nbsp;bebeu dabben op bie plaetfen/in be ïneltke 0etnbsp;iiSuangelt) albeteerfi ban be galge be$i ktup»nbsp;ce0 be uiereiot befcöenen öeeft.

Drie be-

mercken

uy* de

woorden

Hierony-

tni.

3©t befe getupgeniffen t|ieronpmi/be(Iupt tek bjie bemereken: CetfielDck/ [)et oube ge«nbsp;blupek ban be ^ebe-baerbenibegonnen beb»nbsp;benöe al ban besf J|cereni|cmel-baerb af.l^etnbsp;tbjcebe / bat bc felbe beoeffent 5ön/nict alleennbsp;ban De gbemeene eenboubtgbe lieben / tsiaecnbsp;fclfjs ban be uptjtekenfle onbec be Cö^ifte»nbsp;nen / 23iflcöoppcn /ipHartelaren / ©octojen.nbsp;Cnbe epnbelüt^ / sroote gbeboeigeke be«nbsp;botie bic be ©obtbjucbtiglje 3ielen göcbiaecnbsp;tno^ben/uptbetegbentuooibigbepbt ban benbsp;bepligbe plaetfen.

®it felbigöc foube icknocOnabec kunnen beVutjfennietbegetupgfjenifren Eufebijlib.ó.nbsp;Hiilor.cap.9. amp;lib. 3. De vita Conftantiui. enbcnbsp;Ambroiij Oratione de obitu Theodofij; bic btnnbsp;3!Barte!aet Alexander, enbe be «©obtbmeft*nbsp;tigöe iStepferinne Helena, ten alberftoogöficnnbsp;p?ören batfeuptbebotienaccgerufalem jijnnbsp;gb^teoeken» ^temGaudentü Brixiani Sermon,nbsp;de dedicatione Templi. Chryfollomi homil. 66.nbsp;ad Pop. Sulpitij lib. 2. Hyll. Sacr* Paulini. epi-itol.ii.adSeverum. enbe ban meet anberetu

place

-ocr page 39-

VAM de BEDE-VAERDEMr 19

^act öet buntl^t rap nobeloojSö^t roebe on* ftn tgbt tc bertipttn; bp foo bcrtc ïop onjS innbsp;Deren bunnen betfchercn met bc autöo^iteptnbsp;Dan ben öepligöen 3llugu}linus8 / ben ïöcichennbsp;Dputuenliaeeficr^anCaltiinnjö fclfö / öaniib.j.infi.nbsp;lOo genotenïöecrbcgöetoecfl 10 / bat gpopc^p. 5.Pa-BÖcfcöillen ban bc Sierthelgthe antigui*nbsp;«Ptnieraanbtanber0banbe ©ubt-baberennbsp;gfteconfulecrt en bcgöwrbt te Rebben al0ben fi,muntLe.nbsp;sepltgöen *uguftinum* ï^aet ban befen on^aores, iïnbsp;gtec\nefenboo}aUeberetie*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidde

A B A c V K. Cn fpjecebt niet aï te bout lenfu ami-Sgt;ignooï©ietCï. aBantöetft ben ©obtfaiif SÖctt^oanne0 €albinu0/ eenenmanbie ban , “fnbsp;•tBot^foobecUcbt/enbefbo neccftigb tb gbe*nbsp;boeeft in ’t onbecfoech bnn be op-reepte ben*nbsp;niffe be0 toactptpbt^ / ficp betotpen op benbsp;leecingge Kugufitni / foo en ban in rap nietnbsp;bomen/ batggpubjc paepfcgctScbe-baec*nbsp;ben met gem / tlaenbc fnlt kunnen gouben*nbsp;l IE T E R. ï©cl aen i be Itamme fuUen 'tnbsp;togrcn4 ia,aetbanboojecril ggcficnbjcrbennbsp;ben 1^7* ?5ïtef bp gera ggefegjeben aen benbsp;Clergte/ cnbegptbolcftban Ifipponen / totnbsp;berftgooningge fijnjS gup0 / toanneet get fel*nbsp;be onteert toa0 booj fekcr fcgenni0 / baer eennbsp;ban fijne 5Pomcftthen ^onifaciuin fijnennbsp;^appciiaenmebcbefcgulbiggt gabbe» lt;l2nbcnbsp;alfoo bennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55iffcgop booi ggenige menfege*

‘geke mibbclê ban o?binaci0 boojftegtiggept cn gabbe kunnen geraken tot be kennijfe be0nbsp;Macrgepbt0/ foo voaogp ggcnootfacchïgfte*

*becft gem met ©obbclgcke te begcipeiu lt;Cft obttfuickö bepbe bc partgen upt Africa tcnbsp;Htercn na be (labt ban jj^ola in ^taliën; atanbsp;^ 2 albaec

-ocr page 40-

20 Roomsche Reys II Hand,

altiaei;aenDett)epli8l)lt;lt;l$}af ban ben |@aelt;* tcJacri'eiiy/bciïiaeröeptboo? miraftel tela«nbsp;ten ontbechen,]|^ibbeIert5bt/bibt Op be lt;amp;t»nbsp;meente/ niet bernteteltjcO ban be (aUt te tbiUnbsp;len oo;beelen i nocO oocO om bf bal banbiep»nbsp;ntgOcn/offelfjEftelbOtOenban be beusOd/ ofnbsp;ban alle b'anbeeen Quaebt te bermoepen,^e«nbsp;üböfenbe batter nopt bergabertngO foo öep«nbsp;liSO en Wap/baec inne niet bp mijlen eenigponbsp;mifbaebt en mitrbe gpebonben, ^en geOee»nbsp;len bjiefijl feertutteujafenbe fticOtigOom le^nbsp;fen: maer t’onfer materie btent bpfonber Ottnbsp;gOeneOiernabolgOt:

Cum me ifta caufa diu cruciaflet, nee in venirem quomodo unus deduobus convinceretur, quamvisnbsp;magis prjesbytero crcdidilTem ; cogitaveram primonbsp;fieambos Deo relinquere, donee in uno eorum,quinbsp;mihifulpeótus erat, aliquid exilleret, unde nonlin«nbsp;jufta amp; manifeftacaufa, de noftro habitaculo pronbsp;jiccretur. Sedcum promovcriinclericatu,fiveiUnbsp;Jic per me, live alibi per litteras meas vehementiffi-mè conaretur, ego autem nullo modo adducerer, einbsp;homini, de quo tantum mali exiflimarem, manusnbsp;ordinationis imponere , aut per commendationemnbsp;meamalicuifratri meo fubintroducere j tutfaulen*.nbsp;tius agere ccepit, ut fi ipfe in clericatu non promo*nbsp;veretur, nee praesbyter Bonifacius in fuo gradu eflt;nbsp;fe permitteretur. In qua ejus provocatione,cum vi-derem Bonifacium nolle quibuslibet infirmis, Se adnbsp;fufpicionem propenlis,deluae vit^ dubitationefcan-dalum fieri, paratumqueeflTe honoris lui apudho*nbsp;mines damnum perpeti po tius, quam in ea conten*nbsp;tione, in qua non poffer ignorantibus amp; dubitanti-bus, vel ad malè lulpicandum proclivioribus fuamnbsp;demonftrare conlcientiam, ufque ad Eccleüx pee-turbationem inaniter progredi, elegi aliquid medium:

-ocr page 41-

VAN DE BEDE-VAERDEN. 21

4ium: ut certo placito fe ambo conftringerent ad locum famSum peregrinaturos , ubiterribiliora o-pera Dei non fanam cujufque confcicntiam multonbsp;tacmus aperircnt, amp; ad confeffionem vel poena vclnbsp;timore compellerent, Vbique quidem Deus efl, amp;nbsp;nuUq continetur vej includitur loco, qui condiditnbsp;omnia; amp; eu i veris adoratoribus in fpiritu amp; veri-oportet adorare, ut in occulto exaudiensjin oc-?Jlto etiam juftificet amp; coronet. Verumtamenadnbsp;qu* hominibus vilibiliter nota liint 3 qiiis potellnbsp;ojus confilium perfcrutari quare in aliis locis h*cnbsp;^racula fi^t, in alijs non fiant? Multis enim notif-fimaeft fanftitas loc),ubi Beati Felicis Nolenfis corpus conditum eft. Quo volui utpergerent,quia indenbsp;nobis faciliuSjfideliufqjlcribi poteft,quidquid in eo-rum aliquo divinitus fuerit propalacura.Nam amp; nosnbsp;novimus Mcdiolani ,apud memoriam Sanólorum,nbsp;ubimirabiliter amp; terribiliter Daemones confiten-tur, furem quendam,qni ad eum locum venerat, utnbsp;fallum jurando, deciperet, compulfum fuilTeconfi-teri furtum, amp;c quod abftulerat reddere. N unquidnbsp;non amp; Africa Sandforum Martyrum corporibusnbsp;plena eft? Et tarnen nufquam hie feimus taliaferi.nbsp;Sicutenim quod Apoftolus dicit; non omnes San-öi habent dona curationura, nec omne's habent di-judicationemfpirituum, itanec in omnibus memo-tiis Sandiorum ifta fieri voluit ille, qui dividit pro-piaunicuiqueprout vult. Hadlenus Auguftinus.

®at t aijS rap nu befe fafee lang babbe ontf ïuftigbt / enbe tch geen mibbel cn {ton binbennbsp;om een banbepben te obettupgftcn ; öocbJc!nbsp;itb meer gfteloofjS gaf aen ben ^licflec: foonbsp;Öabbe left eerft boo? rap genomen l)cn-liebcnnbsp;aUe bepbe ©obc tc bebelen/ tot bat icit in eennbsp;ban öeti-lieben/ biemp fufpect bJa^ / iei-bsejSnbsp;Samp;cbonben foube hebben / baer obcr ich henv

?5 3 nbsp;nbsp;nbsp;niet

-ocr page 42-

az Roomsche Keys. II.Hand.

nietfonbct rccgtbeerbige cnbe openbare ooj* faiteuptniQnjjupjï foutje mogen feiten. 3amp;annbsp;acngefien Dé 3teetUmiböelerti)t grootclgchsinbsp;aenmeï j omme/ 't 5P algtcr Doo? nip / 't 5p clanbsp;ijetfi boo? mnnerecommanbatie gebojbert tenbsp;Xuojben lotisertfecliïckvuöbfeU eft mpne con#nbsp;fctentt) nietenbctmogöt/eenmcnfcö/baec icttnbsp;foo gcooten quaeb üan bermoepbe / of felfssnbsp;boo; opleggtnge tntjnberbanbête o;btneren/nbsp;ofte oock Doo; gOebiebenine/temanb mijnbecnbsp;31ISebe-b?oeberen te ober-bjtngöen; foo Öecftnbsp;Öp langöP ftoe meer be pöpen beginné teftcl*nbsp;ien; fujltnerenbe/ inbien gem be promotie totnbsp;be Cletgie toojbe getoepgcrt/öat bé J^jiefiernbsp;^onifacm^/oQcktn be bebieninggeuan fiinnbsp;Stmpt utet en beOoojbe te bipnen. !^n ïuelchenbsp;beroerte / ick gemaet ïoojbenbe bat55onifa»nbsp;ttuj^ om cent ge krancke en nabenckenbe men«nbsp;fcpen niet te öecargerf met bc ttotjfelacktig*nbsp;iiepbban fitn goeb ieben/ berepbtUtaj9t iiebecnbsp;te tböcken en boo; be bjerelb ft^abe te iDbennbsp;banüjncngoebennaem/ alitf met berinarbcnbsp;titiill/bc jfecrcheltjche eentgftepb te ontbjebi*nbsp;Sen/ntet hunnenbe bp be onisetenbe/ ttugfel^nbsp;acbtige/nabucbtigpe Iteben ten bollen betup^nbsp;gen be onbeblecktpept ftinber confcicntie: foonbsp;SebbeicHtoteenbequaem mibbel berko^en/nbsp;Óen-lteben gaer onberltnge te boen ber binbennbsp;om 55ebe-bacrb te repfen tot een fekcre Öepli*nbsp;ge plaetti; albmet be tuonberbaerc bjerckennbsp;«iBobtfi/öet ongabe gemoeb te klaerbcr foubénbsp;kcfaben te ontbecken i en boo? bjecjS ofte tirafnbsp;tot beken teopenber foubi bebbiingemlt;6ob/nbsp;mei 10 bjaer/ijs ober aï te binben i enbe kp bienbsp;allesgöefcftapenöeeft / en kante gkecnbernbsp;plaetfenbeflotenofte becingkelt tnerben i fa

moet

-ocr page 43-

VAN DE BeDE.VAE RD E N. 25

moct ban be tccBtfinuisamp;c aenbibbcrjef in Den cnbe in Dtr biacröcyt aengcbcDen bJO?«nbsp;tJcnj op bat Bp in’t berbojacn öetöoojcnbe/m

IS^tbojgenoocftmamp;tUeevbigecnbcftrooiie. ï^aeïnicttcioin/foottceinitnbagöciÓcBsfo^ Opdeeacnbsp;Wnbaeri|jciicnonberbinbt/3®icifterDic ben piactsnbsp;«aèbt^obt^tnacBtiQÖijSte onbeefoeeften/nbsp;toactom bat op eenige plaetfcn befe toonbec'nbsp;oaben gcfcBieben/enbc op anbereniet cn gpe^ opnbsp;fcBiebcni ©elen ijS htnuclijri' beöcpiigöcpö a'anderenbsp;banbeplaetjtf / baerBctlicBatmiO ruitenbe niet,nbsp;ban bé faltgen Felix binnen ^olo* t^iec Bebbenbsp;itb begpeer t batfe na toe fouben irechen / omnbsp;bat mp nan baer beguanicl0cher en gBetrou#nbsp;bielpchet obergeftB^ebi Iton bierbetv Bet ge”nbsp;ne bat ban lt;t3obt0 niegBen ober een ban Ben”nbsp;liebcnfoubcbJcfcngöeopenbaett. i©antbjp .nbsp;fclfiSBcbbenoocftgetnetcn binnen IBilancn/nbsp;boojbeCombenbet i§epIigen(bacrbeDup” ‘q'nbsp;beien bJonberbaetlöcbenbe fcBjtchclBrttge* jg Tombenbsp;bbJongBen bjojben De biactOept te bélgben ) cervafijnbsp;batfcftctcnbief/btcbactgöcfeamcnbïa!*/ om endepro-met een balfcDcn ecb te bebnegBcn/gepjaemt thafij.

göetDecfl funbiebeiB te Reniitn/enbe ’t ge* ne Bp gBefiolenBab tueberom te göeben. €tinbsp;ijS JllTica ooc niet bol ban ItcBaniê bet üBar*nbsp;telarcn i en norötanjS en ïocten top niet / batnbsp;alBiet foobantgBe DingBcn göebeuren. ï©antnbsp;OBel|jchcrb)90/ na 't feggtu ban ben wpodel/Coi. i:.nbsp;alle llepIigBcn niet en Bebbcn be gaben bannbsp;gBeneflngBeofte be onbetfcljepbinge ban bcnbsp;geeften j foo en Beeft oochben ï^eet / bie rnnenbsp;Statten acn een igclöcB bcrbeplb na fijn toet»nbsp;beBagen/ntet gebJiU/ bat buo'banigc binsB.ennbsp;atn alle g?aben bet l^epligcn fouben gefcBte*nbsp;ben, bette «wgultini^*

55 4 ji^at

-ocr page 44-

24 Roomsche Reys. 11. Hand,

3Pat fegööp Öi« oP ignooj 9ll)atuhi tunctttunizt / tnbten Itugudinuj^tufTtben tienbsp;€atlbt)lpchen enPe De ®ecefo?nieert)en op getnbsp;ftucd Pan be ^ebe-Paerben get Ponni^sfoubenbsp;gebPen te togfen/ bat be lt;{I3erefo}meecben bennbsp;bout op t gooft fouben {trgggeni «iSnbe notg*nbsp;tan^ bit ben eeniggcn lleeraee (foo ich bo*nbsp;benfcpbe) bieuipen €alPinu0 uptallenbsp;belt;@ub-PaberenPerIioo;en geeft Poo; be al»nbsp;öerfeherde ggetupgg Pan bc oube ïtctcfteïgc*nbsp;Mcntitacft ggcP?upchen.^ict/goe b'ongcrccgtiggeptnbsp;iniquuasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gaer felPcn gelogen cnbe bebiogen geefti

¦J

'i.

(ïbi. ^en gepïiggen aiuguftinujtf ggceft onjJ giet pfa.26.i2, alrecbenleeraI^^tüp^elf^i bcggeeren. S^pennbsp;fpjaften notg maet ban be 25ebe-Paerben totnbsp;be gepligge plactfcn in ’t ggeineen / fonbec tenbsp;fpecifir eren boo} toatgcpliggepbt be plaetfennbsp;gepliggblaren/ of lt;£g?ifli felfies/ oftefgnrenbsp;S^licnbeu. CnbeStuguftinujEi ggetupggtgieenbsp;batmen ten (linen tgbe in be Cg}i|ien fiterthcnbsp;ooch ^ebe-baerben plaggt te boen tot benbsp;graPen Pan be i^epliggen i ban bit point ful*nbsp;len vpp in be naPolggenbe C famen-lpjabe innbsp;'t bpfcnber berganbelen. l^u iO mp genoegg/nbsp;acgtetPoiggeti^ u PerfoecH / bebiefen te geb»nbsp;ben/bat be 95ebe-Paerben fcgnftmatigg 3gn/nbsp;enbeggclgcftfojmtggget ggcbmpcft bcrpji*nbsp;mitiPeUtercfic* l^ier-en-boPen gabbe icti unbsp;nocg/ t allen oPcrPloebt / belooft te betogdn/nbsp;bat get fontrari ggcPoelcn ban ober ttoaelf'-gonberf l'aren boo? eene bolingge ggeaegt cfinbsp;berïpefen iti gettieefi. gbit blgcbt polftoment*nbsp;ïgeb upt Cimomtutf enbe ©igilantiu^f i benbsp;bielfbealeimcn goott nocmen/aüe€gji(ïenennbsp;bieten batfe ïlettcrjEi goojen noemenjberbie-»nbsp;fen ben eenen in ’t Conciliuin ban ConfiantU

nopelen/

-ocr page 45-

VAN DE BeDE-VAERD E N. 25

uopelen/ontier tten Htcpfer iCDcottofiuj^/intieti late onsigcccen 385. cnöeöen anömn too?nbsp;flelcerbe cnöc bp be gaiuftöc ïtereft geappjo*nbsp;beerbefcöjiftcn S.Hieronymi contra Vigilan-«uin,toin.i.cpift.5r4. aitoactbcn DepljgiJcnnbsp;ober-tialenbe be berbeerbe lectin*nbsp;BÖclbigtlantö/ bte ficft onberftaen Dabbctenbsp;bcfmalcn be €atöol9cbc bebotie / in’t befoee*nbsp;Hen ban be ftercHé bet 9ilpo|ielen/enbe be gra*nbsp;ben ber jPartelaren; in alle fc09n of 9un-lie*nbsp;bet faligtje siclcn / gbefiabelgcH bacrommenbsp;blaren f^ermenbe/om teggenbioojbigH bie*nbsp;fenbe be bibber^ te betöoojcn / bie fp-lupbennbsp;aoftnt/niet en fouben bunnen öelpen: eft bier*nbsp;gelgcbe anbere fpijtigbeben tot betblepningenbsp;banbeb;ienbenlt;@obtjj / upt bennaembannbsp;ISigilantiUjg bp-ggeb^aegt gebbenbe/ albujccnbsp;Uptroept:OPortentuinin terras ultimas depor-tandum! Rides de Reliquiis Martyrum j amp; cumnbsp;Authore hujus hxrcfeos Eunomio, Ecclefijs Chri-uicalumniamftruisrnec talifbeietate terreris, utnbsp;cadem contra nos loquaris, qua; ille contra £ccle«nbsp;liam loquitur? omnes enim Seöatores ejus balili«nbsp;cas Apollolorumj amp; Martyrum non ingrediuntur,

I’

!®at tsi; lt;© toanftftaptn bier / in t upterfic bejt VbereltiGi te berbannen! fult gljp ban fpot*nbsp;ten met be obcr-bloffclen bet IKartelaren/eiinbsp;tefamenmetCunomiusi38utöcur befer bet'nbsp;tergen / be Cö?ijlen Dtertbe befcHimpen inbsp;fegaemt u ten minden ban ecn alfulcben g0e*nbsp;ftlfcftap/ terbjglcn ggp tegöeniS onsi uptfmötnbsp;net fclbe/’t tnclcft Bp tegBenjS be ïtterchc Beeftnbsp;“Pt~gBefraeten: toant alle fiinenabolgBerjinbsp;fb gacn nimmermeer in hertben ban 3tpolie*nbsp;ten ofte ban |iaartelaren«?llbusi ^«i^ieronp*nbsp;tbuji» ^ictitierbe eerfle 25efraaelber!S betnbsp;25 f Siebe-

-ocr page 46-

26 Roomsche Keys II. Hand^

ï!3eamp;e-^aerbeti/ enbe b’oubfle fKfpottecjï ban bebeccbettberl^epltggen: lt;£nDe ieert umetnbsp;tenen oochfcfiamen/ na be bermantnge Ute»nbsp;ronpmi/öetgüefelfcöapbanben gfienen / bicnbsp;banbei^aberei ber pnmitibe Utercbe / gieenbsp;obec ban bettetpe beibjefen/enbe 6p ben ^ep«nbsp;ItgDenl^ieronpniubboa}monfterenenbe on«nbsp;bieren berbannen 3Dn«

REDELYCK BESCHEYDT,

dienende op de

Handelingh.

Ojpgnen ^joebet! al te laet

Üaelbt gtip bie’ec op ben oubengaet ^er Ctinlten^ebe-baecbeni tbantnbsp;ttiap be feet nan Vigilant.

5©ie nu tbjaclf-öonberbiaergele’tn/ ®oo?fcö?iften/en boo? bafle «ennbsp;©an b’©uöc-naöer3S gbeftomt/

©an lt;©obe0 Cempei tjEi berbomt*

lt;©0eJtjcft Ijier/ t’allcn obctbloeb/

^en goeben gieter blijtben boet:

;amp;oo ball/ bat gbp baer onbejout/

Cen b300?b niet tegbenei fticben foubt*

^e oube Vnet/en t nieuïn berbonbt/ 5Be|loppen alle bepb’ ubJ’ monbt.nbsp;a©ant Doe ’n fal onjei niet boegben mee/

't lt;©een‘ IBopfesi fp?ach/en €b?i(lu.ö bee! ^erebenban^intJfiugufiijn

©ernielbtban mccftcc 3an Calbon/

IPet

-ocr page 47-

VA N de Bede-vaerden. 27

eenc flngö/’t betïDacnbcïejSi ^Mooobt öem met fijn cpgöennbsp;^cn ifecr i0 ober al/ ’t ijS ioaer:nbsp;cfter aisf öp fticr ofbacrnbsp;Set toanberjg tocrcht ofmölea tojoegt/

^00 toerbt bc plaetiS te reegt befoegt*

£xod.3,i4

Ce reegt befoegt/te reegt gge-eert; g»oo onjS bon|lefeen?5jacra-bofcg leert:

^aer ban fg n boeten SSinram^ foon i|et leer t’ontbinben ïoierbt geboo’n*

3©too?faeclt om bat gepltggïua^ piaet^ ban g|n betrebe gtajï»

Soa ooch op t bioo;bt be$i dSngeljl bee '©ttjö’cpggcnrcbcn/lofue.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

®icn ttereben man/ öien bjoraen gelb nbsp;nbsp;nbsp;i

l^ee’ booj get ^eriegofege belb ^e iSonb/ alg gp baet op be baennbsp;^agg een ggetbapent gtgggg-manftaen*

Hola I qui vive ? riep bien man/

’t 3lfrael i of Canaan ï ©f pgiliftgn baet ggp 't mee goubt tnbsp;Stil ^ofue I niet al te ftout*

^ch ben een i^jing / ieb gou bc toatgt ©an b’alDergoogglle gepjen-braegt»

IjEn Sofue tec aerben nc’ec s ©bj‘ bienff-ftneegt goo|t* 3©at toilbp l^eainbsp;lt;©at ggp ubj’boeten alle bepnbsp;©ntfrgoept/ en op be groene gepnbsp;wacrboetgfultftaen: mant goubt ggctoignbsp;^at befe aerbe gepligg ig.

^en ©elbt-geec beeb 'tban (ionben aen*

Dat lofue niet Geusnbsp;geweeil en

IS.

^n gier upt ban icb voel bctftaen/

Cerbjgl gp cerbe ’t gepligg grag/ niet ©eüg en mag.

ï©ant maec gp foo ggefint ggetoeefi/

lt;?Pgab ggefept; 3©öcbt boofen geeft 1

'bCn

-ocr page 48-

28 Roomsche Revs. II.Hanb.

’ft lt;Cn faï/’ft en toil op öön ontgict/

S^ocg u/nocg H’aecOe eecen niet«

^iet u i toont icft mogg tgt;oo| t geftobt BenbitiDen niet bon eenen «tBiobt*nbsp;i^ietb’aecbe; bie in bergg of bol/

BI eben goebt ober-ai*

USaec neen: beel eer bebinb icft/bot Up Ijem met ftcomme le’en aenbabt:

lt;2n op Hin tooo^bt nocg’t gepligg ferupt Iftereetbe met fijn fcgoenen upt*

Sm IIII '“el terecgt: toant lt;©obt bie t al * 25efcöicfttinmaet/g8etotcDt/göetaljnbsp;lt;en booj Oet 0oog8|lc ’t laegg regeert/nbsp;bat get min get meerber eert«

3a felfs be plaetfen oocft/ boer iet ©eibaeb^r booj fgn ggena ggefcgiet*

lt;©p bat get mcnfcgelgcft ggcffacgt ^aer op fou (laen te beter atgunbsp;lt;en bit toajEi 't toit/bit toajs 't bemertftnbsp;’t ïDelcft ban begin be Cftiiflen ïtercftnbsp;?5etoe£ljgbe te gaen bibben afn/

5^aer gact ©ctloflcr gab ggeflacn* 5amp;aergp ggebaerbt/baergp ggeboebt/nbsp;'®aer gp ggcttrupft/bacr gp bcblocbt/nbsp;^aet gp begraben na ben blee$i/'

Cen berben bagge toe’er berreejs?«

IBen toerbt tocg al te toel ggetoaer ®e geplfaemgepbt bet plaetfen / baernbsp;s®en J|eer boo? onp'iet geeft ggeïe’en/nbsp;Scanneer men bie moer ftomt betre'emnbsp;S.Hiero-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®e ïtoomfcge Paula tupggt mp bit/

nymus in ^ie fulcften rgcftbom ban befit Epiurhio üaer foonen/tocl tot groot bcrbjiet/nbsp;Faui«. lieben baneft gierom bctlie»*

^p liet gaet i^of/fp liet gaet gnpïf/

©m

IE s V» ftrcbbVom Chriftus ftrupïf/

-ocr page 49-

VAN DE BEDE.VAEJRDI N. 19

©m ö'armoc ban gicrufalcnv ©m’t Ballingöfcöap ban 35etBIcem*

© Sctölcm I fpjacft bat B«Pb00 »gt;0f/

®DP fnU boojt-aena! mön söeröf/

•^ÖP fult mgn ruflgt;plaeti$b)efen/bjant ^Bp 39t mptuee Meefler^ baber-Ianbt*nbsp;lliec fal icb bioonen s biant ni0n Üeei:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pci 3 i,x 4;

$too^ u met rppen racDt biel eet/

Hoe nau/Boe hlepn/Boe fnoo sBP biaect/

©m in u Bol te 5pn ^Btbaett* leronyme I irft ftoeec U / Datnbsp;^cH Biet in Dit berBolen gat/

®acr icb legg’ met gBeDogBtn bnié/ aWn jamp;aUgBmahecse brebbe (ie.

® aet in Bet ftinbt gBcf toecBtelt ïepDt/

®aet inDc bjeugBt be# Hemel# ftBjept/

5©aet D'csel fijn Defittcr eert/

lt;en D’o# fich na fijn pseeffer ficcrt»

© hlare ^tee! boo^biaer icH fie ®e toöfc Ho^flen alle D?ie/

©an Madian, tct actbe plat

|13et 3©ierootlt/31gp?rB’ en ©nlbe fcBat*

3jcft (ie De tepnjle jiaoeDct-jjtóaegBb/

^ie ’t BinDt aen Baten boefem D^aegBt* fltft fic Den ouDln©ocDjler-Beetnbsp;^otgBbulDigB loopen gin# en xne’er*

© 25etBIeeni mönSBtttfenluft!

®Bp 3Dt Die mp DenBongBer bluft;

©Bp 50t Bet Bup# ban *t tuare bjooDt/

13©elcH mp ban Belpen upt Den nooDr«

©^etBleem! o ©ffrata!

© 3Bcbct bjucBtbaer ban gBena 1 ©ieu foo noemDc/floegB niet mi#/

©oDt ban u De tnaöDom iö*

„iHact Boe bom icb fonDcrff /Bclat#!

3Sen Dit göelucb/ötn Dit folae# J

-ocr page 50-

30 Roomsche Keys. II, Hand*

5^O0t foeter lufi aljEt Die'ft Dier geil an t ftuffen Uan tngnsS Jgeeren hreö«

lt;@ujEt Paula. ((SnnaaDbenant lt;lt;3tngD rp hoo} ’t gantfcDe aoohfcDr lanWnbsp;39an plaetjS te plaetj^/han fïaht te Haht/nbsp;^aer onfen i^eer gDruianOelamp;t Dah,nbsp;CotOpDentophan Golgotha:

^aer D’oher-maet Pan fiin gOetia/

Cot aller fonPaerjei balie Doop/

^en Deubel met |1ln ^loeb bebjoop* i^ier babt r Dem aen/tn alle fcDDn/

©f fp öem in fijn berfcDe pön/ ©Dejlrecht/gDerecht ban 't beul-sDtfpupiEf/nbsp;^ienDangDmDabbeaenftfn Crup^S.

©en biepnigD neberinaertji oDttrc’tn/ ©mDelsibe fp be fmare (leen/nbsp;'©ieb’©ngDellicDter aliS een hafnbsp;©DrbJentclt Dab ban t ilepligb graf;

©n ne’er gDeballen op Daer ba}(i/

JPen Daer fagD lichen/aljêi ban bo?^/

3^a een gDebienfcDte b)ater-nat/

^e plaet^ baer b’l^eer gDelegDen Dab* ^iet Dter/det Dier be mebe-roubi/

^iet Dier be liefbe ban be b}oub)/

^iet Dier toat een beboci’ gaf ^cn ïgcrael Daer aen' t IgepltgD grafïnbsp;©n met Daer t’famen pber een/

Hbie opt om biergDelörhe re en/

®aetom bat fp be rep^aen nam/

’t 25eloofbe Hanbt bcfoechen quam,

Eufeb. 1.6. 3®ant busê bebinb ich/ bat boo? Daer/ Hift. cap.p Alexandrijn ben SBartelaer/

3©tfucDt ban CDJifïwiS foete (och/

33a 't DepligD ©aledönen troth*

Gaudétius ^at Gaudent ooch ben 55?i]ciaen serti)on.de ^mfelben a^ee-baerb Deeft gDebaen;

-ocr page 51-

Dedicaöo*

ncTempli.

Saipicius

lib.z.Saci;

Hiftotix.

Paalin. c-pift. lo. ad Scveturo.nbsp;Pallad. innbsp;Laufiaca.nbsp;cap. 33.

S. Hicroo. cpift.j, 2j,nbsp;amp; 41.

VAN DE BeDE-VAERDE N. 31

Wj* ÖP’t göeöeentt onöer toecaft ®cr toeertigö IKactclatcn fetcegS*

® l^ijioji üan Sevecr Sulpijt ® Öftupgöt onjS/bat nocö t filntier tgtit/nbsp;fpoo?cn Cljjifti bleücn (lacn/nbsp;wan Daec (jp opttiaertïê tiJasf samp;egaen/

Sa (Ijn öeröctien ©aöer^S-lattór*

3!a öat öaer’t öcpligöiooetc-fanbt lt;©cen fcöaeb’ en Iceb’ / öoc 't occR öau öacrnbsp;^Öegtabbelt ïDierb ban alle fcgaec»

Melania ban Marcellijn

geoote ntcöt/bic met Ruffija woibjcngöcn gingg öact 55cbc-bactamp;t/nbsp;lt;l«cbau ooch ’t ouD gtieb}upcftberH{aett«

® e^aïcm lïoegbfc bact tetneet/ Sl^etbpfttgb S^aegbben/bieben I|ecïnbsp;^aet bigtigb bienben in b’ontfanggnbsp;5[^cr l^elicgtimji {jact lebcn langb.

;©et ©elgritnjS/ feggö’ icft / bic ban al ^c bictelbt/nict een groot gOeral/

^aer t’famcn üloepbeivom met lof Ce ectcn ’t lt;©olgotaenfcöc bof.

(lEn boo} be moeptebiefe be’en $5er£0oncb gaetbicet ben lïajarccnnbsp;JEet railDer fegSenaen bc^cauöt/nbsp;lt;£nr9chcrbroon/ in't©abct-Ianbt*

3amp;it isf be rcben/bat göp ’t bject,

3©ant bic meer arbept/bie meer fbJcet/

©a '©obejS baft beftembe toet/

^rÖSÏJtÖier en namaelsfineer te bet* l|et Sitjcft ber l^cmlen li)b göetoelb*nbsp;^n/foo onjS ben ?llpoftcl fpelt/

^oe ootb Caïbön baer tegöen Rrapt)

®ic fpaetltjcft ftropt/bie fpaerlgeh mapt»

lt;En toic en bat nict/bat be götcn wooï «bjifto öier meet geeft ggele'en/

3^00}

Math.11gt;

12.

-ocr page 52-

52 Roomsche Keys. III. Hanb*

Doo} nbsp;nbsp;nbsp;Df er ntm fteefe ggeliaen/

]Dan €t);i(iooocamp; meer fal ontfaen i . ©ici;at’tbtcraetftetiit’aH)ctt0öfcnbsp;i.TuBoth. jicgneeren fal Die 0ier mce Igöt;

»• 1 •«»2- jjBaet Uic niet Vnettelöch en ttec0t/

Cn liecft ooch in ben bupt geen rec0t* ^ehenbt ban/bjoebec^flbacuh/

^at gdp al t’aberecijtjs bit ftutn l^ier nat gt; en nabien u g0eb?eechtnbsp;^e re’en/ foo maeefit bat g0p t berfieecht

III. HANDELINGH,

Datde Bede-vacrdcn tot de graven der Apoftelen niet alleen vrij en zijn vannbsp;Af-goderije : macr veel eet fchrift-matigh,Godivmchtigh, endcconform het ghebruyck van de primitivenbsp;Ketcke.

Aba CVK.

[ ® ©ieter; giet ban ijf nu gfle^» noegö; voniit of men ai fröoonnbsp;obetmibtö be exempelen bicnbsp;gÖP nu op (ijn bjeebde/ foo uptnbsp;I be ^clbiftucr/a!ïi upt be lt;©ub-' baberjSberliaeïtöebt/uboojbenbsp;bingerenfagf) be55ebe-baerbS tenifepligcnnbsp;ïanben/baer onfen i^cplanbtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geluïl

felftf geïeeft enbe geleben (jceft/fo bient noeftf tanfÊ (bicuji toepnigg ten pjopooflt ban uïne

boo}-

-ocr page 53-

VANDE Graven öer Apost. ji

iJoojscnomcn rcpjf/lïrccftcnbc (foo göP «u lio?cn öelcbg öebt) tot bcfoccft ban be grabetinbsp;Der 2ïpo|lcIen j^etrusS enbe ©aulMSf»nbsp;i ‘ E T. jjiiet tcnp?opoofte ;amp;igjioo?3£ba«

CUR'J^at fulbp mp faclicbente berBÖtbcn*

®ant alfoo irti ü %* boa? bc cerfic rcben ban gt;bÖn aenfiaêbc repjS/gefcpt ijabbeJ bat itb nanbsp;SiomcngingB/ omalbaerbcn tjeer mijnennbsp;®obt meteenc nieutoe bcboticte aenbibbenjnbsp;foogebbpmpbaerop göebtcnbt / bat fukftssnbsp;flröbenbe bjajs tegijen bc ougöcmctcntöcpbtnbsp;OobtsSicnbc bot alle plactfen al ebcn öepUgönbsp;toatcn» €onttariöebben bctoefen bc^cö?if =nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-ijgj.

turen / crcmpElcn cnbc rcbcnen / bieicli in befgnen zija ^o?gaenbe #anbcUnge ftcbbe bp-geb?ac6t; niet evennbsp;3^ainentIgth/ali)oeïDel ben almacijtigê ©ob heyiigh,nbsp;obcrmibtjS fijne ongöemetenöept berbult öe?nbsp;mei enbe aerbe / cube obcr-al eben fcer tegcnsgt;nbsp;moo?big ijï/bat öp nocötanjS/besf niet tegenfnbsp;Itaenbc/ bp biijlë cenige plactfen berhicfl totnbsp;eentge fonbeclinge uptftebenbe bjcrchen/’tspnbsp;tot bertoninge ba fifhc gcootbabtg0ept/’t 5pnbsp;tot bergoebinge ban onfe noobtoenbigbepb*

©an bjclcbe betamp;iefingc niemanb betmag re? ben te geben/bati btegene/bieijembbJafelbcbnbsp;beroemen ïnil te tnefen een iSaebfman (0obj6?«

l^ier upt bolgen tbiee conclufien/aUe bepbe uptb?ucïtclöclten (irgbenbe tegficnicf utoc ge?nbsp;Piopoueeebe reben: ®'cctfte / bat alle plact?nbsp;fen niet eben fjepligb en ïnarenj blijf benbe Exod.ï.v4nbsp;nptbe iècamp;?ifcurcnbfln SBopfcjicnbc^lorue/ lofuej.iónbsp;bier boo?cn geallegecrt / met ctpiefTe moo?=

ben in terminis: Locus in quo Has terra fanfta es,

^e plaetö bacr gijp (laet/ M liepligöe aerbe. ttb)ctcn/obermibtjSbatöctlt;©obc/ boo? bcnbsp;optnbacringfjc ban fijnen öcpligöen Cngöel

C albacK

-ocr page 54-

54 Roomsche Reys. III. Hand.

albacrict belicfïJc te tocrcftcn/ ’t nbsp;nbsp;nbsp;cU

berjS niet en bcöe. ®ettneebe/liatDicplaet^ unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ten bic ben l^cec met ecnigc fonberlinge toerei

wLdi4r ftcnsÖeÖeplioOt Öc«ft / oocftmel toeerbigö ais d’aodcr. 59b niet eenigfte fonberlingfie bcbatic betöcötnbsp;enbebereetbttemecbem l^efettnee conciu^nbsp;tlen tjebbe icift u bracDtelpchen obertupggtnbsp;met befc9}iftucen enbe ejtempelen / baet mpnbsp;totnoc5toebant)ebben gttefpjohen* (@fbienbsp;ban buptenpjopoofie'geïneefi 5i)n/Iaetitbbenbsp;reben enbe ïnaerOepbt felber oo^beelen.

nooit-aen/ fullen inp batibelen ban be refit* 3@at ip {jet ban Ueben ^batuft bat gf)pnbsp;boo}bec!$ te (eggen gebt tegenj^ ben aenbangnbsp;ban nipne ISoomfcge iSepi^ inbsp;Abac. gichfeggcaljinocg/enbeblQfbaecnbsp;bp;©atgöprepfenbenaaoraen met inten;*nbsp;tie oin te gaen befocchen be ©jaben (foo gfjpnbsp;fegöt) bee adpoftclen petrust cnbepaulnp/nbsp;aenrectjten fult tbaee feefftebe gtobe fouten:nbsp;biefenbe al teoniueetbigg/nietalfeen boo; benbsp;€0?ifienen/maer oocRfelfiSbooi alletebeI9cgt;'nbsp;bemcnfcöen i 31cftlaet ban (taenboo; fiebennbsp;ban letteren en ban g0eleert9epbt / onber benbsp;bielche itb u %* tot noeft toe mebe gebbe ge#nbsp;rebenbt*

Piet. €n toat?9ntoc0befetbJccleeI9cfte grobefautcn^«Splicbe!bJiUre mp toegont:»nbsp;beeften / tnant foube ggectne biel leben/ boojnbsp;©obemeteene goebeconfeientie; enbe boo}nbsp;be menfefien/ foo beel aljS mogöelgtb i0 / nietnbsp;ecnebieebfamigfte onbcfpjohen conberfatie*nbsp;Abac. lt;©0? fpjeeeftt toel: Cn fal u baer*nbsp;ommefeergeetne enupt Bjoeberïöcbefutgt/nbsp;be felbe aenbjgfen / bertroubjcnbe be genabenbsp;«©obe^ enbe utue biferetie toe/be felbe te tiaih

len

-ocr page 55-

yande Graven der Apost. 35

ïmenlJctefuUen berbctcrcn* ^’ccnc öan ijS ® cöJOBj) banïcu0catael/cn D’anbete^nooösnbsp;Bcpot ban Stfgoöertje/ Die 0ÖP alle DcpDp raptnbsp;cene Etepji begaen fult*

1 IET. aBat/^oDtfcgöenrapItebcn^llBa* ^R/cnallcgoeDcmenrcljen! Heugöentael ennbsp;«rsoDetg I t ijS al te bcel teffensi. ©ooj felicrnbsp;«iDien fulchjs toacr/ foo fouDe ich utoe affectienbsp;^et goeDe ceDenboo; een bjoeDetlffcbe ('ucRtnbsp;pebben te ecbennen/Dat gpp rap upt bet oogt)nbsp;fout foecftê te trcclten ttoee fuicfee fcbaDelgcbcnbsp;fplintereni raaec nu rail icft u gebeDen öcfabennbsp;boo? u te ficn / Dat gbp niet en borat te ff acb#

«Cuangeltfcöcn ï^ppocröt/Die befigb Madi.7,4-^gnDeom fijn bjocDetjei oogö ban een ff often te DebjftDen/ in fijn epgften oogö een geöeelennbsp;balen berfraftniDc* USaer raaec inne beffaetnbsp;toeft Dit beDrasb ban leugbentael / enDeDefenbsp;fnooDftepDt ban afgoDcrftei

§. I.

Of den Apofliel Petrus oyt te Romen gheweeft is of niet ?

Abac. 35affulbpnu boo?t-acn ftoojen/ boeft bp o^D^e/ ban ’t eene booj / en ban 't an«nbsp;öerena. ©elcugftentael Dan/ beffaetin’tlic^nbsp;ftaera ban Den mpoffel ^etcu;S. 3lDant alfoonbsp;DenfelbenSUpoffclnopt te Komen gfteraceff/nbsp;enDenoeftbeel min te Komen gfteff o?ben isf/nbsp;BÖclijchDe Koomfefte ïütrche De fteutcnraelnbsp;ff nifterlftcften foeeftt te petfuaDeren / foo hun*

Dp bJel merehen/Dat gftp te üer gfteefsi na Ka*

Jben treeften fult om Daer een Deel opgeraepte pooDtjs-ïjcenDeren boojDcn ‘«ipoffcl ©ettu^nbsp;tcbcfoceftcju

Z nbsp;nbsp;nbsp;P ! ET,

-ocr page 56-

36 Roomsche Reys. III. Hand,

Piet. ^ignoo? HBacuft/ bit tó inölen bc onbefcöatmtöepbt getoceft/ eerfl ban eeneiinbsp;Gulielmus,mceftci: ban loannes Wiclef,baet ttanbsp;banVdalricus Velenus, bifcipel Lutheri, gnbenbsp;epnbdötl^ ban lllydcus, öte gen alUer-eetflnbsp;üetfloüttfebbenOefeïeugöenin be Vnereittenbsp;b;engl^en / enbe met groote berteiiiepbt tenbsp;onthennenget ggene meer aise ober be bgfgt;nbsp;tbien-gonbert {aren fianbtbaflelgchen / boa?nbsp;DegantfcfjeCöiiflenïierche/ fonber eenigönbsp;nabencBen ban tmgffel/' ggetooft i0 getoee^*nbsp;Sl^aertch en Hanume btfcrette niet toeber«nbsp;troubJen bat gÖP foo onbefcgacmbcn petu*nbsp;lantie immermeer foubt ïoillen toeflaen*

A B A c V K. ^cft en b3cet ban göeen onbe# frgaembepetulantie. 3@aermebe foubt ggpnbsp;bit Ëtoomfcgeboojfiel Bunnen betugfen inbsp;Pieter. i|et eene met ^cö?ifturen/enbenbsp;Detanöerc metongamp;etbJDfelbc gDetupgenifanbsp;fen ban be Beplige lt;i^ubt-baberen enbe l{ere«nbsp;fieigcRe Jgiftojien. 3^e ^c0|ifiurcn 5ön befc:

- I. Petr.y.ig. 30e ©gemeentebie bergabcrt heeft fijnenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fn55abplonien/eobc JParcuiS mgueu fooH

senHhHef öoen u-lieben groeten. ïgier bJil ich u göe* uvtde ftadt*gt;?at0ÖtÖcböcn/ biatbbboD? eenfSabplo*nbsp;van Rome Uien göebjeell ijS/ baer |0etru!$ befen fijnennbsp;gcfchrevc. 35?iefupt göefcöjeben/enbe be groctenijef bannbsp;ggebaen geeft i ©oojtnaer niet anbetjtf aljSnbsp;be flabtban lïomea / bie boen ter tgbt obcr«nbsp;mibtd gare afgoberge/enbc tpjannge ober benbsp;Cg?i(le-geïoobigen ban ©etrujS aigier / enbenbsp;ban^oannem Apoc. 17.5^. met ben uaem bannbsp;^abplongfieftgureert bjcrbt. ailbutfgetup»nbsp;ogen Papias bifcipel ban be SUpofleleUjapudnbsp;Eufebium lib. 2. Hift. cap. 15', enbe Hieronymusnbsp;lib.DevirisIlluftribusin Marco, 30tt59n Öun»

ne

-ocr page 57-

VAN de Graven der Apost. 47

m gt;noo}Den : l^ctrujS Secft fijnen cerfien upt beJiaDt ban Komen gOefcfjietoen/nbsp;me 0p fiBuetjs-gciniijS^SabpIonicu gcnoemtnbsp;Beeft / fegggcnöe: ®e ïterchc Die in ^abpla*nbsp;nien DcrgaDert ijS/ enDe jjföatcusÈ mgnen foonnbsp;fltoetcn a.

Abac vK. i|a/ ^0! bit accepteer icfi tot JJ|Bn boojDcel. iletft ^cttusi Bier Komennbsp;55afapionten gtjcnoemti ergo boeufc toci enb«nbsp;'MÖfelgcfe Die be KoomftBe ftcrt Be Dcrlaten j,nbsp;OaDolgBenbe Bet gBebobt ©oDtp Apoc. 18.4.nbsp;J©9cht upt ^Sabplonicn / mönboUh / op batnbsp;6Bp niet bcelacBtigB en tBerbtBaerberfongt;nbsp;ben/enbcnictobcrtoallen en toojbt met Batenbsp;plagBen*

P lET. 3Bclmoetub’acteptatieöcftoraeni USaergBPfultectDepnigB mebe beroberen/nbsp;iss ’t bat gBP onDctfcBept maecBt tuffcBen benbsp;jlabt / cnbe tuffcBen be ïtercBe ban Komen*nbsp;j^et i0 be (iabt ban Komé baer gioannejS bannbsp;fPïeecftt/fulcftjS bic bJajS ten fifnen töbcn/gob*nbsp;belooiS/bupï/entpjannigB* i©eDefe geboobtnbsp;Bp ben CBjiftenen te berlaten; niet met Bet li=nbsp;cBaem/maer Bet llertej Ben affcBepbcnbenbsp;ban bei^epbenen enbe ^fgobtfienmet Bet le«nbsp;ben i Boeïnel blgbenbe met Ben in eene Rebe*nbsp;‘©BelBcBBetfelbemet ^aulo i.Cor.^.io. onsinbsp;npt-gBelept Beeft ben BeplisBen AuguiHnus innbsp;breviculo Collationis,collat.3 .flet Tert.lib.i .contra Marcionem.dKnbC Hieronymum epift.adf Mar-•^eliam. 5^aet Bp bp-gBeb?acBt Befabcnbe t te^nbsp;SBenee be flabtban Komen / beplaeti^bannbsp;“en^pocalppfijS / bp u gBeciteert; om aennbsp;te bjijfen Bet onberfcBepbt tuffcBen be flabtnbsp;tB.be tuffcBen be Kcrche / Bern felben tpnbsp;Pneeteube / baer aen tcrflonbt bp-boegBt ^

C 5 -bft

-ocr page 58-

38 Roomsche Reys. III.Hand.

Eft quidem ibifanóta Ecclefia,funt Trophxa Apo-ftoloriim amp; Martyrum, eft Chrifti vera Confemo, cftab Apoftolo praedicata fides,amp; gentilitate calca-ta in fublime quotidie fe erigens nomen Chriftia-num, dcc. (©at ijï: 'Ich beficnne önt binnennbsp;iSoirentctoinDenijEÈ dc öcpligöe i*tc«be/ benbsp;©icto?i-bancn uanbc 2lpo|iclen enbe Mattennbsp;laren/ be inare beïöbentjTe C0|ifti/Öet Geloof/nbsp;’t tocictt ïDglen ban ben 3llpo(iel ijS gljepiefen/nbsp;lt;Snbe ben C0?i|ien nann bte 0et l^epbenbomnbsp;bertrebenbe/öaer bagclöffi^ öoe langöö 0oenbsp;ineerigE berfieffcnbc. ^ukftsfbatbcnrelbennbsp;HieronpmujS lib.2. inlovinianum, ttiet bettenbsp;ban t epnbe be.ö boecfies / Komen aenf^jeben^nbsp;be/fepbtJ Tu,oRoma!fcnptamin fronteblafcnbsp;phemiam Chrifti confeflione delefti. ^atfe bennbsp;lafterbanblafpöemic / gbeftbieben op0aecnbsp;boojöooft/uptgöcbJifcötöceft boojbebelg?nbsp;beniffe €Ö?i(li«

bl0cfttten tVoeeben uyt het lefie Capit-Petrus is tel van de Wetcken der Apoftelen, verf. i y. ends dpeerftenad Roman, c, i.8. ©ernielbenbe bat binnennbsp;tornen beel Cbjiflcnen gDcbJeefl sQn / ja eennbsp;Jickfende uptftehcnbc ©emccnte/ eaibe een biel ge*nbsp;de Kercke fobtieetbc ïtcrrfee/bJicnjBi geloofgpcp^cfcn eftnbsp;«Thefticiu bernaemt toerbeober be gantfcftebJcrelbt;nbsp;jiecft. €nbe bat/eer i^aulusi opt te Komen gebJeefInbsp;ibaö, l^nbjageirh/toiebatbefeKomcpnennbsp;certi CöJiftenen gtiemaccftt / enbe 0are itterc^nbsp;fte gljefunbeert 0ceft. ISiet^auIujS/biant bienbsp;en toafTer noc0 nopt göebieeft* S3tet eenigönbsp;anberaipoflel ofrelLccraer /toant bie enfiannbsp;niet göenoemt /bceï minber met eenigö baflnbsp;argument bebjefen tuojbcn. Crgo ©etrujS:nbsp;ben vuelchen ’t fclbe f oeghefefbeben bJo?t bannbsp;Lïiicus lib, 3. cap. 3. Enfebius lib. 2, Hift. c. 14.

Arno-

-ocr page 59-

vande Graven der Apost. 39

Amobiuslib. 2. cont. Gentes. Chiyf.in Pfal,48.

'cnde Leo Serm. I. De Natali Apolt. ftJJECCftt; Cum Apoftoli imbuendum Euangelionbsp;mundum ,diftributisfibiterrarumpartibus, fufce-piffent, Beatiffimus P etrus Princeps Apoftolici or-dinis ad arcem Romani deflinatur impcrij.®at i0inbsp;pi0 be 3lpo(teIen / om be toerelbt tot get gep;

»Sg Cuangelgte beBeeren / befelbe enbec malamp;anbeten betbeplt gabben / foo tjEi pettonbsp;öen pjince bet 3llpo|leïcn get pallepss bejtnbsp;^oorafcgen Kgcft^tebeartcggeoaUen. %a,nbsp;®geobo(luiS JSoomfcgen ïtepfet {ggclgth unbsp;Bgetupgen bunnen alle be KccgtsS-gcïeetben/nbsp;bic Qöp bacr op belicben fult te confulcren)

!• Cunflos populos C. De Summa Trinitat. 8£ Fide^atholica. bebeffiggt befe toacrgcpt metnbsp;rimtóNcprer Igcbe ïuct/ albusS lupbenbe: Cun-ftos populos quos dementi* noftr* regit Imperium,in tali volumusReligione verfari,lt;iuam B.Pe-öum Apottolü tradidiffe Romanis Religio ufq; ad-huc inlinuata declarat.®at 10: ï©p begeeribatnbsp;ancbolcben/ bie ban ben Scepter onfcr *©öt«»nbsp;nabe toojben ggeregtert/ leben fuUen in t fel=nbsp;be ggeloof 'ttoglcft ben 3lpo(lcl Petruranbsp;ben Somepnen ober-ggelebert te gebbcn benbsp;iSeligie/bic tot ben bagg ban gupben toe gge*»

Pjebtcfet bjcrbt/on0i.ö berftïatcnbe.

©ocggt gier ten berben bp / be ftrgb / in bc Fctms bJelche ben 1^. 3llpo(lel ©etru0 Simonem Ma- hceft tm-gum,binnenïSomenberbJonnengeeft* ‘©ge*nbsp;\Öchgctfelbeggetupggen Egefippus liR 3. De xovenaetnbsp;Lxddio Hierofolym*. c, 2. Clem. lib. 6. Conftit. vetwon-Apo(l:.cap.7.8. amp; 9. Arnobius lib. 2. contra Gen- ncn,nbsp;tcs. Cyrillus Catechefi 6. Epiphanius haerefi 2t.nbsp;Ambrofms orationein Auxentium. Hieronymusnbsp;de Viris JUuftribus in Simone Petro, Eufeb. lib.2-

C 4 HilU

-ocr page 60-

40 Roomsche Keys. III.Hand.

Hift. c. i3.a©iensïïiao?lieiitch0ter ottifto?lt;ngt; tDiiie geerne nalate. 5i^eenit boo; Dere^nbsp;ftebetlH. Avignttinum lib. de Haerefibxis cap. i.nbsp;In urbe RomajB.Apoflolus Petrus Simonem Ma-gum vera omnipotentis Dei virtute exdnxit.

hintten beflobt ban Siomen / ben lltpligöcn apoftcl ^ctrujS / boo; be inacenbsp;htaebt ban ben ütlmogbenben lt;0obt ^imo»nbsp;nem JHaagum tt niet gebjotöt* *lli£ï wpt ïaetnbsp;teb u nu beflupté een ban be tbiee: of batnbsp;irusi tcÉïonien göebJe^ijS/of bat Egefippus,nbsp;Clemens, Arnobius, Epiphanius, Cyrillus, Am-quot;nbsp;brofius, biieronymus, Eulèbius cnbc Auguftinus,

groote beufcïaerjS enbe ieugtienaersf gctoeefl SQivbic fulctig tegöcnsS be toaetöcpbt ötSbennbsp;burbenfrg;0benlt; IDaerfuIchen fcD^nu^ benbsp;grootde/ gbclcertflccnbcöepUgöftc indlwcnnbsp;te ober feggben / en ban teft ubie beleeftj^epbtnbsp;ntmmermeei: toe bettroutoeiu

§. i.

Dat Petrus teRqtnenghclloiven is.

Drie be-

lt;t3f)eI0cl^ ban upt jget boojgbefepbe beVoe^ fen bl0ft/bat ©etcujS te iSoincn gljetoccft i0;nbsp;foo bipcftt upt Set naerboIgSenbe / bat 0pnbsp;tot Somen ijS gSeflojben. I^eemt b;ie on»nbsp;lueberleggSclöcbePJeuben* tgecfielDcfe/®enbsp;, grabenbanbe^tpoftelen. iCenttoeeben/3amp;cnbsp;^'fjaHv.pelgrimagten ban begantfcSetnerelt tot benbsp;trus te Ro- fclbe grobeu* (€en bctbcn/®e getupgeniffennbsp;men gjje- bon allc ben ïtercamp;elseften ouberbomtnbsp;Rorven is. i^Ct cerfïcbeïDgiSban bat^ettusf te Ro»nbsp;meii gSe(io?ben iö/ i0 be fiennelpcfte efi open»nbsp;bare bertooningöc ban fijn graf? biant baee

temanbts?

-ocr page 61-

VAN DE Graven der Apost. 41

icmanïJtjS graf-ftebc g^eboiibcn toeröt/ öacc toerbt öp ööepjefumeeri gtiefto^^en te 3Önjnbsp;foB langgitienniet cn boet bincftcn /nbsp;ïgt;an anbere plaetfen albast üttöoctt tjï,®er^nbsp;^81 ban öct graf ban beu 5ïpofteI geringnbsp;Betoont Vnerbt binnen Kannen t cube tor noegnbsp;toe ban nientanbt gamp;e(igt;(irneeit en iö / bat 0pnbsp;albaer ban anbere plaeif'en gDctrunrpcjteertnbsp;foube 5gn / foo blgft ooch betoefen bat j)p tenbsp;ISomen g(jeflo?ben iiS*

Abac. Iget blQft Beïöefen foo langö aljS BÖp alleen blöftfpieben; JÉaer iefe onttten unbsp;bat be Combe bie te Komen bettoonbt b30jtnbsp;Oet graf ©ctri ijS. gjtem/bat be boobjS-been=gt;nbsp;beren / bie öaer inne befïotcn / ofte in bet«nbsp;gulbe haffen fupetflitienfcïöchen beinaerbtnbsp;bierben / ,bc gebeenten ^ctri jgo* moflnbsp;mp ectft bebiefcn toctben / eer uUltgumcntnbsp;*np foube hunnen bcnautijcn»

Pieter. Contra: top öebben befen acH'» gaenbeboojoitp öe pofTcffie/ ja pj^fcripticnbsp;enbe trabttie ban gpetjeele bcertbien-fjon^nbsp;bert jaren; tbant ban be boobt ber bepltghenbsp;apoflelen af/ ƒot be tgben^oanni0 3Bicleftnbsp;toe / foo eti tlfer niemanbt bie ooch een^nbsp;tvngfelbt heeft bat ben ftepligSen Sdpojlelnbsp;IPetrujS te Komen göetoeefl / albaer g8e(lojïgt;nbsp;ben enbe begraben isi.^i^ ’t fahe ban bat ghpnbsp;ofte iemanbt anberjS nu het felbe belieft tenbsp;onthennen / foo 3öt göp inimerjS ten min#nbsp;fien gheöouben onj^aen te bJöfen/bJaeröpnbsp;BÖeftojben isi / bjaer JÖn graf gfjebonbennbsp;bjerbt/ enbe toaer fijne afjebcenten ofte af*nbsp;fcljenrufienbesön. ^00 langö aliS gbp bitnbsp;niet en boet / foo langh fullen top Komen

c ; laten

-ocr page 62-

42 Roomsche Refs. III. Hand,

ïaten bïgijen in 0acr oubepofTcffl’ / efi 3oan» nem 3©itlejiim met fiinc «©ifcipelen in gaecnbsp;nieutoeleugöcn*

® e meet / alfoo Eufebio felfis bit 28r0ument ban fUUfter tncerbc göebjeefi i0 / bat ftp ftetnbsp;jISartp?iumpetri binnen iSomen gfteleben/nbsp;niet eeniS met anbere argumenten en fteeftnbsp;biiUcn bemftfen/ aljïmet bebeetooningebannbsp;fifn graf albaet. ^ict ftera lib.2. Hiftori* c.z^.nbsp;Dace ftp albUiSf fcftjftft' Igitur Nero, ut^ertumnbsp;fe hoftem divinitatis pietatilqueprofeflijs eft , ipfo-m prius Apoftolorum, quippequi Duces amp; Signi-feri erant in populo Dei, expetit neces, amp; Pa^utnnbsp;qiiidem capitein ipsA urbe Romd , Petrumveronbsp;crucispatibulo condemnat. Horum teftimoniumnbsp;qnsrere extrinfeciis fuperfluum puto, cum rem ge-fiaminfigniaufqueinhodiernum diem amp;iplendi-diflima eorum monumenta teftentur. «Dat ijS* 1^9nbsp;batftem iDero nu openbacriftcft ftabbe ber«nbsp;biaert eenbpanbt (0obt^ enbeban alle ^ob^nbsp;biucfttigftcpbt / fteeft ftp boo? al berboiberbtnbsp;be boobt ban be Itpollelen / boenbe Paulumnbsp;binnen be mueren ban Slomen ontftalfen/enbenbsp;Pctrum brijpffen.’tïDelcft aI(po ftare gtoot«gt;nbsp;babtgfte graben tor op Den Dagft ban ftupDennbsp;toe gftetupglien/fbo ijg nobelooef bacr ban ee«nbsp;ntgft bojbet befeftepbt tc foecften* 3ïlbusi Cu*nbsp;fcbiujf*

$.1. Twehde Bewys. DatdeApoftclen Pettusende Paulus te Romen geftorven endc begraven zijn :geno-men uyt de oude RoomCchepclgtimagien.

©ct ttoeebe bctoftjS/sijn be mcnigftbulbigc pelgrimagien/bie ban be gantftfte bJcrclt au

tftbt

-ocr page 63-

VAN DE Graven der Apost. 4j

tjjbt söcbacn 500 QeVneefl tot bc crabcn bet aipoftelen^etricnbcSgt;auU. J^iet alleen bpnbsp;öe gftemeene €ö?ttlenen: maet fclfiS oocH bpnbsp;bcalbergrootllen. ^ietben l|«3llugu(lmuin

S.Auguft.

EnarrationeinPfal. 36. Principes de feculo cre-dentes,ad urbem Romatn venerunt, non ierunt ad TemplumImperatoris,fedad memoriam Pifcato-ris.iDat ifi: ®e ^jtneen ban befe toereibt ge?nbsp;ïobenbe/59n na Samen göegaen/ niet om tenbsp;befoeeften ben €empel bcpfUtepferb: maet be

mcmojibesïSiflCÖerei. item OTifl.44.01tenda-fur mihi Romae in tanto honore Templü Romuli gt; in quanto tibi oftendo memoriam Petri, InPetronbsp;quis honoratur nifi ille defunftus pro nobis? »©atnbsp;iïCEaet mp teStomen in fobanigf eer getoontnbsp;toetbenbenCempelStorauii/ aljo^ tcbu Voelnbsp;toonen ban be graf-flebe Petri, Cnbbeiii’tnbsp;bie in Petto gjteeerbt tnerbt / aljS ben gftenennbsp;öiebooj onjSgbefiojbenisi ItemSerm.i. Denbsp;ian6tis Petro amp; Paulo.Beatiffimum Petrum Pifca-torem modo genibus provolutis adorat Gentiumnbsp;multitudo. !©at iiS: ®en albctfaligöflen ©if=nbsp;fcöerPetrujS/bJojbt nu met gebogöenbniennbsp;aengbebeben ban be mi^ntgbte bet bolcben*nbsp;a®t befe plaetfcn 2l!ugujltni Oebben top/vierdin«cnbsp;boojeerfl/ bat be memojiof be «©jaf-debe beiiotcn”nbsp;©etri ten fijnen tpbe binnen Somen toajS» uytdegh#-®en ttoeeben / batfebeel beetlgcbet en boo?« tuygcniiftnbsp;ÏUfÖtigbertoaeialjS be pallcpfen betïtepfe» Auguftmi,nbsp;tcn/jaaljS ben Cempel Komuli felfis, lt;Cennbsp;^ttben/bat alle bolcben met ggebogen Imiennbsp;albetfaligBIlcn ©ijfcBer Petrum baetnbsp;§wamen aenbiööen, Cnbe epnbel0ch / bat benbsp;^?mcen enbe Üoningcnfelfè getooontoarennbsp;tot bien epnbe na Samen te treebem

t Sgt;clbc lefen top mebe bp ben Cöjpfo»

flomum

-ocr page 64-

44 Roomsche Reys. III. Hand.

fiomum Homil. 66. ad Populum Antioch, circa hnem. ®en ïnelchen fpjeftenDe üan De gratennbsp;Der ‘^pofielen @etrt eiiDe @ault: Ipfe ,inquit,nbsp;qui purpuram indutus eft, accent ilia complcxu-rus lèpulchra, amp; fallu depofito flat SaniSis fupplsnbsp;Ghiyfoll, caturus, utprofeapudDeumintercedant:Sche-narum tabrum, amp; Pifcatorem ut Proteöores oratnbsp;qui diademate redimitus incedit. lt;©at i|p DiCnbsp;met purper omöancöenijï / ïtomt omftelfennbsp;De graten Der 3tipo|telen i enDe af-g^elepDtnbsp;BeböcnDeDe ïteprctlöcamp;epïac8t/ tefhicecfttnbsp;Ijp De i^epItgSeu / om too; gem tp dSoDe tenbsp;öiDDen. «©cuCcntmafter/enDeDenittflrcgetnbsp;tJo^Dcn aenggeroepen aljf tercftermcr^ / tannbsp;Den genen Die De troon op get gooft Diaeggt*nbsp;lt;(^nDe nocg tIaerDec Sermone 32. in morali,nbsp;op Den^epnDD}ief@auIttot Den Üomepnen/nbsp;DanDelenDe tan De feite graten: Non ita, in-

quit, cselum fplendefcit, quando radios Sol dc-mittit, quemadmodum Romanorum urbs duos iftos fulgores ubique terrarum emittens. Hinc ca-pietur Paulus. hmc Petrus. Confiderate amp; hor-rete, quale fpeótaculum vifura fit Roma j Pau-lutn videlicet repenteex theca ilia cum Petro rc-furgentem , in occurfum Domini furfum ferri*nbsp;QualemRofim Chrifto mittet Roma ? qualibus.nbsp;coronis duabus ornatur urbsifta? qualibus cate-nisaureiscindaefl? quales habet fontes ? Prop^nbsp;tereaadmirof hancurbem. Non propter copiamnbsp;auri, non propter columnas, neque propter a-inbsp;liatn quamcumque rerum ipeciem , fed propternbsp;columnas illas pcclefiï* 5^at ijS: ®en l|emel ijSnbsp;nopt foo gelber/ aljS Deiamp;on fiinettralcnijSnbsp;peDerrrepnDenOc/aïïi toel i0 De flaDt tan Ko»nbsp;men / Den gantfrgen aerDt^DoDem befcgg^

nenDe

-ocr page 65-

vande Graven der Apost. 45

nenöc met bcfe ttocc Heften» ©an ftier fal ©aulujs opsöctrocften inojtien / öan biet falnbsp;©etrujs betcöfen. 2len-mcrcht enöe Der;nbsp;fcÖJicfet / vnat een fpectaftcl öat öct tnefen falnbsp;«po? Stomen : ©aulum enbe ©etrum fc0tclt;»

«peften bectoecRt upt 0unne graüenop te |lcn “S’^eninbet söemoetPan bunnen JlKeefler»

JPat eene Stoop fal Komen naet €b?t|lup (tiereni HKettnat ttueebroonen ïoo^btotenbsp;Habt Uerciert i i©ct inat gulbe betingbetinbsp;tp fp om-bangben i a©at fontepnen beeftfe inbsp;l^ietom ip bet bat ieb mp in befe ftabt bet?nbsp;toonberc: niet om baer töcbbom ban goubt/nbsp;niet om bate columnen ban marmer / oftenbsp;om eenigeriep anbere uptibenbigbept: maetnbsp;om befe pplaren bet l^etcben* ^at meet ip/nbsp;Homilia 8. in epillol. ad Ephefios, amp; Homilia f.nbsp;in lob. berhlaert bp / ^nbien ’t ben 25ifcbop?nbsp;ïöcben lafi/ enbe be finachbepbt fiincp lic«nbsp;baemp bem toe babben gbelaien/bat bP lelfpnbsp;in albet manieten befen ®ebe-baetb gbebaennbsp;foube bebben«

PauImup55ifcbDp ban l^ola / bteban ben s.Panii. bepligben^mbjofiup epiftola^ó* lib.6, ^Usnns.nbsp;gufiinup lib. i.de civitat.cap. lo. cnbe l^icro*nbsp;npmup ad Paulinum de inftitut .Monachi tom. i.

^n gbelectrbepbt enbe ©obtb?ucbtigbepbt ®^n gbep?efcn ip gbetupgbt mebc/bai allenbsp;ue^ifleboppen ban ^taliën ten fiinen tbbenbsp;geiboon inaren 25ebe-baerb te bomen boen/nbsp;enbe 5Feefl-bagb te bpcren binnen Komennbsp;allefaerpop ben gbeboojt bagb ban be bep»nbsp;bgbe 3lpoflelen ©etti enbe©ault* Videepi-Uolaij. adScveruiB , gf cpilwla i6. ad 1'el-Pbmiun.

-ocr page 66-

Roomsche Rets. III. Hand.

(tBiesoiiu^ ben eecften ban bien naem/ (ierat ^itt mebc obec-een.3®ant Homil.37.innbsp;£uangelia,amp; Dialog. lib.3.cMJ.ó. amp;lib.4. c. ^6.nbsp;fcamp;JÖn: ftp / bat ben Caffius 25tffcöop bannbsp;Narnia, bietaeel||cb£t op ben 29 ^iunp/JFeeft-bagD ban be ISpodelen / getDoon biap binnennbsp;Stomen te bomen bibben/ ten felben bagb.e nanbsp;bat gp lt;0obe op-ggcoffert flabbe 0et facrificgnbsp;ber J©ifTc/enbe t Ucöaem bejs i|ecren aen getnbsp;bolcftnptgöebeelt/faiigölijchcn enbe foeternbsp;Igchen aibaer in ben Igeece ontflapen ijS.

3amp;£.i «CerbJeetbigen 95cba iib.5:.Hill.Angii-Venerabi- ca,nx c.7.ber0aelt bat ben ftoning ban «Cnge* iis Beda. jjjjjjij cceduailas,55ebc-baetbt gBetcocfteilijSnbsp;na Stomen/ tot be lt;@2aben ban be SIpodelen /nbsp;met eeneparticuliece bebotie/ omme albaecnbsp;ftfn «©oopfpï te ontfangcn / enbedraeftsi baecnbsp;acnupt bit feben te fcgcpben/ ’tbJclcb öemnbsp;alle beptie ban 'f!'5obe hergunt tjS. 3Bant opnbsp;bcn?|gt;acrc0-abonö/ banbenf^aup ^ecgtusïnbsp;gfteboopt 59r(De/iïS 0pinbc0epUg0e toeecfenbsp;ban ^aerc0en/met eetie b(epne (lecbte beban^nbsp;g0en/in dfne biitte ftlceberen geftojbcn/ enbenbsp;nabenileme! gebaren, ^in’tfelbeboecftaennbsp;Öet tbJintigöfic Capittcl / cfètupgDt ÖP mebe

batbenStoningp Coenredus, fijn üpcbbee^

latenbe / aIjS eenen 5^elgrtm na be g;aben ban be 0eplig0e ^Spoffelen getrocften ^/enbenbsp;bat0paenbefelbetnbaflenenbe bibben totnbsp;ben epnbe toe din^i leben^ g^ebleben tg*

3'

-ocr page 67-

VAN DE Graven der Apost. 47

§•5* Derde Bewtts,

Dat Pettus cndc Paulus te Romen ghemat^ tyrifeett zijn, ghcnomen uytdcghetiry-Sheniffen van alls den Keickelijckcn Ou-

detdora.

. 25c5alöcnïgt;eplactfenöer «©uöt-baöereti/ w be Hoo^saenbe §? gö^aBegectt/ foo bigcfttnbsp;fietfclbc nocöfelactber upt be nat»ol00enbe Euftbius.nbsp;Pafjagien. decrU Eufebij, bie in lijne €öia*nbsp;bSchfict laetonjS l|cctcn 71* met befc 00e«nbsp;ff biebcnijg ggenobiliteert beeft: Primus Neronbsp;^P^r pmnia Icelera fua, etiam perfecutionem innbsp;Chriftianosfacitiinqua Petrus amp; Paulus gloriosè,

Rotn* occubuerunt, ^ati$f: |^ero/t0 bobetl aUe fijne miiSbaben/ben ecrjicn gbetocejl / bienbsp;be €0?i|ïené geeft bctbolggti in toeithc bet*nbsp;bolgingbe/ ooth i^ettu^ enbe ^anlu binnennbsp;Komen beercibch gBcftoibensQn.^cn fcibennbsp;Eulebius lib.z.Hiftor. cap.zy. CitCett be OUbenbsp;bepligge ^cg^gbetj^ Dyonifmm, Corinthium ,

amp; Caium ,gbctup0bcnbebat be fclbeMpotle* len alle bcpbe gbelgch in bejlabt ban Komennbsp;Iccrenbc/op cenenfclbigbenbagg met martp*

«e ggeftroont 59n / enbe bat be Koomfcge a^ttbc met bare bepliggc^jaben/ alsï metnbsp;tuJec Cropbecn ofte ©ictoji-bancn ggebol*

^trcbt ijS/1 ecneflaenbc aen be ®riumpbalc Htact / (Irechenbc na ben ©atie aen / en’t an*nbsp;were aen ben l^ofliaenfcbentocgb*

Origenes lib. ^. in Genelin,niebe gecitectt ban Rufebius 3. Hift.c.2. Petrus,inquic,adultimumnbsp;10 urbe Roma commoratus, ibi amp; crucifixus eft ,nbsp;dcorfum capite deqjcrib» q^pd ipfe ita fieri precams

eft.

-ocr page 68-

4S Róoms^he Reys. III. Hand.

eft. ne cxafquari domino videretur. i|S * truU/tot op get lefle/ te tornen tDaonenbe/ijStnbsp;albaecogehtupfiggeVoeefl/ met bengoofbenbsp;iietietti]Aectp;,0gel0c{{gpre!f^ Pecfotgt gati«nbsp;tie/op Datgp niet fcggnen enfouDe fiinen i|eeenbsp;Bgeïöcfetejön.

TertuUia*

«usgt;

TertuIIianus, de prasfcriptionibus. Si Italix ad-jaces, habes Romam, unde nobis quoque authori-tasprïftoelh Felix Écclefia cui totam dodlrinam ApollolijCumfanguinefuo profuderunt,ubi Petrusnbsp;paflioni dominicas adsequatur, ubi Paulus loannisnbsp;exitu coronatur,ubi Apoftolus loannespofteaquamnbsp;in oleum igneum immerfus, nihil paflTus eft in mfu-lam reicgatur. ©at ijS: ©ebittbp u til ^Italien/

Qgpgebtl^amen/ Daee ouiEf-üetietioocItart SefasgbantiaenïiomN © gelutgigeStetcRnbsp;ban Üanbl in be bjelche b’iHpoflcIen be gant^nbsp;fege leeringg / te famen met gact bïocDt gge*nbsp;(lo?t gebben; boer ^etrujS be pafli oniS J|ee^nbsp;ren berggelegen / baee ^aulujgi met ben upt^nbsp;flangg SfaannijS fSaptifl? ggeftroont tsf/enbenbsp;^oannesSbcnSepoftcl / na bat gpinbcnficanbsp;benben olp ggeroncScu / onggequetfl biaiSnbsp;ggebleben / in een epianbt betbannen i0 gge^nbsp;ïncpft*

5. Ambro-ius.

Ambrofius inOratione contra Auxentium lib.f. epift* Nofte Petrus muro egtedi ccepit, amp; videosnbsp;fibi in porta Chriftum occurrere , urbctnqueingrc-di,ait: Domine quo vadis ? Refpondit Chriltus;nbsp;Venio RomamiLenmi crucifigi. Intellexit Petrusnbsp;ad fuam cruceni divinum pertinere reïponfum jnbsp;ftatimque cois eptus, per fuam crucem honorifica vic

Dorainum Wum. ©at ijS: ^ctruiEf öegtnncnbe bcjS nacftist re gaen upt be murS ban Stomen/nbsp;i0 tien i^eerc Cgnfto in be poo?t ontmoet/ in»nbsp;neVbftcrt^ gaenbt/ tnbe geeft ggefepbt: i|eee

boaec

-ocr page 69-

vande Graven der Apost. ^9

toact saïjp {3©aer op CDjiUujS anttoooibe s ^aRotncn/omtocberomgamp;eftrupllte Vdo?«nbsp;oen. PJcktte ©obbelgcft’ anttooojöe petrustnbsp;op nin ïtrupjÊf öupDenöe / ineberom samp;eftccict/nbsp;woe terftonbt bp ‘töooft göeöat sgnbc / bennbsp;9crum met |l)n ftrupjS tiereerbt geeft.

Hieronymus de viris Illuftribus in Petro. Simon S.HicrOquot; Petrus ad expugnandum Simonem Magum Ro- nymus»nbsp;*nam pergit, ibique ay.annis Cachedram Sacerdo-Qlem tenuit, ui^uc ad ultimum, id eft decimum-quartum Neronis annum j ^ quo amp; aiiixus Cruci,nbsp;martyiio coronatus eft capite ad terram verfo.5©atnbsp;*0: èimon f^etrujiiis na Romen getroeften/nbsp;om Simonem JlRagum te bebecamp;ten: en fteeftnbsp;öen tpbt üan 2 j.i'aren bekten be ©?ie*nbsp;fletigcHe Stoel i tot pet lefie/bat ijS/pet öeet«gt;nbsp;tienbe jaer l^etoni^ j ban ben bJcitftcn ppnbsp;oocP gpepeupfl/ enbe met martp^ie geProon'tnbsp;t jEt/ pet pooft ter aerbeïnaertiei*nbsp;©itfclbigpegetupgptben I^.Mugufiinuïfs.Augafti-bootgaenpimaerinfonbecpept opbjieplaet» nus.nbsp;fcn. ^ebomlie^etct binnen Romen/enbenbsp;fpnebtcto?ie Ober Simon IRagup befcpjpftnbsp;Pplib.dehaerefibuSjCap.t. met befcbJOOjben :nbsp;lovemfecredivoUbatiMinervam vero Meretri-cem quandam Selenem, quam fibifociamfcelerumnbsp;fecerat, Imaginefque amp;fuam, amp; eiufdem Meretri-cisjdifcipulis fuispr^bebatadorandas: Quas amp; Ro-niïtanquam Deorum fimulachra authoritate pu-blicaconftituerat. In qua urbe B. Apoftolus Petrus eum vera omnipotentis Dei virtute extinxit,

^at ié: Simon ifeagué gaf pem felben upt booi'^iupiter/ enbeeenc kPerelicptebjoubJnbsp;beiene gpenaemt / bie Pp tot gpefclfcpap bannbsp;Ujncmjgöaben gpenomen pabbe/boo? Mmer-va» «Cnbepebbenöe binnen Romen boo?pu=gt;

^ nbsp;nbsp;nbsp;blpcPe

-ocr page 70-

50 Roomsche Reys. lil. Hand.

amp;It)cheautgo;tteptop Doen rechten flinenbe De^ Hoeren beelOetvbegeerDe bat De felDe metnbsp;lt;3oDDeiDcHe eere Dan filne ^tfctpulen aen^nbsp;gOebeDenfouDenïDetDen. USaertjêi in De ('el*'nbsp;De ffaDt Dp Den Hepligen^poffel§||etru!er Doo}nbsp;De Diare Dracht Dan Den 3llniacHngen «fSoDtnbsp;tentet gDeb^acgt,

^e ^iffcgop-ffoel Petri binnen lüomen göetupgljt Öp 7. contra litteras Petilianinbsp;lib.2. cap, 51. Cathedra tibi quid fecit Ecclefia:nbsp;Romanae, in qua Petrus fedit, amp; in qud hodie Ana-ifafius fedet ? ^at ijS: 3[©at ffeeft u tntpDaen Denbsp;^toet Dan De StoomffDr IDterctte/in be Dtelcffenbsp;petrutÉ gftefeten jjeeff / cnDe Daet Stnafiafiusinbsp;noeff ljupDen inne ijGi fittenDe I

i^et martprij Petri binnen Somen Der.gt;

IHaelDtHP torn. 7, contra lulianum Pelag.lib. i. cap. 2. Puto tibi earn partem Orbis fufficere debe-re, in qua primum Apoftolorum fuorum voluit Do-minus gloriofiffimo martyrio coronare, Cui Eccle-fiaïPraïiidentemB.Innocentium, fiaudire voluitnbsp;les, jam tunc periculofam juventutem tuam Pcla-gianis laqueisexuifles. 3^at iö:3|ch mepne Datnbsp;bat Deel Dejal DierelDtti u gHenoegt) beHoojDtnbsp;teDiefen / in fjet Dielcfte Denbeer gHeDtiltnbsp;beeft bat be eerffe fiinbecStpoflelen gehroontnbsp;fouDen D)o}Den met eene alDer^eerljjcbffenbsp;inartpjie. j^ae Den ffitflebop Dan Dtelchenbsp;Jttercbe Den faltgben 3lnnocentiuin / inbiennbsp;gbpijaDtnillen boojen / fouDt utoe ro?g0e=»nbsp;lt)cbe (eugbD Diet betoaerDt bebben upt Denbsp;pelagiaenfcbc ffricben. Den if. Augu-

Itinus,

Maiiirus Maximus Epifeopus Taurinenfis anno Domi-

Tautn.cii' ni42o« Sermone y.de Natali Apollolorum. fpje» betiDe Dan De bepitgbe ^poffelenPetrujEe enbe

Pan*

-ocr page 71-

VAN DE Graven der Apost. 51

Paüluji fcpbt albu^ t Non fine caufa pute-musfeftum, quoduno die., uno in loco, unius Tyranni tollcravere fententiam. V na die paffi funt,nbsp;utad Chriftum pariterpervenirent: uno in loco,nenbsp;alteri Roma deellct; fub uno periecutore, uc arqua-liscrudelitas utrumquc conftringeret j dies ergo,nbsp;puto,pro merit© jlocus pro gloria j perfecutordc-eretus eft pro virtute. Et in quo tandem loco mar-*yriumpertulcrunt? InurbeRoma, qua: princi-patum amp; caput obtinet Nationum : fcilicct, ut ubinbsp;caput fiiperftitioniserat, ibi caput quiefceret San-fttatis , amp; ubi Gentilium Principes habitabant,nbsp;illic Ecclefiarum Principes morerentur. ^at i0

onjs nict mepnen fonber oojfabe Bbc* ftOieotteibny bat op eenen bagb / optenenbsp;piaetiS / enbe ban eenen tpjan b'^poflelen benbsp;fententte be^ boobtjEi bebben ontfanggen. (@pnbsp;eenen bagb Qebbenfe gOeieben / op batfe tenbsp;famentotCPitflumrouben homen: op eenenbsp;plaetjei/ op bat iftomen geen ban bepbe en fou«nbsp;beontbeerens onbee eenen Ibecbolgber/ opnbsp;batfe alle bepbe eene tojeebtbepbt fouben be*nbsp;p2oebenlt;^uItHiï batben bagb/mgn^bebunc*nbsp;lienj^/ om be berbienfle/ be piaet^ om be eece/nbsp;enbe ben iCp^aiif ggeboegtlt om be bjo*nbsp;migOepbt. «enin mat p}aet!El|)ebbenre toeftnbsp;ftunne martp^ie gbeleben i in be flabt bannbsp;women felf*s / biebe fteerfcftappftfteeft obeenbsp;guebolchen* UPel-berliaenbe / op bat/ barenbsp;oetftooftbia^banbe gobloofigftepbt / ootbnbsp;*uften foube fiet ftooft ban be pepligbepot:

^be bacr be ^jtncen bet llepbcnenmarcn ™oonenbe / albacr oocH (letbcn fouben benbsp;tPïinccnbetftetcfte.

^«®ben eerflmbanbicn naem/ anno 4^0. s.LcoI.

® 2 nbsp;nbsp;nbsp;Ser-

-ocr page 72-

52 Roomsche Reys. III. Hand.

Sermonei. de Natali Apoftolorum. Hodiernafe-ftivltas, praeter illam reverentiam, quam toto terra-rumorbepromeruitjfpeciali amp; propria noliratur-bis exultationc veneranda eft, ut ijbi pra:cipuoruni Apoitolorum glorificatus ell exitus, ibi in die mar-tyrijeorumfit lartiti* principatus.

fengupbig^enfeellbagiÖ/ boben begl^etnepne eecbieQigöepbt / bie DP obet Oe gamfctje tue^nbsp;reit berbient geeft / begooit nocg met een ep«nbsp;ggenenbefonberiingge blgbtfcgap banonfenbsp;dabt ban Komen ggebpert te bJOjöen. ©pnbsp;bat/ aimaecbeboobt ban beuptfiefienfienbsp;poftelen bereert 10/ albaer mebe op ben baggnbsp;gunbet martpde/ be grootjit bjeuggb ÏDerbenbsp;bebjcben.

S Grego-lius.

Gregorius primus, lib.6. Rcgiftri epill 37. fpje» genbebanbcKoomfcge ïltercite. Petrus fubli-mavit fedem, in qua etiam quiefcere, amp; pr^ièntemnbsp;vitamlilliredigtiatuseft. ^ati^: ^etCtlj^geeftnbsp;bergebë bte^toei/baer time gp gem getoeecenbsp;biggt geeft temden/ enöc bit teggentnooj^nbsp;bigg ieben te epnbiggen.

Pruden-

tius.

Cpnbcfgcg/ben ouben Cgjidcn ^oüet Pm-dentius anno Domini 380. Hymno de S. Lauren-tio:

Difcede adulter Inf iter Jiff pro Jororis oblitel

RelinqtfeRomam liberam, fkbemque jam Chriilifage,

Te Tanlm hmc exterminat, te (angm extnr-bat Tetri,

TibiidejHodipfi armaveras fa^Hin Neronis ojficit.

®at i0:

giupgn/met fuderb goercrg

53efmet/bertrecfet/laet Komen b?öi

39aii

-ocr page 73-

VAN DE Graven der Apost. 5?

u ©aulujerrupiucn boct/ iPcttujS booj becgoten bloebt/ f c*nbsp;ftgamp;bp nu Seigneur Sübacuft! bunt htnbsp;umcl/aljsnocö gÖcïDchteöcamp;öen /tepcrfific*nbsp;ten bp u aengljefcpDebebjogt) öanleugöen-wet/ baer be Koomfcbc ïtercbe 0acr mebc be*nbsp;«labben foube/aïjs fp fuftwcect beteert tejpnnbsp;niet be floei/boobt/ enbe begrabentfTt ^ttri inbsp;©eel eer laet left mp buHchen/bat gpp fulcftsênbsp;pJÖbenbe/ bp alle betflanbigöe onpartijbigcnbsp;lupben/niet anberjS en boet al)S niet Dtf Ö^aftnbsp;tegbensf be muet te loopen/cnbe be bertüaen*nbsp;bc öertciBcpbt ban bc '©tjerefonneerbe ïterc*nbsp;Mboo;be gantfcDc toetelbt te melben* tennbsp;ibate batiemanbt ban ben gemepnen (ïn foonbsp;bette tbare gebieben / bat öp op get ftöjöbennbsp;ban eenai Tims Liviws, be oojiogben ban ïia*nbsp;men enbe Cartago; op ^et g^etupgb ban ee*nbsp;ben Suetonius, De geilen ban be Aoomfclienbsp;Itepferenaennameboo; Debiaetbcpbt i enbenbsp;alle ’t göenc bc lt;®ub-babcccn/foo bJeeröigljc/nbsp;gbeleerbe/ öepltgtje mannen/ ccnbjagbtcipc*nbsp;ben enbe (lanbbaffelOcben ban ben stipofleinbsp;©ettujf 0eböen gÖefcöïcbcn/ niet anbero a'ssnbsp;booj leugentael enbe bebiogö quame te (cM'nbsp;ben* a®ilbp bit nocö naber bclnefen öebbeni

REDELYCK BESCHEYDT, dienende op de

lil. Handeling H.

14 ©ubt op gieter! itft bettoonber ^ iiap/bat gbP bus? in 't beionbec

3 nbsp;nbsp;nbsp;€e*

-ocr page 74-

54 B.OOMSCHE Reys. III. Hand^

CepdOjES Eloomfcge grafrftee tupggt* jgouDt op I’tiffec mee gócgupgöt.nbsp;(CupgDt met een (magg telt u bibamp;en)

^at De^on fcpütit op Ijet tniDben Ban Hen alHeililaetden Hagg/

^te De^omer glieben magg*

Cungitt onis bat be Onarte aetbe Sltpbt faekte/altgbtftDaèrbe/

^n bet iiebte bper Ute'eram SCltgbt na ben l^emél hiom*

Cupgftt ouö met bermoepbe ftaften ^at tniee feHen ttnalef malten.

«en ban olie bingg bet beel ïtlepnbettjÊj aliEi fifn göeöecf.

®atöet fmatt göelöcftt ben biipjierj lt;?n bet mit ber jl!onnenIup(ter inbsp;^atbe Sterren en be IBaennbsp;Sten ben boogpen ifeitiel tiaen*

^at be Hoube 5@oo}be blagpen ^upeninbe lionftebagben/

^at be Hent bet belb begroept;

^at be 5ee nu ebt / nu bloepbt* Cupgbt boo; ’t leden/bat be bwafennbsp;^ie men mallen/ bie men rafennbsp;Boo}bt/ met ongbebonamp;è blop/nbsp;iCoeUomt een gpebelbe Kap*

3Iclt én Kan mp niet bérmpben/

31cK en Kan niet langber Ibben /

^at men fii'nen feboonen tbbt gnfoo Klaren faecK ber(Iijt«

910 ban Petrus nopt gbeftomen j^oeb gbeftojben fainiién Etomen:nbsp;fftegbt eenjS/onber toat (Cp?atinbsp;gisS ben man gbedojben baninbsp;C’bjeIcKer plaetfe/ ftoelcftet tööe/

Wat

^00? ünienei bonnijEi/ met bnat Ipben i

-ocr page 75-

vande Graven der Apost. 55 3®atüergab tmsö/toat «©{jcmeent’

_ „^^«ftberfamcltnin stjebeent’i BÖebecnt’/ öaer toe öc fcBarpnnbsp;foo bolbobtg^ ïDarcivnbsp;®an bf n oubflcn tgbt/ïuanneccnbsp;Scmaiibt ruffe boa; ben i^eer»nbsp;tDat marmer/ in ïnat acrbenbsp;® af men gem be leff e tnaerbeinbsp;Slbat bereeringt) ban een grafnbsp;iltreegggpboo} foo bieren ff raf{

Wr b’®ub-baberjS en ïirongcften/

^ie b)p lefen/boen onj$ bleetten JllSet being jEi ban blaer befegepbt/nbsp;pat bp binnen stomen lepbt*

Einus in Adis Apo-ftolorumnbsp;PettiScnbsp;Pauli.

S3a bat öp öaer öab göefeten (^00 ones Linus beeft boen bieten)

©nber 't Stepferigcft bebtnangb ©Öf-Êb-ttointigb jaren langö*

® ot bat 0p be balfcöe pennen ©an ben Cobenaer boïff febennen/

©n met bibben upt be luebt ©aben bceb’ be belfcbc blucbt»

Nero ben bebloeben ïtoningb/

^agb 0em boo; ffin epgben tbooningg ^alen upt De loc0t bene’ensnbsp;iligg0en met gbebjoben ie’en*

^00) vnat©oben/bao) ibat gunffen/

Hiep bp/fmacht men alber hunffen ©’eerffe maeftt/en b’öaogbff e eerVnbsp;IBp bier bujiban boben ne’er 1nbsp;®ie ffbenbt bier fijn’ boofe banben/nbsp;“cnbetliebe lebenbanbennbsp;Hlber-grootffen honftcnaer/nbsp;Stlber-bJflftcn (Cobenaer inbsp;gat batbp bJccrom gbeboelenbsp;•let bctmogben mönöer ff ocic:

© 4

-ocr page 76-

De loden woondennbsp;te deler tijden , overnbsp;den T ibet,nbsp;aen dennbsp;bergh Va-ticanus,nbsp;ende lani-culus. Videnbsp;PJiiionemnbsp;de Leg, adnbsp;Cainni.nbsp;Item Mar-tialcml.T.nbsp;Epigt.jg.nbsp;in Cxcii,

^6 Roomsche Keys. III.Hand,

{lp tee’ec mgn fcgaamp;e boet/ IBet bê hofien ban fi)n bloebt*nbsp;TPat men b'oube grijfaerb batteinbsp;^at m’öem aen ttnec epefte latten/nbsp;^at m'öem nagöel aen een brupjS,nbsp;iBibbeltn bet ^ooDfeb ggefpupjf*nbsp;Sleept öc ‘©alilefcbe ftcubelnbsp;lt;©p ben ©atif aenfeben btubcl inbsp;^aer bp fitn befneOe boUb/

@an een br up$i btt fttup^ bertolcbi ©riep ^cto. en men öcöcnbsp;3Pet bejS maiijs beebjefen leöennbsp;^a De bonben ban be btl/

3^a bet üiepferlgcb bebeL 3©t-gbeno)nen bat m’bfnifpanbenbsp;|19ct ben boofbe/metbe bnnbennbsp;35ebctb3acrtö/op fijn begbeer/nbsp;Cot Hinp mecfieriS meerber eer*nbsp;lt;l^mbp^oben/oni bpHepben/

lt;©m bp pber t’onbcrfcbepbett

t Dao}beeI ban beiei^eecen brup^i Centgb btplbanSilbamei bup^*nbsp;f^ü be 5itl boer met bcrlangbennbsp;3^a be lucbt/en liet baer bangbennbsp;’t©ubelicbaem tïgfcnhont/

Sten btt boobclgcbc bout*

Cot ben tobt toe bat ben Cbliffcn ’t ^elbc {terdtelOck bee’ ftiflcn/

lt;l5n begraben in een graf/ 3©aecbigb op foo Ijoogben fiaf.nbsp;gn een graf niet berr’ gbelegben/

©an baer bP be btoon gbehregbcn ilab ban lt;©obt.o gbenabigb reebt/nbsp;9#cn be triumpbale ineebt.

®aer ben ©aticaen gact bellen l^a ben Ciber/ foo onp mellen

«If

d

-ocr page 77-

VAN de Graven der Apost. s7

Sfil bic opt met fupfl betmaen ^ccrJ^iftonraccKtcn acmnbsp;Seell be ScgjpoerjS ban Eebanten/nbsp;aieell be tofife Adamamen,

»-ee(i be Guldetnonden, lecft

3lir Die boo? öen 5Ön göebjcefij ®f bie opt na pen-ïie’n maten.

3lceft Bp Jjoopen/leeft bp fc0aren/

3lir bie in 0et a©eften Vbc'ec «©ptbanbjöjsöeptöabbeneer.

®ÖP bebinbt met blare rebe/

^atf airt’fameninbeftebc/

®atr air tTamen in be PDb ©an ftin boob/ eenb^aghtigb Jfibtnbsp;^^atfe tupgöen/batfc feggpen/

^0n eermaerbigb rif te leggben ^iunen be SiomepnftBemal/

Sden 0et©aticaen|ci)é bal.

^al get melcb bat alle lanbeli l^icrom met ggeboubien ganben/

Hierom met ggeboggeftnien «Suamen groeten/ guamen ften.

’t 3©aren ©^ieeften $f aatgnen/

’t 3©aren groot? Conltantinen i ibertracgten’tcbenfeccnbsp;3#entebocnbcmeefte cer.

^abegooggeLateranen nbsp;nbsp;nbsp;AAa B.

3^epggben gaer bictoji-banen/ nbsp;nbsp;nbsp;SiWeftri.

ILaggen ïitepferjS toapen af/

©00? be eet’ ban CepgajS graf.

®efar fclf*{ met epggcn ganben/

^Jöef banb’aerbe tbjalef manbenj ^rgggenbe met epggen toerchnbsp;t lt;©?onb-beft ban b’JlpofteliS berth*nbsp;^P^tittcpfetlgcbepempclnbsp;'^ftben/ bperben Oefen iCempel

® y 5^'an*

-ocr page 78-

vfS Roomsche Keys. III.Hand.

Lib. j.Hi Hot. Angl.nbsp;c«p, 7.

^’anti’ce ^itneen nu en ban KoenraedjCn Ceduallan.nbsp;oa0 Bedageefc boen bl^cFtett/

• ®at öact^Sjitfcée ïtoningörÖcBen S-ieten/om te biDtien aennbsp;’t ilepltgf) ban Den i^aticaentnbsp;®c ©afiojcn/ Dc ^jclafen/

^te in (i^cctDenten faten

lt;@p Den ^tncgoplgcBett ^toel/

lt;Suamen met een gcoot ggeboel Iban eetbteDtngO/aUeiarennbsp;^ejEi 3tpofieljEi graf betnaren/

lt;@uamen in Den name lt;(Eiobts$

Cer’ Doen aen De bade tot!$ ^

Math. I ft

lit

^aerop b)0len4Etl}tdu0bouDe lt;amp;9nen lt;CempeI/Die b)e’erlt;^ouDeitnbsp;JHi^et bet )e«$ ban gaec bebelnbsp;$ou De pookten ban De bel*nbsp;i|et befaecB en nam geen enDe/

9aa De fcbacen/ttan De benben Ban bet |^a$areen^i ‘iSbemeentVnbsp;9len Dejei bidcber D;oogb gbebeent’*nbsp;d^e columnen/ enDepoflen/nbsp;^temetongbemeten bodebnbsp;^tonben om bet b^bbgb'geaf/nbsp;bleten Doo; ’t pmbelfen af.

3la Doo? ’t ftruppen/ ia Dooi’t licBcn/

^agb men felbee ooch De Dicbe ^oipeljGi ban De gulDe poo^tnbsp;«Ijs ‘t gbeploegbbe lanbt gbebooj t«

©icr booj dojtcn fitb te nebet Milbec-eerd b'aenbibbctjS/tebecnbsp;©an gbeboeïen ban gbemoeb/

(^ter boo; bielmeneecd te boet« l^ter tnasi t / bat men cerd be lebennbsp;3^e’er fagb bupgbtn tot gbebeben i

l^ier/

-ocr page 79-

Aug.lib. li dc Civit, c.nbsp;I. Setm.i.nbsp;deSS-Petronbsp;Sc Faulo.öcnbsp;cpift.44.nbsp;Paulinusnbsp;cpift.u. adnbsp;Aletium,

Chryfoft. honiU.30.nbsp;in epift.2.nbsp;ad Cotint.

Sydonius Apollina-tis lib.i. egt;nbsp;pift.f .adnbsp;Hierony*nbsp;num.

ScTcr. Sulpit. Sa*nbsp;craHiRoitnbsp;lib.i.

vande Graven der A?ost2 $9

i$ier/))at men ban trap te trap _ Hooiöen cerft ftct fact oöcftlapnbsp;©an De lippen/ ban De tonggen/

^te Doo j liefbe «aoDt^ ggebbDonggen/ ftuftcn 't marmer/lichten ’t (lofnbsp;©an tMpoflelijclteöof.nbsp;oojhonDen D’^gud^acn/nbsp;vUjg berhiaren De ©aul^nen/

«Egcfippuïi/ en ^ulppt/

lt;amp;th}gber!Ei ban Den onDdtn töDt* donDer Dat tch opt gtjelefennbsp;SemanDt gebbe/Die in Defennbsp;^cbjeef of leerDe met befcOepDtnbsp;. 1lnbec0 alH nu gbefepDt*

^te dier mebe nu ruil rcbarfTen/

^iegier tegenjEi nubitlDbiarffen/

;amp;c^enDt ‘t menfcgelpch gj^eloof» 9siboo}alIe ceDenDoof»

©00} De Deer iff Seen i^i(io}i/

©00} De Deer tj$ geen memo}ii;

’t nbsp;nbsp;nbsp;al (och/ bet 1;$ al mi#

SIDattec opt gbercb}eben i#*

^aer en tnaren n opt Neronen,

Hannibalcn, S cipjonen j

^aer en inaji noptPaceboonf

C^far, of Philippus fflOH»

Reguius beeft nopt ggeleDen/

Julius beeft nopt gliejlrcDen:

SIbat men ooch ban Caco leefi/

Capo iffer nopt gbeïneefi.

^e Plutarchen, De T ranquillen

^cb2bben/bi}Dben matfe bJilIen;

©P bem bie Du# i# gbeflnDt .,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baer feb^bben niet Dan boinbt»

^ BÖelooft bP Öatrïup febjiftetv

toat rcDcn ïöil bP fcöiften/ nbsp;nbsp;nbsp;^

Het

-ocr page 80-

Grpote vootfich-tigheydtnbsp;Godts in’tnbsp;merckennbsp;ofte teyc-fcencn vannbsp;4ekettegt;nbsp;lijcn.

Opcnbaere

metck-

Kyckeuen

i©ie

.6a Roomsche Reys. III. Hand^

IlSet ïnat fcggn ban biaerdepbt Han b’^ub-baberiÊibijahen ban inbsp;iPannen/bie ban bioecbe fmnennbsp;^eSuctonen beet’ betblinnen gt;nbsp;IBannen/bte al-om befcj^epbtnbsp;ilebben ban gaet gepligbepb^nbsp;SlSannen/bte onjEiniet bet)?ogbcninbsp;ïliannen^bieanjEt niet ggeioggen/

't^P om goeb/get 3p om eet ^ouben fiebben nimmermeer*

^ie ban befe b3i{ bie’etleggben/

31n bet göen' fp t’famen fegggen/

^0 balbabigb/ij^ ongeuO;

®jaeg0t fijn b)|jjS0epbtin fiid ueuff* Q^ie be befe toil begupgbennbsp;Sinöetgöeit’ fp t'famen tupgben/

Coont bebarbbepbt ban fiin mek/ 3@etbt ban epgben mp^bepbt geeft*nbsp;^00 bat bp baet mee tot ftennii$nbsp;^icftmiljEi bjengbt fifn epgiien fcbennijci /nbsp;lt;(£n b)at monger bat bp btefïnbsp;3Begb-g0eflopt/te bennen gbeeft*nbsp;aBant/na 'b mei bebb’ booten platen/nbsp;l^eeft ben l^eet nopt toe-gbe)atennbsp;jttettctöofmijSberftanöt /

(®fmen bonfe met be banbt CtgbenjSbocIen/ergbenjS taflen/

^atfe op geen re’en en pafien/

^atfe niet en maje gbelbcb iEct bcjS teaetbepbtji cerflc blijcb.nbsp;lt;©p bat baer be (lecbtfïc licbennbsp;iiOogben benticn/mogben blieben/

^00 men plagb te bennen febiet 3Bt bet fpoo? bet blocbigb bier*nbsp;foo 3!ijnber bie be graetnbsp;^elf^ oocb ban be £{efb;mari/

-ocr page 81-

vande Graven der Apost. 6i

YandeCc'

leformeet-

dcdolisgh:.

^ie onis Ipicartiiett gaf/ •fgt;Kpmt)utüenheurenaf*

Eendcel

Gercfoc-

mccrde

Paradoxe.

®ant (p fcggöen (öit’jS öe wöcn/ man hen tuil Dopt in mettreDcnnbsp;ver fp gaer haet opDettoeectit)

^atfe Paradoxen ïeeröt.

Patatio]cen/tite be ttincheljEt/

®e be toebcrjï/bic bc fiincliclïf/

EcrilePa.

ttdox.

^ie ben alberbomiten tnan USetbebingrentaflenhan*

®«!S bat ®obt be meefte mcnfcDen vet hp tDcrchcn/ tooojbcn/ïnenftöen/

lt;9fiet guaebj^ pan henDoo^fagÜ/

^egtep tot een Perboemben bags* ^atSpbefeftaegiSboetqueUennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.

®oo? ben ^atöan Pan bet Sellen:

Sa in öcn-lü’npjoegö en laet/

«t^oifaeth ban alle guaebt*

^at öp öen nocS bacr-en-öoPen nbsp;nbsp;nbsp;iit

Soept/maer niet ban om te boPen ï 3-eett/en licgt/maec niet Qpeftnbtnbsp;^an om pen te maPen blinbt.

^at be menfcö/Selasï/ gSefepapen nbsp;nbsp;nbsp;ly

^onbee P^Stiom/fonber ttapen/

lt;t3een behojingS han ïDe’erliaen/ 4lBeenPetboetningh han ontgacn*

^at Igcet gefujJ niet gSebo^en nbsp;nbsp;nbsp;V.

3|jEi/ban poo; ben uptPerho^en:

311 be refte in 't Perb^tei;

Iban ben oubenUbam liet* be refle niet Pertno^Pen/

33iet gSepalTötmict gSeftojPen/ lamp;iet gSelcben/ntct gSePJ^oegt/nbsp;^ietgttcbeben/nictgöefocöt*

^®f'^ÖpricÖ öen fijnenPicbet/ nbsp;nbsp;nbsp;VI.

foo fucBtigÖ/bJcl foo tebet

^jaeggt

-ocr page 82-

vil.


yuu


IX.


X.

XI.


Tfalj.f.

Sap.i4.gt;.

XII.


XHI.


6z Roomsche Reys. III. HandJ


l^en-ItVn geen mijsramp;aeDt IDallen tioet upt Tifn’ ggenaeti*nbsp;i^oe lp toben/ goe fp eupten/nbsp;i|oe (p fleten/boe fp bupten/nbsp;lloebeliefbeineec oebinft/nbsp;lèoe De biunbftbap bafter bmft*

Mit0 bat Den ban t gantÜEie Idkn/ OeenigD quaeb bieramp;t toe-gDercDiebebjnbsp;HSibtjSi bat lt;9obt te gDeenbet t^btnbsp;i^en Daet boo^D^pbt en betb)Dt«

9lfi fp maet alleen gDeloben/

Zén fa aHcïafttcbobcn/

zgn fp biD ban «aobijEiltebeV zén fp Itbec ban be Del.

® ejei te meec; foo lt;0obtji gDeboben ^'uptberDoien niet ban nobenbsp;Zén boo}'tlt;lt;3obbelDtb beefoemnbsp;^a onmog’lDtb oni te boen.nbsp;übatbebjienbftDap lt;0obtjeigDebonbennbsp;3@o}bt te famen met be fonben:

^aer nbcDtanjEi gDefcD^eben ftaet l^at ben Heer ben fonbaer Daet*

9at be menfcD in air fijn’ bjercHen (Ibit tjei oocD baee fp op mercften)

^onbigDt tegDen ’t groor’ gDebobt ©an ben alberDoogbftcn lt;©obt*

Jamp;elfiÊf in alle fijn’ gDcbebcn/ 3llelnioej$/baften/ifnnen/feben:

^00 bat oocH lt;t3obt$i beden b;tenb ®Tamen Depl cn Del bcrbient.

Hepi en Del berbicnt te famen.

I©ic foub‘ Dier op feggöen Slmcn i SéteniEibernuft of bJienjS bcrfianbtnbsp;ütan bit boo;dtI boen gDefianbt inbsp;gtem/bat be DupiS-gDenotennbsp;®obej$/bie D^t( bloeb bergoten

Hebben


-ocr page 83-

VAN de Graven der Apost.

Hebben Bier boo? CBnftu^

3^ictcn50nöan»uplBècfpupsi»

^«£ ban fcBa’uïnen/niet ban fcBminien/

«Pu^en/ficien/ pfegrimmeni l^iet ban bullen^ ban be aecb/nbsp;^esBranncBmemojibiaerb*

^at beiBalben be sB^nteenten HnetiSeliquien/Baer gB^beenten/

lt;Sn Baer beelben/met goe re’eti ^ HbogBen Hodmen en bertre’en.

^Ijat men fclfis aacB ’t StrupjS bejS Hett*n USagB beefoepen/ magB berOneeren!

Cn nocB biei tot meerber lof ?P|anben magB tot afItgBffof*

^at Den @aii$gt; ban't oube iRomen SlinticB^ift iJEi/ bte gBebomennbsp;^upftnbt faren nu gBele’en/nbsp;CBltftUjS (eeringB Beeft bertre’emnbsp;^eef enbietgBelBcbe punten/nbsp;lunetten bcel foo upt te munten/

^at oocb reifer be fcBommel-bocBp! Htunnen (ien Bet l^arabocbjï*

lt;(Pm bat befe bingBen maben qSen roer-om ban alie fahen/

lt;@m bat Biet be ceben biajbt ^ ©pcntlBcBgBebaentehojt.

® m bat Biet tetBt aljS na 't leben/

©nber lt;©obe^ nacm / befcB^ebrn Han natueren ban bebelnbsp;3©ojbt ben bupbel ban be Bel.nbsp;^mbat tegBenjS CBiiilusSlBbennbsp;^elcleeringB fcBSnt te tlrpbemnbsp;^tc men altBbt Beeft gBeraeentnbsp;(Cotecnfocntejftnbcrleent/nbsp;ben alberBoogBflen ©abet/nbsp;be luenftBen al te gaber,

XIV,

XV.

XVI,

Ditis^ cciute felftnbsp;van Sebi-ftiaennbsp;ftalion,nbsp;Calvinidi*nbsp;fcipcl: dienbsp;hierom va«nbsp;fijne Mee-ftet geweken is. Sietnbsp;hem lib. denbsp;PiKdeft.

-ocr page 84-

64 Roomsche Reys. III. Hand.

(@nt bat gtec mee alle j^oop SDetamp;t gljeDjetoen op De loop.'

® m Dat Diec mee alle tuelgten lt;?antfcD’Igch upt He luerelDtPluegten»

(©m Dat giet aen alle quaeDt 3Da}Dt gegunt De poljle maet.nbsp;lt;^nDeipth/om Dat gier meDenbsp;/Cegöenjs allerecötcreDe/

lt;@nDerDinDigf en befctiepHt (®oDe^mao}DttDerDt uptg0cïepDt*nbsp;foo fpjeiten Defe lupDen/

^ie biet op lt;®oDtjEemiii$pepbt DupDen. ailïe Dat bp bier mee betoomtnbsp;'t ^tbcml t melcb ftfn geloofontb^oomt.nbsp;IQaet aengaenDe mp; ’b beigenbsp;K^at icb Dit laet aen pattbe;

XVII. Pa.

xa4ox4

lt;I^at icb met al Dit gbefcbil |13p biet niet bemoepen miUnbsp;^ocb een Dingb bül tch mei feggben;

®at De bioeDeriS Dooj ’t ine’er-Ieggben ©an De grafrflee iPetri/ b^etnbsp;^elben bjengben tn gbebaetnbsp;©an’t pmcetf/mct all’ De boften/

^e berliefen op bet lofien*

a©ant ’b en fagb nopt ©ataDocb^/ ©olDet bcufcljS/tJolber focamp;sS*

*©it ’0 tocb al te groben leugben.

Wit fal opt gbeloben meugben HLecrinob öiefoo plomp bcDjiegbt/nbsp;ïeertngb Diefoo leelgtb (iegbt {

3^ie ’t gbt’timgb banfoo bcel fcbaren / jamp;oo Peel eenmen/foo Peel faren/nbsp;jKet foo barDen necb ontbent /nbsp;mgt;!e foo al D’l^iftoti’ fcbcnDt inbsp;9©pc Die grof eenö beeft gbelogbenlnbsp;Sll ’t cceDgt merOt bem ontogben/

pen

-ocr page 85-

VAN de Eer* derReliqxien.

® «n Bïlelooft öcn IcugSaiaet ®‘rt^jnetmccc/al fepDt t)p toagr*

TOacaft J gaetfegOtöcföncn:

»p»nact toincfeel ntctöcrötöijncn/

®ar r ÖCt garen nan {jact (lof bieten fpinnenmeK foa Qrof*

IV. H ANDELINGH.

tgt;c ccrc van dc rdiquicn der Heylighcil in ’t befondcr vcrdedight.

A tl A c V k.

^gnoo; gieter !uamp;éVng;E({ieefl 1toat langg getiuert. SlSaeenbsp;! ïDatgebt gOp nu Oaer mebe a»gt;

I berjEtgOetuonnen al$t tgbt-Qutc I (Itnge enöe beeloen arbepDt I

. Piet. S^el«ner(laenDe/om Difeute batöelltettet0lüSo}ianen;dn/ ciitie bat ben met Nico*nbsp;tijbten ben arbepbt berIo;en gaet / bte tn bet gefinden,nbsp;na(fcbennanbeneenen/ enbe in betbeftee^ «TceitijdEnbsp;ïennanbcnanberentöcrtberfietcn. ^ulchj$ vèrw™nbsp;bat ben bepligben Ipollel ad Timm 3.10. onanbsp;™el te rccljt berboben beeft met bujSbanigöenbsp;fjeti/ ban materi bcjS gbclaofa/becl tïa*nbsp;nien-fpiaecfiö te bouocni macr ben-Iicbeii/nanbsp;^ teps of ttnecbennaningöö.' te fcboubJcn«

3®el töctebe batfe bcrbi ap r/ en booj fiaer cp*

B* relfs oojbect bervoefen ? ijn: om bief mil bat ipopenbacrtöc aenfpannenöe tegen bebjare

^ nbsp;nbsp;nbsp;#l«

-ocr page 86-

66 Roomsche Rets. IV-Handp.

»I-gÖcroepnc C8?i|lclgf ftc ïtetcftc / öacr fcï* ben/ na be moo^ben / (lellen op be Igiinbsp;ban be Ifepbenen enbe ^ubltcanetu Cnbenbsp;gierom foo en ben iclt niet ban onbiilliggigc/nbsp;enbe onbec p^oteflatie met u pgetreben in be«nbsp;febifputem ^^ietteminal fcggnicb inuee«nbsp;garbmgnentgbt berguiflte gebben/ nocg*nbsp;tan$i foo Debbe icb in bet baebt tbiee binggennbsp;ggebaen i namentigeb/ be bjaergepbt becbe^nbsp;bigDt; enbe utne onbefcgaemtgept ontbecbt*nbsp;^nboeggen/ bat alle bjoraelupben/ biebenbsp;toaergepbt enbe gare raliggepbt beminnen /nbsp;biel grootelgcbp begoo^en bebucgt te jönnbsp;gaer 5ielen te betroutnen aen be leecinge bannbsp;eene Steccb/ bie bol i0 ban ^arabo]ten / enbenbsp;teg^enfi get ggetupgg ban alle / foo lt;0iiectt*nbsp;fcgealjillatgnfcge l^aberen / foo bjepnigdnbsp;toercg^ maecbt be bebenbe toaergepbt te be»nbsp;(Irgben. Si^ant bie foo bartel in 't ontben^nbsp;nenbanobertupggbe fepten / goe betmetelnbsp;rnbeepggen-rmnigg fal bie bielïbefen in'tnbsp;b^gbenbanfpeculatibe ggefcgillen i

Abac. ’t€n i0 met geen fcggcn te boem 3@atggetupggeni(Tenban Baberje^ enbe bannbsp;l^illonen bat ggp tot noeg toe bp-gpebiacgcnbsp;gebt tot bemgei ban be ^toel/ boobt enbe be^nbsp;grabeniflcpetri binnen ïïoracn :fao en iö'tnbsp;nocgtanesinutoermoggen niet ggebieefl / unbsp;enbeubje booj-ggenomcnrepjS teberfcgoo»nbsp;nenbanbefupcrflitie/ ja ban beafgobergenbsp;felfjt/bie gDp begaen fuU aen be boobtjS-been»nbsp;beren ban utoe ïioamfcge graben.

Pieter, ’ft Cii ben niet eenei bcrfcgncftt tn utne aengefepbe afgobergc* 3©ant beft fel»nbsp;belpgtiggepbt fteeft bc Catbolgcfte ïttercftenbsp;ter fafte ban beftn al ober beertien-gonberbt

}aten

-ocr page 87-

VAN de Eer* der Reliq^ïen* ^7

faren moettn ftoojcn üan bc ^oöen/ m ttoce-* fjonöecöt (aten baer na öan ben ïtettcr ©igi’nbsp;lantiUff. 5.eejj Eufebium lib.4.. Hiltor. cap. 14* De Ibit»nbsp;jnlJcfultbebinbcn batbegobcn / ten tgben pieg« dwnbsp;^atcoHutclö/ in 'tfaec on*j Jgecren 169.

*gt;cn Recötct bie polpcarpum Öabbe boen jpattpjifercn/ ïdöjS öeöben göcmaechtjjct ten om de

ooobe licöaemban ben iBattclaet tot aflcöe cere der t*-te boen bet bjanben/tcn epnbe bat be Cöliftc» litjuico, ^ ben fijn licöaetn niet ftrösamp;eb / ««öe met gob*nbsp;öelötften bienft foubcn bomen te bereercn*nbsp;ïlSaet batfe niettemin upt öet mibbel ban benbsp;affcften be betbjanbe g^ebeentcn neetflelijcbnbsp;op-gbefotljt / bc fclbc met meetberbjcetbig»nbsp;liepöt aïjs oan gouöt cnbe ho(telgcbe (ubJee^nbsp;len/b)egg*gDeb;agben enbe bebiaer t tjtbbeninbsp;omme met een feeflelgcbe bli(fcbap ben bag^nbsp;ban ri(ne maetpjie te bperen« ^aer bp-boe«nbsp;ggenbe €ufeamp;tuiEi/ bat be ^oben geene fo(g|^nbsp;enbeboefbenteb}agben/ bat be Cbnfïenennbsp;immermeer be eere ban bunnen «Sobt enbenbsp;;amp;aligbmaber Cb^tfiu^ ^erujt / aen be jIlSat«'nbsp;telatenfouben bomen te gbeben/ nabemaelnbsp;ben al te toel bebenbt biaisi / met teat eet' fpnbsp;bannen lt;0obt btbooït’tn te bienen / enbe metnbsp;teat bienfl fp be USaetelaren beboojben tenbsp;eeten / alti bifctpelen / bjienben / enbe na-bol»

SbetiEi €b?ifli i bie ban onmet gtoot gelptb ^aten te ombelfen/obetmibtti be ober-gtao!lt;nbsp;göettoutoigbepbt / bie fp-Iieben gbetoontnbsp;babbenaen baren |13ee(tet. ^it enbenocbnbsp;teeet baet toe fult gbp lefen bp «ÖSufebium tecnbsp;“rngbeteefenet piaetfen. ©b^Öf^ tep-Iie*

55b ban in eeten boubenbe be religuien ban be J^fPUgbcn ® obtö/nabolgben bet gftebjuptbnbsp;ban be alber-oubjle enbe belle ^^l*wen/foo

-ocr page 88-

68 Roomsche Reys. IV. Hand.'

tn boet ggp-Iieben ter contrarien niet anbet^l met Dtt üerbolgg ban be ^eplige gcaben/enbenbsp;'t bertugt ban urne afgoberge/ alei na te fpo»nbsp;ren be bpanben beisi cgnlien gljeloof^e / enbenbsp;nen tefpannenmetbe^oben.

Vigilan-

liut.

^elangenbe ben Stetter i^tgilantiujal: ben befeniiGibeneerltenggelbeed / bte na fitnennbsp;meeffer ^unomtujEi / opentlgcd begonnennbsp;geefttebefmalenbe eere ban De g^ebeentennbsp;enbe reltguten ber i^cpligben; enbe bat tn getnbsp;ïtantnggrgcit ban i^abacre/onbet ben^aujBinbsp;gnnocentiuïS/anno ©omint 4o6,i©c CJjefejSnbsp;Die gp gier ober p^oponeerbe / na ttb upt bennbsp;gepiigpen i^teronpmuft ban afnemen/ toarennbsp;Defe:

Vier The. fct oftenbsp;voor-fla“cnbsp;Yigilantij.

I* ^ie De ggebeenten enbe religuien ber JPartelaren ontfangen eil eere betopfen spnnbsp;afgobifitn/enbe cineranj,Dat ijS/afcgbienaerjCC*nbsp;2.®etepcbenenbteaen begraben ber^*nbsp;lisarteiaren ggefcpteben / spn niet Dan liftennbsp;enbe bebjogp Dejsc bupbeiji.

^ ^eCatgolpcbenbie in bebercben ber lEartelaren bibben moeten gefcpout ttio^Dennbsp;alei onfnpber.

4. i^e Hepligpenban gier^efcgepben sPn# be/en hunnen met paec gpebebt ben lebenbennbsp;niet baten*

Spot-redenen Vigi*' latJtij.

ilier maren bp-gpeboegift nocp eenigpe fpot-rebenen/ lafietcn/ enbe rtÖeIÖ-ti)oo?ben jnbsp;aljÊf te meten : mat ijtf u ban noobeftatpo*nbsp;igcft/metfoo groorcn ecrbiebigöepbt/niet af»nbsp;leenteceren / macrfelfsfoothteaenbibben/nbsp;icft en meet niet mat / ‘t mclch bp u-liebcn innbsp;een hlepn baetftcn om-gpebjagpcn enbe gpe»nbsp;bpertmo?bt i 5lttm/maertoeeenmcpnig8nbsp;bermojpen in ftoftelptbe spbe te min»

nen/

-ocr page 89-

VAN DE Eer* der Reliqvien. 69

wn/cnöeaetibiööttibc tcamp;uflTcn iltem/toat pact u acn/bat 0Ö9 na J^epbenfcöc wanicc opnbsp;J icöoonde ban ben bagö / glJeamp;eelc bergöcnnbsp;oan toa^-beccfftn pUcQött’ontflteamp;eii / omnbsp;mebe een beel biipUglJcpbtban boobtiö-oeenbercn te bcrccren i bette ©tsilan*

. 3©aet refterlöcamp; / inbien itft u tccflonbt fjet Met niet getelt/nocg ben nacmban bcplact^f/nbsp;enbeban beu man niet göenoemt en babbe/nbsp;pÖpfoubtbuptcnalletVDDfel GÖemcpnt öeb*

/ bat ich u be epgijen felbe toooiben ban lEccPec 'San Calbijn/ ofte ban tSeja/ftabbcnbsp;te becbeggcbjacgt. *t üJaer/befen ©igi^

gant* R.^e ' as

fcöe ©Öerefojmeerbe iiterche/ bit poinct acn komrovet gaenbe / ban een göeboelen g5c)aiee(i ; bie cenmetvi.nbsp;baetomme met gpebe rebi^ien geteitcnt moet gilan;iuamp;.nbsp;too}ben in be lt;6enealogte / cube onbet benbsp;©ooj-babcrenban ’t nieubJe ©[jccefajmeccfnbsp;be Cuangeltum: niaet tot tuat boojbeel oftenbsp;becbo|beringöebe0fclf0 Cuangclium0/laetnbsp;icft oojbeelen allen ben gftcnen / bic hcnnif?nbsp;feöebbenbanbe gualitcptcrt cnbe conbiticnnbsp;©igtlanti). J^efijs |êhct/ notoit/enbe iu ton*nbsp;ft|Ta/t)atl9igilantiu0inbet boojddlen bannbsp;aittgchelen ecnen iltettec gijelneefl i0,

3tem/ bat Dp bp heunine ban be g[|el)eele ^ÖJtften bJerclbt ban ben öepligtien .i^icto*nbsp;npmu0booz fuUltb i0ober-gf)cbaelt* Cnbenbsp;bat ben felbcn ftepligben ^ct|?i)bet met cenenbsp;batöt atbepbW alle fii'ne argumenten nietnbsp;onbcr0al0fpinneltop-racgÖ gljerolbeect / en*nbsp;b^rifnegantfctje boolinglje in baren eerdennbsp;“bïangö/ al0inbeb3iegn gliefnioojbt enbcnbsp;BuCöeclbernieU Öcefc* an^actupt batnoob*

«e 3 nbsp;nbsp;nbsp;fade*

-ocr page 90-

70 Roomsche Revs. IV. Hand,

fafielgtfientolglfiennioet /datmet l^igtlan^ tiu^ ende Otne leeting^ie/ oocH Calbiniuei metnbsp;befl)ne/dpde Catgol^cHe Jtercde dooi dennbsp;i|icronpraum/al odct dc tmalef-lbonderdtnbsp;jaren afgftefegaft/ende al^e eene detterpe bet*nbsp;mefeni^e. ^ulchj$ dat mp gtee Qgeene andecenbsp;becbieeriugge ban noode en foude biefen/ omnbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ubic 0{)ecalumnteecde afgodtröe te bieder»

lt0Oen/aÏ!Ê* de pcremtoireexceptie ban ïitijS-niteob- fmite* 3@ant nademaei de opfp^aHe tegttebft aten den de eerc der religuien / ober cenen foo grootennbsp;(Geiefor- t^öt pan ccubieiv bp dc Steccbenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boo)

meenden, eene dolingtie/iafelfei boo; een gcoubiel gi)e« gouden i0 gebieed/ foo en bunnen nu in geen«nbsp;der manieren ggegoo;t bioiden de ggenen dienbsp;de felbe becbiefen leeringe ïoederora bernieu=’nbsp;bien / ende boo; eenen artgcftel dejet ggeloof^nbsp;IniHen upt-ggeben. i^ict meer of luin a10 denbsp;onruftiggeberbiardepIeptecjEi/ diedeeeujac-gebonnifte p;oceffen/ gegaen stjnde in hratgtnbsp;ban ggeb30| de / biedecom op een nienVu fotcigt;nbsp;lienteb;enggenboo;de tbperfcgaer. 3amp;antnbsp;ggelpcb dit in politgeb t’eenemael onggeoo;*nbsp;ioft ie^/foo iO get andere mede in 'c Dtercbefgcnbsp;gantfcgelgcben onggegao;d. Cndefoude eennbsp;ooifabeggebenaende oproerigge/ cutieufenbsp;0ce(ïcn(öaerdetcggcnbioo;digc bierelt bolnbsp;afijS) tèggcn-ES alle oude Conciliën toederomsnbsp;me boo; den dagg te galen alle de arianipnbsp;mcn/®clagianifmen /3Sc|lo;ianifmen /endenbsp;andere monteren ban ftettergen / die giernbsp;boo;tgdtitf berdomt ende berbicfen 5ön.

Söiettemin omaUcboIdoenss biillc/endc om dat bip bp den gepiigen i^ieronpmuici gedaennbsp;ïDerch binden/ foo en b41t giec andecjS niet te

doen/

-ocr page 91-

VAN DE Eer* der Relic^ien. 71

tocn/^Öctfomraicrljaa fijne aroumenten tergjctercn.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kelrS

wpcctcn Danenbe bctDatenöejjebeenten nienten «nocreltquicnDer l^cpligl)cn/©oo? ceclï/om voordeec-Mtfc (0oüt beni^eer felfssöcrccrbtenöcbe* reder reii-paerbt, Pial.3 3.21. ^enlfeerbrtuactbt alle quün.

5? SlJebeenten bet Sccbtüeerbigcn j «Cen ban i*

Dien en fal niet bertrebf bjojben* ^tetn 4.Re- ii.

13. I^eeft lt;(3obt boo; 'tacnraUen ban bet ^^eraemte ^eltset/ een booben bieberom totnbsp;{JetlebenbetïDecht. Ifai*ii. lo.bierbtgöc^ m,nbsp;P?opöctccrt/bat bc graf-flee «ttöjifli giojieuttnbsp;enbe beerltjcb foube bicfen* üKet ïöekhenbsp;amp;c0ïiftuernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïiicronpmuïS in epiftolis, JKat*

ccllamfoecbt te bebjcgöen tot be pellcgtiraa'

Bje ban ’t i^cpligö lanbt / om na öc boojfeg» fiingöe 3faie / be^ i^ceten graf te bomen ee»nbsp;ren* 31tcm Math. 9.10 bel^emojröoifla / om twnbsp;batfe met een beboot göeïoof aen-göeracchfnbsp;{jabbe ben 300m CbJikt/ ban bate incurabelenbsp;fieebte genefen. Aftorum 19. i2.5ijn be fbicct* v*nbsp;boeeben/ enbe Bp-gojbeleupauli ban Bebtenbsp;beb tot be braneben göeb?aaÖen gebieefl/benbsp;toelcbe baer boo; ban bare fiecbten Bebjbbt/nbsp;enbe anberebmibe boofe gbeeflen/biefe befa»nbsp;ten/betloftinierben. ^a Aótor.j.i^.bjacbt yi,nbsp;menbeftetbenmet tol-hoetfen en iteberjan*nbsp;tien op be (Iratcn/om ten minffê boo? be feba?nbsp;bubje ©etri omloramett/ enbe ban bare gbe*nbsp;bjeften gbenefen te bjojben. ©oojVnact / inlt;=nbsp;tien meeüier 3an Calbön met fijne fbnc gbe#nbsp;mcentebitgbefienbabbc/ bP foube onttogfe^nbsp;ïötb befc goebe lupben gbefcbolben bebbcnnbsp;'ï“o?afgobiftcn* jliaaerbier aenbebtgbptenbsp;JDtreben boe grooteïbcli;^ öat becfcbelenbcnbsp;V bet oojbeel Calbini/ban 't ooibecl CbJiftif

C 4 tc

-ocr page 92-

fx Roomsche Reïs. IV.Hand,

te Vueten / tat t)et felbe tnecclk / 't taelth bOM beneenenberfoeptbiQjtalei eene afóobertje/nbsp;ban ben anberen met inicaHelen beteert enbenbsp;bebe|itgt)tb)p}btal0eene begaggeigcHe bpnbsp;botie.

Abac, gieter! ^et i0goebte8oo;enbat CSp / gbeblinbtOocbt boo; be blinbe eenboa*nbsp;btggepbt ban uïne ^aepfc^t leer / geene neer*nbsp;fitgilcpbt en boet/ om op i)et tooo^btnbsp;be^cpjtfturen te onberibecbeiu SPaer 't batnbsp;MluUbiEtbelieftbabbeteboen /g^p ^ubttDelnbsp;itcgtelpcben hunnen fien pebbcn / bat metnbsp;befesoommen/fbieet-boechen/ go;belen enbenbsp;fcijabnbjen / göeenfinjS berbcbig^t en hannbsp;b)o;ben be hrat^t enbeeere berteliquienoflt;nbsp;te boobe licpamen bet igepliggen: nabemaelnbsp;begabebermirahelen/ be fteirthe /nbsp;tot berbjepbingpe bej$ bepltgpen Cuange*nbsp;Itum^ gbegbeben / nu een epnbe ggenometinbsp;beeft. Cnbebat baerommenuin befetpbennbsp;Cre religuien niet fonber fuperflttie g(je-eetbt/nbsp;nocp fonber afrgoberge aengpebeben en hun*nbsp;nenbiojbem

Piet. t©it tö effen be folutie/ bfe gftp met Be Ge- be fclbe bjoojhen gbdcfen tnbe ontpoubehnbsp;fflf efiche Öebt upt be ‘©enecffcbcbinnotatte/op bet bof*nbsp;itnr otatie beCaptttel ban bc tganbehngben ber Stpo^nbsp;pphet j.c. ffclen/n.14» fEact met bjat fünbament hetnbsp;Aa on- fclbe g0efcpbtüjo?btj enbe hoe laminerlncftnbsp;derfocht 0f)p u laet blinböochen (’t geen ghp mu t’on*nbsp;KChtberbJcet) ban utoc bermerelbcönghe#nbsp;gacnacjt. jferbcJKtntflcrïf/Iaet ifh pbcr berffanbig cffnbsp;pnparthbigh man oojbeelen / upt het onter»nbsp;foech ban be felbe Solutie / be melche in fo;»nbsp;ma gcftcibt/ butibanigh ijj: gabc bcr mi»nbsp;robelen eertpbtpi ffhej^eben aen be Sterchc

«hJifft

-ocr page 93-

VAN DE Eik* der Reliq^ien. 7?

^tlïtfli/Deeft nu ccn cpnöc söenomen. frgo/ en Kan men nu fonbet fuperilitte enbc afjobe#nbsp;toe öc rcliquien ofte bc liefjamenbet igepli»

Boen niet eeten. «en bit argument en i0 niet £„fte aat. wet allen gotbjS j gUtlijel» 5ÖP mogöen woordt op

fien aljS g^p Jjet enthymema (uit belicbcil tC de Gencef-tcbucercn ad formamfyllcgillicam, ’t iHeltK no fchcAnno» tabböjö ban alle HogiritnjS (bact icK mp toe ««e.nbsp;BÖeb^aegft) alöict: gfieftöieben moet in befeenbsp;ooegljen: 5®e tcUquien en raogljcnniet göe»nbsp;terbt U)o;ben/ban foo langö aló buert be ga*

«e bet miraftelen: maet naer bet Sïpofteleti tgben cefTeert begane bet miraKelen/ lt;Srganbsp;cnmogljenbereiiquienna ber*po|lelen tg*nbsp;ben niet gbe-eerbt nio^ben. Wie ig nu foanbsp;oom bie niet fien en Kan bc ongOefunbeert*

Bepbt ban bit argument enbe ban be eneef* fcgeiamp;olutie / bie baer op i^ Hcunenbe: mantnbsp;be eerde pjopcfitie en fat nimmermeer beVue*nbsp;fen b30}ben met beöcpligöe êgt;eÖjiftUEr.'Cnbenbsp;alfoo men in materie ban gbeloof'na be «Obe*nbsp;tcfojmectbe leeringpe / niet met allen aen nc»nbsp;men en magb bupten ben rejct ban 't gerebje»nbsp;toen bioo;bt^obtjei/ foo Komt berbalbenbenbsp;felbe eerde piopicifitie t'eenemael tebetbal*nbsp;len*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttoeebe pjopofitie i0 biet te min gan#

[cbelptKenonvnaeracbtiglJ* €nbetontrarie Dat dce*-“ipcKt bp be miraKelen / bic bc Itlmogbcnt* ved«rov

Dtpbt lt;©obtjat / boo? mibbel ban rgneileplie rakelen

Btn/enbcbereliquienbct felber/ boojgacnj^“och»® , banbeeerfleeeutbenaf/ tot befe onreiaetde“ quot;P°“'*,nbsp;*öben toe / belieft Kecft te tóercKen in fijnenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

werchc. iced Gregorium Nyöènum, enbe Ba- godts “i-e-quot;KunvdeSpirityfanaojCap.zp. banbcmiraKe» bkyenls.' «n Gtegorii Thaumaturgi, Sleed Athanafium

f enbe

-ocr page 94-

74 Roomsche Reys, IV. Hand.

cnö^ieronymum, ban He micahelen Antoni)« icci? Paulinum, ban öc mitabelen öcjS mar te*nbsp;laerjE|S.Felix. XeeftSeverum Sulpitium, baUnbsp;be mirahelen Martini. 3lee(i Gregorium Mag*nbsp;nutnjbanOennraamp;elen Benediai. need Ber-i)arclum,ban be tnirabeien Maiachix. lt;Enbe bienbsp;u met «Calbino een boo; ai beDoo^t te toefen /nbsp;leed ben i$. Auguitinum, in ’t 22. boeck van denbsp;Stadt Godts, aen't 8. Capittel. altbaer bp aen*nbsp;telt b;te-«ngt;ttDinttgt] berfcgepben nuealte*nbsp;ien/bie bp dln epggen benntffe/ enbe ten beelenbsp;in dine tcgamp;cnbjoojbigöept gcfcöiet jön; te*nbsp;nigge te H^tlanen/ anbere te Cartagen/ enbenbsp;Set meerenbeel te igipponen boo; be eeltguiennbsp;ban benOepltggen^tepDanuïii enbe bat tennbsp;fdbebanbenSteprerCbeobofmei t aljEinubénbsp;götöttle iSoomfcge toerelbt beheert tnasl totnbsp;ben Cgnden geloobe/ te toeten/ tn ’t faet onflnbsp;ileeren bjie-bonbert enbe bde- ofte bier-en*nbsp;tnegtienttgb/tDanneer3iugudinu$i be Sterthenbsp;bani^ipponen al$i ^idHop regeerbe / enbenbsp;baeromme ban amptics-tbegen fcgulbigb tnai^nbsp;fitd op foobantgbe boo;-baIIenbe fahen te in*nbsp;fbjmeren. ^it ban aifoo toefenbe/ foo ijS im*nbsp;merjS ai te ontoaeracgtigb get ggene in benbsp;tbjeebepjopofitiebooj-göedelt / enbe in benbsp;ongeregelbe conclude toojbt befloten*nbsp;Tweede i^iec-en-boben: inbien be ecre ban be rcli*nbsp;antwoordt guicn bet l|epltgcn bcfmet ijs met afgobetflc/nbsp;op de Ge- foo moet baer upt bolgbcn / batfe in öaer fel*nbsp;iieeffchenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bcH guacb/ ciibc ®obc tctt aibetgoogDdcn ijl

Annotatie. mijSöasDtnöe. lt;£Knbe ober fuicft^/batfe nocp nu/nocd oocfe ten töbe ban bc aipodelen gge*nbsp;bmptfit ötrd mogen tuojben tot een mibbel /nbsp;of om gbencdnglien te berhrögfjen/ofom ietnbsp;ggeloof te bebediS^en. toant na be ieeringde

^auli

-ocr page 95-

VAN DÉ Eer* der Reiiqv,ien. 75

©auliKotn.3.8.foo cn tiS öet nimmermeer ge* oo;ioft QuaeD te boen/ om eentsï) floebt te be®nbsp;Bomen, -tfaBe ban bat öct in be pjimitibenbsp;«etthe gj^eoojlofti^ getneefl be ftoeet-boec»nbsp;Kenpauli/enbc befegabutnen^tri te eer en/nbsp;enbe bact ban nine ggefontamp;ept te berinacö*nbsp;«n / foo en Ban oocBnutnbefc tgbenbeeer*nbsp;Btebiggepbt bie tnp toonenaen bereltqutennbsp;oer i^epItgen/onjS tot geen afgoberge ïnojbennbsp;BBetchent: infonbergepbt alfoo ben ï|eet bienbsp;m ’t beginfel (ijnber ïterche met mirahelennbsp;öeeft bebe|tigBt/enbe baet na nopt beöonbennbsp;en ïDojbt berboben te Bebben*

©oegbt öiec bp becenbjagBtigBe leeringBe ban alle be lt;®ub-baberen foo ban benbsp;fcBcaIïfbanbe3Latönfcöe iitcrcftc / niet eennbsp;oocB uptbefonbert« bie allege upt eene monbt/nbsp;befe bebotie/niet alleen met fcB^ifttn enbe Balt;nbsp;tntlien/ maerfelf^ei oocB met Bare exempelennbsp;Bebbenbebe|itgBt« ^9bp beluftBare paffa»

Ïpen te lefen/roo (iet om ItojtBcptsi bJille 95el* arminum/Coccium/ enbe anbere^cD^gberïtnbsp;banControberften/ bie umetaenbiglinggenbsp;ban boecB enbe (apittel bolBomen contente*nbsp;mentfuUengBeben»

Vijf dingc getuyghcttnbsp;de hcyligenbsp;Vaders va»nbsp;de teliquiénbsp;der Heyli-ghen.

. 31n fomma/bgf bingBen bebinbe iefe bat be DepiigbeBabereigBetupgBen tot eerbiebig^nbsp;Bepbt ban be religuien ber i^epligen. 't lt;lSttgt;nbsp;ue/bat^SiobtalmatBtigB befelbe ïnanneerfenbsp;onbeBent enbe berbójggen boaren / menigB’nbsp;^aelboojrelebatien ofte openbaringen ont*nbsp;o«Bt Beeft. ® it getupgBt ^.IBuguflÖn lib.9.nbsp;«^onieiccap./. ban be Itcöamen bet JPartela*nbsp;ren Gervafij enbe Protafij i enbe ban ’t licBaemnbsp;Stephani, Sermonc 91. ex novis. 3|tem Sorome-nus iib.y, c. 8. ban be gBebeenten Ncitabi enbe

Eufebij

-ocr page 96-

76 Roomsche Keys. IV. Hand.

Eufebij martelaren* lib. 7. capit.ultim. ban be reliqutenubise ^atroon^ SCbacuh enbelSt*nbsp;cbce Piopöeten. Et lib.9. cap.z. ban be obet-blijffeien ber beertigtl H^artelaren* ^tenvnbsp;VenerabilisBeda defex statibus in Mardano,bannbsp;tletfioofc loapnis Baptiiix. Cnbe in Zenone,nbsp;ban 'tHcgaemBamab; befi 3tlpo(ieIj(. Boo)*nbsp;biaer iiibten be eere ber reliquien een afgobe«nbsp;rite gabbe ggebieeli/ lt;0obt ben üeer en foubenbsp;be felbe nopt ontbecbt/nocg be i@ub£«baber0nbsp;Den baer tnne berblDbt Debben.nbsp;n. iletttbeebeijEibe Cranflatie ofte berboe#nbsp;rtngDe bet HepltgDe licDanien tot meerbecnbsp;eere ban be felbe. 9SIbu$i bebinbe ich bp bennbsp;j^pHSDcn Hieronymus libro contra Vigilantium,nbsp;^at ten tDbe Conltantini tot dTontlanttno*nbsp;pelen berboerbt ;Dn be ittbomen banbe ^ep«

figben Andrxas, Lucas j cnbe Timptheus. Cn* be ten tbbe areabb be reliquien bejsCnbsp;pbeet^^amueljElban ^aledpennaer Cbal*nbsp;ceboneii/ gbeamp;jnsDcn in een bat ban bierbaernbsp;goubt/op befcbbuberen ban be ^ifTcboppen/nbsp;met foo grooten toe-loop bees bolebb / bat benbsp;biegbenban bet^oobfcbe lanbt af/tot Cbal»nbsp;cebonentoe / baec ban fmbrt cnbe bcbccftt

blaren. VideS. Arnbrofium in Exhortatione ad Virgines ffatimin initio.^tCbl/Auguft.lib.^.Con»nbsp;feff. capic.7. Chryfoftomum libro de S. Baby la.nbsp;Sozomenum lib.7.cap. 10. Theodoretum lib. c,nbsp;cap.J d.dc tranllationc iplius S. loannis ChiyfoEo-mj. EtEvagriumlib.i.cap. 16. dc Tranflationenbsp;S.Ignatij martyrisfubTheodofio Juniore. USaetnbsp;btten fonben be b«PliBbe ©ifTcboPPfn i benbsp;Cbjiflenittcpreren/cnbe be ©obtbiucbttgbenbsp;boicben niet gljepIeegDt Debben / Dtibben fp

met

-ocr page 97-

VAN DE EEïl’dE». REtlQV,lEN. 77

IIL

met öc ©cttfb jmectbÉn öc ecrc Dct leliquien boojafsoöetgesöeöouöen, ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ..

iiet Dcföc i0: nbsp;nbsp;nbsp;Oc HlmogBfntbcpöt

4Boöt!S/bc booDelicbamen fiinUet J|epU0y|Jlt;/ bitbtDHjf miraculeufclöchcn betD^töt. «»»nbsp;ÖUjSBÖetUPBOt ChryfoitomuS öflt lt;fl3oöt BÖ^* Chiyf.Se»-öaenöEtfï met ben öepliBöen , Maximus tnbe moocdcnbsp;luventiusmarteïarcnj namentlQcft/bat ÖPÖ*^

ïeöoobcacnBbericöten fuUften Bifl»***. nbsp;nbsp;nbsp;^

BbeBeben; batroenbiefonbeetevjeieutiemct *“»«• tnftonDcaen(ien« Hieronymus in vitaHU^o-”is gt; bat 0et licöaetn ban S. Hilanon igiennbsp;inaenben naer fijne boobt notö t etnemaelnbsp;Bantfcb cnbc ong0efc0enbt tjs BÖ^bonben gt;nbsp;enbe ban fa iieffelgcftentmcb/ of pet niet bannbsp;balfem en toate gBtbiceft. S, Auguftijn Ser-mom a.de S. Vincendoj batflet iitpaem Viu-

cemijbooibebBoIben gbcbJojpen / ban een iSaben bebiaeibt isi/ cnbc baet na inbcseenbsp;öBcfmacfit/ niet cn bon fincbcn» 3ltcm/ lib.9.

CoofcQl cap. 7. bat be licpamen ban ben bep* ligben Gcrvafij enbe Protaffi langben tijbt bannbsp;faren onbet b’aerbe ban 45obe bebiaerbtsbnnbsp;BBetoecfl/ fonbet cenigB öebetf / omine benbsp;fcibe te fönbct tijbt acn ’t gBrioobigljcbolch/nbsp;boojben®ifcBop Ambrofius te openbaeren*

^an boaet toe befe mirabelen gBebaen / enbe bact booj ben mcnfcpen göenoobt tot eetanbsp;biebig0epbtbanbercliguien / inbien be fel*

bc niet gDefcjjiebcn en han fonbet afgoberijel. wt foube bp abontute fialbtnujs met ben lw.j.»-fijnen op antbJoojben : lt;0m biejtfbjillc batnbsp;J®obt iuel gfjebJoan ijS tot ben mcnfctjcn te ^ quot;nbsp;weben / maet otn bie te beibooben i ïjcnnbsp;«niicfjtte ontfleften / mactomtc betblin*nbsp;qpan bit ÖPuöenüJp'Catijolijfbcn

bOJDI

-ocr page 98-

78 Roomsghe Reys. IV. Hand. bao}cene blafpliemie teggm be goebtgepbt

jy. l|et titecöc ijS/bat be rcliquicn bee l^epligett ban alien ouben ttlben bebiaeet s^n getneeftnbsp;onbet be autaeen/baet op bat ggeoffert bio)«nbsp;ben Det .Sacrifice bejS ItegaemjEe enbe bloebtjstnbsp;Cfijtgt. Iteefi Ambrofium in exhortatione adnbsp;VirginesjbanbeUcfjamen Vitalis enbe Agrko-Ix. Prudentium Periftephanoon, ban be tellQuiennbsp;S Hieron. Hippolyti. Cnbe namentlQcben Hieronymumnbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ contra Vigilanrium.bJtensi biooiben/om bat bie

ïtojtcnbebcacBtiob5Ön»nöefen/ u belteben fal te Boojen. !©usi argumenteert Bp tegenjtnbsp;j^igiiantium boo; be eere ber reliquten: Mile ergo facit Romanus Pontifex qui fuper mortuo-rum hominum Petri amp; Pauli,fecundum nos, oflanbsp;venerandaj fecundum tevilem pulvifculum offertnbsp;Domino Sacrificia, amp; tumulos eorum Ghriftiarbi-traturaitaria. 3^at IjS: ^nbien Bet ongBeoovnbsp;loft i0 be reltguien te eeren/foo boet ban gua«nbsp;IBcB ben ^auiei ban lSomen/\banneer Bp onernbsp;be eertnaerbigBt gBcbeenten (gBelBcB bipnbsp;feggBen; ban be ge(lo;ben menfcBen ^etrusinbsp;enbe ^aulutf/ofte na utne manier ban fpiebê/nbsp;oberBun-Itebcrfnoobe cnbe bccbsojpen flof/nbsp;lt;5obc iamp;actiftcicn offert i enbe Bunne grabennbsp;goeb hent om te tnefen autaren €B?ifti* ^ietnbsp;epnbelQcfeen AuguflmumSerm. II, de Sandis.

te Bennen gljebenbe/ bat baetomme be stelen bet IKartelnren ban S'oannc/ Apocalypfis 6.nbsp;gBefien 59n in ben l^emel onbet ben autaet /nbsp;om bat Bbf^ lifBamen op bet aetben ruftenbenbsp;Inaten onber be autaren, ^an tnaer toe bannbsp;beUpoffelen tijbenaffoo BccrlBchen uptffe^nbsp;benben plaet^i gBtgBtben aenbe teliguien/in«nbsp;bien be eete bet felbet fufpett Xaai^ ban afgo«nbsp;betgjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i|et

-ocr page 99-

VAN Dl Eer’ der Reliqv^ien. 75gt;

ilet böföcraöc’t lelie/’ttoeUft «ft tot tic*’ nbsp;nbsp;nbsp;v-

toÓjSi ftan öefen bp bM^uO-ftobeten lefe / nbsp;nbsp;nbsp;öe Lampen

Ceremoniën üan be lampen cube toaS-feeer^ rTPontjlaftcntoooi bcgrabenbec Jlep^ yo*' acnbsp;«Soen ! ggelgcft men 6tecboo}tgbt$eplasg graven detnbsp;ftoojbearthcbesi^crbonbtïf*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Beyiigan.

^ ® A c. i^oegót öacï ooeft b^^l^cften bp: wtigtft Hier boongbtjEtplegHen be t^epbenennbsp;bunnebalfcHe «©oben.

„ P ï E T, gia i effen / om te fp?cftcn met ben ^etterJ^igilantiu^.i^aerben tg* t^icronp^nbsp;nmiS toeberlepbt befe ob|ectie met b?ie tnooi*

«en JlUiid fiebatidolis, amp;idcircodeceftandumellj hoefitmartyribus, amp;idcirco recipiendum, ^atnbsp;iss: ®at Vnierbe gbeOaeit booj oe afgoben/efinbsp;bactom is t te berfoepen j macr bit gbefcHietnbsp;boo^be IBartelaren/ enbebaerom tjSftetaennbsp;te nemen, ^onbec bat Hier teggen^ boet/Hetnbsp;gftene Hpter felber plaetfen ijEi feggenbe :bacnbsp;befe tbajEt-fteerfen ontfieften fouben bio^bennbsp;boo) eenen onbifcreten pber ban een beel een«nbsp;bouOige b}auften$i» 3@ant beer mebe e]tcusgt;nbsp;feert i^ieronpmu^ get onbetflanbt ber geen»nbsp;re/ bie Het felbe beben met meningHe / enbe innbsp;fulcftenfcamp;ön/aljS of be ïKartelaren fUlefetfnbsp;ban boen Habben gHeHabt/ om Hare bupflerlt;»nbsp;gepbt / baer fp in maren / tebcflicHten. Hetnbsp;«‘Öcftt/mantboojtgacnbe met fifn antmoo?rnbsp;betbolgHtHp albujS: ^capoffelcn beftlacg*nbsp;gen Haer/ mglcn / bat bc falbc te loo; gingH tnbsp;b^et toerben ban ben Heer berifpt. f©antnbsp;SÖclgcft aljS CÖ?»flu0befalbc niet bannoobenbsp;en Habbe/ foo en Hebben be flSarrelaren ootftnbsp;2“ ^t licftt niet ban boen i enbe nocHtanstnbsp;g^ert bie b joume bat gHebaen ter eeren CHïi^

I”' 'ftbei^HaeetotbebotiegHtwï^tb* 0Öe*

Weell*

-ocr page 100-

«o Röomsche Keys. IV.Hand^

Ineefi* lt;{Cnt)ebaeroinnie/t)teamp;eVDa;E(-heer(frtt Uoo; be l^artelaren ontfithen/fullen ooch natnbsp;{tun geloof Q.ier loon ontfatigen. ^IbUja! (let*nbsp;men oorB boo; nlle be Utecchen ban (©^tentennbsp;op'trc[)aan(letoanben bagb too;tfen ontfle«nbsp;Iien aljSt 't •iBuangelQ gelr fen fai mo^ben: nietnbsp;om ben bupfter te berbjöbcn / maec om benbsp;tHöfcbap ban ’t oiufangen «Suangelg te benrnbsp;nen te g^eben-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;becre #!eron)f)mub;enbe

met Öem Paulinus NatiH 3. Felicis jheodoretus lib.f. Hiftoriaecap. 36, Gregorius lib. 3. Dialogo-mm cap.24. enbe anberen / bie gier te langt)nbsp;fouben ballen te beröalen4

Abac. .sgt;tet tofft ecHtf ftcc bjeeö gaet on* fen gieter met ri)n£ (^ieronpinuo/ ^ouIinujEt/nbsp;lt;?;ego)tuO enbe üluguflinu.OFi lt;tSn baec-en-tufTcften en fier gftp niet/arniien bupbel/ batnbsp;gftp boo; menreften inrettingften u laetbee*nbsp;fijtngftcii ban be fupbere maerftept best aBob*nbsp;belftcften b)oo;bri$.|Seen/tDp ftouben ontt aeitnbsp;’trieftt-fnoer bcó ftepltgftcii «Cnangeliurao/nbsp;enbe \beO be ^ifTcftoppen enbe Babecen baecnbsp;liupfen ftebben gftep^ebieftt ofte gftefcftjebcn/nbsp;toojbt bp a»0 met goebe reben al.b boltngftnbsp;enbe afó fuperUttie berfbept enbe bermoj*nbsp;pen. «©efen bolgftcnbeftebben onfeeergeOe*nbsp;fojmatcurjS/ Vogft tnöc Oobfaltgftc mannen/nbsp;Dubbelt ober gftclftch gfteftabt be ^aepfeftenbsp;autaren/bie ban boobtf-beenberen opgfteleptnbsp;Hjarcn/ met ben pbecgiofie niet anbertfaW

een ofgoben-bicnfl te berntelen/ bereliguten te berbranbetv enbe alle ftet poppe-^goebt bannbsp;utocn ïtercftclöfften ftuporaebt te beftiotten/nbsp;enbe foo beel a!.0 inogftelgcft iva0 te bee*nbsp;ftropen*

FI £ T. ^tgnoo; ºcuft! iel^ fie biel bat

gftp

-ocr page 101-

VAN DE Eer*der Reliqvien. tl

ï®P met tien (Ctterntmmecmeer en fult laten teötppelen pan t ecnop tanöer* IHï» 8ÖPnbsp;alleen moQgOtftDetfen bpöetongöelettetDenbsp;soicn/foo bgcaembp u oüet een te bomen nietnbsp;gt «erinBöc bet lt;©ubt-©aberen; maer aliS unbsp;Btt contearte nan bicn opentlöcfien obet*nbsp;J«P8tlt baojbtjfoo betmöft SÖP öe eenbjagt)»nbsp;‘iSÖelccrtngöe bet ©oberen booj menfcbennbsp;mfwttngge ; enbe beroept u op ött fupberenbsp;moo}t bejS CuangcltumiS/ bat ijS/ op utoe ep»nbsp;^cn nemnopfige battdöepb/ baet mebe göpnbsp;t lt;Suangel0 tegbenet be göemepne obctlene«gt;nbsp;tingbe bet öeplige ^octojen bermetelöcfiennbsp;nptiegbtenbeberbaftert/ befluptenbe't eentnbsp;met be geeft/ enbe *t anber met la(ler«

REDELYCK BESCHEYDT,

dienende op de

IV. Handeling H.

c lt;eftet fön SBaji l moet g’bet hröoö w

o eenjf met een quaben bedt/

^an censi met een malle gtiedt;

^00 mogbt gbp beellteber fmbgbent pbant boe iemanbt lupet fröelbt/

*loe bp meet Hin febennijO melbt, Scbelbcn/toajÉi nopt mebct-leggöen.

^bbp anberes beujï en njoom/

^«ent taat op bciS lleetcn 500m:

®cet Vnat op ben Sliem tc feggbetV op ^aulusi bjogbeï-boedt/nbsp;«öiebcfiechenmaedtte Woedt*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

f ^egbt

-ocr page 102-

82 Roomsche Reys. IV.Hand.

4.Rcg.u

^eglgt ïuat op be b^oogge tieenen . Helizei, boec booi ben #eernbsp;(©p beeb’ (iaën be booben toe’er.nbsp;gia taat fagg m’gem niet berfcenettnbsp;®oo? be fcgabnio’ ban ben geldnbsp;®te be gelfcge pookten belbt*

Utebe (magg baer tnefen minber ©an ggeboelen/ ban ggergf/nbsp;be fcgabubi' ban een Igf/nbsp;tCfrer namfe allen gtnbec/

lt;Sfter gaffe alle baet 3len be grancften op be (iraet.

èict foobanigg ijS ’t ei:ettipe!

'e IDelcb on^ban begtnfel af «©obeiei ganbt te bolggen ^af.

't ban bieemt bat €g}i|iusi Cempel 't lt;©bctbI0frcl/cn ’t ggebeentnbsp;©an (t(n bjtenben eer' becleenbt inbsp;bereerbe in fijn lebennbsp;Monicas betraenbe foon/

S.Augiifti-

tius.

(©ppet-©}ie(lér ban i^tppoon/

't ©bcrftgot ban fintc Steven,

’t 3©elcg met groote tnonberbaebt ^gn’ '©emeente guam te baet.

^uIchjEi ooch be’en be boobe leben ©an ben JKartelacr Gervaes,

S.Ambrof. inEihorta-tione adnbsp;vitgincsnbsp;circa prin-cipium.nbsp;S.Aug. 1.9.nbsp;ConfeiT,nbsp;tap. 7.

lt;ffin (ijn ©joeber fint' Prothaes,

^te Ambroos ban fiabt te fiebe 33ee' berboeren/ aljö 't gge(ïtgtnbsp;©an bieh blinben ïniecb' bcriicgt.

Cn ofieraanbt Dit begupggen lt;Cftettoou/met hoetiemonbtinbsp;^al bit a!|S ten ba(l oo^gonb/nbsp;l^ocg tot meer ggebJicgtjS ggetupggennbsp;Cen bie op get felbe pa0nbsp;©an becfianDt De gtootfie Uta^.

3Lce(l

-ocr page 103-

VA^^ tgt;E Eer*der ReliQVien. Sj

S. Hieton. lib. contranbsp;Vigiian-tiuni.

Heeft tgt;en leecaer ban iamp;tritionen/

lt;©ÖP fult binöen bat bc baen gbiart ban bnllitb toierb begacnnbsp;©an 3ubeen tot Cöalceboncninbsp;men ’t rif/en ’t {jepligb belnbsp;^joegtjbanb’ouben Samuel,nbsp;t Sl^aei Arcadius ben lliepfec/

't aljBf tot een beter ftec ga be cmacen boeren bce*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

® i(Tcöop/^jicftct/ ® Digger/ iSepfct/ ïSibbet/ ïtiramer/ïWectb en Heet»nbsp;ü^aecftten niet ban eene ftteecH:

•©act men gen mee t’famcn botggtrt ^agg get^aleftgnfcgelanbtnbsp;3® et be SStfantgnfcgc ftranbf/nbsp;fC'mglen be IPielaten bjoeggen/

SVIiEi een onggemeten ftgat/

't Htcgaera in een gulbe bat«

^eT(i^ OOCH Conllantijti den GtooteO (Coonbe ïbel bit oub ggebinpcb /

S. Gregoï, lib. y.epiit.nbsp;50. amp; feq.nbsp;Item lib.J.nbsp;cpift.30.adnbsp;Conftan-tiam Au-guftam»

2Ï10 gp ’t Ucgaemban (Int Luyck, i®et be liebe ober«fcgotennbsp;©au Andries en Titnotheenbsp;^a ftfn (tabtberboeren bee*nbsp;l^aujS Gregoriifi öie b’cctfténbsp;ïKet bit nacni/ in Petrus (Icc/

®bet ’t gantfcge Cgjiftcnbct «meen ©ppcr-gcrber gccrfte/

® ingg al-ebcn-ecn^ te bJert ft mee in be «oomfcge Stcrtft*

*|p bebal met fcgerpe b)oo|ben t ^at min 't gepliggc ggebeent'/

Sa

^ïttber alp get bier ggeftcentV !|,^«en tocg fou goebc ooibe/nbsp;bitenbcn ban ben l|eecnbsp;-««n te boen bctplitgtc ttt*

^ a

-ocr page 104-

S.Epiphan in vicisnbsp;Prophcta-imv.

S.Bafilius Otat. innbsp;luHctam.

S. Gregor, Nazianze-mis Ora-tiohe innbsp;Cypiia-num.

84 Roomsche Reys. IV.Hanp.

Sa al^ feifjif öe Stepfecinnen 3Pan (tem tet üerfoecHen be’ennbsp;©an b 3(lpo|lclöcfte Ic’cn/

^cö?ecff)pöa« met Woecfte (Innen t ^at men t rif üanfuIcHelie’n/

ISoeg mogOt cahen/nocg moggt fiem lt;©m öat tnel met caffcOe Dooöen/

’t (©nDetfoecfi öan gaerHe’n graft/

Wt öen iieme! tnajet ggellra^*

«©ocg Hat gp (taer Hoo; fiin ^oben 3©el mat op He Heffe troutnnbsp;©an öaer Hetingö ff ictcn fou.

ïtetingli/Haet üan |jp Hoen bölen SettociÊtrouHe/minofmeer/

S(i{j$ btm toeliet lt;t3aHt Hen i^eer:

(©m in tgben enHe ïnnlen/ t©at met eer’ teH^aglen/aljSnbsp;'t iHijcfiff e pioncïtftucft om Hen ftay ?

^it gbebmpeH ma0 bp He ©jtechett ' ^ict te min iVnant Epiphaennbsp;*®oetonp£ HupHelütff Herffaennbsp;'t ^aenen ffomen ban He fiecffen/

SSlen Ezechiëlis graf/

^aer gen lt;©oHt gitefonHtÖepHtgaf.

Ba^lius H’ ouHen ©aHee *

(CupgHt on$i oocH/Hat lt;©oHe0 {lanHt mt een H?oogg Heriaten lanHt/

lt;Sen te Toeten tnater-aHer g^ooi öet aengOeraectit ggebeentfnbsp;©an lulitta()eeftberlcenHt.

®en ©jclaet ban löasianjen/

; 3Bat en fepHt Ijp niet tot lof ©an öet «Cppiiaenfcöe ff of Inbsp;agn lohan Hie t groot SSifanfennbsp;SteerHc met een Gulde-mond,nbsp;iloebertueerHt bP bit berbonb i

*tlt;©ee»i

-ocr page 105-

Chryfoft. in epilb adnbsp;Romanos,nbsp;Setmonenbsp;3 2. in mo*nbsp;lali ex-hoit.

VAN DE.Eeh’dER REL1QV.1EN. i$

’t ©«n/ fcgjgft 0p/liat mp bcttoonDcrt/ t «0 ecu öat mp Oc «oomftöe ftaötnbsp;®obcR alJen aetöfcöenfcöatnbsp;boet fteheii/en ttefonamp;ert/nbsp;pSbatfpbanlibtotUbnbsp;C^hasöcpUsÖ rtf befit*

^ Sa bat Baer notamp; baet bcnebcn panBetuptberftojcn uatnbsp;t SDeltB onjS Stephanus berbabt/

^e bctoartngamp;i^s gBtScbcn.

®tö! bif^ al te bieren patibt ©an bes ©eeren milbe Banbt*

3©tehaii Bier iet bp sBelBtfitn i Tamp;t Coloffen/Oe CropBeen/nbsp;«0’3l))enttnen/en (Carpeennbsp;IBoeten bupchen/ moeten toBrben:nbsp;'tCapttoUgaet tenietnbsp;«IjS men Bier raaer op en fiet*

® i 159n/i5omcn! utn’ pilaren /

^it ben rfiebbom/ bit p Bet goebt/

’t #clcb mp u bctBcffcn boet* tDefe 5Bn’t Me u beVDaeen/

(CeoBenjS alberltp gBtfiuei/

©f Pan Ppanb/ of Pan Bel*

lt;©cB I of mp bnt i^emcl ionbe/

©cB! of mp i|ecr 1 e s v s gaf/ eensi om bit BepligB orafnbsp;^'cenemaeï tc mogBen ronben inbsp;©oe fou icti t cerPJaetbe fiofnbsp;©toeten Pan;t gefiarbe Bof •nbsp;iloefoub’ ieft belicPelebennbsp;^elfen om/ ban bie Piel ttt/

fijn JPeefiet/Poot fiiniSecr

foo milbelQtb beficbe/ fuichen ongBcmacHnbsp;»uibebat in Bern gBebtacB inbsp;f 5

-ocr page 106-

86 Roomsche Reys. ÏV. Hand.

^ujS fpjacti öp, Cn apt Dc befc/'

(®ie g{)enoegO 5pti/om be faust)

Ijïipt te tnahen al te langg) ütancenpber fiencnlèfcnnbsp;^’eetV bie ban beginfel aennbsp;^obej$ b^ienben tji g{)ebaen.

een bing^ moet tch {liet feggDen/ Cot noc{) meer/en ballet p}oofnbsp;Dan {iet ligHemepn geloof:

^at men tBepligtl aitiibt legggen ^nbe eetelgcbllé ll«

Dan bess lleerem^tempel bec.

aDelbeiUaenbe/in een l^offet/

^te ban marmet en ban goub IBet een r0the bunfl ggebout/

lt;©nber ’t autact/ baéc ben offet lt;©obe op^göebjagöcn ïbierbt/

3Bajei gbefonchen/en ggebieebt*

IBet een menigHte ban lampen /

^ie ban olp/bte ban toa0/

^i^janben boo; be biete ba^i: doo bat fcgter ban air be bampennbsp;’t Mbet-felaer (Ie iëonne-licötnbsp;Dan ben mtbbagli bleef gbeOooicfit.

. «Cnbitnllesf/totbatonbeï Innocent ben goebennbsp;3©epnigQ onïueetïi/ inepnigl^ Stnub){Snbsp;(Dpree0 ban een fielftlien bonbet/nbsp;ï©te met een gUcfraolIe bo?|lnbsp;vigikn- lt;ri«ifiuöïterchbe|io?menboj(l.nbsp;tius,dieva ’tïBa^êeenVigilantenbjomer/nbsp;s.Hieto- ®ie/alji upt een b^ontben baecfi/nbsp;ny-nus Eunoomsonbecblebe faech

c?quot;'' 3®c’et berbiecftte/en noeö bjomer noët wortnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’t berllarben ban ’t gI|eb)?oegÖ/

Dor nitan- ©fitt ÖP ftoH/De gtabett ffoegö» tlUS*

-ocr page 107-

87

VAN DE Eer* der Reliqvien.

fêpöefpottc / öp ftetJjoelbe ^ PWutöt ban ©oötiS lt;©0cniecut Anbsp;amp;«0cpiig0c©cBeentVnbsp;©f met fönc sffbetooclöe/

Cineiaiij.

®f met Jttomngölöcfe cictaet een coo betgulbc plact*

Siet eenèi/rp^acb öp/ b’UfgobiffcnA ^let b’StenBibberji cenjEibanD’afcp/nbsp;wat al olöï*/t»at oivoafcönbsp;®janöcnf' om De rotte fiitlcn inbsp;Watten maecbe/ loaiten lofnbsp;^cbcnf aen ’t öertnojpen tlofJnbsp;„ lt;fep behruppcn/ fp bcftnielen/nbsp;ftufTen/ licben met Den betb /

S^tet ban een berballen b^ech/

^iet ban beenen fonber stelen.

lt;©USS riep tD0lcn Vigilant: ifêaee boel tot fijn epQ0en fc0aut.

Want ben bnpfien bet Walmaten/ $00 Qberingb ben buplen bmptnbsp;3bit bab bueben (itopen upt inbsp;Xeerbe pem voel anber^t platen;nbsp;a©ieef 0em filn nerïoetcn b?ccnnbsp;Wel ter fteurcn boo? beu beeft.

€n b4t met foo baflen reben ©an^eftjiftuer/enban göeïoaont/nbsp;^atbebsactöcpbt oberióonbt/

^n be leug0en geel bertreben/ ®‘famen met gem btefe fcb?eefnbsp;^n gaec eerde opgangg bleef.

3.eed gem felfff; ggp fult beftennen ®at bte bie’er in onfen tgbt/

«J«et een ©tgilantfege fpgt/

JE.^cpiigji gebben butben fegennen/ 5bn fp niet ggenoemt/nbsp;din bonni^ fun berboemt*nbsp;iF 4

-ocr page 108-

8S Roomsche Keys. IV. Hand.

IlSaer{)oe j^abb’ gpttielQgefpjoKeni SBat al tiabti’ t)p niet gOerepbt/

lt;1^00} meer aliEi ter DtneecbtgO lepbti Hab men tTihber tijbt gbett^oïten/nbsp;^oen Derftr open/boen beraaen/

’t lt;0een men nu tnel geeft ggebaenf fPetmat boeeben/inet mat ftaerten/nbsp;fi^ct mat hiaciit-bicgt/met mat meenbsp;l^ab Lions gaer Irenée,

^nbe Toursgaet (ïnte Maenen jamp;ten befeg^epen / bie be benbnbsp;©an Noyons gaet geeft ngefcgenbt inbsp;«aeg! be Hoiren/org fbe Itïgonennbsp;^oubenfegter notg geben nietnbsp;©an befcgaemtgepbt/ ban berbjiet/nbsp;ttaer ggeficgten burben tonen/nbsp;waerfe een foo groben foutnbsp;flSebe gebben aenggefegout;

®aer mee fp be biecfle affen/ 3^abatr aengaer bjooggefiranbtnbsp;saaren met get bper berbtanbt/nbsp;Raggen flropen in gaer plaffenjnbsp;Raggen balbertgcgfiefcgatnbsp;IBenggen met gaer ggelumjnat*

Apaftro-phe tot S, Hicrony.

num.

«auben ©aber/gloecben iamp;egjgbcrS 5bieop’t Vigilants ggemeltinbsp;pglen u foo gebt ontfielb/

ÏÜrgggt ou^een ggelgcben gber/

Dit is binnen Tours tefieo.

lt;©p geiv bie met fulchen roof genben omS ggemcen ggcloof.nbsp;ï-aet bc flromen/laief bc ftebetinbsp;Cocg bc plaetfen / baer be blaranbsp;i|aee foo Iteben panb benam/nbsp;flSet geen boeten boen betreben Inbsp;^at men torg be bloer bepaelnbsp;IHet een trait ban metael I

-ocr page 109-

VANDE Eek* der Reuq^ien. «p

® p öat tUït een öe ® efanten tie i^ugenotfe feet/nbsp;ilemel aerDe tieeftt/nbsp;wn tïooj nicume ©tgilantenrnbsp;ban ttoalef-öonöcrb Jaccnbsp;beebatten 't ouDe öa«f*nbsp;^BIdaeeboo}ü)aeetot hlepnen segmentnbsp;want op een beftaen foo (foutnbsp;vaft niet bon ben ep^en bout/

®te{iaet meefiet öceft göcfttegBen/ vert^btse (goe {)em oocb be beo]^

3®aiÉi göefmollen) op fun ftop*

. t3l**bctlojcn/Siefojmaci/ t30nerlo}en/rcboon gbeftalt/

W0 raaer ‘t epggen boet becbalt/ lËoet becbaKen oocb be gracinbsp;Iban een ]P;eecb-(ioel/bte oniet tbe’etnbsp;lt;^pr aept een becbieren ïeer*nbsp;jamp;onber lingb Vnanneee be lupbennbsp;SKet een toel-befcbepbe toilnbsp;Sletten op bet grootberfcbilnbsp;iban biebem ben^pbclbupben/

Cnban tgbenefpbaectn ïefen ban bejt Afeten fnunbsp;^te foobanig^ ïnerbt bebonbenfnbsp;]|^at bp ooch bier op ter aerbnbsp;set berbjoo^t gbebeent’ bebiaerbnbsp;»an bc gbeen bte fiin’ berbonbennbsp;j^berbielen bier te lanb/

«|et ber berten monbt en banb*

^a en toil niet bat ban befe/

^lt;e bp tot bet boogbRe loon *anbe l^emelrbcbfcbe broon/

Pral.5}.H

S^bielbcft beeft uptabelefen/

•fSS* öe beugbb ban fijn gbena/

«wBinbe been berlo;en ga.

fs

-ocr page 110-

90 Roomsche Reys. IV. Hand.

nu etnw of toet mp keten SBbacuIt/ep Uében! 60enbsp;lt;3aen tocti befe btttgben toeinbsp;^at güp regóenjei 't mombt be0 l^eerennbsp;^ergtfenfi in 't g{)etieent’ én fpaecbt/

*t Süeitft ben tremel foo beïnaecbt i lt;$enban tbiee moetiiiecinfiüplen.

(®f ben öcmcl boet bcrftectt/*

911 gp bUjS Hin b}tenben éért t •f^fQtfP fcp^nt be poogpfie {iepletinbsp;^00? een ^tgtlantfcfe peft*

lt;En bit g’Iocrf itb albecbed» jiaaer boojtöaet aen fuIcBc toetcRen/

^ie ban maeeRfel en ban fiof Sijn foo (eeljjcR en foo grof;

Stunnen oocn be groflie meccften/

^at gbpbobeh maten Reüp 313nlen n'aemt bennaemban lt;0éutr.

S.VVjlle-

btordos.

^onbetlingö/nabien be göénen bPaer ubi ouberei CRjiftujpi bjoojbtnbsp;«eerflmael Rebben ban gbeRoojbt/

39 met leben en met beenén ]9an be b;tenben lt;0obtei gRecRcRtnbsp;Hebben/aljj nocR Reben blRcRtnbsp;319t Ret geen men binbt béfcRjebennbsp;Sn be boecRen / boo? be pennbsp;@an bie met gRemcen beben/

lt;@bermibtb (lin RepligR lebetii':

59a be toet bie ©obt gRebiebt/

V.Belt;Ji

Hiftori*

AngHcanx

Beda Venerab’lis Riet*

®efen tupgRt/bat na ’t betfeiefcn ©anbcn ®?oaten Willebroord,nbsp;CotRetamptbanlt;0obeee bioojbfcnbsp;®e gaenpjeftcn aen be ©ïtcfeivnbsp;^00? be op~gRe(epbe Ranbtnbsp;Sergij, bie Rem bact f^ubt*

^at

-ocr page 111-

vakde Aenroep. der Heyl. 91

Öew Scrgjus öceft ^le öcjKoomfeöe .ètocl befat/

©an ggebecnt’en groote fcftati ^aet mee bat bp fcm beröcbcnnbsp;«en beu tsgjjn ^et nieuïb göcbounbsp;b autaren ïoerben fou*

,^iet/fön iKan/ t)oe uvn’ lt;©emeentcn ^acr g0p ooeït een libt toan 591;

®an ben albec-oubfien t9öt/

®ooj autaten/cn gftcbcenten ^9n tot Cöjifli toet beheert/

«lebben ’ttoaer göeloofgöeleerbt*

® unclit n ban niet/ bie met pletten © boenfebennen 't töch ggefieent'

Regulalu* ris-.Unuia-quodquenbsp;codemmo-do folvi- _nbsp;tur, quo li-gatiuu ?ll.

©an b’autaren/ ban t ggebeentV ^at f unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leeringb b^ehen l

3©ant fao eich bingb toterb gbehnoegt/ ï®etöt 9et toe’er tc niet göcbiotftt*nbsp;üSaec metfulche aen te fpantien/

^te met een foo nieutoen leer

4^rnpï(/en ^obejteerV aeaerfe hunnen/onjEi berbannetvnbsp;©m een t9bel9cft göenotnbsp;i^oebe mp ben liepen ©obt*

V. HANDELINGH.

Van deaenrocpinghc der Hcylighcn,

f «t iïf bacE^ ibacuB ? toat Bebben {top nu nocB ban ben panbel « foonbsp;f g9p uï* bp be booj-gacnbe toaecnbsp;I Öebt beöonben / foo moogöbpbji)

toebec

-ocr page 112-

92 Roomsche Reys. V. Hand.'

ïDebet om anbere l^omen. a©at)i]afT»tian bat g(]p ten taterben tn m^ne ïtoomftge iSepjSnbsp;befrguibtggbejSl^ajai t nietbelencoeptnggenbsp;berifepItgOen.

Abac. 3ae 't; bat iuajS frfbcr: Booj» ïnaec een point baec be l^aptflen niet alleennbsp;liace openbare afgobetDe mebe melbens maecnbsp;baer-en-boben COnHumHefum onfen eenigt;nbsp;g{)en|l@ibbelaer/ metgroote onberb}aggelt;nbsp;löcfteinj'urie/ ban fi/n officie beroben; |emnbsp;toeboegenbe een groot beelafgefio^ben ^an*nbsp;ten enbe fantinnen tot jPtbbelaren enbenbsp;i^ooj-fp^aben onfer faliggepbt* lt;l^it buncbenbsp;onj$ ® berefojmeerben / een foo grooten mtiï-flagib tt ïDtfen tn 't g^eloof/ enbe fnlcben lee*nbsp;li)cHenfcgenni{i ban beeec’onfejS i^epIanbtjElnbsp;^efu €g2i({i/bat btp baerom al[eén(al btaec*nbsp;bet anber^ niet in be boeegb) ttieec al^ rebennbsp;fouben bebbS onciafte fc|^epD^ban beiSoom*nbsp;fcfte religie. JlibjSbien/altJcbbpfcftoon metnbsp;eenigttercfi^n ban argumenten ’tboa;gt;gaen«nbsp;beberbebiggt/ foo en fu!tgbpriocf)tan$e bitnbsp;fctlennijEi met geenigtje apparentie/ oocb felftSnbsp;bp be groflle/ hunnen bebteren.

Piet, 't^almpgöenoeamp;ö toefen’tfelbc te boen bp u/enbe bp alle befcOepbeliiche lup»nbsp;ben: toant bp be alöergroflle / baet geen ge*nbsp;boot/ ofte gpeene hennto en ig om te booten /nbsp;Eed. jt.6. bsf ft nip benl©9rc-nian berboben te fpjehen.nbsp;jUSen igniet getooon roofen boot beberchen^nbsp;teflropen/nocö ftacrfen boo? uplê t’ontftehcnjnbsp;toant aiti be befe niet fïen en toillen/foo en ba«nbsp;tennoclihaerfi^nnocgbtoien. fi^aerban u/nbsp;toefenbe tn be refle eenen man ban hennbü/ennbsp;hnnifhmp niet gbenoegbbertoonberen batnbsp;g^p ban befe matertfoo onberftanbelgchen

fïgt;;eetht.

-ocr page 113-

VAN DE AeNROEI^ DER HeyL* 9 J

fiJïcccfttjbocB bcbinbe bagelijtbjS 8oc langSU Boc meet/ bat bit ben aetb tjS nanbt ftettergeinbsp;namentlijeft/öat be fcibe/alflc nu sefojmectt/nbsp;oat i$;/tot Barcbolmaccfttc öatbnecfttgötpönbsp;SuCttomcn ijEt/ntet aUeen be boöen-naturciöc'

Oaben ban gtatie/mact felfis ooeft be natu» w / enbeben gotbeninbojftbaneenmcnfcBnbsp;t eenemael inegB neemt/enbe Bern ballen boetnbsp;UI eenenbetb^apben (in / oojbelenbe titt tentnbsp;•wart/ enbe’t Iraart bJit*

^n/ltebe 1 inat tsi Bet tocB f tgt;at u buji bep ^gect/ in beSSentoeptngBeberi^epltgBen inbsp;Stelbt mp alle uïne bifficultepten/ènbe fYoa?nbsp;tigBcpbcn / bie göp Bier inne binbt / ceniS bcsnbsp;KBepbelpthen boo? j enbe inbien ieft u aUe be^nbsp;feibc/ bereben enbebetoaerBepbtgBenoegBnbsp;Spnbe / niet en folbeecy foo beBiaegBt u obecnbsp;inp / enbe blijft bp ub)e opinie. Slnbien ooeftnbsp;onbet^/ fo fal u ban lt;{3obe ai te gualBcB afgelt;nbsp;nomëVnetben/met eene fonbe in ben l|.lt;amp;eeftynbsp;be obertupgBbebiaeeBepb te bebecBten.

Abac. ®efc mgne btfficultepten te foIbe« ten/f^ieter/iti u onmogBelBtb.igemet en 3lci«nbsp;be hunnen en fullen ontbonben tDo?ben;maec chetefoi.nbsp;aenbetboo}ben^lt;0obe!S enMgeenontbinben meerde at.nbsp;aent’t 3^ be i|.^cB;iftuce/’t ijdi’t «Sobbelgc gumentcQnbsp;tooojbt/bacrboojbefeutoe Kenroepingebec «gonsdenbsp;«^epiigBenal tejlrengBelBefeenisi berboben. .nbsp;lt;Cet(lDeut.lt;s.i 3 -enbe Math.4.io.'J5Bp fult bennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

*?eet uVben ^obt aenbibben/ enbe Bem alleen 'if oienen. lt;Crgo iiS oniS berboben be fêepügBennbsp;aentcroepen. fCenttoecbeni.Timoth.2.5.£ft ILnbsp;* £phef. 18. «ÖEenen IE ibbelacr tuffcBen lt;5obtnbsp;enbe ben mcnfcBen/ be nienftB €B?i(iuiö3!c*

'Ut* J boo? ben toekhen top cen toegangB Beb* tot ben ^aber* Crgoboenbeipapidcn

tegBenji

-ocr page 114-

9 Roomsché Reys. V. Hand.'

111.

IV.

tcgcnsi öc ;Scö?iftute aljS fp Bencff^njS gjefum meecmitiDelaerjcfglbetiiupcften* Cen DecBennbsp;Ifaix ój.ió. flB;a0am eti Beat oiijEf niet / enBenbsp;^fraelentneet oti$^ niet. Crgo Bloppen Benbsp;l^apifien boo? een BoofmanjEi Deuce / aliGi (lp innbsp;Öunne ïetanten De l^epliggen aencoepen.nbsp;lt;Cpnbel0cft Deuteron. 12.22. 'tg0eneicB uge«nbsp;DieDe/Dat fuIDp Den ileec alleen Doen / fonDetnbsp;Daec iet Dp te boeggen ofte af te tcecBen. lt;Sc«nbsp;goenraoggenDe #apwen geene l$eplig0ennbsp;aencoepen/biant fuIcBjeten geeft ben l|eec gennbsp;nietggeboDen.

Piet. S|ebDp nunotg iet meer banDefe/ öf Dferggelöcftetupgg banfcftupt-acgumen»nbsp;tiejS/fo Bjenggifcnu al t’fejfenjS te booificggn:nbsp;op batfe/ al ji met eene becntngg tn Den oben /nbsp;cnDe met eenen gutp^pot op De naaien gaen.

Abac. 3Dat ifi gtec met berntngg in Den oben/oftc met guw-pot op De hooien i gecfeienbsp;Dan met get bJoojDt ® oDe^ i

beanc-

Voort.

Piet. ^eenichj in ggecnbec maniecen: lEaec ich jloch met De lt;0eneefrcge©IofTe/Daecnbsp;ineDeichuDemoojDenlt;0oDt$i / tn foonieii*nbsp;toen/bnggegooiDen/ DiTgracteufen (ïngoojnbsp;uptlegggen j geel anbersi/ alsf tot nocg toe Denbsp;«©uDe ©aDeren/eh ^leeraren Der ïicrche glje»nbsp;Daen gebbensban De btelche ich niet bebinbennbsp;en han/ batter ooch eenen getoeefl ig/tjie Defbnbsp;^cgjiftnren tn fooDanigen fm bertlaen/ oftenbsp;baer mcDe De aenroepinge Der If epitgen geefïnbsp;Het eetfteVDillcn bcbecgtcn.JDat Dan bcianggt u eerftenbsp;argument argument / toe-lateiiDeDe,§cgjifrucr-pIactsnbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fen Deuteronomij enDc Mathei, fbo onthen icft

u De confeguentte/ora Dat ggp ban eene anDe^ reaenraeptnggcbefluptin Deconclufie/ al0nbsp;ögp op-ggenomen gabt in De pjopofitic: min

of

-ocr page 115-

VAN DE. AENROEp. DER HeYL. 95

Of meet of left toefenöc in ©janeftr^eft ofte «Cnsöelanöt / ofte in eentgfte anöcrc |@onat*nbsp;ïytc/öaÉt maet ecnen ^ouOetcpn cn gebietit/nbsp;mou? toilDe argumenteten: JÊen moet bennbsp;sionmgft ceten/ enbe ftem aUecn bienen: «Stsnbsp;so «1 ijBÈ t niet gfteoojloft alsi men ict tel^oofnbsp;«roUiciteren fteeft / baer toe te berfoeeften benbsp;«oojfpjaftebanfiine «lobelingften. ®untfttnbsp;u ooeft mel tet goeber troutoen/bat toeï eetijSnbsp;oe tjgne \uaetb foube ïoefen op bit argumentnbsp;tebjilienanttnoo^beni 2|cft boojfeftet mp/nbsp;bat ooc be aiberbottle IDeen-boecen/ bie nopenbsp;banilogica en ftebben ftoojen fp^eften/ alleennbsp;^tftaeenaturelgcft berftanbt / boel foubennbsp;ntmnen aeuVuftfen be plompigftepbt ban bitnbsp;befiupt: knant bit berbobe ijS meetain eenennbsp;ftoningg boo; Stoningft te ftennen enbe te ee»nbsp;ten/ bie en i$i baer mebe niet berboben be lt;£«nbsp;bel-ftnapen bejS Dtoninggsi tot bjienbê te masnbsp;ften/ ommebooimibbelban bie/iettnejEtbannbsp;benStoningb te berftrggften. 'ft «Sn beftoebenbsp;niet meer te feggen: toant betoaerbept fclfjE*nbsp;gaept ftter alp een oben*

Igiet tegenp en boet niet /’t gftene gftp upt amwooh ben l(po|lel bp-g!^eb;acf)t gebt ban ben eeni ophecnbsp;Often ffl^ibbelacr Cftiiftup ^efup. 3©ant in tweede,nbsp;fttlcften (in/alp ben Kpoftel op ume aengeknesnbsp;»ne plaetfen ban ben IBibbelaer fp^eeeftt/foonbsp;ftet feftec/bat €ii;i(iup alleen enbe niemantnbsp;«nbetp onfen JPibbelaer ip j te toeten / eenennbsp;*«ibbclaer / bit boo; mibbel ban fnn bcrgosnbsp;«n bloeb/ fijnen l^cmelicftcn ® aber berfoent/nbsp;nine pietenfien op be mipbabige tnereltnbsp;ipcmioujji fteeft. g»ulrftp bat baerommenbsp;tot (Citnotftemn/ foo facn I)p Q^efeptnbsp;DaoDe; ^enen JPKibbelaer tiifffften «5obt eft

be

-ocr page 116-

96 Roomsche Keys. V.HandV

bemenfcgen/ ben menfeB nbsp;nbsp;nbsp;^efu!^ /

Bundigh argumentnbsp;voor denbsp;Aenroe-

baer babelgcft 6p gtienoegftt geeft: ®te gent feinenggeggetien geeft tot eene betloffinggenbsp;boo; olie menfcgen* 39oo}Vnaet / bie in befennbsp;fm €g;t(to nocg een anberSIHtbbelaee tnilbenbsp;toe-uoegen^tn alle fcggn of ben p^gjEl ban fttnnbsp;gedokte ^loebt niet genoeggen taiare gge«nbsp;meed / omonjSmijGibaebtemibbelen/ foubenbsp;lt;ene gtobefonbe begaen/enbe met geootela^*nbsp;deritguriecen get dmpt Cgndi* Idaee onfenbsp;tniieibaeb/ fuIcM ai jï nu ggefepbt i0 / een[S ge«nbsp;mibbrltsgnbe / ’tggebeb ban beilepliggennbsp;teberfoechen / om ttaetboof te ggentetenbenbsp;bmcgtnan bemibbelingg enbebeeloffmggenbsp;Cgndi/ en bergop in ggeenbec manieren getnbsp;amptnocgbeeerebanonfen eeniggen I13ib«nbsp;belaen i|etblgchtglaerlgcg/ mantanber^nbsp;foubr oocn onggeoo^Iod biefen get ggebeb tenbsp;berfoecHenbanbe btienbeu lt;tElobtjei bie gietnbsp;op be aerbe leben* Cnbe ben SIpodel Pauluielnbsp;foube gem bermgbt gebben/ foo bichbitlsinbsp;tie ^epnbbjieben te bcjlupten / met Fratrcs o-rate pro nobis, ^totbets bibt bOO} an.o* ^a^nbsp;cobufi foubegem oocH Voel ggetuacgt gebbennbsp;cap. f.verr.ió.dineleeclinggeiite gbebteben:nbsp;!6ibtbQ0} malbanberen / op bat ggp begou^nbsp;ben mooggtbiajben* i^ier upt foo argumemnbsp;tere ith albuji: 51*ceec' cnbeget amptbannbsp;onfen eeniggen JHaibbclaec Cgnduö ÉrfuS /nbsp;inghe der enbJOjbtuietbcrftojt boojbedicnroepinggenbsp;’ ’ “ bet ïgepliggen/bie giet met onjei leben» «ergonbsp;en ganfe oocft niet berbott motbenbootbenbsp;Sïentoepinggebet igeoUggen bic met €g?i»nbsp;do regncren» Mbbifeert b?g op bit argumentnbsp;metallebelI^iniderjSban lt;0eneben : maetnbsp;ggelgcbfptot nocg toe te becggeefï op be

^oluquot;

-ocr page 117-

van de AeN^OÈP. 6ER HeYL. 97

^olutie\janbcfcn jjcbbfli söwröepl’t i ennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;get ooch goo2t-acti / noeg nu / not g ten

^utetggen baggett gcn4teöcn moggelgcfe welen/ befjn »i5o?biacnfcgen Hnoop naiiDenbsp;^‘Jjïöolgche ioaergepbt te ftunnen ontbin*

betbe aicflument / ban 3llb|agatti en Antwoord wnt onjj niet / enbe Sfrael en Weet oniS niet / op het d4rlt;nbsp;tp get oubebeuntte* JSKcn geeft u tienen tien- de.nbsp;biael upt ben gepliggen i^ietonpmö ggefept fnbsp;^ataibMgainenlBfraclbaetom get 31aoblt;»

^ge boug niet en ftenben / noeg hennen en wiibeu/om bat fp ban gen-ïieben betbaftett/nbsp;enbe ban gare ©Dbtöbienflisgepbt gebJeftennbsp;jgnbe/ gunne benniffe/ fojgge enbe memorienbsp;met maerbtgg en waren* dten naefien bp opnbsp;ggelgche maniece / al^ of men nu ban be ^a«nbsp;tabierjS guamc tc fcggöen : willibrordus ennbsp;hent gen niet / enbe Bonifecius en Weetgaecnbsp;niet; wel-berftaenbe/om bat (p ban gun-Uc*nbsp;bet leeringbe / ggcloof enbe 43obtb;uegtta*nbsp;gepbt ggeweften enbe nerbatterbt 5ön* ®n*nbsp;Debegalbcn befen / foo enbinben beUrgu*nbsp;menten niet/bic ggtmaethtwojben ban benbsp;ï^cpliggcn bejS «©uben ^eftamentjS / notgnbsp;gt;bcfenbctngct ©ooj-ggeburggt bet geHen/nbsp;tot bc ©epUggen be^ ^ieuWen CtftamcntjS/nbsp;hlaecigth acnftgouWenbe get acnfcggnnbsp;lt;*öobejg* ®it bubbelbe / Wel ggefimbeerbenbsp;ontWootbt u ontaUöchc ttpfcn ggegtben;nbsp;öoubt ggp u baer mcbebctgenoeggt/foo laetnbsp;“anboo2taen ^bjagamenbe^ftacl wattu»nbsp;tt'b* ^nbien niet / foo moft ggp befe ^oiu*

«e bebergten gt; maet bat niet te boen / ena h!A®'‘^he-macï %bjagam enbe Slfcaclboo*nbsp;«mbagöte bjenghen / enbienbt nerggeti;^

^ anbetss

-ocr page 118-

ps Roomsche R.EYS. V. Hand.

anöetjStoe/alsSom eenmenfc^ tebcrbclen/cti# tie l^em met een alte Dichtoil^ berïDacmDetinbsp;Öutfi-pot tie masöc te Doen toalgöcn.

^ , a©pfeggöenDanmetDe4latöolöcamp;eKterc^ lia'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^epligÖenöoDtjS met €0?ifla

gXs” ons regnetcnbe/onsf vnel ftennen / en Dan onsi toel wel kenne, iueten /onfc nooDtfahelijcften fien / enDeonfenbsp;ende van ggebeDenVnel^oo^em CnDe Dat om Defe re^nbsp;ons wel Denen:lt;eerft/oücrmitjSDc ^cOjifturenfuUftjSnbsp;weten. opentlöcRgOetupgöcn/Tobiae i2.v. 12. )attonbsp;RIaert Den CngRel iiapRaifl / Dat ïnefenDenbsp;een Dan De ftDen «iSngelen Die Doo; DeniCg30:°nbsp;ne ©oDtïS Detfcöönen / Cobiajes tranen / gRe^nbsp;DeDen/Datten/enDebegraDingReDan DooDennbsp;43oDe opofferDe« l^oo^ïnaer Dit en RaDDe iSa'nbsp;pRaël niet Runnen Doen in Den i@emel/en RaDlt;inbsp;DeRp nietgReiueten DanDetnertRen iCobi?nbsp;op Der aetDe. JDeDetom Luese i y. v. 7. amp; i o.nbsp;fepDt Den l|eerc felfë / Dattet in Den tremelnbsp;Doo? Dc Engelen «iSoDtjS blijfeRap i0 ober ee»nbsp;nen fonDaer penitentie DoenDe/ $c« Haec Roenbsp;fouDen De Cngeien Defe biRfcRap Runnen nw«nbsp;Ren ober De penitentie Dan Defen fonDaec / ennbsp;RaDDen fp Doo; Renen fiine penitentie niet ge«nbsp;(len i

Abac, ©efe ^cRiiftuet-pIactrcn fp^eRen alleen Dan De «èngelen/ enDc niet Dan Dc l|eplt;nbsp;ligRen*

Piet. tiDatijS toaer: JPaernaDemaclDe RepIigRe 5ieïen Der menfcRen in Den flaet Dannbsp;DeeeutuigRefaligRepDt gRelgcRfojraigR 50nnbsp;Den€ngRcIenlt;©oDtsf / gRelRcR Djp Rebbennbsp;Lucje 20.36. foo genieten fp oocR De felDe ijoUnbsp;inaecRtRcpDt.

Cen tVueeDen/Apoc. y.8. ballen Debter-en-tD3iniigR(©uDerlingRenRet ïam ©oDtsS te

Doet/

-ocr page 119-

VAN de AeNROEP. der HeYI. 99

bott/ÖÉbbcnbe in ftunne fjanDcn citpcrcn/cnbe gulöc baten/öetbulöt met teucfetoercft oftenbsp;perfupnien/lietoelcbesiin öe gebebl bee l^ep^nbsp;tl-*|ier fict gamp;p bat bp faligge 5ielcn beenbsp;j^nfepen (fobantgp aljs iuaren befe bter-cn*nbsp;5“Wtis{) (©ubetlinsbcn) in ben i^cmcl boo)nbsp;Oct 31am ^obtjS mebe opofferen be gpebebennbsp;bet JgepUgben bie uocö op bet aetben ieben.»nbsp;Ottt ibinbec aljs be Cngclcn felf^f. Tob.iz.iz.nbsp;ApocaL8.3.

Cen berben/ ’t cn ijt geen reben bat men be faligbe sieicn bet menfcöen/mct CÖJiUo reglt;»nbsp;necenbe in ben igemel/ bat iff in ben (lact bannbsp;be bolftomen faUgOepbt / minbet bolroaetft t *nbsp;SePbtjS toefcöïDbc / ban fp bJcl göeöabt fieb#nbsp;ben noeg lebcnbc al^baUingcn opter aerben*nbsp;IPaecboen tee tgbtiiES Jen-lteben tnei gge^nbsp;Quntggebieetibebenmf^ ban geptneigcbe/nbsp;beebojggen/enbe bccre afbiefenbe binggen ttnbsp;l^unnen fien i alpi bigeben ban in ^^amuele

i.Reg.9. i9.inl§cH5eo4.Reg.?.af. amp;4.Reg. 6.8. in ^aniele C3p.2.26. in^^etcobenSlpo*nbsp;(lei Ador, f .1. enbe in anbece ifepliggen,nbsp;go/ en moet gen-lieben befe perfectie niet ge»nbsp;kbepgerttbofbetpin ben Hemel* Slbuji geeftnbsp;tnetonjlteri|nent0be ggeaegumenteect bat

*|»?ïugu(linusÈ/ Ub. 22. de civitat. Dei. cap. 29, Hebt gbp fi|ne boeeben/ ggp fult baec lefcn «1nbsp;befetboeggen: Propheta Hdiz^uspuerum fuumnbsp;Giefi abfens cotpoic vidit accipientem itiunera,qugnbsp;dedit eiNaaman Syrus; quanto magis Sandi vide-buntotnnia gt; etiam unde funt corpore abfentes?nbsp;*^unc enim erit perfe(Sum illud; de quo loquens A*nbsp;poftolus, exparteinquitfeimuSj amp; expaite piophe-inbsp;tamus; Cum autem venerit quod perleütmi ert,nbsp;evacuabitur quod exparte eft, 3?at i^S J 3itjbierl

45 z ben

-ocr page 120-

100 Roomsche Reys. V.Hand.

{)en^}opgeet i^eltseu^ af-teefentjc ban lie* {jacm / fijnen bienaec 43te|t tnei^eeft fienm*nbsp;men be gatten ban l^aamannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦, goe beel

te meer rullen be iiepligtjen alle^ ban bette Etunnenfien i 3@ant alfban fal bat bolmaech»nbsp;teggeEtanien 3t)n/ baetben sipoflel bannbsp;fpjeecitt: Cenbeeletoeten/entenbeele p;a»nbsp;pgeterentupnu t maet alji (jet bolraaecamp;tenbsp;ggehoinen fal toefen / faltnpclten petgpenenbsp;tenbeelet${»

Ancwaotd nbsp;nbsp;nbsp;® bietDe enbe laetHe fitgument tnaiEf Qljt*

ophetvier- UatUenUpt Deuteronomij I2. v.22, ’t gpene icft

4e argu- u gpebiebe / Dat fulbp ben i|eete alleen boen/

«vfut: nbsp;nbsp;nbsp;fonber baet iet bp te boegften/ ofte af te tree#

feen. E^ier upt beflupt göp:rga en mogpen be ^apiflen ggeene ilepligpen aentoepen;nbsp;tnant fulcM en peeft «tbobtonidntetgbebo#nbsp;ben* IPoojtoaeteen pmpet argument 1 lt;Cnnbsp;offer iemanbt toaer bie op be felbe manier al#nbsp;busEi tegpeniei u atgumenteetbe/lt;0abt en pee^nbsp;u nergpen^ gpeboben ober utue ^acptraalennbsp;P;ebicatien/ enbe boobé be blochen te lupen;nbsp;lt;0obt en geeft ben jlISintfler$i niet ggebobennbsp;b;outuen te troutben/ enbe noeg beel min ga#nbsp;relobbi met geete gfetei op te boen fetten/#clt;-Ctgoenmoggen be lt;©getefo?meerbe ©joe#nbsp;berjs alee fp gun l^acgtmael gouben / lt;^ermo# gt;nbsp;nen pjeben/booben begraben ggeene hlocbennbsp;lupen. Ctgo en moggen be ÏKiniftetjee ggee#nbsp;nebioutnen troutuen/ noeg met ggefetteha#nbsp;merichfege lobben boo?t-aen meer op be pje#nbsp;bicft-floel ftonien. lt;©f iemanbt feggg’ icft opnbsp;befe manier teggense u argumenteerbe / foubtnbsp;ggp baetommc utne ïteteft-meefterji tnel ra#nbsp;ben gunne ftlocften te fegojten; ofte utoe Pje#nbsp;bicanten gare bjoutuë te beclaten/ enbe gun#

ne

-ocr page 121-

VAN de AeNROEP. der HeYL. 101

“f feracoöiShcn^ af tclesflöcn i 3cfi mc^ncctibooj fehen JCEacc fouöt Daer opnbsp;nut fccE goeOe tcbtn j quot;ïPat öcn (Cejctnbsp;£euteronomij, al0 allecn niacr fpielicnbe Pannbsp;5f^öcrificien/cnbe o?D?e(ieHenDcop Utbic»nbsp;«n 01Ê men ® obe tot offetanbe foubej^ebbennbsp;« watgtcn/ofte nict/niet göecjctcnbeett ennbsp;«BtJbentocrbentot i^acgtroalen / ftlocften/nbsp;«joutnen/ ofte lobben paH©iebicanten*3amp;c»nbsp;fc felpe ^olmiefüUöbp ooch beliepen te ne*nbsp;JPeuop bitPietbe ateument: iCeïuetenalsinbsp;oat befen Ccpt impertinent ijS op be Henroe»nbsp;pinsbe bet iiepUgben/ enbe bat be felPe bacr»nbsp;oramc al Peel mtubcr nagöelaten beftoojbt tenbsp;iPojbcn Pan be CatöolvKhEivaiö be hraööennbsp;Panbeptebicanten»

©at bit antpjoojbt bunbigg enbe rebcIgcSi M/ blgcfttnocöupt niectanbcrc ggt;cöJiftuTe»nbsp;iÖcbe enbe behenbe e):empelen* lt;0obt en babsnbsp;be ben iSecbabiten nopt göebobcn ofte Pct«nbsp;boben Pipn te bjincben / ho^en te ;apen/ buplt;nbsp;fen te bouUien. lt;Snbe nocbtanjEt ^onabab bennbsp;iSecbab^t fultbses ft(nen binberen bepelenbe/nbsp;enbe fp-lieben bet fclbc na-bomenbc / töo|fnbsp;ben Pan lt;0obt^ megötn bp ben ^?opbectnbsp;3cremiasi bacr ober göep?efen enbe gÖe5cs

ObeNt / leremiae g f. bOO} b^t Qantftbe Ca* Pittel.

3tera/onfen^aUgbtna'^«c en pjojbtniet Belefen opt in t p?ehen Pan fbn oJuangelö ie=*nbsp;P|anb geboben te bebben eenige ecre/affettie/nbsp;®fte rcperentie te bePj^ren acn fijne hleberenjnbsp;^be noebtanjS leeft men Math. 9. v. 20. bat benbsp;Ifï*?opbeniffa met groot poojbecl ben 500mnbsp;«anbenctoch €b?tfti gebenebgr gbcracrhtnbsp;«nbc ge-cert beeft.^nbc ofgbP biet 09 fo«bt

(tp g nbsp;nbsp;nbsp;mo^

-ocr page 122-

102 Roomsche Reys. V. Hand.

itiogOen fegggen/tiat eene ^ontegt;ftrap geen Itouamp;elBintcrenmaecHt/ enamp;eamp;at een pttcfnbsp;Kigg / obermatislg e);empel / nan een fiecftnbsp;t)}ouften/geennoo;ret)7ift ggeben en ban aétinbsp;tiegantfcbe€b}i|lenlgt;tertbe j foo ftet Math.nbsp;14.3 ? enöe M^rcilt;5. verf. ^4. enbe fult Bebin^nbsp;ben Bat Be felbe Bebotte aen Be bleBer en €tiiUnbsp;(It/ban beel enBeberftöepBe gantfejje fleBen /nbsp;blecben/baftelen enbe Bo}pen/niet oo^lofenBenbsp;boojtoeten CbJitinsBtpieegbt/ enBe ban Bennbsp;Jgeer met bed fcgöenst gtieloont i0 gebueeli*

31tcm/Ador,i9.i2.b3o?Ben Be fbieet'-Boec^ ben enBe bp-gojBc!en ©ault göeB?agöen bannbsp;BeB te BeB op Be lichamen Bec brancben: enBenbsp;Aöor. IJ. bjojBen Be fiecften met rol-hoet#nbsp;fen enBe Itebertonnen gbelepBt op Be (iraten/nbsp;om ban Be fcgaBubie @etri gBeraedttenBenbsp;gBenefen te biojBen i gheigcb al0gBefcBieBe*nbsp;^aec notbtan^ geen ban BepBen opt ban Bennbsp;i^eer g^eBoBen en btaef*

gtcm/ gnBe pjimitibc ïtercbe/BatiiS/tn Be eerff e bier ofte bpf-fionBeet (aren / alj$ na Betnbsp;fegggenban Be ©öerefbjmeetBen felfisf / Benbsp;StoomfcBetltercbe noch onberbalfcBttoaee/ennbsp;plagamp;Ben23ifrcöop lt;©oBc gccne lt;bacrtfictennbsp;op te offeren / ban op autarcn / onBet bielcftenbsp;Inaren rnfienBe Be lt;©cBeenten Bet i^epligen.nbsp;lt;CnBc nocfjtanjef foo en falmen gfieene plaetjSnbsp;bunnen aentogfen in Be l|.i§gt;cö?ift/ Baer oniSnbsp;öereligiüenBer i^epligen Bebolen jijn onBetnbsp;Be autaren te Begraben? ^ict S.Hieronymutnnbsp;adverfus Vigilant. n.2p.

Stem / Ben felben l^icronpmusfterfelber plaetfen n. i9-0amp;dupgöt Bat te fiinBer tpBennbsp;DoojaHe BeUtercben ban ©jientenBetglje»’nbsp;BjupcbïDajGi onBer öet lefen ban ’tlt;Sluangei^/

ootb

-ocr page 123-

VAN DE AeNRÖEP. DER HeyL. IOJ

öcn ftiarf Dagö/ licötcn te ontllehen; metomöcnöoncfter teber^nbsp;5,' tot een tepchen öan blijfcöap.nbsp;Jr^“^^tremoni nocötanjS / Die ban ben Üeetnbsp;*!l‘Söen}ï bcbolcn / enbe ban be bcrnicuüJcrsSnbsp;Öcftjs befmacit bJo?bt«

‘icpnbclgclt / bjojbt boo? bc gantfcöe CSjij «en bJetelbt ben ^omienbagö gebpert i baecnbsp;POcgtaniS niet befen/maer ben ^abbotp / batnbsp;t*f/bcn ;èaterbagtj/ban «©obe göeboben*nbsp;Babemacï ban alïc befe Ceremoniën (enbenbsp;tteec anbere/ bie ie om ftojtfieptes bjilïe booi^nbsp;op ga) ban bc oubfletijben af/ tot befen bagenbsp;toe / inbcnCempel ©obtjf onbccbjefielöffenbsp;onbeegoubf 5nn/cnbc bat fonbet eenigö upt®nbsp;bjuchelgtb gebobt bet jamp;cjjnfturen; fob milsnbsp;be iclt u mei gt)eb?aeg^tDebben/maerom batnbsp;bcCatöolödteïicrchemcer mijSboen fal te»nbsp;fiöen^ Öct gebobt Deuter. 12. booj bc acntocsnbsp;pingbe bet l|epltgen/altf be ïüecbabitcn/ enbenbsp;na Öen be cetftc Cpnlienen baet tegben^s^ mif*nbsp;bacn bebben/boo; ’t gbcbjuprh ban aüc barenbsp;baojgöenocmbe Ceremoniën i 25ebencht u/nbsp;beraebt u tod j t^aer fult bebinben/bat u nietnbsp;moggelgcb en to icttocsircbeiöclto baet op tcnbsp;ftggben/nocö eenigf) toaetfcöönelijcli onber*nbsp;«Öepbtaentetotjfen,

_^eöalben befen ; Cn bunrht u niet bat 5®obt3tlraacötigö]ob uk. verf. 8. cöenoegtJsnbsp;gbeboben geeft be aenroepinge ofte betnbsp;^.tfoech ban be gbebeben ber iicpligen: ter*nbsp;®blen bp albaer/be bjienben ban Slob / ggesnbsp;'Onbtgfjt ftcbbenbe/ tot ber giffeniffe gaerbeenbsp;’“nbe/fepnt tot be booifpjahebaii 3job: metnbsp;“tfttoooibcn: ©aet tot mgnen hnecftt S'ob/nbsp;®ttbc öp fal 1)001 u bibben / efi icU fal fijn acn*

© 4 fröö”

-ocr page 124-

104 Roomsche Rets. V*Hand.'

fcDStt ontfanseti/ op bat u-Itebeii befe blmatf^' gepbt met gheee6ent en toerbe jnbsp;Abac, ^cfe ^cftjiftucr cn bient giet tennbsp;pjopoofleniet /nabentael ^ob boen tertpbtnbsp;notg lebenbigg enbe tegfientnaojbigg ïoaji;nbsp;baet be igepligtjen nu boobt enbe abfent 3^n.

Piet. i23beeu ban bepben 10 taaet* l^epbgtien «(bobtjei/ boo; foo beel aliS bet gbe»nbsp;t)oo; onfet gbebeben aengaet/30n onjsi a! bee!nbsp;lebenbtgber / enbe tegbentooojbigber/ alf(nbsp;boen fp aibter op be aerbe met ono conbet«nbsp;feetben. ^cb feggbt bcel lebenbigbet: toantnbsp;inbienMath. 22. 32. ttbjabam/ 3flt;tac enbenbsp;gacob/nocb VDefenbe in bet 19oo;-gbebutgbtnbsp;bet beilen/ ban Cbltflo onfen ^ect/gbenoemtnbsp;iDojben Icbenbigbe; boebcel te meet moetennbsp;tin boo; ruicbtf gbebouben bio;ben / bie in benbsp;Hemelftbcglo;!/ b;ö ban alle aerbftbc ellen*nbsp;be/met be 3tel bet albetbolmaecbfle leben 30nnbsp;lebenbei Schfeggbe oocbbeeltegbentnoo;*nbsp;bigbcr: alfoo (p-liebtn ben alber-boogbften/nbsp;aenftcbt aen aenficbt aenffboubienbe / baernbsp;inne al bed perfectcr/be gbeftbapen bingbcn/nbsp;bie bbet eenigbrtnti taben / 3bn contemple*nbsp;renbe/ fienbe/ boo;cnbe / alït'of fp met ben li*nbsp;fbame tegbentooojbigb / be bingben in baernbsp;felben fagben of bbojOeo* ^ulchjSbat bier*nbsp;omme met gtoot gbelijcft ban S. Gregoriusnbsp;lib. J2. Moral, c. 13. gÖefcpbt jÖ! Quid non vi,nbsp;dent, qui videntem omnia vident ? |©at en fienfenbsp;uict/bie ben ?fil-|ltnben lt;©obt fien inbsp;Abac. lt;© liebtn man! bier upt blbtbt cetnbsp;bet tegben-beel. 3©imt bbermibtö bat benbsp;^épligben bet blare aenfcbgn «©obtjS gbefta*nbsp;bel0cb aenff boubien/foo 3önre foo berfionnennbsp;inbeblbfcbapbbtriEi t^eeren/batreombe le*

ben*

I

-ocr page 125-

van de Aenroep.derHeyl. 105

bentie niet ecnsr en bunnen bcncben/cf om fta# te Böeöcöen te goojen/of boo? fiare noobrahe»»nbsp;iDCHgebcntcbibben*

Contra» g®cbetöoemlic5ieIenlig# Defaiig-Bcnbe in bt pgncn bet öcilfn/sijn tod behom? hey dt en is »n«t met hatelebcnbcbiienöe; at^i blQct aen dtn Hcyii-oeniügchen!i)|ecb/Luc.i6. zS-boefoubeban s^en

liel^emelfcöeblöfcftapticn faUsÖcn beletten te S”™ timopbcöcuretebencïtcn*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^K^voorfiie-

Centïoeebem^nbien bebjienben lt;(3obt0 venden. inctCöïilloregnerenbc/stcnfojge enbjagennbsp;VOO? be lebenbe/foo inetbt tfcü ban in 't befitnbsp;ban be ecutoigöc faligftcpbt /tebergeefisi ge*nbsp;geben bt opfiebt/ptotcctieenbebefebctmingenbsp;ober een gebedte ber tnenfegen bic on be acrlt;»nbsp;öe lebeni göriöcH bjp lefen Math. 34.47,enbenbsp;Luc* 19.17. amp;c.

Cenbeeben» lerem.i^.i. lefen tepalbu^: SlnbienlBopfesiefi^amuelboo} tnp bomennbsp;te ffaen/fo en i0 mpn beet niet tot befen bolc«

Ite. Ccgo foo 3bn De i^epltgen gebiaon boo; belebenbe te bibben»

Cen bieeben» 2. Mach. uit. 12. fietgabaji i^acfiabeuti / tn ^en «^obbelpcb bifioen / (@#nbsp;niam ben oppetlwn ^^jiefter/enbe ^eremiamnbsp;ben ©?opöeet / met feer grooten pbet bibbennbsp;«00? Öct ^oobfcöebolcïi / enbe boo? beöepli*

SÖe ftabt ban Serufalem»

A B A c. lt;©e boetten ber Jföatöabeen sön c9pe.

®tfc opVnerpingöc öabb’ieft tocïj)e|,oec, ^ïniacBt 3lnttooo?beubaccommemctben kendetnbsp;y?^^UgufttnuÓ lib. 18. decivitat. Dei. cap. jd, Machabecnbsp;•Dtos Machabasomm non Judas5,ièd Ecclenapro yerdedight

^nonicis habet. «©otijS: ©cboecKenban be **««töabecn ïpojben niet ban bc ^oben /

lt;0 S maer

-ocr page 126-

106 Roomsche Reys. V.HandV tttaec ban De Uttcht boo; Canonijtftnbsp;SgegouDen* ggp ban De Doechen ban Denbsp;i^acfiaDeenfouD tPtUen becb3o;pen/oni Dat*nbsp;febanbe^IoDen niet ggefielDt en tnojDeninnbsp;Den Canon Dec iamp;cD?t^uren / foo fouDt 8{)pnbsp;oocb met eenen fitt gl^egeele nieuVne (Cefta*nbsp;ment bjel op De baffetuct moggen fetten* dSnnbsp;boat i0 ’t te becbionDeren Dat De Doeeben Decnbsp;mSacbabeenniet sdebonDen en mecDen in Denbsp;^ooDfebe Canon/ aengefien Defelbe ban Cf*nbsp;DjajC ofïe imineep ten fijnen tgDe gbccebent /nbsp;enDe De boeeben Dec iBacbabeen lanse jacennbsp;Daec na eecfl sbcftbjcben $nn*

A B A c. 't Cn jgn niet afleen De SIoDen Die DeboeebenDee lÊaciiabeen boo; Hpoccbpbnbsp;bebben gebouDen: maec oocb eenigge ban Denbsp;alDecOUDfte DaDecen/al^ Origines, Athamfius,nbsp;Nazianzenus, Epiphanius, Hieronymus cnDc an*nbsp;Deren*

Den paus lonocétiusnbsp;i( den cei-ften ghe-weeft, dienbsp;?an’t^etalnbsp;dei ScHtif»nbsp;carelijckanbsp;boecké ietnbsp;gedefi-niecttnbsp;Jiecft.

Piet. Cell tpDe ban Dcfe IDaDecen / en boalTecnocbnietfebecjeiopbetflucb ban Dennbsp;Canon Dec ^cbliftucelbcbe boeeben / bp Denbsp;i^ecebe «tBoDtjei geflatueert: enDe obeefuiebjsnbsp;fionDt ben b;b/ te Difputecet} ban eenige boec*nbsp;ben Dec iamp;cbnftucen.^en eerden Die Dit biet*nbsp;telbeben gbeDefinieert beeft/gbeVnctfi Den

fauïi Innocentius primus,ontcent bet jaec Onj$ ceren402. Epiftola 3.ad Exuperiumcap.7. Dienbsp;Den Canon Der ^ebJifturen op De feïbe o?D?e/nbsp;enDe gbetal ban boeeben beeft uptgefpjoben/nbsp;gbelbcb btt Hlgbcmepne Concilium bannbsp;Crenten onlangbiai ontfangben / enDe op eennbsp;nieubj Den CbJifte-Sbelobigben gbepiefcri*nbsp;beert beeft. Innocentium bebben bier inne ge*nbsp;bofgbt bet DecDe Concilium ban Cartago;nbsp;Den Augullinus,]ib. 2. de Doótrina cap.8. Ge-

laiïus

é

-ocr page 127-

VAN DE AENROEP.DEHHeVL. lOT

lafius Papa cum Concilio Romanoj Eugenius cum

Concilio Florentino. (Ï5nl)ecpiiÖÉi0CB/|00 nu 5cfepöti^/Öct Concilium Pan (Crcnien.^son*nbsp;öattcr kmanW sHetoccftijS / ’13? Wnbsp;fcgop/15p Concilium/Pic fePttt Oe tgPen In-nocentij, oftc acn ÖC boccamp;cn bet JEaclja*nbsp;bccn/ofteaen ecnigli anber bcel bet ^cöjiftu^nbsp;ten/bp ijem boo? foobanigö betblaert / in (jetnbsp;nJiniieöecftbucbentïBöfclem '©an bit 59nnbsp;ban u cnDc u\Dj$nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïöêï gciöoon gt;

It toeten/ bat göp-lieben bp geb?clte ban an^ oerc uptftorafte/geen fmarifiöeplit tn pleeeötnbsp;te mahen öcclc boeeben te omftennen. wjSnbsp;gaubetcnbetfclbe piibilegie ban utoe ®co?-babetenj baer Auguitinus pan ft9?9ft iib»dcnbsp;bono perfeverantiï c, ii. Scripturas, inquit, lienbsp;accipiunt, ut fuo quodam privilegio imo facrilegio,nbsp;quod volant fumant, quod nolunt rejiciant. ’h Cnnbsp;begoebeuget 3,atgn niet te becbuptfcDen /nbsp;t Üi ben betfianbigben gbenoegb.

lt;Epnbel9tb/tegDen$ibereub)e opinie ijS be leecinggebanben Auguflinus, ^ictOemnbsp;lib.9.confeir.cap.3* altoactöPfPiefecnbc bannbsp;fiincn ober-IeDcnlt;bjicnbt Nebridius,ben toelcanbsp;benbp beeboopte bat ban lt;@obe bergunbtnbsp;Öct befit ban be ceutoigSc faltgöepbt/nbsp;becbolgöt in befet boegBen: cn ftelbt Bpnbsp;•bet meet fön 00? te lupftec aen mgn monbt fnbsp;omuptmp oneebaren menfcöben ietbjejf tenbsp;TOaenbanbe i^emelfcDe gIo?i* maet öpnbsp;J^bu fijn göeefïelöcftc monbt aen befontep»nbsp;baer upt b?incftenbe foobeelbJöji*nbsp;aig jiine onberfabelgc fte begewte bannbsp;H £'^80cn/fohberepnbc^Ii0B*’b mep»nbsp;li^^'ötanjs niet/ bat öp boo? mibbtl ban bienbsp;*?etotl|c{jc b?ontbenfcBap rngns* bomt te bet»

gBeten/

-ocr page 128-

io8 Roomsche Reïs. V. Hand,

Cgeten / naamp;emaei ggp felf^ / o i@eer / Ute gP b;incHt /onfertDelggeDacgtig^ijpt. ^nOieitnbsp;u belieft befetDoojben^uguftint met De bp-göeboegjjöe reDen te ober leggeivtch en ttog^nbsp;fel niet/ of ggp fult ban opinie beranöeren/ ofnbsp;immetfi ten minfien u fegamen tegenin be lee«nbsp;xtnglieban foobantgbenberlitj^ten enbe tjep*nbsp;ligpen man te ggeboelen»

Abac. i^oo}3Sugu^no en behoef itït mp niet eenjei te febamen/ maer beci eer gOplt;‘ enbenbsp;met u alle be#apifienj be Vnelthe (trb op t al*nbsp;berberbde a^ebepbenbe ba 3tugu(tinim/ben«nbsp;lieben niet te min op be leeringge Vugufiint/nbsp;met groote onbefcDaenit|[|epbt pleggen te be*nbsp;roepen*

Twee op' werpingeunbsp;uytden H.nbsp;Auguftinonbsp;belangende d’Acn-toepinghenbsp;der Hcyli-glieo.

Piet. Couragealjdeen man!geefïerb}^ )bat acbter«;amp;oo moet bp itBeuren/bie lt;0eufennbsp;mil.übit i0 toeb altpbt boer manier geb)ee(tinbsp;feifjS bet guaeb te boen/en be fcbulb op een an*nbsp;berteleggben* IBaer/ltebe I fegbtmpeenjelnbsp;uptbmtbelt)c/maer tnne bat ïnp-lieben befennbsp;aengaenbe/gebieben sgn ban be leeringe lu*nbsp;gufiint*

Abac. t©urfbp fulcbjtf npcb bjagben i ^n be Wenroepinge bet i^epligéti: be ïnelchenbsp;guflinujs op t albcrboogbfte af-gebeurt enbenbsp;berfoept becft«lt;tEnbe bat op tb)eefonberlingenbsp;plaetfen: b’eene In Condlio Cartaginenfi tertio,nbsp;cap,ij. mebe-b?engöenbe erpjea berbob/aipinbsp;bat be gebeben/ bie aen ’t 31utaer mo?ben ge*nbsp;(io?t/aen niemanb anberjS gefliert en toerbennbsp;alitf aen ben l^aber, ®ber bit ConciliumieCnbsp;SHugudimiïf/onber anbere 25ifTcboppen/mcbenbsp;felf0 tegenbiootbtgfi gbetoeep/ enbe beeft betnbsp;met fijn epgbenbanbt onterfepeftent*

3^'anbcre plact^ ijS lib, 22, de civitate Dei,

cap.

-ocr page 129-

VAN DE AeNROEP. DER HeYL. lOp


cap. lo, tact ÖP feptit: ^at tgt;e IgepUgÖen ten Pïieflec/ offetanDe öoente / niet aensöe»'

roepen en toojDcn.

. nbsp;nbsp;nbsp;gt; ©oo;ïDacr Jèignooj Hftntufe een oplt;?h*.

treffelgcft argument; tncl toaerötgft om wt worpen Hicetbcr oPertnegingö / eenjS rcöooljEf-getoiJjS pketicnnbsp;fiettfumcett tetoojbemlWPui» argumenteert Auguftininbsp;“«n^0nen25|oeöct2llbacuh:«iu0u|linujï in beant-^oncilio Cartaginenfi tertio, amp; Iib.22» de civitatc wo®t«»nbsp;P« capuo, (iepot/ bat aen ben autaer Bet ge»nbsp;^baenniemanb anberjSgBeliierbt enmagBnbsp;«Jojöcn aliö tot ben ©aber.Cnbcbat be ï^ep»nbsp;iigBen Panben@}te(ier / offeranbeboenbe/nbsp;met aen-ggeroepen en tuerben* ^eer toetnbsp;?D}oei}ec ^batuli. Ubit binöt men in ’t 4Eon»nbsp;ciUum / enbe bat fepbt tSuguffinuïi* JH^aernbsp;inat tDil utne lloogg-gBeleertBepb Bier uptnbsp;nu beflupteni ralbetonclufietpefen: Crgonbsp;lieeft iliugufftnuiei be len-roepingge ber i$ep«

UgBen a!0 eene fKf-Soberöe af-gpefieurt/enbe np^Betalbecpoogblle berfoept i Sa/ in be«nbsp;ferboegBen mo(l gpp concluberen / foubeu*nbsp;ïoe pjoporitieflaenbeblgben. ^an met bet»nbsp;lof: ^u mat figuer i0 bit Strgument i in Ba-loco , of in BaraHxton, of 10 ftet inMallirumnbsp;Maiiarum ? feller / Dat göeloof itft be(i. Spe-^tum admiffi , rifum teneatis Amici. Btmen

tioeb I tuacr laet göp utó acnfigBt i €n fiet gÖPniet/batgöp metbefettoee allegatien/nbsp;ï^^ï.Pft ttoee bc albctgroofdc foutf / bie nau»

‘9tft0 in be fcBooI-iongeniS fouben Bunnen ®ojbenontfcBulbi0liti®’cenei0/ bat göpnbsp;™^ibe göetupgDeniffe «ugullim pogenbe afnbsp;^ fteuren bc Henroepinge ber i|epligen/ baccnbsp;•Msoe tegjjenp nmtlt;©etefoimeetbelcermgBe

BracB*

-ocr page 130-

9

iio Roorsche Reïs. V.Hand,

ftratgtelgchett belueertit tie ^jiefierlQcIte of« fêrganbe tieiai j^epltal^ea autaec^ii enbe met ee«nbsp;neti ontbecht get^accilegg bec göeenre / bienbsp;enbec becftfel ban iSefojmacte be Hutarennbsp;Hebben becniett.

^e tbjeebe/bat gSb befe opbio^pingge ge« ïefen Hebbenbe bp ^o{jan Caibtjn iib.3. iniiit.nbsp;c3p.2o. niet eenj^i be moepte genomen en Hebt/nbsp;befe tbiee allegatien/ in comis Conciliorum,autnbsp;in operibus Auguftini, na tefoechen* 't 3©elch/nbsp;inbten u belieft Habbe te boen / foube inp noolt;*nbsp;beloojEi gHetneeg Hebben / baeeietbiest op tenbsp;bienenjmaer foubt felfte be impertinentie bannbsp;‘targument/ meer al^t t obergHeboeltHeb»nbsp;ji.nvonrj **^0. ©ocfj Hlbbe u aljSHOcH be plaetfen tenbsp;op *1 con-'®Wïen opjlaen / cnbe fult bebinben / foo bceïnbsp;cnium Tan a(jE( ’t Concüium aengaet / bat baer geen gue^nbsp;Cattago. fiteaItooj$gHeb}ee(ienijai/ ban’talenroepennbsp;berigepIigHen: maer anberjj niet gHebeurtnbsp;en toerbt/ban bat Het gHcbebt bep' ©jicHer^i/nbsp;;amp;acrificH offcrenbe/ gHcbirigeert moet bier#nbsp;benaen ben perfoon/niet bete .Sooni^/ofte be^nbsp;HepIigHennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maer alleen bt0 Babetfi x

Hoetoel Het iamp;acrificie aen be geHeeie HepügHe ®?iebulbigHepbt toerbt gHeoffert. SöelcHenbsp;D^bonnautte tot op bf bagH ban Hupben toe/nbsp;nocH onberHouben toert in ben bienfl ber Hep:gt;nbsp;ligHer natflen/baer alle be gljebcben ban bennbsp;©aberbcginncn/enbcboo? Dentoon bofepn^nbsp;bigHen, ®an bjat Heeft Hier mee gcmeeuiS benbsp;SfieiiroepingHebet l^epligHenfnbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftinus, en fepbt ooch anberjSniet / ban

op depaffa gie Augu-Itini.

batin’tgHebcbtbejS offcrö / aengHeroepen bjofbt / niet ecnigH JKartelaer of ilepligH /nbsp;maer alleen 40obt / aen ben bJclcHen Het^a»nbsp;crificiegljcoffertbJojbu ®e reben ijS befe:

biant ^

-ocr page 131-

VAN DE Aenroep. der Heye. ui

toant natlien be offerattbe / cnbe be gDebeben bact boffecanbe mebe söebaen toerbt / webenbsp;fi^cngöcn cultum latri*, batnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceticn bienflt bie

•ationutn cap,24gt;. dC cap, 40. Item Scnn.i8,

de

©obc alleen toehomt / foo iiS’t fefectbatbe Kibe aen niemanbt anbetss aljS acn lt;©obt ge»nbsp;baen/ofte gfteflojt en Bunnen tuojben. JKaecnbsp;batgiec tnebe Auguflinus ontBenbt foube Bcb»'nbsp;benbeaentoepingBebet l|epUgötn/ bie topnbsp;Cultum duii^ noemen/blgcBt contratieTrada-tü84.inIoannem.bget gt)palbuj$ leeft: Ideonbsp;qüippeadipammenamp;ni, non lie Martyrescom-inemoramus, quemadmodum alios, qui in pace re-quiclcunt, ut ctiam pro iis oreitius, fed magis ut iplinbsp;pro nobis orent. ^atijEi: 3©p engBeBeugBeitnbsp;aen be Cafiel bejs Haeren op biec manierennbsp;bejPartelaecenniet/ sbelgcfi top boen bennbsp;gBenen bie in b^ebe ruften i te toeten f omnbsp;boo) Btn-lieben tebibbens maerom bat fp-lieben boo; on$( fouben btbben* ^tem Ser.nbsp;mone 17, dc verbis Apolloli. Hab« Ecclefiafticanbsp;difciplina, quod fideles noverunt, cum Martyres conbsp;loco recitant ad altarc Dei, ubi non pro ipfis orecurinbsp;pro caeteris autem defundUs oretur. Injuria ell enimnbsp;pro Marty re orare, cujus nos debemus orationibusnbsp;commendari. *Z^atij6i :®efiercBeI$cBe®irct^nbsp;oline / gBelgcBben gBelobiggenbefienbt ij9i /nbsp;»}engBtntebe/ batter aen t1(utaec®obtj$nbsp;[ntmojte geBouben toojt banbeHSartelaren:nbsp;®ocft niet omrae booj gen-liebente bibben/nbsp;luicBjEi al^ men plagB boo; ben anberen ober-tebenen. 3©ant't i^een injucie te bibben nooinbsp;‘toen JBatftclacr/in toienjS gebeben/ top-lie»nbsp;“cn fcifjEf tjctjolcn moeten too;ben. anbujS ïtu»nbsp;«Cfi fulcbss Bp Bier geleertBccft/foonbsp;- elöetït gBebacnt ^iet Tomo 9. lib.

-ocr page 132-

112 Roomsche Keys. V. Hand,

de Sanflis, qui eft fecundus de fcfto Annunciation nisjcom.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beDitibeti tiiiefctioonc

ggebeOen/Oitec meDegp be |^eplis§en lt;£iobt jt foo tuel in't bpfanbet / ai in’t ggemeen/ feetnbsp;bebotel^cftaeng^ecoepengeeft. lt;eiibe lib./,nbsp;de Baptilmo contra Donatiftas. beefoecltt gp getnbsp;gebebt ban ben (^.Cppjianuji/met befe b)oo}«nbsp;Den t Adjuvct itaque nos orationibus fuis ,in iftiusnbsp;*arnis mortalitate, tanquam in caliginosd nube la-borantes,ut donante Domino, quantum poffumusnbsp;bonaejus imitehiur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: iilaet onjii ban ben

Cpp^iannïi/ met fil'n ggebeben gelpens tec^ imgl tup giet in be derlTel^chgepbt befejeinbsp;bleefcgft/ aliEi in een nebelacgttgge tbolcg 5gnnbsp;arbepbenbe s op bat bip boo; be ggenabe bejssnbsp;i^eeren/ foo beel aliï onji moggelgcb ip / ftinenbsp;goebebJetcbenmaggen naboiggen.

Abac. Cn of 36uguftinup al fcboon gem giet inne berggeten moggt gebbetvfoo en bannbsp;’t etempel ban eencn HLeeraet / geene piefubi^nbsp;tic maften aen be ggemepnc leeringe bet lt;©u^nbsp;De@abeten ¦, banbebielcften/metfoo beel aipnbsp;een ggenoemt en ftan bioiben t boo; be tgbennbsp;^tegoig / ben eecfien ban bten naem / bie benbsp;üepltggen aenggetoepen geeft»

Phil. Mc» lanthon,nbsp;feggende,nbsp;dat d’Acn'

roepinghe ggenbjoojbigg lectcn / foubcn ftcg fcgamen dcr Heyii. jtilfftcn gtootcn openbaccn leugen boo^t-aen

Put, 5bit gebben ubie cctfte ongelctterbe iiamiflerp gen laten bJgö maften ban Pgtlip^nbsp;pnp HScIantgon/ Apologia: Auguftan^ attic. 21.nbsp;IBaer icft cn tbjgfcl niet/ of be ggenc bie u te^

gé wet ge- ggeffanbttebocn. «Jjn of fp gctefter bojften pieeght cn gffjacn i foo (i^t gitt ceHjS met b)at confcien^nbsp;:s Yoor dcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ gebacn foube bJerbcn. ^et

helftÏ03? I’ntf bat 45jcgo?iU!Sbcncct|len fchandeiijc itcfbc cttbc Icctbe/ gefeojeu tot get Jpaujibom

geloghen.

ban

-ocr page 133-

VAN bE AenROEP. DER HeVL* 113

ban «omen/ in get acfttffc jact IKauritg bej* ittepferjS/in’t (act on0 Igcctcn 590* lulcftjS batnbsp;onjs anberj! niet ba nobe cn om befe plotn^nbsp;pc onoefeftaembe leugen te acötcr-öalcnaljSnbsp;quot;00? benbag^te bjengtienbe göetupgöcntf»nbsp;ftn ban bic ©ub-baberen / bic cttelQcbe öon*

Dteben ban (aren gljt^ojeett (jebben booj gtnte ©jegojiusS^ ^cemt ban beamp;alben bennbsp;^ugujlinum /nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bojen göecitcert / bice

®?teckftöc /cnbcbictHatijnicöc ®octo?enA ptcnjSgöeleertamp;epbt enbe pepUgöepbt boojnbsp;“C gantftbebjcrclt obertupgöt ijS/enbe in ou*nbsp;öEtbotn ©jcjjojiuinlöctre obEttrEffciifnbsp;®encctftcnij0i©jigenc0/bcnbJcIckenom Oriaen**,nbsp;mt bEtt ^epfEt $Eberu0 anno Domini 2of«a!^

bust gkeleecbt enbe gbefebjeben beeft / in fijn boeeft/ 't tocirk kP. geintituleert keeft; Thre-ni ofte Planftus. Incipiam me genibus profternerenbsp;amp; deprecaii univerfos Sanftos, ut rnihi non auden-ti petere Deum, propter nimietatem peccati, fuc-Currant. O San£ti Dei ! vos lachrymis, amp; fletunbsp;pleno dolorc deprecor , ut proddatis mifcricor*nbsp;dijsejuspromemifero,amp;c. ®at ijS : 2|cR fal

beginnen nebec te knielen boo? alle be i^eplt^

Bken / betfoeckenbe bat fp*Iieben mp / bic 0# totrmibtjS mSn nicmgljbulbigke fonben boojnbsp;®obe nieten ^uefbcrftööben / beiieben tcnbsp;ntlpcn* ©i|epligamp;cn©obtsi! ^tkbibbe u-«jtbenmet tcaenen/ enbe met gt)cftö?epboïnbsp;oioeföcpbtjS/ batgkpboo? mp cUenbigbbenbsp;Pttmöettigöcbcn ©obtjS te boet toilt oaI«nbsp;ten/

«-^«ttbJeeben liS Gregorius NyffenuSjbie ge»

Ifns nbsp;nbsp;nbsp;onber be ïtepferen ©alenttnianuti Nyfleaus.

ft n -^tnitf/in ketfaer onö ©eeren 370.3amp;cs le sjrationc in Laudem Sanift.Tbeodori Martyris,

circa


-ocr page 134-

114 Roomsche Keys. V.Hand.

circafinem,fcn?gft ettamp;eroeptalDust aen ben JPartelaec fCOeoboium i Multorum beneficio-rumindigemus: Intercedeac deprecare propatrianbsp;apud comtnunem Regem ac Dominum. Timemusnbsp;affliótiones, expedtamus pericula, non longè abfuntnbsp;fcelefliScythaebelIumadverfum nos parturientes,nbsp;ut miles, propugna pro nobis; ut Martyr, pro con-fërvis utarc ubertateloquendi. Petepacem, ut hinbsp;publici conventus non delinant: ne debacchetur,nbsp;atque grafletur adverfus Templa, altariavé rabiofusnbsp;amp;lceleratusBatbarus,ne conculcet fanda propha-nus amp; impius. Nos enim etiam quod incolumesnbsp;amp; integri confervati fumus tibi beneficium accc-ptumreferimusipetimusautem etiam futuri temporis pr^lidium, atque fecuritatem. Q^od fi majo-re etiam opus fueritadvocationeac deprecatione,nbsp;fratrum tuorum martyrum coge Chorüm , Sc cuiünbsp;omnibus unk deprecate* Multorum juftorum pr©.nbsp;ces multitiidinem,ac populorum peccata luant. Ad-mone Petrum,excita Paulum,IoannemitemTheo-logum, ac difcipulum diledum, 8cc.

SÜn bedoefttsgban bele toelbaben gt; bib booi bet I^aDec-Ianbt / bp ben al-ggemeenen l^o»nbsp;ningbt Wp bjeefen boo} benautgepb/tbp bec«nbsp;Ibacbten pecptbelen; be balbabigge ^eptgennbsp;3Ön öenne bp/nict anbecjEC barenbe aIjSnbsp;enbe oojlogg: «tBgp / aljf een ^olbaet bectitnbsp;boo? oniEf/enbeaijÊf een JPartelaer / fp^eeebtnbsp;bjiimocbelöc boo? uïne mebe-hnecljten. ©et#nbsp;fecööötöjebe/ opbatbefe openbare bp-een#nbsp;bomden niet op en Ijouben / op bat be rafenbenbsp;^Barbaren be Cempelen enbe 3lutaren nietnbsp;cnberb)oedtn/noc5 be «tBobbeloofen get (lep^nbsp;ligb niet en bertreben. Sbant geI9cb al^f topnbsp;ubantftbtbbente toeten/ bat bip totnocbnbsp;toe ong^efcgentsün gebleben/foo berfoeeben

iDp

-ocr page 135-

VAN DE AeNROEP. DER. HeYL. II5

5? boo? ben tochomcnben t^bt onfe Cunufttg^epb/ boo? ubjc Qb2öcben4 lt;2nbc of«nbsp;ret fcnigjje racerberc boo?-fp?afte ban noobenbsp;jnog^ toefen/ fo bcrgabert ftct gantfcBe Col*nbsp;jegtc ban be Beplige jlSattelaren utoe mebe-Woeberen/ ommetuboo? onjötcBeïpenbibi»nbsp;oen/bermaenbt l^etrum/bertoecftt §paulura/nbsp;enoc niettemin Sloamiem ben (CBcoIogantnbsp;enoe bifcipel bit gcfuiS beminbe*

3cft bibb’ u Stbacuft iSnbien ©abet ^lofiajS bf iemanb anbcrjS ban utoe p?ebirantcn/ opnbsp;«nen55ee-4ïagö al^ be25joeberjS betgabettnbsp;ibaren omte bibben tegBeni^ be oberbomflenbsp;ban ben göcraecncn bpanbt/ in befer boegBennbsp;ban be (loel begon tc roepen aen ^inte 5.au'nbsp;rcntiup/BincentiujS/ iSgt;tepöanujS/ofte eenigönbsp;anber patroon bet betchen baet Bp inne p?e»nbsp;bicbte/gBelBcb aljEi lt;0?ega?iu$3^P(fenupi al«

Biet gBeroepen Beeft aen ;3inte CBeobo?u01 fouben be ®loebertt Bern niet terfionbt fcBel»nbsp;ben boo? een Vfgobifi/ een bpanb ban be toa«nbsp;re ilefo?matie/ enbe eenen boo?fianbet banbenbsp;^aufelBcBefuperllitiei Cnbe nocBtanp (letnbsp;gBp Bier/ bat ©?ego?iui« l^pfTenuiS 25?oebe8nbsp;ban ^inte ?5a^lI^t^^i/enbe 55iffcBop ban MS»

^n/ een ban be BepIigBtien enbe tagflen ban fifnen tBb/fuIcB^ gebaen Beeft/nu foo menigBnbsp;Bonbert iaren gBeleben j aljEt Btcgt;: boben gean«nbsp;bo^tt tis.

^ebetbe i^ ^loannejS CBiPfoflomujS ^a» s. loanne» |ciarcB ban Congantinopelcn / onbec ben

j^Pfer tJtcabiUiS/anno Domini 390. Homilia bo*adpopuluin Antiochenum , circa finem. fp?^

^ubcban be g?aben bet Mpoftelen^etri cn ^auii/ Beeft Bp befe tooo?ben: Nam amp;ipfe qui

piirpiiram indutu* eft gt; accedit ilia compfexurus

Z nbsp;nbsp;nbsp;lèpul-

-ocr page 136-

ii6 Roomsche Rets. V.Hand.

fepulchra, amp; faftu depofito flat ündtis fupplicatu- ; rus, ut pro feapudDeum intercedant. Scenarunanbsp;fabrum amp; Pifcacorem ut proteilores orat, qui dia-demateredimitusincedit. ^at t$l:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Die met

purper beijangticn / bomt Defe groDen om» pelfeit/ enDe afggelept bcDDenDegetDtepfer»nbsp;iDcb gbetoaeD/Dalt De i^epltg^en te Doet/ omnbsp;Doo^pem Du «iSoDe te DiDDen* ^te De hroonnbsp;op 't poofD peeft/ aeiiroept Den (Centgt;maber/nbsp;euDeDeni^ilTcDeral^ ^i^efcDermerjEt* ®elgc»nbsp;fiepalTagtefulDpDtnDen bp Den felDen «iEgjp»nbsp;fO(lomU$f Homil.ld. EpiUolx 2. ad Corinth.nbsp;Homilia ^.8c 8.in Math, ^tem Homil.43,inGe-nefin, 8c Homil.i, in epill, i. Theflal.DetraaeilDtnbsp;t)P fijn «Gemeenten om De l^epltgen 43oDtj$ tenbsp;aenroepen*

Cfriiius ^en DierDen i/S Cp^IIUjEt ]Datrtaec() Dan Htetofoii. 3Ictufalem/onDer Denkepfer lt;itonflantiujEi/mnbsp;niitanus, ’jfaec onjES i^eetenjyi.Catechcfi y.Myftagogi-ca, fcD?Öf£ alDujÖ: Cü hoe Sacrificium offeritnus,nbsp;facimus mentionem etiam eorum, qui ante nos ob-dormieruntj primum Patriarcharutn,Prophetarum,nbsp;Apoftolorum,Martyrum, ut Deus orationibus eorum fufeipiat preces noilras. Q^at i0! W0 top ffeSnbsp;Sacrificie offeren / pouDenmap ooch gpepeu»nbsp;genisiDan Den genen/ Die Doo; ontc ontffapennbsp;5i)n: eecff Dan De f^atriartpen / ^joppeten/nbsp;SSpoffelen / enDe SBarteiaren / ten epnDe Datnbsp;lt;(3oDt Doo; pun-lieDer Doo;fp;aPe/ onfe gebe»nbsp;Denontfangpe.

s. Hicto. *CnDc Dit 5pn De Dier ceftfepe ©aDerisf* uymuj,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©an De Hatpnfcpe neemt eerff Den i|. i^icro»

npmum ten fpnê tpDe een (Dtabel ba geieert» pcpD/cn een mirabel Dan leDen i peeft gpefïo#nbsp;reert onDerDen kepfer ^BiacianujEiannó 380.nbsp;©efenin Epitaphio Paul?: flupt fpn Doccb met

De

-ocr page 137-

VAN DE AenROEP.DErHeYL. II7

öe acntoepingc ban be Beplisc ^nula/ ïoiens*

icbcn cnbe boob tjp befcamp;jcben ijabbe/in befet

boesBen : Valeo Paula! Et cultoris tuiultimam fcMilutem orationibus juva : fides amp; opera tuanbsp;Chriflo te fociantj praefens facilius, quod poftulas,nbsp;jmpetrabis. ;©at ijS: ©actbt tnel 0 ©aula I cnnbsp;BriptmctutocBBebcbcn ben laetflen oubet*nbsp;bom ub)jÊi5amp;icnaersi» ® oo? u geloofcn tnctc»nbsp;wn Bebbp nu beftomen Bet sBcfelfcBap €öii#

Ift i foo bat bBp nu tegBentnoojbiBB 5Dnbc u

ot^ToccftteUcBtctfultbehonicu. „ , nbsp;nbsp;nbsp;_ ^

^en tbaeeben fal toefen giintcUlnibiofiusf. Ambro-SStflcBop ban HSüancn/bpna ten fclbe tnbe j of toiibp t op Bet alDerJupflci onberben Jtepenbsp;fee Balentintanus^/anno 374* (tet Bern Ubro denbsp;Viduis, cen toepniBB becOec aljS te mibbe-toesnbsp;SBtn /enbefult baer lefen / gBelpcB Biet naee

toolBBt* Obfecrandi funt Angeli,qui nobis ad prae-fidium dati funt, Maityres obfecrandi, quorum vi-demur nobis quoddani corporis pignore patroci-niutn vendicare. Pofiunt pro pcccatis rogare no-ftris, quiproprio languineetiatn, fi quae habuerunt peccata,laverunt, IftienimfuntDeiMartyres,no«nbsp;llri prxfules, fpeculatores vita:, aftuuroque noftro-mm. Non erubeféamus eos interccflbtes noftr*nbsp;mfirmitatis adhibere, quia ipfi jnfirmitatem coipo-etiam cum vincerent, cognoverunt. 53at isitnbsp;ftact toe be Cngljelen te bibben / bienbsp;tot ®etoaetbctsi sBtSamp;tben ;gn : 3^enbsp;J®nctelaren te aenroepen / ban be tocUhenbsp;f iH/ obetmibtjS Bet panbfcBap bejS itcBaem^^

'^ÖDnen rccBt tê Befaben J om boojfpjaUe te ?f5^acBten. ;amp;p-Iieben 3gn bequaem om tenbsp;P™°en boo? onfe fonben /bie Bunne fclfsi fon*

Sf”' tobienfet ccniöBe Bebbtn BBcljabt/ iuct snnePBBen Blocbt af-sBetoaffcBcn pebben*

3 a©ant

-ocr page 138-

xi8 Roomsche Keys. V.HAnd, 3@anttiit3ön IBartelaren / beÚec«nbsp;tiecïi entgt;e opfienDetiS Dan onjee leDen/enDe Dannbsp;onfe ïDerchen.llaet on^ gen Dan niet fcgamennbsp;te ggebiupchen tot miDDelaecjec Dan onfenbsp;DrancgepD / Die De DranchgepD Deji licgaemiei/nbsp;oocD alfte Die DertDonnen/ ggeDoelt geDDen*

S. Maximus»

l^en DecDen IQaYimujEi ^ilTtgop Dan ®gurin;fubTheodofto luniore, in’t lacc on}lnbsp;I|eeren44i.^efenin’t ^eemoon DanS.Ag-lt;nbsp;nes, roept De JPartelerffe aen met Defe DJoo)^nbsp;Den: O folendida Chrifto, pulchra Dei Filio, amp;nbsp;omnibus Angelisatque Archangelis grata, ut noftrinbsp;meminiffe digneris,quibus polfiimus precibus, exoramus. ®atiiei:(DIPagget Diem Deooggennbsp;€g;ifli Deuelucgtigg / Doo; Den $one lt;0oDtifnbsp;fcgoon/enDe Doo) De «(Engelen enDe 3firtr-«(Enlt;nbsp;ggelen aenggenaem 50t/iDp biDDenu/fao feetnbsp;ale( onjei moggelgcb i^/ Dat ggp onfer belieftnbsp;te ggeDencben.

S.Viapr

Upcenfis.

^en DierDen en Denleflen ij3l1^icto}19ti« cenfiei/DieonDerDen felDen (^geoDofiujtin'fnbsp;iaeroneei@eeten439«De SDanDaliftge perfe«nbsp;cntie ggefien enDe befegteben geeft* ^efennbsp;epnDiggenDe get DerDeboecg Danftinenbsp;rie/roeptalDU^: AdeftotcAn^li Dei, depre-camini Patriarchac, orate fanifW Propheta:, eltot?nbsp;Apoftoli fuffragatores. Praecipuè tu Petre Beatenbsp;quare files pro pvibus, amp; agnis ^ communi Domino, magna tibi cautela amp; follicitudine commenda-tis ? Tu latuSe Paule gentium Magifter, cognofcenbsp;quod Wandalifaciunt Ariani, amp; fijij tui gemunt lu-gendocaptivi. Vniverfique ingemifcite fimul pronbsp;iiobis Apoftoli. ^ot i^: ^taet onjel bpCnge^nbsp;fen ©oDitf/biDt ^atriarcgen/Derftrgggt gep»nbsp;liffge^opgeten /tneefi onfe Dooifp^agcnnbsp;pofielen* |@aerggp bpfonDet gepliggen^e^

trel

É

-ocr page 139-

trc l öoc en bibt göP niettiooj be fcbapen en öooj be lammeren 1 Die u ban ben eöcmeencnnbsp;igcer met foo stootJ bebommernfcsrfl fojgö*nbsp;toulbiebepbtfaeboleu stjn i ^nbe göPnbsp;Jiectaet ber Igepbenen! erbenbt boat De3ït»nbsp;ttaenfcge ©anbaicti al boen / cnbe toat ub)enbsp;Ccöangcnïiinbcren al üctbjasBen* ©crfucfjtnbsp;noojonjsaltefamcn o 0ÖP DcpIi5Öe3tpoticsnbsp;«n! 3lllbu^©ictoj.

.lt;^611 llbacuft 1 9tcs gebbet acBt: tot bc ptlcfeen ieft nocö tocl meer anberen met gDequot;nbsp;Öeelc fegaren teffen^/ foo lt;©?iecftfc9e alsi liasnbsp;tönfcöe/foube hunnen bp bjengben 5 maer bc*nbsp;fe acötbunchen mp QöenoegJj te toefen/ omnbsp;bien onBcfc8aemDcn«iejamraaticum ©Öilip*nbsp;pum IKelamöonem / cnbe allen bie in befc o*nbsp;penbacen leuggen 9em nabolggen be monb tenbsp;fnoecen* gnfonbetöcpbt/nabemacl befe Ijcp*nbsp;Ug9e feet geleecbe mannen alle te famen/nietnbsp;alleen geleeft gebben boo; ^inte lt;0;ego;iu;E(/nbsp;ben cenen ttoee-bonberb/ben anberen b?ie/ce*nbsp;nigge ooch biec-gonbecb tacen» jpaec baer-en-boben tot meeebee bebellingg ban be ifóa*nbsp;tgolijchctoaergepbt/ inberfegepben ooibetinbsp;bejStoerclbjSaljSlSilTcÖoPP^ gebben gcftaetvnbsp;enbe al $1 ^octo?en gebben ggeleerbr.Ce toe*nbsp;tcn/(©jiBenc!6{tc aietanbjien in Cgppteivnbsp;®jego?iu^ ^^pflenuiS in ‘t gertien ban lt;lD?iec*nbsp;hcn-ianb/^oanncïi Cgjpfoftomu^ in bc ïtep*nbsp;fetlgcheftabtbanConftantinopelcn / Cpnl*nbsp;mütegerufalcm/li^ieronpmuef te ^tribonennbsp;*g^almatien/'aimbjo|lu^ te jptlanen/^JKalt;nbsp;Jnnu0 in ©iémont; enbe epnbelgcften ©ictojnbsp;«ï^tiheninafrica* ^Ibefe gebben alle te fa*nbsp;men be ^epliggen ©obtsf aengeroepen: enbenbsp;met alfulche blare gclbere vuooiben/ bat*nbsp;4.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femet

-ocr page 140-

ïao Roomsche Reys. V. Hand.

fe met geenigDeS^tttenamp;erggfc^e 43Iofre bt» tmrtoen/' of lt;0cneeffc|[)e!tnnotatte üerbaftertnbsp;en Imnnen mecöen: ggeigcft nu ggeblebennbsp;upt öe getupgeniffcn Die icft ban geit-Itebeitnbsp;terfionbtg^ecitcecttebbe. donder bat bt*nbsp;bonden bietdt/ dat teniandt dec boojnoemdenbsp;Êeecaten/defen aengaende/ ban andece/ 't ;pnbsp;babucigbe/t 5p becce gbefeten ^iffcboppen/nbsp;(entgbede aldecnnnfte fmacigbcpb ofteop-(b;aecb optgbemobeect i0*

Net bhu- nbsp;nbsp;nbsp;Abac. i|elaei i bjat ïnilden de goede Ba*

we ant- detjï docn i dcn ongbcniatigbden pbct dejf woord der bolcb^ïoaes te groot. Cndealfoo fpdeupt-Ghetefoi- gbeftojte djtft ban de fuperflitieufcöemeen*nbsp;lein’taenroepenbnn öei^epligöenniett’ec#nbsp;nemae! en Ronden tüederbouden/ fbo deden fpnbsp;len'Scrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fbb beel alfle niogbten/ bp accommodatie dif*

Oud vade- fimulerendeBct ecne/ cnde berbiedendc Bet icp,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;andece.^belpcR biel gbebleben ijS in ’t decbe

Concilium ban Cactago / ’t ïnelcR niet Run« nende bo^derjoi/ tenminftenbegBebedendejetnbsp;Stutaerjei ban de lenroepinge dec HepligBennbsp;Öeeft göefupbern

Piet. ^it 10 't oocR al/bat CalbinujOi den ^atciacci) ban ubJc iSefBittiatie/ pp de lt;dBe*nbsp;tupgBcnifrcndcclt;©ud-rbadecfn bJeet te feglt;nbsp;gpen/ lib. 3. Inftitutionum gt; cap. 20. n. 22. maecnbsp;met ïoat berfcöooningB ban fiin faec R/Ijs Bietnbsp;boojenbertoonti baer icft op Bet Conciliumnbsp;ban Cactago Bebbe gBeantbioo^dtf €n fe^nbsp;pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ReclBcft / Btinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nï te cnendigBen uptblugBt/

die Baer boojfiel niet becdedigen en Ran/fbn« der te behladden de BepligBepdt ende geleert*»nbsp;gepd ban alle de Cube kaderen. 3©ant boo}lt;nbsp;toner/indien de SlIenroepingBederl^eptigennbsp;fpodanigBid/ gD^lgcR Cnlbinuj^Bntt upt-

meet

-ocr page 141-

VAN DE AeNROEP. DER HeYL. 121

meet n. 27. öatfg 45^0^ berooft ban fijne clo» fijn officie/ ’t glieloof ban

daec maeebe/ en get ggebeb ban alle gacr be- oud vadc-gt; foo en moggten bc ©uD-baöcr^/ ren. op Batt beel Ilemelröcbb/baer inne niet öifli»nbsp;muicccn jmaer toaren gegouben gebjeeft gennbsp;|nw alle ggebjelbt baer teggenjs te (leHcn/nbsp;o afgoberg te beletten / cnbe bc fupetjlitie tenbsp;ttebergouben / ooth mctpergcftel enbebo*nbsp;pn ban gacc epggen bloeb» ® it niet gebaennbsp;Bebbenbe/ maec ter contrarien / ggebifltinult;

Jeert/ boo} bebinggeren ggegen/ Ja feJfjïmet ue gonben ggegnplt/ enbe met get pbcr^fucg*nbsp;tiggc/ onboetenbe bnlcft be l|cpUggenaenlt;nbsp;ggeroepen gebbenbe / goe bunnen fp immer»nbsp;meer ban be alber-fbiacrge fönbc ontfeguï»nbsp;tiiggt / fa ban be eeumigge berboenieniffe be»nbsp;bigbtmojbenl Hetigtocg al te bennelgcb .. _ .nbsp;upt ben gepliggen Süpogel #auïusi 15^at niet ““nbsp;alleen bc ober-fpeelberjct / boob-(Iagger$i/enbe aj Rom'i.nbsp;afgoben-btenaerfC get tgcb ber Igemelen niet ij,nbsp;enfuUenbefitten/maer oocb alle be ggenennbsp;bie befe fbnben confenteren enbe toeftaen.

i^et iiS ban ggebaen metVuguginuj^ / met «mbiofmis/ mei i^ietonpmujs / met Cpjil#nbsp;lusi. iMenmaggCg^pfoftomum/lteneum/nbsp;^PPlianum / llictejem / J^aulinum nietnbsp;oieer citeeren met ben naemban finten;nbsp;cnbiaren nopt gepUgg / fp en jgn niet fa«

Bgg / maer niet ban ^n-bioonbcrjS ban be 'eubiigge bupgerniffen / berbocmbe?ielcn/

«nbe bjanb-goeben ban be gel i om bat fp öferoffifie niet ggequeten/ be eere lt;05obt*8nbsp;Wet berbebiggt/ get «mpt Cgjigi nietbooj»nbsp;lebben” ^ *amp;ePbBgen acn-ggeroepen

5

-ocr page 142-

Gtam-fchap Cal-vini tegens de Hcyligénbsp;Godts.

Paradocks van't nieuwe Euan-gelium.

S.Bern.T-dus voor-ftandei ya de Aenroc-pinghe dernbsp;Hcyligcn.

121 Roomsche Reys. V. Hand*

Cn jgiecom jgeeft fïcg/ bupten allen tttgffel/ ben «aobfaligben man StogannejS Calbinuft fnbsp;opfien-lteben/ enbeanbece njtenben^obtïtnbsp;iaeo;gium / lt;|ippoIptum t S^ebaetium / %e*nbsp;butnum/^omtnitum/ $c* fooontfleltitenbenbsp;gealtereert gbetoonbc; Dat gp gen noo; maf^nbsp;Hec^e/ nSchieigcDen / fcptmmen / ftgerlupnen/nbsp;enDc beeften öeeft DutücnfcBclDen. hb.j.inftit.nbsp;cap. 20. §.27. El libro deRatjone Reformandznbsp;Ecclefix.Sbant alfoo De SSenroeptnge Decl^ep'nbsp;ligBenbp gem eene rupecflttte enbe SfijoDeanbsp;rtjettiajEi/Die’tfipcbDer {femelen mecbt ge^nbsp;pjepgDeet / enbe Dat {KebaeDujS / Hebuinuiec /nbsp;^omtnicuïf/fc* De 9llenroepingeDeri|epUgfnbsp;niet alleen toegeftaen/maer felfaoock pebbennbsp;beoeffentgt; foo ïDi(l Bp toel/goeben man t Datnbsp;fooDanigBe stelen / Dte Daee ober in De Bel Dennbsp;upterfiea Dupfler/ enbe t eeubitgBe bper bee«nbsp;D;oegen/ bier oocb op De aerDe alle berfmaeD:*nbsp;BepD berDtenbem

IlSaerraiDDelectBD / toie en (ïttBier niet Bet^araDochjibanDit nieutoe lt;iSuangeIBlt;nbsp;Doo; Bet bielcb niet alleen De lebenDe t tegenelnbsp;'t geb}upcft ban De piimitibe Stercbe/ berooftnbsp;en bio}Den ban ’t gebeDt bet i^epligen gt; maetnbsp;Dacr-en-boben/DJIgemclfclfei boo? een grootnbsp;Deel ban De inmootiingBeber faligBen i

lt;tSnDe in alle gebal/biaer fal Cafbtnue^ tocb blpben met Den BepligBen ^ernarDujs; i ^ienbsp;Bp (elfei boot Htne goeDe gratie / Dichtoilji ge«nbsp;gBeben Beeft Den naem ban eenen BepligBennbsp;%matt/ enbe ban eenen «(SoDtbjutBtigBennbsp;^cBiBber ! enbe biientt Bonigb-bloepenDenbsp;fcBiiften / ick berfcftert ben alfulcften fmaecbnbsp;tegbeben aen ecnigBe treffclötbe ®Berefo?»nbsp;meerben/ Datfp btel b?i)iboeDelBcIt Durben

bet*

-ocr page 143-

VAN DE AeNR0E1gt;.DER HeYL. 12J

tocrWaren tcjjclobS fuIcjS aljS ©ecnarDu^ Be* ïoofi Öccft;ett mctöcm ïocl te toillen fterbcii.

H3an/ucioc! inbien gt;!5ernatamp;U!EStoerDtent Jjeefc Stnoemt teïDojbeneenen ftepltgen ïeeracr/nbsp;cnbe ccnen ©oöbjucötiBÖcn ^cöïQbcc: enbenbsp;w t Dat men met öcm tod tocnfeöt te gcipöennbsp;cn te ftetben: toaerom Dan foo Bttoepen oDecnbsp;w StenroepingOe Der ^epïïBÖto/öie ©crnar*nbsp;wuö niet alleen toe-söeftaen enDe BÖeplecBÖtnbsp;»teft / maer Daet-en-DoDen Den Bamp;enen Dienbsp;Jjn Hïnen tijDen contrarie g^ePoelDcn/ boo?

»letterj6S enDebalfcgeSeeraerjEi/ iafelfïi upt eenpper lt;amp;oDtpi/teBamp;eni$ fijne Btfetooonelftc*

»e seDigbepb/boo; acgter-HIappecjl / efi booj Bonben öeeft gefcöolbeni ®it toaren De Mpo* Een flaghnbsp;fidocne quanfupss/Die onber Dechfel ban beftn va Kett«s,nbsp;fpecieufen naem / in De Daggen ^ernarbi / De ghenaetncnbsp;guartiecen ban Coïoufen met ftetterö ontru* ApoftoUci,nbsp;ftigöDen, Ceggenss De toclchen gp gefcBjebennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“'ji “

geef%fyn6lt;S»^erniOOnlnCanticaCanticorum, ™ (©pDetooojDenbanDenCert: IDanggt oniSnbsp;De blepne bo$iben!$ Die De togngaerben DeDer*nbsp;ben* 3l!toaec gp onber anberen alDu$; f^p^eect:

Videte detraöoreSj videtc cancs, Irrident nos, quia baptizamus infantes^ quia oramus pro mortuis:quianbsp;Sandorumfuifragiapoftulamus. In omni gencrenbsp;bominum, atquein utroquefexu,feftinantprofcri-bere Chriftum. In adultis parvulis, in vivis amp;nbsp;toortuis. Hinc quidetn infantibus impoflibilitatenbsp;quot;^turae, indevero adultis ex difficultate continêtixnbsp;Praefcribentes. Porro mortuos viventium fraudan-*uxilijs i viventes nihüominus, Sandorum qujnbsp;_^^^flerunt fuffragijs Ipoliantes. ®at iiö t ^ict De

„„Ö^^'hlapperê/fiet Degonben I fp befpotten top De ftlepne hinberen ®oopcn; Datnbsp;«*P booj De booDen bibben i bat top be ge be*

ben

-ocr page 144-

124 Roomsche Reys. V. Hand.

bentietl^epligDen becfoetften* Wt alberlep (lauO ban menfcden Oaefienfe gen €g;t(iuninbsp;te berbannen : upthlepne / upt gcooten /nbsp;upt lebenöe / upt booDen. @ee^e{tenbe obecnbsp;b'eene fifbe De blepnen / boo; onmoggeigch»nbsp;gepbt bet naturen; oberb’anbere/bemeee^nbsp;ber-tartggeboo;bi(ficulteptban flcgte ont«nbsp;gouben. ^erobenbe baer-en-boben be obee^nbsp;lebenen ban be bpflanb bet lebenben/ enbe benbsp;lebenbe niet te min ba be boo^fpjatte ber I^ep«nbsp;liggen. ®uiï bette 25ernatbui8*

^aet giet b)ilbe itb mei ^loannem €albi« num/ enbè na gcra / alle be treffelgthe '©gere^nbsp;fb^tneetben ggebjaeggt gebben / oft tbel ma«nbsp;ggelgcbi^/fonbet maeracgtigg ggeloof/gep«nbsp;iigg enbe ©obtbjutgtigg te 5gn / enbe rooba«nbsp;niggbatmenmetiemanbfoube ïnenfcgen tenbsp;tletben l^nbienja; batfpmpban^aulumnbsp;zd Hebrzos ii. 6* eenj$ uptlegggen: ^onbecnbsp;’tggeloof i^'tonmoggelgcb ©obe te bega»nbsp;^en. ^nbien/neen: batfe ban boo;t-aen metnbsp;^ernatbo/ oocb be l^epliggen aentoepen; of»nbsp;te immetee ten minflen / bte fuItbiEe boen boo}nbsp;ggeeneafgobiften en ftgelben. HDant be befennbsp;en bunnen nocg gepliggnocg ©obbtutgtiggnbsp;koefen/ enbe nocb beel minbet maggmen metnbsp;foobanigge lieben menfcgen te (ierben.

^iet te min tSernarbusï en begoefbe tot betfeberingg ban fijne gepliggcpb enbe ©ob»nbsp;bjucgtiggcpbt / beggetupggeniffe Calbini/nbsp;nocg berecomraanbatie ban bie treffclgefienbsp;©gcrefojmeerben niet; get 5eggel ber mita»nbsp;ftelen/bacrbeSlImoggentgepbt ©obtjS/ fijnnbsp;Irettngg enbe leben / mebe bebeffiggt enbe o»nbsp;bertupggt geeft / bJaji gem tot befen niet bannbsp;al te beel. a^eefl ©aufribum / bie bertgicn

fareti

-ocr page 145-

VAN de Aenroep.der Heyl. 125

(aten ?5etnatbi lamp;ifcipci / enUe cenen onbet* l^pIDcn meöe-0öefel fiinsi Irtcnst getoced iff.

^efen m’t derde boeck aen'c f. capittel, ffJjC* jupgöt/öat ben man «^obt^ ban €Iara ©al»nbsp;« Spetroeften biefenbe nacr Coloufc / om 8etnbsp;Booft te bteben acn Henrkus uptgelopen ïKo»nbsp;••WH/enbeeenen fonberlingBen booi-ber^tecnbsp;ban be ^ecte bee Slipodoigeben i nacr bat ÖPnbsp;Kttelpcften tdbt ban bagmen binnen Coloufennbsp;sgepjebitbt/ beg8elobtg8eg8ed»cbt / benbsp;^bjpfeiacfttige betfebert/be beticpbe bebeercnbsp;Babbe: al0 bat 8em in eene febctc plaetjS baetnbsp;i^trent/ Sariaten gbenoemt / na fijn gBebaennbsp;^etmoon/ eene meniggtebanbjoobenboo}nbsp;pet bebotebokb toietbe boompeb^aept/ om»nbsp;nicbefelöemctdine l^jicderigcbe benebictienbsp;tetDillensegpenen; enbe bat pppet feibetnnbsp;benname ®obt0/boo} Pet teptbenbe^tpepli»nbsp;fipenCcupcejEigpebaen pebbenbe / gpefepbtnbsp;pteft: i^tec aen fult gpp tneten / bat teb u benbsp;tDaerpepbt / enbe IgenetcujS met be (ijnen/ benbsp;ieugpcn gpep^ebiebt peeft/inbien utue branc»nbsp;ben boo; pet gpebjuptb nan befe b;ooben pa*nbsp;cegpefanbpepbberbrpgpem ^en eertneer»nbsp;bi^en^tdcpop'ban Cpatre^/ bie baeebpnbsp;donbt/ bebuept bat be tnoojben ^ernarbi alnbsp;^gcnetalgcben lupben / boegpbe bacr bp:nbsp;pnbicnfg b ie met een goeb gpeldof gpebjupc»nbsp;ben» qamp;aet opbenpepligpen ©abet/met eennbsp;bad bctcouVnen op be mogpentpepbt ® obtjsf:nbsp;Jcben pebbe foo niet gpefepbt cettoaerbi»nbsp;gpen i|eer: JiBaertoacracptelpcben Die bannbsp;°®dfajoobenet£n/ fullen gpenefen. ©etïbelcbnbsp;tjf‘quot;oppettDoo?bban ben man ©obtd foonbsp;‘“«’‘epbuibelpcb gpefepiebe / bat ppobet»nbsp;t’famen-Ioop bet bolcPen/bebJcgen

niet

-ocr page 146-

iz6 Roomsche Reys. V. Hand»

niet en tnifi te stjeb^upclten. SlIbUjSi^anfti^ bujce. ^en ïnelcben/ bonen filne ggeleett^ieptnbsp;enbc Bcplisöepbt/ïnefenbe een gtjeooggt göe^nbsp;tupgg/enbeg{)erc6?tnen D^bbenbeten ttjbe/nbsp;nl^befebtngöcnnocg tnaren inbecfcge me»nbsp;ino}ie/ mei bubbelt ober berbienbtgeboubennbsp;te mo}ben boo; een onmebetleggfjelgch gge»nbsp;tupg{) / fonber rey}0cge / enbe boben alle et»nbsp;teptie*

Abac, ^cït en meet ban ^etnarbuïi niet/ ennocbheelmin ban (ï|ne mtcaltelen* Watnbsp;bat oocb lt;0aufcibu0 belangt/ icb en ben nietnbsp;giieboubennocli gem / nottl eeniglje anberenbsp;Scribenten te ggeloben / ban boo; foo beel benbsp;felbe ober-een ftomen met be i|.Sc{|}i^ure*nbsp;De Nien ^ “ 'f* met eeiien/met 55ioet jPar*nbsp;«findcnmtwiïutötrï 3'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;op SÖcciibupfenb

MiTen op ^ugufignennocf)€pp2ianen.jl@aer{)abggp

de ghetuy- fulcbi9imatbootgt;|geenengDerepbt/iclteaf)ablt;

Biet.

theniflcn be geenen tgbt begoeben te berflQten in *t ti* er Oud- teercn ban belt;©ub-babeten.ï©ant nabeniaelnbsp;vaderennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjjp jjjjj pgtmetelpchen bofflfeggen: bat

tch tot boojbeel ban be aienroepingOe ber i^epligl^en /niet foo beel al$e eenen (@ub«babernbsp;foube Hunnen fpelben / boojbcn tnbt ^ijego^nbsp;rgbeneeeften / fooquammp toebaer op tenbsp;becbolgben /en contrarö te bemijfen i fulcftjinbsp;tcHnugDcbaen 0ebbe* 3^an bit iö u-liebernbsp;manier» 3Ia Han een erter |ljn hippelen laten/nbsp;foo fal een lltettec ootft in ^et bifputeren flinnbsp;moo;b i)oumen / enbe op be materie blgben*nbsp;'tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alt^bt met 0em/du cocq a I’afne, ban ben

ojEtopbenefel»

Abac. ^igncutPctct/g’cn moetBetu niet Belgben/ baticHbanbeuptfpjaecHbec men*nbsp;fcöen/appelleer tot Ijet moojbt €gt;oötst.

Piet.

-ocr page 147-

I. Petr, I.

20.

DeH.

Schiiftuci

enmagh

pictuytge-

leytwcidc

dooreyge-

finnighbe-

duydfcl.

De Ghei'c-formeerde eyfehennbsp;Schrifruré

tot bewijs van dcnbsp;Aenroe-pinghc dcrnbsp;Hcyligcn.

VAN DE AeNROEP. DER HeYL. lZ7

. ^atiis: ©anbe cenbjagötigöcpb best Cojijlcn toetcibtjs/ tot be bcrraeteltgepbnbsp;öacfebccftcn /'t tockhnbsp;S®”PPöeï onber fiin crm/cn fiin fectcfi in fijnnbsp;H!?®P öjaegöt* ciienbigBc opgöeblafcn fot!nbsp;“gjajeeclültgöp «ni^ bebjoeben/ bat gamp;pnbsp;«ttnocRcnbe ban beaI-g0eniecneobet-een-wcmmenbe leeringge bee lt;®ub-babercn/ cnbenbsp;b beroepenbe op be ^c0}iftuee / upt-g0eleptnbsp;bauepgbcnbecnufc/ appelleert niet tot getnbsp;®pojbt «©obtjES / niaet tot nine epgpen neuji-®ö(t8ebartclöcpb»^e tebenijS Waett baant/nbsp;80eItjcEi onjS ©ettu^i ben SSpoflel g0etbaer«nbsp;fepoutbeeft/fooen ban be i|«^c0ji(icure nietnbsp;uptgpelepbttoojben metepspen-finnigp be*nbsp;bnpbfel/maer boo? uptlcggingpe ban bennbsp;lt;©eefi/bicregcbicteettöecft« 3©clcbtn peplunbsp;gpen lt;0eeft/nabemael tot befen epnbe niet al*nbsp;le-nian gpegeben en tuojbt/1« C0rinth.12.10.nbsp;foo tn bunnen bip onjï ootb ban gpenige upt*nbsp;leggingpebee ^ctjjifturcn beefeberen / bannbsp;ban Die gpene bie on0 aengperepebt b)o}btnbsp;boo; be 3tl-gemepne Stercbe/bie on^j ben igeeenbsp;epeboben peeft tc pooten/op pene ban ge0oult;nbsp;ben te Ð}ben boo) igepbenen cnbe ^ubltlt;nbsp;tanen.

A a amp; c. ficb mtttft iBcI/bat bit totberom* me op ben©ansf ban i5omen / en op bet Con*nbsp;entebanCrentenaenbjapen fal. |Bacr/cp*nbsp;”tbcn/ cn lact onjS nu in btc bifputcn niet tre*nbsp;«en. ^anboetmpeenjSbe bjienbfcbap/ ennbsp;r^'ngbt mp te betbe niet ban eene ;amp;cb Jiftuetnbsp;j°*|j^cllingö ban be«entocpinge bee l^ep'

11^- llabbe ©igilantiuiS (met ben toclc»

-ocr page 148-

128 Roomsche Reys.V. Hand,

Eerftevol-

doeninghe

ghcnoinen

AugU'

ftmo^

^epligen beflrgt} bit felbe berfoecit sDebatit aen b j i(|,lluguftinusc/gp foube {)em ebeUeettj^nbsp;befen aengaenbt ggeanttaoo^bt Oebben/ gfyt*nbsp;lgcHibp^ëctog()ebaen f)eefc/ op get btbbettnbsp;enbe offeren boo? be booben. i^ier ban epftg^nbsp;teSHëriujSeen ^cD^i^uec. SuguffinniGf ant«nbsp;b)ao}bt Öem libro, ac Cura pro niortuis cap. i. to-no 4. in befer boegQtntln Machabxomm librisnbsp;l^imus oblatum pro mortuis Sacriiicium, fed etiinbsp;nufquam in Scripturis vcieribusomnino legeretur,nbsp;non parva eft univerfe Ecclefi* que in hac confue-tudinedaret authoritas: ubiin precibus Sacerdo-tis, qu» Domino Deo ad ejus Altarc funduntur,nbsp;locum fuum habetetiam commêdatio mortuorum.

^at i0 i^inbe boeeften ber IPatgabeen leefi men batter ^acriftete gfteoffertieibooi bennbsp;oberlebenen. «Enbe of fegoon rulch$( nergensnbsp;tnbe^cbjtftuet enbüeebe gbelefen ; fooennbsp;foube biet innebet ggebjupebban be3filgöe»nbsp;mepneSterebe/ban ggeen bl^n ggefagg ïne^nbsp;fen: be ïnelrfte gffebioon i^/in bare gDebebennbsp;btefe lt;0obe i;oi (ionenbe aen ’t Üutaer / oochnbsp;part en beei te geben aen ben oberleben*nbsp;SOugufünniEi» Cnbe nabemael nu gbeblebennbsp;i0 upt bc göetupgbeniffcnbicrdDub-iïabcrcn/nbsp;bierbobengbeallegeett/ bat pet aenroepennbsp;bcri^cpltgöen bpbc3lilgöemepnc ïterefte innbsp;gccnminbetgöcbjupfft ^ebiecft en ijS / altinbsp;|ietbibbenboo7beboobenj foo foube bp^i*nbsp;gilantium cnbe Aërium, enbe met fteu-licbennbsp;fiamp;^oeber SCbatuh met alle be fgnen op eenenbsp;ftaraöebbengöefcöojen.

Tweede 'Toldocnianbsp;ghc, geno.nbsp;men uytnbsp;ii«K«c-

Cen tmeeben antUgt;oo;be icït u/ bat get een ¦ grooteimpoïtunitept/enbe onbeïeeftfjepb i0/nbsp;• ban mp in befen bit betoogfj te epffcfien / betnbsp;toeïeft göp in berfcBcpbcn artöcftelcn enbe

Ofjf

-ocr page 149-

VANDE Aenroep.der Hevl. izg obfertjantien ban u\n’ gcccfojmcetöeaeligic kdik ehe-mctmagtigenfijtt^HjeiiEmu a^ilöötont^

öan toc/£U tDÜd be JiKennoni^ meerden *^”,fe®^‘^^iftUEt-pIact;Sacn/uptferncöt öan

ÖOp-ïuiDcn b onfti?cf«liö6e lünDeten Kinder-VVCt i©oopfji geeft» 5reulleteert öjptjet gfte^ doop.

D«cic öieuöieiCcftamcnt öan ac0tecen tot öo* tentoe/gt) cnfult nocö göcbob/ norlj eïcmpelnbsp;nunnenöinbcn / DacrmeDeof€ö?i(lii;örulKjSnbsp;öcöolcn/ ofo’^pofteltn fulössgöcplecgtöcb*

Dciu (Ctss bc ®rabitie gelgh 3lu0u(linuj6r ge*

^bpgt/ Degenefiadlitteramlib. I0.cap.a3.btet ons göefteurt/ öet göeloofbtctanberljouben/'nbsp;cnbc öe gcöjoontc biet beöcfiigt Öeeft* 2lltctttnbsp;als be fclse ïiKiettnoniten óen ^onnenbag/ Sonn«a«

bic göp met ons gemeen gcbt/befmalen/ enbe dag. öan ^onnenbag tot ^onbenbag plegöêntenbsp;mifbupben/metliDat^cljjiftuct/fuIbDfeöer»nbsp;bebigeni bp aöontuetmette tftien g^eboben/nbsp;bie u gebteben ben ;amp;abbot beplis te mafteninbsp;inacc m fulitcn getaai/ mofi gbp mette 31obennbsp;ben^aterbagötecen i tDantbatisbe.§»ab«nbsp;bat/bte inbe tljien geboben beöolen ts*3tem/ Men kannbsp;ais cemge tcrclibbelupbcn/ enfucln-b?agen* «yteScimE-be ouberS onber uöj’ gemeltc/be ^jcbicantê fquot;®'nbsp;bcöiagöen/bat fp bupten be pjebicaiiii-bagennbsp;öaet 3ieI-togöcnbe hinberen (ict ioatee g0e* Doopfeinbsp;“cpgöett/ enbefonber ®oop Rebben laten maghwey-ilEtben/ mctöiatCetttofllöan'iEuangeït)/ gerenbuy-otte mpoftclibe btiebén / fiilbp bc goebc oU’ ten denbsp;löer oöcr hunnen contenteten/om flacn* 1 ‘“‘‘dar-Oe te houbeii/ een fbo harben/ tojeeben/ enbe » •nbsp;ootbjiftelihftcn gfieötconte i 'ginfonbcröepönbsp;^f'onshetöDOifcöjiftöan pitilippus bennbsp;^Whtn AdorumS. contrarij fthijnt te tup*nbsp;gen f bic ben befneöen hamtrliugöan Cgip*

3 nbsp;nbsp;nbsp;ten

-ocr page 150-

130 Röomsche Rïys. V.Han’d.'

Nuchtere

Naclit-

mael.

Getal der Schiiftui-iclickenbsp;bouken.

Dctde vol-

ten/buptcn fter h/ jonöer ijcrgabertnc/ boopquot; te op t)et toelb/in een üoojbp lopenDt Uechicn*nbsp;ognöecpnötelihftenouerfïacnöe uVtf |!5ac(Jt^nbsp;mael/ ’tüicUtgbP SonbeteenigHenCert/jaCnbsp;felfjÈ tcgenjS öe inrettingöe €ö?tjli / be0 moVnbsp;gcnjsijoo? ben ecten Ijoubt/ toat ^c0?ifiuretinbsp;fliUent tuefcn baec mebe gÖP liaenbe ÖoubeiJnbsp;fitlt be boubften bet ^cöjiftucreri!nbsp;fcggtjen; ube bjtje gUeetien ontfeenncP jnbsp;tanUenöetoubcoftenteutDeCcjlamentj oft^nbsp;be lt;£uangelifcl)c SicfojmateurjS ban ^upt** inbsp;(lanb ben 3epnöb?icff^auli tottcn Igcb^ceP/ inbsp;ben ït atbdlëben b?icf Sacobt/ bc openbariP^nbsp;ge Sioannijsf/ enbe biergöeliben/ ioat (CejttePnbsp;fulbp bangöebiuiften/ om befc gëetojacftt^nbsp;i§»c()?tfruircntegenb£nöarbnebhtgen te (Iflquot;nbsp;biïiercn I ©oo?3e{ter / toerVnacrtS göp u Ijicfnbsp;oob bomt te bjapen/ gb’t» 3ult geen uitbotn^nbsp;(lebinben/ ban inbe ^Ipoflolifte CrabitieP'nbsp;Dbertuigt bpbe algemene Concilien/enbe oP^nbsp;bc leeraren ber fjeiliger ïltetften» ®it ban aï''nbsp;Dujöiuesenbe/ bimcfetubjeltcrgoeber troP^nbsp;iuen/bat gijp mp gualih afjoubt mogben nt*’nbsp;men/ inbien ifi ött gebjmfe banbc aenroepiP^nbsp;ge berileiltgen mebe guaem te rekenen onbefnbsp;bcobergpeleberbc iCrabiticn i ïSoojibacr ^nbsp;laet mp buneften neen. JIBibf-ïnelfie / al^oe**nbsp;toel ik met 3eet goebe rebenen 5oube mogljePnbsp;fuflineren ongcöoubcn te fiin/ op uVn’ gebaePnbsp;bersouft eenigDc ^cjj?iftuircn aen te topjeP/nbsp;booj cube al eet / glip ben kinbet-boop / bcPnbsp;ggt;onnenbag/ benïterft-boop / pet nueptet^nbsp;l^arptniael/ be bouken ber ;i»cp?iftuiren/ eP*'nbsp;bc pet gpetal ber jclber met (Ccicten baPnbsp;^cp2tf£uircn pabbet bevuejen.

^óeptanss om aUeboIboenssiuilIe / enö^

OlP

-ocr page 151-

VAN de Aenroep. der Heyl. 131 ombatsBötuit bjinbftöan / tnöe als?

quot;'Ön berctfcöt/ 500 jal iU u cenigïje Schriftuir

§®!fWÖeib cnbe met gocbe ffacbe suit fjcb' zonder oen tc lesen cnbe te Óeriefcn, ®o£ö/ alsoe ili oeneeffcnbsp;writae/bat gj^p-iutocn (©erefoimecrben/aljEi Aunotatie;nbsp;^^5tnbebe cenigllc enbc liefjie hinberen/üannbsp;J^oöebegaeftfijtniettoeel treffclilthcnbsp;«gitn; enbc onber anbercn mebemetobcc»

State l^cmelfcöc enbe ingeliotte geleeetgcib/ alle canonihe ^föJiftuitcn ban *po*nbsp;^tÖPöe/onberfrOeiben/enbe alle builïereCe;:*

«n 500 öelbcr han boen bctfcljinen/baise al^ lantaerncn fiin licljtenbc öoo? uVd’ boctetiisonbsp;Soube ib u ïDel ïuiiien bcfp^ohen öebbeii / innbsp;öesc ^ct)jiftuic~plaetfen/bte ilt u bp sal b?en«

Sen/btt pjibtleSD te tuillen gebjuilien/bat t^/ ben naehten iCejCt be^i ^tbeljï te lesen/sonbeenbsp;bpbougfelüanbc ©eneefftöe glofle j ai^nictnbsp;anbctjS mcbe-bjengcnbe ban een etgen-3tnni=nbsp;Beuttlegging^e/ biebeRinbetenlt;tamp;objS nietnbsp;ban boen en pebben.

Weerlte paffee Dan/sulbibinben Gen 48. Eerfte verf. id.^illtoaetSacob sgnsi soonsiRinberen/ Schriftuirinbsp;•epBjaim enbc 3IBona|TejS gljcbencbgbenbc/ piaetsvoornbsp;öbbct anöetcnalbu^ ODcfp^ofecn Ijcefti öcnnbsp;Jjtngci bie mp bcïDaetbt beeft ban alle tjiiae- ysfiiaen,nbsp;öeiv gebenebge bese binberen. ggt;ict ÏJiet ecunbsp;ttpjeijen ®e]ct/ bacr 3lacob bc patriarclj O’nbsp;^titURRcn aenroupt ben segöen ban sön btnbsp;^^oereiibcn «iCngcl*

B A c. ^00? bcsen (öngel en ïnojbt piet

____-3 nbsp;nbsp;nbsp;______ - * *3 nbsp;nbsp;nbsp;j^^**it^^**

-ocr page 152-

132 Roomsche Reys. V.Hand.

Piet. 3i5itijSbe«©ciiceffccIojTc/öactto« C6paltetocrlicpt jijt t om ubacr mebc tebc*’nbsp;Öelpen/enbeicli ongcöouben Oaet na te luific^nbsp;ren*^en iCejet fpjeefttfimpeliu ban een lt;ljnlt;nbsp;BcUCnbeUoeVnel onfeni|ect€ft2i(iuj0E^ef«iSnbsp;ifa s.vfif. banben ^jopöect SfatajS ^jehaemt toojblnbsp;‘SngelbeïÉ groten Hlaebj^/cn ban JlPalactjia^nbsp;iwaiac.3.1. {ijjgj cejlamcntjS; nor^tanjs en 5uïbpnbsp;mp nimmermeer hunnen beb)i3en / bat inbenbsp;^(IDjiftutr ben abfoluten naem ban Cnggel/nbsp;ergenp acn CöJiflo gcgeben ïnerbti maer al^nbsp;tpo met 3oobncnigen bpbougfel/ baet aen ppnbsp;banbc anbere Cngelcn gbehcnbt enbeonbet^nbsp;frbeibenhanibo^ben/ geitjbuitteaengetnescnbsp;^cöjiftuiren gifaie enbe IlSalacöic te jicn i0*nbsp;f€ïDeifial;ooopigt;efeplaet0niet gbebaen etinbsp;ïöerbt / 300 en pebben bjp gbeen rebenen al^nbsp;loojEf/banbe eigenfcbap beo moo;be(/ Cngcl/nbsp;te b)öhcn j ofte be «töcneefi'e gloflt toe tenbsp;fatem

Abac, ^ae tb?/ in alber manieren / ober# mibsÈ alljier bpben €ngel/gebougtbJojt/ bienbsp;mp betuaerbt Ijeeft uit alle guaeben/tuant bitnbsp;en han niemanb bJc3cn / aijS Cbjifluss an3ennbsp;eenigen peilanb/bie onp uit alle guaeben ber^nbsp;lo(l beeft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Piet. Coiitra: 50efe toooïbcn en luibeti niet bjcber aljS bet offictj Ijem flrecftt/ tbJelfftnbsp;lt;aob ben Cngbeïen opgeleit beeft, ^iet Pamp;l.nbsp;90.1 i.*lt;3ob beeft 3Öh'Cngclcn ban n bebolen/nbsp;aliS Dat5e u bevuacren in alle ubje toegen.nbsp;Tweede 35ettueeDc plaetjï iji lob 5'. i. Houpt offetnbsp;schrifmit-iemanbisf/ bie nanbtooojbc; enbeheerbtbnbsp;piacts. tot icmanb banbc ilepiigcn/enbe cap.19.21- 1nbsp;tDntfccmt nmijnre/oiufEtnitumnnre temiru ;nbsp;fiegbplutbcnomönbjmDcn'} SBclthe tmet

plnctfcit

-ocr page 153-

VANDE AeNROEP. der HeyC. 13 j

ï?ni™®quot;^-^usufliiiuö uit göeleit Öeeft A«no. öupinge Der Ijeilige Cngelen. „nbsp;«cöetbcpajTdgie i0 Apocai. 22.8. ^aet

öcn apofiel ter oerDen öalt boo? De schnfmii-ooeten De-s ^ngeljS/oni 0em te aenroupen. nbsp;nbsp;nbsp;piaets.

A B A C. nbsp;nbsp;nbsp;toacr: IBaer öoc IderDe

^oanniDieacnrouptttgöe afgftenomen i 'i^ti ®o?De0pbaeroberniet berfpiohcn baiiDennbsp;^ngel/ jcggenDe: 5tet Dat göp julftjS niet ennbsp;^eDt/ toant icft Den u ineDcTltnecöt-' «cnDiDtnbsp;©oDci

Piet. lt;0pDe5e selbc manier toasigioani «CS betfpjoftcn g0evnee(i banDen jelbennbsp;vngbel capittei 19.10. (lÈnDeDeS niet tegftcmnbsp;fracnDe / ijS gp pem cap.22. optc aenghetoesenbsp;piaets toeDerom te boet gcballen/ tot een se^nbsp;het enDcopcnbaer argument / Datljemjönnbsp;DaojgaenDe aenbeDtnglie niet belet en biasnbsp;gcbJceft/Deur berboD ban ïleligic/juaet Deurnbsp;beleeftöeiD DeS lt;CngelS/Die ban sooDaenigcunbsp;Perfonagte/alS SloanucS biasS/bic eerbiebig*nbsp;geiD niet en begeerbe te aenbaecben. 3tlbus

leeren VtBeda,AnfclniuSjRichardus,enlt;ie Ruper^

lusopt i9.cap. Apocal. cnDeboo? ijenlutben S. Greg.lib.27 moraliufn cap.i i .Et hotn.'^.in Euaiirinbsp;geUa.CnDebat 0ct selbcVuaetatÖtig iS/blt)htnbsp;JJ^DebJaerbigDeiD gioanniS / öiemen nietnbsp;«ctmoepenenhan ineen 300 gftcïnigtigljennbsp;5aeh ofbergetigU / ofbarDneUluglJ gebJecllnbsp;uin. ©ipt mebe uit bet geen be «Sngetennbsp;anbere plaetfcn ban De iamp;f liitftutt Hebbennbsp;«cDaen / ^fet lofuse.y. j r. ^ipnbe fult bebtnbennbsp;®at ben «èngel Die boot De muiren ban 3[er Unbsp;cuoaengiijfueberrcfteen/ niet alleen Deaen«nbsp;?®«ingcban5!ofucplat ter aerbe Icggenbe/nbsp;''‘^SDclaten / macrDaec enboben notft totnbsp;213nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meecDcr

-ocr page 154-

1J4 Roomsche reis. V. Hand.' j

mecröcc ccr tian gem ïjcgectöt 0cef£ bc fcöOÉ* nenbait;^ttuaetenteontbtiiben. ^aetftltlnbsp;noclj atiDere Cejcten; macr en fiibp met iresenbsp;i)}te niet te bjeebe / ;oo 5oubc ih aenbe refle /nbsp;met ban moctte en tgb berguiften.

A B A c, Ce b?ebc{ Sieen ih / in geenbee manieren. ijl2aer3eggeaïrnoc0/en blijffecnbsp;Bp/batuVn’ aetiroupingeber J^ciligêniet bannbsp;eenbuilefuperllmeib/ beucbeinclftebeeerc inbsp;lt;£5obS benomen/enbe het SBmpt ban onfen ee ^nbsp;ntgtjen t|eilanb CfDiftues SefujS opt albccnbsp;Öoogllc bercicinbt bjetbt.

REDELICK BESCHEID, dienende op dcnbsp;V. H A N D E L I N G H.

NV A B A c. 3©aerbJilbp fteeneni ’CijSal te grofi toaft met genougnbsp;^ebojreie’en/ en bjoge beenennbsp;^ce minben lt;0objEf met een gebl}Ougnbsp;©an ©igilant te öutben fcljennen/

Cen bjaet göp met Den 5clben bouf/ ’t®ebeb bet tieil'gen noci) t’onihennennbsp;Cot naebeel qiiaemt ban onjsi beöoufinbsp;2ïl uvu’facrcljeib isi 5onDer oojbe/

©an flier ban baer/ ab hoc ab hac. t©arö 5oomen ;cibt be iele inoojbennbsp;Cn bulben noir t}aer feben 5ah.

35p mp mag meer tgebnidt bet Stcriten/ ’Cmeich aftpb t^ban oub^ geb)ee|l/

-ocr page 155-

Deutero-

DO, I2.2Z.

Men kan^

nietzeagé dat oasnbsp;veïbodennbsp;is al’I genenbsp;ons Godnbsp;niet geboden ennbsp;heeft.

l«ein.3j.’

ludith 8.tf« Luca-2 37

VAN DE AeNROEP. DER HeYL. 135

©clijft b’oub-babctsf oni^ boen merttcn/ toros nan uuj’nerbjaibcn geeft»

©ctmt b?i tgt;et Deutronoom ill ftanben: paec alïê gtip vnel ben Cert bestet/

^00 fpjccht UP niaer nan offeranben:

bat en bienr ter jahen iitet.

^te bieren bic b nae mijn behagen ® Öeb benolen/fp^eebt öen i^eer/

^Pt Öeütg Sllutaer op te 0?ageu;

^at 5uft)p boen/nocU min nocft meer*

^ie {jier uit nu toon mebcr jeggcn

^er l§cirgenbienlt/5ou seiner fcbiet ®etDicnenop tHuiaer tc leggennbsp;Keept alö ecu onnerftanbig biet.nbsp;llelaol urn gronO-ne(l ijS te fnobcnbsp;^ocö op be fclijift niet Vucl gcpajïnbsp;^at on0 ban lt;@ob 50U fifn nerbobennbsp;8tl ’f geen 0p niet en öeefr belaft.

ï©aer toa^ geboon be Ketlfabiten Ccbecöenpuies/tc bcroenVoÖninbsp;5amp;iccftct/tcgcnö aluVu’ lirircn/

^aet ober secr gepjeseu Hin.

lt;©p loat gcbob ®obS boitlentnagen

Hcliasenloati Baptift,

©an bemeljSÖaertfun Wceb te b?agen 't 3©elh 500 beöacgöe 1 e s v CÖJifttnbsp;Cn bjaer om firaftcn be ^lopöetennbsp;3SqcU ludith noepte Annam niet/

3©anneer sp baflen/soo mp tncten/

^ftabig sonber 45000 ontfticti «©aer ’t geen mpn albetmecfl te filemniennbsp;^“rb bunht; en maffer niet een menfeOnbsp;©auiuo tpb bic eeno 30U temmennbsp;i^branfeen ongebonben veenfebtnbsp;J?oe anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nict/aio 5P öc böUïten

’*tn nemén ©aüU/tot genot

g[ 4 nbsp;nbsp;nbsp;©an

Adot.i?^

IX.

-ocr page 156-

136 Roomsche reis. V. Hand.

©an^aer gejonbBctb/op be’enjouttcn:

3© en Ijebben ftiectoan geen gcbobl ^ae toaerom Dce Daec ® ob genejen/

Eoo rafcli {jaet t'iköaem toasi gcracftti 0f toon t)p onj^ een oo?5aelt Voedennbsp;t©jn iet te boen (jet geen Ijp laefitdnbsp;€n göp-lut 5elf^i(3!rft biaeg/eplarcn/nbsp;ailei tn uïn’ 3E»ettcn onbeflicrt)

De Gere-

formeerdé

¦vieren

Paefchen,

Piiutcrcn-

tieKetlinis,

ibnder

Schriftuir-

liek bevel.

Item de

$pnnendag

yonder

^chrifcuii.

©an ïuacn homt toeft bat göp be ^aefTcn ® e ^tnft{iet/en be DtetrmtiO bieebt^

'ftl^eö inbe êgt;cftjtft ooit Vnat gelcjen/ ï^iet Vnat gesien/baer Vnat geftoojbt;

IBaer noit noeft bat oni^ iet ban besen ^ebolen Voaei een entftel ïnoo^b.

if oc ftebb’u ban ftier büjt betheftenl pae ftoeburft gftp u noeft 500 (lontnbsp;Ütet b;agen/bat gftp alle vneeftennbsp;^en ^onbag boo; ben ;amp;abbot ftoubt lnbsp;be;e bie ban oubp bebolennbsp;pjtf inbe tien geboben ©objöjnbsp;Itact pftacl ban t’saemen fcftoictnnbsp;Vnerbt in plaetüi ban Ctlkden/^oobjf.nbsp;J©aet ftoe ;oubt gftp u ^ebe-bagennbsp;®an (lijben/suUtjei gftp fijt gcVnooninbsp;©et ©ollt 30U seggen met mtfftagen:

^’en ftaen niet in De tien geboon.

(Onzalig! bjaegbt bit een^ö be Clerftcn/

5?.ic jonber laft uVu' feftapen ftoen:

Cn gftp fult boo? uto' oogen inerfeen/

^at 5'anbetïS Icren/alfsc boenr ©neït ban VuntanberiSult bc ftoufienjnbsp;SBant bit belluit en ftelptmiiet:

Often mengt bc ifcil’gcn niet bersouficu/ lt;Om bat u oöob SulhiSniet en ftiet.nbsp;ï©at salDcc booi ben bag ban Itomeiijnbsp;gal Abraham of ll^cl

©a»

-ocr page 157-

Verfuft ea. deverfletcnbsp;Argumentnbsp;der Geic-rnbsp;formcerjf.nbsp;uit lfa.6}.

i6.

S.Creg,i2 moral, c.ilnbsp;Quid nonnbsp;Tidêiitjquinbsp;videntemnbsp;omnia vi*nbsp;dent?

Calvini lagt; fter regensnbsp;de Heïli.nbsp;gen Gods.

VANDl AeNROEP.DER HeYL. 137

öto* armoe toccrom moeten bjomeni ’tIEoet tocö 500 filt; n/ift bJctct toeUnbsp;lEacr letber bit id outoe beuniic/

®it ijff |)et 5oete nicutoc 51acr*

Cttclfi !25outtgt;en/lt;3oofren/ 3ut cn Ceuntje 5 sullen mahen meet nljS e’acr«

*9eer I Abraham ons' oube ©abet/ ifrael en Rent onjtf niet.

^act t’iji om bat bp ones tc gabet ©an utDcn btenft nerballett 5iet*nbsp;^©ebaincn batmen ban bic tgben/

®aet Ifrael 5ifb boe in bon/

^ot bese/nae bcjS i^eren Ibben/ bunotg^ oit befluittn bon*nbsp;t^aöbocn/bclatjs I btnigelfcbc buidetnbsp;^ie ben t'gesiebt niet toe en liet:nbsp;iEaer bie lt;amp;obj$ aenfebbnjEi date luifternbsp;ISu 5ten/VDat bing en siense niet^

®ocb biet toe Inn nocb arenbjS oogen ^oeb 4E5eIf( ooien ben ban no’e:

^en i^emel boebt bet ben bettogen/

lt;Sn lt;0ob IK jelbet beurlui bo’e. iEaer/ acb I boe 5al bbt eeubiigb binbennbsp;^ie eerfl ;bn monb tot sulben Q}otnbsp;«Seopenbtbeeft op CSobe^ b}tnben!nbsp;^antbiebenlafletbt/ laderbt^oOt*

lt;Saet fpotterO gact/en bibt beftbimmcn/ ^erpuijfi/bc J^afberj$/en 'tgefpoobinbsp;^at 5'a be holen boen ontglimmen/

5f at 5’u petbibben biet en Sooh:

bat gbp moogt/beur lt;0obf{ genabe/ S’tgaen be dtaf dan b’belfcbe #oeIinbsp;sehet naet al5ulhe paOen/

*'i^bjcl te bolgcn sulhen ;§gt;toeI,

^«aer ¦* ben ibet-5utbt bes i@eren ^«e u opt ©auf bom buji bergramt/

3 s nbsp;nbsp;nbsp;«»»

-ocr page 158-

ITitdcLc'

tan]reok£

Wikenh«

ondcr-

fcheidvan-

dendienil

Gods, endc

d’eerdci

Meiligeo.

BuBdigAi* gamencnbsp;voor deAé*nbsp;rbepingcnbsp;der Heili.nbsp;gen.

luc.iï.ro.

138 Roómsche Reïs. V. Hand,

©m öat i’^aet kanten fcgicr öcrecreti Met ©ooess Dfcn(l/cn lt;(E[|}tyiUjei

üjtnd! Uierlit ïoillensi niet betijoseti/ l|aer Setanö u claerlib tutQt:nbsp;i^oe bat 5’baer t)oafb boo; ©obid bermogen/nbsp;©n {)oe$'get boo} De kanten buigt*

Boot ©ob/om Qem te boen bectoning j|]@et b)oo;b’ en met geftcombe le'en/

©at W bliEi ^cbtpptc tube Itoning Ban on moet bierben aengebe’en*nbsp;©oo}tbemelfcb beee/om ben int mtbbetinbsp;®e flelien tufTctjcii ®ob en oim/

Cn beur C|eet I e s v m te berbibben ©e boeten be^ beb;eben 5onb^*

3iiö bit gen ©oDejS eet gegeben/

9Iïf bit Heet I e s v s 28mpt berneerbt/ i^oe bomt bat ggp/ban bie biet leb en/

©002 u/ban tuel tgebeb begeerbtt S5egt mp nu bjinb/ poe ban Dit bJe5en:

«l£en 5onbaer mag/ nae ^an Calb^tV Maet bie tot ©ob i$i opgeresen/

©n mag mp geen taoo2-bibber (Ifn*

3©at beeft ban b’i^eirgc 5tel betIo;enf ©f mei mat i0 mp in be mceg/

©at icb nu muS ’t geen icb a bojen ©OOI b^tr gebeb op b'aerbehreegdnbsp;SIjS 5p te jeer bnn mp berbebennbsp;©m mpn gebeben te berfiaenlnbsp;jPaet neen; mant bte met b’Cngien ïeben/nbsp;^gn oocfi alsS 5P/met mijn begaen*

©te mp ban 5ien/cn baet betblpbcn/ J©anneer icft om mijn 5onbcn fcbiep;nbsp;lloDibt mgn oocb mei/ aio icft in l0bennbsp;l^aet buip becjoub'bact trooft berbep*

Ccn maec men baer nu toe mou fcblibeti ©eel minbec inbe ïiebe pcisi

©c?

-ocr page 159-

VAN de AENROEP. der ?fEYL. 1$^

® csS j^tmel^e/aijEiiioen 5P te Hüe Stipter ïöa0 in ftet hranfec öleifcö*

Aflor.y.i*

i-Reg.9.

19

4.Reg. j,

Sc 6.

öjinöcn ©oöjï^et ttöi 3’öier ïwcren/ ®ooï-5agcniiefef reten toeUnbsp;® elgh öc Ceïten onj^ terclarettnbsp;»an 3^ctrujS/en aan Samuel/nbsp;i|eli5cuss wtbisonticr/

®tc 3ult$c bette öiugen 5aff»

^tgt ban: Caiagn l 't i^ meet al^ bionbet/

3!nöien bp bit nu niet en raag*

. 3lnbien0p onanotjj 3ten nocö gojen l^u ban int lt;0ob$t boimaehte tgwnbsp;^ic in bit aerbfcöe bal te booten/

^ulfe,ë hon met een 500 claeren bl0ft*

Lib.2i.de Civitatenbsp;dci cajp. 29

Cn bier mee binb’ tch bat t'l^ipponen ^e groten ïeetaec 3liugu|{0nnbsp;t@e tDaet0eib pii$i 0aet 0ee^ boen toonennbsp;lt;lt;Sebiapenbt tegenj^S^n Calbgn.

3^cö ttaalcf öonbetb giacr boo?- genen lt;eerbatbe man gem gabb' ontpaept/

lt;Cnb’ op ’t «neneeffe llaclt betfegeenen i^em aen be Heugen gab berhnaept*

’©an' t VnajS alleen niet in Hfciben/

^^aerUugutlgn bit lestbooi lais:

9®ant all' b’(©ut)lt;gt;baber0 boen u bUhen/

S.Hieroni

^at bit get retgt geboelen tnati* ï^tcronpmuiö geeft t’sinen tibennbsp;©igiïant jgn pen gefne’cnjnbsp;gem/en ggp 5ult moeten liben/nbsp;gp in gem/u geeft bcrflre’en*

giiant.

^i?oc/ricp gp/ goc l bjatb?ooratgtccbe5en contra vi* S®ïuapen/b?oncgen©igi!antnbsp;quot;«njen bie lt;Cg?iliusi op gerejennbsp;tot be bjeelbc ban spn lanblnbsp;n 5oubcn 5P bic notg int mibbennbsp;^^seten ban bit letbfcg berbjiet

-ocr page 160-

f40 RoomscHE Reis. V.Hand.

•Stef ba-

BUI.

giec 300 golpenAtu met biDben Denoenen onse 5onben niettnbsp;Sou l^oife j(/9auIujg(/;ou be * stetienbsp;®(e buiten be bebloebe (tabnbsp;San ^alem/booi bte gera met (teenennbsp;]^eemoo}ben/3oo ;atbtmoebig babt/

3p ten ilemel uin gebaren/

Hierony-mus in £-pitaphio Paulx,

lt;En bebben CbjiftujSoo} bereibt/ ilaer toegefloten monben fpaeren/nbsp;iloe batmen bier of sucbt of fcb^eptlnbsp;Ibeen geenjin neen. «iSn 3tet baetommenbsp;Sbanneer 0p Paulaas boob befcbjeef/

lt;Cn nu ten einbe ttiajet gebommen/

lt;©f010clpt mp Paula, bie 0ier leef/

IBetubt’ gebeb/riep 0p/ten enbe 3!h b}p tot op ben leften bagnbsp;IBgnjEt lebenjEt/ban bejS jonbpi ellenbenbsp;(Cen llemel met u leben mag.

30aei; been Seronimei niet berber S 2ietbat bebebing bie gbp (lo}tnbsp;’t(©|fi(|i banben goeben (larbernbsp;Cn ABibblaer niet en boe te (tojt*

^een baer en ijS niet boo; te b;e5en/

S-Bernat-

dns.

^ie iele ;o;g ijS al te ftinbjEb ’tlOaiEi altöb 500/en ’t5al 50Ö toc5en jnbsp;^ie b'i^obling eerbt/bte eerbt ben @;inji«nbsp;Bernardus bie te ^Elataballenbsp;^e ïnpfte en be beffe Ubtnbsp;ipier boo?töbsr toajï/0eeft boben allenbsp;®e petten befe 5gt;ectberttapt.

Hbertrapt in 5ön ftpodolihen;

Seiroone 6(,i{i Gaa

tita-

SDienp lering gbp meer leben boebt.

lt;t?p liebe! boo^bt 5’bem eenb booifirtTttn «l£n mo|bt baer beur um' boling b;oeb.

Siet be5e knapper bese i^onben! (iberfcb^ibt b;p bat pem 500 bermoeibt

Cen

-ocr page 161-

vaï^de Aenroep.di*. Hivu* 141

Cen ïcctact Hit tot allen flonöcn ®®n5octenöonig ttaiitbebjioetamp;t)nbsp;potten bat top ’t^ooïifel sebetinbsp;^feugö: en bat top fitn gctóoonnbsp;t aenroupen bte bp ®obe leben:

^2tofftenboojbe€öïiflenboon*

, JÜSaet 5wt göp niet toat batje toenfeften^ éatan/ aijs bit bolh bu*f bloubt/

^ie uit get gart ban alle menfegen ï^eer i e s v m te betbannen 30uht*

©U lebenbV enb' uit boobeluiben/

®it groot/uit Wein/uit oub/uitjong»

Seinatdu*

beveftigt

uvetmita-

kclcD

d’Aeniou.

ping der

Heiligen.

l,ib.J.vit^

S.Bctnardi

cap.J.

*^aet geenen ban engoubt noeg guiben «ïtti Sgt;ect/betifpt öan julhen tong.

55etifpt;botg niet aUeen met tooo}bcnt iPaer ;elf0 met toonbeebaben mee/

^aer $ob be Catgolibe lt;l^o)be Sn besen beur bebliben bee/

^00 baft/bat aU’ bte ban ben segtn 5Pe^ bïooöjs tot besen einb getogbt/

Set ('machten/gaer sesonbgeibhrcgcn ï^an alle steht en sucgt betogbt.

a^et ban bit bjoob/eet fpjab ben geilig^ €nb’ 3!ll bie iet aent igf gebjeebtnbsp;^al baei terftonb ban too^ben beiliQ}nbsp;iCotrhonben ’tgeen ih geb gepjeebt*nbsp;®aufribuó ©ifTcgop Die bic gao?benbsp;öpjah: 25joer55crnatb/Bgp gactte bjeeb;

® at ggp met 300 gemene tooojbtn segen ban uto’ b?ooO uit meet*

lt;211 segt niet: air bie baec ban eten/

J«aet/ bie’rban eten met geloof, gp; {jjö nip nictbcrgetcnnbsp;3ti öic’t eet: en bat totpmofnbsp;Jf Been ih ptcbilt. lt;Cn t’gebcurbe,nbsp;ïkitoie tpan ar/toiecO’ (lcag.b gesonö. ^

t jspaiss

-ocr page 162-

142 Roomsche Rets. VI. Hand».

't nbsp;nbsp;nbsp;lt;(Eiobeji$)anlgt; bie baer beur Ftgutbe

Tamp;e Vbaecljeib/ban 59n Heeraeciei monb» jl^aert tbel gecaben ban te XoiHehnbsp;JPet^lanCalUiDn tot Vigilant/

©f tot bg nicuto’ HpodoUlten/

® tc buptcn ^into Pietero ttianb fêacr nering bg¦g^^ iB bl^ft Bouïögnnbsp;jPet 9tn/bie nae b’op}gc9te toetnbsp;3®e!S actfejö/öacr Beil/ nae|l'©ob/Bctrouttiennbsp;jttnber Heirgen Itefgebeb*

’Bï©irt 8outDcn/5eö iB/met be bese* gisS utn’ ’t gebod öt« w*' te fgn/

^ecc öJcI} ift laet u bat 500 toesen» jïiaer tB biil niet geBouben fpnnbsp;(©oe bat ooft tornt utu’ tDet-bet5ctternbsp;^Bnntcuft) ^5crcfojmcetbt beröonb)

©an §int l'croonnmjStooo? een ftettee«' l^ocB ban tZSernarbUjï boo; een Bonb.

-^£^iv3G$^r CS

VI. HANDELING.

Vanden Paus van Romen. Opperftc Difpenficr vande myftcricn Gods.nbsp;Zijn eer verdedigt teghens de Gereformeerde lafter van Antichrift. Metnbsp;wederlegging vande zeven Merktci*nbsp;kenë, die de Jafteraersin hè vcrzicre.

Pieter,

Ül

1

mi

5Ictniebe/ meine lf« nn / be^eftn'f^’ tuit en be reeftre rebc genoug fijn»nbsp;be/berbebigt te öebben be bjie cer=gt;nbsp;fte Jll^ottbcn ban m^n iSoonifcBenbsp;tep0* ’tlt;©eene göp ten bierben

bact

-ocr page 163-

VAN DEN Pays. ' 14J

b^tin befmaeibe/ toaerfnbcSSHfltcn bait oit aenflacnöe jubilee ofte «©uïDe gjaerbannbsp;i(52f, beinelfteihu öclceö’enDe alfnotö be*nbsp;lOoe / bat mp tot rogn booj-genome bopagenbsp;btet weinig en bebDeegben^- (Cegenjes be bese^nbsp;boert g{)p uit/met tbnebet Danbc iajieri fcDel»nbsp;benbe in b’eene ben opperficn ^iftjcnfier ban

S»töat-bamer nbsp;nbsp;nbsp;boo? 3tinticB?i|lusfj

lt;‘5nDe in b’anbere/bc genabe berSlf-laten ban lt;I8n(lusi Voegen ontfloten/ boot betotnt enbenbsp;bebjiegeïib. EcftcrUh^ig* 3tbacuft/ ifeennbsp;Babbe soobaenigen onbcfcBntniben fpitig»nbsp;Bcib ban uvn’ bifereti) niet bertoacBt,

Abac, jget geenc gBp fi)itigBeib/la|ler tn* be onbefcöaemtöcib noemt / Dat ïaet ifetnpnbsp;bunenen niet anberjs te bjcjen/ aio pber/ ges»nbsp;ïoof/rebe enbe «©obbtucBtigBeib* gae mettenbsp;5clbc bersebertBeib/ baer ih mebc ontfangBenbsp;alle b'anbcre Hrtihelen gBeloofis/ ont*nbsp;fang tb 00b; ^at ben i^auO baniSonieni^nbsp;Bet 5ct)en-öoofDigc 25ecft / enbe ben Vnacrennbsp;31lnticBtt(i/Die onö ban «Cgtiflo/enbe De sijnennbsp;boot;eibt iO»

P1 ET. Bebbe mp tot notö toe ïaten booifïaen / bat ïe3e bootflag niet anberO ennbsp;bjap aïo een opgeraepte Contumelic/ boojt*nbsp;bomenbc uit een ongetoombe hgf-sucötigljenbsp;BtamfeOap/ baer toe bc bjoofheib en be boof*nbsp;Beib ban een nicnftö fomtgbo bomt te bet?nbsp;®atlcn/aïO ÖP banbe rcbeiien bcrlaten ïneibt/nbsp;f.bbenoc(j cben-toelsgn bootftei Batbnebbe*nbsp;quot;b enbe aio met geVocIb / (lacnbe begeert tcnbsp;Bbuben. jpaet nacbemaeï tb u alftier bejenbsp;«snjeggtnge 1)00? noemen / een^trtibcl bcOnbsp;?^‘.““fö/ccn pber/enbe rebe: 300 30ubc ift Vnclnbsp;fEötet beluji fijn ^inbient ^?Stniet en bet?

beelbe)

-ocr page 164-

S44 Roomsche Reys VI» Hand.

beelDe) befe rebe te gooien*

Abac. ®at eti tj3i u niet seVneigerbtilnant ïDp 40ecefb)meeeben en (lac{)ten be ^apifiennbsp;niet/ bie 3icf) ban gaer ]^aepen enbe jliunne«nbsp;Iien laten bltnb-bafiften: «aec onber souhennbsp;3clfjer be ^cftitftuit/efl tteten sclfjï/na benbsp;I ,Fet.3,i { maninge ^etri/befc()ttb te boen/efi nolbom^nbsp;reben te geben be^ geloofiet t’bielrb in on$i ifl*

Piet. Eeeeb)el:b)p3ullenbatboojfcgje# beblinb-t)obl^en3oaIang ter5Dbe (tellen/totnbsp;bat ggp ban bit ioffelibfte iHrtibel ubijsnbsp;looffii be rebenen aengeb)e5en 5Ult öebben»nbsp;Snbien ib ban met geen tafiefib befcdeib/boUnbsp;boenbe pbee onparttbig enbe onbeburbennbsp;oo}bee{/uben batten muil en rnoere/3.o ben iHnbsp;biel te b;ebe bat gbp met uvn’ blinb-bobbetinbsp;biimoebeltbben boojt baecbt«lt;t3eeft mp ban/nbsp;belieft bet u be rebenen ban bit «Celoof*

Zeren Bierk.tei-kenen vannbsp;Antichri»nbsp;lias.

A B A c.ai rebej® e Bciltge^cfniftuct biöfl omstaenfebenmerb-teibenen/ aenbe tnelbenbsp;men 3ïnticö?i(lum ban bebenncn» *®*ccr(lt/nbsp;3lf tebalienbantbiaer geloof. 2* Ce fittennbsp;inbcn Ccmpel lt;©obc!Ef» 3. ;èicjj te bertöonennbsp;aljei een lt;0ob» 4. ^icb te berbefTen boben allenbsp;43ob. ^e^e bier merb-tetbenen gbeeft one!nbsp;3panlujs 2.Thefl;2.3.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f. Cöiiflum te ont«

bennen i. loan 2.22. lt;ï.©airföe mirabclen te boen. 2.Theff.2.9. lt;Snbe einbteïfft bc 7. ©ennbsp;onbcr5aten een 3cber Ubteiben ofte cbaractetnbsp;inne te D?ubhen.Apoc. 13.16. fEaeralIebejenbsp;merft-teiBenen fijn te binben inben^aujS batinbsp;iSomcn» 'J£rgo i0 ben ^ausï ban iüomen bennbsp;toacracötigen Hinttcfbiiï.

?5at5e autem aHc jeben inbcn ï^ansö ban Stomen te binben fijn / 50! ih u betonen batinbsp;dub tcjïub»

Eer-

-ocr page 165-

VAN DEN Pays. 145

P - nbsp;nbsp;nbsp;§nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;».

tctlte Mcrk-tciken Anrichrifti.

betbaHen i0 bant söcloof* quot;‘9^ uit öet ©ege-biec/ «cntouptnBöenbsp;®®y«®***Sen/b’aienbcöin0c Oeji b?oobsi/b'3lf^nbsp;soueroe bet lüSiffen/ cnbc btcrsödiamp;e anbcrcnbsp;WP^fiiticn bic be ï^ausi met grote öebig*nbsp;0eib/aionime tegen bebiaeröeib/ beur bcjöonbsp;PWjoufettc betboiberen enbe innete bjimnbsp;BÖcn*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;get ban niet soof bjat balt Öicr te#

BensÈ te leggeni

Piet. ©jaeggt bat be ^cBooHongenst “w «nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; befe fuHen u jeggen bat

Uiö Strgumentniet en bcugöt/propter petkio» nem principij, bat i0 / om Dat gg» tot betogsCnbsp;bant eene/ opneemt get anbere /1 meib ebennbsp;tbJifeiacgtig enbe queflieusi i.ö* lEtn ofmeetnbsp;of sbp mp in reegten betrobften gebbenbe/totnbsp;l^tlitutie ban geleenbe penningen/ bie bp mpnbsp;miecDen ontbenbt/ albiossargumenteerbetnbsp;l^ietec ifS mgn gelD fcgulbig/ «EEr go gebDe tcbnbsp;l^ietec gelb geleenbt* ©ooibjaec ggp5oubtnbsp;ubj’SjocejSberUefen/ ombat ggpubJ' booj#nbsp;tlei ’r ibelti bp mp ontbenbt toojbt / niet bannbsp;«eur een gelgcbe ontbenbep^eube en toeet tenbsp;wetugfen, Cnofiebtetcontrarien/ get blabnbsp;ottt^omfterenbe/ albusf tegenjeiuargumen#nbsp;tccrbc:3tbacufi met 5ön®erefojmeerbe Sterftnbsp;ontfienbt get ©ege-bier/ b’Senroupingc betnbsp;J^l'ligcn ft* lt;2rgo ief Stbatuft met sib?nbsp;“'Oïmeerbe fóerft bant bjaerc®cloofgge#nbsp;Daueti» ^oubt ggp mp beje Conclufie bielnbsp;toillen toe ftaen iSth Inet mp bunchen neen*nbsp;wl beel minber teft be utoe / om rebenen giernbsp;boojenbetgaelbt / enbe elberp notgbjebec

U nbsp;nbsp;nbsp;tf

K

-ocr page 166-

1 6 Roomsche Keys. VI.Hand. te bergaleii.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nu tot get tVDetie.

$ 1. Het cwede Mcikreiken Antichridi.

Abac. J^et ttoecbe mcrft-tciïtcn ban anti** tgnftujS/is Oat gp tnOcri (Cempei^oOiS jouDCnbsp;jtttcn/ Bgclgh alji §^aulujS ruigt 2, The£2.4.nbsp;j^acDcmacI Oan be ^^aujS tc iSomen tjei sittto*nbsp;be in ben fCempel Cgjifli/ 50 moet baec noob^nbsp;saheiib uit boiggen Oat be iPauf( ban iKomebnbsp;be toaeren anticgjtJlujs ijS.

An^«,nr.r.i PI»T. ^oOten Dtt gcbolg noobjadelih ijeS/ h« wc flc’öb 8gP g«« fuflineert/5oa moet 00b nooO^nbsp;deMcrk- 3«bciift bolgcnj ai^bjoeberSibacuh ergcn^nbsp;cciken. binnentgeh / ofte eiber sit inben lt;6erefa^nbsp;meerbeniCempel/ bat^^oeberabacuitan^nbsp;tirg}t(lUj$ ijet.n^anti^aulujei en geeft niet meet'nbsp;uit gebmbt bICempel lt;0oOjEf bie binuë iSoml'nbsp;iec/aljE( bie btnnenlt;0eneben/ofte in Cngeianb/nbsp;ofrc ctgljS fiin int lt;©ctefo?mcerbeJ3ebeclanb. 1nbsp;(Cen tmeben/bit IKerhteiben betopft claer^ 1nbsp;lirg een ban tVueen/ te tnetcn/of bat benbsp;ban Stamen geen %ntirg|i|iujt en ban Voesen/1nbsp;of bat be iSoomfcgctiieib/ben toaeré iCempelnbsp;©obeti i0, l^et falghtitoant be «©crcfojmeer^nbsp;ben Icetcn eenb^acgtelib met gari ^atriatrgnbsp;goanncjSCalbinuiè/batbcïtaomrcgeSterfi be 1nbsp;Lib.4.inft. ï^eth ©obïi nict en is{.31flrec ban ef anticgji»’!nbsp;cap.4.n.2 j. (lujtf inbebjercio/jao en ban gp tcStomcn nietnbsp;^ 24-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toesen/macr inoet ergenis inbe J^erbe ®obci^

OC50Cgt ïuajbcn. 3Ccb lact ban bie ban lt;«3ene# ben/ Cngclanb/ en ’tlt;©erefotmeerbe l^cbec^nbsp;lanb/baer allee be toaerc tHerben *t5obe!Ei fljn/nbsp;be;en aengaenbe onber maibanberé bifputer^nbsp;opteptcfcreneg. ©f5ehcr/ inbiennotgcbemnbsp;'mcl be ^auöanticgjiftujEJ i0 / 300 moet benbsp;Stoomfcge i^erb gebenbt luojben boo; be op^

rergte

-ocr page 167-

VAN DE N Pa VS. I47 wcötc ïtetft '©oDejöjcn fjjn oöcc 3Ulït0 be® e#nbsp;refoimcccbcngcöoubêtebeUöen bat 3Pnbsp;fIjebbenDe batibe Soomfcöe fterfe/nbsp;iugeniiiooj])ig jjijj {jyïten be toaete ]^£rh:Hll*nbsp;300/nacbetecrinBöe Calbini selfiS/ gelöbamp;ec L:b.4lnft.nbsp;niaer cenen Cöjiftusï en tjai/300 ooh maec ccnenbsp;**«amp;«Ö?ifttennia8tD£3en.

ABAc.i^ocïiiclbcStctft®obïJ/ onbecBet 3f AUfbom beibaUen iö/ nocötan^ 500 fijnbctnbsp;Deur be boowigtiBÖcib ©oöjS/notö eüen-tuclnbsp;«ntge ïibteihencn Sicliquten/ofte ruinen bannbsp;ö«en obcrgöcblcbcn / göelöHetiüÖjS men sicnnbsp;quot;•«S/ alfscr ccnig groot ®ebou ter acrbê ge*nbsp;uojt tjs/ öattcr nofamp; fticr en baer eenige ftufe»nbsp;nen ban funbamcntetv mupjcn/ ofte gehelennbsp;blpben leggpen / baer aen men pet becballennbsp;luerh notp han bebennen. ®ti aenge3ien bennbsp;ipauei ban lüonien notp i$i 3ittenbe tnt mibbelnbsp;ban befe ruinen/ ofte ober-bipffelen/ 30 Bomtnbsp;notp efter bit JUSerft-teiften 3lliiti£Ö?t|li / aennbsp;yem tebeftUben.

Piet. ®it fijn Rlin of meet be Vboojben ban JilSetflet g]an Calbgn. iib.4.. inftit. cap.z,

$ IT .amp; 1 z.JPaer uit bit9inbb3oo;b maefte itlt be^e tttee nacboigenbc tirgumentcn. t ©er*nbsp;fle:3nbienbcrmactceniolie tuinen oficlib*nbsp;teihcncn banbe Sterft €ftzi(li ober-gpcblebcn

rtjn/ 50 nbsp;nbsp;nbsp;ban be Sterft CÖJifii gcballcn/cÉI

eerfle bjaeröcib Beeft onö gelogg/bic nocB* pttiS Matt 16.18. geseibtfjteft/bepooztcbecnbsp;yellen 5uiien tcgenjS mönïtterft niet bermogf.

beu

toant ben Cenipel ®obeilö bcrballcn/

. ‘Ccn ttocben/bolgt uit bit SUnbvnoojb/ bat De ® crcfoï meerbrn geen ïterft altooeS en fteb*

Ruinen fijn bp bc Papillen onbec ’•quot;“tDiiiiujEi göcbïebcn. lt;ïBtgo en Bebbcn benbsp;St»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©ftr»

-ocr page 168-

148 Roomsche Reys VI. Hand.

Oerefo?nieeT:tienntet met allen; oft)eamp;6en tett)atötbDtn5e toan nieu^ moeten timmernbsp;ren. IlSaer tgeeneban nieuss getimmerti0/nbsp;en ban be ïterfe CtjjiUi niet toesen. Sulbjjnbsp;batinallegbeballe/ tec bJtjlen bat beSterlinbsp;lt;i5ob!ï/ nae fiact eigen jeggen ter aerben lett/nbsp;beel 5cherber i0 boo? el «öobbjucBtig menfegnbsp;te bI0ben tnbe iSoomfcge Dterft/ baer nocD ee«nbsp;ntgöe ïlumen fijn banben ouben opjeegtennbsp;«Cempel / aljS te berbuifen nae be ®erefa??nbsp;meerbe/ biemen nocb 500 onlangj^ban nieuwenbsp;geboubt beeft.

hrt $5cbalbcn be5en/5oo 13S meet banbcnnelih/ voor een 500 toel beut clacte (Ceïten be^lt;©obbeIiftfiennbsp;Tempel is tboojbiS aIjS bcut openbatt getuigeniffen betnbsp;daer Anti- ©ub-babcten/ bat be jetel anticbïifli toefennbsp;ehriftusin jal/ niet ïiibe ïter6€bii(li binnen iSomcn/nbsp;zttt*nzal. inben iCempel ban Salomon binnennbsp;^crufalem; bie anticbjiduö te sQnber tijb/nbsp;banbe Reuben aengbenomen toesenbe boo}nbsp;fISetoeberomme opjechten 3al / ommenbsp;baec inne met lt;0obbelibbe eet gbebient tenbsp;toietbeml^et blijbt boo; eerfl uit be tooojbennbsp;5^auIi2.Te(T.2. bierbo?enberbacIt: Zoo datnbsp;hy zitten zal inden Tempel Gods. 3Dailt ten t^nbsp;bc ©auli/iac eenige bonbetb taeren baet nat/nbsp;en boierben be Cbïiften Dtetben / nocb gbeennbsp;(Ccmpclen gebeten/ maet niet ban bib-plaet#nbsp;fcn/©2atoiren/Bafilic3cenbc Martyria, gelijft tenbsp;3icn ijS uitte rcb^ffcn guflini/ ^renei/ ®er=»nbsp;tulliani enbe €pp?iani, Cen ttoceben/ obet#nbsp;mibjEi bat Apocal. 11.8.9. gbc5eibt toojbt batnbsp;SHnticbiiffUiS Cnocöenbelieliam / bie bemnbsp;toebetflaen 5ullen / bermoo?ben 3al binnennbsp;gerufalem/bat i0 ter plaetfen/baer beutüeetnbsp;gectuid i|i. Cen betben / om bat 3ulb^ be

betle*

-ocr page 169-

VAN DEN Pays. I49

ijf banöe (©utJ-babcrcn/bie'tjct bebanDel^po(}e[enontfangen/ enbe 0K?öpnbsp;per Sefr^jiftennaegbciat^n ftcamp;bcn» ^iet

Ireneumlib.y. Cyrillum Catechefi ly, Ambrof.in *?P ^^?Luc^jHilariuni in can.2y.Math3ei.Laüan-t|umhb,7.cap.ï5. amp; 17. Damafcenum, eubean^nbsp;Mrc»(5teti bierben/om bat sulftiS be rcbc scifjinbsp;bjcngt. a©ant nacbcmael 38nticö?iftuiei/nbsp;B«Dft onjS öct mecren-bcel banbe cube %ttt»nbsp;SÖctutgcn / ccn 3!obe vncsen sal utt öetnbsp;®MïacötcbanDan, enbe banbe 91obcn boojnbsp;#«c(rtaiSacngcnoraen5albJo?bcn* loannis y.nbsp;verf43. ^0 cni;«mctb3aer-fc80nclib/batöpnbsp;«öer^ sgn ftoci sal Ijcbbcn te flcllcn aljS in benbsp;^ab / enbe ben iCcmpel ban Éccufalctn»nbsp;IpiSaec nu bant berbe*

M. . .

Het detdeMerk-teik.cn Antichrifti.Zich zel-ven te vertonen als een God.

Abac. ïBtt tjS claetltlt tc binben fnben ^auj$ ban iSomen/ntet alleen om bat bp beninbsp;uit geefr boot Ött öooft bet ïtetben / *t toelftnbsp;alleen Cftjiftotoc bomt Ephef. 1*22. Hy heeftnbsp;hem ghegheven tot een hooft , over al de Kerk.nbsp;I^aerbaerenboben obcrmibjSftp gem stl-oen laet aenbibben / be boeten boebt hufTen/nbsp;opbefcl)ouberenlactb?agen / metttoee bc*gt;nbsp;öer-bofTen te tneber-söbe / een bjic buöbelbcnbsp;^toon opbttÖbbft boebt ;etten; cnOebicr«nbsp;gelifte binggen/ bie alle menfcbcliliftc eer tcnbsp;“Often gaen.

P Ut. ©bpsegt ftictbeel bingen fcffcnö/ *^quot;5al5cu/ omberMJarting tcfcHoubJen/ bp

ojoje bcanbbJoojbcmCnbc cetflcïifts

3 nbsp;nbsp;nbsp;4

-ocr page 170-

t$o Roomsche Ret5. VI. Hand.

§ 4.

In wat vougen dat de Paus ran Romen hen» uit-gheeft voor het hooft det Kerken}nbsp;en of hy daerom gehouden moetnbsp;Worden voor Autichtiftus.

?©at Cöjifhiö I ï s V s onjen ^ahamaher Det Dooft öer ittctften tjï / cn mac ban gDec»nbsp;COtifien menfeö onthenot bJojOeiii taant Detnbsp;letaeijSalte opentlih uit gD^f2Uht tubenbsp;lt;amp;cD?tftutt.Ephe(.i.22.Epheli4.if.EphcCy.23.nbsp;^eman tj^'t Dooft banbebiou/ gDtip aliilnbsp;€D?tfiu;tibanbe l^erD.€nbe Coloir.i.iS.enbenbsp;Dp ill DoofbbesiEtrDaemjS bet iitcrhenfc*nbsp;SlaebienocD een 5oabaenigDen Doofb / afj^nbsp;CDjifluji ijs / be ïUcthsoubetatllentoefrDjD*’nbsp;ben/ 5oube 5onbtgen tegeita be leringe l^auiinbsp;X.Corinth.3. ji. j^temaub eii mag een anbetnbsp;, fhnbament leggljen alfl Det geene bat gDeleit

Hoedaeni-ijj/ijj CD?iflU|S Irsvs. IKaet HU gen hooftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gjgj jg be5ièn/ Doebacntgen Doofb / bat

jfweere quot; CDjillujEfiiS obet 300 Sterft. Cot toelftcn cin# Chriftutis iticii toctch moet/ bat een natuirlift DoOfb/nbsp;' (bacr ban be5c metaphora ofie gDeï0ftentffenbsp;taojöt ghenomen) ttaec bebtentngen ofte se^nbsp;bjuiften Decft ober 30rt licljaern. ’t €enc iïfnbsp;cetnntatnbtgDéinbloeb ban lebenb-maftenbenbsp;enöe gebocliftftcaenitocDtcnin aHebeïebcn;nbsp;bent be taelfteecti pbecDct leben betoarcii/nbsp;enbe50n toerh ftan uitboereiu 'tSInbere/nbsp;ten nittaenbigcfteflicringDtheti gDchelelic#nbsp;DacnijS/ beur niibbel bant bcrflanb/ taif Ie eti^nbsp;bcuttetlihftc5tniifn/ biein’t Dooft gDcftcrre»nbsp;bergt/ enbcgöco?ganjjeert(ïjii/ enbeDcttif'

Daem

-ocr page 171-

VANDEN'PaV5»

Öaem ban oHc ongeilen betuacrcit*

I3U/ 300 lang öeéeereCö^iHujSoptÉraet* 5«neliamp;hen Iccfbc / ticeft ög öoo? Öemnbsp;f'Jf™ ^ op beiDe tic5e manieren 59» Sterft totnbsp;öoofö bct(lrcftt/enDe De 5clöc göcregiert/

5®ooon binnen inblocDcntje oetfepepben ga? o*n ban gcatö aljS ban bmten faeflierenöe*

*«act febertöat ÖP 59n nbsp;nbsp;nbsp;tegpen?

poojbtgpeiD ban onbgöenomen peeft/ pcefc jg Kerk SP Pet tninenbigpe *mpt alleen bepouben/ Gods tweenbsp;enbetotpetuitbjcnbigpe/ cenSicari^ gpe= hoofdeunbsp;committeert/bie in sönplact^/ totten cinbe heeft? endenbsp;o.estdercibjs toe/bejiencïihfte Sterft/met 5pn ohe daer-Stcneïifefte tegpentnoojbigpeib 50Ube rcgiC? “*rnbsp;ren.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bight Match. lö. 18. amp; loan. 21. If.

l@et fcpcelbt ban 500 bcei / irat be ©ausS ban Komen (biebcscCommtflg ban ©etto pceftnbsp;OPeerft)opbe3e tisebe manier pem bjagen?nbsp;bc boot pet pooft ber Sterften / alj$ een tfinti?nbsp;rptifluet begaen 30U facrilegp; bat pp beelnbsp;eer alei een ihicariet Cptifli/ bébienbt 5pn be?nbsp;bolen

Abac. Éoo ijS ban / nacr uïu* jeggen/ bc Sterft lt;3objS een lEonfter met tmee poofbeiunbsp;pet eenc onsieneliftfte inben i^cmel/enbe’tau?nbsp;here sieneliftftc optet aerbe»

Put. ï©at be Sterft ©objS inbe uitter? ïiftftc rcgicringpe tbJee poof3cn peeft / metncnbsp;icft nu bebJejen te pebbeg; macr bat baerora?nbsp;bte be ïteteft een lliaonjler foube 5pn/en bolgtnbsp;baet niet uil} niet meer ban bat be ïtgftennbsp;“Ob HiapeljS/ ©onugael/ J^anatre / cubenbsp;„ictgijeithen f bte bp abfentiebanpaer Sto?

S|bgben/ beut©icctoöenVDo?bengetegierti» aiftQnfteten en fpn. §ae inbienuto Confe?nbsp;puentg gp^^j iaacc/50 ^oubt gpp 5elfiS ooft ccitnbsp;' Ï1 4.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mone

-ocr page 172-

i5i Roomsche Reys. VI.Hand.

monfl£c moeten ïi)e;en/ntet alleen niet Vattf maec metb?teamp;oofOen: 't eecfte natutrlt^H/nbsp;batopum’ 5atö|iaet; gettmebepolit^h/ tenbsp;toeten be ^liniS / ofte ftaet bet Hanben baccnbsp;0ÖP onbet gtjeflelt fijt j cube liet berbenbsp;(lujS. '0eli)ft ban be5c b?ie öoofben u gcg mon*nbsp;fletcn maften / 500 ijS öooidc ïterftnbsp;lt;(DobiEfnocg af beelminber te n;e5en. «t^nbenbsp;battó/ toilbpberebcntoeten / ombat besenbsp;j^oofben ban betfc^eiben (lag / (iet een onbecnbsp;’tanbcrc göebougt / enbe obct-5UIft^ gfje#nbsp;fuboibineert enbe mafftanberen compnttlt;snbsp;bel fiin.

öf chri. nbsp;nbsp;nbsp;Abac. €öji|ïujS Beeft be regteringBe ban

ftusderc- 5i)nïttcrft / aenallebcapofiefcn alebennae fi öebolen/ enbe niet meer aen^etrujS/ alsiaettnbsp;aèn allennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcfttn/ jeggenbe loan 20.21. gefijh ben ©a*

d Apofteic öer mp ge5onbcn öecft/30 seinbe ieft u-fuiben* evennae Cnbe Matth.28.19. lt;0aet/enbe ieetbt alle bcnbsp;bevolen boiHen f c. Crgo en Beeft ben t^aujS ban lüo?nbsp;beefn men geen reben / al-toaer Bp ftBoon be ^ue#nbsp;eeffeur^etit/ Bemboben alleb’anbere^iftnbsp;fcBoppen op te beuren/ al$i een opperfte Ule*nbsp;geerbee enbe obet-Boofb ber ftetften. l©aernbsp;5ulfi|S boenbe/ toont ÖP Bern te toefen ben toa®nbsp;ren ^ntictoiftusf.

PIE T. ’I gi;ö toacr / bat €B?iftujS bc rcgfe« riiige ban jpn ïitcrft aen aüe be Apoftelcn be#nbsp;bolen Beeft j maerbat BP5e aen Benluiben tenbsp;5aemen al eben nae bebolen 5oube Bebben/nbsp;ftröbttcgcn.öbe opcnbacre ^cBjiftuitloan.nbsp;21.1 ^ baer petro bp naem enbe toc-nacm al#nbsp;leen gejeibt to Boebt mpn itammeten/ Boebtnbsp;mt)n |Sgt;cl)aepen. 25eliomenbe beur be felbenbsp;Vide Leo- tooaiben/gcUjclt on? bc Beiligc©abergt;s feten/nbsp;üêfeim.i. ojbinartomagt ban ©aftojalerêgicringBe/

niet

-ocr page 173-

VAN bEN Pays; 153

deAnni-

verfari»

fua

EetnJib.s. de confid.nbsp;amp; ahosnbsp;paflim.

Dat Chri-llut in zijn Kerk ge-ftcldt Heeftnbsp;eeh Mo-'.nbsp;nare'alenbsp;rcgiciinge.

nict alléén obct be lammeten/bat is® obet be gcniccneCbjiftcneni mattstlffiaohmt benbsp;^cbaepé/bat t|t/obet be l^aflojen/ ©tffc^bp'nbsp;pen enbc @;elaten bet liteiamp;en / acn inien benbsp;Btaco enbc office Bcflcbcn ijef om Hammercnnbsp;8£lobigc jiclen Cbjiffo tc baecetunbsp;«nbcbcfe iPonatcUalc testcringcbeteif*nbsp;fc0cn uit ccne monb ailc be göelöbenijTen betnbsp;/ baec bp be Srctft bergelehennbsp;«letbt alommc inbe 0ciHgc ggt;t0?ifiuit.nbsp;tncmiibftenCantó.j. bp cen toel gbefcftihtenbsp;ftlagoojbe, Danier2.44. bp cen moamgrgu/nbsp;loan. 10.16. bpecn^cöaepf-ïiopi.Tiin.3.i^nbsp;bpeeni^upjGi/ enbc i.Corinth.12. bp ecn men*nbsp;febelib Itcpaem.Slbant gelgb cen gefc01bt 3Le*nbsp;get niet getegiecten ban too^ben / ban bannbsp;eetien lbelb*0eeri eenlS0b ban eenen Stoning/nbsp;een $c0aeprgt;bop ban eenen l^acbec / eennbsp;^upjs ban eenen ©ater-familia^ / ecn lie*nbsp;baemban eenboofb : 300 itanooH be iiteranbsp;niet gbecegiect bjojben aIjS ban eenennbsp;bctften*

Abac, ^eecbieljbitfiaeicbn aUejEffoe. H§aer befen ©elb-0ccr/#toning/J^arbec/ Pa*nbsp;tec-familiasi/ enbe lt;5bcr-8oofi ijS anber jS nie*nbsp;manb al^e be Jgecre Cöïifluïf»

Piet, ^cft bifiinguete u toebcrom aIjS bo* *cnlt; 'tiiS be J^eccc 4L0jiflu*8 / enbe anbecjSnbsp;n*^^nb/ 50a bcel ai0 aengaet be inbJcnbigenbsp;•bbloeb bet gaben ban gcatien en ban gcna*nbsp;wen : jKaet 500 beel belangt be uitbjcnbigfjcnbsp;ï£8*?cingöc / tcrbJöleöet jfib «©obbelibbcnbsp;?0[amp;cib belieft Öeeft onjS jp jicnclibftc te»nbsp;^‘^^öojbigbcib te ontreliftcn/joo en ban ftctnbsp;niet bjcïen/ ban beur mibbcl ban eennbsp;3«encaini{©j£a(jj{.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aljS bliften ban uie*

-ocr page 174-

1/4 HooMSCH^ HEis. VL Hand.

fielikenir-

te.

u Iip-sl^|b}atdte0eliamp;ent(fetiamp;ir;amp;tg2iftut« ren. ^e teben i01 toiant steneltdhe bersa*nbsp;becingeti/betetfTcden een jtenéltk ^oofO/btesenbsp;metuioo^biiaenrp^eHen/met erempelen tioo}^nbsp;gaen/met utt-fpjaeli oereenigen/niet tietteitnbsp;bebtDinggen/ enbeinailebo»toaI(enbe iat»nbsp;hen / tiaeconberfeDcibbanplaetfiEn/ tpen/nbsp;enbe anbece omfianbigtieiben bectoo}beretinbsp;enbebeso^genmag*

jj^eemt boa; lt;iS]cenipe{ een biel gbefcgiitte Eegec/lbanneerpet toegtiecufitjEe om (lag tenbsp;leberen;boo2bgt;aer ten fp ben opperfien ibelb*nbsp;heet baec tegbenmooibig fp / of in 5gn eigennbsp;perfoon j of 5camp;ct/ bp 3iebt/bp 5ucf|t/ ofte an»nbsp;berebeletfelen/ boo) een ^tablt;boubec 4Bt»nbsp;ncrael baec toe göebcputeert / bet 5al bentnbsp;biel biacbten ben bianb aen te boen ; nietnbsp;tegbenftaenbe / bat alle ibaeuen ban €a«nbsp;piteinen / enbe alle be iRegimenten ban €a*nbsp;lonneilenüfnboaisietu ^ae laet mp bafte«nbsp;iib boo;|iaen / bat gbp (|eecennbsp;nteecben/ boe Itebe hinbecen ^obeigbP urnbsp;Iniben oob biaenbtte ibesen/nimmecmeec ennbsp;joubt bnrben beftaen/ u-luiber ^epiTbracbt/nbsp;3onbet 5tene{tb (©bec-boofb/allee opte onjte*nbsp;nelibbe beletbtnge Cbltflt t int uelb te abon*nbsp;tuireii. ilISaet 3ult met goebe rebenen on#nbsp;gbcruft toesen / tot batter eenen jeftetennbsp;Commanbeuc gbeftelbt fp ober bc gbcbelenbsp;;amp;lag-oojbe* gicft jegöbe eenen seberennbsp;Commanbeur: ipant iaettenber tïnee oftenbsp;biie voeden met gbelijbbemagti aljii ben ee#nbsp;nen gocb tal binbcn te (Iaën / b’anbec te blij^nbsp;ben inbe ^cbanfen/ om ben bpanb te berbut^nbsp;ren/ bebecbebeblucbttenemen/ Vbattalbetnbsp;anber^ te betbiacbteii ftaen al^i fcbeibin#

Bbe/

-ocr page 175-

DF.r? Pays. 15j

Ce/fcöcutingc/ efi biRtoilj? onberganc banbt gme\en Icgeti ©uiEf gact Bet rain of meernbsp;tiaeprapojtb/ inlPcö«‘tgt;gBeiitetB/ biemactnbsp;Knc cn ijg/ eijtig up (gn tocl-gcfcBithtc ^lag*nbsp;oo?oc toojbt bergBeURen: Cnbe ober-sulMnbsp;tntt batt ban een opyeefte ©bcr-Boofb gBc^nbsp;revert sn Ran inoiben* aBant inbten allrnbsp;ocwifftBoppenbJacrcn ban göelöRe raagt/nbsp;5onbec etRenteniffe ban eenigpe Bogece/nbsp;ter 3lletben j Roe joumcti’t Beööen / alfletnbsp;«nioOc gBcfcDillen int gBeloof guaemcn ténbsp;becfcRgncn i bp eytrapcl i men bifputeetbenbsp;op Ret onberRoubt banbe beertigR baegfénbsp;©aften / ofte bant btbbenboo} be booben/nbsp;acnbe be^iffcBoppenenRonben malRanbe^nbsp;ren Bter ober niet berftaen; b’eenebe selbenbsp;aenbaetbenbe aijce SIpofteüRe Crabitien/nbsp;b anbere bertoerpenbe aljSi fuperftitien / benbsp;berbe tVuRfelenbenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3@at joube Bier/ ban«

be$terRCB2iftitebetb)atBten ftaen / alflet gBeen(®ber-Roofben tnierbegBeRenbt/ btenbsp;ban lt;tamp;obe gRemagtigt biaec om met 5Bnnbsp;uttrp^aeRbegBefcBiüen te einbigBen / enbenbsp;met tenfuiren be Rarb-neRRigBe opinien itinbsp;ojb?e te Ijouben i ©oojbjatr niet anbcrja/nbsp;banbatse op 3Bn Steminiaen^ tot fcBifmennbsp;'tt fcBeuringBen beeballen/ enbe ten lellen totnbsp;tooR 5Qube betbb)tnen« Cnbe bit biel boot*nbsp;Stenbè be boo;;igtigBeib lt;3ob0 / gelgR BPnbsp;jot oubc (Ceftaraent ?ön iamp;pnagoogB gBe*nbsp;fteibt Reeft onbet bc tegtctingBe ban eetiennbsp;“PPerfteii J^teftet / 50a Beeft BP rain ofnbsp;“l^etintnieubie ®c(lamcntbe opsigBt bannbsp;*tcrcR bebolen aen eenen opperflennbsp;^aebct: ghelftR tcR nu Bier boben gBe»nbsp;5ciEit enue bebjejen Rebbe* Hier uit befluit

ittï

-ocr page 176-

Roomsche Reis. VI. Hand.

icb tloee btngett. ’t Cerlie/ tiat tie ^aujS ban Romen bem bjagenbe boo}t jienelitthe l^oofbnbsp;bee Herben / niet meer en boebt aliei 't g^eenenbsp;tiem ban Cgiifto belaft enbe bebolenijS. Il^etnbsp;tbieebe/ bat be geene bie bem bier ober fcbel*nbsp;ben boo^UnticfbifluiE^^ntet alleen tegensi bentnbsp;en5anbigenboo;fpitigbttb enbe contumelQ/nbsp;tnaer jelfn ool{tegben^lt;(3obe beur laverennbsp;blarpbemb» boel btetenbe batter gljefcbjebcnnbsp;(laet Rom.ij.*. ®ie be oberigfietb bieber«nbsp;fiaet/ bieberftaet lt;3obiS otboimantb. ^nbenbsp;tnben jctnbbtief Iudacverf.8. too?ben ten al«nbsp;berboogflen beftraft btebetl^bertgbetbber^nbsp;(btaben/enbe be l^afefiept lafieren*

f ƒ.

Van de Aenbedinghe ofte Ectbiedigheid dia den Paus van Romen bewezen woidt.

3Dat belSenbebingge belangt/ 300 g^ppierbobenalbu^te argumenteren: ^enbsp;paujêt ban Romen laet pem aenbtbben/oBrgonbsp;bertoonbt bP Oem al^ een lt;t3ob. ^nbien bejenbsp;Confeguentg goeb i^/ 30a moeten ben ootbnbsp;boo? dSoben getoonbt bebben alle be geenennbsp;biemen tnbc iamp;cbjtftutr leed / bat tfen bebbennbsp;loeten aenbibben. i^amentlib beCngbelennbsp;banSCbjabam Genef.i g.z.ban 5totb Genef.io*nbsp;X. enbe ban Slofue/ int bouft lofuccap.^. u,nbsp;SItem Genef.23.7.®e jopnen ifetb ban 38b?a»nbsp;I)am.Gcnef. 33.3. (!Blt;au ban5bn 5!5?oebcr 9la^nbsp;rob/ bie btm tot ^eben retfen toe plat ter aer^nbsp;ben aengcbebent)ceft/Genef42.(ï. beeft bemnbsp;^ofepb ban 3bn bjoeberji laten aenbibben/nbsp;cube Getjef.43.2d bieberom op een nteu metnbsp;boet-ballenteracrben tot / enbe offeranben

ban

-ocr page 177-

VAN DEN PAYS. nbsp;nbsp;nbsp;I57

De aittec-likkeAen* bedioghcQnbsp;tijn ofiTCi-fcheidco,nbsp;tot alder-ley eer.

De Aenbe-dingc ofte voetval dernbsp;Paufen.isnbsp;niet dannbsp;een RelUnbsp;sieufe ccr.

ban giften, (gnlre tteucsaenjef clöeriS inlie Sci* Iigc sgt;cöjiftuir» gag t,g isecgter^ cnDe SIlufli»nbsp;cicrcn laten öcn dageliltj^ ban Dc mifbacöi*nbsp;gen met söebogen hnicn aenUibben / gBelgHnbsp;Dcmi^ftöe ©ubetït boen ban öaetc htnbe«nbsp;«nt lt;cn bact totnocfl toe mcmanb g^e*nbsp;*®^*i*/mgnjs toetenjS/ bic ^ier ober be lt;Cnge*nbsp;len / i^attiarlten / giutlicicren/ lt;buber0besgt;nbsp;fmaclt/ ofte g8e5eitöeeft/ bat 3P JuIftjS tocla*nbsp;^igt;e gen boot €^obenuitggegeben gtbben*nbsp;®aetom 5al ben^^auiS ban Romen ban al®nbsp;^n gier inne mifboen j gootbtnie bjienb!nbsp;pe uttteilibbe aenbebinggen enbe boet-baIgt;nbsp;Unftjn inbiffeient ofte onberfcgeibeit tot ahnbsp;beriep eer/1 fp «©obbeliftfte/ «tbile/ ofte Re?nbsp;Iigteufe. Cnbe tootben gefpeciftceert tot betenbsp;ofte geene/alleen bent be meeninge banbe ge?nbsp;nen biese boen. iEibf-melhen alsoo baer totnbsp;boeg toe geen^aufen getoeeft en fgn/bie goo?nbsp;get (Citelgebben geboerbt/aljtt Servos Servo-rum Deijbat i!ï;®ienaet Der ® tenaténlt;©obj6f.nbsp;lt;Snbebat top-luiben oohbaegelib^be ipau»nbsp;fen $ten btefen/ ^tenmgen/ 3tenfterben/3tcnnbsp;begraben / tot ftofcnbe boobf-beenberen 3tennbsp;berballen gt; 300 en gan baer ban biebet-sgbenbsp;geen mentnge / iae ggeenalbermtnftefufptctenbsp;«ejen / ommc bent aenbebinggen ofte boer-balicn / cenige lt;©obbelötfee eet te ontfangen/nbsp;oftetebebJijen.

„ '^ijSbancenReligieufeecr; ban een gelifte i0 be gcene/bie top Cargoliften/ totenbsp;^®*mccn/ïtioningen/ïtcifercn/55iflcgoppen/nbsp;^quot;foinaicn enbe ^^aufcn toe incluiji / bennbsp;^Pv^gt-baberen betot5enintfpjebcnban on?nbsp;1: ;^*«gt; ofte oocb ben p?ieftcrst ftacitbenbsp;öoo?t »utaec(©ob0/int ontfangen ban geur?

luibcr

-ocr page 178-

ijS Roomsche Revs. VI. Hand,

Anthori-

tcit ofte

inagtdes

Pausjbe-

fchreven

nette

woorden

Bcinaidi.

luider benedictie. lt;amp;i)t o|^p oit inde Statgo' lihe Sterken agetDeeli / 'tfp in ^;aband/nbsp;idjanftrgk/ o^e elderjt/300 hundpselfiei gge«nbsp;tuigden/ dat gi)p niemand/ goe groot dat gpnbsp;ook tnajGi de benedictie gebt 3ien ontfangë/ ofnbsp;«gn biecgt en gebt 5ien fpjcken/ dan met gge«nbsp;oogen knieniol tnaffet fcgoon dat de P^iefteenbsp;ofte de ^iecgt-dadec niet andetjEi en tnajoinbsp;alïteen gecgt ^joectlen met een graugge^nbsp;i^tkap(e« eondec datter iemand ijs / dienbsp;Sicgin de5e eetbiediggeid / ofbecgeft/ oftenbsp;toeronVoaecdt: eenfdeeio / om dat mp pannbsp;iang0af/ in dieootmoediggeid n)o;den süe*nbsp;ouffendt; eenfdeeli^ om dat mp ïDel ïae*nbsp;ten dat de$e eecbiediggeid niet en bigft cult;nbsp;fien inde perfoon dej$ ^iiedecei/ ofte ^iecg^nbsp;badetjeii maerdenrgem geenen pafTeert totnbsp;aende perfoone cg^ifti / sgnjat Jildeeflersi/nbsp;om kiienjEiïnine dat gp in dier douggengge»nbsp;cerdt tnojdt. ®uei gaet get aüebellcen^nbsp;metten pamei danSlomen / uitgenomen datnbsp;naer addenant de meerdere magt die gp onti'nbsp;fanggen geeft dancgnflo / gemook groo^nbsp;ter eer ende ïuaerdiggeid toe komt dandcnnbsp;menfcgen.

3®?acgdp mp/doat meerder magtt l|oojdt get metre djooidcn 95ernardi / die CaldinueSnbsp;5e!feigecenfureert beeft dooj een geplig man/nbsp;ende een lt;©adü?ucgtig iècg^gder* 3defc dannbsp;lib.2. deConfiderat. cap. 8. billende lt;eugc^

niiim den ^auei/ eertgdögbedjcefl bebbendc jbn ^ifctpel / dermanen tbtte goede bedje=?nbsp;ntngbe ;gns{ amptjsf/ toondt bem boedaenignbsp;get 5elbe ijS/in defer dougben: Haef oniStnafnbsp;neerfligber onberjouben / o 'iSugeni! toienbsp;öat gbp flit i ©at ijJ/ dJat perfoon dat gbp ,

doo;

-ocr page 179-

VAN den Pays. 139

»ooi ecn seftersn tijO inDc ftetft lt;5oö? fijt öjaBcnDc ! vaie oit 0ÖP lt; 0toot

«nopperftc^jelflrt t em i^jincc Da ^ipöoppcn/ ccn erraamp;enaem Dct aipofielcn.nbsp;®0P nlt;t ban ccrflc B^ieboajte «n 3lb«l/ bannbsp;KSiwinge een ^oe/ banpattiattBactfc^a»nbsp;wn SIbjagam/ ban lt;amp;o}be «n iielt^ifebccg/nbsp;«an tDaerbigHeib an2Baron/ban autt)0}iteptnbsp;een Héotfej^ / ban oojbeel een ^atnuei/ bannbsp;•nast ccn petcuj$/ban jaibingc ccnCBjiflujJ*nbsp;®amp;p fi/t/bicbc(Icutclen ncgcbÉ/biebc^cBa*nbsp;pen bcbolcn filn.^act fnn/tocl iji tnaec/notftnbsp;«nbcrc ï^onteren bcje! écmcïjS/cnbc tgarberjinbsp;oer buboen: iii^aer ggp Bebt boben be anbctcnbsp;300 bed te Beerlibbct iot ontfangcb/ 300 0ÖPnbsp;pobenbe anberen / uitffebcnbcrnaenitcccfnbsp;Debt gchiegen* Eplutben Bebbcn Baer scfiercnbsp;aengetsese hogen/ een pber be sBnen/ maec unbsp;fiin alle be ^rgapen bebolen: aen eenen benbsp;Santfrtie Hubbe*^aeniet alleen be Schapen/nbsp;inacr fiit ooh obet alle be i^arbetsi geffelt totnbsp;een (@arber*3Bilbp bieten biaer mebe bat leftnbsp;BetbebJBiil^ mettetbsoo^bbe^i^eeTen. 3Dtenbsp;Beeft Bp oit/ ’hen segge niet banbe55i(Tt!jop««nbsp;pen/maer ooh banbe tlpo|lelen/5D algemene*nbsp;hchen/enbe onbetfcBcibcHchf aUc50« lt;Stöasgt;nbsp;pen bcbolenl^inbien gBp mp lief licfat pettc/nbsp;300 hoebt rngn ^StBapen* lt;Cn tocihe toth Inbsp;^cbolhenban beje/ of bangUcenc^tab/nbsp;»anbithap/of Dioningrgh i iPeen/ maer mijnnbsp;«töapcn/^eibt Up. a©ie en 3ict niet bar fin5cnbsp;Gdgft heeft bcbolc/bic geenige uit be3on»nbsp;??et cn hceft^ Ende een weinig lager,5amp;C anbCrCnbsp;Uin b£,n uttb)t3en uvnet rcgulen ghc*nbsp;roupeti tot een ghebedre banbe 3o?gfulbig-yfiD / niaer gbp totte bolBeib bejï magt^.

't'üPesag

-ocr page 180-

j6o Roomsche Reys VI. Hand.

*t «tBejag banbe andeten tft begeinbt met 5e« Itéte palen: jPaee Oetuïnefireamp;t 5itg ooB o»nbsp;ber Dien ggeenen Oie ober be anberen g()e5aa[nbsp;Ijebben ontfangem ®fen ifibpabontuirinnbsp;ubi’ magt niet/bp bipen om rebenen/ooft aennbsp;een Biflcöop selfsf ben l|cniel te fluiten/ uitnbsp;59n (loei te $etten / ben jdatOan ober te Iebe«nbsp;ren ju blgftban onroerticftflaenbeubi’ p;ibi«nbsp;legi) 500 toel inbe gegeben fleutelen/ aljee inbenbsp;beboien jamp;cgapen. ^ujsi bette ^.^etnargt;nbsp;buti.

ëoobaentgbanb}e;enbebe tnagtenbe be* bieniiige banbl Ipaup ban l^omen/ boben al»nbsp;Ie anbere |B?eIaten / ^iflcgoppen enbe ^}ie»nbsp;fleren berltithen/ 500 etti^ niet ijfeemt batnbsp;Kern boben alle be tefle/ooh eenige uitflehen»nbsp;be eer Uio;tb't bebiesen. «iSnbeairmenberecfi»nbsp;te rebe plaet^ tuil geben/500 en iffer ntemanbnbsp;bieöem ober be toelattnge bejS 5clfï!/ be|^oo}tnbsp;te befmalen. ^n5anberfieib ter ïbplmen benbsp;aimbaffabeiirj9ibanbe@;incen/ enbe iftonin*nbsp;gen niet qualibafcn plag te nemen / bat 5Pnbsp;banbe goeb-ïnilltgcn ontfangeiv enbe banbenbsp;falourfen bereiffltien ^oobaentgen eer / a!ftnbsp;jnnaerabbenantbe tnaerbigbeib ban baecnbsp;jfeeellersf/öcn mefnen te competeren. ’iCgce»nbsp;nc bnn inbe HmbaflTabeuren/ enbe ©iteroijennbsp;bJojbt gep?c5en/ en bcfjDO?tmen inben ©ica»nbsp;rib €0?iftt niet re berifpen. Ce min al5oo lipnbsp;beur mibbel banbe bencbirtie / ofte jege*nbsp;ntng bebÖtilioBen €ruib/ bic bP' ’tr? inbernbsp;Ittcrften/ ’t fp atllter tlraetcn / ober be eerbie»nbsp;bigc ;amp;föacrcn gficflabclilr ib gebenbc/ meernbsp;aïb t’obéc te bennen geeft/ bat bp bie eer nietnbsp;en accepteert / ofte ooh niet bebUielt enbe be»nbsp;neigt en begeert te toefen / ban ter teren ban

5ön

-ocr page 181-

VAN DEN Pays. iöi

5Ön HSccjlec / «ibe ben 3caen bic ÖP nbsp;nbsp;nbsp;5Ö*

nent ïnegen aen ^cnluiben tjS getoenbe*

^ei^ccccCöjiUuS/ ban tuien be ofdeHce-pausibansionieneen^tab-{|oubec toiltnc^ technftus f en geeft joobaenigcn eer niet ggeaceep^ ook eenigenbsp;lefit/maer ten albergoogflen gefrgout* uitteriikkenbsp;T. ^ei?CCrc€t)?iftU|Ö geeft met goelt; aenbedin-octcbe ai bed groter eer gcaccepteert; Vuant geweg«'a-«önbcbiicïtoningöen Matth.2. banben 3lc» «niieett.nbsp;PlooïfMatth.8. banPetrujS Luc* 5.8. banöenbsp;®P?opgcnifTaLucï 847. banben betUegtennbsp;Danben loan, 9.37. cnbc ban eenige anbecennbsp;oeeft gp boet-ballen enbe lt;3obbeIigge eecnbsp;onti^ngcn/cnbctocgelatcn: 5^acr noegtanjeinbsp;öe ipaufen ban Stómen / alj$ biesenbe nietnbsp;ban puitc menfegen/ggeen anüctc eer en tuil*nbsp;len/ noeg en mogen ontfanggen aiiS menftge*nbsp;ligge/ofte/ sooiebse ftuièi noembe/ iteUgieufe;nbsp;bte genggeggebatïuojbttetsaegebangaecnbsp;googe bebieninge-

iCen ttueeben / al5oo be Heere ^Tgjiffu^itt bitflerifelifibeleben ggebomentuaji/niet om Mat.20.aSnbsp;gebient te tueiben/maer om te bienen/)ae omnbsp;le Igben enb’ om te flerben / cnbc alsoo bentnbsp;ootmoebiggeib / beefmaetgeib cnbclgbsae*nbsp;tniggeibbemifbabiggeïnecclb te becloflenjnbsp;500 cn geeft gp niet jonbec «ben boojgaensSnbsp;Befegout enbe ggeblucgt alle julftc googgeibnbsp;enbecerbiebiggcib / bie gp mill bat 5ön Be*nbsp;ïaembcmanicéban bcrlo(fmg macren con*nbsp;^Tariercnbe t jpaer nu/iiac jgn glo?ieufebcc*nbsp;tifwig/ijoj^nbc beejoening bant menfrgcliftnbsp;B^gagt/ berbicnbtgcbbenbebetccgtctganbnbsp;5000nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cen^acm boben allej^icm/

?oa begcctbtgn ooftgecerbt/ acngcbcbcncn* öe Dtanieittcfiin banalberlcignien/ Jöcmcl*

-ocr page 182-

162 Roomsche Keys. VI.Hand.

fcgc/ aierbfcöc/ JlelfcBc» Cnbe bit ifi be rebe/ toaerom bat be ifeere 1 £ s v s,bte toBitn op benbsp;üQjerelb jooootmoebclife cfitocrfmabclih Iccffnbsp;be/nu niet alleen in eigene perfoone metdob^nbsp;belihbeeetbanCempeien/ 3lutaren/^acci«nbsp;fiticn göebient; maer ooh selfss in alle tgBcnenbsp;bat Bttn aengaet bercerbt toojbt cnbe bet*»nbsp;Beben. l|ierom tnojben be Boofben ontbeBt/nbsp;enbe be Bnien gBebogBen / alji 5i)n BeiligBetinbsp;naem gefpelbt/ 3ön biap en/bat ifi/ 50n lt;Cr uiiSnbsp;gesien/ enbe 3ön (lab-Bouber gamp;efpioBen oftenbsp;gegroet bJo?ot* ^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

of Petrus Abac, |^etru^f bcn 2tpo|leI/50o gBp 5elfieS

men I

ookeenige 3cgBt/«!S0t «tftt ê'tab-Bouber CBJiftt/ enbe uitfteken - b’eetfte ©auji ban Kotwen getoeell; en nocB'nbsp;de eerbie- tanjS en Bteft Bp liefe uitfteftenbe eerbiebig#nbsp;digheidaé jjjit,/ bienutettijb benjpaufen gBegBebetinbsp;hemKno. ujojbt/noit tocgelaten.

p 1E T.(©p berfeBeibe tplftti/paflcn berfcBei^ beseben. ofnbe Bet Bomt een booi3igtigBennbsp;l|oof-mee(ier toe/Bet j^upfgefin 39njs deerettnbsp;uitte beilen500baenigen maetbanp^oban^nbsp;be/aljei be oniftanbigBeiben bejel tnbjei/ 300 nu/nbsp;300 ban Bomen te bereiffcBcn. Lucae 12.42.nbsp;(Cen tpbe @etri t enbe nocB eenigpe eeubteiinbsp;baernac/ aljtfbc ïterft CBiifti met armoebenbsp;cnbctoerfmaetBeib geplant/enbe be i^eibrnebnbsp;bool ootmoebigljeib enbepatiencB tot Bet ge*’nbsp;loofgBetroBhcn rnoflen toojbcn/ 3oubenbtnbsp;röBöommen enbe be uitterliBBe SKaiefleitnbsp;bcrilterBenmeec gBefitcBt Bebbcn tot bet*’nbsp;arBteting/ alji tot berboibering bejS geloofe*'nbsp;^ffinbe men 3oube be behering bejS Vnerclbi^nbsp;meet toe-gliefcBieben Bebben Bet menfcBcliftnbsp;betmogen/enben tobteliBBertiBbom/ alo benbsp;mogentBeib «©obji* IKaet Bet CBiijïen ge^

foor

-ocr page 183-

VAN DEN PaVS. 16j

Ipofnu al ommc gepieöict enöe bcbefligt beeft bet De ooo?5igtigbeib ©oOjS metnbsp;39quot; wetch anberjS belieft teüougben/ gbe#nbsp;DjuiBitenbe baer toe be uit-ge(ïo?te milbbeibnbsp;uanbe Conftantinen,Pipinen, Louyfen, enbC an#

biergcithc ©abujuebtigt Weiferen cube ^®quot;*quot;80tn/ bic be ïiierhen CbJtlti/ cnbe son#nbsp;oerlingc be iSoomfcbc / alp' fijnbc be moeber-quot;ftfe bep tuerelbp / met soobaeniglje rbhenbsp;Pbtremtinien / bometnen enbe beeciihbtibennbsp;Dcbben gbeboteert/ alp ban noobe soube ime#nbsp;sen bptoetloopban tbben/ totbanb-ljabingnbsp;“ep geloofp/ enbe tneberftanb ber ftcttccöen/nbsp;enbe bet geenre/bie be selbe fabojiferen.

©en saefte boojtoaet bic b'eepceientie bifl# iDilp geleccbt beeft/ een eenig nubbel gcbJeejlnbsp;te fbn banbe beboubeniife ber Sieeben.^ancnbsp;mibp bat belief be beeboubt / enbe be boof#nbsp;betb gebiahhert ip i Cnbe bat bp beel Cb;i#

Hen ^jinten/ al tt jeer/ ©ob betert/ ingeno® men banbefcbabcliUhc Iccrtnglje Nicolai Ma-chiavclli, be materie ban flaet/ 30 poog bio^btnbsp;g9eb;eben/bat be Cb;tften ïïciigie/ icpter ai=gt;nbsp;omme gtiepoftponeect enbe opte batfetiiirienbsp;CÖeflelt bjojbtj 500 en soubenunenftöeltbhetnbsp;'»Ö5e te fpjehen) be ïöiffcöoppen / te bee!

9laet(£ti / nimmermeer be saeben jlaenbe Obelioubcn Bebbenmet gbebeben / bermae*

quot;‘quot;gBen / ofte Cenfuren / en jjabben sp niet Jquot;quot;Otig gbebjeeft be^^ajlojale (laf ooeftmetnbsp;i^?inrcliftfte sbJaetb/ nae tcrempelbannbsp;^H^aPSföacbabeuP/tebefcbcniicn.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^ „

jegglje / nae’tevcmpel ban^lubap ^acjiabcup. l©nnt eben gelpb int oiibenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ji'P^t/be opperde Piiedere lange tgbbJarf n,en Ptin* jobber tgbtelilibe tjeerfcBappp/ en nocBtanp ende Prieel 2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inbe ftcr.

-ocr page 184-

1Ö4 Roomsche Reys. VI. Hand.

tnbelaetfletijïien/namentlgcg onHer belBas cgabeen/ De 3elDe in aiüet manieren ban noDenbsp;jgabben/ totbeftfjeemingbanamp;eineligie; 300nbsp;gaet Iget min of meer inOe €D?i(lcn ïtterli.nbsp;HaODen be^jincen/Die bp paetaaeggefuccesnbsp;beert |i)n inbe domeinen ban Coniïantinus,nbsp;Pipinus, Ludovicus,amp;c. ooft te etfgöenomen/nbsp;IbaerlieDer^^obbmcbtigbcib/Sieligie/gegoojsnbsp;3aem(ieibibp abontüir Rabbet beter geroeefl/nbsp;bat be ^ifTcbopP^n alleene bet geefielih/ en«nbsp;bebeStoningbenbetbiaerlih babben blibennbsp;banbeleniJPaer febcrt batmen meer geeft bc*nbsp;ginncn tcIuiftercnnaeMachiavellus en Bodi-nus,alsinae Petrus en Paulus , 500 fcgijnbt bo

Nota.

lt;t3obbeIilibe ïugfgeib teggen^i een 3oobaeni’ gben berloop/ 3t)n Sterh oob met tbbteliftbenbsp;rgitbommen enbe beerfcbappgen/aijEt met eennbsp;noobbienbigbe bo;fl\bering boo}3ien te geb*nbsp;bemCnbe naementlih/nae 't geboelen ban ee*nbsp;nige b)i)3e USannen / en ïbaerber guiben op:gt;nbsp;ten bag/ nau eene ^JBiffcgop in ^uitflant / opnbsp;be ^toel ggebleben / en gabben 3p beneffenjtnbsp;be JPDter/oog be Croon niet gebjagem

$6.

Van’t Voct-kufTen.

Quamfpeciofi pedes Euangelizancium pacem, Eu-angelizantium bona! (goe aengcnaem/ ofte goe

«engaenbe get boet-buffen banbe naeriS lt;*Pob!tf/ enbe in 3onbetgeib banben op*nbsp;per den ©?elactbcr ftetben/ bit en 3oubcmennbsp;niet befcgimpeiv gabmen ggeiescn enbe ober*nbsp;biogen be toaerbiggeib banbe ggeencn baetnbsp;afgcfCgjeben flb^tjfaiae ^2.7. Sc Kom. 10. if,

ftgoon3gn be boeten berggeenre bie on^t be paijei berhunbiggen / enbe be gocbcn boob*

ftgap*

-ocr page 185-

VAN DEN Pays. j6s

paet toat iff tebcttoonljcren bat tot !0aberjS cn ©ocbcrsS ftcbbennbsp;öt ftufleriS ban Canbibaesr/ tn b’om*nbsp;h^Hfc ?®w 2tubeberten/ ggecn betmacft tnnbsp;tntboct-ftuflTen bet ©aufeninbsp;«ih ffontratb geboden bebinb’ ift bat al^ Hct voec-BcbJccffftjnbe alber-oubffe €amp;?i|leuen; dernbsp;oberbencftenbe öet ongemeten bic^

Ofleb/ ttodftOen g0efc0iebtü3a^banb’2llpo= mit”ve ^ nc*en/ enbeUpoffoUfteJliaannen/beurt betf Kcrkzectnbsp;Kunbigen bant fjeilig «öuangclg/ enbc be be? gemeennbsp;oteninge bet ^acramenten/ben niet bebbtin» geweeft.nbsp;Ben cn honben uit otfcctic b^n banhöiicrfjciö/nbsp;be nanbmen boeten te buflenban ijaer gee*

itninne lbaber$i4 ^ietV.Bedam, hiiloriae Anglicans lib.3.cap.26. cnbe5iUt bebinbenbatbe «enggrifcOcnoberbutsenb^aren berfeft be*nbsp;ïteeebt biesenbe tot i)et €D}iffen geloof/ boo;nbsp;bePliefteren/ IKoniamp;ften/ enbeanbetebie*nbsp;naecjt lt;©objS / niet alleen inbe ïterïten/ maccnbsp;jelfiS ober ficaeten/ baec$e Oen ontmoeten/benbsp;ftnienquamenbuigljen/ enbe beftoofbennei?nbsp;gen/om ban Öaetluibet0anöengc5cgent/oftenbsp;monbengebenebijttetoo^bem i^an geltltennbsp;beben alle anbere l^acien/ g{)elp al omme tenbsp;Sien t^ uitte Slerhelthhe (^iffoMensenbe boo;?nbsp;bamentlift uitten ouben ^cgjgbet Minutius

te


Pelixin Dialogo pro Chrillianis , qui inlcribitur AnnoDo-Oftavius. 3©ant ban toaer joube anberjtf Daer ^gt;quot;1209. funbament göenomen öebben bie blafpiiemij/ swionbsp;ttiebe be Cljjiftenen banben Deibenbom *™p*nbsp;™‘tcben g0daff ert te aenbibben (om niet ar?nbsp;®f«tc5eggen)beftnien besilPiieffcrsS; bannbsp;I.i;?5‘Beftabige gtiefa;uift/ baetmebespba?nbsp;geiiRa gebioon ttiaeren/ met göebogen hniennbsp;enbe gcbouvnen öanben / be ©jicffetsi €gt;obö

-ocr page 186-

166 Roomsche Keys. VI. Hand,

te boet te ballen / ’t fp om gaee ;ontien te be^ lijöen/ ’tfp om ftaer-IuiDer benebictien tcnbsp;begeren!

®ocö/ aI-boe-Vuelbe5e eet ban boet-bal* len/ ban b'onbfte ttjben af gemeen ijS geïoeeiinbsp;alle De j^jiefleren/ enöe jonDetiingbc oe ©ifjinbsp;fcöoppen bet ïterften / 500 ifle nocbtanjS al^nbsp;tt)b 5eet merhelich enbe uitflebenbe geVoeeflnbsp;inbcn opperden 25ifTc8op / toel betdaenbe/nbsp;om bat bp beut^ettum 5t)nen eerden boo?!’nbsp;5aet/uttte banben «tlbddt ontfangen babbe benbsp;uatbetlicbe tocbe/tot tegtettnge 500 biel bannbsp;De ^cbaepen alei banbe Sammeten €b?idi*nbsp;3Bilbp biet ban / uit ontalliftbc/ eenigbcer^nbsp;empelen. 3leed Anaftafium Bibliothecarium,nbsp;Platinani, enbe anbetc iScrheUtittc bifioïp«nbsp;db^bbetïi/enDe 3ult bebinben/ Dat niet alleennbsp;De gbemeene man / 50a geedelid aljï b]aetigt;nbsp;libaenben ^aufen ban Stomen De;e eerbietnbsp;Ding hebben betuesen / maet ooh DealDer^nbsp;grootdel^oningenenbelteiferen 3eIfjEi. Wnbsp;namentlih@ipinu!E( aen ^tepbanu^De Detlt;^nbsp;De. Carolupi llSagnujel aen Eeo De betbe/ %ü^nbsp;DobicujEl piuj$ aen ^tepbanuei be btjfbe/nbsp;i^enricuei bc bterbe aen ^afcbalies be tbie#nbsp;De/ ^cibcricujSbencetdcnacn abjianujrbenbsp;btetbe. Cnbe baet na bjebetomme aen ailejr»nbsp;nnbct be betbe. 3Iae nocb langbe booj allenbsp;De De5en/ Sudinujoi Den ouDcn aen 3|oannej6{nbsp;Den eerden ban Dien naem: ^ebielbe/ 300nbsp;manncetbP öent bcbtoang banben SHttiaemnbsp;ff ben ïtoning ban gtalien iCöeoDojicujö/ ge*»nbsp;5onbë vnajEinaet Condantinopelen/nocbtanj^nbsp;banben boojnomben üteifet ^ndinujel / 300nbsp;cerbieDelift ontfangen ijSgebiecd/Dat öp bemnbsp;niette gbebeele ^faD ban Condantinopeien/

met

-ocr page 187-

VAN DEN Pa VS. 167 J”|‘^cuifrcn/©acntticnöeï©ar-itcÖten/ttoasnbsp;irplÉn tDeegja tn’t gemoet gegaé ïDe5cnöc/nbsp;r aetöcn aengebeben/enlicöe Vjoc»nbsp;jjjgt grote tJïiffOap i bat 0pnbsp;ïDajs geïDcelli' in 59n *^0^ öannbsp;S... Jt^5ienDen®icariïflt;£Ötifti / enbebennbsp;guccefleuc ©etri / ’t todb niet gfiebcutbt ennbsp;«ap nae’tmartpjic üanöcn ^aujs iamp;.Cle*nbsp;•pwjö/ aJjS gp ban ïtomen beur be 5elbe lan*nbsp;oen/ aijs balling nae Cftetfonefum gljeboerbtnbsp;«Jerbe. «Cnbe alsf 0p nu ben Paujö inct grotenbsp;cetbjaetbtgbeib inbe ^tab/ totinbé (Ccmpclnbsp;aan ^.Sopöta öabbe gelcit/öeeft öP öe ïtei^nbsp;lerp-hroon / bie 0p ten bage ban 5ijn berhie*nbsp;5inge ban ^JoannesE @atrtarci|ban Con|lan^nbsp;tinopelcnamp;abbe ontfangen/bant üoofb gljc*nbsp;(lelöt / om baer niebe op een uien banbennbsp;l^aujei gehroonbtteïnerben.

lt;©elifte eer bebe bc Sleifer 31ulltnianuö (bie onjf be befcbirbe Steefttê bergabert cube bet^nbsp;betert Ijceft) aen ben ^^aujS Hgapttuoi/ toan*nbsp;neergp totfen iPtetrec bomenbe ombeocijlo^nbsp;g0en tejitllentuncbcnbem enbe C0eabatu$enbsp;honing banbe lt;0ottöcn/0etn een mcrfteltftfienbsp;fpacie bupten be ©oojteriban |i5ic«a in55i*nbsp;töinien te göeraoet getïohften/met beïtroonnbsp;Sp’töoofb tecaeeben göebaHen / enbe bejSnbsp;©auïf boeten gbeltuft fiecft, €nbe ïnebetqmnbsp;een anber-mael in besi Steifersi ^alicijef:nbsp;^ant nae-bien 3!u|linianup/bé goebê ©aujS/nbsp;«Öebuitenbe be booinombe ninbafTabc / totnbsp;«ctfcöeibg reirenjecreriifldift liabbe gebebS/nbsp;aioeberfchapteïnilKbeoijfTenf mettë betternbsp;P’iamp;imuiS/ tngebionge patriarcö ban Con^nbsp;flantinoprien/bicbe ïteifet totbien bage toe/nbsp;B^gouben habbe booi opietftt-gelobigj cfl ftt

3L 4 nbsp;nbsp;nbsp;öact

-ocr page 188-

Vierbe-

fluitcn.

t.

168 Roomsche Reis. VI.Hand.

baectoein Qeenber manieren ||abi)e ftuunen betnegen / 500 tjatitie 3ici) boe cafte eenjEi gfyt*nbsp;p^efenteert/ bat ^ntijimu^ai in be^i Xteifer^ te*nbsp;ncnUJoo^bigfjeib öanben ^anjö af geb^aegtnbsp;fijnbe be belibcniflcst)»** gileloofsi/tDctgcngnbsp;luajSg^iebleben in€b?i{lo tinee natuirentenbsp;beiiennen: baer mebe ontbehhenbe ;gn be*nbsp;flopte bettertie* SBaer ober bat beïteifernbsp;3icg berootmoebiggenbe boo; ben^pofloli*nbsp;(effen ;amp;toeI/ter aerben geballen/enbe beifal*nbsp;berjaligflen Slgapitum aengbebeben ffeeft*nbsp;2ict ffier ban / bebalben Anaftaliumende Pla-tinain , Libetatum Cartaginenfem , Zono-ram , Theophanem, ende Nicephorum, lib.i/.nbsp;cap.9.

l$ier uit befluit ih bier binggen: Cerfielilt bat be eer/bie bibiuilj^be gffemene S3ifTcfiop*nbsp;pen / enbe ^jiefleren Der SiatffoUber ilterhennbsp;gegebenbJojbt/ niet befmaeiten beffoojbt tenbsp;bio^ben tnben opperden ^tadooj.i^et ttoebe/nbsp;ter b3dl be iPteiferen/ Utoningen/ en be alber*nbsp;grootflen ban C^;idenri)h/ 5icd altgb in be*nbsp;^eeerbiebigdeib ;oo bolbobig Rebben geb;a*nbsp;gif en / bat Vup enbe anbere gffemeene luibennbsp;geen rebenen en öcb ben/ onjS te berlfobaerbi»nbsp;flben/ ofïc baer tcgciief te murmureren. Igetnbsp;berbe / bat be ^aufen niet adeen in ^italicnnbsp;ofte binnen Stomen/ inaer ooft in ©jientcn etinbsp;binnen Condantinopelen 5clfi6f/ geftenbtenbenbsp;gftcecrbt fijn getoccd boo? be eerde iPfelatennbsp;ber ïtcrftenj alsf ffier boben gebieden im uittenbsp;ftroninge ludini. I^et bierbc/bat be^auftnnbsp;Cbebjeednin inbe pofTefRebanbese eerbic*nbsp;bigöeib/ langen ttfb eer ÏMfocaef regierbe/en*nbsp;benac'tjcggöcn banbe nicu-göe^inben metnbsp;5i)npjibtlegien/ ;25onifaeium ben J^aufl/ ban

een

-ocr page 189-

VAN DEN Pays. nbsp;nbsp;nbsp;169

Dtie rcdegt; neu waec-Pfqdat de.nbsp;NUuge-xinden Z9nbsp;walgennbsp;vant voct«nbsp;kuflen dcinbsp;Faufeo.

««^iffcöop/ totccn«ntic0iiflum maeftte, l|ct blght/toant ^uftinusi cnbc^luftintanu^nbsp;ÖcWenfebentiflö ofte tac0ti0amp; iacren boo?nbsp;PBocasi inbe toerelö setocefl* ®an bit allejofnbsp;met tcgenflacnbe / lualgcn De föne bjocDcrjSnbsp;oantboet-ballen enbetooet-Buffen ber biena»nbsp;««©objf* a2nbebatorab?ie gevnigtige re*nbsp;benen; eetHelth obetmtbjS ben aerb banbennbsp;flöecncnbie Ijcn gpcbaetbtenbeopgBcboebtnbsp;0tbben;gelgh öiet boben gejeibtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttoe*

Privilegij' dcr Gere- *nbsp;fotmeerd£nbsp;kinderennbsp;Godei.

ben/om bat be opgebIa3e ftetterg cen gesbjo* ïcpartg ijSban oobmoebiggeib* ^2nbe ten le*nbsp;ften/om bat gpeen g^atp 5oube 0ebben eenigenbsp;cet tc bebjisen aenbe hneegten/ bie 5P aenbennbsp;meeftet selfjS Voeigerig fijn tc geben: #ant/nbsp;na ftberftae / 500 cn i(l onber u-lutben göeennbsp;manier in be ®?ebicatien/ofce anbere ftetfte^nbsp;ithbe beegabetingê boo; be Haieflett lt;®ob0nbsp;boofben ofhnien te buigöem ©oo;bJaerccnnbsp;«nberling pnbilegg banbe uit-berhoo;nen.nbsp;^ebtelbe al^sroesenbe {ief-talligebinberennbsp;lt;amp;ottt^/ inbe tegDenbJoojbigbeib gaerït iba?nbsp;berjS / lieber met aUe b;imoebis0eib enbe fa-mtUere b;ienbfc0ap gebben te conberferen/nbsp;a!jgfl[aefiS-gÖetoijiö0emmct ontfig ban but*nbsp;gben/ (luipenenbe boet-baUentebereeren*nbsp;^it laten 5P aenbe papillen / bie obermibjinbsp;baeclutber feeing banbe berbienffen / enbenbsp;poebe biecBen/ niet anbeti^ en fifn aljEt bienH?nbsp;^ceftten/ flabcn enbetajerft-Iuibcni biejicbnbsp;^0; be USatefieit ban gaeren Heer / gaerennbsp;met alfcmogeltftfte reberentie fcgufbignbsp;b;agen/ ter bjglcn/ bat be fiebe bebur?nbsp;®*Rtnbctcn / banbe ®cnetfreïSefo;mat0 innbsp;Haberitf oogen niet alleen alleb;pmoe«nbsp;®*aöcib/ maet 00ft alle boofgeib/ wetoog#nbsp;% lt;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luift»

-ocr page 190-

170 Roomsche Rets. VI. Hand. luiïiliins ban gratie en pjibtiegie butben be«nbsp;bjtjiben. H^aeriSobbeVbaermp / enbeallenbsp;goetre meafcHen boo; soobaenisen pjtbtiegte.nbsp;anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gebbe beel Iteber na ben raeb Petri nig«

Sap.t4'9gt;

nenroupraet goebe bjerben te ber;eHereRi fhilaaa. nae’t epempel pauU mgn;aiiggeib met30|gnbsp;en bjeeei te betnerlien/ mgn Itcpaern te ha(}g«nbsp;en/ mijn ifeer rngn ^ob met rebecentie enbenbsp;ontfigg te bienen/ boo? 3gn i^.naem/en boo;nbsp;alle’tgeene ’tbielcb gem aengaet mi)n fmiennbsp;te buigen/al!$ meteé bermetelbe b}pmoebig«nbsp;fietb banbe ^eneeffe binberS lt;(3ob0/niün 3el«nbsp;ben tebeb^iegen/enberngn 3ielteberlieren«nbsp;lt;amp;obalmagtig / nae mp b£;3ct);tftuirennbsp;ber3eberen/ enflacgtbemenfctien niet / bicnbsp;ïaeifomtpbisiuit een malle lieföe beburbennbsp;fitnberen op-boeben/ baer 3p geen guaeb aennbsp;3ien en bunnen; maer bp baet ben boofen / etinbsp;bejS 3elfjï boof bcibienbe firaft5e tot inbe bet«nbsp;Vitme, . beenbebierbegöeboojte/ ten fp bat Ijp baernbsp;i^cuK.f.9.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eentuaeraclitigberoubJeberomme

JLuc; 3.1.

bersoent/enbc 5i)n recljtbaetbige gtamfcöap met tuaerbige bjucpten ban penitentie ïuer^nbsp;bebetbetecbt*

Sr.

Vande Stoel dacr de Paus van Roman ui ghedraghcn wordt.

Abac, pietet gbp loopt uitbet fpoot* 3P0jlmpliebet aen / tuaerbat gbeftbiebennbsp;fiaet batmen ben pauiS ban Sïomen in eennbsp;;amp;toel 3etren/enbe met gbemelb ban mannennbsp;opte febouberen bjagen moet / met ttoee ®e^nbsp;berboffen te \üeber-5öbe: om ban alle be toe*nbsp;relb/niet anberjS aljs eenöob gc5icn/bettoonfnbsp;berbt/enbe aengebeben te toerben.

PIE ï. 28ibu|S plegen uïn’ ?5laefBaften ba

p;ebtlt;

-ocr page 191-

VAN DEN Pays. 171 f ?cöicamen/banïgt;e ;sgt;tori uit tt toupcn/alfsenbsp;get nteufgieriQebittel-ojiottt ©cniecnte op»

ÖJtfcn tegenji bcïHatamp;ottlie ReliSic eft be ftet» hcitche«©bcrigöeib»JPaec bat ift u 00ft mettenbsp;Ö00Ï builen/ eft mette iafleraerjSboo?nbsp;UDelben/ben ich bejs te meet bettuonbett/soanbsp;8ÖP te ittcer ocit5£n pebt eft bctcc bepoojt tcnbsp;peten* bjagenbanben^auo met^cpjif»nbsp;tuieen betoesen te tuillen pebbS/ijE^een onbec»nbsp;ftanbig bersouh ban tinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;man:lt;©cJöft pet

®obe genoug geVueeft i0/ tot bebel babe eer» ötebigbctö bet ïtoningen beur ^aulutn Rom.nbsp;i3'7 belaft tc ftebben int gcneracl: Cui hono-renijhonoremjCui vedigaljvcóligal amp;c,gecft tCt/nbsp;bic cer tochomtj eft tol/bic tol toe bcpoojt/f c*

Sonber int particulier uit tebjubben be ma» nier banbe eer/ofee be begroting banbe (C0I»nbsp;len; 500 W pet lt;£p}ifto 00b genoug gpebieeftnbsp;Lucx io.i6.ge5eibttepebbentot be bienaecjECnbsp;^gnber Dterben: ^ie u eerbt bie eerbt mp/bienbsp;U berfmaebt bie berfmaebt mp i cnbe bie mpnbsp;berfmaebt/ berfmaebt ben geeni bie mp peeftnbsp;ge;onben. t23ebelenbeboa;tïibe refte aenbenbsp;rebeiihpeib/bilHbpeib/ eft 5ucpt-b?agcntpeibnbsp;ber onbersatembe bielPeten tpbe banbelt;0a»nbsp;laten ;oo groot Iba^ oberiPaulum / batjenbsp;ftpicr/bJaert mogelih gpetteeft/paer oogpen Galat, ij.i jnbsp;bitgeroeit/ enbe pauio gegeben 5ouben peb»nbsp;ben. 55innen iSomen cn ijs be affectie cnbenbsp;'^Erbiebigpeib ber ©clobigpen niet minbetnbsp;RPcbjccft ober Metrum* Cnbe poe-biel benbsp;H^'ttautpeib bejS tpbjï / Pen niet toe en lietnbsp;5tlbe uitbJenbclicb tc laten bliben / notp»nbsp;wujs bg gg^ tiie 5P nae batum. / beur pactnbsp;®.°bftantincn/ Cpeobofen/ 9!uftinen/ 3Iu*nbsp;fnnianen enbe anberc Soomfepe ïleiferen/

aenbe

-ocr page 192-

172 Roomsche Reys VI. Hand.

Donatien Conftantt'nbsp;ni,Pipininbsp;cnde ande*nbsp;te Godvruchtigenbsp;Princennbsp;aende H.nbsp;Roomfchenbsp;Kerk.

aenDe ^uccelTeur^ ^etci met txpicffe vdt^ qualitept/ gebbenbe^nbsp;toesen; stieeftntetamp;analtebeel beftOeibi^nbsp;ban 'tgeenebat 3plutbenaen 5gn eigen pec^nbsp;foon/ tuaect mogeiib ggeVneefi/ mei gtiebaennbsp;3auamp;en j^ebben. 3amp;ant 300 tafcg en gabbenbsp;€on(ianttiiujf( 3ön Bbofb niet gebogen onbernbsp;getïnatee-babbejsitieiltgjS ^omfeliec/ ofgpnbsp;bebeerbeban Honben aensgnXateraenfcbenbsp;IpalIeiiEt tnbe Cempelen ban ;amp;.;amp;albatoo;nbsp;enbe $.^aan Itateraen/nocb fïaenbe binnennbsp;iSomen/ op ben bag ban buiben; tgt;ie bp optennbsp;9.|^abembec3tnno Domini 324. beur banbënbsp;banben ^auiEt^ilbeflee «(Bobe bebe tupen eftnbsp;opbjagen* (6nbe opten iS. bee selbee maenbnbsp;nocb tmee anbere Dtoninglibbe Cempelen/nbsp;b'eene aenbeboet banben ®erg Saticanuj^/nbsp;en b’anbere builen be muiren aenbel^ofiiaen^nbsp;fcbe bieg; ter eeren banbe l^eilige SIpoflelennbsp;Petrus enbe ^auluiei/ boterenbeenbebegifgt;nbsp;tenbe be selbe Cempelen met een groten rBb«nbsp;bom / 500 ban beiligbe Baten enbe ^eelben/nbsp;aljai ban Xanben en i$obemnbsp;®p bit fpooi nae*trebenbe benabolgenbenbsp;€b}i(ien Steifer^/en bieten niet op be beiligbenbsp;Hoomfcbe ïUctft bagelihis met een uitgeftojtenbsp;milbbeib ban Eanben enbe domeinen/ meernbsp;tn meer tebefcbencbeni tot bat einbtelibhennbsp;ben lt;3obtb2ucbtigrn Utoning l^ipinujS/ ber«nbsp;loonnen bebbenbe ben Cpian «ifluipbumnbsp;Honing ber S^ongobarben/ iSabennam/enbenbsp;een groot beel banbe Sltaliaenfcbe lt;amp;teben/nbsp;baer bpICiduIPbum uit gbebjeben babbe totnbsp;eeneeuïnigbebonatie/ bp3bn^^ Sbnberjoo^nbsp;nen/ enbe Cbelen banben onberteibent/ ber^nbsp;terbt beeft oen ^.j^ieter enbe sone^utref^

fcur^

-ocr page 193-

VAN den PAYS. nbsp;nbsp;nbsp;173

feut#/ int 3latt onjS I^ecten 75 J. ©ïltlp

«löe «tuigen ent)ebeft()}inen AdoTreviren-lis m ChronicoAnni 727. Leo Hoftienfis lib.i. ChroniciCaflinenfiscap.9. Ec Gratianus in De*

«eto diftin(a.63. ©an ÖC3C töDcn/ Dat ijS/ öan ^Plbefieraf/ «bbenbeï^aufengeraetifaeninbsp;Sebonben / tec eeren banbe glojBnbsp;^n/ enbe tot mmber g|)e5ag banbe^toelnbsp;Petti/ baet inne 3P boaeten 3ttttnbe/ te aen^

Eaeeben 3oobaenisBen ecibiebigDeib enbe ^aamficcntic/ aljS be «©obbjucötigBeiö ban*

®e ^Bjtftcn ^bemeente Ben toebjouö/ enbe be,

^iltgeib bet Steiferen en I^oningBen fton Ii)« oen. ^ie nu besen {laeren raeb toil beroo^be*nbsp;len/betb)t3en/enbe befmalen/bomtBpftBoonnbsp;baet obet niet te ballen in boltng / bpensalnbsp;Bern nott)tan0 niet beb^gen ban bermetelt*nbsp;BeibibatBptegenjtl befteurenbanbepjimiti*nbsp;be üietft / 3ic|) be eetftcgnoel bermect tebet* „fntnbsp;toisen/iattesensSöetbooj-ftBjift^auU/öcn ®nbsp;^?incc sQniS bolHït/bat ijS/ben opperfif Pne=nbsp;ftcr/tebetbloubhcn. ®c min/alsoo febectbie aao x*tnbsp;tgb onbet be IPaufen gbebieefi tb een groot ‘nbsp;gBetal/niet alleen ban toDfeiv maet 3elf^ ooiinbsp;ban 3cet öeiligBe SKannen/ oljs gBetoecft fijnnbsp;Süvefter,Damafus,Lco 1.24.0.Gregorius 1.2.3.7 Heilighenbsp;loannesprimus,öctertiuSjAnaltafius i.2. Innocen- Paufc» lt;*•nbsp;^ms I. amp; tenius. Xyftus 3. Bonilacius i. 2.4. amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jf“***

Pelagiusi.2.^,biJg„

“cnediaus j. amp; 2. Cdeftinus i. amp; j. Martinus i. i,eid der ^“genius i. enbe meet anbete. ® c toelfte/ Ins Roomfehetnbsp;quot;li^nicn immetjEieenig geloofgBebenmagB Kerken.nbsp;ih.-«*^Ptlojien/aUt te 3aemenbp be ganfefienbsp;^y*‘iten toerelb gcBouben fun getoceff boojnbsp;n»n ®.B*lectbc/b)acrbigl)e/cnbc öeilige IDan*

‘«n; Intsoobaentgöen / bat «©obaltnagtig

Baet*

-ocr page 194-

174 Roomsche reis. VI. Hand,

gaerluitier leben enbe kring met mtraftelen bereerbt/enbemet tnonberbaben {)eeft bebe*nbsp;ftigt/ al0 blQbt uitte Cbjonihen ban be oubenbsp;jamp;c||)ibetïi Sigebertus, Ottho Frifiigcnfis, Lam-bertusSchaflfnaburgcnfis, Petrus ab ^liaco, Ana-Ihiius Bibliothecarius , ende Platina de vitjs Pon*nbsp;tificum.

Abac. lt;amp;cgi0berji rnoggen fctnU benbiat gen belieft: ^n mp en ban bie o*nbsp;pinie niet bomen bat geiligge mannen gge«nbsp;ineefifitn/ ofte gebben bunnen mesen/ bienbsp;$icg met $00 groten opggeblafentgeib bannbsp;;amp;toeIen enbe Eetelen bergeben enbe berp«nbsp;belt gebben, Q^it en i0 tocg nerggeniei getnbsp;ggebiuib / enbe baer en Hin ter bserelb ggee«nbsp;ntgge potentaten / mgn^ knetenjï / bienbsp;jull^pleggen.

Oudghc-bruik van

Piet. ^ig. Itbatufr I uïb’ opinie en niet magtig be boaergeib banbe 5aeb te ber«nbsp;anberen / notg en bencbt niet bat ben Pau^nbsp;banSïonien/ omuïbe ongerbarentgeib (omnbsp;niette$egggen / bottiggeib) be(lfteren$oI/nbsp;ban $gn oube maniere ban boen. ®enbsp;iSoomfige ïterft i0 al te bafl-goubenbe bannbsp;gaet oube obct-ggelcbctbe Ccremongcn/nbsp;ban bat5e bie om ’t nae-baffen ban een beelnbsp;ftcffetiS ban ïttettcriS 3oubc bomen te bet*»nbsp;laten.

lt;©gp ?egt bat gctnerggenjS’tgebiuiben , i0 / notg batter ggcen potentaten ter toe#

floudercnWlbcnfifn / bie gen in ftoclen op be fcgom «dragëte beren laten bjaggcnfc. JKaet boebt 5cecnbsp;woiden. blei / bat ggp öaer bp bougt / rngntsme^nbsp;tcntf. ©oojbJacr bit toeten moet in n toclnbsp;ftlein fifn: toant gabt ggp llecgtjs mctte

eerde

-ocr page 195-

VAN DEN PaVs. 175

ecrfle lippen be Jtoomfcöc l^ijïojien acn* Btjccaeht / g^n jouöt toel gtielescn fiebbcnnbsp;BÖcbjuift niet alleen bp be Heifeeennbsp;tn Plinten / maet jelfjï 00b bp be ^èena»nbsp;teuten / enbeanbece treffelibfee JSurgöercnnbsp;^n ^omen fiiet booitpbfi gbemeen ijS gc*nbsp;™«ft*giae beel geineenber/aljS nu bp objbi bc«nbsp;®0|ben fjjn be Ittoctfcn cnbe Kof-bacren; 3nnbsp;bougeiw bat31uliujS€*far/ gDclijb 5»ueio*nbsp;mujEf in 3ön leben ggetuigt cap. 43. gberoobigt;nbsp;faecht i$i g{)etnee|l baet inne bp oibonnonttenbsp;« boojfien/enbe be selbe niet ban jebere gljc*nbsp;Qualiftceetbe peefonen toe te Iaten«^ocD tet»nbsp;tionb baet aen/ onbcc Stuguflu^/enbe be nae*nbsp;boIgenbeïttcifcrcn/bJictbcnbc3e®iaeg-|ioe»nbsp;len toeberoinnie beel gbemeinbee alj$ te bo«nbsp;ten: 3ullt!^ bat ^omittanuj$ bet gbebiuibnbsp;bet 3elbet egbtene anbete perfonen berba«nbsp;benen beeft / ai^K be oneetelihbe bioubien*

Siet ben boojnoetnben Suetonium in Domi-tianocap.8. ^ese Itbteibenen bliben alfbocb in beel ^teben ban ^talten / enbebpnae*nbsp;men binnen l^apelei gt; baet op alle be heutf»nbsp;Vnegbtn enbe bbubben banbe ^traeten tenbsp;buit (laet cen groote mcnigbte ban gitoeonbsp;icn / eenigbe open / anbete gbeflotcnj tennbsp;bienft ban alien ben gbeentn / bie t siefjnbsp;biaet een üteael toil laten hoflen : oftenbsp;500 beel minber of meetbet / aljs bP iJtn»nbsp;of berbet gbebjagben begbeerbt tenbsp;«gt;t5en.

l^ict uit befluit ieft / inbien bet b?agbfn in «./juit; g*tocl gbelioubcn moet toojbcn boo?nbsp;lt;©obbcIihhe eet / cnbe een lEcrbreianbsp;ban 3lnficbii(lusf / bat al!c be Seanbsp;bbteuren ban lïïoinen bi« boojtijtji «©ob»

belibo

-ocr page 196-

176 Roomsche Keys VI. Hand»

eec geufurpeert gebben/enbe norg oi* ben bag ban gutben/ be eereliltfte ^utgÖ^nbsp;ban|@apel]$ «ntic^iiftutTen fiin. Cnbe icH

Ïelfjot mebe / ober een beeliaeren baer biesen^ e / oob 500 biitbiiljes een 9nticti|i(ig0ebieefinbsp;fien/alït ich mp/nae be maniere beo XanbO/innbsp;een ;amp;toel tiebbe laten b^agf»^iet tocg eenO/nbsp;itebe Sloeber nbacuh/ tot ïuat bjeembe en^nbsp;beonge^ooibeabrucben/ ube onbietentbeib/nbsp;ongerbacentgetb / enbe bebioeberübbefg^nbsp;niggetbiO biengenbelnbsp;Abac. ïibat gueïtnie ö«ct befc Dent / metnbsp;5gnonbJetent{)etb/ onfierbarenttleib/ fgnig»nbsp;betb^lt;0{IP fijt 5eIfO een al te plompen babofi/nbsp;btebebiargr banbe itSooinfcpe^enateuren/nbsp;tnette ^toel banben $oomft()en Hnticgiiftnbsp;Soubtte tonfunberen. IPaec te bergDeefiO»nbsp;De^fa^t 3©3nt be oube JÜometnen en toierben optenbsp;ftocUn'aêr fcöoubetcn niet göcbjagcn/ maer bcne’en becnbsp;oude Ro- öanb / enbe niet ban ban ttpee mannen,nbsp;ïncincn ’Ctnelli beel berfcgeelt banbe opg^eblafenbsp;wac naer. bjagt ban bet jebenboubige ^ee(l.nbsp;der onder- Piet. 3|cli Petbionberbe mp/ maer bat benbsp;ïoehf, Ocnecffe 5ebtgbeib 500 lang toaö gcbleüen.nbsp;JIBaernaet icft 5tc/ 500 en bunbpu 500 nietnbsp;betufen/ of geft moctnocö alfomtijDO eennbsp;encftel reifben uittc mou ftijcftcn. ®ocö buOnbsp;boenbesoubpïbellicbtelih ubi’ naem bomennbsp;teberlie^en / enbe inplaeto ban eenfgnen/nbsp;een gjober b?oebec mogen ijierem niet alleennbsp;obetmibOöe onbelecfbcfpitigbetb; bie beternbsp;bougen 5aube be monb ban eeti onbefcbaemtnbsp;6ebelaet/al0 ban een cetltft burgfjer: JiKacrnbsp;jonberling om be uitftebcnbe bottigljeib/ bienbsp;gfin bier 500 ïnel int een / alO int anbcrfti*^nbsp;melbenbe. J^ooibiaeröabt gDP ggestnegen/

gDP

-ocr page 197-

VAN DEN PAVS* gt;77 Sfjp \oaett bp mp ccn l^öilofoopönbsp;maet nu «1 fijt 50p met aIjS een

plompactt a©antïDicrDcnöcouDcaomtt»

t nbsp;nbsp;nbsp;II

Ei°tP*gt;0ibe odophoros ban baen g^c^omen/ mcboojgaenjeibpDe '

net! niet ban ban ttocc mannen nljeojagpem toaetfiin ban be naetnen ban Le6bca hexa-

«a*-/ ufbe i|p(io2ift(|2iber^/enbe be poetcn te binben n|n i «Un ijS hexaphoros nietnbsp;5cggen een ;ep'-b;agt / cnbe octophoros eennbsp;ocpt-bjagti nac't gfietal/nu ban $t0/m bannbsp;2^ut mannen / bie onber be Stoelen gingen»nbsp;^nbebiebecom ; inbien be oubeïïoomrcöenbsp;stoelen benc'en be ganb göebjagen biicrbeni^nbsp;Boe öeeft ban CatullujGi hunnen jeggcnnbsp;FraElum efui veteris pedem grabatinbsp;In colloJihi collocare pojfet?

lt;Enbe elbetjS» Cum jam fextd cemce feratur?

bat \W bP Vboibe gbeb^agen op sejeei^ahhen* ^nbebieeoratoajiooh / bat luvenaUsineennbsp;ban$pn jamp;atp;en/ ;oo uitboecober jeherennbsp;Stomeinfcpen beugniet ban spnen t0b / benbsp;luelhe niet tegengaenbespn beburbcnleben/nbsp;Sicb ntettemin botd laten btagben in Lelt;5ticinbsp;o^ophoro, opte fthouberenbana^tffaben»

Student ergo tribus patrnis acomta,vehatur 'FenfiWöus puaniSt atque illinc dejpiciat nos!

^ nbsp;nbsp;nbsp;©at itb

™al ban een $oa fnoben leben/

3ln een jacbte $tael berbeben/ 5^eerb)aert0 tnetpen ban am boognbsp;_ lt;®p on$i/ 50n berfmabig oog I

^ joubc u tot bejen pjopoofienocb meet fiquot;,yetepiactfcn bunnen bp bjengen uitMar-gt; Seneca, Dion, Propertius , enbc anbete/nbsp;wact nu ich/ocbatnitn/ub)‘ onbecbarentbeibnbsp;Hbnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bemetb

-ocr page 198-

178 Roomsche Keys. VI.Hand.

bemerh/ 50 ttuöfel ift gtotclihjS/ of gfypse ooB koel 50uOt Hunnen nnesouHen/ enOe noc^ neeinbsp;meer/pf sDp DeSlutljeuren jouöt Hunnen beftnbsp;(iaën. 2iet ïictoer Öcn Diótionarmm Ambroli)nbsp;Calepini, int ïöoojö/Leótica, öaet glip icoel 500nbsp;beel5ultnintien/aljEi ggeuougsai tnesen/Uoo?nbsp;u om te batten gt; enbeboo;mp/ omuvn'bet^nbsp;meteibebottiggeiti tebefcHamen.

^it Dan alDuïi b3e5enDe / 500 en if{ niet tt berbJonDeren/batDePaufen beur be beHerin^nbsp;ge bet Stetfeten/geHomen bie5enbe totte bjü^nbsp;bebteninge brutber offtcie/ ooH toegelaten ennbsp;aengbenomen Hebben/soobaenigbeu manietnbsp;ban Stoelen enbe ban b^agHen/ gUelpH bpbfnbsp;ütoomfcHe ^enateuren enbeanbere Honoja^nbsp;beleperfonen boen ter tpbbierbe gHeb}uiHt«

, 3n5onberl)eib tot mccrber eer ban ben Jföce^ fier bic5e bienbcn/ enbc banben ^jince ber 3*'nbsp;poftelen biesc futcebcerben. Ibougter ooH bpfnbsp;nanben ouberbom/baerse boo^gaenjei inb}at^nbsp;ren* l^aebéröanb/ Hoe-btelbetpenberan^nbsp;bert/ enbebcmenffbcnanbercmanierenaen'nbsp;gljenofncnHebben/ 300 en Heeftnocbfanpbonbsp;i^oomfctie l^erH(bie in alle anbere Dingen 3eei^nbsp;bafllioubêbe i0/ ba gaer oube gebmtHHê) nietnbsp;beboiibé te ïDtfhbenbabe^eftaere oube5ebe'nbsp;(©m ban bit p?opoofl te bcfluiten/3al iH bo«nbsp;ben’t booigaenbc/ Hier nocH bp bougen cent 1nbsp;rebe/ biebp alle onportöbigHe enbe beletfbtnbsp;menfcl)i/ niet alleen De gebougeliHbcib/ maetnbsp;felfS ooH be nooblnenbigHcib banbe t©?ag'nbsp;flocl ije^ ^auti/flacrlih 5ai obertuigen.

Abac. 3©at (itl bat toesen i bp abontuit bat Het onbe USannen fifn/enbebiHbiilp gHe'nbsp;bjeHhclih cnbe inpotcnt om te gaen/ en baef^nbsp;om gebjagen moeten tuerbeni maer ïnaerotO

iuerben,

-ocr page 199-

VAN DEN Pays. 179

iücrben bic ban gebiaflcn bic (ïerft cn cloecft 5gn t enbc aijffp inpotent boo? ouberbom ofgt;nbsp;tc 5«^tc 3ijn/gel0ti fulj han gebeutcn/ ü)aer*gt;nbsp;om xno^benfe op bc ftöoubercn gOebiageivcunbsp;bcncben be öanbt/ gclpft aubere oube cii=*nbsp;oe gicgtige menfcpeiHnbsp;rit T.iöeenfinjï/ bat cn Dc wben niet bicnbsp;Kbtoiifcggen.

^bac. 3©atbani

Piet. jDcct Dat bc»! ^aujï aUptiS niet ge=» o?agt)cncnïDctbt/ ban alleen alp öp uptspnnbsp;Palctis/bat bitpt aen be ïterh lept/ ijö gacnbcnbsp;nae bc ïterfte/om folcmnelc iBiffc ofte ©cfpe»nbsp;ten te poojen/ oftefelbec te boen/en bat op bcnbsp;^tncipaclfte öoocötbbi ofi fecflbacgl ba 0etnbsp;31acr* 3©ant langui bc flr atf en ïnojt ftp nietnbsp;geb;agen/ ban tp of gaenbe te boet/ofte rpt tcnbsp;peect/oftc op eenlifêuUe/ofte toon geb^agë innbsp;cë iüofbaec ba^eeebé oftelËutIë/ofte ooft jel*nbsp;bë in een (ioel/boo} 30n ^aieip benebë benbsp;Abac, ©qh allc bcfe manieren en maeebenbsp;ieft gfteen rtoaericBcibt/ maer alleen bunefttnbsp;mön te iniflaen/en onbeftooilift te toefen/ batnbsp;Bp op be f(0ouberen in een floel boben bcnbsp;ftoofben bet mcnfcöen gebjagen toerbt.nbsp;Piet. ji|ier 30! ith nu be reben afgöcbcn/nbsp;ontpout bat öP toaet boo? een totte toegftnbsp;Böebjagticn toojbt/ie toeten ban 50n 3palei^nbsp;*ot in bc Sterfte boo? bet öoorb ?ïutaer»

. Bu 300 foube öp bc3e toeg ftunnen bolbicn^ BÖtn ap bicrbetlep maniere: tc toeten / oftenbsp;“oet/ ofte ©acrb/ ofte in een floel gpebjagennbsp;bene’en be Hanbt / ofte einOtelift om Öoog opnbsp;“^Itftoubcren*

^ B A c. a®aetom niet tc ^acrbc 11 «T.jiagt^aerbëtnbclltctftentcamp;omë/cnnbsp;3Üba 30Uöe

-ocr page 200-

180 Rocmsche Keys VI. Hand.

joutie tip aPontuit bp u-Iuitien niet tcber^ üODonberen tDe5en : ïnant top 3ien altemetnbsp;bat göP“ïuiöen ban lt;tBob*{-öupfen ^aecbe-fiallen gemaeltt Debt/ enbe nocbbthtoilje! totnbsp;logiment ban muiterjei enbe jamp;oibaten benbsp;Dtetben mirb2Uitttenbe TDt. iisaee bp oniBinbsp;StatDoliben/ ijE( Deteenlelpcbeenbebjoubigenbsp;3aeb/bat^aerben/iIBuiIen/enbe anbece btee«nbsp;gelihebeeflen inbe ïitecchen souben bomen/nbsp;enbe baec Dtt gebeb ber gDelobigen gDeflojt/nbsp;enbe lt;(0obej$gla2ieberbonbigtbiecbt / batnbsp;baeebrtgeftap enbe gebjDfcD ban ^aecbennbsp;enbe jputlen geDoojtsoube tnecben.

3Dan bit ;elbige gDeboelen/tbilbgttueten/ i0 oocb gDetneeH ben l^.Untoniuji ober bee#nbsp;tien Donberb SIntren. i@ebbp be mercbennbsp;tDanaftiilBagnl / 300 3ulbp bp Dem bunnennbsp;le5enin vitaS.Antonij, niet becre ban’teinbe/nbsp;bese naebolgenbe b)oo;bentnbsp;iberbaelban een beblagelib@ifioen/\baeri’nbsp;big om met beel tranen befcDjeit te bierben.nbsp;3@ant alti ben H. Antonius een^ te jamen metnbsp;5t)n ^joeberjei biaiEi gDeseten om te tnerben/nbsp;DeeftDp3DnogenfcDieUcben naeben @erae!nbsp;geDeben/ enbe een Voeinig tUbjEi naebe begon*nbsp;nen openbaringe/uit Djoufpcib ban’t gbeenenbsp;ÖP öabbe gesien / Decft 8p beginnen te fcDub*nbsp;ben enbe tebeben/ enmet gbeboggen bnien/nbsp;boo? ’t aenfcöijn «©objï te bibben / bat lt;0obtnbsp;D002 50b barmOcrtifDept bie toccomenbenbsp;boofDtptfoube toilitn af-tneeren. |Sa Dct ge«nbsp;bet boigben be tranen / enbe alle bie baer te*nbsp;gbenVnoojbicD biaeren hregben een grootenbsp;bjeejEi / enbe baben bat Dp foube millen upt*nbsp;leggen bet Quaet ofte b’ellenbe bie Dp getiennbsp;Dabbe.|iSaec ttati Dtt febjepenbe genob me*

berbiet

-ocr page 201-

VAN DEN Pays. lil 6erlitelde fi))aeli / enbetou^ïDectit boo^benbsp;/ bofÖ cinbtriith met ecn grotennbsp;•ü. I?ÖP i IBpn ftinberen Det toaer be*nbsp;Wet ecn gaeft-comenbe boot/ tup uatinbsp;{““Sloten quact bctlofl toceben, lt;iEnbc baetnbsp;?.lt;rl™^^combaoj be tranen obectuonnen/nbsp;öct ft{)2epen enbefueftten fepbepp:nbsp;wn groot fcamp;cnnijÊS bat nimmermeer geftoojtnbsp;entjet/ tti on$i nahenbe / enbe boo? eengrootenbsp;tempccfl 5al 0et Jttat0olpcamp; geloof ucrbjucfttnbsp;Jberben/ enbe be mcnfcöen be beejlcn gpelgchnbsp;5uHcnamp;ct l^ciligbom €ö?iftibctoutn. a®antnbsp;tCR 0ebbe gepen get^Hutgaer ©obiS ban me»nbsp;ntcQ^ bet jnauilen omfmgelt/ bie toelclt metnbsp;beel ftepger-Pagen allets uernielbcn.lt;enbc benbsp;flcm betf ileeren fjeeft tot mp göcfpjoften i fpnbsp;fullen mgn Hutaren ber foepen.

berre S.Athanaflus. q^te tuelfie baec naebec0aelt0oebat nae ttnee Slieren boo;nbsp;bieSSriaenfelftetteriï/bit bifioen bolb;ac0t i0nbsp;getoeeP/alb rp be Sterken beroofben/be betit*nbsp;ge baten pjopbaneecben/ be beiUge miperi^nbsp;enboojbeganbenber i^eibenen befmet/ btenbsp;Slaecbbengebioleert / betbloetberfebapennbsp;Cbiiflt in ben iCempel uit-gefio;t/ be beiligenbsp;^utacen befpjenbelt/ be S^unt nae be tui! bernbsp;|feibencn beWabti^gcbJeefl. l^icrsietgbpnbsp;noefcbjicftelibbetban oubjS genomen i0/ batnbsp;Paerben ofllSutlen in be Sterften enbe ora bennbsp;«otaer ‘©objSgesicnsbngebJceft. ®e5eou»nbsp;ot bcbotie bee ouber / beiliger enbe Statboïi*nbsp;Ren Sl^annen top naebolgenbe / bebben nothnbsp;gbetuoonten bat be piecrben enbe JlKui»nbsp;«b fonbcc be uptterpe noot in be Stethen ca«nbsp;S, ï^acromoob be ^auiS jelber julbennbsp;PJioilcgic niet en ufurpeert ora te J^aerbtnbsp;m 3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boo;

-ocr page 202-

i82 Roomsché reis, VI*Hand.

tioo? be Iterlie te rüben.

Abac. 3i^aerom gaet gp ban niet te boet j of sehec taaecom en bio^bt t)p niet in eennbsp;tloel beneben bet banbt gbeb^aggen {naebe«nbsp;liiael/ gSelgcb göP te öojen göefept fjcbt/ bcnbsp;baeci) niet groot en ii$/ ban5^n^aleij3i/ batnbsp;bicOtaen be muiten bet I^etbenuaet t tot innbsp;beti^crfte toci

Piet. i®el gemobectt. 3!fft fal u bc rebe göebcni göp moet toeten licbe 55joebct 3tba*nbsp;cuh/bat be Catijolihen in gtoote eete enbe re^nbsp;fpect öouben benj^auer/ alsef ben geenen bic fpnbsp;toeten bat Cdjidne^ ^tab-doubet iiei/ nabol^nbsp;net ban ^.^ieter/ det 5ienbaec doofb bet ($«nbsp;laechen/genetael i^atbet ban beiamp;rdaep-flalnbsp;€dnllü enbe meet anbet titelpdeeft/ bieitdnbsp;te booien upt bie (IDubgt;baberen bectoonbtnbsp;debbe. H^aetombateenpber begdèetitd ietnbsp;nem te 5ten f enbe ban dem benedictie te ont«nbsp;fangen. Ipiiet dleinbet acdtenbe ;dn benebie»nbsp;tie/alet bie ban ben oppetflen |^;ie(tec beet ou»nbsp;W CcjlamentjS/ baer top in bc 25pbel afdcb»nbsp;ben; foo iffet bat bpfonbet ontrent be gtoo=gt;nbsp;tei?ceft-bagen binnen iSomcn tomen menirhnbsp;buitcnöen ban menfcden/nllc gabet begeeticdnbsp;ben öaub ie ;ien / 50» beriebictie te omfan*nbsp;gdcn; fob bat jomtiitsS in bic dojtc toegfj/ bienbsp;ben #aub ban 5ön ^aleptf tot in be Jftcrftc tenbsp;pafleren deeft / gljebonben bietben ttointicd/nbsp;bcrttcd / ^ÖfntO i I^e donbcrtbuifentmen*nbsp;frden: ade-gaber foecdcnbe enbe bjingdenbenbsp;óm ben ©aub te 5ien. ÏPaert saedc nu bat dpnbsp;beneben be dapöt inng0 ter aerben gdeb?a*nbsp;gden toerbc / ofte te boet toner gacnbe/ toienbsp;^öube dcm 5ien diet toeinicd menfcden/ bie al»nbsp;bcï-bcuafl bp ben toccd toaercn/ alet dp paf»

fccrbei

-ocr page 203-

VAïsr DEM Pays. iSj

fcctbt| ®ant 6p cn «8 niet altöW groot/ ®ii Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;öan öc fcöouOetcn af/ öoOcti

“*•ƒ ®^3fracliteniijajE8upt-|ieamp;enlie j ïnant MI ^aufen en tnoetmen niet fticfen be groot®nbsp;fte/ Dan be^cplicjjfte enbe ggcleerlie. HSibl®nbsp;fouben bieacgtcrde / Die eben bcge®nbsp;‘YÖuinDcn^anjStc5icn / Dcboo?|ien bet»nbsp;owgijen/ enbe’t samen bifbbJüï* ben ^aujeSnbsp;Ober-bjingöen. lt;©m ban een pberjS lt;©Qbt®nbsp;ojucgtigbg begörcrten te bolboen / moet öpnbsp;J®o gamp;eftcltïoefen / bat ^tra biebanbeere/.nbsp;foo ïDcl alj$ bie ban nae bp ftunncn sien. i^tecnbsp;bber om aUe be perphelen / ooit ban ()etnbsp;bolcft te fcöoubJcn / bic malbanbcren Iicamp;®nbsp;telpcbsouben te pletter b?ingöcn; moet Jjpnbsp;boben be Ijoofben Der menfcben bertoont/ ennbsp;gf)eb2agben tnerben: niet boo; #eerben/ of®nbsp;te IlSmien / bie in bc ïietfte göecn piactjsnbsp;moeten Rebben i maer boo} anberen baer toenbsp;gOebuirbe Dienaren / tot bolboeningbe bannbsp;beeien. «SnOe bit ifi gier mebe nu gbenougnbsp;ban bQcn.

§8.

Vande Vedct-boflen, die te weder aids vanden Paus,gewoon lijn gedragen te worden.

. Piet. 315e bese ïjrrft Ört u ooft belieft te «rfmaclcn ; maer tot ftleine berbojbetingnbsp;gan uvn' pooïftel. 3©ant bet efteene gbp bennbsp;©*^«0 ban Somen toefcftJÖft tot opoftebla®nbsp;'Mttjcib/ fïreftt ftem rot bemijjSbansijn oor®nbsp;”^“,®*gt;igilcib.’(Cto immer# uitte J@iflo?ien/eftnbsp;«nbete goebe letteren al te ïoelbcftcnbt / totnbsp;JK4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïoat

-ocr page 204-

J84 Roomsche Reis. VI.Hand.

li)at0eb}uih batbeinftnimementiie be2^alt; tinen Flabella,cnDc top in neecbuttjSi/3Dapec0/nbsp;mogben noemen/obec (itaet / ofte aen taeffelnbsp;T «...ntr Ccöesigt plegen te tootoen* Boottoner/ nee*nbsp;kworrlèk P*”** anöetsi toe/ al0 om toat toinbiS te mae*nbsp;vande^ BCH/enbe bc öllegcn te betiagcn. SBatboebtnbsp;dM-boifen. banbe^aueibaniSomen/ biebanoubentj)»nbsp;b{ bet gebjuih ban be5e Flabdla ofte toaperjecnbsp;noct) betoaerbt beeft/ giet mebe totb anbetjei/nbsp;abf openbaetitth te beibben ;bn menfcbelth*nbsp;fie branlibeibt te toeten/alfi bat bp banbe oni^nbsp;getempertbeib be!$ iucbtjS befebabtgt/ enbenbsp;banbe muggen gequetfl enbe gbeftebenbannbsp;tootben.

ConcluHc.

i$iet uit bcigt noobfaebeltb / but be ^au0 ban iSomen/toat bp oob iei/tmmerft geen 3ln*nbsp;tiebtifluiei en ban toe3en: toant bese/ nae on0nbsp;betéctfiifttiirea melben^al 3icb bertonenaljsinbsp;een lt;(3ob / enbe beebeffen boben alleb toatnbsp;49ob gbenoemt tootbt' enbe be goebe ^au0/nbsp;met 5911 ttoee toaperieitoonbt5tcbal-ommenbsp;boo; een menfeb/ enbe pjoielteecbt bat bp be*nbsp;neffenjEi anbere branbe menfeben/banbe bettenbsp;ontfieibt/ enbe banbe bliegben gbebeten bannbsp;toojben* ’Ctoelb bP immeriEi niet boen ennbsp;mod/ inbien bp jifb boo? een ®ob begbeerbenbsp;uit te geben/ toant ^Bob onquetfbaec enbenbsp;onbeberffelib.

Ars non habet ini-micum.nbsp;pifi igno-raiuup.

net oube rp?eeb-tooo?b 3eibt/ bat be bund gbeen meerbet bianb en beefe/ aW ben toeet-niet.Cnbe ben «poflel ^ubajS in 5tjn lt;Catbo*nbsp;iibenb?ief/ befeb^ibenbe be manieren banbenbsp;bettec)$/3eibt bat 5p-(uiben alle bet geene bennbsp;onbebenDt i0/ plegen te laderen« 3Bilbp bannbsp;oob niet getelbt too?ben metre toeet-nietten/nbsp;ofte gberebenbt mette better;ei/3oo laet boo?«

baen

-ocr page 205-

VAN DEN PAYS. 185

fcarhbcttj^auöbanfiottiöi int bjeebjacmig ban 5Ön ;amp;toel/ enDe int ouöc gjjebjuilinbsp;Jbapccjs: opbatgÖP nictcnhomttenbsp;'‘^®i!n?n t gcene göp niet en öetftact. „nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

,,i?^Öalben ftet gamp;eenc ieft nu terftonb gbe? Sufd bebbe; 500 ifler nocb een anber IKojael ^jjePauP-‘ fJL^n^bfel/ banbeje IDaperjS ofte ©eber-boff feiikkevc-|«n oie boo) ben pauiei tDO}ben gebjagen* Ce det- boiTen.nbsp;“Ctcn/ om öem gbebuirenbe 5Ön ÖoBc bebie»nbsp;n«ngbc/ tnbacbtig te matten boottbeebtapennbsp;panbe plutmen/bet gbtene bera ten bage bannbsp;3bn bitbinge b)o)be gbtiterbt boo) mibbelnbsp;ban ’tontgeften blajEe.Soo iuanneermen Btmnbsp;Setbe: Pater Sanóte ! Sic tranfit gloria mundi, batnbsp;ttf/ Heilige ibaber I ttibivabergaet cbelleendnbsp;be glorie banbetnerelb. emheebat be3elbcnbsp;berganbltelifttieib bte btm boen eenet getoontnbsp;VDo}be bao}’tontfieben ban een banb bolnbsp;^ajei i gemnaeber-^anbgbeHabigbecnieutnbsp;b)02bt boo) t berbltegben ban een beel plui*nbsp;men* SDaeeop ontbuftUbbet oog gbebabtnbsp;beeft / een banbe bernaemfle jnsunctenó bannbsp;onsen tblgt;/aljei bP maebte bat onbolpiese Madrigal a sei vocij’tbjelft bjp fomtöbjS te saenwnnbsp;Sesongen bebben/ in befer bougen:

Qt^fla vita Mortale,ehi far 'si bella,

£ quafi liama alvento,

Che L forta, e la ferde in m momento.

£ Jt ellafnr con temer ar* giri hor s’avanijt e (ale,

£ librata Jk l'ale

¦£^»dlt;r da Je,neir Aria anco la miri-j £ ^olpcrche di fia natnra e leve.nbsp;poco dura: IS in breve,

M s nbsp;nbsp;nbsp;Veppo

-ocr page 206-

i8lt;S Roomsche Reïs. VI. Hand,

Doppomille rivolte,e mille fhade»

‘Ferche ella e pur di terra,a tmx cadei iisaei: VDtlbp toeten tont ggp ggesongHennbsp;|teamp;t/5o tiiftïoHiEi aljEi gÜP tgt;it Ji^aDjigael t)et)tnbsp;gefongeni 't ^eintgge ’t ggeene Den IpauiS toenbsp;DecfmaeDgetb DanDe eer bek toerelbj^ tn^nnbsp;Deber-boffen {|ee^ te contemyleren; enbe icHnbsp;t’anbeten tiben / tot betmaeh banbe liefheb»nbsp;betfi opbe 5elbe noten/albupi {)ebbe betbuitlt*nbsp;^itftecffelibbelebennbsp;EoofeOoon boo; b’oogen/

3@erbt alï^ een Pluym nerbeben; (tologen. m^aerjeeetiae^boojbe ltt|)te toinb ber«nbsp;stiji ggp ffatt 5tet/ met nee! berlo^e b;aDennbsp;Ban b'aecbe optoacetji fptingeninbsp;lt;Cn toeerom met bed ringen/

3amp;eurt buijcjj toeee/in bicic lucftt optoapl: ^at om batfe liegt iei ban natuiren/nbsp;fiaaer Ban niet buiten.nbsp;a@ant oniangji/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(gen/

®ocgnabedammdoopïi/ cnbuisenb (le^ ^00 gaet gaee b’üleebe toeber nae b’^erbenbsp;toegen.

§ j.

Vande gekroonde Mitct des Paus van Romen.

Abac. nbsp;nbsp;nbsp;HU genoug banbe ©eber-bof#

fen. JEaer metbjat gïoffe julbp onjei hunnen goeb mahen bc bde-bubbelbc Croon ban u^nbsp;toen 3t!bcr-8ciïigfïen©abcr?

A'k Oftclc ® nbsp;nbsp;nbsp;®föe / baer Clemens

lacobusen Alexandrinus, Eufebius ende Epiphanius haerefi loannes 29.amp; 78. mebe goeb mahen bc Laminam, oftenbsp;drougcncc Bra£team Auream, batiji/ be gulbe ggeb^ebe

goude piact plagt / bic 5p-luiben ggetuigen bat ^acofaui^

oin’t hooft nbsp;nbsp;nbsp;Pg

-ocr page 207-

•VAN DEN Pa V S. 187

tJCiS l^ccwn/lgerlicffiincBop baa t ï Öoofb plag tt bjagöen,nbsp;hnilT?®®” öinncn ^pgefengeïuoon toajö tenbsp;Tb«« u lt;KuangcH(l ÉoannejS/ göclijft ïopnbsp;J^fiJ.”unnen inöen ^einö-ö?icf Polycratisnbsp;^•IICQop ban Cpj^efen ad Vidorem Koma-I , “JP “ontificem, Petpaelbt Pan Eufebius lib.y.

¦^«ori* cap. 23. Cnbc ban êtntc i|teronp« blus de Scriptoribus Ecclelïafticis in Polycrate,

Wet bcje ïnoojben i loannes qui fupra pedus l^omini recubuit, amp; Pontifex ejusfuit, Aureamnbsp;Eaminam in fronte portans, Martyr amp; Dodor innbsp;I Ephefoobdormivit. tjS/^loanneti bic oplt;

* öojft Dc^Jlcercn göetuft/ cnbe ©iffföop getoecfl i^/bjagcnbc een gouöe®iaet om 3nnnbsp;' boo?-öoofb/ IBartcIacr enbe'Xeeraer / üginbsp;binnen Cp^efen ontlïapcn» «ibusi ^intenbsp;l^icronpmujS.

^ ®jergelibc cieraet/ Bebben ooft buiten alle ttoifel be anbete Stlpoftclen/ inben «©obbelift*nbsp;nen bienfi/om Baet ftoofben gefpannen.ttSenfdnbsp;beem/ om batter geen rebenen en (ïin/ maer^»nbsp;ommebat^acobuïienbe^oannesi Bier innenbsp;uitgedeften 5oube Bobben; CenfOeel^mcbe/

Om bat be oo?5aeft bie CpipBaniuiS/ter boojs l^iber plaetfen/ Bier bnn geeft/alle b’anberenbsp;]?Po(leIen gemeen ia'/ te ibcten: om bat Chri-ï E s V s, bie een 5P?ic(ict i0 gBeüJeejl/ enbcnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ bliben 5a! / nac be ojbening ban

J^^^'fBtfebecB: Cnbe met eenen ooft een ïHo» Pfai.xoj-^. fcW^uitten 5aebeban3^abib/ be ïlioningliftj Pfai.7x.i.nbsp;bo worrbigBcib/ fe jaemen met Bet ^jicflersnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5Bnl9*ï»crft/ enbebeiüegierberjS

niph ? w ftcêft gelaten. 31Bibfoe5cn 300 en iiS t. ” berbjonberen bat be 25i(Tf Boppen/ aljetnbsp;*or5enbc^ucceffeurji ber 3ipo(ielen/en ober*

3Ulft.ë

-ocr page 208-

i88 Roomsche Reys. VI. Hand.

;ulfu( StoninsIiHhen l^^iefieren / ginfcl af Der ïtecamp;cn / in öact Oeiltgge bcbic#nbsp;ntngen/bofteltftïte JPptrenbebben geb}utbt*nbsp;^it joube icb met beefebeiben getuiseni(Tennbsp;Dan (®ub-baberen hunnen boen blihen/ maecnbsp;AmmianusMarcellinus, een i^eibenfcb

Dee/geeft onji alleen/ mönjsi bebunchemei/ biet Dan bibhtt genoug. 3@ant lib.29. hütoriz fje*nbsp;febMbeubebet appointement gbeniaeht tuf*nbsp;feben bcnBictoneufcnïtteiferTheodofius, «t#nbsp;De tuffeben benDeijaegbenCp^anMafkizd,nbsp;Derbaelt onbec anbete actihelen/batMafkizclnbsp;5óube bebben te teflitueren aenben Uteifer/ benbsp;fitögr-baenen / cnbe 5tficten^|ie(leclihhennbsp;Stcoon/ bie bp t’anbeten tbben babbe gbenolt;nbsp;men.

Abac, ^ch actrateet betbetDbiei ban Am-mianus Marcellinus:|]3aec boe en fielt bem ban De^auftbaniflomenmet eene hroonniet tenbsp;D;eben f en inaerom hermeet bP 5tcb opnbsp;'tboofbte5etteneenlBpter met b}te Strooinbsp;nen been boben b'anberi

Piet. ®at 5al ich u $eggen. (@m bat bP Xrfeiivs. iï*öe jamp;ucceffeur banben #;ince bet «pofte*nbsp;dedtievui* len Simon Petrus, enbeober-sulhjSonbet allenbsp;digeKrooa bc cbJiften^Sifftboppcn be eerfteenbe b op*nbsp;dcfPaus. petftc. ^iPen tbelhe baeromme / buiten allenbsp;ttDiftl/ gbeen mtnber eet toe en homt aljel bennbsp;Dpperften ^jteftet ban’toube (€eftament/nbsp;toienjf ïBpter lofcphus lib. 5. Antiquitatum C3.8.nbsp;gberutgt bat met een b}tebulbige iHtoon om*nbsp;ringt bJajEf.

iCcn ttoeben/ om bat bp tjf be J^icatijf ofte ^tab-bouber ban Chriftus l e s v s, be tuelhe/nbsp;nae jön bcrrijcnilTe ban jbn btmelftben ©a*nbsp;Mae.28.18 betjmtfaiigf httft alle magt/ enbe een naem/

Uiaee

-ocr page 209-

VAN DEN PaVS. l«9

luat^oten bat stcft buigf tnoctsn allc ftnicn/ Phiii,i.» 300 tocl bie optEt actbc cnb‘ in ben Öemtl/nbsp;alïSbiem bet eellcnfiin. lt;Cnbc totbebuiOfcInbsp;5L®**^?bolhomen bne-bulbigb^ Stoningr0finbsp;«-BJmt/ jaa bjaeat be ifetab-öoubetnbsp;tael/bic ban Cb^tfio be |^a(lo?aleSïoebc obecnbsp;DC flanftöc hubbc/ enbc be Sleutelen ban ige*nbsp;jncl cube ban «CEbe Beeft geftregen/ op tge*nbsp;pObe Boo^ een bitebuibtge fttoon; bocB ge»nbsp;öccamp;t aen een 25i(TcBopüBfte iKitcr / o m metnbsp;«n bp5onbet fatqoen / bctfcBeiben ban benbsp;«ïooncn bet ïteiferen enbc Sioningcn/ te Ben*.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

ncntegBebcn/ batsBn pjindpaeUle l^eer**®®®^**'® fcBapppentetbanbebietelb/ maec ban bennbsp;Hemel tiS.

Cnbe met Bet geene bu gescibt i0 / lact icR tnp buncBen bat meer ai0 t’obet bebcRtgtnbsp;blOft be oubBeib enbe rebeliBBeib banbe tBh«nbsp;bommen/ciecaetten/enbe eetbiebingBe/baetnbsp;mebe be CBiifte-gBelobigen altQb gBeïboonnbsp;fiingebJceft/ ben oppecgen l^^elaet bee Steci’nbsp;BentebeeBetTen*^iettemtn om nothmeetbecnbsp;bolboeniGi mtile/ ;oo bougt Btec bp b etceptte/ vetbasan*nbsp;mette toelBc ;§gt;4Hteconpmuj$ gBetnigt bat dti Hteio.nbsp;Prxtextatus, een ban be ebelfle iHomeinenf' ben nym. A4nbsp;i^auss^amafum plag te bejegenen / 500 me* Pamma-DtgmaelaletBPbembetmaenbetotBet Cfttinbsp;nen geloof/ te toeten bc5e: Facite me Roman* M ifrr’ati.

Epifcopum,Et ero procinus Chriftiantis, bat Piatex-i? ' maecUt mp ibifTcBop banbe ;atab ban ta cus,qui

enDeich 5alter(lonöC02i(icntPcc^ dcfifjnatut ocm^oojYoaet inbien Prxtextatus,300 ebelen/ Cor.iut eftnbsp;««iP^'^Öö-beromben man/bie Proconful toatf mortuus,nbsp;y^Eeft nan gcBeel ©nemen / baet nar Pr*-„!,i“^“^bis,batijö/ ©ouberneurbanSomciv raoiotumnbsp;««me opbenaefle trap flonbt banbe Coniu-

lariegt; lebatludet

-ocr page 210-

190 Roomsche Rets. VI. Hand.

|eato Papt larie,bat i0/ bc albetgoogfic bignitett nae|l 0^ Damaio di • ftetfcc / 500 gcrcEOt tDajS otn aen te nemcu Ofnbsp;«I c: Facitenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jifien Kcligic / 8abbc ftp maer hunnen be*

r* utbh f' nbsp;nbsp;nbsp;amp;et®i| bom ban JSamenjcnbc bat niet

pifcopum reffendaenbe sön grote sucljt enoe gcnegcnt^ «C ei o PI o tietb totte i@eibenrthe ;g)upecflitiei 500 moetnbsp;tinus chii. be rijhbom/fplenbeutenbeuitterithhe groot^nbsp;ituDus. baebiggetbbanbeStoomfrlje^toel / ooh ittnbsp;bie alber-oubite tgben boben maten $eetnbsp;uitfteftcnbe / jae göenougfaem ittoningiifhnbsp;ghebjecflfiin* a©ant anberjS en btaiTer intnbsp;^tfbam niet/bat {jet bJerelbfcUe enbe errgie*'nbsp;Eige hart ban 500 groten manbaer toe 30mnbsp;be hebben beïbogen*

Bcfioit. nbsp;nbsp;nbsp;uit befluit ich bit naeboIgenbeUrgm

mcnt:3nbien ^aujtf ^Damafujei/bie Anno Domini 367. inbe ^tocl ^petri ge5eten {Jecfc met 3;oobaentgen groten enldtoninglihhe JIMagnt*nbsp;ftccntie/bat selfei be alber-grootfleiSomeinetinbsp;baer jaiourjet ban toaeren/noctj eben-tnel botinbsp;;amp;.i^teronpmu!EScnbeanbere heilige Daberennbsp;boen ter thb lebenbe/ ghehouben tjü gheb3eetlnbsp;boo? be op?efhte |9ae-3aet ©etri / en ben al*nbsp;gemcinen t|arber banbe ^chaepen €{j?i(lii50nbsp;en han huiben/ Urbanus ben achtflc / immcriSnbsp;ter 3aehe babe 5clbc HlBagnifif entiemiet ber»nbsp;bicncn bpOc lt;©ctcfo?meerbe crh gcfcholbennbsp;tebJo?ben boo? ccn3ntich?i(ïuff. SIchjeggenbsp;ter 5aehc banbe 5elbe/oftc biergelihe minberenbsp;of meerberc J®agntftcentie.i^et bitjfttitoantnbsp;heeftjc ©amafum gelaten inbe hciitghcib eSnbsp;inaerbigheib ban een ©obb?uchtig23iflrc0opnbsp;efi®ienaer€h?i(li/ 50 en han5e Urbanum nietnbsp;mahcn tot een ©ianb €h?illi.25chnlben b.tt^nbsp;ter niet een en iö ban alle be eerbiebigljeiben/nbsp;bieghpiseer hundelih enbe turieufelih tjebt

toeten

-ocr page 211-

VAN DEN PaV$. I9I

toeten op te jouften/öe toeftc cenigltoï* öo* B^ft öe palen banamp;e menftöelifeftc eerjnbsp;SumjStcfinuopentlih banlïufttc (lult öebbenbsp;Doen oU{ien,(ênDc miDf Desen toeüet-leit fij»»nbsp;oeuto Der De boo;ge(Iagen ilSerft-teiltenStn#nbsp;«icD}i(ii/Den Delufl een tooo}D te 8o}en ban

§ 10.

Het vierdeMcrk'teikcn Antichrifti: Zich te verheffen boven alle God.

Abac .i^ict ban geeft Den Soomfcöcn 3ïn*gt; ttcönft ttoeDerlep Blgft: lt;iecr|l miDjei Dat öpnbsp;Stchbetöeftbobenalle/ 300 ©ecftelihlie aljtnbsp;i^oUtncnelt;@benggeiD* lt;t£nDe ten ttoeDen.nbsp;mib^bat hpspn^jieben/ bullen/ cnDcgt;I5eanbsp;beien pet bootoeci gDceft boben De ggeboDennbsp;lt;poD|Sgt; DirpenferenDe in alle De toetten bantnbsp;nieutoe enDe ouDe (Ceflament*

Piet. i^tet op anbtooo^De ich: €nDe eerfi teghenei ’t ecTfte blöh/ Dat Dese ©loffc banbenbsp;berïjcffingc boben alle «©eeflelihfie enDe ®o«nbsp;litiftelt;©berigftctD / nieten ijS banbenCcttnbsp;3pault 2.Theflal.2. maet gDcDicpt tjes binnennbsp;^eneben / Doeg met een seer grobe bottig*nbsp;heiD / enDe toeinig op Den Citel banbe fgnenbsp;©toeDerp.JDant inDien De3c beröeffingc 21ln=»nbsp;ticgjiflum maeht/30 i0 JlSoifeiS een ainticöïi#nbsp;llujs gpctoeell/ ter-toglcn ftp 2taron sijnennbsp;quot;iocDer tot eenoppcrlïe gt;3i|Tcgop confacte*nbsp;^nDc/getoeeftto bobc alle 30 ïterfteïihamp;caljinbsp;^urgerlihhe ©bcrigfteiD. lEacr Dit en iönbsp;?“02Den (€trt Jöauli niet gfienoug/seggenDcnbsp;Wïinttcgtidno 5^0 berbeffen sal 1 bdben alnbsp;lt;©ob glicnocint/ enDe alef »t5oD gbebienDtnbsp;(jgnOc Dit en liebbcn noeg^aup nccönbsp;*'^otfeofjaet Icben niet gcDaen* Crgo $e.

liet

-ocr page 212-

192 Roomsche Reys VI. Hand*

(get ttoeOe bliih befiaet in 5eer gcoutteltC' fieonbefciiaenilie leugijenen. 3iAe ggpnoc9nbsp;niemanb ban alle utne ®erefo;nieeramp;e 9ot*nbsp;toten/en fiit niet magtig/ 500 beel a\fl een tPnbsp;einpel booit te b;engen/ bat eentg Ipaujei battnbsp;Roin{ tegenb f}et albecminfle lt;(5eamp;ob ^ob^/nbsp;oirgebifpenfeert (leeft. IBibf-bielhen/inbieiinbsp;gijp begeerbt/ batn joobaentg# onbefegaent^nbsp;oe lengden in be^en ff cefibe tot beangst / 300nbsp;moet gdp ooh gbetjengen/ bat miln beugbe«nbsp;ïich onthenncn mp gtieeebenbt biecbe tot fa*nbsp;lutie* liBaeceiliebe! t}oe pafi nu opben ^aibfnbsp;ban Stomen

$ fi.

Het vijfde Fvlerk-teiken Antichtifti»Chti-Üum| E s V M te lochchenen.

Abac, ^it JlISerfi-teiben gbeeft onjst 3olt; anneïim;0ueerflen5etnb-bttef/ aent 2. cap.nbsp;verf. 22. 9te baer ontbenbt bat I e s v s, Cdjt«nbsp;(luo i0: beje lüntttdiillUji;* b)ie en $ietnbsp;'niet riaetiteb booj 5dn oogen/ bat ben f^au^nbsp;ban Stomen met al 3t}n aendang onjen eeni«nbsp;gé igcilanb enbeUSibbelaerCdJifbim I e s vmnbsp;onthenbt eft berlotbcöcntj ter-tofllcn öp nietnbsp;te bjebe fiinbe met 5ön ftracBtigbc cnbe fuffi*nbsp;fantc noojfpjaeb t Öein noed 500 becl ]goo}igt;nbsp;ftjjahencnöeJIBibbelaersftoebougt / alöftpnbsp;^öancten enbc ^anctinnen ’tgdedeele^aernbsp;bene tiO bterenbe enbe aenroupenbe i metnbsp;grote ff flcnntfle cnbe oneer ban jö»» öogötnbsp;ÜSaiefteir. _

Piet. *p-mp 55jocbcc Mbafuft I debbent ttalVneerbe^anctenenbe ;amp;anctinnen gdelt;nbsp;baenl iiieenb2ienb / icb en borne niet tneecnbsp;aenbienberuiacmben dutrpot. Wpjjebben

baec

-ocr page 213-

VAN DE N Pa VS. 19J öAct ^olhometitlicficn af gefpïoït^ intiebooj*nbsp;B^^ö^Öanöclingöc / öaODeubaeracnnocönbsp;*gt;oe uiD’ monö gtjeo»nbsp;penotgebbcn. ®nbc inbtcn ben ^^aujs ban

öacromme Cöiiflum berlocBfö«it/ S^*fÖJiflujSïöo?Dt/ om bat öp t gcbcbnbsp;^noe J^eiligen betjoufet: 30 moeten 00b ubi”nbsp;^ïcbicantjujoo öibüJilo lt;«I{j?ifium berlocg^nbsp;'tienen / eitic jinticö^ifiuflen baojben/ al^ 3pnbsp;oanbe|^|eeb-floeUboo?tien/ öet gebebgaet*nbsp;oer toeboojberji betsouhen. 31ch en 3eggc unbsp;met meet j maerfluè/ aljeiitfeu-luibenober»nbsp;jotgöcn 5al/ booHopetjEi ban^ntitgjtftuïl tenbsp;bjc5en / ban5aItcbbeb)P3enbat bitjfföctft-lethennaer u-Iuibet lefgcfnebcn ijf/ cnbc batnbsp;gep^Iuibm recöt-fcöougöe berlocöcöcnaerjlnbsp;fut* l^u/belieft get u ban

f it.

Het ïeftc Melk teiken Antichrifti. Valfcht Mitakelen te doen. f.Thejfal.i.p.

Abac, igier ban beromt jictj Bet ^auf* bom ! ter bJglc getalommc ober be ganfegenbsp;toereïb/ beur ^affenaerji/ Hegcnbc-p^eec-hetï*/ ï^pflojHcÖjibersi/ enbenocBonlang-snbsp;beur Juftum Lipfium geeft latten bctluiben öcnbsp;ll^trahelenbie onbergen ggefcgiebenboojbenbsp;Boute bloftften ban ;§»int Slatob / Hojcttcn/nbsp;J^ontfetraet/ i^alle/gicgarpen-geubcl/ enbenbsp;m.'ïBgelgcgen: bicnocgtanjianc te 5acmcnnbsp;met anbersf en fnn/ aljf etn beel gebiegte leu*nbsp;S'ttcn/inggcUcIbc fattten/ofte immers fupcr*gt;nbsp;loticufc enbe lt;©obbeïo5c Cobergenjbc Inelftenbsp;beur 3gn rccgtbaerbig ©o?beeI toelaet/nbsp;oni naer te betlraffcn/obcr bc onberb?acgge»nbsp;URKc amp;atbnebgiggcib/ baet mebe 5P gaetno*nbsp;^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;een

-ocr page 214-

194 Roomsche Reys. VI.Hand.

gen fluiten teggen get Welbete liegt beieitoue* ren Cuangeliumsi/ ggepjebiht inbe lt;t3erefo}*nbsp;meerbe ttechen*

Piet. 25joebei: ttbacuftl ® it i0 get punt# feiifgoo} icg anbetjS ïuel) 'tinelft ggp ont«nbsp;gouben gebt uitte l^jebicatie banben booile^nbsp;ijé ^onnenbag/ alf-tnanneec ]0aber Csecgielnbsp;;icgb3atte lang becgetégebbenbeinberegootnbsp;ban J|l9e-b}ou 9}ebtcant$i/ bn gebjeg ba ftu«nbsp;bie/ genoobfaeht b)aj$ gebteefi 5gn toeblucgtnbsp;te nemen nae Sgn Locos Communes , 'bbJilnbsp;jeggen uit te baren teggenjEt benfioomfegennbsp;9ntitg2ifi/ enbeteggenjeibe JlBirahelen bannbsp;5gngoute9foggen. iQaermet tuatfunba^nbsp;ment ggp getsclbealgiec tepa^i b?engt/ salnbsp;ieb terflonb u 5elfj9i laten ooibelen.

Diie zeke nbsp;nbsp;nbsp;HStrabelen aengaet/ bjft

re voorna- bingcn fifnbcr 5ebet: 'teerde bat be IKira^ gen van de helen noob5abeUH Hl’n/ om een nieu geloof itinbsp;Mirakeié. teboeren/ofte een ertraoibinariiS 5einbing tenbsp;I. betuiggen. i|et bight uit get ejtempel bannbsp;jTSoifejf Exod.4.verf.i .2.5 .amp;c. gae ban Cgli^nbsp;(lusïjelfiS loan. If.24. (fin gabbe ith onbetnbsp;gen geen ïnerhen gebaen/the niemanb anbernbsp;gebaen en geeft/5'en50uben geen jonben geblt;nbsp;ben. (finbe gierom öebedigbe ben Heet alum#

me be jbjebicatic ban 3gn «poflelen met nae» boïgenbc teihenen Marei ult.verf.20.

J^ettbjebe; bat toaeraegtige lEitahelen/ bat ijS/bJonber'baben/bie alle gefrgapl magtnbsp;te boben gaf/een 5ffiet/ongetbjifelbt bemg!^nbsp;fijn/ banbeoptergtiggeibbeeiggeloofieJ/ oftenbsp;ban be biaergeib tie0 iterk0/ baer inne bat^enbsp;gefcgieben.i^et blght/tnantnae-bien aljulhenbsp;HUirahelen ïuerhen «tBobee ftinjenbe lt;6ob/alj^nbsp;Ibesenbe be eerde XDaergeib/ ggeeii getuig en

han

i i

-ocr page 215-

195

VAN DEN PAVS.

ïtan \jjc5cn ban ualfcöciO/ 30 moet noottaen*

«Itch VDaecatgtig toesen / Set göecnc met xoaeracl^tige jiEirahclen UJojDt beücfttgt»

, J?f4öcïöe:m_^oc-tocIbeH0icahc!en/abro* 3, wteimhen tc rp?ehl/n»ct ban nobe gevoccfl cnnbsp;Wn/oan int begtnfel banbe ïteth/alst t €0Ji»nbsp;i*cn geloofeecft ban nteujS te ptanten (ionbt;nbsp;6«Dh§gt;,@jego?iujSbeïDgfi mettet crcmpel Hoinii.29.nbsp;ban cen naerflig ©obenter/ btc 500 lang sQn in Euan-bieutoc planten bipft befp^ocDcn/tot bat3c nu geiia.nbsp;aen b’acrbe gegcoeit/en pact bjojtelcn öebbénbsp;8PffÖoti;®at nocptanjial ebcn-tuel be booi»nbsp;3gt;8ttg(jetb obei/be gIo;te bec|@icahel^ inbenbsp;bJetclb gelaten beeft/ tot facbJpp ban 3pn te*nbsp;genbioo^bigheib/ efi tot een seher |Eerh-tct*nbsp;hen bason toaere ïitctfe.ilet biijftt uitteaSt*nbsp;raftelen banbe ©jtnben Ciobp Antonius,nbsp;Hilarion,Martinus,Nicolaus, ^tem uittc bion*nbsp;beclthhegesonb-ntahingenbieren tpbe $lult;

Sufiint gefehiebt spn binnenen buiteni^tppb* bcn/aenOcReltguien banbi Protomartyr S .Stc^nbsp;vcn. 3[tcmuitte SKitahelenBenediaijloannis,

Agapeti, Auguftini Anglorum Epifcopj^OfualiJi IS, Cuthberti, Tharafij, R.omualdi,Malachi*,

Bernardi, Don3inici,Francirci,Bernardini, Catha-ïinae Senenfis, Vincentij, Antonini,Xaverij Sec.

^anbe bjelhe pet meerenbeel geleefi Oeeft in bie eutoen enbe 5tanben / bacr pet Cftjifiennbsp;Qtioof ai-rebe gepjebtht enbe bebeftigttoaiS/

'bbe nochtan^i 300 btcl in ftaer leben/ alp nac 9^cc boob/ban 45obc bereerbt (Ijn gfletoeef^nbsp;^aeraefttige tciheneti bJonbet-baben eftnbsp;;'®»tahelen/bie alle gefcamp;apf raagt se^berrenbsp;ic bobc gtngcjbltltf be uittc getuigcniffeAtha-™i}gt;Hieronimi.S ulpitii, Auguftini,Gregorij,V .Be-‘Janiiani,Bernarlt;ii,Donaventur*,Antonini amp;c.

2 nbsp;nbsp;nbsp;. 3^te

-ocr page 216-

190 Roomsche Reys VI.Hand-

^ietie5eniirahelenentie alle tie omftantiig^ geiöen öct 5clöet / sect pertinentelih bcfcftje#nbsp;ben Ijcbben; enbe soabacnigöe Ji^annen g^e*nbsp;toecjiriin/ batje al te bjijp enbelt;iSob-5aUgnbsp;biaeren/ om beb}og{)en te tnerben/ enbe al tenbsp;getltgomtebeb;iegenlt;

n,;* „Ke- nbsp;nbsp;nbsp;b?tc ongettuifclbe ©ooj-flagDen/

wiiTcCon- öefïuiticltbjtegöetoifTe Conclufien, ©it be ciuficn. cerftcj bat bp u-luiben lt;lt;5erefo?meetben geennbsp;1.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;op;ect)te Sterb en ban b}e5en: naebemael ^et

lt;©eloof ‘t Ynelch ubï* iSefojmatic tooojbjaegt een nieut geloof iefi enbe be ©jcbicanten bielnbsp;{tomen leren / gj^een 0}binariei5einbingl)eennbsp;gebben gt; enbe nod^tanjEi gaer ieringe en sein*nbsp;biiige met geen mtrabelen en betbi;en.

©it be ttnebe ©oo^-llag bo(gt:^at beSta* tgolibe iOterb/ bie ieb nu inbe berbe booMlagnbsp;beVQesenfiebbe/altpban «©obebereerbt ge*nbsp;Yneed te üin mette gio?ieban IBirabelen/getnbsp;op;ecbtegl)eloof|^eeft/ enbe betDaereCfin*nbsp;(ienïfierb i0,

j, Cinbtelift uitte berbe-* 5Dat bc JlSiraftelen bie be boojsigtigfteibffiobjö geftelbt {jeeft totnbsp;een seber benteiben ban sgn opjecgteltterb/nbsp;geen JIKerb-teiben SInttrÖJifii bjesen en bun*nbsp;ncn* aBat segbp op Dit Difcourjs ©joebernbsp;bacubi bunebt ubatieb baerinnebetnaer*nbsp;beib/ofte be reben eenigfinsi tegen^ bebbe ge*nbsp;fpjoben^

Abac, ^jae gbp/tn alber manicremaBant boo? eerfl 50a en öeeft Dct ©aufbom geen ge*nbsp;Igb / mirabelen te etfTeben banbe «aerefo;*nbsp;ttiecrbe metb/acngeficn sp gbeen nieu/ maecnbsp;bet oube gbeloof ij# pjebibenbc / gbelgcb belnbsp;banbe Hpoftelen tijben af gljcpiebibt i0 göe*nbsp;toecfl; al^i blgbt/uit bien 5P «Ut bc ïlrtibeien

enbe

-ocr page 217-

VAN DEN PaV S. 197

öp®ft-P0intcn Pan öaet Sefojmatic öe* tuirw 0Ö«ui0eniiTenöanclarc^c|Jjifgt;'

gjefuto’oöcïoofoub/ 500 Dat hetge-«nen öooj Caltiinusf t0öen/rcfoimecn we in allcjs 300 göelooft pccfc/ oöelöh tegen^ Geloof,

woojöiggeijeröt toojDt tnliclt;®erefo?meer*geenoudt,

o^fUtetamp;cn, ïtunbp öat niet boen / 500 moet pÖP behennenbat ü\o’ göcloof nicu ijS» lt;©0pnbsp;octDöjl be 3lltti{telen ban utu’ lïefojmatie *’nbsp;®c02tfcuimii niaet op göclgcfec manier/nbsp;alee Êut0eruee / EvoingüuiS/ Haenno/

®abtb giojisi/ Coojnöart/ enbealleanöetc ^ccianfl'cn 0acrluibcc notoire ftetterpen metnbsp;êcBjiftuitcn bemijen ; ’bmii seggiien metnbsp;$c02iftuiren/ uit-geleit niet nac t eenbiacp?nbsp;ttgberdanbber 00eenrebieban allen oubcnnbsp;t0benbpbe Cpiiften^gdobigen 0002 ïnetti^^nbsp;B0e25ifTcöoppen/ ï^ajlojen enbeHeetaerennbsp;fijn geöouben/cnbc alee onpattibi0e£iec0tcr)Snbsp;lang 0002 on5c göefc0illen gpeleefi 0ebben/nbsp;maer naer utn’ eigen goeOamp;uncHen enbe ner^nbsp;metelbl bernufr. ^n bongen/bat göp^luibennbsp;inetal5ultien^c02iffuicliftftcn bcmbse/ noc0nbsp;benieubJigtjcib ban uVb’ lering berfcOoncn/nbsp;boc0 be noab5acttheliït()eiö bet pïiraheïctinbsp;nntgaen en bunbt. €nbe bit Voel tnetenbc bcnbsp;«tfte^atriarcöenbanbe liebe ïiefo2matie/teuisiieb.nbsp;Öebben ooh ftaet uitterfle bebotr gljebaen/ ben ghe-Öftbbct bJillcn luftften / om öaer nieuroe Cu- tracht hacrnbsp;?’’8eUum metbJonberbabë icflarhcn.iiBaer meu Euan,nbsp;^artinus Luthems ijS befcftacmt geblebcn tot gdij metnbsp;reifen toe: enbe loannes Calvmus tje ebel*tcveftl-gebaré gelijft alö CertuHianujS getuigt/nbsp;°?tbehetmetêlbe JlBirahelen ben JlSarcio= Befchacm-Pifieii Bcluftten/ te toeten/ 3P beben jpirahe dc eh ave*

33 3 nbsp;nbsp;nbsp;len/ickfcMi-

-ocr page 218-

I9S Roomsche Rets. VI. Hand. I

MkdcHder leti/ ttiaet aüercftjs toethcett/ cnbe op ccn 0eeï ^emieu - anUete manier / Perfc^ietben Pan be l^etligO^nbsp;wers. Mpoflelen: raaeftenöe niet g()el^ft aI0 De bc5e/nbsp;nanboobelePenben/ maerPan iePcnbeboofnbsp;ben ; 5iet Hieronymum Bolfecum vitae Calvin»nbsp;cap.i3. «5nbe of0ÖP Bet JBouB Boifed, bp a^nbsp;Pontuir niet en Babt/300 Piil ich u nocB gaer»nbsp;ne be b;inbrcBap botn/efi u be l@p(lo}ie mettrnbsp;eigen pjoojben Boifed getrouPJelih PerBalen inbsp;MlbuiS Iupben3e. 31cfe cn moet Bier niet betbpnbsp;gaenben beut-trapten enbe fcöarpsinnigen

verekfe

Miukel

Cüvini.

«van ta jj|^ag/öie’tlt;iralbmobclieftöeefttcgcb?uift='

ben / aijs öp eenen 3eheren 25?uIeePan ©(lun panbe boob raeinbe te PerVPeBBen / om beurnbsp;bracBt Pan l^irahelen be naem te bePomeiinbsp;Pan een i^eilig lt;0obbelih i^jopBeet. ^e 3aeftnbsp;ging te Vnerh in be3er manieren:73mlee tnaje^nbsp;Pan €gt;|lun bomen ïooonen te «tBenePen metnbsp;3gn ^utfnjom enbe al3o 3P arm P)aren/3ocB^nbsp;ten 3p-Iuiben in alber manieren te Perhrigennbsp;be goebe gratie Pan CalPinujGi/ om beur3Bnnbsp;retommanbatie eentg goeb onberflanb te ge^nbsp;nieten uitte diaconie: CalPinu^ belooft pennbsp;alle beBuIp; mtbti bat 3p pieberom step 3oublnbsp;laten gebjuiPen/tot ccnsebercsafte/baet innenbsp;Öcm öaeren öienfl öan nobc 5oubc fijn* 5BacÖnbsp;nietbefpjcHPa 5cer grote getrouPJigBeib/ ennbsp;(lil3P3tgcntöcib. 3be conbitie toojbt tt'aac»nbsp;ber3gbe aengenomen:bien Polgenbe/bê ellen*nbsp;Digöen 53?ulee/ 3unt.£f öP Pan CalPijn onber*nbsp;P)e3enP]att/amp;eflaetben 3iePaert temay.i^pnbsp;iperbt bp be IBtnifierjsi Panbe ^toel aen benbsp;Oemeentc gfterecommanbeert / om öem metnbsp;lt;Bebcbcn efiUelmocffen te gelpf ;lt;Ön onlang^nbsp;baer ime trePt Bp aen be perfoon Panben boa*nbsp;ben/en nmePtb^oPerleben. CalPihu^SBetme*

iiPftcH

-ocr page 219-

VAN DIN PaVS. 199

5aefc toectoittigt / öocö aIjS ner* SïSSlr?” ^etcnOe/pafl bacr ontrent tc ttamSnbsp;bccgcfcircöapt met ecn geöecl öecinbsp;* altoaec Bn göeöoo^öt Bebamp;enbe fietnbsp;®7^^'ber cn geBuii banbe bjou/ bte 00ft nictnbsp;be petfonagic babe mifttooftigc Voe®nbsp;bJifl tcfpeicn; bcrnomen blatter tenbsp;bgt;ajf/ i0 binnen gBctrcbcn/ op jpn ftnicnnbsp;pbaiien/inet 5ön gesclfcBap/btbbcnbc luibtjSnbsp;quot;Wsf; bat lt;®ob ;ijn almogentBeib en grootsnbsp;oabtgBeibbeliefbctetoonen int bcrbiefttitnnbsp;Dan bc5en boobeiefi julbb boenbc tc oirhonbênbsp;Bern bcthoienöabbe tot eenen bi5on*nbsp;oeren^ienaec eft Scfajmeccbet jttnbcr ïitet*nbsp;ften. lt;enbe met eenen toe-ttebenbe/ neemt benbsp;Banb banben ellenbtge/BS gebicbenbein ©o«nbsp;beji naem jtcB op te recBten; ecnmaci/ anbersnbsp;tnael/tienmaelit'elcBe ret ji met een fiem meernbsp;en meet becBeb^*l@aer btati ben oberlebê ennbsp;DflO?t nocB cn fpjccfet/nocB cn toerbt 5icB/ totnbsp;oat ben gemaeftte boobe/boo^t recBtbaerbignbsp;00?beel ®objGt/ bic allebaircgeib eft gebeinftsnbsp;Betb Baet/ gebonben bterbt een maeracgtiglnbsp;boobe^^e b^ouVn’ Belaieil beflonbt te treiisnbsp;ften/tcfcBubbenyte jieucenj maer te bergeefes:nbsp;lien onjalig toaS boob/ cn bleef boob. IBibf*nbsp;'Delft Bet arm bjQfberanberêbc Baec bebctnjlnbsp;QeButi/tn ef op^ecBt gefcB^et/ bertneet €albtlt;nbsp;59n bebjog/noembe Bern een moojbenact/nbsp;*tn boob-flaget/ een falfarijtfi berftaelbe enbenbsp;Dttutgbc booi be gafchc ttiecelb/ hoe eft matsnbsp;'^'^gepafl’cettbJasS* t©uïtbetrc?5olfecuö.nbsp;-Abac, ©at ill tc bctmonbcrcn / bat benbsp;® abbcioje ©apiflen/bie om (laenbe te ftoubcnbsp;©auiTeliftftc fuperftitien/ 50 becïbalffhenbsp;hcbamp;c

3!) 4 nbsp;nbsp;nbsp;man

-ocr page 220-

Ge'cof-waerdig-hetd Bc^gt; feci.

Of 4e Ka.

tholike

Mirakelen

wel met

eenighc

waerl'chi-

nelikhcid

befclml-

digt kunne

worden va

valfcheid,

ofte van

tpyeiy?

200 Roomsche Reis. VI.Hand.

man nbsp;nbsp;nbsp;Caininummetbese ftanba^

!eu(e leugen Rebben burnen beltlabbeni Piet. fflScbjinbl ’tgljeenegöpcenfcan#nbsp;baleufeleugden nomt/ becciaect^oUecujKtenbsp;ïneseneenbebenbe / enbeobectutgbelnaee^nbsp;getb, lt;Cnbenaebemael^olfecu{ieen5eet eet^nbsp;iteb man tj$ gbetneed / eerli een nanbe naeflenbsp;enbe inriigfle b}inben Calbtni / enbe baec naenbsp;een boo;naemt ®octo? llebicujEi binnen Hp»nbsp;0110 / bic 3Ön l^pHoïte gOefcÖjebcn geeft/ tennbsp;töbe aï0 be binggen noeg ïnaecen in beefegenbsp;memojie/enbe baec toe noeg 5gn ^ouh gebe«nbsp;biceect geeft aenben ^jiinaet ban lP;anch«nbsp;rgft / enbe bp allebjomcluiben tot noeg toenbsp;ggeloofgcejx bccbienbt/joobaltget u albeclnbsp;Ittgtec gem ban leugen te befcgulbiggen/ ali0nbsp;ban leugen te obectuigen.

’tlt;0geeneggp baec^ bougbe banbeber* jieebe H^icaheien bet papifien ji0 een banbenbsp;(loutile enbe onbefcgaernfle aensegginggennbsp;bieicgnocghanggebencHenmgn (eben gge«nbsp;gcio;t tegebben.^an bit Ie0 gebbp gebeftigtnbsp;banbe €entucioteur0 ofte Cg?ongg-ftg}t^nbsp;ber0 ban fBaegbenbucg: ^e tuelcbe bec:gt;nbsp;gaeltgcbfacnbeingacrclfeecftc bouften/ al*nbsp;ommecap. 13. Hitte ^«utgeuren/ bie elft inbec

tgu gebben ggefegteben beiliairafteïen enbe

fcgtcbttot bebefling nu banbc55iccgt / nu ban 't i^.^acrament De0 3ïutacr0/nu banbenbsp;Stencoiipinge bcrCJeiligen/eer ban Sieligiüen/nbsp;geb?utft bec SS^eelben/ gebeben boo| be 5amp;oo*nbsp;ben / nu ban anbere ïltatgolifte Ceremoniën/nbsp;boo? 't feflebacr fap bougen/explenitudinepo-reftatis, fi dis placet, bati0/ ol0 Élecgter0 enbenbsp;fteuc-lt;mee^er0 ban alle be oube eenbien; bat

alle

-ocr page 221-

van den ^AVS. 201

^Mebcseïbe iQirafielenniet anöct^ en (ïit* scwfl aljsi g{)eöicöte leugcncn/ ofte bebjognbsp;5tDartebun(ien/ enbegrutue^nbsp;******1^^00610611 i buï6 5p-luib6n / enb6nbsp;«lotöen. q^ntuat 3011b gbp anbetjS bunnennbsp;5 Wen/500 lang aïfl u belieft afgefcöeiben tenbsp;oiioen banbeütatBolifte betebitoant guaemtnbsp;8ÖP bie aen te nemen booi op^eej^te |l@irabe«nbsp;tcn/500 en bleben niet allecn/allc onse gefcöiUnbsp;*en/ booi 't 5egel iiöobsi t uinen naebeel gebcfnbsp;^öeert i maecuin’ ganftöc lt;0ere(0?mcerbenbsp;j^eeb/ met be 3einbingbe öan alle uwe fKini»nbsp;ftecj$btel t’eenemaelte gronbe* Sl^ant mennbsp;5oube meinen bat be f^tcabelen bic in allenbsp;boojgaenbe ceutocn bc €e?i(lcnïlierb hebbennbsp;betcieebt / nu bi3onbec be «Eiecefo^meeebenbsp;Stecb be{)oo}ben te neceecen« lt;Snbe bp geb?e«nbsp;beba bten/5oube iber boo;3i8tt0 menfeg metnbsp;Soebe rebe be Waetbeib banbe Stefo^matie innbsp;bebeneben (lellen* ^usooWojben beseS**»nbsp;conuenienten ontgaen / mibpi ontbennenbenbsp;tout au plat alle be ilStcaftelen banbe boo}»nbsp;SaenbeeeuWen; be 3elbe beeb^ingbenbe/ 30anbsp;beel alfse fitn/of tot bersieebe leugenen/of totnbsp;Stoattebunfien»

ïiaaec Wat cebelib menfeb 3al be^e fioute/ Dtie zeke-’*hbefcbaembe/balbabigbeaen3e0g[msbeitm k Xoetfen Wenneet bunnen aennemen sonbet geWelb tenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*»?quot;

^en aen t gÖeWjoug sönbet «onfcicutte i ^eeftombat be selbe (Iröbt tegöenjS’tcemnbsp;S®elltig gbeboclen banbe ganfcöeCbitfïcn Mirakeic.nbsp;^-ecib/ niet alleen bie nu tegöentooojbig W/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u

2*aec 00b bic in alle bc boojgaenbe onnofele/ ^“bbjuchtigoc cnbe eenboubtgbe ceuWen i0nbsp;mieWccii. 3©ant alle©olberenöebben bC3enbsp;'flneaen altnb boo? lt;©obbc!ibbe IKirabclcnnbsp;39 ? ge0ou*

-ocr page 222-

202 Roomschi reis. VI. Hand.

Scgoutien. Cen tVoeeben/om Dat \itt meerta* Deel Der jelDer Dan $eet geleecDe mnbsp;tien befcBïeDen i0* J^amentUDDelBicaDelea

DelOira^elen Anconü nan Athanaüus, De l@i« 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ iSe quot; •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—

Gregorij Thaumaturgi pan Gregorius Nyffenus,

raamp;elen Martini Dan Semus s ulpidus, De liSt« raDelen 6enedi£li DS Grqgorius Magnus,De Mi*nbsp;rafiel{ Ofualdi eft Auguftini Dan V .Beda,DeIBi«nbsp;rahelen Malachia: Dan Bernardus, De fl^tcaDelénbsp;Bernardi jelfjBi Dan Gotfridus, De H^teaDelennbsp;Francifci Dan Bonaventura, cnDe 50 DOOJtjt bannbsp;eeum te eeuDi.dCn Diie $ou Dunnen gijelobeivnbsp;Dat iemanD Dan De5e IGlDer-geiltgde geleetD*nbsp;0e mannen (icD laet Dan 0aen alle gelhD)tnnbsp;jaDen Da ;ulften getnigte/ $auDen ^eDDl VDil#nbsp;(en liegen/ Deufelen/ De DierelD beD;iegen/totnbsp;een sehere Der bonimeni0eDaerDec pielen / eftnbsp;een eeutnigDe fmette Daecbec naemenlnbsp;Dtaer ntemonD anDerfi/ Da Die 5i)n confcientienbsp;Dereeit/ enDe Doo; Detterie t’eenemael beDue*nbsp;ben geeft. CenDerDen/ oDermiDec De politienbsp;enDe goeDe Dootsigtigge (@;D}e/ Die inDe Sta»nbsp;tgalifte itterh DiojDt gegouDen/ al eennen ee«nbsp;nigge ggefcgieDeniffen Dooi JEicaftelen aen*nbsp;neemt, inmeten/ naettooisaenbeitcnniffenbsp;Dan jaeften/ metllig onDersouft Dan geloof-DaaerDige getuigen/ openbaere Ccrtifieatiennbsp;ban magifiraten/Dan^o|pen/Dan SteDen/nbsp;ban iamp;taeten $c. betclaringen efi ;egeietinbsp;banDe melDen immer«iinaneBier-rcgaren/nbsp;QoDen eil ^arlamenten $00 goog ggeacgt eftnbsp;gereftenDt moiDen/ Dat opte naebte ergibitienbsp;Dan Dien/5onDer cenig Secolement/ Kecgt eftnbsp;guflitie DJojDt geDecerncert.f©ct tnatfcggnnbsp;DanDjaergctD/ juHcnDan Des^ecnDeDicrgelt^nbsp;fie Collegien mauneerje infoimatie nemen/

ofte

-ocr page 223-

VAN DE *s P AVS. • aO|

o^e (SMutgentfren YnaerSeibjl Slleben/ o* toerbemitacuicufe butrenbanbe eUenbiglbennbsp;DeHenbt/gep^eruramt tocrbcn tc gebbennbsp;Willen Itègen/ 0act ceben bjebcn/ gaer 3iclennbsp;DetoQtnnien: bic in alle anbcrc €ibilc5ae#

«en/ ban minber impojtantie alomme snitten 8«ooftncr!tcrcnlt;

®cel mtnbet hunnen be bao;nombe lEira» Dhc Argn-helcn bebucht Wobben ban i^oberg. lt;eet|l ogt; mStS afWe-hermibjS be jelbe soobaenig fijn batse bekende vantage bcjS ^uibeljS / enbe alle ghefcöapen «tacöt bette tc boben gaen: al.ó fgn blinbennbsp;tcbedicörcn/ hrepelcnuithaermocberjEllic* naedenkeanbsp;öaemtc rechten/booben te becbJehheni enbe vanTo-bat m een oghenblih töbsÊ / tioo} t flaen ban veiic.nbsp;een Ctut;^/boo| trahenbaneenhanb/ baoj i.nbsp;t fp}ehS ban een ho;t gebeb ofte biecgelthen/nbsp;baer geenigeclet stoatte hunfien/Cobechen/nbsp;ofte anbete hclfcöe hcacfiten/ 300 roenigh alf»

3e (t|n aen en hunnen4 Cen tweeben / obet* ^ mibjJ be lt;0obb)uchttghetb bet aeente bic5enbsp;gelDiocht Debbeni be toeifte bp aüe be bureibnbsp;300 notoir enbe hennelih iei/bat op heniutbennbsp;geen fufpitte met allen ban Cobecg ballen ennbsp;han*ttljS nm getOeeft/ Martinus, Nicolaus, Be-n^dlus,Gregorius,Bernardus,enbe bietgeiihen*nbsp;^enbeebenj om batin gheenigetleibalfcge 3.nbsp;^eiigien/ aljeibaniCuchen/ nccianen/ Wt»nbsp;net-booperjel / ïibettinen/ 3£cminianenff*nbsp;^rbaenigeJj]@icahelen gebonben enwecbf,

^bjclh iramcrjl contrarie soube gebeure/in« be^uibel baer iet toeji aen habbestoantnbsp;|onbe in alber maniere met geliheJIEirahelennbsp;HCOciben/ bc5iclcnteabufcren/efitcl)oubennbsp;*quot;®“fbe selbcbalfcöc Seligien. fCbielhal*nbsp;foo tap njft getnaer en tnoiben/taeten schee»

m

-ocr page 224-

204 Röomsche Reys VI. Hand.

ïiït / Datt)eiDfatgaUFtettiontier-t)abeiiboo2t^ ftottien niet nanamp;e ^uibel/ maec banben bin^nbsp;gec ®objc(«

C^détlik* ke Mirakelen dik-wis be-fchuldigt

^oct) ten ijSban gutben nocg bah giHeeen niet/ bat beb]ecBenlt;(^ob$itoe-gÖerch}ebennbsp;b)o;ben be magt beei^uibeliS. ü^ant bu^nbsp;biecbeube bionbec-baebenChhfii jelf^/ban»nbsp;***PÖaciseengöelafterbtMatch.iz.nament^'

Zonde te-

gensdcn

H.Geca.

Rechtiin-nig And'

?iiovcry. ^ batöp booj 25eel3ebub ©jtnte bcc ^utbelen/be ^utuelen uit bjeef. lt;t3elihe fph*nbsp;tiggeib berb^ouggen be JPartelaetjCt Cbnflfnbsp;banbe i^eioeneiv manneer 5p be HSirahelen/nbsp;bie bc öanb lt;0obsi/ beur Öen/oftc acn öen/ bz*nbsp;liefbetetoonen / oberhaeibenban Coberi):nbsp;lt;EnDe etntelthheti be lUatgoIihen banbe ^rri«nbsp;aenftge/ Cunomiaenfcheenbe Bigilantt'chenbsp;ftetterje^/ bie min notg meer beurluiber|Biigt;nbsp;rahelen ban jbiarte hunfien pleggen tebe«nbsp;fcbulbigen. JIBaer gbeIt)H alle be be$e jonbig^nbsp;ben tegenti ben heiligen lt;@ee(li mif bjuihenbenbsp;tot een oecafie ban meerber berblinbheib /nbsp;’t genegen beur be ggenabe lt;0obti tno^be ge«nbsp;geben tot ftenniife ban ïnaergeib: ^0 mebepnbsp;Üaet ggp-lutben min noch meer be gratie ba#nbsp;ben hetlighen ® ee(l:mifbuibcnbe cnbe u bet#nbsp;Barbenbetegenss be openbare mibbelen/ bicnbsp;u banbe goebertierenhetb €lob^ bergunbtnbsp;biojben tot behering.

©ojberh 't gheene icft hier ggejeibt hcbbe ^ ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;banbe IKiraftelen/en hebb'icft niet ghe5cibt/

woord opt 0^ tiat uto' argument / julamp;es bereifcgte/ Mcrkteikc moec ex fuperabundanü, eflom alle boIbocnjcJnbsp;Antichii- ^iUe. 3©antombirecteUlt te anbïnoojben/nbsp;Qi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i0 anberei niet ban nobe/ale( te 5egghcn: bat

be IKiraftelen bie inbe Soomfche ]^erft gÖe=« ffhieben teHojetten / te ^btharpcn-heuh^’f/

-ocr page 225-

V an DEN PaV s. 205

t’^int 3acob/ofte clbcrjS/nict scbaf cn toojü ben nanbenl^aujit ban Sionien/tnaer ban lt;00»nbsp;be/ beur boo2fp}aeftban ;t)nalber-beiltgfïenbsp;ïKoebet/ banben%pofie\SacDbU!^^ oftean*nbsp;bere 50ne uitberboo^enen* Cnbe bat ober#nbsp;3uin|* ubJ’ boojgebienbe JBerft-teificn %ntvgt;nbsp;op Den paujee ban Stomen niet en pad;nbsp;3oubt baeromme pertinenteiifthen moetennbsp;Welbijen/ bat be ©auiS jelfjsr jPiraftelen bebc/nbsp;enbe bp naemen bie ttoee fo?ten ban IStrafi^nbsp;jen/bic3oannejS Apocal. 13.13. ban Hntiföji?nbsp;dUjeiboo}5eibt beeft; telneten/ Sier banbennbsp;lt;|emel te boen bomen ; enbe bet 5amp;eclb bejlnbsp;peefijEi te boen fp^eben. ©been ban beibc bcnbsp;wjen en öebbp oannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ban Romen/ rngntf

ibetenjS/ noeboitbetoesen / ©rgoenieebe Paujü ban Romen tot notb toeUnrubjiffupinbsp;niet. Eoube bP ban SCnticbjiflUji biesen/ 500nbsp;tnofi bp 3ulbjE( biojben beut

§ IJ.

Het zevende Mcrk-tciken Antichrifti. D«n onderzaten een zeker lidteiken oftenbsp;Charaóferinne te drukken.nbsp;^pcalt3.i6.

Abac. ^itlRerfi-teiften i0 inben^autf ?^n Romen 300 opentliH te bemerken / bat5enbsp;PJinber moetf bie;en alö bc IBoIien bie sulftstnbsp;bem niet cn kunnen befpoten ?

I* n T. ©t-Iiebe abaciik! bJüff mp eentt e^k/ biant ftebbe t'anberen töbe'n/ ettelikkenbsp;^^eeen binnen Romen gbebjoonbt/ enbe bennbsp;meenigmael ban ragn ieben ge^ien/cn»nbsp;oenot^tanji bit lPerk*teiken tot riocb toenbsp;noitgetoaergebjojben»

Abac,

-ocr page 226-

gt;o6 Roomsche Rey*. VI. Hand.

Abac, ({^nsaltg! Cn {lebDp gem ban noit/ tuec mesenbe / be arme tterbimbe menfctien/nbsp;met bet Cb^ifma be i)oo;boofoen 5ten bebne'nbsp;ren lof met betolp-fmout in’t tonen banbenbsp;ibapen/ be banben sien jalben i ofte ooit bannbsp;SinonbersatengbeefieUh/ toacriili/ beneebnbsp;ban getrontDigbeibafbooiennemcnl «tSnbenbsp;einbtelift op jpn gbebob/ alle be bierelb/ bietnbsp;boo) boute enbegeeneSBeelben/ baee booinbsp;een @;oobgt;gob ban een ^^acramene op benbsp;finten sten ballen I iBob gabe i^teter batnbsp;gelbli gbp beje btngi onttbtfêltfi gesten bebtnbsp;met be oogen be0 bleeftbjS/oob alsoo gbesiennbsp;babt met biaeratbtige oogen bei; gbeloofit!nbsp;©ansoubpcerfl boo? mibbelban bese grn»nbsp;iDeitlibe Stlfgobifebe Cerenionten / tiaereltfinbsp;uit bebben sten munten tnben iSaomfcbennbsp;Mnttcbltfl bet Ifóerb'teiben baer tnp nu bannbsp;fpjebett.

Pe Chata-^uAnti-chtifti moec hebben drienbsp;conditiën.

Piet. gtft ste Ybel «bacub / gö’en soubt nietgaernemiffen ; en baerom tuerptfe benbsp;bneppel onber be boenberen. USaer tnbtennbsp;gbP tnoubt fcbtnen iet te boen / soo mo(i gbpnbsp;tenen seberen Cbaracter aenïnisen / enbenbsp;niet 500 bccl t’feffenjè;. «iPöebenbt nip anbctsinbsp;toel/ 500 luibtbcnfficrtSïpocaHpfijEtalDuif;nbsp;Hy aal alle Menleken Kleinen en Groten, Armennbsp;en Riken,Slaven enVrijen doen hebben een Cha-rader ofte Lidteiken, in de rechter hand , oftenbsp;op het voor-hoofd ; zoo dat niemand en zal mo-ghen kopen ofte verkopen, dan die gbeteikendtnbsp;jsmet deze Charadter. tfbuncbt U niet nactnbsp;luibban best b)oo;ben/ bat be €barartcrnbsp;Stnticbnfii sul moeten bebben b;te tonbitienlnbsp;b'lt;£erffc/ bat bP gbtmeen tjS alle menfebennbsp;Uleine/ djoten/ Stme/ïililten/ièlaben/l^jb^

en.

-ocr page 227-

2».

2».

207

VAN DEN Pays.

w, b inhere bat Bp onbetfcöciöcUamp;Bcn göe» b)aBtban)Do}tien/ ’tfp tnbc recBtcr-Ban»/nbsp;*»P-®P t ))oo}-{|oofb banbc mcnfcBemnbsp;oatniemanb sonbec bcse Cgaractecnbsp;•f; }*?^g ftopcn oftc beiftopen* IBaer bcjcnbsp;tti paffen nocB optc falbinoftc bantnbsp;nocB optcn olp han’t l^jicftctbom/nbsp;quot;«cOopten ceb bcjögctroubiiaöeibjï/notB op«nbsp;ttboct-ballcnboo?be©cclbt fc. «10 bight/nbsp;want Bet )^;te(lerbom en tnotbt aen allenbsp;^fnfcBen met gBecBtben / Btt ^BJifnia cn i0nbsp;niet onberfcBeiben of aen rctBtcr-Banb ofnbsp;aenboo2«Boofo/ mart acn’tboo?*Boofö al*nbsp;lecnj enDc nocg bcel nitnber ben ceb ban gBt*nbsp;tcoubnggeib ofte QbeBoojfaemBeib: ®c toel»nbsp;he met gebjuht cn bio;bt/ nncB in Banb/ nocftnbsp;tnboo}-Boofb / maer aifse gBebaen biojbtnbsp;mette tong gBebaen b)o;bt: gBeigh mcbe Betnbsp;boet-ballen mette hntem lt;{SnbeeinbteUh/nbsp;gBeenig ban alle beje 4Iecemonten b)0}btnbsp;beceiftbt tot hopen ofte bechopen. aCtgo ennbsp;hunnenseget CgacactetWnticgjifiintet toe*nbsp;3en* ïaten banuto’jllbintfferbbentCextat*nbsp;pocalipfiïi beter fiubecen / enbe gaec bee*nbsp;fianbt op een nieu fcBacpen/ om anbeve cga*nbsp;tactecentebinben / Knant be;e bteseu inbenbsp;»anb gBeftehen Bebben / op Bet fcBiiben bannbsp;htbenïeibfcBenlunius, fit'nalte grofgBefne*nbsp;®roi booj fine 25joeberj6f*

. ^iec mebe/al‘Baetoel th mp baftelthhe laet 2®®Jflaen/ u meer alia t’ober benomen tc ficb*nbsp;quot;f® Bet (tio^hen ober ’ t blmb-Bohhen ber pa*nbsp;g‘«cnj get Boo? fptehen ober’tonberjou*nbsp;quot;«I bet ^cBjiftuiren / enbe niet re min benbsp;7raenaengBetoe;e libteihenen ban ben®e*nbsp;gt;^ero}ibcerben 3CnticB2tff / baer ban gBp u

Biw

-ocr page 228-

208 Roomsche Reys. VI. Hand.

®iee fioöcn bcrombc. ^ocgtanjEf tot raectöet bolboentnse/ $oI icb u nocf) tiüee btngen {ttri?nbsp;op *t albet hlaer (ten beraonflreren:

't lt;tSer(lejbat be nbsp;nbsp;nbsp;ban Stomen niet al*

leen raettec baeb bjp en M ban bese gebjoom^ teCdlumnie/ maerbaecenboben/ naebeo^nbsp;penbaregljetutgentfTe betiamp;cgjifcutren; nietnbsp;uat-baer en i0 banbe albecmtnfie furptcte bannbsp;lulbp te toefen.

^et tbJcbe i ‘®at (ffaïbinuïf met 5ön 45ere* fojmeetben aen allen •0abbmc|^ttgge lupben

een groot naebcncftcngöcben / ban 3elfjS te toe$en1Bntic8}i(len/ bat i0/ boo?-Ioper.aiSn«nbsp;tictjnftii mtbfibat5ein f)en-Iupben opentüftnbsp;bemerfienallebelibteilftenen / bte onj^ be i|*nbsp;^cgjtfcuic gegeben geeft om gen te hennen.

§ »4-

Vaftc Schriftuirelikkc Preuvcn, dat dc Paus van Romen niet Var-baer cn is cenigcnbsp;d’alderminflie fufpicie van An-tichriftus.

1. rxeuTe.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccrff c Pieube: anticgjiffuiS en jal niet

langer regncren aI0 eencn tgb / tivee töbcn/ enbeccnen galben tgb/ Dan. 7.2^. ofte/ ;oanbsp;gioanncöpjopfjctectt/ ttocc cn bcertigmaefnbsp;ben Apocai. 11 - 2. amp; 13 • ofte bui3cnö tioeenbsp;gonbetb en 3etligbaggcn!bat ijS/bne giacrcnnbsp;tnbe een galf. JlKaer bc ïlcomfcgc ^aufennbsp;geböen nu ggetegiert ober be i i^oo. pacten/nbsp;ofte immerö ban ^.lt;©?egoiim? af Cbie jom^nbsp;miggefuflinercnbcn cerften 3tnticg?ifi gtfe*nbsp;toeeft te |l|n) buijenb ^aerem lt;grgo en hannbsp;be ^au$e ban iRomen ggeen Stlnticgjifiu^nbsp;toejen.

2. rreu7c.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.f8ntitg2iflu^ 3al J^ier banbf i^emel boen

balen*

-ocr page 229-

209

van den pays.

baIcn.Apoc. 13.1 en be^aujS baa

«omciimet. 45tgo/fc.

Iren.lib.f»

ha:rcf. Amb.lib.nbsp;de bene-didl. Patri*nbsp;arcbaiumnbsp;Aug.quqft.nbsp;22. inlo*nbsp;fue.

- nbsp;nbsp;nbsp;sal ccn 3obc toesen uit 6ct

ban ^an* Genef.49.17. nae bat 31tc* ''^nibjofiujEf/ cnbc Sluguffinuss ben Certnbsp;liiysgeti» ifeaec febett ben ccrflen ^imonnbsp;^ercuis/ cn ifTct noeft noit IpaujS ban Komennbsp;***‘Ö^3oobfcöe gcflagt gebJeell. Crgo f c.

4* ?lnticö?t(iujï sal banbcn^loben ontfan-i^biojben boo} IBefliajS loan, incflaLz.io. ‘üreneu.sf/CpiiUuiS/llie*nbsp;*9*'PmMj0i/3BuguflinUiS/l5iIarius!/enbcanberfnbsp;wtc Certen Oebben bertiaen« IKaer be ^obennbsp;en ne^eb tot noeft toe noit#aui$ banKomennbsp;boo} KSefTtam ontfangen.lt;^rgo ft*nbsp;f. UnttcIbtftujGi en 501 niet homen booi batnbsp;Dei KoomreDeStetferrDft t’eenemael bertnoeftnbsp;enbeuitgeroept salfiin; 2.Theflai.2.j. nae benbsp;UitleggingDe Tertulliani lib. de Relurrettionenbsp;carniscm. 24. Hieronymiquacft.Zi, ad Algafiatn.nbsp;ChryfoftomijTheophiladijSedulij.Primafij amp; ali-oruminCommentarioloci. JllSaecnu cn ifitfttnbsp;KoomfcDe SteifecrDlt nocD niet t’enemaelnbsp;berb)oe(i. 31^ant ben bubbelben Vtenb geeftnbsp;boeg eenigge ban sijn beeren: enbe en soubenbsp;biet liegteUftften iemanb tabcii baet acn tcnbsp;«omen pluhgen / obetmibjö bat bp erperiensnbsp;bebonben tjS/ nae onjS be l^aturaliflen ge»nbsp;‘“gt;agen/ bat be ItrenbiS beren alle bJoUe oftenbsp;?^e hicberen bie SP bomen te genaben/ boennbsp;S®*^gaen enbebermgteren; totteïüoninglib»nbsp;fiueperen toe incluis. Cr go ic.

3nbe bagen Mnticgjifli/ suHenber tbJee B^iPigenberfeggnen/ om 3lntieg}illotcïDc»nbsp;quot;.^gt;^ftacn / be uitberbojen tc berderben/ enbenbsp;0 obetblnffden ban 3ifraeltc beheren* 3bienbsp;Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;einb»

-ocr page 230-

‘210 Roomsche Reis. VI. Hand#

Onder-2ouk op de twee ghe-tuigen te-gcns Anti-«htilium.

einbteUlitianVnttcgitffo toermooit enbe bp* te flraemi ban ^erufaitm berficott sullennbsp;leggen/ tot batse nae bier-b‘[)aiben Dag bee^nbsp;r iscn/enDc ten l|emcl bomen tc baren. Apocal.nbsp;ii.3«4.amp;c. llgaetDtt entp tot noc^ toe nietnbsp;gefctbet. €rgo $c.

Abac. 55eiDtöoIlaJ iamp;ig.Ptctcr / lt;©ÖP maefit uvn' Confequenticn al alleen» Audi alteram partem. lt;©m niet tc seggen ban utn’ an^nbsp;Dece Argumenten: Dit sefte segge ib/ Datnbsp;Die gbetuigen Doo; be gbenabe «tdobjei alrebenbsp;betftöencn ftfni cnDceen goeb Deel uitberbo^nbsp;renen int geloof(taenDe ge^ouDen debbetu

Piet. «tCntbieftintocgDcsegetuigcn^

A B A c.®ooj ccrfl in*t gemti alle De öecöt-0fleIobtge/Die ban Den Sioomfc^en 3lntie{);i^ nu langtie ^onDecDen ban Slaeren booi Denbsp;ïnaerDeib DejEtbepligbenCuangeiiumet bec«nbsp;toolginge geleben Bebben/enbealfnotb fijn It)^nbsp;Denbe. tbilDpse in’t DpsonDer lt; ^aetnbsp;flinDerDieftiectoe nomineren 3BibIef/ enbenbsp;^oannemi^uo: SlnDeren / H^artinum 3Lu«nbsp;tljerum/euDe^fitlippum JPelantbonem/ Dienbsp;De eer jle fuuDamenten {jcbbi gctoutpen ban«nbsp;Deïierhelibhe filcfojmaties JKaec tnpbou*nbsp;Den onö berscftctbt/ bat be^e ttoee göctuigennbsp;Bbetoeeft fijn B^iricup gtningliup / enDcnbsp;nnnegor caintnup.

Deze twee

getuigen zullen wezen linocbnbsp;(h Helias,

Piet. ^ig.nibacubl gÖpDoetnae’tou# tie fp;(eb-lnoo;D: luieniei b;ooD ieh eet/toien0nbsp;kbooiD ttb fpjeeb.H^aec op mat manier soutnbsp;göp Dit tegöcnjei De bJcDer-scggeriti bunnennbsp;berDebigeni il^ant icb bebinDe Dat bp na allenbsp;De lt;@uDe-baDerj$uit eene monD/ «Snocb enDenbsp;Heliam Den iCbefbQt boo; Dese tbiee gpetui^nbsp;gen geHouben gebben/Die 43oD almagtig tot

Dien

-ocr page 231-

211

VAlM DEN PAYS.

bien cinbc öeeft laten bertjocccn/om int cinbe öarcn bicnjl te ggeb^uihhen totnbsp;moerflantiban ünticii^ifluiS/ cnDcöerjitt*nbsp;hinge oec uitbethoo^nen. Mlbujei leeren Ter-

lib (jg Anima cap.^o. Origenesin cap.17 Mathtij traótatu 3.Hilanus can.i7- in Mathacum.

Syrus tradatu dcAntichrifto.Chryf.hom.

Sö, m Math. Hieron. in cap. 17. Math. Auguftin. hb.2o, de Civitate Dei cap.ult.V.Beda in Samue-lemcap.ii.iftqtbctijgsiöan 0aer lering alle»

Beten 5P Malach. 4. j, Eccef. 44,10» 8c Matth, ï7»H.

Setjaltoen bejcn/ 500 en paffen geensin^ op zwinc^ ius ^unngiiuïÉenbc Calöinuö be conbiiienbic cndeCaUi-Sonn^ïi in 39n opÉbatingc bese tvnee getui» nu* cnnbsp;ge öeeft toe-gerrpjebêiïnant 3’en fijn nott oiü' kunnen dC'nbsp;0aiigen getneeli met 5aHhengt; 5'en pebben niet 2c twee

Ecp^opöetectt ben tgb ban 1260. bagen; 5en g«»'gcn tbbè ben l|emcl niet gefloten ofte belet bannbsp;tegli 3’en flebbi be toarerl in geen bloeb bet»nbsp;anbecbtj 5’en fijn ban SCmicbrifluiö niet bet*nbsp;moo^bt gt; flaetlicflaenienen Rebben binnennbsp;Serulalem niet onbegraben gelegen b;ie ba*nbsp;gen enbe een öalfj men beeft ben ten einbc bestnbsp;3elfjEitDbieintet5ten berrijfen enbe teni^emelnbsp;baren/ notö baec cn i0 göeen actbbebing opnbsp;Btbolgt/ bie bet tienbc-pacrt bait ^^turalemnbsp;•^et 3ebeh buisenb mcnfcbcn beeft boen bcr*

Bacn.nKrgo en hunnen gmingliujS enbe Cal» oinujibc5e ttoee getuigen niet bJe5en: JilBaccnbsp;“ftl eet booj-Ioopcrö ainticb?i(ligt; gcliJth iritnbsp;Jjuboojb-aen in b^e nac-bolgbenöe banbe»

“”B / tneite bulpe ©ob^i claerüeft be ttoonen

3«U

lt;© 2

REDE-

-ocr page 232-

212 Roomsche Reis. VI. Hand,

REDELICK BESCHEID, dienende op denbsp;VI. Handel inchnbsp;vandeRoomfehe Reis.

Cenmenuitte tvowden lpii« caf.8. ende 28.

Ziet ick zal leggen inde Fundamenten van Sion

Een grond-ileen,een beprouf-fteê,een houkfteé,

Die koftelick is,en op het fundament gegrondt.

Doch een Steen des Aenlïoots, ende een

Rootlleen der argerniflèn.

! lt;Dtn bat ISebeltcft-Befci^etb int naebolgrnbe gebitbtbacen tfiecmnbsp;b?ïgt; tnat lang ban b)oo?ben/enbe banternbsp;gelen gemaebt ^eeft; $00 bebfie teft j^etnbsp;^elbigfie / omme u boo? be lengte niet tenbsp;berbeelen/ ineenige;$eetten ofte iiet#nbsp;ben toillen berbeelen / metre aentbii$in«nbsp;gen/ enbc bo;te begrippen tufleben bei#nbsp;ben.

Nd iDo;b’ itb eeedgebiaer/aljHteft te toe^ bcHtjDe

^el^auffelibbelBagt bu^ boo^ftaenenbe^ (Irijben

l^ter fjoo? ban De5c lup/toat nbsp;nbsp;nbsp;biou

Derclaren boo; bie ^teen bie b’aibecboog^ (lc?ou

^oenleggfien totbegouf ban ^ioniEi btepe gconben,

Cen

-ocr page 233-

VAN DEN Pays. 313

Ccti ^teen/ fpjafe ftp/ öepjouft^ ccn ^ouamp;»(l«cn / baei Seboiiben

©P metben 30U tc 5aem wn ttoebcröanöc muit»

«en boiieiici^e Steens en öic tot lansec buit/ watist/ojïi t'einamp;etoe bejStoerelbjS te Uolöarben/nbsp;teerde funöamenttoelöaflgegtonbtsou ïoerbJtnbsp;boojbeel banben geen bte met een bafi betcounbsp;ötclcn aen ’t geloof ban liionsï öoog gebou»nbsp;^aee leiber 1 tot betitel ban eiben/enban allen/

«ie obec beje ièteen moebVüülig tnoubenballen,

•Cn bjat ^tcen tocö bit i Dit Dient bJcl onbectafl* lt;l5n i0 bet CöJifluö niet^ boo?5ebet; Dat gactbafl/nbsp;^00 toeltn 3ön perfoon(mtoien’tbi5onbct£laer i^S)

«lef mebc in bet ftoofb öan ^^etrujO 5bn ©icarisij Cnb' all’ 3ön bolgerjS bic btin b’oub jle tgben afnbsp;5»acbblagen bet geinigt ban jgnbebolen (laf.

J^et blbftttbjant bicrora toon l^eer I e s v 5,50 mp metS/ ^'at ^itnon/ bie boo| been maer ;amp;imon boa^ gebeten/nbsp;j^ocb brigen 50U Daet bp/met op 5bn ampt beguoem/nbsp;©an een gebetbtc Sotef een onbebiogen naem:nbsp;Citnl^cttuet mettcr baeb en mettc (Icm te bJejen»

Cn biet om biel be (loei/ bic ©etrust uit gclescn Heeft totjijn booge fcbool/altijö 500 baden dcc/nbsp;5^at baet De Hcïfcbe pooit / toat bracbt of «d yooftnbsp;^ Dee/

«e bjeebtcban een dto/ nocb noitenbonbcrscttcn ®an’t eenti ontfangen bJoo?D.lt;©cbIbJat all’ robe ïbetténbsp;®cecdonöt5e aenbeplÈp/bccD|Oug5cop bebaiih/

_ «an l^etoosS ttjbcn af/b|ic bonbcr t ^acren lanh;

bat baet Condantpii Doo? «öobfi genac bebiöbtl *‘|aec toat mod 5P Daet nae Ibc! ban Hlrriuff Iböcntnbsp;PienjS 5)cttgcttjapenbtmctbeifieifeclicftc banb/nbsp;ai^aec fcbelDeboo? ©aleiir/ en fcbenbeboo? fondant»nbsp;^at npgeraepte fpijr/toat onbetjoenbe batennbsp;'®^n\uel aen be5c doel be 3i)edo|Ji/Dc donaten/nbsp;«niDcjj De ftctterboit bjoibeuit boer ncdi ¦

© '5 : ¦ nbsp;nbsp;nbsp;Hoe

-ocr page 234-

a 14 Roomsche Keys VI. Hanp.

l|oe )])0}ben5e betfoeiti t)oe )])0}ben5e berpefi ^

SDat fc0cnnij0f mod 3fll 3iêi ïoat ïafterjs rtioft jal gojJ* Cn boetjabnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;be ngb ber lt;3rteelten niet boen fmoji/

iCec-ïDpl De base moeb ban't iSoonHalouriei^amp;prant i^aec daf5a lang beboert/ té tnaec gaec b’etge ganb/nbsp;^ie OU De l^elfcbe 5^oo?t öatc tiab belieft te (lijben/nbsp;i^aer fpotten oon gederbt Datib’ op tjet'iSlriehre bgbenlnbsp;lielajti l 't on5aIig bolk/ 'tbielb tot een clare (leafnbsp;l^an ^aee berbjaeibe ButOt/ nu niette tlamp;ifTcbop$t (lafnbsp;Ocbjongenonbcr’tiuft ban b’l^ottomanfcben tojen/nbsp;bipbam ban «©obf-biend te Bamcn öeeft betlojen;nbsp;Cuigt nu met Ijaer betbjiet/ en roupt met (jaer clléb .*nbsp;met bat göv b’öoge (loei ba ^etruitf niet en fcöenbt*nbsp;tlabb'ib mp bê^ geïuacOt (leeeOt/ 3Leetbt aen mgn ex*nbsp;empel)

Scft Vbaec notg in ’t besigt ban JPptee en bS Centpel* 5^u mi(f ib 5 alle bep/ tot bi}ouging ban mpn ;iel/nbsp;®m bat icb ober ’t ÖtcÖt ban bc^e i|ou!i~(leen biel.nbsp;®it tuigen niette-min met tafleltcbc rebcnbsp;b’l|encici allebeib’/ en^rebeeibbe tbiebe:

Met lt;tPttbo nocb baec toe be bierbe/bie(laer Bbtaerb (@p ’t barb ban beseSlotjEl/niet anbersi aisi gefcbaeebtnbsp;Cu bebben/Boo manneer 5P boer beBitteretguelbennbsp;piet beimelicb beb?og/ofopenbaere belben.nbsp;ibooj-Beber alfmen Dit nae mcnfcbeiichc reennbsp;3Pou onbetBouben/ toic 3011 aeftren met Dan eennbsp;Dan bete grote manjS(«fb loet ilaen met gaet allen)nbsp;3©aer manjs geiioug gebjced/be Setcl te boen ballennbsp;Öan Ijaer beröebc (lanö/fjab fiaer be^aubegaerbtnbsp;©e fêcmclö/ op t gebjelb ber i^elleu niet bemaerbt*

^ Eerste Kerf.

^nbe boo jgeenbc § i0 bertoonbt be onBeteege# liföcib ber !|. Ster ben/ beur mibbcl bon btetbtc^nbsp;lep Dtpjoubing/tc toeten/ ban ï|ieibcuen/ Siette#

ren/

-ocr page 235-

21f

VAN DEN Pays.

ren/^rieftfe^cl^trmatifti/meintJteliR ba nwööe lt;lt;tb?iften?.|5oo?baê too?bt bet ^clbc bctDc^c/boo?nbsp;t quaeb leben ;elf^{ ba eenige pauftn. J©aet uitnbsp;S®.* SjTpeurbt too?bt tl jonbcrlinge booj^igtig*nbsp;ge» lt;t3(tb|Qf int banb'öabé babe aoamfcfti^^toef.

3|tem be Roflelihbeii» öeje JSciitcïicRc «ootj-ftgen aeiigctoe^cn/eectl beur be Bcfteringenbsp;55ït^olhe^i^ cnbe Daer nae niette min beur benbsp;^tnbjacbtigbcib bet Heeraertn.

3ae Vuiibee iemanb bit b?p claerbet noef) jten Bliftciv vie gae met goebe (lae eeiijt open be Clj^onihen/

5amp;tc ban be Koomfebe Sterh/en ban al ’t geen bact in 'tUebeuebtijS/fiin gebicljt: ©aoiVDaer/aljSicbbebinnbsp;aen b’ecne 5P t getal ban fcbifnien en ban ttnigen/nbsp;aen b anbete be feboee bee geenee bie beur ligetvnbsp;«©fjucfttban gelb ofeer/gehomcn totte ftaf/nbsp;©eftlabben b’öoge ^toel/onteerbcn ’t ftcilig CSjafnbsp;* ibaSetrujs b’eergei^auei/met onbeugb ba guaeb lebi jnbsp;Soo n ban teft laten niet ben Igemel lof te gebennbsp;lt;ISn toupen ober luib met een bankbaecig Bart:nbsp;i^cee Ie S V1 fijt gelooftbanOter tot aen't geSatf;nbsp;^ie $00 getroutubaii Vnao^b en IjetUg fiit ban tuerhen.nbsp;'Cen iöniet ban ubJ’öanb/ bie't funbament öer ïierhfnbsp;Jlccftban ’t begin geleit/ cnb’ aitgt 500 gefttifc/

_ ® at ooh tnanneetmen tinijl/ of om be 5etcl höft/

*®f aljS be Jlatbeciö beur guaeb lebcn onji Oiitftif bten/ ^en niette-min be too?t?S nocö eben daet 5ict Uebten/nbsp;^ooj’t ganftöeaicrbc-tonb/banbj’ gep^echtcbjct»nbsp;^ïof fu ubï’ liebc jucftt/banrft beb uVu’ garh gebeö/nbsp;^‘^er mebe gÖP ’t '©eioof ftreegt ©etri niet te feilen,nbsp;‘jlsjoo: hictquam banbaenbeobcrblocbberjjeilennbsp;menig aIf5C fijii/ bic ’t bogclicbe tocrhnbsp;^ ®'ïfcancn ba® obsi fóutO/bcrcieié ban® objS Kerft.nbsp;»anbiet nuamalbetuci)t/banbier aU’ b’ejcempïaren .

O 4 nbsp;nbsp;nbsp;®arï

-ocr page 236-

ais Roomsche Reys VI. Hand.

i);ottte ConfélTeutfi/entie (iarEie lEiartelareUi «Dte met amp;e gcootHe Deugb beceecDen ’£ grootfienbsp;3limpt»

©au öicr quam'tftetcbict/baetRonien mee Beblamt l^eeft tot Bet maee geloof/be^uttfcBen en be Sèaelen/nbsp;3Panneer;e Baec 't berbonb beiSi i|eecen bee bertaien»nbsp;^ae baer en bio^bt nau ICanb befrBenen banbe jotinbsp;^efi €B7t(ieItcbe tnetet/'tvuei hoornen nieten bmnnbsp;Vboo} uit-ge5onbe laft ban ftloube ^lebicanten*

Stil laet nu 't boube l^ooib / teb 5U)!jg nu ’t S{gb %t* banten;

Wie pjeebteneerfi ben aööni tnieleerbeneerfi be

l©aeieilt;

©oo^toaec ’tbtaii 3@illtb}0}b/en naec BetntSonifae^» lt;!$e5anben beje/ ban lt;0;ego}iuji be tbiebe:

Cn geene niettemin/ban ^eegiUjS/bte mebe €erfi met al5ulben naem be etge daelbesat.

^ulbst oob niet lang boo; Been ban baee ggesonben Bab.

;amp;Bb tïneben KuguflBm €Scego?iu^ be eeefte d^aec «lEnglanb/ baee 5@eptutn / nocB met^imtanbsp;BeerfeBte*

'ilten 5eggnba;beeniet: maer bleet bat naebenant ^aer nau te binben ïnaifj iet biesi in eenig 3Lanbnbsp;©an ©obbelibbe Baef/ of CBïiflelibhe fcBattcn/:nbsp;©föesertjbe Eiotjei en Babb’ get öacr boen batten*

«Sn biaee hamt tocB banbaen (bit bient Biet niet geOeelt)

^aet pber betterö ?oo onberlingcn ftBeeltj ®at b’algemcine ïterb berfp^ett boa? 500 bcel bolften/nbsp;!23ep?eebr boo? 500 beel tacl0 / bebient boo? 500 beelnbsp;CoIBen/

3!lo£Btan.a in aUe0 ïoeö 't geloof beö l^ccren raeltt/ Soo een;aem i0 ge5tnbt/500 enBel i;^berp?aeHt/nbsp;^^atb’eene niet een Baer ban b’anbet Bomt te mijfieninbsp;©oo?b)aec een eenig mer(vbaerCB?ifiujGi aë boebt blibë

-ocr page 237-

VAN DfN FaVS. nbsp;nbsp;nbsp;117

V(®p}ecgtgeii) Han jgn ter-Hi0I tie CalHtnifl ijiin u”B0p ijS Beinecfl/ 500 ïang 00amp; ÖecfcgettDi^nbsp;SÏLquot;550 Öoe langjs öoc racet/Dcur nieu geHonöc fteurf/nbsp;*^^'*®öinmec cnjD’ Hrraön/ jön lering 5iet becftgeuri*nbsp;Hieetge ïoaect 0eni fc0o}t Dat 0p Dujei lofi g0e#nbsp;«gt;., tooftt

1^Jf“ IH om Dat 0p i0 een ïiröacm 5onDer öoofit. gw t0 om Dat 0p öcm ban D lfarDet 0eeft gefcöciDetvnbsp;“15 ®oDc|l joon belaft jgn ^Drgapen Beeft te bieiDeifanbsp;om Dat 0P op berffotenb' Bet Compajf/

,. |®il Digbcn jonDer Soer/ en jeilcn jonDet glajat.

lt; üb om Dat Bp te belD Den €apitetn bérlaten/

'*tn i^opmanje» magt gcgunDt Beeft alle Dei§gt;oIbatem «it/bit i*f D'oojjaehban jijn onbeflierDt geboel*nbsp;öHpoficlihc ^toel/

giet luijlcttmc nae ’t Boofb/Biev trcbtmen op De feitu' tiiee becBtraen op Bet ban D'oppec lt;(i:apitettunbsp;baeft/Die ^TBWftufiiecft ontffeBen*

Tii;--------*’•••. ¦''' nbsp;nbsp;nbsp;Bet gi^*

titer gaetmen mbe biep/Biet eetmenban Bet gta^ Hier DoeDtmen alleei op Dei^atDerlicbe loeDe/nbsp;üan Bern Die ^oDeb joon jgn ^^cBapen gaf te BoeDen»nbsp;4En tot een funDament ban ’t üterbeliclt gebou/

JDn gronD Beeft gegronDtiOp Dattet niemant jou ^^3o;gtri)nboo} jpn bierb / ïoanneerBpniaergBe*nbsp;^ bonDen

timmeragie toctD’ op Dcje ^èteen te gronben*

^n Dit tbou Umoti joon met ji)nboo}fp;oHe reen; ^K^at op Bet funDament/ gegronbt jou fifn De ^teen.nbsp;« is/Dat ^cmijS magt op Ie s v s jojg jou fteunen:nbsp;^5eer (al jou nocB ecnj# Calbgn Bier ober ftreunen)nbsp;ar‘'»t niemanD tot Den licet/en jou gerahcn/Dienbsp;'o’oo) 0etruif biet en guam* ISant DtijS ül Dat itb jie

O j nbsp;nbsp;nbsp;€ojnetgt;


-ocr page 238-

2i« RoomscRe Revs VI. Hand.

€o}tieIium bcEieert/ttanncer Omt \tierbt gebobiii ^affa t'si^aüet leer/ Den tl^arDec te Doen noDen*

Zoo Dat ïnel eer te recgt Dan l,ea DiierD geseiDt:

^nDienDereenen man 500 (lout isiDie gemfcgeiDt gt; 9an l^etro/lDienjEi geloof Den ($eer (leeft tuillen (IgDen/nbsp;^at^ Dan «tSoDjEi genae ood Sal DergeDen bliDen.

E^eXeeraerfpjaftDoojDiaer / meer aljst met DuDD’Ie reem

3Dant DttDiaiEtoeg Doo};eiDt alDujï DanDeje steen: ®ae recDt gei^hi' get DetI 50U Diesen Danbe sieleninbsp;Zoo oon’tDeDei^jou (gnDan Die baec oDer Dielcn.

* JPetonDeuil^DanauaeDleDen*

Nota. Cenitiniet DannoDe DatDe|^ieugt;ge5tnDen/ jtcg 5oocurieufeItcgen{^en int op5ouftenDer5onDennbsp;DaneeniggeStoomfcge yaiifim. 111500 De ftatgolihennbsp;gengt;lU{Den De 5elDe ttolDaDelicïten toegaen/ 5anDee acg^nbsp;terDenciien nocgtoitf Dat De InaeeDiggeiD DanDe Stoelnbsp;l^etri/ Daer Dctteetnigflnif DerDoncDett ofte Dermin«nbsp;OertDietDtimaKMeteerDergeDen enDe DermeerDert*nbsp;WjEDliAenDeDMt Bit / Dat De 5eIDe Deur De Doo?5tgtig«nbsp;fteiDCoDiE/ |OsDan allen ganteuteggen^ei De poottennbsp;bet ^(flen getigft enDeggeftarcftt tei/ Dat5e niet alleennbsp;beuittuenDtgeDecDolginge De Cptannen/Stetteren effnbsp;Scgifmatilien ffanD-Dagelicben DecftnerD^agen; raaeonbsp;oocD Deur bet ouaDeleDenDan eenige ipauren 5eifo;ntetnbsp;bemoggen beeft bunnen DiojDenDanDe opjecgtiggetDnbsp;DeKseloofif»

$TwBOEKERy,

ifttgJiftuirftcR SSetoftfif/bat 3Cnticg?iflusf een leRcrmanjalfiJn: een^obe/ uitgetggeflacgtenbsp;banil^an/ enDe DanDe S'oDeitaengenomenbDO?nbsp;JUbeffiaiei. ^tem Dat gp niet Romen en $al Doo?nbsp;Den intterflen onDergang Dan’t fioamftgeiSttR*

?c»at

-ocr page 239-

VAN DEN Pays. nbsp;nbsp;nbsp;21^

^cltajf fitüe «ncc^tr tö^c betfc^i*

nenjuijfn. «ïEnDe einöteïlcfenietïancftaïjSttow ^ «wttig macnben ?al deerftlien. '€lDcïfe allrjfnbsp;otti j,a^ op öcn #aui0f ban iSomcn / aijsf eennbsp;wnnopcen^arftcn.

Jfbcn op9eb)o?9e€(ilienm UIntic||?tfli/bie « POnc toaftb fcööncn / obtrgbebaelt cnbc toe*

I^aer bit bergotbe lt;0ob.Cn $ebetlich be blacOt ^aet op be Oofle^toel ban Jamp;etrujStoo?bt beracgtnbsp;toe/ buntht mp tocö al te fppttg*nbsp;ïSeifet biet/ boo} b’eer spiijS HarbetiS blptifl/nbsp;JKct tcrte ba^cb}tftutr/b)el butb'Ub 0cefi betclaerb.

blnticjnifil ’tijd nou betpalfsS toaetb/ ®an bp tien geenen btemoebivilliguchen tbJiften.nbsp;tccötcn «nticftiifl/ pet poofb ban b'»nticöjtflennbsp;«n ijd niaet cenc man/ bic ©auluji somcn 5ictnbsp;aen’t CbejTaloonfc0e bolb/een man bet jonbenbiet/nbsp;bcbcrfiï/cn bie te spnbec bagen/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(gen.

? acmtocöt ba öe monb öci* i^eeri Voecbt berfla* iPat pafl bit op bC^aujdgt;’bie b’ei nacr b'anbec amp;amt{nbsp;^ebaibcn bat be ^cbiift onbeeft een tpb genomenbsp;^at 3(lnttc0}i(tUj$ pjcc^jet 5al bliben ftaenbe:

lt;Ce toeten langer niet/ aljS ttoee-cn-becrtigmaenbcn* ^aee ^etru^ 0oge ^toel nu bpftien bonbett ^accnbsp;®e3cten i0 geïoeeft, ten berben segt mp toaer/nbsp;^ftoie geeft oit ge5ten bat beur ben ^aupr ban Komennbsp;*®an boben uit bc lucpt pet bier ijS neer gehomen/nbsp;®clöh ban 28ntirl«i(l SoanncjS beeft boojseibtfnbsp;a«pen beeft ooit in jet i^ui;e be0 l^eeré goeb befcbeib/nbsp;ïlntieljtifl uit vDan een goeb’ fal fijn gebojen/nbsp;^quot;baeromban be^o’en ontfangenenbethojennbsp;^ Cftndutf plaetsfj al ftomt ftp uit jftiteigen nacm.

! op ben!pauj$ tebuibenbitbeguaemt

ü^ie

-ocr page 240-

%io Roomsche Reys. VI. Hand.

ba be So’en aebi^aegt/ en note nocfv bp mgn biet?/ Cen ^obe op be $tocl nae l^etrujci geeft geseten.nbsp;9ougt giet nocft bp bat eerfi (naeti^auU tugj! btt*nbsp;maen)

ll?et bigb-betombe Sgit ban iSomen moet bergaen/ Cet bat getfnobe goofb bejer boofgetb^s sai berfcginen.nbsp;JPaet nu 50 sietmen nocg meer biaffen alet berbmgnennbsp;®e Hcifetliftamp;e €toon.©e(Iuit SW boojt be reft.nbsp;«iJnb’ icb sal raibb'lcr tgb u jeggcii nocg booj ’t ie|lnbsp;Zoo rang fi^eliapi nocg/enb’ lt;^nocg niet en horaen/

®at 3lnticg)i|igeen(loeI ftan geöben binneiUJomen: Cn nocg beel min gegabt een sulhen langen tgb.

Cn giet mee ijl Calbgn sgn 38nticg?ifluö gugt.

9e baaecgeib t0 tegoog/ en goe gaec bomt te beffen 9efpöt/j cncaeRtgaec nicttmacrrecgtgelöR'getfteffcnbsp;3bant/oncbenbe gebiect/ben 9agge niet en ïetjnbsp;Zoo'n geeft ben iiettet ooft ba 't fcgelben niet te bet/nbsp;9anbat gpgem becmoeibt/ besonbtgt/en beginbect.nbsp;b’3lpoftoiige $toeI blgft gaef en onbecminbect:

Igiet anbecjElalft een iSootj^/biebanbe tnoefleZee Oeflagen/nieten tbgbt een bupm-biecb ba gaec ffee/nbsp;Cec’lbgl be golben en be baecen op gaec bieften.

9uti bieebt ooft min nocg meer get seben-boubtg teb? 't S^elcft Hbacufi ggeb^oomt geeft op be aoomfcge

^et enfte ijl ntaec bJtnb: get tbicbc niet ban fiaf/

Cn ’t berbc beüigg ftgupm / 't bjelR ban bc ïucgt gge« fhieten

aSerbt giniï en meet/ tot bat getganfcglicR i^jgge# ^ten.

jgeen ttamp;atuR/neen man I en benfit niet bat be ^auct HiecomcenbieinigsVDactiei / baecom eenganbbolnbsp;gcauci

©an fcgupmeciS bic al-om get geiïigfte bertreben/ ©eclatensal ’tgebjuiR ban b’albcc oubgeieben.

perde

-ocr page 241-

VAN DEN Pays, AAI

$ Derpb KiRp;

- 0«Rroontic jiBptct/®?fle0-flofI/fMbe fft* yicbtce ©oct-balbej# ^flujsf becbetitgt.

t»c ^tpu-gejinben intfiupgRtn Ranbe «bten; teggenje^ be (iB);eiiipeIen banbe oubenbsp;Hen fceiferen enbe »oningcn.

^bojjigtigbeib ^tobjl hit boteren banbe ^oomfebe l^erh / cnbeanbereiRatboItlienbsp;ten/tegenj$ t berioop ban tbben*nbsp;lt;Dp-b)etpingtegbenietbe tbbtetthRe tnagtbetnbsp;wethen/bfiegent met Ret bO0?-fcb?ift ® etti/ttlbrnbsp;metre reebte rebe/aljet batmen aSob niet tenteren/nbsp;maer jtcb jtiben Relpcn moet/ om ban ©obe ge#nbsp;bolpen te bierben. C'boelfi bp-jonber Rracbtnbsp;leeft tegbenjei be jf^ieu-gejinben/nae boienj^ opi«nbsp;nie/aUe be ^ieahcUn/terltonbnaebe^po^eleiinbsp;tpben/ t'cnemael op gebouben bebamp;en.

’CiiS meet alsS bui5tD9(aer/ bat öp om’t gr05c boofb bjaegt een gulbe piaet tmee-noubelin geftlooft,nbsp;€n nu bp tDilen oob een boeb/ Die met bne itconennbsp;i|et b;ie-ber*ganbe Elnb beiEi Heeten ban bertoonen»nbsp;Ban b’eige selbe tijb/en ban notp langer meenbsp;©ebjuibten öp ’t gefloelt/ nac b oubc Soomfetje see/nbsp;^aee in men map! getuoon te Oiagen op be fepoeren/nbsp;geenen bic siclj nu in ftoctfen iaten boeren»nbsp;^atnub’eecbtebingraebt Die’tCbnitenbolb hem-Sb. boet

’t bupgen banbe bnie/oft buffen banbe boet: ia sgn aimpt toef toaetb / en jufbis berbient ben

be goe ©emeenrèöeeftban spn/t peefietjsitoe#

Otlen/

^eurt

-ocr page 242-

j^2 Roomsche Reys. VI. Hand.

^9euct teiften ban Det €raiK/ eeffagcn ober fien* IPoer 'tEttingitaenfcDe fcDooi (itiDien ich immersnbsp;bm

fte begen be gettoont ban gaer gepleegbe scben)

Cer b)0i5e oob boo) ^ob nou buigen baere iebeii/ 31bac tnonber t(i bat jbt bon tueigeren te boennbsp;Ceveeren banbe {mecgttf/bie «(Sabeief Schapen boeninbsp;^an’t ftatolgli gejtn/bte/naebe bierben tuigen/

Ce jaemen gangen fcgier met brutpen en met buigen/ SSebnielen niet alleen ben opperden P^elaet/nbsp;iQaer oob be minde paep/ bie boo; bé lutaer daet/nbsp;Oftnbe SStecgtHdoel 5it; om bief^ïntl bat5e meinennbsp;ttaec groot te maden metgaer ;e{ben teberdleinen:nbsp;lt;En meten bat benbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ben opentiichen leert;

gpie u/bte mp berfmaebt; bie u/ bie mp bereerbt. iSibfbienenbia^bei^ausioob immermeer 500 (leegtnbsp;niet/

®at gp/bie gem boojgaenjei balt;3obeiei Imecgten hneegt giet/

Senbaerben 50U be eer in eigene perroan/ nbsp;nbsp;nbsp;(Croon/

^iegemggebaenmierbt om sgnjSmecderjEigoogge ‘t Wa0 bese baer get oog op gabben be ^udinennbsp;Cnb’ in get jPranfege Stgd be CarelO/be ^ippinennbsp;lt;Cnb’ anbere metgen/aijS 5’ Daer gedroonben l@oebnbsp;Kf(eggenbe/ben #auji nu biclcn ceniö te boet/

Cn nu bp milen een*f gaer liebcn biend bcdcöen ^nt leiben banbe JWuil/barr op (ip quain gereben.

Cn mie don beje eer gem gualtcd nemen af/

Cen aensten ban 3Dn i$cer/cn ban be grote daf/

9te aen jgn ganb gereidt/ gem bejEf mei maelue maer« big.

Cen nmbalTaebt boet mel/enb’ iet b;p ban goobaetbig Ce gieten/aljsgp nae 3gneiiHoningö abel/trargtnbsp;Ce 3itten op tgn plaetj^/temerben goog geaegt.nbsp;boebt ben l^arber ooh. 9ae met beel groter rebe/nbsp;111500’tgemenebedban all' bt cgjiden leben

iPan

-ocr page 243-

VAN DEN Pays. aaj

‘ - ©an’tfidofbte Baneifcöönt. ijpjonDotjotoannccï b ectflc licfbe/öie pet Cpjiflen-Doni toel cctnbsp;opgeieiDt pliflt paetitf inesenjSplag te poutocn/nbsp;JPu 5iet Poe langd poe tneer PccPallen en peehoulDen*nbsp;vn bit tD^ lt;0ob0 befcpiltC^en ttttfel baec aen niet)nbsp;wtc allc b’etutoenpcilt/enb’ elchc (lonb booH«t/nbsp;^at pp 3ijn Sterh boo)3ag/ alleen niet mettc Soebe/nbsp;ait^ec op een Quaben bog oob met al3ulhe goebennbsp;»an rpltbom en ban magt/aitt oo}ber b)aeeen/omnbsp;Ce ftgpcn pet ge3ag ban spn gebbuben ?gt;ora*

® n bit maia bat rap ftujJ uitnemelicP bepaegbe 3lnt ifteiferiich beftpeib/ alfiStbaiuh bePIambenbsp;^en cpbbom banbe Sterft* boo}lDaerbe|Batpabeesnbsp;Ibecllerbten met pace stnaerb niet ïbetnig bese teen.nbsp;® P namen nimen pecft bp boo}ftpnft bunnen mcrlteii^nbsp;acn ben^uitftpen Stpn/becl ©iffcpopUflie *t«rwnbsp;«Dooj autpera hctterp/ nu 5ouben leggen plat/

lt;En pabben 3p pet stnaerb niet bp be flaf gepabN ‘t 300: pet oube iCrier/ en’t aigripppnfe Ceulennbsp;aiep nu al inben paem ban jaPaertenjEt malle meulen:nbsp;Jibe hettetp pabtnutotpaerbolfiomenbienripnbsp;t l^erbipolpnfe $tifc/ en't mpb-berombe Wtxtfitnbsp;i|abb’ pern bentDi3en iiSaeb bejEt demeljü niet benebennbsp;^en^ifTcpoplirPenHoeb/benPaelen S)eim gegeben*

't bese/baer beuc lt;t3ob/bie alle bingen boebt ©an enb’ te enbe (lerft/en f ufTcptn beibe soct/nbsp;StercPenpeeft ge(lpfc/be Ccmplcn pecft bepoutnennbsp;^ie Pp boo; ^onifae{(/ en 3Biiboo?b peeft bof boutnf.nbsp;^pp 3ult mp 3eggen: poe{ en (tonbt ban pact geloofnbsp;©p ©oDc niet 300 bafl/bat pp pacr toel ban roofnbsp;pcrraen hon/ ten baacr 3p met geliaelbe panbcnnbsp;gctnelb tneer jlonDcn ber btanbeninbsp;3n*5onbccpctb nac*bien men ncrgcnsJ norp en leeft/nbsp;'®at bp b’lipofi ’len sulbss beouff enbt ijEi getneeft.nbsp;^atr tael bat 3P be magt ber lamp;eibenen bcrflrcbennbsp;pönen biejeie’en/w twnb’ten btese beben.

SKaet

-ocr page 244-

S14 Roomsche Keys. VI. Hand.

jjBaer liebe I bte bnjsi fpjeefiit tteec-Q^jedit uto’ eifiOl tue(.

Ofsegc mp unit teaerom ggp ^^o^mcerber^Mtt bionDer-baDen foot i enb'aijei be Stat0oIitiennbsp;9 poeren met goe re eti ub)' senbing te bora bltitcanbsp;3[9ie buiten b'oo}be ijs^/niet eenig tuonbee toerfi/

Soo flaefet inbe bittib; en seat bat ^obcjei ifterli giiet ban in b’eerfie tgb ban ^LgtifhijGitbialeffflobcanbsp;J^trofi’Ien [lab bon boen/en teitt'nen gab bon nobe.nbsp;jSèaec bie beCoIben nu tot tuonber-baben bergt/nbsp;^at gp ben kernel guelt/en «E^obet genabe tergt*nbsp;Cnb’ gier mee gaebp boott/en pjeeht oan boben neber*nbsp;¦SBaet kuaerom (lieet ggp ban ben Statgoliben koebeenbsp;ALot teibenen algier {en koilt bat 5' gaer alleennbsp;. 93egelpen met gebult/en bieeren met gebeen/nbsp;Vbanneermen gaer bebecgt.^een lbacug!nel,maetielnbsp;4Dg’en brggt begoeb*lb}(hun / 300 bet niet met eennbsp;p}aet|e/

tl^at gp berlaten 30! om Sutger of €albgn/ iget geen gem eertgb$t gaf be grote €on(iantgtt«

^P meet tocg al te kuel ban toten/en kuaer gp Igen;

Cn maer gp fomtgbjel moet 3gn binberen baflgen/ nisi gaer berbjaeibe kuil/ontruft sgnjei (|eeren i^ut jf*nbsp;^e alber-eerfle^auisi berbjoug get toobe Ctui;^:nbsp;II9aer meet ggp mel ban mgen i boo? joubt / get majc

ccniltiben. nbsp;nbsp;nbsp;^

3ae om bat gp gier in 30U Iceren onbctfcgeibcn/

2o leejtf icft/mct gocb blgft/alp bat gp op 5gn moo?b Wt\ man en bjou gelgft/boen lichen geeft be moojb*nbsp;IPaer bit maiS een part boIhjS/’tmelch beur ben »Doopnbsp;berbonben

9en €g;ifto / ban 3gn literh kpai^ (iraf-baer boo^gaer «onben;

©min beCg?i(len tufgt/te goumen’t Cgiiflenbolft. ©ntgonbtbmbefenCert/ fgnman! enmoegtumnbsp;Colftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^

©5e£giel/

-ocr page 245-

VAN DEN Pavs.

® jecöfclAnanncct Bet Beni cenji Bomt gelegen/

® f ÖP te Bebben meint/iet rcbeliBiS Bier tegenf ^tiD tngeballen |ae: bat BP Pan Ub te libnbsp;«Dn (©jieben HeW niibiSbatöibacn in JÖn bestbnbsp;^eB blibcn sal/tot bat BP ofmet toonber-taerfteivnbsp;Bp toerbt üersocBOsÖn senbing Bomt te lletBfinbsp;5eBet bae te niet/ toci tot gemeene fpot/nbsp;•?ctoube(igt;?eeB-U)oo?b: Belptu selfsi / sooBelptu

get Bomt cen CBjiffen toe/nae 55pbel cn nae rebc/ ®‘tOb sijn bed te boen: en bie’t ooB niet en bebe/

Sou Banbeleu aljEi of BP 't^ob tenteren tDou«

'©e fpijiBi ijS ÜOOJ be noob/be Bacrb-flce booj be Boti/ ^ct toatet ÖOOJ ben boj(l/ben olp booi be Stoeten;

gctoeib Jijnsi bianbjS af toil toeren/ ^oet toesen op sBnBoebV en boen 300 beel BP Ban«nbsp;^cnbit gebaen 300 mag/ iae moct ecn reb'UB mannbsp;l^et geen Bern nocB gBeb^eeBt / ban lt;©objS gBenae be»*nbsp;toacBten:

J®aet nae geen fpDjS te 5ten/ofnac geen bier te tracfitl/ ©ct toatec tc toeersien/ben olp te berfmaeivnbsp;3ön bettDeet alleen op lt;©oö te laten flaen/nbsp;Cer-totjl men Bern boo?-5ieunocB Ban met eigen Ban#nbsp;ben/

Cot nut ban ;9n beBouf/ offtutban sBnbiaubcn; Berbient toel batmen Igbt/ Bet geene batmg b;aegt/nbsp;Cnb'insBnstoaeede noob ban niemant toerb be*nbsp;Blaegt.

JVihrdeKerf.

fv Je rQBbom banbe aoomftBeiStoel/ nae-bét “i^ejcnuitte 311mbitte banbe l^cibenfcBe enbenbsp;^tj^’^-ebelde Oomcinen/bic nae be 5e!be fnafitemnbsp;- ^^behemfle tuffcBenbe l^icu-gBejinben/fte*nbsp;iniaicnbc ben met Bet üeeticUelie inborn*

^ nbsp;nbsp;nbsp;men,

-ocr page 246-

226 Roomsche Reys. VI.Hand.

men i Cnbe tien ü^olf / liefit^tentie ben i^arbet met ;^n gonben.

Nota.^euc t tmtl üeblafite tael/too^tit biec litt* (taen N. Machiavellus , Florentijn , ^ï^te mct 5^11nbsp;fcbabeltcfteBouiien/ l^abec lanb geineett i0nbsp;tot gcote fcönnbe/ enbe beci ^?tncen tot beberfnbsp;i^anbe ^ecbiebtgbeib enbe 23oetbaerbig|^ctbnbsp;TheodoGj, op be betifpinge ban ^.^SmbjortujEf/

Jtet Ruffinuro Iib.a.c.iü.Paulinuni in vitaSlt; Ambiro' fij. Auguftinum lib. 5. dcCiviiatc.c.ij. dCnbe^m^nbsp;Ek^OfiUmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpittolazS. adTheod. amp; in fund*

Theodofi).

^an bit’ll niet bon te beel ban bese saeb gefp^oben* {^abb’ib een bing alleen geseibt icfi 5ab geb;obennbsp;ongec0tnt beblagban’t ^aufelicbe goeb«

X.ee(l moer bi ^triboneeii en ggp fulttno^benb^oeb ®oc bat te 39nbet tp (let toel op bit ejcempcl)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(pel/

Scanneer naer uto’ beften nocb gaef ttiajee Cbiiftup m* «Sen ebelfle Stomein metnaeme i^;eteetaet/

Eeer loffelick beromt/inaee bie een groten gaet l^abb’ op be€t|;i|len biet enb alle Cfimten menfcbeiVnbsp;©m ’t ï^aufclitbe 3tmpt plag 3onbeclins tc bjcnfcbcn^nbsp;IBaer tot geen anbet cnb/mibt^ bat bp pbd toaii/nbsp;3W|f om ben gcooten nacnvenb’ om bc rihe aap/

3bie met bc töiffcftopsi-llob/ te 3aenien YnajS te biimteti' Cn namentiich aiii l)p 3icö ecnji {jab laten binnennbsp;55p ® amafum ben PaujS/ bie bem met beub berma^nbsp;®an bade reben 5ocfjt bet CbJtrbom acn te roen/nbsp;b^atbP boot anbbjoojb gaf/begcrtcb na behijlêi (fll'nbsp;«immt mp beïloomftbc fïoel/lt;enb’ ib toctb buibMöjiquot;nbsp;©ub bP'befluit ban b}p/bat naegt;benant be raaegnbsp;©ob b)e5en mod ben bjob/ baec op bp bierbe graed^nbsp;3al icb met betlof oob een Conclufp maecben:nbsp;^iibten bet grote goeb be l^aufen niet boen lafien

-ocr page 247-

VAN DEN Pays. nbsp;nbsp;nbsp;azy

fion in b’ouHe t0amp;/toaeroni 5al innocent/ tite nu 5tt S}baen/om min of neecDec rent/

Xu lt;5ottejEt bpanb fijn/of 9nttcg}i1iu0 tueseni

X}ienb I i)et gaet met u bp nae gelgfi tup lejen* ^at teilen eenid be teolf berOongerbt op be p;op/nbsp;^i|em beinfbe een beflanb te mahen rnette bopgt;nbsp;f^ibjE(bat3e lieten gacn ben l|arber/en be i^onben.nbsp;f A0n besen/fptah get bier/ bie uban 300 beel teonben/nbsp;pljsiggp tot nocg toe Igbt/be 0023aeb filn geteee^*nbsp;Vermag béi^arber niet/^b gaet get baffent beefftnbsp;*pacr u bie begapen fijt/beminb ift al mgn ieuf. (bebinbsp;® g*en gebt niet meet t omficn/gg’cn gouft niet meet tenbsp;^00) mp of mgujGi geigg/ ber3et maet ba gaer plaetilnbsp;l^arber cn ben i$onb/ cn tep-lup bigben roaettt.

W toajt bie peijf toel taetfarm ticceptercnl S^nift nocgtntnnocgmeer geraen boo; 'tguto! bcjlt;nbsp;Ce late gaer |^a(ioo}/notg boo? be bese mee/ (Beetfnbsp;eeri bebeinf be goop ban aengebobe bjee/nbsp;wt Stctftelitge goeb te ruimen of tc togchen.nbsp;SDantbttgafgemben ^eet omVopgeblaselttgcgiilnbsp;(Segoubenin bebteangbanbabetltb gesag*nbsp;l^elapl be drgeptet nu niet geigbse plag.

^et buil beblahte bel/1 bettegt bet ^io;entinen/ Qeeft on^ nu beur fgn lejt/te goof fegiet boen berbteininbsp;^e 3ucgt ban Conjiantgn en b'eer ban Cgeobooji*nbsp;HI teaer nu fegoon X^bacn beranbert in Hmbteosi/nbsp;^en teeet niet of gp ooH teel eenen ^2iniEi3oubinben/nbsp;^ie gem nu met 3ön tooojb 30U toillen laten binbei)nbsp;!®elgft al0 be5e bce/toclccrtgbje te Slbtlaen.nbsp;n, ‘ 3sS nu Raifon d’eftat bit booj be refl moet gacn;

^uumen 't Hutaer^obei/baerom oob neer boflegge* ^^.teat bat gier ban tó j 20rb geb tee! goojenseggea

par raifond’eftat’t geloof IjS tOt Cetl guci/

«al par raifon d’eftat oob barén inbe

be reft belangt ban Hnttcguflujr teecbenel/ vn ouncbtmpboojtji nietteaerb tc-teesen eenteooibnbsp;fp^ebenjj*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Ce

-ocr page 248-

228 Roomsche Rets. VI. Hand,

Ce min/alsoo be nbsp;nbsp;nbsp;enb’ arbepb saet te Ititjr'

^aer geen opfet en fc^iijnt te ïnesen ban gegoo;« Cnb’ of b)p fclioon gter op/nocg langer bleben ttbffleti/nbsp;lt;5ii göp notÖ eben jeer ben ^auji blceft 31nticf)}t|hn,nbsp;Soosoub’ih/taielterecOtbelbogen boo; uto'fPDt/nbsp;iPeittec^en niet ban gai/en guifien niet ban tgb.^

$ V 11 e D E K e R F.

IBlierberjeltetingen. Cetbeten/

Cetfl/ bat ^etcujer ban €b?t(io gefielbt ijet tat few aljemtinen i^atbet bon alle ^bn^cbaepen*nbsp;Z» #at #etruj^ be S3ttfcboplicftc é^roel bannbsp;flomen tot^bn boob toe bemeten bttft/ gbelt)ftnbsp;bier amp;obenbeb)e|en i0 tnbe berbe bbnbeling.

: nbsp;nbsp;nbsp;®aigbcmeine sBagt ^ctri aen be

23in'ebbPP^b ban Ulomen/alii boe^enbe^bn b}etlt;* tige ^ucceffetirier gebleben ij^/bebiejeh mette ve^nbsp;t^ban ^ucceffie/ mibfgabetsT be gienitgeniffennbsp;berlt;j3behfe^aberen i enbe namcntitch be bcPnbsp;elarinn banbe oube befcb?eben iSecbten/ L.Red'

^dentesiionotem C. de Summa Trinitate Sc BdeC*quot; tholica.

®eboclt g{)p toat u luff.® P mp/oact (ijn bier saeeften/ ^ie rop be stoomftbe ^toel boen bennen tot een ®aec^nbsp;, ften/

tJbaer op bat jeilen moet/al bie ter ftaben trocöt.

Iget eetffe i0 be laft ban b’afgemeine magt ®te Petto ijf gegunbt/om/fonber t'onberfcfieibennbsp;Pan b’een of b’anber huff/;ön meefferi^ Pee te b)eibeit«nbsp;Het ttoeebe tjGi bat Dp nae' 15eftere geboelnbsp;^erPab’ren binnen iffoom/be ®iffcbopIicfie ffoelnbsp;lt;Cen langen ti)b be5at/ tot bat bP baet ter ffebenbsp;H^tetbangenoen een «Ciupoi/ s^n benc-geboo)be iebent

-ocr page 249-

'VAN DEN Pays. nbsp;nbsp;nbsp;229

5* boeten nae öc lucBt/en ’t griJsc tjoofb om neer/

^ ® ot ramöering 39«s* itlf^icn glojp nan sijn ü^etu ëft tietOe nolgt 0ter uit; nae Oten te Koom geblebetinbsp;^Ön ;amp;tacl ijt en 30» ^taf/bat CfjjifluiS öie gegeOennbsp;lt;|ecft aen 39n ©olgerj*/ öic nacr fjeni geftonien fiin*nbsp;ofmp bit befïuit ofïutöer of Caltiganbsp;S^y’^cnncn toou/30 b^atg icft ftcn ter goeber ttoutocn:'nbsp;ïi?Ö?tflu!6r ban 390 tooojb gcü)cigctt0ecfï te Bouto{/nbsp;^ötftptot'jS toerelbj! €nb/3ou öliöcnbpsijnïtethlnbsp;©ch f gp en feiïbe noits 39n toaerBctb ijS te iteth*nbsp;^9^0 öp en toon alleen niet booï een toeinig giacrcnnbsp;©ctrujUebcn 5ou/59nftinbcren betoaretvnbsp;^qt aöbing ban geJoof/en bojbering ban tuftlt»nbsp;3©tc^oubitfcB?iben toc5Ön©aberIic{te3UfÖtl

©etro gaf/bat Beeft öp Öem gegebc» lt;0nt m 5Dn ^ucccfleutjS/naec Bern tc blöbcn leben^

Soo longftter buiten 30U 3ön bier geBotörccrf.

^it bjengt be reben mee ban ’t ibettlgc bejlcrft ;^n 3onberUng in’t ftuftban ittethelicfic ftatem

5etel guam te laten/

05n Slacob inbe ^tab/ bact bjtjlen onsen i^cee , nbsp;nbsp;nbsp;;

lt;3eltmtfi büerb/guam be magt ban Baer gBccuimbt eet/

^eet-ora ban önnb te Banb/aen allebie Pielatew ®ie in be 5elbe (loel/nae been of b’anbet saten.

^n bit i0 nac-benant in alle ïtethen lt;0obj6i.

_^oe 50U be RoomftBc ban/ bie b’onbebjpge i^ootjtf ^ebalien iq te beut/alleen ftict in gebjehent

bit gact al te baft, cnb’ al en bon i(ft fpjeben -niet een enftel b)oo|b/5oo roupt Bet b eige saen, »^bb’ of Bier cben-bJcl bc onbeff Baembc ftachnbsp;a fön gc3el/5ou tegenei ïuillcn bjoclcn;nbsp;mijn befcBeib met Bet gemeen geboeïennbsp;j^et aieetaetji/ bic ban oubjs geloofben bat be ïtterft,nbsp;inanRonien / bjafS be gtonb banOobjigBeboubcnbsp;werft,

^3

-ocr page 250-

sjo Koom$Che nbsp;nbsp;nbsp;VI.Hand^

Slc6 gae jgter na boo}-bp al mnienjEt be Hatinens batseu uit 5ucbt te tuigen niet en fcOgnen/

SlIjBl inesenbe quanfuijei t)et iCtertielicb geiuigt ^aee onbee batse (laen/ te bobberen Uerpligt*

IDe €$;ieciten bie nu fcbiee banfeuen gonbert ^aeren 9laIour;ai fi^n banbe amp;tatt/ bie 5uilen bet beïuaren

rec{)t ba Cepgase l^uib«lt;@tg! met baat groter lof @er|^eft biel SlreneeufC 't StpodoUbe ^ofi *nbsp;Doojt/bUjEi fpiah bp ronbt uit: bet i0 be Sterft ba ISomS/nbsp;t oppeifie ge5ag/baet alle Sterften ftomennbsp;JQee moeten ober een/ bier (lin tn't Verbftbe ronb*nbsp;^it iel be grootfietocbi en/;oomen b)eet/gegronbtnbsp;iban l^eter en ban #auU 300 bat bap met goe reben/nbsp;ïDoo} 't SSifTcboplm gebolg/ ban biet tbb af tot bebcb/nbsp;43^eben in bie ;amp;toel/bcrcbamen air be geen/nbsp;i^e op baer nieubie 5tn/ bet oub geloof bertreen*

® ub bpi Cn meer boer toe/’t Vuelh bier te lig 30U biese Ce (lellen op 't papier* gbp meugt betjeifb gaenlejen*nbsp;’t ^raet in 3bn berbe rol/enb’ aen bet berbe Ifooft^nbsp;iBa'er op bat gbp te bet/ ’t ge^ bP bier leerbt/geloofttnbsp;Zo 3iet ooft air be refl/gb’en bouft maet in baer boutw/nbsp;^e blab’ren om te (Iaën/ be plaetfen op te souften/

^te icft tot u gerpf al-bier om t’eer gebaen Ce bebben/mette pen u beb boen ïubsen aennbsp;Cnb' alei gbp Oebt gesien ^Bjcgoöj nan jbasianfen/nbsp;Cpailium/tSpipbacn/Siaannem nan ^pranren*nbsp;55a5Pl/®öeoöoieet/ben groten Htbanaejl/

^n bie'ft b)el eerd genotnt mogt bebben ^«^gnoeüf/ JToo bougt baer bp booj 't lc(l/ of bibt be abbocatcn/nbsp;3'u in bun «domptoir/ eeniei gin$i en ïoeer toe-Iatennbsp;Ce openen bet bouft ’t bielh Codex ib genaemt*

Cii macftt de0 Steiferb toet/11 ba nocb niet befc^alt/ Zoo geef ilt’t met u op/ aliel met een bie be3bio;ennbsp;|$et Sbaingliaenfcbe à/ 3iin rebe beeft berlojen/

Cn met be rebc/ooft be fcbacmte t'cenemaci*

4Paer 5iet baer in t lattjn/of in be lt;©jieftfe Cact/

9aer

-ocr page 251-

VAN DEN Pays. nbsp;nbsp;nbsp;aax

C^acr'tfiRdferjtf eieöcn öanö öw 'oct in 8eeft g^t*

naem öat ÖP öen 5^au!S Pan Som5 öceft gegePcn« ‘^en iDajSigetn niet genoug gescitjt te tjeböcn/ oatnbsp;o, altöO socöt t'ontfien Oe lioel baet ÖP in 5at/nbsp;fiinö’ «po(lolöh/Biaet(’tgcen öict ffaet te merfien)nbsp;^at5gn t^etUMcrbe inajS öet öoafü üa:i aile ïterftcivnbsp;®n tnat tnajööit totö Poo? ccnïtcifer/öte bitfrOjeefinbsp;a puftiniaen ben®ojll» «ffin bit tens sienbt/bleefnbsp;BanfcöeUftPecrcÖJtft- in b’onbefcpaembe leugennbsp;Öem bie seggen bojft/ bat iSomen tjet ©ermeugennbsp;®an’t ütcthcltf fte {joofO boo? ©öocaS albee eerflnbsp;^ ©eftregen pabi nae bien ^ufliniacn gcgeerfciitnbsp;»cöiec tacötig aaerenöeefteer ^pocaS PJteeb gge*nbsp;bo}en.

BPeó merft ictt bat CalPön/als toeï bebucamp;t ftier Pojen/ lt;lccn nagel öceft gc5ojg£ te binben booj bit gat.

I^p Pent ban battnel eet bf Siaomfciien ^ifTcpap 3at Sin b'alber eeeff e $toel/ alft inben Piaeren Cempel:nbsp;iKaer bat be jelPe iS gePaüen/nac ’t ejerapelnbsp;©an Salomons gebons t’fint bat in ünticpjiflnbsp;©erPecenbe ben ©auS/be Piaergeib öeeft gefpHfl*

? Iren?uslib»3,coi)t,ha:ref.c^. Maxim*,amp;antiquiffim*, 8c omnibus cognitae, i gloriofimmis duobus Apoftolis Petronbsp;amp; Paulo Rom3cfundataeamp; conftitutï Ecclefigf, eam ^uamnbsp;•Jabetab Apoftolis traditionem, amp; Annunciatam omnibus 6-per fuccelïiones Epifcoporum pervenientem ufgueadnbsp;!?os, indicantes, confundimus eos qm ^ijoquo modo , vel pernbsp;placetitiarn malam, vel vanam gloriam, vel per cscitatcmnbsp;^ ,'*'alam fcientiam, prater quara oportet, colligunt. Ad hancnbsp;ft ^ Ecclefiam, propter poteatiorem prindpalitatem, neceflenbsp;ott)netn convenire Ecclefiam, hoe eli,eos qui fiint imdiqiie

naelesj InquafetnperabhiSjquifuacundiquc, confervataell

^j^nasab Apoftolis eft, tradicio*

^^orius Nazianfenus» Jn carmine de vita fua.

P 4 nbsp;nbsp;nbsp;Cyril-

-ocr page 252-

232 Rocmsche Rets. VI. Hand.

Cyrillfls Alexandrin. Epift.ïS.ad Celeftinum Papam. Petit a Celeftino, num velitcum Neftorio, ad tempus adhuC communicari, an veto deinceps ab omnibus vitari?

Epiphanius Hatrefi (S8. qu* eft Meletianonim: Uriaciu* amp; Valens poenitentiam agentes, una cum libellis profedti funcnbsp;ad Beatum lulium RoraaniimEpifcopum,pro ratione reddcn-da de fuo errore ac deli(fto.

loannesChryfoft.Epift. j.adinnoccntium Papam: Ob-fecro ut fcribaSjquod hacctam inique fa£la non habcant roburj Illiautemquiiniqueegcrant , poenx Eccleftafticarum legennbsp;fubiaceant.

Bafilius in epift. ad Athanafium. Vifum eft confenta-neum feribere ad Epifeopum Romanum, ut videat res noftras, amp; ludicij fui Decrctum interponat.

Theodoretus. In Epiftola ad Leonem Papam: Ego Apo-ftolicx veftrat Sedis expedo fententiam, amp; fupplico atque ob-fecro veftram Sanlt;9:itatem, ut mihi opem ferat juftum veftrum amp; return appellanti judicium, amp; jubeat ad vos accurrere, amp;nbsp;oftendere meam doólrinam veftigia Apoftolica fequentem. Etnbsp;in Epiftola ad Renatum prxfbyterum Romanum. Spoliaruncnbsp;me Sacerdotio qcceruntque ex civitatibus, neque attatem innbsp;religionccxadlam, neque canitiemreveriti : Q^amobremtenbsp;precor, ut SanóüiSmo ArchiepifeopoLeoniperfuadeas , ucnbsp;Apoftolica utaturauthoritate, jubeatque ad veftrum Concilium adire. Tenet enim Sanfta ifta Sedes gubernacula regenda-rum cundli orbis Ecclefiarum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-n ,

Athanafius. Epift. ad Felicem Papam. Ob id voS, Prajde-ceflbrelque veftro» Apoftolicos videlicet Prxfuksdn S ummita-tisArce conftituit,omniumque Eccleliarum curam habere prx-cepit, ut nobis accurratis.

Ignatius. In Epiftolaad Romanos. IgnatiusEcclefix San-Siheat® quxprxhdetin Regione Romanorum,

Sest«

-ocr page 253-

ii3

VAN DEN Pays.

$ SbsTe Kerf.

Sdierbeberjeltennf. ©atbe^toel^ctrtnirt böllen cn ban in Rettctii ofte ecnioïjc onffelobig*nbsp;«cib. b 5Btgumcntentetcontranen/ gbenomennbsp;uitten bat ban ^fract inbe bagbtn J Cnbenbsp;Jönbe ganfïb^ iamp;pnagoffe/onbcc CaipbflJfnbsp;utfegefotbeect.

^aec Hitt op bien icfeöcm(en ftom nu tot bebictbe *®cc5camp;ectng bp mp) bat cben busS fcBoffictbcnbsp;iüatbolme !^cb/in SUfcija/® onactnbsp;ginausuflimtöb; mibfbesensoa cnftactnbsp;©njf anberïi niet te boen/om lt;©absi i|up^ te bettalen/nbsp;aia t seggen bat pet öetn niet b?p ftaet op te palennbsp;lt;Sen bettetp/ bie eeniei bp b’® uber$; i^e betbomt»nbsp;i^oe poog baniemanb ooP pem banbe ftoel beromt/nbsp;3@o}bt pp een oube ;amp;eet te p;ebiPen bebonben/

Sao ij$5pnleectng balfcp/alfp^ah pp met tien monben« iJbant anbetjS tnaecbec noit iet tetter^ in lt;0objtnbsp;itterft.

Wp flellen ban Calbpn met Slugufign temerb/

4Sn meinen bat be pen bie b'oube ® onatiflen ©ettoon/bJel raagtig iji benieuïoe te betquiflen*nbsp;^et^palben top bebjpbt ban 't ïoifitge geteoei/

_ öniJ ponb^ aen pet ïoooib ’t toelft petto en spn (loet »an €p}i(io i0 belooft: aÜEi bat te geenber flonbenbsp;t ^pebielb ban b’ISetfcpe Poo}t paec bjingpen 50U te

nn bc »etP betgacn/500 3egt bjp bat paec «©obt m^a 5pn beloften peeft beb/ogen en befpot*

ÏUaet bit luibt al te parb In Cpjiffeltche oojen«

Sfraël berbiel/cn bat tael eet betlojen aoobftpen tempel ging/ en Pomt piet niet tenbsp;Pab*

© ^ nbsp;nbsp;nbsp;ïDant

-ocr page 254-

ai4 Roomsche Rets. VI. Hand.

3dant Vueet üoo) eetfl/Uat Die niee al gemef en UtaiS/ ^tl^ck aljï nu mei i0 Den Ceinpel DanDen C6}t(ien*nbsp;CnD’ of fcgoon Doen ter ti)D De tien geflagten mifïen/nbsp;SoQ'n DoolDe enen tnel Doerom nocg 3uDa niet.nbsp;^erufaiem {)iel (ie'e/en lt;t0iaD|ï genaDe lietnbsp;9aer noctl int openDaer/Deur Sjiefteeliciie BanDen/

’t i^eiiigetlutaeeget ileilig offer DjanDen.

lt;lEuD' einDteltc^ men troH nott DunDig argument Sgt;an 't lt;0uDe/ totte ftanD ban ’t l^ieume iCeflament.nbsp;f9ant «SoD DeloofDe noit aen IBoifesi Dat 3Dn muirennbsp;Cot '0 baerelDjEi einDe toe boIflanDig 3ouDen Duiten:nbsp;59ocD Dat De itfelfcge ff oott Doer tegen^e nott en 50U*nbsp;^it teielDaeD mae! gpefpaerDt boo} ‘t Cg}ifielifi gpegt;nbsp;bou:

delgftmen bp IBateujef biel opentlith iian lejen*

«De ;amp;pnagoag enfion ooft alt^D in gaer biesen J^iet bl0ben/niin nocp meer al«i ttgar De ^labinnbsp;USaerboo) een t0D en bleef in UbtapamjEi ge;in.nbsp;IIQen gaf 0aer tnat pjobanDjS/pdajs 1 ban tartoe brup*nbsp;men/

Cn Daet mat biaterp toe: be te(f e mofije ruimen/

^aer $ara 0aer I13ee(terj$ en flb;am{i ecgte 02ou/ USet ^fab gacren 5aan/aIt0D in biifben ;ou.

3Dant ‘t 10 al-om 'tgebtuib Dat ^laben niet en erben. 31ac recftt gelpbmen 00b De fcpabubi' siet netff abennbsp;lt;lEn rupmen uitte lucpt/ 500 jacn De JOSotgoi bomtjnbsp;Soo gtngt 00b niette 3@et* ^Die tte0 te reept genomtnbsp;4Sen armoeDV een gebteb/ een (laef meeDt enb' een Dut»nbsp;fier

9p tlicpt gelebenbanbeCpWitbeTutfler*

Soo Dat metgroot gelpb ptt onbolmaebte merb i^oft tuifchenboo) De^tanD baci boimaehte üteeb.nbsp;iPaer Dc5e eenp gebouDt/en met 500 ribe peilennbsp;Soojjien/ cn bannotb nunoclj nimmermeer niet feilennbsp;ün ’t geen 't ©cïoofbclangt.ojn Dit’ti bp mp jobaflnbsp;mp ©oDcp ibacrpciD }e'lt;f0/ Die Dit Du^j peefc bclafl.

3Ifft

-ocr page 255-

VAN DEN Pays. nbsp;nbsp;nbsp;»j5

bUt toeb ai te claer tie knoo^ben oniet SeUoeber^ 4@anneerggpeetij$beftmbt3ultiijn / soofiatbt ubi*nbsp;' ®joeöctjS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, -

SBantkbboo} ugebe’en^ebbV opbatub) gdoof - Ce ^tlcn niet en botn**{£n tuie 50U tjaflet p?oofnbsp;pocQ ei|Tt|^enbóo2tie$toeI/ baecinbatfitcftoesetennbsp;®ic 11 s V s tot een ^btecn semacHt öecft en gcöetfn/nbsp;^boiöflt bp’t gtote ï©eni öan’t 3la5areen0 «©ebounbsp;Janneet Set Djeigbe bal/ ban bai bebiarcn 50bl

.. * In Africa Donaeu Nou lbonatuS/ baeröc®ona« «ften ben nai ban boeren/een ^cfiifraatöh ©iffcpopnbsp;gebieefl ban Cartago. ïerenOe onbcr anbcrenlMt benbsp;«etlt^tbobiSnteten beffonbtban uit ïlccStbacrbigen*nbsp;3tcm bat bc steneUche ïfterft / boo? be ganfcamp;c toerclbnbsp;toetballen/ enbc aUccn in ccn öouUte banSffttca cfteble»nbsp;toenkoajS* ’IbatanebeStatSoUbe^tfTcboppen #Sbrt«nbsp;seen ïoaeren/Cnbe insonberSeib beiamp;toegt; ban fiomen/nbsp;een setel ban|Stlitltntie*^tt ailejei getuigt enbe toeber^

!eitben^«1lugufiinujetlib.2.conrra Petiliannni. cap. fi.bs 6i.iib.3.c4o. amp; epiit.1^3. Cnbe al5oo 3b^bneft ^albi»nbsp;nute nu in bese on;e tijben/be selbige bolingen bernieutnbsp;{)ttft/$oo ijet nobeloojeünbeïDeberleggingeban bien on»nbsp;sen tSb te bectlitenimaer btnben ggebaen koerh bp bennbsp;^«flugufltno.

$ SivEUSTE Kerf.

^nt ban aHe be ^al^n beief tnerelbjEf be aoom* ftbe iamp;toelaltbbberaeb f!aegt/ eb geconfulcertnbsp;J^Setoeefi op be gefcbiHlbei0{®cloofj0f;BUbenbcnbsp;S'Saïbcnbe getuigeniflT^n bet (f3?ieltfe l^aberen/nbsp;«^cboben geaïlcgccrt / Bp betoerclaringbe bannbsp;S't^ieronpmuiff enbc anbete beiligbe Sfifricaen»nbsp;’'Öt enbe itatbnfebe 23ifrfboppen.

^eSbinb’ift bat aitijb bc Igarbcreibanbc ftcrrftcn/ bietcnbe tod toit De» toe quant te betlïcrcBen/^

-ocr page 256-

sj6 Roomsche REIS. VI. Hand#

amp;aH btinöe lelie (Iranb ban 't uittecfie Climaet/ 5^aec Somen fcbieben aijdi aen b'oppetfie |^;elaet;nbsp;® (Q op jgn groot ontOiet becselteemg te beigennbsp;i^an ’t geen gen «t^ob bebal te fpieben/of te jbitgen*nbsp;j$et bigbt tnel aenben b)tef/ bte eenpi be dtciboneeitfnbsp;I0it ^aleltinen fcgjeefaen ^atnafum/ uit bjeeilnbsp;^ie gent get lt;(3itefire tnoo jb »»«gt;««¦« aen bebe.

?!be bigite leeeaer met s^n ïngrgeib niet tebjebe/ l^ocg metgetanbtnooib bec ^lelaten ban bat lanbinbsp;^ae ban paultmijel ;el^/biien0 opgeletbe ganbnbsp;i$em l^iteder gab gebigbt boe! eer t’^ntiocggen:nbsp;en nocg meet baer toc/jegg’tch/ gcflelt ter 5öeu/nbsp;Jl^ebiaegenanoner^ee/ boo} bjieben^aujEt^am*nbsp;maejS:

©fgp toelaten raogt/ ben naem ban l^ppolïaejöf SBaer bieetie om boat reenl lillen (peurt getuitsgnnbsp;biaoïben.

i^et tDOjjom bat gp banbe IPiielierltcbe oo}be 9e googfi’ enb’ eerfte biaji: lt;$n ;onberIing om batnbsp;l^p in be 3etel ban b'Hpotlel JPetru^ ;at/

9en mien bat i(3obejer$Qon be op5igt gab bebolen 9ee bmeb'jen/alf^et bjecsi sou üiesen nan te balen,nbsp;’^masiombatgp get fuut: ’ttna^ om bat gp betnbsp;«egt

9ejtf ïnerelbjEt toajSi en bat op besc (leen ®(lfcgt 9ba0 ’t Cgjideltcbe (bupjct/ baer tnget (^aeflatn etennbsp;|]bo(l/al bic niet en ïuou ban lt;0otgt;e fijn bergeten:

’t Sba^ om bat bit be Sled beei tnaeren lloeeei bia^; 9aer buiten batinenmoftberjintftcn inbe pla^

9e!S 5onb-bloebjljcn bat gp beef ^ecrê goeb betuaerbe. Soo bat5c (Itoibcn aU’ bie met gem niet en gaerben.

’t ©asfeinbtclicftcn otn (en bier mee ill genoug)

9at gp bc fcgeper-floft ba Cbjilluö ;S»cgapé bjongt ^acr oiibcr bat gp ooft aW een bjou (IJn gereftent.nbsp;BoojbJaer ecntreff’litb fcDjift/ en biaerbig om gpete#nbsp;ftenbt

Ce

-ocr page 257-

YANDEI^PaVS. nbsp;nbsp;nbsp;237

Cetoetben/tptbetailijt nbsp;nbsp;nbsp;se-eecDt

^en geenen geeft/ Die nu «Genetten 300 fcgobgeert. Want recgc ai^ Dese fg^ah/ 300 tnajl gemeen geboeletinbsp;*anaUcleeraeret} laeban allejSifttÖop-floelcnnbsp;.^00} -t ganftge Üertien renü: gelp gier tiese Hgfi/nbsp;lie’ll Pon gaer namen geef/uclaerUH betngfi*

LUST

Van de Tijtelen $ ende Eer«nan)cn die den Paus yaa Komen plegen gegeven te worden vande algemene Conciliën» en Heilige Vaderen.

^h’lt;Ccrfic/ Papa, bat ©aber* ®mS nomt gera ;amp;inte Sgnatiu^ ü^artelaec £pifi. ad Mariam Zarbenfem. £cnbsp;Concil.Chalced. A£l. 16,

a. nbsp;nbsp;nbsp;Patrum. ®c5cn Cgtcl ggecft iamp;tcpBanu!*

Mertf-btfftgim ban Cartago acn gen ©au0 ^amafu^ in 3eheren b}tef bte gp aen gem fegjeef uitten naera bannbsp;mie Slifricaenre Conciliën/ met bit op-ftgnft: BeatifTunonbsp;Domino, 8e Apoftolico culmine fublunato S.Patri Patruianbsp;Damafo Papz. tbaber bec ©aberen*

3. nbsp;nbsp;nbsp;Pontifex ChriftianDrutn, bat ijBf/©i(fcgop bet Cgji*nbsp;fienen» Dus Eufebius in Chronico Anni 44.

4. nbsp;nbsp;nbsp;Suinmus Pontifex. ^atijE(/(Dppecge95iff(gop.l^es’

fennaemggebjuibt bebooj^^enombe ^tepganuiEi ter boo)-fcg;ebe plaetfe* Item Gregorius Hb.i.Dialog.c. 4.nbsp;^felmus lib. de Incarn. verbi, in PrsfarioneadUrbanum,nbsp;“«nardus in omnibus epiftolis ad Romanos Pontifices. Hie-tonymusin Przfat. Euang.ad Damafum.

J. PrincepsSacerdotum. ^atijtf/ |^}tnce bet ©Jteffe» Vide EpiftolamValentiniani lmp. adTheodolium, qii*nbsp;*betyj jjjjgChalced. Tomo i.Conc. Beatiffimusnbsp;^®tn. urtis Epifcopus, cui prineipatum Sacerdotij fuper om-capnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contulit. Et Profp. Eb. 2. de vocat. gentium

VicarlusChriHi. noemt T^etnatbuio ben

f^au.et

-ocr page 258-

»!t Roomschi Rïïf. VI. Hand,

9atl^ Eugeniutg Iib.t^e ConAdGnt,St Concil.Lug(Iunc»i fcGri^onutndecitnum. Cap* ubipericDlumdcËleétó.

7. nbsp;nbsp;nbsp;CaputËccldiae.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^oofbUctl^erften*

l^ujet VoecDC beJl^au0 Seo g^pitten Han’t Concil.ChaI. ced.inËpift.ad Lconem. Ëtibiaem A3.z. ^eSoabifegenbsp;fterft0«0ooflgt; ban alle ïflcrRen. vid. S. Gregor. lftgt;. lunbsp;€pill.42.cpift.f4.amp;in Pfal4. pcenit.

8. nbsp;nbsp;nbsp;Fundamencum Ecclefix.^UjeCnonit^.ül^tetanptntl^nbsp;benf^aujes ^aitiafura* £piftolaf;r. Super hanc Petram sgt;nbsp;diAcatam EcdeHam fcio.

9. nbsp;nbsp;nbsp;PaËor Ovilis Oominici. Ibat t$i / ^acbet banbcnbsp;^COaepf-hOP bejsl i^eer2.Anib.cpift.8i.ad SiriciumPapatn.

10. nbsp;nbsp;nbsp;Rcftor Domus Dei. ®at ijS/lSegietbet bannbsp;^objü* Idem Arobrof.i.Timoth.3, Domus Dei eft Ecclefia,nbsp;Cujus hodie Redor eft Damafus,

11. nbsp;nbsp;nbsp;CuftosVinex. ^ebiaetbee banbe ïnfingaerb.

Conc.ChaIced.in ebift.ad Leonem. Infuper contra ipfum, cui vinezeuftodia a Salvatore commifla eft, id eft, contra tuamnbsp;Apoftolicam Saniftitatem, cxtenditinlaniam.

12. nbsp;nbsp;nbsp;Przful Apoftolicz Sedis. ^at liEi/banbenbsp;BpoftoUfebe ^toel. Vide Auguftinum epiftol.iod.8e epift.nbsp;idz.Et Bernard.epiftola 190. Ad Innocentium.

13. nbsp;nbsp;nbsp;Epifcopus Univerfaiis.®at ijS/algeinene ^tffebop*nbsp;SietbctConcil. Chalced. A6I.3. tnöe 5uU öaer binbetinbsp;bne berfcBcibc ©jieftfe jeinö-biieöen / anc^ beginnen»nbsp;be met öesen Cgtcl. Sanaiffimo amp; Beatiffimo y mverfalinbsp;Archiepifcopo amp; Patriarchz Magp* Rornz Leoni.

Dat naöer-ftanb iamp;.lt;t3rego}iu^ lib.4.epilt.32. tneigeren» De be^cn €9tcl / berflaen moet bioiben ’t fclbe gebacnnbsp;tcöcbben/ ofin joobaenigöcn ?in/ al0 ofBp alleenffiifxnbsp;ffftop ïnaerc gciucefl ober bc ganfcBe bietelb/ enbe allenbsp;b’anöete©t(Tctioppen/nietban jijn ©icariflcn:of5eftccnbsp;tot mcerber cautcle/ enbe uit ootmoebtgBeib/om bejÉf tenbsp;beter nebet te BoubS be berVnaentbetb be0 l^triarcBl*nbsp;ban Conffanttnopelen. H^ibïtbielBeBp ooit atBterlietnbsp;Den naem ba nettf-bifTcÖbP/eitpattiartBintet anber^

ba»

-ocr page 259-

VAN D£N Pays.

ban biec tftb affcbjtbenbc alj* 33iffc0op / efi ftnccbt bn quot;Oecjjïen ^Objt« Yid.Ioan.Diac.in vica Grcgorij lib.2,c» i*

' nbsp;nbsp;nbsp;SAchbtbKerf.

«berjocl^t acntottiing ban tt)b/toannlt;f» ^ tSoomfc^e ;ètod gb^balkn enbe boat igt;aujinbsp;eerflcn 38ntic|gt;3i(lusr getocafl ijefinbsp;^atsegDp f^n lt;(De5eI ban bese grote iPSannenfnbsp;“n buncHt n niet bat 5P met Öoroen t'samen (pannen/nbsp;lt;Snb’ uïD' bertnaébe monb/baet mee gpp bafl enamp;gtnbsp;®P ©ettua boge ;amp;toel/beroo?belenban (pgt*

13lss 5Q0/cn biet en geit niet tegen/ 't geen te ;eggen Vemoon oin öic ben (Cert u op sgn dBeup uit-leggetiinbsp;bat bc Roomftbc ïïcth in’t eerfle/ tori ip toaer/nbsp;o npoftelïi ^toel getoeefl 50U fijn bgf ftonberb^aetsnbsp;SBaec nac-bct-banb boo) ftofbnn menftbelicamp;ebonbl/nbsp;©cranbert in betnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ban b’eige ïKon ber jonben»

l^ant bit ijÈl nu toeer4eit boo; b’onbetooge Rootj^; _®aet tegensf bat be i|el/grii)b be tooojben lt;5nbanbsp;^e c bjengcn/nimmcrmeer joub’ pebbê te bermeugen»nbsp;Cegt ban: of bat uto’ i^eerp beloften niet en beugeujnbsp;®f jefter bat Calbbn jpn 3on geren bebjoog»

lt;Sn bit üt toner; nae bien be toaerbeib noit en loog* 3ae b’onbetntobing selfp ban u bit obértnigen» (gennbsp;^egt eena toanneer be i^ri bf StoomfriiS^mto boi bm»nbsp;*?eeft oBbet 5Ön gctoelb b'lpolloUbe ftafinbsp;•r, ^ÖP 3ult mp peggen: üflu ban buijenb poeren af*nbsp;i 3Öcemt al» toaa ba d3r cgoo?/bie tn bie t pbl fjecrfclitenbsp;^L^cbaepf-hop/in tierfStih ban Unticpiiftuief/becrfteinbsp;«eet tori»lt;0obn togf btib moet bier ober fiin griooft»nbsp;..!®ieaiagbp ftSclben tooubt/ u niet ban 5uU?lfioo}Tr/nbsp;300 gc5cgcnr toap/ toe laten toon te fcljclben»nbsp;Ijp ben te bet uto’ pbclpcib tou mclben/

’quot;«ten acn 't JDejUtfcö niet/ maet 00b asn ’t lt;©?icbfe

' «om,

'tïSelli

-ocr page 260-

ê40 Roomsche Reis. VI. Hand.

*t nbsp;nbsp;nbsp;be$en groten SBan/aU een gesonb^c Colli

9efilt;0obtiettcbennioo}tiji7 ban SaecteSacrtioetit bieren *

Haeteengemeeneféefl: opgoopbanjönntanimn Ce bolgen nae/ter ïnbl ‘t 39» tD93e booben leef*nbsp;IPeebatbaneetijiubj aem/ en 3c8t*59een/*ïttlli*nbsp;?5fefl

?9at 3eben ijoofben igt;;oug/bia{( SSgt;0!iifae.tf gebeten* ^te ^ntfaej3i/bte op be iSoomfcbe floel ge5etennbsp;Cten ^aeren nae lt;(3regoo? ban^bocaiï met gebielbtnbsp;San metten/ totgét boofbbecilterbenmierbtgbe^nbsp;(lelbt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ .

j^aer bit bercfteib tjct tocb te fober ban bermeugent Sbant bet ® efcbjebe iSecgt befirafte be5e leugennbsp;^db}'t Codex baer terftotib/ter mgl ^uflintaen/

^te tacbtirb 3|aerl fcbiet boo; ^bocad beeft gegaf/ ^ioannem al erbenbt beeft booi bet bbofbberSterBcn*nbsp;Cn boet en bonnen in 500 botten tpb niet merbennbsp;%en leben nocb aen Heet/ bat ® onifaeO be goelnbsp;®erb|oug ban CbtijluO b}utb/tot Hlnticb?i(tuo boel^nbsp;JPaet bleef be bafte gjtecni biact bJaercn bc ©icTatcn*nbsp;^ae maer Vbao lt;t3obe0 oog ^ Cn bie biel eer gelatennbsp;i^ab 3eben bumenb bnien boo; !23aai ongebromt/nbsp;I9ab bie nu art getal ber sönre 300 geftomt/

5bat baer niet een’ bJaObietcgcnöbegcbjchcn («en/ «an b’albcc-fnoobfle man / een enftcl tooo?b boifl fp^e^nbsp;Cot boo2-flanb bejï gbeloofiS i Slnbicn obp bier opnbsp;bienbt

^’ontfagcn al te fcee ben 2llnticb?i(l* ÜSe bjtenb ®it io bc blinbe pot geflagcn niette bltnbcn.nbsp;bieten beje %upi biaec bJaeren5e te binbeninbsp;2fn 't {jolflebanbe SKacn^ofbibffebanbe Hucfjtinbsp;H^aer bie bit bioomben ecrjl/ floe’n toao fip niet 6e^

.r ^

33at recljt gelilcb ÖP öojft ber5tcren 5ulben l^acp/ Siaeni 9aer ontbennett 00b 30U met gelifte gracpi

-ocr page 261-

24t

VAN DEN Pays.

Slae tori met bafler gronti/ter tot)! be Cg;i(!en Iterft toan aenbegin 500 claer/en t'epnbe toe ;oo (terhnbsp;,Koet toe3en/ Oatmé tiaer aijct op be I}oogfte2amp;ergcn ••nbsp;^etimmert/nimmernieecboo; nebel/ofboo) tergennbsp;. ^ l^an 800 Cp?annen/5al beclie3en utt {)et oog.

. ©an 3act te flacr boet bieren. 5bat be ^jieeftcn ^l|epIigen45?cgo?iumbieren/ bightntet alleene*nbsp;^etaphrafte,bic 300 Icben in *t ©jiehjs trcffelih Befcöje»

beeft i maerooh uitten «©^iehfcn Italenbier/ bie |P ^Menoiogion gieten op ben ttoaelfben bagg ban

'** *Wopbegoog(Ic25ergen. 2ietMauh.y.i4.lli« Wacr be ïitetft ® objEf berggelehen toojbt bp ten ^tab/

®P«n25erg/ niet.bctbutgeii

cn Han bitoen* vide S.Auguil, tradl.i.in epill.loannis amp;Hb« de unitatc Ecclei. cap. 14. Hieronymum in liïus a. Sc Mich#nbsp;4. amp;c.

fNeOBMSTB Kbrb,

^inte2Siemarbuj6f te jljnbet t|}b geboilt Oetft banbe^toel enbe ben ^aujot ban ISomen.

©ongtgierbooj ’tleflen bp/tot scfterber Betoog set ggeen on{i Claraval gier ober gee^ boen toeetennbsp;^oai 't segcl ban gacr 3lbt/ bie geilig ooh gegeten **nbsp;3©el meer ai$e eenjei iji ban ^joer Ifêaerten/ en ^eer


©jacgtggpmp nae sgn naemi 'ttoajS 55emarb« ©cgiecnman/

^lt;e boo; 5gn toaere monb/ en beugbeltcHeganben/

Bedoelt

® nbsp;nbsp;nbsp;Sïntiegjiflu^/ toat 55ernarbu^ giet geboelt*

21 Segen geeft berbient ooH 3clfiS ban 5gn bpanben* *?oo?btban/ ter-toglggp fcgclbt benPaujS/ en5ön

-ocr page 262-

24» Roomsche Keys VI. Hand.

gt; 3@tl u bermoe0en niet/tn0n uittoerfto^en ïeeft maet Öct bouB/'ttDclh Bp fcB?ecf baConfiberacp/nbsp;iCot OHDei:tDD5gt;n9 Ban Be Beebe Ipauei Cugeen.

, lt;CnB’ op Bat sBP tecftonB moogt binbe't geé iB meC/ Soo 3ouBt int tenebe bouB/Bet ;eben(le Capitel.nbsp;li^cBmiet vnatbiepe moeb/maer met mat BogeiCifei^nbsp;^p^eeBt Bp ben pau^ baec aen i tee mgt Bp Bem be«nbsp;eicBt/

3@at SSmpt bat BP bebient tn’t SteeBelicBe fitcBt

toe’n flelll m’u/ 5eibt BP/ niet claeebee nocB boo; oogS BoogBeib o •ISugeen! baee «^ob toe op getogennbsp;i^eefï um' boo;gaenbe (lanbiop bat een ibee merB/nbsp;3^at plaetjEtgbp/boo} ei t0b/befIaetin((3obe$i!üeeB*nbsp;3l^te fiit g0p ban{boo?maec/ ^e Booofis bee Prelaten:nbsp;Cen eefgenaem ban bie op b’eeefle fioelen satennbsp;^n’t 3(ipo(loltBj$ i^of; gBp (l^t/boo; lt;?objet ontBietAnbsp;Cen Ubel ban gebao;t/een l^oe ban gebiebt;

J^an ^abeeltcBe magt toajEi^bj’Bam um* eeempeli jn^elcBtfebetBj^SIlutaereegtect gBp in benCempel.nbsp;©an biaeebigBeib fti't gBp een 2Jaeon/ Cn ban magtnbsp;Cen ll9oi5ejEigt; €n baee toe een ;amp;amuel om be Blagtnbsp;(€e oojbelen bcj# boIBjS. 3lae (meeBt bie Bierom ttoi|lnbsp;busf)

Cen ^eteujE^ban ge5ag/en ban gejalf een CbjiftojS Ïamp;aeejönbee/'B meet Bet met/ nocöaHb’tcOic bannbsp;Oobnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lt;9eBeegen Bebben rnagt/om ‘t t^emelcBBre (lot (Cc openen/en meer bp tpben toe te (luptcn/nbsp;iCe laten be5ctn/te floten geene buitcoinbsp;5^a bat beuebcugb beebiit/ofjonbe mcebt beebeuet:nbsp;i©aee baee en majEi geen magt nocB oit 300 Boog ge»nbsp;Beuet/

ató b’ume; bie baerom/nae bat gBp 5it beeBeben/ ©oBBccreliffiee naem te boceen i0 gegeben.

^aee fiinbee bie met u ooB Boeben CBtifluef Bop/ H^aee elB een Benbt be sBnVenb’ pbee Bteft 3Bn top/

g^aee

-ocr page 263-

II

II

24 i

VAN DEN Pays.

^aer op 6p teepamp;en moet; IBaet u fi/n air be knapen wcjtf iieercn/ toaer 5'ooh fijo/ getuesen aê tot^cftapcu:nbsp;, 3(en eenen ai De reft/ aen eenen't ganfcpe ]9ee«

^3lae niet alleen De hop/macc selfii De i^arDerjSracej .^ecoppen om te fiin een ï^arDer Der ^aflojen.nbsp;wSacr Vneet göp ïote/of toaer u {per toe peeft tterBojeninbsp;t l^eeft i^ooe Dust belieft / *t peeft C{ul|lo Duji bp’nbsp;paegt/

3©anneer u oberlang in ^etro toierD gebjatSt* gimon ^oannijSsoon minDt göp mp boben D’anD’renInbsp;'YOeDt Dan mpn 3Lammren/en mDM ^tjjapen met mal#nbsp;banD’ren*

Cn toat toeö boo? een beeiban *teen/of’tanDer 3|cen; 500 en scib* pp niet: maer peeft j u all' gclghnbsp;^ebmen/bte n geen aitoojs pceft nit be5onDcrt.

^ 5toatc Roe toel met goe'reé bertoonDert/ ^at ©oD Die maer toat 3o?gsS / be refi toe pceft gpe*nbsp;© Beeft geroupen/tot be boIpeiD ban De lad.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(pafl/

^U!tf fcB?ecf De topse pcn:lt;Sn Dee Daet toe nocp blifien/ ÖP boo? 5ön gc5ag ooh toel mogt bonnijS dtiBen/nbsp;«n dellen ban be (loel/ 3Iae geben in De BanDnbsp;»an ^atan/air De geen bic't Boog bebolen panDnbsp;©an ’t^SiirfBoplicbe toerft niet toettigcn bebicnben*nbsp;ilSaer toie ijl nu 500 DonvDie Bo?enDeen 3ienDenbsp;’t «©eboelen ban 25ernarD/ in een 500 stoaeren jacft/nbsp;©iet 5eggen 5al: Calbijn bebtoingt uto’ doute ftaelt/nbsp;Jtcr togl gBp fcBelDen Durft Den ©ado? bet ©ado?ennbsp;®oo? ’t 3eben BoofDig becd/ Die top Bier jien enBoo?eiinbsp;®at23ernarD in 3ön ti)b 50 toaerbig peeft genaemt.nbsp;_?©ajei ftp een ftcilig maui ftoc'n fijt gftp niet faefcftaemtnbsp;S^toiften ban ftem Die ghn ftcilig toaent tctoc5cninbsp;ftp een ftcilig man i 500 ftebt gftp toel tc b?e5cnnbsp;^ae-bien gftp Den ©?c!act/bic ftp 300 fteeft gebiert/nbsp;®oo potterliftnufb?UTht/5oo fcftanDclift fcftoffierbf,nbsp;^öpncimtftemitntitft?id/ en ftp toect nan toaer mebcnbsp;PiiSen’t groat gesag ban 5nn becBcbe debe»

2 nbsp;nbsp;nbsp;lt;^P

-ocr page 264-

244 Roomsche Keys VI. Hand.

I^p geeft öcm aronjf^taf/0p rciamp;t gem SEotHs* fiat/ Ban flibel Deerde plaetjEt/DanSliDr’gam notg Daet toenbsp;^e BaDerlitde 30}gi CnD’ of gp noeg Dooi Desennbsp;d^iet goog genoug gebeurt/ of loff'iib tnaer gepiesen/nbsp;«Beeft gp gem l^etrujs! magt/en Cgiiftu^ bette ;a}ftnbsp;Cn ggp gier tegenjei/aljEf een ongebonDe balf/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quot;

^Bebioben uit get i|og ban 't Donebere «Beneben/

lt;Bn ttteet niet btat ggp gem boo) btouhen nae bJilt ge* ben.

Up tjEf ’t bebloebe @ee(l/ get ^afllifeujEi neli/

«Be ^abtloonfcge i^oer/ Dealgemeine Beft:

]^p tb al mat De t|el/ of ^atan oit bon menfegen. lEaèr Die Dit fegelDen gooit / Die tmgftlt of ggp men*nbsp;fegen/

^an of ggp monfi ren (Ift b§ ^lutooji sïbarte |poeI« 3Bat geeft u ott gebaen D’^poftolibe ;amp;toel/nbsp;^aer^etrtm sat/ennuBibaen op ijsi geseteninbsp;tCen i0 geen ^cgapegt;boer/met sulbe fegarpe betennbsp;^en Üarber aen te gaen/Die'b u nu geb getoonDtnbsp;^atbanartcgiifienbolb/ ’tfpbiaert oocb geefrnbsp;gebioont/

aitgD gegouDen biaitc booi ’t ob'ergoofD Der Herben* lt;3gn suit mp seggen: mp en paffen op Die Clerbennbsp;^00 beel niet aijEi een gaer/ DieflellenDe De iamp;cgiifenbsp;Cerugge/gaer geloof bepalen nae DcDjift^

Ban't menfcgelicb bernuft/of’tBouWieb Bcgagcn. 4^njE( Riegt-fnoer iji 't biooiD «BoD^f, lt;cn gterom 500 eilnbsp;blagen

3Bp nae De BaDerjtf nict/Dan booi 500 beel 5P met ;ètg2iftuiren gouDcn (laen Deleering ban gaer toet*nbsp;l^aD BernarD Dit geDaen gp gaD De %nticgii(lennbsp;®ocn sitten noit 300 goog.maer nn/geiabl 300 miftcnbsp;®e goeDc man 500 Dib ban 't €giijïelibbe fpooi/nbsp;Itibgp boDj BoDe$i mooiD/Den nienfcg^ gaf gegooi*nbsp;^ulhsS air De ?^acpen Doen/ ban minfte af te meefte.nbsp;3iEet ooilof goeDe biinD I fgt ggp Dan pupje geeden/

9it

-ocr page 265-

9te ban be milbgeib lt;3obj$ tot boojbeel i0 gegunbt/ ^amp;at baetbe wjlebtoacIt/göP btoaicnntct en fiuntinbsp;^aet ggp gaet op ben b?aeb bee geiliger;amp;cb}i(ïuiren«nbsp;^at'0 toaer: mate bie gettognt nae be nieutoe hup*

¦ --.-rcn/

^aer't^toingltaenfebeSiab/ getblo'en ttiee geeft bertoarbr*

^Spjaft sonbet fcffjifcen ban ben geiligen 25ctnatb/ janneet gp metten iCeyt/ gclgh top boben merftten/nbsp;©obbelicften VDoojbtt/bci5ooinfcge3etel fterfttclnbsp;bat 500 lang boo? geen/eer bat benïeeraer Vnifl/nbsp;^ ^at ghp gaet nommS 3oubt be i§gt;totl ba ïSnticgjttl.nbsp;«00 bat 0p bcjs tc reegt/ noeg u noeg onjs cen-sgbig/nbsp;toojbcn boo? cen Seegter onpartgbig»nbsp;^^”^®®^gcnib?ec^ banguaeb/ of goopban eenig

lt;®eb?ongen gebben jou tc btoarffen m gemoeb/

Ce tticpen mette ^^ausi/ te flrelcn met 5gn uagtcci tot noeg toe gem oobban be lupbUe bcgtecnbsp;©an’tileibcl-betfcge gegooi / berb?ctcn nott ggco

XDCCfl#

Sgn ongebepnfbe monb/enb’ onbebutben gecfl iamp;gn al te b?el bebenbt/ boo? air be^e toecelbsi gouchemnbsp;3ae 50a; bat ggp-Iup 5tïf^ 55etnarbi eigen bouben/nbsp;?bie gp aen jgn Cugeen fcg?eef met een b?pc moeb/nbsp;©n^ bp te b?engcn pleegt/alö ggp ‘tbergalbe roetnbsp;quot;P Vbglen op ben 5^au£^ ban Slomen ui t tailt b?aecfien.nbsp;™en man ban bie ben ^au^ ban fiomen biel ba?(i laec^

n.

3n't gcensgnl^ofmifbe’c; joit bie bgt;cl immermeer « %m gebben laten boe’n boo? goop ban gelb/ofcecnbsp;^ ^elb gp te jaemen boeg altgb 500 5eer betfmabe)nbsp;gp baerom bectre’en 50U gebben b’oube paben/nbsp;tegen jgn geVPiö berlaten get gelooftnbsp;»tcn/ baeccnleeftggeen menfeg 50a boo? be rcbenbsp;boof/

© 3 nbsp;nbsp;nbsp;Soo

-ocr page 266-

2^6 RoOMSCHE REISt VI.HaND.

Soo laasöp wöcn ïjceft/gclöft aïief mcnfcBcn plc0cn/ ^ie gUp tot suitt geuoel/ni0nj$ oo}tieel0/ jout betoegf *nbsp;J^eeft öp öcn ^aujS berifpt met een 500 bjijen (Ita^nbsp;lt;Cn nict-tc-min ge-eett Oc vnaecbe ban 3ön llafj 'nbsp;Cn ftent gÖP 0cra int een booj betlis cn b?imoribitt/_nbsp;Soo n hunt gg int anber ooh hem hennë niet bdSTfoïï?'nbsp;big*

3Pant 't tuad be ;elbe man/ enb’ al om eben 5eec Hief-talligboojsgn ®ob/ 5uc0tlt;b;agcnbt boo}5Snnbsp;l^eet*

JlSibf bien tet ïo0l ich jie be ïïaomfcöe jctel beilig ®ooj ’t 5ehere betuig ban een 50a groten öeiliginbsp;SDI tnaecbcc anberjO niet/500 ïnenfeh ich eer te fijnnbsp;lt;0obb?uc0tig met^ecnacb/ald fcgelbig metCalbtin.nbsp;ngt; ®ie heilig ooh geheten« Calvinus lib.4. Inftit.cap.7.

$ .22.Xutherud/ett JjBelanthon ooh op becfcheibe plaet* fem USaec 5!3ecnacbud gelph ooh alle be anbece (©ub-babeejEifijn USenfchen getneeli/ eft hebben hunnen boo«nbsp;len.^hn ban bc »©crefo?nicerbcn ® oben ofte ^eraftn*nbsp;nen? Mcmt: maec haec iSicht-fnoec i(l bioojb ^obeiei*nbsp;^at i^/500 maer uit geleit naer haee eigen 5in/ enbe o*nbsp;bee-5ulhd tegeiijEi 't bloost lt;6obed* 2.Pecri 1.20.

$ Lestb ICe rf.

«©at bc gehfït toeï-ftanli banbe Jterfe ^Pobjef/ gangenbetEi banbe ^auffeïicfte 3lluiöo?iteit/0e*nbsp;ïtjh een ï^utsf ban 31)11 ƒ unboment / ofte een ïic^nbsp;haem ban 3l)n boofb. ©e nBonarchaïe regicrin*nbsp;at bcc IKccRen öetoejen/itietïJeöenen/^chJiftui^nbsp;ten/enbe onbeebinbingen.

55p-5onber in een 5ach/baec aen be ïitatholihen/ SSaaiiei^et Uier bertoont/ bolhomentlieh boen blihennbsp;3bat ganfclieUchcn hangt bc ibelftanb ban lt;©ob^nbsp;ïlerh

3©at recht aid’t funbamf t/'t behoubfel ip ba' 't toerh

^cn

-ocr page 267-

VAN DEN PA.VS. nbsp;nbsp;nbsp;247

llartiec ban be hop/get üoofb ban air be leben/

. '®£|on ban't claec seftart/enb’ om gclifee rcben ^e©aöec ban’t gesin/be ©elb-0eer ban be fttgg:nbsp;^00 gaet bet min nocf) meet (be tnaecbtib / al itftnbsp;« . imng/

bet ober lupb) in’t ober-boofb bee ïSerften. ^^t ban ter goebetuit/fbn jKanl en 5egt be Clerftennbsp;®®n't uit-ge5iftc^cbool/uit mgnen naem:500nbsp;’t uitberbo?en bolb niet ö?engen onber bbiangnbsp;S*»» ten gemeen #a(ioo?i bat 5P-Iup niet belettennbsp;5uUen trametmeer be febeuting baerbet toetten»nbsp;bouben ClajS op Clasf/^pnobe op ^pnoob/

Cn too}btec onber ben/geeu obet-boofb begroot/

«C gacn getoi^e te niet. pelajS! be fbne luiben

cerft ban giit’ren of ban buiben «tBeftoinen fijn/ en i0 be fïijl noth niet behenbt.nbsp;t ^ ^ inte ©ieterS ^tael/bie nu 500 lang getoenbtnbsp;Vlammeren te boe’n/en Ifterben te regeren/

^aer ban 5’ben febamen niet en moeten bit te leeren» ©liffejs* b’oube lt;(3rieb/al toaft maer cen ^olbact/nbsp;3©ift eftcr barbe toel te gebenbesen raebnbsp;Scanneer be Ciriebfe magt belegerbt babbe iCrapen:nbsp;©bP l^eeren/fpjaft be man/en toiibp niet becfltogen/nbsp;debibt bat gbP cenf ©elb tot opper ©opman groet»nbsp;I ®aer bient maer ccnen©oj(l/beel boofben fijn niet

^«öbp: I5n bat niet alöuitre enenb onberbinbmg. ^at beeft een Cb^ilïen ban toel oo^saeftbanberbin*

^^n toil bp immerjS niet gebijen tot een pjop)

-.«act eenen ©arberbemtebougennanbeittopl

©Ob 50 gebougbt» be febliftc bzengen ’tmebe 4^aseenenlt;CngeI/biebpinbeboog(ïeftcöenbsp;, ©emelé ftelbe: Cn ales be?e baer uitbicl/

3 HPic^t 5tjn gberuirabe plaetsi gbegunbt tocer aen JJSicbteU

©4 nbsp;nbsp;nbsp;'tJDass

-ocr page 268-

24S nbsp;nbsp;nbsp;RoomSCHE KEI s. VI. Hand.

't SDdït eeneti iP;te(ter/tiie ban (0otgt;e opgetogen 30a^ eectyofe om te fifn eennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dec ;3pnagogen*

4. «en Dat met sniften magt (noteert Dit tramer^ tori)

^at Die SincDneamp;fttg toaec liet !l5i(fi;gopItcamp; bebel Ce Doojen/op get tooojD Dett Secgtec^ souDe (lefóeHï^nbsp;S* ^ae-DienDan’touDDecDonD / 500 ^auluei menignbsp;toecDen

IDecriaecDt geeft/een figuec toajei DanDe nteutoe toets 2oo geeft f^eer 1 e s v $ ooft maer eenen man geset/

6* ^iealjSeenbafiegconDsgn mecfi-ggebou souflg* Den;

® fal^ een i^acDer DjoeD 5gn ^cgaepiejEi 50U goen Dip* ben/

Cot Dat gp Die gcDiacgt/boItroftRcn get getal ^^ecuitbecgoofnen ^oDjS/$ou gebDen in De fial*nbsp;tibit toajEi sgn togsen iSaeD: tori toetenDe Dat anDecj^nbsp;ZgniSgft niet floen enfton. get bigbt tori aenDe gan*nbsp;Dec^/

^te nu oftmmecmeer ban Stetterjf fifn gerecgt:

Hen gooit toel toat getucgt/ men siet toel toat ggelt; bergt

?5p gen geftaDtg i0, men tocet norg toel De ttoiff en gbaec in Eurgecuji ^ect gaec ban 't beginfri fpuge:

7. 51nDeenealte5acgt/inö’anDecaitcl)arD.

3I1CH ojien i0 niet beftent goc JUcnno Uit bertoacDt 8. l^iec miObcIin öen ®irii/Dacr mtbDriin De55ojftcn.nbsp;lt;j2:iö’ alsi D'^tcragiiennacgnict lang grie’en bemoigettnbsp;0acr nteu-griapten Kofv met een 500 builen blecamp;jnbsp;aibat miDDel Darmen socgt ban biienDelicH betfpiefi/nbsp;IDoe jecc-mé boo? Dé üaeD te toeec-5p ïïeitionftreecbe/nbsp;©an toaer-men oog beriep slbocto?en/ en ©eleecDen/nbsp;3©at hogen Datmen De’e ban toeeD-afcg/ of ban seep/nbsp;’t (©crcfoimeerDe hlecD bcgiel sgn buile greep*

SJoo Dat Det-galben een groot Deel ban lup met eeren lt;3enooD-3aegt toaeren ooh gaer JH^anteljS om te heer#.

€11

-ocr page 269-

VAN DEN Pats. nbsp;nbsp;nbsp;34.9

Cti notO en Inoubt niet fifn. De nbsp;nbsp;nbsp;Quam tneer tn‘t

^toaris Deur De SISantelïieen1 2 lElaerüJieetie tuaec 'tDem loogt

jal ‘t u seggen; goot t b?p toe g0p |3ieu-gc5inDcn!

14^09 om Dat tn ulm’ S^nD gbeen DieH1fmont tuajSi te _ ninDen«

^tlaeilg^’en naemt niet Dan \nat fpoelin^^ DanCal1 ö9n:

^ ^n bit en QaD geen feracgt t mofl i^ctcr-olp fiini ^Djopcn uirte ïlootjS/ Dact lt;DoD op DcDc boutocnnbsp;¦Cgn iCempel/ om ’t gemccr t in ecniggciDt te öouïoen1nbsp;bp gebjebban Dien/ 500 fiiDp buiten Doopnbsp;CehutflTcben'cbuti / Daecmee llrmDnutD'rob be»

Djpopi

Cn nbsp;nbsp;nbsp;langïS goe raccr/nacr icb ubo’^tgool 3ie

i@i»SiebenDaerlISarotnocb rneerbeDmipen sullen. JpantDcnchtbjp / 'tiislractura D'opgangbanuto1nbsp;ïtcrft/

SDiet ban geroamp;ftcnt blajS/ban ongcöabcnt tocrft. Etensegg n bo^DerU niet: Dan milt gpp bitben lopennbsp;ilSetH^antelen joobnil/metiSobHensoo bebjopensnbsp;lili u een luU gefiaeg te leben in rumoer/

Ce Djiben ober llier/te baren jonDer roer/

^e bouïuen jonDer gronD/tebiepen sonDer i@arDer» ^eianjcl/ ^cftjietietoenienD’icbentDilubetDernbsp;^t moepen/nu gbp bl9fï 5oo baft bp u geboel.nbsp;ADaerich bon mp aen’t^tcbt ban jamp;inte l^ietenfnbsp;dtoel1

1

j ^et Dient macr eencn ©ojff. tfomerus 2. Iliado1

2

quot;y^Sa» nbsp;nbsp;nbsp;tTfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf0 u(fi»rtMlit

imftritar» mtimm tfl.tjex unicxs cfi§.

. 1ï®aiS cenen dEngel. Ifaizi4.i2.EtEzech,28,12. i1 weglat bieer aen jptcbteU Apocal. 12.7. mu

0^5 nbsp;nbsp;nbsp;chaci

-ocr page 270-

xso Roomsche Reys. VII. Hand.

cluël pugnabat,amp; Angeli ejus.

4. lt;Bntiatmet5ulHenma8t.Deuter.i7.12. f. ^00 ^aulujEt ment8''Vuecben. i.Cor.io.ii.Sfc.

7. ^nD’eenealtesacgt. fltecraeamp;etterbtaeta^mt

..... ibe Xutgeranen InKi^dos'SÊ

Molles, bat iff/ in garbe enbe jaegte.

6. ^te al0 een Hafie gconti. Mate. 16.18.amp; loan.zi. t f

beeeeftebecbeilingge banbe

8. i^ieemibbel inben®}eH. ^nberbejetVnee^ec* ten ban ben Orek-wagen,eit Borlle-tail:ers,bia2ben bes?^nbsp;pen alle b'anbece ^ecten bet IDennoniten/ bie gaer ba^nbsp;geliftj^nocg meet en meet betbeilen: enbe nu boo2b-aeanbsp;alle s^tal te baben geHomen ftin*

VII. HANDELING,

Vande Voor-lopcrs Antichrifti, tot bewijs dat Calvinus met zijn Gereformeerde Minifters,nbsp;aen allen Godvruchtigen groot nae denekeonbsp;geven, te wezen Antichriftenj dat is. Voorlopers Antichrifti.

CH pjefupponeet bier uitten i|«1Iu8u(iina lib.2, contra Adverfirium Legis capite duodc-' cimo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inbe ^cfiliftuit ben naem Jln^

Kticb}i(lue( op tmee manieren ggenomen ^b)0}bt. €er(l fpecialicH boa; bien 5ehe«

--------7rcn/ bp-5onbcten/ en uit-f!cftcnben bianb

dEfittlli bic ©aulujï 2. Thef.z. noemt ben man bCjS boof^ bcibiS/en ben 5000 bcjS beberfOj banben bielftcn top totnbsp;nocli toe gefpioften gcbbcn.Cnbetcn ttoeben gcneraliftnbsp;boo; alle bie geene/ bie Cb;ifia en spne maere leringge

ton«

-ocr page 271-

VANDE Voorlopers Antic. 251

tontrarp ijêetgelghermpiECaljS fijn allcïUcttw^ jnbe berpolaetji bet opjecöte 4I8iiftcncn lt;l2nnbsp;'banbcse flag ban 3lntic8?ijlutTen öcejt^lo»nbsp;aanem göefpjolten i.loan. 2.18. alp pp 3eibe:nbsp;^l'tcbe fijnbet bed «nticpjiflufTen scbiojbê.nbsp;Ji-nbe ï.ioan.4.3. aiHc geeft / bie i e s v m ontsnbsp;cn tiE« uit ©abc niet. Cnbe bit ijS anti»nbsp;£8ï‘ftu!S/ban benVuelben gpp-luiben gepoojtnbsp;ötot/bat ftp ftomt: cnbe nu al-rebe ijs öp inbenbsp;™ereib.©oo?b)aec/in-bii nat gcbocl^banbenbsp;«©jegoïiusS/ oftesönl^ac^aetnbsp;«on^facm^^/ becerfte anticpiiftujö öpetoceftnbsp;500 en fton immers ^.3!an pt» bgf pon*nbsp;öecb3actcn tebo^en ban pcm jeggen bat ppnbsp;al-rebe inbe tbereib toajS. I|p fpjah ban bannbsp;5lnticp?tftu)Sï niet inbê éerften/maer inbê tbJC*nbsp;besin/gelpft nu geseibt i^ibatip/ban ftetter$tnbsp;en peretiPen/bie met paer balfcpe (ecinge pennbsp;ftelIenbetegenjEt be maerpeibban’t op;ecptenbsp;lt;tSuangelie/inber baeb niet anberjei en fijn aljünbsp;b)eg-baSber$e/enbe iboo^-loperjEi Knticpftfti.

^bit albusi gèpieftipponeert/ 300 en ftan itft tec goeber troutnen tot nocp toe anbetj^nietnbsp;bcbjoebl ofCalbinuiS met jpn® crefo?raeerbénbsp;iniftetjai bepoojS onbet bit getal:!®ibjes batnbsp;itPinpen-IuibenberactP alle be Ubteiftencnnbsp;^cbc lê.^cpïiftuit oniS gegebenpecft ^ benbsp;®ooHoperö «nticpjifti aen te Pennen. «Cnbenbsp;°inponpeibëb)üie / obet-ftaenbe eengoebnbsp;bet selbet} l^eemt piet booj pet

^ *• Eerde Lid-teiken der Voor-loopcrs ^ncichtifti: Weg te nemen het aliijd-^ duirende Sacrificium.

J©at Hntttpjtftuö beut jpn grote efi parbe netbolging bjcg-nemê 30I pet altpb-buir^bc

;8gt;acti«

-ocr page 272-

2S2 Roomsche Reis. Vli.Hand.

jamp;acrificium / blgïit uitten ^jopBeet Daniel cap. I2.I I -^aec Vup albuïC Ie5en; uan Den tijDnbsp;afDat meg-ugenomen sal fnn i)et aUp-Dut*nbsp;renDeiamp;acctftcte/ sullen Uje5eit 1290. Dagen.nbsp;IDelfte tUOO^Den S.Hieronymus enDe Xbeodornbsp;mus op De pIaeté®anieItl^(/3tem Ifreneus li. f.nbsp;Hippolycus Oracione de Confummatione mundi,nbsp;eilDe Pritnaiius in cap.i i.Apoc3liplis, utC-Ieggennbsp;aIje(Dat9nttc{i}i(tUj$ int etnDe DeiS tuerelDjEfnbsp;metgetuelDUerDteDen/ enDe oUet Den gan«nbsp;ficgen 3letD-boDem beletten jal alle openbae^nbsp;xe beDieningbe banben lt;BoDDeltbHen Dienfi/nbsp;xnDe bp-5onDec ban 't iamp;aceificie Der SlSiffen.nbsp;«EnDe al$oo be lt;0erefa}meécben 't ;e(bige al«nbsp;töö-öuirenbe 4^flcrtricie / al-omme Daerspnbsp;fteetfegen; op ‘t alDer-googfien berbloulten/nbsp;berbieDen/ beletten; saoraeinen miDf-Desennbsp;beel lt;0oD-b;ucOtige lutben goeDe reDf tebeb*nbsp;ben/ ben te laten Duneben / Dat De «tSerefoi^nbsp;meerbensulbjeiboenDe/ bieg-baenberiS enbenbsp;boo}-loper{( ainttcb;ifii fijn.

Abac. «OeseluÏDen / bieggp bier «^oD^ bjucbtig nomt/ baDt gbp met beel bequamernbsp;naera goDDelose llfgaDiften mogen nommenjnbsp;Die buiten / |ae tegenH ben ®crt be*s ©obbe*nbsp;libbi moojDel/ een 38pe-fpel ban een ^acrif[lt;nbsp;tie bebben Durben op-reebten/ Daerinne jpnbsp;met een lafleclibbe grubielbanSOfiSOberp eennbsp;^uk b^oobiEC tnbe plaetg ban Den lebenDennbsp;«3ob souben bebben c’aenbiDDen. IBiDf-biel^nbsp;ben mp oniet bersekert bouKtn Dat De uit^nbsp;xoebn^ ban bese 3lfgoberp / Die gbpbiernbsp;flelDtboo) ecniib-teiken banbe booHoperpinbsp;9{nticb)i(li/boo) De oogen lt;(3obee ban gbelikenbsp;boaerDe igi / alec b)ae( Den pbec Daer Dennbsp;ning «EsecbtoiiiUiel eertbb^ mebc bernielbt

beeft

4*

-ocr page 273-

VANDE VOORLOPIERS AnTIC* *53

tfcft Set mctale Serpent.

PitT. SDatifitebeilcDonbeunbatticuit» «^hoojnen löoDjS / Die fiooft öoo? poofl Der»nbsp;seftert fiin ban paer eeuïbige jaligDetb / 3it0nbsp;^or ban Desen berschert pouDcni Inelber*

|*®«Höe Die’t ggegpeben ip/ en toetDt pet ^*Wgt;ec triet geb)etgert. üKaer Siig«9lbacub/nbsp;DegoubetiiEtub)’ goeoe gratte/SIcit en ben nietnbsp;uwegonbenDeseutbé bersebering aen tenelt;nbsp;ai5oo ieft niet en Weet/of göp ooft fut uitnbsp;f*' Setal Der geente/DaerCpjifiuïl Den jpnennbsp;^ Qebiaerrci)out fteeft loan. ilt;S.Dat$e {)en beo*nbsp;•noojbMbe / jouDen meinen ®oDe Dienfitenbsp;open» ^ebeenietelDebec3eftect{)eiD/ 3onDetnbsp;Digit/ cn tel met magtig DetoaerbeiD Dtt Din*nbsp;gen te beranbecen.

3©at Dat ört Sacrificie Der Sniffen bo* langt/ Daer en lieDDen ïnp tegpenb)oo}belicfinbsp;Seen ti)D toe/om ban te §anDeien: 911300 topnbsp;weften banbe l^ooHoopecP 9lntic^}itü*nbsp;®bïccbingöen fijn gier gftenoug / met Djienbsp;xboo^ben aengeb)e;en.

i^et eecfle. Snobien int nieubie (Ceffament sacriAne Been gcDuitig Sacrificie cn iet / bcftacnbein^»“™ï»*nbsp;offeranDe ban bzooD enïopn / sooiieiDeneeD **«»»*»nbsp;®esi djemelfcgcn 3baDet;9i gebtoften/ Die Pfalm.

^09. verf. 4. Cbiido fijnen Soon be3b)ooien ®?efteeneeu\ulg#|ic|lctDoni nac Deoo;Degt;nbsp;yJpB baij nigeltTiifebecft / 'ttoelft top toetennbsp;baü^“efi4' 18. bat bejtaen öeeft in ofTeranbe

,?bjoobcntoijn.

ttoebe. 3fi eenJïfgoDeröeöet fieftaera Aaibedla. I* bloeb onp; liefitf Igeeren I e s v CÖjijli int ge «lc$ H.nbsp;^‘i^^nment Deel Slutaerjer te aenbibben/ 30 saaamcöï.nbsp;^“'gjittiitibeiitetft / in De^enooft t’eene^

«aei Ifgobijtg BetoccfJ* i^et blöamp;t toant ten

tgbe

-ocr page 274-

^54 Roomsche Reis. VII. Hand.

s. Aaeutu- nbsp;nbsp;nbsp;ttugufitni/ geeft men get l^.^acramettt

S.Diony-f us AtcO' pagita.

6e]S aiutaecjS metlt;amp;ot)beItgamp;e eer aengebebf» |QO}bt be etge ïQooiben Hugu^int Tomo. 8.ii^nbsp;Fial.98. mtnaec gp utMeggenbe get y. vaers:nbsp;Aenbidt de Schabel zijnrc voeten, wantze heiligHnbsp;Ü gt; eg baeetoe bp gebjatgt gebbenbfutt bai^'nbsp;66. i.bat be lecbe be jècgabel i0 banbe boet^nbsp;dSob^/onbersoubt gp op Ibat maniec bat ge^nbsp;oo}Ioft ta be Hetbe te aenbibben 3onbec soti''nbsp;be i dEnbe anbbioojbenbe ^eibt gp albujet*nbsp;CtDifelenbe/ soobeeeicbmp tot €g;ittunigt;nbsp;ibantgp i(Tct/bte icft gtec ben soubenbe: (t£n^nbsp;be icbbtnbe/in biat bougen bat sonbee «aob^nbsp;loofgeib be ^erbe/ en be ^cgabel banbe boe»'nbsp;tendSobjï aengebebenmagïbojben. 9^antnbsp;gp geeft ban aer be/aengenomen aecbe: biantnbsp;get bleefcg iiEi ban b'aerbe/ enbe gp geeftnbsp;bleefcg aengenomen ban get bleefcg Mattsifnbsp;dEnbe obecmtbji gp in't yelbe bleefcg al-gietnbsp;ggetoanbelt/ enbe t ;elbe bleefcg onjci tec 50^nbsp;figgetb geeft ggeggeben om te eten; enbe batnbsp;ntemanb bat bleefcg en eet / boo; bat gp’tnbsp;eecfi geeft aenggebeben^ 50a i^ nu ggebon^nbsp;ben op toat manier/ bat bc3c ^cgabel banbenbsp;boeten beef (|eeten aenggcbebcn bjccbt: 30anbsp;bat top alleen nieten fonbiggen aenbibben^nbsp;be j maet sonbiggen 5ouben niet aenbibben^nbsp;s.Ambro- be. lt;©cHfte tooo?ben geeft S.Ambrofiuslib.3.nbsp;fius. dc Spiritu S. cap i2. Cp^illujl mcbe/ llOtg OU^nbsp;s.Cyrilius. ggc aiji be beye / 55ilTcgop ban 3ecufaleninbsp;Catecheli y.myftagogica prope finem, bermaen*nbsp;be Communicanten boe! ernltelib get geilicgnbsp;Sacrament met aenbebinge enbe met gebo^nbsp;gen finten te ontfangen. 31ae Dionyfius Areo-pagita, 3bifcipel/ 300 ggp meet/banbenMpo»'nbsp;(iei^aulujse/ aencouptmel befcgeibelicfi get

albec'

-ocr page 275-

-^VANDE Voorlopers Antic, zss ®^lgt;*r-öeiU5fle Sacrament» lamp;êblip s^nbouhnbsp;300 50Ulit de Hicrarchia EcckCi cap. 3. partc.3.-•gt;nbe5uitalDujee bintien: © alöer gobbelilifttnbsp;^ÖeöÉiligfle S^acraiticnt i optnDt onjEe uitnbsp;penabe be bebuibenbe teibenen bte u bebeft*nbsp;«en: «Selnaerbigt u/ on0 openbaetüH te net*nbsp;ftÖinen/enbeon5egcefieIibbe oogen/ meteennbsp;SonbetlingBe cnbc öeiberegfanjSutojSlicötjSnbsp;« betbuHcn. «IbujS ^tonpfiujï. gttisoube unbsp;P? öetuigenijS nan nocö meet «©ubc-naberennbsp;**P bunnen bjengbeni maet bese be0««nnbsp;Senaug tc fijn om utne blafpöemien tenbsp;Spubenj 5ienbe bat gamp;p-luiben ben bienH beiSnbsp;^atgoïthensiutaer jEt necnioubenbe/ beletten*nbsp;be/meg-nernenbei netblouht/ belet/ toeg-neemt t gene bi (gemelfcben @abee 30n ^oo*nbsp;ne bestnooten/eft be pttmitine Iteift gepieegtnbsp;0eefti eftboSfinticgnfiujStesgnbec tgbenet*nbsp;nioubt efi ganfc0eltb tneg genomen sal tno}*nbsp;ben. Suing bat g0p4uiben/nu al-tebe sulbgnbsp;begaenbe/baer mcbc ong geen hleine ooj jachnbsp;en geeft banu te becraoeden/ sulbg biet boo*nbsp;ten gc3ctbtig«

S 2. HettwedeLid-tciken vande Voor-logt; pers Antichdfti, Wegh tc nemen de H.

g^^ntfcbnUug/ mibg bat flp inben fltempeï

Schriftaer,of in 't ghchcel,of ten decle.

een lt;©ob gBcjeten sal nfn/0cmbcr0effen* tfR®°ben alle bat ®ob ghenoemt / ofte aW

gpenoeim / utre ui» alnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gftetoeefti 300 5al 0p booi

lino S,*’flt;nenöe(?.Sgt;cftzifruir/ enbesonbet* bumpnVquot;““***” begi^icutnen (Ceftamentg/nbsp;gljen b®ojtg fier oubc / op 500-bacnt»nbsp;be tin /nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BÖeinbentect*

^ nbsp;nbsp;nbsp;beguaem falDuncben / om

CD}i*

-ocr page 276-

%s6 Roomsche Reys. VII. Hand*

dm 4r8}i|lumiEtvMtitt te boenen/ enbelieitf jeiben/eecff aen be SSoben/enbenaegt;ber-{)anvnbsp;aen'tmerenbeelbanbeanberelDoliien / aVnbsp;iSefliamte obtcabecen; enbe aen tebjin'

4ier toe meinenbeel 3Di)5e efi Cobbju^Ü' tise (utben/ bat be lt;bere(b;meei;ben jeer 30O'nbsp;berltng get pab beficopen* j^tet alleen om botnbsp;ip-Iutbenbenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in cenigbe gaett

oeelen/ berben mutileren/ al^l be '33oulteilt; gubitö/ ^apicnti*/ Crcleftaftici / IKaclia'nbsp;bzo}um/ ^arucb / enbe nocb eentge partbeDnbsp;toanObaniel; Stem nae be Etefo^matie badnbsp;]lut|ieru$i beSlpofloliHe b}teben J^ault ad Hequot;nbsp;brxos, Soeobi/bc tbiebe enbe berbe Soanni^nbsp;met 3i)n gebele openbaringe/ enbe ben jeinb^nbsp;b}iefSubx: 3|@aerin5onDer6eib/ om bat;tnbsp;beeb3erpenbe be obecgt;een-1ïengt;menbe uitlegtnbsp;ginge ber lt;®ube-baberen / enbe bcr ganfcpetnbsp;Serben / be ^cb?iftuiren niet anberec en be^nbsp;geren te ber^aen aljpi nae daer eigen 3in.^2i^nbsp;benbe en fuflinerenbe tnel erp^effelib / bat btnbsp;dC0}ifie-ge{obigen/5oo manneetber gueff ie iPnbsp;op eentge ^rtibelen bejee gbeloofö/ben niet ePnbsp;begouben re binben aen eeniobe «utpo^tteitnbsp;ber ïtetften/ algemene «oncilien/uit-ïcggin/nbsp;gcbcröube-baberen gt; maer 5elf^be ^cp^if'

tuiten mogen en moeten onber5ou{ten/omme baeraentetoetrenallejeSb)atboo} goeb aem 'nbsp;ggenomen/ ofteboo;bolingbettDurpen bt*nbsp;boo}bt te bio;ben* Ifêet reben baer bptailjoPnbsp;ben ilïec^tbaeebiggen leeft enbe be^oubePnbsp;mo2bt/niet boa; eenjei anberiO/maerbeurnbsp;eigen gcIoof.Sae too;t bit p?ibtlegic betnbsp;refoïmeerben/ bJeI?oa toööt gDeejetenbeert/nbsp;batCalbinufilib.i.lnil.c3p.7gt;$ 1-2.4. iet oot^ \

-ocr page 277-

VANDE Voorlopers Antic. 2$^

öeel 5elfö banöe ^cfjitftuircliftfee bouhcn/ fttHen/ nictjoomcn plagaenöe Ceiifuifnbsp;ïe banöc algemetne Cöjtfien ïterh/ maet aranbsp;«c getuigcniffe/ öie ben geell ©oöjs tjS geben*nbsp;SeinDejicIbanpbcr gelobig. Cnbe hbrodenbsp;aoero Arbitrio contr. Pigium pag.24-2.

ÖP'teen ^acrilegie enbc een fteil-fcDenbig ges «oclen/ öet een €ö?i(lcn menfrlj niet ge*

“Oïloft en 5ouDe tnejen öc ê»f Öliftuir te bui*

«eiv ofte iet biejS te gelobcn op 5Dn eigen oojs tegenjS be ccnb?acÖtige Jteetnge ber ©a^nbsp;jj^rtn/ ofte be gjjeraeine uitfpjaeii bet «et#

. iSaaetbesegtonbgeleibfijnbe/ jooenïtait Dnezwa-ich niet anbeejai berfiaen/of biet uit moet bol* onheilé genttooieecft/ «Cen totale ruïne / cnbe een volgendenbsp;ganfeijen onbetganch uanbe ï|.^cöjtftuit:quot;“““‘*.nbsp;Sïliei ober-göelcbctt ftinbe inben appetöt bannbsp;een pbet/ om bc 5clbc onbet behfel banben in» sXiftuhfnbsp;fPieftenben geeft/tc bjagen/te biennen/te buis i.nbsp;ben / naer Item Jön sucöten enbe tocöten ftj'nnbsp;bjtbenbe. Soo bat baet beur metten tuettisnbsp;gben 3in öet Icben bet ^tlbiftuiren benomennbsp;bie5enbe/ baet niet anbetjai ober en bomt tenbsp;bUben aljei een boob iicöaem enbe een ielennbsp;tomp bet jelbet: min of meet/ alfl gefcöiebennbsp;5®ube mette bcfcOjeben Ketöten/^lnbien men

^^curfiutn .BartholumjB aldum, Dy num, Deceum, opte öaffetuirie ftelbe / enbe benCert/nbsp;hl K ® bc oubeOlofien bcc^cribcnten/maccnbsp;*,p®“e nieuwe bonbban Jijncigften betnuftnbsp;(,5Jyecbeuit teleggöen. JgctgaeptaljSeen

tra tbjcben/ batter boojb-aen geen a. fe inbe VQcrelb meer en iiS/ of toesen ranbsp;nan*i|etbigj|t. baant baet en iögöeen opinie

St nbsp;nbsp;nbsp;30a

-ocr page 278-

358 Roomsche Reis. VII. Hand.

$00 abfurb/tiotg 6{|eenboo}(!eI ;oo paradox* 'ttoelti ntet met eenige^ctjjtftuic-plaetjS/nbsp;uit-gclctt nae be gftetuigenisi öan 3ön infpje*nbsp;genüen gee(t/(iaenDe 3al bunnen bouDen. lt;Sttnbsp;ter-to|jl bat bese göetuigenisi best göeefl/ eennbsp;€lg?i(len menfclj nioet (Irehben tot een re»nbsp;gel ofte een taet-fleen best gftcloofsf j 3a gemnbsp;tot fatcilegie gerebent 5oube Vnerben baer te»nbsp;genst te boé/al sag l^p fcj^oon alle be ((igt;ub-ba»nbsp;beren/€onttlien/ Ilterben teetontraricn: 500nbsp;en ban Op 00b/boo? goebe confeguentie/ bennbsp;Selben regel uolgenbe/ niet anberst tuesen alslnbsp;op?ecOtgeiobig.

«©Uer-5ulbst500 cnfiinUlrriusf/ IKacebo» niust/,SabcUiust/|15c(lo?iU!£i/€utpc0cst/leren»nbsp;be bat bentoon minbec tuast alst ben Baber/nbsp;^en Oepligen ((DOeell met ban een Creatuir/nbsp;l^iet ba eene perfoon inbetlt;(3ob0etb/® e men»nbsp;frOeübbe natuir noit aengOenomen banbennbsp;5oone lt;5obst tot pcrfonele eeniggeib/raaer al»nbsp;leen tot een 3n|ïrument / l^efSobbelibbenbsp;bjcsen in COlilio beheert te fiin in bleefrö/f c.nbsp;goo en run alle bese/ segg' icb/ julbst leren»nbsp;be / noitftctterstgOebJeell/ enbe mibf-bietinbsp;t’onrecOt berboenit inbe oube Conriitcn.nbsp;Sleben iö be3e:3©ant alle be geene bie ben op#nbsp;rechten Kegel be0 geloofd bo^en/ cn hunnennbsp;noch booien/ nocO Stetterptoejcn/ llSaer bennbsp;reclitcnKegclbcstgeïoofö/ nae t3eggenbecnbsp;(Berefa?meerben/io begetuigethstbanben in»nbsp;fpjchenben ghcejl/ ben toelheit bese ïEanneiinbsp;int uitleggen ber ^ècOiiftuiren/ biese t’hacr»nbsp;bcrbettiijabp-b?ac0ten/ bJacrcn bolgenbe.'

rgo en ftonbense noch bolcn/ nod) ïtetfet^ ïbesen. Ban ghelghen salmen noob-saheli»nbsp;moetenseggen/ banbe pelagianen/ ;§gt;enii»

pgia»

-ocr page 279-

vande Voorlopers Antic. 259

Pclastanen/^onnttlïen/^octntanen/enbenu banDe3ltminiancn;tuant alle te jamennbsp;gebbensegebolst in t betbebigen banl^acrenbsp;metingen/ bc claer^ietb ber ^eftjiftuiren/ naenbsp;¦1 l^tutgbanbé geeft/bie in {jêtoa^i fpjehfbe*nbsp;. ®olgt öiet einbfeliamp;hen uit/ een jeet grotenbsp;««inig^eib/ berfmaeböeib cnbe mifb?uih/oranbsp;te ;eggyen laflet cnbe blafpDemie betnbsp;?%iftuiren/ cnbe banbenMutbcurbcrjel»nbsp;?®ï‘3©ant booï bit mibbel moeten ®oOe/en*nbsp;(jciiig tuooib toc-geicÖJtötnnbsp;«He be monftren ban opinien/fantaficn/pafTi*nbsp;«0/ bar^lfieiben/ fae bulligljeiben enbe ra5cr«nbsp;ngen/ bic clh bebuiben menfef) in’t neuf-toisi*nbsp;geb^einbmjgn bccbiaeibe ftatfenen bomtnbsp;tc ontfanggen / cnbe onbec ptetevt banbennbsp;tn-rptebenben gbeeft/ benieuf-gierigbebje^nbsp;relbuitteamp;aeten / aifi ^ctibelen bein «(Dbe*

lOOfiSf.

S ï-

Derde Lid-teiken vande Voor-lopers Anti-chrifti, Tc fchcnnen,te fchaetden, ende weg te oetTien de Sacramentennbsp;der heiliger Kerken.

gt; ïHnticBïifluji salaiïc be Sacramenten bet «ethen toeg nemen/ ttiant naebemaef öp eennbsp;8^'boojcn bianb «CÖJiftt bicscn 3al/ 50 33! ÖPnbsp;iSr f'Ö'hften te niet te boen/ al toat Cönfihijinbsp;h^Saefielt beeft / ofte ecnigfmjS tot 3öncnnbsp;bni?'*' eer enbe memojie iö (Ircbbcnbe. gnnbsp;ewi^^tn bat ben l^eiligbcn i|ippolptu^/nbsp;Suquot;*gt;e oublie SthJÖbcrjö / te rejt gbe*nbsp;Jjivf beeft/ oratione deAntichrifto , ®at fCtt

ïterben 5ullen leggöen «cbaiien ©utten / Icbcnbe in grotenbsp;ïH 2 benaut*

-ocr page 280-

a6o Roomsche Reys. VII. Hand.

benautDeib/jontier (Dfferanüe/ 0euIt-\sercft/ enDe «(DoDtieiittlien btenfi* 3ltcm Dat jget Diet'nbsp;Darelic^aeratnDeblogDCOnfti in Die Dagennbsp;niet te DinDen en sal fijn / {jet Sacrificie op^nbsp;{louDen/ ’t ge5ang Der ^faimen cefferen/ enD|nbsp;get Doo2-le3en Der ScgJiftuicen niet sÖ^nbsp;goo;Dten5aItno}Den.

3@iei|TecnuDan 500 hietnen Benntee/ Den IneiHe/IettenDe optenganDel DanDe «iSecefoi^*nbsp;meecDen / ober get mifDjuib DanDe Sacra^nbsp;inenten Derlgt;tecDen/niet tetftonD in De 3in hOfnbsp;nienenjal/ Dat sp-luiDen öiec innemen nietnbsp;anDernenDiagenaI0 ofte Dan anticöiiduetnbsp;DefpioDen tnaeren tot ipo;ttc-mee(IerjEi euDenbsp;alDec-naede Dooi-Ioperjsf 5i)nDer homfietnbsp;Abac, ^ae 5ooDaenig6en DoID mooggtnbsp;ggp-luiDen D]e5en/ Cerlose/ enDe lt;tSoDDeIo5enbsp;^apifien/SIaefthnecDtenDanDeniSoomrcDennbsp;afnticftiifl/ ©oct-toiflenDanSet jeDen-gooftnbsp;DigDe^eed/ enDe DoeDder-hinDeren DanDenbsp;iloerDan ^abel/ Die met uDi’^auffeliDD^nbsp;fuperditien / enDe KifgoDifche Ceremoniën alnbsp;te cpentiih betoonDt/ Dat gpp C^oD Derlaten/nbsp;CÖJidum af-gegaen/ enDe in jgn deDeSlmi*nbsp;cbiidum raetsönSKiflen/ Cbiifme/^mome/nbsp;^tn^crcn cnDc Cfjfltactcf cn acnucnomp psbt*nbsp;Piet. «ijacgt-jeiÊi/ 3onDeruteDermoep»nbsp;en.top cn fp?ehé gier nu niet meer DanSmou^nbsp;ten/ Smecren cnbe Cöararteren: Daer ban i0nbsp;boben ten Dollen göeganbelt; gaDtgöpDactnbsp;op nocg iet bJejS te 5tggen geftaDt/ souDt petnbsp;5eIDtge alfDoen bepooien gpeDaen tepebbemnbsp;Sleept te boo?t ilftt guedie op pet meg nemennbsp;DanDe Sacramenten i CnDe naementlibPennbsp;(aftoo inp Daetinne eenji d/n / Dat 3llnticp|i'nbsp;dun De Sacramenten Des SierPen tueg ne^

men

-ocr page 281-

VANDE Voorlopers Antic, aöi

||Renenbe ruineren ;al) Vote banbeibe beise« itsien/ ofüat|[)o!ibe/ ofit^erefbjmeertiegiernbsp;wne HnticöïiflD aI0et-öe|l bienjlig ijS/oninbsp;Pnbtebereibeni

2oa beel aijs De iftatgolifte «elisie acn* 8act/ öie en öceft in bejcn göccn boo?-rpjacl*nbsp;gan boen/Dc 5aeft 5ClfiS bie roupt ftet/cn tuigtnbsp;®ac0 bacr cjt tjS nocö nicmanb getoecjl/nbsp;^ignsÉ toctens?/ bieouet tjetineg-ncmenbetnbsp;?acratnenten/ beïiaomfc0e ïtecft beftlaegcnbsp;Öeeft.

A B A c,||eeft-men3e niet BefiTacgt ober Bet ®eg-ncmen / men Becftse met bcjS te meer rcsnbsp;wnen ic beftlagöen ottcc 0ct Bp-bougen betnbsp;Sacramenten Cöïifti. Cnbe gljelBH tjet on^nbsp;bccboben tst op peine banbe «©obbelihbe ma»nbsp;lebtctte / iet af te boen ban’tgBeene oneibe»nbsp;fcBieben i^/ ;ooi(l on$i ooB becBoben baec ietnbsp;bJeiS bp te bougen Deuteron.4.2. amp; cap.12.32.nbsp;t geene bat icb u göcbtebc / bat boebt alleennbsp;benigeere; gBpenjuItec nocBtoe/nocB afnbsp;Doen. ^ac al quamec een ‘tengel uitten l^e»nbsp;inel/300 becbiebt onj$ paulu$i Bern te Boojen.nbsp;Galat.i.8.

P1E T. g^e ïtatBolifte bebji5eninct onVue» bcr-leggeUhbe3l!tgumentcn / bat lt;®obonslnbsp;SSnBeiiigbJootb tenbeelegöefcBjebcn/ cubenbsp;ten becle ongefcBjeben gelaten Beeft; Bet ce»nbsp;quot;t bene SeÖ^iftniccliBlte bouftben besi oubennbsp;^benicuttJcnCefiamcntïij Betanbere beurnbsp;ïjijabitien / obcr-sBelebert bp be ?lpo(ïeIcn/nbsp;bp bc lt;©ub-baberen/ cube getroutoe»nbsp;bevöaerbt int algcmeine gcBjuiB ber $ta»nbsp;„quot;“g^er ïterften. Cot toelft bJao?b lt;©ob^/nbsp;nocB af gBcbaen moet tiJojben: 3innbsp;sumet bougen / bat beur be bctmefrbering/

¦ nbsp;nbsp;nbsp;«3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ofte

-ocr page 282-

aózRooMscHE Reys. Vil. Hand.

ofte betmtnöering ban bien / eentg[)e bctaiii» beringöe Homen te ballen tnbe fubliati^nbsp;tie banDen «©obbeUbben bienft / ofte ban Denbsp;S^ttHelenDejei gtjeloofie. «enöe Dit Deb)i3etinbsp;De plaetfen Demeronomie: H^aet bJOïDen D?nbsp;u ter quaDettroutoen berDiongen alleen tolnbsp;tiet gfiefcgjeben b)Oo;DiDaer5e iiorDtanjti nietnbsp;en fp^eDen Dan ban t güeboDen / ofte eticpic*nbsp;DtcntebioojD «^oDe^ i onDec Dec tbelDe Denbsp;CraDitten meDe begrepen n)n««SnDe Daerontnbsp;en5eiDt^aulu0ntet: 9l-b3aert batonjEteennbsp;Cngel uitten i^emelanDer^PjeDicitte / Dannbsp;top u gcfcDieben Dcbbenj macr/ Dan top u ge»nbsp;pïcDicfttDebbcn / bat öp bcrbloutitfp/ fc.nbsp;ï®ocD Dit bomt toeinig te p?opoojl op öet ge^»nbsp;tal Der l^acramenten: |^ae-0e-mael beita^nbsp;tDoIibe ^octojen / Die banbe gDefcDillen be^nbsp;SDeloofel in De5e on^e tpben gbefcb^eoen peb^nbsp;oen/ uitte iamp;cD?iftutr selfs claerlich Doen blt«nbsp;iten/batter fitnsebeniamp;acratnenten Derlter«gt;nbsp;iten/ ban €D;i(io on$en jaligmalter ingelielt/nbsp;met 3cherc bclofic ban recDtbaerbig-mahetonbsp;De gratie. l^aementliD/Det ®ooprel/]@?oom«nbsp;fel/ it.^acrainent De^lttutaerjtf/ penitentie/nbsp;iiittetficölpfrel/ ^jiefletlift flDpofel/ enDenbsp;einDtelift Det putoelift. ®c toellte ooft allenbsp;sebcninbepjimitibe ittctft boo? gge^nbsp;ftenbt enbe gDeb;uil^^ fiin getoeefl: •CnDc in'nbsp;jonberljeiD banDen Deiligen SïugulïinujEf / ae*nbsp;lijft nocD onlangst oito bertoonbt to/ in 5ehetnbsp;Cractaetjei! / 't toelft ii^ietonpmujS ©erbuf^nbsp;feil uit gDefffteben Heeft/ optcnnacm banDennbsp;bccDoolDen 25uirmancap,2i,

De Refor nbsp;nbsp;nbsp;***’” albuïi toejciiOc/ 300 toil tcD u gpe'

Itvitie heeftlleöBen Doe beel iamp;acramcnten Dat ïfgcrchaft öanDe «löerefojmecröe ïterli acnglienomet»

Yj}i Sacra- nbsp;nbsp;nbsp;toerDeb»

-ocr page 283-

VANDE Voorlopers Antic, acj

©OOjtoacc/ ÏOilÖt» fpjcftcntonfijj* mewenvS-ben i^ctöd-Bcrgftti CatccöifiauiS/ 300 dePrimi-|H'opmpanti\Doo;i)entVi)ee/ tc meten/ öet cWeKttR. !*f ®oprei/cnbe öet i^acötraael. Sl^aec fön bannbsp;® aubere böfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®c Slefojmatic öetft»

i® ^rSÖcheurt. lt;l2nbcbactomnic seggeich/ pat onjs be acfojmatic een groot naegt;benc«nbsp;^^Öeeft/ Pan een pooHoopftet 3Dntic6ïi(linbsp;‘®®r5en,

^bac. «cfoimatie Öttftsr öaetom»

JUf afgöefcöaft / om bat5e inbe ^)cö?iftuit Söcen funbament en {Jabbenj lt;©f boebt mpnbsp;«ns be aibetminfle aenlui5ingöc ban bouftnbsp;^te capittcl mebe-bjcngöenbe batter scbennbsp;Cbjtjio in-gcjlelbt / enbe

onjs bebolcn Tön.

P'tn (CöJtffo ijaeren Meeftet brbolen ^ao s ^® P^ebiöen ; enbe tn-5onberöC!b/nbsp;temw® * be 5gt;acramenten belangöt / aennbsp;beftrin?'' aïlcbcglJcbuitigfte/ ofte büben*nbsp;'^eceiuanten / bie met belofte ban recht*nbsp;R 4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baer*

PIE T. jBc bjinb I aliS göp buösoubt toil* ten argumenteren/ 50a moet -raen’t be «cfoj*nbsp;matte groten banch toeten/bat 3p norö ttoeenbsp;d^ramenten öeeft toiöen hennen / toantnbsp;beggt;cönftuirenbïengt bit göcfal ban^a*nbsp;cramenten nergenec mebe / nocö men jal nietnbsp;bebinben/ bat3e öet «©oopfcl ofïc bet jl5acöt»nbsp;tnael ergöenti ben naem ban Sacramentnbsp;Öeeft göegöcben* i|ooibt mbacutt l b’3ïpo*nbsp;pelen en öebben göeén Catecöifmu^ geicöje*nbsp;“^gbeljjb aliS top-lutben tegöentoootbtgönbsp;Bpenoobfaeftt fijn te boen/ obermibes be me*nbsp;Ptgfulbtgöeib ber betterijen; ©aer ’t tb Öen*nbsp;göenoug göetoeeff bcfffjicben ofte o»nbsp;gj®''Böelebetbt tc öebben aUcbe bingbcnbic

-ocr page 284-

a54 Roomsche Reis. VII. Hand.

toaerbtgrntAfienbe gratig; ban on5en Ealig^ tnahet KoaerengeojDineert/ sonbet bat5e j^etnbsp;Brtal banöe sclbc Ceremoniën uit söcbjuJtt/nbsp;ofie bol^i metten naetn ban Sacramentennbsp;fteböen genomt.uit-gcnomen alleen öctnbsp;lshef.s42 tDelib / 't bjclft ban paulo crpjefTelih 300 gclt;nbsp;tieten/ enbe noc^jtanb banbe üefojmatte me«nbsp;bebertburpen ®e anbere }e0 Ceremo#nbsp;nien/tuel tnaer/ en I^ebamp;en3e gl^een Sacra«nbsp;inenten ggenomt / maer nocljtaiijGi in3ulbernbsp;bonnen gep?ebibt/ batmen bie gbenoobfaebtnbsp;Totttt m- bieibt böo? Sacramenten te hennen. 3I^antnbsp;ten van ténbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toe/ gelgh ubj’ ïeeraersf 5clfjff bebennen

Sacrament jjjoeten/ fitn Djic bingcii ban noobe;tc toeten/

Jineenvan «« nbsp;nbsp;nbsp;Ceremonie / Cölifiup in-5cto

Bo*. ting/enbe toc-5egging ban gratie/5ulftb nu geseibtijcl. Ül^aec bese biiebingbentooibennbsp;bebonben in be 3eben Ceremonten bie topnbsp;Sneramentennommen. Crga$c.

Abac. 3Siat ontften ich tod erpjefTelift Sig‘©ieter* 35ot{ig0pen3ultmp nimmer:^nbsp;meer metten Ce]ct be^lt;(3obbdibhen tooojbfinbsp;julhjü góeb hunnen mahen.

De Sacra- Piet. Jfijn IPan! ’t i|S mön ghetooontc pCDtéver- nietïïehfler^-getogp ban ’t een op 't tenbsp;toont door gippejen/ ’htoil 3egg0en ban ailnticnjtftujg

aenw.jïin. ©oQj.jopgrjg Sacramenten tefp?ingen.

ïrLifmïrf Ö ter totii gpp u uit-gceft boo| een onber* scaiucuuc jppftgp pgj Scöiiftuiren/ 500 50! u be naefttenbsp;aen-toii5tngcbanbert (Cert Bp abontuirgc*nbsp;nougtoesen. Jlibf-toelhen oberflaeube Betnbsp;ïbooprci tnbcBet^Sacfitmael/ bie gfip-futbcnnbsp;Buiten ben iCert/ tiet fabeur gebaen Bebt bannbsp;te hennen booi Sacramenten/ 30a 3iet op benbsp;reflen be5e naeboïgenbcScBtiftniten.(©p Betnbsp;©JOOmfel/ AftorumS. 17. endecap. Cgt;P

oe

-ocr page 285-

VANDE Voorlopers Antic, aöj ^^i^enitentie / fiie top in OuitjGf be^ietgt

«Ommen/ Jietloannisao, verf.2i.22.amp;c. ®p‘t SWtcrfte ©löflc*/ lacobi y.14. ©p ’t l^jiefiet»

^«c i^ptifeU ï,Tim.4.i4. Sttcm aTim.i.ö. ^•hötefiamp;op 0et HutDelth / 5tet Ephel. f. 32.nbsp;jrOoe en fijt göp met öejc ftoitc aentnofjosnbsp;quot;‘*t teojeöe/ 300 lec(lbcïtatljoïthe®octo*nbsp;or? 1 ^0quot; ï*® Controbetfien topb en bjeebnbsp;Mf’tfljeben Rebben / enbc al-omme in banbennbsp;j2jj*j^3lcftgac booj-toacrtjS / omftojtöctbiS

. ^en bing/ niet-te-min/tDil icb u gier nocö ojtmaenbt Hebben; te toeten/ bat0etbc©e*

Bcnoug getoeejl en i^/ formeerde bcröaclbe Sacramenten ganfcHelib sacramen-toeg te nemen; maet ombaecmeubiCuam ten.nbsp;gcfi) nocö beter te boSfpmboIiferen opte iact*nbsp;ftctgben/ 500 beeft öetbaetuocb belieft betnbsp;^oopfel enbe get i^acgtmael 500 te mifgan®nbsp;beien/ bat bet eene optelefie trap flaet om benbsp;Kbop tc bcigen;enbe betanbece banbe toaec^nbsp;peib tot een figuir / bat ijS/ ban betnbsp;€b;i(li geb^acgt ijsitot een naebte fcbim/enbenbsp;een iele fcgabuto’.

, ©an ’t^acbtraael/en fmnböt seïfë niet ont* ^nen.©an 't 30oopfel ifl mebe inaeracgtig:nbsp;z®wt ter togl ben^^oop bp be ©erefb?nieer*

Ss* Been bracgt meer en geeft/ om af te toaf# teiu” tgt;e 5onben/maer alleen om aliEi een naebtnbsp;te betuiggen be gunfi ban ©obeït pie»nbsp;bJJ^atie ober ben gehoopte; 300 ban een p«nbsp;bemerben be bleintggcib/baer be©e«nbsp;jjg’^*Occrben get ®oopfel toe gebben boennbsp;©ougtgier nocg bp een anber ar»nbsp;ö-wTO'Sbat be fttnbcrcnbicmtgcIobige©ujnbsp;tb ojben geboden/ na be lering ber ©ere#

« 5 nbsp;nbsp;nbsp;ffl?*

-ocr page 286-

166 Roomsche Rets. VII. Hand.

fojmeertien/geen^ooprel ban boen en fiebt^ omMef-vnilDatsebeilig flfn / enOe onberbonbsp;(CSobbelthbe belofte begoten bte aenSbjabaninbsp;gebaen Genef.i7.3|cft ;al uVn‘ ©ob toesen/nbsp;enbe ben ©ob utoiet 5a^j$ naee u*39ie en jietnbsp;^teeniet é batbesettneeHlrtihelen/ een;eeenbsp;tngbe bene open boen boo; 3lnticb;iftuje({nbsp;biantbet bolbgbeperfuabeertfifnbe bat getnbsp;^oopfeIntetanber;$enijEe aljtf eennaebttei*nbsp;fien/enbe ben binbeeen bee gelobtgen niet bannbsp;nobe; 300 en 50! 3lnticb7t(iuj$ niet beei moei^nbsp;ten bebouben te boen/om bet ^oopfel teenernbsp;tnaelbieg te nemen*

5 4*

VierdeLid-teiken vande Voor-lopcrs Anti-chrifti. De deugden te vernielenide goegt; de werken uit te bannen • endenbsp;oorzaek te geven tot al»

Ie booiheid.

^itmibbel tal SSnticbItfiuti gbebtuiben/ omrae ben menfcben/ biebeuc baer beburbennbsp;natuir totte tuime baen ban een $oiibtg lebennbsp;gbenegenfifn/ ban€btiftot«t*^«*‘’^^“^nbsp;in bera te boen gclobl. iiatbf-iiescn bjojbt bpnbsp;ban ©anio 2.Thef.z. gbenomt homopeccati,nbsp;bat i0/ een jp@an bet jonben: l^iet alleen omnbsp;bat bPnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;met aibetlep $onbe/inbe opperfie

gcacö befraet5albje5en; iBaecooh ombat Negen Af bptotöcïen/ ben menfcben een al te bJbbennbsp;likdendes poojtjaJontduiten*

Gérefor* nbsp;nbsp;nbsp;jftunncn Vöp niet anbccji bebjoe^

Ws aIi? nbsp;nbsp;nbsp;©erefmmcerben fifn biet toe 1lnti«

ehtifto fbiiffa 5anberlingbe gftebienflig / boot mtb^ zeet dieü' btl biin 9«2üttihclett baetgeloof^. 3I3aec b$nbsp;ftig.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’tctt»

-ocr page 287-

vande Voorlopers Antis- 267

tcrfte tjJ: ^at alle onjc toetRcn/ ooft 5elfi* walber-beftc met 3onbe befmet fijn* «©uiSnbsp;‘Wtbt te l|etöel-bergfc Caietöifmusf acn benbsp;®2.Vr^e. accoiberenbe met Calbinolib. 3.nbsp;gt;nftit.cap.i2.5.4 amp; cap.i4.amp;.9.5egaenbe/battetnbsp;gtcn Vöerft banbe l^eiltge» gebJJocöt en bannbsp;™oibcn/ often berbtent een tccgtbaerbignbsp;Joon ban bertoöt» of vntlbp 5Ö»^ bjoojbenin’tnbsp;bUÖfpjeehtÖP Nullum k SaiKaisexirenbsp;Poteftopus, quodnon mereatur juftarn opprobrij

^rcedem.j^ict Uit öolgt/battet gentge üeug» «tn altoojS beouffent en bunnen ïoctDcn; enbenbsp;obcrjuibjjgcen beugben inbe tuerclb en fiin*nbsp;Nam fruftra eft potentia quae nunquam exit in a-öum; ecTÖft Bet morale Axioma 5eibt,nbsp;te bergcefsf ifl betmogf / 't toelb noi t te Xuerbnbsp;gellelbt en ban tuojben*nbsp;(^ïnebelrttbeb^at een op^eeBt CB^ifiennbsp;bafielib gBeloben moet/bat Bp ban lt;3obe tennbsp;eeubiigBen leben gBeptebeflineert tj$ / enbenbsp;bact ban niet berballen cn ban. Calvin.lib.3.nbsp;cap. 2. lt;2nbe Bet 3bo|b?ecBtfe Synod.Art.9.

^erbe nrtibeU ^at Bet lt;t3eloofaneen tec SaligBeib genoug i0 / enbe bat be goebe Voet»nbsp;ben booi^oBe / ban geenigetbetbienfieen

bftU Calvin.lib.3.inftit.cap.i2.§.4. amp; cap, 14.

S.9.

. ©tcrbeSIttibel. gamp;atBetonmogcIibiiS be ™tt lt;5Qb0 te onbetBouben.Calvin.Tib.2. Inftit,nbsp;2,^L^5 •y• enbe uit Bern beC|cibcl-betgre€a*

^'bnujS/ aendc i i4.cnde 11 Vrage.

j, ®5rbe3lttibel. ©atier geen Sacrament penitentie en ijö/cnbe bat be 95clBbenif'nbsp;ii°^Jonbcn / niet anberjtf en Uf al*f eenjSnbsp;^„quot;'fpen in-5ettinofte / een pBu-banebbetnbsp;^on|cnntig„ / enbe een nacbte ruperilitie*

®it

II.

IIL

IV.

-ocr page 288-

adsRooMSCHE Keys. VII.Hand.

VttfiintieCüteleubaerbe 4[3erefa2meerbeH tiet Sacrament ban penitentie beur-gaen^nbsp;tnebebereeten.

VJ. VI. üctilPtel. Jatter nae be bersiffenilTt ban be fcgulbbetsonbe/ geenebetbintenimnbsp;altoojSober en bl^ft ban tgbteUbIte firafft!nbsp;efi obecgt;5ulftjEe bat alle onte bolboentnge ofttnbsp;baet-baerbiggetb/ (iteamp;nenbe i0 tatoneetenbsp;banbebolboeninge C^iifli. Calvin.iib.j.inAic.nbsp;cap.f.S.d.

VII. nbsp;nbsp;nbsp;V II* Hetibel.^attee na be boob geen sup^

beringe en balt boo} be jielen.

Opeude nbsp;nbsp;nbsp;Scloof ban bcse jebcn JUrtiftelcn/

van deze biojbt totte gconb toe ibeg gtjenomen / alle zeven At- $oiglt;buIbiggeib ofte naetfitggetb ban goebenbsp;«kelen. ïoetften. I$et bibebt ex tenninis , enbe uitttnbsp;biooiben 3^ant ben iel^ seber ban ragttnbsp;gepiebefhneerbesaligbetb/ 500 en bebouf icbnbsp;inp niet te pgnen / om bie met goebe bJerbePnbsp;tebecHr^gen. 3fi «beloofgl^enoug/ enbebtnbsp;SBetftett ban geenbee biaerben: 500 mag tcBnbsp;bolflaen met get belooft lt;)uia amp;ullra fle pernbsp;plura, quodpoteft fieri perpauciora. tDatie^: t(nbsp;bergeefit gefegtet bent meet / 't bjelb ban ge#nbsp;fegieben bent minbet. 3IjSbc met lt;©obs(on^nbsp;inogelicftteonbetlioubcn. Ctgo en ben ieftnbsp;inbe ggebaben lt;0obb niet betbonben. Jl^antnbsp;bae ben bebenben ^egel bet iSecgten Impofifi-bilium nulla eft obligatie, ©at 10: ban onmoge^nbsp;lihbe btngen en balt geen betbanbt. Cinbte^nbsp;lift ' Sffer geen penitentie boo? be ftgulb betnbsp;jonbe / noeg geen bolboeninge boo? be tefle#nbsp;tenbe boet/noeg in be?e/ notg in b’anbere me^nbsp;telb / 500 begoube teb metten Stoning ©a^nbsp;bib/mette lörnibitcn/cnbe anbere ©eniteni^^nbsp;.nicttefcg?eöcn/ tesutgten/ te ballen/mpn

gooft

-ocr page 289-

De Gere-foimeeidë ea kunneanbsp;niet zeg.nbsp;gen datzenbsp;fchuldignbsp;fijndeug-delik tcTe-veo om 4.nbsp;redenen.

VANDE Voorlopers Antic. 269

600ft met aflcöen/ itigniugse mét^actcWea uen te beöehften/ ofte anöere toecben ban ptgt;nbsp;wtentietc boen» JBact Deel eer ben ictigDe»nbsp;uouben alle be 5elbe te laten / te berlocgenennbsp;wbeteberfoegen v aIjS ïuesenbe niet alleertnbsp;oonutenonnobig / macr selfiS 00b fupetfti*nbsp;«tus / enbe fltebbenbe tot oneer banbe bol*

ooentngeCÖJtfti. nbsp;nbsp;nbsp;^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

. A B A c. gbit en fijn niet ban Koomfcöe Ca-

;«Uatien, enbc©aepfcöeSophiftenjen, omniet

^Stggcnonbefcöaembe leugenen / öaet bc Jöetcfojmeetben fcganbelibbcn inebe obet*nbsp;‘Ogen b30}ben banbe f^apiflen. 3©ant top lee*nbsp;tenmcl crpjeffeiich / bat top fcDuibig (i|Bnbsp;beugbelichteieoetii enbe bat bobban on#nbsp;be goebe toeihen i$e bersoubenbe; boeg niet/nbsp;3aoggp-luibenru(iineertom baec raebe bennbsp;i^eniel te betbienen/ maer alleen om on# ggc*nbsp;loof te betuigen.

Piet. jp0n JBan 1 ’t ijS u te pjgfen/liebct toat te jeggeny al .fluit amp;ct niet bed/ al# t'ee»nbsp;nemael te f tnggen/ en met een befc0aemt aen»nbsp;3igt uto’ ongel 0h te mdben. fl^aer roie i#nbsp;300 onberfïanbig/ bie niet merben en ban benbsp;Dlautoigötib ban bit anbtoooibl 3©ant boo?

^nbitn gijp fc0ulbig fijt beugbelitb te jtben/ bjacr bigfi ban be bypöom banbe bin*nbsp;peten «©ob#/bie göp-luiben '6crefa?mccrbcnnbsp;quot;IJ eene monb/baer inne fi}t flellcnbe i bat benbsp;wjoethoojnen b?p fijn ban ’t bolbjengen be#nbsp;bnn * bat ober 5ulb# alle bc ïnerhennbsp;•p ben-Iuiben onberfebeiben enbe inbiffe*nbsp;bftt/io / bat i#/ noeb gticbobcn norli berbo*nbsp;fén ttoeben:0ocbomt metre fcfiulb bannbsp;Kp' P'osbeiicb leben ober een/ bc lering ban*nbsp;«e ontnogeiichöeib bet geboben lt;©ob#i *ïbc3e

ttoee

Vide Cal-vinviro lib, 3gt;Inftit.nbsp;cap. 19. ^ znbsp;4.amp;7.nbsp;z.

-ocr page 290-

»70 Roomsche Revs. VII. Hand, ^

ttoec Dingen en l^unnen te saemen niet dacO* 3amp;ant 5Dn ttgt;P fcDuiigt;i8 DeugDelich te lenen/ inbsp;50 en ftfa oetBebaOett'amp;oDfi aiet onmogelicHt gt;nbsp;(@f (})n De €iebaDenlt;i3oDjei onmogeUch/ 30 en /nbsp;fi}n tnp niet fcgulDig DeugDelicit te leDetu' *nbsp;lüant t geene onniogetich ij^/en Dd niemanDnbsp;fcguIDtg ïneseniso icii im noo) geenen geseïDtnbsp;gebDe. lt;Cen DecDen/ boe banlt;0oDbanonj(nbsp;goeDetnetben DereitTcigen/ naeDemael on3(:nbsp;alDerbefle ineihen met DooD-sonDe befmet ,nbsp;ftin 4 of ijsi •iSoD gbeDient met onseDaotKsomnbsp;De i iCen Dietben: De «t^erefopneetDen ggeIolt;'nbsp;ben Dat bet gljeloof alleen reebtbaerbigt ennbsp;jaltgts enDe Dat De goebe ïnerkê biet toe nietnbsp;met allen en belpeni goe ban men Dan begrb^nbsp;pen/ Dat 3p gaer geloof moeten betuigen metnbsp;goeDeb3etben i ®at De ftatgoltben gaer ge»nbsp;loof met goeOe tnerben 3ouben te betuigen/

Dat paft biel op baer lering/ meDe-b;engenDe alji Dat boten get gbeloof/ DegoeDe ïterbennbsp;mebe tan note din tee 3aliggeiD i USaec De3enbsp;getuigenijeienban Den€)erefa}mceeDen nietnbsp;deebben / Dan tot Defltuctie cnDe temielin*

Obe gaerjsf ggeloof^. 25ïgft ober-^uihfi onbe* biogf De Confeguentie gier toojen gemaebt:nbsp;namentlicb / Dat uitte feten aengbeme5e He*nbsp;tibclcn Deo' ©erettjjmcertcii «©eloofsf nooD»nbsp;3aebbe{ttben tolgt een (t?mcle terfttöme*nbsp;ttifTe/tecfmacbbciD enbe uitbanninge tan al»

!e goebe toetben.

VUL Ar-tikcL

©oiigt bier noeb bp/ tot tertotbering ban alleboofgeib / tmee anbere Hrttbelen DejJnbsp;©erffotmeerben geloof^.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

V111* Hrtibeï. ®at De menteg berooft i0 ban 3Dn t?gc tJü; 3ulbsf bat in 5ijn termo» ,nbsp;ggennietenütsgnïnegenofgoeD/ ofguaet

-ocr page 291-

VANDE Voorlopers Antic, 3/1 te tnaften,Calvinuslib.i.cap.ilt;S.5.8.

.1 X.ttctihel» Oen rec{it*geIoOtgen gee« i x. Atti-Otgerlep jonOen/tot 3on0en gercHent en lnee« ReU Oen* Calvinuslib.2, Inftit. cap. 8. J. c8. amp; Ub.?.nbsp;‘:ap.4.}.28.

.^ese tlnee SSrttïtelen Ooen tot alOerlep Opeucie RüfbaeO sooOaentgen tnijOen poojt open/Oat van dezenbsp;^n gcenige ^Sectariffen tot nocft toe / noit ^ee leftcnbsp;^Döet geopenOt en tjê getneell» Jêetblöftt:nbsp;^anttOjeeOinggenfijnOei:/ Ote Oen menfc^

I^’egen te tDeOergt;0ouOen banOe sonOe: te b)e«

(t-

Öet g^ebi;oug Oer confcientie/ enOe't on» nsamp;banOep^ncnOer pellen: |^U500 bio}»nbsp;oen Oejetïbee ganfcl^Ithfien bieg gtienomen/nbsp;poot Oese laetjte SctiHelen* S^ant goe bannbsp;lemanOjEt confcientie tDtougë ba eentg guaeO/nbsp;ote ber3ebect boot be ieeringge spnipc gge»nbsp;loofjï / |)et 5elbe quaeb met geen bj^e toil ge»nbsp;oaen te gebben i Cn iCDeberomme/tnat recgt»nbsp;geiobig menfcb/ 3al ter oojsabeban sonben/nbsp;be totmenten bee (lellen begouben te bjesoi/

300 lange bP 3ieb bec3ebert bouDt / bat «Eiób tlem geenigerIep 3onbe/ totsonbeenrebenttnbsp;i|tcr tegens(en3ieitbniet/ mat men met ee»nbsp;bjgefcöön ban rebensoubcmogöenscBgen*nbsp;^igbenbe baeromme bolbomentltcb betne»

|en/ bat be ® ctefotmecrbcn onjS met bese 9» ^ttihelen baerjK geloofjei/ geen bletn na-benc«

*en en flin gebenbe ban te tDe3en ^ienaertt enbe l^ooj-lopersi HnticÖJifii* 31n-3onbcr»nbsp;oeib/ al3oo top/ begalben besen/in bengt;Iuibennbsp;potb baer en boben 300 bolmatbtelibben be»nbsp;wotenbet

Vijfde

-ocr page 292-

Xfz Roomsche Reïs. VII.Hand,

Vijfde Lid'teikea vande Voor-Ioopets An-tichrifli: God* cade zijne Heili» gen teiadeten.

^at 9llntitr|}tf!u{(lt;®aamp; en $^n IgeiligDeti amp;ela(leren/5tcg 5elnen bergeffen/enbe al ‘mat*nbsp;tec in i^emel ofte in 9ecbe iji onber (jem \Kt*nbsp;bjufH^enenbebecfmaben jai / gOetuiseti benbsp;;amp;c^iftuiren. Danielis/. zf. leeUmen albu^nbsp;naeruib'einden abersettingbe: i|p 3al bennbsp;^oogfien lafleren/enbe be Heiligen be^ goog^nbsp;ften Her (tooien. 3ItemApocalipfisi3.5'. Cnbenbsp;getS3eefltj3reenmonb ggeggebcn om grotenbsp;dingen enbe lafferinge te fpjeHen tegen lt;0ob/nbsp;enbe jijne tnoonflebe*

35u 500 fijn bc lt;©etc(ójmcetbe Hccraerji/ gier tnne 30 uitfleftenbe/ bat bcel lt;(0obb;ueg^nbsp;tigge geleerbe SiSannen ttDi)ffeIen/(en rngnj^nbsp;oo^beelje!/ niet al 5onbec rebe) ojfer ooft onbernbsp;allebemonftrueufeopimen / banbeoube bo^nbsp;Itnggen inel eene ggetbeeft i01 bte be^en aemnbsp;gaenbe/ be 5aeft banben toeboinenben 3iintilt;nbsp;rg;iflu;ei/5oa treffelicften ftccft gebojbett/ aljstnbsp;nutegenbiaoïbcficftfijnboenbc öe ««Perefoj#

meetbe Scribenten* 3ch wcrsbJijgc gier be anïicrcn/ ombo^tgeibjeitotllcgt; SCüeen uitbennbsp;f^atrtarci) ban uvoe Reformatie Sloannej!nbsp;Calbinuogebbettftggeobferbeect be5e nae^nbsp;bolggenbe googe SPréugert bie mp bunchennbsp;in geenberlep / ban blalpgemte geeitcmnbsp;fêettte hunnen tnerben*

Ecrfte

-ocr page 293-

yANDE Voorlopers Antic. 273

Eerste Blasphemie.

Dat God den Autheur, en d’oorzaek is van alle de zonden, dfnöe oföijp Dittoilöeotitamp;ennen/

300 5ict lib. i.Inftit. cap. i8. §• g. aH-ttJflCt Öp *ïooj-ge(lagöcn ÖcbbenDeDebefeojtngcnbaiinbsp;3ofa / be tpjanngc enbe berblinbfteib ban •nbsp;tamp;ab/ bcbloeb-fcBanbbanStbfalon/' befp0=nbsp;tigamp;eib ban ^emei/be J^cilig-fcöenbtngc beiS nb 2 Reenbsp;Cempeljs/ beaifgoberge bet tien lt;©e(Iagten/16. y'.6.amp;nbsp;oe onrecijjtigefententie^ilati/ betojeebOetb 21.nbsp;occgioben obet Cftjtlium/ enbe meet anbere i.Reg.z.nbsp;biecgelöfte grumeliftfte mifbaben/fpjcefitöp H-einbtelilt albuj$ : Jam fatis aperte oftendi, Deum **tcnj, j o.nbsp;Vocari omnium eonim Authorem, ifti Cenfo- jJquot;.nbsp;tesvoluntotiofo untum ejus permiffu contingere:

bat ijS: 3camp;0cbbenuopcntlitftgcnougbet* toont/ bat lt;t£iob een fUntgeut tiii ban alle be5enbsp;oingften/ bic be ^^aepfcge fteur-mecfterjS jeg#nbsp;gen alleen te göefcBieben'bcur een lebigetoe^nbsp;lattnge ®obj$: HlbmdCalbtnuïi.lllSaer bunhenbsp;U biel bat Bp / of claetber Babbe bunnen fpje?nbsp;hen/of grubKlihlter Bab mogen laftereni

5 7-

Twede Blasphemie.

. Dat deur een eeuwige onveranderlikke ordinantie Gods,eenige menlchen gepredcftineert fijn rotte bederffenis, zonder eenigne voorzigtigheid van

•nif-dieniten. ©it Icett eppjfflelifh ^oanneiS ^albinub lib.3.Inftit.ca.2i.§.f.met De5e bJoo?»nbsp;ben: ©jebcftinatienommen tnp/ecn ceutoigenbsp;otbinantie ofte be(cÖiftf$inge®ob!6ê/be bielftenbsp;Öp bp 5i£ö sclücn genomen Beeft ban ’t geene

^ nbsp;nbsp;nbsp;ÖP

-ocr page 294-

If

274 Roomsche Reis, vil Hand.

ÖP oücr pbec raenfc^ begeert te gBcftgtebett* aidant alle mcnfcöcn enïuojöennict op eenenbsp;tonbttie g{)eft()apen/niaer eenigen ïpo^bt l^etnbsp;ceuïntge leben/ anberen be eeütoige betboin**nbsp;mcnijS toe gefcöiftt. 3amp;e toelhe ban ’t fp tottetnbsp;cen/of ’t anber cinbc gefcöapen fjin/ bte nom^nbsp;men mp gepiebeflineerben/oftot pet leben ofnbsp;tottc boob. Cnbe cap.22. § .11.3eibt pp toeber#nbsp;om albu$i: (t^elpPtpp gpeen reben entneteitnbsp;tegeben banbelt;0enabe bet uitberPoomti^^nbsp;ban om bat pet 43obe al3o beliefte 300 en Puff’nbsp;nen tnp ooP tnbe berbombe anberjef gpeeUnbsp;oo23aeP aenVbp3en/ a\0 be ïbiile lt;0obe!$*nbsp;buee Caibiniuee.

Sebaftia-nus CaUa-honis om deze pro-

lt;©e5ettoee*rtiPeIen fijn 50a patb luibeff be / bat baer beur niet alleen be oo?en banbenbsp;®obbiucptigenentno?ben gpequetd/ raaetnbsp;bat OOP eênige banbe tnntglie bjinben enbenbsp;^ifcipelen Calbint 3elfet pempteromberla*’nbsp;ten enbe tegeniS pcm geicp?eben pebben: «Cffnbsp;bc nnmentlicP igtebapiannei Caflalion/ bie ibnbsp;, 5Ön bOUP/’t tUelP pp intituleert de Prasdellina-done, Calbinum pier ober bePlaegt aljS bafnbsp;Pp ben goeben lt;© ob uit 3gn ;êgt;toel gpcfloten/nbsp;pofitievan cnbebat pp in 3pn plaetjS gpcfïelt pceft benbsp;Caivinoü ®utbel banber fêelIen/'Jtuteur ban alle boop*nbsp;geweken,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tïe be3c nu/ €albini enbe ber Caibi^

nificn lt;0ob ijS; «Enbe bat baeromme niet tc berbionberen cn iji / bat 5p-Iuiben op-gebla^nbsp;fen/enbe pobaerbig fifn/grammoebig/npbig/nbsp;bloebig/quaeb-toiHtg/ opioerig/ eergierig/nbsp;fcpclberiei/ pppocriten/ enbe einbtelicPcn bojnbsp;ban alle boo(^ enbe oneerclicPc pafTien; al#nbsp;aengenomen Pebbenbe 300-baenigen® ob/bifnbsp;500-baenige Pinberen plagtebaccen»nbsp;berre Caflalion.

D E

-ocr page 295-

VANDE Voorlopers Antic. 275

§ 8.

Derde Blasphemie»

Dat de menfchen door een zekere verbuighe kracht ende beroeringe Gods van binnen aen ghc-drongen ende genoodfackc worden totte zonden.

leert€alöinusiUb. i. Inilit.cap. 18. §, 2. int beginfclj cnöe een tuetnig lager/fpicften*nbsp;öcbanDe 2liffP?iancn bie ben Cempel «©objSnbsp;bertDocflen/ jeibt öp: bat5e boo? een getoiffenbsp;ojbinantie ©objö/bacr toe ggebjongen toiec»nbsp;öen. gint5elbecap.§4. niet öerrcban’tem»nbsp;ne/ leetbt 6p i bat be menfeg recgtbaeibelifftnbsp;ban lt;Bobe gbebjongen ïnojbt/om te boenftetnbsp;geeneftenmietgeoo^loften bocft5oobatnbsp;{ipbaetomnotfttanjei luetonfcftulbigcnijai tcnbsp;beebjagen be ftrafenbe be berbommenij^/bienbsp;tot 500-Daenige jontie geftelt ijS. 3®ant lib.3.nbsp;Inftit.cap.23.9.9. in’t beginfel.fpjceftt ftp albUlStnbsp;Excufabiles peccando haSeri volunt reprobi, quianbsp;evadere nequeant peccandi Beceffitatem, pra:lèr-tim cum ex Dei ordinatione fibi injiciatur hujuf-modi nccellitas. Nosvero indenegamus rité ex-cufarij quandoquidem Dei ordinationi,qud fè exi-lio delbnatos conqueruntur, fua conftat atquitas,nbsp;dobis quidem incognita,fed ilia certiflima, bat 101

J^e DerbJurpenen/ inanneerje^onbigften/ ibillen ftaec ontfcftuibtgften / mib0 bat5cnbsp;biet en ftebben ftunnen ontgaen / be noob^nbsp;SaefteItcftfteibbante5onbigften; bp-3onbecnbsp;ter-bjftiften-luiben uit ftet bercBift'©ob05OD*nbsp;nanigen noobtoenbigfteib op-geleit i0. IKaetnbsp;bjp ontftennen ften al5ulbê epeufe; ^abemaelnbsp;oebefcijihfting'Oob^/ beur beïuclftc;pftciinbsp;Behlagijcn ter berbommeniffe gftebeftineertnbsp;tt fiin / ftaere billiftftcib fteeft j booj onef/nbsp;§gt; 2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïDeï

-ocr page 296-

276 Roomsche Reis. vil Hand.

cap.1^.

breü^tuact / onbeHenDt/maernocgtanjE^tii ))acc jeitoen5ckec: SIlamp;ujEe CalUtnujEr. il^aer 0nbsp;bacbe noot)3ac{ieItBl)eiD ban 't lt;@erefa;meet^nbsp;belt;3eIoof! iPan «iDoamp;e aen-ggeti;ongt)en tcnbsp;b)o?Den totte jonbe/ cnbe nocbtanjS Daer bannbsp;niet geercufeect te b}ecben.lt;lt;3oamp; bebiaer mp^nbsp;enbealle goebemenfcgen / banbe H^ateHettnbsp;43obj$/5ulbiE^ te geboelenibanben ïnelhen mpnbsp;lacobii.x^. alj^tcbtotsontiegetergtbjerbe/nbsp;betboben tii te 5eggen/bat tcft ban lt;c^obe ge^nbsp;tenteeebt b)o;be; alj^ be bseibe be 5onbe/ enbenbsp;ben5onbaerinBatcnbeSap.i4.9. Cnbe gfie#nbsp;11, T Iöc6 ^ulgcntiusf plag te seggen/ bie geennbsp;Monim^ tetötbaerbig (Iraffet en soube bje3f bcr 30U#nbsp;ben/ baecgpeen ttutgeuibanbiaece» Deusnbsp;non eü ultorjcujus eil Author.

§ 9'

Vierde Blasphemie,

God beveelt, port, praemt, ende verwekt de Duivel, om den menl’ch tot zonde te brenghen.

i0 be etPjelTe Icrtnge Caibtni lib. i, inltit. cap,i8.§.i. ©obbJtI/5eibtÖP/bat benboo5ennbsp;iHoning 3lcliab beb?ogt)en tnerbe: bier toenbsp;pjefenteertbe ?^uibel sjjnenbienff; en ttiojbtnbsp;ban lt;©obe gtiejontten met seftec Bebel/ om tenbsp;toesen een leugenacbtigen gljeefl/ inbc monbnbsp;ban alle be ©joplleten. Ter zelvcr plaetfe s .2.nbsp;feint bpalbuö: ^eft beften bat ©ob bicfttuilj^nbsp;inbcberüJojpeneijES bierftenbe beur ben bicnflnbsp;banggt;atan/ niacr5oonofötan0 bat^atannbsp;boo? bet aenb?ingl)cn ©objS/ ^öntoerft boet/nbsp;enbe bolb^engt 500 beel alïi bem gegeben i0'nbsp;Êndeeen weinig lager: ^atantoo?bt gc;£iÖtnbsp;teberblinbenbe ftatten bcr ongftelobtgften/nbsp;tnaec 't i0 ban ©obe bat boo}tgt;ftonienbe i0

oe

-ocr page 297-

VANDE VOORLOPIRS AnTIC. 277

hracgt bejEl tioKn8$!*lt;StttbteItcIt lib.j.iiifh't. heeft hy deze woorden: ^enouteü’

ben lt;0eefl tDo;bt genomt bm ^eefi «^obej^r om bat gp tot lt;(amp;obe!Et magt enbe tuil bmiotnbsp;ftaet; tncjenbe meet een ||ii|ïtumcnt lt;0abei/nbsp;een ^uteut ban 't gcene pp Daebt« Hlbudnbsp;^luinuj$« IBaer/ tuaer pao}bemenoitgrogt;nbsp;tct lafiee^ be ©uibel maec een ^nfttn»nbsp;bientban^nboorpeib ' 500 moet De ;elbenbsp;©obe altt Auteur eA piincipale oo}5^ieft toe»nbsp;Sefcp?ebenbJo?bcni min of meet gclpfADennbsp;boQbgt;Aag niet pet 5ü3aecbDaetmc0c biege»nbsp;[tpiebt iiO(/maer ben iüoojbenaer/Diese gebaSnbsp;Peefc/biotDt gemeten, ^tem bebeelt ©ob benbsp;©uibel te öeDjiegcnj 50 bjaeg ieft of De ©ui»nbsp;bel in 5nlften gcbal 5anDigt/o(tc nicti ^nbiennbsp;iacrCtgogebieDt-öobtesanbigcn j 'ttbelAnbsp;isStegpensiben erpjeffen (CcrtEccief. 19.21.nbsp;Deus nemini mandavit impiè agere, ba t ij£l/ ©Obnbsp;Pceft niemanb geboDen tejonbigen. gjnbiennbsp;niet: 50a mag De ©uibel Calbinutn mei uoo}nbsp;een goeb SObbocaet pouben/euDe een rpb fala*nbsp;tijïboo;pem bereiben*

5

VlIfDE Blasphemib»

Niet tegenftaende dat God de menfclien predc» Aineert totte eeuwige verdommenis, door de Duivel van buiten doedt bekoren, ende door hem zeUnbsp;Ven vanbinnen aendringt totte zonde j zoogelaetnbsp;ny zich even wel hen te willen helpen , daer hynbsp;nochtans geen ding minder en b^eert.ltceA 9!®*nbsp;onnem Calbinum lib. j.Inftit. cap.24. s.i?.nbsp;Ecce vocem ad eos dirigit, fed utmagis obfurdef-Cintj lumen accendit, fed ut reddantur c«ciores;

S 3 nbsp;nbsp;nbsp;doftti»

-ocr page 298-

vj% Roomsche Reys VII. Hand,

doftrinam profert, fed qui magis obftupefcant; lemedium adhibet ,fed nefanentur, bat tjï:

touptbemenfegen/ maer ommeerreberbo^ bfjlp ontfieettt t)aet (jet licgt/maet om meetnbsp;tebecblinben: gpboebtgenleeren/ moer omnbsp;meectebeeOacbên: Oppjefentcertften terne#nbsp;bie/maetopbat5e niet engene3ë.3Betmaett^nbsp;sal benellenbtgen menfeg t)em heeten/tngt;biennbsp;be;e ICeedng tDoeraegtig i/iWfte al0een be#nbsp;naubc 5icl/ €ö?iftum in 3911 «Cuangelie 9oo?tnbsp;roupen: bomt all’ tot mp bie belafl en belabtnbsp;fijt/efl ich 3al u betquiamp;hen; fjoe 3al5e fjem ge#nbsp;loof bunnen gcöcn/ inbien3e be5e Calbönftjjenbsp;blarpbemteingeboelemt^eeft i l^eel eet 50130nbsp;peggen: i^eetl gt)y toupt mp/maet 't ijti om tenbsp;tierboben i g(ip beditl^t mp/maet 't i0 om tenbsp;taetblinben gt; gbp boet mpn leeten/ moet 't i;E(nbsp;om te bet^atbSi g()p toont mp temebie/ moetnbsp;'t i om baet aen be moojb te (tehi, boet#nbsp;om en 9ebb’ itb geentebe om u te booten/oftenbsp;tot u te bomemZiet toeg eenjei boe sonbetlin#nbsp;oe bat be eete €b;i(li gebo^bett Uietbt bonbenbsp;^erefojmeetbe lüetbl

$ 11.

SbsTE BtASPHlMIl.

Chriftus en is voor alle menfehen niet gefturven» niaer alleen voor een handt vol gepredelhneerden»nbsp;die deur eenfoeciael rechmerdig-makende ghernbsp;loof, zich verfekert houden vande zaligheid, endenbsp;niet vervallen en kunnen, ^iet Calbnium lib.J»nbsp;Inllit. cap.22,§ .10. Si omnes vellet ülvos, euftornbsp;dem illisprafficerei: filium, bat i0i 31n-bien amp;0Onbsp;allemenfcbcnbjou salig bfbbcn / lip 30UÖOnbsp;beivluiben tncl gegeben bebben 39n^oon totnbsp;een $5cb)actbcr, ^eseïeting/lirüt erpielTt^

liefttrt

-ocr page 299-

VANDE Voorlopers Antic. 279

Kcftm tcgöenj! öc i^.iècöjifhiir 2. Cor. y. i ^. ifi iJOO} alle menfcfien gbeflucDen*

1. Tin.2.6. €t);ttiu}$geeft gemseiuen tot eennbsp;ii^an(^en gegeben boo} alle menfcgen. i.ioan.nbsp;2.2. cgjtjiuiei ijSeé bersoening boo? on5e3on«nbsp;«en; boeg niet alleen boo? onse ;onben/ maeenbsp;Qog boQj be ganfege bierelb» Cn begalbêbe^nbsp;5cn/5Q fpjechtse grootelichjS te hojt be barm?nbsp;gartiggeib bciS j|@eeren.ï©ant gelghec-bJgjS/nbsp;bljSiemanbbie met een tonne fegatss/ bpeje*nbsp;Jibpcl/getroftgen tnaer in Curhgen/ tot ber»*nbsp;[ofling ban gebangenen/tocl te reegt befcgul*nbsp;öigt ?oube Vüerbé aljS onfaarmgartig/ in-biennbsp;gp mette 5elbe fomine bunnenbe berloffennbsp;gonberb gebangenen/niet ban bgfiig en gab»nbsp;be biillen bebjgben: ;o en bunnen 00b benbsp;rcfojmeetben mctbe5c gacrellcetingegcemnbsp;Sinei berbebtgen be baringactiggeibt Cgbdünbsp;öie bent ben ongemeti p?gsS ban 5gn bierbaetnbsp;^loeb / in;gn niagtgebbenbebeberlotftngnbsp;banbe gegele Vnerelb/ 't 5elbe alleen bergrehtnbsp;3oube gebben boo? een blepn goopben bannbsp;fönebjoeberjï.

S IX.

Sevenste ölasphemie.

Chriftus hangende aen ’t Cruis heeft g hetwifelt Van zijn zaligheidjheeft een fchrikkelicke vrees ge-hadc voor zijn eeuwige verdommenis^ heeft in zijnnbsp;^ielghevoelt de pijnen der verdomden , lae heeftnbsp;uit-gheberften in een grote llemme van wanhoop,nbsp;roupende : Mijn God, mijn God, wacrom hebdynbsp;mijn verlaten! ©US leetöt CalbinUjS Inftit. lib.

2. cap. 16. amp; in cap. 27. Matth. ^n bougenbatnbsp;onö be licgaemelicbeboobCgiifti/toeinig ge»nbsp;golpen soube gcbbè/cn gabbe gp met cetic niet

§gt; 4 nbsp;nbsp;nbsp;bcinirbt

-ocr page 300-

28o Roomsche reis. VII*Hanp»

bejuirbt tn be 5iel be ban be «(Sotibe^ liche sramfcamp;ap/ gclijft öp upt-b?u6amp;elicfecrtnbsp;fp;eetittntgheallegeerbei6. cap.$.io. See(^nbsp;ïtenDt bJel / 55|ocber aibacuft / göp $nlt{)teenbsp;binben niee-bec-ganbe laflec in be5e eeneXe^nbsp;ting. iCüe^met ;oobaenigentDce-bomnannbsp;nI{e«3obn;ucgtigeoo;en j bat een ttefTelicbnbsp;^cbipeeban onsen tgb / niet sonber eebennbsp;enfriltintte bermoegcn / bat CaibinujStotnbsp;firafdan bese sonbe/ in sijn uitterlïe geVnan^nbsp;noopt/ eti ben bag snnbee (lubien berdioutfitnbsp;neeft; gelgb getuigt Hieronymus Bolfecus,

vit3eCaivinicap.22. ©oojVdaet tchnabbebiel gbenooptbat bei^abetjêi ban’t^o;b;ecntfenbsp;^pnobe ntec inne Calbinunt getefbjmeertnbsp;Souben nebben/ geinbsp-lluibenbiel inanbe^nbsp;re pointen nebben gljebaen: USaee ter b)ni5enbsp;beel eer bese SDne lering nebben bebeffignt^nbsp;c3p.2.art.4.soo en ban icb mijn niet gbenougnbsp;berbionberen inbe grote bermeteineib bannbsp;beseföne lt;©emeente/bie cnjiflum boen tto^*nbsp;felenban snnsaligneib / baerse nen selbennbsp;berseberen ban naer eeuloige pjebefiinatie*

S 13*

AcHSTE litASPHBMIE.

Het Hoog-waerdige Sacrament des Alitaers te nommeneeiiBrood-godt, den groten Baal, dennbsp;God Maozim amp;c. lt;©it buncht alle lt;0obb?e^nbsp;Seiibe menfenen soo-baenignen blafpncniie/nbsp;batsc gbeen groter uitte nionb 38nticn?i(lenbsp;Sclfden hunnen derïoacnten. a©ant toillennbsp;bc «tBerefoimeerben om eenighe teüe gucHenbsp;jirgumeuffesi binden geloden/ alji batter intnbsp;Sldanbmael bei^ (Iceren niet anberp en ijEi ai^

fCll

-ocr page 301-

VANDE Voorlopers Antic. 281

een ftguer ofte teic^f Dan ’t Hicgaem Cgjtfll: Seeeïnel/proficiat! tenniinftenbe{)oo}tien|pnbsp;den te beamp;mingen/ in julhec manieren utt tenbsp;baten tcgenjEÉ öet C^.^atraraent/ juihjai Delnbsp;SeieetOtenDegeioofctno^Ot banamp;e liiatdoli^nbsp;Hen: Cer-ïndl 5p-iuiben baet inne boo} dennbsp;Rebben / bedalben ben claeren Ce]tt bannbsp;t b)oo}b lt;t3obiei / be eenbiacdtige enbe (ianb«nbsp;baftigde Heettngban alle be€gt;ub-babetenynbsp;enbe be cïpjeffc bjeber-roupingde Berengaiij,nbsp;^te det geboelen bet lt;iBetefb;meerben albertnbsp;eetfi geleetbt enbe gefieoit deeft. SPelHe b;?enbsp;Argumenten in-bien sp-Iuiben niet magtignbsp;gdetioug en meinen te bie5en om daer-Iupbetnbsp;berflanb te captibeten onbet be gedoo;faemlt;gt;nbsp;detb bejsi geloofjoi/ 500 bedooibense notdtanjEi/nbsp;in alle onbebutben oo}beeI bemagt te deb«nbsp;ben! om De StatdoliHefententie ten mindennbsp;tebelicH / maetfcddnelitH / enbe pjobabpl tenbsp;maden: enbeobet'-5uidti De tongen banDennbsp;geenen bie anbettf gdeboelen/ te biebet-dou*nbsp;ben ban laftet. 't iCbield niet boenbe be CSe^nbsp;refo;meetben/ boen niet alleen tegenttalle 5e»nbsp;DigdeiDjmaet gebcn Daer en boben/boo? 300*nbsp;Daentgen maniet ban doog fpjeden/ aen allenbsp;Hcffdeibelicdemenfcden een groot nae-Denc*nbsp;Hen/te mesenl^ooi-ioperjsi ban AnttcdJidui^*

§ 14»

Ne gemste Blasph emii.

David Parxus. jDplen Piofeifeut banDe ®crefo?meerbe Cdcologie binnen i^eibel*nbsp;**Er8/fcd?ibenbc optcnEeinb-bjicf ^auli tot»nbsp;ten ïtomeinen cap.i. dubio.18. leerbt bat nietnbsp;alleen be i^cibenen/ b3anneer3e ^on/ JPaen/

y nbsp;nbsp;nbsp;^tnta

-ocr page 302-

asz Roomsche reïs. VII. Hand.

JSgt;tatrm/lt;0ffett/of^etpentenaettbii)tfen/Sllf^ goDiftenfiin» JPaec jel^ooh alleamp;enbsp;nen/bienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^eelti ban 't Crifticefi^ inbe HetH

(tellen / om €g?iflum te tepiefentetea/eü ongeletterbei^altt ban 'tlgben onjiileeten tenbsp;onöecbjgren. ^aTheodorus Bezain Colloquio

MompelgartenfQjccf^iÉö nict betmijDt opeii' baerltcb te jeggen: Fatcor me ex animo Cruci-fixi imaginem dcteftari,Datnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bebenne ton*

belicb/ Dattch det!23eelb banben giietcuifien €^2t|tuiEi/uittec gatten berbloub.

^egtmp eenb^;aebet ^bacub! ^uncbt u Voel bat be npanben beji Crup^Gt Cgjifit/ btenbsp;^aulu befcgjeibe ad Philip.3.18*uiel jo goognbsp;gabbcn gelopen i S)oo;b)aec gelgcb be geenenbsp;bte int iftpli ban «tBroot^^^ittangten bestoetnbsp;bejEi Stoningijü bojfi berbloucben / tet-ïnplnbsp;bat3ebanbeanbere ggetrouïne onbec.-3atennbsp;ïnecbe ge-eetbt enbe bebntelt/ Vneinig banMnbsp;^oubebegalenbp-benStoning: 500 en5onbenbsp;icb 00b niet gaetne mebe beilen inbe berbien^nbsp;Iten ban ^abib^arzutt/ofteCgeoboniit^

3a/ bu;0i ongebbelicbfcgojfietenbebet ïnapen banben Stoning betStoningiCgnfluiOi i e s v».nbsp;Jiaet be5e tbJee ïeetaerjS goubcn’t alle benbsp;lt;5crcfo?ntcetbcnj ^Sae-bicn 5P niet alleen opnbsp;get Ctucifip gaer tongen gebbc gefcftarpt totnbsp;berfoeping/ maet selfsS ooft gaccbplS totbet=gt;nbsp;nieling. jnaaet met toat baggt;gelö bat gen^nbsp;luibenbejen atbeibban ©obc betaelbtsalnbsp;bio}ben/baer laet icft gen boo; sojgen*

§ «ƒ.

Thihnste Biasphemib.

Dat de Heilighcn met Chrifto regneiendc,

Mom-

-ocr page 303-

VANDE Voorlopers Antic. 283

Mom-aenfigden fijn,Beulen,Beeflen,en Monftcrs.

tracreert Caltoinu^es be befie b;intien GobjEt. lib.3.In(lit.cap.2o.§.27- fp^eebtal*nbsp;bua: i|ter uit ;po Rebben ïup af te nemen batnbsp;be^apiflen be boa;rp;aebCb;t(ïi niet en ac^»nbsp;ten/ ten fp bat baer bp bom be intetceffie bannbsp;een ©eo?giuiS/ iltppolptuji/enbebiersclöcbenbsp;HSom-acnfjgben. Cnbe tn’t boucb/ de Ra-tionereformanda: Ecclefiae. Omitto Dominicumnbsp;amp;funilesCamifices, Omitto Medardum, Lubi-num amp; firnilesBeftias, bat 10:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flae Obec

dominicum enbe btergj^elibe geulen / tch laet gaen jPebacbum / Slubinum / enbenbsp;btergbelibe becften. ï©it alle0 enbe meet an*nbsp;bere bieegbelibe ^p}euben / bie booj-gaenjEtnbsp;in Calbino ggebonben / enbe inbe Calbint*nbsp;fcj^e ittetbtn / ^cguiten en Slagenen bagelij;nbsp;bjojben ggeDoojt / en meine irb niet bat bannbsp;een onpattgbigb CÖ}i(ien/ boot anber0 aliSnbsp;boo; blafpbemie aenggenomen ban toerben»

0peen gebeeleanbete manier plag ben i@et* ligen tlugu|linu0 be uitberboo?enen lt;0ob0nbsp;tetcacteren: Sermonezd. de Sanótis tom. lo.nbsp;fpteebtbp aïbu0: OmftjuishonoratMartyres,nbsp;honorat amp; Chriftum,amp; quifpernit San6ios,fpernicnbsp;amp; Chriftum, bat io: ^le be USartelaer^ eert/nbsp;eert oob Cbttftura; Cnbe bie be i^eiligen ber*nbsp;fmaebt/berfmaebt oob Cbjiftum. lt;lCn sebet*

Ub/ in-bien ten tijbe I|eli5xt / lt;0ob almagtig tb)eegt;en-beerttg bleine binberé liet berfcbeu* 4.Re‘'utBnbsp;ten ban ttoec 35eerS/om bat3e 39n Ptopöeet/ cap 2.2 j.nbsp;nocb opter aetbelebenbe/ Cael-kop,Cael-kop!nbsp;naebabben getoupenj ï|oe milt ban af-Iopennbsp;mettemoeb-tDilIigbelajfer ban een beelbol*nbsp;menfcben / bic be ^eiligöen lt;©ob0 metnbsp;CDttlio cegnetenbe/ boot jPom-aenfigben/

?5culcn

-ocr page 304-

aS-f Roomsche Reys. VII. Hand. en ^eeflen bucnen fcgelDeni

$ i6.

EtFSTE Blasphemies^

5®at alle be l^eili jtöen / bte nu ban ober be tgten o^e tbiaelf gonbeet ^aecen inbe l^a«nbsp;tboüfte ifteehe geflaieert bebben/niet anbec^nbsp;getneefi en(t|n aijetrupecdttteufe/ ^obbelofenbsp;SIfgobilien/enbe boajdanbeeetban 9nttcD}i«nbsp;fluje^i Sae bat alle be i0ubgt;baber0 inbe ma*nbsp;teti)ebanbeib}üe-b)tl / iRecgtbaetbtg-mae«nbsp;ftingbe t «Soncuptfcentte/ S^oetbaecbiggeib/nbsp;«Bebeben boo; be oberleben t l^erbienfte batinbsp;goebe ïnerben/ lt;@betlebertngen bee tterben/nbsp;iDallen ban beettig bamen/ enbe meet anbe«nbsp;te j^Qoft-fluftben bejSiweioofit / t’eenemaelnbsp;gebut enbe geboolt Hebben. 9e plaetfen €al*nbsp;btni baet HP 3ulB in belpt fijn notoiti enbenbsp;luajben boo;-gaenjf gHeciteect bp be CatHo^nbsp;Itge^tHJiberjf. i$ieentt moetnoob-faecfie^nbsp;Itcb bolgen bat ^Hnfiuiï tegen^ sbn uit-gHe^nbsp;b;uhte belofte 5Hn Stecli berlaten Beeft/ enbenbsp;bat be f^oo^ten bet l^ellen be jelbe netbjon^nbsp;genenbetbiannen Hebben, sibanc baee allenbsp;beiiatbetji enbe^afioien bairiben/ boetennbsp;Hebben ooft be ïamp;cHaepen kOe beHoojelichenbsp;biepbe niet Hunnen blpben t Sl^oo baet gHe^nbsp;fcHJcben (laetigch sal ben l^atbet (laen/enbenbsp;beftubben bet^cBapcn jullen betfltoit tno?'nbsp;ben. Zachariatij.r. ©eje ober-gtote infutienbsp;ban licHtbaetbigHcib / toe-gHefcHJcbcn benbsp;Inoojben €H?t(li / bic be eerde ïnaerHeibi^i/nbsp;laet icft be ©erefojmeetbcn betbebigHen*nbsp;^ulftjer ich oob boe be nae-bolgenbe

V»i»*

-ocr page 305-

VANDE Voorlopers Antic. 285 $ 17.

Twailfsti Blasphbmii.

HattieUtatgolifteniet anberiS en aljï be i^oer ban ® abilonien gt; enbe be opper*nbsp;fte|^a(loo} bte Cbitfiupnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nPtee ttecbe gt*

ftelbt beeft totsbn ^tab-ljoubee / enbe een ai-BÖcmeineléarber sönöer^cöapen / bennbsp;baeren ^ntic0ji(lu!S i0* ®it crn banbenbsp;Brootfle contumelien bic tettocrelbbcbacbtnbsp;ofte gefpioften bunnen ïooiben: ^ie icb knelnbsp;te cecbt een fi^Iafpbemie nomnie:3Bant gdD*'nbsp;«ec-tebjEi be fpptmbeib bie aen een ®}uib ge*nbsp;baen ttioibt/ben ^;utbegotn bomt te caeben/nbsp;ofte 00b bie aen be? iitoningjS ibicaciiei gfytfnbsp;fcbiebt/ butt (Icebt totten Stoning jelfjEC gt; 500nbsp;bomt min of meer beje onbefcbaembe {afternbsp;optepecfone€b?i(ti te rebunbecen / bie eennbsp;SSjuibegom ijS sgnbetSicrbcn/cnbceenjPce*nbsp;ftecober5bn gecommitteecbenigacber. Ciinbsp;jebeclicb / ^nbien een Cbnften menfcb mif*nbsp;bacbigtDojbt btt llcifcbc bicr/bicban 5ön c*nbsp;bcnnacflenccn fotoftc een bmaea bomt tenbsp;biaebcn/ tnat 5al bP ban tod toaerbig toesen ivkt*. 5.nbsp;«ie ben al-gbemeinen ©aber ber Cbïiflenen/nbsp;ben oppecften ©aftoo} bet Sterben/ ben lamp;uc*nbsp;ttlTeut^ctri / enbe einbtclicb ben ©icarijinbsp;^Jifli / öooj een SBnttcbJifi bmft ftbdbcnJnbsp;*®en leeft bat €o?e/ ©atban/ cnbc3tBiron Numei.ilt;nbsp;tott baer Centen enbe ganrcbcn acnbangbannbsp;b aerbc becflitbt / enbe {cbenbigret {geilennbsp;Se5onben fijn/ om ben opioet bicjebertoeebtnbsp;baböen tegenjS JlBofen enbe 'aaronjtoat ftrafnbsp;en sullen ban niet toerbtenen banbe tefbtlt;'nbsp;baetbigbeib lt;©objï/ biesulben raonb openen/

enbe

-ocr page 306-

a86 Roomsche Keys. vil. Hand»

«nbe Bp alle ©olften 5ulftcn fcöcuring/af-üal/ rcbellp/ enöc apofianc souhcn te maefeen üfl»nbsp;be i^.CatftoUbe / Upoflelibe iamp;toel/ etibe Deanbsp;gesalföen öejS iieeren/bie bact-inne/bcut on’nbsp;gebjofec toettige fucccfTic ifi gcsctenlnbsp;giet abacuh I öict öebbp een bosön leUcftenbsp;enbegruïneltcbe ^lafpOemien / bte tn ub)nbsp;Oerefojmeerbc Sering gfieacöt/ cnbe’t bolftnbsp;boo;-gbe5ouben ïpojbcn aljS ‘iSetibelen bepnbsp;lt;3eIoof9* 5ouber u noct) meer ban gelibenbsp;ftofhunnen aen-toijfcn onbet ubi’ lt;i3emcentegt;nbsp;tnaer bit effen göetal/ bunchtmpgöenoug tenbsp;toesen/ om bp alle onpart^bigcenbe beftöefc»nbsp;belicbe €bnffenen baer mebe flaenbe te l^ou’nbsp;ben be recgtbaerbigbe fufpicie ber geenre bienbsp;be^erefojmeerbe ^jebicanten / be5e enbenbsp;biergelibe parabaren lafferen enbe blafpbe^nbsp;mien lerenbe/ buegten te tnesen ©ooj^operjsinbsp;SIntitDiiffi»

REDELICK BESCHEID,

dienende op de

VII. Handelingh vandc Roomfche Reis.

AtSatuït! «©Bpffftin’tlQntje:

(©f berfcBoont mp bit boufffntle ©an berb?aeibeggt;pjeuften/bienbsp;9'ch biet in utn’ Sering ?te.nbsp;ïtunbp mp bit effen pjaten/

ISgt;i)t göp dnber b’Ubbocaten

b’^Jerffp

-ocr page 307-

pfai.44.8.

Sap.14.9.

Bédoulijn

TCidraide

fpicuken.

I.

VANDE Voorlopers Antic. 287

b’Cetflcbieft ott toifï ofloje!/

^at ban guabe jaben tnaiEt.

® ob betDaec mp banbe Stoelen ^teban(@obe ;uibj$geboeIenlnbsp;^at ()p bie be boof0etb t)aet/

^©o?5aeb ijS ban ’t jonbig quaeb, öccft onjef 0ct 3©al!ES ©cncbennbsp;581 te claerlirb toeft befcfticben:

•Cnb’ ftoe-b]el jftt nu ontftent/

’t ^Vbart (lact in ftet bJit gepjent. ©ietetfteeft fticr aen-geïnejennbsp;©act bit frftennijÈi tjStcIcscnnbsp;3lnbe boutften ban Calbftn/

Soo in j^ceebutti^/ alj$ Hatftn*

^n met een/bat alle inetifcften/ oe5e tobbeti/ftoc3e tuenjieften/

^gn gefeftifit beur lt;©objéi bedel/ iCot bcni|emel/ofbe i|cl.

® ot be i^el ban b’oubfte (lonbe/ ben ^rfteppet notft bc sonbenbsp;3©nn sftn fcftepfel ftab bebmebt.

lt;amp; gebülb ban ’t ftoogfle goeb !

8^oc lang ;iebp booi be bingec Sulficn ongeftoo?bcn flingctnbsp;©an blafpftemp^ bact uib’ bJcnfcft/

. gijS ftet fteil ban alle menfeft.

830 500: lt;©ob fteeft air 3ftn ftnapen '^ot ftaet 5aligftcib gefeftapeninbsp;lt;Cn ’t ijS tcgeiijGi 5ön gena’e/

©atter een berlojen gac.

^bjftgt Calbftn! ’ben mag’tnictftoojen: ®ob en boet onönict behoren;

*®ob en b?ingt be 5iclen met/ i^ot ftet geen bat ftp berbiebt.

©oc Ban (©ob be jonbe (Itaffen/

lt;©ic be sonbc boebt berfeftaffen/

®ic

IR

i’Titn. 2^

Gn»cf.i.2tf amp; 27. Sap.nbsp;cap.i.ij.Scnbsp;cap.2.2).nbsp;Ezcch, 18-23.amp; Jl.

III.

lacob 1.13

IV.

S.FuIgfn-tius Deus ncquit cïïe

-ocr page 308-

28S Roomsche Reys VII* Hand»

¦Itw.cnins nbsp;nbsp;nbsp;ÖC ©UtbCl pjactllt Ctï pOJt/

cil Author. UW tie USenfc^ beboetten tDo;titlt;

V. iSoehanlt;tBatitiettiaecgettsb)e5en/

^te niet tegenfiaenbe tiesen/

Seinff te ttillent googlie goeb Dan tien bie tip bebecDten boebtinbsp;Dan tien biegpUtdt ontliepen/ \

38.

Liü 3.in-

ftic.cap.24

l-ii-

Dan gen bie gp aen boebt fpjehen (^ac ’t «©etefojmeetbt geloof)nbsp;te mailen blinb en boofinbsp;ittomt sonbacen tot genabe:

Stomt air bie baec fift beiaben/

]9oupt/nae ^an Caibgn/ben t^eer IDaec ’t i0 om te guetfen meer*

't Sïi om gem te boenbergarben/

't om meer belall te ïberben/ t ^$1 om bat Calbinu^ «Sobnbsp;31Set be arme jielenrpot*

’t ^0 om bat be lt;0 refojmeerben 3DgIen 0obj$ natuir bebeerbeiinbsp;^nben inbo^fl tojeeb en felnbsp;Danbe g^uibel banbe l|elnbsp;fcgjeef ober sefli g Saerennbsp;Dae 3gn bouben nocg berclarennbsp;Sfbaft ra. Dafiiaen Caffalionnbsp;ftaiion lib.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SÏW gp fcgeibe ban

dePraedeft. ’t nbsp;nbsp;nbsp;gceii bjonbet batwcnebett

Heibt/fpjah gp/500 fnobenlebeii ^00 bcel bioeöö lloit/500 fcgoffiert/

«Die boo j 00b ben l^upbel bierbt*

^e5e geeft be plaet;^ gehregen Du banb’albcr-gtootUcn 5egen:nbsp;g9e5e int nu met getuelbnbsp;0p be googftc ^toel geficIbNnbsp;0ranb JUSercp bc fgne iHlerf hennbsp;Danbcnieu-geboubcïterhcn*

-ocr page 309-

VANDE Voorlopers Antic. 289

tie Stnunnichbanl^ogan/

®ie {)cni 30D bcrbeffenbon* pand te reedt. JPaec ïuat Dereerittgnbsp;vtomt )Del toe be Itede %ttmQ/nbsp;i^te tot b’alber-doogftefle'enbsp;bUlber-biepfle rijjen De’einbsp;Seher/toel be rgdde deilen*nbsp;ll^aer’den toil baer niet in betlen:

'd i|ou tnp aen be reedte Croon nbsp;nbsp;nbsp;^

©anbcii alber-oub(leniCö?oon* d i$ou mp aen dem bie’d bedinbenbsp;®at be vnereib 500 beminbe/nbsp;pat dP met 5dn roobe bloebnbsp;. 'ei3@ereIbj$3onbende£fibergoebt*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.Ioao.a,2

tf J©crelb3' jonbc/toilicd seggen/

39ict{5oo gdp't pleegt uit te leggen) nbsp;nbsp;nbsp;YI»

l^anbe fgneXup alleen/ il^aer be^l tnerelb^ int gemeen*

^00 bat baer nieteene 3onbe/ l^oed ;onbaer/entDerbtgebonbennbsp;lboo; ïuteiiiS fcdulb/of boo; mienïi (Iraf/

. CdJifiutfgeenjHan^oencngaf.

1toed boo; ben Cd^iflen oojen ^Itelaliig omtedoo^n:

®at i^eet I e s v $ aljEi dP fnm ^3fdet be ganfede 2letb’ en toon.

®at dp uitte biere doden/

®aet dp MbamïS jaeb me’e lode/

Stijl dp’t drigen don gedeci ^55libcn liet det meerenbcel*

Gerefof

meerde

Chriftus.

Katbolike

Cturiftu».

^cg Calbijn met julden üLcIp wan een jutber «ïEuangelp!

met 3ulden Cdjifluji/bie iffS “ 500 fparig ;ie lnbsp;cmidiisi/ öien on;’ eerde (©ubcrjinbsp;o scetnaern gaben beji /©edouberjE/

-ocr page 310-

290 Roomsche Reis. VII. Hand.

%et$' tck Dat nbsp;nbsp;nbsp;DIoeD bergoot

IDoo; be al-gemeine noob.

^at {IP niemanb uit en fcbeibe:

’t nbsp;nbsp;nbsp;of^obe/ 't toaiêi of i|eibe*

^at gp bloebe boo; be jonb l^an get ganfcgellerben-eonb.

?9iemen *t bloeb ban bejEi ^goebetjli Cot een goopte fDne ^joeberpinbsp;Stleinen fntal/bepalen ;ietinbsp;l^jelien b’oube cg^iftum niet.

Yil. Cnnocöminbieöcmbetbommen/

Ulljtbe ^oob gent aen 50U bommen:

§ae be p;gft ban onse boop ^tellen insoniï geiljei tnangoop*

9ban bit tDaj$ upt puice gracp 3^an be uitberbo;en |@acp:nbsp;iDit le’e cgiifluiS op bat beejfnbsp;lD;p ;ou fijn ban alle b}ee^.

Sip ;ou r oben/bjp 30U beutten/

Sip 50U bommen/bip 30U fleuiten/

Sip in b’alber-groftle fell ^(iben 5oube ban (jaer geil.

:Sit’jü be re'en/bat bese luiben j^otg tot op ben bag ban guiben/

't^p in USooibt/’tfp in toelluft/ aitgb fiin ban gart getuft.

^aegoe 3P gen meer betlopctV i|oe 3'tn lt;(9abe baftee goopen.nbsp;giiftu^ tbtifel i be gtonbnbsp;Sanbe bipbom gaerbee 5onb*nbsp;tneet aen ban Uitgeleden Inbsp;aSaerom (|el/of Sier te bie;enlnbsp;«Sberfpeelbt/boebt bteberp/nbsp;cgitftue^ btangoop maebtu bip.

ISaer be liebe ganb bep Steten aSilbiebiibombanmpbieeren/

-ocr page 311-

Kande Voorlopers Antic. 291

31^il rngn sinnen/teil tn^n blesfcg/ nbsp;nbsp;nbsp;Pror.zt.

llouVDen in gefiaege ttteeft* nbsp;nbsp;nbsp;44.

^it'jBf 't geloof/en Dit brengt meDe ^obejEi ïnoo}b/en rec{)te rede/

99it eifc^t ban on^Ei nbsp;nbsp;nbsp;9ifi^

^ie 500 lief en toaerDtg i0*

^ifcji/baet op fip {jecft gegeben ‘t Eicbaem 3tjn/tot '0 ïnecefD^ leben/

lt;Cn 5pn bierbaer bloeO/boo) 't XuelH l|p onei b2pbe/tot een i^elft»

^it i0 onjei alöUjEibetftonbigt 2ban begin af. {)oe en $onbigtnbsp;i^oeenfcbelt ban lt;C()2i|luni nietnbsp;5Die 5ön bleefcg een ^f-gob öiet*

^n bat tegen 300 beel ^r()aeren 3ban i®ub-babecjS/ t'ae ban claecenbsp;Cetten/aljEi in besen fitnnbsp;^unbtg tegenjsi San Calbgn*

^ocg belSantteefctnelbebiesen ^at 3ön heel een ®raf mofl ïneseninbsp;«Zbte in piaetjei ban iofen banh/

Bit-gafeen 500 builen ganft. n^aee 't toaei oa;ber booi be Iteben/

^at bit fctienniji 50U gefchieben:

lt;®p bat ooh 't gemeene Bolh ïtennen inogt ben eet|len®olhnbsp;®anbe liebe Sefojmacp/

®ooj een ;amp;cbelbec banbe gtacp/

^007 een ^potter/boo} een Bent .^icöet hooeffe ï^eilig fchenbt.

®Öt baeroin niet eenö berinonbett/ nbsp;nbsp;nbsp;I3C

^WjQnSongetooh 500 bonbert/

IJlö 5Ön Hiae-jact 300 oncupjS ®it-baett tegentf ’t Heilig CrupjEf.

^ant bic’t meerbet burftfehoffiecen/ öet minbet ooh niet bieten*

iC 2 nbsp;nbsp;nbsp;Cil

-ocr page 312-

29Z Roomsche Reis. vil. Hand*

Cn 500 't fp}eeh-)xiQO}amp; on^e beree[)t:

^00 De JPeefler/soo De Stnecltt*

S^at (ag ^esa aen De ^eelDetti ^e3a 50cDt al soeter ïueelDeivnbsp;^eia DonDt al IteDet troofinbsp;Sn een toeI-gegou)»en hcooff.nbsp;flDelDertfe tjange «@uptf e/

IPet 5gn ongefconfte gupDtfe;

€anDiDaet(e^ ïnitte reboot/

^O}fie0 conD/en liplejCt cooD I iliertnajl^esaop üetDaHenjnbsp;^tec plag ^esa mee te mallen;nbsp;i^ter lag ^e5a in DectDarDNnbsp;*t Ccuctfi]; Vna^ {)em te {iarD«nbsp;l^iee op Dlouhten/ giet op fcgelDe/

Üiec op tutgDe/gier op melDe ilp na ’t lePen/ ïnatten aetDnbsp;^njï it^eneDen geeft gebaerDt*

CnD’ 0(500 op Dese paDen/

©1156 ©uDerjtf niet en traDen;

H^aet Dooi een DetfcgeiDe Daen/

^ac Den tremel (gn gegaen:

X.

^gnse 6p Dee5’ nieutoe ©eeften/ j^iet Dan ^eulen/niet Dan heeften/

J'ieIen/©upten/ggt;cgautoen/^niooR/

JBomniero/JEafïtcrsi/^fgitnnien/^pOog*

J©at al lallerjS uitte toacf^nt

©an een iRefo^meerDen aeflem;

Wat al onDcugD^^/ ïnat al fpgt^

Sn een oogcnbliftien tgDjS I JEaet ’t en blgft niet ongcïdiofecn/

Luc.io.x£

4.Reg.x,

a3-

©an gem Die een^ geeft gefpioben 3^ie u gooiDt/ofu berfmaeDtnbsp;Euïk0 oen mp ooh Doet of loet*

Sae in-Dien Den ||ect betteeren ilietDe foneggeiD/ban tbiee beecen/ _

©ib

-ocr page 313-

VANDE Voorlopers Antic. 293 lt;®tn bat 3’acgtet jön ^lopgeet/

^ aöiet ban kaelkop, kaelkopi hrcft: i?oe toil gp ban toel tracteren/

^ie 5ön j^eirgen 300 ont-ccrcnj ^te 3!jn Ibjinben (iellen totnbsp;Scgenniiei/ban 300 fnoben fpotlnbsp;«pot top •tBeufen 1 onbttfcgemelnbsp;©an Religp/metten i^craeljnbsp;lt;CotbatgÖpbanrpottcn3atnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~-

Comt int ®al ban ^lofapöat*

^aer göp 3ult te laet geboelen ©anbe ttoaelefJRecfjter Stoelen/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mat.t gt;.i»

^te gbp met 300 jlouten baeb ^cgenbe/be geceebte tojaek.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prakx^9*7

3©}aeh/bie u sal oPerkommen 40oft/ombatgBpöo?ftberöoramennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XI.

fll Bet bui3cnD-jaerig toerft/

©an be ganfcBe CBlilten llterH.

3©ant ban bier tBb/afgobbifte/ ©aden/afcBten/btoaelbe/miftenbsp;lt;lBlt(tu^ Cempel blinb en Doof/

3n Bet 3toaerfle ban 't «©cloof.

3n Mutaren/ in lt;©eBeDen/-lt;©ffetenboo? ©berleben/

23iecBten/ ©oeten boo; en nae/

©jgr toil/amp; castéra ®it toajS allejö fuperfttep/nbsp;fCcgcn lt;©ob/en 3ön ^uflicp;

CegenjSi 't geen onïf geboo’n;

^it toaiGi bienfi ban balfcBe «©oo'n»

©iet in Babben b’HelfcBe iCocBten ^Biifiuei Cempel ober-bocBten:

©iet in Bab be ©elffBe ©oojt b ’«©nbetooge iSotjEi berfmoo}bt*nbsp;ïScl-betftacnbe 't al-bermogennbsp;lt;tBjifli/mo(l on^ ecrfl öebjogen

C 3

-ocr page 314-

294 Roomsche Re VS. VII. Ha ND,

i9ebben/eer SoDan Calbgn lt;Sen iQefiï^mateur 6on fijtu

gp alleen/enb’ aU’ be teften an |p;elaten/nieC ban ^efien/

^iet ban ^teben/bie beur 't bah Dtiimmen met een blaubae fah*

3C1I. IQaerboo^aU'/gpbteteSlomen/ l^etru^^etell^eeft behomennbsp;*Ooo? geïnelb en acgelilt/nbsp;nnberiai niet ban llintitb?i(i«nbsp;nnticg;t(i metsebcn (Croonen/

?Die be igoer nan ?3abilanen/ 9iUibPQp;gn5eteI;tt/

19002 benhjaeren ®ob aenbibt* i92p JII3aetroo0e/b}p Coufifntie Inbsp;®tt Ina 't lede ban ‘t boufiintieinbsp;l^itgebjahnocd aen be maetnbsp;39an utn’ onbergebcn quaeb.

43aet 30a boojt/gbp ;ult mei rahen/

Nam i*. nbsp;nbsp;nbsp;blaften/

31. ' ^n baer Dathaninbe glocb 59u 300 lange ^aeten boetnbsp;b’lt;0prp2aeft aen ben finetbt bejï Heerett*nbsp;Ocöl laet u bit Booj-fcftnft leetennbsp;a0acöten/oneer aen te boennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lamp;en/bte Cbjitlup ^cöaepenöoe n* 3)bacbt umcï bcbooge ©ojbenbsp;petri/met um' lader moojbennbsp;IQeer te fctteioem^tit bebacgtnbsp;’t (@oofb te neigen booj be liaagtnbsp;39anbe al-gemeine Sioebe.

Xaet ben groten l^arber fioeben 5®tc l^eer I e s v s in 3t)n deenbsp;;amp;telbe/3ön bebolen @ee.

Cot bat bp 3i3n H^eederïi ^tbapen/ llbaui^ ftihb'ten/Cbjtdu^ hnaptn/

-ocr page 315-

UNDE Voorlopers Antic. 395 ^ ooft toiltip/in tie Vnepnbsp;lamp;antien tiften kernel lep.

^aee en tufTc^en aunbp caeraetv bie ban «Oeneben guamennbsp;^leben onis bit lief bouftfn/nbsp;anticgjifiUi^ maegfcD^P fbn*

^ant’ften mein nau bat be bese ÖP feornt/5fll jloutcr ïn^5cnjnbsp;^IjGi Op homt/5aI (pieben meecnbsp;_ ïaftecsrtegensf onsen ilcec.

SmmeriÊt bit boudin ban fpieucften ^onienb’ uit Calbinusi beucften/nbsp;JHuimsalffceBhcn/nac mengOiff/

't iboo}-gerecOt ban UnticOjift.

IBaeftt u ban diet mcbe bjolichl JHaaet gbp fijt een state fflaolich/

lt;3rote ptompert/grote SISop/ l^ebbp fmaeft in sulhen fop.

semssT'

VIII. handeling.

Vanden Af-laet.

Pieter.

e^fr niebe ban bolftomentlift; ifUlTêlnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tebcn-mateiifi/na icft

^ nbsp;nbsp;nbsp;M immerjtf meine/ bcrbebigt Oeb?

^ nbsp;nbsp;nbsp;^ benbe be bjie ecrfte motiben ba

mSitiSoomfclje jaei0/ 50 en reil mp nu anbcrjf niet te beranbanbsp;toooïben alef ftet lede/ namcntlift be toinningnbsp;banben fo!emneIen1lf-laet/ bienae oubet gc«nbsp;bJoonten in bit aenffaenbe ^acr ban btif-en-gt;nbsp;tbJintig/ uitteVterltelitfiefllOicdiltn ontff otf /nbsp;en bp be oopet(i{E®irpen(ier/ba€Bji(iU!^ bielt;nbsp;gen/ acnbc lt;©eIobigen uit gcbeelt sal bjoibf.

(C 4 nbsp;nbsp;nbsp;Abac,

-ocr page 316-

Abacuk

naekt on*

4erl'cheidc

tulTchen

Hooft-

ftukkcn

des Ghe-

]oofs,enlt;]e

paelctc Cc-

xemonien*

Ofde twaelf Artikelen al*nbsp;JeecHooft.nbsp;ftukké defnbsp;Gtioofs

*95 Roomsche Revs.VIII. Hand,

Abac, ^ig.^ietec/ 3Iti-bicn göp meenW/ Retgeenegfip itQti 50a{{ebbe tcbutotnot^nbsp;toe onbebent ber(Ieten. 't ïoaet/Slcb geb=gt;nbsp;6e boöj bejen tuel ggetoeten/ bat göp’c / in’tnbsp;flub ban gpcloof/ Oielt metre Eloomfcge Sta^nbsp;tgoltben/ maergebbe mpuiet-te-minalttibnbsp;ïateii bunchen/ mibjef utoe bifcrette/ enbe 0ec^nbsp;baeentdetb / bat g0p b)el bitfl te onberrt0et«nbsp;ben tuflTcben flraeten en flegen; ^rft toil 5eg^nbsp;B0en/ tulTcften be pjintipaellie gooft-ffubbcrtnbsp;besl lt;(3eIoof^/enbe een beel naecte/pbele Ceie^nbsp;inonpen / bie be goebc ïïaamfcbe ïterh bpnbsp;topten getooon i0 te geb;utben/oftot contentnbsp;tementban 'tgemeenebolh/ of tot berbete*’nbsp;ringban paeren lt;@ffet« 'Ctoelb al5oo toe^nbsp;renbe/ plegen be lutben ban henntji/ tn’t eenenbsp;toat te Itcpten/ enbe tn't anber toat te stoae^nbsp;ren; nae batter gucllte ijEt / of ban ürtihelennbsp;besS'Öeloof^/ of alleen ban tnbtffecente 5ae'nbsp;Pen/ bie be Oeleetben Adiaphora nommen/ en»'nbsp;be tch terflonbt niet onbeguaemelich naecbtenbsp;Ceremonien pebbe gepietent

PIE T. 't lt;©aet toel / USonlieut aibacuP ? jllPaer nae ich bemerPe / 500 pebbp quae gpe«nbsp;bupfen/om bat gpp u 5elbcn pjpfl. 3bocp toil#nbsp;bp ban mp 00ft gpcp2C5en toctbcn/ 500 jegptnbsp;onjS censs toat gpp pier berffaet boo| nacchtenbsp;ofte pbele Cetemonpenj op bat top al500 in unbsp;ooft mogften recomnianbeteii be bequaemig^nbsp;peib ban be5en naem.

Abac. ©00?eetfl/bcurbel^aoft-fiuftften beJSlt;0eIoof^{bet|iae itp be ttoaelf^Hritftelcnnbsp;bie begrepen Pjn in’tSymbolumApoftoIorurn:nbsp;500 genomt/om bat be l|.?Jpo(lclen/ baer in=’nbsp;ne/ aljS in ec fto?tbegrip berbactet pebbe all^nbsp;bepointen/bie een Cppfienmcnftp ban nobe/

eiiff

-ocr page 317-

VANDEN AfLAET. ap^

^be ooh genoug fijnte gbeloben om ;alig te zijn.ende peeOen: niie De rede / 't toeld gier Dutten/ aiie de re.nbsp;t fp inöe ;amp;ct)a(en geleerDt/ 't fp inDe ittcrftcn fte nacktenbsp;gcbiuiht/gepIeegt/cnDescobferbeert ïnctDt/ Cerctnom-gouDe tcD boo? adiaphora, ebbe boo} naebtenbsp;lt;reeemonien/ Dieter 5aIigbeiD niet ban noDenbsp;®n fijn/ cnDc Daer omme Dat De Cbjtften men»nbsp;f^Benggeen rumoeren DeBoojen temaeBen/nbsp;nocB De D^oeDerltcHe bjeDe en DeBouben te

Piet. jPc bjinD! met De5C eene booj-fïag DoeDp een bier DuDDelDe mif-greep: boo;nbsp;tetfl / Vueberrpiceftt gBP Dc openDacre b3act«

BeiD DejEf ^^?lt;$ua^geIium^? Cen t\beDcn/ber=« wöd SÖP Bet fianD-bafiig göeDjuib banDenbsp;p^imttibe Dterlt. iCen Derben/sonDigt aBp ttgt; Viermif-gBenjS De nering banubi’ eigen S!efo;matie* grepen vannbsp;itSnDe einDtelitlt onttuoitelt gBP Bier meDedicAba-

BanfcBeUcftBft geBeleinesen ban’tCB?i|icn ongeloof. nbsp;nbsp;nbsp;deifcheid.

%tecr(lcDIöamp;t. Matt,28.i9. lt;©aenDc 500 Eerft. mif. leert alle bolden / Ben^openbe inden naem «teepnbsp;Deo ©aDerjS / enDe DejS Eoonjs / cnDc Desi (?. “nbsp;©eedïiiBtn lerenDete onDerBouDen alle ’t ge*

De ich u-lupDen geboden BebDe. i^ier gebiedt CBjidusS te onDer-‘BouDen / niet alleen Betnbsp;Symbolum, (’tmelft Doen nocB niet gBemaefttnbsp;en toajS) maer allc’t geene Bp sBeboDcn BaD*

«E; cnDe namentlied Bet 3^oopfcl: ’ttoelft HetDoop-DocBtaniS in’t Symbolum niet begrepen en \0/ nbsp;nbsp;nbsp;«in t

ende ober*5ullt0 / nac Dc3e utne piopofïtie/ symbolum DietanDerjS al0 boo? een nacftte Ceremonie “‘etbegie-geBouDen moet toerden. CnDc toaerom jal*nbsp;wen niet 500 toelgcBouDentoe3cn te gBelo*nbsp;wnendcaen te nemen Bet gefcBJebcn tooojDnbsp;woDejf / ’t toelB onjS bom-gBedjagen iji iuDc

Cf

-ocr page 318-

joSRoomsche Rets. VIII. Hand.

l|,^c62ifcutr/aIjS get ongercgieben/tiaee batt otijê^ tnaer een ggeOeelte aenggeb)e$ennbsp;in’t Symboium?©oojVBaet/mp beetoonberDt/nbsp;goebeautgojiteit ban’tongefeg^ebé tnoo^Onbsp;43pDiS/ ’t tneih be «©etefojmeerbe Steeb boo^nbsp;en nae teenemael plag te berftoten/nu in utt)nbsp;geboelen 3oofcgieltlthenb)a;bt getefen.^atinbsp;be Hetterp/ bie ben menfcgen tneee^gaenïi ge«nbsp;£pHc.4.i4 bJgp/boetbjapen met alle bJinben ban lecin^nbsp;ge/amp;2engtbe5e ontflanb-baftiggeibmebe: $0nbsp;bat5e 't felbe nu garbuecbeliblten b^gben/nbsp;nu bleet al te bottelicb ontHennen i niet ber^nbsp;i.Tira 1.7 (lacnbe sool^aulusi 3eibt/ nacöb3at3eft?e^nbsp;ben/nocg biat3e bebefïigen.

Twedc nbsp;nbsp;nbsp;t^et tbïcbe bight niet-tc-min uitteConcilil

Mirgccep. bie be llteth «©ob^i ban b’oubfte töben af gt^ gouben geeft tegeniEi be Slrtianf/lBacebanla^nbsp;nen/j^ejlananen/ dSutpcgianeiv JIBonotgeignbsp;ten/3^onatifien/^elagianen/$lobatianen/ebnbsp;biecggelghe Stetterjei. ^e be3e beleben babnbsp;bJoo?bteb3oo?bget Symbolum bejS ©eloofitfJnbsp;inaetboQlben alleen tet3gbenafi b’eeneinbenbsp;Confubflantialiteit banbi Zoone® objs met^nbsp;ten ©aber/ b’anbet inbe lt;*Srf-5onbcj be bctbenbsp;tn’t ontfangf banbe becbaücn sonbaeriS/ f c.nbsp;lt;Sfi nocgtanp bieten bip biel/ met biat grotenbsp;3njocn/ cofien/ moeiten/ petihelengenbei^*nbsp;©abetji/ ba alle bc lt;©o?bcn bcjS Voerelbef bec^nbsp;3aeint gcbben/ om be biaergeib te onber3oU^nbsp;hen/Oe 5elbe gebonben gebbcnbc te (lerhê/ benbsp;boIingS tcbettugfc/begarb-nehhige bbiatf'nbsp;bnjbetö uit get getal bet gelobigi te berban^nbsp;ucn; Cn cinbtclih Iteber allefcgatpiggeit^nbsp;ban banthcn/picpen/ en booben te betbiage^nbsp;nljs centge babe berbie3é hettergen/in’t migt;1^nbsp;fttu te bulben/ofte te onbctfcgjibcn, Jj©aet b'f

50UW

-ocr page 319-

DerdeMir-

greep.

Vierde

Mifgreep,

Het Aba-cukfe coder fcheid verandcidtnbsp;het God-delickeGe-loofin eennbsp;tnenfchc-licke opinie.

De open. baringenbsp;Gods isnbsp;het grond-veft, oftenbsp;formele reden desnbsp;Geloof»,

VANDEN AfEAET. 299

|fiube allejet te ber gfieef^/ en met stoot onse« idtigefcbtetitriin/ tnOienOeSIriianen/ ^ela«nbsp;fitanen/Jilobottaiien $c« mette belgOinge Oejetnbsp;Symboiums|)abOen mogen bal(laenlt;

Het Oerbebltjhtuittetjamp;pnoOe ban’^o;’ bjecbt/ 'tïnelb belt;©eremjmeerbeïHcrh be-toupen Beeft/nict op tiet Symbolum/ ofte eeni*nbsp;SBeHitttftelen beiEi selfis'i maer op be bgfpoingt;nbsp;ten/ bie t)tt Symbolum op ’t sebenbe Ub nietnbsp;enracben*

Cinbtelib / ino^bt boo} best uVne p?opo(ïi tteganfcBelicii onttnojtelt Btt tDe5en ban’tnbsp;«beloof* ^ilbp bieten biaeromi omnbsp;bat gbp be bifcrette ban pber menfcg ficllenbenbsp;tot ccnïicgcl sönjs ©eloofiSj nae be taicihc Bpnbsp;tn teene mag ItcBten/in’t anberemoetjbiae»nbsp;rens 'teene moet aen-nementot een i|oofcsnbsp;ftuii/ ’t anbete mag rebenenboo} een naehtenbsp;Ceremontei 300 bomt gtip met eenenBet «^e^nbsp;loof te betanbetenin een menfcBelibbe opUnbsp;btegt; bie altpb/ gbeltiH ben naem mee brengt/nbsp;betmengt i0 met een acBtec-bentben ban bo-ting. iCot bielben einbe/gBp bieten moet/batnbsp;tot Bet CBnfitn Geloof/niet genoug en i0 ietnbsp;tbeiei sefieriich te batten/ofte toe te flaen met^nbsp;tet berftanb/ bp eicempel t)et mpfierte banbenbsp;H*1^;iebulbigt)eib/ banbe incarnatie/ oftenbsp;banbe ^affte €B}i(iigt;IIISaec Bet moet baec ennbsp;boben gebat enbe toegefïaen ïuo^ben om eennbsp;|eBcrefunbamentele oftefóimeletebe/ baernbsp;Bet ©cloofop gcboubt/ enbe ban alle anbcrenbsp;quot;fgrippen onbcrftBciben biojbt. ®it iO benbsp;«®beiatie ofte openbatingBe ©obsf; ®aernbsp;*lt;tbJi(lU!0i fpjalt Matt.i6. i7-5oIig (ilt gBPnbsp;^‘™®5'©ar-iona; toantbleefcB nocB bloebnbsp;en Beeft u bit gBeopenöaert/ mactm9n©a^

ber/

-ocr page 320-

300 Roomsche Keys. VIII. Hand.

Oer/ Oie in tie i^melen tjt« ^tem Matc.i 1.27' j^iemanti en hen bi Soon aliei be ü^aber/noc^nbsp;niemanb en hen ben Baber aljEt be Soon/en benbsp;ggeene bie’t ben Soone belietaen jal te open^nbsp;baeren* ^an alsoo top ben Baber niet gge^nbsp;3ien/noc()benSoone nietghelp^ohen engeb^nbsp;DezeapE. gt; 300 inoet bese openbaeringge oitjiboo^nbsp;baringenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ggebjagen ttio^ben beur ben ggeenen baer af

Gods It gefcg^enendaet. Matc.28. lt;Baenbe/3oop2elt;* eertijds ge. bichtget QCuangelte alleBolhen; batijGibeutnbsp;fcbittdeur beStpoflelen/ enbenaerbenbeutSIpoffolihenbsp;deApoftc- nBanncncnbeBtelatenbetiSiethen/ bieeennbsp;kn.cnnu jtirmamcnt enbe een Colomne bejS Vnacr^nbsp;Pteiais der öcibjS ijS/ beut be Öanb bejS Ilecrcn 500 göe^*nbsp;Kerken,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(letht/ bat5e tell einbe toe onbetueegt 5al bli^

i.Tini.3. ben(laentegenjeibePoo}tenber i^elien. ^tt toougenbatbeopenbaeringe^obiei/ aljEitue^nbsp;Matt.itf, ;enbe be eerde tuaerf)eib / oniï aengbebientnbsp;boo}bei|.Vl-genieineSterch/ befunbamen^nbsp;tele ofte foimele rebe i$i beisi «Beloofiai.

IBibf-bejen ; 3lnbien iemanb ggebjaedt fljnbe of lt;Bob almagtig bie eenbulbig ifi bannbsp;ine^en / ooh Ib^iebnlbig i0 ban perfoouenenbsp;gitcm ofbenSoone ©ob^f mcnfcli gebaojbennbsp;tjS/getiueben iitf/berrefen i0i 9c* «ntb300?btJnbsp;|ae. Soo en jal nocbtauji soo-baenigen ber^nbsp;flaringge ofre toe-demminge niet ggenoudnbsp;toejen ten shelobe / 500 lang altl ftp bojber?nbsp;geb^aegt fiinbennc t motftfban jijn berclae^nbsp;riiige/ boo? geen rebe en hoint tc geben/ be 0*nbsp;penbaringbanbe eerde toaerfteib/ftemboo?^nbsp;HetGeioof gebtagenbanbe toaere Dterft. ®it han pbernbsp;moetfteu- cen bJcI berdacn julhjS tc \be5en / bie inaernbsp;nen opeen bctdacn ban bat ftet ©cloof(leunen moet op

ecu 5|cher/onbebjagftcn/onbcö?tfghcIift/enbe

altijb bad daenbefunbament: suIhiS top

-ocr page 321-

VANDE N Af L A E T* 301

ten bat anberiEi niet tnesen en han aljEt be Dta*

^oltbe ïlterft/ bie Cb^tflujE^ sellgft beeft op be Poojten bee (lellen; «Cnbeboo; tnienjeiober*

OQOft bP gebeben beefr/bat sbn aeloof niet en 5oubegeb}eben*

ütec uit moet nootfaebelicb bolgben/ bat Eerftega. eenen/bie anberjf geen rebe en geeft ban ’t ge» volg.nbsp;be bp gelooft aljt sgn eigen geboelen / 3ijn ei»

Ben goebbuntben / ofte 'tgeeneaile-beüeenjS iü/ be iamp;cbjiftuir gebupbt nae 39n etgengt;3insnbsp;big bernuft/ ofte be infp^aeb ban sgn eigbetinbsp;Beeft/ geen idJobbelitH ofte CbJifielicft geloofnbsp;|n bee^/maer anber$( niet aljü een menf(beUCigt;nbsp;ne/b}ancbelbaere/enbe loffe opinie.

©olgt ten tmeben. Blat bet geen bifcretie/ Tweateat maec toel een gbefojmeetöe hetterp soube vol». *nbsp;tDe5en/ingt;bien eenig particulier perfoon inbenbsp;9ctibelen bejEi geloofft/ bie oni^ banbe al-gbe*nbsp;bieine 3ïecb boo} gebouben tbotben / 3icbnbsp;Buaeme te bermeten/in sulber bougen te licb^nbsp;ten ofte te jbiaerf; Blat bP bet eene aen-natnnbsp;boo; een booftgt;ftuh be0 geioofiEf/ enbe bet anlt;^nbsp;ber niet ban boo; een adiaphorum, batiiei/ ietnbsp;itibiff erentïi/ onberfebeiben^/ ofte een nathtenbsp;^crcmonie;biemen 3onber onbetftbeibsoubenbsp;beogen gbeloben of onthennen/ aenbaerbennbsp;bfte bertuerpen* Hoo^tnaer bie ;tcb albuii(

Buaeme te bjagen/en ;oube niet alleen op sön bnljs balen bet mifbaeb ban betterp in batnbsp;eene point/ ’ttoelïtbp Buam te berbierpen;nbsp;btaet 5oube nocb bacr-en-boben bet ^IbJiftennbsp;Belooftocrlicsen / in olie beartibelcn biebpnbsp;bocbfaiccf tjcboutoen.Cnbe bat/obermibjï bpnbsp;berflotenbcbbenbein een SBrtiftcl be funba#nbsp;mratelc rebe beiaf geloofis/ in alle be refle geennbsp;onbere rebe en ban gcben/aljJ 59n eigen goeb«

bunt«

-ocr page 322-

302 Roomsche Reys. VIII. Hand.

buneken/ofte He tnfp^aefi ban ;gn eigen geeffi ^etnelhe/ sonutecfionütbertoont üS/obec'nbsp;tntbje^ bnere ongefiaHiggeib/ geen funHatnentnbsp;en ban biesen beei €g}t(len-geloofjsr.

Oifcietie vande Gereformeerden.

®it alleei b3o}bt noci) naerber bebelligt bp ben9ipo(iel^acobupcap.2.io. S^antge^nbsp;Igftal-baer/ Die niet ban een gpebob obemelt;gt;nbsp;ben en peefc / geseibt bioibt mtfbabig te bie^nbsp;5en ban alle be geboben; te bieten/ om bat t)Pnbsp;tn't eene jonbigenbe/bi biet-ftelber in alle benbsp;refiefcUpnt te berfmabenrsoo gaet bet min ofnbsp;meer mette aictibelen bep lt;(3eIoo(«. Sl^antnbsp;een aictibei ontbennenbe / beefmaebt pp benbsp;eerftebiaecpeib / biepet selbtgpe gpeopenlt;gt;nbsp;baeebtpeeft / enbebe itterbelibbe SCutpoji^*nbsp;telt bie ’t booj-gpebjagpen pee(t*9Inbet bou#nbsp;gen bat baet mebe teeneinael bieg gpenomeiinbsp;fijnbepet funbament bep lt;Epn(leltbbenit3e«nbsp;!oofp/in ;oogt;banigen menfep niet anberp blp'nbsp;ben en Uan/a\0 een menfirpelibbe opinie/fleti^nbsp;nenbe op een eigen-sinnige bifcrette. flbaeenbsp;€)ob bebiare mp boot ;oo-baenigen funba^nbsp;ment bej$lt;t!}eloof^I IBibf-bielben/inbien gPPnbsp;tot noep toe al5ulben opinie ban mpn gepabtnbsp;pebt} bibbe u btinbelitb t be seine te toiilcnnbsp;beranberen. 3^ac-be-mael aisulbe bifccetienbsp;aljS ©.ï. mp toe fcppnt te fcptpbcn/ in mate#nbsp;rie ban geloof/ niet anberp mesen en ban aljsinbsp;een beberfenbe een totale mine ban allenbsp;loof. 35een/ abacub/ bese bifcrctie ip onbetnbsp;be Statpoliben ongepootbts maet tp eigen benbsp;liberteit banbe ^erefotmeetbe üterb/ baetnbsp;Siep een pgelicb betommenbe ban 't berftanbnbsp;bet ^tptiftuiren/banbe alber-sbiaetflc poinlt;'nbsp;tenbep'öeloofö alsulben ootbeel magnbsp;ben / alp Pp tnaent tonfotm te biesen be tn^

fpjaeö

-ocr page 323-

VANDEN Ap LAE T. 30J

fp)aeli bei^t iSfet1l0/ Die in gem i0 tnoonen# bc/ cnDc onerjulhiei 300 Deel ïterHen te fiitö*nbsp;ten alHer goofoen ftin*

jQaer oner-mitijéiinp-Iuitien in tien geenen bie 3ic{) Van besen in-rp;ehenDen «iDeefl alber*nbsp;meed berommen/aljci fi(n EutIieranen/lt;0ere*nbsp;fojineerben/jllSennonité $c*bageltcneel tïne^nbsp;t)}act)ten5iennan mondrueufeopinien/ 500nbsp;ijtoniSbeseindiiratie gioteiir fufpect; enbenbsp;hebben beel liener on£( dein berdanb geban*nbsp;gen te leiben onbee be ge{)ooi5aeml^eib banbenbsp;«tattiolihe St eed / albolgenbe be bertnetelt*nbsp;peib ban on$e eigen bemuft/te blagen met al*

Ie biinben ban 3lecingen«

oSnbe bit boenbe meinen top in be3en te AdvijsE-atdter-bolgen 't abb^ïi Crafmi ban Kotter* v» bani«®e tnelde te jeggen pIaggt;3lii3oo gem be B-oneidi.nbsp;i^.fterh beïneegt tiabbe get «tSuangelie te ge*nbsp;loben/ bat bp beur b’eige JPeederfle ood ge*nbsp;leerbt Dabbe get «tSuangelie te bebnpben: lt;®f .nbsp;oegeerbp 3ijn Yooojben in t Hatpn i Ecckfia li.i9.eplft-oiihipctfuaüt Euangelio credere^ Eteademmagi-ftrd didici Euangelij verba interpretari.©oo?tDaetnbsp;een op;edtte fp?eud ban eenCg^tden gemoeb»nbsp;enbe bic lt;Ctafmuïi geleerbt öeedban ben 1^.nbsp;^ugudinuj^* g^einelheinlib.contra Epift.Fun- S.Auguft,nbsp;‘^nenri cap. y, albUjS fpjeefttJ Ego verb Euange-Eo non crederem,nifi me EcdeCsE Catholicaecom-ngt;overetauthoritas, bat '• Sch en 30Ube ftetnbsp;^uangelie niet gbdoben / ten tnaere bat betnbsp;gbe3ag ber StatpoUher Sierden mp bacr toe

oemeegbe.

^ette besedbubeied detood ^ig.SSba* cud/ «cnöe joubc mp laten boojdaen/ batnbsp;icdecnH*reticu$,batijBf/ een ©erdiefer / oftenbsp;in plat ^uitpi / een iHettctsoube toerben/

gn*

-ocr page 324-

}04R.oomscke Rets. VIII* Hand.

3ntiten ic6 uit meet Sttiftelen/ ttie mp te St o' tgolt^e Sterft Poojgiel aljSban ^oDe boo} benbsp;Spofieien gOeopenbaert/ enbe obe rsulM bi?nbsp;ttrtihelen best geloofjsii 8et eene guam te ontgt;'nbsp;fangett/enbe get anbere te beetoerpen; get ee*nbsp;ne ali$ een goofc-fiub te omgdfen/ enbe't an«nbsp;bete alje een adiaphorumte betfhiaben. Qboetnbsp;banbie!/ enbe laet baren 50obaenigebtrtte'nbsp;tie / biegaerbifcretenbaneenopjecgt gelo'nbsp;big / toteeneigen-sinnig Kletter $oubebirnbsp;ereteren.

A B A c. 5l3Ef u ban't gcmoeb 500 behrom^ pen/enbe be confctentiesoo eng/ bat ggp 50mnbsp;bet gebijoug ban Betterp/ niet eene ojbinamnbsp;tie banbeiSoomfcge Sterft / joubtburben 0^nbsp;bet’tgooft;ien{ 35p-5onber in materie bannbsp;Slf-Iaten/ biemptuetenniet anbertf tefitn/nbsp;nIjS fpecieufe titelen de pane lucrando, enbenbsp;nteubtebonben ban ggeefleliBBe hoopman^nbsp;ftgap om ben t@ffer te rgcften.

“ nbsp;nbsp;nbsp;Piet, i^eb^nb I 40gp roett giet tbJee

ten voorAnti-kelen desnbsp;geloöfs?

bingenaeit: beSterftelithe o;binantteintgf meen; enbe be 3lif-Iaten int particulier, iban’tnbsp;eerfle gebbe itft nu ge5eibt/ enbe i0 nobelcoe^nbsp;Wat Ker- tc repeteren.®Ofg met een bjoojb: ®at aUcnbsp;kciicke {lie ojbinantien / bie be ©.Statgolifte Sterftnbsp;ordinantie Derdacrbt/ ’tfp bcur bebutbfd beriScgiif#nbsp;tuiren/’tfp bcur oberlebcringgc ber ganbertnbsp;quot;werden ontfangbcntcgebbcnbanbeUpolielcn/ enbenbsp;ober-julSjEfftibanathemate ofteonbecban/ al^nbsp;fen €g?i(lcn-gefobiggcn boo? goubt j bat aifenbsp;be 5elbc/ jcgge icft/noobfaeftelicit aljf airtifte'nbsp;fenbejS ggeloofs? erftenbt enbe aengenomcbnbsp;moeten bjotben* 31ft niet om uit-bjufeBelicf*nbsp;tegftefoben (’tbjelftboben eeniggetoeinigg^nbsp;gooft-ftuhften bcnggemeencnman niet nao

fjoOt

-ocr page 325-

VAN DEN AfLAET. 305

nobc cn i0) tc minfien om gecnice öet sclöer/ DatD-nehfeclich re tocöer-fpjehen. 'IEgt;tt bightnbsp;Dtdaiben be ikrgumentcn fjiet boten gtie=gt;

gt;taeht uit Mate. 18.17. ^ie be iderh metgoo^ ten en tni / laet bie u tnesen aijse een Helbennbsp;cnbeeenpublicaen»

i^an get ttoebe / te toeten tanbe If-Iateu/

Sullen top’^luiben boo}butn fpjehen. jjlSaer oinmetojb?t tcganbelen/5oubcichuit©.1l* Watdeanbsp;toel toenfegentebooten toatget to/ ’ttoelh Geiefor-

utnbe iCtatgoIihc 2If-latcn tjS mifgaggenbe? pchbibbeu / en tcrmgbt mp niet / tnaetnbsp;ptaehtalleöuit/toej3Èube5en aen-gacnbconi mifhaeêt.nbsp;tgartleitentoalgt / 5onber iet te teef topsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

ggen: 3ch gebbe/ mibsi ragne tooj-genome «oomfcgcEïeto/ beje materie toel 500 curilt;

Éufelich onbet-hropen / batich mptoelburf termeten u met ^eggfeuiren / enbe rebenennbsp;te sullen ggenougen* toilbp immerji opt«nbsp;niatreren/ 50030! bese onse onbet-ganbelin®nbsp;ge toeseit/omme mgn seltcn/ enbe met mp al*nbsp;iemenrcgenbielt;0ob/ toaergeib/ enbei^eli*nbsp;gie beminnen / te meer in’t beloof te ter*nbsp;ftatften*

c nbsp;nbsp;nbsp;^ **

Summa Summarum vandc Gereformeerde

Argumenten regens den Katholiken Af'iacr.

Abac. 'Cgeenc mp/ enbe met mpalleop^ teegte «©obsalige pteraerö tanbe ggesonbenbsp;S-eerboebt toalggen tanbe ïioom(cgc Éf-!a*nbsp;ttn^bn bese nae-tolgenbe ïïebcncn:

®enccr|len;3^atbenacm tan3tf-Iactin* *-Dt f^tDïiftuirê tg tan 't oube ato tan ’t nieu»

© nbsp;nbsp;nbsp;toe

-ocr page 326-

joóRoomsche Reis.VIII. Hand.

bie iCeflament onbehent en ongcgoo^tit ti^.

Ccn 2. ©at öet gljcbjuift bet 5lf-lateit/ 5ulfijtf Die fcgöenïDoojDig inDe SioomfirOcnbsp;ficrft gftepleegt VuojDen/ meutti enDe JjutDen'nbsp;Dacgfcgtjs.

iCeti3. ^at De 3llf-Iaten ban beel göe / ggcleerbe / cnbe 45oö5aligöe JKanncn/nbsp;bangaecccrdcbeginfelen af/ aitijö op‘tal*nbsp;Deröoogfte berfoeit/ cnDebjeDct-lpjohenfiinnbsp;göebjeefl.

®en4, ^atbc Hf-Iaten nict anberiö en fijn/ nljSecnoecftelitbehoopmanfcbap/ totnbsp;geenen anDereti etnbe banben ilioomfcijenin*nbsp;ttcb^tfl beesiert; Dan om 53n blautue )ach tenbsp;boHen/en 31)11 offer tc betbcteren.

(€tn f. ®at De 3lif-Iatcn (ïcehften tot 3fec grote enDe atroce infuric ban'tbloeD €\^}i*

Cen De bersoenelicbe genabe lt;60* Deti/fiet (Suangelio benomen/ enDe inbe loobtnbsp;oftcbïihbe 5eg[)clen banDe ?lf-Iaetjö?3nHrnnbsp;beflotcn tboiDt.

(Ceil/. ®at C0?t(iusi boIftomcntricRen boo? onjji boïDaen l)ebbenDc/boo?Dc1tf*latcnnbsp;niet met alien gelaten en tiecfc.

•Cen 8. ® at De iPierftelichc oifcipline Doo? DeWf-laten tcenemacl bcbutben b)o?Dt«

•Cenp. 3amp;atDe3if-laten met öaec Care* ncn/ lionberDeii / cnbe bui^enbe ban ^laercn/nbsp;allc getallen te boben gaen/ enDe ober-sulft^nbsp;Defpotrelicft/cnDeriDifufcuefrifn.

to.

®en lo. ®at De Hf-laten Die Den ober* leben gliegöebcn\bo?ben/ te boben gaen all*nbsp;ïicrbeliclie^Iuciföictic. ©f5ebcr inbienBetnbsp;itVf bermogen banben ^auei tó/ be 3ielennbsp;get iPegebier te beclofen/ bat Bpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ,

(Cert

-ocr page 327-

II.

II.

307

VANDEN A F LAE

Cell n. al te toïccöcn (Cp?an i0/ 300 toeinig Daer uit tjelpenöc/entte be tcfle laten*nbsp;Qc inben bjanb*

«Stnbclidlt bat be anten tijhffc ICf-Iatcn ffe* Stonbtfiiii op een bed nersierbe fabelen.

P j E T. gch 5!e lucl/ oUp Ijebt pet effen ge* Paft op een bofifntfe: bp abontute baerommenbsp;Soo furieu'eliclt/ om baer mebc te bergoebennbsp;be t\naelef'©ertfo?meerbe55larpöetnjcn/ bicnbsp;•tf» u Oicc boben aengpebJeseii fjebbe. IBan/nbsp;tn-bientu belieft/ laet oiijs cenjiDedofbannbsp;uUi’ bori)ngt;ïDerti / Hull boo? (iutt eraminc*nbsp;ftn. Cnbetcbber5ciiecnip/ biilbp immerjJnbsp;bcfcbeibeliclienftanbelcn / bat gOP5e booj’tnbsp;aenfePHn bcjS VoaeTpeibjS niet anbet^ aljtnbsp;fpinne-toebbe suit sien ontbeteren. Maeenbsp;Din otbenteliclf te pjoeeberen / enbe cm tenbsp;berftaen toat be W-laten fijn/ ofte imat baetnbsp;bent bjeebt bctftrcgljen/ nae be ïering ban*nbsp;be Itatpalilte Ifterli; 500 bienen tbpeerfleii*nbsp;be al-bo?cn tc maben seliere ©jcruppocfftennbsp;pftcöooj-boefpen» gt;t2cnrbcel,s om be ïtatpo»nbsp;¦ilie tbaerpeib opentlicher te bebeffigpen;nbsp;ïenfbeeliSmebeoinub)' op-gpebjozpe «rgu»nbsp;btentenbuibelicfiectefolberen. «©p bat inpnbsp;biet cn fiomcn te tlbillen ban pbelc nae*nbsp;bteti / bat tji / ban bingpen bie top niet etinbsp;b«r|latn.

5

EiaSTE Voo R-W E R P.

bet tooo:b/3If-Iaet/ enberffaen top ffcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^’^be eft gratieufe quftt*

Rnelbuig banbe tijbteliche boete/bic top-öo» benoep bichbJilpfcpulDigbloben / nae bat

a nbsp;nbsp;nbsp;Pp

-ocr page 328-

joSRoomsche Reis.VIII. Hand.

tip on^ beut be penitentie be 5onben tjtr* gtieben beeft. lt;©m bit beter te berdaeii/nbsp;neemt bit

S }•

Twede Voo r-w b r p.

3Ppbebbenuitte$.^cb;iftuit/ bnt lt;(^ob nlmagtig/ naebecfcbeibenbeib ber sonbne^nbsp;teat besonbenoofttoecrcöcibdicfe bcrgöccfr.nbsp;Cenige abfolutelicfe enbc in’tsetJeei/soo melnbsp;ban rcbulb/al0 nan boete:nnbece met tefecbenbsp;i^aneenige tgbcelicbe (traf. Cot betbi)^ bannbsp;besen/boigtbet

S 4.

Derde Voo r-w e r p.

In hec ®e jonbaer^Ei bie bent bet ^arrament be^ Doopfei i[^ooprelei/5itb boo; be eerde mael met (@oDenbsp;wordt zoo ijetfoenen/ betfttigöcn een abfolute bergiffe*nbsp;to A bijS ban 3onbcn / 3onber eenig obet-bigfTe»nbsp;fthuid ” ban tbbtelichc boete. J^et bight/ toantin’tnbsp;vetcreven. ^boopfcl ïöo;btmen befp;oeit metten Bp-foopnbsp;baer ®abib afp;opöeteeEbe Pfai.fo. bat on$inbsp;toaflcgcn/ reinigen/ enbe bobcn be fneeu Initnbsp;3aube mohen. ^tem bent Bct®oopfcI too;t^nbsp;menBerbojen/ enbegBeflelbttnbedaet bannbsp;nieugebo;cnhinberfteniU. loan.j.f. i.Pet.2.2nbsp;3tem inbet^oopfeltflojtracn op50n alberlt;nbsp;bolmaehfte berggelehen be boob enbe be be*nbsp;gracffenifle €0;i|iii 30 battbp baer bent bennbsp;ouben meufcBboIhomentlithen dcrbê. ^temnbsp;Bet^oopfelipiBet laboir beiEi febenjs / ben^nbsp;Bet toElheC|);iduiS sgn tttcrlt 300 geiligt enbtnbsp;reinigt/bat in Baer nieteeneblelthe ofte bov*

-ocr page 329-

VANDE N Af lAET. 309 / ofte iet becDommelifijt oDec en bljljft,

•Ad Ephe^^.ztf, AdRom. g. 1. ^^inUteltCfl Dit berciaren aa0 be Conciliën bet ïtetlien/ enbenbsp;Det gemeen confent bec^octo^en: Sin bon*nbsp;gen botter niet een erempelaen-gebjefenennbsp;«an ïDoiben ban eenige penitentiale biethen/nbsp;otenien ben ^oopelingen tot boete ban üaeenbsp;^oo}gaenbe sonben op-geleit 5oube Rebben*

5 iquot;*

Vibrde Voo r-w e r p.

5amp;ienaeöun ©oopfelin jonbc göcballcn u)nbe / Oeuc inaecaegtig beton / mebet opnbsp;ftaen/ PetHriggentoeegigenifTe ban3onbengt;nbsp;maet meeft altpb met tcfcröc ban eenige tgb*nbsp;telicfte draf / baer mebe 3P gaermiföacöcnnbsp;fcgulbtg bUben gt;0obetebec;aenen. ^it geeftnbsp;albuiei gebeftnieectget aigemeine Conciliumnbsp;banCtenten/ Seff.6.cap.i4.Et SefT. i4,c.ï2.

Het blgnt jCerft uitte etempcTcn banbe H* ;amp;cgjifcuic: ttiant2.Reg.i2. bjojbt q^abib „ .. .nbsp;naebe berggiffenijS ban 5gn bebicben ober? ”1*nbsp;fpel enbe boob-flag/ gejlraft mette boob ban schtiftJl-5gn ftinbt. SItem 2.Keg.24. q^e3elbegoning «0.nbsp;Sgesonbigt gebbenbe boo; get tellen han'tnbsp;boih/boebt penitentie/enbe berhtggt ggena»nbsp;oe; boeg 500 bat gp nae be berggeben fcgulb/nbsp;boeg tot boete bece5elf^ betgiefen moet/peft/nbsp;oongec/ofootlog.

Abac. jjBaet bit en ggefebiebe niet tot biiach ofte draf ban’tboojgaenbe / maecnbsp;alleen tot tpaecfcgoubiing ban't toeho*nbsp;tnenbe.

P1E T.-,5CtiS tijaer/bit ijS be foïntiebanCal* bgn lilgt;.3.iniiit.cap.4.5.3i.8:3 f .IHaet tegen*!

S) 3 nbsp;nbsp;nbsp;ben

-ocr page 330-

310 Roomsghe reis.VIII. Hanp.

ben openbaren Cert ber Sgt;£biiftuircï’; mebf^ bjengentie njeluit-bjuthelitft/aliö bat ©aöi*^nbsp;bie badt op-gcictr lucrbe/ obcrmib^ öp bcitcnbsp;3i)n 3onbe ben naetn lt;t3ob^ Habbe boennbsp;ren. 3lnbouaen bat ben i^.öregojtipsnbsp;moralium cap.27. öier ban fpicftenbe/inet QOt*nbsp;be rebe gcleecbt l)ceft: ®at ben i|eer be 3onbenbsp;niet en bcraceft/sonbee eenige bjjaeft. Doroi**nbsp;nusdelidum fincultione aondefcrit. ?5l0üenblt;nbsp;ban bit eer^e betD0.sr in 30n g0e0eel / bI0b(nbsp;niet-te-niin bit ©oo?-bJcrpnbsp;iCeii tbJeben/ nit bien bat bc J^.^efijiftuifnbsp;fcliiet al-ommeinbc befieringöe bec gJonbae#nbsp;ren/iö bereiflctjenbc bafieiv tcaeucn/ afleken/nbsp;fiaereitieben/ enbe biergOeliite penitentiairnbsp;jDcrfteii. loc! 2.12.55eftecrt u tot mp uit gan«nbsp;feöer darten met baden/ ineenen/ cnbe5ucd'nbsp;ten. lob cap uit. ® oebt penitentie in afeb enbenbsp;boneben. Pfal .6.7.arbeibt ^abtb in 30113ucd^nbsp;ten / enbe tnafedt alle nacdten 30u bebbe metnbsp;tranen. PfaI.ioi. Cet ftp add al^ btoob/ enbenbsp;mengt fipibianh met gdefed^ep* ifaizjS.if*nbsp;i^erbencltt €3erdiaiEt €»obe alle 3dnc beclop|nbsp;Saeren in bitterdeib 3önbet 5ielen* ®c5c ennbsp;anberebiergclifte rijnal-ommc te lc5en inbenbsp;lt;|.lt;amp;cd?iftwr; i|ct tocIbalfCamcn te bet#nbsp;Óeefo 3oube gerctjieben/ in-bienber na bc ber^nbsp;geben sonöc geen boete meer en rcftcerbe.

Abac. tSedeertter boet nae bebcrgebeii jonbe/tbaerom daetterban geftdtebf Ezech.nbsp;Jnwattin ï8.22.Enbc cap.33. U-ió. Èoo bjavneeröenbsp;dat Goddegp,j|t,jjj 5icö beheert 5al dtböen ban 59f*nbsp;ion“lt;fenL boolTtetb / bat dem 5dne boofdeib niet meernbsp;meet ehe- f^daeben en 3ali maec bat '©ob alle 3gne }aii*nbsp;«Jachtig ben 5albergctentnbsp;cfi is.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï?»¦ ï. ^gt;it lesen top met goebe rcbeitoanr

|0u

-ocr page 331-

VANDEN AfLAET. ill

3do ;aen ;tcg een menfcf) boïftomentlicïi tot lt;5aDe behcett / bergBeeftöcm lt;(0ob 5Önraif*nbsp;baeöen/500 neel alei belangt be fcBulb enbe benbsp;eeutDtgbe flrafber i^ellen / bie beur be 3elbenbsp;VnaiS berbient i enbe be5en aengaenbe / ennbsp;®ob be 5onben niet meet gebacgtig. |I3aeenbsp;obermibjS top claerlich berpo?cn uitte bp-ge*nbsp;bjacöte êcBjiftmrcn / bat gt;i5obnaebeber=gt;nbsp;BiffenifTcbet sonben noc0 efrer oberieinbt/nbsp;öooben/pellen/banger/ 5toaerben$c« cubenbsp;clbctiStracnen/ alTcbtn/baereftlcbercn/ enbenbsp;öitterbeiöen ber jielen to ciiJfbenbc; 300 fiinnbsp;top gbenoob-facht te göelobcn / bat ©obnbsp;oeionbennergebenbe / beberbienfle banbenbsp;eeutotge flraf/ beranbcrt in een t^btelithe;

5bie bc bebeerbe ‘^anOcitt/ al to ÖP ftöoon mi toecrom getoojben een bjinb lt;0abö / norö e#nbsp;bcn-toel gljEÖauöen blijlt te boIDoen/tot berenbsp;betering banbe cere lt;©oDjS / bie bP beur stjnnbsp;Sonben stoaedich bnbbe bertojent.

«nbe bese Kitatbolihc Hering to gegronbt/ Bewijs uii-niet alleen op bet uit aebjubtetooo?b‘®abjS/ terechte SUlftb nu bcrtoonbt ia; macr 5elto ooh op Ijct reden,nbsp;befebcib banbe reebte rebe. ï©aut nae-biennbsp;be tetbtbaerbigbciö in '©obc 500 toel onein*nbsp;big toatosijnbatmbartigbriD/ enbe bat benbsp;3elbe al-om inbe Ijdligbc ^dinftuit te 5a£»nbsp;toen toojben gbeptejeti; 500 i(i immerjef meetnbsp;olsi rebe/ in-bien lt;©ob uit barmbertigbeib benbsp;Sonben bergbrrfc/ bat bn ooft ecnigiiito^ 500nbsp;beel ato mogbdieb to / 5Ön rccbtbacrbigbcibnbsp;bolbaen begeert te bebben.

^ A B A c. i©c bese beeft onsen Heilanb Cbii* vvaerinne nus 11 s V t boo? onjS aen sbn Jêeraelfcöenöa» de Hcerc

ber tticcc ato t’ober bolbaen, nbsp;nbsp;nbsp;Chi iftus

5Ön


Sb 4


P11 T.önsen ^altgmabet beeft uit genabc

-ocr page 332-

312R00MSCHE Keys. VIII. Hand.

heeft.

heid Gods 3911 ï^.^aöerbolöaen boo? alle Set ggeen^ vooions baecboojenb^ nietboiooen en honben/ al^nbsp;voWaco tuajs ÖC bcrgilfeiufTe banbe fc9u!b / enbe benbsp;qubtfe Öelbing banbe ceubiiglje (Iraf: 3ln be=gt;nbsp;sen/ aljei loesenbe beibe onetnbtg / enbe obce^nbsp;SuIftjS betre boben’t bermogen nan alle g0c»nbsp;feOapen wagt/ moflonjef nooDfacltclicb, (;au^nbsp;ben bjp tec saligljetb geraben) geappltteecCnbsp;baojben be bolboeningenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jl^aec nu nae

be bersoening gljebJoabcn sgnbe bjinben ^objGt/ enbe beutbegcatie€int(itbequaemnbsp;Otn eentge goebe tneeben te hunnen boen/5oanbsp;boojci ooh meer ali£ tebe / bat bip be eerenbsp;43o0fi/ bie b}p boo? onse ;onben 9abben g9e«nbsp;offenfeect / boebecomme met onsen acbeibnbsp;soubenbergoeben.

Abac. 4Enbtatbittofftbooi ecn 19®' teliche ficaf19oe-baentg / boe stnaec/ ofboenbsp;lang-bucig i €n tuaec moetsebolbaen boo}^nbsp;ben/in bese ofin banbere inerclbinbsp;Deflrafva Pi*7- ®efltafbanb'anbetebJcrclbbenbsp;d’andere flcaf/bic be 3onbe eigen io: biant bie tgb/enbenbsp;yercid is bie plaetjS Ijecfr Oobt g9eo?bonneert om benbsp;de zonden jonbe te beroo?beeIen enbe te firaffen. iPibP

“5'*^ nbsp;nbsp;nbsp;besenfeibtöp Pial-74'3-Cum accepero tempus,

ego juftitiasjudicabojbat iè: 2lllei ich tijb genogt; men sal Ijebbcn / sal ich recljtnaerbigfteibennbsp;ciojbeeicn. ibubesentpb/ cnijSben tgbbannbsp;bit tegentooojbig icuen nietj bJant gelph benbsp;jBpseman setbt Ecciefiaft.9.1.500 en bicet ecnnbsp;inenfeö Ijiec niet/ of Ijp fjaet of liefbe bjaerbiffnbsp;i0 i nae-bicn alfeO tot inben toeftomenbennbsp;igb onseftet glieOouben toerbt j enbe bat al»nbsp;bier albcrlei gebal gelöfïbeliclten ober hoint/nbsp;300 biel bcnrecötbacrbigen/ afjf ben sonbae^nbsp;ten/ ben goeben al^f ben guaeben / ben rcin^

-ocr page 333-

VANDEN AÏLAET. 3l|

dljEtben onjuiDeren/ ben 45obr-bienfitgen aijdl benlt;0abbelo;en/ USaer bet i0 ben tgbnbsp;banbe toebomenbe eeuïne: ’bvuil seggenbetinbsp;tiag beef (®0}beele(; bie baer ober tnbe l|*nbsp;Acb}iftutr genomt ïneebt ben bag beji i^ee»nbsp;ten* ^n alle fcö9n/of alle bcje bagen bie topnbsp;bl-9ter leben / on3e bagen koaeren/ binnen benbsp;Peltte tnp on5e3aiigt)eibmogten betnerben*

lt;Cnbe bat banben bagbep' oojbeelef af/ ben tgbbeeilleerenbegljinnen 50Ube. ^otbalfllnbsp;*cb 5cgge/ ben bag bejS oojbeeljEi / berflac tcftnbsp;biet alleen ben uitecRen bag be;$ al-gemeinennbsp;oo}beelei ober lebenbe enbe booben/maec ooitnbsp;bejEi particulieren ooibceliei banpber menfc^nbsp;int bp-5onbcc: IbebJclficbJcsen 5albenbagnbsp;ban onjS ober-lgben / naer-bolgbenj$ be göe»nbsp;tuigeniffe banben 3©Dre-nian Ecdefiaftid ji.

28. 't i0 boo; lt;0abe licBt/eenen pgelicben nae Sijn bianbel/op ben bag ban sgn obec-It)ben/nbsp;tcbergelben*

Cnbeftoc-toelöetgbeene icb gier bom te SeggbenbJaeracbttgbiïe / nae be o^binarijSnbsp;booHi9tigl)eiblt;0objSgt; jpiocbtansi joofifn^nbsp;beeeenig^euit-fieftenbe mifbaeben / bie benbsp;^obbelibherec9tbaerbig9eib / 00b gebioonnbsp;*!S te flraffen in be5e tegen-bjoojbigc bJerelb;nbsp;gelijb aI0 fiinbieber-fPAnniglieibber binbe*nbsp;ten/ bergieting ban onnofel bloeb/ enbebier»nbsp;geulen, ‘t^pboeban bese tgbtelicfie Rrafnbsp;genomen ttierbt/ ofban’t toebomenbe leben/ oe maetnbsp;°fban bit tegenbioojbige; ^ientboo? anb^ yande tijd»nbsp;biooib opuïn’bjaege: ^at oniEtbe manier Kiicke

^bcniaet ban bejeRtafonbeftenbtijj/ober* wibs {let lt;Bobc niet belieft en geeft onjEl «tnbsp;™eïf 5rtlt;cr!S baer ban te openbaerem jPaernbsp;f ben-taci/ nae-bien be ïterfe ®ob|i banbc al*

Jb f nbsp;nbsp;nbsp;ber«

-ocr page 334-

VlieCoO’ ciUAnqr-ranuincsn.nbsp;t Coac.nbsp;Niceo.t»nbsp;caa.ii.nbsp;Conc, Eli-bert.(aa.f.

LaiagTS» CacdUnbsp;fuel Caje*nbsp;tanus.

Fcrna

danini.

PccnaScB*

fat.

^teiakai.

114 Roomsche Reys. VIII. Hanü.

ber*ouDfien tööcn af/ Dm beftccrDcn sonDae* ten nae benecsoeninge/ getnoon ifi getoeeft/nbsp;op te legsê/J^cnitentien üan seof/eïf/tittaeif/nbsp;efi oectten ^Taeten/ cft öat bichtoiljEl niet öatinbsp;tool cene Doob-sonöc/ ban onet-fpel / DooD-llag/ bccsaamp;ing besS lt;Beloof;S uitb|C3e betnbsp;tointenten $c* Zoo Ranmen giet uit ïoel licft*’nbsp;tclicften göiflen/ luat geboden Riet ban gljt*’nbsp;pabt geeft be lt;@.$terft* te tueten bat lt;0ob/bienbsp;intbecggeben banbe fcgulb/ bedjebengabbenbsp;5Ön baeingaetiggeib; in't af-eiffcbcn ban»nbsp;be boete / ooch uiiioe bectoonen 5ijn tet^t*nbsp;baerbtgbeib.

üBibf-besen öccft mp altijb bcöaegt Dt%e* ring banben Carbinael CajetanuiEitraóhtu denbsp;Contritionc quaell.4. iCetiietcn bat bctgbte^nbsp;llRRe draf/ bie te berbjagen daet nae be betjnbsp;giffeni^ banbe fdiulb/ nietanberbeniO/ al?nbsp;bc eige jelbe fltaf bejï gbeboeleiiié/bie be 3on«nbsp;baetgeleben joube Rebben m’tileircRebier/nbsp;ibegogRenomen alleen be eeuVbigReib. 3@dnbsp;berftaenbe/ be pRn bet (pellen begri)pt btienbsp;bingReni beftrafbc^rcRacbejS/ beflraf beonbsp;gReboelenO/ enbeb eeutnigReib ban alle bei«nbsp;be. b'CerdeiOboo; ben af-hecr ban lt;©oO.nbsp;®e tbjebebooiben ongbefcöicbt*quot; wc-fteetnbsp;totte Creatuicen. 9amp;e oetoe booj be bianlbnbsp;fcRap banben ecubiigen enbe oneinbigcn ïio#nbsp;ning.l^an b’eecde enbe becbe ïbojbt be Eaa*nbsp;baecberlofl / 5oa5aenRpboo|een opjecRtenbsp;bdtecing Rem tneberom inbe bdnb^nbsp;frRap «{Bobo. 9c tmebe / naementiicR benbsp;pene beO geboelO/ b3a;bt Rem alleen getefet*nbsp;beerts bocR niet ban boa; een gebeten tRb/bienbsp;lt;5obe bebenbt ip/te berbjagen.

«l-Roe-tpd bc cecRtbacrbigReib'öobO

me*


-ocr page 335-

van DE N AïLA ET. 3IJ

Wet groot flelöftjouöe mogen af-cifTcficn te bolbulDigtteib namp; bese etge 5cWe ftrafbeii 0^nbsp;boelenoin’t anber le\!enj|i)ofbtau8 gljelpoftnbsp;be jfeatgolihe ütertt alp gtet uae noiot*

$ 6*

VlIfDE VoO R-W E R. p,

ïamp;ctö’ïtcHcfteftraf beP toc-honienben Ie» benp mag uerjoeut toerben met gbebeben/nbsp;oclmjcflêti/uallcn/öaerehieDeu/aiicneti/cnbenbsp;bier-gelibe goeoe Voechcu be3c9 leoeiio 't ffinbsp;of bte 02p*uitlitglich nanben betieerben jon»nbsp;baer aengltenomcii tuo^bell / 't fp of5e bp bennbsp;^2ie(ler tiu i^actameni oan l^entteiuie/bemnbsp;op-geleit Hjo;

Nota. ^irH f^teeft Itier öanbe tpbteltcte draf bep toe-homeiibé lenenp:3@ant be ftraf*nbsp;fen ban btt leben/gelö{{3eromtobp met anbe»nbsp;te goebe ïuerben toeber-boubea hunnen Vner*nbsp;ben/ alpbiijhtaenbteb.iiiJ^inibr/ lonzulc,

Danicl4..24.Ieremif 18.7.amp;C. 3oorijii$eaot{bp

tnglen i'eenemael otibersoenelirh: ebeigh aip te 3ten tp aen ®abib 2. Keg. 12. enbe oennbsp;S@oiifepDeuter.3. bieghtennan betbe fiaecnbsp;op-ge!etbe penen/b’ecn bon't af-derben Sdnjjnbsp;Iponpi b'anber ban niet te mogen hamen in'tnbsp;Hanbban ^elofren/met geenigeilep bierhennbsp;ban l^enirentie/afTchen/baden/enbe ootmoe*nbsp;btgefiipplicatten en Ijebben hunnen berbitenbsp;bm.^italbup boo;gt;beencn genoteertibjo^btnbsp;bit lboot-bierp bebJtjen / ccr(l inbe bjp-tbi!*nbsp;ligemerhenban^enirentte.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bewijs ta»

Ji®ct ;fef^jiffutrliche crempelen. lobcap. uit. behent gcsonbicht te Rebben tegenp ®ob'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

boojanb)p5eb)aoibê/öU dp ÖAbtegefpjohc* likaenge.

Diet Aomta.

-ocr page 336-

116 RooMJCHERcyi VÜI.Hanp»

ÜictoüetBcfttaft enöc bcttoöft ÖP toen om penitentie te Doen in ajfcge / enOe iPnbsp;toonfiemSteni ^atoib/aljt nu spn otoecfpel alnbsp;0ge(lrafittoiajermettetgt;ooti3SnjrBinamp;jefj enPe

Ïet tellen ;0n.OtooIfiiS/ mettepeflilcntie/ 500 (Dft ÖP noct) efcer alle naegten toiafTcgennbsp;bebOemet tranen pral.6.7. i^etj^aere ftl«önbsp;tnaqen toooi 5i}n purper t Pral.68.12. ^e afc9nbsp;(etenbao}3gnti}Oot) / tnbe met sön tranennbsp;toermengöen 5gn b;anh PfaLioi.io. Wattnbsp;Itabb' {)em ®oÖ bese toierlten betoolen i f^tt*nbsp;geti0, ^tga tuaerenie tojp-miUtg/enbe nocgi^nbsp;tanet lt;(3obe aeugenaem; bie5e baerom in 3ünnbsp;jamp;c6}ifituir {leefï laten befcgj^ben/op bat mpnbsp;leelt.lt;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etempel / toanbe bersoenbe 5onben

niet lonber b;eejS en louben to}e5enimaer met geliftettierltentoanpenitentie/ bettjbtelicBenbsp;^raf/ bie be recbttoaerbigbetb lt;®obp onjEi ge^nbsp;tefertoeert geeft / souben fcgihben te net^nbsp;goeben.

^eser galben ;gn be bouben ber lt;© ub-ba^ bcren/enbc in jonbergeib Tenuiiiani lib.de pce-nitentia,S.Cypriani Sertnone de lapfis, S.Ain-broiij ad Virgmem corruptam, enbe meer anbe^nbsp;ren/tooi ban bermaeningben / om met to?p=gt;nbsp;toiillige VnerHen ban penitentie / boo? be 5oni»nbsp;toen te boeten* ^oo^ttoooi be reden beinoo;**nbsp;toenS.Auguftini (apud V. Bedam in Comment,nbsp;cap. 11. prions ad Corinth.) UitleggCObC’t gtlltnbsp;IPaulUia 3.eibt: Si nos ipfos judicaremus , noonbsp;utigue judicaremur. Pro illis,inquit, peccatis, qu*nbsp;legis Decalogus continet, amp; de quibus Apoftolu*nbsp;ait; Qupniamquitaliaaguntjregnuni Deinonpol^nbsp;lidebtint: In paenitentia majorem in fe quifque ft’*nbsp;veritatem debet exercere, ut i feipfo judicatus, ooOnbsp;judicctut k Domino j ficut idem Apoftoliis

-ocr page 337-

VANDEN AfL A ET. ^17 Si enim nos judicaremus, ^ Domino non judicare-tiatiit: Boo^biesontien/ tiie inbe tgimnbsp;peboben begrepen filn/ enbe banbeïnelbennbsp;Slpofteltuigt; all’ be geen btesuIMnbsp;boen/get iSgHe dBobjci niet besttten en sullen;

Jioetmen oberstcfts^ttenmectber fröarpig* oeib ban penitentie beouffenen i op batmennbsp;bem selben beroo}beeit (ïinbe/ban d^obenbsp;(gelift ben selbenSIpoflclseiDt) niet berbo}«

«eelt en metbe. nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

^ Zo beel nu aengaet bc penitentiale ïnttftê/ Bewijs v». bieonjS banben ©jieflet lt;©ob!S in be 55icclitnbsp;toojbenfacbolen; ®at bit in besec bougfiennbsp;ibag enbe moet gbefebieben/ enbe ban 43obe a^ibcrelF.nbsp;gbeaccepteert bjojöt/blght uit bet ttanb-ba^

Uig enbe gbefiabtg gebjuib bet üterhen / bte banbegbinfel aenbe gbeboopten sonbaerennbsp;noitsonber op-geleibe penitentie toe gelatennbsp;beeft tot bersoening/ ofte berber gbeb;uicbnbsp;bet i?.;Sacramenten. gae bet al-gbemcinenbsp;Concifteban (Crenten feff. 14. can. 15. Icetbtnbsp;tbel te reebt t bat Cbjifiujsi spn vDtenarennbsp;SuIftjS beeft belaft; ter-togl bP Matth.16. endenbsp;Mat.18. ben-ïuibf niet alleen ge;eibt en beeft:

toat gbp ontbonben suit bobben op bec aerben f c. maet 00b; llttat gbP gbebonbennbsp;Snit bebben opter SHerbcn/ gebonben toe®

5en inben l^cmel. JDet beje tooojben ben ge» bcnbebefleutelenberl^emelen / niet alleennbsp;®nibe5onbacrcnte ontbinben banbe frlmlbnbsp;oaerbermifbaebenbeut bc abfolutie/ maetnbsp;Ooft om te berbinben tot sebere pbnclicbcnbsp;toctften/beut op-lcgging ban penitentie.

.. nbsp;nbsp;nbsp;Beeft mebe albuei ber ftaen ben 1^. ïeo/

^ eetfteban bien naem : 3Dant Epiit. 91. ad rMbdoturujfjjjegbt bP albujï: Mediator Deiamp;

homi-

-ocr page 338-

ji8 RoomschiKets VIII.Hand.

EotniBam hanc Priq^fcis £cclefi« tradidü pote» ibtcm, amp; ut conficentibi» a^ioncm poenitcnti*

^rcBtj amp; eoiUem (^ubn {atisfa6tione purgatot* ad conununionem Sacramcntorum » perjanuaninbsp;fcconciliationis admitterent, Dat i.d: ®e tniDDe'nbsp;Iaertunicilengt;t!3oDenbcDe menfcgen/ gecftocnbsp;Sesterber£{Dec]amp;erlirn oDer-stieleDert Dt5^nbsp;tnagt gt; Dat5e ben geenen bie gaere fcgulb be*nbsp;liben/ be penitentie 50uben bcbtenen/ enbenbsp;ben 5elben beur een talige bolboenuige geafui*nbsp;bertdinbc/ tortegnemeenfctiap ber^arra*nbsp;inenten 3oubentaegt;laten beur bepoojtbatinbsp;ber3oeniiige4

S.Gtegolt;

fiiu.

JlKin nocQ meer fcfi?tjft ooft S. Grcgonui Magnusiib.3. ini.Regum , uii-IeggljenOcnbsp;/«Capittel. Affliüio pa’nitentiae ad delenda pee*nbsp;cata idonea eft, cutn Sacerdotis fuerit judicio ifflquot;*nbsp;perataj ciim abeo confi:entiuma6libus difcuflis»

gro modo criminis, onus eis decernituraffliótioniJf

atijS: ®e ptjnelicftJicib banbe Penitentie iiS bequaem totte af-njiflinglie ber sonben / 50®nbsp;tnanneer be selbige geboben tei beur ftet ooynbsp;beel bcö pjiederjS: ®er-Y»ijl fip niet heniii?nbsp;ban 5accltcn onber-soeftt ftebbeitbe bc tiier^nbsp;ben ber Penitenten/ t)cn-luiben nae ben eifcOnbsp;beei inifbacbeS/ftomt te belaften met boete*nbsp;®ougt biet bp De ®cfificn banbc alber-oubftc Conciliën / bp be \uellicn be peniten*nbsp;ten booj-gaens! een tefter getal ban'Uaeren/nbsp;maenben ofte baegen belaft cnbe gftepjefi*nbsp;geert tuoibt tot bolboentng ban op-ge^nbsp;leibe boeten*

Abac. 3©at be oube €onfililt;n jeggftert/ lacticftonbcr-50ufien ben gfteenen / bic fit*nbsp;ïDooib ©obeïi berlatenbe / }inn gftcloof fob'nbsp;beren op in-$ettingen ban menftlien. 3ten*

gaeno*

-ocr page 339-

YANDE N AfLAET. 319

Saeutietjanmp / icïittoutienipaen tieclaert Dclofte De0 ö^iltgen ^uangeltumj^Matc.n.

28. homt air totmp/ Dte Daec arbeibt/ enbe oelaöen (jjt/ cnöc ich jal u oecquihftcn. gitettinbsp;acii bc tlaerc (Certen Eicchieli* 18, ende33.

Dier bo}»i bergatlti mebe-b?engenbe/bat ten Selbenbage / alö5tcö«n5onD.ierbehcetbt/

®ob al-magtig be menigfulbtgljcib 3önbcc Jonbcnnietgöebencften en jal» i^ebben nunbsp;eetitge i@ube-Qaberen/ofce Conciliën pen bet»nbsp;bleten be ©obbelicite gijenaebe (bie oniS tennbsp;Jelbigen bage Oan onse behennge bereibt ijlnbsp;tc ontfangpen) op te fcpo?tcn / enbe te be»nbsp;ftoalben met bjie-Jacrtgpe / jeben-jacrigpf/nbsp;minbereofte mectbere penitentie/ batlacfnbsp;fch pen-Iuiben berbebigen. poube mp/

Segge ich mebec/aen be l@.^cp;ifcuir/ bie mp alleen beüolcn i0 te onbec*5ouhhen*Scrutarai-ni Scripturas: loan j.39.

. P X E T.lt;©pp poubtu aen be ^Seftjiffuiribat lp/ aen ulD’ eigpen bartel/ op-gpêbla3en enbenbsp;neuf-topfig bemuft / baer mebe pet u belieftnbsp;be ^cp?iftuic/nict aljGiban oubji/ moer in eennbsp;PieutDc 5in Ie bebuiben. ZuIP0 bat uto’ anb*nbsp;bioojb / poe*töeï ban buiten acn belccfbec/nbsp;{Jpcptanitfinbecbaebpetsclbeiö’t gpeene u» Martin*nbsp;bien eerfïen flefojmatcuc uit-bulberbe te^ mth.eoB-Benei ben ïtoning ba «Cngelonb/ bJannecr pp tra Rcgcmnbsp;tot bebjpïi ban'tl@gt; iêaccifictc ber JIKijTcn Aagii*.nbsp;pp gpebjaept pabbe be eenbtatptigc Seringnbsp;®ec ©ube-baberen. Dióla Patrum (riep pp)

Inducit Rex pro iniflario Sacr^do , amp; rider mê-quod folus velim fapere pnomni.

° VI nbsp;nbsp;nbsp;Thomifticos afinos habere

nihil qaod producantjOifi multitudincm hotninunj,

amp;U'

-ocr page 340-

310 Roomsche REIS. VIII. Hand.

amp; ufum antiquum. Sed nihil euro, fi mille Auguft* oj,aut mille Cypriani contra me llent , Datnbsp;® en ïtanttig beöelpt 5ic|| met öet getuignbsp;dPuD'UaDecen / enDe Delaglit mgn sottig^nbsp;BeiD/ Dat ith alleennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mtl fi(n boben De ttgt;

I IJ.ex 500 Aiticulis.

$e.^an Dit ia 't geene ieft geseiDt gebbe/ Dat De Cgomt(iirc{)e«lt;E3elen niet anDer^ en metennbsp;Dp te brengen al^i een menigte ban menfebeb/nbsp;en 't ouDe geb;uih. ^aer al (lonDenDer Dup'nbsp;fentKugujlpnen en DuifentCppjianen tegen^nbsp;mnn 50 en b;aeg tehee niet nae/ 30a en paffetnbsp;Aïticulo teneenietop. CnDeclbcrsi; iSeemt öet

angeltum/ enbe meet Dat nocö ^au!$ / noeÖ Conciliën / nocöeenig menfeö bebolen ijeitenbsp;beguiten/rnatmen gelobeii moet. CnDc Daer^nbsp;omme moet itft 5eggcn: ^ausil lt;5öP Debt 0etnbsp;befloten in um’ Concilium mate nu hotutnbsp;mp toe te ooiDeelcn/ of ich Det aennemen hartnbsp;ofte niet.^u0 fp^ah ben eerffen iSefotmaf entnbsp;Dee Siechen: Daec meDe De ganfcDe merelD tenbsp;Rennen gebcnDe/ban mat mocDer 550 Elefo?^nbsp;matte göebaecDt mass/ enDe acn mat boefen*nbsp;Dat5c öaDt ge5ogen. 30ant boojmaer gDewnbsp;RetmgsSDct «©doofDe ootmoeötgöeib Ijee^nbsp;tor Daec mocDec/ enDe öe seljaa^fnerntjeit) totnbsp;RaecboeDltec; 5ooma?öt tec conttanenDenbsp;fóetterp banDe öobaecbigDetö geboden/ enbenbsp;ge5oogt banbc DacD-nelihigÖciDt. Janmat

meeröerop-gebiarentftctD/öarb-nehhtgöciö/ neur-iöÖfiSDeiD/ becmeteltDeibtmagger ge*'nbsp;bonDenmoiDenonDecDc^on / Dan Dateernbsp;particulier perfoon |l|n eigen opinie/ beDuib^nbsp;fel / ofte utt-lcgging Durft ftelicn boo? D^J^nbsp;ring ban alle 33octoien/ ©ifTcRoppen/nbsp;laten enDe Conciliën/ niet alleen Dier nu 10quot;nbsp;inöegöeöele Cö?t|lcnmcrelD/ maer

-ocr page 341-

VANDEN AïLAET. 32I

sgetoeeft (Ifn ober 500 beel gontierben van 31aeren { @oo}ïuaec / tDetenOe Dat 4^oDnbsp;urn OoDaerDtg^en toeDer-ffaet/enDe Den oot»nbsp;*DoeDigljen Degiacgt / 500 en han ban geenignbsp;^belth menfcg aen genomen biojDen/ Dat eennbsp;^fojmatieger-gebomen uit cene joonion*nbsp;¦nueufenbermeteltijeiD/ ban ®oDe göeinfpünbsp;teert 3ouDe biejenimaer beel eet banDen gee«nbsp;ben Die bp lob 41.2 genomt tuou ti ïioningnbsp;öbet alle hinDeren Deö öooraoeD^*

Abac. ^ig4 ®ietcr I a©acr toe De5e Cr* tiamatien i CfmifDoeicb Dpabontuir/ Datnbsp;{eh mp berclaer te toillen gouDen aen'tnbsp;bioojD CoDe^e / iieber aen De lering Dernbsp;tnenftgenl

Piet. j^e lD}tnD/ Dit en tji De gueflie niet? oueftie SlSaer biel biie bet tooojD «©dDcjs Deter uit* t^hen d€nbsp;lettj ofgbp/ enDeDeJPeeHeriEiDiegbpbolgt/Kathoiikênbsp;lutberujS/ Calbinujei/ tJ^efanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;of De Itatbo* endcGere.

libe Sterft niette (@uDe-baDeren enDe Conti* foïmeerdé. iten# ©erftaet Bet mette gelijftenifle batbiee r.eiikmknbsp;pietttecj$/ Die 5ic6 alle DciDcbcBcïpen met cc*nbsp;ben Certban befcBieben aecBtein DotB D'ee*nbsp;ue nae 5^^ eigen 5in/ D’anDer nae De gemeinenbsp;uit-leggingBeDer^octo;en/ Die Bp tot Diennbsp;einDcijSallegerenDe* ^tft bjaeg \x; ofjoo-quot;aenigen eigen-jinnigen ©leitct biel geigeftnbsp;SouDe BeDDcn jijn partp te berbigten/ Dat BPnbsp;*et 50Dcn ftellcnDc Den Ceït/ 5Ön funbanicntnbsp;^cöt te maften op ©attBolujS / ^SalDujS $c.nbsp;^oojbiaer/bJilDp te recBt botiniffen/gBP 5Ultnbsp;bioctcn jeggBen/ neen i macr Dat ;oo-Daeni*nbsp;Senpetfoon DeBoojtte tBipumpBeren / Dienbsp;SDU boo;fieI DoeDt bliben mette ober-een-itemmingeiianDegemeene^octojen* biantnbsp;SonDer Dat/en biaerDer noit einD te berbiatB*

•g nbsp;nbsp;nbsp;tm

-ocr page 342-

3Z2RoomscheReys. VIII. Hand.

ten baP?occ|Tenj tec-mgl get Hcöt joulie tue^ jenbooj'tmenfcDelicbebernuft be bcfc^icWnbsp;toetten baggeltchsS op een nieuto en nteuïnebnbsp;Jin te tnterp;eteten.^u$i gaet l[|et eben in bvnbsp;5en: 3l^p pleitten titer op be bergiffeniffe betnbsp;5onben/bie ban lt;(^obe/naer tiet ^oopfei/ bet'*nbsp;firegen too^bt beur be penitentie: Ce toeten/nbsp;of nae be bergtieben fcgulb/be i^enitent nocOnbsp;efter berplicbt blöft met eenigtie tQbtelitfttnbsp;boete i Wp 5cggen / iae* lt;amp;bp ontficnt liet*nbsp;^aer toojben te toeber spbe^cb^iftuiren ge^nbsp;allegeert/ bocömctsulftenonbetfcöeib/ batnbsp;gbpbaee inne niet anberït en bertoont al^nbsp;uto' eig^en bernuft enbe ong^ecegeWe paffienbsp;ban nieufgfeeicgetbt: enbe bat top onse alle«nbsp;gatte bebefiigen mette uitgt;Ieggingeberlt;lt;^ub«nbsp;baberen/ beuren banb’eerde Conciliën/ enbenbsp;b’a;binari$t getooonte banbe pjimitibeSt erb*nbsp;SBie banbeiben buntbt u betioo^t get P;ocej^nbsp;te toinnen/ (©ojbeelt maer nae’t getuig bannbsp;uto’eigen confcicntie/ enbeicbberseber mpnbsp;bat göp u fcfiaeraen 3utt 50 auaeben saeft Ian#nbsp;gerteberbolgen.

Aba c.iiebt gtip-Iuiben t’utoen booi-beel be Conciliën/enbe’t oube gbebjuicft Der Wee»nbsp;ben; top tiebben toeberom bopj 0^ be pjac#nbsp;tijeh enbe getooonte CÖJtfli jeifïU mant mennbsp;leeft niet/ bat C{i?iffujS Be 3anbcn berggeben#nbsp;be/ temanb met eenige Ibenitentie bestoaerbtnbsp;{ieefï.

Piet. ^eft ticbbe u boo? ecriï/al-rebe boen blijften met ^clwiftutrelicfte erempelen batnbsp;lt;Bob almachtig 5ulftj! met ©abib/ Mopfe0/nbsp;enbe anberen gepleegt beeft. Sbat ben l^eetenbsp;CbïilluiS belangt/ bit Argument tnojbt gtlt*’nbsp;nomen ab Authoiiute negata,*t toelb gpp uittt

ettft^

-ocr page 343-

VAN DEN AïLAE T. 32j

fcrflc regelen ban uto’ Logica, tnel bleet/ bat biet bunbig en iii om iet te beflutten.bebalbennbsp;bat niet en bolgt: €ö?ifluje( en beeft ben geennbsp;Penitentie op*g8cleit i ergo en b3aren3c innbsp;Seen penitentie geboubenXegge ten berbennbsp;bat ben l^eer öen met geen bojDet Peniten»nbsp;**e belaft en beeft/ of om bat bp eeni gben 50anbsp;Brooten beton ban baet 3onben beeft in-gbe«nbsp;Bebcn / bat baet mebe 00b alle be boete gbe«nbsp;Bncten i0 getoeefl; gelbcb aen JPagbaiena/nbsp;*bbe ben goeben iamp;cbaechet claet genoug tenbsp;3gt;en i0; of om bat fommtgbe patiënten boo;nbsp;paec 3onben lang te boojen beel pijnen enbenbsp;nnatten geteben babbf: of einbtelicft om batnbsp;ben Heet ober btn-luiben biilbe tonnen 5önnbsp;magt ban ercel(entie/bie bp bem 3elben gete«nbsp;ferbeett/enbe 5bn ojbinatijS bienaetiï niet ge*nbsp;tommuniccctt en beeft*

S 7.

o O R-W E R P.

•Pooimibbel banbePenitentiale bietben/ Bbeloofben beStegierbet^ bet H*ttetben/ba£nbsp;^e ftiepnigbeib bie lt;0obc aen-gbebaen toajSnbsp;“tut be 5onbe / betgoebt gt; enbe be tbbtelicbenbsp;ftraf/ baet boo? gbetefetbeett/ gbeguetennbsp;«etbe.

A B A c.Hola pietetï ®it ontftenne ieft toel ®£pie!Telicb. 3©ant alle be utttctlicbc Pent*nbsp;tentic bet ©ub-babeten en (Irecftte tot geennbsp;‘tbberen einbe / aljtf tot een ïtetbelicfte poli*nbsp;tie gt; te bieten / om baet mebe tetooneneennbsp;opiccbt ieeb-bje5en ban’tbooigaenbequae*nbsp;bc leben-/ enbe om een goeb erempel tenbsp;Sbeben aen be ©öemetnte, Eonber batnbsp;i 2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baet

-ocr page 344-

324 RoomscheReys. VIII. Hand.

daer mening ott geïneefl tfi Dat De recDtDaec*’ DiggeiD lt;lt;0aD$i/ Daec Deur eenigfin^ DergoeDtnbsp;ofteuoIDaen tuecDe: naeDemael Denbsp;tutten ai te claer gt)etutgen/Dat lt;0oD De 3on«nbsp;Den niet Dan uit gijenaDe / uit goeD-mtiliggenbsp;gratie / enDe om ;Dn eigenetnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;milieber^

la wat zin dc zondennbsp;om nietnbsp;vergeven,nbsp;ende nochtans doornbsp;vaUen ennbsp;aelmoeflennbsp;verzoentnbsp;Worden.

geeft* Iamp;ia: 43. 3|ch ben’t/ ^ch ben’t Die utoc boorgeiDenutt-ntifTcïie om mijnent ttnl; lt;t£ünbsp;’fien5al utue 5onDen niet meer gDeDencDen*nbsp;CnDe Faix 32.3. omniet fijt gbp oercocgt/omnbsp;niet;ulDp toeDerom beriojl merDen*

Piet, ®it fiin De »rgumenten Daet Somt Calbün be;e UtatDoIihellertng meDe DeDocg^nbsp;tentJecft. iib.3.inftit.cap.4. §.2f. H^aer te bet»nbsp;geefjC: 3@ant De 5elbe lt;@oD Die geseiDt Deeft:

Den’t Die uïu’ DoofijeiDen uit-b3i(Tcge om mijnent b)ii;3item om niet fijt gl^p berhocgt/nbsp;om niet 5ulDp toeer berloft ïuo?Den: geeft ooftnbsp;gefpjoften Proverb. 16. Ddo? DarmgartiggeiDnbsp;enDebJaergeiDbJojDtOe DoofgeiD ber5oent*nbsp;fitem Dan4. ©ersoent utu’ sonDen Doo? Mei»nbsp;miflcn. '3ltem loei 2.12. 55cfteert utotmpuitnbsp;ganicger gatten; in ballen / fcgtepen / enDcnbsp;guilen. 31tem Lucac 3.8. 3amp;oct maetbtggenbsp;bmcgten ban penitentie* CnDe Luc* cap. 7.nbsp;Jgaer tnojDen beci jonDen bcrgrtcn/om Datjenbsp;beeliicfgegaDt geeft f c. HettïS Dan alle bei»nbsp;De tbaer; te toeten Dat De jonüen om niet oftenbsp;uit gratie berggcbcn toojDen; enDe Dat Doojnbsp;penitentiaie toetften/ ballen / aelmiffen ïc*nbsp;De jonDen toetDen berjoent.JPei-beriiaenDe/nbsp;om niet eft uit gratie too?Den De jonDen bet»nbsp;geben/ om Dicf-toiile Dat €g?i|luji jonber ee»nbsp;nige onje berDienfte / laenae ontallicftc onj*nbsp;mif-Dienilen boo? onst gellurben is{.3ltem ottinbsp;bat gp onp boo2 niet/ enDe uit putte ggenabe

inlioï*

-ocr page 345-

VANDEN AeLAET* 3^S

in-(io;t lt;Sf)eIoof/ leeb-toesen en penitentie* ^temombatitponjEinoo} niet ontfangt totnbsp;n^ienbfcbap enbe eertle gratie: ^tem omnbsp;tiat bp onjÊt om niet Qui)t fcgelbt be fciiulb becnbsp;Sonben / enbe be eeuVnigge flraf bec jtellen*

^nbe einbteittit om bat 6p onj$ om niet enbe uit genabe bie gratie geeft/boo; be inelbe topnbsp;Uae be uecgeOen ft^utb/ uolboen mogen Uoo}nbsp;tie obec-gebieben boete.

lt;Cnbe bat bit be openbaereïeringgetoceft Bewijs iSber^ub-baberen/ blofttclaerbetalss ben uitteOud.nbsp;tiag uit ftaer eigen toooiben. Tertullianuslib.

de Poenitentia Offêndifti, fed reconciliaripotes, TcttuU. habes cui fatistacias amp; quidetn volentem. enbCnbsp;tbeintg lagec: Quamporroineptum, poenicen-tiam non implere, amp; veniam deliótorum fullinere?

Hoe eft precium non exhibere , amp; ad mercedem manutn emittere: hoe enim precio Dotninus ve-»Mam addieereinftituic, hae penitentiae compenfa-tione, redimendam proponic unpunitatem, bat i0»nbsp;i^ebbp göc5onbigt/ eftp bunt u tnecr ber50C»nbsp;nen. ^en i|eec i0 toillig enbe bolbobig omnbsp;ubJ’ bolboeninge t’aen-baecben* üKaer öocnbsp;bervbacnt ift / bc penitentie niet te bolbjen*nbsp;gen/enbe eftec betgiffenisi bet 5onben te betsnbsp;tuacöten i bat ijS/ göeen piösi te bieben/ enbenbsp;5011 Öanb uit te reiben tot bet loon:5©ant bitnbsp;is be p?0ö / baer boo? bat ben i|eer be quDt»nbsp;fcbelbingöe belooft beeft / enbe boo? peniten#nbsp;tie bergolben fiinbe / be 5onbe ongbefiraftnbsp;5al laten*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ambrofius ad Virginem lapfam cap. 8. Grandi s.Ambto-plag* aid amp; prolixd opus ell medicini ; grande fius. fcclus, gran^m neceflariam habec fatisfaftionem,nbsp;bat ia:(i2en grote bjonbe/beeft eenbiepe enbenbsp;lange inebecgn ban boen ; 500 mebe tot eennbsp;ï 3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stoot

-ocr page 346-

jióRoomsche Rets. VIII. Hand.

Sroot miföaeö/ flaet ccn grote bolboentnge*

H 5eIOe Ambrofius lib. de Helia amp; jejunio cap. 20. Habemusplurafubfidia , quibuspeccatanoquot;nbsp;lira redimamus. Pecuniam babes? Reditnc pecca-turn tuiitn. Non venalis eft Dominus, fed tu ipftnbsp;venalis .€5..,Peccatis tuis venundatuses , rcdinienbsp;te operibus tuis, redime te pecunia tua , bat ifHnbsp;31E)p [lebben beelmtbbcleu / ajnon5e 5onbennbsp;te ran^oenen. i^ebbp gelb { Etanqocnt uo)’nbsp;5onbe. ^enl|eet/ïueli£tïuaer/ eutiSniettenbsp;ftoop / maer gfjp Hit 5elfis te hoop. Opp fi(tnbsp;berhoefttbeur utn’ 5onben / Period nïn’ bentnbsp;UÏD’ pjcuhen/bepjgbt u bent utn’ gelb.nbsp;S.Hieto-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.Hieronymus in cap. I. loelis. Qui peccator

nymus, eft, Scquemremordetpropriaconfcientia, cilicio accingatur, amp;plangatveIpropriadeli6ta, velpo-puli; Et ingrediatur Ecclefiam , de qua propternbsp;peccata fuerat egreflus: Et cubet amp; dormiat innbsp;ècco, ut praïteritas delitias, per quas ofTenderatnbsp;Deum, vitas aufteritatecompenfet, bat ip: ®ic

een 5onbaer ip/ en gehnaegt Vuoibt ban't ge« Ibjoug ;Snbec confeientie/bie trehhe een gae«nbsp;cenhieebaen / enbebegl)ePe 5ic[i omtebe^nbsp;rtg|et)enbe;i)neoftebep bolhp 5onben: ho^nbsp;me inben Cempel bacc öP obermibsi 5önenbsp;mif baeben uit-gegaen pjap;leggc enbe (lapenbsp;in een fah j op bat hp al5oo 50» baoj-gaenbenbsp;tocelben / baer ÖP lt;0500nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Ö W bectoozent/

met fegarpigheib Pan leben tpebecom bec^ gclbe. aibnöilieconpinusf.nbsp;tgnbe bit less ban Iiacr IKeeflet ontfjonbetinbsp;Vide s. Bebbcnbe be i.^aula/ plag te 5e8Sen: Tur-

Hieron-in panda eft facies quam contra Dei priceptum pur-Epitaphio puriflb, amp; cerulsa, amp; ftibio faspè depinxi: AÉi' Paul*. gendum corpus,quod multis vacavit delitijs; Lonquot;nbsp;gus rifus perpeti compenfaudus eft flecu; Mollis

lintel'

-ocr page 347-

VANDEN AfLAET, 327

, 8c ferica pretiofiflltna, alperitate cilici; commucanda, battiS: l^ctacnsigt/ 'ttoelbnbsp;«ftbjclcecmctpincccllen/ filancftetfel/ cnbenbsp;i^offetfel teggenlt;(3ot)j9i^eliobgebamp;e befcgil*

^ect / moet nu tneberom mettraenen bet» built toDjbcn:'tIicöaein moetnu^uircn/nbsp;t O^eene 6et ban te booten tteeft besoet: i|eCnbsp;Utenigbulbigge gflelacH / moet tch nu toet*

Bdelben met een gbeftabtg sbtfcbtep» Cn* öe be jacöte lü-toiaetten mette hofleliche flu*nbsp;^eelen/ toetanbeten in befcgarptsDeibtoannbsp;oaereHIebeten.

Snbesejelbe jtn enbe mette etge moeite/ Soubeiclt u al-tJiet hunnen fap-biengöen benbsp;getutgeninen Irenei, Hilarij, Bafilij, Nazianzeni,

Paciani, Leonis, Paulini enbe meet anbeten i H^aet om hottbeib^ mille/sal tch u toooj allenbsp;be tefie noeg boen |^oa;en be Eeringtoan bennbsp;H. Auguftinus, be toJelhe nae be (lipulatie Cal* s. Augu.nbsp;bint bp alle 5ö«»e ^cBolieren/op ’t (luft banbcnbsp;oube Stecheiiche getojoonte/ gbeBouben moetnbsp;toiozben boo; een getuig boben alle ejeceptte.

Eouhtban inbelDethen Ifiuguflim/ niet ban be$e tïneenae-toolgenbepafTagien: Cnbenbsp;aijg gBp be ;eltoe getoonben enbe gt)ele;en 5ultnbsp;Bebben/;o ootbeelt 5clfi6i/of gijp baet tetftonbnbsp;totl gelph Baöt/om op mgn jtftc ©ooj-toctpnbsp;Joofcöitfetlich te cjcclamcren; t^ola fitter/nbsp;batonthenneieft mei erpteflelichinbsp;b’Cerllc plaetjÉf ban^intelugujiöniïiinnbsp;^o. homiliarutn homilia fo, cap. if. baetnbsp;Öp albUp IPJCeftt: Non fufficit mores in meliusnbsp;commutarcj amp; ii faftis malis recedere, nilietiamnbsp;de hiïquïftélafunt, fatisfiat Deo, batijli J iCen

tónictgfienoug 5ön quaebc jebenin betete te toetanbeten / enbe öoo?b-aen ban bc sons'

^ 4 nbsp;nbsp;nbsp;ben

-ocr page 348-

S28ROOMSCHE Reis. VIII. Hand.

ben te b)gcftengt; ten fp batmen ooft 4Bobe bait Spn boot-gaenbe ïnerben bomt te bolboen.

b’aintiere pafTagie 5ulbp btnben tomo 8. In cnarratione Pfalm,fo. opte hJOOjben: iSeïnigtnbsp;mp ban mgn 5onbe. (iSnbe lutbt alDu0: ltnplogt;nbsp;ea inifcricordiam, fed attendejuftitiam, Mifericor-diacftjUtignofcatpeccato ; lullitiaeft, utpuniatnbsp;peccatum.Qmd ergo? Quxris mifericordiatn? pec-catutn impumtum i emanebit ? Refpondeat David,nbsp;Refpondeant Lapfi, Refpondeant cum David, utnbsp;mifericordiam mereantur lïcut David, Et dicant:nbsp;Non Domine! non erit im^unitum peccatum me-um, Non impunkum erit, b ed ideo nolo ut tu pu-iiias,lt;juiaego peccatum meumpunio,batnbsp;5ou{ttbarm0ertts[)etb / maeclet oob op benbsp;reclttbaecbig^ieib. 'lt;€i0 barmgertiggetb benbsp;$onOen te becgebcn; niaec ’t i0 cecgtbaeebig^nbsp;geib be sonben tedraffen. 3Datbant iamp;taetnbsp;0gpnae barmgertiggeibl Cn 5al besonbenbsp;pnggedcaftbliben j Haet^abib anbtDooi»nbsp;ben; laet beSonbaerenanbb)oo;ben: ^aenbsp;iaet;e anbtnooiben met ^abib / op bat5enbsp;liarmtieetigbeib becbtenen ggelgtltalïinbsp;bib/en laetje ;eggen:lt;(3een;tnjei o l^eer! H^pnnbsp;$onbe en jal niet ongefitafc blöbeiv l^eense/nbsp;3’en 5al niet ongeficaft blibemH^aec oaeromnbsp;en biille icit niet bat gf)p;e draft / om bat teilnbsp;jclfiSmönsonbe dtaffe. ®uis bette 3lugu»nbsp;dinuee.

Twee be-fluitten. t.

^gbp nu nietbetboutpen/ iamp;ig. Jibatub/ 300 bunbp biel tuicben/boe beele bat bekent*nbsp;tentie biein’tgebjuift biajStentgbcntliugu?nbsp;dint/ berdbelenbe tb bapbe Ipenitentiebetnbsp;©etefoimeetbcn. SDant

I^ietuit beduit icd tïnee bingen. ’t üSerftc bat De l^enitentie in biet bougen berdaen en=gt;

-ocr page 349-

VANDEN AELAET. 319

getaieefittitie pjttnttitoe Uterg/ oat5e niet alleen te beetle en tnaiS / met petnbsp;toehomenbe leben te becnieuïnen / maec ooftnbsp;bereifepte petboo;0aenbequabelebente be^nbsp;«lagen enbe te (irafen* ^ulbjEt bat be lt;(3ere«nbsp;mmeerben biel antrouVbelicften / ofimmerjEinbsp;mei onbeeflanbeltcften gpepanbelt pebbennbsp;mettet ober-jetten banbei|lt;^cp}tftuir: ter«nbsp;mpl 5p al'Omme pet moo^b^enitentta in’tnbsp;ïatpnin Refipifcentia , enbetn^uitjSin be«nbsp;t^fcpap enbe beftecingpe pebben beranbert.nbsp;pel-becftaenbe be nieutoe Epicuraei, Iief-peb«nbsp;becjS ban alle rupmte/ 3oettgpeibenbe;acp«nbsp;«SPeib/ jocpten niet alleen ïoeg te nemen in«nbsp;bet baeb alle bioufpeib/ leeb-biejen/ parbig*nbsp;Peiö/fcparpigpeib f f .HBaer jelfis ooft alle bienbsp;i^o;ben/bie iet bieïi 5ulftiEi mogten bebuiben/nbsp;ofte onjt inbe memorie bjengen*

lt;|et tmebe / l^at be penitentiale Vnerfteiv alssba(len/b3aeftften/bibben/fcp?epen/a|Tcpf/nbsp;paeeeftleben$c. bpbe eetfle €pji|lenen nietnbsp;alleen gpeplcegt en biterben tot Sterftelttftenbsp;politie / ofte boo;-fcp}ifi enbe biaer-fcpou»nbsp;mingbanbe «Gemeente gt; maet pnncipalicftnbsp;ommebaec mebe te bolboen be lt;0obbelicftenbsp;Sluftitie/ enbe te becgelben be infurie bie beurnbsp;^e 3onbe lt;t5obe gebaen \bai$* lt;Snbe piet mebenbsp;oebiefen Hinbebit ($,l@oo2-tDerp/boIgt pet

S 8.

SüVBUSTB VoOR'WHRP.

, *®Pbatbemenfcpelicfiefttancpeib/ nieten ft“me tebcrb)p£ften/ obermibjSbe langbup»nbsp;ttSOeib banbe pcnitentialc toerften/ bie onjenbsp;jonbcti pebben bctbicnt / cnbebcifterfielicftenbsp;f tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bifiti*

-ocr page 350-

33oRoomsche Reis. VIII. Hand.

Dtfcipltne bereifcltti ofte ooft om anbere \ott* telicHe cebenem 300 toerbt ottjGt bp-mglen/uitnbsp;be feftat Dec iltecRen/be5e töbtelicfic ftcaf/nbsp;’t fp in’t gefteel /'t fp in’t bed auQt gDefeftoNnbsp;ben/nae ben eifcR tn gefegent^etb Dec 3aeRen*nbsp;. 3IcR gebbe Riec Doa;en/ int4*lboa2-mecp/nbsp;Uitte Conciliën Ancyrano, Niceijo, Elibertinojnbsp;gitemuitte ©Ub-baDecen TertuIliano,Cypria-no, Ambrofio amp;c. bcctoonbt bc Difctpline Dccnbsp;PlimitibelitecRen in't op-Ieggen banbe^e»nbsp;nitentif/namentlicR boo; eene beRenbe Doob^nbsp;3anbe/D}ie/3eben/tien/tbiadef/' enbe tbiintignbsp;Saecen i t'ae famtgDjEe ooR get ganfege leben/nbsp;naec aDbenant be 5bJaec-ibigtiggeib beenbsp;5onDen. ©ebupjenbebesentgb/ vnaeren benbsp;penitenten gegouben eenige bagen tec tneeR/nbsp;namentlicRDcjet maen-DaegjEi/ biaonf^baegiEe/nbsp;enbe bipgt;baegjsi te baden/ bp tbglen ooR gae^nbsp;re Riebecen te D;aggen/3icg t'ontgauben bannbsp;bloIicRemad-tgben/ ban bab-fioben/ bannbsp;paecb-cgben'eft btec-gdiRe cecreatien/ efi innbsp;3anbecgeib banbe Communie beiEi l|.^acca«nbsp;mentct.lOKeïi bItRenbe uitten oubfCectuIiia^

nUiS Ub. de pcEnitentia , ex CondlioTriburienfi Canone ^4. Item « Cap. Hocipfumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et

cap. Accufafti 8. X De Accufationibus. ©nbe

bufbaenigen lang-butcigen penitentie/metn^ ben be boo;-nombe Conciliën enbe ©ube-ba«nbsp;beren ban nobe te (if ti/ tot bolboeninge banbenbsp;recgtbaecbiggeib ©objï / boo; be tgbtelicRcnbsp;ftcafbie baec obec-gebleben biaj$ nae be bec^nbsp;geben fcguIb^gelgR nu teclionb in’t led bao?«nbsp;gaenbe ©oa?-bjerp betoefen iö.

®ocg al3o be5e opgeleibe boete banbe pe^ nitenten bicRVoirö becfcgeibcIicR tnecbebol^nbsp;baci te bJctc/bp ben ecnf blgtclicR/bp ben an=gt;

berf**

-ocr page 351-

VANDEN AfLAET. 33I

^ecen traegelich/ bp boi berbf met^oop ban bo^bering/ bp anbeci tteberom met b?ee$i binbsp;bleinmoebigbeib i ;oo beeft be goebertieren#nbsp;neib lt;(3obiei 3bn Stecch laff enbe magt gbt*nbsp;«atcn/ommeban3ijnen ’tmegen/ nacc göele*

Sentgetb ban 3aeben / bitt inne te boo}-3ten; tÜ3iinretbtbaerbigbetbopeen anbete boetnbsp;contentecen:eö bat bp manier banilif-laet/

Selijcb tcb nu boojb-aen u 3al boen bliben» «Cnbeeerjlelicft mettet ejcempel ©ault. 2. Eerftebe.nbsp;Corinth.2.vetf.io. ^ten gbp-lUiben tdat bet* wijsvandênbsp;Sceft/bien becgebe icft oob» 3©ant ijl bat icft ^f-iaec uitnbsp;Joftietbergebenbebbe/bicnichbetgebSamp;eb/«

«ebbe icft becgebg om utoen ’t tuil/ inbe pet* ^cnrutuu. foone €b;ijli i op bat tup niet beb;ogben ennbsp;perben banbe '©uibel* lt;|icc tno;bt gpefpïo*nbsp;ncn banben fl^loeb-fcpenbee ban Cojintpen/nbsp;oie^paulusi i.Corinth,f.verf.3.amp; 4.uitten nac*nbsp;bie Cjjjijli/inben ban gebaen/cnbe be ©uibelnbsp;obec-gclebert {jabbe^ lt;Cnbe al3a Öp ftiet beucnbsp;tot bjaecocptig becou bJajS gljcfiomen / enbenbsp;met grote bmufpeib bejS parten 5gn op-gpe*nbsp;leibe penitentie bia$i boenbei too pabben bienbsp;ban Co;inti|en boot (Citum/ben^pojlel boennbsp;aen5ouben/ tet-tugl nu een goeb beel/ banbenbsp;Penitentie bolbaen toajS/ be reflerenbe boetenbsp;Bern te tuillen bergeben* ©it bersoub acco;*

^tert pen-luiben al-pier ben Upoflel; enbe bat 500 ppfpjeelit inbe perfoone Cötijli.^ietnbsp;mcciStg.wbacuft/ een claer iamp;cpjiftuirelichnbsp;©ooj-fcp?ift banben ï^crftclicftcn ^If-Iaet:nbsp;“?6cinneaentcüjp5en rpn bc o?ic bingpen/nbsp;btcbatibe Dtatpolibe (Clieologanten in beSUji-l«tcn biojben bereifcptrtc toeten autpojiteitnbsp;ofte magt/ inoen gebet; ©obbjucbtigpeibinnbsp;bt ooisaeh; en jlaet ban gratie inben omfan*

gcr*

-ocr page 352-

ziz Roomsche Re Y's. VIII. Hand,

ger. nbsp;nbsp;nbsp;(iln amp;ter alle b;te te binDen: 3@aiit

be geber al-gtec i0 ben ^pofteU enbe bat/ 50a 3elf^fp?eebt/tnbepecfone Cg^ifït* ^e ooj^nbsp;3aeb ^et gl}emeen profijt banbeStecbbetnbsp;Co;tntgen/om te betegenen belagen beiEi but^nbsp;bel obecmtb^ei be al te grote (lacbtgbeib beifnbsp;apofiel^/ enbe onmatigge b;oufOetb beist be^nbsp;Iteerbe 3onbaer{(. Cinbtelicft be daet batinbsp;gratie be^^enttena bight uiten toubie Wnbsp;maehte ober 5gn beb;eben 3onbe. ^it allejitnbsp;b?engtben(€e);tniebe/ enbeii^be ggemeenenbsp;uitlegginge bee ^.^octoten. Sietnaetnent^nbsp;lich Theodoretum, amp; D.Thomatn in Commen'nbsp;tario loci.

Opwer- nbsp;nbsp;nbsp;Abac, 3©c5en €e]rt en Bjengt niet nicbe/

pingcegés batPauMben^amp;loeb-fcgenber eenigcn tgb dmaragc- ofte llag ban penitentiair tnerhenop-geleit/nbsp;^“'J^J'enbenae-ber-Oanb gugt ghefcgolbcn 5oubcnbsp;gebben* lt;©f5ehet/gceftgpöeniietb)esiquötnbsp;• gcfcgolben / bat en anbcrji niet ggebieeff/nbsp;al^Eieenigge boete bie gp frgulbig biaii aen benbsp;bifcipline ber Dterhen; enbe nietaenbe recgf^nbsp;baerbiggeib itDobjO. lt;iSrgo pafi beseniCeptnbsp;3eer ineinig op be “Inbulgcnticn.

And-

?voord.

Piet. 5©e5cn Cept b?engt 500 beel mebe/ bat pauIujSbc^en 5onbaet ce openbaere boe=»nbsp;te op-geleit geêfr; ter-bJgl ftp ftcm ggebobennbsp;fteeft te (lupten uit get geselfcgap bet geIobi«nbsp;gen/enbe boen becmanen tot penitentie. 33unbsp;300 toa^ meer alpi hennelich/goe enbe in Vnacnbsp;manieren genbjagften mojlen be gfteenen bienbsp;penitentie beben. 3@ant inbe oube •Conciliënnbsp;en tooibt ooft anbersi niet gfte?eibt / ban 300nbsp;beef / of500 beel giaeren 5ulfen5e penitentienbsp;boen/bie 3ulhen ofm!ften5onbe gftebaen geblt;’nbsp;ben, l?e t bojber/te ibeten toat be ©cuitcnten

troeft

-ocr page 353-

V ANDE N AfLAET. ajj

ofte lateti moften/en ïno^tit niet gesetamp;t/ dljei toesentie eenen tgelic^en notoic enDe iien«’

^at no?tgt;eejEe tiese boete een fcbulti Vnajl «onöe rec^tnaerbisbeib «aob^/ bltjht uit Denbsp;dualiteit/ Die paulu^e in Dese quDtftbelbingnbsp;°c5igt/3eggenbegt;inbe perfoone Cb?iiti.^aecnbsp;Ipcbe te hennen gpebenbe/ bat €b}i(tu$inoUnbsp;baen mod inesen / enbe oUer-3ulhj$ ’t gbeenenbsp;up bergaf/ banlt;Cg}iduj$ïDegen/ enbe uit 50*nbsp;ben naem bergaf.

Abac. ®en Cctt en fjoubtiiiet/ inbc pet* foone Ch}i(li/maet in't aenfcgpn lt;C02idi/ batnbsp;V/op}echtelich enbe onbebeinfbelich.

Piet. ibïuen (Cejct i0 De «©enecffcfif ® eït/ batisi/bennieubieniCett. Cnbeub)elt;tDio(fenbsp;baer op gebient/ijEt be «t^lofTe ban tzSefa. ^chnbsp;boubemp aenben ouben Cert / enbeaenbenbsp;^ranflatie ban igieronpmusi / bie Öetnbsp;^riehfcbeb)oo}b »x(‘eü immersï janbsp;bJel Uerflaen geeft aljï 5!9e5a. Slae Theophila-«us een gebojen lt;t3rieh / parapbjarctcnbc opnbsp;beje tnoojben / Uertaeltje albujinbsp;»*s»»bat ijS al0een IWce-perfoon oftenbsp;ten l^icarti^ €g)i(li*Cnbe bat beje jin ofte o*nbsp;bcrjettingopjecgtisi/blöht i.Cor.f.4. tnantnbsp;BgeighetbJöiS ©aulup albaet bejen jclbcnnbsp;Sonbacrbeebant inben naem enmagt Cftji*

Ki/300 gp baer fp?eehtj 30 en han gp gem ooh bgt;-gict niet anberjS ontjagen gebben/ alp in*nbsp;naem enbe magt Cgjifli. 53ac-be-maelnbsp;b*‘t bing 0p ggeiihe manier ontb onben moetnbsp;“ttben/ Bcip get te boojen gebonben ip ge*nbsp;weeft. ^00 Pit 1^ Pe getrouüJiggeib/ baer benbsp;® cneeffcpg p jj,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mebe bertaïen.

ifettbïeiic bewöil toetbt ggenomen uitte TweJe

getuite bewijs uk'

-ocr page 354-

534 RoomscheReïs. VIII. Hand,

leOud-ra. SetUtgeniffetl TertuIlianilib. adMarcyrescap.l, deren, lt;Snbe Cypriani lib.3 .epift. i f-Sc Sermone de lap-fis circa finem. JiBeöe-bjen gentle be uergtfTenn^nbsp;banbe draf bte be 23t(Tc5oppeti berleenbetinbsp;op tiet ber;aufi en booKP^neh banben |@ar«nbsp;teloren. Ce ïneten/ be penitenten bte seben/nbsp;tien / ofte tinaelf 3Jacren mollen boeten/ eennbsp;beel b§ Haer op*geletbe Penitentie boIb;acgtnbsp;fiebbenbe/ abb;effeerben gen aenbeJilSarte»nbsp;laren/ bat i^/ aen ben gUeenen bie al-rebe eetinbsp;m0 ofte ttnee booj ’t €8?i|lcnlt;i5eIoof be Pön»nbsp;bancH berb;agen gebbenbe/alle baegjEi befen'nbsp;tentie be«i boobjt bectnaclitenbe btaerenjber#nbsp;joubenbebat 5p-Iuibenboo;gen beiiebé5oult;nbsp;ben te interceberen bp be prelaten ber iitet*nbsp;mm ten einbe j^en get redantban gaer peni«nbsp;tentie gnijt ggefrgolben/ enbe5p-luiben rottenbsp;b}ebe/bati$i totte abfolutie/enbe i^.Commu*nbsp;nie toe-gelaten mogten bierben»

Op-werp,

Abac, ^bit fcgeelt norg al te beel banbe Roomfcgelïf-laeten: JPant be SSiffcgoppeiinbsp;en maebtengeen mentiebanbefegat berSteronbsp;ben/ noeg en seiben nict/bat 3P be penitentennbsp;boo; gaer rederenbe boet oppliceerben oftenbsp;toe-bougben be bol-boeninge Cgiidi en 5Dn=gt;nbsp;ber lleiligen.TOaer beben 3ulftiS alleen om benbsp;25elgberiö te beteeten / eft tot gaer cinbtelicftnbsp;ntartpjie te betbJebften*

And-

wooid.

Piet. 5©at be ©iffcgoppen geen uit-b;ug« belirge inentie en maegten banbe fegat bernbsp;©oiboeninggeCgiidifc. en ggceft noegennbsp;neemtinbe5en: 3@ant50oen bebense mebenbsp;niet alfje be Sacramenten beiS ^goopfeljs/ ednbsp;ber penitentiën bebienbS: 5Inbe bielge noeg'nbsp;tanjS/buiten alle tbigfel geappliceert Vno?bertnbsp;beberbiendenCg2idt« 'Ci^ genougbatbip

toeteïif

-ocr page 355-

VANDE N Af L A E T‘ 33/

Derde bcquot; wijs uittenbsp;Generalenbsp;ende Pro*nbsp;vindalcnbsp;Coucilica.'

toeten/ bat in alle quötfcljcltiingc ban jonbê/ fcöulöcn ofte boeten (t fp of Die gfjefcöieDt in/nbsp;Ofte buiten't Sacrament) De reej^tbaerDig^nbsp;DeiD lt;0oDj( bolDaen moet ftja* Wat De reilennbsp;Qengaet/ De ^;elaten en Debê De5e gratie nietnbsp;alleen om De ll^artelaren te bereeren ofte tenbsp;betbtebltenjmaer oob om te beouifeni DetSfic*nbsp;tittel Dej$ lt;(3eloofjEe/ babe gemeinfetiap Der geianbsp;ii^en; meDe-DeilenDe Den eenen De berbienjlennbsp;tn bolDoeningen banDen anDerS/tot af-iofTin»nbsp;ge banbe gu^t-gefcgolDe penitentie. *Sti Ditnbsp;°}engBen uit-Dmltbelicben meDe De b)oo}Dennbsp;Cppjiani Sermone de Lapfis ffiet boben ber^nbsp;Daeltt Pcenitenci, operanti,roganti potell clemcn-ter ignofd, potell in acceptumreferriquidquid pronbsp;talibus 8c petierint Martyres, amp; fecerint Sacerdo-tes,Dat i0:®en DemoeDigf / blijtigf/fmcftenDgnbsp;Penitét ba genaDelib ber gebê/efl tot ontfangnbsp;gerebent b)o;Dê/aI ïnat boo} De Hartela»nbsp;ten bet3ocl)t/en DePjieilerf öebben hergunt.

1^00} ‘t Detbe bebiD^ Dienen De alDer-ouD’ fle ^^enerale en P;obinciale (troncilien/Nicz'-nutn I. can.ii.Condl. Ancyranum can y.amp; Lao-dicenum canone 2.55p De Ibelbe gebeurt bJOjDtnbsp;Qlst Dat Den bii)tigben penitenten bp De ^if^nbsp;(egoppé eenige inDulgentie berleent 5al inogfnbsp;toerDen: raaer Dat De onarbtfacmen gebouDcnbsp;Suilen bli)bi/(iaer beflemDen ti)D uit tegarDf.

Vierde bet wijs uit hetnbsp;oude endenbsp;geftadigenbsp;gebruiknbsp;der Kerks,

Pae De3e tpDen/ 300 ië/ ten bierDen/ notoir ^Dc in confelTo/ oorb bpDe «öcrefojmeerDe

^^tbibenten selfö i Dat Gregorius primus, nu

Ög^lcDen DuifentSdaeren/ op De ^tacÖ-Dai gnen banïlonicn3lf-Inten göegbeben beeft*nbsp;Dat Leo tertius ober acbt öonDerDtnbsp;^aerenj enbe Sergius fecundus Anno Domininbsp;*44* tsclbe meDe göepleegt fiebben* ®ot

een

-ocr page 356-

Hetghe-bruiKdei Af-latennbsp;hier voortijds ftati-(cr als nu.

Regel van

S.Augu-

fiijn.

Kundig Argumentnbsp;voor d’Af-laten.

336 Roomsche Rets. VIII. Hand.

eenjefiettetcften / bat Hese ggeïDoonte intie fterh ^obf( 5eer oubt enbe tmtnemo^tael iiitnbsp;5^ae-be-mael be booj-s^tnombe paufen o«nbsp;pentiteb berciaeren/batse fjaec 9Cf-laten bec«nbsp;ienenbe/ nae-bolggen get oubt ggebjuieft becnbsp;Sterften. ^nbe baer-en-boben niet te gelobetinbsp;en 10/ batsoo-baentgbetrefTelirhe/ geleerbe/nbsp;enbei^.HSanneu iet sulbp gDebaen joubeiinbsp;gebben/ engabbensgt ban bunne lboo2-3a«nbsp;ten niet ontfangen.^ibr-b)elben/a{-boe-b}eInbsp;in booHeben tiiben bet gebjuib berStf-Iaten/nbsp;Obecmib0 ben tneecberen pbec bet gelobigi/nbsp;enbe fcöatpeccbifcipline bet üterben/ (banVnbsp;geet0gebiee(f; jco blbbtnocbtan0 batter al^nbsp;töbeenigbegöetoeeli fijnj €nbe ober-juljtnbsp;boo} een Üpoff olifcbe Sering gebouben moetnbsp;bierben: ^at be €b?i(ieniiecftmagt beeftnbsp;bufbaenige 3f[f-Iaten te berlenen. €onfb}me«nbsp;licb ben iSegel ban $.3Sugugiin. üb 4.de bap*nbsp;tifmo contra Donatiflas cap.24. iCe tUetetU^at

alle’tgeenebe gbemeine ïterb i0onberbou« benbe/enbe altbb onberbouben beeft/nocb bpnbsp;egeene Conciliën bebonben merbt ingefielbtnbsp;te mesen/ niet anber0 gbeloofc en moet bier«nbsp;ben / aI0 banbe ^pofiolitie autbojiteit ober^nbsp;geleberttefun.

I@ter uit 5oofojmecrtcfi bjtnae-bolgenbe 3lcgument: 2II!e bie Ceremoniën enbe ufanti*nbsp;en/bic aitpb setijuifttfiin gctneefl inbe alge^nbsp;meine Cb?i(ien ïicrB / enbe niet bebonben ennbsp;bJojben ingeflelt te fijn bp eenige Ifterhelicftenbsp;©jelaten/ ofte Conciliën/ moeten gbeboubennbsp;bioiben boo2 SSpoftoIibe iCrabitien. n^aeenbsp;$oo-baenig fii'n be ftf-Iaten. Ccgo 5bn be Mf*nbsp;laten Hpoffolihe Crabitien.^be ecc|ïc piopo”nbsp;ntie/i jt be iSegel ban ^«Kuguftbn/enbe baeC'

en-bopen

-ocr page 357-

VAN DE N Af LA I T. 33^

^-boljen gefunöecrt in alle rebe* ®c conclu* lie moet noobraechelich bolgenitnant get aclt;nbsp;BUmentfiaet in forma fyllogiftica primaefigur*.

^ouber ban iet op te 5eggen ballen/bat soube bioeten tiesen op be ttnebe P;opo(ltie; enbenbsp;|ben 5oubc moeten aentnijfen/tuie/biaer/enbe Men kasnbsp;^nnecrbc3If-laten cerft begonnen 0abbe»nietbewi-wSaet boojïuacr bie sulbiai beftonbt / joube ïenwie,nbsp;fbelieen^ baren / gelijcb aljö MartinusKcmni- waer.otw

lius ia zijn Examen van’t Concilie van Trenten

4pan:e pagina 333. Ml-bJaet ïtp/ aljï met bet* eer ft b«-bonbenogennaebeblinbe-potffaenbe/ Beeft gonnen. ^rbcnfcBïÖbcn / bat bclf-lateneer(ltnbenbsp;merclb gpeftomen fiin/ ontrent ftet 3Iaer onjsnbsp;if eeren butfenbt tbiee bonberb. JPaer Sön on^nbsp;befcbaembe leugen en i0 niet alleen geacBter»

Boeit geïnecfl/beur be gnbuigentien balt;©jc=gt; hldJ go;in^ be eerfie / Seo be berbe / iStergiuft benbsp;tVbeebe/ |PacBalt0enbe l^^banuiSbeibeitiebenbsp;be tmebe/enbe l^er giusi be berbe«lDanbe tbel»nbsp;ne be tongfte namentlich @arcBaIiït bp naenbsp;Bonberb 31aer geseten Beeft boo? ben aenge^nbsp;toesen tBbgt; be anberen tboee/ b^te/ bier/ btjf/nbsp;enbe se^ Bonberb Saeren. ©m niet te seggennbsp;banbe Conciliën / enbe ©ube-baberen 0iecnbsp;boben geallegeert/ bie be p jimitibe fterït/ fatnbsp;ii’ïlpoftoliftetöben sclfisaentrcffen; l^ietaUnbsp;leen Bier beur/seggeih/iö b'onbefcBaemtBeibnbsp;Kemnitij bjebcr-Bouben/ maer sclfjS ooft bent dc wallijn eigen pen:3©ant int jclbe examen pag.37f denfesaiii»nbsp;ftBtgft Bp bat be Waldenfes, (bie mebe gpe* Armen va

noemt toerben Sïrmenban Éiontf) bc eerlle Lyons heU-Cetoeefifijnbiebe *f-latcn BebbcnbebocB«l’^quot;lt;i’^^-ten» •(gtvnjiji inbien'tinaerijS/ soo enftan!f'^l*^ niet toaetacBtig toesen/bat be If-laten eerftnbsp;inbe toeteib gBeftowen fijn ontrent Bet 3aec

i

-ocr page 358-

338R00MSCHE Reys. Vlll. Hand.

Canonifa tie vaadenbsp;Gerefor-auerden.

i2oo«3@ant bc5c Waidenfes fijn ïaiigÊ gaetcrt te boojentnOe imerelti getoeett* «tSrgo Denbsp;laten meDe/enDe Kemnitius moet liegen.nbsp;be Waldenfes gebben b'üf-Iaten bebotbtennbsp;eerjenocgtnbebierelb tnaeren. ^anbtt ennbsp;ftan niet tnesen: (Cen tnaer Dat-men banbtnbsp;9lrmenban1lionjE( ^jopberen toilbe maehen/nbsp;tie be toe-ftomenbe^nbulgentien beur bennbsp;geelt ban püopbeeilen boo}gt;5ienbe/ beftrebennbsp;joubenbebben. Il^aerbit be Canonifattenbsp;banbe lt;0erefó|meerben / be tnelbe om eeni^nbsp;gerlep fucceffic/ enbc af4tom(lban Sterhtenbsp;bettoonen / Hftcnoob-5aeftt Hln ban Widef,nbsp;Hus, Hieronymus van Praegen, Waldenfius, Be-rcngariusjlovinianus, Vigilantius, enbe ban meetnbsp;anbete notoire/ beeïnese Stetterj^ / btUigb^nbsp;^{opbeten/Jpatriarcben/enbeSiefbjmateur^nbsp;temaehen.

Vijfde bewijs door •irettaig-de Mira.nbsp;kclco»

Cfnbtelicft b)0}bt ’tallen obet-bloeb bit i^oo}-iberp betoesen met lt;0obbeIicbe obet^nbsp;tutgbe lÊitahcIen ban S.i3ernardus,Francifcus,nbsp;Brigicta enbe anberen.IBaer om bat gbp met*nbsp;te üeiligen lt;{3obje( getnoon ji|t te fpotten/5oanbsp;3al icb u bier alleen seggben bannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ernar«

buji / enbe be relte bebiaeren totmi)nanb« lboo}b op ntb’ laetfte argument.

’t^ö bennelift uitte Igpflpïicn ban Otto Frifingeufis ,cnbe auDere lt;amp;cb?Öbctö ban biennbsp;ti)b/boe bat tuben ^ate onp l^eeren m. c,x l v.nbsp;onber ben ^auec Eugenius be berbe/regneren^nbsp;be inben Utoomfcben iSgcb be Uteiferen Conra-dusenbeEmmanuelibe 43obb;utbtigt Stoningnbsp;balb^anbrbb Ludovicus v i i.geboojb bebben*nbsp;be be bjoube ellenbe/bie be ;amp;tab ban «Sbelfn/nbsp;niet berre ban^erufalem ober-geftomé ïaa0/nbsp;boo;’t innemen banbe ongbtlobigbe ^ara^

runen

-ocr page 359-

VANDEN AeLAE T.

ninen/een begeerte gbebregen ^eeft/ om met ecnüoihngiicite ileget/ totoerloffingOe becnbsp;Cb;iftcn oolben enbe titerhen/ ober ti fcOepennbsp;bae 't i|*Sanb. lt;{rgt;p tcelfie 5tjne begeerte gpnbsp;bcbbenbe bcraeb-llaegt mctte |^;incen enbenbsp;l^reren ban sijnen iSaebe; 300 toap met gfyt*nbsp;bieen abbt)p goeb g()ebonbcn te boen roupennbsp;Bcrnardum ben übt ban Ciarabal in 9amp;o)«nbsp;goignen; tpcsenbeecn JiDan eecbiaerbig bannbsp;ieben/£!eligieup ban lt;amp;a)be/ uitficticnbe bannbsp;geleertlteib/ til baec toe norti bermaerbt bannbsp;tethenen enbe HSirahelen: t@mmeuit3t)nmnbsp;ibonbe/aij^ uit een lt;0obbeIttfi ®}aftei tegoo^nbsp;ren enbe aen te nemen/biat ben Uton ing in be*nbsp;Sen ;oubet)ebben te boen ofte te Intendnbsp;'t Zelbe gebaen sQnbe/ tblsoo ;2amp;ernarbuilnbsp;op een saeb ban 300 grooten geïotgt/ metge*nbsp;rig maei sDn uit-fpjaeb te gt}eben/maer gbe*nbsp;tabenllabbebaeroptebersouben f)et goeb*nbsp;buncfien banben ^Ipoffoliben ^toeiiSoo tnaf*nbsp;fee tot bien einbe af-gpebaecbigt eenfolem*nbsp;nele StmbafTabe aenben ^aujGi4Sugenina«^enbsp;Ibelche ober-toegtienbe b’erempelen shnbeenbsp;IbooH^i^n j eti in-5onbergeib {)oe bat Jirba*nbsp;bujei be tmebe/boot een geliBe occaHe/ Vneber*nbsp;pm rotte tenigöeib beiö Oeloofp gfjcbjacfitnbsp;Öabbe be tlnce ©atriartbaieSterften ban Sin*nbsp;^iocöien efi Uttufalem gt; ten lieben bantb toe*nbsp;Beftacn beeft/Öetlt;©obb?utötigbet3ouIiban*nbsp;“tn €b;i(lelttft|ien Stoning, ©ber-scinbenbenbsp;Sot bien einbe ttoee Brevia Apoftoiica i 't cenenbsp;aenben hetligöen 55ernatbum / baet mebenbsp;Obbem / al^ eenen biebp alle ©olben bannbsp;ï®?onhtöch enbe ® nilflanb gheljouben toarfnbsp;booi een ©jopfteet enbe Sïpoflel / ïa(l gaf/nbsp;oramc bc acn-(laenbc €tiitr-baerö te pte*

@ 2 bitbett

-ocr page 360-

l4oIiooMscHE Rets. VIII. Hand.

tiicfien / ettOe tie gatten tieclt;(Be!obt6gentia(t

toe te toectoetben. ’CanDece aenben boor gemelten ftontng/®;tncen enbe ^ntDoonbe^nbsp;ienban9}an{itgcn. ’Ctoein nocgmetbagnbsp;enbatuni te 14m tel bpOtcoFrilIngenfis lib.nbsp;primo vit» Fbokto ImpiC^jf. JPaet tn-30ti^nbsp;DetgeiblUciien t’onjen p}opoo(ie / enbefiin

Kort begrip van»

Sebenli-tngetbtg be tUtee tnibbelen boet inne rsrepen; bte CugentujS gebjuifit geeft/ oni«nbsp;tne ben l^^incen enbe t'gelobiGfcibollt be fpoo;nbsp;tentetten tot be3egetlige Sicgg. 3@aetbannbsp;'teene tg^telich toaei j te toeten een toaftenbsp;^aubcgatbc nanOcHutf-bjoutDcn/ Sttnbe^nbsp;ten/ enbe lt;@oeberen bet €ruifgt;b;oeberen/ 500nbsp;langge 3P-Iutben om beseCocgtf-tutilebannbsp;gut05oubentt)e5en. 'Canberegeeffelicg: na«nbsp;Inentltcft een bollen 31f-laet ban 3onben/ boo?nbsp;allen ben ggeenen / bte met biaet beton beji(nbsp;gorten ggebiecgtgebbenbe / be Cruif-baerbnbsp;bolb^acgt/ oftnbe 3élbegebleben3ouben fifn*nbsp;l^oe gem boo;t$i gier inne ben i^.^eenatonbsp;beo gegueten enbe toot grote menitgte bannbsp;Pïincen/ lt;£belenenbe^utgeren/ 30oop3gtinbsp;pjebicatie / alO op get ütoningliche boo}-(égjift ban Conradus gnbC Ludoviciis,gctCrutOnbsp;ontfangen gcbben/ enbe ten ig.ïanbe getroc^nbsp;Ren fifn/ ggetuigt niet alleen Otro Frifingenfisnbsp;tct boo^nomber plaetfe/ maet ook benbsp;natbujEt seifjEi in tteefcgeibe ^einb-bjieben.nbsp;giet gem onbeeanbeten epift.322. ^aetinnenbsp;ggp bitiben $tüt get fo;mnlier / ofte get Kojtnbsp;begrip banben tgeem / baer raebe be|l3annbsp;Oobjeiben If-laet ban besc Cruif-bacrb bennbsp;jprancotfen enbe I^oagbuitftgen ggepjebicK^nbsp;geeft. Beatam ergo dixerim Generationem, quao*nbsp;apprehcndic cara user Indulgeod; tempus , quao*

inrs'

-ocr page 361-

VANDEN AfIAET. 341

vcnit fuperftitèm Annus ifte placabüis Domino, ann^ amp; verè lubileus. Diifunditur hzc benedi^io in u* dikten Af-^veifuin mundum , amp; ad iignum vitx certatim laet Bet.nbsp;tonvolant univerfi, Habes nunc fortis miles ha- nardi.

«es virbellicofeubidimicesabfquepericulo ; ubi vincere gloria, amp; mori lucrum. Si prudens Meritor eSjfi conquifitor hujus fzculi,niagnas quafdamnbsp;übi Nundinas indico j Vide ne pereant. Sufcipenbsp;Crucis Iignum, amp; omnium pariter dc quibus cordenbsp;^ontrito confeffionem fecens, hidulgentiam obti-°ebi$, Hat : Ealig nomme ich Datnbsp;ban menfcgen/ Die te beur öait een 50 bjucöt*nbsp;oaeren tijDban guötfcljelDingi cnDc inlcbcn*

^ lijDe getranben toeiDen ban e^n 50 tDaeren Slubilee / enbe ban sulhen 3aet ban beejoe*nbsp;boot Deni^eei:* JliNQen jcgbtn bieeDinbsp;nftge^jt öbecDe AÉipeVMeelD / enbe opnbsp;lietmrtenDejtfifbollliwUeH te ioemenallenbsp;be bomen. «(Dnttfiitnttcrbloimt amp;olDatennbsp;enbe btoome li^mien I biaet tirgDettnbsp;inoogt sonDer pedlM / Daer u 't bekwtnnet}

^al ftceHben tot glojte/ eii bet flerben 501 ge^

DgDeti tot tbind. bat gbP-miDl nuboot^

Sigtige ftoopluiben fift/ efi begeectg tot p?o^ fijt/ 50 birftonbig ieft u-Iuibeii een sect grotenbsp;iDardt* ^ietimmer0 boot u bat^e u nietnbsp;bjMcöteloop en bcrcac.(©ntfangt ftet teitbennbsp;bejeECruiflesi: lt;!5nDe göp jult berftrigcnflf-«aet ban alle uto’ jonben / Daer ban gfjp-Iuilt;nbsp;benmetbetoubiDe^ parten ubJ’JSiccptjuIfinbsp;lebben geipioftca.

Siet biet ?5?oebct «bacuh! ben bollen 91 fact banben ©autf CngeniujS bergunbt/ bannbsp;©ecnaröujS gePKbiebt/ ban bc SijTcloppennbsp;enbe Biethelicbc l^telatcn bepbert / ban lltei*nbsp;ficen/ftoningea/J^ltóccn/ enbe int Pojtbans

3 be ge»

-ocr page 362-

141 RoomscheReys VIII.Hand.

tgt;e 0egeeIe£g;t(len tuerelti met groot trerlmv’

gcnge-acn-oaeröt*

OnalHe. Ice Mirakelen totnbsp;bavcAingnbsp;Tanden ge-ftediktennbsp;Af-laetnbsp;Bcft^aidi.

Abac. 3Battoilbp«u5eggenmettetüeT' |iaeloanbe3e{^t(to}pinbsp;Piet. JBatiftlier meejegggenmiltnbsp;mutier mebe bemtisen / batmen ben gehheitnbsp;geen galfmerfi en moet laten jten. I^abt gbpnbsp;mp met patiëntie uit gbebobJbt / itit gabbenbsp;Daer noeg bp gebougt be Ceihenen/lEiirahe*nbsp;!en/ enbe 3@anberlt;baben/ boer lt;t3ob aimag*nbsp;tig bebergunningbanlt;$ugeniuj( / enbe benbsp;p}ebicatte ban ;amp;ernatbuei mebe bebefligtnbsp;geeft* ^unieugtggp5e jelfj^t gaen lejen bpnbsp;OttoFrifingcnfjsIib.i.cap.jo.Cnbe bp beil 3ÏU*nbsp;teut bie *t teben5l3ernarbt tegenbioojbig ge«nbsp;Jlen/efi getrouVnelith befrgjeben geeft, lib.3.nbsp;cap.4. i^ier ban julbp/ be)rn oen-gaenbe/ al*nbsp;bUjï lesen f Evidenter eninaierbutn hoepr^dicavitnbsp;Domino coopaante , amp; fernnoncm confirmantcnbsp;fcquendbuslïgnis. Sgd quantis, amp; quam nmltipU'*nbsp;cibusfignis? Quanta vel numerate, tiedum narrarenbsp;difficile forct. Namamp;eodcm tempore fcribl ca?*nbsp;perant, fed ipamp; demum Scriptorem numerofitasnbsp;Icribendorum, 8c materia fuperavit Autorem. Ni-inirum, cum aliquando una die viginti , fcu etiamnbsp;plures, ab incommodis varijs fanarentur j nee facile ab hujufmodi dies ullavacaret. Denique pluresnbsp;eo tempore Ghriftus per fervi fui taóium amp; ora-tionem, ex ipfis etiam matrum uteris excos yidc-rcjclaudosambulare, aridos convalefcere, furdosnbsp;fecit audire amp; mutos loqiii j Mirabilius reftituente

!;ratia, quod minus preftitum fuerat h natura, baf Si: isi hcnnclirh bat ©cmarbusi bit bioo?bnbsp;ggcpiebitfitgecft metre gulpe ©obsi/ geibnbsp;bp-ftaenbc / enbe sgn bioojb bebefliggenoenbsp;beurnae-bolgenbeteigenen* inSaecgoe be^^

e»W

-ocr page 363-

VANDEN AfLAET. 34J

^ttegoe-tiaenise Cetamp;enen jooobaeni» B^eenOefoo mnis-ïtuWtge ijoofïoatr/ttatnbsp;niet alleen get nettellen/ uiaet jelfjS ooft getnbsp;tellen ;eer nioepclifi 30utie nallen« S^ant aifsenbsp;ter seiner tgn/begonnen niaeren te fcg;gnen/

300 i0 be ^cgiöner/ onermttijGi be onergt;^rote öienig-nulbigftctb/ggenoobfaeht gcWeefl/benbsp;Seine re laté (ieltë.Cergt;niD!ë botter bicUtnilitfnbsp;ttDintig/en boer oner genescntDjerbé op eenfnbsp;oag/ nan nerfcgeibe gebieftcn: en nautoelih^nbsp;eenen bag sonber buf-baentge tciUetii en quanbsp;te nerlopi* Ctnbtelih be menigte inaiEl grootnbsp;lgt;er geenre bte €g}i(lu£t te be;er (tonbe boo;tnbsp;oenraHenenbe noo}-bibben sgn^ «Dtenaerjïnbsp;gegoïpé gccfti genenbe ‘t gejigt aenbe blinb*nbsp;gebaa:enen/ be gang aenbe hrepelen/ be rab«nbsp;biggeib a^be gicgtige/ ‘t gegoo; aêbe bonl/benbsp;fpraeg aenbe (lamme* 3©onberliHber reporc*nbsp;rf be beur genabe aid ge gêné mail na natutre.

lt;£nbe alja niet-te-min beur be neigcngenif^ fê/enbe be netburgen oa}beelenlt;0objS/btt gel*nbsp;lig oorlog mifluht tnajeCi enbe be uainb be4nbsp;i^eeten / boer oner bpneeleubefmaeit enbenbsp;befp^ofien tnerbe i 300 i(l gllebeurbt/ bat eennbsp;Seftete blinbc joon/nan jgn ©abet merbe ge*nbsp;bjacgt nooi ben ®icnaet ©obo. ®e njclftenbsp;Mae lange toeigeringöe / einbtelich netinon*nbsp;ben beur be^imaniei menigbulbigge gebeben/nbsp;tegggenbebeganbopget goofbt bejSftinbïf/nbsp;faabt ben I|eet j boo? be nerlicgting nan bten Nota.nbsp;tilinbe te Vnillen toonen / alO bat get ïooojbnbsp;nanbe ggepjeeftte Cruif-naetb / uit gemnbsp;ggchomen ; enbe beur bp-flanb nan jgnnbsp;w'iiiagcn ©geeft nerftonbiggt toais gge*nbsp;toeeft ttieeriCer-njgl batmen nerbeibtnbsp;De uit-hotnfte beft ggebeb^ / beginbt be bbb*

W4-

-ocr page 364-

344 Roomsghe reis.VIII.Hand.

tie te roupen: t^abec/ttiat 5al tc{i Doeni tnant ith 5te. ’Ctuelh goojenüe entie ^ientie be get*nbsp;ne bte Daec 30 geedeltth alei ïuaerlicft in grolt;nbsp;ten Böctale conb-omme (lonben / fijn jonber»nbsp;lingc bectroofisD^bltben / en öebbcn ®obenbsp;3i)n lofenbe 3ijn banft gegeben.«®U!ff tietre benbsp;^cB?9öcr Dan't ieben^ernarbt lib.3.cap.4.

3lae ©etnarbUiS 3elfjer/en geeft bit oab niet pngeraedt gelaten/ maet met bebchte tnooi^nbsp;tien3ebeiich te dennen gegeben. l@ant lib.2.nbsp;^Coniideratione adEugenium; ^ntbeginfelnbsp;beebebigt gebbenUe get becb^iet banbe belt;nbsp;gaelbe nebcriag met ttnee ^cgjiftutrelitftenbsp;ejfempelen/ 't eene ban USoifcsf/1 anbcrc bannbsp;be elf geflagten ^fraeljS ongcludftelih oojio*nbsp;genbe op get biooib «iBobesf / tegenis 25enia*nbsp;mini berboigt gp baer nae in be3er bougen

Sed dicunt tbrfitan ifti: unde fcimus quod ^ Do* mino fermo cgrelTus fit ? Quat figna tu facis ut cre-damus tibi ? Non eft quod ad ifta ipfe refpondeam:nbsp;parcendum verecundÉE me*. Refpondetupromenbsp;amp; pro tcipfo/ecundum ea qu* audifti amp; vidifti,autnbsp;eerte fccundijfn quod tibi infpiraveritDeus,bat i0nbsp;SISaerbpabontuir 3ullen3e 3egggen: 3@aeenbsp;aen bieten top / bat bit bioo}b banben l^eeenbsp;ggedotnen i0 {Wat teidenen boebt ggp/ batnbsp;top u moeten ggelobent lt;®cn^gtmpniet/nbsp;baec op jeifp te anbtooojben: IDen begoojbtnbsp;tngn3ebiggetb te fpaeren. 9lnbtooo;bt ggpnbsp;lieber boo; mp/ enbe boo; u 3tlben / 0 lt;euge'nbsp;ni I na ’tsBttne ggp ggegoojbt enbe gge5iennbsp;gebt/ofte/ immetiO na’t gccne ® obc geliebennbsp;5al u in te geben.llbujl ® emarbu/S*nbsp;*eiait*ndt Uit get geenc nu ge3cibt i0 SBrgumcnteetnbsp;Argument, fed albu^i: acn be toaergeib ban bte binggen

bie^ob met toonbec-boeben bebedigt See ft/

0

-ocr page 365-

TAND I N AfL AET. 345

|nfMinmetgDettDifdttDo}tien. J^aee €)oti geeft Den bollen Hf-Iaet «tSngeng / bent ^ee«nbsp;narbum gep^ebifit/mettoonbee-baben bebelt;nbsp;ffigt^Crgo en ban aenbe ïbaergeib bejEgt;5eIfiCnbsp;biet getïDifêlt b)o}ben*^e eerde boojdelltngnbsp;i0 tn baet 5elben benneltch/ mant 4^ob bie benbsp;eerde biaetdetb tjei/en dan geen getuigmejennbsp;ban baldbeibtCnbe anbetj^ en joube bt ^ee»nbsp;teCgjtdnjeibie Marei uit. 17. totbelntmbatinbsp;SÖn gep^eehte «Suangelte be jPtraftelen gde«nbsp;geben geeft/ jgn ^podelen niet fitacgtig ge*nbsp;bong beïbeett gebben: iDe tibeebebooidel*nbsp;bng bigdt nitte autbentgedenbsp;berjat ban bien tgb/ aen tnienjEt geloofnott ge*nbsp;tbjifeltenist gebieedt iaeuitöetetgenddig*nbsp;toen ban ® ernarbuet t bte ban alle benbsp;mateutjEi jelf^/gegouben to)o;bt boo; een bet*

Ug|]@an enbe een ^obbjutgtig ^tg^gber*

«eje tkbee boo^delltnggen bemesen fifnbe/

[boet be Conclude noobfaedelith botggen» kbant betSirgument geeft 3gnBegoo}eltcdenbsp;fb;m. be Statgoltde Seeing baerotoectuigbenbsp;teaergeib/ enbe be nieuibiggeib gaet begojo»nbsp;nddefcganbe.5^u booit^ tot get

S 9*

Achstb Voo R-W E R P.

3nbe Dterft motbt betbaeebt eenongge* mere S egat toanbe bolboenelitde toecd^cgji*nbsp;nigt;lt;iSnbebaerbeneffenEeban alle be nitbet*nbsp;bpten biinben «Sob^/bte op bese toerelb meet

Pgnciihgeibjsgebbcngcleben/ alj$gaeteigea

5onbcn njel dabben berbient»

Nota. j,®gurt,c5c ê^rdat ofte Crefooj en Twee We-

netftaeicdanberti niet/ nid be gegeugdenide merken tae H Fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40abiti beduidAi

-ocr page 366-

«an dit

I.Voor«

yretp,

Twedebe-

nctk.

lBaIles;oegt; do werkennbsp;Istweder-ley prijs,nbsp;deene rannbsp;«exdienfte,nbsp;d’anderrannbsp;voldoening.

Het blijkt in d’AeKnbsp;aait.

Item in’i Vaites.

Diie dingen te be-wizentot beveftingnbsp;randatt.nbsp;Voot-syerp.

34* Roomsche REIS.VIII. Hand.

Daol Uttenjï aagenHeboIbaeneltcamp;f biecthen Cg}i|it/ enbe sgnbec tletligen aitgonbsp;IgbenDc etiQg bigbenbe fljtt.

Not. a. ©ra telnetentoatitfi5eggcntoil met boltiaenelicge toerben: 30a üient giet ge^nbsp;geugtbatinalle goebe toerheneen ttoebet^nbsp;ganbe pig^e i0 / te toeten b’eene ban berbten^nbsp;flc / b’anbec ban bolbocning. i|et bight tnbsp;toant b'SlelnttjEl / bpepempel/ tjaibetbienfltgnbsp;ban'tEEghbee itemelen. Matt.iy. 34. ©nt^nbsp;fangt get Sigh 'ttnelh u-iuiben beceibt i0nbsp;banben bestn be$( mereib^Eiibiant tth gongee^nbsp;be/ enbe s0p Debt mp gDefpgft. €nbe be 5el»nbsp;beitelmijGitoaacg bolboenigboo; be3onbe*nbsp;Tob,4.ii. ®c SlcIint3Sbcb;götbanalie5an#nbsp;be / enbe beclofl banbe boob. «Enbe Daniel 4.nbsp;24. beesoent uto' 3onben beut SCelmtiren*nbsp;’Cfelbe ghetuigt ooch be i^.^tlDiftuie nan’tnbsp;batten: a©ant lonatuU. paften be j^tntbitettnbsp;enbe Persoenen be (leaf bie gen ggebieigtnbsp;toati banbe recgtbaerbiggeib ^obei. lt;^benbsp;baer-en-boben rp;eeht CDiiftutS Matt. 6.18.nbsp;SDanneer ggp baft / salft uto’ gooft enbenbsp;toafegt uto aensigt / op bat uto’ paften nietnbsp;Bbesien en tooibe banbe menfcgen / maecnbsp;ban utoen Oaber bie int becburgben ijs/ enbenbsp;uto’Dabee bie’t in't PcrburgDcnstet / saltnbsp;uto’betgeiben* ^efgeighei soubetcn ubannbsp;*f ggebeb enbe anbere goebe toerhen oocHnbsp;Itunnentoonen / maer besettoeeerempelennbsp;fijn genoug.

©italbutf ggenotcertfiinbe/ 500 ftaenmp toe/ tot bePefting pa bit Sooi-Pierp/ op’t al^nbsp;bct'ftojtftcb^ie btngen te bcpjg5en*lt;l2erftflihnbsp;bat be polboenelicfte toerfien CljJifli ongettielt;nbsp;teufijn. iCenttoeben/bat beselbebetoaerbi

toojbc**

-ocr page 367-

VAND E N AfL AïT. 347

toojben in De ü.Sterh / tot booi-beelbanbe lt;3e{onigen. Cnbe citibtelith bat baer bp ooftnbsp;Slieoougt fijn Oe bolboeiieliftite ïoerften becnbsp;ifetligen / bieOen-luibcngtecinbitlebenrijtinbsp;ooergt;gerc{)oten«

l^etccrllc/ inecticamp;Vöel/ cnjulbp mpnict t. onthennen.3@ant nac-be-mael Cbjiflu.o gge*nbsp;toeefl ifS be tvoebe perfoon banbe i|i.^}teoulgt;nbsp;bigtjetb/ enbe ober-sulhponeinbigenbeon*nbsp;gt)tnieten/5oo fiinoocli alle3pne baeben enbenbsp;paffien mebegpetueedPan een onggemetennbsp;Uiaetbe.

i^iec uit5oobIpftt ooft get ttuebe» 3Pant *gt; npi be bolboeneiitfte ftierften Cgnfti/ ggelgftnbsp;nubeteesenijEe/ ggetueeft oneinbigenbe on»nbsp;ggemeten ban loaerbe / bte nocgtanee n iet tenbsp;Raebe geftoinen en fifa/ notg ftomen en 5uilennbsp;ban alleen een etnbtg enbe genieten getal bannbsp;Jielen/50 moet bact uit bolgen/bat get ober»nbsp;fcgot ofte loo) gcgaen i01 ofbetDaerbt moetnbsp;too;ben:|litet fteteerfie/biant ijeibeboob ban Pfal.iit.nbsp;be i^eiTigen bierbaec inbe ooggen lt;3absE/ boenbsp;fteel te meet be boob ban ben Ifetlig bet l^ci*

Ugen; ^rgo get ttnebe.

Aaamp;c. S^ou men giet op niet mogen jeg* ofhetii/.

gem^atCSobbeniPaberCgiifta jgnéS^oon den Chnfti booj be berbienfie ban sgn gelebe Cruief een ghe-genoug-saemcenbe op-gcftoopte pigjï geeftnbsp;ggegeben; «nbe batter ober-3u!fto niet met jnbsp;allen onbetgolben ggeblcben en iet / omme geuino^, ’nbsp;in t Ceefooj bet Sterften ggeleibt enbe begt; “nbsp;)Daerbt te tnerben i biani bit fcggnt bennbsp;SUpoftcl te feennen te bJillen ggebcn rottennbsp;P hilippenfen in’t tweede jOljS gp 3*ibt'® eu i^ect Philip, s.».nbsp;geeft 5icg jelben bernebett / ggegootfaentnbsp;ninbe tottec boob / {ae be boob beft Cmpfeet*

^aet«

-ocr page 368-

Roomsche Re is. VIII. Hand.

^aeromme getn oah «Bob goocgItcR berbootgt/ enbe geeft gemeenen naetn gege*nbsp;tien/be ttielhe boben alle namen ijï $c.

vaoïA.

Pist. |^een ^bacub/bit en ban niet 0e5eit too^bem in5Qnbecgeib/baa} 30 beel get igbennbsp;Cgtifii bolboentg i0 geïneed*

Abac. a©at ïoilbp giet raebc stggen i lt;0f mat i0 get Igben €g}t|tt/boo2 3a Deel get bol*nbsp;boenig majEit

Piet. i^abt ggp mgn tlnebe Nota mei bet* (iaen/enbe gebattet get onbecfcgetb ban bet*nbsp;biening/enbe bolboenttigjso 3aube bese bjaegnbsp;nobeloojse getneeft gebben. 9cb mil ban 3eg*nbsp;acntDatbeJ^afncnCgjidi / aWson^eefR*nbsp;fing/Iironing/ Crutfftng $c. boo; 50 beel al^nbsp;getmaeten meeben ban ootmMbiggeib/ ge*nbsp;gooifaeingeib/betbulbiggeib/ Ire^e/enbe ba*nbsp;anbete beugben/beebiendig gemeed Hln: en*nbsp;be obee-3UlHjEteentge bergeibingge ggenotennbsp;lebben; naementlicbbeglojieut'ebernsenijCnbsp;3gnstiicgaem£( / enbebe bergefftngge 3gn4nbsp;naetn j(/ gelgb ^auluei tuigt: lUaer 300 oeetnbsp;aljSbeselbePanieadtaffelicb enbe pgneltitnbsp;maeten/ |oa engebben3einbepetroonenbsp;fit egeenebetgelbing altoos ontfangen/ aen*nbsp;ge3ien gp noit eenigge etggen 3onDe ggegabinbsp;geefr/baetboojen gp ggegouben maïC te boe*nbsp;ten. ^nbonggenbat alle be pgneliftgeibetinbsp;egfidi^boo} 30 beel air5e bolboentg maeren/nbsp;letn nabelooji ggemeed/ enbe t'onfen ptofgtenbsp;bemaeebt enbe ggebleben fifn in get Crefoo}nbsp;bet Stetben.

AdRom.

f cb3cgggc t’o«5cti pjofgtcf JDaat geeft doD be metelb 30a Iiefgegabt.t)atgp |gn ee*nbsp;nigen 3000 aen otijt geeft ggegeben loan 3.1^nbsp;300 geeft gp oob metgetn / enbe tn gem opz

olie#

-ocr page 369-

VANDEN AfLAET. 149

onejg gcgebf/ ’t toelft ccntgfinjS t’onjen booi* wEClöccft mogen firebHen,€n0tet om toojöt i.Coii t.nbsp;CöjtgujS ban Paulo gbe-ceröt met 500 bcci* vetf.iio.«cnbsp;öcr-öanbe titelen/aïjS tip ö«m jeibtboo? onji ai»bi..nbsp;fietoojben te fijn/onse Öeiö/ ]Setgtbaee«nbsp;tiigamp;ciö/jgciligmatting/ ©etloffuig/ ©etsoe»

{ titng/$c*

Dat de Voldoenelikke werken der Heiligen ook bswaerdt worden intTrefootnbsp;der Kerken.

Bet berbe/ ’t geene mp in bitacBtffe *» ©oojbjctp te Beb3i5en ffaet. lt;ènbe Ött blptnbsp;UitbitnaetoolQbenbt SKrgumentt ^aer fijnnbsp;beel Heiligen gbetneefi/ bie om lt;0obe$i naemnbsp;cnoe om be gerec0tigöeibsÈ bJille / al-amp;iet opnbsp;be tnerelb / meer pgnelihBeibjEiBobben gBele*

, ben / al^Baer sonben oit Baöben berbienu JBaer bese p0nelifeöciben en Bunnen niet ge*

Seibt mo;ben berlotcn ofte bergeten te iTjn booj ben Heer* «Crgo blgbcnse bctoaerbt in-beiScBatten bet ïlterBf. ® e eerfie @;opoiltienbsp;ijS Bitc alleen ban nobe beine3ente tno^ben:nbsp;toantaen-gaenbe be ttnebe/ Sn-bien bp bennbsp;feeernieteenen beBer Boub toaterjS ongBe*

‘oont en blijft/ Matt.10.verf.42. 91nbicnalIeLuc.ia.^^ bc Booft-Bneren banbe biinbenOobjS geteibtnbsp;rijiu enbe alle be gebeenten ban 5Bn Heiligennbsp;^teenen toe bemaerbt tbojben Pfaim. nf.nbsp;poe in-bieabec niet een mufBetrtïxieiiiomnbsp;P^'emBtenberBocBtïDojbt in bcrgcteltBtiünbsp;W booj tigi, Boe beel te min 5unen bannbsp;bp \im bcrfmömt ofte bergeten toojben/ bcnbsp;P^fffliBBeiben oftcpönetiBBeiben / bte bpnbsp;50n Djmben omnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jowöer ofte bo»

ben

-ocr page 370-

j50ROOMSCHE REIS.VUI.HAND.

Bit teel

Heilig^

ben diiere berbienden fijn gelebeni

ban b eerde p;opofitte uitte perfbOd banbe alber*^et{tsd^ Jil^oeber enbe JlSagebnbsp;inecr pijnc |i9arta: ®e bejc geeft mei ClBido/ enbe omnbsp;likheidsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toil / gaer ganfcge icbcn lang beel

De heilige Maetdchnbsp;Moedernbsp;CtuUli.

f-kK BÖeleOcn/nainentltcft armocbc/ballingfcgap/ hacr xondé op-fp^aeh/ fpitiggcito enbe tn-sonbergcib repnbsp;hadden t«iöc banbc ^affic CfJïilii / getftoaerbbannbsp;verdient. Simeon/'itoelbgaec jiel paHeerbe* «Snbenbsp;nocgtanp nae be gemeene Setring bet «©ub«nbsp;baberen enif^enoit befmet ggetoeed mettenbsp;alberminflejonbe/ tnaer bojcn spsuibjs jou»nbsp;be mogen fteböen gftcicöen: gin bouggenbatnbsp;Slugulltnup lib.de Natura amp; gratia cap.3 ö. toelnbsp;erpjefTeliehen beboo;toaerbt/ fpjebenbe bannbsp;be ;anbe/bat gp M a r i a m be moebet lt;^obp/nbsp;ganfcgelicben nit-be5onbert beggeert re geb*nbsp;ben / ^Ipbetoelheboben allen anberentobnbsp;beel gratgiai ggegeben toap / bar5e ban allennbsp;fiantenbe;onbeinodbertomnen» Cnbe batnbsp;om be toaetbtggeib banbf geenen/ bieje berlt;’nbsp;bient geeft t’ontfanggen enbe te barem ^ietnbsp;inebe Ambrofium Sermone ultimo in Pfalm.i 18.nbsp;Bernardum epift. 174. cnbe meet anbctcn.nbsp;'Cgecne ban bcalbcr-geiligflc magcb ggclc»nbsp;ben geeft / enbe 5clfjS tot bolbocninggc nietnbsp;ban baeiiggegabt/ bat ip üooj u/ enbe boo)nbsp;tnp/cnbe onjs gclghp ;onbige menftgen/toeggnbsp;ggeleit cnöe betoaetrbr.

'Cfelbegebbcn top oocftnacrabbenantte ncgglicnbanben ©oo2-lopcr «Cgitfli loannei

A.ian Bap- Baptifta, btein jgiijSIBoebetjUifgacingegct*' «'ft- ligt tot -tgn ontgalftngc toe/ 3ulftcn fcgarpcnnbsp;enbe pgnelicbcn Icbcn gcleit beeft*

DeH.Apo- ^tem banbegciligge 31ipo(ielen/ totenöIe» fielen. bcH nict anbcrif ftgicr getoeefl en ijs/aljs ttow

get/

-ocr page 371-

vanden AfLAET. 3fl

Bct/bo?(l/naeh tficiti/ ballins-fcöap/ ïterftcr/ arbetb/ ppn/ enoe eintiteltrh booj't lefie eennbsp;fcgarpe enDe fcganDeltcbe boob. lt;lSnbenoc!)lt;nbsp;tanjf aUesl met 30 lt;|etlieen enbc ©obsaligcnnbsp;conberfatie/bat een ban gen-lutben biel baldnbsp;Jcggöen i.Cor 4. ^cften ftcnnc tnönselbcnnbsp;nergenpinnefcöulbtgö, «lEnbea.Cor.i.nbsp;ijBf onsen roura/’t göetutg ban onse Conftien*nbsp;tie i ^ipi bat bip inbe eenboubigbeib onsetnbsp;batten / enbe inbe opjecgtigbeib «tDobjS gge*nbsp;bianbelt bebben boo} bese toerelb.

i^ougt bier bp een ontaUiche menigte ban DtH.Mn* Haartelaren enbc ban beiligb« ConfeflToien/ «lar'Vónbsp;banbe bielfte be cenen / om be Itefbe ^oDji Confeff».nbsp;ongbeöoojDe tojmenten bcrbïaBÖcn j en» **quot;•nbsp;be b’anbctcn om bc bcuobjSbiillc/ een sectnbsp;fcbarp leben gbeletbt bebbenbe / buiten algt;nbsp;ie tlbbfel een geoote ftbabt ban bolboene»nbsp;licbe methen int Ccefoo? bet Itetben btb*nbsp;ben gbeiaten*

Abac. ®c5e ïcting en ijS niet ftbJift-nm« tig / maer gegconbt op 3Legenb-bouben bannbsp;i$eiligen / mitf-gAberiè op een beei bermctel»nbsp;be beufelen ban paepen enbe H^unnichen: na of aii^nbsp;bebielbegbp-luibenliebcr bebt teluifleren/ HeiUge*nbsp;aljEi naet bet gbeene ben almagtigben ©aber zonde gc.nbsp;ones bersehcrt beeft beur fijn beiIig®ootb. oarajcnd»nbsp;©nbet-soubtbc^cbïiftuircn / enbc suit be»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

binbcn / batter gbcen mcnfcb optcr acrben v^kcn w leeft sonbersonbe / enbe ober-suIftjEf son» voor hennbsp;berbintenifle ban boete Ecciefiaft.7.21. zeWen v«»nbsp;Paer en tgeen menfeb oprer aerbe bie goeb node ghe.nbsp;boet/eg niet en sonbigt.^ltcm lacobi 3.2.3©p ^adt hcigt;»nbsp;fnuiheicn alle gaber in bcelen.€ii i.ioan 1.8.nbsp;ld bat bip jeggben/ bat top gbcen sonben ennbsp;bebben 300 bebjiegen top onp selöen/ enbc bc

toaero

-ocr page 372-

35Z RoomscheReys VIII.Hand.

And-

wo«jrdgt;

toaert)eitit enijEi in on^^niet*

Piet. 3lcfe anöïnoojOc u/ ten cerflen Dfltj ter geen regel 50 genernel en iö/of 3c IgDt tpejnbsp;een eveeptie/ tnant gijelijh buiten alle ttngfélnbsp;Öict ban uit-besonöert moet bietliÊ öcn 30onnbsp;öejSmcnfcöen/ ban ben tuelHen ^etruït feit*nbsp;Jjp en fteeft geen 5onöc gfjebaen/ neeft öaet ennbsp;i0 geen bebiog in 5|jn manb gcbonöc i. Pet.2.nbsp;500 i0 ooit beur beef 3elfjS gratie bacr ban b?Pnbsp;getbeeft ftin aibertjeiligfle moeber / bie baerlt;nbsp;trninie banben «lEngel gegroet biojbt bol bannbsp;gratie/ enbe gbe3egent boben alle b;oubjentnbsp;500 bat ban ntemaub beter al!^ ban baer ber«nbsp;jtacn ban bJo?ben ’t geciie iup lc5en Cantic,4.nbsp;lt;59p fijt ganfcöclitft feftoon mijnb^inbinne/nbsp;enbenietcenermetteenifTer in u. «©ese uit**nbsp;flebenbe göenabe/ (ïjnalber-naeft gbebiee^nbsp;Joannes Baptiftaeilbe lereniias be ^|ap0eet/ bienbsp;alle beibe in gaet moeberpi licöaem gegeiliglnbsp;fil'n Lucse i.i^.amp;leremix i.f. ^temben onno*nbsp;feleniob, betoelhccap.27.(j. ban gem 5elben

2.And-

VTOOld.

glietuigt/ bat öem 5ijn confeientie noit en Be^ rifptc ban 550 geBéle leben.

Cen tbJeben / met beje enbe bicrgBeltn^ êeOnftuiren/ aiff göp Bier Bp gebjacöt Brtt/nbsp;Roubt be ütatfloliftc fterft tegRcn^ u-lutbennbsp;fiaenbe Raere biflinctic tuffcBcn boobteltrac/nbsp;enbe bageiirc 3onben« ï©ant nacbcmael aja^nbsp;cobitö/ ^oannesf/ cnbeb’StpofielcnBen-lut#nbsp;ben BeRenbt Rebben 5onbig te bJc5en / bic topnbsp;nof RtaniS toefen bat toinben iSobjS enbe l^eünbsp;üaRe mcnfcBcn gRctoeefï (ijn; 500 moet baetnbsp;immerönoob-^aeftclift uit bolgen/batter eet*nbsp;flag ban 3anbenisf/bctoelftc tejatnicn flaertnbsp;Ra tnetteRciligReib/cfibe Oobbelicftc b?inö'nbsp;fcamp;ap: ofte/ 't toelft op cen uit Ramt / batten

joP*

-ocr page 373-

VANDEN Ae L AE T. 353

Jonbeti flfn/ in öe Vuclftc öe Elecfttbacrbiggen bailenbe / noclj efter recbtbaerbig blüben:

J^ac’t getuig Dan be ©tise-a^an Prov.24.16. JeDen^tterfbeei baegjEi 5al ben iSecgtDaecbi«nbsp;gen DalIen/enbeiDebec op-gaen.

®en berbcii/50 entoolgt Diet nocjjtanjS niet s-AdJ^ Dit/ ’tgecnegljp baer uit poogt te bcfluitcnj woord.nbsp;teb)etenbatbeiieiligi)en/ mebe 5onbignbsp;getoeeflfiinbe/ ftaei pcnitenfiale toerftenof»nbsp;te piJnelichepafTten/ voel jelfiS tot gacr eigennbsp;bolboeninge Dan nobe bebbeu gebabtisonbei;nbsp;be jelbe tooo? oiiiS re iaten oD£t-rcÖieten«®it/

Segge ictt/en Dolgt niet: ï©ant buf-baenigöe bagelire 5onben/ geli)ft5e be jiel niet en fcöei*nbsp;ben Danbe bjinbfrfjap dSobss/ 500 fijnse ooh/nbsp;gebuitenbe bc (tact ban gratiën/Ucgtclicft tenbsp;Dersoenen.CnbebacromtoalïbatbéJ^.gob j .

(bic ten öoogften ©ob almagtig niet ban met öagclirc 5onbenen öabbe bertoojent) booj ^nbsp;tn-fpjacamp; Danben l|.©öce|l/ bitraoebclichennbsp;jeibe cap.6.2 (0|t lt;©obt gaüe bat mijn3onbcnnbsp;baecmebe icH be geamfebap beebtent pebbe/nbsp;enbe be ellenbc bte ich igbe gbebjogen toeebenbsp;in cé fctjaeli mf 5oube 3ien/bat bc beje (taaeranbsp;bet bjactc/ alji Ijet 5anb banbe ^ee. Üicr uitnbsp;500 beduit teil met goeberebe gt; 3111 i(l bat benbsp;bünben ©obji bp'bitjlcn bomen te ballen innbsp;buf-baenigc jonben/ oat;p-Iuiben notljtanjÈfnbsp;obermibts be feftatpe Penitentie bie5pDiiIlt;»

‘igittfecn bocn/ofre ooti De sïuaetc cHenbc bic^ 3e[iji)gt;;aemelicb berb^agen/oniGi toel naRurt»nbsp;nen jgtgn gen goebe p?obtfte ban bolboene»nbsp;licRetberRen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

B^c. éoc pad bc^efoluneop’tgdcene Opw^r-bat ^abib 5cibt Pfal,i43.2. l^ccr en gaet niet in t gecicötc met bgiien Rnecöt / toant boo? “¦ 3®“

fS- nbsp;nbsp;nbsp;uen*^''

-ocr page 374-

Voor’t

Oordcil

Gods.

And-woord, £r^o cnnbsp;benoreanbsp;de Gere-

354R00MSCHE Reis. VIII. Hand. ucu 5al gecn lebenD racnfcö gcrecljtbacröiötnbsp;too^amp;cn. lt;!5nbei.Pet.4.i8.^nöienöen recö^'nbsp;toaerbtgcti nautoeliftiS beöouöen cn falnbsp;beniïnaec sullen öe ©obDclOjcn cnöe Denbsp;Daeten DannecfeOüneninbsp;Piet, jnsp gecft tuonDcc/Dat Dc5c en Diec^nbsp;gelifte iCejcten niet raagtigft en fgn am u-lut'nbsp;Den te Doen Deflderen Dan utae onDecD^agge^nbsp;liefteDecmeteltfteiD / DaecmeDegÖpuDerscjnbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö.out DanDe ecuDJige saligöeiD; tcr-DJ^i

zekeren van haer

zaligheid.

Auguft. in Cooimcn-tario.nbsp;Pral.i43.

forincerdc 0ÖP Öter öoojt eti jiet DatDe lêctligê50 Dan’t hen zoo nieutoe/ aliSDan touDciCeflamenc/ toooj tnbsp;vetmetciik (©ojDcel lt;©obiS g0eti?ce(l öebben* fflSiDp»nbsp;met te ver- Dseiften/ inDieuglJp Dejeiamp;cöliftuir-plaetfcrtnbsp;Bp-göebjacöt {jaDDet / omme Daec uit te be^nbsp;(luiten / aliS Dat top fcöulDig fijn/ naeDe Der»'nbsp;mantnge ©auli Philip,2.i2. JKetbcDcnenDenbsp;D^esen onje saliggeiD te betoechen/ 30 souDpnbsp;Diettelicft euDe Cpjiflelicft befloten pebben*nbsp;H^aec tuat i0 nu utu' meiningdnbsp;Abac, ©ijp D?aegtiiaeDebeftcnDetueg.nbsp;Seftet / tnie sal noc(j blgbeu seggen Dat Dennbsp;Heiligen eenige DolDoenelicbe taetben oDet^nbsp;fcljieten/ Die/naerigeurDan^uftitie/ fcöietnbsp;Selfiö perificl lopen ban öcrftotcn te tocrbeninbsp;Piet. gooDeelaljSaeit-gactDe inoojbcnnbsp;ban 5©abiD:©oo? u cn sal gei IcbcnD mcnfcönbsp;gcrecljtbacrDigt toojDfjlljn tnacrmötig bui#nbsp;ten tbigfel; maer moeten berffaen nJo?ben/ofnbsp;met^.aiugnHön/ banbe rec^tbaccDiggeiD/nbsp;Die een mcnfcö uit öem jelben sicj) Dermetennbsp;SouDete öebben/enDeniet uit lt;ÖoDc*lt;©ftemefnbsp;^?Hittonpmuiö/ HiInriui0/55trnarDuji/ bannbsp;De tbaece reclitbaerDigbeiD/macr becgelebennbsp;bp DerecfittjaetDiglieio ^ati0;mof De toclft^nbsp;DcrecbtbaerDtgfteiD ooft banOe alDer-f)eili0‘'nbsp;(leJHenfcöcneuDe Cngelen souDc bomen

-ocr page 375-

VANDEN AfLAET. 3SS

berbïsgnen/ntet antierj^ tie^tarreti boo} tiköt Der jonnen. Sn bougen oat®abrDnbsp;öier niet anDerjS en toil seggen/Dan t göemenbsp;3lob cap. 4.17. amp;cap. 9.2. boo?öcnigöe5«ö£nbsp;baDDe. ^tb totet 3eherlicb pat pet 300 igi eitnbsp;bat geenig menftp bp «©oDebcrgcIeftcn/ gc«nbsp;tecbtbaerDigt en 3al toojDent ^an met geennbsp;ban beiDe De3e recbtbaerDigbeiDen en gebbennbsp;beb}inDenlt;0oD^notb bitgt;: Date OetligbeiD/nbsp;bocö öaer fjaer 5aItg{)ciD beftomen;maet todnbsp;biet een recptbaerbigöciD/Die ccrii ban^oDenbsp;boo} puire en boojbomenDe genabe ingeliok/nbsp;bp öcn-iutben met ©objö mcDc-öelptnDc gta»nbsp;tie/ booj ¦ t onDerftouben banbe geboben/ 9!aenbsp;t at jjfcr-bolgen banbe Cuangelift05aben/

300 toa0 bermeetbert/ batsc niet alleen geen periltel {lebben gelopé ban berfloten te too^bënbsp;tn't i©o7beel«0obei/maer beel eer opte belofte Luc,2i.x8nbsp;€{)n(ïi {{aee {{oofben op-gebeurt Rebben bannbsp;blgfcbap/bat baer beelofTing toa^Ei naebenbetnbsp;i$o;enbe uit be monb best itlecbtersi bie lieffe«nbsp;licbe toellebwm/bie top le^en Matt.2^.2i.3ibeïnbsp;oê goebe en getroutoe bnecptl om bat gpp o*nbsp;ber toeinig getrou fijt gctoeefl/3al iefe u obecnbsp;beele (lellenjgaet in DicblgfclJap utotSlIeren.

3lft nu te ber toonberen/bat öp bie ober beeli fieftclbt toojbt/ ooh aen beelen/ ten bcelc metnbsp;booj-bibben/ten beele booj mebe-beiling bannbsp;bolboenelibbe toerben bo^berlib ban toe3en ^

©p be tooo?ben f^etri en bepouf icb u niet te anbtooojben/ utoe eigpe ffieneefrebe anno»nbsp;tatie beeft mpbe5e moeite af-genomen/mebes

*J?engcnbe batpetruïi berflaen moet toojbcil ban bejen tcgeutooo?bigen lebcn/ inben toel*nbsp;fieberccbtbaetbige ootb bitbtoilö göefiraftnbsp;enbe gecanobt toojOt* ©p be beugbclicbfieibnbsp;^ inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ban

-ocr page 376-

35öRoomsche Reis.VIII. Hand.

ban öe?c ©lolTe ijf mp öicr ongelegen bojöeC te Difputeren i 't ijS mp genoug u aengetoes^nbsp;te Ibebben / bat ggp nae be Eertng ban utvnbsp;eigen Sierb/ umettetQoojben^etci/ tegenpnbsp;mp niet en bunt behelpen.

Andere op- Abac. Jltau i£ft mp mette tDoojben getti werping, niet betjelpen/ 500 5al icb ütt ban boen mettenbsp;bioo^ben Cb}ifii ;elfp* ^e tnelbe Matt.z^-mette göeUbcnifle ban be bijfbsgfe/ cnbe bpfnbsp;btnaefe USaegben on0 biel uitbmbbelich ge*nbsp;Icetbt Ijeeft f aliS bat in’t toeftomenbc leben/nbsp;cibeengftenoug te boen sal pebben met 5Örtnbsp;?clbcn/5onbccecnigc mcbc-beiling/ban bjcr*nbsp;ben ofte berbienflem ^00 bat pp baerom benbsp;b)P5e jfl^aegben alfse gebeben bjaeten banbenbsp;bVnaefen om olp/peeft boen anbb]oo}ben:#Pnbsp;bat mifTcPien noep on;ö noep u en geb;ebe/50bnbsp;gaetliebet totten JbetbopetjCi / enbe boop(nbsp;booi u 5elben.

And-

Woord.

Ad Rotn.

caj.j.J.

Piet, ®e Cuangelifepe parabel i^^eet leerlicHjenbe tn-3onbecpeib om ben lt;6etefa?*nbsp;mcerben te boen gebeneften/ battet ntetgpe*nbsp;nougeni^inb’eenepanb te pebben be lampnbsp;beei ©eloof^S / ten fp bat ooft b’anbere booj»nbsp;Sten fp/met pjobifle ban olp/bat iiSbaniiefoenbsp;enbe bcugbclicfte tnerften. ®elbe lieföe nae*nbsp;bemael ban ntemanb anber^ in-gBc(to|t ennbsp;ban toojben inbe parten bet menfepen aljS banbsp;lt;t0ob alleen / boo? öe ober-5cinbing banbennbsp;lt;0ee|ïd ;o ïnieeben be btDa5en blei te reeptnbsp;banbe VDpsen nae be berftopecitf / bati-snaenbsp;®obe ge5onben bte alleen bejen ftofielicftettnbsp;olp te hoop peeft. EulhjS bat be5c iSgt;cp?iftuicnbsp;t’eenemael buiten p^opoofiiei/aljei panbelenbenbsp;ban ben olp ban gratiej bact mp fpjeften bannbsp;fie mebe-beiling bet boiboeneiicfte merften/

teil

-ocr page 377-

VANDEN AeLAET. 357

ten p}ofgtenantien seene/ tiie nu al-rebe met ©obc nerjoent (ijn* l|ct ecne cn ftan tiiet gc**nbsp;rateben/ g^elgb uïd’ Argument mel beflutt*nbsp;mt anbcr ijS nu al-rebe bcmescn / enbe salnbsp;boojb-aen noc^ naetber bltben.

Abac, l^ebben bc H.^objS biet in bit Ie* s.opwet. ben iet goebjs gcbaen/ of iet jb^aetjf gbebult/ ping,nbsp;baer boajen fynsc banben l^eet meet aliS t’o*nbsp;becbecgolben: naementlicb metbie goebe/nbsp;op-geljaopte/ober-lopenbe raaet/bie Bcn-iui*nbsp;ben inbe fcftoot göejlojt toojbt / 30a Hucapi 'nbsp;rpjceht cap. 6.38. ifebbenseban t’ober ont*

Fangen/ 30a eti hunnense geen obergt;fcgotnae laten boo? bet DtethelichCbiefoo?*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

PI e t. Cotfoiutic ban bit 38rgument/ en „ nbsp;nbsp;nbsp;.

bebouftcbnietnteujEiteseggbeti/ Danalleeti’ licbteberbatten'tgbeen icbbiee boo?enbe«nbsp;biesen gebbe banbe tbieber-banbe tnaerbe /nbsp;biec te binben ijei inbe goebe b)erben/te bietennbsp;betbiening / enbe bolboening. S)oo} b’eenenbsp;gebbenbel^eiltgen meet al^ t’obec baetloonnbsp;ontfangen/ gelpb be bioo^tien Hute obertut«nbsp;gen. b^nbere/ soube in beel l^eiitgen b?utb«nbsp;teloojElbltben / enbietbense niet befteettotnbsp;bolboeninge ban anber-lnp boete* l^ae-be-jbael bat 3P-Iuiben selfiS ofgeenc / ofminbeccnbsp;«an nobe ftebben geftabt*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Abac. ®cje Sering beneemt CbJiHo Btt 4!Opvtc?: quot;mpt ban onsen eenigen JUSibbelaer/ enbe benbsp;®cr ban alleen gebieefl tc fifn onsen berloflctjnbsp;tec-bjglbatseboben be berbienftcn Cb?i(it/

Baet Utecftelicfte ^c8app?ap oocft ftoffeert mette bolboeningen bet l^etligen* Cnbe bitnbsp;*0 bat alien wc0t-gesinben/ ora boo? tc ftaennbsp;be «C ban bunnen biaetencnbc eenigen ^eUnbsp;lanb/met goebe rebcbue! boebtuit-barcn te*

g 3 nbsp;nbsp;nbsp;gen^f

-ocr page 378-

And.

woctd.

Twee lidmaten van ditlfftenbsp;Vootwetp,

Bevviis va ?t eêritcnbsp;lidmaét.

Wat dat begrepennbsp;iaindege-meenfenap

358 RoOMSCHERErs.Vin.HAN»,

aenji tie ladetittfte fuperftttie Dantien idootit^ |camp;enW-taet.

P j E T. nbsp;nbsp;nbsp;btböc u ^ta.SJbacuft/ toilt

jen lt;t9etcfojmeccben puet noeft cen ïnciniff binnen tjouben / tot bat teb mgn nae-nol«nbsp;gbenbe ©ooj-tnerp gbepjoponeect enbe optnbsp;hostile betDe;en bebbenbe / baee nae inbenbsp;fuluctebanuïDe op-geïnojpen llrgunienten/nbsp;u 00b be5en ^eneeffen booten uitte boet 3^^nbsp;ftomentetrefiben. ^eggebanboo^'t

5 ‘®'

Leste Vo or-wb rp.

3^itrpe €refoa} openen belP;eTafenbee iterbeib ban Cpjifiuo ïnegljen/ boo; mibbetnbsp;bauben 3Kf-Iaet; om baec mebe te baet te bo*nbsp;men be (mabpeibbanbe goeb-büHigpe^e»nbsp;niteuteiu

gin bit ©oo?-toetp fi^n begrepen ttoec lib# mateniCerfielicb batbeje ïterïielicfte^cöatnbsp;beïnaerbt biojbt tot onberflonb banben gee#nbsp;nenbiefcpulbig filneenige tpbtclicbe boete.nbsp;Cnbe ten ttneben/bat be uit-beiling ban biennbsp;gpebaen ïnojbt/ bp manier ban 3tf-laet/ beurnbsp;bePielateii bet ïterSeti,

lEotbempë ban ’t eetffc ijS gBenotig bat top nu bertoont pebben/ buf-baenigBen Cre#nbsp;foo; betoaerbt te toerben inbe Sterh OobjEi.nbsp;©ant tebergeefsS 5ou5e toesett / tentoaeirenbsp;batie in ttjbeii enbe totjlen bcfleebt niogBfnbsp;toerben tot onberdonb banben bepoufti#nbsp;gBen.

35cBaIben bc5cn/ 50 geïoben top onber an# bcreSSrtiftelenoniESBciligef «©elooftS/ battecnbsp;ijS cen gcmccnfcBap ber fêciligcn, 3^it

-ocr page 379-

VANDEN AeLAET. 3/9

amp;el fiicngt mcöc bat De ganfcBe CÖ2i|ïe« der Heiii-üteramp;een seïtct göcefteltcft enDe ïctienbic licsgen, baemiëi cnDe alle bcefjeloDtgenonDer mal»nbsp;ftanbcrenlib-maeten fijn* ^tet Roirian.124.nbsp;cnde i.Corinc.i2.12. i^iet Uit bolgt/gelijcft benbsp;iib-matenmalbanberen Bobben/ boeben/ be»

501 gen/ bemaren/genc5eti/beBcIpen; lt;©at inf» gelt)lti$ be gelobtgen ooh malBanberen fcBuWnbsp;big fijn te bcbiencnj bp-jonberaljefbencenennbsp;ober-fcljiet’t gcenc oen anbercn noob-foche»nbsp;ïih/ofimnierö sccr pjofttigtss* fllöuef getuigtnbsp;Pauiuö2.Cor. cap. 11.29. batljpinBem sel»nbsp;ben geboclbc bte 5ucöten enbe ftranhjjciöen/nbsp;bie öeanberen guaenien te bejegenen. Qinsnbsp;infirmatur amp;ego non infirmor?Quis fcandalizatur,

amp;ego nonuror? (ignbeelberei gcbiebt0p/5ic|j Rom.ii.

te berblijben metten blijben/tc fcbjcgcn met= i j. ten beO^aiifHen/etiDe in 't gemeen ’t 5cJbe metnbsp;malbanberen te geboelen»

2(lae 2.Cor.i2.if. toont Opnoffial naer^ bcc t'onfeii pjopoo|le/be5c 5önc affectie: 5!cftnbsp;toil mp 5ect gaertic befïeöen / jae ober enbenbsp;ibebet ober beffeben booj u-luiben. ^tcmnbsp;z.Timoch. cap. 2.10.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;berbjaeg alle0 om

berutt-bcrfto?cnen toiUc. «Cinöteltcft Coi.i*

24 becBeuge mp in’t gene icft boo? u4uis ben betbjage/ enbe betbulle t gene noclj gtje^nbsp;bjeefttaen ’tlffbenCljJttli / in mgn bleefcö/nbsp;boo? 51)11 licljaein/ ’t toelh be ïterft iö*

Abac, ©oojtoaec beguacme Certen om Uït-ieg-baecmebcutoen2tf-ïacttebebc(ligen. ©am luö en toon anberjS niet 5egg{jcn/ ban bat öpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rn f*,

^^'^•eperiftelen beging/ beel arbeibeibeben/^f beel bcrbolgingsi betbiong in't berftunbigennbsp;ban tii.(gu^itigeliiim / om be 5aligöeib tenbsp;betbojbecen banben uit-berfto?enen*

^4 nbsp;nbsp;nbsp;Piet.

-ocr page 380-

jóoRoomsche Rets. VIII. Hand.

Piet. ®eii 5Ilpo(lel fpieeftt tnt generael/ enamp;eg^eeftte hennen benolboDighcthtiteitinbsp;Dcm tnasf/omme in al-bec manieren enöc t’al^nbsp;len hanten fie geloPioen too?Oerlich te toe5en.nbsp;Paulas S^u nac-Uemiaei öp pen«UiiOen berbo?öerennbsp;kou de ge- fton op b|ie manieren:, ccrfl beur 5tjn Hcringcnbsp;lo vigen ö jenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^en p?echte int mibbcl ban buifenb pC'

ren'oD dHe nbsp;nbsp;nbsp;tüJcben beur 3öu ejccmpel bacr ÖP

manieren ^tancften mee (lachte/ enbe üertuchtc tot^ ’ te Croon banbeeeuhJisc5aUg!)eib:lt;eneinb^nbsp;teïichbeurbcmebc-beiiing ban 5önbolboe»nbsp;nelichc bjethen / Die ich Ijtec boben bectoontnbsp;gebbe/ Dat Oem rhhelichen obcrfcOotcn: 500nbsp;cnhomtöctoniS niet toe 5ön generale toooi*nbsp;Den te berb^inggen tot b’eene afb’anbere fpe»nbsp;c^banberbojbèring, maerbeeilieber bietenbsp;laten in bie b?eebte / bte be moojben mebenbsp;brengen/ enbe be uit-ge|io:te licfoc bejï Hpo*nbsp;(leïjsf bcretrcÖNnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;berbulbe ban beur 5011

ben/ het geene batter glicbiah aenbe #a(Tten CiDifli: bat ig det gticene bat CDtifiup' nor^nbsp;in jijnlib^maten / ofteuit-gt;-berhoienen joubenbsp;hamen te irjbcn: l^et gec|le(iche licöaem becnbsp;ïlerhen ofonberr.b3Ö5enbe beur piebicatien/nbsp;ofbebefligenbebeur exempelen/ of5uibcren^nbsp;Debeurbolboeningen. Cube bit genougnbsp;tot bebJöiS ban ’t eerfle ïib.

Het tinebe blijht uitte bJoo?bcn Chttfit Bewijs Matt.id. 2MbJatghpontbonben5uItheBöennbsp;vapttwer opteraetbe/3aI ontbonbentoeseninbenHe^

ficiidmaet. „,^5^ nbsp;nbsp;nbsp;bjojbt ^imotti Petro ban

Chnfto magt gljegeben/ göelijh bc inoojbeii mebe bjengöcn/ora te ontbinben alle bie bamnbsp;ben/bie ben menfeben cenigfinjS beletten hun^nbsp;Tvveban- »n-ganch bz0 Hcmelief^^u 500 fiinbetnbsp;den phe (30 beel alfS t'onsen pjopoofle bient) tbjebet^

lei

-ocr page 381-

VANfeEN AfLAET» 361

Iel buf-öaniseamp;anöen/ b’ccncbanfcBulö bcc beietfeiea Sonbeti; b anbere ban ober-gbeblebe boete, des zalig-(®bee alle beibe bese banben loo^bt ;3imoni heids.nbsp;Petto al-8ier belooft/enbe Ioan.2i.i6.be0ansnbsp;bigt een al-gemeine/ opperfk enbe fouberat^nbsp;ne magt. JIMibf-bielften/ gelgch ban PttruiSnbsp;alji een lt;©ber-Öooft ber ïterBcn/be bebjoufbenbsp;^onbaeren / uit CbjtfïujS naem ontbinbennbsp;mag ban alle tiaere fcgulben ber 3onben i tenbsp;bieten beur nnbbcl ber ^acramentê ban bennbsp;i^.^oop/ ofte ban penitentie/ f)en uit-reic^nbsp;benbe be berbienfïcn Cbjifitt^oo ban 8p 8tn-ïuiben uit ftrac^teban be5en/ oocb ontflaen/nbsp;banbe ober-götblebe boete/ buiten be bebie«nbsp;ningöe ber Sacramenten / öcn-luiben toe#nbsp;bougenbe bebolboentnggen enbe 3g«nbsp;tier Üeiligen.

Abac. 3©acrom öet cene niet ban inbe be« bieningbebee Sacramenten/ enbe’tanberenbsp;baer buiten j

Piet. lt;©m bat pber bing ontbonbenmoet b)o}bennae ben eifcb 3tinber natuiren.nbsp;boob-fonben/ gftelgcft elberiö beVuefen bwjbt/nbsp;en bunnen niet bergöcöen biojben 5onber in*nbsp;fto;ting ban gratie: €nbe aisoo bit niet g8e*.nbsp;febieben en ban/ nae be o?binari£i in-3ettingenbsp;•©objS/ ban beur t^bebtuib bet Sacramen*nbsp;teni3oobolgtnoob-raecbelitb / batbebe5enbsp;totte ontbinbinge ber fcbulben ban nobe fiin.

lt;let tmelb 300 niet en iiS inbe tiibtelicbe boete Dbct-bli)benbe nae be bergeben fcbulb.

^eemtnu / totbe(Iuptbanbe5cn/ uit bet Cbeene tot noeft toe gbefept iff/ een bolbomen ofte vve-öefmitie/ ofte toefentlicbe befcbJÖbingbebernbsp;Slf-laten/te bieten in beser bougen:bc3lf-Iac*nbsp;tenfiin anberss niet / aljS een liberaele guötquot; facts. ‘

S j nbsp;nbsp;nbsp;fcBel*

-ocr page 382-

jöaRooMSCHE Keys. VIII. Hand.

fcgelbing toantie tt)titeltche boete/ ggeggebett uitteiterefieltcbeiamp;cgat/ tenaetiften banbenbsp;bol-boetitngennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;entie5|jnbei; ileligen;

Cntie bat beuc bienfl banbe i^jelaten bee l^etben / uitrcbeliciteoojfaecft/ tenpjoffötenbsp;toanben geenen/ bie nu beue betgiffentfTe bannbsp;öcfcönlbtbecjanben / gftcdelbtftjninjlaeCnbsp;ban statie,

9He be ggebeelten ban be$e beftnicte/ niep« neicbnu al-cebe bol-bomentUcb uttgbeiettnbsp;enbebebtefentebebben; uieintguit bp-5on«nbsp;becbt/ ’tVöelcftöooib-aen inbe bcanb-bjooï»nbsp;btngbe u\occ fScguinenten beguaemelicbernbsp;gefcbicben 3al*

letemüe cap,2.13*

Abac. lt;©0P 0ebt5e uit-seleit en betoes^/ tnaer op geltbe mantet/a(^ ggp utu’^ebaer^nbsp;ben/^oobr-beenberf/3lifgoberp ban iamp;aiuennbsp;cftlt;amp;antmnen/efi alle be rede ban ubj’©auf«nbsp;felicfte rupctllitien uit-gclctt cn betaese^tbt*nbsp;jl^amcntlicbenmet met ftet bjooib lt;0obegt;iinbsp;baer alleen 0et toettig bebstj^/ in saeben bei$nbsp;lt;3eIoof^/ban baen bomen moet: maer meteénbsp;beel iamp;opöidetgen/ fabulcufeHegenben/ ber^nbsp;3ierbeJlBtrabelen/o?bonnantien nan^aufen/nbsp;efi einbtelift ecn bed op-gcracpte Heetingcnnbsp;ban menfcbc/ bie bebjiegen eft bcb|ogen bunsnbsp;ncn bJccben* ®it fifn be geCpIete ©o/nen/bienbsp;gbP'Iupben/ ellenbig bolft 1 betlatenbe benbsp;^cbiiftuic/ becenigöe5Fonteinbeï8 lebenbennbsp;taatetjS/mct groote oneer banbê almogenbj/nbsp;ffi nae-beeluïuer stelen/ ongelucbeltb bebbetnbsp;gegraben. USaer te bergeefiti: 3©ant baer teSnbsp;bocft raeb nocg topfOeib tegetijS bf l?ecr.lt;jefinbsp;boe seer bat be logen op-gep?onct tnert/nocbnbsp;bomt be bjacrfteibaltenleflen beobet-banb

te beöoubê.Sicb öoube mp aen ’£ eenige ricöt^

(boet

-ocr page 383-

vanden AeLAET* 36j

fnoer tieji ^SobtieUcften tuoo^tijS. «Eii nae-tie-tnael g[)p-lutttert gteir meamp;e uïu’ fSeOaetbea/ aiutaten/jlüilTen/^merS/iamp;mouten/ ^eelDf/nbsp;©loc{«n/^tecöKn/55octé/€rutfTen/lt;Ca(Tcti/nbsp;3lfgt;laten/enamp;e btergeliite tuig ban üoomftdenbsp;Ceretnonien/tiietbertiebigüenenhunt: 30anbsp;tomben be 5e{ne met goebe rebenen bp allenbsp;wcöt-5inntgc Cftjiffcnen/ ntetanbecji göcreonbsp;ftenbt alji boo? menfcben in5ettinggen/nbsp;fcge inbentten/ ^aufTeltcfte fuperfiitien/ etibenbsp;{letltg-fc^enbtge Ifgobergen*

REDELICK BESCHEID, dicnendeop de

VIII. Handelingh vande Roomfche Reis.

''T’Sjsf genoug men fian tod meeben X «enuto’toootoen/aenuto’toeebetvnbsp;;5)oeber abacub Z bat ggpnbsp;S^iet en b;öft ban ftetterp*nbsp;itetteep/enb' ooh niet anbet^«

Stettetjei Hin uto‘ mebe-fianbetjaii Ittetterji/baer gbp onbet leert;

Stetter^c/ baet gf)P me’ebeiheett* ^ietec Eïetfer ^efc met rebenbsp;amp; bebolingober-flreben/

B betoenen bat gbp fut Ban ©eloof en toaerbeib gupt:nbsp;u b'poomoeb jjeeft bebjogen/nbsp;bc toaerfjeib u in logen/

®n ‘t ©eloof u nict-te-min 31?bec{ieectinetgen|tn»

-ocr page 384-

364 RoomscheReys. VIII. Hand.

lt;0otir-titenll u tsEt berplettert;

Uitleg. nbsp;nbsp;nbsp;lt;tEn mee een tnooib bat ggp hettert.

ging van’t nbsp;nbsp;nbsp;Wox. 3utb fcDcnni^ nommen

woord, nbsp;nbsp;nbsp;gn 0oeb iSeetbuitiS/ ftetteep*

kettery. 5bit’jEf Den naem/ Die al 3ön ^ufDen bolftien tiei ceseben/

3^ie gen fegeiben uit get peccg 30an De Hl-gemeine tie rR»

^unct u 't tDao}D te gatb te {upDen/

SiunDt ggp t fegennt^ bet beDüiben^

Seer bJel; btnbt een anDcc naem/

lt;®p aï-julften feit bequaem» l^amt get btesing/nomt get Reuring^/

^omt get fegifcing/nomt get fegeuringt ailjsigg'onei maet en Doet becflaennbsp;D’3Ifbjgg ban De ouDe baen*

Stetterp i0 't nteu te Riesen/

CtiDe 't ouDe te berltesen.

Stetteep ban D’i^etebaen iCot een eigen paD te gaen*

^it Doet ggp/ o finen ^?oeDet!

3@el tot gart-f bleet ban uVd' H^oebet/

3Bel tot D;oufgeiD ban lt;0objE( SterR. ïeeft/'ögp gebt giet 't claete lüetR.nbsp;IIBetR/Dat niet en Ran beD}iegennbsp;«Dan Den geen Die biillen liegen/

lt;(Sn Dec ïDooiDen ouD gelutb ^mingen tot een nieu DeDuiD.

‘t ^0 Dan 500/en 15ai 500 bliben/ gJbacuR! ten baet geen Riben/

Claer bewijs dat dcGciefor-meetdS va-degemeinenbsp;ChriAea

^at ggp Rettett/300 bianneet lt;0g’af-b]gRt bange ouDeEeet*

5amp;oeDt ggp Dit niet/ 5egt ei-ïieüen l 3Slefggp tegeneiair Debnebennbsp;3Dan D’lt;i^uD-lt;baDecD/Die Daet oitnbsp;^egjeben/ u te saemen Roitlt;

-ocr page 385-

VANDEN ArLAET. 30/

SCIjEi 8{)’u tDeecom niette haffen iPougt ban b’ouamp;’ ^conoclalien/

Cn tneec nietten ^amargt ’0 jH^enfcgen b^gen tnil beflcgbtinbsp;3(1;$ glip tneec De Itacbe mallennbsp;JPct ® onatufi DoeDt berballennbsp;)Dan De onbemogen iSoot^/

JDanDen maeren Cempel lt;(3oD^ j 3IIp ggp meet De i^a|l-geboDen/

Den toffer boo; De 3DooDen Met 3tëdu;$ontgenDt/nbsp;ifierften/enD’ 3(utaten ftgenbtinbsp;Slljs ggp meer De roiiDe ïltruinen/

]fóap en beubel opte Cutnen jiangcn lecrDt/nae ’t ruime recfttnbsp;©an‘t ^oDintaenrcge «Ecgtinbsp;WIjS ggp DongefcgiebejeDennbsp;©an lt;0oD$i SierH/ meer Durft bertrebetvnbsp;j^iet Dan op get (lout gegooinbsp;©anDen flimmen ^tofcoo} Inbsp;9(1^ gbp meeroni De «©ebeemen/

Stofielibber al0 «©efteenten/

©anDe bjinDen «©oDjEi ber b;anDt/ flSetten fnoDen ©tgilant^

9(Ij$ ggp meer met (loute haecgen/

lt;0p get fpoo? ban D’3lertf-Diaechcn ©an aingierji/ De macrgeiD fcgenDtnbsp;©an’t J|oog-maetDig ^acramcntinbsp;2110 ggp Dees’ en Diergeliftcnbsp;3le|Ten leerDt/ en DoeDp blihennbsp;3(ii De merelD niet Dat ggp/

3Leeracr0 fijt ban ftettcrpi 3ae ggp tocg. 3©ic ban ’t ontftenneninbsp;janneet men u goo;Dt ftgennennbsp;J^oog gcsag ban ©etru0 ^toel/nbsp;jjiset get al-gera(in geboel

©aiv

Leer wij-kê,end’ou* de Kette

rijen wederom vet-jricuYveo.

Berengjb-

lius.

I

-ocr page 386-

i66 Roomsche Reys. VIII. Hand.

Batibé nbsp;nbsp;nbsp;oit toaren;

Eerftebe-

?echters

vanden

Af-Uet.

lt;Sn nu Uieerotn 500 uttgt;baren Den C^jijien S^Iaet 5tet/nbsp;l^oe en hettect gt)p Dan nietfnbsp;D’lf-laet (nae Dat De leer Derftnbsp;Selber ban ubi' ^efojmeerDer^nbsp;l^eDDen aen-gebiesen onfS)

Cerfl DebotOten tot Itonst.

lt;En Dat ban een flagban luiDen/ kiemen opten Dag ban {lutDennbsp;(©m vnat re en en tocet tctt ntet)nbsp;il3ocamp; Itonfcamp;e armen Dier.

^esejagmen openbaren CbJee-raacI bgf-en-Dertig 9!aerennbsp;CnD‘ elf DonDerDt/ nacc icft leeft/

VVaWcfius nbsp;nbsp;nbsp;ccn jeftcren 3]^aIDee0.

^aer5e nocD (gDP moogt Det blagen)

^en ^alDeenfcDen naem ban Djagen*

Cn boo? Dcc5’ en maffer geen ^ie oit af-faet geeft beflrceti.

®ocD Daer nae fijn/t’ubJet bjonicn/

3©iclef/en ^an J|ufS gcftomcnj Cn meer recgt boo? onjen tgD/nbsp;Intgcr/Cielman/en Stcmngt.

©it if! 't boet-rpoo?/Dit rijnD’(0uoerff/

©ie Calbön enD’ all’ b’SllcnftouDerf!

©an 5ijn lering bolgem ©»£

'3isi’t begin ban ubi’ befir.

JUaer 5eer bjcinig t’ubjct baten. Confulcertb^pD’abocaten:

©f gÖP ’t recöt meï goutoen mengt/ ffiljs uüJ’ aenbang niet en DeugDtJnbsp;^eenje toeg ter goeDcr troubien:

. 3®antgetbJo?Dtalt9ögcDoubJen Bewijs van ©00? ccn DoHng/alfmen ^©an/nbsp;doling. ©ag/enplaetf!Demg5tn ban

©aeiv

-ocr page 387-

VANDEN AfLAET. 367

®aet/\Mflnneer/tn öcutïDien^ String get gebjacfjt ijf tot berftertngnbsp;©an tbaojgacnöe/’ttDelRötïtttftnbsp;MltijD öecft gejlelttttotrft.nbsp;gRtt öebb’ left nu flraRjS in Desen/

Stilejsf u öier aen genje3en.

©olgt baer uit öan öoo? getoigf/

® at uVn' Sering öoltng i0*

©olgt öaer uit te ïöeöcr-söötn/ J^ae-De-maelgljppiaet^/nocii tgben/

Hgan nocR ©aerb/aen-ingsen RunOt 5amp;ic Den aifQaet ect|l gegunDt/

^iet ©aröon eer(l Reeft gegebeu/

©f0c25uleerll Reeft gefcRjebeUi ®at Den ^f-laet tefop^ecRt/

«Cn aen b’ouDfte FtcrR geRecRt. gae t boo^ïnaer met goeDe rebe:

3©ant Dat brengen claeriicR mebe 3^e êgt;f ÖJiftuiren en ’t befcReiönbsp;®ie u gieter Reeft ge3eiDt.

HboeDt Dan toel/cn lact Ret fmaelen/

Saet Ret ©cuffcn/Iaet Ret Dïnalen;

•iSn ïbecDt op 300 claeren blRR ©anOenEieifer/JHatRoIRcR*

't boojtDaer u ooR gelegen: nbsp;nbsp;nbsp;root yda

3Bant uit bed betfcReiöc biegcn/ nbsp;nbsp;nbsp;quot;Ziiig

gii een RunDig man geraen/ nbsp;nbsp;nbsp;zoemig

5^eut De seRcrfte te gaen* nbsp;nbsp;nbsp;menicb gc.

3©egcn nomm’ icR Riet ©eloben/ nbsp;nbsp;nbsp;KaAoïiik

®acrmen Deur toil gaen nacr bobcn« nbsp;nbsp;nbsp;« rTctdoi.

©nb’ Roe-toel baer niet bon een _^nbet baeb en balt te treen/

^ÖDbet efter met getallen S^cn/Dic 500 burben mallen/nbsp;buiten b’oubc baennbsp;JPKutot toegen toöstn awt

€IR

-ocr page 388-

Drie Reformateurs

DcRefor-tnaceurs fijn zeernbsp;yerfcheidénbsp;in haernbsp;Lering.nbsp;Bevoupennbsp;hé alledrienbsp;op denbsp;Schriftuir.nbsp;Maer elknbsp;duidtze nanbsp;zijn eigennbsp;zin.

Vierbun-dige redenen aenra-dendc’iKa-tboJijfc Geloof,

I.

Icre.ö.itf.

368 RooMscHERErs.ViZI. Hand,

nae Dat insön l)At|Ten 3@cet te D^tben/ ttieec te DtaatHetinbsp;lt;3otie^ ïDoojb/tot 3u!ben 3111/

3I1{^ l^em Dtenttot 3gn getoin* gulfte fiin/men mag t tnel toeten/

®te 5tc(j iSefbitneerDetïÈ Ijeteoi 3Luttjer/JHaenna/gan dLalötin/

Cn Die nu {)aer i^otgeri^ Otn«

^e3e togsen/Dese letDen ^Ile D?te/Dac5 500 DerfcgeiDen/

«Dat aliEi D'een nae 't toefien to^ïtt/ D’MnDecnae 't noo|b-ao(lcn ftrgftt*nbsp;33iet-te-minalmct ^cönftuiren

^aer 5’amp;aec parten/ Daer 3’öaer huirett lEe'eDetoeten: Clftsön ficjinbsp;KommenDe met Scriptum eft.

Scriptum cit, JH^aet nae 't bebniDctt DanDees’ uit-Derbo;en lutDen:

Scriptum eft, JPacc nacDc gloo^

«Die Öaer eigen 3in berbooó* «Cben-tuel/3c DinDen nienfcgen/

^ie Den/uaeberfrileiDe toenfeiien lt;©fOan ïDel!uji/ofOan fcöat/

©algen op get nieutnc paD.

IBaer üoa?-tnaer/Yucl onberaDcn; 3i5ac-btcn onjS De ouöe paDennbsp;(€e bebtagen ijS geboon/nbsp;bDcur ©elcia0 tngjc ^ootinbsp;^ac-bien bat be nieuvue toegeiVnbsp;SJcitee tDcI ter beuren tegennbsp;’t «©een ornS €bii(lu0 geeft bermacnt/nbsp;^Ön te 5acl)t en ruim gebacnt.

5Sac-bien Dat De mcefïe nji5en ©anDe toerelD/Doube pji3en;nbsp;gac bertlarcn anDcrié geennbsp;3©eg te fiin/aliS Dees' alleen»

-ocr page 389-

IV.

VAN DE N ApLA E T. 369

l^ae-tiien ooh uVu’ befte Golften heggen bat be iSoomfcDe I^ofttetlnbsp;33uitcn be ©eneeffclje baen/

(@oft begouben hunnen gaenj 3ilff5e raaer oprecht en lebeii.nbsp;i©ilbt ban 3elfjS hier 't toonnijs gcbennbsp;(©f ftet Dtatholihe fpeurnbsp;J^iet en heeft bc befte heucinbsp;Sehec i'ae: toant op be ftemrnen/

Eoo ban bte onj^ nbsp;nbsp;nbsp;toe hlemmen/

SIljEt ban b’anbec aft’ gelp/ ïeibt onjS bit nae t l^emeltgft.

’t gieï ban oitber buiten tbJifel/ fitot be bJinft ban 5ulhen ïStfe!/nbsp;batmen beur ’t gemeenfte pabnbsp;SItieft te gaeii naec lt;0obe0 ^tab»

Fac hoceftvives.

Ica eft.

IX. HANDELING,

Inhoudende de Solutie vandc Gereformeerde Argumenten, teghens de Katholike Af-laten.

\ lt;t£t cetfte “Kirguttient/ nae raftn !beftonttioubt/ inaj# / bat bennbsp;naem 3tf-laet inbe #?*nbsp;o tup? onbehenteft ongeöooit ifl*nbsp;G) Abac. ®at i0 bjuct t ®nbenbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ‘ïi' baerom moeten bjp onjS baec

ban utaegten / nae he bermamngbejGtSlipo^ »anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftel#

-ocr page 390-

370 Roomsche Keys. IX:Hand.,

fieldt i.Timot.6.2o. Depofitiim cuftcdi, devitans prophanasvocumnovicates. 25cttJ4£rDt VDCl/ 0nbsp;iCtinotgeeluïD’ tietiolë paar/fr tiouïoeuDe alUnbsp;onDnlt8enieuU)igt)£tlicn üan üioo)bl«5i)at)e«nbsp;maeldanget tüoojd^f-Iaet niet gciiontien ennbsp;inert tnbei^.^cöjiftuir/ 50 rnntopfcijulbtg/nbsp;naeöet aöcöoD #auit öet 5elbe te fcöouiuen»nbsp;Watnieu- ^ ^ SUlIe-bcUcetijS aroumcnteetben eet«nbsp;wighcideo tijtijSbe 3llrtianen nine Dooj-naberen tegcnjEfnbsp;v^n woor- De iftatöolthen/ oramc Jjtn-luiöen tt ontïncï*

dé ons ver- ötgen UlOOJÖ Homooufion, ‘t iuelfeöc Ba» boden zMnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttirjaclicftcn toan nicuji

Cegebiwke nbsp;nbsp;nbsp;gnDe aliS ecnfcöoot-üipfföilöt/ te*

gcnsf öaereamp;ctteröcgcftelDtöaöDen* ü?oojbt ^;oet)er SllbacuiilDen ^po(tel/en üerbiet oti^nbsp;nietaUe nieuine Ugt;oo;t)é/maer alleen De geenenbsp;Die onheilig (i|n/ Dat i0/ Die tegl)en$i De iuaee*nbsp;ÖeiD/ tegces De iamp;clj?iftuir/ofte tegenjs Dct lt;©e«nbsp;looffiin lirjnDenDe* jlKiöf-öejcn 500 en fijn De

teOOjDen/ TrinitaSjHypollafis, Confubftantialis, liberü Arbitrium,Purgatorium,Indulgentie,Trant-fublIantiacio,enDe meer anDere Diergeliftcn/Dienbsp;De DaDeren/ enbe Coneilien inber tgD Dannbsp;nieuD3j$gDeDonDen peDDen/ ommeDe^llrtiDi*nbsp;len DejS lt;0eloofjS/op t ftojtfte enDc claerjle uitnbsp;te Diucften/ ftiet onDcr niet te rcftenen; Sten*nbsp;gejlen De Dingpen/ Die Dooj De selbe tnoojDennbsp;bebuiDt tootben/niet nieu ofte onDciligjmaeCnbsp;ouD ! ^tD;iftuttUtIt enbe lt;©obbcIich fijp#nbsp;Eietpierop 3ecr trcffcIicR Den i|.3tugu(ïi^nbsp;nura tra(aacu97. inloannem. Adverfus impieta-tcm Arrianorum, novum nomen Patres Homooufion condidcrunt: fed non rem novam tali nomine fignaverunt; hoc enim vocatur Homoufion»nbsp;quod dicitiir egoamp; pater unum fumus , bat i?'

^e J^aDetfCpeDDentegpen^ De lt;@ciDDe-loolt;'''

peiP

-ocr page 391-

VA N D E N Af L AE T. 371

Öctö öcr 2ïrriaenen / Oet nieutöc tooojbt Ho-moufion tocrfomien , Dof[)eii{)ebbenöaerom met öat mcutoe tuoojö / Bbccn nieutoe 5aefftnbsp;beteicftenöt» 3©ant bat jeibige homoufionnbsp;tc 5eggcn/’t geencmcii Icefi/kbcnbc ben ©a»nbsp;öec riiiiccn«aibuïi Jïugufiinusf.

5amp;it 5elbe5egaetclt mcbeüan ’t Vnoojb In-dulgentia, ofte W-Iaet* 31i)ant gjjetioincnbat be5c naemen al fc^oon met bchcnt en wincrennbsp;QctDec(l/boo? bc tijbeii »03cgo?ö JIKagni/soanbsp;cn3oubenüjp-luiben nocfttatijs bacrom nietnbsp;geüoubcnVüc5cn bc 5elöc/ al^ nieutue ïnooj*nbsp;ben/te bertberpen» engentn tch nu Öttïnbsp;ben gebbe boë blpcUen bat be 5aec{te bie beucnbsp;{ie5eibeïtioci;ben5eec bojtenclaerlichbjerbtnbsp;bebupbt/gebonben toojbt inbe ^cöjiftuir.

55tÖalüen bc5en((icbbp immersf be ;§gt;cé?if« tuireUcge bouchen 500 boo^-fnuffelt ggel^tbnbsp;Sbp u beemeet) 500 becïbonbert mp bat gbPnbsp;bet Eatpnrefte bJOOjb Indulgentia , ofte bet pc na«»f»nbsp;^uitfcbc Af-iaet niet gftelesen en ftebt bp bennbsp;®?opbeet3Ifatapi cap.61.1. ï©en göecft öejeij'^’.^^hnbsp;Sleerenib'abermp/ ber-ftalbentnpben igeer „“ónda i»nbsp;gefalftgccft; llpöecfttnpgöesonbentebeti geSchiii.nbsp;bunbigen bcnjacötmoebigen/ tegenefenben tuu.nbsp;göeltneuf ben ban ftarten / te boob-fcftappcnnbsp;ben gehangenen 3lf“Iaet/cnbe ben beflotcnennbsp;opening/ enbe te p^ebiben een ^aet ban betigt;nbsp;^eningebooiben i^eer. ^Ibuh luibt on^ennbsp;^nttfcöeii (Certrficbbp bcnHatpiifcbcn/oöpnbsp;5UU baet inne binben pr*dicare captivis indul-gentiatn.

A s A c. ®e ^jopficct booj-feibt giet be gftenaebc bie be toerelb joube ftcbbcn obctnbsp;te ftotticn bent be mcnfcb-toojbtngc onjesf ec«nbsp;rnggcn f^ciianbjSCDJifi» 1 es v; 3onbet bat

aaa W

-ocr page 392-

372 Roomsche Reis. IX. Hand.

Rp oit Öct minfic tuttel sRcö^oomt Reeft öan* te ©aepfcöe 3llf-laten.

Privilégié van’tlu-bilee ofrenbsp;Guide laer

Piet, cu 5eögc oocfeuiet batgifaiajS Rice fpjeeht banbe §inDuIgcnttcn i« 5oDaemlt;’nbsp;gen 5tn / al0 ïup nu tege«-ltoa;ttcR Rante»nbsp;leni taer tan Rebbe itb u nu flu^ anbere vet*nbsp;tinente iCcrten bp gRebjacRt / tie gRp mpnbsp;nimmermeer beanb-moo?ben en 5Ult: maetnbsp;Rebbe u alleen mette tiooibeu Sfatz tjillennbsp;ö?oeD raaechen/ bat gRp u niet 30a eng en belt;nbsp;Rouft te Routen / om te acn-taerben eennbsp;tooojb ttoelcH öe ©?opReet 5elfïê 5ttR nietnbsp;tocrmRbtcnReeftte gReb?uicben. fCenttne»nbsp;ben/ tergelgtRentbef^jopReet^fatajS Rietnbsp;be gratie tanbe toc-homRe €R?ifït / bpRetnbsp;, - , 91aer tan giubilcc / ofte tan terfoentugRc/nbsp;der loden.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©objS betel / bp ben 31fraëliten

gRetierbt ïuojbe tan tRfticR Slaeren te tpf» ttcR 3|aeren j met 500-baenigen utt-Hebenbenbsp;piitilegien/ bat niet alleen alle ileb^eeufcRenbsp;platen cnbe^latiunen tjp gelaten en tiiiec?nbsp;ben/ maerbaer-en-botenallelaRen/ leenin'»nbsp;gcn/be5ïnaeringen/ fcRulbenguRtgReftRol*nbsp;ben/enbe alle terRocRte erten/gronben/ enbenbsp;onroerenbe goeberen tieber-omme toot nietnbsp;Reren moflen / totten eerden besitter. ïec(lnbsp;Levit. 25. ende 27.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ret lefic Capital

ban ’t bout Numerorum. ü^aet gRp OoR tirii» Den 3ult / bat bit ganfcRc tRftigde 3Iaer fee*nbsp;delicken ober-geb^acRt toerbe / 3onber eent^nbsp;genfloojfeltcRen arbeibtan lanb-bouVuin^nbsp;ge/plouginge/faRnge/maRngc ofte bicr-gRe*gt;nbsp;IRcRe : (Cer-togl ben j[|eer 'jS ^iaersl tc too^nbsp;ten/ bet;ucRten5ooRabbeterbubbeIt/ batnbsp;Ret niet tan nobe en tiajci/ Ret nae-tolgenbenbsp;Slaec eene Ranb aen itecR te deden/maer met

lof/

-ocr page 393-

VANDEN AfLAET. 37J

lof/ tianch-fegginge / entie Heilige IetiigHeii)t obetteb^engen*

Abac, i^oe Hoe Heeft be ïlootnfcHc ïtetcH Hier ban genomen Hatc ® ulbe^Iaer/ofte Oaeenbsp;^aecban ^jubilee i ommebei^olhen b]ebecigt;nbsp;orame te bjengen onber Het onbcr-ö?aggeUc«nbsp;hefucftbanbetoetllKoifijEf / cnbeHen-lutbcnnbsp;0I500/ tegen^ Het gebobt bejEi ^ponbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te iee«

ïenSubaiferent

Piet. 3n gecnbetmattieren.* IRaerbed eer/ ommebaermebetebertoonen/ bat benbsp;lleere CHliftujS/bie niet gebomen en ijS/cm benbsp;met te ontbinben / beur be gratie 5Ön^? nica«nbsp;toen lt;CeflamentïÈ/bc toetlKoifljS bol-trocltcnnbsp;cnbe bctbult Beeft ;25cb29öcnbe Bet menjcHeanbsp;iicft geflacHtbanbeflabernHebejes t©uppeij£j/nbsp;gu0t-fcHelbcnbe Het Hatiö-fcH?ift banbe ecu*nbsp;toigebcrbommcnisi/ enbe refiituerenbc Hetnbsp;berloten be^it banbe {^emelfcHe gIo?ie. ^itnbsp;Heeft onei alle te faemen €H;iliu£iberbient ennbsp;betftregenbcutsön menfcB-toojbing/ lebciinbsp;enbe boobi enbe too^bt on$e toe-gebougt benenbsp;bcftracHtbansön in-geflelbe ;§gt;acramentennbsp;enbe Ceremontien/ 500 toanneertopbeselbenbsp;met een opjecHt gHeloof ontfangen/ enbe metnbsp;een goeb leben betraeHten*

Abac, jiet oojlof 13Ifi ban Het 3laet ban Jubilee bp be^apiften mebe ecn^acrament/nbsp;beur Het toelft^P becIacHtig toerben be ber»nbsp;bienflen

Piet. ï^et Slaet ban jubilee / bcrbact ttoce bingen: l^cteenc be gratie banben ?lfgt;nbsp;laetin tgHemeen; (Irechenbe totgnötfcHel* Hetia«nbsp;banbe berbienbe boete nae be bergeben van lubiieenbsp;fcöuib j enbe Hier ban Hebben top totnocH begrijptnbsp;toe/ meccaï^'tobet-gerptoHem j^etanbere twee ding?

Stas nbsp;nbsp;nbsp;M

-ocr page 394-

574 Roomsche Reis. IX.Hand,

be omtlanbiggeib tgb^/ tt meten/ bat be ^lelateii bet Uterhen/ban lt;0obe ggeflelbtnbsp;alsf ©ifijenfierji ban 59n berburgcntfieiben/nbsp;gabeii cfi gcatien; millenbc om jehere recfjt*nbsp;baecbtgtje rebenen ontfluiten Dun bebolennbsp;(CDiefooi / totqugtfcDeibingDe aijs boben/nbsp;baertoe bcchiefen 500-baetugen bequaemennbsp;tXiW aliSDaer-luibcr bircretic/tot berbojbelt;nbsp;ring banbe ©obbeltchc ccc / enbebcjalig*nbsp;Deib bee sielen/bequaem eabe oojbaer licit be«nbsp;binbt te toesen: lElaeniEntlich ban böf-cn-tbJintig te DDf-en-tminttg “jaeren. «lEnbenbsp;*0 beel am besen seberen beflemben tQb aenjnbsp;gaet/ job bJcrbtben aif-laet gerebenbt boojnbsp;cen Ceremonie bet ïtterhen^llle-beiïcenjï ge*nbsp;i0ch be bafien ban 40. bagDen / bp erempel/nbsp;ttnee bingljen bctiuit; te meten een ouffeningnbsp;toan®enitcntic/ enbeober-mibjs ben sefterennbsp;tDbbe^ Slaerei cnbe bet bagDen / bat be5cnbsp;penitentie bebolen / een tiipoflolihe Ce*nbsp;remonie*

Abac. Sl^aet fiaet gefcDjeben bat be laten bet ïterhen ban ngf-en-tmintig te böf-en-tmidtig 3laeren ben aif-Iaet ban’t %übi*nbsp;lee jullen Debben te betbunbigent

Piet. IDaer (laet gefcamp;jebenbatbe ©c* rcfbimcerbe JUliiniflerjS/ ban bjie maenben tenbsp;b?ie maenben ijacr i^acDt-mael sullen Don*nbsp;ben / ofte Dact ?5ib-bagDen sullen af-Ieseninbsp;aBanneer gDP mP Ötec Pan «enige Certen bpnbsp;gljeb?acDt jolt Debben / sal icD u ooch bienennbsp;op't geene gDp mp biaegt. 50cc Ibacuh/bannbsp;bese enbe bier-geltbe bingen/en D««ft be l|eernbsp;nietuit-bmDDeliftsf gDcfteurt/maec Det selbi^nbsp;ge gDelaten inbe bifpofitiebanbe geenen/ Dienbsp;A«.to.x8 benp.'^eellgamp;cftelt Dceft 35i1TcDoppen on»

-ocr page 395-

37/

VANDEN AfLAET.

te resteren tie Sterhe lt;(3otij$:lt;I5nt)ein-5ontiee« geilï natiDen seettetv tite Op sOellelt gebbentienbsp;alfiïeen^pper-ljatDeröanjtjnsöeÖreteftop/ ioa2i.iy,nbsp;öe op-fist öan aUe spne Hammetcnen ^cOa^nbsp;penbeöolen/ enöe De Sleutelennan’t^jch Mat.15.1jnbsp;Der llemelen segeöenOrefr*

5®ten-baIseitDe 5cioamp;eDinDetcftuttteftet« , • ftelictie ï|p(fOJten/ Dat Clemensfextus OctSIU’ *k ”¦nbsp;bilce/ 'tioellt eer|i ban Bonifacio oftavo, ban ‘

ÖonDcrt giaetcn te öonDert 3acren sOeojDü ^an’t Gui-iicert tnab/ met seet goeDc reDenen/enDe son* de lacr. Decïing sOenougOenbanDe s9eöeele€t)|j(tcnnbsp;toerclD/ opböfttg^aecen geccDuceett Oeeft*

«Dan al5oa booj De hojtOeiD cnDe on5efter«

OeiD DejS nmircöelicften IcbcnjS / Ooe langjS 0ae meer becballenbe / De 5elbc tijD noeft metnbsp;Dan al te langen fcljeen te inejen / 50 a fijnnbsp;einDteltclt bp pjDinantic ban Urbanus fextus,

De bgftig pacten op De bgf-en-tïuintig göe» ïtamenj gelplt alf-nocg ten ÓuiDigen Dage on«nbsp;DerOouDen ïDojDt.

^te Dit nu befmafen ofte toerooïDeefen ïbtl / Die melDt boo} eerfl jpn op-gOeblafennbsp;bermeteltOeiD / intberoojDclen niet alleenRom,i4.4nbsp;Dan een anDetjS ftnecOt/ maer ban öetdDbcr*nbsp;llQQfc Der fteclten: lt;2nDe en ijS Daer-en-bo» Luc.12.42.nbsp;Den niet göeDatötig 't gtleene Daer ggefcOïe*

Den flaet / Dat CÖ|i|iuiS Den gOetroubien ^ifpenfter / Dat ijtf / Den oberfle Dernbsp;«en Debolcn beeft 59n l|upf-aöc5in in tg*

Den enDe bïölen uit te ocilen al-jumen *Dact enDe pzobifïe ban geeflelicti boeD^el /nbsp;als bes 5elf£i booHicÖtigfteiD/ soüDc binDen

te De[)Qg|0(|^

JIKiDp-Dc3cn/50 ta ftaet Oicr cen©obbjuclii»

3iia4 nbsp;nbsp;nbsp;üd

-ocr page 396-

370 Roomsche Keys IX. Hand.

tig onber-saet niet anbecïi toe/al$i met banil^ baetiiett)/ enbe geboo^faemOeib te ontfangetinbsp;Dc uit-gcbeelöe gratie*3©£l toetenbe bat b'M^nbsp;pollelibe ^toel/ober-mib^ be belofte €ön(ïi/nbsp;in materie ban beloof niet failleren en han;nbsp;«Cnbe bat ben ©ifpenjier toe-bomt sijne ab»nbsp;tniniflratie boo; 3i)n |13ee|lec te berbebigej|.

Twede Argvment Tcgcns de Af laren.

3batBet gljebmib bet 3ïf-laten/ sulfejSbic ïecötc-boojt inbe iSoonir£öci({eramp; göfpleegtnbsp;mojben/nieu enbe flmben-bacgrct) i0.

Piet. g^it lno?bt VDcl utt-bjuftbelicftcn ontftenbt/ enbe fftt tegen-beel bïijbt fiier ba«nbsp;ben uit on^Ei v 11, i^ooi^metp* Stl-maericbnbsp;uentlich bebie5cn0ebbe / aljsbatbeïtatBasnbsp;liHeïüettif bifpcnferenbetegenbioo^belith benbsp;gcatiebant)aere3If-Iatea / niet anbeefSuitnbsp;en beilt/ban |^et geene@auluj$ aenben ^Ioeb«nbsp;4 Corinth, fcftenbct ban Cojintöett j (Certullianusfenbcnbsp;i.xo. Cppbanu aenbe ggeballenen ban Cactago;nbsp;belt;0eneraieConcilien Nicenum primum can.i xnbsp;Ancyranum can. y. amp; Laodicenum can.2. aen benbsp;biptigge penitenten banbe pjimitibe ütctftj

SItem Gregorius primus, Leo tertius, Sergius lè-cundus, enbe be nae-bolgenbe ^ifTcboppen

ban Stomen/ aenbe Cbnfte-g^elobigiienban Öaercntïjöi €nbecinbteliamp; ^intc 55crnarsnbsp;bujEi/ uiten naem ban ben pauj^ Cugeniti^i benbsp;betbe gfjeptebictenbeuit-gebeilt öecfï aenbenbsp;ïtcifcrcn/iltoningben/ ptincen/ baronnen/nbsp;Slibberen / ^olbaten enbe 55ucgeren/ bic ÖPnbsp;inben ^aere m,c.x l v. betoeegbe totte Crutf»nbsp;baecb banben I^.Hanbe.

Der-

-ocr page 397-

VAND E N AFLAETi 377

S

Derde Arcvment*

Dat dc Afgt;laten van veel H, Geleerde end« God-zalighe Mannen, van haer cerftc be-gbinfelen af, altijdt op ’t aldet-hoogftcnnbsp;verfoeit, ende weder-fptoken fijn ghe-weeft.

3!cft anbtooojbe u mjleltfe / öatbc toeDec-fp;aebntet genoug euijCi totbeeïDer^ vvooidnbsp;pinggebaneenlteectng* det bipt/ tnantnbsp;Arius3Btcbtbtaftcnban ^lejranb^ieit öeeft o*nbsp;bet bettien bonberbt^Iaeten toeber-fb^obeitnbsp;bei^*^iietjulöisffeilgt;; mmentlick be catugt;nbsp;fubfïantialttett uanben ^oone lt;0ob$i metnbsp;3ijn ©aber, Neftorius ©attiareg ban Con»nbsp;ftanttnopelen Anno Domini 428. be menfep#nbsp;bjo^btngenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ontbennenbebeeenigpetb

ban 39n petfoon. Eutyches ter eontrarpen niet langpe baet nae/ btebet-fpjach be tïnee^nbsp;bulbiSbtibbetnatutrenCb^ilit. Cnbe baeenbsp;te bo?en/te meten inben 3aete 360. Macedo-nius be ^obpeib banben d«lt;lt;^eefii enbe anbe»nbsp;te anberenilctibelenbefi ^TÖjiflen ggeloofjeisnbsp;bienoebtams niette 5elbepere oubemebet»nbsp;fp^aeb niet anbetiEi en gebben gebionnen/battnbsp;batjebanbe Sterbe lt;®ob|S berbannen / enbenbsp;tallenttjben booj oube ftettcrsfgöeöoubennbsp;njn gcbjeefl/ enbe alf-nocö ten puibtgen-bagenbsp;bpaiieCpjillcnen gpepouben metben. gaenbsp;«abbe bc oube toeber-fpjaeft gpenoug gpc*nbsp;mccft/{jg( cpjiflen lt;©Eloof/maere albanbe=»nbsp;ginftl afinbe iriiegc berfmoo?t* HH30 pet 3eï*'nbsp;bigpc al ten töbe ©auli booj een ^ecte gpe^

^ a f nbsp;nbsp;nbsp;fcpol»

-ocr page 398-

378 Roomsche reis. IX. Hand.

fcöolbeti/ enbe al-orntne tocDcr-fpioiien loer» ÖC, Adlor. 28.22.

Twede

sodwootd

Cen tmetKn/ ;aa linage icl^ u/luat Dit toc£| bao? Heilige/OelcerDc/efl lt;®ob-5aIige JKati#nbsp;ncn fijn/ Die gfjp 5egt Dat üan’t faeginfel afDenbsp;aaomfcfje Hf-iaten ïneDec-fpjoften öeböeninbsp;5|cfiÖeDbc©.ï,. öiec botten tjetgebjuiftüannbsp;Dc «Cartjolihe 311f-Iaten aen-göettje5En in allenbsp;öettooj-nacmlleeeuVöen DejS €ö?i|len ©ge»nbsp;loofiS/ enDcöet jeltte ggebjacöt tottctöDeiinbsp;ttanDe pjimttitte fiterh / iae ttanDc 311po(lelennbsp;toe i ttJic Hint Dan gfjettjecfl Die in De5e ecrftcnbsp;tijDenDeSSf-latenttecfoeit/ De Conciliën be^nbsp;rifpt/25ecnacDo/ ©regoïio/Cpp?iano/ enttenbsp;©aulo ttjeDet-fpjahen ficbbeni ©oojüjacc/nbsp;figpen 5u[tec mp niet eenen ttietente nom»nbsp;men / buiten ofte botten Die göenen Die icft unbsp;SelfsiuitjPactittoStemnitio Diec tto;ennbsp;De bp-gebiacbt*

Weder, fprekctsnbsp;vaoden Af-

Uai.

, a®ant Dealttec-ecrlleDieDe^nDuIgcntieii oettocöten ftebb^/fiin gett)ee|lDe a^alDenfejS/nbsp;alias Pauperes de Lugdunp, Datijï / Dcürmctlnbsp;ttan Hpoiiit/inDen ^aere on^ Heecen elföon*nbsp;Derten ^ettentig/ofte Daec ontcent. ^it gOe«nbsp;tuigen S.Antoninus in 4.parte fummat tit.i i.ca.7nbsp;5.2. endeloannesdeTurrc Crematalib.4-Surn,'nbsp;m* paree 2 cap. 3 f.

Anno,

»J77.

Anno.

I4et,

«©p ’t fpoo; ttan öc tteje (tjn s0ettalgt loan-pes Wiciefj loannes Hus, entte etntcHch De ^a» ttiatcö ttan alle De ^cetarifTen onset tgttennbsp;25?oet JBaecten ïutliec / Die uitte »f-latcnnbsp;Lconis decimi, int 31aer oniEinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iji/*

D’eerfle oojsaeftgamp;enomcn beeft ttan sön onlt; gcluMsigbeaipoflarie, «CnDe Dit fijn alle De*nbsp;Je otitte/ gljeleertte/ CioD-salige ttieDer..rpie*nbsp;fterjS^ttanDen3Jf-Iact/ DaetweDeuU»’ »rg«'

ment

-ocr page 399-

VANDEN AfLAET. 379

ment bjaöeett* ïEaer aen besc cnöc bfcr-gc# Uhe meer anDere exempelen/ baninen toetfetinbsp;bc berorameiicftliob/cnbc öoog-fpjcftcntöciönbsp;ber |5ieu-ge5inben* aifmcn u 30 i|oo?bc fnoj»nbsp;feen üan 30 ncel ouOe/ geleerbe/fteilige jpan«nbsp;nen/ ïoieen3aubenanuntet)]erïDacgt fieb»nbsp;benbcallesatienüan CpjiUuiS/ SfitganafmjS/nbsp;ClemeiijS/ Cb?pfo(lomusi/ i^teronpmujS/ oftenbsp;bier-gelihe DaberjS uitte ® jiehfc ofte ïa»nbsp;tijnfcöe ïteth: JlBaer inbc plactjES ban bien bpnbsp;te brengen een gefpmjSbanïPalbeeffer^/ ee«nbsp;SDiclef/ cenlgUjGf/ eenïutger/ biebangaecnbsp;eerfte oojfp^ong booipereftartgen/ bat t$(/nbsp;boo; inbenteurjS enbe btegterië ban nienïnenbsp;boltngben/ behenbt; enbe bp «IBenerale Con^nbsp;etiien met üerheliche ggemoonte / a!j$ bannbsp;oubisi / mettelibben betgaberbt / beibomtnbsp;enbe bertoejen fijn; iaat i0 bit anberjS/aliS tenbsp;bernieuïnen be memojie ban ’t oube fpjeeb-

taO0}b : parturiunt tnontes , naicetur ridiculus mus?

J^aert Vbel ^joebetSfibacuh! met ub)’ ou« be/geleerbe/beiltge. 9len-gaenbe mp/ al mae»nbsp;te teil betllchen banbe crempelen ber. Beilt^nbsp;fier Pattfen Gregorij primi, Leonis tertn, amp;c.

mi en Ibabtie tcb tot betopjEi banbe mf-Iaten Been Contilien Nicenum,Ancyranum, Laodico-Aura, nocb ooch geen getuigenifTen ban Cer^nbsp;tulltanuee ofre€pp;tanuj(; 300 ;oube eben=’nbsp;toel bp mp bcöetüglieib ban eenen Bemardus,nbsp;bic öe 3lf-latcn uitten naera banben PaujECnbsp;^“genius, (300 boben beröaclt i'sijgcpjebiclit/nbsp;'quot;be met tponber-baben bebefttgt Ijecft/ bannbsp;mecrbetgfte'migtbic5en / aIjS bebettoaent»nbsp;Deibbanbe3eubjebetombe l^eiligen. 33eennbsp;goebe ©jütö i men gelooft geen J^eiligen

of

-ocr page 400-

jSo Roomsche Reys. IX. Hand.

of^en boen Jlüttnhelen. Haet tcH eecfi be nae« men bon l^tclef/igujei/ S^utOec/enbe b’airmennbsp;ban Uton^e met robe letteren jien (taen inbennbsp;aimenab / eer of met óaer jgeiltggetbnbsp;bomt te b^aberen/ ofte met gaerautgonteitnbsp;mp bomt te benautnen* ïlamp;ernarbusi ter con«nbsp;trarien bio^btban beiSefo^mateucici/faebannbsp;Xutber/ ifeeïantamp;on/ enbeCalbinusê seifs/nbsp;meet aliï op eene plaets^/ een beiUtd H^an/ ennbsp;een lt;(3obb;ucbtig $cb;öber genomt: ^aernbsp;nae-bienber niemanb lt;i3obe en ban behagen/nbsp;toeel mtnbet ïlciiig ofte ® obbmcötig ïnesen/nbsp;Sonber lt;t3eioof; 500 moet noob-saebelib bol^nbsp;göen/ of bat be 2fif-Iaten bie 25ernarbujS göe*nbsp;p;ebibt beeft/ober een bomen mcttetlt;t3eloof:nbsp;of bat ^emarbuti btibg gbebieed i0 sonbernbsp;geloof. «©itleffeijS onmogelicb. Hebr.n.d.nbsp;Crgo ’t eerfte noob-sabelicb. Cnbe baeromnbsp;500 beefter oob 4lDiab almagttg / bie be eerftenbsp;maergeib i0/ sbnsegel aen-ge0angen/ bebeanbsp;^igenbe sön piebicatie met bracgt. ban |@ünbsp;cabelen/aijsi boojen bertoont

5 5.

VlBRDH ArGVMBMT.

Pat de Af-laten niet en fijn als een gheeftc-likkeKoopmanfchap.totgccnen anderen einde vanden Roomfehen Antichrift vet-ziertjdan om zijn blauwe fak tc vollen,ennbsp;zijn OflFcr tc verbeteren.

Igtet begoojbe göp nocb bp-g0ebougtte Hebben; om beUf-Iaetö pennigen ober-babe*nbsp;ficbmetiSoffianen/ Hoeren/ en Snoeren tenbsp;betjlempen. wmt in sulbet bousen fj^^ebem

be

-ocr page 401-

VANDEN AfLAET. jSl

te/ ;ounien u mogen l^ennen boo; eenïbettig ïiinb Danben ^abec ^oanne$f €ait)inuï( i benbsp;toclftcBanbelcnbcbanbenaf-iaet / mctbcsenbsp;fpgtigibetben fittfc burnenuit-barentegenjinbsp;be «©öerigjjeiben bet i^.ïtetften* Ub.3.Inö.nbsp;cap. y. feót.i. jpaer met inat onbefcBaemtöetbnbsp;ban leugen/ Han blghen uit 30 meentge ^ullenbsp;banSif-laet / alfler immetmectbpbe^toelnbsp;©Ctrl utt-gBegeben Hm gBetoceft/ enbe nocBnbsp;boojb-aen utt-gegebén bio^ben. 3lnbe melfienbsp;geen anbere booj-tnaecben/ tot becbieningenbsp;banben lllf-laet entbo;bengBefttpuieett/ al0nbsp;SSiecBten/communicecen/ bibben/ baflen/en#nbsp;be3tei-mi(Ten: getijif gBP 3elf^baernabectagt;nbsp;ïcnDc/5uit mogen lesen.

Abac, gouöt göp ban bjeï ïbtllen ofte Bunnen onthennem bat begapen / USunntc*

Ben enbeStafTenaeretv bicBtutljEi be een-bou« bigBeibbanbe luiben mifbjuiBt/ onberpje»

Utt ban 3lf-Iaten ontbloot/ enbe be 3lel-mtf* fen onnuttelichen becteert Bebbeni bit ij$ tocBnbsp;be ganfcBe ïoerelb al te bennelich*

Piet. I^ocB sBn al beel Bennelitftecbe Beuren/datuiten enbeo^bonnantien/ baetbenbsp;Prelaten ber ïtetBen 300-baenigc ftBcnniflennbsp;mebe Bebben gelltaft* Eoo bat Bet u ïbel ge«'nbsp;teBenbtmagïberben tot een mee-bogelicBenbsp;bottigBeib/ enbe €albtno tot een onber-gBe«nbsp;belicBe boofBeib / be mifb^uiBBen ban eennbsp;«cel i^agebonben ofte Kaffenaercn/ 50 gppsenbsp;«omt / toe te fcbjbben bc 25iffcöoppcn enbenbsp;*quot;cgicrbetï* ber iUctBcn / biebe selbealtBbnbsp;“P talberBoogfle berfoeit/ enbebetbomt. ^nbsp;Bebben.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AnnoD.

Sictöe decreten Innocentij tertij in Con-AnnoO ciüo i-atetanenfi. Item Innocentij quarti in Con-. j, *

cilio

-ocr page 402-

38z Roomsche Keys. IX. Hand.

AnnoD. *‘l*oLugdunenfi, cnöeClementisquintiinCon-liia * cilioVienncnfi.lt;©fcn8eööpgccngelcgeBtöciIi banbe tomos Conciliorum te openen oftetele^nbsp;jen/ joacnjaltmpntecberbeeleni^.Ê. 8ieenbsp;öp te li?cngcn ccnigQe tegefen icp^tftjs/ ban’tnbsp;geeneDe üooj-göcnombe ^aujS Clemens in’tnbsp;al-göewetne Concilium ban ©iennen bcjennbsp;öcn-gacnöeöeeftgöefteutt. ®ujö lupDen dcnbsp;ïboojtien:

Stcrettim Abufionibus , quas nonnulli eleëtnofynarum Clemaati* Quaeftores, in fuis proponunt prxdicationibus, utnbsp;5quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimplicesdecipiantamp;aurumfubtili, vel fallaci po-

tiusingenio extorqueant ab eifdem , cuminani-marum ccdat periculum , amp; fcandalum plurimo-nim,viam, proutnobispollibile, praecluderecu-pientes, juxtaftatutaConcilij Generalis, duximus prohibendum dillinde,amp;c. £t infra Adhatccumnbsp;aliqui ex hujufinodi Qu(jftoribus, ücutad noftramnbsp;auuientiam eft perlatum, non fine multa temeritagt;nbsp;tis audacia , amp; deceptione multiplici animarum,nbsp;Indulgentias populo, motufuo proprio, de fadtonbsp;concedant, lupervotis difpcnlant,^ perjurijs,ho-micidijs amp; peccatisalijs fibi confitentes abfolvantjnbsp;male ablataincerta data fibi aliqua pecunix quantitate remittant , tertiam autqiiartam partem denbsp;p^nitentijs injunólis relaxentsanimas tres vel pliiresnbsp;parentum vel amicorum illorum , qui eleemofynasnbsp;cis confcrant , de purgatorio (ut afièrunt men-dacitcr) extrahant, amp; ad gaudia paradyfi perdu-cant; benefatioribuslocorum, quorum Qjudlo-resexiftunt, remiffionem plenariam peccatorumnbsp;indulgeant j amp; aliqui ex ipfis eos k prenaamp; culpa , ut eorum verbis utamur , abfolvant ; Nosnbsp;abufus hujufmodi , per quos ccnfura yikfcit Ec-clefiaftica, amp; clavium Ecclefix authoritas ducitufnbsp;«o contemptum, omnimodè abolere volentes , ea

per

-ocr page 403-

3i}

vel attentaii de

V AN DE N Ap LA E T.

per quofcumque ^asftores fieri csECero dillrittius inhibemus.

Cicaniineett bese ïDcojtien CUtnentii^ ccnjï te recljt 55joeDer Stfaacufi / cÖP öet»nbsp;ftiiet ooh 1 at^n / cnbe ro?rtgecrr baer inebenbsp;uto’ botiiöamp;eib/ enbeCnibjntbooföcibj Dienbsp;;ulhj3f tocl toetcnDe / norö efter ;oo onöe«nbsp;fffjacmDelictt De ^jelaten Der Itterhcn öceftnbsp;Durben calumntercn : ftcn-luiDeu toe-ftön»nbsp;benDeDcabiufen / Die 5p altöDt fcöatpclic*nbsp;ben gfiefiraft bebben / enDe alf-nocD op 't aUnbsp;DerDoogfien fiiti flra(TenDe«

§ 4*

ViifdE argvment.

Dat dc Af-latcn llrtkkfivtot zcct grooteen attoce injuric van ’t bloed Chtiftr.

Piet. I^egt nip IBonf.^bgcuh I tnaer op funDeect giip Dese aeng()c-3eiDe atroce ingt;nbsp;l'urie*

A B A c. (©p een groot gbetal banlt;©oDbc* Ütbe enDe openbare ^clj^iftuiren* Aaorumnbsp;10.43. i.Ioannis cap.1.7. 2.Cor.f.2i. i.Cor.nbsp;1.13. Aitor.20.28. Heb.io. 14. Apocal.7.14.nbsp;amp; cap. 22.14. SüHcp Xoel cjp^ejTclicft nieDcanbsp;b?eng(ienDe Dat tiet bloeDtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alleen ontf

berfoent/ banDejonDe göefuibert/ cnDejpn QtleOeiligDe bolmaeht tieefr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50a biojDt

btje eer ban onjEi alleen berjoent/ gesuibert/ enDe boftnoebt te fiebben / bet bioep dtbjt»nbsp;gi Doo? De 3lf-Iaten benomen/ ter-ïnplen ftetnbsp;«Lrefooj banDe SEoomfebe aif-Iaten/beflalbennbsp;bioeD ^btiftt / meDe gticfloffcert moetnbsp;“Etbcn met fiet blocD Der JEarteJaren/ enDenbsp;Dt boiDocnelitfie bJcrchen Der i^eiligben*

XEin

-ocr page 404-

384 Roomsche reis. IX. Hand.

SlQtn of meer ofjget ^loeb CDitfii nu utt« Oljeputofte beröjoogt ïnesenDe / ban noDenbsp;b^aöDe geliolpen enöe gljefuppïeett te ïaetOennbsp;tfoof 't bloet) nan een beel bootten*

Piet.ü^abOenöeïeeraerjS / bantiebiel^ ften ggp t)e5e ;amp;cgnftuir-plaetfen ontgoubennbsp;ïjebt/ be 5elbetDat beter göefiubeert/ itfiennbsp;nteinc met batje immermeer be menfcöelift»nbsp;iie oerlojfuige/ Ijet bloeb €gn(li ontrohftcn/nbsp;tnbe be utaiiljape ofïc berbommenifTe Cgnfitnbsp;toe-gefröjeben 3oubenliebbenj metecnjeetnbsp;grubseliche cnbe ong0eamp;oa?be blafpfiemie/nbsp;banbe btelcftetop inbe booj-gaenbc ganbe»nbsp;linge gefpjoben 0ebbi«3Bantbtt ober-tuigennbsp;granbelicb alle be3e Centen ban^c0}tftui«nbsp;ren/ ttteg0potiec0ter5oobifïinctelich/ bannbsp;baeriei te eapittel/ 0ebt gectteert.

lt;@p 0et fiuH banbe mf-Iaten / teggen^i be toelhe göp bc 5clbe boojt-bjengt/ (Ijnseu tm»nbsp;metjSsoobieniïig/ alsiBetbijfberatacn eennbsp;bjagBen. JPant alle bc3c paffagten fpjchennbsp;banbe ber3aentnge/ recBtbaerbigmahingBe/nbsp;oftebcrgtffentjTcbcr3onben / biebtpculpamnbsp;nommen; ^nbe voelhe/ nae be iüatBoliHenbsp;ring/be berbienflen ber J^ciligcn geen plaet^nbsp;altootf en Bebbenjmaet alleen bcftomS bjerbtnbsp;booj be bebieningBe ber Sacramenten bannbsp;’J^oopfei ofte ©cnitentie / bic 0acr ftracÖÈnbsp;fjebben / cnbe öaccbjcrh bjecften uitte betanbsp;bietifïen ban 't hergoten bloebnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;be

Mf-lateii/ ggelijft nu biftbiiljS gBe3«tbti!6i/ en Öebben geen magt omeentge fcBuIb ber fon^nbsp;ben tebergcben/nocB bootelicft/ nocBbagpe*’nbsp;Hr bat ijSnocti hletn nocft groot; macr alleennbsp;öe tobteliche boete/bie na be bcrgeben fcBulbnbsp;notB biel gBebouben ban uiojben inberecpta

baeïf

-ocr page 405-

V ANDE N AfLAET. 385

Osn wat redene datnbsp;deverdiea-ften dernbsp;Heiligen,nbsp;inden Af-laet ghe-vou^twer-

den Dy de verdien fliinbsp;Chiiftb

baecbige toer5oentgt;e i^eIen/geIÖb;e g^^bonDe bjeröe mOcn l)lontns®at)tD.2.Reg.i2.lt;Cnbenbsp;tot quöt-ffötlöiiige uan öesc tjjötelicfte boe*nbsp;te/seggöen bjp ïltatliolifteti/ bat onjS te (labenbsp;bunnen bomen be bol^boenelicbe bseccbennbsp;banbeifeütgen gt;t3obti*

Abac. 4|ct bp-bougfelban be5c boIboe« nelihbc bjctben bec t^eiligen/isi m allen glje*nbsp;balie nobeloo$i; naegt;be-maelbeberbten(iennbsp;€t|?i|li/alies tDe3enbc ongemetcn/tot bien eimnbsp;be bubbelt obec gbenougHin* Et fruftrafitpernbsp;plura,qiiod fieri potell perpauciora.

PIE T.3Pe berbienflen Cöjtfti IHn in 5ulbcr bougen ongbenieten/ bat alle be Catgoltbenbsp;^octa:ten/ metten J^auj^ innocentius be ;e|ie/nbsp;inconilitutione, quje incipit unigenitus , nieten

ttnifelen te leren bat be alber-mmlïeb^oppel i)loebjii€b?t(li/ba(lant 5oube geVnee^ Rebbennbsp;totteberjoeninggebanbe ganfcbe Vnerelbt*nbsp;Eulbë bat aen-gaenbe be fuffifantiletb al*nbsp;leen/ inbet tnaerpeib noobeloo^30Ube biefetinbsp;baer iet ïuejEe anberïi bp te toillen bougen; en*nbsp;be bit beïuiitt alleen utn’ gbemaebte 3legu*nbsp;ment» JKact bit en tiö be oojjaeli niet/ ïnaer*nbsp;ombat vnp int Cfjjefooj bctKtertftelicfte^tf*nbsp;laten/ bp ’ t blocb Cljjifli bougen De pönelihftenbsp;bJerhcn bet l^eiligen*

Abac, s^at 10 ban bc luifte reben i b)an£ ben baer nae belufl.

Piet. t®e5e {lebbe icft u al-rebe bier tioo* ïtnin m0nacöt(le©oo?-merp/ niet eenbp-Sonbere 9 aengetDe3en: (Cetnctcn/om bat benbsp;gocbetoerbcnbeefêeiligöen / boo?30obcelnbsp;nirse boibocnig Hin gbetoeefl/mccr al0 ftunnenbsp;eigene sonbenberetfcfttf / niette bcrgcefis/of*nbsp;teonber-aoïQgn ensoubenblgben* ®cnttoe*

93 b nbsp;nbsp;nbsp;mj

-ocr page 406-

386 Roomsche Reys IX. Hand.

Zien/om acfttcr-ijolgensf 5ijtic beïcfre Ioan.i2« 26. in De;ec manieren te tierceren ben geeneti/nbsp;tiiefiemgtcc^ terboobtoe gUetroutoelic^ennbsp;{lebbengebtent* Cnbe einbteltch ombektenbsp;meer uit te boen (lehen be btacgt banbe bet^nbsp;bienften €{|;i(ii/aliE( tnesenbe magtig/niet al^nbsp;leen boo} {|aer selben be fcDuIben enbe be eeu«nbsp;ïDige (iraffen te bersoenen/ maer 00b be goe^nbsp;be tperben ber (heiligen bolboentg te mabennbsp;banbe tiibtelicbe boeten.

Abac, g^ese reben / aï fcDgnt;e Vnatte !kbe5eti / en ban icb niet bsel aen nemen/ omnbsp;bat^e fcbönt te berbletnen be benbienfleti

Piet. Cnb’ tch jeggc/tet contraticn bat^ ... . 5tbergeftbeberbien(ïen€{]}i(ii/gj^elDcbbpnbsp;Geiikcnis. exempel get bier bergeft bjojbt / aIjS men'tnbsp;brargt toe fcgjgft ban on$f te bunnen ber^nbsp;biarmen niet alleen boo} gem seiben/ maernbsp;oocb boo? mibbel ban tnater/ ’t melb eerfl cpnbsp;ber get bier ggeganggen/ enbe baer ban 5gtfnbsp;gettegebrcgengeeft.

Cnbeom beser rebenentbille / gecftetbe boojsicgtiggeib 43ob!Ei belieft te o^bonneren/nbsp;bat een lt;0obb2utgtig menfcg oocb beur eigennbsp;ïberben be Iltcoonbesieeubiigenlebenei;ou‘’nbsp;be gebben te berbienen/ naer luibt be Herimnbsp;ge beiS mpofleljS 2.Timoth.2.y.amp; cap.4.8.nbsp;manb en jal geccoont taerbcn ban bte toette^nbsp;litben ggcflrcbcn geeft / niet om bat be ber»nbsp;bicnfien €gjifli niet genoug en vuaren/ maernbsp;ombat sulh^boo; onjEip^ofgtiger/ enbeboolnbsp;Cgiido geerlicHer biaiei.

5bc selbe booj-sigtiggeib ^PobiS bcfpeureH top oocb inbenatuir. J©antal-goe-tocI b al»nbsp;mogenbgeib 4Sob^ toel onbenutbbelib booï

gaec

-ocr page 407-

VANDEN AfLAET. 387

daet ;ellien t eben rafcö enDe eben Ucgtelicfi/

5oube hunnen boojt-bjengöen’t göeene öact öelieft/te bJctcn int/e7Lucl)t/licfft enDc bjarm*nbsp;tei opter Herbe/ metalen/ (ieenen/ bjut^ten/nbsp;bieren; inoetuatereii/ ebben/bloeben/paer*nbsp;len/ co^alen/ $c« l^achtatijEt 300 belieft getnbsp;3Dn lt;t3obbeIithe ïngfgeib/baer toe te gebjuünbsp;hen Den Dienfi ban natuirelirhe infïrumen*nbsp;teu/bati$i ban gefcgapen Creatuiren/bietopnbsp;caulasfecundasnommen/ a!0ftfo^oa/ Jllgaen/

Starren bie te samen met gem aï0 caufa prima, boo|t-bjenggengetggecnegp boojttfnbsp;gcbjacgt begeert te bjerben. Cnbe bit isfgc*nbsp;noug totte solutie ban 'tbgfbe Kigument»nbsp;S^olgtnuget

5

Sestb Argvment.

Dat de verfoenelikkc genade Codes het Eu-angcllo benomen,en in loodc ofte blikke Zegelen van Af-iacts Bullen befloté woit.

Piet. ©m bit fpitige argument bcïeefbe* E«fte and-Uth/niaet biftinctelich te beanbbJoo;ben/ 300 wootd ad 5egge ich booj eerfi: ®at ggp p?ofeflte boem hominem.nbsp;bebanbe©ercfojmcctbeïSeligie/ enbe buf»nbsp;banigen ongergmDen airgument fb?merenbenbsp;tegenjï ben i^atgoTihen 9lf-Iaet/ opentUchennbsp;boet blghen / ggcen henniflc met allen tenbsp;nebben ban ubï’ eiggen lering. aDilbgtnbsp;5ien { uttj’ eiggen lering bjcnggt mebe/ batnbsp;be bersoeiicücfte ggenabe ©oDeiS onagge*nbsp;nPPliceert enbe toe-ggebougt toctbt; 30anbsp;toanncct onji booj be P2ebicatie bejö geili»nbsp;ggen lt;euanggeIium3S berhunbiggt toerbt/nbsp;DatonsejonbenDcut be betbienflen €g?iflinbsp;55 b 2 bergen

-ocr page 408-

38S RoomscheReys. IX. Hand.

DergDebenfiln/ enÖÉïBp-Iuiöcn’tseltoc met eenüa(l'l3eloofaen-nemen enDe accepteren*nbsp;j^unae Dien tie5ebetBuntiing niet alleen ge«nbsp;fcgieDenenhanbpmonDe/ maeroohbp glje^nbsp;fefeifee/ lae bictiXDiliS beter/ bunbtgöer/enbenbsp;betneeggelicher bp gefeg^ifte alp bp monbeinbsp;enbe bat injulben gamp;ebal/ bat gbefcfjiift eennbsp;infirument joube mejen banbe lt;t3obbeiicbenbsp;bec5oening j 300 laet icb uvn’ alber-fgnftenbsp;31Kebe-bjoeberP5eIfpoojbcclcn/ ofg0p ooefenbsp;baft gaet met bit airgumcnt«3©ant bigbenbenbsp;in terminis ban ubj’ eigen Cgeologie / 3al ieftnbsp;3eggcnbattetnict abrurber enipbe berjoe*nbsp;neiicttegenabe «t^obep te geegten aê 3tf-Iaetpnbsp;bjiebcn/alp aen^jceg-ftoclcn*3icg 5eggc/aertnbsp;ïtf-factjï bjiebcn/ niet boo? 500 beel be 3el»enbsp;met (oobt ofte toaifcgeggesegeltfiin / maetnbsp;boo? 300 beel air3emet inbt befclneben/ bentnbsp;(Cejrten ban ^cg?iftuiren enbe fp?euben bannbsp;geiligel^aberenonp boo?-gauben be gram^nbsp;fegap enbe be genabe ©obp; enbeober-sulhpnbsp;betneggentot leeb-Uiesen/ penitentie / enbenbsp;bergiffenifle ber sonben.

s.Coij.

as.

Nota. 3ibe5e folutie / ipeenfolutiebiemett plagtenommen adhominemj enbe baetomnienbsp;cn gebbe ieft niet te bergeefb geseibt (Digbct;gt;nbsp;be in terminis ban ubJ’ eiglleii cgeologie/ batnbsp;ip/ banbe «©cneefft boling) toant na be 'toae^nbsp;reiCgeoIogie/ bat ip / naebe Statgolihe 3,e^nbsp;ring/ 500 en gcloben top niet bat be bebjenin^nbsp;ge bep berfocningp niet anberpen ip / alp benbsp;#?ebicaticbcp€«angcliump i ofte bat benbsp;magt banbe 3onben te bergeben enbe tetoc^nbsp;ber-gonben/ gelegen 3oube fijn int berfnmbi^

gen ban *t b3oo?b lt;©obp/geigft be nicii-ge5ingt;’ en b?oomeni 0aec tnbe bebientnge ber gei^

liget

-ocr page 409-

VANDEN AFLAET. 385

Hggec iamp;^cratnenteH/ enbe sonDerltngfje tnbe ^enttentiale Itbfolutiei gbcli)gt;:b 3elbe'li|inbsp;alle ütatOoItbe €anttabectt(len/i)te be5eti af«

Saenbe/ tegenjE^ be nieutuigOcibcn ban on;cn tgb gefcb;eben gebben/ bolftomentltcb ober»nbsp;tuigt enbe betnejen bieebt; enbe al-biet on*nbsp;gbe(egt)en bomt op 't iangfie te beetjalen*nbsp;Seggcbct-Öalben

(Cen tbJcOen: ©at top be bersoenclififte Twede genabe ©obeö geenfinjS en betluiten inbc Mf andwooiinbsp;(aetj^ builen/maer gei0b nu terflonbt ge5etbtnbsp;10/ inbe bebieninge bet ïl^^acramtnten/ naenbsp;öe oibinartlTe tn-5etttngc €Öit|ii4 3©ant nae-be-mael top opentlicben leeten / bat beur benbsp;3lf-latcn geen fcöulb ban jonben/ bic bjp cul-pam nommen/ berggcbcn en bJoibt/ mact aUnbsp;leen be boete banbe ttjbteHche ober-bföbenbenbsp;(Icaffe/ 300 iiË buiten alle p}opoo(lon0metnbsp;tiese inpectinente objectie te bejegenen*

§ 6.

Sevbnste Argvment.

Dat Chriftus volkomentlick voor ons vol-daenhebbende,voot de Af-laten niet met alle gelaten en heeft.

Abac. SBïbuö argumenteer tffi: Cöjiftuj# Abaeuk weeft boïhomentliftboo? onsSbolbacn: 45rgo Argumen-be'Jben bip geen 3lf-Iatcn ban boen. 3©at teen.nbsp;webbpijiectegöetmi of ïnat 3uibp mp piernbsp;Hunn'ett ontkennen/ ofbeeerftèbooj-jlag/ ofnbsp;°e eonfeqiientiebie baet uit boïgtOoo^Vuaecnbsp;geen ban beiben: 3©ant be eerjle boot-(ïag/nbsp;t0 be Clare .^clljiftuir i.Ioan. 2.2. Cöjiftusfnbsp;1E s V s ijj bg bcr3oeuingbc boo? onse 5onben/

23 b 3 nbsp;nbsp;nbsp;bot§

-ocr page 410-

390 Roomsche Reis. IX. Hand.

boeg bon b’onje niet alleen/moer boo; be ;on^ ben beïS gegeele bierelbies. gitem Ephei'. i .7.310nbsp;Cgiido gebben tnp berlofftngge boo;nbsp;bloeb/ nameittb be bergebing ber mifbaben/nbsp;nae ben cnbbom sgnbet genabé.3tent ira.5^3*nbsp;lt;t3ob geeft op gem ge!eitou5ct alber boofget^nbsp;ben. lt;KinbeIicft beüeere CgitflujS jelfflï Matt.nbsp;20.28. ®e 5oon beji menfegen tjff inoe bJcrelbnbsp;gehomen/ niet om ggebient te moiben/ matrnbsp;omtebtenen / enbe 5gn 5ieie te ggebentotnbsp;ran^oeningeboojöeeien.

I^itt uit moet noDö-bjenbeucti bolgen ooïe fiemaebte confeguentie. 3@ant nae-be-mae(nbsp;on5en eenigen ifeilanb Cgjiflujef I e s v s, on^nbsp;booj 5gn bloeb/ betlofl/bersoent/ cnbegge»»nbsp;ran^oent geeft/ 500 en iflee geen bojberc bol»nbsp;boeninge ban nobe; mant een ftgulb bie een^nbsp;ggegueten een flaefbie een^ beuc ranlt;;;oennbsp;berlofiijÈf/ en begoubenniet meer ggequetennbsp;o^e ggeran^onneert te bierben. {|oube baer=gt;nbsp;omme be Sering banben Sloomftgen Sif-Iaet/nbsp;niet alleen boojetn openbare boling/ firg»nbsp;bjenbe teggen^ei be ïoaergeib bejEi 4(3obbeiic»nbsp;ben bjooibei; maer 3elf0 oocb boo; een groü»nbsp;melitRe blafpgemie / firebbenbe tot grootenbsp;tniurie enbe oneer be^ bloeb^ Cgjifti. 3n al*nbsp;ïc feggn / ofget bloeb Cgjifii niet bafianbnbsp;ggenoug en Vuaeee/ om boo; be jonbe te bol»nbsp;boen/ enbJerbent niet ggefigft ofteggegoï»nbsp;pen boo| on^e bolboeninge. ^e;e ban megnbsp;genomen fghbe / 300 gomen be berfierbe quot;üpnbsp;laten/ ggegronbetoponsebolboening/ bannbsp;ScIfiefteberbbJinen.

P«E T. l^ebbp noit gcle5cn bp ben getligen

Uugullinu^/ Quifecittefinet^ , non tefalvabjt

^Hcte? batikt ©ieuggefegnpen geefïjon»

Dec

-ocr page 411-

VANDEN AfLAET* 39I

bcc uVd’ tae-Doen / jal u niet jaKg-mafien tt,-,,. Sonber uvn’ toc-boen i amp;tö?iflmtcn bp jf j.nbsp;3®,3[» terfionb göcciteert fijn ïaaeracljtis/renby a-enbe jonberling beguaem om tïnee 3iictibe’ bacuk ge*nbsp;len be^lt;iBcrcfaimeecben€gt;eIoofisöanboltng citeertnbsp;te obct-tuigöcn / göelgcft teft oacft ten bcelc wee cer^nbsp;gteeboben acng6eïDe5ent)ebbc* (Cc toeten/ j°nbsp;bat Cöjifta.ö niet nooj allcmcnfcöen/ maet wcdcFjcitnbsp;oHeen noo} be uit-berboo;enen gl^iefluc* 1.nbsp;ben i0*

lt;Cnbctertttoebcn/ batBponiSberioflgeeft i, niet 300 5eec booz ’t betgicten ban 390 bicr-baece bloeb/ aïö boaj be ttoifel/ anhfl/ enbenbsp;b?ee,ö ban 5ijn ecutoigbe bcrbommcnifle*i^ctnbsp;tcgen-becl nan Dc3en bliiftt opentUefe/ bp bc»

5c bp-gctoacÖte;Sgt;cb?iftuiccn.

JEaccbacc uit tctoillcn beffuiten / bat^ ter g^een bolboeneltcbe toeehen / enbe npegnbsp;beel minbec If-ïaten ban nobe en (ifn / ennbsp;ban ich niet batten met toat manier ban dia-leaicabatgocö gbcmaeht ban too^ben. ©fnbsp;jeftec / in-bten öese utoc confequcntic goebnbsp;i£i / 300 3Ulbp oocb baer mebe ggeboubennbsp;fijn te bcPuiteit / bat on^sf göecn ^acramen*nbsp;ten/ gftcen Jpienitentie/ gljccn ©oopfêl / iacnbsp;geen lt;©9eloof3clfëbannobeenrtinj ’ttoelftnbsp;Weer i0 alsi gftp 5elfö begeert*nbsp;i^oozbt ban 252ocber Bbafuft I top toelt; Pertinentnbsp;tentoel/ enbe gbeloben baftelicb/ batCdjis a''dwoQrdnbsp;ftuiS on5en Igeer bqo? on3c 5aiiDcn bolftoment* °p. T'

*ieb/ enbe met een oberbIöeötseüerloffingbCine„t “ *

**®toaen/ gratie en gloite bcrbient enbe ber* ftgeft: Jïiaec gfjelijcb top bcjS nietnbsp;tegben-fiaenDe glienoob-3accbt fgn boojnbsp;toibbei (©öeloof eiibc Sacramentennbsp;25b 4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bc

-ocr page 412-

? Cor,9. j.Tiin.4.

Opwet-

ping.

Solotïe.

392 Roomsche Reis. IX. Hand.

be gjatie / enbe niet-te-min boo} lopen enbe fir^ben metten Ipofiel be glorie te beboinen:nbsp;Soo seggöen ïnp infgelrjbd/ bat top niet te«nbsp;gen-fiacnbe bc obcr-nioebigfte berlo|Tingl)cnbsp;Cönjit/geöoubcn fijn ©obe te üol-bocn boojnbsp;be t^bteliche (Irafbanbe bergeben 5onben*

Abac. I^oeftaiibit't3aemen (lacn / bat Cgjifiuji boo; onjef bolbomentUch boi-baennbsp;{teeft/ enbe ïnp-iutben norii cftee gDelJoubetinbsp;blÖben lt;tSobe te bolboen boo; be tAbtelic^nbsp;fie (icaf!

PIE T.I|oe ftan tneberommc te 5acmc (ïaif; batnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boo; ons boiltoinentlift boibaen

Öeeft/ enbe tnp-lniben nocl) eftct gijetjouDen rgn/be^accamenten temitfangen/ gehooptnbsp;te tnojben/ te ggeloben/ te lopen/ te flrpbeninbsp;3©ilbp bieten Vnaer 't balt iS ®onf.aibacuftlnbsp;'Ctjei om bat be piijs banbe bol-boeningDenbsp;bie in (jaec 5e[ben bolbomen enbe on*nbsp;gemeten i^/onsboo; ;ebere mibbeten ofte in*nbsp;^rumenten gBeappIiceert/ enbe toe-gebougtnbsp;moetbiecben.

]^;aegbp mp / baat bit boo? mibbelen Ofnf 25p benieubJe Cfljiftenen/iflet fpceiale recljt*nbsp;toaerbig-maftenbe ® eloofs bat iS/be beriuaê*nbsp;be betmeteltgeib/ baec mebe jicfi een menfci)nbsp;met bafiiggeibban lt;0eloof ber5ehecbt öoubtnbsp;te b)e5en een binb lt;0obS/ enbe een erfgenaeinnbsp;bes l?emcis.25p be oube CD?t(icnen/plegDennbsp;be5C mibbelen na berfcöctbc flaeten ber men*nbsp;fcöen/ ooc6 berfctjeiDen aen-gebiesen te bier*nbsp;ben. S^amentlicft booj bc ong()elobigOen/bicnbsp;cerft beftecrcn/ ’t «Beloof enbe 6et ©oopfel:nbsp;boo} be gelobigen naec l)et ^oopfel gl)e3on*nbsp;bigtöebbenbe/öet Sacrament ban ©eniten*nbsp;tic/ racbe-rbjengcnbc leeö-bje3cn/öelööcnifTc/

enbe

-ocr page 413-

VANDE N AfLAE T« 39J

enöebolöoeningöcj gitctnbiböfli/ toacften/ baficn/aeJIc-iniffen/enDttiicr-geliamp;ebeuBïJe»nbsp;ïtcHe toerficn/ öoo? öc tcelche onjS öe öer»nbsp;bienften COjifit tot bertreecbecingbatinbsp;tie/ enbetDinning ban glo;tetoegt;gt)ebougtnbsp;enbe geappitccect biertien^

Abac. lt;©it eit 5cggöcn ^Ifaia^/Sloannejï/

PauluiEt nocg Cgjitlu^ niet tnbe ^cDnftui* len bie ich u tecflonb bp geb?at|)t gebbe*

Piet. ^eggen5etbaerniet / 5P scsgent eibers?. üBebjinb I öe l^.^cö?iftuir en is? nietnbsp;ggebioon allebing t’feffensi op eene plaets? tenbsp;5eggen/maer Beeft bc mpflcrBen bes? gcloofjeinbsp;ons? Bbcbifpenfcertnae ’t biel-beöagen ban*nbsp;ben gBeenen/ bte alles? betbeilt 500 ’t Beni be«nbsp;lieft. ^e bouben banbe ^;opBeten enbenbsp;pofielen / gBelöch mebe befcBftften banbenbsp;(@ub-baberen/ fiin bol gBetutgenilTen tot belt;*nbsp;totisi banbe boïboeningöe / bie De recBtbacr» ,nbsp;bigBetb 43obs?ban ons? beretrcBt nae beber«

Bcbcn fctjulb bet sonbenj gclijch gBp alf-notB gebenchen moogt uit Bet gcene top Biet noo*nbsp;ren tntböfbc enbe fe(te J^ooj-toerp gBcBan*nbsp;ÖeltB^Öben. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xwcedin-

©iet Uit bejiuit icR ttoee btngen eontrarte gen beOo-uto* gefujlincerbc: J|et eerfte is?; ^at betoc'

I.

5en uinbe bc noob-faeftelicBeib banbe bol* boeninge/ licötelicft enbe als? ban jclfs? gefta*nbsp;biliert tooibt be l^ering banben 31f-laet.

i^et anber/ bat be bolboeninge CB^ifti niet toeeten toerbtberbojt oftegelaflertboo;benbsp;bolboencItcBe toerften/ enbe ben fïf-laet; algnbsp;booj ’t lt;©Beloofenbe t gBebjuib ber ^acraanbsp;toenten / betoelfteons? beclacBtig rnaamp;enbenbsp;toolbocninge

Ach-

-ocr page 414-

394 Roomsche Reïs. IX. Hand,

§ r.

Achstb Argvment.

Oat de Kericelicke difcipline door de ten ganfchclik bedutven wordt.

Piet. gamp;it \oo|bt ontamp;cntJt USonf* 3Camp;a^ fuh/ cnöc flact ober-5«lfts! u toe/ te öetDijen.

Abac. i|etbetDtjjSt$i claertüjatu tcr-wöl be ^aptfieti leeren/trat be menfrOen 500 gier/nbsp;aW in t anbec ieüen bolr-boen bunnen boo;nbsp;gaet sonDen/ |ac booj mtöDel ban 3ïf-Iaet/nbsp;Öacc op-0Bcietoc boI-Doentnggen met gelönbsp;hunnen beegoeben / ;ao itotnen5e get getoigtnbsp;ber ^onben te Uerücgcen/be oojbeien lt;0obiei tenbsp;bergfetnen / een becmetelbe ggeruftiggeib innbsp;ben menfeg te beroo?5agen / beel goebe b3erigt;nbsp;hen te beletten / enbc ober-5uïftiei tdegg tenbsp;nemen be occaften ofte mtbbeien ban be ttiae»nbsp;re I^enitentie.

Datde

zwact*

v»i»tig-

Iieiddct

zonden

door de

Af-latcn

ijictver-

kleindten

wordt.

PIE T. ïBel gne i SI** öan ^aul ooeft onbec be I^topgeten i ©oojuiaer mgn buncht batnbsp;ick Iptlatu^ be ^affiegoo} p}ehen/alei icH eennbsp;lt;5erefo?nieetbcn ®?oebet 5icg inette bjeejSnbsp;banbe oo^beelen lt;©ob^ / ;Vnaec-b]igtiggeibnbsp;banjonben/ naerfiiggetb ban goebe tuerbennbsp;jtebehommeren. aengge5icn alle be5e enbcnbsp;btetggelihe canfiberatten / taCte gronbtoenbsp;bJegggenomcnbJojben / boojbefunbamenanbsp;trie beginfelen ban gaec gerefojmeerbefieinbsp;Iigie/grigftfriiftraft^5t00en 5aï.

Soobeelbe fitatgolihenaen-gact i inbien*-5e leetben bat be menfegen lt;l5abe bol-boen fionnen booj be fcgulb cnbe eeubaigge drafnbsp;ber jonben/to inogt-inen gen betbagten bat«nbsp;5cbe5baaer~öai0tiggeib bet sonöcnberlitg^’

ten*

-ocr page 415-

VANDEN AeLAET. 395

ten* ^uDitenboen;entet; maer tee contra* nengoutienbeiiat^oUHe C()eo!o0anten benbsp;noob-^aebeficgeiO banbe tnenfcj^^too^bins^enbsp;Cbndi/anber^nerggenisrnieeftaenbe / bannbsp;mctte sibaec-lDigtigdeib ber 5onben j oliSnbsp;teesenbesoo-baemg / batter buiten lt;(3ob/

0ÖCC11 fcOepfel ter tuerclb gBcbonbcn cn bon teerben /’t rueltb uit tigeur ban ^ufitcie/nbsp;lt;Bobe|^abbe Hunnen bolboen boo? be Jonbcinbsp;bat ober-3ulb0 ban nobe bia^ ( bat lt;i3obnbsp;menfcö joube tucrbcn / oni met berbicnftcnnbsp;banongbemete ttiaecbe leberbeteren be on*nbsp;einbcitcHc lelichöeib ber 3onben. ®it ijS be 'nbsp;eenbjacbttgbe Piecing ban alle l^at^oiiTtenbsp;Iboctojen. toelhe 00th bagbelibj^ bp benbsp;^afiojen enbe fpjebtcanten't gelobige bothnbsp;5eer ernfieltchen boojrgbebouben enbe in^nbsp;göebocremttoojbt/ ommeeröaetsi/ ffÖJibjS/nbsp;enbe af-gcöfen.a te brigen banbe 5onbe.

®at3e nu bier beneffenj^ ieeren/aljEi bat een ©obbjucötig menfcö nae be ber geben fcöulb/nbsp;mette gratie «SobjEi / boi-boenban boo? benbsp;tgbtelicHe refierenbe boete ber 3onbe / ijtnbsp;;ulhti/ bat baer boo? niet alleen be jonbe nietnbsp;cn bjerbt gecttenueert/ maer beel eer in öaernbsp;albet-juiHe ineeg-fcgael ober-toogöen: 3ien*nbsp;bebatbc recötbaerbigöeib «©objS / niet te*nbsp;gamp;en-jlaenbebc bergöiffenifle banbe ftöuïb/nbsp;bocö efter ban sgn berjoenbe bjinben / i0 af*nbsp;ciflcbenbe eenigöe töbtcliche (Iraf booj bcnbsp;boo?-Icben jonben / te betalen of öier/ of in’tnbsp;anbericben.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeKerkc-

. ^cïitetftcltHfte bifcipline / en tnojbt boo? i'ckediid-gratie ban ben 2tf-Iaet niet beburben/ p in tQben en toijlen / om toettcïicftenbsp;«benen eeq toeinig göemattgfit / nac’t „,aer gt-’

boojï matigt.

-ocr page 416-

39Ö Rqomsche Rek. IX. Hand.

booifclt^ift^auligter bobenber^aelt; enamp;e me be bifccetie bee geente/ bie ben (@eec obecnbsp;3011 lluif-fferm geflelbt geeft,nbsp;tte •ocic naecdiggeib bee goebee tuecfien toojbtnbsp;werken ÖOOI be^lnbulgentten sonbecltngge beebojanbsp;^oor dca bert.lt;!2n fiibp curicuief otn 3ultt^ bcfcgeibclicftnbsp;Af-iaet te bJeten/ 500 5almen u noeg toeten te bejïelsnbsp;Tenrardcït. leii be öouften bie banbe gebencft-toaccbiggenbsp;sagen bec ttoee boo;-gaenbe lt;0ulbe paeiennbsp;ly/y. Onbec Gregorius decimusterrius,cfl ilt;Soo*nbsp;oiiber Clemens octavus ggefcgieben fiib gt; baecnbsp;inne ggp niet sanbee gcate bectoonbecing lesnbsp;3en suit be ongclooffeliftftc toe-loop bee boUnbsp;iteu/be crcmplace beftecingcn ban uit-(lehenanbsp;beSonbaeten/bc millioencnban eghbommeiinbsp;ggeflcottin ’tboebrel ban arme ^elfegrim»nbsp;mê/$c. Uit een l^afpitael ban Trinita de Ponte Xifto, binnen ISomen/ ftunbp giffen banbenbsp;rede. i|icc bjieeben in t ^aer 1600, genoug*nbsp;faeiti booj-gaeniS get ganfege lt;©ulbc 31aer/nbsp;bagelijt gefpgft ober be seben buisenb ^elle^nbsp;griinU. ^aet toe be I^auei «Clemenef alleennbsp;ban bag te bag toaei flierenbe een MelmijS banbsp;biiisenb^ucaten. «Enbebit alleenin‘tbooj*nbsp;Scibe ilofpitael banbe Trinitk. a®at ban innbsp;S.Spirito ober ben ®iber/in S.Giacomo banbenbsp;^paenfege/a S.Luigi,banbe 5?canfcgc/a S.Maria del Anima,banbc t^oog enbc^cbcrbuitfcge/nbsp;enbe clberes in '©afl-öui;en ban anbere Idati.nbsp;en {311 furama alle Uterften / 500 buiten aljsnbsp;binnen Komen/ get ggegele öeut/ bagesnbsp;licbutot beeflen^toe berbult met bibberu/nbsp;be 25iecgt-floelen met |)enitenten / be Café»nbsp;ïen bcé ï^eeren met €ommunicanten/be (Ira#nbsp;ten metpioceffien. lt;Cnbe alle be rede in 500»nbsp;baenigen ggeftalteniffe/ bat öe selöc 3aercn

met

-ocr page 417-

397

VANDEN AeLAET.

met gocöcrcticBenomt mogen inojliengius bilei/ batijï gulöe/öeiliBc/bmcÖt'^JS're/cnöenbsp;toersoenelilihegiactcn. iKcer enDe ntetmitinbsp;becmaci^ten enoe bergopen top bit actiftaen*nbsp;liclt;©ulbegiaer ban 162^. onbet be geiliggetbnbsp;ban Urbanus odavus, bie teggentooojbig aljtnbsp;een j^ucceffeur petri/ met grote5o?gbuIbig*nbsp;gnb goebenbe tjEt be ;amp;cgapennbsp;«Snbe bat niet alleen binnen be muiten banbsp;Öomen/maet ’p ^laetjS baet aen ober bc gge«nbsp;6eleCö?i|tentoerelb / obetalle beftoning*nbsp;rijchen/pjobtntien/iamp;teben/enbe jielf/ bic innbsp;be J9a(lo2alc toebe ^etti/tefpetteren ben ®i*nbsp;cariïc Cg^ifii. ji|iec 5al naet abbenant mebenbsp;BC5ien toojben een gtote beranbering / bct«nbsp;nieutoing enbe berbeteting ban'taenfcgpnnbsp;betSlerbe/ booj mibbel banbe penitentiën/nbsp;®cbeben/ ?ïel-miffen/ 25ietgten/ enbe €onv=nbsp;munien/ bie aio boo}-toaecben tot toinningnbsp;banben 3lf-laet/uit gtaegt banbepauffclicftenbsp;bjieben al-omme?uIlen gefegieben.

^it ban aibuo toe5enbe/;oo en ban icb mp nietggenougbertoonbereu/ met toatfeggnnbsp;ban toaergeib ggp be31if-Iaten hunt befcgul»nbsp;biggen / bat5c beletten 5oubcn be goebe toet*nbsp;hen i ofte ooh berooj-5aften eenbennctclbcnbsp;ggerufliggcib inbe gatten bet ggelobiggcm pfacAPnbsp;Jïiaet al5o nu ban ’t eenc genoug Be5eibt ijS/nbsp;Sotocnfcgcifhban’tanbcroohcen tooojbre zackenen»nbsp;gooien: te toeten/ toat bit boo? eé bermctelbe vermctclcicnbsp;Berufliggeib iO/en toaerinnebe 3cltoe befiaet^ geruftig^nbsp;Abac, ©taegbp toaef inne i «©at ggp heid;nbsp;P®o2’tbefouhcn ban een üterh/ boo| tp?ebe»nbsp;»^“banbijfof?cO Pater nolïerp / enbe nalt;nbsp;mentiiftöooj’t offeren ban een ftgellingacnnbsp;gcib/min ofte meer/ u burft berseheren beho»

men

-ocr page 418-

39S HooMSCHE Rets. IX. Hand.

men te Qebben toolbomen 31f-laet ban uVb' jONben/ enbemaecbigtefiinget besitbanbenbsp;cenbitgesaliglieib*

PIE r. ©n^ en b)o;bt göecn ber5efiering ban saliggeib geleerbt tnbe Utatbolihe Stecb jnbsp;riiilip.2.12 maet beel eee na be becmaning öe/i 3tpofiel0nbsp;an5e$aliggetbmetb}ee$i enbe bebttig te be»nbsp;ïnecHen* «Sgegeel cantcarie bé ftöl banbenbsp;® ctcfo jmcetbe ïttcrb/ bic ftacr ccclitbaecbig^nbsp;niahtnge nergen anbec^ in en (ielbt/ban batnbsp;pbec een 5icl^ becsehecen moet/mec 5eHec||eibnbsp;be0 ggeloof^/ bat bem be sonben becgbebennbsp;fun/ enbe een crf-gcnaem i0 banbe eeuVniggenbsp;3altgbeib. giacubj’^amp;cribenten cnbcJ^jcbi»nbsp;canten plegen boo}-gaenjei uit te bacen tegennbsp;be I^atUoliUe Seecaetïi / bat;e be beucen al^nbsp;tgb (ijn boubenbe in een gbeflabige onseUet^nbsp;beib enbe ttnifel bepi saligbeibjEi.

^uliijEi bat gbp mp bier fcbUntbergeten te bebben een lt;{amp;ecefa;meerbt te biejen/ enbe uitnbsp;bet gbetuig ub)ec 5telen / u\u’ eigben ^ect tenbsp;bebecbten ; on^toe-fcbtUbenbe toteenbec^nbsp;meteltbeib/bet geene be® ecefo^meecbe Stecbnbsp;tjEiboubenbeboai bet eerfle gconb-befl bannbsp;baere ® obbmcbtigbeib.

vierieriti- i®oo?btban3Bbacuft. 3amp;c ïtatboliftc ïtecR gen vandc boo? eer|l/en ber3chert al-biec geentg mffcb/nbsp;Katholikc 5°» lang bP btet i.0 ïcücnbc/nocb ban son te»nbsp;Kerk.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gen-bJoojDtgbe reclitbacrbigbeiO/ noth ban

I. 3ijn toe-bomenbc saligbcib ; bjcl bJetenbe batter gbeftb^ebenjlaet Eccef. 9.1. U^atnie»nbsp;manb bier en toect / of bP befbe ofte baetnbsp;tnaerbig i0/ obermib;^ al!e0 onseber gbebou»nbsp;benbJerbttottentoc-ftomenbentOb. lt;lt;Sflbpnbsp;ben3Iipo(lcl^auiUi0ii.Corinth.9.27- 3Icft ca=»nbsp;f{gbe mijn licbnem/ en b;engbet onbet boog«

b0e/

-ocr page 419-

399

V ANDEN AeLAET,

t0e/op tiat dp aDontuiien anamp;eten gepjc# DtHtgebbenbe/ntet jelfiEibecfiotenen ïnecbe.

itTisn.}.

1}.

3.

Cen tbiebé/in piaet^banbe'^erefojnieetbe bersebertjeib/gee^ otijEi be !D{atgo1tbeI^erb efnbsp;^oebe {loop en en baft betroubié in ’t beloof/nbsp;t bielh baer ijt in^Löjifto i s s v,öat ijS/bat bJPnbsp;in Cgiifto gelobenbesen biel lebenbe/bebonilnbsp;gullen {fier spn goebe gratie/ en namaetp 3pnnbsp;eebiige glorie* lt;£n bat beur 't geb^uib ba bienbsp;mibbelen/ bie €{f;ifiujS in 3pn i@.4£uangelienbsp;in-gefteibt/ en beur 50“ 3tipo|lcIen/ onjs {jecfcnbsp;boen berbunbig{fen: namentlicb «tBtfeloof/nbsp;5amp;oopfel/iamp;enitentie/go£bc bJetben/ic*

Cen betben/ bat be^f-latensonberbebe# 5c gffeen hrat{)t en {febben/ fae niet met allennbsp;en profiteren / ban ben gffeenen bie beur eennbsp;braeracgtig berou ber sonben ber5oent/ enbenbsp;ban lt;6obe in genabe genomen fifn*

Drie voor-

waerdcn

vereifcbtia

allen Af-laet.

Qaijt. f Heldingnbsp;de* Al.nbsp;laets.

Cen bterben/ bat beur be ^fgt;laten onït an« berp niet becgunbt en b)0}bt/ al$i gugtjclfeVnbsp;bingbanbe tpbtelicbe boete / oberblgbenbenbsp;nae be bergeben fctjulb/ gflelijcb nu bichtaiiijinbsp;ge5eibtiïi* Cnbe bat notp niet anberp/ aljlnbsp;op b?ieberlep conbitie/ te toeten/ in-bienbennbsp;bergunner500-baenigipbat{fp magt beeftnbsp;om sulftö tegöeben / ^tem in-bien benont*nbsp;fanger gffcfielt ijS in flaet ban gratien/cpnb;nbsp;telib in-bien be oo?5acb rebelib/bat iiö/gema»nbsp;tigt en gep?opo?tioneett ijS metten W-laet.

A s A c. 4£n mat ber gunbtse ban tocb meil Piet. I^etseibc ’tgifeenc bat5e in-ftoubt/nbsp;nftc mebe-brengt; ibae^bolgljenef ftet g{)e=nbsp;niene axioma, ’t melh in besen geb?uibt plagnbsp;te bJojben: Indulgemi* tantum vaknt, quantumnbsp;fonant.

A B A c,lt;3{fP bJilt 5f!Jgcn*lodulgenti» plena-

riz.

-ocr page 420-

400 Roomsche Rets. IX. Hand.

Getefor-

Bieetden Af-Iaet is

xix, plenlinaix, ettöe in-5antierl[ieit) get Slaec Dan Slubil^usi / in-gouQenDé een abfO‘’nbsp;lute ijugt-fcgelbuisge ban alle 3onDen/ bec«nbsp;geeft ganjse en gaecallebe boeten/ 500 ïnelnbsp;banbeopgt;geIeibe^enttentten bejeiei [ebenjsi/nbsp;nanbe Sineten IbegebieriEi beiS anoeterinbsp;Inerelbiêi. lt;eti bit allefi boo? een bag bafien^i/nbsp;enöe een pcnning-bjacrb (©fferiï* ]^oo;biaecnbsp;een gcote quitt-fcgeibing boo; 300 ggerin^nbsp;ggenpïöjï.

Serafs nbsp;nbsp;nbsp;be geuren bcrhunbtggcn. a®tïbp

PIE T. q^e lt;0erefa;nieerben en moeten 3tc^ gier innc niet bettoonöetcnj nac-be-mael 3p»nbsp;luibenbagöcliftsï alöeel milbcrenbc bolber

KathoiSce toeteH goe/cnbc op tuat ttianicreui ^cft3art ’ useggen: ï©p ïtatgolthenomon5enaif-laetnbsp;te behomen / moeten eerfl enbe al-bo;en ar^nbsp;öeibê/om mettet begulp banbe gratie ®abp/nbsp;in onss te berïnefiften een lecb-tnc5en on5ctnbsp;3onben. (Cen ttoeben / fijnbjp ggegouben tenbsp;berbtagen be befcgacrntljeibban onsc sonbennbsp;te25iet0ten* Cenbetben/ tereltituerenallenbsp;get gcene lap boo? onrecgtbaetbiggcib bannbsp;roof/btebetp/bjoufter/ ofte bier gelifte ieman«nbsp;ben gebben berfto^u iCen bierben/te bolboennbsp;be particuliere ïöenitentie / bie ben 25iccgtanbsp;babet inbe bebieniuge banbe Sacramentelenbsp;abroUitte onjSop-acIeitgeeff. Cnöeeinbtclic^nbsp;fien noeg begalben öe3en/ in aüejS naer te fto*nbsp;meubepointen / artifteien enbeboot-bJact*nbsp;ben/ bie totte toinningge banben 311f-laet/ bpnbsp;ben^telaet bet =fócthen fgn befptoften. i^ae^nbsp;inentlicften/ bie ofte bie ïterften te Oefouften/nbsp;500-baenige ggefaeben/ enbe tot 3ulften 5efte#nbsp;ren einbe terptehen/ Stel-milfeu te ggeben/ tenbsp;Communiceren $c* Cube bitgebaenfiinbe/

30a

É

-ocr page 421-

VANDEN Af LAET. 401

500 goopeti cnDebetroutoen top banbe goelM tjeiti lt;0objErggenoten te Rebben / 't geene otiiïnbsp;beur be bebteningOe ban sgn ^ifpenfieruitnbsp;gereibt etibe bebeilt iff. te toeten/ gupt-fcgeUnbsp;btngbe banbe tgbtclibhe fttaf/ bte top nae bénbsp;bergeben fcgulb noc{) ten ac{)teren gtiebiebetlnbsp;(im aeu be rec^tbaerbtggeib lt;i3obff.

l|iet tegDcnfi/ iff ben «©crefojmeerben SSf» Ibtt ;oo milb/ 30a ampel/enbe plenair/ batsenbsp;Üonber booj^-gaenbe berou ofte leeb-toesetinbsp;ber 5anben / 3anber befcfiaemtl^eib ban beig*nbsp;bing/;onber reflitutie ban onre(f)tbaerbig0enbsp;goeben/ 5onber boet ban op-ge1etbePentten«nbsp;tte/5anbec bruipen/bntelen/ ballen/ fc^ijegen/nbsp;^onber eenen beuit aeNniiff/ etnbtelicft 3onbecnbsp;eenigpen arbetb ban goebe toerhen i aen bennbsp;alber bebioebflenlBoojbenaer/aenben alber»nbsp;builftcn obet-fpcelber/ aenbenaIbergt;-groot«nbsp;tien bief/ niet ban op een ggebatgtfe ban gge«nbsp;toQf/berseltert ;oo-baeniggen abfoluten enbenbsp;bolbomen gugt4ebelbing ban rc0ulb en boe»nbsp;te3t)nber 5onben / bat pp aen be 3eIbegebou«nbsp;ben i0 / ooch niet eenff te ttopfelen/ niet meernbsp;ban gpttogfelen mag batter een*(3ob iff inlt;nbsp;ben éiemeU l@aer ï)oo|be-men oit ban3ul«nbsp;6en bollen 2llf--laet i 3amp;an bit lt;0ulbe 3laecnbsp;toaö gtiefpacrbt boa? bc hinbercn «©obff/ bicnbsp;op-tlaen 5ouben inbe laetfte tgben; ® obc ;oanbsp;Hef/enbe €lj?tjlo 500 aen-gfjenaem/ bat Ben#nbsp;luiben gfteene 3onben tot 5onben en 5oubcnnbsp;Hietben gberehent / enbe booj ben toelben bcnbsp;^alig-mafter 300 bol-ftomentlicften Babbcnbsp;bol-bacn/ bat Bennieteenffbannobeen50U#nbsp;be toc5cn(alfi in boo?-lebcn tgben i.Pet.2.2igt;nbsp;3Bn boet-Happen nae te bolgem®it fijn/toelnbsp;bcrftacnbe/ be uit-bcrftooiencn/ begescgen#nbsp;$ cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ben/

-ocr page 422-

402 Roomsche Reys. IX. Hand.

Den/ Defongfle htnberen / De^en/aniinneni tot bien venu banbe ïDelfie De nauïue ïneg De0nbsp;{ebenjc; 500 ruim ggeDaent / euDe De enge Deurnbsp;Desi 5aUgdeiD0/tot een 500 ïutjDen/DerifèDen/nbsp;euDe DergulDen |^oo|C ban jubilee berigaogrnbsp;enDeberb;eeDt / Dat;e metHoufTen/ metnbsp;fcDoenen / met laecfcn/ met (gooiew met pah»nbsp;Hen/met saliDS/Iae met roben en buiten ;elfji/nbsp;Daer Deur pafferen mogen/enDe D’aiDergroot#nbsp;(ie rc[)ennifTen/raet een actie ban «iamp;eloof ^oeDnbsp;ftunnen mahen»

Twee be-denckia*

fé,wedet-oudende vaxide Gc-rcfotiMcet*nbsp;de Religie»nbsp;Mac.7,14.

Den Gere-formeetdé Af-laetoo-duzocht.

IDoojïDaer een groot pjibilegte ban Dese uit-ggelese ^attei niette tbellte beeMief-Deb«nbsp;berïi best tbereIDj$ / om ’t ggenot banDe b;p«nbsp;Dom Dejf blcefcöjsr aen-gcfpanncn fiin /cö nor 8nbsp;Deel meet ftcanfte sDiaDhe menfctien aen-ge»nbsp;fpannen 5auDen gebben / en Dtaeren5e nietnbsp;DieDec-bouDen geDieefl/ ban ttoee confiDeca»nbsp;tien: D’eene Dat Dese ruime baen / niet ennbsp;ftbgnt te ttgt;e5en De toeg ten eeuïbigen ieben/nbsp;bie banOen ^eer an0 Doo;-gtiegoiiDen DterDtnbsp;aIjS een eng paD / enDe een nauDie Deur*nbsp;D’ISnDece Dat Dese lt;(3erefatmeerDen 3tfgt;[aetnbsp;obecmiDjEtbetgiieb^eDDanDe D}ie conDitien/nbsp;DieD)pterfionDt5eiDen / Dat inalfe^nDul*nbsp;gentien ban noDe (lin / bp igDeücb booi#nbsp;Sigtigmenfcg / een groot nae-bencften bet#nbsp;oomebt*

afpant om niet te seggen banDe jfetaet ban gratie/ Daer inne ggedelt moeten toefen / Dienbsp;DelCf'IatenlbtllenberDienen / 5001;^ notoirnbsp;cnDe oog-ncncUcfi/ Dat De ttoee anbwein De#nbsp;jengbebjeben / te toeten Authorita* in conce-oente, amp; Rationabilitasin caufa,bat iö: De magtnbsp;InDenbergunner/ enDeDeceDelirbDeiD in Denbsp;oojsaehe Dejt Wf-Iaet^« ^ese tlbee seggbr

ieft

-ocr page 423-

VANDEN AfLAET. 403

left fatigeren inöcn ©crcfojntecrDen Hf-Iact*

3©ant acn-gaenbe b eerfle / 300 tDcetmcn altetDelïDieben 3llutl^eurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i0 banlt;

DcKcfqjmatw/ teïBetcngioanncjtf^Ialömuief Caivinus Canonich ban l^oijon in J^icatbijen. Cano» heeft gcconbsp;niclien autem, cnfiinnotc tnbe Fterh ®obsi fs®*nbsp;SDegualificeert göeïneelt om Slf-iaien te ber= Afnbsp;«enen; nocö ieraanb 5al immermeer hunnen verieencanbsp;op bjengöen eenig ejrempcl ter contrarien: noch aisnbsp;iBaer fijn be5c gratiën aïtpö gBereferbcert Canoniknbsp;enbc gBebifpenreect oBetneeft bp be 25if- v5N«ioni,nbsp;fcBoppen ofte ©gelaten ber ïtterften/enbe nac*nbsp;nientlith bp ben opperden i|atber banbenbsp;ScBaepf-hop CB?i(li.

lt;0ÖP 5ult mp 5eggöcn f bat be o?btnattiSi Noehals autBojiteitbieBem/ bc3en acn-gaenbe/ ont» «traordi.nbsp;b^ahaliSCanonichbani^otioniei / Bemboo? quot;«isPro.nbsp;eencnta-ojbinartiS pjtbilegie «SobejS/ gege» ^nbsp;ben i0 al0 #a(too3 ban lt;tDeneben/ bat tq/ aIjSnbsp;een #}opBeet / enbe een patriartB banbe le^nbsp;formatie ber literhetu ffêaer ban be3e ei:tra«nbsp;o;binariiee ^TommifTie Bebben be iStatBolihennbsp;nubanoberlangBe eenig beVonei gBe3ocBt/nbsp;boo; befcBeib ban jPirahcIen / baer be boo;»nbsp;SigtigBeib lt;0objEi alIebjettigBeberanberin^

Ben ban Religie / tnebe plag te bebedigöenj enbe men tjEi tot nocB toe ban be0 te boen innbsp;Bebjehe gebieden.

Hbe tinebe/ te toeten be rebeltcBBcib banbe p® Gere-boiSaeh bejS «f-Iaet^J/ failleert 0ictniet-te-btin. 3®ant nac-bc-mael be recfttbaerbtg* Öeib(®oi)jS/ boot-gacnjS inbeï^.^cBjiftuir/nbsp;bergfiiffenifTe bet sonben / ban on^ bet*nbsp;etfcBt een beftctingBe uit ganfe^er Batten/ ofccx.ii,nbsp;in Daden/ in bjccncn/ in fcBjcijen / in aflcBen/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Cc 2 nbsp;nbsp;nbsp;ia - : -

-ocr page 424-

404 Roomsche Keys. IX. Hand.

Pfai.ioi. nbsp;nbsp;nbsp;inBarcamp;IebcrS/$c.55atnieöetjeI|cetlEs vs

1 o. nbsp;nbsp;nbsp;Ipbenbe/ on^ een eretnpel gBclaten om

Ion* 3. nbsp;nbsp;nbsp;5önüoct-(lappen nactcUolgamp;tn i.Pet.2.21.

7.8ce. nbsp;nbsp;nbsp;Sooenfcöijntöe^aticiaccB üanbe «©enccfs

fc\jt Slefojmatte geen lajt gB^Babt te Bebben/ omnie tegBenjS be ojbinari^ öoo?-5igtigBeibnbsp;® obj6f/enbe ’t getuig ban alle ^cBnftuireIiclt;nbsp;fte erempelen/ boo; 500 getingen 5aeb/ al0 i0nbsp;een gebacBtie ban een fpeciael geloof/ 5ulbennbsp;wcefltben 3lf-Iaet te p;oniulgeren / bie metnbsp;alien geen p;opo;tie en Bteft met Bet op-gBe«nbsp;leibebierb.

Segge roibf-besen boo; anbb30o;b / bat ubj* gemnebte 3trgument bunbig i0/ tcgenjjnbsp;be «©eneeffcBe inbulgentieniobct-mib^ boo;nbsp;be 5e!be alleliietBeUcIie btfctpline totte gconbnbsp;toe nebergt;gemo;pen/enbe ganfcBtlich bebut^nbsp;beniberbt. JIBaec tegBenjS ben UtatDoUbennbsp;3lf-laet/ober-inibiS be ^cBiiftutren/rcbenen/nbsp;cnbe openbare etpetientien al-fjier ter con*nbsp;tracten gebebuceert/ niet anberiO beflutten ennbsp;ban/aljSi bat gBp een igno;ant fiit/ niet alleennbsp;banbe biaerBeib/ maec 3elfci ooch banbe fiin*nbsp;bamentele beginfelen utoec iSeligie»

§ 8.

Nbgehste Argvment, Datdc Af-laten , met haer Carcnen j hon*nbsp;derden ende duizenden van IarcD,alle gegt;nbsp;tallen van leven ofte menfchelicke eeuwen te boven gaen: ende over-zulks bc-fpottelik ende ridiculeus lijn.

Pt ET. Ctoee bingBen beebaet enbe be* fmaeltub)'Argument I te batten be Carenen,

enbe

-ocr page 425-

VANDEN AfLAET, 405

cttöc be gonbecben ofte bui$enben ban ren* lt;©p alle beibc jal icb u bicnen.

Stcngaenbeöeteerdej bitlicb ugHebjaegt Andwooré Bebben; ofgöp oocb toel baeet bJat bflt Care- opte Ca-nen te 5eggennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«na.

A «AC. ji^cen icB en troubjcn* ilSaétbit ftrent tot grote befcöaemtöeiö nan ulo’nbsp;«oomfcBcURaten / bat göp nocft tnbe i|*nbsp;»cÖïiftutr/nocö tnbe bouften oanbe oubela*nbsp;l9nrcBe^cB?Dber$l/geen notabelen binbcnbenbsp;Ottime be 5elne uit te biuamp;ftcn / genoob-3aehtnbsp;fijtutebeöclpen met joo-baenigge batbart»nbsp;ftöe naemen/ batbegBeleccbenselfjeiniet ennbsp;toeten maetsenan Daenfijn gcbomen.

Piet. jpe bjinbl 3ia-öicn be ïtcrb lt;0obsJ bese befcöaemtljeib Babbe ontfien/j’cn öabbcnbsp;nott be notabelen nanHomooufion,conrubiian-tialis, cnde Trinicas, tegenss be Slirrianen. 5Öotftnbsp;ooft ben tötcl ban Theotokos ofte Deipara te*nbsp;genjS 35edo?ium burnen gftebmiften. 3^annbsp;Bier ban Bebbe icft u boo; be5en uitten ^.3tiu*nbsp;gufiino b;ebergBebtftoureert/ ’tloeleft itftnbsp;om ftojtBtibjEi toille al-Bitt nae laten sal tenbsp;repeteren,

an't ftott/ be ïterft ©objS en Beeft Baer noit BeftBaemt geftabt in t^ben en totilen te be5i*

Ben eenigöe nieutoe tooojben/ om baer mcbe “P Bet alber-ftojtjlc cnbe clactjte uit te bjuft«

«en oube bingen/bic Baer funbament Babbeti *2^el|.g»tBJiftuit ofte in ober-Iebcringebet uitw;»-?Paftelen. lt;ïBnöe ban be« (las; onbcranbc^

*^^PAsiBct tooojb Catena. iCmelft met anberjS nbsp;nbsp;nbsp;®

en bjagf nbsp;nbsp;nbsp;een ©afte ban beertig bagen/ bie

öp bc ouöe Canones ofte Sterftelitfte regelen/ ©enitcntcn op-gBeleit tocrbein’t begin*nbsp;fel ban Baet biie-5ebcn/tien/ttoaclf/ ttointig/

Ces minbe*

-ocr page 426-

4o6 Roomsche reis. IX. Hand.

ttitntiere ofte meecDer-iartgDe penitentiën. lt;Snbe al;a bejen tyb nan beectig bagen jeecnbsp;fcgacpeitcB tnerbe ober-göeb?atöt/ te toetennbsp;Dan.io.». op jön ©anteljS met abfiinentie ban bleefctj/nbsp;ban tDi)n/enbe biet^gelihe finaebelitite fp^fe/nbsp;tiietanbereeggeb;uihenbealei b;oQb en toa^nbsp;ter/met betbingfje ban aüe be re(lc/5oa tDcr='nbsp;be ban bie berbingOe ofte ban bat betben/nbsp;'t bjelft beülatönen Careo {jieten/ bc;e badennbsp;ban 40. bag^en Carcna genomt. SBitlbp gietnbsp;ban bjeber befcgeib/ 50a 5iet get Conciliumnbsp;Triburiertfe canone ^4. ggegouben in tDuitfgt;nbsp;lanb/ Anno Domini 89 ^Iltein Burchardumnbsp;int gaet onjEt Igeecen loio. ^Siffcgop bannbsp;SPoimjEi / een |13an ban feet gtote geilig»nbsp;ÖeiD enbe biepe ggeleetbijeibt lib. 19. Decre-torum. (giet 3Ulbp binbcn toat Carena tenbsp;jegggen ij$ / goe5e onbet-gouben plag tenbsp;tuojben/ enbe ban toat Iaden/bat ontdagennbsp;biecben be ggeenen/ bie lilf-laet dtijggen bannbsp;gaecop-ggeleibeCarenen. ^oebtban toeljnbsp;enb’ en befinaelt niet meet be Dingen bieggpnbsp;nietenberdaet: ai^antbitbeiifptben Sllpo^nbsp;del Slubaei ten albet-googdentn 5gn li{atgalt;’nbsp;liften 2einb-b2ief verf. 10. 31nbe eerde ütet»nbsp;terjS ban jgnen tgb/bie inf-gelgftïS boiden laanbsp;deren 't geene 3p niet en berdonben.nbsp;Andwootd SlbatnugcttbJcbe belangt / te toeten Denbsp;opte dui- 3Bf-laten ban ctteliftftc DuisenbSlaecen. ®acenbsp;ïendenya DJJ 500 5cggfte icftu boo; eerd/ al3oo baecnbsp;jaerpo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geeii autgentgcftc Sf-laetp 55uUen gebonben

entnerben/ ban500.!.bacniggc bui5cnben ban 21aercn/bat be5elbe niet anbersS/ aIjSban eennbsp;Deel gierige 25onft-bJuftftec$s / ofte bcbjiege^nbsp;licfte CajfcnacrjS ggcinbenteert enbe bet#nbsp;^iert rgn^lbu^ anbtboo;benronbelttften uit

loan-

-ocr page 427-

VANDEN AeLAET. 407

ïoanncs Gerfon obct ttUCC ftonbetl» Sacrcit Canceitet ban ^arQ^a/ enbc Dominicus k Sotonbsp;in 4.dift.2i.quacit2.art.i.

^acl) in-öien temanb bit anbteoojb te Öarb/ enbe boo; be ^oufiegt;b?ubbecjEi banbenbsp;cube Hortulus Animae tc bejïbaetUt]^ 30Ubenbsp;tiuncfien; jcgglje icft ten tvocben/ bat nae be

oubeCanones baitbepzinutibeSterit giecbn^ benoerftaclt' boo?ceneboob-5onbcs8c(ieItnbsp;plag te vbo;ben een penitentie ban bbe/ bgf/nbsp;3e'jcn/tien/ tvointig/ enbe lang8er Sferen/nbsp;laeboo? jominigöe albcr-jtoacrfie (iufhcn/nbsp;Pan ’f geijeelcleben. 5amp;it aljoo fiinbe/ 300 etinbsp;Soube ntemanb b^eemt bcboojen te bunt8en/nbsp;al toerbenöct fcftoon gbebonbcn inbuigen»nbsp;tien ban ettelicfien buisenb 3laeten; 39ae-be-niaclbattct bed menfcöen g^ebonben b3er»nbsp;ben/ Die be boofgeib aiei ïnatet b;inchen/ 300nbsp;3ib3eibccap.ij. batiji/ biemetbagöeïith»nbsp;ftljeljoerecnen/ obecfpelen/ bjonciienfcgap*nbsp;pen/ bJouHergen / meneebigljeiben ie* gaecnbsp;3telen niet meer en ontften te befbiaeren/ aljlnbsp;een bo)(itg menfcp 3oube boen een broeei bio»nbsp;teri$ teb?indten«Xaettee ban een menfe^ toe*nbsp;5en (’t gecne bageliftiS gebeurt) bie een grantnbsp;beel3tin0leben;$in 3ao-baenigen roubeloofonbsp;Öeib Ober geb jac0t ftceft; 5almen ttcï ftunnetinbsp;tellen be dineren ban peniteBtie/bieal-3ulhennbsp;^anbaer 8em beberenbe/ nae be Dterttelibhenbsp;toetten op-gdeit moeten bJetbenlDooitnaecnbsp;5e 3ouben menigmad niet alleen ober bc tftiennbsp;tbJiiitig / uiaer 5elfa berre ober bc biilïig/

/ iae 8bb^tcb but3enb ^aeren bomen te lopen^

Abac, jiBact 30 lang en 5al bc tocrclb niet flaen / of sal soa-baenigben 5iel m’t©egelt;»nbsp;C c 4.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;biet

-ocr page 428-

408 Roomsche Keys. IX. Hand.

bier nocgblgbetilegggennae ben bag ban’t ttitterfieoo}beeU

Piet. jponf.^bacuFtl bie een curieuji on« bersoufier iff banbe oojbeelen 4amp;objei / 3al o ^nbsp;berbaUen biojben ban 5ijn ^eetltbbeib* Prov,nbsp;9f.z/.i^et i0 boo; be recgtbaer bigbeiblt;(3objeinbsp;al telicgt/ te becbullen met fcgarpiabetb bannbsp;pamp;a/ffet Qijeene/ soo-baentgen 5iel5al hotnennbsp;regebjelien aenbe bonamp;eib bej(tt)bjï.

§ 9'

Tibnste Argvmbnt.

D*t de AWatcn die den Overledenen gegeven worden, tc boven gacn alle Kcrkclic-fcejurirdi(flte.

Put. ^ijnman Iuto’argumentenBeeft eeen bat op be ^auffelicBe af^taetb b;tenen/nbsp;beVnelcBe/ 30a manneer3e eenige inbuigen»nbsp;tien aen ben (i^berieben Hamen te bergunnen/nbsp;alt^b getboon fiin te p;ote(leren/bat be selbenbsp;De bcrlecnt ta)0;ben/ per modum fuffragij, bat i0snbsp;ten worde niet uit magt ban fleutelen/ ofte ban DterHe^nbsp;aenden O- licHe iurifbtctie (bie bp abontutt Baet alleennbsp;veiiedcncn {0 (ireBHenbe ober be lebenbe/ enbe niet obernbsp;gegevennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;booben nu gBrfielt bJe3enbe in be Banbcn/

eoöe onber ’t ooïbeel'öoamp;jS} macc bp manier ’H*» *¦’-1* ban booï-fbjacH/ofte gcpjcfcntcetbebolboe*nbsp;ningBtibiemenbertrout/ bat ban lt;0obetennbsp;banefte aen-genomen 5al bjojben/ 30 om sönnbsp;etgBtn goebertierenBtib / alp mebe om benbsp;maerbigBeberbienlien CB^tlft / enbe sönbernbsp;l^eiligen.

Abac. ^IcB m betflae bc (101 niet ban uto' fioomfcBe bullen; enbe niet te meer be clau^nbsp;(üle per modum fuffragij, bic g0P S^Öt bacr inne

oBe^

-ocr page 429-

' ii

VANDEN AfLAET. 409

BcBjuiftt tc toetbcn, HBact ftouöc mp acn be een-boubtgöeiö bejS •©obbcliftfien UJoojbsê^nbsp;tiuelh oti^ boebt gBetuigöen boo? ^auïujlnbsp;z.Corint.^'.io. ®at top al tejaemenJlcööennbsp;tcberfcögnen Pooi bc©ter-fcBaer CöjillUpPnbsp;bat een iggeltth befjaele 0ct g0eenc 0p in 5Önnbsp;c»Sen licbaem gctujocöt Öeeft/ ’t fp gocb/’t fPnbsp;BUaeb* ï^icr uit bolgt noob-saehelich/ bat benbsp;3ieIenbtePan0ierg0efc0eiben fijn/ niet metnbsp;allen pjoffttcré en hunnen banbe tuerhenbetnbsp;lebenben / ’t fp of bc 5ell)e gebacn ïuojben bpnbsp;ttiantetbanbooHPïaeh/ (Uffragö/ bolbocsnbsp;binge/©ebacrb/Eiel-mi|Te/ifquot;laet/ ofte an#nbsp;bee fatsoen ban pauffeliche fuperllitie!nbsp;eeben ig claee/biant in-bien be ^ber-Iebenennbsp;ictbjejei banbe5en mogten pjoffiteren / 50anbsp;$ouben 5p boo; be Kicftter-lloel Cpjitli / tetnbsp;bomen te g0enieten boben’t geene 3p in 0aecnbsp;eiggen llcöaem göcïD?oc0t 30uben ftcbben.nbsp;’CbJelfeuit-bmchelich isftcgenpi be Scringenbsp;bea SpoBeijs.

PiiT. JlBonf.^Bbacufi. ©bplooptuitget fpoo;/ enbe 3oultt mp te tcehhen banben 3lf-laet tottet bibben boo? be boobem iBaec bitnbsp;i0 een ggefcgil op 30n ;elben; enbe be0oo?benbsp;obec-5tilhfi inbe bifpute ban ben Wf-Iaet g0e:gt;nbsp;bifTimuIeect te ïberben; al;oa ’ t ongelegennbsp;nlle bing feffenjii te berganbelen*

3chp?efupponcec ban ftiecmetftctal-ge^ HetWdden •bein geb?uiH enbe Seringe banbe ïHatbolihe voor denbsp;Öet bibben booj bc boobcn. ®offt / op doden op’tnbsp;BÖp niet en mcint/bat icS juIRiS boo? graf kortftt b».nbsp;ban u berjouft/ 500 neemt met bjicbJooj* wezen.

fimbament ban bit ©jefuppood.

r.

^ biböen ban boo? be booben; «Cerll om bat^ubaii j^at0abeu^ ober tUiee bui;enbnbsp;Ce; Saeren

-ocr page 430-

4Ï0 Roomsche Reys. IX. Hand.

ISaereti bao; tie Woollen g[)eamp;etien geeft* 2.M3chab.i2.il@aee be bouEten banbeJPacga*nbsp;been fijn npocegf I CtjEt ïoaer bp ben ^oben/nbsp;bie ooh get ggegele nteubie Cellament boolnbsp;ftpocrijfgauben/ maer niet bp be€g|tf{enen*nbsp;i9oo?t tlugudinum lib.x8.dc civit. Dei. LibroSnbsp;^achab.non ludei/cd ecclefia pro canonicis habet.

jCenttteben/Vnp btbbenbao; be baobê/oirt battec nae be getutgenifje €g}i(lt Macc.iz. 32.nbsp;^beee 5anbf fijn/ bie tn b’abete tnerelb berge*nbsp;ben b)0}bé«llbat plaetjEi banbe anbece bieceibnbsp;toch biti Baofïoaev ten ban bë i^emet nietnbsp;YDe5en^ baant baec en bomt geë ;anbê in Apoc.nbsp;zi.z^.^ach ooft Del@eI/tDat Daer uit en iji geinbsp;berloffing.'tSrga ei betbe plaet^ Ic.lBet be5ënbsp;Cert geefc^.^etnarbujei begebeben boo; benbsp;boobenftaenbegegonbentegenei be better^*nbsp;Cen beeben/ïDp bibben boo; be booben/ontnbsp;bief-bJilIebat^auluiS ggetuigt i.Cor.3. xj.nbsp;batter eé ;cHeee flag ban 5ielé ;alig 5al ïuo; *nbsp;ben aIeibao}'tbier.®eIben Cert utt-Ieggen*nbsp;be^.Sugufignlib.^o.homil, ld. 5eibtatbui^;nbsp;Qui tcmporalibus pcEtiisdigna geflerunt,per ignemnbsp;quendam purgatorium tranlibunt, de quo Apofto-lus inquit/alvus erit,fic ramen quafi per ignetngt; batnbsp;ieii^ie iet Vneti gebaë gebbé ’t bjelH vnaerbignbsp;i0 tgbtelitfte litaf/jullen pafTtrennbsp;!tec 5utbcr-btcribaec ban bcnSIpodel 5eibt:gpnbsp;5al 5aUg bieden/ borg 300 aiei boo; ’t bier.nbsp;(Cen bterbë/am bat be Hpofitl getuigt/baNnbsp;më ;icg te tgbe ^oopte/bat i0/ fcg?eibe/nbsp;bieenbc/bade/ eti bietgeliftc penitëtiaïe tact*nbsp;fiê bcbe boa? be boobë.SBant baet uit betagftnbsp;gp bc bccrg5eniflre bet boobcn i .Cor.i ^,2^,nbsp;(Cen bgföcn/am bat be ganffcgc p?imitibe

ctfi met alle be lt;ï^ub-babec^/30® tiegfe

3lat0njTe

-ocr page 431-

VANDEN AeLAET. 41!

XAtt)n(Te too} be booben gebebens eii bS gee* ten bie contrarie getoeibe/booiïltetterjEt tec*nbsp;koeseu brbben, ’iCeene biiitt uitte eigene be*nbsp;Igbinge Soanniei Caltini ;elf^ iibr.3.1nftit.nbsp;cap.? .$.10. ©ter buisenb b?ie ftonberb ^arl/nbsp;5etbtgp/ tfi in’tgebjuibgetieeiitoojbeboo*nbsp;ben te bibben/maer alle be oubcaccraero/icfenbsp;bcn’t/gebben bier inne geboolbu 3©p acceptnbsp;teren tot tooj-beel tanbe ïtatbolibe toaec*nbsp;beib/ be behentenifTe Caltini/maec omme betinbsp;ganftben oubecbom tanbe p;iniitibei)tert innbsp;een5ao gbet3igtigeii ;aeb/ tan bolingteter*nbsp;bommen/ en bennen tip bé niet goeb genoug*nbsp;*t anbece itf elaec uitten i|.^ugu(tino/nbsp;bie Tomo ö.lib. dc hxreHbus ad QÜodvulc Deutnnbsp;hlt;Erefi.y3.Cenen 5ehecen Hectum baer-omme/nbsp;onber be Hettereigbetelbt beeft / ombatbpnbsp;{ocbcbenbebelt;l3ebeben / enbeb'©fferanbennbsp;toot ben ©tec-leben.

©inbtelib/tip bibben tooj be booben^om* me te beouffenen be gbemeenfcbap bec i^eilt*nbsp;gen:a©ant nae-be-mael be 3ielen tanbe otec*nbsp;febenen/ bie inbe genabe ©obïi tan bier gbe*nbsp;fcbeibenflin/ boojben banb bej$©eloof^eSnbsp;liefbe nocb 50 gebecbt blote aen ben letenbl/nbsp;bat 5p te ^aemen uit maten eene Stect (gbe*nbsp;löt ^?HugufiOn betlOft Iib.20. de dvitate Deinbsp;cap. 9.)3oa hunnen 5P ooh tan malhanbec ge*nbsp;bolpen tiojben; niet minberali^beUbmatennbsp;tan een licbaera.

_i?ier op ban fnnbcrcnbc mön gbcuiaente ©icfuppoofl; 500 mag tch met goebe rebenennbsp;nlbu^gefjuiten: ^n-bienbe gbelotige pielennbsp;ban geijolpen hunnen tio}b{ boo? gebebê/ta*nbsp;fien/aeUttjifl^n/offeranben $c*tan pacticulie*nbsp;ce menfcben optec aecbê Iebenbe/30 en hanmi

geen

-ocr page 432-

4ia Roomsche Reis. IX. Hand.

0een bafiante rebcn aett-ttiijren/ maerom bat Den opperden ^jclaetbetittecften / be selbenbsp;niet te baet en 50! moggen domen mette bol^nbsp;Doeningen €9?idi enbe 5önbcr i^eiligen / Dienbsp;Öp Öen-Iieben applicccrt boo? mibbel ban Hf»nbsp;laet; niet ggelgcd aijai ben lebenben bp foimenbsp;ban abfoïuttc / ofte ïüerhclicbe jurifDictie/nbsp;niaer per modum fuffragij, ggeigtd na uit-gBelt;nbsp;leibtijBf.

Depiaets ^onbec bat [)ier eenig|tnj$ teggeniei boet be dctApo' pafTagebeti ^podeljEi z.Cor.^. bpu gbealle^nbsp;geert. J©ant alsS oe lt;®üec-!eDcn op be5e ma»nbsp;2 Cor.T. jjegolpen bïojben banbe Iebenben/500 ennbsp;¦11 gdeu. j|onicn5c niet te gf|cnietcn boo? be recjjtec»nbsp;|loeI€9?idi/boben ofte buiten’t gcenc jp ge»nbsp;)n;oc9t Rebben in 9aec leben: jpibji bat$enbsp;ten leden toe bolbarbenbe in geloof/goop/ en»nbsp;beliefbe/ Daecin-bier bougenbebbengeb^o»nbsp;gen / bat^e nae bate boob niet onïnaecbig ennbsp;fi)nmetlt;0bebeben enbe %f-Iaten banben Ie»nbsp;bcnbengcftolpenteïnerbcn» «©elgd teccon»nbsp;tracien/ bieten bitterden toe in boobtelichenbsp;5onbengf)ebIebenriin / öaer 3ulfisêbcrdac«nbsp;bio^ben gbebjagen te bobben/ bat ben nae benbsp;Doobnocblt;t^ebeben/ no cb Sabulgentien ennbsp;mogen baten, it ibe erp^ede geringe bannbsp;ben il.HugudinUjS in Enchiridio cap. 109. al»nbsp;bujeffpïefecnbe:

Nelt;]ue negandum eft defuniStorum atiimas pie« tate fuorum viventium relevari, cutnpro illisSa..nbsp;crificiumMediatorisoffertür, vel Eleëmofyna: innbsp;Ecclefiafiunt. Sedeishseprofunt, quicumvive-rent, ut hafc fibi prodeflè pofTent, meruerunt. Eftnbsp;enimquidam vivendimodus, nee tam bonus; utnbsp;non requirat ifta, nee tam malus, ut ei non profintnbsp;ifta poft mortem. ^Cnbc ceii iDeintg lager. Non

igitur

-ocr page 433-

VANDEN AfLAET. 415

igiturifta, qu* pro defundlis comtnendandisfre. quentat Ecclefia, illi Apoftolicae fupt advcrfa ren-tentiï, Qu4 didlum cll: oranes aftabirous ante tribunal Chnlti, ut referat unufquifque fecundum ea,nbsp;quï per corpus gelTit five bonum live maluoij quianbsp;ctiainhocmeritumfibiquifque , cum incorporenbsp;viveret comparavit, ut eipolfent ifta prodeffe. Nonnbsp;eoim omnibus profunt.Etquare non omnibus pro-funt , nifi propter differentiam vice quam quifqucnbsp;geffit in corpore? Dat tjStnbsp;JIEen amp;an niet ontftennen/of De jiclcn ban#nbsp;be lt;©ber-lebenen tuojDen berlicöt öoo? Denbsp;® oDbjucJjtisöeib ban öaet lebcnDc bjinDctunbsp;^00 toanneet booj öen-luiDtn ftet ^actiftcitnbsp;bcjï jHaibbelaeritf geoffert/ ofte ^el-mtffcn gc»nbsp;baen tDOjDen inDer ïUcrften.Jiaacr öcn-ItcDennbsp;bomen Dese miDDelen te (taDe/ De ïnelbe alf^enbsp;nocöleeföen/ berDient fjebben/ DoojDcjclbenbsp;gefjolpen te moggen tnerben. 3©antDaerijSnbsp;een (lag ban leben/noeg 300 goeb niet/battetnbsp;3ulben bebulp niet ban noDe en beeft; nocbnbsp;00b 300 qiiaeö niet/ Dat öct 5uibcu bcfjulp on#nbsp;ïoaerDig ip«^an Dit bebulp en ijet niet tegensinbsp;beHermgcDe^fllpoffelïi/ 3egg£nDe Dat topnbsp;alle te 3aeraen (ïaS 3uUen boo? De ©iet-jcfjaecnbsp;€b?i(ii/ op Dat pber bebale ’t geene bp in 3011nbsp;leben gbebaen beeft / ’t fp goeD / ’t fp quaeD tnbsp;3Bant De3eberbien(le beeft pDer menfeb 00bnbsp;int Dit leben bebomen/ Dat hem Dc3c Dingbennbsp;Ptoffiteren 3ouDen mogcn.aBanf 3’en bomennbsp;®bemcnfcbcnniet te (laDc. Cn toaerom ennbsp;Homcn5e allen menfeben niet te (laDe i Boot*nbsp;'paet om ’t berftbeiDen lenen/ 't toclb pDrr innbsp;50n litbacm geleit becft.®up! berre lugufli#nbsp;met De3etooo2benii gberefojmecttnbsp;wrgument folbcctt / niet nip' of öp't ober

ttoaelf

-ocr page 434-

414 RoomscHE Reis. IX. Hand.

tVnaelf gonamp;ert Slaecen gefcgieUen/ maer aljl of gp (laenf-baet«r u ad barbam ggeaaamp;moojtinbsp;daamp;De.

5 10.

Elfsti Argvmbkt.

Indien het is in'c vermogen vanden Paus, de zielen uittel Vegeviet te verlolTen: zoo isnbsp;hy al te wteden Tytan, zo weinig daer uitnbsp;helpende, ende de reile daer in latende.

PIE T.i^ter op anbiöoojOc icHibat De|^aujtf ggeen lieer/ nocD ggeen Jll^eeder en ijel banbenbsp;mpfiecgen lt;3oDj^ / ofte üanDeiamp;cgatten Decnbsp;Sterhen/ maer niet ban een^tenaerenbeeennbsp;t.Cor.4.2.®irpenner. 500 mo^Dt bereifcDt ineennbsp;^ifpeniier/bat gp ggetrou enDe bifcreet gge^nbsp;bonben merbt in 31)0 bebtentnge. jPtbf-bten/nbsp;gelijeft get in ’t bermoggen niet en gs ban eennbsp;Hent-meefier ofte Cgjefojier/uit te beilen benbsp;goeben / ofte gugt te fcgelben be fcgulbennbsp;5gnjSi®eeflerj0i/ 3onber ojbinantic/ ofïeim:gt;nbsp;tnerïi sonber tnetteliche rebene: ^ooentfinbsp;ooch int bermogen banben ^^elaetber ïtetanbsp;hen niet/ bc boeten enbc tgbtclithe (iraffen/nbsp;bic cenbersoenbt Eonbaer/ ’t fp lebenbV 'tfpnbsp;boobV® obe noeg fcgulbicg gebiebcn ip/ boojnbsp;mibbel banstf-laetgugt te rrOclbcn/tcn fp batnbsp;gp bact toe 300-baentgge rebciien meint tenbsp;hebben/ bat gp be selbe ggeloben mag «(3obenbsp;begagelihhet te 5UlIennin / aljS gemwesennbsp;joube be bateliche bolboentnge banbe fcguibnbsp;Selfy*

«Cnbe gfetom ift/bat Clemens be 5e|le in ex-travagantiunigenitusdepeenit. ^renuff, 3|{^gp

ber»

-ocr page 435-

VAN DE N AP LA E T. 415

Dertlaert {(atiDe Hat He ^auj^ HanBotncn Hif« penfercn mag Hé BecftcliftHen^ffiat Het ftct*

Hen/Haer Hp gHeHougt Heeft/ HeHouHeitcH Hat Hp Haer toe betiieegt toerHe Heuc recHtPaec»nbsp;btge ooj3.iften. §ac alle He 3tflaetj0f-b?ieöen/

Hie üan H’JtipodoliHe ^toel tmmcrmcet tooi*

Hen berïeent/picgen altijö uit-b?uhftclt£ft in» ne te HouHen/He reHencn toaer-omme öc jclbenbsp;toojHen gegebcn* 3©el toetenöe bat ben öcili»

ÖÖen 25ifTcHop enbe JPatteïaec Cftiiflt Cy-prianus al oHec Ht Htertten Honberb pacten banöconreHelichc/ enbe inHifcrcte 3lf-latcnnbsp;geoo|bee!t Heeft/ Sermonede lapfis,Hat3tfcHn*nbsp;beltcH tDaeren üooj be «tBeberp / enbe onpio»nbsp;fgtcüch öooj be «©ntfangperjef. Irma pax,nbsp;pcrnidofa dancibus , amp; nihil acdpiencibus pronbsp;futura*

Cnbe Hit iïi gHtnieen alle He 9lf-Iatcn / 300 tDelHooibelebenben / aliei boo| Hebooben.

3I^ant 300 top fiuiEi 3etben / 300 flfnber b|tc conbitien ban nobe / totte toaerbe ban eennbsp;Slf-Iaet/te toeten Authoritasinconcedente,St^nbsp;tusgracijBin accipiente, amp; Kationabilitas in caula,nbsp;HatijEiniagt inben «aeber/ fiaetban gratienbsp;inben (@ntfanger / enbe rebeiiHHeib inbe ooi»

5aett beiö ilf-laetjtf. gn-bten ban ben ^aujEt Hier inne Htm guaeme te bergrHpen / enbenbsp;Sönis JUaeefleriS in-ftHulben m-HifttcttUthennbsp;Quptte fcHelben/ 300 3ou0e He recötbaerbtg»

Heib i5ot)0 in 3UlHen gebaI/3Hn gegeben gn* Hnlgentie / nteralfeen bjergrrentearrepfe»nbsp;ten/ maet Haer en boben Hem 3elfö/ booj 5i)nnbsp;onreuclicHc gift/toel 5tnaereIicHen flraffeu*

A B A c.gnbien be 5aefe albusf ttelegen ijS/30 Op-wèr». 5ane bc arme^apoinie^ nimmermeer ber5eïnbsp;nett toestjvmaet Hihtoilj* bebiogen nit HomS

met

-ocr page 436-

4iö Roomsche REI5. IX. Hand.

met gaet 3llfgt;Iaten / Die^e 300 beboteltchett Djoustn fpae lopen Uetbienens Vnant altütinbsp;jalmen moggen tD}i)feIen of benPou^oocltnbsp;mcttelirften reöenen gtjciiabt^t^efx om 3ulftcnbsp;ofte 3ulfte W-laten te ücr gunnen.

And- Piet. ©qo?anbmoojD öielJtieerfï]elift/bat woord,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;öen CÖ?ificnen/Dic bp öen ?8po(iel Rlt;gt;m.r4.4.

üetboöen isS/eenjSanOerjS (laef-finectjt te ooj« beelen / al Deel mtnbec toe-bomt get(©bec«nbsp;Öoofö bet ïterlten te cenfureten. 3©p goubetinbsp;oniei ban met goebe rebenen Ijiee inne geruft/nbsp;onsi beesefterenbe bat ben opperden #atbernbsp;onjccsiclen/sooomöe maerbtglfeib bah jtjnnbsp;ampt/ ai*f mebe om be reftenmg Die 0cm öaetnbsp;ober booj 5Ön jpeejlcc te boen lïaet/ be jaeftnbsp;öolftomentlicft obcr-vuogöen/ enbe sgn con*nbsp;fetentte gegueten geeft*

(Cen tbjeben: «©enomen alfcftoou/ bat Bp een enchele tci^/boo? gebjeh ban mettige tc^nbsp;benen/ ben Mf-Iaet geen effect en quam te ro?=»nbsp;teren/ 500 en 5oubc noegtanjS 't selbtgge nietnbsp;aöfutb Begouben te fcgijnen/ noeg men 5oubenbsp;geen gelgft gebben baer-omme te 5eggen/batnbsp;getgelobigeboïft boo? ben 2tf-lact beb?o0Et*nbsp;ineube: ©enf-beeliS obec-mib^ 't jelbe ooeftnbsp;fomtgbjefgcfcgtebenftaif/ ofbooi gebieftbannbsp;autgohteit inben ggeber / ofte ban dact bannbsp;Btatien inben outfangger. (Scnf-öcclsf mebenbsp;ober-mibjES bc Cg^idenen/ gcïgcft3e ggelobeilnbsp;bat tnbe fóerh ©obef magt i^/om aif-ïatcn tenbsp;bergunnen/ 500 b3ctcn5e oog toel/ bat be 5el^nbsp;beineemgebejutibere geballen fainerlBunfnbsp;nen: ©nbe baer-omme biagenje gen met jul»nbsp;Ben booHtfftiggeib in t tninncn banbe28f»nbsp;laten/ batse ooft met ecnéarbciben om booitnbsp;te bjengen tttaerbige bjucgten ban J^entten*’

tief

-ocr page 437-

VANDEN AfLAET.

tie / boot De toellte Datse lt;SoDe 5eIfjEi boIDoett tno0en boo} 0aec sonbeti*

§ II.

Twailfste Argvmbnt.


Dat de autcntijckftc Af-laten gcgtondt fijo óp ccn dccl verzicrdc fabelen.

Piet. 3l^at fim totg0(5^Autentgbfie«f* latent enbe op tnat berstetDe fabelen fiinsenbsp;sestonbti

i!

Abac* (Itnbee ontallihken. fllSaee omiiojtiieibe! bitlle neemtec tUiee* ^’eene/nbsp;ten bollen nf-lnct/bie ^inte dPcandfcujGl bannbsp;betbtegben soube gebben / boo; 50nnbsp;ïtecft ban Sanóta Maria de Angelis binnen Mf»nbsp;Ofen/bebeffigtbanben paujs Honorius op getnbsp;teufelacgtig^ejegelban 5Db berjterbe Stig.nbsp;lt;nata. Wtl berflaenbesnlEien pot/sulken beh«nbsp;feli 5ulHen b)ief/ sulhen segel* IPoojtoaer eetinbsp;benfel / bie ben wobjaltgen Martinus Kemni*nbsp;tius met goebe rebenen al ober lange ^aeren/

Jrefcgolben geeft boo; bealber-onbefcgaemfle abel be^ merelbjf* Siet bier eenjt op tnattennbsp;bafien funbament bat ggegronbt fiin be al«nbsp;ter-bermaerbde 9f-Iaten banbe ISoomfcgenbsp;ïletft.

b'Stnber i0 benlf-laetbati ^i^anïate» vaen / bte#aujGi lt;t3rego;injE(tnbetDbbingbenbsp;test jclf^JCempeljSgftegbcben beeft/ ban 50anbsp;teel bagen/ alffet b;oppeIen bintcrj# banbennbsp;if etttel jouben ballen/bianneer bet b;ie bagennbsp;^^cb;tenarbten/ 5onber op-gouben guamenbsp;jegcncn, ®e5en 3lf-Iact ggetuigt ben boo;«nbsp;ggtnomben DodorM.Ketnnitius ggelefen tenbsp;gebben/incenidiwoub l^oog-buitst bouft/nbsp;3^bi binnen

-ocr page 438-

418 Roomsche Revs. IX. Hand,

fitnnen 0a?imttecg gffebfuchtbatitjeStatien van Romen. lt;2SnDe utt oit Uebe paet/ tiecft- mennbsp;te oojbeleti banbe rellen.

Piet. iPonfeurÉbaculi/ ^aebat g'liet goog op-göcöeben öaöt t laet g öet laeg bal#nbsp;len. 3ch 5ie tbel/ ©*!.? tss mcbe ban't raaegfnbsp;fciiapbanbtenbermaerben (loffer / bte getnbsp;{lalf buifenbt {lonben Uet Itomen / tot eennbsp;^martenen tot een tbitten. Cnbe bat nocfi e#nbsp;Den-toel meintB tot ubaen booj-bcel. 3©antnbsp;boo? eerfl ben «©Ob-jaliSfH Martmus Kemni-tius, met tuienjS ebctuigcnilTe/ g0p u in bcjcnnbsp;bcftelpt/ ifi een Eutgeraen getoecft/ be toclftenbsp;u enbe ump gigeljib^ lt;®etefo;meerben gi^eennbsp;anberen naem en plag te geben / in't Sa«nbsp;tgn Sacramentarios, enbe in't 5PuitjS^iacralt;nbsp;ment-rc8enberj6f,

Cen tmeben; ;oo beel ben 9If-Iaet ban ^tancifcuef belangt/ ©oottoaetben lt;©ob5a*nbsp;ïigen Kemnitius ijabt groot gelQft/be jelbige/nbsp;3oo;e bp 8em ber^aelt tbajEi/een onbefegaern»nbsp;be fabel te nommennbant 8p mifl garbe tnel/nbsp;batbpbemaeregDercgtebentITe met 8et bp#nbsp;gangfel ban een al te groben eti onbefegaerni*nbsp;be leugen göedoffcert öabbe: Uamentlicfien/nbsp;bat ^.Jprantireup ben ^aujS Honoriusnbsp;topss maeïite/bar 5Ön Stigmata pet betoöï* en*nbsp;be «gel tnaeren/ banben ?llf-laet/ öte bc t^ee*nbsp;re IE s V s {)cm boo? 5ön ïtterft pabbe gegeben*nbsp;*©it ftceft be ©ob5alige Kemnitius, toel tegennbsp;alfelt;6obi5alig8eib/ uit jpnpootgejogen/ ennbsp;balfföelicïtenbcr5iert» ^ae-be-macl beni^.nbsp;5?rantifcus{ / toanneer pem boo? ‘©obbclicftenbsp;i5ebelatie/be5e 3!nbulgentie toerbe gegunbt/nbsp;noc0 geen Stigmataontfangen en Öabbc:lt;Eninnbsp;alle geballe te ootmoebig toajsi om baer ban

300

-ocr page 439-

VANDEN AeLAET. 419

39n romte bjagcn.^oo Dat De lt;©oD5aIiBöeio Kcmnitij in Dc5en göeen geloof en meritcett*nbsp;31n5onDeröeib tcgcniöDe getuigcnifTen S.Ber-nardinitomo primo, Serm.9. Et S.Antonini tertianbsp;parte fummae Hyrtorisc, titulo24. cap. 14.5-3.nbsp;^Bannen Die Doo; alle De CD;i|ien ttierelDnbsp;Dernaemt 5911 Dooj ftaer fcöiiftentoan gljc«nbsp;leertgciD/ enDe Deur Jliairahelen ban Heiligenbsp;ËetD. t@e ïnelhe ter eer en berDaelt gebbenDenbsp;De gratie Die ^rancifco geDaen inajs in t ber^»nbsp;gunnen ban Dejen 1£f-Iaet / bojDersi ban 390nbsp;Stigmata met allen g9ttn mentie en gebbennbsp;gemael^t«

IDanDen 3(f-laetban ^^.^anUateraen / en toeten DeStomeinen niet te fp^ehenien in-Diettnbsp;baer ban eenigDe bullen te lesen |1fn/en ftuncnbsp;nen De 5elbe nergenjO anDerier alei binnen jDo»nbsp;rtmberg ggeeppeDieeet enDe in-g9e(ielDt bieigt;nbsp;sen. bp naemen al5oo5ein't tloogDuitei fnn/nbsp;enDe niemanD en toeet te seggen toat Dit boo)nbsp;een lt;0regonu{( gebieefl ie!/ enDe bianneer 9Pnbsp;Desen iCempel souDe pebben geto9Dt*

@an geI9be flag i0 Den3lf-laet Die berDient tnert met D;inchen op De gratie. 'i€i0 Eutpe*nbsp;rujs! Die ónDer sbn hanne-gefellS uit 39n Dions'nbsp;He 9oofD Desenif-laet eerll bersiert 9eeft/omnbsp;De^f-laten (Daet 9p 39n DolingDen eerfl bannbsp;Degon) Dee? te befpottelilifter enDe oDieufec tenbsp;maHen. 35abet-{}anD öebben De i^ugonottennbsp;«iBjanHtnitDesclbe geDoopt metten naemnbsp;oan'Sontfaccj als! bjcscnbcbc selbcnaem/nbsp;*enDeelcgbebougcIicamp; op get taeffel-biaojDnbsp;“on proface; ten beelc bequaem om Daer bannbsp;*®^cbtcnöetlR9mgie:

^*^ons apres la ^ace ?*^^gaimer leVerdon de 'Boniface.

* nbsp;nbsp;nbsp;5©DZnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aeft

-ocr page 440-

420 Roomsche Reis. IX. Hand.

^ch meet mel/ tiat De een-Doutiige lilten / eer3e notg miflen be onbefcgaemtgetOnbsp;Han tie;e leugenaeriE^/ tot Hecbetnng nan besenbsp;b7omhe-manj$3llf-laet/ bebactJt Rebben eennbsp;lt;amp;obt-b}Qcgtige glofTerj^amentlich aljei batnbsp;be $elbe berleent 30ube din/ omme baec mebenbsp;te berbeteten be in-geftropen onnacbtfaem*nbsp;tieib beegeenre/ bte nae Daer maeltgb gbeennbsp;grade en plegen te le3en gt; op bat3e te minftennbsp;boo; een gracp-bjondi bcïneegt souben too;*nbsp;ben ora «(Sobe te bancben: sibaer be reepte fo*nbsp;Intie ijS/bie teft nu 8c3ribt pebbe.

éet ftin ban be ber3terbe 3Cfgt;laten XutPeri enbe fteranitp/ bte op lengenarpttge beufelennbsp;dlngegronbt. JPaer beStatPoliPe 3llf-latennbsp;(teunen op be dinbamenten / bie idi u tot b^nbsp;ben toeaen-gpetnesenpebbe/ pier boojen innbsp;mpn 3ebenbe Iboot-merp: te meten ;amp;cpnf«nbsp;tuiren/getuigenifTen ban ©ub-baberen/ bcft«nbsp;nitieban Conciliën ( gpeflabig gpebjuib beenbsp;Statboliber SterHen/ enbe etnbtelicPen t’allennbsp;obec-bloeb / bempj^ ban ober-tutgbe Hbtra*nbsp;ftelen.iCegenet alle't meihe parb-necfieiich tenbsp;millenbiingen/ enmanberU niet alp tegenjlnbsp;ben pticbel te (leigeren.

^egge baer-omraetotbefluit: UlsooicP nu mcine be reepte rebe/ enbe Cptiflen sebig*nbsp;betb genoug fii'nbe beme3en te pebbens bat benbsp;iSamp;ebe-baerben totte ibeiif ge piaetfen; be eerenbsp;berlSeftQUten / o^e©;aben bet Heiligpeninbsp;Stem be len-roupinge banbe bjtnbendobp/nbsp;bie met Cptiffo regneren. Cnbeeinbtelicft benbsp;minninge bet aif-Iaten/bie bp be iamp;toel^etrinbsp;aenbemaeraeptige penitenten mojben g^^^nbsp;bifpenfeert/ feptift-matig/ enbe pet gpeb;uiPnbsp;Per piiraittbe StetPen gelpp-'fo^migfgn; 30a

laet

-ocr page 441-

VANDEN AfLAET. 421

fart icfi tup boo}*ftaot/ batöSpöÖanrcbea pgegabten Qebt/ m0ntooo2-nemen te befoia*nbsp;len: jpaec beel eer mp beboojbe stlrtucb enbenbsp;ooo}-fpoeb gbebienfcgt te bebben mettnbnnbsp;^oomfcbe iSepjei* 9ocb ’t geene ggp tot nocbnbsp;^e niet gebaen en bebt/ban alf-nocb gefcttit*nbsp;oen. Itomt gaetoe binnen/ om met eennbsp;fcben lÈomer / alle boo}-gaenbe bebiggetb tenbsp;bereffenm ; op bat top b^tnben bergabertnbsp;ninbe/b}inben mogen fcbetben/ enbe malban^nbsp;beren toeberom met lief bomen te binben,nbsp;-^BAc.^icbbentebjebe*

4P a 39 a

REDELICK BESCHEID,

dienende op de

Liste Handelingh

vandeRoomfche Reis.

Cetiemn Hitte weerdenEccUJiaft.cap.}t.33.

Wijn in matigheid gedroncken geeft den Men. ^en een effen leven: ny verheugot den geeft endcnbsp;het hart j ende iseen ehezondheid van ziel en vannbsp;«chaem.

quot;©ob gabe bat göp mebe in alleïf tnaect te bjebenbsp;‘tb u giet gooj te fifnnbsp;t ^acmcn-ftcmmig inben !®ön I

qb b I lltet^

-ocr page 442-

422 Roomsche Reis. IX. Hand.

Vinnm inodicènbsp;fannptumnbsp;»cuit inge.nbsp;ai 1110.

33tet-te-min/ ïoat ift tc toeten SII0 g()p t'saemen fijt ge5etennbsp;Bnntieltcg enjonber galnbsp;31bat be tot)n uitgt;toerben sal?

SSgn met mattgDetb gebjoncHeti ^lagDet boof begrip tontfoncben/

3©ün bercffent/togn toer5oct maeht guabe salten goeb/nbsp;bergeet be b;oube fmartennbsp;aPijn bersoet be bitt’te gatten

bjengt toeerom op jpn öjeef ®at gegaen ma^ uitte fcgjeef.

45att ban b}p te ;aemen binnen •ft jgoop/ggp suit be toacrgciö binnennbsp;ïeggen tn een matig gla^êinbsp;Eftin vino veritas.

Xacgiec omj i^ao;bt/bit’be cebe: aPbn bernieut toeec b’oube seben/nbsp;aPgn ber;acgt ben gatben menfeg/

Removendo prohibens

3Pt)n bereffent bep be ^Elallen ^ie boen buUen/bieboen mallennbsp;9^ie ben menfcgen een beletnbsp;$bn ban rebe en ban Wet*

^ocft/toil icft toat bje’cr uit-leggen 3Pat bit Removend’ tejeggennbsp;IPat bit prohibens bebuibtnbsp;^aeeicft mijn befcgeib mee (luit#nbsp;{|00|bt ban toe 'f{5alt u berclarennbsp;’t ^ijn gele’en nu buisenb pactennbsp;gegier bat ^inte ïPilleboo^bnbsp;30 guam pjeben Cgiifluei tooo;b*nbsp;^Stergiueebe #auei ban Slomennbsp;3Pa(i bie gem tot u bee bomen/

?Seba

^ergtujS toafl bic gem gaf lt;^bec u be25ifrcgop-jlaf.

-ocr page 443-

95etia boet bit claecnb bItEten met gem ooft u\d’ Siconiftennbsp;({En baee t niet eenen mannbsp;® ie mp bit onhennen ftan/

©f in-bienbet iemanb imaere Soub’ icft öcm te reeft t bejmarennbsp;^at ftp mp een anber tneeetnbsp;SSutten ftem bic 55eba pjeejS/

Cn ban 50UÖ’ ftp mette sotten JKocten flacn nae blinbc potten/

©n ban 5oub’ ftp jftn üecïoacn 311 be toerelb \pg5en aen«

lt;{2n ban 5oub’ ftp fjtjribec feftanben T^lftben mette mono bol tanben/nbsp;ban ;oub’ftp nae be voanbnbsp;Cafien met een bitnbe ftanb.

SDant men ftan geen anber mftjen nnber nommen/anber p^ftsen*nbsp;3@iIbao?b tpafi/ en S^tiboojb iflnbsp;l^icuto’ 3lanbenfteeft gecft?ift*

Hp Quam ban/Cn ban bie tftben Seeebe/p^eeftte, boube/mftbenbsp;i|p bp u ban plaetei te pl aet0nbsp;l^et beftulp ban tmaeief IBaetj^*nbsp;ïD’ecne plantc/banbcr fpioeibenbsp;‘t iicilig Cuangetp groeibe:

Iftae*

©ob tiJafl/ bie be biaf bom gaf dEn b’lfgoon bee merpen af*nbsp;b'l^er culeffcn bic baer (lonbcnnbsp;©p be ©atabterfefte gronbennbsp;Emart ban ftof/en groen ban rao?nbsp;Ruimben uit ftet ^eftaften-bojsnbsp;®amp;altft'ren ooft/ nae batje jeggennbsp;ïiet ® eptuauji tlutacr leggennbsp;^nnara noeft tot ©ilboojbjSlcïïnbsp;l^aem en ban sftn (le^t*nbsp;9b 4

-ocr page 444-

424 Roomsche Reys IX. Hand.

S^aebenant aU’ ti’antije Hantien ®aec tien isg^n/en illSaejgi aen (irantiennbsp;^uamen met gemeenen loopnbsp;Cotteii aen-gep;ee{{ten ^op.

'Ceerfte öocö öan all' 500 ïberben ®aer-nien 'fmanjei geloof aen metfiennbsp;ïtan/ al-toaer De r efle |lom/

3©ajS öen 3©ilteii-burgfcn ^om«

®e5e tnaffet bte Öp (ltc0te l^aec uVn' ^c0?0PetiEi onei bericgtetinbsp;IKet befcöetming ban J^ippön/

9en ben lt;@ubec ban benisggn/ gi^aet nu Utrecöt i^{ gelegen.nbsp;i$iee ree0bp ban lt;aoDejS 5egen

lt;en ban ^inte 3@iiboo;b boerft ’t €er|le/iamp;inte JIEaertenp iftcrft*

^inte Jü^aerten/ien ban bese l^bbpDoebe man mo(tVbe;ennbsp;® te/bte Hiecb eecfi beeft gebout.nbsp;aibant boo}-5ebec bit §^aepout«

’t ^0n alleen tocb maer'PaepoutDett i®te ban ^inte IBaecten nouttien:nbsp;JII3enno/%ut()et/b’i|ugenotnbsp;^teben met II@aet0n be fpot.

^ae Calbön/ toel t'spnber frbanben 3liet teCourjg 5ön ©rafbccbjanbennbsp;lt;gn59rt affcöen/naer icheoir/

;amp;troQen tnbe biepe Eotr.

9^ie ban eecft ubi' Cempel fliegte ^te ban eerfi üVn’ iianb betichtenbsp;(«®o?beelt seïfjÊf/macr oo^beelt öeujEt)nbsp;l@at bp bJaii/bp ttajel niet lt;0eujS*

4Beuo! in geenberlep manieren: ©antbie^inte IPaerten bierennbsp;®te ® objÉ ileil'geii eeren/fiinnbsp;SifigobiAen bp 4Ealb9n.

mt

-ocr page 445-

LANDEN AfLAET. 41$

»it ftecfit tot ten Cöitficn Ictjcn ^iIamp;oo}amp; u riotgtanft gegeutnnbsp;t’CtentnuïD'etrfitpap;

Cn bat uit een USunniamp;r-itap*

3I9unniftfgt;6ap(t(65al m^n ïuoojben ^taen) ban ^enebictujet lt;@0}benbsp;IQunnibr’-Hap/bie 5iin gcboelnbsp;i^eegte aenbe iSoomfcJie ^tocl*

3Dant ban fiiec Dab Dp gebregen 3E@Dbtng/5aIbtng/5enbing/5egennbsp;lt;en ban gier bia(l/bat Dp namnbsp;We0 Dp t’uïbent pjeben guam.

SObajei boe ban be iamp;toel ban Stomen igrot Det iSph al-ree gehoinennbsp;Jbanben fnoeben tentteg}!^

Soo geeft al uta' S.anb getnifi/

Soo (i)n nae be i|el gebaren 8111' be lt;©uberjS/ all' be Stcgarennbsp;iDie oit leefben naer get mootbnbsp;tbanben goeben tPilIebooib»

Soo geeft gp ban b’eerfte tgen 3b gepjebibt bettergennbsp;3boo; lt;0eloofj 300 btajEC 3gn $aebnbsp;l^anben eerfien aenbangguaeb*

Soo geeft 1 s s Y s onei bebjogen «nUaattgïUjSonjS gelogennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mat.it.2*

ftcgjgbenbc/alsi batmen'tgoeb nbsp;nbsp;nbsp;3 *

l^o}en/eerfi-maeI sagen boebtt ^n baec nae/ter-ïbgl be bnaepettnbsp;wanben rgben Sgt;abee flaepen/

^00; ben bpanb bieebt gesaibt 't i®nbrutb/eer ben ilacn noeg bratbt4nbsp;30 bit 300/500 tiEi noob-bienbignbsp;geboelengeiïig-fcgenbig;

®f6ct «cuangelg bbjaclt 31n get geen nu ijSbergaelt*

^b$ fSaet

-ocr page 446-

420 Roomsche Rets. IX. Han^.

i@aet bit Ie(i en ftan niet tne^en*

lt;$rgo 't eerlie: €n miDf-besen i^amt beïeec ban 3@iU0boo;bnbsp;0ber een met lt;0obe$i b)002b*

Cn ïDie 50ub* ooh ban ubi'bjome lt;^uber ji/ anberjS bucben b;omennbsp;a]Bte5ou bucben bencbenbatnbsp;3^ilboo2b t)en beb;ogen bnblnbsp;^mmecji bat gen lt;(Sobe^ segennbsp;Soo boo;-5tgttg in jgn ïuegennbsp;3110 ÖP gen beheren mounbsp;Soa becgeten pebben 50anbsp;^at gp gen gab laten legennbsp;ïaten trehhen/Iaten blegennbsp;©an gacr eerft’ Ifijobecpnbsp;Cot 500 fnoben iltetterpnbsp;®te in plaet0 ban ;gn genabenbsp;i@acniec/(ieen/en gout aen-babenbsp;® ie of ièeilig of i^eiï’gtnnbsp;lt;Secben tegen «©obe0 5in.nbsp;a^ie in a{0 gaer 500 becggifienbsp;;amp;ineecbe/,^moutte/^ie(^te/lii(le/nbsp;a^ie op 't 3lutaec een fluh ^}oab0nbsp;^ecbe boa; get Hicgaem ® ob0.

lt;Sn met een tuoo^b/bie be ïbenfcgen Cn b’in^ettingen bec JlBenfcgennbsp;'t 3BeIh ben i^emel ;oo ber(loo}bt/nbsp;^telbe boben i0obe0 ttioo}b*

3Icg! beel betec noit te hennen

t S^e^en «(^ob^ ai0 500 te fcgenneti ^etec nocg geafgobifinbsp;3110 met ${omen;oa gemiff/

^etec 3@ilboo;b noitgejonben 910 ubi’ bolh 500 biep te gconben/nbsp;abeur get Stoomfcge 3ilpe-fpel/

II3aec

©an get ©eeg’biec inbe üel*

-ocr page 447-

VANDEN AfLAET* 4*7

SlSaer Vote Iftan bit ott geloben Cn boo; 5uiamp; gebod berobennbsp;lt;©obeiei albet-öoo0(len j^aetnnbsp;1E s V s alber-3aet{le ^ aem/

Sebec ntemanbaljebie lutben ^te ban gj^ifi’cen en ban butbennbsp;lt;5obj$ genaeb’ en €bdfïuj$ Ceutjinbsp;^;ingen tot een nautoe ftluijsnbsp;©an ©cneben/ en niet berber*

S^oo bat b’alber-beften igarber a®at öp tjocbe/toat ÖP Ic’c/nbsp;l^tet ban boo; be bees' dlnbsp;Sïl be refte mir-geltabdbtnbsp;Sae gertbapen om ge;b)abeltnbsp;lt;lEn geb;aen te Vnojben metnbsp;Ceumig bier en bjabe-bet/nbsp;i©ie bit tuigen/bie bit lerennbsp;Haet idt 't anber oob berVnerennbsp;ïaet icb bullen/ en met eennbsp;3@aerbeib en amp;efc{|eib bertreen/

S^ant booj-sehee mijn geboelen ^jS/batniemanb bese (loeiennbsp;ft an geloben/ofbp moetnbsp;(@ber-ballen spn gemoeb*

®f bp moet boo; ober-maten ‘t iSp ban minnen/ 't fp ban batennbsp;'t $p ban anb’re (iimme ïnenfcbnbsp;Crebben uit ben eigen menfcb*

«Bfbp moet be recbte rebe lt;C'eenemael met boeten trebennbsp;lt;Cn bergeten ’t geen bP tnajSnbsp;^ ^er bP fictteröertlast*

3lae baer (ïjn bie dExorcifmcn nbsp;nbsp;nbsp;:

55oben all’ be Catecbifmen »iÖ5cn boo? een julbe ^ielnbsp;^leinftettctpberbiel/

a©ant

-ocr page 448-

42S Roomsc^e Keys. IX. Hand,

aDant 500 ras( \iiertit betotject iDerbt;p metter baeb betobettnbsp;l^tb^ b’opjecgte Stetterpnbsp;^iet en i0 al0 Cabecpnbsp;Cobeep I |ae/ 300 bat besenbsp;3nbec baeb 50U Ciccejei bje$en/

^ie $00 b)te $p cefb^meert iCot een anber b)e5en beect.

Cn men joub t bp nae geloben jPae men t fpne Solb betonennbsp;Sefter toel tot ff toot netbjictnbsp;l^an baet goeben in-amp;o)fl 5tet.

!Dan baet tn-bo;fi/ ban doet benni;!

Soa bat oocb be beugb tot fcdennijiE Cndelaj$ 1 bc jonbe bleetnbsp;l^en ffecebenbt tnojbt tot eer.nbsp;a5eeIbe-(io}men/!itethe-b)eecHennbsp;IDIoubben/fcdelben/Iadet rpteecKcpnbsp;lt;9p lt;amp;obei 9utaer/ap 5dnnbsp;b’9Iber-ltef|ten«®ffet i0*

«En bieetam aen b’anbet 3^be 3@aekben/ba|ien/donffet It)ben/nbsp;i^aete-ble’en/tBaetbaetbiffdetlli

ünberjee niet alee pbeldetb.

3ae niet ban een ^upetfiitp Ceffenee ^ob en sgn 3lufiicp.nbsp;iCeffenp «Cdiifluee/teffenec alTnbsp;aibattet i0/ of bomen $al*

TDat be §^aepen met boet bietben a@eer be Soobfcge aibet betffetbennbsp;^atben ^eecboo} onetbolbaennbsp;l^eeft om in ;dn iSgb te ffaen/

® cd! noit beter bonb ffebonbett Cotte b}pbam banbe jonbe.

45aet ban toe/alet mannen/ gaet!

H^eer aen 1 bleet aen Z t tttag geen gnaeb^

€(aet

-ocr page 449-

3SSÖ00Ï een 500 groten quaeöl b jtlOer-tn^fie oer

lt;h air t’saemen boens’onjci mecheit

VANDEN AfLAET.

Oaet tam aen! s8p fijt seteftentit 't lt;@iuaeb en too;tit u niet gereBenOt»nbsp;lt;@oe-nien u oocfi mallen 5iet/

lt;tBdP tn hunt Ueruailen niet*

^it uUi’ iCgeologie: f^aet geen fnoher rasemie/

^an tnanneermen tDilIenfi raefV lt;©f met fcöön tgt;an teöen Dtoaeflnbsp;^ejEisoo ninheetDeirommenhennbsp;^ie uïn’ 3iehte in hebenhennbsp;dteiien/o(fet aohnoch raeb

_______ gt;octojen/

lt;3e)ien fcgier Oe moeO berlojen*

®an booitnaet Oit’jS al te garO/ ISoo} Oie ;oo oertoesen tneeOt*nbsp;b*3iin0;e Ooc{i/ Oie noch biat hopen/nbsp;^p}ehen meed ban *t hoof 0 te O^opcn/nbsp;(amp;f te Vn^hben met een lap/

5bat gemaeht in |Qanhop-5ap* BlnOje dinOec/Oie nae Xehen/

^aer be ^chtappecp banoe itehen Slbonen/nu ban fanggeleen/

3©iHen met bit boUich heen* Sbeel/enb’ ooh etpecte ifêetderpinbsp;JDbeinen met {^eilebo^-pleider^

't l^jahenbt hoofb te brengen bJeet _ ® otf e al-gcmeine leer.

«nbte rch)obben/anb;e boenen/ ptaetten ban Cecoenen/

9tib;e hleben op beftcuin ^«lataplafmenban miuinnbsp;^oth arr t’saemeti baent’oi

£lt;r het Quaeb becmeedert biojöt Wiaa't ia hs

-ocr page 450-

430 Roomsche Revs IX. Hand.

fP^aec igt;tt fiin all’ JIPeDictinen/

^te Deuc fc^aemte/Die boo? pünen/

^te beuc Qette/Die beuc amp;ou IBenig niet begeren ;ou.nbsp;5Siet-te-min/al;oo'h Vuel tnenfcgennbsp;Sou/bat ban bee;’ arme iPenfcgennbsp;b'Cene bten en b’anber baer/

3Ban ;t)n i^aeb getiolpen Inaer*

Hebb’ ith mgn berflanb geflepen/

Cn mp buncbt/ ich Deb begrepen «Cen remebp licDt en joetnbsp;i^egenfiD^t «©enecffeiSoet*nbsp;a©eetletoati gicamp;sartuseggen/

lt;Cn ’Ren Doojben’t noit bJeer-leggeti ibanbe belie llebttDnjGi:

’t niet ban een Eiomer inDtiji*

3@el berliaenb een bubb'IeniSomeri boo} Dtn-Iup bte tuat bjomecnbsp;©an complerp fiin/berbljalf/

Sif Diet b alberbefte 5alf.

^alf bte biepen/;alf bie Deffen Éalfbie recDten/;aIf bte effennbsp;^alf bie Delber maben Rannbsp;l^oofb en Dart ban pber man/

Ealfmet een b)ao;b/ bie Ran (iutten/

Stll' bie ;ouRen/air bte butten/

^ae bie b;anen alei een tol fBetten^pbelinben 25ol.

Eegt mp nu (irR moet bat bjagen)

0ÖP nbsp;nbsp;nbsp;Itbc-bagen

•ergenjEt oit bebonbenDebt lt;{Een ;oo Deilfamen llieceptinbsp;^ie ban ;ulRe ;oete lirutRen/

Cn ;ao licDt biatt om te bjuiRetV ^te ;Qa iiefliR/bie ;oo ;eegnbsp;^jengen Ron 500 beel te Vueegi

-ocr page 451-

VANDEN AfLAET. 431

Dan Doojsucgt ban^taeten/

Doo} Do^d Dan rgcBe batten/

lt;@f Doo; liefDe/ of boo} D^eejEt/

(@f Doo} branhgeiD ban u)]i’ bleeftg/

’ïtseg Dooj minne üan JPaidreffen/ om ‘0 buifiiEf töcHuft te (leflen/

lt;®f Dooj anD’re flimme toebt Cot becïnaiting toaert geb}0([)t:

Eoo gouD’ich bp nat Doo} ;eber/

lt;©at göp in een Rinicöen 55eftet i^eDer om 5Ult binben ’t geennbsp;. lt;t3bp berIo;en ^abtboo; geen*

J^cg De raenfcgelicfte rebe ^te De mgn bieer op sijn debtnbsp;Ib jal b}engen/nae mtin toenfeg/nbsp;Removendo prohibens.

Sbel betdaenbe/ eert te laet Obfèrvandis obkrvatis;

5^ae ben Elegel/en be 3Ibet/

3bie ben tremel geeft pe5et*

Cn Dit mou'h/naer ubj begeren/ dbp bet Prohibens giofferen.

«Doet gbp nu meer nae mgn eifeg lt;{En maebt metten Keifer peiia.

3iDant baer fcl)07t boo;b-aen nu anberst Sbiet meer/ban bat gbp malhanberifnbsp;ilebig op-genomenleeb/

Ibu en t’alber tgbbcrgeet*

Picret beeft bet fpieeh-moo jb booj bem Wdi Mem’rem Con.potoremnbsp;3©aflet iet Yncsi Dan te drafnbsp;—^jintftt Dat met malhanber af.nbsp;gier tnec 3al trti u latennbsp;gaen/ om toat te pt atennbsp;®nDer 'i glaefjen/offer claernbsp;iet goebji bergeten ttaer.

Haec/

-ocr page 452-

4fs Roomsche R^ets.IX.Hand.

fOiur/of gOp te Ian0 bnöeitien/

S.19 tail icti Oiee ttan u fetietamp;etii SDenrcfieiitre aen ttbacufi/

Cntgt;' aen iSeirer aoeti gelulilt;

O aetgt; oeluH mgn IteDe l^ieter^

CtoD De milde Segenlt;^ietee 4^te CoDtam leiden dee/

lt;5ttfa d’etre iSap^el mee*

€ioed griuh 1 op dat inp mogen f^eeeom een^malfiandecoagen»nbsp;®e*ficRntieröondenöl9f/

«Snd’uUi’ dandel ondec-rcgtüf*

Redelik Befcheui*

-ocr page 453-

Drvcker.

»

T 7 Acrt Wel goede Lefer • Maer alzoo V hier over-fchoot een dce] Icdighcnbsp;bladercnj zoo heeft my goedt gedocht,nbsp;ende niet vfcemt vande left gctraftccr.nbsp;de handeling, daer by te vougen dit nae-volghende Gebedj om in tijde van Af-lact by yder Chriften menlch gelefen tenbsp;worden, *r fy in rijm, 't fy in proos, elknbsp;nae de fmack van zijn befte devotie.

et Chc*

-ocr page 454-

4H Ghebedt in tyde

G H E B E D T Tc fptckcn in tijde vannbsp;Af-Iaet.

cnbe gocöcrtiercnlle rc IE s V CÖJifie! ^cötppcr/ öetlofler/cftnbsp;3aIi8maherbeïiü}erelDjS! gier balt Poo} benbsp;poeten Pan uPi’ lioogfie WSajefictt / ten alnbsp;tt grooten Eonbacr/ belaft met een ontallirpnbsp;fee menigte ban fcfeulben / bacr mebe fep upj’nbsp;doöDcIicfecgoeöfeeibPcrtooint/ Den l^cinelnbsp;glicferett/De «ecDe ontfttefet/ enDe sfen eigfeennbsp;3iel feeeft gfeefefeonDen. Haer aIDer-lt;genabig«nbsp;fte i^eer/alsoo utn tuille noit en ïoaei De DooDnbsp;Pan Den ^onDaer/ feoe groot fep ootfe tnaerejnbsp;500 feebDp mp Pooi-feomen nietten onPer«nbsp;Dienben segfeen ban ubi' ongfeemete soctig*nbsp;feeibj mpbooioogfeciiftclletibc De groubJe*nbsp;IcnmfenresonDen / D’onjefeerfeciD mfenjS Ie*nbsp;benj{/De berbacrlitfefeeiD Dep öboDp/ De ftren#nbsp;gtgfeeiD utner oojbeelen / enbe De onberb|a«nbsp;gfeelnfeefefearpigfeeiDDer tormenten/Die Denbsp;ttiifb?ujherpbanub3’ barmfeertigfeeib tot al»nbsp;len ceutoen ;uHen besutren.

I^ict ober feebDp mfen betocegt tc erfeen» nenmtjnbooffeeib/ enDcmct een toacrarfe^nbsp;fig berou te beftfejefeen Dc rferfe-Donimennbsp;ban uïn’onfpieftelttfee langmoèbigfeeib/ bienbsp;mp 500 langfecn tnb tot betering berbjaefer/nbsp;enbeiefe 50 ber5U)ijme!tffe feaDDc berfmaebf*nbsp;IE s V ! goebe I e s v i i e s v D’alDer-grootfte/nbsp;b’alber-beftc/ b’alber-rfefifte / D’alber-milD»nbsp;fte / b'alDer-toetfte / D’alDcr-fefeoonfte I tenbsp;laet feebbe telt u gfeebieeft / te iaet feebbe

left

-ocr page 455-

VAN AfLA E T. 4JI

IcRuggcblent/ tcUietamp;cbbc tch ubcmfnbtj tmjoug öebbe if ft u üertoajnt / tc langftnbsp;Ocbb icb u betgamp;etcn. ’Cijs nip letb o igcctnbsp;uit btnncnile nignbct sicicn: Cn toen»nbsp;fcöe bat bie uiren noit gbetclDt eiitoaercnnbsp;pnbcc be utrcti mgnjS lEnen^tf / op amp;e teieicbénbsp;wfi mgn bermat le ober-tre'en get joet bc«nbsp;be! ban ubi' aibct-gctlig(le sbebobeiu P^attnbsp;Dice ban Ijebbe teb nu al-rebe boo; uln’ 43otMnbsp;beltcKe gratie in bitterijeib tngnber piefen/nbsp;nign fcbulb oöefpjohen boo? u / enbe bpojnbsp;bengbeenen / blegöp Ia(l ggeggeben fiebtnbsp;be jonbcn tc tiergöebcn / ofte te tt)cber-Öou*nbsp;ben / toe betroubienbe ubieonberbjeheUbbtnbsp;iDDaerbetb ggeflanbt te sullen boen inben iïe»nbsp;mei/ 't ggeene ober mp/ ban ubien ’t toeggennbsp;gebaen ip optec Setbe*

USaee nac-be«mael icb bersebert ben/mgn (leer enbe mgnlt;t3ob / bat alle nboetbeggennbsp;fitn barmltartigbeto en (@o?DeeI» ^aer o»nbsp;berub)e'I3obbelicbe recgtbaerbtgbeib ggelt;nbsp;tboon tp/ banbe bebeerbeEonbaeren/ naenbsp;bequbt-ggefcgolbc fcbulb/ tot berbeteringnbsp;ban ubï’ alber*8eili0fte «eï af te etfTcÖcn eennbsp;tgbteltfbe boete. Cnbe bat mp be selbe/nbsp;mibjerbe menigte mgnrc sonben ijier al tc Ia»nbsp;ftig / enOc nacmaelp alp te lang jouben bal»nbsp;len om göefuibcct tc bjcrben / enbc baer ennbsp;tufleften betfebeiben te blgbcnban uïu’ ©ob»nbsp;belicb toesen : Eoo home irh gier anöcr»nbsp;niael boa? ben iCg?oan ubjcr «töcnaben / bib*nbsp;benbc bjcl ootmocbelitb mp nocö meer ennbsp;tt’ÉcttcbJiUcnbJalTcbcn int btcr-bacre babnbsp;banum'aiuet-getligllebetgotcn bloeb: opnbsp;“at tcb beneffenp be fcbulb / ooth ontfla»nbsp;00tn fiinbe ban roSn berbienbe boeren/nbsp;C e 2 boo?b«'

-ocr page 456-

4,j6 Ghebedt in tyde

i)oo}t}-aenner8fien$(antierjef open lette / om met een DeugbeUcti lePen te Permeeitietennbsp;bet ponv) pan urn’ tn-ge(toite gratie/ en metnbsp;een plijtigbetP te lopen Poo; Pen meg Pannbsp;um* onPePlehte gePoPen*nbsp;lEpn Pet5ouhi0 groot/tcft ften’t o goePet^nbsp;tiete Iesv f jjliaer nocbgioater fijn Pe on*nbsp;gemete rijfePomracn Pan uto’ bittere J^afftc/nbsp;PitgfiptotPersoeninge on5er ;onPengbela*nbsp;ten oebt inPe Crcfoien uPier ig.ilterften.

©ePenrht pier nocp toealPcr-gpcnaPigfte i@eer/Pe perPienflen Pan alle uPi' liepe l^eili*nbsp;gen/Pe gepooifaempeiP Per Patriarrpen/alj^nbsp;toan9ib;abamuU}en P;inP/ Pan^faaPuta’nbsp;uit-Petho;en/Pan3lacob uto’ beminPe. lt;©e*nbsp;benefit Pe gpelatentpeiP ban iBoifejS/ Pe li)P*nbsp;famigpeiP Pan ^ob/br sacptmoePigpeiP Pannbsp;®aPiP* «0pePentfitPeonnofelpeiP nanuPi*nbsp;qpopergoanncjtf 23apti(la / Pie pietjulftertnbsp;fcparpenlePengpeleiPt / enPenotptanp 30anbsp;UarPen PooP gcftutPen i0, «©cPcncfet Pen on*nbsp;PcrmocPen arbetP ban uto’ tttiaelf 211po|iegt;nbsp;lcn/PiePoo?0aeren gpetrouPjenPienfl/ pietnbsp;optet actPen met Cruiflen en EbjaetPcn ge»nbsp;loonPt din getoeefl. «ïöePcncftt Pe berPuIPig*nbsp;BeiP Per JBartelaren / be5o;gPer ConfejTo*nbsp;ren/öe eenigpeip Pet l|ereniiïtcn/Pe dtcngig»nbsp;JjeiP PetCfupfenarcn/ Pc penitentiën Der^o»nbsp;nichen/ PePerlarentbeiPDet3@ePuP)en/ penbsp;ftuiföeiPPctIBaegPen»

(CnPe iiHonPergtib/ ÖttoPörbIcBtcIeben PanuPj’aIber-ge5cgenjic JEoePer tn Jilöa»nbsp;geP IBaria; mien^iootmoePigPeiP gbp aen*nbsp;5icnPe/ uitten l^emel gbePaeft/Oaer maegPe*nbsp;licfteffbootPeritajen/ enPe onp tot een Per*nbsp;lontrgebo}enri}t«

CnPr

-ocr page 457-

437

VAN APLAET.

lt;KtttJcöoc-ïDe! uto’ ^©obticUtBettiilliöeiö/ mi meer aljS foöer samp;eloonDt {jeeft in “'n'nbsp;llemelfcöe glo|ie/ alle Ijet geenc uïu’ uit-bet*nbsp;fio^enen ^ter Oft berbicntien met uttJ’gratie:nbsp;^ocgtanjGfnae-bien gtjp be beugbeltcftc tucr»nbsp;«en/ ter ooi;aeftcn banbe pgneUc^eib baer^enbsp;wiebe gemengt (ti'n/boben be uetbienfte/ noc{tnbsp;Stgeben gebt een maerbe banboiboeninggenbsp;boo; be ptinen ber jonben/ bie get meerenbeelnbsp;ubJet iieiUgen/ raibsi gacr onnofcl leben nietnbsp;ban boen en gebben gegabt: 300 ben icb bee*nbsp;5cgert bat uto’ ©obbeiichc booHiStiSÖfiö/nbsp;bic oofft ailc be gooft-gaeren utuer bjinbennbsp;teïbt cnbcgacreggcbecntcntotecnen toe be®nbsp;toaerbt/ te 5aemcnoochbcb)acrbtenbeop»nbsp;gefloten gebt inbe ^egat-ftamer ubjcc ïtersnbsp;gcnaflebebolboeneiithgeib/ bie gen-Iuibennbsp;Dber-geftgoten iji. ©nime baer mebe te 3gn»nbsp;bertgb/utöHeüiggenteeeren / enbebe ar®nbsp;moebe ban een bed beflommerbe Eonbaeretlnbsp;te ber beteren.

JiIStbr-bc5en bcr30ug ifg ellenbig 5onbig tticnfcg/ bat ubj’ «©obbelicge goebgetb bcUe®nbsp;be boo? grade / ui t be3e onggcmetc fcgabt tenbsp;baete te goraen be armoebe mgnber stelen.nbsp;lt;Cnbe tot af-regeninge mgnber fcgulben bannbsp;ibaerbentegouben/ benW-laet/ biempbpnbsp;ben Cg?efo?icr utocr l|.iltergcn / boo? niagtnbsp;ban sgn ontfangefleutelen/ban ubJcn’t bje®nbsp;Ben gegeben iei.

©to’ barmgartiggeib o ï^cer iö niet ber® ^inbert / noeg uto’ ggenabe niet berhleinbt.

gebt gier boottgb-S op’tbersoug ber ^gciobiggen ban €o?intgen/ boo? ben btenflnbsp;nan ubi’ utt-bergo?en bat/ tod qugt gefcgol®nbsp;oen beboeten/ bieben?5ioeb-fcgenbcrgaObcnbsp;€ c 5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ber®

-ocr page 458-

43* G.HEBEDT IN T YDE

berbient: «Enbe niet-te-min ban toaecbe ge^ gouben/ beHlf-Iaten btebenberlocgeiiaecjEinbsp;ubijGinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ bp be^iffctjoppen umec

fterften op t begljceren ban ub3'g(|ebaiigOe Xl^artelaren toap bergunt: lt;{Enbe lang baecnbsp;nae/boo; goeb ggehent betratten ban ubiennbsp;1^, b?inb ©regojiusi/ enbe be Ctuif-bacrbennbsp;ban ubj’ Btcact^ lt;gugeniuiEf j be 3elbe bcbe?nbsp;Jligenbc beut tctftcnen i enbe bionber-babcnnbsp;ban ^etnatbuji ub3' uit-berbo?cn* SllbujSnbsp;bectroub3e ife nbj’ «©obbclihhe genaebe gan«nbsp;fcamp;cltchen toe; bat göp nu ooch ban bJacrbcnbsp;gouben 5ult/ be gratie bcö 3lf-IaetjS bic bentnbsp;be bcbieningOe banutuci^.ïltatöoiiRe enbenbsp;Mpoftolifee ïteccft/aen mp ftatibigc Konbacenbsp;bacmflartelicb teigegeben.

(0 (leecich fctjaemmp b3elte recbt t bat icttbJelgÖeOabtöcbbcbjaec mebe ubj’ i^o«nbsp;göe JBajeflett te bertopjncn j enbe nu niet ennbsp;0cbbe bjaec mebe / ubi’ '©obbclictie recfjtanbsp;baerbig^etb teboiboen* USaerbiat i0 uta‘nbsp;onggemete rpckbom ggebient met t)et uit»nbsp;tetlicH beberfban een acrn/Sancberottiec^nbsp;90at ipiuUi’ atmogenbe (larb^eib beOofpennbsp;met get bertreben ban een hruipenbe tnomi/nbsp;mettet ber leppen ban een b3einig goijEi / metnbsp;bet betbb3i)nen ban een luttel fcgutmj^ / met»nbsp;ten afrbalban een bebenbt blab/ mette bec»nbsp;nietting ban een bo^te fioppel i l^een (|eec Inbsp;bit en fiit ggp niet ggebioon / ibtciijS toesen/nbsp;goebgeib ; ïbieniei eiggen / fpareii j enbenbsp;biien^ ggebiuich i0 op eene boetrbal / qugt»nbsp;fcgelbing te ggeben ban tien buifenb potibennbsp;jrcgulb^^.

©oebcrtierenite I e s v ! met bejcn fcgul» benaec balie icb mebe te boet boo? ben

(Cgjoott

-ocr page 459-

r t

r t

43P

VAN APLA ET.

Cgjoon uVnec ggenaDe: bibtientse uV»’ oo» Sgen te Vuillen heeren tianDe nienis))ultitg«nbsp;^eti) tngnDer miftiatten ; mp ïneDetoraitie tenbsp;taafTcöen ban mgne ?onben/cnbc bolftojncnt^nbsp;licft te reinigden ban alle De obcr-öïöfrcl^*^nbsp;mÖnreboonteiDen: op Dat ich een0 Dooi Denbsp;Sunfi ban een bolmacbt perDon ganfjrgelic»nbsp;ben gbe^futbect fipiDe/ boo|D-aen met een be^nbsp;b|0De $tel/ bolbomentltcb mag Dienen/ lobeitnbsp;en Dancften De bJaerDiggeiD ban ubJ’ lt;©oDDc^nbsp;ïicbegöenaDe. ^ie metten ï^cmcïftöcnnbsp;©aDcr/cnDe Den l^.lt;©öcc|l leeftnbsp;enDe regneeet tot inDecnbsp;eeutoigbetbnbsp;SSmen.


lt;ee4

GHE-


-ocr page 460-

44Ö

Ghebedt ïn tyde

G H E B E D T

TeTprcken in tijde van Af-lact.

Ot I s V i^acbec goeö/fpjins-abcr ban genabc ï iltetrbaltboo? u tc Moet/tm EonDacr öic bclabcnbsp;Met fcQulben 5onbcr enbV btbt bat gbp utn’ gc5tgtnbsp;ai©ilt ftecten ban’t göetaï/ bJilt bjcnben ban't gbc*nbsp;b)tgt

boof hetbiS/ baet meb’ ftp ubi’ ©obbclicBe biaerbe ®ccto|cnbt/ cn ontecrb.t ftceftClemel enbe Hetbe.nbsp;fl^aer ’t wa^ utn’ goebbeib/ i|eec! bie nimmermeecnbsp;be boob

30aneentgEanbaer tttbubt / alinaecgp noeg 50a gtoot/

®at icb boo|r*Piomen met ecn onbeebtenbe 5cscn ©an 5octigbeib/bcrou fereeg ban mgn (limme bjegen»nbsp;?^at icli op ubj’ benei/ gcfpjobeH 9eb mgn ftbulb/nbsp;©00; bem tfiet optec aiecbV tuienjertnoo^b gbP tfoüfnbsp;ben jult

©anbiaetbe baer gbp fit ten i^emel boog berbeben/ HILen aen-5ten banbe magt/bie gbp bitt bebt gegebennbsp;^e ©jieflerlibbe (@o;b/ om boo? uïD’beirgen «t^eefinbsp;t’(©ntbtnben b)e0 bi^i^ ott gebonben ip gebieeff.nbsp;©eer! bataU’b’Cnglen ubiecobeeeeuba'ltcbloben!nbsp;JKaer naer-be-maeltchbjeet / batubj’ gbereebt nocbnbsp;boben

©eguijt-gefcbolbe fcbulbt/ecn boete ip getnoon (Ce eifrben banbe 5tel/ bie ubi' berOeben Cbjoonnbsp;® 01(1 (lellen inbe fteur bene’en be lt;Creatuitenjnbsp;^n bat ich mp te ^toab beii oni te bunnen buitennbsp;©et alber-minfïe beel ban t geen icb bttr berbien:nbsp;Eoo bal ifb onber-macl nooi u op bep mijn bniennbsp;©an 9art/en Icbcn broniien bibt bat gÜP u ra(Tc9en

3Dirt

-ocr page 461-

44t

VAN AFLAET.

3Dtlt om tngn arnw stel / nocg meec entneec^tevoafo fcften

3Itt *t hojicltftftc baö ban uto’ betgote Woeb:

lt;©P bat gelöck be fcöulb/alsoo nu ooft be boet Ibecgeben/ttft boojb-aen op anberes niet cn icttenbsp;5®an om te lopen booi be paben uïner toetten/

gt;Cottnbe if of-ilee toe ban uto’ Ifeetlf aber0 if utjef. lt;@ci) I bit becmag toeft toel be cftcftboin ban uta’nbsp;Cruip'/

'©act b’ongemctc piftïi ben menfeften op bcrlojle*

©it cifTcftcn noeft bacc toe toel b’aen-genamc ftofien ©an’t pftnelift gebulb bet geenre bie al-ftiecnbsp;lt;©m u/cnb' om be beugb/nu toater/en nu biernbsp;©nfcftulbeliftften le’en/lftbfameliftften bjougciunbsp;lt;bebencftt ben man ban if ujï/toien^ipftnen obec-tUOU»nbsp;gften

©elftcft ftet sanb bet 2cc/ al’t geen ftp ftab berbient. lt;©cbcncftt ben ©enjamftt/gebenftt uto’ belle b?ienb/nbsp;©ie tbftlen boo; ftet geen ftp in sftn tieftaem bulbe/nbsp;S©ejee aen utb' CcuiiEi gebjaft/bolbobelicft becbulbe*nbsp;«©ebeneftt be ftarbe boet/ ban b eerde üacren afnbsp;©bJjO ©opcrjBÈ/ tottet einb ban sftn onreeftte draf*nbsp;©ebeneftt ben atbeib ban uto’ eecdc ttoalef boben/

«En boo; ftaec tcoutuen biend ftaec albet-feftarpde bo^ ben*

«Bebencftt be biepde dtoom/gebeneftt be robe bloeb/ Eoo bier-baec in uto’ oog/ ban’t JlBactclaren bloeb*nbsp;©ebencht be liebe sueftt ban 300 bed ConfefTojen;

©e onbermoeibc5o;gban ifarberjScn ^aflojcn;

©e if eremfttfe €el/bc Dtluircnaren blucftt/

if et '^loebeclick bctbjag/be Ittloodetltftftc tueftt/

liatiüc

®n 5onberIing ban ftaer/ bie n ftier 500 beftaegbe/

©at gftp uib' ftooge doci liet boo; ftaec reine feftoat. ©oojtoaer ceu groot berlact/ ban alV bie ften innbsp;noob

c S’ nbsp;nbsp;nbsp;55ebinï

-ocr page 462-

44*

GhEB EDT IN TIIDE

J®ebmöÉti/ora boaj ’t geen sp fttet onnofel bulbe/ (CeQugteii een groot beel üan^un üerbeurbe fcgulbett*nbsp;3@ant/ (leer! Ijoe toe! tel^ meet/ bat ggp (naer onflnbsp;bertoont

©m’ ©obbeliftfie toet) gaec t’obctöcöt gcïoonbt W ‘t geene 5Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bit becbientl^eeft in gaer lebem

^oefttansi/nae-bien gijp ooft be beugben tjebt gegeben/ Cen acrt-5ien banbe lafl baer meese lijn betmengt/nbsp;Cenmaetbe/oin be fttafbtc bonbeugb raebc biengtnbsp;Ce5oeiienj en bat 5p/ am ftebbenb’ uVn’ gebobennbsp;lt;(5egueren t’alOec ttjib/ 5ulft!a nott en ftab ban nobenbsp;(Cotfcöiifb ban eigen boet {500 ben ieft 5eftecbaenbsp;©Op baer mc’c Oebt gctgftt De ftetftcUftfte fcOatjnbsp;lt;©m bi'ete 50nbet tOb/t'aiit(Iuiten/bao; be Oanbetinbsp;^er geenre bie gOP Otbt be fleutem/ en be banbennbsp;lt;©ej^ i^emel-ryftjï gereiftt/ tot boo^beel banbe geen*nbsp;^te met een niurru Oact/en neer geftrombe Ie’en/nbsp;^acc Oun gefpjoftt btccOt/omfIf-Iaet 5oubcn jueftten#nbsp;lletm tocO al te claee/ #ccc I bat gOp op be tucöten/nbsp;©nb' al tuatbaer in i0'te 5onbecUngen Iet»nbsp;aaeifibatgljpbebiaecbt / nacc utt-rngjl ban ubJ’nbsp;toet/

(Cot een to e al 't gebeent ban ubo’ betRojen bttnben; |$ac 5011 baecinbe beugb bec $elbet/ iet te binbennbsp;®an Runnen b}e5cn/ 't ïnelft ubi’ ©aberliftfte Oanbnbsp;Iliictnacrfl liR en bcVuaerbt am een lief-tallig panblnbsp;?5p naemen/5ijo bJanncct ubJ’ gocbfteib all' be ftaerennbsp;©an't mtnUe tottet meefi ooft telbt ban ;yn bienaren:nbsp;^00 batter niet 50a beel am een bergeten blQft.

© IE s V! bit’s! be TcOat/bacr uit ubJ’ fterft geruft gijSban ’t beginfel af/ban If-laet en genaebe.

®it bjajl/bacr op fjet oog |Ioug al bie oit belaben Spn jiel bonbt met betbanb ban op-geleibe boet*nbsp;©ter uit bjajl bat be (Itafbic booj 't gefeOenbe bloeönbsp;©an ©aula Vbaü ge(lelbt/ban ©aula mierb’ bergeben*nbsp;Cn bie in ®ibooss|6gt;tab/bp Cppjianusi Icben/

-ocr page 463-

' VAN AfLAET. nbsp;nbsp;nbsp;443

19 gabben op be b.intt ber5aeltt/ en toecben niet boo? bitrgft Crefooj/ontjlagen bant toerbjiet»nbsp;'t b'onberbtenbe boet bet bjome l@arlelaren/nbsp;3bie’t®i)TcöopIift gesag beVoeegbeom te fparcnnbsp;Ban Voegen utOjES genaebo be Vtiei nerbienbe lHoe*nbsp;3In't feo?t/VDeiS oit uto’ éerït tot be5e tpben toe/

©an ftacp peeft bergunbt/ ban Cruif-baerb peeft gpe^ gcben/

Spalleöop begronb ban bejc fcpatgepcben.

lt;©elDamp; nocp pcben itf ’t^acbon' t vueih uvo’ gemeent ®oo? b’onbebjoge floel ban ^etrujf Vno’t beticcnt:nbsp;Raceban tch ^onbaer ooP met CpjiHelib betlangennbsp;©it ganfcftcr 5ielcn jooP een mptjen te ontfangcn.nbsp;gcft ften’t/mpn sonben fijii beel meerbcr alp pet janbnbsp;'t 3©cUt aenbcn ©ubec leit ban b africaenfe ftranbinbsp;©eel bittcrber alsf roeb/ beel robcr ai;s fcpcrlaften:nbsp;JBaet aen-geficn pet u belieft peeft mp te raeftennbsp;lEet 5ucpt ban Voaet bcrou pet bicpfle banbe 5iclinbsp;^aet obcr icft niet lang gele’cn tet aerben bidnbsp;©00? u/en boo? be geen bte gpp ban uvoen t Voegennbsp;25ebalcn pebt be magt/gegeben pebt ben 5egen/

©m loj$ te maPen voeb bp mp gebonben btapt Cn bat op mpn geb?eP Vnel )ui|l/be rpPe PajSnbsp;©an ?lf-Iaet nu ontbaen/ban gracp ijS ontflotcnjnbsp;^oo'n Voilt ban bese gunil mpn aenstgt niet berfïoi^nbsp;ten.

acPfcpaemmptoel te reept / bat icp alsS banePe* roet/

35ict pebbenbe toaer me'e/ pier boo? u Pomen moet IBaer gpp fiit b’eige/ bie Voel eet tien buisenb ponben/nbsp;©iet ban op een •©ebeb/ Ponbt (rpeiben gupt ban 3on#nbsp;_ ben.

^t be5en armen Pneept Icgg’ iep pier mc’e teraerbr jcn bibbe bat gpp fpaerbt bie fparenjS ijiionVuaeib,nbsp;met uvo’ too?cn mp ben aem met ober-(lolpen«nbsp;a»at lp uvo’ poogpeib met inpn sid-berïiesibepolpeni

l^at

-ocr page 464-

444 Ge BEDT IN TYDE van Af-LAÉf.

3@at i0 utD’ (ieEftgetbmet mfin onbergang gepaftt *ilen ben tocg niet ban öop/ t Uielcft fmo;genïi (iaetnbsp;en ïnaji/

lt;Sn’fabont0 i0 becftttemt / boo} b’geette fcggn ber jonnen.

Cen IQtee i0 ra0 tiettté’ea/eeaWoitafe gaefi berlDon=gt; nea/

Cen bebenbt blab ggebeibt/ een fttuibt'en gta;^ gge* mait/

^en bonh/ebierjEi geblu(i/een Vnatec-bel toectoaitt VEnb’ om een (loppel op bet beib te boen beebjogen/

lt;(En toaei ooft nott ban noo een lt;(3obbeItfi becmogem ^ocb tjSiub)’ Secbterbanb bera’enbejSniet-te-minnbsp;Ce toiehcn bet mifbaeb ban mbn berbjatbe 5in/nbsp;jgaerreben en nae recbt ban utn’ gebbte fcbalen:

^00 bebt maec tbat gebuIbjE»! enb’ tcb ;al n betalen Iban ’t gbeen uit ubien naem / utn’ llteeb mgn beeftnbsp;bergunbt/

l^er bet sal tnesen niet ban met utn’ eigen munt*

-ocr page 465-

DE TAFEL

vande

ROOMSCHE REIS.

Erfte Handeling. Inhoudendc de by een komfte van Abacuknbsp;fijnen Broeder, ende Petrus Rei^nbsp;feiius.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Folio 1.

iS5Sramp;3i9i

_ _ Redelik Befcheid, dienende op de eerfte Handeling vande Roomfche Reis.nbsp;foLy.

Twede Handeling. Of de Bevaerden oocfc Schrift-matig fijn, ende gelijk-formig het ghe-btuik vande primitive Kerk?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fbl. 11.

Redelik Befcheid op de twede Handeling. foLaé.

Derde Handeling. Dat de BeVaerden totte Graven der Apoftelen,niet alleen viy en fijn vannbsp;Afgodery; maer veel eer Schrift-matig, Godvruchtig, ende conform het gebruik vande primitive Kerk.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.j2.

§ 1. Of den Apoitel Petrus oit te Romen £eweeftis?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.3;.

§ z.Dat Petrus te Romengefturvcnis.fol.40

S 3. Dat Petrus ende Paulus te Romen ghe-ïtvartyrifeert fijn,genomen uitte getnigeniflèn van den Kerkeliacen Ouderdom.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 47.

Redelik Befcheid op de derde Handeling. fol.y 3.

Vierde Handeling. De eer vande Reliquien

der

-ocr page 466-

Tafel

der Heiligen in’t byzonder verdedigt, fol.éj.

Redelik Befcheid op de vierde Handeling. foLSi.

Vijfde Handeling. Vande Acnroiiping der Heiligen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foLpi.

Redelik Belcheid op de vijfde Handeling, fbl.134.

Zelle Handeling. Vandetl Paus van Romen, opperfte Dilpenlïer vande Myfterien Gods.nbsp;Zijn eer verdedight teghens de Gereformeerdenbsp;Laftering van Antichrilt.Met wederlegging vande zeven Merkteikenen die de Lalleracrsin hemnbsp;verzieren.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.i4z.

5 I. EerfteMerk'teikenAntichrifti,te weten, af te vallen van't waer Geloof.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 14 ƒ.

§ 2. Twede Merk-teiken Andchrifti. Te zitten inden Tempel Godes. nbsp;nbsp;nbsp;fol.146.

§ 3. Derde Merk-tciJcen. Zich zelven te ver-föonen als een God. nbsp;nbsp;nbsp;fol.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149.

5 4* In wat voiigen dat de Paus van Romen hem uit geeft voor net hooft der Kerken ? Endenbsp;of hy daeromme gehouden moet worden voornbsp;Andchnllus?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijo.

§J. Vande Aenbedingc ofte Eerbiedigheid, die den Paus van Romen bewezen Wordt,nbsp;fol. 1/6.

§ 6. Van’t Voct-kullen des Paus. fol. 164.

§7. Vande Stoel, daer de Paus van Romen in gedragen wordt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;170.

S 8. Vande Veder-boflèn , die te wederzijde vanden Paus ghewoon fijn ghedraghen te

wor-

-ocr page 467-

Tafel.

worden. nbsp;nbsp;nbsp;fol. i8j.

$ 5». Vande ghecroonde Myrer des Paus van Romen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.i86.

5 lo. Het vierde Merk-teiken Antichrifti. Zich te verheftèn boven alle God.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fbl. 19 ï •

-§11. Het vijfde Merk-ttiken AntichrilH. Chriftum I E s V M te lochchenen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 19

§ 1 z. Het zeftc Merk-teiken Antichrillj. Vallche Mükakelen te doen. z.ThelIal.z.5.

§13. Het zevende Merk-teiken Antichrifti. Den ondei-zaten een zeker Lidteiken ofteCha*nbsp;raéter inne te dioikken. A poe. i j. 16. foLzo/nbsp;§ 14. VafteSchnftuirelicke Preuven dardenbsp;Paus van Romen niet vat-baer en is, eenighcnbsp;d’alderminfte ftilpicie van Antichiiftus.nbsp;fbl.zoS.

Redelik Belcheid op de zefte Handeling, fol.ziz.

Zevende Handeling. Vandc Voor-lopers Antichrifti j tot bewijs dat Calvinus met zijnnbsp;Gereformeerde Minifters aen allen Godvruch-tighen groot nae-deneken gheven ts wezennbsp;Antichmen, dat is, Voor-lopers Anticlirifti.nbsp;fol.zjo.

§ I. Eei-fte Lid-teikcnderVoor-lopersAiï-dchrilh.'Wegtc nemen het altijd-duiiende Sacri-ficiutn. nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fbl.z^j.

Sa. Twede Lid-teikenvande Voor-lopers AntichriPj, xveg te nemen de H.Schrifmir, ofnbsp;Mi t geheel, of ten dcelc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. z ƒ ƒ.

Derde

-ocr page 468-

Tafel

^ 5. Derde Ijd-tei^cn vandc Voorlopers Antichrifli. Te fchcnnen, tefchaerden, endenbsp;weg te nemen de Sacramenten der H^Kerken-fol.ijp.

5 4. vierde Lid-teikcn vandc Vöor«lopers ^ndchiifti. De deugden sp vernieleoj de goedenbsp;werken uit te bannen j endeoorzaek teghevennbsp;tot alle boof heid.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foLz66.

Vijfde Lid-teiken vande Voor-lopers Andchrifti. God ende zijn Heiligen te lafteren.nbsp;fol.zyz.

§6. Eerfte Blafphemy. Vahde Reformcer-ders. DatGodtden Autheur ende oorzaek is van alle de zonde.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 27 j.

§ 7. Twede Blafphemy. Dat dem: een eeuwige onveranderlicke ordinantie Gods, eenii^e menfchen ghepredeftineert fijn rotte bederfiè-nis, zonder eenige voorzichtigheid van mildien-Hen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.27j.

§ 8. Derde Blalphcmy. Dat de Menfchen door een zekere verhurghe klucht, ende beroe-lingeGöds, van binnen aen-gedronghen endenbsp;genoodzackt worden totte zonde.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 27/.

§9. Vierde Blafphemy. God beveelt, port, praerat ende verwekt de Diiivel,om den menfchnbsp;tot zonde te brengen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 27

§ I o. Vijfde Blafphemy.God doedt de menfchen aen fprekenom te verharden,amp;c.fol.Z77

§11. Zefte Blafphemy. Chiiftus en is voor alle Menfchen niet gefturven.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 2 7 8-

§12, Zevende Blafphemy. Chrjftus heeft

i!ï

-ocr page 469-

Tafel.'

in «iiii ny tterftc getwifelt aen zijn zaligheid.ghe-\V.'inhoöptjendc gevoelt de piju der verdomden.

iolijij.

§ 11. Achtfte Blalphemy. Het H.Sacrament des Aütaers is een Broodgod j den groten Baal»nbsp;den lt;5öd Maozim.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foL 280.

S 14. Negende Blafpliemy. Het Beeld vanden ghecruilten Chrillus is liatelick ende ver-vlouekelick. nbsp;nbsp;nbsp;fok 2 81.

Tiende Blafpliemy. De Heiligen met Cniiflo regnerendi lijn Aiom-aenzlgdenj Beulen, Beeftcn v'kc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fok 2 8 2.

§ 16. Elfde Blafpliemy. Dat alle de Leeraers der H.Kerken , van tien ofte twaelf honderdnbsp;laeren af tof deReforrnaöetoe, in’f Geloof ge-dook hebben, Superftitieus ende Afgodilch ge-weeftfijn.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fok 2 84,

§ 17. Twaelfde Blafphemy. Dé Kafoo-like Roomlche Kerck is de Hoöc van Babi-lonien, ende haeren Paus de baeréAntichrift. fol.lSy.

Redelik Beicheid op de zevende Handeling fol.zgd.

Achtfte Handelbg vanden Af-laet. fol.zc)j.

S I'. Siirtlma Summaraln vandé Gereformeerde Argumenten tegen den Kathoiiken Af-laet. nbsp;nbsp;nbsp;fok3oy.

S 2. Eerfte Voor-werp. nbsp;nbsp;nbsp;' fol. 5 07.

^ 3. Twede Voor-werp. nbsp;nbsp;nbsp;fol. 3 o8.

S 4. Derde Voor-werp. nbsp;nbsp;nbsp;fol. 308.

Ff nbsp;nbsp;nbsp;§y.Vki-

-ocr page 470-

Tafel

: ƒ, Vierde Voot-werp. nbsp;nbsp;nbsp;fol.3 05.

j 6. Vijfde Voor-weip. nbsp;nbsp;nbsp;fol.31

j 7. Z^c Voor-werp. nbsp;nbsp;nbsp;fol. 323.

J 8. Zevende Voor-werp. nbsp;nbsp;nbsp;fol.3 29.

J9. AchtfteVoor-werp. nbsp;nbsp;nbsp;foI.34j-.

5 Io. Lefte Voor-werp. nbsp;nbsp;nbsp;58.

Redelik Befcheid op de achtfte Handeling, fol. 363.

Negende handeling. Inhoudende de Soludc vande Gereformeerde Argumenten teghens denbsp;I^atholike Af-laten. Ende eerftclick op’t eerftenbsp;Arg urnen t.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. 3 (5 9.

% i. Andwoord op het twede Argument. fol.3 76.

z. Andwoord op het derde Argument. fol.577.

€ 3. Andwoord op het vierde Argument. fol.3 80.

f 4. Andwoord op het vijfde Argiunent. fol.383.

€ f. Andwoord op het zefte Argument.

fol.587. nbsp;nbsp;nbsp;^

§ 6. Andwoord op het zevende Argument.

foL389.

7. Andwoord op het achtfte Argument,

fol. 394-

§ 8, Andwoord op het negende Argument. fol.404.

§ 5gt;. Andwoord op het tiende Argument. fol.408.

$ 10. And'

-ocr page 471- -ocr page 472- -ocr page 473- -ocr page 474-



M


m



J


%i


I


4- ,r

4i •



-ocr page 475-




]1

-ocr page 476-