BIBLIOTHEEK DER RIJKSUNIVERSITEIT Te UTRECHTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1929
Verzameling: tooneel»
stukken uit de nalatetlichap van
prof. Dr. J. te WINKEL
Dat is, nbsp;nbsp;nbsp;^
Gcrymd doof
Den laatften Druk.
TeAmfte!dam,bydeErfgen:van J. Lescaii. je , op dennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1709.
RIJKSUNIVERSITEIT
U T R IC H T.
-ocr page 4- -ocr page 5-Miltheid, Gierigheid,
Milth. G T, j4mjierdammer Burgers, en ingeboren,
En die, hoven al ^ tot woonplaats hebt ver--koren
d'Edele Stadty dit deurboren gaat de welken met hesar kroon,
Van Keiz.erlyke handt ontfangen te loony Zyt niet verwondert of fchoon myn gewaat wat wiltnbsp;weit y
Ikben H mee Poortres, de ruim fchotelde Aiiltheit,
Die niet als een vilt leit arm leven van groot goet, Jidaar vrolykhaar zxlven, en den hehoeftigen voednbsp;Van den overvloet. Ik^zal u niet zwygennbsp;De reden, waaromikjiusherwaartskoomfygenfnbsp;Het is om te kfygen, dit huis in myngewout,
‘t Welle^ myn doodvyandin bezeten houdt ^
En zit te broén op het gout, ’t]welk.daar in een pot leit begraven ,
Dwingende den eigenaar te heven als de [laven ,
Daar hy wel met Graven mogt maken goede fier :
Des Hui sheers Befevaar begroef het eerjl hter In den haard hy 't vuur y op dat het niemant zou kippen jnbsp;‘fa, doen hem de dood kwam op de lippen,
Gtt vrees dat het zousB [lippen, en zeid’ hy nooit woort Tegen zyn eigen zeun. Daar na [loeg hem de moort,
En zyn eigen zeun, die moejl hem voort op zyn renten geneeren,
Dit 'er met naar en waren om wel op te fmetren,
Mmy kpjl en kleeren had hj [ober genoeg,
£tt mttfi zjch z.0 behelgen tot dat hem de doet ool^Jleeg. Over den zjelven boeg z.eild deex.’ nu z.yn zoon mede,nbsp;Hoewel 't hem nu lang geenen noot en deede jnbsp;Want verleggende de (lede van den ouden haart.
Heeft hj den ^ot gevonden gt; met het gout daar in ver-gaérty
He welke hy bewaart, of hy nar waar te degen,
Daarom heeft hy Warnar tet zjn rechte naamgekregen. Og verfcheide wegen, heeft deezf dezefchat,
Hier in huis tot meermaals begravengehat:
En de penningen glat heeft noch de vloer te bewaren, Alaar zyn dochter heet Klaart je, die zal ze wel klaren,nbsp;Zo zy ’er ogenbaaren, na dat ikjtan bevroên ,
Heez' is zwanger en weet niet bj wien te vermeen ,
Hat V immers een zjeltzaam doen^ doch zultgy bevjnen^ Hoe leugenachtig ook^dat het zoud’ mogen fchjnen,
He Jongman., endezyne, zyn wel mogende liên^
Van dit gaar zoud’ tk^gaarn een huwely^zitn, ^tWelkfomende tefchiên, zal men my beter eer en ,nbsp;Enikj» in plaats der Gierigheid^ dit huis beheeren.
.Alle kanffen keer en, en alle tyt heeft zyn beHeks Her uit, oude Toeveres met jou ma£re bek,,
Hie uw eigen drekwel van begeerlykheit zoud’ eeten,
Gy hebt dit huis lang genoeg bezeeten,
Cy moet het weetèn, uw tyt is verby.
Gier. Vaar wel fchoongelt, dat ik zo vierig vry t Al [chei ikyan dy , met droevig fchreijen,nbsp;jMyn hert en kan daarom van u nietfiheijen,
Ei laat me wat beyen , dat ikjsaar nofh ttnt k^sl MILT H. ^mt i uw mis om*
ClSR.
-ocr page 7-Gier. Och! hoe overvalje me dus ?
noch flfis bez.wymen deor^t benouwen.
Milth. Gy hebt hier langgenoeg ma£re kpokengehouwen. Gier. Och! laat mj den ouwen noch keren een les.nbsp;Milth. ^t Heeft veel te langgeduurt y ikwachtmy des.nbsp;Gier. Zo zal ik hemJlechts toeroepen van veere ynbsp;O IVarenar! Warenar ! enthout myn here :
Ziet dat men niet weere, my haal uit uwgemoet,
Geljk^men my uit uw wooninge doet j
Zjt ’ƒ altyt vroet gt; al moet ik^fpoin myn gangen.
Jk weet hy heeft zyn hert zo va/i aan mfgehangen »
Dat hy zal blyvengevangen, met liefde tot my y .Al is ^tdat ik^door dwang van zynent ty.
Milth. Dit Spel zal pottery heetenyzogy ’t meugt veelen, Spraakmaakende Gemeenty Plautus heek het doen fpeelennbsp;Voor burgers en eêlen van k Roomfehe bloet.
't Is een Huis^godt, die by hem de Voorreden doet j Maar om dat gy van zjulk^goet niet veel hebt hoorennbsp;neggen.
Zo heeft de Overzetter diens rol my Mildheit toe gaan leggen.
Plautus fielt de gefchienis, al hadmenzt PAtheenen bekeurt,
Maar wat is V ook dat t’ Amfierdam niet en beurt ? Dus neemen wy befi bekendeplaatzen en firaatjens.nbsp;Ntemant trekt hem iet aoHy *tzyn maar hoof deloozenbsp;fraatjens.
R E Y M, Meid,van W^rcnar. Geertruyd, Moeder van Ritfart.nbsp;Rykert, Broeder'
Ritsart, Zoon .
Lekker, Knecht van Ritfart. Casper, Hofmeefter.
Teeuwis, Kok,
Hct Tooneel is te Amfterdam, voor het Huis van Warenar.
WARE-
-ocr page 9-B L r S P E L.
EERSTE TOONEEL. Warenar, Reym.
War.
Eruit, zegik, heruit, ilciegjefluks her uit.
„Zy vroet mit heur oogen , as ien varken met 7-yn fnuit.
O inyn rug! o myn kop! o myn neus!
o myn wangen!
War. Ta, ja, je bakkes moet altemet vliegen vangen. Reym. En waerom llaejemenou?mynneusen mongt^ienbsp;bloén.
VVAR.Vraegje waerom,Totelgt;e]?omdatikjc7ierïoudoen. Reym. En waerommagikdaninhuis niet langer banken?nbsp;W A R . Ziet deze baviaen, wat heb ik hier venr ranken ?nbsp;Zelikjou, denk ik, reen geven van myn bedryf?nbsp;Iktyjetanswelmetienkneppclop’tlyf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(gen.
Spoeitme van de deur, fluks, of je bakkes zei vliegen van-Reym. „ Hoewel waer men ’er an, die zalig waer gehangen, „Ten minden behoefde men niet 'te dienen zulken gek.nbsp;War. Watpreutelje? Reym. Niet.
VVar, nbsp;nbsp;nbsp;Zo fpeult de nikker mit jou bek.
’t lerfl dat ik weer wat doe, kom je me daer op ftooren, Ik zeljemetien avegerde oogen uit den kopbooren.nbsp;Fluks hier, of ik legje ien tang tufichen hals en buik,
Hoe gact ze voort, as ien luis op ien terige huik.
Hier, bet hier nac toe, zeg ik; nu, nu is’t te degen, Blyfcme daer zitten fpinnen, zonger voet te bewegen,
En kykje om, ofwykje ien llroo briet van daer,
Jckrygtgoêkoop de galg tot je nieuwejaer. nbsp;nbsp;nbsp;(ten,
„Ik bendusoud,enhebmeugelykvyftig melsjens verfle-„ Maer van men leven noch nooit haers gelyk geweten;
„ Z’is arg, as de drees, en wilze haer beft temen,
„ Ik zorg ze zelme noch iens uit het neft nemen,
„ Zo deurtrapt flim is ze, en zo duivels beus.
„ Krygtze de fnof van de pot mit geld inde neus,
„ Ik bin armer man as de gevangen flaven.
„ Nu moet ik de vloer iens wéér opgaen graven,
„ En zien ofze noch ftaet zo ikze heb eftelt.
L „ As ik denk dat ’er iemant mogt raeken after’t geit,
„Zo word ik kil kout van boven tot onderen.
Warenar binnen.
Reym. Jawel! ik en weet me niet genoeg te verwonderen; Hoe myn miefter dus van zinnen komt berooft,
Wat dulheid mag hem wezen in ’t y dele hooft ?
Tot myn ellende dus onlangs gellagen,
Dat hy my tienmael op ien dag ten huis uit gaet jagen:
De man heeft ien wonderlykc worm in de kop,
Een hielen nacht leid hy wakker, en ftaet vyftigmael op. Een hielen dag zit hy in huis, gelyk as op de winkelsnbsp;De kreupele Snyers, mit haer gekruide fchinkels.
Nu is’t immers ommekomen, eniken weetgienraet Van Klaertjes eer te bedekken, die op haer uiterfte gaetnbsp;Beladen met kind, en haeft zal moeten baren,
Nu is’t al verloeren, ik en zie ’t niet te klaren.
Wee my, verneemt hy ’er of’t minfte maer fles.
Beft dat ik me verhang hier ergens in de Nes An ien pafteibakkers haek, zo bin ik uit het vrezen,
Myn tanden wateren as ik denk watten kalkoen dat ik zou wezen.
Warenar, Reym.
War. nbsp;nbsp;nbsp;Ualleding behouwen is,en fyntjesopzyn fteê,
^ „ Bin ik wat beter emoed, as ik flus wel deé.
Gaet
-ocr page 11-METDEPOT. nbsp;nbsp;nbsp;9
Gact binnen, Reym, nu is’t datje’thuis bcvofen wort. Reym. Wel ik mag het bewaren dat ’et niet eftoolen wort,nbsp;Want voor dieven is ars te haêlen niet ien kruis,
Daer is toch niet as de wind, en fpi nnerag in huis,
Of hy noch ïorgt dat die iemant zei komen taken-W A R. Toch het Geluk mochtme om jouwent wil wel Paus van Romen maken,
Of Koning van Spanjen, watje beft kwam te pas. Bewaerjemedefpinneraggen, nae binnen toe, ras;nbsp;Arm ben ik, dat weetik wel, endraeg’tlytzaemen geduldig.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(zorgvuldig,
Wiedat’er komt kloppen, en laet niemant in, weeft me Ik loop om ien bootfchap, en kom terftont weer hier.nbsp;Reym. Enof’erien buurwyfkwam om een kooltje vier?nbsp;War. Dooftme al ’t vier uit, zo hebbenze gien fpreeken,nbsp;Of ik zelje zelver met den kop in den doofpot fteeken.nbsp;Komt’er iemand om water, zo roept, met’er veeg,
We meugen niet miflèn, onze bak is leeg.
Roep het de lui voor de veinfter, zo krygtmen gien flui-Komt’er ien om een Emmer, z’ is tot de Kuiper; (per. Om een Dreg, omeenPuthaek, ofandere leur,nbsp;’kHcbze op ftraet vergeten, de dieven zynder me deur:nbsp;Want, by gans dood, hoefchoondatzepraeten.
Als ik uit bin wil ik niemant in hebben elaeten:
Ja, al kwam’t Geluk zelver, ik waerfchouwje, ziet Je mengt ’er op paften, doet gien deur open niet.
Of je zeltme tebyfter fchrikkelyk vertoornen.
Reym. ’t Geluk ? zonder zorg,voor haar brandmen hoornen, ’t Geluk zou hieran de deur kloppen, poep;
’t Liep aerzeling, kreeg ’t de lucht in de neus van je ftoep. En as noodig hier verby moet haer weg zyn genomen,
Zo wagt zy haer wel an deez’zy de middelftraet te komen, Ze kreeg wel ien koorts op den hals, zagze de gevel maernbsp;War. Jezeltjemongthouwen, enbinnengaen. (aen.nbsp;Rey.m. Ik houmynmongt, engaebinnen.
Reym binnen.
War. nbsp;nbsp;nbsp;’t Geboeft loopt dapper fnuiven.
A s nbsp;nbsp;nbsp;Daer-
-ocr page 12-lO
Daerómzcljc bei de grendelen toe moeten fchniven.
Ik fchei wel nood’van hier,maer ik moet nae’tPrinfenhof, Uaer iel men refol veren hoe men met ’t geld xcl fpeelen,nbsp;Of men ’t op de Doelen verteren zei, of an lepels omme-Compareeriknuniet, zo mag ik giffen wel, (deelcn,nbsp;Ehit men al het resjen te zamen opfiiappen zei:
Daer en boven zullenzeniet anders denken konnen, Waerom dat ik weg blyf, as dat ik ’t geit heb evonnen.nbsp;Ze hebben me lang erkent voor zuinig en vroet,
Des zei het zeer lichtelyk worden vermoet,
Dat ik nu verzuim haer te raeden tot fparen, (bewaren, Om dat ik doende bin om wat grooters te winnen oftenbsp;En hoe nacuwdatikhetheel, noch fchynt het dat meertnbsp;Aidewaereltdatdroomenken; metzulkenfeert,nbsp;Zeggenze goên dag die my nu ontmoeten,
Daer men my te vooren hiel magertjens pleeg tegrocten. ’t Is goên dag Warnar, waer heen Warnar? hoevaert ’et alnbsp;Adieu , t’uwen bellen, vaert wel, ien goedjaer. (vaêr ?nbsp;Ik zorgzy ruiken longt, dit ken voor niet niet komen;nbsp;Macr ik wil gaen daer ik voor heb enomen ,
En helpen daer ’t werk op ’t fpoedigft an ien zy,
Dat ik haert op de bien weer me huis toe ty.
DERDE TOONEEL. Geertruid, Rykert.
EERT. TKwildewel, broeder, dat de woorden die ik -*•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huiden
Tegen u fpreken zei, gy my ten beften duiden,
Gelyk een broeder hoort te doen zyn zufters reen, Hoewel ik zeer wel weet men acht ons vrouwen kleen,nbsp;Ik laet dat voor ’t geen het is, en heb daer niet met allennbsp;Tegen te zeggen voordezemael; maerditis myn begeer,nbsp;Datje denkt hoe ik jou zuller bin, die voor uw eernbsp;En wel vaert fchuld ig bin zorge te dragen.
YK. Wat hebje te zeggen?
EERT. Macr je wort vaft ien man op jou dagen,
Zo
En zo ik jou verlies zonder kinderlyke erven,
-ocr page 13-METDEPOT. nbsp;nbsp;nbsp;II
Zo zei de naem myns vaders geflachtgehiel verfterven; Dus heb ik al de nacht vaft leggen peinzen, hoenbsp;Ikje beft mogt uithylikken. Ryk. Daer flae geluk toe:nbsp;En, tot meerder zoetigheit, ien hiel pont vygen. (krygen,nbsp;Geert. Ziet,je mogt fchier of morgen ien dut komen tenbsp;En racken ergens an ien hoer vaft lichtvacrdig en vals.nbsp;Ryk. Mienje’tom’twats,zufter? Geert. Ja'ik,inernft.nbsp;Ryk. Och! ik bin om den hals.
Geert. Wel hoe zo?
Ryk. Maar zulke reden kan ik niet gedoogcn. nbsp;nbsp;nbsp;(oogen.
Binj”er op beluft? ziet daer flaet my ien paerblaèuwe Niet mogt je me zeggen dat my meerder verdroot.nbsp;Geert. Luifter. Ryk. Zomennigenwoortdaeraf, zonbsp;mennigen ftien veur myn poor.
Gee RT.Doct het op myn woort. RYK.Raeje ’t my? ik doe ’t. Geert. Anders licht datje fneefde.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(en beleefde.
Ryk. ’tMogt wel dat het zalig waer, datikhetflechtsniet Geert. Hoort iens nae myn woorden, laet je raedcn,zaligenbsp;Slaet ’et niet in de wint, je welvaert hangt ’er annbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(man,
Ryk. Welikbintevreên, doet morgen een bruid op Mits bevoorwaerend’dat ikze overmorgen’!: gat uit Ichop,nbsp;Weetje daer raet toe: ik loop terftont nae de Barbier,nbsp;Enlaetmefcheren, adieu.
Geert. nbsp;nbsp;nbsp;Gy deunt ’er meê, hoor hier,
Let’er iens te dgeg op , alle jokken laet varen:
Ik heb ien weeuw op fpoor van vecrtigjaren,
Hoeveel meer of min, weet ik niet, ’t is daer ontrent, Die, door een zeker getrogelt Teftamcnt,
Met temen en lemmeu van haer man heeft verworven, Dat de befte plok van zyn goct op haer is verftorvcn,
Zy kan ryenen omzjen, en maekte dat klaer,
Dat zy voordeel van hem hebben zou, en hy niet van haer. Ryk. Die trip?
Geert. Enfteurtjeniet, allykthetwatnaeguitenipel,
’t Is huidendaegs de waerelt, zy vaert van de duiteu wel, Wel gereet, wel gekleet en heerlyk behuift ,
Van onderen tot bovenen, alle ding even juift, ,
En
-ocr page 14-En tokwiksomtevryen, as men ien vryfter in’tLant ïiet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(niet.
Ryk. Hels vuur opeenftokjcn, 7ovcrbrantzehaerhant Ik weet wel wieje inient, de weeuw van Klaasje Klik:nbsp;We dienen inekaer niet, Lobberich en ik, (zen,nbsp;De valfche Ichoonpraetzougienpaertnae myn flalwe-En as ik ook iens mal wil worden,zo wil ik te degen mal „nbsp;Het waer wel mogelyk dat gy me had bekoord, (wezen.nbsp;Had je ien meisjen van achtien jaer op efpoort:
Gelyk hier Warnarbuurs dochter, die mogt myn kommer ftcl pen.
Geert. Asje daeran woud’, ik mien je waert te helpen.
Maar daer en zit niet ten beften, ’t volk is te flecht.
Ryk. Maer’tmeisjenisgoelik; en de vaér is oprecht.
’k Wil gien fchooavaér die ’er den hielen tyt om zyn fchulderen.
Noch ien huis vol meisjens om den gantfchen dag te bul-Ik bin die ftoeijery en dat gcvaert al moe. nbsp;nbsp;nbsp;(deren,
Geert. Wel is’tjouzinlikheit: ik wenfch’ergeluktoe. Ryk. Kort beraet,goetberaet,ik gae’er dcVairaffpreken.nbsp;Zie! ginder komt hy juift van daen uac huis toe geftreken.
VIERDE TOONEEL. Warenar, Rykert.
War. T K dacht ’t zeker wel, en ’t lag my op myn leen, Zo noó wild’ ik van huis,dat ik vergeefs ging heen;nbsp;Ik by’t Prinfenhof komende, noch .binnen, noch buiten,nbsp;KorporaelofLanfpefaet, Kapitein of Luitenant: (vantnbsp;’t Volk paft niet op haer tyt, het is zeker van’t mal:
Nu ty ik weer nae huis, want myn hert is ’er al.
Ryk. Warnarbuur, goên dag man, hoe ftaet het leven? War. Heb ik jou daer Rykbuur, goên dag wil ikje geven.nbsp;Ryk. En u een goetjaer, datje gien verdriet fchiet. (niet.nbsp;War. „As de ryke d’arme zo toe fpreken, dat is omnietnbsp;„De meit ,zorgik, heeft hem’tfpu! van de Pot gemelt,nbsp;Ryk. Hoegact’etal ?
War.
-ocr page 15-METDEPOT. 13 War. Harten zwart, onbelaen met geit,
Gelyk flecht luitjes van myuen doene plegen.
R Y K. Wat het is juift altemael an het geit niet gelegen, Hebjegoct genoegen, je hebt een goetlot.
War. „ Hoe fmeerig kan hy kallen, dit’s al om de Pot:
„ Zo ras as ik t’hiiis k om; ten baat gien fmeeken,
„Zei ik voor myn eerde werk de meitdeoogen uitdec-„ En daer nae de tong gaen tornen uit henr keel. (ken. Ryk. Buurman,w'at daeje te praeten in jou zelven dus veel?nbsp;War. Ik klaeg over de armoe die ikinoet lijen,
Ik heb daer ien eenigc dochter te vrijen,
Daer ik niet meê geven ken, myn lieve maet,
Zo komt het toe dat ’er ook niemant nae daet.
En ik zouze gaern by myn leven met ien man bezorgen ? Wangt ik vrees, zo ik durf datze fehier of morgen,
In deze ongeregelde tyden mogt llaen op het wilt.
Ryk. Zojeandersgiennoothebt, uwklagtenvrydilt.
Ik wil ’er wat by doen, geeft den moet niet verloorcn. War. „’kWeet wel waerhy wezen wil, maardatgatzelnbsp;hy nietbooren,
„ Hy heeft ’et op het kats-hooft emunt, daerom is ’t dat hy Ryk. Ik hebje wat zonders te zeggen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(vryt.
War. nbsp;nbsp;nbsp;„ Och! ik bin’t geit al kwyt,
„ Hy heeft het opgegraven zoud’ ik ramen,
„ En nu komt hy kwanzuis, al evongen meê zamen,
. „Om mitme t’accordeeren, och! .hoe wee is me te moê Ryk. Wel, buurman, waerloopjezoneerdignaetoe?nbsp;W A R. Ik heb in huis wat te bevelen, dat ik vrees te ver-Ik koom terftont wéér byjc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(geten,
Ryk- nbsp;nbsp;nbsp;z\shy komt te weten
Dat myn bootfehap is om zyn dochter te verzoeken tot Myn huisvrouw, hy zei denken dat ik met hem fpot;nbsp;Want zo ongelyk gegoet men zelden ziet trouwen.
War. „Och! ik bin verblyt, de Pot is behouwen:
„ Alle ding is zo ’t was, door myn hert ging ien vlym „ Doen ik n.ae binnen trat, en ik vil fehier in zwym.
Wat zegje nou, Rykert?
Ryk.
-ocr page 16-Ryk. Wilje wel antwoorden op myn vragen ?
War. Zc mogender nae wezen datze me wel behagen: Ze mogen ook wel zo wezen, datje ’t weet,
Ik en antwoordje van al den dag niet ien beet.
Ry ft. Onbillykheit zei ikje te veuren niet leggen.'
Wat dunkje van myn Geflacht War. Daer is niet op te zeggen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(zelfde leeft?
Ryk. Wat dunkje van myn leven, fchoeit’et wel op de War. Watjjehebtaljouleven eengoetllokkergeweeft.nbsp;Ryk. De jarcn die ik out ben weetje ook wel te mikken.nbsp;War, Die hebben vry wat tellens an, ze llachten je brikken.nbsp;Ryk. Wel ik heb ook altyt van jou gedacht
Datje ien cerlyk burger waert, d.aer ikje noch voor acht, Albenjevanflechteluitjes, zevvaerenonbefproken.nbsp;War. „ Ik weet niet waer ’t hem liegt, maer hy heeft depotnbsp;Wat is nu voort, Rykertbuur, jou begeer?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(geroken?
Ryk. Daer toe wenfeh ik zegen, en deugt en eer', Naedicn datjeme wel kent, enik joumede ,
Zo hoop ik, je zeltmc niet weigeren een bede,
Dat is datje me jou dochter ten wyve wilt geven.
War. Maer, Rykert, ik hoorde noit van myn leven Datje zulken kwant waert, heeft dit ook flot,
Mit ien oud arm man , as ik ben, te dry ven den fpot ? Heb ik dit op jou verdient ? ik kan ’t niet vermoeden.nbsp;Ryk. Je moet myn reden niet anders duiden as ten goeden;
Het verzoek is myn ernrt, ik zegje dat ik het'meen. War. Eilieve! laetmy,en myn dochter mit vreén.
Ryk. Gelooftme, buurman, ik en doe ’t niet om te jokken. War. Gel yk by gelyk pleeg alderbeft te fokken.
Den ryken diend wat ryks, den kalen diend wat kaels,
Je zoudme niet kennen willen, en maken myn dochter overdwaels.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(gelyken.
Dan waer ik hiel in ’t onderfpit, me dunkt het zelme niet Ryk. Dat is wel de manier van zommigc ryken:
Maer ik zeljc kennen voor een vader als’t behoort. War. Beloofjemedat? Ryk. Ja’k.
War, nbsp;nbsp;nbsp;V aart ’er wel meê, daer is men woort:
If
Jc telt de maid hebben, -waer toe veel te fammelen gt;
„ Gants bloet! w^at hoor ik daer van binnen rammelen ?
„ Daer is ’er voortekerien achter de buit.
Rvk. Wat des meisjes tinlykheit angaet... welhy vaert’er Deur is hy, waer mag hy daer zyn geblevén ? (weer uit.nbsp;Me dunkt hy fpeult neefje, hebje vfan al jou leven!
Wie kwam’er ooit to veer daer zulks is efchiet ’tis mithem, noutiejeme, noutiejemeniet:
Mitien wip is hy buiten, mititn wip is h'y binnen,
’tIs trouwen niet vreemt al maekt’et hem beteutert van d’Armelui, asderykehaerfprekenaen,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(tinnen,
TVIienen doch altyt ty tyn geflagen ofgevaên.
En to verzuimeutetomtyts een goê gelegentheit.
War. Hout dit voor evangely, je moogt dit overwegen. En trek ikje niet met wortel met al uit de lel,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(meit;
Zogeefikjoulart, vollemagt, entonderlingbevcl, Datje metMiefter Jeurjaen de Quakzalver mit de kromme rubben,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ben.
Accordeert de befte koop datje kent, om me te laeten lub-Ik tegtje mit ien koele moet, tyt ’er op verdacht.
Rvk. Wel, buurman, me dunkt datje me niet en acht, Waer heb ik dat verdient datje met me de gek tout fchce-War. Neen teker ik houje voor ien man mit eeren, (ren?
Indien ik mit jou gek to flaetme de moort.
Ryk. Hoe hebben wy ’c dan tc tarnen, ftaeje noch je woort ? War. Ja, maergelykas’tgeteitis, ik kander niet meêgc-Ryk. Dat weet ik wel, daer leit niet an bedreven. (ven.
Zy tal op die voorwaerd’ vin my worden getrouwt. War. Hoor hier, beeltje niet in dat ikaen Pot heb evongeanbsp;mit gout,
Ryk. Wat ien blaes, iktrouwte om beur goc manieren. War. Datje’t wel verftaet, ik tel gien hyliks goet uitkicren.nbsp;Ryk. Wy tyn’t volkomen eens.
War. nbsp;nbsp;nbsp;Jamaerikkenjewel,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(hel:
’tismetderykeluigeefftokje, neem Hokje, ftokjeinde Nou beloofje te me tc nemen toneder beurs, tongdcrnbsp;brikken,
Than*
-ocr page 18-i6 nbsp;nbsp;nbsp;WARENAR
Thans komen je de poppen in’t hooft, 20 is’t hylik an Jyluienhoutje woort niet dan by geval.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(liikken,
Ry K. Ik 2eg wat ik beloof dat ik het houwen 2al,
En tot meerder beveiliging van myn verklaren ,
Zo laet men vrienden t’aevond by de jouwe vergaren, Om het hylik te befchryven met gemeen accoord,
Ik 2el gaen beilellen nu recHtevoort
Dat ’er wat komt daer wy af banken meugen,
Want ik weet wel de kollen daer kenje niet teugen.
Adieu tot flus toe, ik ty op de been, En2elmebefl:fpoeijen. W a R. Daer flapt hy heen.
O lieve deugt 1 wat ien ding is ’t ook geit hebben.
Deze man zou op myn dochter nooit zyn zin eflelt hebben, ^
En had hy niet in ’t hooft, denk ik, van den gevonden Zo komt het dat hy dusanhout as ienklat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fchat,
VYFDE TOONEEL. Warenar, Reïm.
War. vu Aer benje, fnapfler, die over de buurt hebt gaen ^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbreden,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fleden?
Dat ik myn dochter met groot goettenhuuwlykgaebc-Fluks reptmejomhanden, nou wacht’er niet meê, Wafcht knap de vaten om, fchiktalledingopzynfleê.nbsp;Voort maekt’erieneind van, en zonder te fpotten lank,nbsp;Schrobt me vaerdig de deel, en fchuurt de pottebank.nbsp;Hemelt de kooken op, en doft het voorhuis uit,
Schuurt de glazen wakker, maer breekje ien ruit.
Ik zelze an jou huur korten : witmedé muur in de kamer: En haelt voor ien pennewaert zaglis tot de Kraemer,
Ze meugent op de kerfflok zetten, ’t mag ’er nu of. REYM.Micller,wilje’er mee deur wezen,hoe gaeje dus grof?nbsp;Een hiele penning an fagelis om de vloer te beftroijen ?nbsp;Dus doende zelje al jou fchgne goetje wel vermoijen.nbsp;Denkt asje dat noch iens doetxo is ’t ien duit.
War.
-ocr page 19-METDEPOT. xy War. OnzebuurvryerRykert, t’aevontzelmenmaeltytnbsp;houwen,
Op ’t fluiten van ’t hy lik, met de vrienden aen elke zy. Re VM. By lo dat zei wat korten!
War. nbsp;nbsp;nbsp;De Bruigom houtme vry,
’t Mag gien quact; hy zei kort en drank befchikken.
Ik ga iens an den Dam. pas jy op je rtikken.
Ik kom terrtont weer; de deur dicht fluit,
Ziet toe, maekt het fchappelyk, ofjeraekt’etgatuit,
Zo mag pas ieu ander het bruiloftsrtuk genieten.
Warenar binnen.
R E Y M. Nu rteeken ik en Klaertjen ten ooren toe in de verdrieten.
De bruit! de bruit te worden! en z’is op het uiterfte zwacr, Nu zie ik ’er gien muijeren an langer met mekaer.
Ik mag terwy 1 binnen gaen en doen myn dingen, Verwachtende hoe ’t ongeluk met ons om zei fpringen.
EERSTE TOONEEL.
Lekker, Casper, Teeuwis.
L E K K. \Y nbsp;nbsp;nbsp;maet,dus gaen de Munneken by mekaer.
Yy Dat de eene niet en weet, dat weet den aêr, Dusnyverindepraet? zytt’zamengegroet. (moet,nbsp;Teeuw. Wel Lekker,waer heen ? Lekk. Juirt komje me tenbsp;ikgingnaejouwent. Teeuw. Wat is’er te kwikken?nbsp;Lekk. Maerje moet met je beiden de kruiken befdiikkeii.
Myn Miertcrs hylik gaet t’aevont voort.
Casp. Wel das wat nieuws, ik heb ’er nooit iet ofehoort.
Watkrygthyvooreen? ikbidsoudatgezedannomt. LEKK.Hebje niet altyt hoorei! zeggen, hoe ienmeufch’thy-likenankomt:
Zo dunktme dat ’et den Baes ook overvalt,
JHy heeft van ien wyfnooit zyn leven gekalt,
B nbsp;nbsp;nbsp;N«
-ocr page 20-i8 nbsp;nbsp;nbsp;W A R E N A R
Nu kreeg hy van daeg ien bui, en is eens loefs getegen Om Warenar, onze buurman, te bewegen,
Dat hy hem zyn dochter zou geven ten eclu,
En ten duurde niet lang of zy hadden ’t zamen beflecht. Teeuvc. Dat’shaeftgeklaert. Wat’sjoubootfchapnou?nbsp;Dekk.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maerditte,
Men zalderaskaks t’acvond op’t hylik zitten,
En de vrienden als dan tot de bruid worden vergaert, Hier wil myn Baes zyn eer hebben bewaert,
En datzy al t’zamen daer blyven ten eeten,
Dit is zyn meening, daerom heeft hy me geheten, Terftond te loopen om Hofmeefteren KcA.
T E E ü w. We hebben ’t nu rechtevoort vry wat drok. Casp. SieurBraed varken heeft gaften gcbeên tegen morgen.nbsp;Daar moeten wy al defpysmethaerordonnancy bezor-Bid ouwen Baes dat hy tot overmorgen toe wacht,
Sieur voorfchreven heeft genooit al zyn geflacht,
Zo wy hem begaven dat waer te Ilout dolen.
Teeuw. Wy leggen*t rechtevoort overmit kryt enmit hout kolen,
Uitdefchootelin’tnapjen, uit de roemer in’t glas,
Hoe dat wy’t daer wel zullen maken te pas.
Casp. Wa, ’t zyn kurieufe liêns, en daer pet tyt toe. Lekk. ’k Weetje niet mier te zeggen,myn miefter wil dat iknbsp;vlytdoe.
Om alles toe te rechten, zonder eenig dralen,
Keunje me niet helpen, zo moet ik ien ander halen.
Daer gae ik heen.
Teeuw. nbsp;nbsp;nbsp;Hoor hier, vertoeft noch een beet.
CASP.Ontbait, men zalder op paaizen, en geven u befcheet. Lekk. Datje’tventjen allien zyt, hoefje niet te mienen.nbsp;Die ’er t’aevond op paft, zei de Bruiloft ook bedienen.
T E E u w. Al ze we te nacht niet flaepen gaen, zo hebbewe 'etandetyt.
Casp. Nu men zal ou gerieven om dat het ou lieden zyt, Maer waer ’t iemand vremts men liet hem verlicgen.
*9
MET DE PÖT.
Die plag by dc Bruits vrienden te worden gedaen.
Lekk. Hoo! hoo! ïou men otn de kofteu de Bruits vaér fpreken aen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ (ken,
T E E u w. Elcman, veer van daer, dat zou niet willen lok-Ik ken hem wel, hy is zo droog as ien Maettfche bokken, Daer mag niet of, hy vloekten hy driegtnbsp;Het al te vermoorden, als ’er Hechts wat rook uitvliegt,nbsp;Dat is, laet hy hem dunken, zo veel warmt verlooren.nbsp;Lekk. Daerom heeft hyeeti zeil overdefchoorlVecnge*nbsp;fchoren,
Dat de rook met ien tocht zo niet deur en kart gaen,
Maet een half etmael leg en zoek nae’t open van de draên, Eerhy’s aevontszyn hooft neêrlelt op de Hopen,
Stopt hy de pyp van de blaesbalk, dat ’er gicil wint uit zou lopen,
Op avontuur ofze haer verzuimde dewyl datze Hiep.
T E E u w. Hy mogt hem zelfs ook wel floppen dat’ergien wint uit liep,
Casp. Maar Wat v ind men hier in Holland fchatpe gezellen. Lekk. Menzouwerje wel ien hiele ftory van vertellen;nbsp;Leftetit was hy cens tot Tryn Niften te gaft,
Die gclegentheit nam hy waer: eil heeft gevaflr Drie dagen te vooren, zo veel als hy mogt lyen,
En doen hy nu begon aen ’c eeten te tyen',
2o heeft hy zyn buik met zo veel Ipys geftoffeeit Als in drie dagen daetan konden werden verteert^
Zo was hy uit te gaft voor volle Zeven dagen.
TEÊuv!''. As ien man, haci in Klaes Lou, masfkon’t zyn maag verdragen,
Of bekwam hem het gaft gaen as de hont de worft ?
Lekk. Hy kreeg zulken Monopoly in zyn built,in zyn borft, Miigorren, en knorren, mit murmureren,
AI haddender vyftig lui over hoop elegenmitdifputeren. Casp, Bal wat zeiden dé Medecy ns van zyn utien? (zien,nbsp;Lekk. Wat men praten, hy begeerdengienDoöorentenbsp;Hy hadde veel te groeten fbhiik van dateeuwiggeven;nbsp;Doen’t nu zo veer was dat hy hem zelfs alhaddeur efchre^nbsp;ven,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;War-
-ocr page 22-20
Warnar neef, denkt om je ziel, zeide doe zyn oude Nlft» Of men om ien Heeroom liep, diejouecn woordje zei-de uit de Schrift;
Want’tismitjeal doodftroom, jou]ev£nisan’tebben. Hyzoud’, zeid’hy, al ien daalder willen hebben:
En daerom bleef het achter, wat dunkje vanzulken vrek ? Teeuw. Gierige luizouwenfparen, almetfeldenzemetnbsp;de drek:
Een daelder liever te hebben as ien hemelfch troosjen. Lekk. As hy zyn nag’lenkort, bewaerthy defpaenderennbsp;in ien doosjen.
Gasp. Ba! dat’sdegrootftevrekvanhetgeheelelant. Lekk. Leftent ging hy iens op de Vismartmet een netjennbsp;an zyn hant,
Daer had hy wat kat-ael inne koft, en fpiering om te azen Mit komt de ouwevacr (flok) en rokten een door de ma-. zen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(mit gout.
Hy op de bien,, met een ftaent Zeil, al korten ’t ien ton De veugelfteegdeur, de kerksbrug over, naemynHeernbsp;den Schout,
Daer mat hy’t feit ten breedftenuit, en ging ftaen met veel menty temen,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(men,
Hoe dat men zulken ouwevaêr mort in apprehenty ne-En duizent zulke dingen meer réchte hy zyn leven an: Wat, daer is ’er zo veel, dat ik ze niet al onthouwen kan,nbsp;Ook en dienen wy de tyt niet te laeten verloopen.nbsp;Teeuw, Wel, maer as wy de provifie zoude gaen koopen,nbsp;Zo moftmen zeggen hoe veel volks dat’er wezen zal,
En wy onze rekening maken nae dat getal,
Ziet dat dienen wy daerom van te voren te weten.
C A S P. Men zal de pletfen nettekens af moeten meten. Lekk. Wel gaenwe dan derwaerts, enfchikje nevens my.nbsp;Casp. Ba, den hofmeefter betaemt te gaen aen de hooger zy,nbsp;Als hy metzyn tweejen gaet,dus hebbe kik géén genuigen,nbsp;Dat gy OU lieden dus in ’t mids komt vuigen,
Want dat ’s d’eerlykfte plets, als men gaet by dryn.
Lekk. Neenbylo, daar hadje’t niet, dat mag niet zyn,
21
Ik zeg houwje ruft, eer dat ik je om veer fchop,
My n komt het midden toe, ik reprefenteer ’t heerfchop t Wie fteltje te werk as ik ? an wie winje jou brood ?
C A s p. ’k En does niet ik ik, al lloegdy my dood:
Zoud’ ik een and’ren myn plets lacten bewaren,
Ik ik heb t’Antwerpen voor Hofmeefter gediend over dartig jaren;
En Zoude nu een lakker my doen deez’ hoon ?
Teeu\squot;. Ailicve, ik acht die leurery niet een boon,
’t Is my alliens ofik achter'.of voor gae,of boven ofonderl Maar hoord nae myn zeggen, op dat wy zondernbsp;Gefchil en kwefty mogten raken over ftraet,
Zo dunkt me beft, Lekker, dat gy voor heenengaet,
Op dat zonder fchandael elk blyft in zyn eere.
Lekk. Dat’sgang, je meugt volgen, ten is niet verre. CASP.Zietik waer liever dood geweeft,eerdatzougefchién.nbsp;Ik convcrzeer dagelyks met eerlyke liên,
Wa mogtenze payzen dat ik ik dat gink gedogen. Teeuv. Gy hebt gelyk ook, zog’uzelf niet verhoogd,nbsp;niemand zeljeverhoogen.
Elk na zyn kaleteit dat tribbelt alderbeft.
TWEEDE TOONEEL. Lekker, ReYM,
Lekk. ^oor dendagReym, hieruit, doet de deur op Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;van dit neft,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(de kooken.
Schikt uit de weeg, maektruimbaen, dit volk moet nae R E Y M. Wel we hebben gien vuur in huis.
Lekk. nbsp;nbsp;nbsp;Zo meugj e ’t ftooken.
Reym. OPer turf is of niet, denk ik ? Lekk. Al even gaauw, Hebje gien turf legt hout an, of je krygt ien graauw.nbsp;Reym. ’t Is’er niet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fpreeken.
Lekk. Hebje gien planken op zolder ? liertmit verftand Reym. Wat brabbeltme deufe vent, zou ik het huis annbsp;brandt fteekennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(quaadt.
Lekk, Waerom niet? ’t werk moet voort gaan,ten mag gien B 3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’tis
-ocr page 24-’tlsbruilaft, Revm- Hyraeftglsdol.
Lf K X. nbsp;nbsp;nbsp;Of fchaft ander racf.
Hierishofraeefter, kqk en koks knecht, die inogen met Gaetinmaets, gaqtin.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(toeven,
Laqt oie de bruits wyn tens proeven. (ren hier, Revm, Wyn, vvyn in ï.yn mont te nemen?rnqn ïou niet dar-Kaljevan bruits wynLekker,vrae(gt;t pae bruitsfcharrebier:nbsp;Wyn kwam hier nooit over de drumpcl, hoe praetje dus?nbsp;Lekk. (ffe noch niet ekomeo ? io komt^e dan flus,
De Baes heeft^e al befteld, de meit was om felen.
Vaer wel, ik zelje %q lang de wysheit bevelen.
Warenar, Teeuwis.
War, T k miepde de eer te bewaren as vader des bruits, Maerduskeniooijen aeltjes,asklinkfnoe«jes,nbsp;omwen duits.
Nae fchellevis, nae kabbcijau en was giet) kyken, Daerom ging ik van de vismarkt nae de hal toe ftryken,nbsp;Maerlamsvleis, kalfsvleis, queenvkis, al was’tuit denbsp;kerf.
Het pont orn ien reael kynt, ik heb ’t wel hondertwerf Myn leven zo gqqt om een braspenning zien koopen,
Ik docht in myn'zclf, dit volk zou ien mens ’t vel afftroo-Dan koft het noch van droopen, van turf en hout: (pen, Ja wel alle ding is zo duur, dat ’er ien menfeh ofgrout,nbsp;Ten is niet ante halen, ziet daer valt niet mier tezeggen.nbsp;In ’t left heb ik ook hy myn zelf over gaen leggen,
Dat of ik nu al grolFelyk de milde leg en fpeul,
As de bruiloft over is, zo doet ’et even veul.
Een deel jonge fpilpenniugen mogender wat op fmalen, Maer by de vroede zei ik ’er eer meê behalen.
Die wat fpaert, die wat het, dat leerdeme myn Peet. Het is’er ao makkelyk niet an te komen, datje ’t weet.
’t Wort zo licht niet ewonnen, as verflempt of verzopen. Wel wathcdujtdit? dedeur ftaettotjoynent wytopen,nbsp;^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ofze
-ocr page 25-M E T D E P o T. 23 Ofte de pot ook opgraven? och! ze hebben’t 20 drok.
TE EU v.Wel is ’er gien fpit,maekt’er ien van icn bezemftok. De riemen die men heeft, daer moet men mcê roeijen,nbsp;Daer’sdefpysopienbriefken, jongen, naekmewattenbsp;fpoeijen,
Zegt de vleishouwers en vogelwyven,dat ikje heb eftourt. Speulnoot, deze pot is te klein, lient ergens icn grooter innbsp;de buurt,
Zuiker en kruid by den bak, dat ken hem niet krenken. War. Och! daer hoor ik de pot noemen, welmogtikhetnbsp;denken,
Daer heb ik voorzeker de dieven achter ’t geit,
Och! hoe klopt me’t hert, och! hoe ben ik ontftelt.
Ik zei ’er after her tycn mit roepen en kryten,
En zo lang as ik ftaen kan niet ophouwen van fmyten»
EERSTE TOONEEL. Teeuvis.
T k bin byloo de Icfte, het is al op de bien.
Heeft ’er niemant miefter Cafper ofmyn jongen ezien; Zegme toch, vrome burgers, wat zynxe op eflagtn ?
Gans doot, datwe ons allegaer van ien ouwe man voort laeten jagen,
Ik bin bloedig en blaeuw, zo zat hy ’erop met de ftok, Ten bate niet of ik riep, hou op, ik tan de kok, (was.nbsp;Ik zeg, hy heeft ien kwade dronkenfehap, indien hy buisnbsp;Somma’tgaet’er redelyk toe, na dat’er gien hout in huisnbsp;Hy heefrons an hout geholpen iens voor al.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(was,
TWEEDE TOONEEL. Warenar, Teeuwis.
War. Omt my herwaert gy rabaut, ik zegje hout ftal. T eeuv.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wel gekskap,hier ftae ik nou, wat hebie te vragen?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;War.
-ocr page 26-War. Wat hebje daer zulken opfteker te dragen,
Weetje wel datje me ftraks dreigde daer mee ? nbsp;nbsp;nbsp;(en deé,
Teeuw. Waeren my myn zonden zo leet, als dat ik dat niet Het zou m'm op myn fterfdag wel dapper vromen.
War. Ik zeg dat ’er gien arger fchelm as jy uit mag komen, En dat ik op niemant ben gebeten zo fel.
Teevw. Datenliegjeniet, fynman, alkenje’twel. Dezaak isblykelyk, gyhoeft’er gien tuig ofte leggen.nbsp;Maer jy,ouwe Zuzannesboef,wat hebje op ons te zeggen,nbsp;Datjé dus het regement ftelt zonder eenige reen ?
WA R. Vraegje dat,ft ukke diefs?benj e daer niet meê te vreên?
Zo beroutme dat ik ’er niet bet op zat met beuken.
Teeu w. Ik zweerjeikzeljedekop iens weerzomurruw Dat zy d’ierfte maent het niet vergeten en zal. (meuken.nbsp;War. Mogelykismiflèlyk, by provifie hebje’tal.
Wat hebje in myn huis te doen as ik bin buiten ? (ten? Teeuv. Wel,zelment’aevondtotjouwentgien hylikflui-Ik en den hofmeefter kwamen bereijen ’t mael aldaer.nbsp;War. Watroertjouwatiketenwil, ’tzyrauwofgaer?
Ik zegje dat’et veelis, gy zytmyn voogt, jatrouwen. Teeuw. Ik vraegje,oQe t’aevond gien gaftebot zelt houwen?nbsp;W a r. Ik vraeg jou of ik gien zorg mag dragen voor mynnbsp;huis? '
T E E U w. Ik vraeg jou wie jou zo veel verkort as ien gruis ?
Zegme waerom wy de maeltyt niet bereijen en moeten ? W AR. Vraegjedat ftukkefchelms? wat hebje te wroetennbsp;In de kamer, debinnenhaert, en’thiele huis deur?nbsp;Menzel’tje verlieren, dat hebj’ ’erveur.
Waer’t datje jou allien emoeit had mit de koken,
Ik hadje mit de kneppel de kop niet ebroken,
Staet of, zeg ikje, en komt me de drumpel niet te nae. Of wilje dat ikje voort de poot in llae ?
Gaet niet deur, blyft daer Itaen, ter plaetze voorfchreven.
Warnar binnen.
Teeuw. Ik zegjedatjepaft myn mantel weêrte geven,
En myn eene koks mes met zilv’ren beflag,
Of ik gae van hier niet van den hielen dag,
Gants feiten hoe gaet ’et ien menfch uit 7yn mienen,
Ik docht gelt an de hoenderen, en de Barbier zel’tan my verdienen.
DERDE TOONEEL.
Ware NAR, Teeü'k'is.
War. 55een byloo, zo langashetdaerleitenhebik gienvrcê,
„Waerik gac, waerikftae, het katshooft moet mee,
5, Of men dat gefpuis daer iens ging in de aerde vroeten,
55 Men loerde me zo niet, het moeft uit de paerde voeten, „ Raektenz’ ’er after, het was voorzeker hor.
Loop nou binnen, wilje, kok, mit aljou gefnor.
Ik geefje oorlof, en denk datje bly toe zint,
Kookten finoolft, klat en knoeit zo lang totje moe bint. Loopt in kamer en kooken, enwaerje begeert.
Teeuw^. Schoon befchcit, nouje ongszofchendigofhebt efmeert,
’t Hooft doet my zo zeer dat ik me niet weet te laeten. War. Je fint ehuurt om te koken, en niet om te praten:
Wilje ’t niet doen, gaet deur, ik pas ’er niet veel op. TEEuw.Jezel ’t micfterloon betalen van myn geblutftekop.nbsp;War. Ik zegje niet veul, maerikraejetezwygen.nbsp;Teeut. Fynman, ik bin ehuurt om te koken, ennietnbsp;om flagen te krygen ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(recht,
Verftaeje dat? War. Wilje wat hébbenroeptmeveur Ofloop en haeltjou maets, cn weelt ien goet knecht.
VIERDE TOONEEL.
HWarenar.
y gaet deur, watzouhy rochten, zyn bewys heeftgien klaerheit?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(zwaerheit,
Maer bloemerhelten, wat ftcekt hem ien arm man in Die mit ien ryk man anfjsant, men is voorzeker in de ly.nbsp;Of j’ ’er an hylikt, ofzy n compeer wort, ofmaetfchappynbsp;Van eenige komenfchap meé zoekt te maken,
]e zelt voorzeker in’tonderfpit raken.
Dat blyktan dezeRykert, dieftaetaskaksnaedemeit, B fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maer
-ocr page 28-Maer hy heeft ’er voorzeker op toe eleit,
Om me de pof behendig te ontmorfièn,
Ik wed’ hy dit volk, ’t welk hem verllaet op lorflèn, Expresehuurt had’, enopgemaektmetvlyt,
Om dat ze me de buit zouden maeken k wyt.
’t Was quanzuis om myn zwager te worden, ei lieve hoe druigmaet:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ftaet:
Maer Warenar is zo Hecht niet, as hem het hooft wel ruig Hy is dicht op fen penningen, dat meugje verftaen:
Daer heb ik noch ien batacije gehadt met onze haea,
Die leit ter doot gewont, geileken en gekorven: ó Die fchelm had my ten naeften by bedorven:
Maei de kop worde me kroes, en ik gaf hem zulken lap, Hy was in de vloer doende met zyn klauwen fchrap,nbsp;DaerdePotftontbegravöi, bygantseleweken, (fchrap,nbsp;Ik geloof niet c^de koks haddeii ’t hem in efteken.
Gans feiten ik was zo op myn paertjen, ik was zo quaet. Zouw ik niet ? daer ien dief te vynen op hieter daet,nbsp;Terwyldat hy in’t breken was,ik lietme van de noot raên,nbsp;Die een dief in zyn huis vint^mag hem zonder ommeziennbsp;dootflaem
Maer holla, daer komt myn toekomende zwager acn, Dat ik herazonderfpreken voorby zou gaen,
Waer in deze gelegentheiteen zak dieniet endienden.
Rïkerx, Warenar.
Reyk. ^ ommadaer heb ik efprokenmital de vrienden, '-'Zepryzendevryfter, zy pryzcndevaêr.
Me dunkt ook dat ’et wel dapper qrber waer, nbsp;nbsp;nbsp;(we»,
Dat de ryke vryers allernet fen arme dochter gingen trou, ’t Zou dienen om de Stad in heter eendrachtigheit te hou-Voorxeker wy zouwe.roin gek welt zyn van de nyt, (vïen,nbsp;En als zy hoopten van rykelui kinderen te werdengevryt ,nbsp;Zy zouden Imr danio lichtelyk niet begeven,
Als zy nu wel doen, tot een oneerlyk leven. nbsp;nbsp;nbsp;(bont.
Wy gouwen ’t ook met de kofidykbeit niet maken zo
War.
-ocr page 29-War. „Wateentwagerzelikdacrkrygen! hoe wel is hy ter mont.
„ Hoe kan hy van deïuinigheit kallen! wat fraijer reden! R Y K. Dat men alle dochters zonder goet ten huwelyk hefteden ,
Zo zonden zy ’t al te zamen daer liae moeten leggen an, Om mit haer goe manieren te raken aen ien man.
Dan waeruit, het geen men nu dagclyks hoort fnappen, Waeromzou ik niet ? ’t zyn myn fchy ven die ’cr klappen.nbsp;Ikheb’erzoveelingebrogt, öfmierasjy, (mofy,nbsp;’kWil zondags in damaft gaen, en’s werkedaegsinar-’kBegeer ien ketting as myn nicht, je meugt’erjoulyfnbsp;nae zetten,
Ons gebuurken heefteen nicu fatfoen van brazeletten, Die wegen ontrent hondert daelders an gout,
Ik heb ftoelen laeten maeken vtln ebbenhout,
Het ftuk koft flechts vyfpont groot, ik geef’er niet meer veur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(deur.
War. „ Gants lichters hy kent de ryke wyven deuren weer „ Men mogt hem wel maken toeziender daer op.
R Y K. Ien hiele dag hebje an de deur zulken geklop,
Ofaltyt ftaet ’er volk in ’t voorhuis te tranten,
Dan is’er de naiftcr mit dundoek en kanten,
Ten baet niet, al zit 'er ftaeg ien op de vloer.
Dan is ’er de bontwerker met fabelen voer, (woonen. Schuurfters en fchoonmaekfters fchynt dat’er fchiernbsp;Dan is ’er de borduurwerker met al zyn patroonen.
Dk’s een nicu werkjen, ik heb ’t eerft met houtkool gc-morft,
pataêr heeft Grietje Gooflèns af, het is haer bruits borft, ¦iBloemtjen zal binnen gout wezen, en men zal ’t om dennbsp;rant groenen,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fchoenen.
Dat Patroon heeft jouTruitjen nicht an ienpaer hant-As die een wy 1 geteemt heeft, en noch niet hiel uit,
Zq komt ’er een pot aerbeyen uit de Leitfche Ichuit,
Die heeftze al op voordeel laeten koopen.
Om
-ocr page 30-om noch iens te deeg te vragen nae ’t fatzoen Van de ring, Niet anders, dan of’er de zaligheit an hing,
Dan brengt ’er ien ’t linnen van fty ven en rekken, nbsp;nbsp;nbsp;(ken.
Dan komt’er de fchoenmaker nieuwe fchoenen au trek-Dan brengt’er een proefjensvan wyn, of uitheems bier. Dan komt ’er een rekening t’huis van drie vier vel papiernbsp;By den fnyer gefchreven op leftleden maendag,nbsp;Mititemprje, byitemptje, zo dicht aflègaen mag,
Ien menfch die’t aenzag kreeg de koorts op ’t lyf.
Dan wort ’er garen t’huis gebrogt van ien out wyf.
Of dit geld kóft, ’k wet men ’t niet om een weldige fom-me koopt,
Dan heeftze noch zo veel laryfters an heur fnoer, datje ’er ’t hooft of ommeloopt:
Ik weet niet waer zyze al opdikken uit de gaet.
Ze hebben vier Burgemiefters, eneenhicleRaet, (zout, Met zulken ordonnancy datje’t nimmermeer vol lovennbsp;Lys Labbekaks is onder, en haer fnaer is boven Schout.nbsp;Wyb’rich is ’erPenfenaris, wat mienje by lo ?
Reim’rich kakels Procureur, en Niesje neuswysSteêboö, Zy weten ’t beter as de mans, wy zyn maer ien diel knollen dom.
Gansfakerlysjes daergaen zulke tollen om.
Tweemael ter week 1 eellmer van bl at tot blat,
De Courante nouvellen, uit de vier hoeken van de dat, Getrouwelyk vergadert door Secretaris fnapal,nbsp;Daerhoorjewiedatbroetsis, en wie’er in de kap zal:nbsp;Wacr Hermen bot gevangen heeft, waer Goris vryt.
Dat Jan onder de pels moet, endatKrynzyn wyffmyt. ' DatHeimetjen een dorting gehadt heeft,enDibberig zwaernbsp;Wiedatdewurpzelkrygen, en wie dat de vaêr is. (is;nbsp;Daer hout men pertinent regider, en neemt naerdelyknbsp;acht,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(dacht;
Hoe veel bankerotiers dat Granmerchand heeftin zyn ge-WatSnorker leitjaerliksaenzynfchepen, zwaer gelane ramps;
Hoe veul badarden datGrootebroek heeft,hoe veel pollen T ryn Hanekams.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wat
-ocr page 31-M E T D E P o T. 29 Wat elke bruit veur klieren, en veur juweelen al heeft,nbsp;Hoe veul duizenden elk ten hylik mit zyn kyeren geeft.
En zy weten ’t mitzulken gracy allemael, en zo kloek te zeggen,
Ik laet de Hollanders ftaen, deBrabantfeheRederykers mogender heur broek by leggen,
’tBeleit van lantzaken, en van den oorlog wort daer op ien prik efchat.
Men difputeert ’er uit de Schrift, ergo dit, ergo dat,
De droeve kweftien die men zo zeer befchreit ^
Zyn in dat collegie al lang al neór geleit,
2y konnen refol veren al is de zaek noch zo zwaer,
2y gaender me deur of het klokfpys waer.
Komt ’er dan kok, hofmieller, beftai- of banketmaker, die moet zo lang beyen,
Totdatbefoingienofis, endenraetefcheyen, (kook. Somma, fommarum, daer is zoveuldatik’erfchierofnbsp;War, Elementen, toekomende zwager, hoe keunje ook,nbsp;Ryk. Hebje’etehoort? War, Vanftukjetotbeetjen,
R y K, Wie zou niet veur zulken laft grouwen ?
War, Ik heb ftaen lachen dat ikmynbuik, mit beimyn handen, moftvafthouwen.
Javaêr, trouwen je keunt ontdieft. nbsp;nbsp;nbsp;(ken verbrieft,
Rvk. Noch heb ikje hetduizenfte deel niet van haerran-’kLag liever in vyfentwintig Vegevieren , dan ik ging metienryicwyf brallen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(lyf kallen.
War. Wat het ’et te beduyen,je zout ien mens een jeugt in ’t Ik heb ien welgevallen an jou zuinigen aert,
Ryk. Hoor hier, evenwel rae ikje datje de eer opje doch-ters bruiloft bewaert.
2yn jou bruigoms klieren al of?
War. nbsp;nbsp;nbsp;Ofvaêr? neenze trouwen,
’k Heb daer een grofgraine kasjak leggen, m.itienpaer Verzette mouwen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(dag,
Daer zal ik het wel me aftouwen den eerften en tweden Een iegelyk moet het anleggen nae dat zyn ftaet vermag.nbsp;Die niet heeft, mag niet te merktgaeiiof’t rozenobelsnbsp;zou regenen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ryk.
-ocr page 32-30 nbsp;nbsp;nbsp;WARENAR
Ryk. Neen, je hebt noch al wat,en ’t geluk kan ’c incer tege-Die het kleintje kan maken tot een grootje. nbsp;nbsp;nbsp;(nen,
Wa r. nbsp;nbsp;nbsp;„ Dat woort ftactmc niet aen.
„ Hy weet %'an de pot, de meit hceftme vcrraén.
„Ik wot by get datze mit haer naers op icli heek el voer, Ryk. Welhebjedcpraetallien?
War. nbsp;nbsp;nbsp;„ Die verbrangfte peekei hoer.
Ryk. Op wien hebje te preutelen, hoe hebben wy’t nou? War. Óp wien zou ik zo preutelen aêrs as op jou ?
Ryk. Wat heb ik anders gezocht asjou wel te believen ? War. Dat meugje wel vragen, je zondmen daer ’thuisnbsp;vol dieven.
Wat had ik daer een krioel, wat was ’er gcwauwcls,
Een hiele galg met koks, eiidoe vierhondertkrauwels, Al eerloze Ichelmen, overgeven en ftout,
Elk mit twie paer handen nac myn beft onthout,
Zy greepen flcchts toe, niet iensdat zy om icn pot of pan, badden.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(hadden,
In fomma ’t was al diefachtig tot de kliéren toe dieze an, Die efmeert met kladden en klieken waeren zo grof.
Dat, wat’criensanraekte, dat kreegj”er niet weer of In de eerfte drie weken, of ten minften veertien dagen,nbsp;Alhadj”erook iendreg, ofien anker ingeflagen,
En fpandemer vier paerden in van lender haer.
Ryk. HoegeeQ”er wat after. War. Ikzegjc’tiswacr. Ryk. Nae dat ik dan hoor zo heb jyze al laeten gaen.
War. Al had men’t hiclelyfvoloogen, ’twasheurniet meugelyk ga te flaen,
Zy waren geduimt en gevingert, as ien raven gebekt. Ryk. Wat dunkjevan de wyn, heeft de kraen al iens gelekt?
Ofwatlè, doejeuitgiiigt, noch niet ingekomen?
War. Dat zei ikje niet zeggen, ik heb gien wyn vernomen? Ik geef’er ook niet om, zy komt ien hiel jacr niet tot my-nent in huis.
Ryk. Evenwel moet ikje t’aevond iens maken buis,
’t En paft niet met allen datmeii icn hylik zo droog fluit. War. Ik houwer niet of.
Ryk.
-ocr page 33-Ryk. nbsp;nbsp;nbsp;Gy moet, of puts waer’toog uit.
Je moet op’t welvaren van’t hylik drinken , binje jou dochters vruni.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(emuiit,
War. „ Ik houwer myn gek mee. Ik weet waer hy ’t op het „ Hy meentme mit ien abelheit drouken te maken,
„ Om mcMtjcs en makkelyk after de duiten te raken:
„ Maer, lievebroêr, jeloertmezoniet, nbsp;nbsp;nbsp;.(hiet,
„Ik zelj”er ien fchot veur-fchieten, zo ik adrs Warnar „Ik zel’t buitens huis ergens, daer’t niemant en rooftnbsp;Heken,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(breken.
„Zo iel zyn wyn uit wezen, en hy vergeefs zynhooft Ryk. Wjitz^j”ertoe, zeljeduitswezen vandaeg?nbsp;War. Alle wezen moet wezen, zeid’de man, en ik moetnbsp;nae den Haeg.
Wy zullen iens om poyen as alle ding klaer is.
Ryk. Adieu dan tot t’aevont, ik gaedm ien Notaris.
Rykert hitme».
VJ'ak- Wat worden jou lagen eleit, órondefchyf, óPot! wat gaet’er menig man op jou lyf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(hadt.
Wel mogt ik het denken dat deze knecht niet veel ziels Waer fch uil ikdepotnubeft? laet iens zien; in’tknielsnbsp;Beizaft, ikmoetveurmezienwatikbedryf. (vat.nbsp;Left gingeenBarbierin de manefehyn wangdelen mit zynnbsp;'Wjfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(brogten,
’t Kerkhofje om , tot datze’t ank groot fchoolf^ier Doe zeid’ hy;wyf jen of we hier ien doots hooft uitzogten,nbsp;Datkarsinuevarswas, innegaaf, innegoet.
Ien dootshooft zeize.^ iendootshooft.'* wat binje ien nu-welyke bloedt. nbsp;nbsp;nbsp;(zot.
Ja iea dootshooft, zeid’hy weer, dunkt hetjou ien gril ’tZou pronken in de winkel as ien bekken in ’t mil fchot:nbsp;Jy nieugt zo lang wachten: mits klom hy’er in.
Zy begon te roepen, miefter Wybrant,wathebje injezin ? Komt ras of. wacht, zeid’hy, dat ik’er ien zonder wortel zoek,
Doenhy’thad, kwamhy, daer is’er ien, draegt’eton* derjefchoricldoek..
Doe
-ocr page 34-32 nbsp;nbsp;nbsp;W A R E N A R
Doe gingenzc’t Graveftraetje deur, de Nuwcdykover, 20 lang was’t te deeg:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fteeg,
Maer mits alle op het Water komen, recht voor de 2out-Daer ien die) jongens liepen bochten, komtde wynteii blaefter
Het fchorteldoek op; daer waft tovenaerfter,
Tovenaerfter, van roepen en mit goijen in ’t til:
Somma ze hadde ’t zo kwaet as ’t diende datze ’t lyf behil. Neen, fchoolikje daer pot, de droes mochtje moeten.nbsp;Quamen de Barbiers daer onder de dootshoofden tenbsp;wroeten,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(leên.
Zy trapanneerdejou, zy annetomizeerdcjou van ledn tot Die onder heur handen komt daer is toch al veur ebeên.nbsp;Vloogzediewegop, ik zag’er nooit veer ofien vlerk of,nbsp;Ik gaeze liever begraven op ’t ellendige kerkhof,
Daer wort niemant begraven as verwezen liên,
En daer zei tuffehen dit en morgen gien Jufticy gefchien.
EERSTE TOONEEL.
Lekker allee».
OU ’t ’er byget zo toegaen mit loopen, mit ritten,
Ik wod niet datm’ ’er alle daeg op ien hylik zou zitten. Daer heb ik onze Ritfert ezocht om heind en om by,
Ten leften zei my ien van zyn fpeulnoots, hy was in de Libry,
Daer vont ik hem leggen mit de neus in de boeken.
Gans feiten, Ritzert, zeid’ ik, hoe heb ikje loope zoeken, Tot Peteweinen, tot Heermans, tot de waert in de Luit,nbsp;Op de danskamer, op ’t fchermfchool, kaetsbaen in,nbsp;kaetsbaen uit.
Wel,zeid’hy,hoedusnechtig? watis’er, laethooren? ’kZei hem van zyn.Ooms hylik, ’twaszulkendonder-fiagin zynooren,
De kaerel befturf, zo veranderde hem zyn bloct.
M E T D E P o T. 31 Dat loof ik, hy hadt zyn mongt al emackt op het goet;nbsp;Rykoom miend hy zou ’t hyliken wel voort (taken.
Maer byget op icn ouwe Petemoey mag men rekening maken,
Met deNoomsgacthetdikmaelsuitdegiffing, goelui, Al zynze ont en of zy krygen wel ien bui,
Somtyts alzo licht as de ierft ankomende vryeren.
En ien out man mit een jonge vrouw, wiflè kycren.
tweede tooneel.
Warenar, Lekker.
War. T k moft by lo behendig te werk gaen, dat het nic* mantziet,
Is hier ook volk in de veinfters? neen, daerisniemant Hier zei ik myn hert en myn nieren begraven, (niet,nbsp;O kerkhofje, kerkhoQe bewaert dehavennbsp;Datze niet in handen en val van ien aêr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(BruitsVaér.
Lekk. Wie is daer op’t ellendige kerkhof? ’tisbigetde ’t Is duure tyt graven, ze gelden geit mit hoopen.
Ik gis dathydekerkdithoekjenin’tgrosofwilkoopen, Ommer icn graf voor zy n zelf te bouwen nae zyn ftaet,nbsp;En de refl onder de vrienden uit venten by de kleine maet,nbsp;Hy doet wel en wyflèlyk dat hy denkt om (lerven;
En houdt hy’t al, hy laet zyn nakomelingen groot goct nae an erven,
Zy flaen geweldig op, en ryzen van dag tot dag.
Wel, hy wroet inde aerd’, wat of dit wezen mag ?
Ik denk immer niet dat hy ’er iét het verloren,
Ten waer iemant van zynvooroudersdaerhyuitisebo-Dit moet ik nae fpooren, wat dat het bed uit. nbsp;nbsp;nbsp;(ren.
Ik zouw’er wel haeft in wezen waer hy ’er maer uit,
Wat blindeGerrits grepen zyn dit, hy maekten’tnooit grover,
Hy ftamptvoet of hy turftradt: daer klimt hy over.
Deur is hy, nu is’t myn beurt, zo de lui my hier zien, Zy meugen denken dat ik ergens by ien tovenaer dien,
G nbsp;nbsp;nbsp;Den
-ocr page 36-Den Ouwen en ik bei dunkme dat we zyn mal.
War. o myn hert begint te popelen, daerkryg ik ien inval, Of’er iemant mogt ftaen kyken hebben deur ien glas:
Het hert dreunt inme lyf, of’t ien danskamer was.
Jy, fchelm, wat doeje op de muur? de kop zei ikje breken, Fluks zeg ikje geeft over. Lekk. Wat hebje op me te fpre-Wat brabbelme deuz? gek, wie doetje te kort ? (ken?nbsp;War. Ik zegje, ftukkediefs, geePtover.
Lekk. nbsp;nbsp;nbsp;Ik weet niet watje fchort. ,
War. Fluks, zeg ikje, geeft weer, ten.zinnen gien leuren» Lek. Wat hebje te ftooten, te trekken, tefclieuren?
Ik zegje, by gants honden, jezelmclaetengaen.
War. Hout dat, en dat, en dat. Lekk. Wat letjc te flaen ?
Wiljeflaen, loopt heen, inneflaet jou eigen.
War. Geeftweer, ofjezeltnochbetanloopen.
Lekk. nbsp;nbsp;nbsp;Wat letje te dreigen?
Heb ik jou gedaen eenig ongerief?
Wa r. Vraegjedat, jou kerkroover, jy drie dubbelde dief.
Fluks geeft’et me weer, ofjekrygtnochmierflacgen. Lekk. Wat, wiljeme voor een dief fchelden, wat heb ikjenbsp;ontdragen?
War. ’kWiltje niet zeggen, je fchelm, jy Judas gelyk. Lekk. Jyraeftofjcdulwaert, of je bint fantaftyk,
Of’t verftant is op den tril, dat jou zinnen zo los fpeuleii. Of de kei leutertje, of je hebt jou hooft verhuurt tot eennbsp;rosmeulen.
Wat laetje jou dunken, ik bin ien eerlyk inans kint; Bezoektme vryoveral, en ziet of je wat vint.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(dercé:
,WAR.Engeef5e ’t niet weer,gauwedieftvoor jou zyn de gar-Waerzynjou'hangden? Lekk. Daerisdeeen,endaeris deaêr. War. Fluks de darde meé.
L E K R. Gact in jou confciency zien of die niet en vvroeg. War. Jaeze, want ik flaeje niet half genoeg.
Maerikzeltftraks verbeteren, ofzegt wat hebje eftolen? Lekk. Waerachtigniet, ikzweer’t.
War. nbsp;nbsp;nbsp;Waerhebje’tefcholen?
'tMaoteltjeaof. Lsrk. Ikhebïekergieofchult:
MET DE PO T. 2^. Taft vry waerje wilt. WAR.Waerisde broek meé evult?nbsp;Wat Iteekt ’er in die zak ? ’k wed nou de rabout zwicht.nbsp;Lekk. Je meugze wel open doen daeris niet in as ien Gout-War. Schud uit,hokkcltje veur,en hokkeltje nae. (wicht.nbsp;Lekk. ’t Is den Bazen zak, daer ik om geldt meê gae.nbsp;War. Indedieffakken?
Lekk. nbsp;nbsp;nbsp;Daer isniet van’t jou, taft vry wat lager.
War, Wieisjou Baes ? Lekk. Jou toekomende zwager, Die heb ik al anderhalfjacr geweeft zyn Caffiernbsp;War. En asje geit ontfangenzoudr, wat doeje dan hier ?nbsp;Lekk. Ik zou voort egaen hebben, hadje me niet bejegent.nbsp;War. Looptaljouheftaen ien galg.
Lekk, nbsp;nbsp;nbsp;Dat’s mooitjes ezeegent.
War. Daer laet ik de Pot niet, ik gae en graef hem weer op, Fluks deur, zonderomzien, ofikbreekjedekop.nbsp;Lekk. Welikgaimmersdcur,ganslichtershoevloekjc!nbsp;Nu zei ik dit zoetjens langs fluipen, en kyken om hetnbsp;Me dunkt veurzeker dat de gierige bloetnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(hoekje,
Hier een knoppeldoek met geit begraven hebben moet; Kan ikze vyuen hy had van zyn leven gfen fnoor lot:
Get zakerwilHgen daer het hy ien hide fmoorpot,
Is die boorde vol gelts zo ben ik eredt,
Ik heb de kas vier vyfholidert guldens ten afteren ezet: Hier kon ik het meê boeten, ’k word van vreugde fchiernbsp;een zanger.
Gethy gact ’er meê deur, hy betmut ze hier niet langer. Maer nuhyzet’huis niet verzekert houdt, denkikeven-Dat hyze noch ergens verfteken zei.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(wel
Ik zei hem op ’t fpoor volgen, ztmder eenig fammelen, Hoe zei ik in grasduinen gaen raek ik daer after te ramme*nbsp;melen.
derde t o o. n e e l.
Geertruyd, Ritsërt.
]Vf ’ I^dfert, wat hoor ik, gy Warnars dochter verkracht?
Wat
Wat is de jeugt rctikeloos, dom en onbedacht!
-ocr page 38-gé nbsp;nbsp;nbsp;WARENAR
Wat loopt men al prykels die kinderen te vrycn hebben. Zo dit an den dag komt, wat zei men al te lyen hebben ?nbsp;Verkrachten! verkrachten! d it’s te veer buiten reên.nbsp;Rits. Verkracht of niet verkracht, het ging zo wat heen;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zy riep niet te luid’ tot haer Vader of tot haer buuren.
Geert. Hoe quamtje inje zin ? hoedorflje’tavontuuren?
En dochtje niet datje jou zoud’ brengen in groot verdriet.^ Rits. Het quam al anders by, ziet dus is’tgefchiet.nbsp;Geert. Ja wel’t is te wonder wat ranken dat’er om gaen.nbsp;Rits. Grietje Gooflens was de Bruit, daar zou ik veurnbsp;mom gaen,
’kHad een'Poolfcherokan, ienboog, en ien koker vol ien fabel op zy, ienhaneveer opmynmuts. (fchuts.nbsp;*tLang hair boven t’zamen gebonden of ik het zou wennen,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(niet kennen,
AI had ik de gryns an myn riem , de droes mochtmc Dus quam ik met myn Kammeraets uit de kroeg, die’tnbsp;moerjaens hooft hiel,
En terwyl dat we ons daer t’zamen hadden gckliet,
Was’er een weldige dronk omgegaen, ’tquamopgien kroes aen,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,
Somma, leek ik van buiten wildt, ik was van binnen noch wilder fnoeshaen.
Dus geftelt, met zelfchap, ik nae de Bruiloft ging, (hing. Daer binnen was ’t mit poijen te doen, of’er Hollandt annbsp;Zo quam ’t dat de tafels noch niet op waeren genomen.nbsp;Doe we nu zagen dat ’et noch te vroeg was om binnen tenbsp;Zo tegewe weer met mekaêr op de bien, (komen,nbsp;Omzolangde tytteverdryven, en nering te befpién;nbsp;JHet zelfchap ontgingme terwyl ik wat toefde in ien ftraet-je:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(praetje,
Doe vyn ik Klaertjen an de deur, en ik gae en maek iea Ik raek in huis, we waren al moerlyk allien ,
’t Meisje was moy, ik had’ ’et altyt wel mogen zien,
' De wyn was in’t hooft, die men wel halfdeed’razen,
’t Was ’er van paffen donker, de maen fcheen deur de gla-Ik was noch onbekent, hoe nauze my bekeek,
Doeh
-ocr page 39-M E T D E P o T. 37
Doch zagze wel dat ik gien bootsgezel leek.
Doen fchoot me in mynzindatik wel had voort hoor» bringen
Dat haer Vaêr haer gedreigt had den hals om te wringen, Indienze de deur op deed’ nae dat hy te bed waer gegaen,nbsp;Daerom zalze ier derven, eer geluit derven flaen.
En of de vaêr al quam, die acht ik zo veel as ien kabouter man.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(an.
Dit docht ik inme zei ven, 'en dacr op ging ik te douter an.
’r Stuk is niet mooi, dat beken ik, maer ik heb ’t volbragt. Geert. Hoe weetje datzezwaer is?
Rits. nbsp;nbsp;nbsp;Maer ik heb necrdelyk acht.
Van die tyt afgedadig op haer geflagen. nbsp;nbsp;nbsp;(ze dragen,
En gezien datze grover en grover worden, daerom moet En ten zei niet veel dagen anloopen, zo ik raem,
Ofzy moet komen te bevallen in de kraem. nbsp;nbsp;nbsp;(eboren.
G E ERT. 'Wat zei ikje zegen, ik fchaem me datje van me fint Rit s. Ik bid uw Moeder, verdeur u niet, want dat ’s dochnbsp;Maer indien by u dit feit zo lelyken dinkt, (verloren.nbsp;Zo doet zo wel dat jy ’t ten rechten brinkt,
Confenteer dat ikze trouw, en help ter eeren.
G^rt. Als wy een ander doen zullen gelyk wc begeeren Dat ons gefchieden, zo waer ’t wel recht.
Maerzulkenhylik; wat, hetisalteflecht.
Datje ien Pcerl waert van ien knecht, had ik gelooft te Nou hebjejou te klikken hoegt op ’t hooft ezet. (met,nbsp;Dus, dus, teverhylikenjoufehoonegcet.
Rits. ’t Is ien ding daer klagen gien deugd in en doet.
De perzoon is eerlyk, ’t is noch niet van ’t boode. Geert. Dat’s waer,men moet hem altyt met ien argertroo-Gy had Jannétjen Jooden wel ekregen tot uw diel (den;nbsp;Met twintig duizent guldens, ’t is zeker ien hiel zuiverlykcnbsp;dochter, die altyd de kamer hout.
Rits.’tlseenquilbab. Geert. OfWyntjewifpeltuurs. Rits.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dat’s een rechte damerbout.
Geer. Zo trouwen,ien damerbout!deinkt iens wat ien boel Dat zy te verwachten heeft, de moêr zit noch op doel,
5* nbsp;nbsp;nbsp;WARENAR
Als dickomt te fterven, wat zehe menigen duittakkcn. Rits. Zit7,e noch op ftoel, ze magmit vreên uit kakken.nbsp;Geert. Ten ismitgienquakkenterakenandekoll;nbsp;Had ik jou daer gelaeten, ’k hadje wel geloft,
Ik zegje waert niet veer verloren,as zyjou gevongden had, O die ican immers kallen.
Rits. nbsp;nbsp;nbsp;Ofz’ ’er tangt vol mongden, had.
Geert. Al mcêgiendeeg: wel wat dunkje van Meins, Alle rykelui nichten haer.!* Rits. Die is zo Puriteins,nbsp;Al waerze om die gezintheit uit Engelant geweken.nbsp;Geert. Dat verllae ik niet, hoe zegje daer, watiflè?nbsp;Rits.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Puurfteken.
Ai lieve, ik bid datje me van gien malle lui en praet. Geert. Ja’t,mag’er nu niet in helpen, hetisal telact:nbsp;Maer zegt iens wat raet, hoe wy’tmit jou Oom zullennbsp;klaren ;
Om hem te bewegen dat hy deVry fter lact varen,
Nu de tyt van ’t Hylikfluiten al is beftemt,
Hoe zei hy willen confenteren dat gy ze overnemt ? Rits. Wat, datdoethylichtclyk, zo hem’t verdant nietnbsp;blind is.
Geert. Hoezo? Rits. Vraegje dat?om datze mit kind is. Geert.Dat ’s waer,waer zyn myn zinncn?’t hooft is my ont*nbsp;ftelt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(geit:
Rits. Hy daet ’er ook uit gien kalverlicfd’ nac,noch om het Ai! gaet ’em flcchs zoetjes au, hy zal my niet ien haer letten.
Geert. Blyft hy diehy is, en neem j y ien meit met niet, ’k mag ’t ien tegen ’t aêr zetten ,
En denken word’ ik erfgenaem van zyn yzere kift,
Datje daer haed zo veel uit krygt asje an’t hyliksgoet mill. RiTs.Gaejc binnen,ik volgje, ’t waer gien tyt dat ik fliep wis.
DERDE TOONEEU Lekker.
Gans duizent popelcncy, nu bin ik zo ryk as ’t water diep is,
Waer
-ocr page 41-Waer is nu Grootebroek, Granmarchand, Snorkop, ca de Seigneurs,
Kalevinken, Kalevinlcen, al de premiers van de beurs; Quamenze in myn prefenqf xy kregen de granjen.
Puf al de kleine Koninkjens, ik bin de Koning van Spatt-jen.
Die met verlof niet iens op de heimelykheit gaet,
Of hy looft een Graeffchap, of ien Marquizaet: (fpictt Die, zo dikwils ashygaept, brokken gouts as boonen,nbsp;En nieten fnm’t dan fcepters, en niet dan kronen, zwict.nbsp;Wel mag die Warnar zyn naem voeren, wat nar is dat ?nbsp;Daer ging hy de pot dreumelen onder ien ftcigcr indenbsp;nieuwe ftadt,
En ftong dus veer in ’t water, mit kouflèn, mit fchoenen: Mithy zyn hiele lichte (ik daer achterJ z’is vol ouwe dubbeloenen :
Gans elcweken! dit is een treffelyke ftreek! (keek. *k Moetme wat uit de weeg houwen, of hy ’er weer nac
VIERDE TOONEEL.
W A R E N A R.
ch! had ik het weer, en waer flechts efturven dan p Wat komt my over, ik bin ien bedurven man.
Hout den dief, hout den dief, wat dief? ’kweetniet, hy is al deur.
Zyn myn oogen ook geftoolen denk» ik? hoe heb ik’t? gaen ik after of veur ?
Ik weet het waerachtig niet, ontftelt zyn de pypen. Zegjy’t myn iens, goêlui, keunje’t beter bcgrypen?nbsp;Hecft’er niemant dedicfezien? nicmantniet? niemantnbsp;Ofhygaet, ofhyftaet, ofhyloopt, ofhyvlict, (niet?nbsp;Ik Zei hem nae fchryven in alle langden.
Vroome burgers, ik bidd’ ’et mit gevouwehangdcn, Vroome burgers, ftaeby, helpt my op deze tocht.
waer.
Dat ik de fchelm mag vangen die my om hals het ebrogt: Dit’s’t ccrft myn’s levens dat ikzofchendigbedroogen
Wat
W A R E N A R Wat iegje? ikaie’t an jou neus wel, jy bent gien lo-genaer.
Weetjewaerhyeloopenis? ai! maekt’etmynbloot,
Ilc zei dan maken dat myn toekomende zwager jou op zyn Bruiloft noot;
’t Is nou ien kleintje, wilt ’er my in gerieven. Watgrinnikje? onder jou lui isme verfchiet van dieven,nbsp;Ei, betaftmekaerdaeriens, komtmezovcultebaet.nbsp;Is’crniemantdiezeheeft? och! ikwortdefperaet:
Want den armen raektzwaerlyk ten hemel binnen. Jawel, verlies ik het geit, ik verlies myn zinnen.
Wat zél ik beginnen ? ’t hooft ismy op het wilt:
Al myn moije dubbeloenen altemael tevens efpilt:
Myn hart dat drilt as ien Joffers honkje. (dronkje. Heeft ’er niemant wat graft waters, ai, fchenkme iennbsp;Mag’er van niemant wat of? och! dit is te onheus,nbsp;Houtmedan ten minften wat eeks veur myn neus,nbsp;Wangt ik zou wel kooken, ik ben ’er zo quaks an.
Heeft ’er niemant provify ? ien pypjen tabaks dan.
Of ik fchei ’er ftraks van, ik kan ’t dus niet lang harden, Ziet daCT ik fcheur myn reuzel an flarden.
Foei! noit en benarde my zulken fchavuit.
Ik mogt wel leggen Ipaeren Jaer in Jaer uit,
; En dekken de tafel daer de pot onger lag.
As ik zo langevaft hadl dat ik zwart van honger zag.
Nu denk ien jonger mag zitten fpeulen de gilt _
Mit de moye dubbeloenen, en noemen me vilt,
Hont, gierigert, vrek, terwyl hy hemverbleijen gaet. Watzegj”erof, goêlui, dunktjedat’ettelyenftaet?nbsp;Om ien hair zoud’ ik wel uit myn vel fpringen van fpyt.
RitSERT, Warenar.
Rits. \]C7 atredjementisdaerveurdedeur, wieleit’cr ”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dusenkryt?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(wezen.
Hier moet ien otter in’t bolwerk, of ien baers te gallen, ’i IsWariiar (hier hebje’t) zyn dochter zei bevallen wezen.
Hoq
-ocr page 43-4r
MET DE POT.
Hoe te] ik het in dezen beft ftellen aen ?
Zei ik vertrekken, ofblyven, ofbyhempcn?
Wat zou ’t pallen dat ik hem hier liet ftaeu karmen,
’t Groote woord moet ’er uit.
War. Wiehebikdaer? Rits. My, ocharmen! War. Och armen mag ik zeggen. Rits. En wilt nietfchro-WAR.Och! watismy ienzwaerigheitoverekomen! (men.
Op aerden is niemant myns gelyks in ellent.
Rits. Hebgoêmoet. War. Och! hoezoud’ik?
Rits. nbsp;nbsp;nbsp;Ikheb’tgedaeii, ikken’t.
Wa R. Wat zegje daer.? Rits. Dewaerheit. WAR.Vryer, watgaetje an ?
Ik heb jou vaêr zaliger ekent ? dat was ien angder man. Waer heb ik ’t an je verdient ? hoe quam’t in jou gedach-Datje myn wout bederven mit al myn geflachten: (ten ?nbsp;Rits. ’k Was’er toe gedrongen, ’theeftzo willen zyn.nbsp;War. Toeedrongen, dat’s proper, jy geeft’et ien moyenbsp;Ten deug niet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fchyn.
Rits. nbsp;nbsp;nbsp;Ik beken ’t, ik heb groffelyk misdreven,
En bid jou, neemt het dus euvel niet, maar wilthetmy vergeven.
War. Foei jou , datje zo nae de mynen zoudt ftaen.
Rits. Ik heb ’t uit een dronkenfchap en uit liefde gedaen.
’tis mynhertelykleet, ikbidjc', wilhctin’tgoêflaen. War. Zo trouwen, as de vryfters nae de bruiloft toe gaen.nbsp;Meugje dan komen ftrykenhaer kettingen of, of nemennbsp;jou keur
Vanhaergoucfebrazeletteii, engaendcrmeêdeur?
En is ’t dat de Schout gewaer wort de vonken knap ? Zeggen, ’t is uit liefde efchiet, en uit dronkenfchap?nbsp;Mooi gepraet, daarhadje’t, koftclyk befcheit; (feit.nbsp;’k Heb ’er gien zin in, zeit Ouchert, ’t is een fchandelyknbsp;Gy meugt wel gelooven dat dat niemant bekly ven doet.nbsp;Rits. ’t Is nu zo veer gekomen dat het is als ’t bly ven moet.
’tVerfteuren en helpt niet, duszetuwhart tevreên. War. Zo’t bly ven moet, byget daer toe zeg ik neen.
Jy zeltzc my weergeven, of ik draei je de kraeg om.
C ƒ nbsp;nbsp;nbsp;Rits.
-ocr page 44-4Z nbsp;nbsp;nbsp;WARENAR
Rits. Wat wilje van myn hebben, jou dochters maegdom?
Hoe 20U ikje daer an helpen, ’t is immers te laet.
War. Laet myn dochter myn dochter wezen, dat ’s icn fnft daet ,
Gy meugje wel fchamen voor de menfchen te toonen. Rits. Ikheb”erberouaf; ai, wilt’etverlchoonen,
Ik zei ’t weer in de rechte brengen zo veel as ik kan.
War. Willens quaet doen, en dan om vergiftiis bidden, ik houwer niet van;
Jy zoudze gelacten hebben zo gyze vont, en gedocht dat het zo niet zy n zou w.
Rits. Om dat ik dat niet en deê, is ’t reên dat ikze veur de myn hou.
War. Veur de jou? daerze my toekomt,je meugt demoort. Rits. Niet tegen uwen dank, maer my dunkt dat’et zonbsp;behoort,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• (ftaenwel.
Datze veurniemantaêrsasveurmyis, kenjezelverver-Wa r. Veurniemantaêrsasvoorjou?hoeofhethiergaen Gans elementen ! geefje’t niet weer.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(zei?
Rits. nbsp;nbsp;nbsp;Wat? War. Ik tynae de Schout.
Rits.Wat ding zou ikje weer geven? War. De Pot mit het Of ik zei terftontde diefleiders omje zennen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(gout,
Rits. Ik weet van gien Pot noch ’t gout.
War. nbsp;nbsp;nbsp;J y heb ’t hier ftraks ftaen bekennen,
En wilje ’t nou an de plei hebben onderzocht ?
Rits. Ik bekent van een Pot ? ik en heb’t niet gedocht,
’k Weet’er niet of te zeggen al waer ik geketent fel.
Wa r. Niet of te zeggen ? al recht, jou ouwe fchoenen weren’t wel.
Rits. ’k Weet van geit, noch van pot, noch van pots gelyk. War. Vaerj”er nou weer uit? dit’seenquaepraftyk:
Het zou my niet jammeren al gaf jou de Beul een kerf. Rits. Ikienpot, waer van daen?
War, nbsp;nbsp;nbsp;Van ginder by ’tmeulewerf.
Onder de fteiger van daen, jy houdje zo flech,
En begint nou te vragen nae de bekende weg.
Maer hoor hier, geefze my weer, en maekt gien mallen,
-ocr page 45-MET DE POT. 43 Ik 2ellieveriendiel vanmyngerechtigheit laeten vallen,nbsp;En maken’t metje of, en meidenje niet.
Rits. Hoe heb ik het metje Warnar? datje me venr een dief Binje al wel byje zinnen? ódit’stefmaelyk... (aniiet.nbsp;War- Jy hebt het zelfbekent.
Rits. nbsp;nbsp;nbsp;Wy verftaenmekaerqualyk. (verftant.
War. ’kHou my an jou eigen confelfy, ’khebaérsgien RiTS.Ik miende dat ik om wat anders van jou was angerant,nbsp;En dacht dat gy vernomen had eenige zaken,
Die u en my beide ten hoogden raken.
Daer fprak ik jou gaeren af, had jy ’t an de tyt.
War. Zcgtme de rechte wacrheitofjy de dief niet en zyt? Rits. Neen ik trouwen. War. Wie dan:
Rits. nbsp;nbsp;nbsp;ik kan’t niet verklaren.
Wa r. En zojy’ttewetenkomr,zeljy’t myn openbaren? Rits. Van harten gaeren; dies u daer niet in quelt.
War. En dat zongder eenig korting van berriggelt ?
Rits. Zonder berriggelt, op genot wil ik niet dringen. War. En zongder vryigheid voor de diefte bedingen?nbsp;Rits. Zongder dat, asj’em vynt, vathemvry by dekop.nbsp;War. Beloofjemedatbyeede?
Rits. nbsp;nbsp;nbsp;Ja. Wa r. Steekje vinger op.
Rits. Al reé man.WA R.’t Is wel,wat hebje nou te zeggen? Rits.-Jy hebt myn Vader wel gekent, gis ik, Dirkindcnbsp;drie dreggen ?
Die ien man van de oude wet was, effen en goet.
War. Zoud’ikniet, wyzyn in een buurt opgevoet.
Doe hy dusken jongen was, droeg hy al kammelottc aepsrokken.
Rits. En myn Moeder Geertruid ?
War. nbsp;nbsp;nbsp;Die is van ’t geflacht van de Gacpsflokken.
’k Was zo groots tot jou beftemoers, ze leeft nu niet meer,
’tWas zulken zuinigen wyfje, zy bakteboekendekoe-ken mit fmeer, nbsp;nbsp;nbsp;(krenten,
Mit fchyfjes van koolftruiken, in de fteê van appelen en Wacrze ien vyfentwintig guldens by mekaer had, ter-ftont daer meê op renten,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zo
-ocr page 46-Zo maektmen de groote kluwes, dat fparen dat wint» Rits. Van deze twee goe luiden ben ik ien eenig kint;
Zo datje voor myn ftaet niet behoeft te vrezen.
War. ’k Hebt al wel hoorcn zeggen, inaer waer wilje we-Rits. Jy hebt een dochter. nbsp;nbsp;nbsp;(zen?
War. nbsp;nbsp;nbsp;Ja,’tis noch ien jonge meit.
Ik hebze van daegjou Rykoom ten hylik toe czeit, t’Aevont is de tyt dat men met de vrienden raet bell uit.nbsp;Rits. Dit quamikje nou zeggen, myn Noomfcheit’er uit.nbsp;War. Dat hem by get Sint feiten fchen;wel mogt ik ’er vcurnbsp;fchromen,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(enomen.
Nu uitfcheijen, nu uitfcheijen! ’k hcb’t geluk al an. Rits. Hebt doch paciency tot dat ik zyn reden ontbloot.nbsp;War. ’t Huis is fchoon emaekt, al de naefte vrinden enoot.
Door hem komt myn geit verloren en al myn druk toe. Rits. Hoor, ik brengje goê tyding, zegt,daer flaet geluk toe.nbsp;W AR.Daer flae geluk toe. Rits. Amen,den hemel die geeft.nbsp;Ziet Warnar, die een leelyk ftuk angerccht heeft,
En voeld hem in zyn gemoet daer van overtuigen, Is’treên, hy om genade bid, en hem fchikt tot buigen.nbsp;Daerom is op jou myn hertgrondelyke beê.
Datje myn vergeven wilt, ’tgeen dat ik misdeê Tegenu, en uw dochter, niet uit vileinigeboosheit:nbsp;Maer uiteen heete min, en dronken roekelooshcit.
Ik zeize te wyf nemen, indien jy ’t begeert:
Want ik moet het belyen, ik heb haer onteert,
En z’isrechtevoort op ’t uiterfte zwanger.
War. Och! wat komt my al over, waer toe leef ik noch langer ?
Och! ’t is te veel, ’t is te veel! Rits. Hoe fchrei jy dus luit ? Jy zelt zo ras beftevaêr wezen, as jou dochter de bruit.nbsp;War. Op niemant en was de p’ ortuin ooit grover gram.nbsp;Rits. Hier om was myn Oom wel te vreên dat ikze overnbsp;nam,
Gaet vry in huis bezien of’t niet is as ik jou heb czeit. War. Nooit ongel uk allien, nooit leid zongderleit:
De voorfpoet fchynt allemael van me te wyken.
Rits.
-ocr page 47-METDEPOT. 4^ Rits. Jyiult het zo bevinden. WAR.lkmoethetbekyken.nbsp;Och! hoe bin ik, och! hoe, och! hoe is myn hert bC'nbsp;zwaert!
Rits. ’k Zelje volgen, *k mag toeven tot dat hy watbedaert. En hem alles verklaert de Meit, die hy heeft in dienftc,nbsp;De zaek is nu dunktme op ’t ongezienfte.
’t Zei ’er voortaen op beteren. Maer wat ftae ik hier ftil ? Beftgaeikienftraetjcnom, en keer as ik wil.
EERSTE TOONEEL. Lekker, Ri tsert.
Lekk. len Koning myns gelyk, ’tzy Turk ofKarften. VJJa welan deuze blydfchap eet ik myn buik tenbsp;barften.
•len fmoorpot vol dubbelloencn, 6 degrootegek!
’k W ed byget dat ikze onger gien fteiger en ftek,
Zo moed ’er met den vrek worden omefprongen.
Rits. Zie ik daer ongfc Lekker niet ? ja ’t is de jongen, ’tIsdrieurengeleêndathyqaamindeLybry, (my.nbsp;En hy zei noch niet t’huisgeweellzyn fint hyfeheide vannbsp;Lekk. Zo hoort men hem deur te ftryken die ouwe molyk.nbsp;Rits. Lekker, gaet hier, hoe ftaet het aanzicht dus vrolyk fnbsp;Lekk. „Ganslichters, ’tisRitfert, waerlaetikdenbiiitfnbsp;Rits. Hebje gien fchaemt inje lyf?
Lekk. Hoezo? Rits. Vraegjedat,jeguit? (telt? Lekk. „’kBenbefpiet, hyweet’erof.
Rits. nbsp;nbsp;nbsp;Wat ftaeje en preutelt?
Waer hebje zo lang eweeft? Lekk. Men leid en neutclt Mit het geit, om deze zetting, ’t is zeker gien gemak. _nbsp;Rits. Hebje ’tontfangen?LEKK.„ Watzcgikbeft?was’titinbsp;ien zak,
„ Ik liet het hier zoetjes glyen tuflehen twie floepen:
„ Maer of de Pot brak zy zou te luit roepen.
gt; „Dus moet ik zien hoe ik’t hembefl anders ontleg.
R'its,
-ocr page 48-46 nbsp;nbsp;nbsp;W A R E N A R
Rits. Wel, bengel,benje doofgcworden,hoofje niet wat ik Lekk. Hetgelt,jawel,ja,ja,i!cheb’tontfangen, (zeg?nbsp;Maer hy deed ’er my zoo veel kleutergelts by langen,
Dat de propte fom te draegen valt hiel zwaer. nbsp;nbsp;nbsp;(laet?
Rits. Zwietjedaeromzo? Lekk Wat zegje van de wiflè-Maer’t zei wel ien reis te paffe komen, dat wil ik hem zweren.
Rits. Laet dan zien, wat hebje jou an laeten fineren ?
Waerisdefpecificaty? Lekk. Ikhebzeinmyntaflet. Rits. Laet lezen. Lekk. Zorasasikt’huiskomzelikzenbsp;flellenin’t net.
Rits. Ik heb elders te doen, toondzeme: waertocditge-trantel ? nbsp;nbsp;nbsp;(mantel?
Lekk. Hettafletisinmynzak. Rits.Watfuzeljcmitdc Lekk. Niet met allen, ikhebzukkeujeuktinmynzy.nbsp;Rits. Ikwed’erpafteitjens fchuilen, of andere fnoepcry.nbsp;De mantel op,mcn momt ’er niet.LEKK.Get,Ritfert,kon-Ik zouje de helft van ’t profyt meé deelcn,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(je ’t helen
Jy meugt al de wacrden betalen vande ierft tot de lelt,
En wezen noch een wyl een goet knecht op de reft.
’k Hebienavontuurtjen ehad, dat te byfter na myn zin is. Rits. Je hebt ien doosjen e vonden, denkik, dacrienju-weeltjen, ’k mien een jouwetjen in is.
Lekk. Ik zeg ’er een jouwetje teugen, ’t is niet quaJyk ejout Rits. Je heht ien glaesje by’t Boshuis geraept.
Lekk. nbsp;nbsp;nbsp;Zegt ien Pot mitgout,
Zo vol Dubbeloenen as ik vanpas weet te draegen.
Rits. Ikverfchiet, gans feiten , hier komt het varken onder zyn maegen!
Waer hebje’t vandaen ehaelt? ’t is zyn leven nietchoort. Lekk. Ginder ongder ien fteiger by de Heiligewegs poort,
, Daer lag het wel dus diep in de modder eweken.
Rits. Jy deugniet, daerhebjp’fOhgzeWarnarbuurzien ftcken,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(hy?
Die myn toekomende fchponvaécis, LEKK.Watzegjeis Rits. Myn toeKomende fchponvaêt;,
Lekk. nbsp;nbsp;nbsp;jjaetHoffitziiiverlykby,
47
*k Wilme laeten hangen, verftae ik die zaken,
Wel, jy en je Noom wilje compagny maken ?
Rits. Myn Noom is te vreên dat ik de bruidegom bin.
L E K K. Wilje elk v/at toeleggen en reeden t’zamen in, Gelyk de kleine Kpmentjes op de groote vaertcn ?
Ai, zegmedochiens, hoeverdieljcdepaerten?
Ik ben om te lieren tot jouwent befteet.
Rits. ’t En is niet quaet dat men van alles weet,
Maer ’t is niet goet hem alles t’onderwinden.
Lekk .Dit ftaetme te zeldzaem veur,ik ken’t flot niet vinden, Jy de bruigom mitKlaertje , wie droes zou dat raên.^nbsp;Rits. ’tiszoikjezeg, Rykoomheeftzeofeüaen, ^
Door dien datze zwaer by my gaet, om mynent willen. Lekk. Gans feiten, men geeft groot geit veur deze nieuwenbsp;brillen,
Maer ik gaf’er myn lelie geit wel veur, wilt ik’er ien, Dacr ik in de lui haer boezem of lenden kon zien,
’k Zou ’er myn lyf nae zetten, gelyk de weilui op het wilt loeren,
En zien van ftukje tot beetje watze in heur fchilt voeren.’ Rits. Jy meugdje mongtwelfnoeren-, denkt iens wat hetnbsp;lykt,
Van ien jongen asjy, die maerierftindewereltkomteii kykt,
Ik wed ’ernietveul tui vermacktmetjouklapzin.
Lekk. Ho, ho, zyn mont te fnoeren dat heeft lydig veel fnaps in;
Men vintze die haer niet en verllaen op dat Hik Die wel de helft te langer fchool egaen hebben as ik:
_ Een benaude tong is zo bitter as bakelaer.
Jongen, gaeje zo voort, je wortienaertskakelaer. En dient bet ien makelaer as ien koopman bynae.
Lekk. Neen zeker, ’tpraten komt de kooplui ook wel te ftae.
Om te verkleinen haer fchi, en haar wiiilt breet uit t® meten.
Rits. Jediendefomtytswelwatopdehuitefojeten, ^
-ocr page 50-4S nbsp;nbsp;nbsp;WARENAR
Of icn wyltje befchuit tc eten, op de Spaenfche GaleL Kom, gaet mitmc nae Warnars toe ?
Lekk. nbsp;nbsp;nbsp;NaeWarnarstoe? ei!
Wat zei dat toch beduyen ? ik heb ’t reins evongen. Rits. Vynen is (telen, wat brabbeltmedeuze jongen?nbsp;Lekk. Ja nouje de dochter hebben zelt;maer(teljeientnbsp;inmyngraet,
'Turn caufies mutatur, ’k wedj c ’t dan anders verftaet Indien datje gaet in jou confciency.
Rits. Gaet me zeg ik, enmaektmevanzulkgienmency.
TWEEDE TOONEEL. Reym.
NU ken ik ’er deur zien, deur al ’t bezwaer,
Al komt ’er ien ky nt, ’t heeft ien ryke vaêr,
’t Mag nou gien quaet, gants eleweken:
Macr wat hebben wy in ien benauthéit eflcken.
Nu hy van haer te trouwen heeft gegeven zy n woort, Hoe willen wy fchranflèn gaet dit hylik flegts voort.nbsp;Ikkryg uit den hoop mogelyk ien vryer dan,
O! ’tzel een dubbelde feeftzyn, bruiloft en kyerman. Al de zuinige lui zullen ons dit naedoen wel knap;nbsp;’tKomt profytelyk uit, men.flaet twee vliegen mitiennbsp;lap.
Get as ik’er om denk, ikwodikalan’tpypenwas.
’t Is te veul op ien dag kandiel en Ypekras,
Ik wod men mes al te flypen was, zo verzuimde ik niet, Op edaen werk is goet ruften, zo was myn tuigjen riet.nbsp;Myntangdenwat’renzo, ik kan nau teuven, later.
Ik win nou vyfguldcn’s jaers, en ien paer nieuwe klompen tot men deuvekater,
En kryg een fchrikkenburger tot myn kermis maer,
En ien Engelfche vyftot men nieuwe jaer:
Nu voortaen win ik wel al de preutel ’s weeks.
En wat zei ik ien bruiloftsftuk krygen, ten minften ieti zuiver Heutelrceks,
Mit ongeriem, mes en fchie:. maer wat gac ik draelcn,
-ocr page 51-MET DE POT.
Ik ton Grietje Gaepftoks as mans moêr in den arbeid ha-Die hoort ’er voor al te wezen, jaze zeper wel, nbsp;nbsp;nbsp;(len,
De deur is toe, waer vyn ik hier de bel ?
Macrbcitwat, hier hangt een ring daer men meê klopt.
DERDE TOONEEL. Geertruid, Reym.
Geert. TT Ola daer, datje’thuis niet van de fteê klopt. Wat kloppen isdatró! klopt toch mit befcheit.nbsp;Reym. Goéndag. Geert. Begeerjciet? Reym. Ja,ikbinnbsp;hier by, Warnars meit;
Jy weet van de zaek wel, jy moetje wat fpoeijen,
De fchuit wil nae de Voiewyk, je zoud komen helpen roeijen.
Kykje bintmansmoêr, zouj’ ’er niet in worden ekent? Geert. Warnarbuur doet wel dat hy om me zent.nbsp;Reym. Dat loof ik wel, wy zouv/en’t zoiiger jou nietnbsp;kennen maeken.
G E E R T. Ik zet myn huik op en gae meê, wanneer hetze begonnen te kraeken ?
Zy het wel uit egaen de maenden haeres tals.
Reym. Och! ly kreeg van angft den arbeid op den hals. Doe haer vaêr huinochtent zei, dathyze an Rykertbe-ftéet had.
Och! dat verholen kynt draegen, dat weet wat,
’kZou’t myn vyanden niettoewenfehen,, zo bin ik’er veurbevreeft.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(eweeft:
Geert. Is’erdeVroemoêral? ReYM.Diehct’erallang Wanneer haer vaêr de waerheit uit jou zeun had vernomen ,
Zo had ik al ien Vroemoêr ter fluik laeten komen Van afteren deur’t kelder veinfter, daer niemant op gift,
. Geert. Maer hoe zou men’t bedenken?
$ Re Y M. nbsp;nbsp;nbsp;Maerjezeunheeftnietquaelyk evift,
' Geert. Mag dat flegt waer wezen. nbsp;nbsp;nbsp;(zen!
Reym. Ja,’tiszukkendochter!en’tzeljouzu!kenfnaerwe-
-ocr page 52-so nbsp;nbsp;nbsp;WARENAR
Ze kan alk ding verbet’ren wat ’er in huis gefchiet.
Ik hebze op myn arm edragen, en an me hangt eliet,
Dat het duffchen kleuter was, ik zelje niet vals fpreken, ’tWas ien kint as ien aep, ’t kon hondert deuntjes dennbsp;hals breken,
Och! ’t had zukke grepen, ien mens worde fchieraérs. Wat zei ikje zeggen, ik bin wel de helft te beter Klaert-jesasvaêrs ,
Asje ’t askat op zyn lier trat, ’t wiftje zo drae te grauwen; En wat’er langes ftraet eroepen worde, dat wilt’et naenbsp;te bauwen.
As ik ’et dan zou kauwen befchuit of anders wat,
Het aerde beetje wod het hebben dat ik zei ver at. Geert. Maer of je trat over je voeten wat fty ver,
Jy vergeetje al te mael in jou goeden yver;
We zouwen den tyt wel verpraeten alhier.
R E Y M. Dat moet ikje noch zeggen, en dan niet mier ;
’t Was zukken zoeten dier, ’t bedreefzukke ranken.
Doe ’t nou begon te loopen by ftoelen, by banken,
Dan was’t after de gardynen, dan after de bom _
Daer dezuiker in was: kyk, ’tquammer al ruimer om By haer moertje zaligers leven, 6! dat’sien wydfchiel.nbsp;Pete Mains was ien vrou die goet huis in heur tyd hiel;nbsp;Den hemel heb heur ziel, wy waeren zo wel iens,
We villen nimmermeer befchaemtalquam’er ien mens onverZiens.
Geert. Maerwatzcid’erWarnarbuurtoe, datje zo grof gongt?
Reym. O! ashy ’er noch om deinkt hy huilt as ien hof hongt, Met zulk ftenen en zuchten, dat ’et hem fchier vermoortnbsp;In nokken en gauwen.
Geert. nbsp;nbsp;nbsp;Gaenwe ? wel, ik miende jy wout voort.
Reym. Hoor hier een woort. Geert. Wat zou men dus lang tuilen!
Reym. As ik ’er ook an denk, ik kanme niet onthouwen van huilen:
Mogt ik Mielter verruilen, dat Vrou weer quant, en hy voer.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Geert.
-ocr page 53-MET DE POT. fi Geert. Hebjeuit? Reym. Luiflert. Geert. Wel.nbsp;R E Y M.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Klaertje is op ind’ op gclyk dc moer,
Of ik het zwoer, watzou’t veul baeten,
Op myn fimpele woorden meugje jou wel verlaeten. Geert, Ja wel, is dat praeten, ik gaeliever veur heen,nbsp;Laet myn huik gaen. Reym. Ikzeg, menjaismenja,nbsp;en men neen is men neen.
Jy zelt ’et zo bevynen, ik weet niet van veul fnakkes, Kyk ik ken niet kallen.
Geert. nbsp;nbsp;nbsp;Zo ij^eult de droes metje bakkes.
Reym. Noch had ik wat vergeten. Geert. Is’t weer an? wat nou ?
Reym. Maerje dient jouzeun te zeggen dathyheurwel in eeren houw,
Zy zei hem ien vrouw, dat verklaer ikje, ftrekken. Geert. Laet me los, ’t is van’t mal?
Reym. nbsp;nbsp;nbsp;’tIsdetwiedeRcbekke,
Zt) zelze op heur man paflèn, ’t is waer dat ikje zeg;
Want ik en zy kennen t’zamen zo wel over weg. Geert. Loop, loop.
Reym. ’k Heb terftongt uit, noch ien lutjen paciency, ’t Is ien meit veur ienKeuning, veur ien Excellency,nbsp;Venr ienGraef, veur ien Hertog, ja veur ien Bandcr-heer,
VeurienPrins, veur ien Keizer, ik zegje niet meer. Geert. Staejewoort.
Reym, Jaien Keizer, ien Keizer, zeg ik, zou’er zyn zeun an geeven.
Zukken preufTen dier is ’t, zo weetze te keven,
Zekan nacijen, ze kan braeijen mit gaeren en mit zy. Geert, ’k Heb’er de buik al vol of. Reym. Dit hoort’ernbsp;noch by:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Horn zien.
. Van vaten te wallen, van ketelen fchuuren ,gyzoujewel ¦ Geert. Hebje daerjou fpraekverloren ?
Reym. nbsp;nbsp;nbsp;Zy kenryenenomzien.
Van muuren te witten, vanvloeren te feilen, niemant haersgelyk,
D 2 nbsp;nbsp;nbsp;Zo
-ocr page 54-Zo weet ly *er te behelpen, ’t waer fch^ waerïe ryk:
Die ’tiens ziet moet bekennen datze ’t altemael is.
Geert. Hoor hier, geeft ien gebrekkelyk mens de helft van jou tong tot ien aelmis,
En ftookt ergens noch ien paer ooren uit de gaet.
Reym. Hou’et me ten beften, Joftfou,houikje wat lang mitdepraet.
Ik en kan ongfe dochters deugden niet volpryzen.
Geert. Dedeurist’uwentop.
Reym. Dat’sveur,mitoorlof, omjedewegtewyzcn.
VIERDE TOONEEL.
Ritsert, Lekker.
Rits. At is hetgerüchtook ien Ihelvliegentding,
»’ Giftef wift niemant, as ik en de meit, dat 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Klaertje zwanger ging,
En tegenwoordelyk is ’t in de mongt van al de lieden,
’t Heeftme vry wat verlet dat geluk te bieden,
Men had anders tot Warnars my zo lang niet ewacht.
Lekk. Ai! Ritfert, bedenkjenochwat, beftaept’eruop ’t Weergeven komt vroeg genoeg.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(te nacht.
Rits. nbsp;nbsp;nbsp;Waertoezoud’ikbeijen?
Lekk. Een gek en zyn geit zyn haeft efcheijen:
Men zal ongs veur nesk houwen, 'veur ien paer malle bloên.
Laet’eteen halfjaer op wifTel loopen, datmeugjemit eeren doen.
Rits. Profyt van angderliên geit te trekken, hoezoudat betaemen ?
Lekk. Wel waefom niet?daer zyn wel ryke lui t’zaemen, Inkompagny, daer den ien kan houwen van den aêr,nbsp;Tien, twyntig duizend gulden ongder hem jaer op jaer:nbsp;Wat mienje datze die ftil laeten leggen: zo waeren ’t welnbsp;uilen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Icn»
Rits. Zuk volk mag’er wel ongder lui mit eeren fchui-Maerfchelen’ervry watvan, al draegenze de zelve tekenen , nbsp;nbsp;nbsp;Ze
-ocr page 55-Ze mogen vry wel giffing maken dat men ’t haer wel nae weet te rekenen.
IvEKK. Watgevenzedaertochom, 6 lieve man!
Eit s. Maer as ’t iens op ien ilcrven gact, hoe vaerewe dan ? Dan wil ’t haer ten etter en ten bloed uitzweeren:
Ook as de goederen zyn gewonnen mit eeren,
Zo blyvenze in ’t geflacht, het angder vergaet,
En erft niet voort tot in den derden graet.
Zelden dat zulk volk haer grootvaêrs huizen bewoonen. L E K K. Die regel mag gelden by gemeene perzoonen.nbsp;Rits. EngrootePotentaten, zynzeontwaftènderoé?nbsp;Lekk.WcI jaeze, en daerom leggen ’t de luiden daer op toe,nbsp;Om in ien korte tydt an zo veel goets te raeken,
Datzeal hun Kyerentot Keuningen mogen maeken. Klaer zyn haer zaken, zo de fortuin haerdatjont.
Rits. Zo niet, zo raektmen welmethetwaeregoetnae de gront,
Gelyk Robbert mit het anker, dat hy docht te kabaflèn. Lekk. Nochtans die huiden iet hebben wil moet op dennbsp;hafpel paften.
’tGoetwil tequaelykwaflfen, hout men zyh h.anden ftil. Rits. ’tMagblyvenas’tis, zo’tnietwaftènenwil.nbsp;Mienje me 'te verleijen ? watzelme van dezeguit fchiên ?
VYFDE TOONEEL. Warenar, Ritsert, Lekker.
War. \ yl En zeit altemet, daer komt niemant van uitzien;
^^•^Maer lykwel zie ik Ritfert daer ginder komen. Rits. Warnarbuur,nooithebjeblydertydingvernomen,nbsp;Al binje non ien man by de tfeventig jaerout.
War. Hoezo?
Rits. nbsp;nbsp;nbsp;Jou Pot is behouwen mit al het gout,
Dit’simmers een tyng omrecht optefpringen.
W AR. Als’t geluk wil , zo wil ’t, gy meugt het niet dwingen,
Het fchynt dat het my nu wnl hebben vet loft.
D 5 nbsp;nbsp;nbsp;Waer
-ocr page 56-f4 nbsp;nbsp;nbsp;W A R E N A R
Waer iflè ?
Xi E K K. nbsp;nbsp;nbsp;Zie daer;
War. nbsp;nbsp;nbsp;o Pot! wat hebjeme hertzeer ckoft,
’k Wil niet weer an den dangs, ’k heb ’er quaelyk by evae-ren,
’k Zei myn leven gien Potten mit geit mier bewaeren.
Ik ben dat fpul al moê, dat ’s rein uit ezeit.
Rits. Wel hoe dan toe ?
War. nbsp;nbsp;nbsp;Maer ik dankje van jou trouwigheit,
Ik heb genoeg om of te leven, en om dat ik voor dat kruis grou,
Schenk ikje al ’t geit ten hylik met uw toekomende huisvrou.
Lekk. Get, Ritfert, datlokjetejammerlykewel,
Hy mogt noch dertig jaer leeven, hy het zukken tayen vel. Rits. Dewyl’t jou is gequel mit het goet der aerdennbsp;U veul te bekommeren, zo zei ikze anvaerden,
En in uwen ouderdom u ftrekken tot ien fteun.
Z E S D. E T O O N E E L. Reym, Ritsert,Warenar,Geertrüid,nbsp;Lekker.
Reym. WEulgeluks, bruigom heer, veul geluks mit ^ joujongezeun,
Ziet, dat’s ien kloek kynt, ziet dat’s ien vuizer,
Hy het ien paer wangen as ien Katuizer.
Rits. Hier, laet ik hem iens zoenen.
War. nbsp;nbsp;nbsp;Vanblyfehapikween.
Hy lyktme al waer hy uit myn aenzicht efneêu.
Lekk. „Bylo, ik moeft allien in de pekel niet bly ven fteken, „ ’k Moet het yzer fmeên dewy l’t hiet is. Mag ik ook iensnbsp;fpreken.
Reym. Poónbroot. Rits. Zegjy nou op watje fchort. Lekk. Maer ikkomvyfhondcrtguldens andekastekort,nbsp;Die ik onnozel verloren heb.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Rits. nbsp;nbsp;nbsp;Liegt niet, hoe?
Lekk.
-ocr page 57-M E T D E P O T.
L E K K. nbsp;nbsp;nbsp;In de Kaetsbaen.
’kLoof’tik.zel mynleeven niet mier by zukke maetsgaen;
Maer paflen voortaen op myn dingen altyt.
Rits. Had hy de Pot niet gevonden, men waerze moge^ lykquyt,
Maer om zyn eigen profyt docht hyze te bewaeren.
War. Ik bid voor hem, en laet hem allien nietin’tbe-zwaeren,
Nu ongeluks ftormen en baren over al zyn geflecht.
Rits. Ik fchenkje de vyf hondert gulden, en weeft voortaen ien goed knecht.
Lekk. Dank heb. In den echt moetje veel vreugds gewinnen.
Rits. Myn verlangt nae de kraemvrouw.
Geert. nbsp;nbsp;nbsp;Z’is kloek nae de tyt.
War. nbsp;nbsp;nbsp;Kom binnen.
Lekk. Uit luchtige zinnen in myn handen ik flae,
Heeft hetj ou wel behaegt, zo klapt my allegaêr nae.
I N D E,
TOT DEN
XILeezer, Zegt, ik vraeg het dy. Hot u behaegt deez' hoertery ?
Of Zy tot deugden u iets flrekt,
Of tot ondeugd de Jeugd verwekt ?
Ha myn oordeel, ik zeg u dat Meenig uit boert ook leering vat,
De Gier'*gert merkt hoe zeer hlt;j wroet, Wat dat zy» karig fpare» doet.
En boe de Vader dik beroitt Dat hy te naeuw zy» Dochter houd.nbsp;Niet dat daerom is my» bejluitnbsp;Zy Dansfcbool in, en Dansfchool uh,nbsp;Of over al zou zyn gebracht,
Neen, dat eiijsad fk niet gedocht.
Eu om niet verder nu te gaen ,
Zo vraeg ik u va» Jlonde» aen,
Hoe dat u dit gedicht behaegd,
Of gy uw geit hier aen beklaegdX
Hier me .wenfch ik u goeden nacht, Wat anders haeft van my verwacht.
AL OM EEN.
-ocr page 59-'Æ’ gt;
'Æ’ gt;
‘V ;•
*• i-, ■3».
'â– â– ;
'#â– '( ,.
, 'â– nbsp;nbsp;nbsp;-.- â– jil**T.'::;•*..lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'â–
' ... ^
jgt;. • â–
.lt;^-
.»amp;,:■'f- gt;...
. \ 0'' nbsp;nbsp;nbsp;'f-v â– â–
Ë'--
:
.....