BIBLIOTHEEK DER RIJKSUNIVERSITEIT TE UIRECHTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1929
. Verzameling tooneel-stukken uit de nalatenschap vannbsp;Prof. Dr. J. te WINKEL
DE nbsp;nbsp;nbsp;)!'
VAN
KLUCHTSPEL. Met zang en,DANS.
.--quot;VV ^
T A M S T E L D A M,
bibliotheek der
Jan H e l igt; e r s, in de Nes, irSx.
RIJKSUNIVERSITEIT
UTRECHT.
Met Pi-viklt;ris.
-ocr page 4- -ocr page 5-De Gecommitteerden tot de zaaken van den Schouw», burg hebben, volgens Oétroy door de Heeren Staateonbsp;van Holland en Well vriesland, den yden November,nbsp;1772. aan hun verleend, het recht van deeze Privilegie, alleen voor den tegenwoordigen Druk vannbsp;BRUILOFT VAN KLORIS en ROOSJE^nbsp;Kluchtffel, vergund aan Jan Helders.
In Amfteldam^ dén 20 A^ril,
Géene Esemplaaren zullen voor écht gehouden worden dan die, door één’ der H^rcn Gecoj®quot;nbsp;zpitteerden onderteekend zyn.
-ocr page 6-Tomas Ki.orisse, Vaderquot;j
gt; van Kloris.
Pi ET ER NEL, Moeder J
Keoris, Bruidegom van Roosje.
Roosje, Bruid van Kloris.
Kreeis, Verloofd aan Elsje.
Elsje, Verloofd aan Krelis.
Teeuwis, n
^ Speclnoodjes.
Mansette,J
Eenige zvvygende ofgcnoode ter Bruiloft.
liet Tooneel verbeeld een aangenaame Lansdowu,^ voor het Boeren Huis van Tomas. Hetnbsp;Kluchtfpel begind na de Middagnbsp;en eindigdop den Avond.
D E
VAN
EERSTE TOONEEL.
B,
Kr EL IS zingt.
_ ?en ik niet een kittig haantje,
En is *t niet over tyd dat ik uit vryen peur?
Ik ben to blank gelyk een Zwaantje,
En dat is der vrouwen kleur;
Want ty graag wat blanks trouwen;
Of touwente liever van wat langs houwen?
En ik ben de kortlle niet,
Maar wel zo wakker, als je ziet.
Daer komt myn Engel, ik treê ’er zo regelrecht nstp toe, eer datze my ontvlied.
TWEEDE TOONEEL.
Krelis , Elsje. .
MKrelis zingt.
yn liefje,
Myn dietjc,
A % nbsp;nbsp;nbsp;Mya
-ocr page 8-De B R U I L o F r van
Myn fuikerde pry,
Myn bekje,
Hoe trekje,
Zo haailig voorby?
Ei iaeten Wy praeten
Een weinig in ’t groen,
Gclyk \vy plegtcn voor deuzen te doen.
Myn liefje, myn diefje, enz.
Elsje-
Ik kan niet wachten, ei, Krelis laet my gaen. Krelis.
' Zoet fchelmpje, wilt my hooren;
Of kom ik jou zo vreemd te vooren ?
Voor alles ben ik niet te kort.
J'^LSJE.
Het is een praetje dat je fchort.
M itorncL
De Vryers zyn gewoon de Meisjes ftceds te vryen. Met opgepronktc kout.
Maar als men is getrouwd, flntdekt rnen, ontdekt men eerst hun fchelmerycn.nbsp;Die grdote brand is haest geüuoord.
Krelis.
Keen, neen., myn bakkesje dat elk bekoord,
Ik zei je eeuwig vierig vryen.
Ik zelje alles geeven wat een jeugdig.hart vermaekt, Jy zelt al eeten wat je fmaekt.
Ik zei je zo veel zoentjes geeven,
Als jc van je leeven,
Ooit van iemand hebt gehad, noch iets fmaekelyks , en noch iets fmaekdyksnbsp;boven dat.
Myn zoete bekje, raca cens wat?
k itortifl.
Elsje.
-ocr page 9-*k Geloof jy hebf het uit een bock cfchrcevcn, hts. JVlaer oprechte trouw nog eer, bis.
Vind men by geen jongmans meêr, hts.
'L'j noemen ons haar leeven;
Zy heffen ons ten hemel toe,
Maer zyn ons ten eerflen moê, his.
Als wy onze trouw haar geeven, hts.
Kr F LIS.
Dat zelje van my nooit niet zien,
Lieffle zusje,
Hoogde lusje,
•k Zei jou altydt dienen op myn knien.
Elsje.
Deez’ eer voegt maar alleen Godinnen, Krelis.
Ik ken geen ander als, jou op aerd,
Gy zyt deez’ eer alleenig waerd,
£ ESJE.
Het fchort gewis jou in de zinneu.
Of lees jy boekjes van de min,
Dat jy zo hoffelyk kund praeten gt;
Maer ik moet gaen.
Krelis.
Hou ftant, myn Engclin, Wou jy me zo vcrlaetea?
'Ik zie je wel, ik zie je wel,
Al loop je noch zo fncl;
Je zelt me met ontvliegen,
Dat loevend zoet.
Zo vol van gloed,
Dat kan je niet bedekken.
De bruiloft van
Krei.is zingt voort,
2ie is weg, ’k had fiiet gedacht dat 7.y zo haeftig zou vertrekken.
Helaas! wat heeft een vrouw al kracht op ons gemoed. Maar laet ons deeze fmart verzachten,
Met den alderbesten wyn,
Die gevvalTen is aan den Rhyn:
Vreugde geeft ons nieuwe krachten.
Laet ons deeze fmart verzachten,
Met den alderbesten wyn,
Die gewaffen is aan den Rhyn.
Maar, ginter zie ik Tornas komen Met Pieternel; dit pad genoomen,
Om haar niet in den weg te zyn.
VIERDE TOONEEL.
Tomas, Pieternee.
I nbsp;nbsp;nbsp;Tomas.
k zeg als noch, ’t zyn vreemde zaeken,
^o ras een Huuwclyk te maeken:
,Nu onze Kloor den Bruigom is,
Zei ’t noodig zyn, dat wy den dis Hier wel veurzien van alle dingen. _
Gants bloed! hol wil dat volkje fpringen:
Want Roosje is een zoete meid.
Ik heb ook heur genegenheid Al lang befpeurd an onze jongen,
Pieternel.
Dat loof ik wel, zy danden, zongen,
Den hielen dag, dan hier, dan daer,
Paer ’t zcldfchop maer was by mekair,
Vaér
-ocr page 11-Vaér, nou begin ik eerst te leeven;
Wyl onze Zeun hem heeft begeeven In de echt met Roosje, ’t is zo zoet!
Ik voel verheuging in myn bloed.
Tomas.
Ja wel moêr Jans, ik wil je zweeren,
Dat zo ik niet was in myn kleêren,
Ik zeg niet veul.. .maar nu, wat raed? je weet nu hoe ’t met Elsje ftaet,
En Krelis, hy zei daetlyk koomen.
Nu dient den tyd wel waer enoomen Om haer te nooden op het feest.
Pieternel.
Daer heb ik lang al by cweest.
Zy zullen ook niet lang weg blyven.
Wat zullen wy nou vreugd bedryven!
Myn hart luikt op, ik weet niet hoe!
O je! wat ben ik wel te moê!
Ik heb Manfette ook ftraks gefprooken Met Teeuwis, 't is al zo bcltooken,
Dat zy de Bruid, hy Bruigom is,
Zy koomen ftraks meê aan den dis,
Om ons gezelfchop by te woonen.
Tomas.
Maer, Moêr, hoe blooten jou je koonen!
Je lykt verjongt nae dat het blykt.
’t Schwit hoe men oog jou meer bekykt,
Hoe dat myn hart méér fchynt te Tpringen. Pieternel.
Ai, kom, weg met die malle dingan.
Kom, repje maer; wat ftaeje ? hoe!
Ik weet zo waer niet wat ’k doe.
Nu kom, al lang enoeg te fnappen ‘
Ik zei de kannen vol gaen tappen;
En
Hacl jy de tacfel voor den dag,
ïp
De bruiloft van
En lloelen ; Pietje, wat hoe mag Je hiePnoch langer ftaen te maelcn ?
Zy koomen, wil den dis uit haelen.
’Ic Lctóp om de borden; fa, kom ras.
V Y F D E T O O N E E L.
Kloris, Roosje, Man.sette, Teeuwis, PietePvNel.
2y dekken zaamen de Tafel.
WPieternel.
elkcm, vrienden, dat’s recht pas, Bruigom, wil je nederzettenbsp;Met uw Bruid, en jy Manfette,
Met Teeuwis, hier an de and’re zy,
Ja wel! ja wel! wat ben ik bly!
N OU moet Krelis hier noch weezert Met zyn mooi Elsje uitgeleezen,
Zie zo dan is ons zeldfchop klaer:
Want zy maeken beide een pacr.
Kloris , tegens Roosje.
Och! Roosje lief, ’k zal jou zo ceren.
En doen in alles jou begeeren.
T^, 's morgens vroeg, ea’s avonds laet Zei ik jou dienen.
Roosje.
Wat een praet.
Maak je me maer jou woord te houwen, En dat ik op jou mag vertrouwen.
Dan ben ik tot jou diénst, en jy Krygt alle dingen dan van my.
Kloris.
Ik zal je, nae dit cerfte nachje,
Een
Dan geven...hoe! wat ’s dit! wel lachje?
-ocr page 13-KLORIS EN ROOSJE. lï
Een ïilv’re beugeltas, een ring,
En dan noch 20 een ander ding,
Eloe hiet men dat... gants elleweckcn!
Een haernaeld om in ’t hooft te fteeken.
Jy 2elt al hebben wat je wilt.
PlETERNEL.
Kom, kom, dat is maer tyd efpild,
Met 20 te kallen; waar blyft Eisj?
MetKrelis? wat, 'dat olyk pelsje Blyft 20 lang weg, al ons plei2iernbsp;Zou niet veul 2yn, kwam 2y niet hier,
Zy kan mooi danfèn, en mooi zingen Met Krelis, ’t is te wonderlingen,
Zo als zy pasfen by mekaér!
Te EU WIS-
Manfette, ’k weet niet, ’k word zo raec,
Och! mogt ik jou een zoentje geeven,
Geen blyder dag van al myn lecvea.
Manse-ïte.
Wel Teeuw, kedaer, gae vry jou gang,
Zoen jy vry al je leeven lang,
Het 2el me zeeper niet verveelen,
Jy bent hiel raer in alle dcelen.
Te EU WIS.
Wel dan noch eens daar op gekust.
ZESDE TOONEEL.
PlETERNEL, RoOSJE, K LOR IS, TeEUWIS, Maksette, Tomas, /Iruikelende met denbsp;Tafelborden ^ die over het Tooneel rollen.
quot;SSTf nbsp;nbsp;nbsp;PlETERNEL.
W el man, wel heil wel, dat’s verbrust,
Je zoud de vreugd hier wel verknollen.
Wel laet jy al de borden rollen?
A f nbsp;nbsp;nbsp;Te-
-ocr page 14-VAN
T O M A S.
Wees maer gerust, vreest nergens veur. Het gaet nu met de Bruiloft deur;
Wat fcheelt ’er noch an onze zaekcnr Heb jy nu alles klaer gaen maeken ?
Hö! welkom, vrienden, welkom, al. Wat, wat! met die verbrusten valnbsp;Had ik, kedaer, fchier zelf vergeeten,
Om jou lui wcllekom te heeten.
Pieter nel.
Dat zei zo naauw niet koomen, Vaêr; Was nou maar ’t volkje by mekaér,nbsp;Tomas.
Laat zien, wie moet ’er nou noch weezen ? Ja, Kreel en Elsje.
T E E u w I s.
Zy zyn deezen
Laen in egaen, en zullen hier Zo acnftonds weezen, ’k had het fchicrnbsp;Verzuimd te z,cggen.
T o M A S.
Niemendallen,
As zy maer koomen.
T E E U W 1 S.
Met dat vallen
Kon jy jou hebben zeer edaen.
Tomas.
’k Had dan zo haest niet op edaen, PlETERNEL.
Ja, ja, zy zullen wel haest koomen.
T o M A s.
Daer zien ik ze al deur deeze hoornen.
Ze fchvnen byder wc! te vreên.
Ik zei ’er te gemoed gaen treiin.
Pieter NEL
Z E-
Daer zynzc.
-ocr page 15-KLORIS EN ROOSJE. 13
ZEVENDE TOONEEL.
Krelis, Elsje, Tomas, Pieternel, Kloris, Roosje, Teeuwis,
M A N S E ï T E.
quot;wr Krelis.
’k W enfch je t’2,aero de iecgen. Elsje.
Ik ook, dacr hebje nou niet tcegen,
Ik wenfch xo veul ik wenfchen mag,
Dat 2y te zaemen al den dag.
In vreugd en vrolykheid mag leevcn.
Krelis
Dat hoop ik wil den Hemel geeven.
Tomas,
Wel nouw, dat ken tot 20 ver toe.
Maer, Elsje, beu je nog niet moê,
Om Krelis langer op te houwen?
Elsje.
6Ja, wy 2ullen t’zaemen trouwen.
Hy het myn jaewoord alleweg,
Pieter NEL.
Wel! wat een vreugd! jawel, ik zegI Krelis.
Ik dankje, fchoone en uitgeleezen,
Ik z.elje ftaeg gedienftig weeien,
In alles wat je hebt van doen,
Stae toe, dat ik je daar op zoen.
Tomas.
Kom, nou an ’t eeten en aan ’t fmullen,
Al ’t zoenen kan den darm niet vullen.
Kom, fchenk de glazen vol met wyn;
En laet ons lustig vrolyk zyn.
-ocr page 16-14
Dt BRUILOFT VAM
de Vrienden gei an ^ nevens de Bruid en Bruidegom^ aan de Tafel zitten^ terv^Ver een ¦ •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bocre deun gefpeeld ivord.\
Roosje.
Wie of nou ’t eerfle xel beginnen?
Elsje.
Manfette ’t eerst.
Ma NS E T TE.
’k Heb niet veel binnen,
Wacht noeh een beetje, Elsje ’t eerst,
En dan dans ik met haer om ’t zeerst.
Elsje.
Kom, Kreel; genoeg met al dat kallen,
Wy kunnen itraks weêr an gaen vallen.
Kr ELIs, zingt.
Goeden avond, myn zoete troosjc;
Myn fuikerdoosje,
Noucens gekust, wy zyn alleen;
’k Pïlag jou fchoonheid heel wel lyen,
En al myn vryen Dut is , om jou en anders geen.
Myn liefje, myn diefje, myn hondje, mynfchjt,
’k Zweerje, by ’t bond van lubbert ooms kat.
Ey och! och! och! dat ik je reis had, lis Elsje, zingt._
Wel, wat pract die vryer aerdig,
En jy bent waerdig Een meisje, die het macr wil doen.
’k Loof je zond me wel licht bekooren,
Nae ik kan hooren,
Jy fchynt me zo geweldig groen,
Jy zegt het zo geestig, zo aerdig, zo raer,
En
’k Wenfeh jou de Bruigom al binnen het ]aequot;. och! oeh! och! rnyii fuikerdc va^r, bis.
Kll-
-ocr page 17-Kr EL IS, zingt.
Wel, Ti.yn alder'iefïk. Bruidje,
Myn malle
Daer is myn liand, onttang myn trouw 5 Dan zo zweer ik zei je weezennbsp;Myn uitgeleezen,
Myn eige zelve; ja, myn vrouw.
Maer zeg het wat haestig, en maek me niet bang,
Zo zing ik van vreugde de vrolyke zang,
Maer, och! och! och! je wacht me zo lang. bis. Elsje, zingt.
’t Is wel, ik 'iel het myn besje vraegen,
’t Is licht te waegen,
En kom dan morgen om bcfcheid,
Dan zei ik het jou al verhaelen En gaen vertaelennbsp;Wat dat myn besje heeft gezcld-Maer ik zorg zy is ’er niet wel toe gezind;
Praet ik van trouwen, zozeid ze, myn kind,
En, och! och! och! zie wat je begint, bis Kr EI, IS. z'mgt.
Wel, mynalderzoetfte liefje,
Myn honingdiefje.
Ga by jou besje met fatzoen,
Dan zei z’ haer oude koude zinnen Wel haest verwinnen,
En zeggen wat jou ftaet te doen.
Dan ben ik de Bruigom en jy bent de Bruid, iiuel een Notaris, die ’t huwelyk fluit,
En och! och! och! myn vryen is uit. bis.
’ nbsp;nbsp;nbsp;Roosje.
Kom, Kloris, lustig, als een man.
Nou jy, en ik, jy moet ’er an.
Kloris.
Welaen, ik ben ’er meé te vreden,
Zo ken men onZcij tyi kel!;q;^n.
-ocr page 18-t6
De bruiloft vah
Kloris en Roosje danfen.
Tomas, na V danfen.
quot;Zie, 20! 20 moet men bruiloft houwen;
’t Is een pleizier om dus te trouwen.
Nou lustig, Kreel, gae weer jou gang,
’t Gaet wel, my duurd het niet te lang.
Kr£L 1 s siingt met Elsje,
Al die niet meugen,
O vrolyke Baas,
Die lekkere teugen,
Zyn fulFent of dwaas ?
Uw kannen te leegen.
Uw g]a2en te veegcn.
Dat ’s ’t eenigfte goed,
Dat ’s ’t eeniglte 2oet
Kom, laat ons dan Bachus met dansfen begroeten De vreugd, de vreugdnbsp;Die fpringt van de kop in de voeten.
Elsje en Roosje danfen.
KreliS, na danfen.
Kom, Tomasvaer, nou moet jy danfen,
Met Pietje, ’k 2al terwyl wat fchranfen.
T OMAS.
Kom, geef my eerst een glas met wyn;
Speul op een Deun van Jakkelyn.
Na ’/ Danjen.
Zie 20, Moêr Jans, ganfch elleweeken!
’t Was tyd, myn beenen die be2weeken;
Had deuzen dans noch lang eduurd,
Zo had ik haest myn kwast efchuurd.
PiETERNEL, na V Danfen.
Non moet men eens de Bruid bedenken.
En haer wat in heur Huisraed fchenken.
Daer is een leepel, met een kom.
'f'OM A s.
Een
Zie daer, daer hebje, Bruidegom,
-ocr page 19-K L o R I S E N R o o S J E. 17 Een pispot, om je blaas te leegen.
i\I A N S E T 'J' E.
Daer is een luur, om ’t kind te veegen,
Als jy het hebt.
Elsje.
Hou waer, neem an,
Daer is een peperdoos, goê man.
’k Heb ook een tang, een fchop en heugel ^ Eenbeuzem, cn een alfchevleugel.
Roosje.
Wel zo, zo raekt ons Huisraed klaer.
Ik dankje, vrienden, allegaér.
P I E T E R N E L.
Myn kynd, wat kunje meer begeeren?
Tomas.
’k Schenk hacr een bed met varkens vecreii.
Wel hoe, wat ’s dat? wel lachje nar?
’ris maklyk, want het fluift niet var.
K RE LIS.
Zie, Bruigom wat ik jou kom fchenken,
Daer gy me altyd kund aen gedenken.
zingt.
Ik heb een Eentje , en een Waardje,
Dat’s een paartje.
En een hondje, en een kat,
En een hennetje, en een haantje,
En een kraantje.
Om te fteeken in het vat,
Spreekt.
Als jy bier in komt te leggen.
Kloris.
Ja, ja, ’k verftae wat jy wilt zeggen.
T o M A s.
Dat heb jy wonder w'el eklaerd; ja, Krel'is, ’k zeg dat het zynacrd.
VAN eVi/j.
Nou eens de glaazen vol efchonkeiij En op dat deuntje braaf gedronken,
Kcdaer, dat gaet je nae je gat.
riETERNEL.
Och! Man, je drinkt je nog vs^el zat.
TOM A s.
Daer is nou niet veul aen gelegen;
Ik heb een lyf dat kan ’er tegen.
’kZal zuipen dat men wambes fcheurd;
Het valt me daeglyks niet te beurd.
riETER NEL.
Kom , Jongens, nou al t’ zaem aen ’t fpringen j Zet an een kant al deuze dingen.
Kloris.
Daer ben !k meé te vreên, beget.
Gae met myn bruid dan voort nae bed!
Krelis en Elsje, nevens bet bede Gezeljchap zingent
Wat is ons al vreugd gegeeven In ’t vermaak’lyk buitenleeven!
’t Is zo aardig, ’t is zo zoet,
Alles wat de Landman doet.
Hy verheugd zich onder ’t lommer Van ’t geboomt’ vind hy geen kommer;nbsp;Niemand weet hier van verdriet,
Hooffche ftaatzucht plaagt ons niet.
Aan deez’ liefelyke ftreeken,
^t Ruisfchen van de klaare beeken;
’t Pluimgediert. dat geestig kweelt,
’s Landmans oog en ooren ftreelt.
Hier luord een Ballet van 't beele GeZeh fcbap gedanst.
U I T.
-ocr page 21-J