-ocr page 1-

BIBLIOTHEEK DER RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1929

Verzameling: tooneel-» stukken uit denbsp;nalatenschap vannbsp;Prof. Dr J. te \¥INKEL

N0..Z6Z_

-ocr page 2- -ocr page 3-



-ocr page 4- -ocr page 5-

^7

VEROVERING

VAN

RHODES.

MET DE

ONNOZELE BLOED-SCHANDE. T R E U R S P E L.nbsp;DOOR

J. J. SCHIPPER.


AMSTERDAM.

-ocr page 6- -ocr page 7-




\





lt;4


-ocr page 8- -ocr page 9-

AAN

Tobias van Domseler. Willem Dircksz. Hoofd.nbsp;D. P I ET E R C ODDE.

Claes Moyaert.

W ILLEM VAN BuYL^

Hoofden des Amjierdamfche Schou^Eurghs,

Kon st-L I evende,

lo-


O Verlang met eenigeyver bevangen zynde, om yets op Rym-maat tenbsp;ücllen, dat op ons AmÜerdams Tooneelnbsp;kon af-gebeeld worden, nam ick einde-lyk deze liofFe, hoewelonbequaem,tennbsp;aenzien dat ik daer mee ’t wit van d’ou-de, en onder de nieuwe den uytnemen-de Jooft vanden Vondel, en weynigan-dre overtrefFers, de tijd, enplaetsaen-gaende, niet kon betreffen; doch ge-Itierd zynde van een inval , dat men,nbsp;op ’t naeuwff te mikken , geen meernbsp;tyt behoorde te nemen, dan zoo veelnbsp;als ’t Spel tot haer vertoning vereyfch-te, en op een plaetle, zonder van kelders in kamers, huyzen, hoven bergen,nbsp;boflchen, binnen, en buyten Iteden te

-ocr page 10-

lopen, heb ik ’t zoo naeuw niet willen ne-inen;maer alleen bewercken dat het groot /£ gewoel,alzo onsTooneelzulxvereyicht,nbsp;zouw maken ; en zo ’t niet al te klaeris linbsp;om d’Hihory van Periandre,Fidamant, :cnbsp;en Florinifle wel te vatten; mitsdaer toe 3inbsp;te veel omftandigheden van node zijn gt; vinbsp;Wyzeikdegene,diedaervan’tvollever- mnbsp;ftant begeert te hebben, naer d'Onnoze-Ie Bloed-fchande, korteling door my ver-taeld; en wat Rijm aengaet, de vriendennbsp;hebben aen te mercken dat het van denbsp;vruchten mijn ’er leerlingfchap is, ennbsp;dat ’er noch wel ruym zo kromme ,nbsp;harde , en onnozelen zijn van ouder,nbsp;die ervaren Meeiters menen te wezen,nbsp;maer konnen juylt, zoo ick ’t zeggennbsp;magh, naeuw, zonder fpuwen huylen,nbsp;en lacchen, gelezen worden. d’Op-zicht van welcken my verhout heeft ditnbsp;Volgende op te dragen aen uw E. dochnbsp;op voorwaerde datfe tot de befcher-ming daer van geen zwaerder Harre-nafchaantrekken, alsdaerze d’oorzaek,nbsp;die my bewogen heeft dit alzo te ftellen,nbsp;konnen beweeren , maer of u eenige,nbsp;die dit noch onlydelyk viel, wat hard

par-

-ocr page 11-

’arflen, field u daer tegens in geen ge-/aer, maer geeft het in hun handen, om, lis onnozel, met onnozele Ichande ver-liélt te .worden, ’k Vernoegme datnbsp;ck dit j voor ’t eerft ter wereld heb gedrocht , en noch inde wille blyf van tenbsp;i^ertoonen , zoo ’t myn vermogen kannbsp;dereycken , dat uw aengenamer zalnbsp;gevallen te ontfangen uyt de handen

1 nbsp;nbsp;nbsp;E, Toe-genegent

J. y. Schipper^ in Amftcrdam den 2$ AHgMjius.

-ocr page 12-

’t INHOUD.

SOIiraan metiijn Heeren fprekencie van zynKrijgs-o-verfte dien hy met een Armade naer Rhodes had gezonden , wierddooreen bode,diedcvluchcelingendaer van had zien aenkomen, verwittigt dat de plaetze voornbsp;hem verkeken was, daer op de Overften met eenige o-ver gebleven Soldaten, al twillende, aenkomende doornbsp;hem wierdcn gevangen gezet, en trekt zelf in alle neer-ftigheyd naer Rhodes. Z'jndehet Eer lie bedryf,

Fidamant Italiaens,en Periandre Frans Edelman in Scythen zijnde, trekken ten oorlogh, latende doornbsp;d’order des Konings Horiniirc, de vryfter van Fida-mant, inde bewaring van een zijner Tolcken, die,nbsp;op haer in minne-lulf ontfteken zijnde, haer wil verkrachten, dan zy ontvlucht het, enkoomttot Rhodes, waerfe daer na van Periandre, en Fidamant gevonden wierd. Zynde het tweede bedryf.

De Rhodianen,verheugd datze hun land van de Turc-ken doen ruytnen hadden, bereyden hen daer over te Zegquot;-vieren, als een Gezand van Gethuljen, om dienbsp;te vergrooten daer eenige van de wreedfte dierennbsp;brengt, die in voegen ftaende om tegens malkandernbsp;opgehitft te worden, breekt een Helling al belaên metnbsp;menichen, waer op deze dieren toen aen vielen. Pe-riandre dat door eenige verfchriktenverftaende,treednbsp;dapper toe, en verloll van verflindinge, nelFens vele andre, zijn vryfter Clarimene, waer over hy metnbsp;een koftelijk rappier begiftight wierd van den Grootnbsp;]V1r., die, de vrt U;.hde gebiedende te herllcllen, aen-gezeyd wierd, dar Soliman met een machtige Arma-dc gevallen was in Rhodes, Daer epbereydenfe hennbsp;dat te befchermen , maer verliezen ’c. Zijnae het derdenbsp;hedrsf.

Soliman, Rhodes gewonnen hebbende, doet haer

Bor-

-ocr page 13-

INHOUD.

Borgers vry uyttrekken. Periandre, gevangen zijn* de, breekt los, en koomt inder nacht by Adralies, opnbsp;dat die, toen vrind zijnde van Soliman, zijn vry-geley,nbsp;verzoekt, ’t geen hy dott; en trekt doen, ftei k geperftnbsp;van een gezicht dat hem ’s nachts verfchenen was, Itraxnbsp;uyt Rhodes, h idamant zijn lief, en zufter uyt het gevaar gered hebbende koomt weêr in de ftad, om tenbsp;vernemen waer Periandre gebleven was, doch hetnnbsp;niet konnende vinden, voegd zich weêr by haer, ennbsp;gaet ’er meê naer Venetie, om dan zi)n zoecking tenbsp;hernemen. Zynde het vierde he dryf.

Meflenia, moeder van Periandre, droomt dat ’er^ Zoon nazijn lang uytblyven, met een Jongkvrouw,nbsp;die hy gecrouwt had, t’huys koomt, en daetlijk fterft,nbsp;Periandre koomt t’huys mede brengende zijn en haernbsp;dochter, dieze onnozelijk by hem gehad hadde, ennbsp;t’opvoeden had gezordente Loreynen, nadatze hemnbsp;in Itaiiaen had geftierd, om in haer gemoet de gedachten dezer zonde niet te voeden, hem naer de droomnbsp;zijner moeder gefchiec zijnde, en begraven wezendenbsp;koomt Fidamant die hem noch zoekt, en verftaet vannbsp;Lyliane die hy klagende by’t Graf vond,dat hy begravennbsp;lagh met degene daer van hy de Vader,Broeder, en Mannbsp;Was, ’t geenzy hem t’eenemael verhaeld waer op hynbsp;zyn zoeken geey ndigt ziende, weer naer Italien trekt,nbsp;om zijn Sufter, en floriniffe te vertrooften. Zyndenbsp;bet vijfde hedryf

Spe-

-ocr page 14-

zo

vai

hei

vei

hei

fti:

Sc'

d’c

op

kri

de;

VO

I

ke

te

br

op

m;

ria

da

lei

ee

h/'

ge

de

da

X V Rodiaen

si

scH Ridder.

Spelende Perfbnen.

SoL I M AN, TurckfeKeyfer.

A I. c I p )gt; E s, een van zijn Princen, Turkse Bode,

Gkajgt;imart5k--: r\ n.

Polak ES |Knjgs Overfte.

F iD AMANT, ItaliaensEielmen,

FL OR N 1 s SE, zijn vn fter,

C L A R IS, haer Siavinne.

T A E L M A M des Konings van Schythen» Knecht.

Per. lANDRE, Frangoys Edelman. Slavinne.

Groot Mr. van Rhodes.

Adr a stes, zijn Krijgs Overfte. Gezant van Geihulien.

R E Y van de Rhodiaenfe Maeghden. Rhoiaensch Ridder.nbsp;Clarimeke, zuftervanFidamant.

z

3 nbsp;nbsp;nbsp;D

RHOD I AENSCHE. DODE.

Rky van d’uyttreckendeRhodianen.

ScH I L T WACH T.

Camerlink.

Messen ia, Moeder van Periandre.

L Y L I A N E, Zijn eerite vryfter.

Cel INDE, Dochter zuiter, en vrouw van Peiiandre.

VER^

-ocr page 15-

Pag. I

VEROVERING

VAN

RHODES.

M E T D E

ONNOZELE BLOED-SCHANDE.

TREURSPEL,

EERSTE BEDRYF.

EERSTE TOONEEL.

Soli MAN, Alcippes, «» Soldaten. Sol iM AN.

Oe kan het flinx geval de grootfte Princen dreygen,

Enbrengen tot verderf? dewerelc fchynt’er eygen,

En wat ’er bodem torft fchynt in ’er maght ge-

Zy doet, ondanx de Vorft, dik buygen, met gewelt, De lendnen van ’c gebiet; dat bleek toen zy dien Uwarf-fen,

En fchrikkelijke llagh floeg op het ryk van Parffen,

A nbsp;nbsp;nbsp;“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~

-ocr page 16-

2 VEROV ERING VAN RHODES.

Daer onze heerfe kling naar dat gebieden ftak ,

Dat Kroon ’er glans verloor,en Scepter kreeg een krak. Wy deden hunnen maghtjen hooghmoed neder zinekennbsp;En onz’, in ’t tegendeel,tot aan den Hemel blincken.nbsp;Hoe zeer de Sophy brulde,en tierde op zynen maght,nbsp;En regens ons’t geltoetzyns Heirs te velde braght.

Om ons van Tauris wal, door dappere geruchten Vaniyn gemoede kotnftjte doen heel toomloos vluch-»en,

Tot berging onz’er ly f, zoo wierd hy eerft gewaer Dat deze ftadc alleen door öos liep geen gevaar.

Maer datzyn leven zelf haeft raekte in ons vermogen. Hoe fchricklyk fcheemerd’ hem zyn nederlaeg voor oo»nbsp;gen ,

Toen hem (als(iezefcha6,nalangnaerdie gehackt, Was •wederom, door lift . in zynenmaghtgeraekt)nbsp;Zyn moedigh paerc dat zich,in ’c rennen,dapper roerde,nbsp;'Van ’t droeve doods gëvaer ,Tjy t d’ oofter veèen voerde:nbsp;Terwylonsoorlogs volk, deneenen doOr de poort.nbsp;Dieuytzietnaerhat weft,metgrootekracht geboordnbsp;Tot eenen open weg,geweldig binnen fprongen,nbsp;Daer ü’ andere doof üé brcfch, rtiet kracht vin zabelsnbsp;drongen,

In fteê, tot fpyt van hen,die3met gevyapende hand, Verdadigdeden wal van hunnen \ aderland.

Toen zag men zo ’t geweer,omvangen door de vingren. Van onzen yzrenvuyft, voor’svyands oogen llingren,nbsp;Dat wee in Tauris klonk,zöo uyt verdriet gewrochtnbsp;Dat ’t hertelyk getraen,door ’t oogh,haar uytgarg zodatnbsp;Mits dat hun ftract,en wal,metdoodealangs beworpeh,nbsp;Inhaergantsdroge borft al gretelyck verflorpennbsp;Het eygen burgers bloed, en ganfchlyck bracht in wernbsp;Dees voorgemelde ftad, die al van over hernbsp;De zetel, en de throon van al de Sophys ftrekte; (rektenbsp;En op welx Ichaers gedacnt hun dubble hooghmoednbsp;Tot zulken over daed,dat Vj j door wil efniet

..... ¦ nbsp;nbsp;nbsp;Tc

-ocr page 17-

TREURSPEL.

Te buygen meenden ’c juk van ’t wereltfe gebied: Maer zyn nu wel bewull dat hen de noodlotu vlagennbsp;Hoe wyd bun ryck zich ftrek^wel machtig zyn teplagennbsp;'Jae door haer doen de fteun van hunnen voorgen ftaec,nbsp;Gefchakeld aan haer reex, noch daeghlyx onder gaet.nbsp;Doch zy V wil of niet lek pas nier op ’er wetten:nbsp;Maar meenjmet loutre krachtjnoch heerelyck te zettennbsp;Op myn öntzienlyk hoofd , door kracht van oorlogsnbsp;recht.

Een kroon waer aen ’r gebied van Rhodes is gehecht. Zo zullendandiegeendieoverzovceljuygen.

Door hunnen dapperheyd, voor d’ onzen moeten buy-gen.

En zwichten voor ons ftaei, tot dat hun heerfchappy , Door dwang,zich bind aen d’ ons. Ö brave Alcip, zegnbsp;. my,

War heeft toch üw gehoor,nu uyt’ gerucht gezogen Hoe’t al voor Rhodes ga.

' 'Al. ciPPES.

Ik ftond, en floeg myn oogen Vaft op den witten'burg, die, over lang geftichcnbsp;Van Phales lieffte kind , haar rechten overzichtnbsp;Naer ’t puyn van Troyen ftrekte, als tot iny quaem ge»nbsp;lopen

Op een wit oorlogs paard-, geheel van zweet bedropen, Een van myn fpeelgenoots, die my met blyen zin jnbsp;Als uit een heu s gemoed', vcfhaélde wa: ’er innbsp;Hét Rodiaenfch beleg ten deel was voorgevallen tnbsp;Hoe onzen grademart, G azellcs fterke wallennbsp;Wel krachtig hiel bezet, in vaftc mening dat,

Die van hem overheerft, hy voortzhun opper-ftadt Zo met zyn leger zouw beladdren en befpringen,

Dat hy dien taeyen hoop,ondanx hun wil, zouw dwin-

Tebuygen onder ’r juck van uwe Mogendheyd.

A z nbsp;nbsp;nbsp;T W E Elt;^

-ocr page 18-

4 VEROVERING VAN RHODES,

tweede toneel.

SolimaNjAlcippeS, Bode en Soldaten, Bode,

War is ’t dat ick daar hoor? ach! wat Alcip toch zeyd. Neen,Opper-vorfl:en Heer,heel anders is ’c gele*nbsp;gen.

S o L I M A N.

Wat is’t dat ghy toch aegc ?

Bode.

Het noodlot is ons tegen,

S o L I M A N.

Hoe! Waer in ? zegge ons óp.

Bode.

Maer Rhodes (zooghe my

Sot IM AN.

Te recht geloven wilJ ontkend uw heerfcbappy.

Uw braeftke ootlogs volk ligt voor Gazell verdagen,

A I. c I p p E s.

Wat hoor ick ? goede goon!

S o L I M A M •

Zou w ook door deze plagen , Door ’s hemels-fchik geftierd,van d’ aerde zyn verrucktnbsp;Den trotfen Giademart ?

¦ nbsp;nbsp;nbsp;Bode.

Zyn aanflag is miflukt,

En t’ eenemaal vernield.

SoLIMA N.

V an waer koomt li ’c geweten, Dat ghy ’t zo ru ftig zegt ?

Bode.

Uyt droeve en naare kreten, Verheven in deluchtjuyftin dienoogenblik jnbsp;Als’toverfchotaenlande,

--------------- ----- jj Q,

-ocr page 19-

TREURSPEL.' nbsp;nbsp;nbsp;5

Sol IMA N.

Ach! ’c hert tny trild van fchrik , Doch graeghte fchept naer ’t end.

Bode.

d’Onweerbrevrouwen gingen. Beladen om den hals met teêre Zuygelingen ,

Haer droeve mans te moet, die xuchte en kermd, dees treurd’,

Terwyl met zucht op zucht het hoofd ten Hemel beurd’

Een ander, die met leet, en hertfeer had bevonden, Hoedathetüorloghslotden haren heeft verflonden. _nbsp;Hier noch een ’t laeuwe vocht der ooghen treurignbsp;mengd’,

In ’t purpre bloed van hem, wiens rode weerfchyn fprengd’,

In plaets van bloos, zich op ’er bleek beftorve wan-ghen:

Dekleerenhalfverfcheurd,aen vuyleflenters hangen Aen hun gequetfte leen; d’ een valt het loopen bang,nbsp;Een ander,tredtop tredt,ftaeg ftrompeld’ in zyn gang.nbsp;De derde kan zyn hert niet laven voor de zuchten.

DERDE TONEEL.

SolimaNjAlcippeSjBode, Grada-MArt, PolanEs, Soldaten,

Gradamart.

Polanes. Ach! Polaen,door u was’t dat ik vluchten. Van ’t Rodieaenfch geweft, dat nu hun heerfingnbsp;fcheyd.

V an Solimans gebied.

Pog

A3

-ocr page 20-

6-VEROVERING VAN RHODE S.

Pol A N E s.

J uyft loen uw flinx bcleyd.

My daar toe heeft gebracht.

Gradamart.

’t Is, bio de, vals gelogen)

Dat ghy daer moedig fprak.

P o L A N E S.

Ghy hebt het zelf gezogen) Uyt rechte logentael: had ghy uw leger valtnbsp;Gehouden voor Gazell, wy hadden zorg noch laft,nbsp;Om eenen wreden dood van onzen Heer t’ ontfangeu,nbsp;Gradamart.

De ftrafFe aen u behoord.

Po L A N E s.

iVlaer uwen hals het hangen,) Aen eenen hoogcn eyk.

Gradamart,

De bittre nyt u dringt,

Dat uwe floute tong dees valfe woorden wringt U gt; c uw verkloekte borftidoch ik zal geeaüns fchromennbsp;Tcfpreken zoo ’c behoord. Waard ghy tot tny gekomennbsp;Toen ick u door myn Spie tot mynen hulpe ontbood,nbsp;Al ’t Rodiaenfche volk, verwonnen , Ja al doodnbsp;Op hunnen weyde en wal in bloed verzopen lagen,

En ick,en ’t ganfche land voor zege-loon, zou dragen Een zuyv’re Lauwer krans:maer,ach!het nam zijn keer,nbsp;En dat door u alleen.

PoLA N ES.,

Ickraadeu, fprekenleer,) Op eenen beet’ren maet-

Grab amart.

Zouw ick dan voor u zwygen ? Neen, liever ick mijn ftael.zal door uwicnd’nen rygen,nbsp;P o L A N E S.

En ick voor u niet wijek.

Sol I-

-ocr page 21-

TREURSPEL. nbsp;nbsp;nbsp;7

S o L I M A K.

Houd op, niet voordertrekt,

En ’t glinftren van uw fiaei,wéér met zyn (cheé bedekt, En voegd u tot gehoor, en my uw twill te zeggen.nbsp;GK-ADAMART.

’t Geen ick vertonen zal u daerlijck uyt zal leggen Waer onzen twiftuytfpruyt. Toen ick,naer uw bevel,nbsp;De Zeewasoverfcheept, ick’t leger om gazellnbsp;Heb, naer de Rhodes kant,op oörlogs wijs geflagen.nbsp;Terwijl Folaen aen d’ ander lagquam my uytdagennbsp;Een uytgemaeckte rpie,en wel doortrapte tolk,

Met dees vervloekte réén. Die’t Rodiaenfchevolk, Als OpperhoofdjbehecrftjU morgen eylcht te komennbsp;In ’t effiin pleyn dat gints, in ’t weft,met eyken bomennbsp;Ten halven is omringd,op dat een dags gevecht.

De langh-geduurde twift van dezen oorlog llcght.

Zy dreygen u den dood met woeden , en met tieren : Doch zooghe my geIoofd,zoo zultghe zege-vieren.

Van hun vermetelheydt. Hun leger zal men llaen Op dees voornoemde plaetz , voor d’ opgang van denbsp;Maen,

Die recht op middernacht nu moet te voorfchijn ko* men:

Maer voeg u daer voor hen, en wild in ’c minft niet fchromen,

Voor ramp, of eegenfpoed, om dan zoonverwacht Te vallen op het lijff van hen die noch ’t gedachtnbsp;Niet veftendatuwkomftzovaerdig zal gefchieden.nbsp;Ick weet zy u terftond den rugge zuilen bieden;

IV] itz dat geen angft’ of zorg bewaken zal de plicht Die hen is of^eleyd. De vrees is al gedichtnbsp;In hun verwarde borft, wen zy u acn zien trekken,nbsp;lek zelf,in dat beftkr,uw kyds- man zal verftrekken.nbsp;Nu heeft ons Oppervoogd, alswel bersên, denlaftnbsp;Van al zij n oorlogs volk geladennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adralt, k

A 4 nbsp;nbsp;nbsp;Dan

-ocr page 22-

8 VEROVERING VAN RHODES.

Dan’{baarde Juyft een twill op hem van d’ andre helden.

Diezichjomdatgebied,daer’tzamen tegen Helden. En eilik roemde om 't feerft,om,door een'kloek beleyd,nbsp;U, waeropSoliman zijn oorlogszaken heyd,nbsp;Tedwirigen naerzyn wil,Duszy vall op hem morden,nbsp;Waeruyt dat hunnen val voorzeker zal geworden ;nbsp;Mitz’tgantzonmooglijkisdat dit hen wel geluk,nbsp;Ofeenigvoorfpoedgeef d’Onorderhen verdruck,nbsp;Ten kim van hun verlies, gelieven van uw krachten.nbsp;En ick zal voor mijn loon van u niet meer verv/achten,nbsp;Dan dat ick zy begaafd mer eenen levensluit,

Die al myn flaeffe zorg v/eêr in ’er weelde bluft.

Dit toegereydjis hy met deesbelofrgefcheyden,

Dat ik hem op dien tyd weêr zouw by my verbeyden, TMs Tytan’t hoofd zoo diep in Thetis baren dook.nbsp;Dat Vefter^doorzyn ruft, haaroogen wéér ontlook.nbsp;Daer op zo ging ick ’c al voortz ftellen in zyn rechten,nbsp;O m met een moedigheyd den zegen te bevechten:

Dc weet doende aen Polacn,hoe ick my vaardig vond Te 1’cheyden , en waerom. DenTolckquaemopdennbsp;Hond

Dien hy bad voor gefield,en riep,wilt ghy verwinnen, Zoo is hctovertijd den voortztocht te beginnennbsp;Toen koos ick’cruyme veld, en zonder dat Polaennbsp;Gekreund was om dees zack, ofdie ter hert liet gaen ,nbsp;H y bleef in zyn gelit, en ik naer hem niet wachi en,nbsp;Geprang zijnde hoe ick zouw mijn eer met d’uw betrachten.

Ik lloeg mijn legerdan op een bequame fleê, Omtegenlland te doen,daer ick,als ’t nood was, me6nbsp;Met een gezwinde loop den vyand opkon wekken.nbsp;Twentdczel’pie met twee der mynen ging vertrekken.nbsp;Om,met een loos beeiyd;fe fpeuren wat ’er alnbsp;In ’5 vyands heir geviel. Wy.wierdcn, als een ^»al,

Van

-ocr page 23-

TREURSPEL. nbsp;nbsp;nbsp;lt;gt;

Van allen kanten toen bevochten en befprongen Aen d’ eenezy van voor,en d’ and’ren, gedrongennbsp;Uyt ’t voorgemeld geboomt,aan liepen met gekrijfch.

] k ftel mijn volk te weêr,maar wierd te fpade wijs j Dat my deeslooze fpie te fchendtg had bedrogen,nbsp;lek biel hen dapper ftaen, naer alle mijn vermogen,

En wiekend wat van my toen nodig was gedaen ^ Zoerftierde ick met een paerd een bode naer Polaen,nbsp;Dat,hy ons in der haeft quam uk den nood ontzetten,nbsp;Om dan gelijkerhand den vyandte verpletten jnbsp;rsdger zo hy daer niet quaem, gaf dit zo droeven krak,nbsp;Door al my n leger heen, dat onzen order brak-, •

En raekren zoo te met, O ramp! geheelin dutten, lek Jeede al wai ick mocht,maer kon nochtans niet dutten

Hun averechtfe gang,die op het laeft hun vlucht.

En mijn veroorzaakt beeft: en zo dit naer gerucht Wierd van Polaen gehoord,moeft hy de zelve wegennbsp;Med kiezen door diens dwang. Hier mede op hem nochnbsp;tegen

Degenedienhy had met doode vrees bezet. nbsp;nbsp;nbsp;¦

Toen wierd hy,iu zyn vlucht, zoo Jammerlijck belet, Dat hy,met klein gctal,zyn leven naeuw kon bergen.nbsp;Dit zagh ik met verdriet. Dc wanhoop quam my ter-

En pet {Ten,daer ick was getreden in een fchuyt,

Waer mede ick, in der haeft,den haven roeydeti uyt Met deze, die met my ’t gevger zoo zijn ontkomen.

Zoo is’t met ons vergaen. denek hoe myn heit magh fchromen,

Dat ick in deze ftaet koom voor uw Mayefteyd .

Die’t anders had verwacht j’t is zijn fchuld. ’k Benbe-reyd,

Door d’ uytfpraek van dit volk,en myn geweer ^t betuy• gen

A 5 nbsp;nbsp;nbsp;Te

-ocr page 24-

ÏO VERO VERING VAN RHODES.

Te rukken uyt zijn hals.

P o L A N E S.

W aer koom:ghe dit uyt zuy gen ? Wat peril u dat ghy my zoo valfchely k betichtnbsp;Met ’c geen dat u betreft, en dat van my heel licht,

W ord my gehoor verleend, zal claerlyck zyn bewezen? Dat noch met wiflè blyck beveiligd word van dezen.

S o L I M A N.

Verclaer het dan aen ons, doch zonder logentael.

Po LA NES.

Indien dat ghy myn reen wel in uw oordeels fchael Naar ’t blyk, en voegen wikt, zo zult ghe wis bevindennbsp;Dat ick de waarheyd fpreek, en hy, gelyck d’ontzindeninbsp;Den fchuld van dezen ramp met onrecht fchuyfd opnbsp;So Li MAN.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(tny-

Zo doe Polanes dan.

Pol A NE 5.

Ick hiel deRhodes zy Belegerd met myn volk, en Grademart den ander,

Gely ck hy heeft gezey d W y flopten met malkander Den uyt en ingangtoe, dat uyt het heel gewellnbsp;Geen hulp, noch eet waer meer kon komen in hun veil,nbsp;De fchrik üoeg om hun hert, door ’t zien van deze ellenden.

Dit van my wel befpeurd, my perlle een boö te zenden Aen daer ’t gezag op Hond, door een verkregen macht,nbsp;En heb door dien ge-eyfcht, dat zy, eer ick, met kracht,nbsp;Quaem ftormen op hun wal, de lleutels overgaven,

Of wcygrigh zynde hier in, dat zy dan zich, als Haven, Neerworpen onder ’c juk van uwe Mogendfaeyd.

Dit hiel hy hen wel voor, maar krecgh een zuclk be-fcheyd,

Hoe zeer Polanes bruid, of Grademart magh tieren, Noch zal hun Soliman naer zynen wenfeh niet zwieren,nbsp;Denheyl gewyden band van Rhodes heerfchappy:

Maer

-ocr page 25-

ir

TREURSPEL.

Mier zullen, met geweld, diegants óntflaen t daerby Verkiflen uyc de knel van alle diendbaerneden ?

Dus lactze vry pp ons hun gantfchen magkt belleden.

Wy w'achcen ’t mctgcduld, en laê.i wel zo een dut,

Op hun verharden hals, die hunnen hooghmoealtut. Hack u dan flux van hier, Gazel wy niet opgeven,

Voor dat de laedt van ons, door ’t zwaard, zyn ziel meel kleven

Gelyk heeft uitgebraekt. Dit zeydehy my weer aen M ec ’r geen by had gemerkt, in ’t op en nedergaennbsp;Van binnen hunnen wal, Hoehy, van druk verflagen ,nbsp;Zagh d’arreme gemeent valt rouw en hertzeer dragennbsp;En waer een opening van deur, of venfter luchtnbsp;Kon geven aen’cgeluyt, nuam niet als zucht op zucht ,nbsp;Uyt den benaeuwde borft der geen dier woonplaetznbsp;hielden.

Een deel op floepen wal neer zegen als ontzielden.

Het vrouwen voick fchreeuwde , als aynde fterk ge-klacuwd.

Van al het ongemak, doch tneeft van honger-fiaeuwd. Dit deê my meer als ooyt de moed ten tooren ttygen,nbsp;Om hen, metflormerhand, in myn geweld te krygen.nbsp;De wil wouw naer de daed, dies ick een teken gaf,

Aen al mynoorlogs volk ,om metgelyken draf In d’opkomfl van den dagh., die d eerfle zou w verfchy-nen,

Hen ftyf te tallen aen. Dit wierdvanaljde mynen Gewilligh toegeflemt, dies ick aen Graderairt.

Dees kennis meede opdroeg: maerdie, zookfeheen, ¦was k hart

Van eenen andren wil veel flereker ingenotnen.

Hy 7.eyd dat juyfl toen is in zyn geilt gekom tn ¦ Den tolk, door wien hy zouw met liften zyn verleydlnbsp;De.nieuw geboren dagh, waer voor de nacht fteeds.nbsp;fcheyd

Uyt

-ocr page 26-

VEROVERING van RHODES.

Uyt haren legerfteê, nauw door Auroraes wangen Een goude weêrl'chyn gaf, als ick heb aengevangennbsp;Myn voorbeftemden ftorm, die dapperlyck begonnbsp;Wen yder zagh de glans der purper’ ochtend zon,nbsp;Wiens brandde zilv’re dauw kon doen met bloed opnbsp;drogen ?

En fcheen noch noch niet in ’t zuyd, toen ick voor hunnen oogen.

Deê fcheemeren de vrees eens droeven ondergang. Beiloon zweefde al om hoogh, het fcheen een bly gezang

Te zingen tot ons vreugd,wiens gallem zich quam men^ gen

In ’t naar getreur van hen, die toen, door druk, van ’c plengen

Euns zelfs in ’t brakke vocht, gedrongen uit ’t gezicht, Naeuw konden zyn bevryd.Noch moet ickzyn betichtnbsp;Van quade lafteiing. Toen was ’t dat my de bode,

Van wegen Grademart, by hem ten ftryd quam node, En zeggen dat by was door ’s vyands maght omringd,nbsp;lek dacht, zal ick’er gaen , d’eer-ftemheerelyck zingt,nbsp;En my den zegen toond. Neen ,’k zal dees wal verpletten ,

En borgers, naer myn wil, in myn believen zetten.

Op dat voerde ick myn volk noch op hetfeoedighfte aan:

Maer was, O! droeve ramp, wel fpoedig afgedaan.

De muur lagh al eer neer. lek kon de moord-klanek hooren,

Die met een nare galm quam zuy zen in myn ooren.

’t Vluchteal wat vlughtenkon, Myn oorloghfcheen ten end

Toen ick, die wéér vernieuwd, gehelyck wierd berend Van achter als van voor, mits op ons hachen vielennbsp;De genen wier geprang ons Grademant zyn hieldennbsp;Deê reppen naér de Zee, met eenen klein getal

Noch

-ocr page 27-

lt;3

TREURSPEL.

Noch óverigh aen hem van die met ons de wal,

En grachten van Gaiell rondom belegerd hadden.

Dit ging myn fchynbre gloor met zulckeen druk bekladden ,

Dat ick toen, door bed wangh, wel droef en ongefteld, Met mynbeiweken volk weer keerenmoeft in’c veld.nbsp;Dit was terftond gedaen, toen quamen uyt hun wallen,nbsp;Met heugelyk getier, op ons meede aenge vallennbsp;De geen die voor dees keer niet als de bleke doodnbsp;Verbeyden van ons ftael. My ziende in dezen nood,

En dat ’er geen ontzet voor my toen was voor handen, Moeft ick, OrampjCnlecr! tot myn’en uwer Ichan-den

Gaen vluchten door de fchrick, enfcherpte van diens ftael,

Waer van ick had gehoopt in blyezege-praèl , nbsp;nbsp;nbsp;^

Door l outre dapperheyd, wel heerelijck te pron'éken. Myn volck wierd meelt vermoord , en d’andef telt ver»nbsp;droackcnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

Tot op een klein getal, dat in een ViflTchers'boöc,

Waer in ick mede was, bevryd is van de dood.

Mynreednenby de geen van dees nu vergeleken Kan van u zyn gevat, wie Rhodes heeft verkeken ,

Ot wie de fcbuld hetref-

SoL I M AN.

Wen ick’t wel over wik.

Dwingt my gerechtigheid, dat ick naer vorwis fchik, ' Dat ghy, en hy, voor eerft, word ftriktelyk gebondenjnbsp;Mitz ick uw alle bey zoo fchuldigh heb bevonden,nbsp;Dacghy tezaem verdiend, tot een geringe ftraf,

Een o verwrede dood j en zweer voorcz my myn ftaf Dat ick nu zelver zal naer ’t Rhodes land toe trekken,nbsp;Oni diens onzichtbre velt, tót yders fchrik, te vlekkennbsp;Met haer inwoonders bloed, ’t Sa, tail dees heien aennbsp;Die nn, met rouw, en leec i my hebben toegelaén

Dees

-ocr page 28-

^4 VEROVERING VAN RHODES.

iOeesprijkelijkemoeyt, door hun onecnigheden,

En (luytle toch wél vaft tot dat ick zy, in vrede,

Weer van dees rey5 gekeerd.

G R. A D A M A M T.

Dat is re ftraffen wcr.

Myn Heer, zooghy eens op mijn voor’gedienllen let, Zo weet ick daeze u veel beter zullen raden,

En daer in tot den grond uw grammen moed verzaden. Po L A N Es,

U isoock wel bekend, hoe dickwils ick wel eer,

Als myneo ys’ren vuyft beklemde een fcherp geweer, Uw vyand heb vooy my met angft, en fchrikgedreven,

• SóLÏM AN. — ~

jek heb u,naer verdienft,het loon daer voor gegeven, En nu ghy hebt ihlfdaënwaer k recht dat gy een loönnbsp;Naer uw verdienft onefing: maer zooghe zijr de zoonnbsp;Van d’oude Seleijszppn , wil ick om died u fpatennbsp;Ea fluycfe wel te deeg^met yPre banden vaft.

G R W D A M A R. T.

Nu moetjó droeve leec 1 met ketens zijn belaft gt;

Die eer zoo menigmael zijn daén heeft hooren loven, En zien dar die nuzijn veer boven wind ve'rftoven.

Myn roem die heeriijek blinkt nu in ’er glancz v€r-bernd ,

Vaft reyckend door de lucht naer *c glirifterend ge-fternd,

En zie dat deze ramp my dreygd met nieuwe plagen,

P o L A N r s.

MynhertjVerkropt vanleetjCer nauwer nood kan dragen nbsp;nbsp;nbsp;, .'

Dees bittre tegenlpoqd.

Solt MAN.

’cSa, gaet’er maer meé door.,

Gelyk ik heb belaft.

Myn

-ocr page 29-

TREURSPEL.

Alcippes^

Myn Heer, ick bidd’ u, hoor Toch eenmael naer dees reen dat ghy toch met bezwa

ren


^iet overfeed de geen die in zoo veel gevaren ,

Loor hunnen dapperheyd, u hebben fteets bevrijc ’cheetfte van’t gevecht, tot uwen vyands fpijt:nbsp;Maer ftelfe op zulckerwys, zoo ’t u beliefd, gevangen,’nbsp;Lat hen,in ’t minfte deel, geen ruw verdried magh pran-gen ,

Tot-datghehebt, naer wil, het Rhodiaenfe land Lebraght in uw gebied. Dit hebbende in uw handnbsp;Kond ey de ftrafma dat de tyd u racd, dan voegen.

. SOLIMAN.-

JcJc zal dan, bracve Alcip, hen Hellen naer ’t genoegen Van uw beleefden eyfch. Wel, Helt hen in dien flaecnbsp;Alsghydaer hebt .gehoord. Enghy, Alcippes, laecnbsp;Door atoDslandenheen , al om, en ommeclincken ,nbsp;Dat al bet oorlogs volk zich daet’ly k voeg in ’t blinckcnnbsp;Van ’t knat ffeode gewaed, en al ’t geen dat ’er bynbsp;Voor ons van nodraii ,.omzoalftrax metmy,

Loor Land en over Zee het Rhodes te befpringen , Dat ick het,naer myh wü, magh naer myn wetten dwingen ,

Alci.ppks.

Ick febik dar,naer uw wil, baeft alles zy bereyd.

Sol I MA N.

En ghy dan,naer v.erdienft,van my uw loon verbeyd. E'jnJe vtm het Etrfie Bedryf

TWEE-

-ocr page 30-

ïfVERO'VERING VAN RHODES.

TWEEDE B E.D R Y F.

EERSTE toneel.

Fibamant ^«Florinisse;

F I D A M A N T.

¦px e nood eyfchtmyn vertrek; wees duldigh in ’tver-

^ beyden.

yan myneawederkomft,

Florinisse.

O! overbitterfcheyden, Hoe fcheydgc hert en ziel ?

Fibamant.

Lat valtme, lief, zo bang

Datickgeheel ontroer. Vacrwel, ickga, bedwang My perS , ickkes, en wtêrkusu. Stel uw te vreden.nbsp;lek hoop’tzal wel vergaen. quot;kMoet datelyk gaen treden

Naer Periandre toe,die vaft myn kotnft verwacht.

Ey! droog uw traenen af.De tolck neemt ftadig acht Op uw noodzaeklijkheên ; op hoop uw troolt moeitnbsp;veJtcn.

Daer is my n affcheyds kus.

Florin isse.

lek zorg zy is den leften, Fibamant.

lek gae,en fchey met leet van ’t goddclyke licht. ’tHertfterft, zoo’toog niet weer belchitterd uw gezicht.

F LOR ï N I SSE.

Daergaethydrukkigheen,enisaluyt myn oogen, at dat ick doe, ’t is niet, myn vreugde is al verviogeU'

lek

-ocr page 31-

Treurspel; 17

Ickgaweêrnaer mynteat,en dring daer van myn hert, Zoo veel als ickvermagh , de quellingdie tny (mere

TWEEDE TONEEL.

T A E LM A N. allleen.

OMin! die my bevecht, en boeyd aen n we banden ^ Hoe blakert ghy mijn ziel,en doecfegloeyend branden,

’k Wasvan’erpynenvry : maer iele nu,door de fmaek V an dat ontfteken vuur, zo in ’er ftrikken raek,

Dat ick op wegen tree, en zwier, als den ontzinden , Met ftageoverleg, hoe ick weer rrooft zal vinden.nbsp;’tBewaekt mijn ruit nufteeds, enmaokt mijn ziel zonbsp;bang

Dat ick’er lozing zoek. ó Florinis, ’k verlang Naer u, als zijnde ’c wit en d’oorzaek van mynpynen ,nbsp;Dat ghy my deze fmertzult weder doen verdwynen ,nbsp;Maer,ach! wat raet hier toe? Zy liefd haer zuyv’re ftaet:nbsp;Doch dat’er fcherm-heer nu van hier ten oorlogh gaetnbsp;Verquikt mijn droeve ziel. Zy is in mijn bewaringnbsp;Door ’t Coningklijk bevel. Beft raaek ick een vergaringnbsp;Van koozen, en gcvley, en ftneeckfe. Zoze veld ,nbsp;Met dat, mijn hoop ter neêr,zokoomick met geweld.nbsp;Dat ga ’er dan na toe, ey! wet u tong, en tanden,

Dat ick,door uw gekoos, die zon krijg in mijn handen.

derde tooneel.

F L o RI N 1 s s E Claris. Florinisse.

nieu'wedruk, offmertbenaeuwd mijn hert drer ” We2r,

B nbsp;nbsp;nbsp;Die

-ocr page 32-

i8 VEROVERING VAN RHODES.

ï)ie prickeld als de doot ? 6 ! alvermogende Heer ,

Hoe is mijn bange ziel beneveld van verdrieten ?

OI braeveFidamant, hoezultge noch genieten Het wit van uwen liefd ? Ghy met uw oorloghs volknbsp;Licht fneu veld door het ftael: doch zoo dees valfetolknbsp;Mijn eer nu had verdrukt, wat was’t dan met mijn Ie»nbsp;ven?

-Ach ! niet, ik wou dat graeg, hem dan ten beften geven.' V/aer blijtrghe toch, Claris ? beft geef ik my ter vluchtnbsp;Zofpoedigalsickkan. Deduyfternis houwt lucht,

En aerdenoch bedeckt. ’t Kan nu geen uitftel lijden,' Zoo ick mijn zuy vre ziel wil van dees fchand bevrijdcnjnbsp;God ftaet de vromen by.

Claris.

Hier ben ik al me vrouw.^ Florinisse.

Hael my mijn kaf je toch. Ik moet met leed en Rouw*

Verlaten deze plaets.

Claris.

Ick gae het daetlijk halen.

Zooghy ooytlieteengunft opdie, ö Hemel! dalen. Florinisse.

Die u ootmoedig bad ; wil door mijn beê dees brief Oock leev’ren in de hand van mijn beminde lief.nbsp;Claris,

Daer is het geen ghy eyfcht.

Florinisse.

Daer,ga het weder brengen

Van waer ghy’t hebt gehaeld. Koom weder, ick van't plengen,

Des tooswichts in mijn eer my haeft te vryen hoop. Claris.

’k Ben vaerdigh, en bereyd.

Florinisse.’

' nbsp;nbsp;nbsp;’c Sa, voeg u dan ter loop.

VIER-

-ocr page 33-

treuspel; 15

VIERDE TOONEEL; Taelman. Knecht.

T A E L M A N.

MYn bloed van gramfchap kookt dat ick niet magb verzaden

Mijn heet ontftckenluft; maer ’k zweer, dat ick zal baden,

Met kracht, in zoo een vrcughde,alsooytde fchuym' godin

Aen yetnand heeft verleend. lek vliegh’erweêr op in,'

K N E G T.

G hy koomt te laet, m ijn Heer.

Taelman.

Waerifïèdan ?

Kn egt.

Geflopen

Uyt d’ achterdeur die ghy,onachtzaam,flus liet open. Taelman.

Zal ick dan niet, óramp, mynliefdensdorft verflaen? Wat raet is hier nu toe

K N E G T.

lek zal ’er volgen gaen. Taelman.

’tZa,maekm;jn koetz gereed, en daer aen bind twee honden.

’k Meen datze,door diens reuk van my zal zijn gevonden,

. nbsp;nbsp;nbsp;Knegt.

Uiewas algifter reed,door’c toedoen uw’s bevel. Taelman

Zoo ga dan voort met my. Dat koomt me zeker wel.'

VY F-

-ocr page 34-

20 VEROVERING VAN RHODES.

VYFDE TONEEL.

Florinisse. Claris, Knecht,

T A E L M A K.

Florinisse;

TOc hier zyn wy geraektjde nacht die is gefcheyden;

1 ck hoop de goede God zal voorder ons geleyden, En ftieren tot dat wy , behoudens lijf,en eer,

Bequaem gehavend zijn ,en Fidamant noch weer Vct zellea.doen met my in zoo veel blye weelde,

Als ooyt de mingt; godin getrouwe minnaers deelde.

Wat is’t toch voor geluyt datick van achtten hoor? Ach I ’t is den Taelman zelf, hy volgd ons in ons fpoor.nbsp;Waer vluchten wy nu beft ? Wy zijn nu al om ’t leven.nbsp;Claris.

Daer zie ick een fpelonk; wy ons daer in begeven,

En krujpen tot in ’t diepft.

Taelman.

Tree af.

K N E G T,

Ick mis’er tref

En fpoor. Waer zijnze toch geraekt ?

Taelman.

Dat ’s wel gelet

Opmynendierbrenproy. Zy is verbaeft gekropen Gintzindat open gat. i’Salwilt’er meê inlopen.

En hacldfe voor den dagh.

Knegt.

Het ziet hier byfter wreet.'. Ick word geheel verfchrikt.

Taelman,

Hoe! waarom ? niet een beet Tree ghy maer rullig in,

Knegt.

-ocr page 35-

21

TREURSPEL.

Knegt.

Ongeluckige en fnooden, Koomt ghy niet willigh uyc zo zal ick u ftrax dooden.nbsp;Zy fpotten met mijn roep,ick treeder dan op in,

T A E L M A N.

O wreede vluchfter! wijk, wyk van uw wreede zin,

En wil mijn heete liefd met wederliefd belonen Zo mogen wy by een, in zoete vreugde wonen.

Dees man toefd my te lang, ’k ftier hem mijn honden na Nu fluypt berouw in haer, maer’t is licht veel tefpa.nbsp;Daer komt hy met haer aen, ö neen ! wat ick daar hoorden?

’kLoot dat een wreede leeuw mijn honden wil vermoorden ?

Ick hoor hun janeken vaft. Ach Ijuyft is ’tzo gefteld, Ick ga weêr op mijn koetz,en kies het ruyme veld.nbsp;Flor. I N issE.

Ickfmaekmet vreugd de lucht dar is wegh gereden. Claris, laet ons nu voort vervorderen onze treden,nbsp;lek hoop den zelven God, die ons uyt dit gevaernbsp;Zoo gunftigh heeft verloft, dat man , cn honden daernbsp;Verfcheurd zyn door de klaeu w des Tyger, t’allen ftpn-den ,

Alzo ons helpen zal,en my noch ongefchonden Weêr leevren in de macht van mijnen Fidamant,

Dus nemen wy den vvegh naer’t Rhodiaenfehe land; Laet ons van d’ eenzaamheyd de zinnen niet vervoeren,nbsp;Maer in dees bange vlucht ons’ wakkre voeten roeren.

Si

Z E S*

-ocr page 36-

21 VEROVERING van RHODES.

ZESDE TOONEEL,

F IDAMAN T en Pe r iandre.Slavinne,’ T A E L M A N.

F I D AM A N T.

tJ I er 2.ie ik weer de plaets waer ick mijn halve ziel fsTu korts gelaten heb. Zo haeft was nier de hielnbsp;Van 's vyants Heir gelicht, de liefddeé my verlangennbsp;Te keerennaerde Zon wiens brand my heeft bevan.nbsp;gen,

De Koning bad vergeefs, het blyvenwas verdriet Voormy. Mijn licht wort uitgeblulï, zoo 'k niet geniet

Een lichje uyt het licht dat my kan fteeds verlichten, En dat my in de geeft kan druck en blydfchap ftich.nbsp;ten.

Nadat het voormy’tftuurs, of’t zoete wezen toond. Toen ick mijn aficheyc nam, heeft myne ziel gewoondnbsp;In haer’ en haer’ in mijn waer uytfe nooyr zal flippennbsp;Voor my dc dood de draed des levens af zal knippen.

Ja ’k twyfFel of fe dan al laten zal het geen Daer zy met zuicken dienft geftaeg won aengebeén.nbsp;Ick klop dan met verlangft of ick noch zal genietennbsp;Mijn voor genooten vreugt, die my kon vreugc toenbsp;fchieten

,Waer van mijn leven bloeyd’.

Slavinne.

Ghy koomt te Ipadc weer.

Waer by ?

F I B A M A N T,

Slavinne.


Uw lief iswegh.

Fi.

-ocr page 37-

23

23

treurspel;

F I D A M A N T.


Waer heen ?

Slavin ne.

lek weet niet Heer,

Doch baer juwelen heeft Z7 al noch hier gelaten.

F I D A M A N T.

IckgajCnhaelfedan.Wackanmynu toch baten.

Dat wyuyt’t krijgs-gevaar alhier gekomen 2,yn Daerick,Ozwaer verdriet! myn lief , waerom icknbsp;quijn ,

Dus droef verheien moet. lek magh nu wel vervloeken

Dat ick ooyt derwaert trok.

Pe R l ANDE E.

Laet my toch eens door-zoekea ft Geen zy gelaten heeft.

F ID AM A NT.

Zo doe ick in mijn zin

Daer d’ een gedacht uyt vliegt, en d’ ander weder in: Doch geen van ai kan my noch trooft, noch kennis geven ,

Waer datze nu al vlucht, of waer zy is gebleven.

P E R I A ND R E.

Daer fchep ik weer wataêm , door’t vinden van een brief,

F II) A M A N T.

Laet zien of die ook is gefchreven van mijn lief.

Aen mijn vjel-bem'mJe Fidamant.

Mijn hert, ten deel verquikt, doet W'eer wat droef heyd lozen.

Nïet konnende hier aen \emaMdvertrowtueK tvat my

h

'iejegendis^ heb ickbedwongcngevjeeji zutex hier

/ nbsp;nbsp;nbsp;B 4.

-ocr page 38-

verover ING VAN RHODES.

in u^t te drukken, met deze vertoning dat de» Ttel-tnun, onder vjiens bewaring ik bevolen was, onder^ flae» heeft, mij» eere te verdempen , waer door icknbsp;raetzaem heb gevonden , my ter vlucht naer Rhodesnbsp;te begeven: doch of my ^t noodlot , door de dood ver-rafte , verzoekickvoor'tlaefiin uw gedachten te doennbsp;l^erleven,

d’Ellendige Floriniffe.

Hoe flreygerd my de ziel van granafchap op dien bozen, Rn God vergeten Tolk ? wat is’c toch voor gewoelnbsp;Dat door mijn A dren zweefd, dat ik naeuw leven voel?nbsp;Myn leden,lever,long,al fchynen nutefterven.nbsp;Hees drok mijn hert vcrfmoord, eer ick de ziel zal der-»nbsp;ven,

Periandre.

Zo ick den boofchwicht had , ickfouhemmet myn

zwaerd ,

In mijn verwoede wil, verrukken van der aerd,

I D A M A N T.

Jek zie hem daer van veer naer ons roe komen Ure ven C/f hy niet had aan my dit fcheilemftuk bedreven,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Periandre.

Trecn wy hem in ’t gemoed.

1 A E L M A N,

Zy t, heeren, wellekoom.

U w weerzin my behaegd •

Periandre.

Bevangt u niet de fchrootn

Van uw vervloekte daed.

T AELMA N.

N ooy t hebben mijn gedachten 'Rot zulke daên geftrekc.

Toen

-ocr page 39-

2f

TREURSPEL.

F I ü A M A N T,

Toen ghy laeïl woud verkfachren Mijn wel beminde lief, wat is dat voor een laek ?

T AE LM A N.

Zy is gevlucht, myonbewuft wacrom, Periandre.

Voorwraeck,

Dacuwonkuyfle vlatnisop dien maegd getlegen Zo lultghe zijn ter ftond mee dit geweer door-regen.

F I ü AM A N r.

Bezadig u, mijn vrind, laec ons hém, naer mijn raed, Beknellen met een band, en dan, in dezen ftaei,

Gacn brengen by zijn vorft,die hem,voor yderaoogen , Magh ftraffen naer verdienft, en wy, zo veelwe mogen,nbsp;Aen ’t zoeken van die geen wiens liefde in my geplantnbsp;Mijn ziel eer voedfel gaf, maer nu ontroer ’t veritand.nbsp;Periandre.

lek moet, naer uw verzoek, mijn zelven dan bedwin» gen,

Daer ick zoo graeg dit ftael zouw door dees lendnen dringen,

Dan laethem noch niet gaen, maer houw hem dapper vaft,

Op dat hy aan zijnhals magh hangen in een baft.

Dat ga met hem zo voord: wy dan naer Rhodes trekken Daer ons gezich uw lief,door ’t zoeken,zal ontdekken.nbsp;Fidamaut,

Ick hoop dat onzen God , der onderdrukten baek,

Aen my daer huwen zal , dien daer ick zo naerhaek.

Z E-

-ocr page 40-

26 verovering van RHODES.

ZEVENDE TONEEL. Florinisse Claris.

Flor 1 nisse.

En Hemel xy gedankt dat ick nu ben gekomen in dien verzeker plaetz diemy peift niet te l'chro-men,

Dan voor mijn liefdens fteun, den dappren Fidamant. Watlydge l;ef,ommyjWien5hertomu fteeds brand ,nbsp;Door ’t perffen van de liefd, die ghy , O! Periandre,nbsp;Door uwen beerlijckheyd,zoo fchielijk deê verandre’,nbsp;Toen ghy in’t trotfe room,daer Crifedox riep wraeknbsp;Op haren broeders door, bepleyten ging uw zaek.

Nu prangd het leetfyn my. Het koomtme gantz omringen.

Door hik op hik geftuwd , de bange zuchten dringen Uyt mijn benauwde borft. De luyfter mijns gezichtnbsp;Is Eeenemael verdoofd, ’c Verliezen van uw lichtnbsp;My alle quelling geeft, en doer een oopning banennbsp;Voor een geftaeg gevloey van biggelende tranen.

Wier roep in ’t uytgaen luyd: koom by uw Florinis Die nu door d’ hulp van God, in ’t trotze Rhodes is.nbsp;Den druk die u licht pynd,die heelt ’er meé bevangen ’nbsp;En doet noch daeglijx niet dan naer uw komft verlan-gen.

Ons droeve fcheydens-cjuel die heeft ’er fteeds verzeld, Ja (haerbenaeuwde hert, tot barftens toe, bekneld.nbsp;O! Taelman ,uw beftaen, doet dat ick alle dagennbsp;Dus dool in zwaer verdriet ter plaetze, daer mijn klagen

Het minfte word gehoord: ick naeuwelijx een tredt Vervoerde van mijn gang, of mijn gedacht bezetnbsp;Het hert met nieuwe pijn, ja, d’alderhardfte ftcenen.

Die

-ocr page 41-

TREURSPEL. nbsp;nbsp;nbsp;27.

Die ick zo dik betree, die helpen wel beweenen ,

Zoo ’t fchijnd , mijn groot verlies ; het liefFelykc kruyd

Getuygd mijn fchaê, de bloem haer bladers naeuwont--iluyt,

En treurd my aen met al wat my op wegh koomt moeten ,

Om meteen reex van quel mijn ziel zo i’oor te wroeten.

lek keer dan weer naer huys, dat ghy, Claris.

Noch voortz vernemen gaet,öfoocx veriichtenis,

Voor mijn bedroefde hert, ter haven is gekomen ,

En keer toch weer naer my, zoo haeft ghy hebt verno' men

Een fchijn die my een vreugd magh baten'in de ziel,

W ii j naer de redenen, dien ick u giiter hiel,

Op kleding, en defpraek,voornamentlijkop 't wezen Wel letten van die geen 3 die ghy onlangs voor dezennbsp;By uwen Coning zaeghr, in aanzien, en in pracht,nbsp;Door hunnen dapperheyd. Ghy zult van my verwachtnbsp;Met groot verlangen zijn, en noch meer , moght iknbsp;weten,

Dat dan in my de qucl geheel zouw zijn vergeten.

Claris.

Mijn vrouw , zijt maer geruft , en ifteuic op uwen Heer,

En denk na duyftren damp vertoond de zon zigh V/cer.

ACHT-

-ocr page 42-

28 verovering van RHODES.

ACHTSTE TONEEL.

Fii)AMAnt^« Periandre, Scytfe Edel-lieden ftom, Claris. Florinisse,

F I D A M A N T.

¦JCkben,enb!ijfindruk,endaerdoortreuren d’ oo-

Die ick ten Hemel beur, twijl hert,benauwd, roept: hoogen

En almogende God, verfmoor’, en blus in mijn Zo lang geknaeghden ziel,den bitt’ren quellings pijn;nbsp;lek ben nu, door uw hulp, geraekt in Rhodes wallen ,nbsp;M..er zie ’er noch niet in dat my kan wel-gevallen.

Ey! Itrael uw gunft’ op my dat in my vreugd verwekt, En ftier my,naer ’t gebouw wiens overwclffel dektnbsp;De Itiyfter die ’er licht heeft in mijn ziel gezonden,nbsp;Periandre.

My prangt een dubble quel: uw lyden llaet my wonden

Van droef heyd door den borft naer ’t hert: ’t verlies der ichar,

Van u ncch iteeds bev/eend, heeft zo mijn zie! bevat, Dat ick in mijn gemoed, door dezen druk verflagen,nbsp;Naeuw machtigh ben de floot van haer geweld te dragen,

En dat in deze fmert my ooyt verlichting gaf, is datdcnfchelmfen Tolk heeft wel verdiende ftraf.nbsp;Door Gods gerechte hand,tot eenenloon,ontfangen.

F I U A M A N T.

Een fchcemering van vreugd koomt daer mijn ziel bevangen:

Vermitz ik zie een maegd , die recht naer ens toe treed,

En

-ocr page 43-

TRËURSPEL. nbsp;nbsp;nbsp;29

En draeghd , gelijk me dunkt, juyft even iulck een kleed

Gelijk de flaven deên, die wy eer zagen fchencken Aen onze Florinis. lek bid, ey ! gaeze weneken,

En onder vraag ’er naam, haer land, en haren ftaet. Claris,

Dees, zoo ick wel kan zien, of zoo ’c zich blyken laet, Vertoonen aen hun fchijn ,en kleding dienze dragen,nbsp;Dat zy de gene zijn waer naer ick zouw gaen vragen.

’k Tree voort op dat ick hoor van hen het reclit be-befcheyd,

Periandre.

Wie zijtghe, goede maeghd ?

Claris.

Die, Heer, geheel bereyd Tot uwen eerbren dienft van herten is geneghen.

Periandre. yan waer ftrekt uw geboort ?

Claris.

Van Scythen, ’k Ben geregen Vandaer met mijne vrouw, wiens woning niet zeernbsp;wijd,

Noch veer is van deez plaetz. Maer ghy, myn Heeren zyt

Ghy meê niet van dat land, en uyt diens krijg gekomen? Fidamant,

Wy hebben daer van daen ons reys naer hier genomen. Waer is toch uwen vrouw? mijn hert word ilerck geprangd

Om uie een reys te zien.

Claris,

Niet al te zeer verlangd t Wy komen ’er haeft by: wild volgen in mijn treden.

F'LO R I N 1 SSL.

Zijt ghy daer weer, Clans ?

C L A-

-ocr page 44-

30 vero vering van RHODES.

C L A R IS.

Dees hebben my gebeden. Dat ick, naer de^e plaetz, hen bi engen zou w by u,

F I. OR 1 N ISSE.

O ! Hemel, wat ick zie! wat blydfchap doetghe nu,

In deze droeve tijd, voor mijn gezicht veu'chynen?'

F1 ir A M A N T.

Nu moetghe,zware que],uyt mijn gedacht verdwyncn. Mijn Florinifle,liet!

Flor 1 N IssE.

O! waerde Fidamant,

Wie heeft u hier geleyd ?

F l D A M A N T.

Maer d’ Alvermogende hand Van ons’ almachtig God.

Florinisse.

Mijn ziele fchijnd te vliéten

Uythaer fteê.

Fidamant.

Zoete-mond! zouw ick noch wel genieten De ziel die u beheerft , zoo Kus ick zoetlijk dy ,

T'ot teken dat dees kus, daer van eetuyae zy.

F lori nisse.

O ! lief, die als een bloem die bloeyd, op ’t fchoonfl: bebladerd,

Doet bloeyen deugd’ en trouw, in zuyverheyd vergaderd,

Fidamant.

De zoetheyd van uw aerd, ’c medogen geef verlof,

Dat mijn ver liefde ziel, als in een heerlijk hofF,

Zich leger veil in d’ uw^ waer uyt nu zijn gelcheyden De wreedheen, die een zuyl tot mynen graf faereyden.nbsp;Florinisse.

iniacht;

Alijn boezem hielme uw liefd gelijk , alsgants ver.

Doch

-ocr page 45-

3*

TREURSPEL.

Doch ’t was een hete brand gedurig in ’t gedacht;

Die konde nooyt den ftrik van dezen band ontbinden Om door een vryen wegh te gaeti den uwen vinden.

F 1 D A M A H T.

Voor my was ’c veel te zwaer te houden zoo bedekt Mijn vlammen uit het vuur van uw gezicht verwekt,nbsp;Dat met een heldie vonk quaem glinft’ren voor uw oo-gen.

F LOR I N ISSE.

Gelij kghe daer uyt hebt uw goede wil gezogen,

.Zoo word het met dees blijk ook in mijn ziel beveft.'

P' I D A M A N T.

o zegel van de liefd! die al mijn quelling lefcht j Wat koomtghe my een weg naer alle vreughde banen.nbsp;Florinisse.

Dat ick het waerlijck meen, getuygen myne tranen, Die, als het teér gebloey verheugd word van den douw,nbsp;Zich huwen met een vreughde aen uw ontzetbre trouw.nbsp;F I n A M A .s T.

Toen ghy voor mijn gezicht zoo lieflijk quaem getreden,

Gevoeldeickgrooter vreugd jof eenen overleden.

En dood gewaende zoon, verrezen uyt het grafF, Weer in zijn arm ontfing een die hem’c leven gafF.

Flo R I N I SS E.

Verzeker u dat ick niet min was opgetogen ,

Toen ick uw levenslicht zagh fcheemren voor mijn ooi gen.

F I o A M A N T.

Myn opgevoerde ziel fmaekte ooyc geen meerder zoet In uwe lieve réén, dan wenze ftesds ontmoet,nbsp;Gefchitterd door’t gezicht, uw zuy verlijke loncken ,nbsp;W elx ftuursheyd haer verdrukt, en zoetheyd weer doetnbsp;proneken,

In

-ocr page 46-

y. VEROVERING VAN RHODES.

In een vernieuwde weeld.

Flor I NissE.

Den lof dien gby my uyt gt;

Meeruyt uw trouwe liefde, als mijn verdienfte fpruyc, Mits deze waerdeinmyonzichtbaer ligt gedoken.

F I D A M A N T.

Neen, fchoone Florinis,’tis nier vergeefsgefproken Dat icic zeg uw waerdy die overtreff de fchac,

Die ooy: de grootfte Vorft in heerlijckheyd bezat. Flor I NISSE,

’t Schijnd datghc met my fpot, en daer in fchept vermaken.

F I D A M A N T.

Het fprengde een zoete fchaetnte op lely ¦ witte kake n : Neen: wat mijn macht vermagh ick tot uw dien It ge-bruyk.

Florinisse.

En ick mijn ooren ftop, en noch mijn oogen luyk, Voor uw verheven reen die my te veel zo vleyen.nbsp;Fiuamant.

Iclc gaze niet te veer uyt tred, offpoorfel leyen t Mitz ick noch’t rechte wit van uw waerdy met raelc,nbsp;Florinisse.

Zois’tdanwelgctreft,datickmijn twifting ftaek,

En zulcke reednen fpreek, die u, en my betamen. Periandre.

Ick heb de Scythfe lién, die met ons herwaerd qua-men,

Van huj fveft zo verzorgd, dat hen, wat dat het zy , Gantz niet gebreken zal, waer door ick voorder my ,nbsp;Met ongemene vreugd , wtêr koom by u vervoegen.

]' L o R I N I SSE.

Ach ! Periandre, vrind: ick kan al myn vernoegen Niet uycen naer behoor, om dat ick u gezondnbsp;Weer metmyn oogenzie.

P £-

-ocr page 47-

35

TREURSPEL.

PERIANDIIE.

Maer hoe ick myibevond, Wen ghy voor mijn gezicht uw wezen quaem vertoo-nen;

Het was als of mijn ziel niet langer wilde wooncn In haer geleende plaecz: maer fcheen toen zulck eennbsp;lleê

Te kiezen daerze mocht, bevrijd van ramp . en wee ,

In volle heerlijckheyd, een fchoonder wooning hou» den.

Hoe zyt ghy hier geraekt ?

Florinisse.

Dien die ghy toe vertroudcn Myn zuyvre levens glans, my door zyn boosheydnbsp;zocht

Tcfchenden naer begeer: ’t geen my zo veer toen brocht

Dat ick veel liever wouw in honger, in ellenden Van allerley gevaer, mijn jonge leven enden,

Dan dat zyn quade wil, zouw ruckcn uyt mijn fchoot ’t Geen ick het waerdfteacht; ook hadghe m.y al doodnbsp;(Indien dien boozen (chelm,mijn eer zoo had gefchon»nbsp;den)

In uwen wederkomft, wel jammerlijck, gevonden. Dies ick het raèdzaem vond dat ick my gaf tér vluchtnbsp;Met deze jonge Maegd. Hoewel dat toen de lucht.nbsp;Met Vefpers bruynfte kleed gcheelijk was betogen.nbsp;Wy liepen over wegh niet anders of we vlögen:nbsp;Vermits de doode vrees ons kfachtigh had bevat.

Noch


En kregen den Arax. Wy raekt en, moede en mat,’ Tot aen de waterkant, waer Tyri met zijn vloedennbsp;Het vafte land begolfd. Nooyt vielen ons gemoe iennbsp;In meerder angft als toen, door dien den valfen Tolcknbsp;C Verwittight van mijn vlucht, met eene van zijn Volcknbsp;Gezeten op een koets, aen welcke wel gebonden

-ocr page 48-

34 VEROVERING van RHODES.

Noch volghden achter aen twee felle en wrede honden) Met eenen ftyven Ren quaem volgen in ons fpoor.nbsp;Dit zien dat maekte ons bang:maer God,die ftadig voornbsp;Den onderdrukten zorgd, ons leven zo bev/aekre.nbsp;Dat wy, behoudens lijfs, in een fpelonk geraekte,nbsp;Dacr hiel hy mede ftal, en zend naer ons zijn man.nbsp;En honden,die,in ’t hol toen gaende,ellendigh vannbsp;Een wreede Tygcr beeft haer tanden zijn verflonden.nbsp;Dit ziende dezen boef heeft zich zo wel bevondennbsp;Dat hy keerde,heel verfchrikc,zijn ecrft genomen gang.nbsp;Dit van ons al befchouwd,maekte ons ter dood toe bang:nbsp;Maer toen den Tyger was in 't dicpft haers hol gedoken,nbsp;Zoo zijn we, van dees plaetz, met blydfchap opgebroken;

En raekte door de hulp van eenen herder-fchaer Zoo veer, dat wy de ftroom des Donauws ,en’t gevaernbsp;V'an veciderhande nood, geluckelijck ontfprongen ,nbsp;En wy ons Gode lof tot Mcfambrye zongen,

Maer vindende in dit volk geen zekerheyd, of trouw, Quaem ick naer deze ftadt, in welxvermaerd gebouwnbsp;lek, door des EJemils gunft, voorfpoedig ben gekomen.nbsp;F1 ü A M A N T.

Die heeft ons, waerdelief, meê in zijn hulp genomen: Vermits dar, door den brief, die van u wierd geleydnbsp;In onzen fcheyding plaets, uw zaek zoo is bepleyt,nbsp;Dat dezen bozen fchalk, heeft wreedelijck ontfangennbsp;Zijn wel-verdiende ftraf, en is zoo opgehangen,nbsp;Alwaer dat OIbi veft, met haer gebouw ^ieraednbsp;Door ’t zichtbaer oog den geeft zoo vol verwondringhnbsp;flaet.

F L o R I N I s s E,

Den Hemel zy gedankt dat ick zoo ben gewroken.

F I D A M A N T.

Den zelven zy gedankt dat ick weer ben gedoken In ’t luw van uw gezicht.

Pe-

-ocr page 49-

T R E U R S P E L.

Periandre.

17 vv vreugd my ook opvoerd Maer, ach! een droeve quel, my wéér dees vreugd beroerd.

F I D A M A N T.

Wat quelling kan uw hert toch by mijn vreugd gevoe-^ len ?»

Periandre.

Het over-groot verlies in mijn gedacht koomtwoelenj F I D A M A N T.

Hoedanig is ’t verlies dat ghy ’t zoo waerdigh roemd?. Periandre,

Dat kan niet dan met pijn van my zijn uytgenoetnd, lek zijnde van dees quel tot boven overladen,nbsp;Gevoelzenoch verzwaerd.dat ick niet meê magh badennbsp;In een zo blyen vreugde, en minnelijeke weeld jnbsp;Als u het by zijn nu van FloriniCfe deeld.

Mijn waerde Clarimeen is voor my gantz verloren, Florinisse.

Een waerder Clarimeen, mag weder zijn geboren Tot bloeying uwer vreugd.

Periandre.

Neen, ’k achten dees zo waerd Dat geen zo waerden meer voor my was op der aerd,nbsp;FI D A M A N T,

Ach! koomghe wéér mijn ziel door dit verhael bezwaren?

Periandre.

Mijn bange hert roept wraek, op golven, en op baren, Doch boven a! op dien die in ’er woefte Zee,

Fn hollen ingewand, haer lichaem voerde meê,

Dat d’aerd-bo6m moght, met réén, een recht verqierfd Arekken,

FloriniSSE.

Moet nu, 6 God, de Zee dus jammerlijck bedekkep C 2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fen

-ocr page 50-

Sö VEROVËRING VAN RHODES,

Een zulcken jonge bloem.

' nbsp;nbsp;nbsp;Fid AM ANT.

Maer mo« ’er zoute grond Den zachten ruft-plaetz zijn voor zulk een zoetennbsp;mond ?

Pfriandre.

O noodlot, fpalk uw koon, om daer meê te verzwelgen Een die wel anders zouw zijn eygen licht verdelgen,nbsp;En dempen , mitz de fneê van uw verwoede fchaernbsp;Zijn hert veel meer bekneld, dan dat hem al’cgevaernbsp;Des wereltz wierd vertoond, ’t Sajwilme voort verrukken,

En fcheuren van der aerd, waer dat al d’ongelukken Geftadig zijn gereed om my ’er luk te biên.

Al wacme koomt te voor, of mijn gezicht magh zien. Bat koomtme naekt, en klaer, met gruwel-trek afmaiennbsp;Het beeld van mijn verderf. Waer zij tghe, blixemftia-len,

Dat ghy my niet omringd, en zengd my ’t leven af, I'.rt’t lichacm , zielloos , voerd’ in een onzichtbaer graf;nbsp;Magh ick niet van den brand diens vlammen zijn verflagen ,

'Zo doe,ó Hemel!toch weer voor mijn oogendagen Den zoeten dageraed, die klaerder dan een zonnbsp;Belfraelden eer mijn ziel, waer ick, als uyt een bronnbsp;Het water word geput, mijn luyfter quam herlcbeppen,nbsp;Als ick ’er zoet gezicht, of lippen zagh verreppen.nbsp;Waer, ach I ’t is al gedaen , en noch in eygen loopnbsp;Verwoedelijck geftut.

Flor IN 1 SSE.

Leef noch op goede hoop. O Periandre! wil uw quel geheel verlfampen,

Op datze u het licht niet blus uyt ’s levens lampen, En denkhoeonverwacht, ick eertijds uyt de vuyftnbsp;Des rovers wierd vcrloft, toen ghy, zoo onbefuyft.

Met

-ocr page 51-

37

TREUSPEL.

Met hun bloeddorftigh bloed uw ftale kling befmetren. Dus, Periandre, vrund, wil uyc ’c gedacht verzettennbsp;Uw overgroot verlies, en fcheppen weder vreugd.nbsp;Indien ’t u mooglijck is.

Periandre.

Nooyt heeft de zuyvre deugd Des Roomze Florinis, zoo heerlijck gebloncken.nbsp;Tot gloor van mijn gezicht, als ick ze nu zie pronken,nbsp;’k Stel my dan wat geruft, en demp, zo veel ik ken.nbsp;Mijn overzware quel. Doch zoo ick mede bennbsp;Beladen met een beê der Scythze Edelieden ,

Dat,zo ’er noch wat wasaen hunnen Vorft t’ontbieden, lek ’t daetelijck zouw doen, mitz dat hun mening isnbsp;Te fcheyden morgen vroeg , om dat ghy, Florinis,nbsp;Weêr zijt in ons behoed. Hebt ghy mcê zin te ichi y vennbsp;Aen hunnen Opper- Heer ? laet niet dien luft verdry ven.nbsp;Florin issii.

lek moeft ondanckbaer zijn, indien ick nu niet wrachc Met, dezen zelven hand een dank , tot loon der klachtnbsp;Die mijnen onfchuld deê eer voor zijn oogen ftaren;nbsp;En dat ick voortaen raagh heel zuyveriijck bewarennbsp;Mijn omgepleyten eer, zoo koomt, vermits dat wynbsp;Daer al toe zijn verplicht, en doet ook zulxmetmy.

Eynde van het Tweede Eedryf^

HET

-ocr page 52-

38 VEROVERING VAN RHODES.

HET DERDE B E D R Y F.

eerste TOONEEL.

Groot Mr. van Rhodes, Ad rasies,

Cethuliae'rifche Ges A ND.

Groot Meester.

¦^fu gaet Bellona zelf tot onzer glory juygen,

O Ridders! van wiens kracht ons bodem kan getuy-

gen,

Die noch,als verfche douWjin haren vruchtbren fchoot, In-zuygd het rode bloed van die de ruwe doodnbsp;Ontzielden door uw kling; en’coverfchoc, verdagennbsp;In hun bedeefd gemoed, de tyding mogen dragennbsp;Aen SoKman, hun Heer : hoe bloedigh, cn hoe felnbsp;Men, door ons fcherp geweer, in’t aenzien van Gazelnbsp;Met hen gehandeld heeft ; terwijl dat wy oprechtennbsp;De tekens onzer gloor, en vreugde wimpels hechtennbsp;Op torens, en aen wal, en Lauw’ren om , tot lof,nbsp;^Te kronen ’t waerdighoofd vanu,Adraft,die’rftof,nbsp;Van achter ’s vijands rugg, zo in dcluchtdec ryzen,nbsp;Dat ick , en ’t land aen u zijn fchüldigh te bewyzennbsp;Alle eer en dank.

A D R A S T E S.

Mijn Heer, ick heb hier in gedaen, Waer toe de Ridder-plicht, en eed my voerden aen.nbsp;’t Was ’t hert een 1 uil dat ick, door ’c weyden van mijnnbsp;oogen

Al om en om my zagh dat hoofd’ en armen vlogen Ter neêr,van ’t lijf der wrede Turrikken, wier bloednbsp;Ons aerde grecigh dronk- O aenilagh ! wel gevoed.nbsp;En op het fcherpft verzind, en wel ten tijd befteken

Vaa

-ocr page 53-

39

TREURSPEL.

Van onzen lozen fpie, die met zijn rechte treken Hun Grademarc lokte af, terwijl Polaen Gazelnbsp;Noch woedelijck befprong, in mening dat hy welnbsp;Haeft zou verwinner zijn .• maer is zoo Üihx gevallen,nbsp;Dat, toen zijn makker vluchte, hy voortz naer hunnennbsp;wallen

Zich aefrechts keerden om,en op hetvaerdigft vlood Voor ’t blinek van ons geweer, en vreze van de dood.nbsp;Zoo torft ons’cbly geluk, dat onzen gloor doet dravennbsp;Tot boven aen ’c gefternt. Nu mogen wy handhavennbsp;Het over oud gebruyk , en doen in dezen ftandnbsp;Als ons Voor-ouders deên, wen zy het Vaderlandnbsp;Bevryden van verlies, en was dat zy uyt beelden,

Op Schouwburgh, enTooneel, het geendebraeffte fpeelden,

Het prijkelj en ’t gevaer, dat hen den oorlogh had: Geladen op den hals; en voorder, hoe, en watnbsp;Voor middel zy aenwende,omdat weerom te vryden, .nbsp;Van air het ongeval. Dit is, tot dezer tijdennbsp;Ons toegedoemd te doen.

Groot Meester.

Wel dat men dan door ’t landt Hier van den uytroep doe, om, met gelijekerhand ;nbsp;Van dees beroemden eer,by ons door ’r ftael verkregen ,nbsp;Te vieren na dees dagh.

Gethuliaensche Gesant.

Zo uwe daên, en zegen

Gethuljen had vervuld, heeft diens Vorft, ais gezant. Gezonden my aen u, en llierd u uyt Zjn landnbsp;Een fchoon en groot getal van d’aldcrfeifte dieren,nbsp;Om, door diens wild gevecht, zoo hecreüjck te vieren.nbsp;Als Rhodes in ’er eeuw noch nooyc verroonen z.agh.nbsp;Dus , zoo u zulx gevald , beftem aen my den daghnbsp;Dat ghy ze, naer uw luit, wil woedelijck zien vechten.

C 4 nbsp;nbsp;nbsp;Groot

-ocr page 54-

40 VEROVERING van RHODES. Groot Meester

Op morgen zil men esrit de Vreugds bannieren rechten. Met ’t geen daer toe vereylcht. Dan zullen met de fpeernbsp;De R-iddcrs van het paerd, malkanderen ter neernbsp;Doen vallen op het zand. Hun lult met Hellebaerdennbsp;Verkoeld , zoo zullen ze, met haxen,en met zwaerdennbsp;Beproeven hunnen kracht;en weer wie ’tbeftefpandnbsp;Den Indiaenfche boog, daer aen wie uyt ’er handnbsp;Den fchicht het rcchite worpt; en voordcr wie in’cnbsp;treden

Zijn voeten ’t fnelfte rept. Hier zalmen toe hefteden Oncrend acht dagen tijds: en wy dan tot ’t gefpeel,nbsp;Nacr ons aeloud gewoont,gebruycken meê zoo veel;nbsp;En dit ten eynd gewracht, zo zalmen met dees dieren ,nbsp;Alsgbyheb: voorgefteld, noch heerlijck Zegen-vieren.nbsp;Dies maeckc dat die dan zijn op zulcken tijd gereed.

Gëthuliaensche Gesant,

Het zal alzo gelchién.

Groot Meester.

En ghy, Adraft,dees weet, Gelijck ald’andren meê , doet over ’t land trompettennbsp;Op dat een yder man,die wil,zyn doenmaghzettennbsp;Naer dees gelegeiiheyd.

A Egt; R A T E S.

Last dat op my maer ftaen Sal alles zoo, mijn Heer; zijn fpoedig afgedaan,

TWEEDE TONEEL,

Rey der Rhodiaenfche Maeghden.

wel-geboren Rhodianen Ofrechien Staadaerds, vreugde-vane»

Nu dat, door hunnen dapperheyd^

Den Turkf met bang^ en nare zuehten,

Heeft

-ocr page 55-

41

TrvEURSPEL.

Heefi van ons lueyden moeten vluchten ;

Daer hy ons had den val hereyd.

If^y doen ons vreugde fiemmew klincke», En zy hun harfe ivapens bltmken ^

Rondom verfierd met Lauwer loff.

Op dat daer van de glantz magh glimmrnen Van edooji tot aende wejier kimmen^

En fchricken voer in ’t Turckje Hoff.

Men Zal op Schouw-burg en Tooneelen, Naer ons aelouw gewoonte ^ jpeelennbsp;De vrengdey en prijkel^ t'zaem gefield',nbsp;Hoe zy met zwaerden , en met fpeeren ynbsp;V Geval dein aen ons zijde keeren ,

Door zeen'wen kracht, tn 't oorlogs veld.

Dus laten wy, in ’t zegen-vieren ,

Ons Gode-kf ten Hemel fileren ^

Met een verflagen dankbaer hert:

Zo zal ons Rhodes fiadtgh groeyen En meer en meer in glory bloeyestynbsp;En nooyt verkrijgen ramp, of jmert.

DERDE TOONEEL. Periandre, Roriaens Ridder;nbsp;Periandre.

^ Edaen is ’t vreugds-gefpeel, en ’t Ridderlijcke ftrij-den,

Waer ’t al,wat vroomhcyt had, zich om den prijs invly* den;

En zoo men nu ’c gedierc daer coe bereyd , zoo prikt My lufttezien , hoe’tworc, tot deze zaek gefchikc:nbsp;W at ’s dac ? Wat jaegd u dus ?

Rm-

-ocr page 56-

i-

42 verovering VAN RHODES.

Ridder.

Ey! wilme niet beletten,

Ofkeer toch niet mijn loop.

Periandre.

Wil deze vrees verzetten, En antwoord pp mijn vraeg. My docht ick hoorde eennbsp;krak

Die als een donder tierde.

Ridder.

Een hoogen flelling brak: Engantsteraerdeviel: mitz dat ’er onderftuttennbsp;Afbraeken aendeaerd. Myntongekan niet putten,nbsp;LJytmy verflagen geeft, het jammer en elena’nbsp;Dathier uytisgefchied, de heeften dieme’ons zendnbsp;Van’t land Gethiiljen, men d’ecne tegen d’andernbsp;Vaftoptehitzenzocht, dandurfdeniet malkandernbsp;Belpringen , zo het fcheen; maer raekten juyft toennbsp;aen.

Als dezen afzichtz plaets, metmenfchen welgelaên, Quam , door dien zwaren laft, gantz onverziens tenbsp;breken.

Hy vlucht die vluchten kan, en d’andren zich verfte-ken

In d’een ot d’ander hoek. Het vrouwelyk gekarm Dringd toe ten Hemel waerd.? O! goede God, erbarm,nbsp;Erbarm u over ons. Den een, met wreede wonden,nbsp;Zich red uyt doods gevaer; een ander word verflonden,nbsp;Of c’eenemael verfcheurd van ’t woedende gcdiert,nbsp;Dat met een open muyl zoo fchrikkcly ken cierd.

Dat yder een van vreeszyn hairen ftaen te bergen.

Dit zelve prangtme meé; wil my toch niet meer ver ¦ gen.

My dunkt dat ick geftaegin mynen lend’nen voel Een Icherpgefplitfte klaeuw.

Pe.

-ocr page 57-

TREURSPEL.

Periandre.

Wans’c toch voor gewoel

Dat daer zoo onverwacht in myn gemoed koomc fluy-pen:

Mijn hert trild zo van angft, dat van myn hairen druy-pen

Veel koude drupplen zweet, ’t gedacht my ftijf in dringd»

Dat een diemyaenga, van prijkel is omringd.

Ey! Periandre, wacht, is’tmooglijk, niet te fpade,

Op datghe ftutten moogd diens hindernis, of fchade,

VIERDE TONEEL.

Periandre.Clarimeme, Fidamant Florinisse.Adrastis.

Periandre.

NU heeft het ongeluck door haar heftiergemaekt ?

Dat myn geluck,en naem,tot aen den Hemel raeckt. Vlucht, Periandre, dan,om Rhodes quyt te fchelden;nbsp;Mits dat op ’t minft niet kan uw vrome daed vergelden.nbsp;Cl a RIME NE,

Gedankt, ö ! goede God, voor dat ick weder zy Van dit gevaer verloft, keer R idder eens naer my,

En zie tog wie gy hebt uyt dit gevaer getogen,

¦ Op dat ik u met hert, en knienen, néér gebogen,

Magh daneken naer uw waerd, en d’overgroce deugd Aenmy van ugefchied.

Periandre.

Ach I Hemel! wat een vreugd My onverziens bevangd. Is ’c, of is ’t niet myn fchoonenbsp;En lieve Clarimeen ? of koomc my hier vertonennbsp;Een fpookfel in ’er fchijn ?

C31gt;« A*

-ocr page 58-

44 VEROVERING VAN RHODES.

Clar imene

Neen, Periandre, neen,

Ick ben geen fpook,offchini, maar uwen Clarimeen, Die, door des Hemels gunft. noch gaef, en ongelchon-den

U w weder zien geniet.

Periandre.

Wie heeft zich ooyt bevonden Inzulckenwonderdaed.? Hoequaemt ghyuyterZee?nbsp;Clarimene

Den God die u verlofte uyt haer getier, my meê Verlciften,

Periandre.

Door dienGod magh ick weer lieflijk fmaken. Een meer als Nectars zoct,op witte poefle kaken.

Myn ziel haeft fterft van vreugd.

C L a R J M £ N E.

De myne valt in zwijm.

Dat ick uw Adem voel, en noch myn tonge lym.

Aen d’uw en uwe mond door ’t oop’nen vanmynlip» pen.

Periandre.

Ick laet de mynen niet een eenigh aen onrflippen yan ’t zoete honigh-dauw, waer uyt mijn vreugdenbsp;bloeyd.

Clarimene.

Ach! ziel van myne ziel, uyt d’uw in myne vloeyd Een voedfel dat mijn hert van grooter vreugd doetnbsp;hupplen.

Periandre,

Als wat.?

Clarimene.

Het teer gebloemt,bepronkc met zilvre drapplen, Waer meê in ’t kriek des daegs,de rood geverfde Auroornbsp;Haer bloey en blos belprengd.

Pe-

-ocr page 59-

AT

treurspel;

PERIANOÉ.E.

o / zoec geluyt, dat door

Mijn hert, cn jtiele dringd, hoe zal ick noch belonen Uwzoetigheydtocmy ? O fchoonfle vandeTchone!nbsp;Hoe lieftelijk fmaekt uw liefd, gekoefterd daer de Zee,nbsp;Gerezen Hemel hoog, mer woefte golven deênbsp;Ons Rhodiaenfche Ichip beftormen, en befpoelcn,

F L o K I N’ I s s E.

Ick kan het rechte zoet der zoerheyd niet gevoelen. Zoo ben ick opgevoerd : doch ick bevin defmaek,nbsp;Dat ick, in dit genot, 'niet naer de Hemels haek.

Hoe zijtghe, vvaerde lief, het zee gevaer ontkomen ? Per iandre.

Ick wierd, door Godes hulp, uyt haer geweld genomen Door Fidamant uw broer die meede in Rhodes is.nbsp;Clarimene,

Ach* Hemel, wat ick hoor, nu fpeur ick, en gewis. Dat wy door uw beitier in een behouden haven ,

Nae zo veel zwaer verdriet, en ongcruftigh draven , Geluckigzijn geraeckt: waer door ick mijn gezichtnbsp;Vaft danckbaer reyk tot u gt; aen wien ick ben verplicht,’nbsp;Meteen verflagen herr,mijn ziel fteeds op te dragen.nbsp;Daer zieich noch myn broer in volle luyfter dagennbsp;Voor mijn verheugd gezicht.

P E Ilt; 1 A N D R E,

bpeur, braeve Fidamant, Wat hier voor u verfchijnt.

F I D A M .A .M T.

Ick voelde alreeds een brand Van zufter liefde in my ,zo haeft ick fchaers mijn oogennbsp;Op haer gedaente floeg Wil, Clarimeen , gedogennbsp;Dat u een broeder kus verwellekoomt indeesftadt.nbsp;Clarimene.

Dat onvernoegd my niet, mitz my uw liefd bevat. Macr zeghme j wie is dees ? op dat ick toch niet mille

Haer

-ocr page 60-

4(5 VERO VERING VAN RHODES^

Haer c’eeren naerde plicht.

Fidamant;

Het is mijn Floriniflè. Waeropmynzuyv’reliefdmet wederliefde leund,nbsp;Nier anders ofze was van eenen Rots gefteund.

Cl AR I MENE.

Zyt, zufter, dan gegroet, of die, naer goede hopen, Die ftaet bereyken zal.

Florinisse.

^ nbsp;nbsp;nbsp;Ick hoop door liefd te kopen

Het geen daer ghy'van fpreekt.

F I 13 A M A N T.

Hoedickwilsheefrde fmert Genagelt,als een priem, door’t binnenft van myn here,nbsp;Uyt vrees van uw verlies als ’cwel waste beduchten.

Perianure.

Dat voelde ick alderbeft, en d’Hemel van myn zuchten. Geperft vanhikophik wel klaer getuygen magh,nbsp;Maernu’tgeluck mykroond, dat ick de blyde daghnbsp;Van mijn verliefde ziel zie wederom verfchijnen.

Zoo gaec, gelijck een damp, mijn droeve quael verdwijnen

Fidamant.

Uw vreugd toch wat bedeck, ick fpeurc dat Adraft.

N aer ons toe koomt gegaen.

A DRAST ES.’

Tot volging van de laft

. Die my is opgeleyd van dien die Rhodes wetten,

Door zyn vermogendheyd, magh naer believen zetten, Word u door my verzocht, O! Periandre, die,

Door uwen dapperheyd, gebogen hebt de knie Van’t ruwe noodgeval,dat aldcRhodianennbsp;WoUjZohetfchijnbaer was, doen baden in hun tranen,nbsp;Datghy met my terftond wil komen in het Hofnbsp;Waer hy zijn woning houd, om daer, tot uwen lof.

Een

-ocr page 61-

TREURSPEL. M

Een loon, naeruwverdienft, en waerdeteontfangen.' Periandre.

Dat is onnodigh, Heer, want mijn begeerten prangen Gantz niet naer werelds goed, ook heeft my d’Opper»nbsp;God.

Naer overwaerd beloond, met dit, zo dictbaer lot.

Dat ick veel waerder acht, dan dat ick had de zegen V an d’alderbefte ftadt door wapens-recht verkregen:

Of dat ick met een kroon wierd koningklijck gekroond, Zoo had, die ’t al beheerft, my hooger niet beloond ,

En daer by heb ick noch veel Adeldom het leven,

Door zynen goeden hulp, geluckelijck hergeven • Waerdoor my deze moeyt genoegzaem is betaeldjnbsp;Mitz dit genot in my d’eergierigheyd Bepaeld.nbsp;Adrastes.

Dit kan u, waerdevrund, voor geen onfchulding hel-TV. Pengt;

Iviaer moet nu met my voord, zo ghy niet wil beftelpeni Den lang-verkrege roem van uw gezcghzaemheyd.

Ga niet te fchorig heen, ons Opperhoofd die beyd Alredenaeruwkomft.

Periandre.

Zo zal ick my vernoegen

Dat myn gchoorzaemheyd,ontbindbaer,zich magh voe-' gen

Aen uw gedaen verzoek, en tonen zo te bet Dat nooit onwilligheyd, myn achting heeft befmet.’nbsp;Adrastes

Zo my daer gintz een vrund ontmoeten op de ftrate Die naer de markt toeftrekt, moet ick u daetlijck latennbsp;Daer roet malkanderen gaen: doch voeghme haefl: in ’tnbsp;Hof,

Op dat ick kronen zie uw hoofd met Lauwer lof.

-ocr page 62-

48 VEROVERING van RHODES.

VYFDE TONEEL.

FlorinisSe Al)rastes.

Flor I nisse.

ALxomyfchielijckdaerquam in de zinnen breken Een zonderling gedacht, heb ick my ftrax verfte-ken

Van Fidamant,enben , die met hem naer het Hof Gaen nemen hunnen gang, enis tepioeven, ofnbsp;Mijn liet my is getrouw: dan of zyn vrye zinnennbsp;quot;Wel ftrecken boven tny een ander te beminnen.

Dus zal ick zó terftond, op ’c Arabifch gekleed,

Verfchyuen daer hy is, op dat zo niemand weet Te noemen wien ick ben; en zo Adraft zijn gangennbsp;¦Gints heen genomen heeft, wacht ick hem met vcrian*nbsp;gen:

Mits dat hy is de geen die nu in ’t Rhodes land De kloektfen is geacht, te vechten hand voor hand,

In een beOotcn d’-ijd ; en zo zijn hert fteeds fteygerd Om zulcke dacn te doen, zal tck niet zyn geweygerdnbsp;Jndien ick hem verzoek, dees zack te vangen aennbsp;Die my in ’c hcrce woeld. Daer zie ick hem nu gaennbsp;Uyt ’thuyswaerhyinging, en flapt metgrootcfchreden

Weer herwaert aen, dies ga ick hem vaft tegen treden. Adrafles, zyt gegroet.

Adrastes

Enghyalzo, Mevrouw.

Wie wacht ghy dus alleen?

Florin t sse.

U,

' nbsp;nbsp;nbsp;A D R A S-

-ocr page 63-

49

treurspel:

Adrastes.

My?

Fr-ORINibSE.

Die ickgaerniouw

Af eyflchen eenen beê.

Adrastes.

Wil my die vry verklaren,

Licht raekc tot uw wil.

Florintsse.

’t Zal maar geneugte baren.

’t Is om een daed te doen die (Irecken 2.al tot eer Vanu, enmy, en dien, dietegenute weêrnbsp;Zich fteiien: om daer mtê in ’c Hof te gaen beproevennbsp;De trouw van Fidamant.

Adrastes.

Waer in ghy my behoeven ^ Of nodigh hebben zult, dat werd u graeg gedaen.nbsp;Florinisse,

Zo koomt, op dat ieku mijn wil doe wel verftacn.

S ES DE TOONEEL.

Groot Meester, Periandre, Cla-gt; rimene, Adrastes, i. 2. 3, Rh o-diaens Ridder, Fidamant,nbsp;Florinisse, Bode.

Groot Meester.

*p\E overblye vreugd der wijd beruchten zegen ¦*-^Die wy, door ’s Hemels gunft, geluckelijck verkre.nbsp;gen

Op Solimans gebroed, was in ’er eygen glantz Gebluft en uytgedoofd; Indien dat God zo tansnbsp;Ons die niet had vernieuwd, toen deze wrede dierennbsp;Het Rhodiaenfche bloed, met haer afgrijflijck tieren,nbsp;Dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ver-

-ocr page 64-

50 VEROVERING VAN RRODES.

Verflorpen, door de luft van haren giergen maeg.

Als zendend, i’onzer trooft, een die zyn leven graeg ^ Voor ons gemeene beft, en die verdruckte zielen ,

Zo moedigh zetten op, dat d’ander tneede aenvielen , Tot zyn ontzet, en hulp; zo dat dees droeve dut,

Door hunnen dapperheyd, ten beften is geftut.

Doch dezen gloor die kroont op’thoogft die heeft g©* fprongen

Heteeiftinditgevaer, mitzdaerdoor is gewrongen Uyt dezer heeften klaeuw, de braeffte Adeldomnbsp;V an’t Rodiaenze Land, dies heb ick om, en omnbsp;Van dien gelegen plaetz, Adraft doen naerhemzoec^nbsp;ken,

Öp dat van my weêr mach, dien klaer gefchenen kloe* ken.

En Eedle moedlgheyt, zo waerdigh zyn beloond.

Dat hem, voor deze daed, d’onfterflijkheyd bekroondi Daer koomt hy met zyn vrund, en een die door hem ’finbsp;leven

Behouden heeft.

Periandre.'

Mijn Heer , zoo ick my had begeven , J^a den gewonnen ftryd, uyt ’t perflènde gedrangnbsp;Der menfehen, koomt Adraft, die vaerdig ftut mijnnbsp;gang,

My gevend te verftaen, dat ick nu wierd ontboden Door hem van u, voor wie (indien het is vannoden)nbsp;lek graeg mijn leven ftel, ^s dat tot welftand ftreckCnbsp;Van u, of uwen land.

Groot Meester.

Den Hemel u bedekt

Met alle zcgeluck, O! puyck van alle braven,

En vromen die hun naem doen aen de fterren draven,

L) w daên niet konnen zijn naer volle waer d betaeld, Met al Wat Phoebus ziet, tot daer hy onder daeld ,

Vaa

-ocr page 65-

SI

TREURSPEL.

Van daer hy in hec Ooft zyn guide pruyck dee blinckenj pEaiANDRE.

Dees reednen zouden my gantsachterdochtich klinken. Zo my niet was bewuft, dat uw beleefden aercnbsp;Die uyt een vrome Jtiel vol vreugden had gebacrd jnbsp;En dat God nimmer laet met zegen te belonennbsp;Den geen die deugd betracht, dat kan ick nu betonen ,nbsp;Mitz by my voor déès moeyt wel heerlijck heeft begaefdnbsp;Met deze ichoone Zon, die fteeds van quelling laefdnbsp;Myn ziel, die voedfgl zuyghd uyt hare zuyvre loncken.nbsp;Groot Meester.

I ck wild’ oock uw verdienft noch met myn gift bepron* ken.

Aen vaer dan dit rappier, van ’t befte ftof gefmeed Door Thias handen zelf, dat ick wel eer met eednbsp;Beloofd heb juy ft aen dien, uyt loutre gunft, te gevennbsp;Die in de Ridder-plicht zou boven alle ftreven.

Dit fchitterd klaer in u, dies ick beipeur dat ghy’, Cerechtigh, dit rappier ontfangen moogt van my.nbsp;Periandke.

Moet ick naer dit ontfang dan mijn aenneming duyken ^ Zoo doe ick dit beroep dat ick het zal gebruy eken,nbsp;Gefteven door mijn arm, tendienft vanu, en’t landnbsp;\Vaerghy, door ’s Hemels gunft, uw heerling hebt gepland.

lek krijg voor mijn beftaen een dubbel loon, en zegen j Om dat ick tot dees gift geluckig heb verkregennbsp;Dees jonge en zuyvre Maegd, die door hacr weder minnbsp;Mijn ziel houwt vaft geboeyt.Dit kond ghy,die mijn zinnbsp;Zoo levendig beheerft, door mijnen dienlt, gctuygen.nbsp;C L A R 1 i\l E N E.

O! Periandre, lief; voor wienswaerdymoetbuygrn De vroomfte vander aerd; die mijnen ziel befchijndnbsp;Gelijckeen heldrezon, hoe fel worde ick gepijndnbsp;Wen uwe heeriijekheid verzwind uyt mijn gezichte.

D 2 nbsp;nbsp;nbsp;p£-

-ocr page 66-

5» VEROVERING VAN RHODES.

Periandre.

O! oogen, die my licht’, en in mijn boezem ftichte’ Een vuur dat daer in baerd een hete minne-brand.nbsp;Glarimehe.

Ey! Periandre, neem, ey! neem toch deze band In mangeling van dien, die met haer lieve ftrikkennbsp;Mijn ziel zoo houwt beftrikt, dat niet op haer kan wrikken,

Dat deze knoop verfchuyfr.

Periandre.

Zo mijnen dienft u magh Naer eeren eyfch voldoen, zo weet dat ghy nooyt zaïgh.nbsp;Noch nimmer hebt in my meer zuyverheyd bevonden.nbsp;Groot Meester.

Alzo het flinx geval verftoord heeft, en gefchonden De vreugd van dezen dagh die met beftemming wierdnbsp;Verkoren tot dees zaak, zoo wild’ ick datmen vierd ,nbsp;Van ons verkregen lof, op zulcker wijs, en voegen,nbsp;Dat naer geen moorden riek, waer ellik zijn vernoegennbsp;Naer volle wenfch uytlcbep, en uyt fchrab’c voot’gcnbsp;leer.

Een yeder maek hem dan hier morgen toe gereed, Adrastes.

Ghy,Ridders, die daer zijt, door ’s Hemels fchik,geko» ren

Tot fteun van deze ftaet, in ons twee zijn geboren, Door onzer Goden gunft, de gaven die’t geweecnbsp;V an’t alderfcherpfl: verftand, met eenen tong, gefmeetnbsp;Van ’t wel uytfpreekbaer ftof,te recht nauw kan uytfpre-ken

By dees mijnzuftersfchoont, geen fchoont magh zijn geleken,

Zy overtrelfe al, daer by men niemant vind Die met zijn Ridder daên de mijnen overwind ;

En

-ocr page 67-

53

TREURSPEL.

En op dar ghy befpeurd dat ick geen ydle reden Vanhaer, otmy, uzeg,zois’cdatickiehedennbsp;Voor Qwer aller oog hier klaeriijck ftel ten toon,

Op voorwaerd dat die geen,die tny verwind,voor loon, IVlijn zufter hebben zal, zoo ’t is uw Heers genoegen.nbsp;Groot Meester.

Een yder die het luft hem tot den ftrijd magh voegen.

I. RoDiaensch Ridjjer.

Zo maek ick my gereed, en treê dan d’eerlle aen. Adrastes.

Wie dat het noch aen vang de zelve gang zal gaen.

2 RodiaenschRipdër.

Ghy zijc noch niet ten end, maet eerftüjck aen ’c beginnen.

Adrastes.

Ghy ziet dat mijn gewoont,niet ftrekt als t’overwinnen, 3. Rodiaensch Ridder.

Dat noch mijn lult niet koel dies ftel u dan te weer.

A D R A s T E s.

Dacr ligt ghy met, als dood, gezegen voor my néér.

F I D A M A .M T.

O Fidamant! hebt ghy, door klem van ftale klingen, Ooyt ’i kopere gerucht tot uwen lof doen zingen;

Zie wat de grijze tijd voor een gelegenheyd Uw krachten heeft verzorghc

Adraste?.

Het mijn u al verbeyd Om voor zijn heldreglantz uwovermoed te buygen.nbsp;Fidamant,

Van u word haeft gefpeurd, hoe dit naer zich zal zuy-

Uyt ’c vlees van uw gebeent, het lauwe en purper bloed, Datnualreê, door vrees, van rood in bleekte moetnbsp;Vetverruwen vauaerd

Dj nbsp;nbsp;nbsp;A-


-ocr page 68-

54 verovering van RHODES.

A D R A S T E S.

Maer ghy zult, zoo’t vermogen Niet aen mijn Arm gebreekr, zien fcheemren voor uwnbsp;oogen,

Door ’c glinllren van dit ftael, de naere en bleeke dood.

F I DAM A N r.

Brengt u de kracht van dit niet in dien zel ven nood.

A D R A s T E s,

OFidamant! Houw’op, mijnZufterisuweygen,

Mits al wat waepnen draeg,moet voor uw krachten ney» gen.

FI D A M A N T.

Hy noemdme. Wie is ’t die zi j n kennis dus verblind ? Adrastes.

Adraft, die ’t noodloos acht, dat ghy met ftrijden wind ’t Geen uwe liefd verdiend, ’t Sa wilze dan aenvaerdcnbsp;Gelijck een loon, geveft aen uwe deugd’, en waerde,nbsp;Fidamant.

Wat is ’t dat ick daer zie, en myneziel beroerd;

’c Schynd dat de vreugde zelf my zo in vreugde voerd Dat door haer lief beweeg , mijn blye ziel nu fteygerdnbsp;Tot aen den Hemel toe.

Florinisse,

Indien u dat niet weygerd Uw God-vergete waen, cn ick om verre fmijtnbsp;U w licht verkeerde hoop, Hoe! Fidamant, wat rijt*nbsp;Offpeeld in uw gemoed ? Waer llrckken uw gedachten,nbsp;Otuw begeerten heen, dat zy uzoo verkrachten,

Dat ghy tot eenen ftrijd, en dat noch voor een vreemd , Met zo een blye geeft, het zwaerd in handen neemd ?nbsp;Indien defchoonheyd der uytlandfe Arabianennbsp;Kan voor de liefde een wegh in uwe ziel doen banen ,nbsp;Zo rade ick dat ghy dan aen die uw liefde bind,

En door kloekmoedigheyd haer wedcr-liefde wint. lek buy ge voor haer verdienft, en geef de guide lover

Van

-ocr page 69-

T R E U R S P E L.

Van d’ alderfchoonfte roem gewillig aen haer over;

Dat' ick geen hinder doe, ot uwe hoop vel neêr Geef ick u by de liefd’, uw eerfte vryheyd weer,

F 1 D A M A N T,

Uw klachten, fchone maegd, haer wcl-belpraekc betuy* gen

Doch zeeronrechtighzyn. Verwonderingenzuygen Niet njin in mijn gehoor, als in ’t gezicht dat u ,

Op't nieuwe Arabiaenfch ,zietongewoonlyk, nu Zoo heerlijk toegeruit: doch (naer ick meen) zoo ftrekrnbsp;ken

Uw zinnen naer dit wit, om wanhoop te verwekken In mijn verliefde ziel: maer die het alles wend,

En naer believen keerd, en my voor zuy ver kend,

Heeft d’ uytkoomft zyns bellier zoo gunftelijck gezonden ,

Als ick uw aenflagh quaed’, en doodlyck had bevonden, Zoo ick met ’tgladde ftael, gevuyft met mocdigheyd,nbsp;Voor mijn getrouwe liefd, niet dapper had gepleyr,

J a, jonge en zuy vre maegd, lijd vry dat ick de fchooten Dieghyopmyontlaed, weèrdoe totuwaers vlooten.nbsp;En zegge, met verlof, dat ghy beladen zijcnbsp;Met misdaén, dienge my, onrechtelijck, verwijt;

Mits, zoo ick heb gemill in plicht van liefdens wetten, Dat ghy het zelver waerd die my het voorbeeld zetten.nbsp;Want zoo ghy opendlijck u fielden hier ten toonnbsp;Dat yder u, door kracht, verkrijgen kon tot loon ,

Zoo hebtghe dit begeer in mijn gemoed doen rijzen Dat ghy, met wrevel - zin, koomt wederom verwyzen.nbsp;Flor inisse.

*k Verwyze niet in u dat uwen eedlen moed In u een y verlull tot ftrijden heeft gevoed:

Maer dar d’ onrechtigheên uw zinnen doen verkeercn Dat ghy een prijs begeerd die ghy niet moogt begeercn,nbsp;Die oock op deze voet aen *t geen wacr ghy naer haekt,nbsp;D 4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Noch

-ocr page 70-

5^ verovering VAN RHODES.

Noch’t wit van uwen liefd het minfte deel niet raekt, De liefde eens Arabifch die ran u door de ledennbsp;En d’ hoop van haer genot u in den ftrijd deê treden.

Ten cnde moet de vrucht uwszegenings zijn d’erf Van uw verkregen eer. Zouw ick dat zijn ?ey Iderf,nbsp;VerwaendeFidamant, uzulxniet in-beelde:

Vermitz ghy in ’t gevecht met uw rapier niet fpeelde Voor uwfn Florinis, maer eenen onbekend,

Die u het bloed ontftack, als in een fchone lent,

De hete Zonne doet de vers-ontloken bloemen ;

Dio» moogd ghy die, niet my, voor uwen winning roemen.

Fin AMANT.

’t Zy dat ick heb geftreên, of om een Arabifch,

Of dat het was om u, ’t is altijd Florinis,

Die ’c wezen zal, en moet voor mijn beloning ftrekken. F LO R 1 N I SSE.

Het is uw waen die’c leycl, en die zal u begekken.

F I n A M A N T.

Mijn waen die zeyd het niet, de rede wijlt het uyt.

F l. o R 1 N ISSE.

U w uytfpraak volgd uw wil, maer zo geen vonnis fluyt. FinAMANT.

Hoe wildghedat ick zal, naer eyfch, mijn recht uy'fpre-ken.

Florinisse,

Dat ghy gerechtig uyt dat in uw hert magh fteken.

F 1 D A M A N T.

Zoo doe ick, waerdc M aegd, gelijk ’t daer ligt geplant. Florin isse.

Zoo wierd het oock van my gevat, indien ’t verlland Van my, het eygen wit, niet beter kon begrijpen.nbsp;FinAMANT.

Hoezeer dat ick mijn tong, of zinnen weet te llijpen, Tot uytting van mijn recht, zy zijn geftaeg geftut.

Fl o.

-ocr page 71-

f7

TREURSPEL.

Flor I N I SSE.

’t Geweten dat u knaegd, geeft u de fterckfte dut:

Ghy weec ’c verkeerd beltaen genoeghfaem op tepronc-ken.

F IDAMA N T.

Indien het word omringd van uw gefchote loncken , Zoo praeld hec in’er kritz, en purpre Majefteyd.nbsp;Florin i sse,

Daer fpringt ghy uy t uw trcdt, doch ’t geen ghy zegt dat fcheyd

G erechtigh u van ’t recht; ’k veracht u fpotüjck prijzen, F 1 D A M A N T.

Ickzal u, lieve Zon, met redenen bewijzen,

Dat alles wat ick zegh op goede rede fteund.

Florin i sse.

Ick weet wel, Fidamant, dat ghy ’c u nier bekreund ,

Al waerge ’c wit voor k zwarte, of zwart’ voor ’c witte Helde.

F I D A M A N T.

Hoe moogtghe, waerde bloem, toch met zoo laftigh fchelde,

Doornaegelen dit hert. Is ’c u om dat gedaen ?

Koom ruk hetuyc deesborll. Neem, neem vry ruftig aen

Dit fcherpgewette ftael.’t Za wii hier nu in boren k Geen menig oorloghs man deê in zijn bloed verfmo*nbsp;ren.

Hier ligt het geen ghy zoekt, en zoo veel heeft geleên , En daer is ook de plaecz waer ghy word aengebeön jnbsp;Enjuyftis hier de fteê, waer ghy, in volle Itralen ,nbsp;Meteen vergode giants, zit heerelijck te pralen.

Daer vierdmen uw waerdy, als in een heylig hof,

Op een gewyde altaer, versierd met Mirthen lof.

O Zon! in mijn gedacht, uw liefdeis my een keten y eel zoeter als ’c Ambroos dat al de Goden eten,

D 5 nbsp;nbsp;nbsp;Wiens

-ocr page 72-

58 VERO VERING VAN RHODES.

W iens kracht ick liever fmaek, als uyt een goude Kelk j Ten boorden toe gevuld j de heylge Goden Melk.

W ild ghy dan, fchone maegdl hier uyt uw zetel rukken. Zó moerge dit Rappier door dezen boezem drukken,nbsp;Daerwotdu dan vertoond j als ghy’er oopningmaekc,nbsp;Dat alles wat ’er is, met zoet geluyd uytbraekt;nbsp;Geheyligd zy uw naem 6! waerde Florinifle:

Die nu in mijn gezicht vertoond een ArabjfTe;

Maer zo uw ftale hert noch deerenis bevang,

Zoo ftraelfe eens op my, ick bid my weêr ontfang In uwe goede gunfl., nadatghemynefchuldennbsp;Daer in heb uytgebluft.

Flor I NissE.

Ick kan niet langer dulden Dat, als verflagen, nu voor my nen voeten leyd,

Die al zijniroofl: verwacht van mijn medogenheyd»

Sta op dan, Fidamant, het is u weêr vergeven.

F ID AMANT.

Dat liefFelyk geluyt doet wederom herleven Het geen de quelling had by na geheel verfmacht.

F LO R I N ISSE.

Ghy zijt dat waerde wit, waer op dat mijn gedacht Met liefde en vreugde fpeelt, dies wil weêr vreugdenbsp;fcheppen.-

Fidamant.

Die voel ick met geneugt als ick magh lieflijk reppen Mijn lippen op de uw , en fmaken zoo een douwnbsp;Dacd’ aldergrootffe Vorft zijn lult, en graegcczouwnbsp;Doen groeyen meer en meer. O! als verdweenen krach^nbsp;ten,

Nu fchept ge weder moed. O lieflelijck verzachten! Dat, door een fchaerffe druk , mijn zoete blijdfchapnbsp;helpt

Te ryzen naer de lucht gt; en ramp in d' afgrond flelpt, Hoe quaemt dat ghy u, lief, zoo in de waegfchael zetten ?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F L o»

-ocr page 73-

f9

TREURSPEL.

Florin i sse,

Maer uyt nieusgierigheên, hoe ghy de liefdens wetten Geplaetft had in uw hert.

F ID AMANT.

Het is j God danck, vergacti Dat ick door zijne gunft weer magh op d’uwe ftaen.

Groot Meest kr.

Alzoo de blonde Apol’t ver^ierfel zijn’erbaeren.

En d’ afgeronnen koetz, wil bergen in de baren Des woeften Oceaen, zoo worden wy genootnbsp;Tc fcheyden van deesplaetz, om inde Üuymer-fchootjnbsp;Naer d’ eyfling van de tijd, onszelven te verquicken.nbsp;Adraftesvghy zult dan op motregen befchicken,

Dat ’t alles weder zy op \ heerlijxt gefteld,

Tot voord’ring onzer vreugd, en doen in ’t ruyme veld. Al om Gazel, en hier, in barie wapens blinckennbsp;De geenen die hun daên, deên aen de fterren klincken inbsp;Toen door hen ’c Turkfè Heir gebracht is tot een val,nbsp;Bode.

Hoe klemd ons dezen druk ? ach wat! O Hemel! zal Ons brave Rhodes toch al lyden en verdragen ?

Grootmeester.

Wat is’t dat ghy beklaegd ?

Bode,

Ons Rhodes, dat de plagen yanmoord, en brandennu bezwallicken op’cfeerft.nbsp;Groot Meestek.

Watfchrickbevangtme daer? Wat vreeze of my be« heerft ?

JWatis ’er dan gefchied ?

Bode.

Ons Rhodes is omflagen

Metmenfchen, zonder tal: het wenen, zuchten, klaJ „ gen

Rlincktover ’tgantfche land, en zweefd doord’open lucht.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ga*

-ocr page 74-

(So VEROVERING van RHODES.

Gaiel is al vernield, en yder angftigh vlucht Voor wapens, en voor vuur, weix opgeheven vlammenjnbsp;Vervuld met rook, en damp, de huyz.en, dijken, dammen ,

Ja alles brengt ten puyn: terwijl het fcherp geweer Ons Ridders jong, en oud, veld op het aerdrijlc neernbsp;V crftikt in ’t bange bloed. Ons Veften, en ons Wallennbsp;Z.ijn onveizien van volk, daer toe al overvallen,

F.er yeroand is gereed te bieden tegenftand.

Wy raken al om hals, en ’t Rhodiaenze land Verzwelgen zal ons bloed, en blyven gantz verloren.

Groot Mee s t e r.

O Hemel! hebtge dan zo vrezelijck befchoren Ons algemeen verderf ? Wie is de ftierder vannbsp;Jjit droeve ongeluk?

Bode.

Het is dien Soliman,

Die naer de Staet-iucht dorft, en nimmer kan verzaden. Dees, zegg’ ick, is het zelf.

GROOT Meester.

Hebt ghy uw Ridder daden , O Adelijck geflachtl ooytboven aen ’tgefterndnbsp;Doen reycken, door uw ftael, geheelijk nu ontermdnbsp;Uwruwemcedigheyd,en laet ons weerdoen vluchtennbsp;Naer ’t end des aerdboóms toe, de gruwel der geruchten

Van deze Turkfekomfl.

Adrastes.

Indien mijn gloor, of eer.

Van oorlogs volk omringt, verzien met fcherp geweer, In d’ aldcrwreedfte ftrijd, ooyt heerlijck heeft geblonc-ken,

Zy zal nu zijn vet nieuwd.

Periandre,

lek, die daer ben befchoneken Yanu die Rhodes buygd naer zijnen wild en wet,

Mee

-ocr page 75-

6i

T REURSPEL.

Met dit zoheerlijck ftael, mijn lijf, en leven zet Om uin doodsgcvaer. Wil dan maerflechtsaenvoerennbsp;De geen die bloode zijn, dedappren hen wel roeren,nbsp;Door ’t prikken van den eet die hen is opgeleyd.nbsp;Groot Meester,

Een yeder my dan volg, en niet te lang verbeyd,

Om met een moedig hert, gelij k wy deên voor dezen , De Turcken voor ons macht, zoo als de dood doen vre*nbsp;Z£agt;

Adr AST ES,

*t Zal even, als ghy fteld, door ftael, en mannen kracht, Met onverzaegd gemoed wel luftig zijn betracht.

Eyttdt VA» het Derde Bedryf,

-ocr page 76-

lt;2 VEROVERING van RHODES; HET VIERDE BEDRYF.nbsp;EERSTE TOONEeL,

Soli MAN, Alcippes, Groot Mees»

TER, AprasTES. Eewige zwijgende Ro*

»1 A NEN.

S O L I M A N.

TO U heb ick, voor mijn moeyc, verkregen tot belo»

ning,

Dat ick in Rhodes veft ontfienelijck houw mijn wo-

Ick zwier den zegen-vaen, en 4,WIPggt; door mijnen maght,

’tGeen eertijds mijn gemoed in pijne en quelling braght.' jaSoliman !ghy hebtvooruwen ftaf gebogennbsp;Den hoogmoed, die daer blonk zo heerlijck in uw oo';nbsp;gen.

De zegen wijft u aen dat ghy diede wreede Roên U ws Itrafs gebruyken moogt, of ook genade doennbsp;Aen hen, die eer, verhart, zich tegens u verzetten!

De wraeck, die my beheerft, mijn zinnen pooght tö wetten

Dat ick tot ecnen loon, en wel verdiende ftraf,

Hen al tot Haven maeck, de reên die raden ’t af.

En dat ick hen de hoon huns hoogmoeds zal vergeven J Doch voorts uyt Rhodes ban, op datze mogen leven,nbsp;Naer Ivin aeloud ghebruyck, op zulk een plaets of fteênbsp;Daer ’t hen het veyligft dunckt dit ’z hen ’t beft, en mynbsp;meé;

Als fpeurenddat mijn lof hier van geen fmet kan krij» gen,

Maer eer, door deze daed, ten Hemel toe zal ftijgen.

Daer

-ocr page 77-

TREURSPEL.

Daer koomt Alcippes aen met cenige die eer Den oud die by hen is hier kenden voor hun Heer.

Grootmeester,

Alzo het nood geval ons onder uwe handen Zo fel gebogen heeft , zo moeten wy de banden,

Daer ghy ons mede bind, gewillighlijck ontfaên,

En duldig draeghen ’t geen dat ons word op gelaên. Sol I M A N.

Toen ick naer Rhodes crock, toen ftreckte mijne zin-^ nen

Dat ick u ftraffên zou, zo ick u kon verwinnen,

Mits dat mijn herten ziel vafl: naer de wraekejoegh Om datge, zo verwoed, mijn gantfche Heir verfloeg I'nbsp;Dat ick mee Grademart deé op uw bodem fchikken;nbsp;Dan dat verkoeldze weer, wen ick gae overwicken »nbsp;Als dat medogenheyd een vorft niet minder ^iert,

Dan of hy, met gewelc, geftadig zegen - vierd Van al hèc geen dat hem den ftaet-zucht kan vertoonen.''nbsp;Dies geef ick u verlof, dat ghy voortaen moogt woonennbsp;Daer u het raedzaemft dunkt.

Groot Meester,

Dit onverhoopte goed

Dwingd my, dat ick dees deugd met dank vergelden moed.

Ick gae dan met mijn fchaer een vrije woning kiezen. Sou MAN.

Zo doet: maer ghy Adraft, u magh ick niet verliezen» Ick wil, zo ’t u beliefd, dat ghy van nu naell mynbsp;Als ick ten oorlog treek, den opperheerzer zy.

Ick voel mijn hert en ziel tot uwer gunfte dringen,

Om datge, met uw ftael, zo wonderlijeke dingen Voor mijn gezichte wracht, dacrotn uw wille voegnbsp;Naer ’c geen ick u verklaer, ghy zult dan uw vetnoegnbsp;Verkrijgen naer uw wenfeh.

A D R A s-

-ocr page 78-

Ölt;j. VEROVERING van RHODES.

Adrastes.

lek zal, mijn Heer, betuygen Hoe mijn gehoorzaemheyd naerzijn beliefd’kan buy-gen,

Wanneer ick in den ftrijd, voor u of uwen land,

In ’c alder grootft gevaer, mijn leven ftel te pand. SOLIMAN.

Wel wil dan inder yl, ’c geen deze ramp kon Hechten Vernieuwennaer vereyfeh.

AdR A T E s.

lek zal ’c weer al oprechten. So L I M A N.

En ghy, Alcipp’ ons volk in order ftel ^als’l hoord,

A L C I P P E s-.

Dat zal alzo gefchien, en ’t gaet al daedlijck voord,

tweede toneel.

Rey der uyt-trekkende Rhodianen.

ziett ons Rhodes treurig aen, l^^iens horgersnu in balling geien ,

£« moeten hunnen veji begeven,

Enzoecken wéér zo goede

Die hunnen Moeyt en quelling blufl ,

En vjeêr verleent gerufter leven,

IVut dorre veld, wat mager landy IVut woejleBofch, of brakke flrandynbsp;Zal ons tocb wéér voor woning dienen:

Geenfchoongebouw ons weêrbefchut Voor regen, maer een houte hut,

Bedekt met Jlroo ^ met ried, en tienen. Ons naem die langs den aerdboi m ftraeld^nbsp;Enjleeds ons hoofd met gloor èepraeld,

-ocr page 79-

TREURSPEL.

Is nu daar deze ramp verjlmden :

Dat ons by dezen druk omringd Is dat de Turk nu zegen-zingt,

£» vrouw en maegdenheefdgefchonden^

Bedroefde , en afgejloofde jchaer ;

Die Jiueg^ voor uw gezicht ^ 'tgevaer fd'an alle quelling ziet vetfchijnett,nbsp;ll^ees noch getroefi y en denk ^ de tijd^

Die alle ramp , en druk verflijt,

Zal ook verjlijten uwe pijnen.

Ey ! laten wy de zilte Zee Door ploegen ^ dat geen droever weenbsp;ITeêr kootnin uw gedacht stith tonen snbsp;En dan zo met gewapende hand^nbsp;Befpringen 't ff», of't ander land^nbsp;Licht zal 't geluck ons weêr bekronen.

DERDE TOONEEL;

Periandre, Schiltwacht, Adrastes^

Periandre.

TTTAt d’Hemel toond, de werelt torftis nubefchil-den

Met bruync verf. lek gac, en loop, gelijck verwildert Van zinnen, en verftand. Het noodlod had ’er j uknbsp;Zo op mijn hals gelaên, dat ick, in ’t ongeluk,

Van Rhodesnederlacg, geraeckt was in de handen Van eenen wreeden Turek; doch ’k brak de flaeffe ban*nbsp;den,

Waer mee ick was bekneld zo haeft het donkre kleed Had alle ding befpreyd. O droeve druck! ick weet,nbsp;Nocht kan voor my niet zien, of deneken, ’tgeen kannbsp;banen

E nbsp;nbsp;nbsp;Een

-ocr page 80-

ÓÓVEROVEtlING van RHODES.

Een uytkomft in dees quel, op dat ick ftu't de tranen Van mijn beminde lief, de fchone Clarimeen.

O ongeluckigh menfch! waer wendghy u beft heen Tot haer en uwer trooft, uw dierbaere uyt verkorennbsp;Is licht met I'idamant, en Florinis verloren.

Ghy zoeckt, op hoop van hulp, de woning van Adraft, Die u, als V l und van Soliman , dees zware laftnbsp;Verlichten kan. Hier is t’ waer ick noch fchaers zicnbsp;blincken

Het toorts-licht door ecn fpleet, dies zal ick zagjes klinken

Op deze kleene poort.

ÜCHILTWACHT.

Wiekoomtzo onverwacht Toch kloppen aen de deur dus inde nare nacht.nbsp;Periandre.

t’ Is een die uwen Heer nu moet door nood-dwang fpre-kcn.

ScHILTWAcHT.

Zo zeg dan wie ghy zijt, of geef my eenigh teken Waer aen hy u, doordit bewijs, recht kennen maghnbsp;Periandre.

’k Ben Periandre zelf, die op den droeven dagh Van onzen ondergang wierd’ aen zijn zijd gevangen.

Schilt WACHT, lek doe hem deze weet.

Periandre.

Spoeyd fpoedig uwe gangen,

’k Verwacht uw wederkomft.

AdrasteSé

O blixetn van uw tijd I

Hoe komtghe hier zoo fpa ?

Periandre.

De bittre wanhoop rijd

Door aêr, en herfnen heen: Ach! ’k kootn aldus verflagen, nbsp;nbsp;nbsp;Om

-ocr page 81-

lt;57

TREURSPEL.

Om dat ick niet mijn ramp geduldig kan verdragen.'

’k heb my met lift, en vlijt gered uyt d’ hand van hem Die my in ’t ftrijden ving, toen Rhodes in de klemnbsp;Der turcken is geraekt, en heb mijn vlucht genomennbsp;Tot u door wien ick weer in vryheyd hoop te komen jnbsp;iWitsghy nu hebt degunft van hunnen Opperheer»

A 1) R A s T E s.

Zijtzorgeloos, mijn vrind, ickzaluwzaek, wanneer De Zon weer d’ Acrd belchijnd zo neerftelijk verhand-len

By onzen Soliraan , dat ghy vry heen zult wandlcn. Dus treê maer met my in, en geef u meê te ruft,

Licht dat de zachte flaep uw harde quelling bluft.

VIERDE TONEEL.

Fidamant alleen.

De droef heyd zweefd in my als op der aerd het duy» fter.

Mijn ziel iszonderglantz, mijn leven zonder luffter. Mijn hert, beroofd van vreugd, van rouw weer overnbsp;laên.

En ’t geen my oov’righ is, was t’ eenemael vergaen,

Zoo niet voorzichtigheyd gedaeld was uyt den hoogen En met my, uyt ’t gcvaer, in vi ijheyd had getogennbsp;Mijn Sufter, en mijn lief, die zijnde naeuw geraektnbsp;Waer ick haervey lig docht, zo heeft mijn hert gehacktnbsp;Te weten of mijn vrind was dood, of noch in ’t leven,nbsp;lek dool, ick zoek met fmert, en ga my zo begevennbsp;Omhemindoodsgevaer, noch is mijn moeyt om niet.nbsp;lek zorg hy is om hals. Och God ! laet dit verdrietnbsp;Mijn zufter, en haer lief zo droef niet overkomen.

’k Vin niet de zekerheyd, daer ick naer heb veraomen fi inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acn

-ocr page 82-

68 VEROVERINGvan RHODES.

Aen al wat wezen hesft. O druck! mijn oogen luy k.

De nacht, gelijk het fchijnc, heeft met haerbruynfte huyk.

Alleen om dit verlies, baer droeve leen behangen,

Ennaerzijnweéskomftfchijncveelmeerder te verlan

gen,

'Als die van haren broer. Ach! wat my daer beroerd ? De vrees mijn ziel indringt dat voor my word vervoerdnbsp;De gene die ickheb in grote rouw gelaten,

Omringd met een geftoet van boeven en Soldaten.

O Hemel! onze ramp toch zoo in blijdfchap pleng, Dar ickze wel gezond , in ’t rijk Venetie breng,

Op dat ick dan weer magh in alle wcrelts hoeken aer dit zo groot verlies van my en haer gacn zoeken,

VYFDE TONEEL.

S o L IM A N alleen.

® Had naeuwlijx , door de vaek, mijn afgematte

JN.

Tot ruften neer geleyd, ick voelde my beftreên Van allerley gcfpook, dat met veel zware dampennbsp;Deê mijn verkregen vreugd weer in’er quel verftam.nbsp;pen.

My docht dat vuur, en vlam bezwalkte ’c ganfche i ij k Dat voor mijn Scepter buygd, en daticklijck oplijck.nbsp;Wel fchendig neer geveld, in rouw teraerdzagh dragen.

Tot blijdfchap, en gejuyg van die hen had verflagen; En dat ’er oproer, moord, vaft overal verrees.

Die heeft my op doen ftaen, mits dat de doode vrees Door al myn Adren krimpt, en heftelijk doet zorgennbsp;Dat dit de wacrheyd zy, ick hack al nacr 4^ aaorgen:

Om

-ocr page 83-

69

treurspel;

Om dat ick, om ’t bewuft, daer zenden magh mijn boon;

En ruft my hier terwijl op mijn verkregen throont' Doch zoo my deze zorg die ziel te hare quam pramen,nbsp;Heb ick flus om Adraft gezonden, om te ramennbsp;Met hem, watme in dees zaek ten beften was gedaen,nbsp;Zoo, naer’tgcfpook, mijn Rijk was met Aees druk bc-

laên.

SESDE TOONEEL. Camerlink, Schiltwacht.nbsp;Camerlink.

T Ck ben, zoo ’k wel kan zien ,daer nu Adraft, in vre-de.

Zijn wooninghouwd, ick volg tnijnlaft, met ftyve tre» den.

En klop’erluftigaen.

ÜCHILTWACHT.

Wie raeit dus inder nacht ?

Camerlink,

Een B06 van Soliman.

Scuiltwacht.

Een van de boeve jacht Die op zijn fteltcn rijd. ’k Meen de droneke bazen,

Die ftceds met zulk getier, voor alle deuren razen j Dus ga vry uwes weegs.

Camerlink.

lek zeg my open laec

Of’t zal uqualijkgaen.

SCHILTWACHT,

’tis maer vergeefze praet,

Ick laet u zo niet in.

E 3 nbsp;nbsp;nbsp;Ka*

-ocr page 84-

70 VEROVERING van RHODES-

K A M E R L I N K.

Ick 2.al dir marren wreken;

En zeg noch eens, doe op; ick moet Adraftes fpreken.

Schiltwacht.

W at wildge dat hy doe ?

Kamerli nk.

Maer komen by mijn Heer, Die zijnen komft verbeyd.

SCHILTWACHT.

lek zeg ’t hem, en koom wéér, Zoo ghy een weinig toefd. Hy zal ’er wel haeft wezen:nbsp;Mits dar hy juift daerom is jftrax uyc ’t bed gerezen.

SEVENDE TONEEL.

Adrasxes alleen.

HEtdunktme wonder vreemd dat naer mijn komft nu wacht

Den groten Soliman, dus in de nare nacht.

’c Beducht bevangtme fchier dat hy my heeft ontboden Om my, tot eenen loon, wel wredelijck te doden:

’t Kan ook niet anderszijn of zijnen geeft gevoeld En voed voor my een hact, die naer de wraeck nochnbsp;woeld;

Maerzoomy nooit de vrees kon flaén, ten ftrijd te komen,

Zoo ga ick oock naer hem, bevrijd van angft’ en fchro-men.

ACHT-

-ocr page 85-

TREURSPEL, nbsp;nbsp;nbsp;71

ACHTSTE TONEE t-

De Geejl van Gradumart,

OSoIiman \ ontwaek en open uw gezicht;

Doch fchrik niet voor mijn toorts, of voor diens flickerlicht:

Maer zie hoe dat de klaeu des moorders, door dees wonden ,

Mijnleven, met verraedheeft wredclijk verfionden. Kooro,zie uw Grademart, dienu niet langer leeft,nbsp;Maer, zielloos, als een fchim, voor uw gezichtenbsp;zweeft,

Om u dit vals beftaen wel klaerelijk te zeggen,

En u het eygen wit op ’t grondigft uyt te leggen.

N a datge my, voor ftraf, had op den bals gelad n Dat ick gevangen zat ,en voorons’ramp, Polaennbsp;Had eveneens beloond, doch dar, naer uw gebieden,nbsp;Aenons, in ’c minfte niet, zou overlaid gefchieden 4nbsp;Zoo heeft Polaen daer op zo fchendigh onagekochcnbsp;Die d’ achting hadd’ op my, dat ick wierde omgebrochf,nbsp;U yt zorge dat ick hem verhindren moght, of fchadennbsp;1-n ’tgeen dathy beftond, met over fchelmfe daden.

Met vonden ,loos beleyd, verkreeg hy aen zijn zy Die ghy, op uw vertrek, op-leyde uw heerlchappy,nbsp;Waer uyt zo groote moord, en oproer is gerezen,

Dat d’ eene broer den aêr, om in bezitte wezen.

Brengt woedelijckom hals. Hiermaeckt, eenvreugds gebaer,

Twijl daer een ander treurt j uw Rijck is in gevaer Om, door dees boze twiif, tot afleh en puy n te raken;nbsp;Want elck voor ander wil zich zelfden Keyzer maken.nbsp;Het meeftendeel Polanes roept voor opper Heer,

Maer uwenoudfte Bafch diefiooc dees wil ter neer,

£ 4 nbsp;nbsp;nbsp;ËB

-ocr page 86-

7*' VEROVERING VAN RHODES.

En poogd, voor alle ramp, uw rijcken te bewaren, d’ Oproerdersdoen hun beft om vaerdigh te vergarennbsp;Al ’t mocdigfte oorlogs voick dat in uw landen woont.nbsp;Dies koom ick dus by u, fchoon ghy mijn da^n beloond.nbsp;Als een ontzinden, hebt, dat ghy hier niet zoud blijven;nbsp;IVlaertreckennaet uw land, om daerweêr uyt te drijven

Demiftvandczewolck, die ’tganfchelijkbezwalkt.

De tijd eifcht mijn vertrcck, den donckre afgrond fpalkc Haer holle kaken op, om my wéér graeg t’ ontfangennbsp;In haer bedampte poel; uw borgers zo verlangennbsp;Naer uwen weder komft,daerom uyt Rhodes trektnbsp;En denck dat u, gewis, een vrind hier toe verwekt,

NEGENDE TOON E EL. Soliman, Adrast^s.

S o L I M A M.

WAtdoode en kill’gefchrik, die daer mijn ruftkoomt breken

Heeft zohaer banghigheyd in s’ievens licht ontfteken Dat ontruft daer uyt walmt ? wat was ’c dat my ver-fcheen ?

Een droeve en nare fchim, die ftrax voor tny ver-d sveen ?

Ach 1 neen, *t was Grademart; hy heeft tot my gefpro-ken,

Zijn wangen waren bleek, zijn oogen diep gedoken j Het is voorwis zijn geeft die om mijn leven waerd,

E.n met een helfe toorts mijn ziel zoo heeft vervaerd, Witdreef hy uiczijnmondPontwaek, o vorft! van lla*nbsp;pen,

Zie hier uw Grademart, ick zagh toen fchtikkig g^en

Een

-ocr page 87-

73

TREURSPEL

Een vers geftekcn wond, en dat 7.ijn grove borft Noch met xi)n laeuwe bloedt was roode enpaers becnbsp;morft.

Zijn Hem was heerfch van fpijc, mits die my, xoo ick hoorden,

Vertrockdathem Polaenhadnydig doen vermoorden i En dat, door diens bellier, mijn xo verheven troonnbsp;Nu gants aen ’c wagglen ftaet. Het routme, Thaginbsp;Zoon,

Dat ick u ooit een lect heb op den hals gedreven.

Hy heelt my dacr vertoond dat ick zal ftrax begeven Dit Rhodes, en daer op w’eêr trekken naer mijn landnbsp;Dat nu is, door Polaen, in eenen droeven Hand.

N u kend ghy, Sohman, wel klaer en zichtbacr fpeuren. Dat ugeen yi gelpoock , uweerfte llaep quam fteuren;nbsp;Mits u, door G rademart, is kenneli i ck be veil.

’t Geen ghy in twyHel trock. Nooyc weder in my left De vorftelijke wrack, voorickfemagh verkoelennbsp;In ’t lauw'e bloed van hen die naer mijn heeriing woelen,’nbsp;O moorder! o Polaen 1 hoe durfde ghy ’t beflraen ?

Dacht ghy de wrtek niet xelf op uwen bals te laén ?

Ja, valid en boxemenfeh, dees gruwelijeke ftucken U zullen in de poel van alle ramp verdrucken:

Mits ick geen ruH weer fchep, als wen de dood u veld, En in den afgrond Helpt.

Adrastes.

Wat maeckt’ u zo oncHeld, Ofdeê u, grootc vorft, toch voor uw oogen warennbsp;Dat ghy my dus ontbood ?

S o L 1 M A N.

Mijn geeft was vol bezwaren Toen ick op ’t bedde lagh. My docht dat moord ennbsp;brand

En niet als oproer was ontfteken in mijn land.

Dit prangde my zo hard dat ick om u moeft zenden,

E S nbsp;nbsp;nbsp;Om

-ocr page 88-

74 VEROVERING van RHODES.

Om weten wat u docht geraên om voor te wenden.

Mijti hoop die tteunde op trooll, en trad zo voord van ’t bed,

En nam tot hier mijn gang: ick heb my néér gezet Op dien verheven ftoel: daer raeckte ick op in dromennbsp;;Toc my de flaep beving, waer uy t ick ben gekomen,nbsp;Door dien een flikker-toorts, gevat van eenen geeft,nbsp;Voor mijn gezicht verfcheen; dit maekte my bevreeft,nbsp;En noch meer, toen ick hem voor G rademarte kende,nbsp;Die, door uw Ridder-daên, wel eer zij n hielen wendenbsp;iNaer’t Rhodiaenfcheland. Hy zey my dat Polaennbsp;Hem doen vermoorden had, en door zijn fchelms bc*nbsp;ftaen

Mijn land in oproer brengt, om tot ’t gebied te raken. Dit doetme meer en meer naer myne Icheyding haken.nbsp;Dies ,zoge my en ’t rijk gezinc zijtdienft te doen,

Ka my dan tot het beft, en wil u vaerdig fpoén Dat alles zy gereed om voorts van hier te varen ,nbsp;iAlcippes zal mijn volck terftond by een vergaren.nbsp;Adrastes.

Zijt zonder zorgh, mijn Heer, cn fteun vry op de trouw Van my, eer ’t witte in ’t zwart’, en zwarte in ’t wittenbsp;zouw

Veranderen in fchijn, eer, om ’t verlies van ’t leven,

Ick uwen dienft verlaet ,ofdiezal tegen ftreven :

Maer zal met moed, tot dienft uws lands, en u de zee Door ploegen met uw volck, doch ick heb eenen beênbsp;Die icKaen u verzoeck ,en datelijckuyc zal leggen.nbsp;Indien ’cu wel ge valt.

Sol I M A N.

W il my die vrylijck zeggen, Zoo ’t tot geen hinder ftreckt.

A R AS T £ s.

I n ’t minfte niet, maer eer Tot uwen lof, mits ick acn u de vryheyc weêr

Ver.

-ocr page 89-

7S

TREURSPEL.

Verzoek van een, mijn goede vrund, die in de handen Van d’uwen wasgeraekt, doch heeft zich uyt de banden

Van hen mer lift gered, en quam te nacht tot my Met deze reên : verzoeck aen Soliman dat hynbsp;Mijn vryheyd wedergeef, ’t Is hem die ghy in ’r mayennbsp;Der menlchen op ons bo6m, zoo vreezelijck zaegdnbsp;zwayen

Dat Coftelijck' Rappier , dat hem wel eertijds fchonek Ons Rhodes opper voogd.

SoL I M A N.

Is hy ’t wiens luyfter blonck , Tot onzer aller fchrick, veer boven al de heldennbsp;Die hen toen in ’t gevaer, voor hunnen Rhodes ftelden,nbsp;Zo is ’t my dapper leed, dat ick hem miffen moet:

Doch mijnen wil hier in naer u w begeeren doet.

Daer is het geen hem diend. W aer my is aengelegen,

Dat doe oock naer uw eed j ick zelf zal o vei wegen Wat tny nu dienen zat.

Adrastes.

’t Zy van my zo befchickt Dat nooit mijn dienft aen u uy t rechte fpoorfel wrickt.

TIENDE TOO NE F. L. Perianpre, Aprates.nbsp;Perianpre.

EEn bange Zorg mijn ziel beftormde en zoo be-waeckte,

Dat ick, geheel verbaeft, uy t flaep, en lluymer raekte .-’t Een fpook mijn geeft in vloog, en ’t ander daer wéér uyt,

En ’c darde heeft mijn ruft, door haer geweld, geftuyt.

-ocr page 90-

7Ö VEROVERING VAN RHODES.

*t Verlies van Fidamant, en van zijn FlorinifTe Quam dringen in mijn hert: maer] ach dat ick moetnbsp;milFe

Mijn lieve Clarimeen beknelde zo mijn ziel,

Dat die daerop geftaeg een wakende ooge hiel,

’c Waseerltofickzefteedszaghvoormya oogen zweven,

Dan wierd’ op *t left van my gehelijck wegh gedreven. Hoe zeer ick zuchte, of riep, ick zach voor mijn gezicht

Niet meer het zoet gelonck van ’t goddlijckc licht. Toen was ick, door den druck, gehelijck afgemartcld,nbsp;Het heygdcn al in my, mijn ziel fcheen al gefparteldnbsp;Op d’oever van’er vaeid,zoo’konveriiens voor mynbsp;Een heldre fchijnzel zach ; ’t oog flaende van ter zynbsp;Zo zagh ick, naer roy docht, eenjongh vrouw, die haernbsp;oogen

Bevefte op my, en hiel (wiens aenzicht gants betogen Met eenen fluyer was) noch eene by der hand.

Treur toch om Florinis, noch ook om Fidamant Niet meer,fprack zy , en noch veel min om Clarimene,nbsp;Op dees uw heyl moet ftaen. Dit zeggend , zy met eenenbsp;Afnam den fluyer-banddie’taenfchijn hielbedecktnbsp;Van dien die by ’er was. Hoe wierde ick opgeweckt!nbsp;Mijn tong voer aldus uyt, wat fpeurdge daer, 6 oogen 1nbsp;Den Hemel daeld op u, of ick worde opgetogennbsp;Totinzijnheerlijckbeyd. Toen fptackdeeerfte weer.nbsp;Dit is de geene zelf waer naer ghy voortaen meernbsp;Moet haken als naer dien die ghy nu hebt verloren.

Des hemels fchick heeft dees tot uwen deel verkoren. Trek vry van Rhodesaf,decszal, eer datghe landnbsp;In uw geboorte plaers, verftrecken tot een pandnbsp;Van uwen zuy vren liefd, Toen zijnze wéér verzwonden

Waer door ick mynoyt heb zoo fel beftrcên bevonden

Van

-ocr page 91-

TREURSPEL. nbsp;nbsp;nbsp;77

Van een verwoed gewoel der dromen die my ’t hert Bezwalkten als een damp, doch wierd noch van dee#nbsp;fmert,

Op ’c left geheel ontzet, en kreeg mijn voorgeluyfter.’ Ickfloegmijnoogenop, en fpeurdedathetduyftcrnbsp;Dees nachts noch ftede hiel: doch ’k ben van ’c bed gC'*nbsp;gaen,

En vraegden naer Adraft , om hem te zeggen aen Dat ick mijn Reys aen nam. Hy is terftond ontbodennbsp;Van Soliman, wierd my ghezey t, die hem van noden,nbsp;Tot y ets ge wichtighs, heeft. Toen woeldein mijn gedacht

Dat hy zo was ont bo6n, en wezen omgebracht,

Dat drukt my op een nieuw, wie zal, is hy verflagen, Toch mynen vryheyds beê nu aen dien Heer opdragen?nbsp;Wat pas ick oock op hem, ick zelf wel oopning maeknbsp;Die aen my vryheyd geef, en laê noch wel de wraeknbsp;Op dezen Turk zijn hals, heeft hy mijn vrund doen fterlt;nbsp;ven.

En doe hem d’ Helfe poel voor zijnen loon verwerven J Dus waer ick vaft naer hem, en zo den dagh verv/acht,nbsp;Op dat alsdan mijn reys, of opzet word volbracht,nbsp;Aprastes.

Ick neem van Soliman wéér regelrecht mijngangen N aer mynen goeden vrund , die vreugde zal ontfangsO,nbsp;Wen ick hem overgeef’c verkregen vry geley.nbsp;Periandrë.

Wie komt dacr op my aen ? Wat is ’t dat hy daer zey , Of half mompeld mort, zo ick niet quahjk boorden,nbsp;Zoo fprak hy van mijn vrund, hy heeft hem doen ver»nbsp;moorden,

En koomt licht om my meê te rukken vander aerd»

A D R A S T E £.

Wat wildghe van een moord ?

Vsi

-ocr page 92-

^SVEROVERING VAN RHODES.

Periandre.

U w wezen op tny ftaerd, Of ghy tny daer meé driegd.

A JJ R A s T E S.

N aer’t hooren van uw fpreken j Zoo preuteld ghy van moord. Wie hebtge door geileken ,

Of wredelijck verrukt ?

Periandre.

Mijn quelling, en mijn ruft

Ten huyze van Adraft.

Adrastes.

Heeft dees oock uytgebluft Hetleven van mijn vrundfWa: komt my daer beltoken.^nbsp;Opu,ó valfe boefjZal woedigh zijn gewrokennbsp;Tegruwelijckedaet, en moetwilsoverlall.

Die ghy bedreven hebt ten huyze van Adraft.

’t fgt;a pas op uw geweer.

Periandre.

Ick heb afteeds in handen,

’t Geen menig oorlogs man deê ruymen, tot zijn fchan-den,

Darnucjemoord mijns vruntszal wreken door udood, Adrastes,

Dit is hem die ick dacht te wezen uyr de fchoot Des levens weg-gerukt. O waerde Periandre !

Mijn vreugd weêr adem fchep; hoe! zouden wy mal-kandren

Dus fmaken doen de dood ?

Periandre.

lek meende, waerde Adraft,

Ghy waerd al lijveloos.

A D R A S T E S.

lek wierd zo flus door laft Yin Soliman gewekt, om ftrax by hem te komen,

P£-

-ocr page 93-

79,

treurspel:

Perianüre.

lek dachte dat u daer het leven was benomen.

Ad KASTE s.

Neen, anders was’t met hem, daer is uw vry geleyi Periandre.

Nu is het, Hemel, tijt dat ick van Rhodes fchey,

Om dien,die my verfcheen, door liefde en gunll te winnen,

Adrastes.

Ecnnoot-perflèndezaek trekt my nu weêrnaer binnen: Auroor klimpt op ’er koetz, en weêr den Hemel dektnbsp;Met aengename rood, de duyfternis vertrekt,

En laet’er leger - ftcê.

Periandre.

De nood my peril te Icheydcn; Dies zegg’ ick dan, vaer wel, de vrundfehap in ons bey-den

Blyfteeuwiglijkgehuyft,

Adrastes,

By dit zegg’ ick vaer wel,

’k Moet gaen dat ick volbreng des groten Heers bevel, Periandre.

O hemel! geef dat ick de haven magh bezeylen Daer ick, met luk bekroond, mijn heyl in kan bcpcylen,

£y»i# van hit Vierde Btdryf^

HET

-ocr page 94-

^0 VEROVERING VAN RHODES. HET VYFDE BEDRYF.nbsp;EERSTE TOONEEL.

Messenia.

/^Ch! lieve Lyliaen, wat my te nacht verfcheen?

L? t 1 A N E.

Wat toch?

Messenia,

My dochtick z^h in tnijnekamer treêa Mijn lieve en waerdeZoon , die over zoo veel jarennbsp;Van my en u met leer en hertzeer is gevaren.

Een ongemene vreugd omringde toen mijn hert.

En dreePcruyt deknel van mijn gelcdenfmert.

’k Riep, koom, ey! nader my, mijn lieve Periandre. Mijn droevequel die moet in blye vreugd veraffdrc;

Hy had een Goilijk beeld nochaen zijn flincker zy, Daer ophy wyzend , fprakroen blyelijck, ror my :

Igt;ecs is my voor cierno.-yt van mynenreysTgefchonckcn* Deeshecftin miinen-zielzooheereiijckgeblonckennbsp;Dat ickie waerd -r acht: dan dat ick had de fchatnbsp;Van ’t lieerfelijck gebied der alderbefte ftadc 5nbsp;Dushoudferoei'zoo waerd’als my, is’cuw behagen,nbsp;O fander zu! rge my ook geene liefd toe d ragen.

Ick zeg h toe mits ick niers in haer on waerdigs vond: Doch voelden yets in my het geen dat tegenilond:nbsp;Maerhadzcnacuw by my, of zy is dood gezegen,nbsp;Omftrengeld van zijn arm, en hy by haer gelegen,

Ging meê den Z'-lven gang. Dit dcerlijckongeluck Myzwijmen dcê van fmert’,en overgroren druk,

£n heelt my j bang, en droef, uyr mijnen flaep doen komen.

Ly-

-ocr page 95-

8i

TREURSPEL.

L Y L I A N E.

Onftel u niet Mc-vrouw, het z,ijn maer ydle dromen, Gaé met myweSr nahuys, en denk dees droeye.pijn,nbsp;Die zal voor u en hem maar enkie blijdlchap zijn.

TWEEDE TOONEEL. Perianöre- Lyliane. Messenia. Celinpe.

Perianore.

ze-

En Hetnel zy gedankt, door wien ick heb de

Daer al myn heyl op ftond, geluckelyk verkregen,

En is de jonge bloem, die in’er vollen fchooiir,

Tot Rhodes inder nacht, wierdt in mijn flaep ver* toond,

Zy wacht daar gintz naer my, dies ick Lóreynmoet loven,

In mildheid, en in pracht voor alle Vorften Hoven; Om datze my daer is tot pand van liefde, en voornbsp;Mijn quelverleend O overzeegbaerluk! waardoornbsp;Mijn afgefloofde ziel, nu wéér mach adem fchep-

En fmakcn meerder zoet, als uyt het lips gereppen. Dit is het hüys van mijn Voor-vaedren eergeftichtnbsp;Waerick mijnoogen eerft geopent heb aan ’dicht,nbsp;lek klop ’er dan op aen, geeft toch, ó Hemel* hoe.nbsp;derj

Dat ick wéér zie gezond mijn lieve en wherde Moe» der.

Lyliane.

Wat koomtme daar te voor! is ’c, Hemel, niet de Zoon

Van uw MeflTenia?

F nbsp;nbsp;nbsp;Fe.

-ocr page 96-

Si VEROVERING VAN RHODES.

Periandrb.

Gby trefd de rechte toon Zoo ghy het vaft vertrouwt.

L r L I AN E.

lek kan by na niet leven.

Zouw ick uw Moeder niet uw komft te kennen geven, Periandre.

Ick ben, ó goede God! geheel van vreugd verkracht, Mitz ik daer uyc verfta, dat dien ter wereld brachtnbsp;Den gene die ghy nu met gunft hebt begenadigd,nbsp;Noch in het leven is, en nocht mocht zijn verzadignbsp;Mijn eerft ontvonkte vlam, gebaerd uyt Lyliaen,

Zo niet een ander vuur die heel had doen vergaen.

Daer daegd mijn moeder op,

M E s s E N I A.

De vreugd my zelf koomt tegen, Perianüre.

M ijn blijdfehap huwt aen d’uw, en uyt mijn hert koomt vegen

Peri ANDRÉ.

Dequel, zolanggeleên.

Messenia.

Zijt welkoom, lieve Zoon, Ick dacht al dat de dood van d’aerfche levens troonnbsp;Airede u had gerukt, ’k Voel tot mijn hert indringennbsp;De blijdichap, en de vreugd, die ook mijn ziel omringen.

Periandre.

Dit is’t noch niet alleen, dat u ïal deze vreugd Doen lieygren Hemel-boog, Een die de witte deugdnbsp;Met guide L.ov’ren kfoond,endie de heerlijkhedennbsp;Beichittren om en om de zuyverlijke leden,

En k Hemels aangezicht, nu met my delen moet Uw moederlijeke held.

Mes-

-ocr page 97-

83

treurspel;

M ESS E N I A,

’c Vcrftrekt my ’t waerftegoed Dat ick verkrygen magh, als ick u kan vernoegen.nbsp;Periandre.

Wil dan, zoo ’tu beliefd, n op dees plaetstoch voegen.

Te wachten, tot ick breng de prael van mynen Ziel, Daerin’t Lóreynfe Hoff, mijn trouwe liefd’op viel.nbsp;Dit voorderd dan mijn reên.

Messenia.

’k Zal u terwijl verwachten. Daar fluypt, ó Lyliaen! yets vieemts in myn gedachten.

Hy fprak daer van Loreyn dat beeld my in de zin Van ’t Kind dat ick daer eer doen voeden heb ter min;nbsp;En dit is niet alleen, ’k voel door mijn leden dringen,nbsp;Dat my een groote ramp zal by dees vreugd’ omringen tnbsp;Mits my weer koomt te voor ’t geen ick u laeftmael zeynbsp;Hoe dat hy weder quam met een, en datze beynbsp;Verrukt zijn door de dood, voor mijnbefchoten oo«nbsp;gen;

Waer door mijn zoete vreugd’geheel was wcgh-gevlo-gen,

Dit overlaed’op nieuw mijn afgepijnde hert,

En ftuwt tot in mijn ziel een druk van bange fmert.

L Y L I A N E.

Vertrooft u toch, Me-vrouw, en wil ’er dit uytrapen Dat deze toen niet zijn voor uw gezicht ontflapen:nbsp;Maerjuyftzijnquel, enhacrdieby hemwas,cnuvYnbsp;Zoo langen tijd geleên.

Periandre,

Aenfchouw, ó Moeder! nu Wat uwen Zoon u koomt voor uw gezicht vertonen,

Is dit geen Hemels beeld, de Ichoonlte van de fchonen In al die levend zijn ? die was mijn lieve bruyt,

¦ nbsp;nbsp;nbsp;F 2nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maer

-ocr page 98-

84 VEROVERING VAN RHODES.

Maer nu mijn waerde helft, en koftelijkfte buyt Diemy Ts toegedeeld, door ’s Hemelsmildigheden ,nbsp;Voor al hetzwaer verdriet, op mynen reys, geleden:nbsp;Dies ickxe waerder acht dan dat ick wierd beloondnbsp;jVleteenen Vorftendom,ja Koningklijkgekroond.nbsp;Mijn loon van dertien jaer, njiin lief en mijn getrouwde,

Hout ghy my voor uw zoon,ïo moetghe dces oock houden.

Als try, voor uwen kind, en dochter die de band Van Gods inftelrie echt, door liefd met hand in hand,nbsp;Aen my zo heeft geftrikt, dat ramp of flmxe vlagennbsp;Mi)n liefde noch de haer ooyt zullen konnen jagennbsp;Uyt ons vereende hert, maer vinilge zuliix quaet,

Zo zultge my, u w zoon, niet houden in de ftaet Als ghy verfchuldigd zijt.

Me SSE N I A,

Neen, zoonpek zal de dagen , Die ’k noch te leven heb, zo groote liefde dragennbsp;7'ot u. en deze helft, dat daer in geen verfchilnbsp;Vanu kan zijn gemerkt, dieskoöm, mijn kind, icknbsp;wil

Aen u, als boord’, mijn plicht met deze kus bewyzen, Zoo lang ick leven heb zal meer en meer noch ryzennbsp;Mijn moeder liefd tot u, en mijn beminde zoon,

Ce L I N D E.

Mijn danek, ach! moederlief, verftrecken moet tbc loon

Aen uw beleefden aerd. ’k Zal met gehoorzaemhe-'dèn

Aen u mijn dienft en plicht, naer uw beliefd, belleden; En zult nooyt .peuren, ofbevinden dat mijn mannbsp;In mynen doen vet ziet, ’c geen hem gt; of u my kannbsp;Ontrekken uwen liefd.

M£«

-ocr page 99-

treurspel;

M ESSE N I A,

Koomckindren u vermaakeji Om in mijn huys de vreugd’ in ons zoo wel te fmaken,nbsp;Lar daerdouraldequel, en langgeleên verdriet.

Door uwe lieve kotöft, van groot veneer tot nier.

DERDE TOONEEL.

L y L I A N E alleen.

TJ^El moght MeiEna met groot beduchten vreïen Voord’uytllomft vanden droom, diein den nachtnbsp;voor dezen,

Haer in den flaep beving, vermits die even zoo,,

O noodlot! is gebeurd. O fpoock, 6 droom en boó Haers droeve ramp! waerom hebt ghy ons niet gezonden

Een middel daer door wy dat onluk Hutten konden ? Haer zoon en ’t kind van hem en haer de felle doodnbsp;Gerukt heeft, met een greep, ftraxin’eryfrenfchoot;nbsp;Mijn af geftorven liefisd’aerde al afgeftorvennbsp;Na dar hy, in gevaer, zo lange heeft gezworvennbsp;De ganrfche wereld door, naeuw had hy ons verhaeldnbsp;De wondren van zijn reys, en zagh zijn moeyt be-paeld.

Of zijn Celinde viel geftrekt in zijnen armen, Enuytbraèkt’ hare ziel. Hy wou, doch kon riiet kar-men,

MitsdSr hem voortz ’t geluyd, was vaerdelijk geftuC En meêdeziel ontvoer, hoekanonszwaerderducnbsp;Van u w gerechte hand, O Hemel! zijn gezonden.

O! Periandre, lief, uw gaven die’er Honden En blonckemnmynziel, die dacht’ ick met gemaknbsp;Nu wederom tc zien, als juyH dees droeve krak

F 3 nbsp;nbsp;nbsp;My

-ocr page 100-

sö VEROVERING van RHODES.

My alle hoop beneemd. Barft uyt, O bange tranen’ En wild een open weghaen zucht’en hicken banen,nbsp;Tot dat, heel uyt geteerd, my oockèeziel verlaetnbsp;En vliegd naer dien die in ’r gedacht noch heerlijk ftact inbsp;En die deaerd welhaeft in’tduylter zal beftelpen,nbsp;lek geef’er my van dacn. Neen! Lyliaen moet hel*nbsp;pen

Dat toch de laecfte eer word heerlijk uytgevocrd Aen hem waer van mijn geeft zal eeuwigh zijn ont-roerd.

Men is nu al gereed dat hy met zijn Celinde Uyt ellik eens gezicht, en zonder dat het bindennbsp;huns echte zyontftrikt, verkrygen zal het geennbsp;Dat hen daer toe vereyfcht, dies ga ick daer dan heen.

VIERDE TONEEL. FidamantLvliane,

f’ 1 D A M A N T.

fe zal my van de laft der mocyten toch ontlaeden ? O Clarimeen! wie zal toch van uw wangen dwagt;nbsp;den

De tranen, die my meê, geperft van deze pijn,

Steeds bigglen uyt ’r gezicht ? wie zal ons troofter zijn ? ’kHeb u met Florinis gebracht tot in de havennbsp;Waer uwen woonplaets is, ick gae , in druk, noch draven

En zwerven overzee, en land dc wereld door,

Ick zoeck, ick ren, ick vraegh, maer noch geen ty ding hoor

Van hem dtemy een vrund, en haer een wel beminde Verftrtekre, eer het geval kon dezen band ontoinde*nbsp;W«er zijtge, o Periandrc, fteunfcl anier hoop ?

Zal

-ocr page 101-

TREURSPEL.

Zal al mijn groot gewoel niet wederom de knoop. Herhecbten vanonsliefd? 'k Ben in Efcovy Tempel ^nbsp;Beft kniel ich hier voor God, op zijn gewyde drempel,nbsp;En bidd’ hem,nadien ick vooral myn draven nietnbsp;Kan vinden dien ick zoek, dat hy in dit verdriet,nbsp;Verlichten wildequel des droeve Ciarimene,

En my gezond weer voer, daer ick haer trooft verlene, Metmynen Florinis, die, met een groot verlang ,

Mijn wederkomft verbeyd. O Hemel, Hemel vang Toch eens, in het gehoor van uw medogenheden,

Mijn ftem die hulpe roept met fmeken, en gebeden, Bettraelmemetuwgunft, beftrael, befpoeymemetnbsp;Genade.

Ly H A N e;

Felle ramp?

F I DAM A NT.

W at ftut daer mijn gebet ? LyH ANE.

O pijn, Ofmert; verdriet, en droeve ongelukken.' Zult ghy my flinx en dwars het leven dus verdrucken ?nbsp;Verftomt dan nimmer niet, Obitzgeval! de klauwnbsp;Van uwe nydigheyd. Mijn hert, ter dood toe, flaeuwnbsp;Datuyt’tnaeuwecnenklacht, door ’t perflèn van dcnbsp;hicken,

Met zuchten ondermengd.

FiD AMANT.

Wat wil dit.

L Y D I N E.

Narefchrikken!

Benevelt my niet meer, trecktfpoken vanmy af.

Of werpttny toch gezwind het liehaem in dit graf Terwijl my God de ziel gebeelijck voerd naer bovennbsp;Tot aen zijn heylgeThroon,omhemmetdank te Iogt;

ven.

Fi-

F4

-ocr page 102-

S8 VEROVERING VAN RHODES.

F I D A M A N T

Hoe koomt het, droeve menfch, dat ghy doet zucht op zucht

Doorklincken dit gebou ?

L y L I AN E.

o jammer! onluk, vlucht Uyt mijn gedacht,’t hert barft.

Ft DA M A KT.

Ey! wil uw hooft op beuren En zegmc, waerde vrouw', wat doet u ireurigh treurennbsp;L Y L 1 A N

Wiceyfchtme?

F I D A M A N T.

Die u zoekt fe trooften.

L Y L l A N E.

’tSlinx geluk,

Heeft, Heer, myhaefl:vernield.

F U) AMANT.

Uw droeve en zware druk

Gerechtigh fuy^ te zyn, en fpeur wel dat uw klagen tlieruyi haerherkomft heeft, van die de dood, ver*nbsp;(lagen.

Heeft in dit grafgeftelpt, doch myn gemoed nietftrekt Dat ick u yet vertoon dat uwen voorneem trektnbsp;Vau ’c wit waerghyop doeld, ik wiFoock niet verach*nbsp;reit'

Uyt vreze dat ick mocht de zielen van ’er klachten Jderoven j daerom datge haer daér mede veftnbsp;V gt;or eeuwich in ’t gedacht, maer weet dat gh v ook leftnbsp;Da hardfte'drang van dien , iniien ghy zijc geborennbsp;Van zoo gedvvegen aerd dat ghy my reen mbogd hoo-ren.

*’t Kan zijn dat,door ’t verlies, van eenen Man of Broêr, Uw droef heyt eerft dus zwaer in ’c diepft uws hertcnbsp;voer,

En

-ocr page 103-

TREURSPEL.

En daer uyt dringen deê dees zuchten, hicken, klach. fen,

Waer mede ghy het hard van’cmarber fchijnC tezach-ten.

Vertrooft u toch.Me-vrouWjen denck dat'ghy voor wis ï') u zelver loopt gevaer door uwen deeren is,

Enzultze zoo noch eens den bittren dood docnftpa* ken,

Indienge door dees quel uw ziel koomt uyt te braeken.' Ghy werpt ter néér de hoop huns Ie vensdie herleef,nbsp;Zoo ghy in uw gedacht acn hen noch Adem geef.

Dus open my uw quael, en wil u wat bedaren,

Licht dat ick dan noch vind’ een trooft in uw bezwaren.' LyL 1 A N E.

Mijn Heer, wieghy ookzijt ,’k ben niet verwonderd, nochc

Oncfec, dat u mijn klacht tot deernis heeft gebracht; Mits zichmedogenheyt, na’k altijd heb bevonden,

In d’eedle Zielen buy ft, dien niet zal zyn gefchonden Door u, na'k meen, wanneer ghy weten zult, waer innbsp;De ratpp beftaec dat ick het klagen dus bemin;

Ick ben ook vry van zorg dat igk van geen mifdaden, Dan, in her minftedeel, zal zijn van u beladen.

Ja, eedle, Heer ick ben de droeve Lyliaen Die om ’r verlies eens Man,noch Broêr de minde traennbsp;Niet ftort, tnaer om d’onnozelheyd dieof’ heeit verloren.

Toen zy, gezegfaera zijnde, haer heed dees quel geba-; ren.

Dit donckre graf is wel de oorfaeck van mijn klacht • Wat aen gaetdien’cbefluyt, nooyt ftrecktemijn gedacht

Dat ickze heb bemind, of vafte liefd gedragen,

Als die my d’eerbaerheyd toezeydeofkon behagen. Dies zo ick zuchten uyt, of bange tranen ftort,

F 5 nbsp;nbsp;nbsp;Gc*.

-ocr page 104-

90 VEROVERING VAN RHODES.

Gedij ’c alleen daerom, dat met mijn mifdaec word Gehelijck uytgewift, en uyt den grond gewrevennbsp;Dees letteren die men heetc op dezen fteen gefchreven,nbsp;Op dat mijn mifverftand van nu cot ccuwigheydnbsp;^ort klaerlijck afgedruckt, en over al verbreyd.

GRAF-SCHRIFT.

Hier ruft de Vader by het Kind;

De dood hier Broêr, en Zuiter bind; Daer toe de Man, en V rou te zamen:nbsp;En zyn niet meer dan twee lichamen.

Fipamant.

Hoe ick dit meerder lees, en ick met zinnen flijpen Om dezen inhoud peins, te min kan ick begrijpennbsp;Wat dat dit zeggen wil: ’tfchijnt my te byfter vreemdnbsp;Ick raeck ’er nimmer uyt, zo ghy daer af niet necmdnbsp;Deduyfternisdic’t dekt.

L Y L I A N E.

Ic k zal als die gordijne Verfchuyven deze wolck, en u doen helder fchijnenbsp;Dedagh waer-gby naer vraegd, hoe wel dat dan mijnnbsp;pijn,

Doende aen u dit verhael, daer door verzwaerd zal zijn. Was in dit vruchtbre vleckwaer dat ick wierd geboren.

Dan heb juy ft op dat uur mij n ouderen verloren.

En Raekte toen vootts in Meflenias behoec Dietny gelyck’er kind, naer eyfch, heeft opgevoed:nbsp;Maar kon nog naeuw de tydt van mynen Lent berakennbsp;Of moeft de bitcre fteek vin ’c dwarfe noodlot fmaken.

Zy

-ocr page 105-

TREURSPEL. nbsp;nbsp;nbsp;91:

Zy hadden noch een Zoon van mynen ouderdom, Geheten Kloriant, die zonder wederomnbsp;Met liefd te zijn geloond, op my zijn Liefde leyde.

Hy zocht my ftadigh aan,tchoon ick hem dickwis zey* de:

Ghy fmeekc toch al vergeefs: 'k ben zo vermetel niet Dat ick u min, Laet af, ick bid, naar hoger ziet,nbsp;lek ben uw Lietd niet wacrd. Maar hy vervolgde in fme»nbsp;ken,

Om mijn Verharde moet, of wrevel zin te breken.

Hy won in ’t Ecrfte niet, maer gaet op ’t left zo aen Dat ik, van quel vermoeyd, hem drukkig toe mo«ftnbsp;ftaan,

Opeenen zeekeren tijd mijn minne te genieten,

Ick zagh dit uur te moet met leed zijn en verdrieten: Maer toen den dagh verfcheen dat ick de nr.efte nachtnbsp;Mijn eer veriiefen moeft, zo prangde my’t gedachtnbsp;In voegen dat het vocht vaft uyt mijnoogen vloeide.

Dit zag Meflenia, die my wel lange moey de Naer d’oorfaeck mijns geween, dies ik , tot in dezielnbsp;bedroeft, haer zey dat een mijn eere zocht, zy vielnbsp;My voorderaen, maar zo ick niet mijn zin kon ftrec-ken

Dat ik haer dit geheym zou opentlijk ontdekken,

Zo zeide ick, ’c is zo een, die ’c liefft is in uw hert.

Wat isdaar uyigebeurd: het baerdenijd en fmert 1 n ’t diepfte van ’er ziel: mits zy niet lang voor dezen,nbsp;Was, wederom hertrouwd, zo dachtze ’t kan niet wc«nbsp;zen,

Of’cis mijn Philidor, de minne noch niet woond In Floriant mijn zoon , die heeft daar van getoondnbsp;Aan my te zichtbre koelt, dies, zonder meer te vragen ^nbsp;Zy ftrax geboodc dat ik myn queller zoude dagennbsp;Tc komen op een zael dien zy toen aen my wees,

£d dat de naefte Nacht, ’k Had niet de minfte vreet

Van

-ocr page 106-

92 VEROVERING VAN RHODES.'

Van ’r gcen uit (iit verdragh zo wonderlyck gefchtedcn. ’k Volbraght dan zo’t bevel van haer (die brand’en zieden

Van toorenop’er man'' dat ik’er zoon dien nacht Dcé komen in die plaats, vermits ick deze dachtnbsp;T e Z'jn die haar vergramde, op dat hy zouw on'fange’

’t Verwijtzijnsdertlewil Z.y hadd’alredelange Gewacht naer hem, wiens komft zy niet mocht hopen,

* dan

Heeft van ’er zoon, door ydle waen ontzind, als Man, In deze droeve nacht, het min-genot genoten,

Auroor noch nier de lucht met Purper had befchoten

Of f loriante had, onwetende, volbiocht

Een zond waar opdat hy in ’t minïl niet gedocht.

De vrees elx tong zo hiel dat d’een tot d’aêr g-en reden Van k nnis uyting fprak, de nacht was naeu w verledennbsp;Of ick trad naer dees plaers, en quaem Mc {Teen te moet,nbsp;Ick heb, fprackzy, geblullen welgeleft het bloed.nbsp;Dat van onkuyfe vlam zoo dapper op u branden.

Zijn dar, óPhilidor, d’uytwerkzels van de Panden U ws trouw aen my beloofd: ick had dit naeuw gehoordnbsp;Ot’ was ot my een ftael her hard had doorgeboord,

Zy ziende my onfteld , begeerde ick znuwer zeggen Wat toch de oorfaek was. Toen ging ick haar uytieggennbsp;Het botte misverftand. Dit pijnde haerzode zielnbsp;Dat, zy, door zwaere quel, bel'wymt ter aerde viel.nbsp;jek troolJe haar, naer mijn macht in deze droef elen-den,

En gaf’er raer zy zouw uyt haar gezicht verzenden De oorzaek van ’er quel. Zv neemt myn raat ter hert,nbsp;Verzoekt hem tot een tocht, H y voelde wee en fmertnbsp;Dat hy ’t bewilligen moeft; Mits hy naar zijn gewee •nbsp;ten,

Niet betér was be wuft. Of hy had my bezeten j Want hy naer zichtbre fchyn, zijn willen naer de wet

Der

-ocr page 107-

ói

treurspel;

Def liefd toen op my hadgegrondveft en gefet t Maar hoorcnddat z.ijn reis zouw naer Venetie ftrckkennbsp;Heeft hyio veelhy mocht, zijn leet zijn gaan bedekken.

Hy nam zijnaf-fcheiddan, en voer toen daar opaf, Nadat hy rechte blijk aan my van liefde gaf.

Hy ging en liet ons gants bedampt van ongelukken Maar dezen druck die quamMeöeen op ’t harclfte drukken

Toen zy haer vond bevrucht, en nogh in twyfeling Wied’oorzaekhier van was; maar verwonderingnbsp;Belpeurden ick toen zyquamop haren tijd te baren,nbsp;Als dat het kind van trek, van wezen, lonk, en harennbsp;In alles was gelijk haer Zone Floriant,

En noch een dochter was, diezy terftond meé zarid In ’t Hof van den loreyn : om in ’er ziel het woedennbsp;Van dees onnoofle zond in ’t minfte niette voeden.

Haar lieve Floriant deêdikwils ons verftaen ,

’t Wijl hy zijn woning hiel by den Venetiaan,

Hoe ’t met zijn Leven ftond, en liet my ’t elcken wc^ ten,

In watgefchrifthyfchreeft, dar hy niet had geweten J Hoe veer hy van my was, mijn liefde u gt; t zijn Hert.nbsp;Maar wat gefchiede my; Hoe wierd mijn ziel doornbsp;fmert,

Totbarftenstoe, bekneld, wanneer ik in delaetfte Een andre name Las: Jupyn nooit donirerkaetlle.

Die zulcken fchrikking gat in een gepijnde ziel,

Gants overlaan van fond , als op mijn hert toen viel: Maar defe druk en quel moeit wéér m zich verfmorennbsp;Toen my Meilenia, niet lang daar na, deêhooren: .nbsp;Hy draagt door mijn bevel dien naera die gy daer zietnbsp;Z.y fchreef toen weêr aan hem waer ik haer meé toenbsp;ried,

(Om

-ocr page 108-

54 VEROVERING VAN RHODES.

(Om dat het my weêr ruft en hem louw vryheii neven)

Dat ik de ziel was quyt, en’clichaem, zonder leven, Lagh meen graf bcftelpt. Dees valfe tyding heeftnbsp;Aail hem voor waar verftrektj mijn ziel nog angftignbsp;beeft

Als ick herdenk hoe fterk my quam de rouw bevangen ,Toen ickdaerna van hem geen tyding kon ontfangen.

F I D A M A N T.

Een vreemden inval (luipt in ’t diepft van mijn gemoed. Jk bidd’ u dat gy toch aen my dees eere doet,

Te leggen voor wat naem hy zyne ging verandre’,

En hoe veel tijds geleen, . . .

Ly L I A NE.

Maer dien van Periandre, En ’t is wel dertien Jaer dat hy de reis aannam.

F I D A M N T.

Zoo lang is’took geleen dat tot Venetie quam Een die dees naeme droeg, en die ick heb gehoudennbsp;Voor mijnen grootften vriend, die ftadig zigh vertrou»nbsp;den

Pp my, en ik op hem in allerly gevaer,

L y L I A NE.

Wat is dat gy toch zegt? ik weet niet wat mydaer Zo onverziens bevangt Eer d’aangevangen redennbsp;Van my haar loop vcrlaar, wort u van my gebedennbsp;Dat my mach zijn verhaeld, hoe ghy de kennis kreegnbsp;Waar uit uw vriendlchap (proot.

F 1 D A M A N T.

’t Scheen dat die heimlijk zeeg Vand’Hemclinonshert: zoo haeft alshy quam Landen

Ter haven van Veneetz, zoo hechten zich de banden Van onze vrundfebapvaft, ick fprak hem oock, Mevrouw,

Toe»

-ocr page 109-

95

treurspel;

Toen hy ontfiog de weet van uwe dood, de rouw Die toen xy n hert beving kan ick u niet uytfpreken jnbsp;Door hem mift ick een Maegd,hy zelf ging hem verftc»nbsp;ken,

En vlood uyt hacr gezicht. Wy quamen naderhand Met dees, diehem vervolchde in ’c Rodiaenfche Land ^nbsp;Waerdathy uit de Klacuw der alderfelfte heeftennbsp;Mijnzufter heeft verloft, die hy t’Lieftft, zyhetn’tnbsp;meefte

Bezind had in de ziel. Wy hebben in gevaer;

V an veelerhande noot, gefworven menig Jaer t Macr waren juyft, ó ramp! tot Rhodes toen de bandennbsp;Der Turken dat beknelde, lek raektc uyt hun handennbsp;Met mijn beminde lief en Zufter die ick weernbsp;In’tRijckVenetienbracht; en nam toen voort mijnnbsp;keer,

Doortnijnen Zufters Liefde, en eigen aangedreven Om wceten of dees vrunt was dood of noch in leven.’’nbsp;lek quam tot Rhodes wéér, maar ach ! Ik vonde hemnbsp;niet,

En zoek nog d’aerdboóm door, beneveld van verdriet; ick quyn in moeite en quel. mijn zufter baed in tranen ,nbsp;Noch kan ik niet voor haar noch my een ingang banennbsp;Totonfen voor’gen vreugd, Maer twyfFeJdghyof’ci^nbsp;Den geenen die ik meen , xte daar een beeldcnisnbsp;Dat ick al over lang heb van myn vrind gekregen.

L y L I A N E.

Ach! wat zie ick een zwier! ick voel mijn geeft bewci

Mits tuflehen ’t beeld uws vruntz,en Floriant geen fchil Van my kan zijn gemerkt, dus zal ik, ift uw wil.

Zoo ghy noch naer hem zoekt, met klare reên verkla» ren,

Hoe dat het is met hem, en waer hy is vervaren.

Het onluk heeft hem toen tot Rhodes niet verdrukt:

Micr

-ocr page 110-

j(5 VEROVERINGvan RHODES.

Maer dacht lich weêr by u te voegen, maar mrflukc Is al zij n moeite en vleit. H y was geraekt in Handennbsp;Vancenen wredcnTurck, dan quam wéér uyt diensnbsp;banden

Doormiddel van Adraft, die welk aan Soliman Zijn vrij-geley verzocht, enfcheidendaernavannbsp;Het droeve Rhodes land, om weer zijnaêm te haeletinbsp;Daer hy was opgevoed, en dacht zoo te bepalennbsp;Zijn Lang-ge.!uerde Reis: maereeihy daer toe qbatnnbsp;Geraektchyin Loreyn, waerhem een minnc-vlamnbsp;Geflopen is in ’t hert uytd’oogen van Gelinde,

Die ook, door Liefde ontfonkt, zich toen aan hem dec binden,

Door vereende tróuw.

Fidamant.

Hoe is hy hy dan getrouc Waar op mijn zufter heeft zoo vaftc Liefd geboud?nbsp;GeluckigeCelind! O droeve Clarimenelnbsp;Nu is, gelijk een mift, uw zoete vreugd verdwenen;nbsp;'U w hoop is nu vernield, mijn zoeken is gedaen.

Ly LI A N E.

Hoor naar het eynd mijns reên. Hy it met haar gegaan Voorts uyt ’c Loreinfe Hof, dat hy wil duyzend malennbsp;Noch zegende op zijn wegh, omringht van Lieve ftra-len ,

Gefchotenuyt’erOog, zigh reppende om, naer luft. Met deze jonge Zon te leven in de ruftnbsp;Op zijn geboorte plaatz. Hy quam tot op den drempelnbsp;Waar hy Gelinde liet, van dees gewijde Tempel,

Op dat hy hunnen komft zijn Moeder dee verftatn;

Hy quam dus onverwacht, en fprak’erblijlijkaen. Ach! Moeder, toef hier wat, zo breng ick u dén ze-gen

Die ick, door ’s Hemels gunft, heb op mijn Reys verkregen,

*tl»

-ocr page 111-

91

91

TREURSPEL*

Is’t alderfchoonfte beeld daer ik,ofgy van weet:

De zuy’vre Liefde en trouw heeft ons aan een gefmeet i ’c Is zulk een als ik zélf, gby moet ze als my beminnen,nbsp;Ofandersmoergemyöok ftellen uitüw zinnen.

Zy zeyd’haergunft hem toe, hy gaec toen daeclijk heen Èn K^.eld zijn fchoone, die van haer, met zoete reên, .nbsp;Verwelkomt wierc, doch was beroerd toen zy liet weiden

Haar oog op deefe T weede hem zelfs, maar Wou niet fcheiden

Het geen den Hemel had beftrickt doör d’echts verbond,

Hoe wel zy ’t tegen reên, en gants önrechtigh vond. Fïuamant.

Zo ick my niet bedrieg, hebb’ ik terftond ü, boven Al die ’er levend’ zijn wel hooglijk horen lovennbsp;De waerdc van Qclind, en riu zo zegt ge weêrnbsp;Te zijn gatitz buiten réén dat zy verkreeg de eernbsp;Èen vrouw van hem te zijn,

L Y L I A N È.

Ick fpeur wel dat mijn redeil Voor u zeer duyfter zijn, maer zal u daer van hedennbsp;*t Licht klaerelijk doen zien. De Moeder haer gezichtnbsp;Zo haeft niet had geveft, op dit zijn zielens Licht,

Of wierd het wijs te zijn het kind dat zy voor henen Had by hem zelfs gehad, dit dee op nieuw haar weenen jnbsp;Om dees onnooiüe zond ,dies Periandre vannbsp;Zijn overfchoon Celind,de Vader, Broeder, Mannbsp;Êevonden wierd ...

FI ó A M A K f.

Wat kan ’er niet al vfeemts gebeuren •In’t geen men niet bedenckt!

L i‘ L I A N E.

Men kan hier klaer uit fpeurett Dat al des menfchen doen isVdel; ja gants blind.

O nbsp;nbsp;nbsp;lii-

-ocr page 112-

P8 VEROVERING VAN RHODES.

Indien zich God de zaek mee hen niet onderwind.

F I D AM A N T. ïdoe is *t met hen vergaen.

Ly L lANE.

Celind dien ghy benydeti Ruft in dit donker graf, en neffens haerc zydenbsp;Den gene dien ghy zoekt, mits God, wien zy ondiep,nbsp;jEn loofde haar zuy v’re ziel, toen meé behagen fchiepnbsp;Dat hy ’er volgen zouw, en laten ongefcheydennbsp;Dien zuy verlijken band, om dat ze alle beydennbsp;Uiebraekten hunnen ziel; juiftopdien zelven daghnbsp;Dat hy, van moeyt verloil, zich weer in rufte zagh,nbsp;Zoo dat door ’c geen gy ziet, en ’t geen dat ick u zeggenbsp;U w zoeken enden moet: mies ’t graf u uyt kan leggennbsp;Waer hy gebleven is, daerbydeHiftorie vannbsp;Zijn leven uverklaerd, het graf fchrift, dat dus kannbsp;Acnn zijn afgedrukt. Dies mogen uv/elenden,

Met uw nieuws gicrigheen, van deze tyd af enden.

F I D A M A N T.

Wat vooreen wreede druk koomt fcheuren door ’tge» hoor,

Tót in mijn droeve ziel! ach! Hem'él, is dftVOOr Mijn zoeken en verdriet! O! droeve Ciartmene,nbsp;Hoe zult ge toch met my, naar vol vercyfth bewene’nbsp;U wel beminde lief. en mijn getrouwe vrund!

Waarom heb gy, ó God! ons zulken ramp vergund ! Barft Tranen uyt mijn hert, en wild dit graf begietennbsp;Tot crouws bewijs van hem die heerlijek mach genietennbsp;Een heylge ftee by God, twent ick mijn dagen llijcnbsp;In druk en grote Rouw Neen zuchten, zuchten rijdnbsp;Dat ghy uyt mijn gemoed den Hemel mooght beraeken,nbsp;En Laet de fwarte aerd, mijn brackc tranenfmaken.nbsp;ick zoLiw mijn Je ven hier doen enden door dit ftael,

Zo my geen hoop beving, dat ick in weelde en prael Vanalicrhande vreugd, noch blylijk zouwgenieten

Uyt

-ocr page 113-

treurspel;

Mijn lieve Florinis, en jagen de verdrieten Uyt haar benaeude borft, die niet als klachten uyt^

Fn dat met een magh zijn in Clarimeen geftuyt Het droefFelijkgekarm, dat haar in ’tgrat zal trekkendnbsp;Dies lact u, Lyliaen, mijn dank tot loon verftrekken,'nbsp;Mitz ick nu klaerlijk zie dat, door dees zware dutnbsp;Mijn zoeking is geheel, ja tegen wilgeftut.

Vaerwel ick ga, en Laet met Icet mijn Periandre.

L Y L I A N E.

Vacrwel mijn droef heyd kan verkeren noch verandr? Voordat gebluft zy ’c geen waerom ick alle daegnbsp;Mijn droeve onnozelheyd, en zyne dood beklaag.

Verwind u felven;

E Y N D E,

-ocr page 114- -ocr page 115- -ocr page 116-