; Lfo wy deeie Leer-redens van den Wel-Eerwaarden Veel-geleerden en feer godvrugtigen Heer, JACOBUS ELISA JOANNES CAPITEIN , Africaan ;nbsp;Beroepen en Beveiligt Leeraar van den Hervormdennbsp;Godsdienll,na de Kullvan Guinea aan �t Gasteel St. George opnbsp;D�Elmina, uit goeder hand, fynmagtig geworden, hebben wy denbsp;begeertens van de godvrugtige Chriltenen, die defelve of gehoon 5 of wegen ckn grooten toeloop, of wegen de ver afgelegenheid der Plaatfen, waar defelve gedaan fyn, met gehoonnbsp;hebben, langer in verwagtinge niet willen laaten , maar dienbsp;door een naauwkeurig oog, de Drukfouten, die �er mii�chiennbsp;fouden hebben konnen invloeijen , alfo fyn Wel-Eerwaarde,nbsp;wegen fyn Vertrek, het felvs niet kon doen, naargefien en innbsp;foodanige ordre gellelt heeft, dat wy meenen, ten vollen te kun-~nbsp;nen geruft fyn en een ieder te mogen verfekeren, dat fy hiernbsp;fo ten voorfchyn komen,als fe van fyn Eerwaarde gedaan fyn,nbsp;of fouden gedaan fyn, was fyn Wel-Eerwaarde, door den toeloop der Menfchen, niet vry wat ontftelt geworden, dat voornbsp;verftandigen wel te begrypen fal fyn.

Een Werk dat foo veel te meerder ingang op de gemoederen van alle vroome Chriftenen fal hebben i wanneer fy deefeLcer-redens fullen vergelyken met delTelvs

De Slaverny niet jlrydende met de Cbrijlelyke Vry beid, die fyn Wel-Eerwaarde, onder de Voorfittinge van den Hoog-Eerwaarden Wytvermaarden Heere, den Heere

Joannes van den Honert, T. H. Soon, Hoogleeraar in de H. Godgeleertheid en Kerkelyke Gefchiede-nis op �s Lands Hooge School te Leyden , en tevens getrouwnbsp;Leeraar van denfelven fuyveren Godsdienft aldaar; met feernbsp;veel lov en toejuychinge gedaan heeft, die om haare geleerdheid fo wel , als nuttigheid , nu ook in �t Ncderduitfch ver-

^ z nbsp;nbsp;nbsp;taalt.

taalt, in banden van ieder een, is. En is dus dit Werk in dat felve Formaat gedrukt, om by die Redenvoering te kunnennbsp;gevoegt M'orden.

Het is feeker eene wonderbaare fchikkinge van den Almag-tigen, dat ky fulke Werk-tuygcn wil gcbruyken,om dc ver afgelegene Heydcncn door eenen gcwelenen Hcyde, ��n hunner Landgenooten, te willen laatcn tot fyne gemeenfcliap noodigen , ennbsp;diegene, welker namen ten leven opgefchreven (laan , door ditnbsp;uitverkoorei) Vat, totdienft, fo �tlchynt, lynes gellagts, tenbsp;gebruyken.

Dit fal fonder twyfel het harte van onfe Hooge Lands Overigheid in �t gemeen, en in�t byfonder dat van de Heeren Bewindhebbers van de Wcft-Indifche Alaatl�happy bewogen en aangefet hebben, om fyn \\'eI-(-erwaardc met fo veel lievdc,nbsp;gun�i: en genegentheid te begunftigen, tot den H. dienft toebe-reyd, na dat Volk, dat in �t Land der duyfternis en fchaduwenbsp;des doods woont, toe te fenden

De Heere der Heyrfchaaren boefeme hun Hoog en Edel-mogenden en hun Edeb Agtbaarhedens , als Befchermers en Voorllanders van onfen diergekogten Godsdienft , nog langnbsp;fulke heyllaame gedagten in, om meer na die Ceweften fulkenbsp;bekwaaine , en door Godsvrugt beproefde Mannen , uit onsnbsp;Werelds-gedeelte toe te fenden ; op dat het blyken mag,nbsp;dat fy , ais Voetfter Heeren van GODS Huys, den Gods-dienft als het voornaamfte van hunnen Burger-llaat agten.en op.nbsp;alle middelen bedagtfyn, om de grenspaalen van onl�n lioningnbsp;JeSus, die daar toe onfe Christus , dat is , Gesalvde .geworden is ,hoc langs, hoe meer uit te fetten, fo verre als fig hunnenbsp;nia^t verftrekt. Hierdoor fal eene vuurige muur rontsomnbsp;Ne�rlands Kerk gebouwt, hierdoor fal GODS Volk, vooralle onfe, rontsom ons woonende.en op ons loerende, Vyauden,nbsp;Jcbrikkeyk als Jlagtotdens met banieren, worden.

Eer wy egter hier van afflappen , en u dit Werk in handen geven, agten Avy hoog noodig, om u vooraf te onderrigten :datnbsp;wy de Schriftuurplaatfcn , daar fyn Wel - Eerwaarde de Heernbsp;Capitein , liet oog op heeft gehad, vol uit met aanwyfinge vannbsp;het Hooftftuk en Vers hebbe laaten drukken, waar door eennbsp;verflandig Leefer fo veel te beter, van de kragt fyner beknoptenbsp;Redeneeringen fal kunnen overtuygt werden. Waarlyk veelenbsp;Yoortref�elyke Saaken, fict gy hier als in een Bundelken fimennbsp;gevat, en als eeuen Schat U door den Heer Capitein, ter fyner eeuwigen onBerfTdyken gedagtenilTe , nagelaaten maakt

VOOR.REDEN.

De eerfte Leer-reden over i. Timoth. II. 8. is voornaamelyk eene aanmoediginge tot den geeftelyken llryd, om in de loop-baane, die ons is voorgeftelt , ten eynde toe , fonder moed ofnbsp;mat te worden , te loopen, en aityd in gedagtenijfe te houden dennbsp;He'RE Jesus Christus, uit den dooden opgewekt, welke is uitnbsp;den Saade Davids , na 't Euangetium desnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gons, dat Pau-

uus, als eeiien getrouwen Gefant en Apollel was toevertrouwt, dat hy ook , als een uitverkooren l-'at; om des Heeren naam, te draa-gen �voor de Heydenen en de Koningen en de Kinderen I/raels, getrouwnbsp;en gefond , fonder Menfchen vreefe, verkondigt heeft, niet gedwongen, maar goedwillig, fiet i. Cor, IX 7 � 27.

Deefe Sn fie is feekerlyk met geene andere redenen van den Wel-Eerwaarden Heer Capitein vcrlcooren, als, om daarmede te toonen , dat hy geleerd had, dat in deefe onfe dagen,nbsp;daar een ieder fchier fynen eigenen Afgod aanbid, endefyn vertrouwen op Menfchen Helt, het feer noodig is, dat een jongnbsp;Nasireer , gelyk hy bekend te fyn, den Heere Jesus Christus en dien gekr/ifflen uit den dooden opgewekt, in gedagtenis boude, en daardoor tegen alle aanftaande Verdrukkingen gewapentnbsp;en verfterkt Meerde.

De tweede Leer-reden over Spreuk. VIII. vs. 18 is feeker ook met eene fonderbaare voorfigtigheid en geheyligde wys-heid uitgefogt j om te toonen , dat die gene, die hg op denbsp;vriendelyke uitnoodiginge van den Vorft Messias laateninfy-ne Voorhoven en Hey�gdom , vinden, geene Goederen gebreknbsp;fuUen heiben, tcrwyl by hem fo wel lichaamelyke, als gecfle-lyke Goederen in overvloede fyn, alfo Hy, als de Heere dernbsp;Hcyrfchaaren fegt : Hagg. II. vs. 9. Myne is bet fd-ver ende betnbsp;goiid Kaud ende bit wefenJyn myne. Ik ben�t 'verfland, myne is denbsp;jlerkte, door my regeeren de Koningen . ende de Vorjlen jieUen ge-regtigbeid, -oor my^ beericbcn de Heerjehers en de Pnneen, allenbsp;R:gters der Aarden, fegt hy felvs Spreuk. VlII. vs. 14, i^, 16.nbsp;Om dus te toonen, dat hy uit geene andere infigten het Euan-Gi lium der faaligheid tragt aan fyne Landgenootente gaanver-kon.iigen, als om den Heere GOid zielen toe te brengen.

Men fal ook feer ligt kunnen bevroeden , hoe het gekomen iSjdatfynWcI-EcrwaardedeefeLeer-redenenin �s Gravenhaagenbsp;en te Ouderkerk aan den Amstel gedaan heeft, namelyk omnbsp;dat fyn Wel-Eerwaarde die Leerreden opgeftelt hadde 5 orn

VOOR-REDEN.

van �s Lands Hoose Overigheid en fyne Begunstigers af-� fcheid te neemen, rekenfchap van fyn werk en oogmerk te ge��nbsp;ven,dieHEEREN niet alle te faamen in �sGravenhage by ��nnbsp;hadde, maar afwagten moeft, waar hem de Hberen Bewindhebbers van de Weft-Indifche Maatfchappy, fouden opleggen , om fyne gaven te laaten hooren. Sig nu, na dat hy reetsnbsp;ge-examineert en Beveiligt was, en die Leer-reden in �s Gra-VENHAGE gedaan had, by een van fyne Patroonen op de^nbsp;Hofftede bevindende , en daar verfogt werdende , om te Ouderkerk aan den Amstee te prediken, heeft Hy lig lievs van.nbsp;die Leer reden, die hy in �s Gravenhage tot een affcheid gedaan hadde, willen bedienen : defelve met eenige veranderingenbsp;en verkortinge hier wederom gedaan, en de fegenwenfchinge,nbsp;na tyds omllandigheden gefchikt : waarom wy de Aanfpraa-ken, op de een en andere plaats gedaan, ook ieder byfonder,nbsp;hebben laaten drukken. Gy fult dan deefe veranderinge daarinnbsp;vinden, die overeenkomt met de tyd en gelegenheid, waarin hynbsp;lig op de een en andere plaats vond, en daarna lyne toepallin-ge inrigten moeft, terwyl de InleydingeenVerklaaringe genoeg-faam, in woorden en faaken defelvelyn, lo als wy die hier aannbsp;Uwe Aandagt overgeven,

Wy wenlchen aan fyn Wel-Eerwaarden den Heer CAPii TEiN, dat hy onder het geleyde van den Engel van GODSnbsp;Aangelicht, ende onder de befcherminge en beftuuringe vannbsp;dien Engel , die voor Ifrael heenen toog, in wiens midcftn desnbsp;Heeren NAAM is, met eenen vollen Seegen van het Euan-gelium der Saaligheid, mag overgaan tot fyn Land en tot fyn.nbsp;Volk, en veele Sielen den H�ere winnen.

Eyndelyk wenfchen wy, dat de Leeser door het Lefen en Herlefen van defe Leer-redens, niet alleen de lovlyke nagedag-ten van den Wel-Eerw. Heer Capitein vieren, m^rookdesnbsp;Heeren lov daarby mag vermelden. Amen, het ly fo.

BERNARDUS MOURIK, En

JACOBUS HAFFMAN.

DIENSTE A ARHEID der SL AAVEN

VRYHEID VAN HET EUANGELI�M.

Komt, hoort dit uit den mond van eenen uit de Mooren, Wanneer gy u verbeeld: Dat fiilks niet wejen mogt.

. Leeft tamp;n dees� Blaaden door, daar fpreekt hy uit Gods mond. Laat deeze zyne taal, U oor en hert doorbooren,

Hoort Hem, myn Lefers, felvs , uitfyne Schriftenfpreeken, Hoort Hem uit GODS Verbond ,hier fpreeken mannen-taal,nbsp;Waardoor hy, onbefchroomt, fo Leeraars, als ook Leeken,nbsp;Wilt ftigten na fyn pligt. Hoort Hem dan altemaal.

� Voor fynen arbeid mag verWag-ten,

� Maar hierna voor CiirIst�s �hroon.

�� Te vergeevs dogfou hy foeken,

� Ruft en vrede voor de Siel;

� Als hy maar wat uit de Boeken �� Haalde, wat den Menfch geviel,nbsp;� Als hy fig lo wou gedragen ,

� Dathy iedereen behaagd,

� Moeft men hem met Christus vraagen ?

� Of hy dus fyn Stel maar waagde quot;Om het euwig Wee te baaien,nbsp;quot;Over dat onfiervtyk deel,

quot; Als hy riet blyvt binnen paaien quot; Pan GODS Woord, maar meeftnbsp;of veei,

� Met die valfche Leugen-geefien ,

quot; Opheft,aiefig maar met 'tdrav. Fan de PFereld, net als lleefien ,

quot; Opg aan vullen, ah met ka v, ��Uith.t (b Oufteneiihet Weften.nbsp;� Haalt men Sthatten in fynnbsp;Schuur;

� Om fig maar daarm� te incften,

� Als de Beeften , op der, liuur; ��Maar m n aenkt niet om deoielennbsp;� i.-ie fy in diitlchoone Land, �nbsp;� Door haar Sonuen iwecrt vernielen ,

��DusGc'Ds toorn rdakt aan brand, � Ikfal ruguan iieydeii' leeren .

� Dat meis 'eersi voor, G�loS Altaarnbsp;��SoRGEN MOEJjSAL MEN VERMEEL EN ;

��Vrt HE IDS-Regt in syn V U�RSCHAAR.

U M.

� Watikuitdes IlEEitEN Woord, ��.Dat yan.Moses en P.KOPjiE'iEigt;f,nbsp;�ja van Ciitusrus 1'elvs komtnbsp;voort,

� Se een Moetiaj verdrukking Icyden � l^an het fnoodjletD'ereld jehuim,nbsp;� SalHy tt/ettig vooi GOUJhyden ,

� Met een vrolyk hert, dat ruim '' Alle [enden engebreeken ,nbsp;��(Omdat Go�hetfo belaft,)

quot; So in Priefiers , ah ook Leeken , quot;Hart en fohderfchroom,aanta(i �.nbsp;Om daar door GODS Volkte leet ennbsp;� Schrikken voor het fonden-kimaad:

SYMBOL

Uit Vrindfeha^.

TER GEDACHTENISSE

D^. JACOBUS ELISA JOANNES G A P I T E I N,

Zal zaal�ge Hemel-fpys voordragen j � Zyn Huy t om vangt (fchoon die is zwart)

�en Volk , dat leeft, maar levend dood Is, Avyl een nacht verblind.hun� Zielen,

Ely weet, die loert op roof en moord, Hoord hem met graagheit, laat zyn Woord�nbsp;Als Honicli, op uw harten druypen.

JOANS. BOURSSE.

PREDIKATI�N,

Gedaan op verfcheide Tyden en Plaatzen,

Den Mettfch te leyden �p 4e baan Van Godsvragt, en van Deugt verbeeven.nbsp;Op dat in hem zyn woorden leeven.

3. j

De Middelen waar door Godt wil werken, Die hebben wy reeds by der hand,nbsp;ELISA, Leeraar van de Kerken,

B. MOURIK.

* zie het Staatkundig Godgeleerd Ondeizoekfchiift , befchreeven dooi }� E. J. Capitein , Africaaner.nbsp;t z Timotbeus z : 8. gepredikt den ao Mey 17 2.

J In �s Gravekhage gepredikt den 17. Mey 174�, Ca te Ovokik�rk am den Amstei, den lt;. Juny 1741.

Op dezelve PREDIKATI�N.

Zoo Ooft, Zuid, Weft, ais Noord, de Waarheid wierd verbreid, En Jood en Heiden vlug, gelyk een woike vloogen,

Nu Philip Manger ook het Doopfel kwam te geeven Aan Capitein, een Moor, ten einde hy zou leevennbsp;In �t heldre Waarheidslicht: de fchellen van �tgezigt,

Blykt uit het vorig Schrift: Dat Slaverny niet Jlryd Met �s Cbrifleiu Vrybeid, zeer geleerd�Iyk uitgebreid.

Ook Godgeleertheid, die als fchakels t�faam gaat binden, Zielroerend toepaft, en met kracht van reden ftaaft,

Den Zondaar hard heftraft, den Zwakken opbeurd, laaft Metbalfem Gileads, en Vroomen komt te fterken.

Niet Slaafs, maar Vry, om daar de Ghriftus te verkonden. Gy, die Jacobus en Joannes riep van �t net,

God wapen deez� C a p�t e i n , dien Hy komt uit te Booten In de EvangelidienB , tot zyne Landgenooten,

Met geeft�lyk wapentuig: dat hy getrouw zyn pligt Aan �t zwart gerooftert Volk, Chams Nageftacht, verrigt,-Om eenen ryken Oogft van zielen daar te winnen,

Wacht dus ook, Capitein, van duizenden het leeven, Die zitten in den kuil der naare duifterheid,

Maar uit den Oceaan, Gods Woord , �t geen nimmer mift. Gelove, Liefde en Hoop, is hier tot uwe ftichting,nbsp;Aanlok�Iyk voorgeftelt. God geeve uw ziel verlichting,

PREDIKATI�N,-

JACOBUS ELISA JOANNES GAPITEIN.

Door uw, � GAPITEIN! die lang�s den weg nu llreeft Van waare Godtvrugt, Deugd, en Chriftelyke zeeden.

� GAPITEIN j gy toond dat Chi'iftus zyne Leeden Der Menfchcidj uyt het waare ^ zaad van �avid heeft ^

En dat hy van den Dood is Opgemkt, en leeft Naar PAULUS zeggen, in zyn �uangelie-Reden,

De t Kykdom, �ere, en �t zuyvke Dutiragtig Goed Vind men by Jezus i dog Godt heeft uav fleeds gevoednbsp;Met Rykdom des Verftand�s, gelyk dees BJeten getuygen.

Verklaar �t Bybel-Wooxd, �p de Guineefe Rufti En leer� het Heidens Volk i voor de Opper-Godt met luft.

VERMAANINGE

Synengelievden Soon Timotheus,

Den Heere JESUS CHRISTUS.

tyyiyepnivov �v. vexjiZv y �� cx�pficiTos Au�SiS, jfccTa tonbsp;�Evdyy�hc'v /X'iv

iNciien gy gefmadet word om den naame van INLEY-l Christus , fo zyt gy falig ; Dc �ep^OebenbtDINGE.

W �^crt?oo(�in0;�-r�a�/htrmelli Uan �en ^pof�e� ' Petrus oan De hccftiopbc �jcemtidingcn/ mnbsp;Den iflen fict iv. i^oof�fl. m$ 14.

JB�tltiecr �C 9SIpofld fcgt: Indien gy gefmaadec word om den naam van Christus, fo Cltbcrfc�ietO f|p tncl bup�

be�pft/ tuffc�jcn btegcne/ bic iia ben regten aarb ge? fniaabet / bat ! gc�oottt cti gciaftcrt toerben/ nietnbsp;Ont �un eigen Itier�s/ maar om den naam van Christus.nbsp;Die met volhardinge in het goeddoen, heerlickheid en-

tllffc�jCn bicgene / die vyanden van het Krnys van Christus fyn , welker eynde het verderv is,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III.

18,! 9. be oprrgte han feiten maar booj uitbaags fe�^ agtm/ cnbc toegen^ �)unne fitiactbebtn tii bcrbjultsnbsp;hingen tot een feljontorpe� ban be H^cre�b inabeninbsp;l^eb, X, 33. j|ct fpn ban fulbe / bit bOO^ de Vraagenbsp;van een goede confeientie tot God door de opftandingenbsp;van Jesus Christus gebragt., i ^Ctr. III. 21. nadat fynbsp;een weinig Tullen geleden hebben, saal�g Tullen worden,nbsp;alfb God die hun geroepen heeft tot fyne euwige heer-likheid in Christus, hun daartoe volmaakt, beveftigt,nbsp;verllerkt en fondeert. i. V. 10.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Cciie faaligbtib bic Christus gun / a�^ be �ioning fpner a^erhe/ft�b^ totfegt/bg j�attlj. V. n. jj^an�nbsp;lieer fegt: Saalig Tyt gy als u de MenTchen Tmaden,nbsp;en vervolgen, en liegende alle kwaad tegen u Tpreekennbsp;om mynent wille. �cnc faaligbcib Voaarbooi fp metnbsp;Christus , �)un �)00ft ftillett bec�ter�pht toerben en bannbsp;bet beebeeb beb^pb.

overgang. lt;t^elpb nu Petrus boo? bcefc p^ocb-ncemenbe ^ert^OOa dingt/ in beefenbe a��e^ obecb�iminenbe �ertoagtingenbsp;btt lt;l5c�00bigen/om boo^ Christus en fpn Euangeliumnbsp;a��e berbo�gingen / a��e rampen en beebmbbingen innbsp;beert i�Ere�b b�oebmoebig boo^ te (laan/ optocht / janbsp;a�^ een blaar benteben ban �im aanmerbt inbsp;^0 fa� 00b Pauius fpnen ^^oon Timotheus tot gcs

ebe�moe�n0�ci� a�^ cenen goc�cn Krygsknegt uan Jesus Christus aanmoe�igcn/ t�anneec |)P fegt;

Houd in gedagtenisfe, dat de Heere Jesus Christus uit den doodenis opgewekt , dewelke is uit den fiide Davids,nbsp;na myn Euangelium ; in De JDoo^bCil Viau OUfcn 'CejCtnbsp;lltUE 9�anbaat fo t'om Uoo^ge�efEii.

�De igoofr-fomma bei* ,^aaben / bic bc oetroutue '^k-- Voorbe-iioar ch �Mpoflc� bec l^eybcncn Paulus , fpncn boo^ �jct Euangelium 0Ctcd�en ^�bone Timotiieus , uit Romen ennbsp;fpne banbcn/ in btefen fpnen tt�ceben 25|iEVi/Uoo||)Oiib/��^�^^'��nbsp;'4l bar Ijp fig bo0 / nog des getuygenis van onfennbsp;Heere Jesus Christus, nog fynes, die fyn gevangenenbsp;was , fchaame , maar verdrukkinge leyde met dennbsp;Euangelium, na de kragt GODS; in �t tiCrfiOHbiSCn bannbsp;�jct �iiangdium aan allen fonbci* onbcifcljcib. ^Be�plknbsp;ijat blaar �lpbt uif �jet oSerflc �^ooftfiuft / en todnbsp;ijoo.inaanicntlpft uit get 8. en 9. �er^.

�* S�n �t geniceu Paulus aan TiMOTHEusecncmecrbcreiings-maate ban be 0cna�E/ bie in Christus Jesus i$f toduenfc�c. i.

2. 9tnbcrenbccl^ onbcrri0t �)p �cm / op fpn bet* tfdt na Romen (om �p gem in �e ^ebanfient�nbsp;te bomen; ^iet get IV. l^ooftfJ. b^. 9-14.) Het

geene hy van hem geleert had , onder veele getuy-gen, aan andere Menfchen te betrouwen , welke bekwaam fouben fyn, om ook andere te leeren. 1.

i^ierop �jerjiaa�b gp fpne a^ermaanin0e in �t ceirfle l^ooftfluft 0cbaan / mannecr �)p in �t 3. ber;^ fegt: Gynbsp;dan lyd verdrukkinge als een goede Krygsknegt van Jesus Christus.

^\t gefegbe met tmee a^oo^beelben opgdbeet / en epube�p�i �)tm tot alle oplettcn�jei�� aaiimaanb.

a. nbsp;nbsp;nbsp;ilfiet j^tieftftinge op Den loon bec^ 4. Niemand dienbsp;inden Kryg dient, word ingewikkelc in de handelin.nbsp;gen des leeftogts , op dat hy dien moge behaagen ,nbsp;die hem tot den Kryg aangenoomen heeft.

b. nbsp;nbsp;nbsp;^Ct bet^ehfttttge op De ife^oon. 5. Ende indien ook iemand ftryd die word niet gekroond , fo hynbsp;niet wettelyk heeft geftreeden.

j^r t�JEE�r neemt �p UanDemoepte en arbeiD/Dieeen Sanbmun moet aantoenben boof bat bP ^^ugt geniet.

a. nbsp;nbsp;nbsp;5^n �t oemeen bec^ 7. Merkt het geene ik fegge,nbsp;dog de Heere geve u verfland in alfe dingen.

b. nbsp;nbsp;nbsp;�t �pfon�er / �o�� P �cm ffet boo?beeI� ba�nbsp;onfen ipeer en J^ep�an� boo,� / om gem baat boo^ opnbsp;te ttjebhen / om uooj beu i^aamc ban Christus a�snbsp;�ct�ci foo^ten ban berbo�gingen e� ber�^nblungen tenbsp;onbergaan, l^er^ 8.

Houd in gedagtenisi�, dat Jesus Christus uit de dooden is opgewekt, welke is uit den faade Davids na myn Euangelium.

jTef Foor- ^0 Dot lup amp;ier fu��en fien: i^et al�ergelbigtigf�e ateec* ge/va� / �at Paulus , a�^ eent^outo-�errige beemaaningenbsp;�ooJ�OM� aan fpnen gc�iebben ^oon Timotheus, omnbsp;' booj ben uaamc ban Christus al�er�ep foo^ten bannbsp;becb^uftftiugen en berbo�gingen te on�ergaa� cn baar?nbsp;onber met opgcccgten foofDe te tien op ben oberf�ennbsp;S�epD^man en �o�cpnDcr ban on^ (�e�oob/ bie met ceenbsp;m beedpb�eib gebjoemb i^.

Leeraarder nbsp;nbsp;nbsp;8. 5

#P bat ooft Vop/ die den naam van Christus not-Het eynde men, cn �jyfonbtr top/ fpne it^epl en J^^up^-gejantfn/^'^'^/'^^^-a�tpb mo0tcn letten ftar-oogen/ in �tipben uan betb^uftsnbsp;ftingen / onbcr ben bienft Pan �� uangtlium / op dee-fe onfe Voorgangers Jes�s Christus , Paulus , Timo-THEUS en meet anbcten/ ende op de uickomfle hunnernbsp;wandelinge , want Jesus Christus is gifteren ende heden defelve en in der eeuwigheid. ]^ebr. XIII. 7, 8.

bat ban toel te boen; fu��en top onfe Ceyttoooj t Verdeelt. ben in ttoee i^ooftbeelen betbee�en.

1. nbsp;nbsp;nbsp;Jgt;ullentop �etten op �tt al�etgetoigtigfle tteerUuft /

Pan be l^etnebering en l^erpooginge ban Jesus Christus : Dat Jesus Christus uit den dooden is opgewekt , welk is na den faade Davids , na myn Euan-gelium,

2. nbsp;nbsp;nbsp;lt;Dp bc �ermaaningc bte Paulus baaromtjent boetnbsp;aan Timotheus , a�jS Qp fegt: Houd in gedagtenilFe.

IDat aangaat �jet ectfte / te toeten / ifret o��etgetoigr Onder-ttgjlc l^ooftltuft bet �etnebering en �er^^ogingc ban Jesus Christus , baatill i,� te befcpoutoen

a. nbsp;nbsp;nbsp;�e ^erfoon JESUS CHRISTUS, die is uit den faade Davids na Paulus Euangelium.

b. nbsp;nbsp;nbsp;i^et gcene �)p ban beefe booj�ugtige g^erfoon bennbsp;Messias nabec fegt: Dat hy is uit den dooden opgewekt, �t welk ooft is na Paulus fpil Euangelium.

a. 3!^e Heere uit ben l^emd toien^ naam toonber--�-�pltlt; / �td�t in bc bagen ban fpue �mtoanbeUngc op ber '^atben / beefe ttoee boo^ugtige en nabjuftfte�icfte^^'-s.O�tfrnbsp;naatnen geljab Jes�s Christus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/yne tzvec

k) 35c naam Jesus betccftcnt/na be onfep�baare iegginge ban ben engel Gabriel een ^aa�igmaafter/1'�^r''*nbsp;fiet ^att�ieu� i. zi. en Euc. I. ?i. fpnbc �p een^nbsp;fcgilb onfer faa�ig�db tegen a��e aanbec�jtingen / batj/.^/^.nbsp;ooft reet^ ban out^ in be ttoee booi�eelben/JosuA ben sus.

� 7rouwhertig� Vtrmaningt van den

Jtoone Nun cnbe Josua ben ��oone Josadak ben l^oo� gep^icfrer/ boo^�tff�Etl� en geloobt 0et�O?bcn / batnbsp;by an�ere 0e�e0cn�eben nabee bcrftlaart en op0e5ellt;nbsp;belt incrb/ fiet nu maar �et Qeloob en getuigni^nbsp;ban ben ouben Simeon , inannccc �)p �jem in bennbsp;lt;Ctmpr� omavni�e/feybe �p: Nu laat gy Heere uwennbsp;Dienftknegt gaan na u wqord : want rnyne oogennbsp;hebben uwe faaligheid gefien , die gy bereid hebt voornbsp;het aangeficht van alle Volkeren. Hiic. 11. 29, 30,nbsp;3gt;-

/s) naam ban Christus bcteehcnb: de Gesalvde des �pecren/ bie a�^ (JBefanb ban ben eeuitiigen �aber/

2) nbsp;nbsp;nbsp;^e l^oogep^ieffer/ bie eenmaal ingegaan i^J innbsp;�t l|ep�i0b�jn enbe tene eu�3i0e �erfocninge te Inegennbsp;bjogt. l^eb. IX. 24.

3) nbsp;nbsp;nbsp;^ie / al^ be googe en bertjebene ja magtigc fto*nbsp;mn0/ 011)^ no0 befcSccmb en belnaarb tegen alle onfenbsp;a^ipan�en. lt;�penb. VI.2.XIX. 16. Sj^eefe tinee naamrnnbsp;geben niet alleen te �ienncn / �oe �jp al^ be Emanuel,nbsp;Dat i^ GOD met ons, De liftte onfe gftcgtigljcibnbsp;i^/maar bat |}p fig oobfc�b^bevne�ertiifeffonirotljftnbsp;roepen en faa�igen ban l^eb^cen en lt;i5^ie�ten/ bat id/nbsp;3!oo�cn en l^eybcnen / in �t bkefc�) tc berfc�uneri �,

mant fin die in de geflaltenifle Gods fynde , geenen roov geagt heeft Gode even gelyk te fyn , heeft lignbsp;felven vernietigt, de geflaltenifle eenes Dienftknegtsnbsp;aangenoomen hebbende , is den Menfchen gelvk geworden , �l^ ^an�ujS fegt ^amp;il. n. 6-8. 5^'at bitnbsp;be reben fp/ tuaarom Paulus be ?�pof�el / onfen ge-fegcnben l^ep�anb met bie ttbee naamtn noemt / fa�nbsp;bed te h�aarber blphen/ aid ftp rc0t; dewelke is uitnbsp;den Saade Davids.

Leeraar^er HeidenenVA\jixs,mt ^JT\vs\ II. vs. 8. 7

David be jongllc jgt;oon ban Isai imecbe ban a0terDAviD. bc ^cfjaapm grnoomen en �angsJ luonber�icifte rn aan�nbsp;tibbrlirhc inegcn tot �ltoning gefa�bt. �^cni ibierbenbsp;iOObt: Dat uit fyne lendedcn de Meffias foude geboorenquot;^'^�^quot;'nbsp;werden en als een regtmaatig Koning fitten opnbsp;Throon van David; om het Ifrael Gods, na den gQ^^ivanh�m.nbsp;te regeeren, door fyne Propheten niet alleen, maar ooknbsp;door fyne genade en fynen en fynes Vaders geeft.

i.^am XXIIL 12�17. ^it boo^fag ^abib in ben geelt / baarom David fcgt ban �)em 2. ^am. XXIll.

? 5 4�5' De God Ifraels heeft gefegt, de rotsfteen Ifraels heelt tat my gefprooken : Daar fal fym een heerfchernbsp;over de Menichen, een rechtveerdige, een heerfcher innbsp;de vreefe Gods. Ende hy fal fyn gelyk het Licht desnbsp;Morgens, wanneer de Sonne opgaat; des morgens fonder Wolken , wanneer van den glans na den regen denbsp;grasfcheiitkens uit der Aarden voortkomen, enz.

Sjcfaia^ piop�etccrt ban �cm/ bat �)p a�^ een Rys-ken fou voortkomen uit den afgehouwenen Tronk van ifai, in fpn XI. C^ooftft. brr^ i. nabat b? ban fjcmnbsp;gefegt tjab in �t IX. l^ooftfi:. ber^ 7 tn 6. af^ eebe 00?�nbsp;faatt ban be ��pbfcbap ban lt;i5ob^ �olb: Want een Kindnbsp;is onsgebooren , een Soon is ons gegeven, ende heerfchan-pyis op fyne Schouderen, men noemt fynen naameWon-derlyk, Raad , Sterke GOD, Vader dereuwigheid, Vrede-Vorft. Der grootheid deefer Heerfchappy ende des Vre-des en fal geen eynde fyn, op den Throon Davids endenbsp;in fyn Koningryke , om dat te beveiligen en dat te iter-ken met gerichte ende met gerechtigheit, van nu aannbsp;tot in euwigheyt toe : de iever des Heeren der heyr-fchaarenfalfuiks doen. ^at bit a�les / tia bc booifegginac

bait ben xxil ^^falm en ^ffaia�Llll.nioeftbtrbmt toets ben/ i^ gebicchen/ niet alircn boo? fpnc ifeomfte in bcnbsp;3�cucib / Pinai* oo�i booj fpn iepbeti-

8 Trewwhtrtige VcYmaninge van den

volheid des tyds , wanneer God fynen Soon uitgefonden heeft, geworden uit eene Vrouwe. lt;5a�. IV, 4.nbsp;�ii^ ffgt ban ftcm / bat �p (bc ^oone lt;i5obp) gewor-den uit den zaade Davids , na den vleefche, ^om* Igt; 3gt;

cn j^anbcfinacn XIII, bcr^ 22. ban 3^abib gcfpjooftcn �jcbftcnbc / fcgc llb btr^ 13. Van deefes zaat heeft Godnbsp;Ifrael verwekt, den Saaligmaaker Jes�s , in bt lt;i^pcn*nbsp;baaringc ban Sjoanni^f / in �t V. j^ooftff, �ct y ber;^ /

blO^� �)P OfOaaint / de Leeuw uit den flamme Juda , de rvortel Davids ; lt;�n uit bc gcflagt-ftaarc ban Mattheusnbsp;rn Lucas �J�pftt bupbcipft/ bat bc Messias, bat i|�3 benbsp;Christus , gcboortll ij^ uit ftllC ftb-bogtCC ban Davidsnbsp;/ rn bat �p bu^ (jrt crb-rcgt �jQbbe op alle be boog*nbsp;rcgtcn ban David , bic tocl na fpne nienrcficpb Davidsnbsp;SooNE, niaarnafpnelt;lBob|^ib Davids Heere iba^/fictnbsp;^fi�atti). XXn, 42~4�. bic gefcgt beeft t Komt herwaarts

tot my alle die vermoeyt en belaft fyt , ik fal u rufle geven voor uwe zielen. jDattb.XI, 28, 2p.

^iC beeft airi cene omtnpfcibaare tnaarbcib / onfc Kpcog-geagte (a) �ccrmeedrt/ Vokn^ naam in oebagtc*nbsp;cn jrgcninoe i^/ tegen al�c tegentoerpiuge bec gcoo*nbsp;benberbrebigt/ in fpnbooglbgogttioeftgfiiaamr: Christus afkomft uit David.

^^refc i^ �t ban toirn SJrfaia^ fegt: Men fal ten dien dagefeggen, fiet deefe is onfeGod, wy hebben hem ver-wagt, ende hy fal ons zaalig maaken; deefe is de Heere,nbsp;wy hebben hem verwagt, wy fullen ons verblyden innbsp;fyne zaaligheid. SJffaioj� XXV, bci*^ 9. Ctt ֫n Iton#nbsp;ber: Ibant bP �eeft boog fpnen boob en �gt;p|knbtnge/

( a) De Hoog-Eerwaarde, nu zaalige lieer T. H. vanden IIonep.t, iu fyn leven vennaard Hoog-Leeiaar op Lands Moogc School ce Lei-den, wiens lampe nog brand iu fynen eenigea Zoon , Ioannes vannbsp;den Honekt.

Leerttar der Heidenen Paulus, uit % Titii. 11. vs. 8. 9

�efr�jift�eit� co on�erberfE�pfiamp;ci�i aan �ct Hcamp;t 3e�|a0t/ �oa^ fjEt Euangeliura �cc jaalig^ci�� l�aapom i)p �annbsp;ooft met reetje �e Vorst des Levens grnocmt V�jer� Uannbsp;Petrus, j^an�. M, 15. welken God opgewekc heefc uitnbsp;den dooden, waarvan wygetuygenfyn. Pa�eus niee�enbsp;een Oan bte getupgen; toaut Ijp fegt: opgewekt uit dennbsp;dooden, na myn Euangelium.

b. ^autu^fegt on^ban/ bat be Messias Jesus Chris ^ ffefgeene Tus uit den dooden is opgewekt, na fpn (Paulus)nbsp;Euangelium.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lugtig^''

^in beefe tooo^ben ontmoeten top nbsp;nbsp;nbsp;Perfoon

J^rt lt;0ntftfcamp;r gronb-lBOO^b / boo^ opwekken bertaa�t/ *0 Op. fian ooft bertaa�f loerbcn/ booj opftaan, bn^fa�blpften/j^jj!]^^^?

bat jjp ban fpnen �^abec opgetoeftt/ en boo| fpne opftaan eigene ftragt i� opgel�aan,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vertaak

Jgt;o fjeeft lt;6ob be I5aber be 3ie�e en get �ifgaam / bie quot;.erjen. boo^ ben boob ban e�ftanberen gefegeiben maren / loe= God denquot;^nbsp;berom bereenigt / ten glpfte/ bat gp ten boiten bolbaan Vader op-

geeft; fo heeft hem God gemaakt tot eenen Heer en gewekt. Chriftus. .;ggt;tEt beefe reDfnccrtn0c b^ceber opgeteeftent uitnbsp;ben monb ban Petrus J^ailb. 11 , 22 � 37. cn �om�

�gt;Oft iji Messias Jesus Christus bOO^ fpne eigene �� lt;15obtpfte ftragt uit ben booben opgeftaan; mant hy is;Jquot;^.tnbsp;ovcrgelevert om onfe fonden , en opgewekt om onferegt-geftaan.nbsp;veerdigmaakinge, ivom. IV, 25. gp iji OOft Om onfc gep;nbsp;iigmaaftinge toe te brengen / a�^ oberminnaar jegensnbsp;p^aa�enb opgeftaan / alii be oberften Icpbpman onfer jaa?nbsp;tiggeibboo^icpbcngegipligt. l^cb?.n, 10.ii. Wanthet

betaamde hem, om welke alle dingen fyn, ende door welken alle dingen fvn.dat hy veele kinderen tot de zaligheid leyden-de,denoverll;en!eydsman door leydenfoude heyligenjWant

i'O Trou'whertige Vermaninge van den

hy die heyligc, en fy die geheyligc worden , fyn �|lle uit een; om welke oorfaake hy fig niet fchaamt , hur^, broeders te noemen ; feggende �; Ik fal uwen naaip'^mynennbsp;broederen verkondigen , in �t midden der Gei^eente falnbsp;ik u lov-zingen. En wederom ,Ik fal myn vettrouwennbsp;op hem Hellen. En wederom , liet daar , ik en de kinderen , die my God gegeven heeft. i�aarOli� Paulusnbsp;fO re�enWCt. Overmits dan de kinderen des vleefchesnbsp;ende des bloets deelagtig fyn , fo is hy ook desgelyksnbsp;derfelve deelagtig geworden, op dat hy door den dood tenbsp;niete foude doen, den geenen die het gewelt des doods had-de, dat is, den Day vel,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H. 11 �15. fo fc0t Paulus ,

die den dood heeft te' niete gedaan , en het leven en de onverderflickheid aan het licht gebragt. 2 fCittt. 1, 10.nbsp;tuant bo�gcn^ onfe lt;(5e�oof^ ��eerc / ijS hy voorgekendnbsp;voor de grond-legginge der wereld, maar geopenbaard in.nbsp;deefe laacfte tyden. i ^Ct. I, 20.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ ��e met

gcn^ �)et l^er�onb / of Raad des Vredens, ^acf(. VI, 12, 13. tn �E merelb tc komen, ^f. XL. 8. ge�p�inbsp;DO�t in de volheyd des tyds in de wereld gezonden, ��^al.nbsp;IV, 4. ooft gekomen is. fe�^, X, f. gantfcftc tpt�nbsp;i3an fpn �eben op Dec aacDe / �ceft �P met alleen on^nbsp;Den tDl��c fpne^ l^abec^ �cftenD gemaakt/ Vl,4d,nbsp;maac ooft rpncjS �a�ec^ toe��e�aagen aebaari ; loant

Dat Voaj� fyne fpyfe , dat hy deed den wille des geenea die hem gefonden had, en fyn werk volbragt,

tot �at �p cpnbe�ijft aan ftet ftont De;^ �fttuocegi jea nenp?aa�enDe / a� f�erbenDe iiitriep : Het is volbragt.

Itcfiaom ban ftet l�rnp^ afgenoomen jpnDe / gelegt in een m'euto graft / uit ftet toe�ft op Den Decanbsp;Den Dag / utt Den DooDen opgedaan/ nog beertigDaanbsp;gen omgevoanDe�t op Der aacDen /bjanneec ftn epnoelp/nbsp;na De ^^oo^fegginge ban XLVII, 6. a�l^ God op.

Le�raar derHeidenenVAVLVSyUit % Tim. 11, vs. 8. i r

roer met gejuych, en als de Heere met het geklank der bafuyne. �Daar �)p mctcer en�iecdift�ft�sc�tcoonb t'^/nanbsp;VIII. en II. ��neenconuptput�aarc fontcpnenbsp;uoo^ a��e ge�aopigeti/ ban alle 3C0enin3en; ^ac�).Xlll, i.nbsp;toant / hy is opgevaaren in de hoogte , hy heeft de ge�nbsp;vangenisfe gevanglyk gevoert, hy heeft gaven genoo-men , om uit te deden onder de menfchen, ^f. LXVIII,

God ende Vader onfes Heeren Jes�s Christus , die na fyne groote barmhertigheid , ons heeft wedergeboorennbsp;tot eene levendige hoope, door de opftandinge van Jesusnbsp;Christus uit den dooden ; tot eene onverderffelicte ennbsp;onbevleckelicke en onverwelkelicke erfenis , die in denbsp;hemelen bewaart is , voor u , die in de kragt Gods bewaart werd.

3CHe �ccfe hingen moeffen noobfaa�tc�pft balgen opAiies was fpne Herne�ering / i^p toonbe aan De ��mauggait:^^quot;nbsp;gcr^ / inannecc �P fcptie: En moeite de Christus niet gevolg,nbsp;alle dcefe dingen leyden, en alfo in fyne heerlickheid in- ^nbsp;gaan? Luc. XXIV, z6.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fegt l^au�u^ met regt/

�om. IV, if. Welke overgelevert is, om onfe fonden, en opgewekt om onfe regtveerdigmaakinge.

� 9C�temaa� �an �j^edicfte en ?ielber-rnhften�E Dingen Die Dan Den Mesfias, alle boojfegt tnaren/ Sief.LUI, 8.^quot;^

M- 31^ �P nu uit Den DooDen opgetoeht / of \� �P uit get gup^ Der DooDen opgedaan ? J�p fu�len htMirmm/vtrf^kerin-Dat Daar uit bolhomcn liegt en fehergeiD geboorenlnerD^�nbsp;boo^ De opdanDinge Der DooDen'/ �ie fpn fal ten jong--den Dage / Dat naDer �eltice5en tuerD : inant Du^ too^Da* dennbsp;Mesfias, Jesus Christus afgcDee�D / Doo^ De cerdelitigen dooden,nbsp;ban De b^ugten Dc^ HlanD^/ Die ingeoogd tnierDcn;f'*quot;/^'*nbsp;�jaar ban De �neder De gaabe Der eerdelingen / hoo}-^Ja-get aangeficgt De^ �teren betneegen moed / tlebit XXlii. ^'

iintn/uit 1 lt;jrO|. XV, zo. Christus is opgeivekc uit den dooden , en is de eerfte geworden der genen die oncfla-pen fyn. ' Cll tlOg tia�er/ 23 Maar een iegelyk innbsp;fyn orden, de eerfteiing Christus, daar na die Christusnbsp;fyn in fyne toekoinfte. lt;�f allerfchfcl�/fletS�oannc� in

I, 5- rphbom �er ftoffe berbieb ons/om a��cobcrems �iom�cn / �ie tufTcb^b be eecficiingtri ban be b?ugtcnnbsp;bc,� lanbif / na be iBet ban get toerelblicfte bfpbgbom/nbsp;enbe ben Mesfias Jesus Christus fpn/ Op te baa�etl; ala

leen fal ib na Den aarb bee faaben / nog feggen / bat be Mesfias Jesus Christus , bOlgen^ �iet ecubltge ^DUt-�erbonb / opgerigt tu^fc�en Ijem en ben �aber / bitnbsp;alleg moef�e langj� bie trappen te loegcnbrengen: 3�antnbsp;bic verborgentheid der godfaaligheid is groot, God isnbsp;geopenbaarc in het vleefch, is geregtveerdigc in den geeft,nbsp;1 Cim III, 16. en bu^ moefl bP vt)o;i�en be b^on-abernbsp;ban alle jegeningen/ booj alle geloobigen; tnantnabennbsp;aarb ban bit berbonb / moef�c �p fpn be �ltoning / benbsp;25?upbcgom en bet �^ooft / bie �ang^ bie trappen opnbsp;fpnen tb^oon ftlimmen moefte / om met eer en tjeerlihanbsp;�'eib gebroont te metben / bie boo^ fpn b�oeb fig eenc gcanbsp;meente boopen / fpne 25^upb / tuaarmebe f)p ban eeuanbsp;toig�eib onbectronlot toa^ / oob in ber tpb in geregtigcnbsp;�jeib en gerigte / te onbertroiuoen / om baar a�^ l^etnbsp;Ijooft/ met bjp^beib te regeeren; �tan nu berje per�ter?nbsp;Itcbtc Atoning/ loeifonber on�erbaanen; ^bcese getrou*nbsp;loe JB^upbegom / toei fonber �mP� / en bit hoiteUrbenbsp;�)00ft bol Ibpg�ei�/ bid fonber leeben fpn? neen ! geen*nbsp;fin@ / daar hy is, moeten fyne Dienaaren ook fynnbsp;3|o�. XII, z�. baarom fegt �P fdb^ / Ik fai u mv on-dertroiiwen in eeuwigheid , ik ml u iny ondertrouwen innbsp;geregcigheid en in gerigte, en in goedertierenheid en

Leer aar der Heidenen Paulus, nit t, Tim. 11 vs. 8. 13

barmhertigheid , en ik fal u my ondertrouwen in geloo-ve, en gv fuit den Heere kennen , 0elplfl i^ofea H 18,

19. ^0 Dat ntft alfretl allen dingen hem onderworpen fyn; maar OOh be� (�E�OObigtn / bat / der Gemeentenbsp;gegeven tut een hooft boven alle dingen, Cp�- i- 22,

23. Op dat hy fig eene Gemeente fouden voorftellen , die geen vlek of rimpel heeft ; miar dat fy foude heylignbsp;fyn en onberifpelyk,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V. 27.

�11 Of �it alle^ nog niet genoeg tiJaS / fo mer�it aan/ bat ftn be (�cloobigcn/ �olgenjJ bit �erbonbnbsp;ntct a�kcn regtueccbigt en i^tp�igt/ maar fjun oob �Jtti'Wira/nbsp;ingang geebt tot 45ob� eutoig en faaltg �ioningrpb.

lt;!^ni a�le brcfc bmgen n� on�ec�inben fp in �o��e ft^agt en na�^u�i/ bat dedooden, die in den Heere fterven,nbsp;faaiigfyn. ��pcn�. XIV. 13. 55it tuo^b oob betoeefcnnbsp;tuanncer be lt;i5e�ooUtgcn na fjunneontbinbinge offterUennbsp;bcc�angen / |)|jilip I. 13- �oo^ �jet groote bert^ontoennbsp;bat fp �tfa�fn/ tnannetrfp met Paulus mogen feggcn:

1. lt;ffoi�. IV. 16 Want onfe ligte verdrukkinge , die feer Door de haaft voorby gaat , werkt in ons een feer uytneemendnbsp;euwig gewitite der heerJikheid, fo bat fp tn bit �CUennbsp;alreede in hoope faalig fyn geworden, 0om. VIII daardoornbsp;i^ant be .�aaHiginaafter� Jesus fal hunne vernederde/y in boopenbsp;Lichaamen fynen heerlicken Lichaame gelykformigmaa-/^^^^?

ken. lil. Uer^ 2r. ^I'it gaat fo bec bat fp a�ree= be op ^arben uittoepen nonnen : Ons Leven is m�tnbsp;Christus verborgen in Gode , lt;Co�off PI- 3 fU in j^unnbsp;onberbinben bte gulbe �tetcn ccr iaa�ig�G�J / bie nanbsp;Paulus rebtiieeringe onberbitebdpH ii3 / loannecc fjpnbsp;fegt Jtiom. VIII. 28- Sb Ende wy weten dat den genen , die God liefhebben , alle dingen mede werken tennbsp;goede , namelyk den genen , oie na fyn voorneemennbsp;geroepen fyn: Want die hy re vooren gekend heeft, dienbsp;heeft hy ook te vooren verornineerc den heelde fyns

�4 Trouwhtr�gi Vertnming� van den

Soons gelykformig te zyn , op dat hy de eerftgebooren� fy onder veele Broederen. Ende die hy te vooren verordineert heeft, defe heeft hy ook geroepen, ende dienbsp;hy geroepen heeft , defe heeft hy ook geregtveerdigt,nbsp;ende die hy geregtveerdigt heeft , defe heeft hy ooknbsp;verheerlykt. Wat fullen wy dan feggen ? So God voornbsp;ons is, wie fal tegen ons fyn ? Die ook fynen eygenennbsp;Soon niet heeft gefpaart, maar heeft hem voor ons allen overgegeven , hoe! en fal hy ons ook niet alle dingen met hem fchenken ? Wie fal befchuldiginge inbrengen tegen de uitverkoorene GODS? God is �t die recht-veerdig maakt; wie is �t die verdoemt? Christus is �tnbsp;die geftorven is, ja dat meer is , die ook opgewekt is,nbsp;die ook ter regterhand GODS is , die ook voor ons bid*

�it 0eet)t foobaanige berfehering en ticrt^oof�inge aan a�le 43e�oobtgen/ bat fp raetPAULus uoo^tgaanbe

b^aagen t Wie fal ons fcheyden van de lievde van Christus ? verdrukkihge ? of benauwtheid ? of vervol-ginge ? of honger ? of naaktheid ? of gevaar ? ofnbsp;fweerd ? fgelyk gefchreven is , want om uwent willenbsp;worden wy den gantfchen dag ged�ot , wy fyn geagtnbsp;als Schapen der flagtinge j) maar in allen deefen fyn wynbsp;meer als. overwinnaars, door hem die ons heeft lievnbsp;gehad : Want ik ben verfekert, dat nog dood nog leven , nog Engelen , nog Overheden, nog Magten, nognbsp;tegenwoordige nog toekomende dingen, nog hoogte nognbsp;diepte , nog eenig ander Schepfel, ons fal konnennbsp;fcheyden van de lievde GODS , welke is in Christusnbsp;Jesus onfen Heere.

beheiib/ fonbtt bat top �t �)iei* be^ciEbcn te �ietoogcn: bat �et (�^ieftft�lt toOOlb '^vuyyihov^ Euangelium, beteehenb tent tooliche fiocbfcQap / bic �cf�nbsp;patt GOD fdb|; in �jet ^atabp^ i^ nediom�

L��r aar der HeidenenV Avi.xjSi'uit Tim II.vs. 8. 15

bigt/ bie �P nabEt�anb boot be ^^^op�eten/ of �jeeft �oaten boo^feggcn/ of boo? fc�jabutueu boo^beelbcn/ ennbsp;btl^ �jeC�t Euangelium der heerlykheid des faaligennbsp;GODS. I, iCirn. i-b^. II.

bit Euangelium syn Euangelium noeiTlt J l^iet a�^ of fdb^ baar ban be oo^faab of be JiBaaber ennbsp;i^ / toant ^aulu^ fal bo�monbig feggen : Het Euan-PAULusnbsp;geliutn �t welk van my verkondigt is, is niet na den genaamdnbsp;Menfche, want ik hebbe het ook felve niet van den^^^'^*nbsp;Menfche ontfangen , nog g�leert �; maar door de open-baaringe van Jesus Christus , lt;i5a�. I. 12, 13. fegtnbsp;ber^albcn I. Cim- I- H- Na het Euangelium des faaligen GODS , dat my toevertrouwt is , fo bat ^aU�U^nbsp;mceninge in becfen \$l bat �p/ bie bit Cuange�iuin bo�gen^nbsp;be b^pmagtige �ebee�inge ber (�ob�ic�te genabc ontfan=nbsp;gen �jab / Ottt ai^ een uitverkooren Vat, des Heerennbsp;naam te draagen voor de Heydenen ende de Koningennbsp;ende de Kinderen Ifraels , l^anb. IX. 15. llg ooft fonbsp;get^ouvoe�pft in ftet becftcnbtgen ban get fc�be �ab ge*nbsp;bjaagen/ bat �P biet alle ge�tp�igbe b^pmoebtg�eibi* cor.nbsp;bo^ft feggen : bat �)p bette boben fpne JiBebearbeibet^^^^-genrbei� fta�bC} fic �e ttoec 25^iebcn aan bie ban Co�nbsp;rintgii^/ boo^naine�pft �jet III. en IV. uit ben ectl�en/nbsp;cn bet IV. VI. en X. uit ben ttoeeben 25?ieb / bolgeii^nbsp;fpnen ontn^aaftbaaten roem/ dat Hy van Jerufalem aannbsp;tot en rontom , tot Illyrium toe, het Euangelium vannbsp;Christus vervult hadde. JSoiU- XV. 19. lt;�f bit UOgnbsp;niet genoeg toa^/ fo merft aan/ bat �p/ bo�gen^ bennbsp;aarb en in�out ban fpn Euangelium boo^a� baatop uitnbsp;tua�/ be nootfaafteliftgcib ber lt;^p(lanbinge ban bennbsp;Meffias Jesus Christus uit ben bOObcn / Ulft ftlem batt

Trouwhertige Vcrmaninge van den

Ql!t:rE!OO^lugri0il l?�i�toog / bet bit fpnc boomnaamf�e tcek� / iu bit ^ooftftufe / toaiineei: �P �etupgt / batnbsp;bat fo Uaft geUoUt/ bat �)P ooft daarom verdrukkm-ge leed, toe de banden toe, als een kwaaddoender: maarnbsp;het woord GODS was egter niet gebonden, bc OO^faa^nbsp;ht toaarem / bOtgt �|p bet^ lo. baatbp: Daarom ver-draage ik alles, om de uitverkoorenc, op dat ook fy denbsp;faaligheid fouden verkrygen , die in Christus Jesus isnbsp;met euwige beerlikheid. iamp;iet �jO� �jip bit ^�-tllh btftbt^nbsp;neert in �ct gantfege lipfftenbe �^ooftf�uh uit ben eer?nbsp;f�en aan bic ban forintfiup / boo^naamdph bannbsp;�t 12�?8. NaarlynEuangelium, fegt ban anbcr^ nietnbsp;a�^ na ben tn�cut ban fpn ��fuangc�ium/ aifo �jpgee*nbsp;nen anberen iaf! �ab�c te p^cbihcn alp; bat Euangeliumnbsp;GODS, vnaartoc �Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luap/ �lam l.i.Wel

ken hy diende in fynen geeft in het Euangelium lynes Soons. J�Ottl. I. p I Co^.lX, s6�19.

jKaai* ip aan bit leerfiuft ban fo bed gelegen ? (niogt ieitianb b^aagen /) vnp antujoo^t en lt;� ! ja/nbsp;�)Ke boo^ fullrn be lt;l5c�oobigeii b^�p ban quot;be Mmcigc pp*nbsp;�en bep ^atanpquot; / Cp� VI. 10�ip. en regen alle Ijiti�nbsp;te bei* berb^uhfeinge getoapent fpn.

fiuh tot fpn eenigfie niibbe�punt maahtn �nbe tot l'pn oog toit ban fpne p^cbifnngc (lellen foube / Uianneec fjp

�. Paulus fynen ^ooii Timotheus iDi�t aarimaanen bit tot fjuie eigene opbeuringe in gebagtenilTe tenbsp;ben/ aijb �)p van kinds af de Heylige Schriften gtWQ-dagtcmsnbsp;ten had, diehemwys konden maaken tot faaligheid , doorj^^y? hlt;��-het Geloove, het welk in Chkistus Jesus is, 2.

15. moeft �)n bit Eeerftuh te meer in gebagteniffe tjou' ben/ cm �ang^ beefen lueg �302 Jang^ �jo^ meer ge-fterkt te worden in de genade ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i. ban on^

!�ejet-�upittd. Op dat hy CnrasTUs kenne , en de kragc van fyne Opftandinge en de gemeenfehap van fynnbsp;Leyden , fynen dood gelykformig wordende ,

10. I^OO^al ba� Timotheus bit noo�ig lil bte tp�en/ in tue�bc �p �etbbe/op amp;at/�oc bc �panben ber Jl^aar*nbsp;�eib meerTnotben fou�en / �p �jmi beter tegen gaannbsp;bonbe-

�5. jl^Jaar btefe �cemaaninge Ranoob inbe ttoee�e be.'�5- Hoeh^ teehenig ggnooinen toerben / boo^ �t gene Timotheusnbsp;agt te ncemen Rabbe/ omrent be lt;�enicente GODS ,moefte m.nbsp;tOant/ beRa�ben bat Paulus niet voorgenoomen h3.ddQfcher;pm.nbsp;onder de Gemeente iets te weten, dan Jesus Christusnbsp;en dien gekruyciget, i. CoC. II. 2. moefl Rp bit bOO|alnbsp;P^ebiften/ dat hy opgewekt was uit den doodert , fOUbC

be lt;i5emeente opttiafTen in be genabe en Renniffe ban on* fen i^eere Jes�s Christus.

3�ant bp bte geiegenRcib en tpb / in toe�Rcn beefe�^nf^^�, 25^ieb gefebjeben ig/ toa^ Ret eene tpb / in tnelRc niet'^^'*'^�**nbsp;abten bc (�e�oobigen in Christus Jesus becbo�gt toietinbsp;ben / met gebaat ban f)wn fteben / maar �itcRp Romtnbsp;nog Ret bctmecnigbulbigen ban be betbecffe�pRc i�ettesnbsp;�pen bOO? Hy menens en Philetus, gelpR Uit �jet l�, ettnbsp;18 berg ban ong (Cc^t Capitte� b�pRt / toe�Re geene ep�nbsp;gentipite a^pfranbinge ber booben ge�oobben/ ten min*nbsp;t�enbe #pflanbinge banben Meffias Jesus Christus,

�8: nbsp;nbsp;nbsp;Trouwhertige Vermaningt njamp;n den

tokrlic liaai�t)00|ooftop�otTe Jsc�^o�Uen gef�rit/ Uiatinccr fp fcp�cn: Dat de opftandinge aireede gefchied was,VjEr^ inbsp;ge�ph tup Pin�Eii / �at Paulus Dcr�eJUcn Timotheus persnbsp;ttiaanb/ f�g tegen bit toangeboclcutf ftelknenbe dSemcEiitr

teboen ingedagtenifle houden, dat Jes�s Christus uit den dooden opgewekt is, welke is uit den Saade Davids, naa mynnbsp;Euangelium, fo al^ �p �oeu fprah / en top nu tjecftlnartnbsp;fiebben.

ban Jesus Christus, f)et egte ^aat Davids , fpnc bet? neberinge en baarop bo�gen�e ber^ooginge gefien; ontnbsp;Timotheus aan te MiOEbfoen aHerlcp foo^t ban bccb^uft;nbsp;binge wainnoebig / als een goede Krygs-knegt ban Jesusnbsp;Christus , uit te ftaan tn �t �epben / cn niet berniep�en bannbsp;brrO^uhbtngen met bet Euangelium, om.be^ Naams Je�usnbsp;Christus toille. ^ouDe bp De onftoo^baarc ruke fpncc ,�gt;!clenbsp;mogen genieten/ moefl bp fig niet fchaamen der getuyge-

niffen onfes Heeren , nog ook des getuygenisfe van Paulus die fyn; gevangene wasmaar verdrukkinge Jeyden met hetnbsp;Euangelium, na de kragt GODS , na �t Sftc ban �tnbsp;cerf�e i^ooftf�ub ban becfen ttoeeben 23ufb aan 'Iimotheus.nbsp;crondps.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�f ^oWe �cngte en b^ere ban ben in*

boub bcr tttiee �erbonbcntna Slefaia^ taal in fpnLIlL Capifte� / moeke be Meffias fyne Siele tot een fchuld-of-fer ftellen , foude hy faat fien , Hl bP fclb;� (cgt: Ik ben�nbsp;de Opftandinge en het Leven, 3Bob. XI. 2f.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moet

^pn nu beefe bingen a�fo: ^oe Tullen ban bc Socinianen, bie bet �tepben ban Jesus maar tot een boo/bec�b ban na*nbsp;bolginge Treilen/ en gccnfinrji boof be oo/Taahe ban onfi�nbsp;Taalig�cib bouben / bit boomaam l^ooftTrub ontbcnnenbe/nbsp;bet in �c lt;�pkanbinge bcr 3Pooben beranttboo?ben \

nu o��e �Ecfe bingen a�foJ �oe (�d�en get ban jooden , bie gem a�|� bc eenige oojfaaft / nog goope�nnnbsp;gep� tn 3aa�iggeib erhennen / nog aanneemen gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ^ V

^pn nu a�le btefebingen fo (magen inpnog faake7s^� goe tuUen get ban niaaften / a�k God-verfaakers , Schyn- Schyn-mond- en naam-Chriflenen , tn bC ��pf�anbinge bei* tiOO-mond- en

ben? �^cefe/ angf�/ fcgnb/ en �eebinge/fa� guna��en�?^�-aangrppen / a�,� eene gaarenbe �?outiJc / a�fo �et geene ontftominge boo^ gungeben meet fpn falnbsp;5Dog / mat fiegoebe ift nip op te gouben met bie gcneow^�-^�gnbsp;bie glipten on^ fpn/ baat �et bupfenbebinnen onfemuu:

ren 3Pn / bie het getuygenis van Jesus, dat de geeft der/^^� Prophetic is, #peng. XIX, 10. met traaggei� aannee-- uiterlykenbsp;men. 55it gaat fo bcr / bat bee�e / ruftenbe op bennbsp;terlpften boop/ ben b�ooten naam ban Cgnitenen bjaa^^,^quot;quot;^quot;nbsp;gen; maat gg nogtgan^ niet geneer gigtn/ om btlpbeni^nbsp;ban gun ge�oob te boen / en aan be btlobten bp bennbsp;iZ^oop/ boo? lt;�iibet^ en 35oop*getupgen / te bo�boen.

5^iE gun toe� benaargigen om tot get gebmpb ban be^ l^eeren ?Cbonbmaa� tocge�aaten te tuerben / maar maai.nbsp;uit a��er�ep berheerbe bleefcgclicbe infigten / niet / omnbsp;foo te toonen / bat 3P boo? ben boop afgelua^fcgen/ gereptnbsp;nigt cn gegepUgt / �in en bp get gcmnpft ban be^ l^ee�nbsp;ren 9tibonbmaa� / 00b verkondigen des Heeren dood,nbsp;tot dat hy komt, Uiaattoe gp on^ bie �iebbe-panbennbsp;gegeben geeft.

get tod toonbet / bat fu�be menfegen bg begee-- Hoe lang, ben tot ben frgoot ban be uiterlpbe �tetb / fo �ang om watnbsp;in beefe luerdb / boot be begeer�ibgeib gunnet �ogen/nbsp;be grootpgeib gunnejS �eben^ oberf�elpt / ben gob ^tt^ztfehoot dernbsp;eetiiben bienen / gunne belangen erlangen / en lietbtp- Kerke bl;j~nbsp;gtn hunnen inat fp gegccrcn ? maar tneigerfu bennbsp;Gods Ober a� na te gaan / inaor get oob geenen gaat;nbsp;men loeigfct get �irupg ban Christus op gg te ncenien/

c 2 nbsp;nbsp;nbsp;en

lo Troii'whertige Verrmninge van den

uitoiug- en liem tin te Uo�geii. 3|a men �eefc ijupfenl�en lutbinga *verdruknbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obeta� te ontmpften en�e te ontVi�ngten/

kingen,om^^ men a� niet tren fpot opent�i�i �aarmebe b^pbt / ais cbrifim of bit maat uitvoet�tfe�en ban �aage geefien / ban be'snbsp;vtiiie te roetbe �iariSrenen / of ban bib bloeb en bictgc�pbe / toaa*

ben b^oobe ( ben Heere toonen te bienen ; bujben fegs geut dat fulks in onfe tyden niet van onsge-eyfchtwerd.nbsp;3^ie �ieber booi / tb toect niet mat / boot eene �affe injnbsp;fc|)i!Unnge/ bie men boo| be fagtmoebig�eibban Christus , en fpner ^pofle�cn cn aieeiiingen / bmbt berboo�nbsp;pen / a��erlcp mi,��mpbcn in be Heeft fonben laaten in^nbsp;ftruppen / a�^ fig baar tegen met een tooq^b te f�el�en/nbsp;ge�pft Paulus nogtan^ Timotheus , en bop^ bem aannbsp;alle getraul�c nabolgec^ ban Christus , �elafl / ftun�nbsp;nenbe nict^ ban �jaare fltlle geruf��cib /ban baar ber=nbsp;maaft / en b^ienbfc�ap �tunner mienben mipTcn ; nietnbsp;benftenbe / bat fulfie infcfttftbinge meet tot oneete ennbsp;fc�anbe ban amp;et �Buangelinm / al^ tot boo^tplantingenbsp;berftreftfte. ^at fulfte taal maar eene uitbinbinge i^/bannbsp;flllfte balfellP #^op�tten/ die eene gedaante van godfaa-iigheyC hebben , maar die de kragt derfelve verloochentnbsp;hebben; IbaatbOO^ Pa�LUS, bcrjia�betl fpnen ^oon Timotheus lbaarfc�)0Ulbt en bermaant / eenen af keer vannbsp;hnn te hebben ; feggenbe : Want van deefe fyn het dienbsp;in de huyfen inlluypen , ende neemen de vrouwkens gevangen , die met fonden geladen fyn, en door meeniger-Jey begeerlykheden gedreven werden. S�e bmgt ban

fulfte ba�fc�e 5Cpoftelen / tbaacboo? bc ?5poflel Petrus, tt ge�oobigen maarfclioutot / aljS fulfte / welke doornbsp;gierigheid, met gemaakte woorden van Gods volk, eenenbsp;koopmanfehap foeken te maaken , over welke het oordeel van over lange niet ledig is, en haar verderf nietnbsp;iluymert j tbaut fp verwonderen fig �ver de Perfoonen,

Leer aar d�r Heidenen Paulus , uit r. Tim. �I. vs. 8. 11

nen onfen Heere Jesus Christus niet , maar haaren buyk, en verleyden, door fchoonfpreeken ,en pryfen denbsp;'herten der eenvoudigen. 5�it be taaie ban Paulus.

bereaaben fp Os fclb^ / bat fp op be opflanbtnge bet booben / en bc rchenfc�ap bte fp a�^ ban fuillen Qt^nbsp;ben / ntec bentbcn/ ja befcIPe niet ocloopen.

V SCubcre tticbecom / bte boo| �wbbtn fc�jpn-gobi�bjcnf� , en \nec{p|)epU0�?pb/ aileen dm ttitcelbfc^c boo^regten tt/oon. �nbsp;genieten/ maar ecne tpb �angbienen; beefe tdonen aan^

(Tonb^ / bat fp bc feragt ban Christus i^riip^ / en fpiie �^pftanbtngc nietcr�tennen/ en baarom ook.ais�er yer-

drukkinge of vervolginge komt, om�des Woords wille, aanfionds ge�rgert werden.

lt;�Df grbcurb �jet bat men boo? fielftten^/ ber�ic^ verkeerd, toere�bfc�e goebcccn/ of �eroobingc bart bjtcnbcn/ baQr�w%.nbsp;men fpn bcctroutucn op gefte�t liab /' in �f nautunbsp;b^agt b30?b / en b3elberbtenbe (Icaffc �cpb; fo ftet mennbsp;fn�a^ aan/ a�^ een lepben om be^ naamen Jesus lotJ�e;

)Q a� �ft oob/ bat men fig fe�b^ boo? a�ier�ep bloaa* bc �ber�eggingcn en ba�fcfjc bcrbec�btnge in �t e�enb brengt;nbsp;men fa� �^t boo^ bcfoeftingen / berbmbbingen / en toe�nbsp;becbo�sineen / aanften / cn baarober tnecnigmaa� aanbananbsp;gen te munnureecen.

i^be bog / foubc be Heere Jesus aan u �ufl gebBen? Vwa^e� baar gp aan/of in �)cm/ fc�jpnb gecne be niinf�c �ufl te aa/i hunnbsp;geb�en gt; utoe eigene Belangen Bobcn fpne eere treBt \ ��^oorgejieid^.

i^oc bog foubet gp Bunnen bectoagten / bat aan u be B|Oonc ber gcregtiggeib foube gegeben t�erben / baarnbsp;gp niet (Irpb \

jl^ogc�pB fuHcn anbere feggen: Wy hebben het voor-beeld der gejonde leere aangenoomen; maar fyne lievfte derde en rykfte vrienden, Vader en Moeder enz. te verlaaten/oon.nbsp;om den naam van Christus wille , daar hebben wygee-

nen grond toe , daar fyn wy niet toe gehouden , en fo het al noodig was , dat valt hard enz. i^et �ian fptl /nbsp;bat bie 3B^tenbcn beter met Christus en fpne gemeensnbsp;fc�ap (�aan / al^S gn fe�b^; maar onberfoelit u fc�Vien/nbsp;of gn in �t ge�oobe fptJ bepmebt u felbcn/ ofte henb gpnbsp;u fe�Ucn niet ? tiet een^ / of gp Uiel ftunb en bmut feg�nbsp;gen: dat u niets in de wereld fo liev is, datgynietfoudnbsp;willen om den Heere Jesus willen verlaaten ; of �er toe�nbsp;een fmaat / bcrPo�ginge en Perb^nhhinge fo groot / fonbsp;5tt)aar i^ / bat gp befelPe / om fpne� naam en eere voi�anbsp;�e/ niet fon� Unllen on�ergaan/ en bu^ toonen/ datgynbsp;in gedagtenisfe houd , dat Jesus Christus , uit den doo-den is opgewekt, tpaarboo^ 0P moet bei�pfen / bat gpnbsp;ge�oobt en fjoopt/ oohopgetpebtterul�enttierben; maarnbsp;lier fa� �)et fig ontbehften / �oe beele bat �er te ruggenbsp;fnl�en gaan met bie bifcipden / bie be taa�e ban bennbsp;^aa�igmaher niet berb^aagcn ftonben / bic �u^ toonennbsp;fuilen 7 bat fp �jeni maat om ben bjoobc gcuolgt fpn /nbsp;manneer fp Jjooren / bat �tt op een ftrpDcn en �epbennbsp;ban �erbm^^fiittS^ oanhomt.

^et i^ maarlpb mat groot^/ fo tot Jesus geb^agt te mo^ben. �joo^t niet alleen toe eene bloote ftenni^*nbsp;fc / een noemen ban ben naame ban Christus , maar ooft

i�i�t gp / lt;� I menfe�j / mie gp ooft fpt / boo^ get �J�oeb ban get eeumige Cef�ament / bat betere bingennbsp;fpiecftt ban get bloeb bdn 9lbd / �egonben Incrben.nbsp;�e�ie�bcban Christus, moctinumgcrteuitgedottfpn;nbsp;be �iebbe ban Christus , moet u bjingen tot meberltcbsnbsp;be : mant get i^ eene lievde , ilerk als de dood : de ie-ver is hart als het grav : Haare kooien fyn vuurige kooien , vlammen des Herren ; veele wateren fouden defcnbsp;lievde niet kunnen uitblusfchen ; ja de rivieren fouden fynbsp;niet kunnen verdrineken; a! gave iemand al het goed van

fil�t�p Dan tot Christus ftomeilJ ^00 �an0 ^\}Viunig. Dfffe {icUDc nift in u �)cDt/ Daar �ct eut�ige l�OO^D ihnbsp;De ftOlle �c^ 23oet?g lup�: Al waar het , dat ik de taaienbsp;der Menfcnen en der Engelen fpraake, en de lievde nietnbsp;hadde, fa waar ik een klinkende Metaal of Inydendenbsp;Schelle geworden. Ende al waar �t, dat ik de gave dernbsp;Prophetie hadde en wifte al de verborgentheden en allenbsp;de weteijfchap, ende al waar �t, dat ik alle het Geloovcnbsp;hadde, fo dat ik Bergen verfettede en de lievde nietnbsp;hadde, fo waare ik niets. Ende al waar �t. dat ik allenbsp;myne Goederen tot onderhoud der Armen uitdeelde, ennbsp;alwaar het, dat ik myn Lichaam overgave , op dat hetnbsp;verbrand foude worden , en hadde de lievde niet, fonbsp;foude het geen nuttigheid geven. Wilt gy dan tot hetnbsp;leven ingaan ? onderhoud de geboden.

�iomt Dog tot Den Heere Jesus, �ieflCbtt U onDcc De fcha�utoe ban fpne b�cugclen / gouD Dp �^ni aannbsp;tiloc tjanben flret� uptbicpDenDe na ben ��^oon GODS,nbsp;om �)eni al^ Den Hamme Dat geflagtet \$/ ja al^ beunbsp;Sleulue uit Den ^�tamme 3|uba/ De i�o?teli Davids.D�nbsp;Dbeevoonnen �)tcft/ tiet ruiiu0 l^a��dujah toe te fingen/nbsp;op Dat �p u ooh uit pet f�of Der 'aiarben een^ ten iebennbsp;mag opuichhen/ in De aanftaanDc oprtanbingeDe �t^oonenbsp;Der peerlphprib op nine hoofDen 5ettEn/ en gpontfangennbsp;moogt Denpip� Der roepinge Gons Die ban bobennbsp;3�Jit u aangaat / nitberhoorene lt;0oD^ / geroepene * Cr-^epligcn/ Die Doo? �t �JBe�oobe bereenigt fpt met Chris-Tus, tot u ig noo^namcntli� Deefe bermaaninge / omnbsp;tn De henniffe ban onfe Deere Jesus Christus, niet ahnbsp;ieen op te luaffen/ maar ooh �ang^ (joe meer n perre afnbsp;te tiehhen ban De pDtlpeben Deefcr t�erelD / Die maarnbsp;boo^ecue tp�lang Duuren/ egnDe�pDberDttipnfnall rooft

14 Trouwhtrtig� Fermaning� van den

tioo^ �cn lin'nb: tuant �et fee�ter / �at tiec�c on�e� u iHEt 0EiiDeg �oopen iii �e �oopbaane be^ (�eloob^ / tienbsp;fjun i� tooo^gefie�f, 9Iic� �linDeren Zion^/ uttbcr�rpoj

rcnc lt;�5ob^ / omgord dog uwe Lendenen met de waarheid, doet aan de geheele Wapenruftinge GODS, op dat gy konnet flaan tegen de Jiflige omleydinge des Duy-ve!s; want wy hebben den ftryd niet tegen vleefch ennbsp;bloed, maar tegen de Overheden, tegen'de Magten ,nbsp;tegen de Gewelthebbers der Wereld, der duyfternifTenbsp;deefer eeuwe, tegen d� geeltelyke boosheden in de lugr,nbsp;Daarom neemt aan de geheele Wapenruflinge GODS,nbsp;Dp dat gy konnet wederftaan in den boofen dag,en allesnbsp;verrigt hebbende, ftaande blyven.

Dfnaam i|EEft Jes�s Onfc CHRISTUS eeilfll Naam ontfangenbo-�vtinCinm-^QXi alle Naamen, beeft il ooit eenen witten Keur-V;m ^eenen nbsp;nbsp;nbsp;gegeven ,� en op denfelven eenen nieuwen Naam,

naam ge~ die niemand kend , als die hem ontfangt , eenen Naam geven. beter als der Soonen en der Dogteren.

vanQm.\%~ Saade Davids , bu^ uit JtOUinglphen bloebe / Gy fyt xus, ook een uitverkooren Geilagte , een koninglyk Priefter-dom, een heylig Volk, een verkreegen Volk, op datnbsp;gy foudet verkondigen de deugden des geenen, die unbsp;uit deduylbernis geroepen heeft tot fyn wonderbaar licht jnbsp;�pp i^�t/die ons heeft liev gehad en gewaffchen van on-fe Sonden in fynen bloede, ende die ons gemaakt heeftnbsp;tot Koningen en Prieffers.

Aanfettin- C^aOt bOlt OOft O�^ l) gCtfrC�prtC Propheten, n�^ ge zcr Schriftgeleerden, onderwefen in �t Koningryk van GOD,nbsp;pligtinge uit: den goeden fchatvan u hert,oude en nieuwe dingen

2 Pries- nbsp;nbsp;nbsp;Priesters ttlOEt ��gt; U felbtn lt;�0be opoffetErt/

uwe Lichaameh iflellen tot levende , heylige en Gode welbehaaglyke Offerhand�B , welk onfe red�lyke Gods-

Leer aar der Heidenen Paulus, uit ^ Tim. II. vs. 8. %

3) KONINGEN, �jaagt u e�e�moe�itg/ toont/ liatg) gpnianlpft fl?pb/ niet alleen tegen utoe eigene beboji^^K.nbsp;ben�jeben/ bie nog in u fpn en tegen u fl^pb boeren;nbsp;maar ooft tegen alle �^panben Gods en fpne^ Iftoninggt;nbsp;rpft^ / laat u �aarban ntet^ te rug �ouben / nog �asnbsp;Der nog jiHocber/ nog d�ufler nog 23^oebcr.

Jesus be eeniggelioorene ^oon Gods, �eeft u tot fpue 25?oeberen en Ouderen / ja tot fpne Bkvyd Foorreg.nbsp;iiangenoomen : Want fo veele als �er door den GeelV^�

Gods geleydet werden, die fyn Kinderen Gods, want hebt niet ontfangen den Geeft der dienflbaarheid wederom tot vreefe , maar gy hebt ontfangen den Geeft dernbsp;aanneeminge tot Kinderen , door welken wy -roepen Abba, Vader, delblve Geeft getuygt met onfen geeft, datnbsp;wy Kinderen Gods fyn , ende indien wy Kinderen fyn,nbsp;fo fyn wy ook Ervgenaamen , Ervgenaamen Gods endenbsp;Mede-ervgenaamen van Christus , fo wy anders metnbsp;hem leyden, op dat wy ook met hem verheerlykt werden. Wantik houde het daarvoor, dat het lyden defesnbsp;tegenwoordigen tyds, niet is te waardeeren tegen denbsp;heerlykheid, die aan ons fal geopenbaart werden.

Eti �cpb ban onber fpne baniere/ baar tswtMt janfeuin. 0p bewaart werd , door het Geloove tot de faaligheid ^ge mnbsp;die bereyd is, om geopenbaart te werden in den laatften

tyd. �n om bat gp meer en meer mogt bobberen tragt geflerftt tt toerben in bc genabe ban onfen I^eere

Jesus Christus. Die regtveerdig is, dat hy nog geregt-veerdigt worde , die heylig is , dat hy nog geheyligt worde.

�00^ a� toanneer gp u in �epligf jirf^-oefftningen cn^ sy�er be gob^-bienflige bcrpligtingc met urnen Heer en voorname^nbsp;Bruydegom , al^ tt Hooft , naber berecttigt / in �t ont^ lyk te ge-'

Trouwhertig� Vermaningt vm den

fan�cn ban be �i'cbbc- panben ban Christus m�t 9�bonamp;=gt; maa�bebinb; gedenkt fleets ryner,tot dat hy komt. �aatnbsp;bfttl fpn a�^ een bundelken Myrrhe , dat tu/Tchen uwenbsp;Borden verriagt.

I^oo^al beeft �e lt;�ctticfnte lt;(Pob^/ in beefe too�ftaati= 0e bupffcre bagen / noobigi om baai* toe opgebjebt ennbsp;bermaant tc inerben : Houd in gedagtenifl� den Heerenbsp;Jesus Christus , uit den dooden opgewekt.

3Pn beefe tpben feg ib / baar men ban fmaaren f�^pb boo?b / ban oorlogen en gerugten ban oorlogen gt; alfanbsp;pet lt;�o?�og^ fiucecb alom fcamp;ier ute be J�c�cebe t� tte-t^oftlien / ja fe�b^ ban fmaarcu^olben / loelbe bebeftre*nbsp;�Ui in!�^nppen /bie be �mb�e niet fpaareii/ boojt.

jKaar luat noob fa� Ce^ Heer en �o�ft beb= ben/ ai�� et a�tpb op Christus ^aaren 3l)oo^ganger/nbsp;baaren acpfgman en l^olfpnbec baare;^ (�eloo�jS (lar^nbsp;oogt? a� toteebe �jet ooft in cn om ben name ban Christus geboob / fp ful�en egier cuinig Jeben / De �tioonenbsp;ber btctbftbti� ontfangen/ ja a��e| be-erben na bit ie�nbsp;ben/ ja felb.� in bit �eben jupc�en.

Vreeft dan niet voor die gene, die het Lichaam kon-nen dooden, maar vreeft veel meer den genen , die bey-de Lichaam en Siel kan verderven in de Helle: i�ant daarom fullen wy niet vreefen, al veranderde de Aardenbsp;haare plaatfe, ende al wierden de Bergen verfet in �t her-te van de See, Laat haare Wateren bruyfen laatfe beroert werden, laat de Bergen daveren , door derfelvernbsp;Verheffinge. Selah!

Dat uwe fiele gebonden fal fyn in het bondelken der le-vendigen , dat uw Lichaamen den heerlyken la'chaam van Christus gelykformig fullen werden, Ibatineer onfe ^ie*nbsp;�e feggen fal / bo�gen^ bc^ fceccn �joofb: Komt Heernbsp;Jesus , ja komt haaltelyk.

GOEDEREN

DE OPPERSTE WYSHEIT,

I yde belovten des tegenwoordigcn ende des toeko-gehele-menden Levens. nbsp;nbsp;nbsp;i� |et ti00?t2EffdicfeC getupgilt^/

bnt Paulus , bic grootc �it?up�0e5anb en Witbeclbcc ber aaccbojQcnt�cben gods , aan bc godfaaligheid geebt/

De Duuragtige Goederen van de

in ben If�en 25^ieb aanfpnenseliebben^oonTiMOTHErs , in �t IV. �^oofbft. �ct 8.��c^.

b. i�c Godfaaligheyd i^ ban �ct onbee�jerp / luaarban Paulus Betupgt: Dat fy tot alle dingen nut is, cn�atotnnbsp;bat fp heeft de belovten van het tegenwoordige en toekomende leven.

�'aaiiXid. nbsp;nbsp;nbsp;go�faalig�ctb / betec�ienb in be jSoI�e bet eiia

t�ige ^aarfjeben ban GODS onfep�baac ai0oo^b: Die waare inwendige onbevlekte en ongeveinfte geftalte vannbsp;de Siel, bereyd tot den fuyveren dienft van den drie-ee.nbsp;nen GOD, om hem met Lichaam en Siel, of Geeft,nbsp;welke beyde Godes fyn , te verheerlyken , Jfaf. I, 47.nbsp;�ont. XII. 1� I. cot. VI. 2,0.

lt;!Bene faaliggeib/bte alleen uit genaden gefchonken toeeb/ lt;!fpg, ir. 8. 3�aae booi be i^eece fpn eigen inerfe / metnbsp;ben �oon bet genaben/ toaarop be lt;15elootiigen met Moses fien mogen , j^c�. XI. 26. beft^OOnb / gelph gp 6e?

�oobt geeft / Jl^attg. V. 12. Paulus �ji� berga�ben/ bat be lt;iBe�oo�i0en hunne vrymoedigheid niet fiillen wegwerpen , welke eene groote vergeldinge des loons heeft,nbsp;l^ebr. X. lt;5een t�onbee ban / bat ban beefeitnbsp;lt;!5ob^bien(l

AA. i^oelmagi�ibjaagen/l�refttPaulus bienutttggeib foUer uit/tot alle dingen? baaegpl�ralh^baaropin�tVl.nbsp;i)4r/yy �/i^ooftff. ban benfe��en If�en 25^ieb aan Timotheus fegt/nbsp;alle dingen �attcc lUenfcgen toacen/meenende dat de Godfaligheid eennbsp;AA Vraag-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�P toi�be/bat Timotheus foiibe wyken.

RR On.. BB, i�p anttooo^ben/bat Dft � .^ttmanb in ttopfe� fa� gunnen tiehhen/ batnbsp;Paulus giet anber^ niet a�^ a��e geoojfoobbe bingen

tjcrftaat / amp;at �t�aar fi�p�it / i�t �e �jcfc�ipbin0e bi'cc 3I13enrc�en/bie be gobfaa�ig�ft� aanmerkten als een gewin,nbsp;nanidpft een vuyl gewin, van wereldlyke goederen; waarnbsp;van t�ilbc / bat Timotheus foubt wyken; ; tertop� �pnbsp;geenfint^ �ooc�tnb / bat be gobfaaltg�eib een gewin is,nbsp;t�anneev �P bolgen �aat : Dog de godfaaligheid is een,nbsp;groot gewin, met vergenoeginge enj. KCnn.VI, 6.

33. ^temanb fa� ban kunnen ontkennen / of Paulus toiltnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te kennen geUen/ bat de menfqk Gons

baat bOO^ lang^ �)0e meet volmaakt werd tot alle goed werk, volmaaktelyk toegerufl:, i(Ctttl�ni, 17. 5^at]^pnbsp;baar boo| ben b^pen toegang ontfangt / tot den throonnbsp;der genaden, om barmhertigheid te verkrygen en geholpen te werden ter bekwaamer tyd. l^e�l. IV, 16. Wantnbsp;die tot God komt , moet gelooven , dat hy'is, en eennbsp;belooner dergenen die hem foeken. XI, 6.

(3.) ^tt nu mo?b nog k�aarber uitgeb?ukt en teken^^) Be oor. ncn gegeben / toanneec �P rebenen biet mt�^^titifaakwaa-

baarbp boegt / feggenbc: hebbende de belovten van.het te- rom, of genwoordige en van het toekomende leven. 3lmmec^ jamp;ecft

I. 35e Heere, 3lfrac�^ God, Nooit tot den faade ]�Si-ngheiden cobsgefegtj foekt my te vergeevs. ^ef. XLV, ip. |^een: voordeelnbsp;maar bp ^teft �j�� bc�obtett gedaannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hejlaat.

AA. bic tegen�joo^big lebens Ende hetfalgefchie-^jA^^quot;^. d�n , indien gy der ftemme des Heereh uwes Gods vly- oZier TeTnbsp;tiglyk fult gehoorfaamen, waarnemende te doen alle fyne o. T. tenbsp;geboden, die ik u heden gebiede; foo fal de Heerenbsp;God , u hoog fetten , boven alle volkeren der aarden: Xa/zfw*nbsp;^euh XXVIII, I. en ber^ 4. Gefegent fal fyn de vrugt maarnbsp;uwes buyks , en de vrugt uwes lands , en de vrugt uwer AA.nbsp;heeften , de voortfettinge uwer Koeijen , en de Kuddennbsp;van u kleen Vee.

BB. 3In ket toekomenbe �cbeit/ ttobigt �)im be Heere bb, toc-bp^iefata�/infpnLv. j^ooftll. ber^a-eng. Hooret

De Duuragtige Goederen vm de

dagtelyk na my , en etet het goede ; en Iaat uwe ziele in vettigheid fig verluftigen. Neygt uwe ooren , en komtnbsp;tot my , ende uwe ziele fal leven ; want ik fal met u eennbsp;eeuwig Verbond maaken , (en u geven) de gewifle wel-daadigheden Davids

2. Nooit. nbsp;nbsp;nbsp;2-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feceft �e Heere Jesus cenen anbcrcn ujcg

onder het ' ingjjiaagtn / toanneer �p in �t picefcl� l�anbef�e / toon�e ^ �P / �at be onber�oubinge �an Gods gehoben / alle �enbsp;goeberen ban �et tegentDoo^btgentoehomenbe �eben metnbsp;figboerben/Vuanneer �)p fcgt: Soekt eerJlhet Koninkrykenbsp;Gods en fyne geregtigheyt, en alle deefe dingen fallennbsp;u toegeworpen werden , bp JlKatt�. VI, 33. te �ef�n.

2. OVER- 3- tufl �ft u / mpne lanbagtige �oe�oo^ber^/ om bit GANG. feef�enbig aanbcel nnber boo^geflelb te ften / al^ bennbsp;boomaamf�en inljoub ban be �ep�igc c�c�^ifren; tuenbnbsp;ban ub3e aanbagt tot bc upt�ohbinge ban be ��pperf�enbsp;iDpOljei� aan �aare S'ongecen / bellenbige en ernfligenbsp;^ocher^ en ^anWeberg/tofgtroepett/ tuanneer fp fegt:

b.voor- k. 5^it boo^trcjfe�pitt 25oc�l bet ^p^fltbeii/ban Salomo, 3�pfiEn bet �toningen/ alg ben boomaamen lt;�p(lclsnbsp;' let / ben naam boerenbe;

a. Het al- 25ebdft in fig eene gantft|ie meenigte ban goubc gen:eeMe fp^euhen/re regt/ban een feher lt;Pub-bnber/ aangemerht/nbsp;oogmerk, al^ eene meenigte ongefnoerbe peerlen/ toaarboo^ aannbsp;fpnen ^oon / boo^treffelpbe onOerrigtinge en bermaasnbsp;tiinge / al^ uit ben monb ban be Opperste Wysheid ,nbsp;Uielhet boo^bee�b bPnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oebee�e �terh niet

alleen scben-legfen / maar ooh eene ftbetfe of ofteehenin� ge ban be oprigtinge en beflenbige beluaaringe bannbsp;�t f up^ / ban �e Opperste Wysheid , geebt.

fi:.') �t boo^gaan�e VII. ^ooftftufi / j^��itic cene woelagtige Vrouwe , Die itict �^are Urrcier:^^� ^ennbsp;fckn en blepcn�te �ippen / renen berkanbeloofen 5Eo�St � faatnen~nbsp;ling / op ben lueg be^ UerberP�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�^�/ boo;l)aarc^�'��-

blepenbe lippen en ybelc belouren / biaagt ftp p.) 31n regcniidltngr baar Pan nan fpnen lt;iamp;oon/ benbsp;Opperste Wysheid , op ; oni na berfeiPe gul�e le�fennbsp;en ftepiraame �ermaainngcn / bic fn aan ftaare �iin:nbsp;�cr^ geePt / te �Jor�n/ becmaancnbe / om bc flcg-

tigheden te verlaaten , te leven en te treeden op den weg des verflands, ��picuft. IX , 6 na Poo| af geganenbsp;beloPtcn Pan alle gof beren in tpb en reuvoigftci�.JBant�atnbsp;I. Opperste Wysheid , bie Pan Salomo in �t Ifienbsp;l^ooftil. Ps io. en 2i. bn�fp^ceftcnbe ingcpoerb locrb:

De Opperste V ysheid; roept overluyd daar buyten, fy verheft haare ftemme op de flraacen, fy roept in�tvoor-Ite der woebngen ; aan de deuren der poorten , fpreekcnbsp;fy haare redenen in de Stad, bcfflPci^/ bicftiCCfp^CCftt/

I, �jcbcrom al@ P^agciibcr ii pfc ingenoert toerb: Roept de Wysheid niet, cn verlieft (met) de ver�andigheid haarenbsp;ftemme? ^aat ban

AA. �e omftanbigljcben ban bc plaatfe / tuaar bat fp roept / PoOiben naanlpftcurig aangelpcfcn in �c 2, ennbsp;3. Per^. Op de fpiife der hooge plaaifen en den weg,nbsp;ter plaatfen daar paden fyn , ftaat fy. Aan de fyde dernbsp;poorten, voor aan de Stad, aan den ingang der deuren,nbsp;daar roept fy overluyd.

. �e Perfoonen,tot betpclftc bit ^nbcrtoP^ gcrtgt i�j aa. 2in �t gemeen aange�jcefen; Tot u roepe ik ;

De Duuragtigt Goederen mn de

bb. �t �pfoitlier aangerp^oo�ieii. Gy flegten ver-ftaat kioekfmnig, en gy fotten verftaat met der herten ,

aa. nbsp;nbsp;nbsp;ilit m\ bo?te tnlepbinge ban bu gefegcnb onbersnbsp;ber^ 6-p.

bb. Hit �arbb^eefienbe betupgmgen ban be boo|t?efa fe�pb�jfib en nuttigamp;eib �jaarer rcbenen / en be aanpjpsnbsp;fingc bec tugt/ met be boo^bee�en / bte baar iht tenbsp;ben rpn/ fo ten opfigte ban gcef�ejpfte a�^ �ic�aame�phenbsp;4]5ocbecen. ber^ 10�^36. baai* racn fier.

im �^oe fp fig fe�b^ met a��e gaate lt;l5oebei'cn aan �jaare aieb�jebbec^ opb^aagt; en met �elobten en be*nbsp;bgetgtngen f�aatit. bei*^ 12.�36.

�. 5[^e aanbiebmge ban gaar fe�b^ en �aare goeberen/ ber^ iz�31. gefcgteb in bferboegen/ batfn.

l. nbsp;nbsp;nbsp;9CanttJpd �jaare inooninge / enbe boo^t?effe�pbcnbsp;geedelicbe goeberen / luaai-boo^ fp �jaare Sicbtje�ber^nbsp;ibtnoobigt/ om fiaac te foe�mi. ber|iz-i8.

II. $�antopd �aare boojtjefte�icfte / fo iit�jaanic�i'cbe a�;^ geef�elic�ie 45oeberen/ met bc gronben / luaarop bitnbsp;a��e^ f�ennbe. ber^ 18�32. baat ban.

)-�.lt;�ie �t^oeberenaangetijeefen voerben/b^.x8�zi.bie t- �oo^gcl�c�t toerben / in �jaare booitaeffe�pbfieib.nbsp;ber^ 18�20.

�jaare boo^t^effe�pftamp;eben- ber| 19.20. tt-Jiet cpnbe/ toaartoe. ber^ 20, 21.nbsp;�. g?onben/ maar op bit aUe| fieunbe / fpnnbsp;f. i^aareewbjige enalfogoblpbegeboomte.ber^2z�31.'

Opperfte Wyshelt] �/V Spreuken VIII. vs 18. 33

I. �en^beel,� / met eenc onbecoume�pfte be�oljte ban cenc ongeflooibe faaligljeib/ bergenen / bie na be Opperste Wysheid gooren/ toan �t 52. �ec^ tot 35. ingtinbsp;flooten.

IL ?ilnberenbee�^/ met eene flerke beb^epgtnge aan bc tneberfpannige en moebtnil�ige ^onbaar^. I^erj^ 36.

�) �e �^ooft-fomma ban bier bingen / Dan melfte�) Hei ttjp nu fpieeften fu��en/ beijelfen in fig; De allervoor-

treflFelykfte en heerlykfte geluk ftaat dergeenen , die ren na de Stemme van de Opperste Wysheid , fo welnbsp;lichaamelicke als geeftelicke Goederen, hunnen lievheb*nbsp;beren, aanbiedende.

(j) lt;�p bat ooft t�p baarbooj niogten aanaernoetigt^.) Het t�erben / on^ niet fc Uergaapen aan be lt;i3oeberen / bie eyndenbsp;be lt;�ob beefer eeut�e alleen aanbicb ; op bat t�p mogen waartoenbsp;toonen / begeerte te ftcbben; om niet fo fcer om rpftbomnbsp;en eere uit De b^eembe get�cflen te �aalen / al^ t�elom/nbsp;ben i^epbcnen ^ct Euangelium te berftonbigen / na �)etnbsp;lt;�ofIen en �et IDeflen te gaan: op bat be uooifeggtngcnbsp;ban ^cpft. ni. 9, 10 mag nectmlc t�erben/ gewiffelyknbsp;dan fal ik tot de Volken een ryneSpraake wenden, opdatfynbsp;alle den naame des Heeren aanroepen , op dat fy hemnbsp;dienen met eenen eenpaarigen fchotider. Van de feydenbsp;der Riviere der Mooren, fallen myne ernllige aanbiddersnbsp;met de dogter myncr verltroyde, myne offerhanden aanbrengen.

'�p bat ooft �jierboo; bej^Ipetren naam groot gemaaftt �Jtr�Ejinb�cfcfbrpft�pft gefrgtnbe ,^tab enbc Xanb / batnbsp;mttrrgt�)et��anb Emanuels, inbct�enopflgten/fo toegennbsp;lic�aamflicfte al^ geef�elitftc ^oeberen/mag genaamt t�ersnbsp;ben; bjaarin ift al^ een Nazireer GODS wit get Hanb

� nbsp;nbsp;nbsp;brc

�^flgr/ met �e (upMeve cn on�er�aifc�tcmcJft Uan (�ob^ JBoo^b / ja met barrere fppje / aan be boeten bannbsp;boojtie^�^fee Gailt;cai,iels emgeuoctben/ en nunampnenbsp;,j|Daagfcj)ap na ben bleefclje fa� grenen gefanben tueranbsp;ben; om iun ooft get ftofteftefte en buuebaare ban lt;fl5ob^nbsp;IBoo^b te berftonbigen / op bat fp niet a�lcen rykdomnbsp;en ecre; maar ook duuragcig goed en geregtigheid battnbsp;bt Opperste Wysheit mogten ontfangennbsp;ff-'enfeh lt;�cl)! Of flg ban Moorenland mogte haaften, om fynenbsp;banden totG�Duitieftrekken , LXVIII 37.lt;�cg! ga�

beGOD! nugepl/fegmenboo^fpoeb. Send gy, o God! cn^ uwe huipe uit het heyligdom , en ondenleun onsnbsp;uit Zion, XX. 3. Laat uw werk aan uwe Knegtennbsp;gefien werden, en uwe heerlykheid over hunne Kinde*nbsp;ren Ende de lievlykheid des Heeren onfes GODS fynbsp;over ons , en beveftigt gy het werk onfer handen overnbsp;ons , ja het werk onfer handen beveftigt dat. Amen.

bat ban toel te boen/ fu�entbp toat naber op berfe ttnee ^tuftften / in be i�oo^bcn ban onfen �trt gt;

I. gullen top eenc fto^te/bog regt-aarttge SSefeg^p* binge ban bie lt;�ceberen gcben / bte ban benbsp;Opperste Wysheid aangeboben toerben / Rykdom en eere, duuragtig goed en geregtigheid.nbsp;s. j�uUcn top ften / �joe �e Opperste Wysheid fjgnbsp;fetoe/ ai^ be fontrpn/ oo^fpiong of b?on-abernbsp;aantopft/ toaarbp en toaarin bic lt;l5oeberfnfpn/^nbsp;feggenbc: S\n by my.

3. Nalt;ien �aii JES�S CHRISTUS, bte meerber i$ ban Sa-

cee/i. LOMLO, aaiigcb^aflt.

V')

�ifl;

: V../

[I'

nrf��,

S�

O^erjie Wysheiti uit SpreukenVIII. vs. i8. is

�^icr mogen inp toe� met bm Opper-Sangmeester on- over-derde Kinderen van Korah , brn XLIX |pffl�m ge|cd opfingen / maar ban top nu maar tot cenen Overgangnbsp;geb^uphen be toooibrn ban �t 2. tot �t n.b^. iBaarm

i) De Opperste Wysheit bug fp^ecllt : Hoort dit, alle gy Volken: neemt ter ooren , alle inwoondersnbsp;der wereld, fo wel flegte als aanfienlicke, t�famen ryknbsp;en arm, myn mond fal enkel wysheid fpreeken, en denbsp;overdenkinge mynes hertens fal vol verlland fyn. i�^aaropnbsp;a) �enc geloobige ^te�e moet anttpoo^ben : Ik fal

myn oore neygen tot eene Spreuke , ik fal myne verborgene reden openen op de Harpe.

IPjoagenbe ? waarom foude ik vreefen in kwaade dagen, als de ongeregtige , die op de hielen fyn, my omringen ?

S^aarop �c Opperste WTSHEit loebcrom 9lnttti00^t : Aangaande diegene , die op hun goednbsp;vertrouwen, en op de veelheid hunnes Rykdomsnbsp;roemen , niemand van hen , fal fynen Broeder immermeer konnen verloffen, hy fal Gode lyn rantfoennbsp;niet konnen geven; want de verloBInge hunner Siele isnbsp;te koftelick , ende fal in euwigheid ophouden, dat hynbsp;pok voortaan geduuriglick foude leven en de verdervin-ge niet fien.

f$k� mogen top be Opperste Wysheid brpits �aalt;� ttfl bpbofgcn be �^oojben ban onfen �e)tt::nbsp;rykdom en eere rs by M�, di/uragtig

A. ^Ibcefe tono^ben na onfe bcbatttngc / hojt te ber' kla-h�aaren/ en ban nbsp;nbsp;nbsp;ringe

B loat nabet/ na be tPb^-omflaBbigfteben / toe ttgtlltn/mo6tml0�i)t.fcltenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zt'�

M. So als nbsp;nbsp;nbsp;^0 ��ef(|^oiltoeil/fO als fy van Salomo den Spreuk-

d^vvoor- ^�^hryver, al^ eetl bOO^�U0tj0 UOO^�Cd� ban OC Opperste dea op- Wysheid hier opgegeven werden.

geevt. quot;2, ^0 bct^agtcn / fo als fy van Jesus Christus , die meerder dan Salomo / a�^ {)et tegCtlbCC�b / fyn aanges

bragt* j�at ban f}tt mftt betreft / baar omtrent moe* ten top

i, De Be- nbsp;nbsp;nbsp;i. tje 2i5efc�)ipbm0c ba�\ be ��oeberen/ beefe aan*

maaben/ bat on^ be opperste WYSHEiDgier Co�/eten ,^00 ^et mtnbere tot get meeebere trappc�ing^ opkpi

geven. nbsp;nbsp;nbsp;l^oo^goub bc Jgt;te�-bcr$aabtgenbe geefte�ic�tc ��oe*

^.De/i- g. ^e �tegaamebebe lt;t5oeberen fpn tUieeber�ep : Ryk-chameiicke^Q^ en eere.

gt;-(. S^an get Hebreeuwfche gfonb-�ODOjb te bennen: I-,. 'Na V Eenen overvloed van alJerJey, fo roerende als onroerendenbsp;IJehreeu- Goederen en Befittingen. SDetb^ OUb^tpb^ mCCfl �e^

f. 3i'n53erutmge ban^�bfier^en �anberpen/JBpngaat* ben/en anerlepfoo^t ban l^ee/5beut. Vi. ii.enj.bte mennbsp;*. lt;�f boo? get eerfle inneeming^-regt/ in erb-befit*nbsp;tinge nam/ oelp�t nootfaabe�pb; (om nu niet te fp^ee*nbsp;ben ban be tpben boo^ben lt;�gt;onbb�oeb/ ) p�aatjJ moetnbsp;* J^'gt;'�''^*^0egab gebben/ na be Jionbbloeb/ onber be Jgt;oonennbsp;mhss-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Noach, Sem , Cham en Japheth; ftec lt;J5en. IX,

Kigt. X. en XI. bat niet fon�er eene bpfonbere befJicringe ban GOD geftgieb j want de gantfche Aarde is fyn.

Opperjle pTysheit, uit Spreuken VIII vs,18, nbsp;nbsp;nbsp;37

(jjjrob. XIX. f. Doe de Allerhoogfle den Volken de erffenifle uitdeelde , doe hy Adams Kinderen van eennbsp;fcheydede, heeft hy de Landpaalen der Volken gefteltnbsp;na het getal der Kinderen Ifraels.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fingt Moses in

fpn gCffc�cib^-^lie� Uoo^ Ifraels oorcn/^fut. XXXII. 8. nu gefcljiebenbc op beefe mpfe /

bc een aan ben anberen be fienfe gab / gelplt f- D^r men fiet bat %biam aan Eot gaf. lt;�en. xiil. 9. is niet^'^'^nbsp;het gantfche Land voor uw aangeficht ? Scheyd u dogquot;^^nbsp;van my, fo gy de flinker (kieft,) fal ik ter regter hand gaan,nbsp;en fo gy ter regter hand, fo fal ik ter flinker hand gaan.

�at be een aan ben anberen ge�b of bee; (voant^^f-baarin �eflonb onb^tpb^ be grootflc �anbe� bet lt;!^ub=|quot;^-baberen/) gab/ ge�ph bat uit �et gene inp baarban m^and^an �teetf�e �J�oe�t ^HSofe^ en �)et23oeh ban Job, Cap. I.

2, 3. en XLii. IX, 13. Icfen/ genoeg te fien / tot bat epnbe�pft goub en filbec tn ftoUelicbe ebe�gefleenten^/cnnbsp;a� get gene toat men onber be aarbfcge ^egatten bannbsp;rebenen.

lt;�f boo| get �ltoop-regti fo fiet wen bat Abraham, **. Door be fpelonke van Machpela , bau Ephron , bCU .^OOnenbsp;Zohars , bOO^ ge�b bogt / Ende Abraham woeg Ephronnbsp;het geld, daar hy van gelprooken hadde, voor de oorennbsp;der Soonen Hets, vier hondert fickelen Alvers , ondernbsp;den Koopman gangbaar , lt;I5en. XXIII, 16. Ibaaruit getnbsp;ecb-regt fpnen oo^fpjong geeft, tl^ant/ huys en goednbsp;is een erve van de Vaderen, .;�p?eub. XIX, 4. Waarnbsp;boo? bc Rykdom en be oberb�oeb bet JlBenfcgen / fignbsp;beemeerbert gebben / toaarban be eene weer ban bc on=nbsp;bete/ ofboo? erffenwfe ontfangengeeft/ofboo^moepte/nbsp;bipt en arbeib / get fp op eene regtbeerbtge / get fp opnbsp;eene oncegtbeerbige wpfe / tnifi: te berbrpgen / en by eennbsp;te brengen gt; ban bJcibe iaotfien / wen bep�ig / en wetnbsp;get uiterfie regt / wet be woojben wit ben xxxix.

De Duwagtige Goederen van de

7. rf00cn ltia0: immers woelen fy yde* lyk , men brengt by een, en men weet niet wie het nanbsp;fig neemen fal; �t tiJe��t tttl tpbe UaiJ Salomo,

plaati moet 0egab iKbben: mant X.iF'ssbeid coont on;�be Opperste Wysheid, bat�iaate

�oben bie 0OEbtrcn te fc�atten fpn; mans dim. ^ � ntet l^p fC0t: Myn Soon , verwerpt de tugt des Heerennbsp;niet, en lyt niet verdrietig over fyne kaftydinge ; wantnbsp;de Heere kaflyd den geenen dien hy liev heeft. Welge-lukfaalig is de menfche die wysheid vind, en die verftan-digheid voortbrengt ; want haaren koophandel is beter ,nbsp;dan de koophandel van filver., en haare inkomfte , dannbsp;het uitgegraven goud; fy is koftelyker dan Robynen, ennbsp;al wat u lullen mag,is met haar niet te vergelyken;langheid der dagen is in haare regterhand , in haare (linkerhand RYKDOM en EERE.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ill, 11�17. j�o 006 mbit:

on^ Ceyt-ipOOftft. beci^ lo. cn 11 Nemet myne tugt aan cn wetenfehap , meer dan uitgeicfen uitgegraven goudjnbsp;want wysheid is beter dan robynen , en al wat men be-geeren mag , is met haar niet te vergelyken ; bOE:0t �jtECnbsp;bp ber^ i9' Myne vrugt is beter dan uitgegraven goud,nbsp;ende dan digt goud ; ende myn inkomen dan uitgelefennbsp;fiiver. lt;�m niEEE anbEEE p�aatfEii boo^bp te 0aan / fiEtnbsp;pr^d. m.3iob XXVIII, 12 - zf. ^p^euft IV, r-v. XVL16. ^�b.nbsp;^'�gt;2- VII. II, 12. me�he plaatp maacb / om bier na0 bpnbsp;Jdrukke- 0ebOE0t te merbElt: mant baar fegt Salomo ,* De wys-lyk byge- heid is goed met eene erffenifle, en die gene die de fon-voegt. ne aanfehouwen,, hebben voordeel daarvan, want de wysheid is tot eene fchadiiwe , en het geld is tot eene feha-duwe ; maar de uitnementheid des Wysheid is, dat denbsp;Wysheid haare befitters het leven geevt.nbsp;l|. Hoewel jj. (�oont Otl^ bjEfElbE iBp^bElb / bat des Ryken goed�nbsp;^3'is eene Stad fyner flerkte lt;^p^EUb X, 15. XVIII, H.nbsp;�erktrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verheevene muur in fyne inbeeldinge. De iiev-

hy (deRyke) OOft harde dingen, ^p^fUh. XVHI, 23. eU heerfcht over den armen, ^pjeuft. XXII, 7. tuantnbsp;geen ipon�ec / a�fo Ine Jlph�om ou�|tpt)^ me�e tz�nbsp;fton� /

tt- 3n �e �cf�rtingc Pan Pee�e �inegtcn en Jiliaag�cn/ tt-1� di �ie ip/ of alp ^jngeboorenen �ep jpupfcEi / of alPgeliog:^^^^'''quot;^^nbsp;ten met hen gelde pabticn; �pet ip �ehenb / bat 3^abernbsp;Noacn fpnen �iIeen*foon Canaan , al�eereerft onber bennbsp;Ploeh geb^agt / en tjem bnp tot eenen fenegt Pan fpnenbsp;P^oebcrcii gcmaaltt Ijeeft. lt;0cn. IX, 25- Vervloekt fy

�ter Pan baan bie b^oePige gefleUgeib ber genen / bie Of tot �negten gePooren ] of Poo^ ge�b Perhogt PJier*

*. ^0 �abbe Abraham , fo pjel 3Ingt�ioorene fpnep d^( lupfep / alp geamp;ogten met ben gelbc; Vnantfo leeft mm plaats had

mei alleen / bat Slbjapam / als bp hoorde, dar fy n broe-der (Hot) gevangen was , wapende fyne onderwefene,

?. Jl�aar ooft/ bat ffp alle de Ingeboorene fynes Imy- f, Dog fes, en alle gekogte met oen gelde al wat manlick W^s,�gt;fgt;e0en fy.

befneed. lt;�m tt toonen/ bat a�lcp tnatpembtenftpaar . mas /oo�t aan be J�?t ban fpne GoDiiioeft onberpjo?pcnwr/J��^�'nbsp;toerbin; fict lt;15eu. XVll, 23. en Poegt �icr Pp lt;l5en hmme Kin-Xquot; UI baar be Heere gem felP� bit gttupgemp geeftnbsp;torp IQ. Ik hebbe hem gekend , op dat h\ lynen kinde-quot;nbsp;len, en fynen huyfe, na hem foude beveelen, ennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fynen weg

�weg, des Heeren houden , om re doen geregti?heid en te houd'en gerigte �ct ip ooit ptrr Pan baan / bar be oubfte Pan^�^^'� ^nbsp;fpn tiups / regcerenbr ober a�lfp bat ^p tjabbe / trhennbsp;tn I bat alle bte Rykoom en sesitunce pan ben Heerr

quot;^0 D� Duurdgtigt Goedtr�n van d�

tuaaren / toantieer �P Abraham uitgcfonbcti / ottt Ijoo^ Isaac eeiie i^^ou�JE Uit fpne j�Saaflfc�ap te nee*nbsp;men/ fep�e : Ik ben Abrahams Knegc, ende de Heerenbsp;heeft mynen Heere feer gezegenc , fo dat hy groot geworden is, ende hy heeft hem gegeven Schaapen en Runderen, en zilver en goud , en Knegten en Maagden , ennbsp;Kemelen en Ezelen. Ihontie Abimelech , eeil i^eu*nbsp;�enfc� �tontng / ften/ �at a��e �ie 3EegentngEn Pan bennbsp;Heere htoaamcn / inanneer �p tot Isaac feybe; Wynbsp;hebben merkelyk gefien , dat de Heere met u is , daarom hebben wy gefegt: Laat dog eenen eed tusfchenonsnbsp;fyn, en5. Gen. XXVI, 28.

//. lt;�m nu Uan Jacob , eit fpiten Rykdom niet te fp^eeften/ fiet lt;J5en. XXXV, 10. baat �)P �iter�ienb bannbsp;ben Heere ontfangeti te�eb�en/ tuanneer ��gt; fegt: Iknbsp;ben geringer dan alle deefe weldadigheid , en dan allenbsp;deefe trouwe die gy aan uwen Knegt gedaan hebt : wantnbsp;ik ben met mynen (laf over deefen Jordaan gegaan, ennbsp;nu ben ik tot twee heyren geworden.

fgt;0 mogte Israel , na bat be Heere jfjun utt �)et fj�p^ ber btenftbnar�jeib en ben oo�enbec berb^ihlunge/nbsp;Egypten, Urr�cftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�iinne 23^oebcr^ / bieberacmt

toaren/ niet tot ben flaabfc�en bienft geb^uphen; maar moedeu baar toe be O^eembe �olheti/ bie rontom f)un/nbsp;ofin�tmibben ban �jun/tDoonben/hoopen;jii5aar�imnenbsp;23^0Ebfr^/ fo fp fig boo^ armoebe geb^ongen/ boartoenbsp;moeiten ber�ioop�n / meberoin lO^fen / of op �t 3Iube�nbsp;jaar laaten -, lt;�00 moeflen

?. �oo^al fo^g bmagen / bat fp ben Heere ^ gunnec �aberen lt;�ob / bienben/ fo bat fp met Josua Sonbeitnbsp;feggen : Ik en mvn huys fullen den Heere dienen ; (ietnbsp;bitaeb. XXV. �ejtOb/XXI, 1-6. 5^fut,XV, II�l�.nbsp;XXVI, 15. XXXI. li, 15-

Heere ijn �jn|S/ bic �)un groot gcmaabt j^abbe; fO fidal� �jun Moses , �p �et �^engen gunner lt;�ffer4r^e?r/nbsp;ganbctl/� Voor het aangeficht des Heeren hunnes Goas/amp;�� vry ennbsp;te betuygen en te feggen: Myn Vader was een bedorvennbsp;Syri�r , en hy toog af na Egypten , en verkeerde aldaarnbsp;als vreemdeling , met weynig volks j maar hy wierd aldaar tot een groot en magtig volk , dog de Egyptenaarsnbsp;deeden ons kwaat, en verdrukten ons, cnde leyden onsnbsp;eenen harden dienfi: op. Dosn riepen wy tot den Heere,nbsp;den God onfer Vaderen, ende de Heere verhoordeonfenbsp;ftemme, en aanfag onfe elende, ende onfen arbeid ,endenbsp;onfe onderdrukkinge : Ende de Heere voerde ons uitnbsp;Egypten , door eene fterke hand , en door eenen uytge-ftrekten arm , en door groote fchrikken, door teekeneanbsp;en wonderen : Ende hy heeft ons gebragC tot deefenbsp;plaatfe ; Ende hy heeft ons dit land gegeven , een landnbsp;vloeyende van melk en honing. Ende nu fiec, ik hebbenbsp;gebragt de eerllelingen van de vrugt defes Lands , datgynbsp;Heere my gegeven hebt; fiet bat 35cUt�C0n, XXV,nbsp;��10. boegt ijitr bp/ btu XLIV. ^falm 2�f. 40l3aannbsp;nabei��ianb geeft Israel, fo al^ bC Heere boo^fag/

^eut. VIII. en XXXII. bien iSpftboin mt^bjupbt; toac ttjonber ban / bat be ^epbenen fcl�^ ben Rykdom , toansnbsp;neer �p �iet inettig gcb^upftt / en toebecom tot Godnbsp;banftbaar�pb gebjagt ttiierbe/ aangcmcrbtbebben/ a�^nbsp;ftomenbe ban ben God bec l^e��e.

s. �an f)Et lt;(5?iebfcbe tuooib TkeOroj, Platos, bat b� feventig OVERSETTERS, bier ter p�aatfe geb^upben/nbsp;en boo^gaanl om baatmebe ben Rykdom te befeb^puen/nbsp;fonb�n top becl bier omtrent bunnen feggen / maar �jpnbsp;fullenbat boo^ (^b) anbecen obec�aaten/ terUjp�Ujpnoa

(b) Wy foiiden hier gelegenheid hebben , om te otiderfoeken, wnar h�t van daan konu , dat de Grieken den Rykdom jrAovroj,

De Diinragiige Goederen van de

froffc in o'nerb�oc� �eb�jfii/ om te ftrn/ bocbfltnamaa* te �if� J�phbom� / ooh boo^gaan^ be eere gemetennbsp;toojb / fo ren opfrgten ban ben Kyk�jm , bic alircn a�^nbsp;cene gifte ban lt;i3ob� gunfl j aJ� cene bpccnraaptnge ofnbsp;beefaameUnge/ booj bebunrt / moet aangenierbt tocr�eu/nbsp;tbe�he iaarfie �oojigaans aan be S^cfitter,^ gegeben / ennbsp;ban bnn bclnaart tuecb/tot bmi eigen btoaat ^icb. V,nbsp;12. M^anneer men fict/ bat fu�be ^iBcnfe^en �janneeerenbsp;na gunnen Rykdom rebenen / en baar boot ben 'SCrmettnbsp;bcrbmbfien / mag men ben berbmbten Ibc� ter bectroa=nbsp;fiinge toeroc-pen: En vreeft niet, wanneer een Man ryknbsp;word , wanneer den Heere van fyn buys groot word,nbsp;want hy fal in fyn flerven, niet met allen mede neemen,nbsp;fyne eere fal hem niet na dalen , ^falm XLIX. 17, i g.

-. f^an V allerley fwaarce , fo des gewigts , als der weerdigheid en Uebreeu- jgs rykdoms ; fo bat Eere beteebenb / dat overwigt vannbsp;^�^^^^^'�^�;'aanlien en weerdigheid , dat iemand fig van den eenennbsp;fetreven. boven anderen verwervt, door de fwaarwigtigbeid vannbsp;fyne deugden en prysweerdige hoedanigheden.

\.Nader t- e^re bcflaat balt niet in fcgpn / maar in fpn/ na verdeelt, bat gct boo^- of onbcr-toerp ig 7 bat errboeerbtg geagtnbsp;toerb/ en i0 bu^ maar / of balfcg en pbei.

*.Waare *. H^oate Eere ftomt in bc allereerflepKaatrenifitianb EERiflwr toe/ ban

niemand j GOD, bie ban tbcgcn fpn obervoigt ban alle beugs coD.� lgt;�n/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oberwegenbe gocbantggebcii / met alleen/

Pluto% noemen , met denfelven naam , daar fy den God der Heflen mede benoemden , en. daarby te ondeifoeken , waarom fy Sem , totnbsp;den God der Hellen gemaakt hebben, maar deefe bladen foudennbsp;daar door te verre uitloopen.

Opperjie fVysheU, uit Spreuken VI�I. vs. i8. 43 de GOD der eere 0�naatnt lucr�/ XXIX, 3. maarnbsp;ooft �e eere tiait fpn nolft frib^/ III, 4- ^crcm. H,

s. lt;Sebjaa0t; Heeft ook een Volk de GODEN verandert , hoewel de felve gene g�den fyn ?

s�. 4BebIaa0C; Nogtans heeft myn Volk fyne eere'-verandert in het gene dat geen nut doet. ^Eenc Eere*'^�

8. Ik ben de Heere, dat is myn naam, ende myne eere�^'* ande-fal ik aan geenen anderen geven, nog mynen lov den ge-fneden beelden.. Om mynent wille fal ik het doen ; want hoe foude hy ontheyligt worden , ende ik fal myne eerenbsp;aan geenen anderen geven, XLVIII, 11.

5�iC0eHt a�lren te eeren , die hem eeren ; V�sXii Alken alfo fp^cebt be Heere boo^ ben monb ban Eli, totbc^*^^'�onbsp;filb^ gobloofe ^oonen Hophni en Pinehas, luelftc toaa^nbsp;ren Belials Kinderen. Die my eeren , fal ik wederomnbsp;E�RE'N ; maar die my verfmaaden, fuHen licht geagt werden, itiam ii, 39.

1. ^eefe Eere beflaat nu Oaarin; dat men God al-1. Waarin leen , na het voorfchrivt van fyn Woord , als het aller-e^renbsp;gewigtiglle voorwerp van eer, glans en heerlyk, agte,nbsp;daartoe alle fyne , fo iiehaams als ziels-verraogens , in-fpanne , en dat opregt en ongeveynfl, uit lievde fynernbsp;oneyndigen deugden , fo dat men niets biiyten en beiial-ven hem , als alleen om fynent wille , als tot fyner eerenbsp;gerigt en gefchaapen , hoog agte. Wie dankoffert , dienbsp;fal my eeren, en die fvnen weg wel aanfleld, dien fal iknbsp;Gods heyl doen fien , frgt bC Heere , bOO^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ trt

ben L b^. zg. fift XXiX 1, 2. Gevet den Heere , gy kinderen der Herken, gevet dea Heere eere

4'4 De Vuuragtige Goederen van de

en flerkte. Geevet den Heere de eere fynes naams, aanbidder den Heere in de Heerlykheid fynes Heyligdoms.

fitl0t �c �ierh tot ttoccmaal toe/ LVII. Verheft u boven de Hemelen. O! God, uwe eere fy over de gantfche Aarde. Jgt;tet VIII. i. en ittecc anbere-^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^ier tjan baan ooft / bat Sadrach , Mefach ende

Abednego antwoordeden, ende feyden tot den Koning Nebucadnezar , Wy hebben niet van nood en u op defenbsp;de uiterfte fake te antwoorden: Sal �t fo fyn, onfe GOD, dien wynbsp;EEREN, is magtig ons te verloffen , ende hy fal ons uitnbsp;uwe hand, o! Koning , verloffen; maar fo niet , u fynbsp;bekend, o! Koning , dat wy uwe Goden niet fallennbsp;EEREN, nogte het gouden Beeld , dat gy hebt opgerigt,nbsp;�an. III- ber^ i6�ip.

Ki. Van �g. ban baan/ batbc Heere 3^^l*aribel�t�ptboof feggCllbe: Daarom, dat dit Volk, tot iny na-hatbunde^^^^ met fynen monde, en fy my methaarelippeneeren,nbsp;Heer door dog hun herte verre van my doen , en hunne vreefe,nbsp;Jefaias daar mede fy my vreefen , menfehen geboden fyn , dienbsp;verwyt. j^un geleert fyn ; Daarom fiet , ik fal voorts wonderlicknbsp;handelen met dit Volk , wonderlik en wonderbaarlik:nbsp;want de wysheid fyner wyfen fal vergaan, ende het ver-ftand fyner verftandigen , fal fig verbergen, ^�cf, XXXIX.nbsp;13, 14* 3�ant

^acben/banGODontfan0en gabben/fouben ge-eert ftc�s ben/bat fp �t fobfrftD�ben en berbo^ben ftabben/bat benbsp;Heere woeft ftlagenbe �^aagen / bp iBalearfti i. 0.nbsp;Een Soon fal den Vader eeren , ende een Knegt fynennbsp;Heere, ben ik dan een Vader, waar is myne eere,endenbsp;ben ik dan een Heere, waar is myne vreefe, fegt de Heere

der

fy niet na bie ftennijoTe / bte fp ban ben inaaren GOD, ftoben an= imn piigt i^olfteren ftabben. ^f XLVII. 19, 20. lt;en na bennbsp;hTeft Rykdom en bte Eere , bie fp ftoben aWe �o�fteren bec

�ppcrjle irysheid, Spreuken V��. vs i8, 4f

AA f^et ban ook b�lpk en toc� berbicnt/ bat^^^-t!C Heere fpne' Eere ban bat onbankfraai* 3^o!h/

fo met Rykdom en Eere boo^fien / aftrok!afgemk-loanneec fp niet eecben / aelpk �jp bat bceb tengt;t^�-tpbe ban Hophni en Pinehas , toannccc fp moef�cn feggen I. �iamp;am. IV. De Eere is weggevoert uitnbsp;Ifrael, om dat de Arke GODS gevankclyk weggevoertnbsp;was: JBant

boven alJe Volken , die hy gemaakt hadde , hoog fette ^dath-^fe tot eenen lov en tot eenen naam en tot heerlykheid, tOt^^^^^''nbsp;batepilbe/ op dat fy een heylig Volk fouden fyn den groot badnbsp;Heere haat'yi GOD , ^eut- XXVI. l8. ^te ^nn/ gemaakt.nbsp;toanneec fp fpne gcbo�en onbci'�ouben / fyne Stemmenbsp;neerftiglyk hooren fouden , waarnemende te doen allenbsp;fyne geboden , ooft bf�Dpfbe hoog te fetten boven allenbsp;Volkeren der Aarden , ende alle Segeningen over hunnbsp;wilde laaten komen, ^eut. XXVIII, i, 2. in bt 3fnltpsnbsp;biiifle rtet^ aangeftaait.

n. ^l^eefe Eere bel�aat ban baacin / bat men na ben Rtkdom en bic Eere en bat Vermogen, baty//?^,'!�nbsp;men ban�emonrfan gen bctft / moet EEREN l)obenane^/eitm S�nbsp;ooft tcffen^ a�ie Diegene/bie�PSt�iebte EEREN,toant ttitover tenbsp;Eere baarom mrt ben Rykdom boo^goan^ gcpaait^'^'^Pnbsp;gaat/ om te toonen/ bat bie Eere boo^ben Rykdomnbsp;grootec en ljoc^t?effe�pfter toerb / jSgt;preuft. III. 10. ^tetnbsp;t. l�on. III. 12, 15. baar be Heer tot Salomo fcgt:

Siet ik hebbe gedaan na uwe woorden, fiet ik hebbe u een wys en verflandig hert gegeven , dat uwes gelyksnbsp;voor u niet geweeft is, ende uwes gelyks na u niet op-ftaan fal, felvs ook dat gy niet begeert hebt, hebbe ik u

De Duuragtige Goederen von de

gegeven, beyde Rykdom en Eere , dat uwes gelyks niemand onder den Koningen alle uwe dagen fyn fal.

II- Der //. 3iBcnfc�)En �iottit �an ooh in ecnrn minDercn en af* Menfchen j^anl^Elpficnftn / EEREtoe/ tiicnergcn^an�cr^intieflaat/

dom van GODS goedheid, (waardoor GOD heeft willen bekend maaken, welke daar fy de Rykdom der heerlykheidnbsp;defer verborgentheid onder de Heydenen , welke is innbsp;Christus onder hun, die de hoope der heerlykheid hebben,nbsp;Co�. I. 27.) ontfangen hebben , befteeden moeten totnbsp;GODS EERE ende haares Naaften hulp en welftand (^b).

Eere tiJtl Salomo / dat men aan eenen anderen niet geven fal , ^preuft. V. p. Dat / Dat IRfll in �t paD ban Deugd tot Eer , fig niet moet �aaten tenbsp;ru0 �iouDen / tertop� top berfc�ulDigt en btipli0t fpn.

*. De eerde plaatfe/ bolgen^ De ai�ernatuur�pftde / bc �ttnber^ aan dunne Ouders , fu�ftc Eerenbsp;te geben/ bat bie ge�50b?faam�)ei� cn bat omfag/nbsp;Dat fp �)bn boo^ fiunne opboebing en goeb onbertopl /nbsp;al� Den genen / baar fp / naad GOD , det HcOen hn�nbsp;fohber/ fo fp ood ^tt toe�-leben Daarban debben/ fedufsnbsp;Dig fpn. I^tt i^ Derdalben ooft d^t �l^cbob metnbsp;eenebe�obte/ �ejCOD- XX. ii. ^eut. VI. l�. I. 6.nbsp;Cpd- VI.

3In

Ch) Die groote Prins der Redenaars en voortreffeiyke Burgermee-fter in fynen tyd, te Romen , Cicero , geevt in fyr.e Redenvoering voor Marcellus, deefe Befchryvinge van de Eere : Ha fegtnbsp;hy , een doorlugtig en cjeral verfpreyde gerugt , of roem, van denbsp;veelvuldige en groote verdienjlen, oj omtrent de fyne of omtrent hetnbsp;Vaderland , of omtrent allerley Geflagt^ van Menfchen. De Oudertnbsp;plagten derhalven te fegge,!!: Ibi effe pt'temia honoris ,ubi funt nieritanbsp;Virtuth , d. i. Dat daar de prys der eere is, waar het verdienjl dernbsp;deugd is.

Opperjl� fFysheid, uit Spreuken VII�. vs 18 47

tt. 9jn �e ttoeEbe p�aat^ aan a�le btegene/ bic GOD^-F^ere, Ober onsS gef�elt tjeeft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tVZl�l

lt;�bEr{)eben/ #ub|�en be^ / bie met vcQtpiaan �e^ �olh|S Eere gcnoemt voerben/ Sltf V. 13. dshstr-fcbu/dignbsp;lyitfte in den Lande, ^cf. XXIII. 8. #nber toe�amp;e benbsp;ren boben ben anberen in eere en brerlpft�rib uitmunt / oZltLdennbsp;na �at bun GOD of met beugben of met Rykcioni,mct�� oudftennbsp;bcugben gepaart / boo^fien en boben anberen becbeben des Folks.nbsp;geeft/ fo tija^ Joseph in Cgppren/ lt;i5en. XLV 13.

David onbec �e J^negten ban Saul eerlyker, ban bc anberen/ be Jioning Salomo boben a��e JHoningen bernbsp;9[larbe/ i. �ton. lil 13. be eene �i^pg^-J^elb bonen bennbsp;anberen heerlyker en eerlyker , a. ^am. XXIII 19.

�odgbcn/aeer-jiReel�er^ en lt;!^ube ban bagenjj.^^� fpn ineDc bc boo^toerpen ban eere en agting / ge�pb Foogden ,nbsp;bat genoeg bp �e �erWaaringc ban �t bpf�e lt;�ebob ^tsFeermees-toont �ierb/ bpfonbEe bianncer fp on^ op get pab l�anS,7^,^�nbsp;be DEUGD , (c) bat tot �e eere �epb / boo^gaan / tndagen.nbsp;tOOnen/ bat fp be clerlyke Kroone der grysheid of bc^nbsp;lt;^Uberbom^ / op den weg der geregcigheid gevondennbsp;hebben , na ^preuft. XVI. 34. toaar men ban nog

met GEREGTiGHEfD gcpaatb binb / mag men beplig ben= ften om 31ef. LXV. ^o. en ^rcb. IV. 13 tennpl get nietnbsp;altpb eben beplig i|/ om �t te feggen; 3�ant

(c) De Oude Remeynen hadden de Eere felvs tot eenen GOD gemaakt, en aan denfelven eenen Tempel toegewydt, dog ib, datnbsp;fy denfelven allernaafl: den Tempel voor de Deugd , in diervoegennbsp;geplaatfl hadden , dat men niet in den Tempel der Eere kon in komen, fonder door den Tempel der Deugd te gaan, waarmede fy tenbsp;kennen gaven, dat men fonder de De�cd te vergeevs, na eerenbsp;dong.

48 Tgt;e Duurdgtig� Goeder�n nidn dt '�

**. ^be�c EERE ifie roem en bat aanf�en / bat monb bujoten fpne berbicnf�en / fig aanmaatigt enfoebtfnbsp;of fig Oecbeelb / aan eenen anberen te bunnen geUen.nbsp;I^et toa� ber�a�ben

?. 5^at Haman bie ti'Otfe ^occ�jet en bittere ^yanb ber Jooden onberboiib / Mardochai niet fiunnenbe uccnbsp;b^aagen / beloerbt �t��tn�r/ bat al �tt Joodfche �olSnbsp;foube onigeb^agt lotrben / om baar boo^ meerber eernbsp;en aanflen bp AnAsvERuste berb^pgen; fig oerbee�benbe/nbsp;bat Hy bie man toa^ / toe wiens eere de Koning eennbsp;welhehaagen hadde , ttiamteec �)P gtb^aagt toerbcilbe inbsp;wat fal men dien Man doen, tot wiens eere de Koningnbsp;een welbeliaagen heeft, bp ftg fe�b^ in fpll opgeblaafennbsp;bertc bUgl rebeneerbe : 1'ot wien heeft de Koning eennbsp;welbeliaagen, om hem eere te doen , dan tot ray ? lt;gns

Man, tot wiens eere de Koning een welbehaagen heeft, fal men het Koninklyke Kleed brengen, dat de Koningnbsp;pleegt aan te trekken , en het Paard, daar de Koningnbsp;pleegt op te ryden , en dat de Koninklyke Kroone opnbsp;fyn hooft gefet werde. En men _ fal dat Kleed en datnbsp;Paard geven in de hand eenes uit de Vorlfen des Ko-liings , van de grootile Heeren , en men fal het diennbsp;Man aantrekken j tot wiens eere de Koning een we�-behaagen heeft; en men fal hem op dat Paard doen ryden , door de Straaten der Stad, en men fal voor hem,nbsp;roepen : Also sal men dien Man doen , tot wiensnbsp;Eere de Koning een welbehaagen heeft ; tei�tupl f)p

f�rab^baarop moefl goorni/ uit ben monb bej��ronini^; Haaft u, neemt dat Kleed en dat Paard , gelyk als gynbsp;gefprooken hebt, en doet Mordechai den Joode alfo,nbsp;die aan de Poorte des Konings fit ; en laat niet eennbsp;woord vallen van allen, dat gy geljprooken hebt,nbsp;jBoeb ban Esther tn�t VI. �^ooftflnb ber^ 0�n. tenbsp;�efen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;??

[]. �at �e �trtoo^nbe Balak fig licr�cc�be / toannccr regen Bileam , bicn �)p gebuurt �jab�e / om Sifroe�llXr^nbsp;re o�ocftcn/ fcp�c: Ik hadde gefegt, dat ik u hooge ver. Koningdernbsp;EEREN foude, maar fiet de Heere heeft die eere van u Mmbiten ,nbsp;geweert. XXIV. i i.bergc�ekenmetl^imi. XXII.

ff. Eere ban/na bteUerfcIjepbene Uoo?�jecpen feerj^''^-^^, Uerfc^eclcnbe / en na be trappen / �ang^ toe�fte be^�Pe verfchey-gc^aalt toerb / feev Peefc�cpben of ge- of ongc oo^tlopt. dene vo�r~nbsp;�it feller / bat �efelbe �)ttc mort aangemerhtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

beu a�^ eene eere , �ie met ben rykdom gepaart gaat//,/X2, bie boo^ en uit ben Rykdom gebooren loerb / en bat bu^ dai bleeknbsp;j^ier boomaamelpk geiicn tuo?�/ op bie eere, bieGOD^'^wor-boo^ �ftViiettig en nuttig gebjupb/ �an ben rykdomnbsp;aan iemanb Uerleent.

* �it fag men aan Joseph aan �t i^of ban Pharao, * van �Cn. XLV. 13.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Joseph.

�it fag men aan Salomo, i.lton. III. 13. �it **. van li�pftt uit �et boo^gaanbe en auberen j Op dat de leven-Salomo,nbsp;digen bekennen , dat de Allerhoogfte heerfchappy heeftnbsp;over de Koningryken der Menfchen , en geevt fe aan een over-wien hy wil, ja fet daarover den laagllen onder de Mtn-gang ge-fchen, na be taaie bet Heylige Wagters, bp Danielnbsp;in fpn IV. j^ooftfluh/ Mtv� 17. bc ftjagtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TeteekeJs

=3. iDan �et �jiekfc�)e IDoojb ipaarban fig X^ttu.Fanhet LXXil. fo genaambe �berfetter^ �)tcr bebienen / htM^^riekrcbenbsp;feenb �)et/ glans, schynsel en heerlykheidj fo algquot;nbsp;gcbmpkt luerb.

t Sniert Oude Teflament ban be Heerlykheidbt^HEE- f, Onder REN, bie bOO^ Ifrael Ijcfticn toog in de Wolkenen Vuur-t� O. T.nbsp;C�lomme, �Cpob XIII. ber^ 2i, ax. �ie op ben 23ergnbsp;Ujoonbc/ �erob. XXIV. brrjl 16. �ie naberljanbnbsp;1) �en Tabernakel vervulde, ��c.rob XL. bCt^ 31nbsp;en B5-

De Duuragtige Goederen noan de

ff. �)et Nieuwe Teftament, t�Oilb bit t�OO^b JliebC 0ebilUiii[lit ban Persooken cn Saaken, bic/ uitmuntend,nbsp;voortrefFeiyk , m toegen^ guniun glans , HEERLYK

?. ^ie HEEKLYKHEiD GoDs, itu'er�e ftp be �Dfftoojte Jesus , b00| de menigte des hemelfchen heytlegers

Gods. II, 13, Pryfende GoD , en feggende , ber^ 14. Eere fy God in de hoogte , Vrede op aarden , in den Menfchennbsp;een welbehaagen.

43- IDelte allKii fieftaat Saat in / bat fs door het � ��b Gods HEERLIKHEID ftef�raa�t en becfttpt / ooft baar*nbsp;voorbeeld na j^uiineii tDe0 aanfrel�en / om God in a��e^ te ver-van heerlicken , beyde in hun lichaam ende in hunnen geeft,nbsp;welke Godes fyn. i Cor. VI, 20- i^Ot bat epubtnbsp;\biccbe

HEERLIKHEID batt GoD tt fpii. ifanbeftn0en ix. 0e5ec� / boo^nament�ift bEv|3 �17. b�r0E�pftt fjitc mebe Setnbsp;XXII. jpooftfl. �ot bat epnbe

4s/7/�r��M;-i-iKHEiD een^ in �t l^iEutoe Jerufaiem moeten ft|en0en} der 0��pft al^ lt;�penftaorin0e XXi, ber^ ��27. fieleobt

Want de Heere , de almagtige God , is haaren tempel, en het Lam, is haare Keersfe. En de Volkeren die zaa-lig Pullen werden , Pullen in haar licht wandelen, ende denbsp;Kohikgen der aarde ,' brengen haare heerlikheid endenbsp;EERE in defelve , Ende haare poorten Pullen niet geflotennbsp;werden, des daags: want aldaar Pal geen nagt Pyn. Endenbsp;Pj Pullen de heerlikheid en de eere der Volkeren daar

opperJie IVyiheid, �//� Spreoken VIII.vs. i8. �fi

in brengen. Ende in haar fal niet inkomen iet dat on-reynigheyd en grouwelykheid doet ende leugen, maar die gefchreven fyn in �t boek des levens , des Lams. 4]5e�p�t

**. Ban Saaken , in trappen fecr berfrljce�t / fo ooft **. ran be HEERLiKHEiD Pan bco cenen jBenfefj boPen ben anbe^ Sank en,

ren : Want daar fyn hemelfche lichaamen , daar fyn aardfche lichamen , maar een ander is de iieereikheid^^�nbsp;der hemelfche, en een ander (de heerlikheid) der aard-fche , ende een ander de heerlikheid der fonne , endenbsp;een ander is de heerlikheid der maane , ende een andernbsp;is de heerlikheid der ilerre : want de eene fterre ver-fcheelt in heerlikheid van den anderen. ^0 rebenecr�nbsp;Paulus , in Den ccrf�en ^enb�^tePaanbiePanCorinthus,nbsp;in �t XV. ^ooft-ftuft/ Per^4o. cn 41. #gt;0 moet �)icr

/. i^ict al�Efn in �t a�0enicen ern fetr groot onbeiv /� /�'tge-fclftnb gemaaftt toerbrn / tufTf�cn bit �er cn heerlik-heid, bic be een bopen btn anberen / Pan Uiegcno' Eer.

Ampcen , Rykdom cn Aanfien , in bccfe il^crc�b jftrcft PP befit/ fo �ang befdPe niet pan God, in fpnc gunf�c/totnbsp;ber SSefitter^ Verheerlickingen cn Zaaligheid , gcfcijonsnbsp;ften fpn / itiaaroPcc Pee� tc feggen l�a|.

//- 3Bnac in �t Pyfon�cr/ ruffcpfii bic eer en heer- //. in't likheid , bte b�cene ge�oopigc boPen ben anberen / bier^^^A'�^*^''-in beefen tpb in genabe / en bier naniaai^ cen^ in heer*nbsp;likheid fa� bcfitren; iBant �d

*� ^eefter/ bat be bebieninge Pan 't lt;�. lt;C. tnanneer* Dehedie-Gods tcgcntPDO^bige heerlikheid , in �t niibben pan�^'�f^^�' Slfrae� / op een figtbaar� topfe ipoonbe/ egter Pan^^;.'^^'nbsp;Paulus fcec onbcrfcpeibfii tperb Pan be bebieninge be^oquot;//^ quot;nbsp;Nieuwen Teftaments. j^OO?t bcni felP^ baar OPet tebe�nbsp;neren/ in ben tVDecben 25^ieP aan bie Pan Corinthus,innbsp;�t IIL ^OOft-fluft/ Pcr^ 7�15. Indien de bedieninge desnbsp;doods iii letteren, (beflaanbe / en) in fteenen uitgedrukt,

in HEERUKHEiD is gewceft , fo dat de Kinderen Ifraels, het aangeficht van Mofes, niet konden fterkaanfien,nbsp;om de HEERLiKHEiD fynes aangefichts , die te niete gedaan foude worden. Hoe ! fal niet veel meer de bedie-ninge des geeftes in heerlykheid fyn : Want indien denbsp;bedieninge der verdoemeniile in heerlikheid geweefl is,nbsp;veel meer is die bedieninge der rechtveerdigheid overvloedig in heerlikheid ; want ook het verheerlikteisfelvsnbsp;niet verheerlikt in deefen , ten aanfien van deefe uicnee-mende heerlikheid ; want indien het geene dat te niecenbsp;gedaan was , in heerlikheid was , veel meer is het geenenbsp;** Innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;heerlykheid. Dewyle wy dan fodaanige hope

KeSttiaate �ec De�Eelin0e Gods, �ie gfene/ bie be bragt bet beid, van jHoepinge onber�inbenbe / uteren itiaai'in gunnc eere

^2^^'ldeM'^'^ in gena�e / en fiiee namaa�^ in �e nolmaaht�eib / VndeTen. gcuictEn.

Hierin j. f iec in be tpb ber gcnaben / fe�b^ in �t �epben ban depj,feivs'^^ a��eeft�aarf�e �^erb^ubbingen : ��ie fp Licht,nbsp;baarom aanmcrben i Want onfe lichte Verdrukkinge,nbsp;drukkinge. ^i^ feer haafl: voorby gaat, werkt ons eenganfchfeer uit-neemende gewigte der heerlikheid. 2 (JTor. IV, 17.

j.j: l^iee namaa�^i / toaae Spenen Begoojb bie ge�eelc rebenecring ban Paulus , in ben cerHen ^enbb^ieb aannbsp;bie ban be Corinthen , in �t XV. �^ooftfl. boben aangc:^nbsp;�aa�t / maar bp inp nu nog maar boegen/ 0et 42�50.nbsp;beriS. 9Ciro fa� 00b be lt;�p(lanbinge ber booben fpn.nbsp;Het (lichaam) wordgefaytinyerderfFelikheid, het wordnbsp;opgewekt in onverderfFelikheid. Het word gefayt innbsp;pneere , het word opgewekt in heerlikheid. Het wordnbsp;gefayt in fwakheid, het word opgewekt in kragt. Een

Oppcrfit '4'ysheit, uit spreuken VUL vs. 18. Si

natuurlyk Lichaam word �er gezayt en een geeftelyk Lichaam word �er opgewekt, daar is een natuurlyk Lichaam, en daar is een geeftelyk Lichaam. Alfo is �er ook gefchrcven, de eerlle Menfche Adam, is gewordennbsp;tot eene levendige Siele, de laatfle tot eenen levendig-maakenden geeft , maar het geeftelyke is niet eerft , dognbsp;het natuuriyke, daar na het geeftelyke. De eerfte Menfciinbsp;is uit der Aarden aardfch, de tweede Menlch is de Hee-re uit den Hemel. Hoedaanig de aardfehe is, Ibodaanignbsp;fyn ook de aardfehe , en hoedaanige de hemeifche is,nbsp;foodaanige fyn ook de hemeifche, en gelykerwys wy hetnbsp;beeld des aardfehen gedraagen hebben , alfo fullen wynbsp;ook het beeld des hemelfchen dragen.

lUr heffen aUen Mpftt han/ �at �eefc ttuee !ic8aaiiie= Overgang �phc lt;i5or�eren / ntet^ / ja meer na a�^ hoo^heelig fou�nbsp;ijcn fpn / fo De ttocc anheren / haarmebe niet Uerhncgtnbsp;cn tjcrbonben/ gelph a�^ �aw� aan �ao� gepaart gin:��. Denbsp;gen. �pperde IBpg�ci� Poegt her�a�Pen�aarbp;

�ft minhere tot meeebere / nan �e flinhec tot he fquot; ''-regterfephe/ ohergaanbe.

/. l|et e'enc gaat met �jet anherc foo ber�tnogt/

taaien : Duuragtig goed , met , of door , of daarby _. //eV of voort geregtigheid, a�fO bt Koppel-letter (1) Vauw,wA

bepbe heefe Pertaa�inge �epben han; bat ben �aal=^quot;quot;quot;f' ftenneren genoeg behenb Sgt;iet m maar �Spreuken I. ilnbsp;3- lt;6en. III. lo. I. ^am. Xiv. i8.2at�)- lH-11.i�at nu tcekenhnbsp;l^et cerfie betreft) booj duuragtig Goednbsp;taa�t / fn�len top

x.Utfcbr'^-viv.ge van dit goednbsp;na die be-tcekenis.nbsp;1],. Hetnbsp;gebn/yk,

Hall dit v.'oord isnbsp;gemeen.nbsp;Niet alleennbsp;van havenbsp;en allerleynbsp;Goederen.nbsp;ff'. Maarnbsp;in Vnbsp;lyfondernbsp;allerleynbsp;Goederen.

Kegt-veerdig. ��. Onregt-veerdignbsp;verkree-gen.

De Diiuragtige Goederen van de

ci'0cnt�yft in be Hebreeuwfehe ^pran�t geen toecft-lnoo^b/ toaar�an bcfTeltJg too^tel-beteehemfle ftan aangetoeefennbsp;tnerben. jKcn binb tn be nabunrige fufledpbe Syri-fche ^p?aab / inclbc maar in tong - bal ban benbsp;bjceulufc�c bcrfc�ee�t/ een ttierb-t�oo^b / bat beteehen�:nbsp;fyn verftand of vernuft gebruyken ; i^iee ban baannbsp;l�o^b �et Uiooib ban be ^prifc�e ^^berfettei*^ gesnbsp;b^upbt/ in �t C- I- (C�eff. V. 6. bOO^ �t Griekfchenbsp;luoo^b vvfjna, bat boo^ be onfe bertaalt t�erb: nugterennbsp;fyn, eigent�pb/ gefond van verlland fyn. ^OlbOib�ftnbsp;naam-tooo?b geb^npbt/ci^penb. xvii. g.boo^ verftand,nbsp;fjct ooh #pfn�. Xlil. i8, en JH^arc. Ut- ar. ^n^foubenbsp;^it goeb eigent�ph te bennen geben: Soodaanigeen

Goed, dat door verlland en w�ysheid verkreegen word, enal-leen, van de Siele kan befeten werden , een felvftandig en genoegfaam goed op fig felvs; 5�og a�fonbsp;f|. �tt moo^b in GODS ttioo^b op berfcljepbenc plaat*nbsp;frn g�beeggt bjerb / baar betnbsp;g l^iet alleen bOO,t Have cn alleclep Goederen desnbsp;Huyfes, bp gcboig/ ooft boo| licfjaame�nfte Goederennbsp;gcbjiipftt ibcr� / fcogl. Viii. 7. en �3cclj. xxvii.

ii. �8.

3it)aar ooft t�e� boo^t allerley Goederen, fjCt fp bc* felbe regtveerdig of onregtveerdig bcrft^ecgeil fpU- ll^ailtnbsp;fo UJOJb liet gebjupftt boo^ Goederen.

fvm/ ^preuft. XII. 27. Een bedrieger fal fyn jachc-vang niet braaden ; maar het Kostelyke Goed desMenfehen,nbsp;is des vlytigen.

rr. iMe boot pbel�n�/ looeftec of oberlntnl�

geftotnen i^/ ,�)prcilft. XIII- ir. Goed van de ydelheid gekomen, fal vermindert werden. lt;0n ^prcuft. XVII.nbsp;g. Die fyn goed vermeerdert met woeker en met over-winfte, vergadert dat vo�r den genen, die fig des Armen

Opperfle lVysheidiUitS}^vQ\xkQnV\\l.vs. i8. nbsp;nbsp;nbsp;55

verbolgentheid , maar geregtigheid reddet van den dood,^�'^ * . ff0t Salomo,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XI. 4. ^aavom met allfcn

ban be Sondaars in �c aanp^nfinge ban tiaar �e�^ieo�pifi ScHYN-GOED , �et iDOO^bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jaakai* , bOO^ Koflelyk,^�^ Het

bcrtaatt/ bp bit tooojb gcboegt/ in �tl. �^ooftfl. banquot;'quot;'��/ bit ^p^euft-iiOEb in �t 13. bci*^/ baat bc Opperste Wys-PP^nbsp;heid, be ^^nbaariS / bu^fpreeftenbe inboett/feggenbe/f.^/fZTy-alle Kostelyk Goed fullen wy vinden , onfe Huyfen tol'nbsp;len wy met roov vullen; maar UJo^b ooh �icr ban benbsp;Opperste Wysheid geb^upllt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;komfl van

taa�t. 5�i� tuoo^b tuo^b maar a��ecn �iet ter ptaatfe in over-�� gc�cE�E (�. C. geboiibcn / en geebt nbsp;nbsp;nbsp;brengen,

j. hennen : Iets �t welk niet verandert nog veroudert, dat fynen befitter nog begeevt nog verlaat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aardig de

ll- C^et home af ban een lbojte�-tooojb / bat over- oudheid brengen , over voeren beteehen�/ eil hall bu^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laVin'T

?. l^iet alleen feer aartig �eteehenen ; Het overvotren andere of overbrengen van dit goed uit het eene jaar in het ^.vi-uteekend.nbsp;dere, uit het eene geflagte in het andere, maatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KZ^Het

??. l�oomamc�p�i �tt obetboeten en obrtb^engen bit goeb uit be tpb tn be cpubeloofe faa�ige eulbigtjcib ; ^ goednbsp;tuaatbooi �j�t �ierte berl�etltt / be ^tele Vevme�wc en uit de i�^dnbsp;epnbe�ph in �t genot ban alle Semelfclje lt;�oebeten flenbsp;b^agc iberb.

�ectaalber^ ban �t Oude Teftament ttoee iboo^ben woHeiv KT�i5-(s TToAAiSv gebjupht / tijelht beteehenen / eene befittin- �nbsp;ge van veeie; bog ibp laateii bfcfe bingcn ober aan bCgebruykcnbsp;Taalgeleerden, tettupl bJp On;^ fpoebetlnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KTi�lt;r/f :

f j. 55c �ctrehenifje ban be faahe fel^ na te fpeuren , toAAwv, ibp berflnan ban Sier booa bit bnuragtige onberanbet�^^/^^.

iphe/ der Saake.

�y�jc/ onDcrouberlJ Goed, toaar Uan top niet/ �an f�a� mdcnbe/ fprrchen feunntn.

*. In 't *. ^oo�anig een Goed , �at �en RCteb�e�ilieren �att geween Opperste Wysheid a��cen gefcpontien toerb/bat gunnbsp;tn tpb en gier namaaljS in eeutoiggei� tgt;p toptiennbsp;Lievbtb- fal. H^aar�an fp fegt: Ik doe wandelen op den wegnbsp;hen der geregtigheid, in �c midden van de paden des Regts,nbsp;get cpnlie toaartoe; Op dat ik mynen Lievhebbers doenbsp;beerv'en wat beftendig is, ende ik fal alle haare Schatka-meren vervullen, ^iet ceii toetntg lagec in on^ lt;CejCt-Capittcl in�t 20. en 2.1.

** ��oobaanig een onVieranbcrIpft ^oeb i^ t. G�D fe�u^/ bie Daarom met regt get �oogf�cnbsp;goeb genaanit tocrb; Immers isdeGOD Ifrael goed dennbsp;genen die ryn vanhertenfyn,5Pfa�mLXXlII. i.i�antbannbsp;GOD ftan nict|? oefe0t teerben/ boo^ ben ^onbaar/tennbsp;gofbe/ te fpn / bat gp niet feto^ en baabe�pft xH toant baar^nbsp;emfegt Christus ban GOD: Niemand is goed danGOD,nbsp;.JiBattg. XIX. 17. �t^anc hy is een God van faalig-heid , ja van volkomene faaligheid , en by hem dennbsp;Heere I'yn uitkomflen tegen den dood , LXVIII.

20�1!. ^ie ooft rpn ^o�ft nooit nog in tpb nog in cutoigftcib fal ber�aten nog begc�en: Want de Heere

fal fyn Volk niet begeven , nog hy en fa! fyn erve niet verhaten ; Want het oordeel fal wederkeeren tot geregtigheid , en alle opregten van herten fallen het felve navolgen , f�ngt bc �ietopamp;e l^arpfiagec David, in bennbsp;Aftorn/ �et 14-en if.l^ec#.nbsp;retibeden GODS goebcrtifrenfttben; iDaac boot ftp niet al*

^-�^�'^'^^/Vdoendeis, ^f CXIX 68 ittaat booMiamelpls omtrent fpne giinft en �ionbgenooten. tingt �c �tcrfi ^f. Lil.

beid-, voorlk fal u loven in euwigheid, om dat gy het gedaan hebt, �bun weg-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ende

ende ik fal uwen naame verwagtenj want hy is goed voor uwe gunfligenooten: 5[^tt ticflaat

j. �oo^naamlih baarin / bat �p aan befclbc f�0 in U Bedaar frin �oo?b/ �ttft geopmbaart en berWaart / af� bennbsp;God fpne^ l^o��i^/ toe�h % mag tnelgelnftraalig noe^Ll/f^feenbsp;men en roemen; en baarom bmbt fmoen/ XXXlll,/� fyn

II. Welgelukfaalig is het Volk, diens God de Heere is-f^oord het Volk , dat hy fig ten erve uitverkooren heeft

maaraan be^ �^eerenlicer�ift�eibfa�geopcnbaartt�erben/^'^/ naa bat eeutotgc / onberanbcr�pbe / en buuragttge i�oo?b

ban God : Een ftemme, roept: ende fegt, wat fal ik roepen ? Alle vleefch is gras, en alle fyne goedertierenheid is f/et heften-als een bloeme des Velds. Het gras verdort,de bloenievaIdlt;^/g/?^ goed af, als de geeft des Heeren daarin blaaft. Voorwaar,�'�quot;�nbsp;het Volk is gras. Het gras verdort, de bloeme valdnbsp;maar het 'Woord des Heeren beftaat in der eeuwigheid,nbsp;is de taaie die wy uit des Heeren mond , Jjp SPcfaia^ ��*nbsp;fen/ in 't XL. jj^ooftlf. 6�p bec^. Dat Woord is voornbsp;den godloofen als een vuur , en als een hamer , dat denbsp;fteenrotfen te morfel flaat, 3l|crEm. XXIII, ap. Terwylnbsp;het voor een Kind Gods is, een lampe voor fynen voet,nbsp;ende een licht voor fyn pad. CXIX, 105.

If. Hit bit tiaoo^b mi / ieecb fjp �e gangen Gods,|L Uitdit tc gangen fpne^ Gods in fpn �^ep�ig�om/ ^f.LXVlII Woord,nbsp;25. ^f. LXXiii, 17. il^annefr �p �tttt

?. GOD fe�b uit bat i�ooib lecrb hennen / a�^ den codfeit, eenen en den Drie-eencn GOD , bit f�g aan bennbsp;baar/ uit louter genabc/ imltfc^tnhen/ niet alleennbsp;fpn t�C�epper / maar oo�t a�^ fpn fiegtbeerbig / �^ephgnbsp;en j^ecrlih-maalter / maar ban fp feggen : fiet 3fef.

XXXII, 22. De Heere is onfe Richter, de Heere is onfe Wetgever : de Heere is onfe Koning , hy fal onsnbsp;behouden.

gheeien nbsp;nbsp;nbsp;en seeftclicbcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OfjTcniiigcn tgt;an inaare

die beftaat s. �0 Vreefe bt^ Heeren , Ine��te Itlcf a��eeu het innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beginfel der wysheid, ^p^euft. I, 7. CXI,io. maat

Fmefedts^^ / de Sprink-ader des levens , om af te wyken van de Hieren. ftricken des doods , ^p^CU�l, XEV, 27. toaac bOO^ fpnbsp;keten) voor des Heeren Woord beven , t�etcnbe bat benbsp;Heere op deefen fien fa] , LXVI, 2. ja �ieu b�OJnbsp;ferpgen fp foobaanige iufl tot belt;? Heeren JBoo^b / batnbsp;fp met 5,'etemta^ feggen : Als uwe woorden gevondennbsp;fyn, fo heb ikfe opgegeten, enden Woord is my ge weefl:nbsp;tot vreugde en blydfchap mynesherten,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV, 16.

l^icruit ontfp^uit ban a��e ��ebbe tot God enbe fpne liep��ge gemeenfe^ap / fo bat fp feggen : Ik fal dan ge-duuriglyk by u fyn , gy hebt myne regterhand gevat, gynbsp;fult my leyden door uwen raad, en daar na fult gy mynbsp;in heerlikheid opneemen ; Wien heb ik nefFens u in dennbsp;Hemel , nefFens u lull my ook niet op der aarden , Be-fwykt myn vleefch en myn herte , fo is God de Rotfteennbsp;van myn hert , en myn deel in eeuwigheid. �ant][)Pnbsp;geeft ge�eetb / dat verfaadinge der vreugden by des Heeren aangeficht fyn , lievlickheden aan fyner regterhandnbsp;ceuwiglyk. ^iet �i^ tetl�e in ben LXXIII. ^fa�m /nbsp;25�27, ber^/fen Bet �aatfle mben xvi. �fa�m / �ctnbsp;�aatflc ber^/ ��at��e bee�-

Deliev- nbsp;nbsp;nbsp;�iebbe tot goebe/ baacb in Bun eenenBaat

de tot bet jjjj. ft�jaabe / enbe bie gene bie �t �itoaabe boen / ak

iat�n(^ fp toeten / dat �er het wee uitgefprooken werd over hetkwaa- die geene die het kwaade goed , ende het goede kwaadnbsp;de, en die heten. gjef. V, 20, 3l0aarom fp ooh met ben 9^igtec/nbsp;geene die �jj xv. ^fa�m / bcH Heere b^aagenbc : Wie falnbsp;gaard!' vcrkceren in uwe tente ? Wie fal woonen op den bergnbsp;UitPhxF. uwer heyligheid ? tOt anttOOO^b Ontfangen. Die opregtnbsp;betoogt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wan-

wandelt ende geregtigheid werkt, ende die met fyn her-te de waarheid fpreekt. Die met fyne tonge niet agter-klapt, fynen metgefelle geen kwaat doet, en geene fmaat-redenen opneemt tegen fynen naaften. In wiensnbsp;oogen de verworpene veragt is , maar hy eert diegenenbsp;die den Heere vreefen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�}et / flCtl�C 0001111*

Ci0/ op bat CCUlOi0E onberanDcdilt goed, darde Heere heeft weggelegt voor die gene , die Hem vreefen , datnbsp;Hy gewrogt heeft, voor diegene die op hem vertrouwen in de tegenwoordigheid der menfchen Kinderen ; noi

A. Niet wandelen in den raad der godloofen, nog ftaan a. Niet �op den weg der Sondaaren , nog fitten in �t geftoelte der 'tfandeicnnbsp;fpotteren , maar hunne lull is in des Heeren Wet ,nbsp;fpm Wet te overdenken dag en nagt , tuaartn SunnE/^^y^fnbsp;geiukfaaiigheid �jcflaat; na ben I. ^fa�m /1. cn i. ber|.

AA. Niet fitten by ydele luyden, nog met bedekte luy- AA.A'/f*^ den omgaan ; fy haaten de Vergaderinge der boosdoen-^nbsp;deren , en by den godloofen fitten fy niet. Sy wasfchennbsp;hunne handen in onfchuld, en gaan rontora om des Heeren altaar , om te doen hooren de ftemme des lovs , ennbsp;om te vertellen alle des Heeren wonderen ; fy hebbennbsp;liev des Heeren wooninge , en de plaatfe des tabernakelsnbsp;fyner eere, fo al^ fp fp^cclien Uit ben XXVI. ^faltu/nbsp;tPaatOtU ? fy fonderen hun af om na wat begeerJiks tenbsp;tragten, om fig te vermengen in allebellendige wysheid.

� 31^ �tt �an ooft / bat fp tori een^ moeten ftlaa*^^# 'fchoon 0cn / en feogen niet ben 3^igtee / utt ben xxvjr. dat fy

lO ber^ / Myn Vader ende myne Moeder , hebben my moeten ve�laaten , fp ftcft�en regt om te feggen / maar de Heenbsp;re fal niy aanneemen. So ik niet hadde geloovt, dat i^e�uwige ,nbsp;het GOEDE des Heeren foude fien in het land der levendi-^�r^//�

gen

De Duuragtige Goederen �van de

gen nif ware vergaan) 13- Ik fal u aangezicht ia Geregtigheid aanfehouwen, ik fal verfaadigc werden metnbsp;uw beeld, als ik fal opwaaken. ^f. XVII, if.

lt;!3cen itionber / inanr Dit Duuvbaare en Du�ragtige goed, tlfonautti met De GEREGTiGHLiD0f paart/ Dat getnbsp;Daaruit aij� Uoo^tb�oeit/baaroin De (�^ppcrfle J�^p^gei�

� Qereg- � lt;^^*1 of mtt / Doo^ CH �p Geregtigheid : tigbeid, t ||et i^elb^fEuf�ge gmiiDlooo^b gcebt te ftennen/ eenenbsp;t biet onbuigfaame Regtveerdigheid, waardoor dePerfoon, ofnbsp;hreeufche f^ak altyd in haaren regten ftaat blyvt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geefttregt*

woordverMettti^f^ei�j fecr aarbig tc ftennen; Die deugt waar door �/aart.Ge-men by lig felv bewult is, dat men na den regel, ofnbsp;regtigheid de Wet, fo wel of regt leevt, datmen aan eenen ie-Glt;- re- jjgj-gjj fyjjg geevt, ende niemand beleedigt, en aifonbsp;ook geruft en veerdig ftaat, om alle oogenblikken in �cnbsp;regt te durven verfchynen, of a�jS fiigter/ Of om Pa�nbsp;Den l�igter gcoo^Dee�t te tnerDcn %at nunbsp;* Komt in * GOD al^ D�Rigter der gantfchen Aarde. lt;l]5en. XVIII,nbsp;de eerjte 25. ^0 eenctucfellt�pften Regtveerdigheid / Die ftem Ua*nbsp;tuur eigen / en Dan buiten omtrent anDeren geoefenDnbsp;fentiir�eM^'^ /�cfit/EEnefaaft fo ft�aar / DatfonbErfulftegereg�nbsp;Diehv fig�fift pOD niEt foubE ftunnen GOD fpm s�^aaroranbsp;oeffend fal ^bauid ooft in fpn gEbeb/ bat ftp booj bEn Heerenbsp;ill �t Doo^ fig En fpn �oltt uuftOiteDe feggen: By u O! Hee-uitvoeren jg Geregtigheid. 5�an. IX, 7.

mfenow- Geregtigheid oeffenD �P omtrent ben menfege/ deeien. in �t uitPocren Pan fpne getroupjc beloPten/ enbe regt�nbsp;PEErbige ftraffen. #ier Pan bat

opDeefefpnE Geregtigheid bEroepen/ fEggEnbE:0!God myner geregtigheid. ^f IV, 2. EU ^f. XI�CI, 2. Op uwnbsp;o! Heere betrouw ik, laat my niet belchaamt werden innbsp;euwigheid , helpt my door uwe geregtigheid. �^aar

Opperjie Wysheid, mt spreuken VUL vs i8. 6t

Heeren �o�ft/ guntie oUerttiinmnse Op fjun^U-HP �pnu�en befjaakn/ fo �at fp met Debora Dcmoebcr^^quot;quot;, in Sfracl mogen fingen. Van het gedruys der Schutterennbsp;tuffchen de plaatfen, daar men water fchept, fpreekt al-�/fver-daar faamen van de geregtigheden des Heeren van de ge*nbsp;regtigheden bewefen aan fyne dorpen. �ttgtercn V, Uer^

11. met rcgt mag ban De f�cr�ie uitroepen/ enfeggenuit ben xxxvi, ^falm/ bcr^ ?� Uwe geregtigheid is alsnbsp;de bergen GODS, uwe oordeelen fyn eenen grooten afgrond Heere. IBaar �00| �)P �enregtveerdigenendedennbsp;Godloofen oordeelen fal. Want aldaar is de tyd voor allenbsp;voorneemen, en over alle Werk. Want God fal iedernbsp;Werk in het gerigte brengen!, met al dat verborgen is, hetnbsp;fy goed, het fy kwaad, fo fpreekt Salomo in fynennbsp;biihpr in �c III. ipooftl�. 17. en XII, 14. 23p gelegensnbsp;geib bat �jp fep�e: Pec^ 16. Voorder hebbe ik ook geilen onder de Sonne ter plaatfe des gerigts, aldaar wasnbsp;godloosheid, en ter plaatfe der geregtigheid aldaar wasnbsp;godloosheid.

5lgt;en3^enfcft too^b oo�i geregtig�ieiti toegeSenb.3�an^ neer befelue fig omtrent be IBerren fo geb^aagt/ batnbsp;berfelber epfcljin allen tragtteberbullen/ aanrpncpligt/�^^rfg%.nbsp;fo toel omtrent lt;�o�/ a�^ fpnen ^aaftm/ tragt te \}q\. toege-boen. Jgt;ie 5^eut. VI, 2f. Scanneer nu be ^�^cnfc�) /nbsp;l- #mtrent be J^ctPan GOD, en be^felpg epfc� % 1* In dBnbsp;fe�p^ onPcb^ieglilt Plaagt/ of en goc perre �p �cfclPeS^^.^nbsp;tragt te Polboen/ fal �P ttit� PePinben/ bat J^p 'iMGOD.hot�inbsp;Geregtigheid, tuaar mebe �P lt;0 �uurfc�iaar Pannbsp;45ob foube Ponnen �eflaan/ niet Pp f�g�eeft/ maar ge*nbsp;iiooDfaaftt i^ te feggcn met David, cxLiv, i, 2.

O! Heere hoort myn Gebed, neygt de ooren tot myne fmeekinge, verhoort my na uwe Waarheid na uwe geregtigheid, ende gaat niet in �t gerigte met uwen Knegt.

De Dmrdgtige Goeder�n van de

dig fyn. �og moeten top a��e fo Uee�e a�^ top fpn/ met ^ob feggen: Waarlik, ik weet dat het fo is ; wantnbsp;hoe foude de menfche regtveerdig fyn by GOD? den welken , fo ik regtveerdig ware, niet foude antwoorden,nbsp;mynen Rigter fal ik om genade bidden. 3iob tX, ly.

*. fier mag en moet ih �an b^aagen; �^oe �et ban met ben mcnfcb fa� gaan; God fo reyn van oogennbsp;is, dan dat hy het kwaade foude konnen fien. i^ab- I, 13�nbsp;^0 regtUeerbig dat Hy den fchuldigen geenfints vooron-fchu�.dig kan houden ^ab- !gt; 2. 3}a i^p is een regtveerdig Rigter ende een GOD, die alle dagen toornt , �f.

vir, 12.

:=�. �)ct anttooojbi^gcmb/ be Geregtigheid ban ben bojge/ ban ben jjteibbc�aac / ban�enibtebe Heere on-SE Geregtigheid is, ^jevem. XXIII, (5.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ban J^eitt

aangenoomcn/ i^p tog �t/ bie a� in be tpbc banjos a�^ be Verlosser geloobt en tefteiib toiftbe/ ^ob XIX,nbsp;25. 3^aat Job tn ben ge�oobe opgetoogcn fcgt: Want iknbsp;weet dat myn Verlosser leevt, ende hy fal de laatile 0-ver het ftof opflaan, tpeefc �t bie fegtj a�^bcgejanb/

een uitlegger/ een uit bupftnb/ om ben menfcben stincn cegten p�igt te berbon�igcn. ^ie fepbe: Verioit hem datnbsp;hy in �t verderv niet nederdaale, ik hebbe Verfoeningenbsp;. gevonden, bie fegt oob ban ben jpRcnfcb Hy fal totnbsp;God ernftelyk bidden, die in hem een welbchaagen neemennbsp;fal, en fyn aangeficht met gejuych aanfien: Want hy falnbsp;den menfche fyne geregtigheid wedergeven, ^job XXXIII,nbsp;23, 24 en

I i In de ' u. O^mtrent toaarneemen ban bie nietten ber Ge-vaur- regtigheid in ben 25ujger�anbe�/ moet bie geregtigfjcib /^�'^�^'�^^^maargcnoointn tocrben.

*. �an be iligterj^ in�t gengte/ alfo fp lt;l5obe bet ge-Rigters. dgte bou^eii. 55uj^ Inpb beo Interen toooto/ boo^ ben getroutoeu �^negt jRofe^ aan Ifraeip Jligter^S boorge*nbsp;gelt.

Opperjie �Vysheid, Spreuken VIU.vs. 18. 63

A Hoort de verfchillen tuffchen uw^e Broederen , en rigt a //�� regc, tuffchen den Man en tuffchen fynen Broeder en tuf-fchen desfelfs Vreemdeling; Gy en ftilc het aangezicht innbsp;het gerigte niet kennen, gy fult den kleynen fo wel alsnbsp;den grooien hooren, gy fult niet vreefen voor iemandsnbsp;aangezicht; Want het gerigte is GODES: Sleefi bat �pnbsp;^iDoff^ m fpn V, SJoElt 35futeroii. genaamt in�tlftenbsp;I^et 16 cn 17- htr^. ni hoegb baar Bp be topfcnbsp;t}oe ben Hioteren geboben toerb te rigten 3^eut. XXV,nbsp;i�4. Doet regt ende geregtigheid enderedderdenbe-roovden uit de hand des verdrukkers, ende der vreemdeling den weefe nog weduwe, ende onderdrukt niet, ennbsp;doet geen gewelt, en vergietet geen onfchuldig bloed innbsp;deefe plaatfe. be Bermaantnge Ban S'ercmla^ aannbsp;�et Dup# ije^ �tdmng^/ in fpne Boo^feggingc in XXll,nbsp;l^ooftff 3

AA. l�nac nu bat felBe niet gefc�iie�/ baar moettmn AA IVaar inct Salomo feggen : Indien gy de onderdriikkinge des-fquot;*^nbsp;armen, ende de beroovinge des gerigtes ende dernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;��

ugneid liet in een Jandichap , en verwondert u m^thetaan over fuik een voorneemen : Want die Hooger is dan �i^Godovernbsp;Hooge , neemt �er agt op , ende daar fyn Hooge boven

i^et WEE ttio^b ober fu�fte uttgcfpioo�itn / bie be onge-regtigheid p�eegen. Wee dien die fyn Huys bouwt met ongefegtigheid, ende fyne Opperfaalen met onregt. Dienbsp;^nes naaften dienft om niet gebruikt , ende geevt hemnbsp;fynen arbeidsloon niet. ^I^r. XXII, 13.

**.�tEgere0ti0�eib / bie een ieber/onber onbetfc�eib Dk moetoeffenenen najaagen/ moet baarinBef�aan/batnbsp;tnet Job Ban feggen: So lange als myn adem in myfal fyn,nbsp;ende het geblaas GODS in myneneufe; Indien myne lippennbsp;onregt fullen fpreeken; Het'fy verre van my, datiku-]ie-'��'^fr�;

den, (nanie�pB bit ten onregt �jem Jos befcIjuIbigbERy�'�'^^

enbe

64 De Dutiragtige Goederen van de

enbe a�^ een j^untjbe�aar aanfagen ) regtvee�digen fou-de, tot dat ik den geeft fal gegeven hebben, fal ik myne opregtigheid van my niet weg doen. Aan myne geregtig-heid fal ik vaft houden , ende falfe niet laaten vaaren :nbsp;myn herte fal die niet verfmaden van myne dagen.nbsp;XXVII. ?�-7. 319ant/ dengenen die degeregtigheid fayt,nbsp;is trouwen loon, ^p^eu�ienXI, r8- Die waarheid voortbrengt, maakt geregtigheid bekend, ^p^euhttl XII, 17.

Ib�plamp;t/ �at �te gcregtig�eib oo�t moet geoeffent m ficplccgt tDcr�eil i tnantbiede regtveerdigheid doet, dienbsp;is regtveerdig , fegt Sloanne^ in fpnen ijlen 25^icU / mnbsp;�t III, i^oofrft. 7. VJer^.

tt �ioitien top tot be beteefieni^ ban �t lt;Iamp;|ie�trc�c tooo^b hnaioavwi, toaatbon fig be meergcmelbe Overfet-ters giet bebienen. ^it i^mcbebanbiebragtennab^u�i/nbsp;'bat get on^ te bennen geebt: Dat onbefprooken regt,nbsp;dat de Opperfte Wysheid verkreegen heeft, om op eenenbsp;GOD betamelicke wyfe , haare Kinderen niet alleen vannbsp;de fmette ende den Vloek te verlolTen , maar ook op dennbsp;weg der geregtigheid , in het midden van de paden desnbsp;regts te doen wandelen ; fict gtt io. bet^ ban on^ Cett-

Hy be Heere , legt weg voor den opregten een beftendig wefen. Hy is een Schild dengenen , die opregtelik wandelen , op dat fy de paden des regts houden ; ende hynbsp;fal den weg fy-ner gunftgenooten bewaaren , Dan fullennbsp;fy verftaan geregtigheid en regt, en billikheden en allennbsp;goeden pad. Jgt;p;[eub. II, 7�10.

ontmoeten top gier een toeerga�ooii buurbaaten boHeli'clt �iectal ban �e alleruitncmelte g�ebeten / ailc^nbsp;toat mrn boot get tegentooofbige en toehomenbt leben /nbsp;toensfegen en begeeren ban / in lig beebattenbe

Opperste Wysheid flclb befclbe na ben tegtcn te* gt� / in cene nette o^b^t / om bp cplftimuiingc ban getnbsp;minbete tot get mcetbccc tc gaan,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CerU

* lt;eecfltic ttoeetp�e�tckf/J�pkDomenefrc ^^aarnabc*-^quot;**quot; tUjee geedpfte ^rmcifcljc gor�tccn / �uuragtig goe�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

5!be tpDdpkr goe�eren Rykdom eit eere rpnt)erganfeE*|.z)�73*-�pk cn ongeftaabig/ a�fo fp in �e uure be^ boob^/ ban^lt;^5��-

l^aatE fieflttCC^ wegvliegen , als met Arends Vleugelen, jamp;p^cuB. XXIII, 5* 5^00 t�anncec befdbe op �jaarennbsp;egten en regten p^p^ gefteit inerben / mogen befeibe Bi�nbsp;ipk aangemerkt vocrben / al^ goeberen bie be Opperstenbsp;Wysheid met �aare flinker �janb aanbieb. ^p^euk. III, 16.

van boven komen, van den Vader der Ligten , by welken of geene veranderinge is, nog fchaduwe van omkeeringe, van f.nbsp;welken alle goede gaven en volmaakte giften afdaalen,nbsp;wien fe door genade moeten geheyligt fyn. 3JacoB. 1,17. ^0

gaat get baarmebe/a^^ ltlctl^etlt;�ube Jefchurum, bat vet geworden fpnbe/ agttr uitfloeg , ende liet God vaaren,nbsp;die hem gemaakt hadde , en verfmaadede den Rotfteennbsp;fynes heyls 5^EUt. XXXII, 15.

**� 5!5itf^�t/ bat be Opperste Wysheid fo tiaf?/met**-^^'^^^f''quot; malkanberen gepaart / famcn boegt / fo bat fpnbsp;Pan get atibrre �iet toil geftbeiben gebbcn : ^ant fjiten regter-/ al;^ of be Opperste Wysheid , in �t mibben ban^��'^gt;nbsp;finnne ifeinbercn ftaanbe/ beefe goeberen / op beefetopfe^T^^nbsp;fo aanboob / bat fp eerft bun bie goeberen / uit b�nnclt;/,� faa�.nbsp;{linkerhand obergab / om befe�be bif� biettig te gebmP'nbsp;ken / tnbe baarop b�� ook be goeberen uit baare reg*nbsp;tcrbanb/ ftrak^ baarop bertoonbc/ a�|S fuUenbebaflekknbsp;bolgen / pooj eeumig en altoo^ ; om bun baar boojnbsp;gaanbe te maaken en iebcrig in baaren bienf� : a�ancnbsp;fo (lelt cin^ Salomo bf ittoo^bcn boo^ / bat bp Kykdom ennbsp;eere boo.2 laat gaan / rn ban baarop / syn by my , bolgennbsp;laat / niet renen bpfonbrren toon bcrbeffct / en epn�e-

SI nbsp;nbsp;nbsp;Ipft

t�aatiii tijp

2. .i�u��cn fiftt. ipoe bc Opperste Wysheid % f�flie/ a�^ be fontpu / ooifp^ong of 23?on-abec aanlopfl /nbsp;tuaarbii en loaarin brcfe goebrrca f\m �eggpnbe enioaaenbsp;t�tfe O�octUlOfycn / iwanneci* fp 3egt; Synby my,

�. luoo^bel^eH my , bat in �c piaat^ ban ben et* gen naaiit ban be Opperste Wysheid gefet V�etb/V�jif�nbsp;�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te rug op be Opperste Wysheid. ^aarbOO^ltJp

/, Hier te /. berftaait / bte Persoon ui �t aatibibbe�pfte kennen lt;0oblicfte It^efen / bie / op eene uttnecmenbc ujpfe / benbsp;foon Jr fe�bflanbige wyshryd, of f.yshedens , geuoenit tuer�:nbsp;iet godtikeom tOt �U ^aat alle fchattep der wysheid ende der ken-zvefen. niffe verborgen fyn ; if^je�be �j'tC IVtet be U)00|ben

Pan Pa�lus�

//. Hi(r jj, ipier ban men

kan men ^ nbsp;nbsp;nbsp;JooDEN met Uctfloan / bc wefentlicke

metdf wysheid pan God , in �t afgetrobfteiie / tuaar boo^ jooden, ^al�ecn be bo?faa�ten en uitttierbfe�en ban ai�ejS / op eenenbsp;wefentpkenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;onnafpeur�ic�tc topfe / bef�clt geeft / enbe booj

ZlTcot, bjpfen ��aab/ in eenebertoonbeteng-ioaarbigcoj* 'tafge. brc te fcgiftben / en tot bat epnbe/ bat gp % fe�p^

boojgefie�b geeft / te b^enge meet / tot fpner eere en ber mcnfcgen gep�. 3^an bjeifte wysheid Zophar benbsp;Naamathiter fegt: bat get eene Verborgentheid der wysheid t^; om datfe dobbel fyn in wefen, en baatban met regt-Vraagi f S^jaagb ? Suit gy de onderfoekinge Gods vinden ?nbsp;fult gy tot de volmaaktheid toe den Almagtigen vinden ?nbsp;Sy is als de hoogten der Hemelen , wat kond gy doen ?nbsp;Aliepcr dan de helle , wat kond gy weten ? Langer dan

XI. �, 7, 8, cn 9. #m nu niet te fp^ceften pan W-�sHEiD, bic in �en mcnfc� p�aat^ ftan ge��ieit/

eene bekwaamheid, om veerdig eene faake, in haare na-^^'^ tuur , aard en eigenfchappen, te keren kennen , en als-/iri^�, dunbsp;dan gefond en wel gegrond daar van te oordeelen. H^aar

heeft dc wysheid in het binnenhe gefet? of wie heeft den fin het verfland gegeven? 3iO� XXXVIII, 5�. Want eennbsp;Menfche die in weerde is, ende geen verhand heeft, isnbsp;gelyk de heeften die vergaan. ^^f.XLIX, 21. �!^fc|e wysheid uio^� �ooisnan'� �angfaam / cn niet ban met Peelnbsp;mocpte/arPtib tn Pipt /Pcrftrcegcn. �l^aarop bannbsp;ff. l^erantmcojb Pan bcOpperfte Wysheid fc�p'^gcrccbtt. fhtnbsp;i^/ Ik Wysheid, woone by de Kloekfinnigheid, en vinde'*�^��'^quot;''^.nbsp;de kennifl� aller bedagtfaamheid. ^p^fllft. VIII, 11.

H. jiRpt be PDo^naamfte Wit�egger^ / Petffaan tpp-.

f. ^ie bco2�ugtigei)ccfoon/ bic David in ben tlpee*^^^^'^' ben ^fa�m / fp^ceftcnbc inboert / feggenbe: Ik fal vanf.�iv/^s,.,nbsp;�t belluyt verhaalen; De Heere heeft tot my gefegt, ^jjoon, dienbsp;fyt myn Soon , heden heb ik u gegenereert ; Eyfch vannbsp;my �, ik fal u de Heydenen geven tot uw ervdeel, en de^'^^^gnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

eyndens der aarden tot uwebefittinge. ^f. II. 7, g. van haar nu ftomtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;getuygt.

*. iCen boHen obereen met �jet geene mat becfc Wysheid *. wdar-gier ban �aar frib^ gctupgt; manneer fp fegt : De niede ov�r-Heere befat my in �t beginfel fyneswegs, voor fyne werr ken , van doen aan. Ik ben van eeuwigheid af , gefalyt�^^^/'^'quot;nbsp;geweeft , van den aanvang , van de oudheden der aarden word. Dainbsp;aan. Ik was geboorcn, als de afgronden nog niet waren, eene Petals nog geen fontynen waren , fwaar van water. 5C�icug�quot;

fp^eriitbpren bie te Pennen geben / bat �itt tene eeu�Jigegeevt, dij

fdliffan�iigl�eib / bic met regtbe Opperste WYSHEiogaac Haare noemt. ^ct cegt fp^eelu bie ban ooftnbsp;Kinderen i^aare�iitibcren tot Ijaar noobigcnbe. Nu dan Kinda-

Haare

Djenft

maagden

uitjend.

Welke dingen onsnbsp;doen beflu-j-ten, datnbsp;bter vannbsp;eene jelv-^andigenbsp;�wysheidnbsp;gefjerookennbsp;�merd ,

�ft' Jdie

4?.l^aare Dienft-Maagdcn uitfendende, na bat fgihaar huYs gebouwt , en haar Slagt-vee geflagt heeft, ^p^eu�t.nbsp;iX, I �7.

**. WMt bingen met / ban ineencngantfc�fTau�Jcn ftn / ban bc wysheid GODS in �t afgetrohhene jik Jtopgenbsp;ban be wysheid be� menfchcn hunnen gefcgt toccben /nbsp;maar geben eene boo.ilngtige eeiitoige felbf�anbig�etb tcnbsp;hennen.

tt �iebooj�ugttge^^etfoonnu/�iomton^mbc^ Hee-REN i�oo?b / bco^ ben monb fpner ^fopljeten gerp^oo* dl'orhigtige feen / ban ern^ boo^ / a�p be^ Heeren Spruyte , ^'ef. IV, 2.nbsp;Perjoon, 15an een^ al^ be Knegt , enbe een Man , wiens naatnnbsp;die dan Spruyte t^; �atg. Ill, 8. VI, iz. 5^at on^ / manneernbsp;heLYn ''�op nauh�utig met God, in 3pn Uboojb / raabpleegen/

dan cent *. �at bee3e Persoon , eene ��Ob�ifhe Persoon moet aisdesHee-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pap bett Heere felP^ bcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Immanuel , bat

quot;vZrkonL i|�: GOD met ons, gcnaamt tDo;!b/ Sitf- Vil, 14. en dat ons baatom ban be �lierfte/a�^ be �oogfte ooifaah ftaarec bieugsnbsp;thnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b�pbfc�ap/aangemerht/inanneet 5? seggemWant een

deticke heerichappy is op fyne fchouderen, en men noemt fynen Perfoon naam Wonderlyk, Raad, Sterke GOD, Vader der Een*nbsp;is, dte -wigjheid , Vrede-Vorft. ^ef-IX, 5.

hyfondere^ behtbaam gemaaftt/ boo^ be^ Heeren Geeft, om eene �quot;'5X^.blyde boodfchap te brengen den fagtmoedigen, gefonden,

Opperfie ffysb^idSpreuken VIII. vs. l8. 6rf

om te verbinden de gebrookene van herten, om den gevangenen vrj'heid uit te roepen, en den gebondenen ope-ninge der gcvankenifle, om uit te roepen het jaar van het welbehaagen des Heeren, ende den dag der wraake on-fes Gods, om alie treurigen te trooflen. LXI, i, 2.nbsp;tot �af epn�e/ moed t)u

K- �e t�Erfl� horntn/ om �e0cre0ti0�etamp; tt ftoob^ fchappcn in bc 0rootc lt;(5emcente/ XL, lo. Ennbsp;ne ziele te ftellen tot een fchuld oiFer. ^tf. LUI,

I nbsp;nbsp;nbsp;'Slt� �fe groote cti magtige Propheet, tn�c nanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pro

II nbsp;nbsp;nbsp;Priester foubC gp des Heeren Tempel bou-||.nbsp;wen, ja den Tempel des Heeren bouwen, ende hy Pon-PrUftcp.nbsp;de den cieraad dragen, en fitten en heerfchen op fynennbsp;Throon, en de raad des Vredes foude tulTchen Hem en

den Heere der heyrfchaaren fyn, ^acf), VI, ii, 13. rgtCC al^ foobaanig / etcfl op den weg uit de beeke foude drinken, bat lepbtn / cn baar na fyn hoofd om hoo-ge heffen, cx, 7. totberom langi bic trap*nbsp;pen.

??. Wit bC�jC i�ere�b vaaren, a�|� God met gejuyg a�� Uit de be Heere met het geklank der bafuyne, ^f, XLVII,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ge^

^aar ban be �tcrifie foube fingen. Gy fytopgevaarenS^^��/''quot; in de hoogte, gy hebt de gevankeniffe gevangelik ge-Konitig.nbsp;voert, gy hebt gaven genoomen (om Uit te bCC�en) onder de menfchen, ja ook de wederhoorigen, om (�jp u)nbsp;te woonen. LXVIII, 19. #m bu^ al^ Koning tenbsp;heerfchen over de ganfche Aarde, XLVII, 8- Vannbsp;See tot See, en van dc Riviere tot aan de eynden der

|.l�at bunhtu? foube fo cene boo?�ugttge Persoon,bie|.rr^�^? fo blaar ban lt;iamp;ob in be roUc be^ bjoojbii bjo^b onbec*

70 De Duuragtig� Goederen van de

fc�ei�cn/ �jaaraan tiogtan^ oo�t befe�tjc naattieit/ V�ttf fecn/ en cere toegefcDiecbcn Ujerben/ niet God ennbsp;ooftm fee�seren opfigtc minberban GOD, moeten fnn?

aa. t�^e^ Heeren Knegt t�Oib �P flfnoemt al;� de regtveerdige , om bat �P �t�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regtveerdig loude

rnaaken , want hy foude gunne ongeregtigheid draagen , 9jef LUI. 11. ^je tot bat epnbc fegt: De Heere Hee-RE heeft my eene tonge der Geleerden gegeren, op datnbsp;ik wete , rfiet den moeden een woord ter regeer tyd tenbsp;fpreek�ii; Hy wekt alle morgen , liy wekt my de oo^nbsp;ren ; dat ik hore, gelyk die geleerd werden: De Heerenbsp;Heere heeft my de ooren geopent, en ik ben niet we-de�rfpannig geweeft , ik wyke niet agtervvaarts. Ik gevenbsp;mynen rugge dengenen .die my Haan, en myne wangennbsp;dengenen, die my �t haair uitpkikken , myn Aangefichtenbsp;verberge ik niet voor fmaatheden en fpeekfel, ^cf. L.

1! Fra/i'r^ H- �iuttlstit / foube becfeHeere , enbe rffgtbeecbige i�negt / �iet met �jet allfruttertle regt mogen feggen: Wie

is �er onder u Inyden, die den Heere vreeft, die na de Stemme fynes Kri�gts hoort? Als hy in diiyfternis wandelt en geen licht heeft, dat hy vertronwe op den naamenbsp;des Heeren, en fteune op fynen GOD. ^ef. L. 10,nbsp;. tl0ai1t/ Rjikdora en Eere fyn by my, duuragtig goedennbsp;geregtigheid.;

quot; � Levens., ||)f. XXXVd. 10. tiaare fcamp;atte� opcn� en aan* bieb / 'feggetibe: bcefe (JBoetmten fyn by my. ,nbsp;f. De /. lt;�e luoojben in �aar �o�hometrbff!ag genoomen /nbsp;morden in �a.bttt Hn bci* tt�oo^belt/ ctt bo�gcii'i be ^^eetaa-iingc ban onfe gvcote �aa�-ge�eecben en (�uerretterjS t�

Opperjle �Vjiheid, spreuken VIII. vs. 18. yi

�lflincn: Iers in fyne volkomene raa^t en willekeur t^flag,g�'oen hebban, defelvefote befitten , datfe niet alleen by, rriaarnbsp;ook fel VS in de Opperste Wysheid gevondennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iTquot;

den; omdefelve, na haarevryemagt te kunnen mededeeJen en geven , aan wien fy wilt. Dus dog laat fy lig vinden,^� hebben-van die gene, die ria hem vraagden, ende die nietnbsp;na hem fogten; tot een Volk, dat niet na fynen naamenbsp;gensemt was, heeft hygefegt; fiet (hier) ben ik, lietnbsp;(bier) ben ik, ^cf. LXV. !.

//. i�ie irp�i�sen �fy�cn on^ �nn ��i* �jeencn/ bnt//. D/gt; tup tia �cifelven betechrnIj�� jetItuU fo optsattcit/bat�ip'f�'��^�nbsp;�c �ifijaaindpi^r lorberen aanmechen / a�^

�jaarg inpgt fnnbc / alfo ft* �e lt;^c�|cpp?i* ban �e henen; om �Cin�en^ bcc '^arbcn / brcfe lt;fi5oc�eren in haare ]mker.7?�^jwy/^nbsp;hand hoPb Rykdom en Rere, ,^pceub. lH- i^ant tn'enbsp;t. ^P00en hnn; Myne is het filver en myne 1$nbsp;gpud. I^agg. II. 9-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�abnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;licke goe.

ben/pm pan bc �gyptenaars,VJpojlf)a,arenl^arbenbtcnf�/y^g^ te eyfehen iilvere Vaten en goudene Vaten ende Kleede-yy^/nbsp;ren, om dei�lve op hunne Soonen en de Dogteren te leg-1 Rykdom.nbsp;gen. Crob. III. 22.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Niet qh

**� J�Raflf ooh te fe00cn / a�^ in �cn toe�tottienben^^f^-^� fpb: Voor kooper fal ik goud brengen, en voor yfer fal**,nbsp;i|c filver brengen, en voor houd kooper, en voor fteenen /� vnbsp;yfer, gjff. LX, 17. mmtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toekomm-

l. ipeeft �)p een onbefp^ooken rc0t ontfatioen/ niet al* leen ober alle onbermaanfetje goeberen/ raaac ooft ^\itXhefprookennbsp;alle raenfepen ftiitberen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^gf^

f Jbolgcn^ ben �Digter in ben VIII, �efltftpa��c^/ Folgen% baaroni V�Olb ftem toegesongen : Gy doet hem heerfchen het welknbsp;ever de Werken uwer handen, gy hebt alles ondernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aUe%

voeten gefet, Schapen en OlTen alle die, ook mede de dieren des Velts, het gevogelte des Hemels, ende de

VilFchen der See, het gene de paden der See doorwan-delt, O! Heere onfe Heere HltJI �aH U)d tOC' )llpt�)en / hoe heerlik is uwe naam op de ganfche Aarde!nbsp;Van �t 7�8.

-i-j. �o�gen^ hit ce0t/ bce�t ]f)p ooh/ na fpn b^pitiafftf tig voel�gt;Ei)aQ0en wit / aan toien �P toi�t/ fonber �at fpnbsp;�^fost l�oiben/btnbmEnf� �pj^em/�jant de Seegen desnbsp;vallen �;Y-Heeren maakt ryk en voegt er geene fmerte by,nbsp;i^ee�. X, 21. So de Heere het huys niet bouwt, te vergeevsnbsp;arbeyden deszelvs bouw-luyden daar aan , fo de Heere denbsp;Stad niet bewaard, te vergeevs waakt de Wagter. Hetnbsp;is te vergeevs dat gy lieden vroeg opftaat , late opblyvt,nbsp;etet brood der fmerte, het is alfo, dat %�t fynen beminden als in den flaap geevt. CXXVII, I2.

�i^anncec top bit met booj�eel�cn toH�en opSe��e-rtn/ toaar fou�en top beginnen/ toaar epnbigen.

o�fvTde^ fm/ mcnfiemaar/'opbctoonbrtbaate^tcgemngEnbatt ren. Tacob, �b �t b'up^ ban fpnen ^cboon-ba�ct Laban, {joenbsp;bibtoi�� befelbe amp;cm ooh fijnen loon beranberbe/ �c�^cc*nbsp;11. �)�.�.� ftotnic nogtSanI 6cm Mrecc Ijotten Lamh , fiet �it/oranbsp;dert voer- njef bUc^ 8811 te ^QS^tn. 45en. XXIX�XXXII.nbsp;heelden.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bpfonbEfE boo^bedbeii/bobeii ooft cect^ aan^

ftwr'stpaalt/ban Joseph, aan �t l^of ban Pharao en Salomo, worden �nu bobeo alIc l^oiungen bec a^tben/^iet ^en. XLV, 13.nbsp;maar aan-�ion. III, I r 00 ft baai'ban betopfen. �n fict bog naausnbsp;gehaait, ][,eufjg/ ftet i^/ Die�aarfp^Effttinbunncgcrigtenennbsp;ZJen b/OOrtifH / SPnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tootocn/^t bet �e Heere be

Zhet d� God Slfrael# / ja be Messias , bt �t�lofTet /1*31 / bte feggen Messiasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/je eerfteendeik bendelaatfte, endebehaiven

fc00cn feon: ik ftelle den Heere geduuriglyk voor Overgang my, om dat hy aan myne regterhand is, fal ik niet w�n-fofnbsp;kelen, Die Iaat �er ook op Do!0en �� Daarom is myn hertenbsp;verblyd, ende myne EErn verheugd haar, XVI, 9.nbsp;mag ftp ooft 3r00en:

*, Komt het verhoogen niet uit hctOoflen, nog uitbet * Bezvyfl Weften, nog uit de Woeftyne; maar is God Rigternbsp;defen vernedert en geenen verhoogt, na De �aa�enbsp;Den LXXV, 7, 8. SDat Dog ecftcnOc jl^eftucahiiejac/GoDA/t�nbsp;toanneer ftp jep�e: Alle inwoonders der Aarde fyn als niet/y.nbsp;geagt, en hy doet na fynen wille met het Heyr des Hemels, ende de inwoonders der Aarde, ende daar is niemand die fyne hand afflaan, of tot hem feggen kan wat

doet gy 5Pan. IV, 35. ^0 moet fto�gen; Dat �^p Die feggen ftan. J�p^euft VIII, if, i6. Door my regeerennbsp;de Koningen ende de Vorften, Rellen geregtigheid, doornbsp;my heerfchen de Heerfchers ende de Prinfen, alle Rig-ters der Aarden, OOft moct 3pn God boven alle te pry-fen in der Euwigheid; 50 �Og noeint i^em Paulus. �loitl.

IX, f. H^ant tj� ftet fcftoon/ bu^a�leEEREDefit. Dat ** De wyfe eere zullen be�rven, na �ipj. III, 3 j.j^ct eg* **.'

De enfte�e inpsftci� Der menrcften ftet: ^^e� ix, n.

keerde my ende fag onder de Sonne, dat de loop niet is derniet fnellen, nog de ftryd der Helden, nog ook de fpyfe der Wy-fen, nogookderykdomder Verftandigen, nogook degun-'S'^^^^�nbsp;fle der welwefende, raaardattyd, ende toeval allen wedervaart. So fegt derhalven de Heere: Een Wyfe beroemenbsp;fig niet in fyne wysheid, ende de fterke beroeme fig nietnbsp;in Tyne fterkheid, een ryke beroeme fig niet in fynennbsp;rykdom, maar die fig beroemt, beroete fig hierin, dat

74 'Duurdgtige Goederen *udn de

dadigheid, regc ende geregdgheid op der Aarden; Want in die dingen heb ik luil; fpr�ekt de Heere �p

23, *4. (�pperfle iBp^gfib ��pbt�er�al�enoohniet bp beefe goebeven f�tne flaan/ maat bejbinb baat mebenbsp;onbetfi^te�^�pft /

t Duuragtig goedJ^' bp �j^lll/luaat �t0fn ai bcfci^ats ten cn rph�om ban De gctjcclc �Becf�� maat ie agtennbsp;3pn / a�^ een druppel aan den Emmer , ende een ftofkennbsp;^ aan de Weegfchaale ; O ! Hoe groot is U goet, dat gynbsp;ii/g�'eT weggelegt hebt, voor den g:ene die Uvreefen_, datgy ge-^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wrogt hebt, voor die gene die op u betrouwen in de tegen

woordigheid der menfehen kinderen, na btn XXXI, 20, *jFaaf innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;btflaat baat tn / op dat hy fyne lievheb-

bers doe be�rven wat bertendig is, ende alle hunne Schatkamers vervulle, ^p^tuUt- VIII, 25.

**. iBaat cbcrjpbiUibutttoepenbejeggeti: Hoe duur* baar is uwe goedertierenheid, O! Heere, dies de menfehen kinderen onder de fchaduwe uwer Vleugelen kunnen toevlugt neemen, fy worden dronken van de vettigheid uwes Huyfes, ende, gy drenktfe uit deBeekemvernbsp;pn s-��.welluften, want by u is de Fonteine des levens, ende innbsp;u licht fien wy het licht. !0f- XXXVI, 8, 9, 10.nbsp;f. f�p bO0 �ct tn nienianb anbtri bic a�^ magt �cb ^nbsp;ii,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5cgt/ tot be becagtec^ 3pne^ naaml/ Het myne

uBlt;r gjjggjgjj ^iien eten, dog gy luyden fult hongeren, iiet myne Knegten fallen drinken, doggyluyden fult dor Hen;nbsp;fiet myne Knegten fallen blyde fyn, dog gyluyden fult be-fchaamt fyn; fiet myne Knegten fullen juychen van goeder herten, maar gyluyden fult fclireeuwen van weedomnbsp;des hertens, en van verbreekinge des Geeftes fult gynbsp;huylen. ^cf, LXV, 13� i4-

Opperjle tVysheit, uit Spreuken VIII. vs. 18. 7f

bie 5c�tie Heere , bie bp Jeremus in �t XXXI, U-in �t 14- jegt: Ik fal de ziele der met vettigheid dronken maaken; en myn Volk fal i�ietxxxi,i4lnbsp;goed verfaadigt werden fpreekt de Heere.

?� boft bt lt;!5f�oolii�cnooftrpk�bircnbcnabat0oeb^^lt;^'^'�^^ nitfien en bcr�angen�r U^aageu? Hoe groot fal fyn goednbsp;wefen, en hoe groot fal fyne fchoonheid wefen, hetnbsp;koorn fal de jongelingen , ende de mofl; de jonkvrou-wen fpreekende maaken. ^af^- IX, 17.

5^ltbOEt bnn �JCtupgen/dat een dag in des Heeren Voorhoven beter is dan duyfend elders. Ik koosliev^er aan dennbsp;dorpel in �t Huys mynes GODS te wefen, dan lange te ajwagte�,nbsp;woonen in de tente der godloosheid , want God de Heere is myn Sonne en Schild. De Heere fal genade ennbsp;eere geven, Hy fal het goede niet onthouden den geenen die in opregtigheid wandelen, LXXXIV, ii; iz.

Hoe lievlik fyn dan op de Bergen de voeten des genen, Overgang die �t goede boodfehapt, die den Vrede doethooren, des totnbsp;genen die goede boodfehap brengt van �t goede , dieheylnbsp;doet hooren, des genen die tot Zion fegt; u God is Ko-ning? mogen top bi�llft b^aagen met Jesaias) lii , 7.

OEn geen toonber/ toant �tec boo^ too^ben jp reet^ ber 4BobItcIie natuur in hit flerhelih leUen beelagttg/ en innbsp;be bragt lt;�ob^ �etoaart tot bie 2ali0�)etb/ bie berepbnbsp;fa� toerben in ben �aatf�en tpb. I^oc kan bit anbet^

ft- ^et be Geregtigheid ban Messias. J�ant l^p i| �t tt- De bie alle epnbeh^ ber 9�arben bu^ witnoobigt: Wendet u

na my,na my toe,wordet behouden alle eyndenderAar* den: want ik ben God, en niemand meer. Ik hebbe ge-fwooren by my fel ven, daar is een woord der geregtig-iteid �it mynen monde gegaan, ende het fal niet wedernbsp;keeren. Dat my alle knie fal gebogen werden, alle ton-

De Duuragiige Goederen van de

ge fal my fweeren. Men fal van my Teggen gewiiTelyk in den Heere fyn Ger�GTigheden en fterkte; tot Hemnbsp;fal men komen, maar fy fu�en befchaamt werden allenbsp;die tegen Hem opllaan. Want in den Heere Tullen ge-regtveerdigt werden, en fig beroemen het ganifche faeCnbsp;van Ifrael. ^0 �UpD 3pne e!0enf Caa�/ �OO^ Jesaias opA

gefegt U)0^li I Het pad der regtveerdigen is als een ichy-^paVder^^ nend licht: Voortgaande en lichtende tot den vollen dag toe? ^pjeu�l. IV, i8. mogen welgelukfaalig ge*nbsp;noemt werden, die na Haar hooren, daagelyks waaken-de aan haare poorten , waarnemende de poften haarernbsp;deuren. ^pjeu�t. VIII, 34.

**gt;.Enjuy- ^0 jnpcgenbc feggen: Ik ben Teer vrolyk in den chen daar Heere, myne ziele verheugd haar in mynen GOD; wantnbsp;Hy heeft my bekleed met de kleederen des heyls , dennbsp;mantel der geregtigheid heeft Hy my omgedaan j gelyknbsp;een Bruydegom fig met Priefterlicken cieraad verciert,nbsp;en als een Bruyd haar vercierd met haare gereetfchap.nbsp;%tf.LXl, 10.

3. 5^0 als 3. �^Et Jesus Onfe CHRISTUS , tie a�^ �� Ujaa* jEsus xt Opperste Wysheid, mcftOEr �an Salomo, bEEfE goeigt;nbsp;S'i^^��Eitn �)p fig/ in jpiie magt En �Efit/ ooft aangE^nbsp;der is dan ftjagt �EEft. ^0 al| ttjp Oat fto^t / uit bc igt;t�^ifren

'vult. voaar ban nitn Johannes �)oo^t gEtupQEn in jpn Euan-a. In de gelium, in �t I. J^OOftfl, Oee^ 14. Het Woord isvleefch daagen /3'�geworden , en heeft onder ons gewoont, ende wy heb�*nbsp;tien fyne heerlikheid aanfchouvvt, eene heerlikheid , als

des eer ig'geboornen van den Vader , vol van genade en waarlicid. J�annrfc �cp�ig in �t mi�bfn ban 3pnenbsp;,^9pnnttcn feggrii .bo,2fl /

a). De VVysheid is geregtveerdigt geworden van haare *)� Kinderen. JiEattS.Xr, 19.

/j) �c GOEDEREN blc baH �e Opperste Wysiieid, h^�rcligt. Salomo opgcgeUcn tocr�en / 5pn bp l)em oob in boU�3j. Haartnbsp;feragr en nabjuft tc hrpgen inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;goederen

/. �i^p op eene acnte n^nfe in bcefc Jl^fvdb 0elfiomfn�^^'r*��tf-Uia^/ J^att�.n, tgt;�?. ii.�uc.n, i�8- bcrmcib,;

geien des quot;Hemels , heften ; maar des menfehen Soon�/?/ tja de heefc niet, waar hy het hooft neder legt. JlBatt^. VIII,

20. bat Joanna, de huysvrouwe Chuse , des Rent-Meeflers Herodis , en Susanna, en andere veele, hem dienden van haare goederen ; na luta^ aantee�tcnilige/nbsp;in 3pn Euangelium, in �t Vlil i^OOftft. t}0, 3.

//. l^ogtan^ toonbe l^p / bat i^p magt fjabbe obev//�^^ogfa^s bc �ilTcamp;tn ber 2ee/ om �em �tt filbec uit benafgronb'quot;^^quot;^

4II^attl^. VI, 20. Silfo een ryke , fwaarlyk in �t Koning-ryke der Hemelen fal ingaan. J�Satt�' XIX, 24.

78 De Duuragtige Goederen van de

Jlliatt�-XIII, 55. |a ben Timmerman fe�ti^/3H5arcu^ VI, 3. noembcn. i�e� toetenbe/ bat �et gcene Eere \�inbsp;bie bc inenfc�en / bte bc �iebbe Gods met in gun Rebben/nbsp;ben een beu anberengeben/ gc�pb �)y fegr: Ikkenneu-luy-den , dat gy de lievde Gods niet in u hebt 5 Hoe kundnbsp;gy-Iiiyden gelooven , die gy eere van malkanderennbsp;neemt, ende die de eere van God is, niet foekt ? m-V. 42, 44.

II. Nog- //. I^ogt�an^ mogt fip peggen : Ik foeke myne Eere tam dorjl niet, daar is een diefe foekt en oordeelt. Indien ik my

myne eere niets , myn Vader is �t die Sr 2j�cmy eerd , welken gy fegt, dat uwe God is. VIII.nbsp;Eere 50, f4.

ont- ^ � lt;!^ntbjab ftet l^cm niet aan getupgeni^ / luie brak hem Uiaj?gt; ^otjanne^ be !�oopec / gaU batban�tni/ teamnbsp;gtengetuy-wm \)P op fttm tupjeubc / 5fp�c : Siet het Lam Gods.nbsp;gems. g;o�). I, 5lt;5. Petrus ant�Joo?bcnbc / 5epbe : Gy zyt denbsp;Christus , de Soone des Levendigen Gods. illSattft.nbsp;XVI, 10.

^ Ontbrak B � lt;�ntb;iab niet / ben �o� ber �tinbereti / tcc hem niet Ucrbu��inge ban be inoo^ben / uit ben viii ^faim / janbsp;de loss der ban Kreupelen , Blinden , ja 5e�b^ be ^upbclen / tueLnbsp;be bent moeflen ontfien j fict JlBaft�- XX, 30. XXLnbsp;15, 16. 4lBattb. VIII, ?!� jabergebee�eSchaare, ^ob.nbsp;XII, 12�17. ipe��ie eere �^p ben genen/ bie bem in benbsp;tuebergeberoite bolgen / ooft be�oobt/ d^Kattb.XiX,nbsp;28. 3Bat

/� ^e Saaligheden uitfp^aft / over de armen van geeft, iighedeit, treurigen van herten , fagtmoedigen , die Hongeren ennbsp;//j�//-dorften na de geregtigheid j De Barmhertige , de reynenbsp;van herten , de vreedfaamen, Die vervolgt werden omnbsp;Z'der

als hun de menfchen fraaden en vervolgen , en liegende, alle kwaad tegen hun fpreeken , om fynes naams wille,nbsp;ttl �t II-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�t / bic a��c vermoeyde Clt belalle,

tot flg noobigt/ om rufte, ja mfte voor hunne ziele tc geben.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28. l$p �t/ bic/de Weg, de

Waarheid , ende het Leven, i^/fonbcc benbJdftcn niemand tot den Vader komt- 3j0^. XIV, 6

GOEDE Herder bOO? fyne fchapen , bic fyne fl;emrae|'�^^^��'^^'* hooren, berbjo^bcn/ cn tocgcpal�; toantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defel-

ve , en fy volgen ^cm. l^P geevc hun het eeuwige leven , en fy fullen niet verlooren gaan in der eeuwigheid, ende niemand fal defelve uit fyne hand rucken. ^ot). X.

f. mg Propheet, 5pncn jKccr�ingcn aangebobcn/ iiv,v lenen, jpncl^eer�ifte Xecr-rebenen/bic �P tc�l^en^� met bc aUerftrag-1-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pgt;-o

tigf�c teefeeneu ban jpne lt;0ob�irhe ^enbinge bcbc^tigbe^^fV^'^quot;' itoof t�onbcr-lurr�ten/ ge�pb bc ^cf)^tften ber Euangeliften,^^nbsp;baar bo�ban 5pn.4il5atr|.XI,28,29.cnXiil. 57* JRaac

ft. Hogepriester, bcrt�o^btn/ t�annccri^pniet ft. ^is alleen booi die gene die �jettl �e �abet gegeven hadde,nbsp;bab / So�- XVII, 9. maar ooft fpnc ziele tot een rant-'^^'^'^quot;'nbsp;foen voor veele ftelde , bJaartOC f}p gekomen bia,� innbsp;UJcrc�b/ 4]15att�- XX, 28. fo bat l^p/ enbe jidcn-ongflnbsp;cn (Irpb booj t)un onbergaan / cnbc ben �loeft be|nbsp;�rupte^ geb?aagcn / tot bat �p ftonbe feggen: Het isnbsp;voibragt. XIX, 30. Cn bu| fttagtig �Jc�Jceren /nbsp;bat �p toa^ bc Heere onse geregtigheid. ^Jcrcm XXIII,

H. i^a fpnc �pftanbingc uit ben booben / al� ning oberbjonncn �ebbenbe / fton �p berlja�bcn oofebja�^!^quot;

Syne Moefle De Christus niet alle die dingen leyden.en alfo ^heiT*^'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;heerlikheid ingaan ; Huc. XXIV, l�. jpu�toning�

men om Want het Koningryke Gods is niet fpys en drank, maar aan de ge- regtveerdigheid en Vrede, en blydfchip door den Heyligera

'jwiFaf Geeft. �lom. XIV, 17. goebcrfn 3pn allebc goe* den te beren ban �t lt;j5enabe �erbonb.nbsp;voldoen, gg. Ipne cEREGTiGHEiD, moEten ban beefc buur�nbsp;� 5/^//3,agtigE goebEcen 00b gepaart gaan; toantnbsp;volkomen /. SUjS gfbottiEn / om aan be geregttgamp;Eib ban fp*nbsp;bjfat. ^ nen �a�ct te UOlDoen / fo betaamde het hem alle gereg-^ � feigheid te vervullen. JjKatt�- Ift gt; *5- enbc bat boojfn�nbsp;y?�wT- baabelicbe en fpbenbe geamp;ooifaam�eib ; bp �^rft ooftnbsp;magiig 3pnen geeft gefonben / de wereld te overtuygen van fon-�xeibebaa- , geregtigheid en oordeel. XVI, 8. I�ant

^deekn' nbsp;nbsp;nbsp;�ooftrtrn graab aftrap befat / fo bat

'nfr / nbsp;nbsp;nbsp;afterbitteefte �panben bon uitbaagen/cn b^a�

geregtig- Hoob tia 3pn bipmagttg toelbebaagen uitbee�t/ en febenbt aan toien f$p toil: toant veele fyngeroepen,nbsp;7erPhaH-^^^'^ weinige ukverkoorene,4!�att�.XXII, 14 J�antnbsp;feen en f. ^epbe l^p tot 3iine Leerlingen. f|et fp bat utnenbsp;schriftge- gcrcgtigbEtb oberbloebiger 5pai^berPhanfeen enSchrift-gefchied �^^^^�^den , (loelbE wel den menfehen fcheenen van bui-%lks om ten regtveerdig , maar van binnen vol van geveinftheidnbsp;� tetoonen. en oogeregtigheid waren. JlBatt�l- XXIII,28.) �pp ItJlftenbsp;toe�/ bat fp fonber �em niet^ bonben �oeii. 3Du^nbsp;hun,enfy ff ^cpbc i^p ; Gy hebt my niet uitverkooren , maarnbsp;hebbe u uitverkooren, ende ik hebbe u geftelc, datgynbsp;Vtm haZ'eS'^'^^ heeoen gaan en vrugt draagen , ende uwe vrugtbly-ve , op dat, fo wat gy van den Vader begeeren ful, innbsp;r�gtvelr^naame, Hy u dat geve. XV, l�. i�aut _nbsp;dtge faalig //� l^P Voa^ niet gekomen om te roepen regtveerdi-ter.ma- gen, maar fondaars tot bekeeriuge : toant de gefondennbsp;hebben den Mcdicyn-meefter niet van nooden , maar die

Opperfie IVysheid, �i? spreuken VIII. vs. 18. �i

i-i. Ifet maar / Hy hadde V�Cl twaalv Discipelen, Uit of Apostelen , uitverkooren , maar een daarvan ,nbsp;meWIl Judas , was een Duyvel. 3l0�). VI, 70. �00? �CCsnbsp;jen 5pnlie be ^oone der Verderveniffe ; bab OOftnbsp;niet/ 3io�. XVii, 12. om te toonen/ bat �ctlw! onbecnbsp;bte gene/Die l^em nabolgben/ toareii/ Die den Heere,nbsp;die Hun tot ben llitedicben bienjt gekogt hadde , verloochenden. 2^ct II� I.

ts- �aar egter bod? Petr�s tect^ gebebett lamp;ab* be / eernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bedooc�jenbe/ dat fyn geloove nietfou-pTTRus.

de ophouden; op dat Hy ook, als hy foude bekeerd fyn, fyne broeders foude bekeeren. 3tUC. XXII, j i.

ga�ben �p 9cm oo�i boo? 3pn gob�ift gefigt, tn �t mib= ben fpnec banben / tot boete en bebeednge / na buitennbsp;dreev, Otn bitterlyk ober fpnEfOnben te weenen, �JiKatt�-XXVI, 75- ,ji�arc. XIV, 72. Hut. XXII, 61.

J. I^iertoc foube �P �un fpntn Geest , a�^ ben Trooster , fenben / bit 9un in alle waarheid leyden : Want^�Z/��* Hy fal van fig felven niet van Hem fpreeken; maar fo wat^y^ynmnbsp;Hy gehoort fal hebben, fal Hy fpreeken, en de toekamen-de dingen fal Hy verkondigen, die fal my verheerlicken ;nbsp;want Hy fal het uit het myne nee'men en u verkondiger;

IJ 35it a��e^ nioefie/ na bat bP spucn^^ircipdenbe-n, bdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�jabbe/ om te gjecufa�emteb�pben/ tnbaar gedaan

bc bdubten be^ �abcegi af te toagteti / 00b tot oprigi/^^^A tinge ban 3pn l�oningrpb / bo�gen / igt;ie !^anb. i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

b. �^p ban uit ben booben opgeflaan 3pnbe / tbaar^/,d� boo? l^p hraatdib bebjefen i?� / be .^oone Gods te Apojieiennbsp;na ben lt;J5fc|t ber �jepWgmnabinge / na bc taaienbsp;Paulus, �loin. I, 3- beeft oob na spnebe�obtcn/ W%�eTGcep

81- quot;Dt Duuragtige Goederen van de

Johannes �ioben aange�aa�t/ fytien 45ee(� gcfonticu ojj �en Pinxeer-dag, j^aii�d 11, i �40. en �aar booj fpnenbsp;fieioften DerViult aan Apostelen gebaan/ en nannbsp;Lucas Opgeteeftenb; Ik fal u mond eu wysheid ge\'en dennbsp;welken niet Pullen konnen tegen fpreeken, nog weder-ftaan alle die hun tegen U fecten �Uf. XX[, ij. J�^aatnbsp;boo^ fp

1) nbsp;nbsp;nbsp;JiBaar ooft ftpfonber Petrus, nabat ftp fteftinaam ge*nbsp;niaaftt lua^/ om na fijne befterringe/ oob nu jpne 25meanbsp;beren te fterben; ja ftet Evangelium met fu�fte bragt uannbsp;�jonberen te �erftonbigen / bar of feftoon l^p tor �ennbsp;ftreupe�en fepbe: Silver ende Goud hebbe ik niet, jppeg�nbsp;ter bonbe feggen: maar dat ik hebbe, geveikuindennaa-me van Jesus Christus des Nazareners, ftaac op en wandelt. l^an�. in, 6.

2) nbsp;nbsp;nbsp;Paul�s daar naa niet minder, fi�t van fv.nebekeerin-ge af tot fynen dood toe. Hpanb- IX. ban �t XIII tot de ge*nbsp;heele Handelingen uit. Syne Brieven byfonder aan de Galaten , en den laatflen aan Timotheus.

($) ^og fteeft ftet J^en en alle ftunne l^abo�gerert nooit ergenb aan ontbjoohen; 30 �ang jp fig oe# Euan-geli�m ban Christus niet feftaamben/ maar offeftoon

Set den Jooden eene ergernis , en Ie den Grieken eene dwaasheid was, nogtan^ tOOnben fp/bat ftet hun die geroepen waaren, beyde Jooden en Grieken eene ftragtnbsp;Gods , ja de wysheid Gods was, 1 (jfOJ. I, 15, 14.nbsp;3li[fo in hem Christus alle fchatten der Wvsheid endenbsp;der kennifle verborgen fyn. Want in hem woond alle denbsp;volheid der Godheid lichamelik Co�. II, rtl 9.

Ryk'

Opperjie Wysheidy uit spreuken VIII. vs i8. 83

Rykdom m Eere 0etutst 3^atJi� tJan �eitt-2 C�^on.

XXIX, 12. Rykdom en eere fyn voor u aangeficht, engy heerfcht over alles, ende in uwe hand is kragc ende magt,nbsp;ook ftaat het in uwe hand alles groot te maaken, enfterknbsp;te maaken. �at btcfe ttiaar^citi op l^em �tn ^oonenbsp;lt;6ob^ moefl toegcpaft tocrben b�pht/ nlfo God hem ge-ftelc heeft tot een ervgenaam van alles, door welken hynbsp;ook de wereld gemaakt heeft , dewelke alfo hy is het af-fchynfel fyner heerlikheid, en het uitgedrukte beeld fy-ner felvftandigheid, en alle dingen draagt door het woordnbsp;fyner kragt, na dat hy de reynigmaakinge onfer fonden,nbsp;door fig lelven heeft'te wegegebragt, isgefetenaandereg-terhard der Majefteic in de hoogfie Hemelen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I,

2, 3' S'a VDan�E�t ooft iu �t midden van de feven goude Kandelaars. lt;�pcnb. I, 12�19*

geb^agt/ fegt: Gy weet de genade van onfen Heere Jesus Christus, dat hy om uwent wille is arm geworden, daar hy ryk was, op dat gy, door fyne armoede,foudetnbsp;ryk worden. 2 VUI, 9.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, ^

//. iSogrnn^� bit om gun Iupben/b00#�tb00^bedb/^'^ ban bc Maccdoniers, aan te fetten tot mtlbaabjg()eib;nbsp;�u^ �Et ber �emcentenil te berbu��en. Op datfp

in alles ryk mogten werden in alle goedaardigheid; welke door ons werk dankfegginge tot God. 2 C0| IX,

^ ^ * nbsp;nbsp;nbsp;c�f'fts

H-.. �f fcljoon be Cf rite opregtingc ber �lterb/be gemeente Gods niet obtrb�oebig in Rykdom fcppnb getocefl tet-

5Pn. nbsp;nbsp;nbsp;verdruk-

f. ^ogtan^ �cbben fp �unne goeberen in ben beginne boot benbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bErflrootnge bp�tn geb^agt / boen benbsp;nbsp;nbsp;nbsp;firooinge

nog ��n hert ende eene fiele was: en niemand feide dat iet,van w� Jeru~

% 2.

/.#f rcl[)oon Paulus fl��ecti fienbcopbieboo^treffdicSe i^esDOM. itidgoebccrn / bic bc l|)cere Christus ben fpnen tieeftaan:/�

84 Ve Duurngtige Goederen van de

iiet geene hy hadde, f^n eygen ware, maar alle dingen v/aaren haar gemeen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IV, 32, (d).

te berftroofingen bpctsrn bc Apostelen lioo^ bf ara men bet (Dcmecntcn^ berfaamelnigcn/ terlny� 3Pnbsp;met Paulus honben feggen: Ik weet vernedert te werden , ik weet ook overvloet te hebben, aliefints ende innbsp;alles ben ik onderweefen, beyde verfaadigt te fyn en honger te levden, beyde overvloed te hebben en gebrek tenbsp;leyden. 5^00 toaar fttoam Paulus bit l�an baan/ �pfegtnbsp;�et fdu^/ m bermag a��e bingen boo^ Christus bu mpnbsp;feragt geebt. ^0*1- IV, 12, ij.

a, i�ie t�cet niet bat nabcr�anb/ bjanneer te Sto� ningen ber 9llarben trn tpbc ban Conftantyn ben lt;�?oasnbsp;ten �unne ilecr�pft�ti�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b^agten / bc �er�i

Religio peperit dhitiasy fed filia dewravit matrem.

(e) De Godsdienfl heeft Rykdom gebaart, maar de dogter heeft de moeder verllonden.

Cdquot;)Men fag hoe ver dat dit getrokken wierde in de eerfte Kerk, esde hoe daar door de fchyn-heitigheid en gevynflheid ontdekt endenbsp;geftraft wierde in Ananias en Zaphira, die , om dat fy iets van dennbsp;prys des gelds ontrokken hadden, ende maar een feker deel bragtennbsp;en leyden dat aan de voeten der Apoftelen, van Petbus ontdekt, en vannbsp;God met den dood geftraft wierden. Siet Hand. V, i�n, geen wonder dat fulks, ontfag en vreefe baarde.

opper (ie IVysheity Spreuken VIII. vs.i8.

/ ^ic ccrc l^rni Dan ben IDaber gcgeben i^;Want �ti-DieHem

Vader oordeelt niemand, maar heeft alle het oordeel aan den Soone gegeven, op datfy alle den Sooneeeren,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^evenTs,

fy den Vader eeren. Die den Soone niet eert, eert den Vader niet die hem gefonden heeft. 3Iob- V, ai, 23. 3}0'nbsp;j^anne^ �OO^�e �cr�al�ni rcnhemme veeler Engelen , leggende met grooten ftemme: Het Lam dat geflagtet is,nbsp;js weerdig te ontfangen de kragt ende den Rykdom, en-de de Wysheid, ende flerkte, ende Eere en Heerlik-heid, ende dankfegginge. t^penb V, ii, 12.

// �ic Eere tuilt fip oob/ bat bc een aan ben anbeH/. Die Hj wnfalgeDen iDant

f. lt;�f fc�oon �P Gy weet dat de Overllen andere fai Volkeren heerfchappy voeren over haar, ende de groo-ten gebruyken magt over haar, dog aifo fal het onder U t- Ofnbsp;niet fyn, maar fo wie onder U fal willen groot worden,nbsp;die fy uwe dienaar, ende fo wie onder U fal willen deijX///nbsp;eerfle fyn, die fy uwe dienftknegt. ^att�* XX, 25, ^^^genfpreeHnbsp;i�ilt �P �aar itiebe alleen aaiuoonen/ bat nog fpnbsp;beding bt een ober ben anberen/ nog oob geen ban ^'�chamte

tt- j^ogtan^ Iaat j|p onj^ boo? Paulus 3pnen bicnflHt. du ftnegt/ enbe geroepen y\posTEL leeren.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h

^ �f gemeen / aan eenen iegelicken te geven dat men hem fchuldig is , fchattinge dien men de fchattinge,yj�f�'nbsp;tol , dien men de tol , vreefe dien men de vreefe , Eere knegt ke-dien men de eere fchuldig is. Ulom XIII, 7. Laat alle''lt;��

%6 De Duuragtig� Goederen van de

dingen eerlik en met orden gefchieden , fegt bet�|atb(tl bttfel�e Paul�s , in ben i. ^enb�^ieb aanbtebanCorintb.nbsp;XIV, 40. bOegt �*? Rom. II, 10. Heerlykheid ennbsp;Eere , een iegelyk die het goede werkt, eerft den Joode,nbsp;en (ook) den Griek.

a. Sw �t bpfonber / Opsienders , Voorstanders en Ouderlingen , die wel regeeren. ^0 �e�aft Paulus aannbsp;be ^�i�ippenfen / batfe Epapuroditum , fpnen b^oe�ccnbsp;enbe mebe-arbeibec / en mebe-ltrpber fu�en ontiangennbsp;in den Heere, met alle blydfchap, ende de fulke in weerde houden,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5�^9-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bidden u , Broe

ders , erkend degene die onder u arbeiden , ende uwe Voorftanders fyn in den Heere , ende u vermaanen-Ende agtfe feer veel in liefde , om hunnes werks wille.

?�ir ijj �e P^ienbdtcfte taaie ban Paulus , bie ipp binben in ben (!?erfien 25,neb / aan bie ban ThelTaloniea, betnbsp;V l^OOftfr. bei'^ ta, 13, Dat de Ouderlingen dobbelenbsp;eere weerdig geagt werden , Yoornamelik die arbeidennbsp;in het Woord en Lcere. ^tt belaft bP aanfpncn Jgt;00nnbsp;Timotheus, in ben aecrften ^enb-b^ieb / in �t V �^ooftsnbsp;ftub / ber^ 17. Syt uwen Voorgangeren gehoorfaam ,nbsp;en fytfe onderdaanig ; want fy waken voor uwe zielen ,nbsp;als die rekenfchap geven fullen : op dat fy dat doen mogen met vreugde, en niet al fugtende; want dat is unieCnbsp;nut. I^eb- XIII, 17.

3lBaar op bat Ibp niet ttiogtcn met be �lter�i ban Lao-dicea , 011^ epnbe�ift berbeffen en bccoemeu / feggcnbe:

Ik ben ryk , en verrykt geworden , ende hebbe geenes dings gebrtks , niet vretende , dat V�u alle ban natuurenbsp;zyn elendig ende jammerlyk, ende arm ende blind, endenbsp;t'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naakt; ^0

Trou-let. en t- Segt dit de Amen , de getpuwe en waaragtige ge-�waarag- tuygen , het begin der Scheppinge Gods. Ik raade u, tige getu'^-gy Van m.y koopt goud, beproevt komende uitbet

vuur, op dac gy ryk moogc werden, ende witte kleede-ren , op dat gy moogc bekleed worden , ende de fchande uwer naaktheid niet geopenbaart worde, en falvt uwenbsp;oogen met oogen falve ; op dat gy fien moogt. (�pcn�):

lir 14. 17. 18quot; r.iab aaiiijEnoomen / tn bitgoe� ontfangcn �jE�lifn�e / itioeten 3pnbsp;f| Den Goo ende Vader van onfen Heere Jesus Chris- tt. Af?/-Tus looven, die na fyne groote barmhertigheid ons heeft dynkfeg-

dinge van Jesus Chistus uit den dooden. Tot eene onverderfFelyke en onbevleklicke en onverwelkelicke erf-fenis, die inde Hemelen bewaart is, voor udie in de kragtnbsp;Gods bewaart word door het geloove, tot de hialigheid, dienbsp;bereyd is, om geopenbaart te worden in den laatften tyd.

In welken gy u verheugt enz op datdebepr .evingeuwes geloovs , die veel kohelicker is dan des gouds, het welknbsp;vergaat en door het vuur beproevt werd , bevonden worden te zyn tot lof en eere en heerlikheid in de openbaa-ringe van Jezus Christus. Den welken gy niet geilen hebtnbsp;en (nogfjtan^) lief hebt: In den welken gy nu, hoewelnbsp;ttl) niet fiende maar geloovende, u verheugd met eenenbsp;uilfpreekelicke en heerlicke vreugde ; verkrygende hetnbsp;evnde uwes geloovs, namelik defaaligheid der fiele. ^u|l

fpreehen tup met Petrus , i ^et. I / 3 � 1 o. en maabeu liu0 eenen oUergang ter Ijefc^outoinge/ ban

regt �e boor^eggtnge ban Jesaias tn fpn XLIX. te pap brengen tn fpnen tlneeben ^ricf aan be ge�oobtsnbsp;gen ban Corinrbu^ en ?lcbajen/ tn �t VI l^ooftll. bp. 2.nbsp;feggenbe. Want hy fegt ; (nanielpft be Heere:) Innbsp;den aangenaamen tyd hebbe ik u verhoort, ende in dennbsp;dag der Taligheid hebbe ik u geholpen. Siet nu is �t de welnbsp;aangenaame tyd, nu is �t de dag der faaligheid. ipant

88 De Duuragtige Goederen lt;van de

i-puurag- p Duuragtige Goederen jpn �^etf btc �)p �OO^ �eptidlt ^hvoofnl-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�fsft aaugc�ragt; Doojnaame�p� De Vreede

inelik de Gods die alle verftand te boven gaat, die hunne herten en vrededer zinnen bewaaren fai in Jes�s Christus. ^l^i�.IV. 7 tDaacnbsp;fielen. jjdoj fjUtllie opregte geeft ende fiele ende lichaam onberis-idmrdoornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bewaart word in detoekomfte van onfen Heere Jes�s

�vr'smoe- ben , om in te gaan in �t Heyligdom , door �t bloed van digbeid. Jesus , op eenen verfchen en levenden weg , welken hynbsp;ons ingewyet heeft, door het Voorhangfel, datis, doornbsp;zyn vleefch j ende dewyle wy hebben eenen grootennbsp;IIooGEN Priester over het Huys Gods} fo laat ons toegaan met een waaragtig hert , en in volle verfekertheidnbsp;des geloovs, onfe. herten gereynigt zynde van de kwaadenbsp;conicientie , en het lichaam gewasfehen zynde met reynnbsp;water ; laat ons de onwankelbaare belydenifle der hopenbsp;vaft houden j want die �t beloovt heeft, is getrouw. ^0nbsp;fp^ceftt Paulus , tft aanmoetiginge en beantuioo^biiigenbsp;ban Die goeDeren. �peb. X, 19�^24. Indien wy ontrouwnbsp;zvn , Ily blyvt getrouw , Hy kan fig felven niet verloo-chenen. ziCtttl. IH I3- �aOCOttl OOl�/

td. Van dien dag af dat fy vervult werden met de ken-nill'e van Gods wil, in alle wysheid en geeftelik verftand, bidden fy ook voor malkanderen , ge�pft Paulus bOO^ �Cnbsp;CoLossENSEN, op dat fy mogen wandelen weerdiglik den

(kn eynde^ dragende , en waflende in de kennifle Gods , met alle toe, tot dienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bekragtigt fynde na de fterkte fyner heerlikheid , tot

alle lydfaamheid en lankmoedigheid , met blydfchap : Dankende den Vader , die ons bekwaam gemaakt heeft,nbsp;om deel te hebben in de erve der heyligen in �t licht.nbsp;Col' 9�12. Verwagtende de zaalige hope ende ver-

gc�ph Paulus fegt: Maar uit Hem , namelik uit God , fyt gy in Christus Jesus , die ons geworden is wysheid w�/7r/o#nbsp;van GODE, ende regtveerdigheid en heyligmakinge, en Chrifius innbsp;Verloflinge. iCOf. I, 30.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de wereld

**. �^u^fictop/ batbeefe goederen fometmalhansit

berengepaarc gaan/ bat amp;et eene uit get anber b�oept/ *\ ver, baarom Paulus ooft / a�^ een b?ugt-gebo�g ban be J5egt#^'*�nbsp;beerbigmaaftingc / fegt: Wy dan geregtveerdigtnbsp;de f door �c geloove , hebben Vrede met God , doornbsp;onfen Heere Jesus Christus , door welken wy ook denbsp;toeleydinge hebben, door �t Geloove, tot deefe genade,nbsp;in welke wy ftaan en roemen in de hoope der heerlikheidnbsp;GODS. ��om. V. I, a.

//. llBct beefe GEREGTIGHEID beftt �^p/beJ^eetc Jesus//. be 5pne a�^ met een ft�eeb / op bat fp met berloocgening tigheid.nbsp;ban gun fe�b^ / en alle gunne eigene geregtigheid , bicnbsp;bOOi God maat fyn als een wegwerpelik kleed. ^^eCnbsp;LXIV, 6.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa�

M . Paulus , bie na fynen yver , een Vervolger der'-'� ffoe

een Pharifeer was , en dus onberifpelyk , fcggCH t Maar^quot;^^�^^) het geene my gewin was, heb ik om Christus wille,nbsp;febade geagt, om de uitneementheid der kennilTe vannbsp;Christus Jesus mynes Heeren , om wiens wille ik allenbsp;dingen fchade gerekend hebbe , ende agte die drek tenbsp;zyn, op dat ik Christus moge gewinnen. Ende 'ik gevonden worde) niet hebbende myne geregtigheid, die uit de

Wet

90 quot;De Tiuur�gtigt Goeder�n van de

W�t is, maar dk door �t geloove aan Christus is, (na-meJik ) die regtveerdigheid die uit God is, door bet geloove j op dat ik Hem kenne , ende de kragt fyner �p-ftandinge, ende de gemeenfchap fynes Lydens , fynen dood gelykformig wordende ; of ik eenigfints moge komen tot de weder Opftandinge der dooden,

K. Paulus ooft/ fa� fo fig cn a��e getrouttJt 3Pienfl-ftncgfcn Gods , aanmoeOigen tot if)Et toe� toaarnecmen ban De bebtcninge Der geregtig�ci� / (IrunenDe alllten op

f. ^egt: Al/� h�ude ons een (ieder) menfche, als Dienaars van Christus , en Uitdeelders der Verborgent-, � , heden Gods. iC0|. 4,5, Ende voorts word in eenen �itdeel-gehovden der vereyrt,dat by getrouw-bevonden word. Dog my is voornbsp;voilde we^ het minfte, dat ik van u-Iieden geoordeelt werde , oftenbsp;van een menfchelik oordeel: ja ik oordeele ook niy felvs

nietagten- ^ ben daar door niet geregtveerdigt : maar die myoor-de het oor-, is de Heere.

deel dtr || t^otgt ]^p �c gtonb-oo^faaftc baarbp teanntet ftp *. flftCCn fegt : So zyn wy dan Gefanten vannbsp;Christus wegen, als of GoD door ons bade; wy biddennbsp;u van Christus wegen, laat u met God verfoenen.

**. '^t oo^faaft baar ban of fttt epnbe toaar tor/ Want dien die geene fonde gekend heeft, heeft hy fon-*.Madr de voor ons gemaakt, op dat wy fouden worden regt-09^ VEERDigheid Gods door Hem. aCOt.V. 20, zi.

gcpaart ttiet fttt ^aa�igmaafttn�e gdoobe / be ge�oobi� gen betbaat�/ bat fp in �t berbetb niet mbccbaa�cn}nbsp;GANGTor jffrenbE fpne Iftinberen / bat l|p ftun het Koningryknbsp;verordineert , g�lyk fyn Vader het j^ettt verordineertnbsp;heeft, Sue. XXII, 2p.

^0 nbsp;nbsp;nbsp;tt)j|gt; ban II

�. Hit i� tDOO^bcn Dan Salomo, berfi�aart cn'oe aangeteffcn/ toaarianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xen wb

/. rykdom. 5amp;ie boo? GOD ge�ep�igt / en tot fputt Eere ge�jupfet moet ixierben.

//. Eere. alleen 10 GOD gcfogt/ en toeberom boor be orffcntng ban toaate beugb / tot t)em geb^agtnbsp;moet tterbeu /

// jjBct Gejiegtigheid ,toaar boo? alle be 45Qeberen ban |ct lt;Cknabctt'�erbonb betflaan toerben: bjantby deefe

dingen leevt men , en in allen deefen is het leven onfes geeftes, feggen tojmtetHisKiAs, SGe^i^^ XXXVlli, 16.nbsp;^aar-Ojp fagen top

t, ^ #nuitputftaare Fontyne des heyls, toaatUlt �n tcber / bit �t ftemmc ban Messias ftoio^t �n ge�oojfnbsp;faamt / water kan fcheppen met vreugden, nanbsp;XJI, 3. �5WfO befell� geopent is, voor het fluys Davids,nbsp;en voor de Inwoonderen van Jerufalera , voor de fondenbsp;en ongeregtigheid. ^ac� XIII, i. �at ttip

3. Hit ben men� ban be ^eert j�sys onfe Christus , bie be Opperste WYSHEiDfdb|i^ j ftd�aar|cib fteftben; SCIfonbsp;b� bie gem / bie tot be ^feamaritaaiiifc�e �^outoenbsp;ft on fcogm: So wie gedronken faJ hebben van het waternbsp;dat ik hem. geven fal, dien. fal m eeuwigheid niet dor-flen ; maar het water dat ik hem fal geven , fal in hemnbsp;worden eene Fontyne van water, fpringende in het eeuwige Leven. SJo�- IV, 14- ^tt mag ban immtr^ met

m i nbsp;nbsp;nbsp;mt

91 De Duuragtige Goederen van de

rcgt gefcgt too^tien / in fig te�jc�jdfen / ben a��er�oc^� treffe�pftflen gcluft-f�aat bee geenen / bie �jooren na benbsp;ftemine ban bc Opperste Wysheid , fo al^ tnp �c�oob�nbsp;ben aan uwe Aandagt tefuUen bertoonen. g^atinp oo�tnbsp;naberlianb booi getcoutoe �ep�-en l^cup^ - (J^efanten bannbsp;be Opperse Wysheid

I- ^0 ten opfigte ban �et eene / a�p �en opfigte ban amp;et anbeve / bebefligt en beraege�tnbsp;gebben gefien.

B. ^(et baar ban / buur�aare cn bee�-setoenfie (Coc�joojtieciS/ SBijoebec^ en .^ufiec^ in ben HEERE. J^eto�ecftiimmen�ege*nbsp;�Uamp; / ban be Hinbecen ber Opperste Wysheid , bie�fte i^ benbsp;SooNE GODS , fo ho?t a�^ fion/ toeoen^ ben oberb�oeb bernbsp;floffe / baat top maat (iamelenbe ban �je�ben bunnen fpjeeften /nbsp;afaemaa�t.

N. lt;�p bat 00b top arme boob / b�oeb / en betboemeni^-toeets bige ^onbaaten / tot bebolgeib ban ben J|eecc Jesus niog?nbsp;ten �)lt;^'nen b�feben / om Bn en in onfen Rykdom ,onfenbsp;E E R E, ja a�le on^ ��p� / getcgtig�jeib en jaaligbeib te foeben.nbsp;a. Hem alleen alle onfe �fc�aameliche goebecen / toctoepenbe /nbsp;toetenbe / bat top befelbe alleen/ uit en in 5pne bo��eib moe*nbsp;ten �cB�en en befitten/ in fpne gunfie/ funenfpon^totsaa*nbsp;ligbeib gebpen. ^gt;0 moeten top

�.) lt;�nfen Rykdom bejieeben tot onberljoub ban den fuy veren cn onbevlekten Gods-dienft , bie on^ Jacobus leett; batnbsp;deefe is , voor God ende den Vader, Weefen ende Weduwen belbeken in haare verdrukkingen; (enbe) figfelvenon-befmet te bewaaren van de wereld. 3!0C0b. I, Z7.

I. j^iet jlaan na toere�bft�e Rykdom, maat eerftfoekenhet Koningryke Gods ende fyne geregtigheid, wetende, dat alle die dingen. bie on^ ban nooben fpn/ fullcn toegeworpennbsp;werden. .i@att� VI, 35. Want die ryk willen worden,nbsp;vallen in verfoekinge en (inj den ftrik , en vcele dwaa-fe en fchadelicke begeerlikheden , welke de menlchennbsp;doen verlinken in �t verderv ende ondergang: want degelt-gierigheid is eene wortel van alle kwaat, i �im. VI.9,Io.

Weeft in geen ding beforgt maar Iaat uwe begeerte in al-les , door bidden en fmeeken , met dankfegginge bekend worden, by GQO. IV, 6.

fi. (Bnfe Eere fpbaarin oefle�t/battop ina��e^/ mctABRA-C?) o�/� HAM, God de eere geeben/ �Som.IVj ao.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�ere.

1. J^iet (iaanbe na pbele eere/ geen foekers fynde van ydele eere, j, malkander tergende, malkanderen benydende,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, x6. flann na

Geen ding doende door twiftinge , of ydele eere , maar ^ye/g eer. door ootmoedigheid , agte de een den anderen uitneemen-der dan fig felvs. II , 3. �oo?al/ �aaton^ bogbe eerenbsp;der menfchen niet/ ge�pft belt;!3betfieniJan�t5Ioo�fc�e�o�ft/nbsp;liever hebben dan de Eere van God , XII ,43. (�pbatnbsp;nienon^ niet moet b^aagen / met De tooojben ban Den Saa-

EIGMAAKER : Hoc kond gj luyden gelooven ? die gy eere van malkanderen neemt, en de eere van God niet fockt ?

a. nbsp;nbsp;nbsp;.flBaac / Het fy dat wy eeten, het fy dat wy drinken, het fy 2. Maarnbsp;dat wy iets anders doen j laat ons dog alles doen ter eere

Gods , op dat wy dus mogen tragten te leven fonder aan-^^'�* floot te geven, ende den Jooden, ende den Grieken, en dernbsp;Gemeente Gods. i Coi*. X. 31, 32.

b. nbsp;nbsp;nbsp;l^em bog / fpn bjp a��e onfe (�eef�e�fcfte goebecen fc�ju�blg; b. Hemnbsp;toant God on^ �jet �eben cnbc#o�faa�ig]E)eib / faalle tiwQ.mbehoorennbsp;fcljcnltt: Want de Saaligmaakende genade Gods, is\er�chc-iis geefle-nen allen menfchen , en onderwyft ons, datwy de godloos-

heid en wereldfche begeerlykheid verfaakende, matiglyken regtvaardiglyk , en Godfaalig leven fouden in deeie tegenwoordige wereld, �t)ie i^it. II. 11,12,13,14.

(a) Duetragtige goederen; 5pn �jet/ bc vrcedemetGod,(�) Buur. ^a/ a��E be goederen ban�jet Genade Verbond, \3iztiagtigenbsp;ben on^ boojbeefe Opperste Wysheid , al^ �pl^m5unbe/g��*rtf�.nbsp;aangeboben. l^ier Iaat fig be '^}ie �ene God niet ben �^on^nbsp;baat / betfoenen; cnbe a�fo in bflenbfcbap toebetommetbemnbsp;getteben jpnbe/ i^emuit- en in-toenbig coepen / fcbenht|)cmnbsp;boo| bc bJtbecgebao?te / {jet fa�igmaa�ienbc d^etoobe / tnaacnbsp;boo? bp getegtbeerbigt en / ber3ege�t en bebefligt / ennbsp;fpnbelpfl becbttt�iftt b)0?b. Wat bog foude het den men-fche baten, lo hy de geheele Wereld gewind, en leyd fcha-de aan fyne ziele ? of wat fal een mcnich geven tot lollingenbsp;vanfyneziele?,f!|5att{).XVI,i�.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i. �t

9^ De Buuragiige G�ederin van de

I. 011^ ban bag onfe vrymoec%Jieid niet weg werpen, beukt toat gocbcceH bat an^ geft^rfien 5t�i/ eiabeUjateencnbsp;tjcopte Jjergelbinge be^ loamp;n^ tojj nog te toagten Jiebben/nbsp;X, ^55. (0p bat te�� OMfe roeping en verkiefinge vaftnbsp;iaogen inaaken. Waat dat .doende, rullen wy nimtnermeernbsp;llruykelen, znbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l, lo. Vergeet het gi ene agter is ende

ilrekkende y na �t gcetK- dat wooren i�, najaagende bet wit tof prys der roespinge Gods, die vanboven js, in Chris*nbsp;TUS JpSiJS. Pljii III, 14. SoeJ,t die dwigan die boven fyn,nbsp;tiaar C'HRI'ST-us is fittende ter regterband Gods, bedenktnbsp;die dingen die boven fyii, en niet die 0(p der Aarde fyn,nbsp;CD�off. quot;IJI, I,

Een iegelyk gelyk hy gaven ontfangen lieeft, alfo bedie-ne hy defelve aan den anderen, als goede uitdeelders der meenigerley genade Gods, Indien ienaand fpreelctj als denbsp;woorden Goefij indien iemand dients als uit kragt die Godnbsp;verleent: Op dat God in allen gepreefen werde, door Je-amp;US Ghristus , welke toekomt de heerlilibeid ende kragtnbsp;in alle eeuwigheid Amen. inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IV, 10, u. l^tban

fclfjoan batten ontoctenbeFeftus, �Uet^gp�oMilicu�c aan Christus en fpne ijena�cn tneckiBsen/ iwt scooter ifteoime roept. Gy RAAST , die groote geleerdheid brengt u tot raferny.nbsp;51^ fiincn �tni bebaact/ met eeue sc^ieplla�e bipinoeblgfteibnbsp;een ie�ec boa? f�g �kunnen anttooo?btH. ik raafe niet, maarnbsp;ik fpreeke woorden van waarheid, ende van een gefondnbsp;wenfland. i^,an�- XXVI, t�gt;

(3) J^ct be �ER.ecTiG�ErD ban Christits niotltn tob giec beklertj bjo?Ben / fullcn bjp naniaald �aiaHen �eftaan/nbsp;biant die de geregtigheid doet, dieisregtveerdiig. g})0|) III; 7:nbsp;i. i^ict a�� of toic nu tnecc ban ub) toUben cp$3�gt;cH / ioapnbsp;fn onje B�t�dacttigc gefest fj^ben lt;} #! neen. I^t ,(laat bpnbsp;tnet Paulas ball/ be regeveerdige lal uit dengeloovenbsp;�leven. t�om. 1,17. �J�ac l�et gt;tiaat .�ok bn on^baft/ bat bitnbsp;gs�oabe'�ebcnblg ertb�ugtbaac lu goebetoerftea-moet fnn/ fal hetnbsp;geen dood geloove'iya, moet de wrugt der regt vaardigheid,nbsp;iwc'lke in Vrede gelayt werd, voor die gene die Vrede maa-ken, baande geften au .opeilj�aac bseeben.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hl,

iWedergebooren'fyn, doorbet Woord derwaarhtid en�ebu^ Ui'ot t�k-cilibec geregcigheid, tuaac aok tot heyligmaJdnge najagen:

jagen; inout lEjct toat anbcc^ op ^p\ic etisei\e geregtigheidomuuo-^cmtn / cvt Itjat an�et� br gercgtigheid PaiV Christus, We nertwat tdtv�o�i�/ tefoc�ien. Evenwel, het va ff e fondament GODSnbsp;Haat, hebbende deefen zegel, de Heere kend de gene die|^''��.?''''nbsp;de fyne lyn: Ende een iegelyk die den naame Christusnbsp;noemt fta af van ongeregtigheid. z Cin; 11, 19.

X ^�pjccfiei�t met Paulus, op menfchelicke wyle, om der 2. Met 1'wakheid uwes vleefches wille: want gelyk gy uwe leden Paulusnbsp;geffelt hefet, om dienffbaar te fyn deranreynigheidendederfara/^e-ongeregtigheid , alfo fteltnu uwe leden om dienftbaar tamp;vefligt.nbsp;fyn der geregtigheid totheyligmakinge. �om. VI, 19.Voortsnbsp;Broeders, at wat waaragtigis,al wat eerfykis, al watREGT-VEERniG is, al watreynis, alwatlievlikis, alwatweiluyd;nbsp;ib daar eenige deugd is, en fo daar eenige lov is, dat l�lvenbsp;bedenkt. ^i}iL lU, S. 3igt;a�tt fn ftrt�en itin uft onfc ioerfennbsp;totmen/ bat tou uit God gcbcotm fpn/ cn boo? fpnen lt;i5ee/�nbsp;0rimD toerbm in alle toaartirib cti ocregtfg�efb.

3. bat top / be Opperste Wysheid , al^ haare Kinde-� ren , mogen'regtveerdigen op de llraaten , en bU^ tooncil/^�

bat �jaar toerft niet bjugtdoo^ in on^ i^; maar bat ton nao'quot;' den rykdom fyner heerlikheid, met kra^ verfterkt worden, w7smED^nbsp;door fynen Geeft, in den inwendigen menfeh. lt;�p�j� UI� '�. op denbsp;lt;5n top bU^ beftljoutoenbe bc breete en de lengte , ende deftraaten tenbsp;diepte, ende de hoogte van Gods goedheid over ons, mogen regtveer-UittOtpen met Paulus : lt;0 ! diepte des Rykdoms, beyde digen.nbsp;der Wysheid en der Kennifle GODS , hoe ondoorlbekcliknbsp;fyn fyne oordeelen , en onnafpeurlik fyne wegen ? Want wienbsp;heeft den fin des Heeren gekend? of wie is fynraats-mange-weeft ? of wie heeft hem eer ft gegeven, en het fal hem wedernbsp;vergolden werden ? want uit Hem , door Hem , ende totnbsp;Hem, fyn alle dingen , Hem fy de Heerlikheid in der Eeuwigheid. Amen.

^bit i.� tent bjecte bie top niet meetm / ttnt �engte / bic Ssr^Ephef. niet otoerfien/ cene biepte/ bie top niet pp�en / enbe eene ftoogte/iii, 18.nbsp;baat top niet bp ftomeii hunnen 5 toaatopee top uittoepen moe=nbsp;ten met David : Die kennisfe is ons te wonderbaar, fy is hoo-ge, ik kan daar niet by. CXXXIX, 6,

AAN-

AANSPRAAKEN.

T , nbsp;nbsp;nbsp;. �

1 �s Graavenhaagshe Gemeente , ons hertistotfeescnin^ jjcn uitgebreid over Uw.

�og/ amp;! buutbaace Gemeente , �)cB 18 be eec�om tot H te fpjcchen / tian bit goog gcflocltc; baar ift / in Jjcgin bannbsp;beefen �o�penbe maanb/ brp�ci� tot geftrecgcnamp;eamp;lie; in�tmag-^nbsp;tigc Amfteldam, om nu ||et miecgefegenfie en be|^et�oojtceffesnbsp;ip�ifie Leeraar - Ampt te iliogen �ehleebcn; Paulus bogsegt;nbsp;Dit is een getrou woord; fo iemand t�t een Opfienders-Amptnbsp;luft heeft, di� begeert een treffelyk werk. i. Cim. III. i. ^j'e.nbsp;�ufi �jeeftbe Heer� in mp b�rtoeftt/ 18 f�e nipne begeerte tot pietnbsp;toe berbu�t. .iKaar ift fc�jrift; toanneer ift aan be becepfcpteboe^nbsp;baanigfeben en beftboaamfteben benftc/ bie Paulus en aanfpnennbsp;^oon Timotheus en aan Titus boojflelt/en ift moet uittoepen!nbsp;Wie is tot deeze dingen bekwaam! tbog ik dancke Hem die mynbsp;bekragtigt heeft, namelyk Christus Jesus onfen Heere , datnbsp;Hy my getrouw geagt heeft, myin de bedieningegeftelt hebbende: buant be Heeren Bewindhebbers ban be iUefi-gnbifcftenbsp;Compagnie, mp teet^ tot tenen Leeraar en Opsiender betnbsp;gemeente a�baat in be Weft-Indi�ns aangef�e�t Rebben; op bat 18nbsp;ooft boo? mpnen bicnfl/ mpne Broederen, die myne Maatfchapnbsp;na den Vleefche fyn, tot ben Oppersten Herder der Sielennbsp;Christus Jesus , onder de medewerkende genade van fynennbsp;Geest , boo? ge�oobe en befteccinge brengen mogte / gun Edelenbsp;'Agtbaarhedens ftebben mp aan ben Heere, �junnen en IjunneEnbsp;�abeten GOD, Obergegtben/ My ! die ik eertyds een vreemdeling, van de verbonden der beloften was, geen hoope hebbende; .�p! bie ift een blinbe �^epbe! een arme flaabe toa^ /nbsp;Iaat be Heere nu uitfenben in bien grooten rupmen en rpftetinbsp;lt;Dogfl/ ber MooREN,opbat ift be Eersteling, uit be Moore�*nbsp;mogte jpn/ om mpnen Broederen, Christus Jesus endediennbsp;gekruyzigt, tnbe b�oj fpne �erbient�en/ synenRykdom ,eere ,nbsp;�uuRACTio COED ENDE oEREGTiGHEiD aan te Weben/ en Ijnn

AANSPRAAKEN.

bfec 0�talie mebe b�lagtt0 tt maaften/ We mp �jifc ban lt;!5ob uit i. Noodigf �outec genabc / gefcboncften : Wantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;by Gods

1. nbsp;nbsp;nbsp;Komt, hoort, toe O! alle gy die God vreeft , ende ikf^olkuitomnbsp;fal vertellen wat hy aan myne fiele gedaan h��ft.

AA, lt;EJog! ih ben ontfct/ enbe �jet i^ af� of mpne tonge aan*quot;� lupn geljcmeltc �jilDc baj� Meeben/ toanuecc i�tal�e�e�jonberen/'^^quot;'^'^quot;'�^'nbsp;bic God aan niu gebaan �jccft / �jecbenfee! i�anneec litnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'/a � 7^

BB. gn Wt �^ep�lgbom �e0 HEEREN con� fie/ i$ fiet al^ nbsp;nbsp;nbsp;��Te .

ift met Jacob uit ben broom onttoaa�tenbc/ moetfeggcn: gewis-l'elyk de Heere is aan deefe plaatzc, ende ik hebbe dat, eertpb^ niet geweten. Hoe vreeslik is deefe plaatfe ? dit is niet dan een hdd, hiernbsp;Huys GODS, ende dit is de poorte des Hemels, (l5en. XXVIII. over.

2. nbsp;nbsp;nbsp;^it br p�aatfe/ ban betue�fte ih be f�emmc be^ Heeren/^� ontfag-boo? 5pne getcoutoe dienftknegten, tot uvo CU mp gefpjoohen /

AA. 3amp;it �$ bc plaatfe bjaacop/uteegetroubK JBagter^opbe nmueen ban bit ^lon tiaanbe/ a en my fo bl�tbjll^ �jebben tot^TomT�nbsp;geroepen: dit is de weg, wandelt inden zei ven, als gy foud af-,^^^^nbsp;wyken ter regter of ter llinckcr hand. IBaat aan iff niet ongCs 2 Gaath

We feggen: Om Zions wille, fal ik niet fwygen, en om Jerula-wWercfi lems wille fal ik niet ftille fyn,tot dat hunne geregtigheid voort.deezenbsp;kome als een glans, en hun heyl als eene fackel die brand, xotP^^�f�� ^nbsp;datdeHeydenenuwe geregtigheid fien,ende alle Koningen uwe^^� y* ^nbsp;heerlickheid, en fp met eenen nieuwen naame genoemt werdennbsp;welken des Hecren mond uitdrukkelik noemen fal. 3Bant allenbsp;Heydenen die de Heere gemaakt heeft, fulIcnkomen,enfulIen^^33��nbsp;hun voor des Heeren aangeficht nederbuigen endezynennaam.ji,^�r^]^nbsp;BEREN, na bc taaie ban ben Wgtee in ben LXXXVI. ^f. b^. 9. ^at aityd

KN �p beefe plaatfe �jceft be Heere fnlhe Wagters beftelt/a/d? die geduuriglik al den dag en al den nagt niet fwygen , fy doentrouwenbsp;des Heeren gedenken, en laaten geen ilH fwygen by hun hiyden bf^gtersnbsp;fyn, ja fy fullen geen dilfwygen by hun laaten fyn, tot datnbsp;Heere beveftige, en tot dat Hy Jerufalcm ftelle tot eenen lovnbsp;op aarden.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(laan als

aa. bog �jebbe �jet ben Opsienderen in be gemeente ban �s Graaven-haage, naafl God , te bancften/ bat ilt uitnbsp;Heyden- tot �ct boo? �jet Ijeuglpltc Euangelium Ije(icaalbeenbers/-,^t,^^,.nbsp;�ic�jte Chriften-dom ben obccgebragt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�eeid be-

A A N S P R A A K E N.

b�r DoQr 3I� �wf* p�aatf^ 4# mp bc Rykdom Pan lt;0olgt;� gocb�jjfl� im ook o5Jct nip a�lffcetfl bcften� griiiotbcn/ In �ftfe p�aatfe/ moet i!tnbsp;met iank- ban ooft iifin lt;000 De mfle en Poocnanmf?e efre gepen / bat �j�nbsp;baarheid nip PeciMeerbigt / on' �Ji^P oan nip / boo? Ifiet tooojb be^ Ic^nbsp;erkendnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iieu^/ alle 5pne duuragtige goederen, bcamp;enb te maaften/

aan teamp;iebcri/ ja oo�tfoiKt�oapecntoaj�e�iftPcetcculue/ tefcljenca �scnj niu niet a�leen boo? be uitecljfte f�einnie/ maat ooft intoms'nbsp;big boo? fpnet GEEST te roepen; mp niet a�leen een i|i|iotie-(Cpb-of iBoiiber - gcIooP / maat tjet ^aa�igmaa�ieubc ge�ooP /a�^ �etnbsp;befte deel, bat mp fo toe�nig a�^ Maria icmaiib fa� afneemen.nbsp;lt;000? �t gelooPe/de Geregtigheid van Jesus Christus ,doornbsp;die Geregtigheid, fynen Vrede, dien Vredenderlielen,diQnbsp;alle verftand te bovengaat, gefcponcften �jeeft / bu^ maalte iltnbsp;fiaat / en �oope op fpn tooo?b/ bat �jp bie be toet�ien fpnet pan=nbsp;ben niet laat �aacen; (toant ]^p Ijecftfein beydefyne handpal-men gegraveert) mp ooft Petbct i'al bewaaren, tot fyn eeuwignbsp;Koningryk, baat toeboo?fpnen �|ep�fgen 45ee^, veriegelen totnbsp;den dag der Verloflinge. ^ic lt;0eefi petttOUpie ift / fa� ooft Petbccnbsp;mp van alle befmettingen des geeftes ende des vleefches reyni-gen , voleyndigende in my de heyligmaakinge in de vreefenbsp;GODS.

�a. '�aat fit no/ biet buutbaate genabe/ a��eteetji�in beefc gemeente �en bee�agtig getoo?ben / hjaatin iftnbsp;% J^iet afieen be redelicke onvervalfchftemelkpan lt;0ob^ �Jao?b/

a�^ uit be tpjee Borften dervertrooftinge.�je�ftelngcfogcn / maat ooft vafte Ipyfe heb leeren gebruiken door gewoonheid,nbsp;/.TV TJocif geoeffende linnen ontfangen hebbende, totonderlcheydingevannbsp;en gt;t goed en kwaad; fo bat Iftnbsp;//. Avond-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a�leen op cenc boorafgegaan ge�oob^ �e�pbenisi

� nbsp;nbsp;nbsp;/ #00? ben HE�LiGEN �oopftiet hen bcfptengtge'tnotbcn/�n

|5- nbsp;nbsp;nbsp;^ bit �|ep�igbom be^ l^ceten/ Poo?bcoogenPanPeelcgetiipgen/ en

�ft Over- topt ben geVoo?ben/tot be �^ep�igeroeffcninoen/baat toe �jleta�s �an-door �etcet^ bc gtoiibeii gr�cgt �jebbenbe/ in bc Statpnfelje of �aagetcnbsp;/tftovra/�-Schooien, cii a�50 tot be �jooge Schoole obetgegaan.nbsp;ge. l*lt;5* �#aar ift nu bie biuirbaare genabebee�agt�gben getoo?bcrt/nbsp;/. Betiiy fjoe! foube ift anbet^^ al^ onttoutocn onbanftbaat teftanbe�en/nbsp;gtnge, lt;//7/ftunncn aangemetftt en geftouben toetben; toanneet ift niet Ijiecnbsp;hy om die �j openbaat

eorfaake �_ S�etUpgbe: batfft/ om deefe oorlaake, myne knie buyge fynekntenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vader yan onfen Heere Jesus Christus , uit welken al

A A N $ P � A A K E N. j)(gt;

'op dat hy u geve, na den RviCboMlyner heerlikheid, metkrage geftcrkt te worden, do�r fynenGeeft, na den inwendigen men-fche: op dat gy ten vollen kondetbegrypen, met alle de hevli-

fen, welke de breete en lengte en diepte en hoogte fy, en be-ennen de lievde van Christus, die de kennifle te boven gaati Op dat gy vervult word tot alle de volheid Gods. Hem ml dienbsp;magtig is meer als overvloedig te doen, boven al dat wy biddennbsp;�f denken, na de kragt die in ons werkt: Hem (fcggc Ifi) fy denbsp;heerlikheid in deefe gemeente door Christus Jesus in alle geflagten in eeuwigheid Amen. lt;�Bp�). III, 14�ai.

// S�etupgbe tft nfrt ooit nipne �aiiftbaac^ri� aan U / �oor // alle utoe meenlgbulbigc gunfl bcEopfcn aan nip / ih foubc onti'ou�j ginge va�nbsp;fpn / aan nipnen �tcbonb^ God, fa i�t niet gebagtignbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ rnbe b�c^ dankbaar.

meibe utor liefbe; ja fo mmicflcle H niet boa? Dit ane^fcegenbe/�^��^ vaor en n tjc a�ictbuurbaarf�e goebcrni / fegeningenban ben Seniel bobni^quot;'^nbsp;en fegeningen ban Dec aacbcn/ benebeu toetoenfrljftc; omnbsp;Daar boa? toebetant ben GOD en Vader van onfen Heere Jesus a t �gt;, hnbsp;Christus, die ons gefegent heeft met alle geeftelicke fegenim ^ �nbsp;gen in den Hemel in Chriftus, te fegenen ^ Dat tC lobei� eilnbsp;bcrljeerliriicn.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

I3.) nbsp;nbsp;nbsp;�t bpfonbec toetiDe ift mp Dan bilflft /nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tot

1. ^n De allereecfie ptaatfe tot De �f oofDcti / en Onficn D�^d bo�ft^ / de Hoofden fo in �t Burger als Kerk beftuur: en �be�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fointBur-

A A. iCot Die gene / Die als de gekroonde fteenen als banieren, ger ah in den lande opgerigt fyn. 2Bic a�^ de Edele der volken fyil Kerk be~nbsp;verfamelt tot het volk van den God Abrahams, want, defchil-y?��r.nbsp;den der aarden zyn Godes, hy is feer verheven, 5^ie aljS voet- ^^-Totdienbsp;fter Heeren ban GODS �la�fi/ tn haare Vorftinnen alsnbsp;Vrouwen, lt;0oD^�oIft befcftecttieny betooaten/ hoefteten/boeinbsp;Den / berftbJlliften en beefierften. a�^ Helden rontom vanV r Xnbsp;de Helden Ilraels, ffaau om (jet Bet�) ban Den geefienciten Salo- fynopge-Mo, altemaal fweerden, houdende geleefd ter oorloge, elk heb-bende fyn fweerd aan lyne heup�, van Ivegen den fchrik des^^. Aan denbsp;nagts.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aijS Gods Dienaarefte roet alleen den goeden teh Edele

de; maar GOD hetgerigte houdende; Ik meene.

ttN. �K).Edele Groot-Moobnde Heere Staatbn vanH�l Staaten LAND EN West-Vrieslan�. banut�cffpDcafic^tdtb|mgtnbsp;boat nooDlg ; op Dat Messias Koninorak fn Dit goe�e �anD / Dat wnbsp;aI^mianDtt:GosEN,ja Eden Gods,boi ban Dr^genhigenDr^l^�nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

goede, maar ook alseenewreekftertotftraftedergenendiekwaatGaooT-ban lt;�oD gcficit jpn/het fweerd niet te vergeefs dCaagen-Mogende

AA N6PRAAKEN.

ten/ eenc �uflige tooonp�aatje/ ban �t 0ee|�elicRe fact Jacobs ban be toaace Itinbecen Ifraels,nbsp;�at boo fa� ift aan Uwe Edele Grootmogende betec�tunnennbsp;toebjcnfc�jen / a�^

.mSaafte UE. G. M. onbcbtecfi boo? utoe bnanben / op bat gp enbe ubjbolft allen �junnen bpanbcn mogen fpn fclirikkelik alsllag-or-dens met banieren.

i?pfp UE. G.M. eenScHiLDENSoNNE�)ierinbctpb/opbatgp onbec i\mc befc�jecmingc bcpligmoogt fc�jup�cn/ en Poor alle oii-Ijcplcn beluaatt fpu.

fp able LOON ecatoig�p� en a�too^/ toanncec gp �jiec fp^

i^p bie Isaacs vreefe enbe Jacobs verwagtinge was.floctealj� leenfpnebreefe inatoeljecten/op batgpniet Jacob op�^Heerennbsp;HEYL met bectcoutocn / moogt wagten.

�^p bie aan Moses in ben Braambofch becfcljeen/ om Ijem af te fonbecen tot ecnen Lydsman ban Ifrael, en �em baat toenietnbsp;alleen �e Petcpfle befttoaam- en brpmocbig-I)cib gab / om tot batnbsp;bo�fi/ in Heiren naatn te gaan / maar Ijem ooft f�elbe totee-nen God ober Aaron en Pharao, terPapl fynbjoe�ec Aaronnbsp;fpn Propheet Ina^ / gcbe bat gp be plaatfe ban lt;�ob in �t ge*nbsp;rigtc/ fo moogt beltleeben/ bat gp na �t bebelbanGoobooiMo-sEs/ a een dobbel van Gods Wet, niet alleen affc�tpbt/ ennbsp;boo?�t iSigtfnoer/i. ban K �igten. z.ban Vi leben en boanbcl moogtnbsp;Ipoaben. ^iet 5^eut. XVII. b^. i8. maar bat be toet be^HEE-REN ooft in utoe petten mag gefcprebenfpn/ batgpnapettooo?bnbsp;fpnet Propheten, altpb be? I^eeren glan^ enbe jpne pectliftpeibnbsp;in �t mibben ban Hmoogtbebinbens bic Kin utoe taabpbcrgabesnbsp;tingcn foobaanig onbccfleunc en berlicpte / bat alle ttotfc en op*nbsp;geblaafene Pharaos bootK/ ban buiten mogen t�ftbbecen en bcc*nbsp;ben. ,�o bat fp feggeir moeten: ais wy van gun hooren, fo ver-fmelt' ons herte, ende daar bellpt geen moet meer in iemandnbsp;van wegenpunnetegenwoordigheid: WantdeHEERE hun luydernbsp;GOD is een God boven in den Hemel en beneden op der aardenbsp;S�of. II. II. 3�anneec fp pooten fullen bat be Heere met fyn�nbsp;vuurige Wagenen en Ruyteren om uis. 2. |lon. VI. 16/ 17.nbsp;De Geeft des Heeren rufte dan op u allen. De geeft der wys-heid ende des verftands, de geeft desraats ende der fterkte, maar

A A N S P R A A K E N. loi

allermeefl:, de geeft der kennifte en der vreef� des Heeren, bat be ^toc�en bc^ 3erf0te^ in bit 3tanb bafi mogen ^aan/ benbsp;^toe�en utoecEeren,lange jaactnonbttoeegliche mogenWp�en/nbsp;enbe in �toe naftomelingenbe�efligt/ mogen tciecben/ fo langenbsp;ol^ be ^acbe f�aan jal / en be ^onne en be .fBaane niet meet fpnnbsp;fullen.

bb. 3jn �t bpfonbce geben be tooojben ban mpnen tept mn ge^bb. in V �egen�jei� om we Edele Groot-Mogende toe te bjcnfciamp;en;nbsp;be goebecen ban be Opperste Wysheid.

tta.. 5^e aiicQaamelicfte goederen fyn giet fo naufteucig gepaatt��. Ucha-enbe �ecBonben met be ^aa�tgmaaftcnbe duuragtige Qa^xi'e.-meikke. REN bat fp aan jfjanb faamen gaan / Rykdom en eere

lt;5. Rykdom Ijeeft be HEEREHceet^ gcgcbcn/ljpbecmeccebeni � Rykdom. fcibcn na fpnbjelbe�jaageu/ boant �eeft �abec Jacob fiinenfoannbsp;Joseph , bie ceet^ fulften gjooten rp�$bom/ enbe baar boojnbsp;Eere of Heerlykheid in �gpptcn bcfat/ nog meecbec gefe*nbsp;genb/ bjp maahen gecne fuoaacig�jcib/ om bie fegeningen Uwnbsp;Edelen Groot-Mogenden tot te �uenfcfftn / en tC feggen:

U'Eer Vaderen GOD, die fal u helpen, de Almagcigefal u fe-genen, met fegeningen des Hemels van boven, met fegeningen des afgronds die daar onder ligt; met fegeningen der borften ,nbsp;en der^baarmoeder, de fegeningen uwes Gods gaan te boven,nbsp;de fegeningen uwer Voor-vaderen , tot aan het eynde van denbsp;eeuwige heuvelen, toout ooft bat gp met Joseph beu GOD becnbsp;�abecen fo b?ee(l; bat gp fo biftbotl^ a�^gatotfoubenaangepattnbsp;toerb/ fegt: Hoe�foude ik dan dit een fo groot kwaat doen, ennbsp;fondigen tegen GOD, lt;i5cn. XXXIX.9. ^effect uVueit CUftbOtUnbsp;tot lt;�ob^ ea*c/ laat bootal u'iue 3^icnflftiiegteti en ulue �ieuf�*nbsp;maagben met � beu Heere bienen; op batgpmetJosuAjnoogtnbsp;feggent Ik en myn huys fullen den Heere dienen.

��. Eere �jeeft be Heere uboboben algcfc^oiicfteu/ tctbjpl gp moogt fitten op be Stoelen der EERB, aljo gp met eegt/ de-h�erlicke in den Lande, be Eere van�t volk geiiocmt biei'b;nbsp;de Heere gebe u ooft met Salomo, een Ijctte/ bat ben Heerenbsp;b?eef�. �tn ftette / bat met Hiskia , in waarheid volkomen met den Heere, en voor fyn aangcftcht wandelt, op bat gp bU^nbsp;alle �toe Eere en �cetlihijeib in be^ Heeren �upl en �^cpligsnbsp;boni 6?engt.

�e duuragtige goederen ENDE GEREGTIGHEID, baat* onp allen �)et incefte aan moet gelegen fpn / alfo niemanb benbsp;fbauiclicftc goc�ttc�i/ nog RYKDom nog eere, mebelnugtnffw

AANSPRAAK EN

fa� necnitti/ fpne eere fa� tiiet naa�aalen: taant de naam is uitgelefener dan groocen rykdom , de goede gunfte dan fil-ver en dan goud, de loon der nedrigheidmetdevreefedesHee-ren, is Rykdom ende Eere en leven.

�. Duuragtig goed , gunne en geve u de Heere , op dat gy wandelen moogt hier op den weg van de Opperste Wys-heid , toaadn / lievlikheyd is , enbe alle haarc paden Vreede.

Heere, bic oub-tpb^ in be Vuur- enWoIk-Colomme,ijooj Ifrael �jeencil tOO0 / fcheppe eene wolke des daags, ende eenennbsp;rook, ende den glans eenes vlammenden vuursdes n^gts,� wantnbsp;over alles wat heerlik is, fal eene beichutting wefen. ley-de n door fynen Raad , en neeme u hier namaals op in Heer-likheid, maake u het pad des levens bekend , en verfaa-dige u met de verfaadinge fyner vreugde , die voor fyn aange-ficht fyn , lievlikheden in fyner regterhand , eeuwiglyk en altoos.

Met geregtigheid. geregtigheid i^ utp gier aan brbGo�ni. geregtigheid too?b boo? ube�ojbectcnge�janb�nbsp;�aaft. �e cEREcriGHEiD ban Messias , moet ooft in allennbsp;u f�cunfe� fpn / ble in �t oege �)oubenbe: ban fal u licht voortbreken als de dageraat, ende uwe genefinge fal fnellik voort-voortfpruyten ,endeuweGEREGTiGHEiD fal voor uwe aangefichtnbsp;heenen gaan , en de heergikheid des Heeren fal u agtertogtnbsp;weefen. Druypet ban van boven af gy Hemelen, ende dat denbsp;wolken vloeijen van geregtigheid, en de aarde opene haar, datnbsp;allerley heyl uitwasfc , en de geregtigheid �t faamen uit-Ipruiten , tOt bat a�lc in geregtigheid des Heeren aangeficht moogt aanichouwen, enverfaadigtwerdenmetdes Heeren beeld, wanneer gy fult ontwaaken. J^et fn fo.

geerders , ban beefe aanfitn�ic�tc plaats / bje�hc met cegt eene Stat) bcc BYEENKOMSTE mog gcitaamt tueeben / waar de Stoelen des Gerigts geplaatft fyn.

Edele Agtbaare Heeren, biemt� tot�jiec toe onbfc u�je btrcj^ecm-b�cugc�cn genoomen Ijebt/ tot bat ift nunbsp;tot beefen flaat opge�epb ben.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mp a�tpb een groote

eere ,}a bjetigb en b�pbfdjap/ liiPe Edele Agi baarhedens, te erfteunen a�jJ rnpne baettigc Ovrighedens , ja nog bee�nbsp;'meet/

bb. 3H)anncce ihtotbe Ia.ige Schooien , �der toegc�atcn / en baavna booj �t bef�ci en be goebe boo^fo^gc en gimf�e/ ban l^lnt

�a. ^nnr Ift ftcton�sctosis�batifabw�ffaEt-Woe�cnbc/ fobooj^o? tuni^fic�'V srtfect^dD en twlfp^cehentfjeii)/ fl�^�UJc{noD?naniratj'''^'�,S'^nbsp;�ih boo? ecnc bcpjoc�be �Sob-b^ugt / a�om ijecnmarbc.�Banneii//^^^�quot;''�'^�nbsp;�tel) mogen genieten ; 2I�{ �tan ljunnee niet gebenben /nbsp;onteoeet tetoerbeii/ inanncec ift oUeetoege/ bat ift mi �an�jun^^y*�^^nbsp;ne fenbe / a�^ toeg-gcfcfteuct tueeb / cn a�^ een gefpeenb ftinb/{quot;T^l�nbsp;nm fa� moeten geinennen/ om afgetroftften te luojbcnljan^tinnenbsp;boiften / baf�erc fpiife te lecceii eten / ja al^ een Soon , bie uitnbsp;ten bunfe fnner �a�ercn / na �t 3tonb ber to?eeinben gefonbennbsp;fig iu gebaat begeben moet / om ban alle ftanten / bcc�oftt euafmoanbsp;mi^lcpb te fa�cn tijerben.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcheydm,

�n, 3^it foube geene ft�eene beftommerni^ in nip bettoeftften / (0^) Dog fo ift niet |)OOpte / bat ift in de mogentheden des Heeren ioA fleuntopnbsp;heenen gaan , dat die nip by tyner regter-hand fal varren , op deallEEtr^nbsp;dat ik niet wankele.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fynenGox).

gft �en bcoj te roepenbe f�enimc ban Gob , enbe be aanf�cls overgnng. �iiige ban be Edel. Agtb: Heeren Bewindhebbers , aan=nbsp;gefle�t / om ftet Euangelium GODS te gaan becftonbigen; fousnbsp;be ift nu fteenen gaan / fonbet K te banften / fonbet mnne gu�snbsp;l^crtige jegen-bJcnfcftcn obet Hbie Edele Agtbaarhedens ,nbsp;uit te fiojtcn. (0 ! neen. Ingraram dixeris , omnia dixeris,nbsp;plagten be (0ube Romeynen a� te feggeu ; toaarmebe fp feggennbsp;bjil�en.

$� 3!� �t gemeen / toenfefte ift ban : bat be GO� bet �abe; �. In 't ren/ bie Hbie Edfie Aotbaarhedens, tot�egeetbet^banj-rwrr�.nbsp;fnn �olft / aan beefe aanf�enlicfte plaatfe gcf�elt Ijeeft; Uwp.

Edele Agtbaarhedens , baattoc �aiig �joe meet ftragt enbet^ mogend/ na licljaani en ^tiie�/ om bat toetft iibiet fmaatlbig*nbsp;tigen b�g ooft �jeet�icften bcbicninge/ tot Eere ban Goosnaam/nbsp;tot betttooflinge ban ben Hitmen en betbjuftten/ tot onbetf�cusnbsp;ningc ban ben 25n?get en ^ntooonet/ epnbe�tft tot nbjct eigenennbsp;pielen �jcp� cn centoigc .S^aa�igljeib nioogt bcecigten.

I^p feg�iie H in titoc ^oogc en aanf�enlicfte ^ctfoonen en booj? tteffi��iche ^rbieningen; met top^fjeib cn betf�anb. l^p fegene ^ innbsp;uloe (0egagten j Hy geve U vrede in uwe veilingen, welvaaren innbsp;uwe Palleyfen. HVoe Huysvrouwen fyn als de vrugtbaare wyn-ftokken aan de feyde uwer Huyfen; Elwe Kinderen als Olyv-planten rontom uwe Tafel. i|p maafte ubie Soonen als planten,

AANSPRAAKEN.

welke groot geworden fynde in haarer jeugd, gelyk pylen in de hand eenes Helt* mogen fyn, welgelukfaalig is de Man dienbsp;fynen pylkooker daar mede gevult heeft, fy fullen niet be-fchaamt werden, als fy met de Vyanden fpreeken in de Poorten; Hymaakehun jongelingen van hondertjaarenj Uwedog-ters als Hoek-fleenen uitgehouwen, na degelykenis vaneenPal-leys , Dat fp mogen DeDonDen \ijerDen onDec de kofteiicke Staat-dogteren, aan welken regterhand de Koninginne Haat in �t fyn-fte goud van Ophir,

b. ;3!n�t bpfonDec toenfc�ien toputue Edele Agtbaarheden ttiebe a��e De got�eren Pan De Opperste wysheid,

I. Rykdom, al^ bic ban Joseph. Uw Land fy gefegendvan tot de Jlin-Heere van het uitnemende des Hemels, van den dauwennbsp;kerhand.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diepte, die beneden is leggende, ende van de uitnee-

mende inkomen der Sonne, en van de uitneementde voorfettin-ge der Maane, en van het voornaamde der oude Bergen, en van het uitneemende der eeuwige heuvelen, ende van het uit.nbsp;neemende der Aarde en haare volheid, en van de goetgundig-heid, des geenen die in�t Braambofch woonde, komenalledee-fe fegeningen over Uwe hoofden.

Eere. a. Eere, ombat u befelbctocTtomt/op DatttnicDct nieta��cen boo? U / a�^ ben lt;0utf�cn en aanftcii�i�ificn / a�^ Den Riotersnbsp;Die In De poojten fitten toehomt/opflaamf�abaoj nbiipgc / maatnbsp;ooft U moge toehooren, en wagten ende hvygen on uwen raad.nbsp;So dat fy op uwe w��rd niets meer mogen fpreeken, om datnbsp;uwe woorden en redenen op hun druppen als regen, fo dat fynbsp;na U wagten, gelyk na den regen, ende haaren mond opfper-ren als na den fpaden regen.

d. Diegoe- (d) Die goederen uit de regterhand. Die alleen bOO? Die genc deren uit toeggcltgt toctDcn/ Die Dc^ Heeren becfcBpningeneb Bfhamp;cn/nbsp;de regter- gebe gp LI ooft In eene tupme maate/ �jltt bp aanbang en �jlttnbsp;namaa�^ boo? ccutolg.

I. i||ct Duuragtig bedendig goed/ toaat ban boomomellft De 35?�De (DoD^ i�/ toenfc�ien top utoc lt;�DeIe Kgtb. boo? a� toe.nbsp;De God des Vredes felve heylige u geheel en al, en uwe ge-heele opregte Geed, ende Siele en Lichaam worde onberispe-lyk bewaart, en de toekomde van onfen Heere Jesus Chris-2. il/f/ffe-TUS, tu alfo De vrugt der geregtigheid en Vrede is, moet ftetnbsp;regtig- bo�gen / Dat Dit Duuragtige goed.

io6 A A N S P R A A K E N.

HEiD ,U Ew. fn �t Openbaar fa� tegtPecrbigcn / a�^ fitlhe / die �er veele geregtvcerdigt hebben , UJauueec �)p ^ / cnbe bfegcne bienbsp;boo? utoen bicnf� �erft tot fon �toningcpft laaten oi)ecb?cnsnbsp;gen/ f�enbc; fa� fcggen : Sier, ikende deKindoren , die my denbsp;Heere gegeven heeft fyn tot teeJcenen en wonderen in Ifrael,nbsp;van den Heere der Heyrfchaaren , die op den berg Z [ o n snbsp;^yoont. De Heere verhoore u in den dag der benautheid. Denbsp;naam des Gods Jacobs , lette u in een hoog vertrek. Hy fen-de uwe hulpe uit het Heyligdom , ende onderlleune U uitnbsp;Zion. Hy gedenke aller uwer fpys-olFeren , en maake uwenbsp;brand-ofteren tot asfche , Sela. Hy geve u na uw herte , ennbsp;vervulle allen uwen raad. Alle inftrument, dat tegen u bedagtnbsp;word, fal niet gelukken, en alle tonge, die in �t gerigte tegennbsp;u opftaat, lult gy verdoemen ; dit is de erve der Knegten desnbsp;Heeren , ende haare Geregtigheid is uit my, fpreekt denbsp;Heere.

bb. iBaac in �t bpfonbei*/ ftan ift niet na�aattn ��.) (30p WEL-EERWAARDE,en Poojmp f�C gewenste AlAN,blettnbsp;i�t met cegt Vader mag noemen/aan te fp?elten;\i3ant/fegt Paulus,nbsp;tot bic Pan CoRiNTHus,al haddetgy tien duy fend Leer-Meefters innbsp;Christus , lo (cn �ebt gp) dog niet veele Vadersj wantinnbsp;Christus Jesus, hebbe ik u door het Euangelium geteelt;

mag ble �J00?ben Pan, Paulus ont�ccncn / cn in uPjcti nionb leggen / tettop� Ift Uw Eerwaarde , fn Pee�en / a�^nbsp;mpnen Vader hl Christus etftenne / b(e mp niet alleen Innbsp;�t openbaar / maar ooft in �t bpfonber aan fpn �up^ Ijeeft onsnbsp;berrigt/ cube be pjoojben be^ �ePen^ toegebienb.

�. .�Bpn �erte bmjb ontroert / Pjanneer ift aan nine �aber? /befte lie�be en fo?ge / bie gp boo? nip �ebt geljab / om mp op

rZeM �77a�at fa� ift U � w. petge�ben booj alle bi� t�elbaben aan m'p i

i�. Freag\iet\3ia^t fulft^ ooft niet ban mp ; maar het geene ik , boo? be waar mede qottie gunfie ban mpnen God , en n getroubj onbertop^ / ge-by fu/hjai wonnen hebbe , betoobe ift �ier opentlift / fal ift mebe baartoenbsp;vergelden, bef�eeben / om onfen getroutoen God en Vader in Christus,nbsp;te bibben j dat hy O Eerwaarde oud , ende der dagen fat,nbsp;wanneer gy uwe Ziele , die gy hier met weldoen , aan uwen

getrouwen Schepper hebt overgegeven , fal na fig neemen in fynen fchoot, gy als dan uit fynen monde moogt hooren : Gynbsp;getrouwe �n voorfigtige dienil-knegt, den welken fyn Heerenbsp;over fyne dienftboden geftelt hadde, om henlieden (j^un) voed-icl te geven te regter tyd j over weynige fyt gy getrouw ge-weeft, over veele fal ik u i�ttea, gaat in, in de vreugdeuwesnbsp;Heeren.

33.) 35en�te ift ooft �05 nitt .antcotcinge nipnte jnQetoaubeii/33 ) O'-�, aan lt;l5oD^ octcoutuen bienf�-ftncgt/ Die in bit �fep�igbom/ befmi-'ppusnbsp;ujooninge ban Dtii ^t��ec�jaogf�en lt;i5ob / niet fpnt gefalbbe menger. -�janD/ ben �^epligen Doop aan rap brbienb/ en rap baar boo?nbsp;in be gemeente (�ob^i in^�pbt ^ceft. ^ie ben Rykdom enbcnbsp;Eere ban beefe JBece�b/ ble nietgepaactbja^/ niet�jet duurag-TiGE goed en GEREGTTGHEiD, buifte tc becagtcii en te bec-fmaaben / |jenbc / met bc oogen bo� ban �lESe�aobe / inet benbsp;bieren bic ban agteren fa bic�/ a�^ ban booten oogen babben/nbsp;altpb op�jct buuragtige goeb ban Christus GEREGTiGHEiD,batnbsp;op fpnen �)oo0f�en p?p^ fte��enbe/ allen aanptee^enbeeftonbigbe.

$. �|p i^ �er niet meer! al i^ fe�oon/ bat �)P niet op biebips fe a�^ Henoch en Exias ban lt;�ob toeggenoomen i^ gebjojben/ �. Uitroepnbsp;maar booj ben boob/ bie ben toeg ban allen b�eefc�ebaanb/ tn over fynnbsp;boo? bc gob�cofen een Koning der verfchrikkinge j niaaC'^^^^p�nbsp;boo? lt;�5ab^ gunf�-cn 2$onb-gcnooten een Heyr-out, i^/biei)un^'^�*quot;'nbsp;ben bieg tupnien moet / otn bOO? den verfchen en levendigennbsp;weg, die Christus door fyn vleefch heeft ingewyt, tot^eteurnbsp;MJige �eben te gaan / fo tneenen 3�p egtee met beel cegteng?onbnbsp;te mogen f�ggen: Hy is �er niet meer: want God nam hem weg,nbsp;toant Ip� wandelde met God , baacont tufl gp nu ooftbaiifuncnnbsp;atbeib / enbc fpnc tueeben bo�gen Ijein na.

��. lt;t*bog moet ift met be ^oonen bec ^jopljcten en Elisa uit* roepen: Myn Vader, Myn Vader, wagen Ifrael en fyne Ruy-wf^Elisa,nbsp;teren. 2amp;og fpn faat fal onbec be i^epbenen boo? rap beftenb^� fegen'nbsp;hJo?ben/ enbe alle fpnc naftomelingeif in �t mibben bec �olfte*nbsp;ren/ ban toegen be raenigbulbigc bjelbaabtn/ bie i�t ban fpn bielnbsp;��cttoaarbe genooten bebbe/ en ban ben fpnen nu nog gcniet/biaac^^quot;^'^'**nbsp;boo? iit bun in mpne f�ele fegene/ en God booj bnn bibbe/ pm*nbsp;fe / lobe en banlie.

33. �abctlingen en 55iaconen / bie nicbe ben ^abcena�teP^. Ou-lt;�5ob^ bjaagt/ enbc ben (Ceinpelbe*? #ceccn boubit/ gp �np^

2, Tot de

godsdien-

tige in de

Gemeente

��?;'sGrA'

VENHAA-

CE.

Tiw fchild. Hy fal het gantfche Huys Aarons fegenen, Hy lal fegenen, die den Heere vreefen, de kleene met degrooten,nbsp;Hy fal uwen voet niet laten wankelen, u Bewaarder fal nietnbsp;�uymeren. Siet de Bewaarder Ifraels fal niet �uymeren nog fla-pen, de Heere is U Bewaarder, de Heere is uw fchaduwe aannbsp;uwer regterhand, De Sonne fal u des daags niet fteeken, nognbsp;de Maane des nagts, de Heere fal U bewaaren vanallekwaad,nbsp;uwe fiele fal Hy bewaaren. De Heere lal uwen uit-endein-gangnbsp;bewaaren van nu aan tot in der eeuwigheid.

2. ��piibr�pft Vuetibe ift uip tot Hlu goU^bienfligc / in be tncente Pan Gravenhaage , gp bie a�^ getrouv�c inbenitan?nbsp;be utocn Rykdom en utoe eere, alleen aan Koning Jesus op=nbsp;b?aagt: om baat booj be duuragtige goederen/ en fpne ge-REGTiGHEiD te ftoojieii. ^og toatfeggeifti pn roept alle dienbsp;dorden tot lig, om tot de wateren te komen, te koopen fonder geld en fonder prys, beyde melk en wyn. �fp 1^ �t bie H.nbsp;bc WAARHEID aanpjpft/ tooo?bienfe��enp?pp; feggenbekoopt denbsp;waarheid en verkoopt fe niet. (�p �JCbt ge�tetb met Motts denbsp;verfmaatheden van Christus , meerderen Rykdom te agten alsnbsp;alle de fchatten van Egypten , fiende op de vergeldinge desnbsp;loons.

�Die getreuiue God, bic'trouwe houd tot in der euwigheid: Want al is her dat wy ontrouw fyn, Hy blyvt getrouw, wantnbsp;Hy kan lig felven niet verloochenen.

�Die uto fpnen ccnig gebooteuen ,�oon tot een �?oppfct/i^oc-gen fijicflet en Jionnig gefcfjon�ten �)eeft/ en boo? ben fe�bcii al* �e fpne duuragtige goederen, en ecitosge geregtigheid,nbsp;JDaar beo? pp u ben b?pen toegang tot fpnen �Denabc-tpjooiinbsp;gefeponpen pceft. Die God aller genade , die ons geroepennbsp;heeft tot fyne euwige Heerlykheid in Christus Jesus, defel-ve volmaake, verfterke en fondeere U luyden.

� AA. Indien ik uwer vergete, O! Jerusalem Gods, fo ver-geete myne regterhand haar felvs, myne tonge kleeve aanmyn gehemelte, fo ik aan U niet gedenke , fo ik Jerusale.m nietnbsp;verhef�e boven het hoogde myncr blydfchap,

. KR. bebanfte El boo? alle bie goebe gefelfcpappen en nuttige fanicn-fp?aa�ien / bie i�t met bee�en onbec ^ gepouben pebbe/nbsp;toaac in i�t getoaac ben geb3o?ben/ bat be-e�en �Dob fpne duur-baare geiiabe nictpeeft onttro�titen / maac incenecnpnicniaatenbsp;�itgebee�t; Ach ! dat al het Volk des Heeren , P�ropheetep

SAN5PRAAKE

'waren , dat God fyncn Geeft over hun gav. Dat wy alle mogten in eenen geeft faaraen gevoegt l�yn , als gekomen totnbsp;den berg Zion , ende de Stad des levendigen Gods , tot hethe-melfche Jerufalem, ende de veele duyl�enden der Engelen, totnbsp;de algemeene Vergaderinge , ^en de gemeente 5cr eerft-geboorenen , die in de Hemelen opgefchreven fyn , ende totnbsp;'God , den Regter over alle , ende de geeften der volmaaktenbsp;regtveerdigen , en rot den Middelaar des Nieuwen Teftamentsnbsp;Jes�s , ende het bloed der befprenginge, dat betere dingennbsp;Ipreekt dan Abel.

aa. 3^00 fclfjoan �at ton ftlcr in beu �fdjuanic niet �unt= aa. Voor-Mcu tc famiicn gcUaegt blnUen / ift fa� egter � (toaut �e gautfc�Kbeveydfe-aurbe i^ bc�a Heeren, cube be gemeente lt;0�b^ ip oUec bcgcljeesien tot �e aai'be/ a�� fa Uee�e �ebeii ban bat eene 3flel)aani/ toaac ban aff�;heitl.nbsp;Christus �)� �^ooft l.�) a�tito |)et goebe �an Jerusalemfaefmi.

bb. Onfe �octcii fiin nog ftaanbe in nine |)aoi-tcn / lt;�1 Graaven-Haagse Jerusalem , bat V'reoe-Stad. ^DUbb. yff-Jerusalem is ook gebouwt als eene Stad die wel faamen gevoegtA'^'^*^'^*nbsp;is- waar heenen de Stammen, ik mcene de Edelen der Volken, opgaan, tot het getuygenis Ifraels, om den naame desnbsp;�Ieeren te daneken, want daar zyn de Stoelen des gerigts ge-fet, de Stoelen des huyfes Davids, daar Christus al-sKoNiNGnbsp;gecret toetb.

33. Bidder om den Vrede van Jerufalem, wel moetenfe vaa-ren die u beminnen; Vrede fy in uwe Veftinge, welvaaren 'm'(gg,�gi,,_ uwe Paleyfen. Om myner Broederen, om myner Vrienden-yg,-;;.nbsp;wille, fal ik nu fpreeken , vrede fy in U. Om des Huyfes deskmsFrede,nbsp;Heeren onfes GODS wille , fal ik het goede voor U foeken.mV^yf�/;-Biddet voor ons; want wy vertrouwen dat wy eene goedecon-*r �veornbsp;fcientie hebben, als die in alles willen eerlik wandelen.

Bidder voor my, op dat my het woord gegeven werde, inde openinge mynes monds met vry'^moedigheid, om de verborgent-heden aes Euangelium bekend te maalten, op dat ik hec��lvenbsp;vrymoedelyk mag fpreeken, gelyk my betaamt te fpreeken.

Ende ik BiddeU Broeders , door onfenHeere Jesus Christus, cn door de lievde des geeftes, dat gy met my i�rydet in de gebeden tot God voor my. Op dat ik mag bcvryd worden van denbsp;ongehoorfaamen, en dat deefc myne dienft, die ik aan de Eley-denen fal doen, aangenaam zy den Heyligen 5 op dat ik met blyd-fchap; door den wille Gods, tot hun mag koaicn en van bun

no AANSPRAAKEN.

verkwikt, ^at tticcc anbece gctcoutoe bfenaac^ / bcctoaatt^ mogen gefonben toccben; om te pijpen betoecfeen/bat de volheidnbsp;der Heydenen cens mag ingaan, en geheel Ifre�l faalig werden.

BB. Ik beveele u dan voor God, die alle dingen levendig maakt, door �t woord fyner kragt, ende Christus Jesus , die ondernbsp;Pontius Pilatus de goede belydenis betuigt heeft, dat gy ditnbsp;gebod houd , onbevlekt en onberispelick tot op de verfchy-ninge van onfenHeere Jesus Christus, welke ter fyner tyd vertonnen zal, de falige en magtige Heer, de Koning derKonin-gen en Heer der Heeren , die alleen onftervelickheid heeft,ennbsp;een ontoegankelik licht, den welken geen menfch geilen heeft,nbsp;nog fien kan, welken fy here en eeuwige kragt. fcgene Hnbsp;alien met fegeningen ban boten uit ben �?emc� in Christus , metnbsp;fegenfngcn ban bet aarbe beneben; be Heece fegene u uit Zion,nbsp;bie ben Hemel en de aarde gemaakt heeft, van nu aan tot innbsp;eeuwigheid, Amen.

.T A

AMEN.

�.) T B�t gemeen / ftet H a��en / Aandagtige Toehoorders ne^ gedaan v -^ftenb/ �oebatift on�ang�ineene Eerwaarde Kerkelicke Ouwer-Vergaderinge ,b00|be^ HEEREN goebpb�enaangette�ttot�et^w'f' aannbsp;Leeraar enOpsiENDERs ^mpt; nabatboojbetoepenbef�cnime'*^^�^�^*^^*

GODS, en boojbcroepenbef�emmetoan be Edele AgtbaareHee-�. /� ^ REN Bewindhebbers bet West-Indische Compagnie tat eeugemeennbsp;Opsiender cn Leeraar, aan �jet�tat�ee� St. George op d�ELMiNanbsp;geroepen ben; op batift/ boa? mpnen bienfl/ mpne 2p?oeberp/nbsp;bic mmic .l^aagfc�ap na ben Weefclfje 5un/ tot ben Oppersten i. Dienbsp;Herd�r der Sielen CHRISTUS JESUS in fplie ^C�jaap^kOpe Stemmenbsp;mogt brengen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gehoor-

1. nbsp;nbsp;nbsp;^0 bra a�^ beefe gob�iefte f�ennne tot mp �t�jani/ ben \\\Jaamt.nbsp;niet te raabe gegaan met �leefclj en 25�oeb/ maar pebbe mpfeL^- �fnbsp;ben aan ben HEERE mpnen GOD obergegeben/ op bat ift siWiJIUiJ�Lnbsp;eni Eersteling uit de Mogren, uitgefiooten bjorbenbe in bepnbsp;EIEEREN oog|l/ bee�etotben ^aaligmaaher Christus

2. nbsp;nbsp;nbsp;(Certop� ban bu# mpne boeten gefeboept 5pn/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gg.

1. ^me Edele Agtbaarhedens , nieta��eenin �t berborge�KEN b^. ne/ maar ooft nn in �t openbaar banft te feggen/ boo? a�le ubje WINDHEB-gunfl-betopfen aan mp.

AA, 3�el aan ban Edele Agtbaare Heeren, �bje loon 0?ootbpbenl^eereutoen GOD; tertop� utoe lt;6be�e flgtbaarfteben^/ rrii'wrTJtnbsp;ban ftunne fepbe/ in �t bpfonb�r/ al�ep tragten toe te brengennbsp;bat bienen ftan/ tot nitbr�pbinge ban bendl�aamebe^HEEREN^^j,. in�tnbsp;onber �e berre afgelegene ^epbenen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lkhaame-

RN. ^e HEERE mpn d�D fegene en beinaare utoe

�ta A A N S P R A A K � N.

Agtbaarhedens in �cnctc Unnbngen. bcbcitigc uiue Edele AgtbaARHEDEN Op bc titoe�En bpf Eere / op bat �cc fnlfic tocl-0caaVbc itin�fccn uit ^tuc Edele Agtbaarh�dens Jjupfen cnnbsp;Familiea uiDScn booctltomen / bic nbucn boctf�appcn mogen nanbsp;boigen/ toaac booj bc naanic GODS uitncbccpb cnbc gcbcagtnbsp;lorcbe tot bic ba'gc�rgcne bol�mt: mant in de meenigte des volksnbsp;is des Konings hecrlildieid.

aa. Rykdom. �Dic bc Heere nnmGd�, fa� al��an gcUcii/batnine Maatl'chappy blocgcn / ja obccii�oejcn fa� / ban fitbee cn goub/nbsp;ja bat alle �iofic�cftc fcijattcn/bnn�t �gt;oftni cnR^cf�cn/bicbcclc fnn/nbsp;in ubjcn fc^oot fu��en uitgc|lojb toojben. �}p fa�booD'Voaangcsnbsp;J�cijt gaan / cn fa� bc kromme wegen regt maaken , de koo-pere deuren fal hy verbreeken , en de cyfere grendelen fal hynbsp;in Hukken flaan. Hy Eil U geven de fchatten die in de duy-Herni�le fyn , en de verborgene Rykdommen, op bat gynbsp;moogt weten , dat Hy de Heere is , die U by uwen naaninbsp;roept, de God Ifraels. Ende gy fult weten , dat de Heerenbsp;u Heylandis, de VerlofTer , de magtige Jacobs. Voor koopcr,nbsp;fal Hy goud brengen, en voor yfer lal Hy Jllvcr brengen , ennbsp;voor hout kooper, en voor lleenen yfer, ende fal uwe Opfien-ders \Tecdfaam maaken , cn uwe Dryvers regtveerdige. Uwnbsp;faat fal onder de Heydenen bekend worden , ende haare nakomelingen in �t midden der Volkeren ; alle die haar Hen ful-len , fuilenfe kennen , dat fy fyn een faat, dat de Heere gefe-gend heeft.

bb. Eere. 5^ic baatitJ ook boojnaatiif�ift beftaan fa� / bat de Heydenen fullen tot utven lichte gaan , en de Roningen tot

D3. ^C �^cccc mpn God, gebe Uwe Edele Agtbaarhedens , ban �o�t genabe te ontfangen in bien bag / wanneer de volheid der Heydenen lal ingaan , en geheel Ifrael fal zaalignbsp;Avorden.

aa. �Dc i^cccc nipn God , gebe Uwe Edele Aotbaarhe-df.ns , ban oo�i bee� te Rebben / aan de erve der EJeyligen in �t licht, bat i� / aan a� bat duuragtige goed cn gereqtig-heid , bic Jesus Christus , bic ons van God geworden isnbsp;wysheid ende regtveerdigheid cn Heyugmaa'kinge , cnnbsp;volkomene Verlo�iinge , bccbjojbcn �jeeft booj fjnie ljevheb-

BERs. tog / be Heere Jesus , be wenfch aller Heyde-nen , tot toflftc bie een^ alle beevende komen fullen , op bat be^ Heeren Huys niet heerlikheid vervult werde,nbsp;dtc. Ifct fceltet toat guootss / Prai God pcr'iticfifclst tenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) /j-.

om ben toegang te Ijcbben tct bic pctie afgc�c^rrif cnbe den arbeid der �gyptcnaarcn , cnde den Kcopliandcl dcvm6lt;^/e daarnbsp;Mooren ende der Sabe�n , der Mannen van grootc lengte tot in, om tenbsp;fig te fien overkomen. Sy fullen uwe fyn , en fullen u navo\- kunneunbsp;gen, in boeijens fullen fy over-komen , en fy fullen hun yoov-eerktu^-

u buygen; fo �egt be �oojfegginge / Dp gfaia^/ in�tXLV.f�//gt;�quot;'��^ �jooftfi. ber^ 14- maat* toat flaat �ec bu j Sy fullen u fmeeken, bekeertngenbsp;f�ggende:gewisfelyk, GOD is inU, en daar is anders geen Godnbsp;meer. Paulus fat oii^ teeccii / bat top ban eecj� itgt tjebben/nbsp;het lichaamelicke te maijen , wanneer wy hun het geeflelickenbsp;fayen. I.COC.IX, li. � i^ baactoc eene grootc en kragtigenbsp;deure geopent. maar, f�et i.Coc.XVI. 9. en i.iCtieff. 11,16.

3/3. ^e HeeRE ��nfe God , betbu�le ban utoe gieten met33. fpne b?cefe / enbe �|p getoe u a�te^ toat bienen ban / tot tjft lebeny//z^?�^/c-/�nbsp;be gobjaligamp;eib / enbe epnbe�ift / bc eeutuige jatigljeib. �5n f/i de -waarenbsp;eene buucige muucc cont^om utoe lupfen en ^pinpten; fijn/nbsp;bic alleen ben segen enbe get lebengebieben ban / sesene U �d.

bb. ^e Heere onfe God, betbulte nto met fpne cEREGTio-bb. Gacg-HEID, en bie Wysheid , bie alleen bp bc Opperste M�ysheid, tigbeid en fonbec gelb en loon ofp?p^/ te boopen i^i: �vant indien w.a'jsbe/d.nbsp;mand van ons wysheid ontbreekt , dat hyfe van God begeere,nbsp;die een iegelyk mildelyk geevt en niet verwyt, en fy fal hemnbsp;gegeven werden ; Die wysheid die van boven is, onbeuftcuncnbsp;Uwe Edele Agtbaarhedens ban/ in alle nboc onbeeneeminsnbsp;gen en raab^-plcgingen / tot bat gp / �jet boecb Gods tjier opnbsp;Dcc aarben bolb?agt Ijebbenbe / opgeciect en bccbult mogtbjccbcn /nbsp;met �|ft goede van Gods Huys , en met het heylige van fynnbsp;Palleys. 2^e Heere, myn God, gebe u ban/ bat gp lynaan-geficht in geregtigheid moogt aanfchouwen,en verlaadigt werden met fyn beeld, wanneer wy fullen ontwaaken. i�e Heere 2. /�V by.nbsp;toe fo / enbe J|p boe nog meer baactoe. fp fo.

a. Och! dat al het volk des Heeren , bat l)iec In bcefe plaats ^',4 fe berfanielb 5 om betuoojben ban ben God ^acob^/ ban bc^^'^ � 7

114 A AN S P R A AKEN.

Opperste Wysheid , boo? mp- gefy?oo�ien / aan te ^oocen/ {fCt voorbeeld der gefonde woorden en Icere , mogte aannee-men.' Mogt al het volk des Heeren Propheten fyn,, dat. Godnbsp;fynen Geeft over hen gave , op Datfe raogten agt ge�eu op Denbsp;epnben^ bec ccutoen ^ �at be Heere ble tpb boet aamiabecen/nbsp;in betoelftc �jet �ic�jt ban �jet Euangelium brengen �Ji�t/ totnbsp;bat bo�ft/ bat/ tot nog toe / in be bupflerni^ toanbelt / op batnbsp;fp �unne boeten niet mogen fiooten aan �e fc�jemccenbe becgen.

AA. ! bat be Heere God , bie geamp;ebeil en 3ielp-3UC0? frenjeb. tingen / bie ih Ijiec fo biUtoii^ in �t openbaac �)e6bt ijooren uit?nbsp;fiooten / en ble tit bjeet / bat in �t beebo^gene / ban bee�en uit?nbsp;gcfio?t bjojben / VuannccE �ec gebeben toojb : Segt dog tot hetnbsp;Noorden , geevt , ende tot het Zuyden , houd niet te rugge;nbsp;brengt myne Soonen van verre , ende myne Dogters van hetnbsp;eynde der aarden / bog cen^ toUDe betijooten/ en alomme 5ege?nbsp;nen i �p bat be ,�aaine be^ Heeren onfe^ Gods , van den Opgang der Sonne tot haaren Nedergang.bog eett^inogt Een fpn/nbsp;ge�ph God Vader , Soon , en Heylige Geest , op be bol?nbsp;maaftfte uj^fe een fun.

NK. bjeet Ibei / bat ftet ben FIeere nooit aan mibbelen fal ontbjce�ien/ om a� fpn bjcibcftaagcn te boen; �u^ bog fegt

f�p: eenen iecleren die na mynen naame genoemt is, ende die ik gefebapen hebbe, tot myner eerb, dien ik geformeert heb-be, dien ik ook gemaakt hebbe! lal ik tot het Noordenfeggen,,nbsp;willh �geevt; en tot het Zuyden houd niet te rugge enz.nbsp;egter , dat 33- .fBaac ift ibcct ooft bje�/ bat ipp oiu ben Vrede ban Je-wy � RUSALEM moeten bidden, alfo de verborgene dingen voor dennbsp;0�r*� Heere l'yn, maar de geopenbaarde voor ons ende onfe kinde-Frede van gjiijg jjjgt Gods eere is eene faake te verbergen, maar denbsp;Jerufakm gej-g Koningen eene faake te doorgronden; 20inen b)p on^nbsp;moetennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fc{)u�big maafttii aan gtoote onbanltbaac�eib / alfo 31^'p alle

certp�l �iepbenen / betp�igt fpn 5 om ooit booj bc belteetinge bet i^cpbtntn te fo?gen.

aa. �p bat het on^ niet gaa gr�p�t Paueus ben Romeinen �^^f^'bjepgbe. �om. XI, geheel/ maat nu fie ift alleen op �t ir. bec^.nbsp;jcaou Want is �t God, die de natuurlicke takken niet gefpaartheeft,nbsp;meenb be ^bO�en) fiet toe dat Hy ook mogelyk U nietnbsp;fpaare.

bb. �it bJ00?b h�pbe ban in ben fin ubree gebagten/ enbe in be �bet�eggingen utoei^ �j^cten^/ niecft bog tcat be Hiere oaet.

A A N S P R A Aquot;K E N.

H�aa�it niet/ bat be Heere �jet �igt fpne^ J13oo?b^ / uit bit ge? fegcnb Zion , �t 3Lanb Immanuels �jegnceinc/ of bat be Opperste Wysheid topfte ban ubie flcaaten / en be flemme �jaatetnbsp;Dienft-Maagden , niet meet laate Ijooten. lt;0 l neen : maatnbsp;Iaat bit u aanfetten tot jaloersheid, ^aac gp f�et / bat benbsp;Heere nu toil aanbangen te toetftcn/ balt gn ilem te boet / batnbsp;�jw bit Inerft bail 5egenen / en met fpn JDoojb en (�tefi / nooitnbsp;ban U bjpften / anbec^ fonben top / die de eerllefyn , delaatftenbsp;worden, en gp al^ onnutte en murmureerende Dienft-knegten,nbsp;uitgeftooten werden. .fKaalit / bat gp be bipnioebigpeib metnbsp;on� moogt pouben / om tot ben t�?oon bet genaben te-mogen nabe?nbsp;ren / om barmpettigljeib te becfttpgen / en geholpen te toojbennbsp;tet befttoaamcE tpb; f� fa� be Opperste Wsheid b�pbeu op utoenbsp;fltaaten.

BB. 55e Heere fat ban der voorige misdaden niet gedenken: Dc goedertierenheid en de waarheid fullen malkander ontmoeten, de geregtigheid en Vrede fullen malkander kullen, de waarheid fal uit der Aarde Tpruyeen, en de geregtigheid fal-van den Hemel neder fien, ook fal de Heere het goede geven,nbsp;en ons Land fal fyne vrugt geven. De geregtigheid fal voornbsp;fyn aangelichte henen gaan, en hy falfe letten op den wegfynernbsp;voetllappen. Wanneer de Heere de koppen aller fynerVyan-den fal vertreeden, ende uitroeyen alle die gene die Zion gramnbsp;Rn: Want voorf�eker fal God den kop lyner Vyanden ver-llaan, den haairigen fchedel des gecneii, die in fyne fchuldennbsp;wandelt. Wanneer de T3^ran een eynde fal hebben, ende hetnbsp;met den beljjotter uit fal lyn . ende alle die tor ongeregtigheidnbsp;waaken fullen uitgeroeyt werden. Die eenenmenfchelchuldignbsp;maakten om een woord, en leggen dien ftrikken die hun be-ftraftin de poorten, die den regtveerdigen verdryvenin�twoe-lle, na de 'Taaie van 3ttf- XXIX, zo, 21.

#C�l! Heere onfe Heere, toilt bog bit tooo?b in ftoa�iljefb gefp?cofien/ fegeneuj op dat het wortelen fchietein de hertennbsp;der f^rocljcojber^ beneden, ende Vrugten voortbrehgenabobeu/nbsp;3�?ugteu bet geregtigheid en bekeeringe weerdig. �ec�joo|t:nbsp;ong uit �jpe geuabe/ om Jesds toille / Amen,

PREDIKATI�N,

Den Apoftcl der Heydencn Pa ulus,

JACOBUS ELISA jOA\NFS CAPlTEIN,

VOOR-REDEN

BOEKVERKOOPERS

CHRISTELYKEN LESER.

^ z nbsp;nbsp;nbsp;taalt.

VOOR.REDEN.

VOOR-REDEN.

BERNARDUS MOURIK, En

JACOBUS HAFFMAN.

DIENSTE A ARHEID der SL AAVEN

VRYHEID VAN HET EUANGELI�M.

SYMBOL

Uit Vrindfeha^.

TER GEDACHTENISSE

D^. JACOBUS ELISA JOANNES G A P I T E I N,

JOANS. BOURSSE.

PREDIKATI�N,

Gedaan op verfcheide Tyden en Plaatzen,

3. j

5.

6.

7.

B. MOURIK.

Op dezelve PREDIKATI�N.

PREDIKATI�N,-

JACOBUS ELISA JOANNES GAPITEIN.

VERMAANINGE

Synengelievden Soon Timotheus,

Den Heere JESUS CHRISTUS.

Leeraarder nbsp;nbsp;nbsp;8. 5

� 7rouwhertig� Vtrmaningt van den

Leeraar^er HeidenenVA\jixs,mt ^JT\vs\ II. vs. 8. 7

i.^am XXIIL 12�17. ^it boo^fag ^abib in ben geelt / baarom David fcgt ban �)em 2. ^am. XXIll.

bait ben xxil ^^falm en ^ffaia�Llll.nioeftbtrbmt toets ben/ i^ gebicchen/ niet alircn boo? fpnc ifeomfte in bcnbsp;3�cucib / Pinai* oo�i booj fpn iepbeti-

8 Trewwhtrtige VcYmaninge van den

Leerttar der Heidenen Paulus, uit % Titii. 11. vs. 8. 9

^in beefe tooo^ben ontmoeten top nbsp;nbsp;nbsp;Perfoon

bat jjp ban fpnen �^abec opgetoeftt/ en boo| fpne opftaan eigene ftragt i� opgel�aan,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vertaak

Jgt;o fjeeft lt;6ob be I5aber be 3ie�e en get �ifgaam / bie quot;.erjen. boo^ ben boob ban e�ftanberen gefegeiben maren / loe= God denquot;^nbsp;berom bereenigt / ten glpfte/ bat gp ten boiten bolbaan Vader op-

i'O Trou'whertige Vermaninge van den

Le�raar derHeidenenVAVLVSyUit % Tim. 11, vs. 8. i r

Leer aar der Heidenen Paulus, nit t, Tim. 11 vs. 8. 13

�4 Trouwhtr�gi Vertnming� van den

L��r aar der HeidenenV Avi.xjSi'uit Tim II.vs. 8. 15

Trouwhertige Vcrmaninge van den

�8: nbsp;nbsp;nbsp;Trouwhertige Vermaningt njamp;n den

c 2 nbsp;nbsp;nbsp;en

lo Troii'whertige Verrmninge van den

om

Leer aar d�r Heidenen Paulus , uit r. Tim. �I. vs. 8. 11

14 Trouwhtrtig� Fermaning� van den

Aanfettin- C^aOt bOlt OOft O�^ l) gCtfrC�prtC Propheten, n�^ ge zcr Schriftgeleerden, onderwefen in �t Koningryk van GOD,nbsp;pligtinge uit: den goeden fchatvan u hert,oude en nieuwe dingen

Leer aar der Heidenen Paulus, uit ^ Tim. II. vs. 8. %

Trouwhertig� Vermaningt vm den

GOEDEREN

DE OPPERSTE WYSHEIT,

De Duuragtige Goederen van de

De Duuragtige Goederen vm de

De Duuragtigt Goederen mn de

4.

Opperfte Wyshelt] �/V Spreuken VIII. vs 18. 33

� nbsp;nbsp;nbsp;brc

3. Nalt;ien �aii JES�S CHRISTUS, bte meerber i$ ban Sa-

cee/i. LOMLO, aaiigcb^aflt.

O^erjie Wysheiti uit SpreukenVIII. vs. i8. is

bragt* j�at ban f}tt mftt betreft / baar omtrent moe* ten top

Opperjle pTysheit, uit Spreuken VIII vs,18, nbsp;nbsp;nbsp;37

De Duwagtige Goederen van de

plaati moet 0egab iKbben: mant X.iF'ssbeid coont on;�be Opperste Wysheid, bat�iaate

*. ^0 �abbe Abraham , fo pjel 3Ingt�ioorene fpnep d^( lupfep / alp geamp;ogten met ben gelbc; Vnantfo leeft mm plaats had

quot;^0 D� Duurdgtigt Goedtr�n van d�

De Diinragiige Goederen van de

Opperjie fVysheU, uit Spreuken VI�I. vs. i8. 43 de GOD der eere 0�naatnt lucr�/ XXIX, 3. maarnbsp;ooft �e eere tiait fpn nolft frib^/ III, 4- ^crcm. H,

4'4 De Vuuragtige Goederen van de

�ppcrjle irysheid, Spreuken V���. vs i8, 4f

De Duuragtige Goederen von de

3In

Opperjl� fFysheid, uit Spreuken VII�. vs 18 47

�ppcrjle irysheid, Spreuken V��. vs i8, 4f

. Ban Saaken , in trappen fecr berfrljce�t / fo ooft . ran be HEERLiKHEiD Pan bco cenen jBenfefj boPen ben anbe^ Sank en,