SANCTISS. D. N.

SIXTIPAPAEV.

DECLARATION

Contra Henricum Borbonium affirtum Kc gern ISlauarramp;j Henricum item Borboni-uniiprAtenfttm Principem Condenfim^ biamp;~nbsp;reticoSi eornmej^ poPteros fuccejjbres:nbsp;jdc liberatio Subditomm, ab omninbsp;fide litatisnbsp;nbsp;nbsp;obfiquij debit o.

M. D. L X X X

tuFjliimma ope prouidet, Si li quos ordination! Dei reflften-tesinucnit, fèueriore hos vindiéra vlcifcitur, amp; quàmuispo* tentiores de folio deijciens, velutifuperbicntis Lucifer! mi-niftros ad imfima terræ deturbatos profternit. Qu^are pro incumbent! nobis Eccleflarun: omnium,populorum,acgentiiinbsp;folicitudine , vt animarum falutiin primisprofpiciatur,amp;nbsp;non fol um famulatûs nofrri, fed etiam omnia futnra temporanbsp;impijsjacdeceflandis-monftrispurgatacunctis Chrifliani Or-bis partibus pacem afFerant,amp; quietcm, amp; præfertim amplilsi-mo Gallix Regno in quo ChriftianaReligio omni temporenbsp;ita viguit.tantaque Regum illius pietas,tides,ac dcuotio,tot innbsp;RomanamEcclefiam méritaextiterunt, vtijiureoptimoglonbsp;rioflfsimum Chriftianifsimi cognomen ab ea fint cófecuti, acnbsp;etiam ne nos de ncgledaofficij noftri cura vnquam apud Deânbsp;arguipofiimus, 'ârmamilitiænoflræ, quæ noncarnalia funt,nbsp;fed potentia Dco in deflruétionertï raunitionum nunc contranbsp;duos potifsimum ira filios Henricum Borbonium quondam Nauarræ Regem,amp; Hcnricum item Borbonium olimnbsp;PrincipemCondcnfem cxercerecompcilimur.llleenim qud-damReXjCaluini crrores,atq; hæretès etiam ab ineunteadolefnbsp;ccntia fecutus éfl.pertinaxq; earum patrocinium tandiù ex.nbsp;ercuit, quoad claræmem. CaroliNoni Francorum Rcgis,amp;nbsp;charifsimæin ChrirtofiliæCatharinæRegini’ciusmarrispié-tifsim3E,atque etiam dilcétifiîij noftri l.aroli tit.s,Chryfrgo-nipresbyteriCardinalis Borbonijpatruifui,d;LudouiciMom ¦nbsp;A 2.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peu-

penferij Duels,pijs frequêntîbusque Hortatîonibus,9ptfrtîrque cximiævirtutisac doârinæ Theologorum demonUrationib.nbsp;ad fideni Catholicani amp; ApoHolicam Romanam(vt exiftima-batur)conuerfus,k5Ereticasomnescontra fidem Catholicâ opi-niones Parißjs publicèinEccleGadamnauit, anathematizauit,nbsp;amp;abiurauit, Gdemqiie i.pfam Catholicam exprefTé profefluïnbsp;eft,datifq'uefubiiidefuis adfe.re.Grcgoriuni Papam Xlli.prænbsp;decefloremnoftrumliteris,quibuseundem prædecelTorcmfu-prenium CatholicæEccleGæcapiitiam agnofeens,ipfum fup-plex deprecabatur,vt pœnitentiæ,conueriionis, amp; obedientiænbsp;fuæconfefsionem acceptam habere, amp;anteadorum ventam,nbsp;reniifsionisque gratiam coiicederc dignarctur, firmiter pro-mittensfe fidem ipfam vatholicam perpetuô intégré,acinuio-îatè feruaturum Quib. literis,vtpot€ Kegijs idem prædeceflbrnbsp;credens,amp; paternæcharitatis vifeeribus cômotus,ac etiam gra-uiffimo Regis,Reginæmatris,Cardinalisamp; Ducis prædidorûnbsp;debuiufmodiconuerfioneteftimonioadduâus, ilium ipfumnbsp;præteritoserrorcsconfitentem, veniamquehumiliter petentcnbsp;àcriminehærefis, amp;àcenfurisEcclefiafticispropterea incurfisnbsp;abfoluit,amp; in gremium Sandæ matris Ecclefiç communionemnbsp;quefideliumadmifitjomniinhabilitate abeofublata.Quin etiam vtaréciori,amp; firmiori vinculoligaretur,cum eo, amp;Mar-garita diéti Caroli Regis forore, quæ ex ilia Chriftianiffimanbsp;Itirpenata , atquealtafacilemaritum in officio,amp; Religionisnbsp;Catholicæobferuantia continere poffe fperabatur, difpenfa-uit.vtnonobflantibusimpedimenristertij, amp;aliorumiorfannbsp;inter eosgraduumconfangu nitatis, St cognationis fpiritualis,nbsp;matrimonium inter fecontrahere poffent,prout in facicEccle-fiæcontraxerunt;excurfisquedeindcaliquotmenfibus illelo-bannemDuratij Dominum Oratorem l'uum, qui nomineluonbsp;de pœnitentia conuerfione,fidc,amp;conitantia fuain fed is Aponbsp;ftolicæ confpeétu fponderet, addiófum pracdecelTorem dele-gauiqhabitoque pro eo publico, folemnique in aula Regia denbsp;moreconfiftorio,in confcffuSané'tç Romanæ Ecclefiæ Cardi-nalium,PræIatorumque,amp;aliorum frequentifhmo concurfu,nbsp;profeffisomnibus fupradiétis.idem Henricustanquam Rexrenbsp;cens ad fidem con uerfu5,amp; vt Catholicus admdïus eft,tota Ne

rbe exultante, amp;ingentes Deo Je con qui fi ta Ärinuentaouegra-lias agente, Sed ille, vterat varioamp;in, onftanti animo, baud mul to poftà Catholica fide,amp; débita erga federn Apoftolicamnbsp;• obedientia,cæterifq;àfcexprersè, amp;cum iuramento profeffisnbsp;deficicns,atque in co, quo priuscrat, cœnoreuolutus , à Regenbsp;ChritHaniffimoclam fcfubducens, colledtoquein loco ab ip-fius Regis aula fatis remoto, quam potuitcopiofo hæretico-rum fceleratorum,3liorumqueid genusimpiorum hominumnbsp;numero,ibieaoi'nnia,quæde Caluinifmi deteftatione, hare-fum omnium abiufationc,ac Romanæfidei Catholicæ amp; Aponbsp;ftolicæprofcfsioneanteafecerat, palàm reuocauit, teftificans,nbsp;feCaluinifmumipfum profiterijprout profeiruscfl, eiquehæ-refi pertinaci,amp; obdurato animo femper adhæu t;amp; in ea hucufnbsp;que viuens,fæpius hæreticos perduelles.ac feditiofos ( quorumnbsp;caput,dux, 8c propugnatorin Gallia, amp; etiam exterorum hae-reticorum acerrimusfautorfemperfuiCad arma contra prædi-âum Carolum, acetiamcharifsimum in Chrifto filiumno-ftrum Henricum Francorum Regem Cbrifiianiffimum,tarnetnbsp;fieum vtRegem.ac Dominum fuûcolerejVtfororiûamare, amp;nbsp;fequidebebat,omnisfcilicetofficij,acpietatisimmemor, ad-uerfus ipfum,amp; rcliquos Catholicos omnes concitauit,infeftif-fimosexcrcitus, accitis etiamexternarum nationum hæreticisnbsp;contraxit; aquibusomnia paflim locacruentispiorum hominum cædibusfœdata.facra Dei tcmpla tcmcrata amp; direpta,Sa-cerdotcs,amp; vii ireligioficruciatibus trucidati funttoppidaprç-terea.Sd munitionesCatholicorum partim iniidijs,partim vi,nbsp;amp; armisoccupauit;amp; in eis Catholicæ Ecclefiç ritus prohibuit,nbsp;acfufl’ulit,miniftros,amp;concionatoreshereticosconftituit, Clues amp; Incolas ad eandem impietatem capeiTcndam minis.ver-beribusquecoegit.Sednehæcquidem fatisfibie.ffeexiftimans,nbsp;interalios,intimum quendam fuumnefarijsartibusluisinflrunbsp;ôum,extraGaUiæ finesaddiuerfa locamiiit, perquemeumnbsp;primaries hæreticis impia confilia fuacommunicauit, eorumq;nbsp;vires,amp; arma contra Religionem Catholicam, amp; Romani Ponnbsp;tificispoteflatcm prou(KauiT-,conciliabulaquoq;hæreticorùinnbsp;diuerfisProuincijshabendacurauit;quorumnonnullis(dû ini-quifsima ilia tcedera«. outra fidem Catholicâ.acprçfertirncon-j;’4£cclefias,Clcrû,amp; vniuerfosCatholicos Regni Frâciçtraét*

bantur'iillenon fol um iuterfuit, fed etiam præfuît.'Henricuî vero Borbonius Princeps Condenfis,vtroque parente hæretr-cogenitus,cum i!liexitialiaCaluinidogrr,ata,corumcj;admf-niftrospertinaciter in omni vitafouiffcnt,eoriindem patris,acnbsp;matrisiecutushacrefes confimilia facinora etiam adolefcensnbsp;perpetrauitrdcindccademina ,qua alter Henricus, opera,nbsp;viam vcritaîispœnitcntia,amp; humilitatecoidi' quantum cpn-ijci potuit,arripiens, dctcftatifque pariter; 8i abiuratis publice omnibus nxreticorum erroribusamp;drfii amentis, fidemnbsp;Catholicam , vt prxfcrtur , profeflus eft. Qu^ibus ad cun-demPontificcmpcrlatis, acetiam pro eo fimilibus precibusnbsp;porreäis, ipfepraedecefforiliumacetiam quqpdamMariantnbsp;Cliuenfcm pra'tenfam coniugem fuam, ecdem tune hærefisnbsp;erimineinfeflam, fimili modopeenitentem, deteftantem.aenbsp;profitentem ab hxrefiamp;cenfurishuiufmodiabfoluit,e. fquenbsp;in gremium Catholicas Ecclefias, fidcliumqueconfortiumnbsp;recepit; quinetiam ex paternæ charitatis abundantia, cumnbsp;eiSjVtnonobftanteimpcdimento fecundigradusconfanguininbsp;tatis,quoînuicemtenebantur, matrimoniüinterfecotraherenbsp;poflent,difpenfauit. Sedillepaulö poftad priftinamimpieta-tem redicnSjdcterrimamqpllam via, quæ fignata,amp; impreffanbsp;eratveftigijsquondamLudouici Condenfis patris fuiimpij-fiîmiCatnolicæEcclefiæperfccutorisingreiru5,eifdcmq;vellînbsp;gijsinfiftens,fequoquehxreticorumaccó/celeratorum nomi-nü difti Regni Galliæ Ducem ac defenforem,bellorumq;ciuinbsp;lium,ac feditionum auiflorera prsftitiqmilitum hxreticoruntnbsp;exterorum copias in Galliam tranfduxit, Vi besamp;oppida ex-piignare tentauit, Templa cuertit,facra violauit Scpopulatusnbsp;eft:Sacerdotesindignismodisnecauit;miniPirofq;impictatumnbsp;fubnitués.peruerfamillorû doôrinam publicari, amp; cuftodirinbsp;iufiiqdcniqjónefcritatis amp;fæuitia£genustâin Dei miniftros,nbsp;qu'ain caterosCatholicçfideicultoi esexcrcuitlt;yieomnia cu'nbsp;manifefia publica yamp;notoria fint,cumq; nobis plenè amp;Icgitimè'nbsp;conllet.pratfertim ex piocelTu tcporeeiufdcm fe re. Gregorijnbsp;Papæ prxdecefTorisnoftri confcólo,amp; alijsquäpltirimis docu-»nbsp;mentis.amp;grauiffimis teftimonijs Henricum quondam Regé,nbsp;amp;HenricuniCondenfem prædidosnotorijè, amp;incxcufabilisnbsp;crimi-

•Crîminishærefisjamp;in'hærefimrelapfos, at que etiam hærctîco-rumfautoriè reos exiftere; Nosgladium vindiftæcontra eos proofficijnoftridebito exerere coaóti,veheméter indolemus,nbsp;quôdilium inhancprolemdeteftabilemj aedegenerem incly-tæ Borboniorum familiæ, in qua fpeâatæ Religionis candor,nbsp;amp; virtutisdecus , acin federn Apoflolicam obferuantiaomnînbsp;temporeemicuitjpro his fceleribusconuerteredebeamus.Itaq;nbsp;in præcelfo hoc folio amp; in plenitudinepoteftatis.quâ ipfe Rexnbsp;Kegum,amp;Dominusdorainantiû,licet nobis indignis tribuit,nbsp;conftituti.auéioritateDeiomnipotentis, acbeatorum Petri amp;nbsp;Pauli Apoltolorum eius,amp; noftra,ac de venerabilium fratrumnbsp;noftrorum SanélæRomanæ Ecclefiæ Cardinaîium confilio,nbsp;pronunciamus,amp;declaramusHcnricum quondamRegem, amp;:nbsp;Henricum Condenfemfupradiélosfuiifejamp;cffehæreticos, innbsp;hærefesrelapfosjamp;impœnitentesjhæreticorum quoqueduces,nbsp;fautores,amp;defcnfores manifeftos,publicos,amp; notorios, ficquenbsp;læfç Maieflatisdiuinæreos.amp;orthodoxæ fidei Çliiiftianæho-ftes,adeô vtnullapofsintfetergiuerfatione, auPexeufationenbsp;defendere;acproindeeos damnabiliter incurrilfein fententias,nbsp;cenfuras,amp; pœnasfacris'canonibus,amp;conftitutionibus Apofionbsp;licisjlegibusq; generalibus,amp; particularibus contentas,ac hçrc-ticisrelapfisjamp;impœnitentibusdebitas, amp;fpecialitcr eofdemnbsp;fuiflejamp;effeipfo iurepriuatos,Henricum quondam Regê, videlicet prætenfoNauarræRegno,illiusqueparte, quamadhucnbsp;obtinuitJiecnonBearni: alterum verb Henricum .Condenfi,nbsp;amp; vtrumq;,eorumq; pofterosomnibus, amp;quibufcunquealijsnbsp;Principatibus,Ducatibus,Domini)s,Ciuitatibus, amp;locis, feu-disque,amp; bonis etiam emphy teoticis,?c fuccefsionibus,necnonnbsp;dignitatibus,honoribus,muneribus amp; otficijs,etiam Regijs, acnbsp;iurifdiâionibus,amp; iuribus,quæ defaéto detïnêt, amp; ad quæ iusnbsp;quomodolibethabueruntjfeu prætendunt, eofdemqueprop-terea fe illis reddidifife indignoSjacfuilfe Sc elle inhabiles, amp; in-capacesadilla retinenda, amp;aliahuiufinodiin pofterumobti-nenda. Ac paritereosipfoiure priuatos,amp; inca paces, ac inhabiles ad fuccedendum in quibufeunq; Ducatibus, Principatibus,nbsp;Dominijs,amp; Regnis,ac fpecialiter in Regno Frâciæ, in quo totnbsp;atrocia,amp; nefaria crimina patrarût,ac regno ipfi an.nexis domi.-

nij5,iurifdilt;ftionibus,amp; lociSjCætertfq; omnibuîbonîs, amp; rebus prædiétiSjamp;ud ilia alias qiiomodocunq; acquirendum, prcùtnbsp;etiam ex abundanti,amp; inquantumopus eft, nos illos, illorum-.que pofterospriuamusin perpetuum,videlicet Henricûquondam Regem Regno Nauarræ, amp;inius parteacBcartii, amp; alternnbsp;Henricum Condcnli,ac vtrunque,amp;eorum poftcrosalijs Prinnbsp;cipatibus,Ducatibus,Dominijs,Feudis,accæterisomnibusbo-nis.amp;rebus;necnon iurefuccedendiamp; acquirendi,alijsquepr®nbsp;diftis vniuerlis,amp; fingulis; Acetiam in perpetuum inhabilita-mus eofdem,corumque pofterosad ilia, amp; ad fuccefsionem innbsp;quibufuisPrincipatibus,Ducatibus,DominijsjFeudis, Sc Re-gnis,amp; lignantcrin FraneixRegno, amp; illi annexis omnibusfu-pradivtisjupplcntesomnes iuris amp; faâi dcfectus, fi quiforfannbsp;interuencrintineifdera.QuinetiamProceres, Feudatarios, Va-fallos,Subditos,amp; Populos regnorum,Ducatuum, Principatu-um,amp; aliorum Dominiorum prædiôcorum, etiam aliumfupenbsp;rioremnôrccognofccntes,accæterosomnes, quiillisquomo*nbsp;docunqueiuraueruntjà iuramentohuiufmodi, acomni pror-fusDominij,fide!itatis,amp; obfequij debito perpetuoabfolutosnbsp;eiTe.proutnosillosomnestarn vniuersc,quam iîngul3tim,au-ftoritate præfentium abfoluimus.amp;Iiberamus ; Præcipimusq;nbsp;Sc interdicimuseis vniuerfis amp; lingulis,ne illis, eorumve mo-nitis, legibusamp;maudatisaudeantobedire; qui fecusfecerint,nbsp;eosexcommunicationisfententia innodamus eo ipfo . Caterrinbsp;cundem chariffimum in Chriftolilium noftrum HenricùFrannbsp;. coi urn Regem Chriftianiflimum per vilcera milericordiæ Ic-fuChrifti hortamur,rogamus acetiam monemus, vt memofnbsp;præftaniifîimæfidci, amp; religionisReguni maiorum fuorum,nbsp;quam quahhærcditatem longéipfo Kegnoporiorem abeisac-cepit.memor etiam illiusiuramenti,quod in eins coronation«nbsp;deexttrminandishærcticis fblemniterprxftitit, auótoritate,nbsp;potcftate,virtute atqucanimimagnitudineveic regia ad exe-cutionem tâiuflæhuiusfententiæ noftrx incumbat; vt fcilicetnbsp;in hoc quoque gratum fe omnipotent! Deo exhibeat, amp; matrinbsp;fuæEcclefiæobfequium debitum perfoluat. J^rirerea omnib.nbsp;venerab.fratribusnoftrisPrimatibuSjArchiepifcopis, amp; Epil-copis per regnum Franciæ,Nauarræ,Bcarni, Si alia prsnomim

fa loca conflitutisin virtutefanâ:æobedientiçpræcipimus,'amp; inandamuSjVt cum primîirh harum literarum exempla ad edrum tpanus peruenerintjilla publicari faciant, amp; quantum innbsp;ipfiserit, ad effeclum perduci curent. Volumusautem , quodnbsp;eædem prgfentes noflræ literac ad valuas Bafilicæ PrincipisA-poftolorum,amp; in acie Campi Floræ de Vrbe,vt moris eft, affi-gantur,amp;publicentur;quodq‘ éàrum exemplis etiamimpreftnbsp;lis.ac Notarij publici manu,amp; prælati Eccleliafl:ici,eiusuè Cu-riæfigilloobGgnatis eadem prorfus fides in iudicio,amp;extra il-lud vbiq;gentium habeatur, quæhabereturipfis præfentibus,nbsp;fi client exhibits vel oftenfæ.Nulli ergo omninohominum li-ceathancpaginam noftrçpronunciationis,declarationis, pri-uationis,inhabilitationisjfuppletionis,abfolutionis,liberatio-nis, prasceptijinterdidti, innod3tionis,hortationis,rogationis,nbsp;monitionis,mandati,amp; voluntatis infringere,veleiaufu ternenbsp;rariocontraire.Siquisautem hocattCHtarepræfumpferit indinbsp;gnationemomnipotetisDei,ac beatorum Petri amp; Pauli Apo-uolorum eius fe nouerit incurfurum.

Datum Romæ apud fanclum Marcum, Anno inr. carnarionis Dominicæ Millefimo , Quingentefimonbsp;Oâogefimoquinto, Quinto IdusSeptembris, Ponti-ficatus Noftri Anno Primo.

A:de Alexijsr

Sixtus Catholics Eccle(l(C E^ifco^us.

Ego Io.Antonius EpifcopusTufcuIanus Card, Sanâi Gcorgij.

M. Sitticus Card.ab Altaemps.

Ego In. Aualus Card.de Arag.

Ego P.Card.Sanólacrucius. fcgo Gulielmus Sirletus Card.

P. Michael Boncllus Card.Alex,

EgoLudouicus Card. Madrutius.

Ego Nicolaus Card.Senonen fis.

Iul.Ant:Sanclorius Card.S.Seuerinz. P.Card.Cæfîus.

Ego Hièr.Card. Ruft. lo.Hier.Card.Albanus.

P.Card.DeZa. *

Ego Ant.tit.SS.Ió.amp;Pauli Card.Carafa. ' lo.Ant.Card.SS. Quatuor.

Ego Io.Eap.Card.S.Marcelli.

Ego Aug.Card.de Verona. Ego Vin.Card. Montis Regal«.

M.Card.S. Stephani Scipio Card.Lancellotiut.

Ferd.Car.de Medicis:

Phil.Vaft.Card.Cam.

Ego Vincentius Card. Gonzaga

Ego Francifcus Card.S forcia S.Nicolai.'

Alexander Card.deMontealto,

Anno à Natiuitatc Domini milicfimo quingcntc-fimo oduagefimo quinto , indiélione dccimatertia, Dievcrovigcfima prima men fis Septcmbris, Pontifi-catus fanftifs.in Chrifto Patris, amp; D. N. D. Sixti diui.nbsp;na prouidentia Papæ Quinti Anno primo, Rctrofcri.nbsp;ptæ literæ affixæ,amp; publicatæ fuerunt in Bafilica Prin.nbsp;cipis Apoftolorum deVrbe,amp;inacie Campi Floraenbsp;per nos Hicronymum Lucium, amp; NicolaumTalliet.nbsp;tum fanótifs.D.N. Papæ Curf.

lo. Andrea^ Pant^a Mag. CurJ^