|
SV -V.A
|
||||
|
il
|
||||
|
EMBLEMATA
MORALIA,
SGRIPTA
QUONDAM HISPANICE
JOHANNE de BORIA;
LATINITATE AUT£M,X)ÖNATA
Lj* C/» C» P»
|
||||||
|
BEROIINI
Sumptibus JOHANN. MICHAEL. RUDIGERI.
Staano UjURICI UEBPERTI,TypvEje&or. Anno.gfo, fee. XCvn, |
||||||
|
BIBLIOPOLA LECT0R1
S. D.
IfUjus ViritibijLeäor benevole^Em-
* blemata nunc offenmus: illius vix forte nomen antea audifti. Fuit enim JOHANNES illedc BORIA clarus domi, ac Patrix Regique fuo perutilis i amplum namqueatquehonoratum locum in aula PHILIPPI II. Hifpaniarum Regis obtinuit: fed nobis tarnen, qui Sc locorum Re- gionumque intervallo & moribus3 fermoneque ab iilis populis quam longifïime disjungimur^ naud muko magis notus eft, quam plerique magni illius gentis viri $ quos ne vixifle quidem fcimus, quum eorum virtute tantx regiones fint illuftratx. Adeo anguftis terminis illa Virtutis hu- mane fama circumciuditur: quam & immorta- lem & infinitam dicere folemus. Mihi faciendum proinde
|
||||
|
.prbinde pütävij Ledor benevole^ne felis Hifpa«
nis JOHANNES ille de BOR/A laudaretur: prafertim cum & mereri id illius ingenium vi- deretur, meque id fadurum cum tuo frudu pu- tarem. Habes ergo hic elegantiffimas humano- rum cafuumSc errorum > turn & virtutum & mo- rum magines • quas ille variarum occafione rerum effinxit. Editus eftifte über quondam Kifpanice, neque facile in noftris regionibus invenitur. Sed quum& vifus quibusdam3 & inprimis probatus eilètj atque xncidiflèt etiam ante annosaliquot in rnanus magni cujusdam viri^ cum fua virtute^ generofaq, majofum farm, (CAMERARII fue- runt) turn Regum exterorum^& Germania Prin- cipum amore minifteriisque illuftris: iplè ille in linguamlatinam e Caftellana hunctransfudit. At- que hxc illa eft verfio: de qua cum confideremus fore^ ut '& ipfo per fe tibi placeret* turn id dedi- mus operam^ ut iconifmis quoque ^neis^ quam pollet j nitidiffimis ïplendefceret. Atque hoc e- tiam noftrum ftudium te probaturum mihi pro- mitto. Quod fi facies, addes profedo nobis cal- cus^ reddefque nos & de te & decommuni re li- teraria bene merendi tanto ftudiofiores. Vale. |
||||
|
LECTOR!.1
Q'Janquam Leges, qua* re'cèntiorts' quidam Au-
Bor es, de raüone 'confcribendi Emblemata, in publicum emisérunt, tam rigidtefint, quam ipfis eas c onder e vi/um eft, dum prioribm Le- gibus aliqua adjunxérunt at que ex iük, quidam pro beneplacito fuftulérunt, non ideo tarnen mihi vïfdefunt adobfervationem /ui, niji quatenus rationi confentane& fint, quenquam obligare, cum nequß auttoritas neque antiquitm auttorum tanta ejfie pojjït, ut non jurare in verba eorum piaculum fit, ipfique Legislatores ifti in Emblem atibm, quce edidérunt, e adem, qua edixérunt, exaclitudine ac rigore Leges fuasminime obfervaverint. Vifum efl mihi, de häc re LeHorem commonefacere, ut 9 fiquidem in hoc opere quidam contra Leges ift as admifi- fdnotaverit, inteüigat, non ideo Leges iftas fervatas non fuijfe, quód ignorentur, fed qiibd antiquos imitan- dos ejje häc in re flatuerimm. In declaraüone five Ex- ^licatiom Embkmatum magis laboravimus ? ut ejjemus breve s 9
|
||||
|
hreves, quam ut commentarios amplos coacervare in-
flituerimus. Cum opus aln u/üi, quam ut in vicembre- vis argumenti ejus, quod unoquoque Emblema te fignifi- catur , inferviret, deflinatum nonfi/erit, rehää com- mentandifacultate alteri cuidam jcriptori aut nobis in aliud tempus refervatL Hoc unum a dij eer e liceat, fi- kre eos, qm de häc materiä fcribunt, ingenuè profiteri, tantam difficultatem in recTe conficiendo Emblemate & üttingendo fcopoexifiere, ut /dafiequi magis bön£ for- türi<e<> quam ui/i rei alii tribuendum fit, acfi quidem hoc de Emblemate uno verum fit, extra culpam at que üppido excufatus erit, qui, dum plura depromit, in u- m aliquo impingit. Tmis at que intentio noßra f uit > prodejfe in. aliquo keuris, cum materia, qu<e traBatur9 bonos mores com er nat, quos reffèformatos, quam ma» scim} integros fonjervari) tanti noßrä intereß.\ |
||||
|
EMBLEMATA
MORALIA,
Per
JOANNEM de BORÏA. |
||||
|
' i
|
|||||||||||
|
«( * M
|
|||||||||||
|
i
MERUISSE SATIS.
flcuti Viro Prudentiin fua,quamfu«
ftinet, calaraitate precipuo folatio efle debet,
culpa carere, quamvis poenam patiajtur, cütn ' maxima eulpae poena fit, culpae efle affinem; iïta illud potiffimum expendi, atque is nobis [labor efle debet, ut Virtutis premia mereri ftudeamus (id quod per Coronttm Lauream in hoc Emblemate defignatur) etiamfi ea non femper in bic vita confequamur, cüm ipfumMereri tantum, premium fit ac merces, cujus gra- tia vita fecundum Virtutem eft inftituenda. Ac quod hie per Coronam Lauream atque infcriptionemEmblematis, MERUISSE SATIS, fignificatur, id eó tendit, ut quamvis non reponatur gra- tia fufficiens preftitis fervitiis, pro dignitate & meritis ejus, qui praeftitit, non ideó laborem is merendi premium illud & Coro- nam intermittere, fed fufficere debeat ei id ipfum, quod merea- tur,cüm hoc omninö partium ipfius & öfficii fit, ac ineo preci- puè V-oluptatis fumma confiftat,noninfruitione ipsä premii ac gratiae, quam forte non mereretur. Quantö enim major eft Honor & gratia fa&i, tantó quoque major foretinfamia, quae eum maneret, fi eö confpe&ior ineo appareret defe&us meriti, ad obtinendum locum, in quo collocatus fuerit. |
|||||||||||
|
Pramia Virtutifi dehita forfe nègantun
Nolito irafcïjit mwuijftfatü* l |
|||||||||||
|
II.AUT
|
|||||||||||
|
A iE
|
|||||||||||
|
m t m
|
||||||||
|
•*( 4 )»
IL AUT MULTUM.AUT NIHIL:
C"">fUm inertiä &tepore facere id, quod unicuique facien-
dum incumbit,fons eft,ex quo eventüs, ruinam ac per- -^ditionem fecum attrahentes promanant, nee commodiüs iniri poteft ratio, atque aeftimatio fieri magnitudinis damni in- de provenientis, quam fi pro certó habeatur,in pejori ftatueflfe ea, qua: tepidè, quam qua: frigide fiunt, cum fine dubio multö pejus ac inconveniens magis fit, procedere languidè atque re- mifsè in iis, qua: fufeipiuntur, quam ea prorsüs non attingere. Id hoc Emblemate fignificatur, in quo Teftudo reprafentatur cuminferiptione; AUT MULTUM, AUT NIHIL. De illä enim memoratur, quöd, fiquidem parüm ex carne ejus five Medicina: five viftus gratiä comedatur, id noceat} fin multuiro aflumatur, proficiat. Id ipfum de Actionibus noftris pradi- catur, i\ nempe fufeeptae atque inftitutae fuerintcum calore, ac fortirer expedita:, magno eas futuras efle ufui, neque unquam deftitutas iri felici fucceflu 5 fin verö cum remiflione ac te- pidè geftae fuerint, magnoperè fore damnofas. Cum ex- tra controverfiam melius effet, illas non fufcipere. Quip- pe prater id, quöd inde exitus felix fperari nunquam pos- fit, nihil eft, quöd magis contaminet, & veluti lethali bubonis venenö perimat Principum ac Virorum magnorum famam_>, quam negligentiam & teporem in rebus gerendis oftendere^. Absque ftrenuitate enim non poflunt committi a&iones tales, qua: famäm magninominismerentur,concüiantqueaucl:oribus fuis. Cum remiflio & inertia Fortitudini atque Magnitudini a- nimi è diametro fint oppofitae, nee cum animi robore fimul poflint confiftere. |
||||||||
|
Quicquldagls, ferventer agas; qu<ecunque remifse
Fiunt^non jieriytutim ejfeputa. |
||||||||
|
A 3 HI. LEVE
|
||||||||
|
^
|
|||||||||
|
m 7 )i*
|
|||||||||
|
in.'
LEVE ET MOMENTANEUM.
ETiamfï onera ac moleftiae, quae in hoc mundo unicuique
in ftatiöne ma imponuntur, opprimant faepius eum ho- minem, atque ita aggravent, ut videantur humeris ejus cadendo quafi illabi, tarnen non par eft eum terreri, animóque deficere, atque unä cum onere profterni foloque illidi; Quin potius humeros fupponere, atque oneri perferendo novas vires ac Virtutem fufücere. ld quod hoc Atlantis, (quem Antiquitas finxitOrbem humeris fuftentare, quamvis ab altitudine montis, hoc ei nomen fuerit impofitum, five quod Rex ifte Magnus A- ftrologus fuerit) Emblemate acLemmate, LEVE ET MO- MENTANEUM indigitatur, Cüm fine dubio nullum onus tarn graveinhäc vitä efle poffit,quöd non leve appareat, fi cum praemió, quod pro xrumnis noftris in altera vitä fperatur, com- paretur, tüm neque illae per fe graviores fint, quam ut tolerare queamus, neque diutiüs, quam nobis conveniat, perdurent. Quippe nunquam häc in vitä aliquid eft perpetui, nee multa in eä occurrunt, quae multüm five diu durentt |
|||||||||
|
Si tibi vel totk incumbat molibm Orbü \
Perpetuum cum non fit, Levefertur,Onu*.
|
|||||||||
|
IV. IN-
|
|||||||||
|
m 9 m
|
||||||||
|
4KC 8 )H*
IV.
INTUS LATET.
SIcut multi, cüm haberentur aeftimarenturque prudentesac
fortes, fi quando gravioribus negotiis adhibiti fuérunt, fpei de fe conceptae non refponderunt, (ive verum de illis fuerit, quod proverbio dicitur, Honores mutare mores, ac Ma* gißratum Vtrum probare, five in illis vires, quas oflentabant, non fuffecerint} Itaè contrario alii, Virtute multä dotibusque e- gregiis inftru&i, defedu occafionum,Virtutem, qua dotati iunt, nonexerunt. ld quoddoceri poteft hocEmblemate,de Cbalybe & Si/k e, cum infcriptione, IN T U S L AT E T. Cum hoc in- tendat, ficuti Silex ignem in fe conclufum, donec attritu Cha- lybis percutiatur, continet, ita ignem generofum, quem quis in peclore claufum teneat, defeftu occafionum, quibus Virtutis at- que Fortitudinis fuje fpecimina edere pofllt, deficere nee ultra iplendefcere. |
||||||||
|
Vires fepefuas Vir tut non exerït a&u;
Ignem nempeßex ignem intus alit. |
||||||||
|
B V.PIO-
|
||||||||
|
4Kt-K>' )fö-
v. PIORUM NAUFRAGIUM.
Dlfferentia, inter homines juftos atque injuftos, infïgnis ex
diversó navigationum ab Ulis inftituarum fucceffu opti- mè cernitur, quas navigationes nos inchoamus, curru nafcimur, abfolvimusque, cüm morimur. Ac, quamvis in eó quidem omnes videamur aequales effe, quöd Vitae noftrae navis obliquè atque in tranfverfum agitur, adeoque tandem fubmer- gitur, minimè tarnen ita fe res habet, cüm juftus in terram na- vim fubducat, injuftus altius, fedin profundum provehatur. Sicut hoc in navigatione Noacbi juftoramqueArcam cumeo in- grefforum,tum eä, quam filii hominum in Diluvio tenuérunt, cernitur. Noacbus qüidem obliquató curfu montes tandenu tenuit Armeniae, filii hominum in profundum maris atque in- ferni pracipitati atque abforpti fuerunt. Ac, quamdiu quidem hax nobis Vita manet, neqüe navigandi neceiïïtatem detrecta- re, neque cüm morimur, fubmergendi periculum licet evadere. Quod, hoc Ar es. Noacbi ßtper mohtibiu Armenu quiefcentis Em- blemate atque additä infcriptione, PIORUM NAUFRAGIUM, repraefentatum, hoc vult: Navigandum effe cum juftis, quo- niam vel maxime obliquante nave in montes tarnen cum illis evadimus. |
||||||||||||
|
m » M
|
||||||||||||
|
$ufli$fe affbcianSifiadver sä naviget aura,
Mantibm in Qdjisjam fan} tutm erit. |
||||||||||||
|
VI, VE*
|
||||||||||||
|
B i
|
||||||||||||
|
mc M M
|
||||||||||
|
'•§(-«■ M
vi.
VETUSTATE RELICTA.
ANimalibus omnibus inftinctus Naturae confervationis fuae
appetitum ac ftudium ingeneravit, ac nulluni ex iis,quam- . vis exile illud fit, videmus, quod non tendat ad fui con- fervationem & augmentum. Negligentiffimum omnium cir- ca haec Homp eft, cüm magis fequatur appetitüs fuos, quam ut recla; rationi obediat. Qui quidem viam contrariam fi infi- fteret & fuae ftuderetconfervationi, convenientius remedium perpetuitatis fua; invenire non poflet, quam ut fe ipfum reno- vare ftudeat5 reliclä vetuftate. Sicut AquiU tam altè propequc Solem evolare perhibetur, ut hic eam radiis fuis corripiat, plu- masque ejus adurat, quas ea fecum in aquam devehendo dé- mergat, novasque plumas ac vires acquirat. ld ipfum nobis obtinget, (i operam dabimus, ut ad Solem noftrum Juftitia? ap- propinquemus, qui nos accendat&renovet. Quod hoc IquiU ad Solem advolantis Emblemate & infcriptione, VETUSTATE RELICTA, fignificatur. |
||||||||||
|
Eß renovanda tibi fanflö molimine Vita,
Sacra Avw ut Solisfe novat ad radiós. |
||||||||||
|
va. in
|
||||||||||
|
B 3
|
||||||||||
|
«SC- ij M
|
||||||||
|
m »4 )s»
VIL
IN PUSILLO NEMQ
: ; MAGNUS.
QUantillum fit omne id,quod in mundó tanti aeftimatur,
ex confideratione cxiguitatis ejus facilè dignofcitur, cüm fecundum Aftrologos inftar puncü effe deprehen« datur, comparatione ejus cum circumferentiä Sphaerae ultima; inftitutä. Acquidem, cüm tarn exiguus utique fit rmndus, quam rem quaefo ufque adeó grandeminfe continereis pos- fit, etiamfi. ifta praedominaretur atque imperaret totiUniverfo? Id denotatur hoc Emblemate ac di&ö, IN PUSILLO NE- MO MAGNUS, doceturque, Eum, qui Magnitudine animi praeditus eft, non debere rebus impendere tarn exilibus^ualis eft mundus atque iis, quae illó continentur, |
||||||||
|
In pawo magnum frußra qiiceßverih Uno
Inpunfto magnum quid reputave queas} |
||||||||
|
vin. Ti-
|
||||||||
|
me ii m
VIII.
TIMENDA NIMIA FOE-
CUNDITAS. |
||||||||||
|
4H( *y m^
|
||||||||||
|
SApietitum multorum fententia eft, majori Virtute ac For-
titudine animi opus effe ad fuperanda pröfpera, quam ad- verfa j quoniam haec hominem fibi ipfi vindicant, ut in fe defcendens,fe in feipfum veluti recolligat, atque his experimen- tis quafi ftipatus tantó fortius adverfos casus fuperare poflit. Pröfpera veró hominem diftrahunt, dirTundunt, ac tandem ex- tra fe ipfum rapiunt. ld quod damnorum omnium, quae ho- mini obtingere poffunt, maximum eft. Hoc Emblemate Ar- hor is usqae adeb fruBibus onerata, ut dijfindatur ac dirumpatur, diftoque, TIMENDA NIMIA FOECUNDITAS, figni- ficatur, ac quam damnofa arbori fit ifta ubertas, apparet. Etiämfi enim omnis exceflus malus fit, nullus tarnen profperitate ni- miä periculofior eft, quippe cui magis favet, tantó eum magis dementat. Qui prudens fuerit, ac fuä, quam Deus dederit, for- te contentus vixerit, id Emblemate iftó docere alios poterit, TIMENDA NIMIA FELICITAS. |
||||||||||
|
Proventu fruticum nimiö confumitur arhor,
In damno eflynimiäprojperitatefrui. |
||||||||||
|
IX. BIS-
|
||||||||||
|
4K( »8 )8t
IX.
BIS PE RE O.
|
|||||||||
|
4HC 19 M
|
|||||||||
|
NUlla res animum magis pungit, quam videre fe percus-
fumac male exceptum ab armis fuis propriis, five quis propriam füam voluntatem tyrannidi alterius fubjecerit, five animum fuum ita alteri aperuerit, ut hic fecreta illius no- fcendo,eum fe fibi veluti fubje&um habere exiftimet, aut fifor- te quendam bonó apud Principem loco collocaverit, qui non, quam debeat, gratiam viciflim ei rependat. Quicunque ex his quid expertus fuerit, nat ille optimè demonftrare poterit, quid fibi Emblema iftud AquiU, fcgitta propriis ejus plumis armata^ «5fo,cum adjeclä infcriptione BIS PEREO,velitj Duplices ni- mirum plagas perferri, quae armis propriis infliguntur. Qup- niam,qui illas accepit, habet non folum,quodde hofte fiió, fed quod de fe ipso, qui arma, ä quibus idlus eft, fuppeditarit, con- queratur. |
|||||||||
|
Infliftum propriis vulnus qui traftat ab armü',
Is duplex fentit, v ufaerü ejfemalum. C t X.NI-
|
|||||||||
|
m * M
|
|||||||||||
|
x.
NITOR IN ADVERSUM.
MAgnae. illae difficultates ac contentiones pro confequen-
dis hujus mundi commodis, atque incrementa illa & fuc- cefsüs profperi,qui inhuncfinem expetuntur intendun- turque,,non folum afficiunt homines tenuiores fortunae, quibus tantó plus viae emetiendum eft, quantö fefe inferioribus in gra- dibus vident conftitutos ; fed, fi quidem res juftä lance perpen- ditur,fine comparatione majores multó funt difficultates ac la- bores illi, qui Principibus magnis fubeundi funt, non tantiirru, ut augeant flatus fuos,fed etiam, ut res fuas confervent. Ne- que ftatus ullus ita difficultatum iftarum immunis eft, quin fibi hoc de Sole Emblema, cum infcriptione, NITOR IN ADVER- SUM, applicare poffif. Sicut enim Sol, Planetarum qnamvis maximus,& qui potiflimam influentiam in Creaturas inferiores difpertit, proprium fuum coelum curfumque confervat, tantas tarnen oppofitiones ac difficultates fibi experitur obje&as, ut quafi per vim ä motu Primi Mobilis abreptus, non poffit cur- fum fuum proprium, nifi poft anni unius decurfum abfolvere. Ad eundem modum, etiamfi Viris magnis cum difficultatibus magnis fit confMandum, non ideö tarnen ä labore, ut eas fu- perent, iis defiftendum eft, quoniam eä ratione fe obtenturos effe finem,quem pratendunt, deprehendent.; |
|||||||||||
|
' - \
|
|||||||||||
|
Nitor in adverfumde Solls dicitur aufu,
Nitendum efl Magnis sontrapericla Viru. |
|||||||||||
|
C j IX. VI-
|
|||||||||||
|
m *j >§•
|
||||||||
|
XI.
VI FRANGITUR.OBSEQVIO
FLECTITÜR. AN in gubernatione militari vel politica rigor potiüs,quäm
blanditiae adhibendae fint, quaeftio eft omninó ardua. Su- per qua tam funt opiniones diverfae, quam diverfae funt conditiones & affe&üs eorum, qui hanc materiam tranftant. Qui natura atque indole afperi funt, fpiritüsque elatioris & am- bitiofi, iis videtur impoflïbile effe,dirigere five traftare negotium ullum, absque aufteritate magna & rigore fummó, E contrario Viris cordatis, prudentibus & qui conditionis ae temperamenti ftint placidioris, mediam viam infiftere tutifïimum videtur. Qupd hoc Emblemate oftenditur, in quó Arbor exhibetur, in qua manüs duae jun&ae, ramum unum Vi apprehendendo di- fcerpunt, cum infcriptione, VI FRANGITUR j ab altera parte ramum alium manüs aliae duae cum dexteritate torquent, fle- cluntque, cüm infcriptione, OBSEQV10 FLECTITÜR. Ad eundem mo dum, qui per vim ac nullä aliä ratione adhibitä imperare, five negotia traftare voluerit, is omninó quidem me- tuetur, caeterum minimè amabitur, neque imperium ejus vio- lentum cüm fit, erit diuturnum. E contrario qui prudenter ac blande gubernabit, tra&abitque fiios, jungendo rigorem admi- niftrandae juftitiae cum blanditiis & dexteritate, animos, quos re- gendos fufcepit, absque rumpendi periculó fledlet, obligans eos amore & relpe&u ad faeiendum ea, quae rigore folóadhibitö fa- fturi non effent. |
||||||||
|
Ramorum hic arti cedit, vifrangitur iffe',
Cum blande mixtut regnet amore rigor. |
||||||||
|
XU. vi-
|
||||||||
|
m *4 m
XII.
VITAM INVENIET.
|
||||||||||||
|
«C .25 M
|
||||||||||||
|
PRaecipuae circumfpecTÏGnis in häc vita eft, fugere extrema,
quae in vitio ponuntur, atque invenire medium, in quo confiftit Virtus. Solus ille, qui hoc praftat, Sapiens atque difcernendi facultate praditus dici meretur. Quoniam, ficut folus Geometra rationem tenet inveniehdi centrum in circuló j ita folus ille Sapièns eft, qui abftinens ab extremis, confequitur medium, in quó Virtus confiftit. Extrema Virtutum vitia duo funt contraria, qua: asquaiiter ftudiosè vitanda funt, quia ille, qui überaus efle yult, non folüm fibi cavere debet ab avaritia, quai extremum eft unum, fed etiam ä prodigalitate, qua: extremo- rum eft alterum, fedans medium inter illa, Liberalitatem. ld quod hoc fignificatur Ëmblemate, in quó Manus tirtinum con- tinens centrum qmrit in fw»/o,cuminicriptione, VITAM IN- VENIET. Quoniam, qui Virtutem inveniet, vitam cum tran- quillitate temporalem inveniet atque aïternam, cum quiete & gaudio fine fine. |
||||||||||||
|
In medio graditurVirtm\ extrema caveto,
Et vita?n wvemes; Circinm ißa probat. |
||||||||||||
|
D
|
||||||||||||
|
XIII.
|
||||||||||||
|
m< *? m
|
|||||||
|
me *& M
XIII.
PULSA caute;
ETiamfi aliquando tentare fidem eogamur amicorum, at-
tamen, quantumcunque deprehendamus, minus eos fin- ceros atque integros effe,tum naaximè, cum nobis eorum auxilió opus eft, inquifitione ifta, quantum fieri poteft, fuperfe- dendum eft. Siquidem autem evitare non poflimus, quin ad examen illud procedamus, fieri id debet magna cum circum- Ipedlione ac confideratione. Id quod hoc EmbleniateC/»»^- ri manusfy integritatem ejm pertentantü, cum inferiptione, PUL- SA CAUTE praeeipitur. Nam, ficuti is, qui cantharum ali- quem teftaceum probare velit, manum ei applicando,explora- tüm, an diruptus fit an folidus beneque cocïus, nifi id cumcir- cumfpeclione fecerit, etiamfi vel max me, integer fit, illum dif- fringet} ka, qui arrogantior fuerit, quam necefle eft, quando certos fefe amicos habere exiftimaverit, fallere eos expe&atio- nem noftram nee patrare promifta experietur. Quantum in- de fentiatur incommodi, teftentur ü;qui id fuerunt expertL |
|||||||
|
Velfub Amicitice fi'nominefWer'is, altè
Dijfimula, ér flux am non mage fyerne fidem*
D 2 XIV.
|
|||||||
|
üjcv
|
|||||||||||||
|
^^
|
|||||||||||||
|
4KC »9 )M*
|
|||||||||||||
|
XIV.
AB INFOELICE CAVEAS.
QVanti momenti res fit, in conficiendó quócunque ne-
gotió, tradare id eo quo debet modo ac ratione, ex diversó negotiorum pertraftatorum fucceflu elucefcitj quorum quadam principiis minus fïnceris innixa, mutatä ge- nuinä &recT:ä rei gerende ratione, impegérunt, ac finemdefi- deratum confecuta non funt. linde dictum percrebuit, NegO' ttum qusdcunque ßmile ejfe Faß, cui anf& du&, altera quidtm fana (f? fielix, quippe T>aß inßta, altera infoclix ac fibi non confians, Ita, ut fuccefrus rei fbeliciter gerendae fitus fit in certltudine appre- henfionis anfe fincerioris, id quod Emblemate defignatur& di- clo, AB INFOELICE CAVEAS. Docendo, confideran- dum ftudiosè elfemodum ac terminum incipiendi, quicquid rei gerendae aggrediaris. Quoniam,fi quidem eä, qua par eft, ansä negotium apprehenderis, ut vas, adhaerebit fibi & veluti tecum confolidabitur; At fi aliä ratione procefferis, ansä infoe- lice inter manüs tuas haerente, negotium ipfum veJuti fruftula- tim concidet ac disfipabitur. |
|||||||||||||
|
Quam tanga* anfam> qua IncepteSifrofpic^partei
Eli git o /atianjffubdola cunfla fuge. |
|||||||||||||
|
»■i
|
XV.
|
||||||||||||
|
me ?o m
XV.
SPES INANIS,
i OH homini Deus finguïari beneficie fpem coßcesfit in re-
medium ac folatium laborum atque jerumnarum quibus omni vitä premitur. Nam Angeli non habent, quod fperent, fed quó fruantur, neque daemones fperare minus cafti- gationis pofiiint eó, quod patiuntur. Homines foli fperant, quamdiu vivunt, & appropinquant fruitioni ultimi fui finis ac fummi Boni, quod e(l Deus. Donec id confequantur, fuften» tat eos fpes, qua vivunt. Qua: efficit, ut dulces experiantur x- rumnas illas, quibus turn confiictantur 3 onus, quod ferunt,leve> accum facilitate perrumpant difïicukates &moleftiashujus vi- tae, fpem firmam habentes fruendi aeternä quiete in vicem & pretium brevium aerumnarum. Qui igitur ex donó tam infi- gni utilitatem nullam captaverit, fed fpem fuam in hominibus & in rebus fluxis & caducis collocaverit, aeque fe deceptum ex- perietur,atque Me,, qui canna five baculo fraEto nixtu^incubuerit. Id quodEmblemate & inferipfione, SPES INANIS, deno- tatur. Qui enim res fuas ad hunc modum inftituerit, fuften- tationis fuae loco, feipfum feriet ac laedet. Id, quod verè acci- dit iis, qui vana ratione fpem ponunt in auxilió vEgypti, noru, ponendo eam in veró Deo Ifraëlis, qui falvos eos prasftare fo- lus poteft» |
||||||||
|
*§( Si W
|
||||||||
|
Ne tedecïpïat,ne te fjyesvexetmanisj
Aux'uu Mgyptifindit arundo manum* |
||||||||
|
XVI,
|
||||||||
|
me * M
XIV.
ADVERSA MAGIS LUCET.
NOn magni flunt neque in pretió habentur res, quss cum
facilitate ac fine moleftiä acquiruntur. Hoc tantö ma- jor eft Victoriae gloria, quantö acrior fuit armorumcon- certatio. Homo itaque fords & magnanimus non aggreditur res, nifi arduas & difïicultatum plenas, ad conrequendum quem appetit rplendorem. Qui quidem non acquiritur, fi ardorem vinceudi, atque adverfitates, aerumnas, contentionesque mun- danas fuperandi, remittat, ac non potius valide fe iis opponat, contraque illas fortiter decertet. Qui declarare idvelit, ad eum ufum transferre poteft Emblema hoc Selü.&c Plenilunüy cum infcriptione, ADVERSA MAGIS.LUCET. Qup- niam, ficuti Luna, quantö magis fe opponit Soli, tantó majo- rem claritatem ä Sole accipit, ita quantö quis magis inimicis fuis, pravis videlicet cupiditatibus ac erfrsenatis motibus animi, laboribus item atque adverfitatibus hujus vitae reiuclatur, tan- to majorem gloriam ac fplendorem confequetun |
||||||||||
|
«SC m m
|
||||||||||
|
Quó magis opponit clarofe pattida Soli
Lima, mogu dar et. Ni ter e, vif/or erh. |
||||||||||
|
E
|
||||||||||
|
XVII,
|
||||||||||
|
me H m
XVII,
FERENDO VINCAM.
REs paucs häc in vita fine magno labore acquiruntur, ac
fi cuipiam contigit elTe tam felici, ut fine illó id, quod fibi propofitum habet, fit afiecutus, non ideö fe labore confervandi, quae adeptus eft, ac timore five apprehenfiono, poflèfla bona amittendi, liberaverit, cum ab illis ne feliciffi- mus quidem mortalium immunem fefe prsftare poffit. Ac quoniam nee Viris magnis ac fortunatis, nee parvis atque in- felicibus labores atque aerumna? defunt, neceflfe omninö eft, malo tam certo ac tanti niomenti remedium quaerere. Opti- mum & quod praecipuo in his difficultatibus adjumento eflo poteft, Firmitas eft & Conftantia animi ad illas patientiä fuper- andas, quod hoc Emblemate Scopufi, ad quem mare aüidendo iDeluti rumpitur, cum inferiptione, FERENDO VINCAM, declaratur. Quoniam, ficuti fcopulus in tempeftate fuftinens Idüs plagasque undarum maris, firmitate fua, eas veluti con- ficit vincitque, ad eundem modum, qui animi robore & For- titudine ad quantascunque aerumnas fuftinendas inftrudus fue- rit, nifiipfe ukro fefe illis dediderït, ad extremum patientiä adjutrice, Vidoriam triumphumque confequetur. |
||||||||||
|
m *s m
|
||||||||||
|
Quicpuïdin adverßs fe oppomt, vince ferenda*
Ut fcopulus quasvü dißipat imm aquas. |
||||||||||
|
E 2
|
||||||||||
|
xvin:
|
||||||||||
|
■i
|
|||||||||||
|
me & y$&
XVIII.
TRANQUILLITAS FOECUNDA.
MAgnas atrumnas, magnas moleftias, Animus inquictus
&turbidus, non attendens quasinfuper aliis, quiami- ciPacis ac quietis funt, excitet ac perferre eos cogat, tänquam in finu fho circumfert. Homo inquies quiefcere_> nunquam poteftnecubi confiftat habet, machinans Temper qua> rensque rationem ac occafiones, per quas moleftia afficere a> mulum ac perturbare poffit. ld dum agitatrvitam corrumpit, tempus atque facultates confumit. Quiverótranquillitatede- lecTratur, eó ipfó vitam fuam prorogat, rem familiärem auget, &cum fuavitate ac voluptate atvo fruitur. ld, quod exprimit hoc Emblema Nidi Alcyonum in mari tranquiUo, cum infcriptio- ne,, TRANQUILLITAS FOECUNDA; innuens, fïcuti aves ifi2t,.cüm tempus maris tranquilli cognofcant, nidos fuos tune. conffruunt atque ova ponunt, ex quibus pullos füosintra dies paneo& excludünty ita illos, qui amici fuerint pacis & quie- tis j.mtiltiplkaturos^ïbi divitias-& voluptates,, in hac:& futurä vitä. |
|||||||||||
|
4KC 37 )%9
|
|||||||||||
|
Alcyoms placidhpar'mntfelieïus undk
Pa äße as dit at noiï ßgitma quks* |
|||||||||||
|
Ej;
|
|||||||||||
|
XIX,
|
|||||||||||
|
mx $9 m
|
||||||||||
|
XIX.
VITA BREVIS
NOnmultis opus eft ad perfuadendum rationibus, vitam
hanc brevem efle, cum nobis omnibus id conftet, ac fiquidem non reperiuntur, qui animo deficiënte, ut ex serumnis evadant finem vitae exoptant, aut il qui funt alii ma- gis perfeai, qui fpe certä freti, quam habent de vita xterna, fluxam hanc & temporariam tranfigere rite atque ordine cu- piunt, Omnibus fanè reliquis tam brevis vita haec efle vide- tur, ut multi dixerint, non efle eam majoris latitudinis, quam Palmi unius, menfurae tantillae eam propter tantam ejus bre- yitatem comparantes. Id, quod hoc Emblemate, Manus aper* t&, palmumrnetientü, cum infcriptione, VITA BREVIS, fignificatur. Atque adeö, fi amplius hoc ipfum expenditur, apparet, majorem hominum partem mori, antequam vivero incipiant, aut vitam , uti fperant defideraneque , ad optatum finem poffint produeere ■-, de quibus meritö dici poteft, vitam eos delerere, antequam vivere inceperint. Quae ratio nos ïueritó debet excitare, ut cautius vivere ftudeamus. |
||||||||||
|
Vita hrevh palm o' cum non fit latior mo,
Non male quam vivw, die erü anH moru |
||||||||||
|
XX
|
||||||||||
|
WA 41 m
|
||||||||
|
XX.
TUTA MERCES.
Ifc Jf Ala loquacitate nimiä in vita communi excitata, tanta
I W 1 ^r' ac f*m Vro^c cognita, ut in eä, quae hïc ä nobis 1 T Jl ftfrvatur, brevitate vel minima eorum pars hic reeen- Seri, nequeat, atque e contrario, quantum fas eft, laudari (1- ientii ac Taciturnitatis Virtus. Sufficit declarare, tantas effe vi- res Silentii, ut efficiat, ftultum haberi pro Prudentie ft filere fciar. Qui, fe amicum effe Silentii oftendere cupit, is utatur hoc Emblemate Gruis lapidem ore geftantis, atque inferiptione, TUTA MERCES. Nam de Gruibus memorant Natura- lium rerum Scriptores, eas Taurum montem transvolantes, ne ab Aquiüs ex clangore in tranfitu agnofcantur, alTumtos ore quosdam lapides geftare , quorum beneficie fecurè iter fuum conficiant. Atque eó docetur, Silentii mercedem certam ef- fe , cüm paucos inveniamus, quos filentii poenituerit, multos veró, qui in perpetuum deplorarunt nimium illud, quódfue- re locuti: |
||||||||
|
Tuta manet tandem fcrvatajiknfïa m er ces.
Hoc lapis i/Ie Gruis claujm in ore not at. |
||||||||
|
XXI.
|
||||||||
|
jNft 4> )§&
XXI.
MISERIS NULLA QlllES:
|
||||||||||||
|
mc 4? M
|
||||||||||||
|
QUi fe periculis mukis expofitum, continnis vexariaera-
mnis, atque ubi ex minoribus fe expediviffe exiftimat, „gravioribus aliis fe involvi deprehendit, applicare fibi poterit Emblema hoc Pifiium, quos Folantes [appellant, qui cum fe ab aliü pißibus majoribus, eomedere eos folïtti, appeti if exagtiari vident, nee remedium aliud inveniunt,- alis, quas bahent, concujfis avolant, fJ y? ratione et) ader e bofles fit ospojft exißimantes ; Verumtamen eä ratione eifrigere malum ac in- fortunium nequeunt. Nam volando in aves quasdam rapaces incrdunt, qua! eos itidem perfequuntur, atque ita in eos famunt, ut neque in aqua neque in aère remedium ac finem miferije inveniant, ficuti idfententiaoppoflta, MISERIS NULLA QUIES^ exprimifc |
||||||||||||
|
Pißibm adverficmhfunt Pontm & ether,
Sic mifirä rehqua efl demque nuïla quies. |
||||||||||||
|
F %
|
||||||||||||
|
XXII,
|
||||||||||||
|
«so 44 )&t
XXII.
FRANGA T,
PRorsüs expcrtem fe elTe rationis oftendit is, qui in ani-
muminduxerit aliquid häc in vitä fine labore atquemo- leftiä adipifci: atque indicio erit, eum parum cognitio- nis rerum in häc vitä occurrentium habere, qui exiftimat, ul- lam rem vel minimam non magno labore conftare. Siqui- dem verö id ipfe expertus non fuèrit, interroget eos, qui ma- gna itinera conficiendo loca multa peragrarunt,neque negaturi funt, dum in illis verfati funt, defatigationibus, acrumnis ac laboribus magnis ac multis hasc ftbi conftitiffe. Quod li igi- tur tantó labore ad comparanda bona terrenaopus eft,quantó magis id requiretur ad confequenda aterna^. Id, quod per Nucem putaminiinclufam,cui verbum , FRANGATj ad- fcriptum eft, denotatur, indicaturque, eum, qui nucleum efle velit, neceiTe habere, ut Nucem ftangat. |
||||||||
|
#$( 45 )M>
|
||||||||
|
Qui nucleum velit ej/e, pitamina frangat oportet,
Non tpucquam confert ab s que labore DEUS. |
||||||||
|
F?
|
||||||||
|
4KC 47 m
|
|||||||
|
m 4« m
XXI IL
SEMPER EADEM;
ID, quod vel maximo adjumento eft fuperandis aerumnis at-
que adverfitatibus, Fo.rtit.udo eft atque animi Magnitudo, utpote quibus res omnes reliqu« comparatae parvi admo- düm adftimantur, atque etiam jactura earum minus attenditur, cümVirum ftrenuum atque niagnanimum neque profpera ef- ferant, neque adverfa frangant. ld, quod hóe Emblemate de- iignatur, in quó CMnnüs du&, aperta una> claufa altera, curru infcriptione, SEMPER E AD EM! jManus aperta profpera^ fignificat, claufa adverfa, ac ficuti aperta & claufa una eadem- que manus eft , ita quoque Virum ftrenuum decet eflfe con- ïtantem, fortemque in utendo profperis & fuperandiss adverfis, eadem femper arumi sequabilitate. |
|||||||
|
Eft eadem $ feu claafa manus yßu dich aperta?
Adverfa accipito '& profpera^mente pari: |
|||||||
|
*§< 49 )&*
|
||||||||||||
|
me 4 8 )¥»
XXIV.
DUM DES.EVIT HYEMS.
^Uemadmodum Nauclerus ille probatur, qui pravidens
tempeftatem ingruentem atque incommoda navigan- -diterrïpora. navem fubducit in portum, in quó fecurè tempeftates ac turbines transmittit, donec Ver primum redeat, mare tranquilletur, ac venti fuaviores &neceflarii navigatioru inftituendse refpirent ; Ita ille demüm Vir prudens ac reftiK habebitur , qui reputans fecum aerumnas ac perturbationes, quas tempus fecum veluti attrahit, ac vafa colligens in cum lo- cum fe recipit, in quo certiori cum quiete & mmori periculo vitamtranfigat, donec res meliori loco collocatae efle videan- tur, ac venti, quos avide expeftat, afpirent. Qui id operam dederit, indicare id potetit Emblemate ifto Naw in portu bj- *wM»/£,cumverfuVirgffiano, DUM MSEVIT HYEMS, docendo,fubducentem fefe periculo Hyemem adverfitaturru commode transmittere, ac Ver profperitatum expeftare, inte- rea fpem non amitterc-». |
||||||||||||
|
Proyidus in portum fubducit nauta carinctm,
Tempora dum re de ara, commoda \ tute late. |
||||||||||||
|
G
|
XXV.
|
|||||||||||
|
m 5* M
|
||||||||||
|
me > -55»
XXV.
DOMINO 5EKVIRE GRATO.
PRaemia&poeti3eresdu«rüftt,quibusRefp, ómnës, &ïmpe-
riaä parvis initiis orta fuccreverunt,admagmtudinemil-- lam eve&a & in ftatu fuó conferväta fuerunt, atque è con- trario deficiënte illaruni partium altera, respublicae quamvis Hiagnae & potentes feipfas confumferunt deftruxeruntque_„ Cüm itaque praemiorum ratio tanti fit momenti, opera danda eft, utfervitio nos addicamus Principis grati, quoniam fupe- randis aerumnis accomparandis fumtibus pracipuum adjumen- tum in certitudine fperati prsroi, verfatur. Idfignificatur hóe Emblemate Bucepbali, Equi tam celebris Alexandri Mag. cum inferiptione, DOMINO SERVIRE GRATO. Nam equus ifte ineredibilem famae felicitatcm fortitus eft infervien- do Principi, qui tanti eum fecit, ut, quód noluerit feflbrem-j alium admittere , atque quamvis lethaliter vulneratus , ex prae- ïió tarnen Dominum extulerit ac falvum & incolumem con- fervarit, animi grati teftificandi eaufla Civitati, quam ceperat, Bucephäli nomen impofuerit ., atque equum in fepulehró fum- tuofiffimó eondi curaverit, conferendo ei fionorem , quem_> potuitj reddendo equum immortalem in omnein pofteritatis memoriam. Cseterum pudendum faeinus eft, cum Deo ae Regi noftro ad inferviendum obftricÜ fimus, praemiaque, quas ïp(ï conferre folent, fine comparatione majora fint, quam ut ea poflimus mereri, id tarnen omninö facere negligamus. |
||||||||||
|
Vrincipihus magna eß gratis fervire vohptati
Pamcejitit Jönti,pr<emia certa probü. |
||||||||||
|
XXVI.
|
||||||||||
|
G i
|
||||||||||
|
4H( f* Ä»,
XXVI.
PUNCTO ET IN PUNCTO.
QUöd fi Terra cum Coeli poftremi magnitudine compa-
paretur, effatum eft Mathematicorum, Terram effo inftar pun&i. Monent itiderri Philofophi, univerfum vitae tempus, comparatum seternitati, minus efte puttcló, cum proportionullädetutinterfinitum&infinitum. Sic inhocEm- blemate&infcriptione, PUNCTO ET IN PUNCTO, indica- tur, Mundum, in quo vivitur, non efle majorem puncto, ac vitam, quae in illó vivitur, non aequare magnitudinem puncli. Cum hxc ita fe habeant, acu rem non tanget,fed fefe decipiet, qui fiduciam in re tarn exiJi, quales funt res humanae, a'ut re alia tarn brevi a£ fallaci, qualis eft vita, collocaverit. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
mc si os»,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Stè
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
F/V# minor pwBoeß, inßar mudnk quoq;pun
In mutro quüquam fpemßbi figat iners. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
xxvn.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
G}
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
#§( si m
|
|||||||||
|
me ï4 M)
XXVII.
IN PORTU PEREO.
|
|||||||||
|
QUamvis voluptas magna fit, qua? exconfecutione ejus,
quod cupide expetitum, ac magno labore acquifitum 'ä nobis eft, proficifcitur, attamen gravior & moleftia_> illa ac dolor, qui tüm, cum aliquid ex eó, quod adepti fumus, deperit, exiftit. Nam ad fcopum & fruitionem boni, quod tantoperè defideratum fuit, perveniffe, nihil aliud efncit,quäm ut lènfum mali conduplicet, cüm penitius cognofcatur ruina, ac majori infelicitati deputetur , felicem fuiffe. Id quod per Naïem, qu& portum jam ingreffa igne abfumituri in hócEmble- mate atque inferiptione, IN PORTU PEREO, denotatur. Doceturque, id ipfura, quod navi, etiam illi contingere, qui portum omnium quorum damnatus eft votorum ingreffus, in eö fefe confumit peritque,nec frui poteft fru&u ejus rei, quam . tantó cura labore confedatus fuerat» |
|||||||||
|
Servatam in por tu, miferum eft, navimigneperite^
Skr ss majori f aha dolore perit*. SXVUL
|
|||||||||
|
w
|
|||||||||
|
ma 56 m:
XXVIII.
STATE.
■
Flrmö taló ftare dicuntur ii 5 qui fecundüm Virtutem vi-
vunt atque eo a&iones fuas omnes diriguntj qui veró contrariam viam infiftunt, fuä culpa ultrö labi dicuntur. Atque hoc Emblemate Arboris, cujus ramis ac radici ficures ad- mots, cernuntur, oftenditur, quam omninö conveniat, Fortem ac conftantem efife, nee pati, fe vinci aut diverti ab interiori- bus animi motibus, aut moleftiis & adverfitatibus exterioribus. Quantö enim difficilius eft, ftante, quam jacente arbore, ligna colligere, tantö facilius deftruitur ac conficitur, quodjampro- ftratum jacet. Ei rei ut obviam eatur ftandum femper eft pe- de firmó, prout id infcriptione, STATE, inculcatur, atquo in omnibus acTtionibus, tam iis, quae cum Principibus atque in eorum aulis expediendae occurrunt, quam in aliis militaribus ac Politicis negotiis oftendendus eft animus ac Conftantia_,, cüm Fortitudine ac Perfeverantiä animo agitamus apud Deum &homines, id, quodjConfequimur. |
|||||||||
|
m f? M
|
|||||||||
|
Si tibi Principibus mens eflfervire, memento,
Pr<zcipue firmó difcerefiare pede. |
|||||||||
|
H XXIX.
|
|||||||||
|
#ft S9 m
|
||||||||||||
|
XXIX.
OMNIA VOR AT.
|
||||||||||||
|
Uïcunque attente confideraverit vaftationes atq; ever-
(iones tot infignium Provinciarum, tamque celebrium Rerumpubl,, finemque Imperiorum omnium, qua; propter magnitudinem finiri aut convelli potuifie inter incre- dibiiia cenferi poflit, deprehendet j unicam deftruendx ma- gnitudinis viam ac rationem, Tempus > fuifle, lentó ac continuo paflu gradiens, atque omnia in fe , tanquam ultima omniurru rerum creatarum fepultura includens. ld, quod hóe Emble- mate defignatur, reprxfentante Colubrum ultimum caudam ort contmentem \ quó Veteres decurfum anni ac tempus defigna- runt, cum lemmate, OMNIAVOR AT, docente, cum_> neceflfe fit res maxime fecundas, omnem denique hujus vita; fplendorem diuturnitate temporis ad nihilum redigi & evane- fcere, omnia alia parvi aeftimanda effe, ac folum illud, quod SEternum eft, quippe in quó Tempus vires ac poteftatem fuam ammittat, magni fieri debero. |
||||||||||||
|
Omnia tempm edax confumit, tanta vorago,
St ma gm Imperii, quid f uit, omne tulit. |
||||||||||||
|
e a
|
||||||||||||
|
X X X«
|
||||||||||||
|
*( <5i. )fë
|
||||||||||
|
XXX.
NEC PREMO NEC QUIESCO.
CErta ac confueta res efi:,magnas ofrerri difficultates acmo-
leftias ei, qui res magnas aggreditur > atque in facinori- bus arduisnon minori opuseft animo acVirtute ut diffi- cultates fuperentur, & quae objïciunturTimpedimenta, tollan- tur, quam adipfum negotium principale feliciter expediendum, Qui itaque demonfirare volet, iibi non abfcondendum effe , quem pe&ore claufum continet, praeclara aggrediendi, ardo- rem, nee quiefcendum, doncc re defideratä potiatur, uti Em- blemate Flammarumigmarum,t\xn\ ïnferiptione, NEC PRE- MO NEC QUIESCO. Nam ad eundem modum fieri noro poteft ut vir fortis igniculos defiderii, quo tenetur confequen- dorum bonorum ac gloriae,, quique nifi perfe&a re, conquj.e- fcere aut extingui nequeunt y penitus abfeondat. |
||||||||||
|
Non premit Vhiflres flamm m, non ipfe quiefcit
Ignü, tante ardent pettora cel fa foco. |
||||||||||
|
Hj
|
||||||||||
|
XXXI'
|
||||||||||
|
( ^ m-
|
||||||||
|
XXXI.
LIBERTAS NON LIBERA.
NUlla res inSocietatehumanamajorisxftirnatur illä,com-
miuü nomine appellatä, Libertatej id quod apparet ex magnitudine Lytri ab iis, qui eam amiferunt, pes- folvendi, laboribusque iis, quos captivi, utpriftinam liberta- tem recuperet, perferre non recufant. Siquidem tanti, ac merito quidem, apparens haecLibertas habetur, quantö magis cenfenda eft Pretiofa, vera illa Libertas, quae unkè in non fer- viendo vitlis confiftit, acquaefolaä fervitute &xrumnisliber- tatem pracftat. Tantum quidem mali in fe continet id, quod vitiofum eft, quanta funt vitia, qua; continet. Videant jara ilü, qui Liberos fe eße exiftimant, an tales reverä fint- ac. Si quidem propiüs intueri rem voiuerint, cognofient, nonfolüm fibi attendendum, ne captivi ä vkiis detineantur, Ted etiam occaiiones in ea recidendi devitandas, atque hoc agendum efle, ut ab iis fe prorfum expediant. Mam, ficuti Canü, ca- tenam , qua Ugatus erat, trabens laxatam , liforum fi eße exifti- mare non poteft, cum, etiamfi fugiat, fe cum occafionem fa- cilioris detendonis cireumferat, ita Liber non eft, qui occa- fiones relabendi in vitia non penitus demiferit. Qui often- dere velit, quam periculofae fintLibertatis amittendae occafio- nes, docere id poteft hoc, Cänis catenam per terram trabentis, Emblemate & infcriptione, LIBERTAS NON LIBERA. Quiaejusmodi eft Libertas illa, ut eam occafiones facilinego- tió ad captivitatem redeundi comitentur. |
||||||||
|
Liiert m nufla efl, nova quam detentio prenfai.
hnmunemque negat tra ff a catenaQmem, |
||||||||
|
xxxir
|
||||||||
|
m H )
|
||||||||
|
XXXII.
DEI OPER4
ETiamfi DEUS nobis videatur prseeipere ea quse fieri non
non potïunt, dum nobis imitationem fui iujungit,cüm opera ejus fapientiä ünfinitä perfecta fint, attamen, fi rem] rede perpendamus, hoc ipfum magna: mifericordise ex- pers non eft, cum fimul eó ipso, quö nobis imitationem fui impera^, favorem nobis fuum.&gratiam promittat, cujus bene- neficio nihil eft, quod praeftari a nobis aut perficri nequeat, etiamfi cum magnis difficultatibus videatur efle conjun&umj. Notae acprincipia, quae ad cognofcenda Dei opera nobis fup- petunt, in eó confiftunt, quódea facla fint numero, ponde- re ac menfurä. ld quod Emblemate defignatur, cum infcri- ptione, DEI OPERA. Qui fibi hxc ob oculos ponere velit applicet fibi illud, atque omni in re, quam aggreflurus eft, o- peram det, ut omnia fiant pondere, munerö & menfurä. Ac hoc quidem Deo, hominibusque ratione praeditis, gratumac- ceptumque futurum eft. |
||||||||
|
Omnia cum numero, menfiiraacpondere Nmnen
Fecerit) a nobis non mate pofiit idem. |
||||||||
|
l XXXIII.
|
||||||||
|
M *J. )
|
||||||||
|
XXXII.
DEI OPERA
ETiamfi DEUS nobis videatur prsecipere ea quae fieri nott
non polfunt, dum nobis imitationem fui iujungit,cüm opera ejus fäpientiä linfinitä perfecta fint, attamen, fi rem] rede perpendamus, hoc ipfum magnae mifericordise ex- pers non eft, cum fimul eó rpsó, quó nobis imitationem fui imperaf, favorem nobis fuurcv&gratiam promittat, cujusbene- nefkio nihil eft, quod prsftari a nobis aut perficri nequeat, etiamfi cum magnis difficultatibus videatur efle eonjunc1:um_». Notae acprincipia, quae ad cognofcenda Dei opera nobis fup- petunt, in eó confiftunt, quód ea fa&a fint numero, ponde- re ac menfurä. ld quod Emblemate defignatur, cum infcri- ptione, DEI OPERA. Qui fibi hax ob oculos ponere velit, applicet fibi illud, atque omni in re, quam aggreflurus eft, o- peram det, ut omnia fiant pondere, muneró & menfurä. Ac hoc quidem Deo, hominibusque ratione praeditis, gratum ac- ceptumque futurum eft. |
||||||||
|
Omnia cum numero, menfurä ac pondere Numen
Fecerit, a nobis non mate pofcit idem. |
||||||||
|
l XXXIII.
|
||||||||
|
<mc *?. )s*
|
||||||||||
|
XXXIII.
FUGIENDA PETO.
* Antó majora ac acriora belli damna funt, quantó quis
ea fibi propiora habet. Magna meritó habetur cala- mitas, cui quis in eädem, qua verfatur,- provinciä ac regnó participat, major, cui quis in eädem, qua vivit, Civitate. At ii in eädem, qua quis habitat, domo id contingit,tüm pe- ricula atque serumnae tatitac funt acerbitatis, ut nihil quicquam cum iis pöffit comparari. Quod fi quidem ita fe habet,atrox maxime ac crudele fitillud bellum neceffe eft* quod quisque intra fe ipfum habet, ac damna, quaer inde proveniunt, multö majora 3 quando nimirum voluntas proeó, quod ratione di- clante facere deberet, appetitum fequitur, recteque rationi repugnat. Unde pugna continua ac confliclüs procedunt, qvae in homine flaccidó jam & per fe miferö tantam vacillationem atque inconftantiam efficiunt, ut fugiat ea,quae facere eum con- venit, ac perfequatur ea v quae eum minimè decent aut ei conve- niunt. Qui pugnas iftas ac contentiones ob oculos ponere velif, über ipfe ä depravató iftó defideriö , facere id^oterit, pro- ducló höc de Pap-ilione feipjttm adurente Emblemate cum Infcri- ptione, FUGIENDA PETO. Quoniam hoc ipfum accidit ei, qui conditionem reclae rationis non fequendo pravis ac refractariis cupiditatibus obedit^ adhaerendo rei, quae minus eum decet, & quam a fe removere quam longiflime debeat. |
||||||||||
|
Proximiis exiüo cum VapiUone peribit,
Qui facienda fugit ? dam fugienda facit.
|
||||||||||
|
XXXIV.
|
||||||||||
|
Ii
|
||||||||||
|
<m( 09. r^
|
||||||||||
|
XXXIV.
■ RETINERE NEQUEO.
TAtfl diffieili-s- res eil r ita tegere ac disfimulafè qüemcun-
que vehementiorem animi motum atque invetera- tam cupiditatem, atq; ne fenfus eam detegat ac veluti pu- blice manifeftet, quam bene perfpecta iis , qui id infe ipfis experti funt, eognoverantque inaliis. Ac, quandoqui- dem hoc in nobilioris animi homine occurrit, tantó major apparet labor in fingendo ac disfimulandö affe&um: Qui id declarare velit, demonftrare id poterit hoc de Mink igmVawê Emblemate atque infcriptione r RETINERE NEQUEO, de- notando difficultatem abfcondendi ignis, quem in fe conclu- fum continet, five illefit motus animi aut eupiditaris cujusdam, fivegenerohalicujusdefiderii, resarduas&quibusdemonftrare Fortitudinem acMagnitudinem animi posfit, aggrediendü |
||||||||||
|
/Etna vomit flamm m, ignemq; abfcondere nefcif?
Ut que tegas animum quaïïht arte7patet. |
||||||||||
|
xxxv.
|
||||||||||
|
U
|
||||||||||
|
«( 71. )
|
||||||||||||
|
XXXV.
AUlClTm BONUM.
Uanta bona ex conjun&ione animorum atque amicitia
i pro ven iant, ex perpenfis, quae ex diffe afione ac difcpr- ^^ dia tam in rebus naturalibus, quam Politicis & Mora- übusoriuntar, damnis patefeit. Amicitiä acconcordia res parva: creverunt, difcordiä maximae prolapik intericrunt Unio- nis atque amicitiae tanta vis eft, ut facilia reddat, qua: viden- tur fieri nullo modo pofte. Sicut videre eft in hóe Emblema- te in quó repraefentatur Arcm Lapidem, qui contra naturam gravitatis lapidem impedit quaerere Centrum, fufpenfum ma- nentem in aëre ä folä amicitiä atque unione Lapidum rehquo- tum coagmentatorum fuilentatum. Qui teftificari voluerit, maeni fe scftimare Amicitiam, atque fe eani firmam & ïnviola- tamcumamicisfuiscolere, uti poterit hóe Emblemate Anus Lapida CYxm iafcriptione, AMIQTLE BONUMy declarando, tantum fruftüs atque utilitatis ex iila caoi pofle, ut ejus bene- ficie contineri poslint, quac de ca:teró videntur fieri nulia ra- tione poflo. |
||||||||||||
|
Vhjk Amïcltidf quamla, hoe êfietïderit Arcm^
in quó vel hpdesjungit & ar fiat amor* |
||||||||||||
|
xxxf$
|
||||||||||||
|
<W 7h )*
|
|||||||||
|
XXXVL
IN LITRUMQUE PARATUS, :
IN nulla re convenientiüs Vir cordatus prudentiam fuam o-
ftendere poteft, quam in cognitione temporis, cum non fit res ulla, quamvis optima, quae extra tempus opportu- num fufcepta non noceat magis, quam profit. Ac certè, qui. providus, paratusque erit ad perferendum vel exequendum, ad conandum vel expeclandum, & pro re ac tempore capere concilia ac foro uti noverit, nae ille mirabilia effedurus eft in fuis erpedirionibus. Qui fe ad haxparatum profitetur, de- monftrare id poterit hoc dè Incude (fMalleis Emblemate, cum in.fcriptione, IN UTRUMQUE-PARATUS. Nam ficut lau- dabile non eft, perferre aliquid alieno cum maxime tempore, tantundem eft, veile aliquid aggredi, antequäm paratus fit. Proinde, qui aliquid illarum rerum opportuno tempore adhi- buerit, juremerito providus ae prudens habebitur. |
|||||||||
|
Omne feret punttum,quïflans in utrumque paratm
Ipfè opportuno tempore quaque factt* K XXXVIL
|
|||||||||
|
}
|
|||||||||
|
■$( 75- )*
|
||||||||
|
^( 74- Yßf
XXX VIL NI SI CÜM DEFICIT, SPECTA-
TOREM NON HABET. Dmoduui familiare eft omnibus hominibus, adeö, ut in
naturam transüffe videatur, vida & naevos alienos nota- * j»re,reprehendëre atque eis offendi potiüs, quam ut lau- dent & magni faciant opera egregia, quae in illis agnofcunt, imi- tantes. ea atque ex iis utilitatem capientes. Quicunque habet, quöd conqueratur, Gbi potius levem aliquam culpam five'ne- gligentiam imputari, quam ut praeftita ä fe officia infignia at- tendantur, fibi applicare Emblema hoc, Solis EcclipftnpAsfi, po- tcft cum infcriptione, N1SI CUM DEFICIT, SPE CT A- TOREM NON HABET. Etiamfi enim res usque adeó pulchra ac pene divina üt SOL, nobisque tot bona luce fuä at- que influentiis impertiat, nemo tarnen eft, qui eum contem- plari atque infpicere multüm laboret dum mis omnia radiis il- luftratj fi cafu quodam obfcuratur atque Ecclipfin patitur, ne- mo eft, qui non oculos attollat figatquein eo,modumquxrens ac rationem dijudicandi,ac notandi exa&ius vitium illud atque ejus defettum. |
||||||||
|
Deliquium accurfu Solh (ftefiatur anhelo,
Lyncei in alterius fchalmaie quippejïimm. |
||||||||
|
K 2 XXXVIII.
|
||||||||
|
HC 77 )3
|
||||||||||
|
4M 76- )&•
XXXVIII. POST VULNERA.
QUantö falutare magis auxilium atque remedium efl; in
tempore ac quum necesfitas exigit allatum, tantó è con- trario, intempeftivè atque occafione elapsa exbibitum, in majorem acerbitatem convertitur,cumauclumdeprehendi- tur damnum ex non tempeftivè, ac cum ufui efle poterat, lato fubfidió. Qui oftendere defiderat, fibi quoquè remedium^ quod fperaverat, tardè obtigifie, quócunque illud modo acci- dent, ufurpare poterit Emblema Sinti, cui adfcripta funt verba, POST VULNERA. Quo docetur, Scutum, cujus ope de- fendere fe ab impetu hoftium, & ab i&ibus potuiflet, poft ac- cepta jam vulnera tardius exhibitum, non tantum parum pro- ficere, fed etiam oneri magis, dum inutili pondere onerarehu- meros necefle habeat. |
||||||||||
|
Scuta, viri teginienrpoß vutttera, nuïïa falutem
Praßant) ac/èrum eß ßc onus auxilium* |
||||||||||
|
t
|
||||||||||
|
K % XXXDC
|
||||||||||
|
#9( 79- m>
|
|||||||||
|
m 78. m
XXXIX.
HODIE VIVR
PRocraftinatio rermn gerendarum infinita Temper inconv
moda habet, & cum magno eft periculo conjunfta. Ac quamvis hoc veriflimum efle, tam pacis quam belli, tempore de piehendatur, innulla tarnen re dilatio perniciofior eft, quam inEmendatione vitar, cum fit intei officia, quae nobis incumbunt, potiflimi mömenti, ac in quo inimici noftri potis- fima impedimenta, obftacula ac difficultates nobis objiciunt. Quamvis enim multi perverfam efle, quam infiftunt, iftam in- telligunt, ac defiäerium etf ea fe recipiendi prsefeferunt, pauci tarnen funt, qui id executioni demandant atque opere ipso ex- pediunt. Ac plerisque accidere folet, ut antequäm vitam, quam ad finem perducere defiderant, incipiant, vitara, quam vivunt, abfolvant. Id quod fignifkaturEmblemate Currüs^in quoaxes duoy cm altert wjcribitur, CR AS, alteri HODIE. Sicuti enim fieri non poteft, ut is, qui pofteriori infiftit, aflequatur illurru, qui primo, qui continue progreditur, infiftit-, ita bene viven- dum eft hodie, nee differendo in craftinum, intermittenduiru bene vivendi ftudium, cum nunquam dies hodiernus aflequa- tur craftinum. |
|||||||||
|
Craßma quidßeflas? Hodie, dumcotiflat, agatvr9
Poßremam ad fr imam, non datur, in mam* |
|||||||||
|
«( ST. i|
|
||||||||||||||||||||
|
4RC 80.
XL.
IPSE DECEPïT ME.
|
||||||||||||||||||||
|
Q"
|
i veluti fufpenfas habebit fpes fuas ä benevolentia ali-
ujus Principis, accuidam miniftrorum vel gratioforum jus, rerumpotienti, innitetur, exiftimans viä illä fe ci- |
|||||||||||||||||||
|
tius pë'i venturum ad opes & ad dignitates,, quas expetit, quan-
tö major erit ejus ambitio, tantö magis experietur deficere libi fulcimentum illud, cüm videbit fpem, quam exiftimabat in loco maxime firmó ac fecuró fe habere collocatam, prolapfam atque proftratam in terram effe. Cu^hoc accidit,fiquidem id aliis demonftrare velit, applicare iftud Emblema poterit vitis una cum palo.cui affixa erat, in terra jacéhtü, cüm infcriptione, IPSE DECEPIT ME. Nam ficut vitis habet,quod quera- tur, ac fe fe, quöd frudum nullum attulerit, eó quöd palus & fulcimentum fibi exciderit, excufety ita & ille dolere ac con- queri pofeft, favore & auxilio, qüod fmftra fperaverat fe de- ceptos effèj atque id taritó magis, fi, qui fefellit, auxiliari ipfi potuit, atque ad hoc fuit obligatus. Cujus mali fenfus dupli- «atus exiftit. |
||||||||||||||||||||
|
Cujtu nitebar, rerum potiente'favore,
Hoc titubante ca do. Dscipit Aula, cave.
|
||||||||||||||||||||
|
■
|
||||||||||||||||||||
|
XLL
|
||||||||||||||||||||
|
L
|
||||||||||||||||||||
|
m 83 m
|
|||||||
|
*ü( /8*. m
XLI.
DOMUS OPTIMA.
"1& J| Ole.ftias, quas fuftinent il,quos fortuna adverfacogit re-
I w i ^*s Patï**s fedibus aliö fe conferre, narrabunt, qui eas' i ▼ ja. perferunt. Atque etiamfi proverbio dicatur, Vir o Forti omne folum patriam efle, non minus tarnen verum eft, quód itidem dicitur, infelicem ac infbrtunatum efle in patria fuä, qui eam mutafte cogitur. lilud docetur hoc Emblemate Teßudmus> & infcriptione, DOMUS OPTIMA. Fabula, unde ifta de- fumta funt, nota&familiaris eft, memorans, Teftudinem, cum tardè admodüm ad nuptias Jovis accesfiflet, reliqua verö ani- malia omnia jam in convivio comparuiflent, ob tardiorem ac- ceffum reprehenfam, excufaffe fe illó, quód meliorem domum iuä ipiius domo non haberet. In pcenam veró ac caftigatio- nem ejus, Jovem Teftudini mandafle, ne unquam ex domo fuä exiret, fed domum in tergore accepram perpetuö circumgefta- rét. . Talis haec poena eft, quam quilibet homo cordatus Eequis- fimo animo debet ferre, ac prascipuè, fi quidem expertus fuerit, quam moleftum fit maximam vit* partem peregrinari, |
|||||||
|
Quamvis extrem&s cuvfu quh tendat ad'Indosl
" Optima quin, potiw fit fua cuïqm domm* Li ' XLI!.
|
|||||||
|
. m sy. m
|
|||||||||
|
4fê( 84- ' Y$k
XLII. NON METENTIS,. SED '
SEMINANTIS.
QUantumcunque graves fintdifficultatesacmoleftia^quae
fe fe objiciunt ad confequendum id quod expetimus, fa- cile tarnen fuperantur, fpe confequendi finis propoiiti. Häc fpe fretus agricola non tantum to'tius animi decurfu labo- rat atque anhelat, fed & fernen fpargit folä, quamvis dubia, fpe, colligendi cum f oenore frudum ejus, quod feminavit. Quan- tó fucceffus rerum talium profperior, gratior & acceptior eft, tantó acerbiüs accidit illi, quimultum laboravit anhelavitque, fi quidem eó ipso tempore, quó praemium fervitii meritique ' expedat, alium colligere ac frui laborum fuorum fructu con- fpiciat. Qui hoc aliis volet indicere, uti poterit hóe Manipulo* rum trittciorum Emblemate ac Lemmate, NON METENTIS, SED SEMINANTIS, Qupniam natura duce & reda ratione magiftra fruclus non debet efTe colligentis absque labore , fed ejusj qui feminavit ac laboravit, fudavit & alßt« |
|||||||||
|
Qui fr ufturn carpitiHonprotwm ïüe merettiff
Spargentk fimen grmia major mt* |
|||||||||
|
l % XWL
|
|||||||||
|
i
|
|||||||||
|
§( 87- J
|
||||||||
|
XLIII.
NON DUCOR,
PEterc atque accipere confilium fuper iis rebus, quas per-
ficere nos oportet, res eft maxime neceffaria omnibus, qui fuis in actionibus fcopum ferire, (ive acu rem tangere vo- luerint. Ac, quantó eminenüor fuerit dignitatis gradus, in quó quis collocatus eft, tantö illud magis erit neceiTarium_>. Nam ficut, qui rogare atque uti confilió nolit, meritö pro te- merarió habetur. Ad eundem modum is, qui in rebus omni- bus ä voluntate & nutu alieno dependet, fieri non poteft, quin pro timidó & homine nullius pretii reputetur. Si Princeps aut quispiam alius magni nominis, vitando haec duo extrema, o- ilendere volet, Amicum fe elTe Confilii, & animum fibi vires- que fufficere, ut regat, non regatur, id indicare poteft hoc Em- blemate Vafis absque anfis, cum infcriptione, N O N DUCOR. Quia vas eó ipso, quód vas eft, fe recipiendi, quae infundantur, capax effe, eó autem, quód anfis caret, tam facile non eiTe tra- &atu, atque anihiló apprehendilevariquenon pofte, oftendit. |
||||||||
|
Anfa quodefl mafi^funt hocconfuha regénth
tyfe Jibicapat MnJiliam%wJ>mt* |
||||||||
|
%\M
|
||||||||
|
4K( 89 )*■#
|
||||||||
|
%( 88. ')êfr
XL IV. P R O C U L.
QUi vits curriculum placide & tranquilïe conßcere cupit,
ac rèddendis deinccps ejus rationibus rèceptui canero, partem aliquam illius temporis, quod perdidit, aliisque rebus line frucluimpendit,fibi fumendo, abftinere debetäPrin- cipibus, Aulisquè eorum, atque a confuetudine potentiorum_>. Jd quod indigitatur hoc Emblemate decantati Fulminü Jotx's, cum infcriptione, PROCUL, docente, fugiendos effe Princi- pes, & quofcunqüe Potentiores propter periculum, quo curru familiaritas illorum & confuetudo eft con}uncla. Dum enim facilè quis eos óffendit, in malarri eorum gratiam incurrrit, ac fe periculo ruinae fulminis i&u afferendas objicit. Ut eviten- tur damna ifta, auctores fuere fapientes antiqui, declinando iras dimittendo fpes vanas, excutiendo follicitudines ac curas, con- temnendo remunerationes falfas, negligendoque ficlas Princi- pum amicitias, fugere hos, ac vitare eorum aulas, ficut nauta fulminibus ac tempeftatibus fe folet fubducere. |
||||||||
|
Sifapk, at magnïnon fulm'ina temne Tonanüs%
Aulis Magnor um prsefiat abefe procul. |
||||||||
|
M XLV.
|
||||||||
|
4tëc 90. £f
XLV.
SIC ITUR ADASTRA
PRincipia omnia tamdifcipïinarum, quam acÜonum, diffi-
cilia iunt, ac quamvis hoc generatim verum fit, innullä , tarnen re conflicftis acriores ac difficultates majores, quam in principiis Virtutis, occurrunt, donec adibus crebris acquiratur habitus, in quö Virtus eonfiftit. Dimcultas hax proficifcitur täm ä depravatä natura nofträ, quam ab hoftibus noftris, qui &fortesfunt &fuperiores nobis, & qui praecipuum nobis damnum intra portas voluntatis noftradnferunt. Quae cum ita fe habeant, certè nobis non eft cedendum retro, imó eö au- dacius progrediendum. Id quod Emblematc Pyramidü 8c inCcri- ptione,SIC ITUR AD ASTRA, denotatur. NamficutPyramis cuspide acuta eft & angufta, ac deinde paulatim dilataturj ita Via Virtutis principió atrumnofä ac difficilis eft, verum quantó amplius in eä proceditur , tantó eam confuetudo fuaviorem ac faciliorem reddit. Atque huc res rédit, ut etiamfi non ni- fi fuavitates atque voluptates fumma? caufa, quse virtiitem co- mitatur, virtus eflet expetenda tarnen fecundum eam viven- dum fit. |
( P1- )§&
|
|||||||
|
Afpera Virtutis viatfedfic itur ad Aßra9
frincißiumcufpis }latim wdefiatet. |
||||||||
|
Ms XLVi
|
||||||||
|
•$( 93- )§*
|
||||||||||
|
«e 9*• m
XL VI.
SIC ANIMI AFFECTUS.
ETiamii motus animi, cum quibus pugnandum nobis eft,
principio nobis adeö graves ac fortes non eflfe videan- tur, non ideö nos in refiftendo atque illos domando ne- gligentiores effe convenit. Nam fi nos ab illis vinci ac fubigi finimus non tantum non acquiefcent in eó, ut voluntatem il- lis noftram prodamus, led etiam ingerere fe fe parabunt intel- le&ui noftro, excaecando eum atque efficiendo, ut nigrum pro candidó, clarum pro obfcuró, falfum pro veró apprehendat, de gradu in gradum nos praecipitando, donecnobiscum inpro- fundum errorum quibus mens humana magno fuo malo agi- tatur praxipites ruant. ld hoc Emblemate Perfpiciliorum atque infcriptione, SIC ,A NIMI AFFECTUS,defignatur. Nam (kut illi, quiperPerfpicillaprofpicit,qua£Cunque confpicit, ec- dem ipso colore apparent, cujus funt perfpicilla, atque res ip- fae vel gtandes vel parvas vifui fe fiftunt pro Perfpiciliorum figu- ra ac forma \ fic animi motus hoc efficiunt, ut omnia conformia ei cupiditati, cui inprimis infervimus, appareant, dum fe fe oculis rationis opponendo, eam ita perturbant, ut,fiqui- dem amore arger rem afpiciat,. omnia ei pulchra faciliaac fua- YÏa, fin veró odio,praepeditus$ ea ipfa mala, foeda,. afpera at- qiie difficilia appareant.. |
||||||||||
|
'arent talif quoimbuta, /pecilla colore
Res;, Jk affeüüs fe patienüs, bah ent. |
||||||||||
|
XLVIL
|
||||||||||
|
M j
|
||||||||||
|
'M n y&
|
||||||||
|
4H( 94- )f#
XL VII.
AMICITIA ABSQUE
yiRTUTE. CUm Amici ad vitara tranflgendam rnagis neceffarii fint
igne & aqua, ac meritó pro potiorithefauröhabeatur, % (i cui divinitus contingit uri familiariter viris bonis ac fidisamicisj quia tales 11 funt, pra*cipuo adjumento fimt, five fuavitatibus vita: perfruendis fivè acerbitatibus ejus fuperandisj Maximi utique momenti eorum eil, deledus, tales eos ut ha- beamus, qualibus opus eft, ad fervandas tam feveras ac rigidas leges, quales funt leges Amiciria?. Prima ac prjecipua.harum eft, ut Amicitia Virtute nitatur,
ita ut in Perpetuum durare polïit. Sicuti id in Emblemate Globorum, duorum conjunBorum atque infcriptione, AMICITIA ABSQUe VIRTUTE, denotatur. Sicut enim, probantibus id Geometris, verum eft, fphaerä five circulö alteri jundó nonat- tingere fe circulos invicem, vel concurrere, nifi unö in pun&öj eädem ratione Amicitia 5 quas Virtute fundata non eft, firma aut fecura effe non poteft, fed falfa eft & fimulata. Undc multas vidimus amicitias diflfolvi, ac disjungi, quamvis maxi- mè'firmae effe viderentur, deficiënte eis hoc quo conftringen- dae ac fuftentandas erant, Virtuos viriculö, |
||||||||
|
Vinculum awiciti<e Virtus, quacunque canhit
IJïêifucus erit nomine Awkitia, |
||||||||
|
xtvni
|
||||||||
|
mC 93- )!*
XLIX. AUT VOLARE AUT
QüIESCERE. ANimi magni ac generofi eft, vitam potius quietamnui-
lo eximiae virtutis aut üluftris facinoris fpecimine edi- to, transmitted, quam res parvas & Magnitudini ani- rni fui non refpondentes fufcipere. Ac fepius vifi funt viri a- liqui ïtrenui, veluti per faltum ad fafligium gubernationis, ne- gotiorum pacis ac belli, perveniffe, cüm quidem initio de-reda e omni gubernatione dubitaretur, quod media iis acquirendse experientix defuüïent, nihilominus rationibus exaftè redditis, negotia magni momenti menfurae fortitudinis iii<e congruere, oftendiiTe. Qui itaque volet indicare, res parvas aggrediundi fibi animum non effe, quin potius tranquillam in otio hone- ftó vitam degere conftituifie, commode declarare id poterit Emblemate Avis, quamParadifiappellant, ad nos exlndiis O- rientalibusallatae, cum inferiptione, AUT VOLARE AUT QU IE S C E RE. Nam ficuti Avi pedibus deftitutae aut volan- dum aut quiefcendum eft, ita ille, cui non datur fufcipere res magnas, in quibus Fortitudinem fuam pofïit exerere, mallefe vitam quietè ac privatim honefte traducere oftendet. |
|||||||||||
|
Praßat nulla fui penitm documenta dediße,
Quam wtijè dignd) & viha parva jequi> |
|||||||||||
|
l;
|
|||||||||||
|
Ni
|
|||||||||||
|
•ffêC loi- )
|
||||||||||
|
Htë( «»o. )&
L.
STULTIS MORDET.
QUamvis inimici noftri fortes fint ac potentes, non ideo
tarnen terreri ac manüsnos dare par eft, cum certi fi- mus, fimiles effe illos Cani catena vinólo, qui non nifi Approp'mquantes adoririac Uderepoteß. Quantumcunque igi— tut litigent nobifcum ac contra nos exurgant, fi quidem non accedamusad eos, confentientevoluntate noftra, morderenos ac tedere nequaquam poffunt. Cum verum fit, neminem lx- di nifi a feipfo, voluntate fcilicet fuä, malis inimicorum con- (iliis confentiendo. Cautè cum his verfaturus, uti ppterithoc Emblemate Vintti canis & infcriptione, STULTIS MORDET. Stultus enim effe nou definit, qui usque eö cani vin&o appro- pinquat, ut hic eum apprehendendo mordere poflit, ac non füfi de fe ipfó. conquerendi caufam juftam habiturus eft. |
||||||||||
|
Stutte\ quïdaccedis* v'wflus nilCerberm audet?
Consanfu accedem laderïs ipfè tuo. '. x . |
||||||||||
|
LI,
|
||||||||||
|
M 5
|
||||||||||
|
loj. y
|
||||||||
|
4fê( «oi- )§#•
LL INGENIUM VIRES SUPERAT.
QUi foli potentie fax ac viribus cbnüfus, fufcipere res ma-
gnas decreverit, atque ad finem perducere fe eas häc ratione poffe exiftimaverit, quamvis viribus omninó ma- gnis inftruftus fit, feipmm tarnen deceptum deprehendet$ cum facili negotio, ut aliüs inveniatur, contingerepofïït, quimino- re fortè robore, at majori ingenió excellat atque eum fuperet, ac tanto'major,fit res ifta, quam ingenium mediocribus viri- bus adjutum potius, quam vires folae, prsftat, quantö excel- lentiores ac majoris facienda? funt facultates anims, quamfen- fus corporis. Cui animus eft indicare majoris fe aeftimare in- genium mediocribus viribus inftruftum, quam vires magnas absque ingenio , id faciet hoc Emble mate, in quó depida eft Machina, cujus benefiäb molem multb majorem quü fuflottere in al" turn potefi j quant omnibus ac folis viribus fuis potuijftt. Cui Em- blemati adfcriptaeft fententia, INGENIUM VIRES SUPERAT. Eädeui quippe ratione, quod folis viribus obtimerinonpoteft? jngenio atque fcientiä perficietur. |
||||||||
|
Qdam vires fit* nequeunty bafyawachmamotem,
'ingenio vires jam juper ante ^ kvat* |
||||||||
|
UI
|
||||||||
|
#§( Hty )
|
||||||||||
|
H$( io4- )§#"
LIL STERILIS LABOR.
^"■""^Anta eft magnitudo ac dignitas Animx noftrae, ut quam-
■ vis finita fit, nihil tarnen in mundó exiftat, quod ei fa-. JL tisfaciat, aut quantumcunqueid tandem fit, defiderium ejus impleat, nifi infinitum, quod eft Deus. Ac fanè, quan- tum quidemuspiam laboris inindagandó folatió ac tranquüli- tate animi inveniendä infumatur, tarnen in rebus caducis ac fluxis nihil iftorum invenit anima, fed in foló Deo aeterno, ä quo creata eft. Caeterüm iis, qui folatia quaerunt & tranquil- litatem in terrenis rebus, idemaccidit, quodDanaidibus,quae fruftra in implendó dolió perforatö laborarunt. ld quod hoc earum Emblema intendit, cujus infcriptio, STERILIS LABOR, illis fimilis eft, qui vacuüm, rebus aeque vacuis, quales fnntter- rena omnia, implere parat, cum nihil animam, praeter Deum, qui eam creavit, fatiare atque explere poffit. |
||||||||||
|
Fruflra terrenis animam tupafcere tent as,
Huic fixa infolofuntfka vota Deo. |
||||||||||
|
O
|
||||||||||
|
lui.
|
||||||||||
|
W I07- )$»
|
||||||||
|
LUL
RERUM VICISSITUDO.
SI quidem attente confiderenturea, quse in mundo occur-
runtjfacile eft, varietates ac mutationes rerum omnium animadvertere. Ac, quamvis haecitafe habeant, omnium temporum ratione initä, in hoc tarnen, quó vivimus feculó, aliquid iftorum amplius, quam feculis multis anterioribus ob- fervariintuentium oculis videtur. Videmus enim homines quos- dam exhumilisconditionisftatu.eöfaftigii adfcendiife, ut fcep- tro ac diademate fulgerent: alios, qui regna poffidebant, ex- pulfos ac regnis exutos, atque alios rurfüs, qui tanquam terra: filii, quum ex humili nafcendi forte emergerent, in tarn fub- limi dignitatüm loco collocati fuerunt, utquafi oculiaciemef- fugerintj unde tarnen <lenuö lapfu graviore proni in terram decidérunt, Qui varietates iftas ac mutationes oculis expone- re velit, hoc Emblema Cahulorum, cum infcriptione RERUM VICISSITUDO, ufurpet, Quoniam, (icuti in computando at- quejrationibus ineundis Calculus magnam aliquam fummam conficiens, moxin computatione aliäautforte eädemipsä,vel minimum computationis numerum refert, ita quibus exigua aut inftabilis fummae fortunae, ac illuftris dignitatis ufura contigit, ii comparari poflunt rebus aeque fluxis & quarum varium eft pro varietate temporum pretium, qualesfunt computatorü ifti calculi. |
||||||||
|
Cakuks in numevk mille eß, centumqtte vicijjïm,
Sic verum variant horrida fata vtces. |
||||||||
|
O 2 LIV.
|
||||||||
|
«K( ^s- -)Mfr
|
||||||||
|
•*§( Mg. m
L1V. LAPIDE AURUM, AURO
HOMO. QUanquam fecundum illud, munus aut qualiscunque di-
gnitas Lydius ille lapis eft, quó — Quid vakant humeri, quidferrerecufent. exploratur, inter omnia tarnen, in quibus potentie plurimüm eft, eminent, qua? ad negotia civilia & ad bonum publicum pertinent. , Ac (kut lapis Lydius gradüs auri indkat, tita aurum ipfum Lydius ille lapis eft, quó facultates hpminum eorumque vires explorantur. Quod in hoc Emblemate Lydium Upidem adumbrante atque infcriptione, LAPIDE AURUM, AU- RO HOMO, arguitur. Qiüsquis enim aurum magni nonfe- cerit, eó ipso delïgnabit, magni fe facere atque in pretió habe- re honorem, neque lucri gratiä debitum officium elTe inter- miflurum. |
||||||||
|
Si kpiäi affriftumßt, riteprobabïtur, Aurwttt*
Auröjic ipso efi txperiundus homo* |
||||||||
|
O | LT,
|
||||||||
|
W.: «*• )*i
|
||||||||
|
CERTA PRO INCERTIS.
Slquidem hommes acliones fuas probè examinarent, du-
bium non eft, quin animi fui motus componerent, acfen- tentiam in multis, quae agunt, mutarent, quoniam, quam audaces ac teraerarii funt in rebus, quae ad palatum atque ap- petitum illorum faciunt,tam funt imbecillis animi atque re- ftri&i iniis, qua: expediri illorum maxime intereft. Hic fortunae atque navigationi in Indias fufceptae committit facultairs fuas,tah- tö quod ä mari ac piratis imminet, périculó, folius kicri, quod fperat,gratiä. Alius tantum, quantum poflidet, fetvitio im- pendit alicujus Principis, fola gratiaefibi ä Principe conferen- dxfpe addudusj alius viciflim navim confcendit, terraque,m quänatus eft, relifta quaefitum abit, quam nunquam vidit, pa- triam, fol^ plus in häc, quam in relidä, obtinendi fiduciä, ld quod'hoc Emblemate. Naïis vela facientü & irifcriptione , CERTA PRO INCERTIS, figniïïcatur. Cum veró tam con- fidentes fimus in rebus iftis ac temerarÜ, mirum eft, täm cur- tos nobis atque imbecilles änimos efle, ut incerta hujus vit« ad obtinendacertavit*beataeinterco;lites commoda contemnere dubitemus,
|
||||||||
|
e vmiS im er tl mox cetta reUquevis ,uncl
Pro mä aterm tutaperklat'wws* |
||||||||
|
[LVl
|
||||||||
|
4fêC H1- )*
LVL
SIC VITAM INVENTIES.
SIneullä ratione de forte calamitofa conqueritur, feu, quam
vocant, Fortunam incufat, qui eam exlftimat fïbi face- re injuriam, quod non ómnia tibi, qua: defiderareautco- gitatione ac cupiditate comple&i poffit, affundat, dum ipfe pro fe nihil laboris aut fudoris conferre, in animum inducit fuum. Qui hoc inculcare velit, affumat Emblema Manuum fpi- cas triticeasf,ricantium, cuminfcriptione, SIC VITAM I N- V ENI ES, Nam ficuti eum, qui grana ex fpicis colligere de- (iderat, neceffe eft dringere manus ac laborare, ka quoque, qui pracmium Virtutis confeqni geftit five eum, qui hifce in terris acquiritur, honorem, nominis gloriamaut aliquid facultatum, habet fanè, quód laboret acpugnos conftringat. Quod nififa- ciat, nonnifi, de fe ipfo conquerendi caufam habebit, quod occafionem opitulandi fibi ipfi neglexerit, cumfciret, rem nul- lam, omnibus rebus bene confideratis, tam nauci effe , quin magno cum labore, quafi permutatione quädam, comparetur. |
||||||||
|
4K( »* )1t
|
||||||||
|
Triticeam quteris colleBam condere mejjem,
Ejijlringenda manus. Vita laborefcatet. |
||||||||
|
P LVII.
|
||||||||
|
*§< ■*+ )§*
LV1I.
AMICUS POST MORTEi
|
||||||||||||||||
|
*§( «* )'§*'
|
||||||||||||||||
|
N
|
Ulla res in häc vitä communi majoris aeftimanda eft ami-
co certö. Qui enm invenefit, caufam omninö habet, |
|||||||||||||||
|
cur fe felicem tantó thefaurö inventó prsdicet. Ni-
hüominus, cum Leges Amicitiae per petuae fint, nonfolum idem cum amicó velle& nolle, quoad vivimus convenit, fed & poft mortem, quae amici funt, procurare, atque id quibuscunque occafionibus oblatis oftendere. Qui hoc indicare volet, uti poterit Emblemate Arboris exutl& live emortus. cum vite pergu- lana,fru&ibtu fiveuv/sonußa, cum infcriptione , AMICUS POST MORTEM. Quoniam, ficuti arbor idem officium prxftat emortua} quod in fuftentando atque fru&us vitis, dum eflet viva, adjuvando* ita viciffim amicum fuperftitem, etiam poft mortem, amicitiam colere par eft. |
||||||||||||||||
|
Mors nee amicitia Leges, dijßherit; Arbor
.., Etvivens vitißccaquepr<eßat opem. |
||||||||||||||||
|
LVIIL
|
||||||||||||||||
|
P *.
|
||||||||||||||||
|
4KC nd. )§£
LVIIL NULLA SORS LONGA.
üm varium atque mutabile fit quidquid in häcvitä oecur-
rit, magnoperc feipfum decipiet, qui exiftimaverit, fuavi- tatesejus fore perpecuas ac parket jerumnas fempereffe duraturas. Quihoccapit., eainvit« rationeminire tenetur, ut quantó felicius ei resfucceduntj tantó magis fe praparet, ex- cipiendis, quae fubfëqui poft, moleftiis ac pro certö teneat, fuavitatum atque acerbitatumeam viciffitudinem eflfe, utmo- rä non longa interpofitä fibi inVicem fint mcceflW. ld, quod Antiqu fignificare voluerunt,,dum dixére, Jovem t>afa duope- nesfe habere, unum plenum malï, alterumboni, exquibus continuo int er homines bona (f na/a per vice s effimdatac dislribaat.Quod & Emblemate Temp/i (f •vaßhnduorum ad portam conßitutorum cum infcriptione, NULLA SORS LONGA, infignitur. Atque hujusquidem reiconfideratio, ut,quiinter homines felicifor-- te gaudent, circumfpedè vivant, de reliquöiis, qui iniquä for- te premuntur, folatium fuppeditare debet. |
||||||||||
|
4fê( n7- y$t
|
||||||||||
|
Quïcquid in häc vitä fiat mutabile cum fit)
Utraque magnanim® fors moderanda vir o efi. |
||||||||||
|
* i
|
||||||||||
|
LIX.
|
||||||||||
|
m "9- )*
|
|||||||
|
LIX.
UT MELIUS TENDERE
POSSIM. Ui in negotió qualicunque, quod aggreditur, labcrem
usque eó intendere velit, ac rem fufceptam ita tibi cu- rae & cordi eiTe patiatur, ut (ine ulla relaxatione aut re- fpiratione eam fe confequi inftituat , nsdlle fe magnoperè delu- fum experieturj quiatüm, cüm maxime opus erit, ut viribus majoribus in eam incumbat, vires eanpfum atque etiamanimus negotio, in quó tantum anhelavit ad finem perducendó, defi- ciënt. Qui, vitare dum cupit extrema ifta, a labore inceptó patilifper requiefcit ac refpirat, quó tantö inteniïus eum pofïït refumere, fententiamfuamÉmblemateiftó Arcus, ut ita dicam, exarmati, five cui chorda remißa eß , atque infcripüone, UT MELIUS TËNDERE POSSIM, declarare poterit. Nam, iicuti arcus continuo intenfus ipfe veluti delaflatus tandem fub- fidit, ac remittit, ita etiam vires corporis atque animae flacceC- Cunt,niri aüquantum fubleventur atque foveantur, in vicem condimenti velut excitando appetitui, ac fuperandis tantó fa- ciliüs laboribus. |
|||||||
|
Ut, meligs ten das, fin; Arcus ut ipfe quiefcat,
AW Ar cum ïntenfum fempev Apollo gerit* LX«
|
|||||||
|
*§c tó m.
|
||||||||
|
^C no. )W
LX.
NE TE QUAESIVERIS.
EXTRA. / QUantum homini praeftet fui ipfius cognitio, de eo plent
omnes funt libri, non föfrim facri, verum etiam profa- ni. Summatim hoc ita exprimitur, ut dicatur, quantum quisque in cognitio ne fui progreditur, tantumproflcere in co- gnitione Dei id quod eft lucrum,ratione bene fubducta,omnium maximum, cum tanti nofträ interfit, ut eam, quantum mortaii- bus datum eft, afiequamur. Neque etiam nos pigros ac fegnes ef- fe in nobis ipfis explorandis conyenit, Ted ut hocrect^ exequa- mur, opus eft, ut in telligamus atque excutiamus nos, indagando, undëprofecfti extiterimus,cüm difficulter, inveniatur id, quod eó locoquaeritur, unde or'tumnon duck Adeóqueunusquisque de- bet fefe quaerere in fe ipfo,, ut fcintra fe ipfum inveniat, cum fieri non pofïit, ut quis fe ipfum inveniat ac cognofcat, ubi fe- fe ubique diffundat, atque extra fe ipfum peregrinetur. Id quod lignificatur Emblemate Ltmacis five Cochlea ,.cum infcriptione, NE TE QUAESIVERIS EXTRA. Sicut enim Cochlea domum fuam nunquam egreditur, fed in eä anguftè atque reftri&è ha- bitat, ita qui penes feipfum divertit, nee feniibus paullo mo- mento huc illuc impelli fe Unat, innrrnitatem clauftrorum.qui- büs portae ejus interiöresmunitaefunt, deprehendet. Ac quan- tö quis majorem hujus rei fcientiam acquiüverit, tantö altius enitetur ad cognofeendum immenfum Scientis & Sapientix Dei thefaurum> in qua cognitione' demunvvera hominis bea- titudo eft pofita. |
||||||||
|
Proximw ipfe tibi, nete'qu<eßveris extrü,
Te noße, ut pojfis difecre }foj]eDeum* |
||||||||
|
Ol, feXC
|
||||||||
|
#§< a£ m
|
||||||||
|
LXL
SIC LITERAE SACRAB;
SCriptura facra vïta ac coïumeri eft eorum, qui in colendö
ac demifse venerando DEO immortali felicitatis fuaé fümmam power unt, Fons infuper, ex quo oitinia bona divina prcmanant, atque in eorum redundant utilitatem, qui ex illä hanc petere atque fibi accommodare didieerunt. At- qne tkefaurus omnino ditiffimus eonditoriumque opulentifii- mum eft, ex quó remedia peti atque adhiberipoffunt,meden- di quibuscunque incommodiseorum, qui eam debitä cufnre- verentiä atque animi demifïïone legunt, Nequeenim priva* tam eujusque interpretationem coeco impetu amplefti, fed iru eä explicandä fequi par eft confenrum Ecclefïac Catholicae ac probatorum Do&orum ejus, qui veritatem Sacrae Scriptwas ineorruptam fervärunt. Qui tantó ex bonö non feriö fludent proficere, fed fuperbiä inflati fecundüm opiniones proprias at- que inde exortos errores interpretari ac declarare Scripturam aggrediuntur, torquendo eam, truncando adeoque corrumpen- do, nee verse ac germanae iuterpretationi fidem habere inftitu- unt, novitates potius atque ineptias haereticorum fequentes ,ii fibi ipfis malum accerfunt, ac faluberrimam medicinam fibi in venenum convertunt. ld quod hóeEmblemate,in quó her- ba Adelfia, quae & Oleander vel Nerium, ac Khododendrum, de quo Mätthiolus , vocatur, depingitur, eique adferibitur, SIC SACR./E LITERvE. De herba enim illa refertur, hominibus eam faJutarem, beftiis autem eflfe peftiteram, & vinuentam,. |
||||||||
|
Scripturam facramfanêfè qui traft at, ahm ik
Proficitï invertens, ipfi vemna legit. |
||||||||
|
■
|
||||||||
|
#§( *h >Hfe;
|
|||||||
|
XXII.
VERITAS.
LUrnen, quod alma Verïtas in fe continet ipfa atque aliis,
utimpertiat, circumfert, tantae daritatis eft, ut proti- hüs, atque illud elucefcit, tenebrae &fal(itates menda- ci j deprehendantur. Ac licet hoc quidem omnibus viribus eo contendat, ut veritati contradicat, atque eam exténuando de- primat, non tarnen ea opprimitur, fed potius luce fuä men- dacibus veluti filentium imponit, & eorum cohibet linguam. ld quod Emblemate Ranarurh, & infcriptione verbi, VERI- TAS, denotatur. Qui declarare aliis volet, fe amicum eflTe Veritaris, atque efficaciam ejus, quae in compefcendó, eamj non rite colentium, ore confiftit, agnofcere, uti Emblemato hoc poterit. |
|||||||
|
Sllncem adponas, non ultra Rana coctxat,
ÄpiojitC Veriluminefalja ruunt. Q3 LXIII,
|
|||||||
|
( Üft )
|
||||||||
|
*§6 nóV -)»
LXIIL FUNICUU VANITATUM
•«r 7 Anigeruli illi, qui a&ones fuas ita inftituunt, ut vani-
, % / tates ac pravas cupiditates<> quxin rebus humanis do- I V minantur, fequantur, texere dicuntur funiculos ac la- queosVanitatis,täm fubtiles eos atque tam nullius ufus, velu- ti funt telae, quas araneae folent conficere. Ac certè, fi res pro- be expenditur, inutiles omninö faftidiofe ac debiles funt, qua> cunque ädiones contra Legem De; »iepts. In hoc etiatn telis arenearum pejores, quod, licet täritae tenuitatis ac debi- litatis fint, tarnen ita vehementer irretiunt atque illaqueant tex* torem fuum, ut quantascunque maximas vires adhibeät,nulla tarnen ratione poflit absque auxiliö divinö fefe ex tricis illis exolvere atque ex laqueis ac retibus ä fe ipso textis/expedire» IdquodErnblemate exLsmmatèj RINICULf VANITATUM? notatur. |
||||||||
|
Neftit fubtiles'{viks fed araned teïafi
Hos yam laqueo impa turba refirt* |
||||||||
|
LXlV.
|
||||||||
|
m( "p- )
|
|||||||||||
|
LXIV.
SICUBERIUS.
MAgna eft multitudo aerumnarum atque infelkitatum.»
hujus vitsej quas experitur, cui calamitofum per eas i- ter perficiendum eft. Ac quantö quidem minus pa- tienticehuc contulerit, tanto id ei accidet gravius, nifi folatió atque auxilió fupernaturali fublevetur. Qui kaque declararc yolet,magno fe ac forti animo a:rumnasac moleftiasillaSper- ferre atque agnofcere, effe eas tanquam media, quibus frudtis Virtutis überipres excitentur ac proferantur, oftendere id po- terit hoc Emblemate VITIS, cui appi&a efi falx putatma, at- que infcripta verba, SIC UBERIUS. SicutenimVites, utcre- fcant & fruftificent, putandse funt acpampini etiam ex parte «leeerpendo auferendae j ka etiam aerumnae atque adverfitates, (veluti funt obitus eorum, quos admodum diligimus;) ja&u« rae rerum magni a nobis aeftimatarum, intermiflio perfecutio- nis rei, cujus magno defiderió tenemur j fiint inftar falcis pu- tatoriae, qua farrrienta emortua &luxuriantes pampini, quifru- &as nos convenientes ferre impediebant, amputantur. Ne- que omninö curanda illorum eft jadtura, quin potius maguö animo fuperanda omnis aerumna ferendo eft, cum re ipsä hoc efficiant, ut frudiis nobis raagis convenientes & feramus & confequamur. |
|||||||||||
|
Uberior fruBm vitky qua rite putatur,
Virtutem adverßs fruttificare decet. |
|||||||||||
|
LXV.
|
|||||||||||
|
R
|
|||||||||||
|
I
|
|||||||||||
|
~4fiH v- M
|
|||||||||||||||||||
|
LXV.
DONEC DIES ILLUCESCAT.
FAcilis vigilanti res eft, in utrumque oculum obdormifcere,
liquidem in loco obfcuró ac luce deftitutó veifatur, cüm obfcuritas fensüs difïipatos colligat atque ad capeflendam commodiüs quietem invitet, e contra lux claritate fuä exper- gefaciat dormientem, excitet ac vivificet potentias animi, vi- giliasque adjuvet. Toto, quod hoc in mundo vivimus,tem- pore, in meris nos verfari tenebris exiftimandum eft, nifi luce vivx ac verse fidei, (vivae quidem cum caritate, verae fecundüm dodrinam Apoftolorum) quamprofitemur,illuminemur. Qui ad hunc modum vigüando noftem hujus vitae tranfegerit, ei non poteft non dies aeternx beatitudinis illucefcere. ld quod . Lampade accensa in hóe Emblemate ac infcriptione, DONEG DIES ILLUCESCAT, reprsfentatur, doceturque, ä nobis re- quiri, utardore fandóincenfilucemnoftram fpargamus fide & operibus, donec finita hujus vitae node illucefcat nobis dies il- la, fine node alterius vitae. Nam ficut claritate folis apparen- te, nihil opus eft Lampade, ita fides amplius neceflaria non eft, nifi ut per eam ex tenebris hujus vitae eluftemur, cüm in vitä sterna non fit futurum, quod credamus, verum quod co- gnofcamus ac fruamur eó, quod crediderimus. |
|||||||||||||||||||
|
m\
|
|||||||||||||||||||
|
I X
|
|||||||||||||||||||
|
-J1&
|
|||||||||||||||||||
|
f/
|
|||||||||||||||||||
|
wy
|
|||||||||||||||||||
|
Sic vigilare decet, donec totum impkat Orbem
Et ferat asternum lux fine noBe diem. |
|||||||||||||||||||
|
R i
|
|||||||||||||||||||
|
LXVIf
|
|||||||||||||||||||
|
(
|
|||||||||||||||||||
|
■
|
|||||||||||||||||||
|
«K( *»• )»
|
||||||||||
|
LX VI.
IRAE MALUM.
IRae atque vindi&ae mala tam enormia funt, & procul omni
dubio tantó major fit damnum inferentis quam recipientis, injuria, quantö ja&ura, quam anima patitur, major eft il- lä, qua corpus afficitur. ld hóe in Emblemate, in quó cada- Der feu ruina urbit ac proßratorutn tdtficiorum depingitur, cum infcriptione,IRAE MALUM, oftenditur. Nam ficut vaftum aliquod aedificium, quod prolabitur, omne, quodfubtus attin- git, deftruit ac comminuit, at nee ipfum tamen fanum, atque integrum permanet, fed potius tantum non fruftulatim con- fringitur j ita, qui damnum alteri infert,ipfe immunis non di- fcedit, etiamfi injuriam, quam fibi ipfi facit, non agnofcat. Cujus rei vera^caufa eft, quod ufque adeó caecutimus, ut da- mna alia, quam quae corpus feriunt, non curemus, cüm ta- men majora fine comparatione fint illa, qua? animannfliguntur. |
||||||||||
|
Totajacent domuum proßrata Qadavera^ tanti
Ira mali caufa eji9 noxïa at iftfafuu |
||||||||||
|
Rj
|
||||||||||
|
LXVIL
|
||||||||||
|
■4fê(. «m- >!#
LXVII.
UBI CECIDERIT, IBI ER1T.
NUlla res hac in vitä majorinobis curse efle debet, utpotc
cujus nofträ maxime intereft, quam ut finem felicem imponamus, atque ultimum, quod in vendendo fieri folet, pretium conftituamus magno illi itineri noftro, quod , cümnafcimur, aufpicamur, abfolvimus, cum morimur. Cui quidem rei excellentiusadminiculum acremedium nullum da- tur, quam utreclè vivere ftudeamus, cum certiffimum. fit,ta- lem futuram eflè mortem, qualis vita perafta eft. Qui fibi rei hujus gravitatem in memoriam fubinde revocare volet, Horo- logij, cui machina expergifcens ineft, loco uti poterit Emble- mate iftö Arboris,ad cujusradicemßcuris appoßtaeß, tum apar* te una ignis ar'dem, ab altera flumen depiBum con/picitur, cum inferiptione adfixa, UBI CECIDERIT, IBI ERIT. Qu* figni- ficare intendunt, ficuti arbor excifa eó loco, quó cecidit, pro- ftrata inanet, ita & nos in eö ftatu, quö mors nos deprehen- dit, in perpetuum permanfuros effe. Siquidem enim in hoc deprehendi nos continget, utinoffensä acmalä Deigratiäcon- ftituamur, certèin inferno ac cruciatuabsquennejj at fiingra- tiä & caritate, in gloria & quiete «terna perennaturos nos ef- fe ftatuendum eft. |
||||||||
|
( *34- )
|
||||||||
|
Quo qua excifa loco efl arbor, proßrata manebit\
Qualü vïtafuit) mors quoque taüs erit. |
||||||||
|
[LXVIII.
|
||||||||
|
#*c 137- m
|
||||||||
|
LXVIIL
TRIBULATIO OPTIMA.
ÜTilitas, qua: ex adverfis ä Deo in häc vitä immiflis ca-
pitur, magna efteam patienti animo fufcipientibus, at- que inde fefe emendare cupientibus, cüm ami&iones hujus vitae fint inftar tribulae, qua' palea ä granó in häc mundi, qua vivimus, areä feparatur. Qui itaque adverfa patienter per- ferre, vitamque emendare ftatuerit, eruet atque colliget grana fru&umvé , quem delideraverit. Qui verö impatientiüs la- mentando fortem incufaverit, ac vitam potius deteriorem a- gere quam emendare conftituerit, fru&us cujufcunque ja&u- ram faciet,ipfe palea vilisac nonnificomburibinferviensfuper- futurus. ld quod Emblemate TrtbuU, cum infcriptione, TRÏ- BULATIO OPTIMA, indigitatur. Namcüm adfeparandam ä grano paleam iniquitatis noftrae praefentiffimum nobis reme- dium offeratur patientia, utique nosipfos maxime decipimus, fi eam fedari negligimus, cüm certi fimus, eam nos ä Deo impetraruros effe, fiquidem debitó eam modo folicitaverimus. |
||||||||
|
Separat a paleis excufum tribula granum,
otc animo, fr uä äs plus, patiënteferm. |
||||||||
|
LXIX,
|
||||||||
|
«SfêC «39« )
|
||||||||||
|
LXIX.
PERNICIOSA LIBERTAS.
INgentia mala in hoc mundó inde ä primäejus origine ad ho-
diernum ufque diem ex eó provenérunt, quód quidam mor- talium in libertate abfoluta atque effreni vivere contenden- tes, fubjicere fe regimini ac mandatis ullis five divinis fivc hu- manis ullä ratione noluérunt. Ex hoc fonte damnatió Ange- lorum &hominum promanavit. Qnamvis autem praeteritis feculis in hóe ferè folum laboratum fuerit, ut liberè atque ef- frenatè affeclibus indulgendo viveretur, attamen temporibus noftris eó propter peccata noftra deventumeft, ut quidamnon contenti libertate pro arbitrio vivendi, infuper & licentiam af- ferent credendi, quae vel folä imaginatione fuä concipiunt. Cujus mali gravitas ex ftatu calamitosó, in quó quaedam ho- die regna & provincie verfantur, deprehenditur. Haec liber- tatis licentiofse mala qui demonftrare fatagit, hoc Emblemate Falconis per a'éra voUntis ac ligamen aliunde folutum trabentis> cum inferiptione,PERNICIOSA LIBERTAS, utipoterit. Nam uti Falco ligamen hoc modo trahens in majori periculó verfa- tur intricandi fe in ramó, quó conlidet, unde porró deturba- tus fufpenfus haeret, id quod faepius accidit} ita homo vitiis il- laqueatus, dum plus adhuc libertatis affe&at, id fectatur, quod ei minimè conducit ac graviori eum damnó mul&aturum. eft. |
||||||||||
|
Libertasnon eßyfedfwda Ücentia ,fi quis,
Ultra quod likt, cunfta lic er e put at.
|
||||||||||
|
S %
|
||||||||||
|
*-« A 2\v
|
||||||||||
|
#§( «41« Wfr
|
||||||||
|
*§( HC )&>
LXX. SIC EX INSTANTIBUS
AETERNITAS. ^"TUlIa res pluris aeftimanda, aut, ut verum dicamus, ma-
J gis noftra eft tempore, cum tarnen nullius rei, quam " hujus, magis prodigi fimus. Quod quidem non de praeteritö neque de futuró accipiendum eft, fed folüm de prü- fend, quó fruimur, & quod praecipuè ad ufum noftrum trans- ferre tenemur. Cüm id, quod prateriit, amplius noftrum non fit, futurum verö,an extiturum fit, nefciamus. Unde no- ftrarum partium eft, folum tempus praefens apprehendere at- que animo complefti, qnanquam tam breve fit, ut menfurari non poflït,nifi momentó,quodfpatiumomnium, quse mente concipi pofiunt, breviflïmum eft. Sicut enim punctum indi- vifibile eft, cüm partes divifibiles non habeat, ex punftis tarnen, quicquid fit, formetur linea, ita momentum, licet dividi non pofïit, magni tarnen aeftimandum eft, cüm ex momentis infi- nitis conftet sternitas. Quod hóe Emblemate fignificatur, in quö pun&a & linea; defcribuntur, iisque axioma adferibitur, SIC EX INSTANTIBUS AETERNITAS. Qui hoc operam dat, ut fibirevocet in memoriam, quantimomenttresfit, nul* lam praefentis temporis ja&uram facere, Emblemate hoc uti goterit. |
||||||||
|
Puts nulla eflptmBïy funBis fe ä Tinea conßat *>
Momenta ut £wim umpom uüa^ave^ |
||||||||
|
$ j XXYX
|
||||||||
|
C 145. )
|
||||||||
|
LXXI.
DIVINUM JUDICIUM.
QUantaecunque funt hujus vitae fuavitates ac deliciae rerum?
quse fatisfacere humano defiderio poffunt, ac quamvis exiis tantum quis confecutus fuerit, quantum ufpiam de- fiderare pomt, live id concernatmagnitudinisalicujuspraealiis excellentiam, five vires & potentiam, five delicias ac volupta- tes, aut fi quidem ad culmen aliquis adfcendat omnium eo- rum bonorum, qua? mundus habere ac conferre poteft; certè illud omne parvi pendet, qui aquam admifcuerit mero volu- ptatum fuarum, acperpenderitfinematquerefiduum, omnium lautitiarum ac lsetitiarum fuarum, necemtatem efle comparen- di coram judició divinó, in quó examinandaac judicandafunt ejus opera. Ac talis quidem, hifce omnibus fibi ob oculospo- fitis, dubio procul circumfpeftè vivet, neque deliciis hujus vi- ts. abutetur. Id quod contigit ///*', qui convivïo tyranni adbihL tui ex Uuta illa traóïatione ac deliciis atcingere aliquid renmt ,eot quod capiti fuo fufpenfum tenui filó gladium imminere confptcertt^ atque hócEmblemateexinfcriptione, DIVINUM JUDICIUM, exprimitur. Qui enim hoc probè obfervaverit, is rede homi- nem, Ulum imitabitur. |
||||||||
|
Vïx tangit metmtque dapesconviva, Tyranni;
rufpernwyiamjudkiumqm Dei I |
||||||||
|
Lxxn«
|
||||||||
|
*§( 144- m*
LX XII.
IRACUNDIA COHIBENDA.
QUamvis unumquemque hominem dedeccat facilè com-
moveri atque irä exardefcere, turn impetu primo cafti- gare ac corrigere excefiTüs & perperäm admifla ■, attamen comparatione inftitutä deprehendetur mukó majori dehone- ftamento id efle iis, quibus poteftas major &Imperium com- miflfa funt. Atque ïdeö talium eft refipifcere, ac citö poeniten- tiä duci eorum, qüae nimiä promtitudine decreverint ftatue- rintque. Id quod fafcïbus atque fecuribtu jwffiis» ejus, in/ïgnu Pr£torum Romanorum erant, ac pracepto, IRACUNDIAM CO- HIBENDAMefle, denotatur. Sicut enim illi tempus fibi da- ri poftulabant, quó fafces & fecures explicarentur, atque in- terftitió ilió integrum. Prxtorierat, fecum, anlidores manda- ta exequi expediret,perpenderej ita quoque sequum eft, ut, antequam poenam propofitam executioni mandare pratfuma- mus, fpatium aliquod ac tempus deliberandi nobis refervemus. Quippe häc ratione periculum poenitendi eorum, qua fa da nollemus, evitaturi. |
||||||||
|
mc m- m
|
||||||||
|
Da fpatium paente, quo Fafces tempore liftor
ExpUcat, ir at urn gr at ia forfefuhit. |
||||||||
|
LXXIII,
|
||||||||
|
( m. y*&
|
||||||||||||
|
LX XIII.
TALIA FBCI, TALIA FA CIO,
jAjori fine dubio laude atque exiftimatione dignus eft
qui Virtute ac Fortitudine principium Nobilitatis. ge- jieri fuo ac familiae infert, quam qui inde ab ultima antiquitate ac primasvä Nobilitate defcendens ipfe eam obfeu- rat, dumaftipnes ejus pulckrisac fortibus Majormn faclisnon. refpondent, Quippe ille quidem principium generi fuo, hic fc>iem da.r.e folet, dum rebus a Majoribus fortiter °eftis non_> ïnhftit, atquq partam ac a^licftam ab üs Nobilitatem fpkndo- remque non propagat. Qui virtuti propriae confifus demon-. ilrare voluerit, fuó fe Marte ad altiorem, quam quó natus eft locum perveniflfe, Emblemateiftó uti poterit, in quó.»,/;, duo fiiïilia aUcoimpofia, cum nota, TALIA FECI, atque itidem vafa aurea duo, cum infcriptione, TALIA FAGIO, confpici- untun. Atque illud quidem ad•■ imitationem Agathoclis, qui cum effetfiguli mius, virtute fuä ac fortitudine hoc confecu- tus eft, ut Rex ficiliae crearetur, ac non minorishanc originem fuam aeftimans in armariis convivalis apparatüs vafa fictilia.una cum aureis apponi curare confuevit, atque eonviyis fuis expo- nere, quanti faciat, meritis fuis lloc. fe confecutum effe, ut, qui vafa prius ex argillä fecerat, nunc ea ex auróutconflentur,'im- perare pofiit. Quó quidem facto majoris Virtutis fpecimen, quèmiri adeptó Sicilië regnó, mep judkió edidit. |
||||||||||||
|
Quodfiguünti probans AgathocL
|
es non mifius auro
|
|||||||||||
|
Fortunajnemimt, pramia laudi* habet.
|
||||||||||||
|
Ta
|
||||||||||||
|
LXXlV.
|
||||||||||||
|
¥s{ H9' )Vk
|
||||||||||
|
4fê( 14?. )ê*
LXXIV.
SINE GRATIA ET SINE METU.
QUamvis difficulter inveniantur confiliarii idonei tales,
qualibus opus habent Principes, ut confiliis eorum in negotiis tam pacis quam belli fubleventur, non tarnen omninö defunt tandem Viri prudentiä atque experientia in(trufti,quiadhiberi poffint officiisiftis, cüm etiam res u(q} adeó difficilis nonlit, opinionemfuaminnegotiófibiperfpe&ó, ac in quó j'am ante verfatus eft, dicere, animique fententiam declarare. At verö ifta demüm res rara atque inventu diffkillima femper habita fuit, PriÄcipem fervitio fuo invenire hominem, qui ita, uti neceflitas atque honeftas requirit, in rebus atque a&ionibus particülaribus ac privatis Principi confulat, fententiam nitidè absque metu offenfk aut refpeclu amittendae gratiae vel confe- quendi praemii aperiendo, decorumque erga Principem debitè obfervandoj atque häc ratione fcopum attingat. In promtu eflfet Principibus immunes fefe ämoleftiis, quas & ipfi recipiunt & aliis inferunt, praeftare, fi quidem ftudiosè ac multüm cum magiftris five Confiliariis mutis, Libris puta,converfarentur,le- gendo ea, quae Principibus apta funt. Cüm hi iis fine dubio non intermifiuri fint fideliter aperire, quae eis conveniunt, neque offenfam metuentes neque ab inftitutó propofitó defiftentes. ld quod höc Librorum Emblemate atque additä infcriptione, SINE GRATIA, ET SINE METU, defignatur. Tales enirru Principum Confiliarios elfe neceiTe eft. |
||||||||||
|
Confiïiis prdflam muti mira avtemagißri,
Sunt rari ingenio cum probitat? Viri. |
||||||||||
|
LXXV.
|
||||||||||
|
T|
|
||||||||||
|
( *5i- )
|
||||||||
|
4H£ 150- y$&)
LX XV.
SAPIEHJ1S ANIMUS.
IN nullä potius re pradentem fe quis ac fapientem oftendere
poteft, quam in tolerandis.«quali prorfus animo rebus, üt (ibi invicem fuccedere folent, t*m profperis, quam adver- fis, dum ab iis vinci fe non patitur. Quin imó eas potius tran- quülitate & «quitte animi fuperat. ld quod Emblemate La- *U auadrangulans & elogio, SAPIENTIS ANIMUS , demon- Watur. Sicut enim lapis w^y»™ » quócunque verletur ac ïaciatur modo, femper fux bafi infiftit atque in eödem fitu per- manet, ita quoque vimm fapientem atque fortem, quKunque ei obveniat cafus, in eódemftatu firmum ac conftantem elte «ar eft, quem nee adverfa & calamitates äfemifta Virtutis di- vertere nee profperi fueceffüs ■ultra, quam^areft evenere at- ifue attollere poflißt. |
||||||||
|
mate quadïati lapldis modbfirmdnofïïturh
Qonßam quippe arimw Jic fapimw er.iu |
||||||||
|
lxxvk
|
||||||||
|
W( g» M
|
||||||||||
|
LXXVI.
NEQLIE SUMMUM, NEQUE
INF1MUM. TAnta varietas ac viciiïltudo rerum mundanarum, cuiim-
petus ac velocitas temporis caufam praebet, exiftit, ut antequam ad culmen perveniffe magnitudinem, poten- tiamaut poffeflionem, judicari pofïit, omne id fubitö proftra- tum atque folo illifum inveniatur. Itaque omniahujus vitaebo- na meritö Rots. compararifolent,qu£ continuo circumvertitur, ita ut nee principium ejus nee finisdeprehendipoffit, nee fum- mum nee infinium appareat, quia rapiditate cursus fui fumma imis confundit, ut fenfum omnem ac judicium effugiat. Cui animus eft, varietatem iftam defignare, uti hoc Rots Emblema- te poterit ac inferiptione, NEQUE SUMMUM,NEQUE INFI- MUM. Facilè enim veritas rei & quam exiguae durationis in_> eódem ftatu res fint, quotquotin vitä occurrunt, attente con- ftderanti apparebit. |
||||||||||
|
Qmvanata Ttot^fmuofavokmindcernky
Mundana immó coUige fiare loGo.t |
||||||||||
|
u
|
||||||||||
|
LXXVII,
|
||||||||||
|
W 'ff- )*
|
||||||||||
|
LXXVIL
ALIENUM MALUM TACENDUM.
QUi probè fecum expenderit, quamgrave fibiaccidat,vi-
dere pubkcan defedüs atque errores fuos, ut vulgo in- notefcant, nunquam certè murmuraturus aut divulgatu- rus eftahenos, cüm agniturus fit, inzqualitatem, qua tradat rem alienam, injuftiffimameffe ac legi natura, qux eädemcal- culi ratione vel trutinä ponderari illam, qua nofträm vellemus jubet contranam. ld quod Canis figittk iéti Symbolo atqueJ infcriptione , ALIENUM MALUM TACENDUM, denotatur. Nam, ficuti Canis in crure fagittä vulneratus non quiefcit do- nec dentibus fuis fagittam extrahat, ita maledicus fe continere non poteft, quinpeccatum vel errorem alienum, quiipfifubo- luit, continuo manifeftet ac deferat. Ita enim Ecclefiafticus • Ut fagitta infixa femori canis, five carni; ita fermo in peftore Stulti. Simulatque fermonem audiverit ftultus, parturiet non aliter, quam gravida premente foetu. |
||||||||||
|
Hujus imago'viriefl y qui non fua lividus urget
Crimina(er ede mihityfiutcius iß e catm. |
||||||||||
|
LX X VIII.
|
||||||||||
|
Ui
|
||||||||||
|
W w )§fr"
|
||||||||||
|
LXXVIII.
VICTÏ NON V1CTORES
PRout fuperbia atque arrogantia hörainum magna eft, ita
difïiculter admodüm reperitur, qui bona cum gratiä ac decoró cedere velit atque partes potiores deferre alteri. Nihilominus tarnen multae omninó ac manifefta? dantur praero- gativae, in quibus fieri non poteft, quin unus recognofcat alte- rum,eique primas concedat, täm in bonis fortuna? quam na- tura?. Ut itaque aliquis fe ipfum viclum fa'eatur ac judicium-t fuum eö ufque fubmittat,ut credat ea,quae captum rationis naturalis fuperant, opus eft lumine fidei fupernaturali üluftran- te, fine quö fieri id nequaquam poteft. Id quod hos Emblema Coron& cum infcriptione, VICTI NON VICTORES, docet. Nam, ficuti in exercitiis atque Certaminibus humanis coronan- tur Viclores, ita econtra in rebus divims non coronantur, nill illi, quitanquam Victi deditionem fuifaciunt, atque intellecTum captivantes obediunt, faciuntque id, quod viva ac vera fides eos docet. |
||||||||||
|
Prtfmia viflori vulgo,/ed lege Potente
Numinü hic vitfo vera Corona datur* |
||||||||||
|
LXXÏX.
|
||||||||||
|
«i
|
||||||||||
|
*§( 19- )
|
||||||||
|
%( 158- )§*■
LXXIX. INGRATITUDINE PEREO.
Vitium, quod in aliis maxime abhorrefdmus, Ingratitu-
do eft, cüm ufque adeö unufquifque meritö indignetur, fi quidem beneficia, qua: aliis confert, gratö animo non agnofci experitur. Nihilominus tarnen, quantum ufque vitu- perii in ingratos congeratur ac contra foediffimum hoc malo- rum declametur, non definunt plurimi vitió ilió efle inquinati. Cujus rei culpam non tantum illi fuftinent, qui, cüm pramia ac beneficia accepérunt, gratiam debitam non rependunt, ve- rum etiam ii, qui beneficia conferunt, fi quando accuratamra- tionem ac modum non habent devinciendi accipientem , ut conducibile adeoque gratum ei poffit efle beneficium. Nam qui illud dat,quod praetermittere non poteft, quin det j atque in tantum etiam, quantum poteft, differt, neque opportune dat tempore, infuper fe in tantum rogari finit, utmagisimpor- tunitate vidus, quam merä voluntate id videatur concedere, fa- nè non habet quod miretur, paucos grató animo collatum in_, fe beneficium agnofcere, liquidem principalis obligandi ratio aut modus, qui in bona benefatftoris voluntate confiftit, defe* cerit. Quicquid tarnen illorum lit, certè ingratitudo vitiurcu eft longé foediffimum maximequc nobis fugiendum. Id quod Emblema indicat Arboris exuEi& atque beders. virentis, cum nota, INGRATITUDINE PEREO. Sicuti enim arbor juftam de he- dera,quam ipfa fuftinuit, eique incrementa fuppeditavit, hsc verö eicaufa mortis extitit, conquerendicaufam habet, itaquo- que is, cui mala pro collató beneficiö gratia rependitur, juro contra ingratos agere pofle videtur. |
||||||||
|
Perdere fervantem res eßfadißima diftu,
De que domo ïngratinon abit omne malum. |
||||||||
|
LÄA X»
|
||||||||
|
m & m
|
||||||||||||
|
LXXX.
CITO NATA CITO PEREUNT
Slquidemperpendatur ,quambrevis fmt durationis & quam
omninó celeriter finiantur quxcunque vitse hujus tantope- rè deüderatabona, pulchritudonimirum, vires, potentia, magnitudo, Imperium, dominatus, favor, interior apud Prin- cipes admiflio ac familiaritas, tüm omne id, quod maxime ia. votis unicuique eft, atque fi his omnibus adjungatur ipfius,quas omnia antecellit, vitse confideratio $ apparet, nulli rei melius omnia ifta comparari pofte, quam tuguriolo hederä, quxno&e unä nata, altera emortua eft, ac prophetae Jonae occafio quaere- lx exftitit, cooperto, cum infcriptione, CITO NATA CITO PEREUNT, Quibus quidem bene perpenfis, caufam conque- rendi juftam non habemus, fi iftorum aliquid nobis intercidit aut perit, cüm non aliä conditione nobis omnia hujus vitaebo- na mortaüa conceßa fint. |
||||||||||||
|
Qu<e
|
vjunt nata cito, mox ipfa perire necejje eß;
Nos querulus Jonas ifia dorne potefl. |
|||||||||||
|
x
|
||||||||||||
|
JLa AAi»
|
||||||||||||
|
«( rfj. )§#:;
|
||||||||||
|
LXXXI.
USQUE DUM LICEAT.
Vir prudens atque cordatus, animadvertens, fibi occafio-
nem ad perficiendum, quod intendit ac dciiderat, de- ficere, fubfiftitpaulüm & veluti fecum comiter habi- tat, diffimulatque, donec tempus appropinquet, quó exiftimat obtinere fe pofte, quae intendit, ac quidem temporeipsó pro- vidè ac fapienter utens voti tandem potitus, quae defiderave- rit, aftequitur. Qui fignificare volet, fperarefe meliora aggre- diendi, qua; fibi propofuit, tempora, ufui fuo applicare pote- rit Emblema, quó reprasfentatur Avis No"ï>£ Hifpan'uy quam Dormitorem appellant, qu£ per totum OBobris menfem arbori in Apricb inßdens continuo dor mit, atque in hoc flatu permanet, do- nec Aprili menfe adveniente ac floribus agri efflorescentibus excita- tur. Cui Emblemati adfcribuntur verba, US QUE DUM LI- CEAT. Quibus docemur, ficut avis ifta, ufque dum flores, quibus alitur ac fuftentatur, proveniant, dormire folet, ita oc- cafionem exequendi deftinata expedandam efle. |
||||||||||
|
Ut Dormitor avis flor urn nova temporafpe&at •
Sic exptitando dijfimulare licet, |
||||||||||
|
X 2
|
||||||||||
|
LXXXII.
|
||||||||||
|
■55 ( «54- )<&
LXXXII. INGRATOS NATURA
ABHORRET. NOn folüm Deo atque hominibus abominationi homo
ingratus eft, qui contra, quam ad demerendum, quod accepit, beneficium obftriftus eft, perfequitur malèque traclat benefadlorem fuumj fed & natura ipfa, tanquamlaefa, tanto maló non indulget, quin potius ut vindicta de eó fuma- tur, praeftäre folet auxilia. Prout id hoc Symbolo oftenditur, in quo depißus facet Crocodilus, quales in India Occidentali repe- riuntur, ac dequibui refertur, folere e os in ripisfluminum riólua* perto loeluti dormientes jaccre, atque a"X>iculam quandam coloris albi ^ paulo minorem turdb > cui Trochili nomen efi, riSlum ingredi, €f carunculas Crocodilo inter dentes atquegingivas h&rentes depa- fcii SicriStum Crocodili pur gar e, quo Crocodilmimpensè deleBe- tur. Attamen ut gratiam Trochilo Crocodiltu rependat, folere, ut Trocbilum deglutiat, ricJum claudere; Trocbilumvicißim, ut fede- fendat, acuto, quod in capite, loco Criß&^geslat, oßtculb palatum Crocodilifodiendo tamdiu lacejfere, dum os Croeodtlus aperiat, at- que bac ratione avicuU copiam avolandi faciat , quo confpeBó leb' neumonem ori aperto Grobodili 'trruere, defcendentem^ in ilia, in- te'flina Crocodili erodere. Quibus ad fcribitur, INGRATOS NATURA ABHORRET Ha?c enim folers ac provida ma- ter, Natura, minutifïimis etiam animalculis contra vaftiffima ani- malia arma fuppeditat. |
( ió> )R
|
|||||||||
|
Faïïemü Trochili Crocodilum fahula monßrat,
Fortunam ingratific variare vices. |
||||||||||
|
X?
|
||||||||||
|
LXXXI1I.
|
||||||||||
|
«C i67- )§*
|
||||||||
|
> ' \ me ito- )^#
LXXXIII.
NON SINE IGNE.
Licet a&iones Princïpuni atque Magnatum insè utilesfint
ac neceffarise, ni(ï eö tarnen Virtutis ardore atque exi- fttmatione, quae requiritur, fufcipiantur, tam parum pro- ficent, quam opera absque caritate & amore Dei, qui folus a- dliones dirigit, iisque robur ac pondus confert, fa&a. Hoede- fignatur Emblemate, in quó Ara (f ignü ad facrificium pergm- dum accenßs confpicitur, cum ex fententia anticfuorum nuttum fa» cr'tficium Deo abscjtie igne poßit effc acceptum, quod& inferiptio, NON SINE IGNE, notat. Sicuti enim antiqnitas credidit, nulluni facrificium, quod igne non confumatur, gratum poffe effe Divino Numini, ita neque bona opera absque Caritato fa&a uUius valoris, refpeétu ad acternitatem habico, aut pretii funt, neque politica? Principum adiones, ita, uti par eft, ma. gnifieripoffunt, fi virtutis ac fortitudinis requifitae Zeló fuerint deftitutae. Hicenim a&ionibus fuum effe confert, atque effi- cit, ut non folüm acliones excelfae atque opera Heroica debitè aeftimentur, ac magnae utilitati cedant, fed eriam aftionibus com- munibus fuum pretium conftituatur, fi quidem ab eó profecla; fuerint, qui ftrenuitate fua opinionem Virtutis eft confecutus, |
||||||||
|
Pracipuum in Sacrk ardeus'eßigni$;'amove
«* yacuum eßpeäu*, vidima nul la Ut at. |
||||||||
|
LXXXIV.
|
||||||||
|
/
«WC *<fc }§#
LXXXIV.
- MÄGNOS VANA TERRENT
PRudentiffima Natura folertiaordinetäm accurate res fuas
difpofuit, ut quamvisneceffehabuerit, uni Creaturas plus donorum conferre quam alteri, ita tarnen omnia mu- tuöcompenfaverit, ut (iprobè omnia infpiciantur, miliares tam exilis fit, qua? non in aliquó rem vel rmximam antecellat, ne- que aliquid tam invalidum, qüod res magna: non refpiciant, ac periculum pomamque ä minimis non metuant. Sicut id hoc Emblemate Leonü ex primitur, quem ignem admodum me- tuere acfugere fcribunt, atque inferiptione , MAGNOS VANA TERRENT, explicatur. Häc inde doärinä refukante, quód, ficuti Leonem, quamvis animal tarn forte acferox,quod re- liqua animalia omnia metuunt fugiuntque, ignis, quanquam nocereei non valeat, perterrefacere, ac confternatum in fugam agere poteft, itanullum unquam in vitä extitiffe quantaecunque Potentiae ac Magnitudinishominem, quinonfufpicionibus fuis ac timoribus agitaretur, ac qui non folüm ea, quae in effectu ei nocere poterant, timuerit, fed cui non vel imaginatio ac ftrepitus folicitudinem multam incufferit, moleftiamque rca- gnam fufcitaverit. |
||||||||||
|
W, ify- )§&
|
||||||||||
|
M%7:T flamn«'**&« terrereLéonem^
M» e/t, cm ewmm nonjtt ab wvahdo. |
||||||||||
|
X
|
||||||||||
|
txxxv,
|
||||||||||
|
Ml
|
||||||||
|
LXXXV.
VERITATIS INVENTUR.
QUanquammagnae fuerint multorum moleftiae ac Calami-
tates, quaspropter profefïionem ac defenfionem Veri- tatis in häc vita fuftinuérunt, adeo ut eos quaii adinci- tas & ultimam exitii lineam mala illaredegerintj attamennon ideö vel latum unguem ä Veritate nos difcedére, aut figna ejus deferere par eft, fed pro certó habere, neque eam neque fe- ftatores ejus unquam effe perituros. Ac licet non minus con- ftet, Adverfariam Veritatis, Mendacium, tarn potentem etïe, ut eam aliquando in fugam vertat, atque in angulum quendam veluti compingat, non ideó tarnen de Veritate adum eft, cüm amicum habeatfingularem, Tempw, quieiferens fuppetiasde- tegitfalfum, atqueVeritatemtriumphantemproducitin lucem. Id quod hoc Emblemate Serpentis CAudam extremam ore conti- nentis, qui Symbolum Temporis e/l, atque infcriptionc, VERITA- TIS INVENTUR, exprimitur. |
||||||||
|
Investor veri, Tempus, mendacia vincit,
Dum foeïo prajiat fidus amicus opem. |
||||||||
|
y % lxxxvi.
|
||||||||
|
Vm )s
|
||||||||
|
LXXXVI.
NON RENOVANDUM.
Licet fummó cum honore ac gloria quis inimicitias accon-
tentiones, quas cum adverfarió exercuit, finiverit, nul- la tarnen omninóde causa ad eas renovandas reverti de- bet, fi quidem pace femel initä rite compofira; fuerint. Non folüm autem occafionem novis offenfis ac faftidiis dare non_» debet, fed etiam veterum fimultatum non recordari, quin i- mó oblivionitradereetiamea, quaeipfi, utviclori, exvotófuc- cefsérunt. Atque hoc eft, quod Emblemate intenditur Tro- ph&um referente, Symboló quó Antiqui ViBonam reprsfenta- runt, cum infcriptione, NON RENOVANDUM. Nam, ficuti apud Graecos laudabile non habebatur, renovare Trophsea, aut ea ex lapide conftruere, velaere ftatuere, fed potius ex iphs ar- morum fpoliis ab holte ex pugnä cum laudereportatis adorna- re, quód haec ipso temporis decurfu facilè confumerentur, fe- cündüm ea, qua; a Plutarcho referuntur: Ita in hoc laboran- dum eft, ut tandemoblivionitradanturinimicitiae,quamvisfin- gulari cum honore & commode confopitat. Contrariamquip- pe viam infiftdre, neque animi Chriftiani, neque hominis eft Virtute ac Fortitudine prsediü. |
||||||||
|
Gracla cum fapiens renovanda Trophceanegavit)
Mor taks Utes 7fanxit, bahre brevcs. |
||||||||
|
y i txxxviL
|
||||||||
|
. 4H( 174- y&
LXXXVII.
BREVIORA LUCIDIORA.
REs eft certa, qnx & in ordinarió Natura: curfu animad-
vertitur, quantö major eft conflitftus, & pugna rerum inter fe naturaliüm, tanto majores unamquamque pro parte fuä ad refiftendum vires exercere, utque qualitatem (ibi contrariam vincat, contendere. Sic, quantö aër intenfioreft, tanto magis ignis accenditur, ac quantö frigus fuper terramj vehementiüs, tanto magis calor in cavernis ac puteis infrä ter- ram contradus intenditur. Sic etiam videmus candelam, quan- tö propius ad finem luminis fui abfumta pervenit, tanto plus lucis ac claritatis fpargere, ac quantum poteft, contendere, ut coniumat ac vincat adverfarium fuum, qui materia illa eft, quai ardendo confumitur. Qui fe ipfum excitare velit, ut, quö propius ad finem Cux vitae accefferit, tanto magis adionibus Vir- tutis emineat fplendeatque, in ufum fuum convertere poterit hoc Candel&finientisEmblema, atqueinfcriptionem, BREVIO- RA LUCIDIORA. Cujus Emblematis fenfus eft, quantö res fini fuopropiores funt, tanto majori fplendore effulgeredebere. |
||||||||
|
*§( W- )§É>
|
||||||||
|
Adfpicis ut mortem majori luce refulgeï
Lumen, Jic Virtm ultima major erit. |
||||||||
|
LXXXVIII,
|
||||||||
|
4ß( vi- M
|
||||||||||
|
, $K «t& yfa[
LXXXVIII.
' VERITÄT! NIHIL DIFFICILE.
ÜSque adeö grata & amica Deo Veritas eft, de quo ipso
fedatores ejus habent, quöd glorientur, ut, quo ma- jori eam honore dignaretur, nomen ejus Tibi aflumere ac fe Veritatem ipfam appellare voluerit. Inde non folüm eam < in Sacra fcripturä fua defendit ac propugnat, fë$ &ftm, fi quan- do opus fuit, res prorsüs admirabiles, & extra ordinarium na- tura: curfumpofitasadconfirmationem ejusfieripermifit. Quod contigifle dicitur Tarquinü Romanorum regis tempore, quo dctius N&viui augur NoVacula lapidem molarem dißecuit, ut Veri- tät, quam edixerat, confirmaretur, Id, quod Emblemate Lapi- dis molaris, quem Novacula incidit, atque infcriptione, VE- RITATI NIHIL DIFFICILE , adumbratur. Qua: quidem^ Canditatus atque amicus Veritatis? fi videbitur, adufum tranf- ferre poterit. |
||||||||||
|
tya mte hpidem depitta novocuh fcindit,
ywe dittorum teflis ut ejß queat. |
||||||||||
|
Z
|
||||||||||
|
LXXXIX,
|
||||||||||
|
tut 17S. )<&:
LXXXIX.
SIC NUTRIUNTUR PORTES.
VIriftrenui ae fortes nonfolum in rebus ac fucceffibus
profperis Virtute fuä uti fciunt, verum etiam ex maxi- mis adverfitatibus ac calamitatibus fuis utilitatem fingu- larem capere, dum eó animo ac rationeillas fuperant, utcrebris acribus egregiis habitum acquirant, in qiTjpUftrtus confiftit. Quem cum comparavirunt, tum iis tarn Wes ac fuaves illac ipfa: moleftice eile videntur, ut virtute fuä fe involventes, unä cum Ulis fe fuftineant ac confervent. Id, quod Emblemato Avis flrutbionis ferrum ore mandentis, cum infcriptione, SIC NUTRIUjNTUR FORTES, denotatur, doceturquej Si- cut Avisilla tantócalore ftomachi ac tantä fpirituum vehemen- tiä prsdita eft,utdigerere acnutrire fe ferro & lapidibus poffitj ita & Viros fortes & magno animo praeditos' fuftentare fedebe- re atque utilitatem capere ex adverfis, quamvis röaximè duris atque acerbis; " * |
||||||||
|
¥& 79« ïik
|
||||||||
|
tgtrit ar denn ftom acht)ficßruthio ferrum,
Virtuti adverß res cibm ejß/bknu |
||||||||
|
Li XC
|
||||||||
|
*§( i8i. )§#»
|
||||||||||||||||
|
xc.
ËXPECTÖ DONEC VENIAT. |
||||||||||||||||
|
M
|
gno folatio calamitofis effefoletfpes non duraturasdiu
calamitatis fuae, atque brevi interventurae, quam cum |
|||||||||||||||
|
defiderio expeclat,felicitatis ac quietis. Häc bona cum
fpe faciliüs fuperantur ac tranfeunt ifta; rerum advcrfarum nu- beculae. Oftendi hoc poteft Emblemate Ctcads., cui adfcripta funt verba, EXPECTO DONEC VENIAT. Sicut enim Ci- cada non profilit aut movetur, priusquäm vernum tempus ap- paruerit} ita, cui adverfaaccidunt,expec~tat, donechyemscum tempeftatibus acprocellis fuis,quaecalamitates denotant, tran- feat, bona fpe fretus, rediturum efte mox cum floribus ac fru- ctibus fuis vernum tempus, quó quies animi ac deftderii ple- nitudo fignificatur. |
||||||||||||||||
|
Aufpicium expeiïat vem pro more Cicada,
oic quoqueJint fidei tempora certa tu<e. |
||||||||||||||||
|
Z 3
|
||||||||||||||||
|
XCL
|
||||||||||||||||
|
*§c 'gj. m
|
||||||||
|
XCI.
INTERNA SUAVISSIMA.
fSllavis admodüm ac placabilis resMuficaeft cultoribusfuis,
^ qui eam fmgulari affedu profequuntur. Ea in vocurru kJ ac fonorumconcordantiäatqueharmoniä confiftit. Quam-' vis autem ex rebus contrariis & plurimüm differentibus, uti iunt vocesacutae & graves, elatae ac depreife, compofita fit,non_, ideö tarnen definunt illae, magna voluptate aures afficere, fi qui« dem menfuram ac proportionem accurate fervando confonan- tiam fuavem efformant. Caeterum, quam grata ufpiam ac fua- vis Mufica exterior efle pofïit, interior tarnen illä dubio pro- eül multö 'eft praeftantior. Ac confiftit haec in efficiendo, ut affedlüs ätque appetitüsnoftri. quamvis inter fe admodüm con- trarii, proportionem ac menfuram ä ratione praeceptam fervent, cüm hax vera acgenuina fit interior confonantia atqueharmo- nia tantoperè DeoÓpt.Max. accepta, tamfuavis infuper&pro- ïicua iis qui eam in fefe experiunmr. ld quod hóe Emblemate Cbefodis-,inBrumentir,wftci, quod Regina nomine nobilitatur, at- queinferiptione. INTERNA SÜAVISSIMA, denotawr, |
||||||||
|
Mufica nofler amor^rerum placidi/jïma Concors <
Harmonia\ at pr<ejiant imcriora fonts y X.CIL
|
||||||||
|
■
|
||||||||
|
.*§< «J. )
|
|||||||||||
|
#§( M- )S#
XCII. ÏNCURSIONIBUS SOLIDATUR.
EXercitatos, ad labores faiftos, atque exercitiis corporis
adfuetos homines, dubium noneft,fanioresacrobiutio- res efie iis, qui in delitiis edöcati in otió vivunt. Eadem animi noftri conditio eft, fitolerandislaboribus atque serumnis affuefaclus fuerit. Quod Emblemate Arborü a ventu impugna- t£, & infcriptione, ÏNCURSIONIBUS SOL1DATUR, often- ditur. Sicut enim editiori .loco pofita Arbor "atque a ventis agitata folidiores radices agit, atque ipfa firmior redditur illis, quae in vallibus ac locis depreflloribus educantur, minusquo vim procellarum fentiunt j ita animus calamitatibus atque md- leftiis exercitus firmior evadet, ac conftantior ad refiftendum vincendasque, quantaecunque fuerint, adverfitates, quam qui iis perferendis fuperandifque, non afluevit. |
|||||||||||
|
Hortene int ent ent quamvisferaprtliaventh
Virtmh quajfa firmior arbor erit> |
|||||||||||
|
Aa
|
|||||||||||
|
XCIII,
|
|||||||||||
|
i
|
|||||||||||
|
4të( *s6. )§$.;
XCIII.
SUPERBIA MANSUETUDINE
SUPERATUR. HOmo elati atque arrogantis animi vinci fe non patitur
ab alio aeque fuperbó atque arrogante. Tales duo in - ter fe concertant ac digladiantur, dum quisque fyrma-, fax faclionis ac Clientum trahit, ac neuter alterum in re ullä, ut ei aliquid deferat, recognofcit. Quod unum fuperare eos ac divertere poteft, Humile quid eft ac manfuetum, quodillis locumnonconcedit,ut faclionibus atque aemulationibus fuis altius Me extollant, atque ipfum potius humiliando, fe ac pe- dibus illorum fubjiciendo, viciffimque pedes illorum fuis pro- priis, ut afperitatemillorum molliat,velutiinferendo, quimos inftanter agentium vel fupplicantium eft, illorum confundit ac vincit arrogantiam. ld quod hoc Emblemate Elephantis (f j. gni, atqueadfcriptafententiä, SUPERBIA MANSUETUDINE VINCITUR, exprimitur. De Elephante enim fcribunt natu- ralium rerum fcriptores, nihil eos magis domareac manfuefa- cere, quam agnos, quos etiam fugiunt, ficuti de Elephantibus Pyrrhi regis Epirotarum refertur, quibus Romani in bello, quod cumeogefférunt, ïingulari hoc Stratagemate ufi, agnos op- pofuérunt, atque häc ratione illos fugarunt, praüioque fupe- riores yiftoriä potiti funt. |
|||||||||
|
*§( 187. )§£
|
|||||||||
|
Agno con/pe&S de/mh ejjèferox.
|
|||||||||
|
Aa 2
|
|||||||||
|
XCIV.
|
|||||||||
|
#§( i*9< M
|
|||||||
|
XCIV.
FORTITER OCCUPA PORTUM.
NAuta bonus atque expertus, ficubi iter longum ingref-
fus, opinione diutius in illö detinetur, afpirantes do caeterö venti tempus ipii ac fpatium largiuntur, ut por- tum aliquem eligere atque in eum fefe poffit recipere; occa- fionem minimè negligit, fed ut portum teneat, operam dat. Quod II ventus,veluti tenax, minus ac minus ei faveat,contra- rieturque magis, quam ut fecundet, attractis funiculis, velisque obliquatis, omni conatu ventum captareftudet, laboratque,ut portum denique ingrediatur. Idem viro prudent! ac cordato faciendum incumbit, ut ficubi fe jam diunavigare, nee defpi- cere poffe, animadvertit, quem fucceffum fua habitura fit na- vigatio (vita autem, quam vivimus, navigatio eü) quo peri- cula & tempeftates, quae in mari hujus mundi atque occupa- tionibus ejus oriuntur, vitet, portum quendam quarat atque_j ingrediatur, in quó cum quiete & tranquillitate itineri fuo fi- ïiem imponere poffit, cuni in hoc quidem exitu fumma reipo- fita fit. Qui ex höc monitó utilitatem capere velit, applicet fibi Emblema iftud Naïü portum feliciter ingvedientis, cum illö Horatii. FORTITER OCCUPA PORTUM. Quippehoci- pfum praeftare, fignum atque experimentum eft fumma: Pru- dentie atque Fortitudinis, |
|||||||
|
Strettuus, ut portum teneat modo, nernta laborat,
Sicfapiens vita deproperahit iierK |
|||||||
|
4K( <9°- )»''■'
xcv. CELSA GRAVIORE CASU
DECIDUNT. REs frequens ac confuetaquibuscunquemortalibus, &la-
borare, atque invigilare, ut ad akiflimum eminentifïi- mumque ftatum perveniant. Ad quod defidermm eos elevat ducitque, ut in re aliä nullä, quam häc fibi propofita acquiefcerepoflint,quippe cum in hoc foló quietem fummum- que Bonum invenire fe poffe exiftiment. Cum verö defideria ac vota hominum maximam partem ufque adeö vana ac levia fint, raró admodüm contingit, ut iis potiantur. Ac pofitö, adfcendifle quempiam culmen iftud, quam facilisinde defcen- fus atque deturbatio eft, cum eo majora pericula, quo celfior flatus eft, ingruere foleant. Id quod Emblemate Turris, quam fulmen ferit, ac verfu Horatii : CELSA GRAVIORE CASli DECIDUNT, adfcriptó denotatur. Tutiüs itaque, atque utiliüs eft, unumquemque forte fua cöntentum, in eó, quo natuseft, ftatu permanere, cum hoc faciéntem nemo non laudaturus fit tanquam optimè callentem rationem officii fui, ipfe auterru vitam certiori in quiete ac majori cum voluptäte transmiflfurus. |
|||||||
|
*( *pt )§#>
|
|||||||
|
W> e*alt0 Mturpiks wderum!
|
|||||||
|
XCVl.
|
|||||||
|
*( m- )W,
|
||||||||||
|
XCVI.
Ä MINIMIS QÜOQUE
. CAVENDUM. NOn" tantum res magna propofitam ac initam viam im-
pedire atque intricare folent, verum etiam vel minima quandoque obftaciila iter inftitutum maxime remorari. Dum'enim tam facilè non animadvertuntur, implicant ma'gis atque interturbant eura, qui maxime ex votó feiter putatcon- ficere. Idem accidit iis, qui viam infiftuntVirtutis, ut, quam- vis maxime caveant, nein peccata gravia incidant, errata quae- dam, quae ipfis levia videntur & ä quibus minimê (ibi cavent, eos in via detineant, neque progredi atque ad defideratumper- fe&ionis gradum pervenire permittant. Hoc Emblemate Na- t>is defignatur, cujtu pror£ pifculus, cui nomen Remora vel Ecbe- neidis indimmeß» adb&ret, adfcriptumque eft, AMINIMIS QUO QUE CAVENDUM. Exilia enim funt, qua? nos in inftitutó ïtinere impediunt acremorantur, (icutide pifciculóil- ió refertur, quöd, quamvis minutus admodüm fit, virtute ta- rnen fuä occultä navem quantamcunque, plenis quamvis velis fecundisque ventis procurrentem, inhibere ac detinere poffit, |
||||||||||
|
W"™luttenuis,*magnkfednavibw;obßat\
bt minima m magnk ejjb cavmda doceh |
||||||||||
|
Bb
|
||||||||||
|
xcvii,
|
||||||||||
|
4fê< »PK )W
|
|||||||||||||||
|
4të( in- )yfr
XCVIL
NIHIL ALIUD SUPEREST.
|
|||||||||||||||
|
M
|
Undumcontemnere, parvique aeftimareomnia, quaeeó
continentur, non tantum Sacrae nos docent Literae, fed & profanae. Ac ü rem fine affe&u confideremus, id, |
||||||||||||||
|
quod edicit, docetquenos rerum mundanarum contemtum-.,
Mundus efl ipfe. Confideremus attente premium ac mercedem, quam dat iis, qui fe maxime ei addicunt, in eóque fiduciarru collocant, quos maxime elevat atque attollit. Nam etiamfi aliquibus in häc vitä conferat amplifïima Regna ac dominia, faciendo eos Monarchas majoris partis terra?, atque ut nomi- na eorum venerationi fint, iisque ab Oriente ad occidentem ufque prsftetur obfequium, ad ultimum tarnen & ad rei fum- mara ex tantä magnitudine non plus terrae iis relinquit, quam ubi anguftiflimè in trifti fepulturä cubare poflint. Ac quod i- pfi quidem folüm ex omnibus thefauris atque divitiis fecum auferunt, fupellex tam exilis atque vile eft Lineum. Hoc cüm intelligeret felix ac fortisille Saladinus Rex Mgypti^ cm tam pro. fperè omnia in Vit a [uccefièrunt, mortem mand'avit, ut in funer e fub indufium haß& longiori imponeretur, act qui haft am gefiar et, alta Voce exclamaret ,folumillud ßbi ex tantb Imperio, (S'quaspoj- Jederat, divitiis reli&um ejfe. Id quod hoc Emblemate atque_> infcriptione, NIHIL ALIUD SUPEREST, refertur. |
|||||||||||||||
|
Procün8üopibttt,pro Majeßateverendä,
tiQCfupereß mum, c<etera mortis erant. |
|||||||||||||||
|
Bbz
|
|||||||||||||||
|
xcviir.
|
|||||||||||||||
|
m i$#. >ê*'
XCVIII.
HUMANARUM RERUM
CONTEMTUS. Licet meritö credamusiis, qui nobis rerum terrenarum
contemtum inculcant fuadentque , eö, quód & ipfihoc prxftiterint, mundum contemferint, parvi omnia ejus magnalia xftimaverint, ac fe ipfos fponte fuä acpropriä volun- tatedeliciis, quas mundus fuppeditat, privaverintj attamen_. €go in eä fum fententiä, non minus nos movere pofle exempla illorum, qui, poftquam fe omnibus deliciis ac voluptatibus mun- di immerférunt, dolum nobis deinde detegunt ac certos nos reddunt, omnia Mundi efle vanitatem. ld quod Emblema., Sepulturs. Sardanapali» cui flatua ejus wmum elevantü, ac talttro digitorum duorumy omnia fe nee tanti nßimare, feeundüm Athene- um ,indicantis impofitaefl, atque inferiptio, HUMANARUM RERUM CONTEMTUS, repraefentat. Hoc fcilicet E- pitaphium vita tam vitiofa, qualis Sardanapali fuit, merebatur, innuens, omnia, quae tanti in häc vita aeftimantur, ne talitró" quidem digna efle, cüm appareat, quid de iis Sardanapalus, poftquam jam abundè omnibus mundi deliciis exatiatus fuit, ftatuerit. |
|||||||||||||
|
'.%(. l97< )
|
|||||||||||||
|
jt;iiïfei^.. -y ■=***
|
|||||||||||||
|
Omniafunt hominumer epit acuta vanaputanda,
Qonditm exemplo Mc Sardanapalus erit- |
|||||||||||||
|
Bb
|
|||||||||||||
|
Av iX8
|
|||||||||||||
|
•wc *99> )y&
|
||||||||
|
XCIX.
RES EST MAGNA TACERE.
MAgna Virtus tacere eft. Caeterüm, cum fermo res fit
tam utilis, atque neceflaria hominibus, qua nimirüm ä beftiisdirTeruntjiisque antecellunt, videri poiïit,quan- tö quis plus loquendo profèrat, tantó eum efle majori ratione praedimm. Attamen, nonita feres habet, atque contrarium potius verum eft, cum in nullä re mirtüs fe ratione regi, often- dant homines, quam in multi loquió äc fermone fuperfluó. Ac licet labore multó conftet Eloquentia, fine dubio tarnen res magis difficilis eft, fcientiam tacendi comparare. ld quodEm- blema 7anfatidcC\gndLty cui pro mercede loquacitatis pcena impo- pt af uitput aqus. oretenus immerfus bibere e am non pojfet, neque proximè ßbi appofita poma gußare, atque Emblemati illud Mar- tialisadfcriptumlegitur: RES EST MAGNA TACERE. Quippe fatpius accidit, ut qui nimiüm deblateraverat, excide- ritbonisillis,quae ei opinione atque omniumpropinquaerant, ac fruftus & aqua ori Tantali fuerunt. Quam fabulam, utpo- te vulgo notam, recitandam hic non exiftiraavimus. |
||||||||
|
Si tacitm vefci potuijjet Tantalm^undis^
Ne f captare cibum nef teneretur aquas* |
||||||||
|
C.
|
||||||||
|
«c «* m
|
||||||||||||||
|
<§§( *0O> )^
c. HOMINEM TE ESSE COGITA:
|
||||||||||||||
|
N
|
Ulla res homini Chriftiano magis necefiaria atque utilis
eft, quam fui ipfius cognitio. Si enim fe ipfum cogno- fcit, minimè fuperbietj cum videat, fe pulverem effe |
|||||||||||||
|
atque cinerem, tum nee magni seftimabit ea, quae in mundo
iunt, dum quam citiffimè haec Tibi derelinquenda efle animad- yertit. Hoc fibi ob oculos aiïïduè ponere , remedium opti- mum eft ineuriofitatis ac neglecKis officü, quod qui obfervat, quietè vitam tranfiget, agnofeens calamitates fibi obvenientes meritum fe efle, quas patienter feret, neque eum profperani- mium attollènt, dum nulló fuó meritó ea fibi contingere con- fitebitur. Hanc cognitionem Antiqui, licet verä fide deftituti, tanti ad confervandam Virtutem fecérunt, ut de Magno illó Phi- lippe , Rege Macedoniae, referatur, poftquam in pugnä ad Che- romeam Athenienfes devieiffet, ne häc gloriä ultra, quam par eft, efferretur, atque infolefceret, in mandatis eum miniftris fuis dedifle, ut quo vis mane, cum eum ex fomnó excitaflent, primum omnium rerum haec e) verba inculcarent j Surge Rex & hominem te efle memento. Res digna omnino, quae per- petuó memoriae infigatur. Atque id eft, quod ultimo hoc Mortis Emblemate atque adfcriptö monito, HQlvÜNEMTE ESSE COGITA, mfignitur, |
||||||||||||||
|
Quanquam viBorovm,'mortatem teeffe mementol
Deßrue, vinceOrkm\ Deniquetalüem, |
||||||||||||||
|
%*<£
|
||||||||||||||