|
Stulpfit Chriftophorm a Sichem, pro P. I. P.
Tjpn Henrici Aertssenii,
Antvbrpiae m. dc. xxviii. |
||||
|
* L ._iwwyj,/i
|
|||||||||
|
IKOMOLOGIS^
INSTI7L" |
|||||||||
|
3T
|
|||||||||
|
, RIJK-
|
|||||||||
|
UTRECHT
|
|||||||||
|
m
|
|||||||
|
■•
|
|||||||
|
S A N C T I S S IMO
|
||||||||
|
D. NOSTRO
VRBANO
O C T-A V 0
PONTIFICI
|
||||||||
|
M A X I M O.
|
||||||||
|
carem ? Certe videntur Divina kuc
quada defignatione deftinata, qua? jam dudum Tibi olim Cardinali, inaximo literatorum Patrono, i me * 4 fuerant |
||||||||
|
fuerant tacitl cogitatione confe-
crata. Iam quidem facra TuaPontificis
Majeftas tatttum deterrebat, quan- tum nuper Maphbi Cardi- nalis Barberini notiffimahu- manitas invitabat : ambitiofus ta- men hic libellus meus, omnibus Besideriis fuis,ampliiis etiam Pontificis quam Cardinalis patro- c/.nio vindicari expetebat. Venit ergo fuo fibi argumento,
cultuque diffidens , Tuarum vero Virtutum invitatu audax, ne dicam inverecundus. Vtoptaret,.Tuusin Jiteras meliores amor impulit j ut auderet, Vrbani nomenfuafit; ut timeret, fiia infantia, Tuaque fumma eruditio fecit. Vrbanita- tem , cum Barberinvs efles, expertum fe prolixiffime indicabat Carolus Scribani nofter,oblato nu- per
|
||||
|
per Prodigo fiio. Amorem in litera-
tos omnes & publica fama loque- batur, & confirmabat teftimonium Tarquinii Gallutii , qui infcripta' Tibi luarum Orationum prsfatio- ne narrat: Ita Tefblitum eos excipere, qui Mufs hifce manfuetioribus dele- ilantur, ut exterorumprope nemo Ro- mam ingrediatur,quiTe non conveniat, conventumquejic admiretur, utpalam f "unciare non dubitet, unum Te ejje, cui,ffacultas daretur, voluntas etiam ejjet, fugientes literas a fitu atque ab interitu vindicandi. Eruditionem denique etiam-
num teftantur politiflimorum poe- matum Tuorum immortalia moni- menta. Etenim Vrbane Ponti-
fexMaxime, ( quod fine a- dulationis nota depradicant om- nes.) * 5 Sen
|
||||
|
Seu per audaces nova dithyramhos
Verba devolvu, numerisque ferris Lege folutii; SeuDeum, Regesque ■ Adulta te Coslo levat aura Cycnum. Et quid ego, ad aras Tuas, femi- paganus afferarn, quae . >------ Apts Matinae
Afore modoque
Carminafinxi?
Hic metus, ne Marfyse calamita- te multarer, ad rudiores aures tre- pidantem relegabat , cum denuo blandiffimi nominis Tui venit in mentem , plusque ab Vrbano fperare juffit, quam Marfyaa licuit ab inurbano Apolline. Cogitabam prseterea excufari me
quoque temeritatis poffe ; fi venif- fem, non quan interpellaturus fa- cratiffimas
|
||||
|
cratiffimas Ttne BeatitucLinU curas,
revocatione ftudiorum jam pridem depofitorum, fed valediclurus tan- tum. Sic enim iritelligebam, ad fa- crum Conclave (ciim in eo degeres Pontifex defignandus ) advoIafTe apes ( Mufis olim facrasj cellasque iuas , haud procul feneitra Mulasi Tuiconftruxiffe j non alio, ut ego quidem auguror portento, quam auafi valedicerent Phccbo fuojprje-
icerentque Majorum tuorumce- ras, infigniaque abs fe expreffa, de- inceps Pontificiae Tiarae velut facro alveari fupponenda. O vaticinium ccelefti omine de-
| fignatum , eventu certiffimo ap- probatum! Quamquam non apibus modbnaturafuadivinantibus, ve- » riim etiam cuivis vel craffiffimo au- guri, longe facillimum fueritpras- lentire, Pontificem Te Maximum futurum,
|
||||
|
futurum, prius quam fa&us efle re«
nunciareris. Certe enim maxima virtutum Tuarumdecora,eruditio- nis,rerumq; abs Te geftarum fama, ita orbem pervaferat univerfum, ut prius Pontifex Maximus, omnium effes acclamatione fa&us, qua Pur- puratoru. Patrum fententiis did:us. Nimirum, jamPontifex eras, fed Oraculo tantiim fandiffimi illius Senatus defignandus. Et ne meritis teftimonium deeifet, calculis quin- quagenis; quaternis praeterea reli- quis (qui foli defiderabantur) eli- gendus, nifi humana potius quam Divina confpiratione id fadum credi potuiiTet. Permitte igitur, Beatissime
P a t e R,ut qualem Te per omnem retro vitam praeftitifti, qualemque admirati funt plurimi, Omnes ali- quando orbe toto nofcant, vene- renturque. |
||||
|
renturque. Non equidem par Ma-
jeftati Tuae pidor fum, fed (quod Modeftia: Tuas fcio gratius fore) angufta tabella Magnitudine Tuam (ut illeolim folo pollice Cyclopem) aliquatenus adumbrabo. Jgnofie noftri loefiu obfiquioftyli,
Amoris hoc crimen tui eft.
Sacra Hebraicas linguae adyta ftu- diofus indagator penetrafti. Attici fermonis peritiffimus , mella lo- queris ■i Dulcim illo
AfeUe, quod in ceris yittiat ponit apif. Inter Latinos, itachorum ducis, utfan&iffimos Pontifices, Dama- fum, Nazianzenum , Odentium, Ennodium, AmbrofiuiiijPaulinum, Proiperum,Sidonium imitatus,fer- monem elegantiffinm... x iicam prope divinis, numv;rif adigaris. Venio
|
||||
|
Venio ad honorum gradus, pef
cjuos Tua Te Virtus duxit. An- no astatis decimo nono Te Sixtus Quintus ad praJaturam evexit; ncmpe jam tum orbis principatui maturum, fi id astatis Tibi Pontifi- catum adoIefcentia,utAuguftoIm- perium, permifuTet. lam tunc canitics animi, jamdulce lo- quendi
Fcndus, <Ł? inirenium venerat ante
diem, Jngcnium coelefle fuu velociits annis. Protonotarius deinde Apoftoli-
cus , Abbreviator Parci majoris, Referendarius utriufque fignatu- xx, Clericus camerse factus es. Anno vigefimo primo, Clemens
VIII. maritimum Tibi Vmbrise oppidum, Fanum Fortunas, pro fe gubernandum dedit; auguratus ni- mirum qubd fprtunam ipfam dein- ceps
|
||||||
|
ceps arbitratu tuo recturus effes.
Et qua;, quantaque deinde a Te
munera, domi, forisque (fortuna femper veluti morigerante ) admi^- niftrata funt? Redeunte in Pontificios cenfus,
Ferrarienfi dominatu, inftruraento extin&i feudi fcribundo prsfuifti. Beneventanis finibus regundis,
una cum Alexandro Ludoijto Cardi- nali, ( qui Pontifex poftea Grego- rii XV. nomen accepitj arbiterda- tuses. Iudex seftimand^ litis de Perufino
lacu, fundisque Vmbriae conftitu- tus,Perufiam triginta fex fcutorum millibus aris alieni liberafti. A CJemente VIII. Ferrariam
du&us, celebrati abs fe matrimonii inter Sereniffimum ArchiducemAl- bertum, dubdecim Auftriacorum Imperatorum fanguinem, &Elifa- betham,
|
||||
|
betham, Claram, Eugeniam Philip-
pi II. Maximi illius Hifpaniarum Regis filiam,nuptiales tabulas con- fcripfifti. Fortunatiffimorum Sponfalium
conditiones, inter Catholicum Hi- fpaniarum Regem Philippum III. & Margaretam Auftriacam ejuf- dem Pontificis authoritate abs te fcriptas, latseque , tam aufpicatas fecere nuptias, utmeritd Tibi Hi- fpania debeat potentiffimum fuum Regem Philippum IV. Gallia" Re- ginam Annara Auftriacam; Roma Cardinalera Ferdinandum i castera Regna fpes maximas fuorum con- jugiorum. Denique ab eodem Clemente
VIII. in Galliam legatus , ejus verbis Henrico Magno gratulatum ivifti , nata fibi prole Ludovico XIII. Rege juftiiiimo, quem bra- chiis
|
||||
|
chiis fublatum , Pontificis Maximl
nomine, a facro Baptifmatis fonte fufcepifti. Opraeclaram Pontifica- tus Tui arrham ! Ecquis enim non intelligeret Te Coelo aliquando fe- rendo fucceffurum, qui Regium il- Iud Chriftianiflimi Regni fidus Ath- lantis inftar manibus fuftineres? Ita nempe natura comparatus eras, ut ad maxima quseque gerenda, perfi* ciendaque natus videreris. Igitur in Vmbria Commirlarium
Apoftolicum; in Gallia Nuncium, Bononi» Legatum Pontificiu gef- fifti. Quidamplius? Duftus fer omnes dignitatum for-
mulas, Meritusque flura quamgerens. Pr imum Archiepifcopus Naza-
L renus, Cardinalis deinde, tum E-
pifcopiis Spoletinus, Prsfe&us fi-
gnaturs Iuftitix , Scotorum Pro-
* * te&or,
|
||||
|
te&or, Congregationis de propa-
ganda fide a Gregorio XV. ( ut o- lim a Clemente VIII. Congre- gationis de Principum debitis exi- gendis ) Denique Pontifex i M a x i m v s fadius es. Liceat igitur nunc, B e a t r s-
s i M e P a t e r , illud quoque ali- quoufque in Te conferre, quod in Christvm Pontificem immor- talem Apoftolus dixit: Hebr. 7. Tala enim decebat ut nobii ejjet Tomifex.
Etenim hsc astas noftra Tali Pon^ tifice indigebat; & Tu Talis, a»ta- te noftra,iolus Pontifex elTe mere- baris. Ade6que;ne ulli fas eftet dubita-
re ( quod olim San&ifs. Pontifici Fabiano eveniffe, accepimus ) cum in Conclavi efies, candidi/Iima? co- lumbaj ad feneftram tuam advolan- tis
|
||||
|
tis indicio ( Divinitus haud dubie)
esdefignatus. Id quod ego, nemi- ni ambiguum efie poffe, tum certb mihi perfuafi , cum intellexi, Te jam recens Pontificem omnium ad- murmuratione^ di&um , nondum folenni rim e throno falutatum,ge- nibus humi nixis , manibus, bcu- culisque fublatis, Deurn his verbis publice compellafTe: Domine, Ji h<ec eleElio, non efl aut e
gloria tua, aut e bono Ecclejia, aut
Jalute mea, prim hinc ejferar i Cen-
clavi mortuus, qnam vivm.
O vocem Vrbano Ponrifice di-
gnam! vocem aris,templisque om-
nibus confecrandam ! vocem, quse
quam dignus Pontificatu efles,quo
inftindu ad eum prove&us, facile
,*» indicaret.
Sic vive diu Ecclefiae TuŁ V r-
baneOptime M a x i m e , cui
* * 2, Princeps
|
|||
|
Princeps jubente ccelo prsfedus
es; &citm hoc meum qualecum- que munufculum afpicies , neque Pontificem Te efTe,neque eum cu- justantafit Majeftas, fed Vrba- n v m recordare. Caetera Tua, ut- pote maxima omnia, plus nimio me deterrent; Vrbani foliuspedes audeo fubmifliflimo ofculo vene- rari. |
||||||||
|
San&itatts Tu<e
|
||||||||
|
Scrvus mininmi
HERM^tNMVS HVGO
Soc. 1ESV. |
||||||||
|
L V-
|
||||||||
|
L V S V S
G E N T I L I T I A S
SViE SANCTITATIS A P E S.
|
||||||||||
|
VRbane terris Optime Maxime
JSene ominato nomineVomivsx, Fruftra repugnas; quando Cceli jluff>iciis agitatur urna. H o n o R fugace perfequitur virum^
Fugit fiquacem: fifugts, occupat Vt umbra,venantesj; ludit Niliaca Crocodilus alga. Qmfquvs pudendte miles adoreee
Tmitamrubentimuricepurfuram... -.>. |
||||||||||
|
* *
|
||||||||||
|
3 Cretatui
|
||||||||||
|
Cretatus ambit, peftilente
Virus atrox bibit illegemma. Fruftra repugnas; dijficilem fequi
Te Te prehenfatgloria, Te rapit: Apes^'; de Coelopropinant Lethiferofinefelle mella. Frufira repugnas; fcilicet obvia
Cervice mortem Trodigus invocans, Sta pertinax nonferreplexam MellifluisApibvs tiaram. Frufira repugnas; nunc Apibvs Bonis
Jubente Coelofubjice verticem, Sacriq;fignent Barberi nvm
Afiragalo metiorefafii. Fafiiauffiicatasindigitent Apes,
Favosq-ffauftos ,dicite barbita; Nutrice lattatus Cama.na Tindarico bibit ore neflar. A p V M rigatx munerefafcia:,
Favisque cun<e dulcibus augures, Nomenque
|
||||
|
Nomenque & omen melleplenum
Nettam Amrrosiq dederut. tsŁtas metalli divitis aurea, Regnataquondamfalcigerofni, Sudare, Fortentum! cavatis
llicibusfua mella vidit. Non vidit aurifulgure sjilendidas
A p e s Hymetti lambere verticemy Damnoja cjuid Midte vetuflas Vota canit pereuntis auro? O Romagemmis Ambrofam bibe
Secura; dulci mifcuit utile Aurumq; melli B A R B E RINVS,
Delicias opibtts maritans. \Aurata nuncfunt fecula! mellea
Nuncvivitaetas! aurea, mellea, Exundat ubertas, beato Romafavos fociat metallo. MaximilianiHabbeqvii
S. I. * * 4 V R-
|
||||
|
VRBANI
06lavi
A P E S
IN SIDERA RELATiE
CvELESTEM CRATEREM
IMPLENT NECTARE.
CVr modo c<cruleis AviS emicat
aurea campis, Suetaprius viridi carfere mella thymot Alvear utfubiit,quod terna liara coronat, Mutat ovans Ccelo Dia Melijfafolum.
Scis quid agat Superis felicior advcna He- gnut Id quod humi fecit, jam facit illa Polo. Mel AVIS almafavisinjlillat Ł? impluit ■• Aftris, QHale datEnnafuis,quale datEtna rofis,
Qttale
|
||||
|
Qnale dat Hyblafacras invitans rurisalum-
|
|||||||
|
nas,
|
|||||||
|
Qgale dat ABceis hojpes Hymettis agrts.
Sic olimfitiens liquidofine neBareJidus,
Sidereus Crater,jam nova mella bibet.
BaldviniCabiliavi
S. I. |
|||||||
|
DESI-
|
|||||||
|
Vomtne, ante teomne deftcerinm mev.m, eyge»
mitmmeuidteneneSlabjcondittu. Pfal. 37. |
||||
|
DESIDERIO
' COLLIVM JETERNORVM
CHRISTOIESV
Defiderant Angeli proipicere
AMORI ET DESIDERIO
fuo Vir Delideriorum. Domine ante te omne defiderium
meum,& gemitus meus i te non 0, eft abfconditus. Tfrl. 37. QVbt rnihi clitm tacitis mens a-ftitet anxia
■votis, Indicio potv.it difcerenemo meo. ytemo , nifiarcani quipefl-oris intimatufirat, Qitemfugit humcmi r.ulla latehra finus.
Jlle, meosgemitw, meafcit fufpiriafolm; llle, ocutis etiam perfecat imafuis.
Bcquis in alterim frafenftprofudent aurem, Sit nififecreti prodiior ipfe fui?
Si tamen ullaforetfperanda hac arie medela, ^rsdefiderHshtecforetunameis. Sei
|
||||
|
" Sedneque compteffitslevat aurisamicaquerelas,
Nec defideriis hacfit ab arte modm.
Cceperat, beul natosRachel uluUreperemptoS; Mox, ubi nilflendo ptofuit, abftinuit.
Scilicet ipfe fuas facit ignis, editij; favillas, Quasq; pluit, nubes, ipfa teforbet aquas:
Sic melim, proprios quosfudi, combibo fletm, Inq; fuum recidit tuims undafinum.
Qu& meafint igitur, dum ttifte gemo, lamenta, Non nifinosfoli novimm, ille, cr ego.
Łuid voveam, tacitis dum compleo littofa votis, >/o» nifinos foli novimm, ille, c ego.
Quid clamem, mea dum Jefe fufpiria rumpunt, Nonnifi, non nifi nos novimm, ille, crego*
Oq uotiesficlas animm g erit hiftrio partes, Et pugnantanimo frons, oculij; fuo! (nos,
Vum gemit erpatitur tragicos mens c<eca cothut- S<epius in mimo Rofcim orefalit.
Wulla fides lacrymis , lactym<e fimulare docentur, . Ficlaq; triftitiam rifibtvs, ora tegunt. Solvor ut infietm, putat omina ttiftia vulgm; Solvor ut in rifus, omina Uta putat:
Fallitut ah! noftri nequefcit mendacia vultm, Cum Utor, lacrymot; tideo, cum doleo.
Vixtibitot, Ttotheu, quot funtfimulantibus ora, Vota quibm latvam dant, rapiuntq; fuam.
"Hemo meos gemitm,fufpiria, votac/; novit; Hemo, duo nifinos, & duofufficimm.
|
||||
|
~4nima mea defideravit te in notte. lfaix x$.
|
|||
|
LlBE
|
||||||||
|
R PRIMVS.
I. |
||||||||
|
Anima mea. defideravit te in no&e*
Ifkias 2.6. Ei mihi quam denfis nox ittttildt
atra tenebm! talii erat,Vhdrtos qua tremefecit agros. tfubilayluridaJqHMliddjtetrkdftet* ribilk noxj Nofturno tn cenfuperdere dignd locunt. Ko» ego tam irfles ScythicotfutOjCardine lv.iidi% Tardat ubi ientas Farrhafis Vrfa rotnii
Nec tot Cimmerio glomnrantitr in xthtre mbest Vnde fuos Vhtskus vertere jufjws equos!
Nec reorinvifimaifs aira cubiiia Vitis, Fertur ubifnrva. nox habitare casa.
Hdm licet hic ocuiis nullam dentfidera lucem% Non tamen efl omni mens viduata die:
Nocie, fuam noBempopulm videtille filentantt Etfe, Cimmeni, Sole carere vident:
^rStca cwm fenosregnavtt Cynthia menfes, Vatfram reduct feptma luna vices.
^ft meperpetuis damnatfots dira tenebris, Nullaque vel minimo fidtre flamma mical.
Et neque (qttod aecis unum folet efje levameti) Ipfa fuam noQem mens mifranda videt.
Qtdntenebrai amat ipfa fuasjlucemque perofa, Vertit in obfcccn* notiis opaca diem. • Nempe
|
||||||||
|
PlA DESlDERIA.
|
|||||||
|
2
|
|||||||
|
Nempe fuas animo furataSuperbiaflammas,
Hubilat obfcuro iv.mina c&capeplo.
Vec flnit ~4mbitio nitidttm clarefccre folem, fufeat c ingenuas idalk ignefaces.
Heu , quoties fubit illius mihi nottis imago, Nox animo toties ingruit atra meo!
Sors oculis noflris melior, qutbm ordine cefto, ^lternas reparant lunaque folbue vices!
Ham quid agat ratio ,quid agat fludiofa voltttat, Qttas habet,utgeminos mensperegrina duces?
7uajcr,habere oculos, dolor efl, ubi non datur uti, Qtam , quibus utaris , non habuiffe oculos.
Qui dolet oppfeffm lapfls velocim umbris Ltetioraggreditur mane viatoriter.
Sed nimis htec logas tenebris noxprorogat horts, Qtite tibi mane negat cedere , 1'ha'be, diem,
Cum redit ^Srcloo Titan vicinior axi, Exultat reducis quifque videre jubar.
Scilicet *4urorŁ gens vtrtitM omnis in orttis, Qiflfque parat frimus dicere, Vhcebm adefl!
Sic ego,fepe oculos tenuifMimis Olympo, ^Afpiciens, gemino quijacet orbe, Volum.
Bt dixi tamftje; Nitefce, nitefce mew Sol! Sol mihi tam multos non venerate dies!
Bxonre, exorcr?, c medios faltem exere vultus, Velfcintiila tui /ola fat effepotefl.
Si quoque vel tanti renuis mihi luminis ujitm, Sufflciet vdm expetiiffe tuos.
AnimA
|
|||||||
|
LlBER PRIMVS. 3
|
|||||
|
Anima mea defideravit te in notte.
Ifaiae 2.6. Rat enimtempus quando noti Auguft.
cognofcebam te. xx tempori Soliloq.
illi quando non cognofcebam cap.31.
te! V* csccitati illi quando non
videbam te! llluminafti me lux
mundi, Scvidite. Serb te cognovi lumen verum , ferb te co- Ibidem.
gnovi. Erat autem nubes magna & tenebro- cap. 35. fa ante oculos vankatis mes : ita ut videre non poflem folem juftiti* , & lumen verita- tis. Involvebar in tenebris filius tenebrarum. Tenebras meas amabam , quia lumen non cognofcebam. Cxcus eram , Sc csecitatem amabam, 8c ad tenebras per tenebras ambu- labam. Quis me eduxit? ubi eram homo cae- cus fedens in tenebris & umbra mortis? Quis accepit manum meam ut inde me educeret? Qnis eft illeilluminator meus > Nonemn quaerebam, & ipfe quxfivit me. Non voca- bam eum, Sc ipfe vocavit me. Vocafti enim me nomine tuo, intonafti defuper voce gran- di in interiorem aurem cordis mei; Fiat lux, & fafta eft lux; &: difceffit nubes magua, &C liquefafta eft nubes tenebrofa qux operuerat oculos meos; & vidi lucem tuam, & cogno- vi vocem tuam, & dixi: Vete Domine tu es A Deus |
|||||
|
4 PlA DESIDERIA
Dcus meus qui eduxifti me de tenebris, 8c
umbra fflortis , &c vocafti me in admirabile
lumeu tuum ; dc ecce video. Gratias tibi il-
luminator meus , & converfus fum, & vidi
tenebras in quibus fueram, &C abyiTum tene-
brofain in qua jacueram, & contremui, &c
expavi, &c oixi: Yx,vx tenebris meis in qui-
busjacui! Vae, v* cxcitati illi in quavi-
dere non poteram lumen coeli! Va;, vx pra:-
teritx ignorantia; ma, quando non cogno-
fcebam te Domine! Gratias tibi ago, illumi-
nator &c liberator meus, quoniam illumina-
fti me, & cognovi te. Serb cognovi te veritas
antiqua. Sero te cognovi ventas xterna. Tu
eras m lumine, &c ego in teuebris , & non
cognofcebam te , quia illuminari non pote-
ram fine te, &c non eft lux extra te.
Aupift. Tu lux Domine ; tu lux filiorum lucis,
SoJiloq. tu (jjes qUinefcis occafum, in qua ambulant
cap. 17. Łmtui mie offenfione, & fine quaomnes
qui ambulant,in tenebris funt, quia te lucem
mundi non habent.
D. Gre- ^ox 1uipPe elt vrta prefens,in qu^ quadiu,
gor. in Per noc; quod interna cofpicimus iub incer-
lobc.21 ta imaginatione.caligamus. Prophetanainq;
ad videndum Dominum , prerm fe quadam
caligine feutiebat, dicens: ^Anima mea defide-
ravit te in node. Ac d apertk diceret: In h4c
obfcuritate vitx pra;fentis , videte te appeto,
led adhuc mfirinitatis nubilo circumfcnbor.
Facile
|
|||||
|
•
|
|||||
|
LlBER PRIMVS." f
Facile enim homini eft , quidlibet defide- Ang. m
rarea Domino , & ipfum Dominum nonPfal.?^. deftderare. Habet namque mundus ifte no&es fuas> Bernar.
& non paucas. Quid dico,quia nocles habet in Cant. mundns, cum pame totus ipfefit nox, & to- ferra,7 i tus femper verfetur in tenebris. Nox eftj ludaica perfidia; nox, ignorantiaPagano- rum; nox,h'a:reticapravitas; nox,etiamCa- tholicorum carnalis animalisve converfatio. An non nox, ubi non percipiuntur ea quae funt fpiritus Dei! Fruftra per has noftes, juftitia: folem & lumen quxritis veritatis, ii eftfponfum; quianulla focietas luci ad te- nebras. ; „ , Nobisergo unde in his tenebns Ventas? ^-™;Ł
nnde charitas , ifl hoc foeculo nequam, in Domini mundo, qui totus pofitus eft in maligno? ferm# 6t Putas erit q d intelledtum illuminet, qui in- flammet affeclum J Erit utique fi converta- jnur ad Chriftum, ut velamen de cordibus auferatur: hic eft enim de quo fcriptum eft: Habitantibw in re^ione mnltx mor.k, lux orte eficis. Gratias illi, quimequsfivit fugitivum, Aug.in
qui me vocando ab interitu revocavit, quiPfa.i3*. fecit mihi illuminatam noclem. Noxenim eftquamdiuifta vitaagkur. Qupmodo eft nox illuminata? Qviia Chriftus defcendit in no#.em. Accepit Chriftiis carnem de ifto A * fecula |
||||
|
6 PlA DESTDERIA
feculo, & illuminavit nobis noclem; perdi-
derat enim drachmam mulier illa , accendit lucernam. Sapientia Dei perdiderat drach- mam. Quid eft drachma ? Nmnus: inquo nuino imago erat ipfius Imperatoris noftri. (Fadtus eft enim hoino ad imaginem Dei,& perierat)Et quid facit mulier fapiens? -Accen- dit Iitcernam. Lucerna de luto eft, fed habet lucem qua inveniatur drachma. Lucerna er- gd fapientias, caro Chrifti eft. De luto fafta eft, fed verbo fuo lucet, & iuvenit perditos, C nox illuminalio in delicw wew.Facta eft mi- hi nox in deliciis. Deliciae noftra: Chriftus. Aug.lib. o a:ternaveritas,&:veracharitas,&chara ^.•J-011' aaernitas! TuesDeusmeus,tibifufpirodie feffionu ac noc^.e_ Łt cum te primum cognovi, tu c ^*I0* affumpfiftime , ut viderem effe , quod vide-
rem, & nondum me efTe qui viderem. Et re- verberafti inrirmitatem afpectus mei, radians in me vehementer, & contremui amore & horrore, & inveni longe me effe a te in re- gione diffimilitudinis. |
|||||
|
II.
|
|||||
|
T>eut tu fus ittfipiehtiam meam, C deliStt met
atenonfnntabfcondita. Pfalm. «8. II.
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 9
I I.
Deus tu fcis infipientiam meam, &
deli&a mea a te non funt abf-
condita. Tfilm. 68.
ST tibiftultiti* nulla eftpdtientid noftra,
Omnia confilio quifapiente regis; Wullm ab ojfenfo veniamfibi numine jpcret, Hullm enim culpa, ftultitia^; vacat.
H<ec quoque prxcipuas aftiat contagio mentes, Et fud ftuttitix quemlibet aura rotat.
Suidfimulaffetuvat ffemel infanivimw omnes, Qtdfque, quod infeaum fepius optet, babet.
lEtpater er mater,genertsprimordia noftri, Mdximaftultitixfigna dedere fute.
Creditepofteritas,fatalivenditapomoes; StuUu-s hac aliquid venditione fuit?
N?e minus infanw, magni patrimonia cenftti Terdidit ejuriens, munerepultis, Efau.
Et Salomon gemuit lufam vertigine mentem. Quem vagm in furias prscipitavit amor.
"Konigitur vatispr&faga oraculafallunt; Maxima ftultorum quifore regna Cdnit:
Cdffa nec alterw meritis, puto , vota querelts, Qu&fimili lacrymansfudit ad aftraprece:
O utinam faperent'. utinam ventura viderent! *4d mala proclivis non ita turbaforet.
A 4 Sic
|
||||
|
lo J* I A DESIDERIA
Sic habet. Humanas agitant deliria mtntts-
Sifaperent; ttrris crimina nullaforent.
Quis (nifidejiperent) quofdam dixiffeputaret, NuUum quiterrisimperet, effe Deum?
Quilibet utpeccet (aliaspeccare timerei) Effefibi nullumfingit in orbe Deum.
Ipfa igitur noftros averlunt criminaftnfm, Nullm ey in vitium,fit nififtultus, abit.
Sed neque fe pneceps tenet his dementia clauftris, I» nova quotidieprobra, notasque ruit.
Extruimusque domos, cceloq; educimm arces, Ceu data perpetuo terra colendaforel:
Craftinm at vit<ejubet,heul ftationc moveri; Quis neget injanas nosfabricaffe domos?
Conferimmplatanos, dijponimmordine lauros, ^ireolas hortis dividimusque fuas:
SuŁ ftolidiferimus, vix tertius ajpicit hteres, Ecce opera pretium, quodtum honus habet.
Sic,pulo, datfenibmpuvtilisnatio rifum, Cumfabricat luteas, parvula turba, cafits:
Tudicrafollicitisftrvtt rejpublica curis, Hicfcenum, hic paleas convehit, ille trabcs;
~4ggerit hic gravido plumas et ftramina plauftro, Hujm erattefta quartre munm aquam.
Etfibi iumftrutl<e gratantur mcenibm urbis, Magnac[; fe pueri regna locaffeputant.
Htec videt, ac ridet qua tranfitgrandior xtM, Tfix<[; gravesfcft virq; fenexq; tenent.
Haud aliter Superis dant noftra negotia rifum, Kegnaq; pro nidis, qutefabricamm, habent.
Hqc
|
||||
|
jLlBER PRIMV5. II
Hoc quoq-, flultitix genw efl memorabile noftr*,
Corporatam varias nojirafubiretogai:
Tauca vel hoc ftudio,peregrinusad oppidacurratt Inveniet veftesper loca qu<eque novas.
Sifedeant unofemel omnesforte tbeatro, (Quot fua diftinSos pompa, colorq;facit)
Hidiculis videat plenijsimapuipiia mtmis, Tiideat ezr foctipallia qmfquefui.
Jam quis nongemmas,quu nonjibi cogcrit aurZ? Sudatin hoc hominum conieriturq-, labor.
Sl!<id tamen eft aurum,fulvte nifiputvis aren<e? Gemmaque, quam vitrei guttagelata maris?
Etpetit hai tantagens ftulta cupidtnegayts, Seuforet hinc miferk unap^tendafalus.
Ecce tibiminimo ccelum venale labore, t Et ccelum hocpretio, quantula turbapetil?
Heugenusinfanum! terr.itprtsponitisajiris, Vucitis Łternii lucrapriora bonis!
Quispueros (lufufifors ita turpiter emnt) Ludibrio dignoshelleboroq; negetf
Hempe fciunt levibm quid diftent xra lupinis, Vt femel abjettas deferuere nucei.
Nos mage de/ipimm, cit-rn parva crepundia,C<elo, Vropudor! ZFfatv.aspluris habemus opes.
0 medici mediam ftolidis pertundite venaml StultitU queat hic proximus eflefuror.
Sed videt b&c,magnw qui temperatarbiter orbe, Noftraq;, ftultitU nomine, multa tegit.
Bt meapropitius deliriaplurima tranfit, yidtaq; fcit cceca dijsimulanda mann.
A f St
|
||||
|
12 PlADESlDERIA
Etquijtu adimat, novit Vrxtork egere,
Veperdam,patrias qui mihifervet opeS. Ergo adeatfanum mea,fac, tutela patronum»
Stultitu cufios efio vel iffc men. |
||||||
|
"Dem
|
||||||
|
*
|
||||||
|
F LlBER PRIMVS, IJ
Vem tufcii infipientiam meam, & de-
htta mea a te nonfunt abfcondita.
Pfalm. 6%.
STvlti s s 1 mvs fumvirorum, crfapientta proTer;
hominum non eft mecum. Ko» dtdiajapien- 3a> tiam , ey non novi fcientiam fantlorum. Vtina fuftintreips modicitquidinfijiietiteme<e\ 1. ad
Stultitia \enim~\ colligataeft in corde pueri. Cor. rr.1 [Sed] vis nofcere quis fit infipiens, & Pr<>ver.
quisftultus? Refpondeo ; infipiens eftqui"* le a Paradifi gaudiis peregrinu efle non con- °™° fiderat, & fe exulem in hoc exilio non atten- j^ fpe°* dit: ftukns eft, qui licet ifta cognoverit, libe- peccat * laritamen a mmidi miferia per vitxmeri. cap. 8. tum non intendit. Dic ergo te ftultu, & fapiens eris. Sed dic, Auguft.
dic,& intus dic,quia fic eft ut dicis. Si dicis, ^en2h s" nolicoramhominibusdicere, &coramDeo deTeP« nondicere. Prorfiis quodad te ipfumper-cap'5" tinet, quod ad tua • tenebrofus es. Quideft enim aliud , efle ftultum, nifi efle tenebro- fum in corde? Quis eft ftultus ille qui tamquam luna Au"uft.
mutatur, nifi Adam in quo omnes peccave- epift. runt? 'n9. Infipientiam quoque [David] ftultum 53(51.
funm fadtum nominat, ab infipientia proce- homil.' dens. Omne euim peccatum per ftultitiaminPiil. fit. 37.
|
||||
|
?4 PlA DESIDERIA
fit. Qui igitur in peccatis perfeverant, in^ue
eis confiftentes gaudent, & fe obleclant ac deliciantur, uibilo diffimiles porcis funt fefe iii volutabro luti provolventibus. Docet au- temin quibus fuerit, cum incideret in pec- catum. Quoniam enim rempore aliquo cot tneum conturbatum ei~i, c° dereliquit me virtu* mea, er lumen oculorum meorum,C ipfum non . eflmccum : tempore enim , inquit, peccati; pars anime rationis particeps haud modicam iuftinebat perturbationem pravo confufa af- fedtu, & tenebris, ab eo qui peccati fuit iurpulfor, obdudta ; adeb ut in infipientiam inciderit. ideb dicit, putruerunt cicatricesmeat i-facie infipientu meue. Conturbatum itaque cor ejus, quoniam in infipientia fuerat, & a. virtute prudenti* exciderat. Orig. in RecTre [autem ] peccatum infipiemiam vo- Pfal. 37. cavit, nemo enim fapiens id aliquando com- mittit.
Chryfo. Nihil peccato pejus ; infipientes facic homi. 17 eos , qui antea intelle&u, & fapientia multa mGen. praeditifuerant. i*- r [Et certe ] malitia omnis ex ftultitia ori-
hornil°' tur; fiquidem fuperbus & iracundus (quo- 41. in" niam fapientia carent) his afieftibus abfu- cap. 6. muntur. ideb inquit Propheta: Non eftfanitas loa.n. incarnemeaiifacieinfipientifzmedt: ut omne peccatum hftuhitia, ortum habere demoftret: nam qui virtuti ftudet, qui Deum timet, is fapien-
|
|||||
|
•
|
|||||
|
LlBER PRIMVS. tf
fapientiffimus eft. Initium , inquit, faftentii
timor Vomini. Qupd fi ita eft ; malus , qui Dei timorem non habet, fine dubio non vft ,. fapiens. Qui hac vera caret fapientia: ftul» tiflimus eft. Nihil enim ab infanientibus differunt, qui Chryf.
terrenas res, & brevi duraturas tamquam in hom. 4. fomnis fufpicantur. Videntur divitiis afflue- mIoln• te, cum nullis affluant, in deliciis efle , cum non fint: neque ante fe deceptos intelligunt, quam ab infania liberentur. Delirare tibivideor, cuin haecce loquor; Aug.in
anicularia tibi videntur hsc verba. Tu enim Wai. 38. (videlicet homo magni confilii, magnxque . prudentias ) excogitas quotidie generaac: quirenda: pecuniae, de negotio , de agricuV tura, fortaflis & de eloqmo,de juris cofulta- tione, de militia"; addis,& defcenore. primo hoc & te quero: fcis eum pofleffuru cui f ervas ? aut fi nondum natus eft,fcis nafciturum! fer- vas flliis; incertum eft, an futuris, an poŁ fefluris? Sedquideft, dic quaifo, ftultius homine chryf.im
qui laborat, & fe excruciat, & tantas opes pfsjV. s. congregat, ut ex ejus laboribus alii fe volup- tate expleant? Quid eft aute-Jimnl infifiens v ftuliw piribunt? Hic mihi videtur verba facere deimpiis, quitoti rebus prafentibusafrixi funt, easque fufpiciut; de futuris autem ni- hil
|
||||
|
PlA DESIDERIA
|
|||||||
|
16-
|
|||||||
|
hil philofophautnr, ea de caufa vocanseos
infipiemes.
Ibidem. Vocaverunt r.omina fua in termfuis. Ecce
alitid genus amentix; aedificiis, agris, & bal-
neis fua nornina infcribere, & putare fe ma-
gnam confolationem ex eo accipere , &c um«
bram pro rei veritate confequi.
Ibidem. ^a gloriafua exturbati funt. Qnidnampo-
teft cum hac conferri ftultitia., quando ea
facjunt de quibus puniuntur^ pro quibus ig-
nominia- afnciuntur»
Chryf. Lignum quide quod plantafti, manet; do-
hom. 55 mns quam xdificas, &c tpfa manet; faber au-
adp.op. tem &c agricola abducuntur &c pereunt. Et
Antioc, cum nax gant) tamquam immortales hxc
omnia comparamus. Igitur audi quid Salo-
mon dicat: JEdificavi nnhi domos,w\Ofiit,plan-
tavi hortos CS" viridaria, vincas,natatoriasaqua-
rum.Sei. quid ait poft hsc ommalVanitasva-
tiitatum,!y omniavanitas.t^on fimpliciter va-
nitas,fedper excellentiam. Etqusfocreda-
mus , & res apprehendamus in quibus non
eft vanitas : fi {plendida reipicias ajdificia, &c
horum te fallit afpeAus, ftatim in coelum re-
fpice : a lapidibus & columnis ad ilium de-
corem oculos reflecle, &videbisquodhasc
formicarumfint &• culicumopera. contemplare
fpeftaculum;afcende ad cceleftia,illinc gdifi-
ciorum difce iplendorem , & haec uihil efle
in\enies,{edparvukrumludibriapuŁrorum.\e-
|
|||||||
|
LlBERPRlMVS. 17
rurnnonferunt pueri, utdereullautilicu-
ram gerant. Ita etiam quidam femper volunt lude- chryf.
re , humique femper jacent & humi fer^ homil. \ Punt ac reptant, Sc qua: humifunt, nem- iu *• ai pe terrena, arfedtant. Pueri autem farpe, Cov-c< * cum nos loquamnr de rebus neceffariis, eo- rumquaedicuntur, nihil fentiunt, fedfem- per rident: ita etiam quidam, quando de re- gno loquimur, rident. Pueri rurfus, quando. latronem viderint, & quce funt intus au feren- tem , non folum non prohibent, fed etiam arrident infidiatori. Siu autem calathulum aut fiftra abftuleris , aut aliquid aliud ludi- crum, indignantur & a:gre ferunt, fe dilace- rant & folum pulfant. Ita etiam quidam,vi- dentes diabolum paterna omnia fibi auferen- tem,rident, ad eum tamquam ad amicum ac- currentes : fi quifquam autem autpoflelTio- nes , aut divitias, aut pueriie aliquid. abftule- rit, fe difcerpunt. inteiiigite infipienies in po- p(-ai. j3< puio, cr jlulti aliquando fxpite. Kolitepuerief- 1. a'd ficifenfilm. Parvienimpueri, parvaquidem Cor. 14. bianti ore ftupent & mirantur ; rerum ve- Chryf. ro valde magnarum , non tanta tenentur ^°'n- 5<S admiratione: nolitepueri effici; hoceft, ««-, unc fiptentes, ubi oportet elTe fapientes. locmn. Pueris quidem iis, qm funt adhucpau- chryf
lo minores, patres prabent ejufmodi: cal- homil'. ceos, veftes , aureas quafdam brafteas &inPf. 4. armiilas.
|
||||
|
l8 PlA DESIDERIA
armillas. Poftqnam autem creverint; illis
eis ablatis , dant alia majora. Ita etiam feck Deus : nos a parvis illis 8c puerilibus abdu- cens, ea qua: fuht in ccelis pollicitus efh Ne hsc ergo qua: fluunt & pratercurrunt ad- mireris, nec fis pufilli & abjecli animi. /uguft. Sed majorum nugas negotia vocantur;
Conf. puerorum autem talia cinn fint, puniuntur k i. ca. 9. majoribus. Ambr.in Be<tta* vir cui notnen Vomini f}es ejus ey non
Pia.118. reffexit in vanitates c infanias falfts. Qui
O&on.j non reipicit ha?c beatus eft, guiautemreipi-
cit, infanus atque furiofm efi. & ideo refi-
pifcat unufquiique a furore feculariurn cu-
piditatum , qua; ita mentein , animumque
perturbant, ut composfui ejfe non pofiit.
Pfal.24.. VeliBaJHVentutiitneje, C ignoranliai meu
' nememinerk \Votnine.~]
Aue.l.i Ipfos namque fatuos videmus ( quos
de pec- vulgo moriones vocaut ) ad cordatorum
cat-mer. delicias adhiberi , & in, mancipiorum a>
eap.35. ftimatione, preciofiores efle cordatis. Et
fuum parvulum filium , a. quo garriente ta-
]ia pater lxtus exfpectat , provocat ; fed
dumfpesfubeft incrementorum, &ingenii
lumen acceflurum creditur statis acceflu, fit
utconvicia patvulorum, etiaminparentes,
non folum lnjuriofa non fint , veriim et-
iam grata atque jucunda, [ QuidJ quod in
h«C
|
||||
|
LlBER FRIMVS. 19
harc etiam concitentur ftudio ridendi, &
vanitate majorum ? nam plerumque illaa:- tas, jam patrem , matremque agnofcens, neutri eorum audet maledicere , nifi ab alte- ro eorum j auŁ abutroqfue, velpermiffa vel juffa. |
||||||||
|
B I 11
|
||||||||
|
L
|
||||||||
|
*
|
||||||||
|
Mtjerere mei Vomine, quoniam infirmtvs fum:
Jana me Vomine, quoniam conturbata fmt ojia mea. Pfalm. 6. III.
|
||||
|
LlBERPRIMVS. 21
III.
Aliferere mei Domine , quoniam
mnrrnus fum: fana me Domine, quoniam conturbata funt oifa mea. JBfalm. 6. f~^Onquerar- anfdta? juftas deditiraquerelat.
^--' Heufine Pteoniajolarelinquor ope!
Xon ego (verba licet mibi quis jurata dedijfei) SperaJJim, cordi non magis ejfe tibi.
Siccine tardusades,neque nojhapericula tangut? Suce potuittanu caujfa fuijfe mor&?
Omeajpes! Numen quo non pr<efentius Łgris, Sicpotis es nojiri non memor ejji mali?
Xtuncaderantpariterl>odalyrw,atq; Melampus,- Thillyrides Chiron, Txoniusq; fenex.
Multaque pMerea comitata Machabne, turba-, Qttxq; aliquod medicanomcn abartegerunt:
Tufolm deeras,morborumpublica cura, Toftk -y tot Hippocrates ultimtts eccc venis.
O meajfei! numen quo non prnfintitn <egris, Sicpotu es noftri non memor ejfe mali?
Omnilus ejt ori-s vifus colorindice lingua, Omnibm admou vena notata manu:
Nil, ajunt, vitale rubet, neque languida certas ' Venanotat,pulfuprsmoriente, morat. .
Idj; egoplus ipfis deprendo medentibus atgta, Deftituit medicos arsfua, meq; falits.
|
||||
|
12 PlADESIDERIA
QjjdnamigiturJperefugientibm orbaMagiflris,
Morbm ubi vincitjkvtor artis opem?
Ccccaper infecias ferpunt contagia venas, lma<\;fubfiditlapfmin o(fa dolor;
Etcaput c cubitije fuflentare recufant, TtnBaque vix Baccho vena medente redit.
Etjam vix anim<Ł fupereflpars ultima noflra, Heuparorinferiisproximapompameis!
Venique qui morbos cupit omnes difcere noftros, Copia quodfieri nonfinit, ille cupit.
Hic ftatm,h<ic rerumfacies miferanda meafu eft, Necjuvor ullius, qui medeatur, ope.
vdjpice, vix noflrampoteris dignofcere formam; Vultm abeft vultu,feq; nec ipferefert,
Luminafujfofsis retrofug ere cavernis, MagndquepurpureisfaBa ruinagenis.
•Anteaiem nivei,lapfiq; efronte capilti Decrepitamfieri cogitis ante diem.
Vecjfuifquam hanc ferro potuit compefcere noxa, Quin caput zrfaciem carpcret atra lues.
Tetrica quid memorem vigtlisfaftidia leih? Quaq; manu tangi vulnera cruda timent?
Vulnera,proh nullis mulcenda Machaonis herbW. QKalia, qu<e fecuit barbarm enfis, hiant:
Vulncra, fed penitas animtpopulantia fibtas, Qiue nullta medica claudat hiucla manu.
Vcmpeguves,meafunt,quasfeci,vulneranox<t, Vulnera, truxammne carnificinamea,
*4ddt,quodintm,opu dirm mihiturgeat hjdrops, Lentdquepigritim repttt in ima lues;
Tenfaqut
|
||||
|
LlBERPRiMVS. 23
Tenfaque ventofiprope rumpant iliafaftm,
Et Veneris tacitmpeBora canccr edat.
HŁC egofepe dedi varits tratlanda Magtftris, Semper at oblatz curafefeilit opis.
Sciiicetipf fuas, hic tentet inaniterattes, Quitaptum ^indtogeo reddtdit arte diem.
Quiquepoteftatesfuccotum notat C ufum, Vnafalm egtUJpesepie, Epidaure, tuit.
>&c juvet hic Chiron, operofe viribm herbŁ, Necfummum medict mmen ~4poiio chori.
OJficium tanto cedit minm omne dolori, Nonhabet hic uilumfuccm, odotve, locum.
Quas igitur JpeSem, veftti nifiUuminis, atM, Funetibm nullis quas Ubitina notatf
O meajpes! Numen quo nonpttfentimullum', Ecce tuam veneror, mortuapxnl, manum.
Sanm ^pollinea non indiget arte vel herba, Lege MachaoniŁ, qui doiet, ttrtiseget.
Mens mibi lafa dolet, plmfimplice vutneris iclu; Ne doleat, viresexperiare tuM.
Ma ego fum, Solymu qiiamprMo cru"tm arenii Stravit, eyimmiti diffidit enfe laim.
T« Samariu, mero, Tk vidnera mitis olivo Obline, barbarica vulnerafalla manu;
Qupsque Levita negat, medicos injferge Liquores, Ctefcet ab infufo rote mctoquejam. ,
|
|||||
|
B 3 Mifcrere
|
|||||
|
24 PlADESlDERIA.
|
|||||
|
Jlfiferere mei Domine, quoniam infir-
mus fium: fana me Domine, c/uoniam conturbata fiunt offa mea.Vfa]. 6. v. 3 • A ft. 717 jGrotvs fum, ad medicum clamo; cx-
foliioq.' •**-'Cusfum, ad lucem propero ; mortuus
cap.2. fum, ad vitam fufpiro. Tuesmedicus, tu
lux, tu vita, Iesv Nazarene ; mifcre-
re mei fili David ; miferere mei fons miferi-
cordix. Audi quid ad te clamet infirmus ;
Lux quae tranfis , expecta ca:cum ; prabe ei
manum ut ad te veniat, & in lnmine tuo vi-
deat lumen.
Autrnft Imperfecla enim mea plurima vident o-
r.iedit.' ctmtai- Mitte,qua;fo manum pietatis tua; in
cap. 3<5. me, & t°He de me , quicquid offendit oculos
pietatis tua: in me. Corain te Domine eft fa-
nitas &infirmitas mea. Illam precorferva,
« iftam fana. Sana me Domine ey ftnabor-falvum
tnefac es~ ftlvmero. Tu quiinfirmafanas 8i
fanata confervas. Tu qui nutu tuo reftauras
diruta 6c collapfa.
Vtinam tibi Domirie, aliquajfilia; Hieru-
Guilber. falein nuncient languores meos.fi qui funt in Abb.fer. me qui commedaritibidignifunt;iiam mul- 46. in ti funt in me indigentes curari.O me felicem Cant, Ł aliquis Centurio cceleftis dicattibi: Vo~ minepucr meus jacetparabyticm in domo,& ma~ lc torquetur '■ utinam Domineftatim refpon- deas,
|
|||||
|
LlBER PRIMV S." 2f
deas, Ego veniam, C cwato eum. Vic Vomine
wrbo,&° fanabot. Verbo euim ades( quia ver- , bumes. Medicinas de terra , propter fingulas Anguft.
quafque fuas cotruptelas creafti. Singnla folHoq. folatia fingulis malis obviantia praparafti; cap. ?.o. quoniam es mifericors, & miferator. Hei mihi,Domine,miferere mei. Heimi- Aug.lib.
hi, ecce vulnera mea nou abfcondo. Me- io.conf. dicus es, sger fum, mifencors es, mifer fum. cap.28. Numqmd non potens eft manus tua Deus Idem
omnipotens fanare omnes languores aninue «Wdem me«? caP- 3o. Multas infirmitates habet anima noftra. Hieron.
Quot peccata, tot infirmitates. inPfal. /Egrotat humanum genus, non motbis I02-
Corporis,fedpeccatis. Augufr. - Nonmodbenimparalyfidiflolvi, verum fe^$L
etiam peccare , languor eft, &longe illo Domi;.;~ languore deterior, ac tanto utique, quanto cap_ tl; eft corpore anima prxftantior. Chryf. Prafta mihi Domine medicinam unde homil.
mea poffint curari vulnera : vifita me infit- i4-inc. mum, cura me xgrum, fana melanguentem, +■ Ma". & fnfcita me mortuum. _ ni"|"tft' Varios (iquidem languores habemus ani- cap /0#
marum, & hi funt quibus [Chriftus] princi- chtyfin paliter vult mederi. c.+.Matt. Propterea enim illas Kgtitudines fanat, ut hom.14,
iftas fcilicet de nofttis animabus expellat. B 4 Animas
|
||||
|
2.6 PlA DESIDERIA
|
|||||
|
Ambrof Animae languor peccatum eft , unde dixit
traft.de Propheta ; Sana animam meam, quiapeccavi 4.2.man- tiU-t languor anima: noftra: fuperbia eft , ava- fionibus. ritia eft. Ambrof. Etiam in typo mulieris illius,focrus Simo-
lib. +. in nis & Andre*, variis criminum febribus, ca-
C-4~Luc. ro noftra languebat, 5c diverfarum cupidi-
tatii immodicis «ftuabat illecebris. Nec mi-
norem febrem amoris efTe dixerim quam ca-
loris. Itaqueillaanimu, Juec corpus inrlam-
inat; febris enim noftra, avaritiaeft: febris
noftra, libido eft, eb qubdignitx fintcupidi-
tar.es: febrisnoftra,iracundiaeft: febrelibido
flagrantior eft, graviusque praicipitat & in-
flammat.
Ch . f' Vexabat enim nos morbus gravis ac febris
carM.'ad vehemens, decumbebamusque; uon in leclo,
Phii.fer. fed in ipfiimet vitiofitate, perinde ac in fter-
% i. di- core. In improbitate volutabamur, fcaten-
greifio- tes ulceribus , fcetorem fpirantes, fquallidi,
ne mo- incurvi, umbra:potius quam homines.
ral'. Qmnjacettotoorbe,ab Oriente ufque ad
Auguft. Occidentem, grandis aegrotus; fed ad fanan-
cievei-Ms ^um grandem xgrotii defcendit omnipotens
Domini medicus. Humiliavitfe ufq; ad mortale ca*3
cap.ii. nem, tamquam ufq; ad lectum «grotantis.
Ch f Viditinftercorejacentem,avermibusex-
can \.ad ulceratum, a febri & fame opprefTum, nullo
Pliilip. non morbi genere laborante. Nam&febiis
fer. ii. vexabat f. hoc enim eftimproba cupiditas]
|
|||||
|
LlBERPRIMVS. 27
& mflammationes urgebant [hoc enim arro^
gantia] & quasdam infitiabilis fames occu^ jpabat |_hoc enim avaritia ] & fanies undiq- rhoc enim fcortatio ] & ccecitas oculorumr hoc enimidololatria] & furditas & ftupor [hoc enim erat, lapides & ligna adorare , 8i cum illis colloqui ] & multa deformitas [hoc enim vitioiitas ] trifte nimirumquid- dam & morbus graviffimus. Vidit, abfur- ditis (quaminfanientcsfoleant) loquentes, & lignum 8c lapidem Deum vocantes. Vidit in tanta vitiofitate ; nec tamcn abominatus ,eft} non amarior fa&iis , non averfatus eft, non odio profecutus j Dominus enim erat, & opus fuum non oderat.Deinde quid facit? optimi medici more parat pretiofa phar- maca; Et quia ipfe eft & verbum Dei, segris fuis Origea.
non herbarum fuccis fed verborum facra- fawn, r. jnentis medicinam conquirit. in L"it. Eratnamque Archiatros , qui pofTet cu- ^\\12'
rare oinnem lauguorem; & omnem infirmi- 0..;a'e"11 tatef- hom.i.'
Noverat, vena infpecta, qmd intiis agere-'in Pf.i7.
tur in «groto. Aug. in Erat humanarum Kgritudinum Paeonius W- 43-
Medicus, & fanclus xgiotx anima: incanta- >fjem,* tpr. Safonm,in<{uit,fM Jervum ttatm Dem tnem p fj ,r' (beranteminte. MijereremeiVomrne.quinda- ' °' mavi ad te tota die.Boaus autem P^dago^us, 5 qui
|
||||
|
28 PlA DES IDER I A
qui eft fapientia (qui verbum Patris, qui fa-
oricatus eft ccelum) univerfi iigmenti curam
gerit,ejusque corpori & anima: medetur: qui
eft omni ex parte fufficiens medicus , huma-
na: natura: fervator : Surge, inquit jaralyti-
co,Sc fublato,in quojaces, grabato, vade do-
inum ; &qtiiprius eratinfirmus, extemplo
fanus & firmus evafit. Et mortuo Lazaro di~
xit egredere; ille verb mortuns , ex fepulcro
cxiit, qualis erat antequam moreretur,medi-
tatus refurreiftionem.
Aug. vel Ideb autem tot falvavit febricitantes , tot
quis a- languidos, tot claudos, tot cxcos 8c aridos,
liuslib. ne defperet de fe peccator : medicumfevo-
lie Je$f cat> & n011 fims 'eŁlmale habentibus oppor-
& falfa tumim. Aue'Cde Etficutillequi medetur vulneri corporis,
«lo&xi- adhibet quasdam contraria ; ficut frigidum
na cliri- calido, vel adhibet etiam quardam fimilia: fic
ftianali. Dei fapientia hominem curans, feipfam ex-
i.ca. 14. hibuit ad fanaudum; ipfa medicus, ipfa me-
dicina. Quia ergo per fuperbiam homo lap-
fus eft , humilitatem adhibuit ad fanandum.
Serpentis fapientia' decepti fumus, Dei ftulti-
tia liberamur. Iam ver6 fimilia, quafi liga-
menta membris & vulneribus noftris adhi-
bita, illa funt; quod per feminam decep-
tos , per feminam natus ; homo, homines;
mortalis, mortales ; morte , mortuos libe-
ravit.
Quod
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 2$>
Quod fi te ergo fortaffe animarum noftra- Narian.
rum prado & tyrannus, vel a Hierufalem in orat. i«. Hiericho defcendentem, vel alibi ufpiain in- ermem & imparatum na&us, ufque adeo fauciavit; - Clama ; Ego dixi, Vominemifereremei,fa- Anguft.
»«* animam meam, quoniam peccavi tibi: fanat hom.u. te Deus,coniitere tantum vulnus tuum. Iaces fub manibus medici; patienter implora au- xilium, fovet, urit, fecat ; a;quanimiter tole- ra, tantum noli attendere nifi ut fanens ; fa- naberis autem, fi oftendas te medico ; non <quia ille non videt, fitute abfcondas, fed ipfa confeflio initium fanitatis eft. Vulnus, medicum qua?nt; Medicus, con- Amb.ia
fefiionem exigit. Pfal.40. Converteread me, ait Domums,numqiiidri~ Amb. a<l
find non eTl in Galaad , ant medicM non e?t ibi? Virgi. quarenonafienditfamtas filitpopuiimei? gran- lapfam. di plagx alta 8c prolixa opus cft medicina. cap. 8. Totum enim genus humamnn , eft ille Auguft.
hoino, qui jacebat in viafemivivus, a latro- ferm.37 nibus rehftus ; quem contempfit tranfiens «ieverbis Sacerdos & Levires ; & accefiit ad cum cu- Do™' randum eique opitulawdumtranfiens Sama- ritanus , in qUO Samaritano, fe vohiit intel- ligiDominus nofter IesvsChrissvs. Ideb unufqmfque noftrum , cosdis & cor- *™ „,
poris genua rlectens , oret Dominum no- 50jM" -ftrumlisvM Christvm ( quifanaiomnes mantio- infirmitates ne?.
|
||||
|
30 PlADESIDERIA
infirmitatesnojiras) & cum Prophetadicat:
Sana me Vomine crfanabor , falva me, c fal-
•vabor. dicat & cum David: Saname Vomine,
qmniam conturbatafuntomnia offa mea.
Chryf. Omnis enim qui medicum non agnofcit,
inPf. 26 phrameticus eft. Nam quoties pJuarneticos
videmus medicis contumeliam facere, refi-
ftere fanitati, nolle curari, deridere veram
curam?
IbiJem. Currite ad medicum dum poteftis ; ne,
cum velitis, non poflitis.
Aug.in Siadhuc quibufdam perturbationibus a- J»f. iqi, nima quatitur poft remiffione peccatorum, Janguoreft ; fanat cr omnes languores tuos. Sanabuntur omnes languores tui, noli ti- mere. Magni funt, inquies ; fed major eft medicus. Omnipotenti medico nullus lan- guor infanabilis occurrit; tantiim tu curari te finej manus ejus ne repellas , novit quid a- gat. Non tantilm delefteris cum fovet, fed etiam toleres , ciim fecat. Tolera medicina- lemdolorem, futuram cogitansfanitatem: ferto ergo manus ejus, 6 anima, qua: benedi- cis eum, non oblivifcens omnes retributio- nes ejus, fanat enim omnes languores tuos. Ang. in Plane committamus nos medici lnanui, JM4I.40. nonenim errat, ut fanum pro putri fecet. Novit quod infpicit, novit vitium, quia ipfe fecitnatnram : quid ipfe condidit, quidde noftra cupiditate acceiiit,difcernit. fcit fe fa- no
|
||||
|
LlBER PRI MVS. 31
nohomini prxceptum dedifle, ne languo-
rem incurreret ; dixifle in Paradyfo, hoc manduca, Schocnoli. Non audivit fanus medicipraceptum, ut non caderet; audiat vel a?grotus ut furgat. Qllifquis ergo es , 6 Chriftiane, qui fani- Chryf.
tatemjaftas &te vulneratum fuifle diflimu- in c. ie, las , qui integritate gaudes & te a:grotum Lucje, fuilte non mceres , qui te deftitutum jacuifle hom. de non refpicis , fed eredum in EccleGa gloria- Samar. ris; ama C hr i s t v M qui te a praedombus li- beravit, dilige Dominum qui te proftratum jacentemque erexit. Dilige, inquam, Domi- num,qui te in Ecclefi* ftabulum, per femet- ipfum, invexit; qui redtori ftabulario com- mendavit; qui duos denarios,hoc eft, legem & Euangelinm in eruditionem tuam eroga- ri prascepit. Dilige, inquam, Dominum qui tibi dicit: eccefanin es. Dominus enim caram tuam falutem habet, qui propter te in faecu- lum venk, & re a nefandis latronibus libe- ravit. |
|||||
|
IV.
|
|||||
|
Vtde hitmiltcatem r/>ea?r, sr laborem meum : ty
dimitte kxivtrla delicia mea. Pfalm. 14. I V.
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 35
IV.
Vide humilitatem meam, &labo-
rem meum : & dimitte univerla deli&a mea. Ffilm. 24. ASpicis,heufevm! noftrisneq; tangere curisf
^fficis, cp* credi vis tibi, me quodames? J-utilis ignaro canteturfabula vulgo ■ Sentit amicorum vuinera, quisquisamat.
^Jficis tsrpaterii ; neque cura eft idla juvandi; Verus amor promptam non itatardat opem.
^JJice, quam tv.rpi jubear vigilare labori; ^4f\>ice,.cuitendam collapremendajugo.
Siforet ingenua faltem labor indole dignus, Nec nimis abjet}<Ł vilim artis opvA.
Multa meos cafm magnorum exempla levarent, Et faceret propriam, fors aliena Jevem.
SŁpe Ducumproavos, Kegesque noverca ceegit, ^iuguftas operifors adhibcre manm:
Iroteafr^nantem feptemplicis ojiia Nili, Sic or.ts mifcram, Rex Menelae, fripem.
Vextra Sjracofii fceptrisaffketa T),ranni Sic ferulasfpueris fceptra verenda, tulit.
Fleda cxepla quide, tame haud ducendapudofi, (N'ok ctenim mif.ris funt fua fata probro)
^ft mea non lacrymis,feddtgnapulore ruina efl, &m rotofervffes flfonte fubaiia, moUs.
QmU*
|
||||
|
34 P I A DESlDERlA
Qvalisab infida Sampfon detonjusamica,
Citcuit indignas, hofte videntetotM.
tAtque utinS. famuias tanikm damnarer ad attes! Explerem ingenua Jotdida penja manu:
Turpibus atfervum tntiis addtccre peitm, Vlliits eft quavis mancipis aneprobrii. (boris)
^lhpudeA ty (dupltcis nova qum mihi cau/a ru- Ipjamettm damnans execrorauthor obws.
Vtx bene pertxfum efl, tutfumq; revolvttutetrot, Crefcit ey attextis nexa catena malii.
Sciiicet illa manetpletiendas ultio noxas, ~Admifji:m fequttv.t mox nova cuipa fcelus.
0 quamjape meo fenfih<cc ludibtia damno! Nec tamen efl damni mens tevocata metu.
Nempe irahor varioftudia in diverfa duello, Vt tatis ambiguis jampilafatla Ixotis.
Ettrahithinc (vitii, qug lena comesq;)volupta>- Qjticj; fubitvitium, retrahit inde dotor.
Sicpius illa tamen tedit.e certamine vitirix, ^fsidmtt vitiofit licet ille comes.
Sic babet alternosvittus, vitiumque triumbhos, Et mem xtcrno vettitut orbe, iabor.
Tuftibcr htec etiam loris fetvilibm inftas, ^Addis ey inptvnas verbera dura meas;
Vcenaf, cum adb<efit culpafecundaperallt, Subpiiciiiptxnas adjicis ufque novas.
Vempe Ixionim non ejl modofabula terrot, Vtntidfed xternz vettotin otbemoU.
^fjpicst htec dittui, neque noftro tangetefato? ^tfipice, c tn prenas mitior efto meas.
Vide
|
||||
|
LtBER PRIMVS. 37
|
|||||
|
Vide humilitatem meam * & labd-
rem meum : & dimitte univerfa
deli&a mea. Tfilm. 24.
't^quantamtribulationemdeveni'. inquosflu- Mach.6*
*-8ut tfiftititfi in qtta nuncfum; quijucunduf e- tam & diletHuiinpoteftate mea! nunc verbre- tninifcor malorum qutfeci. Vtde humilitatem meam > attende deje&io- Beda iri
nem infirmitatis meai. Pfal.24. Contrarietas culpae fafta eft homini pon- Greg. c.
dus poena;; ut corruptioni fuae male liber fer- *.».. «1 c. Viat, qui bene fervus de incorruptionis liber- X-Iob- tate gaudebat. Vunc etenim menti cedit cato, nunci\; vicifsim Nazian. Mens camemfequitur. ■ ■
Vdmq; bon&cupes,facitidtameipfaquododiti ^«*"Ł„
Servitiumlacrymiiferfequiturq;grave. mitatib.
Qnamvis [eninfj quifpiam locuples (It & chryf. *
generofus, eft tamen inter abjedtos abje&if- hom. ?. Bmus, cum a peccato vincitur, quemadmo- in epift. dum enim fi Rex quifpiam barbarorum fer- i.adCo.r. Vus fiat, omnium eft miferrimus , fic qui in tom* *• peccato vivit. Barbarum namque peccatum eft, animam enim fub Tyrannidem redigit; nihil enim tam praeter rationem eft^quam peccatum; unde ait Propheta , Honn citrn in honore effet, non imeiltxit,comj>aratHi eftjumen* ■thinfipientibm. C Sanfc
|
|||||
|
3<J PlADESIDERlA
Orig. Sane fi intelligamus fpiritualiter, qu« fit
hom. 16 Agyptiorum fervitus; agnofcimus,quia fer-
inca.67 vire .ffigypriis, nonaliudeft, quam obnoxiu
Genef. fjerj carnalibus vitiis, in quod utique unum-
quemque non extrinfecus illata neceffitas
cogit, fed fegnities animi &libido acvolu-
ptas corporis fubegit, cui fe animus per con-
cordiam fubdit. Denique & Salvatcrr de li«
bertate & fervitute in Euangelio diflerens,
italoquitur: Oj»wtf,inquit, quipeccatfervm
eftpeccati.
Hom. 8. Sicut er"o /Egyptus (ifta terrena provin-
in cap. cia) filiis Ifrael, domus dicitur fervitutis, ad
*j.Exo. comparationem Iuda-as &Ierufalem (quas
eis domus efficitur libertatis ) ita ad compa-
ratiouem cceleftis Hierufalem ( qux ut ita
dicam ; mater eft libertatis) totus hic mun-
dus, & omnia quasin hoc mundo funt, do-
mus eft fervitutis.
Auguft. QjjM erS° niirum fi mundus multa vapu-
ferm. ii lat?iervus eft, fciens voluntatem Domini fui
deverbis & faciens digna plagis; non ergo recufet va«
I)omini, pularemultis , quoniam fi non vnltaudire
prsceptorem injuftfe, jufte patietur ultorem;
vel non murmuret contra caftigatorem, cum
videat fe plagis dignum , ut mifericordiam
mereatur.
Prover. Flagellum equo, cr camusafnot C vhga itt
26. v. 3, dorfoimprudentium,
Bernar, Ergone befee jfnmus nos J belUa: prorfus.
Homt
|
||||
|
LlBERPRIMVS. 37
Uomo cum in honore effet j non intellexit, com- ferm. 3.'
faratw eftjumentis inftpientibtvs. fuper Afinini quidam & beftiales motuslegem Qmhahi-
contrariam habent. Cumjejunare eonfentisj tatinad- "roetgula>illecebra; cum vigilare proponis, jtiiorio. iomnolentia premit: quidfaciemui huic afino? Bernar. Eadem peceatores fpiritualiter feremus, Łerm,- *•
«jua: [Sampfonjcarnaliteradnoftramerudi- ŁcAf.ceI' «onem exprefla, fuftinuit. Ita enim nobis, epift'"! utillihoftisilludet, c vertendis molis velut adSeVe- afinos deputabit. Vnde nos Dominus ( ne rum. collum noftrum , non fubditumjngo Chri- J" dignum faciamus afinaria mola ) admonec per Prophetam : nolitefierificut equut & mu- iu*.' !}uihui non eft intelleUm, Homo eniin, uc ahbidicitidem Propheta, nonintelligensho- noremfuum, comparatur jumentis crfimilif ef- ficitur, Qupd in Rege Babylonio videmus e- videnter expletum, qui ftoliditatis impise 8c Vecordis fuperbias poenam , fenfu hominis exutusinbelluinohoccorde fuftinuit. Ete- nimhomoin errore pofitus&injuftitidre- lapfus, jufte ut Samplbn fapientia; pariter &c gratia; virtute defertus , caxitate punitur & mola • quia dignus eft opere jumemario , qui femetipfum lumine rationis orbaverit, & in fimilitudinem belluarum corporis fervus,ab- jecerit. Confidera hujufmodi mortalium vi- tam, & tota tibi fpecies jumenti molentis oc- currat. Vt illepannis oculos corporis, fic ifte C 2. fordibus |
||||
|
38 PlA DESIDERIA
fordibus vita: fux oculos mentis obfurns, per
errores fuorum fenfuum, quafi circa ambages molarum laboriofa" mifer ftatione verfatur, ufui fuo vacuus,laboriofus alieno.Stat in viS, peccatorum compeditus vinculis cupidita- tum fnarum , & ipfe fibi carcer eft, obfefTus tenebris erroris fni, & confcientia: fquallore concretus m femetipfofiftrini ergajhlum pa- titur, faxum cordis fui pertinacia iniquitatis induratum quafi molam verjat, farinam hofti- bus fuis, de corrupta' anima: fua: fruge, confi- ciens; quia ficut fcriptum eft : peccatordea- nimafua currit. Ita qui peccatum operatur de mola vitae fuaj, hoftile triticum molit ut Za- bulum pafcat, cui panis eft anima, qusfibi I fames eft. Origen. Sunt autem 8c molarum dijferentite, utfint trad. 5. qusdamearum humana:, aliae afinariae. Et in Matt. humana qnidem eft illa de qua fcriptum eft: cap. 18. puce erunt molentes adunammolam ; unaajfu- metur 8caltera relinquetur.
Ambr "n Difcutiamus ergo, quje molant, q uid mo-
cap. iV. lant> quWve piftrinum fit: & fortafle mun-
JLuc!e. ' dus ifte piftrinum eft , 8c quod in eo humani
corporis forma referatur, in quo anima no-
ftra velut quodam carcere includitur, panem
» fi confulat boni, operatura coeleftem. In hoc
ergo piftrino anima obnoxia deliftis triti-
cummolendo madefa&um 8c gravihumo-
recorruptum j 11011 poteftinteriora abexte-
lioribus
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 39
nonbiis feparare, & ideb relinquitur, quia
cjus ilmilago difplict.it. ~4finaria autem moU non irrationabiliter Origen.
aici poteft graviffimum hominis malum, tract. <. quod femper deorfum trahit. inMatt. Nam quid per maUm afinartam , nifi actio "P-8-
tttretia fignatur, quasdum colla mentis per ^e%or' ftultadellderiaconftringit,hanc«»/i«/'or«(;jV- mor 'c cuitum mittit. 2f5.i'nc. Molendinum enim labor efthujus fxcu- <;. iob.
«; Auguft. . Et molendinum puto di&um mundum fer- }°?>
lftum, quia rota quiidam temporum volvi- ^e tŁP- tur, & amatores fuos conterit. Vt^'t6 TeftaturSatnpfonAllophyliscaptus, qui Grcg. 7.
poftquam oculos perdidit, ad molam deputa- mor.c.* tuseft; quia nimirum malignifpiritus poft- •-_>. inc, quam teutationum ftimulis intus aciem <s. Iob. contemplationis effodiunt, foras in circuitum laborum mittunt. Et quare in mokndino? quia in ifto mundb Aug. in
verfantur : ubi mokndinum intelligitur,quia Pf. 132. fic vertitur mundus ifte, quo modo mola. Quare in mokndino ? quia devincti in fse- In Pf. 9»
culo, chcuitu rerum temporalium, tamquam mola detinentur. Et trahebant me poft fe, in circuitu , de vi- Ł"SPft'
tio in vitium, & de luto in lutum. foh.oq.
. Vnde bene quoque per Pfaliniftam dici- G^regor.
tur, TKtu mw, fone illos utrotam. ut rota po- ijb, 16."
C 3 tim.tur
|
||||
|
40 PlA PESIDERIA
3».inc. nunturquippeiniqui, quia in circuim laborA
14. Iob. mifii, dum ea qua: anre funt negligunt,& ea qua: deferenda funt fequuntur, ex pofterio- ribus elevantur, 5c in anterioribus cadunt. Oeg.li. Hin? eft enim quod per Pfalmiftamdicl- i.mor, tuT:incircnituim[>iiambiiUnt; quiadumin- c.4. in terioranou appetunt, in extenorum labore i.c-Iob. fatigantur. Mifer ego homo ! quis me liberabit k ca-
Bernar. [umn^ hujus pudendx fervitutis ? mifer fed.
ia'cant! *lbeir> %er quia homo, mifer quia fervus, Sc
' pro fervitute quidem miferabilis, fed pro vo-
luntate inexcu fabilis. Voluntas enim eft qug
fe, cum eifet libera,fervain fecit peccati,pe&,
cato affenticndo , quia qui facit peccatum,
fervuseftpeccati.
|
|||||
|
V.
|
|||||
|
L
|
||
|
jX.emcnto, qutejo , quod (icut lutum fecerts me,
CPinpulvcremYcducesme. Iob. 10. V.
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 43
vv
Memento, qusefo, qubd fkut Iu-»
tutn feceris me, &in pulverem reduces me. Jok.10, CRedideram Superisprocul c(ji oblivia regnis,
Resque fuaimemori Numinaferre finu: Serpit at hic Superis,video, quoq; metibttserrof, ~4ut aliquem fimulant "Humina cauta dolum.
tu vcl es, aut ccrte cupis immemor effe videri, Qi<i dubitas proprium quale crtath opus.
Sijtefcis, referam;fifcis, curfingerepergis? 'Me.Tua ae lutea dexterafecit humo.
ŁiL*risuhi? totoiocuseftnotifsimworbe, Trimtts ubipater eft condftus, hottus erat.
tons ubi.de riguis argenteus exilit herbis, Quadruplicique fuas flumine finditaquas.
Scire lubettemptts ? minimo po(i tempore, fidfttt Cum matis aggerihtts tetra coegit aquas.
*4ddo,.(quod hlftorite facit,hac quoq; parte,pro- Tuniceo rubuit Vnedalaglebajolo. [band*) fitnc trihm es modicam digiiis admenfiaarenam, Tnmdque mafia mei cotpotis illafuit.
fecprimi) ertt his natalibws exitus impaf. N(7 nifi.pulvis eram, nil nifipuhis ero. Sic faber argillam famiis dum repperit agtis, JEdificatfacilipocplafitta luto. C | ' Trincipiit
|
||||
|
44 PlA DESIDERIA
Trincipio, tettte fegmenta ligonibm utget,
Inde levi madidamfiumine mottithumunt;
Venique materiampernix rota verfat in orbem, ^imphordque admotte nafcitur arte manui;
itttfcitur, at mcdia vix amphora vixerit hora, Frangitur, inq;fuamfracla recurrit humuut.
fjaud magefirma me&fundamina condita vitte, Etlevis extremosfiniet umbra dies.
Cur igitur, velutifuga nonfatis incitet dnnos, Tncipitesglomerat mobile tempm equos?
Sponte,meuspulvis,nimis heu cito,Jponte fatifcit, Et mea, non ullo, vita premente fugit!
Si mihi,feu vitrea concrevit Olympm ab unda, Cnelite cryftallo membra gelataforent!
*4nt quales memorant, ctsleftialumina, ftcttai, Qitasfum e liquidis condidit author aquis:
^iutforet ^ingelkte, fihc corpore,porth vitn, Etifiis qualem mentibm effiferunt!
Sperarem ^ingelicis tequalia fxcula lufttii, Celeftesq; annos,fideriosque dies.
Sed data fquamigert mage fortia cofpora turmtc Qtutmpeperitviridi Doris aquofapatri.
Siuin etiam volucns cunis melioribm ottte, Plumea queis nitidte membra dediftis aqui,
O utinam ngidis mihiftent adamantibm attm, ^iut durent mrvosfirma metalla mcos!
Telkes Scythiccefato mcliore forores, Fama quibusfdvofinxit ab nte manttt!
Critjjfuitfolo corpm penetrabile talo, Ctetera namttiplex <es tibi cotpm ettttl . Scd
|
||||
|
LlBER PR.IMVS. 4f
Scdquidago, damnoq- mei cunabula limif
-4M queror e fragiti corporaficta luto ? Hon bene vafa fuo faciunt convicia fabro,
Kecfaber ij>fe fuum jufe refuiat o\va. |
|||||
|
Aiemmto
|
|||||
|
i.
|
|||||
|
4<* PlADESlDERIA
JMemento, qu<zfb, qubdficut lutumfe-
ceris me, Ł? wpufoerem reduces mc. Iob. 10. Hiere- C Vrge, C defcendetndomum figuli, Cfibi
jnj:e 18. ^audiesverba meeuEtdefcendiin domumfigu-
li, cr ecce ipfefaciebat opwfuper rotam, C dif
fipatum eft vas,quod ipfefaciebat e luto, mdnibul
fw: converfusq; fecit itlud vas alterum ; ficut
flacueratin ocultsejui, utfaceret. tyfattumeft
vtrbum Vomini ad me dicens: Numquid, ficut
figulmifte, nonpotefo vobisfacere, doniusifrail
<tit Domintts ? Ecceficutlutum in matiufiguli,
fic vos, in manu mea.
Hugo Volehs Propheta,Deioftenderepotentiam
Card.in & hominis fragilitatem, comparat Deum
hunclo- figulo & hominem luto ; quod nibilpoteft
cum. adverfus Deum, ficut nec lutnm adverfus fi-
gulum; undeRom.p. dicitur: numquidpoteft
figmentum eiquifefinxit, dicere,quid mefecifti
fic? &Ifaia:4f. Ke, qui contradicitficlori fuo,
tefta defamiis terra. flumquid dicet lutum figulo.
fao, QMdfacU ? & Ifaix 64. Et nunc Domine
fater nofter es tu; nos vero lutum ;Crfic1or nofier
tu, cr opera manuum tuarum omnes nos. igitur
jn domum figuli defccndere, eft confiderare
fragilitatem carnis fua;. Corpora autem no-
ftra dicuntur vafa, quia continent liquorem
|
||||
|
LlBERPRIMVS. 47
five thefaurum pretiofiffimum, fcilicet fpi-
ritum ad imaginem Dei creatum z. Rom.4. Habemws thefaurum iftum invafisfitlilibus.Dexis autem eft figulus. Hoc autem vas,rec"te dici- tur fieri fnper rotam ; vel propter corporis lnftabilitatem; vel quia idem eft principium & finis ibidem. fecundum illud Genefis 3. Ve terra es, c in terram ibii. Vt lutum ergo homo fa<5tus eft; quia de li- Grep.Ii.
mo eft ad conditionem fumptus. Quodfart- io.mor" clus vir benepietatijudicis objicit, cum po- c.36.ia ftulansdicit: Memento qUxfo, qubd ficut lu- cap. 10. tumfecerit me. Ac fi aperte dicat: Iufirmitate Io"» carnis confidera, & reatum iniquitatis laxa. Vbiapte quoq; mors ejus carnis adjungitur, cumprotmus fubinfertur: crinpulvirem de- ducesme. Ac fi patenter poftulet^dicens: Me- mentoqnacfo, quod per carnematerrave- nio , &per ejus interitum, ad terram tendo. rt«c autem qus de exteriori homine di- Gregor,
ximus, etiam interiori quemadmodum pof- ib»<iem. fint congruere, libet ut breviter replicando cap- Jr" oionftremus. Memento quxfo, qubdficutlutum fccerisme. Sicutlutum quippe homo nofter interior exiftit: quia Sancti Spiritus gratia terrena:mentiinfunditur , ut ad intellectmn fui conditoris erigatur ; humana namque cogitatio, qua: peccati fui fterilitate aruit, per vimSancu Spiritus, quafi irrigata terra, vkidefcit. Sed f*pe }>dum perceptis fuperni doni
|
||||
|
48 ?IA DESIDERIA
doni virtittibus, fine interruptione utimnr,
ad privatam fiduciam, ufu conrinua: profpe- ritatis elevamur: unde fit plerumque,ut idem qui fublevaverat, parumper fpiritus deferat, cjuatenus ipfum libi hominem oftendat. Qupd fanctus vir prorinus exprimit, cum fubjungit, C inpulvcrcm deduces me. Qiiia, cum per fubtractionem fpiritus
mens aliquantulum iu tentatione deferitur, quafi ab humorepriftino,terraficcatur;utin- firmitatem fuam derelicTrus fentiat,& fine in- fufione fupernx gratiae, quantu homo aruit, agnofcat: qui apte quoque reduci ad pulve- rem dicitur, quia dimiifus fibi, cujuflibet au« ra tentationis raptatur. Raper- Hoc ergo (ficut dignum erat) perpen- tuslib. dentes homines fancti, pulchra plafmatain ft. C.201 gloriam & honorem prasparata, huncipfum »n Gcn. (jreatorem, fuum plaften; feipfos autem, lu- tnm appellavernnt; elegantieonfeflione-, la- crymos^ declamatione : Et nunc Vomine, in- cjuitlfaias, Tu Tater nofter es &» noslutum; cr filior nofter , C opera manuum tuarum, omnesnos. Et ad Hieremiam loquitur idem plaftes nofter Deus: tiunquid,ficut figulusifte, nonpoterovobkfacere, domwlftaelf ecceficut lutum iit manupguli, ita vos, in manu mea, do- mwlfr.ul. Oftenderat enim illi figulum fa- cientem opns fuuin fuper rotam : Bt difsipa- ty.m eft, inquit, vas quod ipfe faciebat e luto ma- nibiu
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 49
Itufuis, converfuslj; fecit illud, vm alterum, fic-*
ut placuerat in oculk ejtu, utfaceret. Hinc idem quifupradkklfaias : Vaquiconiradicitfitlo- nfto, tefia defamits terra. Hatc & illis nrnilia fciens ille Iurisperitus cceleftis Paulus aits 0 homo tu quts es qui tejpondeas Veo ? Nunquii fotefi figmentum dicere ei quijefinxit; Quare mefeciftific? *iut nunquidnon babetpoteftattm figulws, factre de eodem luto, dlittd quidemvat in honorem, aliud vtro in contumeliam? Magnum reverentia: dc*cumentum, ma- Rnper-
gnum & congruum taciturnkatis & eonti- tuslib. nentis lingux mftrumentum.Deusplaftes no- i. in Ie-s fter eft, nos autem latum. Monet hoc vehe- remiam menti increpatione Apoftolus vaselec^:ionis>caP•,<y» placitumque xiemi figuli opus , monet, in- quam , nos &mittithuc, ut cum Prophe- ta ifto , prsfens divinae poteftatis exemplar videamus. Cum enim abjeclionem fratrurn fuorum Ifraelitarum congemuifTet; utfid er- go,inquit,dicemM?Uunquidiniquitaf apud Vei? "bfit. nimirum ut ha:c diceret, ipfe quoque niente humili, inifto Propheta, defcende- rat in domum figuli, & viderat quod do- mus Ifrael lutum eflet, a:que ut onlne cce- num gentium ; Sc quia non pro debito fed pro fola gratiS Vewifigultv omnium , fumpfic Abraham, cum elfet lutum Chsldaicum Sc cx illo , & ex feminis ej us tnafla lntea, fecic quaevolukvafamifericordia:, vafa honoris &
|
||||
|
fo PlA DESlDERlA
& gratiae. Quid aritplius illi debebat, qu^ml
itniverfo luto generis Adx ? hoc ille fapiens & humilis, & ideb vere fapiens quia humi- lis, viderat & humiliter fentiebat; quia non propter figuli inertiam,fed propter incompre- henfibilem Iuftitiam, rebelle lutum in manu ejus diffipatu fuerat. Porrb ut ad fpe&andam fiinilitudine.figuli revertamur,dicamus nunc quando figulusille cognovitfigmentumno- ftrum, fulcipiendo pulverem noftrum, tunc ipfefaciebat opus eluto manibus fuisfuper rotam adhibitis digitis fuis, id eft, donis Spi* ritus fanfti, utperfectajam in plenitudiue temporis vaia, thefauros fufciperent miferi- cordia: & honoris. Sed aufum eft infelix Iu- tum blafphemare figuli fui digitos. Quid igi- tur ? Nimirum figulo juftiflimedigitos fuos foris contrahente,& cumtota' manu feriente, diflipatum eft vas, diffipatione validS. Auguft. Num quxram igitur quisfecitme? Ta foliloq. Domine feciftime fine quo fa&um eft nihil, eap.31. tu fadlor mei, ego opustuum. Gratiastibi ago Domine Deus meus,per quem vivo ego, &perquem omniavivunt, quoniamfecifti me. Gratiastibiplafmatormei, quiamanus Anguft. tux fecerunt me & plafmaverunt me. foliloq. Novifti figfflentum noftmm figulus nofter, cap.so. & omnes quafi lutumin manutu^. Aug.hb. Nempe figmentum fragilius -, quamva- <. ae ci- r -ha • r *
vit.c.3» fa *3U* llla ratione finguntur.
Igitur
|
|||||
|
•
|
|||||
|
' LlBER PRIMVSs fl
Igitur quia fic voluit, & fic fapientia di- Ruper-
ftavit, unum de quo ca*teri propagarentur, tus lib.s. formavit hominem de limoterra:. delimo, caP-2I- mquamterr*. Manifeftum eft hoc, quiafe-1?lGett- cundum corpus, homo terra eft. Terra enim, Snqmt Dominus, es, c iu terram ibii. Novit, quidfecerit, quomodo lapfuinfit; Aug-la
""juomodo reficiendu fit, quomodo adoptan- p*'I32" «umfit, quomodo ditandum fit. Eccefacti fumusdehmo. Primus homo de terra, ter- reniis ; fecundus homo de ccelo cceleftis. t Nofce tamen te ipfum homo : txue anima: p?1, 5
dicitur in Canticis Canticorum. Wcagnove- *1-11* ris teformola in rnulieribtn. Cognofce te anima ^uia non de terra , non deluto es, quia in- iufflavitinteDeus animam viventem. At- tende tibi,ut lex dicit.tibi,id eft, Anima: tuae: fa:cularia te & mundana non teneant; ter- reftria non morentur ; ad illum tota inten- tione feftina, ex cujus infpiratione confiftis. Cognofce te annna , quia non de terra, Ambrof.
non de luto es, quiainfufflavitin te Deus, Sc ii^feln' fecit tein animam viventem. Opus magnifi- *Ie* cum eft homo , Dei infpiratione formatum. Difce homo, ubi grandis , ubi pretiofus fis, vilem te terra demonftrat, fed gloriofum vir- tus facit, fides rarum, imago pretiofum. An q uicquam tam pretiofum, quam imago Dei |
|||||
|
D VI.
|
|||||
|
Teccavi: quid faciam tibi o cufios bominum,
quarepofaifii me contraxium tibi ? Iob. f. |
||||
|
LlBER PRIMVS, fj
V I. Beccavi: <Jui4 faciam tibi 6 cuftos
hominum,quare pofuifti me con- trariumtibi? Job. f. ETjuvat c meruhplenofcilm otefatendu efij
Culpa mea eft nullo dignapatrocinio. Peccdvi,-/atf oi-; nec qu<e male criminafeci, Vllo fucari poffe colore,puto.
Nec mihi dedecom metm efi^neque curapttiortSi Flagitio meruipublica probrapatit
Bcce mitnus ultro fupplextibi porrigo viBas, ■ Q&e mihifit, tantum,pcena luenda, rogo.
Quid tibi vis facia; qu<e te mihi,munera mite3 Qu& tttihi qiue lenem viBima reiiat,eriti ,
yis tua centenis cumdaft altaria libis? ^utpiafumofis mra micarefocis?
iAm nKi*i ipfe tuas mavis, cruor imbuatttr.ts, Hoftia criminibui fubfiituenda meis? '
%Ah,foret illa me<e vixpar quoq; victima nox<e! Nam<j; meo eft omnis crimine pcena minor.
Kon tamen efie reor tamfevas Uuminis irtts, Qttf, nifi contcntte cedibm, effe negent.
Sxpe tumparti fuperau mucro pefercit, Et confervato nomen db hofie tulit.
Ke» finit ingenium tantos tibi furgere motus, Qtutntif pro tnerito tulpapiantUtfor.'t.
D » O feone
|
||||
|
5*4 PlADESlDERIA
O bone terrigenum cuftos, tutelaq; mundi
Tot cuifervatam remlj; caputA, ferunt.
En tuafe media clementta monftrat in ira, Qitaq; manu gladios, hac quoq; tendit optnt.
Sipateris (qudmvitfummo mea caufapatroni Eloquio, melior nullitn efle queat)
Tauca tamepro me,velpro te: (quodmdgis,opti") Ne tuaforsetiamfit mala caufa, loquar.
Vonnego, peccavi; communisat hicfuit crror: Cur ego, communiin crimine, folaluam?
Citm ruerent alii, mali quofuw impetm illot Impulit, inflammas Bacche Venus^; tuat;
Vextrafuum fulmen, quamvis vibrata, remi/tt, Tenja^ue pro gladio lenis oliva fuit.
Cur mihiperpetuo contra adversare duettt, Ceugladiator ego, tuq; lanifia foresf
Vonfttis efl , culpamfaffas tibi tenderepalmas, Criminibusij; irampromeruiffe tuamf (ftm,
Qmd, quod C egregii dederim tibi muneris an- Materies laudU, aum mea culpa, tute efi.
„ Nam nifi peccafse,quid tu concedere poffes? „ Clementis nomen, non habiturus eras. |
|||||
|
feccavi:
|
|||||
|
LlBER PRIMVS. Sf
Teccavi: quidfaciam tibi o cfiftos ho-
minum, quare fofuifti me contra- riumtibi? Iob. 7- FAmofa lucta & totius ore Ecclefi* per Rnper.
orbem celebrata, qu& homo cum Deo lu- tns in " ctatus eft. GenJib. Sicut enim funt qusedam arma Dei,in qui-8.cap.«.
bus efTe dicitur lorica Iuftitis & gladius Spi- Orig. ia ritus &fcutum Fideij ita etiam funx anna ^1*1-3«. diaboli quibus indntus homo peccatpr. A ■mi '*• contrariis igitur intelligamus contraria, & ftatuamus duos milites armatos ; unum mi- litemDei, alterum militem Diaboli. Etfi quidem miles Dei habet loricamjuftitis, fi- ne dubio miles diaboli contrariam huic geritinjuftitiae loricam. Et fi lniles Dei ia galeS corufcat falutis, b contrario peccator (quieftmilesdiaboli) galeŁ perditionis in- dutus eft. Ita ergo eft gladius quidam Spi- ritus Sancti, in hisqui militantDeo .; eft au- tem & gladius maligni, in his qui militant peccato, quem gladium nunc evaginare di- cuntur peccatores. Quis eft gladius peccatoris, nifi contra- Ambr.
rius gladio Spiritus Sand:i? ia Pf.3<. Quomodo autem putandi funtpeccato- origen.
rgs evaginare gladium ? dum iamimpuden- hom. i.
D 3 tw,Pft».3«.
|
||||
|
f6 PlADESlDERrA
ter, & abique ullo verecundia; velamento
iniquitates fuas perpetrant, nec erubefcunt aut reverentur nec tamquam in vagina ne- quitiam fuam recondunt & contegunt, fei fuperbo Sc elato fpiritu ", yelut gladium. quemdarn denudant. Ambr.in Cum agno pugnayerunt qui Eccledam cap. 17. Dei perfecuti funt.'' Apocal. Hax pugna ccepta eft a principio mundi Hugo _ i„ Cain Sc Abel. Cafj' Teteniit\imfim] advirfmDeummanum
eun eui rMm- & eontra omnipbtemem roboratm efi.
Iobi<. -Unt namque nonnum, qui eth qua ali-
Greg.inquando agere contra Omnipotentis Deijvt-
huncjo-dicium. nitiintur , ips_ impoffibilitate ex-
eata. plenda: voluntatis fuas fracli, ad femetipfos
refpiciunt • atqueadeum, quem contemne»
re voliierant, convertuntur'; & qui difcede-
re longk poterant, fi quod vellent implere
valuifrcnt , per hoc aliquando falvantur,
quia quod voluemnt implere nequierunt;
undeadre reducti, cujus fint couditionis,
afpiciitrit," & plangunt (e contraria veritati
voluiffe.
Aug.Iib. sic Sauttirn Ecclefiam perfequentem
^i.cont. j)eris jg C0ejo vocavic proftravit, tamquam
Ffft7uom percuffit. ; . '*:
Bafii.ho- .Nam qui omnia noftra moderatur, ac
mil. 13. difpenfat Deus, nobis per malitis viam ince- inPf.48.den.tibus occurric , oflendicula objiciens, qua;
|
|||
|
L I B E R p R I M V S. $7
qua: nos a peccato remorentur, & abar-
ceant. Sed 8c nonnullifunt, qui hocquod per- Gregor.
verse contraDeum appetunt, jufto Dei ju- loco jam dicio implere nequius permittuntur,. & cum «tato. eos malitia accendit, potentia roborat, tan- tojam femetipfos in errore cognofcere ne- queunt, quanto in rebus affluentibus extra fe fernper per potentiam trahuntur ; de quo- rum intetione dicitur iTetendit adverfin tyunt manum fram , C contra, Omnipotentent robo- ratiu esr. [\Se<f) contra Veum pugnare noneflfacile. Eccr.frf.
Tu [igitur aniina mea] ne exiflimestibi im- Mach.2. pune fumrum, quodcontraVeumpugnareten- caP-7- taveri'. lob, cujusreigratiS,dimicaret,nefciebat; Chryf.
nefciebat quoniam ei gymnafium palxftra homil.4. «ratpropohta; fermonem adjudicem vertit, d.ePat,lc" animsque oculum ad alta dirigit, non bla- tu Iob*
fphemans fedoranscum lacrymis ; Vt qv.id
me pofrijH contrarium tibi?
Tunc autem fibi contrarinm Deus homi- Grej» in
r.em pofuit, cumhomo Deum peccando de- c.7. iob
teliquit. Iuftus verb conditor huuc fibi con- M.s.c.zi.
trarium pofuit, quiainimicnm ex elatione
dsputavit.
Eteccefatetur [Iob] milum, quod fecit, Grejr. in
fed bonum , quod Deo m recompenfatio- c.7.Iob neui debeat offerre, non invenit; quia ad ab-1 ■ s - w 1. D 4 lucndarn & "• |
||||
|
J-8 P I A DESIDERIA
luendam culpam quaelibet humana: actionia
virttis infirma eft, nifi hanc mifericordia pa- rentis foveat. Cur [ergo] quafi contrarium tibi hominem defpicis, quicertus fcio, quia perire ipfum, quem defpicere crederis, non vis? |
||||||||||
|
Anguft.
manual |
Peccavi peccatum grande , & multorum
fnm mihi confcius dek&orum; nec fic de-
|
|||||||||
|
cap.^3. fpero, quoniamubi abuadaverunt delifta,
fuperabundavit & gratia.
Bernar. Miferegohomo ? qnis meliberabitk ca-
ierm.n. luirmiahujuspudenda:fervitutis? miferfed
in Cant. liber, liber quia fimilis Deo, mifer quia con-
trariusDeo. O cuftoshominum,quareme
pofuifti contrarium tibi ? pofuifti, cumnoa
prohibuifti:Alioquinipfeme pofui,& faftus
fum mihimet gravis. Iuftiflime quidem ut
hoftis tuus,fit hoftis meus; & qui tibi repug-
nat, repugnet & mihi; ego qui tibi, mihi ip-
Ł contranus fum.
|
||||||||||
|
YXL
|
||||||||||
|
1
|
||||||
|
I
|
||||||
|
1
|
||||||
|
fc
|
||||||
|
Cur faciem tuxm ahfcondis, & arhitraris me
imrnicmn tuunt ? Iob. 13. VII.
|
||||
|
LlBJZRPRIMVS, 6%
|
|||||
|
VII.
Cur faeiem tuam abfcondis, & ar-»
bitraris me inimicum tuu? Iob.i$, ERgo metts, tantx caufam tibiprzbuit ir&
'QvA condonandns leniter errorerat? Credideram torvos tantitm tefingerevultus, Nec nificompofitis osfimtdare minis.
Scilicet ut fienti genitrtx negatubera nato, Sed negat, ut lacrymisfspius illapetat.
isfuf qualis puero fugiens negat ofcula nutrix, Ofcula, qu<e toties, dumfugit ille, dedit,
Sic ego teficios rebar mihi ducere vultus, Vtq; magisfequerer, fingere vellefugam,
*At geritur vidto, dillo resferia bello, Falfit, nec, ut rebar, larva,jed irafuit.
^ivertisque oculos, dedignarisq; videri, Vax veluti nunquam concilianda foret.
Etfugjs ut vifo fugit eminus hofiiiab hofte, ~4ut quem fulmineo dente lacefiit^per.
Seu timcasque ocdis vifus faxefcere noftris Occtdis opbofita lumina canta manr.
qu)precor,ah tantam meruipra crimine pxr.S., Vtvelut indignans ora vidtnda neges?
^An quiapeccavit vulm fruftraris amantem? ^ih vultul miferis quifolet efiefalus.
*Autmea ne magicas jaculetur luminaflammas, Sihtlet asa noftro kcgulin ore, times?
rdntfveni
|
|||||
|
6% P I A DESIDERIA
^inteveni tutis Cyrcaos viffbut orbts,
Vibratam^; oculopelle noctnte necem,
Vonec enim verfo me dedignabere vultu, Te, dolor, irato vivere, major erit.
Hullius alterius faciunt mihi lumina belluffl, Nullius alterius labra, gemeq'; movent.
Tulcra tuospoffum Tithoniafftrntrt crintt, Vcena ntc est oculis, Vhoebe cartrt tuis.
Toffum formofisque comis, oculisque carerey Jjullaq; me vinQam compedeforma tenet.
*4ttamen abfque tuis eculis,mea vita,meum ctf Vivere, non alittr quamfine corde, queo.
Cenfeigiturreliquos, quos abdo fetJore quefltu, Si tam dura, oculis,pana, cartre tuisf (efl,
O quanto! 0 quanto mihigrandimhoc tormenti Tequodaini ntea lux,me tame haud redamei.
|
|||||
|
Cm
|
|||||
|
LlBERPRIMVS. <?J
Curfaciem tuam abfcondii, & arbitra-
ris me inimicum tuum? Iob. 13. QVare faciem tuam avertis , gaudium ^uffuft.
meum per quod gaudeo ? ubi es abf- f0ifi0q" conditus, pulcer, quem defidero > odorem cap, 1. tuum haurio, vivo & gaudeo; te autem non video ; vocem tuam audio & revivifco ; fed (urfacicm tuam abfcondii?ioxth dicis; No» vi~ debitmehomo c vivet. Eja Domine,moriar, uttevideam;videam,uthicmoriar.Nolo vi- vere , volo mori; diflblvi cupio, & efle cum Chjusto ; mori defidero ut videa Chri- «tvm; vivererenuo,utvivacuCHK.isxo. —— iMmenperfepe tuenti, Nazian.
Numinis aterni, nubes denfifiima, fefe de virtu-
TrotiHusinjecitmediam,feq; abdidit ingens te hu-
Fulgor , ey ardentemfixitmihicorde dolorem, mana . Vtmihijam propiuspofito feprtepcte curfn Eripuit, ccpittjifngam. Cur iftud? ^imari <An quodamefemper cupiat, cupideq; requiri? "Hamq; ita morishabent homines quoque.' ' Si quis enim offenderit fervulorum, aver- Ambrof.
tere ab eo vultus folemus. Si apud homines Apolog. j hoc grave dicitur, quato magis apnd Denm> PfoDa- videsenim qubdfaciem fuam Deus a Cain vld>
muneribus avertit.Ideb David orat ut flagel- letur potiiis quam/ro^cMfwr afacie Vei. Ideo juftus ait; Vhltm tni* Vmitie requira. grande ergo
|
|||||
|
*
|
|||||
|
64 PIA DESIDERIA
ergo fuppliciii,projici a facie Dei. Projedtus
eftAdade Paradyfo;neq;imineritb,ipfe enim
&ath )e abfconderat afaa e Dei. Exivit & Caiti
a facie Dei; quia putavit Deum efTe fal-
lendum , ut criinen negaret. Qupinodo
projiciat Deus a facie fua , audi dicentem:
toiiite illum intenebrM exteriores.
ft , lgiturque Animafemel aDeodidicitinin-
feriri 3 <•tmlls mis Dei prsfentia fufpirare, Sc qut-rerc
in cinu fac'* ejmfeml>er-' talis anima, nefcio,an vel ip-
faffl gehennam ad tempus experiri horribilius
pcenaliiisve ducat, qua poft fpiritualis ftudii
hujus, guftatam femel fuavitate,exire denub-
adillecebras,vel potius moleftias carnis:audi
enirn hominem expertum quj loquitur:Bo«f« t,
ey,inquit,Do?»iKe (j>erantibia in te, anima qitce-
renti te. audi & alium fimilem huie : Tibi di~
xit cor menm; exquiftvit tefacies mea ^faciem
tua^ Vomine, requira. Ab hoc bono,(i quis a-
vertere fanclam illam animam conaretur,pu-
to,haudfecus accepifTet,quafi fedeParadyfo,
&ab ipfo introitu glorie,cofpiceret deturbari.
Arabr.in Eftenim [Christvs] fulgor«eternusa-
Ffal. 43. nimorum, quem ideb Patermifit in tcrras,ut
ejus illuminati vultu , a;terna & cccleftia
fperare poflimus, qui ante terrena cahgine J
tenebamurinclufi.
Ambr.in Defiftc Tergo aniina]hominis haberepecca-
Tfal.ns. taj &vidobts facie mea; quienimfacie mel
videt, debet efTe finepeccato. Efto Angelus,
hoc
|
||||
|
L I E E R PRIMfS. 6f
hoceftdiviniminiferimperii;obfequerema-
datis Domini:cum fueris Angelus,videbis fa- cie Dni.ipfeDns \t s vs ait:Beaiimundocofdc, ipfienim Deii videbm: advertisquid a te exiga- tur ut videas Denm? Emunda igitur cor tuu. [Sed] averrereanobisDeum faciem fuam, Ambr.i»
putamus , quando fumus m aliquibasaffii-pfal.43. clionibns conftituti. Netimeas, 6 Sponfa,nedefperes,ne exifti- Bernia
mes te contemni, fi paulifper tibi fubtrahk Scala.- Sponfus faciem fuam. Omniaifta cooperan- turribiinbonnm, & deacceflii & receftu lu* crum acquiris. Tibi venit, tibi & receditjve- nit ad confolationem, recedit ad cautelam. O bona abfconfio, qua^efficiturperfe&io! B.Anfel-
Gloriamea,Deus meus,abfcondisthefaurum rrii irie- tuuiri, ut intites cupidr.m ; recondis marga- dit.ca.?. ntam,nt augeas querentibus amoreirijdirfcrs dare,nt;doccas peterejdiffimulas andire pete- rem, ijt facias perfeverantem. quod plane in- dicatillariebiiis,quetuuminIepulci'o natnm C h R. 1 s t v m , inter mortitos,qua:rebat vivum durantibus adhuc tenebris; quam accenderas nt qu«eret,ied qua*rentidilparebas utperfe-» veraret;.' perfevcravit fperans,& fperavit per- feveraos; & quia in fpe perfeveravit, videre te ineruit. jbeatavifio &plenaexnltario. Placare,- obfecro, & miferere mei, 8c non Art^.me-
averwfitaem ttta h me, qui pro me redimen- dit.c.jp. danonavertiflifdciem tuamab inocfaniibui C5" CQnfpfientibM in tc. VIII. |
||||
|
Qvis dabit caftti tneo aqnam , C ocnlismei
fontem lacrymtffum, &ploraba dicac noile. Hicrem. 5. VIII
|
||||
|
XlBER PRIMVS. <5>-
VIII.
Quis dabit capiti meo aquam ,' &
oculis meis fontem lacrymarum, & plorabo die ac no&e? Hierem. $>. QVis mihi det, liquidat caput boc vertatar in
_ undas, Totquefluatguttis, quotftetit ante, comis?
Tronte patet campm quemflebilis imberinundet, Ripanec, utflutltaexfpatientur, obeTt.
O mca,ftr.bito duo flumina, luminafiant'. Sat capiet geminas alvetts aptut aquat.
llle meps tatm kcrymis nonfujficitimber, Terpetubflentis, quirigat orafenis.
Capta nec„4ndromache,qua lumina proluit unda, illa meis lacrymis undajat ejfepoteft.
Nec tua, Ieftide, lacrymati halnea leBi, Balnea nollurnts humida femperaquis.
Kec quihtts esJolitusjejuniapafcere,gutta:, Noite, dieque tuws qu<e tibi panis erant:
llla nec Muviesflorabiliunt lacrymarum Quam pluit in Vomini Magdala mceftapedes:
ifec Qibi, quigeminis inaraverat humidafulcit Lumina)fons mceftne, Tetreperenntsaqua.
Sed tua, Me, velim feptemplice flumina rivo, Cim vagwi Jfiacos obruis amnis agras.
E ^iut
|
||||
|
6% PlADESlDERlA
*Aut qualis madidti citm mergit ^iqmriui annu,
Totaj; in hybernasaftra liquantur aquas-,
^tutpotihs trepidas qmlis ruit imber in urbes, Omnia chm pluvio clauftta reclufa lovi.
Culminaq; C turfes C acuta cacumina, cautes, Et nemora C montes, nil nifipontus etant.
Hos octdis voveam gravidismihi currere nimbos, Et caputhoc, totusfiat ut Oceanus.
^iutfaftem ingeminos tabefcere lumina rivos, Vfrpetmve mtat amne natare genas,
N?c ftccari oculos, nifichm ftupor obftitit illis, Iiniat ut lacrymas ultima gutta meas.
Eelices nimiitm, vitrem, gens caruia, nymphx, Membra quibws fluido juntliquefaBa vitrol
Vosq-, paluaofis mutatte fontibus arius, Qjutsvetus eft quvndam famaprofeffa nutwi.
Cur mihi non liquidisftillant quoq; brachia rivis, Glaucaq; mufcofisfluBuat unda comis?
Illa ego fum,fontem quz nonadmittorin ullum, illaego fum fruftra qualiquor efji velim.
O utinamhelerem vcrtar,novus ^icis,in amnem, Qui, Galatta, tuo flumen amorefuit.
^iutaliquod,fierijubeat me Biblida, Numen, Quodftetijufiit Biblida, fontis aquaml
^iut, ~Acheloc, tua liceat mihi ludereforma, Hercule decepto, citm leveflumen eras'.
iionego tunc, l4chela'e,precaria corporaponam, Taurus, ut exuto fluminis ore,puter.
Et licet obfcuri fuerim nifinomints amnis, Hon ego nte nomen vilefuiffe, querar.
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 69
Jttgis aqua largm tantuw mibi fuppetat imber,
Cetera,fecurxm nomen bonoriserit.
Tum mea inexbauftos deducent lumina rivos, Vindtu ut <e(tiva de nive, volvit aquas.
Terj ;fluent lacrym<e,veluti vagaflumina,vultitt Humina lucefluent, flumina nocle fittent.
Nec nififlere, mets ocuiU eritulla voluptat, Dmiec etunt lacrymts crimina merfa mek.
|
|||||||
|
Qitfs
|
|||||||
|
E 3
|
|||||||
|
70 PlA DESIDERIA
|
|||||
|
J§htis dabit capiti meo aquam,& oculis
meis fontem lacrymarum, &plorabo die ac noBe? Hierem. p. Hieron. CI totus vertar in fletum, &nequaquam
incap.9. Oguttse fint lacrymarum, fed abundantia
Hierem. fluminis, non fatis dignk flevero.
Bernar. Quis dabit capiti meo aquam , C ocults meis
lerra. 16. fontem lacrymaium ? ut prEveniam fletibus fle-
in Cant. tum & ftndorem dentium, & manuum pe-
dumquedura vincula; &pondus catenarum
prementium, ftringentium, urentium , nec
confumentium. Heu me mater mea, ut quid
me genuifti filium doloris, filium amaritudi-
nis, mdignationis & plorationis arterna:!
Ambr.in Nefcitflerequiflendacommittit; &cum
Pfa.uS. fitipfelacrymabilis, non habet culpa:lacry-
mas fux.
Greg.H. Axa fufpirans, a patre terram irriguam pe-
3.dial.c. tit; quia a creatore noftro, cuin magno defii-
34. &1. derio,quxrendaeftlacrymarumgratia.Hinc
6. regi- irriguum fuperius accipit anima, cum fefe
• in lacrymis cceleftis Regni defiderio,affligit:
irriguum verb inferius accipit, ciiin inferni
fupplicia, flendo, pertimefcit.
Au^iift 1u l11^111 Rex glori* & omnium virtu-
me3it.' tummagifter, docuifti nos verbo & exem-
cap. 36. plo, gemereac flere,dicens : Beati qui lugent,
qmniam ipficonfolabuntur. Tu flevifti defun-
«Stuirt
|
|||||
|
LlBER PRIMVS. 71
ftum amicum, & lacrymatus es valde fuper
perituram civitatem.Rogo te,bone Ie s v,per illas preciofiffimas lacrymas tuas, 8c per om- nes miferationes tuas,da mihi gratiam lacry- marum quam multum defiderat 8c appetit snirtia mea; quia fine dono tuo, non poflurn habere eam: fed per Spiritum fanclum tuum, ^ui dura corda peccatorum mollit, 8c ad fle- tum compungit; da mihi gratiam lacryma- rum, ficut dedifti Pasribus noftris, quorum veftigia debeo imitari, ut plangam me in o- mni vit4 meS, ficutipfifeplanxerunt nofte ac die. Da mihi irrignu fuperius & irriguum inferius,ut/zW mihi lacrym<z panes die ac notJe. Da mihi, dnlciflime, fontem irriguum fon- temdnie perfpicuum, in quo lavetur affiduc iftud inrquitatum holocauftum. Da mihi gratiam iacrymarum benedifte & amabilis Deus, pra?cipue ex multa dulcedine amoris tui 8c commemoratione mifericordiarum tuarum. Tribue pro bonitate & pietate tuŁ, ut ifte calix tuus iuebrians 8c praeclarus. fatiet fitimmeam. Lacryma-fiquidem fuht peccatidiluviuinNaz;an>
& mundi piamentnm- Orat. 3." Et ficut torrens , diverfa obftacula diruit, „
ficlacrymaferventisdetiderii, omniapecca- ca^°j_ ra dilnit, omnia tormenta conternnit, 8c cur- nal.in c. fnm fuum ad Deumperagit, ufque dum per- 9.Hierc. veniat ad afpectum Dei. Ecclefiaftici c. 3 j. E 3 tlonnt |
||||
|
72 PlA DESIDERIA
v. iS. Kinne lacrymx vidute aŁ maxillam dcfcendmt?
Verf. 19. ^inaxilla enim afcendunt, v.Jque ad calum.
Anguft. Percute Domine, percute, obfecrohanc
tnedit. dnriffimam mentem meam, pia 8c valida cu-
caP. 37- ipide dile&ionis tuae, & altius adintimape-
netra potenti virtute ; & fic de capite meo edtic
aquam immenjam, & de octdii meuverumfon-
tem lacrymarum jugiter manantem ex nimio
affedtu,de(iderio viiionis pulchritudinis tua?;
ut lugeam die ac nofte , uullam in pnfcnti
viti recipiens confolationem.
Anguft. , Da mihi, quaefo, lacrymas ex toto affe&ii
medit. interuas , qua: peccatorum meorum poffint
cap.36. folverevincula,&cccleftijucunditatelemper
repleant animam me.im. Veuit mihi in men-
tem alterius mulieris devotio mira, qu* tein
fepulchro jaceuteuT,prx amore querebat,qua:
recedentibusdifcipulis de fepulchro non re-
cedebat, quia fedebat ibi triftis ac mxreus.
Si ergo ita flevit, & in fletu perfeveravit mu-
lier, quaiviventem cum mortuis quxrebat,
qua: te manu fidei tangebat; quoinodo te
plangere & in planctn perfifteredebetanima,
qux te redemptorem fuum jam ccelo pra:fi-
dentem , 6c ubiqtie regnantem corde credit.,
ore confketur? Quomodo ergogemere&
flere debet talis anima, qua; te toto corde di-
ligit, tequetoso defiderio videre concupifcit»
IX.
|
|||||
|
*
|
|||||
|
—"-----------
|
|||
|
Tioloresinfetnicircumdcderunt me, pr^occupa-
verunt mehqtieimortvs. PfaJm. 17. IX.
|
||||
|
L I B E R P R I M V S. 7J"
IX.
Dolores inferni circumdederunt
me, prasoccupaverunt me laquei - mortis. Pfil. 17. ERgoiterum ^Saon aliquit novafabulafiet,
Infeiix canibus,py<eda vorandafuis? En, mihi mens nemorum fludwjuvenilibtM arftt, Etperiitfludiis mensprope captafuii.
Mensfuit, ancipites venatupellere cur^s- Non tamen infylvis,pulcra Diana, tttis.
Sylva mihi rapidis non efl latrata molofiis, Luflra nec infefla fouidtata cane.
Necjuga Taygeti neque IMcenala territa cornu^ Necfulvus volucri cufpide flratus <tper.
Nec mea Vartheniis circumdata retiajylvis, ■ Nec meditataferis callida lina dolos. (arcm,
Numquam ego vel ptdicas, venabula, tela , vel Vliave Spartan<e Vlrgink arma tuli.
Outinam mensifta mihi, VitTynna,fuifJet! Non ego nttncpr<ed<Ł cingerer arte me<e.
Hett quibns imprudensfludw mihi torpuit <et<ts! Qwnpotim, nemorum cnra notata rubis?
Curqu<efitatuismihipr<emia, Bacche, trapetis? ■ j4uiagitatatuispr<edd,Cupido,\ugi6? lion tantum pharetram neq ■ tantam tela Cv.pidoy Cautafed, utfallas, fila,plagas<\; geris.
E j 1'ampineos
|
||||
|
76 PlA DESIDERU
Tampincos tantrnn neque concutis Evie thyrfo!,
Sum quaque, queu capw ebria crura, doli.
Citmfurgit ValiU Sampfon mali tonfm ab ulnii, Vtnlia Philifthto brachiafunetultt.
Cum jacetignoto Noe fnperatus laccho, Compedefucciduosftringiilacchepedes.
Ecce,voluptafuisjamme quoq; cafiibtts ambit, Qu«i toties votispr&dapetita meis.
Hei mihi,quOt circumpedicaru indagine tingorl Seuferavenant&mpr&petefeptaglobo.
Scilicet illafuitjbectriferalis imago, ^intonio, celficulminevifajugt:
Cum patuere, oculi colleBafub mim iBum Omnia, qiu mundo didita regna jacent;
Omnia, ceuparva- teUus\; polusq; tabelia, Ti&dqiftant minimo corpora tota vitro:
Omnia\; hfec ingens obfepferat undiqut rete, jMultair, furtivis ftamina Jfarfa vits.
Suifquefuos laqueos, fenfitfua vincula quifque; Htc caput, illepedes vinctuf, &• ille manas.
Vempefua capitur laqueams quifque volupta, Vt vifco jiolidx decipiuntur aves.
^ih '. fua nexilibus tendit mors undiqut tramis Retia, arachmo callidiora dolo.
Vtj; fedet nigro venator ataneus antfo, lnfidianspennis,fttiiuldmufca,tuis:
Senfit ubi mota trepidare cubilta, tela, Emrcat, C ttepidam raptat in antraferam:
^Aut qualis vitidilatet arbore callidusauceps, Vennipedi mtiitans vinck. dolofa gtegi.
Itnigero s
|
||||
|
LlEER PRIMVS. "J7
linigtros ahiit vicino grarr.ine vallos,
Spargit cin mtidoplurima granafth.
Et urcum inclv.fasfecr.ta crate volucres, 6s#f; caxant vin'd<e compede,ponitaves.
HŁifa.Uu, c cantu.; levisiUeforaminebiixi; Htfoctas- pradam, dccipit iiiejkam.
Venani&m haud aliter fcelerum comitata coroni Implicatinfidiis monfua quemque fuis.
Sgttj; fuper laqueos nifus dare cotporafaltH, Heu mifer, inftygiaspnecipifaiur aquatl
|
|||||
|
Delores
|
|||||
|
7& PlADESIDERIA
|
||||||||
|
Dolores inferni circwmdederunt me,
prxoccupaverunt me laqnei rnortii. Pfalm. 17.
!
Aucmft 17 ^ce Domiue Dens rfleus , mundus torus
iojfloq.' ■*-'plenus eft concnpifcentiarum laqueis, cap.12-. quosparaveruntpedibusmeis, &quisefiu- giethoslaqueos?
Hieron. Venatione cepemnt me quafiavem inimici mei Thren.3. gratis.' -ftmbi-of. Avis enim qna: defcendit ex ako, vel quae
de bono m akum fe extollere non poteft , frequenter
mortis aut laqueis capitur,aut vifco fallitur,aut qui-
cap. 5. bufcumqueirretitur infidiis : fic <juoque Sc
animanoftra. Laqueus, inauro; vifcus , in
argento ; nexus , in praedio ; clavus eft in
• amore. Dum aurumpetimus, ftrangulamur;
dum argentum qruerimus , invifco ejushae-
remus ; dum pKedium invadimus alligamur.
Quin etiam mulieris decus , dum tentat,
altringit.
Bernar. Sed° quifunt venatores ifti? venatores uti-
ferm. 3. que pefiimi & nequiflimi,callidiffimi & cru-
fuper deliuimi. Venatores qui cornu non fonant
Qtahahi- nt audiantur, fed fagittant in occnltis imma-
tatinad- culatum. Ipfi Re6tores funt tenebrarum ha-
jutorio. rum,aftutiilimi verfutia & malitia diabolica:
fraudis; itaut, ficut eft ante venatorem be-
ftia;
|
||||||||
|
,
|
||||||||
|
A
|
||||||||
|
LlBER PRIMVS. 79
iha;(ic ad eorum comparationem fit quilibet
aftutiflimus hominum. O aninia fragilis ad refiftendum,facilis ad Bonay.
cadendum, difrtcilis ad furgendum I qnaliter cap. i, lftius adverfarii laqneos' evadere poteris, foliloq, Suemtaiitis fubtilitatibus pra:ditum agnof- cis > Intellige quia iu medio laqueorum ambu- Origen.
las, &fubtus machinas tranfeas irmninen-. "• *• tes. Omnia retibus plena funt; Diabolus la-ln c"ant' queo cunifta complevit. Eccetetendit ante pedes noftros laqueos A„„u«.
infinitos, & omnes vias noftras variis imple- f0ii]oq * vit decipulis, adcapiendasanimasnoftras,& Cap. i<f. quis effugiet} laqueos pofuit in divitiis , la- cjueos pofuit in paupertate, laqueos tetendit in cibo, in potu, in voluptate, m fomno, & in vigilia : laqueos pofmt in vexbo, & in o* pere, & in omni via noftra. ~4bkondita c(t in terra. pedica ejuf, &* decipu- ~ ..
lauliusjitperJetmtxm. Interrapedicaabfcon- r, Jor_ ditur, cittn culpa fnb terrenis commodis oe- c.6,in c. cultatur ; inimicus quippe infidians oftendit 18. lob. humana: meti,in terreno lucra.quid appetat, & occukat peccati laqueum, ut ejus animam ftriugat, quatenus videat quid eft quod con- cupitcere valeat,& tamen nequaquam videat in quo culpa: laqueo pedem ponat. Ettunc ab antiquo hofte fttper femitam decipula ponitur, quando in adtioae hujus mundi, quaia
|
||||
|
80 PlADESIDERIA
|
|||||
|
quam mens appetit, peccati laqueus paratnr;
qu« videlicet non facile deciperet, fi videri potuiflet; fic cjuippe decipula ponitur , ut dum efca ofteditur, nequaquam ipfa a trans- eunte videatur. Sspe ergo proponuntur a- nimo cum culpa honores, divitiat, falus , & vita temporahs , qax mens infirma, dum quafi efcam videt, &c decipulam non videt, per efcam quam videns appetit,in culpa con- ftringitur, quae honvidetiir. Bafil. de Et quemadmodum perverfi quidam & non ad- fubdoh homines,quorum ftudium eft & pro- herendo pofitum ex aliorum bonis ditefcere, (eam ta- rebusfe- men potentiam non habent, ut aperta vio- cularib. jent-jŁ Utantur) vias infidiose obfidere folent; & fi locum aliquem circa illas aut convalli- bns profundis lnterruprum , aut dumorum denfitate obfcurum viderint, in illum feie abdunt; & hujufmodi velamento , viatorum circumquaque confpedum , ne praevidean- tur, amoliti, exinopino illos adoriuntur, ne quifquam eorum laqueos periculofos" videre priusqueat, quam in illos incidat: ita 8c Satan infenfus nobis , 8c antiquus hoftis, mundanarum oblediationum umbris fefe in- finuans (quae periciilofe circa vita: hujtis viam, latronem occulere folent, & latibula prabere infidiatori) inde improvifos nobis pefditionis'laqueos fubfternit. Oportetita- que nos aniuu oculos perpetub vigiles cir- cumquaque
|
|||||
|
L I BER PR I MVS. 8r
|
|||||
|
cumquaque diduGere , & quidquid jucun-
dum apparet, mox fufpe&um habere, & pratercurrere ; nec aliquam illi cogitatio- nem applicate , etiamfi anrum copiose pro- pofitum videatur, Sc idoneum quod 'k volen- tibus tollatur , etiamfi quafcumque delicias terra proferat, 8c preciofa tabernacula often- tec: etiamfi choreas, comeifationes, ebrie- tates, & menfas concentuu modulatione ju- cundas videamus; etiamfi offeratur venuftas corporum. Sub his namque omnibus ita ju- l cundis , latebras habet coinmunis nofter ho- ftis , expcftans num per obje&ornm fpedta- cnla ille&i, relifta Regia viS , ad ipfius ali- quando infidias ipfi ultrodeclinemus.Et plu- nmum fane timendum eft, ne quo padto lllis incaute accurrentes, di obledtationemillam, quam ufurpantibns offerunt , nihil habere periculi putantes , primo ftatim guftu, do- lose abditum hamuin voremus , atque illo poftea ( nolimus , velimus ) ligati, ad ter- nbiles latronis latebras Mortem , fcilicet, per hujufmodi illecebras, imprudentes tra- hamur. Attolle [ 6 hotno] animam tuam ne eam Ambr.Ii.
illiciatefca laqueorum. Voluptates fajculi, debono efcx qusdam funt, & (quod pejus eft) efca; mortis malorum, efcae tentationum. Dumvolupta- cap.6. tem qu*ris , laqueos incurris. Oculus enim mercrricis laqueus amatoris eft; oculus ergo meretriciS;,
|
|||||
|
82 PlA D ESIDERI A
|
|||||
|
meretricis , eftlaqueus. Laqueus eftetiam
fermo meretricis, qui obdulcat ad tempus, fauces tuas, & poftea exafperat eas amaritu- dine confcientia. peccatricis. Laqueus eft aliena po-Teuio plena amcenitatis. Om- ne iter lftius vita; plenum Iaqueorum eft. Vndejuftus dicit j Inviahac , qua ambuU- bam, abfconderunt laqueos mihi. Ibidem. Quoties inimicus , cordi noftro conatur
inferere, quonos refle<5tatafan<5titatispro- pofito 8c piis votis ? Quoties corporeos in- flammat ardores? Qupties occurfare facit o- eulos meretricios, quibus caftum fuftentet affe&um, ut improvifo amoris fpiculo feriat imparatum? Qupties inferit aunno tuo ver- bum iniquum,& cegitationes cordis abfcon- ditas? His anima, quae cupit evolare, depo- nitur. Sed tu oblu&are quafi bonus miles Christi Iesv. Ibidem, Et quid de extraneis laqueis loquar? hoftis
nobis laquei funt cavendi in ipfo hoc corpo- re noftro, laquei circumfufi nobis funt, quos debemus vitare. ] Amb.lib. Honorum gratia, fublimitas poteftatum,
4.in c-4. epularum fuavitas, formameretrrcis,laqueus
Luca.. eftDiaboli.
Ambr.de Łr„0 non laqueis nos credamus, Sc retibus
mortis "s ^ux decipiunt & illudunt; non fequamur
c ip 9." iHecebrofa &: fedu&oria.
Aug. i'n Sed tantum valet animi prsefumptio, ut_
Si coratn
|
|||||
|
r"«
|
|||||
|
LlBER PRIMVS. 85
& coram ipfis mufcipula fit, & incidant in Ffal.tfg;
Cam; obfcurentur oculi eorum ne videant. Sed tu Domine libera nosdelaqueo ve- Auguft.
nantium, & a verbo afpero , ut conbteamur foliloq* tlbi, dicentes : Benedicitts Dominm, qtti non cap-1*» dedit nosin captionem dentibm eorum : ~4nima «oftraficutpaffer erepta eft delaqueo venantium^ iaqMM eontrittn eft, c nos liberatifumttf. |
|||||
|
Nonintres iniudicium CHmfirvo tuo. Pfal. 141.
X.
|
||||
|
LlBERPRIMVS. 2f
|
|||||
|
X,
Non intres iu judicium cum fervo
tuo. Tfilm. 14.2. QVod decus eft Dominis, adjura lacejferefir-
_, vosf 1'almaq; quzfervi, jure vadantis Hcrum?
Etjervilis hero vcftit viUoria probro, Et rem ojfenfe Jervus hcrilis abit,
Crede mihi, pudor eft, mecum tibi texete rixas^ lurgia nec tecum convenit ejfe mihi.
Konegofum , tant«ecuifitftauciapugnx^ No» ego materies litibm apta tuis,
Nempe tuisfcribi vis bella forenfiafaftis, ^iut mea, forte, tuam vincere, caujjapoleft:
Cnjui eritfeltx adeo facundia linguŁ, Qtue fperare fibi tanta troptea queai?
Xttridici nulla eft ita vox exercita rixis, Qm tua debilior cauffa, loquente, cadat.
Jieu nimis immitem dijpenjas cognitor urnam^ Kec tum infieBife rigor illefinit!
Sat tua nota quidemgemino clementia mundo; Blandaj; & inpwnas eft tibi lenta manus:
}jkefta'q; cumftatuU, trifti tibi maeror in oreeft, Tamq; tei damno, quam reusipfe, doles.
Tart[; ttbipcena eft de crimine fumere pcenam, *4cfu& deplexo criminepcena reo eft.
F x Vec
|
|||||
|
86 PlADESIDERIA
Necfibi,quam patitur ,pofit quis demife noxatH}
Qmfquefui quamvis atbiter ipfe foret.
Nj» tamen ut vtt.vs habeant h*c carmina laudes, *Auft'm Iudiciipuntta fubife tui.
Namlicetin mifros bonm es, veniteq; parattts, Infontes etiam,Jute,feverM agis;
Ettibi tam jufta pendetlanx utraqut lihrat Patfit ut ex <equo gratia, parf, ngor.
Vecfiim affeffus, captivaq; peaora duci, Necjubigunt animum lenia verba tuum»
Uec,ficanj.iidici vox incantaverit aures, Facunda minimum dthuit arte nef.ts.
Tefdidithic cafftu facundia, Suadaq; vires, Etfilet hoc omnisgTatia muta loco;
Necprece,necptecio ;necfraude,nec arte,nec aftu Troftitit hoc umquam vendita cauffaforo.
Sjusftcet intrpidm tam duro Iudice lites, *Aut tantitm impavidm pareat ante Veum?
Non egofifevi vocer inter ovilia Martis, Vuratui metuamfepta, Gradive, fori.
Nec trepidem (licet ipfa Vecem citet hafta vitoriiy Ne mea, centeno judice, cauffa labet.
Nec tua, (cauffarumfcopulos) infamia, Cafti, Tulpita,fijubeat TrMor, iniqua quefar.
Kec ISJoadamanMi verear fubfellia tegni, Scamnaq; Vytlteilitigiofa Vucis.
Net't auibm incluftti tenet arbiter JEacus umlrasy Infernps dubitem jurafubireplagis.
Qmlibetir, caput hoc ditlet fuffragia judex Etfetat itnmites qu«elibet urna notas:
Cauffarum
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 87
Cduffarum mihi tot lingua efi irfiata tropxis,
Seputet ut nullo cedcre poffe foro.
Vniw at timuit folummodo ludicis urnam, ludicis &1 tefiis qui vice folw agit.
&ttj,]emel utfavafententia lata tabella esl, Nec prece, nec lacrymis, trifie relraSat optts.
© durum, ofatale rcis, miferisq-, tribunal, Qup Iudex rigido tamgravis orefedet!
Eicitur immotis triduoq- fupinw apertis, Hunc oculis ^Agathon extimuiffe diem.
yicj;fibi noxa Vaulw non confciw effet, Hoc tamen efi vcrittts judice fiare nocens.
Qltiq; fuiSalomon doaifiimw audiit tevi, Menspura e(i, quemquam dicerepoffi, negat.
Xwinfacer hac etiam trepidui formidine vfaltes; Iudicete, tutw quisrew, inquit, erit?
Qmq; tot adverfostulit cequopetlore cafw, yix fore clara fatisfydera, lobus ait.
Si trepidantigitur, tanto cenfore, column<e; Quofiabunt tabuls, ligna caduca, pede?
Si«[; tremunt pavid<e nutaute cacumine cedri, Qtra Jpe parvafuam fylva tenebit humum?
Irigidw, heu! refugit mihi toto corpore fanguU, vAfpeilw quoties htec fubit urna meos.
No»fecws ac visa cum viclimaforti fcuri, Pecepto refugitvefberetunfa caput.
J?arceprecor,neq;jw mihi dic hac cognitor urn% Sanch Thsmis caufia qua cadat ipfafua.,
F 3 Nen
|
||||
|
88 PlA DESIDERIA
|
|||||
|
JSFon intrcs in jddicinm cum fervo tuo.
Pfalm. 142.
, . TVTOn litigemus ; nolotecum haberecauf-
Pia.142. ^am> m eS° proponam juftitiam mearri,
tuconvincasiniquitatem meam. Indignum
efttibi, cum fervotno inttareinjudicium,
nec qiiidem cum amico tuo. Noli ergo in-
trare meciim in judiciii Doinine Deus meus.
Quantumlibet redus mihi videar, producis
tu de thefauro tuo regulam ; coaptas me ad
eam, &pravusinvenior; neintresinjudicittm
cumfervo tuo: mifericordiaindigeo,fugitivus
redeo,pacem qu;ero.
lob. 14. Dignt>.mduci},f<perbujufcemodiapetireocH-
loi tuos, &• adducere eum tecv.m in judicium?
Ambr.in Vocat te:in judiciii venies. Quid refponfu-
ri'al.36. rus es ei, qui nili iterum tibi donet, perifti'
idco S. Davidjudiciumrefugit, mifericor-
diarri pofcit, dicens : c neintfes injudicium
cum jervo tuo.
Bernar. Quideuim tam pavendum , quidtample-
ftrm.s. aum anxietatis & vehementiflima: follicitu-
fuper dinis excogitari poteft, quam judicandum
Eeatiqui aftaie-flH tam terririco tiibunali, &incer-
hahttant. tam adhuc expectare fub tam diftriclo Iu-
dice fententiam! Homndumefr, aitApofto-
Ambr in ^us> 'nc^etf >n manus Dei viventk-
oratio- ^e eft aute tc^'s & Iudex,Iudex & teftis,
nibus. que nuliacofcietiapeccatrixeftugete poteft.
Omnia
|
|||||
|
LlBER PRIMVS. 89
Omnia enim nuda & aperta funt oculis ejus.
Etficutilli, qui e carceribus educuntur, Chryf.ia
tma cum ipfis catenis ad judicium protra- c.^.Matt. huntur, fic omnes anims, cum hinc emigra- hom. 14. Verint, variis peccatorum catenis implicita: ad tetribile illud ducentur tribunal. [Etecceego] jamjam prxfentabor ante
diftriftum judicem de operibus meis ratio- Eernar» nem redditurus. V* mihi mifero cum vene- ™* "' rit dies illa Iudicu, & aperti fuerint libri, in quibus omnes mei aclus & cogitationes Do- mino prxfentandae recitabnntur. Tunc de- miflb capite prae confufione male_ coufcientig injudicio, coram Domino,ftabo trepidus & anxius,utpote commemorans fcelerum com- miiTa meorum. Tunc anima inveniens ocu- los claufos, & os, aliosque corporis fenfus, per quos folemus egredi & dele&ari in his extenoribus,revertetur ad fe,& cadet fub fe: & quia amoremundi & carnis voluptate,Dei amore dereliquerat, derelinquetur a Deo mi- fera in hord tantae neceffitatis, atq; da:moni- bus rradetur in inferno crucianda. [Anima mea]ingentihorroreconcutitur,&multipli- cibus cogitationum aeftibus agitatur,cum ur- gente folutione carnis , & fubdu&is e medio omnibus, fe & illvi terminum confiderat, cui appropinquat; &poftpaululumhocinvenit quodin perpetuum mutari non poterit. Neq_ enim cunc iinmeritb cujuflibet anima Greg.li, F 4 terretur, |
||||
|
9© PlADESlDERlA
34. mor. terretur, quando poft pufillum hoc invenle
cfi>.7. quod in ajternum mutare non poffit. Confi- deramus quippe quod viam viteprsfentis ne- quaquam fine culpa tranfire potuiraus. Con- fideramus etiam, quia nec hoc quidetn, fina aliquo reatu noftro eft,quod laudabiliter gef- fimus, fi remoti pietate judicemur. Qms e- nim noftrum vitarn praxedentium Patrum; valeat vel fuperare vel aflequi? Et tamen Da-. viddicit, Neintres in judtciumcumfervotuo; quia non juftificabitur in conjpeBu tuo omnis vi- •vens. Paulus cum diceret, Kihilmihi confcim fum; cautefubjunxit: Sed noninhocjuftifica* tuifum. Ioannes dicit: Si dixerimw,quiapecca- tum non habemm, iffinos feducimm, & veritat in nobis non eft. Iacobus ait: In multis offendi- mtts omnes. Quid ergo facient tabnla?, fi tre- munt columna? ? aut quomodo virgulta im- mobilia ftabunt, fi hujus pavoris turbine et- iam cedri quatiuntur? Solutioni ergo carnis appropinquans nonnunquam t^rrore vindi- cla: etiam jufti animaturbatur. Grew. c. QuantalibetenimjuftitiapolIeant,nequfl- s 3. in 7. quam fibi ad innocentiam vel ele<5ti fufficmt, tap.Iob. ti in judicio diftridte requirantur : fedhoc tunc ad folatium fuae ereptionis inveniunt, quod nequaquam fe poffe fufficere humiliter iciunt. Sub Humilitatis ergo tegmine, a gla- dio fe tantx animadverfionis abfcondunt, & emo terrorem venturi Iudicis prxftolantes continuo
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 91
Continuo timore trepidant, eo indefinentcr
agltur ut paratiores hant. Noli, quxfo , piiffime Domine, fcribere Auguft;
adyetfum me amaritudines meas , utintresin medit. judiciam cum fervo tuo , fid jecundum multitu- cap.3?» dinem miferationu tuarum deleiniguitatemeam. Vx mihi mifero, cum venerit dies Iudicii, 8c aperti fuerint libri confcientiarum , ciim di- cetur de me: ecce homo er opera ejut. quid fa- ciam tunc , Domine Deus rneus , cum cceli revelabunt iniquitatem meam , & adver- fum me terra confurget ? Ecce nihil refpon- dere potero, fed demiifo capite, prx confu- fione, coram te ftabo trepidus & confufus, Heu me miferum, quid dicain ! clamabo ad te , Domine Deus meus , quarejacensconfu- mor? Plange anima mea , hcut vidua fuper virmn puberutis fux; ulula mifera & plora, qnoniam dimifit te fponfus tuus ; Milerere? ne defperem , fed te fperando refpirem ; & fi ego commifi unde tne damnare potes, tn non amififti unde falvare foles. nememine- ris dulciffime I e s v , tux luftitix adver- fus peccatorem tuum , fed efto memor beni- gnitatis tux adverfus creaturam tnam ; ne ineminens irx adverfus reum, fed memor efto miferationis tuae adverfus miferum, ob- livifcere fuperbum provocantem , & refpice miferum invocantem, Quid enim eft Ie s v s nifi Salyator; F r XI..
|
||||
|
ilon mc demergattempeft a ctqux , neque ahfor-
beat me profmdum. Pfalm. «8. XI.
|
||||
|
LlBER PRIMVS. J)J
XI,
Non me demergat tempeftas aqua»,
neq; abforbeat me prortmdum, Ifdm.6%. ONimis inftabilis levis inconftantia Tontjy
Qm totpellicibus carbafa fallis aquis! tSempefluis vitreisrefluisf, atgentemnndis, Mentiturq; ttw dura metalla liquor.
Nonnumquamplacidtts, taciuftas morepaludisy Kec magis ttlla lacuftagna modefta jacent.
Scepe tibi hortificat vix fummumfluiiibtts a:qkOty Citm levis exiguo fttingitur unda Noto.
yiobilibusii;falit circum cava ligna choreis Subfiiiutttq'; levi velapetulca rate.
Qvinjmis tetatisfindifreta mollia toftris, Vif> tibi canas tonfaflagellet aqua-s:
Ultnc, velut e duto rigeant tibi tergamelallo, Tot ttretisremis, terta quotipjatotis.
Et tuap ne quapatte,ftdesfufpe&alaboret, Mdrmora jterfpictio pandis apcrta finu: Qtds tamperjpicuo fraudemputet efje jirofundo? *AM vnreo tantos amne latere dolos?
Bcceubt difiinBa jam nontenetanchora putpe, ^luraq ;temigio ptonafecundat iter;
Qudm cite deferto difce(M littste pinm, Etjam nulia, domits, nulla videtm humw, Improvifit
|
||||
|
S»4 PlA BESIDERlA
Jmprovifa ratem medio circum cequore cingunl,
fiippoeadtt laxis agmina miffa cavis.
Nonfecm acficvafervmdamnatm arena, Opprimitur Libycis pfjeda vorandaferis.
*4utnemorumlatebris deprenfimfiorte viator, Tr<edonum fiubito cingitur orbe latm.
Tumfiufgit tumidisfrJfagumfluclibm tquor, Venturbq; tremit difcolor.unda metu:
Mox ubi decerlant fimul ^lfiicm ey fimul Eurm, Et Notm C~ Boreasincubuerefalo;
Tinditur abruptm varia in divortiapontm, Diftfahit utflutim quaque procelUfiws.
Etpatct korrcndoprxccps Neptunm btatu Merfiurm pelago circumeunte ratem.
Heu Igemit hic tumido perJes i rabs anxiafluffu, Etperit, undecimajifiriorundavenit.
<s4ut htec, aut fimilisfatis e(t faliacis imago, Tam ctto deplacido fcvafie unda tnari.
Sed mihi,mentito fitnalata eftfiabnla ponto, Noh ego de veffris, Tethy, querebar aquis.
Nec mihi, derapidis,quitarquent <equora,ventis, Nec mihi, de regnis, JEole, verba tuis.
Xec mihi de levibus, tcmtrarie Tjphy, carinis Ire quibm liquidum frimm es aujks iter.
*4J>airio numquamfolvit mealittorepuppis, Nec vidi virides, Numinafitlja, Deos.
Nec ventos didici, ncque ventis vela tetendi, Qhifiacit hanc artem, quam facit, arte luat.
S2uem cecinipontm,mea vitafmillimapoto eft, SiŁ*q j tulitpuppts, illa ego, puppis eram.
JEtlii*
|
||||
|
L I BER PRI MVS. $f
JEolid^magno jlantes circum agmine ffxtres,
Sttnt animi motm, gens Vfolenta, mei.
His ventis,hac nave,per h<ec ego caruU cutrens^ Totfenft humanis rehm inefle vices.
Ofaltax nimmm mendaci vitafereno, Quf nigra deUtis tam cito fegnafacii?
Nulladeeji Venerum tibi copia, nullaleporilm, Omnia hlandiths, laetitiisque fluunt.
Vlurima jucunda celebrantur fejia volupt*, ^frdque tnftitite nulla dicata litat.
Vumfurit inttu amor , venisque agitata iihidSj Triftc nihil, fraudenvfraude tegente,patet.
wift modo, cit-sn fygio vitiorum erumpereflutiu^ fiisq-, animum ventisajpruijfelubet; [fundo,
Tunc videt, heu! quanto fuerit menshaufta pro- Qupq- gemit,fcelerum quam grave fentit onm.
•Atq;utina\ut,liquidis?elagiquimergiturHndis3 Exerit Oceano terq;, quaterq; caput;
Sic imoftelerum merfws limeltcquore mentem, Submerfxifuperistendat ahamnc manmi
Sed velut tn tetrum putei qui labitut antrum, Qmmfimul ey putei itaBa ruinategit;
*4ut gelidas frattofubiit qui marmore cmft^ Hequicquam obftrutio flumine tentat iter:
No» aliter,pronofcelerum qui vortice rapttts Vix tulit iifupcris, unm C alter, opem.
~4fpicis, ut ceriempugnantibm, una, duobtn; Bella movete Hoto7betta movete falo? [unda,
*Afpicis,utcaput hocprope mergat e* ~4ujier ey Iamq; necaturxs ducere cogar aquas?
~4fpicit
|
||||
|
<p<> PlA'DESlDERIA
^Afyicis hanc animam geminofuccumberefato?
}lec tuafunt velis aftra fecunda meist
*4Jpice, nec rabido hllantem defereponto, Naufraga nec medio lina relinaue freto •
Tende manumpotihs mtferg, 1'alinure, natanti^ Bt mento digitosjubde vocate tuos.
|
||||||||
|
Nok
|
||||||||
|
-.
|
||||||||
|
*
|
||||||||
|
JLlBERPRIMVS. 97
Non me demergat tempeftas aqn<s, ne-
que abforbeat me wofnndum. Pfalm. <J8. QVam diu mifer ja&abor in fluftibus Augttft.
mortalitatis mear, clamans ad te, Domi- fohloq. ne, & non exaudis ? Audi clamantemDo-caP* 3f* minede hoc mari magno,Łc adducme ad por- tum felicitatis arternae. Felices , quideperi- culo maris hnjui edufti, ad te Veiim , fortum tuttjiimum pervenire meruerunt! 6 vere feli- ccs , qui Acpclago adlittui, de exilio ad pa- triam , dc carcere ad palatium pervenerunt, optatajam quiete beati! Infelices heu nos miferi, qui per marts hujusmagni fluiim fro- feliofasq; voragines nav/m trahimm ignoran- tes an ad portum falutis pervenire valea- mus! _ Pater mifericordiarum,audi ejulatum pu- Aaciifl:.
pilli tui, & potrige manum tuam , optimamioI"°^# adjutricem, ut retrahat me deprofundis aqua- caP*37* rum , c* de lacn mifaia c aeluto facis , ne ' peream vidente miferkordia oculorum tuo- rum, afpiciente clemenria: vifcerum tuorum, fed evadam ad te, Dominum Deum meum. Yelagui enim eft Ionge lateque protenfum chryf.
faec vitajfk, quernadmodum in mari univerfo hom. 82. jinus diverfi, aliis atquealiistempeftatibusi°Matt. commoventur |
||||
|
9$ PiADESIdERIA
cominoveiitnr prxcipue : velut jC.gsum
ventis exafperatur ; Thyrrenum vero fretuin
proptcr anguftias ; Charybdis autem qua: eft
Libyen verfus , propter ftagna Syrtis 8c bre-
via, Pontus magnitudine flucluum atq; im-
petu; Hifpanicus Oceanus , quia invius, ca-
rentiaportuum 8c locorum ignoranti&intri-
catus, difficilis navigantibus eit; fimiliter a-
lia Pelagi pars, aliis de cauffis: fic & in vita
noftrafieri videmus.
Ruper- Naviam quoquenominevitahominu, trans-
tuslib. itoria defignatur: quemadmodum &inIob;
5 .in c. 8. dies tnei, inquit, tranfieruntficut naves, pom.t
Apocal. portantes.
Et huc, illuci|ue mentis nofrr<e navh impei-
Greg.li. iiCllr; qula & Paradyfi celfitudinem memini- ci "itjia mus ' ^- iwportanos tentationum fiuclws ex cap. 9. carne toleramus. Iob. Quod anteiri rriare abruptius quam fa:cu-
Ambrof. lum > tam infidum, tam mobile, tam pro-
prsf. in fundum , tam immundorum fpirituum flati- 4-lfuper bus procellofum? Euang. Qaod a diverfis peccatis & variis tenta-
Ch (■' tionibus, velutquibufdamfludtibusxftuat. horfl.j*3j de quo fcriptum legimus: Hoc marcmagnmt ep* fpatiofumt
Sieron. Nolite credere, nolite efle fecuri; licetin epi. i. modumftagni fufum asquorarride.it; licet ad He- vix fumma jacetis elementi fpiritu terga crif- liod. peatur ; magnos hic campus montes habet. Intus
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 99
Intus inclnmra eft periculum , intus eft ho-
ftis. In illo xftu , charybdis luxurix falutem rotat. Ibi ore virgineo, ad perpetranda naii- fragia fcylla feu renidens tibido blanditur. Hic barbarum littus , hic Diabolus pirata, cum fociis portat vincula capiendis. . In hoc magno feculi hujus diluvio , ubi Ambr.ia
circumflantibus proccllis non invenitur fi- oratio- da ftatio,& locus eminentior ubi pes colum- nibus t>« aliquatenus valeat requiefcere. . Magnam faciunt tempeftatem multitn- Ambrof.
dines cupiditatum, qua: velutin quodamfre- ApoJog. to corporis navigantem hinc atque inde per- pofter. turbant, ut gubernator fui efle animus non P.r? Da" poffit. vldc-3- Mens qnippe humaua, quot tentationes Grecr.li.
Patitur, tot flatibus movetur. Hanc enim ri. ln'or" plerumque ira perturbat; cilm receditira, c. 23. in fuccedit inepta laedtia ; luxurixftimulisur- cap. 13. g?tur ; asftu avaritia: longe lateque adam- loL,> hienda, qua: terrena funt , tenditur : ali- quando hanc fuperbia elevat, aliquando ve- ro lnordinatus timor in infirmis deponit. [EcceDomineJ Iniquitates me& fupergnf jWufh
fejuntcaputmeum-, G^ ficut onm grave grava- meHit.' u funt fuper me, &ni(itu ( cuiproprium eft cap. 39. mifereri femper & parcere ) dexteramtua: majeftatis fupponas , mergicogor miferabi- hter in profundum. G Ttt
|
||||
|
Ido PlADESIDERIA
|
||||||
|
Pfal.s8. Tudominaris potefiati marii , motum autem
flkiluum ejus tu mitigat;
JVttg. in Maguus eft pureus , profunditas iniquita- Pfal.48. tis humana:. llluc quifque, fi cecideritinal- tum cadec : metuenda i-fta res eft vehemen- ter. Si videris hominem feciffe iniquitatem, rflerfus eft in puteum. Quando autem illi di- xeris iniquitatcm ipfius, &C dixerit: vere pec- cavi, fateor, non fuper currt claufit puteus os fnum. Cum autem videns eum dicere: Quid enim mali feci > facfus eft defenfor peccati fui; claufit fuper eum puteus os fuuin, qua eruatur non habet. Auguft. Spes hmnani generis, Chri ste, Deus de ibliloq. Deo, refugium noftrum Sc virtus, cujuslu- cap- 35. mea a longe, inter caliginofas nebulas, fupet maris procellas, quafi ftellae maris radius, o- culos noftros irradiat, ut dirigamur ad te, portum. Guberna , Doinine , navim no- ftram, tua dcxtera, clavo crucis tua:, ne per- eamus in fluctibus , ne nos demergat tempefiat aqu<e , nc abforbeat nos profundum ; fed urico crucis retrahe nos ab hoc pelago , ad te fola- men unicum noftrum, quem a longe ( quafi ftellam matutinam , Sc folem Iuftitia: ) vix lacrymantibus oculis , in littore cceleftis Patrix , nos exfpedtantem videmus : exau- dinos Dcui falutarit nofter,fiesomniumfinium urr.e, csr in mari longe. In mari turbulento verfamur ; tu in littore ftans * afpicis peri- cula
|
||||||
|
i
|
||||||
|
Li
|
||||||||||||
|
B E R PRIMVS.
|
||||||||||||
|
ior
|
||||||||||||
|
ciik noftra ! Sdvos nos fac , propter nomen
tuum. Da nobis, Domine , inter Scyllam Sc Charybdim itatendere & teneremedinm.ut utraoue' periculo evitato >■ fecuri pervenia- mus ad pottiTiri. |
||||||||||||
|
XII.
|
||||||||||||
|
G «
|
||||||||||||
|
iiws mihi hoc tribv.at ,tu jn iv.ferno proteg-i* rnr,
C abfcond<ismc,donec pmranfeat furor t '<"*? Iob. 14. X II. |
||||
|
LlBER PRIMVS. Iq3
XII.
Quis mihi hoc tribuat, ut in infer-
no protegas me , & abfcondas me , donec pertranfeat furor tuus? Job. 14. QVk mihifecurkdabit hofpita tetlalatehis?
^JTecla, quibm dextrxferver ab igne tuŁ? Heui tum ante oculos quoties furor ille recurftt, fix egofida mihi lufira fat ullareor.
Tunc tgofecrctai, umbraculafrondea,fylvxs, ^intraq; folivagis opto reliiraferis.
Tunc ego vel medtis ttmid» caput abdere terris, ~4ut maris exe'.a condere rupe velim.
Tunc voveampenita montis latuifie caverr.a, ~ Buftorum effoffos autfubiiffe lares.
*Aut finuofa nigrifpeUa nataffe profundi, Oceaiti glaucai,fcrupearegna, domos:
~4ut numqua afpectos 1'hcebo, Thab<eq;penates, ~4ut habitajje tuos, nox tenelrofa,fpecw.
Vum quatit aftriftrosfiammatm luppiterorbes Etjacit accensatela trifulca manuy
Triftta; ne noceant, metuendafulmitiafiamma, Vaphnide, qui metuit, temporaciniia, tegit.
Tu rubra cum torquesfuribundafpicula dextra, Hullajuvantfoliislaureaftrtafuis.
yiulUwvant tacitislatebrofa cubiiia fylvis. Syfva tuis acidis emnis c umbrapatet,
G 3 Claufem
|
||||
|
lo4 PlABESlDERIA
Clauferat ohfcttr<e denfisfefrondibm umbrx,
Carpfrat arbore.it qui maie primusopes; .
^Aflubi vicinovefltgia tfttmine jenfit, Ertihititj luco proditm ipfefto.
Jllilla juvat refugo fpelmtca immantshiatu, iloibita monttvagis luflra nec uila feris.
Mitia qtufen(it Medmpuerantraleonum, Łff:r.i ChaidiOS antra dedere neci.
JJulca jnvant penitisj]>eUa repertalatebriS " fidkncc umbrarum, fentafepukra,domm, Yeiiiti in obfcurii debrendere, Ijothe, cavsma, Etfxatrem e tmnulo frater humate vocas.
Qmd memore ttt tumida lonas fe mcrferit ttnda, tSec nurfltm flabiii texerit undafldef
Hanferatimmani lonam <\u<e beliua ventre, Ittjioctco loham belltta ventrevomit.
Htdlafides vitreo pelagi, nifivttrea,fando; Perviaperfpicuo quid tegat mdafreto?
Uulla fidcs clanfis, Ltbitinje longafepulcris; Troduntur tuniuiis offajepulta futs.
Vtilla (ides tacitit, qUas vauantftxa, latebris; Teiiacavcrnafuo fepe retefiafono efl:
Vullk fidei nemori, ve\ opacŁfrondtbm umbrt, ^imbo cadttca barifronsf, nemwq; flde.
K.',f ;nave,nec teilm,nec luflra,nec antra,nec aflr.i Ttita nec Hla mihi, qu<efuj>er affira, via.
tti poteshoc ttitisfolm capitt abdere clattjiris, Vum tuus abdiderk fultruna/fivcfci furor.
|
||||
|
LlJ5EP.P5.IMVS. ioy
|
|||||
|
JQftis mihi hoc tribuat, ut in inferng
protegas me, & abfcondas me, donec -pertranfat furor tuus? Iob. 14. QVo iho aff>iritu tuo , c° qvo afacie tuafu- prji.jjg
pam? Quis eft locus recepturus fugiti- Au^uft.' Vum Dei? homines qui fufcipiunt fugitivos, in nunc quxrunt ab eis , i quo fugerint: & cum fer- locum, Vum invenerint alicujus Domini minus po- tentis, tum fine ullo timore fnfcipiunt,dicen- tes in corde fuo; non habet ifte talem Domi- num,k quo poflit inveftigarijcum autem au- dierint Dominum potentem , aut non fufci- piunt, aut cum ihagno timore fufcipiunt, quia homo potens falli non poteft. "Vbinon eft VetK? ijuis fallit Deum ? quem non videt Deus ? a quo fugitivum fuum non repetit Deus ? quo ergo ibit fugitivus ifte a facie Dei 3 vertit fe huc atque illuc, quafi quxrens; lqcum fug« fuae : fiafcendero in Ccelum, tu ibi eJ, fi defcendero in infernum, ades: Si me ex- rulero, te invenio repreflbrem; fi me abfcon- dero , te invenio inquifitorem. Qjjo ergo i- turus fum, ut a facie tua fugiam , ld eft, ira- tum te nou fentiam? Hoc confilium : (ic fu- giam a facie tu|, fic fugiam a fpiritu tuo^ ab ultore fpiritu, a vindice facie, fic fugiam. Qyjomodo? fi recipiampmnasmeaiin diveSH, & ha^itavcro t» txtyemts marif. Sic pofluiri G 4 fugete |
|||||
|
Xo6 PlA DESIDEKIA
fugere a facie tua. Mirum fi in extremis ma-
ris non eft , q ui nec apud inferos deeft:
Hieron. Va quiprojundt eftis corde ut a Vomino abf-
lib. 9. in condatis confiiium, quorumfuntin tenebrisoje-
cap.29. Ya,& dicunt: Qvisvidet nos C* quisnovit nos? ,
Iuias. Jdcirco .irbitrantur Deum fua nefcire confi-
lia, quia in tenebris funt opera eorum, & di-
cunt, QjUS videt nos? cr quis novit nos ? non
recordantes ejus quod ad Deum dicitur : Te-
nebrx non objcurabuntur ate,zy noxficut dies
illuminabitur, cr ficut tentbra ejus ita <y* lux
efts.
Ambr.li. Confidera illum dequo ait in Ecclefiafti-
j.dein-co Syrah: homo transgredtensin leclofuo, du
terpel- censinanim.ifua : quismevidet ? tenebra cir-
lat. lob cumdant me, ey parietes cooperiunt me , quent
cap. 3. vereor ? iiic qui leexiftimabatab eo qui om-
nia videt, non videri, & tenebris putat com-
miffa fuapoffecelari, umbram prstenditjfed
fruftra latere fe credit, cum oculus Domini
lucidior fole , occulta onlnia deprehendat,
teuebrofa illuminet Sc intimi cordispenetrec
confcientiam, atque in alta & profunda de-
fcendat. Vanusergo, quiputattenebriseffe
(e tutiim , ciim lucem vitare non poffit, qua:
lucet in tenebvis , & tentbra eam non comprc-
hendunt : quafi fugitivus itaque 8c malus
mercenarius deprehenditur, Sc antequam fe
occultat agnofcitur , quia, Domino om-
nia antequain eraut, cognita funt, non fo-
liun j
|
|||
|
LlBER PRIMVS. I07
|
|||||
|
lum qua: fadta; fedetiam quae futura funt. Hieron.'
Hoc errore decepti Adam 8c Eva, audien- lib.9. ja
tes fonitum pedum deambulantis in Parady- "P/ 29. fo Dei, abfconderunt fe fub arbore. r**r Prirnus [itaque[[ homo, poft culpam , in- "$ •
ter arbores Paradyu, abfconfus invenitur. ral.c. i~. Sic habes Adam abfcondentem fe , ubi Anibr.ii.
Deum cognovit efle prsfentem, & quxfi-2.de pce- tum latere voluiffe, & vocatumaDominonit.cap. ea voce qua; latentis morderet affeftum, hoc "^» eft, ^idam ubi es? hoc eft ; cur te abfcondis? 'cur lates? cur fugis eum quem videre defide- rabas? Ita gravis culpaeft pcenitentia:,utfine judice, ipfa fe puniat, &: velare fe cupiat, & tamen apud Deum nnda fit. Quote [Adam] duxerunt peccata tna, ut Ambr.H.
fugiasDeumtuum, quem ante qu*rebas? dePara- Timor ifte culpam fatetur, latebra pra;vari- <l>'f° ca. cationem. I4- Cainquoquedicens: (iejicisme hodie, afa- Hieron.
de tua abfcondar , fimili ftultifia Deum arbi- ul>. 9- »a tratus eft ignorare. Et per Amos de impiis & Ł*P; 2°* peccatoribus dicitur : fi abfionderint Je ab 0' aiic' culii meif inprofundo tnuris, ibi mandabo dra- coni, C mordebit eos. [Ettu] qubfugis Propheta [lona?] non Chryfof.
audiftiquodDavidait: qub ibo afpiritu tuo, homil. eyqub afacie tua /kgi<tt»?Interram? fedDo- delona, mini eft terra & plenitudo ejus. Ad inferos ? & ibi virtus tua non deerit. Ad Coelum ? ibi G y quoquc |
|||||
|
Io8 PlA DESIDERIA
|
|||||
|
quoqueteeflecognofco. In mare! &ebten?
dit dextera tua. Cum navim fuiflet ingrefTus, tmbanturmaria, flu&us elevantur, &pro- fundi Pelagi arena monftratur ; & (Tcut fi- dele mancipium , cum fervum fuga lap- fum, (nonnullis etiam communi Domino preciolis ablatis) omni animofitate , contra ejus retentores infiftit, nec ante derelinquit, nifi eum prxfentaverit Domino; fic dc mare, conferyum agnitum, non alieno patrocinio, nullius poftulato fubfidio,fed propria virtute commotum, ut fibi redderetur, expofcit. Paulin, ^1*"21"' fut^ritt per mare evadi Vexm?
car. ad E* n"ve celari Vee,
Cythe- hruncifie cr iiura lelludm merfam marif
rjum. < ^fdeffefenftt arbitrum.
0 dignafanilo clauftrafugitivo Veil
Capitur mari quo fugerat;
^ltumtj; vafmmijfut inventremfcr*, Vivo teneturcarcere. ,
Ve nave jailusperit, zr undisnavigaf
Exulfoli ZS* hofpesfdi.
Spatiatur antro bellnini corforis, Captivm c liber reus. Ifaise 2. Jngredere in petra»i,abjcondere infofk humo,
a fitae timoris Vomini, C agloriamajeslatis ejus. Tomo.o. ^i [enim] umbrato repente Cpelo , folis
Bieron. claritas noftris afpedtibus denegetur, &pro-
ep.ad A- duftis in. noftram humilitatem nubibus ,
pluvias
|
|||||
|
L J BER PRI MVS, 109
pluvice terris immineant; fi coinmotis, utmic.in
aflolet, elementis , in rotam fui currus toni-fcienti.i trua concitentur, & hinc, indefulgurumja-divinx cula , palpebris terribiliter objefta coruf-'a8ls- cent, (quamquam & coufuetudine illa cou- tingant) pavemus, contremifcimus, & pioni ad terrain, depo(itamperbia, cervices fub- mittimus : quidfaciemus inilla diemiieri, quando rcvolnto Ccelo , cum Angelicis vir- ttitibus., igneus Dominus totus adveniet; quando cadentibus defuper fteliis , fol in teuebras , & in fangninem luna mutabitur; uando montes ficut ceraliquefcent, qnan- o terra ardebit, & arefceut flumina, & ma- ria iiccabuntur , & contra rerum naturarn conftimpto divinitus humore•', ariditatein in aquis ignis operabirur ; Quando peccato- res dicent tnontibia, Cdditejv.jjsrnos, C colii- bm , tcgite nos : quando vocabunt homines fflortern , & vocata non veniet ; quando difcrimuia vertentur in vota,, & qitod fem- Pct oderunt homines, concupifcent? Eflo mihi [Dominej in Deum proteilorem e* Al}g- "\
indonium refrgii- dorhus refugii, tu mihiJ''l-3°- efto , Deus proteftor, doimts refugii. Qn6 fugioJad quem loeumtutus fugio; ad quem montem ; ad quam fpeluncam ? ad qua; te- fta munita ; quam arcem teneam ; qtiibus muris ambiar; quocumque iero, fequor mc. Qflicg uid enim vis, potes fugere,homo,pra> tet
|
||||
|
Ilo PlA DESIDERIA
|
||||||
|
tet confcientiam tuam. Tu mihi eris domus
refugii, ad te confugio, nam a te , qub fu- giam? Quocumqueiero, ibiteinveniam; & fi irafcens, ultorem te invenio;(i placatus es, adjutorem. Nihil mihi ergo reftat, niii ad te fugere, 8c non k te. Vt evadas hominem Dominum, quicnmque fervus es, fugis in ea loca, ubi non eft Dominus tuus ; ut evadas Deum, fuge ad Dominum ; nam non eft qu6 fugias Deum; prxft6 funt omnia & nuda Oianipotentis oculis. |
||||||
|
XIII.
|
||||||
|
humquid non pattcit.n dierum meorum finietur
Irevi ? dimitte ergo me , ut pkngam paulu- liim dolorem meum. lob lOi XIII.
|
||||
|
L IBER PRIMVS» 113
X lll.
Niimquid non paucitas dierum
meorum rinietur brevi ? dimitte ergo me, ut plangam paululum doloremmeum. Iob.10. SCilicet, in magno cupii hoc meponere lucro,
*4ddita quod vitte portio parva mee. Si numerataforent aliquot mihi luftra,vel anni, Muneris hic poterat nomen habere favor:
Staminafed brevibiu junxijfefugaciafiiis; Obfecro, dic, pauci quantulajumma, diesf
Nempe ita,qv.i vitit modo ducere cceperit infttns, Vicetur moriens, occubuiffe fenex.
Sic fua nonnuilis defcripta eft vermiblti «ttts, Vna quibtts brevis ejt, integra vita, dies.
Sic aliquis numerat celeresfibijlofcutus horaii Xatdi tumulant quemfuafata die*
Flofcule manepuer, medm vir,flofcule, luct; iiofcule,fiw noiiem, Sole cadentc, fentx^
Sic orerisq; uno morerisct; oflofcule, Fhcebo^ Vno fisii; puer,virq;fencxq; die.
Staret adhuc volucrumfaltem rotalentaditrumt tiora nec admifiis qudibet iret equis;
Vermiculi canerent; totplenisviximwhoris; flofculm, <&> totidem, diceret, herbafui.
Sed temprn rapidis volat irreparabile per.nis, Fluminhinq; modum, lnbricttittnmtfabit.
f/,enftn',ai
|
||||
|
114 PIA DESIDERIA
~Menftrumimpulfis rabitur quoquefolibmorbis,
Etfugiunt, nullofrena tenente, dies.
Venique pr<ecipitisvolucris rota vertitur hor<e, Nec remearepoteft, qutefemelhorafr.it.
Jnvida res, tempm,fuafeper punlia trucidat, Separiterfugiens,fepariterq;fequenSi
Łualis tedafuo \e flammea funerat igne, Ipja fibi bujtumfaiiafthi^; rogm:
Sic reditin proprium feclorum circulm orbem, Fleftitur inq; fuas annua meta rotas.
Scilicet h<ec veterum fuit obviafabula vatum, Orepater natos dum vorat ipfe fuos.
Nempe minm rerH eft,quam teporis,helluo teptu; Seq;, fluendo parit; feq;, fluendo necat.
Jioradiem, menfemq; dicsdepafciteundo, Bis-femsq; Jenex menjibm annm obit.
%4nnm obit, menfesque, diesque,hor<e<\; recedunt Etfuus infe iterum tempora gyrm agit.
Ergo meo exiguumjpatium concededoiori,- Non nificonceffo temporefata querar.
Non egojupremis tempm nuhi rijibm oro, Nonfacit ad rifm resve, locitsve meos.
VrolacrymisJpatium,Jpatitipro planilibmopto, H<ec mihitantiil<e , quapeto, caujfa mor<eeft.
Jteigiturmagnis, lacrym<e,meaflumina,rivis; Jte,feritetrucesorafinumq;manm.
Jteper os iacrymte, fevite in peth ra palm<e; fars bona, dumftatis, temporis, cccefugit.
Sentio, euntlacrymte; repetuntur,Jentio,planiiw; Jamflevi cr[lanxi,fiftite;jamfatis eft.
Numquid
|
|||
|
LlBER PRiMVS. 11/
Numquid nonfaucitas dierum meorum
fimetur brevi ? dimitte ergo me, ut flangam faululum dolorem meum. Iob.10. |
||||||||||||
|
Q
|
||||||||||||
|
Vidinhoc mundo ftabile , quidperen- Chryf.
ne ? Audi cujufdam venerabilis viri vo- eP- a^ |
||||||||||||
|
Theo-
|
||||||||||||
|
cein : tempas, inquit, viu mex levim ct.rjori- l E
bm fuit. ,,°
/, ^ . • v , . - Mon.
Cum emm pnmum homo peccavit, s- tomi .
ternitas mortalitate mutata eft, in nongentos Hieron.
& amplius annos ; exinde paulatim recru-epift.21.
defcente peccato , in breve tempus , homi- adPaula.
num vita contracla eft.
Erevcs dies hominis funt; numerjti menfium Iob. 14.
ejus apud te eft : confiitmfti term:nos,qui pr^ter- hi non foterunt. Qnare cantum fe ac follicitum vivere Greg.
oftendit, qui brevitatem pradentis vitae con- lib. 9. fiderans , non ejus ufum fed terminum con- mor. ca. fpicit-ut exfine colligat nihil effe quod trans- 44-in <■»■ iens deleftat. Hinc namque per Salomo- IO-Iob' uemdicitur, Si annnmultis vixerit homo, C in his omntbtis l<etatnsfuerit, meminijfe debet u- nebroji temporis ey dterum muitorum ; qui citrn venerint, vanitatis arguenturpricterita. Igitur cuiri cnlpa animum tentat, mens neceffe eft, hc brevitatem fu* dele&atiorus afpiciat: ne H ad |
||||||||||||
|
II<? PlA DESIDERI A
ad vivacem mortem iniquitas rapiat, cum
conftet qubd ad terminum citius mortalis
vits praecurrat.
_ .. Sx<pb etenim dum prxfentis vita: brevitas,
7 morc qua^ 'ii" perfeveratura diligkur , abxterna'
ao.inc. fpeanimusfrangitur, & deledtatus prasfenti-
6, Iob.' bus > defperationis fux caligine reverberatur.
[Sed] fancriviri, quiabrevitatetnvitajin-
demienter afpiciunt, quafi quotidie morien-
tes vivunt, & tantb fe folidius manfuris pra>
parant, quantb & nulla effe tranfitoria fem-
per ex fine penfant. Hinc quippe Pfalmifta,
veloci curfu fugere vitam peccatoris afpi-
ciens; ait: Vufillum adhuc,<zr non eritpeccator.
Hinc iterum dicit; Homo,ficutfcenum , dies e-
jm. Hinc Ifaias ait, Omnis carofcenum , ©"
omnis gloria e;»s,ficutflos agfi.
, . Attendat quid fit homo ; non fuperbiat:
Pfa ro2 komo tamqnam fcenum dies ejtv. Quid fuperbir,
fcenum , ad tempus modb florens, poft pau-
lulum arefcens ? Quid fuperbit fcenum ad
tempns vigens,3c hoc ad parvum tempus do- I.
ncc fol candefcat ? Sicutflos agri ita efflorebit.
Quam exiguo tempore tranfennt flores ? dC
hoc eft pulcrum in herbis. Hoc quod valde
pulcrnm eft, hoc citb cadit. Omnis caro fce*
num. Et claritas luminis ut flos fceni: foe-
num aruit &flos decidit,
Iob 14. Qitaf/flos egreditur &• conteritur.
In idem Quid enim funt nati homines in mundo,
nifi
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 117
hifi quidamflores in campo ? tendamus ocu- cap. 14,
los cordis , in hanc latitudincm mundi pr«- Iob. fentis; & ecce quali tot floribus, quot homi- Greg. nibus plenus eft : vita itacpie in carne, flos in fceno eft. Homo etenim more floris proce- dit ex occuko , & fubitb apparec in publico; qni ftatim ex publico per mortem retrahitur ad occukum. Carnis nos viriditas oftendit, fed ariditas pulveris ab afpeiftibus retrahit, quafi flos apparuimus, quinoii eramus; qua- fi flos arefcimus , qui temporaliter appareba- mus. [Imb ] quid ab his beftiolis diftamus, t/-j01.
qnas ferunt apud Hypanim fluvium ( qui ab ciarius Europs partein pontuminfluit) riafci, atque orat. ,0, unum diem vivere ? ficut ergo ex his ea qua; de mor- ocfava hora mortui fit, prove6ta eifet a?tate te. mortua , qua: verb occidente fole, decrepi- ta; eb magis fi etiam folftitiali die; fic fi lon- giifima aetas cujus-vis hominis conferatur cuiri asternitate, in multo minore brevita- te, quamilla: beftiok-e reperiemur. ■ Qmdenim, mihi dicito, longum Nazian.
H<ec mortalis habetfatoq; obnoxia vita? in pr«-
Tenes diem iftum ? fi tenuifti, heftemum cept. ad
tenes& hodiernum : fed hefternum inquis, Virgin. non teneo, quia jam non eft,iftum autem te- Ł"8• "* neo in quo fum, & qui mecum eft. Itane? de '3 * ifto excidittibijam quantum a prima luce tranfierit. N6nne ifte dies a. prima hora cce- H 2. pit? |
||||
|
Il8 PlA DESIDERIA
|
|||||
|
pitr Da mihi primam horam ejus : Da mihi
& fecundam ejus, quia & fortfe ipfa tranivo- lavit. Tertiam, inquis, dabo tibi, forte enim in ipsa nunc fumus: Certe ergo funt ifti dies, & eft tertia dies: & (itertiam dabis,non diem fediioram dabis. Verumtamen ne hoc qui- dem tibi concedo , fi mecuin utcumque lfta tranfilifti. Da mihi vel horam tertiam;ipfam mihidainquaes. Si enim aliquid ejnsjam pneteriit : &aliqnidejus adhucreftat; nec quod pneteriit aliquid mihi potes dare, quia jam non efl:; nec quod reftat, quia nondum eft. Q_iid mihi de hora ifta quae nunc peragi- tur daois? quiddeillamihidabis? cuicom- mittam hoc verbum,utdicam, eft,? Ciimdi- cis ipfum eft ; certe una fyllaba eft, & mo- mentum unum eft , & tres litteras habes in ipfoictu. Adfecundam hujus verbi litteram non pervenis, ni(i prima finita fuerit. Tertia nonfonabit, nifi & cumipfa fecunda trans- ierit. Quid mihi de hac una fyllaba dabis,& tenes dies, qui unam fyllabamnon tenes? moinentis transvolantibus cnncta rapiuntur. Torrens rerum rlnit. Ifti ergo dies non funt, ante abeunt pene quam veniunt, & cilm ve- niunt, ftare non poftiint. Iungunt fe , fe- quuntur fe , 8c non fe tenent. lob. 7. 1'arcen:ihi Vomitie, nibilenimfunt diesmei. Greg.li. [Hinc] fancli viri, prcefentis vita: dies, ni- B.mor.c. hil effe coufpiciunt, quia illuminata; men- tis
|
|||||
|
LlBER PRIMVS. 119
*is oculos in confiderationem xternitatis 20. in
figunt. lob. Perhorarum [namque] momenta crefci- Hieron.
tnusatq; decrefcimus , necineodemmane-li. n.in mus ftatu. Ipfumquoq; quod loquimur, di- «p, 40. ftairius & fcribimus , de vitas noftras parte V*i*« prxtervolat. qui dudum infans, fubito puer; quipuer, repentejuvenis ; & ufque ad fe- ne&utem per fpatia mutatur incerta; & ante, fe fenem iutelhgit, quam juvenem non efle miretur. [Denique] quicquid temporis vivimr, de Aug.Iib.
fpatio vivendi demitur, Sc quotidie fit mi- 7. 3e ci- nus, minusque quod reftat; ut omninb nihil vitate aliud fittempus vita: hujus , quam curfus ad Deijcap. mortem, in quo nemo vel paululum ftare, nec aliquando tardius ire permittitur, fed omnes urgentur pari motu, nec diverfo im- pelluntur acceflu : neque enim cui vita bre- vior fuitj celerius diem duxit, quam ille cui longior. Vnde ex quo homo ccepiteflein hoc corpore, in morte eft. Quid enim aliud, diebus, horis, momentisque fingulis agitur, donec ea confummata mors , qua: agebatnr, impleatur, & incipiat jam tempus poft mor- tem , quod cum vita detraheretur , erat in morte. Bene itaque dicitur, Vimitteme, ut plan- Gre».
gampaultdum dolorem meum. Quia nifi h rea- Kb. 17. tu culpa», quo nos ligavimus , mifericorditer mor" c*« H 3 dimittemur, **' |
||||
|
I2o PlA DESIDERIA
dimittemur, perfedr.e flere non polTuiniis,hoC
quodin nobis ipfis , contra nofmetipfos do- lemus: fed tunc veraciter reatus noftri dolor plangitur, cum tenebrofa llla infemi retribu- tio, mtento timore prsvidetur. Greg.Ii. Sed ficut moderata affliftio lacrymas cx-
9. mor. primit, itaimmoderatafubducit; quamoe-
cap.44. ror ipfe quafi fine mocrore fit, quiafflicti
ln caE• mentem devorans, fenfum doloris tollit;
io.Iod. ' Ibidem. Sage namque peccator iniquitatis fiiae vin-
culis ita conftringitur, ut pondus quidem
peccatorum tolerer, fed tamen , qma tole-
rat, ignorer. Sa:pe autem ii cognofcat,quau-
to reatu premitur , erumpere in lacrymas co-
natur, & non potcft , ut hunc in fe mente li-
bera , & converfatione integraperfequatur.
Flere ergo doloremfuum non valet, qui & ini-
quitatis Vax reatum confiderat, & tamen
pra; rerrenae occupationis pondere, hunc &
gemere nequaquam vacat: flere dolorem fuum
nonvalet, quiprima: quidem confuetudiiii
contraire nititur , fedtameu adhuc fuccrc-
fcentibus delideriis carnis gravatur. Hujus
doloris praifentia Prophetx mentem crucia-
verat, cum dicebat, dolor mem contra me eft 1
femper, quoniam iniquitatem meam egotro-
nunciabo , zr cogitabo pro peccatomco. Tunc
igitur ad plangendum aolorem nos Dominus
dtmittit, ctim 6c mala nobis, qux fecimus de-
raouftrat,
|
|||
|
LlBER PRIMVS. 121
|
||||||
|
monftrat, atque ad h«-ec eadem flenda qux
cognofcimus, adjuvat. Hoc Jolum ergo Domine,prŁfta, quod depre- Iudk.il
tor: Dimitteme, ut duobuA menjibw circum- eam montes, &1 plangam cum fodalibm mtu. Sexaginta dies plangere nobis demonftrat Chryf.
plandum prarfentis vita:, dicente Domino: hom. <Je Łeati qui lugent, quoniam ipji conjolabuntur. lephte, Defertum ergo plangimns hnjus mundi (de- fermra enim dicitur res ubi nonmanetur) quia ergo hic non permanetur, defertum di- citur. Plangendum eft ergo in viti ifta ca- duca, ruinis plena, cafibus obvohui; ut cum plangimus , fufcipiat Domiuus immolatio- nem animx noftr%. |
||||||
|
H 4 XIV,
|
||||||
|
Vtinttm ffperent, Gr intelligerent, ac novifiwa.
prsvidtrent-! Deut. 31. XIV,
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 12"'J
XIV,
Vtinam faperent ^ & intelligerent,
ac noviffima providerend Deut. 32. PRopudof! ufqueadeo efi homini mens tcectt
futuri, Vt nifi qu<e videat, nulla pericU putet?
Scilicet hoc fapere efi, tantmn prJfentibm angi, Kec procul afheSisconfnlui(je malis!
*4ntc tubas, Miles, diSoparat arma duello; Cumfonuere tub<e,frius armaparat:
Vavita, quas captat, pr<efagmprojficit auras, ^inchora velivolum nec remoratur iter:
Quas venientemetet fegetes ceflate colonm, Credjdit excultis, ante, colonm agris.
Vrovida quinetiam metucnsformica feneSie, VeSat tn annonampauciuafarrafiiam.
0 quid agis, gens eventm ignarafutun? Tempora, qu<Ł venientpoftuma, nullatimes?
Stamina perpetuo fors mnt adamantinafilo, ~4ut ceffiint triplices volvere penfa colm?
Falleris-tah! nullidati.rhasplacafli forares; Vna licetparcat, de iribm, unafecat.
FcederaforspaSo fanxere perennia clavo, Concordes flabili vita<\~, mors<jue,fide?
Falltris, ah! nimiitm tibipaSa faventiafingts; Fcedera, mors numquam, vitaq-, certacolent.
H y ^nti |
||||
|
124 PlA DESIDERIA
^Ante, nivem fidklambent incendia flammtt
Iuraq;fcedtfragisfanciet ^iufteraquit.
*Ante, dies notli,pacem nox ante, dtei Servet; cr infefiis accubet agna lupit.
Omnia letifero late Morsfubjugatarcu, Qiadqutd cr hoc 1'hcebi vejcitur igne, rabit,
Nemo venenata vitavit arundinis illum, Omnis ab kac cervix, cujfide, vulnm habet.
flh teneros Matrum necat inter brachia, natos; ^4utcunas, tumulum, c<ederecente facit.
JJicpueros, altbi configit arundobuellas; Hic juvenes, illic funerat illafenes.
Strataq; jam nullo difcrimine,funeramifc,et, Militis atque Vucis corpora mixta jacent.
Kec micat aurata tibi Crcefe cadaver arena 'Pukrior aut tum eft,pulcra Rebecca, cinh.
^Affice, quid cineresjit Cxfaris inter & Iri? Omnibtis en color eft untu, C° unus odor.
Qtadjuvat his igitur tantwm confidere rebus, Vita velut nullo iimite claufaforet?
Statfua cuique dies, depleto ferrea fufo, Seriusaut citiu-s quemlibet urna vocat.
Cogimur huc omnes,huc fummws zr infimus oria Ibimtts, emenfo tempore quifque fuo.
^Ac tum (i vacuM animiufimul tret in auras, Vt vaporin nebulas extenuandti/s abit!
Mors<j;foret noftu quoque meta novifiimavit*, Mors fimul amborv.m corporis atque animii
fiuam bona mors effet bofiturit morte dolores, Qtipsmodi vita dedit, quosq^futuradabit!
Suililet
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 125-
Qmiibetextr^mam tftmproperaretad horttm,
Etputo, vivendi vix fupereftet amor.
Seddolor, heu! non eji mors ultima iinea rerunt Now necat hic animum qui cremat offa rogm.
*4t poftquam e terris anima exhalata recejiit, Iudicii extempib fijiitur ante pedes.
jllefsdet jujiumq; C inexorabue Numen, fiammaq; funtoculi,flammaq; fuiva cdput.
jlla (tremens, meluensj; oculosattollere Ccdo:) Vura catenata vincula mentegerit.
jlle finm animi,fihrasq; introjpicit omr.es, . Qliodq; latettacitum notjefavente nef.is.
Jliafcelm, conviBa,fuum pudibunda fatetur, Kec videt, ejfugio, quempetat, ejjeiocum.
Illefimuljudex, teftisfimui, eyfimui atior, Compeni ftatuit criminis effe ream.
Jlla memor nullts hanc fleili quefttbm aulam, Heu! fruftra ejfufis Je fepeiit lacrymis,
0, quk tunc animx fenjus, quŁ cura reliBte, jiuilm ubipro fe,jure patronm agii!
JJempe vocatmotes e^ inhojpita cuimina,cautes, ^intraq; queis trepidum condat operta caput.
0 ~4nima! o luiex! 0 nonplacabilisurna'. QKiifecum h<ec meminit, nec cito diriguit?
Sed nondum hoc tanti ciauduntwtfine doiores; yiitera adhuc reftant, vitdque,morsq; fuper:
Viiaperennanti quafaculaprotrahet tcvo, Mors ionga extrcmum non habitura diem.
^jh quibm, ah quanlis laniabitv.r hcec tormentis! 0 qtiibm, 0 quanth affluetiila boniil
Jik,
|
||||
|
I2<S PlA DESIDERIA
Jlla, fuaspafcit Vivino neilate mentes;
H<ec, mijcet liquidapoculaplenapice.
Jlla,Chelj ^4ngeitca vel guttute carminafundit; H<ec, gemit horrendts exululata fonis.
jlla, agit <eternas caloplaudente, choreai; H<ec, falit ad colubros,f<eva Meg<era, tuot.
Jlla, nec <eftivis,gelidis nec aiutitut afttit; Htecfurit immitisigne geluque vadi.
Jlla,per <etherios agit otia mollia campos; H<ec, agit <etetni trifte laboris opm.
Jlla dolorum expers, malanulla,nec afpetafentit- H<ec,patitm dirum quidquid ^ivernitt habet.
Ofelix opibm,felix tot vita triumphis! 0 gtavit, o tantis mors metuenda malis!
Vel tua, vel tua, nos dubio manet aleajaiiu; ^lea, non aliaprojicienda vice.
v4b fabean t veftti gemin<e fic pcBora eut<e> Vtfemel alteximfors obeunda cadet!
|
|||||
|
Vtimmt
|
|||||
|
LlBER PRIMVS. 127
|
|||||
|
Vtinamfaperent,& intelligerent,ac no-
-vifsimaproviderentl Deut.32,. OGbNs fine confilio & fineprudentia! Bonav.'
Vtinam faberent, C inteltigerent, ac novif opufc.Je fimafroviderent! contem- Safetmt, damnatorum multitudinem- fal- ^uy%Ł"
vandorum paucitatem, 8c temporalium re- rum vanitatem. Intelligerent, triajfcilicet peccatorum mul-
ritudinem, bonorum omiffionem, & tempo- ris amiffionem. Prowiow^triajfcilicet mortis periculum»
extremumjudicium & xternum fupplicium. Sed oculos non vis haberenifi in prsfen- Aag. in
tia. Pfal.48. Perverfa quippe anima rebus pra»fentibusD.Greg.
dedita, in terrenis voluptatibus refoluta, abs-!10"1- ?9* condit fibi mala fequentia, quia pravidereia EaaS» futura refugit, quae prajfentem teitiam per- turbant ; dumque in prafentis vit« oblefta- tionibus fe deferit, quid aliud quam claufis oculis ad ignem vadit? & inde dicitur per Paulum : qutgandent tamquam non gaudentes fint; quia etfi qua eft prafentis tepons, ita eft agenda laetitia, ut numquam amaritudo fe- quentis judicii recedat a memoria ; quatenus dum mens pavida extrema: ultionis timore transfigitur , quantum nunc pradens Ixtitia, tantum
|
|||||
|
128 PlA DESIDERIA
|
|||||
|
tantum pbft, ira fubfequens temperetur : u
extrema mala noftra formidolose & indeii-
nenter afpicimus; juxta hoc quod per quem-
dam fapientem dicitur : In ommhivs opertkm
tun memorare novijiima tua^ cr in <eternum non
peccabti.
Speculo Sedquxfunt noviflima tua, quae provi-
peccat. derefollicitedebes? fumma totius providen-
c.5-Tom. tix eft, utique illa terribilis hora, in qua, mi-
9. Aug. fera anitna tua , ex hoc corpufculo corrupti-
bili timcns eft egreflura, in llla nimis metuc-
da extrema' hora ; quis amicorum , quis pa-
rentum tuornm veniet cum gladiis 5c armis
auxilium ferre; Non enim erit tunc,qui con-
foletur te ex omnibus charis tuis , refpicien*
tibus etiam ad auxilium 8c adjutorium ho-
minum ; fed refugium tuum tantummodo
eft apud Deum. Reduc ergo fili mi, fednlus
in memoriam illum extremum exitus tui
diem, & antequam mifera anima tua,de car-
cere carnis exeat, provideat , qub vadat.
Quando enim homo fit non homo , hoc eft
quando xgrefcit; xgrotando a:gritudo cre-
fcit; peccator expavefcit; cor contremefcit;
caputobftupefcit; fenfus evanefcitjvirtus ex-
arefcitjvultus pallefcit; faciesnigrefcit; ocu-
lus tenebrefcit; auris lurdefcit; nafns putre-
fcit;linguafatifcit;os obmutefcit; corpus ta-
befcit; caro marcefcit. Tunc carnis pulcritu-
do fcetor efficitur, &c putredo tunc folvi-
tur
|
|||||
|
LlBER PRIMVS. 129
tur in cinerem , & vertitur in vermem.
1'oft hominem vermu , poft lermemfxtor C
horror: Sic innon hominem vertitur omnishomo.
Agejam, cinn ad illud ultimum Iudicium Profper
venerimus, ab eo Iudice judicandi, quinec lib. 3. de falli occultatione criminum poteft, necadvitaco- irnpunitatem promerendam muneris alicu- templat. jus oblatione corrumpi; cum coeperint om-caP" "• nium fecreta revelari, & non folum aftus ac verba , fed etiam ipfa: cogitationes oftendi; quid faciemus fub tanti Iudicis majeftate? quid excufationisobtenderepoterimus? quŁ nos defenfionis arte purgabimus ? qua? no- bis fubventura eft pcenitentia , quaminhac carnecontempfimusrquasnosdefenfurafunt opera bona, qu<E in hac vita non fecimus? ad quos Apoftolos , aut ad quos alios Sanftos confugituri fumus , quorum exempla firnul ac verba defpeximus? An forte ahquos ibi fragilitas corporis excnfabit? fed excnfationi eormn reclamabunt omnia fanctorum exem- pla > qui cum fragilitate carnis, in carne vin- centes, quod fecerunt, utiquefieri pofTe, do- cuerunt. Quid ergo refponfuri funt,fi eis Do- minus dicat; fi potuiftis, quare non reftitiftis deflderiis peccatorum ? II non potuiftis, qua- re meum, contra peccata , non quasfiftis au- xilium ? Nonneadharc obmutefcentibus,& quid excufationis referaut non habentibus, dicet:
|
||||
|
ijo PlA DESlDERIA
dicet: ligateeos manibw ey°pedibw,c^ mittite
in teneh-AS exteriores, ubi ertt fletui & jtridor dentium , ubi "vermvs eorum non morietuT , C ignis eorum non extinguetur. Hac & his fi- inilia libenter audire vel legere , jugiter ante oculos mentis adducere; cogitare, quale ma- lumiic, abillo gaudio dxvinai concemplacio- nis excludi; beaciifima Sandtornm omnimri focietate privari ; fieri patria: cceleftis extor- rem; mori vita: beata:, morti vivere fempiter- 1W; in aeternum ignem , cum diabolo & an- gelis ejus expelli, ubi iit mors fecunda, dam- natis exilium, vita fupplicium ; non fentire inilloigne quod illuminat,fentire quod cru- ciat; exundantis incendii terribiles crepitus pati; barathri fumantis amara caligine ocu- los obciecari; profundo gehennae fluctuan- tis immergi; edaciifimis in «eternmn dilania- ri vermibus, nec finiri : haec & multa fimilia cogitare, nihil eft aliud , qnam vitiis omni- busrepudiumdare, & omnia blandimenta carnalia refrenare. Ł4p ^, Attendeenjo , in illa terribili horadequd Speciili lnquimar,miferapeccatoris anima. Quando peceat. de muudo exicura & icura es ; aderunt mox tom.9. miniftri, maligni illi fcilicet diaboli, illa vere Auguft. tartarea monftra velut leones rugientes uc rapiant pradam , tunc horribilia patebunt loca pcenarum, chaos & caligo tenebrarum, horrorum miferix & tribulauonis ; tremor, timor
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 131
timor anguftia: & confufionis ; dolor hor-
rendx vifionis; tremor tremenda: manfionis; locus flentium , ubi ftridor dentium, ubi niorfus vermium , ubi clamor dolentium, ubi lu&us gementium, ubi eftvoxclaman- tium peccatorum & dicentium ; Vx, v« nobit filii-s Ev#? quid tunc proderit fcientia:ja&an- ria , faecuh pompa , mundi vanitas, terreua» dignitatis cupiditas? Dic mihi, ubi tunc amatores mundi, qui Bern. Ii.
antepaucatemporanobifcumerant?quid ex mec"t. eis remafitnifi cineres & vermesfAttende di- "•P"2' ligenter, quid funt, quid fuerunt > homines fuerunt ficut tu, comederunt & biberunt, ri- ferunt, duxerunt inbonis diesfuos, c inpuniio ad inferna defcenderunt. [Imb] mollius educata corpora graviiis petrns
fcetent poft mortem. Damafc. *4jpera non Cyris, non Crafis Varcapcpercit, epift. ad
Hisq-yetiam,nuperfub quibitt orbis erat. Blanca
Te quoque,^llexander,vHiorgraffateper orbem, caP; 3°.
Terdidit immodici copiafumpta meri. Nazian.
Inter defunttos, quidnam eft difcriminis? Ojfa ^ e?"
Et cinereslri, Tantalidisque, pares. hl™\„u
Tar conjtanttno famulus meus ( btc ego tantum yilitate.
Excipio tumulum) dives, inopsq;,pares.
*4tq; hk ifta quidem.^ft alio qut condit in tevo, Vltima lux pravis, quismemorare queat?
Borridaflamma, gravis caligo a luce remotis, Vetmis, qui memores criminis effefacit.
I Koit
|
||||
|
1^2 PlA DESIDERIA
yson natumeffe, tibimelitn, feelefate, fitijjet,
~4ut natum,ptorfut more perire fera,
ŁMAm,maU totpajjitm in territ, fevosq; dolorei; Voft, graviora iterum*, tempm in omnepdti.
^Atque utinam matris me mors rapuijjet in alvi! Wam tenebne nato, mox mihifletus erat. Auguft. Ergo, 6 anima, five vigiles, five donnias, fohloq. femper in auribus tuis illa horribilis tuba re- «aP-3. f0net: Surgitc mormi,Venite ad judtcium. O a- niina numquam excidat a tuS memoria : Ite maleditiiinignem internvm: Venite benedith, percipite Regnum.O quid poteft lamentabilius &terribilius cogitari quam Ite}8c quiddele- ftabilius exprimi, quam Venitefdux funt yo- ces, quarum nihil horribilius una, &nihil jucundius altera poterit audiri. |
|||||
|
XV.
|
|||||
|
De/ecii ui doiore vita mea, c anni mei inge-
mitibm. Pfalm. 30. XV.
|
||||
|
LlEER PRIMVS. 135"
XV.
Defecit in dolore vita mea, & anni
meiin gemitibus. I'fdm. 30. HOc erat ergo meis dominans Natalibtts afttrw,
Vt mihi luxfauftanulla rediret ave! Qtfam levis optati me temforis aurafifeilit; Dum toties repeio; Craftimts albus ent.
"Kec tamen albus adhuc mihi craftintu ille reluxit; Qtdn, quiprateriit froximtts, atererat.
Credideram alternosvitŁ fuccedere cafw, "' Inq; vices Utiscederemwftalocum.
Vtij;ferenato detergis nubila ctelo, Cam revehis clarum Cynthiepure diem;
Vtq; maris reparasfugitivos, Cynthia,fiucftu, Citm tingis refiuo littoraficcafalo-
Sic ego venturi nonfelix temporis atigttr, Omniapro votisrebaritura meis.
»4t mea, quam diffar, quantoq; feverior illis, - &Kas dat nupta viro, triftitia eft lacrymis!
Conjuge defunclo, bis deni-s menfibtu, uxor SoXa domi queritur, conjugis orba, necem.
Toft decimum finitur lugubriaponere menjent, Et peplum nivea vertere trifte toga.
Quismihi transa&us femeleftfinelu&tbiu anmul Quisvacutis menfts? quisftne nv.be dies?
Kulla meislex dat finimve, m oditmve, querclis; Ni7 nificontinumfit mea vka dolof.
I 3 Et
|
||||
|
1$6 Pl A DESIDERI A
Etplantttt clacrymis gemituq; dhfumituronti
Ipfaq;pars minima eflvita caduca,fui. [«;>,
•Stf/e quidem rabidisfunt tequora turhida ventis, Scdbrevisefl, quoties magna procellafurit.
Quasrapiuntfylvis brumalia fiderafrondes, Compenfant viridi ttmfora verna coma.
Iuppittr obfeuris citm condidit <ethera nimhis, hetior innubi mox redit o re dies.
Junfta catenatos neflunt mihifunera lutltti, Dempta nec efl ttllo fynthefis atra die.
Meeftaq; necfefto ceffavit tibia cornu; Vefttn, ebur; pugni, pleftra; querela, fidea
Hac cythara,fofes; hoe tranfigo peftine, notfesj Hisfidibm, vitx temporafallo me<e.
0 quoties vitfo fufpiria petiore rupi, Cum cuperem tacito mcrgercverbafinu!
0 quoties, litx quantafuit,fuit atia querelis, Lundque quanta fuit,planflibw attafuit!
Nr gemerem, memini, toties monuiftisamici, Multdque, negemerem, credite,faftitmihU
libera Utitia fuafiftisfrena remitti, iUico Utitia liberafrena dedi.
*4ft ubi ftnguhum compefcere rifihtts opto, Rifihus, heu, gemitm ohftrepuire meis!
Stepe, voknsplacidasfomne traducere notfesn Verpetuo vigilesobruor imbregenas.
Vimq-, diu nimiumfufpenfoscomprimofietus, Heu, mare perruptis effluit aggeribm!
flumina, vos teftes; vos, notacubilia, fylvte; Vetkj cav^ vaUts; confcia twqijuga;
|
||||
|
LlBER PRIMVS. 137
Vos teftes, quotiesfufpiria vittcere tentans,
Vitta, relullanti mlirmura corde dedi.
Qmn etiant auditispermota uluUtibtvs Echo^ Oufftibus audita eft aggemuiffe meis.
Tunc ego, tunc illa, alternis dedimm Umenta, tlevimminq; vices,planximmin^; vices.
Vt VandionU fibi dant refbonfa forores, Citm c<efum, thalami labe queruntur Jtym.
Etfedet hinc Vrogne ramo miferabileplorans, Effedet inde fuum flens Vhilomela tiefas.
*Alterdq; alterim feqmtur fufpiria queftu, ^idmiffkm Ucrymans, utraque crimen avisk
Tatis zy ^ilcyone citm naufraga veU mariti Nequicquamfcopulis littortbusq; canit.
*Autviduus, vtridi nemorisfedet arbore turtur, Comparis&terno murmurefata gemens.
Sic mihifatidicŁ nerunt quoqueftamina D/«, Vt mihi Sol, nitidofidere, nullmeat.
Vtq-, adimant nullos, lamentaperennia luBm, ^Aut ceffet, caufia deficiente, dolor.
Sedfuit utprim<e, gemitus, voxprima loqueU; Sitgcmitw vitx vox quoque fumma me#.
|
|||||
|
I 4, Defech
|
|||||
|
138 PlA DESIDERIA
Defecit in dolore vita mea, & anni mei
in gemitibm. Pfalm. 30. |
||||||||
|
Hieron,
iiiPfal. |
QV A m. d 1 v eft hic in praefenti viti, habet
|
|||||||
|
gemitum & fletum unufquifque homo.
J3' . Homononarifu orditur hanc lucem,quid Aud- llt)- malprum ingreflus fit nefciens , prophetat ci'vit Dei quodammodo: folum, quando natus eft , fe- cap.14. tiintrififfe Zoroaftrem , nec eiboni aliquid monftruofus ille rifus portendit. Prorfus
quod fcriptum eft grave jugti fuper filios^idam
a die exitui de ventre matris eorum ufque indiem
fepdturx in matrem omniitm.
Auo.fer. Vnde interrogemus pueros qui nafcun- n8.de ' tur, quare a ploratu incipiant: nafcitur & verb. ftatimplorat, &poftnef'cioquot diesridet. Apoft. Qnaudo plorabat nafcens, Propheta fux ca- lamitatis erat, lacryma: enim teftes funt mi-
leria;.
Nazian. Hoc homini tantUmfirmum efi expersq;Jeneftie, cirm. de Inde ex quo nafcens fletibm ora rigati human. Perlacrymhtefians, quas vii>Ł in liminefundit, natur. Quotnam ilhtm maneant agmina dura mali. Efi Regio (ttt quondam Creua) ignara ferarum;
Efialia, byberna nefcia terra nivis: >At, vacua adverfis qtiod vittt tempora rebtn
Claujcrit, baud quifquam dicere jurepotefi. Author In hujus vits mifenamintrafti lugens , dies fpeculi tuos indolore & asruinnapertranfifti; cum luctu
|
||||||||
|
LlBER PRIMVS. 139
lu&u 8c laborehinc exiturus es.Intelligas er- peccat.
go,in quantum fit ingreffus tuus flebilis,pro- Tom. 9. greflus tuus debilis, & egreflus horribilis. Auguft. Rifum reputavi errorem,ZSfgaudio dixi:Q_ujd Eccl.a.
fiuflra deciperis? Domini vox eft ad fuos dicentis, Vosplora- Chryf.
hitis cplangetis, faculum autem gaudebit: Vos ferr". de triftes eritis. Timenda funt Chriftianis pra:- ™a»y«- fentis fxculi gaudia, &c optanda pro devotio- tandiT" nemceftitia. Lajtitia; enim tantum nomen habent, chtyf.
cum omnia fint in triftitia. hom.j'4. Quxfumwin hoc tabernaculo, ingtmifcimws 2,cor.«.
gravati. An non eft meritb ingemifcendum , qubd Chryf.
fumus in regione aliena-, 8c in Coloniam hom. irt proculapatriapofitamamandati; Pfahiif. In abfionditoplorabit anima mea:ploranS \plo- Hiere. 13
rabit ey deducet oculus mem Ucrymam. Afleverant Turturem caftam &c amatri- Chryf.
|
|||||||||||
|
eJ«s mafcuium ab Aquila five Aucupe capi, ^omi
|
?•
|
||||||||||
|
virtu-
|
|||||||||||
|
uon fe commifcere alteri, fed i|>fum cupere, te
& ipfius prsftolari adventum, & in amoris |
|||||||||||
|
ejus exfpeftatione pendere. Hujus Turturis
meminit Scriptura in Cant. Canticorum, di- cens : Vox turturis audita efl interranoflra. O gemitus de medio cordis amabilis, bonitatis pullulans fontes ! 6 gemitus cceleftem fpon- furri CHR.isTvMadfemetipfum adducens! I s Vox |
|||||||||||
|
r~
|
||||||
|
I40 PlADESlDERIA
Hugo de Vox turturis,amori canit & dile&ioni; 8i
S.Vi&o. habet fingularem dileclionera turtur, cui
ferm. de canit, vel prxfenti gaudium, vel abfentiaffe-
affumpt. ftum. Igitur vox turturis tota de amore, &
toiai nonnovitahud prater amorem turtnr. Et
■ ' *• quidfonatvoxturturis? quam figniiicatione
fiabet vox turturis? quid dicit; Vnu eft quod
fonat vox turturis, 8c femperilludfonat &
tefonat, & non fiftidit umquam. Numquam
turtur vocem fuam vaviat, numquam canti-
cum fuum mutat,femperidem canit quifem-
per idem diligit. Ovoxturturis quam dul-
cises ! &quisdignuseritaudirevocemtur-
tnris ? iniolitudmecanitturtur , & feinper
turtur folitudinem diligit, quia fingularem
dileclionem quairir. Non audietur in plateis
voxejus, neque foris clamorem fuum pro-
feret. Intus refonat, intrinfecus canit & non
pofTunt audire turturem, nifi qui intus funt;
qui elongant in folitudine , quifecretumm-
habitant.
Bern.ftr. Donec fautem] homines pro Dei cultu,
? 9. in mercedem tantuin in terrf, & tantum terram
C»nt. acceperunt, minirne fe cognoverunt pere-
grinos; necmoreturturisingemuerunt. ita
tamdiu non cft vox turturis audita in terr^
noftra. Vbi ergo Regni Ccelorum promiflio
fa&a eft, tuuc primura manifefte fonuit in
rerra vox turtuns. Nara dum fancla qua:que
jam Anima CifiusTi prafentiam fuipira-
ret,
|
||||||
|
~
|
||||||
|
LlBER PRIMVS.1 141
Mt, Regni dilationem molefte ferret, defis-.
deratam patriam gemitibus & fufpiriis k
longe falutaret, nonnetibi videtur, vice fun*
gi gemebunda: ac caftiffimai turturis, qua^-
curnque anima m terris ita feciifet? Ex tunc
ergo & deinceps vox turturis audita eft ki
terra noftra. Quid ni moveat mihi crebras
lacrymas c gemitm quotidianos Christi
abfentia? Domineanteteomne defiierm meum,
Grgemittvi metts a te non eft abfcanditus. Labora-
viingemitumeo, tufcis,fedbeatus quidicere
potuit; Lavabo perfingulasnoclesletiu meum,
tacrymk meis ftratum meumrigabo. Non fo-
lum autem mihi,fed & omnibus,qui diligunt
adventum ejus, gemitus ifti comperti limt.
Hoc quippe eft quod vpfea}eba.t:numqiiid pof-
funtfiiti jponfilugere,quamdiucum illis effijpon-
frs? vement autem dtes, cum auferetv.r ab eis
fponfus, C tunclugebunt: ac fidiceret; Sctunc
Voxturturisaudietur. Itaeft, I jt s v bone,
venerunt dies illi; nam & ipft creatura inge-
mifcit cparturit ujque adbuc , revelationem fi-
liorum Dei exfpeSans: non foliim autem illa,
fed e* nos ipfiintra nos gemimus, adoptiomm fi-
iiomtn t>ei expeSantes Redemptionem corporis
noftri. Neque vacui gemitus quibus eccelo
tam mifericorditer refpondetur. Tropter mi-
feriaminopum Cgemitum fauperum nuncexnr-
gam, dicit Dominus. Fuit & in tempore Pa-
ttnm, vax iffia gementium: fed rara, & penes
qnemquc
|
||||
|
142 PlA DESIDERIA
quemque fuusgemitus. Vnde &dicebatquis:
Secretum meum mihi, fecretum meum mihi; At ubi palam clamatum eft, Qu* furfum funt quterite, ubi Christvs eflindexteraVeife- densj&d oinnes jam cce pit pertinere gemitus ille Wtnrens, Sc una omnibus ettegemeitdiratio. |
|||||
|
LIBER
|
|||||
|
Cencuphit aitima mect defideratejttftifictttio-
nettttat. Pfal. 11S. X V I-
|
||||
|
LlBER SECVNDV5. Xtf
XVI. Conciipivit anima mea defidetire
juftirication.es tuas. Tfdm. 118. COEleftem,dubitans,tcrrenumq;inter^more,
Uinreo, qv.bd teneant carbafa noftralattts* Jnde vocor,mvocorq; aiib, modb vellor utrimq; j Kutat ttt ancipiti quajja carinafolo.
^imbiguu faciunt^tmor hic^mor ille dacllum, Impediuntq; fuo fifterevotaloco.
Sitfaiis, ah l tandem mala tot faftidiapaffx, Etfinar ad portus jpern revocare fuosl
0 Veitsl aut nidlo calcat mihipeBtts ab igne, ^utfolo caleatlegis amore tu*l [ptits;
Von nego \quod lubeat, magna eftj optare volu*
Et modb pofje volo dicere; nolo, modb.
frena nihilpatttur minuSj atque itbida vovendit Net felege finunt liberavotapremi.
Vtvagus exultim lorisq-, lupisq; folutus QŁ.o(libetinpaftus currere gaudet equus:
Vt ruit, w Utislafciva volutatin herbis Corpora, depofito buculafejfajugo:
>Jsr ubimox revocat confueta ad aratra cohnutf Excutitillelupos^ excutit ilkjugum.
Scilicet expetitur libertas una vovendi, Qutefatis eft, quamvis militate vaceti
Sic Vhaeton,patriŁ ruiturus ab axe quadrigtc, ~4ppetis igmtosfleftere reclor equos,
Sic
|
||||
|
I4<? PlA DESIDERIA
Sic quoquenonfolitis dum niteris altiits alis
Icare,fubjetlislabere merfusaquis.
Quam varia Superu laflfeprece tundimus auresi Ctelitibus,puto nosjttpi moverejocum.
Jlle vovet nuptam , nuptte vovct ille fepulcfum; Hicfobolem nafcipoflulat, ille mori:
Jtte l'atri mortem, Tatri rogat illefalutem; Hicfieri juvenis fupplicat, ille fenex.
Tix,puto, confentit centum de millibus unus^ Qian aliquvs voto difidet ifffuo.
Venique quid Superos oret,pars maxima nefcit3 Tam vaga quisquefibi vota,precesq;facit.
Sic ubi\amgravidat ftimulant faflidia Matres, Obfcenamfatiantferclabudendafamem:
Scilicet expetitur modb calx, modb cretapalatO} Et modb, qu&flomacbo dijplicuere, pfacent.
Qmd defidetiii ultra totinanibus urorf Qmd jaculor nullo votaq- fpesq;fcopo?
Łfteproculgemitm,procul anxia turba,timoreS, SoUiciUq; breces,vota'q-„fpesiijptocul.
0 Veus, aut nullo caleat mihi peilus ab ignet ~4ut folo caleat legisamore tu&.
|
|||||
|
Concupvk
|
|||||
|
jLlBER SECVNDVS. 14.7
Concupivit anima mea dejiderarejujti-
ficationes tuasl Pfal. 118. MIrvm eft, quomodoconcupifcatur Aug.In
defidenum; nec fic in nobis , cujus Pfal.118, concupifcentia jain fit in nobis. Quis nefciat in homine effe concupifcentiam , in homine defiderium ? cur ergo concnpifcitur , ut iia- beatur , quafi forinfecus inferatur? aut quo- inodo haberi ejus concupifcentia, fine ipfo poteft, cum non fit & ipfum quid aliud, quam concupifcentia ? ]Sam &defiderare, procul dubib concupifcere eft- Quis enim ifte mirabilis atque inexplicabilis languor ? & tamen eft; nam &c «grotus quifaftidio labo- rat concupifcit utiq; defiderare cibum, dum concupiicit non habere faftidium. An aliud eft concupifcere, aliuddefiderare? non quod non (it concupifcentia defiderium , fed quia non omnis concupifcentia defiderium eft; concupifcuntur enim 8c quse habentur, &c tjua: non habentur: nam concupifcendo frui- tur hoino rebus quas habet; defiderando au- tem, abfentia concupifcit. Defiderium ergo, tjuid eft, nifi rerum abfentium concupifcen- tia ? fed Deijuftificationes abfentes efle quo- modo poflunt ? An & quando fciuntur, & toon fiunt, abfentes habenda: funt? fsepe enim K quid |
||||
|
I48 PlADESlDERlA
quidagendumfit,videmus; nec agimus,qui*
non delectat ut agamus , dc concupimus ut deleftet. Prxvolat intelledhis ; &tarde fe- quitur, & aliquando 11011 fequitur, humanu» atque infirmus affeclus. Ideb ergo defidera- te concupifcebat, qnx bona effe cernebat,cu- piens eorum habere deleftationem, quomm potnit videre rationem. Aue. in ^on c^c C autem ] eoncupivi judicia; Pfal.118.fed, concupivi defiderare: ficut enim vita vivere, plus eft, quam vivere (vivere namque communeetiam hujus eft vita:;vita autem vi- vere, Beatorumeft) fic concupifcere ut de- iideremus judiciaDei, pluseft, quamdefide- rarejudicia ; concupikimus enimdefidera- re,qvvafi uon iit poteilatis noftra; defiderium, fed gratiae Dei. Cum enim Dominus oble- ctari nos viderit cupiditate defiderii jndicio- rum fuorum, fobrium auget affectum ; cum autem peccamus, non concupifcimus defide- larejudiciaDei. Vnde etiam Dominus non otiose ait; Vefiderio defideravihoc pitjcha man- ducare vobifcum; non folvvm defiderans , fed etiam gcminato defiderio concupifcens re- mrffionem tribuere peccatorum. Concupi- fcamus ergo & nos defiderarejudicia Dei. Ori°-en. Nam ficut dicimr aliqviis carnalis Amor, profog. quem & Cupidinem appellaverunt Poetx, 111 Cant. fecundvim quem qui amat, in carne feminat: ita eft Sc quidam Ipiritualis Amor,fecunduin quem
|
||||
|
LibEr sfecvNbvs. 149
<jne'rn & iHe iuterior homo amans in fpiritu
feminat. [Iam] difceme petitioncm cotdis tui , & Aug. iis
petidbuibus carnis ; difcerne quantum po-Pf*1.3*« tes. Verbi gratia: cceeus eft, corpore; rogat utilluminetur: Petitio hxc carnis. lnfirma- tur, rogat fe falvum fieri; falvus fit moritu- rus; &iftapetitio carnis eft, &fiqua:funt talia. Petitio cordis qna; eft?ficut petitio car- nis eft, velle fibi prxparari oculos, utique ad videudam iftam lucem (qua» talibns oculis videri poteft) ita petitio cordis, ad illam lu- cempertinet; Teztimmdi eorde, qttotiiam ipfi Ueum videbunti Sed homd, quafi pulium onagri fe libe- (jrea.ca,
rumnatum putat,- namqui implere cunfta i^.in c. qua; defiderat per effrenatam libertatem 11. Tob, quarit, quidalind, quam pullo onagri efTe fimilis concupifcit ; ut difciplinae hunc lora non teneaiit, fed audenter vagus per fylvam defideriornm currat? Mens quoque noftra rebus mutabiHbus (jre~ ca,
fiibdita, & afenjietipsS variatur. Nam qux- 2J. in c, tens,quod non habet,anxia percipit; cumque 7,Iob. habere coeperit, taedet hanc percepiffe, quod quasfivit. Amat faepe quod defpexerat, de- fpicit quod amaverat. Diu quaerit, ut parurri quid de funfmis inveniar, fed ad confueta ci« tiiis relabens, nec parum in his qua: invene«< *it, perfeverat. |
||||
|
I^o PlADESIDERlA
Greg. Nos enim , nati in htijns peregrinatiomis
hora.gfi. aarumna , huc faftidiofi jam venimus ; nefci- in Euag. mus quld defiderare debeamus. Ac plane quid oremus, ficutoportet, ne-
orarido lClmils- Almsvultconjugari; aliusconjugio Deo E- viduatus deinceps continenter eligit vivere; pift.iji.aliusnullum concubitum necinipfisnuptiis adProba experiri: _ cap.<;. Etegoiuhiabamhonoribus , Iucris, con-
Auguft. jugio, & tu irridebas. Conft 1T. Certe , qui dicit in oratione, verbi gratia:
Auff^V5' Domine multiplica divitias meas ; aut, da
orando" mihi tantas , quantas illi velillidedifti ; aut
Deo c.i2 honores meos auge ; aut fac me in hoc fscu-
Epi.jai. lo prarpctentem atque clarentem , velfi quid
adProba hnjufmodi eft ; & Iuec dicit, eorum habens
concupifcentiam , non id attendens , ut ex
his , fecundum Deum profit hominibus,
puto eum non invenire in oratione Domini-
ca, quo poflit ha;c vota coaptare: Quamob-
rem pudeat faltem petere, qua: nou pudet
cupere ; aut fi & hoc pudet, fed cupiditas
vincin; quanto melius hoc petitur, ut etiam
«b ifto cupiditatis malo liberet, cui dicimus;
iibcranosa mdo.
,. , Vides [ergo] aviditate omne malum exor-
in iut ft tuni' ciim 1P'"lim defiderium videlicet, non
adRo- ' fuftineatintra proprios terminos confiftere?
man. ca. Quidquid enim terminos a Deo ftatos tranf-
i.hom.4. greditur, id abfurdarumac minimelegitima-
rum
|
||||
|
LlBER SECVND V3. -XJT
rurn rerum appetens eft. Quemadmodum
enim fieri (jepe videmus, ut qui ciborum ap- petitionem amiferint, terram ac lapillos co- TOedant, quique impotenti fiti correpti fue- rint, ii & coenum quoque nonnumquam ad bibendum appetant; Siccormeum, corvanum, vagum & in- Bern.ca.
ftabiledum fuo ducitur arbitrio , & divino 9.medit. caret confilio, in feipfo non poteft confifte- re, fed omni mobili mobilius, perinfinita di- ftraliitur,8c hac atque illac,perinnumera dif- currit; & dum per diverfa requiem quxrit, non invenit, fedm labore miferum , a requie vacuum manet: fibi non concordat, a fe dif- fonat,a fe refilit, voluutates alternat,confilta rnutat, aedificat nova, deftruit vetera , de- ftrufta rexdificat, eadem iterum atque ite- rum alio & alio modomutat & ordinatjquh vult Sc non vult, dC uumquam in eodem fta- tu permanet. SedallideDomineconcupifcentiammeam Auguflr,
dulcedine tua , quam abfcondifti timentibus foliloq. te, ut concupifcam te concupifcentiis fempi- cap. 12. ternis; nevanis illeclus &deceptus interior guftas ponat amarum dulce 8c dulce ama- rum. |
||||||
|
K 3 XVII.
|
||||||
|
yttnam (imgantm vi<n me<e ad cuftodiendas ju-
(tifictitiones tnM1. Pfalm. 118. XVII.
|
||||
|
LlBER SECVNPVS. lf$
XVII.
Vtinam dirigantur yiae mese ad cu-
ftodiendas juftificationes tuas! Ifilm. 118, QVoferartambiguosaperitmihifemitacalks;
_J>emita non uno tramitefecta vias. "llla ienet dextram, partem tenet illafiniftram, H<ectum et in clivos, vallibus illa cadit;
HŁcfaciles aditut, adit-m habet illa matignos, Explicat illa vias, implicatilla dolos:
Łup.q; vel htec tendat, vel qua fe porrigat illa, Exitmimplexo fine vidtre vetat.
^onita, quzpartes viafe findebatin ambat, Herctdis ambiguumfecit euntis iter,
Wec totidem reftuis Meanderfiiclitur undis, ipfefuU quamvis obviw erret aqnis.
ffec Lal>irynth<ei tantacft fallaciatefti, Curvalicet variiitorqueat antraviis. Heu,graviorameos cohibent difcriminagrefiw'. Engemina dubiam parte pericla premunt.
}}onego quŁ metuamdivortia milleviarum; (Solm Dtedaka, quifuit <edelabor)
Sedprater varioscurvis ambagibus orbes, $loX etiam ccecas celat opacavias;
JJullaque fe preffo monflrant veftigiafigno, Qv& populustrito calle, notarit iter, ^ K 4 &
|
||||
|
1/4 PlA DESIDERIA
Et licst exploi emprtetenfis ohviapalmis,
Etvitem obftantes, tuberadura, petras:
Yixfap-s inceptos aufim producere curfm, Sed retinent timiiunoxc^, dolusq;, gtadutlt*
Laftfiu ut ignota ctmfors regione viator Opprimitur nebula prxcipitante diem:
Wullaquejamtoto collucent fidera Ccelo, h'ec prope funt ulU, rufticateBa, cafiej
Nullaqttefignato callem notat orbitafulco, j Vlla ncc humanofemita tritapede;
Kecftit, an infylvas, an eat tuiturm in undai^ Longius inceptamfiparet ire viam:
tum loca clamofislate omnia vocibmimplet, Taftorisvocitans rure vagantisofpem.
Vtq; vele ftabulis tacitisf,, quisaudiat antris, Ingeminat longos, terque quatercjue fonos.
Omnisat infurdas clamorvolatirtitm autas, . Nullaq; Taftorisverba remiffafonant. 0 quis in his tendat mihi ftamina fidapericlis! Qnis Vem, in tanta, fit mihi noBe Vharm?
Ifacidas quondam pet inhofbita regna vagantes, Infolitas docuit clara columna vias:
Stella comesmonuit Habathaos lumine teges, l'a rvaqi Bethlemia duxit in antra domm.
Quinrecreanttrefidos,fratraduofidera,nautaSj Tu quoque migemini Caftoris edefacem.
Cnofis aberrantem revocavit Thefeafilo, Etfuit Hero tibinoBe, Leandre, Vharm.
Ecce egofum Thefem, vicetu mihifis^4riadnest Hetm agastq; vicem, quanio Leander ero.
^Jpkit
|
||||
|
Liber secvndvs. ijrjr
v4jpicti utmulti, vagatv.rba, peravia currant*
Btfuus huc, illuc, quemlibet error agatt
Vic cadif ignota praceps regione viarumy iUe vago aecum tramite verfat iter:
Wc celerat curfur, hic paffu defide lentat; Sapiusille fuosferti[}, refert'q;, gradus:
Hic diverfusabit; lateri lam illepropinquat; Hic comitis duBu fallitur, illefuo:
Tterpetuos aliquis veUigiafleBit in orbes; ^Alter in obliquas volvitur ufque vias:
Hic ratiu ad certam curfufe tenaere metant, Veceplo repetit liminaprimapede:
Veniquein erroremfaBo ruit agminevulguit Qupdfc tenere decet, vix tenet ullus iter.
O Vtinam, retlo tendat mea femita duBuy Nec dolm, infido tramite, fallat iter!
Sjtalis at excujfofugitimvocabilis arcu, Vum volat adcertum miffafagitta locumi
Talisin-ojfenjbfeftinet limite curfm, Qjta tua nempemanent tenderejujja, via.
EsJo igitur, mealux, quoties)aculabere,nervtv>l Qjiem^ipetisjaculis,finttuajuJJa,fcopusi
SMftq; petiturus candentia fignafagitta esy Jlla egofim digitis leSafagitta tv.is.
|
|||||
|
K S Vtinam
|
|||||
|
m*
|
|||||
|
tf6 PlA DESIDERIA
Vtin&m dirigantur vi<Ł meteadciijlo*
diendasjujiificationes tuxsl Pfalm.jj8, fcug.li .i. T-I^ R e m i A s dicit: 5«'» Vomir.e, quia u»H
«leoper, ■»-■*fflmhomineviaejtvs; necvirieflutttmbu-
merit. let & dirigatgreffiu fkos. Hinc & in Pfalmis
<;um quidam dixiflet Deo : tu mandafli man-
data tua cuflodiri nimis, continub, non de fe
prxfumpiitjfedoptavitutfaceret. Vtinam, in-
quit, dirigantur vine me& adcuftodiendasjuflifi-
tationes tuas[
AmW.in Miles qui ingredituriter, viandi ordinein
Pfal.nS.ionipfedifponitnbi, nec pro fuo arbitrio
Ofton.5. viam carpit, nec voluntaria captat compen-
dia, tterecedatifignis ; fed itinerarium ab
Imperatore accipit & cuftodit illud ; pra:-
fcnpto incedit ordine, recriqueviaconficit
iter, ut inveniat commeatum,parata fibi fub-
fidia. Hanc legem viandi efle pra*fcriptam,
Cbrifto ducente , fanctis commeantibus,
recognofcas velim. Profecti funt enim &
Patres uoftri de terrS A^gyptj, per longa fpa-
tia terrarum, quorum ftativa: omnes , man-
fiones^ue defcriptae funt. Advertimus ergo
quis has ordinaverit manfiones , quomodo
ambulare oporteret filios Ifrael. Praibat e-
piin illos, per diem, Deus in colnmnii nubis;
no<3;ii,
|
|||||
|
Liber SEcvKrpvs. rf?
noftu autem in colnmu$ ignis, ut viam o-
fl:enderetambulantibus &c tenebras dimove- ret, lex viarum, columna erat & ignis &c pubes. jMultas enim funt vix 8c multa genera via- BernarV
pim ; magnum profeftb periculum viatori. lerm.i*. C^uam facile in mukarum occnrfu , errabit fuper , inyiafua, qui viarumdiferetionecanierit? Qianabi-- Scrutemur proinde vias noftras , etiam vias ***' tnad~ dijfroonum, vias quoque Beatorum ipiri-i""""'"- tuum , & vias Uomini mveftigemus. TSi enim 1 viam iugreftus cuin veneris ad Ambr.ia
.Pfal.nS.
|
||||||
|
i primani,
eligas quam fequaris, nec putas priiis ado-
tiendum iter quam animo definiens; quanto magis animo debes ac (nente confiitere qui ad regnum celefte tendis,& cogitare tecum, quia non omnis via ilib ducit, non omnis eb dirigit ad Hierufalem iilam qua: in cado eft. Suntviaequa: malos exitus mortis habent. Hsfunt via: de quibus legifti: umafmu yix qua vi&entur viro xe'$<e efft, ultima autem ejtti ajficiunt in profrndum inferni. Via: igitur filiorum Adam in nec^ffitate Bernar ■
Sc cupiclitate verfantur. Ab utraquefiqui- ferm.j*, deinducimur, &abutraque trahirour, nififuper quod yidemur magis urgeri neceffitate, tra- Quiha- pi cupidftat?- Etneceflitas quideinfpeciali-.Jiwf. KX
|
||||||
|
1^8 PlA DESIDERIA
ter corpori tribuenda videtur, nec fimplex
illa eft, fed anfra&m habensplttrimos, plurima- que difpendia; naifi compendia paucaad- modum, d qua tamen. ln his quoque doce- tur qnam necefle habeat clamare ad Domi- num, non de neceflitate, Łe&de.necepitaiibM , mev. erne me. Non modb ab hac via necefli- tatis , fed ab e& qnoque qu* cupiditatis eft, optabit educi, quisquis non furda aure mo- nita Sapientisexceperit. Qiiid enmi ille ait? a voluntatibmttm avertete, & ltem : poft con- cupifcentias tuas non eas, Hx funt viaequaevi- dentur hominibus bona^, fed finem non ha- bent, nifi cum demergunt in profundum. tbidem. Si invenifti vias hominum, illud quoque confidera, ne forte de his diclum fit: Contritio c infelicitai in vm eorum : ut fit contritio in neceffitate, infelicitas in cupiditate. Videa- mus 8c vias Danoaum , videamus & eavea- mus ; videamus, & fugiamus eas j fiqui- dem via illorum, Praifumptio & Obftinatio. Qiiam perverfo & everfo funt corde filii ho- jnmum ! quicumquefeclantur viasDaano- num, ingtediuntur Dasmonum vias. Haec e- nimtota adversum nos fpiritualium collu- ftatio nequitiarum eft, ut nos feducant, ut nos iuducant in vias fuas, ut deducant in eis, petducant ad deftinatum finem, quipatatus eft eis. Qm verb funt fanftorum Angelorum viae; Proiedtb ilLs:, quas unigenitus enarravit dicens: '
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. Ifp
dicens : Videbith ^4ngelos afcendentes c de-
fcendentesfuper filium bominis. Afcenfio igitur & defcenfio viaj illorum. Afcenfio pro- pter fe,defcenfio vel potius condefcenfio pro- pter nos. Puto & vias Domini vultis audi- ie. Docuit itaque vias fuas, cum aperuit la- bia Propheta; ut diceret: Vniverfi vimDomi- ximifericordia ey veritas. Ita ad fingulos, ita ad omnes communiter venit, inmifericor- dia. fcilicet & veritate. ~4b his itineribw in- curvatifunt colks mundi; fuperbi, Daanones, Principes. Kte ordo eft, alii praecedunt, alii fequuri- Aug. 5a
lur. Qui praxedunt exemplum fe prajbent PfaJm. fequentibus ; numquid neminem fequuntur; Si neminemfequuntur, errabunt. Seqnun- turergo &illi aliquem, ipfum Christvm. Et cernitis ordinatos greiTus per Paulum A- poftolumdicentem: Imitatores efiote jicut c ego Christi. Iufti attendendo eos qui fe in bono pracedunt, imitando fequuntun Quomodo fequuntur ; Videbunt jufii & ti- tnebmu. Videbunt & timebunt fequi vias Jnalas , cum vident quosque meliores, jani elegiiTe vias meliores ; & dicunt inanimo fuo , quemadmodum folent dicere viatores, attenderites alios cum pradiimptione ambu- lantes in via, ipfi adhuc incerti vix, & quafi flu&uantes quo eant,dicunt fibi: non fruiTA illi hac eunt, quando ilE> eunt, quo nos ire volumus.
|
||||
|
166 PlADESlDERtA
|
|||||
|
volumus. Et quare cum magna fiducid hae
eunr, nifi quia illac ire perriiciofurn eft. Vi-
debunt ergo jufti & ciinebunc. Artguftard
viam vident illtic ; hac videuc paucoS , illac
mulcos ; fed fijuftus es, nolinumerare; uoli
nmrierare tiirbas hominurri incederites lacas
vias ; rioli eos actendere, mulci 1'unr; pauci
autem per viam anguftam.
Greg.ca. Reproborum [ fiquidem J femitn fern-
»7.1ib.7. per involutx funt, uc pravis concupifcenciis
inor. in dedici arit bona nnlla appecant, aut appeten-
cap.d. tes infirrno defiderio ad hsc nequaquair»
* irientis liberoi greffia tendarit. Re&a eniin
aut riori incipinrit, aut in ipfo fradti itinere,
adha:c minitne pertingunt, nndefit pleruin-
que, ut ad morem fuuiri, laiTati redeant, fe«
le^ue ab intentione animi iii carnis volupta-*
tibus fternant; fola qua: tranfeunt, cogitent;
hulla qux fecuin permaneant, curent.
A > 'n Caput circuitvA eorum ? quid eft circuitus
■tf.t39. ipf°rum 5 it circumeant & npri ftent, ict
gyrum eant erroris, ubi iter eft fine fine r qui
eniiri iu longum it, aliuride incipit, alicubi
finit; quiingyrumit, nufquamfinit. Ipfe
cft labor impiorum , qui demonftratur lii
alio Pfalmo evidentiiis: incircuituimpiiam-
_ .. huUnt.
„fr !-' Berie ersio de reprobis dicitur : Involut*
»4. inc. Jmtlem*tŁ gre[Juum eorum,quia. rectaquideirt «.kob.deliberaadoappettmt, fed ad eonfueta fem- |
|||||
|
Liber secvndvs. t6i
per ntala replicahtur, & quafi extra fe tenfiV
ad femetipibs per circuitum redeunt, qui bo- na cjnidein cupiunt, fed a malis nequkquam receditut. Etquidamcadunt extraviaitt; litillequiBonavS.
numguam fuit de Ecclefia. Quidam cadunt in Pf. 3<S. avia; undehoc : Melim eft viam jufHtix non agnofcere,quampoft agnitam tetroire. Quidam cadunt in viam , unde dicitur ; jnftw fepties (adit in die. Sed eft multa differentia inter cafumIufti OrigenJ
& injufti : luftm inquit, cum ceciderit, non I10?1.: ■*• profternituri Ihjuftus , Sc qui fpemnonha»111 1'-i<5* bet in Deo pofitam, fi ceciderit, profternitur, & non furgit, id eft, fi peccaverit non pceni* tet, & peccatum fuum emendare uefcit. Otortnofasvioi'. \x anim« audaci, qusAug^*«
fperavit, u 5i te receffiffet, fe aliquid melius c° ' habituram! Verfa&reverfa ; in tergum &: *c " in latera & in ventrem , &c dura funt omnia, Sc tu folus requies. Et ecce ades , 8c liberas 2t miferabihbus erroribus, 8c conftituis nos in via ta&, 8c confblaris &c dicis; Currite, ego feram, cr ego perducam, tr ego ibifefam. Melius dirigebantur ii Dommogreffiueoruut, Atnbr.fra
quibus per noctem, ignis columna lucebat, Pfal. j*» per diem, nubis. Ettnmererefa&is, votis- que depofce, ut grcffm Uti a Vomino dirigan* tnr, ne moveantKt pedes tai. Cavendum eft quoque ne re&am femicara derelinquas, «34 divertiCHl4
|
||||
|
l6z P I A DESIDERIA
|
|||||
|
diverticula te viarum tonuofarum decipiant.
Ideb dicit : VarateviamDomini , rettat factte
femitasejm. Reclas faciamus animorum fe-
initas ne labamur , ne effundantur greflus
noftri ficut uxoris Loth, qua: poft fe refpe-
xit, & greflus tenere non potuit, fed effufl
funt. Noneffundantnr ficut i/Egyptiorum,
quorum greflum,maris fluclus effudit. N6n-
ne de his pulcre dixeris , effufi fmt greffia eo-
. rum , quosbene vixiflepcemtuit?
Jfl a* ^ ^m dereliquifti femitas re&as, abeundo
a ' 3 in vias tenebrarum ! & qui laetamini in ma-
lis , & gaudetis in everuone mala, quormn
femita: prav*, &C fiexuofi curfw eorum ficut
lubricus dc flexuofus author ipforum , cur o-
difle cospiftis viam recTtam ! Nouvosdirex.it.
Dominus.
Auguft. ODominequieslux, qui es via,yeritas &
foliloq.' vita, in q uo non funt tenebra:, error,vanitas,
«ap.. 4. nequemors. Lux fine quS tenebras; viafine
qu&error; veritas, fine qua vanitas, vita fine
qua mors: Dic verbum, Domine; fiat lux, uc
videam lucem & vitem tenebras : videam
viam, Sc vitem invium: videam veritatem 8C
vitem vanitatem : videam vitam , & vitem
mortem. llluminare, inquam, illuminare huic
cceco, qui in tenebris & in umbra monis fcdet,
zsr dirigepedes ejiu in viamfacisl
Nyflen. [Fac] utanima [mea] telum fitin manu
?J?lŁ potentis ad icopum fupernum dire&um,
inCant. r ^^ |
|||||
|
LlBER S.ECVNDVS. l6$
}.fcio] efle eumdem &c fponfum noftram 8t
agittarium,- [fac] eairidemitemanimamef- fe fponfam & telum,- qu& ille tamquam te- lo utatur, dum eam bonum ad fcdpum di« rigic. |
|||||
|
XVIII»
|
|||||
|
Terfice greffm meos in Jemitiituis: utnonmf
veanturvefiigiameti. Pfalm. 16. xvnr.
|
|||||
|
d
|
|||||
|
jLlilR SECVNDVS. ±6$
XVIII.
Perficegreflusmeosinfemitis tuis:
ut non moveantur veftigia mea. Pfalm. 16. ERgo caduca gradum toties mibi tibiafallet^
Sternet C in plana fes vitiofus humol i^jpicej qui Coelii hominum veftigia fpetias, Firmaq; fac pfefjb ftetmea planta folo.
Inftruit implumes pennaia Ckoniapullos, Et docet aerias pr<zpes inire vias.
Exemplo volucrem fequitur mddofilia Matrenii TMaqijamperagitj qubd metuebat, iter.
frovocat expdnfisfobolem lovis armiger a!is, Etjubet infuetas foilkitxte pldgas.
~Moxprdt, eyplenofejdildt in aera iapftt, RemJgiofobotesfubfequiturq;patrem.
T>um primum ignotas tentatpuer infcim mddSt Sutere veljunco mobilefindit iter:
>ibx opif oblittti, flumen fine coMce trdndt, Flumett inexpertb fiepefed oie bibit:
Stpws at doBis ubiplauferit eequbrapalmis, Vueit in immenfo brachia tutafalo.
tAffice, qtii Cxlis hOminum veftigiafpt&M, ^ijpice qua nobis dfte levetufiter:
Suftineor fragilipuerilia membra curuli, Qu&'que vehuntfocias ipfapropello rotas.
ifempe tripes bacttli fic ftipite nititttr <etaSj fertque fene$ propyium, qudfuitufus, equitm*
|
||||
|
166 PlA DESIDERIA
>Jc tamen ambiguis mali decipiare querelis;
Vepedibm, moneo, nulla querela meis.
Hcc vitioplantd; vitio neque crura laborant; Saxaper cfalebras tibia noftrafalit.
Non egopennipedi dubitem certare Camillce, Jffeper intaclas qtiŁ pede, fertur, aquas.
QMdqueror,eft animi vitiumlacrymabile noftri, Um, quihm incedat, languidm efipedibm.
Heujacet afftiBis, ajfettibm omnibm <eger! {Hi, quibmincefiit,nempcfuSrepedes.)
Si quod iter, quavis hrsvefit, virtutis eundtt eji, Mens mihifit mir.imz laffa labore vU;
Cruraforentfragilis veluti tua, Nile,papyrm, 'Hitceque ruit mota canna paluftris aqua.
Rarm, at immodicm quandoque rcfujcitat ardor, Bt pede fulmineo flringere cogit iter:
Sedbene vix c(eptum,currendi extinguitur ardor; La^mpadis M magno flammula parva Noto.
Ne tamen ignavis vidcar fegnefcere plantis, Fromovco tardos pigra Jv.bindegradm.
xstfft mea tunc, caveam quisquam veftigiafervet, Neputer immodicis ebria faltafcyphis.
Scilicet inpartes ita tibia claudicat ambas, Semipedis claudipes ut hiulcat iter:
Nunc volo,nunc nolo,nunc #ft;Uo,nunclanguefco, Ntincftupetutrigido mensreligatagelul
Tmpatiens igitur, cccpti finefrugelaboris, S#pe Via medio, taffa reiento gradum.
Sed neque, quklanguensflationerefiftere tentot Inflabilem vale» figcrefirmapedem,
*4ufer9t
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 167
' lAuferor adverfo velut incita puppis ab <eftu,
Qitamnequc visrcmi necfua velaj&vant;
Vamnaq; funtiterum vano redimenda recurfu, Irrittts aternofic redit orbe labor.
Hempe catenati, fic publica corpora, fervi Circumeunttoties, pendula teila moU;
Jt mola, perquefuos rapitur circumvaga gyros, Sedperit his, quicquid conftcit illa viee'.
' Heu quid aga'.neq;fuetavehine'q; curreredoBa, Nec pedtbm minimas utilps ire %/iSs!
liagnum iter eft Ccelo, magnis huc pafiibmitur; Quidfaciet ientU noflra quadriga rotis?
Tuffatia ingenti pcrlaberis ardua faltu, Vaftaque tergemini crura gigantii habes,
Eoumpajfu, Hejperiumq; amplefierc mundum, SubfemurutRhodimvelaColofJusagit:
v4ft tcftudimo reptat mihi tibiagrefft, ^iut chelisreferor, Cancer adume, tuis.
QMdpofitasigiturfpeYem contingeremetas, Qtif metasrefugo perditafeclor equo?
OVetts, ambiguos irepidantis perfice greffui, Vtncat Cr applaufis naftra quddriga rotts!
|
|||||
|
L 3 TeYJice
|
|||||
|
t6% Piadesideria
Terficegrefiks meps m femitls tttis, tit
non moveantur vefiigid mea. Pf. 16- PfaI.n8.TNquo corrigit adolefcentiorviamfuam?
Nazlan. ^*/"* etenim egregia dumjpefubnixtts,irt altH
de vit. ' Efferor, ac medix vmutisfepta <volatu human. Tranfilio, dirm refupinum ntontii ad ima Tr<ecipitemfundit Satanai; mihitj; accidit illud,
QHpdfolet huic, quilittqrea. dum incedit arena, Haudcefta clufispedibm veftigia firmat. Erigor ipfe iterum, rurfusij; in terga relabor, Infelixmage, quamprim; incedensq; labore Verpetuo, trepidumq; fovens in cordepavorem Vixgradior, citm at labensfigo ofcula terr*. Pfol. 14. Viastuas Domine demonfira tnihi, crfemitdi tuas edoce me.
Pfal.8{. Deducmeinviatua, Pial.142, Fac mihi viamin qua ambulem. Ambr.de Nam quis inter tot paffiones hujus corpo- fuga fa:- ris,inter tantas illecebras hujus faeculi, tutum CijIijCi. atqueintemeratum fervare poteft Veftigium? Refpexit oculus, 8c fenfum mentis avertit; audtvit auris , & intentionem inflexit; in- halavit odor, 8c cogitationem impedivit; os libavit,& crimen retulit; taftus contigit, 8c ignein adoleyit. Origen. [Quare] qui.iter agitad virtutem , multa hom.4. funtquedigredi habet&tranfire.Ergo &:tu, inPf.3(S. gUjad C«ristvm tedis(quiefl Dei virtus) digredere
|
||||
|
LlBERSECVNDVS. I<fj>
digrederelnxuriam,fcorta,adulteriu'; digre^
dere furta,falfa teftimonia-tum deinde digre^ dere & avaritiam , & omnem pecnni» cste- rarumq^; malarum rerum concupifcentia; di- gredere mendaciu, digredere ftultitia farculi. Bonum crus fac pedi tuo, nou enim natu- Chryf.in
raeeft, fedvoluntatisrlevemhancreddamus, i',caP'ai* ne celeritati pedum reliquum pondus ofH- pl11 • ciat. Doce pedes elTe cautos; pavimcntum enim multis locis eft lubricum ; ac fi cadas, multaperdidifti: attamen & fi cecideris,fur- ge ; licet enim & hoc pa&o vincere. ISlum- quam lubricis rebus te committas, & non cades : fuper folidas ac ftabiles curre. In eo namque oftendimus qnantd ad Do- Greg.lt»
minumcupiditateflagramuSjfinonfolum ad i6.nior. eum per tranquilla & mollia, fed etiam per c- *<*•ia afpera 8c duratranfimus. Hincnamq; Pro-caP- 3t* phetaait: Quiberfecitpedesmeos, qrntji cevvi. ° ' Cervns enim cum montium juga confcendit, <}uiq; afpicit afpera, qua*j; fe objiciunt fen- tlbus illigata,dato faltu transgreditur, & abf- que ullo curfus fui obftaculo,iu fuperioribus eleyatur;ita eriameleclorum mentes,qu^qiie libi in hoc mundo obfiftere atq;obviare con- fpiciunt,contempktionis faltu tianfcendnnt, & more cervorum,defpec~tis terrenorum len- tibus, in fuperna fe evehunr. Eftafcenfio, eft tranfihtio, nonpedibus, Aup;. in
nonfcalis,nonpennis;& tamen fi interiorem. pial- 3S- L 4 hominent |
||||
|
170 PlA DESI0ERIA
hominem atrendas, & pedibus, 8c fcalis , 8t
Eennis. Nam fi non pedibus; quomodo dicit
omointerior: Non veniatmihi pesfuperbia? fi non fcalis ; quid fnnt quas vidit Iacob ; R xion pennis; qms eft qui dicit: Qttii dabit mibi fennasficut columbte, & -volabo e^ requiefcam? Łed in.rebus corporalibus ,,aliud funt pedes, aliud fcalx, aliud pennav Intus autem & pe- des 8c fcalas, 8c penus affe&us funt & bonas voluutates. Bernar. Stat [anima'| manu verf>i levata velut ftrm.Sf. fuper duos pedes , devotioneiri.& agnitio- inCant. nein> Statinquam,fedfibiputet dictriin, qui fe exiftimat flare,videat uecadat. Putasne ftare per fe poterit, qu* fnrgere per fe non potuit? Cur ergd fi ftare per fe poterat, orabat homo de terra, Confrma me, inquiens , in verbis tuit Domine? Deniqtie & probarat. Ejus ipfius illa yox fuit : Impulfin, everfiujum ut caderem, es" Vominm fufcepit me. Qua?ris, quis ille impul- for ? non eft unus. Impulfor Diabolus eft, impulfor Mundus , impulfor Homo. Quis iftehomofit, quaeris? quifquefui. Nolimi- rari, ufque adeo homo impulfor fibi eft , 8c fuimetpr;Łcipitator,utnonfit quod ab altero impulfore formides, fi ipfea te proprias con- tineas manus : manus tua , confenfus tnus. Ciim igitur tres fint ftanti imminentes ftra- tores;horum,Diabolus livore maliu*; Mun- duSjVento vanitatis; Homo,femetipfumpon- dera
|
||||
|
LlBER S-ECVKDVS. -Y7I
dere fuae corruptionis impellit. Impellit Dia»
bolus, fed non evertit, fi quidem tuum tu illi negaveris affenfum. Eft & Mundus impul- for, quia in maligno pofitus eft; impellit om- nes, fed folos evertit amicos fuos. Ex quo fa- tis claret,quam fitHomo precipunsimpulfor fui, qui fuo, fiue alieno impnlfu , cadere po» teft; alieno, abfque luo , cadere non poteft. Sed iunixum verbo & indutii virtute ex altoj nullavis, nullafraus, nullajamillecebrapo- terit vel ftantem dejicere, vel fubjicere domi-- nantem. Vis non timere impulforem? non ve- nittt tibi pcsfnfnrbi<!!,8c manus impellentis non moveat te. ibi ceciderunt, qui operantur iniqui- tatem ,ibi Diabolus &■ Angeli corruerunt. De- niquei» vxrime >:onfietit qui non innixus eft verbo. & ideb fortaffis federe voluit,quiafta- renonvaluit; dicebatenim : fedebo in tnonte tefk&menti. CaeterumDeoaliterjudicantenec ftetit, nec ledit, fedcecidit, dkenteDomino, Vldebttn: , nan (icut fulgnr de c<elo cadcn- . tem s erq;o qui ftat, fi noa vult cadere , non fidat fibf, fednitatur verbo. Cujus manu eri- geris, ip(ius necefle eft virtute tenearis. Via tioftra , ambulautes qusrit ; fedtria Atiguft.
funt hominum genera quae oclit: Remanen- tract. ds tem, Jvetro-redeuntem, Abeuntem : abhisCant- tribus generibns malis , Domiuo adjuvante aovo c'7 vindicetur, & defendatur greffus noftcr. Iam verbcum ambulantes fumus, alius tardivis h j ambulat, |
||||
|
172 PlA DESIDERIA
ambulac, alius celeriiis, ambotamen ambu-
lant;excitandi funt ergoRemanentes;R.etro-
xedeuntes revocadi; Errantes in viam ducen-
di; Tardi exhortandi; Celeres imitandi. Qui
non proficit, remanfit in via; qui forte a me-
liore propofico declinat, ad id quod deterius
xeliquerat, reverfus eft retrd; qui fidem defe^
xit,& via erravit. Cum tardis fit nobis 8c cuin
celerioribus ratio, cum ambulantibns tamen»
Quis eft qui nonproficit l qui feputaveric
efle fapientem ;qui dixerit, Sufficit mihi,quod
fum: quinonattenderiteum, quidicit: qtuz
tetrooblittu in t4 que antefunt extentus fecun-
dum intentionem, Jequor adpalmam vocationii
feiinCHRisTo Ibsv. Currentem fe dixit,
fequentem fe dixit,non remanfit, non retro-
ipexit: abfit ut erraveric, quia viam ipfe de»
cebat, <jui & tenebat, & oftendebat.
Paulin. Beati mnt 9ui aon de prsterita fibi juftitii
cpift. ad blandientes, iecundum Apoftolum, per dies
CaJant. fingulos in virtute renovantur. Iuftitia enira
in fine Iufti non proderit ei,% quo die,juftus efle de-
interep. fierit. Sancfus ergo fecurus eifenondebec„
Hier. quamdiu in hujus rkx agone verfatur, Ced
t0W> ?•' totum quo tenditur fpatium, vitae nia: eft, uc
peragere pofli$ juftitiam , nec de prxteritS jur
ftitia confidens reiniffior efficians.
Aug.fer. Quare femper tibi difpliceat quod es,fi vis
xf*. .e pervenire ad id quod nondumes ; nam ubi
poftol ^1 placuift*. iQ1 remanfifti. Si autem dixe-
F rjs,
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 17$
«s,fufficit; &perifti. femperadde, fetnpej:
ambula, femper profice, noliinviS remane- re, noli retroredire, noU deyiare. Remaner, qui non proficit; retro-redit, qui ad aliare- volvitur uude jam abfcelTeratjdeviat, quia- poftatat, Mehus it claudus in vi&,quam cur- lor pister viam. Vt quid claudkatisin duMpartes? dixitEuas Ang.lM
populo. SiDeuseft,itepoftillum; fi mun- de fymb^ dus eft, ite poft illum;fi Deus eligitur,fervia- ^ Ca- tur illi , fecundum ipfius voluntatem; fi ^cou* mundus eligitur, ut quid fiftum cor quafi Deo accommodatur? quidtibicum pompis Diaboli, amatorCHRisTi ? fimundeim- munde, teneri vis pergens, quid faceres fi rer rnaneres ? quem non deciperes dulcis, fi a- marus alimenta mentiris? DW Vominuiforfitudo mea, C ponetpedes Habac.3i
meos quafi cervorum. Sperabam aliquando in virtute mea , quae Aupuft.
tamennon eratvirtus; &fic volui currere, foliloq.
ubi magis ftare credebam , ibimagis cecidi, cap. 15.
faftusque fum magis retrŁ>, &C non ante , &
quod credebam confequi , magis elonga-
tumeftime.
Cogitavi [ergo] viatmeas, cr converti pedes pfal.nS.
meos in teflimonia tua.
Adhuc fequor, adhuc proficio, adhuc am- Aug.fer. bulo, adhuc in via fum, adbuc me extendo, M-^e
nondumpervenu ™Ł^
|
||||
|
Confige timore tm carties meas, ajudiciis enim
tUMtimui. Pfal. n8. XIX.
|
||||
|
LlBER SEC VND VS* t%$
XIX. Confige timore tuo carnes meas, \
judiciis enimtuistimui. JP/Tn8. Lltteraprima rudi quondainculcatajuventx^
Feriur ab antiqun, Numinis efje fimor: Certaque non alia Sapientia difcitur arte, Si quafides verbis, Nate Vavide, tuis.
Hoc quoque noftrafv.it formatapuertia ludot Doclaquefidereds menstrepidare minas.
Sember at heu! tantisftupuit mens cceca tenek/s? Vt neque, quod toties audiit, ^ilphafciat.
Triftibm Orbilii bleclenda ignavia fceptrist 1'oft male tot pofitos, ntldidiciffe, dies!
Etpueriferulisfegnes Elementa docenturt Qm levis affequitur fedulitate Ltborj
>Afpiciunt nigras Cadmi bis, terve, buellas, ^tfpella* referunt, nomine quamque fuo:
Et Ucet atfato fupar color omnibm ore, Signatamen faciem propria quamque notant,
Curego quod tenerts Inj'antia combib.it annis, Vtfcere non etiam tempore poffe putem?
Tlurimafunt, nullo penitw mihi dotla MagiftfQi. Cur difci nequeat,arte juvante, Timor?
*4h pulet! en timeo, qu<e contempfiffe decebaf, Non timeo,juftos qute mermre metrn-
flagitiitm, minimo timeo committere tefte, Non titffto fitcinttf, tefte patrare Veq.
|
||||
|
t-fS PlA DESIDERlA
He cor^mpetimant, mettto de noBe latroheSj
Uil metuens ^4nim& certapericla me<e.
VempefugttpiBtitfic pafter tmagine lafv<e, Iltita cui vifco virga timendafuit.
Sic tremit aJpeBte cetvmformidinepenntt, Nec ttemit obftantes, agmina rauca, canes,
Sic qttoque,'Marmaric& trepidatleo terror arenili Et cadit in teiifits, territm igneplagas.
Jieu! rotat humanas furor hic vertigine mentes, Fulmina dejbiciunt, mutmura pafva timent;
Subpcitur pedtbm nigri metm omnis ^4verni, Et lethum (S* qutdquid ttiftius Otcwhabeu
Scilicet, abjeclo tevejitfielm omne Timore, Sed gravis infequitut pcena Timore, fielm.
Tlagitits demum ineipiunt trepidare petaBis, ^ntifcelm, nullus peBota tertorhabet.
tumpavot heu madidis mente fiudofibm dngit-i Et Ufiante oculos Uuminis ira redit.
tum fubitm jltato vigiles Timor excutit artnij Vropriatum vacuos terret imago thoros.
Siftrepitum moti dedefit mmftramine leBii Cteditur ejylvis exiluiffi leo<
VoBe levis quafta fimurmutet arbore ventm,- Hotrefiunt rigida, fronde fctnante, comne.
Sitdd faciant, jubitis fi fulminet ignibm tttheti ~4ut fonet <sth ereo' gtandio r axeffagotf
TeBora ccelefti flupeant perculfa tumultu Etflamma metuant difiiliente peti.
tunc teftent aura, tunc terrentfiilicet umhra, «iugutWqi notant Qmniafigm necemt
|
|||
|
LlEER SECVNDVS.1 I77
Smn etiam nemorum noBurna filentia tetfenu
lpfc<[i fefontem mensfuriata timet.
Łn quantum miferisfcenx, mens confcia donat? Iffe infefe antmw verbefa tortoit agit.
Jieu quotiesfiygii, turbato in befare, mantti Tharfali quoties emicuiftisagri!
Steve Tatris vindeXj furiis agitaris, Otefte, Vmbra trucidatx viva Tarentis etat.
Mafle colubrifeta Tentheu laniaris Erynni, Vindicat hoc Ufos verbefe Viva Deos.
Nttlla reos animos agitat magl dira Tyrannjft Qnam teftem afiiduipettorefertefuum.
0 Bettt! 0 confige tuo mihi corda timore! btepeccem,furor hac cujfide nofttregtt?
Vtilis antefcelm Timor eft quifrena gubertiefi Si! timet, admiffo crimine,fero timtt.
|
|||||
|
Cottpge
|
|||||
|
X78 PlA DESIDERIA
|
|||||
|
Confige timore tuo carnes meas, ajttdi-
cipsenimmistimm. Pfal. 118. Safil "\.T^"SI t'mor inftituenda* vitas noftr* rit-
homiin -'•■N dunenta jaciat, iffipoffibile fuerit fan-
Ffal.33. climoniam legitime obfcrvari. Confige, in-
quit, twoyj tno carnes me.a; nam queinadmo-
clum qui corporis membra habent clavis
trattsfixa , adactionem quamliber immobi-
lia ea retiuent, fie ii qnorum animam oc-
cupavit Vei timor, omnem prorfus importu-
nam peccati 8c obftreperam occafionem vi-
tant: Timenti itaque nulla ad compledten-
dam virtntem defit facultas , cumperTVwjo-
r.m ab indecora omni Sc abfurda actione rc-
vocatur & impcditur.
Chryf. Nam quemadfoodulri qncrcusaltius de-
hom.^3. miffis radicibus, uullius ventiviribus fterni-
in Ioaii. tur, itaanimam Vivino timore confeam nul-
lus teutationnm ventus evellet.
Amb. in Sunt autem & carues qua;damanimx, fic- ™',n'' ut corpus eft anima.-. Carues anima;, funt Ottoa. carnajes cogitationes.Towj^ga; bas carnes timor Domini c judiciorttm ejm.
Bafil. Ejufmodi ergo timore eruditus, quafi" fre- hom.in 110 quopiam abarce, & iuhibe animam ad
Pfal. 33. vitiofam concnpifcentiam propendentem. Bern.ier. Irudenter fagittari 3c impugnari falubri- 29, m ter |
|||||
|
LlBERSECVNDVS. 179
terpoftulat Sanftus eum dicit in oratione,
Confige timore tuo carnesmeas ; optima Timor* t&ejhgitta, qui colificit & interficit carnis de- fideria, ut fpiritus falvus fit. Teneatergo & terreat timorludicii, rhe- -, j.,
tus gehennae, laquei mortis, dolores inferni, je jnte_' ignis urens, vermis corrodens, fulphur fce- riore do- tens, flamma tartarea & omnia mala. mo, c.36 In veritate enim didici., nihilxqiie eflicax Bernar.
eife ad gratiam promerendam , retinendam, fer. $4, recuperatidam; quamfi omni tempore, co-in Cantj ram Deo, inveniaris non altum fapere,fed ti- mere. Beatusesfi cortuum triplici rimore repleverisjuttimeas quidempro accepta1 gra- tia, ampliiis pro amifli,, longe plus pro re- ciiperat-,. [Sed■mulcfj trepiduverunt timore,ubi non e- Aue„ in
rattimor.nmtiqxiiieoita timor eft fi quis per- JPfal. $-, dat divitias? non eft ibitimor,& ibi timetur. fi quis autem perdat lapientiam , ibi vere ti- mor eft, & ibi non timetur. Stultitia, dicens in corde fuo, non eft Deus ; timuifti perdere r.erram«& perdidifti ccelum! TSed] itafehabetpeccatum,utpriufquarri Chryf,
fiat&ad opus perveniat , obtenebret &de-^om-JO* eipiat rnentcm ; poftquam autem conuim-lnGen< matnr, manifefte nobis fuam abfurditatem proferat & oftendat. Vnde brevis illa & ab- furda voluptas continuum menti dolorein inferit, confcientiaeque fiduciam*aufert,con- M fufione |
||||
|
I$o PlADESIDERlA
|
|||||
|
fufione captam perfundens. Mifericors enirti
Deus ejufcemodi accufatorem nobis affifte- te voluit, ut nurhquam foli relinquamur, fed indefinenter ille congrediens clamet, & poe- nam exigat deli&orum. Scortator cnim vel adulter, etiamfi omnium oblivifci queat, numquam tamen fic in folitudine verfatur, quin habens acrem illum accufatorem , fu- fpiciones timeat, umbras tremifcat, & eos qui confcii funt j &quinonfunt; perpetua- ^ue in animo ejus tepeftas eft, ac reciprocan- tes, &contrarii fludtus. Infupernequefoffl- nus ei fuavis , fed terrore & formidine ple- nus ; nequeeibus voluptatem praebet; neque amicoruin colloquia talein refocillare vel liberare ab urgente anxietate poffunt: fed quafi urnifieem geftaretje lancinantem cfla- gelkntem continuo , ita poft admiffum faci- nus obambulat; nuHo confcio , fuftinens in- tolerabiles poenas illas, & judex fui ipfius fa- €ku$ & accufator. Iobif. Sonittvs terrork fempeiin dutibmilliits: C cumpaxfit, illefemper infidiat fujpicatur.
Chryf. Explica mihi [lmprobi] confcientiam, &
cone. i. videbisintusgravempeccatorumtumultum,
deLiza-j^rrem metum , tempeftatem turbationum
ro,1Łca" videbis, velut in curia1, mentem ad thro-
' uc" num confcieutix confcendiffe regalem, Sc
tamquam Iudicem quempiam fedentem, &
cogitationes loco csnuiicum adhibeutem,
in
|
|||||
|
LlBER SECVNDVS. l8l
*n equuleo fufpendentem , latera^ue con»
fcientia: radentem ungulis; pro commiffis Vehementer inclarriantem ^ cum nemo fciat^ nifi qubd folus Deus haec videre noverit. Et- enim qui committitadulterium, etiamfi mil- Iies fuerit dives, etiamfi nullum habeat accu- fatorem , non definit tamen intus fe accufa- re. Et voluptas qnidem tsmporaria eft,dolor verb perpetuus ; timor nndiqne ac tremor, fufpicio &anxietas : angulos metuit, um» bras ipfas formidat, fuos ipfius famulos, con- fcios, infcios; illamipfam quam corrupit,& virum quem affecit contumelia. Obambulat, amarum accufatorem circumferens , con- fcientiam, cilm fit fuo ipfius judicio damna* tus, nec poflit vel ad breve tempus refpirare, Narn & m le&o, & in menfa, &c in foro, & in domo, 8c interdiu & noctu, & in ipfis fre- quenter fomniis, hxc iniquitatis fimulacra videt, ipfius<|ue Cain vitam vivit, gemens ac tremens fuper terram, c\im nemo fciat; intus tameu habet ignerri implicitum.Idempatiun- tnr & qui rapinam exercent, & qm fraude lucrum faciunt,& ebriofi,& iri fummS quot- quot in peccatis vivunt. Neque enim ulla ra- tionejudicium illud poteft corrumpi mune- ribus. Exrerni Iudices & pecuniis corrumpun- chryf.
tur, 8c aflentationibns delinquuntur Sc me- conc. 4» tu fimulant; denique multa funt alia, qux re- de Laza. M a &\un. |
||||
|
182 P I A DE SIDE RIA
dtum illorum judiciuin depravant i At con*
fcientiaj tnbunal, nulli hominum novk ce-
dere, fed quamvis dederis pecunias, quamvis
mineris, quamvis aliud quidlibet feceris, ju-
ftam feret fententiam adverfus peccatoruin
cogitationes , adeo ut ipfequOquequipec-
catum admiilt, feipfum condemnet eriamli
alius nullus accufet.
Chryf. Incorruptus judex, confcientia , cum M->
hom.1'7. verfus hominem exurgit, clara voce clamac
inGen. &c accufat & oftendit, & quafi ante oculos
fcribit peccatorum magnitudinem.
Au<»uft. Confige [ ergo Dpmine J timore tno carnes
medit. meas; la;tetur cor meuin , ut timeat nomeii
cap. 3+. tuum. Vtinam te (ic timeret peccatrix ani-
ma mea, quomodo ille vir fanftus qui dixits
Semper enim quafi tumentes Jttper mefinBM /(-
mui Deum!
|
|||||
|
XX.
|
|||||
|
*Avnu oculos mcos ne videant vamtatem-
;-, ?falm. 118. |
|||||
|
XX.
|
|||||
|
LlBER SECVNDVS. 1%S
XX. Averte oculos meos ne videant va?
nitatem. JPJalm.iiS. PErvigilant gemiM celfo ntihi verticeftelU,
Queis eftperpetuis munus in excubiis. Xec tamen errantes ncquepojfum dicerefixas, Sed merito, duplex utraque nomen habet.
trtat ab ojficio vagafiepius utraquejujfo, VtraquedoBafuumfixatenerelocum.
Motihus amhte agiles, fixa jiationibm amb<e, Qupd gentts hocftellas Oediput effeputet?
Vos, acult- vos, confpitua duo luminafrontU, Sidera vos eftU, qtu mihi bina micant.
Ves, quihm in celsaftatio data pervigil arce, Excubat utfumma lucidaflamma Vharo.
^tut qualis fpeculafervansjpeliator ab alta, Qiytqi propinqua, videf, qu<eq; nmota,viiet.
Kb» tamen , ut trepidis qui tucent navihus ignes, Vos mihi tamfidd lampade fertis opem:
flama regitnautas^dumflamma teaa minifttat, "Jutflammdm retrahant qucepofuhe manw;
Vos (velut excufiis rapidus ruit axis hahenk, Frenaq; quirupit durior oris equui)
Qiio lubet, effufum differtisin avia curfum, Jam nulla Domim tora regente manu.
P oculi ! fcopulipotius fyrtesqi v.ocandi! Heu auihm allift toiperiere rates!
M 4 T>btA
|
||||
|
l8tf Pl A DE SIDERI A
Dindperegrinasvirgo vifura puellas;
Mater, depofiia virginitate, redit.
Rcx videt Vriaden niiido fe,nelamneIdvantem; llla, Cupidineas vibrat ab amnefaces.
Vulcra Vuci ^fftyrio dnm comtt Iudithaformant, ^fjiyrium tfuncat Iuditha compta Ducem.
Iorte jenes niveam femelaifexere Sufamiam, ^tmbofenes oculis tnteriere fuis.
Von tot, in xquorek lucens maii rupibm ignis, Decefita injcopulos lumine vela tulit.
Nom tot, adinfames, dura ^4croceraunid,caMest Hyppotadx Ucer.ts contudit tra rates.
Von tot, inexpletis ferafaucibm unda Maleie, Scylidif vrtiferas hav.fit avara trabes..
Qtmpia nunc igiiur non taudet fxdera lobi, Qtu cum luminibm fanxerat iltefiiis?
0 ocidil o quamo vos tutim illa revulfit, DemocKti, propriis dextera magna cavis!
Quam bene,Cbrifnaditm quoq; nobile,Lucia,no~ Bxtudit intrcpida, lumina btna manu! [men,
Ooculi! i fcopuli! crudelia, barbard,faxa! Saxa, quibm mignŁ tot cecidhe ^4nimx!
Qvjtmmale comm.ffogtritit f»'o munere curami \sld mala quos toties fenfimm effe duces!
Saiicet hac vobi', caphk cuftodia lege, rr.cciptiicq; arcu credita curafuit:
Vt reklos hominum vultm, fublimiaq; ortt Digna Po!o, brut.i deprimemis hunto.
Qninpatths Superis menieSdtioUitts oris, Hm<j, fuper terras, Oceannmq; fuper?
Stellarumfo
|
||||
|
LlBER. SECVNDVS. 187
Stellarumq; faper, mundiq; valubilis orbei,
Denique quicquidhahet, tena'q,, jolq- fuper?
Illim, 0 ocult! jpe&acula pulcra theatri, Materies, vejhis Iv.Jibw apta foret.
Vutrcfed xurnis ccenum prxponitis *Afrk, Omnis c interrvproniorivitamor.
Buidfaciam? ahruptisocuUrcgnatishahcnis, Iamfrenum indociks imperiumj;pati.
Obde, Dem,piceas oculfs erronihm umbras, *4ut vaga, captivis lumina claude genis!
|
|||||
|
M j Av:rte
|
|||||
|
j88 PlA DESIDERIA
|
|||||
|
Averte oculos meos ne videant vanita-
tem. Pfalm. 118. Augnft. \T^- c*c*s ocnlis qui te non vident, Sol il-
folUoq, V luminans Coelum & terram! vx caligan-
fap. 4. tibus oculis, qui te videre nou pofTunt X v«e
avertentibm ocuiu ut non vid.ta.nt veritatem! v<t
uon avmentibtu ut videant vaniutem,
Aug. ii» Nnmquid , quamdiu fumus in hoc mun-
rfai.uS. do, poifumus non videre vanitatem ? omntt
enim creatura vanitati fubjeBa f/r. An ifte for-
taflis, hoc orat, nt non fit ejus vita fub fole,
ubi omnia vanitas?
Ambr.in . Qj» «> viŁ eft Dei, vanitates non afpicit:
Pfal.118. viaperfedla Christvs eft : quiigiturin Octon.j. Christo eft, quomodopoteft vanitates a- fpicere, cilmCHRi$Tvs in carnefua omnej hujns mundicrucihxeritvanitat.es ? ^verta- yntn igitur oculos nofiros a vanitatibuf, ne quod oculus viderit, ammus concupifcat. Panto- mimum afpicis, vanitas eft : luclatores afpi- cis, vanitas eft: equos currentes afpicis, va- nitaseft. Ante nos eft Chri stvs, ante nos bravium ejus , ad hunc dirigc oculos tuos, averte a fpeciaculis, avette ab omnifjecu- lari pompa; ferva eos, ut erigas nieljoribus. Erige
|
|||||
|
LlBER SECVNDVS. 189
ErigeadCcelum; velnofte, ftellarnm mo?
nilia, orbem lun* decorum; veldie , folem afpice. Specta uiare; terram circumfpice, nc opere facta divino omnis creatura te pafcat. Qn* formarum gratia in ipfis beftiis? quan- tns decor in hominibus ? quanta in avibns p^lcritudoj h*c intuete, & non videbis ini- quitatem ; h*c vide , Senon introibit mors pcr feneftfas oculomm tuorum. Si videris inulierern ad concupifcendam eam; intra-i vit mors per feneftram : fi videris pbffeffio- herri minoris aut viduse, & concupieris diri- pere eam ; intravit mors per feneftras : fi vi- derisalienamonilia, aurum, argentum, & concnpieris ut extorqueas ; inrravitmors per feneftr?m. Claude ergp hanc feneftram, deris alienae mulieris pulcritudinem, ne mors poflit iuttave. Vanitaseft, follicitu- dovis trajus. Invanitate currit, qui fibi fucceftibusvideturaffluerefarcularibus , qui tamquam urcibra praetereunt. ^wrte igitur. oculos tuoi, »c ■videaiit vanitatem; Sednon fatiseftuttuavertas, neforte velis &non poffis ; fi offundattibi diabolus vanitatum fpecf acula,iiicentiva inferat voluptatum; pe- te ut Dominns avertat oculos tuos. [Etenim] pulcrasformas&varias,nitidos i^Con-
& amcenos colores amant oculi. Nou te- fefsio. neanthaxaniraammeam.TcneateamDeus, cap. 34. qui
|
||||
|
rpo PlA DESIDERIA
qui ha>c fecir bona quidem valde, fed ipfe eft
bonum meum, non hajc. Refifto feduciioni- bns oculorum , ne implicentur pedes mei, quibusingrediorviamtuam, & erigoadto invifibiles oculos, ut tu evellas de laqueo pe- des ineos. Tu fubinde evellis eos, nam illa- queantur. Quam innumerabilia variis arti- bus & opificiis, in veftibus, calceamentis,va- fis & hujufmodi fabricationibus, picTturis etiam diverfis^ue figmentis , atque his u- fnm necefTarium atque moderatum , SC piain fignificationem longe transgredienti- bits, addiderunt homines ad illecebras o- culornm, foras fequentes quod faciunt, in- tus relinquentes a quo facti funt, & exter- ininantes quod fafti funt .' At ego, Deus mcus , & decus menm , etiam hinc dico ti- bi hymnum, & facrifico laudem fanctifi- catori meo , quoniam pnlcra, trajecta per animas , in manus artificiofas , ab illa pul- critndine veniunt, qux fuper animas eft, cui fufpirat anima mea die ac nodte. Ego autein hscc loquens, atque difcernens , etiam iftis pulcris grcfTum inoecto , fed tn evellis Do- mine ; evellis tu , quoniam mifericordia tua ante oculos meos eft., nam & ego capior mi- ferabiliter, & tu evellis mifericorditer , ali- qnando non fentientem ; quia fufpenfius in- cideram ; aliquando cum dolore, qmajam jnhseferam, Vt
|
||||
|
LlBER SEGVNDVS. icjl
■Vt Deum contemplere, faclus es ; non ut Bafif."
humiirrepatvitatua, non utpecudumritu, hom.it. Voluptateperfruaris ; veriiis ut ad normamin Hexa- & inftitutum cceleftis vitas,tuam ipfius com- meron* ponas : & hac graria non infcite dixit fa- piens Ecclefiaftes , fapientu oculi in capiic e- ]tti. Cujufnam oculi non funt in capite? atqui hic, in capite , hoc eft , ut ea cou- templentur qua: ln fublimi funt;nam qui noti ad bona quae in fublimi funt,fed qua: ln terrS refpedtat, is utique deiigit detrahftve oculos in terram. Perverfa res eft & fceda,luteum vas (quod Bern.fer.
eft corpus de terra) oculos habere furfum, if. in ccelos libere fufpicere, ccelorumque lumi- Cant. naribus obledtare afpeclum ; fpiritualem ve- rb cceleftem^; creaturam , fuos e contrario, oculos trahere in terram deorfum ; &c qua: debuit nutriri tn croceK, hsrere luto tamquara unain de fuibus, amplexariqueJlercora. Eru- befce annna mea divina in pecorinam com- inutaffe fimilitudinern. Erubefce volutari in cceno, qu« de ccelo es. Qui fecit omnia, melior eft omnibus,puI- Au(r,|a
ctioreft omnibus; qui fortia, fortioreft;qui pfaf.j», magna,major eft. Qiiicquid amaveris,ille ti- bi erit. Difce amare in creatura Creatorem, & in faftura factorem; ne tcneat tc, quod ab illo
|
||||
|
192 PlA DESIDERIA
illo factum eft, & amittas eum, a quo & ipfe
factus es. Ergo beamvir, cupts efl nomen DominiJpes ejw j eynon refpexit in vanitatcs C inftnuu mendaces. Forte nobis didturus eft, qui verfu ifto percuftus corrigi voluerit, & ccepcrit ambulare anguftam viam; ambu- larenoit durabo, finihilfpe<5Vabo; quidergo facimus, fratres ? dimiftiiri vos fumus , fine ipeftaculo? Demus pro fpeftaculis , fpe&a- cula. Et quae fpeAacula daturi fumusGhri- ftiano homini ? Mdta fecifti tu Domine T>em metit mirabilia tua. Miracula hoininum iu- tuebatur , intendat mirabilia tua. Multaft- tit Vominu/f mirabiliafua, ha.'C refpiciat. Au- tigamlaudas regentem quatuor equos , 8c fiue lapfu atque offenfione currentes ; forte alia miracula non fecit Dominus. Regat luxuriam , regat ignaviam , regat injufti- tiam, regatimprudentiam, ®at&fub- datfibi, & teneac habenas. Nunc fpe&a hi- ftrionem ( didicitenim hoino magno ftudio in func ambulare , & pendens, te fufpendit) iilum attende editorem majorum fpectacu- lorum : Didicitifteinfuneambulare; num- «uid fecit in mari ambulare ? oblivifccre theatrum tuum ; attende Petrumnoftnim, non funambulum,fed ut ita dicam, mariain- bulum. Ambula & tu (non in illis aquis, u- bi Petrus aliquid fignificans ambulavit, fed ia aliis, guia hoc f*culum marc eft ) hlc ambula
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. Iyj
ambula , hoc calca. Spe&are vis, efto fpe-
claculum. hxc miracula Dei funt, hico- gitationes Dei funt, quibus nemo eft fimilis, Ut fpeftator ille abducatur i. curiofitate, Sc qua:ratifta &meliora, fic fructuofiora, dc quibus inventis g3udebic. Porro autem oculis maxime parcendum ciemeiii
eft, quoniam melius eft labi pedibus, quam Iib. 3. ia. oeulis. Si te tutnfcandalhat oculus, exjcinde pmdag. eum. Lafcivi autem afpec1tus,& verfatilibus, caP-1'* ac tanquam conniventibus oculis iutueri, ni- hil eft aliud , quara oculis mcechafi, cum Per eos cupidttas prima ineat pugnar prxlu- "ia. Nam ante totum corpus , corrumpun- r"f oculi^ _ P ulcre igitur David, qtii periculofos etiam Ami>r.de
lpfos afpectus fuerat expertus, beatum illum fuga fae- dicit, cui fpes omnisin Deinomine eft , hic culi, 01. enim non rejpicit in vanitates & infanias fal~ fa. undeiterumadipfumconverfusait: -4- verte oculosmeos ne videantvanitatem i Vani- tas, circus eft, quia nihil prodeft; vanitas, eft equorum velocitas, quia mendax ad falutem eft; vanitas, theatrumeft ; vanitas, ludus o- nrnis. Omnia vanitas, inquit Eeclefiaft. qtue in hoc fiecttlo funt. Qu>m «ulcos fcio per vifum efte dece- D. Bern.
ptos,
|
||||
|
t94 t* I A DESIDERIA
Je modo ptos , & in laqueum diaboli miflbs ! Dinfi
benevi- rilia lacob, egrefla eft ut videret mulieres
ven.fer. Regionis, & adamavk eam Sichem atque
*3« rapuit, Sc Virgimtatcm iilius turpiter corrn-
pir. Et fic mifera pnella , quia carne vidit
quod videre non debuit, honeftatcm ac vir-
ginitatem pctdidit. David etiam ftansquŁ-
tlam die in folario domus fus , vidit mulic-
rem Sc ad.imavit eam;pro cujus amore com-
mittit adulterium & homicidium ; & (ic de-
ceptus f.ictus eft legis Dei reus. Fortiflimus
Sampfon defcendit m Regionem Piuliftino-
rum, &i vidiribi mulietem , atqueadama-
vit, & in gremio illius dormivit.
j, 4. (Vtinam tam prudens ad cavendammu-
ep.4. ad^erem > quam forns ad lhangulandum leo-
Scver. nem!) Jiern. de Illa veib crines capitis ejus rafit, & tradi-
modo dit eum in maujbus iniinicoruin ejns,quiita- hene vi- tim oculos ejuseruerunt. Moneo ergo ut/<t- venJi, ci.ispidum cum ocniis :uis, ne incaute videas, 61'"'' quod videre non debes. Clcm.li. Videtur enim fuper omnia efle averfandns
3.p?dag. muliei um afpeclus ; non foliirn enim (i tan-
cap.u. gantur, fed etiam fi fpedtentur , poteftpec-
cari; quas maxime. vitare oporret eos qui
redte &c fyticeix conftituuntur. Oeuli enim tui
rdU
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. loy
retia videant. etfi enim fieri poteft, ut qui vi-
derit, fe fortiter gerat, verumtamen caven- duin eft ne cadat; fieri enim poteft,ut qui vi- derit, labatur, fed fieri non poteft, ut qui non vident, concupifcat. |
||||||||
|
N XXI.
|
||||||||
|
I
|
||||||||
|
«
|
||||||||
|
iat cor meum immaculatnm i» juftificationilits
uitijK! iiomoi:ji--r.d..r! 1'lalm. i ijj. xxr.
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. I97
ZXL Fiat cor meum immacuktum in ju«
ftificationibus tuis, ut non con* fundar. ffalm. n8. Sltibi megratdmfac!efore,f}onfi i putarent,
Noanijidefacie cura, laborj;foret. 1'rima^ucpro nitidismihipugna caloribus ejjit, ^iltera, deformes orefugate notas.
HulUqite deHcerent medicandis vultibsH armat Multafed omnigenasbixis haberet aquat.
Mdtaque compofttos celatet capfa colorts, Qu^^ue novant vetulam bi&a venend cuttnu
Lanaquepurpurci madefaaa rubedinefuci, Ctetalptt montanas vincere nata nives.
Et nitrirubuffuma C* pinguidptpp<eana, Qtt*l[ue cutu macuUu, Haltyonta, necaat.
Denique quicquid id efl, quo ttngitis ora,puelU, ^ih nimiu>mfotm<egenlftudiofd tuxl
Tunc quoque corrigerem Jpeculo cenfore litmat, Ore necin totoparvula mendafbret.
Siqucfuperciliipilws untn abeffet ab arcu, Vnicw ecccptlw, vocifeTarer, abeft.
Si color inficeret vitidtos decolor orbes, Lumintbut color hic,vociferarer, obeft.
Si nimis adduSam convoheret area ftontem, &g* mihi tugacutem, vociferartr, arat?
N * Vcmpt
|
||||
|
198 PiADESIDERiA
yiempe vel exiguo metuam te Uiere ntvo
Vllaforetform^fitibi cura meŁ.
ynaque,qu<Ł tumidum faceret verrucula clivtttu, fieulforet offenfa caufjit putata tu.e.
vitque ita de minimis audirer dicere mendis: TsiftUcet hac Iponfofor.e litura meo.
Ko/fro igitur reliquw fiquis decor abforet ori, Eximeret vitiumfaBm ab arte decor.
Ctefariem^ue alto flruerent tabulata capillo, Staret &• in volucri plwtimagcmma comH.
tAure dupltx geminipretium penderet Elenchi, Iret ErythrtitA colla per alba lapis.
Tumc[; cgo ficfaciem,n'.tilos ita compta capillo!, ^Auderemterntsvmcere quara Ve.u.
Sed memini; neque tefacies,neq• forma lacefiit, Spes capit htc carcos invidiofa procos;
Łui, qmiament,interphalerastot,\xpi requiruf, Qjtas ubiju(luleris,pars quota V:rgo fm e(l?
Falliturinpdo prope,ttirba levijiima,fico: [bet. Tneter & hatphaieru, vix quodametur}ha-
JEquabat niveospar Wilgcforii-s olorts, bota nimis form<e nomine virgo fke^
Fiat M ^indrogynosfetajts hiipida malis Barba, rogat, tenefts, ve\hat hiriagenas,
Luciafydereis, ceufax, lucebat ocellis, Cuntiorttmtj; ocults, Iatcia, Sydus er't.
N<r male lucerer, mealux, extinguere, dixif, I-odit ey impatta lumen utrumque manu,
Jjeferat egregio multos Euphemia vultu^ faerat zr rojeii vulnera multa labrif,
n
|
||||
|
LlBER SECVKDVS. I99
Tifieret mutilo,fcedob; inamabilk ore,
^bfcidit enfe duai, bina iabella, rofts.
Maxima defacieveruspr^conia rumor Deq; tuk dederat *Andragfinagenis:
Uonpotew veram falft'convincerefamam, Ł>kodpotertu, faila efipertua vota, brevfs^
Sponfe, peregrin* non carpcris ipiefigurx, Kec bene crijpattefaUeru arte com<e:
Cortibilabe carens;ttbi corfi'necrimine,cordiefi; Obfiet cutfacies, cor tibi,j}0nje, piacet.
0 utinam mihi cor vacet omni ajpergme tucvit Sl^pd nequepatla w& legis omiffu notent1.
1um,fecuta tui mihi mensgefiiret amorn3 ■N« mea dejiceret confcim orafudor. '
|
|||||||
|
N j
|
|||||||
|
Tiat
|
|||||||
|
2«0 PlA DESIDERIA
Fiat cor meum immaculatum injuftifi-
cationibus tuit, ut non confundar. Pfalm. ii8. jj,rBCer AyfErito omniscura Sancloram,fpreto
s<. i'n 'i-VJLornatu , cultuque fuperfluo exterioris
Cant. hominis ( qui certe corrumpitur ) omuiJfe
diligentid prxbet 6c occupat excolendo ac
decoraudo interiori illi qui ad imaginem Dei
eft, & rcnovatur de die m diem.
Ambr.li. Haec, hasc profedto pulcritudo eft, cui ni-
i.d.3 vir. hil deeft , qux fola meretur audirei. Doraino
Totaes formofaproxima,etreprebcfio no eftinte;
Clem.Ii. Pulcritudo enim optima, orimuin eft pul-
3.p?dag. critudo Animas.Eft autcmabfurdum,eos qui
cap.2. faftifuntad imagine Dci 8c fimilitudinem,
(tamquam Archetypum exemplar contemne-
tes) externum ornatuminducerc;improbuin
humanii artificium Dei artificio praterentes.
Ibidera. Non crgo extemi hominis afpe&us , fed
animus probitatis ornamento eft ornandus.
Non iutelligunt [enim] mifera,fe propriarn
Ibidem. perdere pulcrltudinem , dum ejctemani in-
ducunt. Antiphancs Coinicus in Malthac*
irridet.
Venitipfa, tranfit, acctdit, non tranfit,
Yenit, adeft, abftergitur, accedit. Smitmate, faportive furgatur, Veifttnr, ejicit, teritnr, lavatur, Se
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 2or
Se contemjdatur, comfonitur,ungiiemii^crfun-
ditur,
Crnatur,ur.gitur,ct fi quid no habcctt, cnecatv.r. Ter enini, non femel dign<e funt, qU$ fereant, Stue Crocodylornm excrementit uiuntur, Etfiuma lacertarum unguntur, Etfuperciliafultgineillinunt Et ccrufa. Porrb autem alias quoque arguit Cemicus, nemne Alexis, ejus enim vevba afreram. Efl aliquaparva; jubtr infuitur infolcU- Longa eflaliqua; tenuegeflat diabathron: Caput in humcrmn demittcnsingreditur; Hoc ei detrahit de longitudine; Dcprcfiiores alicuifunt coxx ejrfemora; Eiiaiiquid affuit,-----------•
Mollan ac promineme babet vcnt rc; [erigitt
(ficomkorunuirices) appcfiti-snonnulli:,eun$ Vepreffjis efl ventcr; veiuti conlis effcit ut an- terim procedat: [g'"f-' Suprrciliahabet fiava; ea aliqta depingtt fuli-
Cotigit alicui utfit nigra;tollitn/grore ccrufft: Efl aliqua nimk alba, interittw farina: Habet aliquam corporispartc candiiam, eaitt nudat, ojtcitdit;
liellos habet dentes; ridc.it, ncceffc efr; Et quamvisnonfit Uta, toto tamen die ridct, 1« ttbris tenuem habeits myrthi tabcilam, Vt velit, nolit, ea cogatur tandem diduccre. Refidcat quidcm in vnltu pudor & viirasi- Ł,'eme N4 ne.nhb-3' |
||||
|
202 PlA DESIDERIA
psedag. nem afpectu prae feferat, procul autem ab-
cap.n. fit caligo myropolarum, aurificum , lanifi- cnm, cxterarumque officinarum.
Clem.li. Arquecum caro quidem ferva fit, quem-
j.pedag. admodum teftatur Paulus, quomodo quif-
caiM-' piamjure ancillam, lenonisinftat,exornave-
rk ? ipliim autem Dominum fuiffe afpectu
deformern teftatur fpiritus per Ifaiam; e* vi-
dimm ip/itm, r.e\ babebat (peciem, nec pulcritu-
dinem. Quis eft autem Domino prxftantior?
fednon carnis pulctitudinem (quivilionc
apprehenditur) ied veram anima: & corporis
oftendis pulcntudinem : Anima^quidem be-
nericenti im; carnis vci6 immortalitatem.
Quando eras in faeculo,ea qux erant fasculi
adDe-" diligebasjpolire faciem purpunflb,& ceruf.i
in;'tr. de ora depingefe;ornarc crine &c alienis capillis
virg.fer- turritum vcrticemftruere.Vttaceam deinau- -
vaii.c.f. riumprctiis , candore margaritaruin , rubri
inaris profunda teftantium ; fmaragdorum
virore, ccmuuiorumflammis, hyacinthoruin
pelago, ad quae ardcnt & infaumnt ftudia
matronarum.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^lhluc a mdlitia cor tuum.
Qnam enim mihi dabis animam , quam ' audeas ex tot.o pulcram derinirc} Kenio mimdiii afirde. Si lavtrii te ititro, ey multiplicdvem tibi her-
bdm T.orith, maculata es iniquitate ttia. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Aua.ine- Da mihi,Domine,cor quod te timeat,men-
tem
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
LlBER SE CVND V S. 203
rem qua» tediligat,aures qne teaudiant,ocu^dir.c,43,
losquitevideant! . Corenim hominis quadam velutindecen- Ambr.in
tium cogitatiolium colluvie maculaiur.No- Pfal.118. 11 extraordinariis cogitationibus adverfa na- °&°n« turarcontaminare penetralia. manus lavas, quali poffis crimina eluere, cummente tuam vel nudis cogitationibus inquinatma lava- re non poffis. Didicifti cor efle mundandum; difce quemndmodum mundes.Mundat himc fontem juftificatio legitima, hoc elt, confcf- no peccatoru. Munda ergo aqua tuam,illain aquam dequa di<*.tum tVc,aqua aka,cov\nA m corde viri. qua: iint juftificationes,audifti di- ceutemrlVc iniquitaies tuas utjufiifiveristEt^o . quiiniquitatesfuasdixit,juftiiicatur,qiiiaii-
tem juftificatur, non confunditur,quia pudo- rem peccatoru matura confeliione prasvenit.1 Nefcisergo,Animamea,quam fcedaprius FTugo Je
fuifti, quamdefbrmis Sc fquallida, difciflk S.Victoij, &diffipata, omni horrore, & enonrutate iu Arrha plena ! Prius ftude forinam tuam excolere, AuilUX- faciein,ornare, habitum componere , macu- las tergere, munditiam repararc, mores cor- rigere, difciplinam fervare, & omnibus n.-n- dem m melius commntatis, digno fponfo di- gnam fponfam reddere. Numquid avidifti, quid Rex Afluerus fecit; FaBtim eflRegu /?•..- teptum, ut de omni Regtto fuo congrcgarentxr puelU jpeciofa virgines, &° adducerextnr ad N j Civitatem |
||||
|
204 PlA DESIDERIA
Civitatem Safun, C traderentur iniontuntfa-
minarumjbiqueacciperentmundummuliebrem, C cietera ad ufum neceffaria. Sicctue emnibw a- bundanterfecundum Regiam ambitione fupple~ tis, excolerentur C° ernarentur. Verjexmenfes, cleo mirthyno ungcrentur, per aliosfex quibufda pigmentis uterentur, eyfic compofitce ey ornato de tticliniofceminarum adRcgis cubiculum trans- irent, ut que ex omnibw, magis oculis Regispla* tui(J'ct,illapro Vafihiinjolio Regnifederet.Coa- fideremus ergo fi forte exemplu faoc,pt«fenti (de quo agimus) negotio valeat adaptari. Rex,fununiRegis filius,venitin huc mnndu, defponfare Gbi uxore elcfta,uxorera unicam, uxore nuptiis Regalibus dignam. Miffi funt Miniftri Regis, Apoftoli videlicet,per totum jnundil congregare auimas ad fandamEccle- fiam , in tjiiS domus eft & manfio mulierura regiarnm,ideft,fancT:arum Animarum.Ibi fa- cramenta Chri sTi,quafi quaedaungnenta, & antidota ad reparatione & ad ornatu ani- maru pr*parata,accipiunt.Vide ergo ubi po- fita es,& mtelliges quid facere debeas.Pofuit enim te fponfus in triclinio, ubi mulieres or- nantunvaria pigraenta,& diverfas fpecies de- dit,cibos4;R-egios de mesa fua tibi miniftra- ri pncepit; quidguid ad fanitatem,quidquid adrefectione, quidquid ad reparanda fpecie, quidquid ad augendu decorem valere poteft, fffi»uit.PnmbfonsBaptifmiefthicpoutns,& lavacrum
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 2of
Iavacrum regenerationis,in qno fordes pret«»
ritorum criminn abluis.Deinde chrifma & o- leum, in cu j us un&ione, Spiritu fan&o liniris. Poft ha:c, delibuta Sc unftionelaetitiaperfu- fa, ad menfam venis, & percipis ibi alimentrl corporis &fanguinis Chiu sTi,quointerius fagmata,atq; refec"ra,npxia illam pr:eteritorS jejunioru maciem depellis.Peiude veftimenta, bonorum operu induis, 8c fruftu eleemofyna- rum,cumjejuniis & Orationibus,cum facris vigiliis,ahis4; operibus pietatis, q_uafi quoda Vario ornatudecoraris.Ad ultimu fequuntut aromata virtutu,quarum odor fuave fpiransjl omnem illum aiitiquarurn fordium fcetorem fugat. Datur etia tibi jpeciilii,fanclajctiptura,ut ibi vide^faciem tua, ne quid minus,aut aliter: quam decet, babeat compofitio ornatus tui. O quam multa funt in me, de quibus cora oculis ejus erubefco,&pro quibus jam magis, illidifpliceretimeo,qu'amproiis,quelaudan- da ia me fint (fi qua funt)placerc poiTe,in me confido! O utinam ad modicum ab oculis e- jns poflem abfcondi, donec maculas omnes iftas detergere, & fic demu ante confpeftum ejus,fine maculŁ,immaculata apparere!Nam quomodo in hic deformitate placere illi po- tero, quse&mihiquoqneiniM vehementer difpliceo? 6 maculse veteres\ 6 macutae fcedae & turpes! quid tamdiu hairens; abite, difce- dite, & ne pradiimatis amplius oculos dile<fti mei ofrendere. XXII, |
||||
|
Jreni dile&e mi, egrediamnr in agrttm, commo-
rentu c in villis. Cant. 7. XXIX
|
||||
|
L I B E R S Ł C V JST D V S. 207
XXII.
Veni diledte mi, egrediamur in a-
grum, commore mur in villis. Cant. 7. I-4mfatts urbunas, mea lux, habitavimm <edesj
Qutnfemel in virides exjpatiamur agros? Tuta quidem validi circumdant oppida muri, Vortaque fertatis non caret ullaferis:
Eft tamen inpatulis, quid nefcio, tutim hortis, Qupd nufquam in ciaufe mcenibm urbishahes,
Magnificis turgent urbantt palatia tetlis, Multm ey hic celsa cujfidefurgit apex.
Ke/cio quid melimtameniliamapalia fpirent, Rufttca qu<e tenui ftramine canna tegit. Ł#Ł»',
QitiddubitM ,met lm,quin, quam procul urbtbm Tamprocul agreftum, diftetab urbe,quies?
Fabula cantatur vatum notifiima lufu, ~4d bene fallendasfMa ficla vias:
Etfacit ad rerum modb quas tratiavimm, ufumi Si lubet, auditu deciptemm iter.
Rufticuf urbanum tetio mm paupere murem Fertur c appofitis detinutffe cibis.
Mw<{, epulasmuris ridens urbanm, agreftis, H&ctua (imenfa eft, fat mihi ruris, ait.
Mox vice conversa, mm rufticm ivit in urbem, Vrbico in hojfitium mure vocante fuv.m:
Magnaj; cum tanto minor effet menjaparatu, Vt fonuhefores menfa reliclafutt;
Zt
|
||||
|
PlA DESIDERIA
|
|||||||
|
2oS
|
|||||||
|
Bt prtpe deprenfo conviva expalluit hofpes,
Turbatique fuum vix teperete cavum.
ftufticui aft animofenfim cum voce recepto, Cottipuit celetem Mufculw utbefugam:
Ei procul i clivis oculos ad mcenia torquensj Quam mem bispt&ftat moenibw, inqv.it, dget!
latnfatis urbanat, mea lux^ habitavinm tedest Rurequieshabim, tegnatin urbeTimot.
Si memor es (fubeat tibtpars lautiftima vulgi) Qjtisq; fkhurbanum rwptopi civis habet;
Cumq; fuamaftidus commendet quilibet utbem, Rf tamen, ipft magis rura placete docent.
Łutn, quorHimperiisurbesque,arcesfcteguntut, ~4nxia fecuro peHota tute levant.
Et magis hk puti libettat aurea Coeli, Qjum Uqueata, domi, matmote telfaplaccnt,
Kec qu<e centeno finuatfe potticus arcu, Itnit, utambiguosparvula villa, metttt.
Janffatis urbanas, mea lux,habitavimmŁdes, Quin femei in villis degimm, aut in agtisf
Ei~t mihifontanis circumdatavillulativis, Vtttula, qua nujquam cultior ulla vitet.
Seu caeli ingenio, feufertilis indole tertjc, ~4ptafy; vicini commoditate loci.
liuc mea lux, paucistantamfivenerishorit, Oblitw patria protinm urbis etis.
lumifj ego,ceutacitaturtur mtditam in umbri, libeta, colloquiis, Sponfe, vacabo tuis.
Etprocdapopulis,proculutbibmatq; tttmitltK, Cptata totieSffola, quitteftuar»
viuiiet
|
|||||||
|
LlBER SECVNDVS. 2dŁ
<4udiet hic nitllut qttte mutua verha loquemur,
Koflraque qui turbet otia nullus erit.
QjHque notet noflros, nemo metuendttt, amorest Tctricw hic nullum jut fihi Cenfor habet.
Tnnc mihi tupromesfecretis intimafibris Qgtfqi juvent animum verba cuptta tneum*
Tunc ego,fim quant&,dica tibi,huciaflamma; Qiueque, licctfimules, diclaptdcere,Jcio.
Ofemetoftati micet htec mihi ftderis aurai Quam fortttnato lu% erit illa die!
Ittmfatis urbanM, mea lux,habitavimu* <edest Xoflrafit exiguo temfore, villa domuu
|
|||||
|
}*ini
|
|||||
|
2IO PlA DESIDERIA
|
||||
|
Veni dileCle mi, egrediamurin agrunt,
commoremurinvillis. Cant. 7. Eier.j. f\tfsdabit meinfolitudinediverforium via~
^rJitomm?
D.Tho. ■ Mallem [enim] in folitudine habitare,
Aquin.' Per quam nullus vel rarustranfit.
hoc loco Vtinam nullus hominum eflet mecum
Bern. de exterius, ut familiariils loqui poflem cii Deo
mter.do- interius! ipfeenim & fecretumquasrit,& fo-
jno c. 6 6. jirarmI11 locum diligit. Fugiam ergo homi-
uum folatia & colloquia;ut in fecreto cordis
mei, Deum habitatorem habere poflim. Af-
fuefcam ergo fola intiiria cogitare, fola inte-
riora diligere, &c iu illis permauere,ut poflim
audire qmd ioquatur in me Vominut Vem mem>
Ecce adfum piiffime Deus, tecum fum, intus
fum. Quamdiu in exterioribus occupatus fui,
'vocem tuam intra audire non potui. Nunc
autem reverfus ad me , ingreflus fum ad tej
ut poflim te audire, Sc tibi loqui.
Ffal.{4. Ecce eiongavi fugims, C^man(i in folitudine.
Oreg.li. Fugiens fe elongat, qui a turba defiderio-
?\ \r f,', rum temporaliurn in altam Dei contempla-
ca. ,5,111 r t Iob. tionem fe fublevat.
Hier. ep. Oppidum, carcer ; folitudo , paradyfus
adRufti. eft.
Bernar. q folitudo beata 1 6 Ereme , mors vitio-
horml. rum} vicaĄircutum i te lex dc Prophetaemi-
•■>»»»« rantur,
|
||||
|
LlBEK. SECVNDVS. 21*
ranttir, & quicumque ad perfectionem ve- eftRevnZ
nerunt, per te in Paradyfum introierunt: 6 cceloTum beata vita folitaria & contemplativa ! quid homini tiltra de te loquar ? ipfe Dei filius Salvator & ntg0t, Magifter nofter, exemplum dedit nobis, fu- giens in defertum '& manfitin folitudinejubi • lunt Rofe charitatis , qua: femper flamme- fcunt, qu« femper in fando odore vivunt. 6 folitudo negotiorum cceleftium apothecal in te tranfitoria & terrena mutantur in cce- leftia & astema. Denique in te, lacrymx mu- tantur in rifnm , & gaudium pariuut fempi- ternum. Pia anima [ Deo ] fe totam exhibere ni- M. * -
tens inftudiocontemplationis. Veni, inquit, gi(ier,;n in agrum , commoremur invillis: congruen- c#7.Cat0 tiffime conteinplationis ftudium, <*§)■! expri- mitvocabulo; quia & illud in folitudme, longeque ab hominum converfatione exer- ceri folet ; & novimus agrum eas dici terras, quae funt in folitudine , longeque aconven- tibus humanis; Ac,ficut ager fi excolatur,in- gentem profert fructuuiri ubertatem , qui- bus nutnmur in corpore , ita & contempla- tio, fi re&e exerceatur, tantam profert vir- tuturri copiam, ut per illas , in vita alamus fpirituali. Vnde bene & in libro Genefis di- citur de S.Ifaac: Et egreftm fuerat ad medttan- dum in agro , inclindta jam dte \ Nec minus congrue particulares meditationes, villarum O nomine |
||||
|
212 3? I A DESIJDERIA
nomine defignat; quandoquidem,ficut villas
ea appellare folemus praedia j in quibus pras- clarx iii agro funt habitationes, ad id potifli- mumeamfti, ut in illas tunc feconferant homines, ciim a mundanis negotiis refpirare voluerint; cum ex infirmitate aliqua" coiivale- lcere,autquoquo pacto fe recreare volueriht, & cum fruclus ex agro colligere, atque fer- vare curaveriut: ita & meditationes pariter, prxclara funt xdificia ab Animsi ipsa" in agro contemplationis fibi extructa, in quibusilla, fugiens prxfentis fxculi negotia , quietfe commoretur ; in quibus & commorans , ex qualibet peccati Egritudine conValefcat, fummisque fruatur deliciis, ac demuin exi- mios virtutum colligat, fervetcjue frucTms. Bcne quoque pia anima , cum Deo diledto fuo, egredt fe, inquit,velle in agrum contem- plationis 8c commorari in villit meditatio- num , cum voluptatem nullam percipiat ex hominum converfarione. Quin imb quam- vis tcrrenarum rerum copia exuberet in fx- culo ; .quamvis profpere fibi cunfta contin- gant , minime tamen ex commodis hifce quippiam percipiat voluptatis , nec unquain vere fe arbitratur lxtam, nifi cum fibi egredi liceat in hunc contemplationis agrum. Qu2 in re, videtur fe habere inftar avis illius, qux tametfi in caveS omnibus abundet rebus, tum qux ad vidlum ei funt neceffaria:, tum qux
|
||||
|
LlBER SECVND VS. 2lj
gua: voluptati illi efle poflent; Istam tamen
riumquam fe reputat, quoad uique permif- fum ipfi fucrit, h. cavea rpsa egredi,libere vo- lare, & commorari in foraminibus petrae.Iu- re autem cum Deo egredi vult, quem unum habet diledtum ; quia nec homines ardenter quempiam airiantes, villariimquippiam per- cipiunt guftus , nifi amicum illum comitem habeant, ideoque ipfum invitant. Et expe- rienti4comprobamus, etiam fummos Reges ac Priricipes, ad quos dirficillimus aditus efle folet, cum in palatio Regio^ue in throno re- fident, in villis commorantes, etiam ciiin in« fimis rufticis libentiflime converfari; & hoc, illud eft, quod aniina intendit, cum illum in diftum invitat agrum 8c villas, ut familiari- ter cum eo agat,titi cum unico dilecto. Neq; vetb ad modicum temporis huic indulgere vult ftudio contemplationis , & familiaritei: agere curri Deo, fed dele&atione maxima, diutius in eo optat perfiftere ; id namque iis indicat verbis; commoremnr, &uj>ernoEtermu, aut requiefcamiu in villis. Quamdiu [enim] animus permixtus eft Laur.
turbis &in rriultitudine nuduantium volu-Iuftin. tatur, nec vacatfoli Deo,nec fegtegatus efti iQ l»g. vulgo. Propterea, 6 anima, qua: per ofatio- vit.foU nem & contemplationem Deo vacaredecre- deor3* vifti, efto fola ; hominum confortia fuge, " tumultuofas mortalium converfationes de- O 2. vita, |
||||
|
2T4 PlA DESIDERIA
vita, ut illi foli te folam ferves, quem ex om«
nibus elegifti.
Bernar. O fan&a Anima,fola efto,ut foli omnium.
hom.40. ferves teipfam, quem ex. omnibus tibi elegi-
in Cant, ftj. FUge publicum,fuge & ipfos domefticos,
fecede ab amicis & intimis, etiam Sc ab illo
qui tibi miniftrat. An nefcis, te verecundum
habere fponfum, Scquinequaquam velitti-
bi fuain lndulgere praefentiam , praifentibus
ca;teris> fecedeergo,fedmente,non corpore,
fedintentione,feddevotione,fedfpiritu : de
caetero , fola indicitur tibi mentis 8c fpiritus
folitudo. Solus es,fi non communia cogites,
fi non affecte prafentia , fi defpicias quod
multi fufpiciunt, fi faftidias quod omnes de-
fiderant. alioquin nec fi folus corpore es,fo-
lus es.
Hieron. O defertum Chri sTi floribus vernans! 6
epift. 1. fblitudo in qua illi nafcuntur lapides de qui-
ad He- bus in Apocalypfi civitas magni Regis ex-
liod. truitur! 6 Eremus, familiarius Deo gaudens!
quid agis? quamdiu te tedtorum umbrae pre-
mimt ? quamdiu fumofarum urbium carcef
includit? Credemihi, nefcioquid pluslucis
afpiciojlibec farcina corporis abjecH, ad pu-
rum «theris evolare fulgorem.
|
|||||
|
XXIII.
|
|||||
|
Trabe me pott te , curremwin odoretn unguen-
torumtuarum. Cant. i. XXIII.
|
||||
|
LlBER SECVNPVS. 217
XXIII.
Trahe me poft te, curremus in 0«
dorem unguentorum tuorum. Cant. 1. ASpkis utjaceantfttatifine viribm artus,
Necfim qualkeram, folafed umbta mei? Vix traho pertnefe faftidia tetrica vita Ipfaquefunt oneri languida membrafibi.
lafjajacet capitts nimiofubpondere cervix, SarcinafuntfaemantbS,farcinafunt'quepedeU
lAfiidueipue novam qiurunt ja&ata quietem, Necfcio quo tandemfeffa locarefitu.
Sutgere mnc meditot, nunc laffa recHbeteJhato^ Hunc nixum cubito fuftinuijfe caput.
Jtac lubetinverfo, nunc ore cubarefupino, Nunc aliudlaterifubftituijjelatus.
Cumque tori cunBaspetagtavi languida partes, Quilibet ex squo aifplicet ufquelocus. [<j«f,
Heu!quidaga,gravtsipjamihi,laguensfy;,jacens~ Teque volens curfu, non tamen apta,fequi?
^Anfugis e» medits morientem dejeris agrii, N« moratantadatur dum comes irequeam?
JEger ita in libycis, a milite, miles aren» Veferitur,fubitte cum datafignafugte-
I» triviit genittix itaprojicit impia natum, Quem kiiarepndot,pauperiesve: vetaf^
|
||||
|
2l8 PlA DESIDERIA
|
|||||
|
Yenie manum, noftrif, phts miferere ioloris;
Tenie manum refugo velpeie fifle graium. Troica Varianim chm Pergama cingeret ignis, Decrepitospubes extulit ignepatres:
Trans mare iefejftm fert nata Ciconiamxtrem, Suflinet hinnulei Cerva natantis onm.
Tufolam ignotis,fugitive, relinquisinarvis, tfec finis hoc humerisponieris efle tuis?
Quamqua ego, velfieri tibifarcina tata recufem, Si moib vel leviter traxeris, ipfa fequar.
ptfequar ey curram, rapiarquejimilltmavento, Languida funefto qu<e modo flratafolo.
N?c quibm invitam cogas, opiuenfe, velarmis", Sponte nec in)eBo, libera, fune Jequar.
Traxit ad impulfte q uerulos teftudinis iclm, Cum JylvisGeticas Thrax Cythariflaferts:
Traxit, exr attonitte fylvaque,fer>eq;flupebant; • Sicfiie,(icfilo; fepotuiffe trahi.
Von ego Byftonii movear teftuiine Vatis, Nec trahar ^4oni<e vocefonante lyr<e.
Quemquefui rapiuntfenfm,fua quemq; volupM} Se finit hic oculii, auribm ille capi.
tfon egoluminibm, non auribm otia venor; ifafter ^4ch<emenii languor oioris eget.
Zux mea, rorilegis halat tibijbica capillis, Manat oiorau Pallaiis imbre caput.
Via PaUftinofragrant tibi tempora nario Myrrhaq; de maiiiis ftillat oiora labris.
Bfflat Oront<ei tibigraminis halitm auras, Vatba<\i quot loqueyis totjacit ove tofas.
^tlbaqut
|
|||||
|
LlBER SECVNDVS. 21$
\Abaque Vanchneo cervix tihifuiat olivo,
^4fiyrio'q-, humeros roreperungit Or.ix.
Et manm ^4mbrofiispluit utraque rofcidaguttis, Etdigiti Libyc<e germina mefiisolent,
"Denique quicquid olent conchii unguenta Sab^is, Balfama quicquid oiet,hoc me:a haiat ~4mor.
Von tamen [Afiyrivs qitafudant balfa ;:a ramis, Va.ta.que odorifero thura Sabxa folo:
Eragfat Orontxis hic (pica stiavior herbis Guttaque VanchmK nohilior lacrjmis.
Hemfe tuo qualis, Bafdiffa puiica, cuhili, Qualis odor thalamo, Cecili cafla, tuo;
•siutqualis, cum Vorotheapennatas Ephebm ~4ttulit hybernas germina verna rojas;
*4nt Najarenigena qualis cum Virginis tden/i Sparfit Iejfaifloris anbelus odor;
Venique Vivorum qualii citm gemmea flillant Inaigetum liquidts amfhitheatra crocis.
Ofemelhas liceat mibi ducere narihm aur.ts! Quemodb languebam, fana repente fequat,
Mttka^ue currentem fociarum turba fnhihtt, yt glometat focios unlia columhagreges,
|
|||||
|
O Ł Trahe
|
|||||
|
22o PlA DESIDERIA.
|
|||||
|
Trabe mepofi te, curremut in odorem
unguentorum tuorum. C^nt. i. Aueufl: A ^imA atnans fertur votis, trahitur defi-
man.ca. ^Weriis. so. Fefla fum, deficio ; noli me deferere, Jed
Bern.fer. trahe mepoft te, ne incipiam vagari poft ama-
21. in tores alios, nec curraquafi in incertum. Tra-
Cant, he mepoft te , quia fatius mihi eft ut me tra-
has, utfcilicet vim qualemcumque mibj, aut
terrendo minis, aut exercendo flagellis, infe-
ras , quam parcens in meo me torpare fecu-
ram derelinquas. Trahe hte quodammodo
invitam , ut facias voluntariam : trahe tor-
pentem, ut reddas currentem. Erit quando
non indigebo tractore, quoniam voluntarie
& cum omni alacritate curremus.
Ibidem, Quid? fponsane ergo necefTe habet trahi,
initio, & hoc poft fponfum ? quafi vera invita eum
&nonlibens fequatur. Sed non oirmis qui
trahitur, invitus trahitur; nempe enim inhr-
mum aut debilem (eum fcilicet qui per fc ire
nonvalet) trahi ad balneum, feu ad pran-
dium non piget; etfi reum pigeat trahiad ju-
dicium vel ad paenam. Deniq; trahi vult qnas
&hoc rogat; non autem rogaret,fi fequi per
feipfam diledtu, proutvellet,valeret, Vtquid
verbnon valet j An infirma.in fateamurSc
fponfam?
|
|||||
|
LlBER SECVNDVS. 221
fponfam ? fi qua ex adolefcentulis infirinam
fe diceret & peteret trahi, nequaquam mira- reinnr. Atverb defponfa, qu* trahere 8c alios (utpotefortis&perfefta) poffefufn-> cere videbatur, cui non durum fouet, quod & ipfa trahi tamquam infirma vel debilis ne- cefle habeat; de quanam anima' jam confidi- ttvus, quodvalidafit&fana, fi illaminfir- mam dici confenferimus, qux pro fui fingu- lari perfeftione & excellentiori virtute,fpon- iaDomini nominatur? Quanta:vis perfeclio- nis anima , quamdin quidem gemit fub cor- pore mortis hujus, & hujus fa;culi nequain tetinetur inclufa carcere, vinfta necefhtati- bus , totque fceleribus, lentius, fegnius^ne afTurgatnecefle^eft ad contemplanda fubli- n»ia; nec omninb liberum habet, fequi fpon- fum quocumque ierit. Hinclacrymofavox illa gementis, infelix cgohomo,qttifmelibe- rabu de corpore moxtvs hujttf- hinc fuppiex illa precatio , Educ de carcere animam ineam. Di- cat proinde, dicat cum gemitu etiam fpon- fa: Trakemepofite , quia corpus quod corrttm- pitttr a;>gravat animam, c deprimit terrcna irs- hahitatio fenfum mtdta cogitantem. Propterea opus habeo trahi, quoniam re- Bernar.
friguit paulifper in nobisignis amoris tui,ferm.is. nec valemus a facie frigoris hujus currcre m Calit« modo ficut lieri & nudiuftertins. Curremus autem poftea, ciim xeddideris lxtitiam falu- taris
|
||||
|
222 PlADESlDERlA
|
|||||
|
taris tui, ciim redierit melior temperies gra-
tia: ; ciim Solluftitiae iterum incaluerit & pertranfierit tentationis nubes, qus nunc o- perire ad horam cernitur,atque ad levem fla- tum aura; blandioris folito , cceperint un- guentaliquefcere & aromata fluere&dare odorem fuum. Tunc curremw ; in odore illo curremus , fpirantibus , inquam ungnentis cnrremus,quoniam abfcedet torpor quinunc eft, & revertetur devotio, & jam non erit o- pus nobis ut trahamur, quippe odore excita- tis , ut fponte curramus. Nuncverbinterim trahe me poji te, non curram ego fola, et(i fo- lam me trahi petierim, current & adolefcen- tulasmecum. Cnrremus pariter, curremus fi- mul; ego odore unguentorum tuorum , illaj meo excitata: exemplo, atcjue hortatu , ac per hoc, omnes in odore unguentorum tuorum cunemm. Curremus, curremus, fed in odore unguen-
tarum tuormn , non in noftrorum fiducia me- ritorum, uec in magnitudine virium noftra- rum. Currere nos confidimus , fedin mul- titudine miferationum tuarum. Nam etfi quando cucurrimus ac voluntaria: fuimus, nonfm volentii, neque currenttf, fed miferentii Vei. Revertatur iniferatio, &curremus. Ttt quidem in.virtutetua , tamquam GigM Sc po- tens curris ; nos , nifi unguenta tua fpirave- rinr, non curremus. Tu qusm Pater unxit |
|||||
|
LlBER SECVNDVS. 22?
eleo l/ttitinffie confonibm tuts, curris in ipsŁ
un&ione ; nos illius odore curremus. Tu ln plenitudine, nos iii odore. Odor fuper omnia necefTariiis utpote in- AbfoJon
firmis purgativus , proficientibus conforta-Abb.fer. tivus, perfeftis verb fanativus. nonne vides a- i^deann. grum hujus mundi hoc odore plenum 5 ciim B> y,rS* videas aliosjuftitiafortes,alios charitate fer- 1UI Ventes, alios promptos ad obediendum 8c ' humilitatis obfequium, hos lacrymis irri- guos, & ad eleemofynas prorafos? de odore autem, fcriptum eft : Trahe me pofl te in odo» rem unguentorum tuorum. 8c alibi: Ecce odor filii mei, ficut odor agfi pleni cui benedixit T>o- minm. Nec currimus atqualiter omnes in odore Bernar."
omnium unguentorum, fed videas alios ve- ferm.22. hementius ftudiis flagrare fapientia: ; alios in Cant. magis ad poenitentiam , fpe indulgentix ani- mari, alios amplius ad virtutum exercitium, vita; & converfationis ejusprovocari exem- plojalios ad pietatem,paffionis memoriama- gis accendi. Currebant in odpre fapieutias qui mifli fuerant a Pharifeis, cum reverfi di- cerent; Numquamfic loquuitu eft bomo. Curre- bat in hoc ipfo odore S. Nicodemus qui ve- nitadlzsvM nolle , in fplcndore multo fa- ■' pientiat. In odore juftitiae, cucurrit Maria Magdalena , cui dintijja funt peccata multa, qnoniam dilexit midihm. Cucurrit &Publi- canus,
|
|||||
|
0
|
|||||
|
424 PlA DESIDERIA
eanus j qui ciim propitiationem peccatis fuis
humiliter implorarec defcenditjufiificatas, te- ftante ipsa juftitia. CucurritPetrus, qui lapfusfi'."vit amare. Cucurrit David, qui rea- tum agnofeens 3c confitens , audire meruit: Łt Vominus tranftulit a tepeccatum tv.nm. Por- r6 in fanftificationis odore Paulus currere fefe teftatur,cumCHR.lSTl eifefeimitatore gloriatur. Cucurrerunt & omnes qui dixe- runt; eccenosreliquimus omnia , zsrfecutifu- mwi/f; Iam qui in odore cucurrerunt paflio- nis, omnes Martyres accipe. En quatuor uri- guenta allignata habetis , Primum fapientise, fecundum juftitije , tertium fanclificationis, quartum Redemptionis. Fac me, dulciffime Domine, amare te, 8i
defiderio tui depouere pondus omnium car- halium defidenorum Sc terrenaruni cou- cupifcentiarum graviflimam iarcinam , quas impugnant Sc aggravant miferam animam meam , utpoft te, expedite in odorem unguen- torum tuorum cv.rrens, ufque ad tua: pulcritu- dinis vifionem efficaciter fatiandus , quan- tocyus te quoque duce, merearpervenirc. Defcendat, Domine, defcendat, precor,
defcendat in cor ineum odor tui fuaviffimus, ingrediatur amor tui mellifiuus. Trahe me, furfum ad te, ut curram poft te iit
odorem unguentorum tuorti; curram 8c non de^. fieiam te trahente, te ducente me currentem. Tenax
|
||||||||
|
Auguft,
medit.
cap.3f
|
||||||||
|
Auguft.
medit.
cap.35-
Auguft.
medit.
cap.37.
|
||||||||
|
r
|
|||||
|
L t B E R S E C V fcT D V S. 22f
Tenax enim funiculus amor : amor affe- Gilb. irt
"ftuosetrahit, cui eft id ipfum alloqui quod Cantic. eft allicere; nihil amoris tenacius vinculo,ni- Iiom. 19 • niltrahentius. |
|||||
|
XXIV,'
|
|||||
|
fZgis mtht det te fratrem meumfugentem uhtfA
tnatris me<e,m tnveniam tefons, C deajculer te,C^<ainnemomedefbictut! Catit. 8. XX IV.
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 2Z?
|
|||||
|
XXIV.
Quis mihi det te fratrem meum fu»
gentem ubera matris me«,ut in*
veniam te foris, & deofculer te,
& jam nemo me defpiciat!
Cant. 8. ,
■f~\ "is cumuletpatriastanto mihiftemate ceras,
V«^_ Vi ftater proavis anmmerete meisi V»n tamenhocfacioproftirpii imaginevotitm; Nulla mihi augendi fanguink amhitio eft.
Stirpe licet nofira fanguis tihi vilior effet Optarem fratrem te tamen effe meum.
Ko« pubente quidem vemantem fiore juventte, Trima ck( rofeaiveTtiat timbra gentts:
Sed puentm, totoqui nondumvixerit anrto, Ladti adhuc mater quem meapafcat opc,
Qtttq:, ego quasfuxi,parvotrahat orepapiltas? Infideatque ittos, quos ego fepe,(imts.
■Hoc ego velfimili cupiam te corpore fratrem, Si fueris major, non ego te cupiam.
Qtdnigitur noftris, mea vita renafcerefitclis Vt videam cunas,pufioparve, tutu?
Ef niftfallor, habentpueri quid amabile mores, Qupij; carentjuvenes,virh; fenexq^ carent.
Vtil,fuam quzvis iaudem fibi vindicetmtas, llk tatnen puerosfcilicet ornatamou
|
|||||
|
2i8 PrADESIDERIA
*4niubitas, alias puerili pufio vultu,
Tpfe DeJtm domitor,parvulm effet, ^4mor?
Ho nifiquod reliquis, magis b<ecfi't amabilis «tas^ Nullatjifit tantum quŁ,quod ametur, habet.
Hitcquoque, curvovedpuerum Tecauffa coegit, Crediaerim,puero quod magepoffi fi-ui.
Qmnigitur noftris, mea vita, renafceve fieclis Vtvideam cunas parve puelle, tuas?
Tum mea, ceu naco, quoties dartt ubera Matet Varve, Tuitoties copiapromptaforst,
Vrompta foret notluq:; diu<j; ,domique;forisque. Et fine follicito copia multa metu.
Sjak igitur nosiris, me* vita renafcere feclif, Ofculer ut cunas parve puelle tuas?
CaTia,fororparvo quŁ porrigit ofcula firatri, Ofcula derifor carpere nemopoteft.
EtiiceliUafrequensJpeciaveritofculateftH, Illa tamen teslis carpere nemopotest.
Et licei inceptasftiterinthtec ofcula voces, Semper habentjufias ofcula cafta moras.
0 bona, qu& nofirhfaveant ita Numina votis^ Teque velint fiatrem ftc femeleffe meum!
'Nafccre parve puer, fraterque ddmitte vocari; Omnia te Mundi vota; precesque petunt.
QuidptŁ Utitia, facerem tibi,parvulefratet? ^ih! pr* Ixtitia, quidtibinonfacerem?
O quotiesvetitisfunim deprenderer horist Vervigil, ad cunas, notie (ietiffe tuas!
Quot tibi icrvitiis, licet importuna, ftudertm, lam minhs, obtrufis, oficioja boitis. Xempt
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 229
Vempe dato quoties depelleret ubere matef,
Vepulfum geminis exciperem manibm;
t/lut quoties tepidk geftarejuberet in umbrH, OesTarere ulnisfarcinagrata meis.
**Kt quoties k&do dare languida luminafomnOi Somniferis caneret vox ttbi nosbra modis.
tyfaque) chm digitos cunis adhiberet agendis3 llticet hoc a me prjeriperetur o^ws.
Mox ttbi te noftr<e concrederet anxia cura, Vifcedensque mihi diceret; eflo vigil:
Excubiis, foh propi Te mihi, parve, reliffis, Qitamfacercm votisliberafiena meisl
Contimo, tac ti, velo defronte redu&o, Explerem a,/ eclu lumina noftra tuo.
Jnquetuo,ftxish^rensobtutibm,ore, Vterer obldti commoditate loci:
Et citb fubjicerem fapiti, colloque finiftram^ ^pprimeretque meo Te mea dextrajim.
Et tibi, vix taais furdrer bdfia Iabris, Safia fk fomno non nocituratuo.
Quinizjtur nosrris, mea vitdrendfcere fieclis, Vtfemd optatdiifaavicr oregenatf
Moxubi lacJentifenfim tibi crejceret tetas, Vrimdque di/centiverba docendd forent}
Vifcenti cufrem fieri tib<, parve, MagisTra, BUfixquej truncatisverbd prxire fonis:
Cltmquegeri dlter:»s nolles modo gradior^ »lnis3 *4ufw arundineo curtere folm equo,
Jnslruerem ftdbili veftigia figere grefju, iAembtaque ttnftanti firma loearepede.
P a Tnmqnt
|
||||
|
2Jo PlA DESIDERIA
Tumq; moleflo aliquod fioffenderet objiceJaxt!3
Tutm in extenfas exciperere manm* Qnn tua fiipe velim faiu vefttgia lapfu,
Laffm ut amplexu fuJHneare meo- X«' tantipreiiumpeterem mihigrande laborif3
Suaviolo pretiumfoiveris omne mo. |
|||||
|
Gjttis
|
|||||
|
LlBER SECVNDVS. 231
|
|||||
|
J^uis mihi det te fratrem meumfugen-
tem ubera matrts mex, ut invtniam teforu, & deofculerte, &jamnemo medetficiat! Cant.8. QVae amatrix unquam optavit , ut is S.Tho.
quem diligit , parvulus effieiatur ejus in c. 8. frarer, & in infantem verfus fugat ubera ma- Cant. tris? Ergo antiquorum vox eft ifta juftorum, Beda
quiDominum falvatorem, quem indivini- cap.7. tate Patri & Spirkui fanclo confubftantia- m Cant. lemcredebanr, ac debit;s veuerab mtur obfe- quiis , in hominisqnoq-.e iiabitu 8c homi- nibus confubftantialem videre cupiebant. Intus quippe erat dileftus, quiajn/mnct^io erclt verbum , er verbum erit apitd Veum , Gf Deui erat verbum ; fed ut foris quoque poflet inveniri, verb .m cttroftffum efi, <zr babi.avit in nobis; viderunt namque Patriarchse, vide- runt Propheta; Dominnm, fed intus , id eft, in contemplatione mentis fpiritali, non in oculi carnalis intmtu. Vidennr eum , fed in imagine.fedin Angelicae forma fubftantia;;at jpfam ejus naturam, nequaquam videre va- lebant. Denique legifer ipfe, qui audire meruit; ojiendam omnebonum; rurfum audi- vit: Honjiotefisviderefaciem meam ; nonenint P 3 videbit |
|||||
|
«$2 PlA DESIDERIA
videbitfaciem homo, Cf vivet: felices; qui in>
ter feconferre memeixmf.Invemmwi Mejsiam, qui dicitur C H R i s t v s. Hoc eft nam- gne ofcnlum , id eft amantiffimum illud oris illius domim, ac mutua; commercium aljocutionis- Mieh, PedckJ ingens in his fuum, pia ani- Gifler.in ma , expnrait defiderium ; quo ea ratioite
c.s.Cat. per amorem, Deo uniri peroptat, ut ne- ^xj)of.3. dum in fecretpconrempiationis,veriiinetiarn foris 8c coram proximis, in vita acriva ei- dem inhaerere fibi liceat, ita ut omnibus xdi- ficationi fit, nec quorumcumque mundano- rum hominum vereatur contemptum ; a?que enim eft ac ii dicat: O utinam, tanro mihi aftnngereris amoris vinculo , Deus meus, «juanto adftringuntur frater atque foror .' 6 utinam tam tenere te diligerem , quam te- nere i forore diligitur' frater parvulus, fugens ubera matris fuas ! ita ut etiam pa- lam & coram fratribus , dum proximo- rum indulgeo utilitati, deofculer te, ofcu- lo c.iaritans ; ita utnon pudeat ante omnes, te contiteri, tibiq^ie obfequi, oratione ac bo- nis operibus. Qu,is mihi det iit jam nednm te timeam ut Deura zelotem , Dominum exer- cituum , ignem comburentem, &quicquid tale nominari voluifti, qno mihi tui incu- teres pavorem ; fed ut etiam diligam tam- quam fratrein meum, Sc talem fratrem , qui |
||||
|
LlBER SECVNDVS. 233
ob infantiam niliil incutiens metus , vel lapi-
dea ad amorem pertrahas corda! Tu qui modo es in finu Patris , quis det, 5 -j-ho J
nt homo efliciaris & patticeps ac confors na- in ca. 8. turs noftras exiftens, fratet meusappellens? Cant. ut hominem faftumin aperto videam, ey de- ejculer te, idefl, apetta viiione te afpiciam, quem nunc totum in fide teneo! Ciirn magnus & excelfus efles, bonotum Giflec"
meorum non indigebas; utinam detur mihi in c^. 8. ut ptopter magnam charitatem tuam, factus Cant. fratermeus ex Virgine, ladleindigeas , quo expo(.3« fuftenteris ; fic enim confido, aliqua ex par- te atnotem meum, me tibi exhibitntam. Priusteinvenirenequibam, unde &quere- bar ; deploransque cum Propheta,dicebam; Fuerunt mihi lacrymae me«e panes die ac nocle, dum dicitur mihi quoiidie, ubi eji Vem tuus? At nunc audiens Angelum ad paftores dicen- tem : Jnvenietii infantem fofitv.m inprzfepio: confido fane , me quoque inventuram te fo- ris ; extra incomptehenfibilem majeftatcm illam, quS intra temetipfum ab ;etemo late- bas; quxrebam tejam in hoc mundo , & in creaturis: ir, Ietiulo, namq; mentis mex, qu<e- fivi te, quem ditigit ctnima mea: qudfivi,^ non inteni, furrexi, & circuivi civitatem praefen- tis inundi : per vicos crpiateas creaturarnm, cu.efivite, ©" noninveni. At modb temter cieatutas , farvdf.m fratrem meum, ex uberi- P 4 bus |
||||
|
234 PIA DESIDERIA
bns Virginis Matris tna?, fimul ac me«, pen»
dentem mveniens, haud continere me po- tero, quintotain tua prorumpam ofcula, quin tota tibi per diledionem muar; &■ jam me nemo defpiciat, quodadorem, quemne- fciam ; quod ofculer, quem nonvideam; quod lili ofFeram preces, qui noftra non cu- rer; quodve illi obfequia exhibeam , ad quem accedere minime liceat. Deofculaus profecte te, in primo couceptionis inftan» ti, ittixit teDem twm oleo Utttixpr^ ■ onjonibm titis; ofculis meis, ita te meum adorabo fra- trem, ut iifdem tequoquŁ meum profitear Regem dileclidimum : eomodo quo &Sa- mvsel Saulem in R.egem unctum,ofculo ado- raiTe legitur m lib. Reg. Tibiq; ut Regi mo- rcmgeramin omnibus , id quod & lifdem conteftabor ofculis meis,qu« tuo imprimam ori, ficut antiquo illi lofeph , per A gypnaci populi ofculi lignum, totius iEgypri obe- dientiarnpromiflam lego a Pnar.ione,cum ei dixit: e^ ad ostmcuriduspopidm deojc Uabitnr, Bonav. Iguoravi, qubd tain fuavis, 6 bone Ie s v, foliloq. eflet tuus ampiexus , tam honeftus attaftus cap.i. tuus , tam deiiciofus convidus tuus ! Ciim enim te ainavero, munda firm, cum tetigero cafta fujn, cilm accepero, virgo fum. Tuus, 6 duiciflime Iisv, amplexus non maculat, fed mundat; tuus artaftus, non inqumat, fed fan&ificat. OIesv fons univerfa; dulcedi- nis
|
||||
|
tlBER SECVNDVS. 235*.
ms & fuavitatis,ignofce mihi,quod tam ferb
crgdidi quan um habet delicio.itatis , quan- tuin hpneftatis, quantum jucnndit.itis,quan- do Uva tua? arterna: fapientis & cognitionis> eft fitb cafite meo , id eft ratione , & dexte* ta tu* Divina: clemenna: & dilectionis am- plexabitur mt-.id eft voluntatem. heu me mi- feram ! quid umquam tam dulce, tam fua- ve, tam dehciofum & falutiferum poteft re- periri, quam inter brachia tanti Sponfi quie- fcere, inter ofcula taviti Regis Scamicitara fideliter obdormire? hanc dulcedmem feufe- rat anima devota, quando optabat diceiis; Ojcidetur me ofcuio onsfii. Numquid has de- licias animadevota eratexperta,quando ora- bat ardens , & jam paene deficiens prs diletSti fui concupifcentia, dicens, in Canticis : Qstis mihi dettefratrem meum jagentem ubera matrii tnete,ttt invenikm tefolum frri<,<zr deojcukrtef quis enarrare fhfficeret, niii qui mente gu- ftaflet, quantnm habat hoc yerbuin dulcedi- nis & devotionis , quando bene ponderatur & refte cibatur devoti mente ? fed 6 Domi- ne Deus , fi hsc tam dulcia funt cogitanti, quamdulc.iaeffepoifunt deguftanti ? fitam fuavia funt legenti, quatn confolatoria ermit per affeclum fentienti? |
|||||
|
P y xxv.
|
|||||
|
JnhBulomopernoBes quefa qtiem ditig.it *.
|
||||||
|
Cant.^**'qttŁfivi 'll"m' & non lnmnu
XXV.
|
||||||
|
JLlBER SECVNDVS. 237
XXV.
In leŁtulo meo per no&es qusefivl
quem diligit anima mea; quaefi-* vi illum, & npn inveni. Cant. 3. C^ifla canunt noflrxfufpiria , votaqueMttfe>
Mlaqi de thalamts vo\, Hymenteetms. Vtfua corponhm fic mentibm efl quoq; flammtt% Etpropideterior corporafiamma coqntt.
Xntm, in aceenfis qui mentthm afluat ignis, Velicias liquidifolm amoris habet.
O quanto his, ^4mmJ,fatibm meliorihm arientl Ofcula. quam certit dantq\feruntq\ ftde!
Quamipiacidis caffi,is compleuhm itur in tdnai* SiuamfanB^fociant mutua vincla manmi
EtfuM hic etiam torm effigenialis amori, yiueqne maritali fcedera nexa face;
fajia' Cupidir.ep fedfa&era nefcia ted<e, Nff, nifiquem cupiat Vefia jubire lorum,
Sed neqv.e cjcnxis hic tttrget ctdcitaplumis, Fartaque ^tmycUo vellere fulcra tmnent.
QvA duo tam cafti thalamo fociantur amantei Leatu olorinas non hahet ille rdvcs.
Le&ulus aufbtciis tantorum fitatm amorv.m Mens efi UtitU• pace quieta fuce,
Letlule, pa% animte^ cakWts leciule te&e\, 1'rgmhe fultms leBuit casle toris!
T*
|
||||
|
2^8 PlA DESIDERIA
luSponfiatq;ytnimmthalammfecretm amantu,
Solm es o tantas dtgnm habcrefaces!
Jfoc ego confuevi, m^ditans, traducere noBes, Cum r quiempulfo curafopore negat.
tioc mam .lle; meo's rapuit quiprimmamores, ■ Efifolitm vigilifecv.buiffe toro. Etmiht tunc imxs ufitfa'% Dia medullts, Inqne victm f.ammts uritur itle meis.
lunc defidarus querimur ftne voce loquentes, Mutaque plm i>' rbis iaoyma vocis habet.
*4t nova qn* fibnifit, nefcio, cauffa re<ejjus} Subvereor, vittofit data cai.ffa meo.
Nam niiht lamjfaiioplm vifm abeffe diurno, Etjectts acfiefolet nollefmffeforis.
Wtgccine fignaforent mutatiforftn amorn? ^tut iiium melior leilulm aiier habet?
Ueimihi quam miferis ea no%futt aita querelis, 'Qjticfip.e te, ridv.a noxfuit acta domo!
Jttmprope conFtiterat medio vaga Cynthia calot ~4itaquefopit.rat luminalaffa quies;
Chm ntihi vija toripv.ka vox dicerejpond^- Surge,parat thalamo fponfw abiretum.
Sufcitor, e^piceosocuiis detergeofomnos, Impofitum cubito fufiineoque caput:
Et defolatas implens ululatibm <edes Sollicita, dormisluxmeaf vocerogo.
Heimtht! rejponfum nttllum deditilleroganti, Fugerat e thalamis transfuga nempe meis.
Trotinm accenfo reperi veftigialychno QhŁ cupevem numquam vijafuijjemihi.
Dic
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 239
J)ic mem, exclamo,qub fugit, leilule, fponfm?
l'erfide, dic mem heu! kcluie,fpo;i)m ubi eftŁ
f* Vagor, zy toiovelut amens erro cttbtli, Vt tua teviduaiuxit ~4lexi, domo.
Stjtpsego tunc animofenfiefferveretumultus, Cygn^mfuerat Pax cuifda tortto!
Siiif. mentem fubnb tnjarut vertere procellte, Injoiitam dubtnpandere lina jo.nl
Ornrn fterili jacuit damnatum pectus arentty V)ta cni xthereiivenafcatebai aqt.n!
Jamgravidoslabor .Tioculos attoUere ccelo, Oraque diviL-ajolvere laude, iabor.
Jamneq;jacravaientprifcx in cenaminavires^ Ci'« modb iufui erant pr^lia,facladolor.
Sciiicei opiata dumfeiix uterer aura, ^iurea modtculm Vax mihi lecxm erat.
Tunc, ut inexper k Ttfo temcrarim atmii, (Omnia qt i Ungua prxlta vicior agii)
Opabam rabtdis caput objeclare Tyrannis, Jiut animam puura fundere poffenece.
tunc & ^polloniie mthi credita flamma,rofetu; Tunc rota Coftiad* Virgim, cffe trochm:
Vifiqifunt ^4gathŁgemini,duo vulnera,;orquest Mandaque Blandinx, Taure, putatm ovis:
J)enique barbanci laniena infanda maceili, Totaque carmficum vija theatra, jocws.
Jiempe eratin caltdis tamfavidaflama medullis, ^urea eum placiduf Vax mihi iecim erat.
^t fimul acjponfo cqior hic abeunte recefiit; Bigidior Scytbico mens mihifaftagelu esl.
Sk
|
||||
|
H° PlA DESiDERrA
r, .aja cenm PaUatquam nutrt olivoi
JXUTH "^hucclfoluta Soti. * *«* **#*, ^nonte^JdutlrZ J
|
|||||
|
7»
|
|||||
|
LlBER SECVNDVS. 241
Inlelhtlo meoperxotles qu<ŁJivi ef%eih
diligit anima mea; qiaefivi tllmn, &' npninveni. Cant. 3. NOn eft reverfus fponfns ad vocem & Bernar.
votum revocantis. Quare ? ut defide- ferm.yf. rium crefcat,utprobetu'raffecT:us,utexercea- In *"ant* tur amoris negotium. Sane ergo diffimula- tio eft , non indignatio. fupereft ut qua:ra- tur fi forte reperiatur qusfinis , qui vocatus non venit; dicente Domino Omnisqm tjuairit^ invenit. 3c primo quidem quaerit illum in leciulo , fedminime invenit; neque unius noftis quaefitio haec & fruftratio, cum dicat jfla: qma qu<e(hi per noBes. Legiinus Pfalmo76. Piamquandamani- Gifier.in
mam exquififfe Deum node, exquifiife verb Cant.c.ji manibus acvocibus; illinsque inquifitionem exP01-3- haudquaquam fpe fruftratam: fic namque illa, id quod fibi contigit teftatum omnibus volens ait : indie triouutionn me^Veumex- qttifivi tn<tnibi'/imeiy, notle contra enm c~ nm pm deceptm: at verb in hac {ententiil (in leBu- lo meo per nodxs qucefivi) AnimapiaDeum ipfo noftu qujefifle fe afferit, id^ue frequen- ter, per multas fcilicet noftes ; nullatenus tamen illum vel poft diutinas inquifitiones reperifTe. Quid eft quod non invenitur qusfitus, Bernar.
cum
|
||||
|
242 PlA DESIDERIA
ferm.7?. cum requirarurtam ftudiose Scimpigre; ip-
in Cant. feautemdicat: qu-rite c invtnietfs: c, qui
tjn*rti,tnvenit. quomodo etgo implebuntur
fcripturiE? neque enim qnae hic inducitur
qua^rens, una eftex his quibusipieait: qum-
retts me & noninvenietx.
Giflcr.in Ob iftiufmodi diverfitatem non modicum,
c. 3. Cat. priirio afpeftn offenfuseft annnus , multocj;
expof.3. mag|s offendebar ; quiararioni magiscon-
fonmn miui videretur, ut Deus ab illa ci-
tifts inveniri fe fineret, illiusque vocibus po-
tiiis intenderet, qua? majonergaipfumrla-
graret caritate ; qualem abfquedubio fpon-
fam cen(ebi;m.
Verum attentiiis utriufque anims perpen*
dens verba; percepi ftatiiu fationem diveriT- tatis pradidfoe. Intellexi quid cauffe fuerir, bur Aniina loquens in Pfalmo, Deum repe» rerit; fponfa autem neutiquam eumdemin- venerit; quia nimirum ifta, &fi manibus Deum quaefivit, & vocibus; in ledulo tamen Scleftulo fno fingulari quietem agens & ma- nibus palpins eum quaefivit, qui ibi haud quaquam effet. llla autemde tribulationibus ad euin clamavit,qui ait:ie quacumq.tribula- tione clamavertnt adme,exaudiam w.Sicq; fa- cili negotio,non foliiin invenit, fed & appre- hediteum,quidixit,c«>»i/>/oy«>w/»/»,,f;«/rf/70- t;e ;in dte tnbuldiionv,inqmtDei>.m exquiftvima- nibus meis nolle contra eum^non jum decej>a. Attendite
|
||||
|
LlEER SECVNDVS. 24?
Attendite [ergo] tres efle cauflas, qua: in- Bernar,
terim occurrunt, &qusrentes fruftrarifo-fcrm.7f. lent, cum aut videlicet, N<w in tempore qux- iu Caut, runt, autnonficut oponet, autnonubioportet. Sienim omne teiripus aptum eft ad quaeren- dum , cur ergo dicat Propheta: Qtu.rite dum inveniri potefi ? erit abfquedubiocuminve- niri non poterit. Sc haec una caufla quae im^ pedire poteft,neinveniatur fponfus aqueren- tibus fe , cum non qustunt in tempore op- portuno. At non ea caufla impedit fponfam, nempe invocantem & quarentem in tempo- re opportuno. Sed ne illa quidem eum tepi- de aut negligenter feu perfundlorie quaent; nam corde ardenti Sc omninb infatigabili- ter, q uxrit plane ut decet. Reftat ut de ter- tia videamus, ne videlicet, ubi nondecet qusrat. In lettulo meo quxfivipernoit.es quem Migit anima mea. An forte non inlettulo, qusrendtiserat, feiinletlo: quippecuior- bis anguftus eft ? fed non horreo leftulum, qui novi parvulum. An non le&ulus, tumu- lus?an non le<Łhilus,prgfepium?an non leftu- Ins, uterns Virginis? neque enim magni Pa- tris urerus , lectulus eft, (ed leclus magnus, dequoadnlium: Ex utero, inquit, anteiucife- rum genui te. Quamquam nec ledusqui- dem forfitan digne cenfendus fit uterus llle, quiRegentis potiusquamjaccntiseftlocus. Meritb proinde fponfa; ponens leftulum, di- Q. Cit;
|
||||
|
244 PlA DESIDERIA
cit; Swm- [Sed] quid in tuo qujerebas, qui
fejaminfua receperat? non videras filium hominis afcendentem ubi erat priiis» Iam Ccelum tumulo ccmrrmtavit, & tu illum, in tuo adhuc ledulo quaris? Sttrrexit, rtonejl fiic. Quid qu*ris, m iedto fortem? in leciu- lo,magnnm? in ftabulo,clarificatum? Introi- vit in potentias Domini, decorem induit c fortitttdinem, &ecce fedet, fuperCherubim, qui fub lapidejacuit. Ex hoc,jam nori jacet, fed fedet, & tu tamquam jacenti fubfidia j>a- ia&y five ut abfolutior veritas fit, aut fedet ju- dicaris , aut ffiat adjuvans. Ex tunc ergo 8c deinceps fruftrk in ledtulo qusfitus eft fpon- fus: pulcre verb fponfa, non quem diligo e- go, ied qttem diltgit anima mca, inquit, quod vere, & proprie ad folam pertineat animam illa diledtio, qua aliq uid fpirituahter diligit. Nam cutn fecundumcarnem quippiam dili- gitvelpotius appetit anima, carnis potius, quairi anima: amor dicendus eft. Et bene fer notlesfe quasHfie einn ait, nariinonabfurdfe dici poteft,quod qui ignorant,nocte igorant; ac per hoc qui quxrunt nocle quaerunt. Quis euim quasrit quod palamhabet? Nox eftita- |
||||||||||
|
i
|
ue donec qnamtur fponfus , quoniamfi
ies eflet de medio neret, & minime quxre- |
|||||||||
|
retur. fed dicet aliquis: quod non httam
ftnlta tainque csca iponfa, ut quasrat lurrieti in tenebris, qua:rat Diledtum apud ignoran- tes,
|
||||||||||
|
LlBER SECVNDVS. 245*
tts, dc qui non diligunt eum. Quafi verb fe
per nocr.es nunc quirere dicar, & non potiiis quaefifle! Non ait, Quaero, &d quxlm,per no&es qvem diligit animamea. Eteft fenfus, quia cum eflet parvula, fapiebat ut parvula, cogitabat ut parvula, &qtiaerebat veritatem ubinon erat, errans & rion inveniens, juxta illud in pfalmo , erravificut ovis qu&periit. Quod d quis contendat fponfam ipfam gjfler.;a
hic eareferre, quacfibitunc temporis evene;- c.3.Cat. re, cum toto corde viribusque omnibus, ar- expof.3. dentiifimo amore Deum dile&um fuum pro- fequeretnr; Dicendum ; nomine lefiuli, non quamlibet hic fignificari qnietem , fed illam duintaxat, qua anima fitn&a quiefcit inpace- interiore, quampacem & Ifaias , leSuli c cu- bilis nomine infignivit, cum de jufto loquens dixiit: Veniatpax,reqi'.iefcatincubilifuo , qni ambulavit iti dircclio nefuk. Dilettum[enimjinieclulo qu<erimM,qiim&o Gregor.
inpraefentis vitae aliquantula requie rcdem- hom. 19. ptorisnoftridefideriofufpiramus.PerOTftjro in E7.ec. quitrimiti; quiaetfijam in illo mens vigilat, &M-."1 camen adhuc oculus caligat. Euang. Sed ingens ilico hie infurgit difficultas, Gifler.ni
qua ratione aniina fanfta in ejufcemodi le-c.j.CSfc cTrulo Deum qu,-efifre fe afferat, Sc non iftve- KxP • ' • nifle ? cum alibi fateatnr, in eo ipfo leftulo, fe miii cum illo, quietiflime dormituram.di- cens : in pace in idipfim dormiam 6r reamtf Q_ J. cam- |
||||
|
24.6 PiAdesideria
cam. Cum4'ie exploratum omnibns fit: in
pact fatium efe locum ipfiws Dei. Siergoin
pacecommjratur Deus : fi in pacis lectulo,
cumeo paci>'ca donnit aniina : quoinodo
fpjnfa , lbi fe eum invenifTe negat, ubi jam
prarfens is adeft? Ad narc breviter refponden-
duin : adefle quidemDeuin, &utproprio
requiefcereloco, in interiore pace. verum-
tatnen, admirabili provideutia.elongan non-
numquam, vel abicondi ab ipsa anima, cum
qua.tectutt.rn habet cnmmunem, (inens eam elTe
andam , Sc quodammodo dulci deftitutam
complexu.
Bern fer ^uut feni1Tl3ln'm ftu^iis fpiritualibns fa-
52. iii 'tigati,& veri ln tepore, atq; 111 defectu quct-
Cant. d.am fpintus po iti, ambulant tnftes vias Do-
mini corde arente & tedenre,lougos dies,lon-
gas couqueruntur & nodles. loquentes cum
S.lob. m dorm ero dicam: quando tonlttrgant?
c rurf>m exjfetabo vefjyera.Aa tibi aliud,vel
pati,vel petere ille videtur,qui ait :V>ormnavtt
am-nn mea irx t<edio,coif<'rma me tn verbia tuis.
Gifler.in Porrbid obrriplicem faccidit] rarionem:
cap. ■>,. Prlinb ut hac fua tantilla elon<jatione,nd ma-
Cant. jorein perfedionein eun provenat. Secund6
Exp. 3. ut jucundior pofteafit ejus reditus vel ejus
inveitio. Denique qieinadmodnin chorda,
quo magis ab arcu recedit, eo imjore impe-
tu ?& lpfiim accedit, imjoreinqje exiuber.
vim fagut*, quae per arcum jacitur : ita quo
inagis
|
||||
|
LlBER SECVfrDVS. 247
Riagis Deus videtur fe ab anima" amovere,
eoardentiori benevolenria, inendemfefe pofteamfinuat. At, lioballat srationesab illa" (e abfcondit, cur non mveniri fe finit ab ea, qua; tanto ftudio ibi lpfum quasfivit, ubi quaeriis velit ? u,<e\ivituum , inquit, c»tf» i -ver,:; ut videlicet, ejus perfeverantiat peri- culum faceret, ut^u;' expenretur,qu6 ea ten- deret, cum aliquando ab internrf pacis le&ii- lo furi^eret. Abfconditfe [ergol fponfus cumquajri- Greg.Ifb."
tur, ut non inventns srdentius quawarur ; & i- mor. differtur qu*rensfponia neinveniat, uttar- tap.4. ditate fua capacior reddita , multiplicius quandoqueinveniat, quod quxrebat. [SedJ Domine , (i non es IjŁc, ubi tequa;- tinfel. ia
ram abTentem ? fi ubique es, cur non vi- protolo, deo te pra:;entem ? fed cerre iiabitas lucem ^P* *• inacceaibilem. Etubi eft lux inaccetiibihs, aut quomodo accedam ad lucem lnacceffi- bilem ? aut quis me ducet, aut inducet in il» Iam ut videain te in illa ? accedere ad tede- fiderat fervus tuus , & inaccefli bihs eft h..bi- tatiotua. Inveniretecupir, &nefcitiocurn tuum. ObfecroDomme, doce mequa;rere te, & oftende re quxrenti; q 11 la nec q uxrere. te pofTtim nifi tu doceas, nec invenire nifi te . oftendas: quasrsmtedefiderando,defiderem qusrendo, ittveniara. amando, ameuiinve- nieado. 0,3 XXVI.
|
||||
|
Sv.rgam , W circuibo civitatem ; per vicos, C
plateM queetam quem diligit anima mea:qu&' iivi illum, w nminveni. Cant. 3. XXVI.
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 149
XXVI.
Surgam, &circuibocivitatem;per
vicos & plateas quaeram quem diligit anima mearquaefivi illum, & non inveni. Cant. 3. T^nde,ferolicet,memeftmihicognimferrori
Sibene qntjtf/em, Jponfe, repertmeras. Cyedideram placidofmnos te carptre leilo, Commodws, at video, nonfuit ille torus.
Qjrid faciam ho?pupergam dare membraquieti, Etfine tefomnm tumina noJira teget?
^4h, (inc te, nequeam jolsto dare memhrafoporl, Siut uilk , fmete , ffonfe, qutetefrui.
Hon fi fomniferisimiitei lympha fufurris, I/ympha cavernojo prxcipitata ]ugo;
lAuinemomm biandit agitata cacuminaventii, Multahue, qumfylvjsgarrulacantatavit.
*Aut Heliconiadum, Parnajsia turba, Vearnm, '' *Autpater aurata Veiim ipfe lyr»:.
Wec tua difcutiantmibi, Somne,papavera euras, Humidanec virgatemporataciatua.
yoxia nec vigilem quafopiitherbaVtaconem, Fiftula quxij- oculos condidit, *4rge, ttios.
Vt% ubi compofuiluUantialumina fomno, Rumpitur indomito capta dolore quies.
& nullam accipiunt oculiq; autpeftora noHem^ Quin mihi, noxetiam creditnr una, deeem!
Q-,4 Fingit
|
||||
|
2f& PiA DESIDERIA
Fingit ey aftidue de te, mihifomnia Morphettt,
Hec fugis ex oculis flehilii umbra meit.
Curtotiesigiturfomnimihinoftepetuntur, Si mihi nulla venie, no&e, petita quies? Eripiarftraw, mediamq; vagataper urhem, Qupfors aut ratio me volet ire,ferar.
Et circumj}iciens,n»mfortequis angulus abdat; Qu&ram quem propria diligoplut anima.
Quceram porticibus, qu<eram fiabnlisf, cafisque, Verq; femel tritas iho, rediho, vias.
JJec maleperjpettiefallet.jfecus ulla latebrx, Ifec quem tranfiero, circuius ullv.s erit.
Qnalis odora canis veftigia preffaferarum Mersa nare legens, luftra, rubosqttefubit: *siut qualii SicuUu Ops errabundaper urbes, ' ^tjpkit an floresierdita Nata legat; ~$.uraq, piniferis veftigans avia tedis Verfephonenftjgiis optatadire vadis.
^tutpotiks Solymii qualis vaga Magdala camp» (Cumflebat Domtni marmorinanefui)
Saxaper alta rudesq- ruitfuriata per agros, Qua dolor ancipitem, qua rapiebat amor. Omnihm ma locis aderat, comes amnihtts una, VnafuperDominifunere multa rogans.
^Attica fic viduo volucris gemitanxianido, LuttifonisA; nemusperjonat omne modis: Et circum,fupraque volans, nunc arduafumme Vereice, nunc tma pendula fronde fedet;
Et raptam fobolem, raptoris C° aucupu artes
Htu! cenfanguineo nunciat orbagregi.
Haud
|
||||
|
LlBERSECVNDVS. 2fl
Haud aliter cunilu luflravi compita vicii^
Non tamen eji ulloprteda repertaloco. Infames vici, loca deteflandaplatete,
Decepto toties compita trita pede! ^imijfum in thalamif,forii hic reperireputalam,
Sed maie qtitefitut/perditw ttfque ktet. |
|||||
|
Q; Snro-am
|
|||||
|
2.fi PlADESlDERIA
|
|||||||||||
|
Surgam, <3? circuibo civitatem;per vicos
& plateas cjutsram quem diligit ani- ma mea : qucefivi Mum, & non in- veni. Cant. 3. EFfvnditi lacrymas oculi mei, plorate,
& nolite deficere. Ambulate pedes mei, , difcurrite,&nolitequiefcere. Keu!neu!qu5 abiit gaudium meum? ubi latet amor meus? ubi eit dulcedo mea? cur dereliquifti nie, fa- lusmea? O doioresloafaguftix! Intolerabi- les anguftix funt :nihi undique, & quid eli- gam,ignoro. Qub meveriam?adquem ibo? aquo confilium petam?quem percundtabor? quis mei miferebitur? quis me confolabitur? quis indicabit mihi quem diligit anima mea? Revertere, dilefteim! revertere ; diledte vo- torum meorum! 6 amabilis! 6 defiderabilis! redde mihi lamtiam falutaris praefentiae tuae. Heu me! ubieum quaeram, ubj eum inve- niam? furgamcerte, &circuibo omnialoca quae potero; non dabo fomnum oculis meis, non dabo requiem pedibus meis , donec in- veniam illum, quem diligit anima mea. .Sedens in le&ulo, quaefivi, cum adhuc iu-
firma & invalida forein, & omnino minus idonea fequi fponfum quocumque lerit; fe- qui ad ardua & excelfa fubliinitatis illius. Incidi
|
|||||||||||
|
Origen.
hom.io, indiyer, |
|||||||||||
|
Origen.
ibidem. |
|||||||||||
|
JBernar.
ferm. 7, inCant, |
|||||||||||
|
LlBER SECVNDVS. 2^3
Incidiinmultos , qui cognofcentes defide-
rium meum , dicebant rfifhi : Ecce hic e$~l Christvs, cccciliic cFrj Sc neq; tuc,neque illic erat; &dixi, Surgam, c arcuibo civita- ttm , fer vicos C flateas qu<eram quem diligit anima mea. Intuere vel nunc quia jacet, qua; dicitfirgam. Adhuc ut parvula'fapit; pervicos &pla-_
teas qucerendum putavit, fruendi avida, fed leerr"argo ifjnara myfterii. lterum ergo fruftrata repetit jn cant#? dicens: Hj xfivi eum, &? nor. hivem. Non eft, vit ifta fufpicata eft, in plateis, aut vicis j nifl forte in illis, de quibus dicitur : Platea Mic, Hierujaiem, [ierneimrauro mundo, zs^per om- nes vtcostuos allehiya cantabmr. Anima [enim] qux amat, afcenditfre-AugnfV.
quenter, 8c currit familiariter per plateasmanu- cceleftis Rierufalem , vifitando Patriarchas0^1 2+* & Prophetas , laliitahdo Apcftolos , admi- rando exercitus Jvl artyrum,& Confeflbrum, chorosque Virginum fpeculando. Ibi, ibi illum, qui qimet, inveniet, & vi- Bemar.
debit gloriam ejus , non «jfifciam quafi unius ferra.76. ceterorum , fed plane gloriam , quafi unige- m C~nt. niti a patre. quid facies, 6 fponfa! putas, po- tes feqni euin illuc? aut te ingerere audes, vel vales nuic tam fancto arcano , tamcj; arcano faniftuario, ut filiumin patre, & patrem in- tuearisinfilio: non utique ; ubieftille, tu hon potes veuiie modb; venies autem poftea. |
||||
|
2J4 - PlA DESIDERIA
Agetamen; fequere, qu»re, nec te inaeeeTr-
bilis clantas, vel fubiimitas a quaerendo de-, terreat, ab inveniendo delpeiarefaciat.Sip o- tes credete , omnia p .> libiiia iunt credenti. Prope elt.inquit, veruu m ore tuo, Sc ni cor- de tuo. Crede 6c invemfti.nam credere , in- venifleeft. Norunthdeles, haoitsreC hr.i-. stvm, perfidera, in cordibus iuis. (...uid propius eft? Quatreetgo iecura, quaere devo- ta, bonus eft Doininus nimae quxrenri fe. Q^aerevotis, fequere actibus , tide mveni; qud non inventt ndes ? attmzit macceila, depte iendit iguota, compreaendit immenfi, appre.enditnoviiilma; ipfamdenicjnea?ter- nitatem fuo illo vaftiflimo (iau quodainmo- do circmnducit, fidenter dixerim : avernam, beatamcjue Trinitatem, quam non mtelli^o, credo, & ride teneo , quod noa cipio inenre. Bernar. Q_iid hoc defiderii eft 8c ardoris , ut fur- fefm. 7%, gens de nodte publicum non erubefcat ? per- tn Cant, currat ciyi.tar.em? percundtecur palam & paf- fimdedilecto, atque a veftigand;* femitise- jusnulla valeatraftone averti ? nullaprajpe- diri ditficukate, non tempeftiva: reuncri a- inore quietis , nonfponfae verecundia', non vel timorenodurno? Et tamen m his oinni- bus fruftrata eft ufque adhuc a defiderio fuo. Quare ? quid fibivult pertinax b«ee &diu- turna fraudatio, txdiorum nutrix , fufpicio- aum fomes, iinpaueuu* fax, noverca air.o- |
||||
|
!LlBER SECVNDVS. Zff
ris, mater defperationis ? fi* adhuc diflimula-
tioeft, niimseftirKilefta. Efto,quod pife,uti- literq\ieinternnfuentdiflimulatum , donec in fola adhuc vocatione, fen revocatione res erat: nnnc vero cum reqniritur, & ltarequi- rittir, qmdjain conreire poterit diflimula- tio ? (i de carnalibus fponiis, & pudendis a- rnoribus quaeftio eft , iicut litteralis luperfi- cies praluiilTe videtur, & fi inrer illos talia contmgere qneant, mea non intereft , ipii vi- derint. Nolo te fponfnm qna:rere perplateas,tiolo Fieron.
te circumire angulos civkatis , dicas , licet: epiffc.ia jurgam c c.rcutbo civitaiem, &1 m foro, cr in *^ Eu~ plateis quttram, <\uem dilexttanimamea; 8c in- "oci1' terroges ; Vum qv.em iileyit anima mea, vidi- jffo.?nemo tibi refpondere dignabitur:fponfus in plateis non poreft invenin. Artta & angu- fta via eft, qua: ducit sd vit?m. zelotypus eft 'I b s v s, non vultviderifaciemtuam: foris Vagentnr virgines ftulta:, tu intrinfecus efto cum fponfo. Noninforo, nonin plareis Christvs Ambr.
reperitur; noneft Christvs circnmfora- lib. 3.' neus ; Christvs enim pax ; infjro, li-devirg. tes : Christvs jnftitiaeft; inforoiniqui- tas : C hb.1 stvs operator eft; in foro inane otium : Christvs charkas eft, in foro obtreftatio: Christvs fideseft, in foro fraus atque perfidia. iugiamus ergo fornm, fugiamus
|
||||
|
2.f6 P I A DES I DERI A.
fngiamus plateas. Nec illa eum in foro 8c 1«
plateis potuit teperire, qua: dixit : Exi-.rgam,
ibo ZF ciradbo itt civitale, inforo, C* inplateis,
ZSf qiuram quem diligit anima mea; qvuefvvi
tum , C »0» inveni e.mn. Nequaquam igitur.
ibi quxramus Chhisivm, ubiinvenir
re non pofTumus.
Aernar. Non pedum paflibns , fed delideriis qux-
jferm.48. ritur Deus ; Scubique non extunditdeude-
in Cant. rium fandtum, felix inventio , fed extcndit.
Numquid confmnmatio gaudii, deliderii
confumptio eft ? oleum magis eftilli ,\ nam
ipfum, flamma. Sic eft; adimplebitur laititia,
fed deiiderii non erit finis ; ac perhoc, nec
quarrendi: quid ni animet adquasrendum,
experta clementiam, & perfuafa de pace?
Guilb. Attendite vehementiam & vim amoris.
Abb. Nec abeffe dilectum fuftinet , nec fufficit
ferm.4^. pra;(entij ibi, vota anhelatalaborant; hicex-
m Cant. nauft.a relinqui patiuntur. O felix amor,
qui continua quadam viciffitudinc , aut li-
quefcitinipfo , aut quxrens, anhelatadip-
fum ! qua-fivi, c non inveni,
Auguft. Ego erravi, ficut ovis qua: perierat, quar.-
foliloq. rens tc exterius , quicsinterius ;: &m.ultum
caP'31' laboravi qna:rens te extra me, & tu habitas
in me , n tamen ego deiiderem te. Circui-
vi vicos ey pUteM civitatn hnjus mundi, quae-
rens te, c non inveni, q.uia male qu*re-
bam foris , quod erat intus. Mili nuncios
meos,
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. Ł$Ł
meos, omnes fenfus exteriores, utquanre-
rem te; c non inveni, quia male quaerebam. Video enim, lux mea, Deus, qui illuminafti mc, quia male te per illos quxrebam, quia tu es intus, & tamen ip(i ,■ ubi intraveris,ne- fciverunr. vSerb te amavi pulcritudo tam an- tiqua & tam nova , fero te amavi, & tu in- tus eras , & ego foris , & ibi te qusrebam» &inifta formofa quae fecifti, ego deformis irruebam. Mecnm eras, dc tecum non erain. Ea me tenebant longe a te, qua; efle non po- terant, nifi in te. Circuibam enim omnia, quasrenste, &propter oritnia derelinquens me. Interrogavi terram, fi eflet Deus meus, Sc dixit mihi, quod non; & omniaqua: in ea funt, hoc idem confefla funt. Interrogavi inare & abyflbs & reptlbilia quce in eis funt, Sc refponderunt,non fumus Deus tuus: qua:- re fupernos eum.Interrogaviflabilem aerem, 6c inquit univerfus aer, cum omnibus inco- lis fuis : fallitur Anaximenes , non fum ego Deus tuus. Interrogavi Coelum, Solem, lu- nam & ftellas ; neque nos fumus Deus tuus, inquiunt. Interrogavi deinde mundi iholem, Dic mihi, fi es Deus meus , an non » & re- fpondit voce forti, N on fum inquit, ego, fed per ipfum fum ego; quem qua:ris in me, ipfe • fecit roe; fupra me qu*re eum qui regit me, qui fecit me. XXVIt
|
||||
|
1 um quem diligit ammd med vidiftis ? VauU
lulum tum fertranfiffem eos, inveniquent diligit anima mea ; temiillum, ornondi- mittam. Cant. 3. XXVII. |
||||
|
LlBER SECVNDVS. Ifcf
XXVII.
Num quem diligit animamea vidi-
ftis?
Paullulum cum pertranfiflem eos^ inveni qUem diligit anima meaj
tenui illum , &c non dimittam*
Cant. 3.
RBftat adhuc tota locttf ullus omifthi in urbe?
^uttegto noftro non peragrata pede? Flammiferts cunlltt facibm luxere platete, iiullaque vel minim<e compita JJreta •ototji
Hei mihi! quosvicos, qu<e nonlout trifttsobivi? Vrbs etiamin tanta defuit urbe mihi.
Sed quid in hosfruftrajuvat incubuiffe labores, Si fjonfum femper qiiaroj nec invenio?
Birgo domum lacrymans,veftigia retri ferebanu Qmqi togaretur^ nemo viator erat.
Cttm proptor poriis a mccnibns aufero gfeftfm»i Et vigil adportas occupat ecce cohors.
^Acprior, hic, dixi, quem diligoforte latebiti Etfubito, vigiles, reppererintne? rogo.
jlli, cum^ tacito convertere lumina rifu, Verbaque dentatis reddere Jalfajocis.
Et quidam ; quisnam ille tuws quem diligk ignh^ ^bsquefno liofti nomine pofte putas?
R. Varcite,
|
||||
|
26o PlA DESIDERIA
Varcite, rejpondi, tam rufticm eft mihi candof,
Scire omnes rebar, quis mem effet amot:
>7ec mage vel Pyladis notum, velnomen Oreftis, Nwe tuum, Thysbe, Virame, neve tuum:
Vosq', etiam, quamvis,quem diligo,fcire nsgetit, Scire, nec ignotum pojji lalere,puo.
Ohfecro, dic igitur Cuftodiapervigil urbis, tJum mem hac vobis tendere vifm amor?
Ille metts, propriaquempim ego diligo vita, Qui quoque me vitaphts amat ipfefaa.
Vicite,quando abiit? quantillo temporemanfit? Quaquc prehenfarum fe fimulavit ittr?
Haciit autillac? dextra veiforiefinilira? Solm erat?fociis an comitatm erat?
Excubia fdfis iterum fisere cachinnisj ^4t mihi falfa meas obruit unda genas,
Tranfieram : Jfonfi neque Jpes faper ulla videndi, Mensque erat in damni merfa dolorefui:
Mnfabito, dum cuntla animo triftiflimavolvo, THulldque, quam tant*, vota minora Jpeij
llle mem, tota, toties qiufitm in urbe, Iam non qu<efitm conftitit ante oculos.
Exilii, miftoque metuperterrita, gaudens Vix poiui propriis credere luminibns.
Et, tine ajpicio, mea lux, mea vita? volenttm Vicere, vox heerensfaucibwlimpediit.
Qualisubi vifo conjuxinopina marito, (Qxem tulit hoftili rumor obiffe manu)
Ohjtupet, ac visa velutipercellitur umbra, Optantem^uekqui,pallidafatla,fugit.
Kee
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. &6l
Kec nifijam noto reducis fidentior ore,
^iudet in amplexm conjugis irefui:
Tumq;vereturadhuc, nefemale credula fdll.it, Inqiie fidem levior decipiatur amor:
Sic ego, dum trepido rediere inpetrore vites, Tequeitcr.imanteoctdos, ffonfe, revifo meos-,
Subdubita.sfpsra.nsq;, timens'q, et amorefatifceSj, Ttine es, quem video, clamo, vel umbra tui?
^Ahffonplab non eslnon es,quem diligo,non es! Imb es; quid dubito? numquid es? haud dubitOt
O mea lux, video , te nunc video , meavitai mil ultra dubito, lux mea, tevideo.
\Agnofcens^; tui vocem prsfentis C ord, Involo in amplexws,fbonfe reperte, tuos.
Jamq-,ego te teneo,neq;per vaga compita qu<erŁt NoBurno Vigilum praeda futura gregi.
0 meafigeminis mutentur brachia vinclis, ^itque manrn manicis, compedibusquepedes!
Quam te complicitis, mea lux ampletterer ulnis! ^rliius amplexu, vitis & ulmi, tuo.
lArtlim anguiped» manibm,pedibusq; heder.rii3 Queisobit annoftS herba marita aomos,
Sed neque te noftri laffent, mea vita, lacerti, S<epe nec errantes per tua colla manm:
Zonga Tui fub?at, mea lux, abfentia mentem, Nec nifipenfari tempore pafjiputes.
u4h citb tam longi quereris compendia damni! Vixegojam caepi, tufatur, ecce,fuzis.
Ifonita difcedes, nontam citb liberabtbis; K« nijipugnando. viceris, effugies..
R, i ' Kim
|
||||
|
2.6% PlA DESIDERIA
|
|||||
|
Num quem diligit anima mea vidiflis?
Taullulum cumpertranjiffem eos, inve-
ni quem diligit amma mea. Tenui eum, nec dimittam. Cant. 3. Bem.fer, C\ Amob. prseceps , vehemens , flagrans,
?9. in V>/impetuofe! qui pra:ter te, aliud cogitare
Cant. non fims, faftidis castera, contemnis omnia,
prarter te, te contentus : confundis ordines,
diffimulas ufum , modum ignoras. Toturn
quodopportunitatis, quod rationis , quod
pudoris,quodcoiilii,judiciŁvevidetur,trium-
phas intemetipfo, & redigis in captivitatem.
Eu omne quod cogitat ifta & loquitur,te fo-
nat, te redolet, & aliud nihil. ita ttbi, ipfius
& cor vendicafti & linguam. Ait: Num quent
diligit anima mea vidifttstqnafi vero hifciant,
quid cogitet ipfa ! Quem diligit anima tua
deipfo fcifcitaris? & non habet nome? Qnat-
namverbtu, &illequis?
NyfTen. quo paft0 inveniri pofTet, qnod nulla: res
orat. 19. nobis cognita: oftendere poffunt > nonfor-
111 Lant. ma^ non color,non circumfcriptio,non qna-
litas, non locus, non figura, non conjeiiura,
non adiimilatio , non proportio-, fed quod
femper extra omnem perceptionis viam po-
fitum , comprehenfionem perveftigantiura
plane fugit. Propterea, inquit, quJj/vi eum,
per anima: facultates eas qu* inveniendi vi
praedita:
|
|||||
|
LlBER SECVNDVS. 2.6$
ftxikx funt; per ratiocinationes & cogita-
tiones: atextra haec omnia pofitus erat, ac- cefTum mentis propiorem effugiens. Qui ve- rb femper reperitur omni nota carere, de qui" poffit agnofci, quo paclo queat is per indica- tionem aliquam vocum percipi? [Sed] ikut Conjux amatrix viri, abfente cnrvf#
marito fuo, per feneftras circumfpicit,ipfum non,, de requirens, & ubique fpeculans, in mari 8c in yirtute. terra; 8c (i viderit navem venientem,ibi fuum putat eiTe virum; & fi viderit viatores procnl venientes, inter ipfos adefTe exiftimat, & oc- currens eis , interrogat dicens : Dicite mihi ubi euin dimiferitis , in qud regione , aut in <macivitate? quid dicentem,autquid facien- tem.aut quando venientem?in hunc modum, omnis fan&a [anima ] conftrida amore Christi inrerrogat: Vicite mihi, ubipafcit, ubi cuba;, quem diligit anima mea? Iam optas videre quem amas , cui nunc Bernar.
blandiris , & nunc ad amoris 8c defiderii in- hom.inf. tentionem fuaviter illum perveftigas, uunc s.Epiph. moras accufas, nunc te cernis contemptum, nunc te vifitatione confiteris indignum , 8c iterumdeejus, (totiens expertus ) bonitate praefumis, nunc quafi ultenus non fuftineas, fpiritualiquodam litigio vel luctamine evin- cere retardantem conaris. Qua: tunc lacry- mae} qui gemitus ? qux fufpiria? qua: voces» budc oculi fletu graves, cum intimis fingulti- R. j bus |
||||
|
i<?4 P I A D E SI D.E R I A
bus eriguntur ad coeluni; nunc manus exten»
duntur & brachia; nunc pectoris contufione animae tarditas accufatur. Proferuntur inte- rim verba (ine principio , fine fme, quormn nec fententiae cohaerent fibi, nec rationes fi- miles funt,nec alicujus linguŁ fenfns vel idio- ma fervatur; quando vox aliquando refpon- det affe&ui, & lterum vocem affetSus interci- pit. Gaudet certe pius ille Iesvs talicerta- mine fuperari. S Gree Supereft itaque ut adeum recurrat,in qno iti Pfalf' f°l° vera e^ confolatio, & per iftms vitae no- pcenit. Aes,inleclulocordisDŁvM qusrat^ Qiiem fi primb non invenit, magis ad quaerendum, animetur , furgat ad amorem coeieftium; ci- vitatem circumeat exultatione univerfae ter- rae fundatam; interroget vigiles , qui cufto- diunt Ecclefiam, nudetur pallio faicularis ornatus , & charitatis fagitta interius vulne- retur. Nec prius a quaerendo defiftat, quam mcerentium confolatorem iuveniat. Inven- tum autem fummopere teneat, donec redem- ptus ope adjutricis gratiae , a confcientia: eripiatur tribulatione. ©rigen. Eft enim quidam fpiritalis amplexus,atque hora.i. ntinam contingat, ut meam fponfam altior inCant. fponu" amplexus includat, ut ego quoque poffim dicere, qnod in eodern libro fcriptum ef):,{iniftu ejm jub cajntemeo, ©" dexteraiUim amplexabitur ffle! Qnid
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 2.6 f
Quidhoc tenacius glutino , quodneca-Bernar.
«juis eluitur, nec ventis diffblvitur , nec fcin- fenn.79. ditur gladiis; Denique aqu<e mu!tŁr.onpote-'lnC-nt' tunt extingu re charitatem. Tenui eum necii- mittam. Et fanftus Parriarcha: Von fr,inquit, dimittam, nifibenedixeris mihi: Ifta non vult eum dimittere : & fortemagis quam Pa- triarcha id non vultjquia uec pro benediclio- ne quidem ; fiquidem ille , benedicTione ac- cept.a,dimifit.eum: ha:c autem non !lc,Nolo, inquit,benedicTicr.em tuam,fed te.Qiid enim tnihi efl in cwlo,^ a ie quid volui fuperterram? non dimittamte , nec fi benedixeris mihi. Tenuinec dimiitam. Kec minus forfitan ille teneri vult,cum perhibeat dicens tDetioite mea tffecumfitiis hominum. Quodque polliceus ait. Ecce ego vohifcur/t fum, ujquead confum- mationem fa culi: quid hac copula. fortius,q ua: una , duorum tam vehementi volnntate fun- data eft ? fed nihilo minus, illa viciffim tene- tur ab eo quem tenet; cui alibi dicit: Tenuifli manum dextcram meam. Qua: tenetur & te- net, quomodo jam cadere poteit? tenet fidei flrmitate, tenct devotionis affedu. At nequa- quam diu teneret, {1 non teneretur. Tenetur autem potentia & mifericordia Domini. Te- nv.ieum, nec dimittam. Inveniam [ & ego] Te defiderium cordis Auguft.
mei, teneam Te, amor anima; mea:, ample- foliloq-. Łtar Te fpanfe cceleftis , exultatio mea fum- "P- -• R- 4 m* |
||||
|
±66 PlA DESIDERIA
ma, intus & extra , poffideam Tebeatittido
fempiterna , poflideam Te in medio cordis
mei,vita beata,dulcedo fumma aniina; mes!
Angnft. Ecce quod concupivi jam video , quod
medit. fperavijam teneo , quod defideravi jam ha-
cap. 37. [,eo. jjjj namqUem ccelisjuncT:ns fum, quem
in terris politus tota virtute dilexi, tota ca-
ritate amplexus fum , cui toto amore inhaffi,
ipfum laudo, benedico, atque adoro.
Beda in Tantb inftantiiis inventum tenui, quanto
c.3. Cat. tardius, quem qua;rebam, inveni.
Origen. (j piiffime Domine & dulciflime Magi-
hom. 10. ^.gj. j qU^m bonus es his, qui recto funt cor-
jndiver. ^ ^ humiles funt fpiritu .' 6 quam beati,
qui in fimplicitate cordis quxrunt te , &c
quam felices qui fperant in te ! Verum ccrte
eft, Sc indubkanter verum , qubd tu diligis
omnes diligentes te, 8c numquam derehn-
quis (perantes in te. Ecce enim dileftrix tua
fimpliciter quaerebat te , & veraciter invcnit
te Sperabatin te , & noneft dereli&aate,
led plus eft confecuta per te, quam expe-
«Staratate.
Aug. fo- Gratias Tibi, lux mea, quoniam illumi-
Jiloq. nafti me, 8c inveni Te, & me,ubi inveni ine,
cap.31. ubi cognovi me , ibi inveui Te, ibi cognovi
Te ; ubiautemcognoviTe, ibi illummafti
me.
|
|||||
|
XXVIIL
|
|||||
|
:■
|
|||
|
Mihiatttem adh<erereDeo bonum efi , ponerein
Domino Deofiem meam. Pfalm. 72,. XXVIII.
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 25p
XXVIII. Mihiautem adhaerere Deo bonum
eft,pohere inDominoDeo fpem ' meam, Tfalm. 72. QVam mea,pervarios,vita eflexercita cafmi
Vt piia,percufjupulfit, repulfa manm. Mv.nera belligeri primum placuere Gradivi, ^4rmaque,ff>e laudis, janguir.olenta tttli.
„4rma dabat animos,tt erat (pesomnis in armis, Ceuforet h<ec votis metafv.tv.ra meis.
Sitpe vigil tetricas tradv.xi cantibus horas, Et cuflosffcculz t&dia ionga tuli. [< ST,
Jfecfemel admonitv. fraiu hofiicaproditajjolim
Cu-mfiguumtotia, ore, vel &re dedi.
^ddidici fcpiis foffam p ro ducere caftris, Et fude pr.efixas impediifje vias.
Qijn etiam fubitte faciem componere pugna, Et trepidis animos addere, voce, globis-
Eenique non tenuit belli quis certihs artes, Militis auxiiiofeu Vucis effetopus.
*4h, quoties libycasprefsit pes laffus annas, Et cecidit madidis fudor in orx comis!
Collaq-, magnanimm tinxitfv.mantiapv.lvii; jJec tamen unda, (itim qttte reirearet, trat.
y4h quoties geiidos fltcviarttm irniavimivs alveos, JŁ.re gr&vante humeros, *regravante caput!
Qralfttt
|
||||
|
27° PlA DESIDERIA
Ora§ueprenfatosretinebantmordictu enfis.
Vandoper obflantes cum veheremur aquat.
JSellantem tenuitjam tot me Marjpiter annis, Trincipiocjue pedes,fine merebar eques:
Ottpque tegor,decimafuit iBus arundine thofaX3 Ltffaquefnnt totidem cafiis zsr umbo locti.
Zethifero ceciditfonipes mthitertitvt iBu, Crifla quater, galex cujpide, raptafuit.
Siutn animambrteceps in apertapericula mifi, Vum nimis hoflilt dextera c&de calet.
ifullatamen noflro tuncfuntdata vulneratergo, Omnefed adverfopetio re vulnus erat.
Nempegradum tenui, contraferrumqifacesque, Telaque, prxcipiti grandine plura tuii.
Terque meofaBos gladio Jpatiabar acervos, Impofito fubigens corporaflratapede,
Quiipuiet, hoc tantis caput infitperabile bellis, No» etiam bellis, vota tuliffefuis?
Heu mihilpofb partas proprio totfanguine lauros, Vofl tot ad infernos funeta miffa lacus^
Vofl toties meritas gladio viBore coronas, Pofltotfixa tuofigna, Gradive, tholo:
Vna tot egregios dekvit culpa trinmphos, Vecfuit ullafuptr nominis umbra mei:
Et gravis in pccnam me diruit <ere Tribuntu, lufiit cr tncinBo turpiter irefago.
Cloria quin odiispopularibws obruta vertit, Sic cecidit tanto Manepetitus honos.
O utinampotiusJ>ro te, Vetts, arma tuliffitu! Hou ita caffafiis laudibus armaforent.
Te
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. ift
Te fuper, intrepida meliusjpe, vota locdntttr,
Vtfundat trepidas anchorafida rates.
Ergofuum odryfio pofitum fufpeniimw enfem, JEraquefunt curvtt juffit vaiere tub<e.
Tttm lucra, tum vigiles, lucro arrisere tabern<e, Vnaque Mercurio curalitaffefuit.
Tumpiper zs»lanaslydo reparavimmattro, Veximm e^ gravidagrana, merumq; trabe.
Koftraque Barbaricos tetigerunt linteaportm, Etfinm invecta vixfine mercefuit.
Scilicet, e minima magnum re cogere qu<eftum% Maximm hacftudii pctrte triumphm erat.
Creverat aggeftisjam denfapecunia nummiiy Nec domm immenfas arlla tenebat opes.
tlafits © ambuftis onerataredtbat ab Jndis, Sed periit,patriisproxima claflis aquis.
Tlurimm implebat tabuLts mihi debitor ambat^ ■ Creiitaperjurm debitor effe negat.
Ergo velut liquidisfal crefctt cr interit undis, Vt creviftis opes, ficperiiftis opes.
© quanto placidos tranquillim exigit dnnos, Stii neque lucracupit, qui neque bellamovet!
Vives ^tthiantiade, tua linquo negotia, dixi, Nullamihiveftra merceredempta quies.
Sifidfacerem, toties fruftrantibm omnia votis, . M-irte negante decm, Mercurioquefidem?
'Regis in ignotam fubrepfileniter aulam; Magnaque mox Re^i fama relata mei eft.
Etvocor, C videor,placidoque arrideorore; DumqM loquor,prona Vrincipis aurefruor.
Hefci*
|
||||
|
272 PlA DESIDERIA
Wfcio quidfuerit, quod Rex ita capit amare%
Ifonfuit hoc meriti,fed magefortis opus.
Settfuerit virtm, feufors,fen Regim error, Maximm exiguo tempore crevit amor.
S<epe diem noiri conjunximiti, inqueloquenio, Nonfuerat vifm prjicipitaffe dtes.
S<epe domi tttcitas lnfti traduximm horas, .Vnaque jxpe foris menfa duobus erat.
JJon ita Scjanum Latixfavor extutit -4uU$ clitm ^kxandro non ita caras erat,
Commodus haud tantumpotuit tribuiffe clcandro, *Am Conflamini plm amor ^iblavio.
lamquefuafateor, fxvor hic, novitate placebat, fjrtproh er.onjolit.e res novitateplacent)
lAid&qv.e feli.em, felicem turha vocabat, Qgpdmihi tanta Vucis gratia partaforet.
Vahl nimis infidis fubnixa potentia fceptris, Qtta minimo jortis ttirbtne verfa ruit!
Ecce, mtnax teiricos ccepit Rex ducere vttltm, Xec tamen efl vuio gratia Ufa meo.
Heimihi! ccebtmamor,fttbitamfevertitiniram, lioflis e* epatrio cogor abirefolo.
Jzt veteres av.r.i cafu, nova fabula, fafos; Fabulafic elegistrifle canenda meis.
*4rcadii Eutropim; Stilico redivivm Honorl^ Et Conftantini Cccfark ^blavim;
Clitm ^dexandri; Ttbefejm ey Sejanus, Rurfmin hiflorice parte ftterement.
O Vem! o qttanib tranquiliiits exigit Łvum, Sitd locat infceptrts .votaque fpesque tuisl
Miki
|
||||
|
LlBERSECVNDVS. 2.7$
|
|||||
|
JMihi autem adhxrere Deo honum eft:
ponere in Domino Deo ffem meam. Pfalm. 71. COs. humanum in defiderio a»ternitatis Augnft»
non fixum, numguam ftabile poteft ef- mana. fe: fed omni volubilitate volubilius dealio cap.af.' in aliud tranfit, quaerens requiem , ubi non eft. In his autem caducis Sc tranfitoriis , in quibus ejus affeftus captivi tenentur, veram requiem invenire non valet, quoniam tantx eft dignitatis, ut nullum bonum prner fum- rnumboimm, ei fnfficere poflit. [Et ego] aliud & aliudfequebar,&k nullo AugufK
lmplebar : dum non in me inveniebam te, foliloq. incoinutabile & fingulare, indivifum, nnum cap.13. bonum, quod confequutus, non egeo; quod confequutus, non doleo; quodpoifidens, la- tiatur totum defideriuin meum. [Sednuncj nihil mihitam dulce quam Augnft.
cum Domino meo efle. Mihi amem adbdrere medit. Veo boiium eft. Da mihi, Domine, donec his cap.37. fragilibus aflifto membris, tibi adbtrere, ficut fcriptnm eft, qui adharet Vomino,n?iu4jj>iritfi* efi cum eo. Ehgant alii militiam, alii adVocationem, Auguft.
aliidiverfas varias<^ue doctrinas, alrinego- »ri H-7». tiationem, alii agriculturam, mihi antem ad~ hitrere Dee bonum esl. Deo adha:rere nih.il eft melius
|
|||||
|
274 Pl-A DESIDERIA
melius , quando eum videbimus faciead fa»
ciem: modo ergo quid? quia adhuc peregri- nus loquor, ~4dh^rere Veo bonum e\i; fed mo- db in peregrinatione,quianondum venit res: ponere in Veofpem mea. Quarndiu ergo non- dum adha;!7fti,ibi pone fpem. Hucluas? prse- mktead terram hanc anchoram. Nondum hxres per pra-fentiam ? inhaere per fpem : & quid hic ages,ponens in Deo fpem tua? quod erit negotium tuum, nifi ut laudes, quem di- lig;s ? Ecce fi amares Aurigam , non raperes ca:neros ut tecum amarent ? amator Aurigac quacumquetranfir, loquitur deillo, ut cum illo eum ament Sc caeteri. ISa.fil.in Vivitite fiaffluant,noiite cor apponere.Tluxa Tfal.6i. eft divitiarum natura, fuos pofleflbreSjOcyus torrente prwapido, pratercurrit; aliosalio modo, apta mutare Dominos. Hodie hujus eft ager, cras erit alterius,& paullb poft ad a- lium perveniet. Refpice parumper ad civita- tis domos; q uot nomina ex eo tempore, quo fuerunt^diricatx, fortita: funt, aliter ab aliis atque aliis appellat* poffefforibus? Et aurum & manibus habentis fe,fluens femper ad alium transfertur; & ab illo, ad alium; magis enim aquam manu circumplexam retinere conti- nenter poffis , quam divitias confervare tibi ipfi. Gregor. Iuftorumjudicio ( qu*libet bona adfue- hom.4. nnt ) cum fanclis defideriis xfluant, bona in Euan. minimc |
||||
|
LlBER SECVNDVS. 277
minime videntur. unde David Propheta, qui
Regni divitiis, multisque obfequiis fulcieba- tur^ quamvis & h«ec ad neceffitatem bona ef- fe confpiceret, uni tamen fingulariter bouo inhians aeftuabat, dicens : mihi autem adhce- rere Veo bonum efi. Sit ergo Dominus Deus fpes tua, non ali- j\0~ m
quid aliud a Domino Deo tuo fperes: fed ip- pfai. -9# le Dommus tuus (it fpes tua. Namque multi de Deo fperantpecumam ; multi de Deo fpe- rant caducos honores 6c perituros ; aliud qnodlibet a Deo, pratter ipfum Deum, fed tn ipfum Deum tuum pete. Relinque omnes a- mores , pulcrior eft ille qui fecit ccelum 8c terram. Beatmvir cnjta eJtnomenVominiJpeS ejus, Gr non rejpexit in vanitates C^ infanias mendaces. Sicut autem nemo poteft duobus Dominis Ori». ;n
fervire, ita nemo poteft in duobus Dominis Pfal. 36. fperare. Nemopoteft in incerto divitiarum hom. j. fperare, & in Domino. Nemo poteft fperare in Principibus, & in Deo. Nemo poteft fpe- rare in viribus equi, & in Deo. Nemo poteft fperarein f«culo,& in Deo. Nifi enim in fo- lo Deo fperaveris, & videat Deus fpem tuam in feculmn aeternum e(Te converfam, & quia aliam nullam omninb fpem geris,ni(i in ipfo, qui vivificat mormos,&vocat,que non fuiit, non poteris eripi a. peccatoribus. Solus eft e- nim ipfe qui faivos facit Jperantesin fe. S Huic
|
||||
|
7.-J6 PlA DESIDERIA
Bafil. in Huic quiift hominefpem ponit, magno-
rcŁ- fu- pere eft metuendum, ne in execrationem il-
fosdifp. larn incidat: Malediitm homo, qui confidit in
queft.42. homine, crfv.lcit carnem brachiijki, cr defecii
a Vomino anima e\m. Qvx verba cum dicunt,
Qm confiditin homine, illud pracipiunt; ne-
quaquam jn alrero fpem ponidebere: ciim
autem, cfkkit carnem brachii ftti ■ in fe, fui
habendam fiduciam vetaut.
Bern fe Qnidquidigitur ageudum fit, quidquid
9- fuper' declinandurn, quidquid tolerandum, quid-
Seat.qui 1'iid optandum: Tu es Domine , fpes mea,
habit. nxc una mihi omninm promiffionum cauf-
fa ; harc tota ratio mex expeiftationis. Pra:-
tendataltcrmeritum; fuftinere fejaftet pon-
dus diei &;eftus;jejunare bis in fabbatho di-
cat, poftremo non effe iicut csrr.eri hominum
glorietur ; mihi autem adh.mre Teo bonum
eyi,ponere in Vomino Veojpem meam. Sperent
in aliis alii ; forte- hic in fcicnfialitterarum;
hic inaltutia fcculi; ille in nobilitate; ille in
dignitatc; ille in alia qualibet vanitate conri-
dat; proprerte , omnui deirimentafeci, & ut
flercora arbitror : quoniam tu esVomine fpes
mea. Speret, quivult, inincertodtvitiarr.m,
ego verb, ne ipfa quidem , nili abs te, viclui
necefTaria fpero. Si mihipraemiapromittun-
tur, per te obtinenda fperabo. Siinfurgant
adverfum mepraiHa, fi fkviatmundus,fifre-
inat malignus , li ipla caro adverfus fpiri-
tum
|
||||
|
311 B E R S E C V N D V S. 277
tum concupifeat; in te ego fperabo. Quid
cunftamur abjkere omninb fpes miferas, va- nas,.inutiles, fediktorias , & huic uni, tam folipae, tam perfecta, tam beata: fpei, totai devotipneanimi, toto fervore fpirkus,.inha:- rere? fi quidilliimpofsibile, fi quidvel dif- ficile eft, quaere aliud in quo fperes. Fortijiimnm folatium habeamm, quiconfugi- Hebr. <5.
nmi dd tenendam />ropofitamj}>em: quamftcut ancoram habeamin animx tutam ac firmam* Iam fpem quafi ancoram [ praMnifirrius] Aug. m
ne in ifto mari turbati,naufragemur. Quem- ***'• 64' admodmn enim de navi quaz iu ancoris eft, reite dicimus quod jaminterrafit, aihuc tamen flmftuat, fed ih terrd quodammodo educla eft contra ventos , 8c contra tempe- ftates;fic contra tentationes hujus peregrina- tionis noftra;, fpes noftra fundata , facit nos non abripi in faxa. ^dhxreat, quaefb, Domine, anima meapo/l Ambrof.
te, &rfufcipiatme dextratua; fuftollat me ia orat' fuper altitudinem rerra:, Sc cibet me illŁ cau- lefti hereditate,cui fufpirat peregrinatio mea die ac nocle. |
||||
|
Sub umbra tuim , ^uem dejiaeraveram ,jedi.
Cant. i. XXIX.
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 279
XXIX.
Sub ufnbra illius, quem defidera-
veram, fedi. Cant.2.. FOrsiter ignotasiongum meditabar in oras,
Et bonajam ccepttepars erat atla <vtx, Vtquefolet laffm metam fpetlare viator, Credebamjpatiispauca deetfe meis.
Vt ccepi reltquos metiri providapajjtcs, ■ Majm erat medio, quod fuperabat, ittr* ■
flei mihi! tum refuge ceciderunt corpore viref, Totque, nimis durits, millia vifa labor.
Ergo ocuios ccelo mifera cum voce tetendi^ Ferret an hinc aliquis, voce vocatus,opem?
Etmihi,quis,dixi,dabithifcefub dtftibus umbra? Solis ah infefto verberor igne caput.
*4ff>ice,fub plantis quam ferveat arida telltts, Siccaque femuftos urat arenapedes.
O nemora! 0 rigu^, frondofa cacumina, fylvne! O latebrae! ofontes! arboresque domus!
0 utinam, vitidespandat mihi populus alas, ■^ut caputhoc,malifrondecomantetegar!
^iudiit ilte maufolifM lenire querelas, Cujus erat toties umbra petita mihi.
Etfcio, qub properas,fcio, quas,ait,arripis oras; Etjcio, quam toties llumina pofcis opem: '
Cceleftis. Solymtf longinquam tendis in urbem, Quamqut agis in terris, huc tibi, vita via eft.
S 3 lamcfi |
||||
|
28o PlA DESIDERIA
|
|||||
|
Iamq; gravat longi te tanta molejiia curfus,
Et cuperes Mali fronde virente tegi.
Eccetuis venio fperata laboribm umbra, Quamqi voves,placido tegmine, Malm ero.
<4[picis h<erentesfunefla ex arborepalmas, Qupsc[;fodit geminos cufpis acutapedes?
*Afpici*innumero laniatum vulnere corpm? ~4fpicis? heti vix eft corporis umbra mei,
f/tec tibi qu<e(ifamfefU dabit umbra quietem, Tortut es* in duris, h<ec tibi malm, erit.
Pixerat, &' viresfubito redierejaccnti, Tantaloquente Veo, vis<\; vigorq;fuit.
Tunc egofufficiens, injponfum luminafixi: Hei mihi,fufpenfm de Crucefponfm erat!
Et qualis,fponfe,inqu<t,b<ec eft,qua trifiisimago? Haccine erit capiti Malus apmameo?
ffac egofanguinea languens refidebo fub umbra? Th, crucisinfamemperpetierenecem?
O mala Malm! e* infetix,qu<e te mantv um<{uam Fixit humo! mamts h<ec, c<ede cruentafuit.
^ttamen h<ec Utos malmjacit ardua ramos, Vtque (ubem,placidos umbra dai apta toros;
Vmbra dat apt4 toros,fed non tamen apta fopori: *4h!magis h<e lacrymas,MalM et umbrapetfit.
0 bona Malm! tzr o felix,qu<e te manm umquam Fixit humo! manm hxc vivere dignafuit.
Jam video, cuite fimilem, mijponfe, vocabo; Scepc mihi umbrifcrx munere funtle domm.
Qualis onuTta rubrii latefua brachia pomis Spargit, sraptdfiti mnncra Malm hapet;
Exfuperatque
|
|||||
|
LlBER SECVNDVS. 281
Exfuperatque fuas, numefosa fruge forores,
Vna nemmlafi-s, bojfitibusquepeniu:
lalis es mftivis mihi, fponfe, caloribm umbra; Lymphaque dumfitio, dumfameoque, cibtii.
O quoties ego te! quoties, mijponfe, vocavi, Vt femel illa meum conderet umbra caput!
Hic ege, (iliceat, dixi, gemebv.nda fedebo; Vtjedet amiffo mcefta columba viro.
Et modi purpurei concreto fanguine crines, Et modb materies, labra, doioris erunt.
Nkkc oculi ante oculos, nunc frons,nunc pendultt cervix, Kubraque concreti fanguinn imbre coma.
r> quoties lattts boc,lacrymdnsq;gemesq; videbo!. Ue videam, lacrymis impediarque meis!
tiulta tamen dabithoc mium mihi vulnera, vul- nm, Saucia dum geminos labar ad ufque pedes.
Tcncqm iterum amplexu lignum lacrymabiU firingens, Subfcribam hcec plantis vefbafuprema tuis:
En duo quicaujiSpriebentfibi mortis,^4mantes; Htnc Dolor haurit aquis,hunc ~4mor igne crei
mat. |
|||||
|
Snb
|
|||||
|
2?2 PlA DESIDERIA
|
|||||
|
Sub ambra illim,quem dcfideraveram,
fdi. Cant. 2. Origen. AMoris enim vulnere percuiTa arborum
hom. 3. i~Afolatia fylvarumque fe&atur.
inCant. Sicut fnamque ] arbor meli inter reliqua
ibidem. ligna fylva:, ficeft fponfus inter reliquosfi-
lios , habens frudum, qui 11011 folum fapore
omnes, fed 8c odore pracellat; & duos ani-
vax fenfus , ideft guftum 8c odoratum reii-
ciat: diverlis namque copiis inenfam fuam
nobis prxparat fapientia, in qua non foluin
panem vit* apponit, fed immolat carnes ver-
bi; 8c non folum mifcet in cratere fuo vi-
num, fed 8c mela adhibet odorata 8c dulcia,
qu*nontautum inore& labiis fuavitarem
reddant, fed 8c interioribus tradita faucibts
dulcedinem fervent.
NyfT. in Is eniiji qui in fylva naturas noftrs, ob fia
orat. +. erga geiuis iunnanum benevolentiam gerini-
inCant. navjt) eoipfo quodcarnis ac fanguinis par-
ticeps faitus eft , qualT malum quoddamexi-
ftit. Nam in hoc fruftu videre eft quiddam,
quod cum utroque, uimirum , carne ac fan-
guine,lTmilitndinem aliquam habeat:ctenim
ratione coloris fubalbi , carniquodpropriii
eft imitatur; rubedinis lpecie, cognatioquali
quxdam cum fanguinis natura indicatur.
Aftiuclt' ^erito erg° eJus delideraverat mnbram,
de
|
|||||
|
LlBER SE CVNDVS. 283
de qno & refrigerium eftet Sc refe&ionem
pariter acceptnra Nam cxtera quidem fyl- Varum ligna etfi umbram folatii habent, fed non vitx refedionem, non fruclus perpemos falutis; unus eft ennn vita: auctor, unus me- diator Dei Sc hominum homo Chiustvs Iesvs , quidicit fponfa: fuae: Saitn tua ego fium. Propterea ergo Christi potiffimum defideraverat umbram ; qubd folus fit, qui non folinn ab aeftu refrigerat vitiorum, fed & replet deleftatione virtutum. Sub umbra e- jus quem defideraveramjedi. umbra ejus, caro ejus. Quis enim poffet fuftinereSolemjuftitiaeGuill.
nudum ? qnis nou confumeretur ardentibus apud radiis ejus? aflumpiit ergoSol juftitia; homi- Delnoin nem mediatorem, & ita ex con junclione fo- c'2 ■ * Iis & humani corporis facta eft mnbra. ChrisTvs ergo affixus adlignum, ficut Ambrof.
maium pendensinarbore, bonum odore mun-ln , ~" dana: fundebat redemptionis ; quae peccati ^ " " gravem deterfit fcetorem & unguentumpo- tus vitalis effudit. Tamquam maii.m, inquit, in i'gniijylv<e , itd confobnnw mem in medwfi- liorum. in umbra ejm concufivi ey fedi. Bona umbra, quae nos ab iniquitatis fole deferidit, C?frnclat ejia dutcis in faucibm mea. Qui fru- clus ejus dulcis, nifi praxlicatio Dominicae pafiionis? Nathanael fub arbore fici videtur; David, in Ambr, in
S J umbra |
||||
|
2?4 PIA DESIDERIA
TCal.ns. ttmbraalar umDomhu Iesv fperarefedicitj
Odon.3. Zaccharus in arborem (tcomori afcendit, ut
Chs.istvm videret. Nobis quoqj expandit
manusfuas Iesvs, uttotum mundum ob-
umbraret. quomodononfumusin«>B4crt,qui
Crucis ejus protegimurvelamento ? quomo-
donon fumusin umbra, quos crucifixusit
malignitate faxuli, & corporis ardore defen-
dit?
Idem H*c umbra David protegi fe poftulabat, ne
ibidem. cum perdiem Solureret, vellunafer noliem*
O&.4, tianc umbram fpiritalis miniftrat gratia , tor-
rida faculi hujus , 8c mundi a-ftiva fugienti»
bus. In hac ergo requiefcamm umbra , pecca-
torum noitrorum asftibus fatigati ; (i quos
adufliclibido , hosDominiCruxrefrigeret,
jn qua fe reclinavit, ut noftra deli&a fufcL-
peret.
Honor. Vmbra fit ex corpore & luce , &eftitine-
apud ' rantium refrigerium ab a:ftu , & prote&io a
Delrioin tempeftate. Arbor vitas fcilicet matut, e&fan-
c.2.Ciit. BaCrux: frudtus ejus, Chriftut; umbra , tutela
vc*l refrigerium humani generis , quod gravi
onere peccatorum per xftum concupifcentias
premebatur.
Grcg. in Vmbra Chrifti [fiquidem] omnem tenta-
c. 2,CSt. tionum fervorem tempcrat, & dum aura fuas
infpirationis fuaviter mentem tangit , quic-
quid noxii caloris fuftinebat, expellit, & qua
jajnforfitan niinius vitiorum a?ftus marci-
dam
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 2%f
darh fecerat, umbra fanfti Spiritus , prote-
gens recreat, ut dum in ejus infpiratione fe- dens paufat, vires colligat, quibus ad ster- Jiam vitam robuftiiis currat. 'Petumbram ex fuperna prote&ione refri- Gre<*or.
geriumcordis exprimitur. Sicut fponfa in tlib. 33. Canticis Cant. adventum fponfi prxftolata mor. ca. pramunciat, dicens : Sub umbra lilim quem 3-in cap. defidetaveram fedi, ac fi dicat: abaeftu carna- 4°.I°b, lium defideriorum,fub adyentus illius prote- ttione requievi. Nonne meritb fub arboris hujus nmbra Honor,
fedit genus humanum , quod per efum ligni apud fcientixboni 8c mali paradyfum amiferatrDelrio grave onuspeccatorumin eftu vitiorumpor-cap.i, rabat,quod deorfum in prxcipitium tormen- torum trahebat, & ideb ad arborem vita: IisvmChhisivm feftinabat. Tu ergo, vide, ut vivas in umbra ejus , ut Bernar.
quandoque & regnes in lumine ejus. Non ferm.48, enim tantum umbram habet,habet Sc lucem. in Cant. Apoftolusdicit: legem , umbram habere Origen.
futurorum bonorum , & omnem vetcrem hom. 3. culturam umbram & exemplar pronnnciat'» Cant. efle cceleftium. Nosautem alienifumusab uinbra eorum.quoniam non fumus fub lcge, fed fub gratia , fed quamvis non fimusfub iimbra illa,fumustamen fub umbra meliore; jn umbr4 enim C H r. i s t i vivimus mter gentes. Et
|
||||
|
28cJ PlA DESIDERIAV
|
|||||
|
Ibidern. Et meritb fponfa fub meli umbri federe
concupifcit, fine dubio, ut vitae, qux eft in
ejus umbra , particeps fiat, videtur omnis
[quoque] anima, donec in pra fenti vita eft,
umbram habere neceflariam , propter illum,
credo, ardorem Solis, qui cum exortus fue-
rit, continub lemen, quod non alta radice
demerfum eft, arefcit & deperit.
Bernard. Sed fortafle felicius aliquid iftaexpertam
ferra.f 8. fe gloriatur in eo quod fe in umbradicit non
in Cant. (ut propheta ) vivere, fed fedifle : federe e-»
nim quiefcere eft. Plus autemeft quiefcere
in umbrd quam vivere , ficut vivere plus eft
quamtantummodb efTe in ei. Igitur quod
eft commune multorum, Propheta alTumens
fibi; in umbra ejus vivimut,inqnit: fponfa ve-
xb , habens pra:rogativam , etiam quod fub
ea fingulariter federit gloriatur. ubi itaque
nos cum labore vivimus, qui confcii pecca-
torum fub timore fervimus, ibi hajc devota
& amaus fuaviter requiefcit. Denique timor
pcenam habet, amor fuavitatem , unde ait;
Etfrullwi ejus dulcii gutturi meo ; guftum con-
teinplationis fignificans , quem obtinuerat
per ainorem fuaviter fublevata. Aft iftud , in
umbra, qma,j>erfpeculum esr in <enigmatt>, erit
ciim declinaverint umbrje crefcente lumine,
imo penitus difparnerint, & fubintrabit ficut
perfpicua ita & perpetua vifio, eritque nort
modbfuavitas gutturi, fed & fatietas ventri,
|
|||||
|
LlBER SECVNDVS. 287
fine faftidio tamen :fub umbra eps quem defi-
deraver^fedi,^ fru&m t\m dulcu gutturi meo. In teergo, dulciflimeDominelEsv, qui- Bonay.
efcat mens noftra, & a te, nec ad modicum 2. part. feparetuft Stultiflimuih quidem eft, etiamftlmul. nobiliflimo &jucundiflimo locoexire.Quo- caP-8. moio audemus , nifi dulciflimum fponfum infpicere,'ne lubtrahaturi nobis? quid,quas- fo, nos movet, aliud intueri ? quomodo om- nia non defipiunt & defpiciuntur? Confugiat, Domine, mens mea,fub umbra Aut,u(i
alaritm tuarum, ab aeftibus cogitationum hu- mcciit." jnsfeculi; utintui refrigeni temperamen- cap, 37. toabfconfa, laetabunda cantet, &dicat : In p.tu.inidtpfum dormiam ©* requiefcam.. |
|||||
|
XXX.
|
|||||
|
Sifimodo cantabimus canticum Vomini intir-
rhaliena? Pfalm. ijg. XXX.
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 289
XXX. Quomodo cantabimus canticum
Domini in terra aliena?ryS/. 136. QVid toties cantus iterate jubetisamici,
_^Seu lubeat digitis,feu juvet ore loqui? Cantm Letitiampofcunt, animi'que qttietem, Turbida citm mens efi, os, digitique dolent.
Quin mage cantand»,ctiml:sjacet<egra,monelis; Tuncque opm ejfi lyra, tuncque opm effe cbely*
yiempefuo nimihm ne merfa dolore laboret, ^iut intentafuis, fit nimis ipfa malis:
Qmd quod opem ceru promittitis ufque medela, Vefira nec exemplo dilla probante carent:
Tncitis hanc eauffam cttr laffm navita cantet, Sollicitat celeri cumfn-ta lenta manu.
Quiquegregem virides pafcendii dttcit in agros, No», ni(t ne nimiUmfit moralonga, canit.
Et canit m fallat fafttdia longa viator, Miles C M cantet, noxq; laborquefacit.
Von ego,quodfaciunt,miles, nauta, atq; viator, QHpdquefacit paftor, damno rebellis opus.
^idde quod ty Domin<e ja dudu affueta querelis, ^Adfolitos gemitmplm mea lingtta valet;
Vixqtte retentantijam carminaprifcajubibant, Mttfica quin etiam res mihi vifa nova eft.
Vtque timet longo veniens e carcere Solem; Sic mea Utitiam iingtta modosque timet.
M
|
||||
|
2p° PlA DESIDERIA
*4d numeros quotiesfuit impetits ire relilios,
^4utfolitam digitis follicitare chelym;
*4ut docio querulas impeilere peciine chordas, -Aut mollem artiiulis increpuiffe lyram;
*Aut leve ceralis modulari carmen aventt, ^4ut vociliquidds afjociare fides;
Heu! toties lacrymtejunt, me tentante, profufi, Et lacrymii, digiti, voxque retentafuit.
Mox luBata iterum canlu ded ncere vocem, Et querula digitosattenuaffc hyra;-
Vequicquam adveffis fenfi me tendere Mufis, Plla nec eft noftra harlitos iiia manu.
Interealonga jam dejuetudine pigra, ~4rtem dedidicit voxque, manusque, fuam.
Vec fi nunc ftuiium gravitdtis inanereteniem, Mollefcant ftudio ferreafata meo.
Efio,fciam levibuttamen adderecarminanervis, ^lplaque mutandis fit mihi lingua fonis;
Et vincam ^fonias digitis autgutti/.re Vivas, Et mea fit melior, Marfia, Canna iua- .
Vanaq; multiforem cogam fubmittere buxum, Etfuperem Threffe fidrr.ina dotialyr*:
QJieftibus, an cantu videor debere teneri, Maxima cuiflendi copiafemper adeTl? \_efl;
^4h!bene,necante', mihiper malaplurima cautii Verlit c in morem, \am mibipnnedolor.
Nec locits,ut cantem,patitur,neq;tepora profunt; Vtque locmftnat aut tempora, mceror obefl.
Qiad? vultispatriaprocul a teilurejacentem, Externo patrios orbefonare modos?
Varcite,
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. a$>I
Tarcite ,fortumenimii extdh ista repugtiant:
No» eft convenitns cantibiu ille locits.
Exul ego eypatrio tam longe difSita Cxlo, Impellampairi* dulcia fiia lyr^?
farcite tam mijerumfortun<e vulnus habenti; Cantandi, externo nulla libido folo est.
Triflia fiebilibm mananl mibi lumina rivis, Et videorfeftam poffe ferire chetym ?
Semperin obtutu vigtlat mensfixa maiorum, Et cythara. vidscrpoffe, vel orehqlii?
Heu! ntmis inftflv.ntprxfentipe8ora fato, Et nv.mqv.am exil»fcnjtti acerbw abefl:
Si quifquam his jubeat ^mphionavivtre terrh; iionio numquam beiline tangat ebur.
'B.efpeBuEuridtcenpropcrocumperdiditOrpheM^ Ilicetartifices obrigv.ere manwj
Et manibm cecidit leve cum tesiudinepletirum, TraEtaque funt cafugarrulafilafuo.
SZmdmihi, non uniifatormn cladefepv.lu Vracipitii,tolies ungue cierefides?
T>um circumjficiens, ubtfim, te VatriaffeBo^ Heu cadit afpettu mens labefaBa, tuo!
(umfemel, ofperata ditt,tibi Vatria reddar, Tuncego voce canam,tunc ego mcntecanam.
|
||||
|
2$2 P I A DESIDERIA
QuomoAo cantabimm canticumDomi-
ni in terra aliena? Pfalm. 136. Augnft. \7"T r N A m pofTem talia dicere, qnalia
medit. V hymnidici Angelorum chori!6 quamlu-
cap.3j. benter me in tuis laudibus totum effundere!
6 quam devotiflime illa cceleftis melodia:
cantica, ad laudem 8c gloriam nommis tui,
in medio Ecclefiae infatigabilis perorarem!
Anguft. O beatx nimium illae Coelorum virtutes,
medit. qux laudare pofTunt te fan&e &puriflime,
cap.33. cumnimiadulcedine&ineffabili exnltatio-
ne! Inde laudant unde gaudent, quia femper
vident uude gaudete valeant 8c laudare. Nos
verb mole carnis prefli 8c proeul a vultu tuo
in hac peregrinatione pofiti, atque per mun-
danas varietates diftenti, te digne laudare ne-
quimus, laudamus tamen per fidem, non per
fpeciem. Illi verb Angelici fpiritus per fpe-
ciem 8c non per iidem.
Chryf. Noftra certe natura ufque adeo delecta-
in Pfal. tur canticis & canninibus , & tantam cum
41. eis habet necelhtudinem & convenientiam,ut
vel infantes ab uberibus pendentes , fi fleant
&c afrlictentur,ea ratione fopiantur. Nutrices
quidem certe, qu« eos geftant in ulnis, fepfe
adeuntes 8c redeuntes, 8c quaedam puerilia
iis carmina decantantes, fupercilia eorum ita
fopiunt: quocirca fspe quoque viatores me-
ridie
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 293
ridie agentes j'ugalia animalia hoc faciunt
canentes,itineris moleftiam illis canticis con- folantes, nec folum viatores, fed eriam agri- CoLe, uvas intorcularicalcantes , vindemi- antes & vites colentes , & quodcumcj; aliud opus facientes, fepfe cantant. Nauta: quoque remos impellentes hoc faciunt. Iam verb mulieres quoque texentes 8c (\mbror.
confufa ftamina radio difcernentes,fa:pe qui- enarrat. dem & per fe fingula:,fa:pe autem etiam om- in Pf, 36. nes concorditer , unarri quamdam melo- diam concinunt. Hocautemfaciunt & mu- lieres & viatores & agricola: & nauta, labo- rem qui ex opere faciendo fufcipitur, cantu, confolarivolentes;utpotequbdanima,(icar- men & canticum audierit, molefta & dif- ficilia fit facilius toleratun. [Sedj quomodo cantabimui canticum "Domi- Ambrof.
niin terra, aliena ? Hebrsei non canebant in enarrat. terri captivitatis , quodinfua patria canere m"'36, confueverant. Hsc terracaptivitatiseft,alia terra libertatis eft; ifta peccati, illa quietis a> terna»; valleftris ifta, illa cceleftis. [Imb] fi caro menti repngnat, nec fubdi- Ambrof.
ta eft animi gubernaculo, &mentis imperio, lib;a: de aliena esl terra, qua: non domatur exercitio p°inijj cultoris, & idebnonpoteftfru&uscharita-c'tf' ' tis, patientiam pacis aiferre. Qiiomodo canta- bimus canticum Vominiin terradicnk? Quicantat, vacuus eft, &c diverfarum co- Atllbr('1*-
T x ^itationum |
||||
|
294 PIA DESIDERIA
in Pfal. gitationum curas relevat, culpas relegat, fe-
118. O- queftrat avaritiam , &non folum corporis fton. 7. voce, fed etiam mentis fuavitate fe mulcet. Nazian. tfamckm mens querulo femel eft obfeffa dolore, de hu- ^jj i^(a occ[ujM tmc /,ays( illtfoyes. natura. *n regi°ne umbra: mortis fumus; abfcondiw
Ambr. in eft vita noftra, non libera. Erit enim libera
Pf. 118. inregione vivorum.Ibiergo vivit anima no-
Ofto.21. ftra,ubinihil mortale,uihilinfirmum amicl;a
fit, nihil debitum pcenay ibi laudabit Domi-
num, ubi depofito infirmitatis corpore, con-
formis elTe cceperit gloriae corporis Chb.i-
sti , nam dum in peccato fumus, plene
laudare quid pofTumus? In umbra fumus hic
pofiti, in umbra vivimus , in umbra' lauda-
mus : perfede in umbrS laudare non poflu-
mus. Denique in terra aliena fumus : quo-
modo cantabimm canticum Vomini in ter: a a-
liena?
Ifcidem. Eructabat hyxnnum anima pia , cuidice-
fuperius. Dat Dei vetbmn.-infehuamihi vocem tuam,quia
vox tuafuavis eft. erudabathymnumcuidi-
cebat: Favum difiiilant labia tua o fponfa , mel
ey lac fub lingua tva ;, fed non poteftqms an-
te eruftare hymnum , nifi didicerit juftitiaj
Dei, 8c didicerit ab ipfo Domino Deo fuo.
ideb fpecialiter hoc David petit, ut eum do-
ceatDeus. quomodocantare poteftinme-
tu pofitus & m tiinore pcenarum ? quomo-
docantareponeft gravium fibi confcius de-
licloium,
|
||||
|
LlBER SECVNDVS. 29/
lidtorum; nifi prius fiat venia: fecurus ? De-
nique quomodo cantabimus canticum Vomini iit ierra aliena, in qua impugnetur, in qua capti- Veturinlege peccati; in qui defleat atque deploret fua: captivitatis arrumnas? O pax illa, quam videbimus apud Deum! Ł«Ł•in
6 illa fancta asqualitas Angelorum ! 6 illa vi- ^w^'3»' fio & fpedlaculum pulcrum ! ecce in Baby- lonia pulcra funt quanenent; non teneant, non decipiant. Ahud eft folatium captivo- jrum, aliud gaudium liberorum. Facile poteft demonftrari captivos noslbidem.
efle: Nonenirarefpiramus jam maurasil- Iius libertatis; non enim fruimur hbertate veritatis ; deledtationibus temporalium re- rum tentamur , & colluclamur quotidie, cuin fuggeftionibus illicitarum voluptatum. Vixrefpiramus, vel in oratione; captivos nos efle intelligimus. Illi autem qui captiws duxerunt nos, qttan- Ibidem.
do intrant in corda hominum Se interro- gant nos, & dicunt nobis: Cantate nobu verba canticorum: Quid refpondemus? Babylonia ie portat, Babylonia te continet, Babylonia te nutrit, Babylonia de te loquitur ; non nofti capere nifi quod fulget ad tempus; Kterna meditariignoras, non capis quod in- terrogas. Suomodo cantabimw cantkum Vo- mini in terra aliena? T3 LIBER
|
||||
|
A
|
|||
|
vddjuro vos, fi!tŁ Hieruftlem, p inveneritii diu-
Hitm meum, ut niMcietii ei: quia amorelan- tuco. Cant. j. XXXL
|
|||||
|
md
|
|||||
|
LlBERTERTlVS. 297
XXXI.
Adjuro vos, filiae Hierufalem, fi in-
veneritjs dile&um meum , ut nuncietis ei : quia amore ian- gueo. Qant. j. COelefles animte , Solytn* cteleftisalumttie,
Qua teritis mveo carula templa pede; Vos ego, vos numquam violando carmine teftof, (St mew e(i vobisforte repertwamor)
picite, quod coeca, fic e}W langueo flamma, tanguet ut ^tftyrio flofculw uftus agro.
Vempefuas nuper ciimjpargerst ille fagittas, Velituit propriis miftw arundinibw:
JBtfumma trifidi prxfixw cujpide teli, Cor mihi, ceu Varthi, canna reduncafidit.
>Ab quibw, ah quantit tumpeBw amoribusdrfti! Konfurit JEtn<eo ftevior igne rogw.
Nunc igitur cupidus de me/iplura rogabit, (Namquefolent cupidi multa rogareproci)
T>icite, languentis qmfttmea vifaftgura; Vluraque, languentem non potuiffe loqui.
Siroget;anlentomihifebris imftuet igne? Vicite, quod nullofebris dbigne coquar.
Siroget, an mortis propior ftm vifapericlof Vicite quŁ vobis, ore tacente, loquor.
Picite, nulla mtis vos reddere nuncia verbis, Sedfati tanthm reddere verba mei.
T j Si
|
||||
|
Joo PlA DESIDERIA
Silubext noftrostameniili nofcere vultus,
Nec gravefit vohis dicere, qualis eram:
Hac, precor,autfimtii,tum me depingiie formi, Qiafciat e*r morbi qumfit origo tnei.
Tticite, quodjaceam tenebris exjangunobortis, Succtduo tnnudum corporelapja folum.
Sintque hebetes oculi, media ceu morte natantes, Inque (inu jaceat languidaJacra manus:
Wec rofapiclagenis, neque viva corallia labris, Venttque vix, quamvis poilice talta, micet:
Jamque diw nullo conjietme viverefigno, QMm quod anhelantipeBore fepegemam.
Quedque mihi certA nonpofim fingere cauffam, Cur toties nullo Ufa doiore querar:
VonpoJSim, nififorsgemitu Jeprodete cogat QuigemitumtotiespeSore rupit Jlmor.
Jam video, hxc nojhifuit unica cauffa doloris, Etquid amans effit nefcii, amansquefui.
Jiocfuit, hoc toties mejujjirare coegit, Ver grcmium injuffe cum fiueretisaqux.
Jioc fuit, ut quamvis toties alienaloqucnti, Illius ajiidue nomen in oreforet.
JErgo meis, oro, Viletto h&c dicite, verbis; Quod cremcrimmodicisiUius <egrarogis:
Vicite, quodlentofic torreorilliusigne, Vt rofa coslefti torrida fafta cane.
Vicite, qubd longa fic ejus langueo flammZ, Vt languent ficca lilia cana coma.
Vicite quodque mei cauffa unicafit languoris, (Qmfimul eft mortis cauffafetturtts) ^4mor.
*4djur»
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 30I
|
|||||
|
Adjuro vos,fili<e Hierufalem, ft inve-
neritis DileBiim meum , ut nuncie- tis ei: quia amore langueo, Cant. j. PRobavit dilectionem fuam nobis Nyffea.
praxlarus ille procus animarum noftra- prat.13. rumCHRisTvs, qu&adductusetiamtum, mCailt> cuin adhuc peccatores eflemus, pro nobis mortuus eft. Idcirco fponfa viciflim, amore incenfa erga illum, quiipfam dilexerat, de- Jnonftrat latens iu fe dileclionis telum , imo m pectore. Sagktarius autem ejaculatus hoc telum, Nyffen.
eft ipfa dileftio, Sc Deum efle dilectionem, prat.4. facris e litteris didicimus, qui quidem,telum m Caat» eleftum, Deum illnm unigenam, ad eos iriit- tit, qui fervantur; fpiritu vitx, triplicem cuf- pidis acieminungens , uteum in quemim- inifla fuerit, una cum telo, &ipfo fagittario, in unum colligat. Itaque videt jam anima perdivinos gradus inlublime deducra dul- cedmem dile&ionis , tamquam telum in fe- fe quo vulnerata eft. O praiclarum vulnus! 6 duicem plagam, per quam vita ad interio- ra penerrat, quafi quoddam oftium & ja- nuam (ibi aperiens ipsa divifione! Quam pulcrum eft, quam decornm , vul- origen.
nus .
|
|||||
|
302 PlA DESIDERI A
homil.i. nus a. charitate accipere ? Aliusjaculumcar-
iaCant. nei amoris accepit, alius terreno cupidine
vulneratus eft ; tu nuda meinbra tua & pra>
betejaculo formofo, fiquidem Deus fagit-
tarius eft. Audifcripturam dehoc eodemja-
culo; imb ut amphus admireris, audi ipfum
jaculum quid loquatur: Vofuitme infagittant
tlefiam ©" in pharetra fua fervavit, C dixit
mihi: magnum ift tibi hoc vocaripuerum meum.
Intellige fagittam, quid dicat, & quomodo
&.Deofiteled:a. Qukm beatum eft, bocja-
culovulnerari!
Hieron. Nec mirum fi fponfus Iiabeat plures fa-
epift.140 gittas, de quibus m 11$. Pfalmodicitur:
ad Prin- Sttgitu potentts acntx. His fagittis Sc Cleo-
cipuun, phas, initinere, cum altero vulneratus a-
jeb.it: h'ome cor nof.mmardens erat in nobn?
& in alio loco legimus : ficut fagttu in ma-
mpotentts, itafaii excuffbrum. His fagittis
totus mundus vulneratus & captus eft. Pau-
lus fagitta fuit Domini; qui poftquam ab
Hieroiolymis ufque ad IUyricum miflus ar-
cu Domini, hiic illucque volitavit ; ad Hi-
fpanias ire feftinans, ut velox fagitta, fub
pedibus Domini fui, Orientem Occidentem-
<|ue profternat.
Au"ufV. Quid ergo dicam > quid faciam ? quo
mcditat, vadam ? Vbi eura quxram vel quando inve-
cap. 40. niam? quem rogabo? quisnunciabitDile&o
meo, qniaamorekngueo?
O vita,
|
||||
|
LlB ER TERTI VS. 303
O vita, cui omnia vivunt, vita qua: das Augnft.
mihi vitam -, vita quae eft mea yita! per quam foliloq. vivo , fiue qua pereo ; vita per qnam,C8P«I« xefnfcitor, fine^u^ morior ; vita perquara gaudeo, fine qua tribulor ; vita vitalis, dul- cis & amabilis, femper memorialis, ubi qnai- fo es ? ubi te inveniam , ut in te deficiam , 8c in te fubfiftam ? prope efto in animo , prope, in corde, prope in ore, prope in auribus,pro- pe in auxilio, quia amore iangueo, quia iine te morior. Anxia vota , fuis nefcinnt efle conten- Guilb.
ta raeritis ; ideo alien» precis mendicant ^bb. fuffragia, ^idjuro vos, inquit, filix Hientft- »er™-46- lem ; vos nunciate , quibns patet ad dile-la ^-*11'* clum familiaris accefTns ; vos nunciate, quse noftis ex parte , quanta fit amatorii virtus languoris, quam fit fortis , ut mors diledio. Sed quorfum fic adjurat ? N6nne Dile- Rupert.
ftus cun&a noverat, & in his amorem fpon- m Cant, fz amantis » fi Petrus dixit, Tufcu, quia ama. te , quanto magis , 6 dilefta, tam prudens, tam fidelis , per temetipfam abfque inter- nuntiisdicere poteras Dilefto, & fiequenter finedubiodixifti;dileftenullumtibiabfcon- ditum eft cor, nullius occultus amor, tufcis, |
||||||||
|
1
|
uia amoretui Langueo. Qtiorfum igitur, ten-
|
|||||||
|
ithzc adjuratio? N6nne atpercuita,percu-
tiat? utvulnerata, vulneret? Hmitiate ti, non quafi ignoranti ( rtihil Gail. a- emm
|
||||||||
|
304 PlA DESIDERIA
pu3 V)el- enim ei incognknm eft)fed qnia gaudet,quse
rio Cat.5 novit de diledta etiam ex aliis intelligere.
Guilb. Narrate & animnciate, & exaudiet vocern
Abbas veftram, ut refoveat vota mea , ^miunciate,
ferm.64. quiaamore langueo. Non languet amor, fed
in Cant. languet amans; ubi vigct amor, ibi viget lan-
guor, fi abfit, quod amatur; languet animus
dum aeftuantis voti nimietate conficitur ; li-
quefaclns fe fugit auimus amoris violentiam
ferre non valens. Sic enimin confumpta ma-
teria & jam deficiente , hnguidiora reddun-
turignis incendia. Et Veui nojier igniiconfr-
tnens efl. 6 potens & prapotens pailio chari-
tatis! fi non temperatur, non toleratur. Iure
potens; qua: animum , quem poffederit, fui .
lpfius efficir impotem.
Rnper. ^Annunciate, quia amoreUngueo , pr«ma-
mCant. gno faciei ejus videndae defiderio ; vit* ta>
dium patior, & vix prxfentis exilii moras fu-
ftineo.
Guilb. Singultusde imis prodeuntes prarcordiis,
Abbas crebri gemitus , nonnefunt quasdam eructa-
ftrm.46. fiones fpiritus & conceptse gratia: > n6nna
in Cant. tiiibus indiciis fe probat languor amoris?
Noneftoccultatuslanguor, quando gemi-
tns non eft abfconditus. Ipfe feproditlan-
guor, cum ha;c producitindicia.
Guliel.a- Langucoin amore mei, pra: amore fpon-
pudDel- ficceleftis. Amor ejus languidum Sc remif-
riom ca. fum m mefacjt amorem mei-ipfius. Meo a-
5. Cant. mori
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 30?
aiori mortua, vivoego , jam uon ego, fed
vivit in me fponfus. Me namque amo, non amore mei, fed amore fponfi qui me amat. Non amo me,in me, fedmein ipfo,&ipfum inme. Eia dulciflime I s S v , transfige faluber- Bonav.
rimo vulnere amoris tui, medullas animae foliloq. me* , ut vere ardeat, Ungueat, Scliquefiat, caP' *• & folo tuo defiderio defkiat; cupiat diffbivi, er effi tecum.Te folum femper efuriat panem vita:, qui de Ccelo defcendifti, Te fitiat fou- tem vitae, fontem xterni luminis, torrentem vera; voluptatis. Te femper ambiat, te qua> rat, teque inveniat, in te dulciter requiefcat. |
|||||
|
XXXII.
|
|||||
|
fulcite me fioribtn , flifate me malis; qttia cl-
morelaneueo. Cant. i. XXXII.
|
||||
|
L IBE R TE RTI V S. 307
XXXII. Fulcite me floribus, ftipate me ma-
lis; quia amore langueo. Cant.%. O^4mor!o quatis populas mihivifcerafiamis!
0 ^imor! 0 antmi blande Tyranne mei! 0 ^imorlah tantosquispetlore comfrimat ignes? Tarce, veiin vapidos diffoluor ctneres.
Tarce ^imor, 0 toties repethisparcefagittis! In nova, pars animi, vtdnera, nuila vacat.
Tarce^imor,et nocuz procul abjice telapharetr^^ Troxima quamjaciesfiget arundo necem.
tAhperiil neque nota mihifufpiria duco, Q^efonat, ignoto vox abamo refonat.
Scilicet arcanospenitus graffatm in artm, Iam mea, vi&or ovans, regna fubegit Jlmor.
Me miferam! tantos nemo mijerabitv.rignesf Nemo vel e terris, nemo vel efuperis?
Titquemeui (tanti cauffaunica qttitormenties) Tu mem, hacficco lumine cernis *Amor?
Vosfaltem JEtherii Cceloproperatc coloni, Vos, quibus afimili mens caiet iSaface:
perte rofits, date mala et odorx Chloridis herbas, Qmcquid ei ~4lcinotis,Floraqj quicquid habet.
Ferte rofas, date mala ardentibm obvia flammis, ■ Mtiorinmaliseftamor,inquerofis. Ferte rofas manibus, calathis ejftmdite mala, Fors erithinc nofiris certa medela malis.
V Sed
|
||||
|
308 PlA DESIDERI A
Sedquidago?quidpofcorofas?quidpofiulomda?
Eft dolm in malis, eft dolm inque rofis:
Forfan ^imor faifi'tegttur velamine mali, ^imfuajpiniferis occulit arma rofis.
Verjurofimplex malo delufa Cydippe eft, Et Venm armata cujpide Uft rofe.
Nolo tuas Cytheraa rojas, tua mala, Cydippe, Nefcia perfidi* mala rofisque volo.
Quaits Dorothe<efuperis tulit ales ab hortU, Quasquefuasftupuitviven bruma rofits.
*4ut qualem Elyfii ramum Juduina rofeti Venna tibi volucris vexit amata Vucis.
Hasmihipofco rofts, h<ec mala, h&c liliapofco, Nefcia perftdiceliiia, mala, rofts.
Hii mihi vernantem viridifuper aggere lettum, Vitlaque puniceis fternitt•fulcra crocis.
Tifcinaque e lentoftat pulvinm hibifco, Fifcina quam viridi farciat herba toro.
Jungite vimineis coiieaa liguftra quafillii, Etpluat in laxos lutea Caitha (inm:
lunceaque egregiis onerate caniftra Hyacinthis, Mifceat cr calyces Seliis amcenafuos:
Spicaque Narciffmqtte er apexfteliatm ^imelli Vuicraque cceruieis cum Cyanis ~Anemon,
Et Nymphcsa marina, immortaiesqj ^imaranthi, Jridis & VtoU multicoloris opes,
Juntta^ue Smilacibm Vceonia regia parvis, Cuniiaque qum Vcsfto divitejerta virent.
^iddite decerptas ^irabo de corticefrondes, Et Myrthum etDaphnin Cecropiumq; Thymu.
Serpiliumque, |
||||
|
LlBER TERTIVS.
|
||||||||
|
309
|
||||||||
|
Serpillumciue, Chamzmelumqne, ^dloenque, Zi'
hethumcjue, Et tfardum & Tyntlram, Rojmarin C Cafia.
Cynnamaq; et Stallcn et olentisgermen ~4momi, Et Ctlicum totaflernite mejfefolum.
Sternite, c hoc anim<e quidqmd fuper exjpiran- dum efl, Rofctdulii, finite, elangueat infoliis.
Tunc egofic moriens componam leniter arttu, Vt Rofa deciduat ungue refetla comas.
>Aut moritura graves tnclinant Lilia culmos Suf^; halant Unimas gramina meffafuM.
|
||||||||
|
V 2. Flucitt
|
||||||||
|
310 PlA DESIDERIA
|
|||||
|
Fulcite me floribus, Jlipate me malii-3
quia amore langueo. Cant. 2. Bern.fer,Y~"< Ritit amor, quiaincentiva amoris
51. in V_y plura folito , proceflerunt. [fed] poft
Caat. iffca omnia, fponfo ( more fuo ) fecedente;
illa , languere amore fe perhibet, id eft, praj
amore. Qub enim gratiorem fuerat experta
prxfentiam, eo poftmodum abfentiam mo~
leftioremfenfit. Subtra<5tio nempe reiquam
amas, augmentatio defiderii eft, & quod ar-
dentius deiideras eo cares agrius. Rogat
proinde ifta interim odoramentis florum ac
fruclnum confoveri, quoufque denub rever-
tatur, quem moleftiflime fuftinet rcmoran-
tem.
Giflen. [ Nempe ] quod amentibus fspe evcnire
in ca. a. folet puellis,ut prx amore ad illius quem de-
Cant. pereunt abfentiam , & corporis languorem
expof.i. Łcanmli patiantur deliquiuin , hoc fponf*
frequentius in Cantico Cant. evenilfe com-
penmus. Nam in hujufcemodi deliquio con-
ftitutaprimaillaprotulitverba : Ojculeturme
ojiulo orisfiui, hanc xgritudinem fefe oppri-
mentem, fponfo, ut nuncient, focias fup-
plicibus exorat verbis ; cum defatigata jam
eflet in illo quxrendo,dicens: ^d)v.ro vosfilite
Hierufaiem , fiinventritH Viletlum meum , ut
nmcietit ei, quia amore langueo, quin imb 8c
|
|||||
|
LlBER TERTIVS. 311
hoc ipfo amore, eadem in fomnum dicitur
iucidifle, ita utfponfus eam miferatus, in ea ipfa proruperit verba, ^ldjnrovos, nejnfcite- tps. At nullibi fane clarius defcribitur iftiuf- inodi ejus deliquium , quain in prafenti feu- tentid, in qua ipfamet aegritudinem fuam, fimul cum illius causa exprimens, illa expof- cit remedia, qua: prxfentanea iis exhiberi folent, qui talem patiuntur languorcm, flo- res, odores, vina, dc poma. Bouus certe languor, cum infirmitas Iiasc Ide ibid.
non fit ad mortem , fed ad vitam, ut glorifi- expof.3. cetur Deus per eam. Cum ardor, febrfsve ifta, non fit ab igne confumente, iei ab igne potius perficiente. Porrb quod advertitur in aegritudinibus corporalibus , ut knguens (cum fibi integrum non fit voluptatem cape- reexciborum varietate , vel gelidarum re- fiigeratione) ne omni penitus careat dele&a- tione , cubiculum fibi curet viridi fronde cotiveftiendum, ac variis & odoratis flori- bus , pomfsve exornandum , quibus vifuin & defeflummceftumve foletur animum : U- lud idem prudens efficit anima , qux arden- tlffimo laboraus Divini amoris lauguore, cum humanos guftus nequeat percipere, di- vina verba audire exoptat, Sc toto laborat ftudio, ut aftiones, operaque fibi recenfean- tur Christi dileftifui, & iftiufinodiflo- ruin ac pomorum fuaviflimo odore ac pul- • V 3 critudine, |
||||
|
312 PlA DESIDERIA
critudine, vires fibi, ad ferviendum Deo , Si
fpiritus fuppeditandos confidit.
Delrioin Fulcite me ftoribui, 6 columnas adniirabi-
c.2,Cant. ]es ! onovafulcra ! quomodoflorescolum-
nsfiunt? quomodo queunt retinere nutan-
tem ? quidni fuftineant nixam lacerti for-
tiffimorum athletarum & gigantum , quo-
rurn robur inexpugnabiie fult > qufdni funt
columnx, & quidem adatnantinae, quae du-
ratione funt xternce, celhtate ccclum, altitn-
dine, (infcrnoterribiles) ad tartaraufque
penctrarunt.
IbUIern. Stipate memcdi*. Non vult fnper funda-
mento C H R. I s t i cediiicarelignym, ncn
fcenum, non ftipulam ; qniahrec lgnis abfu-
met; fed poma fuaviflima.
Nyffen. Quodnam enim fp&flaculum elegantius
orat. 4. excogitare quis poffit, malornm compofitio-
jnCant. ne ? cum ordine continuo fruttns, hic belie
collocatus atqiie in loco confertim pofitns
varietatem quamdam afpectui exhibet; ru-
bedine, cum colore fnbalbo,'permifbi.
Grcgor. Sponfa [vetb] quiaamorelanguet; ful-
inca. z. ciri fefloribus, &ftipari malis appetit; quia,
Cant. cliim fe a'ternitatis dciiderio afKcit;dum,qua-
liter illuc perveniat, tota anxietate perquirit
(eb qubd perfeftior.em , dnm in carne vivit,
omninb non invenit) fatigata in deiiderio
fuo requiefcit; & in lmc folo gaudet, fi circa
ferefpicit, velquibusipfaproficiat , vel in
quorum
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 313
quorumprofeaione confolationem, de lan-
guore fuo, recipere poflit. Fidem [ergo] florem; fru<aum,adr.um in- Bern.fer.
teihge. Necmcongrueutopinorid tibivi-*'. ia debitur, fi advertas quomodo inftar floris Cant- neceflario pracedentis fru<5rum,bonum quo- que opus , fide oporteat pravemri. Alio- qm fine fide , lmpoifibile eft placere Deo. Itaque nec fine flore fruftus , nec fine fide opus bonum. Sed 8c fides (ine operibus mor- tuaeftjficutinutiliter quoque flos appa<-et ubi non feqmtur frudtus. tddte me jtoribw, ' fttpate me mda, qtaaamorelan^ueo. Cum prsfto eft quod amatur, viget amor; lan^uet cilmabeft: quodnon eftaliud, quam°tce- aium quoddam lmpatientis defiderii,quo ne- cefle eft affici mentem vehementer aimntis ableateeo quemamat; dum totusinexpe- ctatione, quamtamhbet feftinationem, repu- tattaraitatem. Et ideb ifta poftulat fibi ac- cumnlari bonorum operum fructus, cum ii- deiodoramentis, mquibus morainfacien- rP iponfo, lnterim requiefcat. |
|||||||
|
V4 XXXIII.
|
|||||||
|
VileBiti mem mihi e>" ego illi, quipajciturin-
ter lilia , donec ajpiret dia C? iiiclinentnr umbnt, Cant. i. XXXIII.
|
||||
|
LlBERTEKTlVS. ^IJ-
XXXIII. Dile&us meus mihi & ego illi, qui
pafcitur inter lilia,donec afpiret dies & inclinentur umbrjE. Cant. 2. FElices animx, popuhu genialis ^mant&m,
Qkos amor irrupia, neSit utrimq;fide! yon ego prn veftra ,fortunam optavtro Regum; Kamputo Cxlicolu-m vos ego fortefi-ui.
Sed neque jam Siculi mirer mva vota Tyranni, Optantis, Tythiz ttrtim effe comes.
Ecquis enimfnciis mediw neget effe duobuf, Sij<osfibi tam fanSo feedrre junxit ^4mor?
vAureaconditio, quoties redamantur amantel, Reddit C alternas mutuaflamma vices!
Eac ego me totiesoptavi lege beatam, *4dfua cum trepidamfigna vocaret ~4mor.
O queties dixi- fi quando cogar amttre, Kon nifiqui pariterme redamarit, amem!
^iudiit optantem volucrum Vem ales ^imorum, Et quid, ait, dubitas ? m redameris, ama.
yicino extimui prgfentis KumineVivi, *4ltonuitq-t metim voxinopina caput.
Ecquid inexpertampuer, inquam,pcrfde caftris, v4ufl>iciisque jubes tera merere tuii?
V y olim
|
||||
|
316 IPlA BESIDERIA
Olimfcpe quidem, mihi nartaverc fodalet
Gaudia quantafuit leno propinet *Amor. S<epthsat contra monuit mejedula nutrix, titm ferrer g eruUfatcina parvafinu.
Vetd nimit reputa Veligni oracula vatit, Qm cecinit caftit ingeminanda chorit: „ Quot lepores in Atrio, quot apes pafcuntur in Hybld,
„ Caerula quot baccas Palladis arbor habet; ,, Littore quot concha;, tot funt in amore do- lores,
,, Res eft folliciti plena timoris Amor. Semper enimmifetostimoriU.e flagellat amantes, Nefors non redamet, quem tamen alter amat. Fida velaltcmitfiftnt ratafcedera tedit, Tum gtavit, ut conftent fcedera, cutafubit.
Curre per hijtoriat; quotut, heu! fecurtuamavit? Hunc brevit, buncficlut ludificavit ~Amor.
Qua Varpt Oenonefine viverepoffe negabat, Cenonenpotv.it deferuiffe Varit.
Viletli Hypjyphilc non manfit lafonit ttxor, Non manfit reducit, (icut euntn erat-
Thejea crudelem quoties ^riadna vocavit, 'Navigio numerum qv.efta deefie fuum?
(Qjdn etta levihn monftrdt,l'uer improbe,ptnnit, Qtam cito fuccedat, quam cito cedat amor.
Jte igitur, lcvibmcj; animat modo credite flamti Chm fua non aliterfceytta, Cupidogerat. » Et levis eft multo^ue fuis ventofior alis, ?» Gaudiaqne ambigua datq; negatqne fide. Hic
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 317
Hic pudor audaces tinxit tibi, perfide, malas,
Teque levem cekrifafjks es cftefugi.
Tunc ego ,Cyprigen<e detetla frai'.de,triumphans, InftabikmjufiiUta vaiere Veum.
Et tibi, Vius ^imor QUxi) tibiftvdera jungam, Ettuusignisego; tu meits ignis eris.
Vonec ab aereisUbentut montibm umbrj:, Et reducemfugient umbraque, noxque diem.
0 liquidte ambroficel 0 Vivini neclarishauftm! 0 amor! 0 quantipocula mcllis habes!
Qtad totis Te, Vhti amor, fit amare medullis, Expertm nififit, dicere nemopotefi:
Qmdverofit amare, iterumque abs tc redamarit Sitlicet experius, clicere riemo poieft;
Omnibus hisq, etiam fipereminetilla volttptas, Fidtts hic Łternum quod (tbi conftet amor.
O ~4mor\ 0 mea duicedo! mea vita, meurn mel! ~4ut melli gemixnmfi quid Hymettm habet!
0 amor! 0 qnoties, 0 q«Ł mihi gaudia mifces, Vu,qubd amas relamcr.;du,qv.bd amcre,fnbit!
Vumij; iterum mterni recolo fore fatderis ignes, O l4mOt! 0 quantis geftio Utitiis!
Nflw habethic miferos^imor,ut levis ille,timorest ^ffluit hic Utis, ingemit ille malis.
Tafcitur in riguis, ubi candent, liiia, campis, Etfua Virgineos ducit in arva greges.
Sctiicet <ethereum decet hic flospurus .Amorem, Et bene tam caftaspafcit hic hortus oves.
|
|||||
|
DileSins
|
|||||
|
3l8 PlA DESIDERIA
DileElus mens mihi, (3 ego illi, quipa-
Ccitur inter lilia j donec affyiret dies &inclinenturumbr<Ł. Cant. 2. 1 Bernar. C\ Vl D e^ noc 1no& ^'c"' TMe ""*' 9^ eŁ9
ferm.<7. ^CiUif Nefcimusquidloquitur, quianqn inCant. fentimus, quod fentit. O fanda anima,quid tuus ille tibi? quid tu illi ? Qaaenam,qu*fo, hxc inter vos tam familiariter favorabiliterq; difcurrens exhibitio & redhibitio ? tibiille,* tuque viciffimilli; fed quid ? id ipfum ei tu, quod tibiille ? an aliud ? fi nobis , fi ad no- ( ft; am loqneris intelligentiam,evidenter quod
fentis, edicito: quoufqueanimas noftras tol- lis ? An fecundum Prophetam, fecretum tuumtibi? Itaeft. Affeftus locutus eft,non intelleclus ; & ideb non ad intelleftum. Ad quid ergo ? Ad nihil, nifi quod mirabiliter deleAata & affe&a vehementer ad defidera- tos affatus , finem illo faciente, nec tacere omninb quivit, nec tamen, quodfenfitex- primere. Neque enim ut expruneret, fic lo- cuta eft, fed ne taceret.! Ex abundautia cor- dis, os locutum eft; fed non pro abundantia. Habent fuas voces affe&us,per quas fe etiam ciim nolunt, produnt: Timor, meticulofas; dolor gemebundas ; amor jucundas. EJuf- modi "certum eft, non mitu prodire auimi, fei
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 319
fed erumpere motu.Sic flagrans ac vehemens
amor pra:fertim Divinus, cum fe intra cohi- bere non valet, non attendlt quo ordine, qna lege, quave ferie, feu paucitate verbo- rum ebulliat, dummodo ex hoc nullum fui fentiat detrimentum Interdum nec verba re- quirit, interdiimnec voces omnino ullas;fo- lis adhuc contentus fufpiriis. Inde eft quod fponfa fanclo amore flagrans, id<|ueincredi- bilimodo,faneprocaptandaquantu)acum4; evaporatione ardoris quem patitur,non con- iiderat,quid,qualiter eloquatur,fed quicquid[ in buccam venerit,amoreingenti,non enun- ciat, fed eru&at Dileclits mem mihi,C ego illi. Nihil confequentiae habet, deeft orationi. Qtjid inde? Ru&useft. Quid tu in rucln quaeras orationum juncluras , follemnia di- clionum? quastu , tno ructui leges imponis vel regulas? Non eft dubium ; duorum qui- dem hoc loco amormutuus flagrat; fed iu a- more fummo, unius profec_b felicitas , alte- riusmira dignatio : neque enim inter pares eft confenfio feu complexio h«c. Ait itaque: T>ikBwi memmihi cp- ego /7//,principium Dile- ^otribuens; in confequentibus, ego, inquit, Dikttomeo, z^DikHmmemmihi: confum- mationem aeque illi concedens. Nunc janv videamus quid dicat: Diletlm mem mibi. Si e- nim hoc recipitur, ut fubaudiamus, intendit, &ficut Prophetaak: Exfeftans efyeftavi Do- minnm
|
||||
|
320 PlA DESIDERIA
minum e* intcndit mjWrego in verbo ifto fen-
tio,nefcio quid, non plane exiguum,nccme- diocris prxrogativa;. Bern.fer. Audite gaudium meum quod fenfi; Sc ve- fequent. ftrum.eft,audite gaudentes,fponfalocutaeft, & dixit, fponfum intendere fibi. Qux eft fponfa, & quis eftfponfus; Hic,Deus nofter eft; & illa,fi audeo dicere,nos fumus jgaudea- mus . Nos fumus in quos mtendit Deus. Quanta tamen difparilitas! quid terrigene 8c filu hominum coram illo'quid fibi vult ergo ifta inter tam difpares comparatio ? Aut illa in immenfum gloriatur, aut is in immenfura amat. Qnam admirabile eft quod illius in- tentionem ifta quafi fibi propriam vendicat, dicens : Vih&M metu mihi. Nec eo coutenta tamen pergitamplius gloriari: refpondere fe illi, quaii ex aquo morem gerere , rependere vicem. Sequitur euim, e> ego illi, infolens vcrbnm,sy° ego iUi; nec minus infolens: dile- liiiA meia mihi, nifi quod utroqueinfolcntiuS;, utrumque fimul. O quid audet cor purum Sc confcientia bona, &: fides non fidta! Mihi, inquk,intendit. Itane huic intenta eft illa ma- jeftas , cui gubernatio pariter & adminiftra- tio univerlitatis incumbit &cura feculorum, 4d fola transfertur negotia, imb oria amoris &de(ideriihujus? Itaplane. Providcntiam ca-teris cfeaturis non negamus; curam fpon- faveudicatfibi. [Sed&] propterea utrum- que
|
||||
|
LlEER TERTIVS. 321
que ponit dicens. Ille mihi C* ego illi. Ille mi-
hi, quia benignus & mifericors eft; ego illi, quianoufumingrataj Illemihi gratiamex gratia; egoilli gratiampro gratia ; Ille mex liberationi; egoillius honori;ille falutime_e, ego illius voluntati ; ille mihi & non alteri, quoniam una fum columba ejus ; ego illi Sc non alteri, nec enim audio vocem alieno- mm. Anima fenim] ex eo quod fe diligere Bernar.
& vehementer diligere feutit, etiam diligini-fer™-<-?- hilominus vehementer non ambigit, ac de ,n Cant> fua fingulari intentione , follicitudine, curii, openi, diligentiS, ftudioq^ue, quo inceiTanter 8c ardenter invigilat, quemadmodum pla- ceatDeo, aeque ha.c omniain ipfoindubi- tanter agnofcir, recordans promiflionis ejus; in qua menfura. menfifueritis, remetietur vobis, ergo nec dubitat fe amari, qua: amat. Ita eft. Amor Dei amorem animse parit. Et unde tibi, 6 humana anima, unde tibi Bern.fer.
hoc ? undetaminsftimabilisgloria, ut ejus Domim- fponfamerearis efTe, inquemdefiderant^4n-C^*-V°^ geliprojpicere? unde tibi hoc, utipfefitfpon- jLfJJj' iis tuus,cujinpulcritudinem Sol cr iuna miran- tur? ad cujns nntu univerfa mutantur; Quid retribues Domino pro omnibus qua:retri- buittibi. ut fis focia menfie, focia Recni, & focia thalami, ut introducat te Rex incu- biculum fuum, vide quibus brachiis vicaria* charitatis
|
||||
|
322 PlA DESIDEK.IA
charitatis redamandus, & ampledtendus fir,
qui tanti te xftimavit, imb qui tantite fecit.
Defere carnales afFe&us, faeculares mores de-
difce,confuetudines noxias oblivifcere, Quid
enimputas; Nonne ftat Angelus Domini,
quifecettemediam, fiforte (quodavertat
ipfe) alterum admiferis amatorem;
Author Zelotypus eft fponfus iftefi forte aliuma-
Scala; matorem acceperis, fi aliis placere ftudueris,
paradyfi fl-ati,n difcedetate;&aliisadha:rebitadolef-
"**"»■ centulis.
Bernar. Q_lns 'uuc ialn imputet prxfumptioni vel
ferra.70. infolentia , fi fe dicatiniifle focietatem cum in Cant. illo qui pafcitur inter lilia?esiam(i inter fyde- ra pafceretur, eo folo quo pafceretur, nefcio quidmagnum videri poflit, cum ejufmodi amicitias feu familiaritatem habere. Non ignorat [ fponfa ] unum efTe , & qui pafci- tur, & qui pafcit; inter lilia commoran- tem, & regnantem interfidera : Nam qui in akiffimis eft Dominus , in imis eft Dileclus; fuper fidera regnans, & inter Hlia ainans. Amabat Sc fuper fidera, quia nufquam 8c numquam potuitnon amare, quia amoreft: fed donec ad lilia defcendit, Sc pafci inter li- lia compertus eft, nec amatus eft, nec fa- <3:us diledus; quia non potuit ante diligi quam agnofci. 6 vere amandum & totis me- dullis cordis ampledendum fponfum ! qua:- renda in fpiritu haec refe&io inter lilia ; uam corporea
|
||||
|
LlBERTERTlVS. 323
corporea cogitare, ridiculum eft. Quin ipfa
lilia fpiritualia k nobis demonftranda erunt; Qu* ergo funt illa lilia e quibus ipecies decorisejus ? Procede, inquit, c regria; j>ro~ pier veritaxem o~ manfuetudinem &• juftitiam. JBouum lilium verim, candore confpicuum, odoreprarcipuum. Eft & manfuetudo. Quod antemjuftitia lilium fit, recordamini de fcri- ptura ; quia jnftusgerminabit ficut lilium. func multa apud fponfum, & alia lilia prster ha?c: quis illa enumeret ? nempe quot virtutes, totlilia. Et fortafTe propterea lpfe fe lilium appellavit, quodtotus verfeturin liliis^ & omnia qua: ipfius funt, lilia fint: conceptio, ortus, converfatio, eloquium, miracula, fa- cramenta,paffio, mors, refurreclio, afcenfio. Quid horum non candidum, & non fuavif- fine redolens? Nimirum hic eft praeclarus illepaftor, qui NyfTen.'
non fcenum gregi, pabuli loco pra;bet, fed ot»t. 4. puris l.iliis oves alit, non ampliiis fceno fce- in c~a*. iium nutriens. Eft enim fcenum brutorum natur* proprium , ac peculiarealimentum,- homo autem, cumrationisfitparticeps, ve- ra ratione pafcitur. Quod fi ejufinodi fceno faturaretur, 8c ipfe in fcenum commutare- tur. Eft enim praefcriptum , omnu carofwnum eft; quamdiu fcilicet caro exiftit; at fi quis fpiritus fiat e fpiritu progenitus, non am- plius vi&u granuned pafcetur, fed fpiritus A ei |
||||
|
324 Pl A DESIDERI A
ei pro nutrimento erit, id quod puritas 8c
fragrantia lilii obfcuriufcule denotat. Qnin etiam ipfe, liliuin fragrans ac purum erit, in naturam ipfius alimenti commutatus , atque hocfibivult ; Diesperradios diffufa fivejKf- flans, quemadmodum Divina vox loquitur, cuvn difliifionem , per fpiritum radioruin fa- clam, perffirationem appellat, per quam um- bnehujus vitaj removentiir, inquasftudio- se defixis oculis refpiciunt, qui necdum luce veritatis animi oculum illuftrarunt, qui inn- bram ac vanitatem fic intuentur, quafi revera quiddam fubfiftens, quod autem vere exiftit, quafi non exifteret, negligunt. Atquililiis vefcuntur, hoc eft , quorum animus ex puro ac fragranti alimento pinguefcit, omni frau- dulenta, amorisque confimili rerum fpecie (qux res hac in vita cars: ducuntur ) rcjecT;a, ad veram ipfarum rerum fubftantiam refpi- ciunt, effedi lucis ac diei filii. Bernar. Tu ergo qui ha;c audis , vel legis ; cura ferm.7i.habereliliapenes te , fi vis habere huncha- inCant. bitatorem liliorum habitantemin te. Opus tuum, ftudium tuum, defiderium tuum lilia effe proteftcntur,moralis quidam rerum ipfa- rumcandor atque odor. Habent &mores colores fuos , habenr & odores. De colore, Confcientia confultetur ; de odore , fama: fponfus itaqne & cum fit virtus, in virtutibus complacet fibi ; & ciim fit lilium , libenter inter
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 32^
inter lilia commoratur; & cum fit candor,
dele&atur candidis. O anima mea , infignita Dei imagine, Auguft.
diligeillum, a quo tantiim dilecta es.', Inten- manu. deilli, quiintendit tibi.' Quajre qucerentem ca?« *4» te, ama amatorem tui, a quo amaris ; cujus amore prxventa es,qui eft caufla amoris tui. Efto follicita cum follicito, cum vacante va- cans, cum mundo munda, cum fan&o fan- fta.Eligeillum amicum pra: omnibus amicis tuis, qui ciim omnia fubtradra fuerint, fo« lus tibi fidem /ervabit: in die iep ulturs tux, ciim omnes smici tui recedent a te, ille te non derelinquet, fed tuebitur <* mgientibm prtepamfi ad efcam. |
|||||
|
Xa XXXIV.
|
|||||
|
Ego dv.mo meo, & adme converfio ejus.
Cant. 7. XXXIV
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 327
XXXIV.
pgo dileclo meoj & ad me conver-
iio ejus. Cant. 7. MOefta cupreftiferi nemoris fpatiabar in um-
brii, triftitiam lacrymit compofttura meis:
Jamqucfinum tepidisfubmerjerat imbribm unda, Conctderamque mets pane fubaira malii.
Tors Chelys ex humeris pendebat eburnea noTiris, Moeflitine quondam certa medela chelys. '
Obruta triftitia-,frondentefub arborefedi, lAftocians querulis talid verbd modis:
Ergo mei vidui, (ine lufibui, ibitis annif Nuilus ey in noftro carminc vivet amor?
*Abprecar\ ah nofirisita torpeat haftibmtetds, Et tolerent tantifegnia damnaprobri!
JJon egopro ver<e numeravero tempore vitŁ, Ducere fivdcuos cogar amore dtes.
Tnicm cft homini, vivendi fruclm, amare; Solm amans, vixi; diccrejurepotesT.
gualis, in ima,fuo defidit pondcre tellm, Etfubit aerias, ardua flamma, vias;
Nc-sitafaxdnimi, violento cogit amore, ^bripimurque leves, irnpete quifquefuo.
Me quoii; follicitans, utame, memimpetm v.Yget, Visque adhibet tacitds, nefcio quanta, faces.
Qtw mem ergofuos ^lmor epcutabiturigneis (Vrimiti/e noftrittamque calom emnt)
X 3 +4n
|
||||
|
328 P I A DESIDERI A
^infeur humante furiata cupidine tedte,
Cognata ^lngeiicts,ftirspq;,joror<fo choris?
>Aut mea mortales venient m coila lacerti, Qiuejum immonali Jponja creata Deo?
Jih, fuper hafce hiemes,noftri rapiuntur amores, Terraparem thalamis non habetiTia meu.
Nec qucePeneiopenadamavit turbaprocorutn, Nec qv.ibm impediunt regiafceptra manum.
Vjmpha puellarum pulcernma Komulearutn ^Agnes, ^4ufonio fponfapetita proco;
~4bftt, ait, juvenis mea ne tibifxderafberet, Iammea cceleTtisfxderaJponjm habet.
Sic noTbra <etherios ambit qnoque fax Hymen<eoli Indepetendm erit qui mihifponjm erit.
Hunc ego, non aliu,jolA hunc ego diligo Jpofumt rlemopoteft uno tempore amare duos:
llliui ante oculos mibijemper oberrat imago, ^Antt oculos, quamvii longiits abfir, adeft.
Et loquorabfentt momentisomnibm, abfens, ~4bfentisque fonos illius aure bibo.
Sic ubi magnetis vimferrea linea fenfit, Semper ad agnati vertitur altapoli.
Vtjue hinc Sydoniispetitur Cynofura carinif, Servat ey hinc Helicen cymbapelafgajnam;
Sic Ufi fequeris (ludioja pedifjequa Vhofbi VileBam Clytic; flos modo faBa,facem:
Hisque, die quovis, verfojubar orefalutans, Manc precnris ^ive; jeroprecare Vale.
obviafraternositajpeilas Cynthia vulim Et reparat vultm ignibm iilc tuos.
Sponfe,
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 329
|
||||||
|
Sponfe,meus Sbl es,tuafiimq; ego Cynthia;vuhm
^liverjis oculiifigere cogit amor.
Tu mihi,lponfe,Heljce,CynofiiraJ, dupUiis^rBi, Ttt voluctes oculos ad tuafigna rapis;
Qmdmirum, alterno fi rejpondemwi amori? Magnetem fequitnr linea taiia fuum.
|
||||||
|
X 4 Ego
|
||||||
|
33o P I A DESIDERI A
Ego diletlo meo,&ad me converfto ejm.
Cant. 7. Origen. TMpoffibileeft ,utnon femper humana na-
inprolo- Atura aliqnidamet; omnis namque qui ad go Cant. id aetatis venerit, quam pubertatem vocant, amat aliquid, feu minus rect,e , cum amat, qiia; non oportet; feu re&e &c utiliter, cum amat quae oportet. Bernar. : Cor meum per imtlta difpergitur, & huc, medit. illucque qwjrit ubirequiefcere poflit,& nihil cap. 0. invenit,quod ei fufficiat donec ad ipsu redear. Auguft. Duo enim anaores, alter bonus , alter ma- mcdit. lus; alter dulcis, alter amarus, nonfefimnl cap. 3 5. jn uno capiunt peftore. Et ideb fi quis prxter te aliud diligit, non eft charitas tua, Deus,iu eo , amor dulcedinis & dulcedo amoris. A- mornon crucians,fed dele&ans, amorfince- re cafteque permanens in faxulum fa:culi, a- mor qui femper ardes & numquam extin- gueris, dukisCHRisTE, bonelEsv, chari- tas, Deus meus, accende me totmii igne tiio, amore tui, fuavitate & dulcedine tua, ita uc niillns pateat in me locus adulterinis amo- ribus. Naz.de N*m Cbrijto c mundo qiiifquiipartituramore, laudibi Hujw! amorplane levit cft ey° jrigidns; at qui Virgin. totam animi fiammampcniiasdeftxitin nno, llkprocul dubto, conftans cr ccriusamator. iluiit
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 33 r
Łmn etiamlatomi follcrtcs, quique fabfilem
In lignts artem exercent ; cimi linca reiia Qxteritur, exaclaque ofera captatur amufii, E% ocuiU unum claudunt, Ł*iumine toto Jnfociumfufo, vifin itcicqtte coatta, Rectajequente tenent duro ve-iigiaferro. Sic collectM amor, proptus conjungit amant&m IJeŁiora cafiaVeoj cupientcm qui cnpit, atque Cementem cernit, fitjue obvins advenients, Qtiertt quo plm quijqudm cupit, hoc mage cernit eumdem,
Quaque magis cernit, tanto magis expetit illum Cernere: Sicque bonus feinper convolvitur orbis. Cariffima illa eft, unauni, non adhaereus Reraar. alteri fponfo,non cedens akeri fponfa?. Quid ftrm.63. ifta 110 audeat apud tam ambitiosil amatore > ia *-ant- Paveantqua: non am.mt. Ego verbarruns, Bernar
amariine, dabitarcnon poflum , nonplus, ^rn",'6l quam amarc : nec poiTwn vereri vultum cu- jn Caut. jas fenfi affectum. Ego diligentes mediiigo, eSiqtdmdti&vigi- Bernar.
laverint adrne, invenient »<!. Videsquoino- /erni.69. do 11011 folumde amore fuo certum te reddar111 Cant. fi quidem tu ames illnm ; fed eriam de folli- citudinefu^ qnam pro tegciit, ii tefenferit efTe follicitnm fui 3 vigilas tu ■ vigilat S< ille. Confnrgein nodte in principio vigiliaru tua- rum, accelera quantum vis, etiam ipfas anti- cipare vigilias; invenies emn, uoa pra:venies. X 5- iemerk |
|||||
|
m*
|
|||||
|
33^ PlA DESIDERIA.
Temere ln tali negotio vel prius aliquid tri-
buis tibi vel plus : & magis amat & antt.
Gifl. ia R.cperiunturimagines qugdam eo artilicio
c.7. Cat. a peritis pidtoribus depidta:, ut quacuinque
cxpof.5. ex partemfpiciantur , femper videantur ha-
bere oculos ad intuentes converfos. Hujufce-
raodi fane imagines, ex parte fua, fempcr ad
quofcumque converfae funt qui in illo repe-
riuntur cubiculo, ubi ipfa: fuerint: quodvl
qv.is minime pcrcipiat ab illis fe refpici, id_
haud ab eis, fed ab ipfo provenit potiiis , qni
fuam avertit faciem : ideoque ut primum is
adillas fefe couverterit, easpariter ad feanl-
madvertet converfas : Quid fimile dc in re
noftr^ fieri cenfendum eft.
Crcor. ŁŁ° dikBo meo, cr ad me converfto illiiii.Ac
Fapa in fi diceret: quoniam fide ac dilcciione, foli
Cant. C H R. 1 s t o adhaereo , folum fequor, (blum
videre concupifco ; refpedtionis ejus fuavita-
tem, vifitationis benignitatem , couverfatio-
nis dulcedinem gaudenter experior.
HaŁo de IHe quippe fingularis amot eft , qui foli
S.Vitt. non adjungttalterum , &a:ternus, quinec
ferm. de prmi0 (bcundum.
Ailum. Masna res amor, fi tamen ad funm recur-
ferm 8 i. rat prmcipium, (1 tnae origuu redditus, h re-
in Cant. fufus fuo fonti, fempcr ex eo fumat,undeju-
giter fluat. Solus eft amor ex omnibns ani-
im motibus atque affedtlbus inquopoteft
creatura, &c& non exaequo , refpondere au-
ctori,
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 333
ctori, vel de (imili mutuam rependere vicem.
Verbi gratia : fi mibi irafcatnr Dens : nuin
egoiiii (Imiliter redirafcar ? non utique. Ita
fi me argnat, non redarguetur a me. Nec fi
ine judicabit, judicabo ego eiiin. Si domina-
rur, me oportet fervire: fi imperat, me opor-
tetparere.Nuncjam vjdeas deAinore,quam
aliter fit; nam ciiin amat Deus , non aliud
vult qnain amari; quippenon ad aliud amat,
nifi ut ametur ; fciens ipfo amore beatos qui
fe amaverint.
Reverah*c eftvera cordis requies,cum to- A"gafo
tuin in amorem Dei, per defiderium figitur, manu- nec quicquamalindappetit, fed in eo quod caP#29' tenet felici qnadam duicedine deleftatur, de- lectandojucundatur. Si vero vana aliquaco- gitatione, vel rerum occnpatione, indeaii- quanrulum abftractum fuerit, fumma' cum feftinatione illuc redire feftinat (exiliumre- putans alibi) quam ibi inoram facere. Si enim homo hominem tantŁ diligit dile- ^ngnft.
ctione, ut alter alterum vix patiatur abeffe: mecllt- f? fponla fponfb , tanto conglutinatur men-ca^'2^" tis ardore, ut pra: magnitudaie amoris, nul- Ia perfrui valeat requie, Chari fui abfentiara non (ine maguo mcerore ferens ; qua diie- ctione , quo_ fludio , quo fervore anima, quam defponfaftifide & miferationibus, de- betdiligere te,verum Deum & pulcerrimnm ^onfum? |
|||||
|
XXXV.
|
|||||
|
Jnimamealiqitefritacn, M dileSttfloCutilf
|
||||||
|
eTt. Cant. j.
|
||||||
|
XXXV.
|
||||||
|
LlBERTERTlVS* f^f
XXXV.
Amms. meaJiquefa&aeft, utdile-
clus locutus eft. Cant. y. TEfemelut curfim tantttm, mea vita,videre,
Quotjuga,quot Jylv<t,quotloca vifa rnibil Vtfimelaudirem tantum, mea vita, loquentem, ^4h! quotinaccefiisrura petita viis!
Horrida, torrida, Jpinea, Jcrupea,devia lufira, Sdxaque montanisvix adeunda feris.
N?c tamen, ecce, tui datajpesfuit ulla videndi, Vixque vel alloquiijpesjuit ulla tui.
0 quoties dixi! qu<e te, mea vita, latebr<e, Łjue cava, qu<t terrs, qu<e nigra luflra tegtit?
Sed neque luftra meum,neque rmfolata dolorsm, ReJJondit lacrjmis jylva nec tdlameis.
Torsjemelignotos, meduxerat errorin agros, Solm ubiante ocuios campm^ ey error erant.
Metior hic oculis Coslos, clamoribm agros; Sed neque vox Ctelis, nec data vox ab agrist
Inde deerranti vallisfe monfrrat opaca; Vociferor, nullm fit mihi vailefonm.
Ecce cavii denfumfprocul haud d valle^ viretttm ^idjacet, <eftivo textilis umbra gregi:
Hic erit, hicforfan, di\i, mea vita, latebit; Heudolor! utvidi, niillalatebrafuit.
Ergo amens tande lacrymansfo ad littora curro, Littora, qu<e refiuis alluit teqttor aquis.
Hic Vharosingentifc tof$kjn ardita clivo, •Vndefuum ratilm navitdXaptat iter*
Scand»
|
|||||
|
I V
|
|||||
|
33<J PlA DESIDERIA
&cando Vharan, totocj- oculos circumfero ponto,
Et quantapoffum littora l>oce voco.
Jjttora,littora,vos cautes, vosque xquoris undee, *4n latet nequareis lux mea merfa vadis?
Vtxfrior attigerat refonantia littora clamor, Cum citb Uttoribtu vox geminataredit.
>Ambiga, numfcopulisfallax refponderitEcho, Et nimium prona luferit aurefdem:
Triftibttierga iterum cava littora pulfoquerelis; littoribatque iterum vox repetita redit.
Vox redit, <sr vox nota redit, Tv.a vox, mea vita, Et mihi voce Tua, reddita vitafuit,
Ihamfemianimis, fubitb ad tua verba revixi, Ne penitus morerer,vox fatis unafuit.
Scilicet ora loquens, quoties cceleftiafohis, Magnum aliquid verbis, fulminis inftarineft.
Ignivoma non qv.ale nucis, tectudine claufum tfftabas Syridzftaudihis, Eune, De<Ł;
Sttalefed in comites Emaunticarurapetentes Sparftsli ftygiis Vux redivive plagis;
Frigida cumfubitis arferunt pedora fiammis, VeBora colloquio, lux mea, tatta tuo.
Hincmihifuccenfis caluit quoq; flama medullis, Itla^ue cxlefii vocis. ab ignefui:
Et licet Oceano, gelidis licet undique faxis, Vndique c<eruleis obfita cingar aquis;
Intm agmitfltmms,' ftc liquor abignibws intm, Liquitnr ut knto pinea tedafoco.
0 utinam, mea vita,jtttima liquamurin unam, Vnaque vita duosjuiigat *4mor'aue duos!
*Anim<t
|
||||
|
L IBER TERT I V S. 337
|
|||||
|
jinima mea liqaefaEia eft, ut dihSius
locutmefi. Cant. j". QVid eft hoc quod fentio ? quis eft ignis Angnft.
quicalefacit cormeum?qu2eftlux qua: loliloq. irradiat cor meum ? 6 ignis qui femper ardes cap.34» &numquamextinguens,accendeme!01ux, qua: femper luces 8c numquam obfufcaris, lllumina me! O utinam arderem ex te, ignis fan&e ! quamdulciterardes, qu&mfecrete luces, quam detideranter aduris. Sicut ccrafluit afacie ignts, fic anima fuc- Guilb.
cenfaefta facieejus ; *Anima mealiquefaSa Abbas eft, ut diletlm kcutm eft. quam dulcis hora, ferm.44. quando anima, huic igneo torrenti, liquefa- m Cant. cla mifcetur ! quam fubtilis eftinillomo- mento, quam extenuata, quam mobilis! Ni- hil tunc torporis habet, nihil duritia: reli- quum, nihil rigoris , tantummodo caleus 8c liquens. Cognatafunt fibi invicem liquidum 8c calidum; 111 his duobus, contemplationis ufus confiftit. Quod liquidum eft, calorem citiiis concipit; 8c conceptus calor vice versa1, quod liquidu reperit,liquidius reddit. Qued dico calidum &liquidum, hoc aliis noinmi- bus, efl; fuccenfum 8c fincerum. O inira vis verbi 8c ignita vehementer ! inflammat cor, commutatrenes, in nihilum (in confpecTru fuo refpedtu Dei fui) animum redigit; a fe- ipfo
|
|||||
|
33? PlADESIDERIA
ipfo liquefcere Sc deftcete facit,ut jam animi
nou iit tecum. Ibidem. Aufculta & recole , quid locutus Maria; fupra. Magdalena:, quid mulieri in adulreriode- ptehenfae, quid Samaritanai, Chanaiisx,Za- ehaeo, J?etro , Centurioni ? Adtotpietatis fermoncs & clcmeutia:, cujus non mollefcat afFe6his,vifcera liquefcant! Ad tam vehemen- tes flatus Auftrinos , etiam de duriflimo pe- jStore , quanturrilibet annofa potetat glacies diflblvi. Sentio me afliuentis Olei liquore perfundi & fimiiiaflectu liquefcere , quoties mifericordia: tux opera & verba pcrfecta re- cznico.igniutm eldquium titum vehemen,ter.,CF fervtu tiMi dilexitiliud. Grcc.in Durn [er.im] Christvs fe per fpiritum c.$.Cat. fmim atiima: defideranti infuudtt, omnem dutitiam cordis mox difTolvit, & aiiquando menrem in tantas racryraas liquefacit, ut vix capere poitit hoc quod fe capere intra fe ex- ultat; & intns miretnr quid fuerit & quid fa- clam fubitb feipfam videat. Quem liquorem durri fentit, perfedtius apprehcndere concu- pifcir, & altquando dum hoc ipfum cogitat, hoc quod modb fentiebat, jam non fentit. Greo-or. Qiiia nimirutn mens dum occulta: locu- ca.39. in tioins afpiratione tangitur, a. ftatu fiue forti- c.3.lob. tudinis infirmata, ipfo quoabforbetur deii- derio,liquatur.
Guill. Sedres corpores cum per calorera extrin- Abbas fecus |
||||
|
L I BER TERTIVS. 339
fecus liquefiunt, in femetipfas refolvutitnr; apud
animasverb, cum per calorem intimum li-Deirioc. qnefiunt, non in femetipfas refolvuntnr, fed $• Cant. in refolventem. Refolvuntur a femetipfis, fed non in fcmetipfas ; refolvnntur igne Dei, ab amore fui;inamorem fponfi cceleftis.Hoc Paulus infinuans,cji« adbjLret,'\nqx\tt,Vomino, mm fluritus eff. Et fuam animam hoc modo liquefa&am indicans, jTx>o,inquic, ego,non jam ego , vrvit av.tem in me C H R I s T v s. Quid verb congruentius eft quam amori qjq ;n
tribuere hanc liquefactionem, quaid , quod c.5. Cat. alioqum durum eft, redditurfluens} cuiH ex- expof.i. ploratum fit eos efle prxcipuos amoris efte- ctus, ut smantem iropellat ad amatum, eum- demqne cum illo uniat; quae certe unio tunc ftt pulcriiis, cum amor ipfe fit mutuns,atque adeb & ambos. amautes ad alterutrii fluidos faciens. Nec ignoramus, dilectum piarum a- nimarum Iesvm Christvm. dixiiTe , in Pfalino 11.Failum-efr cor meum tamquam cera. liquefcens. unde fi liquefa&a antmafiuatad Iesvm, qui & liquefaftus ut cera,fluit ad ip- fanTanimam , quid exinde confequitur nifi perfeftaunio? Anima mea liquefada eft , ut dileclus lo- ^?naJ''.'
cutus eft;6 mira & inxftimabilisvirtus amo- *J^," jls ris! Deum inclinat ad terram.mentem elevat parte ,* adpatriam Sc Deum & animam velhomi- ca. 8. nem fimul conglutinat ad gloriam ; Deum Y facit |
||||
|
Pl A DESlDERI A
|
|||||||
|
34°
|
|||||||
|
facit hominem 8c homine facit Deum ; tem-
poralem facit aeternum, immortalem occi-
dit, mortalem facit immortale, 8c imum ex-
celfum conftituit, inimicum facit amicum,
fervum facit filium,& abominabile facit glo-
riofum, frigidafacitignea,obfcura facit cla-
ra, dura facit liquida. Nam anima mea Uque~
faBa e(l. O verbum admirabile ! 6 verbura
nimium dele&abile !Ego viliffimus 8c nequif-
fimus fervus tuus Doinine Deus meus , qui
etiamnon fum dignus aliqua creaturatua
' vocari,necefle,quomodofumtibitanto vin-
culo charitatis colligatus, ut ad verbutuum,
prs amore, fuerim liquefactns > O ardor a-
moris, qui intimamentis in Deum infundis!
Nam adamantina erat anima mea ; 8c ejus
intima nimium folidata. Nunc amore liquef-
cit, nunc extra fe exit & in Deum tota fe dif-
fundit , proprium locum relinquit, & in
Deum currit, abforbetur a Deo 8c oblivifci-
turfui. Oamor! quid tibitribuam, quime
fecifti divinum ? Vivo ego,jamnonego,-vivit
autem in me Christvs. Inenarrabilis eft
virtus tua, O amor, quilutu in Deumtrans-
figuras! Quid ergo te potentius,quid dulcius,
quid jucundius,quid 8c nobilius,obfecroB O
defidetabilis amor,qui fummis deliciis reples
egentes! fed fi liquefadta es, ad verbum ejus,
6 anima mea,quomodo fuftines amplexus e-
jus» Quomodo non es aflumpta ad ofcula
|
|||||||
|
LlBER TERTIVS. 341
ejus;fi liquefacla es ad afFatum ejus quomo-
do non es abforpta , ciim intras per vulncra & per venas,ad cor ejus? fed 6 mira dulcedo, &mira jucunditas , ut quod non meremnr nominare, poffimus mafticare! Non mereor effe ancilla,& facta fum in deliciiscarifmna: Quis fufEcit tanti amoris, etiam kintillam minimam intueri! Non ergominim , fi ad verbum tuum , iiquefcit cor meum ; immb de c«tero,totus accendar, & totaliter uquefiam, ut in te totaliter fim effufus. Nioil pra:ter te videam, nec in aliud, cogitata,difta vel fafta tr.mfeant ullo modo. Immb mirum videtur, quomodo non fumus fic intenti ad te , quod ignoremus omnia prxter te. Si enim habe- mus te , quid amplius volumus J In te ergo, dulciffime Domine Ibsv, quiefcat mens no- ftra, & k te necad modicum feparetur! |
|||||
|
Ya XXXVI-
|
|||||
|
Qtud enim mthi tffi in ccelo , ey a te qmd voliti
fuperterram? Pfalm. 71. J" XXXVI. |
||||||
|
XlBER TERTIVS. 343
XXXVI.
Quid enim mihi eft in coelo, & a te
quid volui fuper terram? Pf. 72. QVid coAo, mea lwf,,terth)e,marvve requira?
Nee cceB,(ine te, terra, nec tmdaftacet. Von equidem ignoro,qtice,quantaq; gaudia Ccclii, Terraique qtmftmdat, undaque condat ofes.
Sedfine te,mcalux,malafunt,quceca'f,vel xther, Veltelltts gremio,veltegit unda faio.
O Ccelum'. 0 telhnl iccerula marmorafonti! 0 tria dcliciisregna fnperba fitis!
Delicias cumultts veftras licet aggerat unus, Konfint deliciceffimem ahfit amdr.
Stepe tulit,fateor, vaga per divortia mentem Hinc Thetis, hinc TellM, ardtmsinde Pokts,
Sed totv.m injeBis, mundum fimeiiar ulnis, Non tamen hcec ulnis par erit ulna meis.
yxens aliquando fuit gravidam rccludere terram, JEraqne diviiibwsveliere fulva cavit;
i4ttrtirm\ue,argentumque,nitentis germina vence, Quteque metallifero nutrit arenafinu.
Fcrro igitur magme Matris fuffodimivs alvum, Totaque Tellttris ga\a coaiiafuit:
Qmdjtvvat ? aggefias licet aurii imbleverit arcas^ No» tamen e7t aninto naufea ptttfa meo.
Ergofub cequoreos rabuit me curapenates, mafubit EHa* Indm adujtits aquas.
Y 3 Qiddqmd
|
||||
|
344 PIA DESIDERIA
iliadquid & aurifiuis gcmmarum nafcitutltndii
Carperefub liquido gurgtte fervor eral.
EtpreJJum rojets conchyiibm edere rorem , Jtideret patulis purpurafi qua iabris.
Etfparfas rutdii baccas conqutrere ripis, Dives Hydajjxei qua nitet unda vadi.
Hei mihil tam vario leSis ex tequore gemmts, littoribm totidem fiuminii atque maris,
tot cyanos tot chryfolitos totjajpidasinter, Uuila meiepotutt gemma ftt effi fiti.
Qmdfacerem,votis, terraque, mariquenegatisf Sidereps, dixi, votafubite lares.
Vifit igiturjupm circumvaga machina mundit Templaque lucifcnsfulgtda lampadtbM.
Obflupi.t fiabili currentes ordine fiammas, ^tfiraqueperpetuosducere nexa thoros:
Jnter at tndtgenas tot Olympi pen/ilis ignest Flamma capax animt nonfuit ulla mes.
Kempe ita eum totH' equievit in Hercule Coilut»3 Non illi requies Jidera, pondus erant.
^4h! piget e terris Cosli conve*a tueri, Iamfuper attaferor nubila, terra vale.
Jam cunira ex oculis,tuirresque,urbesq; receduntt Iam coitin minimam penduia terrapdam:
Jam lunje, foiisque, lovisque fiupervehor orbest Etfeptenapremensfidera, calco pede:
Jamquepavimentum ftellarum illuflrepyropil, Subpede dejficitur, quod tnodo culmett erat:
^iitaquejam cinguntflammantis mcerad mundi, Etpropior cceli regta iotapatet.
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 345-
Qtdnproperant volucres,pennata examina,cives,
Et fociant variis verbafidesque modis.
Saltantesque oheunt pedibus ptaudentibm orhem, Lxtaque ceufefioperfonat *4da die.
O calum! S ccelum ! 0 gemmantia luminaftelW. 0, nififidereis, atria digna choris!
O volucns animee, rutilirejpublicaRegni! 0 chelys ^ingelicisajfocianda modisi
O ubiswtpropefacxafui immemor,excideratmts; Sed redit ut fponfum fenfit aheffefuum.
*Aftra valete, valete Poli, Vblucresque valete-, Hil mihi vohifcum eTt, fi meivs abfit amor.
Jam video,mihi quid terraque,poloq; petendum, Si metn abfit amor, Terra, Volmque vale.
Degeneres lacfymas, juvenis TelUe,dedifti, Zdltera quod necdum fubdita regna forent:
Quidmihi, millenos fi Marte fubegero mundos? Mille mihi mundi nec ftttis effe queant. [rttm,
*4h,minm efi animo,quidquii fola difiita terra- ^iftriferaque obettnt mcenia vaftaplaga!
Bupdneqi terra capit,neq; regna liquetia ponti, No» hominumque lares, nonaviumq; domm;
Qupdneque fidereiclaudunt amplexibm\orbes, id voto fpes efi, resquepetita meo.
HaBenm,heufateor,vacuas ium predimm aur.ts, Semper ab amplexu mens male lufafuo eft!
Tu mihi Terra,Dem;mihi tu Mare,tumihi CoA», Denique cuntla mihi es: Tefine, cunlla nihil.
|
|||||
|
Y 4 ^id
|
|||||
|
346" PlA DESIDERlX
|
|||||
|
Jlhiid enim mihi efl in ccelo , &kte
qmdvolnifiiperterram?YŁAm.7Z. Hujrode TTNlcmihi, quarfo, anitnamea, quid efli
S.yido- L-/qUOdfuperomniadiligis? ego fcioqudi rvi"\ar" vita tua dileftio eft, & fcio qubdfmedile- ma, ftione elle non potes. Afpice mmidum oc omnia qua: in eo fnnt, multas ibi fpecies pul- cras & lllecebrofas invenies , qua: humanos affeftns alliciunt , & fecundum varias nten- tium deleftationes ad fruendum fe, delideria accendunt. Habet aurum, habent lapides preciofi fulgorem fuum ; habet decor carnis fpeciem , picta tapetia & veftcs fucata? colo- rem.Dic ergo,obfecro,mihi;qnid dehis om- nibus unicum tibi feceris", quod fmgularirer amplefti, quo femper perfrui velis ? Certus enim fum, quod aut horum qux vldentur a- liquid amas, aut (I jam poftpofuifti univerfa ha:c, aliud babes, quod prae oinnibus his di- ligas. Aug. in Quidtibi placet in faculo ? quid eft quod Pf. 145. vislaudare? quid eft quod vis amare ? quo- cumque corporeis fennbus te convcrteris,oc- Cttrrittibi coclum, occurrit tibi terra. Qiibd amas in terra, terrenum eft; quicquid amas in Ccclo corporeum eft. Iam ergo diu occu- pata vixifti, & defideriorum diverfitate ver- berata, portasplagas,faucia, divifa per amo- re-s
|
|||||
|
LlBERTERTIVS. 347
res mnltos, ubique inquieta, nufquam fecu-
ra. Colligeread teipfam; quicquidubiforis placeb.it, qvraere quem habeat audorem. Ni- hil melius ih terra, verbi gratia, quam hoc & illud. AurBm,argeittum,aiiirnalia,arborcs,a- inocnitares,totam terram cogita;quid melius in Ccelo, fole, lunl,fideribus> I otum cogi- ta; omnia ifta fimul bonavalde. , quia fecit Deusomniabona valde ; undique pulcritu- do operis', qua? tibi commendat artifkem. Miraris fabricam , ama fabricatorem. Nort occuperis in eo quodfaclum , & difcedas ab eo qui fecit; h*c enim quibus occuperisfub te fecit, quia fub fe ipfo te fecit. Anima humana qu«e ad Deum appeten- Bonav.
dum facla eft, quicquid infra Deum appetit, foliloq. minus eft,ideoque jure ci non futticit, quod cap. 1. Deus non eft. Sed cave, ar.ima mea, ne non fponfa, fed adukcra dicaris, fi munera dantis plufquam affectum amantis diligis. Vae tibi, fi oberras in veftigiis fuis, (i nutus fuos , pro eo amas , & non advertis purgata: mentis in- telligentia , quid innuat luxlllabeatiilima, cujus nutus & veftigia funt omuium creatu- rarum decus & forraa. Adhuc li forte ignora* te, 0 pulcerrima mulieriim,egredere,C ahi pojh vefiigia gregum, id eft, irrationabilium crea- turarum, qua: funt veftigiu Creatoristui; tu verb fpeculum fan&iifima: Trinitatis. Ergo omuibus dignior & excelletior comprobans. Yj Et |
||||
|
34? PlA DESIDERIA
Et pafie biedos tuos,juxta tabernaculapaftoris, id
eft, converte cogitationes tuas ad choros Angelotum, quibus quodammodo fimilis es in naturS, & concivis eris in gloria. Bonav- . Heu Domine, nunc intelligo, fed coufite- cap. i. ri erubefco , fpecies & decor creaturarum foiiloq, decepit oculum meum, & non advem quia fpeciofior omnibus creaturis es tu , quibus tantummodo unam guttam tuse inxfhmabi- lis pulcritndinis communicafti. Qiiisenim ornavit ccelum fideribus , aeremvolucribus, aquam pifcibus , terram plantis &rloribus? fed quid fuut hxc omnia,nifi tu« pulcritudi- nis modica fcintilla ? dnlcedo etiam Crea- turarum decepit guftum meum , & non ad- verti, qubd melle dulcior es. Tu enira melli & omni creaturae dulcedinem fuam , imb tuam commodafti. Decepitetiamodor crea- tura: olfadtum meum,&ignoravi qubd odor tuus, 6 bone Ie s v , redolet fuper omnia aro- mata. Decepit etiam fonus falfus five fallax creaturarum, auditum meum, & nefcivi nec fenfi quain dulcia faucibus elettorum tuo- rum eloquia tua. Bernar ^or meura>^ cogitatione in cogitationem medit.' ducitur, & per vanas occupationes 8c affe- «ap. 9. ftiones variatur, ut faltem varietate ipfarum rerum impleatur, quarum qualitate fatiari non poteft. Au<mft. *>ed k°c fci° D°rnme Deus meus, quia ° ' ubicumque |
||||
|
LlBER TERTIVS. 349
ubicumque fum fine te, male eft mihi praeter foliloq.
te;non foliim extra me,fedetiam in rae;quia cap.13. omnis copia , quae non eft Ueus meus , mihi eft egeftas. Sattabor tunc cum afparuerit gloria tua. Anima [enim] quam creafti, ita fafta eft Au<mft.
Capax majeftatis tuae, qufed a te folo & a nul- folfoq. lo alio poffitimpleri ; quando autem te ha- cap.30. bet plenum eft defiderium ejus , & jam nihil aliud quod defideretur exterius, reftat. Dnm autem aliquid exterius defiderat , manife- ftum eft, qubd te non habetinterius; quo ha- bito , nihil eft quod ultra defideret; cum e- nim fis fummum, & omne bonum, non ha- betquod defideret amplius , fed poffidette omne bonum. Bruma,calens ctftas,ver, ^tutumnusque vicifiim, Nazian. Speitra duo viu, noxfimul atque dies-, carm. de
Ceela,Łquor,tellinque,noviinihileftmihiprorfiti, hom-m-ls
No» quce funtmotuprcedita, quceque carent. viUt»te.
N*7 moror hac ;diu mthi da,Rex optime,mund&, Vropter que hic prompto toi mala cordefero.
Cietera quct tenUvoivuntur, nil moror ipfe ^fmpliu-s, humanii linquere cunSa lilet.
Ad quodcumque me convcrtero, vilefcit Aug. in
mihiadeptum, quamvis accident defidera-Pf. 101. tum. quando fatiabitur defiderhim meum in bonis ? non fatiabor de mortalibus, non fatiabor de temporalibus ; aliquid aeternum donet, aliquid xternum concedat. Bonum num
|
||||
|
3f° PIA DESIDERIA
tuum quaere,6 anima. Efteniin bonum aliud
alteri, & omnes creatura: habent quoddam
bonum fuum, integtitatis (ax & perfeftionis
naturac fua% Intereft, cjuid cuique rei imper-
fe&x ueceffarium fit, ut perficiatu r: Quaere
tuumbonum, Hemo botwsnijititmT)etnjfxtm-
mumbonum , hoceft tuum bonum. Quid
ergo deeft, cui fummum bonum,bonum eft;
funtenim &inferiora bona,qua: aliis & aliis
bona funt: Pecoriquid bonmn eft, nifi im-
plere ventrem , carere indigeutia, dormire,
- geftire, vivere.fanum eife, generare? Tale tu
bonum quaeris? Cohxres Christi , qmd
gaudes,quia focius es pecori?Erige fpe tuam
ad bonutn bonorum omniuin [adeum] qui
faliat in bonis de/iderium tuum.
Chryf. Audiquid Prophetadicat: Qiiidenimmi-
hom.?.in hi efi in Ca.'lo? &illud:^/e quidvoluiin teru?
epift.ad ac fi dixiffet nullius prorfus alterius rei, nec
Roman. cceleftis, nec terreftris, fed tuo uniusdefi»
derio teneor.
Hoc eft ; Tu portio mea es , abundas
mihi ad omnia, nihil quxfivi aliud, nifi ut te partem haberem ; nullas faeculi hujus di- vitias & voluptatum illecebras concupivi. Nullius egeo qui a te aflumptus fum, uec fu- pereft in cceleftibus quod amphus qnx- ram. Nihil habens omnia habeo , quia Chri stvm habeo ; omnia ergo in il- lo habens, aliam non quaero mercedem, |
||||
|
LlBER TERT I VS. 3JI
qnia ipfe merces eft univerforum.
Nihil [enim] aliud defiderat aniina, nihil Bern. de
aliudaDeoqusrit, quam ipfum Deum , utdiverf. jam ex affe&ucordis, atque fententiaclamet affeftio- illud de Pfalmo : Qiddenimmihi ejl i?icoelo,m}>US3'~ C itte quid voluifaper tma? Vefecit caro mea, mmffi- Ccor meii, Dc», cordis mei, zvpars mea Veus in aternum. Neque enim fuum aliquid , non felicitatem , non gloriam , non aliudqnid- quam tamquam privato fui ipfius amore defiderat anima , qua: iftiufmodi eft, fed to- ta pergit in Deuin , unicumcrae eiacperfe- ctum^deiideriumeft, ut introducat eam Rex in cubicuium fnum, ut ipfi adluereat, ipfo fruatur. Vidit [nempe] ruid ibi fervaretur, Scco- Au.c. in
gitans & arftuans m cogitatione cujufdam rial.7i, reiineffabilis, quamnec oculus vidit, nec auris audivit, nec incorhominis afcendit; non dtxit; llradaut illud mihi eft in Ccelo, {ed, quid mihi efi in Ccdoi quid eft illud, quod habeo in Ccclo? quantum eft > quale eft ? Sc cum non tranfit, quod habeo in Coelo , a te quid voluifaper terr<im?&tv~.s tu mihi in ccelo divitias immortales, teipfum; Sc ego voluii te in terrS, quod habent & impii, quod ha- bent Sc mali, quod habent Sc facinorofi, pecuniam, aurum, 8c argentum , gemmas, familias , quod habent Sc fcelerati multi, quod habent multce fxminx turpes, multi |
||||
|
3f2 Pl A DE SIDERI A
viri turpes ? Hxc pro magno defideravi i
Deomeo fuperterram, cum fervet fe mihi
in Coelo Deus ineus.
Augufl:. Defecit gaudium cordis mei, verfus eft in
medit. luftuin rifus meus ; defecit caro mea c cor
cap.4.0. meumj)eMcordismei &• pars meaViemin xter-
ttf.m. Renuitconfolarianima mea, nifi de
te,dulcedo mea. Qjjd enim mihi eft in Calo, es"
a te quid voluifiiper tcrram? Te volo,te fpero,
te quxro; tibi dixit cot meum : Qtueftvi vdtum
tuum, vulwm tuum Domine requiram, ne aver-
tdifaciem tuam a me.
Ambrof. Scis igitur, occultorum cognitor Deus,
in ora- qUia non foluin terrS & omnibus qua: in eS.
tionibus'funt, fedipfoCoelo, &omnibus quaeineo
funt, tu mihi caripr, tu acceptior, tu amabi-
lior, es; diligo enim te fupra Ccelum & ter-
ram, & cstera omnia, quae in eis funt.
Anguft. Quidquid enim Cceh ambitu continetur,
fohloq. infenils ab aniraa humana eft, cpixfaftaeft
cap. 20. utfuminumbonumfuperiuspoflideret,cujus
poflefliouebeata fieret.
|
|||||
|
XXXVII.
|
|||||
|
1
|
||||
|
I
|
||||
|
Heu mihiqnta incolatus mem j>rolongatus efi!
habitavi cttm habitantibtis Cedar, multun incola fu.it ^inimamea. Pfa!. iip. xxxvir.
|
||||
|
LlBER TERTl VS. 3ff
XXXVII.
Heu mihi quia incolatus meus pro-
longatus eft ! habitavi cum habi- tantibus Cedar, multumihcola fuit Anima mea. Pfil. i1^; AKperagitfolitis Thosbivota cur(ibm annum^
■ Siiereumquefuotemporefinit iter? Credideram fraciiscurrum confiftere loris, Tempora tam Ienlis ire videntur equis.
Hei mihijdecretos jam dudum explevimm amost Kectamene vita cedereTarcajubet! ,
tnr mea tam longo ducuntur fiaminafilo? Vebueras, Lachefis, deproperaffe colum.
Bcquid in his adeo deletlet vivere terrii? Quidve quod invitet, trifiis hic orhis habet?
Qtkelibetj ah! fimilimihi mors miniisafpera vi* t« eft, j
Si gemuhoc mortisvitavocandafuit.
Vempe gradu jiabili nihil hic immobile eonftat, . Cunttafed afiiduamobilitatefiuunt. JMni dies oritur Thcebtto jplendidm auro, Squallidm emoritur,nothepremente, dies.'
Vox fubit ^ftrorum rutilis comitata choreis, Nox iterum Ccelo, fole fugante, fugit.
tHuncZephyro gremium tellm fpirante recludit, tfunt daudit gelidos,fiante *4quilone,fmw. Z ysmt |
||||
|
$f6 PlA DESTDERIA
Nttnc canet nivibm, nunc fpargitur alba pruin&i
Wunc tepidifolw veris amitta viret.
Molliajamliquidaspanduntfreta navibth uniai% lam tenet ir.clufas unda geiata rates.
liunc agitant tumido ventiferaprdia Vonto, Nunc fiagnat placidis czrula Tethys aquis.
Humidus effufts nunc liquitur imbribm tether, Nunc aquea nitidm fiat fine nube Volm.
VuncfragorhorrifonoCcelu quatit omnetumultU3 Uuncjilet, eyjuperaspax tenet altaplagas.
T>eniq;(qune reliquosfupefantincommoda cafits) Meefiafere in mediis vita trahenda feris.
QuŁq;domws homintt mage funt JpeLaferarum, Qtdqf, homines, hominit nil nifinome habenu
Scilicetinfidia:, fraitdesque, doliq-, triumphant^ Ner, nifi quodrigido, jmdaturenfe, viget.
Exulat hincpietas, ttrritqy ^ifir&a recefiit, Fat^; relegatumfub pedtbmq; jacet.
i/idde locifaciem; iocm efi inamabilis, & qttO libera vix rijujolvere cordaqueas.
Martius, heu! fevis ardetfuror undique bellis, tiec numeratplures altera terra nects.
Hofiibm inmediis, intergladiosque, facesque, Hac geris arma manu, qua feris arva manu.
Qiis veiit in tantis tolerare laboribm annos, Sortis ey afJiduisitlibus effefcopm?
Hei mihi,decretos, jam dudi* expkvimtnannos! Tempcra cv.rfatifunt ita lenta mei?
Tempora citm nnmero (numero qu<eJkpwsexuT) Iure graves damnat nofira querek moras.
Ntt
|
|||
|
LlBER TERTIVS. 377
tfccfcio qudt ccecas hebetent ovlivia mentes,
Omnia quels longi funtfua vota, dies:
Crediderim miferte nejiire pericula vitne, Nec quamfitgravis hic conditione lotvA.
tJam bonafiderei(i noftent maxima mundi, lArceri patria fe qttererentur humo.
Sed procut abfenies ccelefiia gaudia fallunt, Raraque de Ccelo nuncia rumor halet.
Uei mihi, qua procul his diftas,meapairia,terrisl Quamprocul a Ccelifinibm exul agor?
Exulibm quondam tcllmftdtultima, Tjbur; Me profugam fatis ultimm orbishabct.
Et nondnm infauftas colui (ittis intolafedeSj .Squallentes tenebm, triftitiacfne domos?
Sexta Ceres c<efis quotiesprocumbit ariftii,, ■ Servm ab Hebr&o pileafumit hero: Cur ego non etiam ferviliemancipor agro? Et ruditimmttnem verbere virgafacit?
CurpatrUfines, portmaue relinquere cogor, Nec finor <etherios exuladire lares?
Peferit externasperegrina Cyconiafedes, Inq; fuas revolat,per mare veUct, domos.
Vuncia veris avis, ntdosquoque mutat hirundt^ Cltm redit ad notos Biftonis ales agros.
Ti'be relegatm, patriis ^intiftim oris, ReddituSj exiliifinefavente,fuit.
tiei mihi, cognatis cur exul abarceor aftris? Nec finorilla meo tangereregnapede?
Zttx mea,rumpe moras,fatis hishabitavimm oris^ *4M quo nonpattu corpore, mentefetan
Z % Heit
|
||||
|
|;8 PlADESIDERlA
|
|||||
|
Heumihi quia incolatus mewyrolon-
gatiis efll habitavi cum habitantibtu Cedar, multum incolafuit Attima mea. Pfal. 119. Au<mft. np^B»Exenim me,Domine,valdevir*hu-
me^dit." Jus ' *: iftius acrumnofae peregrinationisj
cap.2'1. Totaquippevkaifta,intelligentibustribri-
Auguft. latio eft; funt enim duo tortores anim^, non
ferra.42. fimul torquentes, fed cruciatu alternantes.
oe verbis Horum duorum tortorum nomina funt, ti-
Dommi. mor & Joiof, Q^anJo ^ bene es f times.
quanlo male es, doles.
Vita ha;c, vita mifera, vita caduca, vita in-
2 certa,vita laboriofa,vita immundajplena mi-
„„ * fenis & erroribus , quae non eft vita diceuda
lea mors ; ln qua momentis nnguhs mon-
mur,.per varios mutabihtatis defe<5his,diver-
fis generibus mortium. Morsifta vitalis, Sc
vita mortalis ; hcet his aliisque fit rcfperfa a-
maritudinibus, proh dolor i quam plurimos
fuis capit illecebris, & qnara multos fuis fal-
fis promiflionibus decipit;
OniTcn. Dulcem [namquej hanelucem,quanunc
hom. 1. utiinur, illi dicunt, qui dulcedinem verae lu-
iaPi.38. cisigftorant, fedneaufpiciaquidemverilu-
minis nlla fenferunt, nec fciunt Angelicam
vitam fperandam elfe anim*, cum ex vamta*
te hujus vit* evaferint.
Qnid
|
|||||
|
LlBER TERTIVS.
|
|||||||
|
3T9
|
|||||||
|
Quid amifsa coeIeftipatria,repulfus homo Gieg.
delectaturexilio? lib.xi. Vitinm [hoc eftj noftrs infirmitatis , qui mor-in
roluptate corporis, & deleftatione vita: i- "Ł• *•*• ftius capimur, & curfum hunc confummare A°nj,rof trepidamus, in quo plus amaritudinis, quajn jt. DonQ* voluptatis eft. At non fancTriac fapientes viri, mortis. qui longxvitarem vita: hujus ingemifcebant, cap.i, duTolvf & cum Cmri sto eiTe pulcrius sefti- lnantes; denique diem generationis fua: ex- ecrabantur. ficut ille qui ait, pereat diesiUa in qtta natmfum. Quid enim eft, quo h*c vi- ta aele&et? plena xrumnarmn Sc follicitudi- num , ia qua innumera: calumnia: & multx moleftia:, & multa: lacrymx eorum qni aft flidtantur moleftiis; e>" non efi, inquit, qui eos confiletur, & ideb laudat Ecelef. defttnitos ma- gii quam viventi-s. Vita [certe] mea,vita fragilis,vita caduca, Au»uft.
vita qua? quanto magis crefcit, tanto magis foliloq, decrefcit; quanto magis procedit, tanto ma- cap. a. gis ad mortem accedit. Vita fallax & umbra- tica,plena laqueis mortisjnunc gaudeo,nunc jlatim triftor,nunc vigeojam intinnor, nunc vivo, ftatim morior, nunc felix appareo fem- per mifer, nunc rideo, nunc fieo; iicque om- nia mutabilitarifuhjaccut, ut nihil una hora in uno ftatu permaneat. ;Nazkn ~Sectcn4inirepidaefi,qmMurfedturbinevtnti, carm.da
Inque vicem cedtmt ttmpora promptafibi. horaan*
2 3 Nfl*uat- |
|||||||
|
7,6o PlA DESIDERIA.
Tsoxtegit atra diem, tempeftm <etherafufcdtt
*4f*rorum obfcuratfoi radians'q; decM. Soi tegitur nebulis, redivivaque luna refargit,
Vimidid Ccelumparte latetqueftii. Carm.de -G&* vitah<echumulu a tumulopeto rurfm^ig-
externi -Poft tumulum rurfm me f.imulabit edax. [nti
hominis Jdj;ipsiieft,juodvivo,velut rapidiiliminamim,
vilitat;. Qm.furfu.rn exoriens jemper ad ima fiuit.
Chryf. in Jift enim prxfens vita Jncolatus & quid di-
P/al. 119- co incolatm, cum tes fit vel incolatu inferiorj
unde Chri stvs etiam,ipfam vocavitviam,
dicens: angufta eft.porta , C ttrBa eft via qu&
ducit ad vitant.
Greg.H. ^ia quippe eft vitapra;fens,quŁad patriam
25. mor. tendimns; &idcirco hlc qcculto judicio,fre-
c.24.inc. quenti pertutbatione conterimur , ne viatn
33.Iob, pro patriaditigamus. Solent enim nonnulli
viatores, cfim amcena fortaffe in itinere pra-
ta confpiciunt, pergendi moras inncdtere, &
a ccepti itineris reftitudine declinarcjeorurn-
4ue greffus tardat pulcritudo itincris dnm
dele&at. Eleais ergo fuis ad fepergentibus
Dominus, hujus mundiiter afperumfacit,ne
dum quifque vita: prajfentis requie , quafi a-
incenitate vix pafcitutjmagis eum diu perge-
re, quam cittiis pervenire deledtet ; nedum
oble&atur in viŁ, oblivifcatur, quod delide-
rabatinpatria.
Chryf.in Sed ha:c eft dodlrina optima atqne adefr
Pfal.i 19. prima, fcire nos etkinquilinasin vit.t pufenti.
Qui
|
||||
|
LlBEU TERTIVS. «$&Ł,
Qui rerumquehic funt efthofpes,eritrerutn
fupernarum civis. Qui eorum qua; hlc funt, eft hofpes; noti lubenter verfabitur in pre/en- tibus. Non domus,non pecuniŁ,nou alimen- ti, nec alterius ejufmodi curam gerit, fed quemadmodum qui in aliena verfantur, ni- hil non agunt 6c procurant ut patria; fuas re- fhtuantur, & quotidie urgent 8c feftinant,ut eam qus eos tulit, videant. Ita etiam qui a- more futurorum tenetur , nec rebus praifen- tibus adverfis animum demittet, neciecun- dis efFeret, fed utrafque praetercurret tam- quamquiviamingreditur. Qnpcirca jube- mur etiam dicere m Oratione : ^idveniat Re- fnum tuum, ut illiusdiei defiderium & cupi-
itatem animp noftro verfantes &ipfum praj oculis habentes , ne videamus quidejn prx» fentia. Si enim Iudau Hierofolyrriam delide- rantes, etiam poftquam liberati funt, deflent pra:terita;quamam dabitur nobis venia, qua> namrelinquetur defenfio.n" nou fuperngHie- rufalem teneamur vehementi defiderio ? Vi- deergo quomodd hi quoque lamentantur, quodcumillisverfentur ; Habitavidicentes, tumtabernaeulii Cedar, multamincola fuit ^4r.i- mamea: Hicenimnon folumdeflentqubd in aliena habitent, fed etiam cum Barbaris verfentur.Nequeenim hxc vita eft ebtantum laboriofa, qubd plurimam habet vanitatem & curas imporumas; fed qubd erianuaHltus Z 4 llt |
||||
|
3<5*i PlA DESIDERIA
fitmalorum proventus. Nihil eft autem gra-
viils 8c moleftiiis, quam qua: eft cum hujuf- modi hominibus congreftio. Eft Barbaro- jrum,cum iis in quos imperium obtinuerunt, inftar ferarum agere ; ut qui tuguriis & ten- toriis utantnr , & ad immanitatem ferarum fint reda<fti:fed his multo funt efteratiores,ra- ptores, avari & qui impudice, ac libidinose &iu deliciis vitam tranfigunt. Multum incoU fuit anima »»e*;non multiun propter mukitu- dinem, fed propter rerum difficultatem. Etfi cnim fit exiguum, videtur effe multum iis quiaffliguntur. Nonnulli e vulgo, pufiili 8c abjedtianimi, qui etfi per multos annos yi- xerint eos paucos eiTe dicunt. Quibus, quid effe poteft a ratione alienius? quid verb craf- fius iis, qui ccelo propofito, & iis bonis quas funt in ccelis , qua: nec oculm vidit, nec auris audivit, ore hiante umbras ftupent, nec vo^ lunt vitx praefentis Euripum trajicere, in per- petuis flu&ibus, tempeftatibus Sc naufragiis vclutati? Aug.fer. O vita cjnas tantos decipis, de propriis tan- 49. ad tos feduxifti, tantos exccecafti! Qiuedum fratres furgis, nihil es : dum videris umbra es, dum in Ere- exaltas fumus es. Dulcis es ftultis, amara fa- ^0* pientibus; qui te amat, uon te cognofcit^qui te contemnunt, ipfi te intelligunt. Va: qui ti- bi credunt! Beati qui te contemnunt! vera non es vita, quam te oftendis. Aliis oftendis ta
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 3<?3
te l.ongam,ut perdas in finem,ut facianrquod
volunt; aliis brevem, ut dum pcenitere vo-- Innt, nou permittas. Sic eft vita noftra,qua-- fi homo iu domo alienS, nefciens quii hori vel die Dominus domus dicat: vade foras, quia non eft tua domus in qua es. O feculuiii vanum ! quid nobis tanta promittis , dura decipis? Erravi, fateor ,ficutovpsperdita, wincala* Ambrof.
tm mews prolongattu efl,atqae procul projectus in ora- fumafacieDeimei, iuhanc exilii ccecaKB tionibus, tem,ubiexpulfusa Paradyfigaudiis,deploro quotidie mecum fuper miferias captivitatis mea:, lugubrecarmen, ingentesque lamenta^ tiones, dum recordor tui,mater riieruGlemj dum ftant pedes mei iu atriis tuis faucta 8s decoraSion! |
||||||||||
|
Heu quaffa noftra Christe mi, vis concidit!
HeuqutnprocelldS excitat corpm mihi! Heu quam incoiatusVe mem lor.gs extulit! Omnir.b rerumfium fattttftgfentium, Cenfiu, inopice, gaiulii, molcftia, |
'Nazian.
ad Chri-
ftuni. .Ali.biop- tan> fine vita;. |
|||||||||
|
iamŁ, dedetom, hoftium & cbarigregis.
Infelices qnorum vita eft in exilio, via in*uS11**
periculo, finisin_dubio,.nefcientesfinem (joi ■Jo^" ftrumquia omniain futurumrefervantnr in-cap-"' certa. Adhuc in Pelagi fluctibus verfamur fufpirarites ad te, p.ormai. maris. O patria Z j noftrai |
||||||||||
|
3<?4 PlA DESIDERlA
noftra ! patria fecura ! a longe te videmtis,'
ab iioc mari te falutamus , ab hac vaiie ad te fufpiramus,& nitimnr cumlacrymis,fi quo- modo ad te perveniamus. .5- ' ^ec*yu}adumfummincorporeperegrinamvt ™ p 18 ^te ^olmne»' Mn habemut hic civttatem ma~ ?• » nentem, fed futuram inquirimti»; nofter autem mnnicipatus in ccelis eft. Ideb duce gratia" ' tua, ingredior in cubile cordis mei: &canto tibi amatoria, Rex meus, & Deus meus, ge- mens inenarrabiles gemitus, in loco peregri- nationis mex, ubi cantabtles miht frntfatie pffliftca.tones tu<e. Et recordans Hierufalem, extendo in eam, fenfum cordis ; Hierufalem patnam meam, H;erufalem matrem meam, te^ue fr.per eam reguatorem , illuftratorem, patrem,tutorem,patronum, redtorem, pafto- rem, caftas & fortes delicias, folidum gau- diiim & omnia bona-, ineftabilia (imul om- ma ■>■ 1ma ynum fummum & verum bonum, Anpift. o gandium fuper gaudium,vincens omne «P.^Y. 3ail-dlum>cxtram,odnoneftgaudi'i-1 Quan- ' do intrabo in t.e , ut videain Deum meum, qui habjtatin tejlbo illuc,e>- videbo vifionem banc grattdem. Quideft, quodme detinet? heu me, qui.t ir.colatiti mettf proiongattuefli Heu me, qnamdm dicetur mihi; ubt effl Veut tuut? Quamdiu dicetur mihi; expetia, re- ctjpetla? C nu.nc,q:U effl e:fetiatiomea,nbnne tu Domine E>eui meut ? Salvatorem cxpeiiamta - Vominunt |
||||
|
V
|
|||||
|
L I B E R T E R T I V S. 2<$f
Vominum noftrum Iesvm Christvm , qui ,
reformabit corjnts humititatis voftra configura- . turn corfori clarkatMJuts. ExtzeUaniui Vominum ; quando rsvcrtatur a mptiis, ut inducat nos ad fuas nuptias. |
|||||
|
h
|
|||||
|
Jnfeli% ego homo, qv.ii me iiberabii de ioifore
moniihmm ? AdRoman. 7. XXXVIII.
|
||||
|
LlBERTERTlVS. 3<J7
XXXVIIL
Infelixego hbmo,quis meliberabit
de corpore mortis hujus ? Ad Roman. 7. T Nfelix! ubi nunc bona tot, quŁperdita plangOt
X Sedfruftra, planttu hon revocanda meo? Totbonaiquid repetis dolor? ah!meminiffenoc& ^tmiffn cruciant dmn memorantur opes. [bit:
VtiUas veteris fortume nefcius effes, Cum malaforsfato deteriorepremit.
Taftim hominum fatira eftidecepti noxdparettt^ Stultitit: folmjcilicet ille rem.
±Adttm,^4iam fimplex; ~4di j4ia uxorms audit} Tluribus, aut totidem vapulat Eva ^robris.
N>» ego fic: fed,fi' gemitw finit edere vocem^ Vars, fateor, mundiin crimine, magnafui.
Te quoque, cui primos ftudiS damnareparenteSi Teccati memorem convemt effe tui.
thm vite c mortzsnonfeUxaleajatla es?, ColluforproaVi ddapidantU eras.
Creditepo/teritas, ^dam vos ejris C Evd, Łt veslritpomum corripuere manm.
jHinc nudi,ginspellicea digniftima ipnd^ Etpudor csr dolor, ev hluminisirafumus.
Kon querar accepta totpublica vulnera cladii, Materks elegisfumfatis apta meUi
Ordief
|
||||
|
$68 PlA BESIDERIA
Ordior« cunis;hic mecumhcrymattataefip
Ptc docuit <vit<efyllabaprima, queri.
Menfis erat Mdjut, mettfis gratillimmorbi, ' Sed, meafireputemfata, Vecember erat.
Septima lux ihat, qute fifuprema fuiffet, In cineres iffet muta querela meos.
Citm tandem poftlutla utcri,horribilestj; ululatus^ Trogenies cervte parturientis eram.
0 Mater,fcio, tunc Mater,nova facla Kebecca «> Tuncferus fubiit virglnitatis amor.
Viriguit nuttix, paiiens pater ora retorfit, Et cume in Itcvum procubuere latu:
Horror & honor erat,voxomnibus,omnibus una, Heupuer, heu quimtisgignitutiliemalisl
*4tra dies, JEgyptiaca dignipima noSe, Qtji, de melicuit dicere; Natits homo eft.
iAtra dies! neque te Titan, nequt Cynthia noriti Necftata qt:i Cceli tempora, lanvA agit.
Illadies, abeat grafts orjurttKalendas, Niillus eam cupiat menfis, haberefitam.
Si redeat, redeatpiceis frontem obfita nimbis, Etgclidum den-ct grandine tunfa caput.
Tumjonitr.i tv fuimeti funefio adverberet igne* Etfibi (ic hoftem noverit effe Veum.
Sentiofam, quod fatidiciploraftis amici: Memitur vitt:, depfydra nulla me^.
Tanti erttt htec jobolcsjacrymis affaevimM inde, Int.c, octdos r.iro deferucre mcos.
~Bafo\lqi:it.pofita eft pratexta,nucesq;, trochust\i Et bulla adpatrios victimafatla larcs;
Tunc
|
||||
|
LlBER TERTIVS. $6f
Tunc egOi qu<e melms nefciretiti difcere capi:
Vrimui eratjfo rtem plang efe poffe, dolo r.
Et vix poffe datum efi ,ftfe obluilata fuit mentj, isatur* impatieas fub pede collapremi.
Surgere fep i adnixa, fuoque irrumpere ctelo, blec poterat pigra tollert corptts humo.
Tum vikansocuios, oculostrifttimbre natantest ~4h fuperi! dtxit, (cttera fiettn trani)
Et rurfum ah! ah! (fed pef luttifonosfingultia Ipfeftbi obfiftens nonfinit ire dolor)
Sicputo Rexfremuit, dum crefcere cornuafenfit yij bos ex homtnt esl, de bsvefathu homo.
0 Jleits, o fuperi,patientia vincitur! o quis, Qsimemortaii corporefolvat; er ,?
0 quis erit ? noflris qui cantet in aurilus, ifltfi Sitipd voveo toties, ilicet, o qiis erit?
Jllc, necaturum mihi mergat in iliaferrum, Tocula Theffalico mijceat illefavo.
yecliquidoplumbo, nec avaro terreorunco, Mors mijers qudvis conditioneplacet.
JEratos gemitu doceam mugire Juvencos, Snppofito quamvts excrucianda rogo.
*Aut etiam jubear (quamqua pudoriftavovcre") Inter Vljffeos exululare tupos.
0 T)eiw, ofuperi,patientia vincitur! o quis S2jJ me mortali corporefolvat, eritf
Ta ce Vetts, ne crudeiem vox impia jatlet, InfurtM quando pnecipitata ruit.
hhprope barbariespoterit clementia dici, *4dposnM veniat fiftupefailameas.
Corport
|
||||
|
37o PlA DESIDERll
Corpora corporibm conjmxit mortua vivis
Ilte, hominem quem vix dicerefamapotefl. ~Me,vtvum cruciat (inagx hocferale) cadaver;
■ iiec, qux difidium finiat hora, venit. 0 T>tut, d fuptri,patientiavincitur! d quis
Qii me mortaii corporefolvttt, eriti |
|||||
|
d
|
|||||
|
LlBER TERTIVS. 371
|
|||||
|
Jnfelix eop homo ! qiM me liberxbit de
corpore mortis hnjw? Ad Rom. 7. QVomodo vivit anima operta mortis in- Aml /•
voIuci"°? . ferm.22'. Corpori quonam modo conjundus fim, ;n pj-jj,
haudequidemfcio ; quoque paclofimul & r,s.
Imago Dei fim &cum coeno volnter ; quod Naziari. & ciim pulcra valetudine eft, bellomela-orat.ii. ceffit; & cum bello premitur,moerore me af- ficitrquod &utconfervumamo,&utinimi- cnm odi atque averfor; quod & ut vinculum fugio & ut cohaeres vereor: fi debilitare illnd & conficere ftudeo , jam non habeo quo fo- cio & opitulatore ad res praeclariffimas utar; fin contra , nt cum focio & adjutore mitius agairi, nulla jam ratio occurrit qua rebellaii- tis impetum fugiam , atque a Deo non exci- dam, compedibus degravatus, vel in terram detrahentibus vel in ea definentibus. Hoftis eft blandus & placidus, infidiofus amicus. O miram conjunctionem & alienationem! Quodmetuo, amplector; quod amoperti- mefcp. Antequam bellum geflerim , in gra- tiam redeo ; antequam pacefruar, ab eo dif- fideo. Cur carnh laqueis tu me, Tater, implicuifti? Nazian.
Citr vitte mifer<e, cur ccenofojue barathrof ch?ftfi Ecce corpwquod corrumpitm;aggravat ani- Aug' ^
A s mam. Pf.%01. |
|||||
|
372 PlADESIDERIA
mam. Vitam ergo habet anima in corpore
corrnptibili Qualemvitam? onera patitur, pondera fuftinet. Ad ipfum Deum cogitan- dnm ((Tcut dignum eft ab homine cogitari Deuin ) quanta impediunt veluti interpel- lantia de neceffitare corruptionis humanx? Qu anta revocant ? quanta a fnblimi intentio- ne detorquenttquanta interpellant? qux tur- ba phantafmatum? qui populi fuggeftionum? [Iam] quis nou a:grotat in hac vlta?quis non longum languorem trahit? Nafci hic in cor- pore mortah, incipere a:grotare eft. Quoti- dianis medicamentis fulciuntur indigenti» noftr*:. Qiiotidiana medicamenta funt re- fecHones omnium indigentiarum. Fames, n6nne te occideret, nifi medicamentum ap- poneres? Sitis, n6nne te perimeret, nifi eain ta bibendo non penitus extiugueres, fed dif- ferres? reditura eft enim litis pauilulumtem- perata. Temperamus crgoiftis foinentisa:- rumnam xgntudinis noftr*. Stando laflatus eras,fedendo reficeris:ipfum federe medicina eftlaffitudinis.Inillamedicinarurfiislafraris, diu federe non potetis Quicquid eft, ubi fa- tigationi fuccurritur, alia fagatio inchoatur. eg.ca. Quod melius oftendimus ; fipriuscarnis .inca. 3cpbft, pondera mentis exprimamus. ut e- Io"- nim taceamus hoc, quod dolores tolerat,- quod febribus anhelat, fua quadamxgritu- diue conftringitur. Ipfa hatc corporis noftri, quas
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 373
<{Us falus vocatur, «gritudo eft. Nam otio
tabefcit, opere de.-.cit: inedia1 deficiens, cibo re.icitur ut fubfiftat ; retectione laflefcens, aaftinentiarelevatur, ut vigeo.t;aquaperfuii- ditur, ne arefcat; linteis rergittrr , ne ipfa ni- mis perfuflone liquefiat; labore vege. atur, ne quiete torpeat; quieterefovetur, nelaboris exercitatione fuccumbat; fatigatur vigiliis, fomno reparatur ; opprefla fomno, vigiliis excutitur, ne fui pej us quiete lafletur; vefti- bus tegitur , ne fngons aHverfitate penetre- tur: quKlito calore deiiciens , aurarumflatu refovetur ; cumcjue indil moleftias invenit, unde vitare moleftias qua:fivir, male fauciata (ut rta dixerim) de ipfo fuo medicamine lan- gueicit. Reiriotis ergo febribus, ceflfantibus- qne doIoribus,ipia noftra falus agritudo cft, cui curandinecefiitas numquam deeft. Quot enim folatia ad vivendi ufum qucErimus,qua- fitot, jegritudini noftra: medicamentis ob- viamus. Sed ipfum quoquemedicamcn, in vulnus vertitur, qnia exquifito remedio pau- 16 diutiiis inha;rentes , ex eo gravms deiici- mus, quod provide ad refedtionem paramus. Ipfa quoque mens noftra , a. fecretiinterioris fecuro gaudio exclufa , modb fpe decipitur, modb pavore vexatur, modb dolcre dejici- tur, modb falsa hilaritate relevatur ; trans- iroria pertinaciter diligit , eorumque a- miflione inceflanter atteritur , quia & in- A a % ceflanter, |
||||
|
374 PlAJDESIDERIA
ceflanter , eurfu rapiente , permutatnr. Bonav. Habes, & animamea, inimicum dome- cap. i. fticum, hoftem atnicum, adverfarium pro- ibliloq. pinquum,qni tibi maliirn probono reddidit, dc fub fpecie amicitia: crudelior exiftens ini- micus, his omnibus dc aliis inrinitis bonis te privavit! Hichoftis, (falvatuareverentia) eft caro infelix dc milera, multum tamen tibi dulcis & dilefta. Hanc cuiri pavifti, inimi- cum peffimum contra te erexifti. Hanc cum honorafti, hoftem crudeliffimum contra te armafti. Scio, inquit, Bernardus,6 anima, quemdamquipluresannostecum vixit, ad menfam tecum fedit, cibum de manu tuS fumpfit, & in finu tuo dormivit; cum vo- luitjtecum colloquium habuit. Hic jure hae- reditario fervus tuus eft, fed quia delicate ni- mis enutrifti eutn , 8c virga: pepercifti, leva- vit calcaneum fuper caput tuum, &c te in fer- vitutem redegit. O annna miferabilis & mi- fera, quis te hberabit de vinculo itnproperii hujus! Recordate, 6 anima, primordia tua; attende quod es infignita Dei imagine. Quid tibi cum carne,unde ifta pateris: ft diligenter conditiones ejus advertis, numquam vilius fterquilinmm vidifti; fi ejus milerias enu- tterare velis , quam onufta fit peccatis, pru- riens concupifcentiis , occupata paffioni- bus , polluta dlufionibus , confufione ple- na, ignominia repleta , quid de ea habes a- liud
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 375-
Iiud quam cogitationes fcedas & immun"
das?
Exitiofacaro, Beli<e ienebrofa procella, Nazian*
Exitioja caro, quafluit omnefcelus! carm.
Ccenum,maflflagravisplumbi, limofa catena, adverf.
Bellua pugnaci prodita materia. carnem.
Veflifer <nflm,her<e<\;tu<e vinclum,atq;fepulcrum
formx, qu<efupera venit ab arce mihi.
Non fine causa di&um eft; hominem plaf- Bern.fer.
matum, non de terra quaiibet,fed de iimo. Vi- de tripl. de etiim quam limofum fit corpus, quod ipfi 8P- c°- quoqne fpirkui tam fortiter, & paene indiflb- S1'*" lubihter inhaeret,ut vix cuin multa afHi&ione poffit aliquando feparari. Ejaage mens; nam te nuncaUoquar,atqj ea dica Naz;arli Utuefore narratn non alienaputo. carm.ic
Ecquides,6 meamensfetquisttbicontigitonm? huma.
^itque cadaver olens quk tibiforti deditf uat.
Qmjolidis vit<e aftrinxit gravibmq.; catentst Vendentem aflidue lumina fixajolo f
Vniverfa vanitas omnis homo vivens,<yal au- Ori°-en.
tem de hac viti accipiatur ifta fententia;audi hom. 1, Ecclefiaften proteftantem & dicentem;/Wrf- in Pfal, viomnes qui mortuifuntfrperomnesqui vivunt, 38. quicumque ipfivivunt ujque modb, &• bonusju* per iftosduos qui nondum nattvs efl. Laudat er- go mortuos plufquam vivos ; quia illi hoc fakem lucri habent, qubdde vmculis hujus corporis liberati funt, nec ultra carne ac pel- libus induti funt, nec offibus ac nervis inferti A a 3 funt, |
|||
|
17<3 P-I A D E SIDERI A
funt, nec ultra fubjacent neceflitati corporis.
Si ergo intellexifti, quale ;it vivere in carne
(etiamfi Moyfes fitquis,vel quifquis ille eft)
moleftaipii eftiftavita. Non emui a corru-
ptione refolvitur,qna: mortali corpore, terre-
noque circumdatur. vide ergo,quoniam nni-
verja vdnit,»! eii omnps bomo vvairn ; contem-
namusiftam vitam,& feftinemus ad fanftam
vitam & beatam ac veratti-,& in illam animo
. & mente teadamus , omui.vanitatcdifcufsa..
Au«uft. Exquo enim qniiqvie in ifto corpore mo-
lib.ni3. rituroefle cccpent, numquaminco non agi-
deCiv. tur, ut mors veniat. tloc enim agit ejus
cap. io. mutabilitas, toto rempore vit.-e hnjus, fi ta-
men vtta dicenda eft , ut veniatur in mor-
tem.
AmbrJi. Vcreat dies in qua natm/iiw,ajebat Iob: Quid,
de bon. enim eft quod axc vita deleeiet,plcna xrum-
mortis narum & folhcitudinum , inqua innumeras
^*? • 2 • calttmniae & multce moleftise & nv.ilta: lacry-
mi eorum qui affli&antur moleihis , c- non
eft, inquit, qui eosconjoleiur. Et ldeb landat
Ecclefiaftes defunftos magis quam vivenres,
O* opnmn:, inquit, jttpra hos di-os, qui nonditm
natus <?/?. Et alibi idem Ecclefiaft.es, meliorem
longaevo viro aileruit, quemab ortuejecit
mater fua, quia non vidit Ikec mala, qna: fi-
unt in hoc mundo, nec irr has venit tenebras,
nec in vauitate ambulavit fxcull, Quid enim
boni eft homini in hac vitaJ
Cognovit
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 177
Cognovitfe Paulus in miferia, in gemiru, Aug. in
In rix& , in contencione; ipfe fecum libi noa Pfal.idi. concordans, afediffonans, h. fe refiliens. Et quid ait optans pacem, pacem veram, pacem fupemam? Infilix ego boino, quis me liberabit de corpore moritt hujiu? |
|||||
|
k
|
|||||
|
Coardor e duobui,deJiderium habens difvlvi,?^
tflh wm Chri sto. A4 Philip. i- |
||||
|
LlBER TERTIVS. 379
XXXIX.
Coar&or e duobus, defiderium ha-
bens diffolvi, & efle cum C h r i- s t o. Ad,Hhilij>. 1. QVidfaciamgeminiflammata,iapidinevoti?
^inteferam terras? anteferdmne folum? Ttutmabrupto corfm difjblvere nodo, Triftia qttam capto vinculaferrepede,
Iamque mei toiiesmihijanua pulfa jepuktit Durafed ad nulUsjanua mota preces.
Tergite nerebonx reftantiaftamina Vivz, h'ec Letho claufas effe jubetefores.
^If>ice,lux, quanto luxentur brachia nifu; Vtqueferi a membris diftrahar ipfa meis.
Viftrahar ut mediam ttbi me coniungerepoflim* Vnaque fit faitem pars ttbi nexa mei.
Xtw (ink,e?' rides ntlproficientia vota, QM>dque negastoties, vis tamen ufquepeti.
Enpeto quod rentw,geminasq; exporrigo palmas, Et tiht, quas nequeo neciere, teiido manm.
Sa-pe niihi dete, mendacia dulcia fingo. Vmcula ceupoftta compede ftaiiaforent:
Et dico; m em hic, prendtque &prendere certat, Meque,fed ut vtdeo, dtfiimulanter amat.
Tam bona credulitas erat baud indigna favore, VebucYatque meos expedtijfe pedes.
Si tamen impiicitam pedici-s cupis ufque teneri, Hic ego conatf, deficiente cadam.
A a y ^fft
|
||||
|
380 PlA DESIDERIA
*4ft redit, c velut allabens fefeingerit ultrbt
Spemque iterum nutu follicitante facit.
Surgamfupremumq; amplexibus obvia curfam, Collaquc,furtiva fraude, negatapetam.
Siuamprope,qua prope f.tmlvcftis pars idtimatd- lam puto,vkinaprendere pafte manu. [cla eft,
0 ^imorl 0 dolor! ajfeiium dcludis btantemt Vecipitamplexus mobilis aura meosl
Et licct aut digiiis tribut aut vix quattuor dbfts, Semotus medio credcris orbe mihi:
Nempepater Velopis fic pomafagacia eaptat, Toma datam tatiesfalkre dotla fidens.
Vum modb prona arbospatulo fuper incubat ori, Osque iterum,frutiu decipiente,fugit.
Ludicra res ^imor efl,faUique cr fallere gaudet, Sed fraus fipplicto non caret illafno.
Vecepti, quo tormento cfucientur amantes, Exemplo poterit difcere quifque meo:
Ojdque alium ludit (fed rarum eft iftafateri) Ipfe fuo patitur vulnerafaBa dolo.
Ueftteram, mealux, iftis tefraudibm uti, Sed nimts expcrtam jamjua pcena docet.
Vt canis indomita jatlans cervice catenas, ^)populo folvi prxtereunte rogat;
(Nifdciat, querulis ululans latratibus aurdt, Infua converfo vinculadente ftirit)
Sic queror ey fuppiexzaties ad vota recurro, Vtprxftes, quam me pofcere cernit, opem.
*At pojiquam impUcido vertifti lumina vultu, ilecplacuiLpedibm demere vincU meis.
Clamavi
|
||||
|
JL I..B E R. T E R T 1 V S. 3 81
Cldmavi; 0 truculentum &'inexorabilepondusl
iiidn etiam dtcla efi ficpi catena nocens.
hactrahat^4utoljcus,t ahathacfurtatm Orefies, ~4utqutiardtpedes verni inantra boves.
Sentiathanc Scjttca damnaim rufi Prometheut; ^iut Scinis, aut fcelerum quisferitate frior.
Sciitcct animto vemt hxc dementialuilu, Brror W-hic,fef quo tueamr, habet.
Compedibmfaciic efi).:Voqt!cignofcerefetro, Vurior at vinctis quiligat iUdffuis.
0 ubi littorea vtnclam qutrupefudlam Eellerophon volucrirettultt ales equo?
En egobarbarica conftrtngor tnole catena Servusut a rtgido traKsfs-gavinffushero.
Et quoties patrn<-saffurgere nitor in auras, Deprimor hofpitti pondere vitta mei.
Nempe ita datpueris captus ludibriapsffcr Dum fugit es~ revocantffa redutla fugam.
Et licei e domini ccenilve, bibatvelabeUis, Maveiit in fylvas liber abire fuas.
Sic quamvis mtidapaftx bene cone palumbes, . ^inteferant cave<c rmque, nemmque Juee.
O.meafi lacrjmis moliefcere vinculapoffent! Dudltm ejfent lacrymis mollia fatla meis.
Zuxmea, tende mamusuontra tibi tendo catenas; Has nifi qui vtr.xit foivere nemopotefl.
Coarflor
|
||||
|
382 PlA DESIDERXA
Coartlor e duobm, deftderiumhabent
dijfohi, ci? e(]e cnm C H R IS T O. AdPHilip.r. Ausmft' f"\ViDfaciamraiferego, gravedine com-
medit.' ^"S^"'*' inortalitatis me* conftrictus! quid cap. 37. faciain» Nazian. Qu«nam hnec lex ? C«>" me conflringuntvincuh
carm.clc cttrnis?
animE Spiritus cjocium tam grave corpus habet?
Compedes funt infirmitas & corruptibilitas
Ffa? '78 corPorls > 1USE aggravant animam ; ab his ' compedibus cvncttpifiehtt difjblvi Apoftolus artjjecum Chiusto. Auguft. Vtinam temiffa.peccatorum tnole,mt [quo-
manu. que] ultimum fervorum Chr.isti,Ju- cap. 8. beret Divina pietas, hanc carnis (tctcinam de- ponere, ut in fux Civitatis gaudiaxterna re-
paufandus traufirem!
Kazian. corpore% nec molegravh mensvergatadima,
"imie * ^c veluti plumbi majfa profunda petat. calamit. „, ..
Nazian. Memiferum, caYO quem remoraturperfida; coslt
jnluau. *4dVominum, curfudumproperanteferor! ^ |
||||
|
LlBERTERTIVS. 383
Qufvelut injetla properantem compedepuppim Nazian.'
Vetinet. < prcecept. ad Vir-
<s4h gravihus meJblve, Vater fupreme, catenis, gines. Inque Beatorum me trahe fantte choros! Nazian. Solvimur enirri hoc nexu animx, 8c corporis,
cum recedimus; unde & David ait, dirupifti Ambrof. vincula mea. Mors igitur folutio eft anim« &C de bono corporis. Denique & in Apoftolo docuimus mortis, Iedtuin; diftblviey cum Christo effemulto cap. 3. melim. Solutio autem ifta , quid aliudagit, niff ut corpusrefolvatur & quiefcat; anima autem convertatur in requiem fuam, 8c fit li- hera?quxfi pia eftcum Christo futurafit? Quid igitur in hac vita aliud jufti agunt, nifi ut exuant fe hujus corporis contagionibus, qu« velut vinculanos ligant,& fe ab his mo» leftiis feparare contendant, renuncient volu- ptatibus atque luxuris, fugiant flammas li- bidinum? Iuftos enim quamvis nullns defiderioram Greg. II.
carnalium tumukns poffideat ; duris tamen 4.mora. vinculis eos in h&c vita pofitos , fux moleftia caP- 4°» corruptionis ligat: fcriptum quippe eft : Cor~ pm quod corrumbitur aggravat animam. Eo ita- que ipfo quo adhuc mortales funt,corruptio- nis fax pondere gravantur, ©*■' afiritti moteftiA vinttifunt,quia, m illi adhuc libertate vit* in- corruptibilis
|
||||
|
384 PlA DESIDERIA
corruptibilis non exurgunt. An non iv.ro mo-
le[ti<e vinculo ii^xntur, quorii nimirum mens, fine labore, in tgnorantia folvitur, & non ni(t cum ftudio laboris eruditur ? qux coa&a eri- gitur, libens jacet, ab infimis vix teVatur, 8c tamen elevata protinns labitur feineripiam laboriose vincendo, fuperna confpicit fed re- verberata. An non duro moleftia: vinculo li- gantur, quos cum accenfus lpiritus ad Grium pacis intima; pleuo deliderio pertrahat, fer- vente certamine, caro perturbat! Quibus ex- ceprisetiamia 'vincv.ia fuftineiu, qux gravis exrerius necellitas aftringit; efnne quippe (i- tire, laffefcere,vincula cormptionis fun:,qux fcilicet folvi nequeunt, nifi curri in iilam nn- mortalitatis gloriam , noftra mortalitas per- mutatur. Idem Scd ciim corruptibili carne exuimur, qua-
cap. fe- fi ab his, qnibus nunc aftringimur, rxioleffii cjuent. vinculh relaxamur. Prxfentari namquejam Deo cupimus , fed ad.huc mortalis corporis obligatione prxpedimur. Iureergo vinUicYi- cimur. quiaadnnc/wa^am noftr; dtftderii,ad DaimUherummnhiibemw. imdebenc Paulus aeterna de!iderans , fed tamen adhuc corru- ptionis fus farcinam Łonans,vinirui clamat: Cnpio difjbivi, &e(Jecum Christo; diffblvi emm non quarreret, ftifi fe procul dubio vin- ttum videret. Hxc autem vmcuUt, quia certif- fime
|
||||
|
LlBER -TERT I VS. 38/
fime rumpenda in refurredlione confpexeraty
jamquafi rupta gaudebat Propheta cum di- ceret: Diruptfii vmcula mea, tibifacrificabo ha- fiiam laudis. [Sic] Simeon fe dimitti poftulabata Do- .Ambrof.
mino, quafi a vincidis q&ibnfdam ad liberta- lib. de temfeftinaret. Sunt enim velut vincula qux- bono dam corporis hujus, & quod gravius eft vin- nlort« cula tentaiionii, qut nos alligant e^ ad injuriam caftivitatis aftringunt quadam lege peccati. Quid igitur tantopere iftam vitam defidera- mus in qua, quanto diutiiis quis fuerit,tanto majore or.eratur farcina peccatorum?unde Ia- cob dixit: dies annorum vit<e me<z, centttm tri~ ginta, minimi cr mali:i\on qiiia dies mali,fed quia nobis acceftu dierum, m.ilitia: incre- menta accumulantur. Nullus enim dies fine noftro peccato pra>
terit: unde egregie Apoftolns ait: mihi vive- «Chrisivs eft, crmorilucmm; aliud ad necefiitatem vita;referens,aliud ad mortis n- tilitatem. Et addidit. Diffokii enim ey efji cum Chri s xo muito melius; pcrmanereautem 1« carne magis neceffarium propter vos. Sedficutattceps avium autvifcoaatretiin chrvf.
granoaliquo captum, tenetpafferem, &manu ferin.de iai fubtilifiimo funiculo ligaium retinen, & pccnit. quafi.
|
||||
|
38<J PlA DESIDERIA
quafi dimittens laxum de manu fua, dat ei li-
beram volandi poteftatem ;' at ille avidus ad Volandum, elapfumq; fe putans,alacer akio- ra appetit; fed ifte fummum funkulurn te- nens, reftringit eum ciun volaverit, & ad fe trahit ab fpe volandi &; vivendi deceptum;ita & diabolus verfutus venator & per (piritum prxfumptionis, laqueo fuodeceptum impli- cat hominem. Qui femel ha:fent, vult qui- dem ab eo evelli, fed viuculum velox vena- tor tenens , revocat captum femel in laqueo & revolutum premit. Idem Quoufque [ergo] hic erimus ttflxi? adha;-
hom.^. fimus terr* tamquam vermes , inccenovo-
adpop. lutamnr : corpns de terranobis Dcus contu-
Antioc. lit,utipfmn &uiccelumrevehamus,nonur
animam per ipfum ad tevram darahamtu.
Tetrenum eft , fed fi velimus efficitur cccle-
fte ; trahe te ipfum ad illum, qui te furfmn
tollit. pondere qmdam vetuflatisgravaris.
Nazian. Eri„e te mM mfMJ, capiant te oblivia mimdi>
ad ani- ^.ec trayat ,„ w(iMW te mak-hlanda caro. mam. Bonav. Ejadulciffime Iesv , transfige faluberri-
cap, i. mo vulnere amoris tui medullas animae
foliloq. lneK, nt vere ardeat, langueat & liquefiat, &
folo tuo defiderio deficiat, cupiat dtffblvi c
effe tecum. Te folum. femper efuriat, panem
vitx
|
||||
|
I.
LlBER TERTIVS. 387
vitaj cceleftis, qui de ccelc defcendifti i te fi-
tiat fontem vita», fontem stenii luminis,tor- rentetn vera: vohiptatis, te femper ambiat, te tjuxrat, te^ue inveniat, in te dulciter re- tjuiefcatj |
||||||
|
Bb XXX X.
|
||||||
|
i
|
||||||
|
EiUc at cHJtodui animam meam , ad conftten-
jum nomini tuo. Pfal. 141- yXXX. |
||||
|
LlBER TERTIVS. 385»
XXXX. Educ de cuflodia animam meam,
ad confitendum nomini tuo. Ifil. 141. Llbera qux potui fpatiofo ludere Ccelo,
Cernis, m angufio carcere claufapremtr? Heu dolor! ut mifeM melux effudit in auras, Jpfa loco cavex membrafuere «.
Tes compes, manicaque martm, nervique catent, Ofjaque cancellu nexa cataftafuis.
Qko mthi cognati nativa repagula claufiri, Damner ut bojpitii compede vintta mei-
8iccine,mor:Chelys,brevibtis tegar abdita cochilt lAngelicosinter vix minor una choros?
0 quoties qu<efita fugx fuit anfitpudendiel In votisquoties reTlis c mdafuiil
S<epe quidem raptofelix Lucretiaferro, fauflaque combtbito Porcia diciafoco efit
Vifa nec ~4flyrite triftis mihificapuelU, Heu nimiiin geminas prodiga fica necesl
Sed negat hxcanimis Numenjolatia captif. Necfinitbac vintlosfata prxire via.
Btgo Syracofiis malim /acuiffe cavemis, ^iut Danaes rigida delituiffifera:
Nec verear curvi Crcua volumtnafepti, Vnde citam rapuit Dtedalis alafugant.
B b 3, *At*'qut
|
||||
|
39° PlADESlDERlA
+Altarque Romulei neqiiefiftent mcenia vallit
Sorte Remi trepidem tranfiluiffi-fudes:
Mlle Semirameos vel claudant oftia muros, Flagitium claufatfitviolaffe feras.
Ytfuerif, mediafaltem Babylone vagarer, Hberaque, hac quamvis cingerer urbefforem,
Vonec athttc captamretinentergafiula mentem, Mens nequit agnati tcmplafubirepoli.
Łuin fueta imperiis jacet hk captiva voluntas, Nec bona qu<e velkt, vincula vellefinunt.
Eugefemel noftr<e, mea lux,fuccede cataftx, Nonfinet amplexas explicuiffe locuf.
Si tamen in(idi<e vel ahena repagula tetrent, Facpateat dempta janua laxafera.
Captivum gemituferturrevocaffe Magiftrum, Oblitui cave<e pfittacw ipfefu<e.
Ejagraves refera, nove Iane patulcie, veftes} Now erit h<ec dextr<e gratia prima tu<e.
iy4ngelico,memini, patefaBas impete portaf, ClauTtraque fuffraths difiilmffeferis;
Cumftupuit lapjas manibm, pedibm^ue catenM, Vixjue Fetrm patulas credidit effefores.
Vullm obit nosirts obfis vadimonia vinclis? liberat Herculea Thefea nullm ope?
0 ubi nunc Minyisfidifftma turba maritis, Vmculapro captis aufafubireviris!
^iut qui Wandalicis obfes ergaftula nefvis, Jptefui capitisjufiit abirelytro!
lMx'mea,pandefores,inama:naq;clauftraitefolve, Etfinefidereas tetheris ire viai.
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 35»!
^iut Jpe&anda tuo vis ducatprada triumpho,
Vt Scytiw cavexpompa tyrannm erat?
En manus, en digiti rimishijcentibtts extant, Cur ego nondtgitos totamanumq; fequor?
Qua capttt, hac reliqutefubrepit cauda colubrt, Cur mihiferpentis lubricajpellis abeft?
Cortis obit toties volucris captivafeneftras, ■ Bt notat an taciu rimafit ullafugtt; Nexaquefollicitansfurtivo vimina roftro, Kativas nemorum tentat adire damos. .
0 Catharii, mveiq;polo comes agminis ^ignesl 0 caftaVrfulidum, Sophiadumj; cohors!
Vos ego, dimidium veftri modb nobile teftor (Dimidiumvefter quodfibi junxit amor)
Vandite ferratos, trgaftula batbara, poftes, Inferar ut vefttk dtmidiata choris. .
Vimidiumfelix, vinclisfocidibm exjors, Cui licet in plenas jam caiuiffe Jaces!
Luxmea, tam durum refidettibipeSoreferrum, Vtnequecaptivxcommoveareprece?
yio ego,fd nojir<e T« maxima caufja querela es; SpeSat enim laudes ifia querela tuas;
Non bene conveniut rigidistua carmina clathrii, Ouis queat in cavea cantibus effe locus?
Zibera qu<Ł cantat vernis avis~4ttica fjlvis, Captafiiet,folitos nec ciet ore modos.
Ejaage,pande forcs inannsnaq; clauftra refolve, Bt (ine Jidereas tetheris ire vias.
<Aut tuaft cupidam ptMonia dicere temnis, Invidits in iaudes efficiere tuas.
B b 3 Educ
|
||||
|
392 PlA DESIDERIA
Educ de cuftodia animam meam, ad
confttendumnominituo. Pfal. 141.
Aug.in T Avdo quantum poflum, tenaiter, exi-
Pi.145. X-<liter, inlirmiter. quare? quia qnamdiu
fumus in corpore , peregrtnamur a Domino.
Quare fic laudas Dominum > non perfecle,
non ftabiliter ? Interroga fcripturam i quia
corpitt auod corrumpitur aggravat animam, ey
deprimtt terrena cogitatio jenfum multa cogi-
tantem. Tollemihi corpus quod aggravat a-
nimam &* iaiuio Dominum. Tolle mihi terre-
nam habitarionem , deprimenrem lenfum
multa cogitantem, utk multisin unnm con-
fluam, C? taudo Dominum. Quamdin autem
ita fura, non poffumj prxgravor.
Chryf.in Nihilenim prtfens vtta differre videturi
o^.Matt. carcere, fed ficnt cum trifte lllud introimus
Jib.14. habitaculum , circmndatos ac vinftos vide-
mus catenis, ita etiam nunc, fi (exrra omnia
nos phantafmata collocautes) uniuscujuf-
que mgrediamur vitam , ejuscjue animam
contemplemur , videbimus eam durioribus
ferro vinculis colligatam.
Ambr. li. In exitn ipfo videamus , quemadmodum
debono anima decedentis , piulaumjotvatjevincitlis
mortis. farnts, Sc ore emiiTa, evolet uimqu.tm carcere
cap. 2. corports hujus exutagurgujtio.
Greg.ca. Carcere bomo circumdatur, quia plerumqne
17. inc. &virtutumprofedtibus3adaltaexurgereni-
7.Iob. t„urj
|
||||
|
LlEER TERTIVS. 393
titur, & tamen carnis Cax corruptione prx-
peditur ,.qua bene exni Pfalmifta deprecatur dicens: F.duc de carcere animam meam. SancTri autem viri, quia fcriptum eft, cor~
pits quod corrumpitur,aggravataiiii>tam,inten~ tione jamquidem ultra femetipfos emincnr, fed tamen adhuc infirmitatis fua: incertis motibns fubditi, corruptionis fjjis fe carcere claufos dolent. Aitergolob; numquid mare fum ego, aut cetm, quia citcumdediflt nte carce- re? ac fi aperte dkeret; mare vel cetus (mi- qui videlicet, eorumque audlor malignus fpiritus ) quia effnenari ad folam perpetran- dam iniquitatis licentiainappetnnt,rcitfe pav tiŁ fua: carcere conftringuntur ; Egoautem quiajam .-Eternitatis tua: libertatem defidero, cur adhuc mea: carcere corruptiomspremor? Videmus in hoc feculo infenosnexibm ca- Ambrj'n
tenarumreos, in fpeciepompa:miferabilis du-*>&-,nS' ci, &nonnumquampatinnturinfontes, nt tolerabilius (it mori, quam talia fubire fnp- plicia. Optantutique audiri bene libi con- fcii. Optantetiamhi qui gravibus flagiriis urgentur, pcenam, morris celeritate traii!:ge- re , nt aliquanta compendia poennrum lu- crentur. Spes eft etiam dejudicis mifericor- dia. Ipfo exilio clauflra carcerii duriora fiint. Quemadmodum [igitur] eorumquiin Bafil.
carceres conjiciuntnr; hi quidem in affiiclio- hom. ia ne carceralium vinculorum decinentur, in- Martyr. Bb4 troclufi Iiilitta. |
||||
|
394 PlADESlDERIA.
troclufi diuturnioretemporis mora; illi verb
ab ea calamitate fubmoventur, fic & aninue.
Etenim hx. diftinentur in prarienti vita diu-
tiils; &\ix miniis, prb cujufque merito,dignt-
tateVe , juxta Divinx iapientiasprofundita-
tem, fic ut mens nulla hominum,ea poflitat-
tingere , quj? de unoquoque noftrum ipfe
Creator pramdit. Noh audis dicentem Da-
yid: Educ de carcere animam meam?Non au-
diftiutfanctiejus exfoluta anima cft ? quid
rurfns Simeon,Dominum noftrum pio ulna-
rum aftringens complexu, cujufmodi vocem
emiiit ? nonne hanc ? Nmc dimittu Jervmn
tuum Vomine. Ei enim qui ad fupernum &
ccelefte domicilium feftmus contendit, fup-
plicio omni, omni carcere gravior eft liaec in-
habitatio corporis.
Anfel.in O mifera fors hominis ciim hoc perdidit ad
piofo- quod faduseft ! 6 durus &dirus cafus ille!
log.c.i. heuquidperdidit&quidinvenitlquidabfcef-
fit, & qmdremanfit? perdidit beatkudine ad
quam factus eft ; invenit miferiam, propter
qjiam fadtus non eft. Abfcefiit fine quoinfe-
hx eft,& remanfit quod per fe, non niii mife-
rum eft. ,/E.rumnofi !unde fumus expulfi?quo
fumus impulfi?imde praecipitati?quo obruti?
A patria, in exiliuni; a vifione Dei in ccecita-
tem noftram ; a jucunditate immortalitatis,
in amaritudiaetn & horrorem mortis. Mife-
ra mutatio! de quanto bono,in quantumma-
kun!
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 39^
lumlgravedamnum, gravis dolor, grave to-
tumjfed heu me miferum uuum de aliis mi- feris hliis Eva: elongatis a Deo ! quidincce- I pi; quid efFeci; qubtendebam;qu6 deveni; Vtjjbive me, oro, a vincuUs, qutbm confirititti ?a3?f^
teneor, ut relinquens ifta omnia , tibifefti- f-j. j nem, tibi foli inha;ream, foli intendam. inima " Hincme,CliKiSTEpotes,educj.i,qtt^fomal^q; c-p.A/
Queis crttcior medtcam protinm afflr opem. Nazian.
Vnum homini e(l certumq- bontt,fiyumj,, beata carm. iie Vita; animin cupalangitet amore meus. exter. _
Felix anima, qute teireno nfolttta coifonlibe- htiraiiiis
ra ccelum fetit! fecura eft & tranquilla, non \ 0ta!jf" timet hoftem neq; inortem, habet cnim fem- fa"|"t ' perprKfentem,cernitq; indefinenterpulcerri- ca,,# }l inumDominum, cuifervivit, quemdilexit, & ad quem tandem la;ta & glonofa pervenit. TufergoJDomineexpe<5tatioIfraei,deride-Augyft-.
rium ad quod fufpiratcornoftrum quotidie; foliloq. feftina,netardaveris;furge,propera &veni,«» «aP' -3- educat nos de ifio carcere,ad cbfitendttnomini tito. Vem Domine, &nolitardare,veniDomi- Auguft.
ne Ie s v, veni & vifita nos in pace ; veni &- folilotj. educ vinciosde catcere, ut la:temur corarn te, caP-3j. corde perfedto;veni falvator nofter;veni defl- deratus cun&is gentibus , oftende faciera tuaui.&falvi erirmis ; venijuxmea, redem- ptor meus, educ de carcereanimam meam , ad confttendum nomini fanclo tuo! G vere felices, qtii e cafcere adpalatium pervenerunti Bbf XX XXI.
|
||||
|
QiCemadmodum defiderat eervm ad fontes i~
<jtiarum,ita. defidttat anima mea ad te VeM. 1Jfa1-41- xxx xi.
|
|||
|
LlBER TERTIVS. $97
XXXXI.
Quemadmodum defiderat cervus
adfontes aquarum, itadefiderat anima mea ad te Deus. Ffel. 41. SCire cupU,mta lux,quibtnintitsamoribmurar?
Iiuantaq;fl<ima tuipeilora noftra coquat? Necfatis extulero fttientis tmagineprati, Siut vioU, nimio qux jacet itfta die.
}}ec fatit afttferj: depinxero fulmine ftelU, Citm canis ardenti(idere torret humum.
*4hl quam pulveren Libyespatiuntur arerns, JŁftuath&c, noflroficcior ore,fitis.
Sicciorlcario quam dum canisimminet aftro, ^ut vioU toftoflos cadit uftm agro.
Vii dicam,mea lux,quam te meta ardor anheletf Cervm ut irrigui fontii anheiat aquat.
i!empe venemfero paftm ferpente medullas, Cervm agit totis haufta.vtnena fibris;
~4ut humeros liniii trajeifm arundineteli, Vritur occulta vifcera tailaface.
lllcfurit,peBmq; citaitts anhelilus urget, Cecajfper fyivas faucitts antra petit,
^iitrapetn fugiensfalientibm humtda rivis, Vt fua fontano guttura rore lavet.
Hicfontiifcatebrisfitibunda reftigerat ora, Vellit v amnefttim,pdlit & amne luew*
Uaud
|
||||
|
398 PlA DESIDERIA
Haud aliter fceleru mihi mens temerata venenot
Tela venenata combibit v.ntia manu.
Et modo combibitum populatur peclora vifut, •Ardet c intacito Hoxia fiammafinu.
Vempe graves,animi funt toxica vindkis, irtt, Et tua qu<e jaculas tela, venena, Venttf.
Qu&q; gfavant nimio fpumantiapocula Baccho, 1'ocula qu<e dirograminepota necant.
>A)picis ut tumido turgefcuntpetlora faftu? Vectoribmfaftm virminane tumet.
Qup (itiens igiturpeterem de fiumine lympham, Cu>m mea tam varium vifcera virm edit?
yAh\ ni[ite, nullo fitishtecplacatur ab hauftu, Tupotes hanc folws, forite damare fitim.
Scisetenim,mealux, qua te,meus ardotf anhelet, . Cervm m irrigui fontis anhelat aatias.
Cervus odori-fequi fugitivus ab ore Molofii, Jn laqueos nullo fepe fequente ruit:
Trnndensa ajpicies venantum,hinc ,inde coronS, Telafuper,faku corpora fertur agens,
Exoritnr clamorq; cmumfftrepitmq; fequentlim, lllefugit, tergo cornua celfa locans;
^Ambigumquepavet ne (it comprenfm, <y ipfa Qhx jam prmteriit tela, canesque timet.
Kejpetidnsque metu,per faxa, per aviacnrrit, Ignematqueilli jpiritm ore micat.
Gutturaque ardentifligrant arentia lingua, Hi aque (itim relevet, quxrit anhelm aquam,
Tnmfontis mediis venas rimatm arenis, } ontanorabidammergit in amnefitim-,. St
|
||||
|
Libertertivs. 399
Et bibit wpotis large feproluit undps;
Haurit Cf exhaujto robur opemt\; lacu.
Sic ego tartareis cingot, mea vita, fagittis, Mgraque flammata torreor ora fiti.
Hincpuer Idalius, premit hinc ad retia Sacchm^ Et multa ancipitem trudit uterque cane.
Sublimes levis hinc fuffendit Gloria cajjes, Hinc tumidm pedicis falkre tentat Honor.
Itide cohorsmagnisfociorum hortatibminfiat, Et docet exemplo crimina quifquefuo.
Hei mihi quot circH venabulaftri&a minantur! Ceufera, cum cinBo claufa tenetur agro.
Mille vias repetens, infrdque, fupraque pererro, Si qua mexpateant hofpita luftrafug<e.
Tum mihi per ficcas fitis teftuat ignea venas, Etfenfim vapidas decoquitigneftbrxs.
Eontis inops igitur adfiumina qux^; recurro, Flantma fed h<ec nullo flumine vitlafugit,
Sic cadit obfccenos miles defeffmin hauftm, Sit licet infami turbida lympha luto.
Sperabdm ejfofiisteftum compefcire rivis, Mftm at infufie gurgite crevit aqux.
QMlis in amne levem fettdtut■faucibm undant tantalus, erfallit, quamdedit unda, fidem,
Mobilibmque inhiat, delufogutture, lymphis, Semper aquŁ locuples,femper egtnmaqutt.
Scilicet, haud talicalor hlc extinguitur unda, Jlutdomat banc fluvii turbida lymphafitim.
Ctxleftes animmfitit infatiabilis unias, Cervm ut irrigui fontis anhelat aquas.
Ite
|
||||
|
400 PlA. DESIDERIA
Jtc igitur. nigro torpentia flumina cano,
hon bibii e viiigurgite noftrafitis. Jtcgraves ftygiisferpmtibw, ite tacunx,
houa Tartarets flf.minapafia vadis: Jte,jitit fv.peri diai mensflummis undas,
Cervm m inigui fontis anhelat aquas. |
|||||
|
um
|
|||||
|
LlBER TERTIVS. 40I
|
|||||
|
Ł>hiemadmodttm defiderat Cervus ad
fontes aquarum, ita defderat anima meaadte Dem. Pfal. 41. HIc eft mos amantium, amorem non ce- ctlrvc
lare, (ei enunciare vicinis, & dicere, fe i10in?i"n amare. Ardens enim res eft natura diledio- pfai.'+i. nis,nec poteft anima fuftinere nt eam filenrio teneat lta hic beatus Deum amans,& ardens in amore , non poteft in animo inducere uc taceat, fed aliquando quidem dicit: qucm- admodum defiderat Cervm adfontes aquarum; aliquando autem ; Dem, Vem mem, ad te de luce vigilo. Quis eft qui fic cantat ? fi volumus , nos*Aug. in'
fnmus ; Et quid quaeris extra, quifnam fit, Pfal.41. ciiinintua poteftate fit, cfTe quodquxris? Ejafratres, fimul amemns , fimul in hac fiti exardefcamus , fimul ad fontem intelligendi curramus. Defideremr.s velut Cerottsfontem. defideremus illimi fontem , de quo fcriptu- radicit: Qtoniam apud tecfifonsvitie. Ipfe cnimfous &lumen eft, quoniam inlxmir.e tm videbimiulv.men. Si & fons &lumen eft;ine- rit6 & intellectus eft; quia & fatiat animam avida fciendi.Curre ad fotes,defidera aquarii fontes. Apnd Deumeftfonsvita:, &inlicca- bilis fons; ya illius luce,lumen inobfcurabile. Lumen
|
|||||
|
4o2 PlADESlDERIA
Lumen hoc defidera ; quemadmodum fon-
tem , quoddam lumen, quale non notnnt o- cuh tui; cuilumiuivideudo, oculusinterior praparatur; cuifonti hauriendo fitis interior lnardefcit. Cyril.H. Salutaris nimirura aqua, qua: noxiam hu- 5-in Ioa. jus mundi fitim , dc vitiorum ardorem pror- cap. 10. flls extinguit , fordes omnes peccatorum elnit, anims noftra terram ccelefti imbre ir- rorat atque fcecundat; & ad folum Deum anhelo fpiritu mentem humanam ficientem , reddit. Hac aqua largiter potatus fuit Pro- pheta , ciira totus ad JDeum fufpirans dixit:
iinemadmodum defdei'at cervm ad fontes aqua- rnm, ita defiderat anima mea ad re, Vetts! An^. in Curre ad fontem, defideta fontcm,fed no- Pfal. 4i.*liutcumque, ncli ut qualecumque animal currere, ut Cervm curre. Quid eft; ut Cervus? Non fit tarditas incurrendo; impigre curre, impigre defidera fontem. Invenimus enim infigne velocitatis in Cervo , fed fortenon hocfcripturafolumnosin Cervo coufidera- revoluit, fed & aliudaudi: Quiii aliud eft in cervo ? ferpentes necat, & poft lerpentium internecionem , majorifiti inardefcit; per- emptis ferpentibus ad fontes acrius currit; Serpentes, vitia tua funt; confnme ferpentes iniquitatis, tunc amplius deiiderabis fontern 'ventatis. Avaritia forte in te tenebrofum a- liquid fibilat, & fibilat adverfus verbum Dei, fibilat
|
||||
|
LlBER. TERTIVS. 403
fibilat adverfus praeceptum Dei.. Etquiatibi
dicicur contemne aliquid, ne facias iniquira- tem ; fi mavisfacereiniquitatem quamali- quod commodum temporale contemnere, morderi magis eligis a ferpente, quam peri- mere ferpentem. Ctim ergo faveas adhuc vi- tio tuo, cupiditati tux, avaritise tu«,ferpenri tuo, quando in te invenio tale defiderium, quo curras ad fontem aquarum » quando concupifcis fontem fapientia:, cum adhuc labores in veneno malitia: ? interfice in re, quicquid contrarium eft veritati , & cum tc videns tamqnam vacare a cupiditatibus per- verfis, noli remanere, quafi non fit quod de- fideres. Quxris forte unde delecteris;Defide- ra unde deleŁteri$:Vefideu adfontes aqutirnmj habet Deus unde te reficiat,& impleat venie» tem ad fe , dc fitientem poft interemptionem ferpenrium, tamquam velocem Cervum. Eft aliud quod animadvertas in Cervo. Dicun- tur Cervi, vel quando in agmine fuo ambu- lant, vel quando narando,alias terrarum par- tespetunt, onera capitum fuorum fuper fe invicem ponere ; ita ut unus praecedac 8c fe- quantur qui fupra eum capita ponant; & fu- pra illos alii confequentes , & deinde alii, donec agmen finiatur. Ille autem unus , qui pondus capids in primatu porcabac , fatiga- tus rediradpofteriora , ut r.lius eifuccedat qui portec quod ille porcabac , atque fatiga- C c tionem |
||||
|
404 PlA DESIDERIA
tionem fuam recreet pofito capite, ficut 8c
cateri ponebant. Ita viciilim portando quod grav; eft, & viam peragunt & invice fe noti deferunt.N6nne quofdam Cetvos alloquitur Apofkolus dicens: Invicem onera vefira fortatey ty fic adimflebitis legem Chrifti ? Talis ergo Cervus,iniideconftitutus, nondum videns quod credit, cupiens intelligere quod diligir, patitur contrarios Cervos,non folum obfcu- ratos intelligentid, in tenebns intcrioribus conftitutos,vitioru(n cupiditate carcatos, in- fuper infultantes, & dicentes homini creden- ti,& quod credit,non oftendenti; ubi eji Dats tum? quidergo ifte Cervus fecerit contra ha:c verbajaudiamusjutipfijlipoffimus.faciamus. Primo, exprefiit (itim iuam. Quemadmodum, inquit, Cervm defiderat ad fontes aquarum , ita delideratanima mea ad te Dem. Quid fi Cervus ad fontesaquarum, lavandi causidefiderat} utrum ergo bibendi, an lavandi caufa, nefci- mus i audi quod fequitur & noliquarrere. Sitivit anima mea ad Deum vivum. Quid fi- tivit i quandoveniar,eyapparebo ante faciem T>ei? hoc eft, quod fitio , venire & apparere; firio in peregnnatione , fitio in curlii, fatia- bor in adventu. Sed quoniam ficut Cervm de~ fidero adfontes aquarum, & eft apud eum/ow* Wit.-Quid agam ut inveniam Deum ineum? Confiderabo terram j & facla eft terra : Eft raagna pulcritudo terrarum, fed habet arti. ficem;
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 4of
ficem : M"agna miracula funtfeminum , at-
Oue gignentium , (ei habent ifta omnia Creatorem : Oftendo magnitudinem cir- cumfuli maris; ftupeo,miror; artificemquae* ro. Ccelum fufpicio 8c pulcritudinem nde- rum ; admiror fplendorem folis , exercitio diei fufficientem ; lunam nocturnas tenebras confolantem. Mira funt ha:c, laudanda funt haec, vel etiam ftupenda funt hsc ; neque e- nim terrena, fed etiam cosleftia funt haec. Nondiim ibi ftat fitis mea. H*c miror, haec laudo, fed eum, qui fecit hsc, fitio. Anima [enim] quamtangit atnor Dei, Angatti
nihil aliud poteft cogitare , mhil deliderare, manu. fed frequenter fufpirat, dicens : Sicut Cervus caP- »••" depderat adfontes aquaritm,itA defiderat animd mea, ad te t>ews metns. O fons vitae, vena aquarum viventium, Auguft.;
quando veniam ad aquas dulcedinis tme, de '°"lotl', terra deferta, invia & inaquosS, ut videam ca^' "* virtutem tuam & gloriam tuam , & fatiem ex aquis mifericordi? tua: fitim meam?5itio, Domiue, fons vitx es, fatia me. Sitio Domi- ne, fitio te Deum vivum. Sitivitinteanima mea, qttam multiplieiter AugulrV
tibi caro mea. In alia vita', cum refurrexeritln "**' caro, fatiabitur; modb ex corruptione fragi- ■ litatis fi nonmanducemus, dericimus &efu- rimus; fi non bibamus, deiicimus , & fiti- moj. Si diu vigilemus, deiicimus 6c dormi- Cct mati |
||||
|
406" PlA DESIDERIA
musj fi diu ftemus,fatigamnr,ide& fedemus;
& fi diu fedeamus, fatigamur, & ideb furgi- irius. In iftis omnibns multiplicibus defe- dionibus noftris , fitimus illam incorru- ptionem; & fic caro noftra , mulnpliciter ptit Tieo, In ifta Idumxa, in ifto deferto , quim, multipliciter laborat, tam raukipliciter fitit; qukm multipliciter fatigatur , tam multipli- citer fitit illam infatigabilem incorruptio- nem, in terra deferta, fine viŁ, & fine aqu3, talis enimelt mundus ifte. |
|||||
|
XX XIII.
|
|||||
|
r-1
|
||||
|
i
|
||||
|
QuanAo veniam C a^arebo amfaciem Vei?
Pfalm. 41. XXXXII,
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 409
|
|||||
|
XXXXII.
Quando veniam & apparebo ante
faciemDei? P/&/.4.1. AH quoties, mea lux,mihi feria verba dtdifHt
Nuilajecuta tamen, feria verbaftdes*. Ługe brevi venies, toties dixiffe recordori ^iddefidem verbis, dicfemel, Eugeveni.
tieu mihi ,quam Iongafunt expeftantibtts hottt! Vlm *vijpatia cfeditur una dies.
Jttm, mealux, lapfimenfes,tot aguntur c anni, SpemljifacUtoaes,fpemtamenufquenegas.
Sijd mtferam Jpatiis tam lentuferretn w#, Et toties,parvo hic tempore, dicis,em?
Jam lacefant fal(is me publica compita fannit% Et tutn itte T>ew, dic, ubi? qnisque rogat.
Eiutndo igiturveniami'quanao tihiliberafijtar? Quando adftabo, oculn obviafaBa tuis?
tdjpici* Mjaceam miferando fquallida luUnl Qta careo,faciesh<ec mih' damnafacit.
Ofacies animi crudele mei tormentuml Vnica quteprtefens effe medela potes,
Cquando,facies totojpettabilis o>be, |fc Qtjtndo tuo dabitur luminepoffefruif Scilicet M guvis eft terris, abfentia Vhcebit Squallet &• obfcums, fole latente, dies:
Nec tolor eft hortis, nec amoenis gratia fyivis, Jtfntfcftltnt homines,jamq; fiktis aves:
C c 4 Mw
|
|||||
|
4Io PlADESlDERTA
Mox ubipurpureo rofeum capmextulit ore,
Ltta micat radiis, luce nitente, dtes;
Etfumeft hmrtitcohr, cr fua gratiajjlvis, lamquefonant homines, \amqi Jonatis avesz
Sic ego, te vifo, moriens, meavita, tefurgo; Vivaque, non vjoprotinm emorior.
S<epe jubes, alio mepafcere lumina vultu, Multaqi conjpetlu corporapulcra refers.
*4fpiceprata, inquis,formofos ajficefloreSf Pi&amcimuhumpratit coloris habent.
%Aj)ice cceruteo palantes a-thereftellas; Hdt quoque de noftro lumine, lumen habent.
^tjpice & humanisprtftantia corporaformisj Eft mem humano multm in ore decot.
Siccine, Lux, noftrisjperaftiiUudetevotii? Falsdq-, fuppojitovendere fruftavim?
tloit eg o mentittefatiabor imaginiforms, *4h, meafaxfacies eft, mea vita, tua!
Illa, o digna Veofacies! gtavis ille siiavi Mixtm tnore ttmor,parq; iimoris, amor.
"itam quotapars tanti jedet idla in fro nte decotis, Lhx mea, quanta tuafronte, geniscf; fedet?
>Ah, nequejifaciem coeat decor omnis in unam, Tanta (it ulliwgratia, quanta tu<e!
Zttx mea , JJlendidior quanto fupereminet aftrit Lucifer, c quanto Cynthia Lucifero;
Jpfaq; quanto iterum fuperatur Cynthia Vheebo, Tanto fotmofis omnibus oreprteis.
T>e tribns idmelius narrabit teftibm untts, Qh* tibitutn comites vtrtice Thaborerantt
Citm
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 411
ttm teftata Veum facies tibi flammea Ir.xit,
Cinxit &• auratas fax radiata comai:
Ifempextiquis tanta capttin dukedtne lucii, Et nimio formx faucttes ignetuce:
Immemor eypatrid, oblitusfcfiiifiiefuorjux.jite, Optabat ftabilesfigcre monielares.
Nec tamen auguftum, qlialfs', qttantuscji vidcri Ccctitibmfoiittts, vide>:afilie Deum.
Viderat aerios abfijlere vultibw ignes, Vtfolet accenjo candida micajoco.
Vidtrat ardmti ruilantem vertke flammam, Quale lacefiitum Sole refulget ebur.
Viderat, utplacidis Lttcina viderisin undii, Cumtttuiin nuidii fluHuatardordqui-s;
%4ut qualis pelago Cceit vibratttr imago, Vnda repercujii citm tremit ignepoli.
Qtui diBuim erat, tota.fi luce corufcas Vidifft, circum tempora binafaces?
Suid ftoculo.f quid fifacie fine nt.be micantem? Qupdj; polofaciesiumen utroque jaci.?
Quando erit ille dies, mea lux, rex itle dierum, Uuminifambrofio chmfinar oreftui!
Stpe qttidem vefirosjpefiofitb imaginev.dtm, Citm vultus obeunt Jpica, mcrumque tuos:
tAagna, equide fateor, iamt imperfeaa voluptas, Profacie,faciem nube tegentefrui:
*it mihi mens alioftimulata cupidine flagrat, „4rdet esr innubes lata videre genats.
Qiando eritergo dies, chm te,fine nube,yideboi Impedietitfachm vela nec idLt tuam? C C j Solaqut
|
||||
|
412 PlA DESIDERIA
Solaque, qiMsfueratanimolibatavoluftdSi
Tandem oculis etiam percibiere meisi llla aies, faufto fi quando affulferit aftrot
Iuro, erit his oculi; carior UU dies. ■ |
||||
|
LlBER TER.TIVS. 413
Quando veniam (Ł apparcbo ante fa-
ciemDei? Pfal. 41. SI invenis mclius quam videre faciem Dei, Ab,.;„
llluc te praipara. \x tali amori tuo, fi vel pfai^j. fufpicaris aliquid pulcrius, quameftille, ^ quo eft omne pulcrum, quod te teneat, ne illum cogitare merearis. Qui fecit omnia melior eft omnibus ; qui Aug. ia
rmkrafecit,pulcrioreft omnibus; quifoma, Hal.3?. fortior eft; qui magna, majoreft. Quicquid . amaveris, ille tibi erit: difce amare m crea- tura Creatorem, & in factura fadtorem , ne teneat te, quod ab illo faftum eft, & amittas eum a quo Sc ipfe fadtus es. Dulciffime, amantiffime , benigniffime, Augnft,
cariffime , pretiofiffime, defideratiffime, a- medit. mabiliffime , pulcerrime, quando te vide- c»P-37. bo? quando apparebo ante faciem tuam? quan- do fatiabor de pulcritudine tua, quando edu- ces me de hoc carcerc tenebrofo, ut cotifi- tearnominituo? Dic nunctotum cormenm,dic nunc Deo; Anfcl. ia
Qufiro vultum tuum , vultum tuum Vomine rc- pr°f°l°. quiro. Eja nunc ergo , Tu Domine Deus caP'*« meus, docecormeum, ubi&quoraodo te quaerat, ubi & quomodo te inveniat. Qui- bus fignis, qua facie, te quxramjnumquam * te
|
||||
|
4T4 PIA DESIDERIA
te vidi, Domine Deus meusjnon novi faciem
tuam, quid faciet altiffime Domine,quid ifte tuus longinquus exul? quid faciet fervus tuus anxius amore tui, & longe proje&us ^ facie tu^! anhelat videre te, & nimis abeft illi fa- cies tua. Dorninus Deus meus es, &C Deus meus, & nondum te vidi. Tu me fecifti & refecifti, & omnia mea bona, tu mihi contu- lifti, & nondum novi te. Denique ddtevi- dendum faclus fum, & nondum feci propter quodfaftusfum. Anguflr. ■ j Ha:c eft plena beatitudo, &tota glorifica- foliloq. tio hominis, viderefaciem Deifui, videre eum tap. 3<5. qui fecit Coelum & terram, videreeum, qui fecit eum, qui falvavit eum, & qni glorifica- Viteum. Exqttifivit te facies mea,faciem tuam, Vomine, requiram, facjem Domini virtutum, in qua fola, confiftit tota gloria fempiterna beatorum. Auguft. 0 qmndo veniam ©* apparebo Domine antt Jbliloq. faciem tnam ? putisne, videbo diem illam, cap. 3j. diem, inquamjucunditatis Scbetitix, diem qudmfecit Dominvjs, ttt exultemuf C Utemur m td? O dies pra-clara & pulcra, nefciens vef- perum , non habens occaftim, in qua au- diam vocein laudis , vocem exultationis & confeilionis; in quŁ audiarn, imrain^attdium Von-.ini tui l Intra in gaudium fetnpiternum, in domum Domini Dei tui, ubi funt magna & infcrntabilia & miiabilia,quonim non eft numerus.
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 4*5-
humerus.Intra in gaudium finetriftitia,quod
continet xternam lattitiam ;ubi erit omne bo- num, & non erit aliquod malum ; ubi erit quicquid voles, Sc non erit, quicquid noles; ubi erit vita vitalis , dulcis &amabilis, fem- per^ue memorialis ; ubi non erit hoftis im- pugnans, nec ulla lllecebra , fedfumma& certa fecuritas, fecura tranquillitas , Sc tran- quillajucunditas,jucunda felicitas , -felix ar- temitas, sterna beatitudo, beata vilio, qu# eltgaudium Domini Deitui. Hancverb, dulcedinem , utguftavit Pe- Auguft.
trus , omnium inferiorum oblitus, clamavit foliloq. quafi ebrius,dicens; Vomine bonitm eft nos hlc cap.ii. effe, faciamtu nobkhic tria tabernacuUt* hic moremuf, te contemplemur, quianullo alio indigemus. Sufficit nobis, Domine, videre te , fufficit, inquit, tantadulcedine fatiari: nnam enim ftillam dulcedinis ille guftavit, & omnem aliam faftidivit dulcedinem. Quid putas dixiflet, fi magnam illam multitudi- nem dulcedinis Divmitatis vax. guftaflet,> quam abfcondifti timentibus te> Vide quoque ardentem hominem [ Davi- Chryf.
dem] vide inflammatum, fciens enim fe ciim hom. in hinc receflerit, eum eflfe vifumm, neexpe&at Pfal.41. quidemdilationem ; moram enim non pati- tur ; &C fi eflet quidem privatus aliquis, hu- milis^ue & abje&us, & vivensin panpertate, magnuin quiddam eflet, vel fic, vitam pra> fentem
|
||||
|
4*6 PlA DESIDES.IA
feritem contemnere ; fed non eftet adeb ma-
mmm ut nunc eft, utpote Rex eft , & tantis fruitur deliciis^tanta^ue eft gtoriar particeps, & eft innuinerabiles viftorias confecutus, multaq^ue bella vicit, & eft omni ex parte clarus, infignis & illuftris ; hxc qui omnia irrideat, divitias & gloriam & omnes deli- cias, ad futura autem afpiret Sc inliiet, hoc eft magni cujufdam &excelfi animi, hoceffc «nimE, qua: tenetnr ftudio fapientiar, & cce- lefti amore vere capta eft. Aug. Jn Moyfes fic defideravit 8c concupivit vide- Pi'aU38. ro jpfam fpeciem Dei, & loquenti fecnin Deodixit: Siinvenigratiam ante te ; ofiende mihitemetipfitm, adimplebii me Utitik cum vnU tutuo. Auguft. Et ego parvulus , inter parvulos familise foliloq. mx, Deus pater, & virtus mea , qnando ve- cap. »3. m\lm {?> apparebo ante faciem tuam , ut qui nunc tibi confiteor ad tempus, ex tunc conii- tear tibi in «ternuin? Beatus ero fi fuero ad- miftus ad videndam claritatem tuam. Quis milii hoc tribuat, ut ad hoc venire permittas tnel Aug. in Sed quando veniam? en quod citius eft Deo, P/al.41. tardum eft defiderio, quando veniam C apfa- rebo antefaciem T)ei ? ex illo defiderio eft & hoc,quod clamaturalibi: unampetit a Vomi- ho , hanc requiram, ut inhabitem in domo Do- wuni,peromnesdiesviUmeŁ. QuarehocSur, •ontempler
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 417
contempler deleftationemDomini, quando
veniam csr apparebo antefaciem Domini. Inte- lim dum meditor, dum curro , dum in via fum, antequam veniam , antequam appa- ream, fuerunt tnihi iacrym<e meapanes die ae m&e, ckm dkitur tnihi per fingulos dies-, ubi e/i Vewtnw. Eja,jam Domine! eja, appare mihi & con- Aueuft."
folacus eroiExhibe praefenriam tuam,& con- medit.' fecutus eto defiderium menm,revelagloriam cap. 40. tuam,& erit perfectuin gaudium meum, /«/'- vitinie animamea, quam multipLiciter tibi ca- T» niea '. fitivit anima mea ad Veum fontem vi~ vum ; quando veniam C apparebo antefaciem Vomini. Quando venies confolator meus, quemexpecto» 6 fi quando videbo gaudium ineum,quod defidero! 6 fi fitiabor,cum ap- paruerit gloria tua,quam efurio!6 fi inebria- bor abubertate domus tu*, ad quam fufpi- ro ! 6 (i potabis me torrente voluptatis tuas, quam fitio! fint mibi,Domine, interim lacry- mx me&panes die ac notle , donec dicatur mi- hi,Ecce Deus tuus rdonec audiat anima mea, Ecce fponfus tuus. Oftende te tnihi, confolator meus, videam A .
M,lumen oculoru meorum,venigaudiu fpiri- f0j{w' tus mei; videam telxtitia cordis mei.Diligam cap. ,, te vita aninue meae. ^ppare miht, dele&atio mea, lolatium meum dulce, DomineDeus meus, vita aiea,& gloria tota animje mea:! XXXXIIL |
||||
|
iitiismihi dditpennM (icut columbie, C* vola-
bo &•reqwekam? Pfalm. r4. 1 kxxxni.
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 41^
XXXXIII. Quis mihi dabit pennas ficut co-
lumbaej&volabo &recuuefcam? Tfdm. J4- M^igne opifexterum,generis mortalisorigot
Corpora nos~lra tuafwtfabricata mstntt, Si tamen adverfis liceat contendere verbis, . XJaoj habeant nmvos corpora noslra, quetar.
Jn tria jm homini vaflijsima regna dedifli; In maria, in terras, <etheriasque domos:
tantafed utjujlis tria regna gubernet habenis, Hon quantv.m h<ec pofcit machina,roburhabet.
Tarce, parum timide temeraria verba loquenti, Vltit operi vitii, quam reputetur, inefl.
Momttsabeffe homini ,fertur, doluiffefenefbam, C<etera tam nitidie metnbraprobaffe domus:
Sed fueritne foris,fueritne foraminx ufitf, . lis erit arbttno, Mome,jecanda tuo.
Officit human<e, me judice, turpiws <edi, Uulla quod obfequium fquamma vel alaferat.
Wonquodopusfquammis utterraregatur calis; Xmperium terr<Ł jquamma nec alajuvat.
Sedfunul<etherias homo cum modereturhabenas, &fimul<equore<ec<ieruiafceptraplag<e;
Łm nififint binn<e, tumidas reget ane procellai? ŁM nififint ptnng, nubilalegeprmtt?
Dd n
|
||||
|
420 PlA DESIDERIA.
Vt volet, aeria volucrispetit ardua,peitna;
Vifcts ut ceqttor areiffquammeaptnnajuvat.
Sedr.e^; pinnavicei homini,neq;pena minifttat, Et fimul hic fluttm cr (tmut^ftrarcget?
Nec pclagofifcis, neque nubibtts imperat ales, Cur optts his,penna, remigioquefuit?
Scilicet, ingenii mintts, orbis ezr artis haberet. Viftreperct pennisftridula mufcafitis.
}fec ftabtltgemintts penderet cardine mundus, Bina nifi querulas ala moveret, apeu
JZmd,quodet intriplici,volucruvilifiime,regn3, Vrincipisinslar, iter Merge natator, agas:
Et modo gramineapedes expatieris in herba; Mox avis, altapetas; mox freta nauta, feces.
Qtunpotius triplicis ceftit tibi regia mundi, Ver tria quipennis hoffita regna volas?
tAut tria ftfuerint hominis loca credita cur<e, Cur komini, vtiplici non licet ire via?
C<ertilu4<equoreiNerem[>ateripfeprofuntIi, Kon nifi fquammigiris, currere ferttir equis:
Iuppiter, aerium qui fiettere fingitur orbem, JEtheris, ipfe vehensalite, carpit iter.
Nec levitas kominem celeri fertplumeapcnna, Nfc liquidas pinna remigefindit aquas.
Et fieHet geminum juftis fine viribtts, orbem, MtherefaQm avis,faVxm in amne ratis?
Vttamen undifragte careat moderamine pinme, (Vlurima cum pinnis corpora cajfit natent)
%At fine prtepetibus nullipatet ardua pennts, Qufpatet aligero Kegiafolagregi:
0 liceai
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 421
0 liceatvacuas mihitollere corpm in auras,
~4ltafcfidere<evifere regnaplagx!
*4Jpice, quos interjaceat meapatrta mores, Indignmpatrin nomen habere hcm. {nas,
^ifpicc, nec quod amem volucres,mirabere,pen* Megravior, qmm qux Verfea, cauffa movet.
Vegajeis utinam rapiarfuper Łthera planiis, *Aut moveat volucres Verfeos ala pedes!
*4ut agiles humcris aptes mihi, Dzdale, citast Icariis quamvisfabula labar aquit!
*4ut lapfu agitem pennato peciore plumal, QMSvulfit variopicla columbafihu!
^iflra columbini; meditaborprotinm alit, Et ferar ante tuam, Iuppiter, ales avem.
0 flutu volucres, gens nata paluflribm ulvis, Sueta cavernofos turba natare lacm!
>Jo» ego, fiveftras mihi D^dalm applicet alas, tittoravelfcopulosimaqifaxalegam.
No» ego, fiuminex volitem levis accola ripte, ^AutmeapercuffittpennaflagelletaquM:
No» mea torpentes circumvolet alapaludes-, Vtpropior fegnes radit hirundo lacm.
No» mea, ceu mceftii Ceyx dum plangitur undis, Humida vicinofe lavet alafreto.
Terfequar jetherium fublimior ales olympum, [Altaijue mox folitis nifibm aflra petam.
0 quondam felix hominii, modd turba volucrut Qxps amor, in celeres iraq; vertit aves!
Cur mea no capimvolucres quoq;brachiaplumasr Induit aut motas hifpida penna mantaf
Dd. * Sjiot
|
||||
|
422 PlA DESIDERIA
Suptludunt liquidis examindplumea campis7
^iligeroj; ficant nitbila celfapedel
Si tr.iht, Nifc, tuo plumefcant brachiafatfft Cruraq; ScylLett veftiar hirta comii;
Si levis ^ionio fierem certaminepica, ^iut, Cytheraea, tua verterer ales ave;
O meaft tangant aliquodfujpiria Numen, Muter utinpennas cafta columba, tuatl
Scilicet advetta, teu Chaonps dks, olivi Reppetiit note teBa Noea ratis;
Trotinus aligeris rapererfuper iethera velts, Hoftra nec hasiterum vifefet alaplagas.
|
|||||
|
Jgjtif
|
|||||
|
LlBERTERTIVS. 423
|
|||||
|
J>)ui* mihidabit pennaificHt colnmbts,
& volabo Ł=? requiefcam? Pfalm. 5:4. INardescit & fufpirat omnis peregri- Au guft.
nus in faeculo. Patria bona, patriacoele-ffr- *4?« ftis, patria contemplationis, Angelorum pa- detemp. rria .' ubi nullus moritur, quo nullus hoftis admittitur. Patria ubi habes fempiternum Deum amicum, ubi nullum timeas inimi- cum. Qtmdabit mihi penntts ficut columb<e,&' vola- Auguft.
ho et reijMje/citm^Nihilmihi tam dulce,quam medit. cum Domino meo efle; pra:be , mihi, rogo, caP* 37* pennas,quibus indutus,ad te volitem furfum. Quaspennas, nifi duasalas, duo praecepta Aug. in
chantatis, inquibus duobus praxeptis tota PfaXi3*- lexpendet & Prophetae? has alas, haspennas^ G recipiam,' poflum fugere k facie tu& ad fa- ciem tuam ; 8c & facie lrati ad faciem placa- ti. Iam volemus fpe & defiderio habentes a- las geminae charitatis. Hoc meditemur, hax fit fpes noftra, haec fit confolatio noftra. Re- cipiamus pennas per charitatem , quas amifi- mus per cupiditatem ; cupiditas enim vijcum fadta e&pennarum noftrarum; elifit nos de li- bertate aeris noftri, id eft, aurarum fllarutn liberarum fpiritus Dei. Inde elifi perdidimus pennas, & fuimus quodammodo captivati in aucupispoteftatc , In ifta vit4, inter tanta D d 3 fcandala, |
|||||
|
424 PlA DESIDERIA
fcandala,inter tam multa peccata,inter tantas
turbas tentationum quotidianarum , quoti- dianarum fuggeftionum malarum : quid fa- cio» Ambr.de Om*ie tempus in follicitndine, omnis vita fu<*a ix- in moleftiis,»'» medio,iaqmt,Uqueorum ambu- cuii.c.5. l<t\ &alius,inviaqua,ambulat, extentos fibit fed abfconditoslaqueos querebatur,ne deprehenr fus caderet; volebat fugereficutpafilr, fed ad- huc laqueus contritm non erat. Peri«,inquit,/«- ga et me. Gravatas habebat pennas per illam ienebrofam aquam in nubibitsaeris, 8c fortafTe evolare non poterat. Deniq; illaspennas qua> rebat accipere, ut evolaret c rcquiefceret fic- ut fcriptum eft: quismihi dabitpennasficut co- lumbx, e* volabo ©* requiefcam? Arabr.li. Etenim quafi clavis quibufdam fuffigitur 4-m c.4. anima, corporis voluptatibus, & cum feinel "c* adhaeferit cupiditatibus demerfa terrenis,dif- ficile in altum poteft , unde defcendit, fine Deifavore revolare. Adtuum enim fuorura laqueis vinfta 8c deliciarum fa:cularium ille- cebris obnoxiajam tenetur. Ambr Volare non poteft nifi quod purnm leve fsr. 70.1 atclue fnbtile eft, cu jus nec finceritas intem-
perantia retardatnr, nec alacritas , nec velo- citas mole gravatur. Gravari autem volatum dico non tam mole membrorum quam de- licTornm ; unde puto etiam in iptis avibus, ideovelocius columbam paaie pra: omuibus volitare,
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 42J
Volitare, qubd alacritattm & innocentiam
comitetur. Denique S. David cum puritate inentis volare concupifceret, non alterius a- nimantis niii columb^ optavit alas; dicens,2«« dabitmihi ptnnat ficut columba, eyvolabo Cf re</Ki'e/cdm.'Intelligebat enim qubdaltiora fa- cilius penetrantur fimplicitate mentis, quani levitate pennarum. Conceperat amorem verbi Dei, &cupie- Origen.
bat ad ipfum volatuceleri perventi-e dicens: h°jn- 4- Qup mihi dabitpenntti, ficut celumba-, c vola~ m Cant* bo C" requiefcamf volabo kn&bus,volabo intel- le&ibus fpiritualibus, e?° requiejcam, cum ap- prehendero fapientia: &c fcientis ejus thefau- ros. Puto enim, quiaficutquimorte Chri- sti recipiunt, 6c mortificant membrafua fuperterram, confortcs efEciuntur fimilitu- dinis mortis ejus; ita 8c hi qui virtutem Spi- ritus S anfti recipiunt, & fanftificantur ex eo, Scdonis ejus replentur (quiaipfeinjpecie co- lumh<z apparuit) etiam ipfi columbx fiant, ut de terrenis & corporeis locis evolent ad cmle- flia,pennis Saniti Spiritus elevati. Bene factiim eft utpennas acciperetis ficnt Bern.fer.
cohmbte, C volaretis ad requiefcendum. Nam fupe-f in terra non erat requies, fed labor & dolor Sc'(J' 9"' & affliftio fpiritus. Quid ergo timendum eft habitant. fic volanti? nifi forte cadaver, vel fimile ali- quidvideatiiiterra,cujusdefideriotracl:us,vi- aeatur a venatorib. illis peffimis,& preparatis D d 4 laqueis |
||||
|
426* PlA DESIDERIA
laqueis capiatur, <&■ (int noviflima hominii 0-
litvs pejorapnoribus? /ug. in Etenim tamdiu tranfilire debemus , qnic- Pfal.76. quid nos impedit, quicquid irretit; quicquid vifco auodam iLligat, & onere aggravat vola- tum noflrum donec perveniamus ad id quod fufficit, ultra quod niiiil eft, infra quod funt omnia, ex quo funt omnia. Anguft. J3a, qn*fo, toto dedderio & omni ftudio, medit. tenderequo te afcendiife credimus,utin prx- cap. 37. fenti qmdem miferia folo tenear corpore, tecum autem fim cogitatione femper dc a- viditate ,ut ibi fit cor rneum,ubi tu es thefau- rus meus defiderabilis, 8c incomparabilis, multum^ue amabilis. AfTumat Domine, af- fumat, rogo , fpiritus meus pennas dc voiitet c non deftciat, volet & perveniat ufque ad decorem domus tux,6cfocnm habitationisglo- riit tm. Ibidem. Tene cor meum manu tua, quia fine te ad altiora non rapirur, illic feftino , ubi fumina pax regnat 8c jugis tranquillitas rutilat. Te- ne & rege fpiritum meum, & afTume illum fecundum voluntatem tuam, ut te duce, a- fcendat ad illam regionem ubertatis, ubi pafc cis Ifrael iu aeternum pabulo veritatis. |
|||||
|
XXXXIIII.
|
|||||
|
Qlitim dileBa tabernacuia tua Domine ■vimtum!
concupifcit & deficie anima mect in atria Do~ mini. Pfalm. 83. XXXXIIIL
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 429
XXXXIIII. Quam dile&a tabernacula tua Do-
mine virtutum! concupifcit &. deficit anima meain atria Domi- ni. Ffit. 83. OQuifidereai ducis fortifiime ttifmas,
Cui cingunt decies miliia mille latml XltiAm tua Regifico radiant Vrxtoria luxu! Mensfiupet, c tanu languet amore domm.
Mcenia ianario defendunt marmore mnfos, liminafunt Taritts porta^ue celfit lapis.
Veflibulo rutilant adamantum lumine valvx, ^tmplaquemagnificm culmina jblendor halet.
Fulgurat excelfisfulvum hxquearibw aurum, Et camera auraia cedriita fidta trabe.
Tetlum augufiu, ingens,gemis,ji tutrotj; fuperbS, Scilicet apta Deo, Ccelicolisque domtts.
Stratm humi calcatur ony%,vhreihue plateas Stellartimfundant, mannorafutva, globi.
lamfua temperiesplacido mhifiima Coelo efii Vtfolet a vernii aura tepere flabris-
Nec glacialis hiems tremula pede pulfat olympu, Itia nec hibernagrandine teSafanant.
Hec pallent vifo moriturg flolepruinz, Hecfiant marmoreo f.umina vir.tla gelu\
Kec
|
||||
|
4Jo PlADESIDERIA
Uec coquit aflivi Cererem juba feva leonii,
Soiftitii medius nec furit igne dies.
Nec viridit foliis fanguis fervore recedit, Nec toftws nimio folefatifcit ager.
Verpetuum ver ajira colunt, frigusj; caloremtfc lnter, Cielicolte tempora veris agunt.
0 quifidereas habitas, Rex maxime, fedes, iiuam tua pr<e tems invidiofa domm-
Qtun abfuntgelidi brume intratlabilis imbres, Qidq; rigat madidos imbrifer htedus agrosi
JEoliteq; ftlent animtc tranquilla per alta, Qttafiaj; nec venti murmure fpica tremit.
Statplaciduspofitis ^iquilonum flatibits sther, Servat csraternus longaferena tenor.
Sed neq, flamantes liquido lavat "e cutrus, Necfubit occiduas Solfugitivm aquat. \}as,
Necpremit aftradies, necr, Sol fugat a-thete fteU Nec premitur laftits noBe fugante dies.
Nulla polos tacitis nox obruit atra tenebris, Nigracfi fubdutlo fomnia fole vocat.
Exulat tetheren longe nox hortida terrii, Regnat Gr leterno lumine clara dies:
Clara dies, «eterna dies, feptemplice Vhoebi, Fulmineam noftri lampada, lucepremenu
O quifidereas habitas, Rex maxime, fedes- Qmm tua pre terris invidiofa domus!
Sollicita procul hinc,pofuere cubilia curte, Et metus C trifti luridus ore dolor;
Et caput atrato luUus velatus amtfiu, Leffks c impexis nania mxfta comit.
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 431
Et lahor &• toto gemitm profcriptm Olympo,
Bt lis, &• rahidijurgia raucafo ri,
Ttixnque, invidi<eque,cruentaq; fanguine hella, Monftraque,quŁ fecum plurima,bella trahunt,
l'auperies,febritjue,famesque,fitisque,lues§ue, Qiuequefcquifolitte Martia caftra neces.
Jik claufie Belloportte, e*r fine militis armis Otia ccelicoU molliapacis agunt.
Nongale<e non fcutamicat,non dxflica clangut, Mitefcuntbofitis aureafecla tubis.
7'abificiq'j abfunt, examina pallida, morhi, Queique cohors Lethoprtevia fiemit iter.
Quin etiam Letho interaiUum mcenibm urhis, Nec quicquaminSuperumcorporajurishabeU
jMitice data cura domm, qune fedula fletutn Elyfiilonge finihm arcetagri.
Jnftruit <eternis convivia Regia menfis, QuasrecreantfeftisgaudiafanBajocis.
N>» quia Ctelicode dapibmjejunia jolvant. *4ut ullm SuperUm proluat ora liquor.
*4bsi]ue epulis,bic omnisamor compreffm edendi, Omnis C abfque meri munere pulfa fitis.
No« iftistemerant Superi convivia menfis, ^M Regiofimilesfuggerit illa dapes.
Elyfiumfine carne epuUt Bacchoj; miniftrat, Ccelicolumq; venit nullm in ora cihm.
Cceleftes onerant, incognita fercula lances, Qualesnemo hominum, contigit ore cibos.
vAmbrofix, Superoshilarat, quisnefcio,fuccm, Vitu, c teterno neSarepotmalit;
$ici\ue
|
||||
|
432 PlA DESIDERIA
Sicijue fuper ftrato xtemwm difcumbitur oftro,
Gaudet cr auratis gens epulata toris. [110S,
Gattdct, C ^ngelicosplacidts bibit auribut hym- Etfalit, e>' rutilam> fub peJeplaudit humum.
O qui fidereas hahitas Rex maxime fcdes, Qt^qt ttta deliciis afftuitilla dommi
Iamflagrat crftudiottimisinfiammatdviiendi, Mens defideno deficit dgrafuo.
|
|||||
|
®>uam
|
|||||
|
LlBER TERTIVS. 433
|
|||||
|
$htam dileElatabemacula tua Domine
virtutuml concupifcit & deficit ani- mameainatriaDomini. Pfal. 83. MAtkr. Hierufalem, Civitas fanfta Dei, Anmift.
chariffimafponfa Christi, reamatrnelif. cor menm, pulcritudinem tuam amat corcap.25. meum,p ulcritudinem tuam nimium deliderat mens mea. O quam decora, quam gloriofa, qnam generofa tu es: Tota pulcra es, & ma- cula non eft in te. Fcelix anima mea,femper- cjue fcelix in fxcula , fi intueri meruero glo- riam tuam, beatitudine tuam, pulcritudinem tua, portas & muros,& plateas tuas,& man- fiones tuas mulrasmobiliflimos cives tuos,& fortiffimum Regem tuum in decore fuo. Muri namque tui ex lapidibus pretiofis; por- tx tua? ex margaritis optimis ; platex tux ex auro puriffimo,in quibusjucundnmalleluya fineintermiffione concinitur; maniiones tuae multx, quadris lapidibus fundatx , faphyris conftrudx, laterculis coopertx aureis, in quas nullus ingreditur, nifi mundus, nullus habitat inquinatus. Speciofa facla es & fua- visin deliciis tuis , mater Hierufalem ; ni- hil in te tale, quale hic patimur,qualia in h&c mifera vita cernimus. Non funt in te tenc- br«, autnor, autquailibetdiverfitastempo- rum,
|
|||||
|
434 PIA DESIDERIA
rum,fed Dens de Deo, lux deluce, Sol Iuftf-
tiat femper illuminat te , Agnus candidus 8c immaculatus , lucidum & pulcerrimum eft lumen tuum: Sol tuus & claritas tua,& om- ne bonum tuum, hujus pulcerrimi Regis in- deficiens contemplatio : IpfeRexRegumin medio tui, & pueri ejus in circuitu ejus, Ibi Hymnidici Angelprum chon. Ibi fo-
eietas fupernorum Civium. Ibidulcisfolen- nitas omnium, ab hac trifti peregrinatione ad tua gaudia redeuntium. Ibi Prophetarum providus chorus.Ibi duodenus Apoftolorum numerus. Ibi innumerabilium Martyrum vi- &oi exercirus. Ibi San&orum Confeflbrum facer conventus^ Ibiveri &perfe&i Mona- chi. Ibi fandte mnlieres, qua: voluptates (x- culi, & fexus infirmitatem vicerunt. Ibi pue- ri & puellx annos fuos fanelis moribus tran- fcenderunt. Ibi oves & agni, qui jam hujrs voluptatis laqueos evaferunt. Exultant <v~ I ^ nes in propriis manfionibus, difpar eft tr H 'fingulorum, fed communis eft lxtiria C um. Plena & perfecla ibi regnat charitas" ^, a Deus eft ibi omnia in omnibus; quem finB fi- ne vident, & femper videndo in ejus amore ardent, amant & laudant, laudant & a- mant. Omne opus eorum laus Dei line fine, fine defeclione , &finelabore. Felixego & vere in perpetuum felix , fi poft rcfolutio- nem hujus corpufculi, audire meruero illa cantica
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 437
eantica coeleftis melodia:; qua:cantaritur ad,
laudem Regis xterni, ab illis fuperna; patrix civibus, beatorumque fpirituum agminibus l Portunatus ego,nimium4ue beatus.fi & ego ipfe meruero cantare ea, &t affiftere Regi meo & Duci meo! O tuvita, quam praiparavit Deusiis, qui AugufK
diligunt eum! vita vitalis, vita beata, vita fe- meait. cura,vita tranquilla, vita pulcra,vita munda, caP* "- vita cafta, vita fanfta, vita ignara mortis,ne- fcia triftitix, vita fine labe, fine dolore,fine anxierate, fine corruptione, fine perturbatio- ne,fine varietate Sc mutatione,vita totius ele- gantia: & dignitatis pleniffima ; ubi non eft adverfarius impugnans,ubi nulla peccati ille- cebra, ubi eft amor perfectms, & timor nul- lus, ubi dies sternus & unus omniu fpiritus, ubi Deus facie ad faciem cerriitur, & hoc vi- tx cibo, mens fine defeitu fatiatur. Libet me &intendere claritati,dele<5tant me bona tua
-orde. Quanto plus valeo mecum con* I tanto plus amore tui langueo,tui ve- ne. idefiderio tuique dulci memoria' ad- moi adelecTior. Libetitaque,libetinteo- culos cordis attollere,ftatum mentis erigere, affedtum animi confervare; Libet fane de te loqui, de te audire, de te fcribere, de te con- ferre ; de tuŁ beatitudine & gloriS quotidie legere Sc ledta faepius corde revolvere, ut, vel ficpoiliraabhujusinortalis periturae^ue vi- E e m |
||||
|
43<> PlA DESIDERIA
tx ardoribus, periculis & fudoribus fub tuas
vitalis aura: dulci refrigerio tranfire & trans-
iens, finu tuo feflum caput dormiturus vel
paululurn reclinare. O tu vita feliciffima! 6
Regnum vere beatum catens morte, vacan9
fine! cui nulla tempora fuccedunt per a»vum,
ubi continuus fine nocle dies nefcit habere
tempus , ubi victor miles , illis hymnidicis
Angelorum fociatus choris, cantat Deo fine
ceflatione canticum de canticis Sion.
H o ie Qax cantica,quas organa, qux cantilenac,
S.Vtfto- 1uas nielodia: ibi fine fine decantantur.' fo-
relib.de nant enim femper melliflua hymnorum or-
anima gana, fuaviflima Angelorum melodia,canti-
cap.4, ca canticorum mira, quae ad laudem 8c glo-
riam tuam & fupernis civibus in perpetuura
decantantur.
Augttft. O anima, fufpira ardenter, defidera vehe-
manu. menter, ut poffis venire ad illam fupernam
cap.2.4. Civitatem, dequatamg/orvo/d didafuntt^
qua ficut Utantium omnium habitatio eftt ^H
^S'Ilb- Quauta erit illa felicitas , ubi nullunlBI
^ 4® malum, nullum latebit bonum ! vacabitnr
PgY " Dei laudibus, qui erit omnia in omnibusl
capt 30. Admoneor etiam fan&o Cantico, ubi lego:
Beati qui habitant in domo tua Domine,in fecultt
feculorum laudabunt te. omnia membra Sc
vifcera incorruptibilis corporis,qua: nunc vi-
demus per ufus neceffitatis varios diftributa,
quoniam tunc non erit ipfa neceffitas; fed
plena
|
||||
|
LtBERTERTlVS. 437
plena, ceita,fecura, fempiterna felicitas,prd-
ficient in laudibus DeL Vera ibi gloria erit, ubi laudantis nec er-
rore quifquam nec adulatione laudabitur. Verus honor, quinulli negabitur digno,nul- li deferetur indigno. Vera paxibieft, ubini- hiladverfi neca feipfo, nec ab alioquifquam patietur. Praemium virtutis erit ipfe, qui vir- tutem dedit, eique feipfum, quo majusnihil poffit effe, promifit. Qiiid enim eft aliud quod per Prophetam dixit: Hro iliorim Dcn^ tr if/ieruat mihiplebs; nifl ego ero unde fa- tientur , ego ero quaecumque ab hominibus honefta defiderantur, & vita &falus&vi- &\xs & copia & gloria & honor & pax & o- mnia bona ? fic eniin &c illud redte intellioi- tur, quod ait Apoftolus, ut/it Deus omnia tn omnibm^ iffe finii erit defideriorum noflrorumt qui flne fine videbitur,fine faftidio amabitur, fine fatigatione laudabitur. ibi vacabimus & videbimus, videbimus & amabimus, amabi- mus & laudabimus. Ecce quoderitin fine, fine fine. Nam quis alius noftereft finis, nifi pervenire ad Regnum cujus nullns eft finis? O Anima,quid dicere vaIeo,Cum futurum Bo
gaudium afpicio? Iam pame prx admiratio- foliloq* ne deficio, quia gaudium erit intus & extra, Cap. 4» fubtus & fupra, circum &c circa. Gaudebis igiturin omnibus, gaudebis de omnibus. O Anima, qualis tibi erit dies illa, cum ad Bonar,' E c 2, hanc |
||||
|
438 PlA DESIDERIA
foliloq. hancfelicem choteam fueris aflumpta, 3i
cap.4. cum omne totmentum tibi (G pie vixeris, fi patienter fuftinueris ) convertetur in aeter- numjubilum! Tunc de omnibus his lauda- bis Dominum Deum tuura , labiis exultatio- nis, dicens: yifericoldiatTiominiin «ntrmm cantabo. Ambr.in O domus Dei aeterna, poftCHRisTidi- oratio- ledtionem, tu efto betitia mea & confolatio j nibus. dulcis memoria tui beati nominis, fit releva- tio moeroris, txdiorum^ue meorum; Taedet enim me valde vitj hujus & iftius xrumnoia: peregrinationis. Ambr. O domus Dei luminofa 8c fpeciofa, dilexi ia ora- decorem tuutn & doriam habitationis glo- tionibus. rix Domini mei fabricatoris 8c poflefloris tui.Tibi fufpiret petegrinatio mea die ac no- cle: tibi inhiet cor meum, tibi intendat mens mea, ad focietatem tux beatitudinis perveni- re defidetet anima mea. Angufh Quando tranfibo in illam admirabilem & medit. puicerrimam domum tuam, ubi perfonat caP> 37. vox i^itja; & exultationis in tabernaculis Iuftorum ? Beatiqui habitant in domo ttia Do~ mine, infxculafecuhrum laudabunt te! Beati &. vere beati,quos elegifti & aflumpfifti in il- lam Coeleftem haereditatem. Ecce ftnfti tui, Vomine, florent antete (icut lilium j replentur enim ab ubertate domus tutcey torrente volupta- tk Wtepotat eos> quoniam tu es fons vit*. O quara
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 439
quam mira, quam pulcra, quam acceptabi»
ha fnnt domus tua: habitacula , Domine vir- tutum,concupifcitintrarein ea fajc peccatrix anima mea!Domine dilexi decoremdommti<<e7 locum habitationiiglorite tue. Vnamfetii a Do- mino, hanc requirum,ut inhabitem in domo Do- mini omnibus diebws vitte meg. O vere beati ! & terque quater^ue beati, Auguft;
quijam omnium malorum exuti, fecuridefoliloq. ibS. immarceffibili gloria ad te, Regnum de- caP • 3 S ♦ coris, pervenire meruerunt! 6 Kternum Reg- num, Regnum omniumfeculorum! ubilu- rnen indericiens & pax Dei qua: exuperat omnem fenfum , in quo fan&orum animas requiefcunt, & teiitiajempiternafupercapita eo- rum-,gaudium & exultationeobtinebunt 8c fu- giet dolor 8c gemitus.0 quam gloriojum eftRe- gm,in quo tecii,l>omine,regnantomnes Sanffi. Ibi eft lux fine defe&u ; gaudium fine ge-G -
mitu; defiderium fine pcena; amor fine trifti- pfajf '7\ tiS; fatietas finefaftidio ; fofpitas fine vitioj poenitit. vita fine morte;fanitas fine Ianguorelbi fan- &\ 8c humiles corde,ibi fpiritus 8c animas ju- ftorum, ibi cuudti cceleftis Patria: cives., 8c Beatorum fpirituum ordines , Regern in de- core fuo videntes, 8c in gloria" virtutjs ej'us exultantes. Perfedta vigetin omnibus chari- tas, una omnium laetitia, una jncunditas. Bone Ie s v, verbum Patris, fplendor pa-
tero* tglorias, in quem defideraiit Angeli
E e 3 profpicere,
|
||||
|
44° PlA DESIDERIA
profpicere , doce me facere vojuntaterrt
tuam,ut a fpiritu tuo bono deducl:us,ad bea- tam iilam perveniam Civitatem, ubi eft dies aaernus,& unus omnium fpiritus;ubi eft cer- ta fecuritas Sc fecura xternitas, & sterna tranquillitas, & tranquilla fcelicitas, & fce- lix fuavitas,&mavisjucunditas;ubi tu Deus cum Patre & Spiritu Sancto vivis & regnas per infinita faxulorum fxcula, Amen. |
|||||
|
XX XXV,
|
|||||
|
ff.ge dilette mi,& aJlimiUre capre* hinnuloque
(ervowm fv-per wwes aromatum. Cant. 8- xxxxv'
|
||||
|
LlBERTERTIVS. 443
XXXXV.
Fuge dilede mi, & ajflimilare ca- preae hinnuloqj cervorum fuper montes aromatum. Cant. 8. OCyus aJbeBu, mea tux, teproripe noftroi
^rdeo, itec tantas mens capit ifiafaces, 0 mala, qu<e dudum timui tibi dicere verba! Quam, mea Lux mallem dicerepofie, mantt
Non etenimtuame prtfentia tempore laffat, ~4h fine tenoffi, qudmmihi trifie loqui!
Sedprohibentnimiisincendia duhiaflammts, Velfuge, vel nocuam, Lux mea, condefacem.
H<ec miht Tu,fateot, ftjuffa aliquando dediffes, Bxanimfsmiferolapfa doloreforem.
Tarce,jubet fevs)~4mor ignibui,haud ego mado, Stare velim totosin mea vota dies:
Sipoffem, cuperem nonferfuadere quodhottor, Sipotes, invitasaure repellepreceS.
Stgomane,mea lux,monitis nefcfieBere noftrts, Nec,precor, audierisqua mpdojuffa dedi.
Trans mare pnecipites rapiant verba irrita Cauri, Kon mea,fed fiolidiverbafuere mettts.
*At prohibet rapidus fibras quipafciiur atdot, Mfiuo nec iantas mens capit islafaces.
Brgofuge c celeres pedibus prjeverte capellas, .Antevola cttvos, antevolahinnuleos.
Sedfuge refiiciens,tamquam difcedere nollef, Vtquifltclari, dumfugit, anticupit.
Ee J Piftj
|
||||
|
444 PlADESIDERlA
Diusin Ephremi ciun peBore ferveret ignis;
Kon egoparflamne, quinfugis,inau.it,y4mor?
llle triumphato clarus Xaverius Indo, Saucius tetheriabeBorafepefacei
CceUftU quoties araebat arundints iBu, ^hfatis efc,fatis esl! dicerefuetus erat.
Cumfiagrat juvenis fceptri laus magna Voloni, Corda rigat gelidis StanefilaUs aquis.
Quid mea petloribus componopetlora tantis? Nos ego par ftammte, luxmea, carpefugam.
Carpefugam, pedibusque leves pr&verte capellas, ^intevola cervos, antevola hinnuleos.
Enjuga vicino ccelos tangentia clivo, . Tbi.ris uhi madido cortice gutta tumct; Cedrus ubi,Laurmque ey copia plurimaMyrrhte, Mixtaque punicets Cynnama uta crocis.
Jiacfuge pennigeris fuper alta cacuminaplantis, Seu tua, Mons ^imana, Libanefive tua;
lAlta. fuper juvenumfafiigia Seufhicorum, Cherubicosque apices, ^fiiraque fumma fitper.
Scilicet infoliti nonfunt hismontibusigttes, Vecioraquos imis vallibus isJa timent.
yha'. poteft fiammare measfiintilla medulUs, Now egopartotas, hix mea,ferrefaces.
Catpe fugam,pedibusque leves pneverte capelUf, ^ntevola cervos, amevola hinnuleos.
Sic tamen, utfugiens oculis hucfepe recurras, Longius ajpetlunive vagjremeo.
Qiutlisatoppofitum Jpettatforor anrea Vhcebum, Chmplut deradiis, quo mage diftat, habet.
Tane
|
||||
|
LlBER TERTIVS. 445-
Tarcejuas vires mea lux, vitiumquefatentu Nectecumpoffum vivere, necfinete. Etbrocul, Vpr4*ns,ignegelu$uenoces?
QHdfactes, mea luX,fi„e% non tffe volZt? Faccaleam, toto non tamen igne cretner
Ergofugeal,pedesque celerbrLrte c7p7lUs, ^ntevolacervos,antevofahinnuleos
Interea vmdemfabricabor arundine cannam ftreferet(audesfiftulafaaatu.«. *""'
ToĄt,ubtvoxlango modulaminefeffk(ilebit Ore/tlente novum dextra capeffitoL '
^rbjrtbu^quemeosfoUisqueinfculpetamores
^mborumqueunoconicenomenerit. ' Scnptaqueprtteriens ne nofcat fignaviator
Lttteraconfufumnomen utrumque teVet" ^flopH,hoc,reUqMfiquŁfuper\orX'i
llla mtht tnfomnos hora quietii erit '
Stctamenutveftrifitmixtmimagine 'fomnm *™h,(tesclaufospervigilanLJl7 '
»™^™r,entacttt6gUcuntincendta{L,mmii Ocjus t„gratam lux mea carpe fZi,'
Urpefugam,veluti cuperes tamelattevideri. Vtque brevtredeM, m» Tibi dico m7 '
|
|||||
|
Fuge
|
|||||
|
44* PlA DESIDERIA
|
|||||
|
Fttge dileBe mi, & afimilare caprea,
Linntdoqtte cervorum, fitper montei aromatttm. Cant. %. Guil.Ab-QPonsvs plerumcjue prapropere &pra>
basapudOjnature fugatur, &ante tempus dicitur s crt" e'' fM&e' tlmPPetemPus nianen(u fponfo Sc
c* a ' tempus fugiendi. Tempus dicendi ei: Mane
nobtJcumDominei & tempus dicendi ei; Fuge
dilelle MM.Tempus dimittendi eum, & tempus
dicendi ei: No» dimittS te nifibenedixemmihi,
nifi auxeris incrementa frugum juftitiae me?,
ut fuo tempore dimittam te.
Beda Łn [Sedj 1U*S eum «5uem diligitTj a fua fugare
c.s.Cat. pra:fentiŁ velit?quodergoait,f«ge diletiemi,
' non optando loquitur, fed ejus potiils volun-
tate fervendo.
Author Sicut enim in quibufdam carnalibus offi*
Scals ciis adeb vincitui- carnalis concupifcentia
Parady- quod omnetn ufum rationis amittit, & fk
U, tom. homo quali totus carnalis ; ita meritbin hac
$>.Aug. fUperna contemplatione, ita confumuntur
«»P • J • g^ abforbentur carnales motus ab auima', ut
in nullo caro fpirituicontradicat.
Idem Numquid hujus confolationis & laetitias cap. 6. teftes funt & nuncii, fufpiria &c lacrym*; Si;
ita eft, nova eft autiphrafis ifta & figniticatio inufitata; fed quid hujus fecreti colloquia proferimus iu publicumr Vimitte
|
|||||
|
LlBER TERTIVS. 447
T>imitte me, jam enim afcendit *4urotd : data idem
ergo benedidione, raortificato nervo femo- cap.7« ris & mutato nomine de Iacob in Ifrael pau- lifper feceditfponfus, diu defideratus, citb e- lapfus. Sed ne timeas,6 fponfa,ne defperes,fie exi- Idem
ftimes te contemni, (1 paulifper tibi fubtra- caP- 8* hit fponfus faciem fuam. Omnia ifta coope- rantur in bonum , & de acceflu & receflii lu- crum acquiris; tibivenit, tibi &recedit; ve- nit ad confolationem,recedit adcautelam,ne magnitudo confolationis extollatte. Hanc gratiam cum vult & quando vult fponfus attribuir, non jure hxreditario poflidetur. Vulgare proverbium eft, quod mmia fami- liaritas parit contemptum. Recedit ergo, ne forte' nimis afliduus, contemnatur, &c abfens magis defideretur, defideratus avidius quse- ratur,diu quf fitus tandem gratiiis inveniatur* Ne ergo exilium deputemus pro patria1 , ar- rham pro pretii fumma, venit fponfus & re- cedit viciflim , nunc confolationem afferens, nunc univerfum ftatum noftrum in infirmi- tate coinmutans, panlifper uos permittit gu- ftare , quam fuavis eft ; & antequam plene" fentiamus,fe fubtrahit,& ita quafi alis expan» fisfupra nos volitans provocat nos advo* landum. Merito proinde quatrenti illuin animas re- Bern.fer*
fpondetnr, ^iltifimumfofuifiirefugmmtuum. 9-tapw Nequc
|
||||
|
44$ PlA DESIDERIA
ttdti qui Neque enim fic Deum fitieris anima,aut curri
babit. Petro , ei in terreno monte facere taberna-
culum,autcum MarIa deinceps, eumtan-
gere vult in terra, fed plane clamat: fuge di-
lette mi, afiimilare caprea, hinmdo^; cervortm.
Ambr.de. Hortatur enim, utfugiat fponfus, quia
fcono jam fequi poteft etiam lpfa terrena fugien-
jnortis tem. Dicit autem,« (imilufit damuU, quae e-
cap. 5. va(jlt de retibus. Vult enim 8c ipfa fugere 8c
, . evolarefupramundum.
c 8 C mt •^iHmilare ca$re<e,hinnuloque cervorum fuper ' montes aromatum ; multum optando ac fup- plicando profequitur , fciens hanc fibi maxi- mam in prsfenti vita1 efle felickatem; ut quia continua vifione non valet, faltem crebra e- jus viiitatione confoletur,quxnimirum fceli- citas illis folum conceditur, qui contempta terreftrium & gaudiorum appetitu ccele- ftium, appellari (piritualium merentur mon- tes aromatnm.afsimilatur enim caprem hinnu- loque cervorum apparentibus juper tnontes aro- matum, cum rurfus, ut opportunum ipfe ju- dicaverit, collati ibi luce fui prarfidii,five ob> fidentiatentationum periculatollit, feucon- fueta quat fubtrcxifle videbatur,virtutum do- na reftituit:Conftat enim de noftra parvitate, quia nequaquam uno atq; indifsimili modo iemper orationum dulcediniinfiftete , laery- mas (velpro reatus noftri confcientia,vel pro defiderio patri* cceleftis ) fundere valemus; |
||||
|
LlBER TERTIVS. 449
ita ut nonnufiiquam multum conati , his
utibonisnequeamus. Ac rurfus aliquando, etiain minus ipfi ftudentes, horum copia po- tiamur. Quod, unde agitur, niii nunc fugir, dilectus; nunc mentem noftramrevifit. Quis verb mihi hujus mutabilitatis refe- Bernar.
ret Sacramenta; quis mihi explicetire &re- ferm.7f«" drre Verbi? numquid levitate utitur fponfus? in Cant, fenfu animae, non motu verbi, ifta fieri fen- tiamus. Cum fentit gratiam, agnofcit pra;- fentiam; ciim non, abfentiamqueritur , & rurfum prafentiam qaxtit. fed forte ideb fe fubtraxitfponfus , quo avidius revocaretur, teneretur fortius ? Nam & aliquando fimu- labat fe Iongius ire; non quia hoc volebat, fed magis volebat audire: Mane nobifcum quo- niam adve/perafcit. Nunc verb conftat in ani- rria fieri hujufmodi vicifsitudines euntis Sc redeuntis verbi, ficut ait: Vado c" venio ad •vos. Item, modicum C non videbitit me. O modicum & modicum ! 6 modicu longum! Pie Domine, modicum dicis , qubd non vi- demus te > falvum fit verbum Domini tnei, Iongum eftj & multum valde nimis. Sed fugedile&e »u,quia nonpoflum adhuc Anfel. in
fociari tibi in thalamo ficut vis. c.S.Cant. O vocem dignam auditu diledi ! vocem Rupert.
de corde fideli & mente humili ! hoc enim in ca. s. eft, quod amma qujevis fidelis 3c fapiens di- Cant. cere confuevit: Domine non fum digna ut intres
|
||||
|
4ro PlA DESIDERIA
intres fub tectum meum; non fum digna, ot
in me oftendas frequens aliquod prasfenti* vel vifitationis tuae miraculum. f«§e , in- quam, dileth mi, & faltus hujufmodifimiles faltibus capre* aut hinnuli cervorii effice, non fuper me, fed fuper montes aromatum, fuper prscelfa merita fan&orum, atque perfecto» rum. |
|||||||||||
|
Augi 14
eonfeff. |
Aliquando intromittis me in affe&um mul-
tum inufitatum iutrorfus , ac nefcio quam |
||||||||||
|
eap. 40. dulcedinem ; quxfi perficiaturinmenefcio
quid erit, quod vita ifta non erit; fed recido in haec , arumnofis ponderibus & reforbeor folitis ; & teneor, Sc multum fleo, fed mul* tiimteneor. Aucuft. Domine confolator meus ; inhacvitarf-
foliloq." mit confolari animamea, ut digna habeatur
cap.22. confolationibus «ternis.
S. Eu. Recede a me^parumper; quoniam Vafishvt*
invita jusinfirraitasferrenonpoteft.
fua.
|
|||||||||||
|
SYL*
|
|||||||||||
|
4T*
SYLLABVS
LIBRI TRIMI.
GEMIT.VS
ANIM.E POENITENTIS. .
h A Niw^ niea defideravit te jn notle. Ifai# 16.
II.
T>ews tufcii in&ientiam meam,& delitla mett
«i te nonfunt ahfcondita. Pfalm. 68. III.
TvSferere niei Domine, quoniam inffcmuifiim,
fana me Domine , quoniam conturbataftmt offk mea. Pfalm. 6. IV.
Vuie humilitatem meam , e?° lahorem meum,
C dimitte univerfa delicla mea. Pfalm. 24. V.'
"Memenio qittefo quodfkut lutum feceris me, Gf inpulverem reduces me. Iob. 10. VI.
Teccavi: qttidfaciam tihi, 0 cufloshomir.uml
quarej>ofit;l?! ir.e contrarittm tibii lob. 7. *'f VII.
|
||||
|
45-2
VII.
Cuffacim tuam abfcondis, &• arbhrdris mt
hlmicim tuum? Iob. ij. VIII. illj> dabit capitimeo aquam, eyoculismets fontem lacrymarum, crplorabo die ac noltt? Hierem. ^. IX.
Volores iv.ferni circumdederunt me,pt*occupa- veruntmelaqutimonn. Pfalm. 17. X. No» intres in judicium cumjervo tuo,quia noit jufiificabiti.r in confpeciu tito omnu vivens. Pfal. 141. XI. Von me demergat tempeftas aque, neque «J.
forbeatme profnndum. Pfalm. 68. XII. QMsmibi hoc tribuat ut in infernoprotegm tne , cj abfconddi me, donec pertranfeat furor tuttf? lob. 14. XIII.
Vumquidnon paucitas dierummeorumfinie- tur Irevt? dimitte ergo me ut pUngampaululitm dolorem meum. Iob. 11, XIV. Vtinam faperent, c intelligerent,ac novifSim* providerent. Deut. 31. XV. Vefecit in dolore vita mta,esr anni meiinge' mitibm. Pfal. 30. SYL-
|
||||
|
4n
SYLLABVS
LJBRI S E C f N D J.
DESIDERIA
ANIMjE SANCTvE.
XVI.
COncupivit anima mea defiderare juftificath'
nestuas, Pfal. 118 XVII.
Vtinam dirigantur vLe mee ad cuftodiendat jufiifictttionestuas. Pfal. 118. XVIJI. Terfice grefftu tneos infemiti* tuh, ut non ma~ veantur vefttgia mea. Pfal. i<f. XIX. Confige timote tuo carnes meas, ajudiciis enint tuistimui. Pfal. 118. XX.
^fverttoculos meos ne videant vanitate.PCnZ. XXI. Fiatcormeum immaculatum in juflificationi' hmtuis,utnonconfundar. Pfal. 118. XXII. Veni dileBe mi, egrediamur in agrum, com~ moremur in viilis. Cant. 7. Ffa XXIII.
|
||||
|
4^4
XXIII.
Tr.ihe mepOji te,curremiuinodore»t tmguen»
torrm tuorum. Cant. i. XXIV.
Quis mihi det tefratrem meurrt fugentem ule-
ta matris me&, ttt inveniam teforts, ©- deofcu- lerte, c \am rne nemo defpiciat? Cant. 8. XXV.
I» lefiulo meo, per nocles, quttfivi , quem di-
lizttanimamea; qutcfivi illum , c non inveni. Cant. 3. XXVI.
Surgam esr circuibo civitatem j per vicos &
klatens, quardm quem diligit anima mea j qutŁ- fiviillumyW r.oninveni. Cant. 3. XXVII. tJum quem diligit anima mea, vidiflis ? paul-
lulum chmfertrdnfiffem eos, inveni quem dtligit anima rned-, tenui eum, nec dimittam. Caut.3. XXVIII.
Mihi dutem adh&rere Veo hontim efl ; fonere
inDomino Veo fbemmeam. Pfal. 71. XXIX.
Sui umhraillim , quem defidcraveram, fedi.
Cant. a. XXX.
Qupmoio Zdn<alimM cantHKin Vomini, in
WualieKa? Pfal. 136. |
||||
|
457
SYLLABVS
LIBRITERTH.
SVSPIRIA
ANIMjE AMANTI5.
XXXI.
AVjuro vos, filia Ierufilemjt inveneritis Vile-
Bum meum, ut mncietis ei, quia amorc lan~ gueo. Cant. j. XXXII.
Fukite me fioribus,ftij>ate me maHs,quia atntt-
relangueo. Cant. 2. XXXIII.
VileBmmeusmibiey egoilli, quipafciturin-
ter lilia,donec ajfiret dics cincltnentur umbrne. Cant. z. XXXIV.
Ez0 diletJo meo,et ad me converfio ejus. Cat.7.
XXXV,
„4nima mea UquefaBa e(i, ut dileBtts locuttu eft. Cant. j. XXXVI.
Quid enimmihi efi in Ccelo, erkte quidvolui
fupertenam? Pfal. 71- Ff3 XXXVII.
|
||||
|
4f<*
XXXVII.
Jieu mihi quia incolatm memprolongtttus .*/?;
halitavi cum habitantibm Cedar, multhm incola fuit anima mea! Pfal. 11.9. XXXVIII.
Jnfelix ego homo! quis me iiberabit de corpolt
mortishmm? Rom. 7. XXXIX.
CoarBor e duobm, defiderium habens dijfolvi
tfeflhcumCHtLisTo. Pailip. I. xxxx.
Educ de cuftodid animam meam, ad confiten-
iumnominituo! Pfal. 141. XXXXI. Qtiemadmodum defidetat cervus <ti fontes a~
quttrum, ita defiderat anima meaad te, Vem. •Kal.41. XXXXII.
Quando veniam C apparebo antefaciem Vei?
Pfal.41. XX XXIII. QKti dabit mihi pennasficut columba,C?' vold-
lo, <y requiefcam? Pfal. y.4. XXXXIV.
Quam dilecia tabernacula tua , Vomine virtu-
tum; concupifiit c deficit anima mea, in atria Vomini! Pfal. 83. xxxxv.
Fuge dilefte mi, ey afiimilare cafrece, hinnu-
Ioq;cerv9rum,fupermontesaroma4um-Caai.$. I N I S. |
||||
|
FLORENTIVS
D Ł
MONTMORENCY,
Prsepofitus Provincialis Socie-
tatis Iesv per Flandro-
Belgicam.
CVm Tia Dejideria a T. Herman-
ne Httgone Societatis IE s v Sa- ceraote confcripta, quatuor dejignati e- jufdem Societata Fatres legerintproba- rtntque,potefiate ab Admod. Reverendo Tatre nofiro Mutio Vttellefco ad-hoc mihi fada,ut typis excudantur, per- mitto. In quorumfidem has litteras ma- nu meafkbfcriptas, officii meifigillo mu- ,' nivi. BruxellcG , 2,8. Aprilts Anno 1624,. Florentius de Montmorency.
i
|
||||
|
UWROB^iTIQ CENSOKIS.
TJTjEc Pia Defideria, Gemitus&Su 1
■"■fpiria anima: Chriftiana:, Elegiis" Emblematis , &SS. Patrum fcriptis illuftrata a R. P. Hermanno Hugone Societatis Iesv Presbytero, pererudi- ta funt & folida , atque perlucidam femitam conrinenr; qud a;tcrna Veri- tas, & vera charitas, & chara a?terni- tas obtineatur, abhisqui in tenebris frtt & in umbra mortis fedent, ad dirigen. dos pedes fuos in viam pacis. Di_ tum Bruxellse xi. Idus Novembris, M. DC. XXIII. Henricm Smeyers S. Theohgia Licen-
tiatM,SchotaftiaiS BrHxe!lcnfis,iibr9* rnm Cenfir. -
|
|||||