G TH. ROTMAN

PRINSEZIG AN DOUR

GM

\) LEVRIOU AR VU�ALE � GWALARN � BREST 1927

quot;B W� Boi Z

� r- ; nbsp;nbsp;nbsp;;

, I .s

5 levr moulet war taper Holland

Pep gwir miret striz gand an aozer G. Th. Rotman, Rotterdam

I'v quot;W 'll*-

L-,evraoueg Q w a 1 a r n

I\i V. 7

PRINSEZIG AN DOUR

Savet ha skeudcnnaouet gant

G. TH. ROTMAN

tr�et gant

Y. DREZEN ha R. HEMON

Instituut voor

Keltische taal�ren letterkunde der Rijksuniversiteit te Utrecht

Kenta Mouladur

Moulerez, 4, Straed ar C�hiastell Brest 1927

Instituut voo^^

Keltische taal —en letterkunde der Rijksuniversiteit te Utrecht

Si '

Eun abardaez, diwe'zat tre, pa oa an heol o tiskenn hag oc�li alaouri ar gwez, e kerze eurnbsp;c�hoadour a-lied eur wenodenn dre ar c�hoad.nbsp;Ecliu e oa gantan e zevez labour, edo o vontnbsp;d�ar g�r. A daol trunuu e klevas eur vouezig ta-no, o ouela goustadik war gostez au bent. Mout anbsp;reas da welout, lia... biskoaz keuieud-all ! euo,nbsp;war skourrig izela eur wezeun, edo azezet eurnbsp;plae�liig Yihuu, vihap, bilianoc�li eget douru euunbsp;deu.

Ar c�hoadcur a welas dioustu e oa bugel eur gornaudonez ; diouaskell he doa, hag eur stere-dennig aour oa war he bleo.

-- 0, 0, pegen diskiant oun bet ! emezi en eur izifronka. hT�hellan ket nijal c�hoaz ha kouls-koude, klasket em eus ! Ha manun u�eman ket ernbsp;g�r ! Me ho ped, aotrou, va c�hasit beteg eil forc�hnbsp;ar wezeun-man. Rak eno eiuian hon ti.

��

� 6 �

Ar c�hoadour, avat, a grogas er plac�hig vi-han, hag he dale�has tost d�e fri da sellout piz outi.

� Evel-se �ta, bugel eur gomaudonez out f emezan. Ma ! deus gauin. Arc�hant a c�houlenuiunbsp;digand an dud a zeuio d�az kwelout, ha pinvidiknbsp;e vin hep dale !

Ha daoust d�ar plac�hig da leuva, ar c�hoa-dour he lakaas en e c�hodell hag a yeas d�ar g�r.

f�

o:quot;

#1

^-TK.

^� Sell �ta petra am eus degaset aman ganin ! eine ar c�hoadoiir, laouen, d�e wreg. Emaomp onbsp;vont da c�liounit kalz arc�hant, ha n�hor hezo muinbsp;ezomm i�a lahourat.

Ha gand eun tamm kleiz e skrivas war 'san nor : � AMAH E C�HELLER HWELOUT BUGEL EUR GORNAHDONEZ p. E-|eiz a dud anbsp;zeuas hemdez da welout. Hogen ne blije ket re ennbsp;holl da Lizig, � hennez a oa ,ano ar plac�hig, �nbsp;beza eno, hag an holl dud vras divalo-se o selloutnbsp;outi.

� 8 �

Eun abardaez e lavaras gwreg ar c�lioadour eun dra bennak d�lie fried e pleg e skouarn, bagnbsp;beman a reas � ya � gand e benn. Nenze!... bugalenbsp;geiz ! an den fallakr-se a grogas en eur sizailb bagnbsp;a drone�bas diouaskell vrao Lizig. 'Hag e tennasnbsp;ouspenn ar steredennig laour ddwar be bleo.

9 �

w/

D�an noz e veze roet d�ezi da gousket eur pod-sukr koz e-giz gwele. N�oa ket eur gwele blot-blot. a dra sur, bogen fizians he doa d�en em voazanbsp;gand an ainzer.

Nebeut ha' nebeut e kreskas Lizig. Ha neuze he devoe a bep seurt labour d�ober e-barz an ti.

10

Bemdez e ranke gw,ale�hi ar fourcheteziou, al loaiou, ha torcha lunedou ar vaouez. D�ar gwenernbsp;e veze c�ho,az gwasoc�h. Neuze e ranke lakaat koarnbsp;war an daol ha pura ar c�hantoloriou kouevr brasnbsp;d�o lakaat da luc�ha evel an aour. Pa ne veze ketnbsp;graet mlat al labour ganti, e veze serret e-harz eurnbsp;voest kartons. A drugarez Done, e kavas eur vi-gnonez.

� 11 �

Eur gwener eta, eclo krog o rimia an claol, [pa nijas eur wenanenn e-barz a|r gambr Idi�e arnbsp;prenestr digor.

� Demat, erne ar wenanenn, plijadur am eus ouz da welout. An Dimezell Elemm a reer ac�ha-noun, ha va niicher a zo ober koar.

� Ha me a zo Lizig, merc�h ar gornandonez, a respontas ar plac�hig.

� Deus eun deiz d�am gwelout, erne ar wena-nenn. E-toiiez ar beier, e traon al liorz, eman va zi.

Hag hi kuit.

� 12 �

Bep gwech ma c�helle kaout eur pennaddg am-zer vak, ez ae Lizig e traon al liorz, e-touez ar beier, hag eno chom o varvailhat gant he migno-nez ar wenanenn. An dimezell Plennn a roe d�ezi danbsp;eva gliz-beure sukret gant mei, e-barz kalon eurnbsp;vleunienn. Ha me �lavar, eur vignonez vat e oa, hagnbsp;e c�helled fiziout enni. Hep dale e vo gwelet.

13 �

Eun nebeut deiziou goude e voe dihunet Lizig gand eun trouzig e traon he gwele. Selloutnbsp;a reas, ha petra welas 1.. eul logodennig vihan,nbsp;n�oa ket brasoc�h egeti.

� Me eo Lost-Hir, a wie�has al logodenn, o sevel eun tammig ;ar c�hantolor a oa ganti en henbsp;fao. Deus ganin, mar plij, rak va faotrig a zonbsp;klanv bras. Ha ne ouzon ket petra dja ober evidnbsp;e barea.

14

Lizig a ziskennas eus ar podi-sukr hag a yeas W|ar-lerc�h an Itron Lost-Hir, he c�halon p lam-mat eun tammig, en he bruched. Kaset e voe gandnbsp;ai logodenn Ibeteg eun toulhg e traon ar voger.nbsp;hTeuze ez ejont a-hed eur riboul tenval, ken striznbsp;ma rankjont en em ruza. En diwez e voe digoretnbsp;eun nor vihan gaud al logodenn, ha Lizig a welasnbsp;... eur gambrig yrao ha dek gweleig enni.

15

En unan eus ar gweleou edo astennet eur pao-trig-logod klanv.

� Sell �ta, pegen disliv ez eo, eme ar vainm-lo-godenn. O, m�em befe eim tammig fourmaj da rei d�ez^n ! War a lavar ar medisin, neuze e vefenbsp;gwelloc�h dioustu. Hogen gwreg ar c�hoadour a la-ka atao ar foumiaj en eur plad goloet, ba n�hel-lomp ket e dapout. Marteze e c�lielites rei skoa-zell d�imp.

� Klask a rin, eme Lizig.

Hag ez eas d�lie gwele adarre.

� 16 �

1 r^T'

Antronoz vintin, da darz an deiz, ez eas Lizig �r-maez da gaout he mignonez ar wenanenn, danbsp;e�houlenn ali diganti.

� Me �oar-petra ober, eme ar wenanenn, eur wech ma voe bet displeget d�ezi an dra. Mont anbsp;nin war bardell ar prenestr, ha neuze, pa vo arnbsp;wreg koz oc�h aoza lein, � ma ! gwelout a ri 'arnbsp;pez a weli !

� 17 �

P�he devoe gwreg ar c�hoadour lakaet amann war ar bara ar mintin-se, ez eas d�ar ganastell danbsp;gemer ar fourmaj. Kerk ent ha ma voe krog henbsp;doum e plad ar fourmaj, e teuas au Dimezellnbsp;Memm, ba yao !... krak ! krak ! krak ! setu ar pladnbsp;e bruzun war al leur-di.

� 18 �

M�he dije gouezet ar \vreg koz pe dro a oa bet c�hoariet d�ezi, lie dije dibabet eul lec�b gwel-loc�h da lakaat ar founnaj goude leiii. Lezel a reasnbsp;ar foimnaj dizolo ba dizifenn. ...Hag e-kreiz aunbsp;noz, tiad au Itron Lost-Hir eii e bez a zeuas warnbsp;ar gauastell. Pebez kof ad a re jout ueuze ! Tam-mou bras a ziskolpjout diouz ar fourmaj da gasnbsp;gauto beteg o zoull.

19 �

Ha pebez drenim eliifet lie devoe ar wreg pa gavas pez a cliome eiis he fourniaj, autronoz !nbsp;E-pad an noz, pa voe kousket ar c�lioadour hagnbsp;e wreg, e saA�aK- Lizig hag en em silas didrouznbsp;betek Mus, he inignonig klanv. Kalz gwelloc�h enbsp;oa, breman ni�en doa debret foumiaj.

Diwar ueuze ez eas Lizig da welout Mus ))emuoz. Azeza a rae e-tal e wele, ha c�hoari penbsp;gomz gantaii. Ret e oa beza war evez koulskoude,

t

gand aon na ziliimje ar c�hoadour hag e wreg ha na zeujent da e�houzout.

� 21 �

Pa voe pareet Mus, mammig Lost-Hir a r�as eur banvez-noz. Eur wastell he doa poazet, farsetnbsp;gant tonenn kig imoc�h ha fourmaj. Pa voe lonketnbsp;pep tra, e e�hoarias ar vugale a hep seurt c�hoa-riou e kauastell ar c�hoadour. N�oa ket fur ke-ment-se. Dihuna a reas ar c�hoadour. Ha petranbsp;reas 1..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

22

Al logod a skampas dioustu d�o gwele. N�oant ket bet, avat. tid munud e-barz o zouU, pa glev-jont eun trouz, � klik ! �, e penn ar riboul.

� O, Liz�g kaez ! a c�harmas au Itron Lost-

Hir.

-An tad a zenas cr-inaez da welout petra a oa e�hoarvezet bag a volt;rdistro raktal.

� Eun trap, emezan, a zo bet lakaet e penn

\

ar riboul, bag aet eo Avar-eeun e-barz.

Sed aze nec�bamant d�al Lostou-Hir I

� 23 �

N�hellomp ket he lezel hec�h-unan-penn, erne an tad.

Gant Mus ha Rufl, e zaou vab brasa, ez eas be-teg an trap adarre. Kalonekaat a re jont Lizig, ba prometi d�ezi o skoazell. Neuze en em roas ar bu-gelig da gousket. A-hed an noz e cbomas an teir lo-godenn d�ober ged warni, ba, da darz an deiz edontnbsp;eno c�hoaz, o Mask an tu d�be zenna er-maez.

24 �

Pi-i-ip ! A daol trumm e tigoras an nor. Mus, a oa azezet war al lenr-di a dec�lias dre an toullnbsp;er voger. E dad ha Enfl a lammas e-barz henzonnbsp;ar c�hoadonr, a oa eno e-kichen. Ar c�hoadonr anbsp;zenas tre.

� Ma ! ma ! emezan, o tenna Lizig ens an trap, o welont laeron va' fourmaj ont het ? Dis-konez d�in pelec�h eman o zonll-knz dionstn !

25 �

Lizig, avat, ne felle ket d�ezi gwerza he mi-gnoned.

� Ne lavarin d�eoc�h morse ! emezi en eur zifronkiii.

Neuze e voe lakaet gand ar c�hoadour e-barz ar voest kartons.

� Biken ne zeui er-maez, ken n�az pezo lava-ret d�in ! ha n�ez pezo netra da zebri na da eva. Me a zesko d�it en em glevout gand al laeron-se !

� 26 �

Neuze e lakaas ar voest war eur stal, hag e krogas d!a gempenn e heuzou. Hogen n�en doa ketnbsp;lakaet mat e vrec�li e-barz ar genta botez ma ran-kas he zenna en eur grial, ha... hop... hop... annbsp;diou logodenn a lammas er-maez. Eul lamm spon-tus e voe, ha koulskoude e kouezjont war o zreidnbsp;kep drong,... ha kuit, prim evel eun term.

27

E-barz an toull e kavjont Mns onz o gortoz. Diviz a re jont kcnetrezo da c�li onzout petra danbsp;ober.

� Krignat a rin ar gorden, eme Rufl.

� Diod ma �z out, eme e dad, ha goude ne c�hellimp ket sevel ar goto, Rann, ret eo d�impnbsp;toulla en unan eus kosteziou ar voest, evit manbsp;c�hello Lizig en em sila er-maez.

28

Dre laer, e-kreiz an noz, e krapas an Aotrou Lost-Hir hag e zaou vab war ar stal ma edo arnbsp;voest. Hag int kerkent da grignat. Tenn al labour, hogen krignat a re jont. peh iman d�e dro,nbsp;bag en diwez e voe an toull bras a-walc�h, ha Lizignbsp;en ein silas er-maez. Penaos, avat, diskenn eus arnbsp;stal % N�he doa ket krahanou lenun evel al logod.

� 29 �

Eur pienoz a cLarzas e penn Rufl. Gwelet en doa loeron ar wreg, a oa bet lakaet war eur gador.nbsp;Er-euza a reas mian anezo, hag e tennas diouti eunnbsp;neudenn a stagas ouz enn tach. Skoulinou a reasnbsp;enni. Reuze e c�hellas Lizig diskenn, o lakaat henbsp;zreid war ar skoulmou. Ha kuit da di al Lostou-Hn\

� 30 �

,|0lt;Ogt;O-'

gTM.R.

Al Lostou-Hir a stlakas o daouain ouz he gwelout. Yod a oa bet aozet gand au Itron Lost-Hir, ha mat e voe kavet gant Lizig. N�he doa tan-vaet tamm e-pad an deiz ! Laouen meurhet e voe annbsp;holl o klevont an diro gainm a oa het c�hoariet d�arnbsp;c�hoadour. Hogen, pa welas Lizig an holl logod-senbsp;ken e�ms en o zi, holl a-gevi�et, e sonjas en henbsp;ntanu��, hag e stagas da ouela.

� 31

.� Breman, eme an Aotrou Lost-Hir, me az kaso warc�lioaz da di va c�henderv Fri-Tougn, al lo-godenn-vors. Hep mar ebet, hennez a gave d�it danbsp;vamm.

Antronoz vintin, goude beza poket d�an Itron Lost-Hir lia d�lie bugale, e kemeras an tad hanbsp;Lizig penn o bent. Hir e oa. Hogen an heol a lu-gerne ken madelezus a-zioc�h o fenn, ha ken braonbsp;e oa ar roz-aer bag ar glizin !

Nebeut goude kreisteiz, e wel jont dirazo ti ar c�henderv Fri-Tougn, e-kreiz eur park ed. Hag inbsp;d ober bent dre ar soul, ... a oa �vel gwez da Lizig.

Pa zegouezjont, edo an Aotrou Fri-Tougn 6-tal an nor, o sacha war e gorn.

� Ma, biskoaz kemend-all! emezan en eur stlaka e zaouam.

An nor a zigoras neuze, ha...

Dek logodennig-vors a reas eul lanun er-maez da gaout ar re a zeiie d�o gwelout. Hag an Itronnbsp;Fri-Tougn en em ziskoiiezas ivez e toull an nor.nbsp;Kement a draou o doa da lavaront an eil d�egile !nbsp;Ne oant ket evit paouez ! Evel just e voe pedetnbsp;tad al Lostou-Hir da verenni, ha neuze e vije ken-dalc�het gant ar gaoz.

34

te

� D�ar mare mat e tegouezez, eme an Aotron Pri-Tougn, tra m�edo an daou ozac�li o vutuninbsp;goude merenn. Mont a ran d�ar c�hoad, ar sizun anbsp;d,a baea va gonel-Mikael da rone ar Goman-doned. Hennez a ouezo liiroc�li egedonn diwar-beun an dra-se. Anaout a ra an lioll gornandonezed.nbsp;Lez ar plac�hig vilian aman, ba me lie c�liaso ga-nin d�e gaout.

Neuze ez eas au Aotron LosGHir d�ar g�r, ha Lizig bag ar re all a hejas o dourn d�ezan kelt ha

ma c�helljont e welout.

� 35 �

An traou, avat, a droas en eun doare all. Kievit eta. Eun devez beunak goude, ez eas ar Eriou-Tougn d�ar park da glask boned. Lizig ba daou eus ar vugale, Kign ba Dantig-Lemm, a cbomas danbsp;ziwall an ti. Hogen, ret e voe d�ezo cbom er-maez,nbsp;rak an tad en doa prennet an nor.

� N�em ens ket ezonun, emezan, da gaout va arrebeuri freuzet ganeoc�h, ha pep tra stlabezetnbsp;e pep korn.

� 36

Ooude beza c�hoariet eur peBnad, e pignas ar vugale betek krec�b eur grugellig da welout arnbsp;vro tro-war-dro. Eus e�u toull graet en douar enbsp;teue koabrennou stank a voged.

� Sell �ta hor simipal! eme ilGign. �reomp eun toull aman da ziskenn en hon ti! Pebez tronbsp;vrao da e�hoari da dad ha da vamna pa vint distro !

37

Lizig a gave d�ezi e oa fall meurbet ober an dm-se. Kign, avat, ha Dantig-Lemm ne rejontnbsp;forz, hag e stagjont da doulla ken e lanrnie arnbsp;mouded dreist diskouarn Lizig.

� Emaomp ganti ! a hopas Kign, ha naktal e kouezjont o-daou, gand eul lamm-chouk-e-benn,nbsp;n�eo ket e-barz o zi, hogen e-barz ti ar c�hoz !

Va Doue! na pebez penn tenval! Edo azezet o c�hlaourenni e-touez he fodou liag he c�hastolo-dennou leun a vele�honed sail hag a vorzedounbsp;c�houiled o virvi. Ha pebez daoulagad spontus !nbsp;Ha pebez skilfou !

39 �

I

A dnigarez Doue, e oa eun nor damzigor. A-barz ma c�hellas ar c�hoz sevel war he zreid, enbsp;voent knit en eur wic�hal e-giz moc�h hihan. N�oanbsp;ket brao redek dre ar ribouliou-se, du-pod, o vontnbsp;a-stok ouz kement moger oa, gand an anevalnbsp;spontus-se war o lerc�h. Neuze e weljont goulounbsp;an deiz. Eun nebeut lanimou c�hoaz, ha setu i er-maez er sklerijenn.

� 40 �

K.

Ar c�boz, avat, ne ehanas ket. Bedek a reas war o lerc�h endra c�kellas tro-war-dro d�an du-riadenn. Lizig a yeas da guzat a-drenv eur bodadnbsp;debou gand aon beza gwelet gand ar c boz. A daolnbsp;trumm, eur wenuib a dremeuas a-rez au douar ennbsp;eur grial a-zioc�b peuuou au diou logodeuu. Pebnbsp;uuau a grogas e treid ar weuuili... bag i dibradetnbsp;raktal.

� Keuavo, Lizig, lavar da vauuu pelec�b omp aet ! euie Zautig-Leuun.

� 41

/

o c�liem^el e-giz-se en doa Dantig-Lenun dis-kuliet d�ar c�lioz e oa Lizig eno. Ar paour kaez bugel a chomas azezet en eur grena. Va Doue !nbsp;gt;Setn ma teuas ar c�hoz war-eeun etrezek he zoull-kuz. Teurel a reas an deliou a-gostez, hag e kro-gas en lie dourn.

� Pebez matezig vrao am eus kavet aman ! a c�barmas ar c�hoz.

Hag e sachas Lizig ganti betek he zoull. Neu-ze e vorailhas mat an nor, hag e lakaas eur va-laenn vras etre daouam Lizig.

� 42 �

� Skub, erne ar c�hoz en eur c�hrozmolat. Skub !

Ha bemdez diwar neuze e rankas ar bugel paour skuba ar ribouliou Mr tenval-se. Ha bez� enbsp;oa anezo ! Bemdez ez ae ar c�boz da we|out pe-�aos oa bet graet al labour. N�belle ket Lizignbsp;tec�bout, rak an nor a veze morailbet dalc�bmat,nbsp;liag an alc�bouez a oa gand ar c�boz en be godell.

^ 43 �

Eur riboul a zigore war ribl an dour. Eno e ka-re Lizig chom, alies e-pad euriou penn-da-benn, o c�hedal unan bennak da zont war be skoazell.nbsp;N�helle ket tec�hout dre eno kennebeut. Eak uhelnbsp;e oa ar mogeriou tro-dro, bag en traon ne oa netranbsp;nemet dour.

44

311

/ () gt;

y_

Eun deiz ma oa a-zevri o skuba gand ar va-laenn bounner, e klevas eur vouez c�boapaus:

Aba ! au dimezellig, merc�h ar gomando-aet da vatez ! Diwall da louza da zaouamig bsao..!

Eizig a dr�as he ferm. En eun toull er voger, azezet eur c�horrig divalo, o terma e deed d�ezi.

_ 45 �

� Kae kuit, korrig divalo ! a c�liarmas Lizig gaut kounnai�.

Sevel a reas he balaeun, ha dao war benn ar c �horrig.

� O! o! o! mammiig ker, a youc�has ar c�horrig.

Neuze e kouezas war e geiu, hag ez eas diwar wel raktal.

46 �

Lizig a gendjalc�lias da skuba. Pe zegouezas e-kiclien an dour, e welas eul loen iskis.

�� Eur souezenn all ! emezi. Petra zeuio war-

lerc�b an dra-man ?

�� Arabat d�it beza nec�het, eme al loen. Jo-big Lamm-en-Dour eo va ano. Gwelet em eus ar c�hoz 0 kregi ennout. Ha dent oun d az savetei.nbsp;Eenoz e teuin aman gjant bag mab roue ar rauednbsp;d�az kerc�hat.

Hag tiep gortoz ar respont e lammas e-barz

an dour, hag e ueuias kuit.

� 47 �

E-pad an noz, pa voe kousket ar c�hoz, Lizig a savas diouz he gwele, ha knit didrouz da ribl annbsp;dour. Johig a oa eno ouz he gortoz en eur vag-dre-lien.

� Deus e-barz, emezan. Deus e bag hor roue, E Veurdez Lagad-Teo XIII !

Lizig a bignas er vag, ha flourik kaer en noz sioul, ez ejont dre douez ar raoskl hag al lugustr.

48

ll' III

Jobig a gasas ar vag en eur ganol striz etre ar raoskl, Eno, e penn ar strizenn, e oa dor eur c�has-tell sklerijennet kaer meurbet.

� Setu anian palez rone ar paned, eme Jobig.

Eul lakez koz en em ziskouezas, enr pikol le-tem en e zoum. Gand eur gorden a voe stlapet d�ezan gant Jobig e stagas ar vag ouz an aod, bagnbsp;e ten jont er-maez.

� 49

� Ma ! houimez eo neuze merc�h ar goman-donez ? eme al lakez, rok a-walc�h. 'Ne vefe ket la-yiaret ! P�edon yaouank, holl verc�hed ar c�homan-donezed a zouge diouaskell hag eur steredenn 1 Giziou iskis a zo breman ! m�ben tou ! giziou is-kis I.

Hag en eur c�hrozmolat etre e zent e tiskoue-zas au bent d�ezo.

� 50

Na bravat taolenn dirak daoulagad Lizig 1 Ouz be zreid : eur parkad debou lugustr beuzetnbsp;en eur sklerijenn vras. Eur strobad sonerien a oanbsp;o seni war violonsou bag o c�boueza e binviounbsp;kouevr, ba peder nadoz-aer a oa oc�b ober dansounbsp;skanv. C�bouiled, razed, raned ba glazarded a oanbsp;bet pedet da zont.

51

� Sell ! erne Jobig, er gador-se eman ar roue. Komzet em eus outian diwar da beim.

Va Doue ! ruz e oa Lizig paour gaud ar vez o treuzi al leurenn ledan-se, hag an holl dud vras-senbsp;o tispourbella o daouliagad da sellout outi. Dizam-iiiet e Yoe p�en em gavas dirag ar roue !

� 52 �

� Setu aman ar plac�hig, eme Jobig.

Hag e reas eur stonadenn, ha kuit.

Ar Baron Kwag, ministr E Veurdez, a ginni-gas, hegarat meurbet, e gador da Lizig, bag hou-man ,a zisplegas istor he buhez. Karout a rafe, emezi, mont da gaout roue ar Gomandoned.

Kofeg ha Lagadeg, an daou brins, mibien ar roue, a selaoue gand evez.

�O

if

� Ma ! eme ar roue, degouezet mat out 1 E Veurdez Hir-e-Varo, roue ar Crornandoned, a zonbsp;miguon bras d�in-me, bag e tie dont d�am gweloutnbsp;a-benii tri devez. N�edos ket e gortoz a gement-se,nbsp;moarvat ?

E-keit-se ez ecbue ar gouel, bag an boll gou-vidi a zeuas an eil war-lerc�b egile, da starda ,'e zoum d�ar roue, en eur stoui brao meurbet 'di-

, I nbsp;nbsp;nbsp;i I

� 54 �

'ifc'

Pa voe aet kuit an holl, e lavaras ar roue da Lizig :

� Skriv eul lizer da genta d�an Aotrou ha d�an Itron Fri-Tougn, da rei kelou d�ezo eus onbsp;mibien hag ac�hanout.

Ar prins Kofeg a zegasas eun daol-skriva. Pa voe echu al lizer, eur mevel a yeas d�e gas. Ha Lizig a bignas en he gwele : eur gwele a-istribilb etrenbsp;ar cTiorz.

� 55 �

�^a sioul e oa eno ! C�houez vat a save diouz ar bleuriiou, hiboudi a rae ar raoskl, bag borelletnbsp;e voe goustadik gand aezenn an noz. Hag e �ntrenbsp;ar stered, evel o lavarout: � Da welout a reompnbsp;boll, Lizig viban ! � Kousket a reas bep dale, bagnbsp;e bunvreas e teue be mamm en eur gana d�be lus-kellat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Antronoz, abred, e oa be mignon Kofeg eno d�be dibuni,

� Ha te a garfe dont d�ober eun dro ? emezan.

� 56 �

// VI/

Goude lein ez ejo�t o-daou da vale. Kofeg a felle d�ezan diskouez da iLizig rouantelez e dad.nbsp;Da genta ez ejont en eur skol. D�ober enor d�ezinbsp;e voe lakaet ar vugale da gana kanaouennoii brao.

Ar prins Kofeg a ganas ivez, rak anavezout a rae boll ganaouennou ar vro.

- O i

Starda o dourn d�ar jiiiestr-sko-l ha d�ar vu-gale a re jont, ha kenderc�hel gand o hent. E barr eur raosklenn edo eur ran. Eur gorden hir a oanbsp;istribilhet a-zioc�h an dour, gand eur maen stagnbsp;ouz penn ar gorden.

� Eun tour-ged eo, eme Gofeg. Pa wel ar ran a zo aze war-Jaez eur gerc�heiz pe eur c�houibonnbsp;o tostaat, e tenn war ar gorden. Neuze e kouez arnbsp;maen e-barz an dour, hag ar raned a ya da guzat.

� 58 �

Eur pennad hir a hent o doa graet, pa weljont moged o tont eus eun toull striz e-mesk ar c�horz.nbsp;Redek a re jont da welout. Ha petra weljont ?...nbsp;Sellit ouz ar bajenn a zen : na pebez taolennnbsp;spontus !

59

Bno edo azezet eur sorserez euzus divalo, bleo gwenn hir d�ezi. Edo o lakaat da virvi war annbsp;tan soubenn graet gant kegid kontammus. Daoula-gad a oa en lie fenn, gouest da lakaat spouron en-noc�h ! Ha daouarn, evel loaiou-pod, gant pevarnbsp;biz e-lec�b peinp ! E-tal he zreid, edo azezet... arnbsp;c�honig hon eus gwelet e ti ar c�hoz.

� Mamm ! mamm ! setu hi aman ! Deus ! deus ! a youc�has ar c�liorrig, rak ;ar sorserez a oanbsp;e varmn.

Lizig ha Kof eg a dr�as kein hag a dec�has dillo. Hogen ar sorserez ,a c�helle astenn he brec�hnbsp;keit ha ma kare. Paket e voe Lizig etre ar pevarnbsp;hiz spontus. ha sachet e-barz an toull. Kofeg, alnbsp;loenig kalonek, a oa chomiet a-drenv ar raoskl, danbsp;welout petra a vije c�hoarvezet.

61

\\\\^

� Evel-se, eme ar sorserez, te eo ar bugel he deus graet droug d�am mab ! Gwaz a se evidout!

Talvezet e vo d�it ! O ! o ! a youc�hjas : � Hoskus-

/

Pokus-Glesker-Kwak ! �

Ha setu Lizig kaez aet da ran ! Lakaet e voe gand ar sorserez en eun armel.

62 �

Kofeg a redas, o lammat tri metrad bep tro, da gonta an doareou d�e dad. Grwall strafuilhet enbsp;voe ar roue.

� O ! o ! a c�harmas, bet eo ar sorserez-se o c�hoari fall adarre ! Ne bado ket peil, avat !

Hag e lakaas e gurunenn war e benn bag e c�halvas e dabouliner.

^ 63 �

An tjabouliner a voe roet urz d�ezan dastum an holl raned. Bom ! bom ! bom ! strakal a rae annbsp;daboulin dre ar raoskl, b'a war-c�horre an dour.nbsp;A bep tu e terede tud bro ar raned. Ar ministrnbsp;hag ar jeneral Jakedenn-C�hlas a voe ar genta danbsp;zont, na petra �ta. Pa voe tavet an hoU, e lt;savasnbsp;ar roue war e gador.

� 64

� Va zud karet, emezan, ha c�houi a fell d�eoc�h heza troet holl e c�houiled-dn ?

� Na-a-a-a-aim, a c�hrakas an holl raned.

� Ma, a gendalc�has ar roue, neuze ez aimp, dinHan renadur hor jeneral bras Jaked.enn-C�hlas,nbsp;da haka ar sorserez henoz ha da savetei hor mi-gnonez Lizig.

65 �

D�an noz, an lioll raned, ar jeneral Jakedenn-C�hlas en o fenn, en em silas betek lochenn ar sor-serez hag en em zastumas tro-dro.

� Ma c�hellfen tapout he gwialenn! eme Gofeg, izel. Ez an da glask !

Kuzat a reas e-mesk ar c�horz, hag ez eas betek ti ar sorserez. Gand evez, e taolas eur sell etre arnbsp;c�horzennou. E galonig ran a rae lammen bras.nbsp;Ene ede kousket ar sorserez, astennet war eur gwis-kad geot ha raoskl, he bugel ganti en he c�hichen.

� 66 �

Edo he gwialemi en he dourn. Did�ouz kaer ez astennas Kofeg e zourn hag e stokas outi. Ennbsp;eur ober amp;e e tistagas ar geriou en doa klevet arnbsp;sorserez o lavarout : � Hoskus-Pokus-Glesker-Kwak ! )) Ha setu ar sorserez aet da ran ! Kofegnbsp;a laoskas eur c�harmadenn skiltr, hag a hep tu enbsp;teredas ar raned.

67

Tree�het e voe huan ar sorserez neuze. Tra m�edo ar raned o staga he daouam hag he daou-droad, e voe troet ar c�horrig da ran ivez gant Ko-feg. Neuze e tigoras an armel da Lizig, e stokasnbsp;outi gand ar wialenn, hag e c�harmas ; � Hoskus-Pokus-Lizig-Kwak ! � Ha setu ar plac�hig kjaernbsp;dirazan ken brao ha kent.

� 68

Ar sorserez hag he bugel a voe sachet kuit neuze. Hogen, eur wech degouezet e-touez arnbsp;r,aoskl, Lizig a gemeras dre laer ar wiailenn di-gant Kofeg, he zorras e tammou hag he stlapasnbsp;en dour.

� Evel-se, emezi, ne vo mui graet a zroug gand ar c�hoz tra-man.

An daou brizoniad a voe kaset neuze da halez ar roue, ha lakaet en toull-hac�h evid an noz.

� 69 �

Antronoz vintin e voent kaset dirag ar roue. Ar roue a sellas outo, e zaoulagad bras-bourbellnbsp;leuu a gounnar. Urz a roas ma vije galvet an daounbsp;grenva eus raned ar rouantelez, hag e lavaras :

- - Krougit an amprevan-man ouz an uhela korzenn a c�hellot da gavout. Evid ar paotr bihan,nbsp;lezet e vo gantan e \uihez, hogen deski a raimpnbsp;d�ezan inont eeun !

Tra m�edo an daou c�tilesker, avat, o vont kuit gand ar vanun, setu ma redas ar paotrig be-tqk Lizig, daelou tonun o ruilba war e zivoc�h.

� O ! lezit 'he buhez gant va mamm, m�bo ped !

Hec�h aspedi a rae :

� Karout a ran kement va mamm ! Hag e vin eur bugel fur atao, atao ! Goulennit buhez vanbsp;mamm digand ar roue, mar plij !

� 71 �

Pa welas Lizig e kare ar c�hrouadurig diva-lo-se kement e vamm,', � evel end-eeun ma kare hi he mamm, � e taoulinas dirag ar roue, o c�hou-lenn e bardon.

� Kredi a ran ar pez a lavar ar bugel-man, (fciezi. N�int ket ken fall-se. Pizians am eus nanbsp;vo mui graet droug ganto.

72 ~

Eul luc�hedeini a darzas... ha... troet e voe ar sorserez hag he mah e daou zen, ar vrava hoc�hnbsp;eus gwelet hiskoaz ; eun itron gaer o vousc�hoar-zin hag eur paotrig koant !

� Penaos, erne ar roue gant souez, c�houi eo Itron ar Geuniou hag he bugel !

� Me eo, eme an itron, o stoui he fenn.

73 �

Neuze e tisplegas petra a tta c�hoarvezet ganti.

� Eun deiz, emezi, e .kemieris da vevel eur c�horrig divalo. Ra n�em bije morse kemeret hen-nez ! Kemmeska a reas eul louzaouenn gant honnbsp;evaj, liag e voemp troet neuze da gorriged euzus.nbsp;� Netra n�hello rei d�eoc�li en-dro bo furm genta,nbsp;nemet kaout a rafec�li unan bennak en devo trueznbsp;ouzoc�li; ha ne vo ket aes da gavout gand ar pennounbsp;divalo-se ! Ha ! ha ! � Evel-se e komzas ar c�horrig.

_ 74 _

� En eur ober goap d�in e lakaas ar c�horrig

fall eur melezour dindan va fri, eme Itron ar Geu-

niou, lia chom a ris strafuilliet. Neuze e roas d�in

eur wialenn, o lavarout; � Gand ar wialenn-se e

c�liellot lakaat re all da veza ken divalo ha c�houi.

Evel-se n�ho pezo ket mez dirazo! � Hag hen kuit.

O ! pegen reuzeudik hag enkrezet e voen neuze !

Va c�halon a oa deut da veza fall, ha kalz droug

\

am eus graet abaoe.

� 75 �

� Breman, avat, oun bet saveteet ganeoc�h, peogwir hoc�h eus bet truez ouzin, a lavaras aunbsp;itron en eur eehui. Eur bugel mat oc�b.

War se, e stardas Itron ar Geuniou o doum d�an holl, bag ez eas kuit gant be bugel, e�rus bras.

Antronoz e voe kempennet pep tra evit dege-mer roue ar Gornandoned. Gwisket he doa Li-zig eur vrozig kaer liou ar bleuuiou-dour. Ha dev? ar gouei, d�ar mintin, e voe kaset gaud an daounbsp;brins da di perukenner ar gornandoned, e-toueznbsp;ar geot war ribl an dour. Pa zegouezjont, edo aze-zet oc�h aveli c benn dirag e di.

77 �

Tra m�edo an daou brins o c�hoari e-mesk ar geot, e voe trouc�liet ka kempennet lie kleo da Li-zig kervez giz nevez ar c�homandonezed. Neuzenbsp;e wiskas he broz nevez, ka war he bleo e voe la-kaet eur gurunenn a vleuniou gleiz. Eun estlammnbsp;e oa he gwelout neuze.

� 78

Goude kreisteiz e tegouezas ar roue Hir-e-Va-ro, azezet war Berig, e gudon. Degemeret e voe gand ar roue, ar ministr hag ar jeneral. Lizig hagnbsp;ar hrinsed a voe degaset dirazan, hag e c�hrakasnbsp;ar raned ,a-bouez-penn : .

� Bevet ar roue Hir-e-Varo ! Bevet ar roue Hir-e-Varo !

79 �

Lizig a c�houlennas dioustu ha gouzout a rae ar roue Hirre-Varo eun dra bennak diwar-benn benbsp;mamm garet.

� Gortoz, erne ar roue, ne ouzon ket an boll draou-se dre envor ! Ret e vo d�in goulenn digantnbsp;va sekretour da genta. Deus ganin pa zistroinnbsp;d�ar c�boad. Krenv a-wale�h eo Perig d�bon dougennbsp;bon-daou.

80 �

Enn lianter eur goude-se e voe ar gouel en e vrava. Da genta e voe lakaet ar c�hezeg da lam-mat. Lagadeg, !mab ar roue, a gouezas diwar ienbsp;varc�h war e beun. Hogen ne reas forz : boazetnbsp;e oa.

� 81 �

Da c�houde e voe eur redadeg-kezeg war an dour. Pep loen en doa da gas war e lerc�h eul loa-zour ma oa pignet warni eur glesker krog er ran-jenn. Diaes e oa chom evel-se war eur vleunienn.nbsp;Beb ar mare e veze gwelet eur glesker oc�h obernbsp;toutig-penn en dour. Neuze n�en doa mui ar gwirnbsp;da genderc�hel, evel just.

82

Pa voe ecliu ar redadegou, an holl a davas, ha roue ar raned a savas e vouez ;

� Sujidi garet, emezan, da genver ar gouel-man ez anvan hor mignonez Lizig da Brinsez ar Eaned, hag e r�an d�ezi an ano a Brinsez an Dour.

� A zo mat ! a youc�has ar raned. Neuze e voe pedet Lizig da rei ar priziou d�ar e�houneze-rien. Pep gonnezer a voe lakaet eun dro-c�hou-zoug bleunion en e gerc�henn.

� 83 �

Neuze e 'jgt;quot;ouc�lias ijaotred ar redadegou lioil a-gevret :

� Hourra ! k^Yak ! kwak ! Buhez hir da Brin-sezig aii Dour !

Ar gleskered a zansas dourn-ouz-dourn en-dro d�ezi, tra ma selle an daou roue hag ar ininistr ouznbsp;aii abadenn en eur vousclioarzin.

84 �

Golide c tcuas ar ganerien. Kana a rejont ican broadel ar gomandoued hag hini ar raned.nbsp;Hogen, ne oa ket eclm ganto ar c�homzou-man :

(( N�hon eus ket aon dirak netra ! � ma reas maen eun tour-ged eun trouz spontus onbsp;koueza en donr. An holl raned a dec�has. Ke cho-mas war an dachenn nemet Lizig ha roue ar gor-nandoned.

85 �

� Ar c�liouibon ! ar c�houibon ! a c�hrakas an hoil raned spouronet, ha... plam ! plam ! (plain !nbsp;setu an holl, raned, roue, jeneral, ministr e stradnbsp;an dour. Kerkent e tiskennas eur c�houibon kennbsp;bras ma c�holoe ar foenneg gant he skeud. Hogennbsp;ne chome netra da zebri. He oa den eno nemet arnbsp;roue ha Lizig.

86 �

Ar roue Hir-e-Varo a sellas ouz ar c�houibon, droug eunan.

� Penaos a youc�has. Te adarre ! iPet gwech em eus difenuet ouzit dont war-dro rouan-telez va mignon Lagadl-Teo Poent eo echui ganit.

Hag e stlakas ar roue e zaou zoum. Dioustu, kornaudoned en em ziskouezas : eus an oabl, a-vesknbsp;ar raoskl bag ar c�horz e teujont a-denn-askell.

� 87

� Stagit liouniiez lia kasit lii d�ar c�lioad! eme ar roue. Warc�hoaz d�an abardaez e vo barnet di-razoun. Lavarit d�ar goriiandoned a zo eno kem-pemi pep tra.

Ar gornandoned neuze a dennas o gouriziou, hag o stagas en-dro d�ar c�houibon evel kerdin. Hanbsp;kuit ganti war-du ar c�koad.

� 88 �

lb'�, llfl'ifjl't

liiw�

Pa voe aet ki�t ar c�liouibon, Lagad-Teo a savas e beun gand evez a-zioc�li an dour.

� Aet eo kuit 1 einezan goustadik.

Ar roue Hir-e-Varo a stonas e benn. Neuze e voe gwelet pennou ar raned all, bag... bop !nbsp;bop ! lanmiat a re jont eus an dour. Ar gouel ;anbsp;gendalc�bas, ba soniou laouen a voe kanet da bejanbsp;ar sonj on fall.

^ 89 �

D�an noz e voe enaouet gouleier war an dour. C�houec�h kant prenv-lugernus a oa bet paeetnbsp;gand ar roue evid en em renka e stunun bleuniounbsp;kaer, a voe skeudennet en dour. Eur strollad so-nerien a oa o sent toniou brao e bag ar roue. Edonbsp;ar roue bag e dud azezet war ribl an dour. An di-mezell Naer a oa eno ivez.

90

Neuze e voe bravoc�h c�hoaz ar gouel: ar prenved-lugemus en em renkas e stunun al Hze-rennou H ha L, da lavarout eo, Hir-e-Varo ha La-gad-Teo. Nenze e tregemas digoradur ar c�hoari-igan: � Oavalleria G�eskeriaaia � war-c�horre annbsp;dour.

� 91 �

Diwezat en abardaez antronoz, e kimiadas roue ar Gornandoned ka Lizig diouz ar raned.nbsp;Daelou tomm a skuilhas, rak karout mat a rae arnbsp;raned. Lizig kag an daou krins en em vriatas, kanbsp;ret e voe d�ezi prometi dont en-dro p�ke dije kavetnbsp;ke mamm.

92 �

Neuze e pignas ar roue Hir-e-Va.ro war gein ar gudon, o lakaat Lizig dirazan, hag e savjontnbsp;uhel en oabl. Hu! yen e oa eno. Krena a rae Lizignbsp;gand ar riou. Ar roue Hir-e-Varo, avat, a dennas enbsp;vantell d�lie lakaat en-dro d�ezi. Neuze e tigorasnbsp;Lizig lie daoulagad. Na pebez taolenn gaer ! Peil,nbsp;peil dindani edo astennet an douar, ha war annbsp;drenunwel e oa an heol o lugerni evel an aour, hagnbsp;o teurel bannou ruz skedus etre ar c�houmoul.

93

A-greiz-holl e klevas eun trouz en a-drenv. Bez� e oa Oberon, roue an Oabl, war e varc�hnbsp;gwenn. Klevet en doa gand ar gomandoned arnbsp;pez a oa c�boarvezet gand ar c�bouibon, bag e fellenbsp;d�ezan mont d�ar varn. O veza ma �z aent d�an he-velep lec�b, e reas bent ganto. Ne oa ket kuzet annbsp;beol pa zegouezjont o-zri e-barz ar c�boad.

Pep tra a oa bet aozet a4)eiin ar varn. Ar roue liag ar re all a azezas e traon eur wezennnbsp;vras, ha degaset e voe ar c�houibon dirazo, cha-deuuet mat. Pigos-Lemm, 'ar gaoueun, 'a voe annbsp;tamallour, bag ar c�hornandon Dourn-Mibin ennbsp;devoe da gemer dre skrid kenient a vije lavaret.

� C�houibon, eme ar gaouenn, tamallet eo d�eoc�h beza debret ha kinniget debri tud eur vronbsp;n�o doa graet droug ebet d�eoc�h. Petra hoc�h euSnbsp;da lavarout ?

� 95 �

7amp;-1

mmi

Neuze e teuas tro an Aotrou Louarn, difen-nour ar c�houibon.

, nbsp;nbsp;nbsp;� Hoe�ll Ulielded, emezan d�ar roue, me a

gav d�in e ve mat kaout truez ouz ar paour kaez aneval-man. Ret eo d�ezi debri raned, pe mervelnbsp;gand an naon. Hogen, bep gwecli ma tebr eur ran,nbsp;e tarz lie c�lialon gand an druez. Sonjit, Aotrounbsp;Eoue, pebez anken ! Bankout beza kriz pa vez tener lio kalon ! Ouspenn, a gendalc�has, eur mous-e�hoarz moan ivar e vuzell, an Aotrou Pigos-Lemmnbsp;e-unan ne ra ket fae eur wecli an anizer war eurnbsp;ran.

� 96 �

Ar gaouenn a zeuas ruz gand ar gounnar. Den, ,avat, ne welas seurt, abalamour d�Jae flunv.nbsp;Hag ar Roue a lavaras :

� A zo gwir marteze, hogen an hini kablus a ouie mat e r,anke lezel e peoc�h va mignon Lagad-Teo. Ha setu perak. Pell amzer �zo e tibabis danbsp;veza gwreg d�in eur brinsez eus eur (vro a-bell.nbsp;Dek eus uhela ha speredeka kornandoned va rouan-telez a yeas d�he c�here�hat war va bag-roue.

� 97 �

iWf, -vy

�*-~^� QrfK.Rj�t �-vva^

� War o distro, o tremen dre vro va mignon ker Lagad-Teo, e voe troet ar vag war he genounbsp;gand eur beked diskiant. Dispont kaer, ha warnbsp;var beza lonket gand al loen euzus-se, ez eas ra-ned Lagad-Teo war-neunv beteg eno. Savetei a re-jont an holl, ha dont a-benn zoken da drei ar vagnbsp;adarre.

� 98

� Siouaz ! a gendalc�has ar roue, dek gles-ker a gollas o huhez etre javedou kriz ar ^esk. Neuze e touis e vije difennet hivi^iken hro La-gad-Teo gand ar gornandoned. Hag ar c�houihonnbsp;�a oar kement-se.

Ar roue e savas, hag o kreua gaud ar gouu-nar, e youc�has :

� En ano va gwreg a zo roiaro, e vaman ar c�houibon da veza krouget dre he zreid ouz annbsp;uhela gwezenn.

� 99 �

Den ehet ne ran^as grik o klevout ar c�hom-Kou spontus-se. Krena a rae peb unan. Kaset e voe ar c�liombon beteg an ubela gwezenn, er c�hoad.nbsp;Eur gorden liir a voe staget en-dro d�lie zreid, hagnbsp;ar gazeg-koad a gen�eras eur gorden en he beg d�henbsp;c�has dreist eur skourr. An demm neuze a savas arnbsp;c�houibon, bag ar gorden a voe staget ouz eur skour-rig izel.

100 �

o, na spontus e oa gwelout al labous bras is-tribilhet eno, o vransellat, bag oc�h en em zifreta ken na goueze ar plunv diouz e ziouaskell. Ha retnbsp;e vije d'ar c�liouibon chom eno, dindan an avel bagnbsp;ar glao, ba mervel gand an naon ^

�: Nann ! nann ! a son jas Lizig, lezet e vo da vont kuit, n�eus forz petra a c�boarvezo !

Hogen ne lavaras netra.

101 �

Ar roue a gasas Lizig en e balez. iNe oa dor ar palez nemlet eun toull etre gwriziou eun der-venn goz. Hogen, na pegen kaer e oa e-barz ! Montnbsp;a re jont dre saliou ha saliou betek bureo Sekre-tour Meur ar Stad. Ar roue a lavaras eun dra ben-nak d�ezan, ha setu hen o klask, o klask en e le-vriou teo. Erfin e lavaras :

� Setu aman eun dra bennak diwar-benn eur gomandonez anvet Mirabilis, a chome en dervennnbsp;niverenn 20, en eil forc�h.

� 102 �

� Hogen kuitaet lie deus ar c�hoad peil �zo da glask he bugel, ha u�eo het gwelet gaut deunbsp;eb et abaoe.

Tost e voe Lizig da ouela o klevout se. Nemet ar roue, emichans, a rofe d�ezi e skoazell. Autro-uoz idutiu ez eas ar roue beteg au derveuu uive-reuu 20 da welout, hag auavezout a reas Lizig henbsp;7A dioustu.

� 103

IW

Yj

Goude, avat, e teuas sonj d�ezi eus ar c�houi-bon. E-kreiz an deiz, e-pad m�edo ar gornandoned o konsket, e laeras Lizig unan eus goafiou soudar-ded ar gornandoned, bag ez eas betek gwezennnbsp;ar c�bouibon. Gant beg ar goaf e tistardas arnbsp;skoulm, ken na zeuas laosk. Ar c�bouibon a goue-zas d�an douar, bep kaout re a zroug koulskoude.

� 104

� Ha c�houi a zebro ar paour kaez raned adar-re ? a c�houlennas Lizig.

� Bik en, a xespontas ar c�houibon ; tba ma tistagez va zreid ivez, ez in dioustn da glask danbsp;vanun.

Lizig a zistagas treid ar c�honibon, bag bonman a nijas kuit raktal. En abardaez-se, avat, ne grede ket Lizig sellout eeun e daoulagad ar rouenbsp;Hir-e-Varo.

105

Souezet keoaan e voe ar roue pa zeuas eur mevel da lavarout d�ezan e oa aet kuit ar c�houi-bou. Skei a reas war an daol gand e zourn kloz, onbsp;lavarout e oa^w trubarderez �. Lizig a ruzias gandnbsp;ar vez, rak madelezus oa bet ar roue Hir-e-Varonbsp;en be c�henver. Spi be doa evelato na vije dizo-loet netra gantan.

� 106

�q.

Meur a sizun a dremenas, hag e kroge Li-zig da gredi n�he dije ^et dale�het ar c�houibon d�he ger. Eun deiz, avat, m�edo hi o v,ale gand eurnbsp;c�homandon, e tiskeuuas ar i'c�houibon trununnbsp;dirazo.

� Penaos e kredez en em ziskouez dirazoun aman ? eme ar c�homandon. En arvar koll da vu-hez emaout.

Ar c�houibon a respontas :

.. nbsp;nbsp;nbsp;�^ Evid ar brinsezig eo oun deut.

Hag e komzas evel-hen :

� 107 �

� Eun nebeut leoiou ac�han, e-kicben eur par-kad bras a ed, em eus gwelet eur gomandonez. Edo o c�houleim ouz diou logodenuig-vors ha gwelet o doa he bugel. Ar mors bihan a respontas ya,nbsp;ha neuze e lavarjont d�ezi eun d!ra bennak diwar-benn eur c�hoz hag eur wennili, n�em eus ket geilet kompren petra. Rak ret e oa d�in chom kuzet.

108

� o, va luaimn eo, va mammig karet ! a c�har-mas Lizig. Hag an diou logodennig-vors-se a oa Kign ka Dantig-Lenmi ! Diodez ma �z out, peraknbsp;n�ec�k eus ket lavaret d�ezo edon aman ? M�ez pi-je bet diouskouarn, em bije sachet warno !

� Ma, eme ar c�houibon, ne ouien ket pe e oa da vamm pe ne oa ket, ha ne felle ket d�in la-kaat en aner levenez en he c�halon. Hogen, deus.nbsp;Me az kaso beteg enni.

Hag e kemeras Lizig en he beg gand evez, hag he lakaas war he c�hein.

� 109 �

W-

O nijal pe o vale e tegouezas ar c�liouibon er park. Park an Aotrou Pri-Tougn e oa ! Eno end-eeun e oa e dli. Ha pion a oa azezet, o lenva hagnbsp;�o tifronka e-tal an nor %... Mamm Lizig !

� O, o, |a hirvoude ar gornandonez kaez, pe-lec�h eman va bugel Lizig % O ma oufen pelec�b eman % Mervel a rin gand ar glac�har !

� Manun ! mamm ! jaman emaoun ! gman eman Lizig ! a c�barmas Lizig nenze.

� 110 �

Ar gornandoiiez a reas eul |amm'. N�oa ket evit kr�di ar pez a wele. Neuze e redas betek Lizignbsp;en eur grial. He c�hemerout a reas diwar gein arnbsp;c�bouibon, liag he briata, o rei d�ezi a bep seurtnbsp;anoiou c�houek.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

� O mamm ! pardon ! a lavare Lizig dre he 'daelou. Ke rin mui biken, ne nij...

Fellout a rae d�ezi lavarout : � He nijin mui biken kuit �, hogen sonj a zeuas d�ezi n�he doanbsp;ket mui a eskell, hag e stagas da ouela dourek.

� 111 �

Ar vamm he c�hasas d�an ti. Pebez souez d�ar Eriou-Tougn ! Laouen meurbet e voe Kign hanbsp;Dantig-Lemm dreist-hell. Ar c�houibon, avat,nbsp;n�hellas ket dent e-barz, re Mr e oa he divesker !nbsp;Neuze ar vugale a zansas en-dro d�ezi evit he freal-zi, Ha ne zebras hini ebet anezo.

� 112 �

E-keit-se e tisplege an Itron Fri-Tougn ke-]ou glac�harus nieurbet. Ar c�lioadour en doa pre-nct eur pikol kaz du, hag eun deiz, ma oa aet an Aotrou Fri-Tougn da welout al Lostou-Hir, ar reman a oa aet kuit.

� Marteze int bet debret lioll gand ar c�haz ! emezi en eur huanadi.

� 113 �

Lizig hag he mamm a zistroas d�ar c�hoad herkent ha ma c�helljont. Da genta ez ejont d-anbsp;gaout ar roue. Heman a reas id�ezo eun degemernbsp;kalonek tre. Pardoni a reas da Lizig ar pez he doanbsp;graet. Hogen i:)a glevas ano eus ar c�hoadour fal-lakr hag e wreg, e roas urz da c�hervel holl loenednbsp;ar c�hoad a-gevret.

114 �

Alag i ha mont, peh iman aiiezo�! Au arz, ar c�i'.aro, an houc�h-gouez, al louarn, ha redek war-du ti ar c�hoadour d�an daoulainm. Ha kaset enbsp;voent er-maez, peil diouz ar c�hoad, ar re fallakr,nbsp;kaz hag all! hag e voe lakaet aii tan en ti! Manunnbsp;Lizig, avat, a lakaas enl louzou war gein henbsp;merc�h, ha setu ma kreskas d�ezi dionaskell nevez.nbsp;Hag e r�as d�ezi ivez eur steredennig alk

115

Diw,ar neuze- e vevas Lizig e�rus meurbet gant he mamni. Alies ez aent ,da weloxit o ^nignonednbsp;koz. Evid ar raned, n�eo ket Lizig e voe, hogennbsp;� Prinsezig an Dour �.

116

Setu aman roll al levriou embannet betek-lien gant � Gwa-larn �. Brudet a-walc�h int marteze evit na vo ket ezomm da gomz hiroc�ih aman diwar o fenn.

Niv. K � AR ROCH TOULL

romant, gant J. Kerrien. nbsp;nbsp;nbsp;diviet

Niv. 2. � WAR WARCH D AR MOR

pez-c�ihoari, gant J. M. Synge, tr�et diwar ar saozneg gant Y. Drozen.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dre ar post : 2 1. 25

Niv.3. -TONKADURBUGALE TUIREANN

danevell iwerzonat, addisploget gant R, Hemon.

dre ar post ; 4 1.

Niv. 4. � AN AOTROU BIMBOCHET E BREIZ

romant, gant R. Hemon.

Niv. 7. � PRINSEZIG AN DOUR

danevell evid ar vugale, savet ha skeuidennaouet gant G. Th. Rotman, tr�et gant Y. Drezen ha R. Hemon. ,

dre ar post: 5 1.

Niv. 8. nbsp;nbsp;nbsp;� GERIADUR GALLEK-HA-

BREZONEK A GORFADUREZ

dre ar post : 1 1.

NEVEZ-AMZER

pez-c�hoari gant T. C. Murray, tr�et diwar ar saozneg gant R. Hemon.

dre ar post: 4 1.

War ar stern :

Niv. 5. � PEVAR SKOURR AR MABINOGI

�danevellou, troct diwar ar c�lhembraeg gand Albeozen.

Niv. 6.- PUOMETHEUSEREET ; ARBERSED

peziou-c�hoari, troet diwar Aesclhulos gant Y. Drezen.

Niv, 9. nbsp;nbsp;nbsp;- GERIADUR BREZONEK-HA-

GALLEK

gant R. Homon.

, (Bez� e c�heller diiaar breman rakprena al labour-man. Priz: la 1. evid ar rakprenerien, da veza paeet goude degouezet al levrnbsp;ganto).

GW ALA R N

kelc�hgelaoucnn lennegel trimiziek renet garvt R. Hemon

, Priz ar c�houmanant bloaz : zo lur.

Goulenn � Gwalarn � hag al levriou embannet ganti digant:

Merour quot; Gwalarn �

Boite Postale y5, Brest C. C. 90-38, Rennes,

L^evraoueg G w a 1 a r n

EYID AR VUGALE

� Prinsezig an Dour � n�eo nemet ar c�ihenta eus al levriou a fell d�imp embann e brozoneg evit buigale Vreiz. Re all a zeuionbsp;war o lerc�h, evid o diduella, ihogen ivez, evit deski d�ezo lennnbsp;o yez, be c�lbarout hag he douja.

Dre ar brezoneg iliepken e vo uhelaet stad siperedel ihqr bro. Rei d�lhor bugale an deskadurez e brezoneg a vo rei d�ez�, gantnbsp;herez an amzer dremenet, ar franklz en aiuzer da zont. Stagetnbsp;bon eus eta da lalbourat en hent-se.

Pell amzer a dremeno c�hoaz a-raok ma vo desket ar brezoneg en boll skoliou Breiz-lzel. E meur a lec�b zoken e vo ar skolnbsp;gwasa enebourez ar yez. Neuze, ma n�hellomp ket komer ar skol,nbsp;kemeromp an ti. Roomp d�lhor bugale levriou brezonek ken braonbsp;ha ken plijadurus im�o devo c�boant d�o lenn, daoust da gementnbsp;tra a ��hello ober ar mestr-skol a-enep. Rooipp d�ezo levriounbsp;bravoclh ha plijadurusoc�h eget al levriou gallek, � ha manbsp;c�hellomp ivez, talvoudusoc�h... ha marc�hadmatoc�h.

� Prinsezig an Dour � hag al levriou a zeuio war e lerc�h a zo bet dibabet a-ratoz e-touez ar re a c�hello ar muia plijout d�arnbsp;vugale. An danvez, da genta: darvoudou e-leiz en eur bed ana-vezet mat, deut da veza eur bed a souez. Ar skeudennou, goude:nbsp;ken rests, ken speredek ha ken stank ma �z eo eiin drugar.

Tamallet .e vo d�imp marteze beza aet da glask e bro Holland ar pez hor bije dieet klask e Breiz: klasket hon eus, ha n�honnbsp;eus ket kavet. Hogen klask a raimp c�hoaz.

A-unan gand al levriou-ididuella-man e fell d�imp embann levriou-skol. Eul levr lennaduriou hon eus war ar stern. Mouletnbsp;e vo. Hogen moulet e vije bet pell �zo m�hor bije kavet muioc�hnbsp;a skoazell. An neb a fell d�ezan hon harpa, ra gaso e brof arnbsp;c�henta ar gwella da:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;�

Merour � Gwalarn � Boite Postale y5, Brestnbsp;C.C. 96-38, Rennes.