|
S P I E G E L
Vanden O uden ende Nieuwen Tijdt,
*Befiaende uyt Spreeck-woorden ende Sin-Jpreucken 3 ont-
leent <v an dé voorigcs ende jegenwoordige Eeuwen, ruerlufligt door menigte van Sinne-beelden3 met Ge- dichten en Trent en daer op paffende^; Dienftigh tot bericht van alle gedeelten des levensj begin-
nende van de Kintsheyt, ende eyndigende met het eynde alles vleefch» DOOR \
f. CATS.
|
|||||||
|
Ik VG R A V E N - H A G E 3
|
|||||||
|
By ISAAC BVRCRooR^ Boeck-drucfa;
eb b e xxxii. Mit Trivikgie^ voor 15. Went-- |
|||||||
|
OtOr&rvhtie-iL- fcu-Cp .
|
|||
|
VOOR REDEN
'^&3£gWi^ evvijle, gunflige Lefcr, dat
* Nutticheyt ende Vermakclick- |
||||||
|
^ heyt te famen gevoeght van
^^ouds degantlche vvereltdeur ZlJn geacht gevveefl: als twee fiiucen om ?Ue dinge fmaeckelick te maken, ende dat lck eenigen tijdt hervvaerts voor hebbe gehadt,om (naermijn kranck vermogen) de liefhebbers onfer tale va tijt tot tijt yet lulcx toe te fchicken dat aen de felve tot beyde gelijckelick aen-leydinge mochte §even j Soo en hebbe ick tot dien eynde v°or ditmael niet beters können voort- brengen,als het v verck dat u heden wert Vertoorn^ beftaende in een nieuwe ver- lern elinge vä oude fpreeck-woorden en by-ipreucken,uytveelderhande talen en tijden met op merckinge gekofèn, en den loop vä 'smenfchenlevëbefcheydentlick toegepafl:. Omme waer vä den naeu-keu- rige lefèr, (tot beter gebruyckvä alles) wat ^ader t onder-rechten, foo vinde ick goet *° vvel over de nutticheyt als vermakelic- jCyt vadeby-fpreuckë en fpreeck-vvoor- den int gemeen, ende op de geftalte van dit
|
||||||
|
FOOR-REDEN.
dit v verek int byfbnder, by maniere van
voor-reden, wat te feggen. Aengaende voor eerfl: de Nutticheytende Vermake- lickheydt van de fpreeck-vvoorden int gemeen, fovvil ickden gunftigen lefèr kortelick vijf bylondere nutticheden,en- de even foo veel vermaecklijckheden-; van defelvc^, als met den vinger, aen- vvijfen^. Belangende de nutticheden^, dient aen-gemerckt_; i. Dat by-fpreuc- ken ende fpreeck-vvoorden (vvefènde als over-geblevenvoncken vande hoog- dravende vvijsheyt der voor-vaderen—- van d'eerfte werelta) fijn gewifïè leer- meéfters van den loop des levens, aen- vvijfende uyt oude onder-vindinge? hoe in nieuwe gevallen yder fich heeft tc^ dragen.b 2. Datfe, mits de fpitfè haer- der fcherpheyt, krachtelick door-drin- gen inde gemoederen der menfehen,la- tende in de felve als fèkere weerhaeckë, dienftich tot op-weckinge van dieper bedenckinge, als wel voor eerfl daer in fcheen te fchuylen->.c 3. Datfè geheel 1. e. iz. 11. Proverbiorum oratoiibus maximus uftis, cum i IIa magna ex parte ni-
mm fäpientum difta, ut non modo ijs ad ornandumuti liceat oratori, fed etiam in- ni; quod ipfurn & Ariftoteles tradidit. Voflius, Orat. Inft. lib. 4. cap. 4. dien-
|
||||||
|
a Pr'ma proverbia de
fujnptafuiü'e vél ex di- ftis fapientum, v-i ex nättiris animalium , vel ex genio quaiundam nationiun, veltxr ge- fti, vel hiftoriä aliqua infigni, veldeniqtieex apo"ïogis , quibus pro- fiindam fepe Antiqüi fäpientiim inclulére . tr.ïdunt Erafiuus in pra;fatione Chiliad. & Thomafo Buom nel Tlueforo de Prov. & alij. 1 Troverbi fono
quelle perfeciißi- me regole , che ei ammaeflrano nel corfi della vita humanti &c.Tho- mafo Buoni Thref. deTrov.ltd. b Wat ig fret (fept
^Alemon) tat ge* frftiet ijs i enen ïfet filüe b.it gefffHebcn faï. iBang Ijet tat ir en gebaen ijteft* eben ï>et feïne tat men baat (al. «E3aer en geffjjiebt niet niciflujs outer öcr fenne. Eccl. 1.9. Certum eft illudTlui-
cydidis, Doneceadem hominum natura ma- net , fimilia multa acci dunt. e Fit;nefcioquomodo,
ut fententia proverbio quad vibrata reriat a- crius auditoria animü, & aculeos quofdam co- gitationum relinquat mfixos. Eraffin. vid. Ecc hil aliud fint quam vete de pondus accedat oratio |
||||||
|
VOOR-REDEN.
dienftigh zijn om oude, ende felfs oock
uyt-heemfche fchrijvers grondelick tc^ verftaen, die anderfins op veel plaetfen duyfter ende onfmaeckelick bevonden vverde.d +. Datfe de rechte eygenfchap- pen ende ingeboren aert van de natiën-» ende volcken (uyt de vvelcke de felve-J haren oorfpronck trecken) fonderlinge vvel uyt-drucken, ende aen den lefer le- Vendigh vertoonen.c 5 Datfe, niet al- ken tot vervvackeringe des verftands, rnaer fonderlinge tot een rechte gefetheyt ende vroomichey t des levens, in een kort begrijp van woorden, een goede vvech banen. ' Belangende de Vermaeckelick- heyt van de by-ipreuckenu en fpreeck- vvoorden, d'ervarentheyt fpreeckt felis !• Datfe een reden vergieren als gefaeyde peerlen, ende inder vvaerheyt bevonden vvorden te vvefèn even die guide appelê in filvere fchalen>daer de vvijfèman van gevvaegt, Prov. 25.11.s 2. Datfê gantfch bevalligh zijn om hare kortheyts wille, ende mitsdien recht bequaem om ont- houden te vverden, hebbende ondertuf fchen in fich den gantfchen keeft vanden ___________ * 3 wijfte
|
||||||
|
d Vid. Èraftn. inpre-
fetion, ad Chiliad. e In proverb, invenias pigmcn'.a Hifp.mica; argutix, Thufca: alri- loquentia.', Gallicae ve- neris, Germarjici im- petus : & qua; fequun- tur. Erpcn- in ptx-fat. Proverb, hcbr. f Germanus quidam Auctor de Adagijs : Sint als der kern
im- ein enges fpruchlin und verborgen grifttin verf af kt 3 da mehr ér "Vtas anders verflanden dann.- aeredt ^irt,ein mit fwey oder dreien Porten eingantz predig begriffen iß. § Sono di tanta ec- cellentia gli pro- verbi,chefi dilige- mcnie offeruaremo tutte le lingue o greche^ aUtine, o altre piufirancere^ troveremo niuna trä quelle effere che nonrifflendx del £ ornamento di- quelli 3pofäache_j appaiona gli pro- verb: detti inven- tati da gl' homini piufaggi, i quali fotto amabile of curita 3 o pur fotto velameni d'inge- qnofe tranßationi illuflrano , quafi chiareflelle^j^ la communfavella, |
||||||
|
FOOR-REDEN.
wijftc boecke,zijnde mitsdien bequaem
om gebruyekt te werden tot fin-fpreuc- ken ende opschriften in velt-teyekens, glafèn? gebouwen ende diergelijcke ge- legentheden meer.h 3. Datlè de bijtende vvaerheyt (die in haer eygen geftalte by 'tmeerendeel der menfehen veeltijts niet* ten beften en wort op-genomë) meteen verbloemde om-reden tot in het bin rie- fte der gemoederen behendelick indrin- gen. ' 4. Da tie geheel buygiaem ende rec- kelick zijnde tot veelderley faecké? oock verfcheydë va aert wefènde, met groot vernoegen van hoorders ende lefers,ge- voegelick können werden verdraeyt,en tot andere gelegentheden van decken^ merckelicken können werden uyt-ge- breyt.k 5.Datfedoor een aengenameduy- fterheyt fonderlinge bevalligh zijn, en wat anders inden ichijn,vvat anders nae de vvaerheyt in fich hebbe, vvaer van de lefer naederhant het rechte wit en oog- merek komende te treffen, placht in fijn gemoet een {onderling vernoegen font- f angen $niet ongelijck den genen die on- der de dichte bladeren een fchooneru |
||||||||
|
orde non folo ador-
nano ogni lingua, ma aujuano ogni ragionamento , o prave. o familia- re, o doméjlko, o Publico, o privat o. Thomafo Buoni.d, prefat. Trov. h Proverbia plerumque
arguta brevitate ingen- tia yolumina (»gerant, & ut lolcxiguo quan- doque radio fpejcüm colluftrat, (pateat licet lortgc 8c late ) ita ani- mum totnm corripiunt, & fugatts eirorum te- nebris folidd virtucc ac fciewia ïmbnurjt. Ty- pot. de Symbol. Iwjfcu 5ÖH fpiefTcu
cu nagelen/ Salom. Ecclef. i2. ii.
Hinc Ciceroni Salina;
difta. Anglis,
'TaintedJpeeches.
A!ijs,Mucrones verbo-
rum. & proverbia eile fcntentias vibrantes, ubi mordax illud Ve- rum, quo imbed lliores factie ofrenduntur, fua- vi quodam tempera- memo diluitur. |
||||||||
|
k. Les "Troverbes
fignifient, ce que Te lectetr z'oudra. Alia quippeatque alia
eft ejufdem rei intcr- pretatio. Livius. <{5eätjrfia!«iöefcfj!l*
fcer mil / foe moet fïefcen.
|
||||||||
|
tros
|
||||||||
|
VOOR-REDEN.
tros druyven, nae lange foecken>eynte-
lick komt te ontdecken.1 De bevindinge leert ons dat veel dingen beter aert heb- ben alfe niet ten vollen gefien, maer ee- ftiger matea bewimpelt en over-fcha- duvvet ons voor-komen, 'tvvelck Pop- Pa^deKeyferinne? wel verftaende (ge- lijck van de felve getuygt wert) was ge- vvoon haer niet te laten fien, als fö wat bedeckt, ende als in eenfchaduvve, om het gefichte der om-ftanders niet te ver- eidigen."1 De by-fpreuckendan en de; fpreeck-woorden bevonden zijnde te vvefen van foodanigen nuttigheyt en- de vermaeck, als vooren is gefèyt; Soo en ifïèr niet te verwonderen dat de be- fte, vvijfte, oudtfte, ende aeniienlickfte van alle volcken en tijden^ met de fel- ve oyt veel hebben op gehadt. Men_j Vindt dat niet alleenlick de voor-treffe- lickfte onder de heydenfche^ Philofo- Phen5als ARISTOT8LES, CL8ANTH8S, CHRTSIPPVS, ARISTlDES, ZENODO- RVS3 DIDIMVS, THEOPHRASTVS, ^€IL03 VIOGElsriANVS, en oock an- dere meer? de felve verfamelt ende veel gebruyckt
|
||||||||
|
1 Proverbium cft ièrmo
acutus rem manireftam obfcuritatetegens. vide Typot. de Symb. Tho- msf. Buoni.Eraf. 8c aüos. Nicolao Zegero , viro
apprimè eructito,ea tan- tum fuut provevbia que hec tria complcctütur, ix. apud complures fint celebiata jaclataque, ut (cito quopiam figura; alicuius invohicro, am certè erudito aliquola- coniirno fècernantur a ferm one com muni, ac denique ut filutarem conti neant fententiam. Julius Scaliger parce- miam cenfet effe ora- tionem vulgaam, alle- gori cam, five alludentê. Hadrianus Junius, ora- tionê vulgo in ufu ha- bitant, aïlegoricè ali- quid innuentem. Theophylaftus oratio- nem obliquè & occul- tè,atque Omninö colla- tione quadam aliquid, quod propofuerat,oftë- dentem. Synefius orationë, qua;
fententia: dignitatem haberis ac antiquitatem è Philofophiadeprom- ptam,gravem plane ob- tutüleftoii exhibeat. Vid. D. Gerard. Vof- fiumOrat. Inft.lib. 4. cap. 4. |
||||||||
|
m Ne iatiaret afpeßü,
inq uit Tacitus,vel quia fic decebat. |
||||||||
|
TQQR-REDEN.
gebruyekt nebbe, maer oock dat de voor*
naemfte onder de gene die den vvaeren Godt vvaerlick hebben gekent fo Konin- gen, Propheten, als Apofteleh, jae de ee- nige SoneGods, even de Heere Chriftus felfs,m hier van vverek hebben gemaeckt, ende niet verweerd igt de felve in hare fchriften ende redenen? na gelegen they t, te vermengen^ 5 behalven dat de mach- tichfte koninek van Ifraël, ende met een de wijfte man die öyt was, daer van met opfet heeft gefchreven5 gelijck mede doet Iefiis Syrach, ende van gelijcken Benfira 3 wiens groot-vader (fbo gelooft wert) is geweefl: de Propheet Ieremias,n ende dit alles op fèer goede gronden^, ende om byfondere redenen-; want iflèt van ge= wichte te houden dat een wijs man feyt> veel meer dat veel wijfèn ieggen_^, noch meer dat de wijfte van veel landen fèg- gen—, noch meer dat de wijfte vanden gantfche vverelt fèggen, ende dan noch boven al,dat alle de wijfte va tijt tottijt, ende met tuflchen-loop vä veel tijdenen eeuwen een-ftemmelick hebben gefeyt, ende geftadelick noch blijven leggende.0 Sprccck-
|
||||||||||
|
m Hue pertinent hxc
Sc aha Ubi cadaver,ibi aquil^.
Canis ad vomitum. & fimilia,qua! vide in Adagijs veteris & 110- vi Teitament» Martini Dehio. |
||||||||||
|
n Benfira abEbrxis in-
ter prifcos fapientes numeratur, Sc nepos Jeremie Propheta; fui(l fe credimr, ita Paulus Fagius epilt. ad Gaf barum Heldelinuni. |
||||||||||
|
o Philofophus quidam
interregatus, quidnam hic in optimis numera- ret, optimèrefponiiit; quod maxime commu- ne eft. Bucherus in Gnoreol. prarfat. |
||||||||||
|
VOOR-REDEN.
Spreeck-woorden (feyter een) zijn doch-
tos vande lang-duerigeonder-vindinge? ziin als beproeft gouL^, jae als enckelo Godsfpraecken- p Spreeck-woorden heb- oen behouden, ende (tot defè onfe eeu- wetoe)over-gebracht het gene dat noch letale pilaren, noch gehouvve farcken, nQch harde marmer-fteenen^, van den ^nagenden tant des al-verteer enden tijts hebben können bewaren-j. q Spreeck- woorden doen ons fien in de voorige^ ende-tegenwoordige werelt, ja dickwils J^eer als de ouden felfs oyt daer in heb- ben geilen^ j want gelijck een dwergh, Verheven zijnde op de fchouderen van een reus, verder fiet als de reus felfs, inf- gdijcx onfè eeuwe (hoe wel minder in hooge wetenfchap als de ouden) gehol- Pen (boven de vvijsheyt der voor-vade- J?n) met eygen onder-vindinge, ilct en *ey t dickwils meer als de outheyt fèlfs te vooren heeft gedaen. Al het vvelcke by ^y över-vvogen ende in-gefien v vel èn- ^e3 foohebbeick geoordeelt dienftigh *c Vvefen in onfcn tijdt ende tale aende tttyvoonders defès lants mede yet wat |
|||||||||
|
0 Summa* authoritatis
effe debet inquod uno oreplurimsE coafemiüt genres. Cicer. i'rudêtia exHipientum fentsntijs propemodü vaticinatur. Chriftof, Befoldus axiom, phil p Publici rumoris au-
thoritas eft inftar ora-
culi.
Non omninö de nihi-
lo eft quod publico (èr-
nione circumfertur.
Hefiod.
Publicus rumor nun-
qua ferèfruftra. Auguft.
Omnium confenfus, na-
tura: vox eft. Cicer. jf proverbi fono
tutti provati, «Semeene roep
Ijeeft fctel toat toaer& 1 proverbi non fo-
no da farfene heffe- <g>emeen gcrur&EC
tg felöett gelogen. q Svrach. 8.
9 Nemefprifipoint
les propos des an- ciens f ges, mais cntretient toy en leur J ages fenten- ces. 10-
Car tu appr endras
d'enxdoBrine^ ér fage jugement, & Ie 'rheyen pour f ai- re fervice au prin- ces. |
|||||||||
|
* *
|
|||||||||
|
van \
|
|||||||||
|
FOOR-REDEN.
van dingen deler ftoffe in handen te ge-
ven, en daerom en hebbe ick niet in't ge« meen by een geraept alderhade fpreeck- vvoorden fonder onderühey t •, maer al- leen de gene die ■> boven de eygenfchap van een fbete verbloeminge, yet dienen- de tot leere ende verbeteringe in haer zijn hebbende. Boecken (mijns oordeels) behooren te vvefèn gelijek een van de-? oude wilde dat de maeltijden fbuden-^ zijn, achtende die de befte niet, in de- vvelcke men een tijt langh gants uyt-ge- laten-vrolick was geweeft, ende daer men veel gegeten en gedroncken haddc? vvaer van men dan noch des anderen-» daegs inmageofte hooft groote pijnen koomt te gevoelen j maer wel de foo- danige, daer van men de befte fmaecke eerft des daeghs daer aen gewaer wert, door het erkauvven van de goede tafel- reden aldaer voor-gevallen_v Ick vven- fche dat al het gene de gemeente om te lefèn in handen wert gegevé fodanigh ware, dat de lefèr niet eenigh ongefou- ton. verrnaeck daer door werde aen-ge- bracht, maer fonderlinge dat een yder naer
|
||||||
|
Te Is propos ajfai-
fonnez par divers aagesér experien- ces apprenent les nowvelks dn mon- deJes mojenspour s'y conduite, ér ia •voye^our mfort ir. |
||||||
|
VOOR-REDEN.
flaer het lefcn fich in eenigen deele t'elc-
ken verbetert mochte vinden.;, ende-; alio een goede nae-imaecke (hem ten_j beften) daer van mochte behouden; en pm dier oorfaecke wille hebbe ick my Jn defen gedient vanleerfame fpreucken beyde uyt oude ende nieuwe talen, uyt de vvelcke (naemijn gevoelen) können Werden af-genomen treffelicke gront- regels van verfcheyden ftofTe,die inden l°op des levens alderhande menfchen_> jonnen dienftigh zijn-;. Infgelijcx heb- be ick goet gevonden (tot meerder licht e& nutticheyt van den lefèr) in de ordre van dit vverck te volgen den gevvoon- licken loop van 'smenfchen leven, ten_j synde een yder,naer fijn gelegentheyt, ipoedelick en fonder lange foecken fijn §erief daerin foude moge vindéMck heb- be vä gelijcke de hooft-fïucké vä de fel ve gelocht teverluftigê doordeneder-lant- lche dicht-konfte 5 endealfo de Poèfie te rechte by de ouden wert gefèyt te zijn ****> fprekende fchilderye, ende de fchil- derye aen dander zijde een fvvijgende * oëfie: So hebbe ick het voorfz. vverck |
|||||||
|
**
|
|||||||
|
mede
|
|||||||
|
VOOR-REDEN.
mede doe verliere doordefchilderkonft
vvaer in, onder andere, daer op mede is acht genomen (om door de veranderin- geden lefèr des te meer vermakelickheyts aen te doen) dat veeltijts de kleedinge en het vvefèn felft vä de figueren zijn geftelt na de tale va het fpreeck-vvoort, daer op het beek flaet? zijnde op een Spaens, Ita- liaens,Fras,ofte ander fpreeck-vvoort ge- paft eé fpaenfche, italiaenfche, ofte fran- fche kleedinge en vvefèn, fo veel dekun- fte heeft willen geve; in voegen dat hier de vvijsheyt va oude en nieuwe volcken niet alleen gelefèn, maer ook eeniger ma- ten gefien kan werden. vvaer by da noch komt dat onder elck hooft-ftuck zijn ge- voegt eenige over-een-ftemmède fpreek- woorden va andere volckë op die ftoffe palßde,op dat de eendracht en gelijkheyt van oordeel va verfcheyde natien,in een en hetfèlve leer-ftucktTamen komender te beter by den lefèr gevat,en van meer- der gewichte geacht mochte werden.r Ten leften hebbe ick mede goet gevon- den op verfcheyde plaetfèn menigte van fpreek-woordë hier by te voegen m haer oor-
|
||||||
|
r Quid probabilhis,
quam quod nemo non dicit? quid vcrifimi- lius quam quod tot na- tionum confenfus , ve- lut idem ftffragium, eomprobayitJ Cicer. |
||||||
|
VOOR-REDEN.
Qorfpronckelicke tale,teneynde (elcke
fprake in haer felven een byfonderê aert hebbende) de lefèr de talé verftaende,des te beter de rechte geur eneygenfchap vä de fpreucken en fprake foude mogen in- nemen. sSietdä hier^goet-gunftigeleler, Jn't korte mijn ooghmerck in dit tegen- woordig vverck?het vvelcke fodanig is dat een yder tot fijn eygen gebruyck het lelve vä tijt tot tijt ka vermeerderen met de by-fpreucken en fpreeck-vvoordé die ^y hier en daer lal mogen hooren of le- *en>tothoedanige vermeerdering dies te teerder ftofïèis, vermits ick, nueenge- ruyrnentijt metverfcheyde faken (boven fttijn gevvoonlick beroep) befigh zijn- **c ge weeft, hier toe niet enhebbe kon- den brengen foodanigen vlijt en tijt als vVel noodich foude zijn geweefl Doch hier noch werdende by-gebracht fooda- ^xge vermeerderinge , als vooren is ge- ^yt, fb vertrouvve ick vaftelick dat met- *?r tijt uyt dit vverck foude mogen ont- ken een lieffelicke honighraet,tefamen Spracht ende gevvracht uyt de beften bloemen va oude en nieuwe fchrijvers |
|||||||
|
s Erpen. in prefat.
JProv. Hebr. Habent hoc pecuÜarc pleraque proverbia ut in eälingua ibnare po- ftulct, in qui nata fuut, quodin alienä llnguä, ubi demigrariiitjinukü illis gratia; decedat. Quemadmodum iunt & vi na qua.'dam, qux recufèntexportari, nee germanam. gratiam fa- porisretineant, frifi in his locis inquibus pro- veniunt. cui confonum eft quod ait magnus il- le magni filij patet, }. Cef- Schaliger de ïub- tilit.ad Card. Exer.^94 Sic itaque cenfeo ve- nere propria qtsafique native cujufque linguae decore foveri fènten- tias quafdam, fiibnixas certis, utita dicä Idio- matifini fulturis, quas in aliä quafi coloniam n'deducas, ijdem lanè fint cives, gratiam pri- ftina; commendationïs nonretinebunt; hoc ita proFefto deraum eft.at- que iï frenum imponäs bovi. |
|||||||
|
fraaec-
|
|||||||
|
VOOR-RED EK
fmaeckelick voor alle monden die niet
geheel onfinaeckelick en zijn; in voegen dat het lèlve ßd konnen dienen dbnvve- tende tot onder-vvijfinge, de vvijfè tot onder-houdt, de kinderen tot leere, dc^ jongelingen tot breydels? dé ouderdom tot vermaeck, ende alle menfcheri in't gemeen tot een SPIEGELderVVaer- heyt. Duyt ons voornemen ten beften, geniet onfèn arbeyt, weerde Lands-ge- nooten_>, en weeft gegroet van uwen gants dienß-püchtigen
ƒ CATS.
|
||||||
|
oAenden Lefir.
Meyntyemant defin boecf{ te langh efgroot te Ibefin,
Die mach, indien hy ml, alleen maer Weynich lefin; Een reden, finder meer, een regel ^el gevat, Benfireucke, beerde vrient, übiereen grcotefihaf Soo ghydaerom dit Vs>erc^ mißcbien eens qttaemt tefyopen, Wilt oockhet minfie Vpoort »iet haefligh o ver-loop en : Brkaut^ eer dat ghyfi:elgt,ßockt niet, geltjck^eenvraet^ (JMaer denckt meervals ghy leefl ,• en leefi meer,alfir flaet. ECCL ii.li
Les propos des fages font comme aigillons.
|
||||||
|
verklaringe
op de Titel-plaet.
Y ot verßandt van de Til el-print e dient gelet
dat PRVDSNTIA, (dat is VVijshejt,
I'M tuffbhen RATIO en *ME MORIA,
* M) Reden en Geheucheniße', een goedeßreucke
acht hebbende_j, geeft de ßelve over aen hare
lendinne de Reden 3 om die in wat naerder
cntinge te nemen j lieden 3 de ßpreucke goet
näendes langtfi aen Geh euch eniffe haere ge-
ï j en^e ^e wederom aen den Ti/t; devvelc-
den ornme-loop der larengebmyekende tot een
JPlegelycÜOorßjn dochter de VVaerheyt > ende be-
ndende de fpreucken aen haer wel te gelijc-
> taet toe dat de Faeme de ßelve mach voeren
Vvaer menfehen woonen\ en daer uyt wert
teßen een Spiegel van den Ouden endelSfieu-
e Tijt 3 vvefinde de rechte Spiegel der VVaer-
yt' Spiegelt u daer in Leßr3 en vaert vveL
|
||||||||
|
HESIODVS.
|
||||||||
|
$
|
||||||||
|
7rd(jL7Tctv &WMt/5», Iwvvct 7ToMo*
MARTIALIS.
^°ö hïc Centauros, non Gorgonas, Hcrpeïafquc
Invenies -, hominem pagina noftra fapit. |
||||||||
|
Is te letten
Dat op dit vverek Privilegie is gegeven by
de Hoogh-mogende Heeren Staten Cjene- rael der vereenigde Neder-landen3voor dentijt van vijfthien jaren 3 binnen wekken niemant direäelijck ofte indireäelijck, int geheel ofte ten deele, int groot ofte int kleyn, in eenigerley tale en vermach het felve nae te drucken3ofte doen drucken, te verhopen, ofte elders nae-gedruckt inde vereenigde Provinciën te brengen 3 ende al- daer te v erkoop en 3 fonder daertoete hebben con- sent vanden Autheur3ofiefijns aäie hebbende 3op de verbeurte van de felve nae-ge druckt e exem- plaren, ende daer-en-boven van defbmme van fis hondert gulden 3foo menigmael als bevonden fal werden defen contrarie gedaen te wefenfioo wel by den verkoopery als by den drucker te ver' beuren 5 alles iapplicerenfbo als naerder by dtJ voorjh. Privilegie is uyt-gedruckt > vvaer tocj defe tegenwoordige haer is gedragende \ zwijnde tfelv e privilegie door laß van de wel-gemeltcJ Heeren Staten generael gedaen op-maken in de? beßer forme3 ende by den griffier van hare Hoog* moog: onder-teyekent. |
||||
|
L i
Rami correöireäificantur, trabsminimè.
|
||||||||
|
Siowfc xU i$ te Uw%m! maer seen oute ïroomem
VT Adien ick ftoffe foeck om my een huys te bouwen,
^ Soo wil ick defen boom ter eerden neder ^houwen; Het is een keeftigh hout, raaer vry al wat te krom, Dies poogh ick delen balck te buygen anders om. Maer fchoon ick dien omvangh met hondert taije wilTen^ Soo moet ick evenwel mijn wit en hope miflèn j ;A Hy
|
||||||||
|
de Man
(ftaende op de ladder) fprceckt |
||||||||
|
% Opoedinge 'van ^Anderen.
Hy is te wonder hardt, en al te bijfter fteegh 3
Dus blijft hy inden ftant, gelijck hy eertijts pleegh. Doch, t'wijl ick befigh ftae, foo hoor ick van beneden Een onverwachte ftem, een onbekende reden; Een (ick en weet niet wie) let op het geen ick doe, En roept met luyder ftem my defe leffe toe; Ey i waerom dit beflagh ontrent veroude baften ? Hoort, macker, dit gewas heeft al te fteege quaften, Daer is geen rechten aen, dus, lieve, zijdy wijs, Verlaet den ouden tronck en buyght hec jeuchdigh rijs. Maer duyt dit niet alleen op raeuwe boom-gewaffen, Het kan oock boven al op uwe kinders paffen j Hoort, Vaders van het huys, de jeught, de teere jeught
Dient van den eerften afgebogen tot de deught. |
|||||||||||||||||||||
|
loncK rij0 te te öupgen / maee (jeen outie öoomen.
|
|||||||||||||||||||||
|
't T «Egentocmöigö fp^eerfi-bjoöjt iö
|
|||||||||||||||||||||
|
Fin che Ia pianta é tenera befb- ital.
|
|||||||||||||||||||||
|
gno drizzarla.
'SerüJijI getrijsSjeftaufcisS/ fomatt* Nedcid.
mentbupgen. tjBoetbjoegfj&rommea bat een goe*
bereepbjopenfal» Op den felven fin :
't%s guaetoube {jonbenaen bandest te
leggen. jüest tttacfj ftjn oube festoenen bertoer*
pen ma«; met fijn oube feden, ©e ï^en t$/ ató Jjaet toen is.
€>cbJOonte iratrnt eet\ mitïteefc gcleect be jatigei* ma«
t^at öaugt fjem al fijn leben an» o&uac toenntë/ quae fcïjcnntó,
Nutritura paffe natura. &&
Delia matina fi cognofce il bu-
on giorno. 1'Haver
|
|||||||||||||||||||||
|
Cent. Jt.
frov. CC
|
I genomen upt be StvabifcDe frette*
lien onlangste famenbergabertenbe |
||||||||||||||||||||
|
ober gïjefet boo: ben tacl ggeleer&en
D. Erpenium göebjefen ^jDfcfloïinbc ïjoogci&c&olc ban Éepben; Det fclbe fpjeerß bJöojbt bermaenbt alle oufcerë cnöe boogben iaat niet ató öe jonglje W ten fijn öcquaem tot onbecüjijfinge/en* be bntbaetottntte öefelbe tot Diep evn* be fefciiefl toaèrgenemen« ï$ier op Jjeeft meö« gefièri üféfujs ^>p?ac|j tapt^ u Btiyget (fepbt jp) u kuit den hals , ter-
wijl het noch jonck is, oo dat het niet hartneckigh en'worde, tj^éel fjJieerH* bjoojbtn onfet eewtoeïiomen in tuooi*
bc« ofte in fïii/ oft oo£& bickltrite in |
|||||||||||||||||||||
|
C*w. l.
|
bepöe/ öietmeöc ober een / be jfrau*
|
||||||||||||||||||||
|
jw* 7<7. rorfen feggen (ató Scafiger betupgt)
genoegfaeiu met be felbe Uwojben: Franc. yUilarbrt malaiß a redrejjir.
Hoogd. 2CffC fcaitm« fcittb Sof ju &ie$at.
2(te Intntmbójj&tttötg }tt nwcfjen. (Etfrntocrfj 5€ifCtc^ frummcnfctétótsu' |
|||||||||||||||||||||
|
Opoedinge hjm Tenderen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Itai.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1'Haver cura dé putti
Non è mcftier dé tutti. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ce que'Iepoulatn prenden jeüncßcj Fran^.
Ille continue en vieilleßc^ €t ce queprend a la donturcj Ille maim tent tant qüil durc_j. Nouriturepaße nature.
ce que Flutarche a dotlement de-
monflrêpar des raißons & par des exemples au Trait té Comment il faut nourir les Enfans. Lo que eh la leche fe mama Spa«».
En la mortajä fe derrama .i. Ce qtton tette avec Ie latei
aufuairefe reßond. .i. Durejußjues a la mort.
Caftigar vieja,y elpulgar pellon Spaens.
Dosrevancoslon. .i. Chafiier une vieilk ejf efiucer $é**$>
an pelißon, deux follies ces font. ÜMon enfant appren doclrke de ta s h 4 jemeße,tjr tu trouverasßageße qui te js. durerajufjüaceque tu auras les che- z>eux blancs. As tu des enfans, inflrui les, ejr Uur Syruh.7, plcye Ie col dés leurjeunejjè* *s.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Turcks. Tagjri adethgaiet mifcbkhiuldur.
•i. Mutare confuetudinem diffi-
cillimum. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Griecx.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
TspovTu ó' opêxv (pXcwßcv, og nóg.
•i. erigere durum eft, qui cadit
juveniSjfènem. Annofamaiborem transplanta-
re. Modern fenfu adagium re- fer tur ab fraß Adeo a teneris afiuefcere mul-
turn eft. Quo fern el eft imbuta recens
fervabit odorem tefta diu. Vt fèmentem feceris ita & me-
tes. Veftes vindas diutius ruga con-
ficit. Vrit mature quod vult Urtica
manere. Pfittacus fenexnegligit ferulam.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Lat.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
w.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
c'cer».
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Östron.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
',*r.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V»k<
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
%att 0110 ban befluptm enöe fes$en ƒ
r~C*'Srwp)lbet rijs üjonck enfypac^
En heeft niet eenen harden tack^
Terwijl betJpruytje buygen k$n Soo moet een neerfitgjj bogert-mm Het boomken leyden metter bant. Het boomken houden inden bant, Teneynde dattetfonder boght Ter rvoller hooghte komen mogfo. Leyt, rvrient, en leert u weerde kpit
Soo haeßßjn eerßejeugt beging Want kromt het dan, en recht ghyt niét, Sooißeeneetirpv'tgb buys-verdriet. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tommt
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4 "•
Tommep&ttrriegdßefi compagnie.
|
||||||
|
h" wff S Choon kint>die menigmael hier neerftig komt geloopé
fpreeckt Om eenigh boom-gewas van my te mogen koopen , Ick moet nu danckbaer zijn., en brengen aen den dagh Dat u en uws gelijck ten goede dienen magh. Ick ben een oude vrou^ en nebbe lange jaren Met fruyten om-gegaen, met fruyten om-gevaren, En onder dit beflagh foo heb ick yet geilen Dat aen de teere jeught ten goeden kan gedien.
Daer
|
||||||
|
OpoedineervM Kinderen. f
Daer mach geen rotte peer in onfe manden wefen,
En watter niet en deught dat dienter uy tgelefen, Want iffer yet geblutft of anderfins befmet Tis feker dat het quaet fich veerdich o verlet. Ift niet een felfaem dingh I veel hondert gave peeren En connen noy t het rot uy t eenen appel weeren 5 Maer iffer flechts een vrucht in eenich deel gefchent Die treckt tot haer bederf al watter is ontrent. Een druyf, die vunftigh is, die kan een tros bederven,* Een fchaep dat vyerigh is, dat doet een kudde fterven j Een brant-aer inden fchoof befmet het gantfche faetj So vmchtbaer,weerde maegt,fo vmchtbaer is het quaet. Wel, zijt ghy dan geneygt om niet als goet te leeren, Wilt boos en dertel volck van u gefelichap keeren, Want hoe dat fèhoon gewas is van een fachter aert, Hoe dattet lichter fmet, en naeuwer dient bewaert. |
|||||||||
|
bib ten man nae «djtebö öerte/ en ^èato*
man be toijfïe ban alle 10ojjten bepöe befe miterte be eerfte plaetfe in ftare fcfiuften nebben gfiegtben. t©abib ia fijnen eecften iHfamV tn ^»alomonint eerfte capittel fijner ^pjeutisen : toast mebe be ^pjeerß-tooojben ban alle natten ober-ten-fcomen/ als filer nae tt ftcnijj» * Wit ptcfi acn-grijpt bit uefmtt fiem NederL
batrmebe. Brebü rongneufe Fran?.
Faifi l'autreiigneujhj.
Dm hm\ fcjjccpc tvif tmm afófsoft Engels.
Lamancanapodrida Spaens,
Pierde a fu compannia.
Vnica prava pecus inficit omne Lat-
pecus.
Vvaque confpe<5ti livorem du- citab uva.
A 3 Dum |
|||||||||
|
GVicciardijn in ft jn ÖOetK fitt ÜJCÏC&
ftp fijn uyren van vermaeck gfte* noemt" Beeft f fept batter i$ een fon*
bediiigfie enbafïe fiuiifïe ompemantiS tniterucRen aert en epgfttn toefen f> nerujt&en te Runnen Bennen / en Dat (foo ftp albaer öcrftïaert). inötenmen neer jteitrfr Iet »net toat göefeifc&ajj W beel-tijtgommegaet/ Want twee van eenen aert
Die zijn terftont gepaert. alö Cicero f nben perfoon ban Cato ter*
tijtö fepbe/ betotjle be nature altijt naer fiacrs geltjcne is fteüenbe / en baerom fept get £>paens fpjeet&tooejt feet toel opbefegtlegemftept Di me con quicn iras
Dizir te he lo que haras. £>egftt oitë met tote bat gfip berßeert /
^00 fjeb trö utoen aert geleert. ^Bttaet gefelfrftap te frftoutoen t£j baer*
om eenebati be nocbitftfte faecfeeu tube op-boebingfie ber tottcbfjept: en ftoe ftftabelic& fies felbeitf fan cnöerauöere fcaer upt toeröen afgyeuomen bat W&* |
|||||||||
|
Spaens,
|
|||||||||
|
6 I___
|
Opoedinge <v<in Kinderen.
|
||||||||||||||||||||||
|
En la cafa del alboguero j todos Spa««,
fonalbogueros. .i. A U maifon dufluteur, tow fat ion- Fran?.
veurs deßußes* Chi dorme co' cani, fi lieva con id
lepufci. Quife couche avecdes chiens fe leve Fran?.
ave e les puces. Dimmi con chi tu vai, Itäl.
E fapra quel che tu fäi.
Malignus conies quamvis can- Lat.
dido & ïïmplici rubiginem füam afFricat. s«uc> Qui ambulat in fole coloratur
etfi aliud agat. Tempora & loca temper »li-
quid contagij afpergunt« efc*. Chi va al mulin, f'infarina. Ital.
Chi ha mal vicin, ha mal matin. Chi tocca la pece, f'imbrutta Ie mani.
La mala compagnia è quélla che mena gli homini alia forca. D. chryfoßomusjn banefententiam.
Natura rerum fic eft3 ut quoties Lat» bonus malo conjungitur, non ex bono malus melioretur, fed ex malo bonus contaminetur. Sic ümim pomum malum facile centum bona corrumpit. At centum bona nunquam unum corruptum efficient bonum. |
|||||||||||||||||||||||
|
Xat. Dum fpedant la»fos oculi los
Ovid. dumur & ipfi. .... grex totus in agris
hnm* Vnius fcabie cadit... Ital. Chi prattica co' Iupo, impara a
urlare. Hoogd. fJBcv ww ten SBoffftn i|ï / mujj mi«
. ijjncnifieufai. ©nvwttigfcfwfmrtc^ tie e<W fjtfrt«
mitig. Ncderl: £tn fdjurff fc^aeo uiacrnter beel.
*©te tip öen Kreunden tooont fcert tjiathtn. ©«pie gronberrbeöerbentitRabeljS.
t©aermen bp fit
3©o|tmeninebefmtt. Jtien at&t een man na fijn gefeiten,
«Bttmnen mee betfeeert
3©ojtinenmeege-e«t, Gciccx. KrtKflTf «ftiAuV k'uvtcs ctc^o-if ko,-
|
|||||||||||||||||||||||
|
Allegate a los buenos, y feras
vno dellos. |
|||||||||||||||||||||||
|
Spaens.
|
|||||||||||||||||||||||
|
.«f«qfc /« afe gw de bien ejr tu en
feras du nembre. |
|||||||||||||||||||||||
|
Fran?.
|
|||||||||||||||||||||||
|
Spaens. El herrero y fu dinero todo es
|
|||||||||||||||||||||||
|
negro.
|
|||||||||||||||||||||||
|
Le for geren ejrfoh denier tout eß
. voir. |
|||||||||||||||||||||||
|
Fran?.
|
|||||||||||||||||||||||
|
&izt ban öefe materie meet / atë Uefe na-boïgenDe:
Prov. Sal. 13. 20. Syrach. 7. 2. Richter, axiom.
qsqqü, 16$. & ièqq. |
|||||||||||||||||||||||
|
Ovis
|
|||||||||||||||||||||||
|
Opoedinge wm Kindern.
Ovis ovem fèquitur. WAir oyteen fchdep fpringt uyten bocht,
€n geeft hem in de ruyme locht, 'Daer Wörterßmx al meergetelt y ^Dkpoogen naer het open welt j Soo dattnen haeß denganßhen hoop Slet hier en ginder op ten loop. ließet hoe wruchthaer ü het qmet
Het nimt terßont een mede^met. Wie doeter oyteen nulle greep Vie niet en heeft htter nae-geßeep ? €n vvaer doch ü eengrtlligh man Die niet fijn aenhangh ma fan fan ? Wel, Kinders, wieghy vpefen meugt Dit raecfa ^oor al de teere jeugt} T)m hoet u <vw een qtMé gefpeul, VVantfiet een dvvaej die maecfaertfeul «Sengecßmaetfitettotel.
|
|||||||||||
|
f
|
|||||||||||
|
5^%- i- X\ 3Stfj
|
|||||||||||
|
***• j- *■* fium upt ißi Öeb^eenfcïj ntenomen/
*» too« g^epajl o? öe gene bte int fitn boen/ en fonöet oojöeelljetfelüe itae* uolgen/ljet taeltö memant fua feeratë »eïmtbetenepgenijS. ^eri. Ziffer een feftaep ober be jjoji fêfoo
bolgenbettorie, Ziffer een ßoe biefï etc.
3©aer een ßont sen gljeitffï Beeft baec
bolgtetnteer. |
|||||||||||
|
Todos fomos IoCOS, loS imOS Spaans.
delosotros. .i. Tousfommesfols les vns des Afttrfs. f ran?:
Viurifto ne fa cento. itat. ©nfdxrtrtmacjjftwtëtëmt» Hoog<j.
|
|||||||||||
|
Waer
|
|||||||||||
|
8 ML
Wacr de Slanghe 'thooft in krijght, daer
krijgtfe 'tlijf in. |
||||||
|
v?dit K Oom hkr>mi,n weerde kintj ick moct u heden Iceren
fF«ckt Hoe ghy u domme jeugt fult mogen over-heeren;
Koom hier, ftae nevens my, en let op dit geval, Dat ick u, tot bericht, voor oogen Hellen fal. Siet waerde gladde flangh den kop weet in te wringen Daer weetfe ftraex hét lijf ten vollen in te dringen; Let
(
|
||||||
|
öpvoedinge wan Kinderen. 5>
Let vry, let op het ftuck, het hooft dat maeckt de baen,
En waer dat ingangh krijgt daer is geen houwen aen. In alle flira bejagh, in alle cjuade faken, Daer moet een teere ziel den aenvang leeren ftaken; Weert, lieve, weert het wiet, en doot het bofe kruyt, Eer dattet verder gae , en eer het wijder fpruytv De boom, die ons bedeckt, en nu begint te bloei j en, Was maer een enckel rijs, doen hy begon te groei j en > En noch loo waft hy voort, en foo hy langer ftaet Soo Aalt ghy vruchten fien, en in de vrucht het laet. Ghydan,diezijtgeneygtominde tucht te leven, Wacht u van aen het quaet den eerften voet te geven T » Hy valt, eylaes l hy valt, tot inde vuylfte luft, « » Die van den eerften af haer voncken niet en bluft. |
|||||||||||
|
^niet^tirtgmwf etn«nfmi(5^m. Hoogd.
C0?tt tat wffeto fc^cf man art m fpkfat. Plerumque qujelibct res inno- Lat.
centi mente refpicitur, fed in ipfö afpeólu animus concupiC- centice gladio confoditur: non enim David Vriar conjugë ftu- dioie reipexit, quia concupierat fed potius ;Concupivit' quia in- Gregorm cautë reipexit. A fcaüone d feaglioneß fale k ital.
fiala. iBmi fpojte tot fjjojte raer&tmen eg* Ncderl.
te laöüer. Debequenna centellagran ho- Spaens.
guera. <êen nagel Doet toel eenDoef gfetber* Nederd
liefen/ een fjoef-gfer. fjec yeert/nuelc& Dan toel öen rttptei'Doet fneubeïett. Tui devant Ie pede, comme devant Fi'a»9-
unferpent, carß tu en approches Ute SP- *■*>
mor ara.. 2'
B Wan
|
|||||||||||
|
T\ V tetit vient on au grand.
Petite efiincelk tïgendre grand feu. l&an «ti bontfie bjattt Det DupjS.
<©e ^aftlifcug moet int êp bretre&en
toojben. Princlpijs obfta.
Veniejiti óceurrite rriorbo.
Periculofum eft canerri intefti-
na guftaffe. Satius eft initijs mederi quam
poft caufam vulneratam re- medium queerere. Flam ma f umo p roxi ma.
De parvafeintülä, magnum fäs-
pe incendium. Pravis affuefcere fermonibus eft
via ad rem ipfüm. Bovem tolkt qui vitulum fu-
ftulerir. ^nmontenfeuffd mfcie^ircfKit (aft
f ommen/ foo tvitt ar <w ouff tat al wer. |
|||||||||||
|
Lat.
|
|||||||||||
|
Hoogd.
|
|||||||||||
|
IV-
|
|||||||||
|
10
|
|||||||||
|
VVctnmm diejatnt» tyt%elt9fi legt fieficb im dreck.
|
|||||||||
|
X/f Et kinders, diemen heefc geteelt-,
En dient niet alle-tijt gefpeek,
Want fchoon men die ten hoogften mint, En boven maten heeft gefint, Noch kan het efter niet beftaen Hen ongetucht te laten gaen, Want Ouders van te fachten mont Zijn voor de jonckheyt ongefont. |
|||||||||
|
Men •
|
|||||||||
|
Op>oedtnge nj&n Kinderen.
Men houdt dat meeft de kinders zij n
Gelijck een mack en weelig {wijn, Dat foo ment troetelt inden neck, Gaet leggen midden inden dreck; Dus foo ghy tracht nae deught en.eer, En ftreek u kinders niet te feer. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ii
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Plerofque ego parentes vidi qui- Lat.
bus amor nimius ne amarent Tla/m caula extitit. Sed provide, & cttmjudicio caßL
gandos liber os monet proverbium *<ißamcum.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
B
|
Landa patrum fegnes facit
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Lat.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
indulgentia natos.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Terent,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Omnes deterioresfurnuslicen-
tia. Monendi amici faepe fiint 3 &
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
deer.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
objurgandi & ha?c accipien-
da funt amice 3 cum benevolè fiat. lac^crttct; fcïnt>*
*■**•, Sic habendunyiullam in amici-
cker. tijs peftem efle majore quam blanditias & aiTentatiönem. Kederi §&&* mttfittg mawßen fïintfeenöe
ïöoiiDen. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Il ninno & il mulo in culo. Spaens>
Nunca hizo galardo con alle-
gria,ni execution con colera. ,i. Ne f ais guerdon eflant alldigrefg
chaflie avec courroux. Comme vncheval qtion mdornten F
point, devientfier • ainß tenfantsyrac'$9 auquelon laijje tout faire, devient s. ?. rebelle. Amignotte ton enfant>& Utedonne.
ra maint effroy: ioue toy avecluy & iltecontriflera-.neripoint avec ' luj de peur den eflre marri, dr de grincer les dents a laßn. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hoogd,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
CMere trop piteupLJ.
laiftfilU t'tgneufcj. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Fr
|
■«19.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Vojez Syrach. 30. 1. Prov: 13.24. Iteni23.i3.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
B z Ëlck
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1%
|
||||||
|
Elck fpiegle hem felvea
|
||||||
|
£CMan fï ^y ^e ^et aer(%n g^as> ^at ^y ^e iongc vrouwen
fpreeckt **■* Een fpiegei wort genaemt, zijt befich aen te fchouwc, Let vry op u geftel 3 u hayr en gantfch gelaet, Let vry hoe u het oogh, en al het wefen ftaet, Doch geeft u niet alleen om uwen douck te fchicken, Óf om gekroont te zijn roet bloemen ende ftricken, Maer let op u gemoet, oock onder dit beflagh j En leert dat uwe jeught ten goeden dienen magh; Soo
|
||||||
|
Opoedïnge <-v<tn Kinderen. I j
Soo u de fpiegel feyt dat uwe wangen blofen,
En fris en jeugdich zijn, gelijck als verlè rofen» V tanden als y voir, u lippen t'eenemael Gelijck het Indifch lack, of als het root coracl •; Soo gaet van ftonden aen bereyden uwe finnen, Om mede fchoone glans in uwen geeft te winnen > Geeft u geheele kracht gants over aen de deugt, Op dat ghy binnen felfs in fchoonheytblincken meugt: Spreeckt dus tot u gemoet: Sal't niet een fchande wefea Soo maer dit buyte-vel in ons en wort geprefèn ? Sal't niet een herten-leet aen al de vrienden zijn, Indien wy maer alleen en hangen aen den fchijn ? Neen, neen, mijn weerde ziel, wy moeten verder poogen; Wy moeten hooger fien als op den luft der oogen j Wy moeten fchoone zijn> en dat aen alle kant, Iae tot de gronden felfs, gelijck een diamant. Zijn in het tegendeel u leden foo geichapen, Dat van u, door het oogh, geen luft en is te rapen j So fpreeckt met u gemoet, en maeckt een vaft verbondt,
Op dat ghy door den geeft u Ichade boeten condt: Gaet oeffent u verftant in alle goede fèden, Gaet oeffent uwen mont in alle wijfe reden, Gaet e^iert het innigh fchoon, dat is het befte deel,
Dat is voor alle dingh een edel hals-juweel. Men vinter menighmael die fonder fchoone wangen, &ie fonder witte verw, der menfchen herte vangen: » De deught, de reyne deught, is wonder lief-getal, »»De deught, de waere deught, is verre boven al. |
|||||||
|
Twet
|
|||||||
|
B 3
|
|||||||
|
14 Öftoèdinge aian KhdemK
Twee aenmerckingen op't gebruyck van Spiegels.
|
||||||||||||||
|
fijngebaente bageïijtr te mogïjenaen*
mercfeen / fonberlinge een afbeelt fijner joncnïjcpt baer bp öebbenbe/cm booj btenmibbel fijn bagQen te leeren tellen en totjs te tooien» latent ufelben, Nederd.
Le miroirrieß pointflatteur. Franc,
Lo que te dixere el efpeio Spacns»
No te lo diran en confeio. .i.
Ce que le miroir te dim, Franc,
Au conßilon ne te lira.
Donna fenza honefta non fu Ital-
mai bella. __ XiV yov x.d)h.(&> Ötuv 'i%i; vSv tu- Griccj»
Quam grata eft forma, cui eo- Lat,
mes modefta mens 1 Beauté fans lente ne vaut rien. Franc« ,
Il cerchio non fa la taverna," itai.
Tout noflre feavoir giß acognoiflre Fran?.
noßre ignorance, touie nofire per. fettion a remarquer nofire imperr fecjion. |
||||||||||||||
|
Eerftc aenmcrckin^e.
|
||||||||||||||
|
H€t toareraetonbienfriglj/na beu
raebt ban eenige/ bat alle «êrfiool* meefiesüï/enbe andere bit Jjaer toerru maecSen ban be joncfcljept te onbertotp feit / btelttjtg een Spiegel bpber öanbt ïjabben/ om baer meïie te Doen/geitje \y ntenljoubtbat ^ocratejs ranberentij« öea foube gljebaen Ijebben ; ©efelbe (foogljefepöt bjojt) fjabbe boo?een ge* luootue fijne leerlingen bceltijtiö acn te manen ftcïj Ditfcmaefë te fpiegöelen/ en fidj bebinbenbe ban frfjoone gehalte te toefen/ öatfe alfbait met alle tmbbelen fouDenbetrarjjten/ tenepnbefp lieben ïiooj jjare tnnerlgcfee fcïjoonïjept garen «pttoenbigeufiant fouben geltjcfe mo* gen toefen-, en ingljebafle pemant fteït mtfmaec&tquatnetebcbinben / bat be fooöanigïje neerfïifïjept foube aentocn* Zien bat ïjp fijne uptbjenDiglje ïeeltjcK* fjeptmet tntoenbigge aenpjenaeuiljept foube fieme boeten. SocratU doffrinam expreßt Ovidiut,
Si tibi difficiüs focmam natura negavit
Ingenio forma; damna repende mx. idem
lam rnolire animum qui duret,& aftrue
formam:
Solus ad extremos peimanet illerogos. idem
Non formofus erat, fed erat facundus
VliiTes-, Attamen squoreas torlit amorc Deas. Tweede aenmerdkinge,-
HCtgebjupcB ban be ;§piegefété
bienfiigö boejbejont&fjept/ ten epnbe alö luec boben iö g&efept: ©oo? ben ouberbom/ om be grtjfe Ijapjeit/ rimnel?/ eube anbete bermiberutgen in |
||||||||||||||
|
Pulchradomuspulcherholpes. iar
|
||||||||||||||
|
Uoo^'l
|
||||||||||||||
|
©m fernen fjauf cmfc|oner witu
<£« belle cage, gentHeifern. Fral1^
|
||||||||||||||
|
6s muß
|
||||||||||||||
|
VI. If
8s mußjm ieder ein far narrenfchuhen vêrtretten,
Wo nicht mer. |
||||||||||||||
|
ö,
|
ei
|
|||||||||||||
|
Sc-! °n-
|
||||||||||||||
|
"P Y kijckt toch, kijckt toch eens, Gefèllen,
Ey kijckt hoe koom ick hier ter baen, Hoort toch hoe klincken clefe bellen a Siet hoe my clefe fchoenen ftaen.
Ghy lacht, na dat ick kan bemercken, Én feght, als binnen u gemoet,
|
||||||||||||||
|
»De
|
||||||||||||||
|
jongelingh,
» De gecken kenmen aen haer wercken ;
Wel, dit is vry een loflen bloet.
Maer, Vrient, al (iet ghy my wat mallen, En acht dat immers niet te quaet,
Want dit wil nir al beter vallen, Dan als het leven verder gaet:
Als wy de groene jeugt beginnen, Dan koot de Ionckheyt over al;
Het voor-recht van de jonge finnen, Dat is, Voor eerft een weynigh mal.
Ké, laet de Ieugt haer foete kueren, Want dat misprees noy t defcigh man j
Maer laetfe niet te lange dueren, En fcheyter op het kortfte van.
My dunckt, ick hebbet eens gelefen, Of, ick en weet niet waer, geleert,
» De kortfte fotheyt wort geprefen, » Tis wijsheyt alfmen haeftigh keert.
Heb ick dan fchoenen als de fotten, Of maeck ick eenigh mal gebaer,
En wilt niet al te fchamper fpotten, Want dit is noch mijn eerfte paer:
Had ick dat eenmael af-gefleten, G e wis ick ïoü dan vafter gaen;
My dunckt, ick fel dan beter weten 3 Als defè loop eens is gedaen.
Dit hoord' ick eens by wijfe lieden, »> Dat niet te koten ware beft,
p Ma"5r als het immers moet gefchieden, v Soo iffet beter eeift als left. |
||||
|
/<
|
ongelmg
|
. 1?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Lat,
Hoogd.'
Lat,
ttederd.
Hoogd. sPaens.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Nullum ingenium magnum fi-Lat.
ne mixtura dementia?. smen». Scis folere illam cmtem tali Iu- rUut.
do ludere. Mo^a- Si Iuvenis luxuriat, peccat j scphocUs.
SiSeneXjinfanit. Nullus idem eft diuturnus &2"J"M
precox fruc"tus. ©joegD rrj#/ bjoeglj tot. Nederd.
BjoegjjüJijiS/ bjoegf) fat.
©joegö fneegrj/ bjoegö fletfjt.
©joegö ï^cec/ ü?oegg ïinedjt. t^oegr) tojï/bjoegöbafh
©joegö toaert/ tojoegj) gafï. ©joegfi totlt/ tyoegl) tam.
I^oegjjrag/ bjoegö lam. l^oegrjbalcÈ/ bjoegö upl.
©jeegó öengfi/ bjoegö gupl. ©?oegl}ltef/b?oegljIeet.
©joegf) feout/ bjoegfj fitêt. ©joeg&bper/bjoegfi afclj.
©joegDfomer/ guaet getnafefj. ©?oegß te totjn/ bjoegö beoojberf.
©joege Djoncßaert /tyoeglj geftojrjeit. ©?oegr) geleert/ b?ocgg bergeten. ©joeglj gebjoecßt/ bjoegö beöjeten» Vn Empereur Alleman difiit, qu'un Fran$.
jeun homme demeuroitfolfept ans de (uite, ejr ß entre deux tl faifoit Mkhetdt cjuetque injignc trait de Jagejscj, ta„„ qrfilluy faut recommencer Ie fep. tenaire de folies. Te n'ay jammais ofé trop efperer des ufephus
grands commencemensdefprit, dr Hals«™- de memoire, lefjuels ce pendant on vatm admire .vi:: enfants. Ie fcay bien qu'ils nepeuvent cjüatteindre leur force & leur vigeur, ejrfplußo/l, la chofe n en va pas mieux. La conclufion fok
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hoc commune malum, femel
inianivimus omnes. S53aë ftöjrtïigwitb/ fau(f bafo.
2&ts baft mff / t>ae tyit mty fïciff. Non poteft in eo efle fuccus
diuturnus quod nimis celeri- ter maturitaté eft aiTecutum. jltette&otentoatebefï/
Jtëaer beter üooj atë left. ®c Jftntw fce foo rijMtcf nrfjf«Wefebm
nttfmtg/otwetfjwfrmgecfe taring §ttbi( jtgc finfcet t>te (cwn rrif fortgfj/afer
fixuo&fïitgJKfangfK Niquien acierteun officio fi en
el primero no ha errado. .i. Verfonne nefera bienfon me fliert s'il
ny apremierement faift quelquc Pracocia ingenia rarö perve-
niunt ad frugem. SBcfcofedfJjerjortsoiofo.
Chinonfapazzia in giouenezzAy La fa pot in viccUezza. Quia citius quam oportuerat ef-
floruifti, hyems te peremit. Les pUts courtes fol/ies,fonf toußottrs
les meilleures.
Quandfolnefolüe, ilperdfa ftifon. Magna Indoles non finevitijs,
non ftaüm pro deplorata ha- benda eft. Nam multi disje- ftis'nequkiae clauftris virtu- tem efficaciter oftenderunt. Habent urnen btzcfuos tei minos,
nam, Chi di vir.ti none, di tr enta non ft,
di quaranta, non ha j mai non fara, ne maijkpra, ne mai havera. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Lat.
achter. T»-<73
htlgels. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ital.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Lat.
*««tiov, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-at.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
**éfc.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'om.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
**■*',:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ital.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Mature, non at o.
C |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sféfoo
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
! 8 Jongeling.
Moo in een goede op-boeötnge tier joncltfjept beöaet bt ïjope
bande toe-komende eeutoe/ foo binden top btmOtcf)/ tot be-
flupt ban tiefe materie/öier bp te boegen eemge gvont*
regliefó m be toe&fce plutaitfjug / enbe andeïc
öoeöe fcö?Qtia?iö fjet gefjeel belept ban bit
ftwfcïjebbenbeïbatet:
|
|||||||||
|
1. C\üil fautmener les enfants a; Fran?.
^ leur devoir par douceur. 2. £>uil les faut lover tjr tancer de
fois a autre. 3. Qu ilne les faut preffêrtrop, am
leur donnerrelafches. 4. Que Ie f ere mefme doit avoir
I ceil fur iceux. J. Qrtilfaut hien regier leur paroles
tjr excereer leur memoire. 6. QtUl les faut empefeber deflre
chagrins ou contentieux. 7. Qttil les faut faire fuir la delica-
teße érfuperfluité. 8. Qujl les faut aecoußumer a din
toußoursla verité. p. Qttil les faut detournerde man-
vaifes compagnies. 10.Qttil les faut apredre aimer Ver.
tu tjr honneur & craindre infamie. * 11. Qu'il leur faut fervird'vn bon
exemple. ii.Qu'illes fautdevanttoutes cho»
fes aprendre la crainte de Lieu. |
|||||||||
|
u t\ Sttetbtcnjticg tö be jonc&gept
JiJ te beengen tot garen fcguldigen pliegt/ eer boo? foete/ als öooj gatbe . mtööelen.
%. © at De jondSïjcpt ober gant/ na se*
legentgept ba» faecnen Dient ggepje* fen en berifpt tebJO?ben. 3. ©abnébefelbe niette beun en moet
gouben/ maermactelgc&e uptfpan* Hinge bient te geben» 4, ©at be «©icöertf ofte ©ooggben
felfö get oog op De felbe moeten geb* ben/enbe firg nietbernouggen Dooj ben Dienft ban andere alleen* 5» ©at De bjooj&en enbe maniere ban
fpjeec&enbanbejeucgt toelbienébe* lept te bjojben / enbe in ojbje gegou* ben/ en gare memojie ban De jonen« geptaenbjelgeoeffent» 6, batmen be felbe moet ggetoennen
niet inoepelijrß / pjonc&acgtitg / oft ßrarfteelidj te toefen in garen bagelijc&ftgen omme-gangg. 7, ©atmen be felbe moet af-toennen
ban alle lecnergept enbe quifritgept» 8, ©atmen be felbe moet ggetoennen
altgtbe toaergept tefpjeec&en.. 9» ©atmen gegeel goebefo^ggemoet
Daaggen bat befelbe met geen quaet« gefelfcgap omme en gae. 10, ©atmen bc felbe moet aenlepben
totbeliefbebanbebeugt/en totbjeefe ban fcgaemte en fcganbe tebegaen, U. ©atmen be felbe moet booj-gaen
met een goet erempel. t-i. €pnteïijc&/ ©atmen boo? al be
jejugt in-ffgerpe be bjeefe bejf #ee* ren/ üit get genougfaem al begjtjpt/ mant befelbe tó get beginfel ber togf* &eps/ ató bMBftfe-itun getupgt» |
|||||||||
|
Amor
|
|||||||||
|
VIL
Amor docct Muficam.
|
||||||||||||
|
*9
|
||||||||||||
|
flicke
Vl-yagie
|
||||||||||||
|
£* Hy 3 die op defè prente liet,
Maer weet daer van de meyning niet,
En vraegt wat defe kleyne Guyt, Wat Venus Iongen hier beduy t; lek bidde ftaet een weynigh ftil, En hoort eens wattet {eggen wil. |
||||||||||||
|
C i
|
Daer
|
|||||||||||
|
zo Eerlïjckg Vtydgte.
Daer is een fpreuck van langer handt
Gekomen uyt het Griecken-landt, Die feyt , dat Liefde fingen leert, En plompe finnen omme-keert, Dat is gefeyt, dat foete min, Brengt alle foete dingen in. Siet hierom ift dat Venus kint
Sich hier als in een Ichoole vint, Een Ichoole daermen geeftigh queelt, En hondert foete deuntjens lpeelt, Een {chooledaermen plompaers flijpt, En daer de groene jonckheyt rijpt j Maer 'tis een meefter fonder plack, Want hy leert kunften met gemack, Sijn pijl, die door de wereltfweeft, Die ift die defe krachten heeft: Want foo daer is een Hechte duyf, Die naeu en kent haer doucken-huyf t Die in haergaen, en al haer doen Is raeu en uyttermaten groen, Indien Cy defen meefter krijght, En dat hy in haer boefem fi jght, Ge wis daer is geen twi jffel aen , Hy leert haer voor den fpiegeiftaen, Hy leert hoe fy haer dom gelaet, Sal ftellen op de rechte maet > Sal ftellen anders alffe plach, Eer ly by hem ter lchoolen lach. Is elders oock een raeuwe gaft,
Die op geen heuiTche leden paft, En niet ter werelt anders weet Als hoemen pap en foppen eet, |
||||
|
Eerlïjckg Vryagie,
En daerom, t'huys en over ftraet,
Gelijck eenklpnten henen gaet, Genaeckt hy maer eens defe fchool, Sijn hart ontfonckt gelijck een kool, Sijn hoet ftaet anders alfTe plagh , Sijn kraegh foo titfigh alfle magh, Sijn knevels geeftich op-gefet 3 Sijn gantfche kleedingh wonder net; Hy leert daer niemant op en gift, En dat hy noyt te vooren wift 3 Hy leert ontfluyten fijnen mont, Die eerft gelijck vernagelt ftont, Hy leert, en al met goet verftant, De befte woorden van het lant, Hy leert voor al oock foeten fangh, En al met vreugden, fonder dwangh, Hy krijght een rap, een buyghfaem lijf, Al ftontet eertijts bijfter ftijf, Int kort', een plompaert wort beleefc Soo haeft hy maer een vrijfter heeft. Soo leert dan Liefde wijf en man, Dat niemant anders leeren kan. |
|||||||||||
|
11
|
|||||||||||
|
Ut.
£juß-
|
|||||||||||
|
Amor docet Muficam.
Amor magnus do&or eft,atque
omnes Philofophias partes implet. Chi ha l amor nel petto ,ba glifberoni
a ifiancbu |
|||||||||||
|
I Amour eßun gradmaißre defcole. Fran$.
Tout eflgaillart ou quili'en vole» I'Amour eß un grand'maiftre
II faiïïle lourdau gentil eftre.
Nullus adeö ignavus eft: quem Lat-
amor non inflammet ad virtu- Fl"tt. temac divinum rcddat, ufpar viro forti evadat: nam quod C 3 Homerus
|
|||||||||||
|
%% Eerltjcke Vrjagie.
|
|||||||||||||||||||||
|
Homerus vim furoremque di-
vinum a Deo quibufdam heroi- bus infpiratum ait , id Amor praeftat amantibus. |
AuguftinWi appetitum rei," pro-
pter fe ipfum. Bernardo* ordinatam & vehe-
mentem voluntatemad bonum |
||||||||||||||||||||
|
Lat.
|
|||||||||||||||||||||
|
Da mihi hominem incultum,ab
amore cultiffimus efficitur, da rufticum ac rüdem, ab amore fiet ingeniofus ac elegans. quid plura? fegnitiesj fomnusom- nis, lcthargicus marcor,acfqual- loi ex amoris contubernio qU- minatur. |
|||||||||||||||||||||
|
Philip.
Herod. |
|||||||||||||||||||||
|
Alij Theologi, Conjun&ionem
amantiscum amato. Nonnulli, Defiderium poffi-
dendi, utendi, fruendi, opinati boni & pulchri. Plerique, Spem irretitam,timo-
ri conjun&am. Tullius dixit amorem eflè,benè
veile. Seneca \ Vigorem animi 3 &ex-
ceflum mentis. mntes\ Inclinationemanimi in
rem coneupitam. CMariusAEquicola ] Defiderium
boni quo illud nobis (èmper ad- elte, & poflidere cupimus. Peripatetici, Argumentum be-
nevolentia? propter apparentern venuftatem. Academici, Defiderium fruenda;
pulchritudinis. Theophrafim^ Anima: otiofe af-
fectum. Epittetus deniq;, Otiofi pecto-
ris moleftiam , in puero pudo- rem,in virgine ruborem, in foe- mina furorem, in juvene ardo- rem. |
|||||||||||||||||||||
|
Syrach.
e. 3 6. |
La beauté de la femme reßouit
|
||||||||||||||||||||
|
la face3($r fury off e tons les de-
firs de t" komme. nine«»- Qluy cjuinjok de hing venir cel-
cauus. le quil atme, il redreffe le collet de ßt chemiß , agence le bonnetßtr fateße> retrouchefesmoußacfjesy redreffeßn manteaufur les effcau- les,fileueßrla pointe deßsßeds, tnonßre un aj'tjage jojeux, (& femble quil ß renouveUe de tout pour ßrendre agreable auxjeux ß Dame. Lat. Pro conclufione; addamus va-
rias Amoris deferiptiones, a fa- pientißimis traditas, ut inde eius natura ignorantibus inno- tefeat. Amorem beatus ille vionißu*
definite effe virtutem unitivam. |
|||||||||||||||||||||
|
Het
|
|||||||||||||||||||||
|
V I I I. 2|
Het Schaep dient voor den dam gelehut.
|
||||||||||||
|
1 Erwijl ick ginder by mijn wijf
Ine groene nam mijn tijdt-verdrijf, Soo quamen defe fchapen aen, En d wadden uyt de rechte baen 5 Het fcheen, fy wilden naer het faet Dat hier op defèn acker ftaet, Dies rees ick op, om heen te gaen, En 't vee hier kort te houden ftaen , |
||||||||||||
|
Maer
|
||||||||||||
|
/
|
||||||||||||
|
Eerlijcf^ Vryttoie.
Maer Trijn die fèy * Ten is geen noot,
En hieldt my vaft op haren fchoot, Sy fprack, het is noch al te vroegh, Het is dan ymmers tijts genoegh Het vee te drijven op de vlucht, Wanneer het naeidert tot de vrucht; Maer ick, die weet hoe dattet gaet, En hoorde geenfins haren raet: » Het fchaep dient voor den dam gekeert Gelijck de daedt my heeft geleert * Want koomt het beeft eens op het lant, Dat jfèhoon met vruchten is beplant, Hoewel men dan ai luyde krijt, En oock het dier met ftocken fmijt, Noch wil het uyt den velde niet, Vermits het daer fijn gadingh fiet; En fchoon het al ten lellen gaet, Noch doetet niet als enckel cjuaet, Het loopt, het fpringt, het pluckt, het eet, Het geeft, al waer het koomt, een beet, Dies acht ick 'toude fpreeck-woort nut, »> Het fchaep dient voor den dam gefchut. Soo nu miiTchien een jonge maeght
Hier van de rechte gronden vraeght, En foeckt te weten, met befcheyt, Wat inder daet dit is gefeyt 3 En Wat een boer, of acker-man Een hooffche vrijfter leeren kan ? Die ftelle defen regel vaft 3 Dat Venus kint, die flimme gaft, De ftoocker van de geyle min 3 Niet licht en dient gelaten in, |
||||
|
Serlijcke Vryagte.
Maer datmen van den eerften aen
Sijn flim bejagh moet tegen gaen, ÖFanders datmen naderhandt Te laet beklaeght den heeten brandt. Wel aen, ghy zijt dan oy' of ram Schut vry de fchapen voor den dar». |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
t-ï
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I-at.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Q) Vm novus eft % coepto po-
tius pugnemus am ori; Flamma recens parva Iparia recedit aqua. Principijsobfta3 ferö medicina
paratur, Dum mala per longasinva- luêre moras. Helleborumfruftra, cum jam
cutis segra tumefcit, Pofcentesvideas; venienti oc-
cürrite morbo. Satius eft initijs mederi, quam
poft caufam vulneratam re- medium quserere. Melius eft occurrcre in tempo-
re , quam poft exitum vindi- care. ^uona gmrdia ßhma ria <ven-
tura. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Fin chey I male freßo, bijogm r\-
medtorvi. In ipfo introitu ruenti luxuria»
refiftendum. Laude dignißimi , qui nafcenti-
bus malisruccurrunt. Quifquis in primo obfti tit,
Pepuiitque amorem , tutus ac victor fuit :
Qui blandiendo dulce nutrivit malum,
Serö reculat, ferre quodfubijt jugum.
Capite vulpesparvulas.
S'ecchiononmira
llcuore nonfoßtira. Sapientes agricolx ïocuftarurn
feminapedibus obterunt. Hortulani, campe in ipfis folli-
culis refecanr. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ital.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
La%
Val. Max.
Ilia», lib. i-f.' Senec.
Hifpl. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ik
|
m.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fert
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
**1*ib. '
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Delrio.
In adag. Hibrai*. Ital.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'»te
|
;&.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
L- '• c,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f>ne
*U1
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Lat,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tBooifj- êjj?eecfe-töoo|t (M mecßaïïefceanöctt) kante
öer tooften upt-geb?ept/ fn tot beel anöat faecHen
öttJ?upcKt / ate bp ejcempei.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ïïevant que tufoü malade, matte toy
parattemprence , Et tandü que tu
p(ux encores pecber, monßretacon-
vcrfion, Rien ne fengarde d'accomplir ton
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
vcett de bonne heure, ey riattenpint
a efire homme de bien jufqu 'a/a mort. Fui devant lepe che comme devant un Symch. ferpent) earß tu en approcbes Ute *'■ 2- mordra. D Trendrc |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*1
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i6 IX.
"Prendre nedoüaU chattdelte Ny or 3 ny totle, $ molm puceHë.
|
||||||
|
"p\ ït wijf dat ghy hier voor u fiet,"
- En geltaen defen koop-man biet*, Dit wijfis wonder flecht bedacht > Want fy koopt peerels inder nacht 3 Sy koopt in haeft by 't keerfen-licht, Daer toe men houft een vol geficht. Wel, ïufFer, wat iek bidden mach y
Ey, fluy t geen koop als metten dach, |
||||||
|
Ma«
|
||||||
|
Eertijcke Vyagic.
ïvlaer laet den nacht eerft over gaen,
Of wis ghy fult bedrogen ftaen, Want koopt ghy niet ter rechter tijt, Soo koopt ghy niet als enekei fpïjc. Gefcllen., die des avonts vrijt,
En dickmael wonder jachtigh zijt, En vaert niet inder haeften voort, En fpreeckt niethaeft het groote woort , En geeft voor al u trout j en niet, Tot ghy het lief by daeghe fiet; Houdt fèker dat de keerfe liegt , Houdt feker dat de nacht bedrieght, En dat men met een korten fpoet, Noy t groote dingen wel en doet. 'cis waer, dat even inder nacht
Een fäecke dient te zijn bedacht; Maer al wat dienftigh is geilen Dat moet by hellen dach gefchien. » Geen fèhoone perel dient gefocht,
» Geen fijne webbe dient gekocht, »> Geen vri jfter oyt te zij n gemij nt, » Dan als de guide fonne fchijnt, » Want, die in duyfter henen loopt, >» En even dan juweelen koopt, » Of s'nachts iich koppelt aen een vrouw, » Die cjueelt by daeghe van berouw. » Dus wildy niet bedrogen zijn, » Soo wacht den klaren Sonne-fchijn, Soo wacht, ó grage vryer, wacht, Tot dat het ftuck wel is bedacht, En ghy oock foete Vrijfters beyt Tot alles wel is óver-leyt. Ds
|
||||
|
28 Eerlijck
T A muger y la tela
Neptglur a la candeU. Iudicio formce noxque merunv
que nocent. cAl lume dl candella
Ogni m&icapare beüa. D e nui<ffc a la chandellc
1'afnefle femble damoifellc. Ratio eft quia
Non e or o tut to quel che luce.
Ssfdrftt nitty atte %a$(cMf)OWkin jQuien haßefe marie, a Lolßrfe
repent. Mtw rooct geen Fatten in fac&en hopt
«Pie ten banfe toil gaen moet fien tote
f)P mettec fjant neemt* 2Sp nacFjte frjn alle Flatten gcaeu.
Necle latent mend<e, vttioque igr>of-
citur omni, Horaque formofam quamlibet ilia facit. Confide degemmü, de tint!a murice Una , ' Confute de facie corporibns^ diem. Nox & arrior vinumque nihil
moderabile fuadent. (Sttfbittotwtroetffjfl&m.
$kt metier Ijacfl ate Wojen bangen.
^( c/h' compra bejogna haver cent'
Qcchif Acbin^ende3m bafia uno. I |
|||||||||||||||||||||
|
Vryagie.
<Die*öcrFiooüfen9aêf( mm'eeitßogFj/ Nederd*
Die U0Opï 0gcfter Fjonüeit. Hinc Magnates qui pidtistabu-
lis inter fefè matrimonia con- ciliarit fepe fallüntur. & ideo
Iiabella Caftilia? regina nol'uit
nubereFerdinando, nifi prius principem vidilTet. Nee Elifäbetha Anelorum re- f-'^r-
Ti • e • late <*xio~
gina Henrico Suecorum regt. „„,,,
oecon. 73.
Itoont onbeften Fjet fal u routoen / Nederd.
<£n öat boojal in Fioop bait tyoutoetu Si quid bene factum velis, tern- soue.
pori trade. |
|||||||||||||||||||||
|
.Spaens.
|
|||||||||||||||||||||
|
Lat.
Ovid. Itaï.
|
|||||||||||||||||||||
|
Franc.
Spaens.
Hpogd. P*anc.
Nederd.
|
|||||||||||||||||||||
|
Nèfemina3nèteU
alumedecandela. |
|||||||||||||||||||||
|
ItaV
|
|||||||||||||||||||||
|
No&em requirunt Fraudes , Iü- Lat..
cem Veritas. Quem texerat dolum nox, pro-
didit dies. Celeritas infamis naufragijs.
------Male ciinäa miniftrat sm.
Impetus.
Conciliomm prascocium & in- mchter.
confultarum aétionum infoelix «*»»' & triftis folet eiTe exitus, feftina- ^£- tasque adiones & confilia Tem- per fueruntcalamitofa aut per- nitiofä : ut late exemplis & ra- 1 tionibus deducit Riebt, d. lee. |
|||||||||||||||||||||
|
Lat.
Qvid,
|
|||||||||||||||||||||
|
ï^oogd.
Nederd. lul. |
|||||||||||||||||||||
|
£choon
|
|||||||||||||||||||||
|
X.
|
||||||||||
|
:f£
|
||||||||||
|
Schoon voor-doen is half verkocht.
|
||||||||||
|
Wilder yemant leeren minnen
Nae den regel, nae de kunft; Wilder yemant herten winnen, En oock aller herten gunft : Niemant hoefter groote boecken j Oude Schrijvers, vreemde tael "Wt te lelèn, op te foecken; SiethierftaetetaUe-maef. Dj
|
||||||||||
|
Gaec
|
||||||||||
|
Eerlijckt Vrydgie.
Gaet maer flechts u ey gen fel ven
Met een onvermoeyde vlijt
Onderfoecken, onderdelven, En beproeven wat ghy zijt \
Vint ghy feylen, leertfe duy ckena Leertfe dooden, viertfe niet •,
Maer u deugden wik gebruycken, Datmen die als lichten fiet.
Maeckt dat ghy in alle faecken Defen regel onderhout,
Dat fal u lief-talligh maken Of ghy vrijt, of zijt getrout.
Die fijn kraem weet op te proncken Nae den eyfch-, en nae den tijt 3
Doet den koper daer op loncken En hy wort fijn waren quijt.
|
|||||||||||||||
|
'<3CijS ben Seen-jjoitber lect batter een
oogöjcbetgaen't blepOiö bat niet göe* fiea en toert. «©an bit allee moetmet upt öooggmoet ofte boo? pjomc&erpe gljeftïjieben / maer beel eer upt een goet op?ctf)tgemoet/ tot berbetmngöe poer banfnn göeb^eSen/ enbeomfijnlirijt booj bc menfdjen fo te laten frfjgirê/bat <j$ob baer «pt gepjicfen toetbe/oorit om anbere totnabolgingetebertoecnèV op bat alfoo be gene tóe fultr boet bp göe- bolge lief talligö magü toerben bp be gene baer pp mebe omine gaet. |
|||||||||||||||
|
D2Ut ig cpgentlijtfi bat bc frantai*
fcn tioetnctl : mettrc en evidence & faire valoir les bonnes parties, ÏH foelffte Bunfre Scipio, en anbete boo?«
ireffelijrne mannen groote lof toert tcegefcöjeben. «©ititfDatOvidiusDt jonge lieben boo? een gtom-regel Seeft toülen in-fetjetpen: Et quäcunque potes dote place-
re, place. |
|||||||||||||||
|
Lat.
|
|||||||||||||||
|
Nedcrd. Brengt alles hy, ofriße jeugbt,
Daer ghy u lief doormaken meught
*Bit té batpbet ambatïjtjS-man / eleu
in fjec fijne/ foo beöcnbeltjrli toeet te be= trarfjten / Bet fcfjoonfre ober al aen£et ooge gebenbe/ enöe ai boat mtoftaettn tegenbeel bebec&enbe: plagö niet een Ußetfet be fcljoonfte (lenen in beu ge* bel/ be «©out-fmit be fupberfte pecvle int boojfïe batït nlepnoót / be isleec maner be ricrltjc&fïe ftoffe im aenfien* Uclifxt ban t feleebt te boegöen i |
|||||||||||||||
|
Ceß la raifonpourqtuy les gés etFflat
conftillentaux trincts de dißmuler ^f" ., leur imperfeftions, & monfirer leur „ux Rtf bonnes parties^ imitantsle bon archu Peüt.Ref teel e, qui loge ( comme ils difènt) fes }' pint beaux materiaux au frontijj/ict de jon baftirnent. |
|||||||||||||||
|
occu-
|
|||||||||||||||
|
Eerlijcke Vryagte.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3l
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Oculi funt in am ore duces. Lat-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
— occule mendas
Quodque potes vitium corpo- ris abde tui. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
®wi
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fe que pldß .
£B a demyfjjB, QB^^augnifft^t/
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Franc.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Idem.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Multa viros nefeire decet,
|
pars
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
maxima rerum
Offen det, il noninreriora te |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hoogci.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fiyfay
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
»f, T* > ~
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gas.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Griccx,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Cui gravis oris odor, nunquam
jejuna loquatur, Et Temper fpacio diftet ab ore viri. Si niger, autingens, aut non fit
in ordine natus Dens tibi, ridendo maxima dar&na feres. Ante omni* tarnen
Prima fit in vobis morum tute-
la, puellai Ingenio facile conciliante placenti ©«j reben ban öit alleg nansgefept
toerben bat {prim« notiones) be etrfte inbafienbn pemattCöaneenigpefaet&e fetrjgt / rgfenbe bttbtijt$ uptfjeteerfte gefügte/ een groot booj*oo£beel plegen tt ma&en tnbe gebatöten ber menfcften/ znbaer on fteu rj»eï wtot fpjeucöen/ a!,ö te toeten: |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Vi vidi^utyerij virpliw.
Illud tarnen hie monendum, fa-
ne hajc intelligenda, & virtute, non fuco ornamentorum gra- tiam tam virginibus quam ado- lefcentibus qua?rendam eife: ut reólè viri probi inculcant. Naxianz, Car. i,.depucept. ;;
Virg. Ornentur gemmis aliar > deco-"
rentur & auro, Quod fulgore fuo coHufträt cor-
poris artusj His, inquanij placeant quorum
depivtacoloje Multiplici eft facieSjinortalique
arte manuque Condita , coeleftique ab ima-
gine turpis imago Diffita, calcatum prodens fine
voce pudorem. Tu Virtute place, &c,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lvi4.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^«d.SSenfien boei typen.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ï-at.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ex anbeäu nafcitur am»r.
tAfeytauiïcepe
Tarecenmmcebo, .i. Accouftreun tronq ilfemblera
un jeune adolefcent. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
P»=ns.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Amor
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
XI
|
|||||||||
|
Amor, ut pik, vices exigie«
|
|||||||||
|
De lon-
gelingh
fpreecltf |
|||||||||
|
C Oo ghy wilt dit fpeeltjen leeren,
Socte Vrijfter, fchoone Blom, Doet den Vlieger vveder-keeren 3 Drijft het veert j en wederom j
Want als kk van mijner zijden Maer alleen en foude flaen,
Dat en fou ons niet verblijden, Want het ipel is ftracx gedaen.
|
|||||||||
|
Weet
|
|||||||||
|
Eeriijcke Vryagie.
Weet, dat kaetfen ende minnen
Eyft een over-gaenden bal,
Anders maecktet droeve finnen, Anders heefcet geenen val.
Liefde doet ons liefde toonen > Liefde geeft de liefde kracht,
Liefde moet de liefde loonen, Anders ifle fonder macht:
Wilt dan weder-liefde dragen Lief,ibo wort ghy ras de bruyt,
Want ick wilt dan met u wagen; Anders, kint, ick fchey er uy t.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
H
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
ti
|
ran?.
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Amour au cteur me fand Franc.
Quandbien aimêjefuü,
iMAis aimer je ncputi, Quand on ne m'aime point, Cbacunfoit advertj
De faire comme mejt
Car d'aimer fans f arty
C'eßvn trof grand e/mof. M*r&.
Proverbium Arabicum ex Arpcnio. ^
Excute mihi ignem & allucebo Lat.
tibi. .i. at ïofif bus Scaliger in*. terfrewur Efto mihi, ero tibi. Vt ameris amabilis efto.
Aymer fans amour efiamer. Franc.
©jtentfrfjau üan eenersö'öe en ö«crtNederd.
X«j»^«j9*i'«?r7^, ;; Griecx.
Marce, ut ameris ama. «^;
'Sit in amore reciprocatio.
Amour eft d'amourrecompence, Franc.
Et celuy eft trop ä blamer
Qui pour lemoins (s'ilne commence) Ne veut pas, quand on I'ajme, aimer. E Ekfc
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
XAmais I'amour ne fe f aye que
par amour réciproque. Etpretium, & merces folusa-
moris amor.
Beneficium non eftauramj fed Amor per quem datur.
Amor enim beneficij anima. Duriffimus eft, quem redämare piget prius amantem.
■dma ä cbi fama , ,
Reffend a cbiti clriama.
^»ttoo&t titeje rj?aegl}t>
JBmtt«eUefDeö?acgöt. V»a mano lava l'altra,& le due lam-
no U'vifo. „i. * Vne main lave 1'autre & les
deux levifage. *tó b'«ne öatibt ö'anöet toafl fo üw*
oenfebepöerepn. ^'eenmin fjjengtö'anöerin.
Manus manum fricat3gratia gra- tiam parit
Ferro ferrum acuitur. Fruftusamorisamor. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
I-at.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
eaef.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
I ""»ore
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
ïtal.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
e<ierd,
*al. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
^c
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
N£
|
Gerd.
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
lat
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
34 Xlf.
Elck meynt fijn uyl een valck te zijlij
|
|||||||
|
"TT" Ier vryers, die om ftrijt haer vrijfters dapper prefen,
Beflooten onder een, ick fou haer rechter wefen j Gijs hiet fijn lieffte moy; en 'ds een leelijck vel, Fob noemt de fijne net, en 'tis een morfe-bel: Guert prijft haer dien hy mint, als geeftigh in de feden, En daer en is geen fout in al haer domme leden: Kees acht de fijne vers, en uytter-maten fris, En 'tmeysjen heeft een vel gclijck een drooge vis.
Nae
|
|||||||
|
j
|
|||||||
|
Eerlijke Vryagie. ^f
Nae dat ick had verftaen al wat een yder feydc,
En wat hy tot een gront van fijn vermeten leyde; Soo heb ick defe faeck een weynich overdacht En met een kort beraet dit vonnis uytgebracht : Hoort,vnenden,met een woort den gront van uwe faken, Des vryers gunftigh oog dat kan de fcKoonheyt maken. Elck acht fijn uy \ een valck, en boven eygen mal, Soo wilmen dat het volck het fo gelooven fal. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ho
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
°§d- T? tm jetctt buncff m fein <wf ein fafcf
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
[ Non è bello quéllo que è bello itai.
ma quello che piace.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ita!
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
NcderJ,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Affe&ione accieca ragione.
sPaens, Cada buhonero alaba fus cu-
t chillos. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
cj&cSfeelic&UefnocÖftfJoonÉ 6ooï-fa&.
Balbinum polypus Agna^ dek- Lat. <äat.
eitfe fbtteBe pjtjft ftjti marotse&eit. Ncderd. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^aque memer lout fis cotßeaux.
^if' ftvaraetgj$fi tonmejfttn |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
toedek
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3 85focfe man« pacrte in at* omoné qt,
<©ns oog bat Beeft een balfdjen fcDrJn ♦
«Eld» mepntfgn 1®1 een ©allicfe jtjn. |
Engels.
Nederd. Hoogd.
Spaens.
Frang. Ovid.
Hoogd. Spaens.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
S
P
|
t "ns- Acadanecioagradofuporrada.
s' A chaquefo/p/aiß fa maßke. °0)d (XT-
oV*- «tn iefcm gefett fein wcife rcfjot /
'Ömmb i(t (attót ter narren *»U |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
©m iet>er narren gefett fein f oft.
EI deffeo haze hermofo lo feo. Le deßr rend beau ce qui efl laid. Quodfecit quifque tuetur opus. <£in jefcen fmmet Met feinen fmm. Ognun loda il fuo meftiero.
Quien feo ama hermofo le pa- rece.
<%ui aime vn laidluyfimble beau. j Herkhifchic-gendi huiadetfehi
* hofchgelur. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*«d
|
erd» ^Ic&JEjeeftfgn^ietjenliefal tffebc*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Stommelt,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
•ra
|
&mme &pierrerie
Cen'eßqu'unefantaße. & * «e sefjt mejjr ftete sue Äfjen torn
fct;6nö. eclerd, ^©jijfierjJ fcöoóöept lept fa 'tfftpi*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Frawj,
Turcks. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
E 2
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
?6
|
|||||||||||||||||||||
|
Hetßheop tenen Anderen fin.
*P Ygen wooningh, eygen dack,
Groot voorwaer is u gemack, , Eygen keucken, eygen heert, Groote fchatten zijdy weert -r. Want al zijt ghy niet te groot r
Ghy zijt dienftigh voor den nopt 3: En al zijt ghy flechten arm j Noch vind' ick u alTchen warm,, Of al zijt ghy fomtijts kout, Ick ben op u wonder bout, En dat even doet my deught 3 En verweckt my foete vreught- Dus zijt ghy in mijn gepeys? Beter als een groot palieys, Beter (Princen met verlof) Beter als een konings hof;; Want, dit houd' ick wonder vaft ?, Groote ialen, groote laft, Enj gelijckmen ftaegh bevint j Hooge torens^ hogen wint. |
|||||||||||||||||||||
|
Mefmevngueuxaime lodeur deßh Franf
efcue/k. |
|||||||||||||||||||||
|
Dijnfjiet/tfijn t»aer/ 'tmgn
Sua cuique prudentia Deus.
Domus amica domus commo- da. Atoutoifeau
Son nideß beau. =— non in nidore voluptas Summa, fed in te ipfo eft. Patriae fumus igni alieno lucu-
lentior.
Suum cuique pulchrum. Suus rex re gin x placet.
|
|||||||||||||||||||||
|
Nedcrd
|
|||||||||||||||||||||
|
e-
|
|||||||||||||||||||||
|
Lat.
|
|||||||||||||||||||||
|
@<}tw^(bf Hoog1
3(1 gof&t «*«$/.■
©O.tfï W i)0C^l ■iüftött»;.
Cafa mia! calä mia! iwl-
Per piccina che tu fia.
Tu nti pari vna badia. |
|||||||||||||||||||||
|
Franc.
|
|||||||||||||||||||||
|
cderi
|
|||||||||||||||||||||
|
<£pgenöaert tégottttoaett.
€pgenbHpIberIeet niet.
€pgen bjècfi en fiïncfu niet. $ber bcblaer. pjijft fijn nap.
föer fot beïjaegt fijn aap. Feu
|
|||||||||||||||||||||
|
XI If.
Feu toux amour & argent
3\(efe cachenthnguement. |
|||||||||||||
|
17
|
|||||||||||||
|
£C K woude defe këers Wel fbo behendigh drager*
Dat ons gebueren noyt haer flicker-licht en Tagen, Want mochte dat gefchien, fo gingh ick daer ick wou, |
|||||||||||||
|
to Shr
|
|||||||||||||
|
f. ,K^er^
rdr^Rt |
|||||||||||||
|
En daer kon niemant zijn die my beloeren fou :
Maer wat ick immer doe, men fiet de klare ftralen Men fiet den hellen glans door al de buerte dwalen; Hoe ick het vyer bewaer} hoe naeu dat ick het fluyC Het wilder evenwel, het wilder efter uyt. |
|||||||||||||
|
5$ Eerlpjckc Vrydgie.
A/f ijnbüer-manisbedaegt,mijnbuermanheeftgebreke
Die voor het meeftedeel in oude lieden fteken, Voor al quelt hem de kuch; maer defen onverlet Soo wil de goede man voor al geen eenfaem bedt: Hy mint een friflche maeght, en befigh in het vryen
So doet hy grooten weerom defen hoeft te my en j
Maer t'wijl hy fit en ftofc, en maecket al te bont Soo komtdeloofe kuch hem beiften uyt den mont- Dies lacht het geeftigh dier, en fey t, als in het jocken,
, Dat is geen fluytje, vrient,om vrijfters met te locken, Ey lieve 1 blijft geruft, en houdt u bedde vry Of immer Jueftereenjjdie kucht gelijck als ghy. *P en quant dieliier en daer voor bode wert gefbnden,
Had laetftmael op den wegh een voile beurs gevonden, Die gaf hy aen fij n wijf, en {èyde j Lieve Trij n, Siet hier eendjcke buy t, maer 'tmoet gefwegen fijn. 'Ken hoeve nu voortaen niet, als ick plagh, te wercken;
Maer niemant, wie het zy, en tnoettet immer mereken 5
Houdt daerom, houdt geftaeg het geckjen in de mou9 Trijn fwoer het met een eedt, dat fy het helen fou. Xen leet als geenen tij-t het wijf begon te koopen.,
De man en wou niet meer als boodeblij ven loopen.,
De dochter kreeg een huyck, een fiel, een befte keurs, Ift niet een wonder ding! het geit wil uy te beurs: 'Daer ilTet al bekaeyt, de man die wort gevangen,
Die melt daer fijn bedrogh en al de flimme gangen,
Daer wort de blijde Trijn een gans bedruckte vrou, En al om datJhet geit niet ftille liggen wou. CU demrifino ff trittfoüettu
"P ens doen ick was verlieft, al over lang geleden3
"^ Was Rofemont genoot juyft daer ick was gebeden, Geen
|
||||
|
Eerlijclg Vrjagte. 50
Geen menfch had noch gemerckt den gloet van mijnen
lek meynd' ook doe het vier te houdë inde bant. (brantj
lek fou (gelijck het fcheen) my wonder koel gelaten, Niet op de vrijfter fien, niet met de vrijfter praten; Maer, ley der! doen ick quam daerick de lieffte fagh
• Soo wiftftracx alle man wat my in't herte lagh: Mijn wefen gaf het uyt, mijn hert begon te fpringen,. KËnkondemetgewelt mijn finnen niet bedwingen, Niet houden inden bant: ey wat een felfaem dingh.
Mijn oogh was even-ftaegh al waer de vrijfter gingh,,
Daer was mijn innigh hert, daer alle mijn gepeynfèn j Ach 1 een dien liefde cj-uek hoe qualick kan hy veynfen i Dies {ègh tot befluyt, vier, hoeft> gek, heete min
Hoe naumen die bewaert, men houdtie nimmer im
|
||||||||||||||||||||||
|
D%«c be fcïjaC tö' $ ïjet fjert/
<6n öe öant iöïjp&e fmeit/ CnöetoogefVöicrtaUgt ^acc ee» jeugïiirï) ijertetyijt. Quod ]icet,& poffum,conor ce-
lare furorem; Attamen apparet difïlmulatus amor. |
L'ämoiularicheflTe 8c\es deli-Franc,
ces ne fe peuvent cacher. |
|||||||||||||||||||||
|
Ital
|
||||||||||||||||||||||
|
Amorfuogoètofle
Preß oßcognoffè. |
||||||||||||||||||||||
|
*&t
|
||||||||||||||||||||||
|
Quoque magis tegitur tantoLat.
magis ajftuat ignis. Amor ètfiffè erognacelarnontibe- Ital.
fogna. |
||||||||||||||||||||||
|
Mee latethauftus amor, fèdfax.j
vibrata meduliis
In vukus atque ora redit. •*»<t- Sedmalediflïmulo, quis enim
celaveritignem ? Lumine nam ièmperproditur ipfe fuo. P^ens. Niß ßben lucubrir amor^ riqucza y
regato. .i.. |
||||||||||||||||||||||
|
Spaens.
|
||||||||||||||||||||||
|
Amor es dolores ij diner os
Notipueden eßarfecredos. |
||||||||||||||||||||||
|
Qnïs enim bene celet amorem? Lat
Eminet indicio prodita flamma
fuo. |
||||||||||||||||||||||
|
Ne
|
||||||||||||||||||||||
|
40 XIV.
NeAmor^nefignoria, Vuolecompagnia.
|
|||||||
|
T Ck kenner twee van een geflacht,
Van joncks te famen op -gebracht 3 Die waren leftmael onder een Met hart en ziel in als gemeen, lae fchier als broeders (foo het fcheen) En dit is naeu een maent geleen, En fiet! haer vriendtfchap is gedaen 3 Haer kennis is te niet gegaen; |
|||||||
|
Sy ko-
|
|||||||
|
Eerlijcke Vryagie. 41
Sy komen noyt in een gelagh
Daer ruft of vrede blijven magh;
Want d'een en fpreeckt fchier niet een woort
Of dander ifler om geftoort j
Soo datmen fiet een quaden gront
Daer onlangs vafte liefde ftont;
Nu komt doch., vriendt, en opent my
Wat dat hier van de reden fy.
sAnwvoorde. <
*T* wee honden t'famen aen een been
Die dragen nimmer over een j
Twee ravens teffens op een tack Dat is geduerich ongemack; Twee muffen aen een koren-aer En maecken nimmer vreedfaem päer; Twee hanen op een boeren werff Die vechten eeuwigh om het erff: Twee Princen in een Koninckrijck Die ftaen geduerigh ongelijck. Maer boven al fo rijfier nijt, En twift, jae veeltijts harde ftrijt, Soo haeft als oyt een jonge maeght Aen twee op eenen tijdt behaeght; Hier baet noch vriendt, noch eygen bloet, Een vrij fter is geen deelbaer goet. |
|||||||||||
|
**ans.
|
|||||||||||
|
{T\ ncjues amour fg/ßgneurie
Ne Hjeulent compaanie.
" A dospardaks a una eßiga
|
|||||||||||
|
Inimickice quam maxima? ex a- RlchterM
matoria caufä inter rivales. Axiom. _ '' moon. 280
Nee regna focium ferre, nee te- Semm
V^fciunt, adtfo.
-— omnifque poteftas luwmi
Irr atiens confbrtis erit. |
|||||||||||
|
Inter
|
|||||||||||
|
42, Eerltjcfy
Lat- Inter rivales vetus atque anti-
qua fimultas Vfque fuit, nee adhuc ipes bona pacis adeft. Tntern.. .Rivalem poflura non ego ferre.
Iovem.
Lat. D um canis os rodit, fociurn quem diligit odit.
leßanu ]sf uUa vehementior dilèordia-
rum caufa eft, quam unius fee- mina? a multis appetitio. Ktdcïd. 'tgjjj tetoeelttoetïrajfenintennetttt,
<®toee gtoote maften op een fcöip en
boegen niet Ciuee maters in ettuontom entiteiten
niet. |
|||||||||||||||
|
VryAgè.
Vna domus non alit duos canésv u* "Vnicum arbuftura n5 aiit duos Lat.
erithacos» Vhum regnumnorufert duos
tyrannos. Vna refpubliea no» fert duos
expilatores. L&tcrrenefcauroitefireefctairêe de'fnn^
deuxfoleils,ny unefeule »me de deux lumieres d''amour. Facit hue rdponfum Alexandri >Lau.
cum Darius innumera ipfi ta- lenta obtuliiTet, & Afiam ex x- 'quodividerevellet, Nequeter. ram duos files, neque Aßam duos re-- ges ferre poj/ê. Hinein rebus civiftbus '
Segnius expediunt conrmiiTa Lat»
' negotia plures; More iftius animalculi, quod,
ob pedum multitudiné 5 Cen- tipedam nuncupant; reptiiium tarnen omnium tardifsimumef- fè tradunt. Ex hoc fonte An unus plurefve legati mitten- VlZM
di,&fimilia äPoliticis moven- UM tur.. fff*. |
|||||||||||||||
|
In amore fèrvus nee dominum
fertcEmuIum.
|
|||||||||||||||
|
Lit.
|
|||||||||||||||
|
Tacit.
|
|||||||||||||||
|
Semper fufpe&us invifufquedo-
minantibus. quifquis proxi-
mus deftinatur.
Qmqmetan jmtos mandar.
fran^. [ene visjamais deux Seigneurs qtti
voulußem saccordera commander tsCtmMt* Lat Mons cum. monte non mifce-
mr. |
|||||||||||||||
|
Nederd. ^ttjee grote meefïëqï fonnen öaer
rijtfciitetïmlen. |
|||||||||||||||
|
Met
|
|||||||||||||||
|
arboydt krijgïmen vy er uyc den fteea
|
||||||
|
C kthiêfjghyk>elevjyer$,fiee
** Wal doet de vlijt en moeyte nice l Ali ick eerft defen fteen bequam, En van den fineren ouve* nam, Doen wafTe raen, en ongebout * En dan noch hart en wonder kout. |
||||||
|
F z
|
||||||
|
Eerljjc^e Vryagk.
Hoy t menfch en dacht, die hem befagh
Dat eenigh vyer daer binnen lagh; En efter als ick eens begon^ En floeger op al wat ick kon, Doen zij nder, door geftadigh flaen, Veel helle voncken uy t-gegäen^ En die nam ick wel neerftigh waer ,,, En dus zijn al mijn faken klaer: Want fiet! mijn heert,,die niet en was» Als vuyl gemul, en enckel as, Die blinckt nu van een helle vlam, Die uyt mijn vlijt haer voetfel nam.. De Vrij fter, die ghy heden fiet d.
Die my nu handt en herte biet, Was noch in't eerfte van de mey Sop hart gelijck een blaeuwe key ,. Soo koel gelijck als kiilich ijs, En tegen my geweldigh vijs; Maer na dat ick met ftaege vlijt3 Geen moeyt3, of pijn en heb gemijt p Soo is het ftuck foo ver gebracht, Dat fy nu foetjens op my lacht, Dat fy my valt tot inden arm, -,: En hierom fijn wy beyde warm. Siet, Vryers, fiet dit koomter van,,
Wanneer men doen en lijden kan. Wel ghy, dietreurighfit en klaegt,;
Dat ghy bemint een koele maegc, Dat ghy een grilligh meysjen v rijt, Daerom ghy groote fmerte lijt, Mach ick u bidden, lieve vriendt ys Indien u flechts de vrijfter diendt, |
||||
|
Eerlijcke Vryagie.
Soo fchept een moede, en lijc de pijn,
Gewis het fal eens beter zijn; Want fiet 1 door vlij e en foet gevley Soo kreegh iek vyer uyt defe key. |
||||||||||||||||||||||
|
4?
|
||||||||||||||||||||||
|
tfederd, j-^ <£fïatrfge jagte üanstßcmtlt,
2£c«ï>ciiöenö0ct öerimjgeii» ra«c, Continuelle goutier e
Ttynpt la pierre. -— labor omnia vincit
Improbus.
j?
gels. % mi^fa tfmcmy faßrt ^AcéU. Ho°g<ï. §ki$ biicfc <£#♦
|
||||||||||||||||||||||
|
Nul bien fans peine»
|
||||||||||||||||||||||
|
Franc.
|
||||||||||||||||||||||
|
©ï'emBenusïjof Vuil taanbefen - Nederd.
jBoet fïout öerfoecfeen en fattens Jjanöeleiu Nihil unquam vehementer im- Lat.
peravit fibi humanus animus, quod non crTecerit. A la, larga el galgo a la lievre Spa««..
mata. .i. A la longue Ie levrkr tue Ie lievre, Fran$.
|
||||||||||||||||||||||
|
Ut
|
||||||||||||||||||||||
|
Par eft fortuna labori.
■Labor bona? gloria? pater.
Ferreus affiduo confumitur an-
nulusufu. ïnvia Virtuti nulla eft via.
H#; Vigilando, agendo bene, con-
iülendo profpeiè omnia ce- dunr. |
||||||||||||||||||||||
|
— nil fine magno
Vita labore dedit mortalibus ■ |
||||||||||||||||||||||
|
Homt*
|
||||||||||||||||||||||
|
npiWOVTaV 7T0VUV 7TU)Xx<nV q'flïv -Epich,
T' ciyaßd èiQtoï. i„
Convenientibus laboribus ven-
dunt nobis omnia bona Dij» |
||||||||||||||||||||||
|
F 3 &
|
||||||||||||||||||||||
|
4^ ' KV l
81 flieg® y el/bw ^(odlzenvete4tukkr.
|
||||||
|
loUbï T c^ ^ebbe vee^te ^oen *n kuyfelickc faecken,
jpsseckt *** Mijn heert is ongedweylt,mijn bedde noch te maeckeftj Mijn kcucken ongefchickt; en des al niet te min Te gaen tot mijn beroep en heb ick genen ßn. Dan ymant fal miflchien hier van de reden vragen, Wel Vrijfters, tulfchen ons, ick fal het u gewagen 5 Het vyertje datje fiet dat bindt my aeoden heert^ Dat houdt gelijck een piek, en treckt gelijck een peere, Dus
|
||||||
|
EerlpjckgVrydgie. 47
Dus fchoön kk fomtijts meyn in haeften voort te treden,
lek huyeke wederom, en fijge nae beneden, Soo dat ick menighmael, dewijl ick niet en doe, Mijn tijdt verloopen fie, en ick en weet niet hoe. Het is een felfaem dingh, het luchtje van de kolen, Dat kruypt my door het lijf, en doet mijn finnen dolen Als in een foeten droom: ó krachtigh lolle-vier,,. Al moet kk elders fijn, noch blijf ick efter hier; Siet dus ben kk geftek, wanneer mijn loflè finnen Haer geven aen de jeugt, en hellen om te minnen j Want als ick met den geeft ontrent de liefde dwael i Soo blijfkk daer kk ben, al rijs kk menigmael. Hoch vaer ick even foo, wanneer ick ben gefeten,, Daer eenigh ruftigh quant my doet fijn liefde weten, My opent fijn gemoet, my geeft een foeten praet, 5k£n weet niet hoe de tijdt foo veerdigh henen gaeCi lft niet een vreemde faeck Lal wort om ray gefonden, Al roept my ander werek, ick fitte vaft gebonden: De Liefde met het vier is hier in eens geftek, Sy dwingen met vermaeck, en dooreen foet gewelc* |
|||||||||||||||||||
|
Sfaens.
|
|||||||||||||||||||
|
Veteres Venerem cochlea fe* „.,
dentem pmgebant, ut docerent Axiom. otioforum hominum efie amo-«»»«». rem. 3I' <£en toarm btb / tn een leupen ttW ^a^a
fijn als ttott ggeUeitó»/ fp nonnen qua« ttcö fcgepeiu Ärdctamans Dido,tiaxitque per oiTi^.
■ furorem, Non c«pts affurgunt turres, non arma
juventus
Exeicec» portufque aut. propugnacula bello
Tutaparant: pendent opera interrupts, minreque
Murorum ingentes,£equataque mcenia ccelo.
Nemo
|
|||||||||||||||||||
|
ELfuegoy el Amor
No dizen, Vtte a tu Ubor. .ï. Le feu & 1'amour ne difent
lammais, Va a tes befognes.
^toee Uefßenjs met&unbepbm
^oe noob' ift öatfe fc&epbeti. Quicunque amat jam oblitus eft
fui. Diogenes dicehat^
Amorem efle otioforum nego-
tium. Si quisamore calet, confueta
negotia cefïant.
La beauté de la femme furpaßeto*u Usdeßrsdelfhomme.
|
|||||||||||||||||||
|
Is'
|
|||||||||||||||||||
|
ecterd,
|
|||||||||||||||||||
|
<-*<rt.
|
|||||||||||||||||||
|
$yr;
|
|||||||||||||||||||
|
3C
|
|||||||||||||||||||
|
ß XVI I.-
Nemo poteft Thetidem fimul & Gala-
|
||||||||
|
team amare.
|
||||||||
|
TT oort, gefellen, hoort een laeck
Eerftmael dienftigh tot vermaeck,
Dan oock nut voor yder man} Diefe recht gebruycken kan: Ick ben van fbo JolTen fin, Dat ick twee geipelen min j |
||||||||
|
Twee'
|
||||||||
|
Eerlijchg Vryagie,
Twee befitten mijn gepeys
Bey gelijck op eene reys j D'een' is Gaiatee genaemt, D'ander Thetys wijt befaemt j Thetys woont ontrent de zee, Aender heyden Galatee y Thetys praet my van een ichip Van den oever, van een klip, Van den haringh van den vis Die in zee te vangen is. Maer de rappe Galatee
Spreeckt my van het weeligh vee. Van de bemden, van het lant, Daermen faeyt of bomen plant, Van het velt en luftig wout, Daermen duyfent fchapen hout, Van de dreven, van den laen Daér de groene linden ftaen. Thetys doet my langh verhael,,
Al in ronde viffers tael, Hoemen haring-netten breyt, En dan op de duynen lpreyt, Hoe men bot, en fcharren vangt, En dan aen den oever hangt; Hoe in haeft een eenig man Hondert viflèn vangen kan. Galatee en haer verftant
Is hier tegen aen gekant, Die mey nt dat oock verfè vis Niet als enckel ftanck en is, Die en acht geen fouten ftroom, Maer alleen haer foeten room, ftare boter, haren kaes, Dat is (meyntfe) beter aes. G
|
||||
|
EerlijcktVvyAgk.
Spreeck ick gunftigh van het velt,
Dan is Thetys gants ontftelt j Prijs ick eens de rijcke Zee, Dan vergram ick Galatce; Ben ick op fijn boers gekleet, Dat is Thetys wonder leet j Gae ick als een viffers maet, Dat acht Galatee quaet, Draegh ick eens een*platten hoet Als by ons een harder doet; Thetys feyt van ftonden aen, Wat een boer komt hier gegaen! Neem ick dan een s viffers tuygh, Blaeuwe mutfen, buy ten ruygh^ Galatée fpotter met Als ick diemaer op en fit. Siet dus loop ick jaren langtv
Maer ick jage fonder vangh, Iuyft gelijck het hem gefchiet Die twee hafen teffens fiet. Die twee hafen bey gelijck Meynt te lichten van den dijck. Ach, die foo onfeker jaegt
Seiden dat hy niet en klaegc. Wel, ghy vryers^ voor befluyfc
Treckt hier defen regel uy t, Twee te lieven is verdriet, Want foo doende vangtmen niet» Houdt dan liever defe leer, Eene vrijfter, fonder meer. |
||||
|
Eerlijckß
Nemo potefl: Thetidem fi-
mul & Galateam amare. Chi due lef re caccia
*Una non pglia e l'altra laffia.
Qui binos lepores unale&abi-
tur hora
Is neutrum capiet. Se&a bipartito cum mens dif-
currit utroque, Alterius vires fubtrahlt alter amor. %é>tM/fatfyiüwU
Qui trop embrajjè mal efiraint.
Qn tutto nuuole de rabbia more
Chi tutto abbraccia nullaßringe. Simf anfafjen/ <nïm$wri<$.
, 3Bte bed ambarljten leert/öoeter felöen
een iueU Itaaclf amöacïjfrn / fcertten ongeluc*
uetu Muchos ajos en un mortero
Mal los maja un majadcro. Plußeurs aulx en mortier
xJMallespeut unpilonpiler. mm Bint ftttM u met fa beelöerleu
0anöel/toaiit fo gijp memgerlep boo?* neemt/ fo fult gjjp geen üoojoeel öoen. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Vryagie. f\
Quien ä dos fefiores ha defer- Spa«»
vir
Alunohadementir. Qui ä deux maißres fervira Fran e.
Aun d'iceuxilmentim.
^nffc öen ttoee ftoeïeu in baffen, Neda-d,
Entre deux feiles k eulen terre. ' Frau$- Nufquameftquiubiqueeft. L^- Non ß pub 'infieme here e fi- itai.
ßbhre
Nonßpuo infieme ßßßare eßte- cbiare.
Pluribus internus minor eft ad !•«•
fingula fenfus. Hoc age.
Spartam quamna&us es orna. 'Lircif'duj ihcc%eg rcwduj V3<r^\. Griecx.
Jjhiien pequenna heredad time et Spaens.
paßos la mide. » Qui a une petite terre la mefure Frang,
avec les pas. Chi ba un forco queUofacilimente \ti\,
hgrajfa. Chi -nach' unoßolo occhioßjpeßo
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
ï-at.
Ital,
tat. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
H
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
°ogd.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
^an9,
ïtal. ^oogd.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Sp
|
aens.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
h
|
an9.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
*yr.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
«Eie maeeeenoogß en geeft betoaertfe Ne(ieri
JJU£*>
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
cap.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
'e.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
G 2, El
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
fi xvni.
El amor de losaßios entra a cocesj a hocados.
|
|||||||
|
"p en Ridder uyt het Britten-landt
Gingh dwalen aèn de Zeeufche Enhadde (foo het fcheen) geilen Hoe dat aldaer de jonge lien Haer gaen vermaecken aen de Zee, Niet verre buy ten Zierickzee; Hy fagh het als een felfaem dingh Dat vry wat uyt de regel gingh, |
|||||||
|
En daer-
|
|||||||
|
. Eerlijckë Viytgie.
En daerom heeft hy't ons vertelt
Gelijck hier onder is geftelt: Ick quam eens treden op de ftrant,
Daer ick veel jonge lieden vant, kk fegher fes of feven paer, Den eenen hier, den genen daer, Maer boven al foo waffer twee Die gingen veerdigh na de zee, Een yeder had een jonge maegt Die hy tot in het water draegt; En of de vrijfter vreefe kreegh, Iae fchier van angft ter neder feegh, Oock hem met bleecke lippen badt, Noch gingh hy dieper in het nat, Tot dat het water wert gehen Tot aen, jae boven, hare knien, En noch ift niet genoegh gedaen Het moefter vry wat holder gaen j Ten leften neemt de loiTe quant En giet oock water metter hant, Iuyftals Diana voortijts plagh Als fy Aéteon by haer fagh j Hy goot het water hier en daer Tot in haer fchoon gekrinckelt haer, Soo dat het 'tgeen eerft geeftigh ftont Geleeck een natten water-hont. Ten leften als de joncker (agh
Dat hy niet hooger op en magh, Soo keert hy weder naer het droogh, Want hy fagh tranen in haer oogh; Maer ftracx foo loopt hy van de ftrant, En treckt haer naer het mulle fant j G3
|
||||
|
Beriijcke Fragte.
Hy leyt haer op een hoogen duyn,
En rolt dan van de fteyle kruy n, Tot onder in het lage dal, En daer eens weder even mal; Hy fout haer in het gulle fant, En ftroy t het ftof aen alle kant *, Hy laet niet af, hoe datfe wijckt, 'Soo datfe naeu een menfch gelijckt. Ick lach daer by een oude vrou,
Die vraegd' ick wat dit feggen wou 9 En wat de vrijfter had gedaen Om dit foo uy t te moeten ftaen, Of fy oock yemant had misfeyc Dat fy in't water wert geléy t; Of dat iy van een dollen hont Haer in het lijf gebeten vont. Het wijf verklaerde datter niet
Van 'teen of 'tander was gefchiet; Maer (fprack fy) hoort eens wat het zy , En fit een weynigh nevens my, Het is een wijfe van het landt, Dat yemant in fijn eerften brandt, Ontrent den foeten meye tijt Met vrijfters in den duyne rijt 5 En ifler dan een geeftigh dier Hem oorfaeck varffijn eerfte vier 3 Soo gaet hy dus met haer te werek, En al op feker oogh-gemerek: Ghy, hoort doch waerom ditgefchiet, Het is vermits hy daer uy t fiet Hoe fich de jonge vrijfter heeft 3 Als hy foo felfaem met haer leeft, |
||||
|
Serlijc^e Vrjdgie. ff
Of fy oock dan een jongman viertj
Dan offe luy en leelick tiert;
En of haer eertijts foet geftel
Verandert in een norts gefwel j
En als het eens is uyt-gemalt
Dan let hy hoe fy hem bevalt,
En of hy vorder dient te gaen,
Dan of fijn vryen heefc gedaen.
Wat dunekt u doch van dcCc wijs;
Voorwaer fy dunekt my wat te vijs
Seyd' ick, en, ginght nae mijnen fin,
lek noemde dit een Efels min;
Want als dit ombelompen beeft
Ontrent fijn ongefouten geeft
Sijn eerfte minne-ftuypen voelt,
Dan iiTet dattet bijfter woelt,
Het vliegt in häeft het veulen toe,
Het brij ft en bijt, men weet niet hoe;
Het fchuymbeckt door onftuymigh bloet t
Het flaet geduerigh metten voet j
Het baert en fpringht aen alle kant
luyft als de vryer aen de ftrant.
Wel nu, ghy die noch heden vrijt,
Maeckt datje vry wat heuiTcher zijt; Laet menfehen, efels in verftant, Ondecken haren minne-brant Door raeu, door plomp en^reemt gelaet Dac uyt den peyl van reden gaet, Ghy, denckt dat in de foete pijn Niet beter is als heus te fijn, Want Venus kint is moeder naeckt, Ten dient maer fachrjens aengeraeckt. Dit
|
||||
|
f6 Serlijclte Vryagw,
Dit fprack de Ridder al te mael,
En 'tluyde wel in fij ne tael j Dan of het hier wel is gcfcy t Dat dient wat naerder over-leyt ; Wat my belangt, ick vinder wat Dat dienftigh is te zijn gevat. |
|||||||
|
Te tuus ifte rigor, politique fine arte ca- .,
pilli, e*//|'
Et levis egregio pulvis in ore deect; Jr j
Quemque vocant aüj vultum rigidum- p^l/, que trucemque, " Pro figido,Ph*edra judice,fortis-Grit.
Expreßthocin Polyp'' emi crudü a.
moribusOvid.Metam. lib. 14^.
ubi inter extern Polyphemum
ita loquentem introducit.
Certè ego me novi, liquidsque in ima-
gine vidi Lat« Nuperaquie , placuitque mihi mea for-
ma videnti. Afpice .fim quantus, non hoc eft corpo-
re major Iuppitcr in c«lo {nam vos narrare fole-
tis Ncfcio quem regnare Iovem ) coma
plurima torvos Prominet in v ultus, humerofque , ut lu- .
cus, obumbrat. Nee mea quod duiis horrent denfiffinu
fetis Corpora turpeputa •, turpis fine frondi-
bus arbor Turpis equus, nifi colla jube_ flaventia
velent,- Piuma tegit volucres» ovibus fua lana
decorieft: Barba viros.hirtseque decent in corpore
feta:. Vnum eft in media lumen mihi fronte,
led inftar
Ingentisclypei Sec. Bona ipfiut amatoria mqnecruda.
Invcni geminos qui tecü ludere p o flint
Villofs catulos in lümis montibus urf e. Two
|
|||||||
|
Spaens. TH L amor de los afnos entraa
-*-' cocesyabocados. Franc,, h'amour des afnes commence par
ruades f£/morfares. Nederd. 'AfóeCJtÖOCl"bjtjt
^pftootoffmtjt.
rra"?- Les amours des gens rufiques fi
font a coup de poïngs j Car ijs font accouftumez de dirc.
Fran?. Qens qUt /entre aiment
Vepierres s entre ruent. Spaens. La coz de la yegua no haze mal
al potro. Fran?. Coup de piedde jument ne fait!
malaupoula'm. virgii- Malo me Galatea petit lafciva
puella. Lat- Rufticus eft fi quem rufticus u-
ritamor. Ncderl. t!om?e f«!
fätoinge mm. %\$ een gout pemant troetelt / foo
inaerüt ï)p ijem Ucflicïit* 3§I$ een «2feï pemant liebe ßooft/ foo
frijout ïjp ijtm biaeiitoe leben. Wm <éfel0 en geeft men niet al$s bee*
ftenenbcct-flageiu |
|||||||
|
XIX. fr
Two dodgesßriuefor a bone, and the ih'itt uke* # WPafj.
|
||||||
|
f~l hy die tot u gebruyck yet zijt gefint te leeren ,
Wilroock een vlijtigh oogh op dele printe keeren;
Twee doggen (ioo ghy flee) die knorren tegen een3 Die vallen over hoop, en vechten om een been: Maer onder hetgefchal van baffen, hnylen, krijten, Van dapper over-handt fich in het lijf te bijten, So koomter noch een hondt 3 de flimfte van den hoop,
Öie neemt het hachtjen wegh, en fteltct opten loop; H. De
|
||||||
|
tf-8 Eerhjcke Vryagie.
De vechters (als de gal een weynigh is gefeterr;
En datfe bey gelijck wel moede zijn gebeten) Gaen foécken naden bout, maer hen geweldigh flecht
Vermits fy niet en fien den loon van haer gevecht: Sy vinden niet een fier voor hun te zijn gelaten, Als fchuym en vloeken hayrsjdie vliegen achter ftraten; Dies gaen de rekels heen, aen alle kant gewont -r Maer een die loofer was die heeft den vetten mont^ Dit fietmen menigmael, en over al geichieden, By Vorften, by het volck, en oock by jonge lieden, Een faecke, foete jeugt, die ick voor delen iagh Wil ick tot u bericht hier brengen aen den dagh:. Twee vryers, die gelijck een rijeke vrijfter minden, Zijn befigh om met ernft haerfaecken aen te binden j Een yeder poogt om ftrijt te doen al wat hy kan, Op dat hy krijgen mocht den naem van echte man: Een yder boven dat gaet neerftigh over-dencken Waer door, en hoe hy fal fijn mede-vryer krencken •; Siet daer van ftonden aen foo weet men in de Stade Wat yeder van der jeugt wel eer bedreven had : Daer koomtet aen den dagh al watter in de fcholen, Al watter buyten 'slandts of elders was verholen j Men wijft int openbaer als met een vinger aen Wat yeder inder jeught voor grillen heeft gedaen: Hier op hy, dien het treft, wil flux fijn eere rechten, Daer valtmen in krakeel, daer gaetet op een vechten, Daer krijgt de jongfte wulp voor eerft een diepe fteeck, Soo dat hy vluchten moeftj en uy t den velde weeck; Dit klonck door al het landt, dies riepen al de vrienden Dat voor de jonge maegt de vryers met en dienden j Sy wort daer op gelaft de vechters af te ilaen ; En wat men haer ghe'biedt dat is terftont gedaen. Maer een die dit vernam; en al den handel wifte, En die oock even [cïïs op defe waters vifte, |
||||
|
êerlijc^e Vryagie. $y
Set ft racx, en met befchey t, fijn befte fuycken uyt;
En eer het yemant weer, de Vrijfter is de bruyt,
De rnaegt een echte vrou; daer gaen de vechters henen, Een ander heeft de Bruydt en fy de blaeuwe fchenen: Siet t'wijl het grilligh volck is tegen een gefet
Een die maer ftont en keeck die leyt de vrijfter met.
|
|||||||||||||
|
i«
|
|||||||||||||
|
^te'tgel«t6ßeefi lepöt oe fcjup&t Ux. Neder*.
ßCOfie.
$p en geeft ftet ncfïjen niet int get
toeet/ roaec Ut gei rooft. 5© 'een Stopt op öe öaege / tnaer. trat*»
öecfivggtöetiogcfé»
La robba non è de cht lafamadiItal*
child gode. USentg uianöjengtöefaleopbema* Ntderd..
tie/ eti een anDer tptec op. |
|||||||||||||
|
Dumos concufli luftulit al-
ter aves. Sic vos non vobis vellera fertis
oves. Sic vos non vobis mellificatis
apes.
Sic vos non vobis fertis aratra
boves. n?' Tel bat les buijfons
«^ai riaf>o4 les oißllons. |
|||||||||||||
|
H %
|
|||||||||||||
|
U
|
|||||||||||||
|
XX.
i.
£* bon ruencur ne prend
Ldbeße qm Ie i
|
||||||||||||||
|
3o
|
||||||||||||||
|
~ A L heb ick tot het wilt een wonder groot verlangen,
|
||||||||||||||
|
De
|
||||||||||||||
|
lager
|
||||||||||||||
|
fpreecki "*• ■** Noch fal ick geenen haes op fijnen leger vangen;
Ick fcheppe meerder luft wanneer hy vaerdich loopt, Want 'theeft doch beter geur al watraen diere koopt, Wel op dan, vluchtich dier, waerom hier ftil gefeten l Ghy dient niet fonder fweet, en fonder ftof gegeten, Dat is u befte iaus j u {pier en fmaeckt ons niet Ah ghy u fonder loop dus aen den lager biet. |
||||||||||||||
|
Ift
|
||||||||||||||
|
"EerlïjckeVryAgte. 6i
Ift niet een felfaem dingh ? ick weet een jonge vrijfter
Die moy, die geeftigh is., en fingt gelijck een lijfter, Die ftreelt my wonder fachten fpreeckt geduerig fchoo, En des al niec te min ick acht het niet een boon: 'Ken weec niet hoe het koomt, fy kan mijn wilde finnen, Sy kan mijn grilligh hert met vleyen niet gewinnen, Ick fie het alle daegh, al heb ick ongelijck, Hoe fy my naerder komt^ hoe dat ick verder wijck. Daer woont in tegendeel hier onder onfe buerert Een ander weeligh dier vol alderhande kueren, Een trots een fpi jtigh ding dat my geduerigh quelt^
Dat my gants felden fpreeckt, en veel te leure fteit. Hoe moet ick menigmael ontrent haer deure dwalen» Oock als de koude mee komt uyt den hemel dalen l En des ai niet te min, ick bender mee gepaft, En voel dat my het vier oock in de koude waft. Wel vryers, naer ick fie, wy (lachten hier den lager, Die prijft den fnellen haes, al is het wildt-braet mager j De moeyte wet de luft, foo dacter niet en fmaeckt Als dat hem draven doet, en moede leden maeckt: Al watmen heeft befuert, dat wort met Vreucht gegeten Al wat ons moeyte koft dat wordt met luft befeten. Dus vrijfter, wieje zijt, wilt noyt te veyligh zijn; Geen vreugt en heeft vermaeck als na voorgaende pijn. |
||||||||||
|
LAboriofi amores iucundiÊ-
fimi. - ^yantö amatori minus eft fpei
tantö magis üritur.
Mileseftamor, nee umbram ferre inertia? poteft.
Nos magis addu&o fru&us de- cerpere ramo 9üatn decjdatafumerelance j,uva.t. |
||||||||||
|
^t.
|
||||||||||
|
Merx ultronea putct. Lat.
Militiae fpecies amor eft decedi-
te fegnes: non fünt haec &c. Quod venit ex facili faciles fe-
gnefque tenemus Quod fpe quodque metu tor- fit habere juvat. Obfequium delatum plerumq;
ingratum. H 3 45eba* |
||||||||||
|
Eerlijcke Vryagte.
|
|||||||||||||||||
|
6z
|
|||||||||||||||||
|
Neder*
Spaeti*
Griee*
•leal. Lat.
|
|||||||||||||||||
|
Nederd. <©eboben tuenft ig ontoeert,
Lac Nil magis amorem incendit
"quam carendimetus. Nolo quod cupio ftatim tenere
Nee victoria mi placet parata. Fran^. £)m n aime h chajße qu en L miß
ll eH <~uemurde baß e miß. |
|||||||||||||||||
|
jseeint ban Utfïst motpt' en ppii/
©eliefet:falgeenlieföe 5ijn." Quel è dolce ä ricordare
CrTe fu duro ä fupportare. T* KCtAoti OVtTKOAcli.
tAmore non eßnza amaro.
Amor odit inertes«
Militat omnis amans. |
|||||||||||||||||
|
Ncderl. <©at met atbepbt betfot$en i$ toojfct
met minne befeten^ |
|||||||||||||||||
|
Nos magü adduBofmtfiu decerpere ramo
Quam de calatdfwiere lancejtmat. Het heelt moefle zi/n een Vrijßer die een forceleyne fchotelmet
freuytenecn Vryer aenbiet, de vryerßcb van de vrtjfttrtot een frew/t-boom koerende omfelfs te pluchen. Tt oe.meughje doch beminde vrient
Met dus veel moeyten zijn gedient ?
Met verr' te reyeken zijn gepaft, En doen u defen over-laft ? Ghy reyekt hier nae een hoge tack, Niet fonder pijn en ongemack -, En fiet i u rnaet klimt in een boom, Gewaften aen een diepen ftroom; Gewis indien hy neder viel Sijn hchaem ware fonder ziel; Of ( fchoon hy dedet fonder lect) Soo fcheurdt hy licht fijn befte kleet: En kijcktdoch warjeplucken kondt Ten dienfte van een gragen mondt, Dat is ten vollen hier bereydt, En wort u gunftigh voor-geleydc j |
|||||||||||||||||
|
De
Vrij dec
die het
fruyt dé
Vryer
aenbict,
fpreeckt
ajdus:
|
|||||||||||||||||
|
Siet
|
|||||||||||||||||
|
Eerlijc^ Vryagid
Siet hier een fchotel wonder reyn*
Siet hier een aerdigh porc^eleyn, Daer liggen fruyten menichfout, Soo geel gelijk als ehckel gout, Daer liggen rijpe vruchten in, Ghy^ kiefter een naer uwen fin j Hoe iffet niet het befte goet Daerom men wey nigh moey te doet $ T ck danck, ick danck u, lieffte kint,
Maer ick en ben doch niet gefint
Tot 'tgene ghy nu hebt gefeyt, aKen wil niet datment voor my ley t; Want fchoon al reyck* ick naer een tack. Niet fonder eenigh ongemack; En fchoon ghy biedt my vruchten aeri By yemant anders af-gedaen.> Gelooftet vry, beleefde maegt, Dat is geen ooft dat my behaegc. Een tack met krachten neer gedruckt, Een vrucht met eyger handt gepluckt, Een peer die hoogh en vluchtigh hangt, Die iffet daer men naer verlangt- Want noyt en zijnder fruyten (bet Dan als de plucker klimmen moet. |
||||
|
44
|
||||||||
|
XX l
Qbi di gatta nafce^fird figlia.
|
||||||||
|
A L wat van katten fpruyt dat is gcneygt tc muy fenj
Al wac van apen komt dat is gefint te luyfèn j De jongen van den uyl of van den vleder-muys Zijn 'snachts meeft op dé loop en 'savonts feldë thuys; De jongen van den vos aie willen hoenders vangen » De jongen van den wolf die gaen haer moeders gangen, Al wat van feügen koomt dat wentelt in het flijck, Ea wac een exter. broet dat huppelt op den dijck j Wat
|
||||||||
|
Eerlijckg Vrydgie. éf
Wat ey fter yemant meer 2 fiet alderhande jongen
Die pijpen even foo gelijck de moeders fongen: Tis feker, dat de tijdt den ingeboren aert Oock inde menfchen felfs ten leften openbaert. Wel hier op dient gelet, voor die een vrouwe foecken, Wane 'tis een vafte leer, fy komt uyt wijfe boecken; tMach zijn, dat ons het bloet in eenigh deel bedriegt, K4aei felden dat in als het eerfte wefen liegt. |
||||||||||||
|
■*•»••■*•
|
||||||||||||
|
<*jlun(jue vißays la zZMona dejeda
zPvïona [e querfa. A L heeft de Sim een gulden rock,
Noch ilTet niet als enckel jock; Want fchoon fy meteen groote pracht Wort deftich in het fpel gebracht, En datfe voor den eerlten mael Kopmt pracht ich treden op de fael, Coomt wonder moedigh aen den dagh, Sy is een aep, gelijckfe piagh; Want eermen noch de rolle fluy t, Soo kijeken hare grillen uyt. Wantfijde, gout, fluweel, fatijn, En fijn alleen maer enckel fchijnj » De vofch die huppelt nae de poel » Al faet hy op een gouden ftoel. Qui fieri, fï funt vires in ie- llcerchio non fa la taverna.
mine am ovum, . \ ■ ,. ' -, , «lovis ScLcdx filia cafta po- \lHab:t0 ^fdmonacho.
|
||||||||||||
|
Ital.
|
||||||||||||
|
teft?
|
||||||||||||
|
I V'.apcara con la Una d'ore.
i ' Ilfott
|
||||||||||||
|
Serlijcke Vryagte.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
66
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Qui efifille de gelinetu, j-rai,£.
Elle nepeut qu'elle ne grattc.
'€totl al nittpfen taat üä Batte Boomt» ^e^
Sïltoatreutjen Biet totlaen be toanbt
pifTen. Q3facfc wfllte taf« not otfjn* cofour. Engels'
Quelle eß la mere, telle eß la file, Hebr^ Necompara a canemalo catu- TraVfy
lum, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lljöwvienl toufiours robyn de fes
flujïes.. Kon è poflible cavar la. ranoc-
chia del pantano» lij a beaucoup de chaperons de ve-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Franc.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Iral.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Fran9.
|
lours maiiteu de damoïfelles.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Les habits reluifenten court mak non
tas les gentil-kommes', Spaens. §ea'ayraf0 non'dan eftado,
Ncdcrd. €enaeptèeenaep albjoegfeeengou*
bcnljapf. Lat. Siroiaeftfimia, licet aurea ge-
ltet infignia. Nideri. ^Cê« fiju aï gccit TidcS^ Ut lange mep
fenöjagem, ïDtfiapeitmatÉütbe« mumncB met.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
.ei*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,Sp3
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
T>e btisnA njldpUnU U <~u\m
T de b.mnd mtdre U hijd. Be bonne v allee la vigne)%
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
FraOv'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Be bonne mere laßlle.
E vipera rurfum vipera. -wfi
2Slaeutoe bm*en Brygfteii blatutoeuU °f
jongen. ji>'
•£x tiyxttrnme cwifc out a 3nrte7 & El,p 2ttc^cufc; fonje*! a fwfc a fmiti) ftcfo/ ant i)\Ké a feriw tn $lut fes; faf |& tca^^o^tó^öife/afnauc fm|té man/anmtauf j^nefï woman t$\ft |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
L«. Simia fit galeata licèt vel acina-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hmrittt.
Aru
mirt.
|
ee cin&a,
Simla Temper erit. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Xsai. Aunmqmentearanno? otraa-
rannacomneijQ. .i, K^iragméqui t'a feite ? m autre
araiqncê comme nwy. Franc;, hafille de la putaine efle fa mere de
doubte, Le bon fang ne peut ment ir.
Kederd. 3©atBoojr.cn&cïftVuil fteBtn.
Franc,. Machetes point l'afne d'un muletier Ny te marie avec laßllc du taver- ntsr. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tf<V'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
$5atnpj ig otig nacfïe gebupj.
&atttp| tteritemtet ban febeit pcetben,
ïtatte Binöjett mupfen gcern.
''tap^clfienfHiaecltt gBemeenBjcü öo*
iragfr. b'^ter Ban friet Bidden metïafeiu
^enbt een Bat in ^iigfjelaitbtfpfepSt
ïroeuïö alffe toeüet Bomt« |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
6?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
EerUjclg Vryagie.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
eaci'd. Ham lam $ bcö Usolfë befëer Mor6,
J&atup j gaet boo? be leer» ^m. Scilicet exfpedas ut tradat ma-
ter honeftos Atque alios mores quam quos habet? — Decaflaièwieneal galgo dete-
uer elrabo largo, .i. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Nedcrd
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^oobDoj/foauac»
§>tt bc fitcDt/ foo be bjttc&t.
<©uaet boctfel quaeïb|oetfel.
4&uaet ep quaetjy efieit»
^co boo j genepen / foa nae g0ebanffv
QBic tct wgef / foo t«$ £$*
©a eu( Ijccft fcmfe(aua> fujj»
13;tiutt(^cfrfdnfatcfon |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hoogd,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Üeracevient au levrier d'avoir la
queve longue. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ct€rci'<©at be bjinïöcnbt een langden (icert ^^^^^^^
Deeftßomt f»emban fijngeuarijte. KÄ>C£ x^»^, *«uwv «ak*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gnecx.
Lat. Ital
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
pacns- Permuchoque deimientacada
qual Siempre buelve al natural.
|
Mali corvi malum ovum.
rBeccofa heao,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
»f
ailS- Pour beaucoup qu'un chacun fe de-
fmentetoufimrs il revunt hfim naturel, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2beo&.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
E fquilia non nafcitur roßu
Chi de Gattwa najeé 3 convien che itai»
rupfiocberazzpli. ^a«mfint«fmKtta«5Ïtnaufm. Hoogd.
De wbleeßocq,ricbeplantage. Franc,.
Ie mifch agatfdan irak dufiimas. Turcks.
.i. SüirapjfdfcUmtc^föxitbomkum. Hoogd.
Si dsmnofa fenem juvat aJea, lfiVMtal.
ludit & litres sm. *.'
Bullatus, parvoque eadem mo-
vet armafritiiloj&c.
Sic natura jubtt. —- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
$^e«s.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Salto la cabra en la vifiä
Tambien iahara ha hi ja. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ia chevre efifautée tn lavigne,.
•Auß y fautera laf lie. eclerd. Meteen Jcttn bojöopeenfïoel
^pbuütoebcr nae ben poel. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*
|
V**.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Xabonar cabepa de afho, perdi-
nientode xabon, Ju |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
S&vonner la tefte dvn aß;e e'eft per.
dre lefavon. S* fttätittgiffen «(f/ nft ifyc tttufKE
ftrip.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
°°Rd.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ï 2 Ter*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
XXII.
^Pere e dorntefin^a rumor i
Sonoßimategli meliori |
||||||
|
T ndiender yemant is begeerich om te weten
**• Wat peer, of ander vrucht, is nut te zijn gegeten; Die neme dit gemerck: Het freuyt dat met en kraeckt Dat houdt men int gemeen dat alle monden fmaetkt. Maer dit is niet alleen een preuve van de peeren, Het kan oock dienftigh zijn voor die een wijf begeeren j Men
|
||||||
|
Eeriijcie Vryagie.. 6y
Men prees in ouden tijdt (om wel te zijn gepaert)
Een maeght niet feer bekent, en van een ftillen aert: Het is bedcnckens weerdt, dat wijt-beroemde mannen Den openbaren lof van jonge vrouwen bannen, Sy ftellèn voor gewis dat, jae, een grooten naem Is voor een jonge maegt, is vrouwen onbequaem: Voor reden wort gefeyt, dat veel ce zijn geprefen Kan oock een deugdfaem wijf by wijlen hinder wefen j Wy vinden dees en geen hierom te zijn gefchent, Vermits haer goede naem was al te feer bekent. Wel let dan, echte vrou, en alle jonge dieren, Hoe teer u weien zy, en hoe het is te vieren, Denckt hoe ghy trachten moet om niet te zijn bevleckt^
Nadien u deugden felfs zijn nut te zijn bedeckt. |
|||||||||||||
|
En van een ftillen aerr, &c. Cer-
taine nouvelle mariêe, a la quelle Ie fnary avoit reprsché n'eßre pas aßez, compkifante & cageeleufé, refpon- dsit de bonne grace: Iefuisma- trone,& femme de bienjce que Vous demandez, eft Ie propre desfilles dejoye. |
^Mugerplacerardi%ede todos, y spaens.
todos deila. .i. Femme qui <va de place en place, park
de tous rjr tom de He. Femme bonne eß mfern de cage. Fran?.
€en goeöe tyovtose en een quaeöt been/ Nederd
Stenen tfjupö en alleen. <©dt «1 fcfjoone bjoutoen
IBoetmen int öupftoßoiünen. ^n'rt peert / fijn fineert / fijn toijn m
€n pjeeö mpt man afê met öecouUi,
Lafemmealamaijon jg/lajam' F
be rompue. |
||||||||||||
|
Thucytidis diftum.
optima uxorde cujus laude vel
ignominia minimus fermo. Vide iiichter. axiom, ceconom. 244.
Valet hic illud Tacici: ^»ec minus periculum exma-
8nä &mä, quam ex mala. |
|||||||||||||
|
I3
|
|||||||||||||
|
Tille
|
|||||||||||||
|
7© Berïijcfy
Fran?- Tille trop "peüe, f^Jrohbe trop ve-
ßue^rieß eher e tenue. Femme en rus toß perdue.
Femme oufiüefensßrkre, Rarement bonne mefnagiere. |
||||||||||||||||||||||
|
Vrj4gie,
lln'y a femme qui ait meilleure rt- pr.UK'.
putation,que celk dont on ne parle point» Quod non vetat kx,id vetat fie- Lat.
ri pudor. |
||||||||||||||||||||||
|
Bdnè Plautus dixit,
Non efife earn dotera, qua? dos
dicitur, üd pudicitiam & pu- dorem,acfedatam cupidinem. HincLodovicusXII. Gall.rex
licet videret Annam reginam dominandi libidine flagran- tem & mnlta quoque contra fe molientem, & quamvis qui-* dam monerent ut in tempore deeäfevindicaret, Vxori, ait, puMcAplurima funt condemn da. In pudereprïncipatusvktutpa
jjiuliebrjum eft. |
||||||||||||||||||||||
|
ItaL
|
Chi fa una cafa in piazza
|
|||||||||||||||||||||
|
La Fa troppo alta o troppo bafla.
. i. JHui ediße en publique place
Faicl mai>Jdn trop haute on trop |
||||||||||||||||||||||
|
a e.
|
||||||||||||||||||||||
|
tat.
|
||||||||||||||||||||||
|
Bene qui Iatuit, bene vixlt.
Nulla eft fatis pudica , de qua
quamtur. ïwi. Nimasfamofamuger que la que
.nottnofama» «i. |
||||||||||||||||||||||
|
Uwc Thomas iMorm,
Bianda,falax, petulans, audax, vaga, garrulavirgo,
Si virgo eft, virgo eft bis quoque qua? peperit,
Conchdendo, er?o dicamus;
Fcelix illaanimieft, ipfisquc firniUima divïs,
Quam non mendaci relplendens gloria fueö Sollicitat, non faftofi mala gaudia iuxus; Sed tacitos fink ire dies3 & paupere cultu. Esigit innoquaj uanquilla filentiavit»,- |
||||||||||||||||||||||
|
De
|
||||||||||||||||||||||
|
XXIII.
De Hinnc leydc geerne daerfe een
nefl: ey fiet.
|
|||||||
|
71
|
|||||||
|
T? op was een kale vinckj oock wift hy niet te winnen,
Noch gingh hy evenwel de rijekfte vrijfters minnen j En waer men eene vondt, door geit of goet bekent, öaet was de loofe vos van ftonden aen ontrent j er g*ngh hy wonder breedt, daer wift hy veel te praten Waer hy fijn befte goet voor defen had gelaten.
Wat
|
|||||||
|
7-1 ßerlijcke Vryagie.
Wat hy door mal gebaer voor kueren oyt bedreef,
En waer fijns vaders ei f wel eer te pande bleefj Maer twijlde lofle quant in alle plaetlèn vrijde, Vondt hy een mondigh «elier dat hem niet feer en mijde, Die feyd' hem over- luyt, en j offer uy ttenmont, Die feyde met befèheyt waer op de faecke ftont: Die feyde, lieve Fop, ey wort ten'leiten wijfer, Tis al om niet geklopt, ghy fmeet hier killigh yfer; ïck bidde weeft geruft, en qnelt my vorder niet, Ons hin ley: maer alleen daerfy een neft-ey fiet. |
||||||||
|
Il faut de I'argent Mm commen- Fran?*
eer Ie jeu. <MejmeVahe\üempm rien^ßns
fleurs. |ë& quaet fltjnen fonïret toatetr, ^ac^
<3Ttö niet te boen met googen rom/
<aeen 2$praaec&f, öonirD fonüer ntoro. |
||||||||
|
Nederd Ti 'c tofl binnen of minne« moet
• U bp fetten» ■" ï|et penmncrfie toil een öjoertSen
Öeübetn jlBet pöele Danfcei! & tntaet Datoüfeen
lochta. Franc Vnboiteuxfemme'qulclofche.
• Il pefchr en <vain 3cjuïri amorce
fon halm. |
||||||||
|
lAtinoproverbio dicitur, Vbi quid exoïquo möderatum fignifica-
mus, Par Pari, Pari jugo ,ï<rov, 'ia-a. Neque enim quidquam non commune, ubi foitunarum a?qualitas; neque diiTenfio, ubi idem animus; neque divortium , ubi coagmentatio duorum in unum. AEqualitate enim contineturconcordia; incequalitas autem di£ cordiarum eft mater. |
||||||||
|
D:
|
||||||||
|
XXIV. 75
De boom en vak ten eerften flagh niet.
|
||||||
|
Wel, vrient, hoe ftaet ghy dus bedroeft ?
My dunckt dat ghy wel trooft behoeft, My dunckt dat ghy foo deerlick fiet, Al waer u 'thoogfte leet gefchiet j My dunckt dat u een ftege mey t Wt trots moet hebben af-gefeyt; Iae fiet! dat is het dat u quelt Dat iflèt dat u dus ontftek. K Maer,
|
||||||
|
74 Eerlijke Vryagie.
Maer, lieve, daerom niet getreurt:
Tis meerder man als u gebeurt. Ick bid, ontwaeckt uy t delen droom, En flaet het oogh op defèn boom, . Dit was een dick' een hooge ftam. Die ichier tot aen den hemelcjuaffi, En liet! nu leytfe neer geftorc^ Soo datter op getreden wort. Ghy vraegj5 hoe dat een eenigh man Soo dicken balück vellen kan ? Wel hoort, ghy fultet haeft verftaen, Hoe dat een man dit heeft gedaen. Hy nam een bijl van enckei ftael, En kapte veel, en menichmael, En Het 1 het ftaegh en dickmael flaen En kond' de boom niet wederftaen5 Maer viel ten leften in het gras Soo dick en ftijf gelijck hy was; Soo datmen viy wel feggen magh, Geen boom en valt van eenen flagh. Ghy vryer too ghy wilt bedien Doet foo gelijck ghy hebt geilen j Want 'tis een leggen int gemeen Een ftaege drop die holt den fteen. |
||||||||||||
|
Convenientibus labo ribu s ven- ^lik'
dunt nobis omnia Dij. Nul bienfans peine. iK"v
Omnia diligentia fubijeiuntur. Lat'
|
||||||||||||
|
Lat' \Ä u^s *^us deijcitur
Hoogd. CDJif joicf fïmcfjm wtö ixc fïoc6ftfc^ f tobt
Nedcrd. Wtti aagenma&en ben (lotl-biö iron>
tuisj. Ut. Omnia conando docilis folertia
vincit;
Griecx. ïlpiTcvTüsv ircv&v , 'zrtaAumv d(MV
xü&n& t' ciyebêa, at 5-ga;.' |
||||||||||||
|
Diligence ttaßefcience..
Pax ell fortuna laboii. |
||||||||||||
|
Lat-
|
||||||||||||
|
Sirdcs
|
||||||||||||
|
XXV. 7f
*Brrdes of one [aether FViljïocïe togedcr.
|
||||||||
|
.De
jitter
Geeckt |
||||||||
|
ƒ at koomt ghy, lieve vrient, aen my de vryer make,
Ghy mocht van heden af u liefde beter fbecken, Ghy zijt een raeuwe gaft, en ick een ftillc maegr, Ten dient niet (foo my dunckt >met u te zijn gewaegr. Ick ben van joncx gewent al ftaegh in huys te wefeu, Om met een fedich hert con heyligh boeck te lefen; Ick neme mijn vermaegk in eenigh naelde-werck; Ick ben fchier noy t op ftraet > maer dkkmael inde kerck. K * Ghy
|
||||||||
|
y6 > EerlijckeVrydfrie.
Ghy in het tegendeel hebt ongetoomde luden,
Die woeft, die felfaem zijn, die noyt en können ruften, Ghy wilt geduerigh zijn, of daer een trommel raeft, Of daer een hel trompet de legers t'famen blaeftj Ghy mocht op beter gront een ruyters dochter minnen, Die kan een veldt-flaghfien met onvertlaechde (innen, Die fwiert een bloot geweer, of drilt een fwacke pijck, Die hoort het grof geichut, en acht hec voor mufijck $ Soodanigh moetfe zijn die u Cal können lieven, Die u fal, na den ey fch, in alle dingh gerieven, Die u het bloote fweert fal reycken metter hant, En feggen brengtet weer, of blijft ghy in het fant. Maer ick, die een e ben van defe pimpel-meefen, Die voor den roock alleen van grove ftucken vrcefen, Die noyt gevecht en iie als tot mijn groot verdriet j ïck ben u geenfins nut, en ghy en dient my niet. Siet, als ick keer het oogh op al de fnelle dieren, Die fweven op den flroom, of om de boffen fwieren; Al waer ick immer koom, of waer ick henen kijck, Ick fie, dat yder een hem paert met fijns gelijck. Noyt lal een teere duyf haer tot den arent geven; Noyt fal het fchouw patrijs ontrent den havick leven 5 Noyt vougter fwarte raef fich by een witte Iwaen j Gelijck, beminde vriendtA dat moet te famen gaen. |
||||||||
|
Tout animal'aime [on femblable toü~ fy. '$t
te befit sapparie arvec quelque autre ,7-& defaforte; auß Ihornmc saccainttJe™ aveefonpauvre. Ouelaccorty a it entre te ferpent &
le chit»? &quellepaix tntreit rh che ejr le par dure! TcL[j.{Ókt óftcttZv. J. Grïcc*
Vxorera ducito ex «qualibus.
Sie
|
||||||||
|
t$t. T) lutarchus in libello de cdn-
-*- candcs lïberis parentes ad- monetut ejufmodi liberis ibis uxorcs defpondeant qua? non funt multo ditiorcs vel potcn- tiores,prudenterenirn dicipro- verbio: Ti&e fortü uxorem ducito.
j
Syr. ir. Les bifea&x s'aßkmhknt avec tears
"' femb labtet. |
||||||||
|
Berlijckg Vryagte.
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
77
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
**■ Sic fuif, eft, 5e erit3 fimilis fimi-
lern fibi qucerit: Eligat äqualem prudens fibi
quilque fodalem. SimiÜsgaudetfimtli.
Semper graculus affidet gra-
culo. O petov óf^ota (p<Aoc.
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
Toma tu ygual y vete mendi-SpM?w>
gar. ,i. Vrens tonparcili&va **& wé&fier«
SimiUtudo mater benerolêtias. Lat.
AEqualitas amicitia? mater. |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
Pjthagpra ditfum,
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
Griecx.
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
Nd.
|
Balbü balbus reólius intelligit.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
©oggelenijan eertöer teeren fcüegjien Neder!.
geerarfamen. |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
"■'• Pares cum paribus facillimè
congregantur.
ii ■*• Nihil eft quod ram attrahat &
alliciat ad amieitiam quam fimilitudo. ^vacun quiertfenfemblabltj,
äqualem tibi uxorem ducito. S^^ß^ötfieftgaec
aïsaeöaen eengoetper, ||ct öp gup^/ e« tno^ bp tmpl;
^<ï.th intiMtfi/ en upl met upl. |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
Cada qual
Con fu ygual. |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
ipaco»,
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
Chacunavcc fon pareil. Fran$.
Hirßshirßjfedoldußdur. .i. Turck*
Il trifto go '1 trifto s'accorda. Spaens. ^rfwjmfttö totwttfctn^tocfjtth Hoos^
Io molondroHjtu molondrona. I«1«
Caiäte con migo Antona. .i. Iefuis befte &tu vne Autre beflêt
Marie tey avec mop AMonttte. Entre geus de jnefme nature, ^avk(h
l Amitiê fe faiëï & dure_j..
cjMais entre gern de contraire nature
Ny amour ny amitié ne durc-J- «Gen pebet gtbierte Jjouöf fj<*m bp fï|rr^
gtlijr&e/ßifofaloecfefcenroeiifqje juï) Syr' '*■ 6p ftjtijS gelijcfee öcegen. * *• |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
%
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
^ Cada oveia^ e on fu pareia. .i,
Ckafqne ovdlle avecfa pareil/e..
^'teunfe dolt iouera fon pareilx
Gbacunfe prene a fon par eil. Vf) boiteuxfemme qui cloche.
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
«t
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
^-afary compadrar, cadaqual
con fa ygual. .'u ""^Vr & faire comperage chaatn
*vnfonpareil. |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
K 3 Onge-
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
7% XXVI.
Ongelijcke peerden trecken qualijck.
|
||||||||||
|
De
koetficr
|
TT ier ftae ick gants verfielt, onfèker wat te maken,
|
|||||||||
|
fpreeckt **" 'Ken weet niet uy t het flick, niet op het droog te rake;
En 'tis van heden niet dat my dit onheyl cjuelt,
Ick hebbet uytgeftaen op menigh ander velt:
Al waer ick maer en koom ontrent beflickte wegen, Daer ben ick over al van ftonden aen verlegen; En vraegt ghy wat geval my brengt in defen noot ?
Mijn een peert is te kleyn, en 'tander al te groot;
|
||||||||||
|
Eerlijeke Vryägie.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
79
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dit ongelijck gefpan veroorfaecktdefe plagen ,
Soo dat ick ftaende blijf in alle quade flagen: ^4aer ghy die met gemack wilt rijden op de baen,
Spant ftaegh en over al geli jcke peerden aen: En fooder eenigh menfch is befigh om te trouw7en, Die moet oock even daer op deic gronden bouwen. Dus wie ghy welen meugc, 'tzy arrem ofcerijck, Doet wel, geminde vrienck, en paert metuws geiijck. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
%
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\\7 annecr tit bjoutoe titn mm rijtïj
maet6t/footóöa«r'cnc6eitUJift/f «ttatöünge en fcetfroaet&epï. Tam male inasquales veniunt
ad aratra juvenci,
Quam premitör magno conju- genu: ' .or.
■ ^at fa! be aeri» pot £sp ttn metaïen
Potjna&eiV voant fso fp atnöru aiifce* «a fïootcn foö bjeec&t lp» Si U femme noürii fon mary eUe
cfi f lerne de comouxdeconfit- fion&dereproche. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Horreiida fepe pericula ex di-
fpari conjugio. Richt, Axiom. at' «con. 61, UDattneet eener een boog totjf geeft/ s /#
f00 iffe« eben atéeenoitgcltjefepaeraf* j0 fen / Ut iiebeng Den anöeren trecken füllen» SBfettw&bicfmif. Hoogd.
<©e pijj? moet nae fcen bom 5*jn* Kedcrd.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■»/.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
o„
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*4
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*>:/
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'•*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Macr hoe het gae in defe ende dierge-
lijcke faecken , de volghende,
fpreeckwooraen leggen
dewacrheyt:
De femme folie ne fit jammaü Franc.
komme (on profit. ließ bien apparentê qui a borne
j mme. %m mal fclepss iioomneu aïtijt te Uz* ., ,
renßoo»." 1Ncdcrd |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'ÏN..
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^ÖP en fttït nice gdtjcfi arteten stiet
*«t@g en eenen <£fcl„
Hier vanfehijnt te komen het
Nedc'riandts fpi-etck7»oou. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
>
|
Werd,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^e;t <©g en een <£{$! en öienenmet aen
4J«* /t? t-umi métier ; öitó mw-
dtromlßnrend, Etiam politie fcedera diisimi-
'ium iunt infcclicia. htè Richt, -Axiom, hiß.i&.&Polit. Axiom.
- 277.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sue
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
<£cn goet toijf is ecn gcet jfueß fjuptf*
raw. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Serlijckg Vrydgte.
Trifte quelle café. iw|
|
|||||||||||||||||
|
^en tttc ten fot front om fpn feNederd. ©eSltefr get totoi gouot oen j
«een trie be oant trout cmïjaer
|
|||||||||||||||||
|
:
|
|||||||||||||||||
|
Övecantan legalline' é il gallo
tace. |
|||||||||||||||||
|
©erlieft öe toanot enïjouötüe öant,
<©mtoelte trciito'en/ (bete jeugt/
/Stout om toerfïant in sni oeSeugt, |
|||||||||||||||||
|
ïjet té getoté een groot ücrbjiet N<^
*£5acr tljttuitfee hraept en Ujaffce niet.
|
|||||||||||||||||
|
D
|
E ghelijckheyt dan van de perfonen, ende der felver
|
||||||||||||||||
|
jheieghenthey t wert int ftuck van houwelijck by alle
Wijle van den ouden ende nieuwen tijde eenpaerlijck ge- preien ; maer defen evenwel unvermindert, Too gebeur- tet by wijlen, dat een houwelijck-,, dat ten aenfiene van de middelen ofte anderfins in fich felven onghelijck fchijnt te wefen; efter door andere gelegentheyt > als van adel, ghe- leertheytjfchoonheyt^kunften, ofte dierghelijcke hoeda- nicheden, aen d'eene zijde, meer als aende andere wefende, tot gelijckmaticheyt wert ghebracht, ende alfoo noch tot een goet ende eenparich houwelijck wert uyt-ghemaecktj ghelijck fiilcx by de Rechts-gheleerden, èn êock by Eraßn» Tatf. de Infiitut* Chriß. fnatrim, fol. 108. • wert aengewefen. Hier op fchijnt inficht ghenomen te zijn by feker Engels Ridder een groot edel-man, maer van kleyne middelen, daer de Vifconte van S. Alban Lo: VemUm in fijn Apoph- tegmes van gewaegt: Ghy fult deflelfs edel-mans kamer- maeght (met een prefent van beulingen, by hem in am- ballade ghefonden zijnde aen fekere rijeke Vrijfter, woo- nende onder fijn gebuerte) hier (foo't u ghelieft) in ne- der-lants ghedicht tot de felve Vrijfter hooren fpreecken, ende den lalt van haren ïoncker op die ghelegemheyt hoo^ ren openen. |
|||||||||||||||||
|
Begaefdc
|
|||||||||||||||||
|
xxvn.
|
||||||||||
|
8t
|
||||||||||
|
"D egaefde Iufvrou, weerde pandt,
Een cjerffel van dit gantfche lande,
Die om u fchoonheyt, om u deugt, Die om u geeft en fnflche jeugt Zijt aengenaem en wel gefien Van al de befte jonge lien j Bellet my niet met grammen fin Dat ick tot u quam treden in: |
||||||||||
|
Nis
kl*
Jfcke
|
||||||||||
|
lek
|
||||||||||
|
81 Serlijcfy Vryagte,
lek brengh u hier (met u verlof)
lek brengh u van mijn jonckers hof Het kleyn gelchenck, dat ghy hier fiet, Daer med' hy 11 fijn gimfte biet, Het is een beulingh drie of vier, Gemaeckt naer onfe kocks manier, Gemaeckt voor eerft van fuy ver bloet, En dan van gort, en kruyt, en roet j Al ftoffen van feer goede deught, Soo dat ghy die wel mitten meught. Dan eer ghy van den beulingh eet,
Soo iflkt dienftigh dat ghy weet Als dat het vry fijn reden heeft Dat hy u defen beulingh geeft: Indien ghy tot hem waert gefint Gelijck als hy u vyerigh mint, Soo meyn ick dat u beyder trou Dees gifte wel gelijcken fou: Want fiet 1 hy is van edel bloet, En ghy hebt groot en machtigh goet, Indien men dit te famen brengt En nae de rechte kunfte mengt, Wis dit.beflagh lal beter zijn Als yet dat koomt van eenigh fwi jn; Wel neemt dan defen beulingh aen. Het is om uwe gurift gedaen, De jonck-vrou ftont een wijl en fagh, •
Verbaeft van foo een vreemden flagh j Maer alf een weynigh had verbeyt Heeft tot haer antwoort dit gefeyt: V loncker is een kluchtigh man.
Die vry het fijne prijfen kan j Oock
|
||||
|
Eerlifike Vrydok.
Oock wortet van ray nier gelaecktj
Want ick en hebbet noy t gefmaeckt ♦, Wel fcgt hem dat ick die geval Eens naerder overwegen fal. Mirs gaffe drinck-gelt aende meyt, En Keeftfè goeden dach gefeyt. Dan wat den f onckheer is gefèhiet
Gefellen dar en fegh ick niet, Maer ick beware dit geval Tot daer het beter paffen fal. |
|||||||
|
Non abludit Apulei illud $ virgo formofa etfi fit oppidó pauper,
tarnen abundè dotata eft. Adfert quippe ad maritum novum ani- mi indolem, pulchritudinis gratiam, flotis rudimentum, &c. Facit ad hanc rem id quod de Hippaichia, fplendida & opulenta
virgine, memoriseproditum eft/ ilia enim cum philofophicede- diriffima eiïèt Cratem Philofophum maritum fibi optare fe pro- fèiTa eft, is interfcapilium retexir, quod erat gibberofum, peram- "que cum baculo & pallium humi pofuit, profeiTus puellas earn fibi effe iupelledilem,eamqueformam quam videret; monens pro^ inde, ut fedulö confuieret ne poftea fadi pceniteret; Enimveró Hipparchia conditionem accepit, nee impar hoc fibi matrimo- nium exiftirnavit, jam du dum fibi provifumfatis efle & fatiscon- fultum nequediriorem maritum neque formofiorem ufpiam gen- tium pciTè inveniri, proinde duceret quo liberet; & ita Crati nu- pfit Hipparchia. |
|||||||
|
Li Vn
|
|||||||
|
XXVIII.
|
||||||||||
|
8S
|
||||||||||
|
Vieille maifon refarer
BJï toufours a ncomecer* |
||||||||||
|
Z)n horo loge entretmk
leunes dames a grefervir, j |
||||||||||
|
a!e'clan W at mogt lQ^ rec^tc dwaes 3 wat mögt ick gaé beginne ?
uyr- Waer doolde laetft, och arm l mijn onbedachte iinnê ?
opSkc lek bracht een tuygh in huys, öock tegen vrienden raet,
fpresekt. £en tuyghj een wonder tuygh,dat nimmer ftil en ftaer •,
Een tuygh van vreemden aert, dat noy t en laet te woelen,
Dat my oock inder nacht fijn On-ruft doet gevoelen;
Een tuygh, een flaende werck,dat fonder eynde (weeft*
En dat noch boven dkn een ftagen Wecker heeft;
|
||||||||||
|
Eertijcfa Vrytgtt» gj
Een tuyghdat ommegaet met veelderhande drachten,
Dat hondcrt raders heeft daer op men heeft te wachten; Wat dicnter noch gefey t ? het is een ftaege laft , Die voor mijn ftrammen rugh int minfte niet en paft» Maer ichoon ick befigh ftae aen defe lange koorden, En fegge dit en gint, het zijn verbloemde woorden: Het ftuck dat ick beklaegh, dat is een nieuwe troii, Mijn onruft dien ick heb, dat is een jonge vrou; Wat moet ick even daer al drachten onderhouwen,. En tanden aen den douck, en raders in de mouwen, En wielen om het lijf, enick en weet niet wat, Dat ick voor defen tijt noyt recht en heb gevat. Wel eer had ick een vrou, die was van mijne jaren, Die was gelijck als ick genegen om te fparen, Die droeg een flechten douck 5 maer dit alwaerdigh dier
Dat ftrijckt gelijck een paeuw, en is te bijfter fier t Dit wil den nieuwen fnuf, van ketens ende ringen^ Van perels om den hals, van alle moye dingen, Van al dat hoofs gclijckt, en altijt weder aen, Het lchijnt dat my de beurs moet eeuwigh open ftaen • Hoch iflèt niet genoegh, fy kan geen rufte lijden, Sy wil geduerigh uyt, geduerigh fpelen rijden, Geduerigh over al. wel denckt hoe paft my dat, Die eertij rs ongemoeyt ontrent den vyere fat. Vlaer noch lbo wäret yet, met defe buyte-luften, ludien ick inder nacht te minften mochte ruften; Maer dat en magh niet zijn, het kint dat wil de mam» 01 dvvaesheyt dat ick oyt fo jonge vrouwe nam. Wel vrienden hoort een vvoort: wie ftil begeert te leven Die moet dit mal gewoel de johckheyt overgeven, Want, uyt de daedt geleert, foo roep ick met berou, »? Ontrent een grijfen baert en dient geen jonge vrou. |
|||||
|
L 3 Diceo,
|
|||||
|
$6 ëerlijcke
X\ iccndum potius fenibus
quod Ifieus Sophifta cui- dam oratori refpondit , ifto enim qimente utrum quxdam puella pulchra ipfi videretur; morbo, inquk ocuiomm _ labo- rare defij. vel ut fapienter fa- piensiilefenex. Egoabinclementibus iftis do-
minis benelïcio a?tatis libera- tusfüm. |
|||||||||||
|
Vrydgte.
Si la femme a tour Ie plaifir del'be- praJl
7»£ ils'aßomme. Quant Ie vieillart faicl l'amour
La mort court a l ent our. Foeminarum curam gerere de- Lat-
fperare eft otium. sAmolwié alafpofa ital-
Semwe manque quale be roß.
SïIöfeöaÉrötirett ^jyk«
«tBetoeiMentotjuUetf/
^aertmtfe tot öjillen/
^ie mogen üicïfïilfen
©aer malle grillen* Qnand'Dieuveut av&ir une folie il?t^'c'
ü pretid la femme dun vieilbo/nme. .'Hig autae giffen beginnen teloopen jjcH^
ö an iffes geiu gouteea aen, Regina fiquidem mulier eftL?t'
iponfo feni. Ariß. vid. Erafm. proverb. AEqmlemuki uxorem ducito. fol. 264. éMuro neccbïo e mar o tmy.o nonIta ■'
rvollèrcnuibene. Ufcmoufctelaet öetbogel&cn fijn fang« ^0
Quand on eß jeune on aime enfold f£3
quand on efi vicil qui aime eß fel- |
|||||||||||
|
u*.
|
|||||||||||
|
gg. Ketten Mjoo^en in
ttufaarnggen Qgjeleseni&ept te beneiden enöe te (eggen/"tgene
ttt\0 Kxas Sophifta ïpmtt
l32ttntter atutood^e gaf / ten
tipt Uefelue tyimt öem tyae&:
öe af «iet foo een jonge öocfi' ter ficm ftgoon ïjocfite tetoe= fen; 3cfe (fepöeöp) öefefte 0p-gieiout8en met öieoogtj- fieefete gjjcquelt te tooien. <?Mtegeijs& een anöcr outen \®%$ man op ^enjrfte g&ele* O&entgejrt antiiiooi&e: 3:£& Sen ((epbe ftp) hau ïïic firmle ende onfteèmgeitigËe (teeren/ öiw teelöaet t$an af üjt epn= tcI$rfteeii0tep$etaQ2&eu: lip feer&mt toeriöft te tiitfen fean bc tocgten fijner jonrkiicpc; oftegficftjclï een* De Iiepligfje Franc VavcyfaiB accord avec mesyeux, ej-
pourquoy euße-je contemplé la. vi- ' ene?
Ncderl. ^tó £$ê«ï GtMimnß öoen fce noten fe
fcra&m Lilt- ,Segnior in venerem fenior.
|
|||||||||||
|
!•>'
|
|||||||||||
|
jBfjst tet*f !0joati-S/ tnir&oen trat/ W
SMn toj;f ï30£«'/ en tc&tien hsuH JBijntoij f is toper en encM ülam/ €n tói ï»en feoel én toonï er t.iru/ jBsjn usijf teii öat iriï ra« en mag*)/ <Emss luiciren lap cen gancftften sag?) ♦ Qui accointe femme nouvelle 5 ?7 cr
jeune h. arte. €xn m>M nwu en ccn itv^m&iifI &
3;^ na: atjs eeuasigU ïj^iï-gc&üf. |
|||||||||||
|
Gerlijcfy
get f routen f?aö eettS ft? nest üj£;
•ßu team beter tuet getraut/ '©f immers gcenfni^ joncS met out, f Ridiculum joci genus fponfus
fcnex,
«derci. Steeën toncütotjf 8«f£/ ei'.eenowöt
ÖupS/ jjeeft VoeVr 6 genoegf). tytando il marito fa terra , Ia
m°gUe fa carne. <S*H ftftorie fcjou een matig fèojt letjen.
^P en geeft gcenfcjanöt tme feat fcgtp, Chi a moglie al Lto |
|||||||||||||
|
VrjAgie. • %f
A vieille mule f rem dorê. Fri n e,
<@ttèe liebet! logetife foo fcalletife/ Nccfcr&
<ëaenfe foö feotnen fp te faer/ - |
|||||||||||||
|
Tis daerom beft gclijck by gelijck.
A un boitcuxfemme tpd clecbe. Frang,
Eraim. inChrift. matr.
Qmndl"entendementvient tanmr
fe vieillit. Nuptise fecund«, rarö fecund«. Lat.
Richc. axiom, oecon. j 7.
|
|||||||||||||
|
Staßmpre travagliato.
|
|||||||||||||
|
OE N V S.
Vxorem jam Fcfte fenex vis ducere ? do&anj s
Angelici La?li confute grammatical*] j
Illic invenies non declinabile cornu, Huric fcopuluui pauci preeteriere fènes.
Hetmrd. in €ftfl,de Cara & regimine reifamiliarij.
Mater fi remarirari quserat ftultè agit, fed ut fua peccata deploret,
utinam ipia fenex juvenem accipiat 3 nam non iplarn fedfüa quae- fivir. Tlant. Mercat. f
Tu cano capiteamasiènexnequiisime3
lam plenus xtatis,animaquefcetida, - Sen ex hirecfus tu ofculare mulierem ? ■Vtineadiens vomitum potius excites, |
|||||||||||||
|
Om
|
|||||||||||||
|
4£ XXIX.
Om een mudde korens dat hy te maelen
heeft, wil hy een gantfche mculen rechten.
|
|||||||
|
V Ve^ VIientr waerom dit groot beflagh ?
* Waerom doch brengje voor den dagh Dit nieu j dit hardt, dit eycken hout ? Het fchijnt, dat ghy een meulen bout: Een meulen, ké wat gaet u aen! Voorwaer het is te veel beftaen: |
|||||||
|
Want
|
|||||||
|
Eerlijcke Vryngie.
Want naer dat ick dit ftuck bemerck^
Soo gaet ghy wonder vreemt te werck j Want fiet ghy hebt lbo flappen fack Als offer niet veel in en ftack, En 'cgraen dat u te malen ftaet Dat gingh wTel in een kleyne maet j Dus ichoon ghy maeckt' het al tot meel, Een Queeren waer u noch te veel; Ghy daerom foo ghy my gelooft, Bedenckt u vriend en ruft u hooft, Of gaet ghy voort, gewis ghy dwaelt, Want als dit kooren is gemaelt, (Dat weynich tijts behoeven fal) Soo naeckt u niet als ongeval j Want of u meul' lal ftilie ftaen, Ofwel fy moet ter hueren gaen; En wat het zy, 'tis bey de quaet, Dus laet het ftuck gelijck het ftaet; Want veel beflaghs en weynigh graen En kan met reden niet beftaen. |
||||||||||||||||||
|
8?
|
||||||||||||||||||
|
Ut
|
||||||||||||||||||
|
p mditur dies die
■*■ Kov^que pergunt interire
Tu lecanda marmora
Locas lub ipfum funus & fèpul- cri immemor ftruis domos. et1.es inquit, fpolia opima marine Dcje
»ufpcndere ctebear.cü hacinfcriptione. Vixi puellis nuper idoneus
^tjmilitavi non fine gloria? ^uncarma dcfunótüó; bello Hunc gladiü panes habebit. -----Define dulcium
Mater feva Cupidinum
|
||||||||||||||||||
|
Circa luftra decern fleclere mol-
libus
Tam durum imperijs. Abi Quo blande juvenum te revo- Hom. cant preces. lth-*\
Cefl chofe außt follaßre de voir lege- Fran?
darme qui va m baflon, que tamoti' reux, qui nepeut marcher fans aide. |
||||||||||||||||||
|
Nederd.
|
||||||||||||||||||
|
iDeel gtfcljjeeus en luttel tuolle,
©eel Maggen luttel boter. La piuguaßit rota del cm o
Fajempre maggwrßrepho •vStel^fdjw wcm$ rootten.
@;0[Ï«Wk two mip tat (pttt. M ' Beter |
||||||||||||||||||
|
Ita!.
|
||||||||||||||||||
|
Hoogd.
|
||||||||||||||||||
|
oo XXX.
Beter by den uyl gefeten, als met den
valck gevlogen.
|
|||||||
|
TT oort eens vrijfters, hoort gefellen,
Want het gaet u beyden aen,
Ick moet u een ftreeck verteilen Die ick onlancx heb verftaen.
T wederhande jonge lieden Qgamen met gelijcken vlijt
|
|||||||
|
Hare
|
|||||||
|
Eerlijcjg Vryagk.
Hare minn' en trouwe bieden,
Aen een vrijfter onfer tijt,
D'eerfte fcheen een groote joncker, Hy droegh pluymen opten hoet,
Maer het was een rechte proncker Alfter heden menigh doet;
D'ander was een goet gefelle, Niet te prachtich, orte breet,
Schapen had hy op de ftelie, Efter gingh hy ilecht gekleet;
D'eerfte was vol foete grillen3 Dan hy quifte wat te veel;
D'ander, niet gefint te fpillen, Hielt de panne by de fteeh
'tMeysje, dat de grage gaften, Meer als met gemeenen praet,
Sach nae haer wel happigh taften, Nam het ftuck in haer beraet:
Maer hoe fy het overleyde Van het eerile tot het left,
Wat haer d'ecn of d ander leyde,, Hoofs en moy dat dacht haer beft j
Dat had haer de ziel ontftolen, Dat verhief fy boven al _3
Sy wou met den ruyter dolen Hoe het is of worden fal.
D'ander met fijn koele fèden, Docht haer tam en al te ftiL '
Want iy fprack met klare reden, 'Tis een Lanfert, dien ick wil.
Laet een deune quefel leven By een kluts^ een tammen bloet;
|
|||||
|
M i
|
|||||
|
Eerlïjcke Vryttgte.
Ick wil vry wat ruymer fweven,
lek heb al een hooger moet.
Maer als fy ten langen leften Hier op met haer vader fprack,
Sey de man, tot haren beften, Wat hem in den boefem ftack:
Kint, dit houft ghy wel te weten,. Iae te fchrij ven aen den balck,
»»Beter by den uyl gefèten » Als gevlogen metten valcL
|
|||||||||||||||||||
|
Facilior currentibus quam re- Lat'
pentibus lapfus. Äketogß nan niet beginnen/ ï^^1
%l te fot nan niet üerfinnen /
©aerosntuffcfjenüjjjö entooet HDtutmentoel 0et meefte goet. <J3ocbe gyefellen fijn quabe gups* gou*
toerg. |
|||||||||||||||||||
|
c " • •-> <©ftpfouDt jeugt en bleust \xtlit*
liefen. ital. *&& 'V'd meflïét) chejjtavavier
•i. tMkuxvam mtflier qtfefprevkr.
|
|||||||||||||||||||
|
Engels. S&ffttftt jïK/ ffjttmfc (Wit) |&f,
Fran^. CMieuxfiubße mal ateompagnè.
Nederd. %\ te feßerp inaec&t fcf)aerï>igfk
^oewueiöe? \n$ {jaeDjoetoerüJater.
35p öen toallangg fepltmen fenevjt.
^ouïit öet mtüDe-bjater. 23etet fcloo 3an a$ öoo 3fan* |
|||||||||||||||||||
|
jBaet SouDt |f aet/ te beeï të quact.
Medio tutifsimus ibis. Bon compagnm mauvau mar/, |
|||||||||||||||||||
|
tiM
|
|||||||||||||||||||
|
IBanö biebupten tyoujt& tf jn
Wi)\\ in ïjiipa vuel bicïtmael pijn. |
|||||||||||||||||||
|
ei*
|
|||||||||||||||||||
|
o jongrrwrtó »catfin$.
|
|||||||||||||||||||
|
Met
|
|||||||||||||||||||
|
XXXI. P3
Met onwillige honden ift quaet hafbn
|
|||||||||||
|
"p\ aer woont een vrijfter hier ontrent,
Voor rijck by alle man bekent >
Een hupfe, rappe, fluxe meyt, Die hares vaders koeyen weyt; Van leden kloeck, van lijve vol, Van lippen dick, van koonen bol $ |
|||||||||||
|
M 2
|
|||||||||||
|
Voo:
|
|||||||||||
|
Eeriijc^e Vryagie.
Voor al gefönt gelijck een vis.
En groen gelijck het groenfte lis, En jeugdigh als de maegde-palm, Int kort' een vrijfter als een falm, Maer dat lek prij fe boven al,
Is, datfe vry wat halen fal Als peet-meuy Griet eens wort een iijck, Want die is uy tter-maten rijek. Ick wou dat ClaeSj mijn lieffte kint,
Tot haer foo was, als ick, gefint, En dat hy daqr eens vry en wou, Soo kreegh hy wis een rijeke vrou; Want fiet de vader van de mey t Die heeftet my als toe-gefeyt, Maer Claes is (oo een vreemden haen, Hy wil niet eens uy t vry en gaen, Als daer hy hooffche kappen vint, Daer is de joncker toe-gefint. Maer fegh doch eens wat ifïet hof?
'Ken houwer niet een brij fel of, Ick prijfe meer het edel gek, Daer nae de gantfche werelt helt, Dat heefc al vry wat beter aert, Want daer is datmen wel af vaert. Maer wat een fpijt 1 fiet, onfe Claes
En wil niet bijeen acn het aes, Want hy veracht mijn wijfen raet, Het fchijnt dat hy fijn voordeel haet. Hoe dickmaels heb5 ick hem geleyc
Tot by, tot voor, tot aen de mey t, Maer hy ftaet ick etrweet niet hoe, Hy fpreecktie niet, of luttel toe 5 |
||||
|
Serlijcfy VrjAgie,
Hy geeuwt, en toont met fijn gelaet
Dat hy daer gants onluftigh ftaet ■
Hy neemtfe niet eens byder handt ^
Hy fchencktfe noyt een minne-pandt,
Yet aerdighs inde ftadt gekocht,
Of uyt een ander rijck gebrocht;
En offet fchoon hier jaer-mart is
Hy kooptfe niet een ketremis,
Noch riem, noch ringh, noch moyendouck
Iae fellef niet een foeten kouck;
Hy dicht haer noyt een minne-liet,
Daer in men geeft en leven fiet,
En of de foete tijt genaeckt
De koele gaft blijft ongeraeckt;
Hy plant haer noyt een groene mey,
Hy lent haer noyt een kievits-ey,
Hy brengt haer noyt een jongen haes 3
Is dat nietNWel een rechte Claes l
Maer noch laet ick het geven ftaen,
Hoewel het beter is gedaen j Hy neemt van haer niet eens een ringh, Een neus douck, of een ander dingh, Gelijckde vryers van het landt Dit dickmael plegen met verftandt: Want neemt een geeftigh jongman wat, Het geeft hem dickmael dit en dat,, Het maeckt dat hy den naeften dagh Met eeren weder komen magh, Want fiet de vryer is beleeft Als hy 'tgenomen weder geeft; Maer defe knecht, wat ick hem rae 3. En vraegter niet ter werelt nae. |
||||
|
Berlocke Vryagie.
Al hangter fchoon een rofè-krans,
- Hy leydtfe noyt eens aen den dansa Hy brengt haer noyt ééns inden tuyn, Hy rijdt met haer noyt in den duynj Hy gaet met haer noyt in den doel, Maer blijft geduerigh even koel; En dat noyt rechte vryers doen, Hy neemt fijn af-feheyt fonder foen, Iae flaet geen hant fchier aen fijn muts j Is dat niet wel een rechte kluts ? Voorwaer als ick dees grillen merck,
Soo roep ick; 6 'tis plompaerts werck Dat yemant fijn geluck veifiet Als fich de kanze fchoone biet! Nu vind'ick eerft dat dit bedrijf
Gaet naer de reden van mijn wijf3 Die feyt, Ey man houdt u geruft, Ons Claes heeft daer geen vryens luft j Hy broet wat anders inden fin, En wat is doch gedwonge min ? Is niet een vryer over al Een vry-heer waer hy vryen lal ? Is vryen niet een vry bejagh Daer toe men niemant dwingen mach ? Daer waft geen liefde door gewelt j Dus laet den jongman ongequelt, En laet hem foecken fijn geval Daer hem fijn herte leyden fal; » Men vindt doch noyt de putten goet » Daer in men water dragen moet. Hoewel een wey-man fiet het wilt,
Dat fachtjens voor hem henen drilt, |
||||
|
Eerlijcke Vtydgw.
Dat om hem loopt, dat op hem fiet,
En (ich als aen den jager biet,
Noch efter taft hy dickmael mis
Indien fijn Wind' onluftigh is;
Want jaegt fijn hont maer uyc bedwangh,
Soo blijft de jager fonder vangh.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
97
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
tat.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Invitos boves in plauftra in-
ducere incommodum. Mtt ontoiUige peerben tft quaet njof.
Invitis equis plauftrum agere
difficile. |
Invitum qui fervat idem facit L«.
occidenti. Stultitia eft venatum ducere in- jimtt
vitos canes. Non extorquebis amari. claud.
Blanditijs3non imperiofït dul- Samtk
cis Venus. Omne coaótum tragicum habet
exit um Ba/d. adl. nequeab initio. C. de nupt. ^entotlltgentégoet treeften. Nederd.
Charicles, apud Achillem StAtium,
Pater, inquit, divitijs inhiansLat
ingratam mihi affinitatem af- fedat-5 me miferum! pecü- , niae trador ut uxori manci-
pium firn, jlöenbtotngtgeenmenfcP totfetrou/ Nederl.
JBen fept geen bjperg Up De mou/ JBen paert geé tsjtjfïenö iegós banen/ ^eltefö'entoüöoiö geen beictijanrfe. Siquisplurahacderedefideret Lat.
•videat Gy&r&tm Iuriscónfultitm de fponfalibm. f dg. 2 ? 6. |
||||||||||||||||||||||||||||
|
^.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
't^ijnquabe putten baerroen 'ttoatcr
in D jagen moet. Invito beneficium non datur.
. Slltsbêtojtjftertfteeg nocljtoojtfetoel
öe bjupt/
JBaer toil be tojpet liiet/fo & be bjtent^ fcöajjupf.
^tuwtfuamfjtttttwiß tttcfjf Sttt M*
firn» Venari invkis haud facile eft ca-
nibus. SBerot Nï $wt& tricot luftig t|t$umja*
sen/ foo tuut tx ««ff fcem fmtfcero. .Tiwtf jwr <*/0i#r rä» far force.
Quidquid exprimitur grave eft. y*i quod fit praeter naturam eft.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
*t,
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
*<*
|
ere]
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
to°gd,
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
>N
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
ederi.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
?°°gd.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
r»atic
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
'-at.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
N Om
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
XXXII.
Om de minne vande fmeer
Leekt de kat den kandeleer. |
|||||||||
|
9&
|
|||||||||
|
Wat nieus, wat wonders, lieve vrient,
Dat u voor al geweten dient; Siet Spitlaert die foo moedigh tradt, Het trotfte ventje van de ftadt, Het fierfte/juantje datmen vint r Dat is tot onfe Trijn geiint > |
|||||||||
|
Tot
|
|||||||||
|
Gerlijcke Vryagie.
Tot onfe Trijn dat ronde klöen
Daer heeft hy wonder mee te doen, Tot onfe Trij n dat plompe ftuck Daer inftelthy fijngantsgeluck-, Hy vley t3 hy kuft, hy ftreelt de meyt, Sy is fijn lult,geJijck hy feyt, Sy is de kroon van fijne jeugt, Sy is fijn trooft, fijn gantfchevreugt, Hy kan niet leven fonder haer, En dat is fonder twijffel waer ■> Want Spitfaert is te wonder kael > Sijn keucken ai te bijfter fchrael, Soo dat hy niet ter werelt heeft Als dat hy nu van hope leeft: Het is met hem alfo geftek Dat hy nu waegt fijn lefte geit, Want daer van is hy moy gekleet, En wonder piachtigh uyt-gereet j Soo hy nu mift een rijckebruyt Soo i£Éet met den joncker uyt. Nu onfe Trijn is wonder rijck,
Men vinter weynigh haers gelijck; Haet vader was die groote boer, Die ftaegh op alle marten voer Meteygcn boter, eygen kaes, En daeroffi hiet hy rijcke Faes; En nademaei hy leftmael fterf Soo beurde Trijp alleen het erf, Vermits fy was een eenigh kint, En daerom wertfe nu gemint, En daerom wertfe nu ter tijt Van mei sigh fteedtfche cjuant gevrijt 5 Want fchoon ai iiTe bijfter plomp, Al üle maer'een rouwe klomp, ' N 2
|
||||
|
Eerlijc^ Vryctgte.
Noch krijghtfe vryers uyter ftadt,
Meer als oy t ftecdtfche vrijfter hacit j Sy is foo rijck, ons lieve Trijn, Dat fy oock fchoone fchijnt te zijn, Haer geit dat heefc foo grooten kracht Dat niemant op haer feylen acht. Het wijt- vermaerde Venus-kinc Is nu niet, als het plach, gefint, Het let op geltj en niet op eer, Ten draegt voortaen geen böge meer, Ten draegt geen torts, of guide fchicht, Maer flechts alleen een gout-gewicht, En dan een ftock-beurs boven dat, • En daer mee looptet door de ftadt, En daer mee vliegtet door het velt; Siet wat de vryers heden quelt 1 Wat wilt ghy^ vrienr, in dit geval f
Wat wilt ghy dat ick feggen fal ? „ Siet om de minne van den fmeer „ Soo lickt de kat den kandeleer. |
||||||||
|
too
|
||||||||
|
In pretio pretium nunc eft, dat 0*&
cenfus honores Cenfus amicitias, pauper ubi- que jacet. Aurea nunc verè funt fecula, plurimus auro Venit honos, auro conciliatur amor. —quid non mortalia pe«5tora yiri.
co gis Auri facra fames ? tu Aoy©°« •!•
Auro loquente nihil potcft
quasvis oratio. 119C
|
||||||||
|
Hoogd. WaÖ tm m ikii ®*U niC^ ^Ult?
Fran?. Argent Ar agent. K^émourfaiEi moult
Argent faitf tout. Ncdcrd <©mgaet gellenen/
ÜictoroöacrüdUBem Amor vincit omnia;
«©St HegfïU fpjacfe pecunia.
Want baennen niet en üintimjn gout
3& aer i$ be lief De brjfïev feoat. Hoogd ^Sifït» WI ob« lie l
u ^tajfti8«ttfoWjrttti<&. Nedcri ^eli; bßt tftem &
jBaetfet red&t bat Srctn &,
|
||||||||
|
AAA lilt
|
101
|
|||||||||||||||||
|
// m faut quunßux pas pour caßer la hoteille.
|
||||||||||||||||||
|
£Ä y is een teer gelas, dat niet en is te wagen,
My is een broofe fles bevolen om te dragen, ^4y is ter hant gedaen een kranck, en tanger vat, Öaer in beiloten light een fneL een vluchtigh nat j _-en vocht dat dierbaer is, dat niet en is te kopen Wanneer het rnaer een reys aen yemant is ontlopen, "- E-en nat, een feltfaem nat, dat als een rijp verdwijnt ^oo haeft een laeuwe fon maer eens daer op en fchijnt. N 3 Hoe
|
||||||||||||||||||
|
*
|
||||||||||||||||||
|
h
|
||||||||||||||||||
|
%
|
||||||||||||||||||
|
lol Serlijcfy VryagieS
Hoe moet ick nu voortaen op alle dingen letten 1
Hoe feker moet ick gaen i hoe vaft mijn voeten fetten ! Want glipt my Hechts bet been mae): eens ter zijden uyt Soo ligh ickdaer bedot, gelijck een vuyie bruyt. Hoe moet ick nu voortaen voor alle menfchèh fchromen, Die hier, of ginder ftaen, die by, of aen my komen 1 Want foo een dertel wïght maer eens hier tegen fteeckt Daer is geen twijffel aen, eylaes 1 mijn fleffche breeckt. Hoe moet ick met befcheyt mijn gantfche leden ftieren, En noyt een los gelicht int wilde laten fwieren 1 Want gaept mijn wetligh opgh en hier en weder daer
Soo is mijn teer gelas geduerigh in gevaer. Hoe moet ick boven dat my neerftigh leeren mijden Van onruft, van gewoel, van over al te rijden 1 Want fiet 1 ick lijde noot al waer ick henen vaer, Ick drage, lieve vrient, ick drage teere waer. Hoe moet ick boven al my wachten van te mallen, Want foo ick {pelen wil, foo moet de fleffche vallen, En fchoon die maer en hort, en niet in ftucken brack, Noch ben ick evenwel niet fonder ongemack: Ach door 'ken weet niet wat foo is de geeft vervlogen, En wie dit naemaels koopt die iffer aen bedrogen, Gclooftet, wie het raeckt, dit fnel en vluchtigh voeht Is ftracx (men weet niet hoe) verdwenen inde locht. Wat fal ick tot beflny t, wat fal ick Vorder feggen ? De reden die ick fpreeck is niet te weder-leggen, Sy dient gants vaft te gaen, en noyt te zijn gewaegt Die in een teer gelas haer gantfche fchatten draegt. |
|||||
|
A tout
|
|||||
|
Eerhjckg Vryagie.
Cet iß teer.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
103
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
%c.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Neder!.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
A toutpêrdre tfy a qu*un
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
rilletix.
Vix continetur honeftis artibus
pudor. TSonceil, bon pied.
Omnia funt hominum tenui
pendentia filo. Et fubito cafu qua; valuêre ruüt.
!&tet en Dientet min gctoacgt
«& een teere/ jonge tnaegt. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Honoris fplendorem res tenuis Lat.
dccolorat. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
^.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Fay bonne garde duneßllcj.
Chi benfirrdybten aire. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Syr.zé,
lul |
|||||||||||||||||||||||||||
|
tl
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Flatu pudoris flos levi corrurn- Lat.
pitur. Fama pudicitia? admodum res
eft tenella in fceminis. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Ka^an^. Car, j. pwcept.adFirg.
Virgo fis oculis, fis ore, atque auribus ipfis
Virgo; nam tribus his facile eft decedere redo : Egregijs tantum pateant fèrmonibut aures, Turpibus & ftultisclaudatur janua verbis. Prudent, lib. 2. adverf Symmachum.
Sunt & virginibus pulcherrima praemia noftris,
Et privatus honos, nee nota, & publica forma, Et rara? tenuefque epula», & mens fobria Temper 3 Lexque pudicitias vita? cum fine peraóta. Tlattt. Efid.
--— non nimis poteft
Pudicitiamfuse quifquam fervare filia-, Vt caveant timenda, tuta pertimefcant virgines.
Dion. I. 37'
^udicx eft, non modo , utnequidpeccet, fed ne fuipicionera
Suidem ullam turpem de fèfe praebeat. Hieron. ad Sahian.
Venera res in fceminis pudicitia eft, &, quafi ftos pulcherrimus,
cito ad levem marceiiit auram, levique flatu corrumpitur; ma- xime ubi aetas confentit ad Vitium. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Een
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
104 XXXIV.
Een open pot, ofopenkuvl,
Daer in fteeckt licht een hont fijn muyl.
|
|||||||||
|
De
vrouwe
van den huyfe fprecckc |
|||||||||
|
"Ö oedickmael, onbedachte meyt,
*• Hoe dickmael heb ick u gefey t Dat ghy foudt letten alle tijt, Het zy ghy hier of elders zijt, Dat noy t u ketel open ftonc Of voor de kat, of voor den hont j |
|||||||||
|
Icfc
|
|||||||||
|
Eerlijcke Vryagie.
Ick fèyde, dat een open pot
Den koek gedijt tot fchand en fpot, En dattet altijt qualick gaet Alwaer de ketel open ftaet. Het ftoff dat uyt den vyere ftijgt,
Het roet dat uyt de fchouwe fijgt, Een fleck die van der aerden kruypt, Een feugh die van de muyren druypt, Een mugh, een vliegh, een vuyle fpin Die raeckter op, of vaker in 3 En dan, het flimfte datmen vint, Soo koorater licht een hafe-wint Die raeckter met fijn muyl ontrent, En fiet! dan iifet al gefchent. Maer fchoon al ded1 ick dit vermaen
Ghy liet den hutfpot open ftaen, Enal mijn feggen galter niet Tot dat het onheyl is gefchiet; Nu baec gefchreeuw, noch groot geluyt, De befte ftucken zij nder uyt. Maer ghy, mijn dochter, die het fiet Wataen dit meylTen is gelchiet, Let des te meer op mijn gebot, En deckt, ey lieve, deckt den pot: Want offer fchoon geen hont en koomt, Noch dienter ander leet gefchroomt, Want als het [cheel niet wel en fluyt De befte geur die vliegter uyt. » Een open pot, een open beurs, » Een open deur, een open keurs, » Een open mont, een open kift, » Daer wort gemeenlick yet gemift. |
|||||
|
o
|
|||||
|
Serlijckg Vryagje.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
io6
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Ft*!*
|
|||||||||||||||||||||||||
|
-NT a i C töootie litten en geftfjeutbe fcoojte*
iNeücrj. J5 feiectienöeöbenöeelaen|loot0, <£lcfc(ïeee6naer een fcljoone bjou atë
bekogelen na ben upL
itai. Chi ha cavallo Manco e bella
moglie Non è maifènza doglie. Ncderl. Ceti (teert/-een.»eert / een ftfjoone
tojou 3leent lu'eroant upi afé met berou. Hoosd ®$ #'&$ fS pen tap iefct* tmng^
ë * fcït. La beauté fert de tdboria.
Ncderl. 'tg>lot i# gualrjcfi te beteren baer eltB
ben Reutel üanfieeft» Spaens. <tAl que tiene muger hemofa,
O cajüllo en frontet°af O rvinna en carrera Nunca Ie falta guerra. Lat. Formofä facies rauta commen-
datio eft. itaL Vinna^ynlnnij
Feral ybauar Son malo&jfe guar dar.
Franc. :Jj* vt&ne & la 0e
Lepoirier&feubes, aux champs
Sont malaifer agarder en tout temp.
Nedcri. <^en frBoonen roof roaec&t een.bief*
Fran?. Q& a belle femme & chaßeau en
frontiers |
|||||||||||||||||||||||||
|
Ummau luy rnanqüzj dehatb tfji
guerra, Matura virgo inter eas res eft Lat-
quae fetvandofervari non pok funt. |
|||||||||||||||||||||||||
|
$
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Tuertaabkrta9 dfinto tknta. s^
.1
La port e onverte teute Ie faint. |
|||||||||||||||||||||||||
|
é'
|
|||||||||||||||||||||||||
|
SUguieroiUama ai ladro. V
A.
Le treu alette Ie larron.
Occafio facit furem. J>
Ni qui enfe efcufe de errar ft no sf
huyelaoccafion. |
|||||||||||||||||||||||||
|
.1.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
i.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Perfonne ne peuts'exempt er de te-
eher', filrienfuitloccafion. |
|||||||||||||||||||||||||
|
Dit fpreeck-woort kan oockghepaft
werden op de gene die te open
van monde zijn.
<£en open bene / een open monf
30at feplter memg& tn ben grom» |
|||||||||||||||||||||||||
|
&
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Tic
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Tarola detta e faff o trat to #aI'
NonjMo mai tornar a dtetro.
SSmn taf $wt> fyma tfï/ foifï tètv &oiï-
ncionbmt. |
|||||||||||||||||||||||||
|
Abocca
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Eerlïjcke Vryagie.
|
|||||||||||||||||||
|
107
|
|||||||||||||||||||
|
7 &4boccaßmtanon entramoßa.
Servo d'altruiß fa Chi dice il juo ßcreto a cht non fa'
erl' ^toijgêti fëSuttft/
flappen maecBt ongunfï. |
QApar laßmina, cht tace rico-
glia. |
||||||||||||||||||
|
Ital.
|
|||||||||||||||||||
|
Chipoco conßdera :preßo parle
Nim tacer, fa maißntto. |
|||||||||||||||||||
|
'Cot öeflupttoan oefen/ biööe fcfc ben lefer/ ott guaet exempel/
tot goet te tmtten oetyupckcn: J\ Is weligh Lijs je gißer nacht
Sen baflaen kgit had <voort-gebracht,
éMitsfy int kraem ontïjdigh <~u\el tAleerßfeeß of bruylofthtel $ Eenottdt3 een wijs, een defügh man Die gaffer deß reden <van: |
|||||||||||||||||||
|
t» Sen Yvïjngaett dichte by deßadt 3
» Een boom metfreuyten aen denpadt > » Senflot dat op degrenßnßaet, » Een wijf dat <veel laveyengaet 3 »> Senßboone, jonge3 vlugge maegt9 t> Gektifi, geleekt, geflreelt3 gevraegt9 » Zijn dingen die een handigh man »zMet toefen niet bewaren %an» |
|||||||||||||||||||
|
O:
|
|||||||||||||||||||
|
Onnt
|
|||||||||||||||||||
|
l0g XXXV.
On ne peut decrotterfa robbe fans empörter Ie foil.
|
||||||||||||||
|
O
|
chl hoc ben ick nu bekladt
|
|||||||||||||
|
De
franfcha
vrijfter
fprecckc
|
||||||||||||||
|
Van te drillen door de ftadt j
Och 1 hoe ben ick nu begaet
Van te loopen achter ftraet;
Qch 1 hoe ben ick nu geftelt
Van te ïpelen in het velt j
Komt nu, vrijfters, die ick ken,
Sooickugefpeleben,
|
||||||||||||||
|
he
|
||||||||||||||
|
Scg
|
||||||||||||||
|
Serlijcfy Vryagie.
Seght wat my te doene ftaet,
Want ick ben hier buy ten raet, Mits dat ick fbo fchroom en fchrick Van dit aengebacken flick j Snijd' ick't uyt, foo ift een gat;
Wafch ick't kleet, foo wortet nat, Droogh ick't dan, foo wortet vael, Wrijf ick't hart, foo wortet kael; Worter oock niet toe-gedaen Ach! foo blijft de plecke ftaen, En dat vougt geen vrij fter wel, Maer een vuyle morfè-bel: Voor befluy t, ick ftae bekaey t
Hoement went, of hoement draey 1; Leert dan, maeght, uyt dit geval, Dat u dienftigh wefen fal. Loopt niet dick wils over ftraet, Wenft ghy niet te zijn begaet j Loopt niet dick wils door de Stadt, Wenft ghy niet te zijn bekladt j Loopt niet dick wils ooft en weft, 'tHuys, ó vrijfters, is u beft. Dan noch fooder yernant gaet
Over wegh, of over ftraet, Over zee, of over lant 3 Overkley, ofoverfant, Overhil, of over klip, Met een wagen 3 of een fchip, Siet i dit ftel ick voor een wet, Kinders houdt u zieltjens net. |
|||||
|
O 3
|
|||||
|
no êerlijcfy
swc*.> R edirenefcitcumperijtpu-
xv dor. jiaHU Ego ilium perijfTe puto cui pe-
rijtpudor. Hoogd. gfyw sfau&<7Wï>au<$« ftftftónffc^ttt}.
tat. Quo tibi forma puer f! non re-
vocabilis unquam, Ceffit ab orepudor ? Omnia perdas famam lervare
memento, Quafemel araiiTa. poftea nullus |
|||||||||||||||||||||||||
|
erjagte.
Deprehenius ut pudor eft, ferè r,at.
amittitiir. Vel falfa opinione gravabitur
pudor; Pudica non eft, fama pudi- cam quam.negar.. |
|||||||||||||||||||||||||
|
,P
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Syr.f- T'
|
|||||||||||||||||||||||||
|
<&&tptmtt&lQtnmt tnbêrfïabt/ «i&e
eiucogt niet Doo? alleïjoer&eiv Raro v'aga virgo pudica eft» Lat.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Sic ftatue, quidquidftatuis, ut senec- •
caufam tuam &r. f0, Famamquein ar&o ftare &. an^
cipitifcias. |
|||||||||||||||||||||||||
|
Nederl.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
eris.
Wit fijn pap flo}t enfianlemetalop
Lat. rapen. Etiam fanato vulnere cicatrix
VT , , manet» Nederl. „ , ,
5Die in cert quaet ggenu3teßoomt!0
Öalf gegangen,
<Êec tg teer.
Lat. Honoris fplendorem res tenuis decolorat. sym»ck Scio virtuti cognatum pudorë.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
ft'
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Melius eft nomen bonum , ^
quam divitia? multée : Item fuper argentum & aurum gra- tia bona.. |
|||||||||||||||||||||||||
|
Curam habe de bononomine, && ^'
hoc enim magis permanebit tibi > quam mille theiauri pre- tiofi &magnL |
|||||||||||||||||||||||||
|
Non vitium tantum, fèd qua? vitiofa videntur
Hase quoque, fi fapias, hasc quoque, virgo, fuge.
Nee fatis efTe puta, fi mens tibi confeia reäi, Tunc quoque cum mens eft integra, fama perit.
Saucia nux aliquä ü parte putamina perdat, Poftea^ quidquid agas, femper hiatus eritj
Si pereat miierisfemel Integra fama puellis, Lsrdaturve lacer virginitatis honos,
Tu licet inde velis farnas färcire ruinam, Noniterum veniet, quifuit ante, decor.
Obducas licet ufque cutem, manet ufque cicatrix, Vtque tegas, femper vulnera vulnus habent.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
La brehis
|
|||||||||||||||||||||||||
|
X^XVI.
|
Ill
|
||||||||||
|
La hrehis trop apprfooifi'e 7)e chacun agnelefltettée.
|
|||||||||||
|
TLT oort, jonge vrouWj en teere maeght,
Een fpreucke die hier dient gewaeghr, Om dat haer leer by alle man V nut en dienftigh wefen kan:
Al iflec dat een foet gelaet Aen alle vrouwen geeftigh ftaet,
En dat beleeft en fpraeckfaem zijn V eiert gelijck een fonne-fchijn 3
|
|||||||||||
|
m
|
|||||||||||
|
Vrien-
|
|||||||||||
|
11i Eerlijcfy Vryagie.
Vriendinnen, des al niet te min
Soo bindt u geeftigh wefen in, En maeckt dat niemant oy t te vry Of met u feer gemeenfaem zy 3 Want 'twort niet felden vreemt geduyt, En 'tvalc oock dickmaels qualijck uyt. Siet, als het fchaep is ahe tam
Soo koomter menigh dertel lam, Soo dickmael als het maer en doril, Het oytjen vallen aen de borft, En fuygt daer ftont en onbefchroomt Schoon hem de mam niet toe en koomt. Wat dient hier vorder op gefey t ï » By wijfe lieden kort befchey t. |
|||||||||||||||
|
Hoogd. Wftt fêjj'tmw! ik fleim mifdjf/fcm
2BcttmtttW«fottrt»ifl / &m(fójft man
Mit tawnws. Ncderl. <S5oetßoo}jWep$$öat Êrijgtöefjon?.
Lac. Parvo emptas carnes canes e-
dunt. Hoogd. (gf(t ml jetwmmt mwi.
Lat. Amabilitati cum pudore haud
convenit. Nederi. SMte man?s üji'ent/ menige wianü gecfc.
Itai. il troppo converßr partor ifce di-
fpregio. Fran$. cbofe accoußumee n'efl pas prifée.
|
|||||||||||||||
|
Tille trop veue, robbe trop veflae, V^'
N'efl paseher e tenue. La chofeguere veüe
Efl cbere terne, Fi(le trop mignarde
Devicm i |
|||||||||||||||
|
Nrmia familiaritas contempt f'
park. |
|||||||||||||||
|
■c>'
|
|||||||||||||||
|
Tc araviov tijmoh. ,i.
Qu od rarum, carum.
Nulli te facias nimis fodalem
Gaudebis minus & minus do* Ie bis. xMartial. Di£
|
|||||||||||||||
|
Die een fchoone kat heeft, en dient gheea
bont-wercker in huys te brengen.
|
||||||
|
pen man had in fijn huys een hoop van jonge maepden
Die menigh jongh-gefel met allen wel behaegden j Dies qua de fteedfche jeugc daer meeft dé gantfché dach, En nam daer foet vermaeck, gelijck de jonckheyt plach j ^ an allen waffer een, die inde vreemde landen Een leven had geleyt als buyten alle banden , Geen meyt en woonter by die niet een feilen ftrijt
Die niet een harden ftorm, op haren maegdom lijt; P Hem
|
||||||
|
114 Eerlijc^é Vryagie.
Hem was ©ock even doen een baftaert kint geboren.,
En j nae den rechten eyfch, ten vollen op-gefworen, Hier fprack hy dickmael van, oock met een volle rnont* Als of het ilim bejagh hem wel en ecrlijck ftont j De vader letter op, en heeft hem waer genomen, Als hy hem weder fagh ontrent fijn dochters komen „ Hy beet hem in het oir: Verfiet ir, goede vrient, My dunckt dat u beleyt ons dochters niet en dient. De Quant hierom geftoort, en wonder feer gebeten,.. Wou ftraxj en eer hy gingh> hier van de reden weten y Hy feyt 'ken weet niet wat :r en weyt geweldigh breet,. De vader, hart geperft, die gaf hem dit befcheet: Wie fchoone katten heeft die moet geduerigh mereken Op gaften af-gerecht om in het bont te wereken y Want die van 't ambacht is, en fiet een aerdigh bont, Tis vreemt, foo hy het laet als hy het eertijts vont. |
|||||||||||||||||||||||
|
r#
|
|||||||||||||||||||||||
|
Hiley bik fofar* .i.
Fraus fraudem diftruit.
A came de lob»
^Diente de perro. |
|||||||||||||||||||||||
|
T*r
|
|||||||||||||||||||||||
|
Lf fijn {joenüeu&ot üuptetn
Fran?. Qtn a affkire agens de hie»
Iln'afe foucier de rien iMaisfi tu bant es Ie renard Xl Ie faut voir di tout e part. |
|||||||||||||||||||||||
|
M^
|
|||||||||||||||||||||||
|
S?
|
|||||||||||||||||||||||
|
kaL
|
|||||||||||||||||||||||
|
V&v ftttw fïtt$« mftfynm&lwtollft ^oo^'
fach/btt tlmimtt jtcjj grot. faenwßcfjgroi.
On ne doit pas mettrt Ie dot/ entrt'faflï
l'tfcore & le bois. |
|||||||||||||||||||||||
|
Chi ha il lupo per compare porte
U canfotto il mantello. Chi.e in dijfetto
E in ßfbetto. |
|||||||||||||||||||||||
|
tat.
lul. |
|||||||||||||||||||||||
|
Cum vulpe vulpinari.
Chi ha la afolpeper commure por-
tila rete aUcintoU. |
|||||||||||||||||||||||
|
Alterius perdet 'pudorem,
Quilquis amifit fuum. |
|||||||||||||||||||||||
|
Vt.
|
|||||||||||||||||||||||
|
Laflop-
|
|||||||||||||||||||||||
|
XXXVIII. "ƒ
Laßoffanonßt bene appreßo ilfnogo.
|
|||||||
|
"E en vrijftcr van haer eerfte jcught,
Haers ouders luft en hooghfte vrenght ?
Die bad haer moeder om verlof Te rijden naer een buyten-hof3 Te varen naer een boere-feeft, Om fpeel te leyden Haren geeft En met de vryers, haer bekent, Te doen gelijck men is gewent: V 1 ,
|
|||||||
|
De
|
|||||||
|
TSedenckelijcke genauen
De moeder heeft de jonge maeght
Op alle faecken onder-vraegt, En naer hetftuck was over-leyt Soo heeftfedit haer aen-gefeyt : Neen kint, dit fpel en dient u niet,,.
"Want malle vreugde baert verdriet, a lek heb dit eertijts meer gefien, lek weet al watter kan geichien, lek weet wat vryhey t datmen nam Wanneer het heek was van den dam* Siet, als de jeugt fpeek op het lant,
Dan fpringhmen bijfter uyten bant,, Men raefterdickmael nachten langh, Ten minden tot den hanen fsngh, Men maeckter licht een mengel-bedt, b Dat is gefey t, een maegden-net 3 Daer licht een duy ve fonder gal Haer befte veeren laten lal. Ick prijfe daerom, als de jeught
Gaet buyten om haerfoete vreught,. Dat vry dan yemant van ontfägh, c En diemen jeught betrouwen magh Zy by, en aen, al waermen gaet, Om 'tfpel te houden inde maet; Want anders, „mallen fonder dwangh j, Dat neemt gewis een quadegangh. ,, Als vyer en ftroo te iämen koomt
,3 W at onheyl dienter niet gefchroomt ? „ Want fchoon het raeckt maer aen den kant, „ Een voncke maeckt een vollen brant,, 3, En dat gebeurt, men weet niet hoe, 3, En 'tklimt in haeft tot boven toe., ., Want als het vyer is aen het gaen 33 Dan iiTer veel geen houwen aen, 33 En fchoon men bluft het naderhant ,3 'tBlijft fwart al waer het heeft gebrant. |
||||
|
)aor de Joncl^eyt.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
M7
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Vnefollie efl tofifaitfe.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
per öp üïcrdi/ ontfr cec&t Ijae jï.
Ignis ad torrem.
Ignis ad naphtam. Laßoppa nonßa bene apprejfo il
fttogó. SBo fcroev wii) fïvof) fcevj cimnïwtfï/ ta
Inawtë gern. ©an een üontfie Darrent een ïmpg.
©au ßlepii fioomtmen tot grooter,
^f///tf efiincelle, engendre grandfett.
Lacommodiia fa 1-huomoUdro.
T) a petit vi ent on au grand.
•De parva fcintilla magnum fie-
pe incendium. D'ipkcioU faviüajheßo nafie tm
grandfuoco Omnium rerum principia parva
fuut/cd iüis progreilibus uni- que augemur. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Fran$.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
)s
•4.
o*
Sd.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Pythagoras dicebat aurum igni,au- Lat.
ro focminas , viros foeminis probari. Vbi eft amor, liberqj ibi exulat
pudor. Facillimè ignem naphta è pro-
ximo attrahit Periculofum ignem admovere
ftramini. Vitare peccatum.eft vitareoc-
cafïonespeccati. Ni fin figuras centelias quando Spaéns.
ay materia difpueßa. .i. Les eßmee Hes ne font feures quandil
y a matter e dißofie, qui en eßpro~ che. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
«tl:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Pour conclufion.
Vn train ne doit aller par pat's fans Fran^.
barbe blanche. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ne regarde point curieufement lajettncßlle, que tu ne trebufches.
Betourne ton ceil de la femme (jttiefi belle, ejr ne confidere point atitrement
la beauté de celle qui n'efi point tiene.
Ca?p!ufiturs ont eße dec e tu par la beauté de la femme ^ ejr par icelle I'amour efl enflammê comme Ie feu.
J<3ie in it luft bstffcütti i&j ï»ie i$ aïg een Djanben&e bper / tntst en Ijoubt niet oy
i;;- ■ basljp gemfeftjen öeröjanöe. Hi devat lepecbé comme devat unferpet, carß tu en approckes il te mordra.
MMelque unput il prendre du feu mf on fein fans que fes vcflemets brußent ?
qtielqueun theminera-il fur la braife fans que fes pieds foient brußez ? amp enprendilacehty qui entre vers Li femme defon prechain -t quicon- que U toucher a neCera point innocent. J-ioerlores intiïitus, attaéhis, ofcula, collocuriones familiäres funt
pereuntls virgimiratis, &jam morituïx principia. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f[.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
s.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
>.,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^o»
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ii8 XXXIX«
oJt gättQ che kcca jf)iedo, non glißdats arroßo.
|
||||||
|
Y) £ katte leckt het fpit; wat foufe niet bedrijven
Indienfe flechts alleen mocht in de keucken blijven ? Ghy daerom, fnege meyt, liet dat ghy by 'tgebraet Geen katte fonder wacht, geen gragen kater laet. 'Ken mach, 6 Rofemont, geen fnode linckers velen Die met u kamer-maeght foo los en dertel fpelen: Ey l wat ick bidden mach, betroiitfe niet te veel} Een rat die femels eet, en dient niet by het meel. prcemiiTa
|
||||||
|
BedencfeHjcle ge^vallen »voorde Jomkjjeyt.
|
|||||||||||||||||||||||
|
Nemini fidas nifi cum quo mo- L
dium falls abfumpferis. Innanzs'chefï conofia unamico, leal.
bejogna mangiar un tnoggio di f ale. Pazgp e, che fifida infinti <u\fi.
Qtii e reo, té buono è tenuto \
V im f are ilmale\0'non e crednto, •§ulcnen bjt'entmorpt söpbetroutoen Ncderf
•i^cub'ualu leben routoen. * ©oubt ban baft Dat pebet bjtenf
Mtt altgt betrouten Went.
Nervi & artus funt fipienti^^ Lati;
non temere credere. Non ti fidar 3 che non ßrai gab' jtai,
bato 3. Non è hgannato, ß non cht fi
fida. Dachimifido, mtguardi Dh >
Da cht non mifidajriiguardero 'to. Nemo credat, nifi ei quem j£dc« ^
km putat. |
|||||||||||||||||||||||
|
— prtfmiffa futuris
Dant excmpla fidem. ^°oj 'ibetttoirtuen feerfooj 'tmepfje
yaecmacgöoni. *(miant toojrltcïjter belöge/ aid We
»eel ücrtrout» frdefèdcuivide.
^t Batte We 'tfpft letßt en moctmen
tfleö^aet niet toetïrantoen. ^ie ließt bertrout toojt u'c&t bebjogf ♦
®% file Wc{j/ trwc të mtfttcf),
^ufquam tuta fides. C^ troppo fida}fi?effogrïda. Chi toßo er ede j tar dt fipenie. d gatto che leccaßiiedeipongli
fidar arreßoi 4 can che lecca cenere, non gli fi-
dar farina. ®ick hat itme khimfeie, madamkhi
khuekiletußnalmajaßin. .i. |
|||||||||||||||||||||||
|
%tt.
|
|||||||||||||||||||||||
|
^erl.
|
|||||||||||||||||||||||
|
ïüogd.
|
|||||||||||||||||||||||
|
I*^t.
|
|||||||||||||||||||||||
|
%
|
'\
|
||||||||||||||||||||||
|
T ckyveet hier by een droeve maeght
'Die haer man deep en die beJ^laeght,
Syfingt hier <x>an een trewigh liet, 'Doch ick^ en k$n de Woorden niet, Maer mraeghteryemant nae den fin ? 'Dit rvers dat Roomier dickpiaelsin: Om dat ick linckers heb gelooft Soo is mijn befte pandt gerooft. Wel let dan, let, ojbete pught 3 VVkn datghy recht betrottvven meught. |
|||||||||||||||||||||||
|
Dé
|
|||||||||||||||||||||||
|
U9
|
||||||||||
|
e kanne gaet'foo lange te water, %mk
eens breeckc.
|
||||||||||
|
T ck hebbe menighmael, ick hebbe lange dagen
Hier wacer in geput, hier water in gedragen , Hier water in gepompt, en weder uyt gedaen ? En tot op heden toe, foo ifiet wel gegaen ; Maer hier in dit geweft, daer komen raeuwe gaden. Die my en mijns gelijck niet laten aen te taften; En in het naefte dorp daer woont een groote jeughr,
Daer is dan alle daegh, daer is de wilde vreught: |
||||||||||
|
De
vrij der
fprecckt |
||||||||||
|
ïc*
|
||||||||||
|
Dertele ende om haer dertelheyts wille onteerde -^vrijfiers. 111
lek Weeligh uyter aert, en tot het fpel genegen,
Qüam mede by den hoop om foete jock te plegen; lek klofte nu en dan twee krüycken tegen een , Maer 'twas-te. veel beftaen voor foo een weecken fteen: Want onder dit gewoel, een onbefuyfde jongen ■Koomt loopen uy t het dorp, en tegen my gefprongen, Die ftoot te bijfter hart, foo dat mijn kruycke leeckt 3 Die ftoot noch andermael ,fo dat mijn kruycke breeckt. I Daer liggen nu eylaes, daer liggen nu de fcherven, Dies moet ick (wat eenfpijt) mijn eerfte vreugde derven; Want, boven dat het leet my inde ziele treckt, Söo word' ick noch, eylaes 1 van alle man begeckt j tfier ftae ick nu en kijck met twee befchaemde kaken, Dnfeker hoe te doen, of wat te Tullen maken; Ach i waer ick 'e ooge keer^ of waer ick henen gae Daer wij ft my al het volck met fpitfe vingers nae: Koom ickuü weder t'huys, hoe fal mijn moeder kijven! ^n foo ick niet en gae, waer fal ick können blijven ? Waer lal ick feke» zi j n l Wel, die mijn fchande fieC O! leert een nutte les, en dat uyt mijn verdriet: ^efpeulén Weeft beforgt voor uwe water- krüycken, De befte van den hoop die hebben weecke buy eken; Het is een feecker woort, daer oock de reden fpreeckt, De pot gaet nae de put tot fy ten leften breeckt. |
||||||||||||
|
*
|
||||||||||||
|
gels
|
||||||||||||
|
TP fc W wf) fo tong rfjo tfywxm tii
>. öt a(ï it comm«^ b:ofm £om. \.
*ant va fa cruche al'eau que la hau-
che y demeure. tant va Ie pot a l'eau qu'ilbrifc. °gd' Sj^dgiengffcrmtöJttrtttc^
Sxvttu«, yfyt fo.fotgjomtowirKRfrf |
||||||||||||
|
Tanto ataL ficchia al pozgp che icai.
nji lafcia il mamco.
3&e Banne gaet foo lange tetoatettotfe N . .
eenss bjecc&t* Confumitur peccando fepiu$-Lat.
pudor. Tanto va la capra alcaulo 3 che vi Ital.
lafcia la telle. — Poftica pungitamarus amor. Lac
Q. Als |
||||||||||||
|
in XLL
Als de pere rijp is foo valtfe geeme int flick*
|
|||||
|
DDe T ft meteen fpiitigh dmeh! de fchoonfte van de peren,
man "** Die ick nu langen tijt van yeder iagh begeren, . prccckt j^-e -ck ^00 menjghmaei f00 boven maten prees, Die yder een belough, en met den vinger wees,
Ach! die is van den boom, en in het flick gedropen, En light nu van de fleck, en van de pier bekropen, Die is foo ongefien, dat wie het ooft genaeckt Stracx metter herten walgt, en metter kelen braeckt; Wat
|
|||||
|
Bedrogen ende onteerde rvrijßers. 123
Wat heb ick onfe Trijn al over langh geleden,
Verfcheyde macl gefeyt (en vry met groote reden) Dat fy de fchoonc vrucht te lange weder-hiel, Dat fy de rijpe peer foil plucken eerfe viel j Maer of ick heb gefmeeckt, dan of ick heb gekeven, Daer was geen leggen aen, het hTer by gebleven; Mijn reden, mijn gefmeeck, mijn bidden galter niet, Nu leydtfe daer bedot gelijck een yeder fiec. Hoch ben ick even foo met onfe Fy gevaren, Dat was een fluxe meyt van fes-en-twintigh jaren t Vet, lijvigh, wel geborft j de buerte waegder van, En riep my dickmael toe, haer dient een ruftigh man. En fchoon ick defe faeck geduerigh heb gedreven, Mijn wijf en heeft haer noyt tot reden willen geven, Sy rieper tegen aen •, Het is noch al te vrough, Beyttoteenanderjaer, dan iffet tijts genough. ïck fweegh om vredes wil, en lietet henen fleuren, Maer bloct, gelijck ick ben, ick moetet nu betreuren; Want Fy die heeft gepopt met lorden onfen knecht, Daer ftaet nu Trijntje moer en fiet geweldich ilecht* Wel leert, ó Bogert-man, op uwe boom-gewaiTen, Leert vaders, als het dient, op uwe dochters paflenj Want die uyt onbefchey t hier op geen acht en ilaet, Beklaeght hem menighmael wanneer het is te laet. Siet! als de pereblooft dan plachtfe licht te vallen, En als de vrijfter rijpt, foo wiltfe veeltijts mallen; Dus wilt ghy van verdriet en fchande zijn bevrijt, Vent,vent dit weecke freuyt, en dat te rechter tijt. |
|||||||||||||||
|
$. \\ti'thde$filksefltmfioursh(rger.
rwedamaritare
|
|||||||||||||||
|
Fru&us defluwnt, fi maturi fint. Lar.
La poire cbet qumd eile efi meur e. Fran?. ^kindoilperoemattirojconyien icai.
che e add. |
|||||||||||||||
|
*V
|
°-eil
|
Faß^10ß*gardare.
|
|||||||||||||
|
^ijjtalfi rijpt.
|
|||||||||||||||
|
124
XT , , Süfóöeperettjgfé/ footoaJtfeg&wwie
jNcucn. tut at£{$» |
teerde wrtjfiers*
2Ban dn jmtsfiaua» «iff t/t / fo fytt Jfc
|
|||||||||||||||||||
|
ömummanm
|
||||||||||||||||||||
|
$
|
||||||||||||||||||||
|
Fian^. La poire chet quandeilc efimeure.
ital. éMolte 'volte git meglion pre ca-
dono 'm bocca agliporcL Framj. eeufwollet,painpreß,
ital. Quando la capra pende il pajfo
convïm che aida 'm bocca a cam. Nederl. <Bcn berfotte borgtet / tnbe een bjonf
feenfajouïu ^tjn ttuceopen Deuten. Fran?, line faut pasfaire grenier desßlles.
|
||||||||||||||||||||
|
t©jie fctngfjen mocttwn Doen/ of fp N«1
Doen t fjaer felben: fijn fïaet maec* Ben/ fijnDodjteruptjjoutoen/en fg« fiinöetjieUJijTcn» Virgo rmbilis rugas aniles ne tat*
exfpeótet nocuit differre pa- ratis. <ö*en rijpe peet tfe*'
©alt liegt ter neer«
Femme nj'mo } cavalla ïta*
{Maïcantia difallo.
€enblop in De fon/ jje^'
<£enaepopeenton/
«Eneenfïoutemaegöt/
£>tet Defen hoop
Ctjö opte loop
<©orïi ongejaegltf*
|
||||||||||||||||||||
|
Fdncwlla a tiempo non marïtata
Spejfofimarita caitalcata. |
||||||||||||||||||||
|
Ital.
|
||||||||||||||||||||
|
<
|
||||||||||||||||||||
|
, Cen botfjter Dïe nocjj onfieraöen ié/ bfe macrüt Den baber biel toafieng / enbe JM
r'* * fojgen toooj fjier beneemt Dem Deel flaepö/ bebrijle Dat fp jontfe tö/ Dat fp mcrij'
teberonöeri: ofte tuanneer fp eenen man ferijgfit/ Dat öp öaermotfite grot«,
toojDen.
Syr. it. Prendgarde fur celle qui a fail hardt èjr nefeshahi point ß'elkforfait co»'
**. tre tot. sjr. 7. is iMarie taf lie & tu auras f del vne grande befigne, tMtu dome la a»*
homme emend». Ni raatura legaspoftmodopoma cadunt.
|
||||||||||||||||||||
|
U
|
||||||||||||||||||||
|
XL II. ti f
La honafama è comme il Ciprejjb quando una volta è
tronco non rinverde mi fit».
|
|||||||||
|
ëfter L ^en in m^n gemoet mer befigh aen te fchouwen
Een boom, een jongen boom 3 die neder is gehouwen!
Een gaef CyprelTen hout, dat anders is geftelt Als hier of elders zijn de boomen van het velt; W niet een felfaem dingh ? de boom is neer geflagen Niet in fijn dorren tijr, maer in fijn befte dagen , |
|||||||||
|
<*J
|
|||||||||
|
En
|
|||||||||
|
116 liedtogen en onteerde atrijßers.
En efter, hoe het gaet, of wat de lieden doen
De /lam is fonder loof, en wort niet weder groen;
Nu overlegh ick vaïl waer op dit is te duyden,
En watmen leeren mach van boomen ofte kruyden -y
En fiet 1 atek ter deegh ontfluyte mija#erftant:,
Soo ben ick even felf, gelijck als defe plant:
Maer waerom dus bedeckt ? ey ! laet ons klaerdef ïj?reken>
Ick wil aen defe plaets ontdecken mijn gebreken,
Ick wil eens over-flaen hoe ick eens neder viel,
En klagen mijnen noot aen mijn bedroefde ziel.
Eylacen dwaefe maeght 1 ick hebbe my vergeten j
En dat was metter tijt van alle man geweten,
Siet daer een groot verdriet -y mijn eere was bevleckt,
En ick was boven dat van alle man begeckt;
Daer gingh ick treurigh heen, bedruckt in alle finnen,
Doch echter hield ick vaft ick foudet overwinnen -,
Dies fchoud' ick alle vreugt, uyt enckel herten-leet,
Ick drough een minder kant, en vry een flechter kleet •>
Ick gingh my, boven dat, van alle feeften bannen 3
Ick had gelijck een fchrick van alle jonge mannen,
Ick gingh feer weynigh uyt, ten was dan nae de kerek,
Maer des al niet te min het was verloren werek y
Al wat ick heb bedacht, of in der daedt begonnen,
'Ken hebbe niet een fier, 'ken hebbe niet gewonnen;
Hoe fedigh dat ick gae, eylaes! de quade faem
Die krijt my leelijck uyt, en geeffelt mijnen naem.
Het keert my al den rugh dat my wel eer beminde 3
En wie my eertijts focht, die vlucht gelijck een hinde,
Een yeder gaet te rugg' die van mijn faecken weet,
Gelijck een reyfend' man die op een padde treet.
Van vryers, geen gewagh; maer flechts een kackelacker
Die ranft my fomtijts aé en maed mijn droef heyt w?acker,
Gefpelen, tot befluyt, ick ben, en blijf, eylaes 1
Een plante fonder loof, een druyve fonder w7aes:
Dies
|
||||
|
'Bedrogen en onteerde rurijßers. 127
Dies roep ick tot de jeught, O maegden, reyne dieren,
O let op u beroup, en hoe het is te vieren,
Want raeckt ghy maer eê reys u roem,u bloemtjê quijt,
Tis al om niet getreurt, ten waft te gener tijt. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
K ./"""* ohtiïmelia eft, tametfi ra-
v>y pta virgo reddita eft. H. fy fytfyitf) m Ut mnt&fyitftfymfr.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Laeia pudicitia deperit illa fe- Lat,
mei. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
JBaegöen ttt
3!jjluonDerteeE.
<eenss üergaen iuaflt nimmermeer:*
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Nederl.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
^!
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Vejfe rifialdare , è ßrva njt for-
mte non ju mai bona. Toußours Cent. Ie mortier am auk.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
SBarmtirt maf einfattdnmi^ffriff Hoogih
fö muf (k aiïiWjj jj&crt: fat$ vw ïösel\ Bona confeientia opus propter J»i?ß'
Deum, bona forma propter proximum. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
V
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
to
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
erI- ?9crïojen eet
&eett "uironiecmeei:» |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Hedire neïcit cum perijtpudsot
Ego illsrn perijftèputocuipe-
rijt pudor. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
*Ht
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Virgineum Cajeta decus dum laudat alumni,
Virgin!tas ubi fit Lydia fcire cupit.
Dum, magè fufpeótum ne confulat, illa, veretur3 Exiguam.nutrix pyxide claudit avem,
Hoc cape, virginitas latet hïc ait. area repentè Vf ftetit in thalamo fola puella patet.
Vix bene tegmen hiat, volat irrevocabilisales. Hei mihi! virginitas dum reperitur abit;
Hei mihi! virginitas non eft reparabilis arte,
' Nee redit ad dominam virginitatis honos.
Tereniim lAdelph .3, je. 2.
I ejore res loco effe non poteft quam in hoc in quo nunc fita eft.
Pnmum indotata cft 5 tum praeterea quae fecunda ei dos erat X erijt^ pro rirgine daiï nuptum non poteft. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Lejer-
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
ii8 XLIÏÏ, ;
Le JermentfaiB ßr l'autel de flumes sen va au vent.
|
||||||||||||
|
1>e Vrijßer fyreeckt:
|
||||||||||||
|
Hi
|
||||||||||||
|
oe dan i foudt ghy my verlaten,
Die, ghy eertij ts hebt bemint ? Hoe l foudt ghy my können haten, Die tot u foo ben gefint:
Neen, ick kan het niet geloven, lek en kan het niet verfhen, |
||||||||||||
|
Dat
|
||||||||||||
|
J
|
||||||||||||
|
Bedrogen en onteerde *vrijßers.
Dat ghy foudt mijn eere roven,
En dan elders minnen saen.
Hebt ghy my niet mecnigh werven, Even met een rijp beleyt,
Op u leven, op u fterven, Vafte liefde toe-gefeyt ?
Hebt ghy my niet trouw gefworen, „ Hooger als ick feggen kan i
Heb ick u niet uytverkoren Even tot mijn echte man ?
Hebt ghy my niet fchrift gegeven, Dat ick als u weerde vrou,
Dat ick al mijn gantfche leven Aen u zijde flapen fou ?
Godt en wil het niet gehengen Dat ghy foudt meyn-eedigh zijn,
Dat ghy my foudt willen brengen Vande blyfchap in de pijn:
Maer voor al moet u bewegen Defe vrucht, u eygen kint,
Dat heb ick van u gekregen , Doen ghy tot my waert gefint, Dat heb ick van u ontfangen, i V ter liefde, befte vrient,
Doen ghy, met een groot verlangen, Van mijn maeghdom waert gedient %
Doen ghy my eens pleegt te ftellen By de fchoonfte van het landt,
Doen ghy my eens pleegt te quellen Om dit eygen minne-pandt;
Siet doch eens fijn geeftigh wefen, Siet eens hoe het op u kijckt,
Siet l ghy zijter in te lefen, Siet eens hoe het u gelijckt:
R
|
||||
|
120 licdrogen en onteerde <%>rïjfiers.
Wel dan, mach ick yet verwerven ,
Eert, die ghy eens hebt gemint,
Anders moet ick hoeie fterven, £n u vrucht een hoere-kint.
De Vryer mtYVoort.
'y Y" atfal defe floor beginnen ?
Wat begeert de Hechte duy f ?
Kint gaet elders, wildy minnen, lek u trouwen ? wat een ftruyf i
Heb ick met u liggen mallen, Sprack ickfomtijts wonder ftijf,
Dat en acht ick niet met allen, Het en was maer tijdt-verdrijf;
Woorden die de vryers fpreken Zijn beleeft en honich-foet,
Doch ten zijn maer minne-treken Daermen noy t op achten moet.
Wat de jongmans oyt beloven Op den autaer van de min,
Dat is metrei daedt verdoven, Als fy hebben haren fin:
Eeden die de minnaers fweeren Midden in het fachte bedt,
Zijn veel lichter als de veeren, Daer en dient niet op-gelet;
Kint, die vliegen met de winden Lichter als een lichte pluym,
Daerom zij nfe niet te vinden, Want fy fmelten, als het fchuym.
Heeft de penne wat gefchreven 'tHert en heeftet niet gevoelt,
\Wort van't laken uyt-gewreven
Als men in het bedde woelt,
Mach
|
||||
|
Bedrogen en onteerde njrtjßers. l j;
Mach ickbidden, houdtetbriefjen ,
Want het u noch dienen kan,
Gaet, ey gaet toch, foete liefjen Maeckter fuycker-huysjens van j
rcSuycker fal te paflè komen Als ghy 'tkint fijn papjen koockt,
En het briefjen dient genomen Als ghy dan een vyertjen ftoockt j
Die-een kint by vrijfters telen Hebben voor haer moeyte niet,
'Tis een popj' om met te fpelen, Voor een die haer maegdom liet;
'Tis de foete maeght geichoncken Voor haer maegdelickeblom l
Sy mach vry daer mede proncken, Sy mach dragen haren roem ,..
Sy mach feggen* t'haerder eeren r En vertellent alle man,
Datfe niet en hoeft te leeren, Datfe nu het ambacht kan.
Wegh dan Heyl metal u klagen, Wegh met al u mallen praet,
Noyt en Tal my kint behagen Daer geen bruyloft voor en gaet.
|
||||||||||
|
lefl,.p eben ban frftiur't'/ en beloften
~^J Han typctë/ en3i,n macr mint alg &e noot ober tö. hieben ban Ueben 3ijn met boter be*
fejjelt*. %«erg eeöen en minne nlacftten
^» mueaneniuei atë griilen adjttn. |
||||||||||
|
Venereum jusjurandum non Lat.
punitur ld dicunt, & putant venerei nepotes.
bemant met. beloften afett Nederl.
3ß een öemei booj öe ötaafen«
Da/ detto alfatto It.
Eun »rand tratto.'
o
R 2 m
|
||||||||||
|
Q
|
||||||||||
|
Bedrogen en onteerde <vrijßerj.
|
||||||||||||||||||||||||
|
i}i
|
||||||||||||||||||||||||
|
Les ferments qui fefontfur lautet de Fra01-.
plumes s'en volent avec Ie vent. Il efl loien pauvre qui n'a que pro.
mettres. |
||||||||||||||||||||||||
|
Frang.
Hoogd. Lat.
Ncderi.
Frang. Lat.
|
Du ditt au faiïï c'eß un grand
traict. ©ctefcen trtbfriftm tfï ättscijerfetj.
©cjjóne mu fttttm ten f«tf mc^c
Pollicitis dives quilibet efTe
poteft. <©c (Icföte flooj
^>p mepnöe te toinnen / en fp nerloo?.
Paroles de (oir font de couflume
Auß legers comme la flume. —- Amans fi quid cupido pro-
|
|||||||||||||||||||||||
|
Tromettre non e dare
éMaper matti contenUre. .i.
Promettrefans donner
Efifols reconforter. 98iei gefêfcm / en n*ijnts gekt /
C0?ac^f Me mwn in freuten UUn, Beaucoup promettre & rien tenir
Fai&fols en efperance tenir. |
||||||||||||||||||||||||
|
Ital.
|
||||||||||||||||||||||||
|
Fraflf
|
||||||||||||||||||||||||
|
mittit amanti
In vento & rapidä fcribere oportet aqua.
<ü*ebt ban die mint
Nederl. %$ niet atë ÏUtnt,
Fran$. Propos defoir Ie vent empörtem.
Ncderi €en typen* eet
' Ssniaet een gril/
IBant'ttóljeraleet |
||||||||||||||||||||||||
|
Hoor
|
||||||||||||||||||||||||
|
Ftïiï'
|
||||||||||||||||||||||||
|
Wat ©ernijï boeggt &at fdjepöt De $M'
nlipyel. |
||||||||||||||||||||||||
|
k
|
peggen en öoen jijn ttoee.
Horatitu de taltjuramento. Ridet hoc, inquam, Venus ipfa, rident fimplices nympha?. Ttbull.
Perjuria ridet amantum luppiter & ventos irrita ferre jubet. Callimachui,
Iüravit, verum vulgo dicunt in amore Quod juras aiires non penetrare Deüm Gv'idïm.
luppiter ex alto perjuria rldet amantum Ét jubet aeoliosin freta ferrc nothos. |
|||||||||||||||||||||||
|
Een
|
||||||||||||||||||||||||
|
XLIV.
Een rupfe op een kool,
Een hoere in een huys. |
||||||||
|
m
|
||||||||
|
hy die oyt hebt gefien wanneer de kooien groeyen,
En dat het gul gewas is veerdigh om te bloeyen, Wac dan de rupfe doet ontrent het weeligh kruy t, Gaet let op haer bedrijf, en treckter leenngh uyt: Waer oyt het vuyl gefpuys maer eens en heeft gekropen *^aer is het innigh mergh in haeften uyt-gefopen 3 En waer het leelick dier den beek maer in en druckt Öaer is in korter tijde het leven uyt-geruckt: |
||||||||
|
I-Iaei
|
||||||||
|
I ? 4 Hoeren j ende ongemacken nsan de f ehe her komende.
Haer vroylkk groen begint van ftonden aen te quelen,
Vermits het niet en houdt als flechts de bloote ftelen, De wafdom is gedaen, de jeught die is te niet, Soo dat het yder deert, al die het maer en fiet; Hier dient nu, teere jeught, met finnen overwogen Wat leer-ftuck over langh hier uyt de Wïjic' togen \ Een hoer in eenigh huys die is de rups gelijck, Sy maecktet al beroyt} al walTet eertijts rijck , Al watfe maer genaeckt dat is terftont gegeten, Daer is van ftonden aen het leven uyt-gebeten, Al zijn de renten veel, al is de winfte groot Het fmelt noch altemael, het fmelt in haren fchoot. Schout hoeren, teere jeught, fchout hoeren, rijpe mannen?, En wilt het vuyl gefpuys uyt uwen huyfe bannen, Haer aert en gants bedrijf is met de rupfen een, Een hoer,in eenigh huys is etter in het been.. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
«*
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Qui tient putain & afne meine
Neferajammals hors de peine. Scribaturportis
Meretiïx eft janua mortis» Gula, ka, invidia, fuperbia,iä-
crilegia, latrocinia, casdes, eo die nata funt, quo meretrix profefïïonem fecit. Chi ha unpïe in bordello, ha l'ni-
tro nel kojpitaie. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Foureflranger les maflins ,.ilfi^'^1
tuer la diene. ^itïjottm aen ïjangïjt Bttjßt ntottttt Sp^
en fcuojmen/ en feerDojt- |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Franc.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
;
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Lar.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
f
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Wttfi niet geënte öp IicSteb?otrt»en/ sf
luar.t geljjffe upt De MeeDeren mot* t>' ten öornen/ nlfo ßoomt öan 0aer Wl boofeö. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
4
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
■<}<■
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Wk een ftoerc trout/ ig een füjelm / °f ^
falöei- een tuojDeiu UDeftoeren jijn afê öetbogDeMij'«/
teattcr ontrent lioomt Isccec Uflri jij'1 üeran |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
lul.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Ncdcrl.
|
"®it fijne een? toet int ftoer-ïjupjs (et/
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
w
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
I ca%tlli cavano > i cam tirano,
, e Ie puttitno rivano,
Chi afino caecia è put taxa mena
Non e fee mat difena^
Muliei
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
fetöenanöerai int jtafi-|)upjs.
Spaens. Haefpeda hermoft 3 mal para la
bolfa. .i.
Fraroj. Belle bofiejjè un mal pour la bourjè.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
<-vandefehe herkgmende. i^
neurit & ent ret tent la vie. Iaq. Olivier au traite des Femmes,
Subdolce pellicis fuavium, mor- £at
fusafpidisfurda?. |
||||||||||||||||||
|
Hoeren, ende ongemdchgn
% Mulier melle mollior
Non virgo fedvorago, Quo nitentior,eo nocentior, Qu« dum fover, Tibi favet; Qi!« dura ridet, rodit, radit, ldque ïaclanter & latenter. Jbit öoercti lept / of efcï0 bjijft /
^tSbjcemt foo Jjp in rufte ölijft. *£*n öoere in te« f)up,3,
Qui nutrit fcortum perditfub-
ftantiamfuam. .i. Tout ce que |
||||||||||||||||||
|
Q&rëwrtus ïfï cinfdwifpi^cf.
|
||||||||||||||||||
|
Hoogd.
|
||||||||||||||||||
|
Les putaws "vuident la bourfe d>ar- _
1 > , r i T Franc. gent dr lejprtt de raijon.
Vid. in men fa Theophiles ophica de
mulierib. inulta hujufmodi. |
||||||||||||||||||
|
JEneas Sylv'tuj Epfi. de medel. illicit, amor.
Quidmcretrix^nifi juventutis expilatrix, virorum rapina, patrimo- pij deyoratrix,honoris pernicies, pabulum diabolic janua mortis3 inferni fupplanentum, difcrimen vit«, mors blanda, mei felleum, dulce venenum, pernicies delicara, malum fpontaneum ? MeretriX;, fundi calamitas apud Terenr. vocatur. Eu». ac7. i.fc. i,
^Qiiafi dicat grandinem crafiiorern quaïcalamos comminuat, nam <juod nos capere oportet (ait Servius) hsec intercipit. Certè vix unquam fefe.attollit.ifta leges, quam ilia calamitas femel depreflit. Th coqritus in McfToribus pueliam depaftricem alieni patrimonij ^öcuflam appellat, qua? mcfTem deftinatam agricolis intercipere confueVit. Multo enim minus nocet armarus mars , quam nuda -Venus. tMdttk.Tympiwmenfa Theologo.ßbilofophicacap.29. delibidine, ^°w f amour de lafemmepaillarde vienton au morceaudupain. Prov.6.26
Meretricem ego item rcor eife mare, id eft3quod das, devorat,nec
Qnquam abundat &c. Plaut. Truc. Tldut. Truc.
Mcretrix meum herum miferum fiiä blanditiä intulit in Pauperiem, privavit bonis, luce, honorearqueamicis. Ovid.
|
||||||||||||||||||
|
Sola viro rnulier fpolijs exultatademptis,
Sola locat noótes/ola locanda venit. |
||||||||||||||||||
|
yid
|
wßgnesnjerfmAnaxiLapudNUrt, Delrio Adavialib. facris Vet. te/fa.
*»*>».cap. 23.part.ï. |
|||||||||||||||||
|
XLV.
O tinge O bmfcia.
|
||||||||||
|
i36
|
||||||||||
|
T ck fie wel, weelde-kint, ghy biedt my defe kolen,
Maer onder u gefchenck daer is bedrogh verholen, Ick weet wie dat ghy zijt, en watter van u koomt, Dies hebb' ick dubbel recht van u te zijn befchroorxrt '^ Taft' ick daer 'tniet en gloeyt,het vuyl kleeft aë mijn hade> En grijp ick daer het vonckt, gewis ick fal my branden j Dus ben ick in gevaer waer ick de vingers fet, V kool doet als haer vrou^ fy brant, of fy befmèt. |
||||||||||
|
De
Ionge-
lingh
fprceckt
|
||||||||||
|
fir eken <vin de [ehe. \ 3 7
t^d/sezgagne, quiputainperd Frao$;
«een öoete quijt te gaen/ té becig|je> v ....
ttioimeii, ' Ct'0 quaet ben tmpbel een ïjaht- frij jife
te .geben/ team men moet De quitan* tic tnöe ïjeïlc öaieïu Plufieurs-semerueillants de la beauté
de la femme eflrangere $nt eflé re- **'*' prowvez., car Ie par Ier dice lie eß bruflant comme Ie feu. tjMieux vaut la malice de bhommt
que la femme bienfaifant, •voire la ^ **' femme qui apporte hortte & repro- che. |
||||||||||||||||||||||||||
|
Hoeren en fiimme
ellaguerra d'amore cht fuge > |
||||||||||||||||||||||||||
|
M.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
N
|
||||||||||||||||||||||||||
|
<umce.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Ars Margarets eft adrairabile
rete,
Attrahit ut vifcus, interimit ut bafilifcus.
Cort'mana. che üfir 'tttge 3
£ Ie hraccid al collo cinge, Toco tarna e molto finge t E nel fin tabrujfia ö tinge, Calamuger y cl denero
Non te buries companero. |
||||||||||||||||||||||||||
|
^t.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
k
|
||||||||||||||||||||||||||
|
?5<mS,
|
||||||||||||||||||||||||||
|
lof Scaliger,
Mo rum rrialorum peftilentus fpiritus
Sive afflat, aufert; five ftringit, inficit: Quare ne te-milis allinet contagijs Pruritus aliquis, tale contubernium Odiffe propera • namque fi mores malos Non oderjmus, non arnabimus bonos. |
||||||||||||||||||||||||||
|
%
|
||||||||||||||||||||||||||
|
lAndoenus.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Si renum cupis incoluraemfervare lalutem^
Sirenum cantus erfuge, tutus eris. TProv. d. 27.
ï?oc foube pemattt op feolen gaen bat fijn boeten txitt en berbjanben * <©f featt
pemant bpcr in fijnen boefenibjagen bat fijn feleet niet en berberne^ affogaet Öct Dien/ öie tot fijnö naeftensJ teijf gaet / teieïjaeraenraetfet en falnietoiu* fcfjulöigöbiijbeiL Dmfim inTroV. Benfire 2. alpheb. dalet.
Abftrahc carnem amuliere lepida, tanquam a cumulo prumrum. |
||||||||||||||||||||||||||
|
Amonr
|
||||||||||||||||||||||||||
|
XLVI.
•Amour de f utain d'eßoupe lefeu
Keimt beaucoup & dure feu. |
|||||||
|
\JC y is eens een woort gefeyt
Dat my ftaegh op 'therte leyt,
Hoeren liefd' ü ntyer <-uan firoo, En dat vind' ick even foo; Want die gluy brengt in de fchou Om dat hy het branden fou, SiefVoor eerfl: een fchoone vlam, Die fchier aen de folder quam 3 |
|||||||
|
Maer
|
|||||||
|
Hoeren en defchcdelicfcongelegenthede vandefehe onißaende. ij«
Maer het is terftont gedaen
Als de fluyfter is gegaen, En dat eerft foo glimpigh was Is terftont maer enckel as, Die een yeder leelijck maeckt Wie maer eens daer aen en raeckt, ïck was eens geftreelt, gekuft,
En ickfwom in Volle luft, Want men boodt my hooger gunft y (Al met woorden nae de kunft) Alfter oyt een echte man Van fijn wij f ge worden kan. Maer hoort vorder, foete j eughtj,
Dit en was maer korte vreught, Want als'tgelt was uyt-geteert^ En mijn renten op-gefmeert, Quammer ftracx een hart befluyt 3 Want ickmoeft ten huyfenuyt, En een ander quam te roer, Dien ginght juyft als icker voerj Daerdwaeld'ickdoert achterftraet Sonder gelt, en fonder raet, En my bleef ter werelt niet Als een innigh ziel-verdriet En daer toe een vunftigh lijf, Voor fijn jaren ftram en ftijf. Vrienden, wat ick bidden magh
Wort doch wijs uyt mijn beklagh s Let niet op de geyle luft, Want haer vyer is haeft gebluft 3 Maer denckt om het ongeval Dat vry langer dueren fal. S s Amer
|
||||
|
140 Hoeren en defchadeückg ongelegenthede Van defehe ontßdende,
<AmoY diputam, è vin difiajcho ^eR Mm* *W m f°ete to«n |
|||||||||||||||||||||
|
Ital.
|
|||||||||||||||||||||
|
<©ic3tjn öoJöepmeltjfßfcnijit.
Amor di putana e comme il fuogo ital.
della pailla j che toflosAccendc è toßoßjßegne. T>io mi gmrdi du hoße nuoy otè
deputana <i/ecchia. |
|||||||||||||||||||||
|
La matina e buono, Ufer a e gm-
ßo. CivocOi donna, e <uino confuma
l'huom ridendo. Fran?. Lejeu, ia femme & vin f riant,
Tontthommepauvre tout en riant.
Lat- Adamorfelice raro felicefïne.
iwi« Qarezgedicane, cortefie dipu-
tane
Invitid'boßi, non pub far, che
non ti cofii.
Ncderl ^an bogelen/ ftonben/ en bjoutoen/
' ©0ojeengcnurftjc/DupfencrouUjeiu «©öeïucli ban bjoutwn tö ramjnn&e
ital. 'lïonna ï <-uïno, hanno <venino>
Donna ridente inganna ognï gete. Nederl. 'tß$tl bä 25jugge aï lattïfenDe bg'Jter.
Turcks. (##ģ/ auuretb hem fcharap tat kt
agudur. .i. Formofä muiier & vinum, dul-
ciafuntvenena. |
|||||||||||||||||||||
|
Ne<fcfl'
|
|||||||||||||||||||||
|
<£en outrcljoer/ een nfeutoe toeect/
«©iefntj&en ineer-afê eemgg ftueert» C$; dipdglidfwco fa,
S'empnidi fumoy èaltro non ba. |
|||||||||||||||||||||
|
Ital.
|
|||||||||||||||||||||
|
l'Homme eß Ie feu Ja femme l'eßoupe, Fr*n?-
Ie diable quifouße, ©eele foec&en goeöe nacgten/en berUe« Ncder'
feit goeöe tuigen. Amourdeputain^d'eßoupetefett Fr*«?*
ifc/»// beaucoup ejr dureptu. C& fe&er&er; bp een boos man/ afó bp sf*ï'
een bjienöeltjcB togf tesitn, *■ ** |
|||||||||||||||||||||
|
And
|
oentfJt»
|
||||||||||||||||||||
|
Eft amor in nobis, in lignis Ut furit ignis 1
Ignis utilignum, nos levis urit amor j Ligna fed in cineres vanefcunt, ignis in adras;'
Nos ciniSj & nofter nil nifi fumus amor. |
|||||||||||||||||||||
|
Mulier
|
|||||||||||||||||||||
|
XLvn. !4i
Mulier fine verecündia Jampas fine lumine.
|
||||||
|
^* raeght yemant wat ick draeg, en wattet is te feggen >
Hoort toe, ick neemet aen met woorden uy t te leggé, Ick gae doch altijt rondt, oock daer een ander fwijght, En daer een flechte duyf befchaemde wangen krijght. Jck draegh een aerdigh tuygh, dat konftigh is gedreven, *Jat fchoon is op-gedaen, en wonder net gewreven, Ick draegh een noodigh ftuck, dat aen een ruftigh man,' Oock midden inder nacht, ten dienfte wefen kan: S 3 Ick
|
||||||
|
141 Hoeren en derßlver eygenßhap
Ick draegh een fchoon kleynoot, dat yeder foo behagen
Als Ty het befte deel daer mede binnen fagen, Maer dat en j(ïcr niet, en even lender dat Soö iflet rrlaer een romp, een Hol en ydel vat : Maer waerom dus bedeckt ? ick kan wel anders fpreken, Ickbebbe monts genough, ick hebbe wiffe ftreken ; lek heb een gladde tongh, wie dattet oock verveelt, Wel vrienden j 'rgeen ick draegh, dat is mijn eygé beelt. Ick heb een bly geltet, ick hebbe roode wangen 3 Ick hebbe geeftigh hayr, dat menTchen weet te vangen, Ick ben in Toeten praet, in vleys, in jeugdigh bloet, Al wat een aerdigh dier of is of wefen moet; Ick ben een fchoone vrou, doch aen geen man gebonden, Ick waer een friiTche maeght, en waer ick niet gefchonden, Ick ben; maer, hola wat: ick ben gelijck ghy fiet, Ick bid u (wieghyzijt) en vraegt my vorder niet. Maer déckt ghy niet te min, wat mach haer doch ontbreké? De Tchaemtej lieve vrient, die is van my geweken, Dat Tchoon, dat helder licht, die onbevleckte glans, De luy fter vande jeught, de vreughde van de mans, De Tchaemte, lie ve vrient, die heb ick eens verloren, En die heeft even my voor eeuwigh af-gefworen, Nu ben ick niet met al, want Tonder eerbaer root Soo is de Tchoonheyt vuyl, Too is het leven door. |
|||||||||||
|
Vbi fhidium verecundia eft,****
cupiditas rationi feruit. He IIa in <~v\ßay dentro trißa. V&
Mulieres quas efTe verecundas $i*»V
animadvertüt homines, intué- il " tes vicifïïm revererivolunr, ,
• ■],''
Nutriendus cft pudor , qWCf' quamdiu m animo duraverit,
ahejuis ent bon« fpèi locus. Tan-
|
|||||||||||
|
Nam ego illam perifTe du-
co , cui quidem perijt pu- dor. Sine verecundia nil rectum e£-
fepoteft, nihil honeftum. Cuftos omnium virtutum vere-
cundia. |
|||||||||||
|
flmt.
|
|||||||||||
|
Cicer*.
|
|||||||||||
|
Hoogd. QBo fein fcfxutt ifï J ta tfï «ucij kin
|
|||||||||||
|
XLVÏII. M5
Tanquam annulus in naribus Suis.
|
||||||
|
P y wat een felfaem ding! wat koom ick hierte merckê!
Ick ïie een vuyle feugh, ick fie een leelijck vèrcken,
Ick lie een gorrich fwijn met ringen inden muyl,
Daer mede wroet het beeft oock in het (limfte vuy 1,
Voor waer het edel gout dar is ter cjuader uren,
Met onrecht, quaet beleyt, ofongefoute kuren,
De feuge coe-crefchickt, en aen het fwijn befteet 3
Een beeft dat enckel dreck en vuy kn modder eet •,
• ' Gewis
|
||||||
|
■I^^H
|
|||||
|
144 Hoeren en hare treten,
Gewis het fchoon juweel dat mochte beter gieren
Den vinger of het oir van onfe jonge dieren , Of van een lieve bruyt, om met ce beter glans Te dragen inde feeft haer groenen maegde-krans; Maer hola, gladde tongh, wat hebdy daer gelproken ? Wat is u voor een woort daer uyt den mont gebroken ? Het vonnis dat ghy geeft, en hier als feker fteltj Dat raeckt my even felfs^ als tegen my gevelt j lek ben (als ick het ftuck, gelijck het is gelegen, Wil met een dillen geeft wat naerder overwegen ) Ick ben de vuy Ie feughj die inden modder wroet, Die in den mishoop woont, en alle grouwel doet; Ick ben dit leelijck fwijn > dat met de fchoonfte ringen Is befigh even ftaegh ontrent de vuylfte dingen, Ick ben dit onguer beeft dat noch het edel goudt Noch hellen diamant in acht of weerden houdt. Ick was een jonge fpruy t, ick cjuam daer henen treden, Friich, geeftigh, aengenaem, en met gefonde leden^ Ick had een wacker oogh, ick had een rooden mont 3 Ick hadde niet een lidt dat my niet wel en ftont: Ick was een lieve maeght, van yeder een geprefen, Hoewel had ick en vrou en moeder können wefen! Hoewel had ick gedient ontrent het echte bedt 1 Nu ben ick maer een Hoor, een ilonsj een rechte flet j Een grouwel inde ftadt. Ick hebbe flimme gaften De borften mijner jeught oneerlijck laten taften, Och had ick die befteet ontrent een aerdigh kint, Soo waer ick heden noch van alle man bemint. Nu ben ick maer een fpot van alle vuyle boeven, Die my tot aende ziel nu menighmael bedroeven, Maer ach! dat heeftet Wegh. Eylaes! verloren eer Die is, die blijfcmen cjuijt, en dat voor immermeer. * |
|||||
|
Hoeren e» bare trekgn. 145-
Nu Maegden hoort een woortp ick moet de jeugt vcrmané
Met druck, met herten-leet, met uyt-geftorte tranen, Ter eeren van de trou. Och weeft my noy t foo geck Het gout van uwe jeught te leggen inden dreck. |
||||||||||||||||||||||||
|
Forma nil juvat fi mentis dote privaris bonce.
Morum hon efta mentis ornes gratiam fac corporis. Forma cui modefta mens eft adfita3acceptiflima. |
||||||||||||||||||||||||
|
V
|
||||||||||||||||||||||||
|
jß eauté/aw bonté, ne vaut rim.
$£T>W7$<i di pover huomo
^elkz^a dit>uttam3 £ jhrj difacb'm, 3Vc# W un bagdtm, |
||||||||||||||||||||||||
|
ïtf$ $v kää(^ j a^!> e£»f »ai» ff-u- G tiecx.
Quam grata eft foimacui comes Lat.
eft modefta mens. |
||||||||||||||||||||||||
|
V
|
||||||||||||||||||||||||
|
Similis eft venufta meretricis Lat.
forma fructibus in prsecipitijs natis, quos corvi tantum & id genus obiccena? volucres depak cuntur. .i. ©efdjoonfjeptban een oneerücB bjou- Ncdetl.
menfrße iö grjeïijrii ftgoone boom- bjurijten / öie ergijeng opeenöosgljje lotfe ofte fïcen feltppe göebjaffen 3ijn/ ban öe toekBemeinamnttt en geeft als firaepen en rabeniS / enbe fooDfliugße anfcere onguere bogelen. |
||||||||||||||||||||||||
|
%
|
||||||||||||||||||||||||
|
£* force de porte-faix,
Üupauvre kconfeil, ® deputait) In kaute °»tpeu dutifité. ^* brijffjeptban ecu boet/
^e frljoonDcptban een goer/ ^n f«cBe-ö?agers Btarjöt/ ^n3ijrituetbeeis«arDf. |
||||||||||||||||||||||||
|
\A
|
||||||||||||||||||||||||
|
A that
|
||||||||||||||||||||||||
|
T
|
||||||||||||||||||||||||
|
i^6 XL IX.
^Jl chat lefcbeur bat on la guek.
|
||||||
|
X ck vondt left eenen vriendt, die in fijn groene jaren
Met ons was uyt-gereyft, en over zee gevaren, Hy fcheen in geenen deel gelijck hy eertijts placK, ■■ Nadien hy bijfter vreemt,en wonder deerlijck fagh;
Sijn hoofc meeft fonder hayr, fijn neufe was gefonckeii,
Sijn lippen fonder verf, fijn holle tanden ftoncken,
Sijn handen blaeuw gepleckt, fijn beenen fonder kuyc> En dan een leelick vocht quam hem ten oogen uy t; |
||||||
|
Bordeel-broeden en hoere-voogden3 en bet eynde <vandefulckg. 147
lek ftont een wijl en keeck, eer ick began te fpreken ,
De man, en lijn gelaet, was my geheel ontleken; Wel, feyd'ick op het left, Hoe zij e ghy dus gefchent l Heb ick u niet wel eer een ander man gekent ? waer is u wacker lijf, waer is u vroylick leven ?" • Waer is u fchoone blos, u rappe jeugt gebleven ? Waer is u geeftigh oogh, foo hel gelijek een vier ? Ach van dit al-te-mael en vind' ick niereen fier l Hy ftont een langen tijdt met neer-geilagen hoofde, Geprickelt inden geeft, gelijck ick doen geloofde, Ten lellen cjuammer uyt: Ick bidde, vraeghtet niet Wietny de jeught benam, of waer het is gefchiet, Al wat ick lijden moet dat fijn verdiende plagen, ^en woort,en dat genoeg, waer toe naeu-keurigh vragen? De kat die over al den muyl in fteken wilt Wort op het left betrapt, en op den neus geknilt. |
||||||||||||||||||
|
•x
|
||||||||||||||||||
|
f ntemperans ju entus effce-
■ "*• tum tradit corpus fenectuti. Vanße los amoves
■* l^dan los dolores. 't(Safï-{ju«jïi)angt be locnerg acftter
aen. l?c bog bic gaet fao lange tet jacjijt
^ot w ber een£ toevü'efi fijn toidjt. 'T
an(o ma la gutta al caec'w che VÏ
laßia la pelle. T
a»to <-va 'mnanzi è dietro la 'Volpe che nmmo all'accio.
^""SS* Wiegt fo lange om be feeets
m *«fe eeng ïjaec bïeugeUn fengt. |
||||||||||||||||||
|
Voluptatum ufurae morbi. Lat.
^noepenbe fiattenBnütmé o?tf neuiS. Ncdcrl.
25ufigeöonöc ßvijgen Darneh'ge onr,
Tanto <~ua la gatta al caccio che ital,
rvilaßialaciampa e il naß. Wijn en bjottaien iierbtoafen öe toijfe/
enbeöieöoerenaenöaiigen bie ttjojben ty-'** brilt/ entoiigljen motten en toornen ten loone / enbe berba jren/ben anbeten toteetanectneiijcö ejrerojel, lMo» fils garde entierela vigeur de s
ton age, & »e dome pointtaforces ]}] aux eßrangers. Sampfonem rigidis fpoliavit ^udtue.
crinibus uxor, nH(,
Hoc noftra multae tempore funt
Daliice. • T 2 Dum
|
||||||||||||||||||
|
%
|
■%.
|
|||||||||||||||||
|
H
|
||||||||||||||||||
|
H.
|
||||||||||||||||||
|
'M
|
||||||||||||||||||
|
L.
|
|||||||||
|
\4
|
|||||||||
|
Dum plorat, vorat.
|
|||||||||
|
T eft doen ick by mijn boeltjen quam>
En acht op haer gedaente nam, Soo vondt ick datfè treurigh fach,
En vry al anders alflè plach;
My docht wel dat haer wat ontbrack,
Dies waft dat ick dus.tot haer fprack.
Wel, lieffte kint, hoe dus ontftelt ? Wat iflèt dat u finnen quelt ?
|
|||||||||
|
Ick
|
|||||||||
|
Hoeren ende hareflimme trekgn.
Ick fie wel aen u droef gelaet
Als dat het u niét wel en gaét. Sy fweegh daer op een langen tijt,
Doch maeckte ftaegh een fïieu gekrijt, En wat ick feyde, wat ick badt, Sy maeckte flechts haer öögift ftat, Soo dat ick gants bekommert ftont 3 En fèyde met eendroeven mont: Vriendinne, Wat ick bidden fflagh, Ey laet eens äf van dit geklagh j En fegh een reys Wat dattêr fchört ? En waerom dat ghy tranen ftört ? Op dat u vriendc tert minften yét &lach doen toe trooft van ü verdriet-, Sy greep my daer op inden erm >
En feyde met een droef gekerm, Eylaes i de gront van m^ntn1 druck Is vry eendeerlick ongelüek, Want, foo ick gifter treden gingh 3 Verloor ick mijnen beften ringh, Ick mifte van mij n flincker hanc Een tafel van een diamant, Een fteen ibo fchoon, foo groot, foo rijck, 5kEn weet niet eenen fijns gelijck j En heden noch op defe vloer Daer brack eylaes i dit aerdigh fnoer 3 Soo dat de perels al te mael Verftroyden lancks de ruyme fael; En fchoon ick focht door al het ftof, Ick mifler acht of negen of, Al fchoon, en uyter-maten ront, Het ftuck dat koft my feven pont: Ey fiet! doch wat een droeve fpijt, Ick gae mijn befte dingen quijt; |
||||
|
Hoeren ende hdrefimmeßrekgn*
En fchoon het my al feer verdriet,
Hoe dat ick fouck 'ken vinde niet. Als fy dees klachten hadt gedaen
Soo gingh het huylen weder aen, Sy fchreyde tranen wonder groot, Die vielen ftaegh in haren fchoot. Ick ftont verftelt in defen rou, Onfèker wat ick fèggen fou. Dan, t'wijl ick lett' op haer getier,
Verneem ick daer een luwelier , Die, naedat hy ons had gegroet, Verlcheyde kaften open doet, En haelter uy t een grooten fchat, En feyde, joncker, koopt toch wat, Want fiet ick brengh hier aen den dagh Al wat een jufvrou dienen magh: Sy ('tfcheen) ontfliep op defè Hem,
En keerd' haer wacker tegen hem, En greep voor eerft een diamant, Wel vry de ühoonfte diefè vant, En feyd', Hier waer ick nu gedient, Had ick maer eenen milden vrient, Maer eenen die wat koopen wou, Dat waere trooft voor mijnen rou; En daer op gaffe my een foen, Dat was gefeyt, ghy moetet doen. Ick, droevigh om haer treurigh fïen,
Began de kramer geit te bien, En eer ick wift hoe dattet gingh Soo was ick kooper van den ringh y Wat meer ? gefellen, tot befluyt, Ick fchuddedaer mijn beursjen.uyt, En hier voor had ick anders niet, Als dat noch heden mijn verdriet; |
||||
|
Hoeren ende hareflimmeßrefyn.
Oock foo verftondt ick naderhant
Dat even die geflepe quant, Die my verkocht dat moye goet, Was van me-jufvrouws naefte bloet, Door haer voor fekei op gemaeckt, En foo daer in het fpel geraeckt, In voegen dat my feker docht Ick had haer eygen ringh gekocht. Wel aen, voor my ick heb geleert
Terwijl ick met haer heb verkeert, Dat juy ft wanneer een hoere fchrey t Sy dan haer flimfte lagen ley t j Maer offe krijt, of dacfe lacht, Siet dat ghy't beyde niet en acht j Want offe lacht, of datfe weent, *Tis veel-tij ts beyde niet gemeent. |
|||||||||||||||||||||||
|
w
|
|||||||||||||||||||||||
|
V
|
|||||||||||||||||||||||
|
Meretrix duin fulpirat, fperat; Lat.
D um ploratj vorat. %\é een Sont begint te nnojren / be Nederi.
flange te giffen / een Doere te fcftiepen / öeeeft toil bijten/ bc itoeeöe toil fleet' Sen/ be Derbe bestegen. EBöIttttl fJAtt« 3 f««* Of fJJMfltf J En Mi
3&e ftrfï of grief.
tyi feconb of impatience*
^c tpirfl of ticc«^.
©joutoen Sebbea b?ieberlep tranen: Nederi.
ban "5 4$ijsbu!t/
v Äöjogij. .
Amata pBlex liberis jufiis no- Latt
ce£. Comme
|
|||||||||||||||||||||||
|
^ «5umt rotnfenv
^berroetnm/ ~wto te framer fcfjfwmt / ^ ftcjj Mïïmt tttym. ^an lactïjetiöe fri&outen/ ettfrïfeepen*
v" »ate niemantficö oerboeren.
^l de Uchrïmas deputa, mde
fieros de rufan. wdes hrmes deputain, ui de bra-
^des de rufen. 2%h bo3é («f afmt^ng / fhpató«
gjn8 / fittó ftotnot a fwqrina / % H S1?tf W« / 't&e (Vccnt> tbo |ttïn<} / y t flerent oculos erudiêre fuos.
|
|||||||||||||||||||||||
|
=ii.
|
|||||||||||||||||||||||
|
V
|
|||||||||||||||||||||||
|
*H
|
|||||||||||||||||||||||
|
L
|
%
|
||||||||||||||||||||||
|
Qomme l'oijekt quife haße vers les lacqs.
Waer heenen Iong-gefel, waerom foo fnel gereden ?
Wat loopt u vluchtig peert met fo geftreckte lede ? Ey ftaet een wey nig ftil, en ftrerot u fnelle reys> lek weet ghy foeckt bejagh ten dienfte van het vleys \ lek weet dat feker wijf van alle tucht geweken, lek weet dat feker wijf, door lüften aengefteken, V heeft een plaets genoemt, en eventijdt gelet Om u door enckel lift te krijgen in het net. Ghy doet gelijck de vinck die met een groot verlangen Koomt vallen uyt de lucht om haer te laten vangen; Ghy doet gelijck een mees, die geeft haer inden flagh Soo veyligh alffe kan, foo veerdich alffe magh. Ey denckt, ó lieve, denckt dat uwe finnen dolen , Ghy mift den rechten wegh, en treet op heete kolen; Ghy fnelt u tottet graf, ick fegget anderwerf, Ghy fpoet u totte doot, en rent in u bederf; Hoe lichte kan de mey t den loofen handel klappen j Hoe lichte kan de man u opte daet betrappen; Hoe lichte kan een vrient ontdecken u bedrijf, En feggen aen de man de rancken van het wijf. Hoe wel kan Godes handt, door veelderhande plagen, V rucken uy tter tijdt en vander aerden jagen, Of met een lanckfaem vyer, dat inde beenen fit, Verteeren alu lijf, en meeft het dercel lic. Hoe lichte kan het wijf, door onverfadigh mallen, Eens op een ander pol haer oogen laten vallen •, Hoe lichte kan een boef, betovert van het wijf, Eens op een ftille nacht u brengen om het lijf» Maer wat ick feggen mach, mijn reden is verloren^, Hy fteeckt het mefcdigh peert noch echter mette fporen. Ach wat is van het vleys 1 vermaent het uren langh , üet gaecnoch evenwel, hec gaet fijnoude gangh. |
||||
|
Over-fpeelders. I £3
*2)tf Sinne-beeldt is ontleent uyt het 7. c'apittel <-v<m d&Jpwckpn Sa-
lomons y ahvaerde dwafi jongelingh njan de lißige Ttroifvve over- redet ende njerleyt zijnde, haervvert gefeyt te "volgen 3 als een offe ter flacht-bancke,en als een vogel die té ftricke hem (hellet, en en weet niet da.net hem het leveiïpfrfde iefir dan gelieve fich jut flaetfi rif an een plate die hier nae-gelaten is, by inbeeldihghe moor te fielten eenfiaph, daermen in den herffi mede plagh te njmckgn, aen een boom hangende} endeinde felve een locJ^meefi, mitsgaders éwvo* gel die man horven afplottelijc/^ficb daer ingeeft 5 ende in het ruer- fchiet een jongelingh diejhellijc^te peerde rijdende ,gaet ^vinden eens anders man echte vrouwe, ergens int groene onder een boom fittende3 die hem tijdt endeplaetfi befiheyden heeft 3 en lef ^voorts tot breeder tyt-legginghe njan deßn het ^voorfz^ 7. capittel njande by-fpeuckgn Salomons. *
Prov.9.13. &feqq.
la femme folie eft bay ante, eile s'aßeda l'huii de fa maifonpour appeller les
ptflansydifatitjes eaux defrobeêsfont douces dr pain pris en cacbette- èftplau fint, & il necognoit point que la font les tre£>aßzi & qneteux qu'elU 4 tonviez font au fin fond dufepulchrc~>. '■'• ■ ■ v
: Prov.24. 30.
Quafi bos du&us ad vi&imam, quafi agnus lafciviens & quafi avis
acUaqueum. &c. Prov. cap. 7. 22.
Comme Ie beufa la tuerie. Vide Plautum in Afinaria ubi verbis lamae egregiè hoc cxplicat.
Vid. Mart. delriopart. 2. fol. 162. Adag. facrorum.
|
||||
|
V Jrber
|
||||
|
i£4 Lï-
ojlrborfecco non devient mai verde
.(joßfa donna chifuo tiempo pnle. |
|||||||||
|
T ck was een jonge ftam van yder een geprefen,
En met een (choon gewaey tot inde lucht gerefen, lek was een rancke fpruy t, een gaef, een keeftigh hout* Het groenfte van de laen, het fchoonftc van het wout; lek w&s een bofch alleen, daer al de vogels quamen, En ganfche dagen langh haer foete vreugden namen, |
|||||||||
|
De
oude
Vrijfter fpreeckt |
|||||||||
|
Daer
|
|||||||||
|
Veroudervrïjfler. i^
Daer menigh jongh-gefel 3 en menigh harder fat,
Die Hechts maer om de lucht van mijne tacken badt: Al watter geeftich fongh, dat wou fijn eerfte neften, Ter eeren mijner jeught, in defe tacken veften; Maer ick was doen te trots, en daerom wild' ick niet,
Nu ftae ick hier alleen, gelijck een eenfaem riet: 'Nu is mijn jeught gegaen, mijn bloeyffel af-gefegen, Mijn groen dient maer alleen tot ftroyffel op de wegen, Al wat noch om my fwiert en is geen jeughdigh blat, Maer niet als vuyle mofch, of, ick en weet niet wat. Ick vinde met verdriet, ick vinde datter uylen En ravens van der nacht in mijne tacken fchuylen j Ick vinde met verdriet dat jae de vleder-muys Maeckt in mijn holle ftam haer ongeluckigh huys: Dies roep ick over-luyt tot alle jonge boomen Die fris, en luftigh ftaen ontrent de verffche ftroomen, En weeft niet al te trots, ö dochters van het wout, War heden jeügdigh is dat wort ten leften out, Dat wort, eylacen 1 kael, en al de groene tacken Die komen, fonder loof,die komen neder-facken, v En fiet wien eens de tijdt haer jeught en groente nam ? Die blijft dan naderhant die blijft een dorre ftam:
Geloofcet, fiere jeught, en leertet o ver-leggen, *is kunft hetgunftigh Iae in tijts te können feggen: Want die haer kans verkijckt, behout maer enckel fpijt, Wel aen dan, letter op, en diendt u van den tijt. |
|||||||||
|
j-J cc tfjaf ivii not mvfy tyt mm)
S%n k( mii ffxi( Ipx itm), ^ ßurfr in ttjtö jae feggen,
Grijpt a!jr üjDt tó.
Trtrefiffi qui apres muß*
|
|||||||||
|
De 1'mh qui eß paße le molin ne Frant
moult plus. Qui netrend' quafit Üpeut
Ilnaura quandilveut. Quant le hienvient on le doifpreär*.
|
|||||||||
|
V 1 Che
|
|||||||||
|
\$6 Veratide T/rijßer.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
^
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Si te dieren la vaquilla
Acude con la foguilla. Si on te donne la. vachette,
Accours avec la cordelette. |
|||||||||||||||||||||||||
|
Itai, Che s'ha il <vento inpoppa bejo-
gna ßpernavigare. Spaens. Quado el hierro efta eiicêdido
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Sp
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Entonces ha de fer batido. .i.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Vtendum eft aJtate, cito pede Vh
labitur anas j
Nee bona tam loquitur, quam bona prima fuit.
Tiifogna pïgliar Ie venture, quan- itaI'
do Iddïo Ie manda. xJMarwite qui long temps boultperdVt^'
[a [aveur. Qui ne prend quand il peut
II'ri'aura quand il vent. |
|||||||||||||||||||||||||
|
Franc, il faut batre lefertandls qu'il efl
cbaud.
Lat. Rerum occafiones tarditaté &
ignavia nofträ non exipe&ant. Nedetl ®ic UP1 $**$■/ tn UW iaet SfPen
' Man fijn leisen mei beöpen.
<C>aeüt atë men u tien leyel bitt/
<©f naDerljant en nrijgDje niet. s©ie altijöt tojoeoö QÖenoegö fiomt/
feomt üeeltijtg te laet. ( ï©te bevflaêot fijn orïjtent toerdi / 25efci)e;enl6fijnöaci) fcoerrli. |
|||||||||||||||||||||||||
|
A ben fare non dar dimou
Perche preßo pajpt thora. |
|||||||||||||||||||||||||
|
9Bßt Qttfyxn wfo rwcfj kmcfy
s&t nmncljm tn <$w>{? Utom bmfy. Apr es domage^ cbacun efl [age,
Eventus ftultorum magiïkr.
Malo aeeepto ftultus fäpit. |
|||||||||||||||||||||||||
|
Itai.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
flow
|
|||||||||||||||||||||||||
|
fr*»?
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Franc. Lc tempsfe change enpeu d'heure
Tel rit Ie matin que Ie [oir pleur e. Nederi 3Lanöt-6open en rjoet fmto*hjfü öoen/
, fcetfdjiiiu öUen Oajjö niet. |
|||||||||||||||||||||||||
|
iß'
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Strom, de Gargihana.
Té juvenes te odêre, fenes, defertaque langues;
Qua? fueras procerum publica £uraprius. Ov'idius de Narcijfo.
Multi illum juvenes, multa? petiere puellsc,
Sedfuitintenerä tarn dira fuperbia forma , Nulli illum juvenes nulla? petiere puellae. Idem,
Nee quae pranerijt rurlum revocabiturunda3
Nee qua; praeterijt eft revocanda dies. |
|||||||||||||||||||||||||
|
CM
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Veroude <-vrijßer. l £7
Cen &ng$$ty&\m.Upbt op öefe ßelegerttöept/
3Bf)o fxufj a &#${# but twrny ywt offcc / wl mai) ^ 'feffowj« upon fytm
Uttet/ if 25 i)pon fyt «\mü l tfabouc »5 / ffjert upon rofjöfomcr Cifï tot fytus pv -4» /W fum noßth mor ihm conveniat; /<?<fö>r vi dt at. VVie een dochter heeft <~uan tvvmtich jaer 3 k$nfe beßeden met haer
bet erf die der eene heeft njan 2s. jaer, met haers ge\i]cke-3 diedereene heeft daer hoven, mettegerne diefe eerß rverßecl^. Dan de jaren van dochters tyt te kuweltjcken, Worden nae de ^uerßcheydentheyt^van de pUetßny landen, en naturen rverßheydentlijck^ gherekent, als met 'volle ledenwerf verhandelt by And. Tiracpell.1. connubial. 6. num. 56. & fecjq. Quod Conftantinus Ofärdeuvis fervanxJis, id forte de puellis &
yirginibus maritandisnon ineptèqiiis dixerit. oportet, inquit, in vigdr'e exiftentes uvas refecare,& neque crudiores3neque vigo- ïem pranergreflas. lib. 4. cap. 14. de Agricul. tAufon. E fig. if.
iAdGdUm3 fuelLmjamfeneßentem. Sprevifti, obrepfit non intelledta leneclus.?
Nee revocare potes, qui periêre dies.
Nunc piget3 & quereris quod non aut ifta voluntas Tunc fuit3 aut non eft nunc ea forma tibi.
V 3 GgM
|
|||||
|
f
|
|||||
|
LIL
Ognißcre alfii f erde l'odorei
|
|||||||||||||
|
i^8
|
|||||||||||||
|
De "E n wilt, ö jonge maegt, geen finnen immer fetten
Vrijftd: Noch op het vroegh gewas van teere violetten, |
|||||||||||||
|
fpreeckc
|
|||||||||||||
|
Noch op het purper-root dat uy tter aerden groeyt,
Noch op het aerdigh wit dat aender heyden bloeyt De bloemen, weerde kint, en al de fchoone rofen Die hier in defen hoff, die op de velden blofen, Zijn al van weecke ftof, zijn al van teeren aert, Sy gaen, eylaes 1 te niet hoewel men die bewaert: |
|||||||||||||
|
Een
|
|||||||||||||
|
Lichte rverganckglkfyeyt nxinßhoonheyt. i£o.
£en mift, een kleyne vorft, een rijp, een kouden regen,
**ct minfte datter ruyft, 'tis al de bloemen tegen; Iae, foo de klare fon maer eens te vinnigh fchijnt Men liet, van ftonden aen^ dat hare glans verdwijnt. Maer neemt dat eenigh menfch het onweer kan beletten, Met fchutfels over al ontrent het kruyt te fetten, Hoch wortet evenwel verwonnen van den tijt, Al uTet ymant leet, al iiTet ymant fpijt. ^et, vrijfters, altemael, (let alle jonge vrouwen, ^iet watter op de jeught, of fchoonheyt is te bouwen, De glans van u gelicht, de blos van uwen mont y Vergaet, verflenft, verdwijnt, en al in kotten (lont. *et, ick en weet niet wat, dat kan u jonekheyt quellen, Dat kan u loet gelaet in vreemde bochten ftellen, Dat kan in korten tijdt verilinden uwe jeught, Hoe feer ghy even-ftaegh daer acht op nemen raeught; Wat is van fchoone verf? van alle moye dingen ? *^ö tijdt kan alle vlees en alle fchepfels dwingen j Daer is een ftil verderf dat ons in yder lit > Dat in het middel-punt van al de werelt fit, Dat eet geduerigh in, dat bijt door alle banden, M*t knaeght (men weet niet hoe) en al met ftage tanden j Sluy t vry u befte kleet, des efter niet te min , Daer waft een vuyl gebroet, daer komen motten in. v fchoonheyt, jonge maegt, hoe ghy die foeckt te decken, vWandert evenwel door onverwachte vlecken, "ewaertfe foo ghy wilt, ach! naer een korten tijt Ghy blijf, niet dieje waert, ghy waert niet dieje zijt. ■ hy dan, ibuckt beter glans, die tijt en oude dagen, ueen hinder können doen, of wegh en können dragen; Vraeght yemant wat hetzy, wel hoort, O foete jeught, "et is een reyne ziel, wiens luft is in de dYught. Ghy
|
||||
|
16o Lichte <vergdnckelickheyt <-v<tn{cboonhèyt»
De oude vrouwe Jpreeckt.
/"""* hy zijt te trots, o fchoone blom ,
Maer, lieve, fegt ons doch waerom ?
Segh waerom ghy foo hoogen moede In uwen teeren boefem voedt ? Ift om u ichoonhey t, aerdigh kint ? Maer die en is maer enckel wint. Siet defe roos, die ick u toon,
Die was noch heden wonder fchoon , Die was noch heden alfo fris Gelijck u jeugdigh tuylken is, En fïet 1 in foo een korten tijt Is fy haer aerdigh blosjen cjuijt, Eylaes! haer glans die is gedaen, Ach 1 fchoonheyt is maer enckel waen» Gelooftet vry, o weerde maeght,
Hoe feer ghy dees of die behaeght, Hoe jeugdigh u het wefen ftaet, Hoe wacker u gelichte gaet, Hoe luftigh uwe ftemme klingt, Hoe geeftigh ghy een deuntjen fingt \ Hoe aerdigh u dit hayrtje krult, Ghy lultj o lieve kint, ghy lult, Ghy fult, en al in korten tijt, Niet zijn gelijck ghy heden zijt, Ghy ïulthaeft zijn gelijck een roos Die op een koude nacht vervroos, Of die, nae datfe was gepluckt, Met rouwe vingers wort gedrückt, Ghy fult haeft wefen mijns gelijck, Dat is gefeyt een levendt lijek. |
||||
|
Lichte rvergdnckfilicfyeyt njanfchoonheyt. 161
Ghy daerom fielt u toe-verlaet
Noy t op yet dat foo haeft vergaet, Maer kieft tot u vermaken, kieft Dat met geen winter af en vrieft, Dat met den loop van langen tijt Dat met geen outheyt af en flijt; Betracht een ftil en reyn gemoet, Dat is een fchoon, en duyrfaem goet. |
||||||
|
Seneca.
Anceps forma bonum mortalibus, Exigui donum breve temporis Vt velox celeri pede Iaberis ! Non fic vere novo prata decentia
^Eftatis calidaï difpoliat vapor, Scevitiolftitio cum medio dies. Ovid. tïifi. hb. 3. cap, 7.
lfta decens facies longis vitiabiturannis, Rugaque in antiquä fronte fenilis erit :
Injicietque manum formse damnofafene&us, Quae ftrepitum paflu non faciente venit: .
Cumque aiiquis dieet, fuit hcec formofa, dolebis» Et fpeculum mendax effe querere tuum.
idem de art. 2.
Forma bonum fragile eft, quantumqueaccedit ad annos Fit minor, &fpacio carpitur illa fuo.
Nee femper violae, nee femper liliaflorent, Et riget amiffis fpina rehóta rofis.
Hor at.
------ fugit retro
Levis juventas, & decor, aridä
Pellente lafcivos amores Canitie, facikmque fomnum.
Kon femper idem floribus eft honor Vernis, neque uno luna rubensnitet Vultu. — X Left
|
||||||
|
Lichte <vêtgAnek$ticl$}eyt rvanfihoonbeyt.
T eft was ick i n een groote feeft,
Daer lat ick met een blijde geeft 3
Want daer was fpijs en dranck berey t, En al wat tot genuchte ley t -y Ick fach daer vrijfters nevens my, Ick fächer dertich op een ry, Al jonck, en fchoon, en fris, en net, Al wonder c^erlick op-gefet, My docht dat ick dien gantfchen dach Geen menfchen, maer goddinnen fach > En efter des al-niet-te-min Soo kreegh ick daer een droeven fin j Want t'wij Ie dees en geene fongh, Of met de vrijfters omme fprongh, Soo quam my voor eèn fwaer gepeys, En dat^ry meer als eene reys. Men houdt dat Xerxes, op een dach 3
Als hy fijn grooten leger fach, Als hy fijnruyters over al Sach draven in het groene dal, Stont treurigh midden in het heyr, En floegh fijn hooft en oogen neer> Men (ach genoegh aen fijn gebaer Dat fijn gepeys was wonder fwaer j Een van den raedt, een deftigh man, Die vraegter hem de reden van, Die vraegt wat datter is gebeurt Dat foo een machtigh Prince treurt, Daer hy geen man in't leger fiet Die hem niet lijf en leven biet. De Koninck fprack, ick fie de macht> Die niet als mijn bevel en wacht; Ick fie hier menigh dapper helt Sich moedigh tooncn in het velt, |
||||
|
Lichte rvergdnckelkkheyt <vmfchoonheyt, \ 6 j
lek fie het, en noch evenwel
Soo baertet my een droef gequel; Want fegh doch eens, nae hondcrt jaer, Waer falfe zijn dees groote fchaer ? Eylaes! verdoven als een kaf, Eylaes! verfchoven in het graf: Dit fey de Vorft, en tot beüuy t3 Soo berften hem de tranen uy t. Ick was bedroeft in mijn gemoet
Genoeghfaem op dien eygen voet, Want 'tieet dat Xerxes over-viel Dat per ft' oock op mijn droeve ziel; Ick dacht, Bcfiet de fchoone jeught, Die al de werelt nu verheught, Die dus, die alle man verblijt, Wat is die-van een kleynen tijt l Eylaes 1 in min als twintich jaer Soo fal haer fangh, haer geeftich hayr, Haer roode mont, haer bly gelaet, Niec wefen allTet heden ftaec. Hier met befloot ick defe feeft,
En {iet 1 dit blijft my inden geeft, Dit maeckt my droef en ongeiint, Waer ick een bly gefeifchap vindt. En fiet 1 Jken weet ons geenen raet Voor dit foo al gemeenen quaet, Als datmen met fijn gantfche kracht Nae beter glans en fchoonheyt tracht, Naer ichoonhcyt die noyt leelick wert. Dat is gefeyt3 een fuy ver hert, Een woon-plaets van de waere deught j laeght defe nae, ö reyne j eught. |
|||||||
|
£«ö
|
|||||||
|
X z
|
|||||||
|
164 Liebte <-verganckelickfreyt <vtmfchoonheyt.
T\ ad Snt> aiï« fmtt> tfï (ctt>. Nw e fibwn cavaüo che non S-1£3''
50« §ftitf tfï fein mit / wamt |tf aft
|
|||||||||||||||||||
|
HooRil
|
|||||||||||||||||||
|
tw&t fo mmyfft!«ftc^
|
Ogni coß al fuo fin <uoia.
Ogvi coß. mortal tiemf inter*
mmpe. ^rljoonïoot/ üaefrooot.
*©e netfïe fcljoen fcieteojt een flef»
$icmant en Ijttft jjem feer te toemen/
■Sllfïaetfijn Dof bol frijoone bloemen/ Itëantotc&teilëop eennouöenacDt ,§>oo teertet al te met gebjacIttV *|et beließen iötetjav fjet teeet tea«'
neer #et rimpelen moet» |
||||||||||||||||||
|
Fr;. 11 e. G? f«* ^ meur, paß a la pour it ure.
liny aß belle face
Que Ie temp bien toß n efface.
Le temps [e change en peu ctheure
Tel rit le matin qui lefoirpleure. Iln'y afi belle rofe qui ne de-vient
grate-cul.. |
|||||||||||||||||||
|
P[
|
|||||||||||||||||||
|
Non fu mal fi beüa ßarpa 5 che
non diventajfie una bruttacia- Vatta. |
|||||||||||||||||||
|
Iial.
|
|||||||||||||||||||
|
Bernarh. Tjauhufius.
Vitrea gemmula, fluxaque bullula, candida forma eft,
Nix, rofa, ros, ventus, fumus, & aura, nihil. — Feftinat enim decurrere velox
Flofculus, anguftce mifèrceque brevifiïma vit« Portio — Camer. Bmbl. 68. cent. i.
€xigui donum breve temporis. Afpicequam fubito marcet quod floruitantc
Afpice quam fubito quod ftetit ante, cadat. Heu mihi quam fallax & breve forma bonum.
Saluß. Jugurt.
Pra?clara facies, magnre divitin?, ad hoc vis corporis, & alia huju$:
modi omnia brevi dilabuntur.. |
|||||||||||||||||||
|
Vnum
|
|||||||||||||||||||
|
Lichte rverganckgikkfceyt njan ßhoonheyt. \6f
Vaum nobis certifïïmum: Poftgenerationem corruptio.
Eni fragile eft quodcunquefumus.
Vnde fuperbit homo, cujus conceptio culpa,
Nafci poena, labor vita, necefle mori ? Eft forma morbi ac temporis ludibrium.
Florem decoris finguli carpunt dies. Formaj decus vix vernuli inftar flofculi eft. Formofus eft, exfpe&et paulum ? & non erit. Quid his füperbis febri qua? levi occidunt J Ronfard.
'Bimfol efl qui fi fie en fi belle ■jeuneße 3
Qui fi tofl ß derobbe, S fi toß nous delaijfe$ La roß a la parfin devint un gratecu} it tout avec le temps par le temps es~l njaincu. Syrach. 7. 37-
"\uoy que tu dies ou que tu faces qudtefiuviene de ufin, lg? tum pecheras point. Syrach. jo. 13.
&0U nj'wnt que la tern $/ lapoudre s'enorgueillk? <~veu que quand
1'homme meurt il devient l'heritage des ßrpents 3 des befks, f£ deters, Gravißme apttdSophoelem Oediput cencionatttr:
CanflGme fTIi AEgei, folus Deus immortalis eft , & nunquam fe
nefcn,;i'\x vcrö res omnes faam habent fènc&am. nam & terra Pauiaritnflr infirrniorJ.& corpora humana formam & vires arriit- tUnt. Fid. fachier. a, mm. hiß.iq. |
|||||||
|
Ovid.
|
|||||||
|
X 1
|
|||||||
|
Lkhte rvhgmch(:Vicfyeyt <vmßhonhejt,
Ovid. 2. Art.
Forma bonum fragile eft, quantumqueacceditadannos
Fit minor, & fpado carpitur ipfa fuo.
Nee fèmper viola?, nee iêmper lilia florent; Et riget amifla ipina reliéta ro(a.
El tibi jam venient cani, formofe, capilli, • lam venient rugx, quae tibi corpus aren«.
Idem de éMedicdmine faciei.
Et placidus rugis vultus aratus erit.
Tempus erit, quo vos ipeculum vidiiTe pigebit» Et veniet rugis altera caufa dolor. Tetroniuj.
Quod folum forma? decus eft, cecidere capilli,
Vernantefque comas triftis abegit hyems. Nunc umbra nudata fua, jam tempora mcerent,
Areaqueattritis ridetaduftapilis. O fallax natura Deüm, qua? prima dedifti
AEtatis noftra? gaudia, prima rapis. Struct Hipp.
Anceps forma bonum mortalibus J
Exigui donum breve temporis,
Vt velox celeri pede labefis,
Non üc prata vere novo decentia
AEftatis calida? difpoliat vapor,
Sgvitfolftitiocum medius dies,
Et noctem brevibus praecipitatrotis:
Languefcunt folia lilia pallido 3
Et grata? capiti deficiunt rofa?.
Vt fulgor teneris qui radiat genis
Momento rapitur, ryullaque non dies
Form
|
||||
|
Liebte rvergdnckelictyeyt rvttnfchoonheyt, 16/
Formofi fpolium corporis abftulit.
Res eft forma fugax. idem Here. Oed.
Vt alta filvas forma vernantes alit, Quas nemore nudo primus inveftit tepor: At cum folutos extulit Boreas Notos3 Etfa?vatotasbrumadecufllt comas, Deforme folijs adfpicis truncis nemus: Sic noftra longum forma percurrens iter ] Deperdit aliquid femper, &fulget minus, Malisque minus eft : quidquidin nobis fuit Olim petitum cecidit, & partus labat, Materque multum rapait ex illo mihi, AEws citato fenior eripuit gradu. NemeßatJ. Bc.4.
Non hoc femper eris, perdunt & gramina floresj
Perditfpina rofas, nee femper lilia candent, Nee longum tenet uva comas, nee popul us umbras. Donum forma breve eft, nee fè tibi commodat omnis. Propert. 2.28,
Nee forma sternum, aut cuiquam eft fortuna perennis,,* l)ü!,ln<^is ex qualitatibus , qua? mortali cum corpore fugiunr;
^ la velocior quam forma , qua? mox ut amoenum flofculum n 5n^erit, ipfos inter oculos mirantium, atque laudantium eva- fiiV Clt: ^rcv,s nunc piuinaperuiferit, levis hunc aura decufferit, Hiq]0 Ve* inimical manus ungue decerpitür, vel praetereuntis Venr-a*ce deprimitur. Deniqueglonare, &exulta, ut liber, qü ll ^Cce magnis pafsibus, qua? te velo tenui.latentem detegat khtft *" ^orma v*v* hominis mors oftendir, nee mors fola, fed cisV118' ^ paucorum fpacium annorum „ im o vel umus lu- repentina febricula. Poftremo
|
||||
|
168 Lichte 'verganck^lkkheyt <vanßhoonheyt.
Poftremo,ut nihil externum incidat,perfefeftando durandoqne
confumitur, & in nihilum redit, neque tantum gaudjj veniens tu« lit, quantum fugiensfertdoloris: Hcec (ni fallor) cxpertus erat aliquando formofus ilie romanus princeps Domitianus 3 qui amico fcribens,fcias, inquit,'nec gratius quicquam decore,necbre« vius, quamvis,etiamfi durabile perpetuumq; naturce donum eiFef, non intelligo,quid tantopere expetendum habeat i(le non folidus necinipfohominenifi fuperficie tenus fulgens decor, multaquc foedacontegens, & horrenda.leviffimaeque cutis obtentu,fenfibus blandiens, & illudens. Veris igitur ac manfutis bonis dele&ari convenitj non falfis, atque labentibus. La conclttfionfoit U mefme des Proverbesde Salomon, cap. 31. 30.
La grace trompe, <$r la beauté sefoanouit 3 mats la femme qui.mint
I'Eternel, ceßra celle qui fen loueê. |
|||||
|
•s f f 15 % f f f $
f f f f t f f
f f 11 f
f.
|
|||||
|
(*Aen dc~>
SPRevCK-LlEVeXBS LES8RS. JY/T y is (vveerde Landts-lieden) door het ver-
* A handelen van het voorigh vverck te bin- cn gekomen^ , datmen fpreucken en fpreeck- vv°orden wel in beter geffalte, en tot meerder ,ri*cht vanden lefèr te voorfchijn fbude können ,°en komen, als wel voor defèn is gefchiet, in- ,letimen flechts wat meer tijts en op-merckinge '*Cr ontrent gefint ware te befteden_;$ want in 7aetfè dat einige (die voor defèn met dingen van i ^danige ftoffe befïch zijn geweeft) hare f preiic- eJ* ende fpreeck-woorden öp't papier hebben^ Spracht, even gelijck defelve hen voor quamen, at is, fonder eenigh onderfcheyt, ordre ofte t'fa- **en-voeginge daerin te gebruycken$ Soohebick poordeelt datmen uyt verfcheyde fpreucken en Preeck-woorden te famen gevoegt, wel een_j ^uerige ende vervolgende reden op verfchey- i e Sdegentheden paffende^, fbude können uyt- , rengen j niet anders dan gelijck de tapijt-v vere- is uyt veelderhande koleuren vä fajet ofte fijde erft een beek 5 en uyt de f fämen-voeginge van_ eucheyde beelden een geheel ftuck tapijts ge- y°on zijn te maecken_v Dit he-bbe ick by ma- t X?c Vari preuve eens goet gevonden in't vyerck eftellen:> fonderlingeinde by-voegfelen van dit a werek
|
|||
|
i %Aen de fprei4ck4ie<vende Lefers.
vverck, ten eynde onle lefèrs des te beter het ge'
bruyck van fodamge fpreucken hier uyt föud^ | mogen op-nemén: indien dit ons proef-ftuck * volkomen niet en is als het mifïchien door irtftf der tijdt-beftedinge wel hadde können vvefr11' mijn exempel (fb niet mijn vverck) fal yemant & ders genegentheyt en gelegentheyt mogêgeV^ om yet fiilcx beter en behendelicker te doen, M hier is gefchiet. ghy onder-tuflchen (gunßjj? vrienden) ontfangt ende gebruyckt defen omeP arbeyt ter tijt en wijlen toe dat u yemant and^ vet beter van defe ftoffe ter handt fal hebben $ daen. VVy volgen in dit, (als mede in vo$ gaende wercken) d'ordre ende loop van 'sm^ fehen leven? beginnende hier mette kintsheyt^ de donder-vvijfinge van de felve, om te eyö** gen met den ouderdom, en het eynde van diel" namentlick de doot. Meer niet> voor defen tW Lefer, als alleen dit-? Wilje voordeel l
Leeft met oordeeL |
||||||||
|
tot*
|
||||||||
|
Kinder-op-voedingc^
aen-gcwefin
door
SIN-SPREVCKEN cn SPREECK- W O ORD EN. |
||||||||||||||||||||||
|
I
|
||||||||||||||||||||||
|
i©aer en tg baetom gcebcfergront-lruefe
in bit toeten te leggen aië get Sfiraöifcö fyjeech-tooojtonjïaen-togft i Initiumfapientix timor Bei.
filter Arabics adagia ponk Erpenius.)
Godtvreefen is een goet begin,
Degront derwijsheyt fchuylter
in.
^rjnbe \ytt feme obet-een-Bomenbe met
be fpjeucSe jg>alomong,fi*;tob. 9.1 o. Haet baerom int een eerfte (leen toefen fcaa on*5 geöoutoj Leert,ouders5u kinders,en3 voog-
den, u weefen Voor al den grooten Schepper
vreefen. Want
In Godes wegen
Is Godes fegen. SBefaecfce fojeeeftt feïffr 't^nSt-npt toajï
fdnberfacpen/ï^et quart ïeeitfiej&felüeu/ Ritmen goeftnopt lupfen t'n pelfen te \iu ten / macr al toat beuggt genaemt toert geeftmoepten in/ en moet ben menfclje alö tn geflamt toojben/ en ncci) tflet quaet genocgö batterpet ban ue&Igft/(Difficiiia qu^pu!chra,)fn'«iönoobtgïj bit aïtgbelt'rö te beginnen/toil men goettoeicfi mafcén, Vrient, zijtghy wijs,
Buygt jeugdich rijs, Want d'oudeftam Isalteftram. S" tegenbeeï ban bien
De daetdiekanhetonsbetuygen
Eé oude boom is quaet te buygé. |
||||||||||||||||||||||
|
ïk beginne met een traliaeng fpjeeS-
Haver cur a de putti
2(on è meïüer dt tutti. |
||||||||||||||||||||||
|
k
|
5**re
|
|||||||||||||||||||||
|
Wi1 n<Jptbooj ninbet-toercft gearyt O**
^Etlil ^ele Tonnen ftmberen Ecïen / en ter tttrte ^ngem toepnige-befeitetoriou< ^Hhft cn>ttè nofötanjfiïiaerrpgêtoeïefi. &Ïpï» tom Öeeftern toÖS man eg befe j. »entïiepttoelgtfcpt: |
||||||||||||||||||||||
|
,?*' non docuit0 non i/ti, qui non di-
^ipeccatumimputandttm.Tlut. £n le de jonckheyt niet en deugt,
^ §eeft dc fchult nietaé de jeugt j^. vader felfs verdient de llraf . haer geen beter les en gaf. üetnw hlt ^ ttöpbieouber^ijt) en geeft
fc ^güU^ ita Juventus. Tlin.
|
||||||||||||||||||||||
|
^
|
Us1 * *S a^S een W*f PaP'er >
Nurü °Pditonnoofel dier; |
|||||||||||||||||||||
|
S0o • ° «aer ymant qua et in prent
b. 1St*at edel wit gefchent. ^taïfjj. |
||||||||||||||||||||||
|
fnfepttoel:
HtriturapaJ]a natura.
tf'Op°ft het> dat in teere finnen
■V?edmghkan den aert ver-
ik binnen. ^ê'Iapn,ecn windetotdenpot
sr noiitworteé keucké-fot. |
||||||||||||||||||||||
|
Kinder-op-voédingts.
«eube be reben baer ban t$ ineen
fWeetn*tooo?t upt-gebjuc 6t: Hep afa da lue den jar am afreck. ^
rufte, .i. Het is van ouden tijt bevonden „
Va fachte meefters vuylewon^' |
||||||||
|
4-
«en eben bit feïbe Bonnen oleeren:
Eé jong hondeke kä kEen jong vogelke kanEen jonge papegay lee
praet,
|
||||||||
|
Maer als men out is komt leeren
te laet.
©emibbeïentoaetboo? be jamffiltpt tot
leeren bertoecftttoert/ 5Ö'n ttoee: <©ict> tinge en läergclbinge» toelaen ban/gjjp <©uberg/ Die wel doet, loont,
Geen quaet verfchoont;
Staet en Gefin
Beflaet hier in.
' vzqn toepnigB tooo?bê7 maer ban groot
bebenrften / en boe^bdicfc in't gebjupc», $u berber De flimfte moeder diemen vint
Die wéft noch al eé eerbaerkint. <©m bä be fuïcSe en anbere tot jjaer boo?*
nemen te Seinen/ foo ig te letten bat onge» foute foet-boerigïjept ban ouberg gier gantfeïj fcfiabeïicb ig. tJMere trop piteufis
Faitffille teigneu fes, Wiefwijnen wil ftreelen, en met
kinders mallen
Die doetfe bey in den modder vallen.
«en 'ti$ bacrom toel gcfept:
Wie aen fijn kint of knecht wil
luft en vreugde fien,
Die moet noyt volle gunft aen d'een end'anderbien.
©oo?§ettegenbeeI feptbe J'ranfman
Jgui bien aime^ bien cbaßics.
Die wel bemint
Kaftijt fijn kint. |
||||||||
|
üeert ong niet b'erbarent&ept t&wtfL
ftoe fcgabdicB ber moeberjStroetet-W ïgarnbefeinberen*
Deteriores omnesfumuslicentia. TecS<l'
Een aep, uyt al te grooteh mirir
Die perft haer jonck de lende i*1' 5Be6 berf noeS meer feggen i
Egoparetes vidi, quibusamor niffl^
ne amarent cauja exßitit. Plaut. Te grooté liefd' heeft wel gedz^
Dat haet uyt lieven is ontftaen« ^oefian bat3ön i benefit miffröiêpnia^/
berfiaetet met eé tooojt: een teer booing booj gebjecö ban gefnoept en ge-in1'{ toerben/ tn't totltie getoafien/ mtywh geen anbere aïg to?angeb?utbten borc', tie aen be planters be ßele ate boen W' gen/enbe b'oogcnloonen. Non refiflet ofenfis, cui nihil uncp1^,
negatum eßi cui lachrimasfemper ft'' licita materabßerßt. Sen. €nbe baertmt fegge itk
'tis wel (iiae mijn begrijp) ifl °
den tijt gefeyt: ,f 'tls beter dat het kint, als dat»
moeder fchreyt. Mieux vaut un do/ent,que deux-
<|>teit ban baft/bat
Tucht baert vrucht.
taeïe/ tie ïjaer ouberg niet mlJebbenW,
len ftoojen/ ?ön naemaétè gebWpng«' ^ toeefl naer Det featf>bel te tapperen/ j^f |
||||||||
|
■evoecling(Lj. J
in öaet eerfïe beginfe!? 50'it/ anberg/ toae e
beäange ïjet Sooft in Btijgt/ibaer ferügtfe licöt Öet lof in 5 ban een nlepn boncfijê / bat men eerft niet en bacfite of en aröte / bjant naemaelg boel een géljceïe fjupfinge. 3;tfi fegge ban/met ben buptsHnan/ €n Iaet ben bupbel nopt inber fierefeenfiomen/an* berg fal ÖP Iir0t eens opté autaer gerafcé. Maer men moerde kintfche jaren
Boven reden niet befwaren. Ionge kinders moeten fpelen
Of van pijn en fieckte quelen, gjn befultucmoetgeïebê üierbenbatljarc
jaren mefte brengen/ en ten aenfiene ban öe gene bie bojber gegaen jgn/ moet gebaê too?ben naegeïegentJjept banöarenaert; 'teen paert gaet met een bjoojt / 'tauber met een rijgjé / en ijtt berbe moet fomtijtg eenfpoojijebben. Uoc f atrium efi confuefacere filium fuü
jponte reffï facére, non alieno metu.
Terent.
Een eerbaer kint is aen te jagen
Dooreer-fucht, niet door'harde ilagen. ognfulcj; bjoub' itBöeoubersten FjoogfTe
bebolen öebbê.Sn allen geballe affer tncijt te oefftnen ig / foo moet futcjr niet anöerjs als meteen befabigtenbe ftilgemoetge* öaen bjojben.
Zijt ghy goets moets,
Ghy doet wat goets. <£n baerom/ brie ggp 58t /
Vermaétuvriét met ftillé moede,
En (traft u kint met koele bloede > Want doet ghy dit met gramme fucht,^
So dient ghy felfs te zijn gétucht. ©e maniere ban (iraffen Ijeeft inebe bzp
ïjaer b?fcf)ept ; fommige (lacn Ijm biüi berg of leerlingen cp'tDaofc/bojfïofarn* ficRt/ bjaerfe macr beft ractuen Sonnen: a J 'tté
|
|||||||||||
|
Kinder-op
bS*0* bmt toebtt*f»anntsÖ ballenbe/
Ual?Hn**ett fcïüen inttotö grooteronge* ty °P geen ouders raet en pall:
le ftelt fijn gangennae den baft. otujj*.^tom/oubetö/ om befe enbe anber
^Sat&c,ltc fröoiuuen/ tergeet nopt be lerjp'J^waec booj al niet op bpfonbere ge* saq«fieben/en boojeetjt W- V1y we* rt u weerc^e kint
Ht, rn"Sny dat op leugens vint;
I.« S"y cenich ding vermeugt, ert waerheyt fpreké aéde jeugt. |
|||||||||||
|
«arenttoeeben/
|
|||||||||||
|
lGhtkoffel zijn,en lieht te pronc-
ken |
|||||||||||
|
Qpmdejonkheytquadevonckéj
t ^y5 die het in u kinders fiet, °eckt ghy haervoordeel, lijtet niet. t ^enterben/
^etlkint geneygttotfhoepernyen
JJ ftaet een vader niet te lyen ; 5 ai|t als de luft daer toe gewent 0 i& een aerdigh kint gefchent. el*en öan/ gSpouberg/ entooogben/
ï(Tnent **° vee* &Y irnmer kondt,
^ * flechte koft eé kinder-mont, Vytlsunut, en hen gefönt,- ^ an* als de fpijs is door de keel an iflet doch al even veel. 'STen bierben in't gemeen /
^era^intfche feylen aen u kint,
§hy daer mans-gebreken vint. ^Ütt ft r
^fKf&fcfWanwlfcfc te boen/fooge*
N»hwl*e 25a|iltfcujs bient berttcben ^Ölen r» „ \nocÖ Wt ep fó/be rupfentct* **fleh Äcö itmc *°W«n ffeecften / enbe a^eeröeitjber joncBljept terbjglen bie |
|||||||||||
|
KinAcY^of^vo edïng^j.
|
|||||||||||
|
(f
|
|||||||||||
|
'tig ïmptcn ben rcgeï. ©e fpaigtaettfept
tuel: llninoèilntulo
In culo.
Wie kint of muylen fl:rafFen wille
Die flaefe niet als op de billen. ■. <S>aerfg rcfljtjg bc toocn-$aetfe ban be*
fcJjepöi tucbt/bjaet niet fo iirftt fjinber te bjeefenijs/ aïg biel in anöcrelcfccn. <3Tot oeimptbanbanbefen/ In gramfchap niemant oyt kaftijt,
En loont niet als ghy blijde zijt,- Want als de geeft niet ftil en ftaet Gefchietetbeyde fonder maet. 5©oc$ Bier toe norï) een toco^t: Hiebe Bin*
öcten te maecben/enbe om e ene faeefte fjet eenebintteflaen/en j&et anber te nuffen/ ban ntetatë naöeel boen. eêrierUtbet bleet maeffete31ofe«|j fjatirb onber frjabjoebe» ren. een ongebjtb ontbael en ban niet aliS fcfjeele oogen betbjecben onber fo ge* ujcbenniaegfcljap; '^ijsnatuerlicScr bier ingelötfefjrptteöoubetn Fdtus fuos non dißingunt fer<x , ^»
aves ex aquopartiuntur cïbos. Sen.
©ebeefïen en maerfeen geen onberfrrjept
onöcrfoaer jongen/ en bc bogeknboebrn be feïbe in geltjrbe mate.i&e&niefct bit/ en ai bojbet. <3Tbiee totfé baer befe teer» (rfte* penbicèmacltegenjg ftooten / eninuertjr* bel fïaen om feïjip-bjeuebe telóben/jijn (mnng oorbeeld) Hebigbept en <©uaet gefelfebapei^ijn baerom bepbe tl boog* jtentemijben. Boojeetfïban/aengaenbe betebigijept; Maeckt dat geen jonkheyt ledich
gaet >
Want n;et te doen leert enckel quaet.
^ebaetfpjeecKtfelfss:
|
----------ßno»
Intedäs animnßudijs^e' rebus homf*
Invidia, vel amore vigil torquebtf1' Horat.
Wie in fijn lant geen koorefèey>
'tls feker dat hy diftels maeyt- Cnïjierbanbccmfbet bat
OttHtn Famü, efl mater•,
Et Furti frater. Ledicheyt is hongers moedery:^
En van dievery een broeder. L'ozio l padre di tutti i vicij.
<©njj ctsbt feggrn f sS niet b jeemt / al W
bjatfcb?icbclijcb: Een ledigh menfeh is duyvels o°
kufTen. $
€\\ baerom iffët boo % be jettgt/ ent^ % menfeïjen beft in eerlirßc faben gecitfy -bjcb befigö te 3ón/ om geen ruft-pla^f. teerben booj foo ongueren natijt»W|Li 3jn tegenbee! ban bcfni/té boo; aflees b!ijt en neerfïfgljtpt be jonebbept Af/ fc})erpeii;bJant/geïnrbb'oiibenttJeiWö^ <6obt betfeoopt alleg oni arb;pt / bf»1- pjjjg i)k op goebe öingeii gtfet rjS» 2{ul bien fans peines.
1©pfulié ban met Salomon ober.W*,V
(ittcb be jonebrjert tmjfcn tot be viï^Ué be om befe berinamnge bp befeib? bjjj. $ te beter gebnrfjte te boentoefen/ f»«!EW gier een pjente / tot een gebeneb'tep» in-bocgen/ met befe bp-fpjeitcfee: Collige, non omni tempore meßüeï
Vergadert graen in nwe fchue jj
De Oeghft en fal niet ecu*'«' |
||||||||||
|
dueren.
|
|||||||||||
|
V'J«
|
|||||||||||
|
Vade ad formicara, piger.
|
|||||||||
|
7
|
|||||||||
|
f mSfeb? ttivyt bt'e tt mfjbenfltert/ fö
'f"he/{S? ««felfrftaa/ »tiet af-mamnae bä't r}ltfifbler mcöc &*ttof e tojjfte enöe «J3o*t* t^öi /T, 0nm8«H/trüjeté/^abto/en£>a* tyt/ oirt j°te fiaerfröït'fteti begannen ïjfb* %b, , toonen noe flwottn aH&eerfp *«»«i Wat«n ftebbente/ 10faU ,i «l&job. ^Smetbjeemt ftv 3©ant
By jetl krepel leertmen hincken,
r0n" f. Vuylen leertmen ftincken,
^beet^e,rvwie§hyzijt' ■
^- ScieUchap dient gemijt.
|
|||||||||
|
€ti tofjbrtg/
By wolven en uylen Daer leertmen huylen. ©an Qeïijtfte /
Van het peck
Blijft een vleck. ö'<£tbarentöept fpjeecBt feïbe:
Die met honden gaet te bedt
Deelt van hare vloyen met. |
|||||||||
|
$ Kinder-op-v
JVttife eouche avec les chiens, fi leve
avec les puces. t3i g baerom nac be BunfT gefp joor fit n:
|
■jUaer ïtfft gtt do? allee« / ««» »^
tooojt bnptê tut Dt gaenbe/ té 8 "* » frljabelttli. g Laetgeenkint vuyle rcdcn.^
VVant kleyne potten nebbe » |
||||||||||||||||||||
|
Sumuntnr a converfantibus mores.
|
|||||||||||||||||||||
|
ï©at aengact be leeringc felfg/ö*
fegöicfialleenlitfi |
|||||||||||||||||||||
|
Sen.
Segt my met wie datghy verkeert
Soo heb ick uwen aert g-eleert. ^etcniaettegantfcöbjnclubaer ten ff et*
fie fian bir&Urifc bed gcfonbe in fietfiten bjengen; inaer bed gefcnben en fullé nopt too? ïiaer gefelfrïjap een eenigen fiecnen Iu(ligBenfti5Smaêcfien5 Een kleyn getal van rotte peeren
Dat kan aen duyfent gave decren» Jlaer boben alle faecfcen ijs Bet erempeï
ban be oubergban grootefirarfit /ten aen» ftene ban be joncfeftept / foo ten goebe / aïjs ten guabe/en baerom Nemo errat um fibi. Sen.
Al ghy die jonge kinders voedt,
Let watje fegt, en watje doet; VVant wat het zy, en hoe het gae j De fone doet den vader nae, De dochter gaet haers moeders gangh,
En dat haer gantfche leven langh. 3Jn een pijpers DnpjS (ftpt be fpai'gnaert)
leert een pberftupten. Bn la cafa del alboguero^ todos fin albo.
gueros. A lamaifon dußuteur,torn fontjouuers
desßußes. *
|
|||||||||||||||||||||
|
\$
|
|||||||||||||||||||||
|
Eapueris difcendafunt^uibm «*?;
ußiri. Plutarch.
Dat een yder dat beft leert M
een kint is, 0
Dat hem beft fal te paiTe KO»
als hy een man is.
en of al fcBoon be eerfte be ßit|[f|ÄV
leeren niet ten beften boojt en tui"^ moebt té baeromniet Perioden te w |
|||||||||||||||||||||
|
T^ullu* idem efi diutttmus, & t'
fruclm. |
|||||||||||||||||||||
|
J
|
|||||||||||||||||||||
|
A e r
üen kint verftandigh voor o^, Datfietmédickwils quali<>
Ons fpjeet&tooojt ftpt / m&$ &
bjoegfjgupl. <enbo?ber Vroegh rijp, vroegh rot,
Vroegh wijs, vroegh lot. 3Jtfi befiupte ban frier/ en fegs*
Niet dat foo wel gedijt
Als rijp te rechter tijt- Maturtfion cito.
|
|||||||||||||||||||||
|
t
|
|||||||||||||||||||||
|
J°
|
|||||||||||||||||||||
|
IONGELINCK.
t'Samen-fpraecke tufïchen_>
PHIL8M0N en PVVENS. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
aen-nemingenanDeufeljemanteten/aert*
fienïicïiert'fmpjs te nomen •, mantanberjs glacfjt men on* liegt te feggen Die thuys fijn jonckheyt heeft
verlieten,
En by den bry-pot heeft gefeten, En daer geen letters heeft gegeté. Wat kan de goede (locker weten? Sn tegenbeel /
Die lange leven en verre reyfen
Die keren op haer faecken peyfé. Thilemon.
3|cb fie bat göp « fcggf mst fn^eer K-tuoo?#
ben en fpjeutnen foeent balrtemaernmi maer alg teït u mette feine mtmte fcube be* talen/Öeb ten niet toel eenige fmeurfeen ge- Öocit uittyp al Unat anberg uitncnen i ï|oc feptmen met in't geineen i Al reyft een lof-hooft buytés lants
Noch blijft hy wel een domme gans. <£ntoeberom
Gaet fent een efel nae Parijs
Ghy krijg1 hem weder even wijs. <£n fcooj reben
Wie over zee veel plach tefwieré
Verandert luchten geen maniere. <SCot bjflupt
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Philemon.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ei Pudens.' tuat neran&etfogïj
tig biti ießninbeu nu ren jon« geltngö/ *>&** «& « onlam r. niet
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
___
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
r»hf * alp een Einten liet; tetecïjte
K taett roene kerfen worden root,
eynekinders worden groot. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tudms.
SPtoonber* |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'ï'/W/e w£#r /*r pueritiam itur.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
e boom daer ghy nu vrucht af
h .]eeft>
at is wd eer een rijs geweeft. Philemon,
5j?tt Soe bué geftleet / ate of gÜP tot rep«
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,?nto
|
eerbig|) front*
fudem.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
%%
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dhh m*Pne DatÖ«t moo? mp lang genoecB
h q£r U ro0c6 ijanniijnss mor berg fcljou*
c öefettii ijs, igter goet en eibers gort.
Nul en pris
Enfin pais. j ^mant Is in weerde
n"jn eygen eerde. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
e*r&'t met alle fcage*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
M
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
jVlenacht geen verftant
n »in eygen ianr. *trïf/r?ra (nac tnp bunfSt) »f»öfP toat
»«Pltn/om aifoo/ booj tweernt« taien/tn |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hoedattetgaet,ofhoehct is,
De botten blijven p!at-vis, |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
«pn
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jongeünck.
|
|||||||||||||||||
|
10
|
|||||||||||||||||
|
tJÊnof alfrïjoon be manieren banbefooba*
nige fcmttjtjs al teat bei anbert toojbé/ 'tig feiten in beter. lamaü bon cheval, w komme
N'amendapóur allera. Rome. Te Rome ging noyt man ofpeert,
Of'twas des vry te minder weert. <£n teat be bjoutoen aengaet (bic aïmebe
fomtptu repfen teillen fonberïtnge onber be:!i|'cï ban bebebßerbcn / om t'n't booj bp gaen baer "ban mebe teattefeggen) baer gecft Bet fnaeng fpjeeeb teoojt Set ftucfc (mijng oojbeelg) teel geraecfet ■, lr Romera3jboluer Ramer a.
Kweller pelerine, ejr revenirputain, 3|t'er ijs te letten (om be aetbtgïjept ban be
fp?cuf6e reföt te batten)bat Romera (be=> teptSenbc eé pelgrimeffclje/ ofte een b?ou< menff D bie tn beebaert gatt) maer een let* tercnberffÖtItbnnRamera,t)Etepffiencnbe een one er ticfc teijf / bat tep een |oere nee* men* Reyft vrou of maegt in bedevaert
Sy krijgt wel licht een lichte aert. "Tudens.
QBaet f js mfffrJjté al toat aé / Phüemon,macr
beg niet temin foljoube ir6 baftbatbjeé* be lanben/ bjeembe oogê" / en totembe (Ire* ften/ biemen in't repfen bicKtoilg ontmoet/ onä al b?p teat leeren nonnen. Die hier en daer eës wortgenepé,
En dickwils by den neus gegrepe, Alis hy plomp, hy wort geil epen. ©è reben baer ban i$ fclaer /
Apres domage_j>
Chacttn efifagz_j. Harde fteenen flijpen yfer,
Harde ftooten maken wijfer. |
|||||||||||||||||
|
jBenfegge toat mm teil/ en men f«**.
|
|||||||||||||||||
|
teaer men teil / eng nrfcerlantg fp^fl
tooojtluptenbc flupt meeftertttfe: Wilje wel zijn, wilje ruften? ;
Soeckthetnietin vreemdeku^ ' Eygen huys en eygen dack Dat is vry een groot gemack« A chacun oifeau
Son nid efl beau. Elcke vogel prijft fijn neft; -
Ghy dan vaert na e Ooft of VVe ' Eygen huys isalderbeft. Tudens. „
^ierftelïe t'tB een anbertegen/ batW1*
fsjnbcfcïjeptltecft; Tatria eßt ubieunque benl eß.
Al waer men is in goeden ftao^
Dat is al med' ons Vaderland- |
|||||||||||||||||
|
en toat get ruften aengaet / baer oi> ff!
|
|||||||||||||||||
|
its/
|
IÜ
|
||||||||||||||||
|
Geë jongma mach om ruftép^
Die buyten is gefint te reyfen; Maer ifmen oudt,of fleck, of &0 ' Dien ftae ick eerft het ruften l° Philemon. ^t
<6eloofter/toaer batmen fcomt btf*
menfSnteeertt'Bupss. Wmt
En tout pais mordent leschiens*
Honden hebben tanden,
In alle landen. m
jBen Doube foo freel ban repfen alf']?r £ jjC*
ith yebüe notïjtanss eeng gelefen \«S boeerfcenban ^.gofenö ^al/in't «:«» jp gefcljjeben / fcaet toan $?t op-'c£vn^ Quo vadis? baer m Jjp b?el gocöc J\%efl bp bjengt/ bie foo geljeel f eer üoo J w fef repfen tuet en 391». ' Stile beteegtnö5 *ffl |
|||||||||||||||||
|
8 Reys
fien ,tl®et^onrußc/ cnbfe btpïjc ongenoe*
RanU aeï in Öet tfSenDeel ce gelucfiige *©I» s ^melg toojt afgebeelt öp rufïe. te»r Da»/ öie fo genegen fcfjijnt re 5tjn tot btrl, / 'iet toe Dat 6ÖP «ie* eenmael met
la,,;:" j-nßoomtupt te roepen/ fooalg on? ihf?i 'elf*cr jongenncftUmg niet onbeBent) la««,eet-biefenbebe/ ten ttjbe gp beel en linhx öooibetoereltgebtoaelt engemaelt tt* ^11'* rePf£t1 ( ffP°e ÖP > Öfb ttfe
jja,!I8encngeiot upt-gefonben / bienopt mil} meeftet eenige tgbihge toeöer en itk "te /E» bit bebe if ft foo lange tot bat toü,Csn burger''ban al be toerelt toaö ge* bas ,n/f e«bs een bjeembeUncft fo in mijn ft)r°tl««nt/ ate aé mtjtt epgé felbéV en quam af« ° *Öup«x meet belaben met gebjefcen/ mnln Ö^t/ meer met üjaen / aïg met y!' yept. 3Mn niet te min fo befcenne ieft/ C °2 3ese bie met een gort boomemen t- Hlaen/ niet te ïange upt en blijben / enbe ÏE 'Boebe repiS-Iefle met nemen / fomtug» ''ïüel petgoetg tljupjs nonnen bangen, Tudens.
Mtoenfïe toelfoo eenrepiSkfle te ïjtbW
C\°wbe iiie boojmp/als eenbjaetinecn n",ol*«of/enbc ais een leptss-tnan opte toe» £:11 Seftabfgö aen be fiant ïioubcn ■, g&p fü50m (iffer pet (uUpbpu) itnbibuen ^«ett geen b?oot booj be bjienben, fhtlemon.
SPtëmiIancrToo een repg-ïefTe ter Bant
trnSmen 'cniie mp buntfet foo gïjp bie met u;|f tootibt in't toerrft ftelïen g^p foubter wei bp bebinben, bocö op bat gïjp bejs te i/l^bet aennifTe moröte Krijgen / foo toil |
||||||||||||||||||
|
e e.
|
IJ
|
|||||||||||||||||
|
Reys-leflc->.
Thilemon.
Een vader had een rauwe quant
Die wou gaen reyfen uyt het lant, Om eens te leeren metter daet, Hoe dattetinde weerek gaet, Hy(die wifthocdejonkhcytmalt, En waerfe dickmael henen valt, By fonder alfe buyten dwangh, Mach hebben haren vry en gangh) Riep fijnen foon ter zijden af Daer hy hem defe leffe gaf: Nadié(feyt hy)mijn weerde kint
Dat ghy tot reyfen zijt gefint, So hoort doch hier op mijne raet, Die ick geleert heb uytte daet; Eerft,waer ghy u tot reyfen fet,
Begint den dach met u gebet; Want haver geven aen u beeft, En Godt te bidden inden geeft. Schoon dattet beyde tijt vereyft. En doet geen hinder alsmen reyft. Dan is noch vorder mijn bevel,
Gaet kieft voor u een reys-gefel 5 Want reyfen fonder mede-maet, En was noyt wijfe lieden raet; Maer kieft een viïent vä uwe aert, Die hant en herte reyn bewaert» En niet en hek nae vuyl bejach Dat jonge lieden fchaden mach j Noyt fpeelder ymät met het peck Die niet en hield een vuyle vieck. |
||||||||||||||||||
|
ief
|
en/
|
0tfelbe jegentooojbelicb eenjJ boo?*
|
||||||||||||||||
|
Ghy, hoort toe
En ftaet wat ftil, Tudem.
Sooickdoe
Enfooickwil. |
||||||||||||||||||
|
La priereny l'avoine nempefihe pas Ia
journeé. b 2 Maer
|
||||||||||||||||||
|
12 Keys
Maer ghy, die u tot reyfen ftelt
Begintet nimmer fonder gelt; Want die wil reyfen achter lant, Die hebbe munte byder hant, Dat is een kruyt vä groote kracht VVaer op de ganfche werelt acht, En als u dat gefelfchap faelt So wort ghy Telden wel onthaelt. Doch gelt te dragen over al,
Dat baert by wijlen ongeval, Ghy, vrijt uvan dat ongerief, En dient uvan een wiifel-brief; Want daten is geen laftigh pack, Maer voor die reyfé groot gemak. Voorts, wilt ghy reyfen met
verftant, Soo hebt een kaerte byder hant, Van yder rijck dat ghy betreet, Opdatgy daer de gronden weet, En kent by nae de gantfche kuft, Ookeer ghy daer oyt hebt geruft. | En iffer onder wege dan,
Een wijs, geleert, of deftigh man, En laet niet,ofbefoeckt den vriét, Vermits het u ten nutte dient. De wijsheyt is een rijckefchat, Wie die genaecktontfangter wat. Wanne er ghy vanden peerde fit, En van het reyfen zij t verhit, En eyft terftont geen bier of wijn, Want dat en kan maer hinder zijn, Toomt hier en elders uwe luft, Dat is de grondt van uwe ruft, Nietal, niet al, dat ons behaecht, En dient den menfche nagejaecht. Stelt u dit voor een vafte wet.
Dat ghy op alle dingen let, |
||||||||||
|
Dat ghy geftaech u voordeel doct>
Met al wat yewers u ontmoet. De wcrelt is een wonder boeck?
Het maekt fijn Ieferwóder kloeck» Maer wie het fonder oordeel leeft» Die blijft gelijck hyisgeweeft; Ghy doet niet als de meeftéhocp» Maer doetmetaédacht uwé loop? Hoort ghy een fneegjCen ge man, a
Daer hoorje dat u leeren kan; Siet ghy een ongefoutcn geck, Leert noch al yet uyt fijn gebreck? Leert mijden dat hy qualijck doet; En hoemen fotten vieren moet. Int korte,waer ghy d'oogë keert) Siet datje'teen of'tandcr leert. Al watmen hoort of watmen fiet Die leere wil die leerteryet j Wat iffet of ghy verde rijt ?
En in een goet gefelfchap zijt, En danin eenigh luftigh velt, Veel criftallijne beecken telt, Of elders in een open wout Vint fchoone flooten op-gebouw Vint Princen huyfen neergeruckO Vint torens in het ftof gedruckt ? Vint puyn,en ick en weet niet v** Daer eertijts ftöt eéfchonefta^» Vint weder dreven nieu gepland Tot cierfel van het gantfche lant j Vint hoven na de kunft gemaeck^ Daer vä dat gy de vruchté frnae^j Vint rotfen uytermaten hoogh, Oock verre boven 'smenfehé o°P Vint ander vreemt en nieu g&vf*S' Daer van men noyt tèvoorcflJa 3 |
||||||||||
|
a JBen Ban beifïant en torfönept <rifÜfJL
Wan guaöe/ toan ßoeöe/ ban toöff/öan ö 6e"» Voor-
|
||||||||||
|
a Nous apprenons en diverfis fanons
Desßges, des fols, des mauvais, & de bons. |
||||||||||
|
ReyS'leffè.
|
|||||||||||||||||||
|
T3
|
|||||||||||||||||||
|
^ orwaer al dat en acht ick nier, Maer houdt u ftil foo langen tijt
|
|||||||||||||||||||
|
Tot datje weder nuchter zijt.
"f Begeeft u noyt des avonts laet, Noch op den wech, noch opte ftraet:
Vroech uyt te gaé, vroech onder't dack,
Dat is gefönt, en groot gemack. Des nachts te loopé hier en daer,
Dat is niet anders als gevaer. Ghy, laet dé nacht en haer bejach, En doet u faecken by den dach ; Want dat men inhetduyfterdoet Wort opten lichten dach geboet. Kijft niet in't bed of aendé heert, Entwiftook niet met uwé weert, Maer is hy vils, of niet te pluys, a Betaelt, enfoeckteen ander huys. En twift niet metu reys-gefel, Spreekt ymant qualick ? antwoort wel ,
Schoon fpreecken is van groote kracht,
Het maeckt oock harde koppen fachr.
Bewaertu ooch, u mont,u beurs, Enhoet uvooreé vrouwe-keurs,b En mijdt u voor een mede-maet, Die op die gladde wegen gaet $ Oock wacht u voor den dobbel- fteen,
Want dit zijn kanckers in het been.
|
|||||||||||||||||||
|
Ter
j J? ZY u dom en grilligh hert
'tr et.ter5 en oock beter wert;
jn ,rilet gereyft^'tis maergedwaelt
^enmé daer geé wijsheyt haelr.
Ho !iCl ^Y °yz £aet ° nené lrcGkt
^"t ftaegh u beurs en hert be- Haeckt>*
Y frielt niet door een IofFen praet
t ^ Waer ghy komt of hené gaet,
ty.^n noch wat u herte jaegt,
ant dat heeft menigh man be-
|
|||||||||||||||||||
|
>*tb
|
laegt.
|
||||||||||||||||||
|
waer men gaet, of waer men
Kr reyft,
fïe ^ dient gefêyt al watmé peyfi;
t)on JJeufche mont is altijt goet, Cn meeft voor een die reyfen Kfümoet-
u Voorts, op dat ghy fchouwen veclme»gt
So j ^aUe grepen van de jeugt,
He»aet 8e^ ^ranck u meefter zijn, ty ^y dan bier, of heete wijn, ^ .nt die gebruyekt in overvloet Ma'5 te Sener plaetfe goet, S0(?r,^s ghy uyt den lande zijt t)0 ^ent hy boven al gemijt: Of v *° ghy eens wert over-laft, S0 Jjn een heeten damp verraft, ^i1^ noch al een vorder quaet, 3°pt niet mallen over ftraet, |
|||||||||||||||||||
|
Cnè Ti r
^olicnt ^Pift' ad'£anoium inltaliam iter
'ibijp^^'HajctriaJnqui^mihilèrva,frons fit v ^ r ta, mcns cj^ü^ lingua parca. 0>ytre jamais Ie foud de ta hour Ce.
>Cel»jdetonc<eJ.
r v *eo*ptHtehäßrderdt.
|
|||||||||||||||||||
|
* D'un mauvaü hoße
Tofi f en oßt-J. h Una aguiaparalaborfa,
Ydos pafa labocca. Vne aiguille pour la bourfi3
Et deux pour la. bouche^J. b j |
|||||||||||||||||||
|
Een
|
|||||||||||||||||||
|
14. Keys-
et dinck datgy niet fparé moet.
Dat is de rant van uwen hoet, (a) ! Grijpt die vry dikwils metter hat,
En hier, en in een ander lant, Want 'tis een faeck die gunft ver- weckt, • En die totgeenenkoft en ftreckt;
Ick achte voor de jonckheyt goet Eé trage beurs,een rappé hoet. (b) Geen oog in ymants anders brief,
Geé hant-fpel met eés anders lief, Geen vingers in eens anders tas. Want dat geé man oy t liefen was. En kieft niet licht eé nieuwe vriét,
Of weet te vooren of het dient) De werelt is telijdich boos, Demenfchen altebijfterloos* Dus niemantalte lichtbetrout, Wat dat heeft menig mä berout.c Wanneer u ymant noot te gaft,
Ghy, doetumaeg geenover-laft, Let meer, op dat gy leeren kondt, Als lud te geven aen den mont j En brégt miiTchié da ymantvoort Een goet, eenfneeg, eengeeftigh woort,
Ontfangtdat met eé vrolickhert, Gelijck een fchat ontfangë wert j En als gy tot u woon-plaets keert vSegt da, wat heb ick daer geleert? Wat brégt of fchékt my defédach Dat my ten goede dienen mach ? |
|||||||||||
|
En naer een neerftigh onderfo^
Soofchrijft inuwentafel-boecK' Al dat u herte wel beviel Dat is als voedfel aen de ziel, Dat is u beter inden mont, Als al dat op de tafel ftont. Mijn kint, houdt altijt defend'
Gelijckt de By', en niet de Spi*1' Al wat ghy hoort, en watj e fi^' Alwatterhier of daer gefehlt { Dat weegt, dat proeft, en kip* Dat wel, dat foet, dat geeftig ^h
Maer koomter eenigh vuyl be)3. Haelt dat noyt weder aé dé &c (' Maer wijftet fpoedig vander Pä En laetet uyt het vader-lant. Gy treet nu uyt mijn huys all*?.
En keert noyt weder met u & ,, Brengt ons doch hier geé baft3 kint,
Dat maeckt een vader ongeß0' 'c\ Brengt ons doch hier geen <*e wijf, ...
Met u gepaert uyt tijt-verdnjr>
Iae noyt op vry en eens en pe; * Soo lange ghy daer henen ïrf ^ci „Te trouwen als men leeren o1 r? „Datdede noyteé jongman g^ „Men queelt hier om fijn g3llt jeucht .
„En dat ai om foo korte vre»*» '
|
|||||||||||
|
(a) Buone parole, maguarde la borfa.
Bourfe clofe^ teße defcowuerte,
(b) Cortefia de bocca , muchb vale e poco cofta.
Courtols de bouche main au bonnetten
coufie & bon eß.
|
|||||||||||
|
e Ni teße en nuldaujourdhtt)
'Si de fel nas mangé un &»}• |
|||||||||||
|
6*1
|
|||||||||||
|
Reys-lejfe.
|
||||||||||||||||||||||
|
IJ
|
||||||||||||||||||||||
|
B<!? ^erorn. wat ick biddé mach,
^hoedt u voor foo quaden flach, En pm ecn blijde nac^t of twee
Geecktu in geé eeuwig wee. e ae^ om hier van te zijn bevrijt,
fc ^aekt dat gy voorfichtich zijt, ^, ^Qont of koopt u koften niet j k aér ghy vlugge dochters fiet; *^ Weet hoe licht de loifejeugt °rt om-gevoert door geyle \i,a'smen dantefamen malt,
rj Griffet cjaer men niet en valt? u^Cr ftroo en vyer tefamé koomt at Onheyldieternietgefch.ro 51/ j? ^30oon,gaet vordert uwe reys,
b "oudt mijn les in u gepeys, o als ghy dan eens weder-keert 5 e*°nt, befet, en wel geleert, u °»al men hier, van ftondenaen, 0onTtgemeftekallifflaen. |
||||||||||||||||||||||
|
Vhilemon.
|
||||||||||||||||||||||
|
%i& ben beg te b?eben Pudens, bod) met bit i
béfpjerh; bat gBpfuU aen-neineri/metal* j leenlitB on ntoe repfe befelbeblyteluB in't; toetc&te (tellen /maer oorh arBt te nemen j op albcrftanbe booj-ballenbi* fpjetiffien rü fpjeerB-toooiben/ rnbe be f II« bpmftno* rie op nemen)om o;; o" baer ban üedacfjf ir ?) tt maften/ foo toanneer glip toe feet fn't ba* öer-lant Beeren fults op bat alfo Bet mc# ïa&t ben appel gefneben Beeft (aïgbeBin* beren plegen tefeggen) alïaee&enöewuufl t'fjupg Bomen. Tuäem.
<d5amfrÖ onbancB&aer moefïeicB toefen/fa
ich fuict op u begeerte niet aeu en tmn% te boen:ftet baermrjnftant/ ïcB berbitibe mp fuïecnae te fallen Bomen/ en neme met eeïi baniimgnaf-fdjept. Vhilemon.
3Bcec gïjp mt u tooc?t/fo toil icfi bertroii*
toen bat gp titof nacmmet eene lettere toel inoeftt bermccrberni / en in plactfe Dan Pudens, Prudens fu[r mogen BeetfH Op nbJl>
int Bomjte. jÉact betoijle gfip mp Per*
maent ï)tbt geen b^oot booj ujienben te toil (en fparen/ foo moet icfe /boot mijn af- feftept/ u onber anberemebebeèlaeljticfj inaBenbaneen bjeemt gebal battrB bet* front eenrepfenbenman bejegent testjn; toaer op irB een feher bebencBcn t'anbercn ttjben geBabt/en op'tpapiet gebjaefjt Beb* be / ontfaugt bat bp gefcfijifte booj een l^aer-toef-gifte op tiefe ntoe repfe / enbe booz al pp bc greote repfe ban nier in be anbete tbetelt» en op bat gftp be mrpninge beg te beter batten mocefit/ footoiï it fe't u eemhatï boo j lefen; e e galm ban be ftent* me Ban aï imtit toat geben: |
||||||||||||||||||||||
|
Tudens.
|
||||||||||||||||||||||
|
tiefe repö-leffe / btftat nbe in
en^te berfBcnö/10tan lang beDmcße/ ^ant fccom f°° ter ïoojianKt in te neme" ■, tieèl,- naeE *cft Ö,E6egrrjjre) foo |ïettlittt U (a r,u alg in ecn pien Baring!); ifR bibbe itjnl, $1? een Beetle sen be utoe entfteBf / ^cii fir 'cs8f n/ lacïfe mr» upt-fcöjrjben/foo «* H ßeftelpen/ fonOer u berlieg. |
||||||||||||||||||||||
|
(*) Ev
^»lipDi1* r-t ^^vc's genierckt geweeft by Antigonus keninclc vanMacedonien; want opeen: tijdt, als
tCtlhuvrS 'll^)n? by denFourrier-meeitcr te wegehadde gebracht dat hem herberge was aen-geweien , v0nr J. e van fekere weduwe , drie fchoon^ dochters by'haer hebbende , de koninck den roureerder |
||||||||||||||||||||||
|
e.geboothem fcherpelick dat hy den jongen prince, fijnen foon> dadelick uytfoo engen
s te doen, geenfins inge-
|
||||||||||||||||||||||
|
"e da
|
||||||||||||||||||||||
|
oor-bv'tgene hy wel \vi-
|
||||||||||||||||||||||
|
^edu^g1'" 10°nvoorhaddc,ennainde veranderinge van fijn herberge opte engte van het huys dner de
^fton."1?! "acr drie dochters in woonde, wetende waiter uytfoo een by-een-wo'oninge te v'erwa'*«- ur»t. Plutarch. inApopht. Ter-
|
||||||||||||||||||||||
|
Senfim» 5c fine fenfu.
|
|||||||
|
16
|
|||||||
|
Terwijl een rap gefel,metonvermocydcgangen,
Sich op een verren wech tot reyfen hadt geftelt, Soo wort hy van den flaep in feker wout bevangen, Vermits de fwarte nacht omvingh het gantfche velt.
Dies foeckt hy daer ontrent waer hem tot ruft te geven, Om, door een foeten flaep, te krijgen nieuwe kracht;
Hy vint, benevens hem, een plaetfe wat verheven, Hier kies ick (feyt de vrient) mijn bed voor defen nacht.
Hy meynde dat hy fach een heuvel op den velde: Enfiet! een *Schilt-padt fat gedoken in het fant,
* Staet te letren dat inde heete landen Schilt-padden zijn, die meer alseen menfehekönnen ^p^e»
daer medevoortkuiypsn/gelijckgeloofvv-'erdige lieden, die Cilex feggen gdien te hebben, k ^ getuygen. |
|||||||
|
Rejs-leffè. /7
Hier op was dat de man fich om te ruften ftelde,
Vermits hy daer ontrent geen beter plaets en vant.
De vrient, foo haeft hy fax, began terftont tc flapcn, Gelijck men in't gemeen met moede leden placht,
Het beeft rijft onder dies om fijnen koft te rapen, En gaet een ftaegen tretby nae den gantfchcn nacht.
Als nu de guide fon quam weder aen-gereden, En dat met een de flaep den jongelingh verliet,
Soo ftelt hy fijnen gangh om vorder aen te treden, Maer hy en kent het lant, hy kent de wegen niet.
Hoe ! (feyt hy) droom ick dan ?- of ben ick buy ten finnen ? Of is op eenen nacht dit gantfche wout verdraeyt ?
Wat vreêmdigheyt is dit ? wat fal ick gaen beginnen ? Waer dat ick henen keer, my duncktick ftae bekaeyt!
Waer is de groote rots die aen den wege paelde.' Waer is het fchoon gebou dat lagh ter rechter hant ?
Waer iifet al te mael f Dus ftont hy vaft en maelde, Tot dat hy op het left de rechte gronden vandt,
Tot dat hy kent het beeft daer op hy quam gereden ', En al den handel fiet door klaerhey t vanden dagh;
Doen wift de Iongelingh, doen wift hy eerft de reden, Waerom hy niet en vint dat hy te vooren fägh.
Let, vrient, wat ditbeduyt,het falu mogen ftereken: De Man, is yder Menfch, de Schilt-pad is de Tijt;
De Slaep ons dom Verftant, dat niet en kan bemereken Hoe veerdigh even ftaegh ons leven henen glijt;
Dit heb ick eens geproeft, al over langh geleden, Ick quam doen metter haeft te Leyden in de ftadt,
Daer gingh ick langen tijt door al de ftraten treden, En waer ickandermael eens goede vrienden hadt;
Maer wat ick foecken mocht, het eynde was verlooren, Een yder was verhuyft, of in des doots gebiet,
My docht de gantfche ftadt en was niet als te vooren, Want binnen Leyden felfs, en vont ick Leyden niet.
Eylaes! terwijl de menfch gaet hier en ginder woelen, Ontflipt hem even-ftaeg, ontglipt hem menigh jaer;
Wy werden out (ocharm!) oock fonder ons gevoelen, En veel-tijts als men't is, dan wortmen't eerft gewaer.
D'uyr-wijfer gaet geftaegh, men fiet hem niet bewegen} De boom, wel eer een rijs, wort ongevoelick groot:
e 'tls
|
||||
|
iS Reys-lejß.
'tls.even met de menfch,'tis even foo gelegen,
Een flaep, een diepe flaep, die ley t hem nae de doot.
Mijn Ziel, wilt ghy verftaen hoe nae wy zijn ten ende,
Hoe nae wy zijn vervoert tot in des doots gevaer, Keert u eens om en om, en telt al u bekende,
Al die ghy niet en vint die roepen u tot hacr, |
||||||||
|
.jBstöit beflupt beflnpte ith/m mttbit
cpnbe epnöige icfi mtjn reben / tueerbe Pudeiis, en Vsjcnfcïje u goebe repfc met een gelitc&igebjeber-ncmfic/ enboojhjt ïefte EinmfTc0eneui(tiufltjctE0tebeïraengé/ Waer dat ghy rey ft in eenich lant,
Soohebt geduerich byder hant V mes, u fles, en oock u tes, Datis aimed' een nutte les. Pudens.
^onberkfenbigen banen / bjienbeïirEien
Philemon, nu met ïuoojben/ en tnerrme' macl0 (fco itfe kan) metret baet; blijft onbettuffcïien <©obe bebolen. De goebe Pudens, omficïj ban fijne beïofc
te tê gutjten/ fiecft op fijn repfe toaer* genomen / niet aïleenlt't&en alle boo^bal* lenbe goebe fpjeerö-bjoojöen/ maet oocB onber bc felbe betfröepbe nerbtgïje fin* fpjeucfeen/berbloembe manieren bän feg* gen/ foeterijmen/ feliupekberffceng / en biergeïijcfee/ aï t'famen be fpjeer6<tooo£bê feer na*butigü ?ijnbe/ en in alle manieren fii'enfrigS en leerfaem booj alle gelegcntfie* benbanmeufcöcn. ^pbeelt tt bes ineDe/ b^ienben/ en bat met ojbje / en boo? eerft norgmette bolgenbe rep^'fyjeittfien« Optimum viaticum jpietas.
Reyft vrient, alwaer ghy reyfen
meugt,
Het befte reys-gelt is de deugt. Chi vuol andarfalvoperil mondo ,be/b~
gno haver occhio difalcone^ Vorecchio dafinojaocca dip or cello.jji alle di Came- ls3 e' jambe dl cervo, |
||||||||
|
Wilje reyfen door het lant ?
Hebt vijf dingen byder hant: H ebt voor eerft een Efels oor» Datis, paft op u gehoor, Hebt het oogevan een Valck, Dat is, let op menich Schalck, Hebt de beenen van een Hert, Datje niet gevangen wert, Hebt danoch eé Verekens muy'? Dats gefeyt, ontfiet geen vuyl; Hebt voor al een Kerneis rugh Voor geluck en ongeluck. Jjhtiarta aromevA.
Dekunftvïntgunft,waerdatmer?
gaet,
Terwijl een dwaes verlege ftaef* Indien ghy zijt geneygt te reyft11'
Soo wilt op defen regel peyfen : Gewent u tonge welteipreken? En fegt niet yder fijn gebreken,^ Scherft niet te vry,wät 'tis onfaet' Voor al fo ghy't u meerder do& Facundut comes in viä pro vehicul0 y '
Een foete prater op de baen
Beneemt de moeyte vä het gaefl' Tetitcheval^ petit e j our née*
Kleyn paert
Kleyne dach-vaert. ïc0
|
||||||||
|
Reys-fpreucken.
|
|||||||||||||
|
iß
|
|||||||||||||
|
^en willich paert en moet men
niet over-rijden. Stay a "While
lou loofe a miles, Staetmaereen wijl
Ghy ■verlieft een mijl. Au vefpre lotte l'ouvrier
Et au matin thofleUier. ^Ayontskent men den Arbeyder,
^n'smorgens een Weert. °\ff*' bien & malne peutßuffrir,
grand honneur nepeut venir. ^Unt ghy niet lijdé goet en quaet,
^° Wacht voor u gec hoger Staet. ƒ dans un coffre fans ■ferrage,
^e doit on mettrefon bagages. 7'' •
f-'Jtje wijs, ofzijtjefot,
ttebt geen koffer fonder flot.
"fta itineri longißima.
°t buyten de poort is een goede
dach reyfens. Wae'ruytte poort
Soo rochje voort. |
|||||||||||||
|
Diereyft mach vragen
Infchuytcnwagen; Want die't ontfiet En leerter niet. En voyageant prife la mer,mais Ie tiens
alaterre-, hue les montagnes, mats aime les valies* Om vry te zijn van ongeval,
So prijft de berg» en houd het dal, Enzijtjevan een goet verftant, Soo eert de zee, en blijft te lant. Il faiB hon aller apïed, quand on a le^j
chevalpar la bride. 'tis goet te voet gaen opter heydé j
Voor die haerpeert daer nevens leyden. lucundißima navigatioJuxta terram,
ambulatio juxta mare. Daer ick vermaeck in vant
Was zeylenbyhetlant, En rijden op de ftrant. Als men moede rij dens is, danift
goet te voet gaen. Laet u in geen engte klemmen,
Kieft veel eerde ruyme baen; Neves'tfchip iftgoettefwemmé,
By den wagen foettegaen. Rijt voort, maerfietom.
Een goe weghom
En is geen krom. Die over 'tmolcken ftadigh gaet
1 Moet weten wat de kloeke flaer. C 2 ABo-
|
|||||||||||||
|
rp x'ec leßorin, cheval^é' latin,
tottt quo va on trouve Ie chemin. Eon
ö ;Peert> engelt,eng0etlatijn,
c brengt een lantfert over rijn. |
|||||||||||||
|
erfichfragensfihempt, derfihcmpt
Jich Lernens. |
|||||||||||||
|
Reys-ßreueken.
|
||||||||
|
20
|
||||||||
|
HU comedis Germane bibis: tu nonbi'
bis Angle, Sedcomedis: comedis3 Flandre,bi' bisfo bette. Sietvrientjdat dienje wel te wete.
Een Duyts kä drincké fonder eté, Eé Engels-ma eet fonder drincké, Een Nederlanderlaet héfchincké, Maer eet des efter niet te min. Wie doet nu beft naer uwen fin ? De Spanjaert fchijntwijs, en hy ift niet.
DeFransman fchijnt geck, en hy ift niet. d'Italiaen fchijntwijs te zijn, en hy ift. De Portugijs fchijnt geck, en hy «ft. Jj>ui veut belle femme guerre
Prene un vi/age dAngleterre^
Jj>ui nait point mammelles Tformäde5'
<JMais bien un beau corps de Flanders,
Entre fur un culde Paris,
Il aura unefemme afin advis.
Wiltgy een hups, een ruftig wijf'
Neet eerftuyt Nederlant het lijf? Neet dan noch tot fo weerde pan* Hetaengeficht uyt Engelant, En vorder noch, geloofje my , Een tong uyt Brabant dienter by? En doetertoe een Hollants hert Dat niet te licht verringert vfCtti Maer foojc wilt den hoogfté pr*Js Soo haelt de billen van Parijs* Voegt dit by een, geminde vriend Soohebj' een wijfgelijck u dient» <£ot bcflupt boeg' ich fjier bp be toerfrifrg
bentgeptban bier natiën toan &utpv» bit toolgenbe gebieftt toan saiufte«u»« fcojtelitït en bonbcltcR begtep en: -( |
||||||||
|
A Cologne ily a fluides attrappes que
desfo urn. Te Bologne zijn meer vallen als
muyfen. Le blancq ejr le noir on fait! Venifijd eß
poivre ér cotton. Het wit en fwart heeft Venetien
gemaeckt,datisjkottoen en peper. En Italië il ya trop defeßes
Trop de teßes} ejr trop de tempeßes. In Italien zijn te veel feeften,
Teveel hoofdé,te veel tempeefté. En Cypre ily a trois chofis a bon mar-
ch ê, fel'fitere, putains. Sout, fuycker, en hoeren
Kan men goet koop uyt Cypers voeren. Op een witten Spanjaert, en op
een fwarten Engels-man.ftaet te letten. Sin «Bngeïant aï$ ti man ßn to joutoje ober
tafelroe-tojtnr&t/ bantoenfï Jip (alfoo men öaet fept) oat allejs tojel-gaé mochte; maer aïjet't be tojoutoe aen garf man bjengt/ ban ïjoubt men bat aïleg toieï ijs / en bat be gafté bp ben man in-geb?ar!jt/ tojeI-feoom3rjn/ enbe baer cp neemt ban pber fijn goet af. Cent Flamens, cent coußeaux.
Cent Francois,Jans coußeaux. Cent Efioßois}deux cent coußeaux. Hondert Neder-landers, hondert
m effen.
Hondert Francoyfé,fon<kr mefTê. Hondert Schotten, twee hondert meflen.
|
||||||||
|
Reys-Jpreucken.
Liïie/me ne voit on pas, entre nous qui •vtvöns
^uafipefle-meflez, ejr qui pauvres navons Pourpartage, apeit presquune motte de terres^ Ceße variété? I'Alleman efl en guerre Courageux, maïs venal 1'HiJpaignollent ejrfi», Le noßre impatient, ejr cruel le Latin; lAllemanen confeil eftfroid, le Romainfage-, lHeßaignot'cauteleux, ejr le Francois volagei l'Hefpaignol mange peu, le Romain nettemcnt; Le Francois vit en Prince, en ruHaut l'Allemand, Le noßre efi doux en mots, l'Hißaignolfier ejr brave, t Alleman rude ejrfimple, & l'Italien grave. 1'lbere en habit propre, impropre le Germain, ln-conßant le Francois, fuperbele Romain. Nousbravons tennemy, le Romain le careße, tUifpatgnol oncqne tayme, ejr l Alleman le blejfe_j Nous chant ons, le Thufcanfemblea peupres bellery Plurér le Caßillan, le Tudefque hurler. Lenoßre marche vifle,en fier cocq le Tudefqut, 1'lbere en bateleur, en beufle Romanefque, Noftre amoureux efl gay, le Romain envieux Superbe l'Alleman, rEßaignol furieux. |
||||||||||||||
|
21
|
||||||||||||||
|
.Jfreary horfe loves more a foole ftablé, then a
Ia>re way. ^e*bermoept peert f»* Kebeteenbtipïen
nai alg een fegoonentoeej). ^** va par champs fans argent■, fes
fiurvope. ^iebuytenslandts niet heeft ten
v beften "erlieft wel licht fijn ooft en we-
ft fteni r'USjVriendenjWortu beursje plat ^eert weder naer u eygen ftadt.
Plus vit-on
Plus voit-on. Jfcen leert foo ïangö «ten leeft.
|
||||||||||||||
|
Onbettuffcrjen Pudens ober ?eebarenöe/
fnobrt-alfcerSenöe boojöeel te boen in't berfantelen bait goebe fpjeerfi-bJoojbèV fittft oocB bä be JBatroofe* eentge feßeepf- fpieucfcettgefjoojt/ efi fommige met Sen* titfte baer upt-gefcipt/ ettbe bffeibe t'ftjnctt gtbjttpt Be op-geteptßent fiebbe*be>b?engtfe boo? ftjn toel-ßont wtebe nae't ^abet-lant. |
||||||||||||||
|
Leer fame Scheeps-Spreucken.
TYie fijn tijtjen weet te giffen.
En fijn toutjen weet te fpliffé,
En fijn glas te roere ftaen, Mach wel voor eé boots-man gac. |
||||||||||||||
|
Sanden verlanden
Landen verfanden. e }
|
||||||||||||||
|
Een
|
||||||||||||||
|
Scheeps-fyreucken,
|
||||||||||||||||
|
22
|
||||||||||||||||
|
als
|
||||||||||||||||
|
Een groot zeyl op een kleyn fchip
Moet indegront, of op een klip. 'tGety gaet fijnen keer,
Ten wacht nae Prins of Heer. Die zeylt met een laegeipriet,
Kleyne wint en deert hem niet. 'tSlimftedatmenvint,
Is ftil, en inde wint. Niet veel te feggen,
Maer houwen en beleggen.
Eerft indéBootkeufevanrieme.
Veel vlaggen,
Luttel boters. Vuyle gronden bederven den ka-
bel. Du er te zijn is onverftant,
Duere fchipper blijf aen lant. Als't diep verloopt verfet men de
bakens. De zee
Maeckt dwee.
Daer komt welwater daer water
ge we eft is. Goede wint
Goet ty. Die niet gereet en is, verlet geen'
ty.
Wachtje voorde gijp.
|
||||||||||||||||
|
Een vrou wen hayr treckt meer
een macrs-zeyl. Hou vaft, en belegh.
'tls goet roeyen onder 'tzeyl«
D e befte ftuer-luy zijn aen lant-
De derde ftrenge houdt denk*'
bel. . Roeptgeen haringh eerfe in't fle
ïs. Man te roer, wachtje voor de 'ƒ*
'tMoeten hooge maften zijn, &
by'tfwerckzeylen füllen. Een man over boort, een eter
min. Een goet zee-man valt wel oV*
boort. 'tZijn netten van een eng beflaco
Daer geen ael door de rnaes e° mach. 'tMoet al fomtijdts ecnrackin"
wint zijn. Voorwint envoorftroom iftg0
zeylen. Nae hooge vloeden laege ebb^11'
Aen een kranck toutjen moetrfle
fachjens trecken. •tMach vloeyen, 'tmach ebben,
Die niet en waegt en fal niet hci> |
||||||||||||||||
|
ben.
|
||||||||||||||||
|
El<*
|
||||||||||||||||
|
Scheeps-Jpr
|
23
Hoogeklimmers endiepefwem- mers ilaenmeeftqualijck. |
|||||||||||||||||||
|
ÈI(*vift opfijngcty.
Hick |
||||||||||||||||||||
|
moet viffen op fijn water.
|
||||||||||||||||||||
|
Een goetviftcher ontglipt wel eê
ael. Stille waters hebben diepe gron-
den. Voorwint en voorftroom ift goet
ftieren. In troubel water is goet vifTchen,
Befoecken ift naeuft»
Wie foeckt die vint.
Wie waegt die wint. De baet wackertden man.
Rocxkenuyt, rocxkenan,.
Maeckt een fterck man: Tegen ftroomis quaet fwemmen.
Een die zijn zeyl te hooge ftelt
Wert licht'lick van den wint ge- velt. Bochtichyferkan men rechten,
Maer geen harde wint bevechten. 't'Zy waer wy zeylen, of laveren,
Is Godt met ons5wie kan ons dee- ren ? Vryheyt
Blyheyt.. |
||||||||||||||||||||
|
*iet-
c mach vloeyen j het mach eb-
> oen
|
||||||||||||||||||||
|
ben
to • ^root fchip wil groot water ^bben, .
qU leerd' ick left van onfe gaften,
P een fchip geen twee groote haften. ^ock en bottelier left eens te
^ am en keven, °en hoord' ick onder wien de °öter was gebleven. pVoorfpoet
St°e-fiengoet. °Qdt hetfchip midde waters.
r^pt handen en voeten,
0^fal'tverföèten. ^moetzeylen terwijl de wint
dient> A
^aelt u zeyl niet te hoogh.
aetnietfcheep fonder befchuyt.
d£nbefochte
Gedochte. at men niet befuert befoetmen
niet. root fchip3 grof water.
Kroate viiTchen, groote netten. So°Voor,foonae. |
||||||||||||||||||||
|
Niet lang op een,'ifchip overeen
|
||||||||||||||||||||
|
ander boegh.
|
||||||||||||||||||||
|
Stïfoo
|
||||||||||||||||||||
|
Sin-Jprmcken.
|
||||||||
|
24.
|
||||||||
|
A floop glafen/peojten/ötlaren/fcïioo^
•^»•fïeenen/ mueren / prieclen/en anbere uïaetfen giet en baet eenige beftige fin- fpjeucBen/fegö-tooojöen/ aerbige beërf* fcenö/ en bietgelijcBe bp topten telrinöett 3tjn/ oftebppemant alfnocï) gefet fouben mogen toerben/ foobefcBencittonfe %on* geling!) (ban fijn repfe Scmenbe) fijne lanbtjs-lteben met befe nae»boIgenbe / al neberlantjs/bp öem geleert te fpjeßem w beelenbe/ in bttjbanigegelegenujept/ met toepnigB tooojben beel te feggen ben be» fienflaifMe toefeit; bp erempel Sin-ßreucken van tWefillahen:
Lift mift.
Twiftquift.
Lijt nijt.
Nijt bijt.
Mijt nijto
Maet ftaet.
Laet quaet.
Doet goet.
Sin-ßreucken van ÏVeee boorden:
Deugt verheugt. Morgen forgen. Hoeren vervoeren. Vrouwen verouwen. Heeren verkeeren. Kinderen hinderen. Giften vergiften. |
||||||||
|
Kleeren vereeren.
Landen verfanden. Sanden verlanden. Sin-ßreucken van drie Worden'.
Raet voor daet.
Eer is teer. 'tOogh om hoogh. Kunft baert gunft. Yl met wijl. Vol maeckt dol. Teer nae neer. Giffen is mifTen. Goet maeckt moet. Gunft voedt kunft. Sin-ßreuc\en van vier worden'
Heeruytj eer uyt.
Wat verfeert, dat leert. Wie mis-doet, die boet. Veel kals, veel ontvals« Veelgrijfe, luttel wijfe« iPufbam'ge/ ïefer/ Bonbp meer ^«f^i
foo'tugoetbunrnt/ top aden tot btn^ meencn enbe gemengben (lagjj/ öder e« toeltoatin(ïeec6t. ^ |
||||||||
|
Sin~Jj?reucken. 2j
|
||||||||||||
|
V^ ie maer een boeckjen heeft
gelefen
^atplacht een neus-wijs menfch tewefen. j^t puntje van een gaeuwepen
is'tfelfte wapen dat ick ken. |
||||||||||||
|
Indien dat ghy genegen zijt
In ruft te leven uwen tijt,
En fegt, en fchrijft, en oordeelt
niet
Al watje weet, en watje fiet; Want noyt foo moyéfonne-fchijn |
||||||||||||
|
Daer't al dient uyt-gefeyt te zijn.
|
||||||||||||
|
Soo veel mans zijn in een man
Als hy vreemde talen kan. ^erneenlick ftaet een dwaes be-
fchaemt,
~ie hooger klimt als hé betaemtj ^sapen hooge klimmen willen ■*^n fiet mé ftrax haer kale billen. XUamnae lijden geen verblijden,
Soo waer lijden groot verdriet, ™aer nae lijden komt verblijden,
Acht daerom het lijden niet. ^ is al goet
^at dat hy doet k^iemen bemint j j?et is al quaet ^en die men haet Wat hy begint. Als my een vrient om leenén bidt
^oo weet ick dan voorfeker dit: £een ick hem niet, fo heb ick tore, ft leen ick't hem, foo is verloren oor eerft het geit, enoockmijn . vrient, ^Qchtans en heb ickt niet verdiét;
^°o is dan beft den eerften toren,
s beyde geit en vrient verloren.
fcetipeert, een fweert, een lieve
vrou, eent niemant uyt als met berou. |
||||||||||||
|
Dat ick fweegh is noyt gefchrevé,
Maer het iffer by gebleven ; Dan, ick heb wel yet gefproken Datmyfuer is op-gebroocken; 'tls dan beter ftille fwijgen, Als vanfpreken hinder krijgen. Oock fteden en rijcken
Hebben hare lijeken. Berifpt niet lichte dit en dat',
Tc min foo ghy het niet en vat. Wat kan een boofe tongh al twift
en onluft brouwen ! ■ Die gal heeft in de mont, en kan
geen honich fpouwen. 'tls beter van fwijgen
Berou te krijgen, Als, door veel fpreken, Een vyer t'ontfteken. Een hont die bijt, en niet en baft,
Heeft ook de fneegfte wel verraft. Aldieveelrafen
En zijn maer dwafen5 Ghy, zijdy vroet, Soo ïwijgt, en doet. Wie kan het rouwen weite fpre-
ken ? Sacht leggé doet ook keyébreké. d Well |
||||||||||||
|
Sin-fpreucken.
|
||||||||
|
2 4-
|
||||||||
|
Daer is geen foo kleynen man,
Die geen hinder doen en kan. Leert verdragen, londer klagen,
Wieghyzijt;
Die verdraegt, fchoon gejaegt, Wint den ftrijt.
Weynig doen, en veel vermogen,
Heefter veel om hoogh getogen. Veel te doen, metkleyne macht, Heef ter veel om laegh gebracht. Een rijck man, die de vreckheyt
quelt,
Is arrem midden in het geit; Een arrem man, doch wel gemoet Is rijck en weelich fonder goet; Waertoe dan moeyt' en ongeval? Vernoegt u, vrient, gy hebbet al. Op fchoone bloem en
Is niet te roemen, Op fchoone vrouwen Is niet te bouwen j Want beyder eer Is wonder teer. Sonder nat ift quaet te flijpen,
Sonder handen quaet te grijpen, Sonder vingers quaet te nijpen, Sonder lippen quaet te pijpen. Geen quaet en kä ons overkomen»
Als dat voor quaet wort op-geno' men;
Ghy, duyt da alle ding ten beften? Soo kan geen onluft in u veften. Ick heb niet beters oyt gelefen,
Als wel te doen en vroylik weien- Op |
||||||||
|
Wel toc-fïen, en wel ftille fwijgé,
Doet yemant jonck en moeder krijgen. Geen fpies en maeckt foo diepe
wonden,
Als achter-klap enboofe monde. Sijntongewel te können dwingé,
Is beter als het konftich fingen. Voor hé die gramme finné krijgé,
Geen beter dingh als ftille fwijgé. Denckt vry dat hy niet weynich
weet,
Die weynich feyt, en weynig eet. Ick hebbet metter daet bevonden,
In ftflle waters diepe gronden. Wie fijn fecreet aen yemant melt.
Die is inflavernygeftelt. Een wijs man, en een dwaes, met
hun tween,
Weten meer als een wijfen alleen. Wilt ghy bemint, en eerlick leve ï
Ick wil u des een regel geven ; Vierdingé dient ghy wel te weté: Geleden onrecht haeft vergeten, Ontfangé weldaetlanggedencké, Geen menfeh door achter-klap te krencken,
En hebt ghy luft u leet te wreken, Soo gaet en betert u gebreken ; Want een die betert fijnen ftaet Doet leet den gene die hem haet. Al is u vyant maer een mier,
Noch acht hé als een groufaé dier. |
||||||||
|
Sin-ff>reucken. il
Op een menfch die niet en fpreeft, | Dient God vier uyren alle dagen,
|
||||||||
|
£*$ dat (onder kraken breeckt,
En een hont die niet en baft, hierop dient te zijn gepaft. ^at men niet en weet te mijden,
Moet men ftil en willich lijden; Want in pijn en ongeluck, °nwilba~ertden meeden druck. Wanneer de fchoot ftaet om te
vieren,
Pan iflet kleyne kunft te (Heren, *^aer als de noot gaet aen de man, ^anfietmen wie daer (lieren kan. ^ie't al wil koopcn dat hy fier,
~choÖ hy verftaet dé handel niet, Enveel verteert op kleyne winfte, En nimmermeer wil zijn de min- l? fte>
£n alle man fijn goet ver trout,
En geen behoorlik boek en houd,
Enfelden rekent, weynig fchrijft,
lIs vrecmt (bo hy een koopman
blijft.
^ieniet en wint,en niet en heeft,
En efter als een gilde leeft, En noch fijn fchulden wel betaelt, iegh, foo ghy kunt , waer hy het haelt. ^jetwijsheyt verfinnen,
Vjetnoopc beginnen, ^et gedulr verdragen, ats een voet om wagen. Een di.ehct'ftaeg na wenfché gaet,
ca weet ter werelt goet noch quaet. |
Drie uyren voedt u met behagen,
Slaept teven uyré, of kundje min, Acht uyren let op u gewin, Twee uyren moogdy u vermaké, Of befich zijn met lichter faken ; Wilt dus u dagen leeren fparen, Soo fult ghy ziel en tijt bewaren. Wilt ghy van fonden zijn bevrijt,
Soo ftelt u voor, tot aller tijt, Een oogh dat uwen handel fiet, En watter over al gefchiet, Een oor dat hoort het minfte ding Dat oyt uyt uwe lippen gingh, Een boek, daer in gefchreven ftaet Den gront van uwes herten raet; Soo ghy dit naden eyfch betracht Ghy (lelt de fonde buyten macht. Geluckich is de menfch, die, als
hy gaet te bedt,
Sijn rekeningh met Godtgedue- rich erfen fet.
Geluckich is de menfch, die, als
het licht begint, In fijn verlichten geeft eennieu-
we werelt vint. Hoe hooger bergh, hoe lager dal,
Hoe grooter boom, hoe fwaerder val. Hoe grooter Staetj
Hoe grooter haet, Vrientmeynjetuiet hetfehaepjen
wel,
Sofcheertdewol, en niet het vel. d 2 Een |
|||||||
|
Sin-fyreucken.
|
|||||||||
|
>s
|
|||||||||
|
Wat is van rijckdom, luft of eer,
Geen ware vreugt als inden Heef- Wilt ghy zijn rijck in korten tijt ? Maeckt u 'tbegeerich herte quijt. Wat mach men van een oudeö
menfchbegeeren 1
Hoe ouder vogel, hoe nooder uyt de veeren.
Die veel verfets en uyt-ftels vint»
En is tot geven niet gefint. Segt dit aen vrienden en gebuere;
Die wilbefoeten, moetbefuereO* Telt den rechter geit,
Soo is fijn oir ontftelt. Doet by een kleyntjê dïcwils wat'
Soo wortet noch eé gropte fchat« Spijt gaept wijt,
Nijt die bijt. Wanneer de fleutel is van gout,
Waer ifïer dan een flot dat houdt' Tuflchen hant en tant
Wort veel te fchant. Geen hinn' en worter goet geiêyt
Die elders woont en elders leyt. De wolf ruyft van baert,
Maer noytvan aert. Dit vond' ick, waer ick ymmct
quam:
Eé fchurrift hooft ontfiet de karn- Doet wel en wandelt inden dach?
En laet iVy> feggen watfe mach |
|||||||||
|
Een hovenier moet zijn gemijt
Die'tkruyt tot inde wortel fnijt. Veel en vry boerten is onfoet,
Meeftals men't aen fijn meerder doet. Vrient houdt feer,
Godt noch meer. Godtwreeckt
Daer hy niet en fpreeckt.
Vreeft ghy den blixem of quaet
weder, Soo houdt u laegh, of geeft u ne-
der. Men fietet hier, en over-al,
Waer hoogmoet komt, daer naed de val. De vors fpringt weder na de poel.
Al fit hy op een gulden ftoel. Het Hof fal nae geen efel vragen ,
Dan al/Ter facken zijn te dragen. Dickwilsfietmen dat de forten
Metdewijfe lieden fpotten; Maer wie fich nae wijshey t fielt, Laet de gecken ongequelt. Hooge vloeden,
Godes roeden. Wat is van luft of machtich goet/
Niet beter als een ftil gemoet. Soeckt vrcught, ftaet, rijckdom,
ooft en weft,
V ziele wei-doen is u beft. |
|||||||||
|
Sin-fpre
|
*9
So ghy een vrient gerieven kondt,
Stelt hem niet uy t,maer helpt ter- ftont. Als oude honden baffen,
Men dienter op te paffen. Geen oude kat fpeelt met een bal,
Maer loert hoe fy wat vangen fal. Wanneer mé't een of'tandermift,
So leertmen dat men niet en wift. Wie vintjof wint een ware vrient,
Die heeft fijn dach-loon wel ver- dient. Die mcer begeert dan hé betaemt
Mift dickwils dat hy had geraemt. Hoe! fiet me dit niet menichmael,
Aé Gaeutje ontglipt ook wel eé ael, Hy behoeft een harden fchilt,
Die het al verfetten wilt. Nagroote blijtfehap köt getreur,
Vreugtin het huys, druck voor de deur. |
||||||||||
|
*rm niet begeert hy wijfen raet,
*e op 'fijn malle luymen ftaet. griften van Sotten
Sn voor de motten. jvilt ghy van brieve zijn gedient,
cmijft door een bood' en niet met vrient. ^ie taerten eet den gantfehen
M da§h'
laecktdat hyniet meer taerten magh.
y ee menfeh en late fich vervoere
anlacchendefchouté, offehrey- ende hoeren. ie't hooft licht fteeckt in alle ga-
K. ten le kander licht fijn oiren laten. een menfeh fiet meer fijn hooft-
p, fweergroeyen, s die met alle dingh wil moeyé. J^ien ghy vreck en gierich zijt,
°° weeft het dan van uwen tijt.
ji kj. et de luft en haer beley t, Nletfoo die komt, maer foo die
fcheyt. . |emant worter oyt begeckt,
s een die het aen hem treckt. iet en wort foo fijn gefponnen,
ten komt wel aen derfonnen.. «n dien het al na wenfehen gaet
weet ter werelt goet noch quaet. |
|||||||||||
|
Hafpels in facken, en Hoeren in
fchuyten,
Die plachte veeltijts uyt te muyté. Hy doet de goede lieden quaet
Die't quade fonder ftraffen laet. G^cn nutter dingh voor gramme
finnen,
Als ftil te zijn, en tijt te winnen, d 3 On- |
|||||||||||
|
v
|
|||||||||||
|
20 $in-fynuchn.
Onrecht te lij dë, en niet te plegéj I Hedenkoop-man,'
|
|||||||||
|
Dat acht ick voor eégrooté fegé.
Een harde fteen die wet het y fer,
En harde flagen maecken wijfer. Een die't al heeft na fijne wenfch,
Acht dié eenongeluckich menfch. Kunfl: gaet om broot,
Maer helpt ter noot. Alle dingen kan men dragen,
Wtgefondert goede dagen. Hy die een man was inder noot,
Die blijft wel onder weelde doot. Geen goutfoo root,
Of'tis voor den noot. 'tls even goet wat dat men kan,
Wanneer 'tgeluck wilmetré man. Te recht fo achrm ent fli mme katte
Dievooré lecké,en achter kratté. pie jocken wi!,moet jock verftaé,
'tls anders beter ongedaen. 'tls goet jocken daer goede gront
is,
Maer maecket dattet niet te bont is.
Menprijftde dicht-gewoldefcha-
pen,
Want by den ruygen ift goet rapé. Om te fnij'jen inden kaes
Dient een wijfe met een dwaes. |
|||||||||
|
Morgen loop-man.
Godtbeydtlangh,
Maer wreeckt ftrangh. Een aep wil met een yder geckefo
Enfy en kan haer eers niet deck£' Wie fpreeckt, die faeyt,
Wie hoort, die maeyt. Heeft ymat met fpreké fich verg^
Ten wort met geen fponfy vf' gewift. De feugh mifdoet,
Debiggeboet. Swijgen en dencken
Kan niemant krencken. Het leen is voor den oudften,
Het §dt is voor den ftoutften. De naefte in dengraet,
d'Oudfte opde ftraet, Mannen voor vrouwen Sullen'tleen behouwen. Geé moeder maeckt een
kint,
Hoefy het raept, ofwaerf he vint.
|
|||||||||
|
Van deugt tot deugt,
Vanvreugt totvreugt. Wat ick vliede, wat ick wenfchv
Watick doe ick vind' een menfch-
<&0
|
|||||||||
|
lacht-for eucken.
|
|||||||||||||||||
|
21
|
|||||||||||||||||
|
O ilk StmgettngB epnteltcß te ïanbe fco:
fcp/k en&e/ïiermoepttoan6e (ïuerljept ber Vw« 8lnt ian peerben/Jlonöen/iagen en* &ptóC8£n/ Seernete öoojen/cn felfs fma* be8Ste fo«*"1» «Pf toelcßen Banbel Sp en t öc,,öe fpjeecfc-tuoojben «eeft geleert/ h,.,ttotJÖn epgen enöt anbete tojtenöen ge* *«pc&/ ïjjcr aeti^eteptftent. jsV *s een dwaes,
^ om een haes
£ Veel fmertenlijtj y11 noch een peert, e£| ponden weert,
öenhalsaf-rijt.
ie indefomervift, en inde win-
jt» tervinckt, s Vreemt indien het vlees hem |
|||||||||||||||||
|
Mieux vaut meßier
£>ue eßrevier. 'tis voor uhuys een vafterbalck
Een ambacht, als een grage valck. Es iß alle tagh jaegh-dagh,
Abernit altaghfah-dagh. Alle dagen
Kan men jagen, Maerdevangh Komt verlangh. DechienSy oißaux, amours ér *^wet
Tour unplaifir beaucoup de larmes. Van vogelen, honden, en lichte
vrouwen, Voor een genuchte, duyfent rou-
wen. Mitunwilligehunden iß nicht gut ja-
gen. Wenn der hund inght lußigh iß zum
jagen,foe reitet er auf dem hindern1. Daer baetgeen fmeken,bidden,of
vragen,
Met onwillige honden ift niet te jagen.
"Every bird is kneuzen by hü feather,
i^A petite occafion
Prendleloup & mout on. Wanneer de wollif honger krijgt,
'tis nodig dat het fchaepjé fwijgt; Wantal enbleetetnietteveeU Hy grijpt het be es jen by de keel. Peer-
|
|||||||||||||||||
|
inde kuype itinckt.
|
|||||||||||||||||
|
Wi
H |
|||||||||||||||||
|
e 'swinters vincktj en fomers
vift,
|
|||||||||||||||||
|
°eveel hy vanght, 'tis meer ge-
milt. P "f Efäus ftaet voor u niet kiefé,
11 *egen voor den jacht verliefen. enator tenera conjugis immemor,
Vl;«
4..iegen en jagen
lm vrouw e-piagen.
'jynHaes, een Ree, een Swijn,
lefe vangt maecktfe zijn. ' denare, rex} ne regni negligantur
clJt ghy een Prins; jaeght niet foo
j. fterck atghy verfuymt ueygë werck. |
|||||||||||||||||
|
^j \ lacht-ffrremken.
X^ t I Cancs panss fqmniant.
|
||||||||||||||||||||
|
de«
|
||||||||||||||||||||
|
Peerderu- '
|
||||||||||||||||||||
|
Canis timidus \ehementlus latr.it quam m?r
Dehund die viel bellen Reißen nicht.
Ogni trifle can, mena la coda.
Can vecchiö non baia indarno. Tfonfeda tantopare al cagnuolo qudW
lafua coda dimanda. Ctyenfurfin furnier eß hardi.
Carezze di cane,
Cortefie diputtane}
Invitid'hoßi,
Non puo far che non ti coßi.
Als gy getoeft wort van eé we£f
En dat een hont u quifpel-fteer^ |
||||||||||||||||||||
|
T / cavaltanto valy quanto Uva,.
Freno indorato non megliora il cavallo.
Een goet peert is een edel have,
Als't reyn van hayr is, ende van beenen gave. De tout poil bon che val.
In al hayr mach wel eégoetpeert
fteken. 'tls om niet gefleuyt , als't peert
nietpiffenen wil. Bonpied3 bon ceil,
Caval corente^fipoltura aperta.
Chicorre inpofia
Con la ntortefchorza. Cheval depatik,
Cheval de bataillz-j. ^yfeavallo chi non porta fella y
Biada non ß criveUa. Trott o dafmo poco dura.
Aßno pumpto combien che trotti.
Honden«-.
£>ui tue chat ou chien^
2i£faic~t pas bien. Canis dom« ferocifïïmus.
|
||||||||||||||||||||
|
En dat eé hoeru vrientfchap&°c
|
&
|
|||||||||||||||||||
|
Dencktvry datu dat koften m°
Can cheallabaia non morden.
|
||||||||||||||||||||
|
Een hondt die men een been o°
neemt, en kent geen vrienden* |
||||||||||||||||||||
|
Bloode honden baffen veel.
|
||||||||||||||||||||
|
at-
|
||||||||||||||||||||
|
Sy en bijten niet al diehaerta"
laten fien. Beter een hondt te vrient, ^ls
vyant. Laet, dien het lüft, te jachte10
|
||||||||||||||||||||
|
pen
|
||||||||||||||||||||
|
Gy, hoefje wilt-braet,laetetkoP '
|
||||||||||||||||||||
|
tAmoris LaconifinL
Liefdes Kort-Sprakc^
*
IN-LEYDINGE.
Phiiahetv« van VVaermont, een fbet-aerdigh Edel-man, in fijn
groene jaren de werelt met oordeel gefien, enverfcheyde talen geleert hebbende, is naederhant in fijn vader-lant gekeert, ende aldaereen'geruymentijtgebruyckt zijnde geweeft inverfcheyde eer- ^cke ( doch moeyelicke) bedieningen, was eyntelickvande felve ver- ^oeyt ende af-keerigh geworden, en hadde daerom fich metter woo- *\c begeven op fekerfijn buytcn huys, ineen vruchtbare lant-ftreecke ^erlkken op-gebout, om aldaer fijnen overigen tijt in ftille befigheyt, J1 üyten nijt en ftrijt foetelkken over te brengen. Hy dan in dit buyté- jf ven nu eenigen tijt getreden wefende , geviel het ontrent den lieffe- *lcjken Mey-tijdt dat hem in de voor-feyde gelegentheyt eenige fijne genden, ende onder de felve een goet aen-tal wel-op-gevoede jonge llcden,quamenbefoeckeni diehy opeenfehoonenmorgen-ftont (in eenvenfter leggende) hadde vermerekt eerft te gaen wandelen onder *je bloeyende boomen van den aen-leggenden hoff, ende eenigen tijt ^ernae fich te hebben neder-gefet onder de nieu-groenende telgen v*n eenen jeugdigen linde-boom, op het voor-hoff ftaendc* alwaer ^e felve onderlinge tothaerekoninginne hadde verkoren Ionck-vrou wronefiavanGeefl-rtjck.^ met macht om voor datmael ecnyegelickop tc mogen leggen foodanigenlaft ende bevel als de felve foude mogen °ordeeien tot de meefte vermakelickheyt van't gefelfchap te fullé die- £en: in welck ampt de voorfz. jonck-vrouwe Phronefia (nae eenige ^üfcheverontfehuidinge) getreden zijnde, was befich aenden defen er*den genen vaft'teenof'tander te gebieden-, hier door began in't §emoet van fhilaretm ( dit hoorende ende fiende ) eenige genegent- ^eyt t'ontftaen om fich by de voor-feyde jonge lieden te vervoegen, ten eynde om mede wat goets en wat foets onder de felve voorts te brengen, nae voor-vallende gelegentheyt ,• alles ten eynde om aen de voor-feyde fijne gaften te betoonen hoe aen-genaem hem derfelver §eielfchap moefte wefen,dewijle hy> als tegen fijnen aert enjaren,fich °nder de jonge lieden quam vermengen. Hier op dan beneden geko- men lijnde, ende het gefelfchap naerderende, is hem van twee fnege jongelieden (fich van den hoop af-fönderende) dewegh heulTelick e a£ge-
|
||||
|
In-lejdingtJ.
|
||||||||||||||
|
34-
|
||||||||||||||
|
af-genomen, doende de felve aen hem verfoeck, ten cynde hy de jegé-
woordige vergaderinge wat by wilde woonen , ende met fijn bevallick gefelfchap wat vermaecks aen-brengen. Soete jonge liedé (antwoor- dcTbilarettte) datickhebbe en paft niet op defegelegentheyt, ende dat hierwêl paffen foude, dat enheb ick jegenwoordeïick niet; laetmjr daerom aen rny felven, en onder-houdt malkanderen,als ghy begönne hebt; vogelen van eender veeren dienen beft te famen. Neen, Heer, antwoorde een van de by-ftanders, dit en is geen haven om fovoor-by te zeylen fonder tol te betalen: heb ick niet van wijfe lieden gehoort dat het de befte flagh van jongelieden is, die foo wat van den ouder- dom al-reets tn fich vertoonen '?* ende wederom, dat het wel de be- quaemfte forte van oude lieden wort geacht, die noch foo wat van de jonckheyt aen fich hebben behouden f Dit gebeurende, endedefe woorden noch niet geéyndigt zijnde, bevont hem Phiiarctn* omsingelt en als belegert van een groot deel van't gefelfchap, alle gelijckelick het felve verfoeck met eenparige begeerten ernftelickaen-dringende : des hy fich eyntelick liet gefeggen, ende met eenede koninginne eerbie- delick gegroet, ende de handen gekuft hebbende, fette fich neder ne- vens Iufvrou Vïrgima, van Bly-leven^ verwachtende op wicn de bevelen van de koninginne foude komen te vallen, ende wat de felve fouden uyt-brengen. D e koninginne niet langh hier nae hare oogen flaende |
||||||||||||||
|
Philaretus.
|
||||||||||||||
|
began re fegghen ; naeklien tot haerder kenniffe was
|
||||||||||||||
|
op
|
||||||||||||||
|
gekomen, dathy, onder andere goede laken,in fijn reyfen nacu-kenrig
wasgeweeftom voor-raettedoen van aller-hande aerdigefpreucken ende fpreeck-woorden, die hem hier en daer onder andere na-tien wa- renvoor-gekomen, datfoodanige fpreueken korten fcherp zijnde-, en- de in weynigh woorden veel begrijpende; haer bevel was dat hy ten goede van dat foet gefelfchap foude aen-vangen uyt te brengen, ende te befchrijven de rechte Minne-plichtë, beyde voor jonge vryers ende jonck-vroLiwen, en dat alleen door fpreeck-woorden en foete fpreuc- ken , om alfoo eens in een kort-fpraecke te mogen fien, dat foo veel aerdige geeften in't lange voor defen hebben vpor-geftelt. Thilaretmüch willende verontfchuldigé op fijne jaren, kortheyt van
memorie, en andere ongelegenthedé meer, wert met gemeeneftem- menverwefen totgehoorfaemheyt; in voegen dathy, fïendehoe dat hy gefcheept was, en dat hy den bal fpelen moeftc foo die lagh, den voorfz, laft eyntelick aen heeft genome, met verfoeck nochtans.dat h£ tijt foude werden toe-geftacn tot den naer-middagh,om fijne memorie middeler-wijlc op diegelegcntheyt wat te mogen ververfchen : Het * Utadokfceutem^nquo aljquid {enile;Gc fèneni inquoafiquid eft adolefcentis, probo. "v
|
||||||||||||||
|
Lief dei Kort-ßrakcj. SS
welckhem by allé zijnde in-gewilligtjheeftfichterftont daer naaldaer
een dienaer gevonden, die hen alle verföchte tot het middagh-niael *e willen kom en; waer mede het gefelfchap van daer gefcheyden,eiide de mael-tijt korter hebbende gemaeckt, als naer gewoonte, heeft fich des nae-middags ter beftemderpheefe in vollen getale laten vinden,ai- ^zxThilaretus'mt midden gefetenzijnde, ende een fchriftelicke me- 1Tioric,tot fijn behulp,inde hant hebbende, aldus began te fpreken : A ïïffrtruTcxr/fcefc jongeït'eïïeit/ batttB 'tSgeenStaïracngfeggen/
|
||||||||
|
rr rarjnïjoofïront-om beftefei binbe/met
ntet berfcljerofen /naeben aettban brfen
«ïffelifSen Jtëep-ttjDt / maer met reeïjte
«ctcü-gcf-ölotmcn / bat ïjs/ met meis j'gïjte
"3» grijfe Fjatren / na be gelegeittfttpt mp
j)er jaren; eben-toeï norfjtang / alfoo ieft
Ooojutos jegentooo^igfjept m mp feïben
Seluoer ben getogen fo tem'ge ('uen tof et
"l«t öo'e banfgej jengbige in-ballen etibe ge«
°atïjten/fco ben «6 genegen g?too|öenJjet
"erfcerfi /bp tl It'ebf aen mp lieben gebaen /
|Jöe te nemen/ten beften bat ich San/ en tot
betjcijtbä frotibarè en Fjou-nutte jonge He*
°en te openen focbanige aen mercSuigen
{MSt'cS upt fpjeucFien tan betfeljepbebolr.'
ö?n t'anöeren tuben Fjefebi upt-gebonben /
°ojbeelenbe myng $Udjt$ te toefen bat teft
^npoertnbefegelegentljept aen-teijfe ben
«egfj/&{?n ir6/nae btoaien en malen/epn*
«ittBifjebbe gccojbeelt ben beften te toefen,
Van droomen te fpreken , is waeckerfde luyden
!"£rck. «jCfc 6ome ban tot be faecfie / en
'/Sgc bar een l0jper/ eenbjp-Fjeer toefenbe "*n fijne j engt/ enbe een ©zijfie r / bzp teer 59nbe in Fjaerejeugt/ bepbe bzp toatbe* EtcÜKö ban boen Jjebben ontrent get belept ?au Fjare ieug$t: een bzpet om fijn bzp* Sjepttoel te gebjttpr&en 5 een bzöfier om partteerfieptnietremifbmpcnen/ donbe- Wfhte, d'onbcdochte, feptitten VKlltOUtjS A f«
'*S be toajrfjept/ to-Ult fpreeek-woordsa zijn i °°chters van de daghelickiche opder-vindinghe. *® «F aen/ ich ben g?mit ïjtfr toe tont te ftg*
öen / maer opFjetßoztfte batitkf;an ; Een 9"eyntjc pepers is beter als eëmaJe vol pöpoenë :
Niet hoe veel, Maer hoe eel.
Niet hoe kleyn, Maer hoe reyn. <£tnnal!e maniere/
Les pi fis ecurtes follies font tens j ours les meiUeitres,
De kor£fte mallicheden zijn altijts de befte. |
Chi ha anuto moglie. merit* una cord-
pa dipatienza ; chi v'hx aunt o due3 merita una depazzia. D ie een wijf heeft gehadt,'verdient een kroone van
lijdfaemheyt; dieder twee heeft gehadt, verdien- ter een van dwaesheyt. 'tggeenfranjstooojt/
Lepremier mary, efl amyjeficondmary
efl mary3 letters efl maiflre^j. Deeei'fte man is een vrient, de tweede man is een
man, de derde is eenmeefter. dommige onöer onggaé berber/en feggé/
Eens te trouwen, isnootwendighcyt, twee-mael,is
malligheyt, drie-mael, is dulligheyt. ^at mp beïangt/icFi fjoube bit boo? toaer*
atfjtigD/ Als van twee gepaerde fchelpen
D'eene breeckt, ofwel verlieft;
Niemant lal u können helpen, (Hoejefoeckt, of hoejekieft, }
Aeneen, die met effen randen Juyft op d'ander paffen fou;
D'eerfte zijnde befte panden, Niet en gaet voor d'eerfte trou.
f ber toirße bit foo't fjem goet btuißt; bsoï
mp/tCK en fa! tegejitoac^beÜcFi nietjlaeii öïs opörteerflc / enfjoemen geboegeliert bacr toe gerafien ßan. €n Daer toe fegö iti. bit/ a]$ tot een iti-Iepbinge: Een dief vond' licht een open kift,
Indien hy alle dingen wift; Een vryer kreeg wel haeft eévrou, Wift hy ilcchts waer hy vry en fou. e 2 3ft!t |
|||||||
|
£iefd& Kört-Jbrakcj
|
|||||||
|
SSegintfe toat aen te nomen ? öentfit Ut
gDpfeingaerfelben jjoo# mommelen En ejperant mieuxx
On devient vieux. Met beter te hope»
Is de tijt verlopen. <£ntyp met fonber rebenen j
Pe demaln 3 demainle temps s'en va.'
En attenddt un maryquifiit ebevdkr^
Les tetim me pendentjufm' an brauier. Terwijl ick wacht een man van
ridderlickenftaet,
Soo voel ick dat mijn jeugt alvaft daer henen gaet;
%\# ten& op foobanig?n ongeïfflentgept
een tooojtrrffelirfct joncö-tojou ßlae ggelicfc U>ojtgefeptgefpjo&é tegebben. Sffe teer/ftoar K/en olrpfi l m%t batfe he*
qnamerfjs omfjetparfebc* liefbcn/ate osn nmile*|reewen te bjtagen, belooft be me* becgnen en natupj-meefretg / bte fiier nt filaer fpjefeen / en 3Ön getooon te feggen t Tafies cwlenrs, deßrs malauomplk*
Vrij fters>'tbleyck van uwe wangen
Koomt van eenigh foet verlangen» Tille f up,
T)em<tnde Ie maße^s, Bleycke verven
Paren of fterven, 3ïfle Bloetfibmiïebenf genbtfeBer
Dat fop een Amazone cenf Alexander yerrr&bU-
%ftz feloofenb*/ entoeï gebaen f
On peat kien vw &fa Mttleux, Jgttelle peut eftreß dwleM. ^ € Me»
|
|||||||
|
UDatraet ban cm bit tetoeten^ tojagenbe
fyperg. icnannjioojbe> bat fjier te lanbe tmber be jonge botfjterg in't gemeen gene óf Uiepnige te tomben 3Ön / öie niet en tjclfê naet een goetgefelffgap/ betogïemen be fetoe in gare to^pgept laet/ fonber bmangp ofte aen-raebino« tot ßloofter-leuen. toie Sianbeftroeen fepterniet t'eewgertgt/ten mmfien in gaer fernen* IVlQrrar, ni§ nubere dnkere eft.
Heureuß vryment efl la vie
De la femme, qui firn ar ie. Et a troave'un kon tßoux, Ie meure ^ßcelan'eß dottx^ Omne adeo genus in terrfs,hominumq; firrarumq^
Ét genus xquorum^ecudeSjpiaeque volucret Jn furjas ignemqije ruunt, •*— Al het kleyn, en groote vee,
Al de vifTen van de zee, Al de vogels van het wout, Wenfchen om te zijngetrour, Wenfchen om te zijn gepaert, Waerooi mijne jeugt gefpaert è ißfqti a la formte^
%Mt veut cpmpagm&jk, C&urfamflamts
Gorpfans <*»?CA AMsdemier
Hetminftedieiv Noch wil het paren 5
Een rijpe maegr, Naer eyfch gevraegt, SaJ die. haei fparen \
SaetBancenjengelmrftgeene ban aïïe t*n
fmtmbtttiiinQz gier ban upt-nemen ;<&n jWf rony iflè jcnrfe/öjpcr/ ï>m göp net oog $v mv fco aeitet öafi/ ba? Jonge jaren
Willen par§n,. |
|||||||
|
Liefdes Kort-fyrakt^, 37
|
||||||||||||||||||||||||
|
to
|
en kan wel fien acn haer gelaet
|
|||||||||||||||||||||||
|
Een nedrigh hert is voor een man
Soo nut, als yet dat wcfen kan. |
||||||||||||||||||||||||
|
^atfy het minnen niet
|
||||||||||||||||||||||||
|
^ftetSeltcSJ fpbcnc&tmiffrïjien
|
||||||||||||||||||||||||
|
Sffc qualDf 6 o?Üoutoen ftp een fh'cf-babet/
fttef-tuocber/ cf biergelgcfte i Ofyemant deur, of venfterfluyt,
Die qualickis, die wilder uyt. Eft mihi namque domi pater, eftinjuftanoverca,
(^tiefmeeber ig een ftaettgenacm; een
jongen toerpenbe op een tijt nae eé ï)ont/en raerfeenoe fijn (lief-moeber/riep öattetnie? almts en toa.0. eenbjeemt feggen '■) 3(Te üjel bp e? bjoefcer/af anber gcebe bjt'ê*
beitf uk toeetbaer3tjnber biefeggéberbeni Meglio una cattiva pajola del rnamo, qh'una
buona delfratella. Al beter van een man bekeven,
Als by een broeder wel te leven. <©8pbaerom/ tot ftedupt/ fltclt ftafï met
ben ouben Eeer-jneefïet banbefe nwnft/ -•— omnej.
Geen vogel (wilt vry nette hange)
Of hy en ftaet te zijn gevangen, $u bojötr tot be faetße feïfj* *
Souckt gy eé wijf na uwé wenfch, Gaet niet voor eerft tot eenigh menfch,
Godtisdevindervandetrou, Gaet eyft van hem eé goede vrouj En krijgt gy die,foo geeft hem eer, Want 'tjs een gave vanden Heer* Jfêaer aïgtrS ban H <0oebe 1^et:5»e fgje*
6e/ tcÉ en toerjtae gei b©ï-maecSt$, ö/:§u> liacnfepttojel/ |
||||||||||||||||||||||||
|
A«tf0
|
«etas, aut mors.
|
|||||||||||||||||||||||
|
5 U faut mounr unjoury
e v^m mount d'amour. ^anneer het ymmer wefèn moet,
^eminne-doot is wonder foet. *ft toccïtgö/ en lurn'sB *
' a'4(èmetvt peut dure? Ie roflïgnol en cage*
j^n wilde vogel achtet pijn
**angh in de kooy te moeten zijn. ^|VoatrmoeJ)f0/cnbit|tutj}srttr8ttHÏie^
^fiupir
■ V& fiuvwir.
r^egde-fuchten
^*jn maer kluchten. ^niht batfe frpt/oftcti mïnfïen/ ptfft
0uf>ird'amour Dim vota convojt3
Qu fc nepuü aller je vow envoys, ft ^oet fuchje vliegt eens by dé man
üien ick nu niet genaken kan. |
||||||||||||||||||||||||
|
jSjjP°og,b|abcnöeinmoE|)tgf fegt ïiaer
'""'«iQnim^^fJmaiQratwdem^de^nMc r°t>«r,
ipjacgt, wilje ftaet, of eer,of glans,
*~*$ luyfter komt u van de mans, 3ffe neer ßatßtg / en feïfftt in Un W$.i
H«JmUismWsa?tämaF}te-eft»
|
||||||||||||||||||||||||
|
O^nidoiviaévacc*
■A"qualcheMCca.
e 3
|
||||||||||||||||||||||||
|
kO§-
|
||||||||||||||||||||||||
|
Liefdes Kort-ffirakcj,
|
|||||||
|
u*
|
|||||||
|
Verfwegen quaet
BlijftTonder raét, Verborgen pijn Geen medecijn. <©otß
Die fchamen, en mijden,
Staen veel ter zijden. $openbe be beraieftnge / en §oe bf e tt t>ot
ia/ öaer aen ia typ luatbeel gdege«« Femme ér melon
J peine les cognoit on. Wie kenter oyt nae rechten eyfc1}
Meloenen, en het vrouwe-vleys • ï©p feigen baecomöpgoet gefcoïgj) / ^
be %atini fren. Noveris, quamamsrevelis.
Kent, en verfint,
Eer datje mint. <©f met ben fjpaHgiaert/
Ante que cafes,
Mira que hazes, Que no esneude, quedefchaze«. Eer datghygaet
Ten echten itaet, Let op u faken }
Want 'tis geen bant Diem etter hant Is los te maken.
3De franfegen uleer-inaßir fepbe loei/
fJMefurez troisfois , avant que taiHer
unefois. Jguife haße en theminant3
Sefourvoje bienfitsvent. ,. |
|||||||
|
Koeyen hebben plecken,
En vrouwen haer viecken. Wp iwtïjbeter/
Wie peert, of wijf, foeckt fonder
gebreken,
Die mach het werck wel laten fte- ken, En deneken dat hy fijn bed j en ftal
Voor eeuwig ledig houden fal. JBaerBttyp u «ïienütge baernae; anbete
geujtfleltca gpfultu öcrgtffen, '<&i$ feSer/ en D'etüatenrëjfpt leertet: Geen foo fchoonen fchip, of 'theeft een pompe.
^etttoecbcDat jjt'er te boen të/leert ona
bejfrang-raan/ 'Entre perdre avecprudence,
il faut < Tourfuivreavec ejperance, Supporter avec patiencen. Met wijsheyt kiefen,
Geen moedt verliefen; Maer ftaegh vol-herden, Soo fäl't eens werden. SLaetonguan elrjr in't fepfonbcr toat fes*
gen; Cerft ncpibe'tbeginfel/ of gee fcjroon öe üjaerïjïpt ia l i-djftz demande^ qui bienfert.
b&t
Heiifcjick toc-ocfien, genoegh getedenis, en da:
een die wel dient, met ftil-fwijgen eyft. J&odjtang een pegehcfi (aen luien Set emir
ia) bieiu te fpjeaen / m ront te gaen (aljs't tijtt&) toant llmalcrefie3achil'afiondt_j.
|
|||||||
|
Liefdes Kort-frrak
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
^ilt ghy wat maecken,
^e et welu kecken .. Eerdatjefnijtj *ty kan licht dwalen ^t fijne palen E>ie hacftigh rijt. tfoais chofefefit hien en haße,fors que
fugirln^efie^>. n hacft en kan niet goets géfchie-
Tden> enzy datgydepeft wilt vliedé. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
%&tt on-s ban bsüuvté met d^inm Seelt/
enfeoa««/ Plußofi Metirir
Jgu'Amandrier. d'Amandel bloey t vroeg,dc moer-
befylaet j
Maerlet eens wie het beter gaet. •f <©ui>e en betttoube flpoojt fept/
Sat cito, G fat bene.
Aßeztoß.fibien.
Haeft ^enoeffh
Ift welgenoegh. «Ênbi'tfonbetïtnrje bcoj b?perg ban ïjaer
ecrftetoainbapg/ öle bonnen ficöbcojal ürtrtelicïibertajïen j Kalf-vleys, half vleys.
Eenvryer (fPßQC CClIïgS ^ diens baert niet län-
geren is als fijn tanden, d;u is eehmonfter ; ÖJ£ ftikfeer faecnen en berußteren maer met
toatteberioebeiu Van vrough om bijten, en laet te trouwe, en krijgt-
men niet licht den hooft-fweer. On bot gtecjs toert bit tn eenfge lanöen an
tiergin'ttoerrfcgefieli: la vefueavec le dueil, UfilU avec le
morveau. Een weeuwe die noch rouwe
draegt,
_ En met het mot, ee jonge maegt. ) IBegbanmet be jacgtigSeptmbfttoerfß,
entctbeflijpt/ |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
_jlct metter haefl als vloyen te vangen.
^§8en tup. €n met een rtjmtjen
^e%e fpoet
Felden goet. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
tam inimicizm confiliis, quam celeritas.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
b
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
j. !e wel op een fäeck wil achten
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Ie en moet voor al niet
|
jacht
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
en
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
^et
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
t,lQe fafieit macïj men ließt ober-pen,
^mpcrnoelj' ofduyvels-broot
j. ort in weynigh uyren groot; jxder een goed' en nutte vrucht, le en rijpt noy t metter vlucht.
e en groote dingen willen tijt hebben.
Jj£°.n^r»» foo een'getotcBtt'öeeeïegent*
f1/ ma ijs be gene Daes top ban fpje&sn, ^l en hafiefi marie, a Ißißrfi repent.
I die met haeft een vrouwe trout
lr" (als't te laet45) dat hem rout. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Laet jachtige luyden op efels rijden, fooleerenfc
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
wathunnoodighis.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
ftèan
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Liefdes Kort-fyraktu.
|
|||||||||||||||
|
4^o
|
|||||||||||||||
|
Plus in metuendo eft mali, quam ineo quod ti«,{'
tur. €ntn alle manieri ig in;be bjeefe bcel-*#
meerbet auaet/alg inbe faerfee feïfs bie w bjeeftbjojt/ fcltoon bte alguaujrtt Boo# upt te ballen. €»aet ban boojt met be gop" fane/ enöe en ftoot u aen een feleptttjen ut»» Chi guardaad ogni penna, non fa mai letto»
Wie elcke veer wil fien en raken>
Hoe kan die oyt een bedde makê* aBoenfegoonDetfo gebiel bannen« bo$
bptoeejs/ enbe be fsucnen in te Slant g«' norö al niet gefbjirÖt/ een gottaenbeelt*»
moet voor geen flagh befwijeken. // n'eß h&rdj qui seffroye dun rcfus.
Het is eenkillkh hert, en fbnd#
goeden raer.
Dat om den cerficn Neen een Üe' ve vrij fter laet.
|
|||||||||||||||
|
j©aer fett bleut al inebe plactfe teßebben/
Ijoeüïri me« al fcfjoo» genotncn ië bp be gene bie rae.it vtcljt raepnt. feßt<£>rootcn bröenflieltcfe ti&f>oit en btent niet terfïont ttpt grflmgert: men tnatf) tu fco geoote faerncn met ballen geinen een «£nb in een brjt/een uoepiuöe floot/ of een boer inbe Ijoofett; bao: bietst faa tnat boo?-fpeï0 ge* bjuprfet/ aljf be fifjeinnetg plegen/ eecfp Hit fuel aen-bangen. daer dient eetft Coo wat vanden boot gefptroken , om allenxkens aenhet
fthip te geraken, f&aet Ce faeclte eens" üjel
begonnen ^ijnbe/ en btent om geen toaen- bjeefe Itejjtelicften nae-gelaten te toojben. füjacr-Doofbigliept is Jiec / en eioerg fcj&a* belicn. Vainep(euri certa'me mifirc-j.
Ydele vreefe, is fekere ellende. Laet de vogelkcs fibrgë,die hebbc dunne beentjens,
feptbebuptsstnan.
Chi a f 'aura di paffere 3 nonßminapa-
nico. Wie voor mu fleh en fich ontfiet
Die en faey' het koren niet. ' t%$ tnel gefïen/bat pemant boo? bjeefe ebe"
ïte t felbe bat Jjp bjeefbe/ftclj cpté Dais ïjaeU be.
Le maladvient 3 a eeluy qui malfogne.
Die ftaeg voor onheyl is beducht,
atls felden dat hy dat ontvlucht. 't3ß btonefScpt boo? een blamtoe fr|jeen
te öntjöten/ eerraen fieft opt fïiet. En la caverne des larrons 3 on ne parle
|
|||||||||||||||
|
3n befen gebaüe bicntfoobjatöfttfclje^
befcfianntbept in't taten gefielt/ Vbipudor nocet, fluithia eß3nonpud^'
Daer de fchaemte fchadelick is, xffe niet al* '
dwaesheyt. 3JcRbjeet batter eenige foo 8oogö fe?tib$'
be/ ofte cocft ujcI fo neet-lïaclmg 5Öu / Off«/. 'tgeljeel Vuertfe/ oorft op Jret eerf ie af»feö0^ baer laten, jßietalfoo / 53e bebtnbnw fteeft bicßbJüö geleert bat fulcj een &}* fiagö is» JfBen bient Ijitt bafler in $n frljoenen te gaen. £hu timide rogtt, docet negarcJ*
Wie bcfchromelicken Yraegt, die leert weygef*1*'
31« tegrabee!/
Courage) faicJ touvragc^>.
|
|||||||||||||||
|
Die fielen wil, moet om geen galge denckeo:
Die jpelea wil moet fich eenbil-flagh getrooften. |
|||||||||||||||
|
Ma arbeyt krijgtmea vyer uyj den (leen.
|
$r
|
||||||||||||||
|
Liefdes Kort-fyrake.
|
|||||||||||
|
3N
^
^„UJw
Sde
/^ffb
*^
^
ü<£
Aö
b*
GD
*
^«ttöS
T
E
|
L'amour gouverncs fon royautne fans
ej}eé. In'tkoninckrijcke vande min
En mach noch ftael, noch yferin. 3©atbani öier en bienenniet aïg
Sijde Woordekens,
Fluweele boordekens, Met fachte koordekens. . Cn/foo gfjp een recöt bjper 39t /be fooba*
nsge 3tjn wel te binben / Afre&us verba iuppedkat.
Fac tantum cupias, fpontedifèrtus eris.
Heeft u de minne recht gefteken,
Gewis ghy fult wel leeren fpreké.
€bên bid/ aï befe gapertuge en moet u
geen af-üeer maäen ban be beminbe/ Celuj'riaimapas bien,quipurpeu hait.
Schoon datje fomtijtslijtj blijft ef-
terwelgefintj Want die om weynigh haet3 en
heeft noyt veel bemint. b^rbarentfiept leert ong/
Dat met moeyte verkregen is, wort met minne be-
feten. , €n gemepnlicfi gebenrtct/bat
Die w;y nig belleden wilt,feldengoefvleys koopt.
ï^oubt ban / bjper / bit booj n (loc«regel /
lek jaegjOp hoop, ik wil volherdé,
Maêr denckt dat hier maer liefd' 1 Dat niet en is,dat kan noch werde. |
||||||||||
|
en geit.
|
|||||||||||
|
Omnis aé'r aquiLcpervius,
f Des
|
|||||||||||
|
j.2 Liefdei IC
Des Arents onverrnoeyde vlucht
Die dringt oock door een ftneïc. lucht. Ongefien,
Kangefchien.. jfêaeï fcffen al niet tegenffaenbt/foo u be
jjjaem foo naeu toert geïept/bat gp mercfit batter niet af-baüen rtj fal 5 lek fegh dat hy met reden klaegt,
Die niet en vangt, en lange jaegt, 1©atraebtf
CMie»xre*uler, que malfaillir. Beter is't te rughgegaen,
Als een quaden fprongh gedacn.
^termen met bicBtotïg foo feïjoone ftfte*9
penaennomen/ alfrr af-baren i £>ïtt* men niet foo feïjoone bloemen ontlupc* ften/alfeK bergaen4 Wat meer i ftet wen. niet bat { Ssepe majori fortuna: locum fecit injuria.)
!Een kleyn geluck u af-gefeyt,
V dickwils tot een grooter leyt ? Cn in allen gebalïe/
Affky guadagna cht vano/peraferdeLs,
^oogaetirftbajï/batpbelefioneteberïtc*
. |en/ noclj al boojgeVbin te renenen 1$; boeg
See j/et 3p.:
Cuore forte ^
Rompe cattivafirte Men moedigh hert
Verwint de fmert. |
||||||
|
Matt get ?p bat göp utoen ttxfttnf efre ti'
üjcnttoeebéaen-flag totlt bojbcren/bjper/ enlaetet og « cp$}tn bernnft alleen ntet ani-feotnen/ Magna «egotia, magnisadjntraiibus cgenr*
Groote faecken , hebben groote
hulp van noode. <©e6^uptfit baerom/ tot u onbet-franr/ hip*
Den bie cogen in Jjaer boo?-Jjooft 0ebben/ enbeftïaet fieit/niet jupfr mette uprtetlic 6e oogen beg Itrfjiaemg/ inaer ect mette in* toenbige oogen bejf bernuftß; icn mepne cube erbaten lieben/ tie beel-tyrö alööet gefirytebooj be jarffbjacßbjojt/ban meer aïjs opt in yet berflawt berfiereßt too^ben / Quibus corpus annis infirrnujrt, Jrigenium fapkfl-
tia validum. Impcllat rcmum, qui didicit.
Die wel eer heeft leeren roeyen,
laet dien fich met varen moeyen. 1©antVuatu7 enntog genj'tßen aen-gaet/
€p ftqijttm/ luie ßanber(eggen Amour meßreint & raifin megowver-
£>uifont ceux qui ont les beaux)'eux,&
nevoyent goufle l les amoureus. W'ezijn'tdiedefcboonftêoogen hebben, enlïen
niet eenfteke; zi jn't niet die de liefde begogelt - heeft.' K^imer non hafapienciayé' ira non ha.
confiUo. Daer is geen wijsheyt in de min?
£n gramfchap heeft geen reden in. fept b'^jtaUaen/ en yp bcegter nocö &P /
Dove regno, amore, Non fi cognofie errore*
Die
|
||||||
|
4#\
|
|||||||||||||||||||||
|
Liefdes Kort-JpraktJ.
|
|||||||||||||||||||||
|
*^e van de liefde fcijn gefteken,
En fien noch vlecké noch gebreke. foliant gast nocö r-onber/>n fept
Rinderen die minnen,
Webben geen finnen. <©erebeiugta|t*fc&/
c<*ur trouble^ riefl poffagzs.
Als*t hert met tochten is befetcn,
^ê ka noch recht,noch rede weté. Deux yeax nefint fas ßffifintS) four
prendre u»e femme. l%$ tmtjttg oojbeelg) tuel gefept/bat ttoee
*Hm wiet genoegljen3tjnomeenb?onuje triefen. <£nnocfj beter/ Dat een btetoer* £öPentuü/maer ccn ooge enbeïjceft (Usant jJPbieet te tooien üJatblepßßptnbettupp Pe«ft) rnaec bte ïtoopen tnoet / befioeftet F1*! Donbert/ 'ttja fiera al men toat $ beo?« |
|||||||||||||||||||||
|
Soror forori matrimonium Cao fortunatfus »nvidat.
Stelt u hier in niet gerufter,
Om den raet van uwe fufter; Want het haer oockwel berout, Sooje wat te hooge trout. Ab affeftibus omnes qui de rebus dubijs confultät,
vacuos eflè decet. ßaet-gebetg berjoojen ban fucgtenbjiftg
typ te toefen/ en Daermw in' t gemeen. ginbefebebencHtnge bientba bo?bergeïct
opte ouberjsbanbe gerne btemen m'toogö geeft; ö'ecbarentftept leertetomi Het is des wereltsloop, al flaetet,
fomtijts mis.
De dochter wort een wijf, als nu de moeder is.
Katte-jongens willen rnuyfen,
Ape-rjongens willen luyfen. Soo de kloek is, foo de klepel,
Soo de pot iSjfoo de lepel, Soo de moeder, foo het kint; Let gefellen waerje mint. 4&t baetora* ©an een goeben gronbteen
toijngaert/bantengaebe moe bet een boel)* ter te nemen/ pjtjft men in Biantïittjefc/ Be bon terroirplantez la vigne^de bon-
ne mere pnnez lafille. |
|||||||||||||||||||||
|
bed
|
t ; tit met fchoon voor-doen, gorter veel
|
||||||||||||||||||||
|
togen. J©ant.
|
|||||||||||||||||||||
|
b
|
|||||||||||||||||||||
|
ie fijn buys verkopca wiL fchtldert Teel-tijtsden
gevel. •^udtAf mefchmt)
»eile monfirt davmt. *£»
°°r een Geiht lake», plachtgaen weleen fchoon
*onfter te fcctèa. p\&it otifcev-ruffefien/ be gneene bte in befe
r^Ssntneptrnet plegen/ «ebben bjeltoe tft!!e"/lySe/c"be fjoebaragê- fp-lteben gier jT* goeüjuwfcch ä mitfgaberö ftoe bette trtl« «5aet at« te nemen tó. 'N5aet al fom* 'tf?i i *?m5ttoe wbe faeeften toanbe toerelt. ,*S den eenen hont leettewefen, dateer een
anderindekeuckengaec. b]^j[bftetm*nooc&tijelo»becna-be|iaenöe
|
|||||||||||||||||||||
|
<enb'j;taltaen en të ïjitt niet bjeemtban 5
£hidifigli ehieggi)
Sal la moglie eleggi. Gelij ck als ghyukinders wout,
Siet datje foo een vrouwe trout. f 2 a©at |
|||||||||||||||||||||
|
Liefdes Kort-fyrake.
|
|||||||||
|
44
|
|||||||||
|
«Bit bt't Oeeft infonberDepr plaetfe in JS
öoopmanfeftappen öie men met en msw Uteber-geben/al tollmen fcöootibeel bflfl.' optoe-geben. «Bnbeiii tegenbeel banbtf' ïnetintoelgcöanbelt te yebüeit/ i$ bait' ïjoogfïe benteugen bat men* opaerbeu w benban. '^issfêUer/ J>)ui a bonnefemme^ eß bim allk\
Wie e? goede vrouwe heeft, is wel vcrniaegfchaP*'
3©aiit
Lap lm belle piece de meßtage, eß unO
bonnefemme_j. Het befte ftuck huys-raets is een goet wijf.
jBaet tot u/göp bjtjftcrö/ toat ttaetö^
en filaerber: i$zbt gijp beel goets/ gbpf*Hj beel aen ftootiSïjrbbeii; occï« ai? 0JV not9 jonc&stjt. Om de minne van de fmeer
Lecktdekatdekaiideleer. gbitt men't niet bageïfer $
De haes lijtyervolginge om haer leckere boute'1'
€n in tegenbeel/
A lautet rompu^ on nalhme chandsM'
Voor een autacr, alshy breeckt?
Niemant oyt cé keers ontfteeckt- Wp bebinben in foliant / bat /
Moke lien kinderen, en arme luv kocyen word«5
haeft out, Ue fcftoonljept platrjïjiex metre teat te 8**'
ben/ alß in fjaer öebbenbe een fi onmte w fpjeßcntljept/ La beauté eft une eloqnence mttettcJ-
b'5w*
|
|||||||||
|
Wat Sterbe bjgfïeréaen gaef/bte enfïact
öe ßeufe Stier ban foobjpmet/ algaenbe jongelingen/ naet onfethamere ban boen i teant top3ó'n geteoon te fcggen: Ghy vaders, als het u behaegt,
Soogeeft u foon een jonge maegt; Maer aen u dochter geeft een man, Wanneer het u gebeuren kan. |
|||||||||
|
<©tibet-tt#Öenmoet nietberfupmt tec?>
ben op ben perfoon feifg teel te letten: Tarmarjroine^par mary malheureufi.
Ghy vrijfter, denckt in dit geval.
Dat, wie den man mift, miftet al. Want
Sulcken vryer mochtje treffen,
Ghy fultuwen ftaet verheffen', Sulcken vryer mochtje kiefcn; Ghy fult eer en goet verliefen. 't3|g toaerlicfc alfoo/ toant
Elle rießpas bien nêe,
jQui rieft pas bien mariézs. Geen menfeh en iffer wel gebore,
Heeft hy eé quaet partuyr gekoré. t%$ boo? t! / jongeling!) / eben 0etfelbe j
bug letter op' £a poena eft mercis malèempta;, ut emptori Tem-
per exprobet ftulutiam. Indien ghy doet een mallen koop.
Als u verftant is opte loop, Het is voor u een ftaegh verdriet Als ghy u Hechte waren fiet ; Hetis voor u een ftaegh verwijt : Datghy foodwafenkooperzijt. |
|||||||||
|
»
|
|||||||||||||||||||||||
|
Liefdes Kort-fprake. .fj
ö'3taü'acn ytiitfy te feggeu / gui hing fi va marter,
|
|||||||||||||||||||||||
|
^nafie belle,
We'mant'Ata. iß Ti
lc"oon geboren is, komt ge trout ter werelt: Äaett/fcGßlt1t U cm ^Vtt *m ÖUPte"
ga?/Sflct Dan booj al met looöe fcöeenen.
|
|||||||||||||||||||||||
|
Ou efi trompé, au veut trompr.
Fallitur ignotis autTallit amator in oris ;
Dettibi, fi fapias, terra propinqua viruro« Alsyemantfoecktte zijn getroüt,
Die fïch niet in fijn lant en houdt, Maer hier en elders loopt,en vliegt. Die wort bedrogen, of bedriegt. <Cn baerom
Men moet een ruyter niet langer
gedincken,
Dan als m^n fijn hoef-yfer kan hooien klincken.
Certus inhofpkibus non eft amor, errat ut ipfi.
Vreemdelingen liefde maelt,
Iuyft gelijck haer herte dwaelt. ©e fy angine« fept fjfer cm niet bupten re*
öen. El hyodetu vizina , quitaleel moco, y cafalo a tu
hya. Aufils de tavoifine eßelemorveau , ejr
Ie marie avec ton filz. • Al is u buyr-wijfs foon befnot,
Maeckt datje met hê niet en. fp.otj Maer liev er hem de neufe fnuyt, En houwt aen hem u dochteruyt. 'tg-ië W cn$ eeit out feggen /
'Tis beft te vryen, daer men den r-oock kan fien.
<£n b'Staliaen ig batrt fcïbe geboelen /
tMoglie e ronzino |
|||||||||||||||||||||||
|
Uf,
|
c^oßbelamona,
|
||||||||||||||||||||||
|
*te mas el que la toma.
aeP >s gam, macr gaeuwer diefe vangt.
|
|||||||||||||||||||||||
|
een
|
|||||||||||||||||||||||
|
^tvoffen te doen heeft j moet op fijn hoen-
der-kot letten. oa'^f U'cBrn/bit ban betre fcomen/fcotmen
tüjf bPtótj!engoetb3efen/tnaereeröefcIbe fea OS)er-too0en 3Ön/ bjer&enfê bp beU»> "'Sberbarljt geöou&en* l^medepajjkge,
^trappefemme, fi eile eßfiage. £.ryets die van verre komen,
^nu, jonge maegt, tefchromen. foi25?^ baitBaeffeïicfi fe berfitngeren/té
»bf * 5 öcfultfie feggenüirbbjtiö batfe fietof. c eP8«t tont gaen: en'tig be toaer* baerVJna£r Öetlfptnifiaetfcïjoencn. en . ^tomgcBeuttetbpU3Dlen/ "* 'afoü vaut plus la lie, que Ie vin.)
°e krommer hout, hoe beter
j, fcruck; °e flimmcr boef, hoe beter luck. |
|||||||||||||||||||||||
|
S
|
|||||||||||||||||||||||
|
^nlexosfevaacafar,
va engannado, ó vttolengannar. |
|||||||||||||||||||||||
|
Tigliardel vicino.
|
|||||||||||||||||||||||
|
f 3 • Wilt
|
|||||||||||||||||||||||
|
<ff Liefdes K
Wilt gy voor u een wijf, of fchoo-
nc peerdenhalen,
So kieftfe nimmermeer als uytde naefte palen.
't^gbaerstttgoet ftcïjfoa tebjagen/ tsnt
foo tuel o nae-gebueren/ aïjs be gijesne öie toan «ene Jïabt of iant nut u jijn/ toelban tt enbe-titoe gegecle geiegentfjept genoelen/ cfte/ otn onber befetoe ccm goet pattup; te mogen tuitben/ ofte om een goebc getupge* toffe ban befelöe toecgtemoggen tragen/ en nJfoo fibers ficfj te uerfellé. %&z jfranf* man fept toel/ Le pere nourit la fills, mais Ie voifn la
marie. De Jsoft vande kinders moeten
d'ouders befueren,
Maerhet beftedé hangt aende ge- bueren.
<t£n bacrem
Tour gr aße fok lageline^
Elle a befoing de fa -vofine. kEn weet niet een foo vetten hoé,
Of'theeft fijn buer-wijfsgunftva doen. W&tigttt reben i «Ö5ee«anbcre/ban fcer«
mits bz gebueren be geene 3ön/bie pemant ofte eenen goeben ofte guabèn naem uonnê aen-bjengen: €n 'tgeruröte bat u na-gaet/ is als een toet-fïeen ban u imisrlirlt toefen, «Ben totis man fept tod / Tales nos crede, qualis fama cujusque cft: finguli
Äecipi, Scdecipcre pofllmt, atonines nemo, ne- minem omnes fefcllerunt» «gelooft onsfoobanig? te 30'n/ aljSin't ge?
meen ban ons gefp joné toert. «£n fuerom feggenbetotjfen/ Non (xulis, fed auribu* ducendum cffè.
|
|||||
|
Het zy voor manne, ofte vrou w6
Beter nae'toir,al$ 't oog re trouwe- Wie een quadca naemkrijght ( ffpbt 1^110^
fpjetCS-toOOJt) is half gelvingen. Ccn aenften ban raatgben en b]ijfterS gaf1
anbete natiën noct) berber. Qui la famahaperdida,
Muerto andaen la vida. Jjtui a perdu fa bonne renomêe, efi mof'
au monde.
Wie eer verlieft, ofeerbaer root, Die is voer al haer leven doot. ■ Schoonheyt is maer dreck, alsd'eerbaerheyt Y^'
loorenis. Donnafenza honefia^
Non,fu mat bella, In een vrouwe fonder eer,
Daer enis geenfehoonheytmeef' ^oo bitïit ban/ bnjffers/ booj n toel fo?#
bulbcltcH gelet op be bcïjcubeiuffe toni «tt» go-bennaem/enbaft toe toi! ir&ngecï'f eentgegoebe mibbeleninb* JjanötgJJstoi1' ©oojeerft foetoeetlit/ Eer
Is teer. Otfcaerem/
Gy die recht eerbaer poogt te zij" Verhoet u oock voor quadêTchijt1, ''SriSÖitE fefier/
Contempta fama, Si virtu* cootemnitur.
Die op geen'goede naem .en acht»
Weet datfy nageé deugt entracb1 ï^oebt ubooj lebigfeept/toant
Donna ociola,
Non puöeiTèr-virtuofa.
Een
|
|||||
|
Liefde* Kor
|
4-7
<©«ber anbeten goeben raet t>oo?utöcge*
tegetitttept/ ifiet (mijns oojbeels) bten* ftiOü / batter tuepntg!) inbe toanbehnge/of tmber 'tgtmecnbanu gcfpiofecnujojoe Donne&perefenza rumori,
Sonoßimategli megliori. Vrouwen en peren , die niet en
kraken,
Die achtmen alder-beft te fmaken. «j^ebeiuSt tot bien epnbe/ bat
La femme a la maifon^ér la jambe rom-
Quade beenen, en goede wijven,
Dienen wel in huys te blijven. «©ebaebt leertet/
Filletrop en rue> Toß perduz-j. Veel opte flraer,'
Zicht op de praet. b'^taltaen mepnt bat fojomnen en Seen*
bergJfcïjtfeerbtoalen/ aïfe beclupt 51111. Femine ê'gaHint'3 per andar troppo fe
perde. Fi lie trop gai//ardcss
Et trop mignardes, Devient paillardcji,. mm
|
||||||||
|
j»e ^ijfjof maegtjdie niet en doet,
etis een wonder iffegoet. |
|||||||||
|
Oh^erbe fwïfBe toaït ßrar na bf m&en ban
'CUtÖt/ cnsetoiffclieö / f efipa* entierement chaßc~>3 que
facldoußerdefapudicitk. Syen.
a ls niet gheheel fuyver , die twijfel doet flaen.
n har« eerbaerheyt. Cls tod vuaer batmen nïacïj te feggen/
Y acht u voor de daet,
°or de leugen is wel raet. «Bnuangeïgcfcen/
jJ!s de leugen wonder fnelj
e waerheyt acfrter-haelfè wél. aeïbtfonbermin&ert/ marïH'efcurabeV
fc ^y moet u wachte voor de daet,
^ üiet-te-min ook voor dé praet. toant
Al
2l eer de leugen is ten endt, ,
°°is.u goede naemgefchent,
^& föu lubben/ teer gefelfcjiäö/
^füreflfilke, mißmeß beßoiled. ' et op u eerj en houdfe net,
^twitftekleet iseerftbefmet. nefaut qu'un mawvaüpas pourcaf-
fir la hoteillc-Jè a toutperdre its faut f» un coup perilleux. Biecr, »sgenoeghom eea
biaien-Hes te breken. |
|||||||||
|
4-8 Liefde-j Kort-Jprake.
|
||||||||||||
|
Eé quack, of quinckjé uyt te flaen,
En plach geë vrijfter wel te flaen« ©eeï tar Be-teplenjï en öanbt-gr;efpcfë JjJ
jengmang ig bangeltjcSegantff&beßOH» mcrltrö*
|
||||||||||||
|
ïtëpfrggen/
Die fijn peert laet drincken by alle
h"eeften,
Sijn dochterk laet gaé tot alle fee- ften, |
||||||||||||
|
H ecft binnens iaers dit ongeval,
Een floir in huvs, een guyl op ftal. , |
||||||||||||
|
k_A'flonker a bout the neck^y i* Aïor'
fioole for a kis. Indienje gooyt met bloem ofgr°e'
Dat is het voor-fpel van een Toen« Indienje gooyt met groen of nat,
Dat is gefeyt, komtlbolt my wat. $otö bojber/
Een vrijfter die aenvryersfcheiikt, 'tlsfekerdatf' haer eere krenkt.
Een vrijfter die van vryersneern« 'tls fekcr datf haer eer ontvieeml Wilt ghy dan, vrijfter,eerlick leve, En paft te nemen, nóch te geven. 5©at u cteraet am-gaet /
llnj a diamant ß beau , qui nayt vt'
foing defueille3pour en relever 1'efcUt' ®e jubjelt'rriS feggen oné batter geen\M
frOoonen bfainant eii të / of &p Beef« »? beöuïpflhan boen. om ten tfarittt bmjei fen. €emgeöcbben bitbebji)|?erjftöe-f| yaff; en irn fjebber niet tegen, atë'f 0«°a belieft berfïaen toert' maer <eft 00r 1 bateerbaerftept enjStfaemfe umyoop (ie frljoonfiept en bejie tinattiH» Formam pudor honeftat.
La chaßete'eß^ lapremiere beAUte.
|
||||||||||||
|
©ooj al fn't bnpfttt / en ten onttjfce fiter en
baer ßefien te ïsojben/ i# u eere gaitfftö te* gen: De nacht
Is verdacht. Operedi nottei vergogna di jorno.
Wat yemant inhetdonckerdoet,
Dat wort by lichten dach geboet. gjcnfcggebojber/
fitte feneßriere^
N'efl bonne wefnagere_j.
Vrijfters die veel in venders gapé,
En dickwilstotden middag flapc,
En veel-tijts voor dé fpiegel ftaé,
Die laten 'thuys-werck ongedaé.
l&scl ontrent ï)tt manne-üolrn te boetten
cnte gabbcren/ en i$ u met tcraben* Wie jockt,
Die lockt. ƒocusaufertrcvcrenti.ini; nam modeftia folvitur,
dum utbanicas affcetatur. De commettre ac~ie de rifée,
Lafille n'eß famakjirife's-J* |
||||||||||||
|
Liefdes Kor
|
4-9
Vieilenfa terre> ér jeune en efirangere,
CMentent touts deus d'une mefine ma- niere. Een out man in fijn landt 3 een jon-
gen daer buyten, Die feggen veel dingen die niet en
fluyten. jBenfeptgetmenucB/
// efl bienpauvre, qui n'aquepromet-
tre. Het is voorwaer een arrem man
Die niet wat fchoons beloven kan. ©oegtcr&p/
// nefaut paffer que d'un pays a autre,
pour eßre gentil-homme. Veranderinge van lant, kan een edel-man makes.
<*n gemeenltcfe /
Alle vryers ri/ck., alle gevangens arm.
Op eygen getuygeniflè is weynigh te letten. Demande a l'hoße s'ila bon vin.'
Gaet vraeght de weert nae fijnen
wijn,
Gewis., hy fal de befte zijn. t&tlaenban/
Kint, dit dienje wel te wéten,
Iaetefchrijvenaendenbalck, Beter by den uyl gefeten,
Als te vliegen metten vafck. g Z*
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Pjt töne Weebewn Betengt / upttoenbtg*
«£egßofleIicßSept tg geraben teimjben. ^»Ötet (minus oojbeefê) een rerjjte enfm-fö^ue&e/ |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
^itidè, non delicate.
|eyn gekleet,
tnniettebreet. 508 jf ranf-man fep&tet bit toe /
j*£fiüp4on a toy purer,
J far roquet en ton parier, J cicogne en ten manger; J°yeaufi en ton marcher. J1 Weeft geen paeu in u gewaet,
_ eenpapegacy in uwen praet, eenoycvaer wanneer men eet^ een gans alsgy daer henen treet. %& btRuptt tit/ enfegge/
tytmeilkurfarA^quen bon point. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
^
|
^ls .gefönt e
|
blanket
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
*Q kleedingh net.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
m&$*b Odegent&ept be ©?p?rj8 aen-
ÜebhPH "ïebei: te nomen baerüjp't ßelatf «T!oeft,l.CtE toeten tot onfen bupten-tojpet) tytjfip]?! pt tn &Ifelcn enfpjcftenmoetu/ feggjnc / fcecbargt 50iu <®nfe matwofen |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
QH/pe&
|
femperornament a emtntibm)
§§en, luttel boter*. |
||||||||||||||||||||||||||||
|
'^aetaiDjcnmaefófoo/
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
''2
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
'inledi
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
8e vaten, die meeft bommen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Liefdes Kort-fprake.
|
||||||||||||||||||||||
|
3j0 Dp foet ban monbe / en foccBt \yp ubje
gunft boojbJOt$jenbanbeRunfH fi'ettof/ |
wm% beflupt/foobenc&t/ &**
|
|||||||||||||||||||||
|
Wie fich door praet in flacp W'
wiegen,
Die kanmen wonder haeft bc«*1 |
||||||||||||||||||||||
|
Als de vos de pafTy preeckt, boerfen.
|
||||||||||||||||||||||
|
Fißuladulce emit, volucrem dum deel-
zit auceps. De vogelaer fleuyt wonder mooy,
Tot dat de vinck is inde kooy. 5©« ^patgnaertfept taeï /
Gando os pedimoj,
Due va osctezimos ; G uando os te nemos Comme quetemos. Jïhtandnous vom demandom,
Damoifilles appellom■, CMais quand nous vom avons, ließ comme nam voulons. Terwijl een vryer netten fpreyt,
'tls vreemt hoe dat de linker vleytj Maer als de bruyt is inde fchuyt, Dan is het flicke-floyen uyr. •€iöbah
Honigh indenmont, en 'tfcheer-mes aenden riem.
<£n baerom
Belles paroles nefont que bourdes,
Au beau par leur aureillesfour des. Amours cefont «uvres, dr non bonnes
raifanSj Infidiatur qui admodum blanditur. ,
Een die u nae dekunfte vleyt,
Houdt vaft dat hy u lagen ley t. |
||||||||||||||||||||||
|
gen.
3te Bp ffotit ïH'taeii-ïeggenf
K_Abon demandeur3
Bon reftifeur. Wie tot ßont eyflehen is geneg^'
Setdaereen vry ontfeggentegeI1' A foole demandeth much 3 but ïfi0*
foale is he, thatguiet it, Eé dwaes die derreft veel be'gere'
Maer dwaes is hy, die't niet ^ weren. |
||||||||||||||||||||||
|
€pntcUcß/
Wie met appels vrijt, wert met kloek-hny^n °
loont- |
||||||||||||||||||||||
|
be*
|
||||||||||||||||||||||
|
€ntot&fflwpt ban befen j9anbeï/fWflJ}|J
|
||||||||||||||||||||||
|
D
|
jonge-ïteben fiter cu fibers bc el goeté
boen:
|
Ljj
|
||||||||||||||||||||
|
Jtfi'
|
||||||||||||||||||||||
|
Als ghy wat hoort, dat ghy te v°'
ren noyt en hoordelen wat i*e J dat ghy te voren noy t en ßegtt '
foo dient ghy te dencken dat gW te voren noy t en dacht. |
||||||||||||||||||||||
|
Liefde* Kor^iobeler-tgt notBtattg foomepnetcB ge*
j*t>ente3tjn/ t« ** öefe gïjelegBentïJept jNeu'cfc te gaen/ en fttaten booj fïegen te |
M
De gecken fpotteftby wijlen met-
te wijfen, de wijfen noyt mette gecken. |
||||||||||||||||||||
|
6ct«nctt. <©ßp/toacytubooj ÜaefïtgÖ upt
te iJaïl5/fc5oott H al fomtgtsitoatbjeemtis Hfcomt/ |
|||||||||||||||||||||
|
<®f toiljet in een rgmtien t
Eé dwaes fal wel fijns wijfer fpot-
ten, Maer noyt eé wijs man met de Tut-
ten. Sfnberé Sauber u toel ongeinacS ban fco*
metii toant De/pitfaiff, direfollie.
Spijt
Gaeptwijt. jfBen fiet Set gemeenließ /
Jguandtamour change de.courage,
Souventfe convert it en rage-J. Als liefde keert in haet,
Dan gaetfe buyten maet. 3ÖDeet bcjber bat bit be ronbe toaergept.iov
Les beautez dejdaigneufes nattrappent
point les cceurs-, Sy enbehaegtniemant, diehaerfelvente Yeelbe-
-haegt. €n
Tretfende fchqonhedehen trecken geen herten.
|
|||||||||||||||||||||
|
,leatium fapienti, fe,pe refponfi loco eft.
^ijfe lieden weder-legghenveel
piet ftil-fwijgen. <5ntoaerom «iet #
^ /öZ/i» demande ne fuut point de rc-
Jponfi. |
|||||||||||||||||||||
|
It bjaggen en bfenen bed niet beant*
ytotf/fofjet fïü-ftoggéijs bitfctottemect J^enantüioojbe, #ntüioubt bit i b?g> ^ vin faveur,
Sn drapcouleur, nfillê contenance. Celatigh,
Matigh, Hn ftatigh.
^ÏÏm gter toouber tori/borg aïfer noot*
JaetSelgrfecn te fpjrlten tg/ en batter mif* ''Öien bat groot üjoojtban af-frggen upt *»oct5 bermgt baer in leppigftept/fcyam* pcr/*nfpStigg te toefen. mocqutnt bien desfages >maü
JtmaislcsfigesdesfiU. |
|||||||||||||||||||||
|
©an nor© foo gebeurtet beel bat
Diere fchippers veel-tijts aen lantblijyen,
|
|||||||||||||||||||||
|
€>nbet
|
|||||||||||||||||||||
|
g 2
|
|||||||||||||||||||||
|
Liefden Kort-fyrake,
|
||||||
|
£>ui rtepcut avoir Ie vea»}
"Trene la pea». Kunje niet datje wilt, wilt datje kunt.
Als de bye geen rofèn en vindt, moetfe al fonU'l
op dotens fitten. Kfêaer tcB bib u/tote gp 50'n me wßt/ tofl^
om niet lieber naeutojs geigcö gefien* Fitmifllma inter pares amicitia.
^ petit merrier,
Tetit panier. Yder houdt dit voor bequaem,
Kleyne kramer, kleyne kraem. $ae rogn raer/ tojienben/
Chacmfi doitjoüer afin par eil. Bouwt en trout met uws gelijk
Arm met arm, enrijckmerrijck, Net met kuys, en mors met vuyJ* Valck met valck, en uyl met uyï- %vibmi
Qui fe «lariores duxit affines • dominos b*bet»
Een aerdenpotby den metalen
En kander niet als nadeel halen* fept bt togfeman, f&ob. 13.*« &ietmen't nietbagtlicy*
Neemt yemant een joncker oïO geit of goet, .
Die heeft een proncker diele u*
nenmoet. —j,
|
||||||
|
®ribtt bkë en bemnt niet bat ir fc bé gront-
fïeen ban't Dutoeürït op geit of goet leggen toil, geenftnsb 'toubt bergje fepttoel/ Sydie een fot trout om fijn kot,
Mift licht het kot,en houdt dé fot. En die eé dant trout om haer wat, Mift licht de want,en houd de dat. Dies, wilt ghy trouwen t'uwer vreugt,
Soeckt bovenal de ware deugt. ^nber-tuffrïjen/
'tGefchiet wel dat een kalen ram Ontrent een ruyger ooyequam. jBaet bfe tot fuïr* tracljten toillen / «10e*
ten 't^talimië tooojt geöarïjtigi) toefen,
Chi non ha denari in bor/ay
Habbia mele in bocca. Weegt uwe beurs geen pont,
Hebt honigh inden mont. |
||||||
|
'€fë een mbt regel in btfc gelegentgepr/
Pauper amet caatc.
Wil yemant vryen boven ftaet,
Die toone ftaegh een foet gelaet • En fchoon men floot hem voor dé kop,
Hy etet al voor fuycker op. SBorïJ fo ïjtt fcfji'p albus niet 3epïé en toilt/
Veranderinge" i s de fchapen goet,
feggcn tre ïjnpS-lieöen/
Of minder moeds,
Of meerder goets. |
||||||
|
Liefdes Kor
|
_________I S3
Beter een out wjjf met gelt tot een
weder-paer.
Als eé jonge vrijfter met gout-geel haer.
%ü\ {teller be nïare toaeröept tegé/en fegge
J>)uifemme vieilleou laide f rend',
Bonne a entendrecj.aUajme argent. Wie op een out wijfis gefïnt,
Die toont dat hy het geit bemint. €n get ocg-gemerr e bat fommsge ban be*
fe lieben boojljebben/ ontbalt ïjaer bittt* maeljS; toant Die een out wijf neemt, op hope
van fterven,
Omfoo een jonger te verwerven. Die wort al dickmaels eerder out. Als hy een jonger vrijfter trout. '^ijS be grootfie mrs-flagü biemen boen M
(myns oojbeelg) batmé omgeUjscfgBerS Vuilïe een ongetooegelftß partupj ter tjant neemt. 5De rijröbommen/ bjtenben/ en fjebben geenfms batbetneugen in ficïj/ bat bele baer ban bertoacïjten: Sp /bren ïjet gebmprn ban mibbel-matige gelcgentöept niet en bol-boet / en fal nergens genocgïj binben. €nfelf# oocït/ bjat &et berïtes belangt/berrjc6e3tjn beel-tijtg immers* foogeHoelicninbatgebaï/ ais licbenban geringe mibbelen. «ö^oote ennlepnelirö* Samen gerjuetfi bierbenbe/ geboefen bepbe metgchirfcepönebefmerte banbe bjonbe. Wft gelticneniffe tie Bion gier op eer tjjts DeefTmp aloberlangebjelaengeftaen' en ieggenbjoojbelif fi toojbe ten in-bacntt'gl) fener ïatijng ©eerjs baer o» flaenoe / ïjet tuelcït f cfc goet binbe bp befe gelegentöept Jjiertebergalen: |
|||||||||
|
'&elbe i# toaet/ oocfi ten «toen aen ftcne/
»9P topper i tiiant/ ttjS ober al toaerat J>tig/ „a<» male ina-quales veniunt ad aratra juvenci,
Xjjain premitur magno conjuge nupta minor. «Jyaer ongelijcke peerden trecken
^annoyttoteenig voordeel ftrec- ken. |
||||||||||
|
^Selfkfißept ban rebenen/ tyijfter/ en
ö,e»u u geen out man/inbien göp jonrfe jtjt; ^ oudte Iaet het vogelkea fiia fangh.'
Vecchio in amore,
lnverno infiores. ^ngelijckenaert
^ientnietgepaert. ^erimpeltvel
^ vrijt niet wel. 'Qtttnd on eß jeune m atme enfol,
gunden eß vieilqui dime eßfol, en baerom/
ÏPpckrnetout
ü*entniet getrour. ^°f»me qui a la teße blanche,
eß Hn coitßea» rompu en la manche. S/PnötehtB /biemaertoepnitlj ßojeng
hj^nJ«c6 öceft/ en bat notö blaeu enbig / «"«I toe btent Bern ten mole ßerecljt t & £anbccStjbe /foobet een jomfc man
fP?c«cfie Ut toäf Itact :metbefe moopefm- Keille avec deniers eß mieux,
-<Be jeune filk aveccheveux. |
||||||||||
|
Ex-
|
||||||||||
|
Extrahe 'villoß paucos e fronte capillos,
Etfimul l calvo vertue tolle comam, Horre bit £ eademfc da bit mox f gm do lor is Frons umbrofa comis^ ér fine crine caput.
Si mors atra gregem, fata fi violaverit Eurus, Vel tibi Croefepotens, velmifir Ire tibi ■
Non tantum querulo gemitum dabit ore colonus, Cui fervat tot as unus agellus opes j
iße potens dominus, multis ditißimus arvis, Hinc quoque, vel toto pectore^ mcefius erit.
Jgub nos facra fames i quo nos rapit ardor habendi f Cur toties miferos anxia vita facit i
|
|||||
|
tfCtP
|
|||||
|
Nonß/vant ho mini vel mult a talent a quiet ent)
Damna pari luclu dives inopsque gemunt.
Ergo mihipofitis mens etyergifcere curis^ At que alio tandem gaudia quxre loco.
fxiop battcBniemanttjetlégen enfoube laten / bie be taïe niet en üerfïaet/ foo toilidt
Wtncbet-Iantgteunaeffenbpfeggen/'tgeneal-ttebe itft Iattjn gebacuijs. Indiender is een kop befet met ruyge locken,
Daeryemant eenigh hayr fal uyt beftaen te plocken, En dat oock even dan een ander kaelder hooft, Iuyft op gelijcken voet van dexel wort berooft, Ghy fult nier niet alleen, den naeckten hoorenkermen, Vermits hy fijnen kop niet meer en kan verwennen, Ghy fultoock boven dien vernemen droef geklagh, Van hem die niet-te-min fijn ooren decken mach. Sier, als een Hemels-plaegh koomt opt er aerden dalen, Engaet eenfehaep, een kalf, eenpeerr, een efel halen, Of uyt een rijeken ftal, of van een fchamel man, Die (mits fijn kleynbeflagh) geen fchade lijden kan, Ghy fult dan niet alleen den kalis hooren klagen, Vermits hy dit verlies onmachtich is te dragen, Ghy fult den rijeken felfs fien quellen fijnen geeft Oock om eenvijfe-vaes, ooekom een eenigh beeft. Wat is doch van het geit, en al ons anxftigh woelen ? Dewijle rijeken arm haer fchadebey gevoelen. Dewijl, 'ken weet niet wat,,oockgroote liedenplaegt,
lae dat geen kroonefelfs denhooft-fweer wech enjaegt,. Wat ick u bidden mach, mij n ziele, wilt ontwaken, En gront u herte niet op aerdfche beufel-faken, Laet Godtu fteunfel zijn, in vreugt en tegen-fpoet; Daer is geen vafte trooft als in het h-oogfte goet. Vidua fua Sc aliena vitia,in dotem adferredicitiir..
«een taebiitoc bjengtneeï ïjaer epgni/ enbr
ootfeeems anbers gebjenenten öutoeltCK, €n 'tin gstoig bat in befe gekgentljcpfc
T
Kinderen
Hinderen. «©e jpranf-man ftpt totlA
C^rai/önfaicJe, &femme'a faire*
|
||||||
|
ItPflamrL
d
^%a
|
||||||
|
Liefdes ZCort-ßrake.
|
|||||||||||||
|
coet<6efe!fc8ap/Mtt* èe faerflefgJE
*J regel bien tcfc u/ booj.aliï nu / op w* «L, legentijept / toeet te geben: bupt *m.?e, bjup&t Ijet gene batter gefept $ ten 0»» Wie verftandig is,die laet hem rade, feyt Salon3
Prov. 1. 5. |
|||||||||||||
|
Een buys dat is gemaeckt, een
vrouwe noch te maken, Dat houdmen overal voor twee
bequame faecken. D'agli /o/tpe, égli amori
Gliprimi,fono gli megliaru Wie trouwen wil, of foppen eten,
Dien iflet dienftigh dit te weten, Dat d'eerfte foppen zijn de befte, En d'eerfte trou gaet voorde lefte. |
|||||||||||||
|
1©atmp belangt/ ußbre ügentoooj'
(tjooi <0obe$ befcjjic&fnge) roü'n Hef ö^c' ftijapmnTenmoet/ fal bit leflentp tot-** genen / enbe booj mgne«Bemnge|#',tf' men/ enbe baermcbebJfltiptm |
|||||||||||||
|
Hier mede eyndigde7&/7<tr#«*, en korts daer nae began d'een e*1
d'ander van't gefelfchap eenige faken op te halen van datter gefeyc was, of om breeder verklaringe, ofte om yet daer tegens in te brengen' maer ThiUretm 'tfelveaf-leunende, feyde, dat het voor jonge lieden^ langh ftil gefeten was, endattet beter ware de leden wat te reppen, & oeffeninge te doen om de mage te fcherpen tegens het avont-mael; efl daer rriede op-ftaende, en oorlof nemende aendekoninginne, wert val1 de felve inden naem van ai het gefelfchap hoogelick bedanckt, met ern* ftighverfoeck (alvooren hem fijn af-fcheyt te geven) dathy,'tgenebV hemjegenwoordelick was gefeyt, op't papier woudebrengen, terwij* hem de memorie noch verfch was j op dat foo veel goede en guide fffl' fpreucken niet met het op-houden fijner ftemme in de lucht en foude komen te verdwijnen, en alfoo verlooren blijven j waer op alfoo by het gefelfchap feergeftaenwert, is by Philaretus eyndtelick aen-genonK° iulex te doen, en daer op 'tgefelfchap fich tot lijf-oefieningen bege' vcnde^ is gefcheyden. ffffff
f |
|||||||||||||