-ocr page 1-
/
7. c % é
De tyd en heeft noyt weghgenomen
C
G
<L>
u
ö
ÖjO
-c
o
3
o
co
U03J.I3AO uflZ Xz }EpEU 1«B^\
-ocr page 2-
J. V. V O N D E L S           £
OS E P H
In E G-V P T E N.
<r ire v <rst e l.
Nufquan tuta JFidei,
3V»
11
t'AMSTEB.DAM, G«fr«S fy Dominicis vander Stichel.
Abraham de Wees, Boeckvekooper op den Middel-
dam, in 't Nieuwe Teftament. t/£nw cl o Io c xl.
-ocr page 3-
Den Heere
ïpan Vechters of Vidtorijn',
Recbcsgeleerdo.
E Jchouburgen, t''Athenen en J^ome, zaten van
out als voor t hooft geflagen, en opgetogen van
vewonderinge, over Hippolytus, die de vleieryen
e? aenlocJongen van Phadra, Thefeui gemahn
,
Zpßiefmoeder, rufligh en onbeteutert afkaet-
\e • en lieten tranen, langs hunne kaecken, big'
gelen, over den rampzaligen val des onfchuldigen
jongelmgs, ^keuvelende vanden wagen, langs
hetflrant, daer t^eeg/droght, opgevceclt door *s vaders vbec\en bede, op-
borrelende , en opbruisende, depaerdéaen 't hollen broght: ze%er een deer-
lijck^ onnozel erbarmßswaerdigh ongelucJ^, indien men 'tgelooven maghi
maer wie dttfluci^pit naerder inziet, zallichtelijckbevinden , dat, int
aflaen der onkuiflchh d'Amazoner niet zpnderlinghs nocht lofwaerdighs
uitrechte, waerom iy den tittel van
GekroondenHyppolytus
verdiende : eendels, overmits de ßiefzpon , niet zonder bloetfchande,
Zijn fliefmoeder Jon mi f brüteten ; anderdeels, om dat hy uit den aert
Mwyó>p@* en U'<myüvm , eenhuwelixhater ja vrouwenhater was
ge-
lijc\l/renus by deipoeët zeit:
Ky fchelt ray d'alderfnootfte finet
Van alle de Godinnen >
En fchuwt, vervaert voor 't minnen,
Het huwelijck, en 't bruilofsbedt:
en hy %Afi k Vervloeck verwenfeh en vluchtze altzaraen,
't Zy reen, natuur, of razerny •
lek haet met luft haer vleiery.
Andersü'tmetmijn godvruchtigenenaüetfyifchtenlofephgelegen,die,
A 2                          van
-ocr page 4-
•vkh Godt en de natuur niet mi/deel', me 't uitharden van dien [chricke-
lijeken (lorm der bekooringen, in de bkkn en hitte fijner jaeren, na %jn
onverdiende tweejarige gevangenis, op de? troon van eeregeraeckt, in hu-
wäijchtrat met Ajnath,des jiertsprie}ers dochter-, rvaer by hy ~Ma-
naffe en Ephraim winnende
, weidede blipken, dat byfiotkjnochte bloc\^
was,geltjckXeno/>raet de philo^ooph, van vien dovergoelijckeen dartele
Phryne [dieVenui kerckJ)efchonck^uit hew.lijfrent met een autaerbeelt
en Venus van louter gout
] ging uitroepen, lat^e, al den nacht, by een
kout en ^ieloos fiokbeelt gelegen hadde -} na det^eby hem onder gekropen,
'f morgens, ongekufi en ongerept, van %ijn bevaqe %yde opßont: want %y
ßoot, betmoefi eenGodtoffleenwe%en, diegenen trec\tot Joffers ge-
voelde , daer %oo fihoon een gelegentheit hem ttrghde om
\ijne menfehe-
lijekheit te betoonen
. Het beliefde de heilige Gieß onxen degelijcken Io-
jcph, als een ^idverm jpiegel van onver ^ttelijc\e kuifcheit, op te han-
gen , in de flaep kamer der jongelingen, die
, van meders lichaem aen, met
fchoonheit en bevalligbqt overgoten, menighmael ,in de lente van hun le-
ven , door den tover^ang de^er meerminnen, fchipbrmckjyden, naer gele-
gentheit van landen en plaetfen, maer meeß in der Urningen hoven
; daer
godtvruchtigheit, kuifcheit, ternlufc, ^edigheiten natigheit wiltbraet,
endickwilsqualijcktevinden, d'onrrebondenheitvolMuß;en reuckelooS'
heit welkkom odjn.
Wat al gevaer en zorgh is aen de fchoonheit vtft!
Een lichaem, overlaên van fchoonheit, ftreck; een laft
Ondraeghlijck voor de ziel, die onder 't pack gaet ftenen,
En hoeft een ftereken Haf van deught, om op te lenen,
Indien zy 't ongefchent, en zonder ongeval,
/ Langs 't glibberige pat des levens, torffen zal :
Want fchoonheit ftreckt een wit van elx bekoorlijkheden ;
Een yeder vlamt 'er op: men vleit haer met gebeden,
Bezit van eere en ftaet, genot van weelde en vreught:
De fchoonheit, die dan treet in't bloeienft van haer jeught»
Is reuckeloos en teer, en laet zich licht verleien
Van 't lockaes, daer bedrogh haer loos mee weet te vleien;
Ver-
-ocr page 5-
Verkieft het fchijnbre goet, met eenen dommen zin,'
En flaet, al wulpfch en blint, den ruimen doolwegb in;
Wiens ingang lieflijck fchijnt in't eerft, maer in het ende
Hoe langer enger wort, met doornen van ellende
En zwarigheên begroeit, wanneer men, met beklagh
En tranen voortgefleurt, niet weer te rugge magh.
De bybelfche enroeereltfche' hiftorien waerfchunen de jongkheit, als
met vierbaans, doord ongelucken en rampen, waer in zy vervielen, die
de wulpfche lüften den vollen toom gaven: en of men van Her liules ver-
eert , dat Deught en Welluft hem tot ongelijcke wegen noodighden, noch-
tansftreckte hy %elf, dickrwlsm welluft en verhopen, en endeüjc\daer door
deer lij c]^ om hals geraeckt, een onßichtelijck^ vqorbeelt voor anderen, die
dien verliefden vrouvoenheldt, als eenHeiligh , op 'taltaer %agenftaen
.
Oockjiunnen min totftichtinge dienen deftuure en agiure Melcmion, die,
in wildernijjen en woeftynen, hetfchuwe wildtop de hielen fittende, van
alle vrourvenaen^ichten, als vangruwelijckegrijnzen en ondieren, al be-
vende endoots vanfchricJ^, voorliep; oockj^ommige Heidenen, diefde
weelde van hun natuur met vergiftige dranckeii uitbluffende, ofmetfteene
mejfen befnoeiende, alfcbaemroot moeten aensden, dat dees Hebreeufche
propheet en heldt, in't worftelpercJ^ en de loopbaen der kuifcheit, met den
prijs ßrijckenga -, nadien %y lieden door uiterlifcke middelen, dees alleen uit
kracht van xf^n geloof en godtvruchtigheit, vrywUUgh, midden in een ko-
7iingli]ck^ hof, midden onder een ledigb lecker en joffer achtigh volck^ ( dat
in de rooien en violetten der vleiende welluften tuimelde ) die zpetpricke-
tende lüften temde -} nietgelijckjen opgevoede by Vittheui, of in Pytbago-
rifche, maer in de volmaeckte keringen enfchole des allerheilighften Mee-
fters, van voien hy, %o. veele eeuwen te voren; door ^jné onbejf roken wan-
del vernederinge en verbeffinge, een fchets enfckaduwe verftreckte. Stich-
telijcker ^al dan mijn onversierde Hippolytus, op't gevoyde toneel tre-
dende , uree E. en anderen laten oordeelen, of mijn tconeelyver hem na er
't leven uitbeelt-, en ofzjjnfchoone ziel tenfehoonen lichaem oogen en aen-
fchijn uitftraelende, en myne tootieelbeelden eenen luifter byqet ten de, qw
degunft der aenfehouweren verdient, dat men dan van hem magh peggen
,*
A3                             Tuta-
-ocr page 6-
Tutatur favor Euryalum, lacrymseque decorse,
Gratior & pulchro veniens è corpore virtus.
De lieve tranen op de wangen j
De deught, aenyalliger en kuifch,
In't overïchoone lichaem t' huis,
Aen Jofeph hier den loopprijs langen.
Mijn Iofeph verblijf %jch en lacht alreê, om dat hy valt in uwe handen»
die hem ^p groot eenegunfi toedroeght »gelijckbleeckirit vertalen van So-
phompaneas
,• toen uvoe boeck^amer, gelijc\voorhenenen federt menigh-
mael, ons voor een Parnas diende: want uwe be^igheit, t'elkens het heur
beroep toelaet
, gaernemet de J^anggoddinnen uitbannende, %elf Apollo
voerden offert, ofgedienfiigh een ßaghveer fireckt, aen de wiecken der
Spanen, die
, grf^e en afge^onge vogels van verre naflrevende, ckn he-
md ter eere gingen; waer van eeuwigh getuigenis %algeven hy, die eeu»
wigh wenfcht te blyven
Vwe E. dienfiwillige dienaer,
Joost vanden Vondel!
t'Amfterdam, 1640. deti23en
van Wijnmaent. ■
IN-
-ocr page 7-
INHOUDT.
Ofeph, van Madianners en Ifmaëllers in Egypte
gevoert, en verkocht aen Potiphar, koning Fha-
roos kamerling en hofmeefter, wort door zijns
heeren gunft vry gemaeckt, in kunften en weten-
fchappen opgetrocken, en ten lefte gezet in't op-
perfte bewint van't huis, door Godt merckelijck gezegent, on-
der't opzicht dezes jongelings, wiens wijf heit en deughtin een
fchoon en welgefchapenlichaem uitmuntende, deHofmeeftres
zoo verleckerden, datze menighmael die godtvruchtige en al-
lerkuilchte ziel tot onkuifcheit zocht te bekooren -, maert'elc-
kens, zoo ftantvaftelijck alsgodtvruchtelijck, afgeflagen zijn-
de, en gelegentheit befpiedende, op zekeren feeftdagh, op ha-
re fchandelijcke begeerte drong, en aenhiel, ja hem by zijn
Meet greep: waer over hy ten huize uitvliedende, het kleet ten
befte gaf aen haer, die, al 't huisgezin te zamen roepende, den
Hebreen gewelt enfchenniste laft ley, 'twelck by haerenge-
mael zulx gelooft wert, dat hy den befchuldighden in 'f konings
gevangeniffe fmeet.
Het Treurfpel begint en endight met den dagh . Potiphars
huis is het tooneel. De Rey van Engelen fpreeckt de voorrede.
PerfinagiM,
-ocr page 8-
Terfonagien.
R e y van Engelen.
Joseph.
V o e st e r.
S T A E T j O F F E R S.
Jempsar.
potiphar.
-ocr page 9-
J O S E P H
In E G YPTEN.
HET EERSTE BED RYF.
J^ey van Engelen.
Aer fchijnt de zon op t hof, en zijn vergulde tinne,
Én weckt heel Memphis op, en fchiet heur ftralen
binnen
Dit hoffelij cke huis, en alle zalen van
Den grooten Potiphar, dien koningklijken maiij
Wien Jofeph, Jakobs zoon, als een gewenfchte zegen,
Weleer lijfeigen wert; toen hy van verre wegen
(In Kanaan van zijn gebroederen verkocht,
Aen Arabiers, en over Nijl te merckt gebroght,
En weder opgeveilt) te hoof in dienft geraeckte,
By Phäroos amptenaer, die hem goetwilligh ilaeckte,
En zette dien Hebreeuw, geleert, van elck bezint,
En zynen meefter trouw, in top van 't huisbewint.
De heer, door'fdienaers trouw, ontlaft van alle zorgen,
Hecht, nacht en dagh geruft, den avont aen den morgen}
Maer niet zijn gemaelin, vrouw Jempfär, die, ontroert
In haeren geilen geeft, zoo fchendrgh wort vervoert,
Om, buiten ïpoor van eere en van betaemlijckheden,
Het vier van deze peft (die ziel en lijf en leden
Zoo doqtelijck befmet) te koelen met een' kus
Van Jofeph s fchopnen mont, en kuifèhe lippen: dus
Verflingert op zijn jeught en deught, en zuiVre zeden,
Heeft zy nu, dagh op dagh, den jongeling bettreden;
Die noit op haer geboön noch lockaes acht Wou ilaen,
En nu den jongftèn ftorm groóthartigh uit moet ftaen.
B                              Het
-ocr page 10-
Joseph
Het huis van Potiphar wil een tooneel vqrftrecken
Van 'f heks godtvruchtigheit, die wy om ftrijt bedecken,
Met deze vleugelen, waer mee wy zijn gedaelt
OP d'aerde, uit 't eeuwighlicht,dat van Godts aenfêhijn ftraelt^:
In Jofephs aengezicht, en elckontvonckende oogen,
Waer uit dees Hofmeeftres haer koortfên heeft gezogen.
Heel Memphis recht van daegh een afgodts ftacie aen,
En al de ftat reedt toe op^t prachtighfte uit te gaen}
Maer Jofeph [ binnens huis gezint Godts troon te naderen »
En zich vaft kleedende ] reedt toe den trooft der vaderen,
Den eenen waeren Godt te groeten met gebeên,
En biddende met hem als in gefpreck te treên;
Uit gcddeüicke zorgh, voor ^een onnutte droomen,
En 't geen hem in den flaep te nacht is voorgekomen:
Op dat hy hetgemoedt met znlck een voerièl Rijf,
't Welck aen het lichaem niet, maer aen den geeft beklijf z
Want eene ziel tot Godt en t goddelijck gedreven,
Behoeft, als 't lichaem, Ipijs en voetfèl om te leven
Om onder 't juck van 't vleefch , het welck den geeft vermaft,
Niet eens te ftruickelen, maer boven haren laft
Te ftreven naer om hoogh, naer 't eenigh wit der vromen 9
Van waer alleen de ziel beginfèl heeft genomen
Dies zy, in't flijck gelpat van 'flevens oiriprongk af,
Vaft woelt, en hijght naer hem, die :t al zijn wezen gaf.
Maer ziet die Jongeling daer uit zijn kamer ftappen.
Hoe zweemt hy naer de deught en al haer eigenschappen f ■
Nu luiftert wat die wyze en heldre mont ons zeit,
En hoe voorzichtigh 't hart zich tot den ftrijt bereit.
lo. Zijt wellekom, herbore ftraelen,
Die jfchemering en duifternis
Het hooft befchaemt doetonderhaeleq j
Vertoont ons al wat zichtbaer is ,
Paleizen y naelden, lanen, Aroomen-
En weckt het al wat adem fchept.
Ozon,:
-ocr page 11-
In Egypten.
ö zoti, die, met uw goude toornen '9
Den hemel tot een renbaen hebt^
Van waer ghy al des weerelts oogen
Bekoort, met dat bekoorlijck licht,
Welx ondergang wy noo gedoogen:
O alverquickende aengezicht,
Wanneer zal uwe fackel baeren
Den dagh, dien lang gewenfchten dagh,
Dien ick geheeletwalefjaeren,
Verdaghvaert heb met mijn geklagh ;
Den dagh, die mijn verdriet koom flaecken,
En vaders vrolijck aenfchijn toon j
My kuflen doe der broedren kaecken,
Oock Benjamins onnoofle koon,
En och den gront van rnijn geboorte;
En zet my op mijn grootvaêrs erf,
Vernoeght voor Mambre en Hebrons poorte,
Eer d' oude man van hartzeer fterf :
Terwijl ick hier worde aengevochten
Van Jempfär, 't heete en dartlé dier;
't Welck, raezendé van minnetoghten,
Niet bluflen kan dat heiloos vier,
't En zy in mijn bederf en fchennis.
O blinde ó breidelooze vrouw!
Hoe breng ick uw gemoedt tot kennis,
Voor dat vergrijp, vol naberouw >s
Wat
zwarigheden of er naecken >
Wat of die nare droom beduit >
't En zy Godts Englen my bewaecken»
'k Raeck zonder fchipbreuck hier niet uit.
'k Was, docht my 5 in een fchip getreden,
En ftack van lant: een ftorm ftack op,
Een kille fchrick beving mijn leden,
Eu gaf de vrolijckheit de fchop:
B z
-ocr page 12-
Joseph
Dan fcheen my d' afgront te verflinden:
Dan zwichten woleken voor den maft,
Gefblt geflingert van wier winden:
De kiel raeckte op een zantplaet vaft :
Daer zat ick eenzaem en verlaten,
En klaeghde vaft mijn' noodt de zee:
Maer klaght noch kermen moght hier baten:
De zee voelt niemants hartewee.
O hemel, zoo die norflè buien,
Waermede ick droomende overvoer,.
AI weder ftrijt en ramp beduien 5
'k Beveel, ó ftuurman, u het roer
Van mijn gemoedt: ghy kunt my ftuuren
Behouden aen een ftijie kuft •
En of ghy 't onweer lang liet duuren,
Noch flaep ick in uw fchoot geruft.
Mijn Godt, mijn toevlught, uw geboden
Gaen my ter harte in dit gefchil:
U eere ick, maer geen valfche Goden,
Noch os, noch hont, noch krokodil,
Gelijck dees domme Egyptenaren:
Behoe mijn ziel in deze baren.
Foefler. Staetjoffers.
Wie klopt hier aen de kamerdeur ?
Doe op, de Joffers ftaen 'er veur,
Fo. Och raeckt aen grendels noch aen floten,
Ick koom u by. Sta: Hoe, flaept mevrouw ?
Vb. Haer oogen, effen wat befchoten
Van vaeck, my, vol van angft en rouw,
Vaft houden waeckende, en verlegen.
Zy heeft te nacht een koorts gekregen,
En niet een oogenblick geruft .
Debrantin't beckeneel geftegen,
-ocr page 13-
In Egypte n.
Neemt af, maer is noch niet geblujcht.'
Sta. Wy quamen om het hair te poeren,
Te krullen, en met goudt te fnoeren,
En haer op 't cierelijckft te kleên.
Vo. Verciert u zelfs, en gaet vry heen:
' z' Is niet geftelt om uit te komen.
Sta. En of dit qualijck wert genomen,
Dat wy, haer latende in dien ftaet,
Ons durven geven op de ftraet.
Vo. 'k Blijfborgh,laetmyaileenbetyen:
'k Weet uvan opfpraeck te bevryen,
En ken haer luimen al te wel.
Sta. Zoo durven wy, op uw bevel,
't Gezicht van deze feeft genieten ?
Vo. Gaet heen, 't en zat haer niet verdrieten.
Sta. Och Ifis loone u deze deught,
O oude voefter, die ons jeught
Vergunt met andren te vergaren.
Vo. 'k Bedanck als noch mijn jonge jaeren,
Met luft en weelde doorgebroght,
En gun u gaerne dezen toght..
De roozen blozen om .te pluicken .
Wie tijdt heeft moet haer tijdt gebruicken.
Ick draegh de joffreh haet noch nijt.
Gaet henen, bezight uwen tijdt •
Daer tranen lijekzang en gebeden
Zich mengelen met vrolijckheden»
J$ey van Engelen.
Zang.
SLuit voor Begeerte uw graegh gezicht -3
Zy loert, zy loert om in te vaeren.
B3
-ocr page 14-
Joseph
Sluit d' oogen, venfters van het licht,
Indien ghy wilt uw hart bewaren:
Want zoo Begeerte eens binnen fluipt,
Zy zal bederf en jammer baren,
Dat eeuwigh fmert, en eeuwigh druipt.
De dingen zijn niet als zy fchynen:
De worm zit binnen lecker ooft,
En levent kleur bedeckt venynen.
Hy doolt zeer licht, die licht gelooft:
In paradyzen neftlen flangen:
De flangen hangen boven 't hooft,
Daergoude en blozende appels hangen:
Dies wacht uw vingers, wacht uw hant,
Noch vat de Doot niet met uw' tant.
't Godtvruchtige geflacht vari Seth
Lijt fèhipbreuck op korale klippen,
Op een albafte een ftreelend bedt -y
En ftrant op 't zachte ftrant der lippen,
Die vleien kunnen, als weleer
Haer moeder, die met Adams flippen
Den ganfchen aertkloot ruckte om veer.
De voorgang in't welluftigh Eden
Wort nagevolght van tijdt tot tijdt:
Men fchept vermaeck in't overtreden:
d' Oprechtigheit verfmelt en üijt.
De hemel, opgeweckt door 't färren
- Vanzulckeen'opgehooptenfpijt,
Verheft tot boven aen de ftarren
Een zee, van geen geberght gefluit :
Een zee wifcht alle vlecken uit.
-ocr page 15-
In E G Y P T E N.
Toegang. ...
Wat 2iet men fchoone naeckten zwemmen.,
En dry ven op den weereltvloet.
Al 't water bluft en temt dien gloet,
Niet maghtigh om zich zelf te temmen.
Of vrouweluften veel beloven,
Men ziet hoe dier die lüften ftaen:
Men ziet de weerelt onder gaen;
En komt verbode luft noch boven ?
HET TWEEDE BEDRYF.
Voefler. lempfar.
ylPY flaept, doch ongeruft: 'k wil zachtjes nader treên.
^-'tiier leithet hooft: zy fmijt haer armen ftaegh van een,
En naulix halfgedeckt kan 't bedt de leden houden.
Beft deck ick 't naeckte lijf, dat anders moght verkouden.
My dunckt zy droomt: 'k wil ftil by 't hoofdeint blyven ftaen»
Hoe raeskaltze in den flaep: nu laet haer eens begaen-.
lern. Al gaf my het geluck te dragen
Den fcepter met den tullebandt,
En d' eige kroon, die Pharo Ipant;
Al zat ick op des konings wagen,
Ge-eert als koningin van 't lant;
'k Had tienmael liever te behagen
Uwe oogen, bruin als diamant,
Dan "f konings oogen, en de zielen,
Die voor deze aertfche Goden knielen 3
En hen verheffen hoogh in top .
Ick nam de kroon van mynen kop,
En kroonde uw hooft met puick van ftralen.
Een kus zou 't altemael betalen.                              'r ■ ■ ..
tGe-
-ocr page 16-
Joseph
't Genot van eenen kus is meer
Dan al' t genot van ftaet en eer.
Voe. Helaes! voor't rainnent hart is ruft noch vre gefchapen;
Want Min houdt fcherpe wacht, als al de zinnen flapen.
hm. Duur lang, ó liefelijcke pijn
Van minnefchichten, diepgefchoten.
Smelt Venus vier uw hart in't mijn ?
Heeft zy uw hart in't mijn gegoten,
En bey de harten, eens geaert ,
Ononderfcheidelijck gepaert.
Voe. Genoegelijcke droom, kunt ghy dees vlammen bluflen -}
Ick wil, in Jofèphs plaets, haer mont en wangen kuffen.
hm. Dat 's artfèny van yemants mont.
Wie knft mij n quynent hart gezont ?
Verzoet ghy zoo dit bitter lyen ?
Och Jofêph, duick mijn morgenftar :
Och vlught: daer dreight u Potiphar.
Hy komt ons deze vreught benyen.
Daer moort hy u in mynen fchoot.
Waer heen gevloden voor de doot ?
Och voefter, help, hy moort, hy woet, om my te krygen .
Voe. Wat razerny is dit > dus uit den bedt tè ftygen >
En langs de kamer naeckt te vliegen in het hemt,
De vlechten om het hooft, als dol en ongetemt >
Wat razerny is dit ? hm. Helaes, waer zijn mijn zinnen ?
Voe. Die zijn van huis, mevrouw. hm. Och haeize weder binnen.
Voe. Hoe hijghtge dus ontftelt ? bedaer wat, en bekoel.
Nu koom, en zet u hier wat neder in dien ftoel,
. Nadien ghy op de koets niet langer kunt geduuren.
         (ren ?
Koom ichiet dien tabbert aen . hm. Waer ben ick ? in wat muu-
Voe. Mevrouw, ghy'zijt in Iruis. hoe zietghe zoo beroert ?
Hoe hangt dit hair om 't hooft, zoo wildt en onsefhoert ?
Nu koom, laet my begaen: ick zal 't een luttel fchicken .
Wät quam u over ? kan een droom u zoo verfchricken ?
-ocr page 17-
In E G Y P T E N.
Daer is de fpiegel: zie, en fpiegel dit gelaet.
Aenfchöuw eens, hoe die brant van 't hart in d' oogen flaet -,
Hoe mager 't aenzicht qnijnt, en d' ingevalle kaecken;
Hoe Min het fchoon miiverft, en hoe zijn boogh kan raecken
Een ongewapende hart. hoe heel ick dees quetiuur ?
Blus uit, blus uit by tijdts dit zorghlijck fmeulend vuur.
Blus uit den brant, eer die int dack van't hof koom Heiseren.
*em. Zoo lang die Jongeling my zynen mont zal weigeren,
Ziet Iempfar hulp noch trooft voor haer bedroefde quael.
Helaes, waer was ick ftrax ? wat vriendelijcke ftrael
Verfcheen my in den droom ? hoe flonckerden die oogen ?
Poe. Vertel dan uwen droom . lern. My docht 'k wert opgetogen
Met Joièph, mont aen mont, in Venus heiigen troon,
In Venus ledekant, omheint van minnegoön:
Die fchutters deden niets dan naer ons harten doelen -}
Wy niets dan minnebrant en kus met kus te koelen.
O welck een' lieven gloet gevoelde ick, fchicht op fchicht ?
Wat luft is dat, die "t brein als uit zijn leger licht ?
Laet andre zinnen vry om weelde en welluft woelen,
Ick noem den grootften luft, verbeelding van gevoelen
Der onderlinge vlam , die door al d' adreh rijdt.
Maer zulck een zaligheit nut niemant onbenijt:
Want midden onder 't fpel quam mijn gemael gevaren
Met eenen blooten dolck: ftrax rezen al mijn haireu .
Hy blufcbte in mynen fchoot dit lefchvier van inij u' gloet,
Beipattende mijn borft en aenzicht met dat bloet, (zuchten.
Om 'twelckmijn bloet dus ziedt en fchuimt, en't hart moet
Dat dreef my uit den bedde, onilijfsgevaer t' ontvlughten,
En dezen tweeden fteeck, die naer mijn' boezem ging .
Och Iofèph , Iofèph och! och fchoone Iöögeling !
Póe • Zwijgh ftil, het geit uw' hals. hoè nu dus ongebonden ?
Ick heb uw jofferen alree van kant gezonden.
Ay bindt, om Haven en gezin, uw töghten in .
Itk ichrick voor uwen heer i wat fchaem u voor t gezin .
C                           Iem. Ick
-ocr page 18-
Joseph
lern. Ick pasop eer noch Icliant, noch op mij neigen leven.
De.MinvervooghthetaU Voe. Waer wort mijn kinr gedreven
Van dolle razerny ? hm. Ay moeder, fpreeck zoo niet',
Nochicheldt geen razerny mijn redelij.ck verdriet. .
Uit rype reden wort mijn hartewee geboren .
Gemeene fchoonheit magh gemeen vernuft bekoren ,
Dat reuckeloos flechs ziet de dingen over 't hooft,
, Of licht beftemt, 't geen 't oogh al blindeling gelooft:
Maer wie met oordeel mint, zal zich alleen vergapen
Aen eenigh puickfchoon , tot verwondering gefchapen:
Gelijck dit uitheemfch licht, dat leider al. te kuifch
Verguit gewelf en zael van ons gezegent huis :
En dunckt het u, dat ick noch revel zonder reden ?
Bezie den Jongeling , van boven tot beneden,
Hoe vrouw Natuur aen hem te kolt leide al haer' Ichat.
Wat wraeckt uw oordeel hier? wat wenfcht ghy anders, dat
Niet ftrax tot misftal ftrcckt ? wat rots wort niet bewogen ?
Noit zagh een valck in't hof zoo wacker uit zij n oogen -
Die oogen, daer de Min, gezeten op zijn' ftoel,
Het alles brant en blacckt, en blijft zelf koudt en koel.
Het hooge voorhooft fchijnt een' glans van zich te fpreien.
Men ziet het blonde hair zijn locken aertigh zweien,
En zwieren over neck en over fchouders heen.
Int aenzicht gloeit de verf. wie zagh ter weerelt leen
Van maecklel zoo volmaeckt, zoo net} zoo evenmatigh ?
De mont (die 't zeggen'dorft ) te fteminigh, en te ftatigh ,
Zou yet vrypoftigers vereifchen, 't geen een' menlch
Van zulcke jaeren voeght -y zoo Jiad ick al mijn' wenich •
Zoo zwom ick in een zee van allerhande volheit.
Ay moeder, noemt ghy hoch uw dochters liefde dolheit ?
Och Jofeph, Jofeph, och, de reden leert het my,
Dat ick u minnen moet, al fchijnt het razerny.
               (nen ?
poe. Dit queeckt uw koorts: is't vreemt dat ghy zo lang blijft quy-
Jem. Gelijck langs eene beeck de bloemen fchooner fchynen,
Daer
-ocr page 19-
In Egypten.
Daer 't water over drijft; zoo fchijnt zijn eedle geeft
. Zijn ziel wel ruim zo fchoon, door 't Iichaem, fchoou van leeft,
Waer in met overlegh dees kiefche geelt quam daelen ,
En flickren, eveneens gelijck verdroncke ftralen,
In mynen, en gelaet, en voeghlijckheyt, en al
Wat yegelijck bekoort en treckt, met zulck een' val,
Dat hy zich meefter maeckt van vrouwen en van heeren >
En waert is niet een huis, maer Rij eken te regeeren.
Och Jofèph, Jofèph, och, de reden leert het my,
Dat ick Li minnen moet, al fchijnt het razerny.
Voe. Ghy zijt te krachtigh en hardneckigh in't verbeelden.
l&n. De hemel overgoot met overmaet van weelden
Dit huis, seduurende 't voorzichtige beleit
Van dat lieftalligh kint. het weeligh veldt ontzeit
Ons vruchten noch gewas. de dienaers en de knapen
En flaven fpoên hun werek. mijn heer magh veiligh flaepen,
Op Jofèphs wackerheit. de Koning en.al't hof
Onthalen Potiphar met ongemeenen lof.
Hier hapert niets, dan dat wy hem vergeefs beminnen,
En hy te krygel valt, en al te ftijf van zinnen,
In't weigren van mijn bede, eh dagelix verzoeck.
Voe. Zo keer uw' flaef den neck met een verdienden vloeck.
ïem. Och Jofèph a iaet mij n vloeck veel eer my zelve treffen,
Dan uw alwaerdigh hooft., het welck ick wenfeh te heffen
. Tot aen de ftarren toe; te kranfTentmet een' krans
Gevlochten van mijn hair ■, met uitgelezen glans.
Wie haet zijn eigen hart, of wordt 'er op verbolgen ?
Wanneer de zonnebloem vergeet de zon te volgen
■ Met loncken; wanneer haer verdriet 't geliefde licht
t Aenfchquwen , met een zoet en minneiijck gezicht ■
Dan fal ick dien Hebreeuw, mijn lief, den neck toekeeren.
Een aengewende min valt laftigh te \'erleereo.
Voe. 't Valt licht te haten, die ons gunft en vrientfchap haet.
Hy blijft toch even fchuw, en vliedt u,' waer ghy gaet.
C 2                               lern. Te
-ocr page 20-
Joseph
lern. Te feller wort mijn vier doör 't weigren aengefteecken.
Voe, Gelijcke liefde kan gelijeke liefde queecken .
lern. Geloofme in't geen ick voel: de liefde in haer bejagh
Is lieetft op "t wildt, 't welck zy niet achterhalen magh ,
En heeft min treck tot yet, dat macklijck wort gevangen.
Begeerte groeit te meer, door 't vierige verlangen .
. De min is haer geen ernft, die om het afflaen fuft.
Rechtfchape dapperheit wort niet zoo licht verbluft.
Voe. Ghy kocht dien knecht voor llaef: wat lief hebt ghy verkorê >
lem.Zwijgh. ftil, verkleen hë niet: ghy moort mijn ziel deur d'oorë.
Wat zwerft 'er memgh helde, dien 't aen geluck ontbreeckt,
Maer niet aen ftam noch deught. al wat in Ioièph fteeckt
Gelijckt niet flaefs, maer heers: dat zwinxel en die gaven
Getuigen, hoe hy nam zijn' oirfprong uit de braven
Doch 't zy zoo 't wil - ick wenfeh voor zijn flavin te gaen.
Gelückigh waer de vrouw , die onder hem moght ftaen.
Voe. Het minnende oogh vergroot die dingen zonder oordeel,
Acht alle droomen waer, en rekent fchade voordeel.
Mevrouw, 't is valfche waen , die uw verftant mifleit.
Verkies een veiligh pad f: geloof niet watze zeit.
Al gaf hy fchooh gehoor, zoo leert uw ftaet u duicken.
Ghy mooght dien Jongeling niet openbaer gebruicken,
Maer fteelwijs, en ter fluick , en ergens in een' hoeck,
En met een hart vol fchrix . lern. Dat is al 't geen ick zoeck.
Gefloke min imaeckt zoetft , in duiftre en diepe holen:
Daer leeft men by den nacht: daer glimmen Venus kolen
Met levendiger gloet, dan by den lichten dagh .
Voe. Zwijgh ftil, ick hoor mijn' heer: my dunckt ick hoor gewagh.
Daer klopt hy aen de deur: ick beef voor mijn gepeinzen.
Verbijt u toch een poos: wat raedt om dit t' ontveinzen ?
. Votiphar. Voeßer. lempfar.
DOe open, Voefter, hou: wat onruft hoor ick hier >
Hoe vaert mevrouw ? Voe. Een vrouw is een rampzaligh dier;
Daer
-ocr page 21-
In Egypten.
Daer zit zy voor de fponde, en heeft maer pas geflapen.
Po. Hoe is het toch, mijn trooft ? hoe is 't met u gefèhapen ?
lem. Gelijck ghy daeghlix ziet: het luft my maer van pas.
Po. Zoo leunt een quynend beeld, gebootft van maeghdewas,
Op eenen ebben ftoel, en laet het hooft vaft hangen.
Is dit die lieve mont ? zijn dit dees zachte wangen ,
Die ghy my eerftmael boodt, met onverzaden lud >
Heeft Potiphar zoo vroegh den bloefèm afgekuft,
En al dat blozent fchoon van 't aenfchijn afgeftreecken ?
Uw roozen gaen eerll op, voor 't licht, dat door wil breecken ,
En op den drempel ftaet, den valen nacht te fpijt.
De Goden hoeden het, dat niet een buy van nijt,
Van norfTe zwarte nijt ons koom zoo vroegh berooven
Van zoo veel helderheên, als uwe jeught beloven
De lüften van uw liefen trouwen bedgenoot,
Die nergens zachter ruft, dan in dien warmen fchoot.
'k Moft, overwonnen door uw zuchten, door uw tranen,
My, zeven nachten Iarig, van dit fchoon lichaem fpanen ;
En twyfel waer ick hebbe in mynen plicht gefaelt,
Om dat ghy, als voorheen, niet uw' gemael onthaelt,
Ja fchier af keerigh fchijnt van hem, en van het leven •
Zégh op, waer is u ftof tot ongenoeght gegeven >
Wat maeckt u wars van 't licht, en myne oprechte min ?
Mijn lief, of hapert het aen yemant van 't gezin ?
Ghy zucht, en antwoort niet. wie zijnze ? ick zal hén ft raffen;-
Ontdeck het uwen Heer: hy kan 'er raedt in fchaffen.
k Wil dat een yegelijck u viere, en eere, en dien' .-
Datze altezaemen u, als my, naer d' oogen zien .
Ghy fteent, en kropt het in: hoe kan ick dit gedoogen ? '
Wat hartewee fchnilt hier ? de tranen ftaen in d oogen .
Wat fchreit ghy ? fpreeck vry uit, en melt my, waer het fchort.
De krancke, die haerleet den arts verberght, verkort
Zich zelve, maer wie 't klaeght én melt, die kaamen helpen.
Zegh op: is 't in mijn maght, ick zal dees wonde fteJpen.
C 3                        lem. Ver-
-ocr page 22-
JOS EP H
lern. Vertrouwt ghy, dat wy wars van uwe liefde zijn,
Ons liever, dan voorheen de dagh en zonnefchijn,
Die nu verquicken komt al wat begon te flaeuwen ?
O
fhiert! ó hartewee! wat valt dit hardt te kaeuwen!
Maer laes noch harder te verduwen, voor een vrouw,
Die, teder van gemoedt, niet opmagh tegens rouw,
. En onmin. Heiligh oogh des hemels, die beneden
Op d aerde met uw ftrael de minfte onzuiverheden
Ontdeckt, en altijt zelf: zoo rein en zuiver zijt,
Ghy ziet en kent mijn' gront. ö Goden, helpt, hoe fhijt
Dat woort ons in het hart. Po. Nu fus, niet t' ongeduldigh.
Voe. Mevrouw blijft eeuwigh dienft en trouw en liefde fchuldigh
Den genen, die haer trouw aen zyne trouw verknocht,
En zoud 'er blijck van doen, indienze meer vermoght :
Maer vrouwen zijn gelijck het weer der zomerdagen,
En onderhevigh meeft aen luimen, en aen vlagen.
Laet deze droeve buy van onluft overgaen .
De zon getrooft zich wel, dat d'afgefchene maen
Verflaeuwt, en niet een lit meer ïchijnt te kunnen reppen:
Terftont verrijftze, en lacht, en komt weer luifter ïcheppen
Uit hare wederga , dien koefterenden ftrael.
De Animerende Min is flechs op een verhael
En om meer voorraet uit, en zal eerlang al tevens
Opborrelen vol fäps, doortintelen vol levens
De leden van u beide, en zetten, met meer blijck
Van gunft en gloet dan oit, al 't achterftel gelijck.
Po. Wat oordeelt d' arts van haer, en van dit langiäem quynen ?
Voe. Zy heeft te groot een moedr,en fchaemt zich ziek te fchynen,
By artfen of o;ezin . Po. 'k Had hoop, dat zy haer' a;eeft
VerquicKcn zoude, op t hoogeen heereiijckefeeft,
't welck de joffers zelfs bekleeden, en vereeren.
Voe. Miilchien help ick mevrouw voor middagh in de kleeren.
Po. Bekoort u 't hooghtijt niet > het woelt alree op ftraet.
hm, Dit feeft bekoort my min dan d'eenzaemheit. ay laet
My
-ocr page 23-
• In E G. Y P T E N .
My heden in de ftilte, en achter af bedaren :
't Wort beter. 't gekrioel der uitgelate fcharen
Moght fteurnis geven aen de zinnen. al mijn luft >
(Indien 'er luft is) ftreckt tot afgefcheiden ruft.
roe. Zwaermoedigheit, van haer gedachten overladen ,
Zoeckt altijt eenzaemhei.t, en wandelt dóotfè paden . „
P°> Zwaermoedigheit wort zoo door eenzaemheit gevoedt.
Gezelfchap baert vermaeck . hm. De baruing van 't gemoedt
Blijft duuren, daer het ruifcht van ftrydige gezinden.
&0• Vergader zonder ftrijt. hm. Waer is die plaets te vinden ?
. Belieft het u, mijn Heer, beveel den Huisvooght vry,
Dat hy mevrouw in alls van daegh te wille zy,
't Gezin vertrecken doe, en fteurnis zoeck te myden .
hm. O ja, dat waer mijn wenfch: dat zou mijn' geeft verblydeu.
JPo. Het zal gefchiên, mijn trooft. daer noodt my ons karros
Op'thoogefeeft: grijpmoedt. /e. Mijn hart. Po.Nulaetmylos.
Ick hoop na 't hooghtijt u in betren ftaet t'ontmoeten:
Laet Jofèph midlerwijl mijn fchult gedienftigh boeten.
hm. • Och Voefter, vat dit woort: hy zelf geeft ons verlof, (ftof.
Poe. Zwijgh ftil. hm. Spreeck Jofèph aen: nu hebt ghy fpreeckens
Poe. Och zwijgh, mevrouw, zwijgh ftil, eér hy u hoor geluit flaen.
'k Zal luiftren wat mijn heer den huisvooght zeit int uitgaen.
De loffers gaen vaft heen: de loffers uooden hem :
Hy weigert liaer 't geley: daer hoor ick Iofèphs ftem.
Potiphar . Jofèph.
W
El Iofèph, gaet ghy nu de loffers niet geleiden
Naer 't vrouwetimmer} om het oogh te laeten weideii
In zulck een' fchoonenrouw, die lijck en uitvaert ciert
Van Anis ? fuft ghy t' huis nu al de weerelt viert ?
Io. Mijn heer, ick kan de tijdt wel eenzaem overbrengen.
Hoe verder van dat vier, hoe minder zorgh voor zengen .
De loffers tieren beft in't midden van 't gewoel.
Hy blaecke om haer, wie wil; mijn aert is ftil, en koel.
Po. Kan
-ocr page 24-
Po, Kan zoo een longling zich van zoo veel zonnen fpanen,
Van 't vier 't welck Ichooner fpeelt door teere jofFretranen,
Dan 't licht door eene wolck ■, wanneer de regenboogh
Ge/pannen, regens fpelt, en verft de lucht om hoogh.
Dit beurt om vier jaer eens. hoe blijft ghy zoo af keerigh
Van feeften? lo. Ick was noit nieusgierigh noch begeerigh
Om d uitvaert te bezien. Po. De toeftel wijft wel aen
Met wat een heerlijckheyt dees flaci toe zal gaen,
Ia heerlijcker dan oit in menigh jaer te voren .
Wien zouze heden niet, wien morgen niet, bekooren ?
Van daegh-de Ridderfchap, en fchutterlijcke kracht 3
Met fleepende geweer: een dubble ry en pracht
Van Ifis priefteren, gedoft met hartevellen:
Dan 't aengebeden lijck, en die dat lijck verzeilen -
* De koning, en al 't hof: de heeren,, en de Raet:
De koningin in rouw: haer fleep, en heele ftaet, .
Met fluiers om het hooft, met tranen op de wangen :
De borften opgekrabt, de lucht met lijekgezangen s
Metpriefterlijck geloey , tamboer, en fifterklanck,
En cymbelgalm gepropt: de fpietfèn taey en Iangk
Bewonden met een' mijrt, geflingert heen en weder.
Aldus geleit men 't lijck, de ftraten op en neder,
-Tot daer het eeuwigh wort de grafnaelt toevertrout.
Maer morgen, effen als-de zon, gehult met gout,
Het hooft heffe uit de kim, om 't aertrijck mee te deelen
Dien goddelijcken glans; fteeckt Memphis zyne keelen
Alt' effens op, van vreught, en juicht uit eenen mout:
Gezegent zy den dagh, die Apis weder vondt.
Men haelt dan 't gouden vat uit het Godtheiligh koffer,
Mengt water aerde en geur door een, en giet den offer
Op 't voorhooft van dien Godt, die gulde horens draeght,
En meteen halve maen.de maen tart, eer het daeght.
De ftat komt naer den Nijl met maght hem tegënloopen.
De kopre poorten gaen voor zij n geloey ftrax open.
Zoo
-ocr page 25-
In Egypte n.
Zoo wort hy op het koor gezet, voor 't hoogh autaer.
Hy ftont te voren hier vier etmael droef en naer,
Uitbeeldende Ifis druck, behangen met zwart linnen.
Men leit hem Tnachts ftil uit, by daegh met ftaci binnen:
Dan offert elck voor 't koor, 't zy ouderdom, of jeught.
Wie heden fmelt van rouw, fpringt morgen op van vreught.
*°- Men viere Ofïers geboorte-offterfdagh, ofde granen
Van Ifis, of geftarnte, of zon, of nieuwe manen,
Oft zevendaeghfche feeft des Nijls, of wat men wil;
Men bidt den Viergodt aen, of koe \ of krokodil,
• Anubis, Ammon, of wat wyders wort geboden -
lek volgh 'tHebreeufch gebruik, en geene uitheemfche Goden.
Eert Koptus 2$onneftadt en Memphis een getal
En menighte van Goón• wy eeren overal
Een Godtheit met gebeên en zuivere offerhanden.
P°- t Ontbrack iEgypten noit aen hemellche verftanden:
Dat weet ghy, die, volleert in wijf heit, quaemt zoo knap
Te fteigren op den troon van alle wetenfehap.
Io. Ontlaft my van dien lof: want heb ick yet bedreven,
t Welck lof verdient, dat zy den hemel toegefchreven,
En u, die aen uw' flaef niet luttel leit te koft .
Wanneer men heet volleert, is d' eerfte les begoft ..
"°- Men wacht van over zee vernuften, met veel fmeeckens
Aenhoudende om te raên , wat onze naeldeteeckens,
Geheelde wetenfehap en wijf heit zonder ent,
Verbloemde fpraeck, alleen 't fcherpluiftrende oor bekent,
En heilighdommen, al verborgentheên verbloemen.
d' Uitheemfche zal dit Rijck der wyzen moeder noemen,
En zuigende haer borft godtvruchtigh voetfèl af,
Den godtsdienfl: voeren t'huis, dienzy den vreemdling gaf.
De vreemden zullen hier [ ten zy d' orakels falen ]
             
Den Godtsdienfl niet alleen, maer oock hun wetten halen -3
En d' aertboöm omgezet, naer Memphis gouden ftijl,
Wil zijn verandering danck weten onzen Nijl.
D                        /o/k Bé-
-ocr page 26-
Joseph
Ja. 'k Beken dees fchool vermagh de weerelt te ftofferen
Met koppen, die natunr op 't fpitft hier kennen leeren;
Maer' k wenfehte, datze eens klaer uit het natuurboeck zagh,
Wat wóndere oirzaeck eerit het licht broght aen den dagh:
Zy zou met ons Hebreen ftrax 't eenigh Wezen vieren,
In plaets van hemelfch' heir, of voglen, vifTchen, dieren ,
Of hooftftof, of een' heldt, of een die 'f vollex gunft
Verdiende, door een vondt van vollecknutte kunft.
Po. Wat oort des lants komt naeft door gddtsdienft aen uw zeden?
Jo. Daer't Kreeftvier gloeit op't hooft, en Kneph wort aengebedêj
Die, barende het ey door zynen zwangren mont,
Wel aenwijft, dat dit groote onmetelijcke ront
Vaneenen Godt, die noit beginièl heeft genomen,
En nimmer fterven kan, alleen zy voortgekomen .
Po. Ontdeck my op wat gront ghy uwen godtïdienft plant.
Jo. Op overlevering, gereickt van hant tot hant,
En openbaringen aen opgetoge vaderen,
Doch meeft aen Abraham ■ in wiens Godtvruchtige aderen
Die Godtheit zweefde en dreef, wat zal ick zeggen van
Dat hooghverlicht vernuft > waer zagh de zon oit man
Zoo onbefproken vroom, zoo vreedzaem, zoo rechtvaerdigh,
Zoo onderdaen, zoo braef, en zulck een' zegen waerdigh
Als Abraham ? was 't vreemt dat'f hemels eigen mont
Zich eeuwigh aen dien heldt en aen zijn krooft verbondt ?
Po. Dien vader, die zijn' zoon ja eenigh kint wou flaghten ?
Jo. En branden op 't autaer. Po. Hoe vallen die gedachten
In t redeliicke brein ? wijdt't vaderlijck gemoedt
De Godtheit een autaer, dbor'tkinderlijcke bloet ? (fchelijx:
Jo. Uit dwang, nochlantsgewoont, noch eerzucht, nochyet men-
Maer om te toonen, dat hy niet bezat yet wenfchelijx,
't Geen ftont te weigeren den rechten Eigenaer,
Die Tmans gehoorzaemheit beproefde op dat autaer-
Den wil voor 't werek, den ram ontfing in Iiax ftede;
En zwoer hem zulck een gunft met nimmer fchenbren eede.
-ocr page 27-
In E G Y P T E N.
De Godtsdienft van dien heldt flacht d' ongerijmtheit niet
Van 't geen door Typhons wraeck gefmackt wert in den vliet j
Het welck uw priefterdom, met ongeverfde wangen,
Noch ftatigh voert ten toon, in jaerlyxe ommegangen.
Po. 't Geen, onder deze fchors, voor 't volck verborgen leit
Dat 's een natuurgeheim; hoe zich de vruchtbaerheit
Der dingen in 't begin beholp met vochtigheden;
Hoe een' het alles teelt. 't luidt vreemt, dat eert befheden
Durf reppen 't geen hy zelf aen Godt te wyden plagh,
Zoo dick 't onnozel bloet befchreit den achtften dagh.
/o.Noit joegh,'tgeen Godt het oogh der mannen ging vertrouwe,
Roo wangen aen of fchaemt de maeghden noch de vrouwen •
Gelijck uw feeft, quanfuis verciert met ydlen glimp.
Godts wijf heit zweeft te hoogh, en boven alle fchimp.
Zy gaf haer eigendom dit teecken, tot een' zegel
Van 't opgerecht verbont, en fchreefhet voor een' regel
Van kuiicheit; leerende bemoeien hart en zin
Van darden welkift, en van wulpfe en woefte min .
Eehalven dat dit fchut onheelbre en andre fmetten,
En 't menfchelijck geflacht door teelen voort kan zetten . ,
Po. Nu rieck ick, waerom ghy de Joffers zent voorheen.
lo. Vertrouw, belieft het u, mijn heer, dat wy Hebreen ,
Veel meer dan eenigh volck, de bloem der jaeren wyden
De kuifcheit ä om wiens wil wy heilighlijck vermyden
Gelegentheit en plaets, die ons verrücken zou,
Door 't loncken op een maeght, of een gehuwde vrouw.
Ja zonder halsftraf magh by d" onzen nergens duuren,
Een die haer weeligh vleefch aen boelen durf verhuuren. .
Wy huwen onbevleckt den maeghdom aen een maeght,
Uit teelluft, niet uit luft, die 't geil gezicht behaeght.
Po. Zooftraftghyoverfpel, gewelt, en maeghdefchennis ?
Io. Wel degelijck. helaes! gaf Godt dat ick geen kennis
Molt dragen van die wraeck, noch zulck een fchendigh ftuck .
Po, Ghy zucht 'er om, als raeckte u eenigh ongeiuck .
D 2                              Ick
-ocr page 28-
Joseph
Ick ga, 'twort tijt. mevrou heeft luft, noch 't magh haer beuren
Te feeft te gaen: ick wil dat niemant haer koom fleuren
In d'eenzaemheit, en elck de zwacke viere en dien',
Indien zy yet verzoeckt. Io. Mijn heer, het zal gefchiên.
J^ey van Engelen.
Z®ng.
7JC Gypten /wout ghy leeren,
•*-*-' Waer ii? >w zegen leit s
Ghy ftofte op phcenixveeren,
Noch vette vruchtbaerheit
Des Nijlftrooms 5 die uw landen
Bevochtight, jaer opjaer,
. Noch ydele offerhanden,
Noch Viergodts blint autaer $
Mäer op des weerelts Vader,
Geroemt van Abraham,
Toen hy dees grenzen nader,
Ja hier ten hove quam'
U met die vonck verbazen j
Gelijck zijn naneef oock
Die kool zoeckt aen te blazen :
Op dat uit vonck en roock
Godts vlam het Hof koom blaecken,
En fla in alle daecken.
Tegenzang.
Door vloecken noch door zegen
Zal d' onverzierde Godt
Dees valfèhe Goón uitveegen i
Maer eer zijn eigen rot,
Verzwerende de glanflen
Van 't eeuwigh fchynend licht,
Om Jkoe of kalf zien danlïèn,
Met
-ocr page 29-
In E G»Y P T E 'N.
Met eenigh laf gedieht;
Daer zy van kroezen zypen ,
Op't zatte en droncken feeft :
Terwyle fhaer en pypen
Verdartlen lijf en geeft
Van jongen, en van ouwen .
Godcs tolck, op dat gekrijt,
i Dien afval zal aenfehouwen ,
En bryzelen van fpijt
In fteen gefhede wetten.
Wie kan dit lant verzetten ?
Toegang.
Dat kan ten lefte 't hemelfch wicht,
't Welck, dien onnooflen moort ontvloden ,
Naer Memphis, met zijn klaer gezicht,
Ter neder ftort de duiftre Goden
Doet Ammon kloppen op zijn' mont,
En, ftaende op een' gefternden gront,
Laet gloênde tongen nederdaelen
Op vifTchers kruinen, die zoo knap
Verftommen Iiis priefterfchap,
En eeren in verfcheide talen,
Recht uit, klaer uit, en on verbloemt,
Dien Godt, daer Jofeph hier van roemt.
HET DERDE BEDRYF.
Vbejler. lofepb .
Y\ Aer komt hy: hoe zal ick mijn woorden beft beleggen ?•
"^"^Die jongman is te kuifch, en liet zich noit gezeggen,
Hoe minnelijck mevrouw hem onderging, en badt:
Zijn voeten ftaen niet ftil. wou 't flechs gelucken , dat
Hy 't een oor boodt, en ftont, terwijl ick het doorboorde
Met mijn geflepe tong -} 'k zagh hoop geboren voor de
Vb
-ocr page 30-
J O S E P'H
Bedruckte en bleecke fèhim j die naulix half geeiert,
En half gekleet, my fmeeckt en bidt, en herwaert liiert 3
Of zy door mijn beleit hem aen haer fnoer kon krygen.
Hy wort mijn tret gewaer, en leert my dit verzwygen,
En deift op elcken tret. helaès! nu krimpt mijn moedt.
lek wenfch, tot heil van 't huis, u allerhande fpoet,
Begaefde Jongeling, te vroegh verwart in zorgen.
lek wenfch ti goeden dagh. Io. lek u een' kuifchen morgen.
Voe. Kan nu dat heerelij cke en langgewenfchte feeft
Niet locken buitens huis uw' ftaegh gefpannen geeft ,
En doncker voorhooft; om die winckbraeuw wat t'ontwarren
In zulck een heldre lucht, volpuickvanjoffreftarren?
Uw aengezochte jeught verdient met recht, dat zy
Door zulck een ope ruimte en hemel fpelenry;
Daer noit godtvruchtigheit zoo ftip ging op haer orden >
Of zy quant om te zien, of om gezien te worden.
Verflenft ghy zoo de bloem en 't èelfte van uw tijdt ?
Al wat men op zijn' tijdt nietpluckt, dat-gaet men quijt.
Io. Laet die om Joffrenpracht zy n tijdt vry gaen vergiften s
Die zoo veel over heeft, dat hy 'er van kan miflen:
Wat my belangt, mijn tijdt valt kort en fchaers-genoegh •
... Indien ick dagelix met ernft mijn meefters ploegh
Zal dryven, zoo 't betaemt, en op mijn huisampt paften,
Aleer daer diftelen en doornen over waflèn:
Of gunt myn dienftbaerheit my eenigh overfchot
Van tijdt, dat draegh ick op, met al mijn hart, aen Godt,
Den toevlught der Hebreen, mijn hoop} en vaft betrouwen.
Ick ipreeck met Godt alleen, dies rep my van geen vrouwen.
Voe. Verfmaet ghy dat geflacht van zulck een' zoeten aert ?
Een vrouw was 't die u droegh, een vrouw heeft u gebaert:
Uw lippen, van geen flang noch tigers opgetogen,
Die hebben melck en blöet een vrouw van 't hart gezogen.
Ay Jofeph, matighuintipreecken : ipreeck geen wooiy,
Het welck uw moeders eer niet ophou, zoo't behoort.
Io. Zoo
-ocr page 31-
In E G Y P T E N .
Io. Zoo lang mijn aders flaen, op 't bloet mijn geeften teeren,
Zal ick mijn moeders naem en haer geheughnis eeren,
En, om mijn moeders wil, wat vrouw ter weerelt leeft.
Het vrouwenaenfchijn is de print, daer Godt in zweeft,
En Godts gelijckenis. al wie Godts fchepfèl iaftert,
Verlaftert Godt int beek, en is van reen verbaftert.
Poe. >5fat zoo, dat brave woort paft zoo een' Jongeling,
Die t' effens zoo veel gunft van 'f hemels gunft ontfïng.
De vrouwen komt die eer, al zwegen al de mannen.
Men zagh noit liever paer in een verbont gefpannen
Dan man en vrouw, mifïchien wie d' uwe wezen zal;
Dies buigh uw zinnen wat de vrouwen te geval.
Gedienftigheit wint gunft. wie toeleit eens te huwen,
Leer heur naer d'oogen.zien: de min verflaeut door 't fchuwen .
Io. Hy legge op huwen toe, die luft heeft tot dat juck,
En ftelle in zulck een' laft zijn opperfte geluck;
Mijn toelegh is noch wijdt, mijn min noch ongeboren:
Doeh zoo my zulck een lot daer boven wert befchoren*
Dat rolt te zy ner tij dt van zelf wel in mij n' ich oot.
Raeckt Godt mijn hart met min, ick geef den boezem bldbt.
'k Heb andre zorgen, die my't minnen wel beletten.. .
Wie minnen wil, moet hart en zinnen daer naer zetten .
De min eifcht niemant half, maer den geheelen menfch .
Voe. Helaes^! hoe raeck ick dan eens t' ende van mij n' wenfch ?
Io. Wat wenfcht ghy met dien zucht? wat of de Voefter mompelt?
Voe. Dus over 't hooft in druck en zwaerigheit gedompelt.
Io. . Wat zwarigheit is dat ? wat fchort 'er ? fpreeck klaer uit.
Voe. Och zaeghr, ghy, hoe mevrouw het hart van hartzeer fluit»
Io. Wat nu > kan ick haer fhiart en hartewee genezen ?
Voe. Dat ftaet mifïchien aen u: och Het ghy u belezen.
Io. Belees my niet: 'k heb laft ontfangen van mijn' heer
Mevrouw ten dienft te ftaen .'wat ick behoudens eer
En ampt vermagh, dat wort haer willigh opgedragen:
Maer komt ghy om mijn kroon mijn kuifcheit te belagen ?.
Zoo
-ocr page 32-
Joseph
Zoowijck,enrepmyniet, dätnaeryetfchendighs fmaeck>
• Of 'k zal voor Potiphar ontvouwen al de zaeck,
En zoo gelijckze leit: Ick pas niet op dit kryten.
Wat u dan overkomt, mooght ghy u zelve wyten.
Voe. Hebreeufèhe fpruit, 't zy veer dat ick u lagen legh.
Betrouw wat beters: jaegh al die gedachten wech.
Verlegen met mevrouw, van hoogen noot gedreven,
Verftout ick my dus verre om raet met u te leven,
In't uiterfte gevaer: wort hier in yet mifdaën,
't Gefchiedt om beters wil. och blijf een luttel ftaen:
Ghy weigerde noit menfch zijn klaghten aen te hooren.
lo. O fchennis! ó verdriet! ö had ick nu geen ooren !
Voe. Verwenfch uw ooren niet zoo reuckeloos en licht,
Noch dreigh dus, met een wars en overdwars gezicht,
Een dienftbo, die u niet oneérelix komt vergen •
Maer zich van angft en fchrick niet langer weet te bergen.
Ghy weet niet wat al leets ick over heb gebraght
Dus lang, maer noit zoo bang als nu den ganfchen nacht.
Dat kermen neemt geen endt, dat zuchten, fteenen, weenen l
Wat noodt waer 't, borft mijn hart: nu berften zelfs de fteenen
Van mededoogen. injiaer oogen komt geen vaeck :
Of fluimertze eene poos, zy raeskalt, en de fpraeck
Verraet al watzedroomt .een torts verbrant heur aren,
En 't flapen fchijnt de quael en zieckte te verzwaeren
Zoo 't flapen heeten magh, dat Tlichaems krachten mat.
Zy vloogh noch heden op, de kamer langs; zoo dat
Het op kranckhoofdigheit gefchapen uit te komen,
Men haer met floten boey en keten dient te toornen.
'k Ontveins vaft voor mijn' heer, en ft uur vaft van der hant,
Al wat ick ftuuren magh, maer al vergeefs: de brant
" Stijght hooger. och wat raedt?wat raedtfrnan helpt my ftuuren?
Ick ben mijn raed ten ende. lo.En blijft die koorts noch duuren?
Rampzaligh dier, ghy geeft uw Iyden lydigh toe.
Wat maeckt wat maeckt ghy 't my, maer meeft u zelve moe!
't Heeft
-ocr page 33-
4                         In Egypten.
*t Heeft weeck op weeck geduurt, en endtlijck zoo veel dagen.
Hoe heb ick, dagh op dagh, uw ftormen afgeflagen,
Met zulck een eerlijck hart, als zoo een'jongman voeght,
Die als vergift vermijt, al 't geen daer 't hart af wroeght.
Ick wenfch haer eerbaerheit, en onbelproke zeden.
*oe. 'k Vertoon u haren noodt, en koom niet ongebeden.
Ay Voefter, badtze,ga,en fpreeck dien heldt toch aen.
Hy weiger niet, voor 't left my eens te woort te ftaen.
'k Ben wel getrooft zijn minne, als 't wezen moet, te derven,
Magh my een trooftlijck woort gebeuren voor mijn fterven.
Mijn vleefch verfmelt als ïheeuw, in dezen zoeten brant,
Hy hoor mijn jongfte klaght, en hou een luttel ftant.
Hy val, die hem bemint, zoo ftraf niet als te voren.
Zo badtze, en dreef my voort. Jo. Zy dreef u, maer verloren.
Ga heenen, Voefter: ga vry heen, van waer ghy quaemt.
De dienftmaeght flacht de vrouw: was 't wonder dat de ichaemt
U niet belette dus mijn kuifch gehoor te tergen,
En dat oneerlijck ftuck zoo fchendigh af te vergen >
Poe.
Ick vérgh u niets, maer koom me vrouwe te geval.
*o. O fchant! ghy verght my dat ick haer believen zal.
Poe. Ick volgh alleen mijn' laft: en maecktu dit verbolgen ?
De voorflagh ftaet aen haer, aen u de keur van volgen,
Of weigren ■ zoo zy yet verzoeckt, 't geen qualijck paft .
*°'" Wie om het lockaes zwiert en hangelt raeckt wel vaft.
Al wie gevaer bemint vervalt daer door in lyden.
Men moet alleen geen quaet maer d' opfpraeck zelf vermyden.
Hoe verder van dien ftrick, hoe vryer van gevaer.         (waer ?
Hier ichuilt een flang in't gras. Voe. Waer fchuilt die ? wijïme,
*o. Men boet niet zware fchade aen al te licht betrouwen .
Poe. Men vindt gebreck in Mans: men vint gebreck in Vrouwen .
Jo. In Vrouw, of Man, hoe 't zy, dat geldt al even veel,
Wanneer ons 't dngeluck gevat heb by de keel.
Poe. 'k Vertroti nochtans, ghy zoeckt 't bouwvallig huis te ftutten,
En t ongeval des zelfs met alle maght te fèhutten,
E                             Zoo
-ocr page 34-
J O S E P H
Zoo wel als ick . ghy hoort, het onheil dreight naby,
Het onheil van een doot, of Ihood e razerny:
En zoudt ghy dezen flagh by tijts niet helpen breecken ?
lo. Waer meê ? met dat gebreck te koeftren en te queecken ?
Haer Iieflijck t'ondergaen, met een' gemaeckteu fchijn,
Als of men waer gezint haer' luft te wil te zijn ?
En waer hier rrieê die flagh, waer voor ghy vreeft, gebroken ?
Dat leicht geen' brant: dat dient veel eer om 't vier te ftoocken.
Voe. Moet ick u leeren, 't geen uw harflens niet ontbreeckt:
Hoe een voorzichtigh arts met al zijn wijf heit fmeeckt
Gebreken, die geen menlèh noch kun ft vermagh te heelen.
Al wat geen heelen kan verdragen, moet men ftreelen,
Noodtzaeckelijck. men geefdees razerny wat bots:
Zy Iijt geen tegenlpraeck, en ftaet gelijck een rots;
Of loopt, als 't Ichuim der zee, zich op een rots te berften.
Och zaeght ghy, hoe haer left die blinde buien perften
Tot wanhoop. waer ick 't hooft eens henen wende of keer;
'k Zie hartzeer aen mevrouw, en fidder voor mijn heer.
Het brein is driftigh, noch veel driftiger haer leven .
Zy magh zich zelf verdoen, een' wiflen dootfteeck geven,
Of Ipringen in eeu put, of van een galery.
Wie 't onheil treft of niet, het treft verzeker my ,
Wiens zorgh zy wert vertrouwt: och ofze een ander koze.
lo. Nu weet ick nauwelix, hoe deze ziunelooze
Dus aengeprickelt my wil rucken buiten Ipoor
Van myn' vertrouden plicht: de hemel lèhiet 'er voor.
Is dit de kracht van Min, die [ bobbelende in d'aren,
Uit een genegenheit een heete treek tot paeren,
Wanneer zy al te diep haer taeie wortels lèhiet,
Door 't ftaroogen, op 't geen zy 't allerlieffte ziet ]
't Verwonnen hart alzoo vermeeftert met gedachten
Op 't ingedruckte beek, dat geenerleie krachten
't Verzetten kunnen, van 't gewenlchte minnewit,
Dan door verbeeldingen noch maghtiger als dit ?
Want
-ocr page 35-
In E G Y p T E N.
Want Min heeft, uit heur aert, een' nalleep van gebreecken,
En zorgh, en moeibjckheên, die 't tniltebloetontfteecken,
Waer uit een donkre damp allengf kens opwaert zweert
Naer 't brein, daer het verftant zijn' ftoel en woonpiaets heeft-,
Zoo wort het beckeneel benevelt, en de zinnen:
Het hooft draeit om end om, en ruft niet van te fpiunen
t Geen d'overpeinzingen in Kare bezigheên
Op 't ingeprente wit vaft roekenen op een.
Dit malen zonder endt, wat zou het anders kunnen,
Dan al de zwarte gal verbittren en verdunnen,
Tot datze zette in vier en vlam al 't ingewant,
En vliegende in het brein verweldigh het verftant.
t Waer allerraetzaemft dan haer uit den huize brengende,
En met een deughdelijck gezelfchap daer vermengende,
t Gemoedt te voeren veer van dien vervloeckten luft •
Als binnens huis aldus, met opzet, zonder ruft,
By dees gelegenheit die geüheit aes te geven.
roe. Och jofèph, geef my raedt: dit geldt mevrouw haer leven.
tof. Ghy hebt mijn' raedt gehoort: ick ben dit tergen moe .
Weet yemant beter raedt, zoo hou my dit te goe.
* Fbeßer . lempfar.
\VTAt antwoort zal ick nu 't verlangend harte brengen ?
V V 'tVVaer groote kunft een' dranck zoo op zijn pas te men-
Met yet wat liefelijx, en yet wat wrangs en ftuurs,
            (gen
Dat zy, wiens dorftigh hart een' gloet van zoo veel vuurs
Naer zich getrocken heeft, niet feller quam t' ontfteken;
Of voelde, op eenen Iprong, den brant van 't lijf geftreken,
Door 't walgen van zijn min; nu hy haer bede ontzeit,
Daer zy dootkranck en flaeuw, als" op doots oever leit
En zieltooght ■, en geterght, door fpijt op fpijt te laden,
In top ftaet, om te ilaen tot reuckelooze raden.
In zware kranckheên is geen zorgelicker ding,
Als fchichtigeommezwaey: want die verandering
E 2                 Baert
-ocr page 36-
Joseph
Baert menighmael de doot. Hoe raeck ick uit dit lijden:
't Gevaer is voor de hant, en dreight van wederzijden.
Ochlfis Ifis, help my raden: maer blijfftaen,
Daer komt Mevrouw al zelf. hm. Hoe is die toght vergaen ?
Geeft Iofèph u gehoor ? zegh op , ick wil dat weten .
Voe. Mevrouw, hoe dus om 't hooft gezwollen, en bekreten ?
hm Geeft Iofèph u gehoor ? niet fang gefammelt, nu .
Voe. Die gaft hiel zich, in 't eerft, noch even koel, en fchuw,
Ia borft met dreigen uit, als of hy 't ftuck wou melden,
En my., by zynen Heer, die ftoutheit doen ontgelden.
hm. Zoo keert ghy zonder trooft en leffing van mijn vlam >
Voe. Ick broght hem, dat hy ftont, en tot bedaren quam,
En luifterde een poos, getroffen van medoogen,
Beklagende uwen ftaet, met trahen in zyn oogen.
'k Zagh liefde en fchrick om ftrijt malkandren gaen te keer,
Aen d' een zy ftont Mevrouw, aen d' ander zy myn Heer.
De zinnen neighden wel om Jempfär te believen,
Maer deifden uit ontzagh van Potiphar te grieven.
Mijn geeft hing midlerwijl vaft tuflchen vrees en hoop.
Men had'er mogen zien, hoe 't bloet al heimlijck kroop,
Daer 't niet kon gaen. het fcheen of overlegh vm reden
Zich zonder zyde droegh, in zulcke ftrydigheden.
Ten lefte bleef de fchael recht in den evenaer:
Hy danckte u voor die gunft, ging heen , en züchte zwaer ü1
lern. Hy züchte, en ging zijns weegs, en laet my deerlijck zuchten,
En vliedt my als een flang ? zijn dit dan al de vruchten,
Die ick van myne min zal maeien > neen, o neen,
. Een middel weet ick noch, al was'er anders geen,
En dat is my genoegh, om eens hier uit te raken.
Voe. Wat raet ? Mevrouw befterft zoo wit gelijck een laken
In 't aenzicht: durf ick wel geluit flaen ? o myn fchroom!
Zy zyght: beft zwygh ick ftil, tot datze wat bekoom . (bede.
hm. Och yoefter. Voe Och Mevrouw. Iem. Ick heb een jongfte
Voe. Bidt vry, en fpreeck vry uit, en zet uw hart te vrede.
-ocr page 37-
In E G V P T E N.
ïem. Ga naer d: huisman toe, die by ons lanthuis woont ]
Enzegh hem, die ?ich ibaegh gedienftigh heeft getoont
Aen zijne vrouw, dat hy, niet fpader als op morgen,
My een paer adders breng, doch fteelwys, en verborgen,
En in een korf met blaên en vygen toegedecT £t.
Voe. Wat zouden d' adders doen ? waer heenen ofdit ftreckt ?
Ick hoop niet ,dat ghy u wilt dooden met die flangen .
lern. O allerfchoonfte doot! wiens hart zou niet verlangen
Te kufTen uwen mont, in een gewiffe ruft!
Wanneer men 't vrolijck licht, en 's levens hooghfte kift
Verwenfcht van ongenoeght ? hoe vrolijck zou ick grypen
In elcke vuift een flang, en farren haec, en knypen,
Op datze, al krullende, rontom dien blooten arm,
My d' aders met den beek afbeten, en ai warm
Afzogen 't koortzigh bloet met myne ziel, en zwollen
Van brant om 't hooft, en zoo geraeckten aen het hollen,
Als ick: wat kon dat fchaên ? Voe. Wat roept ghy om de doot ?
hm. Waer blyft de doot, zy kodm: daer leit myn boezem bloot;
Zy byt flechs toe, o doot ghy zult mijn toghten toornen.
Voe. Nadien ghy zulck een quaet hebt enkel voorgenomen,
Zal ick u van zijn min, door eene zoete wraeck,
VerlofTen. die uw gunft zoo trots verfmade , finaeck
Het geen hy wel verdient, en wat verbitteringen
Verfteurdemin al koockt: op dat de jongelingen,
Die onverbiddelijck der vrouwen gunft verfmaên,
Gewaerfchuwt zijn by tijts haer aen de hant te gaen.
Men zal dien gaft voor 't left het vier wat nader leggen,
Wee hem, indien hy dan uw bede durve ontzeggen *
2$ey van Engelen.
Ó
Schoone Rachels fchoonfte zoon>
Hoe laftigh valt u ai dit fchoon,
E 3                        Uw
-ocr page 38-
Joseph
Uw jongkheit aengeboren.
Wat geeft dit in een weeligh hof,
De dartele oogen niet al ftof,
Om d'uwe te bekooren,
En af te leiden van de Deught;
Int allerblakenft van uw jeught,
In't luftighft van uw leven,
By dees verwijfde iEgyptenaers.
Wat loopt uw Ichoonheit veel gevaers !
Uw fchaemroot moet er kleven
Aen d' onbefchaemtheit van dit wijf,
't En zy Godts. kracht u ftercke en ftijf.
Men wenfch dan flechs om erven
Gezont van lijf, en vroom van aert:
Want Ichoonheit lijf en ziel bezwaert,
En kanze bey bederven.
Die bloem heeft min genot dan laft.
Aen fchoonheit zijn veel zorgen vaft.
Tegenzang.
Dit tuight ons Jofèph niet alleen,
Maer oock zijn Zufter, die voorheen
De maeghdelijcke reien
Ging zien, met een verheughde ziel
.
Daer 't oogh van Sichern op haer viel,
Die, zich aen klaght noch fchreien
Noch worftlen keerende, de Maeght
Benam den maeghdom ongevraeght.
Hetlichaem bleef geschonden,
Doch niet het onbevleckt gemoet -,
Dät ongebluiftert in dien gloet
Een zelve wert bevonden,
Ja dubble maeght ('t en fchijn niet vremt
Nadien haer wil niet had geftemt
-ocr page 39-
InEGYPTEN.
In d' onbefchaemde fchennis
Van dien geweldenaer, dié na
Door 't overwegen quam te fpa
Tot naberouw en kennis
Hoe hy 't met Jakobs huis verkurf -
Dat hem en al zijn huis bedurf.
Toegang.
Hoe veele rampen u benarren,
O Vader Jakob, füf toch niet -y                      <■
Nadien ghy twee zoo kuifche ftarren
Uit uwen bloede blickren ziet
In't midden van de duifternifïèn.
Getrooft u over Dinaes kreet,
En Jofephs aengezicht te mifTen.
Het lief zal groeienxloor hetleet.
VVy helpen hem de ftormen doorftaen.
De prijs koomtm,deftrijtmoet voorgaen.
HET VIERDE BEDRYF.
lofepb. Voeßer.
Ä L is de Voefter wech, noch blijft mijn geeft belaên,
■\/i-u l met ^ic mzend wijf ten lefte wil vergaen.
Mijn hart getuight niet goets. Ick zorgh zy'zal niet ruften,'
Maer aengeprickelt van haer ongebonde lüften,
My brouwen eenigh leet, tot wraeck van al dit leet,
t Welck zy my leit te taft. Die geile toght is heet,
Ia ziedt, gehjek een pot, alree aen 't overloopen:
Doch t ga zoo 't wil: moet ick haer dolligheit bekoopen,
tGedytot'flienielseere, enbuiten mynefcliuk,
K Verhoop de hemel zal my ftereken met gedult.
Daer komt de Voefter weer: hier is wat vreemts befteken.
f • ,^°?m Io%h > by mevrouw: zy moet en wil u fpreecken :
K Verdaegh u uit haer naem. Jo. Wat eifcht mevrouw van my ?
Voe. Ick
-ocr page 40-
Joseph
Voe. Ickzeghu,nteteenwoort. Jo. Welkom wat nader by.
Voe. 1 ïevrouw begeert u zelf yet mondeling t'ontdecken:
'k Verdaegh u uit haer' naem. Jo.Zoo durf ick't niet vertrecken.
Voe. Ick ga. lo Hier hapert yet, en 't loopt gewis op 't endt.
O hartekenner, die al mijn gedachten kent,
Beftierze} datze rechts noch flinx zich van u neigen,
Noch 't minft yet wankien, door beloften ncch door dreigen ,
Op d' eerelijcke baen, de heirbaen van de deught.
Verhoor nu Jofephs beê: hy offert u zijn jeught.
lempfar, Jofeph.
ONdanckbre Jongeling, hoe lang zult ghy gaen pratten
Op dat vergangklijck fchoon, en zoo veel rijcke fchatten,
Als vrouw Natuur aen u te dartel ley te koft .
Natuur had beter zulck een werckftuQk noit begoft,
Of het begonnen beelt verwaerlooft op te maecken -
Nadien 't niet anders doet dan pijnigen, en blaecken
De harten, die het vangt door d' oogen. 'k vloeck dien dagh 3
En uur, en oogenblick, dat icku eerftmael zagh.
Jo. O fchepper, is 'er yet behaeghelijx geschapen
In my, waer aen een vrouw haer glori zou vergapen,
En leef ick eenigh men ich tot weerwil en verdriet,
En tegens 't hart; men wijt het den onnooflen niet:
XJw ïchepfel draegh geen fchult. 'k ben van u afgegoten
Op zulck een' vorm, gelijck uw wijf heit had befloten .
lern. • Ghy zorght vafr voor mijn eere, en weigert my mijn' luft.
De luft ga boven d' eer, zoo d' eer oit wert verkuft.
Jo. De hitte van de luÜ"Q;aet effen voor 't gevoelen,
Hoe korte weelde finert; maer eer de luft aen t koelen
Geraeckt, waerdeertmen, wat verlies van naem en eer
Zou gelden, kreegh men d' eer om gout of traenen weer .
hm.. Ick heb mijn tranen ja mijn oogen al verkreten,
Verkreten, maer vergeefs. lo. 't en werd my niet geweten.
lem, Met
-ocr page 41-
?3
In EgypTen;
lern. Met reden : ghy alleen zijtoirzaeck van mijn quaet.
A. Wat hoor ick dagh op dagh, niet eens, maer hondertmael.
lern. Getrooft u , 't heeft een endt: 'k berey my om te fterven,
O onniedoogent gaft. Jo. Hoe kan ick u bederven
Met my,om 't fnoot genot van. /«w.Hoe,wat noemt ghy fnoot?
Dat ick u waerdigh acht t'omhelzen in mijn'fchoot >
Te biên dien verfchen mont ? die vriendelijcke wangen >
Deze oogen, die zoo zeer niet naer den dagh verlangen,
Als om uw aengezicht t'aenfchouwen 'f morgens vroegh ?
Noemt ghy dit fnoot genot ? en heeft hy breins genoegh,
Die aengebode min zoo fchimpigh gaet verfmaden ?
■*o. De Min, beroit van hooft, laet zich van niemant raden .
Al t voordeel, dat men treckt uit welluft is gering,
En meer niet als een dolle en vuile prickeling
Van 't lijf, terwijl 't gemoedt vaft wroeght door 't overwegen.
Dat 's al het voordeel: zet hier nu al 't nadeel tegen.
Het overfpel begaet terftont een dubble fmet,
Befmet 'er twee: 't ontwijdt en fcheurt het heiligh bedt,
Vol onruft, vol krackeel: de weerga häet heur gade,
Behaeght den boel alleen, en gaet met hem te rade:
d Onwettige erfgenaem geraeckt in 't wettigh goet:
De vader mift zijn krooft, en twijffelt aen het bloet:
Het achterdencken groeit: de twift doorkruipt de leden
Van 't maeghfchap: in het kort, het huwelijck bouwt fteden,
Gelijck het overfpel [ 't welck Godt en menfch zich belght,
Al flaet men 't in den windt ] die in den gront verdeight,
Door moort en vyantichap, al razende en bezeten -3
En fleept de rampen na, gelijck een lange keten
Haer fchakels: is 't dan vreemt, dat allerhande liên
En tongen, in dit ftuck, met wetten zich voorzien ?
lem. Wat wetten de Syriers, Hebreen, Arabers hebben,
Ofwy, ick achtze als rach, en dunne fpinnewebben,
Daer ruifcht de groote door, de kleene kleêft'ervaft .
Mijn welluft Zy mijn wet. wat niemant anders paft,
F                            Pas
-ocr page 42-
JOSEPH
Pas mf, die zich van wet noch Recht laet overkraeien :
Men leeft hier op zijn hooffch. lo Zoud ghy uw' heer zoo paeien?
Jem. Men velt geen vonmfïèn op ongegront vermoên.
En moft mijn heer op 't naeuwfte eens rekeninge doen,
Het ftont dan toverzien, hoe hy zich had gedragen .
Wat doen de mannen niet, dat zy geen vrouwen vragen ?
De rechter zuivre zich van 't zelleve gebreck,
Verdient het zulck een'naem . wie leeft 'er zonder vleck >
Jo. Ghy waert om hals, quam hy op 't ftuck u overvallen.
Jem. Zoo ftorf ick om de min, de zoetfte doot van allen .
Mijn zinlijckheit waer my die fuickre doot wel waert.
En waer heeft oit de doot rechtfehape min vervaert ?
Wat vreefïêlijcke doot kan ware liefde fcheiden ?
AI blijft het Iichaem hier, de zielen zelfs geleiden
Malkanderen beneên, in 't onderaerdtièhe veldt,
In 't vrolijck myrrebofch: daer kuft men, daer vertelt
d' Een d' ander zijn fortuin, en eerfte fluickeryen :
Daer wort men weder maeght: daer leert men weder vryen,
Als waer het noit gefchiedt: daer lacht een zaligh dal.
Men treckbeckt onbenijt, als duiven zonder gal.
Men brantmerekt niemant daer met lafterlijcke naemen -
Noch 't heet 'er over/pel} zoo twee uit min verzaemen.
Al wiflèlt men zomtijts uit zinlijckheit van lief,
Dat draeght alleen den naem van vrientfehap en gerief.
Plet beurt 'er dagh op dagh: men volght daer in de wijze.
't Is een verandering en luft naer verfche fpijze
Nadien een zelve koft de gaften walgen doet:
Ja 't groffte lafterftuck wort met een' kus geboet.
De wetten worden nu de vrouwen voorgeschreven
Van mannen, die toch zelfs om wet noch regel geven ,
Jo. Mevrouw men quetft en fchent,door't fchenden van zijn echt,
Alleen geen menfehehjek, maer zelf het godlij ck Recht;
Dat toome uw' luft, kan 't Recht der menfehen u niet toornen.
Jem. Van fluickluft ? Jupiter is zelf ter fluick gekomen,
-ocr page 43-
In E G Y P T E N.
By Ifis: Ifis zelf ontfing ter fluick Ofier,
Haer broer: ons Gotheên gaen ten hemel door dit vier.
*o. Het kofte Ofier zijn' hals, gekapt in zoo veel ftucken,
Als t Rijck hem graven bouwt: 't zou hier niet beter lucken,
Indien uw Typhonmy betrapte op zulck een daet.
lern. De flaven van der hant, de Joffers op de ftraet,
En Potiphar verlet, door 't hooghtijt van dien Heiligh,
Befpiên ons weelde niet: al 't huis is vry en veiligh.
Io. Gewelf noch dack noch muur bedeckt die fchande niet
Voor 't aldoordringende oogh, 't welck ons gedachten ziet,
En ftraft het opzet, 'k zwijgh de fchandelijcke daden .
De Godtheit ziet het al. lern. Die zal ons niet verraden.
Io. De Godtheit floegh en plaeghde3om een Hebreeufche vrouw,
Den Nijlvorft, onbewuft van haer gegeve trouw .
d' Abimelechen zijn gewaerfchuwt, voor de fchennis
Noch onbegaen, hoewel onnozel, zonder kennis.
Het hemelfch vier verbrande om fchennis heele fteên,
Tot pulver en tot afch. lem.'dat 's jaeren lang geleên.
Io. Het overfpel wort zelf geftraft van ftomme dieren.
lern. Die vryen bundeling: wat durft ghy niet verzieren.
Io. 't Zy veer dat ick uw bedt door overfpel ontwy.
lern. Wat's overfpel ? een kus den echten mont voorby.
Io. Ick bid verbeelt u eens, ghy waert op't fluck gegrepen •
Zou Memphis en al 't hof niet zien uw' neus genepen
Van 't aeufchijn, en u naeckt en bloot gevoert ten toon ?
En hoe ick, na veel fmaets, en wel verdienden hoon,
De huit van 't lijf geftroopt, met duizent wreede flagen,
Op eenen ezels rugh de ftadt werde omgedragen,
En eeuwighlijck voor flaef verwezen naer de Myn ?
Wat dunckt u ? zou dit lief dat leet wel waerdigh zyn ?
Indien wy beide niet op heter daet doorfteecken,
Men 't croddelooze bloet al fchuimende zagh leken
Van 't overfpeligh bedt; daer ick uw boel al warm
Den geeft gaf, in den ftrick van dien vervloeckten arm;
F 2                           En
-ocr page 44-
Joseph
En leerde een ander zich van fchelmfche Iuften fpaenen,
En hoeden voor bedrogh van krokodilletranen.
hm. Vertrouwt ghy dan dat ick naer uw bederf zou ftaen >
Ai 't huis is ftom en zwyght: geen menfch kan ons verraên.
Jo. Jchoon huis en kamer zweegh, en alle pylers zwegen,
't Geweten zwyght niet ftil: 't hart met zich zelf verlegen,
Befchuldight nacht en dagh zich zelven, waer men gaet,
Oock daer men d oogen luickt: die gruwelijcke daet
Die fchennis borrelt op, hoe diep zy wort gedompelt.
Men rekent zich verraên, waer yemant fpreeckt, of mompelt.
Ontmoete ick Potiphar, my viel ftrax in: dat 's hy,
Die my heeft opgevoedt, gebeurt uit flaverny,
In top van 't huis bewint, en duizentmael verbonden:
Maer als een danckbaer knecht heb ick zijn bedt gefchonden.
Vlie booswicht, vlie: loopt ftrax ten huize uit al verfaeght,
Zoo veer, daer 't fchellemftuck het hart niet langer knaeght,
Gelijck een worm het ooft: maer och 't is al verloren,
Al liept ghy, daer de Nyl zijn kil begint te booren •
Of daer de zon haer' glans ter middernacht verfchuilt;
Daer't ondier, afgevaft in fneeuw, van honger huilt:
Ghy kunt de donder ftem van Godts gerecht niet ïmooren:
Die vierfchaer doemt alfins: die rechter Iaet zich hooren.
Mevrouw, Wat houdtghe my ? 'kruck zoo noch niet mijn.' heer3
En n en my, en al t gezegent huis om veer:
Dat hoede Godt. hoe klonck die val door volgende eeuwen ,*
Tot endeloozen ïmaet en fchande der Hebreeuwen.
Zou Jofeph zulck een ftuck in Godts gezicht beftaen ?
'k Heb veel te veel gehoort. wien houdt ghy ? Iaet my gaen.
hm. Ick val voor uwe knien, en offer aen dees voeten
Dit lichaem, en dees ziel bereit haer fchult te boeten,
Door zulck een doot, als een wanhopende betaemt.
Wat draeit ghy 't aengezicht, zoo fchuw, en zoo befchaemt,
Van mijn gezicht ? ay zet de ichaemte een poos ter zyden.
Wat fchaemte niet vermagh, vermoge 't medelyden
Met
-ocr page 45-
In E G Y P T E N.
Met een die fterven moet en kan, om uwent wil.
Aywifch mijn tranen af. h. Doortrapte krokodil,
Laet los, laet los: ghy moort met dit bedrieghhjck fteenen.
lern. Hardtneckige, o wat hoon! hardtneckige, ga henen,
Ga henen metTdien roem van zulck een morgenitar,
Voor wie ghy d* oogen fluit. ga melt nu Potiphar,
Hoe mannelijck, hoe kuifch zich Jofeph heb gequctcn 8
Op dat het eeuwigh my in 't aenzicht werd verweten,
Van hem • hoe Tempfar veronwaerdight van haer iiaer,
Zich hebbe, voor al 't hof, ten toon geftelt zoo braßt.
Maer neen, ghy zult noch zoo uw' moedt aen my mei-koelen.
Ghy hebt mi> min verfmaet, ghy zult mijn wraeck gevoelen.
Ick weet die fchantvleck wel te decken met een lenijn
Van eerbaerheit: ick zelf zal in de voorhad zijn •
Och voefter, flaven helpt. o wie verhoort ™jnklaghten
Helpt flaven, voefter helpt: een flaef wil my verkrachten.
Och Potiphar, fta by. och voefter, help uw vrouw.
Waer blijft nu al"t gezin ? is niemant my getrou*'}
                 >
Daer vliedt hy: och hy vliedt. wat moght mijn kermen baten
Dat is die koele knecht. hy heeft my 't kleet gelaten t
Tot een getuigenis. ghy flaven jaeght hem na .
Och leit my aen een zy, tot dat dit over ga.
%ey van Engelen.
Zang.
ALs op den top van 't lyden
Ontzeide minne eens over flaet
Met volle kracht, dan brant de haet
Zoo fel aen alle zyden,
Als 't vier dat Sodoms fteen verflont,
En welt met fmoock op, uit den gront
Wat tackt haer zoeter■ dan haer btoec                 g
t 3
-ocr page 46-
Joseph
Al razende te koelen,
In 't bloet, dat nu zoo lang geverght,
Door 't weigren zoo veel adders terght,
Als zy laet hairen krullen,
En vlechten onder 't hullen >
Waer fchuimbeckte oit een tygerin,
Door 't plondren van haer jongen,
Van fpy t om 't hart gewrongen,
Zoo wreet, als afgekaetfte Min ?
Tegenzang.
Wat weiden kuifëhe vrouwen
Gerufterin den echten beemt^
Daer zy, om lief noch leet vervreemt
Haer egade onderhouwen,
Met kuilen, zonder val/chen fchijn:
Daer twee paer lonckende oogen zijn
Getuigen van d'e loncken,
Waer door het een en eenigh paer
Zijn kroort ziet lachen jaer op jaer,
Met vriendelijcke voncken -
Die 't o jgeveinide vierflagh flaet.
Hier ftelt de zedigheit hun maet.
Hier neftlen wen krackeelen«
Hier bloeit, door eerlij ck teelen,
De /pruit, die ftutten zal hier na ,
Met haere ftercke lêhouderen,
De veege en afgaende ouderen.
'k W enfch Jbfèph zulck een wederga.
'Toegang.
Zy wort vaft van de zon
Gebaeckert binnen On,
In des Aertspriefters huis en hoven,
Diejofêph, 's Konings rechte hant,
-ocr page 47-
In Egypten.
Zal trouwen, en met zuivren brant
In haeren fchoot en boezem ftoven,
En koeftren. wat men aen haer ziet.
Is melck en bloët, en anders niet.
Princeflen zullen 't bruitsbedt rpreien:
Wy hen met zang te bedde leien,
En huwen heilighlijck en kuifch
't Aertspriefterlijcke aen Abrams huis.
HET VYFDE BEDRYF.
Staetjoffers* Voefier.
WY zagen Apis noit met fchooner rouw begraven .
Wat f chort de Voefter ? wel, hoe dus? wat fchort de flaven,
Die in een' ring zoo drock verbaeft en bezigh ftaen ? (raên.
Wat wanckt'er, Voefter ? zegh . Voe. Het geen ghy niet zoudt
Sta. Heeft eenigh flaef zich nu op 't hooge feeft verlöopen ?
Voe Wie mift ghy hier in huis? Sta. Hoe komt de poort wijd open?
Is yemant uitgegaen ? Voe. DeHuisvooghtis'tontvlught.
Sta. Waerom ? Voe. wy fchoten toe, op 't jammerlijck gerucht,
Naer't binnenfte vertreck : daer lagh mevrouw verlegen,
En Jofeph liep zijns weegs: maer dit waer beft gezwegen.
Sta. Eehoe ons, Ifis: och zwijgh ftii: och rep dit niet.
Wat hooren wy ? zwijgh ftil. Voe. Ghy hoort dat my verdriet
Te melden: maer wat raedt ? hoe zal men dit verbloemen ?
't Is al 't gezin bekent. ick durf het u niet noemen.
Sta. Nu zegh ons dan recht uit, hóe is'ter meê geftelt ?
Voe. De Huisvooght wou mevrouw fchofferen met geweit.
Zy fchreit vaft daerze zit. hoe zal men dit bedecken ?
Al 't water van den Nyl kan deze gruwelvlecken
Niet wafTchen uit zijn faem, noch flus zoo wit als fneeuw.
Sta Nu zegh wat na van dien Godvruchtigen Hebreeuw.
Hoe koel gehet hy zich, toen wy hem flus zoo trocken,,
En nooden op het feeft. hoe fchuw was hy van jocken
En
-ocr page 48-
Joseph
En boerten, als een die noit fmaeck in vrouwen vondt.'
Voe Het ftille water heeft gewis een' diepen gront.
Wat raedt > mijn meefter komt. wie kan haer krijten fuflèn,
Voor zijn oploopentheit ? hy zal zijn gramichap bluften
In dat baldaedigh bloet. hy komt, my dunckt ick zie 't.
Sta. 't zal noodigh zijn, dat elck met maght hier tuflchen fchiet,
En 't ongeluck verhoe, wanneer hy fta in 't midden
Van al het hofgezin. wy willen hem verbidden.
't Vergrijp is meufchlijck en gebeurlijck. men verdoem
Hem tot een zachter ftraf: 't waer icha, dat zoo een bloem
In 't bloeienft van haer tijdt gemaeit wert, en bedurven.
Voe. Het waer zijn rechte loon: hy heeft het grof verkurven.'
Staetjoffers. Potiphar. Voeßer.
\A Yn heer, is dit een feeft en hooghtijt van gena,
-*•»-*- Zoo koom met uw gena uw hofgezin te fta.
Po. Wat 's dat gezeit ? hoe dus ? wat bidt ghy met u allen ?
f Wat quaet is hier begaen ? Sta. Wie ftaen kan, die kan vallen:
't Vergrijp is menlchelijck. Po. Hoe zal ick dit verftaen ?
Nu Voefter, fpreeck klaer uit: wie heeft hier yet mifdaen ?
Nu Voefter, fpreeck, zegh op: wat houdr ghy u zoo achter >
Voe. Een Koning onderhiel in 't hof een trouwen wachter,
Die voor zijn kamerdeur de wacht hiel nacht en dagh;
Een hont zoo fchoon en braef als menfchen oogh oit zagh«
Hy liet zich nimmermeer van yemants handen ftreelen,
Dan van den Koning zelf, die was gewoon te fpelen
Met dien Trauwant, in 't hof zorghvuldigh opgevoedt.
Hy at van 's konings difch: men gaf hem overvloet
Van alles. 't licht had luft zijn'halsbant te befèhijnen,
Beilagen met fijn gout, en blaeckende robijnen.
Geen onhooffch aens;ezicht dorft dencken, min beftaen,
De kamer, daer zijn heer ging flapen, in te gaen,
Als met bekende wacht: ja zelfs de hovelingen
Ontzagen 's wachters oogh, als zy de poort ingingen.
Maer
-ocr page 49-
InEGYPTEN.
Maer 't fcheen als of dit Dier zich zelf vergeten had,
Toen eens de koningin ter kamer innetrat:
Het quam haer fchrickelijck van achter aengevlogen,
En greep haerjDy den hals, met gloêude en brandende oogen j
En zonder datze wert geret van't hofgezin,
t Welck toefchoot op haer kreet, 't was met'de koningin
Gedaen: het Dier had alt genoten goet vergeten,
En kreegh voor 't halscieraet een' kneppei en een keten.
Po. Wat hoor ick daer ? my fchrickt. wie wanckelt in zijn trouw ?
Raeckt Jofèph dit, of niet ? Voe. Helaes! daer komt mevrouw.
Fctiphar. lempfar.
\A Yn lief, wat hoor ick hier ? Hoe laet ghy 't hooft zoo hange?
^^De tranen biggelen langs d' opgekrabde wangen:
De vlechten hangen los. wat 's d oirzaeck dat ghy treurt ?
Hoe komt uw kleet aldus uit zijne ploy gefleurt ?
Dit ftaet my zekfaem voor . lern. Och och», laet my betyen .
Po. Zegh op, verzwygh my niets. wat's d oirzaeck van dit lyen ?
'k W il weten wat hier fchuilt: wat flaef u heb mifdaen .
Zegh op, t zal hem gewis niet ongeftraft vergaen ,
Al was 't de Huisvooght zelf. komt noch uw hart niet boven ?
Wie is 't ? hm. 't Waer hachelijck of ghy dit zoudtgelooven.
Po. \ Wil weten wat hier fchuilt. hm. Waer laet ick mijn verdriet?
Och och och och . Po Zegh op: dit huilen vordert niet.
k Wil weten wat hier fchuilt, wat huis hier nu magh leggen.
Ghy weigert het, welaen, dees Voefter zäl 't my zeggen, (
Dit grijs gerimpelt wijf. zegh op, eer ick 't u leer. "
Voe. Gena, mijn heer, gena . Po. Zegh op, geen woorden meer.
Voe. Nadien ick!'t melden moet, zoo bidde ick dan te voren,
Dat ghy wilt matigen de buy van uwen toren,
Op dat de ftrengheit niet de maet te buiten ga,
Maer liefiijck werd gemengt met goetheit en gena .
Ick had mevrouw alleen in haer vertreck gelaten,
Op hoop of d' eenzaemheit en ftilte wat moght baten,
G                                  Ea
-ocr page 50-
Joseph
En fuflen het gemoedtin zijn zwaermoedigheit.
De Haven van der hant, door Jofephs loos beleit,
Onthielen zich geruft op 't voorhof, zonder ipreecken •
Toen fhel en onvoorziens een keel wert opge%ecken,
Als van een menfch ter doodt verlegen, 'k weet niet hoe .
Ick fchoot naer het vertreck: dees flaeven fchooten toe.
Daer lagh mevrouw benaeut, als een die angftigh baerde,
Zoo lang gelijckze was, en uitgeftreckt ter aerde,
Het lichaem naeckt ten deel, de gan fche boezem bloot.
De Haven vlogen uit: de Huisvooght vluchte en vloodt,
Veel meiier dan een hart voor uit, en ging vaft Itrijcken,
In 't fchenkers huis, en wift van ftaen noch om te kijeken.'
Po. Ghy flaven, zaeght ghy zelfs dien booswicht achter na, _
*Zoo knickt my toe: die vloeck, dat hem de Viergodt fla.
Men fleep hem daetlijck hier. gaet leert hem voor u buigen.
Wy hebben maer te veel bewijs aen zoo veel tuigen.
Jem. En of ghy twijfelde, zie daer, bezie dat kleet.
Po. Wat zie ick? Jofephs rock? hm. Hy greep my aen,ick kreet3
En riep al 't huisgezin: de boofwicht ftrax aen 't rennen,
En liet my 't kleet ten buit, op dat men klaer kon kennen
Den koelen kuifchen aert van dit befheên geflacht.
Ghy hebt my dien Hebreeuw, dien flaef, in huis gebraght,
Op dat uW bedde en huis al t'effens werd gefchonden.
Wie kan dit Iochenen ? hy is op 't ftuck bevonden .
Ofèhennis, ómijneer ,mijnzuiverheitleedtlalt.
Och och och och och och. daer komt die fraeie gafl:.
Potiphar. Jofeph.
WA t houdt ghy Potiphar. laet my mijn fèhande wreecken.
VVech Joffers, laet my los. ö goddelooze treken.
Laet los, laet los: wat fchaet dat ick dees handen fmet,
En fchende aen znlck een' vloeck, dien fchenner van mijn bedt.
Wat moght ick, trouwelooze, aen u mijn huis vertrouwen!
En ftraft men t'uwent zoo 't gewelt aen echte vrouwen
Bedre-
-ocr page 51-
In Egypten.
Bedreven ?huichelaer, verft fchaemte uw wangen niet ?
Maer 't aengezicht befterft, om dat hy voor zich ziet
Zoo veel getuigen. wie heeft my mijn' dolckontnomen ?
Wat houdtghe my ? laet los, dat ick hem op magh komen,
En ruckende uit zi;n borft het onbefneden hart,
Dat fmacken, al bebloet en lillende, ó mijn fmart!
In 't eerloos aengezicht . ó al t ondanckbre fhoodtheit!
Dees half gefchende vrouw was oirzaeck van uw grootheit.
Hoe dickwils badtze my , zoo minnelijck en kuifch,
Dat ick u vijflen zou in top van hof en huis.
Beloont ghy zoo haer deught ? béwaert ghy zoo de Rechten
Der vadren ? leeft ghy.zoo ten fpiegel van mijn knechten,
En flaven ? hebbe ick in mijn' boezem opgequeeckt
Een half vervroze Hang, die my het hart affteeckt,
Zoo ras zy wat bekomt ? hoe vinde ick my bedrogen!
Ghy flaven vleugelt hem, ras ruckt hem uit mijn oogen.
"■ Wat leit men my te laft het geen ick nimmer docht!
Po. Ja lochen vry, 't geen ghy niet kunt ontkennen, nocht
Verlochenen: wy ftaen om geen bewys verlegen.
Al zweegh ai 't huisgezin, die mantel fpreeckt u tegen j
Die mantel, die noch ftrax dien huichelaer bedeckt,
Verraet nu 't eerloos hart. wat toeft men langer ? treckt
En fleept den booswicht voort in 's kerckers duifternifle 3
Daer hy de klare zon en heldren middagh milTe ;
% Nadien zijn mifdaet blijckt, zoo klaer gelijck de dagh.
Mijn lieffte, fchrey niet meer: laet varen dit geklagh.
k Sal hem dat fchellemftuck verkerende, haeft Hellen
Ten fpiegel en ten fchrick van zullecke gezellen .
' Ghy Joffers 3 leit mevrouw naer binnen. Voeder, fla
Zorghvuldigh dees bedruckte en aengevochte ga.
De Joffers fchorten haer fchep moed" fchep moed, mijn leven.
Hoe laftigh valt de gangk: ay ziet de beenen beven.
Zy kan noch nauwelix bedaeren van dien fchrick.
t Is noodigh dat men 't hart door aenfpraeck wat verquick'.
Maer
-ocr page 52-
Joseph in Egypten.
Maer wat een' grpoten ftrijt gevoelt mijn hart van binnen •
'k Moet haten, dien ick niet kan laten te beminnen .
O Jofeph, 'k had mijn hoop en hart op u gezet.
Hoe braefhad ghy mijn huis en ai mijn' ftaetgeret,
Mijn fchriften, fchatten, knechts en flauen, fchuuren ftallen ■
En ackers. wat een flut is my zoo kort ontvallen,
In 't zekerft van mijn ruft. waer toe verbode ftof
Van welluften gezocht? defchoonfte bloem van 't hof,
In 't bloeienft van haer lent, ftont lachende opgeloken
En reet voor u, had ick die lucht ilechs eens geroken.
Nu legt ghy levend doot, door 't fterven van uw eer.
Nu fmyt een oogen bliek veel jaren dienft om veer .
Hoe kan zoo fchoon een lijf, een geeft begaeft met reden,
Vermommen zulck een quaet, en die wanfehapenheden
Verbergen voor het oogh der rnenfehen, 't welck toch niet
Kan oordeelen, dan naer het geen 't uitwendigh ziet.
Bedeckt een fraey geftalt die leelijcke gebreken ?
Moet ghy op 't hooge feeft my juift naer 't harte fteecken,
Door 't fchenden van het pant, dat in mijn armen leit ?
Mijn hoop had my van u wat anders toegezeit:
Maer anders fchickt de menfèh, en anders is 't befchoren.
Wanneer men droomt van ruft wort d' onruft eerft
'O
eboren.
T^ey vm Engelen.
HOe menighmael bedrieght de fchijn.
De trouw kan nergens veiligh zijn.
De nare kereker, yfre keten,
En lafteringe op 't alderbooft
Verwacht te Hoofde Deught; wiens trooft
Beftaet in Godt en 't goet geweten.
z' Omhelft haer lij den met gedult,
Terwvlze boet een anders fchult.