DEFENSIO

^POLOGIÆ De adorationenbsp;et EIVS spe

cie b V s: Aduerfùsnbsp;^TPERASPISTÊN,nbsp;SPÖNGIAM DlSpr^nbsp;tationts de Precatione^j, è Scholanbsp;Tubin^enß.

In laudem ac gloriam D ei,amp; Sanéhoruraeius:

rC TO RE

CO LORICHIO, iN A R C H I G Y M N A s I Onbsp;FriburgenfijTheologo,nbsp;ProfelTore.nbsp;Cnfntatnr udiici-ßiricmm Theologia breuiter.

iiiGOl-SIADÏl Excudebat David Sartorius.nbsp;anno m.d.lxxvu.

Imaginum cultuni negâfUi'^

Serenus,Epifc.Maßtletif. T JJebarefiß^^' Tcelix,Tattrine»fis. himwuthp^^'nbsp;Leo^.^4.1n}peratores. fttw cottd^^~nbsp;Vf^AÜenÇeSi l^f^deph. j «i*»’.

' S S. Inuocationem damnarunt

Euflichius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T Omnes haretiei

Jouinianus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[ olittt profiriptf»

Eunomius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;condeMnati

VigilAntius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| ab Ecclefta to-

EValdenfes Zir'c. J ta.

Eademhodie negant: cunifuo pr2cegt; ptoreLuthero* Tubing. Ä: csted.

Damnatasergo hærefes-ètcnebris in lucem proferunc, nonChriftinbsp;Euangelium.vidc infr.propo.40.

HÆO HvNDTPISS a

^oiicæque Ecclefiæ miiiiftros com-’^onefecerit; vt hominé hæreticum, f oft vnam,amp; alteram admonitionemnbsp;I '^Oüitarent ; cùm fubuerfus fit, amp; pro-i’do iudicio condemnatus.

^Namcùmfuperioribus Menfîbus, ^ilputatio prodüftec de Precatione;

A Z ex

AD Præpositvm Constan. ex fola quorundani noftræ religionisnbsp;articulorumConfutatione,pIurimis-que adhæc nugis, calumniis, abfurdi-tatibus, mendaciis (vt folent ifti/ con-fuliffinie comporrara : amp; inea, noftranbsp;de Adoratione eiusq; fpccicbus'haudnbsp;noftromeritoTidicuIèjfcurriliterquenbsp;perftrinxiflent ; committere non debut, quin Apologiam'* noftris audito-ribus* grata brcuitate confcriberem,nbsp;iftosque monerem pariter : ne quidnbsp;nobis, qui cum defperatæ ûlutis ho-minibus’ contendere plane nolimus,nbsp;porro faceflerent negotij. At nefcionbsp;quibus agitatifuriis,.vnomox Men-fe, Hyperafpiften prioris difputatiO'nbsp;nis fuæ,amp;Spongiam aduersùs ApoJo-giam noftram, p eit ilétip ri, quàm anted conatu, euulgârint. Cui ego qui-dem; Apoftolihortatui,actantùmnonbsp;præcepto, volens obtemperare ; nun-quam refpondiflcm : nifiiftorum im-pudens, ceu partæ de nobis Victoria?nbsp;iaótan-

Epistola Nvncvpatoria.

'ïftantia gt; infirmos fide nonnihil of-fenderet.

Refpondi itaque quam potui bre-'¦iffimè: ne tot ConciJiorum, Sanéto-^Uinque Patrum, Veterum iuxtà ac ^ecétiorum, quos hîc obiter pcrftrin-§Ojdecretis,amp; fcriptis; quibus tùm hi,nbsp;^üiïi cæteri HæreticorumjSchifinati-^Otumque errores omnes profcripti,nbsp;’^ainnatique funt ; veile præiudicarenbsp;'^idearuplamque fideiverïtatem, creeds confutationum repetitionibus,nbsp;^^fpeôtam potiùs reddcre,quàm con-^Hnare : neue pretiofi temporis, innbsp;dugiç eiufccmodi tories retundendis,nbsp;déluram imprudês faciam haud vulgarem. PræfcrtimjCÙm ifti Scripturasnbsp;'^bieftas, in alienum fenfum detor-^üeant : reliquarum autem probatio-locos vniucrfos,dementiinfci-dateiiciant, arque profcribant; quodnbsp;infra locisj obferuanti liquide) oa-^ebit. Quæmihi caulfaquoq-, futuranbsp;A 3 eftj

AD Præpositvm Constaîï. eft5 vthunc fcribcndi laborem, qua-tenus licebit, cum meliori, vtilioriq»nbsp;coi'nmutâro:atq-,, pro accepta à Deonbsp;gratia, commilloque talen to, fideiacnbsp;religionis noftræ dogmata,intertio-ftros'iufta methodo; poft habitis ifto-lum calumniis; explicaucro. Cuiusnbsp;quide confilij” tametfi Apoftolus tni-hifuerit audor; quærendum tameu#nbsp;contraiftorum cauillandi libidiueni,nbsp;aliquidab his, qui noftræinièruircntnbsp;Ecclefiçjteftimonium.præfidiumqucnbsp;fuit;ne, cùm prudentcr cefTero,nbsp;triumphum ante partam viéîoriaiU)nbsp;qua folentimpudentiâ decantent.(nbsp;circo Reucrende,amp; Ampliflîmenbsp;mine Præpofite:cùm multis aliis, 0^'nbsp;dinis Veftri* audoritate, rara erudi'nbsp;none, iudicióque graui præpoUeaS' inbsp;atquetui in me propenfifauoris' noi'nbsp;obfcuras declarâris teftificatióes;bu^nbsp;qualemcunque laborem, A. T.nbsp;iriendare non dubitaui i, ¥t quod “

Epistola Nvncvpatoria.

’^otiatu noftro, piuin quemque Ca-^Holiciun veilem cognofcerejte adiu-tore commodius, fœliciusque perfi-cerecur.

Cæterùm quia defenfionem liane, commemoratas caulfas, breuifli-^e complethi oportuit : idcirco aliosnbsp;alios produxi auärores; qui articu-quorum hîc defenfionem(iàluain.nbsp;Omnibus Ecclefiædefinitionejacfen-^enciâ)fufcipio5 rotis libris expofue-¦^ünt. Sedamp;oportunè,duminhisfa-^itarem, oblataeft Defenfîo difpu-^ationis de Ecclefîa militante, à R. P.nbsp;Henrico BlyiîemiOjex Societate amp;c.nbsp;Contra cûdem Aduerfarium noftrumnbsp;Tubin.inftitutaamp;édita. In qua,cùmnbsp;plæraquc de Ecclcfia, Si Scriptura,nbsp;Huæ aduerfàrij in Hyperaipifte fuonbsp;Oobis obieceruntjdiluta fintmon fue-ïat hîc prolixiore confutationc opus.nbsp;His ergo, fi volent, ifti refpodeantmonbsp;lintque adhuc à nobis expoftulare ea,

A4 in ' '

A'D Præp. Cons. Epis. Nvncv, in quibus conando, elaborandóque’nbsp;oleum fimul perdercmus, amp; operam.nbsp;Am.veroT.ftuduSjac conatui noftro’nbsp;benignè fauentem, Deus Opt.Maxi-miisquc diu incolumem feruet, ærcr-niimque cuftodiat. Cellæ Ratoldinbsp;Anno Salutis M. D. L X X VI I.Ca-lend. Apr.

Reucrcndæ Ampl.T,

Obfcruienrer deditus,

lodocus Loricbius» Theologus,Pro-feflbr.

Kesponsio

Ad epistolam

Ü£DICATORIAM

Hyperaspistæ.

Pro^ofitio I.

V M videantaduerfarij,nul-1Û (e poffe,ex his ; quos Deus Aflomo. Epifcoposdedit.amp;EccIefiæ

^^tronum conciliare:Confug^untadho-' '^ines Politicos,amp;eosquidem (malùm)

JlDos in Catholicorum Principum Confi-

?^*‘*ispræcipuishabericonftat.Idem pri- n-HiUn«» I quoqueHæretici fempcr attentarunt. „og,

piuus Auguftinus contralulianum Pelag. chryfoft. ; ‘gt;b.2.adfinem:amp;Iib.3.ca.»7.

Interprodigiofasdeinde Calumnias, ^üasin Epiftolam cï Aduerfarius cutnu-congefsit, vt odium nobis* apudaliosnbsp;^Onciliarct(ignarus verô,quàm id me pa-' afficiat.) primo mecumexpoftulat:nbsp;^ur nihil in Apologia de SS.Inuocationenbsp;^docuerira? Sed meminille debuit, einsnbsp;’Aon fuiffe inftituti* de SS. refpondere In-Aiocatione, Si mentis ; quod aliquando

ƒ A. pccu-

DEFEÎ4SIO APOLOGIÆ peculiari labore præftabitur; Sed de ado-ratione,eiusqueobieâis.Intereà tarnen,fi !nbsp;volentjlegantde câdé Inuocatione,roan-nisGarctijGatalogum teftimoniorutnjcû tnbsp;exScriptura facra, tùm ex omnium æu- |nbsp;tumScriptoribus’fide,Iaudéquedignifsi- Inbsp;mis,ordinatifsimècontextum. Prartereànbsp;loannisàViadefenfioncmIugisSacrificij,nbsp;côtraafpergin€sIacobiSmideHni:amp; aliosnbsp;quamplurimosjquibus deinde,fi lubet,re-{pondeant.Cæterain fequentibus.

tu*Roiut* 3* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cauillaturAduerfarius:Româ-

pôntificif. nenfes elegifle Ecclefiæfuæ caput Roma-num Pontificem ûdque diui Gregorij au-doritate confirmare, pariterq; illudcre,amp; calumniari non erubuiùac fi credere nosnbsp;oportcatjdeceatqiie; ipfum,amp; fuos' fcicn-tiâ, iudiciôque pratpollere D. Gregorio,nbsp;cœterisque S. Gonciliis, amp; Patribus; qu*nbsp;iam inde ab Apoftolorum tcmporibus,nbsp;Rom.Epifcopo,amp;Ecclefia:-dignitatis,gu-bernationisq; primatumTeuerenter de-tulerunt. Gonfule Catalogos recendo'nbsp;rumîprçfêrtim loannis de Turre CremaMnbsp;inSumma fuadcEcclefia.

4. Deinde oftendere debuitifte;D-de-mum Gregorij temporibus eleâioae'’*

DE ADORAT. DE EÏVS SPEClEB. ^anc eiïe faââ: at non fuit aufus tàm aper«nbsp;nugari.

5- Adde, quia ncc Ecclefia Pontificem PPÎmô clcgir;neque poteftatem ci tradi-lt;^it.'fedipfcChriftusinPctro,omnibusfuisnbsp;^üccefibribus legitimisjvnii^rfam doccn-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*•

gubernandique poteftatem commifit.

^uisenim quiChrifti cupiteflejfiuelm-perator fit, fiueRex, aut Princeps, Dominus , aut feruus ; à Petto, amp; fucceflbribus ®»us pafci,atque à luporum incurfione de-fendi omnino defidcrct,aliôqui pcribit.

Aliquando tarnen explicatiùs trade-î^ïusmihil derogari gloriæ Capitis Chrifti gt;n Ecclefia,fi V icariç gubernationis caputnbsp;conftitutumcrcdamus,confiteamurque:nbsp;Suemadmodùm amp; ipic vnicus Magifternbsp;noftcr eft,amp;Dominus, amp; Ecclefiae Rcâor;nbsp;lt;ledit tarnen alios,amp;Dolt;ftores,amp; Paftorcs,nbsp;amp; Reâores Ecclefiæ fuæ. Sed bate ad erronés Epiftolæ peculiares’ fatis: cætc ta ordi-ne deinceps videbim’.Calumnias nil motor; malens ab iftis vituperari ac deiiei,nbsp;quam extolli,amp;laud3ri.

Confutatio HyperaJ^ißA,

7. Principio confitetut aduerfarius ; in dedi-

DEFENSIO APOLOGIÆ dedicate ria nimirùmEpiftola:fe priori df»nbsp;fputatione,non voluiffe precationisMc-thodum tradere: fed noftram dûtaxatde-tegereldolomaniam,vt vocat. Reâèergonbsp;cenfui in Apologia; difputationem earnnbsp;nullam fuiffg: fed Orationem cauillato-riam ; ex nugis, calumniis, abfurdirati-bus, mcndaciisjblafphemiis’confufifsi-mèconftruâam.

De Scri^turafacra.

8. Prima Hyperafpiftçpropofitione definie Aduerfarius: Verbum D E I, quod in Der/erVo' dit,quis Verbum Dei itadefinierif quip-peignorauit: Verbum Dei effe,tùm tyyfoi*nbsp;qjop, turn «,yyf«4iop; fcriptum, amp; non fcri-;nbsp;ptum,fiuetraditum. Vnde Verbum De*nbsp;redius definicur: Voluntas eius de nofit*nbsp;fandificatione,amp;falute;manifeftataolin’nbsp;per Prophetas,nouifsimè veto per Filiutnnbsp;fuum, per quod Apoftolos, Paftores, Do-dores Ecclefiæ fuz; conteftantibus fcri-pturis. Vide Francifc.Sonnium.Demonft*nbsp;lib.».cap,2.lt;j.amp; 10.

p. Commodètamen,prop.2.amp;3. few^'’ Aduerfarius exponit:amp;fatetur in fcripturanbsp;q«'P'

DE ADORAT. DE EtVS SPECIEB.

quippiam bifariam contineri.Vno modo. Aliter Me-quo ad literam:altero,quo ad fententiam. •»quot;«*’•»“i«-À nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. î*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciscommu.

Quam confefsionem, n præceptores eo- Tit.de legi-rutn,anteha:c tempora edidiflent; fortè huma-nec Concilionouo,nequetot fcribendis Hbris aliis fuiflet opus.

«O. Itaquoquc,Prop.4.addifficuItatem fensûs Script, vnà nobifcum alludit: ta- *nbsp;tnetfi ; vt côcefsionem banc callidè inuol-Ueret;nos,Scripturæ facrçhoftes,amp;accu-Jatores obfcuritatis, imperfeâionisquenbsp;cius-pueriliteradmodùmjpclamat. Nullus etenim Catholicorum,facrâScriptnrânbsp;vnquam, eo fenfu, obfcuram, imperfe-ôamquecalumniatuseft: fedconfitenturnbsp;otnnes, profunda nonnunquam in Scri-pturælitera contineri myfteria; quæ ne-queantab vnoquolibetintelligi. Inquamnbsp;fententiam locutuscftEunuchusCanda-ees Reginæ. Aétor.8. Et Petrus, Apoftolo-rum primus, de fcriptis PaulijZ.ca.^.EtD.nbsp;Auguft.deDoâ.Chrift.lib.2.cap.6. Idemnbsp;Epift.adVolufianum.EtHiero.in Prolog.nbsp;Bibliorum. Quæro autem exeis: fi tam a-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

perta,amp; fecundùm omnem modum abfo- traæud^tî luta fcripturç litera amp; fententia eft:Cti r tot perfidiam.nbsp;hæreticijtametfi in fcripturis verfatifsimi,

ea

DEFENSIO APOLOGlÆ ca non potuerint videre,legere,amp;cogno-fccre ; quat SS.Patrcs,toraque adeo Ecclc-fia vidit, amp; cognouit ? Sicut nee ipfi hodiénbsp;in fcriptura vident, quae cxiifdcm eisob-iicimus.

H*’^comiflaCaLumniâ,noftramobie-pturjûtrjquot;. ûionem,dcconfulendo Sacerdocefum-mOjinambiguoiudiciOjCxDeut. »7. no-lint, velint, concedunt. Obfcurare tarnen LegeHoiîû eamnituntur,deferendoludicij partem*nbsp;indodè; potu-crunt ex fequentibusanimaduerterc: vbinbsp;tantùmcxccutio fententiæfacerdoris lu-dici demandatur; noniudicandi cumeonbsp;poteftas. Aut faltem adhibeant locum Ma*nbsp;lach.2. amp; alium Matth.zj.qui ludicis alte-rius‘prorfus non meminerunt. Itemnbsp;Cor. »4. Ephefzj..

De üfdeiB. 12. Sed Prop. mox. 6. locum Matth, citatum , iph'squeobieâum, concedunt: tantum calumniantur, vt folent; noftros qui Hjretkorflnbsp;nbsp;nbsp;Cathedraïèdent,non iudicare lècundû

»Jena. quot;* Enangehj doârinam. Quôd fi negemus; nefeio quibus teftibus aliis,quàm feipfisnbsp;probarepofsint. Etquistam fanæ mentisnbsp;expers eft; vteenfeat, SS.Patres.ScripturaSnbsp;ficrx interprecesjignoraffe haâen us vcrû

ADORAT. ET EIVS SPECIEB.

Germanum eius fcnfumiftos autem l’i'obè fcircPde qua rc infrà fufîùs.

In Septima de hinc PropoCobeâio- peTradf-noftram:Cur SaluatorApoftoJis non nombu».

F^ÇCcpcrit fcribcrcjfed predicate ;fola Ca-'^piniâ eluderc moliûtur: ac fi nos ideo id ^‘ceremus; vt Sçripturæ auâoritasquo-^*^0 modo elcuaretur: 5c non potiùs,YCnbsp;^*’/quc intclligcrcnt: antea prædicatumnbsp;7^6 Euangelium, quàm fcriptum ; plu-tradita fuiffe, quàm comprehcnfanbsp;quodnecipfînegant,Propont.lt; j.nbsp;infrà de Traditionibus.

^4- Atque vtCalumniam hancnonnihil ^’'Cüfarent; in eadem continuo Propofit.nbsp;^’'emplis demonftrare contenderunt.nosnbsp;’^’^gmata quædam tueri,qif^ cum Scriptu-?®facramanifeftèpugnenr. Ceu fint Pro- *«Tim.4,nbsp;*bitio nuptiarum,dcleâus ciborunî,PQ-Euchariftia fublatio. Verùm quonbsp;'nfu, ifta à nobis tradan tur ; Se quàm itn-ne quid dicam acerbius, aduerfari;

*’?ndum intellcéta condemnent, infrà fi-Ij^latim oftcdetuKne fitintereàmora Le-j ori faftidio.

ƒ ConccduntaropliùsxfleinScriptura, Deicterprç *^’‘lüa,amp;mulcaobfcurai Idcôque inter-pretibus

'I

DEPENSIO APOLOGIÆ

pretibus opus efle:tùin etiam propterpC-* regrinam phrafiujgenusq; fermonis, qu^nbsp;Bibliafuntfcriptapropo.8. Nouaconfcf-DeTradi. fio hafC.

tionibus. Pariteradmittunt Traditiones ApO' fto!icas;fed eas,quas ipfis Apoftolis ault;SO'nbsp;ribus, Ecclefia obferuct. Et quia prsefcJi'nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiunt,poirenosmultasexnoftris,adApo-

ftolos referre, quas ipfi nihilominùs dert-deant.-adiaphoras omnes eas efle cenfent; aliquibus, non omnibus temporibus fer-uandas. At non fatisacutè perfpexerunt:nbsp;nequaquam licere ipfis adiaphoron voca-re, quod Apoftoli amp; Scripturæ rcticuerût-Prarterea,nó efle in poteftate priuatorum»nbsp;ea.quç adiaphoradici fortè pofient ; con-ftituerejaùtalfrogareîfedtoticommen-datum id cfie Ecclefiæ.

17, Neque etiam negantzaliquosApofio-lorum, nihil fcripfifle ; Petrum, lacobutn» loannem, ludam- perpauca : omnes vetonbsp;docuifleplurimai Tarnen,vtmaledicenäinbsp;libidinem proderent, affirmant primé:nbsp;fufficere ea,qux fcripta fint Ecclefixidein*nbsp;de inuehuntur in Tradiciones, quas contra Scripturam effiftas inuidiosèprocla-mant:at nihil probant. Sednec erat hoc

DE ADORAT. ET EIVS SPECIEB.

^ocineceffe probare. Refpondemus au-I ^Cfnpriori:Sifcriptafuffitiunt;curipfîtot

^ibris fcribendis’Ecclefiam fuam non tàm ) gUuent, quàm iniquifsimèfubuertant, amp;

Perdant? Ad pofterius refpondebimus,

'oco fuo.

^8. Ita quoque negare necdum audent; Ongen.

’gt;itiquifsimos,eofdemqueApoftolorum ^ifcipulos SS.Patrcsjquos in Apologia nonbsp;obiter citauimus; certifsimôaffirma-^e:multa Apoftolos tradidiflc feruanda;nbsp;’îüÇjtametfi fcripta non fint,nô minoremnbsp;birien habere 3utoritatem,quàmfi fcri-Pds quoque Apoftolicis contincrentur.nbsp;^erùtn, fuo rurfus more, quod Irenæusnbsp;, ’MontraValentinum, Marcionem, Cerin-^^um, reliquosque Hæreticos; qui cùm Cenbsp;^lt;:ripturis arguideprehenderentjin accu-*^doncm ipiàrum Scripturarum conuerfi VîdeatMcnbsp;^’nt;cenfuit:id in nos-fceleratè detorquét. g®nbsp;¦^dhæc vehementer mirorjcurnonadie- de7A‘^ue^-^erint,quod ibidem S.Martyr cenfetiHæ-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eatrfi

’^«icos nimirùm eos etiam elfe, qui,cùm 3d ApoflolicasTraditionès prouocentur; ^ueobüciâenbsp;dicant fê* non folùm presbyteris,fed amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*®’

^poftolis fapientiores; quemadmodùm ^3p.moxfequcnti 3,de ApoftolicisTradi-

B tioni-

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEFENSIO APOLOGIA

donibuSjdéqueEpifcoporum in Ecclcfiä’ ab Apoftolis fuccefsione* eruditifsimè,nbsp;contra iftorum prophanas nouitates,c-differit.

pe Mtione jp, Percontatusfum,exiftis,intercçtera: difcnptuvbinam Paulus, aut quifquam alius Apo-ra».nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftolorum fcripferit; quæ fit ratio, ac regu-

k’facras interpretadi fcripturas, Rcfpon-dent,regulam ab Apoftolo tradi Rom. » 2-cùmprophetiamiubctefle.fecundû Analogiam,feu rationem fidei. Beneid quidé: Anilogiafi-at^noufatis. Nunquidenira,quinouititanbsp;da qua:, jntcrpretandas elle fcripturas;vt dodrinxnbsp;fidei, interpretatio confona fit: ideo pro-tinus,quishuius,autilli’ Scripturæ fitfen-Contraha:- fus, intclligit? Vt vero fciant,quæ fit rationbsp;interpretandi fcripturas; audiant primonbsp;ex Epiphan. Oportet air, amp; traditione vti.nbsp;Non cnim omnia à diuina Scripturaacci-pi poffunt. Quapropteraliquain fcriptu-ris,aliqua in Traditione,S.Apoftoli tradi-derunt: quemadmodùm dicit S. Apofio-Aug.devti- Ius:Sicuttradidivobisamp;c.Deinde memi-bttredendi nerint: non tarn periculofum efic, fed hx-*7’ reticum etiam ; foliuspriuatærationisiu-dicio niti-in fcripturarum interpretatio-ne,negleda SS.Patrum audoritatc, Ob idnbsp;omnes

ßK ADORAT. KT EIV5 SPECIES.

^tnnes antiquifsimi Scripture facrçinter-Pfetes, fuislunt vfi Præceptoribus. Vide ^rologum Bibliorum Hieron. ad Paulin. Hiemn, idnbsp;?p.lt;î. Poftremôdifcantifli,adScripturænbsp;'•Jterpretationem adhibere régulas, cùmnbsp;' yconij feptem, tùm vnius ex rccentiori-“Os vnam amp; quadraginta. Vide Oecono-^iam Ederi, I. C.amp; The.Clarifsimi,lib.».

* ab.yJ. Cæterùm quæ aduerfarij, in Car-'**n.Cufanum,amp; recentiores alios, quem-^tltnodùm amp;in Scholafticos Theoîogos 5‘gt;'iores;cùm hîc,tùmin fequentibus pro-^ofît.inuidiosè fparguntjtametfi laborisnbsp;‘'^ius non fit fingula examinare: audafternbsp;^*tnen pronuntio: iftos nec Cufani,nequcnbsp;^ïterorum mentem, fententiamqucco-Suofcere : autcertè, vt reÖè cum Ecclefianbsp;^piantjçognofccrenolle. Meraergoca-?fnnia eft, nofira vbcriori re/ponfionenbsp;’’'digna.

^0. PortoconccduntiftizmultadeAdo-D«nonScrî ^îQda Trinitate, perfonarum Relationi- dogmanbsp;“Us amp;c.Item deAngelorum natura,atque^* ’ 'nbsp;^^fficio ; de Conditionibus dœmonum, amp;nbsp;‘'orum fimilibus; in Scriptura facra ex-Vrefsènon contineri. Addunttarnen, vcnbsp;^quid refpoadcanr,pe rinde efle, fine ifta

ß i

De ADORAT. ET EIVS SPECIEB.

*’iodô habitum eum infundat, antequam PîfuulusBaptizetur?

^3' Pofthæc concedunt, perpctuam Dei-Paræ Virginis Mariæ Virginitatem; non ^raditione,vt cenfent,fed Sacrç fcripturaenbsp;^^flimoniisedoâi.Atnegâruntolim Hel- Epîpb.nbsp;^’dianihæretici,idexScript.doceripo(re. jjjnbsp;^ecefleigitureft; vt Script, accedat Tra- Maria.nbsp;’*gt;tio.

^4' Primùmhîc,propof 17.vehementer Debisqn« /fidentinnoSjquiobiecimustCuripfiBi-

kl’ « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra^crt*

“‘lorumlectionem* omnibus facilem,amp; ptur.s.tra. ’Pertamefle traderent? Proindeidipfum

0,1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;••nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘1 • De Biblio-

'“alumniis,cum rationenequeant,obti- jifEcui. ’'^re conantur. Sed iam antea de diffic ul- tare.nbsp;^âteScripturçjamp;eiusneceffariainterpre-^ätionedifferuimus. Cumq;nosdifficul- DeConcornbsp;^^temScripturçexipforum difcordiafatis Luther.nbsp;Pofledoceri-pariterobieciflemustifticô-^fàjamp;ncgantinterfuosdifcordiasefle‘fn-P^treligionisarticulis, amp;difcordâtes SS.nbsp;^5trum,atque Scholafticorum Thcolo-Sovuni, de fublimioribus quæftionibusnbsp;ad fidei articulos’omninô creden-

“os,ac confitcndos-nihil,aut parùm faci-'’tit) fentcntias nobis vicifsim obiiciunr. ^tquàm veteratoriè, frauduîenter, ridi-

B 3 culêgt;

DEFENSIO APOLOGIÆ culè, împudenterillud negenr, hoc affirment; facis oftenderunt Fridericus Sta-phylus in Apologia,eiùsquedefenfione:nbsp;amp;in defenfione Trimembris ïheolog'^nbsp;contra MatchiamFlaccuin Illy ricum.cô-träq; lacobutn Smidelinuni.ltetn G.Ede-rusjinquifitionisfuçquæft.t 5.Tabulis ibidem t.2.vfqiiead t ». estera infràPropo-fit. 3 8.

De mînifte Negleâam prætcreà Impofitioneifl lt;nanuum,presbyterij,vtApoltolusloqui'nbsp;tur.iflisobiecimus. Atrefpondent, ritut^’nbsp;efle antiquatum , fine non neceflarium*nbsp;Mirorquoauflore. Deindefe,fuósque^nbsp;veraEcclefia légitimé vocari confitentuPnbsp;rident veto Ordinationem Pontificiani'nbsp;Sed quæramusrquifnâ, à temporibus Ap^nbsp;fiolorum,ad perditi Lutheri vfq; ,eo, qu®nbsp;ipfi ritu ad Ecclefiæ minifterium admiflu^nbsp;inBabyl. fit? Deinde,ciiretiamnum ritus aliquotnbsp;adhibeantjinuito Luthero quiomnesBa-ptizatos- squaliter Sacerdotes efle co^'nbsp;feflfus eft? Præterea, cur haétenus* adnbsp;Ecclefiæ minifteria admifsi fint priuar*nbsp;multi, hiftriones,infames? Et tadem, qi’''nbsp;nâ exipfis fint Acoluthi, qui Diaconi, q”*nbsp;Presby teri, qui deniq; Epifeopi ? quor»®

!gt;£ ADORAT. ET EIVS SPECIEB. ^'ïinium Paulus in commendationc Ec-^^e(iafticæHierarchiæ,aliis,amp;aliisinlocis ^it.

In eadem continuo propof. » S.vtEc-^'«fiaftici Magiflratus auftoritatem, qua ftratu, “ ' ƒ vtgeri, fuperarique nôrunt, eleuenr,nbsp;’^biicere eum'Politico nituntur ; abuten-interpretatione Chryfoftomi in i 3»nbsp;Vornan, qui Monachis, amp;i Sacerdotibus*nbsp;'^^cdientiam quoquepræcipitradat. Re-^èid quidem Chryfofto. Sedaudi colle-,nbsp;^ionem iftorumzMonachi Si Sacerdotes“nbsp;Sebent obedire Principibus: ergo non eftnbsp;^ïdinatio Ecclefiaftica. Abaculo ad angu-^utn. Proinde amp;nos Principibus, in quitus oportet, libentcr paremus : amp; fcimu»nbsp;^agiftratum quoque efle Ecclefiafticum,nbsp;pariter in aliis, Apoftolus obedire iuf-fit. Aâor.2o.Hebr. j3.amp;hocinloco:nonnbsp;^nitn dixit, poteftati, fed poteftatibus ; amp;nbsp;^is eminentioribus ; non eminentiori.nbsp;•Aliôqui,vtChryfoft.mentem reâiùs in-^elligant,nô pigeât legere tres libros Dia-Jogorum eiufdem, de dignitate Sacerdo-ïali-atlucé nietuuntifti,quiain tenebrisnbsp;Ambulant.

DEFENSIO APOL’OGIÆ lîefolaFi. iy. AdQbiedionetn,defolaFide,refpOgt;’'nbsp;^Paiinodü dent,propof.i5gt;. tamccfieain Script.nof

* cxprcfsè Icgaturjlcgi tamé alias,quç æqi’*' polleant: nimirùtn quoties excludantufnbsp;iuftitia fidei,opera legis. Sed memineri*’*^nbsp;Aduerfaripaliud efle excludere opéra pffnbsp;cedentia; aliud coniunótos aäus conti^''nbsp;tionis, fidei, fpei,anioris, amp; confenfûsilt;l^nbsp;quibus infràin appendice latiùs: inter^^nbsp;patienter cæteraaudiant,amp;cognofeant-Devbiqui 28. Ampliùs contra Script. amp; rei verû^quot;nbsp;tem affirmare non erubefeunt: Chriftu'’^’nbsp;tHs'«'non iècundùm humanitärem, vbiq; efle.nbsp;totum. vi- fîcutverèiddeperfonacôfitemur;itaif^'nbsp;d/U peritè attribuitur humanæ natiiræ.-qusc,!*quot;nbsp;cet vnita fit,tarnen manet finita:Omniplt;’'nbsp;tétiaverôjamp;Vbiquitasjattributafuntful’'nbsp;ieftiinfini«. Quôdvcro Sacramentaliw^nbsp;fimul in locis ell pluribus;priuilegi j cuiu*'nbsp;dam Ipecialis argumentum eft, propte’’nbsp;adotandum myfterium ftupendæconuef'nbsp;fionis fubftantiç cuiuflibetpanis amp; vini,*’’nbsp;ipfumChrifticorpus amp;fanguinem.Quai^nbsp;conuerfionem cùm iftinegent,negentflgt;nbsp;pariterlocalem præfentiam ; videantqu®nbsp;artificio Chriftû,pani fuo vniant,ac cop^*'nbsp;lent. Sed de tranffubftantiatione alias, «•»-uanteDeo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 p. NO'

DE ADORAT. DE EIVS SPECIEB,

'9. Nolunt prætereà,contra fcripturam, De adoratî-Chriftû inEuchariftiaadorare: quodcùm one Encha-•los inipfis reprehendiflemus; obiiciunt quot; *** ^contrario nobishîc; Propof 21. quidninbsp;ante arbores, amp; homines alios ; in quibusnbsp;öeus quoque fit ; pariter procidamus?nbsp;ôignaprofeaôfublimibusingcniisThe- Eia quàmnbsp;’^iogorum iftorum obicctio. Sed refpon-non dabimus;donee explicent: Curnbsp;^res Magi,ab Oriente, Hicrofolymam ve-ï^erint, adoratum Regem natumludæo-

; fi in arboribus, aut cæteris homini-lius fuit?amp; in his adorari potuit,ac debuit? ïtem,cur leprofi aliquot,multique alij; nonbsp;itaante Apoftolos prociderint, atq; antenbsp;Chriftum ? Etcur panem, vinumq; fuum,nbsp;inCœnæcommemoratione, tanta cære-uioniâ bcnedicant ; fi iam antea Chriftus,nbsp;vt Deus amp; Homo,in omnibus naturaliter,nbsp;cflcntialitcrque fubfiftit ? Legant autem,nbsp;Theologos 3. Sent. dift. 9. vt inter hsEC di-ftinguerefeiant. .

30. Oftendimus prætereà, aduerfarios, DeMifGu contra Scr. luge Sacrificiû abolere, ac cô-culcare: fed iniuriâ fe co affedos, exclamant. Quippc luge Sacrificiumjquôd fitnbsp;effeâus pafsionis Chrifti ; à fe, fuisque in-

B definen-

DEFENSIO ÂPOLOGlÆ dcfinenter laudari,ac cum gratiarû aâîo-ne celebrari prædicant. Verùtn,quàm hçcnbsp;cIabcndicalliditas‘ipfosparùmiuuet,alPnbsp;quantô copiofiùs declarabimus; confe-rendo Prophetarum,de lugi Sacrificio,vâ-ticinia,cum iftorum interpretatione. Primo teftatur Deus per Prophetam Malacb.nbsp;In Omni loco, oblationem mundam ,fuonbsp;nomini ofFerri, amp; facrificari, idq; in Gcn-tibus.Id primo nequit de pafsione Chrift‘nbsp;intclligi ; cùm non fitomni in loco paffus;nbsp;ncque in Gentibus, fed in ludæa. Deindenbsp;effedus pafsionis Chrifti,àcondito mundo,virtuté fuam exeruit in omnes creden-tes cùm fideli Abraham : Nô ergo in Gen-tibus demùm cœpit. Autfi ideô adhuc ef-fcâum pafsionis • pro lugi Sacrificio ac-cipivolunt; quiaexplicatiùshodie,amp; 3-bundantiùs,quàm olim in figura,celebre-tur: meminerintefFeâum non facrificari»nbsp;amp;ofFerri, fedcommunicari. Aliudergonbsp;Sacrificium Deus per Prophetam intro-ducere voluit. lam amp; Daniel Prophetadu-gis Sacrificij mentionem faciens,prædicitnbsp;id fublatum iri, amp; conculcatum : efFedusnbsp;auré pafsionis Chrifti non poteritab ho-mine Antichrifto aufcrri jnec gratia:qui^nbsp;iiiuió

DE ADORAT. ET EIVS SPEÇIEb. itiüifa funt.Ergo Prophet« de externe ali-quo Sacrificio prædixerunt. Prætereà ; finbsp;Chriftus Sacerdos eft,fecundùm ordinem Mekhifedeenbsp;^elchifcdec ; necefiè fuit, vt eo de ritiinbsp;(nimirùm fub fpeciebus panis,amp; vini) ali-qoando offerreunô auté faâa oblatio hçcnbsp;«ft in Cruce;vbi Aaronica facrificia exple-Uit: faâaergo eft in Cœna nouifsima.Cû-quetum Apoftolismandârit, vt facerentnbsp;hoc,quod feccrat ipfe, in fuamcomme-niorationem ; mandauit vtique, vt offerrent, ficutamp; ipfe obtulit. Tandem vehc- Augufl,nbsp;rnenter miror, iftos hîc externum Sacrifi-cium negarercùm tarnen infra propof./î.nbsp;référant, Auguftin.MiflaememinifTecquin-ctiam ipfum Apoftolum Petrû celebrâfTe, P«rus,nbsp;ex Platina. Quod verb ad Cæremonias a- Vide Galias,amp; alias attinet,quç temporis progref-fuCófecrationi, Oblationiq; additç funt; dift. ».nbsp;qnemadmodùm Sacrificio nihil addunt,nbsp;ira nec detrah unt eidé. Q^od, fi ifti non-dum intclligunt, difeant. Nonenim hîcnbsp;locos tradocommuncs ; fed ineptiis ifto-rûrefpondeo. Confulaturvero loan. Ga-retij Catalogus de Sacrificio Mifiç:amp; multi alij recentiores,dceodé.Vide infràpro-pofi.76.amp;77.

defemsio apologiæ

De Conßr- Jt. Interrogatipofthæcànobisaducrfa-matiôis Sa- nj ; cur impofitionctn manuum, qua; in Confirmationis Sacramento, ab Apofto-lis adhibita eft, negligant ; refpondent:ri-tum eflc perfonalem,folisdemandatutnnbsp;Apoftolis, qui in exemplum trahi nô pof-fir. Debueruntautem probate, tùm quô3nbsp;perfonalis fuerit ritus, tùm quæ fcriptura,nbsp;quodque Concilium prohibuerit, ne innbsp;exemplum traheretur. Atcùm nefcirent,nbsp;conuitijs refponfionem ornât, ac finiunt»nbsp;quæpudetrecenfere.

De ConfeP j 2. Ad fcript. S. cxcmpla de auricular« confefsione, Matth. 3. Aétor. »?. refpon-dentjintelligenda effe dcCôfefsione publica. Quod nosquidem, obferuata dirtin-dione,nonnegamus. Quippe confefsionbsp;aliquageneraliseft amp; publica,fine communis; quæ quotidie fit, cùm domi,tiimnbsp;in Ecclefia. Sed eft amp; altera priuata; cuiusnbsp;tùm in Adisjtùm lacob.j. fit mentiocqué-admodùm pecularis quoq; Abfolutionisnbsp;poteftas, Apoftolis tradita eft. loan. 2».nbsp;Nam quis fanæ mentis credat: vnquâfuif-fe morem, autintroduci debere ; vtquiqînbsp;fua peccata, occulté admifla ; publicè, au-dientibusâliisjdetegant amp;accufent? Præ-fertim

DE ADORAT. ET EIVS SPECIEB,

^èrtim ciïm cóftet, Sacerdotea» ab officio Depœnît. deponi, fi confefsionis fecreta reuelet.

3?. Ritumvnâionisinfirmorum,exMar. DeExtrôna

amp; lacob. $. ipfis obicétum ; inter Cære- Vndüone. wionias perfonales; vt paulôantè demi-•'ifterio Ecclcfiæ,amp; de Confirmatione ad-Rionuimus;ccllocant, Sed cùm rationemnbsp;jgnorétjcur hæc amp; fimiliajannos plus mil-quingécoSjin tota Ecclefia religiosè ob-feruata; abiniquifsitnodemùtn Lutheronbsp;^brogari debuerint, ad calumnias deflc-diunt: eifeftumq; vnftionis huius fcurrili-tcr,anteaquàmintelligant,eludunt.

34. NoluntVirginitaté,antcponereMa- Devirgini-tritnonio;abutentes D. Auguft. fentcn- Augiift.ae t’â, qui dixerit: Noneft impar meritutn bonoconiu-Côtinentiæ in Ioanne,qui nullas expertusnbsp;eft nuptias; amp; in Abraham, qui genuitfi-bos. Neque enim D.Auguft. hîc de omnibus téporibus locutus eft:proptereàadie-citjProdiftributionetemporû. Aliquan- i.Reg.».nbsp;do nempe fterilitas,nota crat infamiæ:fed lucV *nbsp;nücvirtutitribuitur. Pfal. »12. Sap. ^.Efa.nbsp;S4..amp;56. ».Cor.7.Matth. 19. Confulaturnbsp;locus Efaiæ deEunuchis.amp;eorum gloria,nbsp;Miror auté iftos in Auguftino legere Col- qua^uc fidênbsp;Utionem hanc; amp; non legere etiam,quodnbsp;loui- ftripta.

DEFENSIO APOLOGIÆ

louiniani affe rat effe hærefin : Sacratr vir-Vide Hieró. ginitatî nuptias coæquare. Lege eundem mimede vir*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deijüb. tj. cap.2(î. de fanfta Vit-

ginibus in ginitate,cap.44. de EctleCdogmatib.cap. ^gypw. lt;j 8.vbi fiue'ab ipfo,fiue à Germadio Virgi-nitati adferibitur frudus centefimus nu-ptiis tricefimus. Cætera infrà, in Appédi-ce de Votis Monafticis,adiiciemus. Quddnbsp;autem fs noui quippiam inueniffe iaditâr,nbsp;profitentes : in iuftificatione coram Deo ;nbsp;quâex impiofit iuftus; necconiugij, nc-que virginitatis diferetionem haberi ;‘ad-modum iuuenilem eruditionem fapit. Eftnbsp;namq; alia confideratio horum, ante vo-cationem; aliaeùm Chriftomilitant: ve-lutexmodô citatis, fatis liquet. Quinamp;nbsp;apud Gentiles, maior honor Virginibusnbsp;delatus ell, quàm nuptis.

DeMatri- 5 Ç. Noluntprætereàconfiteri, Matrimo-monio. niumSacramentum effe. Idcircô locum

Ephef.^. de folis Chriftiamp; Ecclefiænup-tiisaccipiunt, Prop. 27. Ar contra: Si in Matrimonio Signum quodpiam eft, reinbsp;alterius facræ : ipfumquc peculiar! qua-Confuîe D.piam gratia donatum eff; Sacramentumnbsp;Aug.debo-çnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aUtcm

lîoconiuga- i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i* •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/* 't

jijcap.y.iy. exterior copulatio Vin amp; Muhens; »gnj; eft

DE ADORAT. ET EIVS SPECIEb.

«ft fpiritaliuin iftarum nuptiarum: quan. DeS.Vitgî. damque gratiam coniuges accipiunt; vtnbsp;fe s amp; ament miituùm, amp; fidem Ieruent,amp;:nbsp;filios in Omni caftitate procréent ; aliô- cap.7.’nbsp;qui fpurij effent, amp;ipfiadulteri. Proinde,nbsp;quôd aduerfari cauillantur: non ita pri-demin numerum Sacramentorûrelatumnbsp;cffezinfràde numero SeptenarioSacram.nbsp;retundemus.

3^. Etiamnum contra fcripturam, San- QuM sSiAi ^osprobrosèmortuoscompellantjabu-''*“’quot;'’nbsp;tîntes,cû Script.loan. 5. t.Cor.t jr.Apoc.nbsp;‘‘î’.tùmD. Auguft.de ciuir.Dei5lib.32.cap.nbsp;*o.teftimoniis. Quippe illi decorporumnbsp;duntaxat morte locutifunt; quod nemonbsp;*'oftrûm vnquàm negauit. Sedcùm fpiri-ïüs eorum viuere, nemo non confiteatur;nbsp;•iiiror iftorum cæcitatem,vt non animad-*iertant: autobftinationem ,quodnolintnbsp;^¦iteri. Nonne Saluator apertè teftatur?

Noneft DE VS Mortuorum,fedviuorum: xddeSap.y ^Sap.3. luftorûanimaeinmanuDcifunt, Pfal.11.44.

non tangetillostormétum mortis: Vifi ’*1', ûintOculis infipientiummori,illiautem'* *nbsp;^üntinpace. Nonne Apoc. »4. Centum amp;nbsp;quad rag. quatuor millia canticû cantant:nbsp;®^fequunturagnumquôcunq; içrit? Virgines

DEFENSIO APOLOGIÆ. gînesenimfunt.Itaqueviuunt. AdbæC D.nbsp;Auguft. exprefsèjloco citato,in hæc verbanbsp;diltinguit: Nos Martyribusnoftris, nonnbsp;templa,ficut diis, fed memorias, fient ho-minibus mortuis , quorum apud Deumnbsp;Spiritus viuunt, fabricamus amp;c. Si vetonbsp;nobifcum id nolentes, volentésue aduer-fahj conuiâi credunt : cefient calumniari,nbsp;nos mortuos inuocare amp; venerari.

De his quae j Cùm ifti nihil admittant, nifi quod nt'îtosîr.fa. tcftimonüs confirmeturj rogaubnbsp;cræteflimo- quaSctip. ofiendantLuth. hærefiarcham»nbsp;quot;aiF^LikT tertium Heliam. Refpondent prop»nbsp;Heîiasfuc- ' 2p.quiainipfoin]pletum eft,quod Ange-rictertius. lusdeBaptiftaprædixit,quôdinlpirituamp;nbsp;Matth. U. virtute Heliæ Chriftum præcelTerit. Ennbsp;Rhodus, enfaltus. Scdcùm Heliævirtusnbsp;de Baptifta, propter duo prædicetur ; quænbsp;funt officium pra:curforis,amp; au fieri ta s vi-tæjvideamus an eadem Luth.conueniantnbsp;Præcurfor Chrifti elfe non potuir, qui prior ipfb venit,non venturus eft; Venietau-tem Antichriftus : huius ergo Lutherusnbsp;præcurfor fuir. Deinde quantaabftinen-tiâ, caftitate, vitæque aufteritare Heliamnbsp;Luth.infedatus fitjnôruntomnes. Vt veto fui funt, iftius Patron» virtutem, falt;S®nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dccla-

DE ADORAT. ET EIVS SPECIEB. dcclararent; gloriatur totum Papatiim»nbsp;eo proftratû, amp; occifum. Seÿ benè ha-“et, quia adhuc valcmns,amp; viuimus.

38. Negant fefuas Confefsionesvariare, De tuthe-' prop. 3 O. fed cxplicarc. Id ore quidem ne- «nom in-Santjfadisautemplus fatisaffirmant: vt amp;scais'^nbsp;Piquet ex collatione Auguftanç confefsio-*'isgt;amp;eiufdem Apologia.Notæetiamfunt Lcgant la-querelæ Maiorisin Orat. deconfefsioni-^usdogmatum: Seinccceri in Pfalm. ,3. j^’cSdonXnbsp;in hypothefib. fol. vit. Nequc abfiir- tô.i .Epift.

^è,quamuis dolenter, deiftorumdiffen-fioneiocatus quidam, annisfuperioribus; etc.’7o.foi.j cùm interrogatus elTetjCur non haberen-^ur feptem Sacramenta in Lutheranicis Tdm»mb.nbsp;Ecclefiis ;imô haberi feptem refpondit,amp; Th .contranbsp;duoinfuper. VVittebergæenim elfe qua-ruor, Lipfiæ tria, duo Magdeburg: ; quæ m pofi,fup.ï4.nbsp;îiumerum colleâ:a,nouem efficiant. No-üimusetiam, inplærisquelocis, à Magi-firatu Politico præfcribi, quid Conciona-toresdoceant; adeô funtaddiifenfionesnbsp;propenfi.'necmirum, quia ab vnitace,amp;nbsp;veritate dcfecerunt.

39. Ampliùspræter,amp; contrafeript. fin- An Luth.’ gunt, Euan geliuftî, à Luthero, è tenebris e^^Tbr'irnbsp;crutum: quoniatnmerirû Chrifti, fuerit produxericnbsp;C humanis »nUcena,

DEFENSIO APOLOGlÆ humanis traditionibus obfcuratû àPon-tificiis,qupd ipfe inde liberaueric.Scdquisnbsp;nugas hafce non rideatPMundus Chriftia-nus fuit annis mille quingétis ; amp; vim me-riti Chrifti ignorauit ? fine Euâgelio vixit?nbsp;fine Ecclcfia, fine Scripturæ facræ germa-na interpretatione, fine legitimo Sacra-jnentorû vfu profecit?Proptereà côfiden-ter, amp;verifsimè conteftamurriftos, necnbsp;yim meriti Chrifti, neque rationem eiusnbsp;participandivnquàmdidicifte. Quôdau-tem gloriantur,quendam ex fuis vitra fcx-centas opinio nés ha:reticas,quæ in EcclC'nbsp;Cam,perPontificiosirrepferint,eliminâf-fe,traduxiffe;ipfosque pariter eas anathe-tnatizâffe; nihil nosmouet. Nempeau-âoritaseorum, amp; anathema tanti non fif,nbsp;vt viros prudentes offcndat : Præfertimnbsp;cùm,quod lubct,de nobis cófingant.Pro-ptereà nolumus cômemorare,quot men-ïn Côfiitat. daciaex vnius Luth, fcriptis Diettéberge-ris amp; Con- collegerit : hoc autem manifeftum vi-f^on. ris Theologiseft omnibus; TotamThe-ologiam Lutheriamp;fuorû, aliud nihil habere, quàm noftrorum articulorum ne-gationes. Exmerisitaque nugis, amp; men-daciis conftruâa eft j e.xceptis iis, quæ ne-

DE ADORAT, ET EIVS SPECIEB. gare no potuerunt ; nifi fide ni prorfus vo-luiflentabnegare.Cuius reiteftesfunt,tot .nbsp;cditi contra Theologiam iftamlibri.

4o. Nolunthîcquoq; côfiteri,propof 31. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

tutherumdamnatas olim hærcfesreuo- therusdefél îâfle, feque tueri eafdem. Sed miferècæ- dere cœpit.nbsp;cutiunr,ac decipiûtur. Colligâtur ergô exnbsp;Epiphanie,amp; D. Auguft. vel ex recentiorenbsp;AlfonfoCaftrenfiîquæfucrintprifcæhæ-’’efes. RomanæEcclefiæ detrahebant Do-’’atiftæ; Conftantius Arrianus nihil ac-';eptabat,quodnoncontinereturexprePnbsp;^inScripturis: Neftoriani Patribus illu-lt;îebant: lidem,Arriani,Nou3tiani, VVal-denfes, amp; alij omnes* contempferunt Cô-cilia; calumniati funt Rom.Pontificis Pri-inatum. SolamfidemtradideruntEuno-miani, amp; Aëriani : Simon Magus negauicnbsp;fruâumoperum bonorum; fed amp; noxianbsp;æftimauitadfalutem. Confirmationis Sa-cramentum negârunt Audaciani, VVal-denfens,Donatiftæ, amp; Nouatiani. Hæc o-innia afleruit Lutherus : qui amp; plæraquenbsp;alia (quæ commemorate longum effetnbsp;cùm ab iifdem,tùmabalishzreticismu,.nbsp;tuatuseft. Ergô damnatas olim hærefesnbsp;fufcitauit : casque Suietiamnum defen-

C a dunt.

DEFENSIO APOLOGUE dunt. Videcitatos, amp;Inquifitio. Ederinbsp;• Tab.i?»

Däfide fpe- 41. Fidetn Ipecialem, quam vocant, fiue ciaii,fiueva- præfiimptionem pernitiofatn, beatitudi-“ nis certifsimo confequendæ; docuimus,nbsp;nontantùm præter, fedamp; contra fcripf»nbsp;doceri. Ifti è contrario refpondent, lo'nbsp;Mitth. ï8. cosqucScripturæobiiciunt, inquibusdenbsp;Rom. 4. amp; certitudinefidei, amp; accepta? per Chriftumnbsp;Serémifiïóénbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft, defundaraento

peccatoriî, iuftificationis; non de gratia,amp;meritis, amp; (alute fi- qyg. J J perfeâionem iuftitiæ,atq; ad con*nbsp;® ’ fequendam gloriam requiruntur; vt infra devalore operum oftcndemus. Difcatnbsp;ergo diftinguere primdm in gradibus gratis : deindè inter Deum promittentem;amp;nbsp;noftratn, ad recipiendam gratiam, difpo-fitionem : tertio inter certitudinem fidci,nbsp;probabilitatis, amp;euidentis: quarto internbsp;eos, qui ex fpeciali reuelatione certitudinem habuerunt,amp; alios, qui folamfpemnbsp;habent,intimorecafto. Quæcùmigno-rent; impudentifsimèTridentiniConci-Can. 13. jjj Canonem accufant, reiiciunt, damnât.

Vide defenfionem Concilij contra Mart Chemnitium;

42. Au-

BE ADORAT. ET EIVS SPECIEB.'

42. Audiamus ergo, quam interpræta-Dccadcnii ^'onem locorum Script. Sa. à nobis obie-^orum,afférant. Primo tradunt Sapien-^ein, Prou.28. cùmait: Beams »qui fem-fet eft pauidus : non de feruili timoré gt; fednbsp;^Hali locutum. Etquishocnegat? Vndenbsp;’ïuöd fubfumunt: Pontificiamincreduli-^3tem • timorem feruilem, amp; defperatio-’‘cin introducerc; apertifsimum, impu-’^cntifsimumqucmendaciumeft. Teftornbsp;’‘'nnium Catholicorumconfcientias: amp;nbsp;citatum modoConcilij Canonem. Alte-deinde locum Ecclefiaft. 9. qui ha-Nefcithomo,vtrùmamore,anodionbsp;’îignusfitjexponunt: ex euentu rerii ex-^ernarum, no pofte fieri indicium de gratia , amp; odio Dei erga nos ; fide autera pof-Sed conferamus interpretationem,

511m textu. Sapiens dicit : Omniaferuari EcckC *0 futurum incerta. Perpendc omnia,innbsp;futurum, incerta. Nullo ergo modo que-tintcognofci; nifi Deus peculiariter rc-tielet : quod Paulo Apoftolo, amp; quibufdanbsp;^liispræftitit, non omnibus. Qui etiamnbsp;Paulus,fublatareuelatione, indicium Deinbsp;«luafi deprecaturdnquiens: Nihil mihi co-,. Cor. 4,nbsp;icius fum ; fed non in hoc iuftificatus fum.

C 5 Quem

DEFENSIO APOLOGIÆ.

Quemiftilocumaccipiunt, deiuftîtîao-perumjObquamfibiApoftolus timuerit; fideautemfuentcertus.QualiApoftolus,nbsp;de tota fua côuerfatîonc, amp; minifterio lo-cutus non fit, fed de operibus Legis dun-taxat ? quafiq; inter Chriftianos • adhuc denbsp;luftitiaoperum Legis difputetur? amp; noßnbsp;potiùs de moribus,amp; vitaChriftianorufß?nbsp;Et quafialiquis de fua falutecertusfitjnbsp;certus nô fit? Qui reuelatione certus red-ditusnoneft, defuafalute: nec fide, ne-que operibus certitudinem habere po-teft ; fed fpem bonam, fi benè fecerir. Dj'nbsp;cant ergo: Si opera, dubitationem afte-runt in iudicio confequendæ beatitudi-2. Pet. J,nbsp;nbsp;nis: Cur Petrus iubeat; vt perbonaopc'

ra, Certam noftram vocationé faciamus.^ Philip. î. Et Paulus ; vt cum timoré amp; tremore falu'nbsp;tem noftram operemur ? non dicitpr«'nbsp;,1. Cor. »P, fnmptuofè, credamus. Qm fl:at,videatnenbsp;cadat.Sperare ergô Ecclefia, fuos iubet fi-liosjfi benè faciantjnô prçfumere:Sin mâle ; timere fuppliciû. Adhuc ifti obiiciuntfnbsp;peccator feire debct,amp; potcftjfe odio De*nbsp;dignû : ergo amp; iuftus fe dignum feiet gratia. Negamusconfequentiam: nonenimnbsp;vtrinqjeadem eftcaufacectitudinis. Pee-catum

DE ADORAT. DE EIVS SPECIEB.’ catumà nobisefl: ideo fcitur; gratia ve-rôin manuDei occulta; quam,cuivult,nbsp;hrgitur. Seddehis inftitutohuicplusfa-tis.

4 ?• Lubct hîç aliqua de corruptifsimis Vt hOTetîd hæreticorum iftorutn referre moribus.nbsp;Primümquidem Scriptura?,pariteramp;S S. trafteAc.nbsp;Patrum libres aliquos, in totum abiiciût;nbsp;deinde quos rctinent, nunc translatione,nbsp;Dune interpretatione deprauant; vt fern-per habeant quod obiiciant.Vanum itaqjnbsp;eftjfolis Scriptur. oraculis, fineaudoriu-te Ecclefiæ, cum ipfis contendere. Augu-fiinus contra Iulianum Pelag. lib. 2. Idemnbsp;contra Fauftum, libre 3 2. cap. 19. Epi-phanius amp; Irenæus, fupràcitati, propo-fit. gt;8.amp; 19.

44. Obiecimusiftisporrô:quænamScri- AnalîcuKf ptura Sandorum inuocationem prohibe-ret atq; damnaret ? Refpondent; Primum mr.nbsp;Decalogi præceptum: Non habebis Deosnbsp;aliènes. Eiaquàmdodè. Nunquid nosnbsp;Sandos inuocamus, vtDeos ? Si non po-tiùs, vt Dei amicos ; quos ipfe etiam Deosnbsp;appellate dignatuseft; nota phrafi: Ego pCilni,h»nbsp;dixi Di] eftis, amp; filij excelfiomnes. Deinde» quisaudet Sandos, cum gentilitiis

C 4 Dûs*

DEFENSIO APOLOGIÆ

DÜS, amp;ïdolis ; quorum ibi Scriptura tnc-minit; comparare ? Vah blafphemiatn* Cgterùm quiafacilècogitabant,non pro-hiberi ibi Sanâorum inuocationé, quamnbsp;nosprofitemur; adfcriptym Verbum appellant: fed refponfum eft fæpè, bifariaiunbsp;aliquidin Scripturis contineri.Videfuprànbsp;propC2.amp; infrà j/.amp;c.tû in Peroratione.nbsp;Detempore. r Ritum difpenfandicœnam Domini-eomunican- 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*•..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . „ .

«jiF.irbaric cam, hoHs matutinis; quia in Scripture noninueniuntjdocentefle adiaphoruin.nbsp;At Scriptura hoc non dicit:Ex Traditionenbsp;ergo didicimus. Sciendum tarnen adia-phora non efle, quæ Ecclefia, perpetuo ri-tu,cenfet obferuanda: nifi eadem,ob cau-fas vrgentes,immutandadefinierit.

4^. Ita nihil præcipitur in Script, de die Dominico, amp; aliis feftis ; tarnen amp; illi, amp;nbsp;nos obferuam us. Refpondent ergo, Dominica diei mentionem fieri in Scriptu.nbsp;Deinde verb concedunt, vt Ecclefia diesnbsp;confiituat, quibus res facræab omnibusnbsp;pariterperagantur:côceduntergoTradi-tionem. Sua verb libertate vti volût,vt fintnbsp;fineMagiftratu legitimo. Vafeantergo:nbsp;nos,Apo'ftoloiubete,libérerparebimus.nbsp;Plurainfràpropofit. »00.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47. Qubd

BE ADORAT. ET ElVS SPECIES.

47« Quôdrogauimus, quæ Script, ipfos Deîeiunüs, ’^oceat nunquam ieiunare,rarô pœniterc;nbsp;*'egationeconanturdiluere: affirmantesnbsp;pluSjHypocritis omnibus,quos Catho-^i^os appellant, ieiunarc. Id vtinam, nonnbsp;’iicerentjfed facerent.Et ego non inuide- Con-^0 ipfis quicquid id boni eft operis, quod jnbsp;Ptæftare fe dicuntjmodô mihi totus mun- pianttis.nbsp;^üs,quotidiana experientiâ edoâus, nonnbsp;'^ontradicatg Qui forte contra obiiciet:nbsp;^ftendant nobis doftrinam fuam de ieiu-^üs 8i pœnitentia;ex operibus fuis: amp; nosnbsp;Pcrieiuniorum dies,amp;confefsionîs làcra-^’'®’’* ’•nbsp;ïïientalis exercitia ; noftram de vtroqucnbsp;’loârinam iftis teftabimur. Scire etiamnbsp;debent'Aduerfarij : nec ieiunia , nequenbsp;^leemofynas, neque orationes; non vigi-lias,labores, caftitatem,tribulationesjnbsp;Don mortem deniq;ipfam, prodeffeipfisnbsp;^liquidadfalutem poffe,nifi in Roman. amp; i.Cor.i 3.nbsp;Catholica vixerintEcclefia:quemadmo-inbsp;dum nec fides aliquid prodeftfine chari-^ate. D.Augu. De Bapt. contra Donatiftasnbsp;Hb.4 .cap. 14.1cem Epift.1d7.ad Feftum.Etnbsp;de fide ad Petrum,cap.3P.Rident hîc por-ïo Aduerfarij deleâum ciborum, cçu fu-pcrftitiofum.Sed non didiccrunt; hune amp;

C 5 Apo-

DEFENSrO APOEOGIÆ

Nicephor. ApoftoliPaulitemporibus, amp;indeinEc-ïi ioca

Eccief. h'ift* ex Rom. » 4. Colligitur ; turn Canones te-CaDon.50. ftantur Apoftolici; tùmD. AugutEafferic cs^diïj de hærefibus hærefî 82. Item contraFauft»nbsp;AnCyrani. lib.30.cap.ƒ. Demoribus Manicbæorunînbsp;lib.2.cap. 14, In Euang.Ioan.Traâ:.73. Dsnbsp;abufibus horum temporum, non clt no-firum refpondere. Vnufquifq; onus fuuninbsp;portabif.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

Denoftra q.8. Opcradeindc Satîsfaâionisjquseâ^^ a o- tertiam-panitentia: partem pertinentûitgt;nbsp;more exignorata diftinftione,rciiciuntgt;nbsp;amp;damnant:vtquæmeritum Ghriftieua-infcitiaAd *^“e’^^’Sediftineq;fciuntquoraodoChri-«lüriortj,* ftas,pro nobis fatisfecerit; quidque vicif-fim nospræftareoporteat, vteius fatisfe-dionis efficiamur participes: neque quo-modo pcccata; quæpoft acceptam generalem remifsionem in Baptifmo, admit-timus; oportcat expiare. Propterca,cùainbsp;pariter diceremus : ipfos nemini pofle remifsionem peccatorum impertiri; nihil,nbsp;vt in plærisque ahis, refpondent. De car-terisinfrd, in appendice, de votis mona-fticis.

DE ADORAT ET EIVS SPECIES.

49. In Confutatione difputationis ifto-rum prions, cùm breuis effe volui, amp; non omnes nugas recenfere feorfim;ne leâorinbsp;faftidium conciliarem-.fadum eft,vt quodnbsp;Eufebius de Papiarecenfet;calanio citato d« Enrct»!}nbsp;fcripferitniftos, inEufebium euomuifle. auftotk*-Quodhîcpropo.jp.fatisexaggerant; ve-*'*nbsp;lutftudiosèdeipfis tnentirivoluerim. Atnbsp;nihil eos iuuat;cùm immediatè præcedétinbsp;propofi.Sa.Eufebium cenfeantidoneumnbsp;Chrifti teftem effe non potuiffe: at Eufebius multa narrat de Chrifto,amp;eius Ec-clcfianftis ergo non idonea,fedfalfa,amp; in-

' cognita narrat, Adhæc miror, quid iuuet errorem ipforum,fi negcntEufebium, denbsp;geftis Chrifti non idoneèteftari potuiffe?nbsp;nunquid ideo etiam de Apoftolorutn,eo-rutnque ordine fuccedentium difcipulo-rum, Epifcoporum, adeoq; de totius pri-tnitiuæ£ccleftæ,ad fua vfq; tempora (partim ex fide dignis aliorura fcriprisjpartimnbsp;ex his, quæ ipfe fpeâauit, aut ab aliis, quinbsp;interfuerunt, certifsimô cognouit) rebusnbsp;geftis.

DEFENSIO APOLOGIÆ

Vide libel- gefl:is,idoneèteftificari non potuit? Etfi lum Conr. „Qf, potuit; quia pofterior; quiscredat,nbsp;Wagdjiifto potuifle id præitare Magdeburgenfes ; an-riam, nosnondum natostriginta?

^o. Sed vtoftenderent, prifcos Hiftorio-graphos falli etiatn potuifle; vnicutn afFe-runtexempliim de Martyrip S. Bartholo-mæi Apoftoli ; quod aliter defcribit Nice-phorus,aliter Sabellicus.Sed quid hoc facit ad articulos,deimaginibus,amp; reliquiis Sandorum; Temper inEcclefia reljgiosênbsp;habitis, amp; obferuatis? deque miraculis»nbsp;quæ iuxta ea, nunc in hoc, nunc in alio loco, vt placuitjOperatus Deus eftPquemad-modùm in prima noftra difputatione, denbsp;adoratione eiusque fpeciebus, ex Eufe-bio, Nicephoro, Hieronymo, Auguftino,nbsp;Gregorio,cæterisquc prifeis, 8c recentio-ribus fcriptoribus Ecclefiafticis annota-uimus : quæ ifti, vt folent, furda aure prar-tereunt, ne dicam inuidiosèdifsimulant,nbsp;amp;fupprin1unt.

De SS.PatrumauStoritate.

51. Monui in Apologia, vt perfuaderenC nobis Aduerfarij j fe efle omnibus Sandisnbsp;Patribus dodiores ; ipfosque Patres fcri-

DE ADORAT. ET EIVS SEECIEB.

pturas no legiffe,nec intellexifle: Ad quo J î3ntùm refpondent,propofi.41. Audien-dosquidem Patreseflc, ficum, amp;fccun-dutn fcripturas'Ioquantur: at præcellerenbsp;äuSoritatemfcripturar. Efto.Seddicant, Aî,antne-ï^atres non legiflc fcript. neque intcllexif- S**nbsp;fe; quod tametfi præceptores ipforutn fic-pius ; ftygio furore perciti, proclamârint;nbsp;hi tarnen aliquantulumerubefcunt. Ve-riùs ergo dicimus nos: non Luther.nequenbsp;quenquam alium,qui ab Ecclefia Rom. amp;nbsp;Catholica defecit,audiendumeffe: quianbsp;fcripturs fenfum germanum ignorant; amp;nbsp;contrarium,hçreticumque contrà obtru-dunt.Quippe priuatorura non eft’de fcri-ptura, amp; eius fenfu iudicare ; fed Ecclefiar,nbsp;légitimé in Domino congregatSjVt fuprànbsp;de interpretatione fcript. propofit. » ÿ. Etnbsp;infràprop.108.

52. Faétacenfura îniquade SS.Patribus, DeCScilii conuertuntiftifead Conciliorumaufto- *nbsp;ritatem: eaq; errare poffe, perfuaderc no-bis volunt, exemplo Nicæni iftius magni-ficentifsimi 318.Epifcoporum;in quo cœ-libatum facerdotum, verboDeidamna-tum ( vtifti loquuntur ) cùm cæteri intro-4ucere vellent, folus refiitic Paphnutius.

Optimè

DEFENSIO APOLOGIÆ

Optime ergo Concilium, aiunt, errauif.

Verùm audiamus, quanta impudentiâ, ViJcvtAd pcrfidiaque mcmorati Concilij geftadc-ufiftrijCö- prauent. Primùm quidem, nondum latanbsp;ü ia «tent,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Concilio de Cœlibatujfed con-

fuItabaturinterPatrestnihilergoerroris adhuc eraradmiflum.Deinde non deC«'nbsp;libatu in genere agebatur; fed an hi, qu*nbsp;antejnitum facrum Magiftratum,vxorcsnbsp;duxiflentjde cætero cum eifdem non con-cumberét.Suntergo hçcverba,quçPaph'nbsp;nutiusconfultationi fubiecit, exNiceph.nbsp;lib.S.cap. 19. Quapropter, pro eo atquenbsp;antiquitùs feruari folitum eft, deincepsnbsp;quoqiie obtinere oportet ; vt qui facerdo-talem dignitatem fufccperint cœlibes, ponbsp;fteaquoq; àconiugio abftineanttqui verbnbsp;vxore duda, in ordinem facrum cooptatinbsp;fint, vt àconiugibusfuis non feparentur.nbsp;jntéde'ocu. Ex his quoq; alterum aduerfariorum mennbsp;Ios,amp;arn. Jacimn detegitur,quiccelibatum cenfencnbsp;«erfarfc.* 'Syticij demum temporibusintroduâura;

cùm loco citato Paphnutius teftetur, antiquitùs obferuarifolitum. Prattereadifi. 28.Can. Presbyteris, confirmatio iamdu-dum obferuati cœlibatûs ad Calixtum re-fertur, qui vixit anno 2*4. Syricius verbnbsp;anno

DE ADORAT. ET ElVS SPECIE®. ’Hnodemum 584. Vide Epiphan. contranbsp;^æref. Câtharorumli.i.hæref 55». Totutnnbsp;deinde librum F. Michaelis Medinæ, denbsp;Continentiaprifcorum. Vide zç.Canon.nbsp;Apoftolorum. RogatiprætereàAduerfa-^ij, potueritne Lutherus, cæteriqiie erra-^e?nihilrelpondentt Cæterainfequenti-^üsadiiciçmus.

$3. Cùm ifti in priori dilputatione,Scho-^Theologos fæcemprobrosè appellâf-rogauimus: quidnam in feripturis ^Sgerent, à Scholafticis Theologisjnonnbsp;^bferuatum ? RefpondenthîcpropoE43.nbsp;fcfolamFidem,amp;imputatiuaminftitiam,nbsp;feripturis legere ;qua: noftri non vide-^’nt.Raræprofeâô çruditionisargumen-^’•de quibus partim fuprà prop.zy.partimnbsp;^^fràprop.8o.amp;c, refpondebimus;inter-^apatienterfuftineanr. •

Ibidem rogabamus, vt aliquam è D. 5homa propofitionem afferrent, quamnbsp;’pfenon fatiseruditè probârit. Afîeruntnbsp;^rgo hanc:quôd adus charitatis quiliber,nbsp;’^‘crcturabfolutèvitam æternam. Quaianbsp;^^lponfione,mirari ûtis non poffum ifto-fUin tergiuerfationcm, acfraudulentiam;

DEFENSIO APOLOGIA

Prim.Sec. quodcùtn D. Thomas in Summafuaatfl' q. 114. art. pjj^g tribus millibus propofitionum, ii*'’nbsp;a- a 3.arg.nbsp;nbsp;nbsp;jjjcthodo, amp; ex profeffo traâârit; eaW*

tantùm afférant, cuius perfunâoriè duO' ' taxatnxeminit infolutione alteriusargU'nbsp;Vide Bona- menti. Deinde iniquèaccufantD.Thoi^'nbsp;dHl

interpr«es. quiiis ctiam auftotem Rationalis diuin^' t.ioan.4.. rumofficiorum ; quicertè vna in pagio®nbsp;plus eruditionis præftitit, quàm iflorui^nbsp;tota contineat Theologia. Redè ergo di-öum eft:Scientiam nó habere inimicun’»nbsp;nifi ignorantem.

Hoc loci relponfionem fuam,ad pH-mam Apologise noftrse partem, cóclu-Vide fuprà duntscoaccruantescx Tertulliano,^ ptop.i 8.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bafiiio fententias,quibus hçreticos aCquot;

cufantjfcriptursB auâoritati detrahen-tes: easque in nos in uidiosè Sc menda-cifsimè detorqucnt. Oftendant vero» quis Catholicorum, vllum Sacrse fcri-ptu rsc aut librum,aut caput,aut verfutnnbsp;Refponde-nbsp;nbsp;nbsp;ncgâritPnegant veto omncs,amp; merito:

antfiiprà ci non eiTe ger manu fcript. fenfum,queni fionide^Ec- prifci, tùm hodierni hseretici, Ec-tiefîa mill- clefiç voluntobtrudercjfedquem ipfa,nbsp;tant». inftinftu Spiritus fanâi » fuis tradit fi-delibus.

DE ADORAT. ET EIVS SPECIE». defensio secvndaenbsp;Partis apologiæ,

DE Absvrdis, Q^Æ iftisobiecimus.

Pofle Chriftianos in omnilocoora-' fe,concedunt. Peregrinationes verôadoepweg''«-certaaliqualoca,fuperltitionis,amp;ftultitiç‘’““°quot;'^“*‘nbsp;accufant.Cumque quæfîfrem,vt rationemnbsp;dicerent:CurDeusiniIlo potiùs,quàmin Refponditnbsp;alioloco fignaederet? negantàDEOea Roffenfisnbsp;fieri. Quam ego blafphemiam in Deum amp; óecoiam'p'nbsp;fiandos, ampliùs exaggerarc nolo. Lubet ^ug. Epift.nbsp;tarnen D.Auguft.dehisfententiam fubii-cere. Vbique quidem Deus eftjait,amp; nullonbsp;continetur velincluditur loco, qui con-’’ ponéfem.nbsp;didit omnia ; amp;eum à veris adoratoribus, gt; gt;nbsp;in fpiritu,amp; veritate oportetadorari, vt in , gt;nbsp;Occulto exaudiens,in occulto etiam iufti-, gt;nbsp;ficet,amp; coroner. Veruntamen ad ifta, quæ,,nbsp;hominibus vifibiliter nota funt : quis po-,,nbsp;teft eius confilium perfcrutari; quare in,«nbsp;aliis locis hæc miracula fiant, in aliis non » gt;nbsp;fiant? Lege ibidem exempla,quæfubiecir.nbsp;Eundem præterea de ciuitate Dei lib.22.nbsp;cap, 8, De cura pro mortuis,cap.i. Nice-

D phorum»

ÖETENSIO APOLOGIÄ phorum, Eufebium, cætcrosq; in fine di'nbsp;lputat.noftrædeadoratione,cicacos.Vidcnbsp;Gabr.in Canon.Leâ.ji.N.amp;c,

Defalutt- 5^. Abfurdumdiximuscfle,falutationein tiMcAnge- angelicam reiicere;tametfi,vt ab Angelonbsp;recitataeft, precationis non habeat for-mulam.Ipfi contra propofi-q^A’ 47. turnnbsp;adieftam claufulam Concil.Trident.tùmnbsp;vniuerfa Rofaria, Pfalteria,lnuocationê,nbsp;Sc Titulos ; honoris ergo Deiparç Virgininbsp;tributos,fcurriliterderident;rurfumquenbsp;confundunr,quæ iufsimus,vt doâè difce-rentfeiungere,amp;infuum quodquc reii-cere locum Jn 48. mox prop.refpondenr,nbsp;efle preces fads multas in Bibliis defcri-ptas, quasliceat, oporteatque rcpctcre:nbsp;Cxteras ergo procul abiicicndas efle. Verum de omnibus his,infra in peroratione,nbsp;vtpoftulant, colleâim refpondcbimus.nbsp;IntereafciantpijCatholkijcrebramreti-nendam effe falutationis angelica; repeti-tionem; tùm ob memoriam annuntiatinbsp;humano generi redemptoris;tùm ad lau-,, dandâeam,ore Angelico,quçomnilaudenbsp;dignifsimaeft; tùm vteidem hocconatunbsp;commendatiores effefti, mcreamur ciusnbsp;incercefsione audentiùs ad orandûDeum

accc’

DTE ADORAT. ET EIVS SPECIEB.' accedere;atteftantibusidipfum omnibusnbsp;plis, amp; deuotis Chriftianorum confcien-tiis. Videpropofmoxfequentes.

• 57. Parideincepsinfcitia,abfurdamcol- pemn-iti»nbsp;leäionem banc in priori difputatione fua {anftoium.nbsp;fæpiùs repetitam. ( Vnus eft mediator Dei

amp; hominum Chriftus : ergo fanäi nó funt inuocandi) toto fyllogifmo hîc palliarenbsp;hituntur. In cuius fyllogifmi propoC minore, abfurditatèm affumunt eandem: Ccjnbsp;fanäorum inuocationem,obfcurare me-titumChriftijS:tollere. Quamcùm nosnbsp;tiegaturos prasuiderent, coaceruanttefti-ßionia, devnico mediatore Chrißo. Enbsp;quibus,quia liquet ipfos ignorare,quç inter meritum Chrifti, amp; fanäorum, differentia fit; quam Ecclefia hadenus docuir,nbsp;amp;: nos vfq; profitemur; monemus iterum,nbsp;vtcam difcant; inde, fi volent, reprehen-dant. Vide fequentia.

• 58. Tamen,vt fe aliquid intelligere ofien-tarent: locum Pauli, depafsionibusfuis, colofs.i.nbsp;proEcclefia,adfolûpatientiæexemplumnbsp;contorquent: quemadmodùmamp; alios i.nbsp;Cor.8.Matth.ii.Iacob.y.Luc.i6. ad folumnbsp;referunt minifterium. Relpondemus, re-

fcrri ifta, quæ in cicatis locis leguntur, ed

DEFENSIO APOLOGIA

quoq; debere: at non folum. Primo nani-que, vt nos pafsionis Chrifti cfficiamur participes ; nó folùm credere oportet,fednbsp;amp;pati.Philip.i. 2.Tim.2.Rom.8. t.Petr.2.nbsp;Propterea Apoftolus dixit, fe adimplcrenbsp;ea quædcfuntpafsionum Chrifti.In carnenbsp;fua : hoc eft : primùm pro feipfo; vt etiamnbsp;teftatur. » .Corinth.p.deinde pro Ecclefia.nbsp;Propterea impudentifsime mentiuntur:nbsp;nos per mérita Sanßorum, exclufo meri-to Chrifti,falutem quærere,amp; vitam aster-nam.ScimusenimChriftum, cftecaiifamnbsp;generalem meritoriam , amp; fufficientemnbsp;noftraefalutis: at non omnesfufficientia:nbsp;huius efficientiam in fe recipere, quia di-Ipofitione légitima deftituantur. Quamnbsp;dilpofitionem Aduerfarij quidem infolanbsp;fide imperite amp; contra fcript. nos veto innbsp;fide, amp;operibus; vtinfrà devalorc opc-rumdocebimus,prop.82.collocatam re-ôiftimè cenfemus.Cumque noftra opera,nbsp;addifpofitione perfæpc infufficiétiafint,nbsp;s.Cor.j. confugimus ad cceleftis Ecclefiæ intercef-fionem ; vt noftra inopia, illius copia fup-Lucii^. pleatur.Aliôquiquidattinetamiccscon-cinare,exiniquo mammona; vtrecipiantnbsp;nosin æternacabernacuia ; ft fold fidcs adnbsp;dilpo-

DE ADORAT. ET EFVS SPECIEB. difpofitionem iftam fufficitPQui hçc non-'nbsp;dumintelligitjlegatD.Auguft.quçft.fupernbsp;Êxod.li.x.quæft, » 49.cont.Fauftum Mani-chæum,Iib.2o.c3.2 j.lib.i.meditat.ca.20.nbsp;Cætera fuprà, amp; in fequent.

59. CùmnegareiftinequeantjSandosinDeSS. Interris agentes,reâè honorari,amp; inuocari: ’‘°““*’“®’ adhuc tarnen priüinam abfurditatcm ma-liicrût repctere,de Sanâis mortuis;quàninbsp;crederent Hieron.aduersùs Vigilantium,nbsp;cauillationem hanc fatisprolixè,amp; fuffi-cientcrretundenti. Sedquiaaliqualege-tunt in Can.Gabr.Biel,répétant ctiâ ledi.

3 O.amp; 31 .eiufdé: inde intelligét,quomodo Sandi in cœlis, preces noftras exaudiant ;nbsp;quantumq; prodefle nobis pofsit corun-dem pro nobis intercefsio.Huic deinde,fînbsp;difcere nolunt, contradicant, non mihi:nbsp;aut reprehcndant Moyfen orantem ; Ke-Cordarc,Domine, Abraham, Ifaac, amp;Ia-cob amp;c.Exod.32.

ÖO. Dixi in Apologia,abfurdam efle col- Vt Sanftl ledioné:Pontificij Sandosinuocantndconbsp;’neoscredunt. Ifti veto hîceamexcufare diant.nbsp;’tiolientes,duplo abfurdiorem admittüt.nbsp;Nimirùm his verbis:fi mortuum,rebus vi-üentium exemptum, inuocoj tribuo illt

D 3 omni-

DEFENSIO APOLOGIÆ

omnipotentiam. Quafi verô, fi SanSos côfiteamur omnia in Verbo cognofcere,nbsp;modo fuojprotinus omnipotences opor-teatconffteri ? Difcanr primo omnifcien-tiam,abomnipotentiadifcernere:dcindenbsp;fcientiam naturalem, ab ea, quæ eft in in-4.Re’.ç. tuitione diuinæ effentiæ. Nonne hominesnbsp;Hkre 8ci Prophetæ, in vno loco conftituti ?

Cognofcebant tarnen, quid fieret in locis Luc« 15. aliisjquæq; effentfutura.Nónnegaudiumnbsp;in cœlis eftjfuper vno peccatore pœniten-tiam agente? Quis illis hoc annunciat?nbsp;Refpondeataduerfarius. Atquiainfuaidnbsp;Theologia non inueniet;iam antea ipfunanbsp;labore leuaui:citatis exGabriele locis, vn-de extra controuerfiam id, Si plurima alianbsp;commodèpoteritaddifcere. Addat amp; D.nbsp;Aug.dc cognitione veras vitas, c.39.ibid.^»nbsp;De cura pro mortuis,ca. tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16.

ReAê SS. 61. Noluntadhuccófiteri,redènospre-^eces no- ces noftras,fandispariteramp;Angelis com-atque,vtloquimur,offerre;vc eaSjvnàcum fuis,pro nobis,Deo olFerant.nbsp;Quapropter locum Apoc.ç.à nobis obie-ôum ; de a4.fenioribus,qui Phyalas co~nbsp;ram agno tenent, plenas odoramentis,nbsp;quæ funt orationcs lanâorum ;iftiad mi-niftc-

DE ADORAT. ET EÏVS SPECIEB.

ftifterium Doâorutn in Ecclefia accommodant, Quod licet amp;noftri tradant interprétés; puerilitcr tamé ifti negant,poP-fequoq; adcœleftem Hierufalem referrî. Aliôqui non dixilîet Raphaël Archange- Tüb. i »,nbsp;lus, ad Tobiam : Quando orabas cum la-chrimis, amp;fepeliebas mortuos,amp;c. egonbsp;obtuli orationem tuam Domino. Nec D. D.Auguft.nbsp;Auguft. locum Pfalm. 21. Annunciabiturnbsp;Domino generatio ventura:his fuifletvernbsp;bis interpretatus.Quod non fie accipien-dum eft, inquit, tanquam nefeiétialiquidnbsp;annuncietur,vtfciat:fed ficutannunciantnbsp;Angeli:nonfolùmnobis beneficia DEI,nbsp;verumetiam illi preces noftras. Neceô-demallufifletepift. » 21 .cap.p. item libr.x,nbsp;meditationum,cap.3. Vide Gabr.inCan.nbsp;Le(â.5y.R.Et locum Apoc.8. Afcendit fumas aromatum, de manu Angeli. Deindenbsp;difeant,quodnam fit Angclorum ad homines minifterium, Hcbr. t.

62. Adorationemin fpeciesàTheologîs Defpeoek ] traditas diftingui.ctiamnum negât, prop, adoratiôi».

55.Proptereanouam confinxeruntdiftin-âionem,Theologis hadenus inauditam; fcilicet,vtaIiafitPolitica,aliaTheologica,nbsp;Concedamus tarnen, vt proTheologicanbsp;%doratioae,foUcapiâCurLatria:pro Poli-D 4 ticaj

DEFENSIO APOLOGIÆ

tka;Duliajamp;Hyperdulia.Ecitafalfifsimè nos acciifant, quod Deiparam Virginem,nbsp;SandoSjamp;eorum coniunâa, cæteraquenbsp;adoremus,adorationeTheologica.Veru,nbsp;cùm omnis honor, qui creaturæ defertur;nbsp;propter,fiue, vtTheologiloquuntur, innbsp;ordineadDeum,eidemdeferatur,inquenbsp;eundem vltimô tranfeat ; non tantumnbsp;nouum commétum* iftadiftinâio eft, fednbsp;amp;inDeuminiuria. Quippevnumprinci-pium eft,amp; caufa honoris,non duo. Ob idnbsp;genercvnavenerationis;feuadorationis,nbsp;communiter acceptç,ratio eft:fpecie auténbsp;difteruntadus; Si verô adhuc contenderenbsp;voIunr,diftinguiVenerationemCiuilem;nbsp;quæ inter genres quoqueobferuata eft; abnbsp;altera,quae Deo,amp; pofteum, Sandis, atq;nbsp;inter hos SandifsimeVirgini M a r lÆde-ViJe Gabr. betur : oportet fané Theologicam adora-Canô^F amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rurfum in didos tres gradus; pro-

cæterôsin pterdiuerfitatem triumobiedorum, quæ difput. pn- ordinefibifuccedunt;amp;nôciuilifolû,fednbsp;ma citaros.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adoratione,ac veneratione

coléda funt ; partirimifi cû pueris ignora-rc,ac defipere magis lubeat.Nâ fi ifti politica illâ,amp; laruatâ veneratione ; adoratio-néetia vocât.-quidfuccéfentjfi nos Ipecies adorationis dicamusDuliâ,amp; hyperduliâ?

63. Ima-

DE ADORAT. ET EIVS SPECIEB.

lt;î 3. Imaginiim vfum Ecclefiis concedût, Devlù îma. modo non adorentur.Miror tarnen,quarenbsp;concédant, cùmeas Idolisgentilitiisan-numerent. Dicent ergo; quemadmodùmnbsp;non erubefcuntnugari: nobis idola efle,nbsp;quiaadoremus. Idque. D. Thom. amp; Ga- D.Thom.nbsp;brielis aucloritate,putantfc fan's probare:nbsp;qui doceant, eâdé îpecic adorationis, ad- pp. ’’nbsp;orandasefleimagines, quârepraefentatû. Gab.inCa.nbsp;Verùm non intelligunt, ridiculi: didosnbsp;Theologos, adeô nontribuerearqualem orn frausamp;nbsp;reuerentiam imagini, amp; reprafentato ; vtnbsp;etiamprohibeanc, ncimaginis reueren-tia, àrepræfentati adoratione feiungatur,nbsp;fedvna vtriufq; fit per analogiam ; quemadmodùm eft vcftis Cæfareæ, amp; Cæfaris.nbsp;Reiedam prætereà à nobis, propter cui-dentes rationes in Apologiacommemo-ratas, Epiftolam Epiphanij, Hieronymonbsp;interprété: rurfumftatuere conanturau-thoritate Erafmi. Quafiverô Erafmus i-doneus elfe teftis pofsit eorum, quæ Epi-phanius, amp;Hieron, feripferint. Notû eft,nbsp;quantadexteritate Erafmus feripta Patrûnbsp;reuiderit, Sed iam ad alia tranfeamus.Cô-fule audores in Apologiacitatos.

^4. Quod paulô antè concelferant de vfu

DEFENSIO APOLOGIÆ ïtnaginutn, id propofitione mox fequcntinbsp;57. Concilij Elibertinicenfuraj fuivelutnbsp;obliti, rurfum abnegant. Sed oftendimusnbsp;in Apologia; iftos Canonem Elibertinunanbsp;corrupte citare:deinde puerilitcr Prouin-ciale Concilium hoe, anteferre generalinbsp;«Bttfadfa Conftantinopolitano. Verum obiiciunt;

ƒ illud fecundum Scripturä iudicauit: hoc verô nequaquàm.Ipfis fcilicetcenforibus.nbsp;DeMiraeu- Affinguntnobis,quôdSanâosconfi-' teamurederemiracula;abutentesvulga-ri prouerbio: in nullum credi Sancto.rum,nbsp;nifiedat miracula. At non intelligunt, ri-diculijprouerbij fenfumper metonymianbsp;accipi debcre,inftrumenrum fcilicet pronbsp;efficiente; vt fitfenfus.Nullus efle Sanâusnbsp;creditur, nifiper quem Deus miracula o-Aâor.i^. peratur. Nonne miracula,quæ in Aâisnbsp;Apoftolorum legimus, à Petro amp; Paulonbsp;faâa dicuntur ? fed non creduntur, nifi ànbsp;Deo faâa. Miraculaenim facere,folius eftnbsp;virtutis infinite: quapropter nulli crearu-ræcongruit. FiuntautemàDeo,nuncadnbsp;reliquias Sanâorum, nunc alibi adipforûnbsp;inuocationem : vtfuprà propof s ƒ.ex D.nbsp;Auguftino probauimus: amp; quotidiana te-ftatuf experientia. Valeant, qui crederenbsp;nolunt»

./S ••

DE ADORAT. ET EIVS SPECIEB. nolunt. Eadem phrafîamp;intelligentiâin-uocationem lânài Nicolai, reliquorumq;nbsp;Sanâorum,titulosqueadiutorum,opitu-latorutn amp;c. ad intercefsionis,nonope-rationis Patrocinium referimus. Nimirû,nbsp;vt per eos digni efficiamur, quibus meri-tum Chrifti applicetur, præfentiadona, amp;nbsp;æterna vita donétur.ln fequenti mox pro-po£ 55gt;. operationem miraculorum,horûnbsp;blafphemo rurfum ore. Diabolo adfcri-bunt: arq; toto conatu omnem calomnia,nbsp;in Papatura ; regnum, vti blafphemât, An-tichriftijeuomere non rcforraidant:quin-etiam notas Antichrifti, ab Apoftolode-fcripfas, ineumineptifsimccenfentqua-drare. Qupdex tempore durationisfatisnbsp;liquet. Confulatur lib. 8. Nicolai Sanderi,nbsp;de vifibili Monarchia. Ad calumnias nemo prudens relpondeat.

6d. Diximus abfurdifsimum effe,Sanfl:o-,De’«’i*S'-rum imagines, cum Gentilitijs conferre : cùm idolum non habeatfimilitudiné, feunbsp;repræfentatum in natura. Id ifti rident:fednbsp;nondum jntelligunt,aliafuilTe Idola gcn-tilitia fiditiorum Deorum,alia hominumnbsp;mortuorum, aliaetiam lÿderum amp; iumé-torura.Quædâcrgo fuahabucrunt reprx-fentata,

defensio apologiæ fentata,quædam verô non. Attatnen,cùinnbsp;Gentiles, amp; imaginem, amp; repræfentatumnbsp;i.Cot.g. honoreincongruoafficerent; redè nihilnbsp;effe dicuntur idola : quia ipfifsima vanita-tevaniora. Tiirpiteritaquenuganturißi,nbsp;cùm amp; noftras imagines cû gentilitiis cô-ferunt; amp;colendi rationemytrisq; affin-gunt eandem. ludicent pi j Ch riftiani.

Poftulauimus in Apologia, vt often-derent, quæ fint illamulta, quæ in priori Difputatione fua, SS. Patrum fcriptisaflu-taefleafleruerunr. Refpondent ergo hîc,nbsp;propoflt;Ji.«Î2.amp;lt;Î5. fubieâisexemplis tribus,autquatuor: nimirùm aliqua Diony-fio Areopagitæ,aliqua Cleméti,aliqûa de-niq; D. Auguftino adfcripta efle,de quibusnbsp;necogitârintquidem. Atq; relponfionisnbsp;huius audores habet,Magnos illos Theo-VidcBiWio- logos, fcilicet, Laurcntium Vallam,amp; E-Cæterùm, quiahuius laboris nonbsp;Seneiifis. * ^0: decernere, qui libri genuini fint, quinbsp;fuppofititij ; tantû hoc relpondcmus : Ni-Mothaereti- hil nos mirari, fi ifti aliquos Sandorû Pa-corum. {rmn libres eliminét; cùm nec tuti.ab eo-rum iniquifsima Cenfura,fuerint libri Sacra» feript. Deinde paru eosiuuat,paucu-lûs libros, è tot voluminibus S S. Patrû exclu-

DE ADORAT. ET EIVS SPECIEB. cludere.Oportet enim; fî fuas hærefesjHo-bis perfuadere Yolunt; Biblia tota; omnianbsp;Concilia ; SS. Patrum fcripta vniuerfa; hi-ftoriasomnes;adeoqueTheologiamtotânbsp;negate, reiicere, damnare : aliôqui operanbsp;Indent.

«8. Quia D. Auguftin. noluic contra DeCéciiiis.

Maximinum Arrianorum Epifcopum,an-ftoritate Concilij Nicæni fcntenriamfir-niare: ideo abfurdam colleâionem dixi in ApologiaeffehancrErgonóeftadCó-ciliaappellandum. Quod ifti pariterhic,nbsp;propof. 64^. fatentur, Sc adduntefle colle-ftionem afininam.Benè habet.Pergamus.nbsp;Quicunque ex vnius, autalterius Concilijnbsp;errore ; fi tarnen aliquod errauit; colligût,nbsp;nihil effecrcdendum Conciliis:afini funt.nbsp;At Lutherus cum fuis ita colligit: Afini er- Tit.Jelegi-gofuntomnes. AutnumerentaliquaCó-cilia, quibusipfi credant: Scitaab afinisnbsp;cos transferemus ad equos.

69. Poftremam abfurditatem,camq; ab- De Patrum furdifsimam diximus elTe : non intelledis

SS. Patrii fententiis, ad ftabiliendas hære-fes turpiter, nequitcrq; abuti : planas veto amp; apertas fententias,contra eafdé bçrefès,nbsp;ab iifdé PP.eHitas quin amp; totos libros; nónbsp;legere,

BEFENSIO APOLOGIÆ

legere,neq; admittere veile. Refpondét vC fuprà.Patres quidem audiendos cfle,qua-tenus fecundùm feripturam doceant. Vo-lunt ergo dicere : Patres,plæraq; contra,amp;nbsp;præter feripturam tradidiffejquemadtno-dùm prop.tî 3. Auguft.iudicant fecundùmnbsp;Script, tradere; mortuos naturaliter nonnbsp;intereffe rebusviuentiû. Decura^pmor-tuis, cap. t y. Sed cùm cap.fequen. rurfuninbsp;affirmer, poffe eos rebus viuentium inter-cfre,diuina operatiôe ; vt in Apologia me-minimus; cenfent ifti, Auguft.côtra Scrip»nbsp;amp;fui velutoblitum idaffirmafle. Verùm ßnbsp;quæras, cur tàm temerario aufu indices a-liorum fe conftituant ?Non habent quodnbsp;refpondeant ; nifi quod ita liceat,amp; libear.nbsp;Liceat ergo nobis,amp; quidem meliori iure,nbsp;cenfere; iftos nec Scripturas intclligere,nbsp;neque S S. Patrum feripta ; fed cæcos elfe,nbsp;amp; duces cæcorum.

DEPENS 10 QVARTAE PARTIS APOLOGIÆ,nbsp;De mendaciis obieôtis.

DeOpere 70. Primummendaciumeffcdixiiquôd operato, nobis affingant,precum rec.itationé elfenbsp;opus operatum. Si dicerent precum reci-tatio-

DE ADORAT. ET EIVS SPECIEB. tationem, ex Opéré operate; quodeft me- viJeînfrInbsp;ritum,feu pafsioChrifti,amp;eius applica- propoC 9».nbsp;tio,Deo reddi acceptam ; Verùm affirma-tent nobifeum. At quia ignorant quid fienbsp;opus operans,amp; opus operatum;donabi-nius iniuriam, donee didicerint.

7t. Volütdeindealterûmendaciû;quôd Decenitu-dubia fide oremus;exdoftrina,de incerti-tüdine gratiæ, obtegere. Sed infeitia cos dcccpit;vtfup. oftendimusprop.4i.amp;42.

72. Mentit! funttertio,damnatameficin DeSSJn-Script.SS.inuocationcm.VoIuntqJdcô-üincerepropof.68.exprohibitioneprimi præcepti: Non habebisDeos aliénés. Sednbsp;tefponfumhabentfuprà propofi 44.

Quartummendacium,quôddixeram Mortaîae, blafphemiâeflè; quiaSanâos ineismor-tuis numerarent,qui Deum non laudant ; polit.36.nbsp;conâturhoc loci excufare.Nimirùm quôdnbsp;öauiddicens: Non mortui laudabuntte,nbsp;t)omine;fed nos qui viuimus : CoIIationénbsp;fecerit inter homines viuos, amp;: mortuos înbsp;non inter pios amp; impies. Sed non legcrutnbsp;interpretationé Hicron. neq; fatisexpen-derunttextû Pfalmi. Nam quôd de viuen-tibusinPatria,fiinul, vel folùmetiamlo«nbsp;qiiâtur;quemadmodû è çontrario de pec-çato*

defensio apologiæ catoribus,atq; damnatisimanifeftû excó-clufione eftjCÙm ait: Ex hoc nunc,amp; vfquenbsp;infæculum; At viuétes in hacduntaxat vita, Deum no laudant In fæculû : Non ergonbsp;dehîcviuentibus; fed de Sanâis inccelisnbsp;locutuseft Dauid. Quia ergo non agno-fcunt errorem; adhuc mentiuntur,amp; blaf-phemant ; vt amp; in aliis.

De formula 74. Quintum deinde mendacium,nobis inuocatióis gtiä nolciitibusconätuf obtrudere.Quodnbsp;Sanaorura.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itaoremus:Adorotc,fändeBar-

tholomæe Dulia.Difcere veto debuerunt, Duliarn,amp; Hyperduliam; nihil aliud figni-ficare, quàm gradus honorum. Vnde di-cimus : Inuocamus,honoramus, Venera-D.Tho. 22. niurvos,ôSanâi Dei. Adorationis veto,nbsp;qu.84.ar.y. yox, cutti proptièadfolam Latriam perti-ad*• Arg. neatjrarifsimètransfertutjamp;quidemim-proprièad creaturam quameunq;. Expo-nendæitaq; funteiufeemodi locutiones:nbsp;Adoramus te,fandaDei genitrix See. nonnbsp;calumniandg.Non enim fcrmo,fed fenfusnbsp;fit crimen.

De obiatio- 7S- Itapertinaciternobisobüciûtdcnuô: nibiis, quodDiuisofferamusfacrificia.Noscôtrànbsp;refpondemus: quicquid ad al tare offerturnbsp;(flue iacrificia, fine oblationes dixeris, ta -metß

DE ADORAT. DE EIVS SPECIEB. metfi manifeftum inter ea difcrimen eft)nbsp;Deo oftert'jr,nô Sanfto; tarnen in memoria Sanfti, cuius nos intercefsione fpcra-musimpetraturos,quod petimus. Atquenbsp;itahonoratur,amp;:laudaturDeusin Sandis pfâlm.ijo.nbsp;fuis, per quos mirabilia multa operatusnbsp;eft. Adquidautéeiufcemodi oblationes Gakincan.nbsp;valeant; difcant ex D. Auguftino,de ver- Lcâ. jz.K.nbsp;bisApoft.Serm.34..Epift.itemlt;î4.adAure-lium.Cæterùm quis Canibus iftis, piarumnbsp;mentium deuotionem prodat amp; explicet?nbsp;Si difcerenolunt:quidadhuc nobis mole- loan t.nbsp;fti elfe non cédant ? quidlatratus fuos nonnbsp;præmunt? Sed infiftere malût paternis ve-ftigiis.

76. PrætereàjquiaMifTasdnfeftisSando- DeMifsisîi» rum,celebramus:ideô easnosSanâisof-ferre, femel anteamentitifunt: idquehîcnbsp;propofit. 72. repetunt. Neverocoganturnbsp;etiam tertio mentiri ; audiant D. Augud-.nbsp;lib.vlt. de ciuit.Dei cap.io. Nec erigimus,nbsp;inquit ibi,altaria ,in quibus facrificemusnbsp;Martyribus : fed vni Deo, amp; Martyrum amp;nbsp;noftrojfacrificiura immolamus; ad quodnbsp;facrificium, ficut homines Dei,qui m un-dum in cius confefsione vicerunt, fuo loco, amp;ordine nominantur: non tarnen à

E Sacer-,

DEFENSIO APOÜOGlÆ

Saccrdote qui facrificat, inuocanturjDco quippe5nóipfis,facrificat,quamiiisin memoria facrificet eorum. In eandem fcnté-tiain loquitur de ciuitat.lib. 8. cap. 27. amp;nbsp;tradatu in loan. 84.

DeMifTæ Mendaciutn odauum, quod noftra tauqmtate. ^ijpj|nQnconueniatcûea,quçfuerittem-poribus Auguftini ; hïc volunt, exiam an-tea citato loco,excufare,atque in nos tor-quere.Nimirüm Auguftinum negate San-dos, à Sacerdotc in Sacrificio inuocari:nbsp;nos veto eos inuocare. Refpondeo Auguftinum rede dicere, Sandos, inter facrifî-candum,non inuocari: ait tarnen eos, fuonbsp;»nbsp;nbsp;nbsp;loco amp; ordine nominari, quodifti dolofè

difsimulant. Deinde apertifsimè mentiû-tur,nos in Canone MÜTæ Sandos inuocare, legant primùm, deinde iudicent. No-minanturamp;comemorantur adhuc, fie ut amp; temporibus Auguftini, vt pro nobis o-rent, ficut idé loquitur citato loco, Trad.nbsp;84. in Ioan. Quod veto pluribus aliis riti-bus, noftram Miftamcelebramus,quamnbsp;Petrus, amp; poft eumaliqua multos annos,nbsp;omnes Epifeopi, amp; Sacerdotes ; nihil mutât facrificij fubftanriam. Si vultis, aduer-farij, offerte Sacrificium cum Petro, Clemente,

DE ADORAT. ET EIVS SPECIEB. mente, Gregorio, Auguftino amp;eorû fuc-cefroribusproximis.’quoscelebrâfleMir-fas ipfimer côceditis, propof.TJ.paulatimnbsp;inde intelligetis, quàm congrue Ecclefianbsp;cæremonias fuisordine temporibus ad-iecerit.

78. Nonum deniqiie mendacium, de vo- Devolunta. lütario cultu, vt cæterâjhîcpropof./q.du- ^cultiunbsp;plicanr. Nanicùmex Paulo nosadduce- Rom.8.nbsp;remus: DiligentibusDeum,omnia coo-perari in bonum. Ifti côtrà Pauium de Colis pafsionibus interpretari conati funtinbsp;Quia ramen vox,Omnia, facit, vt de aliisnbsp;quoque aóionibuSjfpontèjfiue fecundumnbsp;præcepta Dei præftitis necelTario accipia-tur ; eam interpretationem cito dimittût.nbsp;Sed volunt nos terrere hac colleâione. Sinbsp;omniaboniscooperanturin bonum:er-go amp; peccata. Negatur cófequentia. Omnia enim, ad ciufdem generis particularianbsp;per commodam diftributionem, phrafinbsp;Theologorum referri debet ; vt fit fenfus.nbsp;Omniabona; fiue præcepta fuerint,fiucnbsp;fpontepræftita.Nequeetiamignoramus, AiotiR. denbsp;peccatain bonum cedereSanctis;non per ciuic.Dsiji.nbsp;fe, fedfecundumaccidens. Quodifti fiin-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘h

tellexiffcntj nobis hauddubiè non obie-

E i ciifent.

DEFEMSIO APOL. DE ADOR. amp;c. ciffent. Debueruntprætereàamp; alios in A-pologiacitatos locosexaminare; præfer-timeuin,quieftEfa. 56. deEunuchis. De-Matth. 19. inde cogitarede cófiliis Euangelicis, Ca-flitate, Paupertate, Obedientia : qnodquenbsp;i.Cor.nbsp;nbsp;nbsp;Paulus præceptum Domini non habuerir;

tarnen Virginibus amp; Viduis fuaferitjvr co-tinerent. Quôditcm Potettatemhabue-rif,fororenimulieremcircumducédi,ac-cipiendiftipendium,comedcndi;nec ta-I. Cor. 9. men ea fit poteftate vfus : fed caftigaue-ritcorpus fuum, 8i in feruitutem redege-rit: quodq; non fecerit, quælicebant, fed Hebr. n. quæexpediebantmagis. Cogitent item,nbsp;quis præceperitjVt ali qui in Melotis pel-libus caprinis circumirent, errantes in fo-litudinibus, incauernisterræ, anguftiatinbsp;Scc. quorum tarnen ab Apoftolo vehemé-ter commendatur vitg fanâimoniajadeô,nbsp;vt mundusindignus fuerit ipforum con-uerfatione. Hæc hadenus de mendaciis,nbsp;in Hyperafpifte excufando, rctorqucndo-que repentis; fed ridiculèimpudenterqucnbsp;duplicatis. Eant ergo nunc amp; glorien-tur,fe mendacia obiedain nosnbsp;regefsifTe,

fiieram ; vt ifli fingulos articules exami-harentjfed tantùm vt relponderét: quam-obre fuam Theologiam,ex puris neganti-bus fabricati fint; exceptis hisjquæ negate hemo Chriftianus poteft. Refpondent ta-Jïien, noftram Theologiam ex abfurdis,nbsp;*tnpiis,Idololatricis,ethnicis,amp;Thalmu- Sas aftnbsp;dicis principiis conftituta: ideo ipfos me-fito eam negate: amp; fua themata Scripturænbsp;^eftimoniis confirmare. Verùm, quàm idnbsp;doâè, amp; verè refpondeant; hadenus de-daratû eft. Volumus nihilominùs ad ex-®tninatas appendicis obieâiones refpon-dere, ipfasq; argumétis ChriftianæTheo-logiæ; nô Iudaicæ,T urcicç,Hæreticçperfi-diæ præftigiis, atque cauillis ; afFatim con-ftabilire,ac defendere.

7 De Libero arbitrio. Palinodiam fonat ’pforumde lib.arb, hoc loci, propofnbsp;Confefsio. Quippe incipiunt diftinguere:nbsp;Vt liberum fit naturâ,ad morales aâiones:

E 3 iibe-

DEFENSÎO APPENDICI5 liberum ad peccandum, adeoq; propen-fum ; at non liberû ad adiones bonas (ad-dere debuerût, Deo gratas, amp; meritorias)nbsp;nifipergratiamhberetur. Satis hæc commode, ex D, Auguft. nobifeum didicerût;nbsp;non autéex præccptoribus, fuis Luth. 5cnbsp;Melancht. vt illiusfcruû teftatur arbitriû,nbsp;amp;36.art.in aflertionibus:huius loci Theologie! Tit.de libero arbitrio. Verume ani-maduerteretLedor,ipfosPalinodiâcan-tare,amp; noftram,de libero arbitrio,fenten-tiam fuffurari ; affingunt,nos côfiteri,pof-fe hominem, ex pu ris naturalibus, Deumnbsp;fuper omniadiligere. Affingunt,inquam»nbsp;quia multiplex quæftionis huius fentétianbsp;ell ; vti poteranr, ex prim, fec.qu. i op.art.nbsp;3. D.Thom. Deinde ex Alexand. Halenfînbsp;par. 3. fumm. qu. » 3. abfque difficultatenbsp;addifeere. Longum effet eam quæft. hîcnbsp;excutere.

80. De/z«/gt;«Mf(tz«y?rt/4.Fingunt,in /^.pro-pof. fua, nos inhærentem iunitiam, virtu-tes dicere propriâs. Deinde ridiculè,amp; inepte colligunr,Fidem ad i uftitiam reputa-ri: cùmfarisvideant ex Roman. 3. Fidetn effe ex mediis, quibus iuftitiâ, quæ ex Deonbsp;eft,apprehcndimus,nonipfamiuftici3m-

DE IDEA THEOLOG, LVTH.

Vt fciantverôjiuftos noseflc, iuftitiâîn-fufa; quæcft crcata qualitas,feu donû gratis triutn virtutura,Fidei,Spei,amp; Charita-tis-, amp;iiiftitiarahanc,bonisoperibus,(iue gt; virtucibusexornari,cuftodiri,augeri,per-fici: examinentScripturarteftimoniaRoman. 'ÿ. Charitas Dei, difFufa eft in cordi-busnoftris. Item: Abliitieftis,fandifica-ti eftis. 1. Corinth, d. Rurfum : Qnptquotnbsp;inChriftum Baptizatieftis, Chriftum in-duiftis. Roman. 6. Prsterea: lam non vino ego, fed viuitin me Chriftus. Galat. 2^nbsp;Adhsc : Q^ii iuftus, qui fandus eft; iuftifi-cctur,amp;fandificeturadhuc. Apocal. 22,nbsp;Et pluraalia de perfedione, Colof. 1.4.nbsp;a.Timoth. 3. Matthsi j 9. Moxcogitent;nbsp;Si non eft in nobis inhabitans gratia;quo-modd per gradam liberatutn arbitriumnbsp;cft,vt beneagerepofsit? Et quid ill ud ft-bi velit : Per quern accepimus gratiam.nbsp;Roman, i. Item : Vt inhabitet in me vir-tusChrifti. 2, Corinth. 12. Et Roman. S*nbsp;Propter inhabitantem Spiritum eius innbsp;vobis. Nihil hie de imputatione : fed denbsp;reali inexiftentia, poffefsioneque Chrifti,

amp; gratis Dei incordibus noftris. Pecca- Nou ph». u,qus Deus remittitjuon imputat.Fidcm

£ 4 in

DEFENSIO APPENDICIS

Roni.4. ïnChriftum,tanti Deusæftimat,acrepu-Pûl, 31. tat; vt credentem, aólu fidei formatæjgra-tiâjiiiftinaque dignutn faciat: fed Fides iu-flitia non eft ipfa: pra:fertim,fi aöum credend! ; non infiifum amp; formatum habitü intelligas.

81. DefohiFide^. Oftendimusfupràjpro-pofif. i7. ne in iuftificationis quidem fun-damento ( quod iacitur,quando ex impio fit iufius ; pergratiam,autin Baptifmo.autnbsp;extra enndem, in necefsitate, à Deo infu-fam)Fidem folam fufficere. Quippe, fidenbsp;Tridé?Sefr loquimurjrcquiritur primo Fides:nbsp;6. cap, 6. ' de qua Heb. ƒ. Deinde Poenitentia, de ad-mifsisanteapeccatis. Aftor. 2. Adhæc a-mor amp; defiderium ; vt in Magdalena, Luc.

7. Confenfus arbitri j, fiue volutatis. Apo-cal. 3. Quippe nemo iuftificatur inuitus. Auguft. de verbis Apoft. Serm. Ethæcnbsp;quidem de difpofitione hominis. Doce-ant iam ifti, fi feiunt, de eiufdem iuftificationis caufa meritoria, efficiente, forma-li,inftrumentali,amp; fimilibus : quarum nosnbsp;obiter meminimus in Appendice catenu-la:noftræ, exprobatisaudoribus. Itavides, nequaquam in Sola Fide, noftracon-fiftereiuftificationem : mulro vero minusnbsp;re tri-

DE IDEA THEOLOG. LVTH. yetributionem gloriæj vtexfeqiiéti titulonbsp;iwteiliges.

82. Dep^alore oj^erttrnboftDruftt. Confiten-tur,opera bona,neceflaria efle ad fidei te-ftificationem:nihil verb facere ad beatitu-dincm confequendam : eö,quödChriftus Cam nobismcritusfit. Digna verb Theo-logis ratio negationis.Sedeam mox con-firmare volunt impofsibilitate præceptinbsp;de dileédone : amp; fencentia Efaiæ de iuftitia Efai.64.nbsp;operunijpræcedente iuftificationem. Re-'nbsp;fpondemus primb: efle quidem Chriflumnbsp;fufficienter nobis meritum vitâæternam:nbsp;at non omneseam confequi, tametfi cre-dant;iiixtaillud: Nonomnisquidicitmi- Matth.;.nbsp;hiDomine, Domine, intrabitinregnutnnbsp;cœlorum ; fed qui facit voluntatem patrisnbsp;tnei,quiin cœliseft. Valere præterea ebnbsp;opera bona, manifefte' teftantur fcript.nbsp;Matth, tp.fi vis ad vitam ingredi amp;c.Sap.3.nbsp;Bonorum operum gloriofus eft fruöus.nbsp;Ibi.20. Redder Deus mercedcm laborum

E j diftin-

BEFENSIO APPENDICIS difttnöionem operum præcedentium iu-ftificationem, amp; eorum quar fequuntur.nbsp;Priora valencnihilad falutem : pofterioranbsp;vero multiim ; vt oftenfiun eft.

• 83. DeEuAngeiio, Cùmobiiceremus,ne-gareiftoSjEuangeliurn præcipere opera:nbsp;contrarefpódent, aliud elle Euangeliuni*nbsp;propriè fumptum,aliud fcripta Euangeli-ftarum.Eia quàm acutè.Sed concedamus,nbsp;Euangelij, amp; legis Euangelicç Etyma dif-ferre:nunquidideofcriptaEuangeliftarû,nbsp;amp; Apoftolorumj in quibus de operibusnbsp;bonis plurima præcipiuntur; Euangeliumnbsp;non funt ? amp; ad nos nihil, nifi in dotSrinanbsp;pœnitentiç,r»ttinent?Cæterùmdiftin(Sio-nem hanc,nec Apoftolis,neq; Theologo-rumquifquam alius, perfebrim etiafom-niauit,nedum docuit. Cæterafuprà, amp;in-fràde Operibus.

• 84. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiii. Diunegarunt,aH-quam efte viiibilem Eeclefiajat nunc con-cedunntamen vtefFugiantjrurfum negantnbsp;cognofci,qui in indiuiduo Ecclefia lint.nbsp;Ecce quot latebras quærunt. Si in indiuiduo nefcitur, qui Ecclefia fint: quomodó

MattlhiS. adEcclefiamcófugiemus indubiis fidei? quomodo fratié dcnunciabim^Ecclefiæi*nbsp;Nun-

DE IDEA THEOLOG. LVTFT.

Nunquid inuifi funt,quos DeusDodores, Eplipr4. PaftoreSjRedoreSjPrçpofitosEcclefiçfug AAor.io.nbsp;côftituit? Nunquid Ecclefiae magifterium,nbsp;àtemporibus Apoftolorum, in hune vfqjnbsp;diemjfinecertacognitionePrçpofitorumnbsp;eiustranfadum eft? Quisporro verorumnbsp;interpretum, Articulum Symbol:deEc-cIefia,defolaeledorumEcclefiainterpre-tatuseft? Scimus tarnen aliter Ecclefiamnbsp;accipi,fidefolis loquamur eledis:aliternbsp;cùtn de hac militanti fit fermo.Plura legâtnbsp;in Defenfione difpucationis, deEccIcfianbsp;militante R.P.HenriciBlyfferaij amp;c.

8ç. Denfibili Cavité, Ptoptereanimirùm tàmdifficulter concedunt,vifibilem eflenbsp;Ecclefiam; ne pariter confiterioporteat,nbsp;habere earn vifibile caput. Sed de hoc re-lponfumeftfuprà,prop.3.4./.amp;tf.

86. Demlt;dism£cdeftlt;i. Eadem quoq; ratio fuit,curnegarent malos in Ecclefia efle.nbsp;At hîc diftindionem afFerunt, conceden-tes efle in vifibili Ecclefia malos ; in Ecclefia eledorum non efle. Sed quis déco du-bitauit vnquam? Verùm alia fuit ipfis rationbsp;curnegarent: fcilicet, vtexcluderent abnbsp;Ecclefia Præpofitos,amp; Redores Rom.Ec-clefiæ, inter quos aliqui fortafscnonvtinbsp;opor-

DEFENSIO APPENDICIS oportuit, vixerunt. At,quid ad officij par-tesidattinet? Videprop.88.

S7. De Petro ^^oßolo.Scimas multos ifto-rum negafle, Petrü fuifle Romæ; at hi ali-quanto modeftiusjtamen folita tergiuer-fatione,nec negate volunt, nec affirmare; ne aut mendacij, aut incôftantiæ conuin-cantur;vtoIimIudfi.Matt.2i.Calumnian-turtamé eius fucceflbres Pontifices,quodnbsp;poteftatem,amp;diuitias,ContraApoftolicunbsp;€xemplum,vfurpäfint. Primùm iubemusnbsp;ipfos diftinguere tempora, iuxta fenten-tiam D. Auguft.lib. de correäione Dona-tiftarum: Deinde feipfos fpeftare, quantanbsp;humilitate,fobrietate,caftirate, deuotio-ne feäentur Apoftolos. Nos noftra, apudnbsp;quosoportetjtuebimur.Legantverofu-prà citatos de Primatu.

88. DeE^ifcopis. Negantetiamnum,Epi-fcopos effe fucceflbres Apoftolorumjquia fuccefsio fit operisApoftolici,non loci acnbsp;dignitatis.Sed indoäifsima cauillatio hgcnbsp;eft: Primo namque docendi officium,nonnbsp;EplieC4. ad foIosEpifcopos Scriptura rctulit; fednbsp;præter ipfos, Doâorû quoq; meminit, amp;nbsp;Paftorum,in fuo ordine,ac gradu.Deindenbsp;fuccefsio in officio publico, non eius efl,nbsp;qui

DE IDEA THEOLOG. LVTH, quipoffetfimiliterprçefle;fedeius;quile- Hebr.^.nbsp;gitimè vocatur,amp;in locum prions fuffici-tur.Neq; executio omniû quæofficij funt,nbsp;per eumiprum,qui officium gerit necefla-riô fit:fed alia ipfe prgfi:at,alia mandat aliisnbsp;preftanda.Cæterùm non obfcurè hîc con-fitentur : Epifcopos noftros loca Apofto-lorum teuere. Et meritô: qua de re ampli*nbsp;confulant D. Aug. de Trinirate amp; Vnitatcnbsp;Dei,ca.4.Epiftolam Ignatij ad Traliënfes.nbsp;Epiphanium, Irenæum, Eufebium, Nice-phorum,Platinam, cæterosq;, qui de fuc-cefsione bac verifsimè teftati funr. Si ergonbsp;Epifcopi noftri, loca Apoftolorum tenêt,nbsp;quomodô ifti in ea fe volunt intrudere?nbsp;aliasq;, quas Apoftoli non pofuerunr,eri-gerecathedras? Numerentautéjfifciunr,nbsp;fuosordine Epifcopos; quemadmodùm côtr*nbsp;Oos numeramus noftros, qui amp; loco, Sc Myfolytur-opere Apoftolisfucceflerunr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S“*’

De Conciliis er SS. Patrum auÜoritate.^, Idemomnino refpôdent,quodfuprà:Effenbsp;fcilicet affentiendum eisin his,quç fecun-dùm fcripturam doceant,atq; décernant.nbsp;Volunt verb ipfi, horum efle iudices. Sednbsp;benè habet,quia iudicij huius tcmcrarij amp;nbsp;amp; iniqui, executionem nullam obtinent,nbsp;præter-

DEFENSIO APPENDÏCIS præterquâin Scholis fuisjin quibus quan-diu volent, triumphent.

50. DelibrisCanonicis. Calumniantur Có-cilium Tridentinum, quod fcire non po-tuerit, qui libri Canonici fint,quiue min’. Sed, obfecro, quis iftis dicit, qui libri Canonici fint,quiue minus ? Nunquid Concilium Tridentinum ,aliquos libros Ca-nonicos fecit, qui anteain Canone nonnbsp;fuerant? Cum ergo nefciant.-quamobremnbsp;in Canonem,fuperioribus temporibus;nbsp;libri aliqui,de quibus diu fuerat dubitatö,nbsp;relati fintjdifcere priùs oportuit, quànxnbsp;cauillari.

pi. De Lingua'vfumEcdefttt. Neganthïc, prop. 87.fe vfum linguae prohibcremó elfenbsp;tarnen in peragendis facris ad populum,nbsp;linguavtendum,cenfent: Sediftorumfi-gmentu eft ; nulla alia refponfione dignö,nbsp;quàm vt dicamus: ita vifum eft Ecclefiae,nbsp;partim nefacrain vulgare lingiuam translata, vfu vilelcerent : partim ne vulgus, adnbsp;pertraâanda facra temerè,amp; fua cum per-Reg.i Ç. nicie, vt Saul,irrueret; partim denique,vtnbsp;eiretvna,amp;conftans omniüEcclefiarum,nbsp;in toto orbe colendi Dei forma, ac ratio.nbsp;Hjc Catholicis fufficiantdftos non mora-mur;

DE IDEA THEOLOG. LVTH. mufiquijvt fatui,non recipiunt verba pru-dentiç;nifi dixcris ea quç verfantur in cor-de eorum. Vide Dialogum Card. Hofij denbsp;Sacro vernacule legende: Sclibelkim Pat.nbsp;Ioan. Ledefimæ, de re eadem cófcriptum.

• 92. De Gratia Sacramentorum, Conceduntnbsp;tandem, Sacramenta graciam conferre:nbsp;non ramen ex opere operate ; fed ex fidenbsp;vtentis. Miror infeitiâ. Nam quid eft opus Confulenbsp;operatum in Sacramentis, nifi meritum Theologo»nbsp;Chrifti eiusqueapplicatio.’Si ergo non ex cThTnCa-opere operate, fed fide vtentis,gratiam non. Miff«nbsp;Sacramenta conferunt ; potior eft fidesnbsp;vtentis,meritoChrifti. Atputoeosigno-

rare,quid fit opus operatum: idcircodo-nabimusinfeitiam. Dicimus itaque,Sa-craraentacóferre gratiam ex opere operate; fed non nifi habentibusfidem. Hîc fortuitôadmoneor,vtquæramexiftis: Sinbsp;gratia in Sacramentis conferatur, quo-xnodo fola fides reputeturadiuftificatio-né ? quis enim eius gratiæ futurus eft vfus?

• 93. DefeptenarioSacrameatorum. Huncad-huc negant : tantumque duo confitenturînbsp;nulla alia ratione moti.quàm quod plçra-queexiftisfeptem,nullahabeantelemen-ta: deinde quædam fuifte ritus certoruin

tempo*

DEFENSIO AEPENDîCîS temporum. Refpondemus primo,ipfosnbsp;jgnorare fepcuplicem gratiam,quçEccle-fiæ in generali necelTaria eft ; cuius legun-turmultæ figurar.Num.8.4.Reg.5.Zach.3.nbsp;Matt.i5.Apoc.i3.amp;y.Rationesetiamnonnbsp;didicerunc necefsitatis,congruentiæ, amp;nbsp;ordinis huius feptenarij; ex 4. Sent, dift, t.nbsp;LegatTheo Deinde réméré negant,habere fingulaSa-1quot;SO8. cramentafuaelementarhoceftjcareremanbsp;ftp™ Sacra-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; formä fua. Prætercà abfurdum eft

menrRegis affirmarezritusquofdam, aliquorü dun-d”ftnSÓne' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuiffe temporu : vt fupràoftendimus

RofFenfis. propo.3y.3nifiEcclefiæintercédât auétoritas.Hîc rurfum inCalumniâ erumpunt: obiicientes Baptifmum; campana-VidePonti- rum,amp; bencdidionem ciborum: quorumnbsp;” illudmendaciueft; exignorantia,amp;vulginbsp;2.Tim.4. erroreprofedu:hocftultitia. Quidenimnbsp;impedit,quid prohibet,ne cibi benedica-Adhæc infimulant nos mutilationisnbsp;cœngDominicç.Refpondeocontrà:ipfosnbsp;Chrifti inftitutionem,amp;ignorare,amp;ini-quifsimè abolcre. Quippe Chriftiis,con-fecrauit,amp;obtulit: cœnam inftituens,amp;nbsp;pafsionis memoriam commendans. Iftinbsp;confecrare no poflïint,tametfi velintjquianbsp;poteftatedeftituunturjoft'erreetiänolür.

Pro-

DE IDEA THEOLOG. LVTH.

Proptereacœnçquidem mcmoriam exte-rius, at fine re Sac ramend,celebrant:paf-fionis verô nullam : nifi quôd verbis earn, in peccandi licentiam atq; prætextum an-nundentjdiligenterq; commendent.Nosnbsp;verô nô verbis tâtùm, fed amp; rebus vtrum-quepræftamus.-ficutipfemetSaluator fecit,atq; inftituit. vt fuprà de Miifa prop.j o.nbsp;ludicent ergoChriftiani quicunq;,nos,annbsp;ifti,inftitutionem Chrifti mutiIent.Com-municatio verô fub vna ipecie nihil derogat rei Sacramenti;ficutnecfubambabusnbsp;aliquid addinad facrificij auté perfeâionénbsp;ambx funt neceffariæ,dift. 2.ca.Comperi-mus.deconfecr. Cætera ex recentioribusnbsp;petere licebit.

54. Dcgrdüa Peccatum in Bapti-fmo ita tolli adhuc cenfent; nô vt non fit, fed vt nô imputetur : abutentes manifeftanbsp;impùdentiâ Verbis D. Auguftini, qui non Ang.denude remanente peccato in Baptizatis,fednbsp;de concupifeentia ac fomite locutus eft: 25.nbsp;quam amp; eodem,ca. 2?.amp; pafsim contra lu-Hanum Pelag. peccatum eiTenegat. Nam anwa ad-loco citato Aug. dicit : tolli concupifeen- wonui.nbsp;dam ; non,vt non fit (Luth.amp;Tub.adduntnbsp;peccatum)fed vt non imputetur in pecca-tû, Aâujin quit alias,manet,tranfit autem

F ceatUtf

DEEENSIO APPENDICIS luiFànfiPe*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinde, quod omnia peccatatol-

Ug. Ii,6.c.8. lantur in Baptifmo ; tollantur, inquam, amp; £lt;?gt;? »• expurgentur, amp; confumantur ; idem teftisnbsp;'5°* eftjCÓtraduasepift.PelagianorumadBo-nifacium,li.t.c.t j.Sdtq.VideRofFenfem,nbsp;contrafecundumLuth.articulum.Répéténbsp;quæ contra imputatiuam iuHitiam anteanbsp;diximus,prop.80.

DeSacerdotioexteriori. Non audentnegate minifterium verbi,amp; Sacramentoru; àChrifto inftitutum,amp; ab Apoftolis exer-ciutum ; certis, amp; légitimé vocatis perfo-nis committendû efle.Tamen ftudio con-tradicendi excæcati.EccIefiæ noftrç voca-tionem dcridet; folumq; fpirituale Sacer-dotium concedunt. At de Sacerdotio exteriori,amp;legitimavocationeminiftrorumnbsp;fuprà difleruimus, prop.25.amp; 30. Verùmnbsp;adhuc miror,quomodo feaudeantin mi-niftris Ecclefiç numerare;cùm à tempori-bus Apoftolorum,ad Lutheri vfq; tempora,Catholicorum nullus in Eccicfiç minifterium, eo, quo ipfi modo,fele intruferit.nbsp;Teftor hiftorias, amp; décréta, adeoq; totiusnbsp;Ecclefiaf morem, amp; obferuationem. Parinbsp;deinde dementia,obedientiam Epifcopisnbsp;negant: quia non doceant fecundùm verbum Dei. Ipfîs, fcilicet, céforibusjvtfupranbsp;often-

DE IDEA THEOLOG. LVTH.

oßendimus læpe.In propoßdeinde 95.ne-gant Matrimonium efle Sacramétum; cui refpondimusfuprà, 35.

ç6. DeCarcmoniis. Admittiinteflealignas neceflariasifuo veto more damnât Ponti-ficias, quas nondû intelligunt. Confulancnbsp;Rationale Diuinorum officiorû: fciantq;,nbsp;ftultorû efle eacontemnere,quç nondumnbsp;didicerint. ludicent autem cordati viri:nbsp;nûmne præftet,cultû in Ecclefia Deo debinbsp;tum,vifis quibufdaCçremoniis commen-datioré aftanti plebi reddere, quàm com-munem habere méfam Domini,cum do-meftica ? nihilq; difcernere inter Parafce-uen,amp; Dominica Pafcha? inter Chriftum,nbsp;amp; Apoftolos ? Inter præfentiam fponfi, amp;nbsp;eiusabfentiam ? Sedfruftrà hæccumiftisnbsp;confero,qin in liminc oft'endunt,vt ad cetera,quç in domo funt,nequeât attingere.nbsp;Difcantprimû intelligere, quid Euangelijnbsp;doârina ànobis requirat; quid inter fidénbsp;amp; opéra interfit; Difcât agere pœnitentiâ, vide infrànbsp;amp; quanta pietate fit opus, vt Deo placerenbsp;pofsim’; tu eis facile perfuadebimus alia.

97. De VolkMonafticis. Damnant hæcfu-perflitionis,amp; impietatis. Sed refpôdeant illis. Hier. Ambr. Aug.Greg.libris de præ-cellétiavirginitatisjviduitatis: Bafil.Hier.

F a Auglt;

DEFENSIO APPENDICIS

Angudin Aug.in Regulis Monachorü:amp; in epiftolii PüKijz, adalios,amp;alios: Chryfo. in vituperatoresnbsp;vitç monafticç libris trib®: Hiftoriadc Pannbsp;pertate,Caftitatc,ObedientiaPauli,amp;An-tonijjprimorumEremitarûj^cçterorumq;nbsp;tot millium Monachorum, amp;fanótarumnbsp;x.Cor,6. virginü.RelpondeatillisPauIus,inquiens:nbsp;exhibeamus nofmetipfos fient Dei mini-ftrosjin niultapatiétia,in ieiuniis,vigiliis,nbsp;labonbus,inCaftitate,in Charitatc amp;c.Etnbsp;Matth.19. Chriftus: Si vis perfeauseflejvade, vendenbsp;omnia quæ pofsides, da pauperibus, veni.nbsp;Si fequere me. Vide prop.fuprà 78.34.

ÿ8. Delnduîgentiis. Damnant has quoq;gt; fuo more, exignorata diftindione plena-riçremifsionis peccatorumamp; pœnarnm,ànbsp;parte Chrifti,ceu meritorig caufæ; amp; earnnbsp;indulgentiarû,qiiç pertinent ad expiatio-né pœnaru, quas propter admifla peccatanbsp;poftacceptumBaptifma,fuftinerealiôquinbsp;Apocal.18. oporteret. Scitûenimeft,quia quantumnbsp;fuerimusin delitiis,tantum irrogatum irinbsp;tormenti,amp; ludûs. Sed quia hoc loci nonnbsp;pofiuntoîadici, petâtifti.qui credere no-4.Sentdift, lût,exThcologiscætera.Vide fup.jpp.48.

DeSu^erflftisSS.meritis.l^ega.ntAduet' farij hæc omninô ; decepti collationc me-ncorutn,adfucurz beatitudinis retribu-tionem.*

DE IDEA THEOLOG. LVTH. tionem: cùm nos eaconferamus cum his,nbsp;quæ debuerunt SS.facereâuxta communenbsp;intelligentiam præceptorum:deinde cumnbsp;promifsionib®,accepcationeq; Dei. Pluranbsp;ergo eos feciffe quàm debuerunt, in con-feffo eft : alioqui paria eflent beatoru me-rita.VideD.Aug.Q^ft.inExod.li.2.c.i49,nbsp;EtcontraFauftumManichçumli.2o.c.2i.nbsp;Deindeperpédantjquomodô Pauluscen- î.Cor.î.’nbsp;feat, Sandorum, qui étant in Hieruûlemnbsp;pietatisabundantiam; pofte diuitum Co-rinthiorû inopiam fupplere. Cæteracon-ftant ex præcedentibus.

• 100. DeDiebusfefiit. Non audentnegatenbsp;obferuationem dierum feftorû. Attamennbsp;fua volût libertate vti. Eant crgo,amp; quidénbsp;ocietur hic,alter laborer ; hic ieiunct, iftenbsp;ebriusfit. Liberum quidem Ecclefiæ fuienbsp;ordinäre dies, quos nouerat expedire : adnbsp;folam ergo pertinet eofdem immutare;nbsp;non ad quamlibet Ecclefîam particularé,nbsp;Vt fupràpropof 46.

• 101. De .AJIum^tione P'irgwis. Nolunteamnbsp;hoc loci prop.p9.negare,cùm articulus fi-dei non fit: tarnen verfu quodam, amp; Anti-phona ementita fcurriliter.cludunt: at nihil mirum. Nam quomodô de bonis,cùmnbsp;fintipfimalijbenèpoftiintfentire?

F 3 loî.Pc

DEFENS.IO APPENDICIS

loî. DeConce^tîoneeiiifde.Quicqindhonoris in hoc continetur, noninuidentDei-paræ Virgini. Déclinant tarnen in partem negâtem.AtquiinScholisTheoIogorumnbsp;verfatus non eft, eum monerc vifum eft,vCnbsp;acquiefcatTraditioni CôcilijTrid.Sefs.y.

• 103. DeCœlibatuPauli.'biçcii huncillibéternbsp;concedunt,côtraplgrofq;iymn:iiftasfuos.nbsp;Redeunt tarnen ad vomitum: quodnonnbsp;tantùm incontinétiam aliquorum ex no-ftris contumeliosè profcindunt;fed amp; to-tam Eccleßä hærefeos damnant; quia nu»

Palpabile ptüsinterdicat. Scilicet damnat nuptias, médatium, cùmeos,quialtaris feminifteriomanci-

Cætera

vide fuprà, prop. 52*

• 104. DeComburendis Hareticis. Quia fe,abnbsp;Ecclefia hæreticos fciuntefledeclaratos;nbsp;ideo nolût admittere vt côburantunaliô-quinoinuitè datent. VideD.Aug.contranbsp;cpift.Parmen.li.i.c.7.Epift.48.ad Vincen-tium:amp;Alfonfdepœnishæreticorum.

• 105. De Cum^JTOfnortuis, cr Purgaterio. Ne-gant Aduerfarij hæc,vt amp; præceptores fui.nbsp;At no fatis legerunt D. Auguft.de cura pronbsp;mortuis:de ciuitate Dei,li.2o.ca.^.amp; li. 2 *.nbsp;c.24.Nec interprétés in Matr.ii.amp;i.Cor.j.nbsp;Neq; Orig.Hom.S.in Lucam.NonTcrtul.

DE IDEA THEOLOG. LVTH.

de exhortatione Caftitatis.Non Cypr.lib» 4.epift.5;.Non Chryf ca. i .ad Phil.Hom.j.nbsp;Non loan. Damafc. in Serm.de his, qui innbsp;fide bine migrârunt.Necdeniq;Ioan.Ga-retij Catalogum teftimoniorum, de curanbsp;pro morcuis.Sed redibuntadfolitam ter-giuerfationem: Patres hîc nonaudimus.nbsp;Quid ergo nos?Lutherû,cçterosq; profa-nosNouatores,hæreticos,amp; feurras audienbsp;m’? abfit.Quod ergo teftimonia de duob’Lege Gabr*nbsp;Iocis;altero beatorû,amp; damnatorû altero “^^^***nbsp;coaceruant; inanis eft fine feientia labor.nbsp;Namamp;SS.Patresiftalegerunt:non tarnennbsp;inuenerûtprohiberi purgatorij pcenas,amp;nbsp;curâpro mortuis: quinimô aliis feriptursenbsp;locis eam conftitui piè fenferunt, amp; reâènbsp;qui voler,legat citatos. Vrgent poftremô,nbsp;quapœnâ purgandifint,qui vixerint extremis munditemporibus? Scimus,6x4-Sentent.dift.45. Ipfi verb difeant.

lod. De Judiciofecundùnt opéra. Non audenc negate, Deum fecundùm opera iudicatu-rumrcùm amp; Apofi.i.Cor.j, amp; Proph.Pfal.nbsp;6i.amp;Sap.Eccl.26.eius aperte' memincrint:nbsp;tamé ne contradicere fuæ foli fidei depre-hendanturjnegantretributionem fieri fecundùm opera. Atquiseositadocuitdi-fiinguere? Si vita æterna non datur fecun-F 4 dùm

DEFENSIO APPENDICIS dùm opera, quid ergo aliud datur his, quinbsp;iudicantur fecundùni eaquægefleruntiunbsp;corpore. Quinimô fecûdùm opera fit re-tributio,non fidem, quippe merces labo-rumeftjuonfidei; nifi fidem inter operanbsp;numerate quoq; placeat. quippe vna omnium eft fides, diuerfa tarnen mérita. Autnbsp;oftendant,quæ inter credentcs diftindionbsp;fit,nifi officiis, morû pietate, amp; fanditatenbsp;alter alterum antccellat?Hinc nempe aliænbsp;Virgines,quædam viduæ, cæteri côiugati.nbsp;HincEpifcopi,Dodores,Sacerdotes,Mo-nachi.HincM3giftratus,Parentes,fubdiri.nbsp;Quibusfingulis peculiaria, ScdifFerentianbsp;prgmia fcripturç promittunt,nô quia cre-dûtded propter diuerfos labores, qu os adnbsp;Ecclefiæ vtilitaté,amp; gloria Dei impendûf.nbsp;Lucrum quinq;, amp; decern talentorû ; nonnbsp;fidei,fed iuftitiæ eft,ex fide fecundû opera.nbsp;Propterea in formula extremi iudicii,quânbsp;Saluatoribidem edidit, folùm fit mentionbsp;operum mifericordiæ,nô fidei.Qua:,quo-modô intelligenda fit, exD. Augufiino denbsp;fide amp; operibus,c. t $.cognofcere ampliùsnbsp;licebit. Vide locum fequentem.

107. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Damnari, nifi qui non tredat ;

Adhuc pertinaciter conatur obtinere : cû tarnen conftet plurimos damnari Chri-ftiano-

DE IDEA THEOLOG. LVTH.

ftianorû,qui crediderunt. At negant adul- i. Cor. « teros habere fidemamp;fiduciamillam J quâ Watth. 25-,nbsp;faluanturfideles.Oporfet,vtnegent:aliô- Luc. »2.nbsp;qui fola ipforum fides, cum affertionc hacnbsp;totaq; adeô Theologia fuacorruet.Nobisnbsp;aût confiât,fceleratifsimos quosq; omnia Jnéfidei,innbsp;credere, quæ credût cæteri.Vnde ait Apo- hiftoricâ, amp;nbsp;ftolus:Sihabueroomnemfidem:Omnemnbsp;dicitamp;c. Obid,quiafiduciaaccipiédære- «librirecc-mifsionispcccatorum,amp;folainChriftumnbsp;fide,abutuntur;deq;mifericordiaDei ni-miû pra:fumût,amp; benè agcre omittuntjid- ca.21 .amp; 2 6.nbsp;circô cum hæreticis amp; infidelibus damna- amp;*q‘*^^*nbsp;tur. Solaitaqjfiduciaprorfuscorruit. Aut cap.f4r»5’nbsp;dicant ifii: an aliquis tàm infipiés fît,vt ne- * *nbsp;fciat difcernere infidèles,incrédules,T ureas, Hæreticos,Schifmaticos ; à peccatorenbsp;Chriftiano,adultero,ebriofo? Certè,quê-admodùm hos peccatores Catholicos,nô chrifiiana,nbsp;libérât, ncq; feruat àdamnatione fides fo- ca.ij.amp;i4,nbsp;la:ita alios pios non fola beat. Etcurfiuntnbsp;opera, fi nullus eorû, in retributione glo-riæ reljpeâus efi.'’Cur fapiens cefet,bonorum laborû Gloriofum effe frudum: fi ni- Sap. 3.

hil merentur, nihil valent ? Dementia efi. QuodveroadLatronis, amp; ludæexemplanbsp;attinet; feimuseffeextremæ necefsitatis,nbsp;acmalitiæ fpeâacula: inquænonomnesnbsp;F $ iufsi-

DE IDEA THEOL. LVTM. DEFEN. AFPE«. iufsimus, nec fetn^ refpicere ; fed in Chri-fti, Apoftolorum, reliquorumq; Sandorunbsp;fidem, mores, ac couerfationé. Audi ergonbsp;dodâittorumcoMedioné. Latroni fufte-citfidesjVtChrittofrueretur. Omnibus ernbsp;go fimiliter fufficit. Sophifticatio à parti-culari advniuerfaleaffirmans. Non ergonbsp;omnes, ad Latronis exemplum,quotquotnbsp;faluantur,faluté,beatitudinemq;accipiûc;nbsp;quemadmodùm plurimi etiâ damnantur,nbsp;qui peccatum ludæ non habent.

» O 8. De Indice Controuerftarum S^irituum. Abfoluto Hyperafpifte fuo, prouocat ad-uerfarius ad Tribunal Dei ; vt incauris im-ponat occulco iudicio. Crederê ipfum ze-lo addifcendg veritatis Catholicg (tametfinbsp;Rom. 10. fine fcientia, vt de ludæis Apoftolus quoq;nbsp;locutuseft)nônihil moueri: nifîtàm pro-digiofas abfurditates; fine fenfu, amp; ratio-ne,quod dicitur,euomuiflet. Donabimusnbsp;tarnen amp; iniuriam banc, quia in hærefi na-tus, educatusjinftitutus, exercitatus ; nonnbsp;fua,fed prçceptorû fcommata,calumnias,nbsp;diras,plafphemias repetiuit,amp; egefsit.Sednbsp;hæcpræteropinionem.Sciendûverô,nonnbsp;iufsifleDeum, indubiisadfuum tribunalnbsp;appellate ; fed ad lege, amp; Sacerdoté, Deut.nbsp;ly.Malach, Z. Ad Ecclefiam, Mattfa. v 8. Ad

Patres

PEROR4TIO.

Patres amp; Seniores Deut. 3 2. Ezech.44. Ad eosquifedent in Cathedra. Matth. 23. Etnbsp;Paulus, cum Apoftolis,fuum Euangeliumnbsp;contulit.Gal.2. Quiamp;monetjVtvnoPro-pheta loquente, cæteri diiudicent. x.Cor.nbsp;14. Ha:reticorüergomoseft,ab Ecclefiaenbsp;iudicio, ad occultum Dei, ne fallacia de-prehendatur, appellate.

PERORATIO.

Loriatur Aduerfarius in Perorations fua; fefolidis,ac immotis Sacrolanögnbsp;Scripturæ fundamentis defenfione fuamnbsp;inftituifl'e : cùm nos cotrà nihil firmi amp; fo-lidiexeadéafferre, in confutationé ipfo-rum queamus. Atprimü fciant,nihil nosnbsp;ifta iadantiâ inani cômouerijcùm hæreti-cis omnibus perquàm familiare fuerit, vtnbsp;fibi folis ScripturïB auâoritatem vendica-rét. Vide TertulLaduerfüs Praxcan.-eundcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nb.«.

depræfcriptionibus.D.Auguft. inl’fal.io. côtrahæreG deGene.adliterâlib.7.cap.p. Quàm verônbsp;doéiè. Si reuerenter feripturas traâét hæ- vide inqui-retici hodierni; dudum eft à noftris anno- fitioné Ede-tatum:amp; nos in fingulis prope locis haâe- vfq^ad 27’’nbsp;nus traftatisjObiter monuiraus.Equidemnbsp;non fuperbèquæro Indicé Deum, fed Ec-clcfiam J cui,fi placeam, difplicere illi non

PERORATIO.

poffutn: Sin difpliceam; nihil iuuatad Dei appellaretribunal. Cæterû,quiainfine tänbsp;prçclari laboris,vnum ànobis toto portulan tim perio (quod ex verborû longa pol-licitatione, montis inftar parturientis, denbsp;præcipuo quodam fidei articulo futurumnbsp;îperabam: fedin Pfalterium Mariæ tandem defiit. Quta,inquâ,qua:ru nt; quid denbsp;eodem Pfalterio, amp; de cæteris attributisnbsp;Deiparæ Virginis; ceu funt, Adiutrix, Mediatrix,Redemptrix,Aduocatrix,amp;pIuri-maalia;in Scripturis legerimusPRefpôde-p, Augnfl, mus primo,lêpofitoaffedu,nihil indigerenbsp;oftiî^quæ fcripturæ Sacræ audoritateexprefla;

cùmpertineât ad traditiones. Deinde ipfi, vt hæretici, admittendi nô funt, vt ad fcri-pturas, vnà nobifcum prouocét, cùm finenbsp;De pratfcri-fcriptura(vtTertullianus loquitur) ipfosnbsp;fJshære^' fcripturas nôpertinere, noftradefiniatnbsp;fententia.Quiatamenea,quætraduntur,nbsp;fcripturæ Sacræ repugnare no debentjagènbsp;videamus : quomodô Pfalteriaamp;Rofarianbsp;D.Virginis,cûScripturacôfentiât.Nônnenbsp;Dominica precatio, Salutatio Angelica,nbsp;Symbolû Apoftolorum, è Scripturis probata funt? quis autê iurè prohibeat: ne ter,nbsp;aut decies,aut tricies,aut quinquagies, cedes, trecentiesjffpiusq; vno die cômemo-ren-

P E R o R T I o.

rentnr,amp;recitentur? Præfertimcùm nu-meri eiufmodi,quippiâin fe arcani conti-neant.Nunquid Laicus,qui literas non di-dicitjcontentus erit,femel in die fefto,auc alio quocunq;,orationem orare Domini-cam, fi alias non didicerit ? Quibûsnâ ipfcnbsp;verbis doxologias, meditationesque fuasnbsp;inftituet,qui ne de his» quæ ante pedes fût,nbsp;fermoné proferre didicic ? Licet ergo piisnbsp;hæc,pro cuiusq; deuotione,rcpetere, itaq;nbsp;benefacere. Tu,ne prohibeasjfed fi potes, Prouer.j.nbsp;benefac pariter. Gloriola deinde attribu-ta; nóde principaliefficienteaccipiendanbsp;funt : fed de intercefsionis adiutorio, au-xilio,mediationc,redemptione,illumina-tione. Tùm idéo hæceidétribuimus; quianbsp;peripfam,ipfeefFedoradiutorij,auxilij,il-luminationis,redcmptionis,Chriftus mediator Dei, amp; hominum ; humano generinbsp;editus, atq; donatus eft. Et fi matrem Deinbsp;reöè cópellamns;quidni licet, cade phra-fi,eammifericordiç,iuftitiar,bonitatis,au-xilij, cæterarumq; virtutii, quæ in Chnftonbsp;funt, matrem appellate? Eâdem, inquam,nbsp;phrafi ; non omni : quam qui r.ó intelligit,nbsp;impudenterderidct,mendaciiq; temeri-tate negâdo fe polluit. Legant D.Bcrnardinbsp;Scrm.^. de Affumptione Beats Virginis.

P E R O R A T I

EtSerm.z.de aduétuDomini.Sedhîcfor-detiftisBernardus, vtrecentior:at, quot annos Lutherus natus eft,vt ipfi credamusnbsp;contra antiquos? Verùm quia de audori-tateamp;ratione,quâquiq; fuadida confirmant, agitur: negent ifti, fiue non negent,nbsp;Bernardu ifta,fecundum,non contra Scri-pturam,Iocutii; nosaudaâerde ipfo, cæ-terisq; S S. Patribus credimus, ac confite-murjipfos amp; Script.inrellexifle,amp;fccundünbsp;eafdéfcripfifle omnia. Namquæaliquan-do aliquijfuis confifiingeniis, errarüt; autnbsp;ab ipfismet retraftata funt, aut à Cóciliis,nbsp;amp; congregationibusTheologorum nota-ta.Ex antiquioribus legant loan. Damafc.nbsp;carmen in Annunciationem Virg. D. Au-guft.ferm.2. in fefto Annuntiat. qui eft 18.nbsp;Athanaf.Serm.in Euang.de Deip. Virgine.nbsp;Quod ampliùs ex nobis imperiosèpoftu-lanqquomodô exfcript.doceatur,SS.mérita prodefle aliisjRefpondemusnoftris,nbsp;non iftis: Deum fæpè propter piorum mérita, benefeciffealiis.Gen.» 8. 5.Reg. t ».nbsp;4,Reg.i t).Efa.lt;î5.Pfal.i3i.amp;c.Nam fi nihilnbsp;nosiuuantaliorum mérita: cur petiitDa-pfaliiS. ui J, vt particeps effet omniû timentiutnnbsp;Deum ? Et fi Deus Sandorum hîc in terrisnbsp;preces, pro populo exaudiuit : cur cas ho-die

P E R o R A T I o.

die non exaudiret in cglis? Quippe, aut no cogitant Sanfti in coelis de nobis; aut cer-tè noftrarutn afflidionum confcij,pro nobis orant. Sed cùm fint membra eiufdemnbsp;corporissquomodo no cogitabunt de nobis? CurcceleftisHierufalem, duodecim d. Auguft.'nbsp;habet portas,quæ funt duodecim Apollo- inP(âL«6.nbsp;li;nifivt pereosacçedamusadThronum **•nbsp;gloriæ ? non tantum propter minifteriumnbsp;verbi;fed amp; propter continuam pro nobisnbsp;follicitudinem, amp; intercefsionem. Hæc,amp;nbsp;quç fupràjlocis feparatis,in huius dogma-tis confirmationé adduximus; credétibusnbsp;hauddubiè fatisfacient : non volentibusnbsp;credcre, ne Angelus quidem de cœlo per-fuadebit.Scriptû namq;eft: Crédité amp; in- Eiâîaenbsp;telligetis.Nô : Intelligitc,amp;credetis.Vndenbsp;fieri nulla ratione poteft; vt de SS. meritis,nbsp;intercefsione, inuocatione; de indulgen-tiis, peregrinationibus, ieiuniis, vita mo-naftica,amp;reliquocultuerudiantiir,amp;per-fuadeantur ; qui ncgât opera bona effe ne-ceflariahomini Chriftiano ad Saluté.Dif-cant ergo hune articulû adueriârij primo:nbsp;mox de cæteris, quæ ex eo prodeunt, ipfisnbsp;refpondebitur. Difcantquid fit: regnum Mattku.nbsp;cœlorumvim patitur, amp; violent! rapiuntnbsp;illud. Item :Côtenditeintrarc per anguftâ

por-

Peroratio.

12, portam. Et: Dicoaûtvobis,quoniâomne verbum otiofum, quodlocuti fuerint homines, redder rationem de eo in die iudi-«. Cor, 9. cij. Item : Caftigo corpus meü, amp; in ferui-tutem redigo ; ne cùm aliis prædicauero,nbsp;ipfe reprobus efficiar.Repctat deinde quçnbsp;diximusfupràde operibus fatisfadionis,nbsp;de valore bonorum operü,deiudicio fe-cundum opera: cæteraq; cótra fola fidem,nbsp;contra imputatiuam iuftitiam, amp; plæraq;nbsp;LegeD.Hie intueäturtandcin exéplatotEremi-ftochiumde taru,Monachorum, amp;lanaaru Virginu;nbsp;cufiodia Vir quorum quarumq; laus à primis Ecclefia?nbsp;ginKatis. téporibus, in huncufq; diem gloriofc ce-lebrataeft,femperq; manebit.Sciantq; in-pfaLtyo. tcre3:indignos efle Dei, amp; Sandoru bea-^^^sima intuitione:adeoq; Deü,fua gloria,nbsp;quam in Sandis prædicari voluit, fpoliari;nbsp;quiinhac vitadebitumipfis honoré ne-gant,amp; impendere detredant.

OmnesSanliizff'Sanifa D El-, intercepte ^ro nobiî.

F 1 I S.

Defcnfîonem hanc Apologia:, de adorations amp; cius (pecie-bus eflè (êcurtdiim fyncerâm Ecclelîæ Catholicac doitrJ-nain,ac di gnam, qu» typis excuiâ publicè proponatuf» teftor ego LVCAS Pinellus Societatis ÎESV, S5gt;nbsp;Thwlogiae Doftor, amp;: Profêflbr Ordinarius.