-ocr page 1-

Te AMSTELDAM,

By IZAAK Duim, Boekverkoper, op den hoek van den Voorburgwal en Stilfteeg» 1761.

Met Trhikgie. ^

-ocr page 2-

'.u /.


-ocr page 3-

OPDRACHT

AAN DEN HEER

PIETER VAN DEN BOGAERDE,

eil inyn gcdagtcn uit dezeccrfHlag, die,gewrocht In uuren zoet en zuur, het daglicht mag genieten.

Een vonkje van uw gunH:,van u voorlang verzocht, Toont thans dat ik in’t eind myn doelwit zal bcfchfetcn.

Een mengeling van hoop en vreeze ftreelt myn geeft. Rein is de poè'zye, en ryk in himelgaven;

Verrvtkkende in haar’ gloed, word zy het allermccft Aanbiddelyk geacht van edlc Ictterbraven.

Neem dan jiVruntius in uw bcfchcrming aan,

Die, ondanks zyne jeugd, de wraak dunt tegentreden.;

En, hoe vervreemt van hoop, met ramp op ramp bciaén. Nooit de edle deugd verzaakte in’tfcift der tegenheden.

Befcherm Porlenna’s zoon voor wrevlcnhaatcnnyd, 6 Yvraar in de kunft ! die de oogen weet tc ftrcelen;

Gelei hem op’tTooneel,’t geen door der braven vlyt Aandachtige ooren boeid aan gceftige tafrclen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

En als des volks gejuich zig met uw vricndlchap paart, Roert mooglyk weer myn nimf, in cdler dag, haar fiiarcn:

Dus zy uw kunftmin haar, by uw minzaamen aart, Een vcilge fpoorc om in haar dicluluft voort tc varefi.

JAN BRUYN.

* 1 nbsp;nbsp;nbsp;PER-

-ocr page 4-

PERSOONAADJEN.

MkzEKTiüs, honing ’uan Perouze.


G A L E RIA, dochter van Mezentius , heinielyk gelmwt aan Porfenna.


PoRSENNA, ko7iing van Hetruriën , gevangen van Mezentius.


Aruntius, onder den naam van Polydoor; zoon van Porfenna en Galeria.

C E p H r z E , prinfes van Leöntium ; verlooft aan A~ rmitius.


Perdikkas , eerfie gimjleling van Mezentius ; ver-lïeft op Cepbize.

Ante NOR, voedftei-beer van Aruntius.

Elize, vertrouwde van Galeria.

K L E o N E j ftaatjuffrouw van Cepbize.


Achillas, hoofdman der Lyfwacbt van Mezentius.

Lyfvcacbten van Mezentius,

Gevolg van Aruntius.

’t Tooncd is te Perouze , in ’t hof van Mezentius,

-ocr page 5-

Pa». I

ARUNTIUS,

TREVRSTEL.

eerste BEDRYF.

EERSTE TONEEL.

Aruntius, Ante nor.

TVT _ nbsp;nbsp;nbsp;Antenor.

W ic Tien myne oogcn! ’t is Porfcniia ’s grooten Zoon! Aruntius.

Zyt gy’t mynVoedfterheer?wat bly de ontmoeting,Goón! Kan ’t zyn dat gy noch leeft! komt gy myn leet verzoeten?nbsp;Kon ik ooit waanenu in’sdwinglands Hof te ontmoeten!nbsp;Antenor.

Zond gy dan eindlyk zyn uw rampen doorgcdreên, Gedreigde Aruntius! daar ’t veld by Tralimeén,

De nare tekens draagt van uW roemruchtig poogen,

En Grootvaêrs zegepraal ? Ja, 7,ie my voor uwe oogen. Aruntius.

Kan ’t zyn dat ge u in ’t Hof van dien Tiran vertrouwt, Die vorft Porfenna om zyn echt gevangen houdt,

Myn Moeder, zyne telg, doet zuchten in zyn tooreii; Hetruric doet naar zyn wrede wetten hooren,

Sints ach tien jaaren; my verwon in ’t oorlogsveld,

Toen ik myn vader wilde ontrukken aan ’t geweld Van dien Barbaar, die om zyn heimlyke echt verbolgen,nbsp;My door de lift en moord, doet overal vervolgen!

Zie hier Aruntius, van allen kant benart, nbsp;nbsp;nbsp;(fmart!

Die nauwlyks ’t licht der Zon aanfehouwde, of deelde, 6

A nbsp;nbsp;nbsp;In

-ocr page 6-

2 ARUNTIUS.

In ’t lot 2yn’s ouders.. Ach..! Laat ons ’t herdenken fmoren.

Wie redde u in dien ftryd ? doe my de teden horen. Anten o r.

De onzekerheid uw ’s lots, heeft myne dood verhoed.

Ik vreesde dat ge üw ramp bepaalt had met uw bloed.

Ik drong door ’s vyands heir; ik wierd omringt, gevangen: Getrooll, daar ik my zag met felle boeien prangen,nbsp;Heb ik, aan ’t uiterlt van des dwinglands heerfchappy,nbsp;Gevoeld drie maanden een gewilgc flaverny;

En zints verwilTeld ben ik gillren hier gekomen,

Maar heb in al dien tyd niets van uw lot vernomen.

Ik ben in ’s Konings dieult ; in dien verachten (laat. Ziet gy jmyn’s ondanks, my in’s vyands krygsgewaad.nbsp;Aruntius.

Maar vreeft gy niet ? hoe durft ge u in ’t paleis begeven? x\ntenor.

’t Gedrang van’t volk heeft my op deze plaats gedreven; Het wenfcht te aanfehouwen een Romein, die ^ryk vannbsp;moed,

In’t feilt des jongden Itryds, hunn’ Koning heeft behoed, Die, door ’t geluk verblind,in ’t llryden voor twee kronen,nbsp;Reets was gevangen van blocddorllige Krotonen.

Maar weinig dacht ik, dat der Goden wys beleid My gtmde om u te zien in inyn rampzaligheid.nbsp;Aruntius.

Gy zictme in wanhoop, die my zal rampzalig maken, ’k Moet hier, ondanks myn plicht, een wrede vriendfehap.nbsp;Het is Mezentius die my met gunlt ontmoet, (fmaken;nbsp;En ’k ben zyn vyand, dien ny ievrig zoeken doet.nbsp;Antenor.

Hoe ! daar' Mezentius den vader wil doen derven,

Doet hy den zoon zyn gund in ’t gadvryrecht verwerven? A R u N T i'u s.

Hoor naar de réén waarom ik’s dwinglands gund geniet; Een vriendfehap, die my geeft een tredend zielverdriet;nbsp;fien vriendfehap, duur gekocht, die, ver van vreugd tenbsp;baaren,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Myn

-ocr page 7-

treurspel.

Myn ballingfchap verzwaart, die ’k fmaakte een reeks van jaaren.

Gy waart myn oog ontrukt in dien rampiaalgenftryt. Ik zwichte, zvsranger van oprechte woede en fpyt.

De waniiOop trof my fel ;mynfchande deed my beven j Myn fierheid,moede om als een balling fleets te leven,nbsp;En vrezende ’t verwyt, en knagend naberouw,

Als ik, van wanhoop dol, myn plicht vergeten zou, Deedtmy, ondanks myn lot, in nieuwen yver blaken,nbsp;Óm door ’t verwoedt! beftaan myn’s ouders leet te flaken.nbsp;Ik marde niet, maar blyde ontwykende het lotnbsp;Der Ballingen, alom gehoond, veracht, befpöt,

Heb ik met Weinig volk, dat my is bygebleven,

De felfte dood getrooft, my naar dit ryk begeven.

Ik ben hier, daar ik van naby my vloeken hoor,

Den Zoon van Kokles, den Romeinfehen Polydoor. Het heugd u noch,hoe (aan denTyberfiroom gezeten},nbsp;De flrydbre Kokles my myn rampen deedt vergeten.

En ’t (lerflot hem ontrukte aan zynen zoon en my.

Wy offerde aan ’s mans alTche oprechte traanen; wy , Eens van gehalte en jeugd, befchouwden u als vader,nbsp;Als ’t ooglyn onzer hoopc, en boezemvriend te gader.nbsp;Die held, door Romens Raad verlaten in zyn druk,nbsp;Zag zig gedwarsboomd in zyn fleigerend geluk.

Gy weet hoe hy ons volgde,en Romen deedt geloven, Dat hem de reisluft fpoorde, en ’t zien van Vorften hoven;nbsp;Hy deelde in myn belang, maar fneuvelde. Zyn doodnbsp;Hield ik Voor ieder een verborgen, in dien nood,nbsp;tleb ik met zynen naam, zyn’ rusting aangetogen;

Zyn brieven van geloof vcrfchalken ’s dwinglands óogeigt;; Ik vond die by herft, en bedien my van hun kracht;nbsp;Dus ben ik een Romein, en word daar voor geacht.nbsp;Vergeef ’t me, 6 Rome! 6 eer! 6 vriendfehap! grootenbsp;Goden!

Zo dit beftaan min voegd eenheid, dan wel ecafnooden. Ante NOR,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(daar-,.

,Wat hooptge, 6 Prins! aan ’t Hof van een’ verwoeden ?

A 2 nbsp;nbsp;nbsp;Arun-

-ocr page 8-

4 nbsp;nbsp;nbsp;A R U N T I U S.

Ar uNTius.

Hoor éertt het ovrige, én bezef dan myn gevaar,

De tergende Afgezaïrt der volKren van Krotoncn En’t woeft Aressen,daar verbaasdeMonllers woonenjjnbsp;Vertrok in ftilte, toen ’t gerucht zich hooren liet,

Ên ons ontdekte, dat zyn meeiters het gebied Myh's vaders met hun heir reeds hadden aangevallen,nbsp;Mezentius ten fpyt, die, midden in zyn brallennbsp;En zegevieren, ja door hoogmoed afgemat,

Van zulk verbaasd beftaan geen’t minfte denkbeeld had.. Op die gevreesde maar’ riep hy zyn heir te velden;

De dille ruil ontweek de ziel der oorlogshelden;

Eik vloog teil ftryde; en ik, boftreeden in myn hart. Op nieuw van fchrik bclibrmt, geknaagd door felle fmart,nbsp;Stond roerloos, llocg ’t gezieht ten hemel, loosde zuchten.nbsp;Vervloekte myn geboorte in al myne ongenuchten;

’k Weet niet wiens macht my toen verfterkte in zulk een ftant,

’k Vloog ook ten dry de, om toch myn waardig vaderland Te ontrukken aan ’t geweld van muordgezinde zielen,nbsp;Op ’t yslykfl afgericht in ’t blaken en vernielen; .

Op dat Hetruië, wyl ’t doch zoo zyn moed, zy Alleen gépynigd door myn ’s Grootvaêrs dwingland/.nbsp;Laat my de wreedheid van dien dryd u riiet vcrhaalen;nbsp;Verhaadhêid kan alleen zyn yslykheên afmalen.

'k Zag deeds Mezenfus iri ’tfeld des oorlogsgloeds, Maar opgeblazen door de uitwerking zynes moeds.nbsp;Verblind dogp het geluk zyn’s wapens, aangedrevennbsp;Van hoogmoed, die hem deedt door duizend klingennbsp;dtéven,

Wierdthy voor myn gezicht, door’svyands overmacht. Omringt, gevangen, en in zekerheid gebracht.

Op dit verbaasd geval, kwatnmy op ’t wreedd te vooren* D.it met zyn vryheid waar Detrurië verlooren;nbsp;ft Was met ons uit geweed in zulk eendandmyn Heerinbsp;Zö niet dé kracht van ’t bloed ^ myn Vaderland, mynnbsp;ëer,

¦ nbsp;nbsp;nbsp;Het

-ocr page 9-

TREURSPEL. s

Het heiligde belang, en duizend doodsgevaren,

My hadden aan^efpoort om ’s Konings bloed te fparen; ’k Drong moedig door een drom van fpictz en, rood vannbsp;bloed;

Men moordt uwKoning!riep ik uit,vanfpytverwoed; Volgt my, 6 Helden! keert een wreede Hecrfchappyë,nbsp;Komt over winnen, derft, of vrecd de dwinglandyë,nbsp;De bleeke vrees verdween, my volgde ’t overfchotnbsp;Van’t Heir, elk dreed verwoed; in ’t eind, het oorlogslotnbsp;Begundigde ons, de moed der vyanden dort heder.nbsp;Hun aller vrees fchonk aan het Heir zyn’Koning weder.nbsp;Ik redde hem, my komt den roem toe, dat myn hand,nbsp;Een’ wreedaard heeft het daal in ’t woedend hart geplantjnbsp;Wiens opgeheven kling, door woede en fpyt gedreven.nbsp;Ons hadde ontrooft onze eere, en aan den Vord het leven.nbsp;Dat roemryk oogenblik,fmoorde een’ gevreesden dwang,nbsp;Volmaakte ons aller zege, en ’s vyands ondergang.nbsp;Mezentius deedt draks het drydend volk vergadren,

En kwam my voor het oog van ’t heir met blydfchap nadren;

Verwacht, dus fprak hy, my omhelzende, het loon Voor uw’ bewezen’ trouw van my, en van de Goón,nbsp;Ontfang de vriendfehap van Mezentius, wiens levennbsp;Gy grootsch befchermde, en hem zyn volk hebt weernbsp;gegeeven;

Verzel my in triomf, daar my myn hofdoet wacht; Befchouw daar,welk een eer ’k uw deugden waardig acht.nbsp;Dus ziet gy me aan zyn Hof bevryd voor kwaad vermoeden!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(den!

Maar ach! wat baart zyn gund een drang van tegenfpoe-Antenor.

Hoe! daar de Hemel met het onverwagtd geluk U w plicht begundigd, voed ge op nieuws een wrede druk!nbsp;Aruntius.

’k Hoor dat Leöntium, verteert door oorclogcn, d’Alöm gevreesden dwang van Rome moet gedogen;nbsp;En dat Vord Lenrulus, door zvucu Afgezant,

A ;; quot; nbsp;nbsp;nbsp;Hia

-ocr page 10-

6 ARUNTIUS.

Hier by ^yn’ broeder fmeekt, om volk en onderftand» En dat zyn dochter,inmyn’sGrootvaêrsheerfchappyëjnbsp;In tyds ontwieken is de Roomfche flavernyë.

Antenor.

Die fchoone dochter van den braven Lentulus?

Het voorwerp van de min van Prins Aruntius ? Cephize?

A.runtius.

Ja, myn Heer! verheel u myne ontroering.

Ik zag die fchoone in een verbyfterde vervoering,

En fprak haar giftereii, begunlligd van de nacht;

’k Heb alles haar gemeld, en wat ’er diend betracht.

Gy weet dat zy my mind, dat haar myn jeugd bekoorde, Toen ze in haar ’s vaders hof, van my myn rampennbsp;hoorde ,

Maar fchoon ’t herdenken van die kindfche min my vleid, ’kBefpeur omtrent myn liefde ook ’s hemels grimmigheid.

Cephize is in gevaar; haar driftig mededogen,

Voor myner oudren leed, ontfloot den dwingland de oogen;

Zy heeft den afgezant haar’s vaders .. groote Goón! Antenor.

Kent u Mezentius als vorll Porfenna ’s Zoon? Aruntius.

ó Neen, hy kent my niet ; ’k zal u ’t geval verhaalcn. ’k Hoor, pas een uur geleên, in een der iiaalle zaaiennbsp;Een bang gekerm, en vraag fchoorvoetend naar de reênnbsp;Van elks ontftcltenis en 's Konings dollighcCn ;

Ik zie Perdikkas met ontfteld gezicht my nadren.

En hoer van hem,(waar van het bloed my ttolde in de Hoe dat Mezentius, ó drift! met eigen handnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(adren,)

Het Haal door ’t hart lliet van zyiifs broeders afgezant. Die dwingland zag hem in ’t vertrek van my ne moeder!nbsp;Dit maakte zyn gemoed nog doller en verwoedcr.

En tot vermcerdring van zyn argwaan, vreeze, en wraak, Vindt hy een brief, verneemt daar uit ecu wrede zaak

Men

-ocr page 11-

TREURSPEL, nbsp;nbsp;nbsp;7

Men meldt Galeria, ach ! al te ralTe ontdekking,

Dat ik noch leeve, cn door cen tedrc plichtopwekking, En felle wraak gefpoord, eerlang in dezen wal,

Door een verbaasd beftaan, myn plicht volbrengen zal; Dit was genoeg om dien rainpzaalgen te doen fneven,nbsp;En mynen vader aan ’t geweld ten prooij te geven.

A N T E NO R.

Zond gy nu aarflen ? neen; braveer het felfl gevaar.

Het moét ’er nu mcê door; llraf den geweldenaar. Bezef doch wie gy zyt; aanfehouw de naare muuren,nbsp;Waar in uw Vader moert zyn huw’lyksvreugd bezuuren;nbsp;Hy wierd verwonnen, cn gekluirterd daar gebracht;nbsp;Het recht det Koningen gefchonden; Hy, veracht,nbsp;Gefmaad,gevloekt,gedoemt, der vorltcn eer onttogen,nbsp;Ziet tot dit ogenblik dc blceke dood voor oogen.

Denk dat uw moeder werd door rouwe en fpyt vermand; Denk op uw eer, uw plicht, uw zuchtend vaderland.nbsp;Die telg van den Tiran, ik heb ’t u meer doen horen.nbsp;Wier deugd en fchoonheid reets uw vader kon bekoren,nbsp;Toen hy oen ryksftaf zwaaide in een roemruchter dag.nbsp;Het wyd Itaalje hem gelukkig heerfchen zag,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(toonde,

Den vrede omarmde,en nooit in ’t veld zyn moed bc-Aleer men in zyn ruil hCm rtoorde of vinnig hoonde, Zach hem in boeïens, wierd getroffen door zyn fmart,nbsp;En fchonk hem heimclyk haar wederliefde cn hart.

Gy wierd, ó Prins! de vrucht van zulk cen hdmlyk blaken;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(rtaken.

Maar verr’ van dat uw komrt het woen hun ’s lots kon Verzwaarde gy hun zorg; dat huwlyk, uw geboort’,nbsp;Wierd den Tiran gemeld; op zulk cen maar verrtoord.nbsp;Voorziende welk gevaar zou uit dien echt gebeuren.nbsp;Heeft hy zyn dochter van uw vader af doen fcheuren.nbsp;’k Heb u gelukkig, en begunlligd van de nacht,

Zyn wraak ontrukt, met hulp van een’ getrouwen Wacht. En licht wil ’t Godendom, verlieft op wonderwerken,nbsp;In’tfelfte van ’t gevaar, ons hunne macht doen merken;nbsp;Mishaag hun wysheid niet, met uw mismoedigheen;

A 4 nbsp;nbsp;nbsp;Uw

-ocr page 12-

A R U N T I U S.

U w moed voerde u te ver, om thans te rug te treén. Ar. UNTius.

Het Is genoeg myn Heer'.’k zal nooit myn bloed vertaken, Maar achttien jaren leeds,kan’t hart wel moedloos maken,nbsp;’k Moet veinten, maar hoe fuel ik nader aan myn val,nbsp;Hoe ’k eer myn oiidren op den dwingland wreken tal.nbsp;Laat ons omtichtig voor Perdikkas veilig weten,

En dien ftaatzuchtigen meer dan den Koning vreten;

’k Voel hoe myn hart op ’t felll; van edle woede blaakt.

An XE NOR.

IH hoor gerucht, myn Heer!

A R u N T I u s.

Metentius genaakt.

Ontwyktyn oog, vertrek.. Vervoeg u by myn Vrinden, Tibeer en Marccllyn ,¦ daar ’k u tal wedervinden.nbsp;Verwerp dit liegt gewaad, op dat, wyl ’t nodig is,

Gy mede waken moet voor myn behoudenis.

TWEEDE TONEEL.

Me7Entius, Aruntitjs, onder den naam •van Polydoor. C e p h i s e , Lyf‘u:acbteih

CA R ü N TI ü s, ter zyde. cphite volgt de Vorll!

Mezentius, tegen Cepbize.

Prinfes! gy kunt vertrekken. En mynen broeder in Lcöntium ontdekken,

Dat Artabates, tyii getrouwen Afgezant,

Als een Verrader ftrekt myn wraake een’ offerhand. Dat. ik uw’ vader, die voor myne wraak moet fchromen,nbsp;Ten prooi geeve aan de haat van’tftrydbegecrig Romen.nbsp;In welk gcw'aad zich het verraad vermommen mag,

’t Moet zich ontdekken door myn wysheid en gezach. ’k Verfchoon u om uw kunne, en voorfpraak van mynnbsp;Wdardcer myn goqdhcid,en gehoorzaam. (Raden;

Ce-

-ocr page 13-

PEL.

E U R S

C E P H I Z E.

Wreed beladen

Met ’s Hemels ^ramfchap, moet, ter meerdring van myn Ik van het wrecdlt belluit de droeve bode zyn!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(pyn,

Ik zal uw achterdocht door geen weêrltreven tergen, En fmoor myn fpyt, byna onmooglyk te verbergen.nbsp;Vergun my dat ik toef tot morgen, op dat iknbsp;Tot die gehaate reis my onbelemmert fchikk’;

Ook kan, dit ftreeld myn hoop, hoe my uw macht doet fchroomen,

Van nu tot morgen, een gewenfchte omwending komen,

Dat ik met blyder maar in luiilcrryker Haat

Naar huis keere, en verzachte uw al te feilen haat.

Me z ENT I us.

’t Is wel. Doch zoo uw bede u meerder ramp mogt brouwen, nbsp;nbsp;nbsp;(wen.

Wyt zulks u zelve, en wil myn gunft niet veel vertrou-Van nu tot morgen, ik bezweer het u, zult gy Getuige wezen van myn woede en razerny.

Maar gy, grootmoedig Held! befchermer van myn leven! Die door myn wil tot eere en glorie werd verheven,nbsp;Zult noch deez’ dag, uw.moed, en edle trouw ten loon,nbsp;U zien verheven tot myn boezemvriend, en zoon;nbsp;Myn lang-getergde wraak doet VorftPorfenna derven;nbsp;Zyn dood, doet u zyn Kroon, en myne dochter erven;nbsp;’k Wil dat gy met haar huwe op ’t lyk van haar gemaal,nbsp;En al myn volk zyn Itraf, en uw geluk verhaal’.

DERDE TONEEL.

A R U N T I U S , C E P H I Z E.

Cephize.

y liddert! moet ik van Aruntius geloven,

Dat een Tiran hem kan zyn eer en moed ontroven!

A S nbsp;nbsp;nbsp;A KUN'

-ocr page 14-

lO

A R U N T I Ü S.

A R U N T I U S.

Een wreed bevel, Prinfes, ontroerd myn ingewand, En fmoort de reden in deex’ doodclyken Hand.

Ik ben in eeuwigheid belaan met ’s Piemels toren; Jajk, rampxaalgc, ben in xynen imt geboren, (drukt,nbsp;’k Zag naauwlyks’t levenslicht, of’t lot dat my ver-Heeft my het teder óog een ’s vaders wreed ontrukt,nbsp;Ondanks bet fchreïen van een fel gehoonde moeder.nbsp;Om welke reden werd het lot op my verwoeder!

’k Jien achttien jaren van myn oudren afgefcheurd,

’k Pleb in dien droeven tyd, vermoeid, en afgetreurd. Nooit de geringde hulp, van ’s hemels hand genoten,nbsp;Maar van xyn gimllbewys rampxalig uitgeflotcii,nbsp;Omzwervendequot;oiibekent, vol rouwe, en hartenwee,nbsp;Sleepte ik de bangde vreze, cn ’t onvermogen mcê.

6 Clufium! ó troon myn ’s vaders, trotze wallen;

6 Gy Hetruriërs! uw luider is gevallen;

6 Strydbre Helden! die my volgden vol van moed, Door edle wraak gefpoort ten kode van uw bloed,

Gy fiieuvelde met eer, daar ik in fchand’ blyf leven.

C E e H I z E.

Tot welk een razerny jieeft u de vrees gedreven; (dwingt, Waak, waak,myn Heer! eii zorg dat ge uwe drift be-Gy zyt aan allen kant met vyanden olnringt.nbsp;Aruntius.

Van vyanden! waar zyn die woedende barbaren?

’k Zal ’t huwiyks fakkellicht, ’tgeen gloort op d’echt-altaren,

Hun werpen in ’t gezicht; ik zal de Priederfchaar, Verfchrikken doot myn woede ;cn’thaatlykFcedgebaarnbsp;Verdooren door ’t geklets van fcherp gewette klingen,nbsp;Gereed om op één Wenk, in ’s dwinglands hart te dringen.nbsp;Ik huwen,Hemel! met myn moeder, in het bloednbsp;Van mynen vader?

G E PH IZ E.

Stuit dien echt door lid en moed.

AruN'

-ocr page 15-

TREURSPEL. ii Ar u NT lus.

’k Kan ’t niet beletten, of ik moet mynnaam ontdekken, En ’t melden van myn naam, xal my ten val vefftrekken.nbsp;Maar ach ! wat baat de zorg voor myn behoudenis.nbsp;Wanneer de Hemel myn beltaan niet gunllig is.

En fluit zyn oogen voor de rampen van myn V ader.

C EP Hl ZE. nbsp;nbsp;nbsp;(der.

Der Goden hulp treed vaak in ’t bangfl des onfpoeds na-Smoor uw verbaasde drift myn Heer, en hoor naar my. Omhels, in ’t felfl: gevaar, de lift en veinzery.nbsp;Mezentius is met uw krygsmoed ingenomen;

Zyn vriendfehap kan voor-al u thans te ftade komen; Streel Zyn gevreesde -woede,-en win voor-al den tyd.nbsp;Op dat ge in rrw^ beftaan ’t volbrengen meefter zyt.

Gy hebt tot byftand reeds een tal van honderd vrinden, En durft met haar, dus zegt ge, een aanllag onderwinden,nbsp;Mezentius tot ftraf, uw ouderen tot eer’;

Van u hangt maar alleen ’t uitvoeren af, myn heer!

Ik moet u na dit uur, in ’t hof niet meerder fpreken; Perdikkas is tot my in fnoode liefde ontfteken;

Spreek niets vanmy by hem, zyn argwaan zou miffehien De uitwerking van zyn haat, tot onze val, doen zien.nbsp;Aruntius.

’k Mag dan in ’t felft gevaar uw byzyn niet verwerven!

C E P H I Z E.

Het voorwerp van uw min is ligt een dag te derven.

De nood gebied zulks ;’k wagt by’t moedig cedgefpan, De uitwerking van uw lift op ’t hart van den Tiran.

Maar zo ’t verraad, myn Heer! very delde al ons pogen; U als Porfenna ’s zoon bragt voor des dwinglandsnbsp;oogen;

Gy met uw vader wierd rampzalig omgebragt.

Zal ik u volgen in ccn'altoos duiftren nacht,

Op dat myn ziel, die hier voor fchande en fmaad moet vrezen,

In ’t ryk des doods, 6 Prins! met u vereend mag wezen.

VIER-

-ocr page 16-

li A R U N T I U 5.

VIERDE TONEEL.

A R u N TI u s, allem.

E?n cdle fpyt verbandt de rouwe uit myn gemoed, De liefde is in gevaar, ik hoor de ftem van ’t bloed;nbsp;Goón! fterk myn veinzery, en is by u bellooteii,

Dat in dit gruw’lyk hof myn bloed moet tyn vergoten. Voert dan, terwyl ik lyde een onverdiende Eraf,nbsp;Myne oud’rea op den troon als gy my flort in ’tgraf.

Einde des Eerfien Bedryfs,

TWEE-

-ocr page 17-

TREURSPEL. 13

TWEEDE BEDRYF.

EERSTE TONEEL.

Cephize, Kleone-.

DKleone.

e moordkreet heeft zich reeds verfpreld in alle dcelen, De wraak vermeerderd de verwoede Staatskrakeelen,nbsp;Het recht der volkrcn legt vertreden voor den Troon,nbsp;En gy vertoeft Prinfes! na zulk een fchampren hoon.nbsp;Cephize.

Ik moet vertocven,’k moet my wreken van de vlekken. Die door de woede eensOoms myn eer met fchand bedekken.

Ik fchat myn af komft na zyn waarde, en weet myn plichtj ’k Kom, ongewroken, nooit myn vader voor’t gezicht.nbsp;Een edle fierheid, ’t bloed van Lentulus fleets eigen,nbsp;Doet myn getergde ziel, zelfs tot de wreedheid neigen,nbsp;Ik haat Perdikkas, die bloedgicrge hindert my,

Zyn fnode hoogmoed voed nog fnoder liefde; hy Om zyne wreedheid waard myn gramlchap en verachting ,

Meld my zyn minnevlam, begeert myn liefde en achting; Hy fpoort zyn Koning tot Porfenna’s doodflraf aan,nbsp;Voert zyne ziel ten top van d’yslyklle cuveldaên,

En tot meer terging van een hart, met recht verbolgen. Durft hy Aruntius, myn waarden Held, vervolgen 1nbsp;Kleone.

Uw wraak is billyk, maar gevaarlyk het beflaan. Cephize.

Laat ons voorzichtig met myn eer te raade gaan. Perdikkas vraagt naar my, hy wil my iets ontdekken,nbsp;Jk flreel zyn liefde, en poog hcm’sKonings oog te onttrekken.

Zo

-ocr page 18-

14 A R U N T I U S.

Zo zyn hcerfchzuchtig hart, waar’tot myii miii gereed. Dat hem de min naar inyu bevcelen luillren deed,

Dan zou, eer ons de zon op morgen komt beitralcn, De minlyke onichuld op de hcerschzugt zegepralen.

Men komt. Hy is het zelf. Goón! (lork myn veinzery. En gy Voorzichtigheid en Lict'de! lia my by.

TWEEDE TONEE L.

Perdikkas, Cephize, Kleone,

IPerdikkas.

s ’t waarheid ? mag ik dan myn hartenwenfeh genieten , Dat ik u wederzie, dat ik in uw verdrieten,

Myn grootfehen byftand u verlcene in uwe finart ? Cephize.

Zo gy de tochten will van myn beledigd hart,

Myn woelende yver, om het galtvryrecht te wreken, My waarlyk minde, waart gy zelfs intoorneondfeken.nbsp;Waarom gedraalt als gy me uw byftand waardig acht.^nbsp;Gy ziet myn vader in zyn afgezant getlacht.

Wreek my,fmoor uw belang;maak u op hem verwinnaar; Verplicht my, dat ik u myn held noeme en myn minnaar.nbsp;Perdikkas.

Prinfes gebie; Ik zal u wreken, wat tvilt gy.... Cephize.

Dat ge u verwyderd van uw ’s Koniugs heerfchappy. Vlieg na Leöntium, verhaal myn vorft en vader,

Het lot zyn ’s afgezants, vermoord als een verrader. Stel hem op ’t levendiglt te vooren, welk een hoonnbsp;Zyn broeder hem vcrfchaft tot fchande van zyn kroon.nbsp;Zeg dat die dwingeland, ’k heb ’t uit zyn mond vernomen,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Romen.

Zyn kroon, en troon, en volk, ten prooije geeft aan Maak dat vorft Lentulus met Rome zich verzoen;nbsp;Haar fierheid vleijc, en dove een opgezet vermoên;

Stel

-ocr page 19-

T R E U R S P E L.

üp dat my n vader, daar ’k voor ii, uw heil beief, (nen, Te wilier’thaatlvk hoofd een’s trotfctien broeders tref.

Std u aan ’t hoofd 2yn ’s heirs, de dappre Leontinen, Dus kuntge ecnsKoniiii^s telg door heldenmoed verdie-

Zyn wreed beledigde eer op’sdwinglandsryk mag wreken , nbsp;nbsp;nbsp;(ken.

En by het krygsgcfchrceuwdencGht-toortsblydcontllc-?

Zie daar een kieene dienit die ik op u begeer,

Zie daar de prys, waar voor ik u myn hart vereer. Maar hoe! gy ftaat bedeelt, en antwoord my met zuchten!nbsp;Zoudt ge ook, verflaafd van ziel,voor ’s Konings woedenbsp;P K R D I K K A s.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(duchten,

Prinfes uw liefde werkt te krachtig op een hart,

JJat door de krpongloed cn de liaatzucht is benart.

D w vvreed beledigde eer maakt wel myn ziel verbolgen; De lictde Ipoort my aan om uwen wil te volgen,

En de onwaardeerbre prys die ik genieten kan,

Had my reets rennen doen, ter (haf van een Tiran Zo my geen edict drift dan die der m'n deedt blaken,nbsp;De llaatzucht grieft me, cn wil me een opperheerfchernbsp;maken;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(gloed,

’tGczicht een ’s kroons bekoort mc,cn boeid me aan zyncu Een kroonprinfes die my allt'en vertoeven doet.nbsp;Cephixü.

Zeg eerder dat u cen vcrbyllering van zinnen (ncn. Doet aarllci), om door moedeen’sKoningstélgtemin-

P E R D I K K A S.

. ’kDocl opeen kroon,maarach!dezorg die’t hart bekneld... C E p H i z E.

Maakt,daar gc cen kroon. bedocld,’t verkrygen n ontfteld? Perdikk.\.s.

Aruntius, de hoop van vont Porlenna ’s Staaten,

Hoe zeer door ’t lol gedrukt, van Goóii en rnenfeh verlaten,

En ’t hart myn’s Konings met uitzinnig dreigen °crgt. tiet zaad van twift vcripreid,dewraaktoortswilontite-

Is in dit ryk , daar zich die trotfehe Prins verberg

keii.

Om

-ocr page 20-

i6 A R U N f I U S.

Om op het allerfcifl; zyn ’s vaders leet te wreken,

Ja vloekende op myn zorg voor ’t koninklyk belang, Doldriftig zweren durft uws minnaars ondergang.nbsp;Cephize.

Kan u Aruntius vertzagen ? die, verlegen, ilerooft van. hulp,word door de wanhoop voortgedreven.nbsp;Perdikkas.

’k Wil wel bekennen, dat Porfenna’s fiere Zoon, Myn hart vermoeit, en vormt een vrees, zo ongewoonnbsp;Als angflig,in myn hart,ondanks den gloed der liefde.nbsp;Die het zo teder door uw minlyke oogen griefde ;nbsp;Maar ’k merk daar by, dat ik tot luifter van dien gloed,nbsp;Porfenna’s dood! te lang gedraald, verhaaften moet.

Cephize. nbsp;nbsp;nbsp;(ven;

Nooit werd een deugdzaam hart tot bloeddorfl: aangedre-Nooit dacht ik dat de min my zou een minnaar geven,

Die min van liefde blaakte als moordlutl, die myn hart Voorfpeld een wilfe dood, cn my een wrede fmart.nbsp;Perdikkas.

Laat u mynStaatzugt niet doen vrezen voor myn leven, U w liefde, A Schoone! doet my ’t grootfl; gevaar weer-ftreven.

Doch fchoon ge ook by uw hart de zoetfte weelde voegd, Ik ben met zulk een eer, hoe hecrlyk, niet vernoegd.nbsp;Een zoet vooruitzicht kan, ondanks de hoop, my ftrelen.nbsp;Jk moet Tnyn hartsgeheim, ó Schoone! umcdedeclen.nbsp;Cephize.

Vaar voort,myn Heer .Wat maakt uw zinnen dus te moe? Perdikkas.

’t Ry_k van Porfenna, door den fcherpen oorlogsroe Geteiftert, en in vecle cn bloedige oorlogstochten.nbsp;Ontroerd in ’t ii^ewand, vermoeid, en afgevochten,nbsp;Is radeloos; de Troon ftort neder, ja het derftnbsp;Geheel zyn hoope, als die verwaaten Koning fterft.

De gloed der Kroone doet my op het felfte blaken;

’k Moet my in edler rang uw liefde waardig maken; Porfenna’s dood baand iny den weg tot zyneii troon,

En

-ocr page 21-

TREURSPEL. 17 Èn fchsrpt my n kling, ten val van ïyn’ vermectlen zoon.nbsp;De tweedracht hecrfcht reeds in Hetrurië allerwegen,nbsp;Het meefte deel van ’t volk is myn beftaan niet tegen.nbsp;Dat hun Meiêntius met fchattiiigen verdrukt,

Is door myn toedoen, op dat myn ontwerp gelukt: Zyn naam is daar in vloek,demyneinheerlykeachting,nbsp;Porfenna’s dood voldoet myn laftige verwachting;

En om te xekerer myn wit te treffen, is D ien vorft, op myn bevel, uit zyn gevangkenisnbsp;Hier in ’t paleis gebragt, zo groot is myn vermoogen,nbsp;Myn vorft is zulks irihaam,my ziet het volk naar d’oogen,nbsp;Të meer daar’t weet, dat ik bcmihne.eensIConings kind,nbsp;Cephize ! tot wier heil ik alles onderwind!

Vergun myn gloriezucht een fchuilplaats in üw harte, Dan eindigt op decs dag gelyk ons beider fmarte,

Dan zal Hetruric, gedrcigt door myne lift.

Onzeker in haar wil, gepynigd door de twift.

En binnelahdfch geweld, ons haare hulde fchenken, Getrooll zyn in haar lot, en ziddren op myn wenken,nbsp;Ja zelf Mezentius, ontfteld door zulk beftaan.

Zal niet, dan met ontzach, op ons zyne oogen flaan.

V ergcef my dt befluit verdrukte minnarefte,

’k Móct,met de kroon op ’t hooft,myn hart aan u,Prinfefre Vobr’t altaar fchenken, dit vereifcht een Houten moed,nbsp;Myn zon van eer ry ft ’t fchoonlt uit ftroomend menfehennbsp;Cephize.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(bloed.

Gy, dóór ’t fortuin alleen zo hoog in top verheven. Durft my de neiging van uw hart te kennen geven!

Ge ontdekt vrymoetiig me een beftaan van groot gew’cht. En waant mftl'chien, dat ik tot zwygen ben verplicht.nbsp;On iankbre! ik merk te wel het wit van uw gedachten;nbsp;Uw ftaatzugt wint het op de liefde, al uw betrachtennbsp;is enkel naar een kro.on, die gy van verre ziet,_

Al aar uw hoogmoedig hait kent zyn gevaaren niet. Vermeer uw heerfchzucht, blyf onruft'g en verbolgen.nbsp;Ik zal, myn lot getfobft, de wil des hemels volgen.nbsp;’kUntwyk een hof, vervuld met moord en dwinglandy.

L nbsp;nbsp;nbsp;’kVliea;

-ocr page 22-

i8 A R U N T I U S.

’k Vlieg mar myii vader, of in Romcns llavernj.

En, welk ccn lot nly ook de hemel heeft befchooren, Zal ik, wel ver van aan uw weigring my te dooren,nbsp;Wel minnaars vinden,die,uw trotfche ziel tenfehand,nbsp;My zuilen wfCken op een haatiyk bloedverwant.

DERDE TONEEL.

SPerdikkas.

taatzuchtidie my voérd ten top van myne wenfcHen, 6 Lijide! die my maakt de onruttigfté aller menfehen,nbsp;Waarom vereend ge u niet tot heil van myn gemoed?nbsp;Wat zyt ge,A lielde! draf, en gy,6 daatzucht! zoet.nbsp;Keer wéder, keer Cephize, en hoor uw minnaar klagen,nbsp;’k Gehoorzaain uwe wil, ik volg uw welbehagen,

’k Vlieg naar Leontium... maar, ach ! 6 daatzucht! neen Ik geel u ’t voorrecht op myn twyfflend hart alleen.nbsp;Laat ons vertoeved, om voor myn belang te waken.nbsp;Mezentius, ik wil met u in moördtüd blaken;

Doem vry Porfenna, tot verzeekring van uw kroon; Vervolg in uwe woede ook zyn’ vermeetlen zoon.nbsp;Eloe, zou de daatzucht min dan liefde my verheeren,nbsp;Daar zelf myn koning my de weg baant tot regeeren ?nbsp;Neen,fmooren wy een vlam,gevaarlyk voor myn eer,nbsp;T e heerlyk is den naam van vord en opperheer Inbsp;’t Fortuin te gundig, die my op een troon doet dygen,nbsp;Dan dat myn daatzucht voor een latfe min zou zwyge^.nbsp;Ontruden wy dit hof door tweedracht uur op uur;nbsp;Myn arm gewapend, met vergif, het daal, het vuur,nbsp;Ontznt meedres, nog vord, nog vriend, nog vrou-wetranen,

Om doorPorfenna’s dood me een weg ten troon te banen.

Ik zie Mezentius van Polydoor verzeld;

Ik wraak de drenge deugd van dien Romeinfehen held.

VIER-

-ocr page 23-

TREURSPEL. 19 VIERDE TONEEL.

Mezentius, Perdikkas, AruktiuSj

onder den naam van Folydoor. .Lyfvadchten.

'k]VIr:

Mezentius.

Loet u tot bruidegom aan myne dochter geven. En Kome in dankbaarheid hier in tfe boven dreven;

Ja door dien echt moet ik op vorftcn hoofden treên,

En mirthen hechten aan myn ryke krygstrofeên.

Myn vrinden, deze dag is’t eindperk van myn vrezen, ’k Moet tot myn glorie den verwoedden dwingland we-Parfenna’s leven, dat myn rykstroon waglen doet, (zen;nbsp;Moet eindigen,myn rud herleeft weer door zynbloed,nbsp;’k Beken, dat Romen in een reeks van vyftien jaren,nbsp;My heeft gedwongen dien gehaaten vord te fpaaren.nbsp;Dat ik, gehoorzaam aan haar oppermogendheên,

Qm myn gevangne heb den felden fmaad geleên.

Maar fints ik moedig door gelukkige oorlogstogten, My van denRoorafchen dwang heb loflyk vrygevochten,nbsp;Gehoorzaam ik myn wraak, wier cifch ik zal voldoet^nbsp;En heb geen rekenfchap te geven van myn wodn,

Ik, die myn eige zoon, onwaardig’t licht en leven,

Voor ’t oóg van ’t volk, in fpyt van Romens macht deedt fneeven.

Daar hy Porfemia’s echt begundigde, tot loon Van myne zorg my dacht tc bonzen van den troon.nbsp;Heb door Zyn dood geduit den lid van’t nydig Romen,nbsp;En myn rampzaalgen val gelukkig voorgekomen,

Daar anders door genade en fchaadlyk medely,

Myn kroon verbryzeld wicrd door fnoó verradery.

’k Laat Romen op haar beurt myn broeders rykverdruk-Hem in haar jalouzy de kroon van ’t hoofd afrukken;(ken. Ik ben haar voorgegaan in zynen afgezant'.

Ead


Die, zorgloos in zyn ampt, een ongewyden band.

-ocr page 24-

10 A R U N T I U S.

Een huwlyk, hemel! datmynkroon,my zelf, doet beven, Ondanks zyn plicht dorft een verbaasden by Hand geven.nbsp;Gy weet my n vrienden, hoe ’k hem offerde aan myn Haat,nbsp;En fmoorde door zyn dood eenJfmeulendryksverraad,nbsp;’k Ontzeg myn nicht Cephize, en myne heerfchappyë,nbsp;Wel-eer door my befchermt voor Romens dwinglandyë,nbsp;Myn vriendfehap en myn hoede, op morgen, geef ik aannbsp;Die fiere een vrygeleide, ondanks haar üiood beftaan.nbsp;Op zulk een wys moet ik myn vreezeen zorg verdryven,nbsp;Myn wingewelten aan myn kroon gefchaakeld blyVen;nbsp;Ik zal Porfenna om zyn huwlyk minder do6n,

Dan om Pletrurië te geven myn geboón,

Te treden op zyn troon, voor aller vorilen oogen.

En ’t overfchorzyn’s volks zien voor my neergebogen, ’k Wil door zulk grootfeh beftaan, en mynes vyands val,nbsp;Dat elk my heerfcher noem van ’t uitgeftrekt hecl-al.

Maar, welk een toverkracht houdt, ondanks myne En toezicht, in myn ryk Aruntius verborgen ^ (zorgen,nbsp;(tege7i PerdiAas).

Kan dan uw fcherpziend oog hem niet ontdekken ? moet Ik dulden, dat my die rampzaalgc vrezen doet?

Pe R J) iK k As.

’ kW eet dat hy zich onthoud in’t heir; w ie kent Zy n wez cn.^ Wie zal ons zeggen, zie, daar is hy, die , gerezennbsp;Uit vorft Porfenna’s bloed, Mezentius verraad?

’t Is ydel zoeken, naar dien vyand van uw ftaat. Mezentius.

Dan moet natuur hem my ontdekken; ’k zal voor d’oogen Van ’t volk, zyn’ vader, met het oftërklecd omtoogen,nbsp;Door ’t h*ir doen leiden naar den tempel, wreed omftuwtnbsp;Van beulen, op wier naam alleen de fterflmg gruwt.nbsp;Dus moet ik zien, hoe ver de kracht van ’t bloed kannbsp;ftrekken,

Natuur alleen moet hem verracn, en my ontdekken, Al Hortte in eenen flag myn troon,myn kroon,en eer,nbsp;En met den fehoonzoon, den gehoonden vader neer,

’k Voel hoe natuur en wraak op ’thevigftmy beftryden;

De

-ocr page 25-

TREURSPEL. 21

De wil der vorften, kan xo llreng een twnll niet lyden; Myu dochter dort vol rouw haar tranen voor myn troon,nbsp;Zy fmeekt voor haar gemaal, en dreigt my met haar zoon!nbsp;Mynvrienden, wil voor’t laaft my uwen raad doen hoo-Perdikkas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ren.

Vrees niet, 6 vorft ! dat u het onheil werd befchooren, Als uw belaagde macht uw’trotfchenfchoonzooiiftraft;nbsp;Denk eerder dat uw wraak, Aruntius verfchattnbsp;Een doodelyke vrees, dat zyn onzeker zw-erven.

Hem, dol van wanhoop, als een balling zal doen llervcn. Ook kan zyn lat' beftaan, fchoon ’t hem natuur gebied,nbsp;Hem nooit ontheffen van zyn rampen en verdriet.

Hebt gy de volkren van Areszen en Krotonen,

quot;Wiens afgezant zoo ftout u in uw hof dorft hoonen, En tergde dol te moede uw fiere Majefte’t,

Niet overwonnen ? hebt gy op haar onbefcheid U niet gewroken? zyt ge, ondanks het nydig Romen,nbsp;Met krygslaurieren niet zeeghaftig t’huis gekomen?

En zou een overheerde, en een gedoemde vorft,

Die, voor een edlc kroon, verachte kluifters tor ft,

U aarflen doen ? u, door genade aan hem te geven Zyn wraak ten dienfte ftaan, en in zyn plaats doennbsp;fneven!

Zo laf een daad voegt geen Mezentius, neen, neen; Porfenna’s bloed befproeije uw grootfche krygstrofcên.nbsp;Het fpat uw dochter in ’t gezicht, en fmoor haar zuchten.nbsp;Ja ’t doe Aruntius voor uw vermoogen duchten;nbsp;iDus werd uw groote naam geëerbied, meer en meer;nbsp;Dus vloeid een ftroom van zege op u altoos myn heer.

Aruntius. nbsp;nbsp;nbsp;(keiligd,

’t Rechtvaardig recht, te veel door flinkfeh belang ont-Is, waar ge uw fepter zwaait, voor overlaft beveiligd. Als koning, fpreekt uw eer, door haar,Porrenna vry;nbsp;Als vader, fmeekt zy om uw gunft en medely. (ken,nbsp;U w ftrengheid doet uw krooft voor uwen troon bez wy-Daar uw genade uw naam verêeuwt in alle ryken.

Is wel de huwlyksmin doodfchuldig? doemenswaard?

B 3 nbsp;nbsp;nbsp;En

-ocr page 26-

11 A R U N T I U S.

En moet der vorften eer met moordlufl: zyn gepaard? Wat roem is ’t voor een vorft,d’onnozelheid te fpaaren,nbsp;En, met de Goón gelyk, voor wreedheid te bewaren jnbsp;Daar felle ftaatzucht, blind voor ’t wadende gevaar.nbsp;Maakt van een edel vorfl: een ’s konings moordenaar.nbsp;Ik Hel Aruiitius in zyn gedrag ter zyden;

Verraad hy u,zo moet ge op’t ftrengft zyn lift beftryden, Maar ftel Porfenna’s lot aan ’t oordeel van uw raad,nbsp;Dat hem het volk verwyze, uit recht of eigenbaat. 'nbsp;Men toets dienvorft, ofhet verraad zo loos in’t veinzen,nbsp;Of’t derven van zyn kroon, is ’twit van zyn gepeinzen.nbsp;Op dat, welk lot gy dien rampzaligen bereid,

’t Heel-al u yrecze en eer om uw rechtvaardigheid.

Mezentius. nbsp;nbsp;nbsp;(men,

’k Zie, daar myn goedheid u doet Ipreken zonder fchroo-In u de fierheid van het eigenzinnig Romen!

En uwe ftaatkunft, die voor mynen vyand pleit,

' V erzekert my dat gy een’ roomfehen burger zyt.

Doch ver van door verwy t uw krygsroem te verduiftren. Wil ik uit reen van ftaat wel naar uw oordeel luiftren:nbsp;Zelfs weet ik d’oorzaak niet, dat ik u waardig achtnbsp;De groütfte glorie, zelf de koningklyke macht!

Gy kunt in dit paleis myn trotfehen fchoonzoon vinden, Wil by hem tot myne eer, iets loflyks onderwinden ,nbsp;l'erwyl ik, ftreelende myn vyraak noch deze dag,

Zal zien wat of een vorft op eigc krooft vermag.

VYFDE TONEEL.

A R ü N T I u s, mder den naam van Polydoor, PÉRDIKKAS.

H nbsp;nbsp;nbsp;Per DIK KAS. _nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(gen,

oe! fchuwt ge my myn heer ? uw driftig zelfvcrmöo-bAliynt reéts te trots om meer myn byzyii te gedoogen.

Arur-

-ocr page 27-

TRE URSPEL.

Aruntius.

Ik ga Porfenna lien, op cjat door myn beleid De wraak verbryzeld werd door edelmoedigheid.nbsp;Perdikkas.

Kan ’r zyn myn heer! dat ge u eeji zaak durft onderwinden, Die meerder tegenftand dan ge u verbeeld zal vinden.nbsp;Gy gaat Porfenaa'zicii! de vorft die u Itedts eert.nbsp;Heeft door zyn 'goedheid al te veel uw trots vermeert;nbsp;En wie zou, ziende bp uw hoogdravende gedachten,nbsp;Zo laf een raad van e„n Rómein als gy verwachten.nbsp;Aruntius.

’k Weet niet of’t blind gcluk,of t bloed waar uit gy fproot, U recht geeft tot een raad, min plichtely.k, dan Inood.nbsp;My raakt uw atkoiijfl; niet, maar ’k merk in alle delen,nbsp;Dat hovèlu^en veel de rol van meetter fpeeleu.

’k Ben een Romein, en ga, zo my dit hof verveelt, Naar Romen,het geen nooit met vbrften hoofden fpccld.nbsp;Ik zorg voor ’s vorltcn eer , gy'maakt hem dol te moede.nbsp;Perdikkas.

Ik duide uit reên van ftaat uw vreemd gedrach ten goede. Ga vry Porfenna zien, de vorft begeerd zulks, maarnbsp;Zyn achterdocht ftort u eerlang in doodsgevaar.

A R U N T I ü S'.

’k Vrees min zyn achterdocht myn heer! dan wel de tranen Van zyne dochter,' die elks hayt tot m^êly rn,aanen;

Ik vrees Arunuüs, die zich verbofgen houdt;

Een vroege omzichtigheid, heeft nooit te Igat beroud. Perdikkas.

Laat vry Porfenna’s zoon,om zich te wreken,komen, Niets doet my voor zyn woên en ydel dreigen fchromen;nbsp;Porfenna moet van kant, het is des konings wil;

Volg maar myn voorbeeld, en ontwyken wc een verfchil. Dat mooglyk tulfchen ons d't oogenblik zou ryzcn;nbsp;Laat ons den vorft al d’eer die hy begeert bcwyzen;nbsp;Men zorge voor zyn kroon, men ftuit zyn wrede druk.nbsp;En vülge blindeling ons hcerlyk ftaatsgeluk.

B4

Ar UN-

-ocr page 28-

24 A R U N T I U S.

Aruntius.

Myn ftrenge deugd helaas.'ontroerd my,doet my iuchtenj Ik merk dat zy my brouwt min vreugd, dan ongenuchteiiJnbsp;Pe RUIK KAS.

Uw heil (laat (lort ter neer, zo gy haar wet betracht. Aan vorden hoven vyerd de deugd, hoe fchoon, veracht.nbsp;De gloed der kroonen, zyn van onbepaalder krachten.nbsp;Ar UNTI us.

Wat moet ik aan dit hof-dan denken? wat betrachten? Perdikkas.

Volg in dit tydgcwricht myn glorie na, myn heer! Duld dat myn (laatkunde u ’t voorzichtig zwygen leer.nbsp;En zyt verzekert, dat aan ’t hof van dezen koning.nbsp;Men ’t groot(l gezach verkrygt door blinde plicht-betoning.

Gy ga Porfenna zien, terwyl ik d’ondergang Van hem bevordren ihoet tot heil van myn belang.

ZESDE TONEEL.

A R u N TI u 5 alleen.

Ja, vlei u met myn hulp vermeetlej ryks verrader!

’K Ontruk me aan uwe fpyt, en vlieg naar mynen vader. Vergund me uw by Hand Go6n !na eenen nagt vanpyn,nbsp;En laat dees dag het eind van myne rampen zyn!

FAnde da Treden Bedryfs.

DER-

-ocr page 29-

TREURSPEL. 25-

derde BEDRYF.

EERSTE TONEEL.

Galeria, Elize.

ZElize.

acht niet vorftin, al zyn uw rampen menigvuldig. Hoop op der Goden hulp, en draag uw leet geduldig,nbsp;'tVolk wraakt de wreedheid van uw vader.En uw zoon...nbsp;Galeria.

Helaas!

Elize.

Gy weent mevrouw ! die erfgenaam der kroon Van uw gemaal, vanvorft Porfenna, is in ’t leven,

Ja in dit ryk,daar hy,door kinderplichtgedreevcn. .... Galeria.

Vergeef d’ontroering van myn hart en myn geween,

’t Is om Porfenna, dat ik tranen Hort alleen,

Die om de huw’lyks lie de, 6 fpytlmoet ketens dragen, En uit myn arm gerukt in rampfpoed Ilyt zyn dagen.

Ik zie myn vader met onfchuldig bloed bevlekt;

Men heeft my in een brief het lot myn’s zoons ontdekt, Porfenna werd in ’t hof bewaard van (Irenge wachten.nbsp;De fchrik zweeft overal; ’k hoor droeve jammerklachten;nbsp;’k Zie, hoe het Priefterdom met ziddrend handgebaar,nbsp;Verzeld van zuchten, fiert den tempel en ’t altaar!nbsp;Deez’ mompeld van een echt; die wil my doen geloven.nbsp;Dat men Porfenna daar van ’t leven zal berooven ,

Dat hy het offer is; dat my het huwlyk geldt,

Op ’s vaders hoog gezag met een Romeinfehen held.

’k Voei hoe dat alles komt myn ziel metfchrik beftormen.

Goon! wiltdit rykin vuur,dit hof,in puin hervormen; Hits door uw oppermacht, het krygsvolk tegens een.nbsp;Tot üuiting van een moord, vol onrechtvaardigheên;

By nbsp;nbsp;nbsp;Tref

-ocr page 30-

aÖ A R U N T I U S.

Tref mynen vader met uw wraakvuur in zyn toren; Hy heeft,gy weet het,my wel duizendmaal gezworennbsp;Porfenna’s dood, en dreigd in razende overmoed,

Dat hy my wentlen zal in zyn onfchuldig bloed:

Het leven van myn zoon, maakt zync ziel vcrwoeder, En, roemende op het lo’, van myn rampzaalge broeder.nbsp;Wiens dood, den doodfteek aan myn lieve moeder gaf.nbsp;Staat hy, uw macht ten fpyt, van zyn beifaan niet af.nbsp;Kan ik myn vader, in die razcrny der zinnen,

Wel achten als zyn telg? waarderen en beininnen?

Zo ’k hem gehoorzaam, krenk ik uw rechtvaardigheid j En deel dan in de draf, die gy voor hem bereid;

Ge ontzegt nooit uwe hulp aan volkren die u eeren;

6 Liefde, laat my nooit uw zuivre vlam onteeren,

’k Zal toonen hoe natuur ook voor myn vader plyt. Dat ^y, en d’edle deugd, myn zielvrindinnen zyt.

Ik wil, Elize, ondanks een arzyn van v?el jaren, Porfenna zien, ik moet hem fpreken.

Elize.

De gevaarcii

Die u thans dreigen...

Gale RIA.

Maar die zwichten voor myn moed. Ben ik geen konings telg gedaald uit edel bloed.

Zou ’k my geacht zien als on-edel, als flavinne Van myne vader! om een kuisfehe huwlyks minne ?nbsp;Gaan wy Elize, laat ons in het felll gevaar . . .nbsp;f) Ydlc poging; ó ontroering! bang en naar;nbsp;Verbaasde driften, die ik vorm in myn gedachten;nbsp;Myn hart, reeds ademloos van Zo veel jammerklachten,nbsp;Wil dat ik zorgen zal voor zyn behoudenis,

Daar hier de woonplaats van den moord en onrufl: is. Elize.

Staak uw verbaasdheid , Zie uyy vader voor uyy oogen!

quot;'GaÉeeia-

Ontvlién wy heni, ik kan Zyü byzyn niet gedoogen.

TWEE-

-ocr page 31-

TREURSPEL.

TWEEDE TONEEL.

Mezentius, Galeria, Elize.

O' Mezentius.

ntwykt gc uw vader, die voor uw belangen waakt? ’tls of myn komfl:, mevrouw, u zelf verbyfterd maakt.nbsp;Galeria.

Heb ik geen reên van vreze ? uw blakende verwoedheid. Doorgrieft me, wyl ik derv’ een vaderlyke goedheid.nbsp;Vergeefsch is ’t dat ik door myn klachten en gé ween,nbsp;In u herroepen wil uw liefde en tederheén.

Mezentius.

't Belangi myn’s kroons, en zucht tot onbepaald regeeren, Gedoogt niet dat my uw geniaal durft ftout trotzeren.nbsp;Hy ,haatlyke oorzaak van myn onruft,zorg, en fmart,nbsp;Voedt een gedoemde vlam, die myn vermoogen tart.nbsp;Wat hoopt ge, 6 fiere! van een echt dien ik moet haten?nbsp;Vormt zy geen tweedracht in myn uitgebreide Haten ?nbsp;En werd het gaftvryrecht,befchermtdoormynemacht.nbsp;Niet daaglyks door verraad, uw min ten zoen verkracht.nbsp;6 Schriklyke oorzaak van gedurig bloedvergieten!nbsp;Gezantfehapsfehending! en verbaasde zielverdrieten;

U w ongehoorzaamheid, waar van ik yze en fchrik, Verhaaft myn ondergang op yder oogenblik.

Gy weet myn woede,alrce ten hoogden top gefteegen; Vaar voort; verfprei de komfl; uvy’s zoons vry aller-'nbsp;wegen,

Maak dat de blixem van zynwraakmyn kroon vergruifl. En flier tot mynen val, den dolk in zyhen vuifl. C^en,nbsp;Hoe ftreeld u zulk een hoop ? wat vreugde kan ze u ge-6 Vadermoorderefle! onwaardig ’t licht en leven.nbsp;Galeria.

Uw achterdocht, zo wreed als y del, grieft me op’tfelfl. Maar myn getergde ziel, die d’edle deugd omhelfl,

Uw

-ocr page 32-

28 A R U N T I U S.

Uw woede en wraak gewoon in to veel bange jarcn, Weet, dat gy my to min dan uwen zoon zult fparen;nbsp;U w wreedheid is ’t, die my daar van verzekert houdt.nbsp;Mezentius.

Gy wilt dat u myn hart als vyandin befchouwt.

G A LE R IA.

Regeer in vrede,6 vorft!’k zal nooit uwroembclageni Maar zorg,dat ik my van uw haat met moet beklagen;nbsp;Wat heeft Porfenna, wat ons huwlyk u misdaên?

’t Fier Romen ziet uw woên niet onverfchillig aan. Mezentius.

En om die trotze,een blyk van myn ontzach te geven, Blus ik uw huw’lyks toorts, in vorft Porfenna’s leven.nbsp;Galeria.

Hy zal dan'fteryen! welk een woede.

Mezentius.

Dit’s ’t niet al;

Ik wil dat Polydoor die echtbreuk heelen zal!

Hy, wonderlyk in deugd, verplicht my door zyn zeden, Dat ik hem werd gelyk in edelmoedigheden;

Ik wil, dat ondanks Rome, en ’t bloed waar uit hy fproot. Die moedige Romein u zy een Echtgenoot.

Galer ia.

Wat hoor ik! Hemel!

Mezentius.

’k Zal voor ’t oog der tempelfcharen, De huwlykstoortzcn zelf ontfteken op d’altaren;

Daar zy Porfenna, by die dierbren huwlyksbandt, Jupyn, uw echt, en my, een waardig offerhand.

G a LE R I A.

6 Wrede Vader!

Mezentius.

Maak tot deze trouw u vaardig.

Die ftrydbre held is meer dan uwe liefde waardig.

DER-

-ocr page 33-

TREURSPEL. xy DERDE TONEEL.

Galeria, Eli2E.

WG A L E R I A.

el-aan, ’k zie my gevoerd ten top van’t felft gevaar; ’k Sterf met Porfenna, voor’t gezicht van dien barbaar.

VIERDE TONEEL.

Aruntius, Galeria, Elize.

WA R u N T I ü s, ter zyden. nbsp;nbsp;nbsp;(gen!

ie zie ikHemel..! ach..! mynmoeder voor mynoo-tegen Galera.

Vereun voruin, dat ik met al uw leet bewogen... Galeria.

Myn Heer! geloof my, uw gedwonge.medely, Ontfiert een leerling van myn ’s vaders tiranny,nbsp;Verberg uw inborÜ met geen fchyn van tederheden;nbsp;Myn vader wacht u; ga ; de tranen en'gebeden,nbsp;Vervelen altoos aan een minnaar zonder deugd.nbsp;Aruntius, ter zyden.

Myn moeder ..! wrede vrees! paleis van ongeneugd. Wat zal ik zeggen om tot hoop haar aan te maanen!’nbsp;Maar ach! ’k heb reets te veel gefproken met myn traanen.nbsp;Galeria, legen Elize-.

Gaan wy Elize; ik weet., on.lanks zyn vreemd verdriet,-De waare reden van myn eige ontroering niet.

VYF-

-ocr page 34-

p A R Ü N T I Ü S.

VYFDE TONEEL.

IAruntiüs.

s dan uw byftand fleets verzeld van ongenuchtert ?

Of blyft ge, 6 Hemel! voor myn klagten onvermoeid; Ik zie myn moeder voor myn bange ontroering vluchten,nbsp;Daar een te wrede vrees hield myne tong geboeid.

Myn hart, hoe zeer verhart, door drang van tegenheden, Hoe fchel de flem van ’t bloed,klinkt door zyn adren heen,nbsp;Hoe ’t.ookverheft jij op dcdeugd,de plicht, en reden,nbsp;V erlieft zich in een poel van zuchten en geween:

In zulk een ftaat, moet ik myn vader hier ontmoeten; ’t Is hem gezégt dat ik den zoon van Kokles ben:

Maak doch 6 Goónlals ik my flortvoor zyne voetèn. Dat hem natuur verplicht, dat hy me als zoonerkenn’.nbsp;’k Zal niet té driftig zyn in hem myn naam te melden;nbsp;Door ons werd te gelyk dat wreedt geheim ontdekt.

’k Befpeur, ó Goön! die traag ter onzer hulpe fnclden. Dat gy dit ogenblik in my de hoop verwekt!

Myn vader komt. ik fchrik...; vervloekte boeïens..! Goden... 1

Natuur... 6 kinderplicht, ik heb uw hulp van noden.

ZESDE TONEEL.

Aruntius, Porsenna,

WP o R S E N N A.

at zie ik, hoe ! is dit het kenmerk eens gezants, Wat vreemde houding voor den vriend eens dwingelands!nbsp;Aruntius.

Een b.ouding, door natuur alleen my voorgefchreven, Verzeld van tranen die ik flortede al myn leven,

Is my meer eigen dan de fierheid op dit uur;

’k Ver-

-ocr page 35-

TREURSPEL.

’k Verlies iny enkel in ’t vermogen der natuur.

PORSENNA.

Waarom heeft den tiran my dan by u ontboden?

Of gunt gy u ’t geluk van eenen vorfl: te doden ?

Is ’t tot die prys, dat gy Galeria tot bruid Van hem genietèn zult ? voer dan uw opzet uit,.nbsp;Aruntius.

Hoe, ik u doden! ach, myn bloed verftyft in d’adrem Gun dat veel eer myn mond. . . .

P o R s E N N Laat af.

Aruntius.

Mag ’k u niet nadren!

ter zyden.

Onzekre ontdekking, Goön! de vrees maakt my benarti Porsenn.\.

Wat komt gy zoeken ? fpreck; waarom zo lang gcmart ? A r u n t I u s.

Myn vader, of myn dood; myn eer, of mynefchanden. PORSENNA.

Durft g’ aan de logen zo ontaardt uw eer verpanden! Hier zoekt ge een vader! die te Romen daalde in ’t graf.nbsp;Aruntius.

’k Zoek echter hem die my ’t verdrietig leven gaf.

Gy kunt,rampzaalge vorll.' dat zoet geheim doorgrondcnj Myn onfpoed loopt ten end, ’k heb dien ik zocht, gevon-PoRSENNA, ter zyden.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(den!

Hy vind een vader! en ik mis een zoon! ik fchrik! Myn traanen vloeien... 6 verdrietig oogenblik.nbsp;tegen Jrmtius.

Vol-eind myn heer! doet my meer hopen, of meer vrezen, Aruntius.

’k Ben Kokles zoon in fchyn, om veiliger te wezen. Mezentius houdt (leeds den dolk op my gewet.

’k Wierd,leggende in den wieg,uit zynemachtgeredt. In ’t eind, welk een begin van ramp trof iemand nader!nbsp;Ik wierd geboren in de kerker van myn vader; '

Daar

-ocr page 36-

31 A R U N T I U S.

Daar fpeelde ik, hemel! met zyn ketenen, 6 fmart I' Die boeïen, die my thans doorpynigen het hart.

PoKSENNA. nbsp;nbsp;nbsp;(moeten!

Ik fchrik! welk een vertoog..! xou ’k hier rhy n loon omar u n t t u s. nbsp;nbsp;nbsp;(ders voeten.

Natuur.;, tjfpoort me... 6 Go6n...! ’komhelsmyn’s va-PoRSENNA, verbaasd.

Aruntlus!

A R u N T I u s.

Myn vorft 1 myn vader!

Por^SENNA.

Goón.. I ik fterf.

A R U N T I U S.

’k Bezwyk van vreu;',de, nu’k myn vader weer verwerf. P O RS E N N A.

Rys op rampzaalgc fpruit van een geftoorde liefde, Wiens ballingfchap mymeer dan al myn rampen griefdcjnbsp;’k Zie u dan weder in myn armen! in het hofnbsp;Van een tiran! het geeh wccrgalmt van uwen lof!nbsp;Daar ik, ontroond, gedoemt, van ’t kroonrecht wreednbsp;verfloten,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Maar ach! dat zoet is met te bittre vrees vermengt.

Al te onverdiend verftrek een fpiegcl voor de grooten. Zie my geboeid door hem die u zyn gunft; verêerdt;nbsp;Het yslyk wraakvuur tot myn wis bederf vermeerdt,nbsp;De hel roept tot zyn hulp om my op ’t felll: te plagen.nbsp;6 Vreugd! dat ik m’ aan u mag van myn lot beklagen;

Kan’t zyn oGoónldat gy dien prins my wederbrengt, üm dat ik met meer fmaad,door feller ramp bencepen,nbsp;Hem in den tempel zie door beülcn aangegreepen,nbsp;Voor ’t altaar knielen, Om een droev’ge oderhandnbsp;Met my te wezen, van een haatlyk dwingeland.

A K U M T I u s.,

’t Gevaar geeft inoedt, de deugd verduurt alle origenuch-

De tyd gehengt niet dat men die befteedt met zuchten.

(ten.

Mvn

’k Zal alles tot nw huip op deze dag beltaan. Al zou ’k Mezentius in uwe boe'iens Haan;

-ocr page 37-

TREURSPEL. 33 Myn wraak vergruin zyn kroon; ik zal dien dwinglandnbsp;leeren

Het lot der konin^en, die d’onfchuld wreed onteercn.

En als myn ziel mets op der Goden hulp vermag,

Dan vliegt myn ziel, met de uwe, in een volmaakter dag. PORSENNA.

6 Deugd, die my verrukt! ó moed, die my doet vrezen! Gedreigde zoon gy moet uw Moeders bruigom wezen,nbsp;Uw hand haar geven.

Aruntius.

’k Heb ’t den vorll niet toe^ezegt. ’k Tracht tyd te winnen tot verydling van dien Echt.nbsp;Hy acht dat doodlyk loon myn moed en by Hand waardig;nbsp;Zyn dankbaarheid is eer doemfchuldig, dan rechtvaardig.

’kSprak, doelende op zyn eer, voor u,te wreed gedoemt. Hy wil van geen Romein bloeddorftig zyn cenoemt.

Gy hebt de dood verdient, zegt hy, van eeneit vader, Min om uw heimlyke Echt, dan wel als een verrader!nbsp;Hy zend u by my, op dat ik uit uw gefprek,

Uw doelwit op zyn dood te zekerer ontdekk’.

’k Zal hem uw onfchuld en flandvafte min vertogen.

’t Is in den Tempel daar ik weer kom voor uw’ oogen. Hier ben ik een Romein, en daar Porfenna’s zoonTnbsp;Daar is ’t, dat ik u zal verzeekren van uw troon,

U w boeïens breken, en, in edle razernyë,

De hart-aêr treffen van gevloekte dwinglandyc.

P ORSENNA.

Maar als myn Gemalin, gevoerd voor ’t echtaltaar,

U als haar Bruigom vloekt; haar vader in ’t gevaar... Aruntius.

’k Zal ’t dus bellieren dat ze aan ’t hof werd opgehouwen; Zy moet den Tempel niet genaken, u befchouwen.

’k Weet dat Perdikkas in uw Rvken oprocr (licht; Hy doeld op uwe kroon, ’k ben d!aar v.an onderricht.nbsp;’k'Moet hem doen fneuvlen aan de voeten der altaren,nbsp;’k Weet dat de hoofden van des konings legerfcharcn,

C nbsp;nbsp;nbsp;Ja

-ocr page 38-

34 A R U N T I U S.

Ja ’t grootfte deel des volks, myn’sgrootvaérs moorden M y reiken tegens dank zy n kroon en fepter toe, (moe,nbsp;Zyn dood begeeren!

PORSENNA.

’k Merk,hoe u de hoop kan flrelen; Maar ’k zie daar by ’t gevaar op ’t felft in allen delen.nbsp;Arüntius.

Myn vrinden liaan gereedt. Tibeer en Marcellyn, Vermoftid voor aller oog, om niet bekent te zyn,nbsp;Verllrekken dienaars van den Prieller in den Tempel;nbsp;Het eedtverwantfchap houd de wacht reets aan dennbsp;drempel;

’t Heeit met den dierften eedt hun byftand my belooft; ’t Zyn al beledigden, Antenor is hun hoofd.

, PORSENNA.

Antenor! hoe! die in de wieg befchermde uw leven! Aruntius,

Ja vorll, in ’t felll gevaar is hy my by gebleven.

’k Verloor hem toen ik ftreed voor u,en voor myn eer. In ’s konings dienft vond ik dien vriend gelukkig weer.

’k Sleet in Leöntium met hem een reeks van dagen; Vorft Lentulus deedt my myn ra.mpen lichter dragen;nbsp;d’Aanminnige Cephize ontdekte ik daar myn vlam,

Zy bloosde en zag my aan; die telg des konings nam My in haar armen, en door haare deugd gedreven,nbsp;Badt zy den Hemel voor uw vryheid, en myn leven.nbsp;Myn eer riep my te veld; wy fcheiden vol van rouw;nbsp;Maar kon ik wanen dat ik haar hier vinden zou?

*t Ryk van haar vader werd door Romen fel bedreden. Zy heeft op dezen dag de fellle fmaad geleden;nbsp;Rampzaalige Artabaat, haars vaders Afgezant,

Is door Mezentius vermoord met eige hand,

Om dat hy hem alleen vond met myn moeder Ipreken. Hy wil zich op Cephize, op haaren vader, wreken;nbsp;Hy geeft zyn kroon ten prooje aan Romen, en zy moetnbsp;Dit ryk verlaaten in den bangften tegenfpoed.

Dus

-ocr page 39-

TREURSPEL.

Dus weet ge in welk gevaar die fchoone is ingewikkeld; Die fnode hoon heeft haar tot wraakluft aangeprikkeld.nbsp;De liefde en eer vereend ons beider dier belang,

Het wil tot aller heil des dwinglands ondergang. Hetrurië moet vry; ’t verveeld my, dat de fchimmennbsp;Van zo veel helden fleets om wraak in’t daglicht klim-Myn hart verrnoeïen, en, in ’t felfle van den noodt, (men,nbsp;Begeeren dat ik hun verzoen met ’s dwinglands dood.nbsp;PORSENNA.

Hebt gy dan niet gepoogt myn gemalin te fpreken ?

A R u N T1 u s. nbsp;nbsp;nbsp;I

Zo even voor uw komft is zy me .ontroerd ontweken. Myn naam zweefde op myn tong, doch’t melden wierdnbsp;PORSENNA.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(gefluit.

Vermengen we onder-een het trefFendft klaaggeluit. Laat ik u, dierbrm zoon! befproeïen met myn tranen.nbsp;Gevaarlyk is ’t om u tot voortgang aan te manen.

’k Moet u verlaten,en,miflchien voor eeuwig; Goón! Vaar wel 6 Vaderland! ó Gemalin! ó Zoon!

De tederheid van ’t bloed doet my voor alles fchromen. Noch eens,vaar wel! ik hoor des dwinglands lyfwachtnbsp;A RUNT rus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(komen.

Myn ongeduld, uw ramp, dit hof, de tedre min,

’t Stort alles my op nieuw de zucht tot wreken in. PoRSENNA.

Wil in der Goden naam, uw zelve niet vergeten. Aruntius.

Natuur heeft my te lang myn plichtverzuim verweetèn. Vaar wel myn vader.

PorsennA.

Ach! wat hoopt ge in dezen noodt ? Aruntius.

Met u te flerven, of te redden van de dood.

Einde des Derden Bedryfi.

VIER*

-ocr page 40-

36 A R U N T I U S.

VIERDE BEDRYF.

EERSTE TONEEL.

Mezentius , Aruntius, onder den naam 1'an Polydoor, Lyf‘wacbten.

Kc

Arontius. nbsp;nbsp;nbsp;(ken,

’k JV.on in Porfenna noch verraad, nog wraak, ontdek-Maar merkte uit zyn gefprek gedachten vry van vlekken, Denkbeelden, eigen aan een koningklyk gemoed.

Hy vreell geen dood, verwagt hem moedig af, doch voed Ontelbre zuchten, dié, hervormt in jammerklagten,nbsp;Zyn gemalin en zoon hem brengen in gedachten.

Draag zorg myn heer ! dat elk uw wrake biliyk noemt, Dat gy geen koning tot een wrede doodftraf doemt,nbsp;Die niet ftrafwaardig is. wil eer uw driften fluiten.nbsp;Mkzentius.

Weerftreef my niet, in ’t geen myn wil thans zal befluiten. Oplettend op myn macht, belang en eer der kroon.nbsp;Volg ik myn woede, en vrees geen blixemvuur der Goón.nbsp;Porlenna llerft myn heer! ik moet hem om doen komen.nbsp;Ontzinde Aruntius zal voor myn bloeddorft fchromen,nbsp;Ja ziddrend melden aan'een volk, ontbloot van vorft,nbsp;Wie in Peruze heerfcht, wie haare rykstroon torft,

En zwaait den fcepter met een onbepaald vermogen. Aruntius.

Maar zo hy eens door lift verfchalkte ons aller oogen. Zyt doch voorzichtig; licht wet hy reeds zyne dolk,nbsp;En dryft die door het hart voor d’oogen van al ’t volk.nbsp;Kunt gy voorzien wat u den hemel heeft befchooren ?nbsp;Aruntius heeft ons in Romen rcets doen horen. . . .

Mezentiui.

Dan kent gy hem myn heer!

Arün*

-ocr page 41-

TREURSPEL. 37 Aruntius.

Zyn lot wicrd my gemeld. Begeerig om tc zien zulk een rampfpoedig held,

Marde ik geen oogenblik,’k hebm’allesonderwonden, Maar niet dan d’enkle naam Aruntius! gevonden.

*t Schynt dat hy fchuwivoor ’t licht de duifternis bemint, En zich verbergt, tot hy zyn aanflag zeker vind.

Waak, waak, ókoning! in die bange onzekerheden, Gy waagt te veel zo ge inPorfcnna’s bloed wilt treden;nbsp;Zyt niet onmenfchlyk,zie uw dochters tranenvloed...nbsp;iM EZENTIUS.

’k Wil dat daar uit verryz’ een edler huwlyksgloed.

In ’t midden van een drift, rechtvaardig, zonder vlekken, Kan geen vertoog van rouw het medely verwekken.nbsp;DénJt dat ik koning ben.

TWEEDE TONEEL.

Mezentius, Aruntius, onder den naam van Polydoor, Achillas, Lyfvoacbten.

A CHILLAS.

IVÏyn vorfl:,gy werd verraén, Uwkrygsvolk,opgehittl, zweert niet ten ftryd te gaan,nbsp;Voor gy Porfenna hebt ontflagen uit zyn banden,

Zyn kroon weerom geeft met zyn overheerde landen. Perdikkas zei my dat Tibeer en Marcellyn,

Van’skrygsvolks ftout beftaan,alleenig d’oorzaak zyn. Aruntius zweeft op de tong der legerlcharen,

En noemt u om uw wraak de wreedüe der barbaren.

’t Gevaar vermeerdert, zo g’ ó koning! deze dag, Niet door Porïenna’s dood weer veftigd uw gezach.

M EZENTIUS.

Zeg dat weerbarftig volk ,’t geen my durft tegenftreven,’ Dat ik noch deze (iag hun zal genoegen geven;

C 3 nbsp;nbsp;nbsp;, Vlei

-ocr page 42-

38 A R U N T I U S.

Vlei hun met myne gunft; vernieuw hunhopeinfchyn: Geen vrees moet op deez’maar meeftres myn’s harten iyn;nbsp;Maar eer gy liftig tracht hun driften te betoomen.

Zo doe myn dochter en Porfenna herwaards komen.

tegen Armtius. nbsp;nbsp;nbsp;Achillas binnen.

En gy, wiens edlc moed my dienftig is myn heer!

Redt voor de tweedemaal myn leven, kroon, en eer. Breng’tkrygsvolk tot hun plicht , en wilt het doen bezef-Dat ik phoorzaamheid tot glorie kan verheffen; (fen.nbsp;Schets hun myn ftaatszorg af; zyt Ichutsheer van mynnbsp;troon,

Vlieg heen als mynen vriend, en keer als mynen zoon. Aruntius.

Ik zal noch dezen dag, 6 koning! u doen merken, (ken. Wat of myn moed, daar ge op vertrouwt, al uit kan wer'-

DERDE TONEEL.

Mizentius,

Jl orfenna’s fiere zoon, vermeet zich door verraad, En fleets vermomde lift te fluiten mynen haat!nbsp;Vermeerderd d’achterdocht in myn beneveld harte;nbsp;Myn glorie zelv’ verlieft zich in een zee van fmarte.nbsp;Wat wil die traagheid in myn bloed! ach! welk een vuur!nbsp;Is ’t dat der wraakzucht, of der tergende natuur?nbsp;Moet dan Mezcntius zich eeuwig laten tergennbsp;Van eene macht,'die voor myn oog zich kan verbergen?nbsp;Ik onderzoek thans niet wat of de'reden isnbsp;Van myn ontroerd gemoed en wrede ontfteltenis.nbsp;Vergeefsch is ’t, om myn hart tot meely aanteminen.nbsp;Mezentius vreeft geen natuur, geen bloed, geen tranen,nbsp;Zweert eeuwig hulde aan zyn gerechte wraak, wier gloednbsp;Niet is te blufïchen, dan in edel vorften bloed.

Maar zal Aruntius met zaamgefpannen krachten.... ? Y er vloekte vreeze, en gy, ó naare jammerklachten,

Waar-

é

-ocr page 43-

treurspel. 39

Waarom ontruft ge een hart dat zyn gezach betracht, Stort met Pori'enna in een altoos duiltrc nacht;

Ja dat myn wraakvuur hem verbryzle in myne woede. Die toomloos, wie my plaagt,vermoord in koelen moede.nbsp;Ontziende in myne drift geen blixcmvuur der Goón.nbsp;Maar, welk gerucht.

VIERDE TONEEL.

poRSENNA, Galeria, komende yder van een byzondere zyde op bet Toneel, Mezentius,nbsp;Lyfvoacbten.

Gaz.£ria. Porfenna omhelzende.

orfenna...! hemel!... Mezentiüs.

Welk een hoon!

Por s ENNA.

Myn gemalin..! ö liefde..! 6 onverwacht ontmoeten! Deez’tedre omhelzing, kan myn bange vrees verzoeten.nbsp;Galeria.

De tranen vloeien langs myn wangen. Goden! ach. Kom ons te hulp, gy weet wat edle trouw vermag.nbsp;tegen Mezentitis.

Ja zyt verbaasd, 6 wrede I 6 vader! zonder liefde; Werd fchaamrood om een vlam, die ons zo teder griefde;nbsp;’k Zie uw verwoedheid, maar ik vrees die niet, neen, neen;nbsp;Porlhnna vliegen wy ter tempel,daar’tgeween, (ven.nbsp;De wraak,en moord ons wacht,maar laat ons moedig fter-Stoot toe tiran, doe my het lot uws zoons verwerven,nbsp;Doe my —;

Mezentius.

’k Heb rects te lang geduld dit fpoorloos woén. Vermoei u niet, ik zal den eifch der wraak voldoen.

C 4 nbsp;nbsp;nbsp;'kWil

Hl


-ocr page 44-

40 A R U N T I U S.

’k Wil dat deez’ trotze Iterve, en, hoe ge ’er voor moogt gruwen,

Gy zult op d’aflche uws mans met Polydonis huwen. De macht eens vaders is nog verder uitgeftrekt;

’k Kan u doen flerv en, want de gloed des kroons bedekt Het vuur der dwinglandy. En gy, die thans uw levennbsp;Aan myn getergde wraak ten offerhand moet geven,nbsp;Gekluifterd koning, zyt nog moedig op uw zoon!

’k Weet dat hy leeft,dat hy belaagt myn ruft en troon. Zyn leven ftreeld uw hoop, maar zal my nooit verfchrik-Ik bonsde u van den troon, en in die oogenblikken, (ken.nbsp;Rechte ik een bloedbad aan, tot ftaving van myn eer.

’k y erwon uw zoon; ik ging ’t barbaarfch geweld te keer. En dwong’t fier Romen my als bondtgenoot te groeten,nbsp;ja op één wenk zie ’k u gebogen voor myn voeten.nbsp;Pok SENNA.

Na dit verwaant vertoog een’sdwinglands, zo verwoed, Blyft u nog overig het ftorten van myn bloed.nbsp;Volmaak uw wreedheid, ja, hier zyn twee offerhanden,nbsp;Tref onze harten, breek de heiige huwlyksbandcn:nbsp;Noem vry ons echtverbond de reden van uw haat.

U w W'oede, die het woén des hels te boven gaat. Schoon machtloos, om de deugd, fteets fchootvry, tcnbsp;vertzagen,

Laat die twee harten eens van edie neiging plagen. Kom kindermoorder, ’t uur genaakt, maak een begin,nbsp;Trotzeer de Goden, fchend de heiige huwlyksmin,nbsp;Ontwy de tempels en altaren, wil u banennbsp;Een weg naar mynen troon, door rokend bloed en tranen,nbsp;’k Heb al voor lang van u den flag des doods verwacht.nbsp;Van u, die zelfs uw zoon, ó gruwel! hebt gedacht,nbsp;¦Uit enkle dorft naar bloed, in ’t bloeien van zyn leven;nbsp;En doet dat bloed, het geen om wraak fchreeuwt, unbsp;niet beven ?

Maar neen;’t is ’t ware merk van een vervloekt tiran, Pat ’s hemels blixemvuur hem niet verfchrikken kan.

M E'

-ocr page 45-

TREURSPEL. 41 MezentiUiS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(vaardig.

Dit trots verwyt,deez’ reen, maakt myne wraak recht» Rampzalig koning ! de verwoedde fchande waardig.nbsp;Myn woede ontrukt u aan uw gemaiinne en zoon;

Zy leve; en Polydoor, beklim met haar uw troon.

G ALERI A.

Hoe uitgeftrekt gy waand dat u de volken vrezen,

Gy zyt geen meefter van myn dood, die wil ik wezen, ’k Braveer een bruidegom door u my toegclegt.

’k Erken geen man dan deze. U w keuze,een tweden echt, ’t Getal der beulen, tuk op wrede folteringen,

Die zullen nooit myn hart naar uw beveelen dwingen. Dit zweer ik by de Goón! ontziel Porfenna vry,

Zyn dood wyft my myn plicht.

Mezentius.

Wat woên! wat razerny! Ik,beider meefter, wil ook beider rechter wezen.

PORSENNA.

’t Vocgt my, als koning, voor uw dreigen niet te vrezen. Mezentius.

Ik ken geen koning die moet ziddren voor myn macht, PORSENNA.

Ik vrees geen vorft die niet dan euveldaên betracht,

Die xnoord,verraad,en wraak,lafhartig voerd tenryë. En minder koning is, dan flaaf der tirannyë.

AruntiuS gy leeft! verhaalt myn dood; mar niet,

My te verlolïèn van het pynelyk verdriet,

In u te aanfehouwen als tiran, ondankbren vader, Verzaker van natuur, en moordenaar te gader.nbsp;Mezentius.

Ik zal uw beê voldoen, en gy myn wenfeh, 't is tyd, Zyn bloed bczeegle uw echt,enltuiteen woordenftryd.nbsp;G A L E RIA.

Ir:

Dank zy uw woede, ik zal een heerlyk lot verwerven. Porfenna, kom, laat ons voor ’t oog myns vaders derven,nbsp;PORSENNA.

Leef om Aruntius, hy wreekt my in deez’ noodt.

C y nbsp;nbsp;nbsp;Wel

-ocr page 46-

4a ARUNTIUS.

Wel aan tiran, ’k ben reê te vliegen in myn doodt, Mezentius.

Myn lyfwacht. {tegen Galeria.) zidder!

Galeria.

Hoe, ik ziddren! zou ik vrezen ? Mezentiüs.

Deez zal myn wraak in ’t eind een waardig offer wezen. tegen de Lyfwacht.

Draag zorg voor uw gevangne. en gy vorftin, betracht Uw kinderplicht, of vrees myn onbepaalde macht.nbsp;Volg my. vertoef mynheer ! en wacht hier myn bevelen.

Galeria, Porfenna omhelzende.

Vaar wel; ik zal getrooft in uw verachting deelen. Maar eer myn moed voor ’t woên eens bruidegomsnbsp;bezwyk,

Zo tref deez dolk zyn hart en ’t myne te gelyk.

VYFDE TONEEL.

Wn

PoRsENNA, Lyfwachten.

ilt gy, 6 Goden! van uw hogen troon gedogen. Dat u den llerfling haat, en lacht met uw vermogen.!*nbsp;Vertoef niet met uw wraak; uw blixem tref het hoofdnbsp;Een’s dwinglands, die natuur van al haar fchoon beroofd,nbsp;Uw oppermacht verzaakt, en,fchendende uwe wetten,nbsp;De minnelyke onfchuld in zyn woede wil verpletten.nbsp;Bezwanger door uw macht zyn woedend hart metnbsp;En knagend naberouw, op ieder oogenblik. (fchrik,nbsp;Befcherm Aruntius in deze doodsgevaren;

Wil hem voor den tiran, hem voor zyn moeder fparen. Hy werd te fel gedreigt. de vrees maakt my benart.nbsp;Onwetend word miffehien myn gade, ó felle fmart!nbsp;De moorderelTe eens zoons, als hy, door plicht gedreven,nbsp;De dwingland d’oogen blind met haar zyn hand te geven,nbsp;6 Goden! help, verfterk natuur met uwen gloed.

Dat

-ocr page 47-

TREURSPEL. 45 Datiy myn ïoonontdekk’aan’s moeders bang genaoed.nbsp;Men komt. het uur genaakt dat men myn bloed doenbsp;dromen.

ZESDE TONEEL.

PoRsENNA, Perdikkas, Lyf‘wachten.

HPerdikeas, ter %yden. nbsp;nbsp;nbsp;(men.

eb ’t uur vervroegt, dat men Porfenna om doe ko-’k Dek thans mynftaatïucht, met een glimp van medely. tegen Porfenna.

’k Voorlag d’uitwerking lang van ’s konings razerny. Kan ’t zyn,6 vorft!dat,na een leed van achttien jareUjnbsp;Gy nog zult fterven aan de voeten der altaren!

Dat gy het huwlyk van uw gade, met uw bloed,

'•ill

¦ !:!#

Ter beê van een Romein, 6 Ipyt! verzeeglen moet. Den trotze Polydoor Galcria verwerven,

Om door dien wreden echt uw rykstroon te beërven! Ach dat Aruntius, hoe hy zich maakt bevreeft,

Thans zich ontdekte, en ftoorde een bloedig bruiloftsfeeft.

Gewis Mezentius zou, met uw zoon bewoogen____!

PORSENNA.

Die naam, 6 wrede! perft de tranen uit myn oogen.

6 Dierbre Aruntius I rampzaalge! ’t is gedaan.

Argliftig vyand, ’k weet uw eifchelyk beftaan;

Het is vergeet'sch dat ge u bekleedt met mededogen, Kom gaan we, toon aan my uw blocddorll en vermogen.nbsp;Maar, zidder, wrede! voor de Goden, groot van macht;nbsp;Beef voor hun blixem, die u in den tempel wacht.nbsp;Perdikkas.

Myn hart, dat yvrig voor zyn’s konings ruft wil waken. Zal zich eer ’s hemels hulp dan ftraöë waardig maken.

ZE.

-ocr page 48-

44 ARUNTIUS.

ZEVENDE TONEEL.

PORSENNA, PERDIKKAS, AcHILLA»,

Lyfwacbten.

I Achillas, tegen Porfenna. s in den tempel, by de huwlyks plechtigheidnbsp;Van ’s konings dochter, dat gy u ter dood bereid.

Dit is zyn Wil, hy duld geenzints het tegenftreven.

P ORSENNA.

Het voegd my niet van aan een flaaf gehoor te geven, ’k Vlieg in myn dood,en ürek de liefde eene offerhand.

Perdikkas, ziende Cepbize.

Cephize! kan het zyn!

ACHTSTE TONEEL.

Gephize, Porsenna, Perdikkas, A-CHILLAS, Kleone, Ljf^'achten.

Cephize, tegen Porfenna.

aar gaatge, 6 vorft! houd ftand! Porsenna.

Naar ’t moordaltaar prinl'es! men eifcht myn bloed.

O E P H 1Z E*

Kan’t wezen!

tegen Perdikkas.

Staatzuchtige! wil voor de wraak des hemels vrezen.

Porsenna, ter zyden tegen CepMze.

Vaar wel! befcherm myn zoon voor den geweldenaar.

Porfenna en Lyfwacht binnen^ Perdikkas,_I^ct Cephize.

Verzel my tempelwaards prinles; ’k zal voor ’t altaar.

Waar

-ocr page 49-

TREURSPEL. 4r Waar ïich myns konings wraak Pprfenna lai doennbsp;fterven,

En Polydoor zyn kroon en weduw 7,al beërven,

U toonen, wat myn liefde en ftaatxucht kan beftaan. Daar zy ’k Mezentius gelyk in enveldaên.

Ver van een huwlyk, dat my hindert te gedogen,

Zal ’k Polydoor het eerll doen fncuvlen voor elks oogen. Ik voel my dol van fpyt; niyn woede is in haar kracht.nbsp;Al wierd m zulk gety myn koning omgebracht;

Zyn kroon verbryzeld, en zyn troon omver gefmeeten, Al wierd Porfenna’s weeuw, den boezem opgereeten.nbsp;Zoo my daar door de weg werd ruimer tot een troon,nbsp;Ontzie’k nog’s konings eer, nog priefterdom,nog Goón.

’k Zal u befchermen in het felfte myner woede.

Zoo gy uw heil bemint, weeft dan op uwe hoede.

’k Ben niet beducht dat gy my zult verraden, neen; Zulks baarde voor u zelv’ de wreedfte tegenheén.

m

ill

Gy kunt vertoeven, of my volgen, myne zinnen Door ’t edel ftaatsbelang vervreemd van ’t teder minnen,nbsp;Die zullen u, prinfes, in edler dag doen zien,

Hoe ver een’s konings telg een koning kan gebiên.

NEGENDE TONEEL.

Cephize, Kleone.

ii.ii

i.i

DCephize.

ie wrede nood my by een tergende offerhande! Wat denkbeeld vormt hy van Cephize, welk een fchande!nbsp;’t Is niet genoeg dat hy Porfenna fterven doet,

*t Geld ook Aruntius, A ramp! 6 tegenfpoed!

My dunkt ik hoor alreê’tgefchreeuw der moordgezinden.

Aruntius____! ik fchrik....! hoe zal ’k u wedervinden

Wat vrage ik, hoe! niet als een zegepralend held. Maar zielloos,door den moord rampzaligneêrgeveld.nbsp;En ik ben d’oorzaak van zyn fterven, groote Goden!

Ik

-ocr page 50-

46 A R U N T I U S.

Ik ben ’t alleen, die hem te uitzinnig heb geboden,

’t Volbrengen van zyn plicht, vervloekte brief....! waar heen

Zal ik my wenden in een hof vol eislykheên ?

Myn drift heeft mynen held aan’tlichtgeloof verbonden, Hy kon onmooglyk ’t hart der ftoutc lift doorgronden;nbsp;Zyn vrienden ftaan bedeeft; hun aanflag is ontdekt;nbsp;En ’s dwinglands toezicht al te ontydig opgewekt.

’k Moet met hem fneuvelen of heerlyk zegepralen. Laat ons dit oogenblik zyn wrede vrees bepalen,

En in het felft gevaar, in ’t eislykft moordgeweld, Des hemels hulpe en gunft verwerven voor myn held.nbsp;Go6n! die de deugd befchermt, en, wie haar aan durftnbsp;randen.

Met uwe blixem treft, komt treft twee dwingelanden, Wreek myne liefde op hun,uw toorn zy hun ten ftraf,nbsp;Of ftort my tevens met Aruntius in ’t graf.

Einde des Vierden Bedryfs.

V Y F-

-ocr page 51-

47

TREURSPEL.

VYFDE EN LAATSTE BEDRYF. EERSTE TONEEL.nbsp;Galeria.

6 C-Trootfch fieraad der ftervelingen,

6 Goden telg, volmaakte deugd!

Zie neder van de hemelkringen.

Op al myn doodlyke ongeneugd;

Laat myn verleegen hart, gekoefterd in uw ftralen. Op wrede bloeddorfl; zegepralen,

Porfenna! myn geliefde held,

Door wreede beulen aangegreepen,

Ten doel gefield aan ’t woell geweld.

Zie ik, 6 fchand! ter flagtbank Hepen;

De fcherpe moordbyl blufcht het licht zyn’s levens uit, Zo gy, 6 Go6n! den flag niet fluit.

Natuur, men fchend uw heiige banden;

Men fmoort de flem van ’t machtig bloed. Door ’t moordgefchreeuw van dwingelandennbsp;En vaders onbeweegd gemoed.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Standvafle trou, wel-eergetooitmet feeflfieraden, Kwynt thans in naare rouwgewaden.

Hoe wringt gehaate vrees myn hart.

Ik voel natuur en liefde ftryden,

Terwyl my vaders wreetheid fart,

En fmoort het trooflryk medelyden.

Zyn wil, te vafl geboeit aan ’t breideloos geweld,

Wil dat ik minne een vreemde held!

Mc-

-ocr page 52-

48 nbsp;nbsp;nbsp;A R U N T I U S.

Meteiitius, uw groot vernrogen,

Ziet op de tedre kinderplicht;

Maar ach, uw wraak verblind uwe oogen,

En flaat de huwlyksliefde in ’t licht;

Myn iiel, door hoger macht, aan myn gemaal verbonden, Houd ’s hemels wetten ongefchonden.

Zo ’t waar is dat gy ’t dagligt ziet,

Aruntius! myn waard verlangen;

Kom dan in al myn wreed verdriet,

Myn allerlaatft vaarwel outfangen,

Ja kom aanfehouwen, hoe de liefde in deze noodt,

Is lierker dan de wreedfte dood.

TWEEDE TONEEL.

Aruntius, 07ider den fiaam van Polydoor^

G ALERIA, ElIZE.

V nbsp;nbsp;nbsp;Aruntius.

orftin het uur genaakt dat ik my moet verklaren; Myn zuivre min braveert de felfle doodsgevaren;

U w wrede droefheid, al uw dopdlyke ongeiieugd, Verfchaft u door myn liefde een onverwachte vreugd,nbsp;Galeria.

Gaan wy myn heer ! ik zal u tempelwaards verzeilen. De felfte drang is niet vermogend my te ontftellen;

Ik ben te moedig om te vrezen voor ’t gevaar.

Wat doet Porfenna ? '

Aruntius.

Hy verbeid ons voor ’t altaar, Galeria.

Ontaarde! ik merk te wel uw doodclyk verlangen,

Gy wenfchtPorfemia’s wceuw van ’sdwinglands hand teontfangen;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(kbloed

Het Lyk myn’s mans moet ons ten voetbank ftrekken.

Rond-

-ocr page 53-

TREURSPEL. 49

Rondom ons dromen, tot verzeekring van uw gloed. Maar beef, ontzinde! in die gevaarlyke oogenblikken.

Aruntius. nbsp;nbsp;nbsp;(kcuf

U w lot doet my veel meer, dan ’t myne, thans verfcnrik-’t Verborgen meêly dat ik voor u voede in ’t hart,

Baart in uw byzyn my de dodelykfte fmart.

’k Begeer u nooit ten echt; ’t waar noit myn onderwinden; Ik tracht hier in het hof een’ edler fchat te vinden.

G A L£ K IA.

Gy wapent u vergeefsch met lilt en veinzery.

A R u N T I u s.

,Zy liaan ter redding van de deugd my moedig by,

't BezelFen van uw leet, maakt my op’tteêrltbewogen. G ALE R IA.

¦Wie vondt in d’afgrond ooit het minzaam mededogen? Ik voel me ontroerd ! maar fchryf die rUyne woede toe.nbsp;Daar is myn hand... gy deinll... zyt gy bevreell te moe?nbsp;Volg my, myn Heer! waar toe zo fpoorloos te vertragen?nbsp;A R u N T I u s.

Laat my een ogenblik my van myn lot beklagen.

’k Wacht hier een vader, (ter %yden) waar vertoeft hy ? groote Go6n!

G ALE R IA.

Vrees, zo hy naderd, voor uw leven, ’k zal zyn kroon Beverwen met uw bloed, en d’eer u doen verwerven,nbsp;üm door de handen van een’s konings weeuw te Iterven.nbsp;Aruntius.

Verlang niet naar een daad dien ge u beklagen zou. Mynnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;om geplengd te zyn, mevrouw!

’k Zou mooglyk na die daad, van doodelyke lippen, By’t gapen myner wonde,ó fmartleen naam doen glippen.nbsp;Die op dit oogenblik voor u zou doodlyk zyn.

Bepaal uw wrede woede, en zorg dat die vcrdwyn’.

Ik zie uw trjinen!

GaLER IA.

Zyt gy een Romein gebooren ?

D nbsp;nbsp;nbsp;Arun-

-ocr page 54-

5-0 A R U N T I U S.

Ar UKTIus.

’k Ontfing het levenslicht in ’s hemels haat en toorca, ’k Heb u te veel geiegt; ik zal ten tempel gaan.nbsp;Vertoef, ’k moet tot uw eer daar eene daad beftaan.nbsp;Die, ’t zy ik fneuvlen zal, of ’s konings woede daken,nbsp;My uwe omhelzing, of geween, zal waardig maken.nbsp;G A L E R I A.

Welk een geheim! ’k m’strouw uw edelmoedigheid. Arunt lus.

Vaar wel vorftin; ’t gerucht dat zich alom yerfpreid, Roept my ten tempel.

G A LE R I A.

Groote Goden! ’k zie myn vader!

DERDE TONEEL.

Mezentius, Aruntius, onder den naam van Polydoor, Galeria, Elize.

M Mezentius, tegen Aruntius.

lt;/n heer! het ogenblik van’t grootfte heil komt nader. Porlenna is gedoemt....

Galeria, tegen Aruntius.

Myn heer wat ’s uw befluit? Mezentius, tegen Galeria.

Dat hy uw hand aanvaarde als koningin en bruid.

Aruntius, tegen Mezentius.

Mocht gy het groot gevaar van uwe kroon bezefFen, En zien der Goden wraak, gereedt uw hooft te treffen.nbsp;Dan zou uw vorftlyk hart, fcherpziende op zyn belang,nbsp;Zo ftout niet doelen op Porfenna’s ondergang.

Ik doel op uwe ruft, laat my uw toorne breken,

Heb mecly met uw krooft, verhoor haar angftig fmeken... Mezentius.

Hoe heer! kent gy my niet, verbreekt gy al’tontzach...

A R U N-

-ocr page 55-

E L.

E U R S P

A R IT N T I U S.

Ik vreet hoe veel de vorP op mvii gemoed vermag, Doch meerder d’cdlc deugd,meerRomen. van myn levai,nbsp;Moet ik hun rekenfehap op myne t’nuiskomll geven.

’k Kwam hier alleen om li te x’en. uw wysiieidjinqed. Uw koninklyke mait omringt van ovcivloed;

Myn hart was brandende om voor u met roem te Pryden; ’t Waar roy^gegunt om u, o koning ! te bevrydeunbsp;Voor ’t woên der vyanden; gy keerde in zegepraal!nbsp;En ’k ben verwonderd van uw vrienddyk onmaal!nbsp;Maar dwing my n et, dat ik my zal in d’echt be.;evennbsp;Met uwe dochter, om uw wraak haar eifch te ,;even.

’t Ficr Romen wil niet, in haar opprrmogeiidhecn. Dat \ bloed der koningen zich met zyn bloed veiëcn;nbsp;Ja ’k breek niyn eed, die ik de liefde heb gezworen;nbsp;Een Romeinin, 6 vorlt! is my ten echt befchoren.

En wat raakt my de haat die ge op Porfenna voedt? Blusch vry uw wraakvuur met een ftroornvan vorllen-bloed;

Maar laat my ,ik yoorzie ’t,n'et delen in uwfehanden. Een vry Romein is vry, aan alle zeen en ftrandea.

’t Is Romen, die my zulks heeft aan haar borp gelecrt, Is ’t dan niet billyk dat de zoon haar leffen eert?

M E 2 E N T I U S.

Hier komt de trotze wil van Rome u niet te ftade. Gehoorzaam my, myn heer! of vrees myn ongenade,nbsp;’k Wil, dat op dezen dag, in ’t aanzien van ’t heel-alnbsp;Prins Polydoor aan ’t bloed eens konings huwen zal. ’nbsp;Porfenna’s haatlyk bloed fpat vry u beide in d’oogcn:

’k Trotzeer t fier Rome in u, en fpot met zyn vermogen. Aruntius.

’k Heb u verftaan myn heer! vaar wel. ik weet myn plicht.

VIER-

-ocr page 56-

Sz A R U N T I U S.

VIERDE TOONEEL.

Mezentius, Galeria, Elize,

Lyfwacbten,

W nbsp;nbsp;nbsp;Mezentius.

at wil die koelheid! hy ontwy kt me! en zyn gelicht Blankt door de fpyt, waar van ’k de reên n'et kan bezeften.nbsp;Hy zidderd als ik hem tot koning wil verheffen!

Welk aklig denkbeeld vormt myn ziel in dezen ftand? tegen Galeria.

Vrees voor myn gramfchap, die reets lichterlage brand; Beef, beef, ontaarde; fchrik rampzaalge kon nginne!nbsp;Deel in myn felle wraak, of leef als myn llavinne.nbsp;Galeria.

Wat hoor ik! ik flavin myn’s vaders; hemel! ach!

Zo uw rampzaalge fpruit noch iets op u vermag,

Doet haar dan,op deez’ beê,in ’f felft uws woeden Iterven; Myn levenszon verdwynt als ’k myn gemaal moet der-Sta my myn bede toe, ’k zal op Porfcnna’s lyk,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ven.

Ja mond aan mond gedrukt, een weergaloze blyk,

Van edle trouw doen zien, zy n bloed by’t myne men Ten, En, ftervende, aan zyn ziel myn ziel ten offer brengen.

Verfpil geen tranen,6 myne oogen! ’s konings hart,, Ts fchuw voor ’t meély, vloekt natuur, terwyl hy fartnbsp;Den goeden hemel, die hem dreigt met felle plagen.

Denk mietjdat gy my met uw dreigen zult vertzagen. Porfenna wacht ons in den tempel; volg my; komnbsp;Aanfehouwen, hoe ’k daar min een nieuwen Bruidegom,nbsp;En dat het moordgefchreeuw van woedende tirannennbsp;Geenzints d’oprechte deugd zal uit dit hart verbannen.nbsp;Mezentius.

Ontzinde! uw lot genaakt, boog vry op uwe trouw.

Galeria.

Die tart de felfle dood.

Me-

-ocr page 57-

E L.

S3

E U R S P

MEZE NT I us.

Volg my, rampzaalge vrouw, Maar... hoe! Achillas hier.

VYFDE TOONEEL.

Mezentius, Galeriaj Achillas,

Lyfwachte?!.

Achillas.

’k IVIoet u te kemien geven Het fnoodfl: verraad, 6 vorlt: rnen dingt u natr het leven,nbsp;Gy voed een adder in uw hof, flrafwaarde hoon!

Heid Foiydoor...!

Mezentius.

V e.volg.

A CH I L L A s.

Is vorft Porfenna’s zooni Galeria.

6 Go6n!

Mezentius.

Aruntius! ó fpyt! 6 dwaas vertrouwen! Moeft ik myn vyand,die geveinsde, als vriend befchou-Vervloekte ondankbaarheid.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(wen!

Achillas.

Hy fcheld u voor tiran;

En TOegd zich by Cephize en ’t haatlyk eedgefpan.

Ik zag hem, vreezende noch overmagt noch klingen, Met zyn verraders gantfch verwoed naar ’t altaar dringen.nbsp;Ik ben Aruntius, Porfenna’s grooten zoon,

Men Unite een otferhand, die hoont den hemelgoón, (Roept hy al Itrydende uit) befchermmyn’s vaders leven.

Ik wierd door’t woell gedrang uit zyn gezicht gedreven, Doch hoorde een naar gefchreeuw van agter ’t Ghoor,nbsp;men keer!

D 3 nbsp;nbsp;nbsp;Be-

-ocr page 58-

5-4 A R U N T I U S.

Bcfcherm Aruntius, Porfenna leeft niet meer! Mezkntius.

Porfenna leeft niet meer! dank zy myn dwinglandyë. Wel-aan, men op meer bloed myn heerfchappyë;nbsp;Dat ook A.runtms op ’s vaders fpoor ver ^a ;

Al wr;t my tegendreef beproef myn ongen^.

Ik moet my wreken op myn broeder, die, verwaten, Door zyne dochter, bragt het twiftvuur in mynlfaacen;nbsp;Laat ons het bloed des zoons thans mengen met het bloednbsp;Des vaders ,danverwcrftmynkroonccnnIeuwengloed;nbsp;Wet myne dolk, 6 wraak! de tergende gevaaren,

Zyn thans te hoog geftygt, om vorftenbloed tc fparen.

ZESDE TOONEEL.

G ALERI A, Eli ZE.

BG ALE R IA.

?gunftigt gy dc wraak myns vaders, groote Goón! hebt gy behagen in myn ramp, en fmaad, en hoon ? (men.nbsp;Moet ik, daar men het bloed, Porfeiina’s bloed! doet Itro-Getrouwe Aruntius, 6 fmart! ook om zien komen ?nbsp;Is dan de dood het loon voor edlc razerny?

*k Mocht hem als Kokles zoon befchouwen van naarby. Als mynen bruidegom was hy voor my affchuwlyk.nbsp;*kHad voorgenomen hem,tot ftui ing van dat huwlyk,nbsp;Te treifen met d-.n dolk ; het altaar met zyn bloednbsp;Te verwen, tot myn eer, in razende overmoed.

Gv fpaardc hem voor’twodn van een vetergdc moeder. En nu ik hoor dat hy myn zoon is. en behoeder!

Ky zynen naam ontdekt, raak ik, op eenen tyd.

Door ’t woên een’s vaders,hem, en mynen egamp; kwyt. Wilt gy dat wraakzucht op de deugd zal triomferen ?nbsp;Doet ge uw genade en hulp in razerny verkeeren?nbsp;Kom woed dan ook in ’t eind op myii bciiiedcn hart;

Her-

-ocr page 59-

treurspel. 5-^

Hervorm dit haatlyk hof in eenen poel van fmart; (pen! De moord omringt my ! ’kziemyn zoon reeds aangcgre-Hem naar het akhg lyk van zynen vader flepen...!nbsp;Daar treft de dolk zyn hart...! ’t bloed vloeit rondomnbsp;my heen!

Gy zaalge Zjielen zyt uw rampen doorgeftreên.

Ik zie u beide met d’onfterflykheid omtogen, Geftrengeld arm in arm, voor myn benevelde oogen!nbsp;Laat my doch deelen in de vreugd die gy geniet,

Myn bloed, myn dood, verzoene uw dierbre fchim-meii. Ziet

Hoe my de moord beftryd, en my dreigt aantcranden. Ik fchrik! wat hoor ik! ’k zie den dwingland...; zynenbsp;handen,

Zyn met het bloed bemorft van myn vermoorden zoon. è Wrede vader zie myn bloed. * Elize...! 6 Goón!

* Galeria wil zig doorJleken,doch ziende Porfenna met Aruntiiis in ’t verjebiet op bet Toneel, ontvalt haar den dolk, en zy in onmacht in d’armennbsp;van Elize.

ZEVENDE TONEEL.

Por senna, Aruntius, Galeria, Cephize,Elize,Kleone,nbsp;gevolg van Aruntius.

Ha R U N T I U s.

OU op. 6 groote Go6n! ontrooft gy my myn moeder!

P OR SE N N A.

Wat zie ik! wrede fmart! wiens lot was ooit verwoedcr!

Eu ZE.

Vrees niet; toen ze op haar hart gezet had het geweer. Viel ze, overmand van rouwe,en kragteloos,ter neer.

D 4 nbsp;nbsp;nbsp;AruN'

-ocr page 60-

u s.

A R U N T I Aruntius.

Myn moeder, zie—

G ALERIA.

Ik hoor myn naain... wie zien myn’ oogen J Hoe is de vlotte ziel in ’t lichaam weêr getoo^^en,

Of zie ’k de fchimmen van myn zoon en myn gemaal? Zyt gy ’t Porfenna ? gun dat ’k by u adem haal.

PoRSENNA, Galera t mlelzmde.

Ik leef voor u , 6 fchoone en trouwe gemrdinne!

Leef ook om my, 6 edle en fiere kouinginuc.

Aruntius.

Myn moeder! zie uw zoon.

G ALE R I A,

6 Pronkftuk van de deugd! Wat onverwacht geluk in ’t doodlyklt ongeneugd.'nbsp;Cephize.

Beproefde trouw verwint na ’t dryden van veel jaren. Wie op de Goón vertrouwt ontziet geen doodsgevaren.nbsp;G AI. ER IA.

6 Doodsangtt, zwigt vry voor der Goden groten macht; Tot myn behoud ontnam hun wysheid mv myn kracht.nbsp;De dolk, in ’s menfehen zin zoo doodlyk van vcimo, en,nbsp;Kan niets betrachten, als ’t hun raad niet wil gedogen;nbsp;Die wilde, dat ik op het punt van myn verderf,

Myn zoon en myn gemaal door hunnen gunllyerwerf. tegen Porjen?m.

Hoe zyt gy het geweld myn’s vaders toch ontkomen? Hem wierd bericht dat u het leven was benomen;

Dat u Perdikkas had doen fneuvlen in zyn woên!

’k Verlang ’t te weten.

Ar UMTius.

’k Zal hier in uw wenfeh voldoen,. Gehaate logen had Perdikkas aangedrevennbsp;Tot dien gevreesden maar’, die ’teedgefpan deed beven;nbsp;Marcell en Tibcryn ontdekte zig voor ’t volk,

Terwyl Antenor met zyn opgeheven dolk,

Myn

-ocr page 61-

TREURSPEL. j-y

Myn vrinden voorgaat,en, wat vyand is,doet fterveij. Ceph^2e,om ook haar wraak dat tydftip te verwerven,nbsp;Blyft me onaftchcidbaar by, ondanks het felft gevaar.nbsp;Wy fnelden vol van moed tot by het hoog altaar.nbsp;Perdikkas bce'.t; ’k xie op myn nadren hern verbleken.nbsp;Ik deedt door Tiberyn myn’s vaders boeïens breken.nbsp;Perdikkas onderwyl roept uit, wy zyn verraên!nbsp;Ontdekt Cephize, valt wanhopende op haar aan,nbsp;Verraderes, l'prak hy, myn woede doe u fneven;

’k Schiet toe, weerhield zyn arm, befchermde ’t dierbaar leven,

En IHet hem, dol van fpyt, door dat beftaan gezart, Ondanks zyn felle kracht, den dolk in’t woedend hart.nbsp;Toen vlocw de blydfchap langs de hooge tempelwanden!nbsp;Achillas , mode flaat van fnoder dwingelanden,

Viel, overmand van vrees, in held Antenors dolk.

’k Ontfing, als hunnen vorft, de hulde van al ’t volk. Het zoekt hun dwingland, poogt hem zyne kroon tenbsp;ontrukken,

En in myn’s vaders plaats, voor’t altaar te doen bukken. Myn tegenftand bia|5t hun in feller woede; ik zagnbsp;Geen feller yslykheen, dan op deez’ grooten dag.

Ik zag uw vader aan den ingang van den tempel;

Zyn eigen volk betwill hem’t nadren van den drempel. Antenor flaat hem gS, wyl wc op uw lect bedagt,nbsp;Ter uwer hulpe gaan, omringt van mynen wacht.

G ALE R I A.

Laat ons hem fparen; wil myn ziel zo bang te moede... lt; Ik zie myn vader! Goón! beicherm ons voor zyn woede.

ACHT-

-ocr page 62-

5S ARUNTIUS.

ACHTSTE EN LAATSTE TONEEL.

Mezentius, Galeria,Porsenna, Aruntius, Cephize, Antenor,nbsp;ElizEjKeeone, gevolg van Aruntm.

V.

MEZENTiuSi tegen eenige Soldaten, die hem volgen.

ertoef ondankbaar volk, dat uwe vorft verlaat,

’k Voldoe met eigen hand den eifch van uwen haat.

Ziende Porjènna en Aruntius.

6 Hemel! zie ik dan myn moorders te allerwegen?

Het is genoeg, myn bloed volmaak uw aller zegen.

Hy doorfieekt zich.

G ALERIA.

Wat onverziene flag! myn vader fterft, 6 Goón!

M E zquot;e T I u s.

’k Ontruk my door die daad aan wredenfmaadenhoon. Ontwyk myn flervend oog, ol fluit myn ademhalen.

Ik zie het wraakvuur van den hemel op my dalen!

Die wrede gloed, verteert, verbryzcld reets myn hart, En de afgrond drinkt myn bloed! 6 naarheid! wrede fmart.nbsp;Schets vry myn moordlufl af, 6 volk! dat u deednbsp;fchromen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(komen,

Wyt my de dood myns zoons....6 fchrik! ik zie hem Met oogen, brandende van ongeduld en fpyt;

Hy fpat my met zyn bloed, 6 wroeging! hy verwyt Myn wreedheid my...! ik zie zyn opgereeten wonde» •'nbsp;.Waarom,6 afgrond! dien rampzaalgen niet verflo‘den;nbsp;Waarom in ’t felfl des noods...? óGoon.hoc woe^y “^us?nbsp;Verblyu in myn fmart, vervloekte Aruntius! .^t^chten..nbsp;A Donder..! ’k voel... hy treft.. 1 vergee^''^’-^^*'- • • uwnbsp;Dank Goden, ’k heb gekeft, en voel uw't^'- verzachten.nbsp;Omhels mc, ó dochter! voor het la?'quot; gedaan.

AruN'

-ocr page 63-

E L.

5-9

E U R S P

Aruntius.

Hy fterft in wanhoop, met de wroeging ovcrlaén.

G A L E R IA, tegen Porfenna.

Vergeef Porfenna my deez’ droef heid. laat myn oogen, De üood bewenen van een vader, my onttoogen.

PoRSENNA, tegen Aruntius.

Beklim deez’ troon myn heer. Hetruriën is vry.

Dit ryk, en ’t myne, ontheft van Ihode dwinglandy.

tegen Cepbize.

Grootmoedige prinfes! die, door de deugd gedreven, U hebt gewroken, en myn ïoon my weer gegeven,nbsp;Gntfang al de achting van zyn vader, en fta toenbsp;Dat ik met dit gelchenk aan uwen wenfeh voldoe.

C E P II I ZE.

Laat ons myn vader op zyu vyanden gaan wreken. Aruntius.

U w liefde zal myn moed tot edle wraak ontfteken.

Wy zien, hoe traag ge, 6 Goón! ter onzer hulpe fpoed, Dat gy de deugd belchermt, en overwinnen doet,

EINDE.

COPYE

-ocr page 64-

C o P Y E

V A N D E

PRIVILEGIE.

TJe Staten van Holland ende Wedvriefland doen te weien : alzo ons te kennen is gegeven hy de Regenten van het Wees- ennbsp;Oude Mannenhut s der Stad Amlicrdam , en in die queliteitennbsp;te famen Evgenaa s, mitsgaders Reg nttn van den Schouwburgnbsp;aldaar; dat zy 'upplianten eenige jaaren hebben gejoüilfee.t vannbsp;*t Oftroy by ons op den 27 May van den Jaare 1728. als mede vannbsp;de prolongatie van dien den 6 December 1741. aan de Supplianten (verleent, waar by wy aan de Supplianten goedgunHiglyknbsp;hadden geaccoideerc en geofttoyeerc, om nog voor den tyd vannbsp;vyftieu ag'er een volgende jaaten, de Werken, die ten diendenbsp;van het Toneel leets waren ged.ukt, en van tyd tot tydnogveidernbsp;in het licht gebragt, en ten Tonctlc gevoc-rt zouden mogen werden j alleen te mogen drukken , doen drukken, uitgeeveii en verkopen, dat dc jarcii , by de vootfz. prolongatie vm 't gemeldenbsp;Ottroy of Piivilegie vervat op den 6 December van deezen Jaa-enbsp;Ï7S7 öond te expireeren; en dewyl zy Supplianten len meeftennbsp;dienfte van de Schouwbuig, (waar van hunne refpedtive Godshuy-zen onder andere mede moeten worden gefuftemtert, J de voor-noemde Welken , zo van Tteuifpellen , Blyfpellen, Klugten, alsnbsp;anders, die reets gedrukt, en ten Toneelc gevoert zyn, of in hetnbsp;toekomende gedrukt, en ten Toncele gevoert zouden moogennbsp;werden, gaerne alleen, gclyk voorheen, zouden blyven drukkennbsp;doen drukken, uitgeeven en verkopen, ten einde dezelve Werken door het nadtukken van andere haar Luyfter, zoo in taaienbsp;als fpelkonft, niet mogten komen te verliefen, en dewyle haatnbsp;Supplianten zulks na de expiratie van de voornoemde prolongatienbsp;van’t vooifz. Oftroy, niet geperraitteert was, zoo keerden denbsp;Supplianten haar tot Ons, reveientelyk verzoekende, dat Wy aannbsp;de Supplianten, in haar vooifz. qualiteyt geliefden te vetleenennbsp;prolongatie van het voorfz. piftioy, om de voovfz. Werken, zoonbsp;van Treuiipellen , Blyfpellen , Klugten, als anders, teers gemaakt,nbsp;en ten Toneele gevoert, of als nog in het ligt te brengen, en tennbsp;Toneele te voeren, nog voor den tyd van Vyftien cerltkomcnde ,nbsp;en agter een volgende Jaaren, alleen te mogen drukken, en verkopen , of ce doen drukken , en verkopen , met verbod aan allenbsp;andere op zeekere hooge Pcrene by Ons daar tegens te (latueeren,nbsp;daar van te verleenen Oiüroy in forma; ZOO is 't, dat Wy, dcnbsp;Zaake, ende 't vooifz. verzoek overgemerkt hebbende, ende genegen weczende , ter bede van de Supplianten uit Onze legte wee-tenfehap, Souveraine raagt en authoiiieit , dezelve Supplianten

ge-

-ocr page 65-

ven inde vc kopen , verbiedende daaromme alle en een iegely-ken de vooiiz. VVerken gt; in 't geheel, ofte ten deele

geconfenteert, geaccordeert, cn geoftroyeert hebben, confentec-* ren, arcoidecren, ende oétroyeeren haar by deeze,dit zy^geduu-xende den tyd van nogVvftien ceift agter een volgende jaaien, denbsp;voorlz Werken, mdcivocgen, als zulks by de Supp'.ianten isnbsp;veizogr, en hier vooren uirgediukt ftaat, binnen den voorfz. Onzen L.nde alleen zullen mogen drukken, doen diukken, uitgee-

te drukken, na

te d ukken, te doen nadrukken , te verhandelen, of tc verkoo-pen, ofte elders naargcdmkt binnen den zelven Onzen Lmde te Djci'gen , uic re geven of te verhandelen cn verkoopen , op dcnbsp;Vcïbetirte van nlle de nagediukte , ingebragre , vc. handelde ofnbsp;Ycrkogte Exemplaien , ende een boere van drie duyfend guldensnbsp;da.ir cn boven , te verbeuren, teApplicceien een derde part voocnbsp;den Oidicier,die de Calange doen za], een derde pair voor den Armen dl r plaatzcn d;iar het Cafus voorvallen zal, ende het leltce-lende derde part voor de Supplianten, en dit telkens zo meenig-maal, als dezelve zullen weiden agierhaalt, alles in dien verftan-de, dat Wy de Supplianten mcr dezen Onzen Oéfroye alleen willende gtitinceeren tot vciliocdinge van hunne fchadc door het na-drukUen van de vooi'z Werken, da.'^r door in genigen deele ver-ifiian , den innehoude van dic'i te aurhorifcren , ofte , te advouê-icn, en veel min dezelve onder onze prote6lic»en belcherminge ,nbsp;eenig meerder Credit , aanzien of reputatie te gec.ven , nemaacnbsp;de Supplianten in cas daar inne iets onbehoorlvks zoude influëren,nbsp;alle her zelve tot hunnen la(gt;e zullen gehouden weezen te ver-antwoo den , tot-dien einde wel exprtfieiyk begcetende, dat by-aldien zy dezen onzen Oftroye voor dezelve Wei ken zullen willen ftellcn , daar van geene gcabbicvieerde of gecontraheerde men-tie zullen mogen maken, nemaar gehouden weezen, het zelvenbsp;Céfroy in ’t geheel , en zonder eenige omiflic daar voor te druk*nbsp;ken , of le doen drukken , en dat zy gehouden zulicn zyn , eennbsp;Exemplaar van de vooifz. Werken, opG ooc l'apier, gebonden cnnbsp;wel gccon.ditioncert , te bicnrcn in de Bibliotheek van onze Uni-vcrfitcyt tc Leyden, binnen den tyd van zes we.rkcn, na dat zynbsp;Supplianten dezelve Werken zullen hebben beginnen uic te gee-ven , op een boete van zes hondert gulden, na ei;piianc der voorlz.nbsp;zes Weken, by de Supplianten re veibeuren ten behoeve van denbsp;Nederduitfe Armen van dc plaats alwaar de Supplianten woo-Bcn; en voorts op pane van met 'er daad verlteeken te zyn vannbsp;her effecl van dezen Otffrcyc, dat ook de supplianten, ïchoonnbsp;by het ingaan van dit Odioy ecu Exemplaar gclevert heobendenbsp;aan de. voorfz. Onze Bibliorhelt;k , by zoo vene zy geduurendenbsp;den tyd van dit Odtioy dezelve Werken zouden wi len herdrukken met ctnige Obfervatien , Noten , Vermeeidvringen , Veranderingen, Coticifien, of anders , l:oe genaamc , ot ook in eennbsp;ander formaat , ^’ehouden zullen zyn v/ederom een ander Exemplaar vau dezelve werkengt; geconditioneerc als voren, te brengennbsp;in de voorlz. Bibliotheek, binnen denzelven tvd,en op de boerennbsp;en panaliteit , als vooren. Ende ten etude de Supplianten decze

onzen

-ocr page 66-

•ftzen Confente ende Odtoye ntopen genieten als naar behooresi, lallen Wy allen en een iegelyken, dien net aangaan raag. dat zjnbsp;de Supplianten van den inhoude van dezen doen, laaten en dogen, rnftelyk, vredelyk,en volkomcnrlyk genie.en en geb uiken,nbsp;cesfeiende alle belet ter contrarie. Gedaan in den Hag-, ondernbsp;onzen Grooten Zegele, hier aan doen hangen op den agtiien November , in ’t Jaar onzes Heeren en Zaligmakers duizend zeven-kondert zeven-en-vyftig.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

P. STYN.

Ter Ordonnantie van de Staten , C. BOEY.

Lager ftond,

Aan de Supplianten zyn, nevens dit Oftroy, ter hand geftelt by Xxtia^ Authenticq , haar Ed. Gr. Mog Refolutien Tanden asjuny,nbsp;1715, en }o April, I7a8,tcn einde om zig daar na te leguleeren.

De Regenten van het Wees- en Oude Mannenhuis hebben , ia kunne voorfz. qualiteif het recht van deze Privilegie, alleen voornbsp;den tegenwoordigen Druk , van ARUNTIUS , Trmrfptl , vergunt aan IZAAK Duim.

/» nbsp;nbsp;nbsp;dtn 4. SepttmUr lySr.

-ocr page 67- -ocr page 68-


t


11

ti


*•lt;


i i';


.V',;


è


-ocr page 69-





%


' ♦,

, â–  m



%



• • •


♦ *

».


•* •!

% *



-fJI

' gt;1


-ocr page 70- -ocr page 71- -ocr page 72-



p/i -t

f


: â–  â– 

. : 1^1^ ’