Dit boek hoort bij de Coliectie Van Bucheli

Huybert van Bucheli (1513-1599)

X

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn innbsp;volgorde waarop ze getoond worden:

• de rug van het boek

• • de kopsnede

• • de frontsnede

• • de staartsnede

• • het achterplat

This book is part of the Van Bucheli Collection

Huybert van Bucheli (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order ofnbsp;appearance:

• the spine

• • the head edge

• • the fore edge

• the bottom edge

• • the back board

B. fol.

107

^7 Ö ni

CAE LU CALCAGNINI

FERRARIENSIS. PROTONOTARII

APOSTOLIC I, OPERA AIzIQJVOT.

Ad illuftrifsimum Ô6 cxcellentifs4principem d*h e r c V l e m fecundum,duceni Fefrariæ quartum^

Catalogum operumpoft præfationetn muenies,amp;in cakeEknchumJn dicanda enim erant retrufiora quædam ex utriufep lingup thenbsp;fauns,quæ pafsi'm inferciuntur,amp; ad ueterû fcriptanbsp;intelhgenda perneceflaria funt*

BASILEAE M D XLIIII^

Cum Imp^Maieftatis autoritate Sgt;C priuikgio*

S* AD ILLVSTRISSIMVM ET EXCEL«

LENTISSIMVM HERCVLEM ESTENSEM SECVN dum,ducetn Ferranæ quartum, Antonius Mufa

Brafauolus vyicuv^e.

V o T IEs illuftrifsimcatcç excenentifsimeprinceps Caelij Calcagnini aut femiuiuum fimulachrum, aut é tâti uiri penunbsp;literariû altquod monuments ocults mets obi]citur,à lachry?nbsp;mis temperare no poflum: præfertim cum id fefe off^êrt conlinbsp;Q, derandum, metam digno præceptorcjtamc^in rebus cunznbsp;dlis euigilato priuatum, amp;Ó inclitam noftram patriam fpecuznbsp;Io,imô adamante tam rclucenti carere. 12 te ni ni uir hic ad fchnbsp;cntias natus Græcum illud oraculum ante oculos fibi pofue-rat,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«(/i^acjNihildukius quàm omnia

fcirc î unde multqugis ac multiuagis ledionibus nihil intentatum relinquebat, ut hune finem fibi â teneris unguiculis ftatutum, ÔC alta mente repofium, fi non inteznbsp;gré, faltempropéaflequeretur. proptereain euoluendis authoribus nunquam iàznbsp;tur uidebatur,eacß tanti uiri peculiaris fuit Sv trita fentêtia, Omnium rerum elTe fa^nbsp;tietatempraeterquamdifcendûnecrarôdcteftabatur auarum ilium Chremylumaznbsp;pud Ariftophanê,quidicereaufus eft,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Omniu

aliarum rerum elfe fatietatem præterquam diuitiarum.quam fententiam ÔC diuinus ille Plato in uirtutibus Si difeiplinis intelligendam efic iudtcauit.nam uirtutis femelnbsp;perceptac cupido nunquam intermoritur, ucrum uti phoenix Temper rediuiua floznbsp;rens iuucnefcit Si pullulât. Huius fitis caufam cfle,ôô gloriam quæ fola animosnbsp;mentemq; perurit, ÔC iuge illud defiderium feparatis ab his caducis rebus fubftan-tqs alsimilari,arbitramur. Verum hic eruditifsimus uir illnftrifsimc princeps,ut milnbsp;lum penitus rcliquit authorem, cuius monumenta bis tereg non ingurgitaiierit, itanbsp;fua qüçcç defpiciebatjôT ueluti negleda ac abortiua,pofi: feamna ôd ferinia uidebannbsp;turîægreférebatq?, fi quisbeneuolus ab co aliquid é fuis feriptis petijfietjfua omnianbsp;indigna putans ut Icgerenturi tarnen loannis Hieronymi Monferrati uiri probi inznbsp;duftria multa colleéla funt,qug (proh Dij immortales ) perij fient, ôô in unû colleélanbsp;uolumen.Quac cum rcuerendus Caelius in unum ueluti corpus congefia uidifier,ô£nbsp;iamiamquidde fuisbonistam animæquàm fortunæinpofterum agendum effetnbsp;decreüifiet, ut uir Temper fuit fapientifsimus, fortunæbonaaffinibus delegauir, liznbsp;bros iuos in publicam utilitatem reliquit,propriorum-uero foetuum,hoc eft fuorumnbsp;opufculorum te principemfcrenifsimum haeredem inftituit, quem omnium Italiænbsp;procerum Si maximum SCdodifsimum,SC fapientifsimum eflé iudicabat,amp; id nonnbsp;non fine redo, ÔC penè diuino iudicio: quoniam fingula quæ quemçp reddunt infiznbsp;gnitum,in te collaia uifuntur» rari funt principes qui uix Si fummis labris latinas liznbsp;teras delibarintiat tu illas adeô pleno hauftu infumpfifti, ut etiâ in regenda prouinznbsp;cia totoccupationibus obrutus,nullifis(ut Cælianisutar uerbis)inuorfa, uelprorznbsp;fa oratione fecundus: in uirtutibus uerô quæ ad mores fpedanr,qu31em rc reddas,nbsp;8C quaingenq dexteritatereipublicç habenas modereris,Ferraria noftra inclyta panbsp;tria Ôé reliquæ urbes tuæ ditioni fubied:æ,ÔC ubertim nouere, ÔC adeô plane teftan-tur,ut noftris literis non indigeas patrone ferenifsime, quibus per orbem terrarumnbsp;agnofearis. nihil enim à te prodijt, quin fit memoria dignum, ôô æcernitate donan«nbsp;dumthanct^ nos putamus cfTe ueram SC uitalem uitam,aut feribenda facere,aut ferinbsp;bere legenda.nam famam extendere fadis, hoc uirtutis opus. Audiui te fæpius iîznbsp;ïud Plmianum ex epiftolis referre, quando non poffumus nos diu uiuere,relinqua-mus aliquid quo uixifieteftemur.nulliigitur mir um fit, fiolim uirdodifsimus Si fanbsp;pientifsimus fuorum omnium laborum te Herculem inuidifsimum hæredem infti/nbsp;tuerit.id enim prudentifsimus prudentifsime fecit, ut digna æternitate monumenznbsp;ta dignum æternitate patronû nada efient, imnio tres uiros elegit fibi amicitia nonnbsp;«nbsp;nbsp;nbsp;2 uulgari

EPISTOLA NVNCVPATORIA

«ulgari coniunéîos,magnificum lacobum Boiardumjoannem Hi^fonymS Mon/ ferratS, Sd mcjpfum,qui totis ütribus hæc quae ita inftituérat,poft eius fata,in finemnbsp;ab eoftatutum dirigèrent. tam erat de futuris etiam folicitus uir hic dodifsimus:nbsp;qui mentem fine Iiteris,uiui hominis fepulturam efle dicebat,ô^ anima fine animo,nbsp;quae feorfum à literis uagabatur,8lt; quæ in publicum commodum pro fuo captu ali-quid non conferret.Nunc igitur,princeps eminentiisime,cumplura Caelij opufcunbsp;la in lucem ÔC publicum ufum proditura fint,ne id praeteriremus quod Caelius prac-ceptoruiuens optabat, 6^ commiferat, hacnuncupatoriaepiftola, illuftrifsimæ ex/nbsp;ceilentiæ tuæ, ueluti dignifsimo hæredi, reuerendi Cælij nomine haec opufculadiznbsp;camus,atq^ deuouemus,quorû fis ÔC hæres,8lt; patronuSjôC tutor,ÔC ueluti antiquusnbsp;ille Hercules à calumniantium linguis ea tuearis:quanquam ab his na/nbsp;fun’s cum nomen inuidum,cui dicata funt, recoznbsp;gnofcent,tuta fore confidfnbsp;mus. Vale.

*

CÆLII CALCAGNINI ALIQjyÖT operum Eknchus.

Epi'ftolicarum quæfiionum,K cpi'ftolarum famih'arium ïib» XVI. Ad Herculeni Eftenfèm 11. ducem Ferran'æ nu»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pag. i

ludidum uocalïum ad Thomam Fulcum epifcopmn CymacKenfcm. 213 De rebus Aegyptiacis commentatiOs ad Alfonfum Trottum,

Diïquifitïones aliquot in libros OfSciorum Ciceronis In gratiam Alberti Bende

De imitatione comentatio, In gratiam Cynthij loannis Baptiftae Gyraldi

De iudicijs liber, In gratiam Seraphinilacobelliinceptus.

De Talorum,Tefferarum fiC Calculorum ludis In gratiam Lilij Gregorij Gyralz di.

Derenautica, AdLilium GregoriumGyraldum»

Quod ftudia funt moderanda, Ad eundem.

Ne quis fe ab fua umbra uinci finat, Ad Francifcum cognomcnto Epifcopum»

325

De uerborum 2lt; rerum fignificatione,commentatio In Gratiam Gilini epifcoz pi Cymadienfis incoepta.

Colledanea uetuftatis» In gratiam loannis Hieronymi Monferrati alumni fui.

Quod cælum (let,terra moueatur,commentatio Ad Bonauenturam Piftophilum* 388

De libero antmi motu. Ad eundem.

De uita Aulica, Ad Ludouicum Balneum.

Encomion pullicis. Ad Ladislaum epifcopum Vatienièm.

De concordia. Ad Georgium epifcopumQuinqueecclefienfcm.

Decalumnia, Ad Herculem primum ducem Ferrariæ fecundum

De falute ac retfla ualetudine,ad Hippolytum fecundum cardinaiemEftenfem.

423

Paraphrafis trium libtortim Meteororum Ariftotelis, Ad eundem» Demutuo amore. Ad Antonium Conftabilcm tribunum plebis.nbsp;Compendium rhetoricæ In gratiam BartholomaeiFerriniincoeptum.nbsp;Paraphrafis in primum librum Ethicorum Ariftotelis, Ad Antonium Mufamnbsp;Brafauolum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;453

Paraphrafis in Politica Ariftotelis, Ad eundem»

Paraphrafis in commentationem de fenfu QC fenfili Ariftotelis, Ad eundem*

Quod Stoici dicunt ma gis fabulofa quam poctae, Ad eundem.

De Citrio, cedro ÓC citro commentatio, In gratiam eiufdem Antonij Mufie Bra fauoli incoepta.

In Venetæ clafsis expugnationem. Ad Hippolytum primum Cardinalem Eften fern.

Defcriptio filentrj. Ad Thomam Fufcum epifcopum Cymaclienièm. 491 DeTrinitateóó fapientiadiuinafermo per ipfumauthorem inCathedrali ecclefianbsp;Agricnfi publice habitus.

In facramentum Euchariftiae fermo per ipfum authorem in eadem ecclefia Agrien/ fi publice habitus.

Compendium Magiæ, Ad Nicolaum Corrigium»

In funereBeatricis reginac Hungariac oratio, ïnfunere Herculis Strozzae oratio.

In funerc Hippolyti primi cardinalis Eftenfis oratio incoepta»

In funere Antonij Conftabilis oratio, ïnfunere Anfonfi primi,ducis Ferrariac tertij oratio.

/

Pontificem maximum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;519

Pro Hercuie iecundo,duce Ferrariæ quarto, oratio, Ad Paulum tertium Pontifi..

cem maximum,pcr ipfum autorem in publico confiftorio habita.

Pro oratcribus FaUentinis, Ad lulium fccundum Pontificcmmaximum ^zlt;s Procifdem, Ad Hadrianum fextum pontificcm maximum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^z‘j

Pro Alfonfo primo,duce Ferrari» tertio, Adlulium fccundum Pontificcm maxv mum Apologia.

In laudem Iuris peritise orationes du».

In folennitatibus E piphaniæ orationes tres.

Pro promotore dodore oratio in collegio habita.

Encomionarriumliberalium.

In dodoratu Ruben Hebraei, oratio.

Pro amico dodore in patria redeutc,qui infignia dodoratus acccpcrat,oratio,

D I A L o G I

Equitatio, Ad Herculem fccundum duccmFerrariaequartum,

De memoria, Adeundem,

Galatea,Melenc, Proteus, Adeundem.

Rex Albaniæ,Alexander,Piora, Adeundem

De menfibus. In gratiam Alfonfi Calcagnini incoeptus.

A p o L o G I

Linelæon, Ad Herculem primum ducem fccundum.

Somatia, Ad Hippolytum primum cardinalemEftenfcm

Perfonati, Ad Alfonfum Trottum.

Obligatio, Ad Nicolaum Corrigtum,

Gigantes, Ad eundem.

Super infeitfa, Adeundem.

Abfentia, Ad eundem.

Apologorum liber, Ad loanncm Htcronymum Monferratum

Oraculorum lib. In gratiam loannisHieronymiMonferrati

Quædamdidamoralia In gratiam eiufdem.

Panegyricus pro Calcagnino Protonotarioapoftolico.

«^CAELII CALCAGNI

NI FERRARIEN»- AD MAGNIFICVM

prodeantjtum quod earum exempla minime fub manu habeantur,quôd negligenz ter admodum 06 fuccifiuis temporibus tantum fcriptg fint.Mandaui tame,ut unditpnbsp;repetantur, explorentur, 86 quafi tumultuarium in ordinêreuocentur,utuoluntatinbsp;tuæ fatisfiat. Ira enim abunde iudicabis,quantum te amem,quati te faciam:fi intelznbsp;lexeriSjme multo maiorê uoti tui quam exiftimationis mex rationem habuiife. Vanbsp;le.x VI, Calend.Septemb. jm. d, xvm, Agria,

CÆ.LIVS CALCAGNINVS COMITI

Thomæ Calcagnino nepoti. s,

ERCVNCTARis'a me, cur ex tot frugiferis glandiferisc^ arboribus Vergilius nullam elegerit, cui aureum ilium ramum,id eft uirtutis fymnbsp;p bolum, affignaret: fed ilicem unam optauerit,cui hoc decus tribueret.

breuiter fentêtiam tibi meam expediam.E frugiferis quidem nulla fuit eligenda,quôd fui gratia, non præmij, uirtus fit expetenda.Magnumnbsp;enim abunde fibi pretium eft uirtus: que caufa fecit ut ex coronis quas honoris granbsp;tia dedit antiquitas, nulla æftimatione cenferetur.ut fané ex Ilice ciuica corona priznbsp;mo fuit : poftea magis placuit ex Aefculo loui facra. eadem nunquam folia amittit,nbsp;materiefpifta robufta,radice admodu alta 8Ó multiplici,femper glandifera,Namnbsp;ueterem frucftum nouus occupat.Adde quod inter omnes nulla fœcundior, utpotenbsp;quæ praeter glandem coccum etiam,id eft granum puniceum,ferat,Quód ft ad reiiznbsp;gionem Dryudum Vergilius allufit,utputamus,quom dixit. Quale Iblet fyluis brunbsp;mali frigore uifcu Fronde uirere noua,quod non fua feminat arbos:Nec enim quicnbsp;quam uifco fancftiusin facris habentDryudes, fiPlinioin x x v i.libro Naturalisnbsp;hiftoriac credimus: ilex eadem uifcum à feptentrione, hyphear à mcridie producit,nbsp;uirtute autem nihil fortius,nihil robuftius,nihil feracius,nihil deniqj æternius agnonbsp;fcimus.Bene uale,amp; hanc unâ ilicem perpetuo ueftiga oculis, in qua Dij uirtutemnbsp;SC cum uirtute felicitatem pofuere.

CÆLIVS CAL, co. THO. CAL. NEPOTI S.

phane id nucupatimmutuatur,Altj Pythagoræ tribuut.Ego profedto inter Pythagorica fymbola recenfui,quom ea priuato uolumine declanbsp;rarem,Meauero fententia eft,nos eo uerficulo admoneri, utexornemus SC excolaznbsp;a mus, ft

EPISTOLICARVM

musj fi qua funtfn nobis honeftamcnta à natura tributa. Quod [Î qua uitia inolita func,procurandum uteaquoq?diligenter eluamus. hoe enim eft dextropedi calce-uminduceretfiniftrS uero a?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft in peluim,imniittere, Alq ad ueterê

fuperftitionem reuocandum putant,quód illi primo dextrum pedem induerent,prï mo finiftrum lauarent. Ad quam eorum opinionem non inepte fortafle 06 Auguftïnbsp;prodigiu referri potefttqui prodidit,Ieuum fibi calceum præpoftere indudum,quonbsp;die feditione militari pene afflieftus eft.Bene ualegt;

CÆLIVS CAL, COM. THO. CAL. S»

V R mentam belli tempore ne(Ç ferendam nctç edendam uetcres ceperint, quæris rem fane' dignam inquifitione, in qua magis conieznbsp;Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fturis,quàm dijudicationeuti par eft. Nam locum fummouendum ini

micitijs ac fimultatibus admonêtesjquas immortales efte turpiflîmuni eft,neq; edendam nec^ ferendam mentam dixere:quando hæc femel fata diutina dunbsp;rat aetatetuel certe indicantes, turpe efte belli tempore delicqs induIgere.Hac eninanbsp;ÔC in condimentis 06 infuaueolentia,exquaetiam »t/'vatr/xÔ! apud Græcosfibino/nbsp;men uendicauit,uti folemus : quorum utrûq; parum hominem militaremxlecet. Ve!nbsp;quôd ferrum reformidet, ut periti rerum naturæ affirmant. Adde quôd generationsnbsp;dicitur aduerfarijCui tempore belli maxima operam dari par eft, ut humani generisnbsp;iaeftura,qua Mars rede ab Homeronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellatus,afferre folet,farciatur:

alioqui ob frigiditatem, qua damnata eft,imbelles inftrenuitp milites ad expeditioz nem reddi creduntur.Poftremae opinionis autor eft Ariftoteles, cæteri fauent proznbsp;ximæ. Bene uale.

*

CÆLIVS CAL. CÖM. T tt Ó. CAL. NEP.

ERQjviRis àmequænamGaufaantiquisfuaferit,utarborumfâpfz entiftimam morum, ftultiflîmam terebinthum dixerint. Non habeonbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quomodo hoc tibi cÔmodius explicem, quàm fi Plinq uerba adfcripfe

ro,quibus aftipulatur Theophraftus: Morus nouiftima urbanarû gerz minat,nec nifi exado frigorcjob id dida fapientiflïma arborum.Idemnbsp;alibi: Syria amp;Ó terebinthum habet, mafcula fine frudueft, fœminarum duo genera:nbsp;alteri frudus rubet,lentis magnitudine:alteri pallidus. Nihil ergo mirum,eam arbonbsp;rem ftultam uocari, in qua altero tantum fœmineum genus, mafculum fuperat. Adnbsp;hoc acceditjquôd quom radices ualidas ac robuftas admodum habeattmateries deznbsp;indelenta eft? ôd parum refiftens: Ô6 quod eft præter aliarum arborum confuetudiznbsp;nem,altis profundis^ uulneribus fitfœcundior.Quidam adramorû amplitudinemnbsp;ÔC uaftitatem retulereîquod non placet. Bene uale.

CÆLIVS CAL. COH. THO. CAL. NEP. S.

C R1BIS, adolefcentes quofdam Romanos conftantifrime,magnisfß clamoribus afteruifte nuper uerficulû quenda Mart) Aequicoli mei,nbsp;S is eft,Has Marius tales fundebatpedore uoces:non carere foediftimanbsp;labe folœcifmi.Super qua re iudiciumeum exploras.Ego uero mi Thonbsp;ma chariffime,non minus Marianû hoc carmen fyncerum puto quàmnbsp;Vergilianum illud ex feptimo Aeneidos,

Quae ne monftra pi) paterentur talia Troes, Delati in portus, neulittora dira fubirent,nbsp;Neptunus uentis impleuit uela fecundis. Vale.

CÆLIVS CAL. co. THO. CAL. NEP. S.

o N eft quôd dubites SC Rifum SC Impudentiam SC Paupertate à uctegt; ribus cultas.Nam autorem Rifus habes Plutarchu, qui fcribit Lycurznbsp;Nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gum no ita feueru fuifte,ut putatur uulgo,ceu qui Rifus fimulachrurn

erexeric

QVÆSTIONVM LIBER I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

erexcnt.putabatcninnlIerifumlaborisSÓmodefttuidus condi'mcntum.Scjmusôd nos, Romanos Hilan'a rifu ÔC iocis célébraiTc.Quin ÔC de feftiuitate rifus habes nanbsp;pauca apud Apulcium in Afino.Certe inter comités Bacchi poete Rifum annumenbsp;rant. Et Homerus Veneremnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcilicet rifus ftudiofam appellar, ex teftimo

nio aut Diogeniani Theophraftus in Legibus prodidit apud Atheniêfes aras fuif/ fe Contumeliç ÔC Impudêciæ cofecratas. Arrianus uero à Gadireis Paupertatê atqjnbsp;Artem cultas fcripfit: hâc quod uitam alat, ut eft in prouerbio: illam quôd ad artesnbsp;comminifcendas induftrios ac ingeniofos homines reddat. Vale.

CÆLIVS CAL. CO. T H O, CAL, NEP. S.

L L A uel intadæ fegetis per fumma uolaret Gramina,nec curfu teneras læfiffet ariftas.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vel mare per medium flu(flu fufpenfa tumenti

Ferret iter,medias nec tingeret aequore plantas. Dixeram tibi (id quod excidifle fcribis)Vergilium quatuor bis ucrfi/nbsp;bus,qui in fine feptimi Aeneidos pofiti funt, ad Iphiclum ÔC Orionê allufiffe : quo/nbsp;rum alteri datum, ut per fummas ariftas italeuiter excurreret,ut ne fumma quidemnbsp;ahftarum faftigiadeturbaret : Orioni uero, que ex Euryale Minois filta Neptunusnbsp;fuftulit,pater indulfit,ut fufpenfis ueftigtjs ita fludus inambularet,ut neq? fummosnbsp;pedes allueret. Vtriufcç opinionis apud Græcos autor Hefiodus; apud nos priorisnbsp;Hyginus, Bene uale ÔC mei memineris,

CÆLIVS CAL. co. THO. CAL. NEP. S.

ATECHVMENOS ( nam te hoc uelle icirefignificas ) uox eft plané Chriftiana, utpote qua ethnici fcriptores abftinuerint. utit ea Paulusnbsp;•C aliquot lociSjUt in epiftola ad Romanos,

iK. 73? rÓAt3f. Probas fublimta inftitutus à lege. Ea fignificat in/ ftrudum eruditumlt;^,8lt; id quidem non de fcripto,fcd uoce tantS.Quinbsp;mos 5Ó hodie feruatur,quom fidei candidat!, maiores præfertim natu, nondû aquanbsp;facri fontis perfufi funt. Docentur enim SC erudiuntur, ira ut memoria, non com/nbsp;mentario cocipiantacteneantea quae traduntur.Tunc enim plané nscrH^^si/Sj/ai apnbsp;pellantur,atc]p ita folet piorum coetus pro Catechumenis, fcilicet ad fidem migranti/nbsp;bus preces eftundere.Dida uero eft à:» 76)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod eft uerbis coram erudite

ac inftituere. enim fonus,0C fonare dicitur.Seruabant etiâ huncmore He braei,ut facras inftitutiones per manus traderent, nequaquam eas literis commen-dantes. Quare Cabala fecretior ilia difciplina uocitata eft,qua primus Efdras in fci inbsp;ptum redegifte dicitur. Sic Pythagoras uoce tenus fuos erudiebat auditores. addenbsp;quod quibus haec erudiendi Catechumenos prouincia demandabatur, Catechiftænbsp;nuncupati funt,quales Dionyfius fufeeptores dicif.quorum uicem nunc fermé im*nbsp;plent,quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^mcht')yiviences, ideftadaquamregenerationis, proijs,qui

pelluuntur,fponfionem fubeunt. Vale.

CÆLIVS CAL. co. THO. CAL. NEP. S.

N cubi, quos tefTeras appellamus, oftei eburneiùe fuerint antiquita/ ti, ut funtætatinoftrae, â me perquififti mi Nepos chariffime. In quanbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;percuntftationelicet compertum habeam, me multoi 3 teftimonijs uti

poiléjCro tantum uno contentus,quo oifeos fuifte facile intclliges. Inter Acnigmata enim antiquis agitata, illud eft maxime uulgatum uel apud Diomedemtuidi carnem humanam in campo ligneo oftibus ludcntem,ubi c/nbsp;rat mare côcretum. Quo fignificabatur Tefterarius lufor in alueolum cubos iaciês:nbsp;quo loco ÔC falinû aftabat.Quod uero tu erudite obijcis mihi Pliniu in X v 1 .allerennbsp;tern exgenifta tefteias conHci confueuifle, nolim relieras eo loco pro cubisacciznbsp;pere,fed uirgulis ac fymbolis ligncis, quibus imperatores hberaliter populum acci-a 2. pien

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPrSTOLIC ARVM

pientcs in cogtarijs uti folebat, quotn in ijs annotarêtquscmunera elargircnf. Nee enim putato oleum, uinQ,tnncû,altilia, óó id genus alia in uulg^us iadaca:nam earunbsp;rerü maxima pars deperijlfet. uerö prout qfq? é populo fortuito tefferas arripuerat,nbsp;ita priuatim fubinde à promis 06 diribitoribus,quæ in ijs erât imprelTa, accipiebat:nbsp;quainrepeculiariter genifta utebat,uel ob exilicatê,uel ob firmitatê materiae.Vale.

CÆLIVS CAL- co. THO. CAL. NEP. S.

LINIA N A uerba quae à me penfitari uis, in X V11. Naturalis hifto/ riae fcripta funt.Plericp id demum cauenr,ut plaga deputati ca cumin is

P meridiê fpedet.ignari filTuris nimtj uaporis opponi.Id quidem in hoz ram diei quintam uel ocîlauâ iped:are maluerim. Quom fimpliciter ÔCnbsp;abfq? adiecflione boras dicimus, æquinoôtiales paresq?intelligimus»nbsp;Quod fi hibernas aut gftiuas addiderimus,breuiores productioresuc intelligemus,nbsp;quas it.cuQiKlt;xs ^Grgci,nos dicere poffumus tcporarias.Ita enim perpetuo antiqui innbsp;X11.boras nodes diestj; diuifere,pares numero,no pares quantitate, ut in annotanbsp;tionibus plenius oftendimus.has ex curfu fob's mutabant ac metiebantur.Quom ernbsp;go fol ad mediû axem peruenerat, accenfus Confulis Romac inter roftra 06 graecoznbsp;ftafinobferuans meridiem pronuntiabat, quo tempore fexta bora diei cenfebatur.nbsp;Ad hunc ergo profpedum Plinius non probat deputati cacuminis plagam fpedaznbsp;re,propter uim ardentiflimi caloris,qui fcilTuras afFerre folet: fed uel paulo citra uelnbsp;aliquâto ultra meridiem.hoc enim eft in horam diei quintam uel odauam,quarurBnbsp;ilia ex dimeufione Vitruuiana Leuconotum,hæc Libanotum fpedat. Vale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

1 C E T quod quærisjexbbello quern de ueterum ludis confcripfi,pete re polTis, no tame diutius tuum uotum morabor. Scito itaqj Hieromenbsp;Lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niâ apud Græcos ludum fuiife, in quo uir nudo glabro«^ capite arieti

(utille ait) reciprocicorno occurfabat : fæpiuslt;ç eadem die ad tonftriz nâ fe recipiebat:ut obarmaretloricaretcp caput feruenti pice. Quodfinbsp;minime arieti ceffîflet,ôô firmiter arietaffet, certo præmio donabatur-Hincludicrunbsp;illud natû puto, in quo hodie autorati quida folet glabello capite in aelurû alligatumnbsp;quidem,fed dentibus unguibusep f£euietem,obludari:quos deinde, quom aeluruninbsp;alliferinbper iocum aelurarios équités appellamus. Bene uale,

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

ERBA funt Ciceronis in Sextiana,Ex te igitur Scaure potifiimu quar? ro,qui ludos apparatifiimos magnificentinïmos^ fecifti. JJle ipfemaxinbsp;V mus ludius no folu fpedator, fed ador acroama, qui omnia fororisnbsp;embolia nouit, qui in cœtu mulierû pro pfaltria adducit. Quæris quidnbsp;fibiuelit Cicero,quom Clodium adorem ÔC acroama uocat: quae itemnbsp;fint fororis embolia. Nofti tu quidem conftuprationes illas Clodianas, 8C ceremoninbsp;as Bonæ deae pollutas. Nihil enim uulgatius. Ac Cicero ob eas Clodium non fpeznbsp;datorem modo, uerû adore etiam ôd acroama, id eftmimû hiftrionemcç appellat,nbsp;utpote qui ueftes muliebres ÔC mimicas indueret, pro pfaltria adducerct. Acroaznbsp;ma enim uel auuMQimy acroma, licet auditionefignificet, undelibri Äriftot.innbsp;quibus fecretior philofophia claudebat,«xffl«A£«‘Ztnpi didi funt.SC Antifthenes fumnbsp;mû acroma laude uocauit: tarne amp; pro ipfis qui audiunt infpedantur^ accipit, fiznbsp;cut opera non pro adu fed 06 pro ijs qui adum exercent accipi folet. fie Athenensnbsp;feribit, M. Antonium cum Acromatibus, id eft mimis ludijsœ collufilTe. Sic Alcznbsp;xander Imperator nanos, nanas,moriones, uocales exoletos,Pantomimes ÔC omznbsp;nia acromata populo donafie feribitur. Embolia autem fororis, comenta Venerisnbsp;ÔÔ arguméta libidinis intelligit.Sicut Cyrenegraecis t/lvoJknginH^KVH appellata eft,nbsp;quod imagines ÔC machinas portentofae uoluptatis à neuem ad x 11. produxerit.nbsp;Alioqui

QVÆSTIONVM LIBER I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Alioqui obfcœha poteft effe allufio: quod it^^oKcty roftra naufum. cxtfcmam ucrq bellid arietis partem,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; dauiculam formandis axibiis accomodatam, £/lt;/

€ohio(/ græcfdicunt,licet embolium proprie intentions ÔC acutam anirni coniedio/ ncm,Commentationemq;dicerepoflîmus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;undedies

înteriedii ÔC intercalates didi funt.hinc Cicero ad Âtticum,Embolinm nonum coz gito.Quidâ in Sextiana no embolia, fed ecbolia legût. Nam fie Græci medioametinbsp;ta dicût,quibns fiunt abortus ôi eliduntur foetus. Vnde apud Plinium, uinum txfonbsp;Àtvay, quod eo fcilicet partus eijciantur. quorum opinionem multo argutiorê quàmnbsp;«eriorem puto. Vale.

CÆLIVS CAL. CO. THO.' CAL. NEP. S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ATiONEMa me id eft, perfpediuâ de lumine feneftrarum perquififti, quac à Cicerone in fecundo Epiftolarum ad Atticum pofi.?

R ta eft.Cuius uerba funt, Feneftrarû anguftias quod reprehcndis,fcito te «Vf8nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reprehendere.Namquom ego idem iftuc dicerê, Cyz

rus aiebat,ueridiorum -ries nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latis luminibus non tam elfe fuaz

ueis.ctenim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ëgt;, y,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A kö“ uidesenimeae

tera.Namfi alt;/2aiAei)(/uideremus,ualdelaborarent amp;lt;/la)Ac( inanguftrjs. Nuncfîtlepideilla ix^vtns, Quipariter rrteso-^tKccsn^(pvenKccsyvûiites pertradanbsp;runt,affirmât,uim cuiufcç fenfus eo ualentiorem elfe, quo colledior fittattç iccirconbsp;fcorpionarfj,ftatuarij,pilt;ftores amp; architediuno loco oculû fiftuntt à quo deinde ranbsp;dij deducûtur. Et profedo uidemus natura media oculorû cornea feneftraffe pupilnbsp;la, cuius anguftig nô finunt uagari incerta aciem,2lt; uelut canali dirigunt. Vnam ernbsp;go literam Cicero merito affîgnat th id eft perfpedui.utitur enim literis morenbsp;geometricoin re defcribêda. Nam 00 Ariftoteles in prioribus Analyticis probatioznbsp;nes huiufmodi certiores putat, quod à forma fcilicet, non à materia proficifeantun'nbsp;Diducit deinde in partes geminas oîvnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft radios, A qui -rô ogw/xÄi'oj/,

ideftremfubiedamuifuihincôé hinCjhoccft Ji, y. ampledâtur.Ex quibus fubfez quitur partem unde uifus ôC obtutus nofter progreditur, anguftam potius ac redu/nbsp;dam quàm lata SC profufam effe debere. hæc enim ratio eft,qua Cyrus architedusnbsp;ufus eft,defendens feneftrarum anguftias, quas fecerat.Nam fic oculi redà tantumnbsp;uiderent,quæ è regione obuia funt.hoc enim eft,quod ait, jjF7 «(/îwAtaynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id

eftjfimulachrorû occurfus. Imagines enim SC fpedra rerum uifilium quæ oculis inz hgrent, qlt;/1«A« nuncupat. In quibus illud mirum, quod magnarum adeo moîiumnbsp;imagines à tam parua reddantur pupilla.Et furtim Cicero opinion? Epicuri taxat,nbsp;cuius fedator fuit Atticus, exiftimantis effluere femper ex omnibus corporibus fiznbsp;mulachra quædam corporum ipforum,eaq? fefe in oculos inferre;atc^ ita fieri uidennbsp;di fenfum.Hgc itat^ eft «vg» id eft Cyri architedi eruditio,qua probauit uenbsp;ridiorum t«snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft tranfparentias,anguftis quàm latis luminibus fuauioz

res.Et furtim ad Paediam Cyri alludit,quam fcripfit Xenophon, abfolutiffïmi prin cipis imagincm uolens exprimerc, quam nemo fine infamiæ periculo reprehendeznbsp;re audeat. Bene uale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

T A eft mi fili, nec tua ifthæc fufpicio te fallit. Nec enim à mure Muz rineus fed murinus deflcditur,ut carme illud Martialis, Campis diuesnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apollo Murineis:minime ad Smintheum ilium Homericû, SC mures

populatores frugum referendum fit, quod dubio procul ad Gryneura referri oportet, eft enim aurore Stephano yçuJ/ai mAî^vtoi/izvecvcdaii/, anbsp;»(ÿittfop aTtv^uvamp;'jifgu /icwrâoiJnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vaà^ TreAu-nA«? AAxà Aiôa,^ a Zc/xaTTö. Gry

nœ,inquit, eft oppidulum Myrinæorû, ubi SC facrû ÔC oraculum uetuftilfi'mû Apol finis.Quin SC templû prædiues ex albo lapide, in quo deus multa religionecolitur.nbsp;De Myrina uero ciuitate Aeolie, à qua Myrinæi campi admodu opulêti didi fiinr,nbsp;as præter

EPIÎTOLICARVM

praeter alios nominatim meminit idem Stephanus 6C Strabo. Vale,

CÆLIVS CAL. co. THO. CAL. NEP. S.

V1 te nobilem generofumqj dixit, indignus omnino eft, qui huius go male audiattquom non modo te dignis laudibus honeftarit,ucrumnbsp;nex^in figura illam incident, qua Grecinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellant. Différât

enim plané, non longo licet interuallo, generofus Slt; nobilis : quando alq nobilem uirtute ac receptis moribus, generofum uero maioru imanbsp;ginibus cenfent,quorum utrûqj Äriftoteles multo fecus diftinxit. Ev-j^tenbsp;cft,inquit,quod ex bono prodijtgenere,generofum quod à fua natura non degenenbsp;rauit. Generofus itacj; fe nititur, nobilis allude pendet:ut is proprie nobilis fit, quenbsp;rude uulgus hoc tempore gentilem non adeo fortaffe inerudite appellat. Dixeruntnbsp;cnimantiqui gentiles,fi lureconfultis credimus,eos qui inter fe eodem nomine dicenbsp;bantutjab ingenuis oriundi,quorum maiorum nemoferuitutemferuieritînecp quisnbsp;capite diminutus fuerit.Horum fiquidem uere gentilitas eft, quom nelt;$ feruorum,nbsp;neq? libertinorum gentilitas ulla dicipoffît. De qua re commodius in libello in quonbsp;feminaria linguae uernaculac explorauimus. Bene uale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S*

E R s Æ P E tibi coram teftatus fum fententia meam,quam nuncquoc^ per literas poftquam ita efflagitas, teftari non pigebit, me minime uulnbsp;p gate grammaticoru opinion! accedere:qui uerba quaedam perfonis SCnbsp;numeris quafi capite diminuta exiftimant, quoties altorum uerborumnbsp;infinita à fronte ibrtiuntur. fällte eos fcilicet aeftimatio,quód nunquamnbsp;ca in multitudinis numero deprehendantur, quom infinito adhæfcn'nt : quod nonnbsp;uerborum culpa necimminutione,fed infinitoru certa ratione contingit,quibus innbsp;numero tantum unitatis cofuetudo utitur : quorum deinde proportions uerba ipfanbsp;fequi neceffe eft.Netp illud uerum puto,Refert SC Intereft,ex re nomine coalefcere.nbsp;Neqp pronomina ina,mea,tua,fua,noftra, SC cgtera id genus,iuda qdêalreri redo,nbsp;alteri uero, latino cafu conftare: att]p ita dici, mea refert,mea intereft,quafi mca resnbsp;fert,SC in re mea eft.Quæ omnino multo argutius qu'am uerius mihi uidentur exconbsp;gitata,ut uerum intelligamus quod Graeci dicûr, «ttAs? «Ä^Sacts multo eznbsp;nim fimplicius ac uerius eft,à re illud,hoc ab inter, præpofitionibus coaluiffeiut canbsp;fus fit utrobiep accufatiuus, SC quidem amplioris numeri SC tertij generis : SC quomnbsp;dixerimus, mea refert ocium, mea intereft folitudo : intelligamus ocium SC folitu/nbsp;dinem referre SC effe inter mea, id eft ad res meas pertinere : ficut quom dicimus,nbsp;Maronis refert aut intereft diligentia : intelligimus diligentia referre atep effe internbsp;ca quæ Maroni coueniunt.Ceu abfolute interdum dicimus,meum eft,Maronis eftnbsp;omnibus prodeffe, id eft meu SC Maronis munuseft omnibus prodeffe. Sic itidemnbsp;latine dicimus, mea Cælij refert uel intereft amicis gratulari. Nam ex eadem ratio/nbsp;ne dicimus,Refert aut eft inter res meas Cælij amicis gratulari. Meienim Caelij resnbsp;nondicitur fine uitio.Quôdfi refert SC intereft,ex re nomine copofitum foret,uerznbsp;ba ilia Ciceronis in Quintiana non carerent fufpitionebarbarifmûNegat fe alia ra-done fadurum quod promififfer,non plus fua referre quàm fi quom audionê uenznbsp;derer, domini iuffu quippiam promififlet-Non enim fua, fed fuâ fuerat feribendum.nbsp;Nifi eo in infinito fortaft'e ijdem grâmatici res etiS cafu redo feruari poffe contendcnbsp;rennquod abfurdS fit,res ipfa SC ratio latinitatis uel me tacente oftendût. Vale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E T IS à me quid fibi uelit Cicero,quom ad Atticû fcribês in quinto E/

P nbsp;nbsp;nbsp;piftolaru fcribit,Bibulû in Amano cœpiffe laureolâ in muftaceo quæ/

rerc.Scies id mi fili non fine fale ÔC cauillo à Cicerone didum.fiebant

enim

QVÆSTIONVM LIBER I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

CTiim muftacci, ut tu optime ex Catone nofti, farine filigineæ modio uno,mufto c5 Iperfo. Cui anifum infuper ÖÓ cuminum ÔC adipis pondo duo, cafèi^ libram addcznbsp;bantjôC quod de uirga lauri deraferantimmifcebanttôiT quom defrixerantjlauri foznbsp;lia fubfternebat.Qua de caufa etiam fcimus à Pompeio Leneo lauru Cypriam mu/nbsp;ftacen appellatâ. Quom quis ergo iam abfumpto muftaceo ferius aduenüTetjquodnbsp;de Pinarijs in facro Herculis traditû eft, quo tcpore iam nihil erat reliqui prçter launbsp;rum quæ muftaceo fubfternebatur : facete 8C a-Kwpiitccà/KSs dicebatur ille in muftaznbsp;ceo laurum quacrere,utpote cui præter fedimentû nihil fupereflct.Quom itacj deutnbsp;óis profligatisq; à Cicerone incolis Amanimontis,fempiternis hoftibus p.R.Biznbsp;bulus fuperueniflet, utdicitur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;togaliquid gloriæ inde aucupâs : falfe

nec fine ftomacho fcribit Cicero, eum in muftaceo laureolam quærere.ôC acute adz modum ac eleganter laureolæ nomine ufus eft, quae non laurum tantum, uerum SCnbsp;uidoriam etiam fignificat. Bene uale»

CÆLIVS CAL. CO. ÎHO. CAt. KEP, S*

V O üBononiæ uideris Francilcum Galliaru regem faliua tantum pol lice in deculTem allita ftrumis mederi,id quodgentilitium 2lt; peculiarenbsp;Gallorû regibus prædicanttnon eft quod mireris, aut ulla te rapiat fuznbsp;perftitio. Nam ôô faliuæ humanae, ieiunae præfertim,ad multas maxiznbsp;mas^ ægritudines remedium ineft : ceu quæ non uenenis modo meznbsp;deatur,fed fi in os ferpentis infpuatur,ita efFeruefcit,ut fetpentê difrumpi oporteat.nbsp;Memoriæ proditû eft, Veipafianum imperatorê Rocatco homini uifum reftituiife,nbsp;quom faliuam oculoru membranis infudiflet.Quod ut à utcftore principe exoraret,nbsp;per fomnû Serapis admonuerat. Sednbsp;nbsp;Pyrrhûregem Epirotarû ferûc ingenita SC

admirabili ui prgftitifte.Is enim quom fpleneticos preflîftet dextro pede,morbus de cedebat.erat eo in pede pollex diuina ilia facultate præpotês,(^ui poft regis obitum,nbsp;neq^ igni abfumptus eftjnetf ætate contabuit. Atqui fuerant a rege falutêconfecuznbsp;ti,candidum galIu,SC nihil præterea,in gratitudinis teftimoniu reponebant,ut Aeznbsp;fculapio totius medicinæ autori rite factum perfolueretur. Vale.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;#

CÆLIVS CAL, CO. THO. CAL, NEP. S,

1T T O ad te quem pettjfti à me feu fpecimê feu guftum mauis appclz lare eius libri, quem fuper re curuli nuper condidi. Is eft appellationeSnbsp;Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SC uocabula, quibus ueteres currus nuncupabât: carri, carrucg, currus,

curricula, plâuftra, ploftra, ploftella, pilenta,baftarnæ, uehicula, cifia,o/ chemata, petorita, conbennæ, plamoratum,apene, calpe, binoris,biznbsp;gæ,trigç,quadrigæ,hamaxa,arcera,thcnfa,fercula,carpenta,rheda,epirhediS,pamnbsp;pillum,couinus,ferperaftrû,ftaticulû,iumentum,uelt;ftabulô. Qug omnia quomodonbsp;ftruantur, qua effîngâtur materia uel forma,quç illorû partes, quo in ufu haberent,nbsp;SC cetera id genus, ex ipfo fonte,id eft à libello ipfo cômodius petes. Quando aliudnbsp;eft propinare, aliud omnê feriam relinere: aliud redâ, aliud fportulam dare. Vale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

VOS Cicero nunc decê primos,nunc legatos appellat in oratione pro Rofcio Amerino. Ait enim : Decurionum decretü ftatim fit,ut deceninbsp;Ct, primi proficifcStur ad L.SylIam.SC mox, quom T.Rofcius Capito quinbsp;in decê legatis erat,adpromitteret.Eos putamus fuiire,quos principesnbsp;feu capita decurionum appellant. Seis autem decuriones eos appellartnbsp;in municipqs,qui Romæ fenatores dicuntur. quidam eofdem putant, qui Ô6 manznbsp;‘cipes,condu(ftores fcilicet redemptores^ uedigaliû, qui in aucftione fublata manunbsp;fe uiêlores fignificabant.quos principes publicanorum nuncupat Pedianus. Certcnbsp;græci AnSE'/’faiTaff, id eft decemprimos appellannad quos publicoru tributorum«^nbsp;exadio pertinebatjôC pro uedigalibus defundis detrimenta reipublicg farcicbant,nbsp;a 4 quorum

E P I S TO Lie A R V M

quorum munus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam lureconfuld uocitant.Sed de qs alij pIura.Noz

bis fans eft Ciceroni's locû atn'gifre,et percundationt tuebreuiter refpodiffe.Vale»

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

V Æ. Itteræ mihi funt Temper quam gratiffi'mac, fed tu imprimis,quom te non minus dodrinæ quam fapientiae ftudiofum fignificât, ceu quasnbsp;Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuper accepi:quibus me confulis, an mulierem quam habes inter ferz

uitia tua uernam ac domi natam,fide ÖÓ probitate tibi peripe(ftam,fed inuifam ac omnibus una de cauia odio habita,quod pili Sé pubes qugznbsp;dam praeter mulierum confuetudin?, circa inferiores genas fruticet,quae (èda repulznbsp;Iulet,retinerc debeas an depellereî putant aut hoc plericj ominofum ÔC magno eiusnbsp;malo expiandum.CófuIis uero quid fuper ea re uel tam rara uel tarn inaufpicata punbsp;tem tibi feciundum : quando hinc te mulieris probitas, hinc uulgaris trahit opinio*nbsp;At ego qui portêtis œ auipietjs omnem fidem fummoueo, ÖC prudenteradeoilla ànbsp;facrofanefta pietate Chriftiana explofa exibilata^ exiftimo:2lt; mores habitumtjaninbsp;tni,nec quicquapraeterea,metiri foleo,nihil tibi amplius dix erim,quam tantS abeftnbsp;fe ut huiufmodi mulieres antiquitas damnauerit,ut etia admirata fit, ötT nonufquamnbsp;pro uatibus ac Phœbadibus acceptg fint.T eftatur hoc Ariftoteles in libro Animal«

o-tf/xäöfz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quæ ficTheodorus,PiIiin mento mulieris non prodeunt nifi

interdum pauci,cum menftrua fubftiterût,ôô ut in terra Cariamulieribusfacerdot« bus euenire aiunt, quod diuinationis fignu interpretantur.Quare tu non meis quiznbsp;dem,fed fummi philofophi uerbis admonitus difee populäres opiniones alpernariinbsp;non quguulgus, fed quæ tu teipfeputas optima fetftare. Beneuale,

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

jra NIA ifta nomina,quæ ad me feripfifti, r, id eft caninam literam haz bent quarto ordine.Nam à uerto originem trahunt primogenia.Quaz

O nbsp;nbsp;nbsp;re pofthac prorfim non profam oratione dicito : ficut 06 uorfam diciz

mus.Prorfa enim ea eft quæ quantû lubet in reeftum limite extendi po teft,quam folutam Ô6 pedeftrê appellant nonnulli. At uorfaïquam uernbsp;ti ói ad caput reduci neceffe eft, quam equeftrê uel carminalem uel camenalê, quiznbsp;dam nunc antiquitatis,nunc cacozelie fedatores uocant. lp ft etia ueteres Prorfaninbsp;deam coluerunt,quae reefto partui præfidebat; Sicut Poftuertam, quæ præpofterû,nbsp;præproperumûe auertebat,ÔC ne Agrippæ nafcerêtur,prouidebat. Erat enim id ucnbsp;teribusinaufpicatû.Sicrurfus,prorfus,furfum,deorfum3finiftrorium,leuorfum,ôtnbsp;td genus fexcenta à uorfus dedu(fta.Quin amp; Rurfonê deumjqui rerum reparation«nbsp;reftituendifep uicibus præfes erat, appellabant. De quibus omnibus memini me coznbsp;ram uerba fecifte, quom tu uulgatam mihi omniû ferè opinion? obqceres: quam riznbsp;bi tantifper obferuandâ duco,dum certa ratiôe uel recepta autoritäre nitatur. Vale»

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

V O D catuli duo ex eo genere quos Grgci uocant,tibi nuper dono dati frequenti fudu exgrandioris canis papillis lac euocaueznbsp;rint,ita ut nunc ille non fine magna omnium admiratione matris uiccnbsp;educationis munere perfungaturiminus tibi infolens ac mirum uidebinbsp;tur,fi intellexeris,hircum aliquando ita muldlraria impleuifle,ut coloznbsp;ftra inde confîcerentur,quod fidemnbsp;nbsp;opinion? ueterum adeo excelfit,ut in auden

tes tentantescj irrita àC nunquâ fuccefîura prouerbium torqueretur, quafi hircum emulgeret,quod græcinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicunt.EtDemonades philofophusquom

fophiftas duos uidiffetita fimul contendentes,utabfurda ôô ridicula alter proponez ret,alter uero importuna qugdâ ÔCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refpôderetjNoncjinquit ille,uobia

fc'Trt’xTÂcnp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maribus,inquit,magna ex parte nec beftijs nec hominiz

bus gigniturlac.FieritamêpoteftjUtaliquibus interdum gignatur-Nam amp;C inLem no infula caper ex mammis, quas geminas iuxta genitale hab uit, tantû laóis cm ul/nbsp;gebatur, ut coloftra inde conficerent: quod idem etiam proli mafculaî capri illiusnbsp;uenifle accepimus.fed haec oftentis annumeranda potius ducunt.Nam èc Lemnionbsp;illipecorisdominoconfulentideus amplius increments peculq futurum refponz-dit. Quare te mi fili non modo minus mirari oportet, uerum ôd fi' qua in augurio fiznbsp;des,laetum animum ôi. bonam fpem induere,ce« tibi féliciter Sgt;C ck animo fuccefluznbsp;ra fit uenatio. Bene uale,

CÆLIVS CAL, CO, THO. CAL, NEP. S.

E R B V M hoc ait,cuius imperatiuS, ai Plautus enuntiauit, non omniz no fimpliciter dicere fignificat,fed proprie de oratione affirmatiua di^nbsp;Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citur.Quare Cicero in Topicis fcripfit,alias elTe enuntiatioes feu pro/

loquia aientia,alia negantia,Quas D'ialecfiici

id eft affirmationes ÔC negationes appellant, nofum eftTerentianS ilz Iud:ait aio,negat nego.quin ÔC Cicero in OfRcfisj Diogenes, inquit,ait. Antipaternbsp;negat,cui potius aflentior.Non ibo inficias,quin aliter ufurpatum inueniatur. Sednbsp;hoc propriS eft, in quam rem tu tibi,G accurate Iegeris,plura exêpla colliges. Vale,

CÆLiyS CAL. CO. THO. CAL. NEP, S.

VOD tardius quàm autegouellcm,auttuoptabas,literis tuis refponz deam,neme ceftatoré uel tui parum memorê putato.Nam utruncç crinbsp;Q_ men tantum à me abeft,ut nihil pofTit abefl’e longius.Te enim no aniznbsp;mo modo,uerum ipfîs planéoculisgero,fed huius moræ culpa omnisnbsp;in tabellarijs fuit, qui cœli inclementia ÔC aquaru reftagnatione impe/nbsp;diti fcro ad me peruenerut: amp;Ó uix demum poft decimû diem tuas mihi optatiflîmasnbsp;literas reddiderfit.Quôd uero à me petis,de filenti fitientiq? 8lt; caua Iuna,quae locuznbsp;tiones Catoni ôô Plinio noftro frequentes funt,fcito tibi paru mea opera opus efte,nbsp;quom ex tribus duo priora Plinius ipfe interpretetur. Alterû fextodecimo libro.Dinbsp;cm enim,ait, coitus lunç,ab alijs filentis lunæjab alijs interluniSappellari. Alterum,nbsp;libro decimofeptimo:oleas,inquit,8lt; ficos per uer tantum inféré lîtiente luna,fciliznbsp;cet ficca. Sic enim Catonis uerba enarrat.Siccam uero lunâ intellige uel quom himnbsp;bres non funttuel quom luna in fignis minime pluuialibus Zodiaci obuerfatur.Nanbsp;ex tjs alia humeélaj alia ficciora exiftimari,ÔÔ Manlius K Mathematici docent. Denbsp;Caua autê luna meminit idem Plinius in oélauo.Mutianus,inquit,Iuna caua traditnbsp;triftes effe, quibus in fimiarugenere cauda fit, Ego cauam interpretor imperfeéfâ,nbsp;qualiseftquom Kv§-ns uelnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,necdumadplenilunium interluniumûe

peruenit. nam ÔC ueteres cauos menfes dixerut, qui pari dierum numero conftarêt: ceu quibus imparis numeri uel perfedio uel fuperftitio deeftet. Bene uale,

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

IRIB IT O RIV M ,fuper quo fententiâ meam cxquiris,locus fuit Roz mæ Celebris,ab Agrippa conditus,ab Augufto publicatus,ad eofdemnbsp;D fere ufus ad quos ^syis»e/.oii græci parabat. In eo enim publica pecuznbsp;nia diribebatur, id eft diuidebatmilitibusiunde nomen inuenit. Namnbsp;pecuniarum diuifores à Cicerone ÔCalijs diribitores didi funt.FuiC

10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIST OLICARVM

id acdificium admirattone dignum,uno tatum tedo cofiiicuum: quod Dionis temx porc,ut ipfe tn L V .libro tcftatur, dirutiim uifebatur, nec propter magnitudine in/nbsp;naurari potui'uCerte Plin. in X v i«trabê célébrât pedum centUjfefquipedali craflinbsp;tudine,in porticib. feptoru à M.Agrippa relida,qug dirtbitorio fupcrfuerat. Vale.

CÆL1VS CAL. co. THO. CAL. NEP. $.

T tu etiam inter uoluptates agreftes literas curas: ÔÔ tantS tibioctj fu^ pereft ut ad me fcribas,rogefqß per literas,tibi uinearu fpecies antiquisnbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confuetas, Si quæ ad earn rem uoces pertinent,explicê.quod facio, ÔC

quide lubens, fed multo forfitan breuius quàm tu ipfe uelles : tS quod tuae literæ me occupatum offenderunt. Si nihil minus quàm uineas ciinbsp;rantemîtum quodlibri à me abfunt, SC tabellarius qui epiftolam attulit, quo appu-.nbsp;litmomento,eodcm abitionem parat. Sic itacß rem habeto. Vineasquinc^monbsp;dis difponi docuit poft Columellam Plinius.aut enim uites fparfis per terram palm jnbsp;tibus impune ferpunt,uel per fenullius opefultg ftant ere(fîæ:aut adminiculo quodnbsp;all] pedamentum,all) ridicam,altj tIm unde characatæ uites didggt;adnitunnbsp;tur:aut pedatæjid eft pedamento afRxæ fimplici iugo,quod canteriû uocant,porri/nbsp;guntur, quom fcilicet duobus palis tranfuerfæ incumbunt, quod iugum SC Liuiusnbsp;appellatiaut certe quadruplici iugo fuftincntur,quæ à cauis ædium copluurjs com/nbsp;pluuiatæ dicuntur. Seritur autem uitis aut uiuiradice, id eft furculo radicem haben/nbsp;te:aut malleolojid eft farmento(fic quicquid inutile à uite deputatur appellant)quinbsp;quoniam utrincß capitulatus à duro,feu duramento diceremauis,hoc eft adulto uiznbsp;tis ramo decerpcbatur, à mallei fimilitudine malleoli nomen accepit.hunc refccemnbsp;Columella,SC à numero gemmaru nunc bigemmem, nûc trigemmêappellauittquinbsp;fi intortus SC fine calce(fic craffiorê extremitatis parte uocabat)arriperetur, fagittanbsp;dicebatur,quod ferendi genus multo cæteris expeditius putauerunt. Erat SC propanbsp;ginis laudata ratio,quom in terra uitis caput immergebanr,ex quo Si mergus dice/nbsp;batunnec prius à matrice abfcindebatur,quam radices egiffet.licet hoc interdum ànbsp;terra procul tentarentjfidilibus uafculis terra refertis uitis apicem indu dentes :ucnbsp;prorfus mirum uideretur, tarn procul à folo radices agi.quem modum Plinius per/nbsp;quàm fecurum putat.Quom ueroinarbufto ( ita uites arboribus maritatasdixere)nbsp;ad proximas arbores traherent, tra duces nuncupauere. At fi breuiores palmites farnbsp;mento iungebantur inter fe,à funiS fimilitudine fun eta dida funt. Duo quocç pal/nbsp;mitum genera annotarSt ueteres,pampinarium, qui e' duro exiens materia in pro/nbsp;ximum annum promittit-Quod fi fiipra cicatricefit,fruduarium uocant cuftos ueznbsp;ro eft,nouenus palmes no longior tribus gemmis,fi uitis luxuriauerit,proximo an/nbsp;no matcria,id eft inutile fàrmêtum daturus. hunc iuxta minor alius uerrucae magninbsp;tudine,furunculus nomine,qui fi cuftos fefellifi'et,uices fuppleat. Atqui Plinio nonnbsp;placet ueterem palmirem,quem ah) draconem,ahj iuniculum uocant,inlongum SCnbsp;ad quartum ufq? pedamentum emitti,ut faciat,quæ à robore aetatis maftuleta appelnbsp;lant.nbsp;nbsp;nbsp;Quocunqj autem modo uitem iam confenefcentê renouarint,nouellarc,8C

ex eo nouelleta,renouatæ fcilicet iam uineædicebantur.quod ueroadultiorêgran/ dioremq? ramum durum diximus,quod ali) duramentS, inuite autê proprie draco/nbsp;nem iuniculumcj nominant, eum putamus, que Theophraftus Si graeci «xf't/xwr«nbsp;nuncupant:quod nomenTheodorus negauit haberi in latinitate. Vale.

CÆLIVS CAL. co. THO. CAL. NEP. S.

VI fintDinouenfilesapudLiuium,àme poftulaszdequibus fcribisni hil hadenus te certi comperifie. At ego lubens,quod ex ledione Var/nbsp;Q_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ronis decerpfi',impartiar tibi,hosfcilicet deosà Sabinis Romam dedu

dos:atcß i)s à Tatio regeuotoædes dicatas, quibus indigitamenta hçc adfcribit. Hercule, Veftam,Salutcm,Fortunâ, Portern, Fidem.’queuonbsp;CCS quanquam Sabinorum lingua oient,ad Romang tarnen linguç fpeciê adornarænbsp;funt

QJVÆSTIONVM LIBER I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It

lunt.NonnuIIa ern’m,ut præclare idem fcnbit,in utraq^ lingua habentradices:utaf/ boreSjquç in confinio natg in utrocj agro ferpunt.Poteft enim effe Saturnus hic a/nbsp;lia de caufa di(îlus atlt;^ in Sabinis, Originem uero uocabuli huius nonnulli putanr,nbsp;quôd hæc numina nuper in Apotheoiin, id eft deorum numerS,recepca funt. atcßnbsp;hinc Nouenfiles,quafi nuper faliêtes di(fti,altj no Nouêfilesjfed NouenfideSjquafinbsp;nouandis rebus prefides dicendos cenfentîcerte fîcapud M,Varronê fcriptum eftgt;nbsp;nifi ea leclio luxata fit. Bene uale.

CÆLIVS CAL, CO. THO. CAL, NEP. S*

E c T E fapis mi fili, nec tibi alieno cofih'o opus eft in ea re, quam tu ip fe optime calles, Nec enim quifquam dixerit qui ration? latinitatis te/nbsp;Rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neat, eu admiratióe affici, qui alios admiretur. Nam ille plané ac latine

admiratióe afficitur,de cuius geftis aut uirtute multa óó incredibilis ho* minu opinio eft.Teftis honorarius fittibi Cicerorcuius uerba in Offi/nbsp;cifs hæc legimus, Admiratione quadam afficiuntur ij qui anteire cæteros uirtute punbsp;tantur,amp;ó quom omni carere dedecore, turn uero ijs uitijs quibus alij no facile pof-funt obfiftere. Bene uale.

COELIVS CAL. co. THO. CAL. NEP. S,

LIA omnino eft unguis óó ungulæ difFerentiajquàm grammatici défi/ niuerint, quorum obferuationes recfte quidam plurima ex parte (neCnbsp;A enim ubicj damnauerim)fœtutinas amp; prærancidas uocat : quando innbsp;ijs uere unguis dicitunquæ digitos habent.In cæteris quæ « Jïnbsp;id eft folida uel bifulca dicutur,ungula agnofcitur, Cui ientetitenbsp;locupletiflimi teftes accedûtueteres,atcj inter eos Plinius nofterjVngues enim, imnbsp;quit,qui claufulæ neruorum fummæ exiftimantur, omnibus ijs,quibus SC digiti.Etnbsp;mox,Elephato, inquit,informes, numero quidem quinqj, fed indiuifi ac leuiter difnbsp;creti,ungulisq non unguibus fimiles.ut facile intelligi po(rit,eum unguem efte latinbsp;nis,quê ungulam uero,qua ottäIuj apud Græcos uocauit Ariftoteles, Vale,

CÆLIVS CAL. co. THO. CAL. NEP. S,

• V R uulgo recepta fit opinio apud ueteres,eos formofos dieb. aliquotnbsp;fore qui lepore uefcerenturtnonnulli ration? afferre conati funt,quod

C id pulpamentum ui polleat extergendi bilem atram, atque ita animos;, exhilarâdi. At ego hoc quicquid eft uulgo afl'ertum, ex ui uocabuli tra/nbsp;dum puto.In uocibus enim antiquitas religionem ÔC aufpiciorum ob-feruationem magna parte conftare dixit: cuius rei gratia in publicis uedigalibus lanbsp;eus Lucrinus primus omniu locabateru?dus,boni ominis gratia,ut id reip.redem/nbsp;ptoribusq lucrofum quæftuofumq; fieret. Hinc etiâ in deledu cenfu(^ fa ciundo prinbsp;mi, Valerius, Saluius, Staterius,nominabâtur, ut id P. R.felix ac falutare euaderet.nbsp;Non fecus igitur eos lepidos fieri,leporemcg mutuari crediderut, qui lepore uterennbsp;tur.Cuifententiæ nonnihil fuffragij alFerre uidetur epigramma antiquum,quod innbsp;Seuerum Alexandrum imperatorem quotidie lepufculos efitantem iadatum eft,nbsp;cuius uerba hæc funt,

Pulchrum quôd uideo ducem efte noftrum,

Quern Syrum fua protulit propage,

V enatus facit ÔC lepus comefus.

Ex quo continuum capit leporem. Bene uale,

CÆLIVS CAL. Co. THO. CAL, NEP- S,quot;

• V M Plinius teftetur,ueteres illos pidores nunqua fatis laudatos qua/

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuor coloribus fob's immortalia opera ilia fecifte,quæ no definimus mi

tari : ex albis meb'no, ex filaceis attico, ex rubris finopide pontica, ex nigris

12 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLICARVM

nign's atramentoï Quaeris à me qui nam fint colores filacei.id uero facile atcç obutz um eft, Plinioipfo id alibi docente. Sil, inquit,ceruleum: quod propc limus eft.op/nbsp;timum ex eo quodatticu uocatur. quarefilaceos colores, ceruleos iure dixeris. Sednbsp;quoniS uideo,à multis dubitari qui nam fit ceruleus color,quom præfertim fcriptoznbsp;res eo uocabulo perfæpe abutantur, non tarn ad proprium quàm ad propinquû fiznbsp;gnificatu trahentes(idquodinlutheo,purpureo,glauco,cçterifqîcoloribus frequêsnbsp;eft) fcito uere ac fignate ceruleû dici quem uirides ac luxuriantes adhuc fegetes reznbsp;præfentant,qui ita uiridis eft,ut ab humoris tarnen fœcunditate multum nigredinisnbsp;mutuetur. Beneuale»

CÆLIVS CAL. CO. THO, CAL. NEP. S.

HIN O C Y R A ,qug in Aegypti ÔC Arabig fînibus pofïta eft, de qua to ties Ptoleipæus meminit, non à rhinocerotum uenatione ditfîa eft, utnbsp;R quidam putant, fed ab excifis naribus . Adifanes enim rex Aethio/nbsp;pum 5 quom deuiclo captot^ Amafe Aegyptum in ditionê redegilïèt,nbsp;graffatores SC latrones,quorum maximus numerus late regionê inuaznbsp;ferat, comprehenfos non capitali poena, fed fola narium exeCtionc caftigauit,ut abnbsp;omnibus facilenofcerêtur. quos poftmodum ita male rnulcftatos in defertâ regionênbsp;Aegypto amp; Arabiç confincm,mariq;finitimam relegauit. quo loco ôô ciuitatê conznbsp;didigeamq? 'rÿ ’ras çivas Rhinocyrâ appellauit:ut perpctuo habitantiû uelnbsp;fcelus uel iupplicium nomine teftaretur. Bene uale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

V O D ad dialedum 8Ó periodum attinet,recftè fentit qui fequioregene re utrancç uocem enuntiandam putat.In forite auté, quem latini acer..nbsp;ualem interpretantur,fallitur. ablegata enim omni fulpitionenofirigcnbsp;nerfs eft. CicerofSicut multa uerba Græcorû, fie forices fatis latino trinbsp;tus eft.Et alibi foritas lubricos amp;C periculofos appellat, urpote quos neznbsp;que ipfe autor Chryftppus fat feiat explicate. Vale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

O Neft quod admireris, Androcydenuirû naturg confultiftîmûquom magnum Alexandrumab ebrietatedeterreretjdixifleiMemineris rexnbsp;N quotiens uinum bibcris,te epotare fanguincm terrg.Nam ficut homiznbsp;ni cicuta uenenum eft,ira uinum cicutæ.Poeticé enfin nfmfs tibi ufde/nbsp;tur ille in re tam feria uinum fanguincm terre appellaftequod fane ufrnbsp;nonmedendifolum,fed etiam dicendi peiitus,uidetur nô abrefeciflc,urufm ac ue/nbsp;hementiam uini magis exprimeretiôô indicaret,ficut in corpore languis plurimumnbsp;poller,utpote conceptaculumfpfritus,ôô animæ ueliiculum,ita uinûad excitandosnbsp;animos propeilendam«^ mentêmirificam poteftatem habere, quæ caula recigut uenbsp;teres dfxeringBacchum è concremata matre editum. Alfoqui Âegyptij in fàcris fnznbsp;digitamentfs uinum Gfgantum fanguiné uocabant.Et Plutarchus in libello De Jlînbsp;de Ofiride,quem nuper non tanquam interprétés,fed uelut paraphraftæ latinftanbsp;ti dedfmus,tcftatur,prifcos Aegypti reges ad Pfametichi ufqj regis ætarê,neq5 ufntïnbsp;bfbflîe,ne£ç dijs libaire,atcç ab eo omnfnojceu paru fuperis grato, abftinuffte:ueluznbsp;tiquod eorum fanguincm putaiêt, quicûdijs aliquando dimicafl'engex quo eftufbnbsp;amp; terra admifto uites effe progenitas. quare largius ingurgitantes fe mero ebrietaznbsp;tem ÔC infaniam furoremf]^ incidere, nô fecus ac fi fe impiorum bellatorû fanguinénbsp;expleât. Super qua Aegyptiorû opinione nos aliquâdo hoc epigrammate lulunus,nbsp;Terrigenæ uilt;fti,ui(ftor Saturnins, atftis

Vndiqj Phlegrgis molibus horror erat.

Mœfta parens tellus in uites ofla redegit

Cæforum,gc uinum eft,qui modofanguis erat.

QJVÆS TIONVM LIBER I

Ah nequis mala uinabibatjde fanguine nata Qui biberit,cædcs,cxitiumq; bibet. Vale.

CÆLIVS CAL. co. THO. CAL. NEP, S.

o N accedo eorum opinioni, qui moftellum hoc principis noftri inter pumiliones nanosqj cenient.Nam (fi Ariftoteli credimus exaccilTimonbsp;Nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naturae exploratori ) pumiliones duabus maxime partibus agnofcun/

tur, capitis fcilicet 86 genitalium magnitudine. quorum utrunqj quom no modo in eximiam molem,ut fcribis,non excreuerit,uerum etia cae/nbsp;terae corporis amplitudini minime refpondeat : par eft ut omni depulfa fufpicionenbsp;t pumilionum albo expungas.Quod liqui fortaffe obftinatius relu(ftêtur,ne tuam,nbsp;ut dicitur,litem facias, eos ad Ariftotelem protinus req cito. Vale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

IN T alijs Pfittaci, monedulæ, ligurini, paflerculi,melitaei,fint quiz bufdam fua moftra in delicijs:ectrapc!i puta, nanijobtorti,cercopithe/nbsp;S ci,fciuri,muftelae:(ScioenimquafdamreginashosquafiErichthoniunbsp;alere familiariter attredare, quod apud Pliniû de afpide, apud aliosnbsp;de hypnali Cleopatræ legimus:)me certe nihil pœnitet interdû quomnbsp;uelà negocqsjucl à ftudtjs aliquid têporis fucciditur,çluro,fcumauis felêappellare,nbsp;blandiri, eumtç adludentem ÔC feftiuis rhonchis fupparafitantem permulcere. Curnbsp;enim mihi illud iocanti uitio detur, quod Aegyptus ferium atq? adeo facrum habet. 'nbsp;Nam inter bruta quæ nimis fuperftitioie colit, acluro tantû tribuit,ut in eos qui rehgt;nbsp;qua iponte uolentes^ interemerint,decretum fit fuppliciû capitale.quod fi cafu autnbsp;‘ certe nolentes fecerinr,fcelus præfcripta mulda poflè expiari putât.Sola felis internbsp;quadrupedes,inter auitiaibis,nominatim excipitur : has nolês uolensûe quis lethonbsp;dederit, crimen non nifi capite luitur. Cuius rei tanta religio fuit,ut Diodorus in fe/nbsp;cundo Bibliotheces fidem atcß oculos fuos in teftimoniû adducat:quom aetate Ptoznbsp;lem3ci,inita nuper amicitia cum Romanis Romanorum quidam præter animi uo/nbsp;luntatem aelurum occidiftet, facfta impreflione Aegyptq agminatim eius domu obznbsp;federunt,eum ad poenam pofcentestneij magnitudo Romani nominis,neq? amici/nbsp;tiæ recêtis neceftïtudo ei fan's praefidio elTe poteratîni Rex praefecftiqj regtj eum manbsp;gis præfenti periculo fubtraxiffent quam liberaftent. quod fi fato aut natura diemnbsp;obqftetaclurus, uniuerfa domus non fccus funefta fuit ac fi paterfamilias cecidilTet.nbsp;lidem praeterea quom inter omnia fcarabeum maxime' uenerentur, eiusq? aliquotnbsp;fpecies numerent,eam quae acluromorphos dicitur,8C seluri facie pingitur,longe o-mnibus praeferebant. Nec modo Aegyptq, uerum Arabes etiam aelurum, amp; earnnbsp;quidem auream pro deo habebant in Rhadata.Nec fané mirum, quom ritu naturaenbsp;numéros lunæ oftendat, 06 lunaribus incrementis oculos etiam habeatgrandiores.nbsp;QuidC quod Aefopus nobilis ille fabula tor puellamfuifte aelurSfcripfit, quidemnbsp;ita præftantê forma, utinuidiam in fe Veneris concitarit: qua Venus percita prifti/nbsp;nam formam abftulit,nouam intulit,nec earn tarnen degenerem aut deforme,utpo/nbsp;te quae uegeta atcj agilis fit, SC leonis formae fimillima. Sed quid haec tarnen ad meCnbsp;qui nec fabulas recipio,nec fuperftitioni faueo. alo enim ego aelurum,qui aduerfusnbsp;mures foricefq; perpetuos Palladis(ut Homerus fcribit)id eft Mufei ac bibliothecgnbsp;meae hoftes excubet, ÔC ftipendia faxit: cui non dclicias modo,ueru etiam,fi gratusnbsp;elfe uolojdimenfum SC annonæ autoramentum debeo. Vale.

CÆLIVS CAL. co. THO. CAL. NEP. S.

VERERlsdeme quod nihil ad te pride fcripferim : quom multo mi/ hi fit de te iuftior expoftulandi ratio. Nunqua enim fe mihi nuntq obznbsp;Q_ tulit occaftojcuiliteras no dederim: nec profeSlo à me quicquam per/nbsp;cuneftatus es, cuiuel occupatiftimus non refcripferim. Nunc quod denbsp;Mamona uerbo in facris literis frequêti, à me petis, uideo plerofcp expofitorû falli,nbsp;b qui

EPIST OLICARVM

qui tetem'mi gcnq feu dæmonis nomen id putant, ÔC qui'dem qui ad auantiam cupî ditatem^ animos l'mpelIat.Quos ideo deceptos puto, quod maximus ille noftræ (ànbsp;ïutis interpres Chriftus in Euangelio dixeritmos iuxta deo ÔCMamonæ non poffcnbsp;inferuire:quom ille potius admonuerit mentem nô oportere diftrahijUeq? nos fan'snbsp;comode utritç uitæ,fcilicet quæ ad fpedan'onê adionem«^ pertinenquam facri fcrinbsp;ptoresnunc Rachel ÔC Rebeccam, nunc Martham ScMagdalenam, graeci Siuei'aufnbsp;appellant:poire incumbere* Nam Mamon feu Mamona apud Hebraeosnbsp;no prophum,fed generale uerbum eft,fignificatq; præfedum Só præfidem.Hinc ilznbsp;lud receptum in recodita Hebracorum difciplina,a primo mundi incunabulo deumnbsp;optimum maximum quatuor orbis regionibus acuentis genios quatuor Mamoznbsp;naSjid eft praefetftos dediftetMichaelem fcilicet qua fol emergit,Raphaelem qua ocnbsp;cidit, Gabrielern Boreali,Vrielem Auftrinae praefecifletquoru duo priores clemenznbsp;tiam,pofteriores feueritatem iuftitiami^ diuinam in genus humanû exerceant.Sednbsp;quidhaec ad te,quoin de mamone tantum rogaueris. Vale.

CÆLIVS CAL. co, THO. CAL. NEP. S.

C RIB 1 s ad me,communem fententiam medicorum exiftimare ifatin herbs efte, qua infetftores utuntur,eam uulgatonomine gualdum ap-S lantes.ita eftfane,amp;ficeruditiputant.namDiofcoridisinfecundo7rfc

* nbsp;• znbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’/Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

infecftores utuntur,folium fimile plantagini habet, fed pinguius ÖÓ nigrius, icapurn duobus cubitis ampliorem.Plinius tarnen nofter occafionê dubitandi praebetlibronbsp;xx.quom fpecies la(ftucæenumerans,tcrtiumgenus in fyluis nafcens.Ifatinuocanbsp;ri fcribit:amp;^ mox quartu fubiungit,glaftu nomine,fimile non plangini(ut Diofco wnbsp;des fcribit, )fed lapatho fylueftri fohjs,nifi quod plura habet 06 nigriora.Gerte uer.-nacula nûcupatio Plinio cofentit, quae gualdum, quafi glafdum feu glaftS appellat,nbsp;eo fc Britanni,ut Tacitus fcribit,tarn mares quam foeminae oblinebât: illi ut ceruleonbsp;colore metu hoftibus inferrent.hllæ ut quibufdam in facris nudæ incederêt,coloretnnbsp;Aethiopû imitâtes:quâ ob caufam 8lt; Martialis ceruleos Britanos appellauit. Vale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL, NEP. S,

IC eft mi fili,ut tu pulcherrimé fcribis.nulla enim natio un qua tarn fuit aliéna à bonis moribus,tam plane' Barbara,quæ difciplinas difciplinbsp;S narû profeflbres no fuerit aliquando amplexata. habuerunt Aegyptifnbsp;prophetas, Aftyrq Chaldæos, Dryadas Galli, Bacftriani Samaneos,nbsp;Perfg Magos,Indi Gymnofophiftas et Brachmanas,Hebrgi ElTenos,nbsp;CabaleosjThalmudicostquin àC Scytbæ Anacharfin,Thraces Zamolxin admiradnbsp;funt. Quare mi optime fili, enitamur amabo, atcp hoc unû agamus, ne nos qui me/nbsp;dio in Latio nati fumus,qui plurima à parêtibus aduirtutes prgfidia accepimus, ta/nbsp;to dei Si naturg beneficio indigni iudicemur: Si ne quom caetera abude adfint fortunbsp;naeôiingenij adiumenta,nos folinobis defuifle deprehendamur. Vale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP, S.

V Æ RIS à me, cur magis apud Plinium de brumalibus herbis Si pule gio ipfo mention? habentem,id reflorere in coronario,quàm in carnanbsp;rio legendum putem. miraris enim me de re apud eruditos côtrouerfanbsp;tam facile decernere.Paratû, obuium«^ reiponfum,Si quod de Pytha/nbsp;goricis tradunt, ot'Ttvt^xt.ipfeenimPliniuslibro X x.magnafocietanbsp;'tem mête cum pulegio fcribit ad recreandos fpiritus:qua de caufa dignior, inquitjénbsp;pulegio corona uertiginfquàm e’ rofîs cubiculis noftris pronuntiata eft. Coronarianbsp;autem eafunt,qug graecinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncupâttex quibus corollaria dedutfta funt.

Vides itaq?, apud Plinium pulegium coronis accommodatum cenferi,carnarijs aût nufquam,quod recolam. Bene uale.

J

QVÆSTIONVM LIBER I

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL* NEP.

R A T V L o R tibi mi fili, quod Só has maion's ftudq difcipitnas attin/ gas aliquando. age puer made uirtute, nufquam enim quantu uires ÔCnbsp;G ingenij captus fuppeditabit,abero per iftæc fenticeta proficifcenti.Dinbsp;faxint ut pergas, ÔC tu te ipfum id eft ingeniû tuumjfequare. Non eznbsp;nim uereor quin breui duces, id eft præceptores,Ionge præcurras, ÔCnbsp;(quod aiut) e manu lampada arripias.Quod uero petis an interprétés Pofteriorumnbsp;Ariftotelis lt;/ls,vonliKbjj'inipfo plane'ueftibulo,ahj quidem intened:iuam,altfnbsp;intelledualem difciplina rede uerterint,(in eo enim fbphiftas 2lt; enarratores elabonbsp;rare)ut mea fert opinio,quemadmodu utricß fuftineri 8^ latebra aliqua defendi poiznbsp;fint,ita neutri proprie locuti uidentur.Quom enim tefte Ammonio,quinqi fint coznbsp;gnitionu opifices, m, JÏKvoi«,JyfceiCpewrKaix,Kt^ÿins, id eft,mens,difcurfus,opinio,nbsp;imaginatio,fenfus:Mens quidê ÓC fenfus iyllogifino minime operator * Altera enimnbsp;multo altior, alter ratiocinatione multo inferior. Sednecimaginatio quoqî,quomfitnbsp;ftatio fenfus ÔÔ apparitionum inde manantium thefaurus : fenfibus autem nequaznbsp;quam ratiocinantibus, neputandum eft quidem fpedra fenfuum ratiocinari pofte»nbsp;Reliquæ igitur funt opinio amp; excurfus.at opinio eft ipfius excurfus conclufioî quanbsp;propter ea ipfa fyllogifmo non utitur. Soli ergo excurfui,quae JicwoKt nominatur,nbsp;relida eft fyllogizandi facultas. Rede itacg Ariftoteles de Syllogifmonbsp;id eftjdemoftrationis adurus,mentionê habetnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam e/

go necj^ intellediuâ necß intelledualem, fed excurfîuam plane ÔC ratiocinatoria ap-pellauerim.SufFraganturitidê nobis ÔC Sudg uerbamefeio quo ex autoreeruta,qug ad me fcribis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^cu/oîcts lt;rv?iK0yi(fi:{/Sivfis,07tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a-vin-Tr^^'KcriAix. liovofj

eî/çv H , JïdCVOiKi 'n ohy öc/i'i/ T^vx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/Jt.i[x€ciu,v^crcw •Tr^'rtenus ’n (rvit.

•Tri^lxcrii« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KÄHrny iÄKvm, Excurfu fcilicet ingentj ratiocinante animam imz

mortalem elTe, folam conclufione capit opinio. Excurrentis autem ingentj munus eft, dum à propofitione in conclufionem tranfit, quafi uiam quandam fternere: exnbsp;quo Jjÿ.voiKS, id eft excurfus,nomêfibiuendicauit.Eft enim proprie Jicu/oamp;)j cogiznbsp;tare ÔC mente animoq; peruagari. quare qui cogitatiuam tranftulerunt, SC fi non eznbsp;legantius, comodius tarnen uertilTe exiftimandi. Bene uale mi fili,SC me faepe hifeenbsp;quaeftionibus exerce.

CÆLIVS CAL.' co. THO. CAL. NEP. S?

R1T V Al eft illudjdifcentê credere oportere.Nam ut uere inquit Quin tilianus,nilproficienti comodius euenirepoteft,quam fi preceptori renbsp;T dè confulenti fumma fidem habuerit.alioqui SC philofophi,qui fe rerutnbsp;omnium rationes tenere putant, neq^ fummas immediatastj propofiznbsp;tiones,nec fumma feientiaru principiaprobari pofte teftantur. Nec eznbsp;nim probatio ratiocination ufqua finem elTet inuentura. Quare Hebræi falubriternbsp;inftituerut, ut quom quis arcanorû ad diuinitatê pertinentiû caufampercundatur,nbsp;nil ulterius refpondeat, quam fic alTerut fapientes: ficut Py thagorici nihil ampliusnbsp;refponderut interrogati, quam w/tt?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut erat Pythagoras. At noftri facro

fandæ pietatis profeiToresjqui omne ueritatis dogma fideniti arbitrantjfatis habet hortari eos q uerçreligiôis câdidatifunthac uoce, îrtsi^l/OTf/jideftjfidê habe.Dequanbsp;re elegater Gregorius Nazianzenus fcribit aduerfus lulianum Imperatorê nos hisnbsp;iierbis arguentê,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;««yfOiKix,i^^lt;/lc^ WtgTrtsdl/trot/,'?!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;on

lt;8f«?,uos,ingt,adeo à ratioe abeftis, ea ueftra eft rufticitas, ut nil præter hoc ipfum, fide habe,ueftrae fit fapientiæ. At cotra Nazianzenus illi dogma PythagoricS obijnbsp;cit, ö?T cHj-ny HHSVTamp;’ T'jOU/'n)?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«gif/îrisdDOTtz, ^ccTiKcus lt;rv7i\.xSoû.s Tt »y ^unXf

at J Quqm fcilicet in idem incidat Ipfe dixit, Pythagoricorum, SC apud nos Fidem habe:ahjs licet fyllabis SC uerbis enuntiatû.Ne mireris igitur mi fili, fi rei cuiufq; cernbsp;ta ratio reddi non poteft. Nam ut uere fcripfît Plinius,no magis mirû uideri debet,nbsp;ïerum quarundam affèrri, quàm non omnium reddipolTe rationem. Vale.

b X Cælius

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S»

• V N T hæc mi fill in arbitrio cuiuscß pofita, nec iccirco apud me quif-quam reprehenfionem fubiuerit,fi diuerfa fenferitihabet alij autorem

S Prifcianû,qui gemino i, Dis 06 Dfis fcnbunr.nam ita fere folebât earn literam geminare ueteres quom producebatur,ut Maijus Pompefjus,nbsp;facrfjs, dominijs : ÔÔ fic notatfim adhuc in quibuidam antiquis monunbsp;mentis animaduertimus.Alij ratione graeca nixi e,00 i, fcribunt, fed i,tantum enunnbsp;tiant:ficut dC in latinis didionibus quibufdam nunc fuperefl: confuetudo, Treis, turnbsp;reis,omneis,quem fcribendi moré nos aliquandiu fumus imitati.Sed quom utranq^nbsp;cófuetudiné iam exolitam pene' uideamus, malumus ea ita fcribere ut enuntiamus,nbsp;ne affeélationis fufpicionem ineamus, ne à uoce fcribédi ratio diflideat. Id quodnbsp;in didionibus græcis ad nos migrâtibus magna parte obferuamus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;txA«

Pitho,Clio,eclipfis,ironia,irefione:quæ omnia nonmultofez eus ad auré ueniunqquàm in pugillari exfcribatur.Sf profeó:o,ut Cicero admonef,nbsp;nobis feientiam referuare,populo confuetudinem debemus reltnquere. Vale,

CÆLIVS CAL, co. THO. CAL» NEP. S,

E c T E didum eft mi filfomnem ætatem de fuo tempore conqueftam efle : ex ijs enim quæ ab antiquitate accepimus, qfdem fere', aut certenbsp;R fimillimis oneribus ac tributis exhauftas olim genres amp; uexatos popu/nbsp;los cognofeimus, quibus Itali ÔC prouinciales noftro tempore ingemi/nbsp;fcunt.VndeenimKomanis tantasopes congeftas putemus, nifi acer^nbsp;bifti'mas exatftiones exercuiflent: atcß utinâ no Só rapinis genres, atep ipfum orbemnbsp;terrarum attriuiffentrHinc enim leges illg fociales,de repetundis,de peculatu,falu/nbsp;briter iatç,fed negligenter obferuatg.Qui uero fuit certus præfcriptuitÿ prouentus,nbsp;ex his tribus maxime eruebatur,teftimonio Ciceronisrex portu,exdecimis,ex fervnbsp;ptura.portUjCotinebantur fubuedliones merciutdecimis, fruges quæ^ ex terra col/nbsp;ligebantur:fcriptura,pecorum fœtura amp; quæ in pafeuis uerfabantur.Iis adde falinanbsp;rum reditus ab Anco Marcio rege primûinftitutos. Hæc uerô omnia uno canonisnbsp;nomine cocludebâtur, ceu ordinariû legitimuq id foret uedigal, fuis quafi mebrisnbsp;conftitutum.Sed ad hæc accefferunt oblatio ôô indidio.prioris exaéh'o precaria fernbsp;me fuit,qualis auricoronarrj ab imperatoribus fæpeltaliæ remiffi:indi(ft:ione,popunbsp;li relueftantes réclamantes«^ lieer,adigebantur,2lt;confueti oneris fuperpondiû ferrenbsp;cogebâturh'lJam fubfidiariâ,hanc impofititiam exadioné hodie appellamus. Vale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

• V R E ilium rififti, qui Hippofelinû interpretatus fubapium, id eft mi/nbsp;nus graciliusq; apium dixit,ficut hypocifthidem earn appellamus quæ

I fub ctftho nafeit, Fallitur enim illc toto circo,ut eft in prouerbio,ne£5^ latebrâ errorihabet.nec enim ab V5T0 præpofitione,fed ab qugnbsp;uox non folum equum, fed rei cum quaiungitur, magnitudiné ampliznbsp;tudinemq? indicat, uthippomarathrum,hippofelinum. ficut j6» quoq particula,exnbsp;quanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur.Tantum enim abeft ut tTSTroinAivoy, paruum quis api

urn putetjUt multo magis magnu procerumq? intelligere debeat. Qiiare noftri non inconcinne equapium uerterunt.Paludapium uero tAioffiAivop, quando tA©- palunbsp;dem grgei dicunt.ficut Oreofelinum quod in montibus nafcitur.Decrementû ueronbsp;fmminutionemq; fignificantesnûc ¦^d præpofitione,nunc aduerbio, quodnbsp;humi fignificat,utûtur:utchamgdaphne, chamelæa,chamæpytis, chamæplatanos,nbsp;quibus uocibus humilislaurus,oliua,pinus,platanus defignantur.nbsp;nbsp;nbsp;Vale,

CÆLIVS CAL. co. THO, CAL. NEP. S.

• V p 1 s feire à me,quis fit color coloffinus.licetego coloffenû magis le/nbsp;C gendumputem.Namgræci xsAóojiuzofz dicunt.atq^ itain x 11,Strabo

nis fcriptum, olt; hpAÓoïIu/öj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TrAttatoy otKzvT^.

à colo ffis

Q_V Æ S T I O N V M LIBER I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

à Coîoffïs fcilicet urbe Troadi's, Vnde ÔC Coïoiïenfes illi célébrés di'ui Pault cpifto lis, tantn abeft ut à coloffo Rhodio diifli ßnt. Color aût is purpureus eft,aut in pur/nbsp;pureum declinans. Nam cyclamini florem coloflinüdefcribitin x x i. Plinius, QCnbsp;nos teftes oculos habemus î hunc enim coloré in flore cyclamininunc agnofcimus,nbsp;quem turba olitorum pané porcinum appellat. Quin 06 Dioftorides eum fic defcrinbsp;bitjXVxAa/xtr©-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SpLOiccKiigt;sä,m^ifvp«,7niKiÄx

Ä^HSlQ,KWÄOl/ Jè 'n.'Jf«lt;ÀcCKTV^SIJ,yVlivÔlJjilt;^ » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft folia ha

bet ftmilia hederç, purpurea ÔC uaria,in quib. fupra infraiç albicant maculae, caulicu Io digitprû quatuor carente folijs,flore in mods rofg purpureo.Scio ab codé autorenbsp;alteram cyclamini fpeciemreferri clauiculatim fe arboribus inuolentis, flore candi/nbsp;do.Itaenim fcribit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(/l^c^iojp iÂiKcalt;{lt;/lâff,t^3ÿ Ält;il/KC(,Scd

priori mihi uidetur Plinius cololTenum colorem tribuilTe, Vale,

CÆ.LIVS CAL. co, THO. CAL, NEP, S,

BLECTARVNTme mirifice literx tuæ, quae mihi fignificarut te ue/ nationibus hoc tempore opera dare.NulIa profecfto praeclarior exercinbsp;o tatio,nulla honeftior,nulla ad cofirmandas uires accomodationQua/nbsp;re quoties tibi uel otiu fuppetit, uel certe ualetudini inferuire uis, hocnbsp;age. Venatio enim in gymnaftica, qua omnibus præfert Plato, primasnbsp;partes habet,SC magnu eft in ea militiae inftar, Quare Xenophon exercitationibusnbsp;fere omnibus earn antepofuit.Quin SCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;priuatu uolumé codidit.Quod

uero pen's à me,quod nam uenationis genus ueteres maxime probauerint,fcribam ad tealias quid copererim apud idoneos,quomfuero folutiortnunc te non definamnbsp;ad tarn ingenuos labores hortari, ut fiquSdo fuerit in uero Marte excubandum,adnbsp;perferenda incomoda,ad fudores,puluereslt;^ hauriêdos iamfis paratior, Habendanbsp;enim eft Temper in memoria,atc5 adeo in oculis nobilis ilia Socratis fententia, «lt;rx3 ’nbsp;Beneuale,

CÆLIVS CAL. CO, THO, CAL. NEP.’ S*

VID eft elegantiarum quod lingua latina habeat,SC grgca no habeat^ non eft quod dubites Græcos omnium orationis fcitamétorum condinbsp;Q_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tores fuilfe,certe quod petis habent. Nam pro eo quod latine orare ÔC

exoraredicimus, habent ipfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hinc nobilis ilia

Catonis fententia in memoria omnium qui rempublicä adeSt adfigen da, à Plutarcho ijs uerbis græce fcripta, quot;nv lt;/C cc^yovT« « Kei'-rivtAiyi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ùatj

SiKou.uy Ai7m^ia5^^y.yJi cctA'/cûJi/fcxAiTragtâj.id eft Magiftratû fcilicet dicebat 6C iudicem nee de obtinendo iure orari oportere,nec de iniuria exorari. Vale,

CÆLIVS CAL. CO. THO, CAL. NEP. S.

VAESiSTi nuper à me, qug nam forunt apud ueteres auipicia per a/ cumina, de quibus Cicero in libro de Diuinatione ita meminit. Belli/nbsp;cam rem maiores noftri nifi aufpicato adminiftrari noluerunt. quàinnbsp;multi annifunt,quom bella à procofulIb.SC proprgtoribus adminiftranbsp;turiqui aufpicia non habent. Iraq; nee amneis tranfeunt aufpicato,necnbsp;tripudia aufpicantur.Nam ex acuminibus quidem (quod totum aufpicium militatenbsp;eft) Marcus Marcellus quinquies conful totum omifit, idem imperator SC augur o/nbsp;primus. Ego lane qcquid hoc fcrupi eft, diu à dodis uiris perquifitS noui, nec dumnbsp;à quoquam expeditum.Si tarnen in aufpicio tam ueteri,0C iam tarn longo temporenbsp;omilTo uaticinari licet: dixerim hoc illud elTe de quo Seneca in Quæftionibus natu/nbsp;ralibus fic mentioné habet, de cæleftibus ignibusloquens. Gylippo Syraeufas pe/nbsp;tenti uifa eft ftclla fuper ipfam lanceS coftitiffe.In Romanorû caftris uifa funt arde/nbsp;re pila,ignibus fcilicet in ilia dilapfis : qui faepe fulminir modo animalia ferire folentnbsp;6C arbufta:SC fi minore ui mittuntur,defluunt tarnen SC infiduneno feriunt nec uubnbsp;Jierât.C ui Plinij uerba in 11, Naturalis hiftoriac nonihil uidentur fufffagari : V idi,nbsp;b 3 inquit

17 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLIC ARVM

inquftjfn nodurnis militum uigiltjs inhgrere pili's pro uallo fulgurum cffi'gics.Sunt qui ad Geomantia ea purent referenda,quæ acuminibus ita exercetjUt pundorumnbsp;paritas,imparitas,obliquitas,quadratio,decufratio,amp;: id genus cgtera curiofe,ne dinbsp;cam fupeiftttiofe, fpedentur.Sed nondum quicquam mihi priore fententia meliusnbsp;in mentem uenit:quam tantifper tenebo,dum certiora ofFerantur. Bene uale»

SWCAELII CALCAGNINI EPISTO*

L I C A R V M Q.V AESTIONVM

LIBER nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II.

CÆLIVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO. THO. CAL NEP. S*

o G A s me,ut quotti nuper Hori Hieroglyphica in latina tatem couerterim: SC nunc omne operam exponam in dinbsp;fcutieda indagine Aegyptiæ rationis, qua in facris literisnbsp;utebantur ; uelim tibiper epiftolam delibare quafi exemznbsp;Rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plum huiufce totius confcriptionis, ne nouus SC omnino

expers ad iufti deinde operis ledionem accedas.quod,ut ftudtjs tuis omnia fumminiftrem præfidia,propêfo admonbsp;dum animo facio. Et profedo qui funt maiorem quampinbsp;am piduram aggreffuri, folent eius ueftigia, quod Ichno/nbsp;graphiæ bcneficiu eft,prænotare:tum ut aliorum indicia eliciât, tum ut habeat prænbsp;oculiSjin quibus periclitetur ingeniu. Äblegata itacp rerum diffi'cultate,fic habeto,nbsp;Aeuum ab Aegyptijs luna SC fole,interdum ferpente, qui caudamfub reliquonbsp;corpore abderet,expreffum fuiffe.Mundum alio ferpente, fed fquammofo ÔC fuamnbsp;caudam abfumente. Annü Iß,id eft,mulieris imagine, interdum ÔC palma.Menfemnbsp;fpadice,uel luna inferius inuerfa.Prgfentem annum quarta aruræ portione,ea cen/nbsp;tum cubitis cenfetur.Deum,fublimitatê,humilitatem,excellentiâ, fanguinê,uido/nbsp;riamjMartem,uno accipitre. Marte SC Venerem gemino accipitre,uel duabus cor/nbsp;nicibus:qug pofterior pidura SC nuptias indicat.unicü filium,generation?,patrem,nbsp;fcarabeus oftendebat. At matrem,obtutum,terminû,prænotionem, annûjCælum,nbsp;quam ipfi Cæliam uocare maluerût: mifericordiam,Mineruâ3 lunonem, drachmasnbsp;duas, uultur. Vulcanum fcarabeo SC uulture : rurfus permutato ordine, Mineruamnbsp;uulture SC fcarabeo fignificabant. Deum mundo præfidentê, fatum,quinarium nuznbsp;merum,aftro.lunam, mundumrurfus31iteras,facerdotê,iram,natationem,cynoce-.nbsp;phalo.lunæ ortum rurfus cynocephalo, fed liante SC priores pedes arrigente. Ae/nbsp;quinodia cynocephalo quidem,uerum fedente. Animi magnitudinem leoneîforti/nbsp;tudinem.prioribus leonis partibus:uigiles ÔC cuftodias,leonis capiteîqug pidura ÔCnbsp;terribilem notat.Nili incremêtum nunc leone,nunc tribus hydrijs. Aegyptum thu-ribulo accenfo,cut cor fuperpofitu fit.hominem nunquâ peregrinantem onocephanbsp;lo. Amuletum uel terroris difcuiroriû,gemino capite humano.Imperfedum homi/nbsp;nem rana,apertionêlepore.Locutionem lingua ÔC fuffufo fanguine oculo.Taciturznbsp;nitatem tribus notis «, s', 1, quæ trecentafexagintaquincg fignificant.Longinquamnbsp;inclamitationêjtonitrUjUetuftatem generis,papyro-Gullum abfolutum,oris princinbsp;ptjsmo abfolutum,lingua ôC dentibusmoluptatê numero x v i .Animal longæuu,nbsp;uel reftagnationêjuel redeuntemàlongaperegrinatione,phoenice.Coribi aue.erunbsp;ditionem cçlo irrorante.Aegyptias literas,facrum fcribam,finem,atramêto,cribro,nbsp;funiculo,pingunt. Sacrum fcribam rurfus, prophete, facrorum cadauerû pollindo..-rem,fplenem,olfadû,rifum, fternutationê,canegt; Principem ÔCindicé, canerurfus,nbsp;ÔC regia ftola,quæ nudo fimulachro fubftratæfit.Caftitaté igné SC aqua.Impium pi/nbsp;fce.os quo uoramus,ferpente.Caftum SC fortem,boue arredo genitali. Auritû rur/nbsp;fus, aurito boue, pudendum hominis admodum uenerei, hirco. Impuritatê,oryge:nbsp;interitû SC iudiciû,mure.impudétiâ, mufca;cognitionê,forinica: filiô,ch.enalopece,nbsp;quam

quam nos anfenuulpem transferre po(rumus.Dementê,peIecane:gratftudinê cucii pha,quam ego ciconiam puto, Ingratû iniuftumlt;^,duobus hippopotami unguibusnbsp;infra côuerfis.Ingratum infenfumc^ ijs,qui de fe benemeriti funt,columba.Impoffiinbsp;bile fadujpedibus hominis per aquam ambulâtistuel homine,cui caput fit recifum.nbsp;Regem pelll'mûjferpentemin orbereuoluto, qui caudam mordicus tenet : nomennbsp;uero regis in medio orbis adfcribitur.Regem excubantê,ferpente uigili.Regem m/nbsp;rum humanariïpotientem,ferpête orbiculato,in cuius orbe pida domus.Populumnbsp;regi obtempérante,ape.FulIonem, duobus rurfus pedibus humanis in aqua. Mennbsp;fem,iterumkina.Raptorê,muItorumIiberorumpatrê,infanientem, crocodilo.ortunbsp;duobus oculis crocodili.occafum crocodilo pariente.Lethalem obfcuritatê, crocoznbsp;dili cauda demonftrant. Stella interdum deum, interdum nodem, interdum temznbsp;pus,interdum animam frgnificat. Duo pedes iundi, folem in hiemali tropico.Ho^nbsp;minis manus,alteraarcum,altera arma tenês, bellum.Pudenduminmanu, caftita-tem.Flos anemones,caftitatê.Roftrum cothurnicis,fecuritatê.homines duo,cocornbsp;diam.Homo inferius armatus 2lt; fagittas iaculans,turbam. Hominis digitus,dimennbsp;fionem. Solis circulus cü ftella difco,foeminam prægnantê. Accipiter in fublimi,nbsp;uentum.Fumus afcendens,ignê.Aequus fluuialis,horam.Ceruus,Iongaeuum,Nyznbsp;dicorax,mortem.Rete,amorê.Scalajurbis expugnationê. Integram hæreditatemnbsp;à pâtre prouenientem,hirundo.Mulierem confiante uiduam,columba nigra. Virûnbsp;impotentem, ichneumon.Formicarû internecionê, origanum. Mutuos hofl:es,fcornbsp;pius ôô crocodilus.Mulierem uiraginem,gale,id eft muftela.Hominê pernitiofum,nbsp;orcus.Iram immodicam,leoproprios fcymnos deartuans. Senem muficû, cygnus.nbsp;Hominem fe proprig uxori c5mifcentem,dug cornices.Hominem à foie febricitannbsp;tem ac pereuntem,fcarabeus cæcus.Mulierem fterilem, mula, Mulierem mares tannbsp;tumgenerantê,taurus in finiftram declinans.Vefpas,equus mortuus.Mulierem aznbsp;bortum facientê,equa lupum conculcâs. Hominem fibi ipfi medentem, palumbusnbsp;folium lauri tenês.Hominem fine fellejColumba pofteriora fubrigens. Hominê tu-gt;nbsp;td habitante,aquilàlapidem ferens. Hominem à îortiore oppugnatû, equus 06 auisnbsp;otis.Filium quem pater infedeturjpafier 86 nodua.Debilem uero 86 temerariû,uenbsp;fpertilio.Egregiam nutriculam turtur. Tripudio 86 tibicinio indulgente, rurfus turznbsp;tur.Initiatum amp; myfiicum,cicada. Regem fuis non parcentê, aquila.Infiaurationênbsp;diuturni têporis, phœnix. Amatorê patris, ciconia ? Vxorem uiru exofam ipfii^ adnbsp;mortem infidiantê, echidna concumbcns.Filios matri infidiahtes, echidna pariens,nbsp;Hominê calumnia opprefi’um,bafilifcus.Igne ambufiû,falamandra.Cæcum,talpa.nbsp;Hominem ingredi nequeuntê,formica 86 uefpertilionis ala.Hominem cui proprianbsp;bona damno fint,cafior.Virû cuius hæreditatem adeat inuifus filius,fimia. Proprianbsp;probra occultantem,fimia miduriens. Eximie audientê, capella. Hominem modonbsp;fortem,modo imbecillem,nunc audacêjnunc meticuIofum,hyæna.Hominê ab imznbsp;potentiorelæfum,pelles dug,hyænæ altera,altera pardales.In periculo cofiitutum,nbsp;hyæna in finiftrâ: pereuntê autem,in dextram couerfa.Hominem intrépide adeunnbsp;tem pericula,hyenæ pellis.Minimo autê damno à periculo liberatû, lupus extremûnbsp;caudæ floccû ab tjciens.Occulta periculaformidantê, lapis 861upus. Hominê metunbsp;ignis ad meliorê frugê redadû, leo 86 faces. Se curante ex febre,leo fimia deuorâs»nbsp;Ad modeftiam redadû,taurus alligatus caprifico.Hominem incertg modefiiæ,taunbsp;rus itidê dextro genu alligatus.Hominem abfumentê oues 86 capras,hæc ipfa peconbsp;ra conyzâ pafcentia.Raptorê 86 ignauûjcrocodilus in capite ibis penna gefiâs.Munbsp;lierem femel generantem jleæna. Informem natû qui ad formam reuocetur pofieriznbsp;usjurfa pariens.hominem probi olfadus,elephas.Regem moriones auerfantem,e.-lephas iterum 86 ariest regem nugatores à fe depellentemj elephas quocp et poreus.nbsp;Temere fugientem,ccrua 86 echicina.Intelligentem innata comoda,elephas dentesnbsp;fuffodiens.Hominêquiiufia ætatis fpatia impleat,cornixmoriens. Occulentêma*nbsp;Iitiam,pardale.Deceptum adulatoribus,cerua canente tibicine.Præfagiûfœcundænbsp;uindemie,epops. Ab uua offenfum 86 fibi medentê,epops 86 adiantû herba.Cauennbsp;tem hoftiles i'nfidias,grus uigilans.Præpofterâ iienerem,diio perdices.Senê inedianbsp;b 4 pereuiv

percuntem, aquila recuruo roflro. Hominem trrequietS,cornfds pulli. Sapientcm fublimia,grus uolans Pellentem filios ob inopiam,accipi'tcr prægnans. Pigrum innbsp;ingrediendOjCamelus. Sagacemjfed impudentê,rana.Eum qui tarde pedibus cóuaznbsp;luic,rana pofterioribus pedibus prædita.Omnium cofuetudini infeniumjanguilJa*nbsp;Seruatem multos iri mari,pifcis quem græci vK§K.bjJi nos torporem dicimus. Vtilianbsp;inutilia promifcueabfumentê,polypus.Superantem cognatos, carabus ÔC polyznbsp;pus.Ab ineunte ætate mulieribus fepermifcentê,pinnæ prægnantes.Patremfamvnbsp;lias qui non fibi confulat,fed aliorum præfidium expedet,pinna ôi. carcinus» Laminbsp;am habentem,fcarus. CiboseuomentêÔÔrurfusimmodicè comedentem, aquatilisnbsp;gale,id eft muftelIa.Amantem externorum comercia,murena.In mortepœnas dannbsp;tem ÔC poenitentia captum,trygon,quam paftinacâ dicimus. Aliena mox fuaabznbsp;ligurienté, polypus. Se furtim fubducentem periculo, fepia ? Hominê prolificurm»nbsp;pafter turrarius.Bene cum fodalibus conucnientê,lyra. Ad prudentiam redeûtem,nbsp;fyrinx.Aequaliter partientem,ftruthiocamelus«Subftrud:ionûftudïofum,hominisnbsp;manus.Hæc ab Horo mutuatûft modo Hori libellus eft qui circumfertur, neutiquânbsp;tanto dignus nomine.Cgterû ex aliorum traditionibus,uultur naturam.Apis mellinbsp;ficium exercens, regem iucunde imperantê.Draco caudam abfumês, annum.Accinbsp;piter,rem cito fadâ.Malum crocodilus,papauer fœcunditatê.Manus dextra expannbsp;lajiberalitatê. Siniftra compreira,tenacitatem*Crux,ipem futuræ falutis.Serpens,nbsp;accipitris caput habens, felicê populigenium: quem nunc conniuentibus,nunca/nbsp;pertis oculis formabant, Inter bicolorem circulum ferpens itidem cû capite accipiznbsp;tris,ut fit quafi forma © liferæ,totius orbis molem.Limus,primâ mundi congeriem»nbsp;Lotus deum 06 diuinæ métis perfectionem. Rota rerum humanarû uiciftîtudinem*nbsp;lucerna uita. Oculo 86 fceptro, ofirim.Pædogeronte, id eft puero fene antiquitatemnbsp;86 pofteritaté. Corde cui craticula fubietfta coelum,unitate Apolliné. BinarioDiaznbsp;nam. Mineruam feptenario. Neptunum,primo cubo,id eft otftonario.Imaginibusnbsp;quibus recifx manus,iudices incorruptos.86 quæ inter eos oculis conniueret prinznbsp;cipê iudicû fignificabat.Machaera Orcus rex fanguinarius,cane Mercurius. Hanbsp;bes mifili,nudas rerû imagines,86 quafi elenchos ipfos,quas nos deinde ita circunnbsp;litionibus 86 pigmentis honeftauimus,utfiquando,hic certe maxime prifcum illudLnbsp;conueniat,plus eft mantifla qu'am obfonium.Bene uale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP, S*

T SI quod à me percundaris^ex priuata hiftoria magis aut ephemeriz de populi Mutinenfis petendû uideatur, quàm ex publicis fcriptorumnbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monumentisîquicquid tarnen illud fit,dico mihi no placere,tam excel

lentem populum uetuftate, fide, ac rebus geftis illuftrem, tam deforz mi fimulachro dehoneftari,quod certe ad exemplum pudicitie Ô6 pubz 'nbsp;licos mores pertinebat aboleri. Quid enim fœdius, quàm in celeberrima parte ur/nbsp;bis,hofpitibus aduenientibus,proftitutæ mulieris effigiem partes,quas fine pudorenbsp;appellate no poirumus,86 quas tegi uerecundiæ publicæ intereft, oftentantiSjin oznbsp;culos incurrere.quod non fine poftremæ 86 conclamatçlafciuiæ atc^ imbelliæ fuipinbsp;cione poteft euenire. Apud Herodotum fcriptû legimus, Sefoftrin regem Aegypti,nbsp;quom magnam orbis parte fubegifler,uidis àfegentibus fortitudinis autignauiæ

cipp os

QJ'ÆSTÎONVM LIBER IT.

cippos quoq; ftatüebat, atcß co ampltus muliebria genitalia adfculpebat, fignificarc Uülës eoruin ignauiam. Addit his Diodorus in fecundo Bibliotheces, ficut ignauiacnbsp;indicium genitalia muliebria quibufdä aff ixit, ita quibufdam uirilia in fignu tortitu-dinis ftatuiffe.Sunt itacp qui fimulachrum Mutinenfe à Theodofio imperatore pofinbsp;turn fuilTe fufpicetur, quom ad earn urbem Tryphalos Thraciæ populos à fe uidosnbsp;deduxiiTet.quorum inlb'tutum patrium fuit(fi Marcellino credimus) tantifper alie/nbsp;nç libidini obfequi,dum egregifl aliquod facinus perfeciflent. Quare pro eaneceffinbsp;tudine qua fummæ nobilitati eius urbis iundli fumus,optauerim, eos tarn impudesnbsp;ac propudiofum monumcntum,uel extinguere: uel, fiqua religione fortafle tenen-tur,Rhodios imitari.Qui quom indignarentur Artemifiae Maufoliconiugi,reginænbsp;Cariæ, obtemperare, Ô6 armata clatFe profedi effent ut eius regnum occuparent:nbsp;turn Artemifiæ quom effet id renunciatum, in eo portu abftrufam claffem cælatisnbsp;remigibus SC epibatis comparatis, reliquos autem ciues in muro effe iuffit ? Quomnbsp;autem Rhodij ornatam clalFem in portum maiorem expofuiffent, plaufum iuffit ànbsp;muro ijs darCjpolliceric^ fe oppidum tradituros. Qui quom penetraiTent intra mu-rum relidis nauibus inanibus, Artemifia repente foffa fatfia in pelagus eduxit clafznbsp;fem ex portu minore : SC ita inuecfla eft in maiorem.expofitis autê militibus SC reminbsp;gibus claffem Rhodiorum inanem abduxit in altum. ita Rhodij non habentes quonbsp;ie recipercntjin medio conclufi in ipfo foro funt trucidati. ita Artemifia,in nauibusnbsp;Rhodiorumfuis militibus SCremigibus impofitis,Rhodum eft profecfta.Rhodij aunbsp;tem quom profpexilfent fuas naues laureatas uenire, opinantes ciues uicftores re/nbsp;UGrti, hoftes receperunt. Tune Artemifia Rhodo capta, principibus occifis, tro/nbsp;phæumin urbe Rhodo fuseuicftoriai conftituit: æneasep duas ftatuas fecit, unamnbsp;Rhodiorum ciuitatis, alteram fuæ imaginis, ÔÔiftam figurauit Rhodiorum ciuitatinbsp;ftigmata imponentem. Poftea autem Rhodij religione impediti ( quod nephas eftnbsp;trophea dcdicata remoueri) circa eum locum ædinciû ftruxerunt, 2lt; id ereda graianbsp;ftationetexerunt,nequis poffetafpicere,SÓid aé’aîop uocitariiuff’erunt. Vale,

CÆLIVS CAL, CO. THO. CAL. NEP. S,

Æ C pars,qua petis a me de obnuntiatioe, tota ad augures pertinetjSÓ magiftratus p.R.dequaDionlibroXXxviii.deaccufationeCicenbsp;H ronis uerba fa ciens, comode hæc fcribit.Quom aufpicia multis modisnbsp;obferuentur,longe ilia pollent, quæ é cælo feruantur. Nam caetera ua/nbsp;rijs erant negocijs accômodata,haec una die ad omnes pertinebat.Cænbsp;fera uel plané prohibebant quid fieri uel fufpendebantîhæc generatim omnia P. r.nbsp;décréta fummouebant,SC felicia aut infelicia nuntiarêtur, nihil intererat:ex aequo e/nbsp;nim omnia tollebantur.quæ res quom publice nota fit, non tarnen facile inuencris,nbsp;qui eius caufam dixerit, Itacß multi magiftratus décréta publica uolentes impedire,nbsp;nuntiabat fe uelle de cælo feruare, ncquid fcilicet iure fanciri poff et. quare Clodiusnbsp;ueritus nequis eo modo accufationem Ciceronis impediret,magiftratus omnes exonbsp;rauiqnequis eo die de cælo feruaret.Quod prgfentiens Cicero,cum L.Neuio Qua/nbsp;drato egit, utfe conatibus Clodij obijeeret. quod eratfadurus, nifi Clodius earenbsp;comperta Ciceroni uel iureiurando recepiffetfe minime eidiem didurum,modo e/nbsp;»US leges non moraretur. Cui quom Cicero fi'dem mutuo habuilTet SC dediffet, ÔCnbsp;ipfe Só Quadratus nihil obftitiirent, mox Clodius pofthabito iureiurando Cicero/nbsp;nem poftulauitiatcp illi négligent!, multa licet de prudentia fua fibi pollicenti, pul/nbsp;ehre os fubleuit. Hadenus Dion. uerum hæc poteftas auguribus SC magiftratibusnbsp;Romanis ex X11 .tabulis data fuit.Cuius hæc erant uerba: Omnes magiftratus aunbsp;fpicium,iudicium(^ habento, exq; ijs fenatus efto. Quæ uerba enarrans Cicero innbsp;tertio libro De legibus, inquit t Dein ceps igitur omnibus magiftratibus aufpicia,nbsp;amp; iudicia dantur: iudicia, ut effet populi poteftas ad quam prouocaretur : aufpicianbsp;ut multos inutiles conatus(ita enim legendum eft)probabiles impedirentmore fæznbsp;pe enim populi impetum iniuftum aufpictjs Di immortales repreffërunt, Sed in fe/nbsp;cundo

cundo de iure auguratus loquens, profufius haec exequitur. Quid cftim mains eft, inquit, fi de iure quærimus, quam pofte à fummis imperîjs 2lt; funmiis poteftatibusnbsp;comitia tollere, Só côfilia uel inftituta dimittere, uel habita refcindere. quid grauiusnbsp;quàm rem fufceptam dirimi, ß unus augur aliter dixerit;* quid magnificêtius quàmnbsp;pofte decernere,ut magiftratu fe abdicent confules. Quarum rerum exempla apudnbsp;h{ftoricos,amp; Valerium imprimis de contemptodeorum cultu,inuenies.Ex tjs|ueronbsp;facile colligesjin latinis literis quid fit conatibus magiftratuum obnuntiare. Vale*

CÆLIVS CAL, CO. THO. CAL, NEP. S»

• V L L V M efte certius fpecimen bonæ indolis poteft, quæ aliquado adnbsp;optimam frugem peruentura fit, quàm inter medias uoluptates, ipfalt;^

N nbsp;nbsp;nbsp;maxima animi auocamenta,uirtutes curare, ÔC eas fummæ obletftatio/

nis loco cenfereîquod tibi euenire mi Thoma plurimû gratulor, Scriz pfifti enim,nuper dum genialibus iocis operam dares,amp;C frequens counbsp;uiuium clarüTimorum procerum celebrates,de polio mentionem incidifteîcuius minbsp;ra prorfus natura proditur. Folia enim eius mane Candida, meridie purpurea, foznbsp;le occidente cerulea afpici traduntur. Cuius rei ratio quom foret perquifitaj hæfiftenbsp;omnes fignificas,nec quid certum refponderent habuiffe.Quod profetfto non mul/nbsp;turn debes admirari,Nam ut Alexader ex Aphrodifiade in Quæftionibus fcribit(finbsp;modo eius Quæftiones funt,quæ circunferûturiquodpermulti negarunt)quædamnbsp;ita abdita effe,ut in arcanis adhuc naturæ delitefcant:quæ explorare SC diligenti ntznbsp;mium indagine perfequi,ociofi magis animi quàm accurati exiftimat.De polio igiznbsp;tur quod percundaris, SC fi in hac obfcuritate rerum nihil temere fit affîrmandum,nbsp;funt tamê qui ad eius naturâ interiorem referanttquæ mane coercita fuffrenataq? frinbsp;gore expallefcat,mox increfcentibus fob's caloribus uires augeat, SC fanguinem, idnbsp;eft fuccum ilium feruentê diffundat undicß,qui mox excedente fob's æftu rurftis cor»nbsp;tabefcat,atq^ in obfcuritatem degeneret.Alij no interiorem ullam uim, lèd exterio-rem hune ÔC peregrinû obtutum in caufam uocant. Roribus enim SC pruinis matu-tino tempore folum obtegentibus pellucidailia poli) cutis,chamæleontis morejCunnbsp;dem colorem trahittqug mox exaeftuante ardente^ meridie incandefcit,8C minimonbsp;minus incenditur.Quom primû uero fol deferuefcit,appetête iam fuprema diei temnbsp;peftate,SC ipfa tenebris ac terræinumbratione offunditur.Sunt rurfus,qui hanc omnbsp;nem de polio fabulam arbitrentur,à Mufço conficftam,ÔC ab Hefiodo deinceps coïtnbsp;firmatâ.Nam SC Plinius (ut folet quom rem fupra fidem refert) cundanter adeo denbsp;polio hoc afleuerat. Ab) more Pythagorico ôC o-u/xfoAixeS? rem aeftimandam fufpiznbsp;cantur,ut caniciem ætatem«^ hominis iam ingrauefeentis ex nomine poli) interprenbsp;teris,quçpcrfuos quafi limites procedat,incipiens,infendens,defines.’atqj hoc elfenbsp;referunt,quod ijdem autores dignationis gratia id afpergendum putat,8C gloriæ aznbsp;uidis percunlt;ftandum,nec aliud magis conuenire medicamento quod aAip^nzf/xaznbsp;»töt' uocantjteftantur. Canos enimhomines SC iamprudentigincoeftos fetftari,ÔCexnbsp;eorum iudicio fua omnia metirithoc demum eft, quod non folum dignationê afferznbsp;re lblet,ut Plutarchus in Politicis monet,uerumetiain relucftantis fortung idus atc^nbsp;tmpetum eludere. Bene uale,

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S*

• V O M Lacedæmonius quidam audilTet, Athenienfem ocq damnatuntnbsp;fuifte:quis uero eft,inquit,qui tam ingenua mulâam fubijtî'Exiftimaz

Q_ nbsp;nbsp;nbsp;bat fcib'cet ille magnificum SC gloriofum, eius uirtutis reû peragi, quæ

uotis omnibus effet expetenda.Propterea noniniuria Alexander Phi Iippi,regium effe prædicabar,ab eo male audiri qui benefecerit.Haudnbsp;multo fecus mi fib',obleclauit me grandis il!a(ut tu fcribis)dica,quam nonnulli miznbsp;hifolent impingere,qui me erroné defultorê^ uocant,utpQte qui uni difeiplinæ nonbsp;me addixerim,necuna in claffe cenferi ueb'm: quom modo ita mathematica amplesnbsp;lt;ftar,ut nil curé praeterea :mox phüofophica ita attinga, «t totus in illis uerfer: moxnbsp;ad logica

Q_VÆSTIONVM LIBER II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^

ad logica récirrfetninûc Platonis,nûc Ariftotelis comentartjs inuigi'Ias:rurfus yvitSb/x non euoluâ fo!û, fed excutiâ,ÔC interea tamê neq? morû rationê, netj^ Mufas^nbsp;neq; Pithûs hortos défera,ex çquo Romanâ ÔC trâfmarinâ Venerê colês:aiunrcç,e3nbsp;minime legitimû effe ct'uê,qui tribu in qua fufFragiûferat, demonftrare nô poffît: tunbsp;uero paria effe, omnia ÔC nihil ampledi.Iaciût e.tiâ in me fcpiiis illud Ifocratis,prçftanbsp;re. una inre fummû effe,quàm in plurimis mediocré.2lt;,qui multa loca peruagatjho/nbsp;fpirêfemper effe:qui^ tot diuerfa adeat caftra, non effugere trâsfugæ ÔC emanfon'snbsp;crimen.Âdde qüod planta quæ toties trâsfertür, aegre coalefcit.Quæ omnia tam arznbsp;gute in me iaefta ta,tantum abeft ut reformidem,ut ultro etia appetam,meq? adeo honbsp;norificc aceufarigaudeam. Vtinam me tam nobili crimine dignum putarem,atq5isnbsp;foremqui tam grandefacinus poffem perfi'cere. Votum certe nondeeft, deeftociznbsp;um, deeft facultas : quod fî iuffam hancaceufationem agnofeerem, turn uero mihinbsp;uiclum publice in Pryraneo(ut Socrates dixit)côftitui uelim« An ego qui me femelnbsp;literis ac ftudqs uniuerfum ita mancipaui, ut nullo iure prætorio uindiciæ dici poGnbsp;fintffi modo uires atqj ingenium fuperfit, nonomnes iftos thefauros perluftrem, ÔÔnbsp;fi minus illos exportare poffïm,non faltem Alcmeonis more me in fjs uolutem,atlt;^nbsp;humerisjfinu,calceis,quantulum licet,conuehaCQua uero in tribu honorificentiusnbsp;cenferi poflum quàm in hac literariaCQincquid enim tra(ffo,quicquid fcrutor,nôn/nbsp;ne hoc omne literarium eftfquare ficubi legitime uerfari debeo, hiedebeo maxime*,nbsp;Sed uideo quid bonos homines fallat. exiftimât illi literaria ftudia inter iè diffîdere,nbsp;partem parti non poffe comode ferruminari.Hoc eft feminarium improbæ accunbsp;fationis, hinc me erronem emanforemcp uoeât : atcj alqs fœdiffîmis titulis poIluStînbsp;nefeientes hoc unum effe corpus,quod Tna/éiM Grgcijnoftri pulcherrime humaninbsp;tatem dixere.Hoc omnia membra continentur, quæalq impudenterjUe dicam crunbsp;deliter SC inhumane,difcerpfere,alq quae ad mores,alij quæ ad orationê,ahj quæ adnbsp;naturam,alq quæ ad diuinitatem pertinent: ait} quæ media inter naturam amp; diuintnbsp;tatem funt, fibi arrogantes. Quæ ita iunda SC copulata funt inter fe natura,ut finenbsp;piaculo difiungi no poflînuNam ficut in corpore humano nihilfruftra pofitum eft,nbsp;quod ad fuum opus fitinftitutum,cæterif(^ partibus refpondeat,ut non finepernûnbsp;cie auelli poffîtrita difciplinæ,id eft humanitatis membra, inter fe connexæ funt, utnbsp;feorfum pofftæ mancæ ac mutilg fint. Nemo ergo phyfica fine iögicis,nemo logicanbsp;fine mathematicis,nemo omnia fineorationis præfidio affequat,Quare belle hancnbsp;harmoniam nonulli tyKVK^sTrvucfixv dixere « Quod ft philofophia eft humanarumnbsp;diuinarumq? rerum cognitio,fi humanitas eft earum rerum quæ ad hominem perti/nbsp;nentintelligetia: omnia uero hominis caufa à deo condita funt, quid eft in cælo autnbsp;fub cælo,quod ad me fpetftare non debeam arbitrari. An ego putem me magnû poenbsp;tam fore One hoc feientiarum cinno.^quom uideam a pud Homerum omnium difei/nbsp;plinarum feminaria,quæ philofophi SC iureconfulti quafi oracula admiratur: quomnbsp;uideam Vergilium omniS rerum peritiffîmû appellari. An oratoriam affcquar, nißnbsp;fupellecftilem paratam habea, ut comode ÔC ad perfuadendu de omnibus rebus coznbsp;piofe dicere poffim. An ego magis Cicerois lingua quàm peeftus fufpicia: an nefcionbsp;quantû Demoftheni Plato,quantu Gorgias Ifocrati cotulerit;:’ cui uero paru exploznbsp;ratum eft in foribus Academig fcriptum fuiffe,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«(nTOfNunquid

ergo menfuras fine quantitatibus,aut quantitates fine numeris percipilicet^an n5 Zeno dialecfticam amp;C oratoriaftritfta aperta^ manu diftinxitf Turn uero cglum hocnbsp;fufpiciens no qugra quis ille fulgor,unde in tam pernici ambitu ta admirabilis ornanbsp;tusfTum uices temporu SC terræ partus oculis colligens, quibus ea pariantur, quanbsp;uimhabeant non fcrutaborHn mepoftmodum defeendens, no exploraboquomonbsp;do huic corporis imbecillitati confulere poffim!:' non exigam à me,unde hæc animinbsp;pernicitas,unde hie excurfusingenrj,turn cæteros hominum confiderans nonmeznbsp;cum cogitem,qua re inter fe maxime contine^ntur An homo homininatus fit,annbsp;fibi umïanalia quædâ fint imperuia fenfibus,foli cogitatioi obuiaCubi nam uera fenbsp;licitas delitefcat,ubi fumma uotorum fifti oporteat^Demum qug fit princeps cauftnbsp;omnium opffex,omnium conferuatrixç'Hatc nifi pergradus,0C quafi traduces per/nbsp;quifiue

24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLICARVM

quifiucro, me bnitum animal putem, mihi^ hanc am'mam rationis participcm fr«/ lira datam fufpicer. Quifquis ergo ille eft,qui me ac mea ftudia tarn breui curriculo,nbsp;imo uero curn'culi particula conatur includerejmeminerit fe deo inuidiâ facere:quinbsp;intermtnû nobis animS I'deo dedi't, ut ad omnia quantfi uel breuis gtas permittit,uelnbsp;eius coditio patiturjprouehatur.Quod ft omnia ampletfti no pofliimus,danda tamenbsp;eft opera,lit non animö,non ftudiu,non uotû,fèd uires defuifle coprobemus.Vale.

CÆ.LIVS CAL. CO. THO, CAL. NEP* S*

CRiPSiSTiad me,procuratores tuos proximS rus cum uilla 80 prac torio empturire,quod fine confilio meo laciundum non putas,præfer/nbsp;S dm quom plus pretij fit in tedo quàm in folo. Addis,06 praetoriS quiznbsp;dem fatis inftrudum effe, uillam aût cemêtidam ôô ruinofam. Ego minbsp;fill, quoniam longe abfum, nec poflurn in rem præfèntê uenire,at(ç oznbsp;culos confulerefticet nouerim procuratores tuos fide erga te amp; rerû experientia fpenbsp;datiftimos, quorum iudicio facile polTis acquiefcerefillud no prætermitta ad te fcriznbsp;bere,quod in monumentis ueterum fcriptum reperimus: in fundo emendo ita moznbsp;dum feruandu efle,ut necg fundus uillam quaerat,necp uilla fundum.Male enim auznbsp;diuifle eadê ætate uiros magni,feddiuerli exempli,L.Lucullu 06 Q*Scæuolâ:quomnbsp;uilla Scæuolæ fundus careret, uilla Luculli fundo. Non addacaftigationêillam cenznbsp;foriam ad te: turpe efte minus arare quàm uerrere:quom habeam perfpedû quantanbsp;latifundia amp; noualia turn in Venetia, tû in Flaminia atcç Aemilia pofiideas.Quodnbsp;uero ad cemêtitios parietes,ex quibus uilla conftare fcribis,attinet, Vitruuianailianbsp;rations obfecro diligenter memineris.’qui funt e' molli cemêto parietes,nô elfe nonnbsp;ruinofos.Itaq? quom arbitria comunium parietû fumuntur,non æftimant eos quannbsp;ti fadi fuerint.Sed quom ex tabulis inueniunt eorû locationis pretia, præceritorumnbsp;annorum fingulorû deducunt odogefimas, 06 ita ex reliqua fumma parte reddi iuznbsp;bent pro ijs parietibus.fententiamc^ pronuntiant,eos no pofte plus quàm annos o/nbsp;doginta durare. De lateritfjs ucro,dum modo ad perpendiculû fint fiâtes, nihil denbsp;ducitunfed quanti fuerint olim fadi,tanti efte femper acftimantur. Vale*

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

E lilio quod petis,mea fententia cft,ex græco dedudum uocabulum lî tera una immutata, Aae-top enim dicunt illi non florem tantum,ut Luznbsp;D cianus in Hercule Celtico teftatur, fed ôé priuatâ quâdam lilfj fpeciemnbsp;uere nafeentis, autore Theophrafio, quod rofæ proximû deferibitur:nbsp;ex quo forte Diofeorides id à Latinis rofam lunonis uocari tradit. Alznbsp;bum hoc colore, utpote quod é lade lunonis Herculi per fbmnum lac præbêtis gernbsp;minauerit. Alteram fpeciem quæ purpurea eft, tradit Plinius propriènbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appel/

lari, Sefi hac uoce cômuniter graeci utantur.exfloribus nulli proceritas maior,folia foris ftriata,refupina per ambitum fe laxantia effigie calathi,languido femper collonbsp;ÔC fuæ farcinæ impari: tenui filo croceo in medio ftante. Mirum traditur,fi liliorumnbsp;feapi arefeentes in fumo fufpendantur,ôd nudantibus fè nodulis deinde in fœce uiznbsp;ni nigri menfe Martio macerentur ita ut colorem accipiât, mox in fcrobiculis ferannbsp;tur uini fæce circunfufa, purpurea nafei. Mirû prorfus, ita tingi aliquid,ut nafeaturnbsp;infedum.Tu quidem de nomine tantum petieras: fed ego quom de lilio uerba facenbsp;rem, non abfurdum exiftimaui corollarium etiam afluere. Bene uale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

M A B O minime aduerbium eft,utgrâmaticiputauerc, alioquicafum habere non poftenfed dicendi figura,qua ita rem nobis gratam fore o/nbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftendimus,ut inde amorf cumulus fit acceffurus.Interdû fine cafu pro'

nuntiamuSjUtillud Catullianû, Amabo mea dulcis Hypfitilla. Interdu cafumaddimuSjôi tuncperfedalocutio eft. Cicero ad Atticûfic quannbsp;dam finit epiftolam, Amabo te epiftolam ttdàiÙkIm. Malum uero epiphonema pernbsp;inter?

QVÆSTIONVM LIBER Ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2$

fnterpofitioncm fie Donatus fuper Terentio annotauft, quaî (niaîum) ifthaec demêtia eft.Ea quoq; figura di'cendi per interpofitione eft* quæ tua fapiêtiajqug tuanbsp;humanitas eftn'd eft, prout tua fapïêtia,tua fert humanitas.Illud Ciceronis in epiftonbsp;la ad Appium,rariufcu1umjEquidê pro eo(quanti te facio)quicquid feceris appro/nbsp;babo* Hæc quidê pufilla funt mi fili, citra mediocritatc pofîta quæ annotafti, fednbsp;quæ tarnen nonnunquam magna exerceant ingénia. Vale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

VEMgræci trüTH^ce dicunt,nosferuatorê,falutarê(^transferrepofTu/ mus,no faluatorê.Nâ faluus quidê dicitur,faluare no dicitunficut rur/nbsp;fus feruare dicit, feruus in eo lignificato no dicitur.Na licet antiquitusnbsp;iure gentiu qui in bello feruatus erat,feruus diceret: mox tamê eauoxnbsp;in diuerfum abi]'t,8lt; ad omnes iure ciuili manu captos deduêla eft.So/nbsp;fpita quidê Iunonê,quafî feruatricê coluit antiquitas. De feruatore non multû per/nbsp;quirêdû.Vox enim eft fçpe obuia.PIin.Iib. x x i i.de corona graminea,Cotigit,in/nbsp;quit,nulli, nifi ab uniuerfo exercitu feruato feruatori décréta.Extat elogiû uetus irtnbsp;Pharo fcriptUjDeis falutaribus ob nauigantes. Saluatorê autê,licet ea uox protritanbsp;fit in facris Iiteris,nondS mihi permiferim,tantifper dum latine loquar.Nam fiquannbsp;do ad faneftos fcriptores,qui magis anima quàm uerba metiûtur,diuertero,amp; com/nbsp;munem ufum fequar,8lt; inufitatum uerbum(ut Cæfar monuit)quafi fcopulum fuginbsp;am, habeboi^ illud Ariftophanis in memoria, «/zaamp;fcseS/Söj/jr«? ngwnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NS

ficut apud Alcibiadênôdedecetlambdacifmtts.’itaapud mÄiiÜovT«: folœcifmusno damnabitur. '5TJ «rzf iudicium meum tenes. Vale.

CÆLIVS CAL, CO. THO. CAL. NEP. S.

IF FI c IL E eft,ne dicam improbum,bonis ingenijs termines præfcri bere,quibus includantur : liceat illis uagari impune ÔC lafciuire, ut eo/nbsp;D rum fert pernicitas- Multa inueniunt, multis meditantur,multa comi/nbsp;nifeuntur: quæ fi ad alienum præfcriptum adigantur, fegnia,inertia^nbsp;quafi præmainfo uiuentiaiacent. Vides quàm turpe,immo quàm tardanbsp;fit per aliéna ueftigia excurrere,Ôôquâtum auiculæ illæ,quibus cælû amp; folum omnenbsp;peruium dédit natura, degenerent,poft^ in caueas detrufæ funt,ut alienis,non fuisnbsp;moribus aftiiefcant.Quare ego imitationê quidem utilem ac falutarem imbecillis acnbsp;primum promouentibus ingenijs femper exiftimaui.Ita enim ferperaftra(ut inquitnbsp;Varro) damus infantibus, neuarri aut compernes fiant,dum adhucingredi condi/nbsp;feunt : quibus uti adultes etiam quàm probrofum uideatur C Sicut ergo aliquandonbsp;innatandum eft fine cortice,ita non femper pçdagogo nitendum eftîne quod Athenbsp;nienfibus obiecithoijoes Aegyptius,pueri femper deprehêdamur.Vias 06 ièmitas,nbsp;quæ ad forum perducant, non quærunt nifi peregrini homines. Neq? hoc dixerimnbsp;mi Thoma fuauiflïme, quod alieno confilio uti turpe putem, quom Græcorû pro/nbsp;uerbio ftitum fit, tAù iiijsot/ tî «?. fed quod non per fè aliquando iàpere,ô6 exnbsp;aliorum femper uel iudicio uel imitatioe penderejfoediftîmû arbitrer.Hoc exiftimanbsp;ui quafi præludio utendû,quom à me nuper fueris icifeitatus: qua ratione tibi utennbsp;dum côfulam in perlegendis euoluendisq^ antiquorû monumentis,ut certius ac te-nacius memoriginfideat.Quo enim es ingenif acumine,tuper te hoc facilius quàmnbsp;ex magiftro, multa icilicetperfunêlus lelt;ftione,intelliges. quifq; enim earn ftudio-rum rationem fequi debet, quæ maxime obIedet,inuitet,aUiciat. Neqj unumefto/nbsp;mnium palatû. Quis uero eft qui guftum fu5 melius agnoftat, quàm ille ipfe qui fi/nbsp;bi propinat nulle indigens præguftatore: prælèrtim quom iam multa delibauit po-cula,multafq^ releuit feriaslut ille inquit. Scripftrüt quidem nonnulli præclari autonbsp;res,quomodo ftudijs incûbendû fit.Nam ô6 Quintilianus qua ratione pueris primanbsp;elementa S6 fubinde reliquæ difeiplinæ inculcandæ fint : qui nam autores in dicen/nbsp;do phrafîn facere poftînt,Iuculenter executus eft. Seneca aliquot locis, qua diligennbsp;tiajqua intentione ueteres Icriptores euoluamus admonuit.Plutarchus quàm cautenbsp;c poetasi

Z6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLICARVM

poetas tradari oporteatï quomodo pueri ab incunabulis fint inftituêdi, demonfira uit. Proximo feculo Paulus Vcrgerius,Só mox Baptifta Guarinus olim pracceptornbsp;meus,nuperrime etiam magnus ille uir omni maior prgconio Erafmus, quomodo linbsp;tcris ac moribus incumbendu fit expofuerunt.Sedpueris imbecillisq: ingcnïjs nec/nbsp;dum fatis conftantibus eam operam dedere. quorum ego uel exempla uel inftitutanbsp;nunquam mihi uel puero fequenda duxünecj quenqua ex ijs qui ad frUgem perue/nbsp;nercjaccepi eorü aufpicijs profecifle. Arripit enim quifij quod gratum compen^nbsp;diofum putatjóó naturae fuae cohfentaneum.PIinius nullum unquam autorem legit,nbsp;ex quo non excerpferit:qua alTiduitate tot fubinde praeclara confarfit uoluminaïnanbsp;Pifo dicebat, nonlibros fed thefauros cfie oportere. omne tempus amitti putabat,nbsp;quod literis non impenderetur. Portius Latro nunquâ ftudia inchoabat,quom de/nbsp;fîeratînûquam definebat,quom inchoauerat. Pandulphus Collenutius noftro aeuonbsp;uir multg eruditioiSjin ftudendo annotandoq; hac ufus eft religionejUt praeclara genbsp;fta,qugq; ad uirtutes pertinebat,finopide allinerettqug ad uitia morbofq^ attinebât,nbsp;atramento: quae ad herbas arbores fruticefq? filaceoï quae ad medicamenta óó metaïnbsp;lica ferrugine defignaret.Quae opera quam operofa fit,quantü morg addat ad plurinbsp;ma, prgfertini feftinanti: quis fine admonitore nó cognofcitf'Sed uir ille inexhauftinbsp;laboris maximus omnium lucubratorfparcilfimus enim fomni fuit) incomparabilinbsp;omnia perficiebat diligêtia. Noui quofdam ad praefidiu memoriae in margine libro/nbsp;rum, quos legunt, turriculas, manciolas,columellas, ÔC id genus alia figillaria quafinbsp;(ÿmbola tefferas^ efFingere,qug rerum quæfitarû imagines é memoriæ promptua/nbsp;rio facile euocent. Ego (fi inter tot magna nomina indicium meum admitti poteft)nbsp;modum omnibus in rebus faluberrimû puto,ftudijslt;^ immorandum, nô immoriennbsp;dum fuadeo: omnia puto excutienda etiâ exchartabula ÔC opifthographa,ut ex alijsnbsp;quid fequamur,ex alijs quid no fequamur,obferuemus.Nihil omnino reipuendumnbsp;ftudiofi hominis putat diligêtia: quando nullus liber tam malusfut Plinius dixit)exnbsp;quo boni aliquid erui no poffît. Nufquam fertiliores fegetes aiferût coloni noftrinbsp;in fterquilintjs nafci,Seruandû tarnen eft fine exceptione illud Senecg praeceptum,nbsp;ut multum legamus,no multa. Auocatur fcilicet mens rerum multitudine ÔC oppri/nbsp;mitur.Quare optima quæcç feligenda funüquod fieri no poteft,nifi omnia attigeri/nbsp;mus:in his incumbendum,hgc iterum atq; tterum excutienda.Nihil enim lubricumnbsp;magis homini dédit natura,quàm memoriam, quam iaêluram fola alTiduitas ôê dilinbsp;gentia farcire poteft.Elocutioni imprimis, ex qua oratores apud græcos nomen nanbsp;di funt,uacandum:mox erudttioni,uel utriqs potius ex aequo. Philofophia Sê difei/nbsp;plinæ inferiores tradâdac.Illud in omni uita feruandum, priuatim aut publice quidnbsp;agas; ut quæ ad mores pertinent, ita ampledamur, nequa pars ab officio defcilcat:nbsp;nelinguamquàm uitaexcultiorê habere uideamur,neueexiftimemur fapere

•719 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ego profedo quicquid Iego,quicquid meditor,ita omne in arcanis animi

recodojquafî mox ad ufum humanarum adionS expofiturus.amp;quoniam arduum nimis reor omnia feorfum excerpereîmulfa fané in comentariû refero, aut feorfumnbsp;in pagella exfcribo.Sed in margine compendiolè omnia, quæ digna funt aliqua aninbsp;maduerfione,feponoî quod fiqua præftant, quafi coryphga ôê optimatia in fummanbsp;marginis corontde.hinc ea mihi utilitas nafeitur, ut uel fefquihora multa poffïm uonbsp;lumina recognofcerc Tentaui aliquando Plinfj Naturalem hiftoria in epitomen rcnbsp;uocare,quando eius autoris mira femper cupidine exarfiîfed rem fine controuerfianbsp;ridiculam feci,qui omnem ferme Plinium exfcripferim.In philofophia Paraphraièsnbsp;quales Themiftius codidit,quàm comentarios magis femper probaui. E Grgeo uernbsp;tere utiliffîmu putaui, non tanquam interpretem : nihil enim meo iudicio infcliciusnbsp;quàm uerbis ad æquilibrium fe obligare:fed quafi excerptorem,côditorem(^,utin/nbsp;tegrum tibi relinquas addere aut detrahere,quæ maxime in rem uideantur.Summanbsp;eft,ut diem nullum finamus effluere per negligentia,nullus careat linea:ut de literisnbsp;multum cogitemus,multum Ioquamur,multü difceptemus, dummodo abfit altcrcanbsp;tio:multum etiam fcribamus SC cómentemur.tam prorfa quàm uerfa.Proficiendumnbsp;enim eft dum fcribimus,fcnbendum dum proficimus. Denicj fatius eft male,modo

non

Q,VÆSTIONVM LIBER II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X*/

non pe{rtmc,lcribere,quàm nihil.Verum ea adflt reh'giOjUt nec prçcipitetur editio, ncc nobi's ipfîs uerba demus,nec perfuadeamus plus in rebus no fi ns quàm cgteros,nbsp;dodos praeferttm ôô amicoSjCognofcere.Nulla enim in omni uiuendi généré peftisnbsp;maiorquàm lt;Qiàcuj7ict amp;perfuafio,inftudijsueromerapernicies. Vale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S»

DIA N T O Plinius teftimonium reddit: aliud,inquit, adianto miracu/ lum eft, aeftate uiref, bruma nonmarcefcit. ôô aquas reipuit:perfufumnbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;merfum«^ ficco fimile eft. Tanta dilTotiatio eft, unde ÔC nomê Græcis.

Jinäva enimhumedo.Cur hocfiat,is prgtermifit,5C tuquaeris.Namip le alio loco teftatur, fuum efle propofitum naturas rerû manifeftas indinbsp;care,no caufas indicate dubias. At ego tibi nihil poffum negare.Facit enim mutuusnbsp;internos amor, ut tuum Manilianum fit imperium: óófi multarum rerum conditio,nbsp;quæpari naturae pollent beneficie, id parum dubiû reliquerit.Multa enim ex eo genbsp;nere auitq,quod Ariftotelesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocat,hac quafi prærogatiua potiutur,mergi,

cycni.anates, onocrotali. Quin multæ arborum frondes,multac olerum, fici,plaz tani,bralRcac,heliotropq,hanc quoq? nadæ funt cómendationê.Id uero cotigit,uelnbsp;quod per quàm lubricae fint, uel quod per quàmlanuginofæ. aut igitur ob leuitatênbsp;coagmentationê^ guttaedefluunnaut cû lanugine cui inhgrêt,concerpuntur.Naninbsp;fic etiS in fîcciflîmo puluere uel arena uidemus,ut guttg excidentes conglomèrent,nbsp;excurrât(Ç inglobum,nelt;ç interim ullam inuehant humedationem.Caeterum quaenbsp;oleo perlita funt, nulla polfunt ratione exaquefcere : turn quod leuia,exterfaq? fint,nbsp;tum quod aduerfus aquas 06 plerofcß alios humores natura oleum armauerit,eifparnbsp;canam illam repugnantiam indulierit,quam multislocis à Græcisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixiz

mus appellarif Bene uale.

CÆLIVS CAL. COM. THO. CAL. NEP* S*

VOD AIexander,quêturede nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellaftbineptauiusex/

cufatione recufauerit nobis uetuftum Demofthenis codicem accomo/ dare,tu minime irafcendû homini tâmale offïciofo putas:amp; eius qualînbsp;patrocinium tuis 1 i ter is fufcepifti, exiftimâs theiàuros condi oportere,nbsp;amp; tunc myfteria myfteria efle definere quom promulgantur.Deniq? ftnbsp;hocuitium, perexiguum admodum efle contendis,nbsp;nbsp;de quo minime' amicitiâre-

fcindi deceat. At côtrà mi fili fentio,tibiq; tarn peruerfam opinionem(fi modo ea o/ pinio eft, ÔC non potiusironia) nullomodouelim probari,quaurbanitas amp; benefitnbsp;cêtiamutuaq; inter homines ibcietas tollitur.Quid enim fœdius, quàm unde tu nulnbsp;lum detrimentû referas, alteri nolle accómodare^ Quid uero tu appellaueris nifi in-utdentiam amp; peifimi animi teftimoniumt'An non ifti libenter(fi eis liceat)folem denbsp;mundo fuftulerint,ne cgteris affulgeat animâtibuslindigni prorftis ipfi uita atcp hocnbsp;comuni æthere,quirem tam præclaram,id efthumanitatê liberalitatemq; prodant,nbsp;ÖC quantum eft in ipfîs,é confortio humani generis depellant. At tuthefauros con-dendos putas.Hoc etiam putant auari homines. At ego pretiofiiTima quaecp ad utilinbsp;tatem mortalium nata aut inuentain comunem maxime ufum puto efle prodigen/nbsp;da,ut omnibusplurimum profint.Nam muficæ abfconditæ quæ demum utilitasc’utnbsp;eft in prouerbio. Et quæ nam alia ratio iùmmum ilium amp; æuiternûopificemrerumnbsp;conditorem illexit,ut totmari terralt;^ animalia,ut tam eximiam orbis molem ftrueznbsp;ret,nifiutbonitatem,munificentiâcp fuam largiflîme omnia experirentur:cuius ex/nbsp;emplu nos homines inter cundla ingenio ratione honeftatos maxime decet imi-tari.Myfteria uero Temper myfteria funt, modo in aures prophanas no inftillentur.nbsp;Demum quod perexiguum uitium putas, ego maximum iudico.Nam quid honeftinbsp;ab eo expecftari poteft,qui abfiç ullo iuo incomodo præfidia ingenij amico deneganbsp;rit^ Apud Athenienfesicimusnon parricidas, non plagiarios, non depeculatoresnbsp;publicac execrationi,qua fingulis annis ibienniter utebantur,fuifle obnoxiostfed e-os qui uel roganti uiam oftend ere,uel lumê de lumine accendere, uel aquam ex pronbsp;c X fluentc

x8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I S T O L I C A R V H

ilucnte pr(.'bcrcrccurai'cnt.pnidcntei‘fcilicctcxiftiinauci'unt,cum nihil fcelerisjnL hil flagiti] in homines non admiiTurû, qui rcs tam obuias, tam illaboratas denegaCnbsp;fet.Adfumniâ, putato infelicisinaufpicatiq? ingcnj'j acfibi paru cofidentis eiïcj eanbsp;abfcôdere,quæ ad publicam utilitatê uel fortuna expofuit,uel natura genuit,uel de/nbsp;wserogauit. Beneuale*

CÆLIVS C AL'^ COM. THO, CAL, NE P, S.

Nlcge ueteri quid fit ruta cgfa reciperepopofcifti.Res profedo à muh tis agitata,6C ab illis petenda,unde emerfit-VIpianus aittin rutis caefisnbsp;I ea iunt, quae terra non tenentur, quæcj opéré ftrucfîili tédorioiie nonnbsp;côtinentur. Quare omneinteftinum opus in qsteneri iure dixerimus»nbsp;eft autem inteftinum opus (ut ex Vitruuio conigitur)quod uel parietiznbsp;bus minime' annexurri eft,uel certefine domus iniuriareuelli poteftjCx abietealiaûenbsp;materie cóftru(ftum,idi^uenditis ædibus folebat nuncupatim excipiiutputa fubfel/nbsp;ïia,fulcra,plutei,armaria,hemicycli,mcfæ,tripodes,monopodes. hinc Cicero in calnbsp;ce Topicorum:Plurafortafie cp à te defiderata eranqfum amplexus: feciq? quod iænbsp;pe liberalesuenditoresfolenttut quomædes fundûmueuendiderint, rutis cæfis re/nbsp;ceptis,concédant tarnen aliquid cmptori, quod ornâdi caufa aptenbsp;nbsp;ftio loco pofitû

efleuidcatur.Sic nos ad id, quod quafi mancipio dare debuimus,ornamenta qugdâ uoluimus nô débita accedere.In ijs nônulliimaginesparentû acmaiorûcenferi extnbsp;fl:imauere,quas uenditis etiâ edibus emptori refigere nô liccbat:quod an uerûfit nonbsp;decerno.Dixeruntaûtueteres interdû abfolute öóquidê clegâter ruta cæfa, interdiïnbsp;intercurfante copula,ut illud Ciceronis ex fecûdo de Oratore.Quid patri nunciarinbsp;uisfcui reif'cui gloriaefcui uirtuti ftuderefPatrimonio ne augêdofAt id nô eft nob»nbsp;litatis.fedfac eftc,nihil fupereft.libidines totû difiïpauerût. An iuri ciiiilifeft pater-nû.Sed dices,te quom ædes uêderes, ne in rutis quidê cæfis folû tibi paternûrelinbsp;quifte. Recipere aûtiureconfultis eft excipere referuareqt amp; de uenditione fubtra-here. hinc receptitius feruus QC receptitia bona,de quibus prgter alios Gellius.hincnbsp;Plautinum illud;Quom ædes uendidit,pofticumfibi recepit. Vale«

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

iGNincAS mihi,nuper interdocftosquæfituefle,curfimiæquadru pedestp afiuctæ uinum bibere unguibus careant, fed dubitandi magisnbsp;S quàm ftatuendi quicquam occafîonem dediftè.Quod tibiminime mi/nbsp;rum uideriopottct,quom amp; Ariftoteles ÔC clariilimi autorum fuas il/nbsp;lasrerum abditarûperquifitioncs Tramp;fAw/zaT«, idcftconiedurasnunnbsp;cupauerinttutintelligas eos acumine magis animi,quàm certaullaindaginc,remo-tioranaturg placita exploraffe.Nam quod ad pcrcuncftationê tuam attinettquidamnbsp;putantidaccidere, quoniaminuinofituisdifcuflbria, amp; ad emolliendum efficax.nbsp;Hinc euenit, ut qui plus nimio fe uinoingurgitauerint, refolutis neruis inparaly/nbsp;fin facile delabantur.Sint igitur ungues uel neruorum claufulæ,ut dixit Piiniusiuelnbsp;caro côcreta amp; quafiin callum obdurata,ut alfj putauere.uino accedête emolliri re/nbsp;ïoluicjfît uerifimile.Alijs humorisfanguinis,qui plurimus uino fieri folet,exun da/nbsp;none callofiorem contumacioremcp acretorridam illam partem quafi maccrari ui-detur ôf emollefcere,id quod aqug ôC aceto ufui uenire quotidie uidemus.Illa enimnbsp;fruges amp;rlegumina incoôiiliaadcodurâperduciexperimuriilloplumbûin ceruf-fam refoluitur,ôô ouum ita tencrefcit, ut uel per annulû toto calice integro pertran-feat.Ex hoc item facile colligi poteft, cur ueteres exiftimauerin t uini potu effici,utnbsp;mulæ calcitrofæ efte definant.Mitefcente enim unguiaQC pede quodammodo exarnbsp;mato,feritas ilia tollitur extunditurqîipræfertim fiquando euenerit, ut caicibus im/nbsp;petêtes folido illidant,plus(^ inde damni accipiant quàm afFerât:quare confciæ im-becillitatis fuæ ferocire dcfiftunt. Sicut Si cerui co tempore ab di ti latent, infirmira/nbsp;temq? fuam fatentur,quo natura cornua illis ademit ; necpriusin mediûprodeunt,nbsp;quàm ilia fibîKnafciintellexennt» Vale.

qjvæstionvm liber II

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP.

V L L A pars eft rerû humanaru, in qua magniïudo maieftascß naturæ omniparentis non large fe detegat: modo nos hommes uacemus huicnbsp;N theatrOj nec coniuentes eius beneficia prætereamus. ïd uero quod po/nbsp;ftulas non poteft profecro no uideri admirabile.’Sambucum fcilicet eonbsp;loco canoram Sgt;C concmnam magi's proueni're, ubi gallorû cantus nonnbsp;cxaudiatur.Cur id fiat(fi modo uerum eft)nemo facile dixerit.Sunt qui hoc no fimnbsp;pliciter, fed a-vi(.€oKiKSgt;s traditum purent more Pythagorico, utmultum diuerfumnbsp;quàm dicitutjintelligatur. Sicut proditum eft, non ex omni ligno MercuriS deberenbsp;fieri:Deû non popular! ritu,fed eletfto ac religiofo colendum effeific no uulgari fednbsp;remotiori muficæ incumbendum efle admonentes, non ex obuia quacf fambuco rinbsp;biam,fambucenq5 coagmentari oportere dixeruntrôC expedite ut remotiorapetan/nbsp;tur,atq5 inde decerpatur,ubi cantus galli no obftrepat. Nam fie hodie quoej locumnbsp;longe fepofitum, ad quem nemo adeat fignificantes,dicuntin eo ne gallum quidemnbsp;unquam exauditum. Aut certe ftridulailla atqj admodum obftrepera uox galli hebenbsp;tare, SC ftridore fuo quodammodo diffîndere 66 couellere poteft penetrabilê ac funznbsp;gofamfambuci materie, utpote qua leo etiam tantg animal conftantiæ cofternetur.nbsp;Alfi funt qui eo diefto nil præterea oftendi putent,quàm fylueftrem fambucum fati/nbsp;uæ multo efle præferêdamiquôd ea procul locist^ abditis,hgc propè inter noftra fe/nbsp;pta adolefcat. D e caprifico, quo ira boues edomentur, ut prope' immobiles configt;nbsp;liant : res perquifita etiam à Plutarcho in libro '^'lt;rv/z7rplt;nlt;eK5j/, fed iniuria tempo/nbsp;ru defiderata. Nûquid uero id ui ilia propria atq? infita caprifico euenit, quâ Græcinbsp;[id eft torporem fegnitiem^inuehentêirocant,quaôtrecheneis torpe/nbsp;do inter pifccs pollefTNam caprifici cinere,cui feptica,2lt; fmedlica poteftas ineft,nbsp;id eft quæ detergere poflît ÔC erodere,medici pro fpodio utuntur. An forte odore a/nbsp;cri 8lt; ftiptico id contingit, qui uim illam ferocientis tauri opprimât, compefeatt^ Sinbsp;quafî obftupefaciatt'nam inter ca, quæ folent maxime' natura profternere,odor cennbsp;fetur. Sic amaracinum fubus acre uenenû effe, cecinit Lucretius. An profedlo id ma/nbsp;gis accidit ad infuctudinê,SC inertia ponderis f eft enim caprificus non adeo multænbsp;farcing.Quare ex eo clypei militâtes faciles admodum amp; comodi geftatu fiuntflicetnbsp;alia caufa potiotjquôd accepte iSlu lignum id ftatim coalefcat SC plagam contrahat.nbsp;Eo itacß taurus oppreflus,nouitatem leuitatis admirans confiftit : SC qui maiori far.,nbsp;cinæ oblu(ftaretur,ad minimâ immobilis manet. Sic fulmina duriflîma quæq? expunbsp;gnant,infacilioribus nullam omnino uim exercer.De Marpefia caute traditum eft,nbsp;quod ad maximes impetus immobilis, leuiflïmo deinde attatftu cômouetur:SC quanbsp;toto nixu corporis non potes concutere, mox uel digt'to facile impuleris, Hæc tibinbsp;ex libro Quæftionum noftraru tumultuario excerpfimus. V ale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

S T mihi fan's perfpedlum aliosjquife omnes IpetfiatioiSC indaginire/ rum abditarum in natura fradiderunt, quo præftant acumine ingenij,nbsp;E rationes uel multo ueriores,uel fimiliores uero inuenturos.Nec dubi.-to quin fi mea hæc quæfita, quibus horas fuccifiuas accommode, ali/nbsp;quando in manus hominu uenerint, multos habitura fint, non dicamnbsp;obtreclatoresftd enim uel optabile, quom nullum fit certius teftimonium aliquo innbsp;numero cenferi quæ feripta fint,quàm àmultis perftringi SC côuellûfed irrifores planbsp;nCjSC qui ne legenda quidem arbitrentur.Quare define mi fili immatures ÔC proci/nbsp;duos adhuc foetus efflagitare:amp; fatis tibi habeto,fi pefcunSlanti pro tempore quafinbsp;cariofo e penu deprompfero,quæ in rem facere uideantur.Quale hoc fcilicet,quodnbsp;modo depofcebas:cur pomoru onera à iumêtis ftatim fentianturtac nifi prius oftennbsp;dantur ijs,quamuis pauca porter,fudare illico. Quod ego ex nulla remotiore ratioenbsp;petendum duco, fed ex ipfa nuda apertat^ animantiû confuetudine, Quâtum enimnbsp;€xiftimas interefle^fpôte quidfacias an inuitus^ipe prgmij,au nulla propofita mer/nbsp;c 3 cede

JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLICARVM

cedec* Nemo profedo fanusdiffiteatur,quinanimummaxtme cuiufcjad laborcs ærûnaft^ fortiter perferedas,uel fpes gloriæ,uel quæftus expecîlatio illiciat.Quôd ßnbsp;hoc homini ratione excellenti contingiuquanto idbruds,quae omnia ex feniupenznbsp;dent,euenire minus mirandum. lumêta igitur poma quamuis pauca impofita funt,nbsp;odore ac defiderio illorum pulia,ferunt quidem, fed ferut inuica, toto(^ animo in eanbsp;feruntur quafi denegata. Hine fudor ille, non magis ex onere zx cupiditate pro-uocatus.C^od fi prius oftendantur, guftandoq? aliqua liberaliter propinêtur:tuncnbsp;ea quodammodo inuitatione demulfa,0C pollicitatióe exhilarata,quamuis multa acnbsp;onerofa facili propenfoq; animo conuehunt : ut ea non minus bona expedationcnbsp;quam dorfo fuo perferre intelligantur. Vale.

CÆ.LIVS CAL. co. THO. CAL* NEP. S.

o N fine caufa uidentur Philofophi dixifTe^ ex malis bona nunquam,e bonis autem mala quandoqj oriri polTe.ufu enim rerum probatum eft,nbsp;N deprauatas cófuetudines ÓÓ peffima inftituta ab optimis plerunqf prinnbsp;cipijs initium habuiffe ? Diuinis nominibus SC cæleftium geniorû noznbsp;menclatura quid accepit in terris homo diuiniusC’SC hec tame uidemusnbsp;itamaleficis artibus corrupta atiç in tranfuerfum abdudîa efte, ut quidam etiam exnbsp;Theologis noftratibus ilia ignorantes,ceu inaufpicata uocabula,00 cum honoris eznbsp;tiam,immo uero prgfidi) diuinGpræfatione nûcupanda auerfcntur.Hoc fcilicet eftenbsp;cit pefftmorum hominu confuetudo* In facro Cocilio, quod Arimini annis ab hincnbsp;plus mille celebratum eftjaccepimus fandlilfitnos patres Arianorum aftu tradudosnbsp;atqp illufos fuift'e.quom enim difccptaretur,an inter perfonas Diuinitatis pater ac finbsp;h'us eiufde effent fubftantiæ,quod o/xflzfcnup græci uocant: nonnulii damnati dogmanbsp;tis profeffores ita uiros fimplices fed fynceros interrogaftèdicûtur.’an uero uos deSnbsp;unum trinumq? agnofcitis,annbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magis colendum putatisî’ At boni uiri quid

effet o(ioéenamp;' prorfus nefeientes, fe deum unum, trinumq? agnofeere acuenerari, ó.tóoKinot/ uero ignorare,atq? adeo abhorrere fatebantur,Ex quo eoruin dolo fenatuftnbsp;confultumfaótumeft:Chriftianosnequaquam éiio^tnofj credere. Adquammacuznbsp;lam eluendam proximis annis opus fuitNiceenfe cocilium cogere,in quo anteadanbsp;retexta funt,Só uerç fandiones affertç. Sic hoc tempore quotus quifq; eft qui facrasnbsp;dei angelorum^ nuncupatiocs à barbaris, id eft Hebraeis, uel Græcis acceptas,ut-puta, Semhamophores,cum mudum crearet EIohin,quom creaffet Adonai: Sadai,nbsp;id eft nullo egens,Sabaoth,8)ó quadriliteram ihe uhe, pro quo nomine x 11. litcraznbsp;rum ut3tur,ne priusillud nimio ufuuiIefcat:Hagios,Tetr3grâmaros, àa-tezixfe'jf ©^,nbsp;alias^ id genus cafto tantuore proferendas,ob infeitiam non exhorreatjamp;f ceuexznbsp;cantationû uerba audiens no reformidet. Qiiod ôd in nominibus angeloru, de quiznbsp;bus ut ad te fcribam rogasjmulto magis folet euenire:utpote quæ ignotiora funt, 8Ónbsp;à confuetudtne uocis humanae magis aliéna: de quibus unum illud ti bi ucre affirmanbsp;uerim,eamortaliuuoce no poffe enuntiari.Sunt enim,ut Grecidicut, cwiKd^aivuTKjnbsp;utpote qui de luce ueftimenti fummi opificis altera die magnæ creationis fadi funt:nbsp;atq; profedo apud Hebræos defcribStur,ut netçliteræ netj fyllabæ fan's inter fe co/nbsp;hæreant.Qtiæ tame ut aliquo modo cômonftrentjquantû inopiaSÓ infantia noftranbsp;permittitjHebræi præfidio duarû uoeûutûtur:qug inter adfcita feu attributa dei nonbsp;mina cenfenturjah fcilicet ÔC Ehquorum alterû bonitatê,alterû magnitudinê dei fi/nbsp;gnificattquafi tu Romana uoce optimû maximû dixeris. Nullum enim uerû 06 pipznbsp;pris dei nomen efterripoteft. Quare ilium Plato rede cci/oru/xctsoy appellauit. Sioatnbsp;ab ait]s multo redius didus eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^weeiJ^oTnios JÏwkiuq,

id eft infinite potes ÔC omnipotens potentifex potêtia.Hinc fadum eft ut omnia an/ gelorum nomina in iah uel in el definant.Sic angelus quem Adamo tribuerunr,Ronbsp;ziefquem Semi Iophiel,quem Abramo lachiefquem IfacioRaphaefiquemlacobonbsp;Peltel, quern Ezechieli Hifmael nûcupati funt. Sic duo ôélèptuaginta illi qui in traqnbsp;ciendo populum Ifraeliticû Mofi operam nauarunt, appellationes fortiti funt.Quasnbsp;tarnen ab operibus quibus pollent,poffuntt^ humanogeneri opitulari,accepifie ttanbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dunt

QV ÆS Tl O N VM LIBER II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JI

dunt qui fecretiores literas apud Cabaleos proficenturîutputa Raphaelem à medici na,Gabrielern à fortitudine,Michaelem ab admiratione.Qua ratione fadum eft,u£nbsp;Gabrielern Raphaeli uirtute ac fortitudine tantum exiftiment praeftare,ut ilium in/nbsp;telledum agentem,hûc pollibilem nuncupauerint, Illud non omictendum, Veteresnbsp;penultima produda huiufmodi nomina Barbara quidcm,fed ad normam latinitatisnbsp;redada, contra inuulgaram côfuetudinem pronunciaffe, bine illud apud Valeriumnbsp;Flaccum in V 1 ?

Hic SC odoratus fpiranti crine Michael» Vale»

CÆLIVS CAL» CO. THO. CAL. NEP. S,

• V O R V M feptuaginta angelorû nomina quæ à me petiSjOperofumnbsp;æqué ÔC fuperuacuum eft recenfere. Hoc certe habe,quod ad te antea

D fcripfi, duabus ea diuinis uocibus fîniri,Iah fcilicet ôô Elîqug fané ego elementarius in remotioribus Hebræorum literis nequaquam mémonbsp;riter memini, nec codices idonei hoc tempore apud me funqunde poi/nbsp;fim exfcribere,Sô tu me in Odauij circulû detrufifti.Quarc tc(fi modo tanta eft hgcnbsp;Cxplorandi cupido)adtertium Capnionis uolumen relego,undelocupletius omnianbsp;mutuere. Septuaginta quidê ôô duos fuiffe, qui Mofem dirimentê aquas Ôé transfrenbsp;tantem Erythreum mare adiuuerut, Cabalei certo affirmant: quôd falutis ueræ quâEnbsp;mortalibus falutaris uindex Chriftus inuexitnontemporariam illam quidem, fednbsp;nunquâ nobis excutiêdam, fymbolum credimus. Cuius ÔC myfterrj teftem facrû 86nbsp;inenarrabiledei nomen adducunt,quod quatuor literis proférât,Iod,He,Vau,He»nbsp;Quarum prima decem,fècunda quincgjterha fex,quarta rurfus quincp demonftrat»nbsp;Nam fuos numéros ea dialedos literis cÔmodiflîmedefcribit,atcç eis mira quçdamnbsp;theoremata eliciunt. Quare qmnis fecretior doctrina in fephiroth amp; femoth, id eftnbsp;numeroru nominiï traditionem diuifa eft.Eos itaqj fi unà ita coniunxeris,ut coa?nbsp;lefeentes componas,duorum amp; feptuaginta numerum refilireinuenies,quippedeznbsp;cem fepofitis quibus quincß adnedas, quindecim, mox fex additis ununi ÔC uigin-ti euaferint. Poftremo quintç adfcriptis, fex amp; uiginti emetieris » Hoc tertio fèorznbsp;fum enumerato, x fcilicet, x v,unû ôi uiginti,fex uiginti,duos et feptuaginta iivnbsp;dubitato emerfiffe comperics • Quôd fi mihi paru fidei adhibes, confule calculum,nbsp;rem ad digitos uoca, Ô6 de püteo ueritatem eduxeris» Vale,

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S»

• V A N T V M licebit uerbis compendium faciam.Nam ÔC ego ait)s auogt;nbsp;catus negocijs, tu quod petis aliunde liquidius haurire potes, Siquis

et, nbsp;nbsp;nbsp;alteri damnum iniuriamûe attuliflet, ex lege X11 » tabul» fiquidem lez

uior ea erat iniuria x X v afles in muldâ ftatuebantur. Si grauior,tagt; lio decernebatur. Sed poftquâ crefeente opulentia urbis,ôô multorumnbsp;audacia inualefcente,non defuerunt qui fpreta x x v affîum mulda maximas maznbsp;ximis ciuibus contumelias inferre aufifunt,nbsp;nbsp;nbsp;taliones ad arbitrium iniquorûiudi-

cum trâsferebâturttum iure honorario,quod omne praetorium eft:prætoribus enim leniendi exafperâdiqj leges Xuirales poteftas fuit:introdudûeft iudiciû recuperatonbsp;rium Aelio Gallo maxime adnitente. Ad hoc tres à prætore urbano eligebantur re/nbsp;cuperatores,id eft aeftimatores damni illati,quam pauperiem interdum appellabât:nbsp;hinc illud apud Iureconfulros,fi quadrupes pauperiem fecerit : uel iniuriç uindicannbsp;de atq; alTerendæinifi forte ador condicere,id eft in perfonam adionê mallet intennbsp;dere.Tune enim no aeftimatione fed corporis afflidione res agebatur.De récupéranbsp;torio autem iudicio in perpetuo edido fie legebatur, Quanti ea res erit,taritae pecu/nbsp;niæ indicium recuperatorium dabo,teftibuscj? publice decern denuntiandi poteftaznbsp;tem facio. Adhibebatur enim recuperatoriû in caufis publicis tantum,non etiâ priznbsp;uatis.De hislocupletius in Colledaneis antiquitatudiximus,ex quibus exemplumnbsp;Ciceronis ex fecudo Rhctoricorum in Hermagoram facile per te potes colligere, anbsp;Vidorino paru explicatô.Quom ad uim faciêdâ qufdâ armati ueniffcnt,armati connbsp;c 4 trâ prîc/

Ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOL I CARVM

tra præfto fiiervttïS^ cuidam equfti Romano quidam ex armatis rcfiftcns gladio ma num praecidit ? Agic is cui manus præcifa eft iniuriarum.Poftulat is qui cum agitur,nbsp;à prætore exceptionê,extra quam in reum capitis præiudicium fiat. Hie is qui agir,nbsp;judicium patrum poftulat.llle qui cum agitur,exceptionem addi ait oportere.Quacznbsp;ftio eft,excipiendum fit an non»ratio qua reus utiturinon enim oportet in récupéranbsp;torio iudicio eius maleficq, de quo inter ficarios quæritur,prgiudicium fieri.Infirmanbsp;tio rationisteiufmodi funt iniuriæ, ut de ijs indignum fit non primo quocp temporcnbsp;iudicari.Iudicatio: atrocitas iniuriarum fatis ne caufg fit,quare cum de ea iudicetur,nbsp;de aliquo maiore maleficio,de quo maleficium comparatum fit præiudicetur.Sicnbsp;nim in antiquis codicibus legimus» Vale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

N eadem ratio infit lineis, quas Ariftoteles intelledui tribuit,8Ó circuz lis quibus ad earn rem utitur Plato, à me per literas qugfiftitquom funvnbsp;A mos philofophos habeas, à quibus coram id percQdari, 00 exquifitiusnbsp;audirepofti's : Leonicenufcilicet ôôBonazolum, uiros Di boni quàmnbsp;in omni philofophiæ genere excellentes. Non defcifcam tarnen à mo/nbsp;ribus meiSjôÔ tibi tam pleno paflu ad reda ftudia anhelati non deero.Qiiare illud tinbsp;bi fpedandum eft imprimis, Qirgdam efte fcilicet quorum ratio propter quam funt.nbsp;Sc forma per quam funt, nihil difcrepet. Qiialia funt omnia fimplicia 06 abiunda ànbsp;materia:angelus puta,mens,pundum:quod materig infitis SC adglutinatis longe asliter euenire necefte eft.Ipfa enim à fua propriaqj eftentia longe difterût.Ignis fiquvnbsp;dem qui oculis ufurpatur, id eft concretum illud ex forma ÔÔ materia, no minimumnbsp;difFert ab ea ratione, cuius beneficio exiftit. In utroc]^ eorum genere perfpiciendo linbsp;nearü Äriftotelis SC circulorum Platonis exemplum intelledus hic nofter fequitur;nbsp;fed longe diuerfa ratione. Ariftoteles enim tradit intelledum noftrü fimillimum effilnbsp;ci rebus quas fpedat:2C licet unus idcmcß fit, lineæ tarne interdum redæ,interdumnbsp;arcuatæ 2C obuerfæ fimilem euadere. Quom enim res meras ÖC fimplices à materianbsp;colligiCjtûc SC ipfum meru ac reclum ad inftar lineæ rede in eas fern. Rurfus quomnbsp;dilutasSCconcretasrelegit, ad obliquæ SC refradæ lineæ imitationem retorqueri.nbsp;contra Plato concreta primu SC compofita fcribit ab intelledu rede SC fimplicis liznbsp;nee more cognofci,ut prima quæda tranfitio depromi intelligatur. At quom ad fimnbsp;plicia ÔC ahiöda remeat : tune ad circinnati ac recurrentis circuli imaginem in fe reznbsp;plicari.Hoc itaqj inter Äriftotelem Platonemq? intereft,quöd hic intelledu ad fim/nbsp;plicia SC fincera recuruari,ille redum protêtum^ excurrere:hic ad impura SC comznbsp;mifta prorfum ire,ille retrouerti exiftimauit.Nec me præterit quofdam in Peripateznbsp;ticis,atcç inter eos Themiftium,nonlineam redam Platoni,fed circulum redum,ÖCnbsp;rurfus non fimplicem nec femel flexum circulum/ed iterum atep iterü fefe remetietinbsp;tem ac recurfantem tribuere. Verum hac parte qua de dpinione Platonis mêtio fit,nbsp;libuitmagis Academicos fedari. Vale.

CÆ.LIVS CAL, CO. THO. CAL. NEP. S.

LVTARCHvs traditmoremfuifle,utmatutinishorisquidâ,àcubiz culo régis Perfarum ad regem ingrederetur, eum^ hac ratione excitanbsp;p ret,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft) JÎôîoîAïIT/’ !ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ay tri cp^oyTt^etynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcamp;fcAÿtn;. Sur

ge,ait,rex:5C ea cogita,quæ te cogitare uoluitMcforomafdes.Quæfitû dicis à multis quis ille Meibromafdesjcuius inftitutis rex parère admonbsp;nebatur.Ego ne multis te tencâ, eum Zoroaftrem puto, magni Oromafi filium,dcnbsp;quo in fecundo Alcibiade mentionê mirifice ad hanc rem accomodatam habet Planbsp;to, ubi regis Perfarum educations deferibit. Nam SC regis natalem tota Afia quoznbsp;tannis celebrari comemorat: SC ipfum nô à nutricibus fed ab eunuchis educari,cuznbsp;rariq’, ut per quàm copofita forma adoleftat. vu. anno ad magiftros uenationumnbsp;6C equeftris difciplînæ ablcgari. x 1111. ad eos qui magiftri regij nuncupantur. ijnbsp;quatuor funt, ex quibus primiM magicâ edoceqquæ àZoroaftre Oromafi filio pro/nbsp;ditaeft

Q_VÆSTIONVM liber 'III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5î

di'ta cft.Ea deorum rcligionem continet, Sc regia inftituta prgtcrca. Alter ucritatem colere,Tertius libidini ÔC afFeclibus imperare. Quartus nihil extimefcere,ÔC animünbsp;fupra res humanas attollere condocefacit. Vale.

CÆLIVS CAL. CO» THO. CAL. NEP. S»

O N omnino ignobilis nec refpuenda eft annotatio j quam à me pen's: eotç maiore digna animaduerlîone,qiio magis uulgata ÔC fummorumnbsp;N feriptorum autoritäre côKrmata cognofeitur. Quis eft enim qui potio/nbsp;nem ad dolores ac curas excutiendas ab Helena propinatam non exi/nbsp;ftimet ab Homero priuo Ôlt;S proprio nominenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellatamîprgz

fertim quom Macrobius Ô6 Plinius, mulciq^ tum graeci, tumlatini fummi nominis conditores hocafRrmauerint,alij uinum, alij orationem, alq medicaments,altj alianbsp;interprétantes. Atqui vHTr^^Sdb- apud Homerum neq; proprium necf fixum eft noznbsp;men,fed cfci^tiKKu tTriâtrii/: ficut SiC t7rÏK«^oiJ, quae eodem carmine contiznbsp;nentur, Sunt enim ij uerfus de ea re ex quarto Odyfleæ libroj

Avtjx às oivoi/ Jiét/it

T «^ÄÖvnKfC’iäi/kTriÄf/äoyKTrKV’^^ i

Acftutumuinomedicamenmifcuitjunde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

Etludus curasq? graues detergere poflint,

Etfimul epotent obliuia longa malorum» Bene uale»

5»caelii calcagnini episto*

L I C A R V Al CLV AESTIONVM

LIBER nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III,

. . CÆLIVS CAL. CO» THO. CAL.' NEP^ S»

V E S fcire an ueteres id genus ueftium in ufu habuerint, quas feltrias à Feltro urbe (ut uere putas)mercatorS uul-gus appellauit.Tu illud exquiris,an periftromata óó phrynbsp;gianas 06 attalicas óó plumarias 06 Babylonicas óc pióasnbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;èc triclinares eafdem putê. Tertio de pura uefte 06 redla

tunicaperquiris. Mox de fcutulatis,ungulatis, pexis,raz fis, xerampelinis, Dalmaticis, clauatiSjtogas quid fentiznbsp;am.Poftremo de gaufapinis, galbants, mallotibus, diph-theris,amphimalliS)percuncftaris.Longa fanè percunêla-tio,öi quam non facile uir aliud agens,in tanta præfertim rerum muratione,óó antPnbsp;quiratis obfcuritate poftït explicate.Non reeufo tamê refpondere quiequid in mennbsp;tem uenerit, uberius fortaffe alias relponfurus, quom 6C plus ocij nadus fucro, ÔCnbsp;maiorem lucem comperero. Feltrias quidem imprimis fuilFe antiquis exiftimo,ueznbsp;ftes fcilicet non textas, non confutas,fed lana igne adaefta c5pa(ftas,quales nunc adnbsp;pilea Sc penulas in ufu habemus. De quibus puto Pliniu fenfifle his uerbis in oeftaznbsp;uo.Lanæ Só per fe coatftæ ueftem faciür,óó fi addatur acetum,etiam ferro refiftuntïnbsp;immo uero etiam ignibus nouiftïmo fui purgamento . Quippe ahenis coquentiumnbsp;extratftse indumentis ufuueniunt.Galliar3,utarbitror,inuentum: certe Galileis honbsp;die nominibus difeernuntur. Nec facile dixerim,qua id ætate cœperint.Periftromanbsp;ta SC ftragula cómune nomê efttnoftrum alterS, alterum trafmarinum. Sunt tarnennbsp;qui periftromata ea credant proprie appellari, quae parietibus affiguntur : ceu funtnbsp;quæ belluata, uariegata^ ex ulteriore Germania afteruntur. quae quom ad triclinianbsp;cœnacula accômodantur,triclinaria appellanturtqualia Plinius tricllnaria Baby/nbsp;lonica nuncupauir,quæ fanc'(fi eidem autori credimus)a phrygtjs ÔC attalicis ueftiznbsp;bus diftât.in Babylonicis enim colores diuerfos pitfturac intexere Babylon maximenbsp;celebrauit

Î4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLICARVM

celebrauit.unde qs nomen impofitö,quom phrygi'as,id eft acu fadasjdg» Pbrygcs tnirenenntïunde phrygiones didi«In Attalicis certc auru intextü fuittcuius rei At/nbsp;talum autorem celebrant. Nam Dimin's, Trimitis, 86 Polymitis liciorum numerusnbsp;nomen dedit : quod ad oftentandos uarios colores amp; habitus paucis licijs fieri nonnbsp;poterat.Cuius operis certiffîmû K,ut puto,antiquitatis çmulum exemplum uiderenbsp;potuifti apud eximium aetatis noftræ attalicarium. Plumarias uero uel plumatiles uenbsp;ftes didlas exiftimamus,in quibus nó una facies nee unus color,fed plures óó incer/nbsp;ti uifebantur,quales in columbaru collo agnofcuntur. quo argumêto

fuS. probabat Arcefilas.Pidæ uero ad cultum maxime humanü pertinebant.In quo genere triumphales céfentur:quæ Dalmaticae ÔC palmares, uel à palma intexta,uelnbsp;à ui(fïoria,qug 06 ipfa palma dicitur,uocantur.In pidis autem antiquitus erantima.nbsp;gines,quales à Catulloóó Vergilio delcribuntur.QuinS^ Homerus:

’rbuiA’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(nycw iso[/

iciSÄTSSy iyrTTOi/lKiiUiJUSf^K^äy

Quem locum libentius attulimusïquód eum à Plinib defignatum exißimamus,ubi de hac re mentionem habet.Feftus tradit pießam, qug nunc toga dicitur, uocari purnbsp;puram,ÖC earn elfe finepióturarutintelligas nomen manerc,rem exoluiffe.Quin ÓÓnbsp;Liuius oftendit togam pitßam amp; tunicam palmatam uocari: quom feribit, Mafinif/nbsp;lam à Scipioe toga pida palmata tunica donatum fuiffe.Quod uero ad puram tonbsp;gam attinet,quam exeuntes pueritiam adolefcentes ad maturiorê ætatem proue/nbsp;di anno fer è X v i .aetatis induebant,non fine parentum ÔC cognatorum hilaritate,nbsp;quae uirilis etiä dicebaturîea fuit colore uel fimplici uel candido:aut in candoris an«nbsp;mi tefîimoniû:autquôdgerendis magiftratibus iam idonea gtas uidereturî Candidanbsp;ti uero magiftratuS competitores comitia inibant: uel certe quod nondum quiequanbsp;deferiptione dignum geiTerant. Nam fic QC tyronibus prima ftipendia facientibusnbsp;alba parma öC pura hafta tradebatunquam Serutus fine ferro interpretatur.Huic renbsp;da fubijeiebatur tunica,orthoftadios à Græcis dida, 66 inter comunes utric^ fexuinbsp;Polluci adfcripta,a redo texturae ordine,non à rigdre fic appellata.Nam Fefius reznbsp;das ueftimenta uirilia,qug à ftantibus in altitudincmtexantur,didas teftatur.Quonbsp;nomine iuuenes,ut iam reóa ftudia capefferent, admonebantur.Atqui fcutulata eznbsp;rat partibus QC quafi fcutilisdigefta,GaIlorum inuento. feutulis enim diuidere Galnbsp;lia prima inftituit.Quales aut elfientfcutulæjno uideor tibi melius fignificarepoffe,nbsp;fi tibi aranearü telas oftedero:quas illi icutulatas ad capiêdû mufcas circa graffannbsp;tes mira arte cælant. Vngulata ab intexta unguiü imagine.nä amp; ungues in floribusnbsp;notamus:ölt;L uetuftas anulos ungulos dixit.Sicut ÖC undulatas ab undis,glt; papaueznbsp;ratas nó ab albedine,fed à papauerü textura didas accepimus. Sane' undas etiä ho^nbsp;die uidemus in trifanello, undonetjîquê Cymatilê à fluduatióibus intextis quidanbsp;uocant,Hücemporia(utreor)fymballotö ab ilia undarû coniedione appellant.licetnbsp;Hermolaus meus quafinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didü putaueritthoc efl: coadi per ie uelleris im-

plexu magis quam textu conditS.fanè flofculos ÓC papauera 06 maeandros nunc ma ximè in eo texturg genere agnofcimus, quSDalmatica à regione dicimus.De papanbsp;uerataprofedomêtionêhabetPlinius.Crebrgpapaueratg,inquir,antiquiorêhabctnbsp;originê.Idc de ungulata: Vngulata,inqt,primo è lautiffimis fuit. Inde furculata deznbsp;fluxit.Sic enim legendsputo, à furculis óó ramufeulis, ut nSc etia uidemus intextisnbsp;Sc contortuplicatis.fuit quando foriculata à foricibus legends putauerim. Nam Polnbsp;lux myoton,quafi tu foricinam dixeris, Armenijs peculiarê célébrât. Et apud Eufeznbsp;bium legimus peplum Proferpinae muribus context confueuiiTe. Virgulatas etiamnbsp;non practerit Pollux:in quibus uirgae purpureæ, quas Græci uocant.Namnbsp;cerinas, melinas, fubminias, coccinas, finopicas, crocotas, calthulas, compluuia-tas,nó à textura,fed à colore ceræ,melini, minij,cocci,finopidis, quæ colore rubronbsp;funuLutheam etiâ caltham nobis indicauit Virgilius. Compluuiatas fumofas uideznbsp;tur Marcellus interpretari. Apud Plautum in Epidico de Geraniouideomêtioneninbsp;haberi,corruptislicet uulgatis codicibus,Cerinum, inquit, uel GeraniS.2lt; epipho/nbsp;nema

Q.VÆS TIONVM LIBER III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

nema ftati'm per annominatione fubiungit,Gerrae maxtmg.hanc iiero à colore gru is cineritio puto dicflâ, utea fit qua Graeci carodhii/lû uocant.ijdem grueninbsp;dicunt Nam ab aere quern nos cacleftem dicimus,auro,undis,croco, grue,myrtis,nbsp;amethyftis}rofis,caftaneis,amygdalis,cacra,ueftes quafda didas oftendûtuel Oui/nbsp;diani uerficuli illi,

Aeris ecce color,turn quoin finenubibus aer, Nec tepidus pluuias concitat aufter aquas.

Ecce tibi fimilis,qui quondam Phryxon ÔC Hellen

Diceris Inois eripuifle dolis.

Hie undas imitatur,habet quocj nomen ab undis, Crediderim Nymplias hac ego uefte tegi.

Hie crocum fimulatj croceo uelatur amidu

Rofeida luciferos quom dea iungit equos. Hie Paphias myrtos,hic purpureas amethyftos,nbsp;Ardentesue rofas,threiciamue gruem.

Nec glandes Amarylli tuae,nec amygdala défunt.

Et fua uclleribus nomina caera dedit.

Quæ colorum nomina magna parte ad hanc aetatem uenere, nam amp; à caelo, caele/ ftem:0^ à myrto,myrticinum dicimus.Nec me tarnen practerit, Neuiuueftes quafznbsp;dam mortuales appellafle,quibus cadauera induebantur.Asbeftinas fané eas dixc/nbsp;runt ex lino uiuo,lapidi Caryftio fimillimo:quibus mortui reges crem ab atur, ut ijsnbsp;cinis colligeretur.nomen ex co adeptæ funt, quod igné no abfumerent.Dicimus ÔCnbsp;rofaceas,ôi grittas,ÔC caftaninas,ÔC magdalinas, ÔC mifi:as,Iicet has pofiremas à coloris miftura no ab amethyfto pleriq; didas malint.apud Ouidiû certe no albentes,nbsp;fed ardentes rofas fcribendû:utmilefias intelligas coloris ardentiffimi non excedennbsp;tes duodena folia, nos etiam rofeas purpureas appellamus.Nam Plinius uerum co-lorem purpurae oftendens duobus locis, priore pretiofum liquorem nigrantis roznbsp;fæ colore fublucentem: altero,in colorem îanguinis concreti, nigricantê afpedu ÔCnbsp;eundem fufpedu refulgentem deferibit. Vnde Homero purpureus fanguis didus.nbsp;Sed ÔC deqs coloribus ueftium idem autor eximie in X X i.cuius uerba nô finepianbsp;culo prætermiferim.Luxuria,inquit,ueftibus quoeç prouocauit eos flores, qui colonbsp;re comendantur,Hos animaduerto tres efle principales,unum in coccojqui in rofîsnbsp;micatgratius nil traditur afpedu,ôô in purpuras,tyrias dibaphas^ ac laconicas.Alnbsp;terû in amethyfto, qui uiola, ôô ipfe in purpureS,quemq lanthinû appellauimus.ge/nbsp;nera enim tradamus in fpecies multas fe fpargêtia.Tertius eft qui proprie cochylqnbsp;intelligitur multis modis,ôô in aliquo ex ijs plerûcj faturatior: alius in maluaad purnbsp;puram inclinans,alius in uiola ferotina conchyliorum uegetiflîma.Paria nunc cornnbsp;ponûtur,ôô natura 8€ luxuria depugnante. Luthei uideo honorem antiquiffîmu innbsp;nuptialibus flammeis,totum foeminis conceflum: ô(5 fortaflîs ideo no numerariin/nbsp;ter principales, hoc eft comunes maribus amp; fœminis: quoniâ focietas principatumnbsp;dedit. Amarantho nondubie uincimur.Eft autem fpica purpurea uerius quàm flosnbsp;aliquis,Só ipfe fine odore:mirum^ in eo, gaudere decerpi, 06 lætius renafei.Proue/nbsp;nit augufto mêfe,durât in autumnû. Alexandrino palma, qui decerptus afferuatur»nbsp;mirum«^, poftquam defecere cundifloies,madefadus aqua reuiuifcit,ôô hibernasnbsp;coronas facit.fumma eius natura in nomine eft, appellato quoniam no marcefcit.Innbsp;nomine eft 06 cyani colos, item holochryfi: omnes autem hi flores non fuere in ufunbsp;Alexadri magni ætate, quoniam proximi à morte eius autoreà filuere de illis. Quonbsp;manifeftum eft poftea placuüTe. A græcis tamêrepertos quis dubitet^non aliter fia?nbsp;lia ufurpante nomina illorû.De laconicis iocofe meminit Plautustcani quoq? ademnbsp;ptum eft nomen, uocantlaconicum. Amarantumautê,cuius defcriptionem addiznbsp;dimus, feito eum putari quern pagiomnimenftruûappellant ? Cyanum autem do/nbsp;diores eum credunt,quiquom fitomnin pulcherrimus 06 odoratiffïmus,adhuc ta/nbsp;men in controuerfo nomen habet. Olitores non à foliorum gratia,fed ab odorega/nbsp;riophyli pigmentarif, Gariophyllonnuncupauere.ahf hyacinthum,arij uacinfû,alqnbsp;caltham

36 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I S T O L I C A R V M

caîtham,altj alia nomina confînxere.Nam àmalua,no à mollicic malachas dicîîas fii fpi’cor. Nec tarnen fum ignarus, inter ueterum indumenta, mollicinam recenfitam.nbsp;illud non prætermiferim, purpureas 8C conchyliatas difFerre plurimum inter fe : fiznbsp;eut purpuræ Sgt;C conchylia etiâ difFerunt. nam concha ad utrunq? genus eft, purpu,.nbsp;ræ quidê flore ilium tingendis expetitu ueftibus in medijs habentfaucibus: liquorisnbsp;hic eft minimi in Candida uena, unde pretiofus illebibitur^ut diximus,nigrâtis rofænbsp;color fublucens.reliquum corpus fterile.Viuas capere con ten dunt, quia cû uita fuc/nbsp;cum ilium euomunt. Et maioribus quidem purpuris detrada cocha auFerunt:minonbsp;res trapetis Frangunt.Hinc fafees fecures«^ Romanæ honeftantur. pro maieftate innbsp;pueritia praetextis additur. Diftinguitab équité curiam,Dis aduocaturplacadis,oznbsp;mnemt^ ueftem illuminât. In triumphali mifeetur auro.Romulus in trabea ea ufus.nbsp;Tullus Hoftilius primus è regibus in toga prætexta latiore clauo ufus eft.Paulônbsp;ante Augufti ætatem uiolacea purpura uigebat, mox rubra tarentina, deinceps diznbsp;baphatyria, Hac Lentulus Spinter ædilts curulis primus Cicerone c o s. ufus eftnbsp;in prætexta, quæ deinceps etiam ad triclinariatranfijt * Dibapha dicebatur bis tin^nbsp;ô:a,qualiter nunc omnes comodiorespurpuræ tinguntur.Purpurg caliculatim pro/nbsp;currit roftrum,ô6 caliculilatus introrfus tubulatum,qua proferatur linguaîprgtereanbsp;clauatum eft ad turbine ufq? aculeis in orbem feptenis ferè:qui no funt buccino,fednbsp;utriftp orbes totidem quot habet annos Purpuræ alio nomine pelagiæ appellantur*nbsp;maior uis cuicp quanto recentior.Feruere in plumbo,fingulis(p aqug amphoris cennbsp;tenas at(p quinquagenas medicaminis libras aequari iuftû eft,ac modico uapore tornbsp;rerijôC ideo longinquo fornacis cuniculo Jta defpumatis fubinde carnibus,quas hænbsp;filTe uenis necelFe eft,decimo ferè die liquatis cortinauellus elutriatû mergitur in exnbsp;perimentûjôC donee fpei fatisfiat uritur liquor.Rubens color nigrâte deterior.Quiznbsp;nis lana potat horis, rurfusep mergitur carminata, donee omnem ebibat faniem- ÄCnbsp;conchylqs uirus graue in fuco.Color aufterus in glauco, Ô6 irafcêti fimilis mari.Nonbsp;men conchylio buccinum, 6C murix minor purpura, ad fimilitudinem eius buccininbsp;quo fonus editur, unde caufa nomini, rotunditate oris in margine incifa.buccinumnbsp;per fe damnatur,fucû remittit.Pelagio,id eft purpureo admodum alligatur,nimie^nbsp;eius nigritiæ dataufteritatem illam,niforem^ qui quaeritur cocci.Itapermiftis uiriznbsp;bus alterûaltero excitatur,autaftringitur.Si buccini libræducentg, pelagq centumnbsp;undecim confundantur in libras uelleru,fit amethyfti color eximius ille.at color Tynbsp;rius pelagio primum fatiatur, immatura uiridilt;p cortina,mox permutatur in bucciznbsp;notatq? geminatur Iuxus,8ó amethyftum rurfus abfolutû inebriatur Tyrio,ô^ fit exnbsp;utroep nome Tyriamethyftus.quin 00 terrena iuuat mifeere, coccocp tindlum tyrionbsp;tingere, utfiat hyfginum,Coccum Galatiæ aut Lufitaniæ circa Emerita rubes graznbsp;num:anniculolanguidus fuccus,quadrimo euanidus.itanecrecenti uires,necp fencnbsp;fcentitCgterum in cochyliata uefte quantû medicaminis,tantundem pro indiuifo ex/nbsp;crementi potus humani ingeritur, ut fiat laudatus ille pallor faturitate fraudata,tanznbsp;toq^ dilutior quâto magis uellera efuriunt. Sunt dC leucophçæ non multû abfimilesnbsp;muftellinis amp; cineritijs,in quibus At/bas? xe« «fcû©-, id eft albus 86 niger color cofunnbsp;ditur, quali confraternitates quafdam religioforu uti uidemus:ficut èc quædam ciîznbsp;liOjid eft colore afinino utuntur.Nam Dores afinum uocat. Purpureæ èC punbsp;niceae,ôô batrachides à ranis dilt;ftg,hominum funt.Sunt qui cæfitium,à cæfio,id eftnbsp;cælio colore nuncuparint. Marcellus à circuncifis oris,uel à cædendo tradum exiznbsp;ftimat,quôd fie ad candorem perueniat.Sed hoc minime inter ueftes annumeraueznbsp;rim:ficut neep ricam,quç fudariolum fignificat, unde ricamis amp; ricijs fuis noftratesnbsp;puellae nomen indixerunt»Pompeius ricas ÔC riculas parua ricinia,id eft palliola adnbsp;ufum capitis accomodata defcribit.alq ricâ quadratû ueftimêtum fi'mbriatu,purpuznbsp;reum,quo pro pallio utebatur flaminicç, teftantur.Et id ex lana fuccida alba confttnbsp;tiire,quod côficiebant uirgines patrimæ QC matrimæ ciues, ut inficeretur lutheo co/nbsp;lore, quoindui flaminicas mos fuit. Vel certe rica fuit tegmentum capitis,quo muznbsp;lieres facris opérantes tegcbantur*SufFibulum enim,album prætextû, quadranguznbsp;Ium,oblongû,quod in capite ferebatur, ÔC fibula coftringebatur, ueftaliS uirginumnbsp;proprv

OyÆSTIONVM LIBER III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J7

'proprium fuit, Hic omnis cultus ad antiftitas ÔC ftolatas mulicres, quae in uirgintjs degunt abijt:ficut tutuli ad facerdotes uclantcs capita ÔC rituRomano facta facien-tes.Mdanchlçna tota nigra eft: unde populis nomen. Calyptra qua nunc uiduæ utinbsp;folent, ctiam capita teguntur. Calanrica itidem muliebris eft, fed folum caput tegit.nbsp;Cxterum palla ÔC patagium ÄT intufium à fttu dixit antiquitas. Nam duæ priores dinbsp;dæ,quôd altera palam,altera patenteloco ferretur.Sicut fupparus quod fupra,quanbsp;uoce ÔC minora uela quæ maioribus imponebantur,fignificantur.Fuit autê is habi/nbsp;tus Alexandrinaru proprius,fi credimus Senecg«Sic 06 toga ad ueftes alias tuendasnbsp;uel tegendas tota Romanoru, quæ pofteriore actate cum centone ÔC fuccentone adnbsp;meretrices ablegataeft.Induebantur tame ea clientuli, id eft falutatores anteam/nbsp;bulones.Epitogium aut togæ imponebatur.Pallium Græcorû eft,quibus nunc cafznbsp;fiacam ueftem tribuimus: quam à mote Caflto didâ putat Hermolaus.Intufium ucnbsp;ro intus SC fub alio amidu ferebat:ficut 06 tunica,fubucula: quas camifias quafi caznbsp;nufias à canufino uellere nonnulli dedudas credunt.Qui hanc fententiâ tuentur,ibnbsp;ludluuenalis affèrût:Tunicati fufcinaGracchi.et illud Martialis:O foles,ó tunicatanbsp;quies.qui repugnant, HoratianS illud,Si forte fubucula pexte trita fubeft tunicas.Knbsp;illud adducSt:MaIchinus tunicis demiflis ambulat,eft qui Inguen ad obfcœnû fubznbsp;dudis ufcç fecetus.Ego ficut utrancj ueftem interiore puto,ita certo camifiam affirnbsp;mare no aufim.Hodie tunicae laneae ad monachos 0^ profitentes feueriorem uitamnbsp;reiedæ funt»Quód uero nos recepto more lineas tunicas induamur, Aegyptiorumnbsp;imitationem puto:qui hunc cultum fuis tribuebant facerdotibus,quôd ex his mini/nbsp;mepediculigenerentur.Nam ÔCPlutarchuslinuminimenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;affeuerat.Has

xilampelinas nonulli dodi uiri appellatas crcdiderunt,quod xilon linû Aegyptif di cat. Ego fane'apud luuenalemxerampelinas à coloreiam ficcefcentiS uitiumlegennbsp;dum credo,ut eædem ferè fint, quæ batrachiac, obfcurum uirorê referêtes,ut uulgonbsp;appellant offîcinae.Quem colore altj ceruleum, alij uenetû, alrj thalaftïcum uocant*nbsp;Cui maxime infenfos fuiffe Agrigentinos memorig proditum eft,quôd eo fatellitesnbsp;Phalaris tyranni induerenturtfi eut Macedonibus gratû omphacinum colorê,id eftnbsp;aperte uiridê, quo magnus Alexâdcr obledabatur. At ferrugineus cum nigredinenbsp;ruborê habet,non uirorê admiftum.Habent Ô6 domefticæ ac cibariae ueftes,qualesnbsp;intra domefticos parietes geftamus, quas tridinares SC cœnatorias appellamus. fiznbsp;eut forêfem ueftê,ô^ abfolute forêfia,quibus in foro utimur*Bafilicæ qug 66 regillç,nbsp;exoticæ, generalia magis nomina .ppria, à regibus ôô externis fumpta, quâuisnbsp;6C regilla auro intexta etiâ augures uterent. Candys propria regis Perfarû,cæterisnbsp;eiufdemgentis cômunes,anaxyris,cyrbafia,cidaris,capyris. Maffîlienfibus tribuitnbsp;chorteas.RhizaThracib.caunacesBabylonijs, faragis Medis.Tibænâ ÔCcleobininbsp;con uêdicât fibi Argiui.Chalaffîrislaxior eft ÔC Aegypttjs daqficut et phofon é crafnbsp;flore lino. Amorginç etiâ nobilioribus datç,de qbus Ponux,e lino conftabant.Fuitnbsp;bCcypafis e' lino ufcß ad mediû femur démina Bafara Dionyfîcorû fuit.à raritate aûtnbsp;amp;C crebritatetexturae fpiffam rallâ Plautus appellauiqquæ nomina Só nue funt innbsp;confuetudinetrallâ nonulli à Græcisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft uniliciû dici credunt. SuntSC

operariæ ac tabernariç, quibus fellularij opifices utuntur,Chirodotisquæ à noftris uel manicatæ uelmanuleatæ didæ funt, manicarSlongitudo nomen dédit,quod fanbsp;ne' probrofum fuit»Colobia fine manicis fuere,quafi mutila. Exomides citra hume/nbsp;ros definûc.Talaris,quæ à Græcis dicitur,ad talos demittitur.Peplum munbsp;liebre efttunde Homerus 'rpoia«/!«? tAxtOTîrtTTAÿf dixit.Xenophon tarnen etiâ ad uinbsp;ros releganôC quom in peplo multæ fint piduræ, eanos nullam pidurâ habet:ficutnbsp;£lt; cataftidos multis animaliû formis diftinda eft.Muliebres præterea funt,epomis,nbsp;diploidion,hemiploidion,epiblema,catagogis:proutad uiros pertinent, chlamys ÔCnbsp;chlamydula,quæ à Pollucenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defcribiturtôf chlgna quæ alrjs ueftibus fuper

induitur. amp; hæ ferè militâtes funt: unde apud Plautû, chlamydatus miles, Lacerna uirilis quidem eft, non folum ad milites, ièd ad grauiores etiam perfonas atrinens.nbsp;Inter cœnatorias,aut certe parafiticas, annumerât trechedipna illa,de quibus tot dinbsp;gUdiationes,apud luuenalem.Sane'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legimus in Plutarchi fympofiacis

d eos

î8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIS T O L I C A R V M

eos appdlatos, qui appetentes licet ôC ambientes aliénas cœnas, in mora ts^rnê. crat Cæteris conuiuis tardius accedentes,ut per contrarium trechedipni uideantur didûnbsp;Scimus uero apud Comicos more fuiiïe para fît is ut ueftem intortâ collo inijcerêf,nbsp;quo forêt expeditiores:ficut fenibus candidus color,adolefcentibus difcolor, feruisnbsp;breuis ÔC fuccindus amiêîus, diuiti purpureus,inopi phœnicatuSsquem uulgo bail/nbsp;um dicimus, qui Ôô latine fpadix uocat. Leno uario colore induebatur, ÔC meretrixnbsp;lutheOtMaribus ÔC foeminis comunes erant,ledos, xyftis,therifton,quæ æftatifuitnbsp;accomoda. Cimbaricû pellucidum fcilicet amiculû* Âmpechomiû, quo undiqp ein/nbsp;gebâtur.Pallâ folis mulieribus tribuo,nec uerßculus ille plenus cauillo obftat apudnbsp;MartiaIê:Dimidiaf(^ nates Gallica palla tegit.cuius loco parmam nonnulli fubftitunbsp;unt.Quin ÔC limbum fibi uendicant foeming orificio præditû,ex quo limbolarij diznbsp;di.Eiidem cyclas ceditur,fuprà arÆor,amplainferius,mollis acleuis admodum,innbsp;qua Só noftræ puellæ uifuntur hac tempeftate, linea ut plurimû. Stola SC muliebrisnbsp;eft. Stolâ quidê Semyramis inuenit ÔC uiros ÔC mulieres decente, qua deinde Aflygt;nbsp;ri] reges uß.ea omnes tegebantur: quali ferè purpurati patres Romæ utuntur in feznbsp;cretioribus conuentibus. Mukitia, ÔC ipfa delicatiora, non fine probro à uiris inznbsp;duuntur.Exaduerfo endromis uirorum efi hirfuta, uiatoria,ut reor, arcêdo frigorinbsp;habilis. Adafiis infra humeros non erat confuta, mollis itaq; Ô6 puellaris,quo habiznbsp;tu apud Euganeos puellg etiamnum in fakationibus prgfertim uti folent. Hac tamênbsp;amp;é candidat! literarum, quos lytas Sv proly tas appellant lureconfulti, me puero ta^nbsp;cito confenfu uti defierunt. Celebrantur ôô paragaudes lincæ fubfericæ,holofericaenbsp;uiris tributætquin ôô militibus. Has Vopifeus monolores3dilores,trilores 6Cpêtalonbsp;res à Ioris,id en lictjs appellat. Chalafam alrj ueflem muliebrem,alij nodum quo ueznbsp;ftis conexa circa ceruicem fummittitur.Diximus de ueflibus gentium, occurrunt tanbsp;menfarabarraParthorûfluxæôô finuofæ. Strigia Hifpanorufuccindaî SC aflridasnbsp;magis:unde nomen.Sardorûmafl:rucæ,rhenones Gallorum Ô^Germanorumfiinr,nbsp;nauticis SC cailrenfibus ufibus accommodatae. Pexæ SÓ rafæ generales uoces funt,nbsp;quom uillofæ aut apicæ,id eft fineuillis funt-hinc pexati.Exquo illud MartialisîPenbsp;xatus pukhre rides mea Zoile trita:2lt; luuenalis, Galbana rafa. Sic tabernae uulgônbsp;uillutS ÔÔ rafum peculiari uoeât nomine ? Proinde Plinius rede admonet, hiftriâ SCnbsp;Iiburnicâlanam,quæpilo propioreftquàmlanæ, pexis elTealienam ueftibus.Iuueznbsp;nalis célébrât cerulea fcutulata,2lt; galbana rafa: quæ à galbani colore nomê mutuaznbsp;tæ inter molles numerantur.cjuare non fine felle prodijt illud MartialisrFufcos colonbsp;res,galbinos habet mores.Hinc uernaculum gabani uerbum receptû eft.Inter pellinbsp;ceas aferibunt diphtherg,increfcêti ætati cômodæ SC ferè uiatoriæ.Itê betg ÔC fifirg,nbsp;thorax pelliceus eft. Ad defendêdas hyemis iniurias habemus et hodie feortea penunbsp;lâ.Lanerum lana coftat iuccida* Amidorium puellare eft,candidû ÔC molle ex lino.nbsp;De compluuiatis diximus, Impluuia SC impluuiatas facerdotibus tribuunt, his ufosnbsp;per imbrem innuit Varro, Salium quotp fereno tempore impluuia amidû fuilTe crinbsp;minabantur. Hoc nomen feréad hanc ætatem integrum manßt.Penula SC ipfa plu/nbsp;uialis eft,quæ adgrammaticos poftea tranfijt. Hinc Martianus penulatam grâmatinbsp;cam introducit.Mallotg uillofæ fîmpliciter didæ:uillofæ utrincj,at(^ ita arcendo frinbsp;gori paratæ,amphimalla. /zaWv©- enim græcis lana eft. Pollux ingenuis tribuit

ceu tu dixeris utrinq? fubalaria:feruitrjs uero nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft una tan

tum parte uillofa. Nam i^x^x^k fubala dicitur. At quæ neutra parte uillos habuez runt,qualibus SC æftiuo tempore nos utimur, Plinius neutralia appellat, no uentraznbsp;iia,ut quidam falfô crediderunt.Gaufapinglaneg funt, 06 quidem cralTiores.ut totonbsp;errentftadio q molles SC gftiuo etiam têpore (fi Dis placet)opportunas feripferunt.nbsp;Nec carmê Martialis eos, fatis fi introfpexerint, tuetur.Is mihi candor ineft,uillorunbsp;gratia tanta eft, Vt me uel media fumere mefle uelis.nam poeta intelligit earn quid?nbsp;brumalê,fed tâta mollicie,tantocÿ candore, ut inuitet fe fumi uel per melTem. Sicnbsp;illud fchematicôs didû:Menfe uel Augufto fumere gauiàpinas. Nam gaufape ftra.-^ulumlaneS era irius,in quo milites conquiefeebant, fimilcilli quod nuncuocamusnbsp;a Sclauorum fcilicet natioe dedudum,uel quod apparatum Græci dicunt,nbsp;Certe

QjrÆSTIONVM LIBER III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30

Gerte Plinius antiquis torum è ftramento fuiffe teftatur,qualitcrftunc ctiam gaufa/ pe ? Et mox fuo têpore fcribit tunica lati claui in modum gaufape texi cœptam. Exnbsp;quibus uerbis conqcimus non uideri admodum recfle fentire,qui torum antiquitusnbsp;putant ad matteæ imaginem ftramento fuifte fartum : quom fcorpeæ uel pbormioznbsp;nis,quam nuc ftoriam dicimus, imaginem potius habuifte uideatur Vergilius fanenbsp;regem Rhamnetem in tapetibus altis fcribit cæfumjdum fomnum caperet. Ä tapeznbsp;tibus amphitapites uillis utrincç obfici nuncupati.CIauatas autc ueftes^quod feré uznbsp;num reftat ex rjs quæ à me peti)fti,eas dixcrunt antiqui, quibus claui ÔC uerrucæ ÔCnbsp;quafi bull^juel ex auro uel cocco^uel purpura,uel id genus quopiam eflent inferti:änbsp;quibus tradlas putOjquas noftrum feculum brochatas nuncupat*Qualis uero fit danbsp;uus ex defcriptione Pliniana purpuræ, qua fuperius egimus, facile quiuis intelligeznbsp;re poteft.Hinc latus clauus ueftis fenatoriatde qua elegater VarroîSiquis tunicam,nbsp;inquitjita cöfuat,ut altera plagula fit anguftis clauis, altera latis,utralt;]^ pars carebicnbsp;analogia.Et Quintilianus de habitu oratorio: Notatur interim negligêtia latum hanbsp;bentium clauum: modus eft ut fit paululum cindura fummiffior.Et cui latus clauusnbsp;non erir,ita cingatur, ut tunicæ prioribus oris infra genua paululum, pofterioribusnbsp;ad medios poplités ufcç perueniant ? Nam infra mulierum eft, fupra centurionum.nbsp;Idem alibi, Vt affert lumen clauus purpuræ loco infertus:ita neminem deceat inter/nbsp;texta pluribus notis ueftis.Suetonius in lulioïVlus fert lato clauo fimbriatoad maznbsp;nus : nee unquam aliter,quam ut fuper eum cingeretur,06 quidem fluxiore cindu-ra:unde émana Ifæ Syllae didum, optimates fæpius admonêtis,ut male praecindumnbsp;puerum cauerent* A clauo praedauum, ueftis quae ante clauum texebatur.Nec tanznbsp;tum ueftibus, uerum amp; mantilibus ac mappis daui inferebStur. Lampridius in Alenbsp;xandro: Couiuiüneq^ opimunetç nimis parcum,fed niton's fummi fuit,ita tarne utnbsp;pura matilia mitterêtur.Sæpius cocco dauata, aura ta uero nunquâ.Et illud Martianbsp;lis.Etlato uariata mappa clauo. Hic mos nuc ferè abolitus,infacris tantummodonbsp;lautioru paganorum menfis retinentur.Erant etiam in quibufdam ueftibus tefterp,nbsp;non diftimilcs(ut puto) a feutulis,de quibus fupra. Plinius,Zeuxis aureis literis innbsp;palliorum telTeris intextum nomê fuum oftcntabat.Hinc teflellatæ didæ.Has quiznbsp;dam fegmentatas K uermiculatas uocat. Quidam etiâ abollam fenatoribus tribuut»nbsp;Altj militibus,nec à clamyde feu chlgna admodum diuerfam fufpicantur.quale fagŒnbsp;uulgo notum eft. Soli imperatores paludamento utebantur,SC quidem coccino,aucnbsp;purpureo: unde 06 de facro murice fæpe in iure Cæiareo habetur mêtio» Quom uenbsp;ro paludamentu confuetum foret in expeditionibus tantum, prætexta purpurea Ô6nbsp;auro dauata in pace utebantur.Fuerunt Ô6 ueftes aureæjôi holobry2æ,id eft obry-20 auro cofedæ,in nomine.aurum enim,quod fane mirabileeft,netur actexitur,lanbsp;ng modo Ô6 fine lana.Tunica aurea triumphalfe Tarquinium Prifeu confiât. Agripnbsp;pina Claudij principis, edente eo fpedaculû, alTedit ei induta paludameto ex auronbsp;textili fine alia materia. Militaris quoeç iynthefis putabatur,qua Saturnalibus equi-ti amp;6 fenatori fine probro licebat fumere. Alioqui fynthefis à lurecôfultis pro uefiianbsp;rio,id efi thefauro ueftium,uidetur accipi. Atqui prætexta ingenuorum puerorumnbsp;eratjantequam puram togam induerent:quo tempore fiquid peccalTentjnon pecu/nbsp;niam foluebant,fed anguillaru tergoribus molle muldabantur.Quæ fie dida credtnbsp;tur,quôd prgtexeretur purpura.Tarquinius uidor de Sabinis filium annorum qua/nbsp;tuordecim, qui hofiê perculTerat, prætexta S6 bulla aurea donauit.Fuit 86 prætextanbsp;magiftratibus confueta. Trabea itidem reges, augures Ô6 confules bella indiduri uznbsp;tebantur. Gabino ritu, quom toga fcilicct ita in tergum reijeiebatur, ut una eius laznbsp;cinia reuocata hominem cinganHodié apoftolicû ritum appellant.is à fubito euenznbsp;tu originem duxit.Nam Gabinialiquandofacris opérantes quom improuifus hofiinbsp;urn incurfus nuntiatus foret, ut erant togati, reieda in humerum toga occurreruntnbsp;depulerunt^,parta itacj uidoria,eum induendi morem folenne habuere.lllud addenbsp;re non puto fuperuacuû, quod ex lanis quibus uefies conficiebantur,aliæ erant naznbsp;tiuæ, quales Hifpania habet uelleris nigri,ex qua prætexta pulla defignatori, id eftnbsp;curatori/uneris,fieri foiebat: Canufia rutilas, quas erythras uocabant. De quibusnbsp;d 2 Martiaz

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EP I s T o Lie A R V M

Martialîs: Roma magis fufcisueßitur, Gallia ruffi's.Et placet hie pucris, militibuftp color.Tarentinæ fuluæ laudantur.tingebantur aût uel nondum textæ 06 tantum earnbsp;minatçjid quod Plinius fignat. Vidimus iam 5C bidentiû uellera purpura,coccOjConnbsp;chylio infedîa,ueluti fie nafei cogente luxuria,uel certequom iam contexts ac coaznbsp;gmetatpforêt.Prior ratio multo comendatior.Sed quo nam egodefiderioplacendinbsp;tibiprouedus Turnout ca quae minime petijfti,immo uero quæ neq^ ipfe animo praeznbsp;ceperamjCongefferim, Superelïent tarnen Ô6 alia uel ad materiam,uel ad formâ,uclnbsp;ad colorem,uel ad infeeftionê, uel ad textrinam,ucl ad nomina Ô6 fchemata ueftiumnbsp;pertinentia:quæ quoniâ maioris operæ font, Ô6 iam nimis exturget epiftola, praïterznbsp;mittam,at(çhicfiftam. Beneuale,

CÆLIVS CAL. COAl. THO. CAL. NEP. S»

ISI mi fill optime(ita me Di adiuuêt) eos, quos fcribis literasmeas mi per accufaiïe, quodinhis «kv^cos, improprienimis(utpurant)meiarznbsp;Rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuin teêlu confilium habere uelle fcripferim in fatisfaciêdo uoto - Non

negantilli quidem latine atq? adeo eleganter fartü tectum did:fed tanz tifper dum proprie utaris.ad ftruduras enim atq; aedificia tantum refernbsp;ri pofie contenduntibincpoftquam abduxeris amp;6 in alienum migrauerir,d latinitatenbsp;defcifcere.Riß itai^, ÔC rifi quidem iure, horum hominu imperitiam, qui uel nefeiür,nbsp;uel nefeire præ fe ferSt,tum demum uocabula in oratione enitefcere,quom honeftcnbsp;‘ transferütur.Id quod in hoc ipfo,quod acculant,egregie cognofci poteft. licet enimnbsp;proprie ac genuine fartûteêlfl pariere, prætoriô, tabulatû, id eft integrûabfolutûqjnbsp;âTinconeuflum dicant lureconfultitquale illud Ciceronisex x x 111 Eptftolarumnbsp;ad Brutum:Ärpinatum omnia cómoda omnescç facilitates quibusô6 facra cóficercnbsp;2lt; farta teda aediû facrarum locorumcp comunium taeri poflint,confiftunt in ijs ue/'nbsp;êligalibus quæ habent in prouincia Galliaiad alia tarnen belle finepericulo latinitaznbsp;tis ô6eloquentiæ traducitur.Cicero in Epiftolisfamiliaribusad CæliumtSiullaminnbsp;amicitiam meam fpem habes,fi eaquæ in me officia Brundufij contulifti,uis mihinbsp;tiamgratiora efficere,quanquam funtgratiffima: fi me à tuis omnibus amari uides,nbsp;hoc mihi da atq largire,ut M.Curiû lârtum S6 teâ:um(utaiunt)ab omniq^incomoznbsp;do,detrimento,moleftia,finceru,integrumq; conferues.Idem in orâtioncad équitésnbsp;Ro.pridie in exilium abiret:Si igit aliquo têpore fis hominibus confuluiftis,quoznbsp;rum animus religione pietatis eft funcftus,debetis quoq; mihi profpicere, qui numi-ni Deorum confecratu far turn ac tedum ab omni piaculo coferuaui.En tibi illic far/nbsp;turn S6 tedum M.Curium,hie fartum S6 tedum animu non fine Icporenuncupauit,nbsp;Sed Ô6 Plautus in Trinummo uide quam longe abduxerit.Sarta teda,inquit,præcenbsp;pta pater ufq? habui mea modeftia.Ç^ôd fi illi Ciceronem 06 Plautum etiam, fi Disnbsp;placet,lapfos errore cotendunt,bene eft.malo,malo equidem cum Plauto Sgt;6Ciceronbsp;ne labfiquàm cum alfis rede fentire. Vale.

CÆLIVS CAL. CO, THO. CAL. NEP. S.

N dubium uenifte fcribis an procofol S6 proprætor, an pro confule pro prætore dicendû fit,ita ut hæ uoces in e femper definant.tum quidnbsp;I ego ea in re fentiä péris. Scio equidê fententias controuerfas efle, necnbsp;omnes idem putarc.B. Auguftinus pefpetuo uult in e dcfinere,Martianbsp;nus multo liberalior utruncß admittit. Cuius autoritati propemodumnbsp;album calculum addo.Nam 86 inmonumeris anriquitatis utruncß agnofcimus.licetnbsp;plerunrç mutilatis literis huiufeemodi magiftratus annotentur, hoc modo. Procos.nbsp;Prcpræt.Proquæft.Nec obftat præpofitio,quin hæc mutari per cafus poflint,quannbsp;do in compofitione præpofitionu uis Ô6nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft accentus, delumbatur. Sic

interrex, proconfolatus, proprætura dicitur. Et quod poftcriore feculo frequês elle cœpit, Exconfol, exquæftor, pro eo quod ueteres confularem 86 quæftorium dice/nbsp;bant,eum fcilicet qui confolai« 86 quæftura aliquando eilet perfondus, V ale

Cælfos

Q.VÆSTIONVM LIBER III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4I

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP.

IH IL eft quod moreris, quin adutû acerritne ius tuu perfequaris adz uerfus eos,qui occafîone belIorS qiiibus Aemylia nuperrime coflagra

N nbsp;nbsp;nbsp;uitj oppidû tuS Cypriacû inuaierût ate^ occuparût.neçp eft quod tibi ca

iumniâ intendât, quafi partes ducis aduerfus conatus lultj Pontificis fo ueris.Iftt enim aetati quæ decimum QC feptimû annum nondum attigif,nbsp;nullapotefi culpa irrogari,praefertim quom exploratum fit cuncflis publïcam edidonbsp;pn'ncipis intcrminationê fuiffe propofitam fub capitis ÔC fortunarum periculo, nenbsp;quis urbe difcederet^ne quis fein hoftis caüra reciperet.quod quom nônulli aufi fonbsp;rent, in hoftium numéro ftatim ex decretohabiti funt.Tibi uero in ifta actatula necçnbsp;ïicuit aduerfus tam parati principis uoluntatê^necp decuit aduerfus tam coniûdi acnbsp;benemeriti ducis utilitatem quicquâ cogitare.In altero enim facultas deluit,in alte?-ro necj iùipicio adeffe debuit, Et profedo clarigatio ilia Bononiæ ôi. mox Mutinaenbsp;acRegij promulgata nô poteft tibi fraudi elfe aut præiudicio,quom iufti metus exxnbsp;ceptione fubmoueatur. Ad hoc præterca nauiter faciendum debet te hortari gratianbsp;amp; fauor iuftiifimi æquè ac maximi Pontificis Leonis: qui me olim apud eum agengt;nbsp;te recepit liberaliter fe daturum operam, nequid detrimenti patereris, quo tempo/nbsp;re 8C te in cognationes ac neceffitudines fuas recepit, utpote quom pater tuus Ira/nbsp;ter mihipatruelis ex eius amitina de clarifiîma Strozaru tamilia natus fit : cuius eti/nbsp;am animi fui in te propenfi proferre uolens teftimoniû, te unum fponte in maximonbsp;Italorum 06 prouincialiû principum confeflu equeftri dignitate honeftauit. Necg fa/nbsp;né credibile eft,id eum adolefcenti ncgaturum,quod puero tam prompte pollicebanbsp;tur.’quom præfertim indolem inam,qug maximas tune uirtutespromittebat,ad frunbsp;gern ac propemodum maturitatê prouexeris.accedit fratrum uxoris tuæ patrocini-um,quorum no aetate, fed dignitate maior Hercules inter purpuratos patres nupernbsp;adfcitus,plurimu autoritate pollet. Hannibal præfedus prætorio, Guido princepsnbsp;militiæpontificiæ,fingulari certamine uidor modo fpolia hoftis cum maxima gloria rettulit. Hos tibi nufquam defuturos habeo perfuafîflïmum, fed nec Borftj cominbsp;tis patrui uiri fapientiflîmi ôiS in utraeç fortuna l^edati côfilium ac diligentia ufquanbsp;aberit.Tumodo ne défis tibijamp;Tpauliiper iepofitis Muiàrûftudijs farciendis rebusnbsp;tuis ftudeas,memor nihil prius nos liberalibus ftudtjs edoceri,quàm nolfcjquandonbsp;caincipere,quando definere oporteat.nam(ut ille ait) 7r«i/7Kxfl«fô?, pudendo mul-toru errore,qui tune fe ledioni aut orationi dedunt, quomnec legere nec dicere,fednbsp;facere maxime expedit. Vale.

CÆLIVS CAL. COM. THO. CAL, NEP. S.

V O D in epiftola quadâ de Hefienis, Cabaleis,amp; Thalmudicis ïudaeo/ rum fapientibus mentionem fecerim, petis à me an eiufdem omnes dinbsp;CLnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feiplinac profeiTores fuerint, an aliquo inter felimite diftarent. dicam

quod apud ueteres 06 recentiores obferuaui.Hefleni enim non tam di/ feiplinam SC feientiam quàm uiuendi morcm cæteris mortalibus ignonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

turn,K ieueritatem ac folitudinê profîtebantur.Quare magna fuerunt in admiratio ne:eos^,ut Plinius teftatur,nocentes ufcçquacp fugitabant,muliebris coniôrtij expertes,fine pecunia,palmarum focios,in medium uiuentes,conucnaru coetuimmornbsp;lales.Ita per feculorû milia gens æterna fuit,in qua nemo nafeebatur. At Cabalei hinbsp;fuerunt,qui abditam ÔC caclitus erogatam feientiam tenebant,quac de deo,de publi/nbsp;cafalute humani generis, de fubftantijs abiundis à corpore,atq; id genus naturae canbsp;ptum excedentibus comentatur:quæ fine ope diuina conquiri non poteft. attp iccirnbsp;co illam Cabalam patria lingua, quafi receptionê dixeris,nuncupauerunt.Hacc ne-mini nifi iam bene adulto,nbsp;nbsp;nbsp;de cuius probitate conftans eflet opinio, aperiri foie/

bat* Primus Efdra earn literis mâdafle dicitur 06 publica feciire,ueritus ne fi per ma ïius.ut moris erat,traderetur, diuturna uexatione gen tis Hebreg aliquâdo aboiereznbsp;Kt.Thalmudici uero citrà fuprà in naturalibus et mathematicis uerfabatur.Quarc

d 3 quom

quoin diras maxime cclebret difciplinas ilia natio: alteram opus de Brcfith,id eft de fapi'eniia naturæ,alteram opus de Mercana,id eft fapientia diuinitan'sîin priore Canbsp;balei,in fecunda Thalmudici claborarunt» Quæ omnia locupletius in docftiffïmi Pinbsp;ci ÔC Capnionis lucubrationibus enarrata inuenies. Vale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

J' IO lt;xy ij pro quo Graeci «Wiwj « 'tk «?^ct dicût,uox rara gtatc Augu ftijfrequês proximo feculo, utriqr'PlinioSC Senecaemaxime': certea.»nbsp;A pud Cicerone nufquâmemini me illâlcgiiïe,pro ea utit aliàs.EftquidSnbsp;locus in epiftolis ad Atticû lib. (ut puto) x 1111. nûc enim mihi copianbsp;eius codicis no eftîin quo alioqui legitur. Sedluxatus eft locus ille, uCnbsp;antiqui codices loge aliter habêt.Sic extra,in eo fignificatu,que petis,id eft pro prg?nbsp;ter,no eft apud Cicerone,qd’ tenea. Eâ aliquot locis Plinius ôC q Pliniû fecuti funr,nbsp;ufurpauerût.Vt illud quod nûc fuccurritex li. x X i. De coronis extra fiipradictosnbsp;fcripfîtTheophraftus apud Grçcosrêx noftris aût infcripfere aliqui libres cteSoAs^«nbsp;KÛff. hæc tumultuario ab homine occupatiflîmo fcripta accipc,ôc boni cofule.Vale.

CÆLIVS CALf CO. THO. CAL. NEP. S.

IG NIFIC A S mihi, coram fummo pontifice,quom tu forte intereftes, à magnis de fymbolis ac figillis magicis primû, ÔCmox totius antiquinbsp;Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tatis, uerba fada efle: ibiq? obiter de nota feu figno Antiochimentioz

nem habitamînec tarne quenquam ex qs qui aderant fatis potuiffe ex/ pedire,quale id foret.proinde te pu ta de id à me expofcendum.Ego ucnbsp;ro licet feiam non abefl'e à tementate,eiûs rei explicationê tentare, quam magni illinbsp;proceres uel nefcierunt,uel diffîmularuntrtibi tamê tam prudenter,tam dulcirer ef/nbsp;flagitanti, nihil pofTum negate, quantum igitur mihi memoria conftat, perferibam»nbsp;Pugnabat Antiochus cognomento t7ôT«jgt; aduerfus Galatas,nec fatis féliciter pro-cedebat expeditie, quom itaq? res magno uer.faretur in diferimine, Antiochus pernbsp;quietem,aut uidir,aut certe, ut ex fuperftitione bonas fpes militum animis induce/nbsp;ret, uidifte fimulauit magnum Alexandrum monentem, ut in principes pro fignonbsp;quod dam fanitatis fymbolum proponeret : id^ pro tefiera tribunis daret, ac militanbsp;iacernis infueret.Sic fore ut certa facilicj uidoria potiretur.Huius uero effîgiem innbsp;uetuftis adhuc Antiochinumifmatis aduertimus.Eft autêidTfiTiÀÿpTfiyavoi/ efï' «Anbsp;a«Aû)£z -rànbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îd eft triplex triangulus mutuô infertus,ex quimç lineis cô/

ftâstcuius margines extimos fi folerter excluferis,fanitatêexprefteris: quae à Græ? cis vyiatt dicitjôô Acfculapq fîlia tradit.hanc ut cômodius percipias oculis fubij cia.nbsp;turn demum parta uidoria proflfgatisep Galatis, fignû id cuius aufpicqs

' V nbsp;nbsp;de magi fibi peculiare ad exercenda fua myfteria adfciuere. Hinc uulgo

’ * pentaculorû nome innotuit, corrupta fcilicet ut fermé fit didione: quom à quincß prominentibus angulis,non pentacula dicenda fint. Vale.

CÆLIVS CAL, CO. THO. CAL. NEP. S.

V A LI habituquorundam philoibphorum ftatuæ ponercntur,fcribis tibi abunde compertum elfe; fed ipfius habitus rationê caufamcç figninbsp;Q.nbsp;nbsp;nbsp;ficas nondum effe perfpedam.Ego quid nunc in mentem uenir,enarz

rabojmagis ut confilium meum in iàtisfaciendo tibi perpetuô tuear,ôC quod aiunt Iureconfulti,fartû tedum habeam, quàm quod hoc temponbsp;rehocagam.Platoni fiquidem latihumeriÔ6 nomen amp; formamdederunt. Socratinbsp;prudentia canam albicantemq? comam attulit. Pythagoræ rerum abditarû pretiumnbsp;ÔC excelles indicatura femur aureum fecit. Zenonis frontem feueritas proîeffionisnbsp;contraxit. Ariftoteles contentionum 6Ó difeeptationû caufabrachium epallio exznbsp;pediuit.Chryfîppus forites fuos fyllogifticam breuitatem contrada in condilumnbsp;manu oftendiuquamEuclides dimetiendi caufàexpandit.Heraclito fletus ÔC rerum

QJTÆSTIONVM- LIBER III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4}

humatiärutn mifcratio oculos coniuenteSjSCfemihiuIcos reddidit»Sed illas Demo/ critus apert IS labn's irndet.Xenophanes colleóto crure ad ftatarias dtfputationes fenbsp;parat.Äratus panda fronte fydera cotemplatur * Zeuxtppus inclinata ceruice Geonbsp;metricas notas,qtias eleganter quidam Humana ueftigia nuncupauit, in dodo pul/nbsp;uere contuetur.Cleanthi antlia Só hauriendi puteum labor digitos attriuit» Dioge/nbsp;ni incuria cynica barbam promifit ac defquammauit.Epicurus inter delicias curatanbsp;cutenitet ac uoluptuatur.Haec raptim: tum plura, quom plus temporis tuent indulnbsp;tum. Bene uale.

CÆLIVS CAL. COM. THO. CAL, NEP, S.

V O D Orcus Peneo Theflalig olei more fupernatet,td omne leuitati le nitatif^ aquaru referêdu eft. Sut enim aquis fua pondufcula, prout plusnbsp;minusûe terrenæ habitudinis côceperinttquicquid uero leuitate præ/nbsp;flat,id al tl us tolli poteft.Hinc occafio data eft emngêdi, Orcum ab in^nbsp;feris emergere, Quôd uero Peneus delicias fuarum aquarû recufet eunbsp;illis confundercjno fané abeft à ratione, quom craffîores aquae, atep ideo terrç aptionbsp;res ad fertilitatemtleuiores autem,quæ facilius folui ôé concoqui poftunt,ad potumnbsp;atep falubritatem humani corporis magis comendentur.Haecbreuiter ad te perftri/nbsp;pta, longiftima exiftimabis : fi ex tabellario intellexeris quàm eftem praepeditus,nbsp;quomeaferiberem. Vale.

CÆ.LIVS CAL. CÓ, THO. CAL. NEP. S*

CiSCiTATVSes nuper me,quid effet apud ueteres uelu fuipende? reex Ianiculo:remlatim's hominibus parum exploratam, ôô(utmagis

S me fuppudeat)à Græcis petêdam.quod fi paulo ferius mea fert con fuetudojtibi refpondeo,non uoluntatêjfed occupationûjquibus no dinbsp;ftineor modo,fed obruor,aceruos cauferis uelim.Quod uero pen’s,Dinbsp;on nofter(noftrû appelle,cuius epitome collegerim) tibi li, x x x v i.id eft primonbsp;coru quibadenusinmanusmeas peruenerüt,comode expedier, quo loco deC.Ranbsp;birij accufatione agittqui X X X v i .poft anno poftulatus eft parricidtj de nece Sa/nbsp;turninitquod illefadu conftanter inficiabatur. oppugnabat tribuni.defendebat fe/nbsp;natores.Sed à Caefare ac tribunis ei perduellionis die dida, ne à populo e tia damnanbsp;ret,Metellus Celer augur effecittqui laniculû propere afccndcns,uexillû propofitûnbsp;côcerpfît.Erat ez uetus inolita confuetudo,ne quid cû populo agi polier,ndi eufto/nbsp;dia in laniculo excubaret.Veriti cm Romani, ne dû ipfi ad ferenda fuffragia in camnbsp;pum Martiû extra urbê coueniffent, uicini hoftes arrepta occafioe per laniculû ir^nbsp;rûpentes furtim urbê aggrederenttpublico patrû decreto et plebifcito ftatuerût,ne/nbsp;quado populus coueniret,nifi laniculo diligêter euftodia offirmato.Cuius rei tefti/nbsp;moniû dabat uexillum publice expofitû ac propendens.Eo enim proipedo iure ponbsp;pulus cogebatur,eofubdudo cum populo iureagi nonlicebat.Erat illud datæmif-fionis SC euftodum dccedentium indiciû. Pofterioribus uero feculis audo imperionbsp;Sé parta fecuritate, licet populus fînitimorû hoftium metu folutus foretream tarnennbsp;confuetudinê religiofeobferuabat.Tunc itaq; amoto concerptotç iîgno à Metello,nbsp;fiécôcio abijt,ôéRabirius periculoliberatus eft.Hæc ferméDion. Extatluculentanbsp;oratio Ciceronis pro C.Rabirio reo pcrduellionis,quem T.Labienus Tr.pl.accufanbsp;uit. Suetonius in primo Cgfare de bac accufatione ita raeminit, Subornauit etiâ quinbsp;C, Rabirioperduellionis diem dicerêt, quopræcipuo adiutore aliquot ante annosnbsp;L.Saturnini feditiofum tribunatufenatus coercuerattac forte iudex in reum dudusnbsp;tam cupide codemnauit, ut ad populû prouoeâti nihil gquèaciudicis acerbitaspro/nbsp;fuerit.Meminerût etiâ alîj,fcd de ilia confuetudine ne uerbû quidem fecerut. Vale,

CÆliVS cal. CO, THO. CAL. NEP, s.

C H AMÆLE VCE ut fnoftræætatisprofitentur,eaeftquam olitores ÔC agreftium uulgus ungulâ equina uocatîex antiquis nonullinbsp;d 4 tulTilagû

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLICARVM

tuflîlagfncmuocauenmt,quôd arccndæ tuffî fit accomodata»cx co fada puto utue terinartj,qaos k.'thvi«.'j^vs dtcuntGræci,addifcutiêdatncqaorânbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilia

utantur.ea eft uehemens pulmonis inflammatio,ex diftillationeplerûqj proficifccs: qua grauis anhelitus iùbfequttur.Hinc ww 7rvlt;lt;l//4ôwx»f appellat medici; quosnbsp;latine pulmonarios rede nuncupaueris, à grauitate refpirationis, SC ab ilibus quænbsp;difficulter admodum trahunt.Mulomcdicoru imperitia hoc tempore uulfos uocitanbsp;uit’Hxc indodius nefcio an properantius fcriptaboni confule. Vale.

CÆLIVS CAL, CO. THO. CAL. NEP. S;

VI ncgant fcirpum pro aenigmate atqp ambiguo dicêdi genere accipi, bac ferme ratione utunturîfcirpu enodé eflè, neq? in eo inueniri quicznbsp;quam quod offendat unguê aut morctur.Ätcß adeo ftultum elfe in fcirnbsp;po nodû quaererCjUt Ennianus uerfîculus in prouerbiû abierit. Qug/nbsp;rût in fcirpo,foliti quod dicere,nodum. quare pro fcirpo fcrupu fubznbsp;ßitucndum contendunt. Nota eft enim uel Donati teftimonio fcrupum pro lapillanbsp;accipi, qui calcatus pedem male habeat. Vnde illud T erentianum, inieci fcrupûîôinbsp;apud Plautum fcrupea cœna, ad qua calceatis dentibus fit eundum ,E t fer up ea merenbsp;trix.atqui illis placet comentum,mihi no fit uerifîmiletquando aliud eft ænigma fernbsp;moq; ambiguus SC coplicatus, aliud fcrupus.quicquid enimlegenti morâ facit, quicnbsp;quid difficultatêinuehit, id protinus ferupus appellari poteft.Sed longe aliter habetnbsp;ænigmatis amp; tortuofi lex fermonis. Nam quom omne ænigma difficultatê habeat,nbsp;non tarnen recurrit,nec omnis diffîcultas habet ænigma. Aenigmate enim aliud aunbsp;ditur,aliud intelligitur. Turn omnenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft, ôf ita implicatû ac nodoz

fum,ut non facile folui queat.quale illud PIatonis,homo non homo, uidens non uiz dens,percuflît non pcrcufîît,lapide non lapide,auem non auem,fidentê non fiden/nbsp;tem,in arbore no arbore.quo fignificatur uefpertilionis éfambuco pendentis alamnbsp;ab eunucho,Só quidê lufco,pumice percuflam.Fatemur itaej fcirpum enodem effeînbsp;fed ita fatemur,ut eum quoeç inter uitilia annumerari, Ôlt;Sex eo nodos implicatioefcpnbsp;tortuofas fieri fateamur.Ex his enim crates, ftoreas,phormiones,fifcinas,naflas,ô^nbsp;id genus texta tum agrefti tum nauticæ SC pifeatoriæ fupelledili accomodata cofuinbsp;complicariq? legimus.Gerte Cato crates uimine contextas,fcirpcas appellauit.Scirnbsp;pare enim apud receptos autores uincire, inncdere,implicarelt;^ fignificat. Ex quonbsp;fcirpiculæfalces didæ, quæ feirpandis ligandif^ uineis funtidoneæ. Sicut igiturnbsp;Græcis ÔC rete SC implicitâ tortuolàmc^ orationem notat:unde2ff?«lt;f4J Aanbsp;7»: fie norths feirpi no iuncos tantu ac uitilia', fed inextricabiles SC obtortos fermonbsp;nés defignant.Hæcmeafentêtiaert,utru tamêueriusarbitreris,tuafitoptio. Vale.

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

VOD exantcambulonibustuis,quos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Græci,tuucrbumè

uerbo transférons præcurforesappellafti, duo altera die quo hinediz Q.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feefferas Iplenitico morbo correpti in hoipitio proximo defidere coaz

efti fînttSC moleftâ fuit audite,SC uetus illud Galbædiêlu uenit in men/ tem,Rideo câterium in fofla. Quom enim de fe ac pernicitate fua mubnbsp;tamagna^recepiffent, quàmprobrofiimert in limine fuccidiffe. Necminusrifi,nbsp;quod merogafti ut adlyenisincomodaaliqua tibiremediapræfcriberem,quafi uegt;nbsp;ronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aefculapius, aut artem medicam profitear.Vt tarnen tibi obfequar, cui tam

poflmm quicquâ negate, quam me ipium exuere, ex obuio autore qui forte erat ad inan3,hgcexcerpfi.Apollodorus tradit,barbaros fuffitum cypiriherbg,quânos glanbsp;diolum appellamusjore excipientes lyenes coniumeretôC non egredi domo nifi abnbsp;hoc fuffitu. Vegetiores enim firmiorefq? fie fieri. Cortice radicis Italici cappari, fiinbsp;quis utatur adduas drachmas, dempto interim balnearû ufu, ferunt triginta quinq:nbsp;diebusper urinâ èc aluum cotum ïyenê emifti. Aipleniu herba eft ab hoc ufu nomênbsp;affecuta: huius foliorum iure in aceto decodo per dies quadraginta poto lyenê ab-fumi aiunt.Myrices,quä SC tamarice Lenæus «ocat firailem fcopis amerinis, præciznbsp;puauis

pua uîs eft aduerfus lyenem,fi fuccus eins expreflus in uino bibatur» adeoi^ mirabi lem eins antipathiam contra folum hoc uifcerum ftatuût, ut affîrmcnt:fi zx ea alueisnbsp;facris bibant fueSjfine lyeneinueniri.Etideo homini fplenetico cibû potumq? dantnbsp;in uafis ex ea fadis^alia çjuocj occurrerunt remedia,fed proletaria:ha£C mihi praecpnbsp;pua uifa funt,£lt; maxime parata,quæ ad te darem. Vale.

CÆLIVS CAL, CO. THO. CAL» NEP» S»

T S I ex libello noftro De menfibuSjquo fatis accurate noftras SC Græ coru Aegyptiorumq? rationes profecuti fumus,uoto tuo cumulate(utnbsp;E puto)fatisfieri poflît:tamen quoniam is nondum publicu acccpit,neqînbsp;amanuêfis meus adeft,à quo raptim poffît excribi, Sé tua cupiditas oznbsp;tnnem celeritatê tardam putattego tibi fuccifiuam hanc operam dabo,nbsp;praefertim quom cæteros quos adqfti gt; hadenus paru ftare promiffîs defiderio lenbsp;gentis minus refponderefignifices. Primus Aegyptiorum menfis Swö dicitur,Mernbsp;curio confecratusîqui addita litera Swvô patria eorû lingua nomen accepit.Huicnbsp;nim fermé rerum principia addixerût:quando SC facraru literarum,quænbsp;X9« dicûtur,princeps ibis,eiuflt;ç numini dicata eft.Is menfîs fermé in feptembrê no/nbsp;ftrum excurritjUt non me pudeat hune habere natalem.Eo putator Aegyptius uitvnbsp;bus operatur. Älter Phaothi,quo pifeatores alia^ publica uenationis obledamentanbsp;exorent.T ertio qui Athyr dicitur,pléiades emergunt.Mox Chœae fationi impen^nbsp;dit.Tybi uero qui totus hyemalis eft,ueftes honeftiores arcendo frigori induuntur,'nbsp;Mechir nauigationi maria aperit. Phamenoth ad caftrenfes expeditiones inuitat.nbsp;Pharmuthi uernantes rofas promittit, Pachon feôlas iam fruges recondit.Payni aunbsp;tumnum prænuntiat. Epephi uindemia carpitur. At Mefort qui poftremus in augunbsp;ftum ferme' defcendit,Nilus reftagnat,ÔC excrefeente aquarû molelaté agros inunznbsp;datjouæ omnia græcum carmen ita breuiter compleâitur,

Hæc nos tumultuario ita latina fecimus»

Perfequitur ferro uites Thoth primus adunco»

Retibus SC laqueis populatur ftagna Phaothi.

Speefiat Athyr primo pliadas emergere cælo» Altrici Chœae comittit femina terræ.

Purpureum T y b i fapientem extendit amidum.

At prius interclufa Mechir fecat aequora puppi»

Bella mouet Phamenoth, mauortia^induit arma»

Vernantes Pharmuthi rofas mox affore monftrat.

Arentescç Pachon conducit in horrea fruges»

Fertilis autumni praenuntius efto Payni.

Vitibus ingentes botryas decerpit Epephi»

At Mefori Nili genitales inuehit undas.

De his etiam in annotamentis Plinianis non pauca diximus.Nec te moucat quôd à moribus SC temporibus noftris quaîdam diffidere uideantur. Nam fub alio caîlo diznbsp;uerfae rationes terrarum ÔC abfimiles fiderum excurfus iure conueniunt, Vale»

EPISTOLICARVH

CÆLIVS CAL. CO. THO. CAL. NEP. S.

D quod nupern'mè perquififti à me,pridem in dubiu ucnerat.Et Apol ïomus illetnter grammaricospriminominis itaquæftionemdifcuffeznbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratîcaetera quidern uerba Graecos ad fenfum pertinentia,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icilü

eet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cutn genitiuo ideo co/

ftrui quod exterius fenfa mutuentur,eafç aliunde in fefe recipiant.fola ucro qug ad oculos pertinent,utputa 0^w,J3Afc7ramp;),lt;r«57r«,«lt;/ii/,accufatiuum expetere,nbsp;quod hie fendis ex omnibus no fe externis affedlibus fternat, fed ipfe potius in alic

X T A T apud me fragmêtum magiae Zoroaftris græce fcriptum(fi tü tulo fidem haberi oportet ) quo naturae uis acmaieftas plantis ÔC anûnbsp;E.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mailbus infita cognolci poteft, cuius rationem afferre non facile eft.Si

profeólo magi, utfua cémenta maiore digna admiratione uideantur, nullas caufas prodi poffe cotendunr,fed genijs naturae, caeloq? id impunbsp;tari uolunt. quod ft uerum exiftimamus, fruftra fané nuper ex mepercunéfatus es:nbsp;unde contingatjUtbaculus exaquifolia arborein quoduis animal emiflus,etiâ fi ci-trâ ceciderit defedu mittentis, ipfe tarnen per fefe recubitu propius adlabatur.Tamnbsp;praecipuam huic inelTe natura arbori.quod fi credimus, no eft quod dubitemus,curnbsp;uetercs augures inter nefaftas atq; infelices arbores aquifoliâ adnumerauerint.quodnbsp;non aduertifle Hermolaum,tam diligente hominem, in ledione pracfertim Plinia-.nbsp;na, profedo perqua mirum eft. nec mefugit de hac eadem arbore alia enarrari milt;nbsp;racula, utpote quae in domo aut uilla fata ueneficia arceat : cuius etiam flore aquamnbsp;glaciari Pythagoras tradidit.Quod uero ad qugftione tuâ attinet: in re licet ram ab/nbsp;dita,in tuae tarnen fpem gratiae tentauimus quaedam fi non uera, uero ûltê finitimanbsp;explorareiquando id euenire poteft grauitateipfius ligni,quod femel emiffum fub/nbsp;inde Iponte fuo pondéré deuoluatur:uel certe quod tereti fit forma,8lt;cylindri morenbsp;quom primo uolui coepit,non dcfinat,fed natura fua longius proruannifi quid cur/nbsp;fum remoretur.Sunt qui exiftiment,nongrauitate fed leuitate potius materiae id e/nbsp;uenire,quae dum iacitur,multum aeris concipiat,atç^ ita mox etiS non impulfa pro/nbsp;uehatur. quod in calamis Ôé fagittis praefertim arundinaceis animaduertimus : quaenbsp;ceifante ac rémittente etiâ iaculatoris impetu non fiftunt,fed concepta iam aura uelnbsp;longiuicule deferuntur. Vale.

CÆLIVS CAL, CO. THO. CAL. NEP. S.

ERcvNCTARisame quomodo unauoce latine exprimercmus c3 fcopum ad quem nullius induftria peruenire poffer, à nullo idu continnbsp;pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gi. nam intangibilem tibi parum latinu, Ô6 minus rem exprimere uerc

cxiftimas.Scio equidem à Lucretio intadilem didu effeifed SC hoc no adeo uidetur propofi to fatisfacere. Quare aut imperuium uel inaccef*nbsp;fum,aut extra idum dixerim,ficuti graecinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellatiSCijdem Caenea «-730«

quafi tu dixeris inuulnerabilem,inuiolabilemlt;^. Bene uale. v Idus Martij. jw. d. xvm.

48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM /

dicaui ad rem uerius expn'mendam:5^ ut intelligatur,quando de oe(bphago,quado de ftomacho, Ariftoteles mentionê faciat: quom praefertim Theodorus promifcucnbsp;•»ov silice-nv oïmipxyov gulam uerteriqputo utrunq; uel idem uel proximü arbiznbsp;tratusïlicet eodê libro nonihil diftinguere uideat, capite in latinis codicibus x v r.nbsp;nee enim Ariftoteles,ficut nee Plinius, in capita fua uolumina diftinxerüt. Ariftotcnbsp;lis uerba hæc funt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oiGxpctyamp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'j^tTronwiticuf

't£gt; liHKiS! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7ipÓTïi^ö[/ lt;Æ TH amp;fclt;r4 Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kà-TVl Ttf

^«iG^xJyf©' tpxyv çv TTKoi 'Uiis 'iyjsoivMiTbh. tylt;{ 'TWihuTrM'r«^ ó'tnx j(gtt 7rv(iV/zot'« “Gula inz tra collu eft ab anguftia SC longitudine nuncupata.Cui comes arteria iungitur prioznbsp;rem obtinens fitum,in omnibus ijs que earn habere naturae placuerat.Habent autenbsp;omnia,quibus pulmo eft* Ex prioribus uerbis ftomachum pofteriore colli partem,nbsp;ex pofterioribus intra collum ft tu tantum agnofeimus. No procul aut inde eodê ca.'nbsp;de ftomacho ita meminit* ó cfègiiiety^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«x/œôÿv 739

TÿÇÂKSttrtujiyHS âif -^'os -zt riilf »ÿ rhîi c^Tf/o/ixv vykullilt;}^^lt;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nh.^'rcïj ttP

sóy.xTamp;' a? mù ifSfhiciu/^Gx^KÔKÂy! «1^ tox» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K) ièï (iSk®'5iA«t©*,

T'heodorus.’’gula ab ore SC ipfa dependet,continua turn fpinæ,tum arteriæ nexu fî brarum,ÔC per feptum tranfuerfum in uentriculum finit, carnis Ipeciem refercns,80nbsp;pariter diftendi in longû, la turnip habilis. ex quibus omnibus colligimus, oinepiyoffnbsp;uel ftomachum efte uel ftomachi fuperiorê anguftioremq? partê,ficdilt;ftum quod cinbsp;bum deuehat. quod etiâ animaduerti poteft ex capitis eiufdem peroratione, quâ innbsp;hæc uerba finit: 7« »p -ni/sótixyoy riwcc^thç/cw vrugbyi, nulla de œfopha/nbsp;go mentione habita, quafi minime digna parte de qua priuatim fuerit dicêdum. Si-eut ÔC apudPollucêquomexprofeflb earum partium uocesprofequatur, iuccurritnbsp;ne uerbum quidem de œfophago fadû libro fecundo ^ovoiix^Kv. De ftomacho fienbsp;agir. ôybpSlgt; îpce§uyfsviiceyTSi^ Ji^ôyyv hx^vy^. SCmoxfubfequens. tjPnbsp;yv Hii7XÄ.Hycv7^ä5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tittiAtxsib^vyu^Ax KatJ ’n Kxjioy *^gutturfto

machi principiü,ficut‘’ gutturisquot;^ fauces. Stomacho definente in uentrê,uentris amz *Àx/gvyf plitudo iacet in leuam partem.Quod fi rede procedit æftimatio,ftomachi^ partemnbsp;œfophagum efte coftat, facilis eius efte exeufatio poteft, qui ftomachû non cibi fednbsp;ipiritus gratia fadûputatdicet hic,ut profeftus fum ab initiOjnon uertaturquæftioznbsp;nis cardo.Et fané perpenfo diligenter, ut moncs, capite tertio tertîj libri de partibusnbsp;animalium,SC imprimis tjs uerbis, voto cfè rfw )iilt;pxÄ.ljuj ó wylui 7rb(fvKlt;/f vdsbysoiy x»nbsp;yÿ^xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yXf TTM'ix quot;râ li’ôamp;.ay'byi^xJi^.XTrfW’ix w tyovTX^av ó wyiuj TTit^v

(A' o'tb i^x§vy^ Ksu. 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ofajxpxJy©”. 0 ^lt;fx/fvyf 739 7rv(^iJiXTamp;*

TSTS y^' àawybT^ tx ^âx ’n 7rvlt;iViJi.X)^ bKTTbiiTricà/X7rvi0i^Xtlt;4^Kip

yrv^lJLOvx VKiyyaiiJVt/T cdiy^x^iioiJ ’n'?9^iySvuigt;ó JiolG^xfyamp;'tst Jit » ’nv^ ilJj K5tKÎxjv.3)xâ’ otnenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oiaocfixl'^y'byytn uè^JK^6iigtJK ccvxyKtûoff

Ji’ ^yiv otm(fi«yoy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«lt;rxlt;iba^a ttöjj eùj'rlùj^b’n Jiyt,b7X ’jHjj

i-©” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;költ;9iw tÄu JtsjAiiw Jfbamp;fcCüj.Ttv jj TrvSV/zor« JK,lt;^Jliyi‘T«i.JlâyXf'^i.vii

f(S)iyày otoy cwÄoy, t/lii ftiçjc^'nû -n TTvJViiX nbsp;nbsp;nbsp;’zxgx^ry^xs «î TXg xveiy}’Xg, Jiytlt;^Hg «r,i{96C

licJÄistC x^ v-nùs tcsTtA« ’rUiiTrvohjJt'rS^ Ji' ’o§yxii/s 739 ^xttvoIuj t cwcJyKys’b^v^S itHKamp;', xvxyKcûoy -nv amijicJyey i^ztx^v 'r£i sóiiXTamp;’ ty gt;(ó»Ai«?.’fc5ï oïero^eJy©^nbsp;(^^KxJys byxiy vJb2‘^Jly ’rxaiy.y^^aijly pSjyoTrus'byy Jix/TXmy, amp;invxgt;tg ^p0lt;Jgt;Hgt (s(^kógt;J19nbsp;Ji07rwsy-xÄxitS5yy£ß^J'iJjgt;,t{^li.Hji)KcJ'^y’ntL^xyuLoySij/©'^o •z’R'xftTiov'^S'. Quæficnbsp;^cu/ylw Theodorus.fCollum capiti fubiacet his qua: id habêtanimalibus.Non enim omnianbsp;^(jicJ^vyf habêt,fed ea tantum quibus funt partes illæ,quarû gratia collum conditum eft.Hocnbsp;*'oiGtjicJy^ eft ^guttur ÔC quæ ’’gula uocat.’Guttur fpiritus gratia datum eft.Hoc enim ipiritumnbsp;‘tpx/gvy^ animalia trahunt ÓC reddunt,refpirando SC expirando.Quamobrem quæ caret pulznbsp;^cdty^x mone,''collo etiâ caret,ut genus pifcium.’gula eft qua cibus et potus:deuoratur,itaq^nbsp;*ctlt;mpcdy®' ea quæ ca rent quot;’collo,quot; gulam hæc manifeftam no habêt,nec°^gulâ haberi cibi caufanbsp;'quot;xhy^x necefle eft:nihil enim ad cibum parat.Et quidê à fitu oris cotinuo uêter effe poteft,nbsp;quot;oïncficJyoy pulmo no poteft. Aliquê em quafi tradïï couallis adeffe cómunê oportet,quo fpiriznbsp;^txjxpxlyoy tû ad fi'ftulas per arterias digerat bipartitustateg ita efficerefpiritus reprocationêmanbsp;xime poteft* Cum igitur inftrumentü fpiratiois accomodatum longitudine habeatnbsp;necefle

LIBER IIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49

heceffe fit) quot;gulam inter os 6Cuctrcm haberi ncccfic efi»Coftat gula ex nemo 6^ car ne:ex neruout extendi pofiitquom cibusingen tur: ex carne uc mollis fit amp; cedat)nbsp;nec lædatur afperitate cibi defcendentis.Qiiae uerba quomodo pofiiimus non gene/nbsp;ratim ad omnia animalia rcferre; ut ea fcilicet guttur 06 gulam, id eftnbsp;mcpiyey habeat quae fpirant,pulmonemq? habentîquibus duobus carent non ipirannbsp;tiatquales funl pifces. Cuius rei caufam référés Philoibphus fubiungit,ea eflè inftrunbsp;mêntafpirationis accomodataînam gutture plane trahi ÔC reddi fpiritum: at gulam •nbsp;no folum deglutiêdo cibo, fed SC fpiritui halituilt;^ parata, quafi conualle quandam,nbsp;SC ideo longitudinêhabere, SC inter os SC uentrem conftitutaeffe. Nam obiter, nonnbsp;neceffario cibum deuehere,quod ex eo probatur,quôd quae n5 fpirat, gulam no haznbsp;bent: fed aboreuenter adutuhiat. Id uero certiuspatet : quom collum gutturis xgànbsp;oimcpuyv caufa à natura datS animalibus profitetur, Nam quod explofam ab Ariftonbsp;tele pridem eorum fententiâ fcribis, quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non folum fpiritum

fed SC humore inuehi putaueruf, parum ad rem facere uideatur: quom no eueftigio fequatur,fi per illam potus no defcrtur,quin aliquid fpiritus per otoD^a-j/oj/, id eft pernbsp;partem ftomachi fuperiorê,atcç ita per ftomachum efferatur.Nam ficut Ariftofelesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;||

eifententiæ aduerfatur, itahac comprobat, quom ttSi ojOTij)«:}/», id eftgulæ fradum comunem turn cibo, turn fpiritui defcribit, quo pulmo fpiritû ad fiftulas per arteriasnbsp;digeratbipartituszatq; ita effici fpiritus reciprocatio maxime’ poffit. Habet tame ÔCnbsp;cxplofa ilia opinio fuos ÔC magnos quidem illos aflertores, Alcæum imprimiSjHipnbsp;pocratem,Platonem,PhiIiftiona Locrum, Dioxippum Hippocraticu célébrés me-dicos:quin SC Plutarchus in Sympofiacis aduerfus Erafiftratu ijfdem ferè ratioibusnbsp;quibusulîis eftÄriftoteles Platonê oppugnantem, eiusièntêtiæpatrocinium fufcenbsp;piuEt fané nemo eft qui in re tam nota,tam nobis familiari falli poffit, aut fallereminbsp;fi certam aliquâ rationemfequatur. Nam pulmoni fouêdo rigandofç humedationenbsp;opus effe intellexerunr,non tarnen effufa ac immodica:quarenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafi mo

deratricê SC arbitram à natura adhibitamtquæ prohibeat admittatûequantû ex falu te animantis ufui efte poteft. SC cibos quidem arceat depellatq; in ftomachum,ut innbsp;uentre colliganturipotum autê moderate inter ftomachum SC pulmonem partiatur,nbsp;Hæc fermé Plutarchi defenfio in copendium redada: nâille pluribus. At mihi Di/nbsp;mente meliorem, quàm ut inter Philofophoru proceres aufîm difceptator occurreznbsp;re.Reliqua potiffïmg quæftiois pars eft, an ex fententia Ariftotelis, que maximumnbsp;autorê habuimus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« çv tk HstA»« fiat côcodio.ôC mequidem automnia

fallunt,aut Ariftoteliin uentre concoquitur. Namdum fuperiorê Platonis fententi am,tacito tarnen nomine, diluiqhæc aliud agens interpofuit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tÆ'jtg« ó'tj JibSt

tù! amp;s Thjij M/siy tnwK.y'i.'rtu. ’n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«s tIÙj nsi^tcwnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theodorusthumorem

non côttnuo colligiin ueficam,fed priusinuenti em, certum eft.Quod primo libro De animalibus multo apertius,quo loco de ijs agit, in quibus coueniût diffèruntûenbsp;animantia.In omnibus enim partem qua cibus recipitur, os appellari:in quâ deuo-ratur,uentriculu,id eft gt;«i:AQTKilt;/l’ oAor/xC’cö'^, yó^ee a? o cÆt/îfc^tTtUjKStAf«, Et mox,nbsp;»gt; (jSj/ vy^«! Ti^Tjcüixiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fè licet indifferenter ac

fine diftindione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomine Ariftoteles aluum SC uentre capiat.Quæ altj ita

diftinxeruntjUt tZo» «siAfw uentrem, ’lüjtfsc’n) aluSappellarint.Sedquid mirûCquom Ladâtius in Opificio hominis,SC alq quidam latinorupromifcue ueivnbsp;trê ÔC aluû acceperint, qug tarnen mulfS differunttut minus mirari oporteat quofdânbsp;ueterum SCrecentiorûjdegbusputo Galenûdixiffe,tam improprielocutos,ut o/otz

KötAiKv confuderint: nos autê sx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8^ imprimis

îôv cceisô’ri.Âljuj loquimur. Poflem SC ex alîjs innumeris locis Ariftotelisjprobare propriû ciborum receptaculum,fed SC adhibebomodu,SC paucis ero cotentus. Alznbsp;ter eft in primo Problematû ubi qugrit:cur medicameta purgare ualeant,quom alianbsp;pleracp amariora,caeterisq; eiufmodi qualitatibus infigniora id facere nequeant.lbinbsp;enim hæc uerba funt exTheodoriinterpretatione,nâ graecus codex abeft. An quianbsp;nonob eiufmodi uffes purgandi obtinentfacultatê, fed quia côcoquinequeunt.Ecnbsp;enim qua: ob exceffum caliditatis,aut frigiditatts quamuis exiguo corpore incodiznbsp;e lia funt

fatis laudatus ab illis ftareqmultû ex hac defenfione mihi ademptum putarê. At ille multis quidem locis de ftomacho meminir,fed in x i .tamêfignate de tota ilia difponbsp;fitioe pertradat.Cuiusuerba plane ex Ariftotele, cuius ille quà poteft imitator eft,nbsp;facile trâfcriptaagnofcas.Ea funt:Interiorê arteriam operitin epulando epiglottis,nbsp;fpiritu ac uoce illàc meante : ne fi potus cibusile in alienum deerrauerit tramitem,nbsp;torqueat. Altera exterior eftarteria,appellatur fanégula,qua cibus atq; potus deuonbsp;ratur^Tendit hæc ad ftomachû,inde ad uentrê. Hanc per uices operit, cû Ipiritus tanbsp;men aut uox cômeatine reftagnatio intempeftiua alui obftrepat.Ex chartilagine ÔCnbsp;carne arteria,gula neruo 8lt; carne confiât.Quae comodius uertifle Plinius Theoznbsp;dorus exiftimatur.Nam Theodorus,ut diximus,gulæ nomine ftomachu dC œfophanbsp;gum ampleditur. At Plinius ftomachum fuo,id eft Grçcoappellat nomine,œfophanbsp;gum autê gulam proprié dixit. Sed paulo mox idem luculentius rem enarrat.Sumznbsp;mumgulæ fauces uocantur:poftremum ftomachus. hoc nomine eft fub arteria iatnnbsp;carnofa tnanitas, adnexafpinæ, ad latitudinem aclongitudinêlagenæ modo fufa»nbsp;Quibus fauces no funt, ne ftomachus quidem eft, nec colla neeguttur, ut pifeibus:nbsp;ora uentribus iunguntur. Teftudini marinæ lingua nulla,nec dentes: fed roftri a/nbsp;cie cominuit omnia. Poftca arteria ÔC ftomachus denticulatus callo in modum rubinbsp;ad conficiendos cibos, decrefeentibus crenis quantû appropinquat uentri,nouifti^nbsp;ma afperitas, ut fcobinafabri. Mox etiâ explicatius oftendit, no in ftomacho fed innbsp;uentre conco dione fieri, eius uerba hgc funttSubeft uenter ftomachum habêtibus,nbsp;cæteris fimplex,ruminantibus geminus,fanguine carentibus nullus. Inteftinum eznbsp;nim quibufdam ab ore incipiens quadam uia eódem refleditur,ut fepiac ac polypo-in homine adnexus infimo ftomacho,fimilis canino. His fob's animalium inferiorenbsp;parte anguftior. Itaq? SC fola uomunt,quia repleto propter anguftias fupprimitur cinbsp;bus: quod accidere no poteft ijs, quorum fpatiofalaxitas eum ad inferiora tranfmitnbsp;tit. Sed non bine procul omne dubitandi aniam fummouet, pal am eg ubi concodionbsp;fiat aperit. Venter folidipedû afper ÔCdurus: terreftriû abjs denticulatg afperitatis, a/nbsp;lijs cancellatim mordacitatis:quibus dentes utrincp,nec ruminatio.Hic coficiunturnbsp;cibi, hinc in aluu delabuntur. Et rurfus ubi fit uenter nequis dubitare polfit,fic ait:nbsp;Pedus,hoc eft,ofta prgcordtjs ÔC uitalibus natura circudedit. At uentri, que necefnbsp;fe eratincrefeere, ademit.nulli animaliû circa uentt em ofta. Hoc increments uêtrisnbsp;non adolefcente corpore:nam hoc SC pedori contingittfed dum cibus ingeritur,fonbsp;let euenire. Verba autê ilia quae funt pofita in feptimode malacia praegnantiuiFaftinbsp;dium in cibis,redSdatio ftomachi,indices funt hominis inchoati: tantS abeft ut nobis aduerfentur,ut multo maxime noftram fententia adiuuare intelligamus: quadonbsp;tunc redundare ftomachus cognofeitur, quom refluduante nec bene capiente cibSnbsp;uentre reftagnatio fit in ftomachS.Qui quoniam locus non eft cibo à natura didus,nbsp;idcirco naufeS ÔC uomftionê fieri oportet.quomodo ÔC caetera loca accipienda funt.

LIBER HIT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51

in quibus hoc diccdi gcncrePlinius utitur, tu propter utn'iifq; uicinitatê,tum quod eodem ferè contextu tegmentoq? copadîi hint, mutuairuç habetnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut qui

alter! auxilietur fciat fe utn'cß profuifle,ô(5 qui alters Iæfcrir,fc utrunq; offendifle inz telligat. Ad ea quac diximus, hoc quoq; addi poteft, quod natura fapi'entiffima no-ftri corporisartifex,no ftomacho,fed uentriumbilicû, unde infantes concept! alannbsp;tur in utero,affixit:quôdlocus ille fit ubi fiat potilTima concodliojatcj inde in caete/nbsp;rum corpus aliments facillime dcducatur. Qua ex re SC uentrem in medio corporisnbsp;colIocauifjUt ad omnes extremitates ex aequouitg praefidiS pofiît peruenire. Quodnbsp;fi uera fcribit Plato in CratyIo:magnS quêdam Dialectics, conlûlrS totius naturæ,nbsp;nomina rebus indidifleifi à uoce locus eft in Topicis,fummi(^ autores uel fubtiliiïïznbsp;mas quaeftiones 5gt;C Iuris ÔC Philofophiæ à ratioe nominS funt interpretatiî minimenbsp;rnihi traudi elfe debet,fi amp; hoc quoq? ftomachi nomê in rationis meæ patrociniumnbsp;uocauero.Didum aSt eftillud quod effundendi infundendicp cibios ôé ueftibulumnbsp;fir,quafinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ore autê ÔC ueftibulo tranfitSfieri,no moram trahi,notius eft

quàm ut probarioeindigeat. effundi uero ÔC infundi per eum cibum,nÔ etiâ acquie fcere,ipfum nominis tTVAcof/, id eft ipfa ueritas fatis oftêdit. Nam SC Gaîenus ftomanbsp;chumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yxspor definiuit.Sed Cicero in lècSdoDe natura deorS:Linguam

autê ad radices eius hacrens excipit ftomachus,quô primum illabuntur ea quæ rece pta funtjÔC oris utracç ex parte tonfillas attingens palato terminatur.Mox alui natiinbsp;ram ftomacho fubieflam dich, quac cibi ÔC potionis fit receptaculum»Vnum adhucnbsp;iùpereft, ut quicquid in Celfo fupereft fpei,id præcidamus.Turpe enim foret hunenbsp;unum apud latinos medicS fentire cum barbaris. ÔC quoniâ eius à me liber abcft,u-nus(^ locus libro quarto capite quinto: Faucib us fubeft ftomachus: tantS fuccurrit,nbsp;ero eo cotentus. Ventriculus autê,inquit, qui receptaculum cibi eft,côftat e'duobusnbsp;terooribus.Is«^ inter lienê ÔC iecur pofitus eft: utroq? ex qs paululum fuper eum inznbsp;gre*dicnte,Hadenus Celfus.Hæcfuntuir clariflîme,queanimûperftring3t,nec te/nbsp;mere' finSt manus dare diuerfa fentientibustqug fi abs te probatS iri fenfero,in cælonbsp;fum.atfi(ut Graeci dicût) »«/It/ vyiïg putaris,iam nihil relu(ftor,ôô me tibi curandumnbsp;praebeo» Beneuale, m, d» Xvnit Agria*

CÆLIVS CAL^ lOANNI MANARDO S*

V O M eftem nuper in Gracchouia,qug urbs in extrema Germania ip fiusq? Viftulæ ripa fita eft,in comitatu ampliffîmi principis mei ad reg«nbsp;as nuptias inuitatus, contigit ut cS uiro bene doêîo in rebus ad me/nbsp;dicinam pertinêtibus exercitato,Sô ex eo tempore mihi fingulariamiznbsp;citia coiundo, uerba facerem de re literaria. Quo in fermone forte in/nbsp;cidit de Flermolao Barbaro mentio,cuius ego memon'âitaadmiror, ut poftuetus ilnbsp;lud feculum, in quo admirabilis fuit ingeniorS prouêtus, nullum ex æquo in omninbsp;difeiplinaru cognitione tànti facere folea. Cuius ego literatura quom no modo nonbsp;probari fed uehementer etiam taxari intellexiftem, exhorruerût aures propè tantonbsp;piaculo perculfæ. at ille qui tam excellentis uiri monumenta oppugnabat, quom ânbsp;me rogaretur ut rationê ftomachi fui afferret, ôô cur unus aduerfus fentêtias fer è o/nbsp;mniS niteretur:nihil habuit quod afferret, nifi fe nuperrime Diofeoridem ab eo la-tinitate donatum Sgt;C audum corollario percurhffe.’in quo Di boni quot fe lapfus ÔCnbsp;infeitiæ teftimonia ÔC quafi literarum portenta deprehendiffe teftabatur.Tum egonbsp;quom pertinacius inftarê,efflagitaremq; ut huius indaginis fuçguftum ÔC quafi fpenbsp;cime aliquod proferret, reludatus ille plufculum,deniq? prgter alia innumera fe of/nbsp;fendiffe locum ex quarto Diofcoridis,ubi de elaterio agit,profelfus eft,quê neq; honbsp;minum neep deorS quifquam ab infamia tueatur* Præcipit enim Diofeorides modSnbsp;quo elaterium conficidebeatjhis uerbis, wwnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;txAt/

vvk'th. Quæ fic Hermolaus interprétât. Cucumeres eliges g fimul tanguntur exiliSt recedunttp à pediculo.Seruantur autê decerpti una node. At hisnbsp;magnas rixas côcitabat amicus meus, et prope' clafîîco dodos uiros euocabat,quodnbsp;Hermolaus participiS illud às'wÿi/'wvTHJf ita foret interpretatus,ut defuoillud addi/nbsp;e x diffet

diflet, cos à pedfculo reccderc : quom nihil minus Diofcoridis mcntem attingeref. Voluitenim ille fignificare, colligêdos efle cucumcres elaterrj gratia,quom iam exnbsp;illis femina exilirêt-atcç huius opinionisfuç aftipulatorê Plinium uocabat,in x x*nbsp;Naturalis hiftoriç de hoc medicamêto uerba facientê.Ex cucumercjinquit,fylueftrinbsp;fit medicamentû quod uocatur elaterium,iùcco expreflo è. femine.Cuius caufa nifinbsp;maturius incidatur,fernen exilit oculorû etiam periculo,Hæc turn ille,qug ego pronbsp;têpore, quantû potui memoriter meminiffe,in Hermolai gratiâ reieci. Sed paucosnbsp;poft dies quom alij quidâ mihi retuliflentjCû hac in re tragœdias amp; (ut aiût)in fim-puuio flutftus côcitare,5C iam iuftû uolumen cogitate, natftus etiâ utriufq; Diofcorinbsp;dis occafionê,non potui mihi imperare quin exadius locû recognofceré,Sv doctiflïnbsp;mi uiri partes defenderê,prefertim quom aduerfarius no nihil primo côgreftu afternbsp;re uideatur.Nemo aut paiilo accuratius rem ipfam attretftâs nô intelliget longe abnbsp;omni culpa uirum de liter is benemeritû abefle. Quis eft enim tarn audax, qui le fennbsp;fus Diofcoridis melius eruere pofte iudicet quani Hermolaus erueritC qui hoc unSnbsp;agebat negotiumîuel qui fe Plinianamelius tenereputet,quam ille qui magnaa’ta^nbsp;tis parte in Plinq recognitione abfumpferatfquod eo promptius conftabit animadlnbsp;uertenti Plinq fen^entiâ ad uerbum in Corollario exfcriptam efte.y crû operæpretinbsp;um eft agnofcere multa amp; à Diofcoride præter Plinq fententiä, à Plinio prêternbsp;Diofcoridis,allata effe : ut obiter Pliniomaftigas refellam, ad Diofcoridis trutinamnbsp;Pliniana omnia reuocantes - Hoc uero certius ac exploratius patebit, fiquis caputnbsp;hoc ipfumde elaterio excufterit.Scribit Dioftorides optimi elatcrq, feu mai:is agiznbsp;tatorq,experimentu eflc,quôd 7r^(!XxSlt;^ dVjye'fe?. id eft,quod lucernis admotSnbsp;facile accendatunCotra Plinius ueri experimentû,fi admotum priulquâ cxtinguatnbsp;fcintillare furfum ac deorfum cogat. Diofcorides à bimatu ad dccennm ufqi perdu/nbsp;rarefchbitjid eft «s iiSm 'm 7«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At Plinius ducê-

tis etiâ annis feruatûafterit, autoreTheophrafto,etad quinquagefimû ulqj lucerna rumlumina extinguere,utpote quo nulluex medicamêtis longiori æuo durer,eocpnbsp;melius fit quo uetuftius.Diofcorides etiâ abortum grauidis elaterio fieri fcribit. aitnbsp;enim: j{^ xtsv'/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Plinius uero putari fcribit conceptus ab alligato

femineadiuuari,fi terram non attigerinpartus uero,fl in arietis lana alligatu infcien ti lumbis fuerir, ita ut protinus ab eo eximatur 6C rapiatur extra domu. Q^iæ omnianbsp;utrinc^ collata quam dilfideant inter fe, facile intelligit qui ab omni intelledu no abnbsp;eft. Quare non admodum fl bi placcre oportet cum, qui mutuo Pliniu ad Diofcori/nbsp;dis, Sgt;6 Diofcoride ad Plinij calculum ciet : ôf fl ab inde Diofcorides fententiäillamnbsp;Pliniana profllientium ftminum ex cucumere inquat, quom fuper cratere praecipitnbsp;exponi cribrum non adeo denfum, Ô6 cultrum obuerfum ita ftatui ut acie fupra ob--uertat.Tumutraq^ manu enixe comprimicucumeres,at(ÿ ita in craterem per cribriïnbsp;fuccu exprimi.quod, ut opinor, duplici rationefaciOdurn eftttum ne femina cû ocunbsp;forum periculo emicent.fi gladius fuperne adigatur,tum ut comodius humor exci/nbsp;pi pofltt.Nam quod ad legendum ipfum cucumere pertinet,quam foret peruerfuinnbsp;atq; alienû ab opinione autoris,fi illud tempus expedandum moneret,quo flmulacnbsp;tangerentur cucumeris femina ftatim profllirent: quod ne accidat, Plinius maturi/nbsp;us celeriusuedecerpendos edocuit. Atqui fl diligeterinfpicias,no de feminibus,fednbsp;de ipfls plane cucumeribus,Diofcoridê loquutû agnofces.ait enim, ef« ctikvjss cc^ttv'nbsp;c/lâvTWf, non autem (nKvu(/ cür^'i^ccT«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut multo uerius 86 compertius

exiftimaredebeamus Hermolaum quam eius aduerfariûintrofpexifte,cum addidic amplioris expreftionis caufa recedere à pediculo. Meminerat enim,in cucumereÔCnbsp;pepone,qui et ipfe cucumeris fpecies eft,id eife maturitatis indici«:quod SC Pliniusnbsp;in X IX. teftatur,tradens eos maturitatêadeptos,quanquâ nee pendentes,ftatim ànbsp;pediculo recedere. quare deflnat hac in re (^uifquâ Hermolao negotium facere, innbsp;qua ci iure gratiâ debet : qui côiulto ôf plane gratis Diofcoridis fententiam alioquinbsp;ancipitê fuo lumine illuftrauit,confcius parum cautis lapfum imminere.ôô profedonbsp;ftultum eft exiftimari à Diofcoride illud tempus excerpendi cuemnerem proponi,nbsp;quodmaximeuitarioportet. Mt D* xviii, Agria,

Cselius

LIBER II ir.

CÆLIVS CAL. CAMILLO VISTARINO.

IX pofletn eloqui Camille uir dolt;flifrime,quanttï mealliciat ac teneat tua ifttiæc félicitas ingentj,ad omnes præclaras difciplinas nati. Mittonbsp;V ftudia forenfia,in quibus longe præcellis.mitto legû arcana,in quibusnbsp;nihil eft tibi inexcuffiim, nihil imperuiû,nihil obfcurum.Sed quom tnnbsp;has etianoftrates ftudiorum amoenitates defcendis,quanto id facis iu/nbsp;dicioc*quanto hgc fcrutaris acuminef ut ft hoc unum agas,uix tibi ad ea cxplorandanbsp;otium, aut ad recolenda fuppetere pofte uideatur memoria. Iure itacp quom te praeznbsp;fente infignis Plinij locus in quæftionê uocatus fit, te unu imprimis docftifîîmû iuznbsp;xtà S)C æquiftîmu difceptatorem adimus, cuius iudicio fine prouocatione acquiefcanbsp;mus.Plinius lib. x 11 i .cap.i i i*(liceatenimmihiper teperuulgatajtamctfi Plinionbsp;ignota capitu diuifione uti) in M. Ciceronis,inquit,monumêtis inuenitur, unguennbsp;ta gratiora elfe, quæ terra quam quæ crocum fapiantzquando etiä corruptiftîmo innbsp;genere,magis tarnen iuuat ipfius uitij feueritas. Fuit qui locû caftigandum putaret,nbsp;SC pro terra cærâ fubftituendumiquando apud Cicjib. 11 i.de Oratore ita fcriptumnbsp;inucniatur: unguentis minus diunos deledari fumma ÔC acerrima fuauitate condFnbsp;tis quam his moderatisrSC magis laudari quod cæram quam quod crocum olere ui/nbsp;deatur. Addebat ille nullum elfe odorê terræ; fe«^ id Plinij authoritate probaturumnbsp;confidebat.Quorû utrunqj an ego iurepernegauerim,tua fit aequiftime uir aeftima-'nbsp;tio.Ego fane nullam efte in Pliniano codice noxa,uel facramento cotenderimiquinnbsp;amp; Ciceronis locû ad Plinianæ potius finceritatis exemplum reuocandum iudicauenbsp;rim. Nam quomodo moderatius oletunguçntû, quod casrâ quam quod crocum rcznbsp;doletC Certe natiua ipia cæraacerrimi grauiffimttç odon's eft. Et licet pro locorumnbsp;conditione odor ille intendatur remittaturue, ubiq; tarnen olfadum urgere experiznbsp;mento copertum eft : utpote quom cæra gummi arborum ÔC florS lentore glutinatanbsp;fit,SC propoli plerunqs ut propinqua, ita etiâ admixtaîut iam nihil fit,quo magis caenbsp;ræ quàm croci odorem in unguêtis expetamus,aut croci magis quàm cæræ reforminbsp;demus.Terre uero odorê abelfe nufquam,puto,Plinius dixit.Certc libro X v .cap,nbsp;XX V11 .miru efte fcripfit,tria naturç prgcipua elemêta fine fapore elTejfine odore,nbsp;fine fucco,aqua,ignem,aerem.quo in cenfu nulla uideo terræ habita mentionê.Sednbsp;% quid ad hâc rem cóprobandam uel rationibus uel externis authoritatibus depugnanbsp;musfquom ipfe Plinius fibi fit locupletiftimus teftis, terra non cærâ legendû efte.E/nbsp;ius teftimoniulaudamuslib. X v 11 .cap. v-ubi terrægeneraenumerat,Certe Cice/nbsp;ro lux dodrinarum altera, Meliora,inquit,unguenta funt quæ terrâ,quàm quæ cronbsp;cum fapiunt. Hoc enim maluit dixifte,quam redolent, ita eft profedou'lla enim erftnbsp;optima, quæ unguenta fapiet. Quod fi admonendi fumus, qualis fit terræ odor quinbsp;quæritur,contingit fæpe etiâ quiefcête ea fub occafu folis,in quo loco arcus cæleftisnbsp;deiecerit capita fua,ÔC quom à ficcitate continua immadueritimbre.Tunc emittit il/nbsp;lum fuum halitû diuinumex folec5ceptum,cui coparari fuauitas nulla poftït.Is effenbsp;odor in cômota debebit,repertufq! neminêfaller,ac de terra odor optime iudicabif.nbsp;talis fer è eft in noualibus,cæfa uetere fylua,quæ confenfu laudantur.Quæ prope* o/nbsp;mnia ex v uTheophraftili, De plantis uidentur excerpta.Siccitas eft,inquitTheonbsp;phraftus,quæ odores uel omniû uel certe aliquorû facere poteftî quod obiter in terznbsp;ra quoq perfpicuum eft,ubi tempore æftiuo folo adufto imbres accefterint.Humornbsp;enim admiftus,feruentiq puluere admixtus odorêgenerattquod idem in cæteris eznbsp;tiam facit. Nam SC quod de areu cælefti referunt,arbores 6C loca reddere odorata u/nbsp;bicurtq conftitérft,talc eft.Reddit no in omnibus modis odorata,fed fiquamaterianbsp;côbufta proxima fit.Ncc id forfitan per fe agit,fed quodammodo per euentum.Im/nbsp;pluit enim locis ubi conftiteritîquippe materig combuftg admiftus humor uaporetnnbsp;quendam odoremc^ excitât.Netç enim aquæ multû defeendit, fed magna parte gutnbsp;tæ irrorant, ita ut caliditatis ficcitatisq modus no défit, hæc ille.Illud no prætermitnbsp;tam,^Plinium quidem à Cicerone mutuatu quod ad terra SC unguenta pertinet,nonnbsp;tamê ex libro 111. De oratore uideri mutuatû, quando eo loco Cicero comendauitnbsp;wnguentano quæ faperent terrâ,fed quæ olerent. Sapere autê â Cicerone fcriptumnbsp;e 3 Plinius

54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EP IS T o IA R VH

Plinius nucupatim obferuauit.Nifi forte quis authoritate Pliniana uidus, apud Cû ceronem GperCjnon olere kgendum contenderit. Vale,8lt;. tu quid fentias perfcribe.

D. XVIII. Buda*

CÆLIVS CAL^ lACOBO ZIEGLERO S.

A eftbonitas tua,is candor animi,ea demeæftimatio,utperfuafiffîmS habeam te omnia alia cogitaiTeiquàm aut tui mihi memoria excidüTc,nbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut in rebus tuis obeundis negligentia fubij iTe. Hoc fi tecum cogitafti

uirorum optime, tua te minime fefellit opinio.Neqp ego mearum litera rum tarditatê aut ualetudinis excufatioe, aut fummis occupationibus,nbsp;6Ó fi uere utruncß pofl'em obqcere,redimä. Neq^ enim ulla tarn grauis efle poteft cornbsp;poris infirmitas,quæ mihi Zieglerum, id eft no exiguam animæ meg portionê advnbsp;mattneq; ullæ funt tam magnae occupati5es,quæ rebus tuis præponderent.Sed deznbsp;os immortales teftor,unam mihi maxima huius moleftiæ caufam fuiffetabellariorSnbsp;raritatê,quorum præfertim fidei tuto literas poftem comittere:qui uel ifthuc no adznbsp;uenere,uel certe me infcio atcç infalutato hinc abiere. Quomodo enim pofte fieri punbsp;tas,ut tam non dicâ ingratus,fed inclemês atqs adeo mei oblitus fimfut pro pulchernbsp;rimo munere nunquâ tibi gratias dixiirem,quo necj optatius,neq; honeftius ad menbsp;aliud mitti potuit. Obledauit uero menbsp;nbsp;nbsp;in admirationê rapuit Meteoroicopium,

ÔC Metcorofcopij luculenta ilia lt;finyvlt;nS} feu enarratio,quam mihi fuperpondij uice nuncupaftûut prorfus muneri tuo uetus illud didum belle côueniat,plus eft mâtilTanbsp;quàm obfoniû* At tu mi Zieglere fuauifiîme,unus es omnium qui ingeniû fub ma*nbsp;nu àC manum habeas fub ingenio. Ita enim comode utrunq; utei utri obfequitur,utnbsp;natus effîdus9 à natura uideare ad utrancß facultatcm,agendi icilicet amp; fpedandi»nbsp;Quare quom magna de te animo antea concepiftem, nunc me plane quædam fcxs«enbsp;tenet, uel artificium exadiflîmi organi, uel fubtilitatê ÔC elegantiam dodiftîmaenbsp;tradirionis, uel tuam in amando promerendoq’ cura ac diligentiam cogiiantê.Nihilnbsp;eft itaeg in me quod non omne addidum obgratumq fit tibi: quod parcius pollicerinbsp;Iubet,ut me aliquâdo fentias rebus quàm uerbis paratiorê fuifte.Quod uero ad po-ftremas literas attinet, quibus de lucubrationibus tuis mentionê habes,ita me Diaznbsp;ment,ut mihi uidentur inftrudiftîmæ,qug iam in manus hominum prodeât ÔC pubnbsp;licum capeftannquodfi alicuius eft apud te ponderis iudiciumeum, quod profedonbsp;ab amantiflîmo tui animo proficifeitur, nulla mora eft quin album calculum addS,nbsp;amp; foluentibus bene precer*Cacterum no mediocritermepupugitpars tuarumliteznbsp;rarû, qua fubuereri uideris,ne à me ateg Vrfino ingratitudinis arguare.Et nue quiznbsp;dem de Vrfino taceo:ipfe enim uiderit,quid cogitetteerte fi Publianum illud meminbsp;nerit,agnofcet fe no dediire,fed accepilfe beneficiû,quom digno dederit. Qiiod ueznbsp;ro ad me attinet,miror unde tibi in mente uenerit,ut ad Cælium ifthæc fcriberes,honbsp;minem primo ingenuum,ôô qui fi no magnitudine fortunæ,magnitudine profedonbsp;animi,ne£g beneficia,nelt;g opera in amfcitia fœneretur. Sed heus tu amabo,uter nonbsp;ftrum ab altero plura maioratç accepit.Planè fi res ad calculum uocerur,eo tu maio/nbsp;ra amplioracg in me officia côtulüTe deprehêderisîquo rarioribus ftudfis ÔC amplionbsp;re literatura polies. V t forte poffit aliquis paulo argutior exiftimare, te quafi altcrumnbsp;Socratem a^«rilt;V'ilt;35,id eft ironia utiîôCdum tua,à qua longiftïme abes,ingratitudiznbsp;nem excufas,fuâalijs obijcere:quo dicendigenere fi te obledari intelligerê,nô pofznbsp;fern non erubefcere,quom fim mihi(ut ille ait) confeius Philemon.quôd fi quandonbsp;facilem tempeftiuâq? fortuna fe mihi obtulerit,dabo opcrâ,intendamq? omnes ncr..nbsp;uosjut hanc labêmihi ßne permoleftam extergâ.Cætera quæ ad me fcripfifti ÔC an/nbsp;notaui diligenter,06 in memoria: thefauro condidCnec pofliim mirari,cur pra:fentinbsp;præfens totâ feenam no aperueris, ut ex mutua capitum collatione certius confiliunbsp;capi potuiflet.Neftio enim quomodo hæc no fine fufpicione ab abfentibus tradannbsp;tur.Nam(ut Cicero inquit)Corycæi fubaufcultare omnia mihi uidentur. Atqui litenbsp;ras tuas principi meo reddidi,S^ comodilfimo quidem loco,id eft quom daret ille o/nbsp;peram ftudijs fecretioribus,abdicatis omnibus arbitns, eflxt^ fumma loquendi iranbsp;punitas

LIBER nil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$$

punkas.Ibi ex animo ca dixideuirtutibus,deingcnio,delitcratura,dc fccretioiibus difci'plinis,qua: de te, id eft de eruditiffîmo,ab amiciflïmo ueré prædicari debuerut*nbsp;quôd G quid citra tuarSlaudum faftigiû didum eft,no uoluntate fed facundiapeccanbsp;turn eft.Âtille turn literis mis, turnmea comemorationemirificeuifus eft amore acnbsp;defiderio tui accêdi ôC adutum Meteorofcopium de quo mcntionê feceram accerfînbsp;iufTinquod fæpe manu tradans miris laudibus comendauit,cui quæt;^ portio fpecunbsp;lationi inferuiret perquirens. Libellum etiS enarrationis fuggefliî que euoluit ixpbnbsp;usjfet^ ad ea ftudia(fi quâdo ociumfuppetet) anhelare fignincauic. mandauit etiamnbsp;mihi ut ad te fcriberê, ut ifthic Budæ hoc ipfum organû, id eft Meteorofcopium æznbsp;reum fibi procurares apud quempiâ induftrium artifice,in quo- fymmetria ad amuf/nbsp;fim refpondeat: amp;C deprecio ante omnia conuenias, de quo quom nos admonuerisnbsp;ftatim ad te dabit. Quod uero ad negocium tuum attinet,fumma totius oratiois hæcnbsp;fuit:ut fcifcitarer abs te, quæ tua mens foret. Nam ei qui aliunde penderet, manumnbsp;porrigercjin tanto præfertim fuorum numero,no modonouum,fed plané fuperuanbsp;cuum.EfTet enim hoc prorfusrem aliéna agere.Quôd fi te ac tuas fpes huic naui crcnbsp;dere ftatuifles, id quod falua comuni exiftimatione abs te procurandum effet, tumnbsp;elfe quod de te cogitef,uotis(^ refpondeat * Quare quicquid conftitueris, uel ad ipznbsp;fum principem,uel ad me,fidenter perfcribe.Nufquâ enim deero, quin tibi ac rebusnbsp;tuis ftudeam:öf, quantum eritinme,accuratiffime confulam.Illud tibi certe affirmanbsp;uerim, te à principe meo iam plurimû amari, tibii^ bene omnia optari.Tu qui pruznbsp;dentia,acmultarûrerum experientia præftas, reliqua confultiffime profpicies.Egonbsp;quoeûq; inclamaueris,prgfto adero*T u quidem literas principis cum meis accipies,nbsp;ftd fuccinde ac Laconice perferiptas,caetera ex his quas feribo ad te locupletius conbsp;gniturus.Mox quom de te ac ftudifs mathematicis rurfus uerba faceremjdem prinnbsp;ceps dodiffimi uiri atcß in illis grauioribus ffudijs exercitati literas oftendittquibusnbsp;ille fibi gratulatur rationê probationêq? nuperrime inueniffe, qua fine fuco à rcieznbsp;da omni fophiftica cótentione demôftrare poflît : datis duobus lineis in plano,quenbsp;in infinitum portendantur, quarum altera reda fît,altera no longo interuallo à prionbsp;re diffîta reda itidem,fed quæ tamê uergat inclinetq? ad altéra: earn temperiê ac monbsp;derationem feruari poffe,quamuis utrac]^ fine termino prouehatur,utnunquâ inui-cem colliment, nec pofterior priorem fecet, Quod fané mihi admirabile uideri in renbsp;Geometrica affirmaui.Tum princeps iuffït, ut quid tu de ea re arbitrareris, per lite?nbsp;ras exquirerê.Quâ ut facilius intelligas, binas lineas in calce huius paginæ fubijcia,nbsp;quales ille fibi effîngit.Tu rem diligêter penfa,et refchbe.Videor profedo apud Eunbsp;clidem nefeio quid hac de re legifle:qui mihi uidetur negate id fieri poife, quod doznbsp;dus ille uir pollicetur.Sed tu aliquid certius copertiusi^ fignifica.Opto mihi praeteznbsp;rca fîgnificari,quo loco fit miniftri tui ualetudo, que meo nomine falutabis. Siquidnbsp;eft amplius, quod tua aut tuorum fît, abdicatis fufpicionibus iftis omnibus, me c5-monefacito,Necgratius neciucûdius quicquâ mihi euenire poteft, quàm omnibusnbsp;in rebus tibi beneuolentiam meam teftari.Bene uale mi frater fuauiffïme,2lt; me amanbsp;mutuo.Quartodecimo Calendas Nouemb. X v 111. Agria»

E c libet,nec fî liberet,fatis licet per anguftiam temporis rcfponderc ad partes omnes tuarû literaru,quas ÔC gratiffimas ôô plenas fummi amoznbsp;Nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris accepi. Illud uere affîrmarim,te ac fumma ifta humanitate tua nihil

mihi eife iucundius.quom humanitate dico, non minus earn intelligo, quæ ad cultum animæ quàm animipertinet.Tuuero perfuafum habe,nbsp;me tûc rcbiïs tuis defuturum, quantû opera ÔC facultas mea fuppeditauit, quom meinbsp;e 4 mihi

5^

mi'ht memoria i'ntermorietur. Ad ingratitudinê,à qua no fortunæratiOjfed ßudium meum omnibus in rebus tibi placendi ÔC gratificSdi me abunde redimit,nihil refcn'znbsp;bojconfcientiamea contentus:cui tunc certo aliquo teftimonio fatisfacia, quom ponbsp;terOjUel quom tu me pofle exiftimabismam cætera quæ in te ipfo accufans me damnbsp;naSjta inuitus meminijUt uel fcrip ta nolim,uel certe é memoria ftatim aboleri. Quaenbsp;uero ad miniftri tui curationê pertinent, tantum abeft ut imputem tibi,ut lubes pro/nbsp;fitear hinc magnum mihi abs te nomen creuifletquod uoluntati tuæ aliqua parte, innbsp;tanta præfertim tuorû erga memeriforum area,fum obfecutus, feci quod tibi nonbsp;omnino ingratum exiflimaufilllud me male habet, Vrfinum plena operam non poznbsp;tuiffe tibi nauare,00 nunc quafi reliante morbi inclementia eum grauius uexarf. Renbsp;liqua qug adfcripturus fum,boni confulas uelim,quando ex animo tibi addidiffîmonbsp;proficifcunt.Poftridie eius diei quo princeps meus à couenturedi]t,de Belgrado etnbsp;finitimis locis,qugnuperrimeperluftrauit, loquens obiter mecum multauerba fecitnbsp;de rebus Ptolemaicis : atq; interim de teluculcnta mentio incidit, quom rogaret annbsp;literis refoonfum dedifles.ProfelTus fum me tuas literas accepilfe, fed quibus tatumnbsp;comonefaciebas,noftras tibi redditas fuiiTej amp; mox te ad ipfum principem uberiusnbsp;2lt; certius omnia perfcripturum.Id à me fadum. De Meteorofcopioligneo cretanbsp;fuperlito,non placet qttod fcribis. Nam ÔÔ fi ars in ijs multum poliere poteft,multonbsp;tarnen magis pollebit ars coniuncßa materiae: demum nolim te in fufpitionê uenire,nbsp;quad ad tuum quaeftu trahas,quæ aureis x 1111 • indicas,quom pleracj tua lint ma/nbsp;nu atcß indußria tratßanda-Quod de facerdotio etiam fcribis,non fatis probo.Nonnbsp;enim adeo felices fumus,ut maxima pars quod optimum efl uelit. Quare alia nobisnbsp;ratio ineunda, ut uoti copotes efiîciamun Veritus fum (fateor) ne fi ingenue,ut adnbsp;me fcrfpfißi,re aperuiirem,omnes cogita tus nofiros interrupiflem. Quare malui rênbsp;proferre ad fecunda c5fih'a,qùàm nos atßutum prodere. Ego quicquid hoc eß, ad tenbsp;mi Zieglere rurfus prouocoiquod ipfè flatueris,fumma cura perfecflurus. Nihil auznbsp;tem exiflimarim comodius ad hoc uotum noflrum féliciter obeudum, quàm ut tutenbsp;ipfe ad nos animi faite gratia, diebus proximis natalicijs recipias, quod 6Ó principinbsp;puto foregratiffîmûitu fpero coràm nos c5ßituturos,quod in rem potilTimû falunbsp;berrimû fore uideauNec te moueat uiarû difpendimBidui enim efl iter,homini etianbsp;lt;mpedito«Erimus autê unà quotquot dies ipfe uolueris.Interim fpecimê £lt; gufiû danbsp;bis ingenij coràm,de quo quom multa prgdicauerim,non dubito quin me in ea praenbsp;dicatione parcum fuilfe princeps fit arbitraturus ? Cuius etiâ itineris occafionê uelnbsp;hinc potes arriperc,quôd nuperrime princeps mihi iniunxicut ad te fcribam,des etnbsp;opera in emendis quibufdam uoluminibus, Ptolemæo fcilicetnouiflîmæ impreflîonbsp;nis Romanæ,quem etiâ curabis eleganter copaginari.Efi quidê alius apud nos, fednbsp;fœdilfi'mac omnino impreßionis. Itê fphæra,tam materiali conferipta, eiusnotacnbsp;quam tu ipfe optimâ iudicabis:Platone amp; Ludouico quodam Cælio Rodigino,qutnbsp;fupenore anno edidit librum Antiquarum lecflionû.Pecunias autê erogabit princi/nbsp;pis nomine Francifeus Caflilio aurifex ItaluSjad que perlcribit princeps,ut eas eniinbsp;merer ex tuo iudicio.Hæc igitur tecum iplè couehere poteris,fi ueniendum putauenbsp;ris*Erit enim aduentus tuus,tum fua indicatura, turn conueêla merce optatifsimus*nbsp;quod fi ueneris,nihil efl quod prgter te quicquâ requiram.fin forte uenire omiferis,nbsp;turn rogo te amabOjUt feorfum in pagina no pigeât anno tare, quç pars cuiqj parti tanbsp;bularum accomodetur,id efl quomodo piêlurationes illç orbis difcuneatæac diflinnbsp;ih artus redire,ac fuprà infra prorfum SC retrorfum inter le coagmêtari,Slt;C in ornbsp;dinem redigi polsintîcertas notas amp; fymbola,uerba etiâ adfchbens id indicantia.u£nbsp;puta, tabulamitaliæ iHa præcedit, ilia fubfequitur: ea fuprà alFigenda efl, ilia infranbsp;fubljciêda,at(^ ilia deinceps. Vel,quo tu es ingenij acumine Slt;dexteritate,eum monbsp;rem ordinê fequeris,qui rem planam ôd perfpicuâ maxime faxit:ut tu ipfe coràmnbsp;aliquando præmonflrabas Jn pagella autem,non in Ptolemæo earn rationem exaranbsp;ri cupio:ut fit priuatim principi amp; mihi tua opera rudimentum,nci autem omnibusnbsp;promifcuum,qui nullam tibi efsent gratiâ habituri.IIIud etiâ abs te uir omnium hu/nbsp;manilsime expeto,ut de gradibus ad Ptolemaica pertinêtibus non nihil ad me pergt;nbsp;feribafi

LIBER nil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57

fcribas,quot fcilicetpafluS mib'a coinpledatur, tam per cardinêquam per limitem, id eft tam per latitudinê quam per longitudinem, 06 qua ratione excreftant aut miznbsp;ùuantur.Vide itacç mi frater fuauiflïme, quato cÓmodius Sgt;6 facilius res tibi cefluranbsp;fit,fi ad nos ueneris.Excufleris enim tibi prope' omnê hacmoleftia,qua nuc tam imnbsp;pudêter te uexare no defino ? Ad qcf fcilicet tua me ftngularis bonitas Ô6 mea fumznbsp;mafiducia,quâintepofui,inuitat,utagnofcasmeanimo efleingenuo,Ô6 quom mulnbsp;turn tibi debeam,plurimüetiam uelle debere.Significare etia ne pigeat obfecro,qugnbsp;fit linea: Diagoniae ad ambeuntes lineas proportio. V~/\ De lineis autê de qüibusnbsp;fuperioribus literisad te fcripfi j memineris rogo \/ ütraqi retfta efle, neutramnbsp;curuam,fed ea ratione,ut altera in altera earum uergat,06 utracß in infinitS porten-datur,nec tamê unqua colliment.QuOd uero te ad nos tot uerbis inuitem, facit meznbsp;us fummus erga te amor, Ô6 ut ad rem tua peragendam cofiltj fumma aliquando colnbsp;ligi poflit.Velim tarnen abs te,fi non ueneris, cómodoifi ueneris,iecuritati tuae imznbsp;primis confu]i.BeneuaIe,acte tibiae nobis incolumcm ferua, Ô6memutuoama,o-dauo calend.Decembres ja, d, xviii» Agria.

CÆ.L1VS CAL. lACOBO ZIEGLERO S.

T fi quantS tu per te ingenio polleas, Ô6 quanta habeas in letftione ue-terum autorum S6 exercitationê Ô6 memoriam non ignoremtmagis ta Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mê ut tibi obfequar, cui negare quiequa nee poflum nee debeo,quam

ut operæprecium facia, apud Plinium Ô6 Vitruuiû,duos fcilicet in Roz manis literis conditores optimates,06 in quibus multis locis no plus dinbsp;rciplinaî,qüàm caliginis deprehendas, annotaui,06 quafi prætento digito indicaui,nbsp;quæ uel ad comentarios tuos pertinere, uel legend moram facerepofle exiftimaui.nbsp;Tu mihi amp; ftudiofîsjhanc quoq? obiter(qug tua humanitas eft)operam dabis.Nonnbsp;cnim dubito quin ea futura fint illuftria,ad quæ tulucçrnâinuexeris. Eafuntînbsp;ApudPlmiuminre Aftronomica ex antiqua ratione Iibró2.cap.i5,i6,i7

De ratione utnbrarura

De dioptris Ô6 uafis horofcopis,86

De terræ dimenfione.

De harmonica mundi ratione

De terrarum parallelis Ratio aftronomica de uita hominisnbsp;De mutatione umbrarumnbsp;Aftronomica quædamnbsp;Delimiratione agrorumnbsp;De obelifco pro gnomone in camponbsp;De epiftilqs Dianæ Ephefiac

Apud Vitruuiumdegnomonequidicitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lib.i.cap.«

De columnarum Ô6 capitulorum fymmetria lib.j.cap,?

Partes capituli Corinthtj eiuscj iymmetria lib.4.cap.i.z

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap.?

cap.tf lib.5,cap.2t?.4.5t(S,8nbsp;Iib.lt;y.cap.inbsp;lib.s.cap.ff.7nbsp;lib.p.cap.jnbsp;cap.4nbsp;cap.8.9

prop ter machinas trattorias, catapultas, ba? ffleilis eft. Anud Macrobium multa quidem

EPIST OLARVJH

CÆLIVS CAL. NICOLAO LEONICENO S.

R A M Bude quom flos è campo ad me allatus efi:, à rei herbanæ fludi'o fo^erubui uetus nomê ignorare, quare abs te ïd petendû duxûeius fpcnbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cies hæc eft: longus ferme' femipedê fuftis,ramis etiS. produdlis diftin/

(îlus,folio triplicigeniculatus oblongotex bis medium procerius.Flos ipfehyacinthinusplane, nifi pallor quidam uim coloris extenuaret:fonbsp;lijs quinçp per uices caliculis totidê abfolutus.Haec ita diftindla funt ut folia à pe/nbsp;de promineantjôC afcendcntia recedant, Sgt;C fummo in faftigio leniter uireant.at callnbsp;culi ab ore interiori fufpenfi funt, exterius paulo eminentiores, non tarnen arquantnbsp;folia. Eorum forma comode cornucopiae poteris coparare. Nam à fummo hiant,ôinbsp;paulatim defcendunt in turbiné, qui etiam extremo in cake interius recuruatur. Atnbsp;flore in medio fubuiridis alias quafi truncus granis obfitus, feu mauis femina appelnbsp;lare, exurgit,cuius uertex in tenues admodum lacinias fectus agnofcitur.hgc forma»nbsp;Vulgi fimplicitas archangelica nuncupat,SÓ inter lilia cenfet.Tu nomen fcrutare,e/nbsp;go praeterjocuIos quem confulerem non habui. Bene uale/

CÆLIVS CAL. REVERENDO AGAPITO Generali Canonicorum regularium» s.

I quis probauerit mihi fe accepüTe iniuriam à procuratoribus meis,da snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bo operanijUt per eos gefta refeindantur, SC méritas pœnas luant.Sin

ius ecclefiæmeae tutati fuerint,neq^ praeiudiciuafFerripermiferint,per eos gefta approbabo.Quod fi quis eos iniufte fueritperfecutus,iufte defendam.Vanbsp;le pater optime, ÔC me ama tuiamantiflîmwm»

Cffi-Liys CAL, AD QVENDAM

A C E R D O s multæ exiftimationis, ÔÔ in facris literis modo bene erudi tuSjCû præclaro uiro amico meo uerba faciebat. Quorn«^ forte amicusnbsp;s meus literas Græcas Latino homini commodilfimas diceret ad omnianbsp;ftudia excolêda,alter ille fibi aliter longe uideri refpôdit ? Etquidé illasnbsp;putare fe dixit ad fabularum notioné atq? id genus nugamêta plurimunbsp;prodeffeîfed quid in facris literis emolumenti affèrre poffent fe non uidere» Myfteznbsp;ria enim ilia religionis noftrae cum Græcorû difeiplina nihil habere comune ? Tumnbsp;ilIe paulo iritatior, Si nobis, inquit, optime uir, deorum largitate datum effet animinbsp;fenfa abft^ ofRcio uocis aperire,poiret^ fefe diuinus ille animi captus alteriusingcnbsp;nio repræfentare, plus fidei tua haberet oratio. Sed quando neq? nosnbsp;minifterioq? linguæ ad hauriendas difeiplinas utimur,crede Hieronymo, fi mihi panbsp;rum lubet credereîqui totiens Græcorum teftimonio utitur. Credeipfis facris lite-risjin quibus totiens inexplicabiles fenfus inuenias,quos fine Græcis literis non fanbsp;eile cxplices, tot ignorata uerba, quæ forte melius perciperetis, fi quando Graccoznbsp;rum ftudia attigiifetis. Nam ut de multis paucaeligam,quid myfticum rßi no/nbsp;menf'quo unéîum regia confuetudine intelligimus: quod ignari quidam facerdotesnbsp;hisliteris notant, XP s,nefcientes^.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;literas effe Græcormficut i h s, quonian»

à Græcis lÿo-is, id eft lefus dicitur. Quo uero alio nomine fpiritû fanéfS quàm Græ conbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncupant^r’quafi aduocatû dixeris. Ô6 quia penultima apud Graecos

jreftjproindeproducftalatinisproferri debet.Sic gratiâ.Sic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bo.*

namgratiam.Sic apparitionem.Sic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonumnuntium.Sic '/-«A

ftsf, id eft cantiones.Sic cwLc^wks, id eft recinétias.Sic Tif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feniores.Sic ùSî

o-nsTTTss, ideftfpeculatores.Sic ànpAaamp;w adfeclasminiftros.Sic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miniftros»

Sicloannisreuelationem à^çx^Av^'F- Sic Hieremiæ laméntationes è^kvTss. Siclibri Regumfupplementiï 7^«Alt;/7n!(zRvö(/, SiçHebræorûumbraculanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic ex

Aegypto decelTum Siclibrumquouoluminaquiruçcontinentur, 'sr'jv7alt;rlt;d/

Sic fextum dié nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præparationê,qua in diem fabbatu,quo

religiofiflime ab omni opere Judæi abftinebant, ijeceflaria omnia apparabant. Sic ÀiTcwaxS

liber nil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59

AjTovautj fnpplicationes^Sicterragrammaton, id eft quadnliterum inter dei cogno menta adnumerauere, quod eins nomen apud omnes gentes quatuor literis figne/nbsp;tur.Sic fandi fpiritus celebritatênbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft quinquagefima,quod à pafchagt;

te ad illam dies quinquaginta interfint Haud fane aliter dei film patri confubftantia lem o/xosinot/, quo nomine Ariani ignaros £v parum cautos illudebâf,quom percun-(ftarent, ng an Chriftu adorandu putarêttquafi uero Chriftusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non

eftet.Siclauacrum regenerationis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafi quom quifpia deuouetur

net dicitur,quód ab eo ita fit abftinendum,ficut ab his quae Dis funt dicata,quae dicuntur.Sicadiurationes ««r/x»?. glt;c»

DIALOGVS. CÆLIVS CALCAGNI nusjBonauentura Piftophilus.

T A eft Piftophile mi,nullum tarn magnum malum eft,cui aliquid boni adiundum no fit,quod ego fané experior. Depulfus enim patria timonbsp;I re peftilentiae, SÓ in hos rufticos recefliis adduc?lus, uita mihi acerbantnbsp;exiftimarê, nifi meum hdt quafi exiliu pauds libellis SC uberiore ocionbsp;folarer^Nec enim non intelligOjquam duld amicoru confuetudine ca/nbsp;ream:quatas mihi gymnafij 00 bibliothecae quanuper accuratiffime inftruxijamœznbsp;nitates fubtraxerit importuna hacc teporum inclementia.Sentio quanto laborê deftnbsp;derio college noftri,quom folitas comentationes intermilTas requiram,quibusnonnbsp;minus deorû fanditas quam hominum pietas afterebatur^Sed haec omnia incomoznbsp;da ftudiorum frudu ÔC libertatefolitudinis copeniamus.Quantum enim urbanis 86nbsp;forenftbus adionibus detradu eft^tantundem lediois affiduitari Muiarum comznbsp;mercio adiecimus. P i s t o p h . Hoc eft mi Cæli quod modo tibi ex animo gratulanbsp;bar.Nam quom tibi carendu fit patriajquom neceftitas quaeda,quam tibi falutis tu/nbsp;endæ gratia 06 fponte 06 prüden ter induxifti,multa cômoda,multaf(5 dignitatis tugnbsp;perfundioes ademerit: nihil eft tame quod doleas, quom eas tibi uoluptates no monbsp;do relidas intelligâ,fed audas etiâ,ad quas te natura formauit,ad quas memini tatonbsp;te aliquando animi impetu impelli cofueuilTejUt caeteras omnes uitg adiones auocanbsp;mêta foleres appellate: atep illud coftanter aftereres, aut nufqua in humana uita feltnbsp;citatc,aut in fola ftudioru meditatioe efle pofita, Ob id tâtû abeft ut incomodinbsp;te adqife putê in hac folitudine,utte nuncmulto feliciorê pute putarê antea.Quonbsp;exêplo admonitus facile polfum indicate $ procul ego à felicitate abfim, cuinullanbsp;temporu uicilfitudo manumifttone pollicet. Nâ amp; fi fumma feculi félicitas arriferit,nbsp;nulli minus mihi ea perfruendûsft.Ludant alijjiocentjdelicias agât, mihi tame innbsp;eadë fpecula permanendû eft. Obrutus plane mole negotiorûjUinduftç ad eandê canbsp;thenamjqug aurea aereaue fit nihil moroncerte cathenä iure dixerim.Äd hanc itatjnbsp;alligatuSjtotos diesjaddo etiâ nodes perfaepe peruigil lego aut fcribo literas,fed laznbsp;boriofas ÔC illiteratiflîmas.quid quom alijs praefcribo, quid fcribant:quid quom ex/nbsp;pungo,interlino,immuto qugalij fcripferunttqug pleruncj maioremihilabore connbsp;ftant,quam fi meo mihi chirographo forent perfcripta.Quid quom uno quafi agminbsp;ne tabellarij toto propè orbe couolât, fafcefi^ folidos literarû notis inferiptos, quasnbsp;ab Aegyptioru cofuetudine hieroglyphica nuncupari arbitror, côuehunt.Iis enim,nbsp;ut nofti, principes arcana inter fe tegût ÔC produnt.Eas itaeç notas quàm operofumnbsp;fit enarrare, quanta ingenij ÔC oculorû attentione explicandæ fint: tu qui olim internbsp;hofee cancellos uerlâbare tam côpertum habes, ut non multu mihi laborandum fit,nbsp;quo meos labores intelligas.Qui quommagni ea parte fint,exiles tarnen cenlèri ponbsp;terunt,fî caeteris conferantur. aures puta ciuibus præbere.aliorum nota, aliorûinaznbsp;nilTimas nugas incredibili patientia tolerare.Poftulationes,defenfiones,inclamatiônbsp;nés adeuntiS deuorare. De publicis priuatisq; rebus ad principem referre, multa irtnbsp;difquifitionê uocare.Triumuiralia refponfa expedare. Supplicibus libellis fubfcri-bere: Amicos demererùmodo liceat.quod fi non liceat,illis perfuadercjnon mihi uOnbsp;ïuntatem, fed aut fortuna ipfis,aut facultatê mihi defuiflè. omnibus deniq; omninonbsp;fatisfacere multo profedo dlfficilius eft,quàm ut pute à me prseftari pofle.No negànbsp;uerim

6o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

ucrim tarnen id mihi cffc in uoto præcipuû.Et hgc quidem lætis rebus fuo quafi gra dii procedunt. At ß quando reflauerit fortuna^fi ratio têporum obfiiteritjCeu nuncnbsp;plus expcrimur quam uelimusjhaec omnia obcunda funt munia, fed maiore opera,nbsp;quo enim publicæ res arótiores funt,eo ciuitas frequentius principis optât prgfidia.nbsp;Nam qui anima reipublicg principem dixere,prudenter uidêtur animaduertiire,abnbsp;co in omnia ciuitatis membra uigorem fpiritumc^ uitalem pcrfiindi.Accrcfcit igiturnbsp;laborjintenduntur erumng»Primo enim nihil fine periculo cófici potefth'ngenuacßnbsp;ilia frons qua folemus accipereaccedentesjuix poteft exporrigi. Turn ego quafi conbsp;chlea nunquâ à tefta, id eft à latere principis, auelli poifum.Et collegae mei uiri cia/nbsp;ri(rimi,qui mihi fuppartiario interdumlabore adeffe folent,tum prorfus abdudli acnbsp;diftratfti temporû coditione, nihil opis affèrunt. Eorum itaqj auxilio deftitutus no/nbsp;nunquâ mecum ipfe fubdubitare foleo, quomodo tanto oneri par elfe poflîm: alio-'nbsp;qui quàm fim imbecilli corpore,quàm incerta ualetudine, meo perfæpe periculo dinbsp;dici. Addequod omnes q qui funt nobis à comentarqs, quales Graeci

’A.xs uocitâtinos fcribas,authbrarios,autnouo uerbo amanuêfes dicerepoilumus. Nam peruulgatâ illam Cancellariorumuocemnôlibentcradeo ufurpare (oleotuelnbsp;quod à latinitate abhorreat,uel quod no omnes eodem rituintcrpretantur.Nam Sinbsp;inurbe 06 aliquot in prouincqs Cancellarius fummi magiftratus nomenclatura eft.nbsp;Nos noftros fubfidiarios S6 quafi optiones hoc nomine honeftamus . Hos omnesnbsp;înquam princeps quod paru turbæ confîdit,hac tempeftate ablegaros uoluit,prêternbsp;huncadolefcentêjcuius tta ingenio opera q; oble(ftor,utquomhac in ætate magnosnbsp;profeeftus agnofeâ, maiores tamêampliorescp fperêin pofterû. c Æ l i v s.Etquisnbsp;eft ta abfurdo iudicio, qui lacobi Azaioli amœnitates nô amet c'cui omnia féliciternbsp;Mufg indulièrût:feu uorfam feu prorfam orationê tentet: feu in Etruftis fe numerisnbsp;exerceat/eu tranfmarinas ueneres accerfat in Latium.Quare nihil mirum eft te manbsp;gnum ingeniorûfpelt;ftatorem,hunc tibi ex omnibus delegiftè,in cuius diligentia aCnbsp;ßde calamus tuns longa opera delaflatus coquiefcat. Sed huius utrtutem puto olimnbsp;tam illuftrcm fore,ut fuo iplendore contenais alienis laudibus non egeat-Quod uc/nbsp;ro ad iortunas tuas attineqego teuir optime in fummislicetlaboribus conftitutumnbsp;fortunatifîîmû efte arbitrer. Et fi ex benefadis cuiufquä genfum metiri oportet, egonbsp;te Dis immortalibus gratilftmum puto»

CÆLIVS CAL. VINCEKTIO CAPRILI S.

E S CI O utrum mihi magis dolendü an gratulandum cenfea,quód pe/ llilente patria Ô6 prope in hoc exilium coniedus in aduerfam ualetudinbsp;Nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem inciderimîquæ ita uim naturae confternauif,ut iam multos dies Iv

beratus à febre,nondum plane' uires colligam, necme ad priftinas fun diones fatis confirmatü intelligam î potior tarnen gratulandi ratio eft. Nam ea ipfanbsp;adeo infenfa ualetudo tarne fummæ uoluptatis mihi occafionê attulir,qua nulla autnbsp;gratior aut optatior afferri potuiflet,quom te uirûtantæledionis,rantæ literaturar,nbsp;ueterem etia amicum nö folum agnouerim,fed fuauiflimo etia tuo alFatu perfrui po/nbsp;tuerim,quom de fimplicibus medicamentis plerift^recentiorum ignotis difterueri/nbsp;mus, A quorûhærefi te alienum ad bonarû literarum profeflbresdefecifle, fummanbsp;cumiucunditatecognoui. Sed illud priuatim admeattinet, quôdquomdemorofanbsp;aluo uerba faceremus,qui cû mihi perpétua luda eft:tu, quæ tua humanitas eft,uo/nbsp;lens propria animiindudione prouinciâ fufeepifti condendi comentariolum : quonbsp;mihi proponeres,quæ ad earn leniêdam emolliendamc^ omni ui abdicata, tibi uide/nbsp;rentur.Quae omnia à me licet propere' ac tumultuario perleda,tantum tarnen pon/nbsp;deris acgrauitatis uidenturretinere,ut nullam inueniâ orationem, qua tibi pro tannbsp;10 beneficiogratias pares agam. Nam fi omnibus in rebus nosgratos eftèconfentanbsp;neum eft,quanto ei magis qui tuendæ confèruandçq? falutis certârationê propofucnbsp;rirequot;Legam exadius ac maturius alias qug ad me fcripfifti,tibiq? cômodius nitar gr»nbsp;tias agere. nunc id fuit propofitum, me tibi fignificare, breuc fed perquàm locuple/nbsp;tem comentariûiftumaccepiflèfQuiprofedo fuit mihi periucundus,ô6incredibiftnbsp;obledatio

L I B E R V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6l

obleclationc afFecit»Benc uale ui'r dodifRmCjamp;r Cæltum tibi addidiffîtnüm ama.

CÆLIVS CAL. HERCVLI BENTIVOLO S.

V B nomine Aftartes Sidontj Venerem colSr, magno errore illortt qui Aftartem in Areten,id eft Venerêin Virtutê,comutarunt, Huius uimnbsp;S atcç poteftatê iècum admiratur Plautina Periftrata, utpote cui omniunbsp;bonorum óó malorff difpenfatio debeatur. In eo uero eius numen elTenbsp;admirabileproclamatjquódquos enecat,id eftquibus amoris incentiznbsp;uum adimitïhi uiuunt amp; fapiunt. quos autê properat alere ôi erigere, id eft quos adnbsp;amandum prouocat, quibusq; amoris faces inijcit, hi confeftim pereunt, atlt;ç malenbsp;fapiunt miferiîamore fcilicet ijs uitæ tranquiUitatem iudiciumcj fubducente.atcç adnbsp;hune modulumcaeteraquae eolocoafFeruntur, meaquidemfententia,funtenarznbsp;randa. Bene uale*

SWCAELII CALCAGNINI EPISTO^^

L A R V M LIBER V.

CÆLIVS CAL. ALPHONSO TROTTO S*

ECTissiJMVAi aiparagorû munus,quod nuper ad me dedifti Alphonfe uir magnifiée,occafi'onê obtulit uiris bcnbsp;ne do(ftis,qui mecum forte erant in meniamonnulla coinnbsp;mentandi fuper afparagisîquæ tufs auribus non omninonbsp;l,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indigna iudicaui, Erat eorum pleriq; in ea fententia, non

fuifl'e altiles afparagos antiquitati.Id quod Hermolaus c5 fianter affirmât. Nâ ÔC Plinius inquit, afparagus totus innbsp;fpina eft. Et hûc quidê corrudæ nomineappellatû. Quinnbsp;. ôdorminon ÔC myacanthon nome habuifle a fpina fcilicetnbsp;appellatione inditajficut etiâ afparagum no aliunde quàni ab afperitateuocabulumnbsp;accepiife. At ego qui natura conftantem ôô acternam necç unquam efFœtam in fuisnbsp;operibus fum arbitratus,ciusq.’ pertuncciôes immutabiles fuifle cenfeo,mites feu tunbsp;altiles feu mauis fatiuos appellare, antiquitati fuilfe afparagos iudico. Huius meaenbsp;fententiæ prompta eft ratio, quôd locis incultis atqj agreftibus uideam cultiftîmosnbsp;plane'urbanos prouenire. quorum miram frequentiam annotaui,quom Pannoznbsp;niam amp; extremû Germaniæ tradum,partem^ illam omnê quam alluit Viftula perznbsp;uagarerfica ut inihi facile perfuadeatur,naturâmagis quàm artem manfuefeere afpanbsp;ragos uitâ docuiff'e.Sed ôé oculis, qui præfentilTimus eft fenfus,alia accedunt arguznbsp;menta Siquidem Plintj uerba funt,tritam afparagi radicem in uino albo potam cahnbsp;culospellere.Sed fylueftrem, ideft corrudam, ad omnia efle effîcaciorê.Quid quodnbsp;idem nominatim afparagû in fatiuum ÔC fylueftrem fecernitC Et quidem fatiuo pro/nbsp;prie afparagi nomen conuenire autumat. Vnde faeftû puto,ut hæc ipfa appellatio innbsp;uniuerfitatê abierit herbarum tum primû germinantium : quarû primos SÓ tenellosnbsp;adhuc fœtus afparagos promifeuedixerût. Agrefti autê ôf incôdito,nunc corrudæ,nbsp;nuncmyacanthi,nunc ormini,ut ditftum eft,nomen dédit:ÔCfi pro ormino falfo Plinbsp;niani codices horniinion,quæ frumenti ijjecies eft,fcriptn habeant.Qua in uoce uûnbsp;deo IuliumPollucê à Plinio indiuerfum abire.Is enim fylueftrem «axrce^ctyiJlct, fatiznbsp;uum autênbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellari teftatus eft.fed ÔC corrudæ nomine animaduerto no mo

do ab antiquis agreftem afparagû dignatum efletuerû ôf ipfum feminarium hoc no men habuifle,ficut cepinam bulbinâ ÔC id genus alia.In hoc autê altero genere fonbsp;lia capillamêtimodo gracilia fuilfe confiât.quod eorû errorem manifefto deprehennbsp;dit,qui lupulum cû afparago confuderunt. quom lupulum cui reptittj cognomen fenbsp;cerunf.bryoniæ foltjs,fedpaulo afperiufculis à natura præditu agnolcamus.Omnvnbsp;no rem feram apud Romanos afparagûfuiffe, ÔC tarde in mêfatn ueniflê, feriptoresnbsp;f prodidc

Ê P 1 s T o L A R V M

prodidcruntteo argumento perfiiafi,quôd poftrcmo uolumi'ne Catö de hoc prarcc^ ptutn reliquent:apud qucm tarnen nó aliter quàm femme feritutjad lineagrants bi'nbsp;nis ternisûe paxillo demiflîs,quom poftea feri inuentum fit fpongrjs (fic craffioresnbsp;-coalitasq? inter fe appellant radices)lîngulorû pedum interuallo diftindiis.In harunnbsp;dtnetis feliciiïîme nafei idem Cato tradidit. Eft enim harundini afparago naturaenbsp;magna cognatio,quamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Græcidixere,adhoc etiSouillofimomultagra

tia eft. Hic enim ex omnibus non finit eum herbafeere. Ego certos habeo autores, qui cornibus arietû tufis atcç defoflîs prouenire contendant.quod ÔCfi prodigiofuinnbsp;putem,ne dum fupra fidê:ut tamê proditum eft,ita prodendû putaui. Plutarchus ianbsp;libello De præceptis nuptialibus hanc afparagoniâ uidetur Bœotû uocabulo appelnbsp;Jafre:quam nouis nuptis præferrifolitamemorauit,puero hancpræcinente cantilc'nbsp;nam:Malum perdidi,bonum inueni.Solum Rauennatû huic imprimis accomoda*nbsp;tum legimuSj ex quo ÔC fpinâ Rauennatem ad famâ peruenifle confiât. In Germa/nbsp;nia fuperiore præftantes adeo amp; torofi celebrâtur,tertq cuiufdâ generis incultiorisnbsp;afparago, corrudamitioriSjUtTiberq imperatoris iocooccafionêattulerint.’InGernbsp;mania nobilem herba nafei, fimilem magis aijîaragoquàm afparagum.Hinc ÔC Au/nbsp;gufto didû illud arrifit ad oftendendam rei geftæ celeritatê, Citius quàm coquanturnbsp;afparagi.quod uticç de fatiuo intelligendum iudicamus.Videtur aût Auguftus Graenbsp;cos imitatus,qui pcculiariterquod illealparagis dédit, apuæ pifciculo thbuunt.Sednbsp;amp; medicis afparagi in magno fuerunt ambitu.Vrinâ enim cient ôé renes expurgâf,nbsp;Ted ui fua ueficâ exulcerant. Adde quod afparago trito cû oleoperfufos negant pun/nbsp;-gi ab apibus.Eius decotftS adeo canibus infenfum putant,ut depereant angina. Sednbsp;decodum idem ad heminâ hauftum mirum eft quàm nauiter uenerê concitet.Il/nbsp;lud poftremo non prætermittâ,afparagum à pronepotibus Thefei qui loxides uocanbsp;ti funt,non minus in honore habitu quàm Zenoni capparin. Apud quos etiâ fpinânbsp;afparagi amp; ftœbes cremate coftans religio fuittquôd fcilicet Sinis Pityocampte fîlianbsp;tuto poft patris obitS in ijs delituiifet, quom earn forte Thefeus perfequeretur.HaeCnbsp;eorû fermé fumma eft,quæ fuper menfa uiri eruditi attulerunt:quorQ te participentnbsp;effe uolufut tuum magis munus nobis ufui palato iuxtà dC ingenio fuiftè intellige'nbsp;res, quàm utliberalitati tuæ hoftimentum reponerem . Qui enim hoc fieri poteftî*nbsp;quom ego tantû calamo Ôf quidem fterili in papyro fera afparagû î tu uero fiftuca ôCnbsp;fubado quidêin folo ac reftibili,nec uni tilSi, fed amicis tam luculentos alas S)C pro/nbsp;pagesafparagos.Vale. iiii.Calendasquintiles m. d. xxv. Ferrariagt;

CÆLIVS CAL. lOANI MANARDO S.

ON tuquidemouuminurceo,uiroptimeôf rerûnaturaecofultiftîme* ut feribis, fubtexifti SC aggefto cinere confirmafti, uerû fepiac atramennbsp;Nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum(quod aiunt)ofFudifti 06 tenebris obfcuritatê iniecifti. Nunc enim

demum quid lonchitis non fît, intelligo. Nam quæ tu de gariophyllo ariolaris,penè mihi orationis fuauitate 26 argumentorû praefiigijs per^nbsp;fuaferasrfed ea mox ad Lydium lapidem,id eft ueritatis coticulam,ueterunq5 enarranbsp;tionem admouendo nulla effe inuenio. Ne'c enim quæ de lonchitide tradit Diofeo/nbsp;rides,gariophyllo conueniunt,fî quis diligenter arbitret.Etprimû tantû abeft utganbsp;riophynifoliafîmiliafîntjUel certelatiora folijsporri, quodipfeplatycarpon, id eftnbsp;lati feminis appellat, ut multo minora anguftiorac^ deprehêdâtur. Adde quôd neqjnbsp;rubentia funt, fed plane' uiridia. In caule autem pinsit CO'S«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tv'

id eft, flores pileolis fîmilesxforma uero co micis perfonis hiantibus,nigros quidem, fed album quiddâ ex fe proferentes ab hianbsp;tu fecundum inferius labrum, ceu ligulam.quod omne fpecimen gariophyllo deelTenbsp;oculorum teftimonio copertum habemus.Nam ut pileola habere contendas, 26 ni/nbsp;gro colore purpureum ferrugineumq; indicari concéda: quis tamê comicarum per/nbsp;fonarum hiatus,quis ad labrum inferius ligulam in eo annotauitç' Quis præterea innbsp;procarpijs, feu tu magis pericarpijs tuearis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«potaj/ Aôy;^?lt; elfe dixerit.

L I B E R V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6?

Nam quod tu in ganophyllo feme appellas, hoc ego no trigonS neq; tnquetru, fed plané ad imagine pyramidis in mucronê afliirgens dixerim. Sed netj dauci (fic pa/nbsp;ftinacâ fylucftrêuocat) radicê quæ craffa SC oblonga eft, habetgariophyllóuieqp finbsp;habeat,ad ciendam un'nâ in uino miftam ui poliere,uel fando traditum uel ufu comnbsp;pertumemini.quod fi tu tarnen medicorû docftifli'me aiïerueris, tibi facile ceirerim»nbsp;Quod ad cætera pertinet quæ oculos autores habent, patere obfecro, qua es animinbsp;aequitate,me plus oculis meis,quam tuæ orationi fidem habere. Vale.

CÆLIVS CAL. ANDREÆ MINOTTO S.

T fi nihil mihi tua poftet effe confuetudine iucundius propter fumma ingentj tui amœnitatê: tarnen quoniä hanc mihi uoluntatê adimût fre/nbsp;E quêtes tuæ occupatioes,hâc moleftiâ æquiore animopofthac perferâ,nbsp;quom intelligâ ex tuis literis tui apud te Cçlfj memoria eflTe fuperftitê:nbsp;tantum«^ abelTcjUt ulla obliuionis iniuria labefacftetunut ipfa dies,qugnbsp;alioqui ex amicorû animis femper aliquid atterit, te tarnen excitet ad me uehemen-tius amandum:fentiendumlt;^ de mc,quantü neep ipfe fi fuerim impenfe ambitiofus,nbsp;optare aufim.Quætes non minus mihi morofa eft:qui fciâ me tuæ ifti opinioni nonnbsp;elfe parem î quàm grata, quom te fentiam hac in re amorê non indicium habere innbsp;Confilio.Di faxint ut hæc falfa licet confieftade me æftimatio apud te fit diuturna.nbsp;Nam quo tu honeftiorecalculo me duxeris exornandum uel immerentem,hoc egonbsp;infigniorê audioremcp tuam erga me beneuolentiS iudicabo. Quod petis à me exnbsp;nono epiftolarum ad Âtticum,dicâ breui quod fentio:Lanuuinû prætoriû quod Fanbsp;meæ fuerat,fub difficultate pecuniæ fibi Cicero oprabaceam rem,quom no effet ipnbsp;’ fe idoneus,per amicos ÔC neceffarios procurabar. Non ei uenerat in mente, ut feri/nbsp;bit Ätticus,nifi obiter ôô inter fcribendum.Quare alias fe feripturû pol!icetur,quo^nbsp;turn annfl ageret ea ftrudura : quam ego cementitiâ fuiffe opinor : quam ultra cen/nbsp;tefimS annu perdurare non poffe, ÔC ex eius æftimatione pro annorû fupputationenbsp;portionêdetrahi folere prodidit Vitruuius. Quin amp; fe in folo quæfiturû amplitudi-nem : quod non modo Romæ propter arearum anguftias, fed Ô6 in prædio urbanonbsp;folere obferuare teftatur. Solum ante appellat, in quo more architedlonico ædifierjnbsp;ichnographia defcripta fuit.Illud quoep addit,fe uidiffe deliciatum digamma.Quamnbsp;ego dietâ fuiffe aliquando fulpicatus fumjad gamma geminati fpeciê: ficut ôc figmanbsp;8C zeta accepimus mebris quibufdam ædificiorum ÔC effigie ÔC nomêdediffe.quodnbsp;deliciatû uocat,à delicia trabe, quam ita diéîâ obferuauimus, quod per earn imbresnbsp;deliquentur,ex quo etiâ deliciares tegulas antiquitas appellauit. Nunc puto non dinbsp;gamma fednbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legendum elle, fie Græci formulam uqcant ex triquetris ÔC

quadratis côftantê.Poteft ÔC Deliaeû pro deliciato defendi,quôd Aeginetç ÔC Corin tht) SC Deliaci in ftruéluris effent plus nimio ambitiofi .Malui aSt hæc ad te raptimnbsp;8C illaborata fcribere,quàm in diê diffîndereme quod in numero Platonis contigit,nbsp;dum multa meditor, SC unum in corpus congero,annus abeat: 6C quod primo pro/nbsp;pter immodicâ diligentiam extraélum eft,id mox per fummâ negligêtiam elabatur.nbsp;Vale.Xiiii.Calend.decemb. jM. b. XXv. Ferraria,

CÆLIVS CAL. ALEXANDRO PANINO S.

M O terniPanine, turnahfs multis decaufis,tum ea imprimisquod te uideo ita in ftudtjs diligenté,ita affiduum,ut omne tempus putes depenbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rire, quod literis non impendatur.affecutus es hacaffiduitate,utnô mi

nus proû quàm uorfa oratiôe inter fodales ac tui ordinis homines Ion ge prgcellas.nihil itaep poteft mihi optatius euenire,quàm tuos profetftus quacuntpnbsp;poffum ratione adiuuare.Tenes autê optime, me non eum effe,qui tantum mihi trinbsp;buam,ut alios docere poffe confidaîmetp perfæpe Pythagoricum illud ufurpare foznbsp;1ère:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à;vicè ,ôuizû)vâlt;3î. Quoniâ itaep me eum efleputafti,qui poffem quæ/

dain enarrare,qugtibipauloobfcuriorauidebantur:experiar anpoffîm tuoifti défi derio fatisfacere .Spero autem te etiâ fi cætera forte minus probaueris, mcam certenbsp;f 2 uolunta/

64 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o LA R V M

uoluntatem probaturum Jn Ouidiano illo ex Heroidibus,

Spes quocß lenta fuit:tarde quæ crédita lædunt Credimus, inuita nuncnbsp;nbsp;amanite nocent.

Putamus fpcm HStTce^gsiKüs pro timoré accipiendam. Amorê enim diu Phyllidi ftt/ cum feciffe, dum morâ Demophoontis uario caufarû praetextu defendit.Id fecit utnbsp;iam fero credat,quae citra offenfam credi no poffuntj amp; quibus etiamnû animus rC'nbsp;pugnat. utintelligamus earn hoc quocß têpore libêter iniuriam diflimulaturâ fuiflcjnbsp;nifi res multo fit exploratior, quàm quæ in amoris latebra delitefcat. lacit cm amornbsp;ob oculos puluerê amantibus, ut nô facile uideant quæ amori reludantur.

'n 71^ -n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut inquit Plato. Sed amp; quæ Ouidianum illud carmen

fubfequuntur,liberaliter admodum fententiæ noftræ fuccinunt.De toga autê prætc xta Appi], audifti puto ex me perfæpe quid fentirê, quibus^ rationibus opinioncnbsp;quorundam eleuarê,quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditflum uolût: deftitutadeploratamcpefferem/

publicannSCapium herbam quæmortuis inijciebaturJlliapparari.Ea enim omnia, pace clariffîmorum uirorum dixerim, confîdla efleoftendit Cicero in quadâ ad Q*nbsp;Fratrem epiftolatcuius uerba in tui gratiâ no pigebitadfcribere.De Appio enim lonbsp;quens ait : Præterea togam fum eius prætextâ,quam erat adeptüs Cæfare confule,nbsp;magno hominum rifu cauillatus:quod nolit unquâ renouare honores eofdê,quo mlnbsp;nus togam prætextàm quotannis interpoler, decernendum nihil cenfeo. In epiftolanbsp;autêad Gallum ex 111 i.Familiarium: Vereor neinCatoniu Catonos:cuileô:ioninbsp;duo eruditiflîmi applaudunt, exueteri codicelegendumuidefur, neinCatonemnbsp;Catonesa'nciderint fcilicet aut impegcrint.ea figura qua dicimus,ne Bithus in Bacznbsp;chium,malus in malum, Cercops in Cercopa:quom aftu aftus eluditur,8lt; (ut aiunt)nbsp;clauus clauo truditur. Non défunt codices in quibus ita fcriptum offendasînein ca/nbsp;tonium Catonianos uel Catones.Vt ad Cæfarem dióatorê, quem ÓÓ magiftrum ponbsp;puli dixerGt,alludat:moneat^ ut manum de tabula : definat fcilicet in eum fcriberenbsp;qui poteft profcribere,ne Catones, id eft profeflbres fapiêtiæ Slt;2 immodicos defenznbsp;fores libertatis præcipitet in catonium.quod genus dicendi Græci 7r6gt;Gvö/x«lt;7j«v, lanbsp;tini adnominationê dixere.Manu autê de tabula,tmitatio eft Apellis pitftoris: quifcnbsp;hoc altjs potiorêprædicabat,quôd illinefcirêt tollere manumde tabula. Vale. X n»nbsp;Calend.decemb. d* xxv. Ferraria.

CÆLIVS CAL. LODOVICO BALNEO S,

V M M A JM mihi uoluptatem attulerunt filtj fratris tui literetfunt enim no modo generofæ indolis,fed iam propé maturç frugis indices.Namnbsp;Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi maiores noftri eum abunde profeciife arbitrati funt, cui Cicero phz

cuit: quanto ego hoc iuftius ÔC cumulatius exiftimauerim de eo adolez fcente, qui iam in ifta ætatula earn cum Cicerone confuetudinem inqt,nbsp;ut eum femiliariter euoluat, omnes«^ eius aditus proue dioribus etiam uiris ignotosnbsp;atc^ inexculTos explorett’quare ego tibi uir clariflïme plurimum gratulor.Siquidemnbsp;uideo in familia ueftra quafi iure hgreditario Só per manus fplendorê iftum ingenionbsp;rum tradi,amp; claritatê literarum reuiuifcere. Quod fi opes ac dignitates à nobis tanznbsp;topere expctutur,ut uiuentes bene ac fortunate agamus,nomen noftrû apud pluznbsp;rimosmortales inclarefcanquato enixius eas animi diuitias ample(ftamur,quçfuntnbsp;extra omnê fortunæ aleam,ôô nobis quidem uiuentibus omnia uitæ præfidia,mort/nbsp;entibus aute immortalitatê parantç’cætcra itaq; ornamêta, quguel præclare agêdo,nbsp;uel iapienter confulendo coparamus, poffunt fortaffe familiam illuftriorê facere:acnbsp;ftudiorfl prærogatiua illam etiâ ad æternitatê prouehit. Quicquid enim hadenus abnbsp;j'niuria obliuionis uendicatum eft, aut pofthac in perennê pofteritatis ibit memorialnbsp;illud omne fine cotrouerfia literarum beneficio acceptum referri oportet.Nufquamnbsp;ergo felicius exudare poffunt præclare nata ingenia, quàm in hoc difciplinarum ftanbsp;dio,in quo quom Hercules magnacum gloria decurriffetjfuum denic^ nomen cælonbsp;cofecrauit.Illa uero mihi propria peculiarisq; eft gratulatio, quod quom nobiliffimonbsp;adolefcenti dodiffimi inutracj lingua adfint præceptores, 00 ipfeper fe multa com/nbsp;menta

LIBER V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^

mêtari po flit, de me tam ê it a lib er all ter ac magnifiée fentit,ut quom mfignis aliqua diffiicultas ledionem remoratur,me confulendum exiftimct.b t licet ego nihil habeânbsp;quod de me iure poifim in ftudtjs prædicare, præter egregios conatus ÔC eximiumnbsp;quoddam proficiendi defiderium, non eft tarnen quod eius indicium improbemînbsp;ne forte quantum de iudicio, tantum de eius in me beneuolentia detraxifle uidear,nbsp;Quin ego potius experiar,an ad ea quæ erudite percunctatur, poffïm no ineruditenbsp;fortaife refpondere, ne fcilicet diutius optimi adolefcentis nota fufpendâ.Sunt qui/nbsp;busapud Cicerone Kuiintàst^ce^TV! uideatur feftiuus ac facetus teftis appellariîma^nbsp;luntaltj ut 0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legatur,ceu tu oculatum ÔC peripicaeê dixeris. Ego uulga

tam letftionê tueor,quôd is comicus teftis dicatur,qui non accerfitus neq? uoluntarv us fe obtuleritjfed fortuito potius atqi ex infperato, ad fummouêdam fcilicet omnênbsp;dubiæ rd difRcuItatê.Qui mos eft comicis, quom comœdia tû uergit ad caftrophen,nbsp;pacatum^ reruexitum poftulat. Sic Crito apud Terentiû, ficapud Plautum luppt/nbsp;ter amp; Lar familiaris rem geftam atteftantur,ut facile agnofeas Græcû illud; o âtos t«nbsp;#4ÿ;tcw«j.Qui apud Cicerone uolût toga praîtextâtexiAppio, lt;rv{tCoAiKÓis adremp»nbsp;deiperatâ deploratamiç referri, qgt; apio herba 6ô Plinq 2^ Plutarchi atep aliorum aunbsp;thoritate cadauera cofpergerentur: facile coarguuntur ex epiftola quæ eft ad Q.franbsp;tremlibro fecundo décima» cuius uerbanon pigebit adfcribere, nam de Appio lo*nbsp;quens inquit: Prætercatogam fum eius praEtexta,quam erat adeptus Cæfàre confunbsp;le, magno hominS rifu cauillatusîquod nolit unquâ renouare honores eofdem,quonbsp;minqs togam prætextam quotannis interpoler. Et fané fi quis prioribus pofterioranbsp;coniungata'ntelliget non fecus de Appio hic habita,quàm mox de Curtio,mentio/nbsp;nem,ut tota res ex hiftoria petenda fitSiquidem Appius res Cæfaris Romæ procunbsp;rabat, SC publico in Imftu liberalitate Cæfaris perfruebatur: magiftratusip ambibat,nbsp;quibùs toga prætexta debebatur. Sicuti ÔC Curtius qui Ciceronis comendatione innbsp;gratia Cælàris uenerat, QC ipfe ad eos honores afpirabat, quibus dibapha, id eft bisnbsp;tinefta purpura, eratinfigne.quod tarnen non facile necç propere hune aut ilium aiTenbsp;cuturum oftêdit,quom alteri adhuc prætexta toga texatur, alterS moretur infedor.nbsp;lure itaqj rideri poteft uterq5,ôf quôd intempeftiue honores appetat,5C quôd fequanbsp;tur quod no facile aflequi poteft.Frenû mordere,meo quidem iudicio,aliud Ciceronbsp;ni, aliud Papinio. Siquidem Ciceroni,qui mordicus frenû arripuit,ille infeifori relunbsp;datur,nec facile mores patitur.Contra Papinio trâslatio eft ab indomitis pullis,quinbsp;tumdemûtergumfubfternunt,8C imperioaudicntesfunt,quom frenum admiièrût.nbsp;Hoc eft enim quod inquit: Subijt leges 6C frena momordit, ille folutus amor.Cæte/nbsp;rum illud Terentianum in Phormione:Ita fugias,neprgter cafamimodum in rebusnbsp;faluberrimu eife ftatuit,illi Chilonis proximû, ccyw.f^om enim in medio uirnbsp;tus pofita fit, extrema uitqs occupantur.Nô défunt qui fugiêtes e calcariafut aiunt)nbsp;décidant in carbonaria:ceuDemipho ille Terentianus,ciui ueritus ne durus moro/nbsp;fuslt;^ haberetur,indulgentiorem fo fecit quàm par foret.fie multi quomin medio,idnbsp;eft in uirtutCjfit conquiefeendum,tarnennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut Gra:

ci dicûtHæcefttui Cælrj fentêtia,liberalius fortaife quàm dodius perferipta. tuue ro fi melius quid habes accerfe,uel imperium fer:ut belle inquit Horatius. Bene oa*nbsp;k uir clariflîme, ÔC me tuum ama.

CÆLIVS CAL. VINCENTIO CAPRILI S.

VERVNT mihiliterætugperiucundæ Vincenticopateroptime,futu ræ multo iucundiores, fi quam eruditionis,eandem humanitatis béni/nbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnitatifi^ fpeciem prg fe tuIilïèntiôC quom tu fummâ fronte atqj animo

bonitatë profitcare,idem fpecimê tuæ literæ nobis exprelîîlfent.Qua/ re nô potui adutum perluafum habere, hoc abs te literarû genus profitnbsp;cifci.quôd nifi tuum chirographumjôftu coràm eius reimihi fidem fecilïès:nonfacinbsp;le fui id pro uero habiturus.Quis enim putaflet loannem Manardum eximiæ grau»nbsp;tatis ÔCliteraturæjôf Cælium tui amantiirimû,quafi coiuratos eo nomine redargui,nbsp;quod aduerfus ueiitatis patrociniû fteterint, te bonæ caufæ patronû à defenfionenbsp;f 3 deterru-

66 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIJTOLARVM

deterrucn'ntfqucC omnia quam uera fînt,etia me tacente ôf tua réclamante cofeienz tia,tu ipfe per te facile potes cognofcere»Neqi ea in re multus eroiquæ tam male fuinbsp;ta eft, ut uel nullo oppugnante per fe corruat gt; Sanè ita obfcure abs te de cochleari,nbsp;de acetabulo,menuo habita eft fuper menfa, utneq; Pierius ValertanuSjUeq? laco/nbsp;bus Zieglerus, duo doctifiimi bonorum ftudiorumproceres, £lt;tibi inconuiuionbsp;proxj'mtj ullam omnino mentionê habitam meminerint.Ego profetfto quom abs tenbsp;eodem pondéré cochlear et acetabulum cenferi obiter accepftiem,conuerfus in Manbsp;nardum, ceu in honorarium rei latinae ac medicæ arbitrû, dixi mihi aliter uideri.cuinbsp;fententiæ ille nutu magis quàm uerbo fubfcrip fit, Netç tu eo tempore admodum uinbsp;fus es relutftarûquid deinde tibi, obfecrojin mêtem uenit, ut fine cotrouerfia nobisnbsp;tantam litem intendasC 66 quom à ueritate no poffis, à calumnia præfidium imploznbsp;resC Só plané noOjUt prouerbio dicitur, in fympulo fed in cochleari fiutftus moueas»nbsp;Turn uero te illud miror præpoftere fecifle,ut conftlta fecunda, quæ Graeci melioranbsp;nuncupatim uocantjtu détériora cogitando feceris. Aih tu cochlear ôé acetabulumnbsp;eadem fui flèmenfuraf qui uero hoeprobasfegoiftius tuç probationis,neq5 proramnbsp;necç puppim inuenio.moues quidem,ut aiunt, fed nihil promoues. Ego ut me ac fennbsp;fus meos tibi indicé,56 te ut par eft familiariter adIoquar,iUudimprimis abs tediflennbsp;tio:acetabulum noftris dici,quod Græci cotyledona uocitant. Quin ôé cotyledonanbsp;pro uafe aut menfura inueniri nego.Siquidein noftri acetabulum oxibaphû nonconbsp;tyledona funtinterpretati.Nam cotyledona acetabulum dici maluere.Quæ uero exnbsp;PliniOjHieronymo ôé alijs afters,nihil ad Dionyfum, multo minus quod de cotylatnbsp;nifi ôf hoc forte uelis affeuerare, cotylam eandem efte cum acetabulo.Quodft dixenbsp;ris, uel fexcéti teftes te fa cile refellêt, Quin illud,fi nihil ad cochleare pertineat,nbsp;negabo tarnen cotyledona herbam efte,quæ cymbalaris à uulgo olitoru appellari foznbsp;let.Quod fané miror abs te di(fîû,aduerfante præfertim Hermolao. Cuius fententianbsp;ita tota epiftola habes pro autoritatc,ut inde belle corniculam tuâ adornaueris.Reltnbsp;qua tua argumentatio nihil habetnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tota pendet ex conielt;ftura,quam ui/

deor mihi comode retorquere in te pofte.Nam fi thyineleg folia data acetabuli men fura uidentur tibi nimiû pofte aluum deijcere, mihi contra uidentur cochlearis mennbsp;fura data parce nimis ac maligne aluum prouocatura. Vtrunq; plane Diofeoride itifnbsp;dignum,fed noftra fententiam iudicio niti,no coniecftura,ipfe oftendit Diofeoridesnbsp;addenstSi cui uero mitior placeat purgatiojôf quæ fequuntur.Illud non omittâ,thynbsp;meleg folia,quam tufortaflê honeftius à femine coccum gnidiSappellatam putafies,nbsp;non per fe fed in paftillos fubatfta ôé in diluta potione dari acetabuli menfura : ut itanbsp;de eius pondéré ac uimultûdctracftum intelligas.Quodidem de thlafpi Ôf tithymalonbsp;multo iuftius diéîû putes uelim. Nam quæ fuper epithymo in Diofeoridem cômervnbsp;taristut ab acetabulo ad drachmas quatuor pondus adfurgat: tantum abeft utadfennbsp;tiam,ut multo magis in diuerfum abeam,SÓ non adfurgere, fed decedere atq? immiznbsp;nui pondus exiftimê : utpote quod ab acetabulo ad quatuor drachmas defeendat, ftnbsp;modo locus ille fatis fideliter in latinitatem migrauit.Facit enim græcalelt;ftio,ut fennbsp;tentia ilia in difquifitionem uocanda uideatur. tiàsS©' ôâ-kLjj. -C eftenbsp;autê acetabulûquatuor drachmis maius Plinius in cake X X i. libri teftatur,quinznbsp;decim ei drachmas tribués. quo teftimonio tu prope tua manu caufam tuâ iugulafti.nbsp;Sed Plinio carmina ilia Prifeiani confentiunt,qui de cyatho loquens inquit:

Bis quoej hune faciunt drachmæ,fi appendere tentes:

Oxybaphus fiet,fi quinq? addantur ad iftas.

Et fane'ratio hoc poftulat.Nam fi confefîum eft oxybaphum efte quartâ cotylæ par tem,cotylaautem drachmas fexaginta contineri : nulli profeefto dubiumeffepoteftnbsp;quindrachmæquindecim oxybapho includantur. Nobisadftipulatur autor Græznbsp;cus,qui fcxnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftsxr/jtff'àKÛt/ De mêfuris ÔC ponderibus fcripfittfiue is Gale

nus,ut titulus præferttfiue alius,ut alq fentiuntiôé fi quifquis ille fueriqnemo homiz nem probe dodum fuifte inficiatur. Is inquam hæc de oxybapho: -nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k9

7vÂt/ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x-s-swâfiû oxybaphu habet cotylæ quartam parté,cyatbuni

unû femis : pondéré uero drachmas quindecim. Qui locus corruptiflîme legitur in codicibus

L I B E R V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö7

codicibus îrtîpreffîs.Et ncquis dubitet cotyla drachmas capi L X, idê author inquit «nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KVitäss (fè ƒ.cotyla habet mêfura qin'dem cyathos lèx,

pondéréautem drachmas L x.Exquibus facileintelh'gis,quacfit proportio inter az cetabulum 66 cotylamî quam te apud quofdam religiofos cum anfis obferuafle fcriznbsp;bis.Nos cum anfa potius exprimendam putamus.Scribit enim Athenaeus,

(i’ovtfim m^HOicc. Cochlear uero inter menfuras extremecenferiloco uel ex uulga to illo uerficulo notum eft: Cochlear extremû eft:fcrupulilt;^ imitabitur inftar. quodnbsp;de minori cochleari intelligi oportet.Sunt enim duæ cochlearium fpecies, maior acnbsp;minonminor uero ter maioricapitur. fiquidê cochlear maius habet fcrupulos tris,nbsp;id eft iblidâ drachma unâ.De quo idem author Græcus his uerbis meminit. «s;^Ajcéznbsp;«.Sed tu coniedturali ftatu non cotentusjuequid intadîu prætermitteres,nbsp;locum infuper ab authoritate attigifti,quêrhetores cenj^vop uocant.Aduerfus enimnbsp;nos Hermolai fententiam, quafi trabalem arietem, protulifti. Et fané quom multaenbsp;femper apud me fuerit exiftimationis Hermolai authoritas,alterû à me fieri neceftenbsp;eft: ueldaremanus falfa afiereti, atejita bona caufamproderetuel, quod Ariftotelesnbsp;cêfuit,nullius authoritate deterreri,quin ueritas fortiter adferatur, præfertim quomnbsp;aduerfus unius teftis amp; eius quidem recentis authoritate multa: ueterum authohtaznbsp;tes præponderent. Sequar tarnen illud tem^eramentum, ut abfoluto Hermolaoinnbsp;feriptorê culpam reqciä,qui pro concha falfo cochlear fubftituerit.quod non abfur..nbsp;dum adeo uideri poteft,fi quæ feripta funt in Cleopatræ pigmêtarîjs,annotemus;cunbsp;ius teftimonio ufum aliquando Hermolaum animaduerto.Ea funt. «nbsp;•n eWTBnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0^v€Klt;fagt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ff. SKÖliä» Jî

Magna conchaeande oxybapho menfuram feruat, Eius enim menfiira capit cyathum unum ièmis, ponders uero dranbsp;chmas quindecim.Minor uero cocha mêfura femicyathû, pódere drachmas quincçnbsp;exæquat » Quod omne in Hermolai gratia diâS uelim putes. Haec nos uno impetunbsp;fuper cochleari Sé acetabulo haufimus,plura addituri, fi plures authores libuiffet exnbsp;cuteretfed hæc quoq; nimis multa fortafle exiftiniabit,qui ex aduerfo inftrudas cœnbsp;pias obferuarit» Vale, Ferraria.

CÆLIVS CAL» tACOBO ZIEGLERO S.

V O M uenerabilis pater Seuerinus fe ad reditum copararet,non exifti maui mihi celfandum, quin te meis literis falutarem: quom præfertimnbsp;Q_, tam certi nuncq arrififlet occafio.Illudaûtprimumtibifignificatûueznbsp;lim,quod opto tibi felix fortunatumtf fiqcerte lætum ac periucundumnbsp;fore auguror,me febre deo opt. max. liberatu, ut hefi atfta fit nona peznbsp;riodus,qua febris ad condiéîû nonredijt: quod non antea fcripfi ad te, ueritus ne tenbsp;inani lætitia perfunderê. In muftis enim perfpedû eft febre dies plufculos latitafle,nbsp;demû maiore impetu quafi colletftis recenter uiribus ccepilTe gralfari.Quod tarnennbsp;exemplum abominer, deumcß immortalem obteftor,ut hoc quicquid eft lætitiæ cernbsp;turn elfe nobis finat atcj diuturnum.Quôd ad tuas literas pertineqquç ad me cumunbsp;late ac magna rerum fylua congeftæ fideliter peruenerunt: illud imprimis ex fentennbsp;tia obtigiqquod nihil mihi non lætum atep optatum nuntiarunt.Quàm enim ex aninbsp;mo fulpicaris me abfentê abfenti tibi gratulatum,quom legi patrê ilium familiâs peznbsp;regre aduenientê te ac Martinum noftrum exporretfta ac liberali adeo fronte exceznbsp;pilfec’quom tibi honeftam Patauino in gymnafio condicionê obtjcirquam tu tamenbsp;acerrimus quæftus contêptor pro animi tui magnitudine potius quàm fortunæ an»nbsp;guftia rcfpuendam ducisfquom te audio uniuerfæ propè ifti Venetæ nobilitati eflènbsp;in delietjs,quom Lazarû,Egnatium,Hifpanû hominem ut audio experientiftïmS^nbsp;ipfum denicp Nauagerû familiari tibi cofuetudine côiunélos intelligo. geftio propenbsp;atcj exulto,nea me ipfum capio,tanta gaudij uis animû inceiRt:putocç ac fpero omnbsp;nia tibi indies fore autftiora,quo tuauirtus pluriûdoélilfimorumcp teftimonio cornnbsp;probabitur. Illud unum me pupugit, quod fubdubitaui ne tot amicorûfrequentia,nbsp;tâta negotiorum mole, tam inftâti patronorû tuorum quotidianum propè penlumnbsp;£4 exigentv

68 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

exi'gêtiiim afïïduitate obniaris,cogarisq; bonam eorum ftudi'orum partem,qug latn erant tibi inftruóla adornata quom hic ageres, uelpraetermittere,uelin aliud temnbsp;pus extrahere.Quoru utrunq; mihi foret permolcftum: qui 2lt; tuis lucubrationibusnbsp;perfruijamp;^ te tuam pofteritatê altquando uidere,uehemêter cupio. Quare te hortornbsp;ac rogo,nequid tanti putes, quod ocio 6Ó ftudiorS tuorum comodis putes præferennbsp;dum, Alphonfus Trottus miro defiderio tenetur tuarû comentationumjex quibusnbsp;fibi,quod alias ad te fcripfi,certâ æternitatê pollicetur.quàm diu eius uotum fulpennbsp;deris,perfuafumhabetOjte tam diu depaóla fponfione ac de cômodis tuis detradu/nbsp;rum.Docîliinmi Eugubini noftri caftigationes uidere tantS licuit,legere ad hanedinbsp;em non licuineas Seuerinus nofter Bononiâ perferebat, obiter^ mihi uidendi copinbsp;am fecit. Ob id iufta propè inuedione fum Eugubinûperfecutus, qui tam indignenbsp;illiberaliter^ noftram amicitiâacceperit, quom deme alioquipræclaramSChonorinbsp;ficam mentionê in rj s feceritquod amicitiae datum,no iudicio, habeo perfuafiffimu.nbsp;De Clemente tibi multa gratia habeo,6£fi ego Clementis Stromata expedare,nonnbsp;has totiesrepetitasrecantatioes.Maflanj noftri,cuius egoingeniûacliteraturâfemnbsp;per plurimi feci,commentarios cupidiffime expedo,utin publicum aliquando proznbsp;deant; turn ne eius labores difpereant, turn utipfe,qui ad hanc die inter paucos de-liteftit, célébré fibi nominis gloriam inueniat. Quod à me percundaris,an attilus,nbsp;quern ladanum uulgaris nomenclatura folet appellate, is fit quern Italia moronem,nbsp;ufonem Pannonia uocitattpaucis refpondeo,me eundem non exiftimare uel ex Plinbsp;nil teftimonio, qui eum Pado uult eile peculiaré, quo loco de proprijs quorundamnbsp;amnium pifeibus agit,Sed ego,ut tecum agam liberalius,non modo te ad Plinij,fednbsp;ad oculorum etiä tuorum teftimonium prouoco. Totam itaq; attili efRgié acmemznbsp;braturam,quanta potui breuitate perftrinxftôC quom uix fan’s perfpicue id fieri pofinbsp;fet,nifi noti alicuius pifeis exempio uteremur, hyfeam feu fturionemjqui nullo ferme' loco no nafcitur,mihi propofui. Qui licet in mari natales habeat, folet tame adznbsp;uerfos amnes mira fubire uoluptate, donee iam præpinguis redeat, unde diuertif»nbsp;Moronis fiue ufonis exemple utendum non duxi, quod neq? tj pifees promifeue conbsp;gnofcantur,nec5 mihi eorum imago fan's memoriæ inhgreat. Sic ergo accipe. Attiznbsp;lus hoc differtab hyfeafeu fturioe, quod fturio pelagius eft, attilus amnicus ÔC Pado peculiaris. Sturio no temere uifus eft æquare pondéré quatuor talenta Attica,idnbsp;eft libras trecentas.Plinius fcribit attilum ad millelibras, id eft fupra x 111. talentanbsp;cxcreuifle.Qug magnitude fané infignis 06 raro perlpetfta. Attilus quom ad certainnbsp;magnitudiné excreuit,fquammas hifpidas abijcif,quas per quincj uerfus difpofitasnbsp;geritn'n fumma fcilicet dorft Ipina, ex utrot^ latere geminatas dC fibi quafi parafieznbsp;lasiextremus uerfiis pinnas attingit. His abietftis ta élu leuis euadit,nec habet quodnbsp;unguem offendat.Contra fturio femper hifpidas Iquammas fuas tota aetate retinet,nbsp;Caro fturionis callum habet, 8é mirifice palatû obleélat; attili cotrà fiuxa eft acmolznbsp;lis 2é palatoparûiucûda.Exiftimat pifeatoresnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft partem priorê,attili ad

pofterioremuix earn habere proportioné, quam habentquatuor ad unum. Tota ez nim uis huius pifeis fita eft in capite ÔÔ parte capiti atngua,que obleruatio Séfi ad fillnbsp;rionem etiam aliostç pifees pertineat authore Ariftotele ac Plinio, cuius uerba funtnbsp;uidelicet; Capita pifeibus portione corporum maxima,fortaftis ut mergatur: tarnennbsp;in attilo nefcio quomodo praeter caeteros luculenta eft atq; admirabilis. Parui oculjnbsp;funt attilo in tanta mole capitis. Sturio amp; attilus habent os in parte prona,eo propenbsp;loco cui in caeteris perfeélioribus animantibus relpondent homoplatae, Os utriq?nbsp;fine dentibuSjfed fturioni fermé orbiculatû: attilo multo maius,ôé ad obliquam linenbsp;am incifumiquo aperto uafto illo hiatu pifees deuoratjquos refpirando

(ita pifeatores putant)contraxir,Loca pifculentamaximéfrequentatjhiberno prae^ cipue têporcjuorticofas uoraginesiad quas pifees frigoris impatientes,teç)oris gratia iè recipiunt. Roftrum fturioni refimum aclatiufculum, ad imagine fere delphininbsp;Sé oxyrrhinchi:attilo planum eft Sé paulo minus quam inmucronem definens. At.'nbsp;tilo tergi color albicans Sé Ianofus,fturioni uergit in glaucu.Quod Plinius tradit denbsp;dupea minimo pifcium,fi attilo coparctur:quae uenam quondam eius faucibus miranbsp;cupidin^

L I B E R V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6 îgt;

Cüpidine appétit,cumcç ita exanimat: hoc fibi ingenue incompettu noftra ætate pi/ fcatores teftantur.Cæterû quôd inertia pinguefcaUquod cathenato capiatur hainoînbsp;quôd non nifi iugis boum extrahaturîhæc ÔC certa funt,ôô Padi accolis dant quoti/nbsp;diana fpedacula.Et hæc quidê de attilo hadlenus* Tu bene uale, ÔC me, quod facisjnbsp;ama. Amicos ac bene literatos,unum imprimis Egnatium meo nomine faluta:ôô fvnbsp;quid rerum nouarum ad nos è Germania comigraueritjUiihi fignificato.Martinumnbsp;ex animo faluere iubeo.

CÆLIVS CAL, ANDREÆ MINOTTO S.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ON eftuirornatifl’imequodtefuppudeatraroadmeliterasdare.Ned

enim ego in eo cenfuhominum me adfcribi uelim, qui magis défi de/ Nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rio fuo quàm amicorum comodo amicitias metiuntur.mihi certe nihil

effe incômodum poteftj quod tibi ex re tua effe intelligâ* Quare poft/ hac officium fcribendi no iam ex uoto meo (nam fané ego literas tuasnbsp;qua funt elegâtia quotidie optauerim) fed ex rerum tuarû opportunitate iudicabis,nbsp;Quod ad cætera pertinet, quæ tu tibi de mepolliceris, dabo operam ut nuiquam agt;nbsp;tnorem amp; diligentia meam defideres:præterea tibi promittere nihil aufimjue fortenbsp;opinio quam de me concepifti ea expedier,qug uires ëC captum longe fuperêt Scionbsp;enim te,quoties de mefententiam pronuntias,amorê magis quàm indicium in connbsp;filio habere. Pettjfti uero à me nuper qui nam fitPlatonis numctus, quo Cicero te/nbsp;ftatur Oppiorû ænigma multo effe difficilius ôdobfturius.Poterâ ego tibi facile re/nbsp;fpondere,menon effe tanti,utputem mihiquicquâ effeperipicuum quod Cicerofvnbsp;biobfcurSputauerit.Sed quomintelligamtenô hoc à me expetere,utPJatonisnbsp;meros enarrê tibi, rem fcilicet à ueteri academia fæpe in diiquifitionê uocatam,necnbsp;dum tarnen à quoquâ fatis explicatamffi Platonis rationem in numerorum cômen/nbsp;tatione afcripfero,abunde uoluntati ac defiderio tuo iatisfadlû putabo.Plato exiftiznbsp;mauit aliquid effe quod Temper fit,necj ullum habeat ortum.Rurfus aliquid quod gfnbsp;gnatur,nelt;5^ unquam fit.Illud fcilicet diuinitati, hoc mortalitati tribuens. tï io ov jwÂvnbsp;'nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jî vtAimn,. Philofophi inter hgcmedia quggt;

dam ftatuerunt,quæ fimplicia quidem fint, Ô6 feorfum à materia cognofcantunma/ teriæ tarnen ita adiundla,ut animo fortafte,re autê neutiquam, poffînt à materia iè*nbsp;lungi.Hgc mathematica appellaueruntJn ijs numeri figurât q; ÔC cocentus cenfenf,nbsp;fed numeri qua funt fimplicitate longe præftant, ac ad res diuinas propius accédât*nbsp;Concentus uero ôd figurât quanto concretiores funt, tanto à diuinitate longius ab/nbsp;fcedunt. Quare hic mos Platoni eft,ut neq? melius necj commodius fperet fe diuinanbsp;pofl'e enarrare, quàm fi ea numeris expreflèrit: quando nihil eft diuinitati propiusgt;nbsp;quod ab homine agnofcatur, quàm numerus.Proinde etiâ in mente fummi opificisnbsp;numéros fuiffe dixit, quom ad hanc rerum molem perficiêdam fe accingeret. Quinnbsp;SÓ mundi anima,quafi diuinitatis ëC mortalitatis fcilicet utriufcj; naturg participem,nbsp;turn numeris turn figuris ëC concentibus conftitutam affirmât.Cuius conftitutionisnbsp;enarrationê non alia dé caufa adfcribam,nifi ut certû habeas fub manu exemplum:nbsp;quo agnofcere poffis, cur potiffimu Cicero uim obfcuritatis à Platonis numero figt;nbsp;gnificauerit.paciamq; idaptiffîme Cicerone ipfo interprète. Verba Platonis funt exnbsp;Timæo. Animû autê,ut in eius medio collocauit,ita per totum tetendit:deinde e/nbsp;um circumdédit corpore,ôfueftiuit extrinfecuSjCçloq? foliuago £é uolubili,6é in ornbsp;bem incitato côplexus eft, quôd fecu ipfe propter uirtutê facile effe poffet, nec défi/nbsp;deraret alterû,fatis fibi ipfenotus, 06 lamiliaris. Sic deus ille æternus hune perfedcnbsp;beatû deum procreauit,fedanimu haud ita,utmodolocuti fumus,tum denicç quumnbsp;corpuseiefféciffetjinchoauiuNeq? enim effet reélum minoriparère maiorem. Sednbsp;nos multainconfiderate,ac temere dicimus. Deus autê,Sé ortuuirtuteantiquioremnbsp;genuitanimô,eum(çutdominum,atcçimperantem obedientiprefecit corpori,id(^nbsp;molitus tali quodam eft modo: ex materia quat indiuidua eft, ÔC quæ femper uniusnbsp;modi iuicp fimilis,ÔC ex ea quæ corporibus diuidua gignitur,tertium materig genusnbsp;admifeuit ex duobus in medium, quod effet eiufdem naturæ, ëC quod alterius, idt^nbsp;interiecic

inten'ecit inter indiuidiium, atcß id quod diuiduS efïët in corpore.Ea quû tria fumz pfiflèr, unam in fpeciem têperauit, naturamq; illam quam alterius diximus, uel qu5nbsp;eandem coniunxit fugientê,8C eius copulationis alienam permifcens cum materia,nbsp;quum ex tribus effecilFetunumjid ipfumin ea quæ decuit membra partitus eft.lamnbsp;partes fingulas ex eodem, ÔC ex altero, ex materia temperauir* Fuit autê tab's ilianbsp;partitio. Vnam principio partem detraxit ex toto: fee undam autê primæ partis du/nbsp;plam:deinde tertiaquæ elfet fecûdæfefquialterajprimætripla;deindequartam qugsnbsp;fecundædupla efletzquintam inde quætertiæ triplattum fextâoduplam primæ:po/nbsp;ftremo feptimâ,quæ feptem ÔC uiginti partibus antceederer primae.Deinde inftitu/nbsp;it dupla ÔC tripla interualla explere, partes rurfus ex toto defecans : quas interuallisnbsp;italocabatjutinfingulis effent bina media. Vix enim audeodiceremedietates,quasnbsp;Græcinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellant:fedquaft icadixerim itaintelligatur, erit enim planius»

earum altéra eadem parte præftantê extremis,eademq; fuperatam:alteram pari nu/ mero prgftantem extremis, parit^ numero fuperatam.Sefquialteris autê interuallis,nbsp;SÓ fefquitertijSjSô fefquioêtauisjfumptis exhis colligationibus,in primis interuallisnbsp;iefquioêlauo interuallo fefquitertia omnia explebat : quum particulam fingulorumnbsp;rebnqueret.Eius autê particulæ interuallo reliefto habebat numerus ad numerû cannbsp;dem proportionê,comparationemlt;^inextremis, quamhabêt C C.L V i.cum C C.nbsp;X L111. atf^ ita permixtum illud ex quo hæc fecuir,iam omne confumpferat.HinCnbsp;facile colligere potes Platonici numeri diffîcultatem atqp obfcuritatê. Eftenim ne^nbsp;ceffe qui hæc cotemplatur fe uniuerfum à fenfibus auocer, atq? in animû abeat. Sennbsp;fus enim,ôô uis animi qug à fenfibus fimulacra mutuatur,in nos tyrSnidem exercer,nbsp;ut egregiè Plato teftatus eft. Hic uero numerorû ufus Pythagoricis peculiaris fuir,nbsp;amp;ab tjs in academia profedus eft. Gerte Pythagoras ita numéros diuinitate conCe/nbsp;crauit,Deislt;ç numerorum nomina impofuir, ut etiam inter deorum indigitamentanbsp;numéros ad(cripierit,unitatem Apolline, binarium Dianam,feptenariûPalladcm,nbsp;primûcubum,ideft odonariû, Neptunuappelles.Idemmonada prudentiæ,diadanbsp;tôrtitudini,triadatêperantig,tetradyniuftitigtribuit:perquam etia. iblêneiufiurannbsp;dû concipere cofueuerat.Et hæc quoq» ut facilius animo c5cipiamus,ea certa formanbsp;effïngere amp;foculis obijeerenô exiftimamus inutile.Primus duplorû limes ad fîniftranbsp;pofttusjfex ÔC duodecim finitur* Senarius enim bis repetitus duodenarium pratnir*

Inter utrunq? odonarius nouenarius proportiones certas haben tes inter fe.Nant odofenario epitritus eft.Tertia enim parte v i r i* eum fuperat, id eft binariomamnbsp;terduofex .atipfe viH fuperatur à duodenario media parte, quæ tertia eft X i r.nbsp;quatuor fcilicet. Nam bis quatuor v 111. ter quatuor X i j. Sic nouenarius ienarionbsp;eft felquairer. Totum enim capit eius dimidiam, id eft tria, ad hune x 11. epitri.*nbsp;tus eftfEum enim includit,nbsp;nbsp;eius tertiam. Ai duæ iplg medietates odonarius fctbgt;

cetô^

L î B E R V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^1

cet ZC ttouénarius ratfoné habet epogdoä, quam Cicero fefquîoifîauâ nuncupaui'u Noué eni'm odo cóunent 06 unû praeterea,ôô fané l'ta fieri opus uidet.Obferuaruntnbsp;cm Arithmetici quo ties duo numeri coiungûtjquoru alter fefquitertius,alter eft feOnbsp;quaker fermé Temper epogdoû eflè oportere.exêpli gratia X L lt;ad x x x .epitritusnbsp;eft,XL V.ad xXx.fefqua!ter,ergo XLV.ad XL.epogdouseftjideftfefquioéla/nbsp;uus. Nam odtes quinqî reddunt XL. Quod autem diximus de primo limite, id eftnbsp;fex ÔC x 11 .idem puta de fecûdo limite diélum, X11 .fcilicet ôô x x 1111 .duabust^nbsp;inter eos medietatibus, x X X11 .fcilicet 6ô fex ÔC X X x .duplorû limites,qui tres finbsp;niûLidê quoq; de tertio, x X1111 .fcilicet SC x L v 111.ÔCduobus medijs x x x 11?nbsp;ÔC X X X VI. At X L i .ad dextrum latus trat]ciamus, quo loco tripli numeri conftinbsp;tuti funneandem ration? fed no eodem modo inuenicmus.Sicuc enim fex ad x 11,nbsp;duplicauimus in primo limite duplorû;ita hoc loco fex triplicemus ut fiant x v 111.nbsp;ÔCprimus triplorum limes abfoluatur.Medietates duae i X.ÔC x i i.qui numerimulnbsp;tam habentinter fèproportion?. Nam iX.ad vi. feiquiplaproportioeft.ad X11,nbsp;dupla. Sex ad x v 111. fefqualtera, i x ? ad x 11. fefquitertia, ad x v 111 .dupla:nbsp;X11.ad X V11J fefqualtera.Et nelongioresfimus, eademuarijs modis ÔC rationiznbsp;bus inuertentes ÔC complicantestin fecundo limite triplorû qui eft à x v 111 ter reznbsp;petito ad L1111.inter quos medietates funt xxvii.ôCxxxvi .item à tertio trinbsp;plorûlimitequiorfus à L111 i.port?diturad CLX i i.quorûmedietates l xxxi»nbsp;ÔC C V111. funt: eafdem rationes epitritorum ÔC hemioliorumobferuabis. Has ueznbsp;ro numerorum proportiones malunt Platonis feéîatores ad rationem harmonicamnbsp;referre quàm ad arithmeticam aut geometricam. Arithmetica enim non ubicj quaznbsp;dratjôC muftis locis à iufto ab errat, ut etiam Ariftoteles oftendït in Ethicis. Geomenbsp;trica uero nimis iufti tenax eft,atqt animæ in corpus abeunti parum accommodata,nbsp;quom extrema diuerfa per eius rationem no pofluntcohaerere. Quom uero neutranbsp;conueniat,titra cß tam? graphice couenire poteft.Cohærebunt enim inter fe animænbsp;partes exadiffimaratione,quam Geometrica diximus.Cohærebit deinde ipfacorznbsp;pori ratione arithmetica,quom à fe dégénéras ÔC ab unitate déclinas in binariS feinnbsp;ditur.Et quonia harmonica ratio utriuscj rationis compos eft ac particepsn'næquaznbsp;iem enimquâdam habet aequalitatem,ÔC diftïmilibus adæquacfimilia,6C concentusnbsp;confiât ex dilTonistmerito animæ ration?harmonicæ perfîmilem putaueretpræfet/nbsp;tim quom fîcuti anima media eft inter æterna ÔC mortalia, ÔC utrat^ non folum conznbsp;ciliat,fed etiam cotinet. Quin ÔC ipfa compofita eft, indiifolubili quamuis côpofitionbsp;ne,ita fcilicet fummi opificis uoluntate præfcribente.Eodê modo harmonieus con/nbsp;centus ex medio fiat elemento, aere fcilicet, ÔC motu orbiculari ad aures feratur,ÔCnbsp;inter Mathematicas difeiplinas media fit: urpotequænefpnumeris careatneqjmennbsp;furis,6C ftellarumanfraélus moderetur, ÔC una omniû maxime in fuos orfus ftiamcßnbsp;diuinitatem primogeniam animos reuocet.Quare Platoni nihil fe obtulit quo meliznbsp;us animæ ftruéiuram effingeret,qu'am hac ipfa harmonicæ rationis concordiatquænbsp;plané diflîdentia, acuta fcilicet ÔC grauia,cofemperat. Sonos uerô,quos Græcitjôôj/nbsp;yvsuoeât, numeris couenireprimus omniû proditur Pythagoras obferuafre;quodnbsp;ÔC Chalcidius ÔC Boetius apud noftros,Ptolemgus ÔC Plutarchus apud Grgcos,prænbsp;ter alios probauere. Quom enim fymphonia conftet ex uocibus acutis ÔC grauibus,nbsp;propter quod earn Martis ÔC Veneris filiâ ueteres prodidereracutas uero uehemenznbsp;ti ac citato pulfu,contra graues leni ÔC fegniore prodire intellexerintoualiq? formanbsp;ad aures ferri,cuius acumen uox teneat oélaua: Pythagoras ex malleorum percufftinbsp;harmonigration?meditatus,fidibus pari craflitudine acproceritate no paria appennbsp;dit pondufcula. lis deinde percuftîs, prout plus minusûe intendebât aUt remittebatnbsp;confonantiarû differentias obferuauit. Nam quibus exempli gratia pondus fuit un/nbsp;ciarum trium,ad eas quæunciarum quatuor pondera habuerunt,itaut in fjs ratio eznbsp;pitrita agnofeeretunannotauit harmoniam effïci quamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellauit.Rurz

fus in fjs quæ fenas uncias pendebant, quom ad chordas unciarû quatuor conférez bantur,ita ut inter fe dimenfion?haberent fefquiafterâtharmoniæfpeciem animadznbsp;«ertit,cufnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nom? impofuit, At ft odo ad quatuor referas,inter qug dupla eft

propor-

EPIS TOLARVM

proportio, cfjs/^TrtitrZif harmoniam euadere i'udicauitïquae ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SC e^7rlt;^'n,

fymphonqs coalefcit.Diateflaronuero duobus tonis ÓC hemitonio:diapente tribus amp; alio hemitonio dtmenfi funt.quæ fi ad primum diapafon accédant. Dis diapafonnbsp;conftituêt.Et fane' ocfto toni fi quatuor conferantur,dupli funt,ÓC bis quatuor,id eftnbsp;bis epitritum includunt. Quatuor enim tribus collata rationê habere fefquitertiam,nbsp;nemo non nouit : ficut tribus ad duo rationê inhaerere fefquialtera* Aïioqui uocumnbsp;differentias feptem efle confiât, fed repetitionê multiplicari. HincMufici otfiauamnbsp;primæ eandem elTe,atcp ideo confona confimilemcp dixere^T onu uero, id efi plenanbsp;SC fuos numéros habentê fonum,cum nouenario habereproportionê putauere:quénbsp;ideo Græci imyJioiJ dicunt:Cicero fèfquiotflauum interpretatur» Sicut autê noue*nbsp;narius in duas æquas medietatesdiuidi nó poteft, ita nemo tonum in duo poflït æznbsp;qua hemitonia partiri,Ex ijs ergo alterum maius à nofiris,a Græcis alterumnbsp;minuSjà Græcis «Adln?, àPlatonepeculiarinuncupatione häii-ii.« uocitatur,noshcnbsp;mitonium minus uocamus.inter hæc duo Plato oftenditearn efle differentiam,qu£nbsp;inter ccl vi.SC c c xl111.cognofcitur»

CÆ.LIVS CAL. lOANNI BAPTISTÆ ANGIARIO S.

O G A S meliteris,ut ad te perfcribam,quem nam ego pifcium hacætax te putem eum quemlupum ueteres uocabant: attç imprimis eo mein'nbsp;R uitamento alliciSjquo potuifii maxime deterrere.Scripfifii enim me,finbsp;id fecero, rem grata fadurff clarilfimo huius aetatis iurecôfulto Hipponbsp;lyto Quintio.Quid ats tuC an quod ego ad te familiariter fcripfero,hocnbsp;cft Hippolyti Quintij uiri fumma eruditioe fummaqjauthoritate praeditiiudiciumnbsp;fiibiturü^ Parcius oportuerat te tanti uiri laudes prædicare,quom apud nos ageres,nbsp;fi me audaccm in fcribendo efle uolebas.Nunc cundatius agam oportet,in re prae*nbsp;fertim controuerfa,de qua non idemomnes fentiut. Nam alij lupum ffurionem,alt)nbsp;lucium,ahj trodam,alij,quibusego aflentior,fpicolamefleuoluerunt.Noffri uario/nbsp;ludicüt.SC fané Columella duas luporû fpecies cómemorauit, quippe alios lanatos,nbsp;alios uarios appellans.La natos Plinius à candore SC mollicia didos efleuoluit:uarijnbsp;didi funt, quod uarijs fint diffindi maculis, quas SC nos in uariolis nofirisfpeda^nbsp;mus.ijdem pelagij,tjdem amnici funt. Na SC mari SC fluminibus iuxta capiutunBisnbsp;anno pariunt, deprehenfi infra rete fodiunt harena,ÖC quafi per cuniculum elabunnbsp;tur. Quod fi rete fe implicitos fenferint, quato poffunt impetu in rete graflantur u£nbsp;difcerpantjSC fibi exitum parent.uiolentum enim omnino animafSC quod à fuis ui/nbsp;ribus pracfidium petatîex quo noffri lupum, Græci Ätx^fXKSe dixere.Haec omnia innbsp;uariolo fe animaduertifle noftri pifcatores magno confenfu tefiantur. Laudatiflim*nbsp;exifiimati funt apud ueteres qui Tyberim fubibât,at(ç inter duos pontes pafceban/

tur, foliti(ut ille inquit)mediæ cryptas intrare fuburrgîob idinterpontani nûcupatûnbsp;de quibus Horatius:

Vnde datum fentis,lupus hicTybcrinus,an alto .

Captus hietîpontes ne inter iadatus,an amnis

Hoftia fub TufciC quib. quom L.Pbilippus homo argutiflîmi palati effet adfûc

tus, at(]^ ita contigiffet,ut apud hofpitê Caifinenfem lupû guff affet ex proximo lacUnbsp;captum,expuit ÔC probrofo dido perfecutuseff.peream,inquit, nifi pifcê putaram»nbsp;Illud mirari fubit,cur Plinius lanatu à candore ÔC mollicie didum putarit: quom lu/nbsp;pus nulla magis dote cenfèatur quàm quôd callum habeat : quê frequenti natatu ôCnbsp;aflidua agitatione fibi conquirir. Vêtus enim didum eff,eos effe optimos pifces,quinbsp;carni funt fimillimizoptimas uero carnesjquæ pifcibus proximæ fint. Ad quod allit

L I B E R V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7J

no, qui fu (ft U propemodum 06 paruis pifdculis fibi uidum uenatur.Quo argumerv to obiter etiâ agnofcitur filurum no eirefturionê.Lycium autê hoc ipfo nomine apznbsp;pelJat Aufonius, eumcj inter ignobiles ob ingratû odoré adnumerat, Certe luciusnbsp;noftri têporis inter amnicos tantû cenfetur, ficut ÔC troela: quom lupus in mari fre^'nbsp;quens capiatur. Qui à fententia noftra diffident,hoc argumento utuntur,quôd Artnbsp;ftoteleslib. octauoDe animalibus, ÔC Plinius libro nono Naturalis hiftoriæ, luposnbsp;inter eos pifees recenfeant qui lapidem habeât in capite, ÔC algoreinfeftentur. quisnbsp;uero fit lupus hac ætatCjingenuè fe nefeire fatentur. At ego authores habeo pifeato/nbsp;res primi nominis,amp; ipiè comminus annotaui, in uariolorum capite offîculum effe,nbsp;dum primæ adhuc funt aetatis,quod deinde ætate ingrauefeente obdurefeat in lapi^nbsp;dem.quae ratio cæteris argumentis propemodum colophonê addidit, ac plane miliinbsp;perfuafitjlupum nontemere à noftratibus uariolum exiftimatû.HabesIoannesBa^nbsp;ptifta fuauiîïïme meam fuper lupo fententiam amice quàm ambitiofe ad te perferiznbsp;ptâ. quod fi uidebitur tibi, nam tibi huius rei liberû iudicium relinquo, doêliffimonbsp;Quintio comunicabisuecû^ ita colliges,tuas poftulationes,uiri(Ç de literis optimenbsp;ineriti nomen, tantû apudme pondus habuiffe, ut meæ exiftimationi quàmueftraenbsp;uoluntati deeffe maluerim. Vale. Ferraria.

CÆLIVS CAL. BAPTISTÆ FIDELI

PIS T O L A S dicâ anuniones quos ad me dederis nefeio î fané fi tatas ingenq opes in exilem orbem circumadas fpedeSjUniones multo prgznbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flat dixiffe,fed literarios uniones,fed Mufarû ôô Gratiarû manu expoz

litos.Nec de Petro Bembo profetflo mirû aut parum peripeélum quic-quam obtigit mihitcm'us antèingenium,elegantiâ,jn dicendo félicita^ tem plané nouera. At tu omnino mihi admirabilis occurrifti: cui tantain feribendonbsp;fuauitas,tanta uis,ut quafi philtro quodam poffïs animos in quancuncj fpeciem raznbsp;pere, atq? in tui amorem,tuo arbitrio cocitaret ut no iniuria poffîm florentiffimg acnbsp;fortunatiffïmæ urbi Venctg gratulari,ex qua magni ôiSceleberrimi heroes,tan^ exnbsp;Argo naui,fingulo propê die prodeât.Quantum ergo putas me tibi hoc nomine de/nbsp;berec'quôd tuas hafee fuauitates ac delicias tecû mihi comunes effe uolueris, in qui-bus uideo te ac Bembu diuerfa propé ratione, pare tamê laudem eflè adiècutos. T unbsp;graui di. folida oratione fidei magis famâ quàm eloquentiæ emereris.Ille uiuo quodânbsp;8C aduofo dicedi genere omnes oratorias ueneres exprimit * Tu prifeorû artificumnbsp;more, qui quatuor contend coloribus opera ilia nunquam fatis laudata pcrfecerût,nbsp;fumma fimplicitate diuinum illud omne artifîciû abfoluis. At nofter Bembus quàmnbsp;comode nunc affurgitç'nûc arridetCiocaturrblanditurC'ubiq? nouis affeélibus ledo-rem allicitfdeuincit^’nullo non loco noua emblemata affïngens, ubitç quafi purpuznbsp;ræ aureolum clauum interferens: nunquam idem in tanta uarietate,nunquam nonnbsp;fuauis,non amœnus, non fe ipib maior.T ota enim textura quafi pratum uernis coznbsp;loribus piduratum natiuis fubinde gemmis ôô recentibus flofeulis germinattut quinbsp;legit habeat femper quod admiretur:ubiinterfpiret,aut côquiefcat,habeat nunquâ.nbsp;Sed quid ego nûc molior, qui more Phidiæ duos tam eximios leones ab ungue meznbsp;tiarç’Nam fi rei breuitatem animaduertas,uix ex teftimonio Ariftotelis pulchritudinbsp;nis nomen capiat:apta tantumnbsp;nbsp;uenufta amp; excellentis ingenif opus appellari poC

fit.Ex quo non me poenitet tam bellis epiftolis unionû potiufqua epiftolarû nomen tribuiffe,utpote quibus non amplitudo, fed candor SC eximia quaedam formæ præ-ftantia æftimationê fecerit.Cur uero iuburbanis ôô Hadriaticis oftreis Bembus noznbsp;fterpalmâdederit,nonfatuideo:quom externa Mutianus Cyzicena omnibus fa ci/nbsp;le prætulerit:alq Britannica, 06 quæ uel à magnitudine tridaena appellauerint,quôdnbsp;uix terno morfu confici poffent: uel ab elegantia calliblephara d^xerint.Ex noftra/nbsp;tibus Brundufina ÔC Circeienfia nepotum omnium confenfus cômendauiquel noznbsp;to illo Horatij teftimonio,

Oftrea Circeis,Mifeno mittuntur echini.

Quod fi coniedure locus detur, puto Bembum uirum ea dodrina ZC authoritate,ut g nihil

7 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I S T O L A R V M

nihil ab eo temere aut paru cofulto proditû fiifpicari h'ceat, de oftreis idem putafTc, quod de lupis inter duos pontes captis Romani exiftimauerûtiquos ea ratióe melionbsp;res paktoq; aptiores pronutiarut, quod propinqua illuuie,quaE ex cloacis 56 foricisnbsp;defluitjfaginentur.Etfi non mefallat Pliniûita prodidifle: oftrea fpida potius craflinbsp;tudine ipedada quàmlatitudine,necç in luto captaneq in arenofis,Tametfi ego innbsp;Bembi gratia longe diuerfum putem,an in luto,an in pingui pabulo quis capta dixcnbsp;ritjllic ipurca ÔC immunda, hie pleniora habitioraq efficiuntur. Addc quod in ma/nbsp;rinata,aquis uero dulcibus educata,primo cenfuhabentur.Ex quo fit ut optima iu-dicentur,quetjsalunturlocis quôfluminainuehûtur,qualiafuburbana Venetæur^nbsp;bis uidemus,qug multis fluminibus alluunt; qug res poteft oftrea multo reddere co-mendatiora. Hæc ilia funt fcilicct quæ gloria menfis pepererunt, quoru fpondylusnbsp;(ita carnem inferiore uocamus) plus habet calli- Hæc funt deniq quæ uulgato pro-uerbio, uiduarum cupediasappellauitantiquitas-Sedhacftenusliceatabunionibusnbsp;ad oftrea, à præftantiflîmo aurium ad uiliflimu palati fenfum orationê deflexifle.Tiinbsp;uale, ÔC me ama tui ftudiofiflimum,

CÆLIVS CAL. iÖANNl BENEDICTÖ S.

O N multum tibi laborandum eft uir optimcjUt tuam exada excufatio ne negligentiam uel in fcribendo, uel in me inuifendo redimas. Namnbsp;N fi mutuas operas das in amore,abunde mihi fatisfadû puto.Quç apud

Ciceronem ledionê tuam morâtur, inuitium potius codicis quàm tut tarditatêingeni) reifeienda funt. quippe fi in epiftola Seruij Sulpitij fitnbsp;pra MalealegeriSjOmnem protinus diflîcultatê ademeris.Veteres certe codices ma/nbsp;leas,id eft ueftigium legitimæ ledionis adhuc retinent.Maleam autêelTe promontonbsp;riu, unde inchoat Peloponnefus Córinthiaca, neq tu neq doeftus quifqua ignorât-Quód uero euntibus ex Italia Athenas aut Athenis in Italia Córinthiaca Peloponenbsp;fus occurrat,fan's côftat uel ex altera Seruij Sulpitij epiftola,qua Piræeum à dextra,nbsp;Corinthum defcribit à finiftra.In epiftola uero adP.Sextium proc5fu1em:fic enimnbsp;malo quàm adLentulum.Veteres codices in diuerfum abeunt,fed ego illam ueramnbsp;ac légitima letftionem puto.Omnino femiffiu magna copia eft,ut ad ufuras femiflèsnbsp;referas. Eo enim loco de fœneratoribus agit Cicero. Quæ uero fint ufuræ femiflès,nbsp;Ô6 quôd annuû centefimæ femiflèm reddanr,unde etiâ nomê acceperunt, ex tuis lunbsp;reconfultis putote optime noflè.VtiturôC Cicero frequenter hac uoce, ut in oratio/nbsp;ne pro Seftio: Remilfts femilTibus ÔC triêtibus quinta propè uetftigalium tolleretur.nbsp;EtinRhetoricis adHerennium,lexfrumêtariadeièmiflîbus ÔC trientibus. Nec menbsp;fugit,eodê Epiftolarûlibro in epiftola quadâ Vatinij,femiflem hominê pufillum ôinbsp;propè femihominê uocarûfed ad hune Ciceronis locû nihil pertinet ea fignificatio.nbsp;Cæterû eas animorû comutationes quæ inter me nepotemqmeû nuperrime inter/nbsp;ceflère,perfuafum habeo,tibi utpote uiro bono ÔC nobis mul ta beneuolentia côiunnbsp;dto,ingratiftimas extitiflè: fed ita expedit ut aliquando cotingat in rebus humanis,nbsp;ut difeamus neq nobis neq noftris multû confi'dere.Quôd uero in aulam,uel ut re/nbsp;tftius dicam in ædes paulo irequentiores te fortuna adegerit, non eft quod multumnbsp;queraris. Nam qui cû ingenijs conflièlantur huiufmodi,8lt; conftantiâpræftâf,fciasnbsp;hosiam fuæ uitæ habere modumtamp;in Sirenum quidê fcopulos impingi pofle,alli/nbsp;di autem non poflè- Vale. Ferraria.

CÆLIVS CAL. ANDREÆ MINOTTO S.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R O B O admodum ingeniû tuum mi Andrea, uideo enim te neq ofei-

tanterneq negligenter optimorû autftorumlefftionê adiré,fed exadîe Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SC accurate fi'ngula quafi in trutina pendere.Quare necelTe eft,ut muh

ta annotatione digna occurrant,multa etiâ ambigua ÔC ancipitia,quod hoeperincuriam agentibusnonaccidit.neq enim autilluftriâfeliguntnbsp;fibiceuinpromptuario,dcpromenda quomfeobtuleritoccafiomcqobfcurioribusnbsp;inhærenr, ut lucem afférant: fed æque illis omnia præterfluunt. Eft autem uerbuntnbsp;Ariftotc

L I B E R V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75

AriftoteliSj quot;to yiiù ‘ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îîx^ vknbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eftj de finguli’s non inuti

le efïè dubitarejllud uero plenû humanitatis,quôd tu firtgularis dodtrinæ ac excel/ lentis ingenîj üir ilia qug dubitationê ingerunt,ad me referastquafi no tu ipfe tibi innbsp;maxima quacg difFicultateno adeiTe modo,uerum amp;fupereffe poffis-Morem tamênbsp;geram tibi, non opem equidem ingenio tuo,quo minime opus, afFerens,fed uolun/nbsp;tatipotius tuæ obfequês.Quare fie habeto quod petis. Verfurâfacere nileflequàmnbsp;creditoremcômutare, utquom unidefinas debere,alteri obligeris, quod in magnanbsp;difficultate pecuniæ fieri fokt. Hine illud in x v i ? ad Ättieum,Iniquifiimo fœnorcnbsp;uerfurâ facere Aurelius coaeflus eft, Attß ita illud in Vita Attici intelligêdum,quôdnbsp;quom Fuluia uxor M. Antonq fecunda fortuna ÔC têpore feliciore fundum emifletnbsp;in diem,id eft cuius precium certo ôô præfcripto die repracfentaretînëtç poft calaminbsp;tatemj id eft poft uitftum Antoniö uerfuram facere potuiiïet, id eft mutuari aliundenbsp;pecunias ut priori creditori fatisfaceret ÔC alteri debere inciperet: ipfe Atticus fe in^nbsp;terpofuitjôC pecunias fine foenore,fine ftipulationecredidit.Quod autem fcribit,innbsp;famtlia Pompontj fuifte pueros literatiffi'mos óó optimos Anagnoftas : tu ledoresnbsp;intellige,qui uel cœnante uel aliud agente domino ledlioni operam darêt. Quare 06nbsp;paulo poft inquit.Nemo in conuiuio eius aliud acroma audiuit quam Anagnoftem,nbsp;id eft, non aliam accepit audition? quam lecftoris,ut fecile putare pofti's SC morionesnbsp;8lt; pantomimos ab eius menfa relegatos. Quod uero in didafcalica ad Q.fratrem epinbsp;ftola fcribitur,accenfum in eo numero efte debere, quem maiores uoluerunt:qui nonbsp;in beneficij loco, fed in laboris ac muneris,non temere, nifi libertis fuis deferebant:nbsp;accenfi nomine miniftru ÔC apparitorem proconfulis accipe, fic didum ab acciêdo,nbsp;id eft aduocando.Præconis enim more ÔC quirires QC prouintiales ad magiftratü ac/nbsp;ciebant. Sic Liuius fingulis nouem ex decemuins fcribit accenfosapparuiife.Et Plinbsp;nius in V 11. diei parttbus póft adiedu meridiê, aliquot annos accenfo confulumidnbsp;pronuntiante,annotauit. Vale.

CÆ.L1VS CAL. GIRARDO GYRALDO S*

VERVN TmihipergratætuæliteræuirOptimeatcçdod:ifnmc,tuni propter fummam elegantiam qua polles, turn quod uiuere apud te tuinbsp;F Cæltj memoriam abunde teftantur: ut neque temporum necf locorumnbsp;interualla quicquam ex ea detriuiffe uideantur.Quod uero tantum mi/nbsp;hi tribuas, quantû uel fi omnium ambitiofiftimus fim, non agnoicam;nbsp;intelligo quantum humanitati tug debeam.Ego uero uolens tibi omnibus fubfeliqsnbsp;cedo* Ea una in re operam dabo, ne in hoc amoris ÔC beneuolentiae ftadio herbamnbsp;porrigam. Caeterum luculentaorationem tuam quâm fub cenfurâ meam mififti, iranbsp;Omnibus numeris expolitâ inueni: ut fuo fplendore contenta parum alienis opibusnbsp;indigeat, Earn profedo cupidilfime legi : illudcß admira tus fum uehementer, quodnbsp;tarn breui ambitu,tam exade colores omnes oratorios collegeris, fingulis^ atq? u/nbsp;niuerfis collegis tuis ita gratias agas,ut priuatim ZC publice omnibus cumulate iatifnbsp;feceris.Quod autem experis côfîliummeum in permutandis facerdotqs, ingenue tinbsp;bi fententiâ meam aperiam, nihil eft quod aut à principe aut ab ampliflîmo antiftitcnbsp;ueniam petas.Eorum enim uterq; iuftiffîmuseft, neep homines liberos in mâcipiumnbsp;trahunt.Quare tibirem omnem integram feito, utpotequg ex uoluntate rua omnisnbsp;pendeat.Cui fi Apoftolicæ fedis calculus acceflerit, no eft quod alterius cuiufquamnbsp;arbitrium expetas. Siquid eft præterea quod opera mea tibi poftit accommodate,nbsp;me uotis tuis perpetuô expofitû fore tibi perfuadeas. Vale Qi. me amanbsp;tui amantiftimum.Ferraria nono Calend»feptemb.

M* D» xxiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnbsp;nbsp;Z

'7^

$WCAELII CALCAGNINI EPISTO»

L A R V Al LIBER Vh

CÆ.LIVS CAL, FRANCISCO PERENNI

Epifcopo Vuaradinenfi«

IFACEREN T prgful ampliflïme,ut ego is forem,quetn amici plus amort fcilicet quam iudicio indulgentes,uel Ofnbsp;ptant, uel effingunt. Longe enim meliore locofita foretnbsp;fpes meaî ÔÔ quom nunc plané anim« defponderim poflenbsp;Dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unquam tantæ tuæ in me humanitati,non dicam refpon/

dere,fed aliquod falte grati animi teftimoniö praebere;fugt; turum aliquando arbiträrer,ut fi aliter no liceret,fcribenznbsp;do acbene fentiendo teftatam omnibus relinquerem,taninbsp;excellente ôôincomparabilern Pannonrj antiftitis bonitanbsp;tetn.Quiortus clarifltmis natalibus,magna fortuna, fumma uirtute ac dignitate preznbsp;ditus, ad mehominéperegrinum SÓ muko citramediocritatê ftudioru cößitutum,nbsp;nullo prgfertim prouocatusofRcio,tamdulcesac familiäres, tarn eruditas,00 Hyblganbsp;quadam fuauitate perlitasliteras dederit : quarum abfolutam elegantiain ficumuznbsp;latim uelim perftringere,rem fane ridiculam faciam, qui totidem uerbis tuas ad te linbsp;teras refcribamiSClaudes quas in me indulgêter nimis cogefsifti, ex. merito in te reznbsp;geram.Quem enim poffum te uno inftruAiorem laudandi magiftrum inuenirecquinbsp;tarn graphice ac luculenter dotffiffîmi hominis fimulachrum expreffifti literario penbsp;nicillo, ut non modo fumma mihi inieceris admirationem, fed tuis literis perlec'ris,nbsp;quaß haufto quodä magico philtro ita mihi placerem,ut me iam nonnihil putarem;nbsp;amp;C uix nunc demu colletSo animo intelligam tantum me ab ijs laudibus abelie,quarMnbsp;tum tu es illis undiq? ornatiflimus. Vtdete id facile pofltmus fufpicari,quod de Qrnbsp;Ennio traditum fertur : qui fub Gemini Seruilq perfona piduram morö amp;C ingenijnbsp;fui aliquando feciife exiftimatur. Ego uero pofthac non inter amicos tantû,fed pa/nbsp;tronos meos te adfcribam:tuglt;ç iftius erga me benignitatis memoriâ nulla unquananbsp;dies abolebit : dabocß operam, ut hæc inter nos teneris adhuc incunabulis nata be/nbsp;neuolentia, indies magis ac magis adolefcat. Et ne perpetuô mibi fit frons perfri/nbsp;canda,enitar,ut qui in amore conciliando poftremas tuli, in conferuando primas fcnbsp;ram. Omnibus bonis in rebus uinci turpe eft, fed in amore turpiffimû.Bene uale,££nbsp;diu féliciter perenna,Perennis mi obferuande.Maro ille meus plane' natus ÔC educanbsp;tus in Mufarum finu,iam te amat ac obferuat, ÔC de literis quas oftendi, multum ad/nbsp;miratur: rogauit etiam utfuo nomine multam tibi falutem reponam. Pridie idus lanbsp;nuarij» m. d. xviii» Agria»

CÆLIVS CAL. BELTRANDO CONSTA/

bili Epifcopo Hadrienfi.

N G E N V E mihi fa cere uideor, qui quom omnia pridem tibi debeam» non recufo quin ad hoc nomen maximus quotidie cumulus fiat. Qiia/

I nbsp;nbsp;nbsp;requom caufameaFauêtina, licet iuribusfuis abudefubnixa, magnis

tarnen præfidtjs egeat,utpar fitaduerfus fummos Caponû fratrum co natustquino legibus necrationibus,fed ambitu amp;ftudijsjquibus nûcnbsp;plurimum ob fadionê Etrufcam pollent,me uehementcr oppugnât:opus eft ut ma/nbsp;gnorum antiftifûac patronorum meorumfidem imploré tinter quos tu ampIilTimcnbsp;antiftes uel audoritate uel humanitate facile principe locû tenes. Quare ego te unanbsp;ex omnibus religiofeinuoco,qui Cælij tuiiura apud optimû Si maximum Leonemnbsp;Pont.aliosq? fummos patres Si iudices tuearistqui per fadionem Si impotentiâbo/nbsp;nam caufamlabefaélari no finas, Hoctuquidem alias uel nonuocatus fecifti, tuaq^nbsp;mihi autoritärem fpôte accomodafti, ut idem rurfus precibus meis des,enixius ob/^nbsp;tcftor. Quâdoquidem par eft,ut ei non definas fauere,qui non definit abs te fummanbsp;omnia

L I B E R VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77

omrua cxpcdtare,£v tibi fpes fuas omnes iuftas praefettim comcndare. Illud etiS am plitadini tuac notû efle uelim:familiæ Calcagninae gentilitiS effe facerdotium,quodnbsp;nScius patronatus uocat,in uillula Ruperdecreti,quaî in. diocefi tua Hadriatica ponbsp;fita eft, In id ego fuperiore anno Hieronymi patrui mei ac totius familiæ confenfunbsp;coopta tuSjà Leone Pont.confirmationê ÔC fubinde prouifîonem impetrauùquæ o/nbsp;mnia publicis tabulis ÔC Pontdecreto fancita iunt,ut ex praeftâti uiro Iuliano Nafelnbsp;lo caufarum mearum patrono comodius ÔC locupletius intelligere potes. At nupernbsp;quom is qui id facerdotiû adminiftrabat,quiq) eius prouentibus iure fiduciario fruC/nbsp;batur,homo efle defîerit:me in banc penitiffimâ barbariem relegato,nefcio quis(utnbsp;mibi literis lignificatû eft)ui atcç armis illud inuafit.quod fané permolefte tulixquomnbsp;Sgt;C hmâix mcx exiftimationê ÔC iura mea,non dicam occupari, nam deus hoc mininbsp;mefinatjfed uexari cette acperturbari uideâ, Quæ quom tes tantinegottj fit,quannbsp;tam tu Antiftes iàpiétiffîmus prudentia tua magis quàm oratione mea colligere ponbsp;tes,obiècro,obteftor, cotendo etiâ,fretus mea fumma in te obicruantia,ut propenfonbsp;ac expofîto animo fuffiragiû omne tuû ordinaria ôiS légitima poteftate fultû mihi imnbsp;partiri uelistut quom quifquis ille fit occupator, no folum iuftitiâ fed iuftifTimû etiânbsp;antiftitê fauere nobis intellexerit, uolens nolês ab iniuria abftineat.Hoc necj coiunnbsp;diflïmg tibi familiç, netj addicftiffimo cliêti tuo gratius aut expedatius facere potesnbsp;qc^.Vale mi pater obferuâdiffïme,tuiCgh)memor.Prid.idusIan. m. d* xviii»

CÆ.LIVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ILLVSTRISSIMO HERCVLI

Eftenfi Alphonfî ducis filio» s s T E N D I T mihi lætus admodû litcras excellentiæ taæ illufirifftmusnbsp;patruus tuus princeps meus,ex quibus fummi ingeni) ÔC excellentis a/nbsp;Onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nimi non modo indolem, fed maturam propé frugem perfpexûQuam

non poflum non fummopere tibi parentibufq tuis ac ciuibus mcis gra tulari,quom iam in ifta ætatula fumma etiâ naturæ ornamenta affulfif-fcjparentibus præftantiflïmQ filium datum,ciuibus optimuprincipem in optimi imnbsp;perij fpem ali intenigam nec enim quicquâ tibi maius à Dis immortalibus dari po/nbsp;teft,quàm ut populos tuos quàm felicüTimos facere poffis: nec illis quàm ut data felicitate perfruantur*Quor5 neutrum fine uirtute cuiquam contingere poteft.Qua/nbsp;re âge mi princeps clariflîme,ôC ad hanc unâ grandi paflù(ut facis)enitere:Slt; quomnbsp;abude fint tibi domi maiorS exempla qug fequaris, quom fint dodiiïtmi prgcepto/nbsp;res qui præclara inftituant,âf multa praeterea fortunæ ac naturæ præfidia,emce ob/nbsp;fecro ne tu ipfe tibi defuifle uideare.Netj ulla fit adeo inftans amp; importuna auocaznbsp;tio,quç tam generofos conatus tuos interpeller.Vale, ÔC tugmagnitudini addidumnbsp;tuælt;^ fummæ uirtutis admiratorê tua gratia dignum exiftima.Pridie idus lanuariasnbsp;•M, D. xxv. Agria.

CÆ.LIVS CAL, lACOBO ZIEGLERO S.

V L T A inciderunt uir dodifflme atcj optime, quæhadenus refponz fummeûmoratafunt.Nec^ enim uelim putes meuelobliuioneuelneznbsp;JM gligêtia cefTafle, Nunc etiam quod fcribo,fcito me ab occupationibusnbsp;éc negotijs id extorquere, quod impetrare non poteram. Literas tuasnbsp;ad Pont.amp;S legi diligenter,^ probaui:bis etiam ad illuftriflîmi Antiftinbsp;tis mei incerniculum exculiî:quibus ita candidum fuffragium adiecit,ut iam nemi-nis cenfurâreformidarepoffînt,neq? adeo Romani louis fupercilium.Quare madçnbsp;funto fortuna,illafq5 fuaîuppiter audet ope.De Plinionoftrojcuius modo tanta ex/nbsp;pedatio fuerat côcitata,rem probe perfpexi abs te pidam.Coruos fcilicet delufit hinbsp;antes, quare aliud nobis cogitandum. Quôd eum ad me dare fuperfederis,gratiamnbsp;habco.Cur enim adû agas f nam ego annotatiSculas illas Barbari,fed nequaquamnbsp;barbaras,iam reuolui tortoris ad faftidium. Audiui temodo cû præftantifli'mo Bal-bo in hoc ipfo ftudio uerfàtum effe.quod fané non inuidi tibi,fed fortunâ meam doznbsp;iui,quæ me tam egregio comercio defraudauit» Quare amabo te mi Zieglere, oro,nbsp;g 3 obte

78 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epistolarvm

obteftorlt;ç,ut fiquid comentt cftis, fiquid inueniftis dignum fngen{o,dignum crudi/ tióe ueftra,ne me indignS habeas,cui ceu fymmyftæ myfteria ifthgc infufurres.Omnbsp;nino lucubrationes tuas in tria capita ex fecSdo libro expedo incredibili defiderio.nbsp;Mirum eft quanta de literatura tua animo cÓceperim uir undecûq? dodiflïme,quicnbsp;quid dixeris,quicquid cogitaueris,id oinne ab oraculo profedum putabo. In excri/nbsp;ptione Ptolemæi deferbuit plane recens ille impetus, uel fapientiflima admonitio/nbsp;netuafufFrenatusgt;uel deftitutus ingenti illa fpe,quammaiorem abfens conceperat,nbsp;quam præfens ofFenderit.Puto tibi fatis cópertum efle,cuftodiam à Balbogubernanbsp;tori Agrienfi refignata efïè.Dignus digno dcdit.Illa itaq; fpes effluxit, de qua prüfens locutus fueras,SC ad dominû Vatiêfem fcripieras.Ät fi quid præterea affulferit,nbsp;quod tibi cómodo effe poflît,nunquâ definam operam,amorê,óódiligentiam quamnbsp;tibi pridem oppigneraui,amice óó accurate reluere. Illud abfte imprimis procuran/nbsp;dum diligêtiflime,ut in nobilitatê huius regni quam primö afcifcaris,amp;in earn remnbsp;prærogatiuâ ampliffimam alfequaris : quando externos homines optimates ifti fa^nbsp;ftidiuntjCos^ fine exceptione retjeere contendunt à facerdotijs: id quod mihi innbsp;omnem euentS rerum impetratû uelim.qua in re autoritatem domini Vatienfis im/nbsp;ploraflemjfi eius mihi aures faciles futuras exiftimaifem* Sed uereor ne magnitudenbsp;negotiorum ita eas obftruat,ut clamé in portu Torongo»Tu fi quid uideris abs te innbsp;rem tuam confici pofle,ne pigeat SC mihi hanc opera nauare, ÔC quid fadurum fpe/nbsp;res ftatim perfcribere.Ego te propediem uidebomam omnis animus iam in Italiamnbsp;atcßadeoRomamanhelat. Vale, SCmeama,

CÆ.LIVS CAL. LADISLAO EPISCOPO VATIENSI S»

C C IP I o quotidie eminêtilfime Antilles fingulare aliquod bonitatis SC abfolutiffimae humanitatis tuae tellimoniu: cui quom nullu ame parnbsp;A uel obferuantiae uelgratitudinis hoftimentu reddi polTe uideam, ægronbsp;animo fumjSC nunquam mente conquiefco. Hoc icilicet deerat cumu/nbsp;lo tuorum in me offi'eioru, ut fchedica etiam carmina, SC quafi abortusnbsp;meos approbates, atq? ita probares, ut nobiliffimo regi SC maxime indolis principinbsp;tuo iudicio côciliares.Hæc eft,uideo,fummi amoris uis : quæ uerrucas SC neuos etiänbsp;in ijs quos amamus,cômendat.Debeo itacß tibi hoc nominefSC eo quide magis de/nbsp;beo,quo me minus tarn excellens fuffragium meruifle agnofco.Tua uero ilia plenanbsp;grauitate SC amœnilfima quadam fuauitate condita epiftola mirifice me obledauitnbsp;Sc tenuit. At carmina in tantum admirationis rapuerût,ut nondum plané ad me ip/nbsp;fum rediuerim. Quom enim mecum cogito,quantg fint occupationes atq? auocationbsp;nes tug,uix mihi ipfi perfuadeo te uel fuccifiuam aliqua diei partem poffe ftudijs imnbsp;partiri. At quom incredibilem illam ingentj tui ad omnes res magnas nati felicitatenbsp;cogito,nihil eft tarn arduum,tam operofum, quoddeipfa mihino facile fpondeam.nbsp;Sane quom illuftrifltmusprinceps meus, cui epiftolæ SC carminutuorum eleganti/nbsp;am quafi emblemata Sidelicias quafdam obtuli,ea legilfer,gratulatus eft Pannoniacnbsp;quæ tantum uirum nô modo genuerit,fededucauerit,ÔC ad fumma ufq; audoritatcnbsp;prouexerit:ut ab eOjCui natales dédit,ipfa fplendorê ÔC lumen aliquando mutuetur,nbsp;Quôd uero pro aprugna uenatione indytus rex arcus SC pharetram hoftiles exuufnbsp;as repofuit, magno gaudio perfufus eft, SC optimi ominis loco acccpit.atq! ita futu/nbsp;rum iperat aliquando, ut ficuti Petrus pifees olim expifcari deftjt, ÔC ad expifeatio/nbsp;nem hominum animû appulit ; ita defitaferarS indaginead ferorum hominûuena/nbsp;tionem defeendatur: quos depiles apros uos appellatis. Et in me obuerfus, Di face/nbsp;rentjinquitjut hæc dies uenationi initiû daret:SC cæteri Chriftiani nominis optimanbsp;tes ac principes mccuex æquo animati forent. Daremus enim opera ut non minusnbsp;in uera ac feria uoluptaria SC ludicra arena uenabula noftra deterfa SC bene ferronbsp;infpicata agnofeerentur. Sed dum non fine maximo meo dolore ceflant illi,quoni/nbsp;am inquies animus defidiam pati non poteft,nos Xenophontê fèquuti, huic faltcmnbsp;fiituri certaminis fimulachro præludamus:quo futuri fimus paratiores SC minus imnbsp;belles, qüom primum optata occafio affulferit.attj utina clariflîme Antiftes ita eue-niât,ut

niat,uthuicfacramêto principes Chnftianitamlibenter nomina denr,qiiàm prom ptè ille nomen ôô manum accomodabit. Ca:terum qnom admiratio inuehat filentiznbsp;üm,aliquandiu mecum ipfe dubitauqan omnino nihil tuisliteris refponderê;ne ue/nbsp;tus ilia Ä uulgata Glauci et Diomedis cômutatio ad me pertinere putaret, qui pronbsp;aurëis acrea fignarem.Verum me abduxit ab hoc côfilio celebratû illud Graecorumnbsp;uerbum, (gzAt«?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JifcAvjt. multas amicitias intêpeftiuo filentio diz

remptas eflè. Quare ita mecum ration? fubduxi:quom neq? tacendum exiftimarem, necf par pari referre pofle confiderem,à me procurandum,ut quod ponderi amp; æftinbsp;mationiliteraru defuturum intelligebam, id numero fâltem compenfarem.Proindenbsp;quom tu uir ampliffîme breues ÔC Laconicas, fed Di boni graues ad me literasnbsp;dederisîegolongioreSjfèd multo incultiores reddo. Tu Ocfoftichon regio nominenbsp;fcripfiftitego profufius in regtj muneris comendationem lufi.Etiam nunc trino epfnbsp;grammate ad faftidium prolixo, aures tuas fatigabo.quare fi publicas iftas occupa/nbsp;tiones tuas licentius fortaffe quam par fit, interpello, te unum accula, qui humant/nbsp;täte comitate tua incomparabili me propemodum ad hoc licentiæ inuitaris gt; Etnbsp;ut nihil huic défit impudentiæ,non definâ abs te rogare aclibehus efflagitare,utmenbsp;ac fidem meam,pro audoritate qua polies,digneris fummo régi comendare. Benenbsp;uale. Idibus lan. m ? d ? X X v 111 * Agria»

CÆLIVS CAL. CAMILLO VISTARINO S*

L V S ne uoluptatis an molefttæ, tuac tnihi literæ attulcrint, non habeo fatis perfped:um,quibus tam doôe,tâtolt;5 affedu calamitates tuas ex/nbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;preffifti, ut me maximc'permouerint, ôô non exiguâ mœroris tui par/

tem inme coniecerint.Quomq? ego non mediocriter confolatione ege rem,utpote qui ofFundar tot miferiarum fludibus,ut malorû magnitu/nbsp;dine uix tnihi ipfi conftem,ut paulo minusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fadus fiminuperq; quom tuas

literas accepilTem, ex quibus nonnihil mihi lenimenti pollicebar : illac tarnen præ/ ter expedationê folamen à me expetebant, dC manum ac pharmacû ab homine æ-gerrimo fibi adhiberi poftulabant. tzSIt isnynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut Græci dicunt* Tantum

eft tarnen tibi obfequendi defiderium, ut excitato ÔC quafi noui doloris acceffu per/ fricato animo à me id extorferim,quod nullo modo extorqueri pofle cogitaffem,nbsp;nefcio quod infperatum folattj genus tuoru meorum malorum coparatione excoginbsp;tarim.Tu enim hominê amiciflimû curarum participe, qui cum feria ioca corn/nbsp;tnunicare folebas, amififti:ôf optatiflîmi fodalis frudu paucos meniès carebis. At e-go coniundiflîmos mihinecefl'arios,dulciflimos amicos,optatiflîmos contuberna/nbsp;Ies,quin é^cohortê illam fummorum ÔC dodifTimorû hominum in qua tu facile pjinnbsp;cipem locum habes,iam tot menfes defidero, ôf quis fit futurus defidertj finis no uinbsp;deo.Tu quidem me amantiflîmo SC ftudiofiflïmo tui cares,at ego te literatorum connbsp;fultiflimo 8C confultoru literatiflîmotfed eo mea grauior iaëlura, quo amiflae rei ma/nbsp;ior eft indicaturaÆu cum nouerca côfliëlaris, ego cum publica rerum humanarumnbsp;nouerca,id eft fortuna,quæ in me omnibus machinis, omnibuscß incomodis uelita/nbsp;turjColludor.Tu pro unoibdale auedo innumeros habes turn familiäres tum diennbsp;tes, qui à moleftijs mentem auocent Së curas animi detergant : ego procul à patria,nbsp;procul à ftudijsmeis, hoc eft à proprijs oculis, inmediâ quafi Scythiam rele^atus,nbsp;ÖC paucorum commet cia agnofco, Ôô quod atrocius putabis,pauci illi longe à mortnbsp;bus meis diflîdentes, faciunt uthuiufce magis naufragij uim ÔC uulneris acerbita/nbsp;tem intelligam,Tu uero mihi principis praefentiâ ÔC gratiam,id eft maximç feruitunbsp;tis audoramentum obtjcis. At hoc eft plané exornaremeas calamitates, ÔC poft cac/nbsp;tera infortunia libertatem etiam adimere. Vide quo loco firn, 06 quam capite dimi/nbsp;nutus. Tu italt;ç haec noftratia ad tuorum malorum exemplum uoca, amp; rem aequili/nbsp;brio metire.No enim dubito quin fi hoc feceris, te facile foleris:amp; collatus nobis tenbsp;felicem putes. Beneuale. Xi. Calendas Februarias.

M. D. XVIII. Agria.

8o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

CÆLIVS CAL. LILIO GREGORIO GYRALDO S»

T A fit mi Lili doctiffîmc, tu maxime amicos ÔC fodales defideramus;, quom cos fortuna maxime nobis fubduxit. uel ut uerius dicam ÔC for/’nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tafle pro re loquar, tum plurimû nofiros opramus, quom eorum frult;fiu

Si cofuetudine ita caremus,ut ipfi nos magis defiderare poffint, quam frui.mihi iane'ita euenittqui quom eiTem in Italia, negligentius à rar»nbsp;US fortaffe quam oportebat amicos falutabammüc trans Ifirü SC ad limites ufiç Scy/nbsp;thig depulfus SCpaulo minus quam relegatus non deßno delitias ÔC fuauitates ami/'nbsp;corum animo repeteretut plané agnofcam Epicurum à uero multum aberrafle, qu»nbsp;memoria præteritarû uoluptatum felicitate contineri poflc afftrmabat. Hgc enim ipnbsp;fa memoria,quam no frufira inutilem mortalibus Plato exifiimauit, magis cruciar,nbsp;ÔC quafi uulneri unguem inijcit.Tu uero qui in ifihac rerum fpecula Sgt;C luce human»nbsp;generis uiuis mi Lili,tecum cogita,amabo, quomodo mihi in hanc rerum obfcuritanbsp;tem detrufo lumen afferas: SC fi quod pharmacum inuenire potes, unde ebibam v»-T 'n. jitcKUi/ i-TiihySoiJnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et quom tu pride pars fis uel maxima huz

lus animæ,enitere obfecro,ut hoc quicquid fupereft,tua opera côferuetur. quod ue ro ad te fcribam,ne putes me aut iocari,aut parum feria loqui.Excitauit enim me al»nbsp;às torpentê, optatiffîmus nuntius, quem de inita fancitaq? à noftris cum clariffimisnbsp;Rangonibus affïnitate accepi • Quæ ita me totû lætitia perfudit,quom me diuturn»nbsp;uoti copotem fadlum uiderem, ut no modo curas omnes, omnefq? folicitudines ex/nbsp;cufrerim,fed me penè felicem putarim. At quom ex aduerio animû fubifi mihi tan^nbsp;tarû uoluptatû cumulum hac abfentia adimfiquafi folfiitialis herba pauliiper fui,reznbsp;pentinô occidi. Vtcunq; tarnen licuit,per literas conceptam lætitiâ ampliflîmo antiznbsp;fiiti tuo teftari uolui: quam quoniâ née animus capit, nec ipfa epifiola fan's animumnbsp;exprimit, rogo te mi frater optatiflime ut partes fufeipias. Sic enim quod ego fan'snbsp;unus implere non poflum,te faltem adiutore perficiâ.Noffi enim illud Homericumnbsp;SwÄTrag«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tsro tmû'n. t/lvnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paucis diebus Budæ fui,

ibifç Manardo noftro perfrui licuit î quom prima ab homine amœniffimo difeefff, effe deftj Jlle ut te falutarêfuo nomine,fi forte ifthuc literas dediffem,rogauit.quodnbsp;ego lubês facio, turn ut tu uirum clarilTimu tui mem orê fcias,tum ille me fibi obieeuznbsp;turn intelligat. Bene uale mi frater,SC optimû Collenutium œconomum uefirû meonbsp;nominefaluta* xitCalend.Feb. aî. d. xviii. Agria.

CÆ.LIVS CAL. SEBASTIANO HAGIO S.

A L V E mi frater præfiantiffîme. ego ille Caelius, cuius tu olim nugas putabas effe aliquid,SC qui te aequé atq oculos fuos amabat,SC cui prac/nbsp;Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter Italics celum quondam nihil arriferat,nunc inter prouinciales tuos

uerfatur î ÔC homo alioqui frugi, iam philotefij's ÔC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proz

uocat, necrurius eluditprouocantes. quod fi te unû ex omnibus proz piorcm haberet, multo ameenius fæuientê hyemem ÔC brumalem inclementiam tranbsp;duceret.quod cum locorû interuallo utriq; interdiefium fit,fac amabo mi Sebafiiancnbsp;Ut tam molefiam abfentiâ creberrimis faltem literis farcias.Eocß amantiorê tui ÔC adnbsp;tua comoda propenfiorem Caeliumputa,quo propinquiorem intelligis. Bene uale.nbsp;Xi.Calendffebr. m. d. xviir Agria.

CÆLIVS CAL. EPISCOPO VATIENSI S.

c c E PI epiftolam ÔC cum epifiola carmina nomine regio fcripta.quogt; rum utrunq^ ita me grauitate ÔC mellita quadam fuauitate tenet, ut uixnbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adhuc ment cm colligam.Hoc ergo quicquid efi, quod tumultuariûrez

feribo, dominatio tua ne re^onfum putet fed refponfi aufpicium. Ita enim ueteres quomfalutem a Dis expetere non auderent,augurium ianbsp;lutis inflituere ,ut nihil temere cum Dis egifle uiderentur. quom primu ita animuïrtnbsp;colIegerOjUt concepta admiratio fuerit remilTa^dabo operam,ut lacundiores nugasnbsp;R.D.T*

L I B E R VI

R. D. T, accipiat.Cutmeintérim multum cômendo, ÔCutréli'gtofemeamferuitugt; tem regiæ Maieftati infinuet,plunmum rogo, Et bene ualeat. Agria-

CÆLIVS CAL. REVERENDISS» EPISCO/

po VuaradincnG. s.

i S accept Ii'teras abs te,uir multo mthi Iiteratura,quàm Antiflitfj digni täte obferuande : nec ex qs ullas aquts uexatas antmaduerti ? qui enimnbsp;Bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fieri poteftjUt tam bellas literas,tam clegâtes Mufarû delicias,impîj im

bres confpurcentçquot; quare nihil ell quod hac parte expoftules.IIIud ani^ tno mihi plané reformidadum, neliteræ meç quas proximis diebus adnbsp;le dedi,deperierint,quom de ijs nihil mihi tua epiftola fignifîcaueriStQug fané iadrunbsp;ra non multum memouerettnifi fubuererer futurum,ut tante tuae in me humanitatinbsp;ingratum uocares,qui me doéliffîmis literts ad amicitiâ inuitaristego uerô quafi ofcinbsp;tator non intelligerê tibi quantum deberê, atq; adhuc infi nuatis manibus tacerê.Nonbsp;lli autê Græcum illud, 7niz\cfffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«7rQgt;mycQix JlfcAvlt;rt»Nec minus latinum illud ce

lebrcj Amyclas tacendo perij ITe.quod uitium tantum ab cil à me, ut illud potius exti melcam,ne aliquando amicis importunus occurratqui perfæpe uel occupatis uel a/nbsp;liud agentibus obftrepam Jllud reliquû ell ut me totum tui æris agnofcasînec maiusnbsp;quicquam habere in uoto,quàm ut omnibus in rebus tibi placeâ. Carmina quæ po^nbsp;ftulafti ad te mitto,qualiacuncß finuMalui enim auéloritatis periculum adiré,quàmnbsp;tibi no obfequi.Habebis pofthac Maronem uirum clariflimQ,8lt; plané ad poetteamnbsp;natum apud te.Eo iam ex animo,(ut Syraculànoru uerbo utar)Gnathonis Ery/nbsp;Xidis more ad faturitatê ufcp perfruaretme«^ tibi aucfloratû perpétue ßcrameto me/nbsp;mineris. Benewale. OélauoidusFebr. m. d. xvih. Agria.

CÆ.L1VS CAL» SEBASTIANO JMAGIO S.

G N O VI, agnoui plané ex literis quas nuper accept dulcifiimi Magtf mei imaginê,id ell fummam literaturâ cum fumma humanitate côiun/nbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;élam: quare mihi iuregratulatus fum,apud tam doeftû ôô prællantêuiz

rum nollrae amicitiae memoriâ adhuc elfe fuperllitem.qug uero tu mea in te mérita comemoras,ea minime agnofeo, tuaecß incomparabili boznbsp;nitati accepta refero.quin ôi: me libêter tibi uicilîîm plurimum debere profiteer, quinbsp;mihi Thaletis precium reponas,quom ego fîm minime Thaletis olRcio perfuncQus.nbsp;Sed ita ell,quom quis femel bonitatis benignitattsqî fines tranlîerit,eûnauiter bon«nbsp;elïè oportebit.Ego certe operam dabo,ut It cæteris in rebus excellenti ingenij tui Itnbsp;beralitatimanus dedero, amando acbenefentiêdo nunquâherbâ porrigam. Vale,nbsp;ÔC clarilïîmû uirum Maronem toto animo ampleélare: qui quoniâ abitionê feftinar,nbsp;me Laconilmo uti oportet.Reuerêdils.antilliti Vuaradinêfi,Ô£: clarilTimo Philipponbsp;nollromecomendatiffîmumfacito. OélauoidusFebr. m. d. xvih. Agria,

CÆLIVS CAL. PHILIPPO ALBAREGALIO

A L V EmiPhilippe fuauilîîme.Laudes quas in meparû merentêliterts tuis cogefsilli,fuerût mihi omnino gratiffïmg,ea imprimis caulàquôdnbsp;S uim tui erga me amoris intelligebam,c|ui ea in me eftïngeret, à quibusnbsp;îongiirime,amp; (ut Græci dicunt) t/lis îrao-Æp abelïein.ôô quom proznbsp;prijs ac natiuis ornamentis parum comêdari pofle agnofeam, fperauinbsp;ita facunda ac mellea tuarû literarum elegantia cæterorum iudicium polie perllrin/nbsp;gi,ut nônihil fortafïê pofthac me fint æftimaturhôô res fi'at plané ridicula,ut qui meanbsp;no placeo, tua faite incipiâ placere indicatura. Hoc itaeç nomine tibi debeo: atcç eonbsp;magis debeo,quo minus ifti tuæ in me bonitati fatisfacere polfe cognofco.Ea enimnbsp;demum fumma ell liberalitas,ei credere,quem noris non elîé foluêdo. Di faxint utnbsp;diu hoc de me iudiciû foueasiquo unâ SC amor, qui à iudicio proficifeitur coalefcar*nbsp;Ego certe mihi nufquâ deeroî adnitarlt;ç fummaope, ut fi alijs in rebus minor quarrtnbsp;praedicauerisfuero deprehenfus, amori tarnenmutuaeÄinternos amicitiærelponznbsp;dcam

83 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epistolarvm

deam.Breuiores ante litcras fcnbo,quód dofliffimus uir Maro,qui ad uos proficifci tur,iam petafatus interpellau Bene uale m'r clanffime, ÔC Cæliû tui amantiffimumnbsp;redama. OdauoidusFeb. m. d» xviii» Agria.

CÆLIVS CAL^ TIjMOTHEO MANARDO S*

tfbi7n)e;cftsif tuum Germanicum ÓCPannonicu multum mihi uoluptatis attulitTimothee mi fuauiffime, quom id perlegês Ô6 exhaufti laborisnbsp;onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meminiiTem, 6C loca quæ raptim pcrcurrimus in tuis literis multo com

modius uiderer remetiri.Sunt practerea egreifiones ac ioca quæ me mi rifice tenuerunuQuare quiequid eft hoe obledatióis, id omne tibinbsp;ceptö fero.Ex clariflïmo parente tuo literas accepijquibus de ftomachoagit dodiflïnbsp;mé, funt tarnen nonnulla,quæ adhuc mihi fcrupum faciuntîquæ dabo ad uos quomnbsp;primum mihi prædeacprædqs caueris,ilium pront eft mortaliü candidiflïmus, iftanbsp;boni confulturumec me ta temerariû exiftimaturû,ut ab eius ièntêtia aufîm diifideznbsp;re,quod ego no modo piaculum,fcd ÔC plane facri comiffum putarê.Hodœporiconnbsp;remitto. Literæ de quibus Nicolau MontiS mecum uerba fadurû fcripfifti, uel poftnbsp;longam indaginê nufquam compertæ funt.Siqua in patriam fcribenda funt tibi, pa/nbsp;ra.Nam poft pauciflïmos dies nuntius iter ca peilet. Qui quoniam Budam adibit utnbsp;R. D.Iftrigonenfis literas accipiat, dabo operam ut obiter uos adear. Bene ualenbsp;mi frater, ÔCparenti me plurimum comenda* Idib.Febr. m. d» xvili. Agria.

CÆLIVS CAL^ NICOLAO BACCHIO RE-

gio fecretario. s.

c c E PI literas tuas mihi Iongcgratiflîmas,quom apud te mei memori am uiuere teftarentur. Quæ autê officia à me profeda cômemoras, eanbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humanitati tuæ tribuo. Animus certe non defuit promerendi,modo ui

res ÔC occafio affuiflèt.quôd fi quando opportunitas affulferit,nunquâ meam opéra, meumlt;^ feruitium defiderabistmulto^ me promptioremnbsp;rebus quàm uerbis ÔC pollicitationibus inuenies. Cæterû tuum nuntium lætiffîmonbsp;uultu ÔC offîciofiftîmo animo accepi,mea(^ omnia ingratiam ôd comodum tuum re/nbsp;cepi fadurumZmodo ille me admoneret, quid opus elfetfado.De cathedratico cumnbsp;R. D. meo uerba feci. Res op'pugnatur per eofdem per quos oppugnabatur quomnbsp;tu aderas.Me tarnen adnitente dominus coftituit,ut non difeedatur à padione,qugnbsp;diebus fuperioribus inita eft, quom de tota re difeeptatum cft. An uero cathedraticônbsp;ab ea exemptum ftt,an ad alios fpedet, tu optime meminifle potes.Nec enim fupernbsp;ca padioe polTum uerba facere,cui minime interfui.Super literis regtjs ad iufpatronbsp;natus pertinentibuSjhortor te enixiflimeoperam facereuelis, ut uoto R. D. meifagt;-tisfiatjôô amplis promiflïonibus refp5deatur,gbus eius animus acquieuit.Nâ lî hocnbsp;feceris,quotidie reddetur promptior propenfiorqi ad gratificandum tibixalumnia/nbsp;torestç minus paratâ materiam habebunt ad obtredandum. De me uero licet ut tunbsp;tibi efrufiflime omnia pollicearisî cui fi qua in re pro tenui fortunamea accomoda/nbsp;uero,me fummû ac fingulare beneficium accepifle teftabor. Tibi me plurimû convnbsp;mendo. Vale.Idib.Febr. m. d. xvih. Agria.

CJELIVS CAL. TIMOTHEO MANARDO S.

O N fum adeo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut ftomachus ille parentis tui mihi naufe/

am fecerit. Nam quis tanta laborat intempérie Cquot; aut tam deplorato eft Nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;palatoC Certe illi alabaftrus (ut eft in prouerbio) plena unguento pre.'

tiofo putereuideatur:ut in eum merito illud iacipoffit,Quid cum ama racino fuif quare hoc define fuipicari de me. funt certe nonnulla, quænbsp;mtentionê meam morentur,quæ literis mâdaui.Nec tarnen mitto ad te quom muFnbsp;tis horis indigeant ut exferibantur ? Quare fatius puto in aduentû meum proferre.nbsp;Vna enim ill a uox optimi parentis plus mouebit,ÔC omnê fcrupum leuigabit. Vale,nbsp;8Cinamoremutuasoperasdato.PridicidusFebr. ja, d. xviii. Agria.

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cælius

8?

CÆ.LIVS CAL. LVDOVICO BAGNO S*

IRIF1 c E arfifèruntmihi Kterg tuæ Ludouice mi præftantiffîme, qui? bus nÔ modo crudicionem ÔC eleganriâ ingcnij tui, uerum etiam congt;nbsp;M ftantiâ in præclarogenere uiiiendi agnoui.Neq^ fané decet uirum pru/nbsp;dentem,quûfemelprgftantiffîmæ inliicurauitgelegcritjab ijs defcifce^nbsp;re,ôô hueuelillucproue ignaui gubernatores folent minimo quoqt fla-tu rapi.quare lacis tu quidem id quod maxime par eft,retjcifcß abs te luxû hune bar?nbsp;bariCum, quo apud ueteres nil deteftatiustSC uitam illam degis,qîlam eleganter En/nbsp;nius iqtalem appellat, Atq? ut in hac fententia perfiftas, hortor ÔC rogo, T une enimnbsp;plané te uirum dicâjdignumq; ea nobilitate qua polies, dignû qui magni principisnbsp;noftrialumnus uoceris,fi per medios LgftrigonaSjUt de Vlylîe ait Homerus, illgfusnbsp;enataueris. Vale. Vi.ldusMartij, m* d. xxviii. Agria.

CÆLIVS CAL^ LVDOVICO BAGNO S.

V A M fortunate agis in Pannonia miLodouice,quàm tibibene conue nit cum barbarisfan elegantiam tuam illam priftinamfan illas deliciasnbsp;Q_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibus in Italia commode perfruebarCjad hoc didicifti,ut huic uiuendi

generi tam foedo,tam fordidOjtam inhumanoafluefcasfat tibi Di mez liorem mentem.nam tûc apud me fides erit te hanc barbariem induerenbsp;polTe, quoin uirtutes morefiß tuos,id eft te ipfum,exuere poteris. Bene uale. Idusnbsp;Martq» ai. d. Xviii. Agria.

CÆLIVS CAL, DÓMINICO G A’Z amp; Si

ja E felicem mi Gaza,fi laudes quas in me cumulatifiîme cogeris, intel ligerem mihi conuenire.quanto ego magis mihi placerêfquanto altiusnbsp;Onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caput exererê f quid fi literæ iftæ tuæ in quibus praeter eloquentiâ SC az

morem in me tuum nihil agnofco,hac ut ÔC quafi philtro pollenttut me mihijConfcio licet anguftac fupelledilis meæ, ceu imaginario in fpecu/nbsp;lo maiorem multo oftendant quàm fim.Et ficut lumina certo loco pofita uel breuilTinbsp;mos pumiliones in umbratiles coloffos extendunt : fie tu literis tuis nefeio quo monbsp;do me altiorê eminentiorem^ ftatuifti quàm quo pofiîm attin^ere,ut intelligâ Graenbsp;cum illud in te polTe torquerijÄ/egöS«:/*«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlt;})cqgt;tt.ó^a.Quos uero

tune plaufiis excitarêfquos fluélus no ut ille ait in fympulogt;fed in Aegeo plané coz moucrem,fi ea ueraamp;S ex re abs te dida cognofcerêCfed rurfus ó me infelicê, fi quaenbsp;dodfilfimus Gazagratis amori ÖÓ amicitiæ tribuit, ego tâ^ débita exigerêjôC me fitnbsp;CO alieno expolirê.Di ueto mente mihi meliorê dedere.Quotiens enim decempedanbsp;illam àA»ôa«?manuarripui,uideo me T^lt;rxi«v/xt-Tpat/:Slt;quompofticâi!lâmaanbsp;ticâ excutio, nihil in me inuenio dignû tuis laudibus,præter illud unû fortafie,quodnbsp;uideor meo iure mihi pofie uendicare: fingulare fcilicet quoddam ftudiû Sô incopa/nbsp;rabile defideriû uirtutum 2é difciplinarum,quas ingenuas appellamus,amorem(ç innbsp;eos,qui earum facibus effulgent,ôô quorû imitatio animum accendit. Nam fi C.Plinbsp;nius contra fententiâ Meffalæ honeftû putat clarorû uirorû imagines mentirûquannbsp;to honeftius putemus eas æmularif’Quod uero me dignitatemeç meâaduerfus malenbsp;uolos tueris Gaza optime, facis tu quidem exingenio 2C bonitate tua, multâq? tibinbsp;eo nomine gratiam habco, fed uide obfecro,ne tu maiorem operam fumas,maiuscpnbsp;bellum ineas,quàm quod fuftinere pofits. Scis enim quàm periculofum fit malâ caitnbsp;famdeléndere, amp; ueritati obluéiari. mnltafuntinme Gazareprehendêda, etiamenbsp;iudice.’quac fi illi ceu mufeæ feélantes ulcéra attigerint,6ô tu contra uel mutire audeznbsp;as,caue ne quod dicitur,In reatiariû ferula. Sed aduerte amabo,ne îj quos ftomachonbsp;potius quàm rationi fermentes aemulos maleuolos appellamusjiuftius fortafle uenbsp;ritatis uel profeffores uel affertores nuncupentur : digni fane hac nuncupatione, finbsp;modo id imprimis procurarint,ne quid fit in ipfis reprehenfione dignû. De illo ueznbsp;ro, quifquis ille fit,à quo fchbis me pætû appellatû, quem tu quafi reum iniuriarutnnbsp;ad recuperatores lîocas in iudicium, tantum abeft ut dokam, ut fpôte etiam grattasnbsp;agam

84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

agam,quôd me altoqut maioribus obrutum maculis,tam dementi nomine appella/ rit, quo patres dilTimulantes conniucntcfqj in filiorum dehoneftamentis uti folent*nbsp;Nofti enim Horatianum illud:

At pater ut gnati, fie nos debemus amici.

Si quod fituitium,non faftidire.ftrabonem

Appellatpætu pater. Etprofedio ut minus nos huius appellatiois fedeat,VenC rem uel decoris uel lafciuiæ cauia paeto lumine exornât poetae. Sed ego mi Gaza uelnbsp;nihil intelligOjUel hoc loco bonitatê tua maxime'deprehendo, qui uerbi uim leniue

ris, de quafî uiperam exarmaueris.nonille, nonille pætum dixit, fed uellufcum uelnbsp;ftrabonem,uel forte' etiâ caecum dixit.quæ licet nemo, etiâ fi in fe fenferit,probri lo/nbsp;CO accipere debeat,quôd id omne naturg fit non confeientiae difpendium.Naturamnbsp;uero nemo in arbitrio habet,ut tail's nafcaturjqualem fe nafci uoluit:utnon immeri/nbsp;to credatur Cicero in calumniantes Celium falfè protuliire,id nunquatam acerbe lanbsp;turum M. C æliû,ut eum pœniteac non déformé eiTe natum.Quæ uitia, uel fi mauisnbsp;naturæ ofFenfas, ôi^fiego copertum habeam à me loge abefie, utpotequi nunquamnbsp;ad matula pro poculo,ne($ ad farculum pro gladio nianum iniecerim,neq^ profedonbsp;limo afpiciâ,ne(5 me ita afpici uelim: fentio tamê plané quid in me bonus ille obiurznbsp;gator arguat.arguit autê ille breuem obtutum,nec produdfîadeô oculorum curricunbsp;Îum-Quod crimen,fî modo crimen eft,fateor. Quid enim libeat negate aut uera,autnbsp;manifeftaç'Non fum ego,no fùm profedoaut aquila aut ferpens Epidaurius. Atquinbsp;fi tenuia capillamentanonuideo,non eft quod doleam. Necç enim Myrmccidis arxnbsp;tem profîteor.A Lilybaeo clalTem exeuntem Carthaginenô profpiciotfed neq^ fpe^nbsp;culatoriâfacio,neqî inter chalazophylacas illos Cleonis ftipendia mereo.Nemo er/nbsp;go imperator mea caufa naues alliforitjUemo colonus mea fraude calamitatem fece/

rit. Artem illam exerceo,quam propé oculis,procul animo,exerceri oportet.nifi innbsp;hac una halluciner,caetera nihil moror. Quid ueror'ut mihiultro etiâ blâdiar,nonnenbsp;hebetiores oculis philofophi promptiores putant ingenio fquod fi in me experiar,nbsp;turn uero uolens lubensq? fjs fenfibus, qui pleruncß animo bene agenti obftrepunf,nbsp;ucait Plato, de quibus fe Democritus fpôte exuit,nuntiûmiferim. Demum quaein/nbsp;iuria eft, id imputari mihi,quod Minerug illi Tritogeniæ imputauerunt ueteres eiusnbsp;cultores, quam tu nofti fine galea recufaffe in iudiciû prodire : ut non fine cauià di/nbsp;dumintelligamus, quod Maffurius Sabinus feriptum reliquitt eum qui non longenbsp;uidet tam fanum efle, quàm qui tardius currit. Bene uale mi Gaza dodiflïme, denbsp;fiquid cupis mihi abs te gratum proficifei, crebro Sécopiofe ad me feribe. Nonis Se/nbsp;xtilibus. D. XVIII. Agria.

CÆLIVS CAL. lACOBO ZIEGLERO S.

O C habet innatum uera humanitas, utnufquam fe apertius oftendaf, quàm ubi fedilfimulat.Tu mihi te profiteris multû debere,ego tibi ontnbsp;Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nia debeo,ego tua caufa omnia fum fadurus.Di pracbeant,ut uoto for

tuna refpondeat. Nec enim tuis meritis autmeo defiderio deero.nunc (quod in me eft) pulueré ilium fepticû,feu eum mauis erofiuS appellanbsp;re,ad te mitto, quo tempeftiué uti poteris.De meteorofeopio omnia integra iudicionbsp;tuo relinquo,ut mittas uel teneas apud te ut Iubebit,dum incolume mittatur.Nuntinbsp;us inftat ut eu dimittâ,quare me Laconifmo uti oportet. Bene uale, de me ama.Nonbsp;nisSextilibus. .H. d. xviii. Agria.

CÆLIVS CAL. lACOBO ZIEGLERO S.

V PID V S ad te profîcifcendi iam me ad iter accinxeram,fed neç^ medi co neq^ principi uifum eft,ex cômodo meæ adhuc imbecillis, needumnbsp;cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fatis bene conn'rmatæ ualetudinis laborem hune uiaticum fubire.qua.*

re pené reludanti hanc operam alioqui gratiftimâ, non dicam remife/ re,fed plané extorquere.Nihil enim magis optabam quàm te dies plu/nbsp;fculos perfruijôC fuauiffîmû tuae cofuetudinis frudumexciperetquando mihi confdnbsp;tutuju

L I B E R VI • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8$

tutum crat otnnc id teporis in Ptolemaicis, VitruuianiSjPIinianisqj fpedationibus abfumerCjid quod collcdca fortius falute faciam. Quàm uero me auide putas utrûcpnbsp;Meteorofcopium fuifle animo oculifq? fpeëlatuiûf’ quod uel cofecflum uel afFecflumnbsp;iam puto.Illud etiâ non mediocriter animû perftrinxit,quôd quom Vrfinum accerfinbsp;iuffîffem, ut tuû ei miniftrS fummopere ôô ex oiFicio mutui inter nos amoris comennbsp;darem: refpondit fe in colliquationibus aquaru 86 odoribus quibufdam condiendisnbsp;in gratia principis occupatum non potuiiTe comeatumimpetrare.quam rem,ut parnbsp;cft aegerrime tuli, cofcius quantum tibi moleftiæ fit allatura.80 quonia confilio me/nbsp;deri oportet ifs plagis,quas præter expecfiationem à fortunaaccipimus:te hortor utnbsp;quantum proficiant unguenta ÔC medicamina quæ proximômifi, fignifîces.Dabonbsp;enim operam ut uel abfens Vrfinus, quid fubinde opus fit fado, confulat:neq? ullanbsp;parte deero,qua fperê tibi aliquo modo meum erga te animû incomparabilem^ be/nbsp;neuolentiâ poiTe declarari. Quod fi comode fieri pofietjUti eu miniflro tuo hue uelnbsp;paucos dies migra res, futur û fpero ut eius faluti 8Ó meo uoto quàm maximèconful/nbsp;turn intelligeres. De tota tamê re tuum fît iudiciû : mihi profedo nil eueniret opta*nbsp;tins. Bene uale. Agria»

CÆLIVS CAL. REVERENDISSIJMO EPISCO po Vuaradinenfî s»

G O mi amplifîîme Antiftes itamultitudineliterarutuarum,itamagni tudine humanitatis tuæ meurgeri fentio, ut qui alios feribendo uince/nbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re foleâ, fimcß omnifl impigerrimus ad literas, iam mihi aliquot optem

amanuenfes,qui mihi in hoc feribendi ftudio operam cômodent:quan do tu tam frequenter,tam facile,tam dodè literas icribis,ut multi inui/nbsp;dere poflïnt,imitari poflît nemo.Sed quid ego literas eas appello^qug meræ delicignbsp;funt, in quibiis omnia emblemata Mufarum, omnia Gratiarum nartheciarelinis,nbsp;Nec tarnen tu me huius diligentiæ caufa deterreri putes, qui eo ftudiofîus hanc openbsp;ram colo, quo mihi maiorêrrudum, maioremq; indicaturâ propofitam uideomt (fînbsp;uerum fateri oportet) iam fronte perfricuerim, feripturusq; fîm ad te non folûquic/nbsp;quid in animû uenerit,fed quicquid etiâ in buccam irrepfèrinNec tecum quafi cumnbsp;defîgnato antiftite, nec cû optimale iftius regni,fed quafi cû populäre ÔCgentili meonbsp;tecum agâ.Ita enim me cogis:tibi uero parendum eft, cui negare quicquâ piaculumnbsp;puto.Qug ad me de Balbo icripfifti,annotaui omnia ÔC penitiffîmo animo condidi.nbsp;ego fane multû homini tribuo, utpote qui me ingenrf fui facibus iam propê fafeina/nbsp;rit.Sed quoniâ mihi femel decretum eft te colere,te unum obferuare,tecû amicitiamnbsp;initam perpetuo tueri,quæ in eo maxime côftet,ut idem uelimus nolimusq^ utrincj:nbsp;idcirco eum mihi amandum odio habendum propofui, quem tu uel amaueris uelnbsp;oderis. Valeant ergo omnium hominû illecebrg. Nam ego me ita tibi addixfiac fî libra ÔC acre me compara fies* Lcgit literas tuas illuftriffïmus princeps meus,8lt; quidênbsp;quom inter fecretiora ftudia uerfaremurtquarum geniû mirifice cômendauit:praefenbsp;tulitqp in te fingularê quandambeneuolentiâ SC incredibilem animi indudionem.nbsp;Optaretjfî quo modo id fieri poftet iâlua autoritäre tua ÔC parêtis gratia,eximere exnbsp;ipfis câcellis,in quibus indigneadmodum tam excellens ingenium includitur. Sednbsp;fpero deos aliquando noftris uotis affiituros.Quod ad libros attinet,fcito omnê hâcnbsp;bibliotheca, quantulacunqjfîbnam fané perexiguaeft,totam efte tuimancipq. Sednbsp;unus omnium jMaro,Maro inquâ ille optimus ÔCdodiflïmus, florem librorû habet.nbsp;Nam quo eft iudicio,præftantiftïmos quofqj audorum fecum aduexit.Liuius propenbsp;diem ad te ibit.Qui apud nos eft,nihil habet necj in interiore pagina, necj in umbi/nbsp;licis, quod ad ampliflîmû patronum mit« deceat.Cgterum animi mei erga te obier/nbsp;uantiftîmi telles mitto ad te Diodorum Siculum de geftis Philippi regis:Senecg o-pufculum,fî modo Senecæ eft, de morte Claudtj:Synefirj, De laude caluicqzôC Era/nbsp;imi Moriam cum comentariolisnon omnino aijîernandistquæ quom in hoc primonbsp;itinere fefe mihi obtulerint, putaui faite propter nouitatê tibi nô difplicitura.Quôdnbsp;fiquid erit praeterea quod tibi gratum fore intelligam,minime id dcfiderabis,quomnbsp;h præfer*

86 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

præfertim Cælias fua omnia tibi perpetuô nucupauerit.Quæ de uerficulis meis fcri bis plus nimio amater,laudes illas omnesbonitatt-tuæ acceptas fero. Verum nefcionbsp;an dolendû gratuladumûe mihi putem, quom clariflimorû uirorum cêfuræ ea fubicnbsp;ceris,qui omnes(mihi crede)non funt Perennes, id eft câdidiffîmo acfynceriffimonbsp;animo prgditiîprælèrtim quo tempore præftantiffimo Maroni mellitiftimacarminanbsp;Mufæ dicta bunt, quorum fuauitatê uideor mihi uel abfens delibaffe: quibus fi meanbsp;conferantur,uideo quàm inertia quàm explodenda cenfeantur.Quom hæc hadlenbsp;nus fcripfiftem,expelt;ftarêcj certum tabellarium,cut hasperferendasdaremifuperucnbsp;nit illuftriiïimus parens tuus,quê obferuantiffîme falutaui, ÔÔ muftis de te percûdlanbsp;tus fum, Sedquom tuæ literæ mihi offerrentur, ipfe omnium primus in eas manumnbsp;iniecit perlegitcp omnia : me quidem egerrime id ferente, quom nondum haberemnbsp;compertum quid in his fcriberetur. Sed tune id mihi minus difpJicuit,quom nihil fixnbsp;gnificari intellexi,quod eius animû poftet autexulcerareautperftringere.Quâ remnbsp;tibi comonefaciendam duxi,ut rei euentum intelligens cautior elle poftîs.Quôd uenbsp;ro omnibus literis tuû uotû mihifamiliariisime aperis,quafî nihil tibi iucundius elfenbsp;poftît,quàm ut fimul alioquin uiuere poftîmusnliud fie habeto,mirifice hoc idê définbsp;derium mihi efte infitum,tum ut tanto uiro perfruar, turn ut ifto defiderio tuo fiat lànbsp;tis.VelIê tibipofte plurapolliceri,fed quicquidinmeeft, omneidpleniftimè intuonbsp;cenfu adfcribe. Sunt mihi in Italia tria mcdiocria facerdotia, quas tibi promptiffimenbsp;in omnêeuentum offero. Sedprætermea, funt mihi fratrespatrueles, funt gentilesnbsp;amp; opulenti ÔC multis caftris dC pagis ornatiftîmÉquæ omnia tibi nô fècus ac mea re/nbsp;cipio.Nam ijs omnibus(ut Catullus air)utor tam bene, quàm fi ea mihi certe côpaznbsp;ralfem.Sed de his làtisîpotes enim animum meum abûdeperfpetftum habere : unSnbsp;reliquum eft,ne me Græcftf3ntem,nQn ad oftentationê quidem fed per confuetudinbsp;nem,interim exeufatum habeas. Nefcio enim quomodo fiat ut tranfmarina illa Ve*nbsp;nus quædam blandius exprimât,in quæ lingua fua fponte^non etiam accerfitafoletnbsp;€xcurrere. Vale, Agria»

CÆLIVS CALÎ lACOBO ZIEGLER O S,

• V T O te ad hanc diem puluerêillum fepticumjquê oprabas,accepiire:nbsp;tecum cogita fiqua præterea in re tibi Cælius poteft accomodare: nul/

P quam ilium fegnê deprehendes, Vrfinus accitus à principe curriculo ifthuc le recepitHominem ante recelfum alloqui no potuitfpero tam2nbsp;quae illius eft humanitas, ffeum appellaueris,opera omnem tibi atep acxnbsp;gro miniftro tuo nauaturû : præfertim quom me hoc nomine maxime poflè obftrinnbsp;gi intelligat. Ad ampliftimû AntiftitemVatiêfem fcribo,uttu amp; prudenter ÔC amicenbsp;monestholpitijqjcôditionê accipio quoties me iftuc côtulero, cuius caufa ipfî multanbsp;gratiam habeo. Ridiculum quoddam opufculum no multæ rei nuper condidi:cogtnbsp;to ad ilium mittere in obferuantiæ ôô amoris mei teftimoniû,fi tu hoc iudiciû meumnbsp;probaueris. referibe igitur atftutum. nô puto homini ingratum fore fi no alia caufa,nbsp;hoc uno làltem patrocinio,quôd eius grauiflîmas occupa tiones,fi non exterget:quinbsp;enim hoc fieri poteftç^leuabit faltem aut remorabitur. ValCjôC me araa. Agria.

CÆLIVS CAL. RIevERENDISSIAïO EPP

feopo Vatienfi s,

• V O M animaduerterem grauioribus te indies negottfs urgeri,amp;f maionbsp;res curas undilt;^ circunftrepere,nihil minus putabâ curari abs te quàm

Q_ ftudia hæc noftratia, omnemq? tibi prorlûs Cælfi tuf memoriâ excidifz fe arbitrabar.Quæmea opinio efïècerat,ut iâ dies plufculos in te coleflnbsp;do ac làlutâdo fuerim multo negligêtior, quàm uel inftitutû uel meamnbsp;fumma obleruantiam deceret. Improbum enim putabam feria agentem,Sô tanti reznbsp;gni in tanto periculo conftiiuti faîutê procurantem auocare:eramfj! futurus in proznbsp;pofito diutius,nifi fuperueniflentmihi nuperrime optatilRmæ literæ lacobi Zieglcnbsp;ri familiaris tui.In quo uno quidprius mirer nô habeoîliteraturâ anprobitatê,facû/nbsp;diam

diam an reconditanim artium pen'tiam: profecSo ut eo facile Platonis illud agnofci poflit,quales fint domini tales catellos eue cóftieuilTc. Ille uero me tuo nomine tarnnbsp;comiter ac benigne in hofpitium tuiirn inuitauit, ut facile intelliga/e licet mole re^nbsp;rum obrutum à priftinatamêhumanitateacbonirateno defciuificjóó clientûtuorûnbsp;no omnem tibi prorfus memoria depenïTe: id quod no mediocriter tibi gratulandunbsp;duco.Poftqua enim in hanc prouinciam perueni,nulla in re maiore ambitionelabonbsp;raui,quam ut ego te tantg audloritatis uirum,0C tarn in omni gen ere uirtutum excelnbsp;lentem plurimum colerê,tu me uicilfim tibi deditifiimu plurimum amares.Quæ resnbsp;quoniam minus mihi ob occupationes tuas ex uoto procedebat,hanc peregrinationbsp;nem infeftam infenûm^ mihi exiftimabam^Nunc uero poftqua nonnihil fpei affulnbsp;fifle lèntiOjô^ ietor,Si0 lubensholpiti) condition? accipio.Et quotiens iftucuenero,nbsp;quantum mihi per principem meum licebit opera dabo,ut fcias te non minus à menbsp;abfente quam praefente familiariter obferuari. Vale, Agria.

CÆLIVS CAL. REVERENDISSIMO ET ILLV ftriifimo CardinaliEftenfi s,

OST difcelTum tuæ r. d. gram's admodumftomachi intempéries ac uexatio me male habuit,quæ nunc dei benignitate ac Vrfini diligentianbsp;P ferè omnis difeufia eft.Coepi itaej^ 60 uires reparare 66 in fl:udiorû,quænbsp;aliquot dies intermifla, gratia redire.quod fignifi'eadum t . d . r .duxi,nbsp;ut intelligat quatum mihi têporis ad uitam additu eft,tantundem metenbsp;erga fe perpétuas feruituti acceflifle. Vale» Agria

CÆLIVS CAL. HIERONYMO BALBO S.

D optimales Pannonios diflidentes inter fe, De cocordianefcio quid comentari] confcripfi,quodRcueredifs. Quinqueecclefienfi principinbsp;A . dicandu putauijfi tu uirdodîiffîme album calculum adieceris huicfenznbsp;tentiæ»Eum cómentarium primogenium 6lt;^ tumultuarium adhuc ad tenbsp;mittOjUt expungas,interlinasjaboleasjquodabs te fadû erit,fa(ftum apnbsp;probabo. Beneuale uir clariffîme,ô6 me ama. Agria.

CÆLIVS CAL. lOANNI BAPTISTÆ BOUZAGNO S.

V o M fuperiori diemecu uerba feceris de nepote R.D.Cardinalis Iftrf gonienfis, quern illein Italiam ad capeflendum cultumingeni) mitterenbsp;Q_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deftinauerat:inter aliquot prgclaros prgceptores,qui ad id munus fube

undum accomodatiuidebantur, Baptiftâ Pifonemhominêbenelitez ' ratum,qui Ferrarig ftudiofg iuuentuti ludu apcruit,nuncupatim appelnbsp;lauimus. Qui quom nuperrime ad meliteras dederit, 66 fi fortuitas, utpote qui nihilnbsp;minus quam hoc negociu cogitat,eruditas tam?,eas ad te mittêdas duxi:ut fi oppornbsp;tunumuideatur,poffiseas comuni nomine eidê r. D.oftenderc:exquibus quafi gunbsp;ftum 66 fpecimen quoddam ingenq 6e eruditionisPifonianas capere poIfit.Opto eznbsp;nim mirifice,ut ex eadem fidelia ( ut eft in prouerbio ) duos parietes dealbemus, idnbsp;eft eadem opera duos promereamur, R.D.Iftrigonienfioptimum præceptorê, Pinbsp;lônimaximû antiftitem cóciliantes.De qua re poterit r.d. etiâ cum illuftrifli'mo panbsp;trono noftro fermonê habere.Nam àC ipfe mecum de hoc negocio locutus eft:quoznbsp;rum utricj cupio diligentia meam probatam iri. Bene uale. Agria.

CÆLIVS CAL. REVERENDISSIJMO EPI fcopo Vatienfi.nbsp;nbsp;nbsp;s.

o N eft quod me adeo huius argumenti pœniteat, tot ac tantos duces fequentem.Habuerunt enim ferq ac magni fcriptores ferè omnes poftnbsp;N grauiora ftudia, ubi lafeiuirent. Id egit Cicero in Senedute. Phauo-rinus in Therfite ÔC Quartana.Lucianus in Mufca:idem in Paralitica.nbsp;In Capillicio Apuleius: utertp in Afino. In Caluitio Synefius. Senecanbsp;h 2 in obiz

88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIST OLARVM

in obi tu Claud tj .Plato in furore 8lt; gymnaftica. Polycrates in Riifin'de. In Helena Stefichorusnn utrocß Ifocrates.Democritus in chamæleonte Só talpa. Varro in Se/nbsp;fculyflè.Plinius in exercitatione equeftri.Xenophon in Cyro.Plutarchus in Gryl/nbsp;lo. Vergiliusinculice, Homerus in Ranis, Homerus alter in Margite, Ariftopha/nbsp;nes in Auibus, in nuce Ouidius, In iniuftitia Polemo: in amore Phatdrus: in BraPnbsp;fica SC amurca Cato, in aniib Pythagoras. M. Antonius in ebrietate, Claudius innbsp;fimulatione infanig.Catullus in paffere,Stella in coIumba,Statius in pfittaco.Quinnbsp;tilianus in caecitate. Baptifta Guarinus in cane. Leo Baptifta in cloaca amp; Momo,nbsp;Erafmus in Stultitia, Pandulphus Collenutius in Bombarda amp; Mifopono, laco-bus Sadoletus meus in Laocoonte : quidam in oftreis, tuberibus ÔC ficedula SC fex/nbsp;centis idgenus,fi numerarelibeat,ex quibus Kgètnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traxere.Et

me non pigeat poft tot præclara nomina pulicem in arguments arripuiffe: qui tan/ to religiofius præcîaris ill is fcriptoribus alTurgo, quanto ijs quaî ab illis laudata lunt,nbsp;minor pulex agnofcitur.In quogenere exercitationis illud ferè experimur,quod z/nbsp;meritus pancratiaftes foiebat : qui uires confenefcentes tueri cupiens, tenui neruianbsp;fummis digitis arrepta puteales urnas magno quidem labore, fed minima propofi/nbsp;ta laude hauriebat. In tenui enim re non tenuis labor. Et profedlo nemo negaueritnbsp;plenum fummæ diffi'cultatis,utilleait,nouis audtoritatêjobfoletis nitorem,obfcurisnbsp;Iucê,faftiditis gratiâ côciliare. Alioqui ego minime is fum qui in pulice honoris am/nbsp;bitulabore, autin fympulo fludus mouea? Satisenimmihimeûftudium placebif,nbsp;fi meum amore, meamcp obferuantiam Antiftes eminentiffime probari tibi intelle/nbsp;xero, Beneualetui Caeli) mem or. Agria.

CÆLIVS CAL^ M. ANT. MAGNO S.

• V A N T V M amem te, SC quàm alte radices egcritmutua ilia prideninbsp;internos coalita beneuolentia, hinc facile potes Magne mi dotftiffimc

Q_ nbsp;nbsp;nbsp;intelligere : quom neqi têporis diuturnitas,quo non modo optata olim

côfuetudine,fed nee literarû comercio ufi fumus, (nihil enim abs te li/ terarum ex eo têpore accepi, quo funebrem orationem conditam in o/nbsp;bituinuiCliffimi regis Hifpaniaru Di boniquàm elegaterad mededifti)neqi quomnbsp;tot montiUjtot fluminum,tot terrarum quibus fecludimur,interualla non dicâ quicnbsp;quam adimere,fed ne tantillum quidem perftringere potuerint. Recentior enim acnbsp;robuftior indies uiuit uigeti^ apud me amoris SC neceffitudinis noftrg memoria.Cunbsp;ius teftimonium facile dabunt tibi hæ litergab extrema ufq? Germania conferipraeînbsp;quom Sarmatici regis nuptias in comitatu amplilîîmi principis mei celebrarê.Quodnbsp;fi mihi abs te in hoc ftadio mutuas operas rependi intellexero,in cælo j^lané me pu/nbsp;tabo.In quo tibi profedo uehementer adnitendum effe cenfeo:uel qu öd grauem innbsp;amore aduerfariü nadlus es,cui non facile hoftimentum reponas:uel quöd quom o-mnibus in rebus uinci SC manus dare turpe fit,in amore certe id fit turpiffimü. Benbsp;neualeuirclariflîme. Cal, Aprilis. M. D. XViii. Agria.

CÆLIVS CAL. VALERIO PELLECANO S.

• V A N T V M putas melætitiaeconcepiffe,quom ex literis tuis agnoue/nbsp;rim minime'memoriam tui Cæltj tibi excidiffefprofetfto nihil ad meinnbsp;cundius feribi potuit,quàm mihi à Valerio par hoftimentum reponi innbsp;amore.Quare mihi illa animi ggritudojquam ex hac extrema barbaricnbsp;in qua relegatus fum,contraxerä, nonihilemollitaeft. quöd fi pofthaC

crebrius feripferis, fpero fore,ut uel prorfus uel magna ex parte adimatur.Fac itacp amabouir clariffime, ut de ifto tarn propenfo erga me animo tuo quàm fsepiflime ffnbsp;gnifices:ego id abs te maximi loco muneris accipiâ. Bene uaIe,SC filium laluta,attpnbsp;hortare ad præclara ftudia meo nomine, SC meama. Agria.

CÆLIVS CAL. CAMILLO VISTARINO S.

M A G NiF I c V X Hedor Sacratus iamaliquot annos mihipecunia de/ bet.Debitionis caufa eft, quôdprædî) cuiufdâ in Gurzono pofiti nonnbsp;tenuein

L I B E R VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89

tenuem partem pofTeditjpro qua cenfum annuum ecclefiae mcae ûtidg Mariæ Blan cæ foluere tenetur:nec folui't nifi certa ex parte* At mihiperfxpe coram ipfe SC lub/nbsp;inde per procuratores fuos recepit. Dum me uerbis moraturjquadriennium adlumnbsp;eft.Iniquo animo ferens diutius illudigt;rogaui principem noftrûjtibi utpote uiro do*nbsp;diffimo 8lt; magno iuftitig fautori caufæ cognitioncm comitteret.Id per literas facit.nbsp;Non rogabo ut caufam mea foueas Camille uir eminentiffi'me.Nec enim hoc à iudinbsp;ce petendum.lllud abs te contendam,ut quod amicitiae falua iuftitia tribui poteftjidnbsp;amicitiæ noftræ tribuas. Certe ueteres ab æquis iudicibus hoc petebant, ÔC impe/nbsp;trabant. Beneuale,8lt;meamatuiobferuantifli'mum Agria.

CÆLIVS CAL. MARIO ECLVICOLO S»

E L fim hominum impudentiflïmus oportet, qui laudes quas in me im merentem cogeris, agnofcamîuel ambitiofiffîmus, qui me tjs dignumnbsp;V honeftamentis, quæ uni tibi maxime conueniunt, putem* Nec tarnennbsp;indicium tuum,quod propter prudentiam decipi, propter candorê ne?'nbsp;fcit decipere:aut certe amorê,qui tibi nimium oculos præftringat,damnbsp;naui. No fuit tibi fatis Mari uir eminentiffîme ea de me fentire,quæ uires excedût,nbsp;8C captum ingenq:ultro etiâ prædicas, uel cû exiftimationis tuae periculo : multos«^nbsp;inmeadueriarios,id eftmultorû expedationê concitas. Obfecro te amabo, neme,nbsp;id eft tui obferuantiffimûjin difcrimen uoces: ne me fuipedum reddas, fi quado lau/nbsp;des tuas(quod mihi frequês eft)prædicauero,quafi mutua opera dem,ÔC hoftimen/nbsp;tum porrigamt uel ingratum probes, qui ingenif culpa tua ornamêta quæ uera iunt,nbsp;non æquem,quû meaquæfida öó plané imaginariafunt,tulôgefelicitateorationisnbsp;tuæfupraueritatemextollas. Beneuale. Agria,

CÆLIVS CAL. lOANNI MANARDO S*

X literis quas nuper abs te accepi,latis cognoui te intenigcre,quatum poflis tibi de Cælio polliceri,quantum(^ ille tibi debeaticui fatis exiftiznbsp;E mafti potius innuere quàm fîgnificare : alioqui ab amicitia uerbû rogonbsp;omnino fubmouêdum eft. Tuas itacç literas adutum principi reddidi,nbsp;ôé accuratiffime cû eo de tuo negotio fum locutus ? llle uero fe tua cauznbsp;fa omniafadurûrecepinnec modo perdiligenter ad r. d. Iftrigonienfem daturumnbsp;eile literas,uerû Sé coràm uerba fadurum inproximis comitijs,affirmauit.Eius connbsp;filium eft, quod ut tibi communicarem mandauit î ut iftamtuæ abitionis fententiznbsp;am in eius aduentû integra finas.Quom enim femel d .Iftrigonienfem ÔCprocuratonbsp;res regios de tua re fuerit allocutus,hinc comodius atqp maturius confulere poteris,nbsp;amp; quicquid agundum conftituere.Nullo modo probat, ut de recuperanda pecunianbsp;animum defpondeas,ne(ç ut re infeda aut faite non apparata décédas: quando id tinbsp;bi uni SC malo SC difpendio,debitoribus autê tuis SC uoluptati dC lucro futurum pu/nbsp;tat:fed omnia pertentanda ÓC omnê lapidem mouendum fuadet* Aut enim exorabi/nbsp;tur IftrigonienfiSjUtpræfentê pecunia det,iplè fe regium creditorê ftatuat:uel fi omnbsp;nis ratio nos deftituerit, ipfe princeps meus numeratæ tibi pecüniæ prætextu ute*nbsp;tur,ut fubinde fibi certi reditus ex ærario præfcribâtur, ex quibus pecunia exprimanbsp;tur, tibi poftmodum refoluenda.lllud etiâ addit nullo modo placere,ut quafi re defpenbsp;rata ifthinc abeas non rediturus.Nam ôé aliam caufam difceffus obifci uulqôC hunenbsp;femper in eorum animis aculeum relinquendum cenfet, quafi mox ad rem tuam re/nbsp;petendam exigendamq; fis affuturus, Ipfe uero fe tibi nullo loco nullaeç ratione ueïnbsp;audoritate uel opera uel ftudio defuturum promittit: ôé ut hgc ad te profufiffîme' acnbsp;certiflîme' fcriberem,iniunxit. Ego uero licet ipfum abûde exiftimê promifla fpotenbsp;impkturum, tarnen nuf^ deero, quin Manardi, id eft patris ac fufeeptoris mei, tumnbsp;rogando tum flagitando amp; urgendo rem quanta potero diligentia procuré: qua denbsp;te breui pluribus agemus corâm. Interim bene uale,2lt; me ama. Agria*

h 5 Cæliusi

EPISTOLARVM

CÆLIVS CAL* lOANNI BAPTISTÆ. PISONI S*

VOD fero ad te meæ literal proficifcantur mi Pifo, in caula fuit ægritix do,quæ me dies plufculos male habuitn'n qua tuæ literae, tandem poftnbsp;Ct,nbsp;nbsp;nbsp;diuturnam expedatione redditæ, me deprehederunt.q^uibus acceptis

Si deuoluntate tua comonefadus, quom ego ipie coram non ponem rem coficere apud R.D.Iftrigoniêfem,dedi literas ad præfidê Agrien^nbsp;fem, qui eu de te ac uirtutibus tuis faepius uerba fecerâ:ut quoniâ mihi per ualetudinbsp;nem Budæ elle non licebat,ipfe apud eundê Iftrigoniêfem negotiû hoc accuratiiïigt;nbsp;me procuraret. Mifi etiam priorû literarû tuarû exemplum, quibus tarditatê meamnbsp;aceufas in fcribêdotut ex îjs ingenîj tui non antea nifi meo teftimonio perl|3edi,elenbsp;gantiam colligèrent,ne me plus amori quàm iudicio tribuifle exiftimarentjs fe dili*nbsp;genter officio perfundum fignificauiüfed biduo antequam meæ literæ allatæ lorêt,nbsp;puerum tibi côtubernalem defignatû cum nefeio quoRagione Bontempo Etrufeonbsp;fummi Antiftitis familiari in Italiâ diicelTiflè:uerum non ante reditû meum futurumnbsp;incuiufquâcôtubernioFerrariæ, ÔC remtotam integraferuâdam efle in meum ad'nbsp;uentum,utex confilio deinde meo geratur.At nunc idco feftinafle, turn quôd certinbsp;comitis affùlfiflet occafio,tum ne diutius tardantes in hibernas tempeftates incidegt;nbsp;rent. Quæ res profedo præter expedationc ÔC cum fumma animimei moleftia connbsp;tigit:qui tibi omnia bene cupio,ÔC fummopere optabam quamprimS tibi hune qu^nbsp;ftum amp; tam excellente amicitiam conciliate. Non deero tamê huic negocio uel ab.«nbsp;fêns,quom primûfuerit mihi copia alloquendidominûlftrigonienfem:enitar(ç pronbsp;uirilijUt ftarim puer ad te mittatur.Quôd fi fpesabfentê fefellerittcerte nifi me omninbsp;no fides barbara fruftretur,operam dabo ne redeuntê falIat.Quôd uero uxorê duxenbsp;ris mi frater,fi id tibi ex uoto procefIît,gratuIor.Vxor enim fi proba eft,fatis dota tanbsp;eft,ut ille ait.Cæterû quom prçteriti errores reprehêdi magis corrigi poffinr,nelt;pnbsp;locus nouis cofilrjs fuperfit,iûperos precabor utid tibi felix amp; falutarefit,ÔCad pro/nbsp;pagationê pofteritatis fortunatû. Bene uale,me^ ut foies ama,SC quàm fæpiflimenbsp;feribç. IdibusSextilibus, D. Xvhi, Agria*

SWCAELII CALCAGNINI EPISTO»gt;

LARVM LIBER VII.

CÆLIVS CAL. HIPPOLYTO ESTENSl Cardinali s*

c V R A s hominum, ó quantum eft in rebus inane.

Hgc ego mecum illuftrilfime princeps fæpius inclamaui, poftquâ de morte loannisFrancifci Calcanei renuntiatiînbsp;eft. Cuius caula no potui non uehemêter côfternari, me/nbsp;ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum cogitas quantum ille fibi fpei SC opinionis induiffèt,

ut non modo homines, ueru etiam humanâ conditionem afpernaretur. Propofuerat enim animo certam quandamnbsp;æternitatê,de qua omnia fibi pollicebaturiqua æftimatio/nbsp;ne imbutus infanas illas ædiû fubftrudiôes inchoaueraf,nbsp;omnesq; patritios SC maiorû gentium homines promifeue contênebat* Illud unuwnbsp;memirifice angit acprope exanimat, quôd patriam uideo tam præclaro animi acU'nbsp;mine,tam perfpicaci ingenio defraudatam,cui nefeio an aliud facile conferri poflennbsp;Quare ex emplis monito,qug quotidie nobis,in hac mortalitate offeruntur,exccrarinbsp;humanûgenus propè libertin quo afij honores acmagiftratus SC fumma facerdotianbsp;itaambeût,quafi in his pofita fit uera 06 germana felicitas.alq opes ÔC fortunas con/nbsp;gerunt,quafi Temper uiduri* alij dum régna SC maiora quæfitis aucupantur, digla/nbsp;diantur«^ pro infinita cupiditate, nelt;^ his interea quæ habent perfruunt. Quare minbsp;princeps ampliffime ablegatis curis,reieda ambitioe,fedatis cupiditatibus,quç nufnbsp;quam

LIB ER VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91

quam fînem inucniunt^partis ïam rebus incumbamus SC præfenti conditione potfa mur.T u uero imprimiSjquae tut ant'mi magnitudo SC fublimitas eft, non folum adninbsp;tan’s utfeltx fis,amp;i fumma ant’mi bona,quibus te natura inuftrauit,benignitateacltznbsp;bcralitate exerceasiuerum etiS fac caeteros, ft modo dignt ftint, tuam iftam tecu for/'nbsp;tunam amplexari.CertifftmQ enim felict’tatts teftimonium eft, Felices alios pofte fa/nbsp;cere» Bene uale princeps optime, SC tuam falute tuere, ut te incolumi diu perfruinbsp;poftint,quiintefpesfuasftatuerunt. TertioIdusSep. m.. d* xvni. Agrta*

CÆLIVS CAL. CAMILLO VISTARINO S.

v A N T V M non modo amem te,uerum etiam obferue Camille uir da. riftïme,Só tuac fummæ uirtutes 8C mea tibi cofuetudo abunde teftari ponbsp;Q_ teft.Quare quom ex urbe turn ex patria frequentes literæ ad illuftriiîlt-mum principem noftrû afferantur: illinc quidem, quôd ea quæ ad eiusnbsp;procuratores caufarumq; defenfores perfcribis, ita implicita ÔC negli-genter cofirmata funt,ut neq^ pes necß caput in ijs fubfiftat,neq? fenfus ullus inde e/nbsp;rui poflîtaftinc uero quôd in iudicâdis excutiendisq; caufis amicitiâ magis quàm iunbsp;ftt’ttâ colis,06 opes æquitati præpoderant:in quibus licet ego plane confcius ingenqnbsp;tuinihil exiftimêeire abs te alienius quàm haec crimina,quæ tibi à maleuolis ÔC inuinbsp;dis fortafle irrogantur, quom tefemper ÔC apertum in dicendonbsp;nbsp;nbsp;exaôlûtn fcriben

do ÔC æquifttmû in iudicando cognouerim:te tarnen de tjs omnibus comonefacien/ dum duxi. Turn ut totius rei prudens te tueri,2lt; accufationes fi quan do inciderit ocnbsp;cafio diluere poftt’s ne qua forte in mente principis noftri labecula aut liuoris afper/nbsp;fiuncula uel fubfidere poflît uel delitefcereîtû ut mutuo amori SiC officio meo,qut tuinbsp;ftudiofitfimus fum,fatisfaciâ.Tu quicquid hoc eft,Ô!^ boni confuIe,ÔC beneuolentianbsp;«leamagnofce. Vale. Agria.

CÆLIVS CAL, CAMILLO VISTARINO S»

I boni,quo pbarmaco,quo philtro delibutæ funtliterçtuæ Camille mi uir omniûeminentiftîmeî ut eodem têpore me in admirationê trahantnbsp;D fummarû uirtutiï quibus polies, incôparabilis humanitatis qua menbsp;ita deuinciSjUtme plané totum tui atris facias. Quid quôd ita curas,itanbsp;moleftias SC uexationes animi excuttunt,ut facile' intelligam Homeri/nbsp;Cum illud nepenthe,quod Helena Telemacho propinauit,nil aliud fuifre,quàm elonbsp;quentilTimi acprudentiflimi animi orationem ? fane' ego dum tuas illas fuauifîimasnbsp;literas lcgerê,non in Pannonia,non in Germania, non in Sarmatia, no in Scythia,nbsp;qug loca plena barbarie nupcr uel perluftrauimus uel attigimus, fed inter Mufarumnbsp;facraria, inter Gratiaru delicias mihi obuerfari uidebar. quæ illeôîamentautdiutiusnbsp;fcntirê, Sô perfruerer quafi curaru inducij's, ô quoties legt' ac relegi literas t’ilas tuas,nbsp;defiderio quidê meo perbreues, fed me Hercle fucci plenas amp; dodrina opulêtasnbsp;facultate dicendi felices.Debes debes quidê tu plurimû tibi,id eft prudentig tuæ acnbsp;Dis immortalibus,quorum cofilio fadû eft ne hos Orcicâcellos,id eft hanc profli/nbsp;gatiftïmam barbarie ingredereris.Et hoc nomine tibi plurimûgratulor, no tua tannbsp;turn caufa, uerû SC mea,ne mihi bis meam for^una ingemifcere fit necefteidû te quenbsp;mealterum puto, eodem laqueo trahi, eadem carnificinalaniariafpicerem. Quôdnbsp;uero in me tantum laudum conger as, quantum neque fi fim ambitiofifsimus agno/nbsp;fcam: neque admittam, fi fim impudentifsimus,multam habeo gratiam tibi : ÔC hocnbsp;totum bonitati ac humanitati tug acceptum fero-Di faxint ut diu in hac tam cgregtanbsp;officiofa de me opinione,tmaginaria licet ôô confiâa,perfiftas.Quanto enim de raénbsp;præftantius cogitaueris,hoc etiam amabis uehementius. Bene uale. Agria.

CAELIVS CAL. lOANNI BAPTISTÆ PISONI S.

VLCISSIMAS imô uero mellitifsimas literas tuas obuia manu ÔC Ig/ D tifsimo occurfu accepi: necprius ab earum leôfione deftiti quàm in tuinbsp;memoriamtjs multaofculaimprelferim.quantumenim putasmegaznbsp;h 4 üifüm

9X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

uifum amœnitates ingenîj tui amp; deliciasfeftiuiffimæorationi's agnofcetemî’quodfj tui Cælq tibi memoria, uel trabali clauo affîxa inhæreat, ÔC mutuas operas des in aznbsp;more. Amo ego quidem te mi Pifo, non uulgato ôi feminario illo amore, quem fo/nbsp;letuulgus ufurpareîfed genuinoacueriflîmo, qui penitifîima animi recognofcit,nbsp;quicp cüJrDifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cuius animi mei hinc teftimonium habero,quôd quom

proxime de nepote ampliflîmi Cardinalis Iftrigonienfîs fermo haberetur,quem paz truus ad capefl'endum animi cultum Ferrariâ mittere decreuit, ego te unûpropofuinbsp;huic prouinciæ accomodatiffîmu,tuasq? laudes largo pedore explicaui.quod fi miznbsp;hi fignificaueris tibi elfe paratum diuerforiû,quo puerum quatuordecim annorû(utnbsp;audio)excipias:id(ç tuo ÔC pueri comodo fieri poffît:dabo operam ut res cum fum/nbsp;ma utilitate tua conficiatur. Stati erunt QCpræfcipti in annum no plures quinquaginnbsp;ta, nec pauciores quadraginta aureis î accedêt munufculajaccedet inita tanti princinbsp;pis amicitia. Sed hgc in alieno arbitrio.IIli tibi erunt prompti SC parati«Quare de uonbsp;luntate tua me fac ftatim certiorem, ut poffîm ftatim tibi prodefle. Vale» Agria.

CÆLIVS CAL. FRANCISCO EPISCO

po Cenadinenfi s.

• V O M fe mihi certi nuntq occafio obtulerit,noluiprætermittcre, quinnbsp;D.T.falutem dicerêeicp teftarer memoria adhuc eius obferuantiæ con

Q, ftare apud me,quam in Italia eu ea contraxi. Ego enim ille Caelius Fer rarienfis fum,qui earn fæpius ex oculis laborante illuftriflîmi D.Cardinbsp;nalis Agrienfis nomine falutauijquem ilia ta comiter,tam benigne exznbsp;dpiebat: utnunqua tam excellentis eius in mehumanitatis recordatio fit intermortnbsp;tura.Cogitetitacgfecum D» T,anullainremeaopera,meum^fiudiumilliufuieffènbsp;poffît.Quicquid enim eft in me aut animi aut ingentj, id omne perpetuo fibi mancinbsp;pio addidum putet : eoeç me ad obfequendum animo paratiorê agnofeet, quo loconbsp;propiorem intelligit. Bene ualeat ampliffima D. T» cuime plurimü comêdo.Rogonbsp;etiam ut Nicolaum praefentiü tabellariü mea caufa cómendatum habere uelit. Ca-lendis Odobris» m» d, xxviii. Agria»

CÆLIVS CAL» lACOBO STACHOSKY SecretarioPoloniæ s.

• V T obliuione aut ingratitudine omnes mortales exuperê necefie cft,nbsp;nifi te non folum animojfed oculis etia perpetuó habeam.Tanta enim

A eft humanitas tuaj tanta comitas,tantus lepor, tanta fuauitas,ut exifti/ mem Charitas ipfas delicias omnes fuas,atlt;]^ adeo ipfam Veneremceznbsp;ftum fuum tibi accomodaflè»Tu profedo ita me hominê peregrinö SCnbsp;nullo tibi antea uel confuetudinis uel amorfs uinculo coiundum fuperioribus mennbsp;fibus allexiftbac innumeris offierjs deuinxifti,ut ex eo tempore fingularis illa urbaznbsp;nitas tua,fumma uirtute,admirabili grauitate ÓC prudentia condita,oculis mihi fern/nbsp;per obuerfetur. quam tu mihi familiariter homo tantæ dignitatis ac exiftimationis,nbsp;quafi autoritatis tuæ oblitus, urbis præclariflîmæ, nelt;^ unquam à me fan's laudatae,nbsp;loca publica, priuata, templa, arcem, çaftella,aquædudus, pifcinas admirabilis arti/nbsp;ficij,bibliothecas inftrudiflïmas,inftrumentû aureumjargenteum, Attalicû,bellua/nbsp;tum fupellecftilis regiæ iubebas aperiri:ut mihi omnia penitus uifenda,tradanda etinbsp;am exponerentur.Tu etiam equeftres decurfionesinripis Viftulg,tucóflidus catanbsp;phradorum SC uera prope Martis fimulachra oftendebas: SC quafi cïönbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o» -nP

Captata deinde occafione,quos tu homines, Di boni, mihi concilia-basç’Ampliffîmû SC meo praeconio longe maiorê Petrum Thomiciû Antiftitê Præ-misliêfem,magnum ilium animo ÔÔ rebus geftis ChriftophorûPalatinum Graccho uiêfem,clariflïmû prgterea fortunis SC honoribus Andream Critium,fed fapiêtia SCnbsp;iiteraturamultoclariorê,poetam plane’abfolutum:cuius dodiffimûSClepidifflmuninbsp;epithalamiu legi non fine admiratione.Italia certe atq; ipfa Roma ad quam illud de/nbsp;dijtam gratanter accepit,tam ex animo laudauit, ut non quafi Germanien aut Sar/nbsp;maticurn

LIBER Vir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;95

maticum fcctum,fed tanquam nattuas ÔC genuinas deh’das agnouenUut multos in/ genuc fuppudueht Mufas Romanas multo apud uos magis quam in Lati'o latine Ionbsp;qtii.Nonpoffem cnarrare quam mihi molefteaccident, quod euin homi'nc tot ingenbsp;nij SÓ literarum facibus fplendidum more cam's Aegyptrj ,in iplb fcilicet articulo di/nbsp;fcefl'usmeijia petafato fuccindo falatareatcp amplexari contigit.Acceflit ad tainnbsp;ingentê beneHciorum fummahie etiam cumulus, quodapud inuidifli'mûregem ÔCnbsp;præpotêtes regni optimales operam aflîdua nedicam anxiam dedifti, ut ciuitate donbsp;narenôC in nobilitatis ueftræ immo uero in regix cohortis comitatû cum omni faininbsp;Iiaafcifcerer.Magnifunt(feteor)famiIiæ meæ tituli, illuftres prærogatiuçPontificSnbsp;Maximorum SC Cçfarum benefîcio collatæ: non opes,non cafti a SC oppida,non auinbsp;ataui^ bello SC toga clarifltmi défunt, (liceat enim mihi apud ignotos homines glorinbsp;am fed ex uero prædtcare,præfertim ne iè apud dégénérés aut indignos putent tantum fuû decus collocaflè:)inter hæc tarnen aliacpinnumera ornamenta, nihil maius,nbsp;nihil honorificentius ueftro beneficio hac têpeftate mihi obtigiiïe arbitrorî quod o/nbsp;mnenon fortunænon ambitionidatum,feduirtutisuel teftimoniouel certeopi/nbsp;nioni redditû arbitror : atlt;^ eo maius multoq? excellentius mihi uidetur. Sed tua ilianbsp;fedulitas,qua me abeuntem profecutus es,quom diplomata ipfa nota regia ex orna/nbsp;ta ÔC principali fymbolo inftructa,quæ uix femeftri fpatio expediri folent,fefquihonbsp;ra abfoluta,non auCtoramêti expe(fiatione,fed mei demerendi ftudio attulifti.'quannbsp;turn acceffionis ÔC ponderis clariflïmo muneri addiditç’ut propé cælitus SC deorumnbsp;uoluntate facium uideatur,ut familia orta quidem inltalia,fed à Germanis antiqut/nbsp;tusonunda,SC Germanis adhuc infignibusconfpicua,àmagno Germaniæ Si. Sar/nbsp;matiæ rege illuftretur. Hæc funt fcilicetquæ mihi memoriae ac pœnitiiîimo animonbsp;infederunt : quæ nef]p locorum interuallo, neep temporum fpatio unquam conuellinbsp;poterunt.quibus quom me nulla gratitudine fatisfacere pofle intelligâ, operam da/nbsp;bo ut affïdua prædicationc,ingenua tanti nominis profeflione,memoriæ perpetui/nbsp;täte me ab ingratitudinis fufpitione redimâ. Certe fide ac feruitute fereniffîmo régi,nbsp;ftudio,opera, Si obferuâtiauobisoptimates SC proceres clarilTimi, quantû fortunanbsp;8Coccafiofuggeirerit,nufquâ deero^Tibi uero uir officiofifiime hune animû meumnbsp;priuatim SCperpetuô nuncupo. Beneuale,ÔC tuum Cæliû mutuoama,eiuf«^me/nbsp;moriamfempiternamhabe.PridieCalend.Decemb. m. d» xviii. Agria.

CÆLIVS CAL. lACOBO ZIEÔLERÔ S.

ï animu induxeris ut ad nos uenias, rogaui Pythagora uirum optimû Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6C mihifummo amore coniundS,cuiad te nuperrime literas dedi,meo

nomine opera faxit ut te fecû adducar.Sic enim SC fecuritati tuæ Si de-fiderio meo confultum putabo. Vale,dC ut te quamprimûperfrui polfim eniterc. Calend.Decemb. m d. xxviii. Agria.

CÆLIVS CAL. FRANCISCO CALORO S.

T Philofophi uera afFerunt,SC tuuera putas præceptor clariftîme,nani locorû diftantia nihil animis,nihil amori obeft.Immo una maxime eaunbsp;E fa Plato amorê neceffîtati prçferf,quôd ilia propinqua tantum, amor eznbsp;tiam longe difrita,poteft côiungere.Tu itaq; fub hoc fequeftro dum innbsp;Italia, dum inMufæo,dum in facris delicqs agis, mecû es.Ego uiciffïmnbsp;dum Germania,Pannoniam,Sarmatiam,Scythiâdeni{ÿ inuitus ÔC magnis cum inznbsp;commodis peruagor,tecûfum. Sedhacuna conditione tu potion quôdoptimo ho-Ipitio, id eft apud optimûhominem meexcipis. Ego quaflo 6C araneofo hofpitlo,a-mico tarnen te excipio. Bene uale, ÔC deum propifium habe ac mihiprecare.nananbsp;fi hoftium facile inuenio, cardinem nihil moror, Buda.

CÆLIVS CAL. CAMILLO VISTARINO S,

f A CI s tu quidem ex ingenio ÔC bonitate tua uir confultiflîme, qui 3/ tnantilTimi ac ftudiofiffimi tui orationem boni côfulas, 6C ad eum moznbsp;dulum

94 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

duliïmctiarisjquo fuit à nobis coformata.Ätqui de teprinceps(utpar eft)fèmper oz P time fendre ac loqui uifus eft : nuper tamenacceflèrunt quidam tuorû obtretflatoznbsp;mm adiutores; qui quafi fuccenturiati tela fuggerunt: amp; quom aliud agere uidean^

tur, hoc tamê agunttut te non minus diffîmulanter,quàm indigne oppugnent.q tuanbsp;dida,tuos nutus ac renutus, peruerfe interpretâtur.Quare te cautiorê quàm melioznbsp;rem eife oportet»tu qui optime fapis, qui intelligis quibus cû de rebus principis uernbsp;ba facias. caetera per te potes ariolari. Nam me tenebras loqui opus eft. Sunt enimnbsp;unditç Corycæi, qui omnia propemodum fubaufcultare uideantur, Sgt;C ego forte nbnbsp;mis etiâ progreffustfed ita me fummus erga te amor cogit. Et quum plenum facinonbsp;ris fit,te immerentê,ab ijs quos minime uereris,oppugnariînon abfert à fumma imnbsp;pietate,te ab amiciffïmo etiâ non admoneri. Bene uale uir dolt;ftiffime,ôô quod fa/nbsp;cisdamihimutuâinamoreoperam. x.CalendJan, d. Xviii, Agria.

CÆHVS CAL. lACOBO ZIEGLERO S.

O D EM momêto binas tuasliterasacccpi,Diboniquàmdo(ftas,quâm fcitè Mathefin illam lineare exprimentes.Eas a£?lutû ampliffimo primnbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cipi obtuli.Qui licet eo têpore occupatilTimus,deleâ:atus tarnen eft mi

rincé ingenij tut acumine: ÔC illud non mediocri admirarione dignü af/ firmauittquod homo in reconditis 06 grauioribus iftts ftudijs exercita/

tus, tantum in eloquentia promouerit: ut tantum ex ijs alrerö feorfum arripuifle ui/nbsp;deatur.Magna profecfto foecunditas ingenij tuûquæ mihi maiores in dies amoris er/nbsp;ga te mei faces accêdittfacitcp ut te opté magis ac magis(fi modo detur occafio^pro-mereri. Sed de his coràm pluribustna te iam cupidiflimè ac propé anxié expedotutnbsp;te ac tot amœnitatibus ingenij tui dieculas faite aliquot perfruar. Bene uale. 1111.nbsp;IdusDecemb. m, d. xviii. Agria.

CÆLIVS CAL, TIMOTHEO MANARDO S.

v O D tu cum optimo parente incolumis Ferrariâ perueneris, gaudeo ÔCgratulor. Di faxint,utprope diem(quod futurum fpero)uobis ifticnbsp;perfruar,utBudæ olim fuauiflimé perfruebar. Nam quôd nônulli menbsp;proxime rediturum augurantur, ÔC uotum meum teftantur, læti o/nbsp;minis loco eflèuelim. De noua nupta optimiparentis mei, quàm ma.»nbsp;gnifi'ce in uiri manum conuenerit, lætor, Si tibi gratias habeo, qui rem tam gratamnbsp;tamlt;^ optatam fignificaueris. Si ut hoc perfæpe facias fummopere obteftor. Notamnbsp;acceptae pecuniç non dedi ad te, quôd Thomas nondum earn fummam perfoluerit,nbsp;quam fe daturû recepit: alioqui quom multa prius recepiffet, poftquam uos hinc a^nbsp;bijftisjcômutata fententiafead X v 11.tantum aureolos perfoluturûaffirmaeexee/nbsp;ptisijsquosanteaerogauerat:necenim fepluresreuerendo Michaeli Vitefiode/nbsp;bere teftatur. quotquot ille dederit accipiamitotidem^ ad plenum uobis iftic reprg/nbsp;fentabo in reditu meo. qui fi in longam diem diffindetur ( quod non puto) acceptinbsp;fyngrapham mittam. Vale. Agria.

CÆLIVS CAL, MARIO EQJZICOLO S*

C C E PI literas tuas,quibus tantum mihi tribuis, quanta neq^ fi fim ani bitiofiffînitis agnofeâ. Accept munus, plané dignû Mario, utruntç granbsp;A tuitunijUtruntf gratifsimû.In hoc enim tua plané liberalitas arridettinnbsp;illo fumniu acroama à uirolaudatiffimoprofeélû fummopere obleélat»nbsp;Sed tu age uir coftantiffime, SC que ex profefso expingere cœpifti, nenbsp;definas tuis coloribuscircumlinere:quando amoris fuitcœpifse, confîantiæ eft nonbsp;definere. Bene uale,Si illuftrifsimæ principi fœminae tuæ ac meæ perfuadc,hunCnbsp;animulum meum ei perpetuô dicatû eius gratia dignum efse.Nam ego pare tibi op^nbsp;ram do apud Reuerêdifs.principê meum, cui pridê adeô places,ut iam per te illi iu/nbsp;reuidearcomendandus, Agria,

L I B E R VII

CÆLIVS CAL. EPISCOPO VATIENSI S*

ITERAtvraSCeruditioclariflïmilacobi Zieglerifamiliaristui tis erat mihi antea perfpedlarnondum comitas, nondum ingenua quaenbsp;L dam in homine probitas ÓÓ modeftia erat explorata: quam paucis hisnbsp;di'ebus, quibus liberalitate ÔC indulgentia tua apud nos firit, cqminusnbsp;expertus fum. Nihil illo dodius, nihil acutiuSjtiihil humanius aut can*nbsp;dtdius:ut facile intelligere poflimjillum tibi plané alumnû ôô familiärem, tuislt;^ colonbsp;ribus(utaiunt)depi(Sum.Quarequom tibi omnia prius deberê,nunc demum is acznbsp;ceflit Cumulus, utiam ne«^ lortunæ omnes meae teruntio addici poffint,fi magnitudenbsp;ni æris contradi uelim refpondere. Quare uel decoquendu eft,uel facienda uerfura.nbsp;Sed me plane infipiente, qui quom antea apud te multarum literarum creditorê exnbsp;rationario meputarê,nunc demû unis his literis,fed uiuis, fed fpirâtibus,additis in^-telligam me ita ære obrutû,ut obtorto collo nedi polIîm.Quare uel trâftyberina ilianbsp;diftinAio ex X11. tabulis, uel créditons dementia expetflanda efttAlterutru malisnbsp;luæ optionis eft,ego quom digitû fuftuleris parebo. AgriaJ

CÆLIVS CAL. LILIO GREGORIO GYRALDO S.

I

V O D nihil ad literas meas refcribas,ali) obliuionem, alq forcunae maz gnitudinêadquamprouetflus fis, caufântur : utrSmalim no habeo exznbsp;ploratû.Nam mei obliuifci,durû:tui etiam,impium,fi tarnen detur opznbsp;tio,illudoptauerim,ut meo magis quàm tuo periculo,Liliû exuas. Vale, ÔC me femper in utrac^ fortuna eundem fore tibi perfuadeas,id eft tbnbsp;biaddidiffimû. vi.Calend.Ian. m. d* xviii.Agria.

CÆLIVS CAL. BARTHOLOMEO CROTTO S.

I nihiladmefcripfiftimeioblitus Crotte mi fuauiffîme, doleoquidem uicem meam,fed ignofeâ tarnen tibi. Quis enim obliuioni, quæ in nosnbsp;S uel inuitos tyrannide exercet,oblud:ari poflitCquod fi memor no feriznbsp;pfiftijtantum abeft,ut tecum expoftulemjUt etiam ultro gratuler mihi:nbsp;quôd hoc fcilicet quicquid eft fîduciae tibi amor obtulerit:quando nonnbsp;aliunde proficifei uelim exiftimare. Quare me indicé, uel fine certatione abfolutusnbsp;cftotea tarnen adfcripta conditione,ut qui lcribere definis,amare non definas. Vanbsp;le. vi.Calend.Ian. m. d, xviii. Agria.

CÆLIVS CAL. DOMINICO GAZÆ S.

E Ctv E te ita ambitiofum elfe uelim,ut fortunas tuas iadesînecg ita fez gnem,ut diffimules. Alterû enim infruniti, alterû timidi,efte putat Scznbsp;N neca.Auaris hæcconfuetudo eftjutfuas opes cælent'.fedilli forte iuftiznbsp;us, quibus aliorum auaritia extimefeenda eft. At tu ea bona abfcondis,nbsp;immo ucro abiuras, quæ neq? auaritiâ cuiufquam, nec^p ipfius fortunænbsp;tyrannidem reformidant.Quare ego te hortor,ne amico cenfus tuos amice quidem»nbsp;nec enim hocnegarim,fed ÔC uere profiteti, tam dure, tamtç immaniter oblutfterisxnbsp;neilli fiifpitionê affèntationis impingas,8lt; tu manifefta adeo pernegans,pertinacienbsp;notam cotrahas . Nam ^uod ad me attinet minime certe falli poflum in tua lupelle*nbsp;tSilCjUtpote cuius amor a iudicio,iudicium neutiquS ab amore proficifeatur. Quodnbsp;obierit Fracifeus Calorus uir de ftudtjs egregie meritus doleotquôd tu eius ftationênbsp;fufeeperis, magis alqs, id eft dilcipulis tuis, gratulor tibi.Quôd tu prælatus mulznbsp;tis copetitoribuSjlaudo iudiciS meorum patrum collegarû.Reliquu eft ut te hortet ad nauiter aediligenter fuicepto munere perfungendû:quod te pulchre ôô comonbsp;de fatfturum fpero, fi humanitatê feueritate condiueris: ut ex utraqj elegans quidamnbsp;cinnus mifeeatur, 06 ilia bonorum ftudia alliciantur, hac malorum immanitas deternbsp;reatur. Vale,06 me ama,tuarum(5 literarum fuauiflimos frutftus mihi perfæpe accommoda. Agria.

Cælius

96

CÆLIVS CAL. REVERENDISSIMO EPI/ fcopoVuaradinenfî s

VI fcribcre lam tot menfes definOjamare atq? obferuare nunqua defi/ no:quin indies magis ac magis refricatur optimt ac dodiffimi Antifti/nbsp;Ci.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis mihi recordatioicuius cxcellens humanitas,cuius illuftris literatura

ita mihi poteft excidere,ut poteft ille unquam bona ftudia ÔC prgclaras artes intermitterc. Quod fi mihi in tarn honefto amoris ftadio refpon/nbsp;dere,at(5 adeo obferuantiæ meæ memoria in eius animo uiuere intellexero, no iamnbsp;me Cæliumgt;fed plané cælitem putabo. Beneuale. Agria,

CÆLIVS CAL. SEBASTIANO M A GIO S.

'VI poft annum uerficulum ad me unû, neq? eum quidem integrumïfi^ de me quereris quod nihil ad te fcriba Sebaftiane omniu ohm ofliciofiftnbsp;Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fime,nunc uero plus nimio de amicitia fecure,nec enim lubet negligen

tern appellate. Tu uero mecum expoftulas,quôd nihil ad te literarum dem. Age fi Iubet,ad calculum rem uoccmusrprofi'tere nomen amabo,nbsp;uter noftrum prior fcripfir, uter pofterior. An uero mihi ie unquam nuntius obtu-litjquem ad te profecfturu exiftimarê,cuih'teras no crediderimffed ut deliteris ignonbsp;fcam,an uero cgteris in ftipulationibus cóuenta feruaftiî’Num tu ille es qui fuperio/nbsp;re hyeme fandiffime' recepifti te ad me uenturu, quom ego iam uenire ad te ftatuif/nbsp;fem.Quæ inanis expedatio fecit, ut quom munufcula quædam paraflem, quibus a/nbsp;moris fummi erga te mei memoriâ immortalem teftarer: SC turn in tam logam dieninbsp;diftulerimjôô nunc mifera exchartabula cum puluere amp; blattis ludentur: quac fi ue/nbsp;neris,id eft fi promiifo fteteris,fitum protinus excu tient ac iuuenefcent. Vide quan.«nbsp;turn difcupiâte uidere, te ampledli, te perfrui, mi fuauiffîme Sebaftiane,ut quom tenbsp;uideam paulo tardiorem quàm uelim ad promiiTa obeunda,ftudeam propolîta mernbsp;cedula alliccreîquam fi afpernatus non fueris,te de me quàm optime meritum puta/nbsp;bo. Vale. Agria.

CÆLIVS CAL. PHILIPPO ALBAREGALIO S.

T fi rariora fint inter nos literarum comercia,quàm mutuus amor exi/ gere uideaturinunquâ tarnen defino amoris officio defunghid eft te a/nbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;marCjtui meminiflcjte non folum animo,fed oculis etiâ ferre, ut mutu/

as mihi in hoc ftadio operas reponas 66 peto, ÔC obteftor Philippe om niû humaniffîme. Accept te optare uenaticû catulum ex ieminio iumgt;nbsp;mi 2lt; amplifiîmi principis mei î dabo opera ut eletftiffimû habeas . Quôd fi quid eftnbsp;prgterea in quo tibi poffîm accomodare,me tui femper cupidilTimû ac ftudiofîmumnbsp;experiere. Beneuale, Agria.

CÆLIVS CAL. lACOBO ZIEGLERO S.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T T V L I T mihi plurimûlaetitiae tua epiftola,qua fignificafti te faluum

Budam peruenifle,ôô res domefticas acminiftrum tuum multo meliori conditione offendifle,quàm abiens reliquiffes. Quac omnia tibigratu.*nbsp;lor,optoq; in pofterû dei benignitate fieri aucftiora.Lucianû amp; Verne/nbsp;rum obuius accepi, accepi amp; codicem Græcum Ptolemaei mihi longcnbsp;gratifsimum,cuius nominegubernatori omnia debeo. Domino Vatienfi nihil de/nbsp;beo,qui quafî fcepticus negabat.ôC quom ego uidilsêjegiffem tracftaflemq eum conbsp;dicem in regia bibliotheca,ipfe tarnen putabat minime in ea reperiri.Excufo tarnennbsp;fummi Antiftitis ingentes occupationes,qui nobis extremæ clafsis homuntionibusnbsp;operam ftudium præftare non poteft. Gaudeo Caftilionê fufcepiife condirionernnbsp;curam organorum in mathefi labricandorû.Tuum eft urgere hominem dum reSnbsp;calet. Vrfinus,Caelius,miniftro tuo cumulatas reddunt,quas acceperût falutes, £lt; ftnbsp;ad eius comoda propenfos offerunt.IIluftrifsimu dominum meû tui amantifsimuinnbsp;relie/

LIBER Vïi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97

rcucrcnter falutaui tuo nomine.PtoIcmgus hic rccens contubcrnaKs meus omnino pofTet efTe leuigatior ÔC emudior, mangoniflatior tamê eft in pallio hoc tranfmangt;nbsp;no,quam fit in toga. Opera omnino grauior eft quàm animo cocepiflem: ueru nulznbsp;lus labor medeterrebit.Sedheus tu Zieglere hominum optime ac dodtiffime, quidnbsp;tibi uenit in mente quom gloftema illud fecudo capiti adferiptu de feiothere no mo?nbsp;do damnauerisjfed omnino exploftrisfAtqui Grgca audoritas illud tuetur in haecnbsp;Ucrbs.io'Kiodii^ccs’isinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tavf(tiJiîlt;/los,iKT^cmfcaiJ 'rpiyûvtuiJnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o§dt

yuvicev nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KceitQMoi^Sciother habet forma Pyramidis»

ca quatuor triangulis conftat,qui redum angulum triangulorum ambeunt, ex quo meridians captamus.Quare in iudicio tuo amplius dico,tatifper dum rurfus tecumnbsp;litem certauerim Nam prouerbium uetus eft, «/z«yw,id eft,fecunda melioznbsp;ra, Beneuale. vi. CalendasMartif» jm* d.xix,

Camp;LIVS CAL. lOANNI BAPTISTÆ- PÏSONI S.

V A E ad me fcripfifti de adoleftente illo quern tibioptabam contuberz nalê fieri,fuerunt pergrata.Quando fi iftic eft,nelt;^ loge euedus,ut uenbsp;Q_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rebarfiam fpes affulget nos facilius omnia ex fententia confeduros ef-

fe.Quom enim quidS mihi renStiaflet,ab Etrufeo illo de quo antea fcri pfera longe abdudum,penè animum deiponderamîfed tuæ litcræ miznbsp;hi diffîcultatis fufpitionê magna parte exterferunt : quare hoc agemus. Decreueranbsp;quidem ad Federicum,mei(ut ego puto ôô tu fcribis)amantiffïmumjfuper earelite^nbsp;ras dare: quando tu hoc non plané petis, fèd furtim innuere uidebare. Atqui uideonbsp;rem per literas,ut tu prudêter ariolaris,difficulter explican' pofle,tu fi qua fpes qugznbsp;ftus arrifit,reh'quum cogita.Proinde mihi à capite,id eft, à pueripatruo res uideturnbsp;excutienda ÔC retexenda. Tu interea quid agatur, à quo inftituatur, ubi educetur,nbsp;locupletius admonebis. Ego ex re ÔC ex tempore confilium petam: necß quiequamnbsp;prærermittamquod aduotum aut commodum tuum pertinere cofidam. De aduennbsp;tu meo initaliam nihil habeo praeferiptum quod tibi fignificem. Nam licet ego maznbsp;ximé feftinem,tarnen princeps hic meus nunc in literis propè nimius, me diutius renbsp;moratur quàm uelim: fpero tarnen Dis fauêtibus ante idus Apriles te ac tua dulciiznbsp;fima confuetudine poflé perfrui. Caetera quac mihi nuntiafti fuerunt pergrata.Quaznbsp;remihi iftam opera da creberrimé mi Pifo:amp;de omnibus rebus iuxtà publicis ÔC prinbsp;uatis,cumulatim certiorem redde. Hoc netj iucundius netç optatius mihi facere ponbsp;tes quicquam. Vale. Agria.

CÆLIVS CAL. R. EPISCOPO VVARADINEN. S.

OST cty A M ad nos allatus eft nutius deilluft.parêtis tui obitu,dolui quantû par fuit hominê tibi addidiflimum dolere:ôô mecum ipfe ex conbsp;î*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gttabâ quomodo in ta infperatS inopinatS«^ cafum confolationê after

rê.Sed quom tuam prgeoeê fapientia agnoicam,ueritus fum ne in me uetus illud iaciat,fus Minerua.Quare me cotinui à ta præcipiti cofilio*nbsp;Atqui no defînâ in memoria tibi reuocare, nSc illud maxime tempus affulfifle, quonbsp;fumma illam animi tui prudentia,uimq? ingenq incomparabilê excites, qugreflantenbsp;têporum côditione hadenus fuit obturbata î imprimisi^ operam des 8é adnitaris utnbsp;omnes intelligât confilia tua generofi magnanimi^ Antiftitis femper fuifte, fed nûcnbsp;tandem difcuflîs nubibus illucefcere.Scio tibi ob magnitudinê fortunarum exiftinbsp;mationis non defore inuidos captatorestaftèntatores etiS, quod genus hominûceunbsp;mufeæ in culinâ,ita ad aures diuitum folent aduolareîut eos omnes prudenter elugt;nbsp;das hortor ÔC rogo. Di faxint ut te, id eft optimu ac dodiffïmum Antiftitc,antequSnbsp;in Italiâ reuertar,amplexari ÔC coràm ueneraripoffim.Facit enim magnitudo mei etnbsp;ga te amoris ac pietatis, ut non definâ te iam ad obeundos praeclaros illos cogitatusnbsp;incitare,atqî adeo urgere.Quom primû autem res luxatasex paterno obitu componbsp;fueris,ôô moleftas occupationes exculferisjexerta uoce illud inclamabo.

Heus iuuenisjiam fola animos mentemej perurat

i Gloria

EPISTOLARVM

Gloria, 8c hancunam uin'dem immunemq? fenedac Tybridis in ripa ftantem,óó tua fata uocantemnbsp;Afpicias:hæc una animos amp;Ó pecfiora tangat.

Sed quantum ego defipiofqui 8C current! fubdam calcariajSC adum agam. Nihil ef go maius habeo quod dicâ,nifi ut tu te ipfum confulasjte audias^tua confilia fequa/nbsp;re.Hoc fi feceris, quod tefaóurum confido,tibi acilluftri familiac tuæ perpetuûdc/nbsp;custtui uero ftudiofis,inter quos ego uel primas profiteor,immortale gaudium inucnbsp;xeiis, ' Beneualegt;Feb. d. x ix. Agria.

CÆ.LIVS CALgt;^ R. LAVRENTIO PVCCIO CARD.

* SanAorumun.coronatorura s.

P T AB AM mihialiundeoccafionépræberi,qua D. T. R.amp;^fîdemôi feruitutê meâ teftarerîut aîiquâdo intelligeret,multa ac magna benefiznbsp;O cia,quibusmehominêignotum amp;mediocris fortunæperfæpepromcnbsp;hta eft,no apud ingratiflïmû coHocalTemerum hoc defîderiû QC inftituznbsp;turn meum neicio quo fato præuentû eft. Nam quom nuperrimè præ*nbsp;dans uir Iulianus Nafellus, cauiarum meaiû in Vrbe defenfor, mihi lignificauerit,nbsp;ampliffîmâ D. T ? dignatam efle de caufa mea Fauentina uerba fa cere, Ô6 s. D. T .uonbsp;luntatem aperireîutpote cui placeat,facerdotium meû Fufignanêfe diuidi,SC (ut eftnbsp;in prouerbio)ex una fidclia duos parietes inalbari: cœpi mecum ipfe dubitare,an adnbsp;ea que nuntiabantur quicquâ refponderemgt;an tacitus finerê bonam caufam pcrire.nbsp;Quandoutrinqj fumma occurrebat difficultas ôC oraculum plané arietinû,peribo finbsp;non faxo,fî faxo uapulabo.Nam fi tacerê,dubitabâ nequisme non audoritate praeznbsp;cipientis moueri,fed confcientia rem meam prodere exiftimarct:fîn refponderé,uenbsp;rebar neme plus nimio audace diceret quàm oporteret : ÔCme nô meam quidê cauznbsp;fam dicercjfed s .terrarum principis imperio reludlarijô^ D. T .iuiTa in ordinê rédigénbsp;rc interpretaretur. Quorum utrunq! tantû abeft à me, ut imprimis hoc teftatû uelimnbsp;hisliceris,menihilomnino aut uelle autoptare,quod s.D.N.aut D.T.uoluntatidilznbsp;pliceat:meq, paratum eiïe meos fenfus exuere,ut ueftros protinus induam, uobiflt;^nbsp;(ut par eft)certiiîîmû mcç feruitutis ÔC obferuantig teftimoniû præbeam.Atqui planbsp;nétimidi atcç ignaui ne dicâ improbi hominis fuerat,opt.max.Pótificis Ôéampliflîznbsp;mi Antiftitis uel iuftitiâuel clemêtiam defperare: 8C eorû à quibus Chriftiani orbisnbsp;pendct arbitriij,aures fupplicis ôé eorum fidem implorantis feruuli precibus obftriinbsp;das exiftimare. Quare quæcunq; fortunamihi futura eft,nunquâme pcenitebit fidunbsp;ciamôô fpesmeas inueftrabonitateftatuifle. Hac fretus rogo 06 fupplex obteftcrnbsp;R.D.T.dignetur apud s.D.N. audoritatê 86 intercefîîonemmihifuam accomodaznbsp;re.Nam quom ego ab ipfo ufq; principio in cauia mea bonûius tuerer,8ô r ite à fum^nbsp;mo Pontifice facerdotij mei literas impetralTem, multis^ ac magnis præfidijs iuranbsp;mea côfirmaiTem: quadriênio tamê ab aduerfarijs oppugnatus,ut omnia mihi fieretnbsp;pacatiora,ôô côtrouerfi]s extrema aliquandomanus imponereturjdedi opera quannbsp;turn in me fuit, ut ad ea omnia quafi faftigiû gratia 06 Itberalitas fummi Pont. acce.»nbsp;deretiqui minime fpw meas fruftratus ex côfueta benignitate indulfit,u.t fi neutri xünbsp;ra copeterentjmihi côpeterent.Qua Pontificis munificentia impctrata futurû fperanbsp;bâ,utaduerfàrius qui iufiitia ôé iura mea aniea contempferat,tanti demû Pontificisnbsp;ïargitatcm reueritus conquiefcerenæquiori^mihi OC traquillior fieret,86 tandem abnbsp;»niuria defineret. At ille,utuideo,neqî deum neq^ dei uicarium ueritus, poftquSiainnbsp;nihil cótrouerfum cft,pofl:quâ omnisfcrupus expunduseft,poftquâius meum pergt;nbsp;(picuu redditu eft,alqs me adoritur cuniculis, 86 pene quotidianis uexationibus ar.lt;nbsp;tritum adhuc perfequitur. Doleo itaq; uehementer mi domine ampliflime, nec tamnbsp;illud doleo,quod is à priftinis moribus non defcifcat (potuit enim id fortafle eius nanbsp;turg dari ÔC côfuetudini)fed hoc minime ferendum,quôd liberalitatê,gratiam ac benbsp;neficium ueftrum mihi tanto nixu ftudeat adimere:amp;6 quod no minus minim quàmnbsp;intolerabile eft,per uos ipfos tantum audeat flagitium.Quare fi quod habent iuftsfnbsp;preces pondus apud aequas aures, uos rogo, obfecroç per literarum comer cia,pernbsp;iuftiti«®

LIBER VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;09

îufiitiae nurnen,per uefiram magni'tudînê,ne finads præter more mfti'tuta matoz rum,opem,patrociniô, benefidunn^ ueftrum cuiufqua impotentia uioIan'.Praeterznbsp;termitto caetera quae in hanc rem afferri potuiffent,Slt; quod ïàcerdottj anguftia diuinbsp;fionem non capi£,utpote quod centS aureos, ÔC eos qutdem acgre atdngat. Qua innbsp;re apud ampli uïmâ d . t .fandiiffimo iureiurando me ac fîdem mea obftringo.T umnbsp;uero quod duae licet Ecclefiac fint:una tarnen prouentibus SC audloritate tantS polznbsp;let.Et JJ quidem prouentusnullo certo Iblo confiant, fed difcerpti diftradîiq; uix in/nbsp;tegro anno colligi polfuntParochia uero unius corporis diuelli quàm arduû ÔC pe?*nbsp;riculofumaptumlt;çadfêditiones,inFlaminia prgfertim,potefi d» T.R»faciIiuscoznbsp;gitare quàm ego perfcribere. Sût ÔC aliac honefig rationes, qug animû cuiufq? modonbsp;non plané fiupidi permouere poflînt,quas commodius d . T • coràm idem Iulianusnbsp;ennarrabit.Ego uero in fidem T • d ?me totum do,dedo, addico, quae fi mihi digna-bitur in hac têpeftate fe facilem propitiamtß praebere,amp;riufiitig fubfidium attulerit,nbsp;amp; incomparabili ac fempiterno bcneficio me deuinxeriu Vale* Buda.

CÆ.LIVS CAL, FRAN, COGNOMENTO EPISCOPO S.

V E R V N T mihi pergrata Francifce optime ac dodifîîme, quae nupcr in epsfiola tua de ueteri inter nos amicitia perfcripfifiitqug fubinde fiunbsp;F diorum comercio ira coaluit,ut earn immortalem futuram iuxtà optemnbsp;augurer, quod uero tam infigni contumelia lepidiffîmas literas tuasnbsp;tâimmerêter affeceris,ut eas quafi inopes ac exuccas, ÔCfi Dis placet,nbsp;Wiâ ex hara prodmfias damnaueris(uerû fateor)non gquis auribus tuli.Nihil enimnbsp;îj s copiofîus,nihil emunélius, nihil amœnius:ut uidear iure tecum pofle expoftula/nbsp;re,qui mihi hadlenus nimis improbe iftas delicias inuideris:quam iadurâ turn mirinbsp;fice perfenfi,quom ea legerê quæ ad Hieronymû Brunum uirum ad omnê probita/nbsp;tem,elcgantiâ uirtutemt^ natum perdnebant. Nam tu earn fcenâ omnino gr^hicenbsp;cxpreflifii.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim abfens ilium tibi blande condicentêî te,ut occupadflimi fo

lent,conditionê detredantêu'IIum acrius infiantê, fcitamentis etiâ quibufdam,non palati folumjfed ingenîj te allicientêjtum manus laciniæ dementer inq cientê.T e uinbsp;élumdenitçacprecibusexpugnatûmanusdantem, ÔCceffîm fubfequentê tffs'vTVcnbsp;KiKsvîij/i, amp;VJXV, Ut inquitPoeta.Mox utrunq^ menfgaccumbentê,epulas etiam,nonnbsp;illas quidem ad luxû,fed ad elegantiâ comparatas inferri,uina eleda propinari.Iamnbsp;conuiuium hilarefcere,iam fermones illos quos belle Græcinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicunt,ultró

feri ac reddi, donee inueda fecunda menfa, ac dedudis mantilibus, nefeio quid ex/ chartabuli off'ertur:Di boni quàm importune, fi audorê,fi dicendigenus,fi materinbsp;amdeni(ç infpicias : at rurfus quàm opportune, fi legentiû indulgentiam,fandita/nbsp;tem facilitate«^ animaduertasifi tempus deniçp inlpedes^quo nemo plané uel Catonbsp;nem ipfum arbitrû reformidarit:ut profedo liceat Bruni mei acumê ÔC prudentiamnbsp;admirari,qui amantiflîmi hominis exifiimationi fauensfid imprimis tempus elege/nbsp;rit, quo nemo exade aut certe anxie iudicatrquin idem omnia fcilicet ad exitum fa/nbsp;bulæ inftruens(nifi mea me fallit coniedura) te aliquâtolargius quàm uefira ferretnbsp;confuetudo,poculis inuitarat,hoc ipfum confulto agens, ut quafi nubecula iudiciSnbsp;hebetaret. Quare quom primo nô fine molefiia accepifiem, ineptias meas K quidênbsp;abortiuaSjin tuas manus incidiflè,cxhorrui nonnihil. Nam quom eas fcriberê,au£nbsp;ad Brunum,id eft indulgentiffîmû parentem mitterem,tu non eras(ut ille inquit){nnbsp;hoc albo.Sed poftquâ te audore,totam rei feriêperfpexi,multo mecu felicius quàmnbsp;fapiêtius,quom de fapietia diuina fcripferim,adu exifiimaui,de quo iudex,necß ininbsp;micus,necß omnino fobrius iudicauit,Proinde quom hadenus mihi res bene cefle/nbsp;rit,id unû reliquum abs te impetratûuelim,ne ad eandê ledionê matutinus ac ieiu/nbsp;nus accedas:SC tuipfe iudiciû tuum,quod tuis literis tefiatu habeo,tuearis:meminenbsp;rifiç ex légitima iuris formula, te fundû officio, ÔC iniquû efl’e bis eandê caufam adnbsp;tabelläreuocari, Bene uale,Sé me,ut foles,ama*R.D.Prgpofito,acdominis meisnbsp;capitularibus öf egteris fratribus inEcclefianofira meplurimum comendato. Vanbsp;ïe* Ilii.ldusApriles m, d. Xix, Ägria»

i X Cælius

CÆLIVS CAL. R. LADISLAO EPÎSCOtO Vratislauienfi, s.

I c VIT ti'bi quidcm Antiftcs cmmentifïïme præueftcre officium me/ um,non dtcam incomparabili ifta bonitate ac benignitate,quæ te pri/nbsp;dem apud omneis célébré reddiditîfed bonitatis ac benignitatis potiusnbsp;felicitate nâ dû ego fummas occupationes tuas uereor, dû rccufo ob?nbsp;ftreperc magna Ô6 ardua molientÉatcj interea libres quofdam cû tinei»nbsp;6Ó blattis rixantes in Bibliotheca regia excutioîccce tu minime expeélatus puto dônbsp;alia obis négocia,ut uel negligetia uel rufticitas mea acrius plecterctur,fiipcrucnis;nbsp;hæfi'tanticç imo pudore undecuncp fulfufo manum inqcis.Ea res quàm mihi graui»nbsp;SC dura fuerir,nô aliunde facilius declarare aufim,quàm quôd nullis offictfs,nulla dfnbsp;ligentia fperé metantûdefidiçfarcirejaut tantum piaculi expiare unquâ pofle.Necnbsp;tarnen ob id animû ita defpondi,aut certe confternaui,utin pofterû ccfl'aturusfim,nbsp;quin animi SC obferuantiæ meæ erga tuâ magnitudinem teftimonia perpetuô qua/nbsp;cuncp ratione daturus fim, ut qui in te appellando ac falutandopoßremas tuli, in tenbsp;colêdo ac uenerado, prçdicandoq; innumeras illas Gratiarû amœnitates, ex quibusnbsp;te côjjadfum cognofeimus,primas fera. Bene uale,ÔC primû hune Scledorû meo/nbsp;rum libellum,quafi tenue guftum quendâ tibi nominatim dicatû, (Nec enim tümulnbsp;tuariô plures exferibi potuere)in cæterorû qui mox ad te ibunt pignus ueluti ar-*nbsp;rabonemlætus ac fœlix accipias, ÔC Caelium ex afle tuum femper fore memineris*nbsp;M. D» XIX. Buda»

CÆLIVS CAL^ MATTHIÄE SCLVACtyARAE S-

E R G R A T Æ mihi fuerunt literæ tuæ, in quibus Ingenium erudt?“ tionem fingularé iuxtà perfpexi. Illuduerùm memirifice oblccQauitgt;nbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quôd amicos tâfi facias,ut eorû caufa nullum laboré reformides: quin

ultro etiâdepoicaSjSCpropéfamoperâ polliceare.Id quodin re Azaio li noftri tam prompte facis,ut ture tibi fumma gratia debeatur. Often/nbsp;dit mihi Thomas pigmentarius fyngraphâ,de qua mentioné habes in literisiquotnnbsp;primû accepero teBudæ eftè, utadteincolumis perferatur curabo,quo diligentianbsp;quam recipis comodeprgftare poftis . Te ueroadtotâremcôficiendam,fiquidêexnbsp;omnibusdeturoptio, accuratiorêjaddo etia prudentiorê,inuenirepoflim neminê.nbsp;Quare in te unû hoc omne onus inclinabit.Amabo te Matthia mi fuauifîîme, remnbsp;ita fufcipe,ita ampledefe, ut fpê quam de te in amici negocio côcepi no fruftreris.nbsp;D a opéra ut feias quamprimû, ÔC me comonefacias. R.D .Iftrigoniéfi me ac feruitunbsp;té meam reuerêter cômédato. Nec minus præftantê loannem MPhyficû meo nO/nbsp;xnineplurimûfalutato. Beneuale. vi.Calêd,Maias, n, d. xix» Agria.

CÆLIVS CAL. lACOBO ZIEGLERO S.

V OD nihil ad te literarum dederim, poftquam initaliam redtj, nolim obliuione aut negligentia fatfîum putes. Qui enim fieri poteft, ut do/nbsp;Q_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ftifsimi at(^ optimi Ziegleri mci, quo necj ego ipfe mihi fum charior#

memoria unquam pofsit excidere: uel quæ tanta animum fegnities oC cupare,ut negligentia ad res tuas praefertim obeundas, animo irrepc/nbsp;retc’At ego te unum ex omnibus maxime' præ oculis femper habeo : ÔC peculiar! ilhnbsp;uoto tui familiariter pcrfruêdijtantum abeft utquicquam adimat tempus, utmulionbsp;magis indies augeatur. Netj dies necç locus ufquam occurrit, quo ego Zieglerumnbsp;meutn optatifsimum atcç amœnifsimum non perquiram. Aduenientem uero me innbsp;ïtaliam patria protinus ÔC familiäres occupationes exceperût. Mirûeft enim quàmnbsp;me abfente omnia in tranfuerfum abierint, ÔC tricis inuoluta fint,ut non facilè,netpnbsp;leui opera extricari pofte uideantur. In ea uero repertêtanda plus minus fefquimcnnbsp;fern abfumpfî. Sed quom res difficilior fe offèrret, quàm ut paucis diebus expedftnbsp;ri pofTct: ÔC iam me négocia Romana non uocarent folum, fed etiam urgerent: cirgt;nbsp;citer

LIBER VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lol

citer calend.Odob.Romam perucni.Quo loco multorum amicorû 8C prçftantium, uirorum fauore exceptus putaui me facile litibus ÔC controuerfijs forenfibus, quænbsp;me hue impulerût, modum poffe imponere* Sed res aliter cecidit.Nam qui me ab/gt;nbsp;fentem oppugnabantjUt primû me prgfentem mtenexerunt,ab oppugnatione qui/nbsp;dem deftiterunt, fèd fe quafi ferx paru uiribus fidentes infyluas abdiderunt. Nuncnbsp;itac^ neq? oppugnat neq; fœdus ineût: ut res prorfus incredibilis accidat, ut qui bel/nbsp;lum non habeâ,non tarnen pace fruartóÓ uel ceffàre,uel rogare aduerfariu tergiuer/nbsp;fantê, iniquas utpote prece impetratas conditiones accipere opor teat: uel r urfiisnbsp;expedada fit oppugnatio,quom primum de uigiliajid eft praeièntia,remifero.Videnbsp;amicorum optime, quo loco fit fortunameaj cui necç certare necjlicet quiefeere. 11/nbsp;lud tarnen omnium eft laborum opergeprecium, quod in hac luce hominum,in hacnbsp;mundi fpecula uiuo, 6Ó clarifïimorum hominum confuetudine uti licet. Caue enimnbsp;ufquâ putes tam uberê ingeniorum prouentum,tantâ ftudiorum frugem efle quàmnbsp;Romac.MuIti uero funt quorum familiaritate ita oble(ftor,ut nihil mihi tota uita fornbsp;tunatius, autfperem, autoptem» Inter omnes chariflîmus eft Hieronymus Alean/nbsp;der,uir græce,latine ac hebraice do(ftus:quê iponte paulo ante aduentu meum fum/nbsp;mus Pont, bibliothccarium fecit poft obitum Zenobij Azaioli, uiri religiofi fed 2£nbsp;dodi. Is mihi quotidie ingentes thelauros ex bibliotheca palatina eruit. AccediCnbsp;Aegidius Cardinalis uif fingulari integritate ac nominis celebritate,qui Porphyrifnbsp;myfteria 66 Prodi theologiam latinâ fecit.Is uero,di boni,quâtum habet literarum,nbsp;quâtu ingenij ad eruêda totius uetuftatis arcana.Eft Fabius Rhauênas fenex ftoiegnbsp;probitatis,quêuirum nô facile dixeris humanior ne fit an doeftior. Per hune Hippdnbsp;crates integer plane'latine loquitur, QC iam ueteres illos fôlœcifmos exuit. Id habetnbsp;homo fantftiflînrus rarû apud omnes genres,fed fibi peculiare,quôd pecunia ita cô/nbsp;temnit ut oblata recufet,nifi fumma neceffîtas adigat. Alioqui à Leone Pont, men-firuS habet ftipem,quam amicis aut affinibus folet Crogare. Ipfe holufculis Sf ladunbsp;cis Py thagorgorû uitam traducit,in gurguftiolo quod tu iure dolium Diogenis ap-pellauerisjftudîjs non immorans fed immoriens:ô£ plane immon'ês,quom grauemnbsp;admodumô^ periculofam ægritudinê homo alioqui oAogenarius cotraxerit.Huncnbsp;alit ÔC quafi educat uir prædiues ôf Pontifia gratiflîmus Raphael Vrbinasj'uuenisnbsp;fummæ bonitatis fed admirabilis ingenij. Hicmagnis excellit uirtutibus, facileppnbsp;dorum omniû princeps,fcu in theorieën feu praxin infpicias. Architedus uero tannbsp;tæ induftriæ,ut ea inueniat ac perficiat,quæ folertiftïma ingénia fieri pofl’e deljjera/nbsp;runt.Praetermitto Vitruuium,quêinenon enarrat iblum,ied certiflïmis rationibusnbsp;aut défendit aut accufat:tam lepide, ut omnis liuor abfit ab accufatione.Nunc ueronbsp;opus admirabile ac pofteritati incredibile excquitur(nec mihi nûc de Bafilica uati/nbsp;cana, cuius architeduræ prgfedus eft,uerba facienda puto)fed ipfam plane' urbêinnbsp;antiquam facie ÔC amplitudinem ac fymmetriâ inftauratam magna parte oftendit.nbsp;Nam Slt; montibus altiflîmis ÔC fundamêtis profundiflîmis excauatis,refj ad feriptonbsp;rum ueterû deferiptionê ac ration? reuocata, ita Leone P ont ? ita omneis Quiritesnbsp;in admiration? erexit, ut quafi cglitus demiflum numen ad æterna urbem in prifti/nbsp;nam maieftat? reparandam omnes homines fufpiciant. Quare tantû abeft ut criftasnbsp;crigatjUt multo magis fe omnibus obuium QC familiar? ultro reddat,nullius admo/nbsp;nitionem aut colloquium refugienstutpote quo nullus libentius fua comenta in dunbsp;bium ac difeeptation? uocari gaudeat,docerilt;^ ac docere uitæ premium putet.Hicnbsp;Fabium quafi præceptor? ÔC pattern colit ac fouet:ad hune omnia refert,huius connbsp;filio acquiefeit. Sed ne hiftoria etiâ noftrorum temporum defideraretur, Paulus lo/nbsp;uiusjut magis mireris,primi nominis medicus,tam luculenter,ta dode, tam elegannbsp;ter feribit noftri temporis hiftoriam, cuius decern libres iam edidit,ut pudeat me denbsp;homine tam diièrto tam indiferte icribere.ôCc.

CÆLIVS CAL. IVLIANO NASELLO S.

G O uero miluliane optauerim te natura tua uti, ÔC beneficentia tuam Bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in quàm plurimos homines exercere : modo id fieri pofsit citra fortu/

narum ÔC falutis perîculum,quàm enim improbûfit earn liberalitatem, i 3 ex qua

Io± nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

ex qua ego multa comoda æfumma ornamenta accepenm, caetéris mortalibus in/ uïderef'Sed quom cx te praefente præfens fgpe accepenm, amp; ab tjs qui ifthinc pro/nbsp;ßcifcunturft'egtienteräudiiim,teita. proniifcuc omnium, qui tuzm ßdem implorantnbsp;patrociniâ fufcipere, ut non conrentus tiiam illis operam prarûarcjcx qua fine legisnbsp;Titiæ præiudicio tibi multa merces deberetur,ultro etiam in tuorum clicntum gra/nbsp;tiam fimultates exerceas, ÔC eorû multis præfidia tradandæ litis accomodes:adeonbsp;ueroftudiofè omneis defendas,qui in.nunieri(iit par eft)ad te cofluunt,ut nullum t»nbsp;bipené ad refpirandum tempus relinquas, idq? non fine ualetudinis noxa. Quarcnbsp;quom tciure ab hac multitudinc caufarum deterrerê, rogaremq? ne teinclementernbsp;exercercs,fed modumlaboribus coftitueres:tumihi multis rationibus occurrcbas,nbsp;banc imprimis quafi palmarê obqciens : quôd uirum ingenuo ac liberal! animo na/nbsp;tum nullislaboribus deterrerioportebatjquinlarge in omnes atqj adeo inipfum gcnbsp;nus humanüjfi modo cadeturfacultaSjliberalitateutiuelitjfuiq^beneficij quam plunbsp;fimos facere,eosqî perpétua amicitia obftringere. quippe in hominn uita nihil eflcnbsp;quod amicitiæÔClocietati humante fit præferendum.Quom uero egoiuftis decau/nbsp;fis in hanc fententiä reclamarê,rarasqp amicitias, eas^ cum deleclu ineundas efie»nbsp;Nam amicoru turbam plerunq; inutilem efle ac pœnitendâ:tu contra huic fententignbsp;minime affentiebaris, exemplis^? mecum agebas : Hieronymi fcilicet Aleandri acnbsp;Hieronymi Mairaini,homin0,Di boni,uita,moribusjliteratura,acfapictia clarifii/nbsp;morü.His addebas Bonauenturç Piftophili eximia quandam fuauitatê,amp; incredi/nbsp;bilem ingenij amœnttäte,cuius etiam beneficia tarn libêter comemorabas, ut nuf$nbsp;dulcius tua immorari uideretur oratio. Horum uero amicitia öfconfuetudine te taunbsp;ti facerefignifi'cabas,ut cuea neq ipfam(fi ab aliquo deoru ea códitioofFerretur)efinbsp;fes immortalitatê comutaturus.Ät ego ita fententiam meam tuebatjUt no folum ra*nbsp;tionibusfed totiuspene'uetuftatis teftimoniodepugnarêîaffèrebamcf Ariftotelêmnbsp;libro De moribus ad Nicomachum id pridem dqudicafle quom dixit, lt;â' êi/nbsp;QzÀSfz jj?/ Tàù TtAacw »xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed amp; Plutarchum priuatim iûper ea re cd^

mentarium fecüTe: quorumautfîoritate tu pauliiper motus refpôdifti, te illud quoep optime meminiiïe didlum ab Ariftotcle, «rt ¦mKvlt;rîjLÂict c/hgt;iamp; 7^''îvli Sed te ,nbsp;tantifper tuum pofthac indicium uelle defendere, dum ôf commentarius ille profernbsp;retutjôd tibi daretur ocium expendendi rationes quibus illc fuam fententiâ appro/nbsp;baret.id me primo quoeç têpore fadurum recepi. Quare nunc demum oppignoragt;nbsp;tam fi'dem libero. Atcß ut fit tibi minus laborandû, quod Plutarchus graece fcripfit,nbsp;ego id tibi uerti barbare. Liceat enim nobis quibus eu dignitate imperif etiâ latinacnbsp;orationis maieftas pridem dépéri] t, id dixifTe,quod Plauto licuitinfummis reipubîfnbsp;cæ incrementisiquom ipfe præfertim in tanta foret apud maiores noftros exiftima/nbsp;tione,ut fi Mufg latine loqui uoluifîènt, no alfa quàm Plauti lingua loquuturas fuifinbsp;fe iudicarent* hoc ergo leges tuoarbitratuexiguummaximi inter nos amoris mo*nbsp;numentum, ne(ç amori quidem fed amicitfjs modum ftatues:id quod optime fece/nbsp;ris,fi te aeprudentiam tuam in confilio habebis.Neq? enim te magis fpero ex com/nbsp;mentario, quàm ex rerum ufu tuo^ ingenio profeâurum.nbsp;nbsp;nbsp;Bene uale, ÔC te no

bis di« incolumem ferua.

CÆLIVS CAL» lOANNI CARD. SALVIATO S,

V O funt têpla diœcefîs Ecclefiæ tua: Ferrarienfis, utrum^ fub diui b cobi nûcupatione confecratûialterum in fuburbio tranfpadano,alterSnbsp;Dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Padorupto.Ita enim pagum uoeât ad tertium ab urbe lapidé.In hÇ*'

ius eft mihi uetus ex eo ufe^ tempore, quo felicis memoriae Cardinally Eftenfis agebat in humanis.Mafinus uir Gallus, arte Mufieus, ÔC intefnbsp;Liberi patris artifices praecipuus, his incubauit: nullo fane'iure,fed principû gratis»nbsp;quorum plerifcßanimus inauribus habitat, Nunqua defij óóius meum tueri,8lt;nbsp;repetere quod per iniuria occupabatur.Res aéïa per uiros clariffimos, ex quibus u-nus omniu P etrus Antonius Azaiolus,uir ingenio ac literatura elegantiffimus,m3nbsp;xime adnixus eft. Is perfecerat «t Mafinus rationibus conuidus manus daref,amp;^J^nbsp;cefli»

*

L I B E R VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loî

ceffurum polh’ceretur, modo ego prouentus ante perceptos condonarem 2^ gratis remitterem. quod ego tum amicorum precibus co a crus, turn ne locus h'tibus relinznbsp;queretur,mefa(fî:urum recepi.Dum hcc agutur,Sô res foret ad hune arti'culum proznbsp;uetîla, abitMaßnus, fimulatfeadbalneasproficifci. Nammorbograuiterlabora/nbsp;batjquem Gallicum uocâufe ad paucosdies redituru,atfp omnia confetflurûexpa/nbsp;do fandliffi'me adiurat* ego qui hominis fidem peripefflahaberem, licet nihil boninbsp;aut ajqui lperarem,malui tarnen alieno feel ere quàm mea difßdentia deceptus uide/nbsp;ri.Interim ad me literg perferuntur ex urbe,quibus fignificatur,Mafinus cum ante/nbsp;ambulone quodam pontificio tranfegüTe, amp; in Gallia Narbonenfem protinus cortnbsp;uafifl'e.Mox eiim anteambulonê obij ffe.rurfus in eius iura alterum nefcio quêfuffenbsp;(^um,qui ÔC ipfeuti prior ille,ante aditâ pofleflionem occubueritjceu Mafini iusaunbsp;rum Toloflanum uideri poflet,exitiale fcilicethabentibus.Non tarnen efle deterri/nbsp;turn Thomä quendam Lazarettum inter cantores Pontificis decanum, quin 8C ip/'nbsp;fe ita hæc iura dicam an iniuriâ inuaferiuTum ego gnarus nullam iatîlurâ plus habenbsp;re infamiae,quàm quæ fiat per negligentia, fretus mea fumma obleruann'a ÓÓ feruiznbsp;tute qua dominatione tuam reuerendifsimam Temper colunquom res mora fcribedinbsp;non pateretur,ne inter fcribendu refcribendum^ fcilicet iura iterum noftra occupanbsp;rentur: maxime itaq? opportunumiudicauirem totam ad illuftriffimuLaurehtiumnbsp;rratrem tuum, hominêDi boni, omnibus naturæ dC ingenif opibus præcellentê: ÔCnbsp;ad Mariottum SC Vbertinum clariflimos procuratores rerum tuarS referre, atep abnbsp;1)5 Opern ferre. Qui quom iura mea amphffîma accepiflent, quom uacuâ facerdotifnbsp;poflèflîoncm cognofcerent,ut nemo fe deturbatum poffît expoftularc,quom D. T.nbsp;iirra acprærogatiuam confirmari intelligerentjibentes ac fiimma animi fndudlionenbsp;efïecerunt,ut qui uices habet d . T. ampliffîmæ,mihi facerdotium quocunq^ modonbsp;nacans conferref,8C in uacuâ eius pofieflionê me induceret Ego uero qui amplituznbsp;dini tuæ multum debeo, ÔC in pofterum plurimum tuis in me meritis acceflurû connbsp;fido, turn nobiliffimo fratri tuo, tum uiris clariflîmis procuratoribus tuis recepi, idnbsp;SluodôC ijsliteris teftatSuolo, meinhocfacerdotio SC omnibus in rebus quæ meæ'nbsp;^acultatis fuerint,in tua femper poteftate fore, ac pro tuo nutu me eiTe omnia fern-per efîedîurû.Quod eo proptius ac libentius facio, ut me plané tuû tibi^ addiéliffinbsp;mum agnofeas. quod fi perfuafum habueris, non dubito quin me ac res meas in fiznbsp;dem accipias,ÔC acceptum tua auéloritate ac magnitudine tuearis:quôd ut facias tenbsp;permeam feruitutê amp; tuam eximiam bonitatem uehementer obteftor. Vale»

CÆLIVS CAL» LVDOVICO CATO S.

• IX poiTem explicate quantum lætitiæ conceperim, quom te reuocaz-tum in patriam,tibiq5 fucceffbrem datum cognoui.Nam poft tot hono ,

V nbsp;nbsp;nbsp;rarias perfundioes quas SC fingulari prudêtia amp; fumma felicitate pro

principe SC pro republica obijftitiam têpus fané poftulat, ut te patria, te amici ac neceifarq tùi perfruâtur.Ii te abfentê amant, admirâtur,te,nbsp;oculis gerut. quid futurû putas quom aduenerisf profeélo nemo erit qui afpeéîu SCnbsp;dulciiïîmç confuetudinis tug fiiauitate expleripofiït, Tu erisille fcilicet cuius ob osnbsp;Graij ora obuertebant fua»Ego uero qui tuas præclaras uiftutes ab ipfa ineunte æ/nbsp;tateincredibili ftudio fum profecutus,quom data fuerit occafio, ut uel tecum paucanbsp;faciam fpatiaîuel de rebus abs te tum apud fummum facerdotem Romanum^purpunbsp;ratos patres,turn apud Cgfarê ac pr^potêtes reges magna cum celebrûate tui nominbsp;nis geftisjfermonem iniuero:tunc ego me plané felicem putabo,eum£ß diem aufpiznbsp;catiifimumputabo» Beneuale.

CÆLIVS CAL» lOANNI CALVO S.

• X literis quas dedi ad amplifiïmum Antiftitem 6C patronum noftrumnbsp;E intelliges,quo laborê defiderio,quid ab eius bonitate impetratum uez

lim.Âmabo,mi Calue,huic meo uoto faueîSC omnem gratiâ, qua pro tuarum uirtutum captu polies, lubenter impende. T um de uoluntate principis facnbsp;me protinus certioremJuliano autem Nafello meo tutô literas crede. Vale.

i 4 CæÜHs

104

CÆLIVS CAL. HIERONYMO VIHÆ S.

A G N A commendatio Azaioli noftn', qui amicorum uota pracucmaf, neq; precibus ncçp comendationibus locS relinquat. Is enim demumnbsp;Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quom dipIomaÔCliberû comeatû tibiimpetraffef,tuas mihiliteras red

di luffîtEgo aût ille prgcipuus amfcitie cuïtor, amp; tug uir tun's maximus admirator,ut tibi rê protinus curare ex uoto nihil prgtermittês,omnianbsp;ut poftea coperi adû agebain,amp;(ut aiunt)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtsv hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quare nihil

eft,quod ea in re nobis debeas,nifi redam uoIuntatê.ReliquS hoc quicquid eft off! cij Azaiolo acceptum feres.Qui qua eft in re omni animi atqi ingenq praeftantiaacnbsp;felicitate, iblus uult Slt; poteft cura cuiufquam, operam, amicos 06 praeclaraingenianbsp;promereri» Bene uale, SkT quom ad nos peruencris tantifper amabo,Gurfum remonbsp;rare, dum te dies aliquot perfruamur. Bene uale.

CÆ.LIVS CAL. PEREGRINO MORATO S»

R A T V L o R tibi Morate quod in eum locum peruencris,ubi tc ac fa/ milia cum dignitate tueri poflis, Nâ apud me Cefena folet multis lau/nbsp;Gnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dibus comendarijUel quod ad foli fœcunditatê,uel quod ad hominum

p ertinet mores amp;C comitatem. Spero etiam te eo omnibus chariore fo re,quo propius ingentj tui amoenitates peripexerintjllud quoq; mihinbsp;prope exploratum eft, te earn diligentia in formandis ac inftituendis tuis auditor!/nbsp;bus adhibiturum,ut abs te Temper ÖC meliores ÔC cultiores abfcedant.VnS eft quodnbsp;ego prinatim abs tc expeto, ut nlium Guidi Alberti Lugenfis, qui fumma mihi atnlt;nbsp;citia coniundus efttadolefcentê prædara indole Sgt;C eredo ingenio,cura quada ma/nbsp;lore expolias, QC domefticis quibufdam fcitamêtis enutrias.Eft enim tibiegregtamnbsp;ÔC minime illiberalem operânauaturus: amp; profedo nifi pater fibi plus nimio eblaunbsp;ditur, res optime comparata eft. Nam tu te praeceptore dignum difcipulum, illenbsp;difcipulo dignum praeceptorem inuenit. Bene uale. Si me ut foies Si debes ama»

CÆLIVS CAL. CAMILLO CITTADINO S.

E incolumem ac reducem aduenifle plurimum Ipetatur Si g^tuhtet tl bi Caclius tuus, hortaturpraetercaacrogat,ut præfentia tuacómunesnbsp;'Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lares Si hilariores Si honeftiores reddas. Non eft quod ei iucundius fa

cere poftis,non eft quo magis tuam in eum beneuolentia teftere. Cx' tera qug petis,0icommodius Si facilius curabimus,fi huic feftinationinbsp;tuae aliquid morae inieceris,aut faltem dicculam addideris.Nec eft quod de peftileu'nbsp;tia quicquam timeas, Omnia apud nos ialubria funt:8i quicquid fufpicionis prox*nbsp;mis diebus animos peruaferat, dei benignitate omne abijt,Si nunc per (umma fecunbsp;ritatem agimus.Quare nihil eft quod aut morctur aut interpellet tuu ad nos aduennbsp;tum.Ego fane te cupidiffime expedo.Intcrim bene uale,Si me mutuo ama.

S»CAELII CALCAGNINI EPISTO»

LARVM LIBER VIII.

CÆLIVS CAL. lOANNI FRANCISCO PI cojprincipi Mirandulano s.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PETRO Alcyonio uiro eloquentig ueteris obferuantiiTim^^

quom modo Florêtiâ raptiffîme feftinarer,impetraui utapu“ me tantifper curfum fifteret, dum iucundiffima eius coniueu^nbsp;A dine horas aliquot perfruerer. Hine abiens rogauit à menbsp;banc opera dari,ut duo eius libelli ftiper exilio conditi,quinbsp;per publicum accepere,certo nuntio crederentur,qui eos bolt;nbsp;na fide ad te perferret Jd Hbenter curandu fufeepi, turn ut uir*nbsp;dodifliJi“

LIBER VIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10$,

doclillîmi uoluntati fatisfacerê, turn quôd tibi principi celebêrritno fperaui rê non ingratam facîlurum, fi hominis adeo tui nominis ftudiofi commentartj in manusnbsp;tuas peruenirent,quom in ijs præfertim honorifica de te mentio habeatur.Nam tunbsp;fane unus omnin es, cui ex calamitatibus audloritasSC dignitas accreueritî fi modonbsp;eascalamitatesappellari pareil,quas fortunaobiecit, nonmagisut teexerceret^nbsp;quàm ut tuam uirtutem conftantiamiç SC animi magnitudinem teftatiorê illufirioznbsp;remt^ omnibus faceret* V t tibi iure optimo boni omnes gratulari poffînt, qui ÔC fersnbsp;bendo immortalitatem tibi pepereris, ÔC fortia faciendo acferêdo, non modo fortiznbsp;tudinis exemplû cæteris,fcd argumentûetiam præbueris ea fcribêdi,quæ fintapudnbsp;pofteritatem ui(fî:ura.Et plané(fi uera fzceri oportet)aetas noftra utroc^nomine tibinbsp;plurimum debet,quamnbsp;nbsp;rebus adis SC tuis monimentis illuftraueris. Ego certe ita

eximia animi tui bona,ita opes ingenq tui admiror,ut ea que olim fcripfîfti, ÔC quac modo aduerfus philofophos ueteres edidifti,cum omni antiquitate coferenda SC innbsp;ipfo æternitatis facrario fiatuêda cenfeam.lntulit hcc de te iampridem concepta o*nbsp;pinio,incre^ibile defiderium probandi tibi certo aliquo teftimonio,me uniuerfiimnbsp;cflè in aere tuo ac tiii plané mâciptj, necj quicquam elfe tam arduû ac difficile, quodnbsp;fumma animi indudione no fim emerendæ gratiae tuæ ftudio fubiturus. Bene uanbsp;le princeps eminentiffîme,ÔC de mea erga te obferuantia cumulate omnia tibi polliznbsp;ceare» Nonislan. m. d. xxii.Ferraria»

CÆLIVS CAL. PETRO ALCYONIO S*

D 11 r 1 ? Nonas lanuarias redditac iùnt mihi literae clariiïïmi principis Mirâdulani ad te.eas ignoto nûno,8C nefeio cui terrg filio minime crénbsp;X dendas exiftimaui: fuftinui iracß apud me râtifper dum certus nuntiusnbsp;ofFerretur.malui enim diligentia meam requiri abs te SC tuum uotû monbsp;rarbquàm periculum adire,ne forte literæ in ti âfuerfum raperentur SCnbsp;^«périrent. Demum quom inalterutro peccandum foret,malui negligentiæ,quàninbsp;imprudentiae nomen fubire.Sed res féliciter plané cecidit,amp;ô hæcipfa mora in lucronbsp;fuit.Nâfe interim quafi diuina uirgula demifsus obtulit Julianus Nafellus,uir ut nonbsp;fti fraterna mihibeneuolentia coniundus,tuæq! eloquentiæ præcipuus admirator.;nbsp;îs Florentiâ petens me comodum utroeç metu liberauit.Nam Sô bona fi'de SC quàmnbsp;ptimum fe literas redditurum recepit. Quare tu hominem non minus de praeclarisnbsp;ftudtjs quàm de amicitiabenemeritû folita humanitate amplexaberis,operamlt;5 tu/nbsp;am nô folùm ofFeres,fed cumulate etiâ præftabis fi quæ modo occafio afïulferit quanbsp;polfis uirum optimum demereri.Hoc fi feceris,duos homines te uno beneficio obznbsp;ftrinxiffe puta. Bene uale,Só da mihi obfecro mutuas operas in amore.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luffe

ram exferibi prgledionem de uirtute moraliad amplilfi'mn Äntiftitem noftrü Cam panum:fed librarius ita feripturä confudit, ita apographum corrupit, ut nouum oznbsp;pus inftituij 86 mäcipem inueniri oporteat,qui fartam operam redimat. Tu interimnbsp;dum hoc agitur, fummo Äntiftiti ÔC patrono noftro fac me elTe quàm cómêdatiffiznbsp;tnum,Rurfusuale, Idibus Ian. d. xxii, Ferraria.

CÆLIVS CAL. ANTONIO BERNIO S.

V uero unus es Berni optime,in quo utraej humanitas ita ex gquo dé/ certat, ut no fit mihi facile ftatuere utra uincat, utra uincatur.Nam ÔCnbsp;T te literatura excellente pridem hominum rumor praedicat: eximia ue/nbsp;ro bonitate etia infignem tua recens epiftola teftatur. Acceffît ad hæcnbsp;uiuum generofi huiufee adolefcentis auditoris tui teftimonium, quonbsp;mihi nullus poterat certius animi atq^ ingenrj tui ornamenta exprimere:ut non difznbsp;ficile fuerit agnolcere que præceptorem elFinxerit, ad quod exemplar fe conformaznbsp;uerit. In quo laudando confulto, ut mihi uidereuideor,parcior fuifti:uel ne quas innbsp;eS laudes congeflîfres,in te utpote tanti auélorê operis facile regeri ac refilire uide/nbsp;rêtunuel quod eos colores feruabas,quos ad me excolêdSmox ex narthecio depronbsp;meres;8Cfi ego eos minime agnofca,omneslt;$ liberalitatitug ingenue acceptos ferä^

a joÿ iyà Sioÿ.w KdcwK'nKnp totcrKijQ; v^uod h laudum^quas amor non lUdicium tibi ui'ro laudati'fTimo fugge(ïït,hoftimentum uelim reponerc:planê rem dignam ri/nbsp;fu faciam, qui tibi fcilicet cas nullo melius quàm tuo modio remetiar. Id quod ta/nbsp;men non fum facÆurusttum ne qui de meis laudibus placere non pofîum,totusœ denbsp;tuis pendeOjfi bas confidas licet amp;C imaginarias efFudero,ilIaudatus prorfus deititnnbsp;ar:uel quôd piaculum fuerit noftra nûc primum ineunte amicitia,tua munera à tamnbsp;benigno animo profeda, quamuis nobis forte parum idonea,afpernarû Nec cnimnbsp;omnes probant Telemachu apud Homerfi rémittente fua Menelao munera, quogt;nbsp;rum ufus no effet in Ithacatquando id fuit hofpitiintempeftiuâ liberalitatem exptonbsp;brare, 8C fe morofum teftari. Quod uero ad ornatiflîmû adolefcêtem tuum attinet.nbsp;Si fi tatum comendationum fecum ipfe conuehat, ut uel ijs qui à Mufis amp; Gratîjsnbsp;longe abfuntjpoffît effe cômendatiflimusZdabo tarnen operam quoties occafio arrinbsp;feritjUt meæ huicanimi indudioni de tuis comendationibus multfî accefîîffe intellinbsp;gat.Illudc^ imprimis non definâ hortari 2lt; rogare ac libéré monere,ut caueat ne adnbsp;hos aulicarum fîrenum fcopulos allidat:quos fi incolumis præteruedus fuerit, tumnbsp;uero fpedatum fatis putabo SC magnum exemplum cotinentiaf.Nam(ut fenex Tc/nbsp;rentianus ait)quicum ingentfs conflidatur huiufmodi, nelt;ÿ cômouetur animus innbsp;ea re,eum feias poffe habere iam ipfum fuæ uitae modum. Bene uale uir eruditiffinbsp;me,SC tibi de me large omnia polliceare.

CÆLIVS CAL. ALBERTO CISTARELLO S.

T A mihi Di bene faciant,ut nihil aut fingo aut cominifcor ingcnio,lb la^ ueritas eft in confilio quom multus mihi cum amicis SC fodalibus,nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita ut fieri folet, fuiffet fermo poft Hadriani Pontifias exceffum,quis

nam ex purpuratis patribus foret ad fummû faftigium prouehendus, Si multi multis pro fuo quifiç aut captu aut uoto augurareturtego no/nbsp;du proxima per quietem uifus fum mihi uidere ampliffimum Antiftitem Si patrogt;nbsp;num noftru in folio pontificio aflîdentê.Huic tu aqua manibus affiindebastego e^’nbsp;ro quom ille exurgeret, ego protinus arreptS proximo exloco rete fumma in perti/nbsp;ca in morem ucxilli præferebam. Hæc agenti uis gaudtj fomnum exeuffît. Tu ueronbsp;caue mi Alberte ne me iccirco minus fanum aut nimis ociofum putes,quod ad te ult;nbsp;rum grauiflïmum fcribam ibmnia, hoe praefertim tempore, quo te puto meæ literacnbsp;facris comitijs opérante deprehendent.quando non fomnfj, fed ominis uice habegt;nbsp;riuelim:cui fi fortuna addixerit,tum me no coniedorê,fed plané uatê putabo. Attÿnbsp;utinS quod ego per (omnium faciendum uaticinior,id tu mihi per uigiliâquampri/nbsp;mum fadum fignifiçes.Quanuis quid tua opus fignificationeç' quom id non modonbsp;perniciffimus hominum rumor,(èd populi Romani atcj adeo omniCi gentium reclanbsp;matio fit mihi nuntiatura. Nos ut id fiat deos orare atq? obtundere non definemus*nbsp;Bene uale, SC ama Caelium tuae uirtutis ftudiofifli'mu. Ferraria.

CAELIVS CAL. lOANNI FRANCISCO PICO principiMirandulano s»

AN T VM abeft princeps celeberrime,ut diffîmulê quid aut quantum tibi dcbeam,ut nihil foleamlibentius profiteri,quam me inter ærariosnbsp;Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuos nomen dediffe. Quôd uero ajs contradum ad hanc diem no dif*

foluerim,quom praefertim neq^ facultas,necj uoluntas diffoluendi ah' fuerit: nihil eft quod deprecer aut quod poflim caufari, nifi occafion^nbsp;defuifle, Nefcio enim quo fato fadu fit,ut in limine prgftandi promiffa,SC ipfo prf^nbsp;fentem pecuniam(ut aiunt) reluendi articulo fe fortuna femperobiecerit, SC paratanbsp;fatisfadionem excufferit.Nunc enim peftilentiae uis, nunc bellorum têpefîas,nuncnbsp;hoftium excurfiones bonos conatus interpellarSt.Et fane fic uideor mihi me com^nbsp;mode uedicare à calumnia,8C noftra tibi fidem approbate,quôd primus ego atcßnbsp;tro creditorem prouoco, alioqui conniuente ÔC meam minime negligentiam agno/

LIBER VII r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107

fcentemîquod quifpiam poflet fortaffe admirari, in hac præfertfm temporu I'niqui/ tate,qua fides magna parte interqqôô m'x tandê confeffiim xs,Sgt;C tertio decreto adznbsp;iudicatûjab affîduo etiâ debitore exprefferis.Sed rurfus mirari defînct,quom id in^nbsp;tellexerit quod maiore dignum admiratione uideri poteft: ad creditor? fcilicet nihilnbsp;pertincre,pertinere ad debitorem uel maxime, ut quicquid hoc eft aeris alieni difTolnbsp;uatjamp;S debere aliquando definat, utpote quiauctior ÔC locupletior fit futurus quoinnbsp;foluerit.Nec]^ enim ipfi quicquâ deperibit,ut fermé cæteris debitoribus ufui uenirenbsp;folet,quorum fortunæ exhauriuntur foIuendo.Ego quæftum faélurus fum turn manbsp;ximéquom maxime fatisfecero:ut fi quid noxgmihipoflït irrogarijillud iure poffîtnbsp;imprimis,quôd fim malus paterfamilias, amp; ad rem faciêdâ paru accuratus, qui ceC-fem tanta lucri occafîone propofita. Nô eft ergo mi princeps optime^quodme maznbsp;lum nomê fieri pofte fufpiceris, etiam fi nunqua appelles, ut exiftimauit Alphenusnbsp;fœneratorîquom débitons magis quàm creditoris interfit promifsis ftaret ÔC obftrtnbsp;lt;Sam fidem quàm ocyftîme liberare. Bene uale,6Ó illud à me fèrio diélum puta,menbsp;incredibili defiderio teneri te adeundùtum ut ego nobiliftimîfætatis noftrae principe perfruar: turn ut tu me tuae uirtutis ftudiofiflimû,Ô£^ proinde tuo amore dignumnbsp;agnofcas. Interim opto (quod tuorum ftudiorum commodo fieri poftît) Græcamnbsp;Eufebîj præparationem mihi tantilper accommodari,dum male uerfam in latinitaznbsp;tem poftim recognofcere, ÔC ad ueritatis trutinam coæquare: dabo operam ut moxnbsp;ad te bona fide incolumis reuertatur,Ôi eo nomine tuæ liberalitati plurimum debe/nbsp;to.Iterumbeneuale, Ferraria.

CÆLIVS CAL» GASPARI SEREDIO PÀftNONIO S*

EDDITÆ funtmihi Gafpar ornatiflïme tuæliterae, quæmemirifîcè obleélarunt:tum quôd elegantiâ ôô humanitate tuam prae fe ferebant,nbsp;P.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn quod apud te noftrimemoriam adhuc uiuere,nec dum abfentiam

ei quicquam detriuiftè teftabanturi (^iod uero tertium ad me fcripfez ris,id fuit permoleftum,quando literae in manus meas minime perueznbsp;nerunt.Nam poftquam a nobis abfcelfifti,’plané abs te nihil literarum accepitmiranbsp;Barcç quomodo tarn impigerinfcribendo, tarn ofRciofusin falutando, protinus faznbsp;élus eftes ceftator»Sed utuideo nihil eft quod tecum expoftulem,aut de tua coquenbsp;tar diligentia, quom tu accurate officio perfundus fis: fed in nuntios ac tabellariosnbsp;omne obuertendu eft indicium,qui te in fufpicionê negligentiæ adduxerunt, ÔC minbsp;hi tam optatas delicias inuiderunt: homines ut eorum mores oftendunt,nelt;5 urba-ni,neq? culto ut fcribis ingenio. Quod itacp nihil tibi refcriplerim, non eft quôdautnbsp;occupationesmeas cauferis autftudia, fedinhos ipfos auerfores interceptoreftçliterarum omnê ftomachum effiindas licet, qui utric^ noftrum tarn infignê iniuriamnbsp;fecere.Carmina que pen's emitti,opus eft ut feligantur,refcribantur^,ut minus in/nbsp;grata ÔC incompta ad te proficifcatur. tu enim ipie fcis quàm religiofus exador fimnbsp;meoru opermquse alioqui tarn parSmihi fan's faciunt,ut nifi amicorum indulgentianbsp;fuftinerentur,fim ea quafi abortus eiedurus:expugnabo tarnen aliquâdo hocmeû,nbsp;me indice,peruicax cófilium, ac mihi ipfi difplicere non recufabo, ut placeam tibi,nbsp;amp; tuae obfequar uoluntati. Cæterum quôd te ingens noftrae confuetudinis inceftàcnbsp;defiderium,agnofco bonitatem tuam,ôô mihi gratulor quom pares operas des in a/nbsp;more.Ego enim te femper tanti feci,ut unam tecum deambulatiunculâ aut familiaznbsp;rem inter nos comentafiunculam omnibus longe uoluptatibus praetulerim, Acceznbsp;dû illud moleftig,quôd intam cruenta urbe uerferis,in quapaftîm ÔC impune cgdesnbsp;cômittanturtquas tu mihi adeo graphice defcripfiftijUtdum modo tuas liter as legenbsp;rem,rei indignitate permotus exhorrefcerêtnunc uero nihil prius habeam quàm utnbsp;te horter ac rogem uehemêter, ut omni ftudio caput ÔC tuam falutem tuearis* Vale»

CÆLIVS CAL» NICOLAO TEPOLO VENETO S»

I nbsp;nbsp;nbsp;N T E L LIG E B A M fane uir eminên'ftîmequantum tibi deberê, quôd

tu homo tâtae exiftimationis atcj autoritatis, in ifthac tua celebri praez fedura

log nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

fedura tam familiariter ac tanta comitate me bis te adeuntem cxccpiflTesî exillima' bam(^ ad hanc animi mei erga te propenfionê nihil plané addi pofle« Sed quom m®nbsp;do illuftris tuæliberalitatis teftimoniu addideris, mittens ad me earn Polybij Meganbsp;lopolitani fedionê, quae ad rem caftrenfem ôi Romanam militia pertinetîab ijs quinbsp;hiftoriam P. R* latine mandarSt literis,ieiunè ac parum ingenue pofteritati prooi*nbsp;tam:fentio tantS cumuli accefliflejUt nullo mihi uidear gratitudinis hoftimento tu/nbsp;am exaîquare pofle munificentiam î tantumq? tibi gratiae habeo, quantum necp di/nbsp;cendo anequi poflîm, nec;^ fcribendo Nihil enim abs te opportunius hoc tempo/nbsp;re proficifci potuit, Gallicis armis intcftinis fimultatibus flagrante Itali'a: nihilnbsp;hominem totius antiquitatis ftudiofum aut optatius aut accommodatius mittiî cuinbsp;præfertim multo præftantius uideri folet ingenij cultum quàm fortunac opes auxi^nbsp;fe.nbsp;nbsp;nbsp;Bene uale uir clariflîme, 6c perfuafum habeto te hominem tibi pridem addy

diiïîmu, immortali beneficio obftrinxiflè, de quo perpetuô potes large tibi omnia polliceri, Ferraria.

CÆLI^S CAL. CAMILLO CITTADINO S.

R1DIE eius diei quo Antonium familiärem meum conftitueram uini conuehendi gratia Fauentiâ mittere, ecce nuntius 66 tabellarius tuusnbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Francifcus mihi optatiiïimas ac iucundiifimas literas tuas attuhtiqui/

bus fignificabas quid à me fieri uelles inlibrorum uenditione optimi parentis tuûutruncç fuit gratiflîmumjÔi quôd tam excellentis Philofonbsp;philucubratio aliquâdo publicu caperet, 6^ quod mihi potiiTimû hancprouinciaiUnbsp;demandaueris,qui adhuc facros fummi uiri manes amp; memoriâ colo ianédignâiin/nbsp;mortalitate.Daboitacj opcrâaccuratiflîmè,ut res uoto tuoreipôdeatjatq;! omnianbsp;animi tui fententia conficiantur:fed una fe nobis obijcit temporum diffïcultas,quafnbsp;noftra confilia aut interpeller autmoretur.Siquidem hacinurbefrigent ftudiajÔ^Ünbsp;brorum mancipes incredibili inopia damnati funt, ut uix iperem quenquâ uelm^*nbsp;diocrem eorum fummâ præfenti aere coempturâ’.in certam diem forte nonnulli pc/nbsp;cuniam conftituent.Hatflenus quom aliquot accerfiiuflêrimjnemo fe opera fartaiUnbsp;redempturu reccpit,id eft fuo periculo fuocÿ impendio totius fummae uenditioneiUnbsp;facfturum promifit.Illud tantum fub cautione prgfi:iturosponicentur,ut fingulos dlnbsp;ftrahant,amp; bona fide coadam pecuniam repræfentennea coditione, ut ipfis quotpnbsp;certum lucellum accrefcatjquam paâionem 6d tuliteris tuis attigifti, ego admit/nbsp;tam,quando aliamelior nôofferatur.Ceteru quoniam libri improfelTiinduci in uf/nbsp;bem non poterât, fuit opus portitoribus ÔC publicanis oiFerri,qui certam pecuniatUnbsp;omnino grauiorê quàm aut tu aut ego uoIuiiTem, fibi enumerari imperarut.Ea enUnbsp;merata eftprotinustôC quom Francifco tantum aeris non foret,quantum improbiü*nbsp;mi homines imperabant, nequid moræ adderettuo defiderio ea importunitas,reli*nbsp;quumpecuniæ ftatim iuifi enumerari.Id quod tu comodius ex pagella intra literaSnbsp;obfignata intclliges,in qua ratio impenfæ ad teruntium perfcripta eft.Siquid praet^nbsp;rea à me faciundû putabisjiteris fignificatottibiq; illud certo perfuadeto,nihil miMnbsp;poiTe optatius euenire, quàm occahonem aliquâ prgberi, qua tibi fummi amorisnbsp;ftudtj erga temei teftimonium aliquodproféra. Quare tumihiomni abdicata cun/nbsp;élatione,confidenter maxima quçcg ex aîquo 66 minima comittas uelim.Erit eniinnbsp;id mihi mutui amoris certiffimum argumentu.Lediflîmâfœminam uxorem tuaô^nbsp;filiolos meo nomine faluta.Gratulor uero quôd is qui abfceflerat,domum ÔC adnbsp;liorem frugem rediuerit.Illud uehementer doleo,quôd me,id eft quod fuiamantii»nbsp;mum reformidauerir,qui eum paterno animo excepiflèm. De uini conuedioneô^nbsp;Antonio,non puto à me multis fcribendûtquando tu quae tua eft bonitas,tua fpoo/nbsp;teutiliter amp; ex remea,omnia faciuda procurabis. Bene uale» v i.Calêd.Odobnbsp;M. D. XXIII. Ferraria.

CÆLIVS CAL. R. lOANNI SALVIATO CARD. S» £nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T S1 ,poftquâ falutatus eft Pontifex Max.illuftrifs. Card.Medices/^

centis letiti« magnitudo ica me impotem mei reddiderit, ut neq? ad di cendum

L I B E R VIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo^

cendiim nclt;ç ad fcribendum prefto fît animus, pené,ut{cribit Cicerôjfadus fim Mmcaj©': fcribendum tarnen mihiexiftimaui ad tèpræfertim Antiftitum maximenbsp;ÔÇ doêliflime,ad quem unû præci'pue tam exi'mq gaudtj, tam magnæ acceffîonis ranbsp;tio pertinet : uel quôd fafces humani generis return faftigium in eius manu uenenbsp;rit,qui iure cognationis tibi fit cóiunêliffimusiuel quôd ille unus omnium maximenbsp;uirtutibus tuis fauerit,telt;^ omnibus fortunæ ornamentis no modo parem,fed mulznbsp;to etiam maiorê fcmper iudicauerit. Cuius iiidicium bac fortung magnitudine nulla parte immutatû puto,nifi ut tanto fit ad prouehendâ tuam dignitatê propenfior,nbsp;quanto nunc plus pollet poteftcç, quatocß uirtus tua indies fit audior atq^ illuftrior»nbsp;Nec enim ille de priftina fententia quicqua poteft immutare,non fane magis quàmnbsp;a fe ÔC ab exceifo ingenio fuo degenerare,aut tu à uirtute ÔC moribus tuis defcifcere.nbsp;Hæc me priuatim ratio mouet, ut tam cumulatâ lætitiæ molem non capiam. Nul/nbsp;lumenim certius feruitutis acfideimes argumentôpolTumamplifiïmæ D. T. afFernbsp;rcjquam omnis fortunæ tuæ calculos in cenfu meo,id eft hominis tibi obièquentifinbsp;fittii annum erarc. Ad hancprincipem cauiàm accedut aliSc publicæ,quæ facilepofinbsp;funt cuiq; quantumuis ftipiti gaudium excitare4Nemo enim ex îjs qui prioribus ie/nbsp;culis ad hune apicê peruenerunt,aut plura aut maiora fecum animi Si. fortunæ præ/nbsp;fidia attuIit.NulIius maioribus argumêtis animi magnitudo, coftantia, liberalitas,nbsp;Fapientia perfpeifla eft atep explorata» Nam quantum hic polleat in conciliandis reznbsp;8’bus,in debellandis hoftibus,in prouehêdis bonis,inrerinêda Ecclefiæ dignitatê,nbsp;iam pridem perfpeximus: quàm natus fit atq? inftitutus ad omne laudum genus,adnbsp;oninê fplendorê uirtutis, ad ipfam deniqj nominis æternitatê iam nue tertio Potifiznbsp;catu experimur^Cæterû quom poflet dubitari an à tâtæ fortunæ magnitudine abefinbsp;animi æquitas ôi dementia, en hanc quotp ita exprimit,ita præfefert,utnon alvnbsp;unde fibi libentius nomen coaptauerit,nequis eum fcilicet poffit abfcj tam amabilinbsp;pr^fatione nuncupare.Id unum reliquum eft,ut deus audor atcç opifex tanti munenbsp;ris,optimum principe,maximû PontificêjClementifiimum parente ab omni fortuznbsp;’ïæ inuidia fubducatîfaxitc^ ut fub eius tutela humanum genus quàm diutiffime ac/nbsp;Suiefeat. Bene uale Antiftes ampliiïime, Si Cglium toto pedore tibi deuotum tuanbsp;§tatiadignumputa. vi.Calend.Decemb. m. d» xxiii. Ferraria.

CÆLIVS CAL. R. FRATRI NICOLAO ARCHIEPI/ feopoCampano s.

OST Q_v A M ad nos perlatus eft nuntius, non literis netç tabellarifs, fed perpétua populorum ac gentium acclamatione, illuftriifimu ac reznbsp;P uerédilfîmu dominû noftrum falutatu elfe Pontificê max. ita mihi uisnbsp;gaudtj QC lætitigmagnitudo animu exCuflit, ita ueheméter (:ômouit:utnbsp;ingenue fatear me huic moli imparem,ne(ç tantum hilarttati's uoluptanbsp;tis^ animo capere. Sentio itaep neq? dicêdo netç feribendo pofte tibi aut mihi fatisnbsp;pro rei amplitudine gratulari.GratuIor tamê quantû neep uires ingenij,necp faculznbsp;tas dicendi,nec]ß ipfe cogitationis captus attingit ? O mihi diem felicê,ô beatû nunznbsp;ti3:quo nomini Chriftiano fecuritas,facrofandg Ecclefig dignitas,bonis omnibusnbsp;félicitas promittitur. Faxit tantum deus ille tanti audor muneris, ut ea quam déditnbsp;félicitas certa fit nobis atcç diuturna. Quâtum uero ÔC quàm diu numini tanti prinnbsp;cipis me dicauerim, nofti tu pater ampliffîme.non enim aliunde accerfito utar teftiznbsp;moniojfed tuo folius:ut id uoti nunc demum aflequar,in tanta fortunæ magnitudiznbsp;ne,gratia,audoritate,prgfîdio tug bonitatis mihi opus eft.Omnes enim fpes measnbsp;in te uno conftitui:66 quicquid mihi accefterit,id omne acceptum referam tibi^Da-00 etiam operam quantû erit in me, ne apud indignum aut immernorê tantum beznbsp;nefierj collocafte uidearis.Ego præterea nihil de me pollicebor,nifi me fummam fi'znbsp;dem amp;propenfam uoluntatê allaturum. Beneuale,Ô£^partalætitiadiuperfi'uare»nbsp;Vi.Calend.Decemb. m. d» xxiii. Ferraria.

CÆ.LIVS CAL. PAVLO lOVIO MEDICO S.

S c IEB AM tibiueritatem efteindelicijs,utpotequi tam eleganterhiz ftoriam fcriberes:fed hiftorig ueritatem rebus tantum adis circunferi/nbsp;k bebam

1..JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o L A R V M

bcbam.'Ät tu quæ tut eft ingentj fœcunditas, huius fines eti'am in futura protulifti* iam non hiftoricum modo fed ÔC uatem agnofcam.Etfi ante non ignorabam utua/nbsp;ti ÔC hiftorico quædam efle comunia,qug Icilicet adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pertinerêt.tU

uero quafi modo ex deorum côcilio defcêdifl’es, ita mihi quom hic efl'es certô afle/ rebas amplifiimû at(^ illuftriflimum D »noftrS renuntiandû effe Pontificê max. Innbsp;quam fententiam nofti me non quidem pedibus,fed uoto ÔC animo côceffîflè. Resnbsp;bene habet.Nos pie ac prudenter cogitauimus,cogitationibus fortuna fubfcripfît»nbsp;Pontificê habemus quemoptauimus,immo qui nobis efat max.Potifexantequamnbsp;publice falutareturPôtifex.Tatum igit gaudij uel pn'uato uel publico nomine connbsp;cepi,quantum animus non capit.opto acpropemodumgeftio fanêîiflîmisillis pedinbsp;busaduolui: ut quam abfens Içtitiæ magnitudinê haufi,præfens perfruar. Tuueronbsp;miloui amabo,eundem mihianimum,eosdem(^ oculos ferua,neue finas tantæifti*'nbsp;us felicitatis fplendore l'ilos perftringi ? Audio enim Plutum non alia caufa captumnbsp;oculis effîngi î quod tarnen de te minus extimefco, quom in re medica tantum pobnbsp;leaSjUt facile poffîs ab omniglaucomateôC hypoiphagmate oculos premunire.Agenbsp;qui hatftenus tam luculentam hiftohâ fcripfifti,iam nunc cogita aliquid te dignum#nbsp;ut iuxtà quæ fcripferis Sc quæ feceris, aliquando à pofteritate celebrentur. Vale»

CÆLIVS CAL. FRATRI NIC« ARCHIE/ pifcopo Campano« s.

o NicolaumLazarinum, uirumliteraturaamp;f motibuspraeftantifft'' mum,quem unum illufthffimus dux Eftêfis dignum iudicauif,ex quonbsp;A liberi animi cuitu acciperent.Et iàné is ad banc diem egregiâ principenbsp;opera nauauit,gcnerofofq; animos optimorum adolefcentûita forma/nbsp;uif, utciues mei illius diligentiae feplurimûdeberefateantur .Tamelt;nbsp;cellêti uiro quom multis de caufis faueâj SÓ propria animi induêliôe optime omnianbsp;cupiam, rogauit me tarnen fummis precibus: habens fcilicet peilpeêlum me tibi o^nbsp;mné efle addiêliffîmû: ut Cæiàris Lazarini eius fratris amp; Mauritfi nepotis caufatnnbsp;agercm apud tCjeoseç tibi enixiflïme comendarem.llli enim paucis ante menfibusnbsp;quom Romam ueniilènt,ut quendam neceifariû fuum cgdis reum defenderentyin^nbsp;digne in carcerê rapti funt: uel quod ôô ipfi in fufpicionem perpetratse caedis uene/nbsp;rinttuel quod eorum fortunis eo prætextu tendebantur infidiæ. Datis tarnen uadi/nbsp;bus carcere exempti funt.Nunc illud aguntnbsp;nbsp;adnitûtur, ut fe prorfus falfa fufpicio

ne libèrent, 06 eorû qui fe uades ftatuerunt fidem abfoluant, fortunis«^ fuis fecurita' tem parenttneûe ad cætera indignitatê quam pertulerunt, fumma etiâ iacftuta accenbsp;datà infamia. Id fperant paterampliflîme, tuaaudoritate facilepoflêimpetrare.nbsp;Ad hoc tuâfidê implorâtLazarinus meus,hoc Cçlius tuus uehementer rogat. ÔC fanbsp;ne feceris rem dignam tua uirtute ac bonitatetfi ueritatis atq? innocêtiae caufam tamper iniuriam labefadatâ in gradum reftituas. Ad hoc ego tibi plurimum debebojßnbsp;me apud hos principes ea etiam opinione honeftaueris,quafi meæ comendationesnbsp;apud tuam amplitudinem multum ponderis habuilfe uideantur. Bene uale pa-*nbsp;ter optime,amp; Caelium feruum Sc clientem tuum ama, Quinto Calendas Martiasnbsp;AI« D. XXIIII« Terraria.

CÆLIVS CAL. MARIO ECLVICOLO S.

IR V Aî eft quantum negligentiæ meg debere coeperim,poftquam lit^ ras tibi expreflit,quibus iam puto exado triennio inuerfas Plutarch*nbsp;AI comentationes à me repetistquas literas fcio uix inter tot tuas occupénbsp;tiones mea fumma diligêtia abs te impetrare potuiflet. Sunt uero comnbsp;mêtationesillæapudme, attp honefte adferuantur.Nec periculum eftnbsp;ut quæ à Mario,id eft à uiro optimo 6Ó clarifsimo proficifcuntur,ea apud Cæliûde-'nbsp;fidiofe habcantur,aut depereant.Quom primû certum nûtium nadus fuero cui tu^nbsp;tô credi pofrint,etiâ fi præfcriptione fori ôô triennij uti polfem: easad te renMttâe*nbsp;boni Ô6 æqui formula,quæ iubet inter bonos bene agier oportcre.Quôd fi ego int^nbsp;rifl»

LIBER VIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lil

nm ceffâtorfufttubonitatemSôinduIgentiatuamaccufa,unde mihi patrociniS pol licebar: amp;5(ut tile ait) tn meo cn'mine ti'bi ignofce : meminensc^ fcitum illud Alpleznbsp;nt fœneratoris fuiflè,Bona nomina mala fieri folere fi nunquam appelles. Bene uanbsp;Ic,meamatuiamantiffim«, iiir.IdusIan» jvi. d* xxiiii. Ferraria.

CAELIVS CAL. IOANN! FRANCISCO PICO principiMiranduIano s.

G N o S C E S occupattonibiis meis princeps celeberrtme, quæ me uel inuitum coegerunt plufculos dies defidiam habere in delitfis, alioquinbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infenfam mihi oiixs «it/lxo 7rvÄfilt;niJ^ ut inquit poeta. S.ed quom à me in

altero peccandû foret, uel ut tibi tumultuariö ÔC impudêter refpondez rem, uel uttantifper differrem, dum auocamenta quæmeneinterfpiznbsp;rare quidem finebant,deferuerent: malui me inertts quam inepti nomen interea fixnbsp;bire.quanquam SC hæc mea negligentia large fîbi patrocinium de tua bonitate poFnbsp;licebatunqua fréta licenter diem extrahiacdeperire non fentiebat.Ne putes tarnennbsp;interim quicqua prætermiiTum à me ex ijs quæ per literas mandaueras. Nam hymznbsp;num no magis pie quàm elegâter fcriptum abs te in diuum Paulum, legi accurate,nbsp;ad Lilium trâfmifi.admonui etiam comuni nomine,ut mores peftilêtilïtmg urbisnbsp;caueret, ÔC cacli infàlubritatê declinaret, unde iam podagram SC nephritin contra-xit.quôd nifi eum deus aliquis benignius refpicia t, periculum effe ne multo grauiusnbsp;atteratur^Atq^ id feci libentius,quôd Lilium ab ineunte ætate femper impenfe amanbsp;nerim,ÔC in eum omnia contulerim officia. Sed nefcio quomodo,poftquâ atrium illud Circes adijt,alios induit mores, ôtT à ieprorfirs deiciuit. Quare pertculum eft nenbsp;cUmemus inportu Toronæo : atqjille obturatis aurtbus apudfuas Sirenas potiusnbsp;quàm apud optima principem SCcupidiffi'mum amicum uelit acquiefceretut minusnbsp;Grillum ilium Plutarchi mirari oporteat, qui fe feram effie quàm hominê malebat.nbsp;Quôd uero tu caufam contradi à me nominis diffidendâ in id têpus putas,quo pofi.nbsp;fit coràm agi, facile fententiæ tuæ accedo. Nam comodius in re praelènte me manunbsp;confertum uocabis,8lt; ego non inuitus fequar.Hoc unum opto abs te,me ilia fufpi/nbsp;cione liberari, ne tu quicqua mihi unquam ex eo remittas acre, dum tibi ad teruntiznbsp;um omne reluatur. Nec enim fine periculo feditiôis potes nouas tabulas inducereînbsp;Si mirû eft, quàm ego foleâ infolefcere, fiquid mihi amplius licere cœperitquàm liznbsp;ceat.DeEufebio ôi tibimultagratiam habeo ôi tua utarliberalitate,quom primumnbsp;id tuo cômodo fieri poterit : alioqui tua ftudia interpellare, ôi tam bono propofitonbsp;obftrepere, hominis foret intemperantis ôi plus nimio fibi fauentis. Nam ego parnbsp;ciffimus æftimatormeorûftudioru nihil aufim demepolliceri,dum rem iplam cornnbsp;minus excutia, o-aœj/ 7r«Afcc ƒ anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cui fi me paré inuenero, nullus eft locus tam

arduus, tam abruptus,quô me tuæ adhortationes nonpoffi'ntimpellere,præfertim quod in publicâ ftudioforum gratia cedat»Sed me hominê parüm cautum,qui Hernbsp;cule clauâ offerente manum porrigâ,quom nemo fit qui in llac arena fortius decer^nbsp;tare poffi't quàm Hercules: ficuti nemo eft qui ad hanc opera obeundâ felicius prinnbsp;cipe Mirâdulano poffit accédere,tot^ ilia moftra à Trapezuntio inuetfta expugna/nbsp;re.De quo minus mirortquoniabonas literas infenfo femper animo perfecutus eft.nbsp;Si philofophiâ(ut aiût) à Vefta uiolare occepit. Tantumq) abeft ut eum excufatumnbsp;habeam, quôd ob fimultates quas cûPIatonicis habuit, maieftatê Platonis fuggillanbsp;re,K ueritati fucû facereconatus fit:ut hoc grauius inceffendûôC caftigâdu putem,nbsp;quôd in priuatæ iniuriæ gratia in animum induxerit publicûbonum corrùmpere,nbsp;Cæterû abfit ut de homine Græco hoc exiftimemus nefas,quando ille minime na-talem habuit Græcia, fed fœdiflïmâbarbariem, Eft enimTrapezus,ut noftioptFnbsp;me, ad Euxinû fîta Sinopenfiû coloniatin qua uel ipfum mel pretiofum alioqui naznbsp;turæ munus deteftabile eft:utpote quod fi quis delibauerit,ad infaniâ rapiatur.Strinbsp;gemquamadmeliberaliterdedifti,legeram antea à Manardo noftro cômodatam.nbsp;Deinde quom fruftra apud librorû mancipes qui hic funt perquiri iuffiffem, ut unanbsp;haberem mei mancipij, Aemylianum rogaui ut earn mihi ifthicprocuraret.Is, quanbsp;k 2 eft dill-

HZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P L S T O L A R V M

tft diligentia,non erubuit tua liberali'tatê tantilla in re prouocaretquæ fané non ma le cecidit. Nec enim mepfget id tibi priuatim deberc,quod publice omncs debent,nbsp;qui no definis quotidie recêti aliqua cômentatione feculû ilIuftrare.Nihil uero fuitnbsp;in eo opéré quod me no mirificé obledarit: tû rei argumêtû uaria conditû eruditio/nbsp;ncjtû dicendi elegantia dialogo plané confentanea, turn argumentoru copia ÔC pernbsp;fuadêdi uis, qug me femper in alia omnia abeuntêpene in fentêtiâ traxftjamp;Tmanusnbsp;dare copulitNunqua enim ego exiftimaui rebelles genios, quos dæmonas appellanbsp;’musjpolTe nobis bas præftigias facere:aut îjs miraculis hominê illudere, poftquamnbsp;princeps tyrannus mundi huius à magno falutis noftræ uindice exturbatus eft*nbsp;N â ÔC iâ oracula ceffant, ÔC puraî lucis radij excuflere tenebras: ÔC qui olim leo {ae/nbsp;rat,palam^ in genre noftram graffabatur, facflus eft draco, ÔC nunc dolis fcenâ per/nbsp;turbat.quôd fi illi uis foret ea adftrucdi ludibria,qug tu dodiffîmè in ftrigibus profcnbsp;cutus es,nihil eft,puto,tâ arduûquod ille humani generis carnifex no audeat com/nbsp;minifcijUihil tam abfurdum 06 incredibile quod de ipfo no poifimus iufpicari:ut ibnbsp;lum olim ad têpus exturbatû ex hoc regno, non perpetuo eiedum credi oporteat»nbsp;Tu tarnen,quæ tuæ uis eft eloquentiæ,efficis ut decedam é ièntentia, quoties tuamnbsp;in manum iumpfi cômentationê: quam fimulac pofui, in fententiâ redire,ô6 abs tenbsp;defcifcere nelfe eft. Difficile enim eft dicîlu, quàm ego omnibus ijs magoru uanitalt;*nbsp;tibus repugncputêcj ab ijs non modo ueri nihil,fed nihil etiâuero fimile agi pofte»nbsp;Quôd fi quid cuicÇjimmo ÔC ipfi mihi aliquando per umbrâ ÔC imaginé fieri uideafînbsp;protinus ad Ariftotelé appello, 8C nigrâbilem oftundi, atq; animo obftrepere certSnbsp;habeo»Quare mihi pofthac ingés fcrupus obiedus eft,quom diuerfæ fententiæ artnbsp;doré te tantæ exiftimationis philofophû habeam,cui no credere fuppudeat:rurfusnbsp;reludanté animumcobibere, 2gt;u acutisnefcioan 6ô ueris probationibus inuituob-ftringere, fummæ difficultatis plenum iudico» Bene uale,

CÆLIVS CAL» lOANNI STEPHANO EREMITÆ S'*

V Ó M multa fint à natura coparata in mortalium utilitaté, tum maxi/ mé illud quod ab amicitia proficifcitur præfidiû,in magno ambitu manbsp;gnac^ exiftimatione elfe folet,uel quôd amicitia naturç hominis ualdenbsp;confentanea fit.Eft enim homo ciuile animal, nec aliud in cômune a^nbsp;gitjfuacf uiciflîm dat ôé reddit officia praeter hominé.tum quôd no aünbsp;undc ab amicitia plura ingénus noftrûcômoda,autmaioradefluunt emolumeivnbsp;ta : ex quo nonnulli amicitiam aqua amp; igni non minus neceffaria in uita putauere*nbsp;Quom enim homo is fit qui minime fibi degédæ uitæ neceffaria fuppedirarepolfif,nbsp;alienoc^ femper egeat adiumento:unus omniû maxime intelligit ad beneficentia nanbsp;tus efîe,8C ex eo fibi utilitates omnes pollicetur.Quæ caufa imprimis natura ita fua^nbsp;dente amicitia in genus hominuminuexit.adde quôd quom caetera amoris teftimonbsp;nia hominé homini concilient, amicitia una eft quæ ita animos mutuo nexu coniuanbsp;gitjUt ex plmibus unus homo coalefcatî aliofcilicetalieno in pedore fpirante. Resnbsp;enim mira c5tingit,ut homo fe ipfum exuatjUtin amici pedus immigrer. Quæ ra»gt;nbsp;tio eftecitjUt ueteres amicS alters ipfum definiuerinticupidines^ mutuis colludétesnbsp;inter fe malts effi'nxerintî glt; ut in labulis proditS eft, no prius Eroti, id eft amori a/nbsp;dolefcere datu eft,^ V enus altero partu Anterota,id eft mutui amoris prgfidé effit'nbsp;diflètîut facile intelligamus, ea demS amicitia augefcere amp; florere, cui pari amorisnbsp;cumulo rcfpondeatur,00 quafi beneuolentighoftimentS reponatur.Quo in amorisnbsp;cenfu perpaucos fane numero,fed mados uirtute ac felicitate annumerauit antiquenbsp;tas.an uero pofteriora fecula ullo eius generis exemplo illuftrata fint,no habeo eX/nbsp;ploratum. Noftra certe ætate unus mihi loânes Stephane occurris,in quo mira hit'nbsp;iusboniuis emineat. Nefcioenim quophiltrohominSmentes cogattuaifthæcin/nbsp;genij dexteritas ad uinciendos plane hominum animos nata, ut non fruftra Platonbsp;amoré tyrannum uocitarit,qu0d fuam in generofos animos tyrannidem fuumtf rÇnbsp;gnumexerceat.Sed enim hæc tui ingenij uis, hæc tuæ uirtutis facultas eft, hæc tibinbsp;id uinculum cxornat, quo in dilionem ac poteftatem redigas, quicScj tecum paulonbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;familia*

LIBER VIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lolî

familianusiiixcn'nttea condi'tfone, utquafi apud Lotophagos,ita l'ntuo amore quiefcâtjôd tuofe dent tnacipio fpôte libertatis fpei renuntiantes^Hæc ea eft inqua,nbsp;qug tot arma, tot tela,totmachtnas tibi fuppeditat ad banc expedition? amorfs tamnbsp;féliciter tranfigendam, Hæctibireginârerum ÔC flexanimam oration? accommo/nbsp;dauit:qua tanqua Hercules Celticus homines auribus rapias. Sed ÔC hoc tibi amplinbsp;us indulfit. Nam ille præfentestrahit,at tu abfentes etiâ rapis ÔC tenes,literis fciliceCnbsp;Di boni,quàm eleganter, quàm facundè,quàm piduraté expolitisiut plane' ferreusnbsp;fit qui tam dulci ledione non alliciatur.Âccedunt tjs raræ illæ 06 reconditæ difciplfnbsp;næ,quæad numéros QC dimenfiones rerû, ÔC ad ipfum cæli ambitum colluftrâdumnbsp;pertinentîquæ quantu habent in fè admirationis,tantum ad excitandos in tui amo/nbsp;rem animos pollent, Mitto caetera naturae tuæ fcitamenta: oris fcilicet ac uultus di^nbsp;gnitatem, Mitto facilitate ad omnia præftanda officia, ut nemo tam peregrinus fit,nbsp;qu? tu aliquo domeftico beneficio non promerearis.Nihil enim prætermittis quodnbsp;ad colligendam gratia,aut extorquendam beneuolentiâ fit opportunum.R.em^ penbsp;ne’incredibilem hac tua afTiduitate aflecutus es, ut quantu amor ad colligendos retinbsp;nendosq? animos ualet, tantum ipfead amor? euocandS cliciendumij iam excellas*nbsp;Acceffîtqî SC. hoc ad tuas laudes,ut quom Polyphilia,id eft amicorû multitudo,progt;nbsp;pé foret anteainfamiSjfblenni pene' declamatioe à Plutarcho profcifla,iâ tuis auipinbsp;cijs fuam gratia recep erittquom^ plurimos amicos habeas ex omni ordine,abcft tanbsp;nien ab omnibus fucus,ÔC uera atçp antiqua inter uos colitur amicitia.Nam fe ita oznbsp;«mes effînxerunt, ut non multos led unum exmultis copadum amicum habere ufnbsp;dearis:quando ÔC tu teita omnibus exhibes,ut non unus plurimis,fed unus uni munbsp;tuas operas dare in amore iudiceris. Mitto innumera iftius tuæ operæ artifîcia, quaenbsp;iuxtà ego omnia polTum explicare, ac tu tjs finem inuenire, Hæc ea funt ueneficia,nbsp;quibus amicoru animis manum intjcis, ÔC uolentes cogis:inter quos quom multi fcnbsp;adfcribi gaudeant,tum ego imprimis nom?profîteor, mec^ ita huic deuindû 06 adznbsp;iuratum teftor facramento,ut nullo tempore miffion? petere aut uacationem libeatnbsp;impetrare. Bene uale.

CÆLIVS CAL. CAMILLO CITTADINO S*

T S.I mihimultoforetoptatius, tfnnfentes garrulas ÔÔ aeratas quam cxæratas literas ad te dare î tarnen quoniâ coditio temporum nos agiznbsp;E tat, ÔC neceffe eft utferamus noftri feculiinclementiâ, content! fimusnbsp;hoc Catonis:Et quom fieri non poflït quod uolumus,id uelimus quodnbsp;poffumus.Libriapud duos bibliopolas expofitifunt,necadmodûmulnbsp;ti,utraritas pretiu ôô æftimation?adderet4iuflilt;ç in propyleis feupergulis officinalnbsp;rum adferuari,ut oburj elfe poflînt empturientibus,fi modo inueniatur qui empturinbsp;at.Nuper etiâ indices tabulas,quas ad me dcdffti,in fronte apponiimperaui, ut qua/nbsp;fi appenfa hedera uendibiliores redderentur. Hæc à me ada funt fumma diligentianbsp;6C curatcgtera uix adfcribi poffunt ftrategemata, quç ego comentus fum, tum ut exinbsp;ftimatio parentis tui QC nunquâ fatis laudati præceptoris mei fuo loco ftaret: tum utnbsp;tibi accômodarem,ôô imp?dia quæ fecifti qua pofTem ratione farcir?. Nam 6C fumznbsp;mifiquife emptores fîmular?t,utfidem bibliopolarum experirenôC prgdicandoacnbsp;celebrando clariiTimi uiri memoria,teftatû apud omnes reliqui,quanti hominis monbsp;numenta putem facienda. Leonicenus ad fe unum ex tjs cômentartjs afferri iufïït,nbsp;qu? mox ad bibliopolam remifit:credo fcifcitandi gratia an de fe m?tio haberetur.nbsp;Audio Bonazolum amp; alios quofdâ eos attredaffe atcß mififfe, quod in rjs quæftioznbsp;nés tantum non etiâ Galeni interpretationem contineri affeuerarêç Illud abs te minbsp;frater impetratu uelim, ut tibi perfuadeas,nullum à me hac in re officij genus fuifiènbsp;prgtermiflum,nulls in pofterû prgtermitt?dum:quod aut ego put?, aut

tu mihi fignifices ad hanc rem côficiendam tibi opportu nûuideri. Bene uale,SC meama. viïlt;Canbsp;lencLMartias m* d* xxiiii»

Ferraria»

EPISTOLARVM

CÆLIVS CAL» GASPARI SEREDIO S.

VOD tam diu nihil ad te literarum dederim, glt; tecu mi generofe Se/ redt tot dies Arpocratê egerim, nolim id mihi uitio uertas: neq? pûtesnbsp;inftituti atq? ofFicij mei me paru meminifle. Nullus eft enira me innbsp;bêdo accuratior,fi modo eum nacflus hm,qui pares operas reponatii*nbsp;fcribêdo:quo fanè in cenfu non habeo que Seredio meo pracferam, eHnbsp;ius ca eft diligêtia,ut non modo laceffitus refpódeat, fed ultro prouocet taciturien*nbsp;tem. Ratio autem tam diuturni filentij mei inde profeda eft, quod prouinciales tuinbsp;qui hic funt mihi fidem fecerant,te iam menfes aliquot in Vrbem abfcefciflè. Ob ilt;Jnbsp;non prius ad te ftribendum putaueram quam tu de profedione tua fignificaftestS^nbsp;quo literæ perferendæ effent, fiquid tua aut noftra intcreflet, quod ffribi oporieretnbsp;comonefaceres.Quom in hac igiturforemexpedatione,ijdem illiqui difceffumtvl/nbsp;um nuntiauerät,meadeuntes accepiffe abs te literas teftati iunt: quibus amp; te adhucnbsp;Bononiæ agerCjÖC ex patria non fatis felices nuntios accepiffe profitebaris. Atlt;j ic/nbsp;circo tibi protinus effe ad coponendas res tuas in patria properandum,teq? pauciiflnbsp;mos poft dies ad nos adfuturu. Quorum hominum comemoratio, Sófi mihi animSnbsp;grauiter perculiffet:ea tarnen fpes me fuftinebat,quôd te uifurûbreuiiperabam.In/nbsp;terim tug ad me literæ perferuntur, in quibus de aduentu tuo neuerbum quidem ,nbsp;nullam de rerum tuaru perturbatione mentionê faciebas,quod fane'mihi iucundiflînbsp;mum contigit:ÔCDi immortales faxint,ut illorum hominu obnuntiationes in aurasnbsp;diffîpentur, ôô nihil plane' ad te pertineant. Tu uero tam modefte filentium meuninbsp;perftringiSjUtnifi mihi effem confciusmeæinnocentiæ,nonpotuerim non fupp«/nbsp;defcere. Aîioqui hæcipfa ceffatio non omnino male cecidit: quæ tam acretui erganbsp;me amoris teftimonium exprefferit, ôd te literas meas tâtopere optare declarauerif»nbsp;fed ea qug de rebus publicis feorfum in pagella adfcripfifti,tam grata mihi fuerûcnbsp;officium tuum ipedStiîquàm dura ÔC permolefta magnitudinê periculi,2lt; pulcherznbsp;rimi regni calamitatê reformidanti.Cgterumquôd me ad lucubrations mearum edinbsp;tionê hortaris,agnofco bonitatê tuam,ô6quam de me opinionê côcepifti intelligo»nbsp;q, fi aut uni tibi fatisfaciendû foret, aut cæteri codé effent candore præditi,quo Sercnbsp;dius meus prgfignis eft:nulla effet in me mora quin tibi primo quoç^ rêpore obfccSnbsp;darer,Slt; male conformatos fœtus ederë autpræcipitarê.Inhoctamêdifcriminefernbsp;uabo illud temperaments,quod in legendis pomis coloni fibi præfcribunt : ut alijsnbsp;parcant eacß in maturitatê proferant:alia quæ iam fatis maturuerunt decerpant. Mnbsp;quod faciâ libentius,tum ut obftriôlam fïdem aliquando reluam: turn ut non me aznbsp;deo propofiti mei tenacem perfpicias, quiû fæpius amicorum hortationibus quàinnbsp;meæ uoluntati acquiefcam. Bene uale.

CÆLIVS CAL» BONAVENTVRÆ PISTOPHILO S»

V L T O mihi facilius eft Piftophile omnium laudum cumulo ornatiffî me, epiftolâ tuamquammodoadmemififti admirariquàmlaudare»nbsp;Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si enim in ea,una aut altera uirtus emineret,facilis efle poffet laudatio:

fed quom fe undicg depromat fuauitatum omnium ÔC GratiarS agmc» quom elegâtia cS humanitate decertet,quom câdor ille animi tuiingcnbsp;nuus c3 comitate côtêdauquom denicj omnes eloquêtiæ numeri in ea fufflorefcât:nbsp;nemo putet me aut animi fenfumdiffimulare,aut tibi palpS obiicere,qui me tot lalt;*nbsp;dibus imparê fatear.Nam quod ad cômendationê fuper libero animi motu attinet,nbsp;fentio earn non mediocritcr tua comendatione illuftratam: 0:^ quæ uix prius in fuisnbsp;. tenebris conniuebat, nunc tua ope uel folem pofle perferre.Sané tibi uideo ufui uCnbsp;niflê,quod ijsmercatoribus quimultum piperis conuexerunt.Nullam enim iaduznbsp;ram putant, id etiam oleribus afpergere. Nihil uero eft quod meam liberalitatê tu^enbsp;præferêdam putestquod tualiena,fed opima,fed optimæ frugis refertaiego ex meanbsp;fupelledile inaniffimas nugas ad te dederim:quas tantum abeft ut magnitaciam, utnbsp;necj breuitati tuæ epiftolg pofle coparari cenfèam.Quando in hoc genere fcriben^nbsp;di non

LIBER VIH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II5

di non paginais numerus fed pondus expendttur.Ali'oqui notSeftjL.PÏancum uû rum expen'enriffîmS/unum Cleopatræ unionê congeftis ôô conquifitis undecunqjnbsp;Antontj dapibus longe prçtuIifTe. Bene uale, Cælium maximû tuarum uirtUtSnbsp;admiratoremama» vi.ldusiam jw. d» xxv. Ferran'a.

CÆLIVS CAL^ BONAVENTVRÆ PISTOPHILO S*

N s O L E N S plané Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut Grxci dicunt, inter nos pu^næ gamp;

nus contigifTe uideoj in quo illud mirabile accidit, ut is maxime uidor I euadat, qui fe maxime uictum profîteatur* Contendit ergo utercß no/nbsp;ftrum uincijfic uitfîoriâ paratam exiftimansrôifi in hoc utriusqp humanbsp;nitatis ftadio non mulrum mihi elaborSdum cenfeo.Nam tu fine conznbsp;trouerfia iudicio omnium primas obtines:quod fi negas, ad populu prouoco i cettenbsp;hoc iudice uidlor euaferis,uel fi -rônbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;placer,ego hoc iudice uirflor euafero.

Facit enim rei nouitas Si incredibile concertationis genus, ut promifeue illud uel il lud poflîm afferere, Vteris tu quidem hoc artificio (quod eft tui acumen ingenrj) utnbsp;afeendens defeendas, ÔC defeendens afcêdas: tibi«^ rem fadam putas,quôd cefïerisnbsp;niihi,quôd lampada tradideris.Ita enim arbitraris, nihil iam uidoriam morarûSednbsp;efto, habe quod expetistSi quidem, quod eft potiffimSuincendi genus, aduerfartjnbsp;confeflîone expreflum. Vidus es,iuccubuifti. At ego, ut tuas in te machinas obuerznbsp;tam,me uiciflîmuidorem pronuntiaboîcanamt^mihi (ut prouerbio dicitur) •râ uS?/«nbsp;ad hoc alium præconem excitabo,id quodin OlympqseratlegeiancitS,nbsp;Non eft igitur, ut intelligo, quod pofthac querare: non eft quod élaborés ? Vidutnnbsp;teuoluifti,uidus esruidorê me uoluifti,en lauream accepi,SÎ ultro gratia habeo.Fanbsp;Xit hæc fane amor miracula,immutet rerû côditioné:ille Celebris apud Græcos ttcwnbsp;illehominum ac deorû tyrannusrtu tamê cum hoftem, id eft amicûnbsp;tantifper hoftem uocabo, dum cum eo colludaberis) uel perfuadendo in fentêtiamnbsp;traxeris, uel amoris catapulta dido audictê feceris.No eft quod tergiuerfere mi optime Piftophile,uicifti.quôd fi tibi forte pofthac lubeat ftrophâ circumagere, 8lt; menbsp;modo uidum modo uidorc appellate, nulla mora eftromnê conditionem accipio,nbsp;omnem coloré admitto,omnemlegé approbo; dum me eû eftè apud tepatiare, quenbsp;femper elfe uolui, hominé fcilicet tui benefictj,Slt; quocScß impegeris obfequentem.

Bene uale, ÔC fine amabo ut in accepti SC expenfi rationario meam pagina defen dam. xvii.Calend.Feb. m. d. xxv. Ferraria.

CÆLIVS CAL. CAMILLO CITTADINO S.

A -M menfes aliquot celTo à fchbendojUon ceffo ab amando terni Ca/ mille uir clariftîme, necj tantifper ceftàbo dum uiuam. Habeo amp; hocnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfuafiftîmûjte mihi parem operam dare in amore. Qua enim es ani-

mi magnitudine Sgt;6 coftantia,no fineres te ea parte uinci,qua uinci tur piffimû eft, animi fcilicet indudione é uolûtate propenfa ad amSdum.nbsp;t)e libris tuis qui penes me funt,pridem nihil noui fignificaui tibi, quod nihil nouinbsp;contigeritînetç fortuna ullam occafîonem obtulerit,quæ uoto utriufq^ noftrum reznbsp;fpondeat.apud aliquot librorum mancipes,qui hanc peregrè multis locis mercatu-ram exercent,rem tuam egi accurate. Nam noftrates fumma difficultate rerum omnbsp;nium tenentur,S)^ hic magna defîdia eft ftudiorû.Vnus fuit Caluus, eius Calui fraznbsp;ter qui rem impreiforia curat Romæ, qui no pecunia fed librorum permutationemnbsp;obtulit. Non exiftimaui mihi quicqua agundum te inconfulto, Ille autem abrjtpri-ufquam de te feire poflîm,qug tua foret fententia.Cæterûne hoc alias forte eueniatnbsp;mihi,quid faciûdum cenièas,femel indicabis. Ego uero nihil quod ad declarandumnbsp;meum erga te animum pertineat, prætermittâ: ÔC ut quàm fieri potueritnbsp;utiliter negotium tuum geratur curabo. Vale»

XVII. Calend.Feb. m. d. XXV.

Ferraria.

CÆLIVS CAL» FR. AVGVSTINO EVGVBINO S.

OLIM exiftimes uir ter dodiflïme,mihi uel per negligentiam uel pef obltuionem rem tuam quam mihi tantopere comendaraSjturpiter ex/nbsp;Nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cidifle. Netç em'm ego is fum qui non animo magis quam oculis amP

cos gerS , c£uód fi ad alia omnia animus caligaret, tantus eft tamê tuaC uirtutis fplendor, ut uel coniuentem poflït excitare: amor«^ inter nosnbsp;magnis au(picijs,opinione fcilicet mutua ftudiorum amp; bonarü artium natus, totcffnbsp;tuis erga me beneficijs cofirmatus,poteftuel ignauilsimSquenij offi'cij admoncre»nbsp;Quare hoe abs te imprimis peto, utfi qua forte' animo tibi obuerfata eft indigna benbsp;neuolentia noftra fufpicio,eS prorfus exuasjhabeasc^ perfuafifsimû amicitiâ noflränbsp;mihi toto animo inhaerere:adeo^ altas radices egiffe, ut necß locorS interualla ean»nbsp;pofsint abiügere,neq; temporu curricula immutare. Quod fi ego ceffator fuifte ui'nbsp;deor,non id lanè mea culpa euenit,fed ita Ibrs ÔC rerum conditio tulit,quando redi/nbsp;tus meus fub iplum principis noftri recelTum incidit. Poftridie enim eius diei, quonbsp;ego domum reuerti/ufeepie ille iter in Hifpaniam ad Cgfaremtut mihi omnis ademnbsp;pta fit occafio agendi de literis,quas tu pro fratre,ego pro te,nefcio uter maiore uo/nbsp;tOjCerte utert^ cupidiflîmèoptabamus.Quom ergo ab ea Ipe excidiftemjeflett^ minbsp;hi alia ratio offietj ineudaiuel ex Vrbe, ut coram erat à nobis côftitutumtuelab hocnbsp;filio principis fummae indolis adolefcente : qui quoniam in fpem principatus genPnbsp;tus eft, atcß ita ufu 6C natura compara tum eftjUt plures orienté folem quam occidennbsp;tem admirentur : Iperabam eius literis non minus ponderis atq? exiftimationis fuznbsp;turum quam parétis.Sed nefeio quomodo minifter ille meus,cui tu negottj memo/nbsp;riam cômendaueras,ôô memoria amp; livuiibirunoiJ abs te creditu amiferat:quem egoltnbsp;cet pro rei dignitate bene multauerim, ea tarnen res ita me molefte accepit, itaaniznbsp;mum obturbauitjUt nihil mihi omnino potueritmoleftius euenire» Sed licet primiJnbsp;hocaufpicifl minus addixerit,non tarne ob id animus deijsôdendus eft,quin aufpi/nbsp;ciaDis fauentibus repetamuSjamp;T facra(ut aiunt)inftauremus.Scimus enim plerült;5nbsp;fuccidaneam uiélimam exorafle quod priori fueratnegatum: 06 in prouerbio eft,nbsp;-7«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Quare te obfecro atq? obteftor, fi modo hoc in rem tuam exiftp

mas, ut fratris tui nomen, eiusq?qui cu habet rem controuerfam, rurfus des ad meî dabo ÔC ego opera enixiffime' ut fada iadura tum diligentia tu celeritate farciamus.nbsp;Familiaria Erafmi colloquia mitto ferius aliquanto quam receperam me fadurum,nbsp;quod fatis idoneus nuntius hadenus nemo occurrerit,cui tuto crederé.Nunc te panbsp;ter optime appello, naua mihi amabo, naua Erafmo noftro de literis optime meritonbsp;hanc operä,ut ocyfli'me iuxta amp; caftigatifsime typis exprimantur. Quando 00 nosnbsp;priuatim,glt; publice ftudiofam iuùentutéunohoc beneficio tibi plurimu obfirinxe/nbsp;ris.Scribo eadem de re ad typographum literas,comendo£ç illi hoc negotium accUnbsp;ratilfime. Quod ÖCfi ipfe fua Iponte facere debeat, honoris èC cómodi fui gratia: eXnbsp;tua taméprudentiaatqj humanitate tota res pendet. Apud ilium enim lucri,apud tcnbsp;public! profedus rationem potiorem fore confido. Bene uale.Idibus Odobris.nbsp;jH. D. XXV. Ferraria.

CÆLIVS CAL. lACOBO ZIEGLERO S.

V Æ- literæ mi Zieglere optime ac fuauiirime,opportune adeo mihiftî peruener3t,quom ludarer cum defidia ac torpore, quern mihi diutufnbsp;T na à fcribendo ceflatio inieccrat. Is uero iam tarn alte luccreuerat, utnbsp;non alia machina excuti potuerit, quam optatiiTimarûliterarum tuarÖnbsp;aduentu,amp; quafi ariete tuæ facundiæ depulfus.Fuerunt quidem mih^nbsp;pridem honeftæ admodumfilentij rationes, fi modo iuftus rerum aeftimator offersnbsp;tur. Nam ÔC caeli Romani inclementia fecit, ut multos menfes non inuenerim, qu^nbsp;fe literas redditurum polliceretur: ÔC fi quas fortung credidi, omnes quatum uideonbsp;maleperierunt.Cuiusrei argumentum mihi certiffimumcft,quôd abs te uiro imp*nbsp;gerrimo,ad feribendû accuratiffîmonullam unquâ refponfumacceperim.Adde

L I B E R VIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117

quod lam uertens annus agitur poftqua é cruris ulcere indi'gm'fsime îaboraui : quae Kes quom mihi multo plus moleftiæ quam pen'culi attulen't, uix ramen mihi interimnbsp;per interualla curarS ftudia ÔC rem Iiterariaattingere permi'ßt.Äd hæcacceflît muleta rerum ôé occupan'onû moles, quæanimum perfæpe à melioribuscogi'tationibusnbsp;in tranfuerfum rapereuSed tantum abeft, utmetjsrationibus excufatum uelim,uCnbsp;ego ipfe ultro culpâ profitear.Nihil enim tam magnum aut arduum puto,quod putnbsp;cherrimo huic inter nos literas comutandi ftudio præuerti oporteat: Ô6 quo tu acriznbsp;Us ÔC inclementius hoc à me officium quafi debitû requifiueris, hoc ego certius tutnbsp;in me amorfs teftimoniu te mihf dedffïe exfftfmabo. Quod nifi quicquid hoc eft uiznbsp;ttj, gratfffi'mo anfmo ÔC iugi memorfa ÔC continua cômemoratione tuarum ïaudumnbsp;redemiffemtnon eft profetfto quin me uita indignum putarê. Sed ita mihi deus pro/nbsp;pitius fit, ut qua parte peccare piaculum eft,ea conftantiflîmé Zigleri mei memorînbsp;am att]p beneuolentiâ colutquod abs te mutuo fadum ut nihil dubitê, turn bonitasnbsp;tua ôi animus ifte femper liberaliter educatus perfuadet : turn literae quas nuperri-me abs te accepiplané fidem faciSt : quibus quom negligentia attj inertiam meamnbsp;aceufare tuo iure potueris,tam religiofetamêfilentium tuum deprecaris, ut me abznbsp;foluere,te unum defendere ab ea criminis fiifpicione uelle uidearistceuuerô non u/nbsp;tertj noftrum,aut certe neuter,aut quod magis puto,ego unus maxime ad hune neznbsp;gÜgentiae lapidé impegerim.Tuorû deinde mihi ftudiorum rationé ram belle', tamnbsp;cumulate' enarras,ut nihil optatius mihi fignificare potueris.Nam dum tuas literasnbsp;Irgeremdegi autem fæpius,ut uoluptaté, quam mihi intercipiebat earum breuitas,nbsp;fepetita ledio refarciret:te coràm perfrui,tuoq! ab ore pédere mihi uidebar. Quamnbsp;Uero hoc gratû,quàm iucundum,quàm beatû mihi fuifleputasC quod dulcia ilia ftiïnbsp;dia,quæ olim tâ leliciter inter nos exercebamus,ea nclt;5 arefcere,ne(Ç deperire perznbsp;miferis, fed ad luculentûfi'nem perduxerisî ÔC cælum ipftim propè permenfus, priznbsp;feam aftrorum rationé in terras reuocaueris,ut nobiliflïmi conditoris caliginé mulznbsp;Iis inuoluta tenebris aliquando illuftrares. Quod fadum abs te féliciter,tum priuaznbsp;to turn publico nomine gratulor. Illud me habet ægré, quod tam honeftos,tam elaznbsp;boratos foetus non habes apud quern honefte ÔC aufpicato coftituastquodtp temponbsp;fa intantum bonis infenfa ftudtjs fint, ut necß de îjs quos deoru indulgentia in fum/nbsp;rnum humani generis faftigium fubucxit,quicquam boni aut æqui poffîmus nobisnbsp;polliceri: quos imprimis bonas artes prouehere, ôô ad immortalitatem afpirare parnbsp;fuit . quorum nomé quom ex æternitate tui operis expungendum tibi propofueris,nbsp;pulchré mihi profedo uideris rationé inifle, quod epifeopo Gurcêfi,Laurétio Auznbsp;tiOjôCCglio CalcagninOjid inferibédu cogitaueris:quorû file te fortunis ÔC libérait/nbsp;late adiuuare,alter,qua polietdodrina ÔC eloquétia,fe iudicio illuftraré,tertius obznbsp;feruantia ÔC offi'cijs ita poterit demereri,at neq; lufifTe operam,neq; bonos laboresnbsp;male collocaffe iudiceris. Nam quod ad res meas attinet,n5 eft quod aliud dicam,nbsp;nifi me eas omnes quales quales fint iam tamé tibi ex afle addixiire,quom coepi tu/nbsp;asfummas uirtutes admirarfinet^p meunquaex eo tempore confilium mutafTenan^nbsp;tumcpabeffèutquicquâ tempus in pofterum fitdetraduru, uteo audiorem cumuznbsp;lum ei accefrurûarbitrer,quo tua uirtusilluftrior ÔC confpedior apud omnes genresnbsp;€uaferit:quom fcilicet in publicam materia abiuerit,necß folum tibi, fed tuis quafinbsp;fpecula fignu ad immortalitate extulerit. Sed uel in colilio maneas, uel pro rerumnbsp;euentu aliter animSinducastnihil enim non arbitrer te fapienter conftituturûfilludnbsp;te obfecro attç obteftor,ut quam maturrimè faxis,ut amœnitate ingenij tui, ÔC lite-.nbsp;ratisiftisdelicfis,quarûmepene'immodicn defiderium inceflîf,perrrui poffîm. Benbsp;ne uale,amp; Cælium tui cupidifïimSama. Martino noftro faluté totidem uerbis reponbsp;no,SCmeutriqpplurimumcomendo. iIiiJdusAprilis m» d.XXv.Ferraria*

CÆLIvs cal. FR. AVGVSTINO EVGVBINO S.

O N eft quod me ita morofum att^ intradabilem putes in amicitia, ut N protinus in indicium uocé, ac diem dicam, fi quis amicorû paulo diuznbsp;tiu« ceffator fuerit:per me licet,ut non modo ferijs amici negotq' s perznbsp;funganturs

118 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'e P I s T o LA R V H

fungantur, fed uoluptatibus etia atcß adeo animo indulgeat. Indignus enim fim â/ micitia,me indice,fi tam inclemens tamcç acerbus fim officiorû exador, præfertimnbsp;fi nihil accident de quo aut falus autdignitas nofira periclitetunQuarenihil eft uirnbsp;optime ac dodiflime quôd caufam apud eum dicasjqui te omnino indignum accu^nbsp;fatione iudicat. Quin ÔC infïgnem fibi iniuriâ fadum in putat,quôd tant diligenternbsp;in re fuperuacua, exeufatione aut deptecatione utare* Nâ fi in hac difquifitione tnenbsp;iudicem fia tuis, tantum abeft ut delationemaccipiâjUt té ultro etiam exornanduffl,nbsp;tibicç ob rem bene ÔC accurate geftam multâ gratiam habendam cenfeam, Librurnnbsp;enim que mifîfti ad mcj obuijs manibus accepi : fed quom eu recognofeerê, depre/nbsp;hêdi extremû folium defiderari, quod reponi plurimu opto. Impenfam in eum pe-*nbsp;cuniâ bonafide nuntio tuo adutum reftitui mâdaui.Cæterum tibi gratulor,cui Dtnbsp;tam féliciter alpirauehnt,ut nobilem modo ac prçdiuitc bibliothecam, id eft incomnbsp;parabilem thefaurum nadus fis.Inuitabât me antea aliquot negotia non leuis ope*nbsp;rgjUt propediê V enetias me reciperêmûc urgebo hoc defiderium meu iftius imprfinbsp;mis bibliothecæ uifendæ gratia, Qiiôd fi intellexero hofpitium mihi elfe apud uosnbsp;pofte ueftro comodo, non aliô euagabor:fed ueftro diuerforio, meo autê lumptu,nbsp;cupidiffimeperfruar» Beneuale. X v.Calend.Septemb. Aî* D. XX v.Ferraria.

CÆLIVS CAL^ FRt AVGVSTINO EVGVBINO S,

O S TI Auguftine uir dodiflime,quum apud uos agerê quanto ambF tu Familiaria Erafmi colloquia, quæ turn primnacceperâ,ex me flagFnbsp;Nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarêturab ijsqui Venettjs typos exercét.Quorumuoto ego facile ob/

Icquêdum putauÉquod eo uno beneficio intelligebâ, SC illis quæftun» accedere,ÔC Erafmi noftri gloham propagari, ôô bonorum ftudialocunbsp;pletari,6lt;^ me quafî de una fidelia multos pan'etes inalbare. Siquidê ex his libellis larnbsp;gam frugé paratam uideba ftudiofîs, uel ad augendam copia dicendi, uel ad moresnbsp;inftituendosjuel ad pietatê excolendam, ni modo quis eos ociofe Si. ofeitanter legcnbsp;rit. N ec enim malim Erafmi mei linguamquàm pedus illud optimarum artium feenbsp;cundiftimumfpedaritquado turpe eft apud probumfeplafiarium unguenta appro/nbsp;bare,quae naribus magis uoluptatêquàm falutê corpori eblandiâtur.His accedit m»nbsp;ra ilia uoluptatis conciliatrix uarietas, multis undiq; flofculis exculta:à qua tantumnbsp;abeft faftidtj ÔC fatietatis periculum,ut unum hoc multo magis queri poflè uidearis,nbsp;quôd uoto celerius definât,te($ ad hoc properantê æ lediôis auidû deftituât. Valc»

CÆLIVS CAL. SYLVESTRO FERRARIO Mirandulano s.

ID E O nobis propè id eueniftè quod de Glauco ÔC Diomede Home*' rus feriptS reliquit.’qui quom publicum moré fequerentur, altere^ altenbsp;V rum ignoraret,parum abfuit quin in mutuu certamen defcenderint,^nbsp;hofpitij atep amicitiæ teflèram confregen'nt ? Sedbene res ceflït,quódnbsp;poft^ fe agnouere,no modo impetus pugnæ refedit, nee modo in pr*nbsp;ftina gratiam rediere, fed SC arma inuicê comutaueretut quonia in perniciê utriufi^nbsp;ftrida fuerant, in utriufq? falutê SC monimentu reuocarêtur.Quis uero argument^nbsp;proximærei noftræ uentus negaretad hanc imaginé expreftum efte^Nam SC tuin^nbsp;rain facerdotio diuilacobi præferebas,SC ego rurfus altj s iuribus caufam meam iO''nbsp;ftruxeram : tu,put03de me nihil refeiueras, ego earn rem nihil ad te pertinere fufpï''nbsp;cabar. Ita dum utercß orcigalea (ut dicunt) obtedi fiimus, pene' admifimus nefastnbsp;6C qui folemus amore decertare, prope iufto prælio decertauimus. Sed dij felicius»nbsp;quom primû enim tu mihi,ego tibi agnitus,rediere in fœdera dextræ : atcß ita armanbsp;cómutauimus, ut ego nihil prius habeam, quam ut intelligas mea omnia tela,id eftnbsp;iura omnia mea,tibi excubare.Ego uiciftim ex illuftriffimo Laurentio Saluiato,D‘nbsp;boni quam abfolutæuirtutis homine acceperim, te ita mihi fauere, utnonfolumi*'nbsp;mea comoda obuertere omnia tua præfidia decreueris, fed ijs etiam comunem hO'nbsp;ftem oppugnare Quae omnia perquam facilia fadu,pr3efente Minerua praefertirmnbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft

L I B E R VIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ii^

fd cft) âmph'flîmi Antiftitis 8C patrom* noftn' fapi'entia. Ego fané quod ad eximiatn tuam in me uoluntatê attinetîme tibi plurimum debere fentio,optoq5 alt'quam occanbsp;fionem præberi,qua uel hoftimentum reponere, uel me tuarum uirtut« obferuato?’nbsp;remjt«ae(j boni taris imitatorem agnofcas. Bene uale,

CÆ.LIVS CAL. lOANNI MACIO S.

V O IA nuper acceperim uirum grauiffîmu Laurentium VeneriS prîfe/ feétum peninfulæ Athcfis magiftratum inqfle, gauifus fum uehemennbsp;ter ut debui: uobis ut par erat gratulatus fum, quod tantu uirû nadinbsp;eftiis, in Cuius prudentia ac uirtute res ueftræ conquiefcerent. Audie.-bam enim quom Venettjs agerem, eum ad fplendorê familiæ ÔC lumênbsp;literarum SC rerû maximarû experientia addidilfe. Accedit ea mihi propria ac pecunbsp;liaris gratulatio,quôd rebus familiæ meæ/quas proximè uel irtfcitfauel malitia quo/nbsp;Tundam paulominus afflixit, ipero pofthacpropius tam eximq præfidis aufpicioiunbsp;ftitiæ præfidium affuturum.Nec enim,puto,periculum eftjUt uel aftus uel improbi-tas aduerfarioru,qui modo gratia,modo fida mifericordia, modo pecunia nos haznbsp;demis oppugnarunr,homini prudentiflîmo atrç in republica diu uerfato fucum fagt;nbsp;datjSi atra pro candidis fubijciat.Hæc fcripfi ad te,turn quod de re comuni comuznbsp;niter agêdum putaui: turn quod impenfe opto, hoc meum iudiciû meamtç lætitiamnbsp;approbari SCcôfi'rmari tuis literisrqui ut fufpicor,quantum per hæc initialicuit,ali/nbsp;que potes de ingenio hominis guftum haufilTe. Hocfi feceris, perfuafum habeto tenbsp;huicnoftrglætitigmagnûomnino cumulum efle additurû. Bene uale,ô^me ama#nbsp;tXian. D, XX V. Ferraria.

CÆLIVS CAL. JM. ANTONIO MAGNO $.

X literis tuis accept te poftliminio patriæ refiitutu. Quæ res plané mi hi incredibilê lætitiâ attulit : turn quod te propè uotorum omniû fumznbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ma aflêcutû uideo. Nihil aût poteft pro ea qug eft inter nos beneuolê-*

tia ôiS neceflïtudOjtibi Igtum 66 ex animi fententia euenire,quod apud me uiciffïm no omnes lætitig numéros impleat.Tum quod uirtutibusnbsp;tufs iam certû domicilium conftitutum intelligo,in quo fefe explicent,ô61ate iplen/nbsp;deant.Siquidê hadenus peregrinatæ non inuenerunt,quo loco fideliter 66 conftannbsp;ter coalefcerentAcceftit lætitiæ ille cumulus,quod hune honore tibi habitum figntnbsp;ficafti patrS omnium fulFragijs 66 confenfu.Magnificum eft enim 66 plenû ueræ glonbsp;h'æj amplilfimi ordinis calculum promereri. Illud multo maius atqp illuftrius,nemûnbsp;nem inuentû eftcjqui fenatus confulto 66 honoribus tuis intercederet.Quæ res cuznbsp;tnulatû mihi teftimoniû affert,ftudiorum tuoru ac probitatis tuæ confeflçac teftatænbsp;apud omnes. Gratulor itaq; tibi uehemêter, Ô6 deos immortales obteftor,uthæc tanbsp;aufpicara initia tuæ exiftimationis tibi ac ciuibus tuis bene uertant : ut 66 illi fuu denbsp;teiudiciû,fuum«^ beneficium tueStuntu uero, quam de te opinion? concitafti, earnnbsp;bonis artibus,quibus es inftrudiflïmus,no modo fuftineas,fed large approbes atepnbsp;augeas.Literas uero tuas quas adclariffimos fenatores 66 optimales dedifti,eas fatenbsp;Or legiftem cupidiffrme;non quod tua eloquentia uel opéra uel iudicio meo indige/nbsp;at,fed quod tua legens plena Ô6 leporis 66 bonæ frugis, incredibilem fuauirate accenbsp;pilTem. Quid uero fi te dicentem pro fuggeftu, fi uerba ilia accurate ac latine planénbsp;fenuntiantem,fi fententias ledifli'mas depromente, fi faces illas 66 fulgurauibrantenbsp;audiffem^An non ego noftrates hofee oratores omnes præ te feopas 66 quid? diflbnbsp;lutas putar?: qui tantum de comentario ac fcripta oratione polleas,in qua lane ma^nbsp;gna pars tui defideraturîut uel abfens,06 otiola ex fcheda,in omn? faciem omnesepnbsp;affedus legentium animos impellas, C armina uero quæ Angiarius 66 loannes Hienbsp;ronymus familiäres meidederunt ad te:me quidem non approbante, fed neqimuFnbsp;tumreludantetea obfecro fupprime,ac fine apud te deperire.Netç enim tam liberanbsp;liter nata funr,ut cælum ferre poftînt, 66 ad folem non caligare. Cæterum quod bon»nbsp;flli patroni tui,uiri(ut coniedurâ facio)amoeniffîmi ingenij,inte carm? illud paulotnbsp;licentius

120 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

h'centius obtorquebant:facilc eorum i'ocum óó cauillum agnofco,Qui’ppc ij tui fuftt mores,is uitg candor,quanta ego profedo teinfpexi,ut necj luliam net]^ Pappiam,nbsp;ac multo minus legem Scatiniam reformtdes.Quod uero te propediem ifthinc folunbsp;turö fcripfiftijDi tuos omnes cogitatus fortunée. At tu mi Magne optime, de pro/nbsp;feólione tua, de reditu, de ftudijs,quid agcre, quo loco uiuere confl:itueris,facme a^nbsp;mabo diligenter ÔC cumulatifflme certiorem. Bene uale,ÓC ama tui amantiffimuin»nbsp;iiiiJdus Aprilis. aï, d. xxv.Ferraria.

S»CAELII CALCAGNINI EPISTO«

L ARVM LIBER IX.

CÆLIVS CAL, FR. AVGVSTINO EVGVBINO S,

T SI nihil mihi oerj fit ad icribendum,tamen nadus ceff turn nuntium,non praetermittam quin obiter SC more canbsp;nis Aegypti) te falutem: ad hoc, commendem tibi ac pernbsp;tereuerédiifimo patri priori S. Antoni],caufam noftran»nbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæ Venetqs agitur,ÓC ut audio nunc uehementer urge/

tur. Quod fi procuratores noftri patrocinium ac præfîdi/ umueßrum implorauerint,oro atcß obteflor,nequoloconbsp;deeße uelitis, quo ius nofirum apud optimates ifiosnbsp;netos poflimus obtinere,neqj immodico fauore aduerfa/nbsp;rt) opprimamur. Accedetid cumulo uefirorû in nos meritorum.Expedo elenchuiunbsp;librorû bibliothecae,cuipræfides,mihi optatiffîmû. Opto etiam ad me mitti annota^nbsp;tionesiêucomentarios loannis Vernerij in Ptolemgigeographia,in Germaniaimnbsp;preßos Norimbergæjfi modo Venetîjs haben polTunt: quicquid in eos fuerit enu/nbsp;meratum,bona fide tibi oeyffîme reflituam.Iacobus Zieglerus ÔC Abraham te falltnbsp;tant. Vale, Idibusiuntj, jm. d. xxv. Ferraria.

CÆLIVS CAL, IVLIANO NASELLO S.

literis tuis cumulate accepi quid in caufanofira aduhadenus, quaî difficultates quotidie emergant.Et quom exifiimaré rem iam ad umbinbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;licum efle produdam,uideo(id quod mihi permoleßum efi) nunc pri

mum fabulam uenire in proicenium î ÔC nos hydram alere,cui fuccifo uno capife plura fuccrefcant.Et fane' non poßum no mirari quomodonbsp;s. D. N .SC amplißimi auditores Rotae tantum adueriàrio indulgeant, ut eius quere/nbsp;las uel confidas amp;: comentitias audiendas purent : de nobis uero tarn peruerfe fen/nbsp;tiantjUt exifiimêt nofira audoritate Succiu à iureiurando deterreritquom mihi nFnbsp;hil poßet eße iucundius aut optatius, quam ut uno hominis iuramento ab hac diu/nbsp;turna molefiia liberaremur. Nam prgter id,quod habeo perfuafum,id iufiurandumnbsp;in nofirum comodum ceflurumttamen fi concidendum foret, ego fatiusputê feinetnbsp;cadere,quamfemper pêdere.Sed uiri alias prudentißimi, parum uidentur experti»nbsp;quid fit colludari cum rjs, qui certa in perfuafione obduruerint, ut neq? precibusnbsp;neq? rationibus inde auelli queant.Putat Succius,alioqui uir redus ÔC integer,totÖnbsp;honorem totarac^ exiftimationê fuam periclitari, fi ad hoc iufiurandum defeende/nbsp;rittquod apud nofirates tabellionü fides maior eße foleat, quam quæ facraméto ob/nbsp;ftringatur.Egoprofedo nihil prætermifi,nullis machinis abftinui, ut hominem abnbsp;hac obftinatione demoueré. Nuper etiam adhibitis amicis, SC ij s qui multum apudnbsp;ipfum gratia amp; audoritate poliere exiftimätur,faces fubdidi,SC terrores inieciteuiunbsp;inuitum SC coadumdenic^^ fadurft,quod fponte hadenus facere recuiauittme^nbsp;mnemoperam daturum, etiam fi aduerfarius cefièt,utadigatur cenfurisad iufiurai»nbsp;dum, quöd aliter caufa noftra expediri non poteft. Quæ res nonpoterit fine hono/nbsp;ris eius difpendio tradari, cuius ille imprimis rationé habendam arbitratur. Videofnbsp;italt;5^ nonnihil hominem comouiflè.’quod^ adhanc diêimpetrare nonpotuijuidusnbsp;ration^

4

L i B E R IX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lió

lationibus, expugnatus tcrroribusjfe denicg iuraturS reccpit: omnia fideliter ex/ fcripturum editurumqî,quæ penes ipfum fintad banc caufam pertinehtia,Expreflînbsp;ctiamab eo ad te ht eras mutatæ iententiæ uades, chirographo eins cofcriptasî qui/nbsp;bus no modo fe iuraturS teftatur,ièd ut id etiâ apud ampliffîmos auditores Rotg te/nbsp;fteris eius nomine iîgnificattaddita ilia conditioner quæ ipfo etiam tacente mihi ad/nbsp;dita uidebatur, ut ei idonea laborum merces perfoluatur. Habes mi luliane breui,nbsp;quid adium fit non breui,eu homine duro ac fuperftitiofo» Rogo te atq; obteftor,utnbsp;poftquam hic nodus iam nutat,huc omnem curam SÓ diligentiam conféras,ut cgte^nbsp;ïa oeyffîme conficianturîtum nequid forte dies occafioni adimat,tum ne in ta certonbsp;iure fit nobis diutius flutffuandS. Bene ualc, amp; de re omni fac me protinus certionbsp;ï^.Hippoc.Iibros cupidiffîmeexpedo» iiii.IdusDecêb. d* x Xv• Ferraria^

CÆLIVS CAL^ lOANNI MANARDO S.

E G1 portionem tuarum comentationum in Galen3,quam ad me mifî ftijplenam bonæ frugistquam non tam gratam fore iure iudico ftudio/nbsp;L fis propter elegantiâ, quàm charam optatam propter dodîrinam S€nbsp;adiumenta, quæ eorum ftudijs üidetur aîlatura. Opto reliquos tomosnbsp;ad me mitti,non ea tantum gratia,ut tibi more geram 8C indicium me^nbsp;Wtn tibi expona.necß enimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alioqui de te ftantes QC ablegatis etiam

iuris folennitatibus iudicare pofTumus.fed ut defiderium quod prior pars excitauit^ pofterior abfoluat, atq? expleat. Opto 00 reliquam partem mulomedicinae V egettfnbsp;ad nie darùquæ mihi futura eft multo iucundior,fi in ea chirographum tuum agno/nbsp;Uero. Bene uale uir clariffi'me, nec fine, obiecro, à me tui amantiiîîmo amoremnbsp;^Uutn defîderari. ni. Calend.Febr. m» d* x x vi. Ferraria.

CÆLIVS CAL, FR. AVGVSTINO EVGVBINO S.

REIS epiftolas pené code argumêto intra paucifiïmos dies abs te ac/ cepi uir dodiffîme,cx quibus prima tantS mihi ruboris attulit, nec dûnbsp;T habeo fatis perfpedum, an tu mihi,an amor tibi uerba dederit. quomnbsp;enim tuas literas lego plenas leporis ac fuauitatis,in quibus t««nbsp;vHTridinAyiii^^yog plané omnes effudit Suadac Veneris alabaftros,ui/nbsp;dcormihieflenonnihil, utillud Ariftophanis protinus in meiaditari poffeuide/nbsp;retur:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl TKois 0VTamp;' i Quom ucrO in me dcÇczndo, Sôtenuem fupelledilem

*Ucam excutio: tantS abefi: ut mihi placeam,aut mihi tribuam quicquâ,ut illud Cal/ i'uiachi pidoris potius cognomentû, nstKi^0n}(yo! fcilicet,mihi pulchre couenire in/nbsp;telligâ, Oneras tu me quidê immortalibus laudibus immerentê: quas ta male pofî/nbsp;tas fi uellemapte collocare,rem facia omnino ridiculam,non tamê illiberalem nccßnbsp;•Ueptam,ut eodem plané cumulo cas in te regera. Ais tu deos illos (flaiTH^cee Vctaiy larnbsp;gc fuain me munera cotuïifle, me^ omni uirtute attj difeiplina cumulaffeî tetj illisnbsp;*uultam gratiâ habere, quôd mei amandi tibi occafionem obtulerint. Quis haec nonnbsp;tideat uir dodiflîme in eum dici, qui nulla magis quàm ftudiorum indicatura cenfenbsp;tipoteftCab eo praefertim,qui omnem philofophiâprofi'teatur,qui Mathematica te/nbsp;lUeat, qui Theologica diuino quodam animi captu hauferit, qui tres optimales ïixi.^nbsp;guas caneat,qui nuper magno hominS cofenfu opulêtiflîmgac inftruéîiffimgbiblionbsp;thecæ digerédæ praefedus fîtiqui honor â Cæfare Augufto in M. Varonê collatus,nbsp;’’lagnum amp; dodrinacnbsp;nbsp;nbsp;exiftimationis teftimoniû homini de lingua latina optime

t^erito exiftimatur. Haec à me necç ad fucu netj ad gratiam feribuntur. Sunt enim uiulto illuftriora, quàm ut quifquam in his conniueat. Quod fi quis forte mihi paFnbsp;pum ideo exprobrarit,quôd de te haec ad te fcribamîidem mihi facile ignofcatopornbsp;tcbit,fi intellexerit me non aliter fufpicionê ambitionis potuiffe deprecari. Alioquinbsp;quæ inuidia eft,pro imaginarijs SjC comentitijs laudibus, ueras ac exploratas apudnbsp;juerêtem praefertim collocaflèt’Tumultainme, dode,eleganter,fateor:fed officio^nbsp;fe 5gt;C amanter congeftîfti.Illud enim feitû eft apud ueteres,0’t^wiz 7ii5AÙ7rt7r’fcfi©',»ÿ ç*nbsp;Tj'âÿffi.ego rurfus indoda ac parumforte comoda oratione,fed uera tarnen,

1 tuis!

tuis te pigmentis ac natis apud te coloribus dehntoïuel ut fatfus dicam,deliiliare ftio«Non eft,puto, quod quts iureinihi negotiüfaceflat,nifi hoe facile mihi condo/nbsp;natum iri ab eo conndo, qui apud Hefiodum legerit reponendam efle gratia,nbsp;quot;i^/zt-rjowjKgà Aftiïopjcaxi Joósca. Quare hoc certö perfualumc^ habeto:menon foluflinbsp;fummas laudes,QC egregia ornamenta animi tui admirarided uirtutibus tuis religionbsp;lè aflürgere,acomnes ftudiorum fafces fummittere.Cæterûne me omnino ingrati/nbsp;tudinis reum peragas, non prætermittâ tibi gratias agere ob ea quibus me exorna/nbsp;fti,non iudictj quidem, fed certe' amoris teftimonia: quibus eo me impenfius debcznbsp;Tcc profiteor,quG minus me illa præftare pofïe cognolco*Deus faxit,ut cócepta hgCnbsp;de me opinio quamuis inanis, óó ut Græci dicunrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuturna apud te fat»

JNeejenim periculum eft,ut amorilleunquam exolefcat,quem tam praeclaraperlu» fioconfirmauit. Beneuale. Calend. OÂob. m. d. xxv. Ferrarta.

GÆLIVS CAL^ FR» AVGVSTINO EVGVBINO S,

ALVE pater optime acdoóifTÏme.Nunquam tuas literas accj'p!O,pIo' nas amoris, plenasgrauitatis, ac plané indices amoenifTimi iftius inge*nbsp;S nfjjin quo excolendo Pallas óó Charites decertarunt : quin ego uariosnbsp;atepadeoaduerfos animi habitus concipiam. Orationis tuæ pigmentanbsp;ÔC telieia ilia in dicêdo emblemata obferuâs,intelligoquàm ego exan/nbsp;guis fîm ôff propé nullus in fcribendo.rurfus quom abs te uiro lummac fideiac pro/nbsp;biratis uideo me omnibus flofculis eloquentiæexornari,pudet fateor nbi fidem nonnbsp;habere, tibi non credere,in tuam fententiâ non ire.quarc quod me hortaris, ut cou»nbsp;mentationes meas edam: dicerem ineptias ôé meros abortus ingentj, nifi putarê tenbsp;hoc dicendi genereoffenfum iri.’morê geram tibi,acmelubcns circumfcribi patiar»nbsp;Mittam ergo ad te quæ poftulas quom primum librarius,cui dedi exfcribenda,opc^nbsp;ram fartam tetîîam retulerit. Ea quom acceperis leges, penfitabis,confilio tuo ute/nbsp;ris.namquæego modefte amp; prudenter,utputo,ad hanediem fupprefTijea fi publFnbsp;cam materiâ teceris,id tuo fiet periculo.Sic enim intelligo bonoloco res meas con/nbsp;ftitutas fore.Nam fi ea féliciter prodiertnt, 6C cum plaufu fuerint excepta,turn uerOnbsp;mebeatûifin aufpicianon addixerint,amp;fuerimus explofi, tuaomnisfraus efto,ut^nbsp;pote qui nô probâda probaueris. Neq; enim turpe eft inepta lcribere,fcd inepte ferînbsp;pta approbare.Hoc ergo quicquid eft tecû ipfe cogita,nô ad meam famâ, fed ad tu/nbsp;am maxime extftimationem pertinere. Beneuale, x 1111. Calend-Nouembris»nbsp;ü* D. XX v.Ferraria.

CÆLIVS CAL, lOANNI BAPTISTÆ EGNATIO S.

N tibi Aelianum Egnati uir dodilïîme. Si ex côdicfto mecû agis, poff* liminio redeuntemîhn ex formula bonæ fidei, ab amico reuertentein,nbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hui tam fero,inquis. Atqui no fero, fi fat bene, fane' poterâ ego tardita

tem hanc meam publicis ôô confuetis exeufationibus redimeretoccd^ pationes fcilieet,ftudia,ualetudinem,ÔÔ alia hoc genus auocamêta cadnbsp;fari.Nec profedo ea in re fides mea laborafTet, Siquidé praeter alia quæ diligentiamnbsp;interpellarunt, Si manceps qui operam mihi in feribendo locauerat, plufculos diesnbsp;cefîator fuit, febre ac fontico morbo impeditus. Turn ueroquom liber fummaiainnbsp;manum accepiflet,expedandusfuit certus nuntius cui tutô credipoffet.Hoc planenbsp;ferius côtigit quàm ego uoluiflem. VerS hoc malui,quàm ilium cômitterecuipiatnnbsp;terræ fiho,qui eu omnia in tranfuerfum abij fient. Sed quid ego populäres hafee cadnbsp;fasproiequarc quom tua mihi humanitas promptifiîmâ anfàm præbeat, qua fretus,nbsp;nectardum elle pudet,necpigetefienegligentem.Hanc pi æfens exereuijhancabquot;nbsp;fens,quom mihi ufui uenerittam confidenter exercebo, ut plané intclligas,me tibjnbsp;effe uel immodice familiare. Hoc fi cœperit tibi aliquando diiplicere, non eft quednbsp;quenquâ præter te unum peragas reum,tu enim mihi omnialicereuoluifti.Veiufdnbsp;fi bene Egnatiûmeum cognofeo, tâtum abeft ut hoc ego unquam euenturum ellenbsp;putê, UC multo magis uerear ne hanc meam religionê in fenbendo accufettqui tat-'nbsp;ditateid

LIBER IX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lîj

ditatcm impudentiam uocem, quam foktipfe uel liberah'tatcm ucl amoris teRb moniû appellate. Quod fi ita eft, tum uero me beatum, cui negligentia ita féliciternbsp;ceflîtjUt laudem etiâ mereatur. Sed heus Egnatfimeas hafce rationes probes impronbsp;befûe,age tu quoqî facmecum paria:quandoita uel iniuriam ulcifcere,uel beneuo/nbsp;lentiam imitaberis,atq^ ita fufpicionem meam abfolues» Beneuale, iiir.Calend,nbsp;Marti), w. D» XXVI, Ferraria,

CÆLIVS CAL. FR, AVGVST» EVGVBINO S.

X literis preftantts uiri Francifci Campagnellæ, qui ifthic res noßras agit : accepi, quàm propenlb animo amp; quam accurate tu ac reuerenznbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dus pater Prior operam atq; audoritatê uefiram caufgnofirg apud ma

giflratus ac praepotêtes iflos fenatores accomodaueritis,quom res no ftra immodica aduerlari) potêtia laboraret. Ea res tarn grata mihi ob^nbsp;tigitjtam me alioqui innumeris beneficqs deuindu nouo cumulo obflrinxir,ut nonnbsp;inueniam quomodo utrir]^uefirum pares gratias agam: »lt;/2’ « l/xolnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{jSj/

lt;A' soi^ecT« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gerte habeo acfentio loge maiores quàm quae

3ut perfcribi poflintjaut oratione coprehendi.Quare age uir iuxta dodiffime ac di/ fertilfime, tu amabo partes meas fiifcipe : ÔC narthecia illa quæ tibi in pedoris penunbsp;tepofuit Pitho,ea obfecro deprome tantifper,dum uiro clariflimo Priori meo nominbsp;ße latisfeceris. Ego fane* hoc officiu reponam tibfinon dica quom potero,fed quomnbsp;turne pofie exifiimauerisiid eßquom mihiindicaueris qua parte poffem tibi operanbsp;5^ officia mea praeßare: quac fané tibi perpetuo excubare, tibi prgflo eße femper,in/nbsp;telliges, Beneuale. xiii.Calend,ApriIes. ja, d. xxvi,Ferraria.

CÆLIVS CAL. lOANNI VENGERO S.

IX poflem literis enarrareVengere uir dodiflime quata nos moleßia leuarint literae,quas proxime adlacobum Zieglerum noßrum dedißi;

V quibus ÔÔ tibi bene elTe fignificafii,te(ç in confuetis ßudtjs minime el/ fe ceffatore.Quorum alteru eo nobis gratius accidit, quod audito ma/nbsp;gno iilo ac periculofo Germaniæ tumultu, no potuimustibi non mulnbsp;tum timere: præfertim in tanta hominûlicentia atcç animorûdiflenfione, quæ pie-tunq; innocentes etiâ atcp in re fua occupâtes in cômune fatum rapit.Quare nô fe-f’cl pro tua falute ÔC nota nuncupauimUs, ôô tibi fummû numen propitiatum opta-tt*mus: nunc itacp liberati eo metu Sé uoti damnamur, ÔCtibi nobis^ gratulandumnbsp;®xiftunamur. Alterum quod ad tua ßudia pertinet,lætamur uehementer,quôd reli/nbsp;gioni egregiâ opéra nauaris,tibi^ ac patriæ tuglabores féliciter cefferint.Faxit de/nbsp;tis immortalis optimaru cogitationum author, üt hæc quam de te concepimus læti-tia,conffans fit nobis ac diuturna.Cçterum illud mihi præcipue ac priuatim gratiffinbsp;tnum obtigitjquôd uiuereapud te ac uigere memoriâ iücundiflimæ amicitiæ 8é connbsp;fuetudinis noffræ teffatus fis, breuis eius quidem, fed quæ tame tam alfas radices ienbsp;ccrit, ut magnitudine fua longæug ac uetufiæ côparari pofli't. Quod enim temporinbsp;defuit, illud facile ßudiorum cóiundione ôf tuarum uirtutû admiratione compenfaznbsp;fi poteß. Illud quolt;ç mirifice obledauit,quôd me in participatum tuarum cômêta/nbsp;tionum uoces.Quæ res mihi facile oßendit, no modo quàm præclare de me fentias,nbsp;ffuantumq? mihi tribuas, fed quantum etiam tu tibi de me large pollicéare. quorumnbsp;illud non agnofco,ac totum bonitati tuæ irrogandum putoîhoc uero,relt;ffe abs te iunbsp;dicatum fateor, necj^ eß quod te unquâ ea in re opinione falfum putes, Quicquid e-nirn ego fum,aut inme eff,id omne ita pridê tuo mancipio addixi,ut iam nullis poCnbsp;fit a me uindicifs recuperari.Proinde tuum eß cogitare,qua in re,aut opera aut co/nbsp;natus meus tibi ufui eße poflît. Senties profedo nihil eße tam arduum atcç opefo-ium,inquo fruflra ßudiü ac uoluntatem meam requiras.Comentario noßro dean/nbsp;^quorum ueßibus quem expetis,idem propè euenifle uclim ßias,quod infantibus,nbsp;qui nondum editi periclitantur,morientes fcilicet antequam peruenerint ad uitam.nbsp;lacet ergo iIle,ÖC colludatur cum blattis: uerum in tui gratia refalutabitur,ô^ an adnbsp;1 z uitani

114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

uitam matun’tatêq; perdiici poffi't expencmur ? Certe qualis qualis i'IIe euafent, d9/ bimus operâjUt uel abortiuus ad te ah'quando perferatur.Tu uicifliin, amabo te,ctfnbsp;ra ut ïuculenta illa i'n Muficæ ecclefîafticæ cenfurâ lucubratio, quam propcad calccnbsp;perduxeras,cuiusq; mihi praeclarum aliquando fpecïmen dedifti, in reliquûpolHcigt;nbsp;tus nondtu te uotanoftrafufpenfurum,quanto celerrimefieripoteftprodeatjnobisnbsp;quidem optatiiïîmam frugem,tibi ueio æternitatem nominis allatura Bene ualc*nbsp;V I. Nonas Mat}, m. d. xx vi. Ferran'a.

CÆLIVS CAL, PEREGRINO MORATO S.

V O M tmperaremuerficuh'smefs ut adteirent, Peregrinefuauifllme, multum diu^ reludati funt,ôif uix cos finu excutere aliquando potuiînbsp;Q_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u(^ adeo ludtciu ac fupercth'um tuû reformidabant.Cuius timoris caU

fas quom accuratius explorarê, bæc fermé in medium affèrebant. An nos tnamœni SiC infaceti intrépide ilium adeamus, qui tam dodos aCnbsp;lepidos numéros fuos non definit contumelijs ac probris inceflere : qui Mufas fibinbsp;plus nimio blandiêtes indignis fané modis perfequiturÇ’Quod tu nuper ex eius epÿnbsp;ftola colligerepotuifti,quguniuerfa plané prgtermerasexprobratiôes attulit nihil»nbsp;An itac]^ ilium nobis peregrinis glt; incukis facile aut indulgente fore fpcras, quinbsp;in domefticos ÔC ucrnaculos fuos tâ. crudeliter fæuierit i T um ego illos tametfi tne^nbsp;tus caufam approbate, neq; denihilo trepidos agnofcerem, ne tarnen carerem dul/nbsp;ciflïmo frudu tuarum literaiûji minus habuiflcm eos dido audiêtesthortatus fum»nbsp;ut pofita formidine propius accederentîeffe iftum more tuum te flat us, ut qui innbsp;teros æquus efle foleas, in te tuos^ duriufculus dcprehêdare: ôd qui carteris parcas/nbsp;parcere tamê nefcias tibi Jta enim te natum at(^ inftit«tû, ut tua, ingcnij tui magninbsp;tudine: aliéna,humanitatc,qua poîles,metiare. Bene uale,Slt; ama tui cupidiffimû»nbsp;IdibusMaij. ai, d. xxvi. Ferraria.

CÆLIVS CAL. AVGVSTINO S.

ER C VN OTARIS à me Auguftine clariffîme quid de Hifpania fu® fentia. Ego uero ut plané ac ingenue dicâ,mirifice captus fum eius

P dione, dû quafi per ipfam Hifpania animus percgrinatur : agnofcit^ non banc modo regionûjurbium,locorum ac fl um in û facicm,fed uetenbsp;rem illam iam pené conclamatâ 06 interlitâ : addis deinde moresnbsp;gcntis inßituta,tum eucnta return, ÔC ca quidem no promiicua,fed(quod imprimisnbsp;fcribentê decet) eleda, enarras. Sepofita etia interdum feueritate ludis,amp; tcpeftiuisnbsp;amo2nitatibus legêtis animû excitas. Atq bæc omnia adeo fimplici ÔC illaborata o/nbsp;ratione,cui tarnennonnunquâuerbaexprifco feculorepetita, ceu uniones quofdanbsp;interferis, ut fuauiffîmus profedo ex tam diipari fcribêdi ratione cinnus efficiatu^nbsp;Quare nemo eft,utputo,tam alienus abhiftoriæ cognitione,qui Hifpania tuamti^nbsp;libenter ÔC légat ÔC probet : nifi hoc unum fortafle quilpia tibi uicio uerterft, quo«nbsp;dum opus urges ÔC ad calcem properas,alledum incitatumcß ad longiorê uolupW*nbsp;tem animum,cito nimis deftituis. Bene uale uirdodifTime,

CÆLIVS CAL. SCRIBONIO EPISCOPO Immolenfi s.

P T A S SEM tibipaterampliffîmealiundeprofedamefTeoccafionet’’ fcribendi ad me,quàm ex iadura rei pecuniariae,cuius farciêdæ ftudi^nbsp;Onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nûc laboras : maluiflemcß tua tibibenignitatê liberalitatem^ felicitcf

ceffiflejapudeos ptffertim,quitibi olim omnia debere profitebantufj Sed quoniâ ita res côtigit, ut facilius multo fit eorû uel negligentia uynbsp;ingratitudinem accufarequàm corrigeretdabo operam,utnufquâ ftudiû diligent^'nbsp;amcç meam requiras; intelligaflt;^ apud me uiuerc ac uigere tuoiû in me offïciorufl^nbsp;memortam. Certé acceptis tuis literisprotinus cum Alpbonfo Paulutio uerba fe^‘nbsp;quàm potui accuratiffïmcj tuamtj caufam egi perdiligêter. Rogaui etiâ hominem#,nbsp;ütuider^

L I B E R IX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;125

Ut uidcrc potui, tui amantiffimum,ut procuraret,nequid tua tibt Iibcrah'tas ac boni tas obfuiiïèt.Recepit lUe fe neep precibus neq? cómendationi meg defuturö.Et quo/nbsp;ni'am rem aliéna curabat,in cuius utilitatem etiâiuramento erat adadus.’optare fibinbsp;imprimis nomen iftud probatum iri,nequid fernere aut coniuenter fecifle, 8gt;C tuamnbsp;magis gratiam aucupatus,quam legitimo officio perfundlus uideretur.Eam rem tibi perfacilem fore arbitror,neq5 illum fané à data fide defiturum puto. Quare hoc aznbsp;gCjôô fi qua in re præterea opera ac obferuâtia mea tibi ufui effè poteft:eam tui prornbsp;fus effè mâcipfj perfuafum habeas uelimtmeq? omnia eo ftudiofius ôC enixius facffiinbsp;rum,quo me impenfius commodis QCacceffionibus tuis inferuire intellexero. Bcnbsp;neuale pater clariffime,amp; fi quid aliquädo ocij fuppetit,dc comunibus ftudijs,delunbsp;cubrationibus tuis, fi quid preterea aut libroru aut numifmatum aut huiufinodi de/nbsp;Iiciarû,quæ ad Mufas pertinent,quod neqj protritum fit neqp proculcatum, in tuasnbsp;manus peruencrit,quod feio frequenter accidererobfecro te atej obtcftor,ut como/nbsp;nefacere digneris,8lt; te Antiftitê obliuifcaris,ô6 de gradu tâtifper decedas,du amicinbsp;fiæô^humanitatistuæmemoria colis, v i»Calen*Sept. m. D» X x v i. Ferrariagt;

CÆLIVS CAL. MATTHÆO JHACIGNO S.

T SI ego te no folum per ætatem fed per redam quoq? inftitutionê bd narumq; difeiplinarum ftudia cumulate fapereintelligam,cogitme ta-Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;men fummus amoratqi idem mutuus,quo me nofticlariffimo parent!

tuo effe coniundiffïmûjut te horter ac moneâ, neuota optimi uiri fruz ftra habeasieiusqt admonitiones tanti facias,quanti ab optimofi'lio fa/nbsp;pictiffîmi parentis fieri debent. Optât ille ut ad reliqua ornamêta quibus animû hanbsp;^enus féliciter excoluifti,Romani iuris aut naturae certe cognitio accedat. Votumnbsp;^ané ÔC te filio 86 illo parente dignum. Quom enim homo corpore atc^ animo iuxtànbsp;lt;^ôftet, non illæ folum difeiplinae ampledendæ funt quæ fine fruge quafi horti Adonbsp;nidis ad folam animi obledationê pertinent, ôé in mera ipedatione conftitutç funt:nbsp;fed illæ quocß attingendæ quæinhacfori atcj hominum luce fplendent, ÔC fortunanbsp;âlioqui parum æquâ nobis conciliant.Nêiç enim aliter philofophia exercendam punbsp;tauerût clariflîmi ueterum,nifi coparatis qug ad uitam neceffaria putabantur. Neq^'^nbsp;alia profedo caufa perfuafit Aegyptqs,ut in facris literis pollinario cribro eruditio/ ’nbsp;Bern fignifi'carét.Siquidem hocfacit(ut feriptum eft apud Ariftophanê) 7t^s quot;rie «Anbsp;^Tce. Cum ergo tibi generofe adolefcens non inter blattas necß ad lucernarufulig!nbsp;nés uiuédum fit: tuamcç opera tuum^ Ingenium 06 patria ÔC amicitia, QC quod alq snbsp;omnibus prepollet, tui amantiffimus pater requiratîne te amabo aut difficile aut dunbsp;fiufculum prgbeasjfed in cuius gratiâlongemaioreslabores fufcepifti,hufus quoißnbsp;hortationibus ac precibus obtelior ne locum relinquas.Erit ea res nobis,qui tibi oznbsp;mnia féliciter optamus, iucundiflîma: tibi autê quom paulum in ijs ftudîjs quæ nûcnbsp;propemodum exhorrefeis promoueris, admirabilem fuauitatê allatura. Tantum^nbsp;abeft ut lucubrationes in quibus ad hanc die nauiter elaborafti, iadurâ ullam pati/nbsp;antur,ut multo magis per hæc ftudia augeâtur illæ atqî illuftriores reddâtur. Quôdnbsp;ficetera te parum fortaffe mouent, moueat faite incredibilis parentis erga te pietas:nbsp;cui nifi in re tam honefta facisfeceris, uide ne quam de te opinionem côcitafti, earnnbsp;parum fortiter tuen' ac fuftinere poflîs. Certe æquû eft non te folum qui muftis præznbsp;claris adionibus ingeniû nobis tuum approbafti, fed eos omnes qui hac luce digninbsp;uideri uolunt,in lingua atcç adeo in pedore fitos habere elegantiffïmos illos fenarinbsp;os,quos legimusapud Euripidem,

©tBÎ 'n.TtlicÛf TV! Tt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yovâs,

Koi^'ü! 'n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jtsttTttüTK

tjaj sicpMoy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àa.

BencualCjSC perfuafum habe, me tuarûomnium acceffîonSelfe cupidiffimu. Paz rentêSifratrêfalutameonomine. X v»Calend.Odob. m. D. xxvi.Ferraria.

1 nbsp;nbsp;5 Cælius

U 6

CÆtIVS CAL. lOANNI PETRO FERRETO S.

V AM. mihi fuit gratûacpenucundu tuas optatiHitnasItterasaccepifTe, tam fuit illud graue ac permoleftum audire, quôd meæ literæ tibi in le-«nbsp;Q.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dîulo iacéti fuperuenerint. Vereor cniin ne ad reliquam ægritudinem

etiâ lediônis moleftiam attulerint,2lt; qua es liumanitate etiam refpon^ dendi curam iniecerint» Quod fi factû eft, fane irafcor meis literis tau»nbsp;importune'indigenti quiete obftrepentibus. Sin forte memoria illam fuauiflïmçnbsp;lim confuetudinis noftrgjUa dulciffima ftudiorum cômerciajin mente reuocarunf,nbsp;non dicam interlita fed certe utriufq; noftrum ceffatione inumbrataiiam literas me/nbsp;asamo non interpellatricesjfedplane'officiofas atq; opportunas,utpote quærecornbsp;datione amicitiæ noftræ languentem animum nonnihilleuarint,Ô^ a morbi cogita/nbsp;tione imaginaria ilia oblediationeauocarint.Et profedo ut in banc parte magisnbsp;clinem, facit amœnitas tuarum literarû.quæ priftinam illam hilaritarê,priftinos il-los lepores ÔC ipfam plané Ferreti mci mihi effigie repræfentat. Ego iàné(cur enimnbsp;affèdus meos diffimulemc')quom tuasliteras legerê,ita fentiebam totum animu in/nbsp;credibili quadam uoluptate perfundi,ut multum intelligerem feuerioribus curis de/nbsp;cederc:Slt; quomlepidiffîmas ilias olim deambulationes,mutuas illas adloquutionesnbsp;noftras tu Ferrariæ turn Venetîjs habitas cogitatione remetirer, uidebar mihi prOquot;nbsp;pemodum repubefcere, SC meliores illos annos tuarû literarum beneficio repararc»nbsp;Ob id profiteer me tuis literis plurimu debereî quas fi fepius abs te per tuos hono/nbsp;reSjpcr tuas occupationes,impetraro:me mihi prorfus reftitutum exiftimabo. Id tenbsp;turn ingenio tuo fadurum fpero,tum ne Gyraldum noftrum in tantâ adducas inui/nbsp;diaeflammâ quanta perferre nopoflît: que fcilicet tuis delictjslocupletes, quibus tanbsp;diUjtam inclementer nedicacrudelitertuum Cælium defraudaueris. Quicquid Atnbsp;matis meis accomodafti,id uelim tibi perfuadeas tam mihi gratum obtigiffe ut menbsp;uel maximo beneficio deuinxeris. Oro te atq; obteftor, ut eos habeas meo nominenbsp;c5mendatifiimos,nefpfinasper iniuriam êCcaliimniâ àquoquam oppugnari.Suntnbsp;enim mihi Ghariflimi,0C digni qui tuabeneficétia fecureperfruant.Siquid eft quodnbsp;aut ope aut opera po Him tibi ac tuis effe ufui, fac me, amabo, certiorem : in tel ligesnbsp;profeefto te gratum hominem amp; bene memorê demeruiflè. Bene uale, iiii, Idusnbsp;Nouemb» aï. d. xxvi. Ferraria,

CÆLIVS CAL, DEGENARDO GERMANO S.

ELECTARVNT melitera:tuæuehemêter Degenardefuauiffïme» turn quôd fummâhumanitatcm teftâtur, qua polies: turn quôd indicesnbsp;funt,memoriâ amicitiæ noftræ apud te non folum uiuere,fed etiam innbsp;delictjs haberi : quam ego fane' uerebar ne tua auocamenta ÔC^rebrxnbsp;peregrinationeSjpræfertim nuneprimû coalefcentem, nec dum planenbsp;diuturnitate têporis confirmata conuellerentjaut certe cominuerent.Scd res ex uo/nbsp;to prorfus obtigit. Nam quod maturitati deerat,id uideo tua humanitate pariternbsp;uirtute penfari.Quare te per fumma ingenrj tui ornamenta rogo atcp obteftor,uilnnbsp;banc cura nauiter incumbas, ut nec locorum nec temporû difpendia huic tam pr^'^nbsp;bato inftituto noftro quicquâ inc5modent:ô6 quia mutuis alloquijs ôô familiari cO''nbsp;iundione contineri non poteft beneuolentia, Irequentifaltem literarum cômcrcjnnbsp;çontineatur.Ego profedo enitar ne quis me ad hoc fegnem aut parum diligenté fnnbsp;fpicetur.Tu uero quæ tua eft bonitas,non dolebis me primas appetere in tam honenbsp;fto certamine,contentus in prouocatione primas tuliffe. Quod profedo non accU^nbsp;rate minuf^ libenter faciam, fi quem in locum diuerteris, per quos nuntios tut^nbsp;perferri polfint ad te literæ meg fignificaueris.Cæterum in Germania nihil eftnbsp;terea quod opté magis hoc tépore, quam ut fi quando magnum ilium Erafmû rtiC'nbsp;¦ um c5ueneris,aut per literas falutaueris,ei me facias quam comendatiffîmû, utpu^nbsp;te qui me prideeminentiffîmi hominis uirtutibùs dicauerim. Bene uale,ôô me nî^nbsp;tuoama. HU.IdusNouemb. ai. d. xxvi. Ferraria.

LIBER I2C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U7

CÆLIVS CAL* lOANNI CALVO

O N eft mi Calue quod tam ciinctantcr Cæliû tuum adeas, eiuslt;^ opcgt; ram quom tibi ufui effe poteft, tam reh'gi'ofe expofcasîquando ei nihilnbsp;Nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iucûdius ehe poteft,quàm te ac bene nata ingénia promereri, fi modo

aliqua promerendi occafio afftilgeat. ÔC fi ad amandas amplexandafcp uirtutes tuas multae priuatim accedunt rationes,quæ me maxime pofnbsp;fint permouere. Nam amp; ingenîj tui fuauitas ac dexteritas nihil habet promifcuû,ninbsp;liil quotidianarû harum formar0,ut ille inquit. mellitiffîmi illiel cgi, quos mihi olimnbsp;Romac recitabas,adhuc penitilfimis auribus fed et: ut iure poffîm iudicio de te meonbsp;gratulari, quom ex libérait illa indole tuorum olim ftudiorum fegetem magnarumnbsp;uirtutum, quae nunc demum ad plenam frugem maturuerunt, tanto antea profpeznbsp;Xerim.Hinc tibi fcilicet magna iuftaniq; beneuolentiâ apud Rangonum principemnbsp;no tuum magis quàm meum collegifti, ut iam inter fecretiora aulæ minifteria adfcinbsp;tus,magnis atq^ præclaris facerdotijshoneftereîquas acceffîonestuas ita polTumnbsp;go non amare,ut tu non mereri, Di faxint ut eæ tibi diuturnæ fint,indies^ fiant aunbsp;t^liores.Ego profecfo non definâ,quotiens officium meum requires, omni ope attBnbsp;opera tuis comodis diligêtiffîmeinferuire,6Ctibi amantiffimuanimûmeum teftanbsp;ri. Quod uero ad proximas literas tuas attinet, feito tibi rê confedS elfe ex fentêtia«.nbsp;Nam quom primûliteras tuas accepi, curaui perdiligenter, ut Sigiimundus nofternbsp;protinus Rodigiû proficiieeretur, 06 tuo nomine facerdottj poffeflîonê uacuam ÔCnbsp;pendentem adhuc adiret.nec fané ille, ut eft tui ftudiofîffîmus, aut precibus aut hornbsp;tationibus mets locum reliquinfed nec fœdifîïma cgli tempeftate,nec ui aquarnquaenbsp;late agros peruaferant,perterritus rem tuam egtt quàm accuratiirime,ut ex eius liténbsp;fts multo cumulatius intelliges. Quin ÔC facerdottj prouentus locauit: redemptätßnbsp;gt;n annum pecuniâ(aureolos puto duos Ô6 ufginti)uel per certum nuntium cui tu fi/nbsp;gnificaueris tutô credi pofîè, uel ex permutatione campforia tibi adutû Romæ cu^nbsp;rabimus. In earn rem tu fententiâ tuam declarabis, ut quid nobis perficiendû fit o/nbsp;oyffimc ftatuamus. Siquid eft prgterea,quod tibi ulla in re poffim accomodare,perznbsp;fitafum habeas uelim,eum eflè Cglium de quo tibi large omnia polliceare.Quod denbsp;Lilio olim meo ad me fcripfifti, in cælo fum fi ex animo magis quàm ex homrnuntnbsp;eonfuetudine fcripfifti. Sane' ego ita Lilium amo, ita hominis uirtutes fufpicio, utnbsp;propé nihil me magis urat,quàm quod pares in amoreuices reponi diffîdam.Quôdnbsp;fi hominê exoraueris,ut priftinum mihi in amicitialocum uel feruet, uel ademptumnbsp;’¦eftituatjmaximomebeneficio obftrinxeris.Sedita eft profedo, uos homines Palanbsp;fini quicquid infra collis Vatican! faftigiû fubfidet, id omne,aut nihil, aut omninonbsp;perpufillum exiftimatis* at(^ utina hoc ioco magis quàm ferio didum putes. Be/nbsp;neuale,6C ampliffïmo principi SC cômuni patrono memultum acfgpe comendato,nbsp;iX.Calend.Ian. D. xxvii.Ferraria.

CÆLIVS CAL. HATTHÆO MACIGNÔ S.

1N C facile colligas quâti te faciam Matthæe mi chariffime. Nam licet grauibus obftridus negoctjs,nolui tamê efFicere,ut diutius literas me/nbsp;Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;as defidcrares,quibus intelligas te mihi effe chariffimû, ÔC tuas literas

mihi fuifle iucundiffimas : turn quod ex ijs cognoui, te ita in præclaris ftudijs profeciire,ut optimi parentis tui,SC noftræ qui te plurimû ama/nbsp;mus expedationi cumulate refpondeas: turn quod belle ac prudenter diluis calum/nbsp;niam,quæ fane' inhumane tibi inurebatur,quôd effes paulo durior in obeundis parentis tui mandatis . graue profedo crimen, SC te tanti profedus adolefcente indi-gnum,nifi Dis atep hominibus tuâ innocentiâ approbaris.Turpe enim foret ac pienbsp;num ignominiæjfilingua magis SC oratione quàm pedore ac moribus profecifïè uinbsp;deare.Peccant,inquit ille, qui Platonem legunt aut Xenophontem, ut dicêdi feita/nbsp;menta,non etiam uiuendi præfidia coparent fibi.Quôd fi quis locus eft,ubi ftudio/nbsp;rumfrugê, ubigratitudinê, ubi pietatem exhibeas: certe nullus eft honeftior quàni

1 4 apud

128 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPJSTOLARVM

apud eum,cui te ipfum debes,cui quom omnia dedens,nunquaffl tamê parem gra/ tiam reponas. Siquidem huic no modo natales tuos at(ç iftam uitalem auram, quanbsp;degis, SC cætera quæ Græci dicuntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjivtni/, accepta referas oportet î fed

fîC maiorum ftemmata ÔC generofac domus infignia : egregtam præterea education nem ÔC ilia fumma ingenij ornamenta,quæ no facikjUifi hoc duce acmonitore c6/nbsp;paraffes.Hic tibi fcilicetuiam ad hos progreffus muniuit,hic faces accendit,quaetiznbsp;bi ad fplendorem nominis capeflendum prælucerent. Inexpiabileitacß crimen pu/nbsp;tari uelim,fi tot ac ta eximia beneficia po (fis ueldiflîmulareuel obliuifci. Quod fînbsp;certum habeâ te necç feciiïè hadenus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in pofterû eiTe fadurum : nam quid mi

nus conueniat tam fpedatg indoliç’facit tarnen fummus amor erga te meus ut te hor tari ac rogare no definam, ut iftam omnem falfam licet àC confidam fufpicionê à tenbsp;longe depellas,nequis omnino neuus eximiam tuæ uirtutis faciê deformeuErit id tinbsp;bi perfacile,fi modo parenti fidem feceris, te non tua tantum animi indudione tra/nbsp;hi,no ex tuo unius confilio pendere, ièd eius etia amantiflîmis fapientiflimisq? connbsp;filfis plurimû tribuere.SC fané quo es ingenij acumine,puto te optime' intelligere,tcnbsp;nondûper ætatê ad eâprudentiâperueniiïèjutnullius admonitioneindigeas,glt; P’nbsp;rends uiri clariffimi 66 magnis negocijs exercirati fententiâ cotemnas. Nâ fî Graednbsp;honefta admodum appellatione dixeruntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quid de confilio parentû exi

ftimari par eftf' qui ita femper intends oculis filiorum honoribus ÔC comodis excu/ bant, ut multa uideant, multa profpiciant, quæliberi quamuis neceflaria ad fe ta/nbsp;men nihil pertinere arbitrâtur.Tu fortafte alledus rerum arcanarû ÔC Philofophiaenbsp;acMathematû fuauiftima cognidone, tibi harum rerum ftudia quafi optatilTimumnbsp;quendam uitæ porta ftatuifti : neq? aliud cogitas nifî quomodo ad bas amœnitatesnbsp;quafî ad Lotophagos defîdeas att^ conquielcas»Probat hoc pater côfîlium.proba/nbsp;mus SC nos. fiquidê Philofophia nihil maius aut melius Di immortales homini connbsp;ceflèrint.Quin ôô Mathemadcas artes ita fufcipimus,ut eas fupra naturam colloce*'nbsp;mus, ÔC ad res diuinas quafî duces habeamus. bene bene Herde. Sed heus bone a/nbsp;dolefcens,qui tibi hune felicitads portum tam belle propoiueris,dicamabo qua tannbsp;dem naui,quibus machinis,qua uelificationehuc traijeiendum putasç'Peritiprofe/nbsp;do naut^’, uela,remos,anchoras attç id genus alia præmuniunt inftrumêta,quibusnbsp;maria ÔC fiudus fuperent, quibus fortuitas tempeftates SC aduerfi cæli inclementianbsp;defendandTun nauds amp; maritimis hominibus,quorum apparatus quotidie uidesnbsp;in urbe celeberrima,uoles te imprudentiorê incautiorê^ exiftimarifAn putas Arvnbsp;ftotelê fruftra memoriæreliquifîe,philoibphos illos præclariffimos,quorû nominanbsp;admiratur pofteritas, non prius animum appuIilTe ad philolbphiam, quàm fibi ne/nbsp;ceiTaria côparaflent!:’ Nelt;5 eft quod mihi Socratem hominê paganum obqcias, quinbsp;omnia fua ftudia ad animi cultum conuertit : quado 06 te militem Chrifti imprimisnbsp;hoc agere uolumus,atqj hue omnia uota,omneis conatus dirigere: fed ita tarnen utnbsp;memineris te non animo folo conftare,fed animo corpore^ eiTe compadum:ô6 utnbsp;illius princeps cura habeatur:non tarnen hoc ita elfe negligendum, ut in medio re/nbsp;rum adu obftrepat amp; bonos cogitatus deturbet.An nefcis uindicê ilium falutis no/nbsp;ftræ Chriftum non prius iandâ ciuitatem ingreftum eflè,quàm domitæ afînæ inlê/nbsp;difletf O udna hoc corpore,his fenfibus,his affedibus carere poflîmus,qui in nos»nbsp;ut Plato fcripfîtjtyrannidem excrcent.Egregium fané uotum,ô6 libero homine dûnbsp;gnum. Nelt;5 enim ad i^enfîonem illam perfoluendam obftringeremur, quam prægt;nbsp;grauê atq; immodica coqueftus eft Sdipo, ab animo noftro pro hac habitatioe cor/nbsp;pori impendi.Sedhæc eft mortalitatis noftræ conditio, hanc patiamur neceffitatetnnbsp;necefle eft:qug ut quàm minimum ferios conatus interpeller,à nobis eft omni nixgt;tnbsp;procurandû.Id quod facile fadu erit,fî in hac ætate ea profpexerimus præfîdia,quûnbsp;bus in fenedute aliquado perfruamur.Huc accedit ea ratio,quod uera uirtus aduonbsp;fa eftineq; fibi tantü,fed in medium 66 omniü neceflitadbus confulit.Habes paren/nbsp;tem,fratrem,cognatos,amicos. An hos abs te cotemni decetfAn tibi gloriofius uunbsp;deturin angulo aliquo quàm in hac luce hominuuiuerec’ubipatriæ,ubi ciuibus,ub»nbsp;humanogeneriprodeiTepolïis. ego fané hicmalimuel paucisannisphilofopha^nbsp;nam 86

LIB E R IX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12 jF

nam 0;^ hancfolam philofophiæ partem à tuo Socrate probatam acccpimus, quani Omni aetate per inertiam anguli Bafin aut Hypotenufam quadra ti dimetiri.Quae liznbsp;cet multû uoluptatis inuehant,atcç à me multa in admiratione haberi foieant, ea ta/nbsp;Wen in fecundis ac fuccifiuis ftudijs non in primis etiâ haberi uelim ? Nam quod innbsp;facrofandias leges ftomacheris, ôi. in eas etia nafum exerceas, non potui non deminbsp;faritquom nulla alia fit pars Philofophiæ,quæ me magis teneat,in qua omnes ner-uos, omne ingenin intendiuelim.Hæcfiquidê unaomniûoptimates uirtütes exer/nbsp;tet,quæ ab Ariftotele ctJ^CTpiou. uocitantur»Aliæ uel rem fuam,uel priuatä,uel ut fenbsp;beiter cadat,paucorü curant. At leges ad omniû mortalium fecurita tê coftitutg font»nbsp;bç bonos ad uirtutes alliciûttà uitijs malos atcß audaces deterrêt. Credis in tanta honbsp;Winû licentia ac perfidia philofophia Mathematicas artes tuto pofie uerfari, nifinbsp;legQ praefidio protegantCAt tuliteris tuis non mihi legS peritum,fed nelcio que aunbsp;cupem uerborû amp; formularum concinnatorê expreffîfti*Ego uero de ijs loquor quinbsp;fantfie ac benelotis manibus leßes tradanttqui non ad ferendas lit es, fed ad conftiznbsp;ïuendam pacem tranquillitatêq; hominum fua ftudia accomodantîqui putât legemnbsp;elfe quandam diuina ac perennem, ad cuius imitationem fuas ipfî leges effîngunt:nbsp;quam Martianus iureconfultus egregie admodû ex fèntêtia Chryfippi definiuit,^nbsp;ßfiCfftÄb« tynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7i^eer/tK'^,ty Kewavitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«dîxtûtf^QuçuirtuS

SCfî perpaucis ineffe uideatur, hoc tarnen magis fatearis necefl’e eft eius exiftimatio ’’lem ÔC autfîoritatê augeri.Siquidem raritas pretium rebus conciliât: àC ego té fandnbsp;îion unum e' multis,fed ex paucis unû, amp;reum quidem eximiS elle uelim.Nam quôdnbsp;ïurifperitorû etiam purpura 2lt; pecunia illudis,facile patior,fi modo de malis ac per/nbsp;’^erfe utentibus tot bonis id fèntias.Sed hoc tu ac cgtera bene nata ingénia grauiusnbsp;^oarguenda,quôd tam nobilem atq? opima prædam ex facinoroforum hominûmanbsp;nu no eripitis,qua ad humani generis beneh'centiâ atlt;ç liberalitatem utamini.Nonnbsp;®nim aliunde legum ÔC lureconfultorû infamia hoc feculo multorum opinionê perznbsp;^3fit,quàm q, boni per inertiam atq5 indignitatêrem optima prodiderunt,eamlt;5 fianbsp;gitiofis hominibus dÜTipandam diripiendaqj reliquerunt. Sed quid ego iam nimisnbsp;*^ulta in re minime,ut audio,inter te patrem^ cotrouerßcNam ÔC tu tuopte ingeznbsp;^io philofophia appetis, SiC ille philoiophiam tibi maxime cupit elfe indelicijs. Tunbsp;bihocuno diuerfus abis,quôd ociofam illam ÔClucernariâ philoiophiam huicfplennbsp;^idæ ac forenfi antcponis.T u umbrâ Ôô palgftram prçoptasn'lle mauult te campoSCnbsp;foli afluefeere. Quicq uid hoc eft litisnbsp;nbsp;nbsp;diffîdij côponi facile cft,fi utruntç proinge/

nij tui captu amplecftare.Id quod profeéîo no eftita arduû, quin facile confîeripof» fit:fi modo ad earn rem animum induxeris,8lt; ftudia temporibus rite partiare. alio/nbsp;‘lui philofophiæ membra ita interfe coh9trent,ut alterum alteri gradum faciat.Illudnbsp;Gütern præferri par eft, quod ad dignitatê ôô gloria comparandam potius eft. Namnbsp;quae ad uoluptatem ôlt; delicias parantur, poftremo loco haberi oportet : praefertimnbsp;quom hacc quae tu tibi propofuifti,uix unquam ad frugem perueniât,illa uix unquânbsp;fine frugeexcolantur.Adhécc te ardor quidam iuuenilisimpellat î in illis uolurtz-*35nbsp;nbsp;confilium prudentiftîmi parentis praeponderet. Bene uale, 8C quæ fcripfiz

««us ab animo tui cupidiflïmo profeâaexiftimato, Oâauo Calendas lanuariasi D. XXVII. Ferraria.

CÆLIVS CAL. lOANNI CALVO S.

V O H fortunæ tuæ gratularer mi Calue, quç tibi facerdotium obtulif fet impar fortafle uirtutibus tuis,honeftum tamê,2lt; quod beneuolenznbsp;tiâ ergate optimipatroni teftaretur : illud imprimis gratulabar,quócfnbsp;qüalecutç id foret, certe (emod optatiflîmû efl'e folet ) ab omni abelTecnbsp;altercatione ÔC controuerfîa : putabamtç te unum eile, cui diuina uir/nbsp;gula tam infignis félicitas obtigüTet.Sed çccemihi repente nihil tale aut uolentiautnbsp;cogitanti literae afferuntur : nefeio quem quafi lumbricum,ut ille ait, ex terra fubitonbsp;apparuiftè,qui tibi negociufaciat,amp;hancanimi tranquillitatem perturber, quis illenbsp;fit,aut quomodo res gefta fit,non exiftimaui me tibi melius aut facilius pofTeenarznbsp;xaïô

l?o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o L A R V M

rare,quam fi datas ad me h'teras ad te quampn'mum tranfmitterem,ut caufae tuae p* trocinium fufcipere amp;lt;. ferocienti aduerfario poffîs occurrere» Spero enim quae tuanbsp;' eft prudentia, quæ ampliffïmi Antiftitis noftrî eft authon'tas, te non difficulter haCnbsp;opera perfundurû. Certe nolim te aut nomine Veneto, aut Veneti ducislitefis per*nbsp;terreri. Non uereor quin ius tuu obtineas,uel apud iniqiios iudicestfi modo tu ipfcnbsp;tibi non défis,amp; rem tuam nauiter atc]^ intrépide tuearé. Scio SC doleo difFicili adznbsp;modum SC iniquo tempore hunc nuntium tibi aduenire, rebus feiliceturbanis ma/nbsp;gnis turbis atq? fludibus cofternatis. Sed ferenda eft rerum coditio,atc5 hoc acriusnbsp;animus obfirmandus,quo uidis diffi'cultatibus ÔC maior gloria ÔCoptatior uidorianbsp;eft affiitura.Profedo fi cui tibi ufui opera mea efle poterit,nufquam Caelij tui officinbsp;urn aut diligentiamdefiderabis. BeneuaIe,0C meama,06 meo nomine Liliumplunbsp;rimumfaluta. xii.Calend.Feb. jw. d. xxvii. Ferraria.

CÆLIVS CAL, lOANNI PETRO FERETTO S»

RIT E L L V s noftcr optât quædâ uetera iftius urbis monumenta re^ cognofcere, ad qug fperat fe tua authoritate facilem aditu babiturum»nbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod ut benigne facias,te plurimum rogo,non folum per Mufas illas

femper tibi familiares,fed SC per uernaculam tua humanitatê,quae ami citiæ noftrg magna femper dedit incrcmenta,Ea res in meum ac neponbsp;tuloru meorum beneficium redttura eft. Quare fi huic rei tuam operam accomoda/nbsp;ueris, putabo me abs te fingulare quoddam tuæ in me bcneuolentiae teftimoniuntnbsp;accepifle.Et fi ulla fe unquam obtulerit occafio, ut tibi ac rebus tuis poffim accom/nbsp;modare,curam ac diligentiam meam nunquam defiderabis. Bene uaIe,0C mea/nbsp;ma tui amantiftïmum»

S»CAELII CALCAGNINI EPISTO»

L A R V M UBER X.

CÆLIVS CAL* MATTHÆO MACIGNO S.

T s 1 mihi graue ac permoleftum fuerit, te nobilem adeo Sc tanto prognatum parente adolefcentem male audircnbsp;eo nomine, quod tepaulo tard iorem, morofiorem^ pa^nbsp;ternis admonitionibus praebeas:fuit tame illud,mihi pef/nbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iucundum, quod tarn eruditam ac luculentam defenfio^

nem paraueris,utoptabilemihi uideatur te in banc uel lumniam uel fufpicionem incidifle,ne ifti tarn illuftri de^nbsp;fenfioni locus deeflet 86 occafio,86 licet tui magis ingenilnbsp;claritas ÔC fplendida quædam eruditio ex his quç fcripfi'nbsp;fti agnofci pofsit,quàm uel oftïcij religio uel in pattern obferuantia: uix tarnen ere/nbsp;dibile eft,in tarn cordatum iuuenem SC tarn egregie inftitutum huiufee generis fla^nbsp;gitium iure torqueri pofte. Id quod me in admirationem adducit ; tuos adueriariosnbsp;non erubeftcre tarn improbe acerbâ tibi tarn immerêti inuidiam concitaffe. Aiun^nbsp;olim pattern fuifte, quinon aequo fatis animo perferret filium in caftrisucriari,nbsp;rem militate adminiftrare, quod fcilicet Martern commune 8Ó incerta malitig dife^nbsp;mina uereretur. Quom uero deuidlo hofte infignê lauream retulifle filiû accepiflêf»nbsp;ingenue profefliis fuam fibi pudori efte diligentiâ.Sed hoc fuit magis fortunae,qugnbsp;rem dubiâbeneuerterat,gratulari:quàm ratione fufeepta confilia improbare.Nat”nbsp;amp;:fi in re militari multum gloriæ propofitum fit, fi tarnen ex aduerfo periculoru ifnbsp;gnitudo penfetur,potuit filius fi parentis dido audiens efte uoluiftet,multo SCnbsp;liorem 86 fccuriorê uiuendi rationem inire. Idem forte aliquis tui ftudiofus de te di/nbsp;xerit,uel fi alrj taceant,optimus ac tui cupidiftimus pater hoc dixerit.Ego te omfnbsp;bus bonis ac praedaris artibus uelim efte quam ampliflimS, neq; eft quod pûtes menbsp;ingenua «lia ftudia faftidire, Ego te in omni mathefi fe« quae ad numéros, feu qfnbsp;addimefl/

L I B E R X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ijl

ad dimenfioricSjfen quæ ad cæleftes anfracfïus,feuquae ad modulattonem pertincr, optauerim cfle præcellentem. S cio ego ilia libero animo digna elfcjfcio inter diui^nbsp;na ÔC Humana medium quendam locum obtinere, atq? his adiiitum mortalem am*-mum alïùrgercjôc fuam feinprimogeniam diuinitatem promouere. HaîC ego nonnbsp;delpicio, fed alia quædam func QC maiora aptiora ebqui non fruftra fe natum effcnbsp;uult,qui patrig,qui parentibus,qui fuis ciuibus contendit fuos conatus approbate*nbsp;In his uelimprimum meditere,in his uelim teexerceas.Pueris olim ueteres ÔC aba/nbsp;cum 06 fphærulas SC dodam arenam parabanqin qua geometricas formas defigna/nbsp;rent:haecludûSC fuas delicias teneræ illi ætati proferebant,quæ adultac moxad granbsp;uioies ôc amphores comentationes præfidium afferrêt.Hoc eft quod Plato atcj A/nbsp;riftoteles ad res obfcuras SC côtrouerfas explicandas nulla utuntur libentius faculznbsp;täte quàm numerorû SC fchematum,utpote quorû cognitio peruulgata foret ÔC puenbsp;ris imprimis traderetur:atq; in his tantifper morabanturdum ætas altioribus ftudijsnbsp;affuelceret. Ablit ergo ut hoc tam laudatQ difciplinarû genus interdicâ tibi* nô pe-tOjUt ab hoc abftineas, fed ut modum adhibeas:nô ut nuntiû remittas, fed ne ut tannbsp;quamad firenios fcopulos confenefcas, Suntmeliores audioresqj exercitationes,nbsp;quibus ifta naturæ alacritas, ifta uis ingenq debetur. Si pietatê colis, fi charitatê feznbsp;daris,fi religionê ampled:eris,fi te dum homo es, aut quom hominê exueris,in ali-quo eflê numero cupis,lucernariâ iftam philofophiâ fèpone,faceflèexangulo Chrynbsp;fippi, excute hanc fuliginê Cleomedis. Aude aliquid te dignum,dignu hac ingenqnbsp;prçftantia. Cogita quomodopoffîs quàm plurimos tuobeneficio obftringereîimiznbsp;tare fummû illud bonum,quod profufîlTime in omnia beneficêtiâ SC liberalitatê fuznbsp;atn partitur* Memineris in eo pofiturn efïè præcipuum Euangelicæ inftitutionis fanbsp;ftigium,fi deum tuum toto animo concipias,fi de hominum gencre egregie merea^nbsp;re.Neutrum autê fan's comode feceris,fi ex numeris ÔC lineis atcç huius modi defotnbsp;’«ationibus fummi numinis afflatum elicere contenderis,ÔC diuinitatis gratiâ eme/nbsp;reri.Non eft,mihi credejin fjs fpes collocandajfed in ea primum, quam fidem redenbsp;ac prudenter maiores noftri appellauerunf,id eft firmâ conftantem^ opinionê,tumnbsp;tiero utadiones fubfequanturhuic opinion! confentaneæ. Hæ uero adiones nonnbsp;tnanes neq; ociofae fint,fed uinculo SC fotietati humanæ excubêt.In bonos acbene/nbsp;tneritos fortunas erogaretquod fi fortunæ abfint, opera, diligentia, aflïduitatemulznbsp;tos demererûhaecdemû eft uia quç nobis cælum aperitîquam nobis Chriftus ille nonbsp;ftrae (alutis uindex fuo fanguine præmuniuinqua proceres illi,feu mauis heroas ap/nbsp;pellari, Chrifti fedatores cglefti pafTu proceffere,no numeris necp lineis aut quadranbsp;tis aut rotundis æternâ felicitate nundinates,fed in excelft numinis bonitate ac miznbsp;feratione omnê expedationem conftituentes,fumma animi æquitate digna atq; in/nbsp;tligna perferentes,Iiberaliter uero fuadifpenfantes,omnes deniq; beneficrjs deuinznbsp;t^icntes.Nam quod tu putas numeris ÔC lineis diuina pofte demonftrari: atq? Ariftonbsp;tele in primo De mudo quom de ternario numero ageret, trinitati teftimoniû attuznbsp;lifte fufpicarist tantû abeft ut tu aut quicunqp hoc fentit ad ueritate accedat, ut nihilnbsp;tlici poftit fentêiiæ Ariftotelis repugnantius:quom eo loco necj^ de deo, neq? de inznbsp;corporea natura fibi tradandS propofuerit,fed de corporibus quæ triplici dimefia*nbsp;tie conftant,Magnitudinis,inquir,quod in unS diftendit,linea eft:quod in duo,fuznbsp;perficies:quod in tria,corpus*prgter hæc nulla alia eft magnitudo,quonia tria cunznbsp;lt;^a funt, amp; ter quatç parte: tale aut cælû quotç efte perfpicuu eft. Alioqui Ariftoteznbsp;1? non tâ alte afturgere fupra natura, fed in ea quae demoftrari poftunt tantu incuntnbsp;lgt;ere,certu efttex quo cum ueteres Demonq cognomine iure honeftarSt.Trinitatisnbsp;Gütern indaginê incopertâ atq; adeo fupra captum hominis eminere,apud omnes fanbsp;cros ftriptorcs in confeftb eft: ut ad earn cognofcendapetus illud præceptum fiiffïznbsp;ciat: “msifl/tzDiznbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»y aTrAatroj? lt;nw/-7r(/.Et fane' in uniuerfum de diuinis illud Parz

menidis apud Platonê dici poteft: » yiyvaia-famp;fjcftj/ -r ôamp;v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tw itSfisHitn, Idem

a me uelim didum putes de forma ilia quadrangula,altera parte oblonga, qua tuin altero De anima libro probari animae immortalitatê apud Ariftotelem putas. Netßnbsp;cnim locus ille iftam expofttionem capit, quom illud tetra gonifnii exêplum ea taivnbsp;tum

X

Bi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLAÉ.VM

cum caufa afFeratur,ut à notioribus ad ignotiora migrandum cfle tntcIIigasiK agcn ti de anima ab ijs facultatibus ordiendS efre,quae corpori cognatæ font, utpote no/nbsp;bis obuijs ÔC fenfo perfpeólis. Quare huiufmodi comerttationes multo ingeniofiusnbsp;quam uerius afFerri in eum locum, uelim habeas perfuafiflîmû» Quod nifi ea uerbanbsp;fpetiem quandam defenfionis uideretur afFerreî«^’ vk o'A.iâM vQamp;iÔrk. v voa.jQaamp;a-fnbsp;Sàr lt;Ænbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fihvoj/ riStâ'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôïi. j^gà ßpjp /xóvö(/ «äcu/a-ny }(gù «ïjici/: profeïSo non facile qui*

fummi philofophi caufam fufciperet à calumnia diluendam: quai tüm ab alfjs,tuin â luftino philofopho eodem ÔC martyre, nuncupatim inuritur. Cuius uérba funt:«©t/nbsp;einiij ovoiAK^ay y «ScwKroy «TiKtcêv^TlLÙ eùzT^en'^»Afma.Quodnbsp;uerô Datis hominis ingeniofi, ÖÓ in eo ftudiorû genere in quo eminere uoluit fum/nbsp;mi,authoritate niteris oftendere:imaginê,ad cuius exemplum deus hominem créa/nbsp;uitjCirculi diametro accomodari : ôôfi ego cenfeam eum locû ad Chriftum S^icwôÿu^nbsp;7ngt;y, ut Græci uocant,referri oportereî tarnen quonia in Chrifto agnofcitur perfe/nbsp;da dei 8é hominis effigies,no admodum pugno.Illud non prætermiferim,me muhnbsp;to comodius earn imaginem ab Ambrofio exprefîam exiftimare, Imago dei fpiri/nbsp;tus eft,non caro.Imago dei eft uirtus non infirmitas.Imago dei fapientia eft,imagonbsp;dei iuftitia eft. Ad hanc imaginé ftudeamus,enitamur,cum Apoftolo nos reforma/nbsp;re.Quodnos comodefaduros putOjfî eaftudiaampledamur,qugin haclucefplennbsp;deant : neqj enim debet ardens lucerna fub modio delitefcere : turn in i)s élaboreznbsp;inus,qug fint omnibus aut certéplurimis ôô maxima 8Cdiuturnam utilitatem allatunbsp;ra. Bene uale, Sô hæc puta patrédixiffe, aut qua eft ingenij dexteritate multo hisnbsp;pottora:quibus fi te facilem oblèquentem^ praeftiteris,non uereor quin tibi Ôi tuisnbsp;ornamêto ac præfidio fis futurusteamtj expedationé large impleas,quam de te prinbsp;demapudomnes côcitafti. PridieCalend,Augufti m. d, xx vii*Ferraria»

CÆLIVS CAL. FR. AVGVSTINO EVGVBINO S»

V O M tuæ mihiliteræ femper multû uoluptatis afferre foleat,uelquod ingcni] tui fuauitaté præ fe ferant,uel quôd tuam erga me beneuolen/nbsp;Q_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiam large teftenturtquae neq? téporis diuturnitate,neq5 intermiftî olft

cfj iniuria labefadari poteft : quas tarnen abs te nuperrime accepi lite/ raSjUideo multo mihi ÔC amoré in me tuum QC animi tui amœnitatê dinbsp;câ an indulgentia teftatiorê feciffe, Nâ me torpentê, amp; fcripturientê magis fcri*nbsp;bentê quaficlaftïco ad fcribédû excitarût, Agnoui enim obliquû illud genusnbsp;nbsp;«0*^

ffi(79yamp;cef,quod ita commode in te torques, ut fentiam tarnen omne in me multo iu ftius retorqueri.qua ex re diffïcilis omnino att]^ infolens iudicif ratio fe oftendit:deznbsp;ferendi fcilicet nomen apud eum iudicem, qui fi reum oblatum damnauerit, intel-ligatur eadem fe iugulaftè fententia : fin auté abfoluerit,fui fe fuffragij praerogatiuanbsp;ac præiudicio munilfe iudicetur, Adde quôd accufator,idem SC reus:uel,quod iudinbsp;ciorum magis ordiné peruertit,reus eft idem Ôô difceptator. Argumenta utrinq? re/nbsp;currentiaiquod etiagenus rhetores non probant.Sed hoc tu potior,quôd accufan*nbsp;di locum præuerteris. Sed hoc tu rurfos deterior,quôd tu tibi grâdem iftam dican*nbsp;impegeris. alioqui nulla iuftior damnatio, quàm quom fe reus ipfe dânauerit. mesnbsp;certè caufa eo melior,quo plus habet innocêtiæjimpietatis minus.Nam nec]^ ego tenbsp;in iudiciû uocoîne«^ me fane' uocari uelim, fi per me liceat. net^ poteft non elfe im^'nbsp;pium,uel fe ipfum,uel fe alterum,id eft amicû iudicio obligate. Quare ego fi me aU-'nbsp;dias uir clarillîme, nihil in rem noftrâ magis exiftimauerim,quàminterim dum ynbsp;unt fubfortitioneSjdum ad hue caeræ apparantur, fruimurcç legis Glauciæbeneficfonbsp;de comperendinatUjlitê hanc omné itainter nos dirimamus, ut foluta iponfione Sûnbsp;reuocato facramento utera noftrum uidor,neuter uidus abfcedat. Et profedojU^nbsp;cgeterac nos fortalTe leges obftringant,Iex ipfa tarnen praepotens amicitiæ nos e'rei^nbsp;cximit,amp; caeteras facile poteft leges obrogare.Hæc nos imprimis liberos eflê uulGnbsp;ut nihil addidû,nihil obnoxiû in amicitia deprehédatur. Nam quomodo poteftnbsp;dum illud amicitiæ foedus ius fuum tueri ni fuae fpontis fuerit, fi ad alterius arbvnbsp;tris quicqua faxit.Et fané inter quos uera uiget amicitia,nihil eiufmodi eflè pot^’^

Lquot; I B E R X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iî5

quod uni comodum têpeftiuûmue fit,alten' uero parum opportunû uideatür.Siquv dem amici fuis mutuô comodis fua comoda metiuntur.Semper turpe eft ingratumnbsp;eire,efle immemorêseffe infolêtem: at fccurû negligentêrç eire,adde ÔC cclTatorem,nbsp;non femper turpe eft. Africanus negabat eum elfe liberû, qui nunqua nihil ageret.nbsp;Ego itê negabo eum amici nomine dignû elfe, qui tam acer fit officij exador, ut aznbsp;micitiam ad omnes têporum articulos ôô paré beneficiorum calculs uocet ? Ilia deznbsp;mum uera eft amicitia,quac libero animo exercetur:quæ tam fecura eft, ut nulla puznbsp;tet negligétia fe pofte offendere aut offendi. Sed quid ego imprudens agof'quid mo/nbsp;lior agitas hoc ^âoQi/ôfzfquod uel propofita clarigatione,abdicari,ablegarilt;ç ab uznbsp;niuerfa oportet amicitiaxeu nefeiâ confidentiae primu ÔC fbcordiæ,mox etiS hoc uenbsp;lt;fte impudentiæ feneftrâ aperiri. Quin ergo fortiter ac nauiter diligentia atq? indu^nbsp;ftriâ aftèrimust' finequa nec amicitia coli, nec bonæ artes poftunt exerceri, Hoceftnbsp;quôdjUt ab initio fcripfi,tuæ fuerût mihi literæ periucundæ, tuuq? mihi amorê teftanbsp;tiorê reddiderunt, quibus ÂT celTationê tuam aceufas, amp; me ad feribendum impelznbsp;lis.Hoc uelim frequenter facias: uel,ut redhius feribam, nolim accidat, ut frequêternbsp;fitfaciundum.Si tamê ita accident,ut ad eundê rurfus lapidé allidam,rogo,obfecro,nbsp;obteftor per omnes ingenq tui amœnitates, ut me libéré atcç ingenue, nonfolu ad/nbsp;UîoneaSjfed redarguas, ueternumep illud quod mihi uel aliud agenti perfæpe obreznbsp;pit,excutias,ne altius radices a gat. Hoc enim demum eft,libereac familiariter amiznbsp;citiam tucri : fi quom per abfentiam unà efte non poftûmus, crebro utamur literaznbsp;turn commercio, fæpe decomunibus ftudtjs agamus, locorum deniqî difpêdia aftî/nbsp;duitate feribendi accuratiffime farciamus. Bene uale ÔC me ama, meq; in amandonbsp;colendo fummas uirtutes tuas conftantiftîmS puta. Tertio Idus Septehibris«nbsp;Aï. D. XXVII, Ferraria^

CÆLIVS CAL, LAZARO BONAMICO S*

1R V M eft quàm iucunde ac fuauiter excipere foleam Nicolaum Zogt; pinum,quotiesadnos commeatttum ob fummas ingenîj amœnitates,nbsp;M turn quôd adueniés literaria femper aliqua merce audlior beneuolentinbsp;am aefauoré bonorum emeretur. Nuper uerotuarum literarum benenbsp;ficio aduenit mihi multo iucundiftimustquom ex îjs cognouerim eumnbsp;3bs te in amicitiam ac familiaritarê receptum efie:quod(^ omniS fuit optatiffîmum,nbsp;•ntellexerim te in comune illud fatum Vrbis no incidifte. Qiii nûtius eo me maiorenbsp;3ffecit lgtitia,quo grauior metus animum antea perculerat.Pertimui fcilicet atqp imnbsp;niodice pertimui,ne publica ilia calamitas, quæ multa bene nata ingénia opprefteznbsp;’¦at,Lazaro etiâmeo aliquam pernicié attuliffet.Sed Dis multam gratia, qui Lazaznbsp;ïo incolumi fignificarunr,fe nondum plane' nomen latinum defpexiftè, neep rem lanbsp;h'nam uoluiftè funditus euertere. Huius enim uni us ea eft claritas, ea in omni difeiznbsp;plinarum genere praeftantia, ut bonas artes propemodum utroep cornu laborantesnbsp;poftit in gradum reftituere.Quare hoc fuum munus Di immortales faxint nobis fonbsp;lidum eftéatep diuturnum.Quod uero ad Nicolaum Zopinum attinettdabo opera,nbsp;ad eum amorê quo antea propria animi indutftione hominem ampledlebar^en-hat tantum ex tuis cômendationibus acceftiftèjUt nihil fit tam amplum aut difficile,nbsp;in quo fit operâ ÔC officium meum defideraturus, Manardo ac Iuliano tuo nominenbsp;niultam fàlutêdixûquamuterq^ eodem, uel etiam maiore modio tibiremetiuntur,nbsp;Addit Iulianus eo fibi futura Maffaini feripta gratiora, quo difficilius fperat à cla^nbsp;hftïmo Antiftite pofTe impetrari. Bene uale, QC fi quando occafio arriferitjda openbsp;»â.amabo te,ne ex optimiacdoéîiftîmiEgnatq mei memoria totus effluâ. 11 i.Idusnbsp;Septemb. m. D. XXvii. Ferraria.

CÆLIVS CAL. FRANCISCO BELLICINO S,

V1T fateor tuus in patria reditus, tam improuifus, tâ inlperatus,tam Fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abruptus,mihi fane' permoleftus.Quod fi aufus fuerim pernegare,infi

gnê uideo ÔC ueritati ÔC amicitiae noftrg contumeliam fadum iri.Quis mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim tara

H4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIST OLARVM

enim ta ab'cnus à fodetatc humanafqujs tam ferreusc’qui hominem omnibusnatu/ ræ,ingenii jfortunac ornamentis præftantê,fub ipfis uix coalitæ beneuolentiæ aufpinbsp;cqs,n5 aegre atlt;;p acerbe ferat repente, ôô (ut dicam quod fentio) inclementer à fe a/nbsp;uelli^Quare non eft quôd laboreSjUt mihi fenfus tuos approbes,mihi plane'ex me/nbsp;is peripedos.Qua enim es humanitate atq; animi benignitate,puto non potuiffetî*nbsp;bi non eflèiniucundiffimû,uelhancmolelliam accipere, quom tu ab homine tuinbsp;mantiffîmodifcederes:uel affèrre, quom tantum tui defiderium nobis relinqueres.nbsp;Sed quid ego de tuo difceiîù multafquom difceffùs tui caufa multo mihi duriorfue/nbsp;rit,animum^ grauius perculerit. Nam fî ad rem feftam atq; hilare feftinaffes : tun»nbsp;uero poteram meum incomodum tuo comodoeompenfare.Sed quom tu ad pareilnbsp;tem grauiter decumbentê iter fufeepiflès, doloris tui teftimatio mirifice animû exulnbsp;cerabat meum.Illud eft unum quod foletur,6ô infeftum hune animi aculeum reueVnbsp;lat. Audio enim tantuaduentu tuo profecifle, utdepofitumaepropè conclamaturnnbsp;parentem ad meliorê fpem ac falutem deniq; reuocaris. Id quod minime mirum ui*nbsp;deri oportet, quom optimo ac fapientifltmo parenti tam op£ati,tam benemerentis ßnbsp;lij lux affulxerit: quæ omnes animi tcnebras,omnem corporis languorê exeuflerit.nbsp;Nihil eft igitur pofthac quod querar te nonnihil amicitiac incomodafte, quom piegt;nbsp;tati tam féliciter fatisfeceris.Reliqua argumenta fummi erga me amoris,quæ te da/nbsp;turum fuifle profiteris, fi diutius tibi elle apud nos licuiffet: ea me omnia cumulatenbsp;accepiffearbitrabor,fî crebro literarum teftimonio uiuere ac uigere apud te memonbsp;riam iucundilfimæ amicicig noftræ côprobaueris. Bene uale,ôlt;: qui omnibus bonbsp;nis in rebus primas ferre foies, da operam ne in amando tui ftudiofiffimu ceflatoinbsp;uideare. Nonis Odobribus» d - X x v 11 ? Ferraria.

CÆ-LIVS CAL. BONAVENTVRÆ PISTOPHItO S.

T SI ego habeam exploratum,quàm difficile fit colludari cum peru^ gata hominû opinione,quæ præfertim alte infederit, amp; iam in animi®nbsp;fi praciudicium fecerittea maxime inre,quæ ad tuendam prorogâdamt]^nbsp;îalutê pertinere uideaturmon hoctamê me detérrebit, quin bonæ caünbsp;fæ patrocinium confidenter, ut quidem mihi uideor, fufcipiâ apud se-*nbsp;quum imprimis amicumeç iudicêîqualem ego te femper cognoui Piftophile uir cia/nbsp;riffime*Quilicetmultum tribuere foleas famæ, turn côftanti hominû uoce promul*nbsp;gatæ,tum qug no inanibus aut abftirdis omninoinitijs prodijfte uideaturtrelinqui®nbsp;tarnen locum iudicioïtibi^ integrum effe uis, fiquandoueritas famai fidem abroganbsp;ueritjfalfos^ rumores probauerit,liberû arbitrium interponere, 5Ó abdicata homi-*nbsp;num opinione pro fama aut aduerftis famam pronuntiare.quo in genere prudentignbsp;quom femper tua iponte uerfatus fis, nunc te non iniuria maxime oro atcß obteftor,nbsp;ut meo rogatu tuam uetere atep honeftiffima confuetudine retineas. Quom nupctnbsp;igitur tota urbe proditum fit,amp;^ ad ipibs uftj decurioes permanauerit,peftilentianinbsp;aedes ac familiam meam peruafifleî certum habeo earn quoc^ fama ad fupremam ipnbsp;fam aulam optimiprincipis peruenifletteq; eutn nuntium ob earn, qua me foies am/nbsp;pledi,charitatê,moleftiffîme accepifle.Eius tibi famscrationem reddam,ut æquiu®nbsp;poffis iudicare.Ergo res ita accidiffe fcito.Puer meus anagnoftes libcrali indole atlt;5^nbsp;ingenio proxima hyemecoepitfeabie tam uehementer laborare, ut omnia ferm ƒnbsp;membra impetiginê coritraherêt,óó totum corpus ulcus fieret.Ea res eum grauiffFnbsp;mepermouebat, uel quod membroru fundioni obfifteret, uel quod fœdû plane 0/nbsp;culis fpedaculum offerret. properabat igitur primo quoq? têpore omni earn ratio/nbsp;ne abftergere.Eius ego defiderium, turn admonêdo turn increpando in proximun*nbsp;uer fuftinui.Tum demu ille confulto acgre'Manardo,fed dodifiimi uirt confilio mi/nbsp;nime,quod poftea cognitû eft,approbato,no hauftis primû catharticis pharmacis»nbsp;non uidus raiione immutata, non ijs demû adis quat medicinæ pracfcripto tradunnbsp;tur:fe leni primum unguine,mox quom illud ferius uoto obfcqueretur,alio acriot^nbsp;utpote hydrargyro confedo,nec fuipenfa ut fieri folet,fed liberal! admodum maP*^nbsp;perunxit.Ea res tûmihi cognita eft,quom argui potius poftet quàm corrigi-Quou*

L I B E R X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13$

cnim cum altum admodum pallorcm incidffle,0^quQtidic dccumbcnte animaduer tcrem,fan's intellexi noxioshumores quibusexxtum natura coparauerat, ui Iiydrarnbsp;gyri repercuflos uitalia petijfle.ad earn perniciem retundendam quom iuffîiTem re^nbsp;media atqß opem medicorû accerfi, ipfo licet reclamâte:nam phartnaca auerlàbaturînbsp;non tam cito fuccurri potuit,quin febris quæ ad eam diem in medullis fuerat grafl^nbsp;ta,magno impetu erumperet ac feproderet.Tum ego quom de falute pueri fubdubinbsp;tare cœpiflèm,nec effent mihi çdes fatis acgris accômodatg,utpote anguftg,8lt; in aunbsp;ftrum obuerfæ, hortatus fum Roberta Pratum, uirû honeftû, pueri parente, ut iubnbsp;hoc æftu algidum ÔC idoneum domicilia aliquodprocuraret:in quo autminifter ailnbsp;quis diligês aut fedula aliqua matrona ei affîderet, excubaretlt;5, Sf medici imperatanbsp;exequeretur:me cætera quæ ad medicum ÔC feplafiam Ipedarent large fubminiftranbsp;turum.Id ille fecit perdiligêter, nefcio que in locum parum, ut audio, aulpicatutnnbsp;fîlium amâdauit.Hacîienus bona fide accepiftijqug apud me gefta funt. cuius fcenænbsp;teftes atcß adeo fpedatores ManardS,8lt; quom Manardus pedibus parceret Raphaenbsp;Um Hebrçum ÔC familiäres meos omnes imploro.In reliquis quæ in quinto adu ÔCnbsp;peregre,id eft aliène in domiciliô gefta funt,fidem meâ non obftringo:fed illud cergt;nbsp;turn eft,morbum adeo increuiffè ac prçgrauaffe,ut puer eius uim ferre no potuerit..nbsp;Succubuitigitur, ôf multo quidem celerius ego putaffem: non tamê ocius quàmnbsp;taulà tam uehemês atqß infignis,ipfacj morbi inclementia poftularet. E ueftigio fucnbsp;clamatum eft,puerûpeftilentem ex gdibus meis alienâindomummigraffe,peftilennbsp;tiainterijffê,fignaapparuiffe,lotiûperturbidum, ftiggillata,anihracas,papulas»auznbsp;get omnia rumor, atej exafperat tempora immanitas:8C terror publicus fidem facitnbsp;tumori* Quartus dies abierat à pucri obitu, quom hæc animadueria funt. Sapiens,nbsp;puto,medicus manes fibi in confilio efle uoluit:tantifper diffi'fum eft iudicium«Necnbsp;mecerte' mouet, nec abfimileuero mihi uidetur, in tato confluuio excrementorumnbsp;peccantiü humorü,Sf natura ad poftremädefeendente præfidia,lotiu turbidum iffê,nbsp;ôC iuggillata aliascp id genus pullulas protuberaffe: ex eo prælertim corpore, quodnbsp;etiamnum uiuens aefpiras tabefcebatJis rationibus ut ali) putant,ut ego fentioua-rn'ffîmis rumoribuspermotiuiri làpientiffîmi amp; patriæ ftudiofi, publicæ fanitatisnbsp;præfides,mihi per ftatorê ab atrqs Licinij euocatum,ut Cicero inquit, comune hocnbsp;^ælum interdixeruntîeorum égo imperiu, uti leuiffïmû ac fuperuacaneû eft hac parnbsp;*e,ita iure elufi ffem, nifi nomê fummi principis obiecilTent.Hoc mihi quafi Palladisnbsp;®gida uereri neceffe eft,6Cfî hæc omnia ignaro principe agi habeâ perfuafîflimum»nbsp;ßx his facile potes colligere, quid apud reliquos inferioris notæ homines agatur:nbsp;^norn apud me,qui omnia mea femper ftudia ad dignitatê patrig ÔC gloriam noftro/nbsp;tiim principum illuftrandam retuli, hæc non dico per fufpicionê, fed per contume-ham geranturtno explorata eorû quæ gerantur caufa, fed ex leuiffîmorû rabularumnbsp;Untentia fumpto confiliotquorû alq augent in maius,ut non fruftra condudi uideznbsp;®ntur:alt) ut amplient ftipendia,ôf in publicis calamitatibus nundinêtur.Hæc funtnbsp;Uilicet,ut uideo,quæ tot familias perculerunt,quç totam urbem infamarunt,que a/nbsp;Pud nos folitudinê feceruntî non quôd putem nihil in urbê craffàri peftilentiæ: fednbsp;quôd plurima confida atlt;$ ementita pute per improbitatê atcß audacia eorû,qui(utnbsp;^•citur)paruo pedi magnû calceum induunt:Sf,ut prodigiofi pidores lôlét,fue glonbsp;fiat fuiûe quæftus caufa imagines ad metû ac terrorê effînguntzut hac ratione pueranbsp;turn mentes flagellent,quod Plato in fuis legibus nuncupatim interdixiu Erit for-qui falutarê metuminutiliaudacig prgferendum putet, ÔC hac licet falfa 8Ó cômennbsp;fitiaprofpicientia tarnen cautiores proficere arbitretur. Quæ fententia ôefi ad noznbsp;ftram caufam nihil pertineat,in qua no de bono ÖC æquo,ied de fallb amp;uero tradaznbsp;mus, non iniuria tarnen folet à prudentiflîmo quoeg irrideri:qui quom nullum meznbsp;tum utilem purent,ilium etia probrofum ôf inertiç teftem exiftimant, qui umbris SCnbsp;mani tantum opinione excitatur:ôô qui de moribus comentati funt,multo à uirtutenbsp;mngius metum quàm audacia ablegarunt. Sanè bono imperatori facilius audacemnbsp;quam meticulolum milite approbaueris.Plutarchus mauultfibi impium dari,quàinnbsp;mperftitiofum. Ille nullos déos ueret.hic ita religione,id eft metu,agitur,utnô aufitnbsp;m a digitunt

E P I s T o L a R V M

digi'tum cxcrerc,omniq; in re ofFenfionê numinis expauefcat. Non ergo ten orc ac metUjfed induftria dC confilio ac falutaribus remedijs publieo malooccurrend« fo-*nbsp;ret.Et haec à me obiter in gratia meorum ciuium didta fintjquos miferis modis afflvnbsp;dlari fentio:dum altj ualentes in peftilentum numerü per inanem fufpicionem refe/nbsp;runtur,8lt; ad certam mortem damnantur:altj in morbo qui nihil habet contagq crilnbsp;deliter deferuntur» Sunt quorum domus ac bona ab ijs qui exercent libitinâ,per Ipnbsp;centiam din'piantur.Deniq; ciuitas tota peruerfa ac præpoftera hac diligentia difîîxnbsp;patur ufip ad internicione,ut multo fatius fit remedijs carcre,qu3m hacc ram pe ricUnbsp;lofa tarn infeliciter tentare. Rapuit me amor patriae, ÔC rei tarn deteftabifis indignPnbsp;tasjin cenfiiram hoc loco forte fuperuacua, dignam tame de qua coram ampliflimonbsp;principe agat : qui unus poteft, aut certe nemo, res noftras dextro ac finiftro cornunbsp;laborantes in comodiorem gradum reftituere. Hunc uero ftomacbum meû ut tibinbsp;potifiïmum declare, effecit non modo finifter hic rumor, alioqui rebus QC fecuritatinbsp;meat comodus. Quom enim multos me quotidie familiariter adeuntes iuppuderet ànbsp;limite eijcere, ijdem illi falfo hoe rumore perterriti fua fponte noftrae confuetudintnbsp;renuntiaruncó^ quafi Stymphalides(utin fabulis fcriptü eft) famæ crotalis perculßnbsp;auolarunt.In quam rem hoc etialuß epigrammate,utintelligas me per fiimmâ fecunbsp;ritatem haec egiffe.Sedillud me multo maxime pérmouit,quód rumore hoc in uuVnbsp;gus dilapfo de fumma reru protinus adlum plericf exiftimauerunt,ita fcilice t ratio/nbsp;nem ineuntes: fi hanc in perniciem incidit Caelius ille Mufarum tantum cómercionbsp;afluetusjille ablegatus ab omni forenfi confuetudinelillicet omnis fpes iaiutis depe/nbsp;rrj t. Corrupta enim hac caeli fpirabilis temperie, iam nullus incolumitati locus rehgt;nbsp;quus efle poterit. Aut ergo occidionepereundum eft,aut àpedibus confilium capigt;nbsp;endum.Re itaq; in defperationem deduda iuftitium inducitur, uedigalia deftituunnbsp;tur, mancipesoccludunttabernas, confuetæ artes deferuntur, ciuitasmaleficis po/nbsp;pulanda i elinquitur.Tanta enim eftuis fufpicionis,utquom lemel animos occupa/nbsp;uerit,nullus lufpicandi finis inueniri poffit. Maiora enim iemper fibi terra monftrSnbsp;effingitatep portenta.Nam quod nonnulliexiftimant caeli conditionelabefadataiUnbsp;effe,eo facileargumêto falfum reuincitur,quódbrutaquae Homeri aiq; Hippocra/nbsp;tis teftimonio aeris uim protinus fentiunt,ne(^ intereunt,neq5 ulli noxæ obieda reznbsp;periuntur. Sed ÔÔ huius morbi uiolentia honeftas inter familias frequentius quamnbsp;ignobiles peregrinaturtquom tarnen contra euenire par fuerit.Nam quæ alimentisnbsp;uitiofis palcunt,folêt hgfacilius ad omnes uiciffitudines teporum périclitai i.Quodnbsp;uero ad me attinet,nunqua me tanti putaui ut me à fummo rerum audore præroganbsp;tiuam impetraffe exiftimare,qug me condition! return mortalium fubduceret,8lt; fanbsp;ti eximeretpoteftati.Quare fi quid etiâ mihihumanitus accidiffet,nemo tarnende/nbsp;buitexmeo periculofuum metiri.Ego enim homo lum,atcp humani à me nihil alicnbsp;num puto. meam culpa præftare poflum,alienânonpoffùm, Optaremihi à Dis imnbsp;mortalibus præclarâ fortunam licet,earn mihi fingeremeo ex arbitrio no licetCaeznbsp;tei urn quod tibt non folum libenti Si incondita,fed fuperuacua etiâ epiftola obftrC/nbsp;pam, non admodummiraberis : fi memineris me ita tui effe mancipij,ut fiquid miznbsp;hi deperit, illudomne tuis rationibusdecedat neceflefit. Quare tua maximeinznbsp;tereft hanc meam incolumitategratulari non uni mihi, fed etiam tibiî quafadS eft,nbsp;ut tuus ifte ufus ÔC frudus tibi folidus atcß integer maneat.Eodê nomine gratulabcnbsp;ris apudeminentiffimû principem,cu! addidilfima anima uteunep famadifrumpaznbsp;tur,feruat feruabittp deorS benignitas ? quod ego tâ certo futurS auguror, ut aufimnbsp;polliceri,magnum etiâ ilium adfertorem ueritatis tepus noftræ huic fententigfelidnbsp;calamo fubferipturum. Bene uale uir clariflime. Alphonfo T rotto Sigifmundi ftnbsp;lio,quern ob elegantiâ, 06 liberalem animi cultum principis aulæ delicias iure nunlt;nbsp;cupamus, plurima falutem dico.Sed ÔC Jacobum Azaiolum altérasnbsp;Mufaru delidas plurimS làluere iubeo. Calend.Iunij,

D. xxvJifFerraria.

LIBER X

1Î7

CÆLIVS CAL* GALAXIO AREOSTO S.

E G1 mira cum uoluptatc ïepidiflîmum fllud carmen quod nupcr miß/ fti ad me,id eft delicias Antiftitis Rhauennatis* Nihil eft eo blandius,nbsp;t-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dulcius,amœnius Jn quo non habeo fatis compertum, quid prius mi^

rer, an copagem carminis nufquam hiulcam ac rimofam, an orationis cultum, ut in poëtica hilaritate grauitatê oratoriam agnofcas. Ea ueronbsp;prope parte mihi incoparabilis uidetur, quôd omnes ueneres ac lepores ita mifcet,nbsp;ut quafi aliud fit carmen lecftorê femper alliciat,nbsp;nbsp;nbsp;plané de ipfo Gratiarum finu no

uum aliquem floiculum depromat. nam hgc plané laus eft epigrammatis,quam ego ita conatus fum aliquando uerfu exprimere,nbsp;Malim elegos,malim lyluas contexere longo

Carmine,quàm duéhi cultum epigramma breuL

Quippe illic fas eft fpatiofo excurrere campo.

Hic agilem angufto limite fleélis equum.

Ilia làt eft plane, fatis eft dixiflê latine.

Hic lepor ÔC breuitas mixta lepore decet.

Nileélum legiiTeiuuet, ni pruriat auris: ludice me,carmen,non epigrammauoces.

Admirationi illud accedit, quôd Antiftitem Rhauennatem iam olim coftans famâ doélorum prædicatio magnum oratorê declarauerat,poetam ego nondum audiznbsp;Ueram.Nunc non audio folum,fed uideo,agnofco,amp; propé manibus teneo :'ut eo/nbsp;dem momento,ÔC non fuiftè poetam. Si fummum poetam exifle, intelligam. Quic-quid uero fpatq medium inter non poetam intercurrit, illud omne eft quod Plato dicebatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w,præuertente fcilicet dodiffîmi principis ui atç^ impetu omnetn

humani animi captum. Atq^ hoc eft fortaffe quod nonnulli ægrelîbi perftiaderi pa tiStunab eo authore,tam répété,tam inexpedatô, carme illud effluxifleifua fcilicetnbsp;tarditate aliorum ingenium metientes. Ex ea autem inuidia eft quod clariffîmo Annbsp;tiftiti gratulemür, fiquidem non de quolibet ftatuario, fed de praeftantiffimo omniznbsp;Um artifice illud extjt,Ae«/£«(7tTKi tî? /xaZKoy « M*A‘«lt;^7?.Sed fpes eft eâ cito intermogt;nbsp;titurâ. Nam Si Plutarchus gloria quæ in ora hominû ftarim peruaferit,inuidia carinbsp;turam iudicauitîceu ignis fumo carere folet,qui protinus flammam dederit,Si praîgt;nbsp;terexpeélationê cunéîa colluftrauerit.Illud uero abs tepeto,ut fiquâdo tibi occafionbsp;atriferit, operam dare uelis, ut tam excellens princeps intelligat,me unicum elfe acnbsp;ptæcipuû tantarum uirtutS admiratorem- Beneuale,amp; me tibi tanto nomine ob/nbsp;ftriéfij ama,Si his delicq's frequenter imparti. Ferraria.

CÆLIVS CAL. REVERENÔISSIAÎO BENEDICTO deAcoltis, CardinaliRhauennati s,

O N D V M habeo fatis conftitutum princeps ampliffîme, profi'tear nC gratias Galaxio noftro, an cum eo magis expoftulê,quôd literas quasnbsp;N ad eum perfamiliariter dederamînihil minus cogitâs,quàm ut aliquannbsp;do in tuas manus peruenirêt: ad te tam excellentem in omni uirtutumnbsp;genere Antiftitê perferendâs curarit-Sed quom rurfus rem non adeonbsp;prudenter inchoatam tam féliciter ceififle uideam,nullû iniurig atq^ expoftulationinbsp;locum reliélum fatear necefle eftmifi uelim elfe omniummortalium ingratifßmus.nbsp;Non enim intelligo quomodo aliter impetrari abs te potuiflet, ut in tata mole rerû,nbsp;in tanta ftudiorum occupatione, tuæ incredibilis atcç incomparabilis hümanitatisnbsp;teftimonium, tui^ præclari erga me animi fîgnificationê dares. Audierâ Cgo anteanbsp;te literatura omni prgcellentê, oratione fôluta iuxtà ac uorla cminere cognoueram.nbsp;Quantû inter purpuratos Antiftites, dignitate, exiftimatione, authoritafe,quâtuinnbsp;comitate ac liberalitate prçftares no modo coftans fama Si hominû coiènfus nûtianbsp;ueratifed Si Galaxius quom de te fçpe uerba faceret,atq; in te laudes omnes fumminbsp;principis cogereret, oftêderetç quibus artibus ad tantûfaftigium prouedus fores^nbsp;m 3 familiar»

B8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EP IS TOLAR VM

familiari ac proximo cxemplo tuam muntfîcentiâ approbauitiquom eum fcilicct ab Vrbe proficifcentê ÔC largo Sóhonohfico uiatico profecutus es.Hgcuero tam rara,nbsp;tam eximia in uno homine ornamenta, in tui amorcm amp; tantarum laudum admiranbsp;tionem ita me fuccenderant:ut nihil haberê prius in uotis, quam ut aliqua mihi ali/nbsp;quando occafiodaretur, qua ÖC tu hunc animü tui obferuantiflimum cognofceres,nbsp;amp;Ó ego tuam gratiam inire poflïm. obtigit id mihi optanti magis qudm expedanti.nbsp;Na quom de tua in me uoluntate multa Galaxius,nec minus multa Stephanus Ercnbsp;mita priuatis in hoc argumente liter is mihi patefeciflennego interim obrutus infpenbsp;rataerei magnitudine mecum cogitabam, quod nam hoftimentum tuae iftibonitatinbsp;fepofierem,quibusüe literis me gratum tatis officijs præ me ferré. Sed quom ego dinbsp;em ex die duceré;ecce tu,quæ tui eft ingenij fœcunditaSjme tuis gratiflimis ac fua/nbsp;uiffimis literis prope' ofeitantem præuei tiftitôé quæ per fequeftros prius audieram,nbsp;ea tu penè obfignatis tabellis,tuo etiâ chirographo confcriptis,quod ego propemonbsp;dum ambitiofe mei honoris gratia praedicare foleo, mihi confirmafti.Debeo igiturnbsp;tibi quatum netç pro rei magnitudine, necj pro animi mei captupoflum explicare.nbsp;necß fpes cft,ut aut uerfura aut locata longi téporis opera tantum aeris diluam. Qua/nbsp;requod ingenuidebitores faccre folent, id mihi faciûdum putaui.lllienim non exgt;nbsp;pedata declaratione prætorisje ac fua omnta uolentes creditori adiudicant,ut feiatnbsp;ille in foluendo no uoluntatéfed fortunam facultatcm^ tantum defuiftè. Cæterumnbsp;quæ tu large ÔC copiofe mihi polliceris, ea lubens ôf quafi ex ftipulationis formulanbsp;accipio.Teq? pofthacprincipem ac patronû meum agtiofcam: quantû erit in menbsp;enitar,tuamiftam benignitatem,ftudio,fide,fedulitatc(^ perpétua emereri» Vale»

CÆLIVS CAL. R. BENEDICTO DE ACOLTIS Cardinal! Rhauennati» s.

fe A ergate fides atcç obferuantia princeps amplifTime tam alte radices egit, utiam nullum fit periculum earn ulla filenttj autlocorum iniurianbsp;Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofl'c conuelli.Nam licet ego tuæ fortunæjquæ clariflîma eftjôC in haC

Romani fenatus fpecula longe eminet,ut par eft,reueréter adfurgamî tuæ tâmé uirtutis faces nefeio quomodo multo te reddunt illuftrioré,nbsp;jprolixiusq? radios iaciunt:ut iam nulla fit regio, nullus locus,quo fplendor ifte nortnbsp;peruaferit.hic me primum in tui admirationê illexit, hic efFecit,ut me tibi uniuerfuirtnbsp;addicerem,at(5 in partefelicitatis adfcriberemjfi tu princeps tâtæ celebritatis me innbsp;aliqüo haberes numerotdignum^ exifiimarcs,qui cum ftudia ÔC lucubrationes tuasnbsp;cômunicares.hæc mihi ratio perfuafi't nihil effe extimefeendû ex ij s calamitatibus,nbsp;quæ uulgares ÔC quotidianas coniuntftiones folent labefaéîare. Quibus enim aufpinbsp;eqs fuccreuit tua de me,utpote ftudiolb homine,opinio, amp; mea de te utpote eminennbsp;tifîimO principe exiftimatiottjfdem ÔC confirmari ÔC retineri perpetuô poteft»Cætenbsp;rû quom uideamus induftrios agricolas îjs plantis,quæ adhuc teneræ funt,tametftnbsp;radices iecerint ÔC terra adnitant,aliquos tamé imbres optare,atlt;^ aliquâdo aquainnbsp;adfpergerCjUt felicius coalefcantthaud ego multo fecus, ineunté hanc noftram connbsp;fuetudinem aliquando literis recreandam iudicauerim, ut lætior achilarior grandenbsp;fcat,ad frugemtf pèrueniat.Quod tune fore arbitror,quom tu me ac mea opera p^ronbsp;poteftate impertj utere: amp; tua fcripta,quæ ego in gemmarum amp; emblematum cefunbsp;habeo, frequéteradmecomeabunt. Beneualeprincepsclariflime,ôCCæliumtu*nbsp;/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;um tua gratia dignum puta. Ferraria.

CÆLIVS CAL, BONAVENTVRÆ PISTOPHILO S.

V L T A extant tui erga me animi teftimonia, quibus declarafti quanti me faceres,quantû mihiftuderes,quàm cuperes omnibus in rebus tuisnbsp;M me bénéfices honeftare. Et profedo ego nunquâ diflîmulaui me tan/nbsp;turn tibi debere, quantum nullo unquam polTem hoftimento exæqua/nbsp;re. quôd uero etiâ nuper tui mihi Plini) copia feceris, protinus quojnnbsp;intellexifles me ilium optare,tanta animi indudione,ut netj permiferis locum prC'nbsp;cibus

L I B E R X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B?

cibüSrelinqinîprofefîlo tati faciOjUt nullum fit adeo illufire beneficium,quo ueî for tunas uel dignitatê meam cumulaueris,quod huic prgferendum ludicê.Et làne' quaênbsp;ad cultum animi Slt; profeôtum ingenitj attïnêt, ea longe cæteris bonis quæ peregrènbsp;ÔC à fortuna proficifcunturjiure opti'mo prgfern debent. Adde quôd in Plinio tuasnbsp;mihi deliciasjtuos amores accomodafti: neqj id quod plericj faciûtj tantû mihi fua/nbsp;uitatis inuidifti.Quôd fi Alexâder ille cognomêto Magnus rem prgcipuâ ac pofteznbsp;ritate dignâ fecifie dicitur, quôd Campfacen præftâti forma mulierê,quam ipfe ha/nbsp;bebat chariffîmâ, Apelli pidoridono dederit, quom hominé eius amore fuccêfumnbsp;animaduertiiTetjdum illius imagine in tabula exprimeret.’quantis ego iuftiuslaud»nbsp;bus Piftophili mei liberalitatê celebrem, qui non foeda huiufinodi illedamenta,iednbsp;merosûndarû difoiplinarum thefaurosamp; facras ftudiorum diuitias mihi imparti/nbsp;tur^Nam quo aptiori nomine Plinianâledionem appeIIem:ÔC eâ praefertim, quamnbsp;Piftophilus meus excolueritjrepaftinauerit, emangoniflauerit.Nam ut cætera praeznbsp;termittam, nemo eil perdeos immortales tam ignarus rerum precioiarum aeftimaznbsp;tor,quimargines illosj quibus tu chirographum tuumôC bellas illas obferuationesnbsp;addidiftimô unionibus magis quàm literis piduratos arbitretur.Quare ego me tuçnbsp;iftimunificêriaî tantum debere profiteur quantum prædicatione potius quàm ullanbsp;grati animi fignificatione aflequi pofiîm. Vt tamêintelligas,me beneficij tui ampliznbsp;tudinem agnofcere, conftitui pro ea Plinq ufura, quam gratuitô mihi locafti,quafinbsp;penfionem quandâ tibi exfoluere. Huius uicem fubibut annotationes aliquot, nonnbsp;9deo mult2e,quæ inter legendô fe mihi obtulerunt : quas fi tibi uiro clariffimOjCui^nbsp;Omnium maxime' placere cupio,approbauero,plures aliquâdo fortafle atqp uberio-gt;nbsp;tes aggrediar. Bene uale, me mutuo ama. Ferraria.

CÆLIVS CAL» lACOBO ZIEGLERO S»

IE S aliquot poftquam à nobis difcefieras, tuas literas accept, quibits mihi rationem itineris tui explicabas, quac tibi acciderunt obiter fiznbsp;D gnificabas. Addebas illud, tjuod mihi fuit gratiffimu intelligere,te ab

Egnatio hoipitio fuifle fufceptû, cuius mihi libefalitas pridem perfpe-da eft, no minus ac excCllens literatura» Eo nomine tibi protinus fum gratuiatus: eas literas tabellario noftri principis dedi,qui cas oratori Ferrariêfi quinbsp;jfthic agit bona fide cômendaret Non multi dies abierunt, quom alterac tuæ fuperznbsp;Oenerunt,quibus nihil dum in rebus tuis adum, tecj^ adhuc animo pendere nuntiaznbsp;bas.Illud etiam adfcripferas,quod fuit mihi per moleftumtte quod ad commentariznbsp;Ostuos typisexprimendospertineret, animumpropedefpondiflè.hæcdum Ferznbsp;’’arix adhuc agerê, abs te accept Coepit interim ita in urbem graflaripeftilêtia,qua£nbsp;ad earn diem uim fuam diffimulauerat: ut nihil prius quàm de fuga cogitarê. Nullonbsp;enim die non amici alicuius funus afFerebatur. lllud praeterea animü rtieum religio-;nbsp;prope' obftrinxerat,quód nulla maiore ui, aut caufa apparente, pars mœniani nonbsp;ftri quæ in forû prominebat, node intempefta corruitîpodiûcç inferius, quo Marznbsp;tinus tuus ad cópadas Chartas infolandas uti foiebat, ita perfregit,ut nullum ruinainbsp;Ueftigiumadparietêadiundum relinqueret.Sedquoniâ domus alioqui parum firgt;nbsp;foa neq? rimas fecit, neq? uitiS ullum traxit, mitius fum auguriu interpretatus»moxnbsp;quom familiäres meos alios alio ablegarê, quo pofièm minore impedimento fece-dere,Paulumlt;^ anagnoften olim noftrum parêti remifilTem, inipfo recefliis mei apnbsp;para tu, nuntiatS eft eum deceffïfie, incertü an ex peftilentiaj certe' morbi inclemenznbsp;iia,óó celeritas obitus, magnum animo fcrupulum iniecerunt. Quom ergo omnemnbsp;inoram abieciflem,æ meBenuenium contuliflem,ibi^ iam meperfummam fecurinbsp;tatem ad ftudia componerêrea eft enim loei amœnitas,ut fperarem nullam xgritu-;nbsp;dinem tam fore impudente ut eô änderet irrumpereiconclamatû eft duos e' numeronbsp;paganorum febre laborare coepiflè. quo nuntio perterritus antequalatius morbusnbsp;trreperet,confeftim mihi abeundum exiftimaui.Relidaitatßomni literaria fupelleznbsp;dile tribus tantum comitatus familiaribus migraui in Aemyliam,8lt; apud facerdoznbsp;tiummeum Fufignani fubfedi.hic iam multos dies ago dei optimi benignitate incanbsp;m 4 lumis

140 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

lumis, exiliumq^ hoc men uix duobus folor libellis, Graeco altcro, ÔC altero Latino» Quomlt;ç ex neceffarqs meis 06 ijs qui ftudiorö gratia flint mihi coniudffimi, multinbsp;frequenter animo mihi obuerfent: tuunus profedoomniumihi creberrime occur/nbsp;risjtuamcj fuauiffima confuetudine fae pi (Time memoria repeto. Quod fi mihi tecSnbsp;eiTe liceretjCætera profedo ftudioru auocamenta leuia admodS exiftimare.Ego fa^nbsp;né ÔC tuis literis inuitatus, SC Egnatij noftri benignitate alleéîus, non alio protinusnbsp;quam Venetias aduolalTem: necj in hanc fblitudine in qua uel folus fapio,uel quodnbsp;magis puto,folus defi'deo, me uolensconieciffemtnifi fuilTem ueri tus hos peftiletisnbsp;patrig rumores ifthuc uftç peruafiffe,ÔC ob earn fufpicionem nauigationem mihi adnbsp;uos interclufum iri.Quod fi mihi Egnatius,te adnitête, literas admiffionis publicasnbsp;impetrauerit, quod facile futurum arbitrorî quom præfertim iam fefquimenfem ÖCnbsp;amplius agâ eo loco ubi tanta caeli falubritas,ut me fub tanto aeftu degere apud Cronbsp;toniatas putesjhanc fi mihi operam féliciter nauaueris, nihil eft denitç quod aduennbsp;turn pofthac meu remoretur.Proinde fiquid erit, quod aut tua fcribere aut mea fci/nbsp;re interfit, huic nuntio qui Fufignani feplafiam exercet, tuto literae credi poterunt,nbsp;Eas enim fideliter perferet.Ex ijs opto comonefieri quid conftituerisiquandiu futunbsp;rUs-fts in Italiaiquid Venetijs ad hanc diem fis cémenta tus. Nam pro tua confûetu/nbsp;dine, certum habeo te minimé fuiffe cefTatorê. Illud te pro noftra coniundione hornbsp;tor éc rogo,ne prius abeas in prouincia quàm inter nos capita conferamus.Alfon/nbsp;fus Trottus ille Sigifmondi filius nobilemunus adornauit,quo nuncupationê illafflnbsp;tuam remuneretunfac earn igitur efîè apparata,ut primo quoq; têpore ad eum mit^nbsp;ti poflït. Ad hæc fignificabis quid in ftudijs moliatur Egnatius, quid Maffarius no/nbsp;fier in Hiftoria pifcium.Opto etiam mihingnifîcari an ad hancdiem Gafpar Cota/nbsp;renus ille dotftiffîmo pariter SC candidiffimo ingenio legatus, in Vrbê profeélus fit.nbsp;interim cum Martino noftro cura ut ualeas,SC me utfoles ama,Fufignani. Calend»nbsp;Augufti. M. D. xxvni.

CÆLIVS CAL, LAZARO BONAMICO S.

OTERO ego fortaife uir doéîiftime tardum abs te nomen appellari, malum certé no potero.Sed ÔC hæc mea negligentia,quæ fibi facile ucnbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niam de tua humanitate pollicebatur,diem fuerat longius diffîfura, n»

Florianus nofter alia omnia cogita ntem ad officium reuocafîètiut non fruftra Alphenus fœnerator dixiffe uideatur, bona nomina mala fieriinbsp;ni aliquâdo interpelles.Ne igitur fidem meam diutius requiras,en tibi Ptolemgum,nbsp;SC Tullianas caftigationes,ÔC elenchum Marcianæ Bibliothecæ, ÔC Antiquitates utnbsp;bis Fuluio coditore incolumes remittoî tibiq? lôgioris huiufce ufurç gratia,me plu/nbsp;rimum debere profi'teor.quôd fiquid eft apud me,quod tibi ufui elïè poftït,large aCnbsp;liberaliter eo utaris uelim,nullum fané potes mihi dare tui in me amorfs locupletiusnbsp;teftimonium. Bene uale,SC quod facisjuauiter perge,literas laborantes adiuuare,nbsp;tetß in certum æternitatis gradum prouehere. Antiftitem Bononienfem uirumnbsp;omnem humanitatê ac doétrinam fadum falutameo nomine. Ferraria.

CÆLIVS Cal. antonio LVCEIO LVSITANO s.

ABEo tibimultagratisuirclariffimequódad mefcripferis, ÔCquo^ memoriam mei apud te fernes incolumê.lllud fuit permoleftum,quôunbsp;H literas quas Odoardo Macigno ab illuftriflima principe impetrauc/nbsp;raSjCuiufquam fidei credideris,præterquS meæ.Optabam enim eas bunbsp;na fide remittere in manus parentis Odoardi,ut tuam mcamlt;^ dilig^^nbsp;tiam illi pariter approbate. Nunc uereor ne putet fibi uerba data efre,aut inane autnbsp;leuiftimi certe ponderis comendationem,quam eins filio procurauimus.Nec iam u*nbsp;deo quid à nobis ftatui poflit,ut iadura hæc officij farciaturtnifi forté literæ fub eu/nbsp;demexemplo geminenturîut pofteriores prioribus teftimonium reddant. Tu uet^nbsp;qui in re præfenti uerfàris,SC nofti quantum tibi de eo polliceri pofljs,qui principenbsp;cft ab epiftolis, ex iudicio QC authoritate tua rem totam tranfige. Quicquid egens,

L I B E R X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141

tgo al b O calculo fubfignaboallud rogo,ut quid in earn rem fieri poflît,prôtihus me lt;ômonefacias,ne Macigni noftri uotû diutius pendeat: quem habeo perfuafum nonbsp;ftram operam non fecus ac diuinam uirgulam incredibili defiderio expecflare. Benbsp;Be uale:ô6 fi forte intcmpcftiuis meis literis tuas amœnitates interpeilo, ignofeas ronbsp;go. Hoc cnim natus fumingenio, utquod nolim mea caufa eiTe, in amicorum gra/nbsp;*iam ineptus ÔC importunus efle non erubcfcam.mc ama, mea opera meiste om?nbsp;nibus fortunis utere,fîquainretibiufuieflèpoffunt. Ferraria.

CÆLIVS CAL. ANTONIO LVCEIO LVSITANO S.

R A T V L O R Macigno noftro, cui uideo rem multo uberius ac felici/ us ceffîire,quàm potuit uel optare uel expedare. Nam pro unis literisnbsp;G quas expetiueratjbinas adfecutus eft: quam felicitate uni tibi ôê fingunbsp;laris offici) ÔC fummæ authoritatis uiro acceptam référât oportenquannbsp;do ego fruftra oninê lapidé mouiffem, nifi tu pro tua humanitate Miznbsp;ncruam praefens numen inuocalfcs, eamqj nobis implorantibus propitiafies. Scriznbsp;bam itaeç ad Macignum, 8C literas,id eft optatiffîmû tuum munus ad eum mittamînbsp;opera dabo literis, ut tibi immortalem gratiâ debeat. Ego fane' paratus fum, quanbsp;Wolueris conditione,iponfum inireallumjqua eft animi bonitate,nihil non tua graznbsp;tia perpetuô fèdurum, ut intelligas te apud uirum gratû quicquid eft hoc benefictjnbsp;locafîe.Iterum atq? iterum uale, ÔC tibi Je me fumma ima iuxtà omnia polliceare.

Camp;LïVS CAL^ ÏACÔBÔ 2ÎEGLER0 S,

IV O equidem mi Zieglere, atcç hoc un« tibi gratulari potes ? Nam qui tut ftudiofiiîîmus eft, ÔC qui fe fuaq? tibi pridem addixit, is eodemnbsp;Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in te animo eft,quo efte folencupit^ tibi omnia féliciter procedere.Vi

di anxie de me exquireresjôô faluti meç extimefceresîquod eft mi . hi certum animi tui longe antea perfpcdi teftimonium.E t profeflo conbsp;tiarer tibi gratias agere,nifi ex uera amicitia huiufmodi uerborû lenocinia uiderentnbsp;fummoucnda,præfertim quom mutuas inter nos operas in hoc beneuolêtiæ ftadionbsp;lt;lare debeamus. Tertiana iterum atq; iterum me afflixit tam dure ac moleftc, ut uixnbsp;ægrc corpufculum hoc, quod quàm tenue fit non ignoras, potuerit in tot fla?nbsp;gella fufficere : ÔC mecuipfemirari foleam, tantulas uires aduerfus tam grauem ad?nbsp;iicrfarium potuifle reludari. Nec tamé adhuc extra idum fum, nec adhuc met cornnbsp;pos euafî.Vtor tarnen ÔC medicorû ÔC mea diligentia,ut ferocienté morbum compenbsp;ftanijSC labefadatas uires colligam: quod mihi fane difficulter procedit. Speramusnbsp;tarnen dei bonitate penes diligentia noftram uidoriâ fore. Bis abs te literas accepf^nbsp;quibus nihil rclpondi morbo prægrauante. In earum alteris Germanorû libroruntnbsp;elenchû accept' gratû mirifice.Nolim enim putes earn uim ggritudinis, que mihi litenbsp;rarum Ô6 ftudiorum defideriu excuflerit.Duo funt in eo codices,quos uoto incredinbsp;bill protinus expedo:quos fi per diffîcultatê rei pecuniarig,tu ipfe mihi curare nonnbsp;potes,obfecro,Venerabilem monachum Seuerinum ex fodalitio Saluatoris adeas,nbsp;^xponascß ci hoc meum defideriu, puto daturum opera ut fine mora uotum hoc af.nbsp;^èquan Dabo operam ut quicquid infumptum fuerit cito ac bona fide iftic reprçfennbsp;tetur. Quos opto codices t) funtî Theodofianus alfi ueteres iureconfulti etiâ absnbsp;te non fine ellogio tranfmiflîfttem dialogus Ciceronianus per Erafmû: quem putonbsp;melle ôô felle conditu,Erafmiq; noftri arguttjs pro more delibutum. Hos oratorinbsp;Ferrarienfi credere poteris,ut ad nos tutô perferâtur. Alfonfus Trottus me tuo no-*Bine falutauit. Ex literis alieno calamo,fed eius uolûtate cofcriptis,intelhges quannbsp;toardeat defiderio tuorum commentariorum,ô^ propê certum habeo te opera nonnbsp;truftraturum,ô6 longe commodius apud priuatum hominem, quàm apud amphftîznbsp;Jposillos principes tibi ré proccfliirâ. Eft enim immortalitatis cupidifsimus, quodnbsp;fe non nifi beneficio literarû fperat pofte adipifei. De globo terreno nihil ad te fervnbsp;bam,quom apud te admonitores duos habeas:ÔC fidem tuam,2lt; fingularcm tuû erznbsp;ga me amorem.De ftatu tuo laetor ueheméter, fortunamq; ita tibi efte propitiatam,nbsp;utmub

14X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOL A R.VM

Ut multa fùpra uotum tibi cucnire fentiam. Sane quom hinc Venctias foluercs,fpe/ raba te uel in excelkntisEgnatrj noftri,uel in magnifici Hieronymi Sauorgnaninbsp;desmigraturö. Erat enim coftans fama, utrumq^nbsp;nbsp;literatura ÔCliberalitateprgffa/

re.Nûc uideó opinions meam fuperatâ.Non cnimmodo^ud alterû,fed apud alte/ rutru paratum tibi hofjsitiû audio: quod mihi fuit iucundiflimû auditu. Et de Egna/nbsp;tio quidê alias diximus. Nûc uero imprimis tibi gratulor quôd apud Sauorgnanumnbsp;acqüiefcas,quo ne(Ç Iiteratiorê,ne(5 liferatorû ftudiofiorê quêquam audio iniflautnbsp;be,que ego abfentê ignotumq amo atep obferuotquæ adniiratio hoc maxime têpoznbsp;re increuit huiusliberalitatis ergo, quom acceperim te adeo perhumaniter aclibeznbsp;raliter ab eo excep tu, quo nomine proßteof multû ei uellé debere. Quom itaq^ tantnbsp;idoneum diuerforiönadusßs,ne definàs obfecrOjCœptaftudia Si labores tuos iamnbsp;prop è affedos ad calcê perducerettum ut humanum genus promereare, tum ut glonbsp;riam tibi pares in omnêpofteritatem. P^metarius ille qui menfe fuperiore Celfuinnbsp;nuper impreiïum ad me attulit,quom elkm in Âemylia eum luxatum pertulitnao»nbsp;in eo defideratur exterior quaterniois pars,quae p primum atcj alterum prg fe fert»nbsp;Amabo te tua mihi diligentia iàrcias, quod ille per negligentia praetermifit,ôf derenbsp;Omni ne pigeât quàm primu me cômonefacere.Hæc loanni Hieronymo meodilt;S’nbsp;ui Cubans, B ene uale.

CÆLIVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOANNI BAPTISTÆ S*

lexanderP anninus exifîimauit fe multo tibi gratiorê fore, fi ftimonio meo ornatus ad te profîcifceretur.Id quod non exifiimauinbsp;knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mini benemerenti negate opottere, quem fumma probitate aemode^

ftia infîgnem,6ô ad reda femper ftudia propenfum,agnoui:ut fpereto eum facile morum iànditate poiTe peniàre,fi quid forte aetatis matut^nbsp;tati deeft:in inftituendis uero adolelcentibus omnes propè annos attriuit: ut libed^.nbsp;plané tuis accômodatum praeceptoretibi polliceri poffis,fub cuius diieiplina bregt;i*nbsp;magnos faduri fint profedus. quantum uero carmine aut foïuta orationepollcaf,nbsp;non putaui adfcribendum:tum quôd resipià per fe loquitur, ilt;/î» ƒ iefl.

turn quôd tu ipfe tua prudentia hoc perfacile in re præiènti,nunius etiam accede»' te teftimonio iudicabis.nbsp;nbsp;nbsp;Bene uale uir magnifice,ÔC fummis tuis uirtutibus

lium addidifsimumputa.

CÆLIVS CAL. lACOBO ZIEGLERO S.

T SI pro expïorato propè habeâ in tuas manus peruenifle litetas nuperrime in ledo Cubans loanni Hieronymo meo didaui ad te,

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen ob id ero ceflàtor, nec prætermittâ tuis literis relponderc,q»^

uno quafi tempore (ùb eodem exemplo abs te accept, præfertim ut^^ parte leuêhancfolicitudinê,quam te uideo ualetudinis meac caufat»^nbsp;cepiffe. Quçitaej alijs mets literis prolixius ad te fcripferâ,ea nuncfub compend*nbsp;accipies.Iam quartus agitur menfis,quom me uehemens ôô fæua admodumterO^nbsp;na Fufignani inuafit: quæ quom làeuire defilTetjUidercr^ mihi paulo confirma»^*nbsp;tum cæli mutandi tum animi caufa dies aliquot Rhauennam conceffi. Quotnt»^nbsp;reuertiffemî eadem me tertiana multo uehementior atep atrocior rurfus adorta^* *nbsp;quæ meadmodum grauiterperculit.Ea res fecit,ut me Lucû oppidum proxiffiÖ^ nbsp;ciperemtubi medicorû fed malorum maior eft copia, SC unde fperabam mihinbsp;am largtus neceffariafumminiftraturâ ? Ea fpes me fefellitî ope tamê fumminbsp;nis ita c5ualui,ut redire ad optata ftudia,SC fperarê me Fauetiâ SC Forumliutj,nbsp;cerdotiû quoddam meû quod eft apud Àureolum pofte inuifere. Quod quoi»nbsp;fadum foret, tum foie ardentiftîmo aduftus,tum grauiore labore quàm mecui»nbsp;cogitaram c5fedus,in febrê rurfus incidi,non iam tertiana, fed quotidianamînbsp;quo frequentiusjhoc melenius affligebat.Tum rebus iam patriae felicius procc»nbsp;tibuSjSC peftilentia non folu rémittente, lèd propé extinda,mihi in urbem redt*^^^nbsp;dum putaui.Quo loco diligentia Manardi SC Raphaelis Hebræi à morboiwp^'^^^jj;

LIBER X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I4J

tum eft,ut tota acgn'tudfnis inclementia in quartana abirct.Quae quo tutior eft, (ne^ minem enim iugulat)hoc longior ÔC diuturnior efle folet,hyeme praeftrtim:hgc menbsp;nuc quarto quotç die difcruciat. Cgtera paulo firm i or fum*Nâ appetentiâ defideraznbsp;tâ di'u bona parte recepûamp;T diebus quibus mihi cû febre inducig funt,omnia poflîmnbsp;prope' obire munia,quac uel ad ftudia uel ad rem familiare pertinëuQuo loco ftatusnbsp;meae ualetudinis fit,puto cumulate intellexifti.Nûc ad reliqua quæprioribus literisnbsp;tibi fignificauera,accedo.Multas fcrib is tead me dediflê literas: ego quom percgrenbsp;agerem,binas abs te accepfiquarû pofterior eafuit,cuilibroru aduedlorûe' Germania indicem adfcripferas. E quibus libris quom multam parte optem,tum uelim tuanbsp;diligentia adutû Theodofianum cum ueteribus illis lurecofultis: ÔC Ciceronianumnbsp;ilium Eraftni dialogum curari ad me. Quod fi feceris,gratiâ tibi immortalem debeznbsp;bojimpenlàmq? pecunia protinus bona fide curabo tibi iftic enumerari. Alphonfusnbsp;Trottus eundem in te anima præ fe fert,quem femper prac fe tulit; omnino ex te imnbsp;mortalitatem iperat.Tu c5tra,ut uideo, potes exeo fperareampliora, quàmmagninbsp;illi Dynaftæ tibi fperâtimaxima præftiterinuGlobum terrenu noftrum tibi corner»nbsp;do.Gratulor te in magnifici Hieronymi Sauorgnani aedes diuertifle,quë à liberalsnbsp;täte ÄTliteratura audio fummopéré cÓmendari.Scriplèram etiâ ad te, Celfum quemnbsp;proxime ad me milèrasjquom eftem Fufignani, dimidio quaternionisimminutumnbsp;elfe î eo fcilicet quod fub nota pgt; p 2. fub numero autem 115,114. inftribitur. optonbsp;hoc tua mihi diligentia farcin'. Eft mihi cû Ruberto Macigno antiqua neceflituznbsp;do, eius filius religione adtjt, ex eo tempore neq; ab homine literas neq; nutium ac-Qn^re an homo mihi coniundliffimus uiuat non uiuat : mihi eft incompertilznbsp;fiinum.Peto abs teutinmeigratiäpigmentariumjcuiinfigne roia eft, in areaBarznbsp;tholomei adeas, ac de amico fcifciteris : 0^: quicquid de eo copereris,id mihi notuninbsp;literis facias. Hæc fermé ad te antea icripferä, quæ incertus an literæ in tuas manusnbsp;perlatg fint, repetenda exiftimaui.Si quid eft quo poffim hic tibi amorem meum te/nbsp;ftarijtnemineris me tibi efle addidiflimum.Bene uale,8lt; Martino noftro plurünamnbsp;falutem die meo nomine.

CÆLIVS CAL. lACOBO 2IEGLERO

V o JM fe mihi obtulerit huiufee nuntrj copia, qui magnifici Alphonfi Trotti noftri familiaris eft,00 fe monachum profitetur,nolui prgtermitnbsp;Q.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tere quin te iâlutarê his literis:ßgnificaremiß me adhuc quartana difti-

neri,quæ tarne in dies manfuefcit,amp; me lenius uexat. Nuper binas ad te dedi literas, quibus tibi morbi,qui me hadenus inclementer afflixit,nbsp;»cenam explicabam, quid practerea ex te optare comonefaciebamtimprimisep te ronbsp;gabam,ut operam dares qua Ciceronianus ille Erafmi dialogusjamp;S codex Theodo/nbsp;fianus alqcj ueteres lurecofulti ad me protinus migrarent,pecunia^ te habiturumnbsp;cx Generali Cruciferorü fignificabam, liquide tu inopia rei pecuniariæ laborares.nbsp;Nunc quando hicmonachus fecum pecunia conuehit, addo uteures praeterea mihinbsp;opera Clemetis, öc Athanafium per Erafmum tradudu. Erogabit enim monachusnbsp;quantü tu ipfe dixeris :quin amp; ad me ut IJjero breui ac bona nde codices optatos renbsp;feret.quod fl fi priores illos coemifles quo têporehæ noftræ tibi reddentur,nihil eftnbsp;quod dubites duos reliquos parare, atq? ad me mittete, prius diligêter excuflbs, nenbsp;qua pars quaternionis fit imminuta. quicquid in eos codices expofueris,tuis literisnbsp;declarabis, ut intelliga quantum mihi reluendum fit amico cuius utor benignitatc.nbsp;tu interim bene uale,Slt; an Venetijs peftilentia defseuiat me certioré facito. Tuas literas cupidiflïme expedogt;

CÆLIVS CAL. lACOBO ZiEGLERO S*

VIS mihi uitio uorterit,fi in hocliterario mangonio metcatores fiiéro Q. imitatusCqui ita auidi font quaeftus,ita nihil uolunt deperire exterunznbsp;cio,ut gratis omnino nihil datum uelint.Sed quom fubduda eft occaznbsp;fto uendendi praefenti pecunia * aut fuftinendi emptorem in certam diem î tunc, utnbsp;quidam

144 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EP I s T OLA R VM

quidam dixit,permutât farfalupinis.Nupcrrimc fucras me pcrcundîatus fuper at' tilo noftri Padi incola.Ego id tibi refpodi,quod in ment cm uenit,amp;r quod pifcatO'nbsp;rum fides approbauit:quo in généré quom nullum abs tehoftimentû retuliffem,uvnbsp;tam mihi acerba putabam* At nunc ie obtulit occafio par pari referêdi.nam ego ul'nbsp;ciifi'm te rogo obnixiflÏme, ut Mafiarq noftri fententia mihi perfcribas fuper eo pi'nbsp;fciculojquem Venettjs pifcatorö uulgus donzellam feu domicellam uocat.eftomninbsp;no is pifciculus fquammis 06 colorum uarietate ipedabilis, necindignus fuperquonbsp;Maflarius nofter philofophetur*Teuero mi Zieglere amabo,ne pigeat,tantulüpi'nbsp;fciculum tam uafto piice comutare. Adde illud quoq; iuperpondiü. Verba funt Vi'nbsp;truuij libroprimo:Baliftæforaminejquod Græcinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocitânnauibus inter''

fcalmio quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diciturîitem cæterorûoperum e' membris inucniturfymnie

triaru ratiocinatio. Feceris mihi rem periucundam,fi ex iflis fummis architedis SC opificibus rei nauticae perquifiueris, mihi^ fignificaueris: quæ nâ ifthæc interical'nbsp;miorû ratio, ÔC quomodo totius nauigtj dimenfio fiat exinterfcalmqs. Nam quoiUnbsp;hoc requirerem ab his noftratibus fabris naualibus, me paulominus fannis except'nbsp;rût,quafi ridicula petentê ôi abfurda,Da ergo mihi hanc operam Zieglere optiint;nbsp;S)C tua diligentia mihi hune ferupum adime. Bene uale.

CÆLIVS CAL. lACOBO ZIEGLERO S,

RIDIE eius diei quo Martinus nofter Ferrariam attigit, ego Rhodi' gium concefieramîut expedirem tricas illasjqutc me fæpius,ut tuoprinbsp;P me noftijà ftudijs auocarunt.Sed utrû(]^mihiparum aufpicatô euenit«

Nam amp; Rhodigrj ob fummâ aduerfariorum improbitatê nihil profs' ci:Só interim tua uota fufpendi.Nam èC Martinus me abiènte nihil po/nbsp;tuit abfoluercjSC magnificus Alfonfus omnia in reditu meum extraxit. Quom prFnbsp;mum itatç reuertiflem,nihil prius habui quam omnes ingentj neruos intendere, utnbsp;?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res fua pro fententia perficeretur. Jn libellum itaqi tuum organum ad chorogr^'

phiam accommodatum tantum laudum apud magnificum Alphonfum congeflï, ut illi certum acperfuafum fecerim, id opus omnibus numeris effe exornatum. Huisnbsp;ergo tantum fauet,tantumcç fibi de tuo placet munere,ut hoe aulpice uiuens ac fpünbsp;rans fe immortalem fadum fufpicetur. Tibi uero pro fui animi teftimonio trigintanbsp;aureos trafcribit ï eodemliberalitatis genere ufurus quom integrü ac folidum opusnbsp;acceperit.ïpfe quidê apud me profeflus eft, fe comentationes Plinianas multo prO''nbsp;penfiore animo fuiflè accepturu, utpote ad quas undicj omnes ftudioios aduolatu^nbsp;ros opinetur. Nam ea quæ nuperrime mififti,óófi fuis ornamentis non careant.’pU'nbsp;tat tarnen ob difficultatê materiæ in minore ambitufore ? Cætera quæ in hancreiunbsp;fcribi poffentjfcribere fuperfedeo: quod Martinus,qui toti negotio nó modointer'nbsp;fuitjied etiâ præfuit,cumulatius coràm omnia explicabit. Nunc accedo ad tuaslit^nbsp;ras,qug me nefcio quo pado uel fuo genio, uel perpétua amoris inter nos mutui te/nbsp;ftificatione indies magis ac magis obledantu’n his fpem fa cis mihi te qugftiones uunbsp;ftras fub aduentu Maffarij explicaturu,id quod erit mihi gratiftimum. Venetias oiunbsp;nino conftituijDis bene fauentibus. Quod fi me cætera parum inuitêt, certe pottunbsp;Ziegleri mei fuauitas me uel fub deferti uadimonij periculo allicere. Duos illos cO'nbsp;dices Mantini omnibus mihi numeris graphice exprefsiftûDe fuperiore linguanbsp;brçaeoferipto tuum tibi iudiciurelinquam.Quod ad alterum pertinet,fi hie habcr*nbsp;poiTetjtrium quatuorue librariorû operam redimerê, qui raptiffimeuniuerfum t*'nbsp;fcriberentjUt eflet apud nos in perpetuo mancipio.Sed id fieri polfe minime con»'nbsp;do ob fummâgentis peruicaciam, quæ noftro genen' nihil credendum putat.Tut^'nbsp;men pro tua prudentia rem tentabisî tum ne ta fœcundus codex nobis pereat,tuiUnbsp;ut globus plenior abfolutior q? ad nos aliquando profîcifcatur* Bene uale.

ALPHONSVS TROTTVS lACOBO ZIEGLERO S.

E D D1DIT nobis Martinus optatiffimas tuas literas ôC primitias cli*’ R rographiæ cum organo ad chorographiam exercendam accomodaiu*

Quæ omnia ÔC lætifljmo uuitu utpar fuit, ÔC obuijs manibus exctp^

LIBER X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;145

mus: eo^ nomfnctibi multam gratiamhabcmus. Et licet commentatiohibus tam operofîs, tâtoq? ingenio elaboratis,maxima pars comendationis abfît authore ipfonbsp;abfentCjCuius uiua uox poffet difßcili alioqui obfcun'tati magnam lucê inuehcreîtanbsp;men quantum ex prima leÆone collegimus, opus tuum eft ad fummâ diligentiamnbsp;exadum,multiplex,uarium,quod ÔC in uniuerfum ôû priuatim locorum delcriptio/nbsp;ni inferuiat. Quare no eft quôd uerearis, ne ideo minus exiftimatiois apud nos me/nbsp;reatunquod ea parsquam ad nos mififti,angufta fit totius ftimmæ portio,ÔÔ nondûnbsp;fummam manu acceperit. Nam fi Phidias ex unguè totâ leonis molem metiebatur,nbsp;quanto nos iuftius ex tam abiôluto capite, reliqua quæ défunt membra metiamurç’nbsp;Illud fane' teftatum tibi eflê uolumustex hoc proximo guftUjUos tanto totius open'snbsp;defîderio accenfbs efle, ut nihil uehemêtius cupiamus, quàm ut quicquid reliquumnbsp;eft,id ocyftime ad nos tranfmittas, ne tam bello operi fummus penicillus fuaœ défitnbsp;circumlitio. Vt autê inteiïigas no uerbis tantû nos tuas lucubrationes probaué,pronbsp;hocguftu que ad nos dedifti exiftimauimus uiciffïm tibi aliquod uoluntatis noftraenbsp;fpecimen reponendum efle» In teftimoniû ergo noftraî erga te beneuolentiae fcuta/nbsp;tos quincç uiginti accipies:quos ad te damus»quincj etiâ dedimus Martino, quib»nbsp;uiarum impendia farciantur. His interim perfrueris, dum intégré acfuis omnibusnbsp;numeris abfolutg comentationes tug ad nos proficifcantur*Nam ÔC tune intelliges,nbsp;te ornatifsimû ilîud munus, ne^ apud ingratum hominêjUetj apud ignauû seftimanbsp;torem collocafïe. Bene uale.

CÆLIVS CAL» FR» AVGVSTINO EVGVBINO S»

V O M dies plufculos fuiifem peregre,dom2 red/ensoptatiftimas tuas literasofFendi, quac amp;tlt;sgt;viK5)s meummihiEugubinumexprefferunt:nbsp;quando in his amp; uernacula ifta tua humanitas eminebat, ôf peculiaznbsp;ris candor,in cçteris accerfitus,inte genuinus ôi natiuus.Nam elegannbsp;tiam 6^ dicêdi copia iam in te defiuimus admirari, in quo tantus fe uir/nbsp;tutum cumulus profert,ut cetera hæc leuiorauideantur,SCacceffionis loco cedant,nbsp;Quantum uero putas me mihi placere,quom te hominê tanta authoritate,literatUznbsp;ra,exiftimatione,uideo ea mihi tribuere, quæ fi uel fim ambitiofifsimus non agnoznbsp;fcani.Nam ôéfi ea libenter amori ac pietati tug accepta feram,non iudicio,gratularinbsp;tarnen mihi iure polTe uideor, quôd hanc abs te gratiam iniuerim,ut ea tibi perfiiaznbsp;deas,quæ nifi amares immodice,tibiperfuaderenô pofTes.Atq^ ob id forte' alif nonnbsp;nihil effeiudicabunt, quôd tu de me tam honorifice pronuntiaueris. Sed quos rur-fum aculeos admouifti, quom tu triplici lingua difertiflîmus, tu in totonbsp;nbsp;nbsp;tj'xvxAsz

OTctt/'a«? ambituprope'abfolutus,tuindiuinisliteriscofummatifsimus,tâtotarnen ftudiorum defiderio tenearis,ut honores ac dignitates omnes in eorum gratiam reznbsp;fpuas, Séunam cumliteratis deambulatiunculam omnibus magiftratibus præferas,nbsp;O te felicem Auguftine, cui netç humanarum rerum uiciflîtudo, neqpnbsp;for tunæ uis, nec^ hominum opinio po tuit labeculâ afpergez

re,ut harum rerum quas cæteri maximas atep optiz mas putant, defiderio in tranfuerfumnbsp;rapiare. Bene uale.

Ferraria.

n Cælij

14^

SWCAELII CALCAGNINI EPÏSTOr

LARVM LIBER XL

CÆLIVS CAL» IVLIANO NASELLO S.

I LIT E R Æ amicoru SC familiarium in manus tuas pet/ uenerunt, quac tecómonefecennt deaduerfa ualetudtn^#nbsp;qug me tertio poftqua à nobis abrjfti die, grauiter percü-lit.In qua ego profecto nihil unquâ reformidaui, uel fflO’fnbsp;Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bi magnitudine obrutus, uel quod diuturna meditation^

mihi ita perfualerimînihil homini à Dis immortalibus da ri polTe morte accomodatius, quae nos tandê incredibiHnbsp;Si incoparabili beneficio afFiciat, Si ex hac mole calatni-'nbsp;tatum in libcrtatc aliquando uendicet Hæe mecu afsidii^nbsp;tradando, SC in amieorS colloquia fæpe reuocando, illud mihi uideor aflecutus» utnbsp;quom fupremus ille dies aduenerit,qui depofitum repetaCminime firn tergiuerfaninbsp;ruSjfed lubens ac uolens me ad publiciï uadimonium fiftam,eam diem finem maloquot;nbsp;rum omniS, bonorum omniu principiü fore certS habens.Éx his facile potes intetnbsp;ligere quàm par um medicis me debere putem, quorû diligentia SC aflîduitate in gr’nbsp;dum priftinæ ualetudinis redierim.Morbi caula,quod mirerisjnonadmodum gra^nbsp;uis,ex cruditate fcilicet côtrada* Apud nepotulos meos fuerâ in prandio:nec menbsp;ne' adeo indulgenter accepera,lêd epularum uarietas potuitfiomachum interpella^nbsp;re.Nam uefperi quom effent apud me hofpites quidam bene literati, qui ex Neap^nbsp;li Venetias traijciebant,inde Cæfarê fubfecuturi in Germaniam: intelligebâ me P’nbsp;rum idoneum conuiuio,fed malui me mihi SC ftomacho uim afferrc,quàm hominesnbsp;mei amantiffimos parum liberaliter excipere. Illud tarnen à meimpetrauerâ,quoinnbsp;menfæ accubuiffem,ut fpedfator effem potius quàm conuiuaSed ita fatum fuerahnbsp;ut non effugerê quin me no(?te fequenti febris ardentifîîma corriperet, qug folidun*nbsp;triduu non intermifit Jn hoc autê noftro corpufculo proximis cladibus totiens affl*nbsp;do,quantû noxæ acceptum fit, tu tecû multo melius cogitare potes quàm ego pet/nbsp;fer ibere.Illud tarnen mirari non defîno,me ad totplagas inuidum, obftrepentibusnbsp;undecunq? fecuribus, breuem hune fpiritû, nec multo impulfu exhalaturum adhu^^nbsp;retineretquom munitiflîmg arces multo paucioribus ielibus accifguix fe poffîntdinnbsp;tius fuftinere. Suftineo ego me tarnen: amp;,quod omnes mirêtur,decretorio quarto^nbsp;decimo die omnis uis morbi exoIeuit.Poftridie eins diei hgc ad te fcripfi, SC meo lt;3^*nbsp;dem chirographo:utfiquid moleftigaduerfo nuntio coceperas,illud quamprimun*nbsp;exuas atcç in laetitiâ obuertastSCjquod fpero tibi fore gratiffimû,non alienonbsp;niOjfedmeoipfoconfidas. Beneuale. NonisMatj. m. d» XXX.Ferraris*

CÆLIVS CAL. FR. AVGVSTINO EVGVBINO S.

ST uerôquod mihiplurimugratulerhancmêam mihidefidiamt^*” féliciter cederetquom ego uel aduerfa ualetudine conflidlatus, uel in^nbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;le occupationum auocatus,iam diu taceam,nô fine iadlura mutux in/

ter nos beneuolentiæ. quæ licet nullo incommode temporis conueln, ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac ne labefadari quidem poffït: tarnen nefeio quomodo diuturna

taciturnitate flaccefeit, ÔC priftinû illû uigorê amittittnifi tu quæ tua humaniias ew tam religiofe attç amanter mei memoriam retineas, ut ultro etiâ fæpe feripferis at^nbsp;ßlutaueris,nunc demum colophonê addideris.Quo enim alio iuftius nomine eot^nbsp;mentarios tuos dixerim f quibus Platonicorû lententias in difquifionêuocas. h®®nbsp;ego cupide SC obuijs excepi manibus, turn ut tua perfruerer fuauitare, qua mihin^^nbsp;hil optatius offerri poteftîtum quôd bonâmihi frugem ex rjs large pollicear,perin^nbsp;fumq? habeam,me ab ea ledione multododiorêabiturum. Cæterum noneftqu*’,nbsp;mihigrauis interpellator occurras, neqj in perendinûuaderis. Nam quom adeotnnbsp;cômentarij apud te adoleuerint, plufculis diebus opus eft ut eorum mundum orn^nbsp;mental?

L I B E R Xi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147

fhenta^ omnia recognofca: præfertim quotn tu à me hoc cxigas,ut inter legendmn quicquid mihi in mente uenerit, feorfum in pagellam trâfcribam. Ea quoqi acceditnbsp;iufta moræ caufa, quôd dum catharticis quaero omnes reltquias fuperioris ægritudinbsp;nis detergere : medici fub interminatione falutis interdixerunt, ne megrauiore autnbsp;plané feria leéiione obftringam.Quare tantifper tibi fuftinendum eft^dum mcdicisnbsp;dicam long« ualere. Turn uero illud accurate agâjquod peregre profîciicentes con/nbsp;fueuerunttqui quom paulo ferius matutino furrexerunt, properando tamêatcç iternbsp;urgendo tempefîiue eo perueniunt,quô animû induxerunt. Bene uale,ÔC illud ex/nbsp;ploratû habeto, te nullum certius tui animi teftimonifîquàm hofce comentarios adnbsp;niemitterepotuiire,utpote quos planéerudttioisPlatonicæ thefauros appellandosnbsp;eîdftimem. Ornatiisimo Sebaftiano noftro multam falutê nuntio. NonisMaq,nbsp;JM* D. XXX. Ferraria.

CÆLIVS CAL. lACOBO ZIEGLERO S.

V O D nihil abs te literarum acceperim poft difceflum Martini, me irt fufpicionê adducit : tibi,quod nolim,aliquâ perturbationem accidifte.nbsp;Q_ Nam ut te noui impigerrimum in fcribendotita certum habeo te protinbsp;nus fcripturum fuiire,nifi quippiam præter expedationem, tuam diliznbsp;gentiam interpellaffèt. Literae quas hoc eodem fafciculo accipies:alla^nbsp;tæ funt, ut familiäres mei mihi dixerunt, à Germano quodam : qui impenfe roga-uitjUt ad te ocyflîme ac fideliter mitterentur.Efte enim in rem tuam,magnitç nego/nbsp;tij literas. Quare opto imprimis,ut ad te omnimora abdicata incolumes perferant»nbsp;Beneuale.

CÆLIVS CAL. FR. AVGVSTINO EVGVBINO S.

Æ TERIS propè,quidiuliteras amicorumexpecftarunt,hocfoletac/ ciderCjUt quo rariores eas accipiunt, hoc etiam luauiores uideantur.Atnbsp;Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me diuerfus quidam tenet affedus. Quo enim rarius ab amicis ad me

literae proficifcuntur, ab ijs præfertim, quorum ego literas tantifacio, ut eas inter pretiofa munera ÔC emblemata magis quàm inter literas re/nbsp;ponendas ceniêam: hæ inquam quo rarius ad me ueniunt,quo diutius exoptantur,nbsp;hoc me aduenientes grauius affïciunt: utpote quæ me admoneant quanto amicitia:nbsp;fruduadeam diem fim defraudatus gt; quantum mihiinterea fuauitatis literariæ fitnbsp;ademptum.Quæ res efficit, ut etiamin pofterum maiorc quodam ftudioamicorum diligentiam requiraminfcribendo. Hoccum alias, tum proxime intellexi mihi euenire, quom tuasmellitifsimasliterasexcepilîêm.Nampræter geniumiliumnbsp;florêtifsimumactibi ièmper familiärem, qui me in admirationem tuarum pleruncßnbsp;uirtutum erigit:qui tam commode tot diftiplinarum cognitionem fummæ eloquennbsp;tiæ cumulauerit : acceflit fingulare teftimonium tui in me amoris, quôd ita aduerfanbsp;meaualetudine permouebare,ac fi tu fuüTes in hac aléa. Videbar enim mihi uiderenbsp;luos abfentis affetftusjanimumq; iftum atroci nuntio perculfum.Irritarunt autê hocnbsp;defideri« meum, locupletiorem fîgnificationê tuæ erga me uoluntatis mihi attuznbsp;leruntjpræclaræ illac Slt; felici adeô breuitate confcriptæ annotationes tuæ in quinq^nbsp;librosMofistquas quom audiffem typis exprimi,earum tenebar incredibilidefideznbsp;rio. Erat enim mihi perfuafumj nihil abs te,ceu ab offïcina præftantifltmarû omniznbsp;um artium,non deled« atq? eximiû prodire pofte. Sed ingenue remfatebor,amp;^fî egonbsp;magna côcepiirem,tui tamê comentarij ÔC rerum ubertate, SC iudicio Hebraicç dianbsp;led:i,ad quod l x x.illos interprétés ÓC fuperiores feriptores prouocas:amp; exquifi-ta ilia elegâtia,quam uix facræ literæ capiunt,longe longe inqua opinionem meamnbsp;fuperarût. quo mihi fuitdurius cœptam ôôproperatâ àmeledionem in ipfolimincnbsp;auelli e manibus.Ita enim uenerabilis pater Seuerinus nofter Bononiâ feftinans imnbsp;perabat.Erat autê imperium Manlianü,necß erat ab co prouocatio. Vix ergo Genenbsp;fim potui ad calcê ufcp deuorare, quem me quafi TStalum uix delibata ilia fuauitasnbsp;deftituit.Ob id igitur nuc ardeo uehementius,ut proprius ac priua tus codex ad menbsp;n 2. ocyfti/

148 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTÖLARVM

ocyffîmc mittatur,qiio poflîm frui fîneinterpdlatore.Tuaquidê humanitas debuft banc mea poftulationem praeuertere. quod quom abs te fadum non fit, neccffe cftnbsp;nunc me bene ac nauiter eflè impudenté,cæterum quod illud quoq? tuis in me me^nbsp;ritis fuperpondiu inieceris,5lt; tam honorificam de me mentionê in tuis monumefl-tis habuetiSjUtme prope' donatum immortalitate abs te iudicem:tâto uberiorênbsp;tizm habeo, quâto liberalius,id eft nullo meo id merito fa du agnofco.nec enim tnvnbsp;hi licet quod Pindaro,qui laudatorê fuum ita remuneratus dicitur: K«yümi

ya.^n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At ego tuo id teftimonio lucrifaciâjut me nonnulli (oP

taflè talem exiftimentjqualem tu uir magnae literaturæ exadæ(^ cenfuræ tuis coIoH bus exornaueris: fietq; illud memorabile, ut qui de meis dotibus non placea, de tuOnbsp;incipiamplacere penicillo, Bene ualeuir dodiflime, ÔC tuas mihidelicias ama*nbsp;bo protinus impartire.

CÆLiys CAL. FR4 SEBASTIANO S.

O C fcilicet deerat tuis in me ofRcijs Sebaftiane ornatifsime, ut fua ia/ dura Bibliotheca meâ locupletares, te^ ßudiorum tuorû fupelledilcnbsp;Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defraudaresjut me inftrudiorê faceres. Et ego ille qui te femper ad

peflenda animiornamenta,ôô côparandûanimicuîtum hortatus fumî nunc omnium primus ea tibi adimaminftrumentaquæ tuospofluntnbsp;profeduspIurimfîadiuuare.Neq^hocdixerim quódtualiberalitasmihifueritpatönbsp;iucunda, aut tuum munus non fuerit mihi gratiflimu,id(ÿ obuijs manibus non exccnbsp;perim : fed quôd impudentia mea uix ipfi mihi uideatur perferenda.quam hac un^nbsp;rationcredimêdam duxi, ut quom primû codex ille rurfus è Germania ad nos cciï*nbsp;meauerit, tuum iftud difpendium tibiprotinus meoære farciatur. Quod utcurefufnbsp;quàm diligêtifsimCjUenerabilis Seuerini noftri fidem pada etiâ fponfione oppign^nbsp;raui.Quod ni feceritdadurum autêputoîego qui propediem fperome Venetias afinbsp;futurûjid pracfens accurate rç faciam no fine fœnoremt eo penfetur, fi quid tibi cooinbsp;modi interim mora tempons interceperit. Quod uero fcribis te multum diücp dublt;nbsp;tafie, quo orationis genere in fcribêdo uterere : per me quidê tibi utrocj uti licebaf»nbsp;ceu qui animum fpedê magis quâm literarum fpeciê.Alioqui in mutua amicitia nßnbsp;hil obftridum efie uolo ad certam rationê,quæ fine piaculo prætermitti non pofsi^nbsp;Sit ergo tibi caeteriscß amicis integrum metiri ex fuo commodo, qua dicendi form»nbsp;Üreras confcribant.Nam uernacula fit,an adfcita ex ueterum libris,non multumnbsp;fertadamicitiam:ad elegantiâ uero permultum. Ego profedo tuarumliteraruphr^nbsp;fin ita fum amplexatus,ut ad earû cultum nihil propè mihi deefle uideatur.Ob idnbsp;togare hortariq^ nô definam,utfelicê hune in feribendo geniû colas,in hoc te exet/nbsp;ceas ÄTafsiduemeditere. Ita enim fietutbreuiin utrocßdiccndi genere parinueni’nbsp;re:tantundemlt;ç laboris fubeas,quom ex triuio 66 mifcellanea turba,quantum fi uctnbsp;ba ex antiquis conditoribus felegeris. Nam Fabio etiâ audore, diuturnæ exercitâ^nbsp;tionis præmium eft,fubitariâ fibi ad dicendum facultatê comparare. Bene ualcnbsp;frater fuauifsime, 2lt; fac ut crebro tuas literas accipiam. Reuerendos patres antißi^nbsp;tes collcgtj ueftri faluta meo nomine,atqp ijs me plurimum comenda,

CÆLIVS CAL. FR, AVGVST. EVGVBINO S.

L E M E N T E R tu quidem facis ac perhumané Auguftine dodiflîiw^» qui defidiam ac negligentiam meam in feribendo redimis,nunc cura''nbsp;Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rummolcj nuncreliqufjs fuperiorismorbicûquo fit mihi adhuc cqU/

flidandum : Agnofcohinc fcilicet quanta fit tua in mebonitasjquàfl* indulgêter mecum agas: qui quomïure optimo poflïs me in iudiciuu'nbsp;uocare,K grandem mihi dicam(ut illeinquit)impingere: tantum abeft ut id facial,nbsp;ut ultro etiam meæ caufae patrocinium fufeipias : tuifej fiiauifîîmisliteris confiicU'nbsp;tem reum abfoluas,exornes etiam teflimonio tuoteafqs in me cogéras laudes, qu^®nbsp;neq; in fummo ambitu agnofeam, netj in fumma petulâtia admittam. at tu meciiflanbsp;tantum laudum prodigis, quom fis laudum omnium fœcundiflîmus : finttç illa^ tunbsp;bi not*

LIBER XI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149

bi non pctegrc conquircndae, fed domi adeô in fînu tno fuccrefcant:quas proz tiniis quom lubet ex animi ÖC ingenij tui thefauris depromas. Nam propé uerû eftnbsp;GræcorS illud,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kct^^wois TtSym. Eflë autem tibi meas epiftoz

las in delicijs,eaflt;5 frequenter abs te relegi, tibi uiro optimo Si ab omni palpo loge alieno,facile fidem habeo:atlt;5 eo nomine mihi gratulor. No quod me ob id aliquidnbsp;cffeputem: nam mea mihi iùpellex plané perfpeéliffîma eft:fed quôd hoc mihi cerznbsp;liffîmum ßt tui in me amoris indicium*?» yofnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-zi m« ns^^x Tffitfcw'rKi, Caete

rum fi tardus fum attç adeo ceiTator in fcribêdo,certé in te amando colendocß, non eft quifquam,cui lampada ceiïerim.Sicut enim tuae in dies uirtutes illuftriores lucunbsp;Icntiorefcç prodeunt : fie ego indiesmagisac magisintuiadmirationem fuccen-dor. Id quod mihi nuper cotigit: quom defenfionem tuam aduerfus aceufationemnbsp;Erafmi noftri recognofcerem.Quam inuitus,fateorjlegi,nam QC te nullo tuo meri/nbsp;to traducijôi ad earn neceflïtatem adigi, ut aduerfus doéliflîmum atqj amiciffîmumnbsp;hominem ftylum ftringeres,dolui uehementer.lllud quo^ mihi praeter meam con/nbsp;fuetudinê fumpfi,ut in alieno libello eflèm ingeniofus.adnixus enim fum quaedamnbsp;«noIliretSi fi qua paulô duriora uidebantur,ftudui nunc epithetis,nuncpraefationi/nbsp;bus, exceptionibufljnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, hocenim admodeftiam tuampertinerearbiz

trabar, fi quae abs te proficifccrentur,mitiflîmum ingenium tuum refiperêt*Nam,fî prouocatus, iuftam irafeendi cauiâm poffîs fortaffe praetendere: fed fibi imperare^nbsp;aciè continere,quom faces admoueantur, hoc deniçp eft perfpedam grauitatem acnbsp;conftantiam tueri. Sedenimtein Eraimum hocaequiorem effe oportet, quôduirnbsp;^minentiflïmus, non uitio ièd fato potius quodam ad contentiones Si digladiatioznbsp;nés proritari fblet* Super qua re quom aliquando hominem meo iudicio memultonbsp;fapientiorê admonuerim:finit tarnen ille fe fuo impetu rapi,ôi genio fuo quàm fidenbsp;lifsimis amicorum hortationibus audiens efte mauult: ob id dignus ut haec eius iraznbsp;cundiadiflîmuleturmagis quàm coarguatur.Libros autê tuos In academiæ paralonbsp;giflas cupidiflîme legiîfateorrj tibi multû debercj qui ignota mihi atcç antea inaudinbsp;ta dogmata aliquot retexeris. In qs omnino optauerim paulo acriorem dialedicumnbsp;quàm oratorem agas » In eos enim pugnas, qui necß uolfellis neq^ Samnitum haftisnbsp;deterreripoffunt:contis trabalibus ôi pilis fyllogifticis opus eft ut loco moueanturnbsp;8i corruant. Annotatiunculas feorfum in pagella adfcriptas no mitto, quôd eas exgt;nbsp;feribi oporteat ? Sunt enim dimidiatæ atcç interlitactnec tantû mihi ocq flippetit, utnbsp;hoc têpore id facere poffîm. Dabo operam ut oeyisime fieri poisitfnec enim adgt;nbsp;modum multae, nec multi negocq funt)ad te ueniant. Interea me amabiSjperfuadcznbsp;bis^,tuis literis tuislt;^lucubrationibus mihi nihil efte poflè iucundius, quas inmeznbsp;dio Mufarum facrario ipfa^ æternitatis ara confecratas fufpicio* Bene uale*

CÆLIVS CAL. lACOBO ZIEGLERO S.

1 bene faciant illuftrifsimaî huic longe inter feeminas clariisimæ prin cipi,eius^ matronas Si uirgines fortunent, quôd tibi uiro ta bene meznbsp;D rentiliberaliter nonfele(ftamodomunera,fed Sipecuniam identidemnbsp;fumminiftrent.Id quod pro amplitudine fortunae pofiunt effîcere,pronbsp;egregia autem in bonos uoluntate libenter efficiunt. Audiueram egonbsp;id antea, nunc uero locupletiisimo tuo teftimonio fignificatum,ita me gaudio perfunbsp;dit:ut tibi gratularituamtç uicê celebrate non definam, quod te aliquando deorumnbsp;benignitas hilariter reipexerit.illud infuper precor,ut hoc erga te beneficium conznbsp;ftans elle uelint ac diuturnum. Quod ad inopem Si exanguê penum meum attinetjnbsp;qualis qualis ille fit,fclto eum tibi necj haéfenus prgeifum, netß in pofterS unquamnbsp;fore.Di faxint,ut tu quidem eo nunquâ indigeas,lautiora^ indies tua tibi uota pro/nbsp;cedant. CæterS eadem mens,idem ftudium,eadem in te animi indudiomanet,qugnbsp;olim fuitînetj quicqua unquam fruftra defiderabis, quod in mea fit facultate conftinbsp;tutum : tantum abeft ut de camera Si cubili, quod nunc tenes, quicquam precanznbsp;dum putes.Tibi integrum eft eo uti quantum Si quamdiu uoles.quod fi feceris,nonnbsp;te accepifle bénéficiaputato,fed dediflTe.De curatione aut tua ad quam te hortabaf,nbsp;n 3 facies

fades tu qutdcm ex tua fentetia* Mihi enim pergratS fuerit rcliquiflc apud te teßa/ tum, quid cgo fentiam, amp; quid ex me in tuae falutis præfidiû expedare poflis, ut ßnbsp;quado tui te confilij pertgfum fuetit,poffis mei meminifTe. Bene uale,ö^ mc ama»

CÆLIVS CAL, lACOBO ZIEGLERO S.

• V O D morbus qui tepridem grauiter infeftat, aliqua parte, utfcnljîSjnbsp;defaeuierit,audiuifumma animiaequitate. quod coxa amp; neruusnofii/

Q. nbsp;nbsp;nbsp;die reftitui poffînt, hoc uerö me habet permolcftû. T eé^ hortor ac ro*

go,ut Omni ftudio ac diligêtia in earn curam incumbas, ut quamprimt priftina firmitas tibi reftituatur.Sunt enim hæc morbi genera eo ingcznbsp;niOjUt uexata recrudefcant, óó uetufteicentia curationê prope' nó redpiant.Et licetnbsp;audiuerim tibilarge omnia ex curiaprincipis Ireneg fuppcditari,ut anguftis fortiiznbsp;nis mets paruindigere uideare: tarnen pro fummabcneuolcntia, qua teac uirtuteSnbsp;tuas colo,res omnes meas tibi liberaliter 06 fumma uoluntate ofïero,quo nihil prat*nbsp;termiitaSjUt plané falutê aflèquare. Nam qusecunq? medici dixcrint in earn rem foznbsp;re opportuna,ea tibi ære meo uolens ac lubens parabo*Et quod ad caetera comod#nbsp;tua pertinet, nihil à me tui amantiflimo : quatenus fortunae meae patientur, frußrünbsp;defiderabis. Quare magno amp; excelfo animo tuæ falutis cura capelïas, ncqi impenznbsp;dijs deterreare:quorum ego onus non inuitus fum fubiturus»Tu uoluntate tuam OCnbsp;quicquid conftitueris perfcribe,ólt; me ama»

CÆLIVS CAL, LVDOVICO PARISETTO S.

• V L T V M debeo Prolpero Auriniano uir darifsime, qui mihi prifn^

if nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuasdelicias legendas obtulit^Quibus mihi plane teftatum fecit, quafl

M ta tua fit eruditio,quâta in fcribêdo facultas,feu tu uorfam ieu tu pror* fam orationem aggrediare. putabâ ego eum tarn grato ofiicio pcrfunznbsp;dum omnes humanitatis partes impleuiffe : nullamq? ad eas accelfioznbsp;. nem pofle fieri,Sed poftquatuasliteras accepi, longemihiiucundiilimas, tantûuiznbsp;deo cumuls ad priftinû illud officium accefsiffe, ut nullograti animi teftimonio uigt;nbsp;dear mihi tarn eximia hominis diligentiam poffe emereri. Primo enim prope oftennbsp;debat raras ingeni] tui opes, quibus in tui amorê eram plane fuccenfus : nunc ueronbsp;tui prorfus mihi copiam fecit: amp; ut iam cominus mutuus inter nos amor congrede*nbsp;retur,cfFecit* Quati ergoputas mehocmunus aeftimare!:’ quo fadum eft uttua,hoCnbsp;cftuiri clarifsimibeneuoIentiâinirem.Optoitaq}mihialiquandooccafionêdari,Utnbsp;hune animû erga te meum tui cupidiffîmû atqp amantifsimum tibi approbarem «nbsp;quod egoprofedo fum fadurus,fiquâdotu mihi ad earn rem feneftrâ aperueris,ilt;inbsp;eft têpus locumi^ indicaucris, quo id comode fa cere pofsim. quare tu te tibi detn^nbsp;ia plane' potes uir dodifsime omnia polliceri.Ea enim eft meadc te ac de tua uirrutcnbsp;opinio,ut nihil fit ta amplum tamtç illuftre, quod ego no exiftimême iure optimanbsp;tibi debere« quod fi quSdo mihi If cebit tibi aliqua huiufce meæ uoluntatis fignificaznbsp;tionem pracbere,tum ego me non dedilfCjfed accepilîè locupletifsmum beneficiiH”

rcnatiduero mihi accidit infolentia Ô6 gratia aduerfarijjCui iudex alioqui indul^*^ tifsimus fauetimmodice. Non tarnen defpondi animû quin aliquid cöficere poW’”nbsp;priufquam hincabeam. Interim dum uaniisimis his curis auocora melioribus tot*

L I B E R XI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;151

cxoïcuIatuSjUtpote mirificc tua fuauitate rccrcatus, Gratias uero tibi ago maxiinas, quod libros quos op tab am mihi curaueris diligentia ÔC fedulitate incredibili- Rehgt;nbsp;quum eftjUt des operam ut tutô ad me perferantur.Ea in re non eft quod multum lanbsp;bores. Qua enim eft bonitate Seuerinus nofter offîciofifsime procurabir,ut ij inco?nbsp;(urnes ad me ueniant.Id quod commodifsime facere poterir,quom princeps Ferrâtnbsp;rienfis reditum apparabit :in cuius comitatu funt aliquot familiäres mei j qui fum/nbsp;maanimi indudltone hoc perficient. Caeteru pecunia quam impendifti mea cauiâ,nbsp;protinus bona fide ad te ibit,quom mihi fignifîcaueriSjCui St quo loco tutô enume/nbsp;rari pofsit. Diofeoridem ilium Germans pulcherrime ut feribis accuratS non priusnbsp;uelim ad me mitti,quàm certum habeâ quid amplius euariet aut prgftet caeteris,quinbsp;plurimi ad hanc diem publics acceperunt.Id cômode feceris, fi que praefert in fronnbsp;te titulum ad me tranferipferis, Prioribus literis à me petis, ut imprimis enitar,quonbsp;tabellioni tabulæ illg exprimâtur quas tibi dolo malo interuerterat.Perfuafifsimumnbsp;habeas uelim, me necg authoritate necß pollicitationibus defuturS, ÔCfi ego uix puznbsp;temquicquam hoc tempore poflè confici Noftri enim populäres oppido quàmme/nbsp;ticulofî funt. Ita enim fermé comparatS eft,ut reguli ifti minorum gêtium acerbiusnbsp;quàm magni illi reges ulcifeantur, fiquid aduerfum eorum uoluntatê admiflùm fit*'nbsp;Spero tamê nos omnia pro fententia confecuturos,quom primS Cçiàr caufam Muenbsp;tinenfem dijudicauerit.Quippe ut uideo hæc nobis praîgrauis aduerfaria eft.Nô ta/nbsp;men uelim putes me hanc defidiæ meae quafi 7tf'oepxlt;niJ prætendcre,quando eo ingenbsp;nio natus fum,ut ingenue profitear quicquid mihi in mente uenit, amicosq? admoznbsp;neam quid eorum rationibus prodeffe aut obefle poffit. Ego profeélo nihil præter.»nbsp;mittain,quo femel obftriélâfidem reluam.Tum fi quid opinione felicius obtigerif^nbsp;idomne iure imputabitatur lucro. Quis autê procurator! principis rem noftrâ proznbsp;dideritjfàcilius conieélura quàm teftimonio confequi poflumus.Ego certé in eâ fuznbsp;fpicionem inclino,ut uefter ille orator Britannus,qui tam belle calamitatem Roma/nbsp;nam deplorabat, rem patefecerit, ôé intercefsionê procurauerit: quod ei facile fuit,nbsp;quom regulus nofter hoc tempore quo iure quai^ iniuria Cæfaris gratiam colligaunbsp;Cômentationes uero noftras,quom primO in patriârediuero,ôd aliquid ocij nadusinbsp;(tiero,accuratifsime urgebo,ut maximo clarifsimoq; noftri aeui regi fidem 8^ obferznbsp;uantiä meam approbem quàm ocyfsime.Quod autê petis, ut confultationibus in eznbsp;am rem habitis,quas te miffurum fcripfifti,a doéloribus collegis meis fubfcribatur,nbsp;confido me id facile fub fponfione pecuniaria confecuturS.Proinde quod hue pertinbsp;nec,in utranq? aurem dormias licet. Quod pofterioribus literis,quas omni amoeni/nbsp;täte ingenfi excoluifti,mihi operam tuam amanter amp; iueSde polliceris,fads tu quiznbsp;dem rem til3iconfuetaacpeculiarem,mibii^longe antea perfpeda ï pro qua tibiliinbsp;bés multam gratia teftarer, nifi pridem omne GratiarS myrotheciS abfumpfiflem*nbsp;Tu uero explora turn habeto, me ita tibi elfe obæratS atq^ addidum: ut iam nihil fitnbsp;mihi in meo mancipio reliquumtcerte in earn rem incumba omni ftudio,ut quam denbsp;me opinione concepiftfieam fuftineam,indiesq? audiore reddam, tu interim gratianbsp;mihi regia, cuius prope ambitu ac defiderio ardeo, ftudiofe ac reuerenter concilia-bis: ego uicifsim non definam earn cura,afsiduitate,omni^ obfequentifsimi animlnbsp;teftimonio emereri. Bene uale.

CÆ.LIVS CAL. RICARDO CROCO S.

Ï in hisliteris chirographs meum non agnoueris, non eft quod mirCz ris:nam tuus nuntius me in ledo cubantem deprehendit ex febricula,nbsp;Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam inclemêtia cæli Rhodigini mihi male cociliauit. Hanc fpero me

pertinaci inedia, quam ego fpontemihiindixi, facile pofte difeutere» Id quod ÔC in tuam gratis Ô6 boni ominis caufa didum uelim.De oraznbsp;tore Cafali ne uerbum quide auditum erat apud me, tantum abeft ut quicquâ cumnbsp;collegio confedum putes. Quom primSliteras tuaslegfiincidi in fufpicione ne menbsp;ab fente att^ adeo rerum ignaro quicquâ tranlâdum foret. Proinde ad eum qui primus eft a fecretis apud hune principe,feifeitatum mifi protinus, ecquid ea in re counbsp;n 4 tigiiTei

I5X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

tigi'flet.Is mihi in hæc plané uerba refpodit.Pridic cius did, quo illußrifsimus pritv ceps Venetifs redijt, hicfoit, non orator Angliæ, fed cius frater oratoris nomine»nbsp;idem cum magnifico fadore fermonê habuit,cui comode ucrbis fatisfaAum eft;di/nbsp;fcefsitcç eo animo ne hoc tempore cum coliegio quicquâ têtet, fed aptiora temporânbsp;cxpedet Jdem fe recepit bona opera apud maieftatê regiam perfundurS, ne ea caûnbsp;fa in noftrum principem quicquâ indignationisconcipiat.Hæc ille hadenus.Qua'nbsp;re non eft quoduercan's tibi bolum rapi,tuos^ labores ab alio occupari. Quocun*^nbsp;enim ego loco fuero,pro captu ingenrj ÔC fortun^ fidifflmus regie amplitudinis ad/nbsp;fertor,ÔC tuæ dignitatis defenfor aderit. Sed plane omnia quae hue fpedantjcelkntnbsp;hoc têpore necelfe eft:quod alias ad te fcripfî. Nam du negociû Mutinêfe fob arbvnbsp;tratu Caefaris pendet,nihil eft quod hoclocofperemus.At ubi dies arbitratus ceflenbsp;rit^qug in proximû Natale domini profertur,tunc omnia digito uno Ô6 quidem pt^nbsp;morejnifi me fallant omnia,promouebimus,quac nunc fruftra omni conatu impelWnbsp;mus. De comêtatione uel confultatione,pro qua iam non femel fidem obftrinxi,3/nbsp;gam ex fide,quom primû Di féliciter afpirauerint, SC fuero ego ipfe mihi reftitutus»nbsp;Accepi cofilium ex nûtio tuo,cui dabo operâ,quom per uires licebit,ut fubfcribat»nbsp;Quôd autographas meas ad inuidifsimS iuxtà SC dodifsimû regêdederis, iànée^nbsp;rubui quom tuas legerê, uereorq; ne tanquam forex, ut ille inquit, meomet indictonbsp;pereâ. Certé nifi fidei SC obfequentis animi teftificatio nobis fuerit patrocinata,nonnbsp;eft quôd aliSde aut tu tuo teftimonio, aut ego meis literis fauorc impetrari pofte iiynbsp;dice. Permoleftum mihi fuit quôd de librorS precio nihil feripferis, ÔC ne illud quf'nbsp;dem,cuilibros mihi perferendos curaueris.C^are amabo,me exime ex hoc fludiGnbsp;ÔC fac ut tuum mihi folidum beneficiû confîet.Illud quotj ne pigeât fîgnificare,qüt’nbsp;loco fis proximâ hyemem adurus. Literas tuas Seuerino monacho offteiofifsim^^nbsp;rede credideris. Vale,SC me ama tui ftudiofifsimum atqi amantifsimum.

CÆLIVS CAL» RICARDO CROCO S.

IN A S abs te uir magnifiée fob eodem tenorc accepi literas, quas m*'' hi nuntius tuus huius ipfius negoci) caufa miftiis rettulit. Bum prod''nbsp;Bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus ad te remittendu exiftimaui, turn quôd ipfe fibi feftinandS praî

ferebatjutpote qui tibi ab amico in hanc rem fuerit accomodatusuun* quôd ca qug petis,non tarn repente pofliint à me explicari.Nunquaf*nbsp;aute mihidefuturifuni nuntij qui literas meas ad Seuerinummonachu perferao^'nbsp;Nec Seuerinus defideraturus unqua eft tabcliarios qui Patauium comeent. Adnbsp;accedit,quöd ego adhuc plané infîrmus,ÔC nondum à proxima ualetudine répara^nbsp;tis uiribus,rebusagendisparufomaccomodatus:quaîres,uelmetacente,poteftiJ^nbsp;ertiae meae apud te tarn aequu imprimis iudicêpatrocinari. Quod ad difeeflum pf®''nbsp;tonotartj Cafalis attinet, nuntium Bononiam deftinabo, atq? opera dabo,ut qua^^^nbsp;oeyisime rem totam explorata habeas.Sane qui fit Hieronymus PreuidelluSjôCai*nbsp;homo natus ßt,ignotu habeo nelt;ß ob id tarnen definam tuae more gerereuolunt^-'nbsp;ti.De fubferiptionibus finguloru SC uniuerfi collegtj iudicio,alias abunde ad tcnbsp;tentiam mea perforipß. Ar tu nimiS properas,ÖC adhuc tibi rneftïs in herba eft.N®^nbsp;eft quôd eandem xfctgfiw totiens répéta.Vt fubferiptiones illas impetremus â con^nbsp;gis meis, non mea magis opus eft incolumitate, ingenio ac dexteritate. Adnbsp;certum habeas,non eos magis auri SC quaeftus amore rapi,quam ferulae SC fuppb^^^nbsp;timoré abfterreri.lHud quo(]^ in animu inducas uelim,nobis loge aliam rationsnbsp;tautj,longe alia Ferrarig inirioportere.Illic fcilicet à priuatis quibufdam turbas,Ii‘‘'nbsp;ab eo qui fommä habet uitae SC necis poteftate periculum imminere.Quare adnbsp;fionis articulos prouocandum efttea duce nihil non arduum ÖC opetofum Iicet,fec‘'nbsp;le coficipoffe cofido. Quodalteris literis foribis, doéîores noftros fubferipfiftenbsp;filio Marei Mantuæ,fanè ut id incertû habeo, ita à uero loge abeffe puto.Nouinbsp;mores noftratiû,eorum praefertim qui in aibo collegij adfcripti font: quorum nciï*^nbsp;non indigena eft,fort«nasq; habet fob nouacula No puto eos ufq^ adeo fuinbsp;mores ut infaniât ? Pergratû mihi feciffes fi eorS nomina fîgnificafles, utpotui^^

liber XI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15?

tibi aliquid compcrtius refponderc. Cæterum tu bono animo eßo, nclt;]p tibi banc palmam à quoquam præreptum iri poflè perfuafiisimum habeto.Quicunq; emiiTa/nbsp;rij Cafalis aduenerint, non dubito eos oleum 6^ operam fruftracuros Quom nu-perrimeadhucdecumbês cumtabellione, qui tabulas Theologorum ètuopene fi/nbsp;nu abftulitjuerba facerem ï hortarerlt;j ut tanto regt tam honefta in re obfecudaret;nbsp;turn ego prgièntem pecuniam porn'geremtp'ropé deflens re{pondit,fe iniquam eaunbsp;fam fouere, fèd necefsitate ad id facinus impulfum efle. Se elfe præterea ea fortunanbsp;quæ minime pecuniam regiam afpernari deberet, ièd fe non ita efle fl:ipitem,ut fpenbsp;èC inuitamentouel ampliisimae mercedis capitisÓÓ fortunarum periclitariuellet:nbsp;praefertim quom hi qui iure principisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itgà «7« nuncupari poflunt, tam a/

cute omnia circunlpiciant,tot^’habeant Corycæos, Cuius reiexemplum addidit, quôd quom nuper frater ille Cafalis oratoris adueniffet,protinus agminatim fado?nbsp;risnuntij adfuerunt,præmonentesnequid per imprudentiam autquaeftus grattanbsp;admitteretjquod principem offenderet. Quare ut iterum atcç iterum idem repetam,nbsp;non eft nobis properandum» Nam fat eft citOjft fat bene:ut ueteri teftatum eft pro/nbsp;uerbio, Libri abs te coempti opera Seuerini bona fide ad nos peruenerunt incolu/nbsp;mes,ea ex re tibi ingentem grâtiam profiteor. Sed heus tUjnihil de precio adfcripfi/nbsp;ftij fac per Mufas ut feiam quantu tibi debeamîne fi cæteri contteuerint, ego me ip/nbsp;fum quafi ærufeatoré coarguam. De opéréRaphaelis Comêfîs accurate agâ quodnbsp;fcribiSjfed quidFIortanus ea in re prodeife pofsit, non uideo:quid obeife pofsit,ui/nbsp;deo. Quare tua bona uenia, in tâta ipe falutis ad periculofa remédia no perfugiam»nbsp;BcneuakjÔC in tjs quæ hic agi pofïuntjUt Caclio tuo,non fummæprudentiæ,fèd finnbsp;gularis fidei amico pluiquâ alteri cuiquam credas rogo.Dum hæc didarem librarionbsp;nicOjputaui non ab re futurum,fi ex eo qui eft ab aure principis uiro dodo QC fumznbsp;mabeneuolentia mihi coniundo exquirerê, an de Cafalis difeeffu quippiam com-periflèt.Is mihi renûtiart iufsit, nihil fe habere copertu^Sed ex Floriano qui res Bo/nbsp;noniêfes probe calletjCeu qui eft in familia Campegij, facile me omnia refeiturum.nbsp;fummifi hominê qui percundaretur. Refpondit Florianus,necj eum abiuiire,necßnbsp;çffe abiturum,mirari9 unde is rumor increbuiifet. Hoc te fcireuolui,no tarnen obnbsp;id ego minus ero impiger,quin rem ex Bononia per certum nuntium explorem, ÔCnbsp;quicquid fuerit exploratiï tibi fignificem. Operaîpretiû feccris, fi uenerandum Se-uerinum comonueris,quem in locum meas ad te literas dirigat^Diofeoridem cuiusnbsp;titulummififti ad me,puto non tnutilem que coemas QC admemittas.accedat is tutsnbsp;in me offieijs cumulus,Rurfus uale,

CÆLIVS CAL, RICARDO CROCO Si

O N O NIA redtjt nuntius meus:is mihi nuntiat,neq; Cafale otatorem necçfratrem in Britannia concefsifïèjamp; adhucBononiæ fubfiftere:ôdnbsp;B quom diligenter quantû fieri poteft omnia rimaretur,accepiire Guro/nbsp;num nefeio que Britannum à Cafali ad regem deftinatû: eumtç plenonbsp;pafTu Britanniam perere. Eius itineris caufam non comperilTe, quôdnbsp;multo filentio arcana ilia confilia ab hominum auribus fubducantur,hacc ille.Caetenbsp;rum ego quamuis adhuc me domi contineâ, ÔC colligendis uiribus adhuc ftudeam,nbsp;atiÿ hoc fîm minus aeger quôd non decumbo : à Vincentio tarnen illo Praedicatortjnbsp;ordinis impetrauijUt ad me iret.Tum adis longis fermonis fundamêtis in earn ora?nbsp;tionem defcendi,an Rhaphaelem Comenfem cognofeeret, an hominis dodrinamnbsp;haberet pcrfpedam,an aliquod ingenij illius monuments legiiTetjdeniq? quid illudnbsp;foret quod in caufa regia perfcripfiffet.TumVincentius non hçc modo fibi ignora,nbsp;fed illud quoep fandifsime pernegauitî fe de Rhaphaele quicquam certum habere,nbsp;neep feire an albus an ater homo natus foret. Quid faceref alias fidiculas admouerenbsp;no potui. Cum Francifeano illoTheologicac fecultatis Decano nulls eft mihi comnbsp;mercium,necp uel de facie hominê noui*Summitta tame nuntium eiufdem ordinis,nbsp;quo foqueftro ipero nobis rem ex fententia proccffuram.Quom dodores aliquot énbsp;collegio,qui mihi ardiore familiaritate coniundi funf,me ægrS inuiferent, de ftib/nbsp;fcriptione uerba feci. Operam polltcitifunt, modo confilium cut effent fubferipturinbsp;certis

154 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epistolarvm

ccrtis rationibus authontatibuscp niterctur.Depromi iufsi confih'iï quod ad mc mv fifti quom authorê quaererentjqui fe pro confuetudine in corontde folet adfcribere,nbsp;nufquam repertus eft.Tum fufpectüliuiufmodi confilium habere coeperunt. Atmenbsp;rogarût, uc operam nauarê,quo ille qui eum fœtum peperiflet,fi modo approbareCnbsp;fuu agnofceretjfe quo(^ iua manu audorê teftaretur. Ad hæc accedit is icrupus,nbsp;quod de pecunia tranfi^enda cû iûbfcriptoribus, noïo effe mei iudiciptum quôd innbsp;hoc genere nunquâ alias me exercui,tùm quôd temere aliéna pecuniam nolim pro/nbsp;digi.Qiiare obfecro te ne pigeât, quid faôîru opus fit, me admonere. Sanë accuratenbsp;8ó minimo fieri poterit impendio rê traôlabotfed ea lege,ut me omnino intra prg/nbsp;feriptoscancellos contineâ.Amicusmeus,utputo,nonomnino oà'ajj07os-o?,indic3nbsp;uit mihi,apud Florianum afleruari quædam confilia ad regis négocia lpedâtia,ainnbsp;plifsimi Câpcgii,utreor,reliquias:feditaafièruari,utncq^ Indicçformice,netjgrynbsp;pes Hyperborçi aurum maiore euftodia tueantur.Cogito mecu an Mercurius quil/nbsp;piamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inueniripofsif,quihuicArgo oculos prçftringat.Tu quocß ineam

rem ingenij neruos intende, ôlt;2 fi quid cogitaueris comonefacito, Nofti enim illud Homericum, SwATrtaf«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«nu/Ttc/lvnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et profelt;flo

uerum eft quod fequiturjM»!'©quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voita-H «WuxTt a»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viamp;',

It-nns, Beneuale, ô(5meama,quitenoô:esacdiesoculisgero.

CÆLIVS CAL^ RICARDO CROCO S.

V B idem tempus ÔC eodem propé fafciculo tern as abs te literas accepl, diligentia Seuerini noftri ad me perlatas. Et cum ijs confilium authO'nbsp;S ris nomine ÔC figillo munitum ad me peruenit incolume. Quod fuitnbsp;pergratû,uthis noftris qui paulomorofiores funt, omnis cundatioS^nbsp;tergiuerfandi anfa adimatur. Ego uicifsim curabo,ut prius illud cuiusnbsp;lîunc uicarium lummififti, protinus ad te referatur.Nunc accedo ad longiores ilbsnbsp;tuas lircras,quib‘us teftaris te meas bona fide accepifle, id quod fuit periucunduifl'nbsp;Quôd gratularis mihi de reftituta ualetudine, facis tu quidem humane ac perbenfnbsp;gne SÓ pro tua confuetudine.Et fané fi uera fateri oportet, tua quoej intereft, ut D*nbsp;eum tibi amicum feruent fuperftitê,quem tu tibi ita obfirinxifti,ut pro tua dignita/nbsp;te Sé exiftimatione nulls unquâlaborem,nullam ærumnâfitdetredaturus.De Ca/nbsp;fali illud certum eft, eum fuifle Bononig quom meus nûtiuseô aduentaflet: quodtUnbsp;ex côputatione dierû facile agnofces,fi literas meas fuper ea re milfas exeufféris,nbsp;têporaquibus datæ funt,ad calculs reuocaueris. Moxtamê mercator Bononierifi^nbsp;amicus Ô6 familiaris nofter,quê nStius meus abiens propé huius rei exploratoré rC'nbsp;liquerat,mihifignificauit,Cafalem trâfiftein Galliam cifalpinâad 11 i.Caléd.D^jnbsp;cemb.incertum^ rumorê peruafilTe in uulgus, eum in Britannia profeéturum S^tlnbsp;certi nihil fe habere copertum.Eius mercatoris dandas ad te literas exiftimau^qi’^nbsp;rem certiorê compertioremcp habeas,intelligas(ÿ nihil me quoad eius fieri poteftt^^nbsp;diligentia remittere in re omni, quo plené omnia uotis tuis refpondeât. An Vinc^^’'nbsp;tins ille monachus mentiatur, nondum mihi plane confiât, atç^ in aliud tempusft-^nbsp;fpendo indicium. Sane quom amicS meum de quo ad te feripferam fummiferin’jt’*nbsp;hil ex Minoritanoillodecanoelicere potui. Namôé ille conftanter ullum eflêap*^^nbsp;fe Raphaelis Comêfîs côfilium pernegauit. De pecun ia regia quod iterum atq?*^nbsp;rum monesj ut ex meo arbitrio earn difpenièm fubfcrip toribusirogo te amicorS tJpnbsp;time,ne me ad hanc necefsitatê adigas.Scio ego quàm fit hoc onerofum^ quantü*^nbsp;habeatdiffi'culratis,quàm religiofetraéîâda fit aliéna pecunia. Quid uero quom 3^nbsp;cepti ÔC expenfi ratio ineunda eft c* An tu non illam crucem putas homini ingf’’^^nbsp;propofitamÆn tu aurei dimidio aut folido aureo ad fummum cum fubfcriptorib^nbsp;decidendum putas.Sé fané ego tecSfentio,ultra aureum noneftèproducendumnbsp;pendis. Nâ deaureidimidio neq? ego homo priuatus ôô tenui fortuna in renbsp;inentionêhabendam putarê.Quiduerofi ampullofi ifti amp; numerofis paragraph’nbsp;fùffàrcinati 'gt;f«lt;Çx£r/za illudfuSplurisnundinenturCSidem, alij protinus inclam^’nbsp;mihi regios loculos non elfe c5mittendos,qui tam incautein eos onocrotalos tafl^

L I B E R Xï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155

pècuniae profuden’m.Si negem, non decrunt qm' me arguânf, qüod Iibcralitatê re^‘ giâ in dubiû uocauerim; ÔC quôd paru uidear intelligere quo in negocio,qua innbsp;fauerfêr.TemporûjIocorumjperfonarû rationê habendâ efle.Et quod laudatæ me*nbsp;nioriac cardinalis Eftenfîs olim princeps meus procuratoribus fuis fgpeinculcabar,nbsp;aliubi impendendam,aliubi profundendam effe pecunia. T um uerô e^o inter Cyanbsp;neas petras deprehenfus quid faxim;quot; nifî ftultitiâ meam accufem,qui quafi Cæciasnbsp;inmenubcs contraxerim.Verbum uetus efttquod dubites ne feceris.Sed tu die folt;*nbsp;des,quantam nobis aduerfariam putas opinionêfquam homines audita caufa regianbsp;protinus induunt,montes etiamnum aureos fibi pollicentes* quôd nifi in uulgus eanbsp;iama emanaflèt, fi quo modo protritahaec caufa poffet diisimulari, mirum uerônbsp;quàm nobis omnia fièrent leuiora ac faciliora. Sed de fais iam plus nimio : ea eft reinbsp;fumma,meparatû elfe regiâpecunia enumerarc,fed præicriptis finibus,ultra quosnbsp;non tranfiliam: in reliquû operam,confiliûjiudicium(^ meum non defiderabis. Denbsp;Campegianis illis reliquîjs non defpero^-Nam funt qui fpem faciant,iè pofle earumnbsp;copia haberein paucas horas.Egoilludmolior,uttâtifperhaberi pofsintdum praeznbsp;cipiti calamo exfcribantur.Si hoc impetrauero,rem confedâ tibi dabo.Nuperrimenbsp;niccum uerba fecit Florianus, ÔC quidem in eam fententiâ,ut fe partibus regfjs ftu*nbsp;dere plurimum pra: fe ferretîiètç fi eum Ferrariæ conueniiTeSjmulta fuiflè cômoneznbsp;fadurum,quae ueftris conatibus non mediocriter profuiffent. Ego qui pertentandinbsp;caufa ea dici exiftimabam, cundanter ad omnia refpodifillud addens, eum prüden/nbsp;ter faâurum,fi aliquo infîgni officio tâtum regem promeruiflèt: me^ paratum eflênbsp;ad te feribere pro ea quæ inter nos côflata eft amicitia, fiquid cotingat quod uel tuanbsp;feireinterfit, aut in regiæ cauig cômodum cedanNihilad Dionyium refpondir:fednbsp;illud adiunxitjfe habere cognitû,tibi QC Cafali non bene conuenire,eam^ fimulta*nbsp;lem regiæ caufæ obeffe. Eundê Cafalem eu Genutio auditore Cameræ apoftolicænbsp;decertare,utri rex magis faueat in affequenda cardinali purputa: multa id genusnbsp;quæ me feribere,te autc legere pigeat.De Diofcoridc,LinacrOjÄlciato, amp;fi no planbsp;né is fît quem expetebâ, multam tarnen gratiam habeo.Linacrû tuum tua manu reznbsp;cognitum ad te mitto. Bene uale,meq! tuum libra noris SC cæræ minus»

CÆLIVS CAL* HENRICO ANGLIÆ kEGi S*

VD TVER AM ego ptidem Britanniæ atcß adeo ipfî Occano imperaz re Henricum regem eius nominis oélauum, ingenio ac fortuna celeznbsp;Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brem, qui uirtuteatq^ animi magnitudinenon huius modo leculi, fed

clarifsimis quibufcf fuperiorû temporû regibus effet coferendus: mul ta mihi de eius fapientia, dementia, ingenq fuauitateolim enarrabatnbsp;Ricardus Paceus uir prçfiantis doéî:rinæ,qui eo tempore regium oratorem agebatnbsp;in Italia« Idem afferebantincredibili omnes confenfu, qui ex Britannia in noftrumnbsp;orbem cômeabant.Efi: fané apud omnes genres regium nomen uenerabiletfed miznbsp;hi Henrici nominis maieftas totpræconqs illuftrata, religione quadam ita animumnbsp;fuccenderat,ut nihil confuetû de tanto rege cogitarem,fed heroicum ac diuinuplaznbsp;né quiddam in eius animo uigere exiftimarê. Superuenit mihi deinde orthodoxaenbsp;fidei defenfîo ab illo fufeepta contra Lutheranâ fad:ionem,opus Di boni quata eru/nbsp;ditione,eloquentia,acpietate refertum.Res eamihiuifa eft imprimis admiranda,ÔCnbsp;noftræ plané ætati incognita,regem effe qui ad fortunæ ac rerum geftaru amplituznbsp;dinem,literaru etiam fplendorê addidiffet. Sciebâ ego prifeos reges cofueuiffe nonnbsp;tam fibi ex magnitudinc ôd felicitate imperîj, quàm ex optimarû ôé maximaru rerSnbsp;ôc difeiplinarum cognitione gloria petere. Alexâder ille cognomento Magnus paznbsp;làm profitebatur, fe fibi multo clariorê uideri, quôd de Dis immortalibus rede fen-tiretîquam quôd multasnationes perdomuifîet, multis^ populis imperaret. Atnbsp;quanto hoc præftantiusç’quod quom ij ad quos imprimis tutela Chriftiani nominisnbsp;pertinebat filerent,ôô tantam pietatis offenfam diÊimularét,tu unus rex inuidiftiznbsp;me ex omnibus principibus quos Chriftus in excelfum folium euexit, inuentus esnbsp;qui pro aris ôC focis, id eft pro religione ac ueritate afferenda, ftylum perftrinxeris.nbsp;Tuæpro/

Tug profedo laudes po flu nt fortafle altjs quibufda,fed ijs peipaucfs admodu prift/ cipibus effè comunes.Sed haec pietatis gloria ita omnis tua eft, utquicûpoflit com/nbsp;inunicari,non inueniat.Felicê itat^ Britannia,Felices populos exiftimabam,quiopnbsp;timi ac fandifsimirégis parerêt imperio. Tu ego tâta peicitus laudum âS rerûbencnbsp;geftarû celebritate abfens abfentê uenerabar : QC quod unû mihi licebat, deum opt»nbsp;max.tibi diu propitiûoptabam,auguftiq; tui nominis prædicatione meâ ergate uo*nbsp;luntatem pietatê^ apud omnes fignificaba ? Quom uero nihil mihi antiquius effetnbsp;in uotis,quam ut aliqua mihi cglitus aflulgeret occafio, ut hunc animum meum tuatnbsp;maieftati addic'lifsimu,uel literis,uel certo aliquo teftimoniotibi probatem: comO'nbsp;dum accidit,utRicardus Crocus,uir praeclarae eruditionis ÔC fpedataeergatefidc/»nbsp;alledus nonulla opinionemeorûftudiorum,mecum faepe Ô6 deliteris acrebus comnbsp;munibus, de animi uero tui celfitate propequotidie folenniteruerba faceret. IsmCnbsp;fuccêfum tantaru uirtutu admiratione, ad te unû propius colendû atq? obferuadumnbsp;inflamauit. Auda uero inter nos Si. confirmata multis diebus confuetudine,incidi/nbsp;mus in mentionê caufæ coniugalis, cuius gratia amp’ifsimus Campegius in Britannbsp;niam traiecerat.Eiusferiem ac rationê longe diuerfam ex co accept,quam mihian/nbsp;tea quidam enarraflènt : qui quom mefuper ea re confulerent, impetrauerantutinnbsp;utraq; parte academico more argumeta colligerê. Et fané ita rem tradauerâ,ut mi/nbsp;hi omnia in id tepus effent integra.Turn uero Croco admonitore atq; hortatore mtnbsp;recepi ea qug fcripferam in examen reuocaturû, pro uirili ueritati no defuturum'nbsp;quod fané feci accurate quantum in me fuit: multamq? argumetorum amp; audoritaquot;nbsp;turn fyluam collegi. quam quom repofuiffemjlperans me aliquando per ociumnbsp;in ordine redadurum : nihil enim minus cogitaba quam Crocum tam repente ahi'nbsp;turum,utnon faltem dies aliquot darentur ad rem explicandam:fed is pratter expt/nbsp;dationem mcita improuifb fuodifcefluopprelsitjUt tota ratio confiltj mei mihinbsp;tit peruertenda. quae igitur praefens prat fend fuera pollicitus, ea in diem reluamnbsp;portet.Nam ôéfi id quod daturus fum uel multos poft dies,me quocj iudice informtnbsp;futurum fit:nunc tarnen fi ederetur merum plané foret abortiuum.Caeterum quomnbsp;in colligedis dodoru fententijs ac refponfis Ferrarig multa fefe Croco difficilia oh'nbsp;iecerint, eiust^ diligentia remora ta fint, certis ex caufis quas ipfemulto cumulatingnbsp;QC comodius coram,quam ego per literas pofsim recenferetnunc demu abiens comnbsp;filium quodda mihi reliquit uiri bene dodi,qui pro caufónbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnnfnlinrt mcrauiitF

o L E o quantu uix literis copied/ pofsim, tuos iftos cafus in ea ra incidiffe,quibus neq? opera neep authoritate pofsim mea tibi

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prodeffe quantum uelim,neq; ab ifta infigni fortunat indignitate nt

dicare.In caufa eft nnn timriTtn qdiTPriar/nrir nntpntia flinm rmftiim

audeasjneep ullo unquâ ingenio profpicere pofsis.Hoc fane tibi magno fblatm poteft,qu0d boni ÔC ftudiofi omnes te amât, telt;j in oculis gerut î fatentur^

LIBER XI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157

tuo digrcflu urbem nofiram magnS I'aduram fedflej quando coriimadolefccntiim pleriq?, qui tibi opera in comparando animi cultu dabantjuunc cæteros prope’omznbsp;nes priuatos profeflbres ftomachant,ingenue afférentes neminê effe qui uel copia,nbsp;ud dele du reru tecum conferripofsiu Ego haclenus,quod unSmihilicuitjUullolonbsp;co defij tuas laudes prgdicaretatq^ illud conftâter profiteri,infignê tibi atqp indignanbsp;contumeliam fad« iri*Tuis uero familiaribus nufquadefui,quoties me appellarûunbsp;Quin amp;r ipfe ultro mea illis ftudia perfaepe obtuli,fi qua modo in re aut illis aut cau^nbsp;fæ tuç adiumento effe poffem.lllud quot^^ puto tibi tuorum literis fi gnifi'cat«,noftrçnbsp;coniundioninouum uinculum acceffîfTe^Siquidê ego nuper filiolam,quæ tibi proznbsp;ximis diebus nata,falutari aquæ admoui,attp ad myfticû fonte excepi.Ex quo fadlenbsp;potes int eiligere,me fraternaebeneuolentiae partes cum eo no recufare,quicum pa/nbsp;ternae appellationis comunionem fubire uolui. quôd fi quâdo aliqua lux rebus tuisnbsp;affulfèrit, uentuslt;ç aliquis fecundus afflauerit,ego profedo omnia uela amidtiæ ita.nbsp;explicabo, ut agnofcas me nihil præterea cogitaffe, quàm te faluum in portum ali/nbsp;quando prouehere.Obfirma interim animum:tuaq prudêtia in medrjs fludibus fûnbsp;bi faxit (quod Plautus ait) alcedonia» Bene uale»

ALPHONSVS TROTTVS lACOBO ZIEGLERO S.

IT E R Æ quas dedifti ad odauum Calendas lanuarias, hac ad me de^ mum peruenerunt pridie Nonas Apriles : ex quo facile colligere poznbsp;Lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes quàm accurate tui ad nos tabellarij cômearint: quod ea caufa did«

uoluijut fi forte ferius quàm tu atq? ego uoluiffem, hæ quotß ad te perz ferrentur, habeas in quos culpam reijciastme certé ab omni fufpicionenbsp;”^§b’gentiæ libérés. ïllud uero imprimis mihiperiucundum nuntiarunt tuæ literx,nbsp;tcincolumem faluisqj rebus Argentinam perueniffe.Sane comentationes in Plini/nbsp;um tuas longe antea publicum accepiffe SC haberi in manibus audiuerâ : fed nefcionbsp;quo fato acciderit, ut nondum mi hi, ad quem primS pertinebant,easuidere contigenbsp;rihquom id tarnen impenfè optarem.Profcdo quom apud hos mancipes librorum,nbsp;quiperrariæ negociantur,perdiligenterinquiriiuflerim,nufquainuentgfunt,quasnbsp;precio tnihi poflem coparare. Volebam enim effe apud me,turn alfjs de caufis,tumnbsp;maxime in gratia tuæ erga me uoluntatis, qui,quant« in te fuit, me in parte tuæ iimnbsp;mortalitatis uocaueris.T uarum denicç literarû claufula mirifice me obledauir,quænbsp;ßudium mcum in proferendo propagando^ ad pofteritatê nomine approbauit: idnbsp;quodfemper ingenij benefîcio cômode fieri poffe exiftimaui. SiquidCm quac à beznbsp;UC inftitutis ingenqs proficifcuntur,ea propemodu perfuafum habui in ipfa immornbsp;talitatis arce dedicari, quæ nulla pofsint fortunæ aut têporum iniuria uiolari, fed eunbsp;ipfa plane' uetuftate repub efeant. Qua in re quom tu mihi opera tuam liberaliter haznbsp;denus accomodaueris,eamq? inpofterum pollicearis,no faciledixerim quanto menbsp;Studio pcrfuderis,ô(S quant« me tibi debere fentiam.Quôdfi tuis me Chorographinbsp;cis alqsq? id genus fœturis,quas felix iftud ingeniû quotidie parturitjhoneftaueris,nbsp;easlt;^ ad me lubinde perferendas curaueris,profedo me hominê bene gratum,nc(ÿnbsp;meae me fponfîoni,nelt;^ tuæ expedationi defuiffe intelliges. Bene uale»

CÆ.LIVS CALt PEREGRINO jMORATO S.

R A S c O R bonitati ac benignitati meæ, quom ea fit, qax tibi ceffan/ di fiduciam præbeat, tuarumiç literarû mihi fuauitatê intercipiat. Atqinbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita Di mihi bene faxint, ut egome inhuman« morofumq; haberi malz

1cm,ne ego ipfe mihi huius iaduræ author fi er ê. Quom Àuguftus im/ peratorabhofpitenegligêtius foret cxceptus,iuredoluir,fehomini ninbsp;mis efferamiliarejego iure doleo,me abs te bon« ac facilem nimis exiftimari.Quodnbsp;fi tu tarditatê tuam inferibendo occupationibus,quar«molepremeris, redemiffes:nbsp;J? æffuo animo pertuliffèm, ÔC tibi facile fidê habuifTemtfi negligentia meam accuznbsp;iallcs,qui aliquot literas adme dederis,quar« adhuc refponfum expedes,cefsiffcmnbsp;accufationijSC me reum peragi no ægrc permififfem. Sed hoc iâ ferre non poffiim,

O mequat

158 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIST OLARVM

me qua parte fp er ab am imprimis tuaspofTeliteras emereri, ea maxime pcriclitari, SC earum defiderio confici.Quare ego pofthac opinioni tuæ relinquam,an meinclenbsp;mentemjan te officiofum effici malisNam ego uolens priftinos mores exuS, uthacnbsp;faltem rarione tuas litcras exprima. Hoc fi te pigear,tuteab hacfegnicie frequenternbsp;fcribêdo uindicabis.Quodifthic tibi omnia féliciter cédât,amp;fi noui nihil mihi numnbsp;tiaftr.fciebam enim hoc tuis uirtutibus deberhtamê uehementer gratulor,0C ut om/nbsp;nia in pofterum Di tibi ac tuis fortunêt, deos obteftor. Quod tu tibi de me multa acnbsp;magna polliceris,tua te profeeffo nunquâ fallit opinio. Habebis enim me femper a/nbsp;cerrimu tuæ uirtutis defenforê, ac perpetuum tuarum laudum amplificatore. Quanbsp;in re fi minus fortunam,certe uoluntatê ac ftudium meum nunquâ tibi non appro/nbsp;babo. Azaiolus quidem quas ad eum dedifti literas non oftenditttamen quom mihinbsp;occafio arriferit,nó deero quin cum magnificoTrotto in tuigratiam fungar officio*nbsp;ex tuarum literarûpræfcripto.Trifsino uiro excelletis ingentj ac fummæliteratursCnbsp;falutes quas eius nomine ad me fcripfifti, non folu pari,fed maiore etiâ modio remenbsp;tiere. Vxorem tuam fœminam ledlifsimâ falutabis,ÔC filiolas tuas meo nomine exo/nbsp;fculaberis. Audio ifthic haberi antiqua quçdâ monumenta,digna quæ non ifto tan/nbsp;turn loco legantunrogo te per Mufas mi optime compater,ut des operamjUt ad menbsp;perferantur : eo nomine tibi gratias ingentes profi'tebor Bene uale*

CÆLIVS cal. peregrino morato s.

VALE per incertam lunâ fub luce maligna Eft iter in fyluis * quom cælum condidit umbra

CL luppiter, SC rebus nox abftulit atra coloremi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

talem mthi tuæ literæ lucem obtulerunt. Nubesenim quae antealatc omnia obduxerant,nSc nefcio quo Aquilonis afflatu abruptæ atténuénbsp;fæ^ funt difcuftæjSC meliora nobis potius augurantur,quam fpondeant. Nam connbsp;ditionê Vicetinâ,quam certam firmam^ fperauerâ, adhucpêdere uideo:quomnbsp;men Alfonfus Trottus nofter fide mihi feciflet,eam in tua effe poteftate.lllud quocpnbsp;me male habuit,quod menftruas tantuinducias impetraueris’.quom ego bello ac ffnbsp;multatibus nuntium mitti ÔC fummâmanum imponioptarem,ut poft tot hoftiûnbsp;curfioncs in pace tandem conquiefceres.ErgO tu paucis diebus Fen ariamCan ho^nbsp;non eft defideriS potius tui excitare quam extinguere fitim iritare quam explerc»nbsp;Quod fi tanta religio fuit inuito nebuloneliberScómeatum dare, SC gratiâredeun/nbsp;di facere, cur non Âreopagitarû more publica fides data eftCcur non in centefimuinnbsp;annum indicium difïifum C Profetflo hoc uel innocentia tua, uel ( ut grauiffime dnnbsp;cam)culpg leuitasjtot iniurtjs præfertim prouocata,merebatur:quam magnitudin^nbsp;laudum ac uirtutum ita redimis, ut fi in æquilibrio ftatuatur, illius pondus horui^nbsp;pondéré propè obruatur. Sed ego fruAra adfa ago * SC alienam diligentiam requfnbsp;ro: ubi iuftius quorundam inuidia atep improbitas accufàri poteft. illud tarnen nonnbsp;definam, te etiam atep etiam rogare ac liberius admonere, ut conftantiam tuamnbsp;neas, nullaq; fortunæ acerbitas tuam tibi animi magnitudinem excutiat. Ille enin*nbsp;parum uidetur profecifre,qui res fecundas moderate tulitî aduerfis autem ita fraf/nbsp;gitur,ut de gradu cédât, amp; fe expugnatum fateatur. Bene uale,SC fi' quando deennbsp;feribendi argumentum, uel de cômunibus ftudqs, uel fiquid librorû Germaninbsp;cipes nuper Venetias inuexerint,perfcribe. Ferraria,

CÆLIVS CAL. N. ORATORI REGIO S*

O T VIT me régi] oratoris titulus, SC eximiæ ac maximis de rebus oC'' cupationes tuæ à feribendo deterrere: ni mihi abunde perfpedfa fof^nbsp;P fumma humanitas ac Iiberalitas:quæ inter innumeras uirtutes tuas it^nbsp;eminet,ut uel faftigium uel faftigio proximum locum tenereuideatui*nbsp;quod quom ego conftanti ÔC celebri multorû teftimonio confirmatn*^nbsp;antca accepiflem,tum ipfeproxima æftatein comitatuprincipis fœminçducisnbsp;nutû non auritus tâtum,fed oculatus etiâ teftis accefsi, Jta enim benigne SC comiténbsp;fum

L I B E R xr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I5lt;gt;

fum abs te exceptus,ita fplendido conuiuio honeftatus, ut plané intelli'gerê famam parce ac leiune ea ïnuulgafTcj quæ multo uberïoraampliorac^ ego prælens cognoznbsp;uifTem.Hæc funt quæ me aliàs propéreh'giofum in interpellandis magnorum uiro^nbsp;rum ftudijsjöó immodicû cunÂatorem in auocandis ijs qui publicârem ÔC regia eunbsp;rant négocia, nunc nauiter impudente eflè patiunt: amp; ut opera ateg authoritate tuanbsp;intrépide utar hortant.Eft mihi multa ôu coniûélifsima ncceisitudo cû nobili in/nbsp;ter fuos multæ exiftimatiois uiro Cæfare Podacataro Cyprio, ob multa 8lt; illuftrianbsp;eius in me beneficia,quib, fandifsimû ctiâ ius hofpitij adiûgit. Quare nihil eft ta arznbsp;duum ac difficile,quod ego non libenter in eius gratiâ quantum arrideat occafio fininbsp;fadurus. Optât autêilleôCfuopropé iure àmeexpofcit,intelligens fcilicet quantusnbsp;ego fim admirator ôé præco tuarum laudum,2lt; quantû tu uiciisim pro tua humaniznbsp;täte faueas mihi nonnulla opinione ftudiorum meoruin : ut loannê Lyxum eius a^nbsp;lumnû, iuuenê multi ingenij multgc^ fuauitatis, tua gràtia amplecfti uelis . Is quomnbsp;adhuc foret impubes,nelcio quo fato,fubira ira fuccêfus, cuino bene imperatgene/nbsp;rofus ÔC iniuriaru infolens animus,hominê occidit.ea caulà iam multos annos à pa/nbsp;tria exulatjin quam tuo dudu tuis^ aufpicijs redire SC optât ÔC fperat. Ad earn remnbsp;facile conficiendam præmunita eft propé uia. Nam fententia in eum olim pronunznbsp;fiata,fecuda aeffione cognita,reuocata acrefeiffà eft àmagiftratu Veneto: Ô6 iam adnbsp;tecuperandam patriam nihil fupereftjuifi ut quifpiâ uir amplifsimus eius patrocini-um apud fenatum Venetum fufeipiat, cuius cômendatione recreatus honeftifsimûnbsp;boc uotum adfequatur. feceris igitur rem te,id eft homine beneficêtifsimo,dignam,nbsp;fî Lyxum amplecftare,

CÆLIVS CAL» PEREGRINO JMORATO S.

R1V S Cty A M tuæ ad me literæ perferrent,defidiç ita me fuppudebat meæ,ut necß mens neq; manus ad fcribendu,id eft ad farciêdum corriznbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gendûlt;^,quodiâ aliquot mêfes admifi,facinus fuppeterêt.Eacp res effe

cit hadenus, ut diê ex die ducerê : atcç interim ÔC diuturnitate têporis^ fubruftici cuiufdâ pudoris mole obrutus intelligerê c^ graue uitiûfonbsp;’¦et immodica illa amp;deteftabilis uerecundia,quam uoce admodü accômodata Grgcinbsp;uocât.fed poftep tuæ mihiliterg redditg funt,quib.pertinax hoc meu filennbsp;fiû ta doële tâ(j amanter exeufsifti: tu demû cognoui me no aliàs felicius obtorpuiiznbsp;fè: meami^ mihi defidiâ pulcherrime cefsiffe, quæ abs te tam dulces ac tâtæ in me benbsp;neuolentiæ teftes lireras exprefi'it:ut arguto cuipia forte pofsit ioci preberi occafio:nbsp;Oie fcilicet tam turpiter tacuiffe, ut tu tam honefteloqui poffes. Me feedeadeo pecznbsp;taflèjUt tu me iufte SÓ cômode adeo coargueres. Illud profetfto mihi euenit admira^nbsp;bile quom tuas lireras legerem Morate præftantiisime, ut quo in me atrocius inue-.nbsp;hebare, hoc mihi fuauitatis ÂT leporisampliusinueheres: ilia ipfa flagella,quibusnbsp;tam immaniter me fauciabas, melle quodâ Cupidinis mihi perlita uiderentur:ut fannbsp;élifsime deierare pofsim, me nunquâaliàs melius habitum aut liberalius acceptumnbsp;fuifle.Quare tu tibi proximis literis earn præmunifti uiam,qua nullâ netç honeftioznbsp;rem netj urgentiorê ad protrudendum hune fbporem,extorquendafi^ mihi literasnbsp;cominifei poteras.Quis enim tam obftinatus ac ferreus,quêtuæ orationis faces nonbsp;permoueantCpermotum non compellantjcompulftim in officio non contineantCIdnbsp;unum fuit permoleftum,quod tu mihi magis diuinandû reliquifti,quàm quod tu faznbsp;tis exprefferis:literas illas fcilicetlögt fubfelltj,quas ad te fuperiore menfedederamjnbsp;deerraffe ac minime in tuas manus perueniffe: quom uix fieri pofte putarê ut illæ innbsp;tranfuerfum abirent, quas credidiffem nobili cuidam Vicetino qui le ex Athenæo/nbsp;rum familiaprofitebatur,que audio proximein Gallorum caftra comealTe.Alioquinbsp;, rationê literarum exadurus, quas in fuâ fidem recepiftêt* Quod fiquandonbsp;alias rnora têporis in feribedo interceflèrit, uel perfidia tabellarq meas literas interznbsp;ceperit,aut aliquis quifpiâ cafus interuerterit:rogo te ateg obteftor, nequâdo meamnbsp;uoluntatem in fufpicionem uoces:fed aha omnia facilius pofte accidere opineris,^nbsp;ut amicitia noftra tam altis ac robuftis radicibus nixa polsit ulla temporis uel obli-lt;nbsp;o a ulonis

16 o

ui'onis jniufia conuen/. Tuae cnim ui'rtutes, tua fuauitas eo mihi oïauo mhaefêfunf* qui nulla foi cipe extrahj,nullo malleo pofsit extundi. Azaiolus iunior rede ualet,nbsp;alter prope' oculis captus aut domi fèdet, aut puero comitatus in publicum prodifjnbsp;femper uero quafi Tirefias uaticinatur.Iulianus Nafellus uir tui amantifsimus ma*nbsp;gna parte pulcherrimas aedes perfecit, tanto fumptu, tanta elegantia,ut nemo fit it^nbsp;rudis artis architedonicæ,nemoita occupatusjqui eo fpedaculo non teneatur.Sednbsp;cius filius ov©' Avgoi'. loannes Hieronymus meus te falutatjteq? oculis fempcrnbsp;gerit» exfcribet puto iam tertio epigramma, quod fatius fiierat femel deperifie.Sednbsp;poftqua tu ita iubes,poftquam uir aequé amantifsimus ac dodifsimus fic urget, ilfi^nbsp;cetjUeflra: exiftimationis periculo res agatur,me noxa folutn uolo.Ioannes Manarnbsp;dus proximis diebus decefsit, ÔC nobis at(j omnibus bonis incredibile fui defidert*nbsp;«mreliquit» Beneuale» Ferraria,

SWCAELII CALCAGNINI EPISTO«

LARVM LIBER XII.

CÆ.LIVS CAL. BARTHOLOHEO RICCIO S.

O N obliuioneautnegligentia fadum efi,uttaferotuisti' teris refpondeam uir dodifsime:fed quom optarecertiaCnbsp;perfpedi aliquid perfcribere, opus luit refponfum diutf'nbsp;us extrahi, quam aut tu uoluilïès, aut ego conftitueraflJ»nbsp;Nunc quæ ada fint,paucis accipe.Quom primu tuæ mt''nbsp;hi literae redditac iuntjCx quibus facile perfpexi quantui»nbsp;fidudæ in mea erga te beneuolentia collocafles:nihil pt^nbsp;us habui^quàm occafionêaucupari, qua polfem penitu^nbsp;animum SÓ cofilium clarifsimi principis explorare. EaP*nbsp;mihiratio temporis comode aliquâdo obtulit. Ludebat forte filiolus in patris finuînbsp;pilam^jUt eius actatis mos eftjmanuobuerfabat.Tum ego,quam probe fadûforet.nbsp;Ut ifthacc indoles tantac uirtutis prænuntia,honefto 2C liberali aliquo ludo exercereznbsp;turtqui quantum tenera ætas pati poteft,ad futuram expedationê nonibil proficC''nbsp;ret. Ad haec prinçeps:Perfæpe mecu,inquif,cogitaui, an aliqua ei praeludia ftudiogt;'nbsp;rum obijci polTent: fed teneram adeo ÔÔ nondum fuisuiribus fubfiftente aetatemnbsp;nerare, Sgt;C ad labores euocare, plane mihi fuit religio : quom pracfertim reformidat*nbsp;pofsit,ne praecoces QC plane intempefiiui labores prius faftidium aut etiä odiumnbsp;uehannquàm intelligat,cui fibi ftudia ufui elfe pofsint.Hie ego, prudenter adeo conbsp;gitatum 06 confultum dixi,ne quo labore intempeftiuo tenera hæc ætatula praegr^''nbsp;uetur. Sed quom ita natura cóparatum fit, ut in primis etiamnû crepundqs, atq cOnbsp;ipfo temporc,quo adhuc infantes ex nutricu papillis pendemus,agamus tarnennbsp;quid, quo fe iam uigor ilk nobis ingenitus prodat, 06 nos plane’ ad agedum aliQtJ*,nbsp;natos probetjquanta iniuria fit,malle adhuc balbutietibus fordida Ô6 digna obli^nbsp;nc uerba quam exculta 66 deledfa inculcate C ludos promifeuos 66 faepe poenitedo^nbsp;quam ingenues, nec minus ad hilaritate quam ad animi cultum profuturos proplt;’^nbsp;nerefErgo illi luforias Chartas Ô6 talos 66 telîeras agnofcentîeburneas uero literarr*nbsp;formas,66 pilas dementis infculptas,ô6 numerarias tefiellas,ex quibus in more oC'nbsp;teris oftomachtj uariae reru Ô6 animalium formae effingi poflunt : alia^ huiufinodftnbsp;ut ita dicâ ludicroferia,agnofcere non poteruntfAn uero ludi geometrici minus h*nbsp;bent uoluptatis, quàm uernaculi ifti 66 à uulgari turba accepti: ex quibus no mod^nbsp;in præfens animi expergifeuntur Ô6 gaudent, fed in pofterum etiâad majoresnbsp;grelTus excitant. An alia caufa Platonê mouit in Menone : ut hos maxime' natuf^fnbsp;noftrac confentaneos exiftimaret,eos^ pueri exêplo propè per fedifei polTe iudi^^nbsp;retfQuid dicâCquod 66 iüi uulgares 66 tabernarjj quâto minus habetingentjjtan^^nbsp;etiam uoluptatis habent minus: nifi aliqua lucelli fpes forte arriferit,ex quonbsp;ior quoqj acceditinfamia.Iis adiunxi exemplum principis Mantuanijquifiliol^’

L I B E R XII . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I6l

anno plus minus quam ifte natu maion', prgceptorem Lampridium addi'ditjUinini amp; græce ôi. latine egregie eruditû:qui Orationê dominiez ÔC Angelicam falutatio/nbsp;nem in memoria ac labra pueri quafi præmanfam offam ita inftillauit,ut nunc internbsp;pulcherrimas patris delicias cenleatur,filium græce garrientê audire. Qui mihi ui/nbsp;detur hac parte Philippum Macedonem imitatus, qui nato fibi protinus Alexadronbsp;non plus gaudîj de natali filij concepit, quàm quôd eum fibi Ariftotelis ætaf e nafcinbsp;cotigilfet:cuius opera ad alendam prouehendamq; illius expectations uteretur. Etnbsp;fané id pra:clarcjmea quidem fententia, à fapientiîsimo rege excogitatum. Nam finbsp;Quintilianus exiftimauit nullum têpus oratori deperire oportere, cuius indufl:ria,utnbsp;fe latifsime porrigat,uix tarnen unquam ex foro aut fenatu exceditî quanto hoc iu- 'nbsp;ftius profpiciendum in principe C à cuius prudentia multorum populorum iâlus ÔCnbsp;fecuritas pendet.Tum ille:fcio,inquit,hancefreinterliteratos agitatâ quæftionem,nbsp;fed ego perfuaium habeojpueros primis illis annis pullis auiuni eife perfimiles:quinbsp;utprimum uiribus niti incipiunt, parenti aduenienti adludunr, alisq? applodunt,2lt;nbsp;roftellum aperiuntita cibum expofeentes, nec quicquâ præterea per fe moliuntur,nbsp;donee infantiâ fuperauerint.Tunc enim in marginênidi adrepuncmox circumuoznbsp;litantjfed ita ut neep longe auolent, nec redlam uiam ingrediantur,necß pabulum fi/nbsp;tgt;i côquirant,necp omnino fuæ tutelac permittatur, Sed eos interim parentes aluntnbsp;8^ fouent,donee iam grandiores,uires confirmauerintT um demum liberi euagan/nbsp;tunfic pabulum fibi profpiciunt.Quôd fi audaciae fuæ ante tempus relinquantutjuinbsp;di ego plerunqp in terram prolapfos auibus cgteris aut certe'feris prædam fuifle.Sicnbsp;tenera hgc ætas nec præpropere nec pr æpoftere nimis é finu nutricum quafi e’ nidonbsp;ad præceptores releganda éft, Adde quôd quom authores inter fe difsideant, fintq?nbsp;utriufcß fententiæ adfertores : quom alif feptimû annum expedandum, alij à tertionbsp;protinus aufpicandum purent: fi mihi quafi honorario arbitro libéra detur iudicannbsp;di facultas,neutris plané accefl'erim:fed ficuti in pomis ita in ingenijs deledum ha/nbsp;Kendû exiftimauerim.Nam quæ celerius fefe often tant, atq^ ocyus maturitatê progt;nbsp;mittuntjijs ego prius manu inijciendam iudicauerimtquæ uero crudiora funt,ôô tarnbsp;dius fe proferunt,non folum in autumnû,fed in adultametiâ hyemem pendereper/nbsp;mittamtut turn demum decerpantur,quom matura amp; apta efui uideantur. Quæ ueznbsp;ro de Philippo pofteris tradita funt : ea multo ambitiofius quàm uerius dida credûnbsp;derim. Atcß utinâ rex ille de profedu filij plus curæ fufccpilfetcneq? enim eû Leonids amp; Lyfimachi ex Acarnania fidei reliquilTetjà quibus multo plus uitioru^ uirtunbsp;tishaufilTe proditur.At regulus Mantuanus cofobrinusmeus(ut audio) non præznbsp;ceptorem,fed euftodem potius filiolo adfciuit. Cuius rei facile fidem facit,quôd pre/nbsp;culas, quas ex inftituto Chriftianæ pietatis altrices alumnos edocere folent,dodusnbsp;ille uir docendas fufcepit,præceptoris etiâ fortaife munus obiturus,quom pueri æ-tas adoleuerittfed fuum illis iudiciû relinquamus.Nos noftra(ut dicitur) noftro monbsp;dulo metiamur, feruabimus^ hoc temperaments, ut neq? fepténium expedemus,nbsp;necß a triennio ftatim aufpicemur. Sed ubi quinquenniû iniuerit,nos noftrum præ/nbsp;ceptori,qui modo dodrina,fed imprimis prudentia ac dexteritate polleat, forznbsp;mandu mandabimustquipropé aliud ages, per fummâ iucuditatem ceu folemus innbsp;uafa angufti oris,Iiteras paulatim infundat.Interim nauabimüs operam,ut omni iônbsp;iutus cura,dignos ætate,dignosprincipis filioludos exerceat: corpus confîrmet:honbsp;minum conipedum non expauefcatîblande occurrentes excipiatipræceptionibusnbsp;adquiefcat: reprehenfus doleat, laudatus frontem exporrigat. Hæc puto omnia itanbsp;pueri animum futuris ftudijs apparabunt, ut folent pidores certis quibufdam pig-métis tabulas prælinere atc]^ accômodare, quibus funt poftmodS nobis piduras elenbsp;gante penicillo induduri.Hæc quom dixiflet, ex quibus cumulate eius iententiamnbsp;perlpexi,non duxi reludandum,neq} in altercationê rem producendâ.lllud unumnbsp;addidi,non femper arridere bonorum præceptorû prouentum,atq5 hoc ipfo tempo'nbsp;re mihi occurrere Bartholomeû Ricciu uirum multæ literaturæ, 86 in hoc erudien/nbsp;di munere diu féliciter uerfatu.Qui quom le huic prouinciæ ultro obtulerit, fi poftznbsp;modum ad aliâ conditionê animum appulerit, aliquando fore ut fruftra huiufmodinbsp;O 3 hominent

EPISTOLARVM

homme defidercmus.Tum ueiô quom ille de te percüdaretur,di'xi'flêm(p te in mylia natum in oppido ditionis Eftenfis, cui Luco nomê eft.’te demü illum effê,qirfnbsp;Seleólorum comentarios ex Cicerone decerpferas, ÓC inpublicS cómodum edidC''nbsp;ras:Atq^ui ego, inquit, hominêprobenoui, eius^ comêtarq mea in bibliotheca dilnbsp;dumafleruantur.Sedquam fadum effet imprudcntcr,fï uirbenedod:us,amp;admu^nbsp;torum utilitatê natus biennium apud puerum unum defideret, cui etiam nulli planenbsp;ufui eflè poffet. Caeterö Só altj quoq? plurimi amp;C fané mihi approbati quotidie in ha^nbsp;funéfione fuam operam poiïicentur,ex quibus quom eritmihi deledus faciêdus,8^nbsp;Ricct) noftri (um rationem habiturus,eiusq; memoria nulla mihi delebit obliuio.Mnbsp;buit hæc aliquante prolixins ad te feribere, SC epiftolam propé ad imaginé dialog^nbsp;efRngere,utintelligas quàm accurate rem tuam egerim:8C quae rationes utriniçad/nbsp;dudæ fint:ut quid tibi in pofterum fperâdum fit,pofsis coniedura confequi. Gertenbsp;ego quoties fe praebuerit occafio,nihil prætermittam, quod tuæ caufæ profuturuo»nbsp;putem. Et quæ tibi meo nomine Emaldus comparer utriufq; noftrû ftudioG'fsimUSnbsp;renuntiauit, quaeq; per literas uir elegantis ingentj Ferrinus nofter fîgnificauit : eanbsp;re ipfa SC quidê cumulate præftaboînon modo ut obftridam fidem mcâ reluam,fclt;^nbsp;ut eos etiâ nonpatiar ncxu inire, qui tam prompte mea caufa fponfum inierSt. Ât^nbsp;id co facia libentius,quôd habeo perfpedum, me no folum hominê optimum ac denbsp;redis ftudtjs optimemeritum polie promcreri,fed ÔC hominibus ætatis noftrac cdenbsp;berrimis quafi ex eadem fidelia, ut aiunt,rem pergratâ fadurum,qui multo ambititnbsp;rem tuamihi per literas cômendarunt:quod minus opus fuit,quom perfèforetmi^nbsp;hicomendatifsima. Beneuale,ÔCmeamatuiamantifsimû» 11 i.CalendNouemb»nbsp;M. D. XXX VI. Ferraria»

CÆLIVS CAL^ PAVtÖ ÎIîT PONt. MAX»

OST Q_V A M certus nuntius fignificauit te Pontificem maxima eff^ falutatû, tanta omnes protinusperuafit lætitiajUtnemo facile fibi tem^nbsp;pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peraret, quin palam geftiret,ac uultu SC plaufu gaudiS teftaretur : ip”

medius fidius pariet es, ipfa muta fubfellia à fedibus fuis conuelli opt^'' bantjUt aliquam fignifîcationê conceptæ hilaritatis darêt. Quin SCnbsp;Ium iam multos dies tetrum facie puriorem oftendit, ÔC fub ipfum ardurum fpurcasnbsp;tempeßates quom maxime faeuire folent defaeuierunt ? Neœ fané id mirum, quoinnbsp;tu humanogeneri ÔC publice' orbi terrarum falutare fidus affulferis .Tuis enim aH'nbsp;fpieijs fperamus pacem incerta ac dubiam atç^ inter principes hadenus male coalt'nbsp;tam iam retineri polTe SC confirmari, partes reipublicç labefadatas SC difeidentes innbsp;prißinum flatum reßitutum iritaudaciâ eorum qui nouas haerefes inuehere non rC'nbsp;formidaruntjSC inconfutilem domini tunicam diloricare aufi funtjprudentia aerd*nbsp;gioe tua frangi.Quom enim antea nullo magis argumeto quàm Romanis moribnsnbsp;SC recepta uiuendiconfuetudinefua dogmata coprobarennnunc demum deus off’nbsp;max ? rem Chrißianä laborantem propé utrotç cornu miferatus, eS fibi in terris nVnbsp;carium delegit,ad cuius exemplum nemo eßet tam déploratis moribus, tam eßrid’nbsp;fronte,qui uitæ fuæ rationes no effingeret ÔC confirmaretPleritj ante te iflo in f^nbsp;110 pofiti, puto fuae imbeciîlitatis confeij, audito concillj nomine expauefeebant»nbsp;quibus poterant artibus tergiuerfabantur. At nunc ira de te homines cogitant:nbsp;IS te præfentius remediû inuenturô ad reparandS conßituendamq? Chrißi Ecclcn^nbsp;tibi creditam:^ fi tempefiiue cocilium indixeris,ÖC fuam pcruicacibus pertinaciai^nbsp;cxprobraueris.Neqi enim iä quifqua aufit ambitu ÔC malis artibus diccre te ad ap*'nbsp;cemßimmi Apoßolatus fuiße prouedum, quom no modo confentientibus omn*''nbsp;um purpuratoru patrum fufifagtjs in iflud fafligium fis cooptatus, fed multos etia*^nbsp;ante dies quàm pontificia comicia inirentur, rumor publicus SC cómunis mortal*^nbsp;um omniû pracdicatio te principem chrifiiani orbis renuntiauerit. Net^ erat illa f*^’’nbsp;tuita diuinatio incertis ex conieduris accepta,fed certum tuæ uirtutis teßimonin^’nbsp;Sentiebant enim omnes quàm iure ac merito augufium ißud folium iam olim ti^nbsp;debereturîSC hoc uno peccafle fortunam fatebantur,quôd tam fero in te oculos

LIBER XII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l6î

uertiflètquod ccrto cofilto fatoru faóliim exifti'mauerim ut hoc magis diumam be ncncentiam agnofceremus, quo necefTario magis tempore beneficium hoc impenznbsp;dcbatur«Noftra enim interfuit,non tua, ut hoc maxime tempore rebus in apertumnbsp;difcrimendeducftis, tufafees humani generis fufciperes.Tibienimiam olimperfo/nbsp;lutum eft id praemium,quo nelt;$ maius nelt;5 iuftius aliud perfolui poteft,gloria feiliznbsp;cetjid eftperuagataapudomnes gentes ac nationes de tuafummaacexcellentiuirnbsp;tute opinio,nullo unquam æuo intermoritura.Nam quid tu priuatim (perare aut tiznbsp;bi polliceri de tuo pontificatu potes^nifi plus laborisjplus aerumnarum, minus ottj,nbsp;minus quietis:quam priuatus perfruerere. Vnus erit portus, unum perfugiu qui cSnbsp;omnes animi ÔC corporis flutftus c5penfes,in quo libenter coquiefcas: quotiens ce^nbsp;cSipfe cogitaueris,tanticonftare Chriftiani generis fecuritate ac felicitatêjóó corruznbsp;ptosôi deploratos olim mores in integrum reftituere:Haec efie ilia tela,illas copias,nbsp;illas claffesgt;quib. del optimi maximi clemetia parari poteft, hoftiles aut conatus exlt;nbsp;pugnari, Tu enim paterbeatifsime pro tua fumma fapientia rerumcj plurimarS acnbsp;maximarum experiêtia optime intelligis,non alijs artibus autmachinis rem Chriznbsp;fti farciri,0C in integrum reuocari poffe: nifi ijfdem quibus ÔC ipfe maximus noftraenbsp;falutis uindex, amp; qui eius militiæ nomina dederunt,eam olim coalefcentê conftitucnbsp;tunt:tenui quidem initio,ied in tantain fpem,ut non multo poft granum illud finaznbsp;pts in arbor? fuccreuerit, amp; reliqua omnia olerainumbrauerit » Quom ergo omnesnbsp;homines promifeue tantû fpei ac lætitiae conceperint te falutato Pontifice,quid eosnbsp;putasî’qui celfitudinêanimi tui, perfpicaciaingenif,rerum humanarum defpicienznbsp;tiam cognitam habent: qui propius nouerunt petftus iftud omniû bonarum artiumnbsp;foecundifsimum. Certe ftudiofi literaru, atcß adeo literæ ipfæ negledae hadlenus ÔCnbsp;iacentes,ad nome tui pontificatus caput erexere;fperatlt;p tuo felici aufpicio aliquannbsp;dopolTc recrearijôC amifiâm olim dignitatê tueri.Nam id 9C potes,ad tantum fortunbsp;*1? prouedus:6f debeSjCum nullo alio magis quam literaru prgfidio tu tibi in arcemnbsp;æternitatis aditû aperueris. Nos uero fummum numen fupplices prccamur,ut maznbsp;teftatem tuâ feruet incolumem, ÔC munus quod nobis dédit diuturnû effè patiatur»nbsp;At tu pater beatifsime Caeliû feruum tuû religiofe ad facrofandos pedes iftos proznbsp;cumbentê tuo nutu dignum puta.Felicitatê interminam iterum atcj iterû tibi nunznbsp;tiamus. xii.Nouemb* m» d xxxiiii, Ferraria.

CÆLIVS CAL» lACOBO SADOLETO CARD» S*

VOM primumrumor multoruliterænobisfignificarût,tcfrequetl tibus comitqs magno bonorum confenfu Cardinalem defignatumnbsp;CL eflè, expreisit mihi protinus magnitudo lætitiæ has literas î quibus tiznbsp;bi recentem hanedignitatê gratulor,non ea fane caufa,quôd illam tibinbsp;magno admodum ornamento futuram putem: fed ob id multo magis,nbsp;quôd hâc ipfam tua uirtute pofthae multo fore illuftriorê atq; ampliorê uideo. Namnbsp;(nifi mea me fallit opinio)quom Paulus Pontifex maximus idêq? iàpientifsimus denbsp;te ac alîjs quibufdâ tui fîmillimis cogitabat in amplißimum iftum ordinê rccipienznbsp;dis, non illud primum habuit in confilio, quomodo uos hominestantæuirtutis uelnbsp;promereret uel ad excelfum honoré proueheret; fed qua ratione dignitatê multa fiinbsp;periorum Pontificum indulgêtia labefadatâ ôô prope' in ordinem redadâ,inuedisnbsp;tot clarißimis facibus ad priftinum fplendoré reuocaret. Quare fi rede atqp ordinenbsp;gratulandû fit,non iam dignitatê tibi,fed te dignitati potius gratulari oportet, præznbsp;ièrtim quom tu illi multo plus exiftimationis quàm ilia tibi fit allatura. Nifi ea fortenbsp;ratio cuipiam perfuadeat:eo iuftius gratulationem tibi deberi,quôd tua uirtus,alioznbsp;qui per fe antea celeberrima, nonhabebat tarnen theatrum fatis dignum fua magninbsp;tudine,in quouires explicaret fuas.Quod quom nada fit modo,iam fe in ifto orbisnbsp;Chriftiani profeenio maioreplaufu oftendet,6lt; publicæ omniû expeéîationi uberiznbsp;us atcß illuftrius fuam atftione approbabit.Quado 2gt;C fol ille aureis inuedlus quadri-gis, quamuis habeat ignis ac radiorum plurimû, nifi tarnen mortalibus affùlgeret,nbsp;nifinaturæ procuration? fufeepiffet, certe nec tot haberet fuorum beneficiorû æftiz

O 4 matures

164 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

matoreSjHcc tantos fuæ Iiicis admiratores inueniflet* Bene ualc,ôi me tum ob am dignitatem, tum multo maxime propter tuam uirtutê tibi addidifsimum eflè aCnbsp;foreperfuadeas» 11uCalend.Ian. m, d» xxxvii.Ferraria.

IVLIANVS NASELLVS HIERONYMO ALEANDRO Cardinal! s,

OST Qjr A M 2lt; rumore hominum amp;S multoru literis fignificatutn^^ nobis,te in numerü Cardinaliü proximo deledu cooptatfl à fandifs*^nbsp;P mo D. N. tantö laetitiacanimo concepi pro eaqua te icmper profeoi;

tus fum obferuantia, quantum neq; dicendo nelt;ç fcribendo facile po»-' fim explicate. Video enim amplifsima dignitate in eo homine colloca^nbsp;tarn eflè,in quo SC fumma uirtus SC fingularis iuris prudêtia cum admirabili moruß*nbsp;præ liant ia coniunda fit:ut fortunam iuftius accufare,quam laudare pofsimus, qu^nbsp;hominem tam benemeritu tot annis debito honore fraudauerit.Illud quocj mihinbsp;certum eft, an præftet tibi hoc tépore pro recenti iftac dignitate gratulari, anordt'nbsp;ni ampliisimo purpuratorum patrü,in quem fcio multo abs te plus fplendorisnbsp;dum eiïè quam tu ipfe fis inde mutuatus. Vtriqj tarnen iure gratulandum puto.nbsp;quidem quod te tanto uiro,tot(^ cximij s uirtutibus audus fit. Tibi uero quod innbsp;fpecula humani generis pofitus fis, ex qua ingenij ac fapientiae tuæ radij longe ad^nbsp;te corufcarc,SCfeinomnes terras pofsintelFundere. Quod ut cómodefacerepofsi^»nbsp;deum optimû maximum obtefl:or,uttibi hanc dignitatê,te^ huic dignitati diu f^^'^nbsp;uet incolumem. Vnum eft quod te pro tua incredibili humanitate rogatum ueliw’’nbsp;ut necp tanti honoris amplifîcatio, neq? moles negociorum ullounquâ temporel*^'nbsp;liani feruuli tui memoriâ intercipiat : qui te pofthac non equidem amantius aut Ob'nbsp;feruantius quàm hadenus fecerit,necgenim ad id quicquâ addipoteft,fed religio^nbsp;us tantum ÔC reuerentius colet.

CÆHVS CAL. NICOLAO ARCHIEPISCO/ poCampanonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s»

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V O M incertus illc rumor de honoribus tuis tantû mihi lætitiae inueX^

rit,quantum enarrare fuperioribus literis magis optaui potui: facile cogitate potes quâtus laetitiæ cumulus acceflcrit, poftquâ SC ccrtinbsp;cl),SC tuaru literarum teftimoniû fuperuenit- Non definoitacß tibig^nbsp;tulari,SC quod hue dignitatis apicê merueris,SC quod ex merito fisnbsp;cutus:quodlt;^ longe cæteris prçftantius uidef,Leonis optimi maximi Pôtifîcis io^^^nbsp;cio audus ÔC ornatus fueris beneficio.Plurimum enim intereft,per quem addigo^nbsp;tates ÔC honores prouehare. Nec uerô tantum tibi gratulari libet, fed ut tu ipCef^nbsp;pientifsime fcribis,ÔC mihi gratulandû puto. Facit enim uel lùmma bonitas tuajO^’nbsp;mea erga te maxima obferuantia,ut accefsiones ÔC incrementa tuaomnia amicinbsp;ftudiofi,inter quos ego aufim uel imprimis nomen profiteri,cx æquo tecum partialnbsp;tut. Cæterû Di faxint, ut hac dignitate diu tecû faluo Leone, faluo illuftrifsimonbsp;tiftiteMediceperfruamur,fit(^ tibi hic nondignitatis faftigiû,ftd gradus.Quôdi^^nbsp;autê aut mea tibi cômendem non eft. peccat qui cômendandum fe putat elft fuis-l*^nbsp;lud uelim pater optime tibi certô perftiadcas,me ex nutu SC prudentia tua totûp^^nbsp;dere,ad earn confilia atcç inftituta omnia metiar, ceu qui habeam perijjedifsimô)nbsp;pro eximia bonitate tua non minus comodis meis quàm dignitati ptofpedurönbsp;uero fummae occupationesmemoriâ forte rerum mearûadimant tibi,rogaui Naf^^nbsp;lum,ut interdu,quom fcilicetoccafio arriferit, Cælium auri inftillet. Dabitilleop^^nbsp;ram,ne tibi animo effluamttu cgtera audoritate qua plurimum polies,omnia ex^^^nbsp;to confides. Beneuale» Calend. Septemb. m. d. xx, Ferraria..

CÆLIVS CAL. HERCVLI FERRARIÆ DVCI IIII» S*

Vie Q_y ID egeris,quocuncj loco hodie fueris, pr in ceps optime niinentiisime,opto hancdiem,qugnatalis eftprincipatus tui,noftj'f^nbsp;hilaf‘t’'

LIBER XII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ilt;î5

hilantatis aufpidum, ti'bf lactam ae fortunatam ftn'ffe. Ego profedo, utpàr fuit, pro tua falute tuiq? dominatus perpetuitate uota fufcepi : fummum numen obfecrans,nbsp;ut iftam tibi ftationem, tecß ifti ftationi diu feruet incolumem, ut eius clementiæ iæ/nbsp;pc agere grattas,multaq? nobis non modo decennalia,ôô uicennalia, fed tricennalianbsp;etiam celebrare côtingat. Felix efto dux induIgentifsime^Calendis Nouembribus»nbsp;M. D. XXXV, Ferraria*

CÆ,LÏVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HIPPOLYTO ESTENSI ARgt;

chiepifcopo Mediolanenß s.

AL VE princeps eminentifsime. Sit enim hacc tibi ineunte anno prar^ fatio accómodatifsima. Caclius ilk tug amplitudinis obferuantifsimusnbsp;Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibi falutê mittit,ÔC redam ualetudinem ominatur,SC quom multa qug

ad hanc re pertinent,uno prope impetu conegerit,ea tibi hac luce dan da exiftimauit : non quia te digna,fed quia tu dignus,ut illts diu multanbsp;cum felicitate perfruare.Datum CalendJan. m. d. XX x v i.Ferraria.

CÆLIVS CAL, PHILIPPO LILIO S.

T s 1 locupletifsima ilia teftimonia tuae inmebeneuolentiæ,quæ olim mihi peripeda, tuis modo literis confirmafti : fuerintmihi 2lt; grata QCnbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;periucunda : graue tarnen fuit ac moleftum audire,te minus fortiter ÔÔ

conftanter ferre tuum à nobis difceflum. Non quiaego, quotiesmen^ tio fit de te, ac mutua inter nos confuetudine plena literatae cuiufdamnbsp;fuauitatis,nonpropemodûineandêculpamincidam: ièdquoniâ, quom in earn urznbsp;bem concelferis,in qua uiget omnium ftudiorum ac bonarum artium ofRcina,in eanbsp;nonfolum iadurä,fiquam ea caufa fecifti,farcire potes ÔÔcorrigere, fed etia cumulate Sc cum foenore compenfare. Quare fi ablegato animi affedu tecum ipfe cogitanbsp;ueris,inteiliges te ifti necefsitati multä gratiam deberetqug tibi pro uno amico,eo(çnbsp;tenuis admodum ingenij,Çlt; nullius prope literaturae, magnos acledifsimos uiros,nbsp;in omni difciplinaru ambitu pracftates obtulit:ut non doledi fed gratulâdi potiusnbsp;argumentum præbitûtibi uideatur.Quare magno atcp excelfo animo has reriï comnbsp;tnutationes no modo perferendas,fed contemnendas etiâ tibi pcrfuadeas.’quom uinbsp;deas fortunam,qug tibi fortafle obefle uoluit,nulla melius ratioe prodelfe potuilfe*nbsp;Breui enim futurum ipero,ut ad nos multo melior ac dodior magno patruconfenznbsp;fureuertare:uttum demum omnes intelligant earn, quam dete expedationê conctnbsp;taftij no modo æquaflè, fed logo etiam interuallo fupcrafle.Tu interim in ea ftudia,nbsp;in quibus iam multum procefsifti, totus incumbe: SC quod facis,noftri memoria abnbsp;Omni obliuionis iniuria incolumê tueare. De re mea non eft quod labores,eo enimnbsp;loco fita eft deorS benignitate, ut non facile hoftili incurfu ex arce fecuritatis pofsitnbsp;exturbari. Cyriacum uirum dodifsimu 2C magno mihi amore coiunduin uicifsimnbsp;meo nomine lalutato.nbsp;nbsp;Bene uale, 5C quom aliquid fuccifiui temporis nadus fue-

ris,admefcribe. x. Calend. Augufti jm. d. x X X v 11. Ferraria,

CÆL1VS CAL. ALBERTO LOLLIO S.

G o profedo is fum Lolli ornatifsime, de quo tu tibi omnia cumula-tifsime polliceare. Tuus enim amor in bona ftudia ac redas difciph-E nas facile poteft omnium, qui literis nomen dederunt,fauorêacbenegt; uolentiâ emereri : quom tu præfertim in tjs tantos progreffus feceris,nbsp;utex omni nobilitate noftræ urbis perpauci fint,qui tibi coferendi ef-fc uideantur : qui uero præferri pofsit,habeâ neminem, Quæ ornamenta quom titnbsp;primùm amp; deorû benignitate öC ingentj dexteritate,fed multo maxime' tua tibi afsinbsp;duitate côparaueris:aufîm tarnen ego etiâ in qs nonihil laudis mihi uindicare.Namnbsp;fi quom fortiter pugnatû eft in acie,fufis profligatisq? hoftibus,cornicines ac tubicinbsp;nes de fe cjuotj magnifiée fentire (blent ac prædicare,quafi uero 2C ipfi in parte gloznbsp;riæ uocari mereant:non facia ego arrogater, ut puto, fi me tantae laudis participemnbsp;gloriabor,qui nuc monédo nunc adhortado te ad prteclaras artes capefTendas exciznbsp;tauerim

166 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

tauerim.Nam licet tu tibi fcmpcr egregius adhortator fueris, nec multum adeo alk nis calcaribus indigueristdum tarnen aetas prima adhuc inlubricofuit, ÓÓ facile hucnbsp;uel illuc impelli potuitjredle adum ab ijs exiftimamus,qui titubanti manum porre/nbsp;xerint, ÖC incertis ueftigijshaerentem confirmauerint. Nam amp; Prodicius Herculesnbsp;non ante ad praeclara illa facinora obeunda animum appulit,quam multis fuerit nonbsp;modo hortatio'nibuSjfed præmîjs etiâ Ô6 fpedenicf immortalitatis inuitatus. Quodnbsp;fiaccurati mancipes ftruduram à fe redemptam non ante' definunt excolere,quàninbsp;fummum faftigiö inuexerintjquid mihifaciundum putemf’quom tarn nobile aedilvnbsp;cium iam prope ad coronidem perdudum uidea. Gerte à me nihil practermittendônbsp;arbitrer,quod tua ftudia pofsit adiuuare.Quom primum itaqs per meas mihi occUquot;nbsp;Ïiationes licebit, opera, quam à me per literas poftulafl:i,fartä tedam tibi præftabogt;nbsp;d^ ob earn cauiàm faciam libentius, ut tu quoq^ tue tibi acriores faces admoueas,nbsp;quom me tibi tarn honefta pr«efertim requirenti,min{medefuifle cognoueris. Bc/nbsp;neuale.PridieidusIun» m. d. xxxvn. Ferraria,

CÆLIVS CAL. BAPTISTÆ EGNATIO S.

VI tibi hasreddet, multis mihi nominib. eftgratifsimus.Is quomhinc folueretiam fuCCindus ÔC petafatus,me rogauiqut eum tibi per literasnbsp;Q. plurimum comendarem, idquodfaciononinuitus.Tuueroquaetuanbsp;eft humanitas,quo breuior eft mea cómendatio,hoc me de tua bonitonbsp;te tualt;^ erga me beneuolêtia, magis côfifum exiftima. Bene uale,8^nbsp;me tuifemperftudiofifsimûmutuôama.Idib. April.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d, xxxvii.Ferraria.

CÆLIVS CAL. ERASMO ROTERODAMO S.

G N O S C O etiam in feribendo quædam efle decretoria tempora, qusf necg præuertas neq; prgtereasiid ego fum meo expertus periculo.Nan^nbsp;A quom fæpe mecum ipfe conftituiflêm ad Eraiînum meum feriberc,nbsp;iam^ manu calamum tenerem, nefeio quo pado repente aliæ fe mih*nbsp;cogitationes,aliaq( auocamenta obiecerunt: qug^ôC calamum manu c%nbsp;cuterent, amp; in feribendo diem diffinderent. Quam rem fane periniquo animonbsp;li,quom in ea non exiguam exiftimationis meæ partem uerfari intelligerem ? Nan^nbsp;ad me imprimis pertinebat, coalitam internos beneuolentiam non folum comit^fnbsp;fed religiofê etiam tuen’. Ad hocillud accedebat incommodi, quod meo me fileU''nbsp;tio magna fraudatum iri uoluptate fentiebam, tuarum fcilicet literarum fuauitat^?nbsp;quom nihil feribendo, tibi referibendi occafionem adimerem.Nam qua ego alia rs^,nbsp;tione abs te homine occupa tifsimo literas impetrarem,nifi feribendof Et hæcfaî^^nbsp;aceufationis pars tanti eft apud me, utnullo facile dilui poftït argumento. Aliasnbsp;go totam hanc ceftationem uel facili poflùm deprecatione redimere, quom praeft^”^nbsp;tim nihil interim acciderit, quod aut me feribere aut te feire noftra intereftet ? At^nbsp;utinam non potius quædam incidiffent digna quæ perpétua obliuione premereH';nbsp;tur. Cæterum quod amoris proprium munus eft, quodeç fine piaculo prætertnft^*nbsp;nonpoteft, memoria noftræ beneuolentiæ alioqui nunquam intermorituranbsp;per apudmeincolumismanfit: Ô6quicquid à mein feribendo defideraripotuitj/,nbsp;large ÄS cumulate pon defîi afsidua tuarum uirtutum prædicatione ÔC crebra anii^ynbsp;tiæ noftræ commemoratione farcire. Et haélenus quidem defidiæ noftræ patro^*''nbsp;nium tenes. At quom iam fatale illud filentij tempus effluxerit,nunc ab amiconbsp;turn admonitus certum offerri nuntium, qui iftuc proficifeererur, etiam fi nulli’*’^nbsp;feribendi iuftum argumêtum fuppetebat/cripfi tarnen hoc quicquid eft, SC ferrca^nbsp;illam necefsitatê perfregi.qua fcribêdi occafione oblata,illain quoq? no præterin'*^nbsp;tam grati animi tibi fîgnificationê darc,tibifç immortales gratias teftari, quinbsp;ties in cômunionem tuæ gloriæuocaueris, inlibro Adagiorum SC in Cicéron’^nbsp;no tuo de me honeftam mentionê habueris. Tantû enim abeft ut ego mihi absnbsp;cultatem Ciceronis in dicêdo ademptam doleam,ut ultro etiâ fatear, te multonbsp;plus dedilTe, quàm ego uel fi immodice fim ambitioftis, optare audeâ. Rerumnbsp;multarü«^

LIBER Xri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;167

jnuîtarum cogniti'one 8C tolerabilc diccndi genus reh'quifti.’uiro eti'ara me erüdi'n'fz fimOjCui folco mea fponte ingenij fafces fummittere, prætuliftiîquom iure meo ni^nbsp;hil pofsim mihi arrogarejfi modo res ad aequilibrium ueritatis reteratur,præter afsinbsp;duitatc ftudiorS ÔC inexhauftum optimarû artium defideriû.Quare quicquid tu mi/nbsp;hi quafi liberalis paterfamilias ex cæfis ÔC rutis condonafti,id omne tuæ bonitati ac/nbsp;Geptum feram oportet. Ceteroquin tuum ego iudiciû eo in libello ualde probomul/nbsp;lum fcilicet poft Cicerone omnes eloquentiæ numéros impleuifte Alijs uerborumnbsp;delelt;ftum,alrjsgrauitatê, alijs fuauitatem, alia alijs defuifte : certè in omnibus ordi/nbsp;nem ac numerumdefiderari.Suntenimhæc duo inter ea, quæapud Ciceronemnbsp;/x«lt;7tTKz -nsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» ttiii-Htn'raj.. Nee tarnen negauerim magnos quoldam fuifle in hoc

cenfu proceres,qui meta illam propius accelferint, fed magno tame interuallo pro/ pius. Égo cum ijs leliciter adum puto, qui aliquam Ciceronis fpeciê exprefterunt*nbsp;Sicutolim Apellis difeipulife tûcpermultum inea artepromouifle exiftimabat, ftnbsp;lineamenta aliquot præceptoris fuerant adfecuti, Nam omnia, improbum amp; longenbsp;ftipra captû arbitrabatur* Beneuale* Quintodecimo Calêd.Odob.Natali meo»nbsp;W. D. XXXHI. Ferraria.

CÆLIVS CAL. LAZARO BONAMiCO S.

G o uero incredibili defiderio pridem teneor fingulari aliquo teftimo nio probandi,quanta beneuolentia Bartholomaeum Riccium ample/nbsp;E dar, quern uirum bonû 8C bene dodum femper iudicaui: ad earn remnbsp;conficienda nihil deeratpræterea, nifioccafio.Eius quoeg mihi optannbsp;ti copiam fecit ipfe Riccius proximis mcnfibus.Rogauit enim me pernbsp;litcrasjut quicquid gratiç apud optimumprincipem Ferrariêfem meorû ftudiorumnbsp;afsiduitate collegiflem,id omne in eius utilitatê acbeneficium conferrê. Nihil fanenbsp;potuit mihi gratins aut iucundius fignificari:quarc plenis(utaiunt)uelis ferebar,utnbsp;huic eius poftulationi fatisfacerê:quom tuæ mihi iiteræ rccêtes quafi Zephyros feznbsp;icniftima à parte caelt iftuexerut : quibus afflahtibus no fané oeyus, fed aufpicatiusnbsp;inftitutam uelificatione perficerem»Ob id tecu ipfe cogita uir eminentifsime,quan/nbsp;mihi faces fubditae fint,ut ueftræ utriufq? expedationi refpondeamtquom intel/nbsp;^'gam me eodem officio duos uiros præftâtifsimos pofte demereréquorum alterumnbsp;temper amaui,aItGrius excellente etiam uirtutem ita fum admiratus,ut nunquam denbsp;proceribus rci latinæ iuxtà amp; Græcæ fermo incident,incidit autê frequenter?quinnbsp;meus mihi Bonamicus uelut in profeenio famæ collocatus, omnium primus occur/nbsp;terit.Quareuelim certotibi perfuadcas, menullo loco uoto Riecq noftridefuturûînbsp;titar^ tuarum literarum quafi honorario quodâ teftimonio, quom ufui uenerit, adnbsp;eius caufæ cómendationem. nam fi lege Pompeia fummotæ fint laudationes exnbsp;mdictjs, tarnen quæ tua eft authoritas, tuis literis locus dabitur uel apud Catonem.nbsp;quod fi in meo uniu# arbitrio res fita foret,iam ego comperendinationcs omnes fugt;nbsp;ftuliftem, nec Riccij noftri expedationi locum reliquiftem. Quom uero tempusnbsp;uegoctj maturitas affulferit, fine qua omne omnino conatum fruftrari necefteeft,nbsp;dabo operam,óófi multi multis ac magnis patronis fuam aduerfus noftra ftudia caunbsp;fam tueantur,ut omnes intelligant : me ita adnixum effe in re amici,ut nemoadnitinbsp;potuerit diligentius,amantius,accuratius» quod fi Dis bene iuuantibus res ex uotonbsp;proceftcrit, me non dediffe, fed accepilTe beneficium putabo»

CÆLIVS CAL. LAMPRIDIO S»

ON facilepoftumtibi enarrarequàmiucundusfucrit mihiaduentus eius adolefcentis,qui tuas mihi literas reddidit, teftes plané tui apud tenbsp;Nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cæli]' memoria uiuere. Quare ÔC literas obuius accepi, ôf adolefcenti

meam opera, meacß omnia officia fum pollicirus.’praeftaboq? quod re/ cepi, fiquando ille fuipromerêdi occafîonêobtulerit. Non poftum e-m'rn n(m putare mea dignû liberalitate, quem Lampridius ille dodifsimus fua dig'/nbsp;hum comendatione exiftimauit: quando mihi abundeperfpedueft, eiusiudiciurnnbsp;non ab

l68 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I S T O L A R V M

non ab amorc, fed atnorê à iudicio proficifci. Librü Antontj Mufædc matcn’a fïm/ plici'ûjde quo ifthic tecû uerba feci, mitto ad teji'n quo nolim mi'ram elegantiârequî/'nbsp;raSjfed reconditam quandam rerum cognitionê.Hac parte fi ftudioforum expeéïa/nbsp;tioni refponderir,abunde penfum impleuilTe iudi'cato. Bene uale, Slt; me amàjinanbsp;gnosfç illos ui'ros omnes,quibufcû teauthore amicitiâiniui,falutameo nomine: Anbsp;gnellum impnmis,8ó uirum clarifsimum præfeAum arcis.fèd prç omnibus Camdquot;nbsp;Ium Capilupum compatrê fuauifsimum.Magna uirtute iuueni M.Äntonio Bende/nbsp;deo noftrOjSC uiro excellentis ingenij lulio Romano nuncupatim meis uerbis falüquot;nbsp;tem dicas oro.Iterum uale. Xv.Calêd.Decêb, d, xxxvi.Ferraria»

CÆLIVS CAL, ROMVLO AMASEO S»

VOM Bartholcmaeus Riccius commentarios illos fiios quos ex libn® Ciceronis excerpferat,ad me dedifletjanno puto ab hinc tertio,hofflVnbsp;nem exiftimaui SC multæ eruditionis QC ad Itterarios labores natum aCnbsp;plané fadlum.Ob id eum femper incredibili amore fum profecutus,o/nbsp;ptaui^ occafionem mihi aliquando praeberi, qua poflem homine fiCHnbsp;teratum,ÖC meo iudicio frugi,infigni aliquo officio demereri, Quom proximis die/nbsp;bus ipfemihi fuis literis fignifi'caflet,fe cöftituiiTe uti opera SC authoritatemea apudnbsp;principe Ferrarienfemjquo facilius.honeßifsimo uoto fuo potiri pofleüego lubeflSnbsp;operam, cura, diligcntiâq^meamfum pollicitus, SC eius cauläme omnia fadurSre/nbsp;cepi.Era ergo ad omnia Ricci] noftri comoda iätis mea fponte cócitatusïquom tusfnbsp;mihi literæ fuperuenerûtjplenæ amoris ÔC raræ cuiußam fignificationis erga illur«nbsp;beneuolentiae. Qiiibus inflammatus no magis cupio apud ilium fidem tucri meaifl/nbsp;quam probaretuas cömendationes magnam uimacplurimüponderisapudmch’nbsp;buifle*atq5 utinam res Ricci]' penderet ex me uno. Nam ad hanc diem 66 locû coif^nbsp;mendationibus fuftuliflem, QC ex eius fententia rem plane' totam confcciflem. Sednbsp;multi funt competitores, SC i] magno ambitu quo iure qua^ iniuria undecûcgnbsp;panturfuffragia.Sperome tarnen SC meadiligentia 6C tuarum literarum teftimoni^nbsp;effedurum,ut omnes intelligat,Ricci] etiam abfentis habita elTe ratione:apud eui”nbsp;principem prxfertim qui in re literaria tantum promouit,ut nemo pofsit ei autucf'*nbsp;ba dare,aut atra pro candidis fubijcere.lllud unum fortafle noftra paulo diutius u^/nbsp;ta remorabituijquod ad negocium conficiendum temporis maturitaté expedario/nbsp;porter: citra quam nos plané laborarepoflè uideo,quid proficere pofsimus nonU^^nbsp;deo.Quôd uero fcribis te nihil dubitare,quin ego fim omnia in tuam gratiam fadiJ'nbsp;rus, profedo tua non te fallit opinio. Nam quoties aut tu mihi occafionem obtül^nbsp;ris,aut ego intellexero tuis aut tuoru cômodis me poffe inferuire,itaadnitar,ucfef'nbsp;tias,me magna animi indudione uoluiffe tua uota præuertere.Pierio Valerianonbsp;mini optimo SC uiro dodifsimo doleo aduerfi quicqua accidifie, quod eius fetîin^''nbsp;tionem remoret.Eft enim plané indignus ut eius reda confilia aliqua fortung in‘^nbsp;ria labefadentur.quôd fi fatale fuerat,eius iter aliquo incômodo interpellari,qu3n^nbsp;to ego malim id eo tempore eueniffe,quo me adhuc ledulo quiefcentemmatutin*^^nbsp;atq? adeo incxpedatus falutauitîdidoq? aue,dixit SC uale.quomç eius penulampj^nbsp;nè difcidcrimjnec ui nec precibus potui impetrare,ut tantilper fubfifteret,dum a«-'nbsp;furgerem, cum^ familiariter SC pro dignitate, ut par fuit exciperem. Sed Dinbsp;quâto ego fortunatior,fi tune interfuifiem quom duo ifthic proceres noftrorumnbsp;diorum capita cotulerunt, ÔC fi eorum mihi grauifsimo fermone ÔC incredibilinbsp;uitate uel diecula frui contigiflèt. Bene uale. Ferraria*

CÆLIVS CAL. PEREGRINO MORATO S*

E DIE R A M comode ex Veneta peregrinatione,quom femihiohï^^**' R Socrates ille tuus uere aureus,SC ut Græci dicunt lt;^4)vƒ«A«T©'. tutn

go ÔC tuis literis SC tanti Philofophi occurfu, ut uerum fatear, mirin^,^ fum obledatustquem tarnen pro Socrate nunquam agnouiflem, nifi tuaeidmihif.nbsp;terae uix tandem perfuafiflent. Pulcherrima fané ÔC abfolutifsima eft imago fen’^’nbsp;qu*

LIBER Xll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;169

quç pofsit etiaparû cruditos oculos in admi'raü'onêprouocarej fed -sJiv tKamp;vai/ cwxjaTÄn.Profedlo quom Alcibiades audito Socratis nomine in occurfum prodijfnbsp;fer, primo ipfo obtutu fe delufum exclamauit. Hui, inquit, ubi gibber ubi caluiti-um C ubi deniq? Silenus ille meus rquot; Quis eft hic pulcherrimi nominis malus imita/nbsp;torr'Certe’ ego Socrate quæro in Socrate. Quom uero ego ÔC tua authoritate depu^nbsp;gnarem,2lt; perfuadendi deam,quac tuis in literis delitefcebat,inmeæ caufæ patroci-nium euocaiïèm:feftiue ut Iblebat ille refpodittAures fortaiïe ui orationis expugnanbsp;ri poiïe,certe' oculos non poiïè.Vt omnis ergo controuerfia fummoueretur,maluif/nbsp;fem procuforem ilium amicum noftrum Myronem quàm Phidiam. Hic enim Ale/nbsp;xandrum Magnû non ad ueritatê fed ad maieftatem auguftiorê effinxit. Ille Difco/nbsp;bolum fuum tune fe abfolutifsime exprefsifleexiftimauit,quom ilium diftortis connbsp;tradifq; omnibus artubus effïnxilTet, Adde quôd literas,qug funt in ambitu, caftio/nbsp;res honeftiores^ eflè uoluiflèm* Verum de his aliquâdo cora'm comodius agemus:nbsp;ne(ç enim omnia tuto credûtur literistquin etiam uereor ne qui fub hoc ferinio fub/nbsp;aufcultent Corycæi. Caeterum ego tuâampledor munificêtiam,fed ea conditione,nbsp;ut folam operam gratuita elfe uelim. Nam aurum muneri accepta ferre,infignis fo/nbsp;ret iniuria arcß impudentia.In re uero tua ita enitar apud Profperum atlt;^ adeo apudnbsp;principem, quo ties fe prgbebit occafio: ut abfens praefens intelligas diligentia Só fîunbsp;dio maioreneminê procuraffe rem fua. Beneuale,ÔC me mutuo ama Pridie idusnbsp;Februarias m. d. xxxvii. Ferraria.

CÆLIVS CAL, DANIELI FINO S,

IB R O S optimi uiriparentis tui,mi Daniel, quantum potui fuccifiuis horis legi perdiligenter, opus magno quidem ingenio, iedmaiore cu/nbsp;L ra elaboratum.In quo nefeio an pietatê,an acumen 06 uim dicendi, annbsp;rerum atq; argumêtorum copiam magis admirer. Nam, ut uideo,quæ/nbsp;cunq) ueteres ac recentiores fcriptores,aut ad alTerendam noftrae reli'/nbsp;gionis ueritatem,aut ad expugnandam arcêludaicç obftinationis in medium attulenbsp;re,ea cumulate omnia parens tuus unû in corpus redegit,ut ex eo quafi ex quodamnbsp;falutari promptuario habeas fub manu machinas, quibus hohes noftræ pietatis nonbsp;folum fummoueas 06 de gradu detjeias, fed etiaprofternas SC ad internecionê ufcßnbsp;perfequare. Attß utinam multi hoc tam dulci flagello ad internecionê ufq? uapulent:nbsp;ut mortui reuiuifcat, Si quom reuixerint ueritatê agnofcant. Si agnita demum finenbsp;fine perfruâtur. O felix igitur flagellum,quo Si ueritas ius fuum tueri poteft,8i im/nbsp;probitas cogitur refipifcere,atlt;^ ad meliorê frugem redire. Nihil enim melius fondnbsp;bus acmaleficis optari poteft(fi Platoni credimus) quàm ut fcelerum poenas luantïnbsp;ói quom propria animi indudione non pofsint, flagello faltem moniti in uiam aliznbsp;quando reuocentur. Vale. Ferraria.

CÆLIVS CAL. PAVLO PELLATO CANONIz

CO Regular! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S,

A B E O tibi gratiam,quod tuas mihi delicias tam amice ac familiaritcr aliquando impartiare ï quibus fanè necß gratius, neq^ iucundius quic/nbsp;H quam ad me mittere potes. Quin ut hoc agas,id eft ut in hoc fcribendinbsp;genere te multu ac frequenter exerceas, hortor 5C rogo,ut tua diligen/nbsp;tia att^ afsiduitate ea bona quæ à natura accepifti,meliora reddas amp; aunbsp;diora.T urpc enim foret ac plenum defidiæ,fi feminaria illa uirtutû,quæ animo tuonbsp;ingenita funt,non excoleres, neq? dares operam utpulcherrima aliquando frugemnbsp;parerent: praefertim quom in hoe genere literaru quae ad poeticen pertinent, nemonbsp;fibi pofsit nomen comparare, nifi fummum faftigium fueritconfequutus : tantumnbsp;abeft ut quifquam mediocri exercitatione contentus efl'e pofsit,aut fibi aliquid no/nbsp;minis poniceatur,fi in medio fubièderit. Facile autê ad fummos peruenire poteris,nbsp;fi optimos quofcç fcriptores tu ex Græcis, tum ex Latinis tibi propofueris,ad quo/nbsp;rum imaginé te ipfum effïngas, Quare quom caetera omnia quæ à fummi numinisnbsp;p libérait/

170 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

Iibcralitate proficifcuntur,large tibi fuppctant;enitere obfecro,ftc tu folus tibi deft* illeuideare. Beneuale.

CÆLIVS CAL* VINCENTIO CAPRILI PHYSICO S*

V mihiliterae fuerunt pergratæjtum quod abs tc uiro multpliteratd ræ Sc compatre omnium mihi chariisimo profi'cifcebantur, turn quodnbsp;Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex ifta abfentia tua mutuam inter nos beneuolentiam nihil iadurac

ciffeteftabantur.Di faxint, ut quicquid moleftiae utriqj noßrum acce-' dittuae peregrinationis caufaj id magna 8lt; infigni aliqua utilitate for^nbsp;tuna farciatjUt pofsim tibi didum illud ueteris poetæ oecinereî Multi peregre reiflnbsp;fuam geßerSt probe.De aliquot urbibus Calabriae à regeTurcarum incenfis acdi/nbsp;repris,multisq; mortalium milibus in feruitutem abdudis, ac demum de uaflation^nbsp;jnfulac Corcyrae audiueram antea. Qui nuntius mirifice animum perculit : non ft/nbsp;ne',quód ea res apud me maiore fide fecerit uaticinijs Sauonarolç noflrijquàm fui!/nbsp;fet antea:fed quod uidea hæc atcß his multo atrociora nobis imminere,nifi aliquafl-'nbsp;do principes nofiri refipiicât, 6C ab intefiinis fimultatibus definant.Quod fi fspictvnbsp;tifsimus fenatus Venetus nuc demum tanti hoftis perfidia admonitus cum ijs prin/nbsp;cipibus,qui rem Chriflianafaluam uolût,foedus inierit: felt;^ hofie in commune ho^nbsp;ftêdedarauerit : perfuafum habebo inexcogitabili dei optimiprouidêciarecenteii*nbsp;hâc calamitatê incidiHcjUt fcilicet tati nobis tanta fecuritas coflaret. Lanuginofti^nbsp;illam pilam quam mififii ad me,bona fideaccepi,SC eo nomine tibi gratiam profit^'nbsp;or.Nam licet plane' uideam no efle illud opus halcyonum^efle tarnen halcyonaeui^nbsp;tecum fentio: uel quod ex eo halcyones nidum ftruat: uel,quod magis reorjquoniquot;nbsp;am eadem fit utriuftj materia, 8C propé par opificium,fed hoc naturg fponte concf^nbsp;turn . Nam quomodo in hoc nidulari pofsint halcyonesî'cui neq; aditus fit,necç co/nbsp;ceptaculum,in quo pulli edantur,uel editi alantur: praefertim quom Plinius ôénbsp;Plinium Arifloteles nidis halcyonü os paulum eminêtius, fed perquam anguflui^nbsp;tribuat.abefipræterea huicduriciesferro impenetrabilis,abefl rigor ille à fpinisnbsp;lones fiue acus,ex quibus confiant, contradus. Ad hæc nihil habet fimile medico^nbsp;rum cucurbitulis,quibus efi collû porredius. Ergo hoc halcyongû cxiftimabimu^»nbsp;non illud auicularum opera cófed;um,fed quod intra fornace excodum delicijsfö^nbsp;minarum paratur : de quo lepidus poeta meminit : Ore fugant maculas,halcyonc®nbsp;uocant« Quod uero pen's ut tibi auem Halcyonem ofiendam, quom tu mihi nidiiti*nbsp;oftenderis: Scfi tecum uti pofsim exceptione non perfoluti prectj, tarnen quonft*^nbsp;incotradibus bonæfidei fcriptum,inter bonos bene agier oportet, eamefledicafgt;^nbsp;quam hodie nauticumuulgus hirundine mahnauocat:haud multo paffere amplft*quot;nbsp;rem,colore turn ceruleo,tum uiridijtum etiâ leniter purpureo infignê, eolt;^ nonnbsp;tiliter ita diftindo, fed ex indifcreto uariè toto corpore ÔC alis SC collo refulgentei^’nbsp;rofiro fubuiridi SC longo SC gracili,querula admodum uoce peruolantê maria,ÔCnbsp;praeruptis fcopulorum nidincantê,cui prgterea pifces in cibo funt.Illud animaduc^nbsp;tendum,uel Plinium Ariftotelis uerba non tranftuliffe ad fidem: uel,quod credo 1*^nbsp;bentius,nos parum caftigatum habere codicê:apud quem pro uiridibus pennisnbsp;didas,pro rofiro collum legimus.quod ut facilius intelligi pofsitjutriul^ uerbanbsp;fcribam.Et hgc quidem primum Ariftotcles,«lt;/^’«Axi/£öp (jóli'v

'n Jè ^â)(jc.ce xgw Kvccvijj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'n

S(5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'T«. 'n

foi/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Halcyon non multo maior eft pafière,colorê autê habet

ruleum Scuiridem SC fubpurpureum toto corporepermiftum.ad eundémodutn^’^ bent alæ SC quæ funt circa collum partes. Neq^ finguli colores fcorfiim fpedantiJpnbsp;Rofirum illi fubuiride, fed oblongum SC gracile. His Pliniana ilia comparabis.Ipftnbsp;auis amplior paffere,colore cyaneo ex parte maiore,tantum purpureis 6C candft*^nbsp;admixtis pennis,collo gracili SC procero.Atqui diuinator aliquis Plinij uerbanbsp;la,SC ad huncmodum farcienda exiftimauerit.Ipfa auis amplior paffere, colorenbsp;neo ex parte maiore, tantum non purpureis ÔCpallidis admixtis pennis tam in^/*®nbsp;qua’’*

liber XII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyi

quàm ctiâ in collo, roftro gractli ÔC procero.Nam PliniS ca quæ tam perfpicue fcrL pta funt apud Ariftotelem,uel ignorafTe uel per incuriam prætermififlè,mihi no fitnbsp;uerifîmile.Quôd fi quando nobis,quod utriufcp noftrû cômodo fieri pofsif,illud ac/nbsp;ciderir, quod Socrati ÔC Chærephonti aliquando accidifle fcribit Lucianus, ut fubnbsp;occafu Virgiliarû, uelper brumam diescj illos ièptem Halcyonios,ièdentes aliqüonbsp;in promontorio maria profpedemus, futurum fpcro, ut quam modOjAriftoteliconbsp;penicillo depinxijtibi etiam prætento digito ofténdam Halcyonem* Bene uale,nbsp;ÔC efto mihiad iftum modum perfæpe liberalise Date ad x i.Calendas Odiobris.nbsp;M. D* xxxvii.Ferraria.

CÆLIVS CAL. SCIPIONI BALBO S.

T !NER ARIVM tuum legi mi B albe cum uoluptate,fed tu homo de/ licatus plané id tibi praeter natales nihil debere uoluifti.Nudum omni/nbsp;I no attß incultum, hocipfo puto gratiam emereri pofle exiftimafti,fi ninbsp;hil adfeitum haberet,nihil iucatum,nifi quantum primigenius dies in/nbsp;uexiffet,Omnino in eo impetus quofdS poeticos agnofeimusî ex qui/nbsp;bus intelligi pofsit, quantum efRcere potueris,fi ftylum inuertere quàm ingenio in/nbsp;dulgeremaluifles. Bene uale.

CÆLIVS CAL. lACOBO ZIEGLERO S.

ORPHYRiVMac Simplicium uenientes ad me hilari fronte accepi» ita enim par fuit accipi duos fummi Philofophi Ariftotelis apparito/nbsp;P res,præièrtim quom abs te uiro utiq? humaniisimo proficifcerent.Lo/nbsp;ge aut fallebare, fi gratiores mihi futures iperabas,fi plus cultus praetunbsp;lifient, 06 ornati umbilicis ÔC expolitipumice ad me perueniffent.

page hos calamiftratos Ô6 comatulos,qüi fine chlamyde Sylofontis prodire in publi CÛ reculant. Atqui me ita domefticus Ô6 familiaris cultus obledatjUt amicos optemnbsp;wel in uefte cgnatoria mihi occurrere,du fub tumultuario illo amidlu multu cadoris,nbsp;multumcß beneuolêtiae couehat.Quare te pofthac rogo,ut ita de me fentias,ut de eonbsp;fentiri oportet,qui precium muneris in amicorum animis ftatuit,S6 liberalitate nonnbsp;ex cenfu, fed ex uoluntate metitur. De Euftratio faciam quod me facere monuifti.nbsp;Quod Amianum 06 Cafsiodorum te mihi curaturu ex Germania polliceris, grati/nbsp;amhabeo, conditionêaccipio, quantumq; in utrunt]p impenderis, tantundem tibinbsp;Venetijs aut quo uolueris loco refunds. Galium ilium in titulum D e fructibus iamnbsp;acceperS,quom tuac mihi literae redditæ funt. Abortiua epigrammata,quaî uoluiftinbsp;a mefcribi in nuptiasGeorgij Loxani uiri clarilsimi,ad te mitto,utintelligas me tugnbsp;uoluntati quàm meæ exiftimationi inferuire maluilîè. Bene uale,86 meama tui a-mantifsimum.Pridie Nonas Septemb. jm. d. x X X v i. Ferraria^

CÆ.L1VS CAL. COMITI ALPHONSO CAL. NEP. S.

v o M tuae mihi literal femper fint periucundæ, tum uero longe mihi funt iucundilsimac, quom tua ftudia omnia in uirtutê propenlà teftan/nbsp;Q.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur.Féliciter enim tecum adum eo uno nomine exiftimauerim, fi amo

re uirtutis fuccefus ad hanc omni animi indudioe, Ô6 plenis, ut aiunt, Uelis proueh aris. C æ tera enim in hac noftra mor talitate incerta funt, 86nbsp;fortunae teils obnoxia : fola uirtus conftans attß æterna eft. Hanc uero pulcherrimenbsp;Coles, fi eos tibi imprimis comités adfeiueris, qui eodem uirtutis ftudio teneätur,86nbsp;publica hominum opinione comprobentuntum etiam eos tibi imitandos propoluenbsp;ris,in quibus uirtutis radtj effulgeSt. Quom uero duplex uirtus ab Ariftotele ftatuanbsp;tur, 86 altera ex rerum optimaru cognitione pendeat, altera in præclarifsimis adiö/nbsp;nibus fit c51b'tuta:utranlt;^ facillime adfequere,fi omnia quai audiueris,uideris,Iegé/nbsp;ris,ad rationê uiuêdi referas : hoc propofito,ut turpia detefteris:pulchra uero,id eftnbsp;honeftati coiuntfta, memoriae coftanter adfîgaszut inde quafi ex prôptuario ad connbsp;fîrmandos mores, Ô6 totam uita inftruendam praefidia tibi depromas. Et quoniamnbsp;P 2 noftris

172 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P ISTOLARVM

noftn's ui'ribus fruftra confidimus,nifi afflatu fummi numinis afpiïantcu'ccirco tio/ ftras omnes fpes omnia noftra uora ad fauorem dei optimi maximi emercndum di*nbsp;rigamus: turn demum illa eft compendiofa ad gloriam atlt;ç immortalitatê uia ex tC'nbsp;ftimonio Socratis, fi operam demus ut tales fimus,quales uideh ÔC à cætehs exiftl'nbsp;mari optamus. Bene uale. Ferraria.

CÆLIVS CAL» LAZARO BONAMICO S.

G O fanélacobo Zieglero noftro tantum tribuêdum eflê ccnfeo,quart turn eorum cuic^ qui redlas difciplinas cum fumma probitate coniuivnbsp;E xerunf.Eam ob caufam hominê fumma charitate ampled:or, amp; quiû*nbsp;quid mihifortunarum accommodauit deorum benign iras, id proprianbsp;animi indudlioe hominibenemerito cômune eflè uolo:8lt; hocunom^nbsp;inope fentio,quôd excelfa ilia animi ÔC ingenîj ornamêta non poHum pari liberal^'nbsp;täte exæquare. Rodolphus Campegius clarifsimæ indolis adolefcens, ÔC tuaslil^^nbsp;ras ôd Ptolemgum turn diligenter turn fumma humanitate reddendas curauit. Qrt®nbsp;nomine tibi multâ gratiam habeo;6Cquom antea de tua bonitate ac liberalitate mulnbsp;turn mihi pollicerer,proximo exemplo admonitus,certum ac perfuafum habeOjOfnbsp;hil efle tarn pretiofum in tua fupelledile, quod non poffim te autore meo mancipl®nbsp;propè adiudicare. Zieglerus de aduentu tuo Ferrariam nonnihil Ipei fecit, quodlt;^nbsp;prgfentia tua fis ædes noftras illuftraturus.Id fi feceris,exifiimabo me pulcherriiu®nbsp;tuæ in mebeneuolcntiæ teftimoniû accepiflê. Interim per Mufas te rogo,ut conf®^nbsp;tudinem noftram diuturno filêtio propemodum Ibpita, crebro literarum cômerû®nbsp;cxcitari patiare. Bene uale. Ferraria

CÆLIVS CAL^ THEBALDO DE THEBALDIS S.

V O D optimi ac ofRciofifsimi parentis tui in refpondendo meislitetl* partes fubiuerisgt;gratiam multâ tibi habeo Tliebalde ornatilsime: n®’*nbsp;lt;3^ ea folum caufa quöd rem meâ diligêter ac fedulo procuraueris, ex q^®nbsp;facile intelligo mihi abs te in amore mutuas operas præftaritfed quort*nbsp;am inliterisôC eruditionê tuam,8lt; quantum in ftudijs profeceris,pri^nbsp;fpexi.Quat res mihi attulitincredibilem uoluptatö,atq;itaut frequent er facias,teU^nbsp;hementer obteftor.Neminê enim habes,quituas laudes,uirtutumlt;$ omniutuarU®*nbsp;accefsiones me uno propenfius audiat,atcgamplexetur. Ad hæc clarifsimo uirop’nbsp;renti tuogratulor,qui te plane' ad fuæ probitatis imagine exprelsit:eumlt;ç nobisnbsp;dit filium,cuius opera ac diligentia uti pofsimus,fiquando pattern maiores occupénbsp;tiones auocauerint. Bene uale,06 de Caelio tuo uicifsim omnia omniablegata^*'nbsp;ceptione tibi polliceare. Ferraria.

CÆLIVS CAL. ARNOLDO ARLENIO S.

A c T V s occafionem certi nunttj mitto ad te precium eorSlibroriirt’» quos proximis diebus ad me SC Barbuleium noftrum miferas.

N itidem eorum quos recêtifsimis literis tu te mifluru recepifti, quoi®*” etiam nomina ieorfum adnotata funt in pagellaiutracg fumma fcutat®,^nbsp;duos includit. T u uero qug tua eft humanitas iuxta amp; prudêtia,nbsp;operam, ut tuto ac bona fide ad nos perferantur.Quod fi interim nullus fatis i^^^lt;nbsp;us nuntius fe obtulerit,poteris tantifper fuperfedere,dum Vincentius hie noft^*^^nbsp;brorum manceps ifthinc reditum apparabitrqui utipero,ca eft icilicethominisb®^nbsp;nitas,mea caufa nullum aut officium auerfabitur,aut laborem recufabit.Tu fifrt^^nbsp;mea omnia in eo rationario adfcripferis,in quo ea qug maxime tui mancipij iûrti*nbsp;les annotate, profedonet^ tua te fallet opinio, netjp ego difpunâioninbsp;tant! nominis locum unquam praebebo. Bene uale.

LIBER XII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I7î

CÆLIVS CAL, BARTHOLOMÆO PROSPERO S.

IR magnifice,res meæ in enm locum adaóg funt,ut nifi protinus prçlt;.

V nbsp;nbsp;nbsp;fto fis, mox fruftra auxilium imploré ? Quare te per tuum genium,per

tuas uirtutes, per falutem principis, rogo, fac ut te quamprimum hoz minis tui femper amantifsimi rebus non modo nominc,fed re profperum fentiaiii»nbsp;Bene uale. Ferraria.

CÆLIVS CAL. PEREGRINO AÎORATO S.

1B R V M cpiftolarum ad Atticum recognitum ôÔ caftigatum ad uetus exemplar RomanummittoadtejUtobftridafidem aliquado reluam.

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Di faxint, ut uel ex eo aliquid bonæ frugis decerpas, attj ita tua ftudia

per me fiant audiora: uel tu mihi parum utilem codicé exprobres, aliz melioré emendatiorem^ obrjciaSjUt tuo audus attj ornatus be,»nbsp;nefîcio tibi gratiam profitear. Vir fororis uxoris tug confirmauir,te breui ad me Abnbsp;cibiadem miffurum elTe.Id ego maximopere opto, ôf rogo ut id perquam facias accurate, nequid ei depereat ex autoritäre quam apud principem cocepit. Sane txnbsp;’^S;‘«?,fcilicet ex prioreillafrote nihil immutari uelim.Eft enim faberrimeöi exa/nbsp;diffimc excufa, ut nihil quicquâdemi addiûe pofsit. In parte aduerfa fàc amabo utnbsp;uel ad imaginé principis omnia ad ungué reipondeât:uel,nifi taediu aut religio artifice prohibet,hominé exora,ut ea parte cupidiné nobis exprim at, fulmé perfringennbsp;tern. Obferuaui enim apud receptos fcriptores Grçcos, Alcibiadem ufum atqj oblcnbsp;datum fuiffe hoc fymbolo. Adde quod exiftimationi numlfmatis nihil ea cauia deznbsp;tradum iri putoiquom fuerit antiquorum coniiietudo, ut auerfas partes pro temponbsp;turn euentuum ratione euariarent: ÔC modo alias alias inuicem fine reprehen/nbsp;fiione fubftituerent.Reliquum eftut ualetudiné itinere conflidatam ut audio cures,nbsp;uxoré falufes,ÔC filiolasmeo nomine exofculere. VirumoptimûôC dodilsimumnbsp;Pîagaphetâ meis uerbis falutato,0C illepidilsima Carmina feorfum in pagella adfcrigt;nbsp;pta ei reddito, ea conditione ut ea putet non ApolliniSjfed amoris hoftimentum.

CÆLIVS CAL, lOANNI BAPTISTÆ CYNTHIO Gyraldonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.

A V D o te Cynthi, qui ftro quidem, fed tarnen utuirum bonum decet oppignerataaliquandofidéreluas.Epiftolas Floridas Erafmi quo loconbsp;Lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nunc delitefcant nefcio-Mitto ad te integrum uolumen unde decerptg

funt, ut hoc pofsis uel in fœnus uel in audariS tuæ poftulationis tranz fcribere. Quae fint tua infortunia nefcio, adeo ego extramundanus honbsp;mo fum.Siquid eft quod ego pofsim uel fortunis uel opera tibi accomodare,n5 fru/nbsp;ftra opera mea defiderabis. De epiftola Lilij an apud me fubftiterit,an omnino uf^nbsp;uiuat,nil eft quod ad te fcriba,ita mihi penitifsime è memoria excidit* Bene uale»

SWCAELII CALCAGNINI EPISTO»

LARVM LIBER XlII.

CÆLIVS CAL. BERNARDINO BARBVLEIO S.

ID E o ueteres iureconfultos uarie ufos efle uerbo comit tere, Nam ÔC ille comittit,qui ad certamen contentionêfpnbsp;prouocat. Vlpianus ad legê Aquiliam Digeftorum libronbsp;nono:Plane' fi cedentem uulnerauit,erit aquiliae locus:utnbsp;Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi in certamine feruum occiderit, nifi domino committen

te hoc fads fictunc enim ceffat aquilia. Qug loquutio fre quens eft oratoribus latine loquétibus .Traquillus in Ca-ligulatNo ceflauit ex eo criminari altéîû alteri, ÔC inter ienbsp;committere. Eft altera paulo remotior fignificatio huiusnbsp;uerbi,qualis ilia apud M. Varroné in Re rufticajtacß greges ouium loge abigunturnbsp;p 3 exApu

174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

ex Apulia in Samnium æftiuatumîatq^ ad publicanû profitcntur,nc,fi infcriptu pc/ eus pafcerentjlcge cenforia comittant multamîid eftjin multa incidant. Hine apodnbsp;lureconfultos eomifliimpro delido,feu delidi pœna:quo ufus eft comode Mattia/nbsp;nus titulo De publicanis ÔC ueeftigalibus ÔÔ comifsfs.Siquis,inquit,profeflus apudnbsp;publicans fuerit,no tarnen uedigal foluerit,hoc cocedente publicano,ut folent fa/nbsp;cere:Diui Seuerus Ô6 Antoninus re{cripferunt,res in comiflum non cadere, quo»»nbsp;cnim,inquiut,profefsiones recitaturjcomiflum cefïât.Tryphonius Deminoribus;nbsp;Nonfit xtatis exeuiatioaduerfus prgcepta legum ei,qui dum leges inuocat,contr®nbsp;eas comittit. Sed ilia multo rarior, quom hatreditas,bona,praedia comitti dicuntur.nbsp;Paulus libi o DigeftorS tertio : Si ueroiufta caufa fuerit, prop ter quam integra ceivnbsp;turn cuftodirentur: ueluti fi pericylum erat, ne praedia in publicum comitterenturînbsp;ne poena traieeftitiæ pecuniae augeretur,aut ex copromiflb eommitteretunnon fo/nbsp;lum decern quæ in hærcditaria negotia impenderim,fed etiS quinquaginta quae minbsp;hi débita fiint ab hgrede,me cofequi pofte* In publicum comitti, eft publico adijci,nbsp;66 ut aiunt, xrario feu fifeo applicari. Hoc loquutionis genere uidetur ufus Ciceronbsp;tertia in Verrem aóiione:Eft ineo Teftamêto,quo ille hgres eflèt,fcriptû,utftatuasnbsp;in palgftra deberetponeretfaciemus ut palaeftritae negêt eflTepofitas.petant haeredi/nbsp;tatem, quod eampalacftrae comififfe dicant. Illa uero multo omniSrarifsiraa,fupcfnbsp;qua me confulis,qua Vlpianum peculiariter inter lureconfultos ufum video, utali/nbsp;quot loeis obferuauimus*Nam titulo De bonorum poflèisione cotra tabulas,quin/nbsp;quies hoc dicêdi genus repetit. Quale illudtSiquis ex liberis hgres fcriptus fit,ad conbsp;tra tabulas bonorum poITefsionê uocah no debet.quom enim pofsit lecundum t^nbsp;bulas habere poflêfsionê,quod bonS eft ei contra tabulas daricPlane fi alius comitnbsp;tat edieftumtóó iple ad cotra tabulas bonorum polTelsionê admittetur. ÔC rurfus; Vfnbsp;autê admittantur adbonorum poftefsionê, ex liberis eos eftè oportet.CçterS fi adonbsp;ptiuum fill um dedi in adoptionê,ôô hgredem fcripfiicomilTo per alios editfto bono/nbsp;rum poffefsio contra tabulas ei non dabitur. amp; alibi: Non eft nouum ut émancipa/nbsp;tus præteritus plus iuris feriptis haeredibus fratribus fuis tribuat,quàm habituri efinbsp;fent, fi foli fuiffent. quippe li filius, qui in poteftate patris eft, ex X11. parte hxrcsnbsp;fcribatur,emancipato præterito,dimidiam parte beneficio emancipati occupât. Qn‘nbsp;fi emancipatum fratrem non haberet,duodecimam parte habiturus elTet. Namnbsp;ex parte minima fit haeres inftitutus,nonpro ea parte qua inftitutus cft,tuendus eft,nbsp;cómiflb edicftoifed amplius per bonorum poftefsionê habere poteft.Practoris enin*nbsp;propofitS eft,quom contra tabulas bonorû poftefsionê dat, eas partes cuicß libero/nbsp;rum tribuere: quas inteftato pâtre mortuo in hæreditate habiturus eftet, fi in pote/nbsp;ftarc manfiftet.Et ideo fiue emancipatus,fiue is qui in poteftate manfit,fiue in ado/nbsp;piionem datus,ex minima parte hæres fcriptus fit: no redigitur ad earn portionem,nbsp;ex qua inftitutus eft,fed uirilem accipit. Idem quoq? alio loco: Liberi qui contra ta^nbsp;bulas habere no poflunt,nec partem faciunt,fi per alios cómittatur edidum.Quodnbsp;enim bonum eft eis fauere,ut partem faciSt,nihil habiturirEt paulo inferius: Exh^înbsp;redati liberi quemadmodu ediclu non comittunt, ita nec comifto per alios edicîlo,nbsp;cum illis ueniût ad bonorum poftefsionê : unaqî eis querela fupereft,fî de inofficio/nbsp;fo dicât. Quibus omnibus locis comitti edidum nihil plane' eft nifi editftum uig^^^nbsp;ac poliere aduerfus uoluntatê teftatoris. 06 ille comittit ediêïû, qui edidi bénéficianbsp;uti poteft. Nam quom antea tam mancipati quàm ij qui in poteftate patris rcmaO'nbsp;fiftentjfi à pâtre præteriti fuiftent,nihil ex bonis paternis confequerentur:poftugt;^'nbsp;dum edido prgtorio cautum eft,ut portionê fibi obuenientem,quam uirilem app^^nbsp;lat Iureconfultus,ita petere poftênr,ac fi pater inteftatus dccefsiftet.Quo fado tabunbsp;lae paterng refeindebâtur.Sed ea res non ipfî foli cômodum inuehebat,fed fr^tri/nbsp;bus cgteris qui forte'fuerant inftituti:qui nô fecus uirilem portionê adfèquebantut,nbsp;ac fi pater teftamentum non codidiftet* Nam puta duos fratres fuifte: quorum alt^*^nbsp;præteritus,alter ex uncia inftitutus fuiftèt:quom primum præteritus ille comitteb^^nbsp;edidum,id eft prætoris beneficio utebatur, fuarn«^ fibi portionem, hoc eft hæred^nbsp;tatis feniiftem,petebat:öó alter inftitutus no iam adigebatur uncig fibi relidg acq;”^

• LIBER XIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I75

fcei'cXctî erat ei integrum alterum fibi femiiïem petere.Quinimo refciflb teftamen/ to ÄS petita contra tabulas bonorum poffefsionCjdubitatu eft an Icgatadeberentur,nbsp;8c uen'us fuit,non deberi.Edidlu uero practoris praeteritis tantû,non etiâ exhæredanbsp;tis opitulabatur: relinquebatur^ tantum exhæredatis querela, ut dicere poflent denbsp;inoffi'ciofo teftaméto. Vfus eft idem VIpianus hac dicendi ratione in eandem figninbsp;ficationem, titulo De legatis prgftadis contra tabulas bonorum poflefsione petita»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Nonnunquam,inquit,contra tabulas bonorum poflefsione quis habet,iurefecun/ dum tabulas bonorum poflefsionis. ut puta hgres inftitutus eft emancipatus fi'Iius^nbsp;alius emâcipatus filius praeteritus. Inßitutus accepit contra tabulas bonorS poflef/-fionem,practeritus omifit. Apertiisimüeft,utcogatur omnibus perindelegata prx/nbsp;ftare,at(^ fi comiflum edidum non fuiflet. Nec enim occafio emancipati præteritinbsp;debet inftitutum lucro adficere, quom praîteritus iure fuo utatur ? ÖC paulo infra* Sinbsp;duo proponuntur elTcjUnus inpoteftate prgteritus, alius emancipatus inftitutus,apnbsp;paret comiflum efle edidum per eum qui in poteftate eft.Et fi ambo petierint contra tabulas bonorum pofleisione,is quidem qui in poteftate remafit, quom rem abnbsp;inteftatohabeat,non prgftabitliberis 06 parentibuslegata.Emancipatus uero nun/nbsp;quid nec ipfe præftat : quia ei rem aufert, qui præftiturus non erat, fi folus efletf'fednbsp;ueriuseftjuel hune faite debereliberis ÔC parêtibus præftarelegata.Proindefi conznbsp;tra tabulas non acccpit,dicendum eft,tuêdum eum in partem, ÔC utic^ liberis paren-tibuscj legata præftaturû.Sed an ÔC omnibus,dubito.Tamen quia plena fruitur uonbsp;luntate, plenum etiâ obfequium praeftare teftatoris iudicio pro fui parte debet. Haecnbsp;tibi Bernardine iucundifsime prolixius ac liberalius explicanda duxi, ut quæ feorznbsp;fuin fpedata poterantnonnihilobfcuritatis afferre, fubieda oculis uniuerfa plananbsp;perfpicuaq; effi'cerêtur.Large tarnen edidû etiâ commit« dicitutj quom occafîo uznbsp;tendi edidi affulfit, etiam fi nemo utatur. Erat enim in facultate eius qui à parentenbsp;lupremis tabulis fuerat prçteritus, fuo iure uti,id eft petere contra tabulas,aut omitnbsp;f«te,quando nec praetor apud quenquam inuitum collocat beneficium. Bene uale,

CÆLIVS CAL. lACOBO ZIEGLERO S.

N tibi data attç oppigneratâ iamfidem reluo, atlt;ç huiusdiligentig meg teftes affero literas pontificiastquas ut uerum fatcar,nô preces aut pegt;nbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cunia,ut plerifq? euenire folet,ied uirtutes tuæ, atcj praedicatio, quam

de ingenio ac dodrina tua inuulgaui, tuis præfertim literis cofi'rmata, tam facile impetrarunt : ut me etiam non admodum adnitête Pontifexnbsp;waximus tibi refponderi mandauerit, ÔC fandum tuum pofîtum in domino comennbsp;dari.Quôd fi côftitueris uigilias tuas initaliâ atq^ adeo ad Pontificis pedes expone/nbsp;re,uides iam tibi praemunitû iter. Netj id fane abscç honorum ÔC comodorum tuo*nbsp;rum incremento futurum fpero:nelt;ç ego tamê rerum 8C adionfî humanarum adeonbsp;expers fum, ut huic tantum ipei incumbendum putem, quae pleruntç incerta amp; luznbsp;brica eft,SCin urbe Romana luos maxime ludos exercer, Sed poftquâ illuftrifsimusnbsp;princeps meus in Italiâuenit, attß eum teuererer fâlutaui, nihil prius mihi fuit denbsp;Zieglero meo percundariî à quo nullas accepiffe literas mihi fummæ admiration!nbsp;luit. At princepstneus, qua eft erga te atc]p omnes beneliteratos animi benignitate,nbsp;me de te uerba facientê pronis auribus accepit:excellentem^ opinionê de iiimmanbsp;probitate ac ingenio tuo retinere cumulatifsimo præconio teftatus eft. Quare egonbsp;mihi occafionê tam comode oblatâ non prætermittendâ arbitratus, neruos omnesnbsp;ingentj intendi, ut hic tibi facillima 8C certa omnia redderc, nelt;^ iam ad meras fpesnbsp;fed ad certifsima uocarê comoda. In quo profedo non multum mihi fuit elaboran-dum,quando ea eft optimi principis erga te benuolentia,ea erga me indulgentia,utnbsp;precibus locum omnê ademerit.Impetraui itatp,ut quoties tu animum ueniendi adnbsp;nos induxeris,amp;rde ea re Alfonfum Ciftarellum commiflarium Agrienfem certiOznbsp;rem per literas feceris,ille tibi rurfus fignificet, quo tempore id comode facere polznbsp;fis : de tuto etiam comitatu amp; uiatico abunde tibi ac miniftro tuo prouideat. quomnbsp;uero ad nos perueneris,c%tera quse ad uidum 8C necefsitates tuas crût opportuna,nbsp;p 4 itain

176 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

ita i'n parato oflendcs,ut nihil fit quod Pannoniam aut Budam multu requit as. Ad' iuuit etia hos noflros conatus fortuna quom in aduentu principis mei ledionisnbsp;thematicae locum uacare contigerit,multiq?competitoresambitiofede eo contendenbsp;rent: ille uirtutis tuæ Sgt;C intercefsionismeaeoptimememor, neminê fubftitui paffosnbsp;eft,in aduentum fcilicet tuum integra fibi linquês omnia.Ea uero eft loei conditio,nbsp;ut præter noftram exiftimationê ac decuSjhoneftam etiam utilitatê fit aUaturus:tni/nbsp;nimi alioqui laboris,utpote qui diebus tantiï feftis exerceatur.Quare nihil eft quannbsp;turn uideo quod aduentu tuum in Italia remoraridebeat, ft modo id tibi femel con^nbsp;ftitutum fuerit. Habes enim principem tui amantifsimü, qui tuis ftudijs liberalitcrnbsp;confulereuelitjSCpofsit.Habes Caelium tui cupidifsimu,utparcifsimedicâ. Habesnbsp;ita fortunam arridentê uotis,ut nihil tibi metuendum fit,aut de fecuritate uiae in uenbsp;niêdo,aut de inopia quom u ener is. Quod fi animi tui magnitudo ampliores ipes coinbsp;cipif, eum nadi iumus patronum SC adiutorê, qui omnia ftudia fua ad prpmerêdosnbsp;prgclaros homines conferattnullumcj maius liberalitatis ÓC excellentis fortunat fugnbsp;monumentum extare uelit, quamplurimis ijs quidêbenemerentibus profuiffe»nbsp;Et hæc ita ad te fcribo,ut ea tibi certa acperfuafa effe uelim*Caetera quae in fortunsfnbsp;manu fita funt,óf qug Romac quafi fubluftri luce affulgêt: ea ficut incerta exiftimo,nbsp;ita minime tarnen defperanda arbitror.Vt uero meam operam tibi hoe tempore ftunbsp;diofius nauarem,óó quafi totus in hoe negocium incumberê,pratter fummum ainonbsp;rem quo te profequor duo imprimis fuaferunt : primum occafio, quom fcilicet da/'nbsp;rifsimi principis uoluntatê erga te tam bene copofitam inuenerim.quam uero lubrinbsp;ca fit occafio, quam furtim effluif,tu optime nofti. Quare ne tibi défis in hoe rerumnbsp;cardine, te uehementer iterum atq^ iterum hortor* Illud etiam nó kuiter calcaria SiCnbsp;ftimulos iniecit, quod qui ifthincproficifcuntur, mihi fignificant, mancipem illuinnbsp;tuarum mercifi iam tertio tuas fpes fruftrari: telt;^ animo ægro efte quod ad eum fco/nbsp;pulum alliferiSjUnde portus non facile profpici polsit: ex quo fi nauim tua ceu Tri'nbsp;ton ille Homericus reuulfero,óó me prudentem, amp; te fortunatü putabo* Bene u?k»

CÆ.LIVS CAL. HERCVLI ESTENSI

D uci Ferrarienfi s ?

T A mihi proximi hi calores non folum omnia ftudia, fed mentem at(p animum excuflerat,ut nulli rei obeundæ, quæ paulo altiore cogitatio/nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne indigeret, me parem omnino exiftimarem. Qua ex re ita animude/

fponderam,mecp ita defidiae dederam,ut non putare me facile in gradÖ polTe reftitui:ni tu princeps illuftrilsime quafi praelens numen cæliwsnbsp;demiffum me adeo torpêtem,2lt; prope' à me ipfo deftitutum excitafles,tualt;ç autho/nbsp;ritate erexifles,Só tacito quoda afflatu maiores meliores^ cogitationes infpiraflès*nbsp;Quod igitur mihi ipfi firn reftitutus,quód iam fapere incipiam,quód priftina ftudianbsp;repetamttibi tuælt;j beneficentiat princeps optime acceptum feram oportet. Ad h^cnbsp;protinus me igniculi poetici inuaferüt,quibus percitus huius fententiæ argument^nbsp;carmine coplexus fumtquod fubfcripfi,no ea caufa quod eruditifsimis auribus tuisnbsp;dignum exiftimarê, fed utbeneficij tuipraelens ÔC fub manuteftimonium haberes»nbsp;Di te nobis incolumem felicem^ diu feruent» Ferraria»

CÆLIVS CAL, LVDOVICO CATTO S,

V V AÏ De prgferiptione quint^^ pedum libellum uirdodiisimetaiu cU pide legi,ut uno prope' hauftu eum abfoluerim.Illexit uero me ad eaiunbsp;Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ledlionem primu incredibilis meus erga te amor,turn fingularis qua^^

dam opinio de Audio ac profedu tuo.Nam mihi uel ab ipfis unguicU' lis natus ac fadus uideris ad praeclaras difciplinas,uel fi ingenij felid''nbsp;t'as,uel fi cura fpedef.Necprofedo animi falfus fiim. In ijs enim artibus,in quibusnbsp;tu te excellentê uoluifti,ita emines ut paucos habeam quos tecum conferamtquei’’nbsp;praeferam,habeam neminê* Certe' eo in libelJo ôf acumen ingenij ÔC argumêtoruu’nbsp;copiam fum admiratus îmirificeuerô me tenuit,quód iuris peritiam cum eloquet*®nbsp;itapef'

LIBER XIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;177’

îta pcrmifcuensî ut cos longe fallt oftenderis, qui hac aetatcpernegat utrancß poflc coniungüut facile intelligamus non rerum natura difsiderc,fed negligentia Si tardfnbsp;tatem illis obftare. Quod ucro mein comunionem SC participatum tuæ gloriae uo^nbsp;cas,mihilt;^ quafi præceptori adfurgis, humanitatêtuam agnofco,quæ multo magisnbsp;noftræ amicitiæ plus fauet,quàm ego uel fi fuerim immodice ambitiofus, pofsim 0/nbsp;ptare.Tu enim is es quem ego habere præceptorem non recufemtSC ego is fum quinbsp;more Pythagoræ profitear me » lt;/llt;/2célt;rx^(/,à^£è gt;(9ivû)rà(ôttt.Nec illud protinus fequenbsp;retur,etiam fi olim adolefcês inter auditores meos adfedifles,me fcilicet ea caufa donbsp;diorem exiftimari oportere. Peruagatus enim apud Græcos uerficulus admonet,nbsp;i^kShtks K^^Tjivxsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Multos difcipulosmelioreseffe præceptori/

bus.Legi ergo tuum libellum non quafi cenfor aut præceptor, fed ut amicus iudex, qui non minus indicium quàm amorem habuerim in côfilio. Et lane amor gratiam,nbsp;iudicium admirationem,ledioni conciliauit. Bene uale.

CÆLIVS CAL» FRANCISCO BELLINCINO S.

V Æ fcripfifti apud uos confiante hominum cofenfu nuntiaride futn/ mis noui principis uirtutibus, ea ita uera funtatc^ éxplorata,utquæ a/nbsp;et. pud Sagram gefta funt,necp uerius necg certius nuntiatafinuQuarc Sinbsp;uos nobis iure optimo, SC nos uobis ex re tanta felicitate gratulamur.nbsp;Quid enim potefi populis beatius euenire, quàm rempublicâ ab optûnbsp;moac prudêtifsimo principe adminifirariCcuius illud fit uelunum uel princeps uo/nbsp;tum, fuo fubiedos imperio felices facere* Vnum efi quod uerear, ne in tanto uirtu/nbsp;tum agminCjqug fe undiqj ex fœcûdo petfîore deproinunr,rumor i Ile parcius quàmnbsp;leidignitas niagïi’fJdopofiulet, fuam populis lætitiâfignificauent. Ita enim inter fe uirtutes optimi principis decertant, ut quæ nam ex illis cmineat,nemo facilenbsp;^tjudicauerit, Laudantigrauitatem comitas fefe obijcit. liberalitas non finitiufti/nbsp;tiam fibipræferrû nec eloquentiafine prudentia, neeprudentia fine eloquentia parnbsp;tes fuas tuetur. Ita uero magnitudinem fortunæ perfert, ita agit principem,ut le taznbsp;tnen hominem eflè meminerit, Moderationem autê animi quis no plurimum admtnbsp;teturç'lSIam quom fit in omnes bonos indulgentifsimus^ipfe tarnen fibi uni nihil in/nbsp;’^ulget.Quom uero ingeniomultû polleat, quom ad ingenium optimarû artium ôdnbsp;pulcherrimarumdifciplinarûlumen adiunxerirgt;nihil tamê line prudentifsimorumnbsp;bominû confilio uel publice uel priuatim decernit. Ita fit ut in hac ætace iuuenili re/nbsp;todamillam fenedutê minime'requiramus. QuinhocDis immortalibus maioresnbsp;gtatiasprofiteri debemus, quo fpem nobis faciuntcertiorê,fuam hâcin nos benefiznbsp;eêtiam ex naturg præfcripto fore diuturniorê. Sed ó memulto Apelle incautiorem.nbsp;Ille enim tâta felicitate Veneris emergêtis partes fuperiores exprefsitjUt diffifus peznbsp;nicillo reliquas pofle abfoluere defperauerit,atcß ita in admirationem pofieritatis tanbsp;bulam incohatam reliquerit. at ego multo præfiantiorê nofiri principis imaginemjnbsp;non ApelleiSjfed Socraticis coîoribus aggrefius exprimere, fentio in primis linea/nbsp;mentis calamum deficere. Sed enim ego me abunde uotum adfequutum putaucro,nbsp;*i ex tjs quæ ego uix inumbraui,tu animo colligas,hune eum eifie principem, cui nonbsp;facile uerba dari pofiint,cuius animus femper quafi in fpecula excubet, ut adulato-tes iuxtà SC delatores non finat fibi furripere, neep in fuorum confiliorum arcem eunbsp;niculos effodere. Quare in utrantç aurê dormias licet: illudep certfl ha béas,in tuaninbsp;innocentiam nulli obtretfiatorû ius fore Hercule principe. Nec tamê ego reeufaueznbsp;timgt;fi ita ratio temporum pofiulet, tuq; me paulo prefsius admonueris cuius tela canbsp;nenda fint,omnem tibi opera,diligentiam,afsiduitatê meamimpartiri, quo tua tibinbsp;dignitas inconeuflà Si extra omnê fortunæ aleam incolumis maneat.Id quod me cinbsp;tta omnê diffîcultatem faêîurum fperoj uel quod mirum in modum princeps bonisnbsp;acbene educatis ingenijs faueat, uel quod nihil fit facilius quàm apud æquum iudi-innocentes tueri. Bene uale, SC me ama, ut ego me mihi abs te amari perfuaznbsp;deo. X, CaIend,Deçembgt; w. d» xxxiiib Ferraria,

Cælius

EPISTOLARVM

CÆLIVS CAL. PAVLO SACRATO S»

• V A N T O ueró putas me gaudio incefsi,quories tuæ ad meli'tcrae pef/nbsp;feruntur,plenæ bonæ frugis ÔC tuæ eruditionis teftes'^Nec folum quas

Q_ nbsp;nbsp;nbsp;tu ipfe ad me dare confueuifti, fed ÔC quas ad fe datas ami'ci utriufcg no

ftrum ftudiofi frequenter mihi legend as depromunt.Mirum pröfeóo quantum ego iftud ingem'û iftosc^ profcctus tuos amem 56 exôfcüler*nbsp;quod ut faciâ turn aliç rationes fuadent, turn illa imprimis me mouet^quod te quomnbsp;olim amantifsimis meis confilqs utereris, ad præclara ftudia SC gloriæ cupiditatentnbsp;non definebam quotidiana prope' declamationeexcitare, Qua in re,quom te uide/nbsp;rem meas hortationes atq? incitamêta tua animi indudfione præuertere,incredibinnbsp;fane gaudio geftiebam î gratulabart^ earn tibi ingentj felicitate : diuinabamt^ fore,nbsp;ut earn laudum fegetê,qug fe tum primum late proferebat,fiiccreuiire amp; iufium tnonbsp;dum accepiffe homines aliquando admirarêtur. Hoc ergo iudiciu meum, uel fpeinnbsp;conceptam olim,nunc tuear ac fuftineam neceffe eft:quom meprgfertim tanti pro*nbsp;feóus fi non autorê, adiutorem certe agnolcam 2C profitear: ut nifi ingratus elfenbsp;uelisjtuas mecum laudes partiario décidas oportet.quod eo nunc confidentius afle^nbsp;ro, quod te iam in eum locum promouilfe uideo,unde non facile de gradu deturbaHnbsp;pofsis.Fuit enim quom lubuererer, ne tibi quom iam ex ephebis excefsifles,attainnbsp;tuam tutelam peruenilfeSjCum uoluptatibus effet collult;flandum,ne confuetudo in^'nbsp;uentutis parum frugi tibi grauis effet aduerfaria,ne uitiû huiufce ætatis, ut folet picnbsp;rofq5,te in diuerfa omnia auocaret. quos fcopulos quom te uideam nauiter euafifle,nbsp;te iam habere coftitutam uitæ ration?, quom præfertim in optimi ac eminentifs*nbsp;mi Antiftitis auSculi tui côtubernium perueneris,ex quo omniu bonaru artium o'nbsp;mniumcß uirtutS feminaria facile haurias:oro te attj obteftor miPauIe,uthunc fetnnbsp;per fpetffes, huius atfliones turn publicas tu priuatas, fed intimas illas imprimis inti''nbsp;teris,quaru te cum paucis fed melioris notæ familiaribus fpetîlatorê Di immortalc®nbsp;effe uoluerunt. puta quom Mufam tralt;fi:at arcanajquom diurnu penfum mane pat^nbsp;titur,aut fub nodem pera(d:um remetiturt quom diuinas ledfiones adit,0C cglefti i^nbsp;Io nedlare depaftus loge fupra hanc mortalitate fubuehitur. Quod fi te moreslt;^ tit''nbsp;os ad hoCjUt te faduru auguror,exemplar effinxeris, fi, auunculum oculis, fed tnuFnbsp;to magis animo gefièris,tu quid? tibi èc perpetuitatê nominis certam felicitate»«nbsp;parabis:tua uero in familia ea ornamenta ftatues, quæ nulla polsint iniuria teropf''nbsp;rum refigi : at nobis qui tibi fummas omnes acceffiones optamussincomparabilct”nbsp;uoluptatem attuleris. Bene uale,

CÆ.LIVS CAL. lACOBO DE NOIANT S.

• V Æ literæ Lugduni datæ ad quartu Idus Oclobris,mihi fueruntpcf''nbsp;iucundgtquom ex tjs fumma cum uoluptate acceperim,te incolumc^

T fub ipfo Arduri fidere Alpes fuperafle,Heluetioruanfradus traief^ fe,ac natale folum demu attigiffe. Et hæc quid? omnia tibi prouenii^nbsp;ex fententia gratulor. Illud mecum ipfe gaudeo, quod tua iftaabfcn^*^nbsp;noftri memoria nulla parte labefadatam uideo. Cuius rei teftimonium illud hab^nbsp;ïocupletifsimû, quod in meam gratiam, ut te fadurum receperas,protinus libraria*nbsp;officinas Lugdunefes excuflêris,ôi: aliquot mihilibros curaueris,2lt; per certunbsp;cipem tranfmiferis. Tati igitur amoris fignificationi quipote ego pares gratias iit*^nbsp;niamc* quod tantæ liberalitati hoftimentûc^Sané quom hic agereSjötfpulcherrin’^*’*nbsp;illud amoris certame coram inter nos depugnaremus,incredibili perfundebarnbsp;dio, ouom me iiieifsim SC uidum ÔC uidore aunofferem. Neo; enim aliter tat«

L I B E it xrii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17^

niebellïfsime ultum putabo.Sed hæc haélenus per iocum Jiïud feno pérfuàfirm ha betOj me omnia tibidebere: necj efle aliquid tam arduum atq; operofum,quod nonnbsp;firn tua caufa libenter fadlurus. Bene ualet foror ÔC uir fororis cum feftiuifsima fi*nbsp;liola, tibiq; omnes magno uoto falutem öó felicem reditum optamus* T u quot^ be/nbsp;ne «ale, ÔC tui defîderium crebrisliterisleua. Odauo Calendas Nouembres^nbsp;M, Dt XXXVii,Ferraria.

CÆLIVS CAL. PEREGRINO MORAtO S.'

ï mihi aliquando certi nuntq ofFerrêtur, quibus tutô literae credipoC-fenttnunquam profedio finerem quenquâ ex ijs ifthuc fine meis literis Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cômeare,præfertim fiquid foret quod abs te primo quocj tempore inz

telligi oporteret: id quod modo accidiflc uideo. Tuæ enim literae quas proximo accepi,te in earn ulq? diê fignificant animo pependiflcjac dunbsp;bitafre,an tuae priores literae cumlibro ÔC aureo numifmateincolumes ad me peruenbsp;niffent.quando necç adolefcens ille cui ea omnia comendaueras,de fuo aduentu ténbsp;cômonefecit:necdum meae literae ad te peruenerant,quibus te certiorê faciebam,exnbsp;aflè omnia falua ad me fuifie perlata. Quæ fi forte tardius quàm uterq? noftrum opznbsp;tabat tibi redditg funtjin nuntios ac tabellarios culpam reqcias uelim:qui uel negli/nbsp;genter opera fun (Hi funt,uel quod magis puto^fe non fatis comode obtulerunt pro/nbsp;pinquo tuo: cui mandauerâjUt eas ocylsime quoad eins fieri pofïèt perferri curaret*nbsp;Quamuis itac^ ratio poftularet,ut eandem cantilena recanerêjid eft tibi rurfusgratinbsp;as agerem,ÔC me tibi de tuo munere obftricHu putarem.’quàm etiâ delicate tuum Ahnbsp;cibiadem adferuaré:tamen ea mihi duxiprætermittendajquom propécertû ac per/nbsp;fuafum habeam.'meas literasjlicet ferius, aliquando tamê ad te peruenifle. Eft enimnbsp;»ni ht perfpecHu, à propinquo tuo non temere cuiq: incertg fidet tabeliario literas co/nbsp;înittifolere. De Socrate quod fcribis,pergratumihi feceris fi eum ad nos quampriznbsp;mum delegaueris:non folum ut nos meliores fuo reddat exemplo/fcio enim quannbsp;turn aculei eius ferret oratio, propter quod à fuis etiâ familiaribus uere afilus uocarinbsp;nieruit, )fed imprimis ne fuum Alcibiadem incomitatum patiaturîprgfertim quomnbsp;tarn formofo adolefcenti magno opus efle paedagogo intelliga.Et quamuis Soera/nbsp;teslenoniam artem olim pronteretur, ab eo tamen minime cauendum putarim:quinbsp;fub eadem chlamide(ut inquit Plato)ilium tarn fände habuit, quàm fi cum parentenbsp;Clinia (iecubuüTet.Sed hæc ioco diefta fint.Tu fi ad me Socratem prope'

renatum miferis, aut certe tu ipfe,quod malim, attulcris,certum habeto nihil te poiTe facere mihi iucudius, imo te polTe plane hoc modo Cælium in caelumnbsp;ftatuere.IIlud fané tibi polliceorj8lt; fi iureiurando opus efle arbitrerisjouc lapidemnbsp;deierabojtne ueredum ilium fenê in fandiore larario habiturum, cui more ueterumnbsp;cereos ÔC thura fuccedam.Profperum uirum plane elegantis ingenij allocutus fum,nbsp;tuiq; amantifsimu cognoui : is quantûuideo nullo loco rebus tuis eft defuturus, fednbsp;ubi occafio arriferit. Nam intempeftiue ac praepropere tentare quod perficere nonnbsp;pofsisjhoc eftplane aqua tundere SÓ Aethiopem lauare.Dum hgc fcribOjmihi nun/nbsp;tiatum eftjProfperum noftru uxorê duxilTe ex Prifcianafamilia, Di boni, uxoremnbsp;bene at(^ opulenter dotatam, quod Di bene fortunent. Tuum erit nouum nuptumnbsp;aufpicato lalutare, Beneuale,

Camp;LIVS CAL* PEREGRINO MORATO S.

ERNAS accepi abs te literas eodem teporis articulo 0^ ab eodem ta/ bellario:S^ cum ijs uere aureum Alcibiadem, ÔC infuper Iibrum,quemnbsp;*1* ad te dederam,probe adferuatû.In quo uerfandonifi bonas horas ma/nbsp;le collo caueris bene eft. Satis lucri fadum puta fi nihil iadurae adijfti*nbsp;Nam qu(3d ullam frugem excerpferis,uix eft ut cogitem,Quod ad Al/nbsp;cibiadem pertinet,ipie ita omnes fecum Charites couehit, ut tuarum minime literanbsp;rum indgeat lenocini)s,qulbus tame deformifsimu quodej mancipium potuifti uelnbsp;licitantiu oculis approbareltâtum fcilicet,me iudice,poUes in hoc mangonio. Quarenbsp;nc tiz

ne titneasjca cura ac diligentia à me adferuabitur,ut nunqua irt publicum prodeat, nèq; à me fecubet. Nam praeter ea quæ tu prüdenter adeo fcripfiftijCgo etiâ riualesnbsp;réformido, quorum inuidiam non facile fperem me pofTe per ferre. Cæterû tibi ucf*'nbsp;bis gratiâ non profitebor,fed operam dabo,netepoeniteat,me tam præclarô mun«nbsp;te honeftaiïe.Refpondi bis literis quae datae funt ad x, Calendas N ou cm bris,nbsp;quæ V11nbsp;nbsp;nbsp;VI. Calêdas Nouembris præferunt,quarum priores in tatditatê

forum tabellariotu atrocifsime inuehuntur.Perftringis etiam mercatores:qui foe dis tempeftatibus tam facile perterrenturî quafi nefcias nos oinnes multo libentiusnbsp;fonticas folere prætendere«Dis uero gratia habêda efl,quôdin tanta cæliinclefflc^nbsp;tia omnia farta tedla, ut dicitur, ad me peruenerint, ut uetus illud agnofci pofsitifa^nbsp;cito, fi fat bene. Adolefcentê quem poftremis literis mihicomendas, tanta comité''nbsp;te, tam hilari frÔte uenientê accepi,ut putarem meum me Moratum amplexari.nbsp;mnem opem atq; opera meam fumma animi indudtiôe fum pollicitus. A t ille qucn^*nbsp;fe rediturum ad me recepifletjUt cum eo familiariter,id quod fummopéré optabaifl»nbsp;de te ac rebus tuis uerba facerem,poft redditas literas nufqua apparuit.Quare fii’’^nbsp;tellexeris me nullâ in re illi teftimoniS dediiTe mutuæ inter nos beneuolentiæ,nbsp;tue expedationi, ut par fuit,refpondiflê:perfuafifsimû habeto,nomeilli,fed ipfu’’’nbsp;fibfjpfl defuifle. Bene uale, Ôf me ama,ut foies,ôô meo nomine filiolas exofcular^'

CÆLlVS CAL* ANTONIO LVCEIO PHYSICO S.

Ê N E eft uir dodifsime poftquam inter medias etiâ uoluptates meiTgt;^ tiara Cæltj tui non finis deperire,Quod fané uix fieri pofTe confider^r

uenias fortaffequid cauferis, quomodo culpâ depreceris : quôd autem in hoebefl^ uolentiæ ftadio mutuas operas non reddas,quôd lampada tradas cuiquam, quid o*nbsp;deniqp quo inertiam prgtegas,aut difsimules negligentiâc’Si quis te munificêtianbsp;perauerit,potes fortune uitio crimen redimere.Si curfuautluda cefïeris,iureual^nbsp;tudincm aut naturæ infirmitatê aceufaueris. At fi pofteriores inamando tuleris,^^nbsp;ingratum plane fatearis opus eft: quando eares tota ab ea pendet animiparte,nbsp;prorfüs noftra eft in poteftate. Vide Antoni clarifsime quo ego artifi'cio totam bafl^nbsp;in megloriâ transferremoliar,ceu uero ea una caufa faxitut in iftafolitudine amp;C. tua^nbsp;inter delicias tuum Gælium in oculis atq; adeo in animo feras, quôd ego de te nöl*'nbsp;quam definam cogitate, Sc abfèns abfentem quafi prçfens præfentêuideam, ÔC

ac fitu collûdarijuereor ne abiurato iure mancipq ÔC dominum ÔC domiciliurn fet:delicïjfq? Sinapi] illedus apudeûperpetuô effeuelir. Familiäres omnesnbsp;unum te falutât. Quin ôf Roccha tuasliteras reuerenter exofculata,quantueXg^nbsp;nitu cognolcerepotui,tibi gratias agit,2lt; quidê caninas, quôdhono/nbsp;nficamfuimentionemfeceris. Beneuale. Calendasnbsp;Quintiles, m. d. xxxiiii.

Ferraria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

LIBER xiir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igi

CÆ.LIVS CAL. COMITI ALPHONSO CAL/

cagnino nepoti s.

yLLA poteras comodiore rati'onc me prouocare ad fçn'bendû, qua ni tu ipfe fcribendo î præfertim quom tuish'teris mihi fignificaueris, eas

N quas nupet ad te dedimusjtibi ita efTci'n deh'cqs,atlt;^ ita famihanter tra àariîut non folum exlcn'pfens in tuo iilo Enchiridio,quo do mi Sc pegt;nbsp;uti foies,fed dum fæpius adIcctioncreuocas, etiapropè memo/nbsp;riæ cotnendaueris.Turn me illud uehementer oblecflauitjquod teftaris te non modonbsp;ex phrafiac uerborum delectuftuducapere,fed multo magis argument! ^fenten/nbsp;tiarum grauitate ac pondéré proficere, eas^ in penitifsimo animi receflii collocaznbsp;re.Siquidem tj parum fapienter faciunt,qui in pigmetaria ofFicina zx odoribus tan/nbsp;turn aromatum uoluptate capiunt,qug autem ad curam ualetudinis ÔC falutem connbsp;feruntprætermittunt.Scribis autêpræceptum illud Hefiodi tibiimprimis arrififfe,nbsp;qui primas partes dat ijs qui fuopte ingenio fapiunt: proximas ijs qui alieno cofilionbsp;fecomittunt, eoq? prudentes fieri uolunt. Tei^daturum opera polliceris, ut in fe/nbsp;cunda claflc cenfearis,fi minus in prima locum inueneris. Atqui hoc eft mi optimenbsp;fîlijiam fapere,iam in fe defcendere, fuamt^ iupelledilem excutere:ôC quod difficil/nbsp;limum eftjiam Ce agnofcerefid quod in Pythij Apollinis foribus fcriptum fuiffe me/nbsp;moriæ proditum eft. Attj hacc ipià ratio, ut arbitror, mouit Zenonê Stoicorû prin-cipem,ut Hefiodium illud praeceptum comutauerit: primamtj federn ijs adfcripfeznbsp;tit,qui alienis admonitionibus fe tradunt erudiendosifinitimam illis quos naturg ÔCnbsp;ingenij bonitas ita inftruxit,ut magiftris non egeant, ôôfquod eft in prouerbio)fuisnbsp;fe armis tueantur i alioqui expetentes amicorum,nbsp;nbsp;nbsp;eorum qui maiores natu funt,

cohniium fe uitare arrogantia ÔC parum fibi fe cofidere teftantur. Præterea iudicio wfi alienoƒfuumtp non negligenter adhibentes acumen, melius 06 ialubrius fuis re/nbsp;bus confuIunt.Quare tibi iure magna debetur comendatio,qui aîtatis tuæ cofcius,nbsp;multos poft me annos ingreftus in hoe uita: curriculum,eum tibi depofcas ducê,nbsp;qui agnationis uinculo 86 paterng charitatis iure aftridus debet.poteft autê longionbsp;risætatisbeneficio 06multæledionis adminiculo confilium dare, Ô6uiamqua tibinbsp;proficifcendum fit praemonftrare:ut folent plerunq^ nauigantes, quom in portiï reznbsp;deunt,eos qui tumprimum ibluuntadmonere,quos fcopulos 86 quæ uada cauerio-porteat.Non poftiimus itaq^ de te non bene iperare,deos(j tibi propitios augurari,nbsp;quodSC ipfe ingenio polies,Ô6 nos in fubfidium uocas: ut quod tuis ipfe uiribus nonbsp;audes,id noftraerga te beneuolentia,noftri^ confilij autoritäre farciatur.Cgterumnbsp;liter as optimi 86 clarifsimi principis legi perlubenter: quibus te amp; lecftifsima fœmiznbsp;nam uxorem tua hortatur,ut ad reditum ufq; fuum iftic efle uelitis,at(p interim loci «nbsp;amœnitate uos oblelt;ftare,86 uarijs animi auocamentis tempus fallere:eos(^ imitari,nbsp;qui in pi^iurato aliquo uir eto, hos aut ill os flofculos legunt:alios narib us admouet,nbsp;alios finu condunt,alios corong intertexunt.Sed heus tu,fub ortii ar(quri,imô iamnbsp;fæuiente bruma,ubi flofculos inuenerisc’quin potius 86 obduratos friitices 86 aren-tes paliuros pro flofeulis inuenias. Ad euitandum igitur caeli inclementiam puro fanbsp;cileindulgentifsimum principem mifsionem daturum, fi uos hoc optarecognoueznbsp;rit:ne grues, ciconig, 86 hirundines nobis prudentiores putentur,quæ pro uice temnbsp;porum loca commutant : 86 calore aut frigore comonitæ nunc oras tranfmarinas#nbsp;nuncnoftras regiones reuifunt. Bene uale,86 ama tui amantifsimum*

CÆLIVS CAL. PEREGRINO MORATO S.

E c I s TI tuquidê prudenter, me iudice, qui non duxeris fernere pró/ digendam pecunia,multo præfertim labore parta, nifi prius iure poft-Fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;limintj reditum in patriam impetraueris. Quare hoc agendum prius^

certe ego opera ac ftudio tibi non deero.Nec modo excitabo fed urge/ bo etiam præftantê uirum Alfonfum Trottum,ut autoritäre 86 gratia,nbsp;quaplurimura pollet, cocitatas olim fimultates tollat, Ô6nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illam célébré apud

q Athe/

,82 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

Athenienlès refarciat.Nam fi hoe faxit.tum cæteræ turbæ quafi EphefiæDianae piftylia,fponte fua facile fubfidebunt.quocunc^ uero têpore tu cogitaueris domuo»nbsp;uecïigalemliberate,fi meum confilium fueris fecutusjuon ad me,fed in manum la/nbsp;cobi Boiardi argentan] primi nominis ac fummæ fidei pecunia mittes : qui earn into apudfe habebir, Ôô ex præfcripto tuo erogabit. Vxorem tuam optimâfœminamnbsp;meis uerbis refalutabis, Deliæ puellæ ïam feftiuè,ut tu fcribis,garrienti in fron-tem ÔC aurem fuauiolum meo nomine imprimes. Bene uale comparer doâifsi-me,SC dum hæc tempeftas defguit,abfens abfentem ama» X y, .Calendas Marti/,nbsp;as. M. D. xxxuii.Ferraria.

CÆLIVS CAL. ARNOLDO ARLENÏO S,

IHIL facere poteras tua humanitate dignjus,aut mihi Barbuleibq n® ftro gratius, quàm utrunc^ noftrum commonefacere de ea MufaïUJ^nbsp;N fupelleôile, quæ tibi nuper ex Gallia amp; Germania conue^a eß: eclt;ßnbsp;nomine plurimam tibi gratiam babemus.Librorum autê qui noftrâ innbsp;rem faciûr,nomina feorfum habebis in pagella. Quôd fi eos ad nos mi^nbsp;tendes curaueris,quâti eos indicaueris, indicabis aût quâti eos bonitas tua indican^nbsp;dos putauerit : opera dabimus ut tantû tibi pretfj Sc optima fide ôé quàm ocyfsim®nbsp;ifihic perfoluatur,6C infuper eo beneficio nos plurimû obflrinxeris. Bene ualc,Sinbsp;nosexaffetuosmemineris. V11 i.Calend.Aprilis, JM. d. xxxvi. Ferrari^^

CÆLIVS CAL. lOANNI BAPTISTÆ CYN , thioGyraldo s»

A B E O tibigratia mi Cynthi qiiôd tuas delicias,id efi lepidifsimos in* os uerficulos ad me dederis,quos ipfis plané Mufis didîantibus te

Il cepiffé Credimus.tioc fcilicet illorum genius, 8Cincredibilis quæda^^ fuauitas uel ipfi Midae potefi perfuadere.Me certe illexeiût tenuerôn?nbsp;dum legerem,ut experirer non frufira Homerum fcripfiflé,Vlyfsisnbsp;tios gufiata femel loto à Lotophagis nô amplius potuifle auellt.Quod uero meci'f’nbsp;ctiam pacifeeris ut tuas Mufas ad cêfuram uoeê, èc cum qs inuerfo flilo depugnofjnbsp;tieq? æquum pofiulas, neq; ego conditionê accipio.Phœbum iratum habeam,fiqi^î^nbsp;efiijs dulcius, amoenius, elegantius, ut neq; oculatusille undecuncjf Momus ueln’nbsp;earum crepida quicqua aufit arguere. Blande itatç ac delicate,ut par luit, à menbsp;ptæ fiint.Et quom ad te redirefefiinarent, uix à me tandê potuerunt mifsioncnbsp;trare.quod ni crimen plagt) mihi abs te obtrudi reformidafièmjin eas uel Cupidin*®nbsp;uincula coniecifrem,uel Sirenum gremio conclufifTem, tantifper dum te parentel”nbsp;obliuifcerentur,amp; uolentes nolentes effe apud me afliiefcerent.Nam ut uerumnbsp;ar, egomearum deformitatê Camœnarû pertefus magno ambitu unum hoc proc”^nbsp;rauijut tuæ tandiu apud me forent,doneeillarum côfuetudine expolitæ nofirænbsp;iiores elegantioresqî fierentîuel,quod pofiremû fuit in uoto,ex earum faite pig^”^nbsp;tis ac nartheefjs cognatam fœditatê corrigèrent, Bene uale.

CÆLIVS CAL. PETRO BECHINIO Bohemonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S ?

T SI co têpore quo abs te literas accept,tuo nomme me Hippob’^^.^ falutauit,elfem multis occupationibus atq; auocamentis lacefsitus^”*'^nbsp;E hil tarnen habui potius quàm tuae uoluntati obtemperare,ac tibi u’'nbsp;ri,mutuæ inter nos beneuolentiæ memoria apud me ita uiuere acnbsp;re,ut nulla net^ temporû netj locorum iniùria fit intermoritura:nbsp;do ea uis efi tuæ humaniratis ac uirtutis,ut non modo bene inftitutam amicitian’nbsp;iam aliquot oftîcijs confirmatam tueri pofsit,fed nouos etiam attjignotos ami^^’^ßnbsp;bi quotidie comparare.Quæde clarifsimo amp; excelfi animi uiro Guizardinonbsp;fii,eamihi mirificam uoluptatem attulere. Nam quid mihi eflè potefi uel iucun^^^^nbsp;uel optatiusf quàm apud fummum noftræ ætatis præfidem,in quo ptudentiâ,aj'^^

liber XIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18î

ritatem Ktefatiirâcç ex aequo admiramur, ali'quo in numero haben: èC nugas measj »ta cnim mah'm quàm commentationes appellarc, tant» uiri iudicio placerc.In cælonbsp;»ta^ fum ego Bechini fuauifsime, fi quæ fcn'pfifti ex animo fcn'pta funt, nec maluiznbsp;fti amici auribus quàm ueritati inferuire.Sed utcuncß res cadat,hoc unum te faltemnbsp;oratum uelimîut fi fpecies ac genius eorum quæ fcripfimus no poteft mihi amplifsinbsp;morum hominum gratia lucrifacere,in earn partem poftremo adnitare,ur meum innbsp;eos ftudium atc]^ obièruantia farciat, quicquidin fcribendo defideratur.In comen/nbsp;dando Volfango excellentis ingentj adolefcêtenon eft quodmultum uerborûpro/nbsp;digas.Eum enim inamoris ôô confuetudinis noftræfacrariûita admifi,ut nihil nonnbsp;eius caufa fim fadlurus.ièd nefcio quo malo fato euenerit,utpoftquam Ferrariam fenbsp;recepitjUix unquam ei fecûda ualctudine frui licuerit.Ea res adolefcentê perterruit,nbsp;exiftimaritêhoc caelum fibi paru iàlubreîquom tarnen uix aliud fit totaItalia, quodnbsp;aeris temperamento omniû habitudini in uniuerfum magis cogruat. Sed puto mornbsp;bi feminaria aliubi concepta, hicdemum eruperunt.eares immerentem afflixit.nbsp;Quicquid uero uel praefenti uel abfenti accomodare unquam potero, in tui atq; illpnbsp;us gratiam nullo tempore definam certa amantifsimi animi fignificationê utricç uenbsp;ftrûpracbere.Ioannes Hieronymus meus tibi multam falutc dicit,epiftolam(^ quamnbsp;cxpetis,profitetur fe protinus à tuo difceflu per certum nuntiû in Ârleni) noftri manbsp;num direxific; eamq? arbitratur ad hanc diem fideliter ad te perueniflè. quod ni fa/nbsp;âum fit, non pigebit eum tua caufa iterum atq; iterum onus exfcribendi fufcipere»nbsp;Beneualc,amp;me amatui amantifsimum.

ticifmopotius quàm laconifmo uti par fuit» Sed hoc meum mihi propofitum extor/ quet tabelïar 1) feftinatio»Breui itacp tibi hoc imprimis fcribendum putaui,quod iu^nbsp;cundifsimum tibi fore arbitrortme dei opt.max^benignitate, ex grauifsimo morbonbsp;coualui(re,ac prope' falutem priftinam reparaflè. Eius rei teftimonium efle poterif,nbsp;quôd in his literis meum chirographum agnoices, quom multos iam mêfes librarfjnbsp;manu uti confueuerim.Mox illud habebis exploratû,ne(^ ternporis interftitiS,neqinbsp;uim aduerfg ualetudinis,quicqua ex fiimma in te beneuolentia ademifle:fed tut me/nbsp;moriam uiuere ac uigere apud me incolumemj no fecus ac fi,mihi tuarum uirtutumnbsp;frudu tuæq, confuetudinis fuauitate quotidie frui liceretNei^ id mihi multis argu/nbsp;mentis probandû puto:quom omnia quæ non folum ad dignitatê atq^ utilitatem tu/nbsp;am pertinere fignificafti, fed quæ tibi etiamnum ex amicis tuis grata fore intellexi:nbsp;fumma diligenfia,fide,afsiduitateq5 faciunda curauerim, uel tune quom decumbe/nbsp;rem amp; rebus meis nuntium mifi flem.Quin æ nuperrime Georgio Lubiano,quemnbsp;mihiper literas comendaras,in tuam gratia omnes quas potui amoris fignificationesnbsp;dedùplures etiâdaturus,fi mea opera ÔC authoritatepluribus autgrauioribus in ne-gotijsutiuoluiflet.Dequodam etiâBartholomgo,quem tu nebulonêappellas,teadnbsp;me fcripfüTe profiteris*Eas literas neq? accepi,neq? quis ille fit nebulo,aut quid fce^nbsp;kris defignarit,fatis animo pofliim conrj cere.Quare fi quid eft quod tua aut mea feinbsp;re interfit,rurfus me certioré facias uelim, præfertim ut à quo mihicauêdum fit,planbsp;nius ac certius norim, Sed me interpellator ifte fuccindus ac penulatus longioremnbsp;effè non finit» Bene uaïe,ô^ meama,tuosq; omnes meo nomine faluta.Calendisnbsp;Nouembris. m. d. xxxv. Ferraria.

Epigrâma quod à me iterû atq? iterû flagitaras, comentationem præterea fuper attagenis fcripfèrâ,attç ad te miiera:ied an bona fide in tuas manus peruenerit, non/nbsp;dû habeo fatis compertu. quôd fi in tranfuerfum abijikjteq? utrûç^ optare intellexenbsp;ro,quale quale fît,etu cû exiftimationis periculo exferibi ÔC ad te trâfmitti madabo,nbsp;q 2 Cælius

ne amarem, mox uidês quàm ofRciofe ac liberaliter cum Barbuleio ageres, coepi k habere charifsimû:ôô quom literg illg quafî prgdes inter nos intercefliflent,coepi denbsp;te mihiomnia polliceri,ô6 uicifsim omnia tibi mea repromittere.Summaigitur fidUnbsp;ciÿ. ex eo tempore opera tua uti non deftitijquam ita promptam ÔC expofitâ fempc^nbsp;inuenijUtuixunquam rogare,fæpe gratias agereoportuerit.Id quod ÔC nuncfacio»nbsp;iibros enim quos ad me dedifti bona fide accepi, 06 Vincëtio librorum mancipi, ütnbsp;tu mandaftijduos feutatos S6 dimidiû infuper enumeraui. Reliquum eft ut fiqua iflnbsp;re opera mea tibi ufui efîê poteft,me crebro comonefacias,ut amorë erga te meum»nbsp;S6 me benegratum aliquando teftari pofsim.Nauigationes Petri MarfyriSjfî pene®nbsp;te funtjOpto ad me mittas.quantum pecuniæ 66 cui erogandum prgfcripfèris,crog*nbsp;bo, Beneuale* NonisFeb.M. d. xxxv. Ferraria.

CÆLIVS CAL. BONAVENTVRÆ PISTOPHILO S.

erdifficilem mihi uideo aeftionë propofitamjPiftophile uit tn® gnificejÔ6 plane' ut Graeci dicût, «o-vssfrof/, in qua reo alt;ftoris,adoriue/nbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to rei partes fubeûdæ.Tu te creditor? perncgas,debitorem profitent»

atq? has partes obis tanta eloquentia ac ui perfuadendi,ut omnibus “3^ h)s eas facile probare pofsis: quin 66 ip fi mihi,nifi magnitudine alien!nbsp;«ris admonitusjintelligerêjquantum oneris fuftinerem. Q^uare fi uiribonijfî proHnbsp;nominïs exiftimationê tueri uolo,ueritatismihi patrociniu fiifcipiendumeftiamp;pi’^nbsp;captu ingenfi ac infantiæ meae modulo, Ô6 me creditor? ncgare,Ô6 debitorem pto**nbsp;teri oportet.Rarû plane acprepofteruuindiciarum genus,debitor? eflCjUbi nonnbsp;creditorf.Et quom in rationarfi s duplex pagina femper occurrat:permirum fané no^nbsp;ftra in fupputatione alteram defiderari.Et quamuis mihi rem eft? fentiam cum gt^nbsp;uifsimo 66 facundifsimo aduerfariotqui pofsit,quod Protagoras pollicebatur,dete^nbsp;riorem caufam meliorêreddereînon tam? mihi deero,ô6 meam mordicus defenfi^^nbsp;nem tenebo. atqj illud interim inclamitabo, quod olim Vatiniusifi Piftophilus op**nbsp;timus eft orator,non tarnen uideo Cæliû damnari oportere. Cæterû quod tuû ànbsp;Plinium bellior? inftrucftiorem^ fadum gratularis,non ego is fum,qui mihi bene»nbsp;et] locoftatui uelim quod ego fummibenefictj loco accepi:quâdo ab ealeëïioeniöl^nbsp;to me dodior? cultioremà fadum cognofeotideç non modo ingenue fed etia libel*nbsp;ter confiteor.Et profedo urne meo ex animo loqui fi'nis:rem plane' ridiculam fec^nbsp;rit, quiPliniogt;quë’tu abfolutifsimo penicillo exornafti, accerfita emblemata 66in^nbsp;ne mangonium addiderit. nofecus ac fî quis Canoni Polycleti,aut Veneri Ape^^^nbsp;quaenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dida eft,lineas 66 inutiles circumlitiones conetur adftruereîutdeip

fo iure dici pofsit,quod Cicero in eos pronuntiauit qui comentarios Caefaris rcfo^ mare tentauerinta'neptis quidem gratum fortafle id futurum,qui uolunt ilia calan’*nbsp;ftris innrere : uerumfanos homines à feribendo deterreri. Bencuale,66meti’^nbsp;dignum amore puta:quem, ita mihi faueant Mufæ, mea fingulari in te obferuant*^nbsp;66pietatecommereo. Beneuale.

CÆLIVS CAL. PEREGRINO MORATO S.

Aqug ad te fuperioribus literis fcripfi,uerafunt,att5 adeo ecrta,ut4^^ olim gefta funt apud Sagrâ non fint certiora.non eft tarnen quod

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peres,necj incertas fpes rebus tuis bene conftitutis præferas.Turpi*^

mum enim eft fapienti dicere,no putaram,66,fpes mea me fefellit. Ego longe aliter animo pracceperâ. Nam fi hæ remoræ tam diu ac taJ”nbsp;négligéquot;

LIBER XIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185

negligenter res fuas curant,in rebus noftrisjquas prope nihil inorahtur,quid fatîîiî ras putamusrQuôd fi effent tibi illæ fortunæ,quæ tibi ac tuæuirtuti debentur,undenbsp;fainiliam ôi uernaculos aleres,no haec feriberem. Quid enim poffet mihi effè iucunnbsp;dius,qu'am unà effe,quàm de cômunibus ftudq's uerba facere cS Morato meoC Verum ubi no de cômuni uoluptate,fed de tuis cómodis agitur, illud imprimis profpinbsp;cio,eo^ clauum omnê dirigo,nequid me autore facias pœnitendum. Ob id te amice hortor ac moneo,ne quod nouum confiliû ineas, nequid moliaris aduerfus præ/nbsp;fentem fortunâ,niprius aut Alphonfi hominis tui cupidifsimi aut meas literas accinbsp;pias.Ex tjs enim ÖC ratum auguriu ÔC aues tibi putabis addixifle* Bene uale.Poftrinbsp;die Nonas Nouemb.M. D, xxxvii. Ferraria*

ÇÆLIVS CAL. lACOBO ZIEGLERO S.

V O M hæ literæ fumma manu expedarent, iam^ mihi obffgnandg fö rent,ecce à primaria matrona SÓ principefœmina de Anfubiie,tua Panbsp;læftina attç unà defîderatum illud chorographiæ fpecimê adfertunDinbsp;boni, quanta me uoluptate eares perfudit. quom enim fubuererer, nenbsp;quæ pollicebare uel in trâfuerfum abi}ffent,uelin longiorê diem diffînnbsp;dcrcntur,mirifice lætatus fùm iam pi æfto effe,eoq? nomine tibi à me gratias deberi.nbsp;Nam fl meæ literæ fine hac acceptilatione ad te perueniffent,fcio quantum tibimonbsp;kftiæ attuliffent. Hæc autem ipfa chorographica protinus, ut tu mandatas, ad eosnbsp;cenfores retuli,quos tu tibi elegeras.Qui ad ipedîaculum tanti apparatus uno con/nbsp;fenfu Eugefucclamarunt.Et fane rationem hiftoricam mihitenere uifi funt. quomnbsp;autê feifeitarer quæ ratio diaftematum, 06 totius hypographes: iraobmutuerunt utnbsp;’¦cm maiorêeorum captu omnino intellexerim. Sed tu age madle ingenio, 86 quodlnbsp;pukherrime exorfus es opus,féliciter pertexas: ut ijfdem quadrigis quibus ad tamânbsp;proucheris,nos quot$ ad æternitatem nominis perducas. Iterum uale,

CÆ.LIVS CAL, PETRO NICOLEO CASTELLANO S» iBRVM tuumDeanimorSimmortalitate,quemnuperadmemiffznbsp;fti,legi tanta cum animi uoluptate, ut me prope’immortalem fadu pu/

L nbsp;nbsp;nbsp;tauerim.Video enim te undecû«^argumenta collegiflè,quibus immor

talitatem adfereresieacç in fententiafuiffe Ariftotelem probates, fum/ mum ilium quidem Peripateticorum principemtcuifanétantû tribuo,nbsp;ut primas ci in diflerêdo facile deferâ.neqp in hoc fenfu Platonêexcipio,quod pacenbsp;ueterû diâu uelim.Sit enim Plato,quod omnes fatemur,amcEnior ac'fuauior in di/nbsp;cendo-.alliciat bladius in fententia auditorê,indu(flionibus infinuatióibusi^ nos itanbsp;circumfcribat, ut quafi aliud agentes non finamus modo, fed optemusetiam nobisnbsp;quicquid üle propofuerit,perfuaderi. Certé Ariftoteles acrius pugnat,Ô6 cogentifs»nbsp;mis rationibus adigitmanusdare.Namô6 cominus cogreditur,Ô6abie(fiis Samni/nbsp;turn haftis,quibus ad uoluptate magis gladiatores quam ad pugnâ utebâtur:demonnbsp;ftratiuo fyllogifmo,id eft fulgentibus armis, quibus iugulum appetat 86 hoftem connbsp;ficiatjin animos hominum graffatur, 86 uolentes nolentes in fententia rapit. Dole/nbsp;bam igitur mecum,ut uerum fateantanfo philofbpho earn notam inuri,quôd genusnbsp;humanum fuprema animi 86 corporis interneciôe damnaffet.Dempta enim homiznbsp;ni animi immortalitate, nullum profedo animal homine infelicius inueniri poteft.nbsp;26 fane ueteres plericp coftanter Ariftotelem eius haerefeos arguunt.Nam 86 Plutarnbsp;chus Chaeroneus386 luftinus martyr,quo loco antiquorum opiniones fuper animanbsp;tepetunt,eum certô ftetiffe pro animorû interitu confentiunnquam fententiam nonbsp;ftra etiam ætate Petrus Mantuanus multi nominis philofopbus multis argumentisnbsp;conatus eft côprobare»Tu demS periclitâti Philofbpho affuifti uir dodifsime,con/nbsp;ceptami^ ac diu conftitutaopinionem ex animis reuellere aggreffus es. quod ita fe/nbsp;liciter perfeciftijUt ipfe licet aliquot locis uariauerit, 86 fibi parum conftitiffe uideaznbsp;tur,ut nô fine caufa à quibufdam ueterû fepia fuerit appellatus: tu tarnen rem totamnbsp;dubiana antea in unû confenfum Ô6 quafi harmoniam reuocaueris,ut te autore à fu-q 3 fpicione

18lt;î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EP I s T OLA R VM

Ipicione tanti crtmims maxtmus phüofophus iam omnium calculi’s abfoluimcfca/ tur. Debet itacç tibi plurimum mortalium genus, cuius opdmâ partem à manifcß’nbsp;pernicie uendicaueris:debent boni omnes 6C qui fe præclaris atAionibus exercent,nbsp;fperantes redéadæ uitae præmia, ad quæ inter uiuos uel nemo uel certe pauci afj^nbsp;rare poffunt, fe aliquando liberatos ab hac corporis compage cofecuturos.Intercftnbsp;enim focietatis humanac,intereft reipublicæ bene inftitutæ,ut animorum perpétuénbsp;tas fit omnibus perfuafatut fpe praemiorûboni inuitentur ad uirtutê,mali uero fup^nbsp;plicij metu à flagitîjs deterreantur,Ob id egregie Democritus dixit,praemio ac pt®nbsp;na uitam cotineri.Hoc igitur quom tu effeceris,quid ego pro tuis tibi merit is debc''nbsp;ri dixerim,nifi utuiAustibi ftatuaturinPrytaneo, quod Socrates de fe dixit: amp;fo^nbsp;lida tibi imago in Ceramico erigatur,ut monumêtum tuæ uirtutis, quod pridem ionbsp;animis hominum collocafti,in uiuentium etiam oculos incurrat, ÔC tu uiuens ac fp^nbsp;rans tua pofteritate perfruare. Bene uale»

CÆLIVS CAL* SEBASTIANO CORRADO S*

I tibi VenetijsEgnatium uidere cotigiufi apudRegium Lepidi Croß Di boni qualis Ô6 quam felicis animæ, faó:a eft copiazfi utriufcß fuauf'nbsp;S täte tibi licuit perfrui, multum profedo auribus atq^ oculis tuis dcbt^

Corrade ornatifsime,necß eft quod Ferrariae Cæliû admodS requiras^ 60 ft ilie quidem eo natus fit ingenio, ut probis ac bene ftudiofis tui^nbsp;ftmillimis faueat, ut literas ac literates ex animo amplexetur, Caeteru nihil eft prat^nbsp;terea, ut uerum fatear, quod aut multum ames, aut in eo priuatim admireris.Quo»nbsp;ft te Ferrariam contuleris,ut te faduru polliceris, non pracceptore fed comitemnbsp;diorum te nadum putabis.’erit«^ illud inter nos cómune, quod Pythagoras profite'nbsp;bat, »nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»«itF6«)t'àlt;ôiô.Cæteras laudes quas in me cumulate cógeriSjbonfi

tati tuæ acceptas fero. Facile enim tibi eft de ifto penu laudu foecundifsimo aliquot depromere, quas ad honeftandos amicos uel parum merentes pro animi tui fentet*nbsp;tia prodigas. Bene uale,0C me mutuo ama tui amantifsimum.

CÆLIVS CAL. FRANCISCO ESTENSI AL/ fonfi duels filio s.

E R T E ego princeps ornatiftme non poftiim rede ualere, te aduetf^ ualetudine laborante.Illud tame me folatur,quôd 66 medicorS dilig^^nbsp;Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tia ÔÔ tua moderatione breui futurum confi'do ut priftina repares fa^f

tem.Phafianam auem ad te miferam, non quiaputarem uobis magu‘^ principibus huiufmodi aues deelTe, fed ut uiuens ilia, ÔC prope maU'tnbsp;adfueta,tibi delicias faceretzóó moleftum ocium,quale folet ægros incelfere,uelleO’nbsp;ret uel magna parte imminueret.Ea tibi ademptâ grauiter amp; inique tuli.quare pou^nbsp;hac ero cautior,atq; opera dabo,ne qug ad te mifero munera auferri pofsinuTu^^t?nbsp;tua prudentia eftjæquîfsimo animo hæc quæ leuifsima funt,perferas, ÔCreftituétl^nbsp;ualerudini folum iucumbas.T e enim incolumi reliqua facillime farciemus.nbsp;uale, ÔC me ama tui obferuantifsimum*

CÆLIVS CAL. lOANNI BAPTISTÆ CYNz

thio Gyraldo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.

hPROBE an licêter magis metamorphofîn illam tibi indicarim,!’®^ habeo fatis exploratum, certé id cundanter feci: ut intelligam pruu^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter ueteres admonuiflèjQuod dubitas ne feceris.T u uero quæ tuaj’^^

manitas eft,æqui boni omnia confuluifti:60 tecum illudjouod uerö ^ J cogitaftûme non aliunde anfam feribendi arripuiffe, quam é tuisnbsp;ris. Nam quom tu unus ex profeflo Cicerone in oculis ÔC calamo ferre foleas,nUflnbsp;uero ad Apuleium defciueris,bella fe obtulit ludendi occafioxui tantu hadenusnbsp;ueo, ut me quoej immutatum amp; longe ab inftituto meæ modeftiæ delapfum jnbsp;tear. Quôd ß Stefichoro reddita eft «idêdi facultas quom primum paÜnodiam o«

LIBER XIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;187

nit, cert e K mihi ucnia iure debetur, qut cantiicnatn illam omncm rctcxogt;omnfalt;^ in intcgrû reuocojtibicj ablegatis etiâ procul rofis, te ui'rum ÔC fummae quidcm uirznbsp;tutis an^cruditionis agnofco.Quare fi tu te mihi aequum bonumtj prgbuiftijquomnbsp;nondum fadlS deprecarerttu nSc id multo propenfius fa cere debes, poftqua eo mt*nbsp;nus ego mihi ignofco,quo tu mihi magis ignofcendum exiftimafti. Vale»

CÆHVS CAL» lOANNI BAPTISTÆ C Y Nz thioGyraldo $?

• V DI ER AM ego antea, Sirenas catus dulcedinenauigates in naufra/nbsp;gium cogere, ipfas periclitari atq; adeo adfcopulos allidere nunquâ au

A nbsp;nbsp;nbsp;dierâ. T uac itacç literæ mirificos mihi euentus nuntiarunt, quales nelt;ÿ

Homerus,neq? Vlyfles ille îrcAv-TjoBTr©- unquâaudiuit.ErgotuCynz thi. Sirene illâ noftri feculi, quac te prope' in medias undas pellexerar,nbsp;paulominus ex Cynthio Glaucu fecerat, tuo (ita enim ego arbitror) lepore perznbsp;cul fa: parum abfuit,quin (ut tu fcribis ) naui ad tignum in amne fuffi'xu impada idnbsp;paffa fit quod alqs parabat» Et nunc tuo beneficio uiuitîôC puto fatetur inuita,fuasnbsp;îuauitates tuis fuauitatibus uinci.magna ÔC incomparabilis laus tua Cynthi,qui nonbsp;obturatis auribus,nÔ uindus à focijs, fed fola animi magnitudine tantûpericulumnbsp;tranfmiferis. magna bonitas, quom opificem ipfam tui periculi iam fibi diifidêtem,nbsp;iam adadam in extremû difcrimen ita liberaueris, ut feruatam fe malif, quàm nunznbsp;quam periculum adrjflèttibifç uti feruatori fuo tabellam fufpenderit, prgfîxo titulo,nbsp;Præfidio feruatatuo pulcherrime Cynthi,

Hanc dicat Eridani ad ripas tibi naufraga Siren»

^^arn reliqua ilia animi ôt; corporis ornamêta,quas tu uirtutes ucl in diccndo ucl in fcribendo Latine,Graîce,Etrufce,appellare folestego totidê appelle philtra,ego tonbsp;tidcm ueneficia interpreter,quibus animes mortaliû circunferibat. Quid uero pinznbsp;gereacu, 6C catagraphas imagines exprimere Can non bec eftimprouidos oculosnbsp;præftringere c Sic Circe, fie Calypfo, fie Proteus ille uerfipeîlis in oculis miraculanbsp;faciebâqquibus prgftigtjsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuâ Arcefilas facile approbabat.Nam quèd

ad hæc religionem etiâ fimulatam fcribis,mihi uerô rem minime nouam aut miram fignificafti, qui fciâ mages ÔC impoftores huiufmodi potentifsimas duas artes,meznbsp;dicinam fcilicet Slt; religionê coniunxifle,ut rebus fuis fidei ôé diuinitatis opinionemnbsp;aucuparêtur. T antum ergo abeft ut iftarum me deliciarS participem elfe uoluerim,nbsp;ut doleam pariter tibi tantum periculi oblatum, amp; rurfusgratuier, te ucl prudentianbsp;uel fato firenios aftus euafiffe. quod tarnen minus mirum mihi uideri ibiet, quotiesnbsp;in memoriam redit, Sirenas in Creta cum Mufis aliquando decertalîè, uidasi^ acnbsp;deplumatas partim dolore partim uerecundia in mare defilqire,ex quo nomen loconbsp;pertnâfit.Epiftolâ quam repettjfti à me,pulchre adferuatâ mitto,inqua mulznbsp;ta eleganter, njulta fplendide dida, nihil tranfuerfo calamo dignum obferuaui : tunbsp;quocß cum ea clemêter agas obfe£ro,quæ te patré agnofcit.Habes duabus cpiftolisnbsp;tuis bene longis perbreue refponfurn» Ita enim homo occupatus exiftimaui me openbsp;ræpretium fadurum,fi ex una fîdelia duos parietes dealbaffem.Bene uale.

CÆ.LIVS CAL» lOANNI BAPTISTÆ- CYNz

thio Gyraldo S»

• V OM prius addubitalTcm nequid tibi incomodi Maga ilia de qua adnbsp;me feripferas attuliflet, amp; fretus tua conftantia in earn fententiam incli

Q. nbsp;nbsp;nbsp;narem, eius tibi ueneficia nihil potuifle incomodarei quod præmuniz

tus moly illo Homerico polTes omne periculum facile euitare: ecce mi hi tuæ literæ ofFerunturiquibus quantum potes contendis mihi appronbsp;bare, cam quam ego uel Sirene uel Circem fueram fufpicatus, uirginê elfe, caftam,nbsp;illibatam,cx comitatu Charitum aut Mufarum ieledam.Sed res mira plane'cotigif,nbsp;ut quibus maxime argumentis adnitebaris earn fufpicionê diluere,îjfdem meam funbsp;fpicionê maxime' augeres Qc confirmarcs»Ne£p meillud mouet, quod tanto laudumnbsp;q 4 cumulo

188 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o L A R V H

cumulo blandam illam hoftcm tuam, ut comode Græci dicunt j'AvxvTffxfw, fiquP dem dulccdini quam tibi propmauit multSamarons admifcuit,in cglum piouehas»nbsp;Ea fcilicet eft uis ueneficij, utanimi ijs rebus imprimis pelliceantur,quibus abfter/nbsp;rcri plunmum debcrent,Hæc caufa Platoni perfuafitjUtamorem magum acuenc-ficum appellaret.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut inquit Theocritus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w rnAvcpccin 7«

Aeè JücAàTrtefÂVTf. Legimus inter focios Vlyfsis Gryllum quendam fuiiTe, quem Ciï ce in fuem cômutarat • Is beneficio Vly fsis in priftinam forma reftitutus non defij^nbsp;inclamare, fecum adS eiTe infeliciter quôd in hominem redijflèt, qui tam fuauitefnbsp;antea in fue uiueret. Virgæ enim illius medicatæ uis ita in animû tyrannidc exercenbsp;bat,ut ne(Ç homini redditus humane fapere coeperit,Hoc ego tibiÇquod uix Gnegenbsp;mitu effari poffum mi Cynthi)uideo accidifle,Fafcino enim illius tuæ uirgunculf,nbsp;nunquam fatis ut tu te arbitraris laudatæ, perculfus, proh deorû fidem, ex arcenbsp;neruaî dciedus,in aliam protinus fpeciem abijfti.Quôd fi me urgeas, ut in quodnbsp;brutum uerterit oftendam: amp; fi mihi durum ac difficile fit tibi tuam perniciê decla/nbsp;rare, præfertim quom certum habeam te parum mihi fidei habiturum, uos tameUnbsp;illuftres Phyficos imitabortqui magnam in ea repartem falutis collocatis,fiquis co'nbsp;gnofeere coeperit,quo morbi genere inceffatur* Vna enim hac ration e accomoda'nbsp;tum remedium inueniri,quo çgro medeamur.Sed quid ego multis te mororç'quon’nbsp;ex tuis litcris quafi ex fpeculo id pofsis non multa cum ditticultate colligere. Arrig^nbsp;aurcs Cynthi. A n non audis te qui olim cum cygno Arpinate iolebas contendere,nbsp;nunc CU afino Apuleiano rudere çquot; Sane uox ifta defultoria, quis fis óc quod aniina*nbsp;indueriSjteftari poteftïur necjtuipfe, tanto licet ore eófifus, reclamare iam audeas*nbsp;Sed fruftra ego morbiï indicauero j nifi öó remedium quoq? præmonftrê. Eft illud,nbsp;fi experimento crcdimus,uernas rofas deguftaflè,n5 terrenæ huius Veneris,quaa^nbsp;mortales agnofeunt, fed cœleftis illius quam fub Ilîdis nomine colebat AegyptüS»nbsp;Iisenim delibatis,tum tenos Gynthium quafi poftliminiorecuperabimus. Valet

CÆLIVS CAL. lOANNI BAPTISTÆ CYN/

thio Gyraldo S.

V O D ego hadenus nihil tuis liter is refponderim uir dodifsimc, eft quod arbitrere uel tua apud me ftudia parum habere pondcris,nbsp;Q, tuam excellente literaturam non tanti à me aeftimari,quantimehtonbsp;aeqpo iudice aeftimaridebet. Sed ita, nefcio quo fato,accidit, ut quo*^nbsp;tuac ad me literç perlatas funt,eflem turn occupationum mole obrutuS'nbsp;turn itauiribus corporis deftitutus(nam me infolita qugdam lt;/lvcürt4«« diesaliqn*’*’nbsp;male uexauerat)ut ego ipfe mei cóposnó eflêm.Quare amabo te per comuniaM'^nbsp;farum comercia, faceflat omnis demefiniftra cogitatio: perfuafumi^ habeas mc*^nbsp;ftudiorS fedatores albam elTe lineam in albo lapide.Dodos uero homines,innbsp;rum cenfu tu honorifi'cû tibi tua uirtute locum uendicafti,non folum amare fed ctfnbsp;am admirari. An non ego fim mortalium omniûingratifsimus,fi pulcherrimisnbsp;literis nonfaueaCquibus tantum mihi tribuis,quantum nccjuelfi immodice fimnbsp;bitiofus, agnofcam. qua in re ôôfi ego animaduertam te plus amori ÔC bonitati da*quot;^nbsp;quam iudicio,tarnen non poteft tua ifta præclara in me uoluntas non mihi efleg^'nbsp;tifsima.Illud non difsimulabo, me quom primutuas literas accepiflem,conftitmquot;^nbsp;ad propofitam de imitatione difquifitione non prius refpódere, quam auocatioH^,^nbsp;expunxiffem omnes,S^ eflem mihi ipfi per ualetudine reftitutus. Sed quonia funbsp;literis urges,amp; faces mihi fubdis, non comittam ut diutius offi'eiS meum defidet*^®'nbsp;Abqciam itaqp omne cundationê,Ô6 quae maturedigerere cogitauerâ,ea tumulf^^'’nbsp;rio in compendiûredigam, utintelligas me tuaeuoluntatis quam meae exiftimat^^’''nbsp;nis rationem habere maluiffe. Bene uale.

V OD meaeliteraefero ad teperuencrint,non eft quod mircris.IIIi^^j^ ftius mireriSjCur ad te aliquando peruenerint,tam dodi hominis i^^^^

LIBER XIII

dum fubfturæ. Atcß habentquod de me iure conquefantur,quf eas prociduo paftix natas,eorSocuh's fubijciam,quibus uix Apellis penicinus farisfacere poteft. Quödnbsp;fi tua humanitas in eas ctiam indulgenter agit, non eft propterea quod aliquis feli-cem temeritatê probet« Necß enim quenquä probum exiftimari oportet,cui non fuanbsp;uirtus fauet,fed aliéna bonitas ignofcit, Et fané te uideo quom noftras literas publinbsp;CO iudicio comendari fcribis,amorê habere in confilio,non iudicifî.De Athenienfinbsp;bus illüd fcitum eftjqug male ac præpoftere cogitalîènt,ea Minerug ope corrigi atcpnbsp;adfehcem exitû produci.Quod ego uere didum exiftimarê,nifi illud quolt;^ pofterinbsp;tati comendatum foret, nunquam Athenienfes nifi pullis ueftibus amidos de ine-'nbsp;undapace cogitafle«Ex îjs enim intelligoita Mineruam Atheniêfibus fauilTe,ut ni/nbsp;hilominus imprudentiæ pœnas luerint,8lt;(ut eft in prouerbio)fuo periculo refipuenbsp;rint.Sed heus tu,quis te,rogo,in Fuluium tam repente trSsformauitfan fiunt ÔC Venbsp;nettjs metamorphofes fEtfuntiftic quoq? fuæ Circes^ 2lt; pocula ilia medicataC Annbsp;quia Grammatica profiteris,hanc etiam metonymiam putas tibi liceref An hos fp»nbsp;dtus facit tibi conditio Vicetinac* ut terrigenam ilium quem Graecinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latini au

mm uocat, fuluum illum inqua ac pallidulum cui mortales infidiatur omnes, in folz libus atc^ adeo in finu te habere ominerisChinc fcilicetilIatranihominatio.Sed egonbsp;imprudês qui ea in re ingenium exerceam, ÔC caufas conquira, quam quom tu perznbsp;cómode(utputo)enarraueris,fuppudeat me tam longe à linea aberrafte.Sed no dfnbsp;fcedamhincpriulqua illud quoq^ admoneamttibi cauendum efre,ne fi hoe modo nonbsp;mina intcrpolaueris,fît tibi de aedibus quas mâcipio accepifti periclitandum:fi modo impoftor aut décupla tor aliquis tibi grâdem dicam nnpegerit.Neq; enim tu fatisnbsp;tuam caufam retinebis,quom tabulae aliud noméprofiteantur,aliud tu hodie géras.nbsp;Quare amabo te procura diligenter, ne tibi fraudi aliquado elfe pofsit, quod tu pernbsp;’ocufortafle feceris.Nä benefcio,te ne«^ adoptioe,necß teftamêto,nefp aliaiuris fornbsp;^nulanouu nome induifle. Alioqui folêt ovoi^x^âHfcu male audire, quafi aut aeri alie/nbsp;’nofuc5paret,autfodali osfubleuerint,autplagiS admiferint. Gerte pellacifsimus ilznbsp;Vlyffes no antea Cyclopem circûfcripfit,quàm fc ex Vlyfle »tij/ feciflet. Vale.

CÆLIVS CAL. BAPTISTS EGNATIO S.

ANE mihiperdiffi'cilisconditiopropofitaeft, utuelfua,uelPcregrini Morati, hominis doéîi amp;ueteri necefsitudine mihi coniunéîi,oftènianbsp;S fubeunda fit.Optat ille tibi à me non uulgari comendatione concilia^nbsp;ri, quom nulla re minus indigeat. Habet enim ille in finu omnia philznbsp;tra, quibus cundia præclare nata ingenia pofsint in eius amorê fuccennbsp;dijledfifsimos imprimis mores 8lt; prgftante eruditionem.Nihil eft enim prope in renbsp;latina quod non legerit,excufferit,annotauerit.Hoc nifi fecero,quod ipfe à me tannbsp;topere efflagitat, uereor ne me labor? auerfatum Slt; in re amici ceffatorê fuifle fufpinbsp;cetur. Sin id fecero, periculû imminet, ne tu tecum putes,me paru intelligere quamnbsp;fuperuacuäoperam fumpferim, qui tibi uni omnium mortalium humanifsimoatepnbsp;officiofifsimo multo quam oporteat impenfius comendem uirum benemerentê,qu»nbsp;foies etiâ minus meretibus tua fponte fine cuiufpiam comendatione ftudia atq; openbsp;ram tuam approbare.Quare ne in alterutrû fcopulum ofFendam,feruabo illud temperaments,ut breui admodum utar comendatione,atlt;ç illud unum adfcribam:quicnbsp;quid in Peregrini gratia feceris, te id apud hominem bonum gratümc^nbsp;locaiuru. Ego profedo eo nomine me tuo cohonefta/

turn beneficio interpretabor.

Bene uale.

1^0

SWCAELII CALCAGNINI EPISTO^

LARVM LIBER XIIII*

CÆLIVS CAL. DOMINICO CYLLENIO Anconitano s. p. d.

V o M magnus ille dithyrambici autor carminis rus magnis fe laudibus euehi accepiflet,tâtfî abfuit ut I’’*nbsp;datoribus gratias teftaret, utmulto magis cos fibi dcbet^nbsp;prgdicaret,ea cauü eis comode ueritatis dicendac arg^*nbsp;mentum obtuliflèt» Intelligebat enim uir abundanspo^nbsp;ticae laudis (eft enim utrtus fui bene cófcia) celebritat^’”nbsp;illam nominisnon beneuolentia, quac plerunq^ interft)'^''nbsp;pit iudicio,non adulatione, cui in tanto uirtutis fplendot^nbsp;locus effe non poterat:fed ingenio ac monumentis innbsp;tam fpem pofteritatis confcriptis effe comparatâ. At ego qui optime feneo,quaHi P®nbsp;rum laudesjquas in me pleno modio cogefsifti, mediocritati mea: cófentaneac fin^’nbsp;non poffum difsimulare,quin eo tibi plus debeam,quo minus me tuis paré effe la’j'nbsp;dibus fentio.Nam quom me ex æquo op tim û ac dodlifsimum honoris gratia app^*nbsp;iauerisjfimprofeélo immodice ambitiofus,fi duos iftos titulos agnofcam:quinbsp;late utramcß uirtutê compleä:untur,ö^ earn quç eftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cam quæ eft

Certè unus poft homines natos ScipioNafica ciuitate libera^in potcftate

Ctefarum redadaTraianus optimusiudicatus eft à fenatu.Siquidemhoc elle op^*^ muni,omncs in fe numéros probitatis large comprehendit.Quod ex eo facile pot^^nbsp;colligere,quôd maiores noftri non fernere quenquâbonum iudicari uoluerunr.S^'nbsp;ne Fimbria homo cofularis iudex à M.Lutatio Pythia équité Romano,eo^ fecii^nbsp;dg famae,deledus:quom is fponfionê feciffet,ni bonus uir effetffe fuper ea re iudit^nbsp;turum negauir,quæinnumerabilibus officijs amp; laudibus cotineretur.Quanto eut**nbsp;cundlantius deuiro optimo iudicaturüexiftimamusc'qui debono uiro quicquaft^nbsp;tuerenon auderet. Dodifsimum uero unum ex omnibus memoriæ proditumnbsp;pimus Mullum Varronê,cui adhuc uiuenti ftatua pofita eft in bibliotheca, qu3C Pf*nbsp;ma publtcata eft Romæ.Oportet enim eü qui fibi hoe nomen uendicat, rerS oinn^''nbsp;um’caufas 06 rationes tenere,quæ toto ambitu Philofophiæ cotinentur.Quo etia’’^nbsp;loco agnofcis puto ftatum ilium uerfari, qué rhetores de eodem amp; altero nuncupa/nbsp;runt. Ex ijs facile potes intelligere quam ego parce de me fentiâ,quàm ego mibinbsp;hil arrogé,tametfi abs te laudato uiro laudatus.Nam licet multa in me fintjquaei^^^nbsp;fciS,i!lud tarnen fcio,atcß utinâ cnaxgaZ;«»)? Rgù ax àAÿSœ?, me nihil fcire.Quom ita^nbsp;tuas literas legerêjuideremcp te imaginarias meas laudes cum ueris laudibus clah^çnbsp;morum hominum cumulaffe,primûinud mecum cogitaui, o 7nAv7^^7^l^|gt;tagt;s^

Act}(^wois Mox altius cogitans agnoui fvSeZ’ôé' uobis enim oratof^ bus mos ille uernaculus, falfis uera, obfcuris illuftria permifeere, ut ex illis falfanbsp;dem,obfcura lucem mutuentur.Illud quoqj tradere foletis inter

UC ea quæ reda oratione obtineri non pofîunt, flexa atcß obliqua obtincâtn*^* Voluifti fcilicet me tacite admonere,ut tail's effe enitar,qualem tu me tuis coloribi^®nbsp;depinxifti.Proinde quom ego de te antea præclarc fentirem, mox etiâ de tuaruiu'’nbsp;terarum artificio te fum admira tus:in quo(ut uerum fatear)tantum fuitrhetorici^fnbsp;neficij,uf propè me tranfuerfum abduxerit,8lt; me mihi nonnihil effe perfuaferit,^/'*nbsp;fi adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illudHomericumprotinusaccurriffem,

S-Mct'èiajiJ fci'crxlt;/f»Ncq; tarnen eft,quod putes te à meinfimulari quafi magis eloqo^’* tiæ quâm ueritatis ftudiofum.Scriberê enim pugnantia,ipfo etiâ Catone reclama^*nbsp;te,fi te eloquente,neq; tarnen bonû uirum putarem. Sed tu uetus illud noftitboniU’*nbsp;utrum falli poffe,non fallere.amp;S illud Nigidianum:uir bonus prgftare debet nenbsp;tiatur, non etiam ne mendacium dicat ? Quare quom fummus amor erga me tui^’nbsp;Ut uideojliteras illas tibi expreflêritjmihi ultro gratulor,te in meam gratia maluibnbsp;muoJ^

LIBER XIÏII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^l

mutiiæ inter nos beneuolenti'æ quam tuæ côfoetudinis rati'oneni liabcre. Ob id qui teprius amabam tuæ uirtutis ergô,iam nunc tuarum literam teftimonio fuccenfus,nbsp;opto mihi infignê aliquam occafionem præberi, qua poflem tibi minime ingratumnbsp;anitnum declarare.Qiiicquid enim ad cômodum aut dignitatem tuam pertinere imnbsp;tellexero,perfuafum habeas uelim me fempcr fummo ftudio diligêtiaqi curaturum»nbsp;Nelt;ç dubito.quin tuæ uirtutis dudu ÔC in hac urbe,amp;l quocunq; loco tueris,fummanbsp;omnia adfequareîeac^ eo faciliuSjquôd habes magnos uiios» Sgt;C prope' ipfos literatunbsp;ræ pro ceres, tui ftudiofos.Nam quod ad ilium pertinet,quem parum tibi amicû iuiûnbsp;(e fufpicaris, non uideo cur nulla abs te prouocatus iniuria tibi obefle uoluerit:nonnbsp;«a folum caula quôd eum liberali ingenio natû femper cognoui: fed multo maximenbsp;quôdeius exiftimatio tam alte fita eft, ut quum tua gloria etiamultüm fuccreuerit,nbsp;cius tarnen luminibus nunquâ pofsit obftruere.Quare te ut bono animo fis hortor,nbsp;tiiqs ipfe tibi confidas, etiam fi paulo tardius quàm utercß noftrum optaret,tua uotanbsp;proce{rerint:quando ita comparatum eft in rebus humanis,ut ea qug à fortunapro/nbsp;ncifcuntur,ocyfsime:que à uirtute,uix tandem fufcipiant incrementum.uirtutis taznbsp;men melior conditio, quod ilia ut cito adolefcunt,na cito intereunt: contra hæc tar/nbsp;ditatem diuturnitate compenfant.nbsp;nbsp;nbsp;Bene uale, Datæ pridie nonas lanuarias,

w. D» XXXVIII.Ferrana.

CÆLIVS CAL, PEREGRIN O MORATÓ S 4

ERNAS abs teliteras accepi,quibus refpofum debeo.Hui,dices,tam fero expergifcerisC Amabo te per tuas delitias tuuni^ candorê nequidnbsp;T mihi uitio uertas, necç id negligétia uel obliuione uel fuperbia fadumnbsp;putesinçq; enim hæ labes cadunt in hominem tam impenfe tui ftudioznbsp;fum. nelt;^ id quod inertiæ folet elfe perfugiû,occupationes caufabor.nbsp;îlliid dica quod uere polïum dicere: mihi dum expedo aliquid in negocio tuo con/nbsp;fici quod fit tuis auribus dignum, quod utriufiç noftrum defiderio relpondeat, iamnbsp;piopéalterûmêfem abqlfe: neqî tamêquicqua profeciire,ncq! auâiores literas da/nbsp;’¦epofTejquamfi eo articule, quo tuas accephrelcripfiflemJn caufa funt hominü in/nbsp;^citfa arcp ignauia. Altera effecit ut nolint, altera ut nefciant,quid in rem fuam expédiât ftatuere.Itatç diem ex die ducunt,turpifsimi procraftinatores-.ut iam propé mûnbsp;hi perfuafum fit,eos elfe luo ueterno immorituros.Quôd fimemeo ex animo meti/nbsp;tis;fanè,auGm dicere,ofïicioiam cumulate fatisfeci.fin ex euentu rerum,non uideonbsp;mi Mürate,quomodo unquâ pofsim iatisfacere. Quæ meo nomine decurioibus Vinbsp;cednis recepifti,eapræftabo fumma animi indutftioe, quoties illi mihi præftandi arnbsp;gumentum obtulerint,dabo(^ operam ne unquam mea caufa, aut nexum ineas,autnbsp;tua fides periclitetur, Amabâego antea demoribus Carolum Fauentinu, uirû meanbsp;quidem fententia eximiç probitatisinuper uero ex tuisliteris teftimonio tanta tadanbsp;eftamoris accefsio,ut nihil non fim fadurus, uthominimerentibeneuolentiâme-am probem.Gratulor uero tibiquôd earn uiâiniueris, hoc enim tuæmihiliteræ te/nbsp;ftantur,quae te ad fummam eamq;perpetuam felicitatem prouehauQuod profedonbsp;tibi perfacile fadu uideo: turn quôd femper ex animo, non per fucum philofophiænbsp;Chriftianæ nomen dederis,cuius rei fpecimê dedifti quom fandifsimis moribus acnbsp;difeiplinis tuam familiam auditores^ tuos inftitueris: turn quôd fi ea, quæ fummo/nbsp;pere bona funt, maxime' funt uitæ noftræ confentaneaî fateamur oporter,nihil efi^enbsp;tam fecundum naturâ,quàm illud uiuêdi genus, quod Chrifto autore didicimus, innbsp;quo fumma ÔC præcipua bona omnia continentur.Quôd fi ad hæc,qug fcilicet optinbsp;ma funt,ultro nos allicit natura:profe(ftofallitur,qui fuæ uel ignauiæ,uel confuetu/nbsp;dini,rei diffîcultatê prætêdit. Venio ad tertias,quibus fîgnificas,te incredibile définbsp;derium incefsilfeueniendi ad nos,fed illud propédiuinitus fuÜfe dilculFum.Qiia innbsp;te non pofium non uehementer probare confilium tuum, qui non folum aélus fednbsp;eogitationes etiam tuas omnes ad uoluntatê fummi numinis referas. Doluûamen,nbsp;ut uerum fatear,tanti tibi oraculum illud ftetifre,ut querquerafebre fuerit coparanznbsp;dum.Alioqui reéle faélûputo, qgt; ad nos nÔ ueneris. Nam licet nihil mihi tua pofsitnbsp;eiïe con*

192 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOL A RVM

efTc confuetudine dulcius, nolim tarnen ego te fæpius ingratifsimi's his oggeras.Memini enim illud uetus,ultroneas putere merces. quom enim ilHnbsp;cuniamfuumq^ fuperciHStantifaciant^a nobis uicifsimprocurandum eft neeof^nbsp;fortunæjautuirtüSjaut animi altitudo cefsifle uideatur. Bene uale,5C intranbsp;Chriftianos tua defideria compefce. Hoc fi feceris,te felicem putabo. Idibus rnbsp;bruarip m» d. xxxviii. Ferraria.

CÆLIVS CAL. AVGVSTINO EVGVBINO EPI/

fcopo Ciflamenfi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s.

T SI ego peripedum habeam quam peruerfe ac praepoftere ufu cofli' para turn fitjUt turn demum honores amicis gratulemur,poftquain

E adept! funt: quod Uero prius eft lêpore Sd multo re ipfa honorifi^^^î* tius, honorem ftilicetmeruiflej nemo eft propè quigratulari foleat:**^nbsp;cet hoc quotç omnes fateantur,alterum fortunæ,uirtuti alterumnbsp;ptum ferri oportere:ego tarnen hominft potius confiietudinem quam meumnbsp;urn fecutus gratulor tibi earn dignitatê,quam nüper audiui te cum fumma omni^”’nbsp;approbationefuiircadfecutû, Nam pro eaqua te olim profequor beneuolentiaa^^nbsp;obferuatia, incredibile gaudiu concepi te ad apicem epifeopatus fuifle proucdui”’nbsp;quafanedignitate,fi earn leorfum fpedemus,fuiflt;^ radijs metiamur,Chriftianap*^nbsp;tas nullam habet illuftriorê.Sin eorum numerum,qui uel per fumma indignitatc^nbsp;potiti funt:malim profedo (ut uera fatear) te dignitati quam dignitatê tibi gtatö^^nbsp;ri, utpote cui tua uirtute multum fplendoris accefsifle uideâ.Quarefiquid eft,qi^^nbsp;ad te pertinear,quodfp iure optimogratulatione dignum uideri pofsitîillud unöe*^nbsp;te fcilicet maximi acfapientifsimi Pontificis Pauli tertij indicium meruiftcjUt ha”nbsp;ipfius erga te liberalitatc,non beneficium,fed amplifsimû tug uirtutis teftimoni”^nbsp;pofsimus interpretari. Bene uale, QC me ama tui obferuantiftimu.nbsp;nbsp;x, CaU”quot;'

Manias, d, xxxviii, Ferraria.

CÆLIVS CAL, PAVLO HAGNOLLO S,

o N potuifti comodius mihi declarare te hominem eftè omnium ciofiisimû,quàm tuis modo literis, qui tam amice ac familiariter

N ofRciü prouocaueris,quicum antea nelt;^ prgfentem ullum congrclï” neqj literarum comercium habueris. (^uare ultro tibi plurimamnbsp;am profiteor, qui de me tam honefte acliberalitercogitaueris: dabf^nbsp;operam,ut tui iftius iudicij te nunquam poeniteat.Huius mei animi illud habebis^,nbsp;gumentum,quôdubiprimumlibros Ciceronisabs temiflos accepÉcurauiutn^^nbsp;les aliquot ac bene eruditi adolefcentes aliquê tuarum annotationsguftum cap^nbsp;ferent.Qui primo capti imprefsionis elegatia,carptim omnia propè loca illanbsp;ratorio more excurreruntjin quibus antea fuerat aliqua mendæ fuipicio,Ex qoi^*^nbsp;quom multa ad fuum nitorêabs te reftituta inueniffent,tuae diligêtig gratulati h’” 'nbsp;teq? eo nomine amare coeperunt,quód ledionê Ciceronis inuerlam prius acnbsp;matam in légitima faciem reuocaueris. Annotatiunculas uero illas tuas,ut eorö'^nbsp;fum abdicato omni fuco tibi aperiS,aliquanto uberiores defideraflent.Namnbsp;fe noftijquam proprium fit humaniingenij,labores auerfari.PJerit^ enimnbsp;tesftudiorumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedamur. Necj tarnen ego tuamcan*^ -

indefenfamreliqui,quom dicerem,annotationes tuas hermasimitari,qui in con’P tis quafi praetento digito uiatoribus dubitantibus fignifîcât, qua fititer fledendiJ”’'nbsp;Tecp potuiffe iadura paucarS nodium paratam fupelledilem explicate : quam P”^nbsp;rare difficile eft, parata uero exponere fpedatoribus,no difficile eft.Itai^te hoci”^nbsp;luiffe affïrmauijut exerceres ingenia, ut in tradâdis fcriptoribus bene natanbsp;non torpefcerent. Turpe enim eft more infantiS nihil nifipræmanfum delibare-^^nbsp;illi longa rerS indagine perterriti uix,ac ne uix quidem, defenfionimeæ acqui^*^nbsp;re uolueruntïcaufati alij non effe fibi librorS copiamjalij efle quidem,ièdab Almnbsp;imprefsione diuerfam.Haec uero ego no alia caufa perftrinxi, niß tuac laudis

LIBER XIIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195

utilitati's defidcn'o concitatus : uideo em’m eas lucubrationes, quas nunc habes nales, uendibiles etiam fore, fi rurfum ftilum admouen's, eas^ noua recognitioncnbsp;locupletauen's. Alioqui nifi hunc fquallorem abfterfen's, pen'culutn eft j ne quifznbsp;piam ah'quando plagian'us,fubduiftis ribi laboribus tuis, Ô6 ijs quæ tu breuiter praeznbsp;fignafti, longiore oratione adornatis, eos interuertat,attç in rem fuatn adfcifcat:tunbsp;uero fruftraSirplagt] 2lt; uindiciaru litem intendas. Alias omnibus etiam plagiary'snbsp;ceffantibus, tum demu tarne quomimprefsio Aldina, utfuntres omnes hominumnbsp;mortales,eire defierit: ut tui quoq^ labores cum illa depereant,necefîe eft.Nec^^ hæcnbsp;ego ad te fcripft,quôd exiftimem me plus làpere in re tua, quàm tu ipfe làpias :fed utnbsp;teller meam erga te beneuolentiâ, intelligastj in homine tuæ exiftimationis fîudio/nbsp;fofiduciam collocafle. Cæterûquod à mepetis, ut tuis ledionibus acuigiltjs faue-am,quo plaufibiliter à noftratibus excipiantur: id faciam ita accurate ac diligenter,nbsp;utinhocgenere offîcÿ me à nullo ueterû amicorum tuorum uiduefle fateare.Quicnbsp;quid enim amicitiæ noftrçdiuturnitati deeft,illud præclara de tua uirtute opinio farnbsp;cienTum ego fumma ope elaborabo, ne tuum de mea benignitate indicium, aut frunbsp;ftra aut paru prudenter fufceptû fuifle uideatur.nbsp;nbsp;nbsp;Bene,uale,2lt; me ama tui aman/

ftfsimum»Calcnd.Martÿs jm. d, xxxviii. Ferraria,

CÆLIVS CAL* PAVLO MASNOLLO S*

T bona fide, ad numeru accept libros,quos ad me dedifti,eos(^ pro tinus librariae officinæmancipi comendaui, pollicitus etiam nonnihilnbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lucelli, fi rem tuam nauiter curaffet * Illud mihi certum eft,aut pretium

aut libres tibi faluos fore, Tenere eos apud me uenales neq? fuiffèt ex mea dignitateîne quis me forte librorû propolam fadlum fuîpicaretur:nbsp;ex re tua,quom nemo ad me comeet emendorum librorum gratia,Illud profeznbsp;^0 quod integra exiftimatione facere potui,feci* Nâ illos Ôô meo teftimonio appronbsp;bauijôd nullos ex ijs quos uiderim,ad banc diem caftigatiores prodtjflè confirmaui*nbsp;Qpare,quod in me fuit, multos fi non emptores certe empturientes tibi conciliant*nbsp;ynum audio incomode cecidifte, librorû fcilicet inftitorem quêdam paulo opulennbsp;tiorem palàm profeffum effè, fe multo meliore pretio mox daturû, quos ipfe Veneznbsp;tys expedattutpote qui fenos in aureolum femercatum teftetur ab illo ipfo opifice,nbsp;qui libres tuos exprefsit. Quae tametfi faliô ille fortaffe, QC quæftus quàm ueritatisnbsp;amantior, commentus fuerit î ea tarnen nolui te latere * Ego uero omnia quæ ad tenbsp;tuanu^ utilitatem pertinere intellexero, ftudiole atcß amanter perficiam. Quôd finbsp;quid paru, quod nolim, ex uoto procelferit: facultatem no uoluntatem mihi defuilznbsp;fe perfuafum habeas uelim*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bene uale,ô^ me ama. Pridie Calendas Apriles*

D, XXXVIII. Ferraria.

CÆLIVS CAL. ALEANDRO CADINALI Brundufino s.

V O M rumore multorum deinde h'teris nunciafum foret te in am plifsimB Cardinalium collegium foilTe cooptatum,tantum nos temænbsp;Q. peruaferat quâtum uix animo capere poftemus. Multæ emm luitænbsp;caufæ arftmumpcrmouebantiuel quôd homo fumma ufttute, fummanbsp;prudêtia,omnibus prope liberalibus difciplinis illuftns ad hoc taftigmnbsp;effet proueâus : uel quôd is que magna ÔC publice 8C priuatim femper obleruantianbsp;elTemus profequuti.Accedebat lætitiæ cumuloquôd hoc fîue indicium lue benefa..nbsp;ciû aboptimo ÔC fapiêntifsimo Pontifice Paulo proficifcebatur.petmagni enim inznbsp;tereft que quifçu fuæ fortunæ autorem fortiatur.tum illud tacite tibi gratulabamur,nbsp;quôd eo têpore illa tibidignitas obtigiiret,quo no inter umbras led Ipkndidilsimanbsp;iftius collegtj lumina lux tuæ uirtutis fulguraret.Quom itacp ta feftos dies,atcç in taznbsp;tagratulatioe ageremus, multocfe maiora ac meliora in pqfteru expectaremus,eccenbsp;repente nobis omnia gaudia excufsit mors luliani Nafelli, hominis mihinbsp;fimi, tuiuerofupraomnesmortalesobferuâtifsimi,rionfolûinexpectata,

fet,poftquâea fuppurare cœperat,leuatus plané dolore uidebatur,omniaqprocop fuetudine négocia obibar.Nam ÔÔ facris diebus myftertjs interfuitjÖC in noftro covnbsp;legio fanélæ Synaxi operatus eft. Securum italt;^ SC nihil minus quam de ualetudio^nbsp;cogitante incredibilis uis morbi fubito opprefsit.quom enim pus fubftitiffet,proti^nbsp;nus febris SC dolor capitis inexpugnabilé quendâ loporê inuexiqadhaec lotiûnbsp;ire SC accrrimiTs dnlnr ilia conuellere.Tot crao mails uno imnetu fe intrerctibusnbsp;ne morbi obrutus,ut necß filium,nc(^ forores,necj me que unum incredibiliter aiP^nbsp;bat,agnofceret:necp noftras cohortationes,confolationes admonitionesi^ audif^^’nbsp;Accerfiti medici non aufi funt deploratæ ac deftitutæ ægritudini manû admou^^^'nbsp;Nâuigorpriftinusiam euidus acprofligatus omne remedium reformidabat.Bidu*’nbsp;itacg inter ftuporê ÔC cruciatus abfumptusjuel utreéîius dicâ abreptus ÔC é fuoriH’*nbsp;manibus auulfus,ad meliorê uitam(ut credi par eft) euolauiuAb eius exceftuape’’,''nbsp;turn teftamentû,quod ab hinc fexenniû Romae codiderat. In quo tu pater ampli^^**nbsp;me inter cômiflarios ac delenfores fupremg uoluntatis primus omnium nomina^*’,?nbsp;estut quem femper uiuens colueratjCidem mortuus relinqueret perpetuû fui iud»t^nbsp;teftimonium.Potuit ergo mihi iure magnitude lætitiæ, quam ex accefsione tutenbsp;gniratis collegcräjfufpetfta efte. Vix enim unquä euenire folcqquin res lætas amp;nbsp;rentes à tergo fequatur fortuna(ut ille inquit)humani gaudij carnifextut labellanbsp;à Socrate confiera quotidie accipiat fidem,uoluptatis kilicet 8C mœroris côfinia*^nbsp;eftè coniunéîajut mutuos uicifsim habeant tranfitus.Cæterum licet quom haec fd*'nbsp;berem in fumma animi perturbatione uerfarer, elTemij propé mci oblitus: illudnbsp;men neo; DolTum obliuifctnecR Drætermittere, quin tefter ad priftinum illudnbsp;duorum hominum obferuantiâ probem, meam fcilicet SC lulianr: cuius memoria*nbsp;me uiuiqnecß me uiu,o unquâ intermorietur.Tu uicifsim fi pro tua humanitate ea*^nbsp;beneuolentiâ,quam utrieg noftrum folebas præftare,in me unofuperftitê eftè pa*’^nbsp;ris,magnam tuç bonitatis fignificationê mihi dederis:ÔC tam immani iaéiurç,qi^^’’’nbsp;me fecifle profiteor,magnu folatium atq; alleuamentû attuleris. Bene uale pa*^^nbsp;amplifsimCjSC me perpetuum tuæ uirtutis admiratorem ama. Quarto Cakn^^^nbsp;Maljt Egt;. XXX VUEnbsp;atfg obferuantiâ meam in memoria habuifte.Pofthac igitur non modo iuranbsp;bonitate ateg autoritate ftabilita SC confi'rmata,Ièd me plané ipfum facerdotiûnbsp;accepift'e arbitrabor. Nec refert quàm illud fit exile, quom tua praeclara 6Cnbsp;uoluntas faxit, ut exile illud mihi SC amplum 6C opulentum uideatur.

le princeps amplifsime, Cælq tui obfequentifsimi memor» Pridie Nonas il. D» XXXVIII, Ferraria»

LIBER Xllir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19^

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cælivs cal. peregrino morato s.

1B E L L V M ilium tot contentionum fludibus iadlatum pcrkgi, pénfi taui, ad rationis æquilibrium reuocaui. Nihil denicßinueniOjquod autnbsp;Lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probari aut defendi no pofsit.quædam omnino funt, quae quaîî myfte/

ria taceri ac difsimulari ûtius fit,quàm in uulgus efFern,utpote qugad pnmogeniam Si primum nafcentem ecclefiam pertinerenr.Nunc ue/nbsp;1-0 poftquâ Si patrum decreto SC diuturna cofuetudine alq mores recepti funt,quidnbsp;opus exoletis Si iam defitis, nulla præfertim ratione cogête, autoritäre dare;' quomnbsp;eanecß ad piëta tê necç ad falutem animarum pertineat.Quare ilia per deûimmortanbsp;lem finamus conquiefcere: no quia agnofci à ftudiofis ÔC uetuftatis amatoribus nonbsp;probemzfed ne ad populäres 86 rerumnouarû cupidosinuedaj occafionê feditioninbsp;bus, Si difsid tj s pracbeât. Sunt enim indodli Si inepti quida, fibi fuoq; ingenio praefinbsp;dentes,qui propternbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quom primum in baptifmate,in nuptif s facerdotum,

in ordinibus conferendis,in dierum SC ciboru deledu,in pœnitentia publice agen/ da,ô^ alijs eiufmodi noua qugdam legerint aut audiuerint, ea protinus mordicus te/nbsp;nenda atc^^ obferuanda arbitrentur. Quare meo iudicio ilia non nifi apud initiatosnbsp;diflerendaacdifcutiêdafunt, nedifcindantinconfutilem tunica domini. Haec ratio,nbsp;puto,fuafît bonis illis uiris,qui nuperrime exemplum reftituendae pietatis Chriftiaznbsp;næ côfcripierunt Paulo Pontifîci maximo t ut Colloquia Eraimi non aliter é repubnbsp;lica noftra ablegauerint,ac Plato Homerum aliquando é fua depulerit. Puto fuifle,nbsp;8c in pofterum etia fore, qui autorem illius libelli fufpedfum habeant,quafi in Maninbsp;chæi hærefim plus nimio propenfumî fed eadem fuipicio fanget Apoftolum genti/nbsp;Uni Paulum,ß in temerariû ÔC imprudentem ledforê inciderit. Sicut SC lacobus fraznbsp;lcr domini immodice fauere Pelagtanis exiftimabitur, nifi eum nadîus fit, qui atranbsp;Candida pofsit internofcere. Siquidê redle inquit Paulus, à fide omnia pendere,nbsp;nihil noflris uiribus,fed gratiæ dei omnia elfe tribuenda.Nam quom omnia fecenbsp;litnusjnos tarnen elfe feruos inutiles,fateamur oportet. Certum enim Si confeflûranbsp;«ft noftros conatus per fe nihil prgflare,nifi gratia accefferit.Aufim etiâ illud affeuenbsp;’¦âre,gratiam nunquâafFuturam, nifi animus nofter fuerit ad eamfufcipiêdampræznbsp;^unitus atq; apparatustea femper excipio, quae ab inexplorabili indulgêtifsimi deinbsp;bonitateproficifcuntur, quæ priuilegtj uocem habentîqualia iuntprædeftinationisnbsp;niunera,quæ quonia mortalium captumcxuperant, fatius eft utfilentioquàm oraznbsp;fionc tranfmittantur,utpote in recelTu imperuio diuinæ praefcientæ delitefcêtia. Hznbsp;ludrurfus uerum efi, fidem abdicatis operibus inanem eficjôô plane'fidem efiedefînbsp;nere. Nam operibus fi'des coprobatunquando SC Abraham fidei pater, illam fidemnbsp;tenuitatfp in dclitqs habuit,quæ in fuo haberet comitatu opera,fidei apta Si confennbsp;tanea.Ob id Chriftianu hominê par eft illud habere perfuafum, 66 fide, 66 fidei teftinbsp;momo, ideftmandatoru obferuatione, conatupræterea amp; propenfioneanimino/nbsp;ftri, fed multo maxime gratia SC diuina benignitate opus effe, ut diuinitus promiftanbsp;confequatur.Nifi enim conatus nofterrequiratur,nifi uoluntas aliquid pofsit profinbsp;cercjin qua una pofitus eft liber animi motus,quod liberum arbitriû uocant,quid o-pus fuit mandatisCquomodo regnum dei uim patiturCquomodo unicuicç reddeturnbsp;fecundum opera fuaf Stertamus licet ac per defidiam uitâ agamus inclamâtes abbanbsp;pater. Credentibus enim tantu SC nihil præterea laborantibus nobis citra omnemnbsp;charitatis funcftionê, diuina uirgula large omnia fuppeditabit. Atcß hic iane' eft illenbsp;Ueterum philofophorû et^yos Aôyquo poteftati fati ofcitâtes omnia permittebât.nbsp;duem ubi femel acceperimus,tum legû SC fandionum omniû autoritas,omnis phiznbsp;oiophia quæ ad mores pertinet, omnes euangelicæ præceptiones corruât, necelTenbsp;clt.Quibus de rebus quoniâ periculofum eft in turba atq? in forenfi concione uerbanbsp;acere,iccirco faluberrimum exiftimauerim,loqui ut multi,fentire ut paucitÔ^ Pau/nbsp;mû illud prçceptû femper in ore habere,att]p in memorfaîlt;rv ¦jn'sïf/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«nw/'Ai* t--

ttSI ôiÿ. Tun fidem habest’Penes teipfum habe,deo fpetftatore cotentus. æc uero quom ad te foiberem,noli exiftimare me ignoraffe, quàm plenum fit teznbsp;weritatisjfe prudentiorê adtnonere. Sed expreflît hoc à me officium mutuus amornbsp;t Z Si ingez

196 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM*

SC ingenua chan'tas, quod alioqui fine probro no poterS praetcrmfttcr e, quom is*” dies plufculos fidem tibi obftrinxilTeniïquam omnino liberan oportebat. Bene ü*nbsp;Ie, x,Calend. Sextiles, m. d. xxxviii, Ferraria.

CÆLIVS CAL. PETRO GEORGIO VICECOMITI S.

VOD ferius quam ego uoluifl’em, aut certe quam tu optafles,refpofl^ deam tuis literis generofe adokfcens,multa iucrüt in caufa:fed auoca^nbsp;Q. menta imprimis quibus tum minfice difiringebar, quom tuas accep*

teras.a quibus licet nondö iatis interfpirarepotuerimjexpreflït tamc^ à me hoc refpofum uereciïdia. Turpeenim exiftimaui, abs te adolefc^nbsp;te nobili SC tam praeßatiindole meas literas diutius expedari,quare una hac epift*’^nbsp;Ia ad omnes quas hadenus ad me dedifti abunde refponfum puta.lmprimisilludnbsp;de auguraris,me incredibilem dolorê concepifle ex obitu Joannis Baptifiaenbsp;rijjuiri multa mihi neceffîtudine coniundi. Sic enim ferebat humanitas mea. Nai”nbsp;quom in omnes familiäres meos firn induïgctiflimus,tum hunc imprimis ob elegai*nbsp;tiam SC amoenitatê ingenij amabam atqj in oculis ferebam. Quom enim ille à natö'nbsp;ra magna ornamenta accepiflèt,tum ipfe cura SC diligentia ilJa auxerat.ItaIiam,Hi'nbsp;fpaniam, magna Galliae partem, aut miflus à principé,aut in comitatu principis,?^nbsp;ragrauerat.Sapienter acfeliciterdemandata libimuniaobiuerat.Eratenimincoigt;^nbsp;parabilis propè dexteritas 60 facûdiain iuuene.Erat natiuusacuernaculus quida^’’nbsp;lepor,quo aures atcç animos hominû alliciebat, SC in quos uellet affedus pertrah^nbsp;bac. Tantaueromeprofequebatur obferuantia, ut haec propè omnia ea caufanbsp;ferret acceptajquôd demi meg educatus, omnia mea ioca aequé ac feria habebat p«’'*nbsp;fpeda,omnem uitâ interiorem nouerat.Quçcûc^ carminé luferâ, ita memoriæ co«ônbsp;mendaueratjUt multa qup mihi exciderât, fçpe ipfe memorigbeneficio in libeJlût^nbsp;ferret.Quom ergo nihil à me ille accepifîetjnifi meras ad uirtutê adhortationesif’^*nbsp;gna tarnen SC quotidiana grati animi teftimonia reponebat: amp; quafi nihil non ac^®nbsp;piiTetjfe mihi omnia debere profitebatur.Quom tantos ergo progrelîus SC in uiît^nbsp;te SC in tradatjone lerû humanarû fecifl'et,amp;: cumulate gratiâ fummi principisnbsp;dus foret,6C iam ad fummos honores fibi uiâ muniflet,ut nemo dubitaret quinnbsp;ta mox labors praemia effet accepturus: ecce ilium inexpedantibus nobis inuidui”nbsp;rebus humanis fatum abftulit, abripuit,auulfit:ut pené prius decelsiflê,quàmnbsp;taffe intellexerim.ó fpes lubricas ÔC incertas,ô conditions noßrae mortalitatis frag*nbsp;lern SC inconflantem.Ergo ille animi uigotjille Iplendor ingenij,non dicam,cxtiß''nbsp;dus eflffed utcredi par eff,reparatisprotinus pennis tam repente,tam infperato*'^nbsp;cglum,unde uenerat,reuolauit. Nee enim ei malt quiequa accidiffe uelim putes,q^'*nbsp;bonas artes femper coluit,quinunquS focietatem hominum uiolauit:cuius amW*®nbsp;licet foret in corporis uincula damnafusgt;fe tarnen exporrigcbat,ôô caput extranbsp;cula exerere conabatur. Eius rei mihi fide facit, quod quom ex hac uita difeedet^*^’nbsp;ultro fibigratulabatur, quod ex colluuione hac return mortaliO tandem emigrard»nbsp;ceu tum prælàgus felicitate amp; bene adae uitae pratmia meliore loco fibi eße conft**’’nbsp;ta.Sed nobis optimo uiro amp; amico perfpedae fidei orbatis iufiam moeroris caufr***nbsp;affertiadurae ma gnitudo, cuius farciendae nullam Ijpem praebet inexorabilisnbsp;imbecillttatis neceflttas. Atqui me imprudente in hos querimoniae fcopulos rap*^**nbsp;quidam quafi doloris aquilo, quern iam torpente tuac nuperrimg literæ excitaru*’nbsp;Tu uero ex ijs facile potes colligere,quâta fit uis uerg uirtutis,quac homini nouo^nbsp;nullas habendimagines tantum amoris at(ç exiflimationis conciliarit.Quid ttb*nbsp;turum fperas adolefcenti fummæ nobilitatis, atq^ in eafamilia nato, in qua totg’^^nbsp;riae faces tibi pratlucentr’ tot maiorum monumenta domi 6Ó foris, in tega amp; innbsp;parta celebrantur C Catterum quæ tu foluta ÔC uorfa oratione confcripfifii,nbsp;mods mihi arriferunt.Ättj ut hoc agas frequenter,te hortor.Iflâ enim ubcrtafcnbsp;genij fi diligenter 66 accurate colueris, non uereor quin prope diexn magnos n*’nbsp;prouentus fit allatura. Beneuale»

LIBER XIIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipÿ

CÆLIVS CAL. lOANNI BAPTISTÆ GYRALDO S.

IN V S miruin profedo uidebftur pofthac Minerua é capitelouis profi Iîjfle,poftquam ÔC apud te è capite humano tam formofæ ÔC elegantes

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puellc Mufae fcilicet prodtefunt:nelt;ç hocnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7riÂbKlt;l, îd eftjæ/

rea bipenni, ut tnquit Pindarus, fed pumicato nbsp;bene exculto calamo.

Adde quôd Minerua protinus nata faltabat, adpyrrhichium moueba quatiebat, haftam uibrabat, terrorem incutiebat. T uæ uero Mufæ ri/nbsp;dent,canunt,adledant,nedunt uincula:fed è refis, è lifijsjcx amarantis,coronas agnbsp;glomerât éphilyra. Quas quom ego futiles ac folutiles exiftimarê,re coperi,ita eflenbsp;tenaces,ut uix,ac ne uix quidem ab qs me potuerim eximere.Nam captus adhuc aunbsp;ribus earum abeuntiS leporem lêquor:fietc^ pofthac ignoto 2lt; poetico plané uenefinbsp;CIO,ut quom ad te redicrint,fecû tarnen ab fentes aures meas trahâr,nec minus quàmnbsp;praîfentes tuorû carminum dulcedine permulceant. Bene uale*

CÆLIVS CAL. PAVLO MAGNOLLO S.

V O M primum tuas accepi literas, bibliopolam cuius fidei quindecint uolumina abs te mifla credideram,comoneri iuflî, ut protinus uelpe..nbsp;cuniam uel libres repræfentaret. Adutum ille libres omnes bona fidenbsp;attulit ad numerû incolumes.Rogaui cur tam lègniter mercaturâ exernbsp;cuiffètjlle ftndifsime adiurauif,fe nunquam æque Mercurium iratumnbsp;habuiffe,quom tarnen ad emerendum gratis nullum lenocinq genus omiferit.Namnbsp;in tabernç fronte quotidie expofuifle,ÔC nuncelegantia literarS,nunc annotationbsp;num eruditione,nunc caftigationû utilitate ftudia adoleicentû excitaftè.Quôd ueronbsp;nihil profgcerit, in cauià fuifle arbitra turtuel quod hae IiteraE,quæ parûquæftus pobnbsp;licentur,omnibus feré in gymnafrfs frigenttuel quôd eo ipfo têpore libri allati funt,nbsp;publicç lediones propé defierat, ÔC multo maxima pars ciuitatis à ciuitate abznbsp;crat, Sed quicquidillud fuerit, doleotua caufa, ôô quidem plurimum doleo,pro pe/nbsp;wniauerba comutari.Tua uero fit optio an libres ad te remitti,anhicretineriuelis*nbsp;XPod fl hoc ftatueris, quàm potero ocyflîme dabo opera ut tui ad te Cicerones regt;nbsp;ucrtâtur.Caue autem mihi quicquSuel graue uel parum honeftûunquS fore iufpiznbsp;cens,quod tuis rebus accomodet. Nam fiquid tibi uiro tam excellentis ingenij acnbsp;literaturae proipexero,tum demum exiftimationê ÔCdignitatê meam iârtam tedamnbsp;PUtabo.Nonis Septemb. aï, d, XXXviu. Ferraria.

CÆLIVS CAL, AVGVSTINO EVGVBINO EPIz fcopo Ciflàmenfi s.

OGITANTEM ad te fcribere morabatur rerum omnium dubitatio* Nam poftquam à nobis difcefsifti, neq; quo profedus fis,neq; ubi pe^nbsp;dem ftiteris, necß quid coftitueris in rebus tuis,comperire fan's potui,nbsp;tametfî crebro ac diligêter à fodalibus olim tuis Lateranenfibus id fuenbsp;rim fcifcitatus.Quare ego te aut in receflu thcologiæ,aut in uiretis Munbsp;farS hadenus delituiffe exiftimaui, ad quæ loca paucis adeo nec nifi diuinis myfte-rîjsinitiatis aditus datur. Poftqua uero Pont, max» inurbem redqflè accepi, in quonbsp;uno noui te fpes propè omnes tuarS fortunarura conocafle,coepimecuiniple cogi^nbsp;tare,te uix alio effeloco pofte quàmRomg.Itacç certu nuntium nadus ad telcripü,nbsp;quafi Romæ agas. Quôd fi meum me auguriS tefenerit,haud fané graue erit iaduznbsp;ram fecifte literarû, quibus meram falutem ôé teftimonium meg erga te obferuStiæ,nbsp;nec præterea arcani quicqua inclufi.Quôd fi te meae literæ Rom« offenderint, turnnbsp;Uero ego felix, quando à me prouocatus fcribes uiciftîm ad me, Quid hoc temporenbsp;cômenteris,quod fperes de promulgandis autoribus illis reconditis, qui ad hanc dinbsp;etn eu puluere ÔC blattis colludantur.Quôd ß eos ab interitu uindicaueris,tibi proznbsp;fedoa thus ÔC caerei debebôtur,Aefculapio uero longe præferemus.IIle enim unonbsp;autaltero in uitam reftituto delubra meruit ;at tibi qui nam pro dignitate honoresnbsp;perfoluentur : fi tot deplorata iam ÔC conclamata monumenta ab orco excitaueris.

r 3 Bene

198 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIS T O LA R V BT

Bene uale pater dodifsime. fextoIdus Sept. m. d. xxxvilî

TeneordefideriOj ut tu optime noftï, bai bæ taAiM£'r£i ^aèaTis, nee ultra quic quam addo.Satis enim eft meum defiden'um refricuißc.Nam quom me ames,uotonbsp;meo,quom ui'r bonus fisjtuæij te fponfioni fatisfadurum puio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

CÆ.LIVS- CAL» ALBERTINO LOLLIO S.

T SI ea quæ ad te feripfi mi Lolli ex animo proficifcantur, tuatameO dubitatio non fuit mihi admodum molefta: quom mihi fignificaueris,nbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te nondum fatis habere perfpedumian ea, quæ feripfi,amori aniudiz

cio dederim.Nam utcunqi tu meas literas intepreteris,non poteft non grata cfleinterpretatio.lNam firne quom fchbereiudicium habuifleinnbsp;confilio cxiftimauerisjcrit id mihi proletfio iucundiffimum,quom mc hominê mubnbsp;taefideiarbitreris,utpote cuius animus calamus cóièntiant. ncqifane'uereor,nßnbsp;quis me temere iudicaffe fufpicetur, quom ea in te uirtutum femina emineant, qusfnbsp;iam uberrimos frudus dederintimulto eriä uberiores in pofterum datura, fi tu ipl^nbsp;tibi conftitehs, tecüqj ipfe in hoc confpicuo uirtutis ftadio decertaueris.Quod finbsp;lud cogitare malueris, me mutuae inter nos bencuoicntiae magis quam ueritati tau^nbsp;re uoluilTeierit ifta queeg mihi cogitatio ea caufa non iniucundaiquod quantü messnbsp;fidei decelferit,tantum amôri acceditiquantum exiftimationi ademeris,tantum uo/nbsp;luntati adijcies.quare uteuq; cadat hæc alea,reóa cocidat necefîe eft.Vei û fi me aüznbsp;diucris,ea que à meferipta funt,ex a::quo 8C ab amore Sgt;C à iudicio quod amori pras''nbsp;uertit,profecba exiftimabis.Hocfi feceris,tum uero me uoti compote putabo.Alfi^nbsp;duam enim operam dabis,ut ea quæ in te ampliffima iudicaui, multo re ipfa ampl«’nbsp;ra inueniantur; nauiter uero in amore mutuas mihi operas dabis. Nam quom bensnbsp;natis ingenrjSjOmnibus in rebus uinci turpe fit,tum id eft in amore turpiftimü.nbsp;neuale« iii.Calend.Nouemb. w, d. xxxvi, Ferraria.

CÆLIVS CAL. AD LECTOREM

• V A Moperofum fit decoloribus agere,2Z quam finuofafiteamateri?#nbsp;quae colores pertradîatmemo profedo intelligir,nifi qui fe priuatitn i**

Q_ illa exercuerit.Tanta enim eft colorum multitudo,tam multiplex co^ gmêtatio,tam lubrici tranfitus, ut non aliunde Arcefilas cemodiusnbsp;amillamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probauerit. Cicero uarietatê proprie in colot*^

bus nafcijhinc in alienum migrate exiftimauit. Certe non alibi natura copiofius aU*’ maiorelafciuia opes fuas comendauit.Metalla, gemmasjmarmora, flores,aftra,o^nbsp;nia denic^ quæ progenuit, fuis etiâ coloribus diftinxinut uenia debeatur, fi quisnbsp;tam numerofareiûlylua caligauerit. Vergilius Marcellus folascolorûnuncupat'Ynbsp;nés ex floribus pollicitus,quom rem cominus fuifletaggrelTuSjCognouitmulto^*’'nbsp;fe facilius rê tam operofam polliceri quàm pracftare.Diflicultate itaepuidus in caU''nbsp;faamplius pronunciauit ? Quarepræclara omnia ingeniahortamur, utafliduenbsp;ea naturæ fpedationeuerfentur.Quo enim res eft diflicillior, hoceritgloriofius’'^nbsp;difticulratem peruiciiîè. Qiiod uero ad hune libellum pertinet : eum ai bitramurnbsp;duobus,quos Ariftotelem fcripfiffe teflatur Laertius,in unum coaluilTe.Sanè pl^Cnbsp;fis Ôu obfcuritas,quafî fepiçatramentum multislocis afperfum,non multum j,nbsp;uernacula Ariftotelis confuetudine. Idquod fortemihi uideri potuit, qui qtiafi’^nbsp;procindu hanc operam tranfcgi,unius tantum excmplaris piaefidio adiutusiut gCnbsp;tiam ultro fim babiturus,fi quis in hanc caliginê,quam uel culpa ingenij,uelnee^*nbsp;täte coadus parum exterfi, faces aliquando inuexerit. Bene uale,

CÆLIVS CAL. PEREGRINO MORATO S.

• V O JM elTem in Âemylia,tuas literasaccepi ea lingua fcriptas,quan’nbsp;te' iuftius bai baram quàm uernaculam polTem appellate : fi modonbsp;mihi per eos liceat,qui ei tantû fauent,ut nô content! lating adgqn^*

etiamnumCfî Dis placet)praelene non uereantunE i quo magis fuum uel odiu^

i 'l I b e r xinr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19^

ftofllachum in RomanamImguam teftcntur, lam non uulgarem appellarejfed uolz garem uocali quinta in quartam commutata, uolucrunnquo fcilicct longius à latim'nbsp;täte abfcedant. Atq^ ita fe plané Etrufce loqui profitentur, idqi mea quidem fentcnnbsp;*'^P^Çpoft^te:quoin fit in confeflb,ueteres Etrufcos,quarta uocali caruifléjSé ineznbsp;ius locum quiijtam furrogafle.Sed quid ad tuas litcras afcp -râ 7rKjgt;t^^ylt;)ijlt;: lis ergo litenbsp;ris tenihiladhuc certi aut coftituti habere in tuis rebus fignificabas. Cæterû quomnbsp;domum reuertilfem, pofteriores accepi 6C latine fcriptas Sé longe mibi grarilTimas,nbsp;quibus te piftrino exilfe,óé moxpiftrinüiniturum nuntiabasiquo fcribendi generenbsp;dubium mihifecifti,an dolere tuâ uicem,angratulari malim:nifi forte ea non gratunbsp;latiojfed compenfatio potius debet appellariJllud nonnihil mihi bonae fpei attulit,nbsp;quod polliceris te ad Calendas Maias nobifcû fore.uel fi ex præfcripto tuo loqui uenbsp;iim,futurum fore.Scio quosfequariSjfed infolens uerbum fcopulus eft. Quôd ueronbsp;ttnprimis tuæ familiæ côfulendum putes,confiliS tuum probo: 8é plané hoc fapiennbsp;tis eft,malle præda frui quàm femper uenari. Na 8é affequi quàtn perfequi totidemnbsp;iiceris præftat.lllud exploratum habeas uelim,ad ea inuitamenta,quibus folis teallinbsp;ci pofle fcribis, ut uenias: alia multa efle accefliira, quom ueneris, multo uberiora.nbsp;Perfpeéla enim cominus uirtus multo plures poteft in fui amorem concitare quamnbsp;audita»Nam ôéfi multo maxima pars hominum ex auribus pendeat,mirifice tarnennbsp;animuspermoueri fokt,quom aures oculiqj cofenferinr. Beneuale. Sedheus tunbsp;MoratejCaue fis quiequam in earn legem cómittas, quam tu ipfe uolens ac feiens innbsp;fcribêdopr^feripfifti. iX.Calend.Decemb* d. xxxviii. Ferraria.

Puer Pelei modo fuperauitquinquennium,quafitudixeris annum ftudioru elf tnatericQ.necdu quifqua inuentus eft Chiron. Puto id futurûquod ufuplerunq? ueznbsp;fokt, ut in peffîmû quêcj inclinet fortuna« Tu uero Valerij Sorani memineris,

SWCAELII CALCAGNINI EPISTO*

LARVM LIBER XV.

CÆLIVS CAL. BERNARDINO BARBVLEIÓ S*

o N male ceciditprofedo quod te per iocumBarbukimi chariffime nuper prouocauerimtSCdum inter nos familianbsp;riter ageremus,dida quædam hilaritatis potius quàm fagt;nbsp;lis plena in te contorferim.quale illudîte in Scyriæ capra:nbsp;Nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moré modios illos laéfis, in quibus inter ludendum te inz

natare profitebarisjeuertifTcj quod modiu ad ficca inuen-tum atcß apparatum ad liquida tranftuliffes.Htec uero ita te pupugerunt, ut protinus eruditis ijfdemi^ fuauiflïmisnbsp;literis noftros iocos ulcifci tentaueris:quibus adniteris(finbsp;tnodo uires fuppetant)probare,modiu antiquis in ufu liquidorG fuifle, Sé in apothenbsp;cgfupelledilealiquando locum habuiffe.quod fi mihi placeat negare, id profedo fanbsp;ciam doéiis omnibus applaudentibus. VerS hoe mihi adhuc liberum relinquo.Dicnbsp;enim oro per Mufas, qua te id ratione probaturum fperas C Quae, amabo, muti illinbsp;Riagiftri, quos te habere in confilio praedicas: quæ rogo tibi fuggerent argumentaî”nbsp;tua certe epiftola nullum mihi denuntiat teftem, cui iure credi pofïïf,niodium olimnbsp;«quidis inferuifle. Nam tui illimodioli uel uinarq uel aquarq apud Vitruuiü,ad monbsp;dium, ut tu arbitraris, nihil pertinent: omnis^ ilia tua argumentatio uerfatur in acznbsp;quiuocis, quod argumentandi genus à doélis prorfus reijeitur. Nam pari fortaflenbsp;ratione aurê Sé auriculam,unguem Sé ungulam,linguam Sé ligulani,mentâ Sé mennbsp;tulam eadem putauerisrquom tarnen hæc,quae grammatici uel deriuatiua uel dimiznbsp;nuta foknt appellare,permultum inter fe pkrunc]^ différât. At mihi fi comodum fo/nbsp;tetjUcl fi liberet ocio abuti,totam kgem Cafliam Sé Terentiam,utranfÿ frumentarinbsp;am poffenr in medium afferremoffem multo maximam partem quintae adionis innbsp;r 4 Verrem

200 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

Verre, K oAauidecimi libri Naturah's hifton'æ,ÔC omnes paropé libres Columcllaf, in quibus agit de frugibus,in banc epiftolam tranfcribere,ÓC iexcentis praeterea te/nbsp;ftibus modiü ficcis quafi recuperatorio iudicio uendicare:qua in difceptationemulnbsp;ti ÔC affidui fcriptores mihi teftimonium dicerent. Sed ego in re tam perfpicua mo/nbsp;dum lêruabo, 2lt; ex multis pauca ac potiffîma feligam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Varro in primo de re

ruftica:Hoc licet coieólura uidere ex aliquot rebusïut nuces integras,quas uno mo dio comprehêdere poflTis : quod putamina fuo loco quaclt;^ habet natura compofitatnbsp;quom eafdem fregeris, uix fefquimodio concipere poffis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cicero in frumeri'

tariaï Hocreprehendo quod quom in Sicilia feftertrjs binis tritici modius effet, ut iftius epiftola ad tedeclarat, fummö feftertijs trinis, tamê ifte pro tritici modijs fim'nbsp;gulis ternos ab aratoribus denarios exegit. Suetonius de C.Caefaris cogiario»nbsp;populo praeter frumêti denos modios ac totidê olei libras, tricenos quoq; nummo®nbsp;quos pollicitus olim erat,diuifit. Spartianus autor eft Pertinacê imperatoremnbsp;Romanum morientê reliquiffe canonem frumentariu in feptennium fuftéduru,it’nbsp;ut feptuagena quina milia modium quotidie poffenunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex Catone ÔC Donato

dimêfum menftruSquod feruis dabatur,annotauimus modios quatuor fuiffe.Nam M. Cato: Familiae cibaria : qui opusfaciunt per hyemem tritici modios quaternos,nbsp;per aeftatem modios quaternos femis.Villico,uillicae,epiftatæ, opilioni modios tef^nbsp;nos.Compeditis per hyemem panis pondo quaterna.ubi uineam fodere coeperint'nbsp;panis pondo quina ufcj dum ficos efle cœperint.deinde ad panes quaternos redito*nbsp;quo ex loco ego Catoni panes librales fuiffeconijcio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Plinius libro X viii.Tri

tico nihil eft fertilius: hoe enim natura ei tribuit, quonia eo maxime alat hominem» utpote quom é modio, ft fit aptum folum quale in Byzazio Africae campo, centen*nbsp;quinquageni modij reddantur. Cum centefimo quidem 6C Leontini Siciliæ caiH'nbsp;pi fundunr,alïjlt;j,6t tota Betica,ói imprimis Aegyptus. Ex eodem Plinrj libtonbsp;X V iii.quo agit de tritici pondéré, agnofcimus id quod deterrimü fit,quale eft Ca»nbsp;licum,pendere in modios libras uicenas.quod autê optimum,quale eft Africanum,nbsp;feptem óó uiginti libras ac dodrantê. SC rurfus: e' modio tritici tricena pondo paU*^nbsp;confici.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod uero in medimno modij fex continerentur,iatis declarat locus

ille Ciceronis in VerremtAgri Leontini decumæ anno tertio uenierunt medimnis triginta fex milibus, hoe eft tritici modijs ducentis fedecim milibus. SC hoe quidemnbsp;ad menftira Siculam didlum putant. Nam Romanus medimnus quint^ modijs cot*nbsp;tentus fuiffe traditur.Quod ergo Suidas non omnino malus autor apud Grgcos t^nbsp;ftatur,ad Siculum feu Graecum eft referêdum.Sic enim inquit.

fÿgû'FjO’OFtj. hoc cftmcdimnus eftmêfuraaridorun* ceu tritici SC hordei,Idem(^ modios fex capit.Ex quo facile intelligi poteft, eruditf^nbsp;quofdam,quorum nomini qua parte coarguuntur parcendum puto, non rede n’t'nbsp;dimnum amp; modium eundem putaffe.Etfi fortaffe fuum errorem illi Ciceronis aü**’nbsp;ritate fe tueri poffe arbitrenturï qui in libro De amicitia uertens illud Ariftotelis^^nbsp;feptimo Moraliu Eudemioru: lt;ftlt;gt; ö? tAsAv^ÿv o liïjiiiv©' «Aaj/, dixitnbsp;tos modios falis fimul edendos effe,ut amicitiç munus expletum fit. Sed haec eoru*’*nbsp;imbellis omnino eft defenfio,cum Cicero fuo more fententiS non uerba transfet^^nbsp;da indicauerit.Siquidem Romanis auribus modius uox frequent!or quam medim'nbsp;nustficut ÔC Graeciquom modio utantur, non fuam fed peregrinâ,id eftRomai^*’*nbsp;uocem mutuantur.quam uocê fi latine ad uerbum uelis interpretari,non ineptenbsp;taffe fextarium dixeris, quamuis txTtvï afextarioquolatiniutuntur, longe ah**^nbsp;Sextario enim Graeco,qui fcXTtvs dicitur, à noftris uero modius,fextarij latininbsp;cim includuntur.Só ex eo tx-nv? apud Graecos nomen accepit,quód ut fum pr^^'nbsp;tus à medimno fexies caperetur ? Nofter uero fextarius ideo didus eft, quod fe’^,^nbsp;fit pars congij,quae menfura à Graecis certo nomine j'tsw uocatur.Numerus efl*^nbsp;Senarius,qui -ï4ai©-, id eft perfedus à Graecis dicitur,multa fuit in obferuationj,nbsp;pud ueteres,tum alijs in rebus, tum uel maxime in menfuris ac partibus digere^nbsp;Sic fextula,fexta eft unciae portio.fic oboli fex conficiunt drachma:ex quonbsp;illa apud Athenienfes dida,quom fextam quiftgt; drachmae in medium conferre*'^

---------------------------- -----— --------,—1-------

meniiones quaerunt,imprimis iextarij ratio excutienda eftjUtpote inter maiores mi noresq menfuras media,aridis SC liquidis ex aequo accomodata:quando hanc eznbsp;tiam ueteres non fecus atcjaflêmin partes duodecim, quas cyathos uocant, diftinznbsp;xerut* Adde quod haec ignorata magnos errores inuexic. Nâ uir grauifsimus noftrinbsp;«euijdeceptus autoritate quorundam,opinatus eft in fextario libras duaSjid ett un/nbsp;das quatubr ÔC uiginti contineri, qua ratione quifcf cyathus binas uncias caperet:nbsp;quom tamê autoritas ueterum fextario tribuat libra amp; dodrantem tantum, cyathonbsp;uero eius partem duodecimâ,hoc eft fefcunciam amp; drachmam cum fcrupulo:uel,utnbsp;alij malunt fcriptulo, z Græco interprétantes. Sed haec obiter dicta fint denbsp;SextariOjUt hincperfpicuc agnofcas quam fumma ueterûmodius cociperet.Quomnbsp;enim audieris fedenos fextarios modio includijintelliges protinus modiû fi ad ponnbsp;dus exigas, libras fenas amp;C uicenas ÔC beffem infupcr, id eft uncias odto pendere.nbsp;quod fi ei certum ambitümodumtß pr3cfinias,tertia partem quadrantalis agnofees»nbsp;quadrantal uero idem cû amphora QC circumquaq? pedale elTe dodi omnes fatetunnbsp;Quom rurfus audieris,fextario duas heminas tribui,nihil dubitabis quin modius binbsp;nas SC tricenas heminas,quas etiâ cotylas uocat,compledafur.Ex his, quæ à nobisnbsp;fuperius dida funt, locus ille apud Corneliu Nepotê in uita Pomponij Attici iamnbsp;corrigi SC intelligi poteft, In u tilg at is enim codicibus ita fcriptS legimuslAuxit hocnbsp;offîciû alia quotphberalitate.Nam uniuerfos frutnentodonauit,ita utfingulis vi i.nbsp;•nodij tritici darentunqui modius menfurgmedimnus Athenis appellatur.Multi e/nbsp;mim in errorê lapfi funt,exiftimates (utdixi) modiû eundem effe apud Latinos,quinbsp;•uedimnus apud Graecos i quom tarnen apud Cornelium, non modius fed modus,nbsp;feptem ftd fex tantum legêdum fit.Voluit enim Cornelius hominibus Roma-nis declarare quantus foret medimnus Athenienfis, dixitep eo menfurac modo mo/nbsp;dios fenos noftrates capi.quod Cicero in Frumêtaria ( ut teftati fumus)ita planumnbsp;*'^llt;quit,ut probatione non egeat. Verum Sd ex eo quotj facile intelligas modi/nbsp;in aridorum ufum fuiffe repertum, quod ÔC trimodia coloni ad fementem uterennbsp;tur. Columella inter remedia quibus arceretur uligo ait: Nonulli pelle hyaenæ fato-riam trimodia ueftiûttatcp ita ex ea, quu Paulum immorata funt femina, iaciunt,n5nbsp;dubitantes prouentura qug fic fata fint»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poflum ÔC te hominê facris initiatum

nobis fidem habeas religione obftringere. Nec enim deeft nobis teftimoniû ex facris literis.Pollicetur enim Helifæus in quarto Regum, poftr£die eius diei quo eanbsp;loquebatur,modiu fimile ÔC binos hordei modios ftatere uno coftiturosnbsp;fcribûthuicfententiæ ÔC fefquimodij Hortenfij,de quibiK fic CiceroiQuod nifi oznbsp;mnis frumenti ratio ex temporibus effet SC ex annona, no ex numero neq; ex fum/nbsp;ma confiderand3,nunquam tarn grati hi fefquimodij quinti Hortenfij fuiflent.

Afconius teftatur, lege Clodia cautu ut frumentu populo, quod antea fenis aris ac trientibus in fingulos modios dabatur, gratis daretur. Sed quid ego in renbsp;confelfa uerba prodigoCNec enim quifqua eft adeo auerftis à lecSione ueterum,cuinbsp;no fit perfuafum,modiu fuifl’e in ufu aridorûiin ufu aût liquidorû nun^ fuifle aufimnbsp;contendere uel facramento. Alioqui ÔC fextarium ÔC medimnûôC congium SC reli/nbsp;quas menfuras quæ fine controuerfia aridis SC liquidis inferuiunt, certum eft ad arhnbsp;da prius,ad liquida tarde ÔC contanter perueniffe» Illud enim Barbulei fuauiflînbsp;me,nosmeminiffe oportet,res ita adinuentas effcjuocabulacç qs ea ratione accom/nbsp;modata,ut nô multis fed certg rei addicerêtur. Ita enim expedit omnia fuû intra monbsp;dum ftare.ficuti SC lege Cyri(fî credimus Xenophonti) indidû erat Perfis, ne quisnbsp;praeter unâ artem aliam exerceret. Quod ÔC uerficulo Græcorumjeft approbaium»

rit artem, in hac fe exerceat. At demum ÔC res ÔC uerba, quæ certo loco fuos nata/ les debebant,egeftateputo fic cogente,in alienum migrarunt, ÖC pnltina lede deinnbsp;tuta quafi in colonias abierunt. Ad eandem ratione medimnum fextarium,congi/nbsp;um,primô aridis prouentibus apparata, ruftica uel necefsitas uelnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

quentia ÔC ad ipfam ufeg uindemiâ rapuit,ut non fine caufa carmen dlud ettluxern»

EPISTOL A RVM

Quefta Ceres raptum Bromij fibi fraude medimnum.

Quern commodato praebitum file peierat.

Ad eandem ratione Columella modium agri dixit, quantu fcilicet modiu lêmenW^ capiat» Sic Plautus in Captiuis. Aulas calicesq; omnes cofregi,nifi qugmodiak®nbsp;erant. Sic Cato placentam femodialem appcllauit. Et Cicero innbsp;abfolutemodiu dixit ea fiducia,ut tritici modiu protinus intelligas4Eius uerbanbsp;NcM.quidem Seio uitio datum eft,quod in caritate annonæj alfe modium popul^*nbsp;dedit.Sic ÔC Martialisî

Amphora uigeßis,modius datur aere quaterno»

Ebrius SC crudus nil hab et agricola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Eadem caufa mouit Aegyptios,ut quom Nilo cubitos ad eius incrcmeta metiettO^ adiunxerint: qdem ad Aegypti ibecunditate teftadam capiti Serapidis modiumnbsp;diderint. Illud quoep no praetermitta,célébrés autores fcripfi fle,trcs annuloiquot;*^nbsp;modios Carthaginê miflos ab Hannibale poft pu^nâ Cannenfem:uel certeunui”»nbsp;utalij quidem annales prodiderunt. Petes amefortaftejquihocperfpedui”nbsp;habeam,aridis fcilicet priufqua liquidis menfuras fuifle adiudicatas. Atqui hocnbsp;docuitreru mater SC magiftra natura,aduerfus quam reclamare plané eft nefas.H^^nbsp;enim dura amp; folida genuit prius,mox tcneraSC fluxa.quippe non aliter rerum rad^nbsp;patiebaturî quom ea quae primo animantiû fenfui, eidem^ maxime neceflàrio era^nbsp;accómodata,imprimis forent fumminiftrâda. Is uero eft tadus, fine quo nullus ft”nbsp;fus effe poteft,quom fine altjs fenfibus folus ille conftare pofsit.Ob id uides no o’”nbsp;do animantia primae notæ,ÔC rurfus extrema naturae conditione damnata:fed eac”nbsp;am que inter animalia SC platas ambigua funt, ÔC à Graecis Zoophyta uocâtur,q”*^nbsp;lia oftrea,urticae,fpongiæ, praeter tadû nullum fenfum habere-Cuius fententia^ a”nbsp;torem non folum habeo Ariftotelem, fed SC Platonem SC Mofem ilium diuinitaf^nbsp;participem:quorû alter natales mûdi ab igné ÖC terra,alter à cçlo 2C terra inchoau”'nbsp;Quod ex ipfius interpretatione PJatonis nihil aliud oftendit, nifi à fupremo opi”^nbsp;ea imprimis elemêta fuifle adornata,quac uifui taduitj couenirentï ex quibus du^^nbsp;bus fenfibus, hic necefsitate, ille nobilitate cæteris longepraccellit.His adde qii”^nbsp;prima quæq? naturae rudimenta à facilioribus addifficilia procelTerunt, faciliusH^^nbsp;ro efle folida quam lubrica SC fluentia continere, neminê puto negaturu.Hadcn”^nbsp;demodio:decet enim demodiouerba facientê,modum etiam orationis feruare. ,

Supereft ut ad eum Ciceronis locum accedam,de quo tu mentionê habes in literis, qui pofi tus eft in primo Tufculanarum libro: in quo pleriicç uiius eft Cicc^”nbsp;contra fidem hiftoriæPolycletum inter nobilespidoresrecenfuiftèiquodnonnü^'nbsp;inter Ciceronisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annumerarunt, qualia multa aliquando

ticus SC amicus SC accuratus feriptorû Ciceronis cenfor,miniatulis caeris praeflg”’ uit. Sed in re tam nota tamq? agitata ac tpties repetita Cicerone memoria lapfumnbsp;mihi perfuaderi poteft. Certé in oratioe D e fignis memoria no excidit.Erât,inqi’”’nbsp;præterea æreaduo fignanon maxima, uerum eximiauenuftate, uirginali habJ”*nbsp;atq;ueftitu, quæ manibus fublatis facra quaedam modo Athenienfiûrepofitain^^nbsp;pitibus fuftinebât:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ip'fae uocabantur.Sed earum artifice quemnamC’ rc^

moneSjPolycletum dicebat.Et in Bruto:Sed tarnen no ifto modo ut Polycletil^£^ ryphorum fibi Lyfippus aiebat, fic tu fuafionêlcgis Seruilig tibi magiftrâ fuifi^**,nbsp;in fecundo De oratore:Hunc de toto illo genere reliquarS orationum no plusq’^^nbsp;fiturum eflequid dicat,quam Polycletum illumgt;quom Herculem fingebat,queifl^^^nbsp;modum pellem aut hydram fingeret, etiam fi hæc nunquS feparatim facere didi^ 'nbsp;fet. Quid uero notius Doryphoro Polycletif de quo ille toties meminit« Ob id i”/nbsp;tam trita ac peruulgata Cicerone memoria aberraflcjmihi non fit uerifimile.M”*^nbsp;autem minus eos probogt; qui præfidenter nimis (ut tu uere feribis) abiurataq; o”’*’nbsp;ueterum codicum religione,pro PolycletoPolygnotum fubftituerunt. quonbsp;audacigufosuideo apud Ariftotelem quoc^ libro iècundo Ethicorûquoldam,q”‘nbsp;in alienis libris ingeniofosuideriuolunt, .ttj adeofuapertinaciauetere fcriptur”nbsp;peruicilTe.Quom enim Ariftotelesgrauioribus cogitatioibus occupatws,0C

raiî’^' i

1

LIBER XV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20)

ra molientibus fæpe euem’rc (blet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcnpfifletî »({ïSkïtt^

•nil èlt;/lvfilt;siec,'r£i pdUquot; nSCTTvi ngù. KvuK'r©' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vû«'. illi ut fcientiâ ofteiltarent Sgt;C ali/

quâtoplus Ariftotelefapere uiderctur, pro Calypfo audader Circenfubftituerût: ut accuratus etiam interprcs Eußratius annotauit.quod amp; fifortequifpiam reôe fanbsp;dum tueatur: funt enim ea uerba Circes apud Homerum libro Odyfleæ: tarnen innbsp;alienis cómentatióibus argutari et ingeniû exercercjimmodicg audacig plenûputoînbsp;quando hoc eß feneflram ijs etiam aperire, qui arridente femel fucceflu felicis ali-cuius animaduerfionis ubiq; ablegato pudore Ariflarchi perfonâ induunt, ÔC liznbsp;center omnia uertere atq^ inuertere pro libidine aggrediunt. Alioqui nobis homunnbsp;cionibus QC in poflrema propé ßudioru daßeagentibus nonnihil uel folatij uel exznbsp;cufationis pollicetur,magnos uiros amp; ßrpra omnem ingeniorum aleam prouedosnbsp;aberaiïe, amp; cômunihuicmortaliûcôditionifuifleobnoxios. Ad hancetiacenfuranbsp;iurequis uocauerit illud,quod à Ciceróenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id efifalfo Hefiodo attribu

to,uocat.Quale illudt /xKTt jiKtnj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod quom fit

carmenPhocylidisjuitio tarnen memorig nonnulli Hefiodo tranfcripierunt.Tu de/ inum,ut ad infiitutS redeam,in hoc profcenium prodqfli,aflerens Polycletû quen-dam fuifie nobilem etiam picîura:teq; mirari dixifli rem fcripta à Vitruuio, SC con/nbsp;firmatam à Luciano lynceos homines latuifie. Ex quibus quom quofdam ea de renbsp;admonuifles,ais ingenue admoduacprudenter erubuiße: quod fané no potui nonnbsp;uicifsim admirarhQuis enim erubefcatabs tc uiro multæ exadae Icdionis difce/nbsp;teatcp admonerif Ego certeis fum,qui crebro uerficulu illu Solonis in ore atcj^ adeonbsp;tn animo habeam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r9g«lt;rxû) lt;Æ àà ttotikk

Scdage miBarbulefipoßquam nobis tantum oei] eße uoluifli, tuam ifiam obfer-tïationem, quam quafi filiolam amplcclcrisji uidctur,non popular/trutina,fed auri fiets fiatcra,ut Cicero inquit,examinemus*Tu te dicis obferuaffePolycletum quennbsp;dam pidorem fuiffeapud ueteres. Quis obfecro ille eflc’quapatria natusfquopræ/nbsp;«eptoreeruditusf quas tabulaspinxitfapud quem fuum nomen approbauit; At tunbsp;fiæc omnia fateris tibi æquè ignota atq; incxplorata ac mihi. Qui uero credibile eft.nbsp;Ciceroni in mente ueniflCjUt hominem ignotum adeo arcp ignobilcm inter c’arifst/nbsp;tnos pidores adfcriberet, quin SC Parrhafio pidori præfiantifsimo adiungeret. At/nbsp;SnijUttuaireriSjVitruuiusdehocmétionêhabuitinprgfatioetertfjlibriDcarchitenbsp;^ura,cuius hacc uerba funt:No minus ité pidores,ut Ariflomenes Thafius,PoIy-cles,et AtramitenusNicomachuSjCgteri^.VcrûegohicPolycIetûnûcupatu uideonbsp;neminê.Sed tu Polyclê SC Polycletû eundê arbitraristquos ego Plinij lû x X xiiir,nbsp;6^ X X X vi.Naturalis hifiorigaliorumepueterum teflimonio diuerfos omnino punbsp;to.Quibus fiparum credis,certè teßi quêtuipfe produxtßi credas neeeße cfl,Quisnbsp;fllefiqrogas.llie ipfe Vitruuius, atq; eadem præfatione, paulo ante ea uerba quæ tunbsp;inodoadduxjßi:utiMyron,(inquit)Polycletus,Phidias,Lyfippus,cgteriq? quinobinbsp;litatem ex arte funt confecuti.En Polycletum nominatim appellatjeumqt à tuo Po/nbsp;lycle pidore fecernit.Hic tu alterum tuæ obferuationi cuniculum quærês, quid ad-nerfus Luciani autoritäre in libello De uirtute proferam percûdaris ? Nihil fané minbsp;Barbulei : quid enim affèrri potefl aduerfus id quod plané nihil eß f aut in feiama/nbsp;chia quid opus eß neruos intcndereç’Netj enim libellû ilium ut tu uideris exißima-rcjfcripfît Lucianustnecj hadenus ulquam à Luciano feriptu offendi. quod tu fi in/nbsp;fiiper meum iudiciü petis,ab homine non admodum erudito, ÔÔ qui argumente ponbsp;tius quam dodrina aut elegantia operis placere uolucriqmihi feriptus uideturßicet

ille quifquis fit,ut tu ipfe teßaris, no Polycletû fed Polyclemgt;uel Polycletem fern ptumreliquerit. At nos quanto cômodius ÔC ueteris feripturæ fidem Ciceronisnbsp;autoritäretuemur,quomeûfigura oratoribus confueta, quæinterIpecies ttP vok/z«nbsp;annumeraturjußim defendimus: quom plus fcilicet intelligimus quàm oratio/nbsp;neenuntiamus.quippe Cicero noluit intelligi,folipiduræ honore futurumfuiïïè,finbsp;Fabio homini nobiliisimo laudi datû eßet quôd pingeret:fed amp; fiatuariæ,fi ijs, quinbsp;fe illi arti dedidiflentjCa res dignitatê attuliffet. Atcj ita apud Romanos nÔ pidoresnbsp;tâtum, fed ÔC fiatuarios célébrés foturos fuifle, quales ÔCPolycleti ôé Parraffi apud

Græcos

204 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

Græcos funt nomê cofecud. Alioqui me cundlantê prope' manu in hae iêntcntia^ ducit eadê ratio dicêdi, qua proxime Cicero utitur.In fummo honore, in quit, a pu»nbsp;illos geometria fuit.Itacj nihil mathematicis ilIuftrius.Nam licet folam geometriai^nbsp;nominaueritjtamen quafi arithmeticam caeteras compares nuncupalTet, inuni-'nbsp;uerfum iubiunxit,mathematicis nihilfuifïe illuftrius. Quod ÔC uerba quac protinii®nbsp;fubfequütur,planius probant. At nos metiendi, inquit, ratiocinadilt;$ utilitateinlR^,nbsp;d:a,huius artis terminauimus modum. Nam metiendi arte geometria, rariocinan«*nbsp;arithmeticamjindicauit.amp; fanéineofcientiarüambitu,quemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uO''

camus, hæ difciplinae ita mutuo nexu cohaerent, ut altera ab altera difiungi no plt;^'' fit.Sicut ÔC pidura,qug aliquando etiain primoliberalium artium cenfu habita cftnbsp;à cæteris,putaftatuaria,fuforia Sc plaftice, nullomodoreuellipoteft. Haccadt^nbsp;mi Barbulei fcribenda exiftimaui,ut intelligeres tuas mihi literas no modo fuiffcnbsp;cundifsimas:fed ÔC dignas habitas efle quibusin gratiam noftræ amicitiae profufi*^®nbsp;refponderê.atcç utinam cæteri, qui ea quae à nobis dicuntur icribunturue non pto'nbsp;bantjtuum iftum candore imitarentur, neqi furtim adlatraret.Nam uel eos certis^^nbsp;tionibus in meam ièntentiâperducerê,uel quod mihi foret optabiliusjab rj s doc^h^ïnbsp;fadusgratiamdeberem. Beneuale.PridieldusMartias. m. d» XL.Ferraria'

CÆ.LIVS CAL, BERNARDINO BARBVLEIO S.

E TIS à me Barbulei amicorS optime ad quam legem Terentiusadli^' dat in Andria, quomtotiesrepetitPhilumenam compertaefle ciue^”

P nbsp;nbsp;nbsp;Atticam,at(5 ob id Pamphilo neceisitatêimpofitam ut earn uxorc

cat,cui uitium obtulerat. Dica breui quod fentio. Lex fuit apud Atb^ nienfes in haec uerba, «nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« öouzaSf/ «uj» •tiS)

Quae uim pafla fuerit,eius qui uim attulit,uel nuptias uel morte optato.De hactfl^ minit Hermogenes in primo Rhetoricae,quo loco agit ^h'tS^ »y t^voiœç. Exnbsp;multas natas efle declamationes, teftis efl: Seneca in fecundo Cotrouerfiarum*'^'^nbsp;non tantum nuptias,fed indotatas etia nuptias,ab ea quae uim pafla efl pofle opt^’’nbsp;fcribit.Hac etiam notât Quintilianus declamator in Raptore cóuido* ÔC quoni^*”nbsp;lex necj ad feruilem conditionêjuetj ad peregrinas pertinet,fed ad libéras tantûflt;^nbsp;minas, easlt;^ eines atticas:ob idapudTerentium in eo primulaboratur,ut Philu’”^nbsp;na ciuis attica agnofcatur.Hanc uero legem ante Solonis tabulas lata puto ànbsp;ne, quem falfeDemades no atramento fed fanguine iuas leges fcripfiffè dixit.Si^l^*nbsp;dem Solon multo mitiores leges in ftupratores tulit. Ei enim qui ui ac metunbsp;rem comprefsiflet,decem drachmarum tantum pœnam indixit. ei uero qui rog^^nbsp;do fuadendo^ infententia perduxiflet, duplum id efl: drachmas uiginti multamnbsp;cit,modo publice no foret proftituta.atcj id fané dignum admiratione uideri pot^ynbsp;quôd eum qui uerbis mulierê pellexflfetjquàm eum qui ui ac minis in fententiâ ay.nbsp;gflfet,grauiorepœnaaffïciendum duxerit: tv7r«ô'vilt;^ ttamp;cbwto?

TîJi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut ait Plutarchus.Reéte fcilicet

dineexiftimans,fuafiones ad eafacienda quac minime honefta funtjà urnihil dim re.Alterum quod petis obuium eft,neï5 modo cum iure noftro,fed cum iure etia/’nbsp;turæ coiundlumj ut defunéli pecunia ad agnatos cognatosq! fuperflites peruciai^ *nbsp;Par enim uidetur,ficut Cicero fcribit,ut ad que fummus moeror fuorum mortenbsp;uenit,ad eundem quoeç fummus honos fummatç utilitas perueniat.Critonemnbsp;fobrinum fuilïe Thaidis Terentiusipfe teftatur: qui ea caufaprgfîdenter admodi’nbsp;lege fibi deberi bona Thaidis cotendit, quôd ante Solonem non licuit cuiquanbsp;cognationem fibi quenquâ hæredem inftituere« quam legem primus omniSnbsp;abrogauit:omnibuslt;5 liberum eflèuoluitpro animi fententiâ amicitiam cognati^’’^nbsp;præferre,glt; hæredem feribere quem fui amantifsimum exiftimaret.Quod ueronbsp;ptumefl: à Terentio in eadem fabula: Curaobferuâdum uinâum, atq? audinnbsp;drupedem conftringito.non puto ad uincula autferuos confugiendum effe, fed Pnbsp;ne ac fimpliciter intelligendum: ut Dauus pedibus manibus«^ in morem quadt^Pnbsp;dis uinciretur coj|ftringereturqp,ita ut manibus manicæ adderentur, pedibus

¦w

liber XV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;205

pedes* quas ligncas foîeas uocauit Cicero, Demoft h enes à difîorqtiCftdts pedtbus nûcupauit.Cetera qug Donatus ÔC poft Donatu Crinitus entert qj comennbsp;tifunt,ad îpiàtlt;Sjgt;yitwpotius quàmadautorisintelligentiâpertinerearbitror. Vale.

CÆLIVS CAL^ ANNÆ ESTENSI S.

E G1 quas ex Etrufea lingua in latinum uertifti fabulas pn'nceps na talibus ÔC ingenio illuftrifsima, quae me mirifice oble(ftarût:funt enimnbsp;undi(]^ exculcæ attp expolitæ,ÔC quales ex manu ifta regia prodire parnbsp;fuit. Vnû illud me male habuit quôd tam cito defînerent, me^ adhutfnbsp;ledionis appetentê deftituerennquam tarnen iaduram ego repetita lenbsp;Ctione farcire Conatus fum.Eacç res mibi bene uertit:fîc enim intellexi illas non noznbsp;uitate,ut alij fufpicabantur, fed fuopte ingenio placuifle. Age igitur beata fucceflîi,nbsp;8^ quod tibi parentibus^ tuis fauftum fortunatumqj fit,nauiter in banc operam in-cumbe.Nam bona ipes me habet futurum aliquando,ut haec rudimenta, quae quafinbsp;femina futuræ uirtutis iecifti,adolefcant, at^ uberrimos frutftus cû fumma laude ôinbsp;fplendore tui nominis proférant. Ego interim tibi in ifto famg profeenio agenti feilnbsp;plaufus dabo. Beneuale.

CÆLIVS CAL. ANNÆ ESTENSI S.

A B E L L Æ illæ Milefiae,quas ad me dediftiprinceps fortunae uir tutis opibus beata,multas tibi gratias profitentur,quöd fe Romana ci/nbsp;E uitate donaueris.’togamq; tam illuftrem fibi induxeris,ut in publico 0/nbsp;ptimatum confeftii apparere, amp; in maiorum gentiü decurias recipimeznbsp;reantur: felt;^ iammalunttuoducfluRomanas quam Etrufcas falutari,nbsp;ca res fecit, ut cas plufculos dies inuitas fané (cur enim uera diisimuIemC) apud menbsp;^äbuerim. Properabant illae fcilicet in finum parentis. Contra ego eas remorabar,nbsp;farijm confuetudine cupiens diutius perfrui. Et quo blandius tui defiderium perfernbsp;’¦cnt,flofculos 6^ emblemata quaedam fum ponicitus,quibus pulchriores elegantioznbsp;prodirent. P er fuafera enim mihi eas, quae caeterarum puellarü eft confuetudo,nbsp;uuiufeemodi muneru inuitamento facile allici ac retineri pofte. Sed,Di boni, quan-Jummemea fefellit opinio.tantum enim abfuir,ut conditionêacciperent,uel mea linbsp;“eralitare uti uellentjUt hoc unS pro fummo munere à me poftularent,ut eas quamnbsp;oeyfsime dimittercm,tuocp optatifsimo cofpeeftui reftitucre.Satis enim ornatus exnbsp;manu accepifle,de qua uel ipfae Gratiæ gratiam mutuStur.quencuntj praetereanbsp;otnatum inducere,noniam ornatum ièdmerûfucum Äf ambitiofos cincinnos pof/nbsp;fcappellari. Et fané quom ego accurate perquirerê, qua parte uel margaritum aflui,nbsp;Uel gemma poftet affîgftinueni te ita cômode ôô cumulate omnia perpolifte,ita om/nbsp;nia ad formæ dignitatê abfoluifte,ut quicquid infuper accefsiftet,inter additamentanbsp;pofsit computari. Bene uale,amp;tua diufelicitateperfruare. Xi.nbsp;Calend.Februarîj. m. d. xli. Ferraria.

CÆLIVS CAL. OLYjMPIADI MORATÆ S.

VID ego fimulem me tuas literas optafte f quarum fuauitatê nondum attigeram.Vix enim quenquam defiderium incefsit eius rei, cuius gu/nbsp;CL ftum nondum fit aftecutus. At poftquamtuamillamepiftolam,quamnbsp;te puto didantibus Mufis excepiffe, ad me dediftitingenue fateor menbsp;nunc demum tuaruliterarum defiderio laborare.non fane ut mihimateria taxandi præbeatur. Neqj enim uel ipfe Momus in ijs quicquâ offèndat, quodnbsp;acuto oculo polsir perftringere,quanto ego minusc’qui bC ingenio tuo faueo, ÔC cannbsp;dorem unum maxime omniû familiariter colo.Quare tu quidem aut ipfi tibi aut ccrnbsp;t^e mihi infignêiniuria feciftiîquom me eum efte exiftimafti,qui in aliéna feripta cê/nbsp;luram exerceam:aut ea abs te feribi uerita es, quæ ftylo confodi aut tranfuerfo cala/nbsp;mo induci mereantur.Quôd fi hçc fuijjicio te male habct,parum profedo tua bonanbsp;uideris agnolcere, neqj meminifte delicias iftas Mufarû plane tibi efte uernaculas,nbsp;s quas

Xo6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EP ISTOLARVM

quas ciim ipfo propélaAe nutricis hauferisïeundem^ tibi corporis parcfttem animi formatorê diuina quafi uirgula obtigiHe. Iure igitur tibi uirgo ornatifsim^ 8tnbsp;graiulor,SC te hortor ut tuos iftos profedus nauiter promoueas,eohç quotidienbsp;liores audioresc^ faciastut noftra quotj fecula intelligat,magni numinis benefic^^nbsp;tiam non ceffare, neq? bonaruna artiiim fiudia foeminis abiudicafTeî multoq? miniJ*nbsp;naturam effoetam effejUt nonnulli fuae patrocinantes defidiæ arbitra ti iùnt,quîc*^®nbsp;ftra etiam aetate Afpafias 06 Diotimas non pofsit excitare, fi modo cura ÔÔnbsp;adhibeatur. Cuius rei facile fidem feceris,fi conftanter in cœpta ftudia incumbas,8tnbsp;pro colo calamUjpro lino libros,pro acu ftylum exerceas^quod ut comodiusnbsp;pofsis,tuaq? laus in dies fiat üluftrior, en quam opportune iortuna te in aulam reg*''nbsp;am optimæ ac præftantifsimæ ducis Irengæ, 06 in comitatu Annae principis prou^''nbsp;xit, cuius diuina indoles ipfam pollicetur parentum félicitati non minus ipkndo^^nbsp;quam acceperit efle additurä. tu uero quom reda parentum inftituta,pudicitiarti K*nbsp;licetjmodeftiamjbonarü difciplinarum rudimenta domo attulerisîifthic quoçpnbsp;tere,ut fapientiâ,morum elegantiâ,animi magnitudinem,rerum denit^f humiliô^^nbsp;fpicientiam co nie quare. Bene uale.

CÆLIVS CAL. OLYMPIADI jaoRATÆ-EFENSIONEM tjuartt ptoCiceroiîc nupereîaborafti,legi cû uoluptatettum quôd abs te proficifeeretur, cuius fiudîjs iampridc’”nbsp;D plurimum faueo : turn quôd in ea mirum in modû Veneres ÔC Gräfin?nbsp;paternas exprefleris. Accefsit haec quoq! priuatim cômendatio, qt^^^

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eammihimunus efle uoluifti,idlt;ç adeo gratum ôtT iucundum, utin*^'

teriorem bibliothecam receptû fit à me,06 inter fandiores thefauros collocatû.ô^, tuior igitur ifti feftiuifsimo ingenio tuo, pleno ieporis,pleno eruditionistcuiusO»*^nbsp;certifsimum teftimoniu dédit telix ilia ÔC prædiues uerborum fupellex ôi. argutn^^nbsp;torum copia,quam in illam admirabili artificio congefsifti, ut omnes oratoriasnbsp;thos propemodum reluifTe uidearis. Äuget admiration?, quôd quom cacteris uiîê^,nbsp;nibusille mos fit peculiaris, ut uernos flofculos hincatqp indedecerpant, undef*^nbsp;uerficolorem corona intexant: tu non iam flofculos illos qui fuis horis expirant^nbsp;breui cornoriuntur,fed plane' immortales amaranthos ex fœcundisMufarumnbsp;tislegifti,quibus ceu teflellis uermiculatis totam oration? adornares att^interfp^'*nbsp;gérés» Qiiibus ea eft etiam prærogatiua propédiuinitusdata,ut nunquâflacceka^,nbsp;led ætatis beneficio fruantur, Ô6 quotidie magis reuirefeât» Muiàs iratas habeatflj^nbsp;mihi hoc certum ac pcrfuafum eftî Ciceron?,fi ad eius manes tam excultæ defendnbsp;nis fama peruafit, grattas ultro adurum atq^ adeo habiturum fillographis Sgt;Cnbsp;niatoribus illis fuis, qui tibi elucubrandi bellifsimâ iftam orationem occafion?nbsp;re.Quom igitur aduerfarios Ciceronis fistam graui ftylo perfecuta, quom tanto*^nbsp;dio Ciceronis partes defenderis,uide ac tecum cogita,quâtam de te expedatio’’^?nbsp;concitaris,quantis denicß.te prædibus obftrinxeris: ut iam tibi non liceat motaf^nbsp;cramentum,neq; militiâ cui femel religiofe nomen dedifti, abiurare. Te itaej it^ ,,nbsp;ftris Ciceronis afsiduam ac frequent? eife oportet, donee iufta ftipendia côfec^*^*nbsp;atlt;5 ad primos ordines perueneris:idt^eolib?tiusacaccuratius faceredebes,ül^^nbsp;ng principis Iedifsimæ,in cuius regio comitatu adfcripta es,plenius fauor?nbsp;rearis,eiufqî ftudia imiteristquæ quom omnes fummas uirtutes in hac tener»^^^nbsp;la amplcxetur,tum maxime Grasca ÔC latina ftudia ôf ipfam imprimis eloqucn^*^^^nbsp;tanquam puellares iocos fuas delicias putat. Bene uale.

CÆLIVS CAL. EDMEO MAIRIO S.

GIT A T A M diucp inter grammaticos peruagatam quatftionein Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dium reuocas, quæ non aliunde melius definiri poteft, quàm fi J

fe cogitaueris, uerbum hoc iacio in compofitione alteram litera«^ ‘ comutare. quæ cauft fecit, ut ex eo compofita geminato tj feriberentur, utnbsp;fubijciojdeijdo SC aliahuiufccmodi,Quodfi wtrun^ îjuimuocalis tueturj

LIBE RXV* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;207

id eft per diftblutionê fyllabæjtuncutrantj cornpi ncccffc eft^ Quae ratio effecitjUt in illo Luciliano uerfu:

Scipiadg magno im prob us obijciebat afellus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et in illo Vergiliano:

Eripe me his inuilt;fte malïsîaut tu mihi terram •

Jnijcernanq; potes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et in illo Ouidiano:

Reijce libatos illius ore cibos;

plericf non dadylo, fed proceleufmatico locum uendicarint.Qui uero auuJ'dlyiioif^ id eft coagmentionê fyllabæ defendût : rj dadylo federn relinquût« Nam ÔC reiedosnbsp;obiedos 66 fubiedos prima produda enuntiamus»Horatiusï

Iniedo ter puluere curras.

Altj primum i,plane elidunt,fuamlt;^ fententiam Statij teftimonio comprobant, Cit ius carmen eft,

æcla manu reqcit^ canes ad uulnus hiantes,

Quod ad Catulli imitationem didum opinantur,cuius carmen eft ad Ortalumî

Non,ira me diui,uera gemunt,iuerinu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro iuuerint,

Quinôi Virgilius quom dixir,

ityre pafcentes à flumine reijce capellas,

lt;^reditus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecilfe.nam pedê ex quinq? fyllabis conftare,uel ex quatuor,quaz

prima producatur,negat ratio metrica.Quin nbsp;nbsp;Cicero dubitat in Oiatore,3n

Qui tres fyllabas excedit,pes,an numerus potius debeat appellari.Gellius hanc du.-bitationé attigitlibro quarto Nodium atticarû : quàm bene autê earn difcuflerit, a/ horumfit iudicium. mihi fané uidetur occafionê dubitandiintendiflèpotius quàmnbsp;rultulifie. Cæterû ego, ut ingenue tibi uir eruditifsime fen tennâ apcriâ, in ijs gramnbsp;•^aticorS difceptatioibus,quas quifcç pro captu ingenq oppugnare ac propugnarenbsp;poteft, femper exiftimaui ad autoritäre ueterû prouocari oportere,glt; ad earn quaünbsp;facram anchorâ effe acquiefcendum. Bene uale, QC me tui amantifsimû puta»

CÆliVS CAL^ BONAVENTVRÆ PISTOPHILO S.

roditvm eft ueteres principes duo plerSc^ dorai lararia habuiffe, quæ puto à Plinio falutatoria cubicula appellari.in altero decs immqrnbsp;P taies Dis parentibus progenitosftn altero homines in deorum collegianbsp;um cooptatos,quos fcilicet mérita in cælû uocauerunt, falutabant.

trisçR thure ac flofculis,fed SC uidimis interdum facrum lacieb^t. Ab illis prioribus, SC quafi maiorS gentium, falutem fortunas^ precabanturtab qs re/nbsp;dam mcntem SC uirtutis fplendorê optabant.Hoc eft quod Alexandrum irnpemonbsp;rem Mameæ filium legimus,non promifcue, fed quoties cum uxor e non cubuiuet,nbsp;matutinis horis in larario in quo diuos principes animastç fandiores, SC inter eosnbsp;Apolloniû ôc Chriftum SC Abraham SC Orpheum babebat,religiofe coluiffe. Namnbsp;filegentes illuftn'um uirorum prgclara facinora, quibus æternitatê meruerunf,excinbsp;tamur ad honeftos labores SC ftudium immortalitatisiquâto hic amor laudis SC glo/nbsp;Tiæ ambitus animos noftros uehemêtius percellet, fpedantes eorum iconicasimaznbsp;eines,SC quafi côminus congredientes cumhis,quifibiillud nomê,eam^ apudponbsp;fteros nominis celebritatê pepererût .Inter reliqua itaçp prudentiæ ac uirtutis tuç teznbsp;ftimonia Piftophile uir clarifsimc,8C hoc quocj adnumerabimus,quod tam diligenznbsp;ter acftudiofe numifmata antiqui operis conquifiueris,ea^ in fanduano tuo collo/nbsp;caueristquæ ne quis impure ilIotistjCquod aiût)manibus attredet,pinacothecis inznbsp;clufiftiîea ratione,ut pofsint utrinqp codera propé momêto fpecîari. Et licet tua exznbsp;Cellens uirtus parum indigeat admonitore, tarnen quatenus tibi per lortunam licet,nbsp;cum ijs innocentia,ïiberalitate,modeftia,uigilantia,animimagnitudine contendis:nbsp;ütiam omnes intelligât,nô in principû atç^ impcratorum faftigio folum,fed in pacanbsp;la etiam ifta mediocritate uirtutê habere fuos radios,ac de multis pofte benemererûnbsp;Id quod ego prope quotidianis officii s experior: quom uel autoritate, qua plurimunbsp;polies,dignitatem meam tueris:uel teftimonio, quodmagnæ eft apud omnes fideigt;nbsp;exornas, Non eft ergo quod quifpiam miretur, fi in tuæ fpem gratiæ in ijs perfæpenbsp;s 2 adnitor

adnitor,quæ Si captû Si conatusmeos cxuperant,id quod nupcrnttieaccfdi't.Na*” quom te peifæpe animaduerterê optare, ut in ea de quibus dixi numifmata, 9^*^^nbsp;rumlt;^ tu mihi liberaliter adeo copia feceris,annotatiunculas fchberê:ôôfî nonig^®nbsp;r'arê,quantû ea res habeat dilïïcultatiSjtum quàm plenum fit temeritatis adnbsp;dodilsimû,etin omni genere ftudioru.fed in hoc antiquitatisprgcipue exercitat»^nbsp;mû hæc fcribere:uicit tarnen pudorê meum, ftudiû tibi obfequêdirresq? fubindeiï’^nbsp;credibilis fubfecuta eftjUt iâ te autore tuisq^aulpicijs fciâ quod nefcio,aufimtf q'^*’nbsp;longe uiribus eflemeis impar fentio.Sed ante^ rem aggrediar illud praefaborjS^^*

CÆLIVS CAL^ SEBASTIANO CORRADO S.

A N TI te facio mi Corrade turn propter fuauitatem morn, tum ob gantem literatura,ut licet multa ac magna me auocamenta circum^’'^

T perêt,quom tuas literas accepi, (urgebat enim me profedioinurb^^ principis SC reipublicc caufa fufccpta)nihil prius habuerim quàm ph**nbsp;cipem conuenire,eitj tuum defîderiûaperire: qui Si tuarum uirtutni”nbsp;comemorationCjSi egregia ifta tuauoluntate mihi non mediocriterobledariuiii’*nbsp;eft,præfcrtim quom res obfignatis plané tabellis ageretur.Meu enim illud tefti'n’^nbsp;niO tui libelli comitabatur, Quod nifi peradis quocg comitiis prehenfare, Si tenbsp;turum. At nunc eo res perduda eft,multisnonlblum uirtute fed gratia Si ambitü^nbsp;fuffragatorum ßudtjs adnitêcibus,ut omnia nobis pofthac duriora futura fint,nbsp;mea autoritas tantü fit ponderis habitura, quantü in re tam honefta iure haberenbsp;beret*Hac tarnendifficultatepropofitanon deterrebor, quin eo accuratius incuf^'nbsp;bam atcß adnitar: 8i ex duobus alterum fpero me omnino adfecuturum:uel ut ext*'^nbsp;ordinem à prærogatiuis centurqs tuum nomen recipiatur,fulFragia^ in integrÖnbsp;uocentur:uel fi forte iecus ac tu uelles Si ego optarem,res ceciderit, ut opinioneb*’nbsp;minum adledus acdefignatus, temporis iniquitate exclufus uidearejilud certc^^'nbsp;lim tibi perfuadeas: meam operam, quantü in me eil, nulîo aut loco aut temporß^^nbsp;bi defuturam. Beneuale,^ meama,

Dequibus ÔCCæfarintertio Comentariorum bellidailis mêtionctnhabet, agens de exadionibus quac in fumma rerum difRcultate exercebantur t In capita fingu/nbsp;’aferuorumacliberorumtributumimponebaturîcoïumnaria,hoftiaria,frumêtum,nbsp;*niIites,remigcs,arma,tormenta,uedurgimpcrabantur.Quin ÔC Cicerolib»X 111.nbsp;ad AtticûtColumnariû, inquit,uide ne ullnm debeamus» Bene uakjSó in hoc ho/nbsp;neftifsimo quaeftionura genere te frequenter exerce, ut eorum expedlationi qui denbsp;te fumma omnia fibi receperunt,aliquando refpondeas.

CÆLIVS CAL. BAPTISTÆ GYRALDO Sgt;

V o M inanem operam fumpferisin uertêdaatcçemonienda oratione, quam me iudice multo fatius fuerat perpétua obJiuioneobhterarûfanenbsp;admirarer bonas illas horas,quas potioribus Mufis poteras impendcznbsp;re,tarn male collocafîeî quom præfertim nouerim te homine non moznbsp;do in melioribus fiudijs occupatum, fed ÔC praeftantis iudictj ôi. delicanbsp;tt ftomachi non nifi deledas epulas approbareînifi Uicifsim 8lt; bonitate ÔÔ uerecunnbsp;diatn tuam agnofcerem.Haec caufa facit,ut mirari definam, te omnibus fuffragqsnbsp;^bfoluam.eft enim mihi abunde perfpedu,te necj tua iponte neq; ex animi tui fenznbsp;^f ntia,fed inuitum potius ac relud:antem, te parum dignum onus fufcepillc. Ifta eznbsp;præclara indoles tua,ifthæc félicitas ingenij ad maiora atep illuftriora quædamnbsp;eft atcß inftruefta à natura, quam ut ad hacc fe demittat, ta prefta, tarn humilia.nbsp;Apelles SC Polycletus fublimis ingenij artifices in Dis atep heroibits exprimendisnbsp;claborabant.At Pyrrhichi fordidi ingenij hominis tonftrinas,futrinas,afenos auernbsp;^bantur. In hoc enim genere præftantia ingénia recufant retundi atep obfolefcere.nbsp;profedo ita eft, elementa ilia angufto SC tenui dudu confcripta oculorum aciemnbsp;bebetanttmaiora atlt;$ uncialia ad Icdione inuitant.Tu uero dum amico obfequeris,nbsp;^uin agis indulgentius aut certe uerecundius quam par fuit,maluifti periculum exinbsp;ftittiationis adiré,quam comittere ut officium ÔC opera tua à quoquam defiderareznbsp;*iJt’CatterS quom res propc' tibi adhuc integra fir,ne(]^ irritus ifte labor ad hue in manbsp;hominum effluxcrit, amabo te,quicquid hoc eft fupprime : atcß intra cancellosnbsp;coerce, ut nufqua rimam inueniat. quod fi amicus ille louem Philiu inclamet,0C teznbsp;ex iponfo agat,tu cotra ut fortem uirum decet, Agefilaum ilium Spartiataimiznbsp;^^tCjSC intrépide non iponftim fed didum reipondeas.Deniq; ut omnia pefsime cenbsp;^antjilludcóftanter memineriSjMulto efte fatius, femel atq^ apud unum,quam iemnbsp;per atcj apud omnes erubefeere. Bene uale,

CÆLIVS CAL. lOANNI BENEDICTO S.

E F RI c V E R V N T mihi tuglitcrg hulcus, quod profedonondum OC calluerat: fed tarnen uel diuturnitate tempon's uel multis rerum auocanbsp;R mentis,mertdacem quandam(ut medici dicunt)cicatricê contraxcrat.

quid enim potuit mihi magis prgter opiniortem ateg expedatione eue nire,quàm quod quom meis potifsimûliteris adledus te in hacurbemnbsp;teceperisjnon fecus tarnen optatifsima tua confuetudine caream, quam fi longe ÔCnbsp;per terrarum plane diametrum à nobis abfens foresCquam uero mihi hoc graue fit,nbsp;tu ipfe tecum potes cogitaretfi perfuaftim habueris mede uirtute ac bonitate tu^in/nbsp;credibilem quandam opinionê concepifle, atlt;ç omnia tempora quae à grauioribusnbsp;pegoeijs fuccidi poftent,fi data foret copia,in amœnitate mutuae cofuetudinis fuif.nbsp;fe colIocaturû.Hoc tame quicquid eft incomodi,aequiore animo perferebam, quodnbsp;omneillud têpus,quod meis uoluptatibus deperire fentieba,ftudijs ac progfelsibusnbsp;nIiorSpatruelis mei,quos aeque'acfilios charifsimos habeo, accederC pro certo exiznbsp;ftimabam. Adhoc feiebam te animu atq? operam ftudijs forenfibus addixiffe,neq^ tinbsp;bialiquid teporis reliquum facere. Atqp ob id hominem in tarn operola materia oc..nbsp;cupatum fnterpellare, ut parce dicam, mihi fuit religio. Neeg mihi hoc loco difeuznbsp;tiendum puto,quam féliciter tu tibi ad beate uiuendum ea ftudia propofueris, quænbsp;fi rede attg ordine tradarentur, profedo SC publice SC priuatim falutaria omnibusnbsp;s 3 iudicarem

ludi'carê. Sed lam ufu atfj experientia copertuin eft eo rem procefsiffejUt pro kg*' bus formulas iudicioru, pro iure litium comentation cm, pro luftitia calumniaru«^nbsp;artificium teneamus:utmihi propeteftatum fit,nemmem ea caufain hoc gen ere 1*'nbsp;terarum elaborate,ut honefte ui'uat,nemine offendat, fuum unicuiq? tribuat:kdtrfnbsp;potius in omnes mortales tyrannidem excrceat,fuum cuicç adimat,miferos client^®nbsp;ijjreta lege Ci'ncia depopuletur:fe deniq^ rnagnis opibus farciat, quas quom ad faß*nbsp;dium,nunquâ tarnen ad fatietatê congefteritjtum demum ingrato heredi relinquatînbsp;ipfe uero ad ineuitabileuadimonium diuinitatis accitus, anteadg uitac poenas luat»nbsp;Quarequom egote femper animaduerterim ueram non perfonatam probitateH*nbsp;profiterijôô longe ab huiufmodi bominumportentis abeften'ccirco non imprudentnbsp;ter foitaffe dixerim, te omnino difficulter iuris peritia illam adfecuturS qua? noft*'**nbsp;feculo rerum potitur, cui omnes adfurgunt, quam omnes admirantur:8iC(utdicaiflnbsp;quod fentio)qug nihil minus eft,quàm iuris pcritia.Nam fi uirum bonum acprob^nbsp;educatûautpiraticæ aut prædatoriæ arti audiuiftem nomen’dediflejliccret mihi P**nbsp;to coftanter affirmare, eum aut nunquä aut certe fumma cum difficultate cgregio***nbsp;piratam autpraedatorêfore, natura fcilicet répugnante. Idem fide te fentio,utpOt^nbsp;uiro meafententiaintcgerrimo,non eft quod doleas,aut fadam tibi contumeliafn^nbsp;fpiceris, in eapræfertim difciplina quæ piratica amp; praedatoria multo eft nocentiof’nbsp;ipfis etiam regibus dominantur.Omnes enim facrofantfto iuris ac iuftiiiæ nomin*^»nbsp;quo fepraemuniuntjin admirationêereóijquo iure quacß iniuria finunt omnia ei®nbsp;cere.quareqs folis hominê occidere, familias fpoliare, lummaimpunitas cft^Sc*^^nbsp;me imprudentêj qui haîcmyfteriaaufim literis cômittere, quom certum ac perfp^''nbsp;dtum habeâ,quàm fit odiofaueritas,maleficis praefertim ac facinorofis.Nam adnbsp;tantum uolomeam orationem referri.Attj utinam pauci fint ad quos mea refera tu*nbsp;oratio. Céeterum quàm tu polleas ingenio,quàm fis fadfus ad omnes bonas difcipjfnbsp;nas capeffendaSjHOtius eft quàm utmeo egeatteftimonio. quin SC quo mihi hotnbsp;tcftatius.hoc te hortor imnenfius-ut funremâ acnercnnê illam leaem animo

SWCAELII CALCAGNINI EPISTO*

LARVM UBER XVI.

CÆLIVS CAL. ILLVSTRISSIJMO HERCVLI fecundo, Duci Ferrarienfi 111 !? s.

LIBER XVI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;211

pofiqüam ad pn'ftcipatS bærcdi'tario iiire prouedus es, 8lt; amplitudo fortufiæ hoc unote nobi's prgftantiorê oftêdit,g) tantû quantû uis omnibus prodefle polies: egonbsp;tua bénéficia tâtifecijUtea no folû beneficia, fedteftimonia tuide me iudieij, tuseepnbsp;in me beneuolêtiæ ornamêta,femper exiftimauerim:qgt; quom ego grauiter decum/nbsp;berêjSC tu Neapolim cogitares,profedionêq? pararesjmeis collegis deincrementisnbsp;publici ftipendij agêtibus,tu mei licetabfentis rationê habend^duxifti.Quæ tua ernbsp;ga me uoluntas tanto fuit illuftrior atcç honorificentior,quôd no precibus,non afsiznbsp;duitateimpetrata,lêd à tuatâtS proféra eft bonitate acliberalitate.Quod quom minbsp;hi uir danïsimus Antonius Mufajtug falutis omniû ftudiofifsimus, quo SC propternbsp;fîdê ôô propter peritiâ medico uteris, renuntiaflet:aufim dicere eo nûtio multo ma/nbsp;ximammihi parte morbi ademptaelTe.itaq? quom peregre redîjfles gratias egi tibi,nbsp;par fuit: dediqj opera, ut magifter decurionujquê x 11. fapientS iudicê uocât,tu/nbsp;3m illam uoluntatem in publicis monumentis adfcribimandaret. Id quod fadû eft,nbsp;ad hanc diem tua mihi liberalitas incolumis manfit. At nunc ille idem decurio/nbsp;’mm magifter quem dixi,homo ut de eo parce dicâJ,itérarum omniû ignarus,ôô obnbsp;'dliteratis omnibus infenfus, nititur amp; tuam uoluntatê couellere, SC tua me benefinbsp;centiafraudare:8lt; quod fingularis impudentiæ plenum eft, negat fuo iuftu tuâ uoznbsp;^Untätern in publicas tabulas relata effe î quom Daniel Finus fcrinîj praefedus,uirnbsp;perfpedae fidei, ÔC Antonius Mufa que iterum honoris cauià nomino, id eius manznbsp;dato fadum conftantifsime afterant. Lacefsito igitur mihi hac iniuria neceffe eft tenbsp;Phnceps optime ac beneficentifsime appellate atq? implorare,ut beneficia quod minbsp;hidediftqcaanimi magnitudine tuearis, qua prius contulifti. Sic enim te bis de menbsp;“enetneritum putabo,ôô tune quom dederis,amp;:nuncquom defendews. Vale.

C Æ.LÎV S C ALt LILIO GREGORIO GYRALDO S.

V OD tibilaboremnonfumpferis perferendi ad me tua manu déclama tionem meam illam quam optabam, fperabamq? multo cultiorê tua oznbsp;CVnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pera domû remigraturâ, non fané id admodû ægreferotôC fi nihil pofz

fit mihi efteiucundius,quâm tua frequenter cofuetudineperfrui. Illud ,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mihifuit permoleftum, quôd per aduerfam acreflantêfortunam id tiz

ht minus licuerit.Sentio enim te in eadem propè naui pofitum,in qua ego iæuiente *°ftuna multos iam mêles periclitor. Quantulu enim intereft,an tibiufum pedum,nbsp;mihi manuum ademerit. Certè fi Democrito credimus, eo manuum maior eft ianbsp;^^’a,quo præcipuum ac necefiàriû magis hoc eft hominis inftrumentum,à naturanbsp;atS,ut fe poftet certius rationale animal teftari.Atiçhinc facile potes colligere,curnbsp;^§0 tepridem necj^ conuenerim neqj propius falutauerim.Accedit enim hoc ad reznbsp;utriufij noftrum molcftias,ut in eadem urbe, in eodem ambitu ac propè uicinbsp;ma habitantes, no minus nos uicifsim defideremus, quàm fi multorum dierum iternbsp;dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubduxiftet. Et fane ita comparatû eft natura, ut nos impêfius eorum

^eliderium inceftatjquæ putamus facilius pofte obtineri.Nam Ô6 fpedatores ifti na ƒtæ cenfent aliquanto maiore impetu ea permoueri, quæ iam propé ad fincm atqjnbsp;J^ttum perduda funt. Redeo ad declamationê.Neq; enim illud poftiim præznbsp;/tire,earn mihi folito minus difplicuiflè,laudatam fcilicet abs te laudato uiro- Potenbsp;etiani placere,nifi haberê compertum, te tug in me beneuolentiae plus indulfijlîenbsp;Ttamiudicio.Sed illud plané ridiculû,quôd meat nugæ te deterruerint, ne tuas eoznbsp;j^^ntationesdepromeres,earumq;mihicopiam faceres:quafi ueroego nefeiâ, tenbsp;omæ Zi. Mirandulæ cum felicifsimis illis ingentjs contendifte. quorum pulcherrinbsp;m mntû aberat ut te deterrerent, ut etiâ ultrô fatpius prouocauerint.Quid uenbsp;quom Manardo uiro tantæ celebritatis nihil rerum tuarum ignotumnbsp;tarnen Cælio agas religiofius,ô^ terrorem prætendas.Quod finbsp;Jte putas me non fore earum fatis idoneum laudatorê, ero admirator:SC quod nonbsp;mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;honefto filentio adfequarîut omnes intelligant,me ingenio

0 alces fummittere, ÔC tuis me laudibus imparê fateri. Alioqui habeo peripedû, 5 mnias ÔC preciofam lupelledilem infanduarrjsadferuari, ÔCraro ÔCcundanternbsp;s 4 fpedaz

Xlî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLARVM

fpeâatoribus expont.Quod fi uera fatenlubet,hancuelunam uel ccrtê opfimstcö* caufatn putOj^ug te remotatur,ne tuam iftam Helenam mihi rudi admodum for^’nbsp;ruffl fpedatori apertas,quôd exadum attificiû non nifi in exalt;fti artificis oculos«^^nbsp;beti'ncurrere,Quôd uerome à fido argumento ad feriâmateriam reuocas,agnoit®nbsp;tuam in me beneuolentiâ, qui amicum amice admoneas. Sed in confultatione noUnbsp;illud folum fpedandum eft,quid deceat,quid expediat:fed illud uel imprimis,q^^^^nbsp;nus fe porrigat facultas. An tu exiftimas Pyrrhichû cognomen to rhyparographutj’nbsp;quom in exprimendis afellis ac tonftrinis alijsq^ leuioribus operis praeftaret: finbsp;eum inuitaifet, ut Veneris é mari emergêtis imaginé uel inchoaret uel abfohictcGnbsp;conditionem fuiflë accepturumî’ Non fane',nifi mea me fallit opinio.Prudentetn^nbsp;nim artificem oportet fuas imprimis uires metiri, SC turn demum intra præfcript^®nbsp;fines fe continere. Quôd fi hoc à piélore petimus, quid ab eo requiras,quem tu tonbsp;laudibus ornandum duxiftiÆgo ille tarnen meae confcius fupelleélilis experiarnbsp;quando,quid hac parte pofsim,uttua apud me autoritas plurimû ponderis habui‘7nbsp;uideatur.Nam utcuncj res ceiFerit, honeftum mihi fuerit amici SC prudentis hoif^nbsp;nisconfilioparuifle. Beneuale.

CÆLIVS CAL, lOANNI BAPTISTÆ EGNATIO S.

A V T E omnino ac magnifîce' Hercules dux Ferrarienfis nuperrint^ falutatuSjVenetos oratores excepit,ut principes uiros à liberali pd”^,nbsp;L pe excipi par fuit, qui præfercim nouum principatum nomine incly,nbsp;principis SC amplifsimi fenatus gratulatûuenÜFent.Nolim tarnennbsp;ftimes eos lautius aut amâtius exceptos eflé » quàm ego tuum oratot^nbsp;exceperimîquilicet necß apparitores haberet,neq! in purpura necj in holoferici®*’nbsp;ftibusprocederet,necp peregrinas pelles oftentaret, natiuo tarnen illo cuitu fuot^nbsp;tum dignitatis præfe lerebat, ut protinus familiärem SC uernaculum Egnatq agof.nbsp;uerim.Quare ego ilium obuijs ÔC expofitis ulnis fufcepi:uenientilt;ß ofculû imptO'^^jnbsp;C^td enim mihi iucundius SC optatius euenire potuit,quàm ut is orator ad me pt^nbsp;cifceretur, qui apud Egnatium ilium meû facile literatorû noftri feculi principe’”’nbsp;mei memoriâ uiuere ac uigere teftaretur C Is uero adeo me tenuit fua eloquentie?'’nbsp;praeter tifulum in eo Syri nihil animaduerterim. Probam làné amp; ingenuâ froni^^nbsp;ita prgferebatjUt nulla fiftuca prgtoria opus elle uideretur* Sicut enim qui in pe^^^’nbsp;cooptati funt,à principe protinus natalibus refi:ituuntur,6C ius annulorû adfeqfnbsp;turtita qui ièmel in albu Mufarum tranfcriptus efi, omnê labem natalium exuihnbsp;îure gentilitatis perfruitur.Quare ego ilium non modo liberaliter accipienduni 0^nbsp;xi,fed SC in proximum orcheftrg locum aduocaui,ÔC in prima claiFe cenferi uolu**‘nbsp;quod facilecenforibus ipfis approbantibus impetraui. Hinc colligis quanti fe^t^ ,nbsp;tuos oratores, SC quàm honorince illis fauea.Nelt;$ enim iam unus uel alter mihinbsp;fto efi,fed propè iuftus numerus forulos implet SC fubfellia. Quôd uero alios ctienbsp;te fubmilFurû polliceris, ÔCgratiâ habeo, SC uelim tibi elFe perfuafum, me nuiq^enbsp;tuae liberalitati defuturûtea tarnen conditione,ut citra tuam iadurâ ÔC faluonbsp;meo id fieri poßit.Proinde operam dabo, ut orator Ferrarienfis tantum mancipLnbsp;brorum repraefentet, quantum tu te erogafiê dixeris. Neqp enim paru egonbsp;meo debebOjfi in hoe mangonio fuam mihi diligentia accÓmodauerit. ArquatiOnbsp;ftrt prognofticon ad te mitto,ut tuæ uoluntati obfequar potius, quàm quôd eâ tnbsp;te dignam putemPuer ego admodum hominé uidiife memini pallidum,imp^’^,^nbsp;ma,demiiFo femper uultu,ÔC planénbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hune imprimis praeceptores niri®

mirabâtur: prædicabantq? unum poft natos homines Eudoxirationem teuere:'!’’ file mortalibus hgreditarium cælum reliquit,anticipata in fuam actatem pofteri'^ .pnbsp;rerum etiam prædiéïiones approbantibus feculis-Puero qui tuas mihi literas rednbsp;dir,operam amp; opem meam obtuli,ÔC fi qua in re ufui fuiflèt liberaliter præftin’’^ gnbsp;fed ille,ut uidco,cômendatione tua quàm opera meautimaluiu Bene uale oPnbsp;ac dodifsime Egnati: amp; quom tua tibi uirtus multos pridem amatores excitant’ ’ jnbsp;certumhabetotuoCaelioamantiorem conftantioremtj elFe neminem» - i

L I B E R nbsp;XVI

CÆLIVS CAL. LAZAKO BONAMICO S*

T S I Stratiusnofterjquoquôproficifcitjmagnas aciuftascomêdatio/ nés fecum ipfe couehatjCgregiam fcih'cet lircraturâ, promptam ac ex/nbsp;peditam orationê,incredibilem ingenij ÔC morum elegantiamnllud ta/nbsp;men plane'fuit admirabile,quantô dit tuarum literarû teftimonio com/nbsp;mêdanonis acceiïèn't.Tu enim is eSjCui propter perfpedam probitatcnbsp;fumnïa ndes, propter excellentem prudentiâ exada iudicandi facultas, tribuantur:nbsp;ita ut ncq; pen'culum fit ne quenquâ fallas,neûe à quoquam fallare. Accepi l'tatj ho/nbsp;minem pridem multa mihi prope' familiart beneuolentia coniunctûliberali fron/nbsp;te at^ obuio amplexu.’nullacj in re defui uiro tam bcnemcrêti,8gt;ô abs te tam diligen/nbsp;ter comendato.quod ergo optabat, ei féliciter obtigit.Nam eas uirtutes quas non lànbsp;tis pro dignitate exornatas ad nos attulit, multo iam illuftrioresnbsp;nbsp;nbsp;noua laurea tedi

tBîtus, aureis annulis donatus, ÔC in dodorum decurias adledus ad fuos refert. Quom uero publice' illi habenda effet oratio,Di boni quàm sfgt;Kli.(ült.KSis Stratius nonbsp;fter fe gefsit, quantum affurrexit, quanto ore prudentiâ iuris prouexit. Hoc deniq^nbsp;tnagno totius confeffus plaufu adfequutus eft, ut quam de fe expedatione concitaznbsp;tat,toto prope ftadio fuperauerit. Videigit quâtus ueterator fit Stratius noftcr,quinbsp;tam belle rationem iniuerit,ut quam nobis gratia debebat,expungeret: nos contranbsp;tlliplurimudeberemus.effecitenim fplendore fueadionis,utqugtuliteris,ego prg/nbsp;fenti oratione,prædicaueramus,non folum fidem acciperent,led multo etiaplenio^nbsp;ta uiderentur. Bene uale uir eminentifsimCjSC me ama.

CÆLIVS CAL. ANDREÆ. ALCIATO S.

r S iperfuafum fit mihi,te omnibus qui ad felicitate ingen t) aeceptant à natura bonarum etiâ artium cultum adiunxerût,te facilem ac perbe/nbsp;E nignum praebere.'quom tarnen loannes Ronchagallus iuuenismagnfnbsp;profedus in literis,mihi(Ç multis de caufis charifsimus ad te comeafet,nbsp;ea imprimis caufa ut te coram falutaret,tuacß autoritate fuS dignitatemnbsp;tionnulIorS iniuria périclitante tueretur: exiftimaui mea intereffè, no modo eö tibinbsp;meliore notafut aiüt)c5mendare,fed illud etia teftari,mc quicquid illi iudicio acnbsp;fufffagiotuoaccómodaueris,ita effeacccpturum,quafi illud omne 06 exiftimationinbsp;ornamentis meis accreuerit: ut tibi iam certum atq; exploratû effe debeaf,uno tenbsp;beneficio duos homines tui ftudiofos tuarum tpuirtutûadmiratores pofte obftringenbsp;te.Quod eo etiam libêtius facere debes, quod hie tuae militiæ ita fe pridem addixit,nbsp;utnecßprgceptoru necß amicorûobiurgatiôe deterreripotuerit, ut hoc facramentûnbsp;abiuraret.Neqî enim pauci funt qui iuris prudentiâ cum eloquentia non aliter difsi/nbsp;dere arbitrantur,quàm ea quæ oppofitis Irontibus repugnant. Qua opinicne multinbsp;præftâti ingenio iuuenesrapti, ÔC in tranfuerfum abdudi,bonis literis abdicatisnonbsp;ad iuris prudentiâ,fed ad perpetuam infeitiâ graftânturtquae res hoc plus habet pe^nbsp;riculi, quôd fua hac ignauia fecompendia queerereprofitentur,quibus ocyfsimenbsp;quæftû taciant,8c honores ac magiftratus aggrediant. A quorû hærefi quom Ron/nbsp;chagallus meus loge abfit,tuis(^ unius ueftigijs nitat,8C te quafi Tirefiâ illû Home/nbsp;ticSfolû inter umbras faperearbitret:necp enim quenc^ uideo præter te cui hæc laitnbsp;tea iure debeaturtputo eum uicifsim dignû effè quem in fidem recipias,amp;^ receptumnbsp;Omni officio ac beneficio profequareîut intelligat te eum effe,qui non modo literisnbsp;tn quibus es cminentifsimus pofsis in te animos hominu conuertere, fed humanita/nbsp;te etiam ac liberalitate retinere. Bene uale, SC me ama tibi addidifsimum.

CÆLIVS CAL. ALEXANDRO CARDINALI Brundufino s.

T s I mihi perfuafum fit Paulum Nafellum in urbem uenientê minime Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apud te pater amplifsime aliéna comendatioe indigere, quom largam

cômendationum fegetê fecum ipfe ferai; tum memoriâ optimi paren/ tis,qui

214 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o LA R V M

tis, qui uttus fcmper dum uixit fupra omnes mortales celebritatê tuarû uirtutufclÿ gioie coluit: tum fummâ erga te obferuantiâ, cuius no minus paternæ pecuniaenbsp;hacredem profitetunquom tarnen pridem perfpectum habeat quantus ego fim iêo’'nbsp;perq; fuerim admirator tuæ dignitatis 5gt;C earum difciplinarum in quibus es emineflnbsp;tifsimus, ÔC quæ meo quidê iudicio facrae purpuræ multo plus iplendoris inuehun*:nbsp;quàm mutuentur,exiftimauit meas literas fi non prgfidio certé teftimonio fibinbsp;ras eius fiduciæ,quam fummâ in tua unius autoritate collocauit.DecIarabit ipfe conbsp;ràm,quo loco res fuæ fitaî fint,quibus fludlibus agantur,quo uerfentur in difcrim^^nbsp;ne:tu uero quæ tua eft bonitas, confilio atlt;ç ope tua in priftinû gradum adolefceß''nbsp;tem périclitante reftitue. Ea in re quom certum habeam uoluntatê, facultatê etiaô’nbsp;ijîero non defuturam: necj me, fed ipfum plane' parente ex alto tuam fidem tuum^nbsp;patrocinium filio implorante cogito. Ego profedlo quicquid Paulo accómodau^'nbsp;riSjOmne id in rem meam cefsiflê arbitrabor. Bene uale»

CÆLIVS CAL. FRANCISCO BELLENCINO S»

EPREHENDERVNTme tuæ literg multis auocamêtis animi difl’’^ dîû.Ea caufa effecit, ut orationê tuâ magno ingenio,nec minore cültj*nbsp;Dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elaborate uorauerim potiuiqua legerim,id quod mature ac fedato ao^'

mo facere optabam. Accefsit illud quocç incomodi, uir optimusp’ ter tuus quom fe recepifiet hic aliquot dies forc,protinus fe abfutufUi’*nbsp;fignificauit.Quare ego nequid aberrate à tuarum literarüpræfcripto: malui meJi'^nbsp;genij tui fuauitate fraudare,^ tuam diutius expedationê extrahere, Remittoit^^nbsp;orationem tuam ad te, quam pergrata Pontifici futuram Ipero: nifi illud unumnbsp;te offèndat, quod ueterem libertatem tuetur, potcft alicui familiarius fcriptanbsp;deri quàm delicatæ aures principum hac ætate ferant. Quod ad ualetudinem ttiai**nbsp;pertinetjód ægrotafledoleo,SC conualuifie gratulor*Te uero,ut optabile deoröi’^'^nbsp;nus Omni ftudio curai^ tueare uehementer hortor 2d rogo. Bene uale.

CÆLIVS CAL. COMITI ALPHONSO C AL^ cagnino nepoti s.

V R mihi literæ fuerunt periucundæ magnifiée fili, quibus honefti’*’’ defiderium tuum mihi declarafti: rogafti^, ut fæpe ea ad te fcnbert*’’’nbsp;T ex quibus gquè 2d cultum ingentj adfequare,ó(2 ad uitam cómodett^^nbsp;fi^endacautior prudentior(ÿ efficiare. Profedo egoferreus fim acpj’nbsp;ne barbarus, fi in re tam laude digna prccibus tuis lociïrelinquâ;

magis te his uerbis adhortari libet,quibus Apollinem aduerfus Pithonê nauitet P*^ gnantemLatonaexcitabat, jBkAa’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Siciaciasmifili.NamfihocK^

ris,2d in ea fententia perftiteris,omnes facile intelligent,id quod inuita imprin’’^ luberrimum eft,te tibi minimö arrogate,neq? uana opinione turgtdum aliéna a^P^nbsp;nari confilia:id quod multi Iblent uel ætate uel rerum humanarS imperitia, udnbsp;ni fortunæ afflatu pelledi. Iure igitur eft quod tibi gratulari pofsim, qui non falt’nbsp;tuopte ingenio polleas, ftd meis etiS amantifsimis admonitionibusmelior aclo^nbsp;pletior fieri optes,ut laude utramqp ab Hefiodo celebratä nadus uideare:qui io P^,^nbsp;ma felicitatis clafle eos conftituit,qui per fe faperenta'n altera qui aliéna? prüden^*nbsp;atcß autoritati acquiefcerent. Bene uale mi fili,öd ledifsimâfœminam uxoreio^nbsp;am meo nomine faluta.

CÆLIVS CAL, ARLENIO ARNOLDO *S.

IX unquaaccipitabs teliterasBarbuleius nofter quineas ad tinus aftèrat. Seit enim quàm iucûda fit mihi tuarum literarumnbsp;nbsp;nbsp;L

V Sed quas proxime attulit omnino fuerunt iucundifsimæ, utpote q . te incolume ab Vrbe öd à quartanareftitutû,ôd libris aliquot benenbsp;farcinatum re dl) fte nuntiarunt. Chartacea aute fupelledile nulla o’ ,nbsp;gratior effe poteft.Ob id quom ad nos comeaueris, id quod breui futurupo^’^gj

LIBER XVt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;215

te rogo, lit cos tccuim libres conuebas qui feorfiim in pagclla annotati iiint. Hoc fi feceris ÔÔ prccium paratum inuenieSjôC me fingulari beneficio obftringes. Benenbsp;ualc, 0^ de Catlio tuo tibi omnia liberaliter fpondeas. Ferraria*

CÆ.LIVS CAL^ ARNOLDO ARLENIO S*

V P E RI o RI die tibi fignificaui me protinus iufsiiTe numerari Vince tiolibrorum inftitori feutatos duos fefquijquomillemihi SC liter as ÔC linbsp;Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bros abs te reddidiflet* Hoc exiftimaui tibi rurfus fi'gnifi'cari oportere,

ne fi forte' literæ meæ in tranfiierfum abijffent, tu diutius animo pen--deas, ÔC fidem meam fufpedam habeas. Rogaui etiamte,ut quom pri mum idoneum nuntium naeffus fueris, Nauigationes Petri Martyris ad me mittas*nbsp;Ego uero quanti illas indicaueris, tantum tibi bona fide curabo: idlt;ç quam ocy fsFnbsp;me,id eft quom fidus mihi nuntius obtigerit.nbsp;nbsp;nbsp;Bene uale, atcj interim me ama ut

foies. Ferraria.

CÆLIVS CAL. ARI4oLDO ARLENIO S.

A c T V s occafione uiri optimi acftimmae fidei, nihil cuneftandum pu taui quin ei protinus debitam tibi pecunia crederem.Ex eo itacg accipinbsp;N es librorum quos ad me dedifti pretium,hoc eft libellas nouem, iblidosnbsp;quatuordecim ad numifma Bononienie, quae ad prifeam moneta funtnbsp;aeris plus minus ducenti nonaginta.Si Plotinum,Ptolemæum, SC reli/nbsp;^wos quorum mihi defideri3iniecifti,miferis:0C me magno beneficio obftringes,SCnbsp;^gouicifsim enitar ut quam ocyisime pretiû accipias: SC contra Alphij fœneratorisnbsp;‘'^ntentiä tibi declarabo,bona nomina etiä fine interpellatione fidem feruare* Vale.

CÆLIVS CAL. PEREGRINO MORATO S.

o N eft quod ta facile aures praebeas Paulo Nafello uir dotftifsime, qui ut fuam excufetignauiam,pr3eceptorum negligentiaacperitianonfonbsp;lumin dubiûuocat,fed aperte etiaaccufatquafi uero eius culpaitaob/nbsp;feura fit,ut difsimulari pofsit aut ulla recriminatioe protegi.No défuntnbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;praeceptores qui rede inftituant, mihi crede mi copater, defiint qui fe

J^ftituipatiantur.qua in claffe Paulus nofter longe praecellit, qui no praeceptoribus mlum,qiios uereri oportebat,fed optimo ac fandifsimo etiam parenti fe ita intradanbsp;præbuit, ut abieda ac temerata omni paternae pietatis religione fuga ftruxerit.nbsp;^aluitillefcilicetfolum uertere,quam optimisacfaluberrimis admonitionibus ac.^nbsp;^uiefcere.Id quod tu facile fubodorari potuifti,quom fine pecunia,fine comitatu,fi/nbsp;literis aut ulla recomendatione ad te comeauerit. Nec enim puto tibi uerifimilenbsp;P bona parêtis uenia iftuc migraffet,nullum fuifle habituru teftimoniumjnbsp;riióa patre, ab amicis faltem, quo tibifieretcomendatior.Hancigitur fcenâ,quôdnbsp;^efint Ferrarig præceptores,quôd qui adfunt,parû idonei fînt,totam fidam amp; cornnbsp;m^ntitiam puta ÔC ad tempus adornatam,ut eius fuga fi non iuftior certe exculatiornbsp;^dicari pofsit.Neq? hanc pro praîceptoribus fufceptâ defenfionem ita accipi uelim,nbsp;j^afi hic aut Cratetem aut Ariftarchû inuenias. Quid enim his opus Paulo, adhucnbsp;^’^renti in primo grâmaticaclimineffed certè hi funt, qui eum ad rhetoricæ SC poetinbsp;^^ueftibulum prouehere ac manuducere potuifient.Quôd fi caeteriomnes,utipfenbsp;*deri uult,defuiflenr,an unqua defuturus fuit eruditifsimus pater: qui multis prae-J^’ealacefsitus iniurijs, fed hac proxima fuccenfusita excanduittut quom ego turnnbsp;fatem turn imprudentiâparum cauti adolefcentisdeprecarer, liberiuslt;^ admone^nbsp;^m,bonum patrê nefeire irafei uel improbo filio: ille(nec enim quicquâ te cælabo)nbsp;me femper ÔC patienter SC perhumane folet audire, inclementer ne dicam acerznbsp;e preces ac interceffîones meas reiecerit,crebro inclamitans,fe nô efle eum filiumnbsp;^biturû qui ipfum patrê auerfetur,eos(^ tantum fibi filios exiftimaturû qui fuo fintnbsp;*do audiêtes.Ex his facile intelligere potes quàm alte plaga haec homini infederitjnbsp;^uanuj hochulcus fit immedicabile ; ni forte unum hoc pharmacu, nec enim aliudnbsp;uideo

216 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPïSTOLARVM

uideo,adhibeatur.fi Paulus inquam meliorem indues menté præfçns ipfc ad par^rt tis dementia confugiat,eam^ Ïupplex imploret,adg uitæ amp; patrati facinorisnbsp;tentia pracfe ferês.Qua in re ego tametfi hadenus reieduSjUo recufaré tamenrt^^nbsp;at(^ itéra obftinatas aures pulfare, atcg amicos comunes fummittere:qui lulianönbsp;admonerent, ÓC libere etiam contenderent,ut ab ea duricie (e deduci pateretur,acpnbsp;ïio refipifcenti priftina gratiam redderet.Id quod ego futurü non defpero.Namnbsp;grauiter ac iure fuccenfuerir.non tarnen paterni amoris igniculu in hominis mid‘^nbsp;mi pedore extindS puto, ut praeteriti erroris pœnitêtia futuraetß obediêtiænbsp;fefsione reuocari ac rurfum fuccendi non pofsit. Hoc fi fecerit,n5 dubito quin nPnbsp;lulianus cumulata gratia fiC habeatjCt tibi qugcütj had:enus fill) gratia fecifti imp^^nbsp;dia refarciat.Quod fi ille fortafle,quod minime puto,id facere recufaritzego qui p^^nbsp;fpedu habeo fenlum animi tui beneuolentifsimi, tetj perhumaniter haec omnianbsp;noftram gratia fecifle:fpondeo,quin ÖCfi opus eft meis praedtjs caueo,tua tibi boP^nbsp;täte acliberalitate nullam omnino iaduraallatum iri.Illud non praetermittâ,qunû'‘nbsp;Paulus redies patrem fortafle redà adiré fubuereretur, me prima conueniat.Na’”nbsp;ego caetera fedulo curabo ut ex fententia procedant.Me longius quàm coftituetaP*nbsp;in fcribendo prouexit fummus amor,quo te, quo Paulum, ^uo parentcm eiusnbsp;pl edor toptar em enim,fî fieri pofl'et,uno uos omnes eodemi^ comuni officio dc«”^nbsp;reri. Camillus Plegapheta tuus centum icutatos bona fide depofuit apud lacob«*”nbsp;Boiardum argentariû nepotem meum, qui ex tuo arbitratu tranfeât in mancipi*^nbsp;domus uedigalis.Netç admodum deipero te ipfum propediem præfentê, fi itanbsp;mum induxeris, ideftedurû. Sanè Alfonftis nofteraduerfàriûtuum fere ligiofc^^nbsp;obftrinxifle omnia ad eius nutum perfedurû.Quod nifi dido fteterit, minaturnbsp;iure quacÿ iniuria promifla expreflurû.Âduerfarij abfentia in caufa fuit, ut ad baPnbsp;diem nihil confi'eri potuerit.Ego profedo non definam hominê hortari,rogare,'’*'nbsp;gere,donec rem exaniminoftri fententia procefsilfe uideam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Plegapheta*

tui gratiam SC hofpitium ÔC mea omnia officia liberaliter obtuli.Is feftinationem*^ neris caufatus,gratias agere quàm beneficio uti maluiu Bene uale.

CÆHVS CAL. PAVLO IIII, PONTIFICI MAX.

OST Q_v A Aî à felici tuæ fanditatis congreflii abfcefsi pater beati^^*', me,fentio mihi prope' idem eucnifle,quod fj s folet euenirc,qui intt^^nbsp;P atq^ adeo inconniuentes in folis lumine diu haeferuntî quibus etiânbsp;gius digrefsis,caligant tarnen adhuc oculi,nec uim priftinâ obtutusnbsp;eile poflunt recipere.Sic mihi longo licet regionum interuallo fumP’nbsp;to,tui numinis,quo nullum mortalibus eft prxfentius,fplendor obuerfaturtatq’^*’^nbsp;credibile eft quantus merapiat animi exceflus amp; quafi diuina quaîdam «waywy*,nbsp;metientê animo tû ea quæ tu incredibili animi magnitudine ÔC prudêtia, approb^^nbsp;te etiam fortuna perfecifti:tum uero cû rerum geft ar um gloria coniundâ humaf^^,nbsp;tem,clementiâ,bonitatem,ÔCeam quamnefeio an fatis latine pofsimus interpret^’^^înbsp;quom icilicet ex fublimi ifto faftigio defcêdis, uel (ut comodius dic^*”'nbsp;defcêdens adfurgis,ut nos te religiofe adeuntes non pro amplitudine pontifici^f ƒnbsp;ieftatiSjfed pro modulo noftrae imbecillitatis excipias.Quin etiam,ut nos putonbsp;da ftudia capeflenda tuo exemple acrius inflammes,interiores fæpe literas,nbsp;ad primam philofophiam ÔC quæ ad philologia pertinent, tam grauiter, tam doy ’nbsp;tam memoriter pertradas, ut qui te Græce ac latine differente audierit, nonnbsp;fatis admirari : quomodo principi noftræ religionis, cuius humeris falus pubb^^ jnbsp;tanta rerum moles incumbit, ad ea reminifcêda uel ociS fuppetat uel memoria/’^nbsp;ita eft profedo,non in inani hominûperfuafionc, fed in optimarû pulcherH”’^nbsp;rum artium totiust^ antiquitatis cognitionererûprudenterac féliciter agendat*^^^nbsp;feminaria pofîta funt:ÔC magni ac præcellentes uiri tibi^ fimillimi, qui terraru^nbsp;lim imperio potiti funt,no altjs fundamentis nitebantur,aut rerum quas molitb^^^nbsp;tur magnitudinem fuftinebant. Quom igitur antea Celebris ilia tantû lux incoifPnbsp;rabilis tuæ fapientiæ,quæ iam late omnia per«afit,mihi affulfîfîet, te pari cû cæ

LIBER XVI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tI7

rcligione ucncrabar, nccß ah'ud qukquâ cfTe m te pontifîcta dignitate augultius ar/ bitrabar. At poftquâ propius facrariS ifti'us foecundifsimi pedon's intueri Iicuit,resnbsp;omnino accidit præter expedationê. Nam quod fore inuitamentum ad te liben'usnbsp;ac familian'us colendû uidebatur, hoc me multo magi's deterruit, cundlantioremcpnbsp;reddidiuEx quo plané intellexi uerum efle quod à Graecis dicitur: ce^yv^unbsp;ffünKHStamp;l’OlJ’roäeioiJamp;i/j'BJ^ß^ov'rcüsH^K^Cwvoisi^v^oiJ.^KTiKaiwXSHtift i{g«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HiS

ergo caußs 2lt; publice Só priuatim permotus,quom me numini acmaieftati tuac dû cauerim,ita ut folent quæ â facerdotibus twxdKi^xTX uocantur,quæ nulla expiatioznbsp;ne aut exauguratione reuelli aut in ufus humanos reuocari poffunt : illud unum te *nbsp;uicifsim rogo pater beatifsime,ut me,amp;rfi nihil præterea nifi deuotifsimum hunc ernbsp;ga tc animum afferente,tua gratia dignum ducas» Hac enim ÖC uindex noftræ falu-tis Chriftus, cuius tu uices gen's in terris, Paulum apoftolum cotentum efle iufsit»nbsp;Hane ego fi me nadlum intellexero,in hac mea mortalitate me plané fummam uotinbsp;adiecutu putabo.Deus optimus maximus fanditatêtuam feruetincolumem,eiuf^nbsp;Vota omnia fortunet,

CÆL1VS CAL, PAVLO IIK PONTITICI MAX.

VOM tua fanditas pater beatifsime eas literas feribi mädaret,quibus me modo perbenigne ac libcraliter honeftauit, puto earn nihil præte-Q_nbsp;nbsp;nbsp;rea in confilio habuifle, nifi meam fummä fidem ac fingularem religio/

nem,qua earn prüfens ab fens nunqua defino uenerari.Quid enim ali/ ud efle potuif, quod illi maieftati perfuaferit, ut me hominê mediocrisnbsp;fortunæ, tenuis aepropé nullius ingenij, tam excellenti ludicio amph'ficaret^Quanbsp;cx re fentio magnas mihi faces iniedas efle, ut iftipraeftätifsimo iudicio tuo,ftudionbsp;faltem ÔÔ conatu,quando aliter no poflum, refpondeam: ÖC talis efle enitar,qualcmnbsp;tu tne efle uoluifti-Nadus ergo tuae maieftatis iudiciu, me fummû illud meorum ftunbsp;diorumpræmium confecutû arbitrer, quo nullum poteft coquiri aut optari maius,nbsp;Cætera enim ornamenta quæ à fortuna proficifcuntur,poflunt magna fortafle alt} snbsp;Uiderufed mea quidemfententia,fi cenfurafummi ac fapientifsimi principis careat,nbsp;tumijs multum ueræ ac iuftæ laudis deelTe, à temcritate potius quam deledu acnbsp;ratione pendere exiilimari poteft, Quare illi fibi iure optimo multum gratulentur linbsp;^ct,quifapientifsimStugfanditatis indicium quafi diuinûillum Mineruç calculumnbsp;uieruerunt, id eft viu) Ixarfw «3^(w«s Siqui uero præter indicium ea etiamnbsp;funt cofecuti quæ iudicq teftimonia appellarifolent, ad eorum quidem dignitatemnbsp;tiihifad felicitate uero plurimum accefsifle arbitror.Di tc pater beatifsime in ifta fenbsp;bei ftatione diu feruêt incolumem: fic enim fpes eft Chriftiani nominis fecuritatemnbsp;forediuturnam.

CÆlIVS cal, PAVLO III. PONTIFICI MAX.

T s I iam menfibus aliquot facris occupationibustug fanditatis peper cerim, öt mihi propé religiofum duxerim procurationem fàcrofandænbsp;Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclefiæ, at($ adeo Chriftiani orbis qua afsidue diftineris,interpellare:

nunqua tarnen defij abfens licet tuum numen mihi omni loco præfen/ tifsimû falutare ac reuerenter uenerari.Nunc uero has literas ea impri/nbsp;niis caufa fcribêdas exiftimaui,ut numini tuo teftatum relinqua,m e pietatem ac ferznbsp;uitutem erga maieftatê tuam femel conceptam ÔC nunqua defituram coftanter tue/nbsp;ft- Illud te uicifsim rogo pater beatifsime, ÔC per tua bonitate diuinitatêcç obtéftor,nbsp;nequando finas apud te deuoftfsimi feruuli Cælq fidem ac memoria obfolefcere.lunbsp;HUS Grandis,municipalis meus,exponet fanditati tug quid optem ab ea impetrare.nbsp;Kogo, ut fe precibus meis facilem dementem^ præbere dignetur. Deus optimusnbsp;«xitjUt diu ecclefiæ fuælaborantis clauum teneas,ac féliciter moderere Pridie Idusnbsp;Apriles m. d, xl. Ferraria.

CÆLII CALCAGNINI EPISTO

iarum Finis,

IVDICIVM

AMPLISSI-MO VIRO THOMÆ FVSCO, ILLV/ Rrifsimi Hippolyd Cardinalis Eftenßs primi à îecienbsp;tiSjCæh'usCalcagninus s.

VOD tumultuan’o expreiïum opus ad te dem Thotna Fufcc uir doM'* fime,nolùn mihi abs te uitio uerti, nelt;ç illud obqci «itvice Statua?.

Q_ fperaui fdltcet me quicquamtam cleboratum ïnftruëiûmue poflè app^ rare, quodgrauißimo iudicio tuo fatis foret. Turn uero non minus iwnbsp;uoti,quàm exiftimationismeæ rationêmihi habendam putaui.Etpt^nbsp;fetflo haec ipfa celeritas poterit ah'quo padlo impoli tiem open's excufaretcui'us ea eunbsp;imprimis indicatura,is genius,ut tebreui admodû à maximi principis negocijs aUOnbsp;cet,2lt; quàm ocyisime definat difplicere. Bene uale.

IVDICIVM VOCALI

VM LVCIANI CAELIO CALCA

GNINO INTERPRETE*

Q_v O M fùmmum magiftratum gereret Ariftarchus PhaIcreus,Pya/ nepfiois adhuc cofiftentis feptima,id eft circitcr nonas Odobres, Sigmanbsp;rw literam in iudiciû uocauitjeptemVocalibus fuper ui peculatu^ uin/nbsp;dicibus.Querebatur autem fe inde perpetuô extwrbari, ubi tw geminaznbsp;turn fcriberetur»

V O M nondum Vocales indices, rw) iiîa prêter omnes^^ gumfandionesresmeas inuadens atqgt; uîurpans menbsp;uius lacefferet, aequo animo iadfuram ferebâ: ÖC fi quai^*nbsp;me dicebâtur obaudiebam ferme, Nofiis enim optimenbsp;quitatem acmodeftiaanimimei, quam fempererganbsp;cæteras^ fyllabas feruaui.Sed poftquam adeo eius intendnbsp;peries at(Ç infania inualuit,ut no contenta bis quibusnbsp;hadenus defraudauit amplius moliatur, iniuriam^ ube^nbsp;riorê mihi facere mediteturîoperaepreciû duxi apud uo®»nbsp;quibus abunde utriufi^ mores funt explorati, earn in iudiciû uocare. Nam proH^nbsp;ingens timor me habet,ne ifs contumelifs allidar omnino, atcj opprimar.Fitnbsp;fuperioribus damnis acceisio, mihicç plurimû uerendum eft nemeo loco eijciat'^^nbsp;fi diutius filentio induliero ac quieti, ne ex literarum albo pcnitus explodar:auinbsp;té ne animo pendeam,2lt; hoc ipfum ne accidat mihi femper erit extimcfcendu*nbsp;eft igitur non uos modo,ad quas fpeélat indicium,uerû ôi reliquas literas huiufi’’^nbsp;di diicrimine monitas publicæ fecuritatis rationê habere. Si enim licucrit in rcmnbsp;lienâ graffari uolentibus,uoslt;ß illud impune tuleritis, fine quibus nihil omninonbsp;bi poteft: non uideo quo pado ordo ille à primis olim rerum aufpictjs inftitutusnbsp;tionem acmorem iuum diu tueatur: tametfino poteft mihi in mente uenire,uos‘?nbsp;id negligcntiæ atlt;p incuriæ peruenturas,ut hæc iuri omni contraria finatis inult^^,nbsp;fe:amp; profedojfî etiam a uobis difceptatio huiufmodi defpiceretur,mihi tamé ob *nbsp;minime ceflàndum putarem, qug adeo grauia hadenus perpeffa fum, Arqjnbsp;fie quoep aliarum definat audacia,qusc ad iniurias iam nunc fe accingunt,necnbsp;nbsp;nbsp;-,

da aduerfus rho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tamp;i?, id eft de pumice, xs“ xictxcÄccÄyiaSj id eft de caP*

dolore contenderet : nec contra cappa, gamma decertaret, ÔC paulo minus confereret perfæpe uelitantesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yveee}gt;amp;6!, id eft in fullonia, vstf yv«(fK7îlt;(eiJ, i^

pro tomentis.finem etiam faceret cotrouerfiae contra lambda,dum nititur illi id eft uix,auferre, idq? omni conatu in rem fuam uertere. utinam St reliquæ ab b^nbsp;inteu’P^

4

V o C A L I V M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;219

^temper ie defincrcntjnecrebus nouis SC quotidianisdepcculatiohibus ftuderenh Satius cnim cuicj intra pelliculam dC fortuna fuam fe continere: in ea uêro prouehfnbsp;qùæ nó licet,trâfilientis eft iura Sgt;C metas,quas primus olim nobis impofuit,fiue »Ilenbsp;Cadmus infularis,feuPalamedes Naüplijdicet non definr,qui Simonidi hocprouvnbsp;dentiactribuant.Ii uero no ordines folum SC ftibfellia quibus exiftimatio cuiufq; de/nbsp;cernitur,diftinxere,quidüe primum quid poftremû:uerû SC habitudines quibus polnbsp;lemus, SC uim fuam omnibus praefcripfere* Et uos quidem o Indices maiori autoriznbsp;täte illuftrarunt.nullius enim indigae uocem facitis.poft uos autê femiuocales hone/nbsp;ßarunt, quæ hand fànè multa ope fubnixae exaudiuntur. poftrema uero condition^nbsp;alias quafdâ condemnarunt, quibus ne uox quidê adeft. Et me Hercule fpontefuanbsp;uocales impofitas olim leges obftruant,uerum hæc tvcS (nequeo enim eamdeterionbsp;rinuncupatione appellare)nifi ex ueftro coliegio duæ alioqui infignes coueniflent,nbsp;®lplia atq; hypfilon, ne audiri quidem omnino potuiftet. Hæc inquâ me longe praenbsp;t^æteris aufa eft ofFendere. Tentarunt enim SC aliæ mihi nomina ac uerba patria inznbsp;teruertere,0C â cóiundionibus prgpofîtionibusq? me detrudere.Proinde fit,utdiuznbsp;hus tantum iniuriarum ferre nequeam,5C iam me tempus admonetjUt à quibufdamnbsp;^xordiar^Obuerfabar aliquando in Cybelo,id uero eft oppidum non infuaue,colonbsp;JÎ’^Çutnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Athenienfium. Erat in eadem tribu SC rho uicinarum optima ac mo/

^^ftifsima: hofpitabar ÔC apud comœdiarum poetam quendam,ei nomen Lyfimaz t^nus, Bœotus quidê(ut uidebat)genere,fed qui ob dicendi elegantiä ex media Atznbsp;Hca djci poftet-Apud hunc hofpitê primû arrogantiam,ÔC peruicaciâ hutus tw de/nbsp;ptehedi,qug ad id têporis no fané multa fubtraxerat,'n'?y/ef«nst'7«, id eft quadraginnbsp;taaufa dicere,SC me à cognatis depellere* Suipicabar enim earn coalitarûliterarumnbsp;^onfuetudinem.Vbi antenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft hodie,0C id genus alia fubducere intellexi,

hbiq, priuatfm arrogare, licet per quam graue id foret auditu, non ufcj adeo tarnen ^niino indignabar.Sed pofteaquam ad id proueda eft impudentiae,utnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ap

Pellaret,ideftftannum,SC id eft ueteramcntariâ plagulam,SC sri'^co/, id eft poftremo j3o:o7Ai'^«v, id eft reginam non erubuit fe uocitare: no mediocrinbsp;^ffeCIa fum indignatione,6Cquodammodo in ira exarfituerita neprocedente tepoznbsp;lt;rvnsi^ id eft ficus incipiant tvkp: nuncupari»Etmihi per loue exanimatae,atqjnbsp;®nini auxilio deftitutæ, iure præfertim fuccenfenti, ignofcite obfecro. Nee enim innbsp;’'^tcnui ac mediocri pericuIumimminet.Mihi inquam afamiliaribus SC coiundifsinbsp;hiis literiseiedae moscw meam, ideftpicamauiculam comode garrulamernedi]'^nbsp;vUtftcdicam)ulnis kÎ-tJcù/ euocauit. Subduxit etiammihi id eft palumbumnbsp;pariter cum id eft anatibus,0Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft merulis,quamuis plurimum

teclamante Ariftarcho-Intercepitquoq! id eftapumnon paucas.In Attiz Cam etiam uftç penetrauitiSC mihi ex eius medio praeter omne iusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft Hy

niettu uobis omnibus ac fyllabis infpedantibus, ademiuSed ^uid hçc pluribusc’nô/ ex omni SdiraA/ar, ideftThefraliameeiecit,maluitcjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellareç’Quin

*1^0 mihi omnem SwAaojWj id eft mare interdixit. Ne in hortis quidem o-lt;rt/'rA»cüj/,id riibetis pcpercihimmo uero ne Twas-aAst/ quidem,id eft pedamentum reliquiuVosnbsp;Eutern ipfælocupletifsimu afferre poteftis meae comitatis atcj humanitatis teftimoznbsp;^iumîquæ aduerfus zeta nunquâ dicam confcripfi,SCfi ea fmaragdum mihi fuppilanbsp;^crit, totamcj; Smyrnam occupauerit. Nec unquam xy literac negociu ftci, omnemnbsp;tnfcendenti lt;nuj3HK.luj, id eft padione,quamuis auxiliarê aflertoremq; Thucydidemnbsp;abeat.Nam uicinæ meae rho ægrotantiignofeendu puto,qug penes meipfam myfnbsp;tos infeuit î 6C mihi interdum atrabile percita uÖi «p/fî)?, id eft in gena plagâ incufznbsp;•hEtipfaquidemhocingeniofum.Nuncrurfusuideamus,quamhaec tkS fuaptcnbsp;^tura uiolenta atcj in caeteras contumeliofa eft, Necç enim ab alijs literis abftinuir,nbsp;crum ÔC delta ÔC theta SC zeta SC omnia propè lacefsiuit elementa. Age igitur SC linbsp;eras omnes, quæ iniuria accepere, hue fiftas. Accipitis Vocales indices quid deltanbsp;eonqueratur*Mihi quidem endelechia abftulit,honeftius rata,quod praeter omnemnbsp;0^^’cntelechiam dici. Auditis ÔC theta eiulanté,ÔC crines capitis laniStem,nbsp;quod flitsAsxiwayp, id eft Cucurbita defraudetur. Et zetanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft fibilare, SC

X2O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IVDICIVM

id eft clangerc,pcn'nde acnunquam eiliceat id ett conqueri.Q^’^ rogo poflet in ijs fibi diutius teperareCuel quae randê iudicio perado in nagitiow^nbsp;mam Twi poena fufficietCatqui no modo municipale collegium literarS oftendit^nbsp;rum SÓ in genus humanu hocpaCto iniunâ facere comenta eft.lNec ein finit eosnbsp;le 8lt; retfte lingua explicate. Plurimu autem ó ludic€s(nam me obiter res hominuJ”nbsp;yhó)tgt;^HSj id eft linguæ memorê fecerunt) hac etiam parte me exturbauir: 6C glott^j”nbsp;gloftam reddidit, q t«ü ueragloflæ,id eftlinguac pernicies,Atnûcrurfusadeun’7nbsp;cum accedOjubi mortalibus patrocinabar,quos ilia multis iniurijs affecit.Namnbsp;bufdam uinculis netftere 5gt;C loluere ipforum uoces tentauit, £lt; ft quis pulchrö qi’*,nbsp;confpicatus dicerenitatur, hæcfefeobîjciens -jtxAoij dici cogit,ubi(j fibiP**^nbsp;mas partesuendicans.Rurfus alter sT’ièxxÀKAtaT©', id eft de uinea diftcrebat: baf^^nbsp;ro prorfusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft mifera tAw/x« fecit eftèjquod erat kAhucc, necfolum obu*^^

ac de populo quoftÿ laedit, uerum amp; magno regi cui terram 06 mare cefsiffe dicun^ quiq? eorum naturaimmutauit,infidiasmo]itur:S6 cum ei Cyrus nomêindituinf^nbsp;in tyrum quendam ferum animal rransformare niritur.Et fic quidem quod ad uo^^®nbsp;attinet homines offendinre autem cur doleantjfiC fortunæ uices querantur, S)inbsp;faepe Cadmum execrentur,quôd in elementorum feminario locauerit,iamnbsp;quar.Tyrannos enim ferunt ab hac exemplar petentes imitatescp huius artificiuP’’nbsp;turn uero eadem imagine ligna componcntcs, mifei os mortales his affigere coni^^nbsp;uiffe.Exhacitaq; Ô6 nefario artificio nefai iam nuncupationê profedam coftatd’*’nbsp;rû igitur omniu caufa quot caedibus tw digna exiftimatisÆgo profetfto ita cenl'^^nbsp;hac una twj eo fupplicio pledi deb ere, cuius exemplû eius forma dedir. Et hocnbsp;demnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft crux,ab ilia effigiem,à mortalibus autem appellationê accept»

M A GI s T R o Athenienftu Ariftarcho Phalerco,Pyancpfionis ad/ hue ftantis feptima,id eft cirdter nonas Odobres, twj reipondit accufa/nbsp;tioni Sigma literae,eiuslt;^ argumeta diluit,06 in earn periculum omne acznbsp;cufationis retorfit, fèptê Vocalibus iudicio præfidentibus ad clepfydra.nbsp;Aceufationê Sigma Lucianus Samoiàteus,E)efenfionê twj Caelius Cal/nbsp;cagninusjliteris mandarunt.

A HE TS I in iudicium infontem innocenteq; uocari^**^ dices omnino graue acerbumi^ fit, poteft tame id ali^^’,nbsp;modo ferri.Nec enim res caret exemploînam Ô6 hocnbsp;pore, Ô6 patrum noftrorS memoria hoc faepe euenifleanbsp;cepimus, ut egregie probi inuidos haberent, ac futenbsp;bitatis perfecutores. Sed illud omnem contumeliamgt;nbsp;nemtj patientiam longe uincit, nec fatis uideo cuiusnbsp;ftantia perferri pofsit: ut qui iniuriS attulit, nulla pr^^Wnbsp;tim in re unquam Iacefsitus,ille alteri negocium laciat^nbsp;quod ipfc diferimen fubire debuit, alteri intenter attj praeoccupet* Grauenbsp;atq; intolerabile audacig genus,pefsimi cuiuftç improbitate atej calumnia infe”^^^nbsp;âllidi:ô6 quod ipfe flagitium admiferis, ei qui iniuriâ accepcrit,impudenternbsp;re. Inter infignia improbitatis exêpla quedam olim apud maiores noftros fuifl^?unbsp;diuimus hominem longe audacifsimu : qui quom uirum fandilsimû atcß ornaff’^^nbsp;mum fuae ciuitatis uulnere affectffet,illi protinus diem dixit, poftquam compet^^nbsp;urn pofle uiuere. Quom uero ab eo quæreretur, quid tandê accuiaturus effet innbsp;que pro dignitate ne laudare quidem quifquam fatis comode poflèt:aiût homing*’’nbsp;uterat furiofus 56 impudes,refpondiffe, quod non totum telum corpore recepin^^'^nbsp;Prope idem mihi uideo in hoc iudicio eueniffetcui nullum præterea crimennbsp;ti uideo,nifi quod auitisfortunis,06 maxima meorum bonorum parte fpoliat^/^^^^nbsp;quum quicquam tuear:ac no de uita ac fpiritu hoc,qui mihi exiguus fupereft'P*^nbsp;fus cedam, nelt;ç plané totum iugulum hofti execandum porrigam. Quod nif

/

V o C A L 1 V M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;221

Ueflra Indices prudentia nbsp;rerum maximariï expen'entia (blatium fiduciam^ a fier/

ret:potui omnino tanta audacia cofternah:fubuereri^ ne aftu aduer fat ij,fapientifsi' mi cuiïifq; indicium perftnngeretur,noftracj illius improbitate innocentia opprimenbsp;retur. SedDisgratiam magnamhabeo, qui eos mihi indices difceptatoresq? fta/nbsp;tuere,qui neq; gratia auocari, necß fimulatione decipi, necj^ cuiufquam fraude prae/nbsp;uerti pofsint:fed meos plané ôi. aduerfartf mores cognitos habeant atqsperfpedos,nbsp;ÔC utri plus fidei adhiberi oporteat, pofsint perfacile indicate. Sed quoniam poffetnbsp;fortafle alicui ueftrum miru uideri,unde tanta haec infôlentia profi'ciicatur: ut morenbsp;præpoftero depeculator eum accuièt,cuius bona diripuitîôCgralîator ei diem dixeznbsp;rit,quemfpoliauit:fi mihi faciles benignaslt;ç aures prgftiteritis,dabo operam,ut oinnbsp;nis ex animo admiratio excutiatur:remlt;^ ita oculis exponS,ut iam nulla pofsit late/nbsp;brain huius importunifsimæ Sigma cofilrjs delitefeere. Rem itaep fie habetote^Manbsp;gnam uim habere in animo cuiufq; confeientiæ aculeos : eosep plurimu uexare: quinbsp;fe multo nocentiores intelligunt,quàm ut eorum diu tegi aut difsimulari pofsint fla/nbsp;gitia.Hæ funt fcilicet faces illaCjignes illi,quos poetg fînxerunt Furias in animis manbsp;lorum excitare.Iidie noftuej; Sigma uexât nelt;ç finut quiefeere uerfantem animo,nbsp;quo aftu tot flirta, tot peculatus recondat : quomodo tantum iniuriarum ex noftrisnbsp;animis auellat, memoriamtp adeo exulceratâ ad alias cogitationes traducat. Certosnbsp;babeo autores,qui fepro explorato habere rettulerunt, earn res nouas apparafleiÔCnbsp;fi quo modo poftet reipublicg tranquillitatê fubuertere tentalfefted tentant! omnianbsp;prouidentia ueftra occlufa,praepedita,obftruda^ fe obtulerût,omnes aditus inter/nbsp;cepti occurrerunt.Huc igitur fummâ confilioru uertit,quando ilia non procedebatnbsp;yia,ut præoccuparet ipfa indicium, quod fîbi imminere cofciêntia fua intelligebat:nbsp;*nachinascK omnes inftrueret, fiqua forte poftet ratione ueritati fucum facere,SC uonbsp;bis ora fublinereîut quæ à me uel per furtum abduxit,uel precario abftulit,ea fui iu/nbsp;»¦‘S fuicp mâcipi} facere Ôô domeftico rationario adfcribere conaretur.Quod fe corn/nbsp;«lodifsimefaduram fperauit,fi comunicata cum quibuidam popularibus fui fcele-ris côiuratione,magno ambitu,fed loge maiore aftu prior ipfa me nihil taie aut me/nbsp;tentem aut fperantê aggrederetur: tragœdiasi^ illas, quas modo audiftis, excitaret.nbsp;Quod tam infidiofe,tam difsimulâter fecit, ut apud ignotos indices,qui^ illius fee/nbsp;næ apparatum minus profpicerent, nonnullam fuerit fortaftefidem accuiatio habi/nbsp;ïura. Eft enim ita natura coparatum, ut tjs nefeio quo pado propenfius faueamus,nbsp;qui priores expoftulant,8lt; iniurias quamuis fidas SC comentitias priore loco deplonbsp;rant: eorûtp preces earn ipiàm ob caufam aliquâto plus exiftimationis aucupentur;nbsp;quas tarnen ob id ipfum multo uehementius deteftari atep ulcifci deinde oporteat,nbsp;quom eorum machinas fimulationeslt;^ tempus, SC ueritas ipfa temporis filiaretexenbsp;rit,0C iam plané ratio improbitati perfonam detraxerit ld quod in praefenti caufa fanbsp;eile euenturu confido,fi omnia in exadam difquifitione reuocauerimus,quç modonbsp;nobis per fummâ impudentiam obieda funuEtquoniam(ft Dis placet) etiâ de no^nbsp;mine ac fortunis in diferimen uenimus:difpicite obfecro Indices,quantum iure fibinbsp;fua coditione Sigma placere pofsit.Et haîc licet plane'intelligam ad ueram gloriam,nbsp;quae fola uirtute nititur,minime pertineren'nuitam tarnen me ac tranfuerfam hue ranbsp;pit impurifsimæliteræ audacia atep infoletia: quae ab ipfaufcp Vefta, id eft à parentenbsp;literaturae,feu Cadmus ille Phoenix, ieu Palamedes Nauplius, feu Simonides^Syranbsp;cufanus fuerit, peruadere aufa eft, SC fui furoris tela in eum uibrare:utpote que nonnbsp;puduit infimulare, quafi parum rede claftes SC fubfellia literarum digefterit. Cuiusnbsp;Ingenium omnis ordo,omnis aetas femper admirata efîî ut hac una in re tantum fornbsp;fe accufari mereaturtquod huic flagitiofac atq; ingratifsimae literae nimium indulfe/nbsp;rit,quam longe abdicari ablegari^ à iàcro collegio oportebat.Quis eft enim qui an/nbsp;guinum ilium fibilum audiens non exhorreat? Certe Athenienies Graecorû omni/nbsp;nm fapientifsimi ita earn aueriantur, ut in eius locum pleruncp ƒ» afcifcant.quod e-nim ceu crime Thucydidi autori omniS grauifsimo uoluit imputare, ea maxima eftnbsp;Atticorum elegantia: qui non modo earnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft ex omni foede/

re eiecerunt:fed ex omnibus planelocis acregionibus quibus Juù prppofitio praefe t 5 da eft

da eft, publica quafi clarigatione propofita exulare uoJueiunt. Omne itacß 7;xc«,id eft ordinem amißtöC quam modo parauerat /iwcd/zoot«, id eft coniurationbsp;cuffa eft emanibus.Totiusdeniqpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft eius partis côfcientiæ,qu3e^^

quum ab iniquo dijudicat,uolens iadurâ fecit. /v6*foA« etiam omnia,tarn quae adfö dalitates,quâm qug ad rem militate pernnent,amifitJidem etiam Attici,quantonbsp;am perfequerentur odio,abunde declararuntîquom ex omnibus futuris quæ ànbsp;bis in proficiftuntur auulferint.ablegantes enim inuifam illam,futurS circunfl®nbsp;dunt:malunt(ß o’y^cftc5,feM''Zt«,/^vxT«etw enutiare, quam quod folent caeterinbsp;jcu/Ticro)^ it,vKrHQl(ra. Fecerut idem DoreSjgens una omnium nata ad præciaras atîlj?nbsp;nes Jn eius enim odium,tertias perfbnas numeri multitudinis ÔC fecundi ordinisnbsp;Ti^czu-aiiiSivaiJ ita auerfanf,ut pro j6ôâ)(n,y4A«lt;ri,pertinaciter Siiowvlt^ yLKStvTt tueatui'ji)''nbsp;dé oToSy/ pro fubftituât. Sed quid ego Atticos amp;C Dores cômemoror'ceuü^^nbsp;ro lones earn ex omni regione in qua fe geminatâ oftendit non excludant, eius^nbsp;ces literæ tribuant. Quid uero Aeoles, an non ex genitiuis in »r, ôC uocatiuisnbsp;earn eieceruntiôô lt;ra)K^ci.TTs^j\ot«-HJ^Zi cnxfoKÄtv^öC w ffUjxfxn, Sgt;C ainbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilia lol*

ge explofa,uoces multo fuauiores exofculantur. Lubens uero adeo in hunc oratio^ nis excurfum diuerti. Nam iuuat obiter fi. ea’terisrïb indalibii.s niias tnerff indiefl^

quod 71^ ^KicfcthxKyias, id eft de capitis dolore côtendi dixitjtrahentibus utrin^f’ eamtç adfeifeentibus fibi partibus,hoc ne uerifimile quidem uideri poteft. Vendi^^^nbsp;mus enim nobis-ea tantum, quæ aliquando fperamus profutura: at nocitura nat**'nbsp;ra duce,longe auerfamur ? Sed ne diutius habeat expoftulandi caulam , per menbsp;beat licet ÔÔ cephalalgiam amp; alia omnia capitis incomoda. Quod autê adnbsp;id eftfulloniam nerrinet.ftó •«stP'vvfltdJccWiüJv. id eft nrntomenti.s_baud fanemiiltaO^nbsp;terâ alteri gratificari piget, crebroc^ eidem fulloni uolentes dant opera, in ijfdei’’“?nbsp;tomentis unanimes cubâttmultum feilicetà moribus huius Sigma diisidentes:qi’^nbsp;tantum abeft ut cuiquam uelit accomodate, ut ad aliéna potius occupanda omn^'”nbsp;(emper animfï intenderit,ferêdis(^ tantum inimicitijs ac fimultatibus uacet:0i du*’*nbsp;huius aut illius partes tueri fimulat,in animos omniû odia uenenat^ inftillat.Qu^’’^nbsp;ïudices, fi quietiactranquillitatipublicæ ftudetis,fi comunem pacem amatisrha’’*'nbsp;longe à cofortio ueftro ablegate, 6ó tanquâ malum gramê ad internecionêfrugi’’’’nbsp;natum execate.Sæpe enim læpc è negletfto ulcere intratftabilem cancrenâ uidiro*;’^nbsp;inualuiftè. Audiftis ipfæ modo,nec ad huius rei probationê teftimonio egemusnbsp;no:quàm impudenter ordini noftro infultarit, cÿ infolenter fortunis illulerit, qua***nbsp;grauiter exiftimationê labefadarit ? Non alia fané caufa perfæpe accepimus pop^'nbsp;lum à fenatUjCiues à patribus defciuiffe, nifî quôd populäre ftatû pefsimo cuiqjnbsp;pune licuerit per iniuriam attredare.Quom itaq; omnem ordinê noftrû,honeni^^^*^nbsp;mû profedo ac uobis femper obfequentifsimS, impurifsime,quafi aliud agensnbsp;ftrinxifleütanquam apis relido aculeOjmox redainmefpicula obuertitiomnen’Tnbsp;imprefsioncm lccit,glt; foedifsimis nuncupationibus fuggillauit. Atqp illud priiti'^’’’nbsp;criminidédit, quôd duæ optimales amplifsimi ordinis præfidio mihi adfint, fa *4nbsp;tistp meæ ac dignitatis curâ gerant. Quod tantum abeft ut ego difsimulem, ut ngt;‘inbsp;foleam ambitiofius prædicare« Semper enim egregium atqî magnifies duxi,prinlt;^^nbsp;pibus uiris placuiflc,eorumq; autoritäre amp; gratia fuftinerûquas ôé innocentiænbsp;teftes aduoco,ôd pro mea exiftimatione hodie excubare plurimum lætortprgfcft**!*nbsp;quom inter nos Indices dignitate plurimum polleant. eft enim altera ueftri ordin*nbsp;nrincens.altera nprn außufta Pvthaeorçorum reliffione confecrataiouæ nfdeni

V O C A L I V Aî

tnfcrjbitïnec alfa caufa Phi'diasjfiue ilk Agoracritus,m Töin's Olympicf pollice «2z¦7«ƒxÿ^ pro titulo imprefsit. At hæc h'terarutn lïnpun'fsima Sigma uix tannbsp;dem multis lulcris multisq; adiumentis fuftinch poteft,quod eft eius uel maximumnbsp;infirmitatis arguments. Nam quomgeming e uobis ad earn fukiêdam accefsiflentjnbsp;icSt« fcilicet atq? haec tarnen rebus fuis diffïdens,duas etiam è confonantibusnbsp;fubfidio inuocauit,ex ametabolis alteram, alteram é noftro coliegio: cui tarnen pronbsp;beneficio earn nuper gratia rettulit, ut uniuerfum collegium de ie bencmeritu infa/nbsp;maret: Si illi fuo praciudicio uernaculam Si domi natam uoce t^oyis, id eft uix,inter/nbsp;ciperet:eius(ç yyet^amp;oi/, id eft fulloniam ofRcinam alten' adiudicaret : earn deniq5 Iknbsp;yvxefxMiUi/, tomentis fcilicetmatteis^ exturbaret, quo neq^ iniquius necç ingratiusnbsp;quicquam fieri uel excogitaripotuit,beneuolentem ac familiarêprodere:ôi in cam,nbsp;qua: te fummis olïicqs promeruerit,fumma maleficia cominifci^Sed quifpia fortaLnbsp;fe dixerit,eam hac parte infolentem atcß incomodam, cæteris in rebus fodalibus uti?nbsp;lem effe atcç beneficâtficut Si nos(fi uera dici oportet)ftx literis fuppetias imus,nulnbsp;ioqp loco illis defumus: quod à me citra arrogantiam dicftum uelim.quæ quoniam e^nbsp;turn libérer beneficium teftantur, Si nobis adfunt in hoc periculo, age hue nobis Sinbsp;iiberalftatis Si munificentiæ meæ teftes accédant. Audiftis Indices duas é ueftro nu/nbsp;tnero, «tk Si tÛT«: audiftis S)C quatuor conlbnantes,jB«Tte,c/IfeA7TV,^)ÏT5e,ö«w, gratifsinbsp;mo animo prædicâtes me fibi no modo necefsitudine,fed perpetuo etiâ cotubernionbsp;coniundam effe:neqî fibi ullo unqua loco,ullo in periculo defuifle.At contra fiquanbsp;«ftjquaehuicpræclariisimg Sigma uel tatillum comodi acceptum ferat, iam prodeatnbsp;obfecrojiam beneficium profiteatur Jnclama præco,inclama i urius. En uobis ludi/nbsp;*ces nullam prorfus è tanta frequetia prodire gt; nullam quicquam profiteri. At uidetisnbsp;’^uas illas in poftrema concione, uidetis Indices duas illas, ad dextram alteram,alte/nbsp;*¦301 ad finiftram:quae fefepoft turbam abdunt, quæ pallio caput operiunt,quae Ion.nbsp;S^cupiütdelitefcere.Hae dug funt,quas fortunæ fug pudetiquodcp cum hac nefarianbsp;j^ognatione nonnullam habeant,indigne ferunt. Madæ animo eftote /t atq; nvnbsp;hil eftenim quod uos pudeat,nihil eft quod reformidetis. Cognation? enim cum fianbsp;gitiofo habere fortunac eft,non iudicip Nam illud tantum uobis uitio uerti poflet,finbsp;mores,fi flagitia, fi improbitates eius in exemplum traheretis. Sin ad modeftiam acnbsp;mrtutem ueftro more induftria ac diligentia côferatis:fi(ut grauifsime dicam) quannbsp;turn huic cognatione hæretis,tâtum moribus difsideatis:ex huius profedo ignominbsp;ma,ueftralaus comparatione longe excrefcet.Sed,Di boni,quid hoc monftriC quisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

proceditfagnofcojagnofco inquam.haec eft optima illajfedmifera bilis cotubernalis mea 'z.ht«, quæ quom nefcio quid æris cum hac fæuifsima Sigmanbsp;contraxiffet,necß par foluendo foret:ab hac in nexum coieda hunc fquallorê,hancnbsp;maciem,hunclurorem contraxit. Videtis ipfac oculis ueftris,auditis(^ contrado ri/nbsp;nujcxertis dentibus ftridentê,Só quafi Sardoniû ridentdut iam uulgo nomen priftinbsp;ïiumamiferitjS^mortuorûuoceturelementu.Fortunam afltfuam déplorât,fidemcçnbsp;Ueftram ludices implorat:ut aliquod tandem a cceptae iniuriac fcjlatium aduerfus häcnbsp;impiam,aliquam fuæ calamitatis ultionê inueniat.fe olim opulentamnbsp;muleprgdicattfed omniafibiper fcelus abrepta, auulfa, afportata,etn«c paucas ad/nbsp;rnodum farcinulas QC quafi uilifsima tantum feruta fuperelfe. fmaragdos enim om/nbsp;nes fuppilatos, quos à Barbaris aduedos olim innumeros poßidebat, ÖC fe quocßnbsp;omyrna,qua£ fibi auito iuredebebatur,eiedam milerabiliter conqueritur. Quin Ô6nbsp;*myrnam,id eftmyrrham omnê quam ex Arabia ad fe mercatores conuehebant,in/nbsp;Etceptam ingemifcit:reclamantibus adhuc ftplafiarijs, qui eius nota Só quidem genbsp;minatano definunt ad hunc die emporeticos facculos obfi'gnare . Nihil deniq^ iamnbsp;omi fuperefle undenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft nidor fentiatur.Et nSc etiâ Zacynthum oppugna

fh parum^ deelTe quin é paterna infula prorfus fuerit exada.Quod nifi prouidem laueftra mature occurratur,de fe adum prorfus excIamat.Quare ô6 huius horrorisnbsp;m potifsimâ caufam Sigma fuiffe: feep plurimum uitij ac barbariae ab eius confuetu/nbsp;^tt£ft^*:^*‘*Horrendum enim 86 ipfa quiddam fibilat, quale teterri/nbsp;ma QC exibilanda prorfus Sigma fibilare folet,Et ûnè ad cuiufnam fidem praeter uenbsp;t 4 ftram

224 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I V D I CIVM

ftram perfugiat, non habetîquando etiam hæc decs at($ ipfum imprimis louctn cet tis quibufdam precationibus auocare aufa eft.Delta eniin in auxiliû adfcito, fauen/nbsp;tibus Aeolum nonnullis pro facris libris conataeft infcribere.Sicutaii'nbsp;tea Äf in lt;/lirvyo(/ tentauit immutare, omnibus reirufticæ fcriptoribus ein’nbsp;audaciam improbantibus. Nec idmirum,quom non defint qui tammanifefto forWnbsp;faueant,eius(ÿhofpitesnoniamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed xo-çv»? elfe patiantur.Quo exfuccelftnf*

eum furore atlt;ç audacia perualit,ut 06 TTtÄs^. ÔC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nouam nuncupationê inucn^

rintjâS duplici litera eieêladuabus in fine notis cofcribantur» Quod fi haec impuB^ fieri licebit,profedo quod omen Di procul auertant, uereor ne breui temporenbsp;publica literaria magnâiaduramaccipiat,clarifsimoscp proceres amittat,6d demuB»nbsp;defenforibus uacua iniuriæ pefsimi cuiufiß obnoxia relinquatur.Habetis igiturnbsp;dices quid de moribus ôô côfuetudine huius Sigma iudicetis: quâ plurimi deteft^B^nbsp;turjaudat nemo.Sed antequam ab hac parte difcedamusjquoniam me quafi prol^nbsp;tariam in ære dirutas ÔC inffequentesreiecit,operæprecium puto oftendereîmenbsp;ternas opes nulla fraude,nulla iniuria partas, fumma fide, fumma integritatenbsp;turn in me fuit conferuaffe: longet^ cenfu ac fortunis illi præpollere: quibus non^Bnbsp;contumeliam,fed ad liberalitatê atcç innocentiam uti foleam. Age igitur,ôô cenfo^*'nbsp;as tabulas profer.En uobis Iudfces,prgdîjs,latifundrjs,pecore in rationê redaclo,^’nbsp;gma in cenfu habet ducéta taie nta, com putato uero familiæ peculio fumma ad qB^nbsp;tuor ôi quinquaginta fupra ducenta deducitur.Agedum ÔC cenfum noftrûproiB^^nbsp;tia»Prædtjs, latitundi]'s,pecoreinrationemredacfto Totu in cenfutrecetatalcntaB*nbsp;betjComputato uero familie peculio fumma ad unû ÔC feptingenta deducitur. Ag”/’nbsp;fcitis igitur IudiCes(quod fine inuidiadidû uelim) me acfamiliam mea longe po^*?nbsp;rem, opulentiorê, honeftioremcß eflè : quam tarnen indigne atq; inclementernbsp;Sigma dehoneftare cotendit, primas fibi partes ubiq5 uendicans.Noftis enim ’Pnbsp;fæ omnes quae in republica literaria degitis, quàm hæc fupra caeteras fpiritus toH^^nbsp;fpiretcß nefcio quo pado altius. Videtis enim earn ueftrû nemini cedere, nifî eanbsp;ditione,ut crebrius præferaturî multas etiâ ex equeftri ordine uidetis annuentcs*nbsp;hoc cœtu, ÖÓ qug nos dicimus,uultu,oculis,digito approbantes, quod fe fcilicetnbsp;Sigma femper prgcurrat,femper fe oggerat:é primo autê fubfellio cedere nunq^a*’’nbsp;ueht.Gerte mihi,à me licetmultis bénéfices ornata,nunquam uel infummis ang^nbsp;ftijs uoluit accomodare: quod egotamê hacftenus ex confueta quadam amp; genB‘^nbsp;animi mei bonitate non fane’ multum àbhorrui,in pofterum fortalTe (quoniamnbsp;fatis ÖÓ fuper ingratiî eiusanimum perIpexi)alios mores probatura. plané enimnbsp;telligo,quicgd ingrato accomodesaut gratificeris,funditus deperire.Ob huiußB^nbsp;di itaqj pertinaciâ attÿ ambitionem iam uulgo infamis eftteamcß ait) «ow^cop, id eunbsp;nobilem, altj Atoi/aJiHPt/ uocant,id eft folitariam,atc5f ob iuperbiam aliarum conlB jnbsp;tudinem detreéîantê.Sciris enim comitem folitudinis elfe fuperbiâ.Quis nefeit?^jnbsp;autore Clearcho,ea;u Pindaro cui facile omnes inter lyricos primas dcferfît,itanbsp;lâm fuifle,ut odâ integra xety/zoi/ feripferit: à qua non aliter deteftabilis hæcnbsp;tur,quàm profani foleant ab aris 06 focis,quibus illud fæpe inclamari folet:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! jc

osjs «At'Tj’©'-Fecit Sc Lafus Hermionenfis odam quoq^, Centauros infcriptain:K'^^ amp; hymnSin Cererislaudê,uoluitutrinq5 Sigma perpetuo exulem extorremtfnbsp;Eius hymni principiS uobis teftimonio eflepoteft.Id ab Heraclide Pôtico tradit^^jnbsp;eft pofteris:lt;/2«/*9?“ /xtAyra »«fw ’h KÂvot^oio «Asj^p.Quin 56 Veteres illi noftt^^^jinbsp;ftimatiôis autores eius ingeniû pertefi,ac mores iam tu exaéliftime metientes, Bnbsp;modo eâ auerfabâtur î fed occurrentê etiam exfibilabât, explodebantlt;^ à teliq^^j^nbsp;confortio,alîj fibilû,alq flatilem probroib nomine appellantes, Proinde fiquinbsp;quimihi plufculum faueant, Ô6 ilia reieéfame ad fe alliciant, poteft ipfa fecum Pnbsp;ftularetmecum nequaquâ poteft.Hinc igitur illæ lachrymç:hinc illæ deplorad^’^^jnbsp;ludices proficifcuntur.Hoc eft quod Lyfimachum Bœotû, quem honorisnbsp;mino,furtim atq? oblique perftrinxerit î qj mihi in eius hofpitio diuerfanti blaBB^jnbsp;arriferinhanc uero, uti refradariam morofam^ decebat, femper contempfer‘^^j,/nbsp;hæc licet ratio fine controuerfia apud æquifsimum quenq^ indicé fit multum

V o C A L I V M»

dcris babituraïtamen ne quifquam exiftimet mea me alieno magis iudi'cio,quàm iu redefendere,nbsp;nbsp;nbsp;hoc quafi pcrlugio utifblere,cógrediamur obfecro cominus : ea^

diligenter penfitemus, amp; tanquam ad æquilibrium redigamus, quaemihi olim iure hgreditariorelida haec audet inuaderCjôC fibi uendicare non ueretur.Ne autê uobisnbsp;ïudices orationis magnitudo faftidiû pariat, neu leuiffîma quæq; ÔC quali retrimen-ta. omnia accufationis perfequi fit necefle.’faftigia tantû rerum perfequemur. Et imnbsp;primisilludinuniuerfumàmedidlumuelim,ôônbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftftannû,2lt;

ideRplaguïâ.ucterâmêtaria, ÖC idefl:picc,£C çra-^aAyf, ideftpaxillosjôô 7^ id eft betas, at(]^ id genus fordida afiertore etiâ Theophrafto partim in latifunnbsp;dtjs meis nata,partim à me meo gre coparata,aut certè gratis ab alijs fuifle accepta;nbsp;quoru ulura quonia Sigma lirerç omnium ingratifsimae aliquo tempore permfi, ilianbsp;audacia 0^ temeritate fua utens,non modo clanculum occupare, fed palam etiâ uinnbsp;diciarum iudicio perfequi non erubeftit,ex meis fpofijs exiftimatione fibi quærensnbsp;gloriam.Etprimum quidem intercepta fibinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft quadraginta,con

queriturfiongeij in me apertiore calumnia exornat, qug diu pofsit difsimulari.ea cm mihi domi nata, domi adulta, teftis fuerit foemina grauilfima eoru maternbsp;quæ licet in Pythagoræorû facello religiofifsime colat,foleantq5 illi it« tIHjnbsp;fancftifsime deierare:non inuita tame, ipß etiâ echemythia hoc permittennbsp;fCjad hoc iudicium defcedit,in quo amp; ueritatê tueatur, 06 me de fe optime meritamnbsp;*ion finat opprimi per calumnia»eius uos interea teftimoniu accipite. Accepiftisnbsp;puto,quo loco,qua ratione,quo tempore ea fibi apud me liberos pepererit,quos planbsp;ne mihi uernas domi mex natos teftata eft. Sed quoniam publica mortaliS confiieznbsp;tudo folet apud plerofq^ maioris teftimonq fidem habere, quis etiam no nouit illatnnbsp;fympofio familiare cantilenam;’ iigàîrÿvTt îrm Tplt;« Trivi^n li» n-^K^K. In qua neminbsp;nemhadenusaudiftisqui na^oescc uoceillepidamatcßinfuauepronunciaret. Sednbsp;opportunemihi fympofij mentio huius perditifsimæ furtum in mentern reuocauit;nbsp;quæfe clanculum in triclinium conijciens,cottabum æneuin ad ludicram confputanbsp;fionem paratum tentauit afportare : fed in manifefto furto ab atrienfe deprehen/nbsp;ftjrelida præda in pedes fe dedit,QC euafit.Nec ui tarnen aut celeritate ulla prçuertinbsp;potuit,quinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft fportulam in quam fcitamenta obfonator recondebat,

^bftulcfit. Secundo ueroloco non erubuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft hodie, fibi arrogareatqj in

ï’cmfuamtranfcribere.óperditam nefariæliteræaudaciâ.tune tibiuendû care audesf tu ne mea coràm ta fplendido ordine tibi arrogaref nec te afpedus tamnbsp;cxcellentis collegij à tam infigni mendacio abfterruitr Quam rem utclarius apertiznbsp;nsq? intelligatis, paulo altius mihi ïudices repetendum puto. Articuli præpofitiui,nbsp;quos in orationis regno plurimu poliere cognofcitis, cum hypotadicis articulis diu/nbsp;turnam olim contentions habuere.Erat eorum controuerfia,quibus titulis, quibûsnbsp;ne infignibus internofci deberent. Intercedente aût Crate grammatico, demum itanbsp;fœdus iniuere,ut præpofitiuorû quidem ordini ego perpetuô præfes ac præfeda ef/nbsp;fern,redo uno demptoîhypotadicis uero c/lxlt;räx perpetuô afpiraret. quam ego oznbsp;peram libenter ea conditione fufcepijut ipfî omnesi^ eorum pofteri mea femper nonbsp;tahoneftarentur Jtaq? folennes fuper ea re tabulæ confedæ iunt.Lege tabulas prae/nbsp;Ço. En uobis rê plane,ut narraui modo»côtigit uero ut mox tn articulus cûnbsp;ideftdie,inter feiundçTwgdfioi/ procrearêt.Petoàuobisludices,anexpado,anexnbsp;coditione interpofita3cgo dignitate ac loco meo fraudanda fim.Quôd fi ualent iura,nbsp;fîftipulatio,fi contradus oblèruari debêt,profedo non fine maxima iniuria Sigmanbsp;poteft ad ea qug mihi iure pofleiforio,iure padionis debentur,graflari.Graflanteninbsp;^cro attj irrepentem no condemnare, grauis ÔC probrofa profedo foret iudicû inznbsp;têperantia.Nunc ad auiculas accedo:quas in meo auiario ÔC natas ÔC educatas hæCnbsp;Omnibus machinis,caIamis,retibus,aucupari,8C cum ipfo puluifculo(ut aiunt)id eftnbsp;cûipfis viOTjiouQ^ nidis fcilicef,côuerrcre atq^ abducere conatur.Hç uero funtnbsp;id eft picæ, fd eft palumbes, vû'^cu., id eft anates, id eft merulætquasnbsp;uos olim iudicio ueftro mihi adiudicaftis. Poteftis enim meminifte quanta olimnbsp;inter confonantes lis oborta fit: quom fibi quaelibetearum auitq genus omne uendinbsp;caret

caret, ôi longe maiorquæfiio uideretur,^ qug iudi'cu fentêtia fedari pofTct: uos blicgquietis caufa prudenter admodû conftituiftisiut ficuti olim Perlæ fecerant,qU*nbsp;impertj fortein hinnienti equo c5miferunt:ita amp;lt;. nos augurio, id eft auiû arbitrio tonbsp;tam ré crederemus.Itacß omnes in publicS naturç auiariû conuenimusjdefignato^nbsp;têplo confedimusttû uaria fuit cuiufcßpro uolucrû cantu occçtuq; uicftoria:at Kfîjoih

uos arbitrg aufpicq addixilTe iudicaftis^Eai^ omnia auipicia ad perpétuarei mem® na Ariftarchus, eiuscß adfetftator Ariftophanes, ôé demö Pollux eius difcipulus p^nbsp;fteritatic5mendarüt.Manfit(^ inter nos ex eo têpore pax SCcócordia,donee impi^nbsp;rifsima bæc Sigma comunem omniû quietê perturbare eoepit, in noftra attp aliotfnbsp;bona non minore infaniaquàm impudentia gralTata.Quod uero ad Hymettum^l^nbsp;tinet,hoc uobis facilefidem fecerit ludices,florentifsimûcollem meiauitiiurisnbsp;quod Hymettus heros hanc mortalitate exuens amœnifsimû illud diuerforiQ adnbsp;ftiuas uoluptatesmihilegariqadditaea conditionc,utomnesqui uerfarentur in cO’nbsp;hymettrj uocarêtur : hymefsius autem nemo admitteretur. Atep hinc uobis fubind^nbsp;conftare poteft, apes quæ in eo pafeuntur, delibantq; hymettios flores, noftri iut^-efle.Nam licet illæ inter animalia fera ôCdomeftica ambiguæ incertaflt;ÿ fint,at(pnbsp;cupantis fiant; quom primum tarnen innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft cellam amp; loculamentucoa'

lt;ftæ funt,publicæ effe definunqôô poflèflbri adiudicâtur. Quid uero dicam ludict^’ qj non folûnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft apes ipfas abducere,uerum Si Kv-Tjcc^zs, id eft aluearia’P

la répugnante etiam Ariftotele conata eft reuellere, in quibus magna uis id eft cibus ipfenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afleruabatur.netp hanc execrandam Sigma tritum

minum adagium exterruit, pefsimeapes furto prouenire. Sed SC é iota (ioAs-jjut titur me omni conatudeturbare.Denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem Indices breuiisimedicâuob’^'

etiam rerum ftudium libi poftulat,necfatis putatterreftres regiones diripuiflegt;f*^ SC piratica audacia maria etiâ infeftet,quoin tarnen ipfius impudentiæthalaffijnbsp;gis quam th al a ttt) labores conueniant» Aliog uulgo nbtu eft:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uy

'^Ts. terreftris quom fis,non maritimus unquam fi'as.lllud uero quam odl^^ fum,quam infolens,quam tyrannidi proximum,quôd fenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft regin^*’’

falutari uoluit;amp; iam regnum exercet.Freta enim lonum quorundam prafidiofP,^ timosquofeude DODulo, TTi licet meculonseredamantibus, 'ivo^a, id eft uerbet^^'

V o C A L 1 V M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^2*7

indiciopcrertiitQuodcnim necß id eft conquer/, neep nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id efi

bucc/nar/jneçp o-vet^^y^ id eft fiftula cancre pofs/t,ipfius cerre un/us iniun'a eft.Hæc enim nunc populäres quafdâ fuas,nunc auxil/ares alias conc/tans, faefta imprefsio^nbsp;ncmiferam Zn-nc ex omnibus bonis fuis exturbat.Teftis mihi Theocritus,in cuiusnbsp;ho/pitio cofidenter nimis prolocuta hæc dicitur:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod uer/

bum nemo unquam Atticus approbauit.AIioqui 66 publicum ediëîum noftis, quo illi in primis uerborum pofitionibus uerfari interdicitur. Qua in parte rnihi uenit innbsp;tncnte,quod non praetermittS, vv publice perftepe conqueftam efle.’quod haec Do/nbsp;ribus quibufdam fecum per fadionê accitis,eam è primis iiix^v'Tovcey per/nbsp;fonis pluralibus elideret, non AtyifiRv aufa pronuntiare. Ego uero quod adnbsp;nieattinetludices,necp xccTnra unqua onendi,neq? in ThSiice, neep x«/Asy innbsp;TKAsy inuertere, neqp Kv§oy in Tv^oy comutare unquam tentaui : fed ÔC locum me/nbsp;um mihi retinui, ÔC quantû in me fuit dignitatê atcÿ exiftimationê cuiufcp incolumenbsp;intadamcp feruaui. Vos ego Di deæq;, uos pénates noftræ reipublicæ, amp;C te auguftanbsp;Sais ÖC fanc'lifsime Thoy t,uos inquâ religiofifsime adiuro,me neep uoluilTe unqua,nbsp;ncqîcogitafte ullius ftatum uiolare aut dignitatê fubuertere,mecp femper intra prg/nbsp;feriptos fines ac limites ftetilTejncminiiç quantum in me fuitincomodaffe unquam.nbsp;QuodiçhaAenus feci,me faduram fumma cura diligêtiacp pofthac perpetuô polli/nbsp;ceor.At contra htec Sigma nihil tam fandum inuenit, quod no uiolauerit,nihil tamnbsp;purumac fyncerum quod no impurifsime fœdauerit.Nam SÓ AttaIum,Ô£r Artaxer/nbsp;Xem,ô(S Artabanu tanquam maga ac uenefica qugdam uoluit uerfipelles facercjatqpnbsp;inportenta qugdam inaudita conuertere.Scitis itaep Indices, uos feire fciunt om/nbsp;’ïes,nihil autuerû, aut uero proximû quicquam Sigma in me dixiflè: fed omnia pernbsp;calumniam per contumeliâeffinxiffe. Quip.ipfam pjanè eins criminis damnâdamnbsp;^ffe,cuius tne arguit.Ipfamcomunem omnium quietê,tranquillitatem,concordiamnbsp;^abefaâafle. Ipfam de omni ordine, de omni conditione, pefsime atqp iniquifsimenbsp;’ucruifle.Decet igitur uos cogitarc,ut ea in ipfam pœna ftatuatur,quae ÔC magnituznbsp;dini fceleris refpôdeat,2lt; cæteris in pofterû exêplo effe pofsit:ne paria meditentur,nbsp;ftdomnes intra datos limites coquiefcani ? Nunc poftrema mihi opera fupereft o/nbsp;beunda circa formæ atep imaginis defenfionê.In qua ôôfi non multum laboro (Ne/nbsp;^inem enim unquam quali forma natus eflet pœnituitîquid enim hic ingemum eunbsp;’ufquam aut induftriarequiraturCubi nec^ optio,nccp acumê iudicq prodefte poteft.nbsp;Etquidem pcrfgpe vidimus, fub degenen' forma generofumingeniumdelitefcere)nbsp;^ogit me tamê improbitas atep impudentia huius Sigma in hune locn,ut ueHntemznbsp;peftiuâ ac parum neceffariam delcnfionem aggrediar : uel fiquid per filentiû tranf/nbsp;Uiifero,bongcaufædefuiire,necp omnes defenfionis numéros impleuifteuidear.Ecnbsp;Uera fortaffe quædam Sigma exiftimabitur dixifte,fi ego nonulla prætcrmittâ, qui/nbsp;bus ordinenon refpondeâ.Par eft igitur,ut omnia diluâ: omnia eius argumenta iranbsp;Portuna licet,ac parum fortaflè ad rem pertinentia,difcutiam.puare fiquid uidebornbsp;parum apte,uel non fuo loco dixiire,omnê in eam culpam retj citeiÔCdum hoc quannbsp;^ulucuntp munus fupereft abfoluo, qualcs mihi aurcs haeftenus præftitiftiSjOro atepnbsp;^bteftor deinceps accomodate. Ego quidem primum Indices mihi eam forma gra»-dilari foleo,quae netp ad luxum, neep ad iniuriam accomodata fit, fed reêlâ plané aCnbsp;^eretem Sé expeditâ,SC qualis neep ad ignauiam netp ad contumeliam idonea uidea/nbsp;^nquam tantû abeft ut probi atep ingenui reformident, ut ab Aegyptijs magno innbsp;^ltu, magna^ tn ueneratione inter hieroglyphica facracp indigitamcnta habita fitgt;nbsp;ab ijs nota falutis nûcupetur.Quin 8é ultro iplà fateor crucis,qua fontes pleélun*nbsp;hir,effigiem atq; imaginé oftendifle:nec piget rei tam falubri SC generi hominü tuennbsp;do tam accômodatæ exemplum dedilTe.Proprium enim femper fuit familiæ noftrænbsp;dagitiofos^ 5C qui parum caftas manus haberent, perfequi, quando ÔC mea etiâ fil/anbsp;««'tk nocentcsaciudicioconuicftosdamnarefolet, SC nunc in deorûnumerumre/nbsp;^tanuminis uicemimplet.Quôd fi nos hac caufareprehendi par eft, reprehendan/nbsp;JureademrationeSó ciuitatum inftituta,ôlt; leges quæ fceleratis flagitiofis^ ac planenbsp;bteræ Sigma fimillimis fupplicia ÔC pœnas ftatuêre.Sané ego me tamnobili aceufaznbsp;tione

Z28 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IVDICIVM

tione j'nfimulan malfni,qu^m quod audio Sigma fine fine ia Aantê, fe fcilicct locüi” comeffationibus ac propudijs fuiffe architecftatâ,ex quo quenquam fobrium aut^®nbsp;ftum aut certè frugi exiffè turfje eft Qua ex re apud Sybahtas fe ftatuS meruiflc aonbsp;immortalitatem acternitatem(Ç nominis fui pertinere arbitratur» Sed quid egonbsp;prxfenti at(j oculis expofita orationê quaeroCfpedate uos ipfi Iudices,fpeâate ob'nbsp;fecro, huius Sigma fadem baud quaquam fibilo ÔC contumadac fuae abfimilem/p^nbsp;date toruos oculos, promptas^ atlt;^ eredas ad iniuriam manus,fpedate ira óó fd®nbsp;re asftuantê ÓC paulominus in nos impetum fadentê:en ut fefe in ó^iram cotorqu^^nbsp;utgrauiter infibilat ï* ut prorfus in anguino corpore anguinos fpiritus agnofcanj'nbsp;Cgterum ut quod coeperamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft de cruce, fermonem breuifsime abfoy

uam,fi rem diligenter perfpexeritis Iudices,inuenietis no me, fed Sigma ipfatn mam ex omnibus sca/fy, id eft crucis,nuncupationi principiû dediffe. Quom eni*’’nbsp;ego aliquando in coetu clarifsimorS hominum -rcu/fif, id eft de tauro animaHS^nbsp;nerofo acfocio laboris humani uerba facerem:hæc protinus fefe obrjciens Sópa*'^^®nbsp;primas uendicans TvcS^oif in sii(jij§oi/ comutauin ld quod paucis ante diebus fecet^^nbsp;quom ego de muficis cocentibus loques, •nvoif dixiiremzhaec fefe impudêter adü^nbsp;ideftgemitûôi iufpirium, luisît elfe, qui tdv©- antea fuerat ad ob'nbsp;ïedandas homînu aures:dignafe prorfus acfuis moribus cofentanea elocuta.QP^nbsp;nifi uos iudicio defueritis,id quod ego profedo uos pro ueftra cofuetudine fadd^nbsp;confido,nonuereorquin çvs¦lt;«/ƒw, id eft cruce, 8C sóvöir, ideftfuipirijsreliquaoi^*”nbsp;nem quanta quanta fupereft,adura fit ætatem»

lOANNES HIERONYMVS MONFERRATVS DE CAL cagninis Rcuerendo acmagnifîco equiti Hierofolymitanonbsp;domino AlfonfoTr Otto s. d*

• M A B A T te Alphonfe T rotte eques ornatifsimc Cgiius Calcagnibi’^ herus meus SC patronus dum in humanis ageret, plurimum,ut eiu^

A quot epiftolæ telles funtlocupletifsimae; iêd hoc imprimis teftâtut^^ cia,qug inter uos ultro citro^ multa amoris ac beneuolentiænbsp;qug adhuc in hominû animis uirêt.Hinc eft qi quom nuper euoluet^!”nbsp;cius felicis memorig uiri Iucubrationes,quas indefeftùs plurimas(ut nofti)indit®*,nbsp;re literaria coficiebat,ingenio 6C multiplici eruditionerefertas,ôô moriensnbsp;hi comendarat: inlibrum incidi rerum Aegyptiarum non uulgarê nec protritsenbsp;raturæ,quem ille uiuens dgnationi tuæ deftinauerat.Sed quom nondum ei d^^* jnbsp;tionis præfationê appofuifiet,quam ÄS te fe dignâ meditabatur,fato intercep^j^nbsp;eius ego memor uoluntatis ÔC fcriptorû hæres Iris paucis ac ineptis non tibinbsp;cui liber hic omni iure debetur, fed QC quibufcuncj in lucem editur in manusnbsp;rit,notum elfe uolui, uos inter uos inuicem amane,Ô£r mutuam dediffè opera,nbsp;fidelem fuiflè herilis uoluntatis cxecutorc, Accipe igitur librû fi non ijsnbsp;uerbis ornatS quibus decebar,bona tamê uoluntate exhinbsp;bitij. Vale Equitumornament3,manium^nbsp;Caelij Ô6 mei cliêtis memor. Ex aedinbsp;bus noftris, Nonis lunîj',

JM D XLII,

I

CAELII CALCAGNINI DE REBVS

ÆGYPTIACIS C OMMENT ARI VS, AD MA gnificum Alfonfum Trottum equitcmnbsp;Hierofolymitanum.

ncmini mirum uidcri debet, quom fupremû illud num en no modo rerum omnium author fit:fed idem etiS coferuator omnibus omni têpore omniq? loco interfit.Na finbsp;caufaillaopifexfe àrebus abdicatet,eas protinus interire foret neceife.Et fane' fcirenbsp;optima, optima facere multo eft antiquius.Quod Homerus fignificauic eo uerfu:nbsp;Et genus ôi patria fimilis memoratur utriq?.

ïuppiter at natu prior idem eft,pluraq5 nouit»

Quare ego fummi numinis felicitate,rerum omnium optimarS Si pulcberrimarum cognitione conftare imprimis exiftimauerim,Siex eo quod no folum praefentia fednbsp;futura ac prgterita intelligit, immortalitatê iure illi tribui.Et mea quidem fententia,nbsp;quicunqjmortalium ad diuinitatê anhelant,illi maxime fapientig Si ueritatis amorenbsp;tapiuntur:quam ut faciliore petant indagine,caftitatê Si rerum facrarum cultS am/nbsp;plexantur Jd quod Græci omnium comodtfsimc fignificarut, quom Aegyptiorumnbsp;dcam Ifin,quafi fciêtiam:ôi eius hoßem,Typhonem id eft infcitiamjappellarut.Cunbsp;ius deæ facra, parcitate uidus,Si quorundam ciborS abftinentia,0i ueneris conti/nbsp;nentia cæterarumq; uoluptatu coertione celebrabant.’quibus omnibus puritas mennbsp;ds Si acumen ingenij fcientiac caufa exquirebatur.Vnde Si illius facrariu Ifæum,idnbsp;«ftjfcientiæ diueiïorium appellarunt,8i ipfam altj Mercurio,alq Prometheo natamnbsp;dixcrunnquorum alteru fapientia ac prouidentia, alterum gramaticae Si muficae in/nbsp;iientio illuftrauit.’Si in Hermupoli Ifin Muiarum prima, eandemr^ luftitiam Si fapinbsp;cntiam uocitarunf.utpote quae diuinaaperiat tjs quosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncu

pant.Ii uero funt,qui rationê feeftantur, quæ ab omni impietate ac fuperftitioneani mam eluit.Proinde fplendida ueftis illis attributa eft,qua Si mortui exuta iam mor/nbsp;talicateôiinpi-jfiinâdignitatê reuocati exornantur»Necfane hoc dico quod linoftonbsp;lite,id cftlineæftolæ,aut capitis abrafio Ifiacum faciat: nam necß Traiyaiva'jfo^ec^ idnbsp;eft barbæ educatio,necgnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft palli] geftatio,ut eft in prouerbio,philo

fttphum reddit.Sed tantum fymbola funtdequibus nonnulli ita fentiunt: Abftine^ ’¦e fiquidem eos à lanis,non fecus ac ab ouium carnibus abftinent.Radere autem canbsp;fut ob lutftum.Ferre lineas ueftes ob coloré, quem lini flos aetherio fplendori fimillinbsp;præfe fert.Sed hæc allouera autem ratio eft,quôd(ut Plato fcribit) purum abnbsp;’mpuro attingi piaculum eft.Retrimentum aute cibi neq^ purum neep caftumîatquinbsp;^’^tetrimentis pelles, uellera,caDinos, ungues gigni certu eft.Ridiculum quippefu-

230

reformt(Ïant,ut no modolegumina ouillas^ óó fuillas carnes aucrfenturjccu quaere trimentamultainuehanttfed falê à cibis in caftimonijs reijciunntum ob alia,tuinnbsp;quod ad bibendum 06 comedendum appetennores reddit, Nam quodAriftagorasnbsp;dicebat,ideoimpurum cenferi,quód minuta animaliaintercepta iugulet, plenum Ienbsp;uitatis cft.Quin etiam ÔC Api è peculiari puteopropinât, atq^ omnino à Nilo arcét:nbsp;non quod Nili aquam impurâ ob crocodilum cenfeant, ut quidam putauere,quâdonbsp;Aegyptijs nihilNilo honoratius : fed quod obefiores corpulêtiores^ faciat cpotus;nbsp;qua habitudine netß Apin necj^ fe effe uolunt. Satius enim putant leui ac expeditenbsp;corpore animû includi,quo minus eius diuinitatis oppnmatur.Caeterum in Helio/nbsp;poli foie colentes ,in templum uini nihil afferStjCeu per diem deot^ ipfo infpeóan/nbsp;te turpe fit uinum epotare:quo alq quidem,fed parce admodum utuntur.Sed praternbsp;hanc Aegyptij multas obferuantcajremonias abftemias,in quibus ôd philofophaivnbsp;tur ôd diuina edocenuQuin Sc reges ex inftituto facraru literarûmediocriter adnio^nbsp;dum bibebant, autore Hecatgo:quom ipfi facerdotq dignitate cenferentur.Qu^nbsp;uinum haurirent,neq^ Dis libarent ceu parum gratum,utpote quod fanguinem eolt;nbsp;rum qui cum Dis olim dimicauerantjopinarentut :exquoprofluente Só terrae adtfl*nbsp;fto uites natas ferut. Quare largius ingurgitatibus ebrictate ÔC infaniâ, arnentiam^ÿnbsp;uenirctnon fecus ac fi impiorü bellatorum fanguine repIeantur.Quae fic à facerdodnbsp;bus affirmari Eudoxus in fecudo Ambitu teftatur. A pifcibus autê marinis omneSnbsp;non tarnen omnibus abftinent*Siquidem Oxyrynchitg ab hamo interceptis:colegt;^nbsp;tes enim oxyrynchon pifcem, uerentur nequando hamus parum purus fit, ceu qi’/nbsp;oxyrynchon attigeritzSyenitae autê à Phagro,qui reftagnationes 5C incremêtanbsp;li praenuntiare exiftimatur. Atqj ita facerdotes abftinent. At reliquis Aegyptioru'”nbsp;nona primi menfis diealfum pifcem pro foribus comedentibus : facerdotes pifeen’nbsp;non guftant om'dem.icd in limine adurnnLneminautetes rationetouarum altera’’’nbsp;allata funttattingam alias. Altera facilis attç obuia eft.Nam pifcem non neceflariß,nbsp;nec dignu adeo cura opfonium elfe uel Homerus teftatur: qui nec^ Phaeacas hon’**nbsp;nes abdomini natos,neq; ithacefes infulares pifcibus uefei feribicNeq? ipfi quide*”nbsp;Vlyfsis focij in tarn diuturna nauigatione antequam ad fummä uenirent inopia’”»

I

ÆGYPTIACIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;231

fucmgufient.Typhoncmfdlicetinpleniluniofuem perfequentem in arcâligneam incidiire,in qua Ofîridis corpus iacebat. Alrj melius exiftimauerejueteres ita oftennbsp;diffè, uoracitatidelicîjs^ôôgulæ inuitamentisnuntium mitti oportere* Quare traznbsp;dunt columnamThebisintempIo pofitam, execrationes habentê côtra Menideninbsp;regem, qui primus omnium Aegyptios ab inopi ÔC frugi uicftu ad pecuniarû ufumnbsp;deuocauit. Hanc pofuifte traditur Technatis Bacchorei pater, quem Diodorus innbsp;Bibliotheca Cnephatum Vecchoridis fapientis pattern appellat : qui expeditionemnbsp;aliquando in Arabas faciens, quom ferius impedimenta fubfequerentur,5lt;obuiumnbsp;cibu arripuit, ÔC in ftibadeacquieuit:dele(ftatus(^illa frugalitatis fuauitate execratus!nbsp;eft Menidem,2lt; coprobante facerdotu cofilio execrationê publice propofuit. Hocnbsp;eft quod Hefiodus fcripfit:ftultos homines,quos fcilicet tranfuerfos rapit uolupras,nbsp;ignorare quâta foret in malua SC afphodelo utilitas.Ob hanc caulam ueteresea obznbsp;Ionia auerfabantur, quae adfeitis indigebant condimentistSc Perfarum parfimonianbsp;magna fuit in comendatione, quod parabiliadmodum uicru uterentutjfuo plerucßnbsp;uefeentes nafturtio. At reges ipft ex facerdotibus,aut certe pugnatoribus eligebanznbsp;turiquorum hi fortitudine,illi fapientia præftabât. Qui uero é pugnatoribus fueratnbsp;cooptatus, adiacerdotes adutum feccdens fecretioris philofophig ÔC myfticaru ob^nbsp;feruationum,quac aliud fronte proférât, aliud in receftu pollicentur,cognitione imznbsp;buebatur.Quod nobis fignificant fphinges in templorum propyleis pofitae, obfeuznbsp;fäni ÔC acnigmaticä theologiam demonftrantes: quod ÔÔ pauimentS in facrario PaUnbsp;ladis, quam Ifim putant, oftendittin eo enim hæc inferipta funt. Ego fum quiequidnbsp;fuit,eftjö(S eritînec meu peplum quifquä mortalis unquä retexit ? Amplius Ô6 quomnbsp;multi iufpicentur proprium apud Aegyptios louis nomen Amun, quod nos infle-Rentes Hamonem dicimus,Manethus Sebênites ea uoce arcanû occultationemq?nbsp;fi^gnari putat. Hecataeus autem Abderites inuocatiuam earn Aegyptijs particulamnbsp;ftribittqua uti folent, quom ignotû hominem uocitantîquare deum ilium reru omznbsp;nium opificê tanqua abditumignotûq^ fibi Amundixere Et Aegyptqs fané quôdnbsp;^m pie,tam reuerenter diuinoru fapientiam tradent, teftes accedunt Graecorû fa^nbsp;pientifsimi,Solon,Thales,Plato,Eudoxus,Pythagoras,8lt;(ut nonulli credunt)Lynbsp;lt;urgus:qui omnes Aegyptum adierc, ÔC cum facerdotibus confuetudinê habuere.nbsp;Eudoxus quidem ConupheûMemphitêaudiflèdicitur, Solon Sonchiton Saiten,nbsp;Pythagoras Oenupheû Heliopolir en.Et hic profedo maxime omnium miratus ÔCnbsp;imitatusuidetur eorum hominû mores acdifciplinam,dogmati fuo fymbola amp; my?nbsp;fteria quædam recondita admifeens: quæ non fané multum à HieroglyphiciSjid eftnbsp;facris Aegyptiorum literis abfunt. Quale eft illud,in curru ne comefto.ne fedeto innbsp;chœnice. ne palmam plantato.ne domi ignem machaera feindito. Putant amp; ab eif-dem hominibus unitatem Apollinem uocari, binarium Diana,Mineruam feptenanbsp;ïium,Neptunum primum cubu. Atq5hæcnominain templis ÔÔ facris libris promifnbsp;eue inuenies.fi eut 66 regem Ofirim oculo feeptro feribut. Quod nome nonnulKnbsp;multioculum interpretantur,quôd osmultum,iri autê oculum fignificet Aegyptijs.nbsp;Eaelû aût tanquâ nefciûfenedutis ob perpetuitatê, corde cui craticula fubieda foif,nbsp;annotabant.Thebis imagines iudicum pofitæ étant fine manibus,öó quæ inter illasnbsp;principe fignificabat, oculis uifebatur conniuentibus: quôd incorrupta,quodq; inznbsp;exorabilis iufticia elfe debeat.Qui uero difeiplinae militari nauabant operam,pro fi?nbsp;gillo in annulo fearabeum fcalpebant. ex fearabeis enim nullus fœmina,mares omznbsp;^esjfemenq? fuum inpilæ formaglomerantes generationi locum parant. Quotiensnbsp;audimus haec Aegyptios fabulantes de Dis, de eorû genitura amp;Ó forma SC euennbsp;dbus,nihil ita prorfus debemus exiftimare^fed myfterium aliquod delitefeere in ijsnbsp;eonijciendum eft, ÔC quæ prædiximus in memoria protinus reuocanda.Non enimnbsp;Mercurium uere cane exiftimant,fed euftodem SC peruigilem animalis naturâ quænbsp;hofpitem ab hofte dijudicat, ut ait Plato, deorum perfpicacifsimo tribuunt:neq?foznbsp;*em putant ex loto editum nuper infantem, uerum ita folis ortum ex humidis eleznbsp;uationem interpretantur.quando SC fæuifsimum formidabilemt^ fupra alios Perfaznbsp;rumregemOchum, nô folummultoruparricidam, fed ÔCipfius Apisocciforê,quênbsp;« a fibi ac

2?2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E R E B V S

fibi ac foeqs in menfam propofuitjMachgrS uel ad hoc ufq? tempus uocatiftattj nomine in defcriptione regum cognofcitur:non hominis proprietatê,fed moresnbsp;primenteSjquem inftrumento parricidio accomodato acquiperabat.NihilergoD^nbsp;magis gratificari pofliimus, quàm fuperftitione omni ablegata, uera ac fyncerao^nbsp;ipfis fentire:quare fabulam referemus fcilicet fub côpendio,et reieftis ijs qugnbsp;uacanea uidebût,rogamus nequS diuinitati fuggillatione faxit impietas» Aiut Rhenbsp;am fiirtim in complexum Saturni uenifle;mox ÔC cum Sole cogreffam effeiiednbsp;Ü prggnatione damnata necj menfem neq? annum,quo pareretjinuenifle.Mercurilnbsp;etiam amore capta cum eo concubuifTe. Subindcaute cum Luna ludentem aftrag^nbsp;lis diei cuiufq; feptuagefimâ abftulilïetex quibus dies quinlt;j confecit, eosq; trecen/nbsp;tis ac fexaginta coniunxineos nunc Aegyptij tTrKytMtt!, id eft fuperindutftosnbsp;cantjôé deorum natales putant» Nam prima Ofiiim genitum ïquo nato uocemnbsp;cidiflcjomnium domina in lucemprodifte.Alij Pammylen quanda cekbranchafl^nbsp;Thebis e’ louis têplo aquatum egreflam audifle uocem iubentê ut exerte proclain^nbsp;ret,magnum regê ac benefadorê Ofirim natum efle. Ätcß hanc in fpem Ofirim 3^nbsp;ca fuiftè educatü. In cuius memoria ÔC Pammylioru feftum inftitutS eft,PhallophO''nbsp;rqs Græcorum fimillimû.Secunda Äruerin,quem alij Apollinem, alij fenioréHo*nbsp;rum nuncupât.T ertia T yphonem,necß tempore neq; loco,fed é cofta uulnere ad3gt;nbsp;do exilqfte.Quarta Ifin in panygris editam.QuintaNephthen: quam morte Ô6nbsp;nerem,quidam etiâ uidoriam iufpicantur.Ex qs uero Ofirim 06 Aruerim folege’’’nbsp;tosjifin Mercurio, Saturno Typhone ÔC Nephthen. Proinde tertiä

id cR fuperindudarS netaftam habitam efletqua ncq? reges dqudicabat, fed feipfo* curabat ad node ufc^. Arqui Nephthe cum Typhone honores meruit. Ifin uero 2^nbsp;Ofirim uel antequS materna aluo prodqlTent, mutuo feamalfe, acfimul cocubuih^nbsp;uulgatum eft. Quidam 06 Aruerin ita genitü putant, QC ab Aegyptqs fenioremnbsp;rum,à Graecis Apolline uocitatû. At Offris quom regnum foret adeptus, ab inop*nbsp;ÔC agrefti uidu ad mitiorê cultû Aegyptios uocauit; frudus oftêditîleges tuliuqu®''nbsp;modo Di colendi eflent præfcripfit.Mox ÔC terram manfuetiore redditam peragf’nbsp;uit no armis necg ui,ièd oratione,perfuafionibus ÔC muficis cantibus plerofq; in leJ*nbsp;tentiâ trahens. Quare non pauci Græcorum eum Dionyfum putauerunt « Eade’’’nbsp;ratio perfuafit Celtis ut Herculi Ogmio catenam appenderêt,quae exeius orenbsp;tifîda ad aures auditorum producebatur. Sic enim intelligebatur Hercules nonnbsp;ribus, fed eloquentia magna ilia lâcinora perfeciffe. Quare ÔC ueteres clauam cinbsp;leaginam tribuiftè obferuamus. Dum uero file peregreabeffet, nihil rerum noua'nbsp;rum Typhon molitus eft,quôd accurate ac diligenter ad rerum euftodiâ Ifîs excubanbsp;ret.Redeunti uero infidias pofuit, cum eo cofpirantibus duobus 66 ièptuagintac*’^nbsp;iuratis,accedente etiam auxilio reginæ Aethiopum cui Afo nomen.Clàm itaeçnbsp;ridis corpus permenfus ad eius magnttudinê arcam ftruxit mire fabrefadam.Ha^^^nbsp;in conuiuium aliatâ,omnibus^ eius ftrudurâ admirantibus, Typhon quafi per i^''nbsp;cum recepit fe illi dono daturum effe,cuius corpus illius magnitudini exgquaretiJ’^*nbsp;Facientibus autem omnibus de fèpericulum,cum eorum nemini quadraret,innbsp;ingreftus eft Ofiris:tum accurrentes coniuratos operculû inieciffe,clauif^ ualcnt^*nbsp;adadisjliquenti etiâ plumbo perfudifle, ôd ad fluuiû deuedâ per os Taniticû innbsp;re deie'cilTe: quod hoftium ea caufa nunc etiainuifum Ôé deteftabile nuncupatur-hæc quidê fada memorant feptima fupra décima menfis Athir: quom fol feorpi^’’’*nbsp;permearet, 06 Offris iam annum odauum 6Ó uigefimum regno potiretur, licetnbsp;Iq eum annorum numerum nonregno,ièd uitsetribuât.Quom uero Panes ÖÓ fa^^^nbsp;ri qui circa Chennin accolunt,omnium primi rem geftâ refciuifrent,8C repente f’*nbsp;gnas turbas, magnostp tumultus, qui ad hoc ufcj tempus panici uocâtur,exciflenj'nbsp;Ifîs hæc audiês protfnus capillos totondit, amp; lugubre ftolam induit.ex quo urbinbsp;pto adhuc nomê manet,tametff alq hoc nomine priuationênotent.Namnbsp;uarefignificat. Turn omnium in ops, omnia late pererrans, neminê prætermittct^’nbsp;quem de Ofiride non percundarctur. Quin amp; pueros etiam fuper area rogitaba^nbsp;quorumaliqui reigeftæconfcq,quidad;umde arcaapenierunt,Exquo temp^^^

Æ G Y P T I A C I s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJÎ

Acgyptîf uim præfagicndi puens inefle fufpicati funtteorumç diuinationem obfer want,dum ludunt garnuntq? in templis fine difcrimine quicquid in mente uenit.Denbsp;abicgna etia corona refcitum eft,quam apud Nepthen Ofiris reliquerat.AIiqui etiznbsp;am puerum ex quo Ifis rem intcllexit,fub Anubis nomine coli putât î quem na turnnbsp;Nephthe tradunt. Et illam quidem timoré Typhonis perculfam ante maturitatemnbsp;puerum eieciffe potius quam peperifle:atq5 eum it a Dis cuftodem additumjCeucaznbsp;nes mortalibus adhibêtur» Intelligens ergo Ifis fludibus marinis arcam Byblon im/nbsp;pulfam:at(j ibi pulcherrimu tetradicis germen forte obuium earn amplexatum effe,nbsp;cuius magnitudinerex admiratus id pro fulcro tedto fuppofuit: quae omnia diuinonbsp;quodam famgnutu reCcifcês Ifis atq?Byblon profeda, neminêq; allocuta fed lachrynbsp;•nans in fontis crepidine fubfediu Reddens^ fibi reginae miniltras beneuolas turnnbsp;lalutando comiter,turn comas illis ingeniofe coaptando, ÔC admirabilem quendamnbsp;odore afflans,hisillecebris promeruit à regina accerfiri;nec folum familiaritate inbnbsp;’’Cjfed etiam regjj puerialtricem fi'eri.Regi autem Maleander nomen:regina alijnbsp;ftarten,alq Saifin,alij Nemanun,quod Graeci Athenaida interprétant, nuncupatenbsp;Alebat autc puerum pro mamma digits in eius os infarciens, Conata eft etia nodunbsp;fllius mortalitate exurere, Slt; ipfa interea hirundo fa da, in columnam aduolauitXunbsp;|cns tarnen regina rem obferuansnbsp;nbsp;materna pietateperculfa,inclamitans^ femiw

fto infanti immortalitatê ademit. Atifis iam fe deam profefla in tedum afcendit:cæ undiq^ tetradice auferens ÔC linteo contegens unguento^ afpergens regibusnbsp;î^adidit,8lt; nSc tetradicis lignum apud Byblios in templo Ifidis alferuatur coliturtj.nbsp;* um arcæ incubans lugere non defijt,donee iunior filiorum régis obierit. At maio/nbsp;•’em natu fecum abducens,8^ naui area imponens, Phgdrum flume indignata quodnbsp;fub diluculo alperius fluduaret,exiccauit, Vbi ante folitudinem nada eft in fe rediznbsp;SCtotam mœroris feenam aperiens,defundum Ofiridis iälutans amplexansfçnbsp;^^uipto fineillachrymabat. Quod audies puer regius, clam à tergo quid ageret,exznbsp;PJofabat Jd ilia fentiens toruo adeo uultu fefeobuertit, ut adutum puer terroris imnbsp;Patiens deperieritdicet alij aliter fentiantNam eum in mare cecidilfe memorâtîei^nbsp;deae gratiam honores habites efîe,2lt; in conuiuijs ab Aegyptqs Manerotis nom»nbsp;’ïcinuocari folere» Quidam puerum Palaeftinum aut Pelufium uocant urbi cogno--’^’Uem,quam deam in eius memoria aedifîcalfetraditur, fîC ipfum quidem Maneronbsp;^^tuuficæinuentorem celebrant* Cuiopinioni réclamant alij, afferentes Manerotanbsp;’^ullius quidem eflè nomen, fed dialedum tantu comefîantibus admodum accomo?nbsp;’^atam.præterea quom Manerota concinunt,etiâdefundi hominis fimulachrû cir^nbsp;^unferuntîno fymbolû perempti Ofiridis,ut aliqui putauere,fed admonentes præznbsp;^entibus fruendum, geniot^ indulgendum. non multo enim poft conuiuas taies fu-.nbsp;*uros*ôf haec quidem ratio multo potior. Cum uero Ifis ad filium Horum qui in Bunbsp;to alebatur, profeda effet: Typhon nodu in uenationê exiens, per lunam corpor»nbsp;Ofiridis occurrit: quod in partes quatuordecim difeerptS abiecit. Quod quom Ifisnbsp;tcfciuiffct, ea frufta per paludes baride (fie Aegyptij nauim illam appellât)papyraznbsp;t-caperquifiuit.Quare nauigantes papyraceis nauibus minime à crocodilis lædi tranbsp;’^unt,uel timentibus uelcolentibus deæ memoria JHinc amp; multa in Aegypto Ofir»nbsp;^’sfepulcj]j-acelebrâtur,quôd feorfum quaej parte, prout occurrerat, tumulaueriunbsp;Alij non hoc putant, fedifîdem cupienté ilium à pluribus coli, fimulachra ad illiusnbsp;ûuitationê fada omnibus urbibus inuulgaffeuum etiâaddunt earn exiftimafre,nonnbsp;^cile fore Typhoni Ofiridis conditoriu quacrenti, in ea multitudine uerû inuenire,nbsp;Atqui ex omnibus Ofiridis partibus folS pudendum nufquâ inuentS tradunt: prot»nbsp;tïuftp in fluuiu abiedS,àlepidoto,phagro ôfoxyryncho deuoratu:qui ea caufa fum/nbsp;nium inter pifees honore meruere. Ad eius itaq? imitationem Ifis phallum confecranbsp;uit,cuius feftum nunc agunt Aegyptij.Quin 8C Ofiridem ferunt aliquando ab infe/nbsp;tis redeuntem cS Horo exerceri ÔC belli munia obire confueuiffe* A quo Horus ali/nbsp;^oando interrogatus quid pulcherrimum exiftimareüreipondifîè dicitur,parentesnbsp;jniuria afiedos ulcifci.Tum ÔC illudpercSdatus eft Ofiris,quod nam animal ad belnbsp;»Um defeendentibus côrnodiffimumputaret.Eo ueroequSrefpondentetOfirim ad/nbsp;U 3 mfratum

2?4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E R E B V s

mtratum quod non Icon cm potius quam equum dixtflet: fed Horum caiifam fubi'c cifle.Leone enim auxilio indigentt potiorem,ad fugandos uero deprehendendos^nbsp;hoftes equum magjs præftare.Quæ audios Ofiris obledatus eft,quod tam paratuiBnbsp;amp; promptum Horum inueniffeu Ad Horum etiâ aliquâdo dicitur accefsilfeTbuCnbsp;risTyphonis pellex,quam ferpens perfequebarur. Sed hanc ipßm ferpentem Ho^nbsp;miniftri occiderQt^Quare 66 nunc funiculum in medium iacientes fruftillatim coovnbsp;minuunt^Iuftactiâpugna Horus Typhonem fuperauit, quern uinctu Ifidi tradidiOnbsp;fed ilia folutum milium fecinquod Horus iniquo fané animo tulit, 6C matri manusnbsp;iniecit, amp; coronam detraxit. Cuius uice Mercurius ad earn galeam e caluaria bb'nbsp;bula attulit. Cçterum quom Typhon in Horum quafi fpuriujiudicium intenderednbsp;adnitete Mercurio legitimus à Dis iudicatus eft,qui duobus fubindeprglljs Typhonbsp;nem expugnauit. Ferunt etiam Ifidem ab obitu cum Ofiride concubuilie: amp; ex cOnbsp;geminos fuftuliflej Helitomenon, ÔC inferioribus mêbris luxatû Harpocratê.Hsf*^nbsp;font fermé labulg capitajcæteris quae defamatiora funt,ablegatis:quale eft, Horuo*nbsp;mêbratim cæfum,Scde Ifide capitis foppliciû fumptu. Qug fi de diuinitate ÔC incofnbsp;rupta natura, ex qua maxime' numê agnofeit, uere intelligant:defpui profedfo,eX^nbsp;piaritç os opus,utinquit Aefehylus-Et ea quidê fabularû uanitas ad irrita poetariifl’nbsp;cômenta pertineat: qui perinde atq? araneae huiufmodi ex lèipfîs,fcmota omni caU-*nbsp;fa, ordiunturôdtexunt.hæcueronoftratianon multodiuerfamrationem habefltnbsp;ab iride,quam fpedlrum folis probât Mathematici ad nubium uarios afpedfus mubnbsp;tiformem.hæc enim rationis cuiufdam fpedlra font, ad aliam fententiam refledfeO''nbsp;tia Sic uidemus difpofitiones templorum uario fitmNam qug ad rem lugubre pet'nbsp;tinent,obfcuriora funttquç uero ad hilaritatem, areas SCcurfus fubdiales habent-aliubi occulta Sé tenebrofa font, quae inferorû habent apparatus : qualia Thebanisnbsp;font frequêtia. Multi uero Ifiacorum putât uel apud Abydum uel apud Memphitf ’nbsp;quamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocant,uera Ofiridis membra quiefeere.Quare locupletiores fortil

natiorescç Aegyptiorum in Abydo tumulari expetût,ut cômuniloco cum Ofirid^ fopulchrum fortiâtur.Verû allj quomMemphi alatur Apis, qui animg Ofiridis fyi”nbsp;bolum gerit,par credût eodem loco aequé anima amp; corpus diuerfari,8lt; earn urbett*nbsp;altj portum bonorum, altj fepulchrum Ofiridis interpretantur:ÔC id in Nefide ftad’nbsp;unt alioqui omnibus imperuia,utpote ad quam nccj^ aues,neq! pifees pofsint appcbnbsp;lere.femel tantum facerdotes ingredientes ôd facrum faciunt, ÔC tumulum corona^nbsp;mithidis planta inumbratum omnis oleae magnitudinê excedente. Eudoxus auteJtJnbsp;côpluribus fepulchris nûcupatisjinBufiride corpus Ofiridis iacere affirmât. Quo^nbsp;îjs argumêtis probatitum quôd ea fuerit Ofiridis patriaitum quôd ibiTaphofiriif»nbsp;id eft Ofiridis fepulchrum oftendant.Quinôi lignorûfuccifio, amp; linorum cômiit*^nbsp;tio,amp;: chog effulae,multa^ id genus myftica id fignificât.His adde quôd facerdot^^nbsp;Aegypttj,nó horum tantum,fed ÔCaliorum deorum,qui ingeniti attç incorruptib*^nbsp;les luntjcorpora apud fe iacere ôd curari praedicant, quorum animae in caelo fulg^”*'nbsp;fydera. Et ex his id quod Ifidis eft, à Graecis canis, ab Aegyptijs fothis appellait’*^'nbsp;Orion autê Horus,illud autê Typhonis urfa.foli Thebaida habitantes nullum ifnbsp;talem deum exiftimantes,unum aeternu amp; immortalem ftatuunt,quern Cnephag^nbsp;netum appellant. Alq putant reges ac tyrannos potentia excellentes diuinitatisnbsp;lum fibi adfeiuifle, quorum deinde graues cuêtus traduntur. Quod fané non abd’’nbsp;à ratione,ne quae mortalitatis funt,impudenter diuinitati tribuantur.Qui ergo hifnbsp;rias condidere tjs ututur perfugtjs. Aegypttj enim memoriae tradiderunt,MercUtit^nbsp;corpore elfe yteÂiécyxuv(t,id eft ancû,Typhonê colore ruffum,album HorûjOfihf'nbsp;atrum,ceu uere homines natos ? Amplius exercitus ducem Ofirim, gubernatott^’nbsp;Canobum uocantîcuius etiâ cognomine aftrum dicunt. Et nauem quam Graecinbsp;go appellant, Ofiridis nauis fîmulachrû propofitum affirmant: 06 ob hoc Orionct”nbsp;à Cane no longe abefle,quôd hic Horo,hic Ifidi facer fit.uereor autê ne hoc fit ifnbsp;uere non mouenda,amp; à multis hominûreligionê auferreiamdiu ergahos deosio^’^nbsp;Iitâ,ô6 impqs quafi leneftra aperire, S6 Euemero Meflenio aftipulari, qui deosnbsp;nes in regum ducumtj defcriptione redegit : quafi uero file unus ommumortalif

ÆGŸPTIACIS

bäeCin Pacbonte Iiten's aureis defcn'pta inuenen't, ÔC in ncfcio quos nSqua gem'tos Panchxos ÔC Tn'phylos impegenij quos Graecorum aut Barbarorum nemo cognonbsp;uerit. Atqui praeclara in Äiiyrijs celebrant facinora Semiramios, præclara Sefoftrinbsp;OS in Aegypto, Phryges etiä ad hoc ufcß tempus (plêdida gefta admiratione digna,nbsp;manica uocât,quôd Manis unus é prifcis regibus bonitate ac uirtute apud eos prac/nbsp;ftitcrit,quê nonulliMafdê nucuparûnat Cyrus Perfarû,Macedonû Alexâder uidonbsp;rias ad extremû fere' orbem produxere. Quare Antigonus fenior Hermodoto quo/nbsp;dam in poematis ipfum Solis filium ac deum appellante: Non mihi talia, inquit, la/nbsp;fanophorus affirmât. Lafànum enim uas ad excipienda uentris excrementa accomnbsp;modatum. Bene etiä Lyfippus plaftes Apellem pidore increpauit, quod Alexädrinbsp;imaginiin manum fulmen addidiffet,quom ipfelanceä tribuilfet,cuius ueram ÔC Ibnbsp;lidam gloriam nulla ætas abolebit^Melius itacç mea fententia,qui Ofiridis,Typhonbsp;ftis,Ifidis calamitates ÔÔ aduerfos euentus netß hominibus,neq^ Dis tribuendos punbsp;taucrunt:fedmagnorum damonum naturæ^quos Plato,Pythagoras, Xenagoras,nbsp;amp; Chryfippus ueterum theologorS fedatores,multo quidem hominibus fortioresnbsp;noftra conditione præftantiores, non tarnen pura ÖC illibata diuinitate præditosnbsp;ftatuerunt.Hos enim natura: anima:,ö: fenfus corporel participes, uoluptatê labo/

amp; cæteros id genus affedus mutationibus obnoxios fufpicietes, hos quidê ma gisjillos minus putauere.Nâ ficut inter homines,ita inter huiufmo di genios magnanbsp;öirtutis malitiæq; folet differentia interuenire.Etprofedo Giganteailla certaminanbsp;âpud Grgcos decatatatamp;Simpiae Saturni adiones,Só Pythonis aduerfus Apollinemnbsp;infolentia, 66 Dionyfiacæ incenfiones, Sgt;C Cereris errores : quid ab Ofiridis 66 Ty/nbsp;fhonis,aliorûà que fabulofe amp;:myfticenarrantur,adionibus diftantc* Audimus cetnbsp;Homeru bonosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft deo ftmiles,66nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft deo æquales, Kdco/

’’wm confilia habentes nuncupantem:daemonum etiâ dcnominatione promifcue m ^onisacmalisufurpantem:

^æmonie accedasxur tarn metuuntur Achiuii” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et rurlusî

fimulac quarto proceffit dæmonis inftar» Etï

^uid Priamus primocç fati comittere tantum Pæmonia in te aufiCut præclarum excindere prorfusnbsp;^*•00,66 properes Troianam perdere gentem.

Quafi uero dæmones miftam 66 inaequalem naturâjanimi^indudionem habeant* ^uare Plato Dis Olympijs dextra Ô6 inæqualia,côtrariauero dæmonibus afcribit.nbsp;^*^Xenocrates dies nefaftos,ô6 celebritates quibus plagas, idus,ieiunia, infamiasgt;nbsp;^utfœdas imprecationes adhibêt,neq; deos nec^ dæmones bonos decere putatlue/nbsp;tutn efle in hocaeris ambitu magnas 66 robuftas quaidanaturas, calamitates 66 moenbsp;’’Ores inuehentes,quae huiufmodi folennibus gaudeant,neq? interea ad quicquade/nbsp;^crius conuertantur. At bonos Ô6 probos dacmonas rurfus,quos Hefiodus «yv7ss,idnbsp;'ft puros nuncupat,ad hominû cuftodiam excubaretopes 66 régna præbere.Qualcnbsp;pnus Plato fcfAtiuz-iVÎ^xsFjid eft interpres,66 inter deos bominescp mediaftinû appel/nbsp;^bquôd hinc preces Ô6 uota,illinc præfidia nobis afferât: oracula etiâ Ô6 caetera bonbsp;ftunminiftrêt.Empedocles quocp dgmonasquoties peccât,dare pœnas affirmât;

^ctherium robur poritum ipfum impellit:at idem .j,ondamenta quatitpontus telluristat ipianbsp;^'fta laborantem folem,quirurfus Olympuinnbsp;P'thereas^ mouet per certa uolumina fedes;

alio(^ alius rapit, 66 fe odere uicifsim: w^^onec purgati 8c fcelerata labe repoftanbsp;j^^turæ mores 66 priftina iura refumant.

fimilia de Typhone dici poffiint:quôd ob inuidiam 86 fimultates ea P^uus fit,66 quôd omnia perturbans terramc^ 06 mare infeftûreddens, tandem pcenbsp;dederit, contra fofpitatrix Ofîridis foror 66 coniunx Typhonis inclementianbsp;JprefferittcertaminS uero quae paffa eft Ô6 caeterarum uexationû monumenta po/nbsp;rdiiffa funt.Ipû igitur 66 Offris ex dæmonibus bonis in deorum numerum ob

U 4 Uiït«/

DE R E B V S

uiïtutem rclati funt. Si'cut Hercules ÔÔ Dionyfus pofteriore ætate de or um 8Ó dacmO num miftos honores habent.Adde quôd Archemachus Euboicus non alium Sera/nbsp;pin quàm Plutonem,nec aliam Ißdem quâm ProferpinS dixit. Et Heraclides Pondnbsp;eus oracuïû quodin Canopo eft Plutoni attribuit.PtoIemaeus etiâ Soter depreheivnbsp;dit in Sinope Plutonis coloflum, quom nunquâ antea uidiflet, quali eflet forma.IuC'nbsp;ferat enim ille per quietê Alexandriam quàm primû ferri. At ille quom ignoraretnbsp;bi locorum qu£reret,amicis£^ uifum comunicarettSobius quidam uïr multg peregdnbsp;nationis afFirmauit fe talem coloflum Sinopac aliquando uidiffe,qualem rex comc'nbsp;morabat. Delegauit igitur huic muncri Sotelem ÔC Dionyfium:qui uix tâdem,necnbsp;finediuino numine perduxerunt. Turn coniedores Timotheus ôd Manethon Se-*nbsp;benites, qui régi aderant, ex Cerberi Sô draconis imagunculis adiedis earn Pluto-*nbsp;nis imaginé colligenteSjPtolemgo perfuaferunt,deorum nemini^lèd Serapidi tribt^nbsp;endum eflètquando quem nos Plutonem dicimus, Aegyptus Serapin uocat, 06nbsp;hoc nomine Alexandria coIitur.Heraclitus etiâ philofophus eundem Dite acnbsp;nyfum putatjCX quo nonnulliita interpretantundité corpus effe in quo animae de»nbsp;piant ÔC ebrietatem hauriât.Qug fané interpretatio frigida eft. At multo fatius 0^^nbsp;rim amp; Dionyfum, ÔC rurfus Ofirim SC Serapim eoldê putaretut comunis omnibu®nbsp;Serapis fif,id quod initiatieius facris intelligût, Nec eiïi paruidetur Phrygqsnbsp;habere fîdemî quæ illos Herculis filia, Typhonem Ifæaco Herculis natum tradun^*nbsp;Nec Philarchus audiendus,qui Dionyfum ab Indis in Aegyptum boues duos pef'nbsp;duxiffe feribit, quorum alteri Apis,alteri Ofîris nomé fuerit.T um uero Serapim fOnbsp;men inditum eflê,quod omnia exornaret» enim Græcis deuerrere ac mang^nbsp;niflare fîgnificat. Abfurda hæc prorfus Philarchi.Sed eoru abftirdiora qui Serapît*nbsp;deum negantjfed hac uoce Apidis fepulchrû fignificari putantî in cuius rei teftiif^nbsp;niumcolumnas quafdâaereas in Memphi Lethes ÔC Cocyti nomine appellatasgt^nbsp;uitef ac tumultuolè refonantes aperire folere, quoties Apim fepeliunt. Illud muK^’nbsp;modefiius, Serapim quafi uniuerfi motus autoré uenerari. Sunt item plurimi facet-'nbsp;dotum qui Apin SC Ofirim eundem affirmât, nos admonentes Apin imaginemnbsp;fymbolu eflè animæ Ofiridis. At ego quom Serapis Aegyptiu nomen fitjid gaud***nbsp;à hilaritatê fignificare contenderim,ex eo coniedurâ trahens quód fefta qugnbsp;ci j^fAtóouüanoshilariaappellamuSjAegyptq uocant.Nam amp; Plato Ditet^nbsp;quafinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft uerecundiæ filium dicit^quod is deus modeftifsimus fihSe^*

apud Agyptios alia funt etiâ nomina: ceu iubterraneus ille locus, in quem migrât^ animas à morte putâttquemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocant,dantem ÔC accipientem fignificante^*

Quod nomen an ex Grgcia antiquitus conuedum fi't,alias decernemus.NuncrcIt' quum propofiti exequamur. Offris enim SC Ifis ex dæmonibus bonis in deos tra^^nbsp;fierunt: Typ bonis autem uis obfcura ÔC ad uexandum animû parata, cui facrificij^nbsp;quibufdâlitant. Sunt SC folennia quaedâ quibus eum probris iniurijsq; perfequn*’^nbsp;tur,homines etiam ruffbs contemnentes atc]^ infectantes, SC afinum prætereapfSt^nbsp;pitantestquem moré Coptitæ obferuât,quod ruffo ÔC afinino colore fuifle T y ph^’^nbsp;tradaturtquam etiâ ob caufam Bufiritae ÔC Lycopolitæ tubis non utuntur, quôdt^^nbsp;de quiddam SC afininum fonare uideantur, Et idcirco afinum tanquâ animal imP*’^nbsp;rum SC execrabile Typhoni^ fimilé aueriântur:SC in placentis quas menfibus V^'îçnbsp;ni SC Phaophi parant,deformé afinum eum^ uinctum confingunt.Sicut SC Solis *nbsp;era adeuntibus iubent nequid aureû geftent: neue indigenti uidum præbeât.Qpi^*nbsp;SCipfi etiam pythagoriciTyphoné daemonicam infenfam^ uim exiftimantes,iîg‘’|nbsp;ram illi folidam ex fex SC quinquaginta tribuut. At rurfus uim trigoni feu triqU^*^^nbsp;Diti,Dionyfo,SC Marti.T etragoi uero feu quadrati Rheg, Veneri, Cereri,Veft^Xnbsp;lunoniteâuero quac ex xi i «angulis confiât Joui, quæ ex otto ÔC quinquagintanbsp;nhoni nræbét. ut Eudoxus Uteris comendauit.Cæteru Aeevotn nutâtes Tvpbo” lt;

ÆGYPTIACIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1J7

cfàfttcs, Äf mox dccifùm in flume iacientes:quod nunc mutafa cöfuetudine hoipitf/ bus tradunt* Atg boue,qui idoneus facris eligebat,facerdotes quos illi fphragiftasjnbsp;nos obfignatores dicerepofrumus,figino(ut Caftortradit)obfignabät;cui homoinnbsp;genua procidês,manibus retro uinólis enfem babes iugulo incumbentê erat infcalznbsp;ptus. Putant alij afinS non tarn ob coloré ob infcitiä ÔC uilitatê brutifsimi anima^nbsp;lis Typhoniconfecratû.Quare Ochû Perfarû regem maxime exofi,ceu impium acnbsp;etiâ fcelere deteftabilé,afinû appelIarût.Qua uoce iritatus ille: Atqui afînus bic,ingt,nbsp;boue ueftrûuorabit:atq; ita Apim immolauit,ut Dinon fcriptû reliquit.Nec défuntnbsp;qui Typhonê afférant ex bello profugû fcptê diebus in afino feruatû,mox Hierofonbsp;lymû ÖÓ ludæû filios genuilTelex quo colligimus,eos ludaicâ religioné conari ad faznbsp;bulâpertrahere.SCficquidênônulIorûinterpretationeshabêt.Alijuero alio grauionbsp;te principio atcp ad philofophiâ magis accomodato utentes Græcos imitantur,aflènbsp;rentes xfóroi/jideft SaturnumjelTe^igot'Of/, id eft tempus,lunonemaerem,natalem aunbsp;tem Vulcani nihil aliud eflè quàm aeris in ignem mutationê.Sic hiapud Aegyptiosnbsp;Nilum eflê Ofîrim,Ifîdem terra cum qua ille cocubat;Typhonem mare^in quod de/nbsp;fcendens Nilus coniumiturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aboletur ? Quanta uero telluris pars Nilum admit/

titjÔC cum eo admifcetur, tantum fertilitate cômendatur» Adde quôd Saturni caufa (fie enim mare uoeât ) folennis luélus célébra tur«Fluit aût Nilus ex ftniftris mundinbsp;partibuSjin dextris aboletur. Putat enim Aegypti|,quà fol oritur^mundi faciê eflè:nbsp;quà fpiratboreas dextrâ, quà notus finiftra. Quom itaeç Nilus ab auftro profluat,nbsp;parte auté boreae mare intercipiatur,iure diélum putant ortum in læua, interne/nbsp;cionem habere in dextraîcuius ergô facerdotes mare auerfantur, amp; falem Typho/nbsp;tiis fpumam nuncupant:atq? inter eos interdiéîum eft falem in menfam affèrrc.Necnbsp;bomines quidé nauticos falutant, quah maritimos ôi ex mari uitâ iuflinentes:quinnbsp;etiâpifeem retjciunt,at($ odio haben ttimmo uero odium ipfum pifceexprimuc.Cuinbsp;reiteftimonium darepoteft JVIineruæ propylgû his notis in Sai deferiptum. Primonbsp;^ocopædogeron,id eft puer fenex,poft hune accipiter,fubinde pifeis, fuper quae o/nbsp;tnniaequus fluuialis uidebatur.Significabant auté haec omnia fymbolice,puer qui/nbsp;dem fenex recenter natos ôf defedos,accipiter deum, pifeis odium,equus fluuialisnbsp;tmpudenttâ: quôd parentem occidés matri permifccàtur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uero îuifs dixerisî

O ienes pariter Ô6 iuuenes deu odilTe fumma impudentia eft. Nec illud fané multum a Pythagorico dogmate difsidet,qui mare Saturni lachrymâ uocant,non purû neepnbsp;twturæ noftrae conièntaneû interprétantes, 6é haec quidé obiter à nobis diéîa funtonbsp;cômunem hiftoriam attingentia.At qui prgftantfapientia inter facerdotes, non monbsp;do Nilum Ofirim uocât,aut Typhonem maregt;fed omnem uim omnelt;p humedumnbsp;principiû Ofirim dicût:caufam uidelicet generatiôis ôé feminis primogeniam: Ty?nbsp;phonem contra quicquid fquallidum,ignefî,exuccum humiditati relud:atur:quam/nbsp;obrem 2lt; ilium rulFo corpore natum fabulantur, pallidum q? afîïrmantî neqi admo-dum libenter aut aufpicato exiftimant cû hoc hominû ^enere conuerfari,aut ijs oc/nbsp;ourrere. Ofirim rurfus nigro colore fuilTe teftantur,quod id fit aquæ ingeniû,ut ter/nbsp;tam,ueftes,nebulas,caeteraqs quibus admifcetur,denigret. Quare amp; iuuenû pubesnbsp;ob humiditaté nigrefcit:at£p canicies iam defedis ætate ex ariditate albicat.Nec minbsp;iiusaduertimus uer ex omnibus annipartibusgerminare, fertilitatéqiacbenignitanbsp;tem aftérre animantibus: ex aduerfo autumnum ab humore deftitutû plantis infen?nbsp;film atq? animâtibus inimicum. Hue accedit, quôd bos quem in Heliopoli alunt ÔÔnbsp;uocitant,Ofîridi facrum,quem non pauci Apis patrem exiftimant,atro colonbsp;teoftéditur,ÔC ab Api fecûdos honores habet.Sed ôf ipfam Aegyptû, quam ob fernbsp;tilitatéacterræpinguedinénbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftuasnigrûdicerepollùmus, apz

pellât, quam nobis pupillâ oculi licet interpretarûeamcp cordi noftro côparant. Eft «m Aegyptus calida ôf humida atq? in auftralibus mûdi partibus fitaî ficut in corponbsp;te humano natura finiftraparte cor ftatuit. Solem ité ôô luna non éurribus,fed naui*»nbsp;gfj s circumferri tradunt, ab humido fcilicet eorum alimentû generationé^ arbitrannbsp;tes.Putant ita cp Homerum æqué ac Thaletem Aegyptiorum difcipl ina imbutu omnbsp;nium principium aquam cr edidifle, ÔC Oceanum Ofirim elfejfim Thetin tanquamnbsp;alentein

DE R E B V S

alentcm educantcmq; omnia.Nam ÔC Gfæci efFufîonêfetnmis quafi abfefl tiamicomiftionemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔC t/èif filium, o2s -Ttf vc/'ast©-, id eft ab aqua ÔC •nJ' vlt;rc«,

id eft pluere,Ô^ Dionyfum vIjjj quaß dominum humidæ naturae appelIauere:quetB non alium ab Ofiride fufpicantur.Quando 06 Hellanicus Ofirim à facerdotibus

uocatum fcribit,fuarum^ aurium teftimonio utiturteo^ nomine tanquS dcopß culiari ex natura ÔÔ inuentione numen colitur, Sed operta facrorum feponentes alt;#nbsp;ca quae manifefto fiuntaccedamus.Sepeliunt enim Apis corpus facerdotes illud ra/nbsp;te efferentes, quod à Bacchicis facris fané non multum abcft: quando nebridas fiP*nbsp;infjcientes arripientesq; thyrfos inDionyfi oigiafmisôÔ ululatibus excurfibusnbsp;quafi deo afflati utuntur. Quare 06 tauriformem Dionyfi effigiem multi GrgcoriiiPnbsp;faciunt.EIeorum autê mulieres precantutjUt pede bubulo ad fe ueniat* Ab Argiu^^nbsp;etiâDionyfus Sitis'ÿ/JHSy id eft boue genitus colitur.ReuocantfubindeipfumtubatPnbsp;cocentu ex aqua,in abyflumjid eft profundifsima partem agnum iacientesî quafi 1“nbsp;munerisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft iuniori Cerbero emifsionis praemiû demittêtes.tubas ucf®

thyrfis abfcondût,ut Socrates in hbro facrorû fcriptû reliquit.Simillima quoqi fuP^ Titanica ilia Slt; nodurna orgia Ofiridis Ianiationibus:regrefsibuslt;^ ad uita ac reg^nbsp;nerationibusinecminus parentatioes qugad tumulû exercent.Aegypttj emmu^P®nbsp;locis thecas habet,in qbus pofitSOfiridis corpus memoratjut fuprà oftêdimus.nbsp;Delphis Dionyfi reliquias ex oraculo coditas putät : proinde in Apollinis delubt®nbsp;fecretius quoddam facrum perficiunt : quo tempore thyades licniten, id eft cifta*”nbsp;(utputo)fupra caput extollunt.amplius quod Dionyftis non folum uino,fed uniu^5nbsp;fae naturæ humedæ iudicio Græcorum præfît, teftis mihi Pindarus, Arborum au^^nbsp;legem hilarus Dionyfus äuget perfpicuum lumen autumni. Quare Ofirim coRH''nbsp;tibusinterdidum eft domefticaarborem incidere, fonte aquæ efFoderc. Necnbsp;Nilum,fed quicquid humedfl eft, Ofiridis effluxu uocat,óó pro foribus eius deinbsp;petuo ritu in honoré numinis aquale pofitum eft. Thrio autê, id eft ficulno folionbsp;gem auftralêt^ plagam defcribunt. Sed enim thrium propinationê ÔC humorisnbsp;uedionem interpretantur î quando 2lt; particulam feminalem genitalemq; id fofiP’’’nbsp;imitatur:quare Pamylitiorum feftum agêtes(ut diximus)quodphanico fimillimP*^nbsp;eftjfimulachrum proponunt atq? circunuehunt,cui triplex tefticulus inhærenqPYnbsp;deus principium fit generationis,8lt; à generatione omnia proficifcantur:0lt; quod ftnbsp;pe fir, id ter fieri dicatur.Hincnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft ter beati didi,0C uincula quotp

annedunt,innumera uolentes oftendere:ni forte per louem Ôé numerus ipfe ternarius defignetur, ut intelligas ab humida natura tanquâ omnium primog^’’,*’nbsp;tria prima corpora, terra fciIicet,aerem,igné,prodi)fre.Hincfabula locum inucfquot;*'nbsp;quod Ofiridis tefticulu Typhon in mare abiecerit, qui ab Ifide nunquâ inuenirinbsp;tuerit:in cuius deinde memoria ÔC fimulachru ÔC phallos geftari inftituerit.Quot^’nbsp;dâ præterea Aegyptiorûfic habet oratiofApopinfolis fratré fuifre,8lt; cotra lo«^’nbsp;ma tulifteiquom uero loui Ofîris fuppetias uenifTebhoftét^ in fugâuertifret,à foi’nbsp;in filium adfcitum ac Dionyfum appellatum. Qui fermo fabulofus licet, ueritat^*^nbsp;men naturg attingit:quandoquidem Aegyptrj louem fpiritûuocant, huiciquafi^^nbsp;ôé ignea natura infenfa eft, quae non ipfe fol plane eft,fed cum foie cognation^nbsp;bet. Atqui humedio uim aridam exuccamq; perimit, Ôé exhalationé auget atlt;5pnbsp;firmat: exhalatione autem uentus coalefcit Ô6 proflat. Hederam præterea Dion/nbsp;confecrarunt,quam Aegyptij chenofirim, id eft Ofiridis plantam uocitant.nbsp;tiam memoriæ pofteritatis traditum eft:Dionyfum Ifidis filium fuifte ab AegyPS^knbsp;non Ofirim,fed Arfaphen nuncupatû: quod nomen ab alpha inchoat,fortitudiï^^Znbsp;demonftranquod SÓ in primo De rebus Aegyptfis fcribit Hermgus, Ofirimnbsp;impetuofum interpretari. Nunc prætermitto quæ Mnafeasfcripfit,Dionyfon’’^^nbsp;firim, Serapim Epapho addensa'tem quæ Anticlidcs,Ifidem Promethei filiamnbsp;mâs,Dionyfo deinde copulatam. Nam amp; celebritates ÔC fefta fuper hishabit35nbsp;uelfine tcftibus teftatioréfaciunt.Ex aftris Ifidi Sirium tribuunt,utpote aquas tUnbsp;hentem.Leonem etiâ coluntthiatibus^ leoninis templorum ianuas exornant^^^^jjnbsp;gnat enim Niîus foie primum leone ineûte. Sicut autê Nflum Ofiridis effluxioï’^^j

ÆGYPTIACIS putantjita Ifidis terram: nec omnê quidem, fed earn tantu quam Nilus irn'gaucznbsp;ritfemina uegetâs.Ex Ifidis itaq) ôdOfiridis cocubitu Horumgenerari tradunt.Eftnbsp;autem Horus qui omnia alit ÔC conferuat,id eft ipfa aeris temperies bunc in paludinbsp;bus circa Butum ëC Latopolim educatum feruntjôd profedoita eft. Vliginofaenimnbsp;6^ aqnis redundans tellus exhalationes alit : quæ ariditates ÔC fquallores perimunt.nbsp;Turn uero Nephthyn uocant oram,id eft terrg marginem mare artingentem. Pro/nbsp;inde ÔC mortem Nephthyn, quafi uitg terminû uocauere:quam cum T yphone iun/nbsp;gi exiftimanuQuom uero fuperfluens exundansq; Nilus ulterius promouet, Ofiriznbsp;dem Nephthy aiunt admifceri: quod ex plantis germinanibus colligunt, ex quibusnbsp;eft melilotum.Tradut ita Iftn legitimo partu Horum, Nephthyn aute incerto Anmnbsp;bin peperiffe. Atqui in fuccefsioibus regum defcribitur Nephthys Typhoni nuptanbsp;primo fterilis fuifle.Quod fi de dea,no autê muliere fcribitur, par eft ita explicari:utnbsp;intelligamus ab initio terram infœcundam infruduofam«^ extitifte:Typhonis ueronbsp;impotentiam 06 tyrannidem nihil aliud fuifle quam Iqualloris uim præcellentê, ÔCnbsp;genitabilem natura humedationis oftbcantem. Et ilia Aethiopum regina adiutrixnbsp;non alia fuir,quam auftrales fpiritus ab Aethiopia uenientes,propellentes^ nubesnbsp;4uas Aethiopiam uerfus inducunt etefîæ,unde Nilus fufcipit incrementa, atcp eumnbsp;augefcere prohibentes:2^ tunc Typhon ille luridus uidorqp humentis naturæ exte/nbsp;nuatum Nilum coardat, cogit^ tenuem admodum ac reducftum in mare defcenznbsp;dere.Hacc eft fcilicetilla Ofiridis in arcam contetftio conclauatiocp,id eft aquæ ipfiznbsp;nsinteritus QC occultatio.Proinde Ofiridem menfe Athyr occidilfe ferût:quo temznbsp;pore deficientibus plané etefq s, Nilus in alueo redit, ac terra detegitur.T une rurfusnbsp;qnom noefte intendente ÔC crefcêtibus tenebris lux attenuatur 8C imminuitur,facernbsp;dotés tum alia faciunt lugubre in more, turn autem bouem pulla uefte,SCea quidemnbsp;^yffina,induentes deglugenti oftendunt.Boue enim Ofiridisimaginem,terram au

Ifidis putant.Quæ omnia diebus quatuor poftdecimamfextâmenfis fequentiz ^uSjfolenniter obeunt. Quatuor enim occurrunt mœroris caufæ.prima Nilus deceznbsp;’^ens:altera boreales flatus reiedi auftralibus incumbentibus,ui(ftoriam(Ç reportannbsp;tibusuertia dies remittens noétiq^ cedens: denit^ terræ denudatio amp; plantarû fronznbsp;proferentium exilitas. Décima autê nona die, notftu ftolati facerdotes ad marenbsp;^efcendunt:ÓC facram ciftam efferunt,aurea arculam intus continentê:in quam poznbsp;fculentam aquam fundunt.Interim magnusaftantium clamor ex oritur, tanquâ Of£nbsp;fldeinuento.mox aquæ foecundam gleba immifcent,ingerentes(^ aromata aepræznbsp;tiofà fuffîmenta,lunæ fimile fimulachrum effînguntrquod ftola exornât,atq^ in meznbsp;dium proferunt.Illos enim deos ad aquæ terræ^ fubftantiâ referunt.lfide itaep Ofi-ftdem fufcipiête, Horoep nebulis amp; euaporationibus corroborato, uiélurn quidemnbsp;non tamê occifum Typhonem.Necp enim permifit terræ domina aduerfam humeznbsp;^tioninaturâ prorfus deperire,temperiem perpetuam uolenspermanere.’quandonbsp;integer mundi ornatus concêtufiç nullo modo effe potuit ignea ui depcreûte.Quôdnbsp;nifi hæcinterpretatio recipiatur, non eft quôd Ofiridis partes à Typhone antiquiznbsp;ïus deuiélas admittamus.Mare fiquidem olim fuit,qug nunc eft Aegyptus.Id teftannbsp;*ur conchilia, quæ in metallis 86 fubterraneis hodie montibus inueniûtur. Quin Ô6nbsp;fontes putei^,necp hi pauci numero, falfam aquam amarulentamcß habet, tanquamnbsp;bucquicquid è prifeo mari relitftum olim fuit defluxerinôC Pharû,quam Homerusnbsp;diei unius curfu ab Aegypto diftare dixit,nunc Aegypto coniunéfâ uidemus. Hæcnbsp;alia huiufmodi à Stoicis theologice dida audimus, qui Dionyfum genitalem alnbsp;^ficemcß uimjôC fpiritûqui rebus inferatur,interpretantur: Herculem uero qui perznbsp;cutiendi interfeindendieg facultatem habet, Hammonê qui res natas excipiat,Cerenbsp;rem SéProferpina eum qui terram peruagetur, 86 foetus eliciat.Ncptunum qui maznbsp;fipercurfet.AtquiPhyficaSé Aftronomicapermifcent,Typhonêfolarê efFeélum,nbsp;Ofirim lunarem arbitrantur. Lunarem quidem genitabilem, humeeftantê 86 rebusnbsp;procreandis accômodatum: folarem contra ceu purumignê plantartjs 86 germina..nbsp;n'oni infenfum,magnacç ex parte terram flammis incultam reddentêj8ô ipfi lune intnbsp;•nicum.Quapropter Aegypti) Typhonem Seth,necpunquâ aliter uocantîquauocenbsp;uiolen/

X4O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE R E B V S

uiolentum 5Ó pertinax quid intelligSt.Quin ÔC foli Herculem comitcm addunt, qy* cum CO cæleftem ambitum percurratîlunæ Mcrciin’um.Nam qug ad lunam attincf,nbsp;philofophiæ acrationirquæ ad folêfpedlant, fortitudini acuiolentiæ coparant,Sto*nbsp;ci é mari folem accendi,eoc^ enutriritraduntîat lunam é fontanis paluftribust^locisnbsp;pafci, ac dulcem ÔC mite euaporationê elFundere. Atqui décima feptima Ofin'deinnbsp;perijlïè fabulantur Aegyptij, in qua certumac manifeftum oftenditur pleniluniuw»nbsp;propter quod earn diem Pythagorginbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft interftgmentum appellarunt'

ÔChuncomninonumerûabominâtur.quomenim x vi.fit Tt-jpid eft qu^^ dratus numerus,decem autem ÔC odo altera partelongionquibus folis intcrplano^nbsp;numéros contigit æquas habere comenfîones: decimus ièptimus occurrens, utröi]^nbsp;interfecat;diftinguitq;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft fuperodonaria rationê ÔC interualla inæqu^

lia concifus^annorum uero numerum quibus Ofiris regnafle memoratur,odo cet 8C uigintnad dies quibus luna fuas uices obit,rcferunt.Et materiam quam in 0'nbsp;firidis fepulchra exornant,in lunarem fecantformâîquôdluna foli propinquansliï^nbsp;cere definat,ÔC oculis noftris auferatur.Turn uero in partes X1111. Ofiridem co^nbsp;uulfum cominutumq? ferut, cas referêtes ad dierum numerS qui inter pleniluniûnbsp;neomeniam,id eft noua lunam interfunt. Diem uero quo fe luna radijs folis fubdti''nbsp;citulterius abiens, perfedumbonum appellant. Ofirim enim turn beneficum»nbsp;fortem,interpretantur.Quin alterum dei nomen Omphin, JHxÇ^^fcTàojideft ben^nbsp;fadorem exponit Homerus«Putant etiam Nili incrementa ad luces lunæ nonnbsp;re analogia, Maximum enim incrementum quod fit circaEIephantina cubitorun*nbsp;odo ÔC uiginti, diebus quibus totum ambitum luna perfecit, coparatur. Minimu*”nbsp;aute quod circa Mêdeta Xoin fex cubitorum cotigit, ad lunanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft

midimidiatâ transfertur.Mediocre uero,quod ôô iuftum eft,amp; circa Memphinaï’' notatur, cubitorum X1111.plenilunio refpondet. Apin etiamimagine OfiridisaO*nbsp;matam efte fcrunt. Nam gignitur,öó inlibidinem concitatur, quom luna fi'rmi^nbsp;rem coftantioremq^ lucem ad generationê nada eft«Habet idem maculas nigrasnbsp;miftas candidisjficut ôiSluna cum luce non nihil habet obfeuritatis Jnnouilunio^^nbsp;tiammenfis Phamenothfeftum agunt,ingreflum Ofiridisinlunânuncupât,nbsp;principium ueris exiftit, Ofiridis itaq? uim,0C Ifidis generationê lunæ tribuunt.N^nbsp;óó lunam mundi parente, Ô6 naturam habere mafculofœmineâputant. Namnbsp;impletur 2lt; concipir,eadem rurfus in aerê femina SÓ principia quædam genitalianbsp;ftilIat.Nec enim ftmper corruptio ilia Typhonia euincit î quin faepe uida ôô profl*'nbsp;gata aduerfus Horum rurlus contenditîquando fie habet inferior hic mundus,uf^nbsp;ternatim corruptionê detrimentis compenfet, nunqua noua fobole amp; generatio’’^nbsp;carens.Necdeluntqui eaquæaddefedumeorum fyderumpertinêt, fabulæaccof’’nbsp;modent.deficit liquidem luna in plenilunio aduerfam foli ftationê habens, Ô6 innbsp;bram terræ incidens, ex quo Ofirim in arcam detrufum memorant:fed iplà run^^nbsp;cum foie paria facit amp;C quafi iaduram compenfat,fingulis trigefimis diebus,nonbsp;dens omnino folem,ficut neep Ifîs Typhonê occidit*Quid ueroCquod enixanbsp;thy Ânubim,Ifîs fubijcitur. Nempe quôd Nephthys ea eft obfcuritas quæ fub t^*^*^*nbsp;latetîlfis ea lint quæ fupra terram emicat.At finitor circulusjquem horizonteinnbsp;cant,utriqj comunis Anubis dicitur:2lt; iure cani coparatur. luxtaenim dienoi?!^^nbsp;canis uidet: eâ uidetur apud Aegyptios uim habere Anubis, quam apud Grg^fjnbsp;habetHecatCjCælofcilicetterra^pollens.Alt) Anubim Saturnum exiftimätjq^?,^nbsp;ex fe pariat: èC ob id Kvujj appellatus creditur.Ädde quod antiquitus ab AegyP^Ajnbsp;canis maximos honores meruit : quôd occifo abiedoep Api à Cambyfe ex eoni*’^nbsp;omnino guftarit-Alq obumbrationê lunæ in quam delapfa tegitur, T yphonênbsp;uere.Quare par eft ut non uni particulatim défis feribêti, fed omnibus collcdin’nbsp;dem habeamus.Nccp enim fquallorê,neq? uentum,nelt;p mare,ne£p tenebras,fcnnbsp;ne quicquid natura noxium et tabificum eft, hoc Typhonis particulam arbitrcn^’^^j'nbsp;in corporibus fiquidem anima carentibus minime par eft rerum principia ft^^^^’nbsp;Democritus Sé Epicurus fecit.Neçp mundum infedum opinari decet: netpnbsp;tionem,unâmueprouidentiâ materiæ opificem,omnia feparantem; qualis fuit

ÆGYPTIA CIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;241

corum opînfo.Ficïi enim non poteft,ut ibi quicquam mali fitjubideus eft caufa om niu:uelqmc^ boni,ubi deo nihil ferturacceptû,Âlternus enim ac mutuus eft rnûdinbsp;concentus,ficut lyrae atq; arcus, fecundum Heracliti ÔC Euripidis fententiâ.Necç fe^nbsp;orfum bona 00 mala confiftunt,fed quædam têperies quafi cinnus ex utrisq? monbsp;deratus,qui fe habet comodifsime acpuIcherrime*Qug opinio admodum prifca eftnbsp;aTheologis ÔC legum latoribus in poetas ac philofophos profecfta,nullum certutnnbsp;habens autorê,fed publicæ opinionis fide confirmata,moribus deinde ac facris tamnbsp;barbarorum quam Graecoru fancita:uniuerfum hoc fcilicet necj fine mente,netj fvnbsp;ne ratione,aut redore adminiftraritneq; unum redorem elTe, qui ceu ratio clauumnbsp;teneat, 86 frena moderetur. Mifta enim omnia funt 8gt;6 cotemperata malis ac bonis,nbsp;ut Homerus fcripfit,duo in louis limine dolia:quoru difpenfatorem, SC ueluti inznbsp;ftitorem non unum credi par eft, fed duobus contrary's principes QC repugnantibusnbsp;potentijs erogarfiquarû haec dextrorfum redà prouehatur,finiftrorfum ilia ÔC obhgt;nbsp;9ue deferaturtquorum utricß hæc uita,Sf hic mundus obiècundetur:nô omnis quiznbsp;dem,fed inferior hic,lunæ citimus,terræ proximus, inaequalis,mutationu öf uicifsinbsp;tudinum capax.Inqua profedo fententia plurimi funt, atcjp ydem fapientifsimi.Exnbsp;Sfuibus nonnulliduos putantdeos tanquam cotrarios artifices,huncbonorû, huncnbsp;*nalorum opifice. Aly meliorem huncdeum, détérioré ilium dæmonem uocant: innbsp;haerefi eft Zoroafter magus, qui annorû quinq? milibus anteTroianum bellutnnbsp;nixiffe traditur, Hicigitur meliorê ilium Horomazen, détérioré uero Arimaniumnbsp;^ocitauit.Eum^ fitnilem luci,huncobfcuritati aflerebat: inter hos uero mediûnbsp;ham adfcribebat.Quare Mitra Perfg Mefiten nuncupannex duobus uero illis prionbsp;fem precibus ôi gratis facrificys exorari,alteriamuleta auertentia deprecâdigranbsp;**agt;facra denic]^ funefta off'erri iufsit. Atcp inter cætera ftatuit,herbam quandam o/z«nbsp;nomine in mortario conteruinuocantesq? Ditem Ôf Scotij,id eft tenebrarum nuznbsp;admifcentesq; immola« lupi fanguiné in locum opacum deferri, eot^ porricfinbsp;plantis enim alias boni numinis,alias mali dæmonis efte putSt* Ex brutis etiamnbsp;5®nes,aues 8lt; terreftres echinos bono, aquatiles uero malo tribuunt: eumq; qui exnbsp;dlfi plures occiderit,inter dæmonas, id eft beatos referut. quin ÔC multa alia de Disnbsp;^fferuncfabulis propefimilia:utputa Horomazen è purifsimo lumine:Arimaniumnbsp;f tenebris genitum,8lt; utruncjp inuicem pugnare.Et ex prioredeo fex prodyfle^pri^nbsp;nium beneuolentiæ,alterum ueritaci, tern'um probae legi præfedos:e reliquis ueronbsp;nnum fapientiæ,alterû opulen«æ,poftremumdeliciarû fuaiiitatumi^ opificem. Adznbsp;nerfus quos Ai imanius totidem aequato numero protuliftè creditur4Deinde Horonbsp;fnazen ter fefe attollentem tantum fupra folem euedu, quantum fol ipfe a terra ab-fcefsifTeicælumcp aftris exornafre,amp;0 inter aftra Sirium,quafi cuftodem amp; fpeculatonbsp;fem ftatuifle,mox alios quatuor ôf uiginti deos molitu eflejquos omneis in ouo co-didit.Tum Arimaniu ex aduerfo totidem procreafre:qui perforantes ouum eodemnbsp;fefe coniecerunt:atq5ita mala bonis immifta.Secutûpoftmodum fatale tempus,quonbsp;Arimanio fubdudo,pcftilentia(^ ac fame deleta, terram æqualem folidamcj fadamnbsp;^lfe,unamcp felicium hominû uitam 06 rempublicam ac dialedû euafiftè.Theopomnbsp;pus etiam alferit magos exiftimare,hos deos uicifsim anno fingulo quoq; ter millefiznbsp;fuouincere acuinci.Ab alys ité credi eos ter mille annos pugnare Sôcôtendere,atc5nbsp;alterû ab alterutro diftblui ac profligari. Deniq; omnia efte ad Ditem referéda,quonbsp;tempore perpétua erit homini félicitas,netç ullo cibo indigebit,neq^ umbra reddennbsp;Turn demum ôd deus côquiefcet,ô^ tempora definentîceu uero fummS numen monbsp;fe hominis amp;£ ocio 86 fbmno indigeat.8ó hæcquidem magorû comenta funt.Chalznbsp;del quocß inter planetas duos boni,duos item mali opifices, tres uero medios cornunbsp;nesamp;translatitios dixerunn Græcorû etiâ placitaabundenota funtîquiita mundunbsp;partiuntur,ut altera parté loui olympio, altera depellenti Plutoni tribuât. y dem tranbsp;dunt è Venere ac Marte Harmonia genitâ efte, quoru hicpugnax, immitis,hgc beznbsp;nigna St generationis adiutrix4Quin philofophi uidentur cum ys mirifice conuenbsp;^re. Heraclitus fiquidé appellat bellum , patré et regem dominumq? uniuerforum: 1nbsp;«Homerumaccufat precantem, «t ex fuperis æquéSf mortalibus lis abóleatur:

X quafi

±4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E R* E B V s

quafi parum intelligcntcm,co modo fe generationem omnium execraruquac cxp** gna at(ÿ antipathïa,id efi lepugnantia,plané conCtat-Empedodcs quoq? amoréat^nbsp;amicitiâbonorum opificê:malorum autem. contentions pugnâ uocatlSé haecc»«nbsp;reium prmcipia affirmât,quæ Pythagoricimuftis folêtnominibusappellare.Qpa’’nbsp;doquidêbonum,unum,defînitum,permanens,reéluiTijinæquale, tetragonum,de'nbsp;xtrum,fplendidum: maluni uero binarium, infinitum,inftabile, obliquum,acqiial^,nbsp;oblongum,fîniftrum,obfcurum nuncupât. ceu uero hæc fint principia generation!nbsp;fubietfia. Anaxagoras mente 06 infinitumtAriftoteles forma SC priuationétPlatoidnbsp;dem quafi côtraria elfe principia conieétâs,hoc TW/'nii, id eft idipfum,bocnbsp;id eft alterum appellauit. In legibus uero quom iam eftêtætatis ingrauefcentis,nbsp;iam per ænigmata fymbola loqueretur, fed proprijs nominibus res exprimcretlnbsp;non una anima mundum mouei i,fed pluribus ^qualiter afferuittquæ ramé nonnbsp;fent duabus pauciores:quarum ilia bonum,illa bono cotrarium feélaretur. Addid**:nbsp;ctiam tertiâ quâdam naturam, neqj inanimatâ, netç irrationalem,ncq; immobilon’’nbsp;fed proprio ôé ultroneo utentê motu,uel ut alij putant,ambabus illis prioribusinnfnbsp;tcntem,cupidam ac feéfatricê eius quod optimum exiftit.Sed quôd Aegyptia pbil®nbsp;fopliia huic maxime confentanea fir,iam icquentia indicabunt.nam generationcn!nbsp;conftitutionê^ mundihuius ex contrarfis potcftatibus conftareaibitranturtqusf^*nbsp;men non æquam pai cinq; uim habent, quando meliorpræcellit ôé primatum obtfnbsp;net: deterior autem prorlus deperire ac tolli de medio non poteft: ceu quæ pluriin^nbsp;corporijplurimaanimç mundi congenita fit,aduerfus potiorem femper decertans»nbsp;In anima itaqp mens ac ratio bonorum omnium dux moderatrix Ofiris dicitnr»nbsp;Nec fecus in terra cteloqj quicquid ordinê têperamentumqjSC ornatumferuat,qnilt;:nbsp;quid boras ac periodos anni tuetur, hoc ab Ofiride origine imaginêq; mutuarinbsp;ditur.Quicquid côti à in anima eft perturbationibus obnoxium,quicquid à prudoi*nbsp;tia SC fanitate alienum,hoc Typhoni tribui folet.Sic quicquid Corporis uel excelii*^nbsp;ueldefeéfus caufa infeftat,quicquid foli adimitlumê, quicquid lunæ detrimental’’'nbsp;uehitjomne ad Typhonê refertur.Huncpatiia lingua lt;r«amp; nuncupant, quod uiolc”nbsp;tum att]5 inteftum defignat. Sunt qui etiâ Bebæottâ inter focios Typhonis anni”’’^nbsp;rant,fed Manethus Typhonê nomine Bebonem etiâ appellauitfquod nomennbsp;nationem auerfionenup fignificaticeurebus fuccefsibusq; fuauia procedentibiisl^'nbsp;le fefeobijciat ÔC in aduerfum auferat.quam ob caufam exdomefticis animalibus^'nbsp;maxime indocile, afinum fcilicct cofecratumfex agreftibus uero efferatifsimadf’’’nbsp;crocodilum fcilicetSC bijipopotamum. Etdeafino quidem abunde fupra. fed cn’’’^nbsp;in HerinipoliTyphonis imagine exprimentes, hippopotamum eftingunt: cuia^^'*nbsp;piterinfidet cum ferpentedepugnans.SC hippopotamus quidem Typhonê indic^f'nbsp;accipiter uerouimac potentiam illam qua coerceturacretunditur Typhonisimp^^nbsp;tus.Quarequifacrisoperantur feptima diemenfis Tvjßi, quamuocantaduentöl'*'nbsp;dis ex Phoenicia,in placentulis hippopotamum ligatum efformat.Addequodnbsp;be Apollinis fancitum eft ut quifq; de crocodilo cómcdat ablegata omni excepiio”^'nbsp;uenantesqj ac enccantcs quotquot poffunt è crocodilis éregione templi proponi”’*^’nbsp;afferentes quod Typhon faélus crocodilus Horum aufugerir, omnia denicp anif”^^nbsp;lia in{efta,omncs aflfecffus improbos,omnes motus peftilentesTyphoniimputan’^^’nbsp;Ofirim rurfus oculo ÔCfceptro defcribunt, quorum illeprouidentiâ, hoc potefta’^’^nbsp;teftatur.Nam 8C Homerus confultorem loué appellans,eius fapicntiaprouident’^^nbsp;demonftrat.Pingunt etiâ hue deS accipitris imagine nónun^,rum ob uifus acun’{’nbsp;tu ob alarû pernicitatê: quê ferunt cadauerûinhumatorum oculis terra infjccreddnbsp;per uoIantê.Dcfcendentê prætcrea ad flutnen reélis pennis deierri rradunequasnbsp;fus inclinât in latus metu crocodiliad fugamparatus: quodnequâdo improuifnsopnbsp;priniarur,inccif'anrer meditari foIet.Sed cômunisôCconiueta omnibus Ofiridisnbsp;ma civ^jgt;ûi7rBiJLo^if@- eft,humana Icihcet effigie SC genitali ereélo . Sic enim eius u””nbsp;ad generationè educationemcp propenfam oftcndunt.amiélus item flammens,nbsp;exornantur eius imagines, ad folis corpus refertur.'cui uifibilem potentiâ tribun”’’’nbsp;Quare ÔC iHos alpernaridecet, qui folis fphacrâTyphoni uendicanqcuiiplendidij^

Æ Ö Y P T I A C 1 s • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J4Î

ftthiî,nihil falutarcjnihil ordinc præditum, nihil gencrationiapfum,nihil qtrod mo/ dum rationem^ habeat:fed contraria omnia,id eft iquallida,lurida,obfita,amp;r obfcunbsp;ra cóucniunt,quibus multa animantium,multa gcrminSenecant:quod minime fo*nbsp;li debet irrogah'/ed exhalationibus quae intempcftiucôi præter rationê à terra atlt;çnbsp;acre prodeunt aut extinguuntur.Quare in facris hymnis Ofiridem inuocät in folisnbsp;ulnis latentemjamp;fdie trigefima Epephi menfis feftum celebrant,quod natalem ocunbsp;lorum Hori nuncupannquom fol amp; luna fe redà cófpiciunt. Ex quo intelligimus,nbsp;cos no lolem tantum,fed Si lunS Hori oculos putare. otftauoautc die 'rß lt;p3ivovT@'nbsp;ideftabeuntis Phaophi,feftumrurfus agunt, quo baculos folis nafci feruntînbsp;id poft autumnale æquinotftium celebrant,ficdcmonftrantesfolemroboreacfirmanbsp;mento indigcre. Amplius Sf bouem fub folftitio hiberno ieptics circa templum cir^nbsp;cunducunt,quæ folennitas ^HTvng, id eft inquifitio Ofiridis uocatur, folem fcilicetnbsp;defiderante.Septies uero templum obambulant, quod à folftitio hyemali ad folftitinbsp;um æftiuum fol demum feptimo menfe pertranfeat. Ferunc item Horum Ifidis fili—nbsp;um Omnium primum quarta die confiftentis menfis facrum foli obtulifle, ut in conznbsp;fcriptis Hori natalibus traditum eft. Singulis etiâ diebus ter fuffitu folem ueneran*nbsp;tur.Sub ortu quidem refina, myrrha quum ad caeli medium peruenit: cyphi autemnbsp;Ruom iam déclinât ad occafum: quorum omnium mores 8C rationes enarrabimusînbsp;bis enim folem coli ac obletftari perfuafum habet.Sed quid opus tam multa collige/nbsp;’¦^gt;quom nonnulli Ofirim folem eftc,8C Sirium à Graccis dici,palàm afîirment:licccnbsp;^tticulus pracpofitus apud Aegyptios nomen in dubium uocauerit.Sic Ifim non ef/nbsp;fealiam àluna,fimulachrum ipfius fidem facit, cor niculatum adlunæimitationé.Etnbsp;Uiel3noftoliç,id cft nigrç ftolæ,occulrationcs inumbrationesq? fignificât,quibus ob/nbsp;luna defideno iolis allicitunQuam ob caufam lunâad amatoria inuocant: fiznbsp;eut amp; Eudoxus feribit ab Ifide philtra amp; amatoria fumminiftrari: in quibus nonniznbsp;^’1 perfuafione dignum eft. Qui uero T yphoné folem elfe contendunt, neutiquamnbsp;audièdi funt.’fed iam nos alia orationem incamus.Ifis enim eaeft uis naturæ,quç foenbsp;^‘nina eft,SC totius fufceptrixgeneratiôistpropter quod id eft nutrix,ÔC Tret*nbsp;id eft fufeeptrix à Platone nuncupata eft. A multis autcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft in/

’Jumeris honeftata nominibus. Nâ facile omnes ideas omnes^ imagines admittit: uabet enim cogenitum amore erga id quod primu ac fummu eft inter omnia, quodnbsp;ipfum bonum eft. Ad hoc rapitur,hoc optât, hoc fequitur: quod malum autemnbsp;^ftjfugit atiç aueriatur.Quom uero amborS,id eft boni ac mali,regio fit SC quafi ar/nbsp;ad id quod melius eft femper adletftat. Et ex co femina, eifluxusc^ ac fimditudi/nbsp;•^es infe concipit,qui lartatuneas^ exhauftas SC exolefcentcs refarcir. Hine non abnbsp;Ofiridis animam incoi ruptâ SC fempiterna teftanturxeorpus uero à Typhone di/nbsp;’eerptum aclaniatu: SC Ifidem errante id quaerere atq? in artus reuocare.Nam quodnbsp;perpetuum eft, id defultorio acmutabili multo prarftantiusrSC quas à mutabili imaginbsp;fumit,nec perennat, nec femper eædê funt: fed quafi e' caera figilia SC imprefsio/nbsp;ueftigiacp dclentur.Quom has itaq; practer rationem admittit ac mutuatur,tuncnbsp;^uuerfus Horum manus confer! dicitur.’quem Jfis ceu ienfibilem intclligibilis mun/nbsp;'’’paginé progenuit. Ob hoc indicium fuper natalibus intentatu à Typhone efRi/nbsp;plfedicitur, ceu ex incefto concubitu natus foret: qualis anima quae ex fua originenbsp;‘»nplex finceratp, SC ab omni affedu femota, iunda deinde corpori ad materiamnbsp;^fgenerat. ReliquS eft ut de uidortjs Mcrcurq agatur. exquibus colligimus ratio/nbsp;em præpollere, SC quod natura intelligibili adiunda mundum procreauir. Quomnbsp;*iiin adhuc Di in Rheæ utero delitefcerent, ex Ifide Ofiris Apolline fuftulit. Namnbsp;Pnulquau, hie mundus uifibilis fieret SC fub afpedum ueniret, prima generatio im/nbsp;^ctfeda adhuc fada eft. Hoc eft itacp quod deum ilium captii oculis natum prodûf,

Ob tenebras caecum:quem antiquiore etiam Horum nuncupant. Necdum enim ƒ ndus erat, fed mundi fimulachrum flC effigies quaedam-Hic ante Horus,dc quonbsp;'^9*^’^®jp^’'f'^dus atq? abfolutus eft: nec is quidem omnino Typhonemnbsp;Muires fregit conatust^ depulit,Proindc in Copto Hori fimulachrumnbsp;^ramanu tenens Typhonis pudenda effingitur. Et Mer curium aiunt euulfos Tynbsp;X X phonis

2:44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E R E B V S

phonis nemos pro chordisac nemtjs uti, fie innuetes quod optfex ratio uniuerfiim hoc coaptans concentum fecit ex diflbnistóó tabificam quidcm uim non deleuitje^lnbsp;reprefsit ac retuditïea tame adhuc licet admodum luxata perturbatjimmutat,impli^nbsp;cat,miraslt;^ rebus humanis uicifsitudines offerr:motuslt;j aridos excitans terra qua/nbsp;tit:in aere ucro importunos fpiritus euoeâs prefteres ac fulmina iaculatur: aquas cHnbsp;am inficit, Si citra lunam cunlt;fia fubuertit, pulcherrima acfulgidifsima quætç con/nbsp;fpurcans.ficenim renturAegyptij,afferentes à Typhone Hori oculum primo pc*quot;''nbsp;cuffum,mox euulfum atq? deuoratum:deinceps tamefoli redditum:quoniam inter/nbsp;dum lunam minui, interdum etiâ deficere contingit. Quae omnia detrimenta fol tc/nbsp;farcit,quom fe ab umbra telluris fubduxerit. C æterû potior natura é tribus confiât,nbsp;intelligibilijôi materia,Si eo qui ex utroq; coalefcit: que nos mundum, Græci cof/nbsp;mon uocant.At Plato intelligibîle nunc ideam, nunc exemplar, nunc patrem: ma/nbsp;teriam uero matrem, alias nutricem, nonnunquam federn ÔC locum generationistnbsp;quod autê ex ambobus concretum eft, iyyayoy, id eft progenitum,aut certè genera/nbsp;tionefolet appellate.Quis uero pro dignitate fatis Aegyptios miretur, trigonorumnbsp;pulcherrimum,id eft orthogontû,uniuerfi naturae comparantesCcui Plato in Repü^nbsp;blica yxiifiÄioiJnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft nuptiakm figura aequiperauit. Habet ilia triangit'

lum trium linearum ad relt;fiitudinê,quatuor bafin, quintç angulum fubdiftentuafl* beuntibus æquipollentê. Angulum fiquidem ad reeftas alsimulat mari, bafin famt/nbsp;nae,fubdiftentum ex utroq? prognato.Ofirim itatj tanqua principium,Ifin quafinbsp;feipientem, Horum ceu ab utroqp prodeuntem uenerâtur. Et ternarius quidem pr^nbsp;mus eft impar perfetfius, ternarius autem tetragonus à latere integro binarij profinbsp;eftus. Quinarius alicubi patri, alicubi matri fimilis proditur,cx triade fcilicet Sinbsp;de congenitus. Sicitaq^ omnia ad quinarium redigunt. Hine Trt/xïroGir^, uerbui”nbsp;de uerbo Quinari,numerare fignificat: ecu tu dixeris,pef quinq? numerû extend^/nbsp;rc.Reddit ante quinarius ex fe tetragonumtquota eft apud Aegyptios literarû mul''nbsp;titudo:ôi quoto ætatis anno Apis uiuere definit. Horum prseterea Caemin uocanGnbsp;hoc eft uifibilem.fenfibilis en im Si fubiedus obtutui noftro mödus.Ifin uero

modo «övez, modo nuncupantquorum nominü primum matre,fecu^ dum Horidomum mundanam, quam Plato generationis regione coceptacului’’^nbsp;dixit.’tertiu copofitum ex multitudine Si caulà fignificat. Ad hac enim mundi co^'nbsp;geriem quod bonû purumqj SC ornatu eft conuenit: ut non adco forte abfimilenbsp;fiodus dixerit, prima omnium, chaos, terra, St tartarum amorem^ ftatuens:uttcrr*nbsp;Ifidi,amor Ofiridi, Typhoni tartarus refpondeat. Nam chaos ipfum quafi ftram’”nbsp;Si fedimentum quoddam uniuerfo fubijeitur. Sed haec de quibus agimus comenf^»nbsp;iure fuo fabula quam fuper amoris natali Socrates in Sympofio Platonis confinx^’nbsp;uidêtur expetere. Peniam fcilicet,hoc eftpaupertate, inceffente filiorum dcfidcj*^’nbsp;Poro opulentiae dco dormienti accubuiffe: ex eo concepiffe ac peperiffe Amorenbsp;tura præftantem Si ad omnia falt;fium,quodeius patri peculiare ac proprium:ceunbsp;bonus,fapiens,fibi(^ fuffi'eiens prgdicetur.Ex matre autê,quæ iners Si impotes,nbsp;egeftatis caufa in alterius femper amorerapitur,fegniciem cupiditatêc^ abftulir-^nbsp;denim Pprus non alius eft,quam primus ille amator, unditj abfolutus,undiq; ii^^^nbsp;ger,fibi£^ fufficiens.Peniam uero materia appellauit,femperindigentem acnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

expetentem:quo etiam prægnans ac foeta no definit femper optare.ex hac muo“ Si Horus nafcitur,non aeternus,necf incorruptibilis,fed c5tinueinhians,femp^^nbsp;generatione procintftus : qui quom innumcras uicifsitudines Si alternas periodnbsp;fiifcipiat,fempercorrumpitur,nec5 unquam abolefcit. Fabulis itaq^ficutideben’^ ’nbsp;non tanquam ferijs,fed feria continentibus. Quom materia igitur nun cupatuf,’’^^nbsp;oportet nos quorundam philofophorfi opinione abducitut inanimatum ac rudcnbsp;nauumcß corpus quodda animo cócipiamus. Nam Si oleum unguenri materiâ,^ *nbsp;rum ftatuæ dicimustnon quafi inania, fed quafi fedimenta ac ftatuminanbsp;uenientis formg.Mentem autê nonnulli locum formarum duntaxat intellig’bfiquot;^ .nbsp;uocauerunt.SicdeaIfîs tanquam materia,quam Peniam appellauimus,innbsp;ac defîden'um Ofiridis femperrapitur:incurrente autem Typhone Si extrema

ftantc,moererc aclugcrc diciturjcliquias eti'am 8lt; fragmêta Ofin'di'Sjtnodo legere, modo ftola contegere ac rccondere: quem deinde refedïum reftitutumq; in artus ogt;nbsp;ftendat.Nam in cælo Só aftris fpecies ÔC effluxus dei perennes: in terra nero Só marinbsp;plantis caeterislt;ß aniinanribiis difsipata ÔC latentiauidemus, quom generantur.nbsp;Quam ob caufam Typhonê QC Nephthyn conuenire fabula traditum eft,06 Ofîriinnbsp;clandeftinum concubitû exercere:quomam extremas materiæ partes, quas Ncphznbsp;thyn£vTckutcn,ideft fineniuocant, corruptibih's ÔC tabifica potentia maxime'in-feftat: genitalis autê ÔC fofpitatrix perexiguam £C languidulam uim habet àTyphonbsp;neproftigata:ex qua id tantum fuperftes manet,quod JfisalTumpfitôôinfîdem recenbsp;pit.Qug oratio non omnino abfurda eft.Nàm Plato ôô Ariftoteles tradunt,id quodnbsp;eft in natura generationi accômodum ÔC falutare,ad ipfum atij ad exiftentiam moznbsp;ueri ÖC adniti, contra quod interneciuû dC tabificum eft, ab ipfo ÔC ab exiftentia te^nbsp;eedere ÔC obludari.Quareillud quidê Ifinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-râ ifc(Sw£,id eft ab eundo,prudente fci

ftcet naturæ progreffum appellant, Necenim barbarum nomê efttuerum fi eut deis Omnibus à duabus uocibus nomê eft, -nP j(9« ttSI Stoi/T©', id eft fpcctâdi £»6 curnbsp;’¦endiui:fic deam illam à feientia fimul ÔC motu nuncuparût; quam Græci Ifin,Ifinnbsp;etiam Aegyptij dixerunt.Quin ÔC Plato ooicoe, id eft iànclimoniam,quafi taiew uocanbsp;tam tradit a prifcis:amp; vôÿcnift(gù(p§ôvÿ(ni/, id eft nottonê ôC prudentiâ,tanquam men/nbsp;fts liijjiiznbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ef lt;iJgt;öfzÄv2f, id eft prodientis ÔC prouehentis excurfum. kö“ 'tïS’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id

eft feire, boni uirtutis uis omnis in inueniendo óó fpeculando pofita eft. Sicut ex aduerfo contraria nomina qs impofitafunt,quae diuerfam uim,inhibendi fcilicetóCnbsp;’mpediêdi,na(fta funtiJüüxi« uidelicet malicia,o:??e/« impotêtia,lt;/16iAi« timiditas,«///«nbsp;^olor. Ofiris autem 'n9 oaiÿ id eft exfacroianêïo nomen inuenit. Comunisnbsp;enimhgc appellatio eft,qsqugin cæIo,Sô qugfuntapud inferos: ex quibus illanbsp;id eft facraihæc uero oen'«:, id eft fanêla ueteres indigitarût, At ratio quæ cæleftia amp;Cnbsp;Superiores ambitus oftendit, Anubis dicitur.Eft rurfus Hermanubislfedad hunciivnbsp;Seriora, ficut ad illum fuperiora pertinent. Quapropter illi candidum gallum, huicnbsp;eroceum immoIar/t.Nam Candida fy ncera ÖC lucis plena,at crocea mifta QC uaria exinbsp;ßimantur, Nee fane' oportet quenqua mirari huiufmodi nomina ex Græca rationenbsp;^ffilt;fta,quando Sé alia innumera ex Græcia demigrarût,Sê in hoc ufej tempus apudnbsp;alios hofpitantur: quorû nonnulla adeo ab origine degenerarunt, ut eas linguas innbsp;ftuibus funt, ceu barbaras notauerint.In Mercurij quoq; lib ris, de quibus diximus,nbsp;JcfiptQ tradût de iacris nominibus: óó quod ordinaria folis potentiâ in permeâdo cçnbsp;‘0 Horus que Græci Apolline dicunt,fignifîcat. At earn quæ ipiritu pollet,ahj Ofiznbsp;fin,alij Serapin, altj enaôi dicunt.Signifîcatautem eauoxprægnationemueleonznbsp;‘^eptum.Proinde peruerfione nominum fatfta, Græcis kvuij, id eft cam's nûcupatur,nbsp;sftrum quod peculiare Ofiri traditur. Sed enim minime oportet uerborum ambitunbsp;Eborare, non magis quàm Serapidis QC Ofiridis apud Aegyptios, quorûillud ex/nbsp;ternum,hoc Græcum eft,utrunq; deum unum,unamtp poteftatê fignificas* ijs cornnbsp;paria funt quæ tradunt ab Aegypttjs. Nam iæpe Ifidcm Mineruæ nomine appellat;nbsp;quo uerbo fignificat, à meipfa ueniiut ultroneâ delation? intelligas. Typhon uero,nbsp;utdidu eft, Sc o-«amp; 2C gC lt;riJt.v nuncupaturt quibus nominibus uim quandam

timlapidem oiTaHori,Typhonis aute ferrumuocant,ut ^*^anethus 1er pt«^ Sicuti enim ferrum perfgpe mores patitur,trahi^ a lapide acnbsp;perfæpe retro abit amp; in aduerfum reploditur : fie ÔC falutarisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nerfuX/

præditus mundi excurius conuertiturtobuiusep occurrens molliore am periua^^^^^^ ne magis quàm ui,duriciem illam plane Typhoniam.Sed rurfusnbsp;eftus in feipfum facultate fua deficitur ? CæterûEudoxus tra i ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

hancfabulam adfcrre.Iouemfcilicet concretis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j- -Ifts

grediendum impotem fuilTe : quare ob pudorem fecelTus ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,t,pnduin

nero diifecans diducensq; has corporis partes, nouam ac fact la nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuina

Eeultatem dedit.Quæ fàbula banc enarrationê fufeipit: quod mens ac ratio dimna per feipfam inuifibili attp ignoto loco abdita, a motu in generatione

24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE R ¦ E B ¦ V Squot;'

Déclarât 8gt;0 hoc fiftrurojmoueri fcih'cet omnia oportere, ncq; unquâanimi delation ne inrerquiefcere: fed quodammodo excitari ac propelli ne pigrefcant, SC marcorcnbsp;conficiantur. Aîunt enim Typ ho nein fiftn's depelli SC efFuganhquôd corruptione aCnbsp;deliquio rerum innitête incumbentecj generatïo naruram foluit, SC motus præfidionbsp;uegetat. Superioris autem ambitus fißri facies quatuor quæ mouêtur, amplcctitut*nbsp;Siquidê pars mundi corruptioni SC generationi obnoxia fub lunari globo continc/nbsp;tur.In bac omnia agiranturjSCuicifsitudinêquatuorelementis capiunt, l'gne, terts,nbsp;aqua, ÔC aere. Ablidi autê, feu curuaturæ fiftri in faftigio infculpferunt aelurum ho^nbsp;minis uultu præditum,Infra autem ea quæ moueri diftinximus,alicubi IfidiSjalicU''nbsp;bi Nephthyos facié, gemina hac facie ortum ÔC obitum interprétantes: quando hafnbsp;funt elementorum comeantium tranfmutationes,AelurusautêIunam fîgnifieat,ol’nbsp;uim uariam SC in tenebris efRcacem prolificamc^ eius animalis.Dicitur enim unu’’’nbsp;parerc,moxduo,ac deinceps tria, quatuor, SC quinqs, atq^ ita ab uno uicp ad feptcn’nbsp;enituntur,ut in uniuerfitate fint oÄo SC uiginti: quot etiâ lunæ dies numerantur.E*^nbsp;hoc fortaffe aliquibus fabulofum uideatur.lllud uero uifui patetjpupillasoculorui’^nbsp;eius animalis impleri ampliariq; in plenilunio,rurfus minui atqi hebetari eo aftro w’*nbsp;nuente.Quod uero humanam forma habeat ælurus, ex hoc oftenditur intelligibil^nbsp;ac rationale illud quod circa obuerfiones lunæ ucrfatur. Si aut lubet rem in comp^®nbsp;dium conferre,dicemus necp aquam,necp folem,necg terram, necç cælum Ofirinnbsp;Ifinre(ffenuncupari:neqj Typhonê rurfus ignem,necç fquallorê necjmareffed qu**'nbsp;quid eft in fjs immodicu ÔCab ordine feiuntftum uel exceffiis uel deliquij caufa, Ty^nbsp;phoni tribuêtes;quod uero adornatû SC bonû SC comodum eft, quaff Ifidis opific*^;nbsp;imaginem autê SC exemplar SC rationcm Ofiridis colentes ac uenerantes, neutiqiï^nbsp;peccemus, Alioqui Eudoxum indignû fide finamus ualereiutpote qui dubitet,nbsp;ratione non Cereri rei ÔC materiæ cura iniunêfa eft,fed Ifîdiîamp;C Dionyfum no in^^^nbsp;mentum Nilo dare netj mortuis poffe dominari. Vna enim cômuni ratione hof^^nbsp;deos arbitramur circa omnê boni portionê ftudere: ÔC quicquid bonum aut eleg^®nbsp;eft in natura,ab fis proficifci.Hunc quidem praebente initio, illam uero fufcipicnf^nbsp;ac difpertientê.Id quod ita effe multis ÔC grauibus argumentis contendcmusffiuc,nbsp;li defultorfistêporummutationibus uniuerff, fiuefrutftuum prouentibus, femen^*^nbsp;bus arationibust^ gaudeant.Quae Dis iftis tribuentes dicimus, Ofirin quidêhufli’nbsp;ri,quom fatus frudus terra abditur:rurfus autê reuiuifcere ÔC palam prodire,quoJ’’nbsp;germinationis principium eft«Propter quod etiam dicitur,quôd Ifis fentiens pari^’^nbsp;di têpus appeterCjamuletu feuprçferuatoriûmedicamentû aff'umit,fexta fcilicetd^^nbsp;Phaophi menffs conffftentis.In lucê autem edi Harpocratem circiter bt umale foH'*nbsp;tium,ÔC eum quidem imperfedum ÔC iuuenê ob ea quæ præpropera funt in florcfl^nbsp;do ac germinando. Prioinde prmitias editæ lentis ipfi afteruntjdies^ partionisnbsp;brant à uerno æquinoêîio.Quom enim hæcaudiunt aflentiunt,6C fidem habent,^’^nbsp;fis qug in promptu amp; cofuetudine funt perfuafionis argumentum arripientes.N^'î’nbsp;graue quicquam nobis uideturîprimum fi deos comunes obferuêt, necß peculia’'^^nbsp;Aegyptiorum faciant. Neqj uero Nilum SC quam folamirrigatNilus terram his’’^nbsp;minibus appellant,necp paludes, necip lotos addiuinitatêreuocâtes, alfis hominib^^nbsp;deos magnos auferunt,quibus necß eft Nilus,netÿ Butus,neq? Memphis.Ifinnbsp;rea SC cæterosqui cum ea funt,deos habent,0Cagnofcunt omncs;nônullos quid^*^nbsp;non iampridê Aegyptfis nominibus nuncupate codifcentes, cæterû eorum cuilt;J*^nbsp;uim ac facultatê à primis initfis intelligentes SC uenerates. Alterum quod eftnbsp;quod^ auerfandum eft SC extimefcendum: nefugiantnos quiuentos 6C fluxuslt;nbsp;mentes arationesq? aliofcß affeêîus terræ SC temporum mutationesdefcribunbaef^nbsp;foluunt diuinitatê:ceu qui Dionyfum uinü, Vulcanum flammâ interpretantur.P^*^^nbsp;fephonem autêuocatalicubi Cleanthes fpiritum frudus peruadentê perimeut*^^'nbsp;quin SC quidam poetarum de mefforibus inquit:nbsp;QuomprimumiuuenesCererem per membra fecarent.

Nihil enim hoe intereft,an fiquis ueli,funium, SC anchoræ nomine gubernatore^P pellauerit : aut per fila SC tramas textoremfignificaueritfautfub potionis,aut

âutptifane nomine medicumindicauerit, Sed oppido quàm graues St impias inue huntopiniones, qui furdis ÔC brunsinanimatisqj rebus, deorum nomina tribuunr.nbsp;Hæc enim deos putare non licet. Nec fané deus quic^ eb, aut exors animæ,3ut ho/nbsp;mini obnoxiu-Neep decet ullis utentes rationibus immortalitate ilia honeftare,aliosnbsp;apudalios elFe deosjfeuBarbaros,feu Grçcos,feu agêtes fub auftraliaut Boreo car/nbsp;dine.Sed ficuti folj!una,celu, terra,mare,cómunia iunt omnibusjaliter aut apud alinbsp;osnuncupatur: eadem fané ratione quom una ubiq; prouidentia acpoteftas omnianbsp;alitjfuftinet,exornat,alq tarnen apud alios funt ritus lege inftitun;alia funt indigita/nbsp;mentajalia fymbola,obfcurequidem à primis autoribus confecrata,fed quorum in/nbsp;terpretatione non facile neep fine periculo quifquam difquifiuerit.Sic enim no paunbsp;ci in fuperftitione inciderunt : quam rurfus altj fugiêtes multo Audio in impietateinnbsp;quafi in uoragine imprudentes lapfi funt. Quapropter oportet è media philofophianbsp;3ntiftitemmyfteriorûperitum fibi coftantem accerfere,quo pie omnium eque' dinbsp;lt;îîorum ÔC fadorû ratio afferatunne quod Tlieodorus de le aiebat:Q_ug fcilicet ipfenbsp;dextrapromeret,nonullos auditoru xfiniftra arripereu'denobis eueniat,ut que legesnbsp;tede circa facrificia SC celebritates conftituerunt,ea nos pcruerfe accipientes abeigt;nbsp;’¦ctnus.Ratioenim una omnium imprimis in confilio habenda eft. Enimuerononanbsp;ïupra decimam primi menfis feftum die agentes Mercurio, melle SC fico uefeuntur,nbsp;banc orationis fumma facient:es,yAvxv »nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«r, dulce quid eli ueritas.Sed SC Ifidis

PhylacAeriUjid eft amuletû, quod ipfi circumifei fabulantur,non aliud quàm ueratn Woceminterpretâtur. Harpocratê quoep neq;deum imperfeôum SC quafi puerum,nbsp;aliquod leguminû exiftimemus:fed deum iuuenilis adhuc atq; imperledlæ inarnbsp;ftculatçcp orationis præfidem ac moderatorê: ex quo digitum ori admotum habet,nbsp;^tpote filentij ac taciturnitatis fymbolmhuic mêfe, cui jwÆ-ôyi nomen eft,leguminanbsp;^fterêtes aiunt: yAâo^a ^vy^,yAoilt;ysalt;Al!Ù.i^t.a^lJ, lirtguafortuna,lingua deus.Ex plantisnbsp;itacpquæ in Aegyptonafcûtur, deo imprimis perfeam confecratâ ferunt:quôd eiusnbsp;frudus cordijlinguæ folium fit quàm fimillimû.Sic etiam ex ijs quehomini proprianbsp;^wnt,nihil eft orationc,de Dis præfertim,ad felicitatem accômodatius.Hic ergo nonbsp;3bfurde,ad oraculum defeendenti confulam,lan(fta fapere,ÔC honefta dicere.Sede/nbsp;^im multi in iàcris nomois ac celebritatibus bona iierba nrnclamant.de ioGs noftea

’luomodo tjs facris utendum fit,à quibusrifum ablegamus,moerorêautemôClult;ftit ^fferimustquid aliud dicam,nift ut ea itafinamus, prout ab initio fuerût conftituta:nbsp;’^ctp de Dis nouas opinioes introducamus,abfurdisfulpitiôibus qmnia hbefadannbsp;^es.Sedenim apud Græcos multa eodem fermé tempore aguntur ijs fiminima,quaenbsp;^egyptij in facris operantur.Nàm ÔC Athenis mulicres cibo abftment inThefmo/nbsp;phorijs,atcp humi fedent. Quin SC Bœoti quot;7«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft Cereris

2edes mouêtïeam^ celebritatê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft querula ÔC adgemebunda uoeitantteeu

tunc Cerere ob raptum, SC »tpç»?, id eft Proferpinæ, defeenfum in luélu agen^ *e-Eftautem hicmenfis circiter pleiadas,femcntipraefinitus,Âe2VDtn «ôvp,Pvane

turnum,æftatem Venerem,uer Proferpinam appellari.Ex Saturnoautem SC V ene te cunda elfe progenita. At Phryges exiftimantes deum per hiemem fomno uacaznbsp;tejæftate autem euigilareîhyeme quidemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft dormitiones^ftatc ue

«¦0 Mvy£i:a-is, id eft uigilias,bacchantes excurrentes^ deo celebrant.Sed Paphlago ttes deum coerceri ac uindum elfe per hyemc,per uer autem moueri ac r^folui me/nbsp;•notant. Nam ÔC ipfa temporis faciès feminibus adhuc latentibus fufpicionê afîert,nbsp;id eft mœftitiam acdiritatemfieri. Atquiprifti non eos quidem deosnbsp;•locabantjfed deorum dona ÔC neceflària ÔC eximia ad uitam minime agreftem ÔC fenbsp;•¦inam degehdam.Pro temporû itaep uicifsitudine,aut quom arbores frondes amitlt;nbsp;*crentjautiâ delapfis frondibus inhorrefeerêt,alios atep alios ritus induxerût:quornnbsp;üerofemina terra comendarenr,tum multa faciebant quafi tumu]antcs,lugente.scp,nbsp;ÔC funeri opérantes,Prseterea fîcuti Platonis comentarios comparantes, nosjiobis

248 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de r e b V s

Platoncm comparare proßtcmur:amp;^ eum Menandrum imitari dicimusjqm Mcnan dri poëmata fibi proponit ïmiranda:nixtà illi deorum nominibus deorum dona at(5pnbsp;opificia non erubefcunt honeftare, ab utilitateillis honorem ac ucnerationê imptnnbsp;dentes.Sed poftera aetas hçc inerudite arn'pienSjSC indocfleperuertens,feminû ancnbsp;dlusjprouentusjabfceffus ac detn'mêta ad deos retulit, deorS natales amp; obitus no^nbsp;folum uocâSjfed eti'am exiftimanstatcç l'ta fe abfurdis, peruerfis,atcß omnino impl)®nbsp;opinioibus retorfit. Qijg imperitia eos no modo in Xenophanis Colophonij reptcnbsp;henfionê inducit,qui Aegyptios monebat,ne eos Iugerent,quos deos putarcnt: udnbsp;certè ne deos putarenr,quos lugendos exiftimarct. Sed quod maiore excipiendun^nbsp;eft rifujfimul logent ôô precantur,utfruô:us inßaurent ac fibi ipfis reparent,ut riif^nbsp;fus aboleantôClugeant.Sedres aliterfehabet.Siquidêob ffuAuslugent, deosaut^nbsp;largitores efFelt;Sores frudïuum prccantur,ut deperditos farciant, amp; alios largia^nbsp;tur*Quare apud philofophos rede didum uidetur; eos qui non rede au dire noifl^'nbsp;na didicerunt, rebusetiam ipfis peruerfe uti.Sicuti Graeci qui æreas ÔC pidasnbsp;pideas deorum imagines non difcentes net]^ afluefcentes fimulachra in deorû ho’’“’nbsp;rem pofita,fed deos appellare, poftea no erubefcunt dicereMineruâ à Lacharefg®'nbsp;liatam, ÔC Apollinem aureis cincinnis excultum à Dionyfio detonfum, ÔCloué Ci'nbsp;pitolinum têpore ciuilis belli coflagraffe amp; intertjifeJn quem erroré Aegyptîjd'’^nbsp;ad animalia quguenerantur,non paru inciderunt. Nam Græci de t)s melius loqttU^nbsp;tur atq; opinantur:columbâ fcilicet V eneri elfe confecratâ, draconê Palladi, coti^'’nbsp;Apollinijcanem Diang.Hinc Euripides dixit,luciferæ Hecates fimulachrum cftnbsp;nis.PIeriq; autê Aegyptiorum bruta animalia colentes,Slt; quafi deos Udantes,n‘’^nbsp;modo res fa eras in rifum ÔC illufionê uocant, quæ minima improbitatiS pars eft:nbsp;mera 5é intolerabili aliorum métes fuperftitione implicant,aliorum autê in ferin^i’’nbsp;fîC pudendam impietatê trahunt.Ex ijs nonnulla hoc loco perftringere nô adeonbsp;xit importuns» Nam deos uim Typhonis reformidantes fefeimmutare,ÔÔ nue ibi^^nbsp;nunc canum aut accipitrum corpora induere,omnes fabulas,omnia excedit pof^^^nbsp;ta.Tum animas defundorum quotquot fuperftites funt, in hæc fola migrateadquot;^^nbsp;generari, ab omni abhorret fide, Quarum rerum qui credibilem ÔC urbanamnbsp;dam caufam alFerre ftudêt,aiunt Ofirim magnum olim exercitSduxifle, eiufc]^nbsp;acmultitudinêinpartes multas diduxilfe, (manipules atq? ordines Græci uocaO^/nbsp;I)s omnibus priuatim infignia dediffe belluata at(Ç animalibus diftinda,que poft^’nbsp;unufquifq? ordo in honore habuit 2lt; religiofe coluit. Nonnulli autê tradunt, eosnbsp;ges quipofteriore fuerunt feculo,utftuporêincuterent hoftibus,priores ferarûp^^^nbsp;tes ipfa(^ ora nunc auro nunc argento confeda in pugna geftauiflè. Alij rurfusnbsp;morig prodiderOtjprægrauem quendam ac fceleratû regem, quom didicifTet A^ê^nbsp;ptios natura quidemleues, ôé ad comutationes acres nouas moliendas præcipi^^^nbsp;cæterû imbelles æqué atq; infrenes elfe, ob multitudinê neq? fapere neq? in medi*^^nbsp;côfulereaffuetos,immanêhanc2gt;é æternam fuperftitionê eis iniecifle, perperud*\nbsp;ter eosdifcordiæ acfimultatis caufam:feras fcilicet quas alias alijs colêdas obfer^^nbsp;dasq? conftituit,difsidentes inuicem ac inimicitias gerentes: turn alrjs alium cib^’nbsp;prænnilfe»At illi inferentes ac reponentes iniurias, non intelligebant fe ferarônbsp;tia depugnare ÔC fimultates exercere. Nam foli Aegyptiorum ad hanc diemnbsp;politæ oueinguflantjin lupi fcilicet gratiam,quem deum putant. Oxyrynchii^^^^^nbsp;tem noftra ætate,quod Cynopolitæ oxyrynchum pifeem fibi cibum iecerintjd^ inbsp;arripientes atc]^ immolantes tanquâ facrificium comederuntîqua ex re utriepnbsp;lum exarferuntjfetp inuicê mutuis cladibus indem enter affecerunt, donee éCnbsp;manis male multati à contentionibus deftiterunt. Enimuero quom multi alfcrâ^ ƒ-phonis anima in hæc animalia abrj Ife ac difsipatâ elfcjpar eft ut hæc fabula adnbsp;cationem uocetur.omnis enim natura irrationalis atqp efferata, quafi parsnbsp;à malo genio auulfa exiftimatur.lllum itaq^ demukentes ac propiciantes, idnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

animalia uenerantur ôô colunt.Quôd fi grauis aliquis ÔC immodicus fquallor aC li intempéries inciderit, amp; exitiales morbos uel alias calamitatcs inlperatas atfi’nbsp;expedatas attulerit,facerdotes ex ijs animalibus quæ in cultu habent quæda

Æ-QYPTIACIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;249

lentfum quietê in obfcurum locum pcrduccntcs primo cominantur ac pcrterrêt» Quod nifi ea calamitasdefierit,tum demum iugulant ÔC facrificant: ita fe opinantesnbsp;dæmonis iniuriam ulcifcijaut alioqui magna quandam expiationê maximis necefsinbsp;tatibus adhiberc.Siquidem ÔC ijiSvces in ciuitate Idithiæ agentes, hominesnbsp;cremabant, eos Typhonios uocantes : utManethon in hiftorijs icriptum reliquit»nbsp;€orS(^ cineres difpergebant atq? abolebant;quod 06 palàm fiebat,ôôcerto an ni tem/nbsp;pore,canicularibus uidelicet diebus.Sed eorum animaliû quæ religiofe habent,imznbsp;molatiôes arcanæ funt:net]^ ftatis têporibus Jed prout rerum euentus cômonuerinf.nbsp;Quare multos latent,nifi quom tumulos habenu Tune cnim in confçedu omniumnbsp;alia oftendunt, alia coniedura afîequuntur, hacindudiopinione-.quodita Typhonnbsp;uicifsim moleftia afRciatur,6C uoluptatê quam male agendo acceperit,male audienznbsp;do amittat.Nam Apis amp; alia quædam pauca pertinere ad Ofiridê,amp; ei facra exiftiznbsp;nianturîatilli plurima tribuunt.Etfi uerus hic fermo,puto ad Ofiridê pertinere qugnbsp;confeflo comunes honores habent. Exempli gratia,ibis, accipf£er,cynocæphaznbsp;*us, hic ipfe Apis ÔC Mendes : fîc enim in Men dite hircum uocant, Ad animalism autem cultum utilitas pariterSô fymbolum feu fignifîcatio defîa'eratur : quoznbsp;nonnulla alterojnonnulla utrotç carent. Sane confiât bouem atqj oyem Sé icivnbsp;Seutnonem utilitatis ac beneficq gratia incultufuifie. SicutiLemnq cokint coryznbsp;SOS, id eft alaudas,quôd oua locuftarum ferutentur perfringant:Theflak ciconiznbsp;sQ»multosferpentes terraprodeuntes périmant, proinde lege conftitutiî, ut quinbsp;^jconiam occiderit,folum uertat. Cæterû afpidê, ôô galen,id eft muftelam, ôô can*nbsp;maró, id eft fcarabeum, imagines quafda fibi ipG's obfeuras ad deorû uim fignificanbsp;dam ceu per folis ftillicidia contemplantes propofuerunt. Galen enim,id eft mufteznbsp;J5m,multi putant SC teftantur auribus c5cumbere,orepartu edere:quæ imago natanbsp;fermonis oftendit.In fcarabeorûautêgenere non efle foeminam, fed omnesmaznbsp;in rotundam fphgricamcß materiê genituram immittere,quam cefsim QC innbsp;sontrarium impellentes conuoluant, ad folis fymbolum uidetur fpedare. Nam folnbsp;sidetur caelum in aduerfum circumagerc,ab occidente fcilicet in ortum deuoluens..nbsp;^Tidem autc tanquS à feneda immune, dC ad motum nullis utentê inftrumêtis,utznbsp;pote apodem èC lubrica facilicç conuolutionc iè contorquentê, aftro compararunr»nbsp;necß crocodilus fine caufa uerifimili ac plena perfuafionis honorem nadus eft.nbsp;^d fummûenim numen quandam habet imitationê, utpote ex omnibus unus elinznbsp;§uis,Neq? enim fermo diuinus uoceindiget:SC per mutam amp;L filentê uiam ac iuftitinbsp;^mafcendens,ad uocalem iuftitiâperducit mortalia.SoIum autêex rjs quac deguntnbsp;Jshumidojà fronte tenue acper/picuam quandam pellicula deducere tradunr,8^ uilt;nbsp;Sm obtegere:quafî non uifus uideaf^quod primo numini plane' congruit. Vbi ueronbsp;^tocodilus fœmina peperit,ibi terminum incremêti Nili futurum agnofcunt.Quomnbsp;^»m in humido partum edere non polsint,procul autênon aufintad feruant teperanbsp;«ntûjUtexade futurum incrementspræièntiant,amp;à partu net^ uicinitate offenznbsp;^ntur,neq5 ob diftantiâ fluminis beneficiouti no poisint, ÔC ipfa tamê oua loco inznbsp;^Smedo ac ficco cuftodiantur.Sexaginta autê catulos pariunt,8lt; totidem dies cef-^nt:totidem etiâ uiuunt annos qui plurimum uiuunt.’quae dimenfionS prima eft ifsnbsp;pSicæleftia fpeculantur.Sed iamde ijs agendum, qug propter utrunt^ uenerationênbsp;Snt aflèquuta.Et de cane quidé fiiperius didS eft.fed ibis perimens ferpêtes noxiosnbsp;^sietales, prima omnium edocuit fpedatores naturæ ufum medicae euacuationis,nbsp;^^’pfa fe ipfam pelluens ac expurgans. Itacp qui funt ex facerdotibus legum obferznbsp;^ntifsimi, fefe expiantes expurgatoriam aquam fumunt, unde ibis potauit. Neqtnbsp;. ’m potat uel morbofam uel impurâ aquam, fed net^ etiam permeat. Pedum autênbsp;roftro æquilaterum facit triangulum. nigratsm pfgterea pinnanbsp;uarietas ÔC cÔmiftio lunamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft utrincß exturgentem,

ueromirâdumeft, quôd Aegypttj QC Grxcihafee adeoleues ac tez tïia^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sltj multis huiufmodi turn inferiptis turn efforz

ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imaginibus ufi funt. Quale apud Cretas louis fimulachrum auribus

rens,DominatorêenimÔC principemomnium neminêdecetaudire.Mineruæ autem

25° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE R E B V S

autem fîmulachro Phidias draconem adiunxit, Vcneri autê quæ in Elide colitur te^ ftudinem:quôd uirgines euftodia indigcant,uiro autc coniundas Ô(. domcfticanbsp;bernatio ÔC fîlentium imprimis deceat.Neptuni autê tridens teniae regionis fymbonbsp;lum eft,quam mare occupât,utpote poft caelum atcß acre coordinatae:propter quodnbsp;etia amp; Amphitrite 06 Tritones fie appellarut. Pythagorici autê numéros amp; figurasnbsp;deorum honeftarunt appellationibus.Nam triangulum acquilateru uocauerunt M*nbsp;neruamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ks«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft uertice natam,0C trigoniam: quoniam à tri

bus lineis ad perpendiculum dudlis ex tribus angulis diuiditur. Vnum Apolline d* cunt, uel quod unus Apollo fit, uel quod duplicata uniras incipiat degenerate.nbsp;quidem binarium contentionê ÔC audaciam uocitant, iufticiam uero ternione fig^^nbsp;ficanuquod iniuria facere ÔC iniuriam accipere, à defedu ÔÔ exceiTu proficifeatufUdnbsp;ftum uero quod çqualitati debetur,in medio uerfetur. Sed qui dicitur quaternio,n’’nbsp;ximum erat iufiurandum,ut uulgatum efttôC mundus appellatur,utpote conftitutusnbsp;ÔC abfolutus ex quattuor integris Si exacquatis : item ex quatuor fuperfluentibi’®nbsp;in idem utrincj coalefcentibus.Siquidem opinatifsimi philofophorum in rebus ett*nbsp;am anima SC corpore carentibus nihil ofcitanter practermittebant,nihilafpernaba®nbsp;tur:fi modo in fis uel obfeuram aliquâ diuinitatis fpeciem annotarent. Quod mul^nbsp;magis fieri conientaneum in fis quæ fenfu SC anima prædita funt, quæt^ affedusnbsp;mores habent,quom in fis certe'proprietäres naturæ obferuentur. Nonigitur fisamp;nbsp;uendû qui hæc uenerantur,fed quimodefte opinantur, in fis diuinitatê quafi infubnbsp;gêtifsimis naturæ fpeculis elucefcere,8C hæc eflê ueluti inftrumêta ad artificia qu2f'nbsp;dam late omnia exornantis dei. Nihil enirn par eft inanimatum animato aut exorsnbsp;fenfus fenfili melius exiftimare, uel fi omne aurum omnistç fmaragdus unum innbsp;cum conuehatur.Necj enim in coloribus,netç in figuris,necj in fcalpturis diuinits®nbsp;infita eft, Turpe enim eflèt, ea quæ neep uitam necß fenfus participant, SC extreu’’nbsp;naturæ conditione damnata funt, honores cômereri:quæ aût uiuûtac uident,2C i”®nbsp;tus principium ex fe habent, SC uim tenent fe ac alia cognofcendi,contemni: quoi”nbsp;ea defluxum ac participationêmutuentur ab eo iùmmonumine,quod folum fap*^’nbsp;quo uniuerfa gubernantur,ut inquit Heraclitus. Non ergo ineptius necç inconû^nbsp;nius fis quæ diximus, diuinitas exprimitur, quàm æreis ac lapideis opificfis,nbsp;coloribus illinuntur,ÔC corruptionesfufcipiunt,fenfuautê ÔC cognitione protfus^*nbsp;rent.De animalibus igitur quæ in cultu habentur,hæc à nobis quæ dida funtnbsp;mèprobantur.Stolçautê Ifidi uariegatæ QC ex cortinauarfis intedæ coloribus iui^nbsp;tribuuntur.Nam Ifidis uis circa materiê omnia generantem ac fufcipicntê uerfani’^’nbsp;lucem fcilicet,tenebras,diem,nodem,ignem, aquam,uitam, mortê,principiutna*^nbsp;finem.Ofiridis autê ftolçnon habent umbra,netp uarietatem,ied unum fimplcX^^nbsp;ci fimillimû. Simplex enim ÔC impermiftum eft principiû,quod primum eft SC int^^nbsp;ledilc: unde femel hæc mutuantes, illud feponunt ÔC cuftodiûtinuifile ÔC intadü^*nbsp;atqui Ifiacis utuntur frequêter.quæ enim obnoxia ftint lènfibus, in crebro ufunbsp;SC quodammodo fub manu pofita:multistp modis fub tadû SC aipedû uocantur,a^nbsp;terlt;ç atq? aliter mutatiôes SC uicifsitudines patiutur.Eius aût quod intclledile,qr’\nbsp;fyncerum,quod fandum cft,cognitio tanquâ fulgetra promicans ac trâfuolans al’/'nbsp;mæ,olim femel uidendi ac tangêdiuim accepit.Ob id Plato ÔC Ariftoteles hancp^’nbsp;lofophiæ partenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eftfpedratricê uoeât, utpote qui opinabilia SC mifia,

confuiànea hæc omnia rationi tribuât, SC hinc ad illud primum,quod fimplex ab omni materia ablegatum,trâfîliant:alioqui circa ipfiim puram ueritatê arting^^nbsp;tes,in quo perfedum fincm aftequi philoibphiam opinantur. Et hoc eft quod

'têporis facerdotes è fanduario cducêtes SC retegetes religiofe oftcndunt,quafi ifte regnu SC dominatum habeat in mortuos, non utiep alius ab eo quern D»*nbsp;Plutonem Grgci nuncupant.Quod fi uerum eft,multos perturbari par eftjfulp’^^^^nbsp;tes in terra ac fub terra facroiandum Ofirim uere habitare:ubi eorum corpora conbsp;duntur,qui iam uideri definunt. Eft autê ipfc ab omni terræ contagio femotusƒnbsp;nis labis immuni5,purus ab omni fubftantia qug folutioncm ac interitumnbsp;Dum uero mortalium animæ in hoc parcere corporis affedibus agitantur,nulla^,^

Æ G Y P T I A C I S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2$I

nobl's Cum deo cotntmto, nifi quantum præfîdio philofophi'æ quafi per obfcurum qucndam fomnum attingimus:quom autêfolutg tranfmigrarint animat ad illud in/nbsp;forme 06 inuifibile,glt; fancfium ab omni motu ÔÔ affedu abdicatum: hie ipfe deus fenbsp;ducem SC regê offert,ex quo animæ quafi dependentes,infatiabiliter cotemplanturnbsp;SC inhiantad pulchritudine,nulli mortalium neq^ fando audita,necß oratiôe expref/nbsp;fam. Cuius amore fuccenfam Ifin eumfe(ffari,cum eo uerfari, eo deniep expleri qug'nbsp;cuncjp apud nos boni pulchrii^ participant,prifeorum monumêta teftantur. Et haecnbsp;quidem fie fe habent, deorum fermoni plane confencanea. Si uero nobis reliquumnbsp;eft de tjs uerba facere,utme fadurârecepi,quæ ad fuffimenta pertinent, qiiæcç die^nbsp;busfingulis euaporâturhllud quocjprætari par eftjfemper homines multû ftudij cirnbsp;cafalutis curâconferuationemegimpendifTe.’maximé autê facrificijs SC caftimonfjsnbsp;ÔCratione uiSlus non minus fanitatê corporis quàm fandlitatê animi curaffe • Necßnbsp;enim bene habere exiftimabant,purum illud SC innoxium atqp impollutum uel cor/nbsp;poribus uel animis faniofis atlt;ç morbofîs colere.Quoniam igitur aer quo plurimumnbsp;utimur, SC immoramur frequenter,no eandem Temper habet difpofitionê ac tempenbsp;riem,fed nodu denfatur,ÔC corpus premitianimamq; in mœrorê SC cogitatû perdu/nbsp;cit,quafi caligine oppreflam SC grauem:furgentes protinus refînam fuccendunt, eanbsp;diftindione aerem curantes SC depurgâtes, ÔC infitum corpori ipiritum languidumnbsp;refouentes. Habet enim odor ille uehemens quiddam SC depulioriû. Quom rurfusnbsp;mendie fentiât multam SC grauêeuaporationem à terra ui folis euocatam,cômifcennbsp;tesaerimyrrham alia euaporatioe têperant. Calefadio enim diffoluit aeprofeinditnbsp;quicquid eft in ambeunte aere ccenofi ac perturbati. Etenim medici ad peftiicntesnbsp;contagiones opem afFerentes,flammâ multam fuccendunr,utpote aerem attenuan/nbsp;tem.Multoautê melius attenuanf,fi odorata ligna comburant, cuprefsi fcilicet,iuninbsp;péri aut pinus. Sic Acronem medicum ferunt Athenis, fcilicet magna ilia peftilêtianbsp;fæuiente,ignes fuccendi iufsifre,atcj ita non paucis ægrotantibus fubfidium attulifznbsp;fe.Sic Ariftoteles afferit unguentorum,ÔC florum,ac pratorû fuaues SC bene odoraznbsp;tos afflatus no minus ad fànitatem quàm ad uoluptatem conferre.Quom enim cerenbsp;brum fitnatura frigidum ÔC gelu concretû, eorum calore aclenitate fenfiin dilîundinbsp;türôC excitatur.Quin SC apud Aegyptios indigençmyrrham jß«A folcnt appellare:nbsp;quôd ipfipan ia lingua iplAypmcof fcxo-KSfTncr/zof/, ideftdementiædifcuiîoriû, inter-pretantur.quginterpretatio caufæ, quam modo attulim us, plane' teftimonium redznbsp;ÔCcyphi, cinnùs ÔC comiftio exfexdecim rerum minis compofita; melle fcûnbsp;bcet,uino,uua pafra,cypero,id eft iuco quadra to, refîna, myrha,afpalatho,fefeli,iunnbsp;CO rot5do,odorato,bitumine,bryo,id eft mufco,lacaphfho,ad hæc utracçiunipero;nbsp;ex quibus hanc maiorem,illam minoré uocant : item cardamomo ÔC calamo.comiznbsp;ftentur autê haec no temere necç promifcue,fed ordine facris literis tradito,ÔC fepla/nbsp;barijs ad hancipfam compofitionem præfcripto «Eum uero imprimis numerumnbsp;probauerunt,quôd fit è quadrato quadratus, ÔC folus habeat numerû circuncurfan-Cem in ambitu interioriregioni parem. Ad hoc aût confert multorS aromatum conznbsp;fufio, quibus odorata SC pigmentaria uis ineft, quôdleniorem fpiritum reddunt,ôCnbsp;proba euaporatione comendantur,qua demum aere immutato corpus etiâ immutanbsp;ïi oportetrôC ad nos fubinde perueniens, temperiem conciliât dementem ÔC faluta-rem-Curas etiâ fi'nepericulo ebrietatis depellit, ÔC quafi animi uincula exoluit:par-ïetntÿ imaginum ÔC fomniorû fufeeptrieem quafi fpeculum abftergir nec^ minus adnbsp;puritatêreuocar,quàm lyrg pulfus, quibus ante fomnum Pythagorici utebantur,ficnbsp;animi partem affedibus obnoxiam ÔC à ratione auiam excantantes ÔC tempeftiuenbsp;procurantes. Olfadoria enim ÔC odorata plerunqi déficiente fenfum reuoeât ÔC inznbsp;ftaurant:fæpe etiâ hébétant SC reprimunt, diffufis fcilicet ac fufpenfis in corpore obnbsp;•cuitatem fpiritibus.Sicut ÔC nonnulli medicorum tradunt fomnum fieri,quoties alinbsp;nienti euaporatio leniter circa inteftina obrepens quandam inducit titillationcm.lnnbsp;nfum autê uenit cyphi ÔC potu ÔC allitu: fiquidem epotum quæ intus funt depurgat,nbsp;allitumautem emollit.Praeterea refina opus quidem eft folis, myrrha autê ad lunamnbsp;pertinetjUtpote qua: ÔC ex plantis diftillantibus adlunâemanet. Ex fjs uero quæ adnbsp;condienz

DE REBVS ÆGYPT*

condl’endum cyphi conucniunr,nonnulla nodîu magis gaudent:ccu quac fn'gido flatUjUmbra^ amp; rore ÔC humore fuapte natura educantur. Quippe lux diet 8i un’nbsp;eft ôô fimplex.'ÔC Pindarus ait folem per merum Sé aflum folitarium aerem perfpi^*»nbsp;Atqui nodlurnus aer multis luminibus multac^ ui coniufus eft arcp pcrmiftus:utpO'nbsp;te leminibus ex quoçp aftro in unum côfluentibus. Par eft igitur ilia quidê, ceu fini*nbsp;plicia amp;C à foie originem mutuantia,noâ:u: hacc autem ceu mifta ÔC uarijs qualitàt*lt;nbsp;bus confufa,ineunte node euaporari»

AMPLISSIMO VIRO DOMINO lOANNI LAN* giaco,epifcopo Lemouieenfi, Chnftianifsiminbsp;regis oratorijCaelius Calcaznbsp;gninus S»

T SI ego mihigrauê aduerfariam conftituta uideam Antifîes me,tu am de me expedationê,eamlt;^ opinionem,quam de ftudijs

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concepifti, cui fatisfacere pro eius magnitudine arduum fit ac perdiln

eile: facit tarne incredibilis mea erga te obferuantia, ut uel cum peried' lo exiftimatiôis,nihil pofsim tibi tam ftudioieatq; amanter petentin®*nbsp;gare.Extant enim tot tui erga me animi teftimonia,tot officia, ut ferreus planéf'^’nbsp;omnium«^ ingratifsimus, fi cundanter ac paru accurate tuo refpondeam defidet**’’nbsp;Mihi enim hoc imprimis profpiciendum eft: ut quo minus mihi fuppetit facwft’^nbsp;obeundi quæ à me poftulafti, hoc magis uoluntas obfequendi ad fuifi e in tellnbsp;Mittoigitur pracfidêtius tortaflequâm oportcat:in Ciceronis libros De ofricifsdn*nbsp;quifitiones aliquof,quas in gratiâ Alberti Bendedeiuiri grauis ftquot; ipedarae prudtd'nbsp;tiæproximis menfibusluferam. Quod feribendi argumentum pollet exiftimaff*^nbsp;uidiofum,fi in eorûmanusperueniret,quiparumcandidoanimoaliena icriptam®*nbsp;tiuntur.Darent enim uitio quôd in Ciceronem auftis fim ftylum perftringere,ft ' inbsp;crofanda illius uolumina licêternimium attredare. Graue etiam inmeiudiciûnbsp;tarent.’quôd publicum latingeloquentiæ parente minus reuerenterquàm parnbsp;falutauerim.Quibusegofacilerefpondei epoirum,ad illud taftigium Ciceronisnbsp;riam peruenilîe, quo neqp inuidia neep obtredatio cuiufquamgralîari pofsit :nbsp;tam^eflefummiiilius ingentf felicitate, utfuafe à telisimpetentiij maieftaietu®^|nbsp;tur: necçlaude augeatur,nccßuituperatiöeimminuarur aliena.Ego uero isfuingt;4,nbsp;non folum ad tanti uiri fulgorê me fatear caligare,amp;r religiofe ingenfj fafees lutn'”nbsp;tcre:fed me felicê futurum putem, f quando tenuinbsp;nbsp;infirmo hoemeo penicillot^

ekgantis tamep admirabilis forma? umbras ÖÓ lineamenta aliquot expreffero. Ei uerum loquar, tuitilleipfemibihortatorCicerouthçcfcriberemZquidecertandnnbsp;cum optimo quoq? omnibus ijs perftiafif, qui ad aliquam dicendi ffugem nimmnbsp;peruenire.Cicerone autem quem maiore putemCquem magis admirerfeuipnbsp;boris impendamfPatefacit hoemeum cofilium ipfe tituluscömentationis.cui*^^nbsp;quifitionum nomen feci,quo ex profefl'omulta indubitationem uocantur, nih’'^nbsp;to decernitur.Sed enim res bene habct,hoc omne onus defenfiois ac patrocindnbsp;hi turn primO ademi,quom tuum nomen meis commentationibus praefi'xi: cuin^nbsp;tomate,non modo calumnqs,fed iuftis etiam accufationibus locus prçdudinbsp;Tametfl hocipfum quicquideftquodad te mitte,ram fandeapudteadleruainn\nbsp;opto, ut nullius in uoculas aut manus incurrat : neue alio in fanduario reccndai)^nbsp;quam quo folêt amicorûrecondi munufcula,quæ non ad fpeciê,iedad figniE®^nbsp;nem amoris dari folentiut fint non precij aefortunæ, fed familiare tantumnbsp;lentiæmonumentum. Bene uale pater emincntifsime,8lt; Caeliumain’nbsp;tui obfetüantifsimum. Quinto Calendas Decembris.

JM. D. XXXV, Ferrana,

VIR o CLARISS. ALBERTO BENDEDEO CÆL. CAtC» S

CIO ego difficile fit grauifsimo iudicio tuo fatisfacere : ut uix qufcz quam fit tam exaëïö, cui cenfiira tua nota non pfæfîgat ? Quos ergo tiinbsp;S rifus,Diboni,excitabisC’quommehominêmediocrisIiteraturginOfflnbsp;ctjs Ciceronisingeniofum cflê uoluiffe fenties, Eris tarnen aliquantonbsp;in me fortaflè aequior,fi tecu cogitaueris haec me non antea fcripta uoznbsp;Juifle, quam tu loca aliquot Ciceronis in difquifitionem uocaueris,quin ÔC uniuerznbsp;«im tertium de Offi'ctjs librum in ordincm redegeris.NuIIo enim alio inuitamentonbsp;^Ilici poteram ut tantu infanirem,nifi tu prior hoc mihi iter quafi prscmunifics, atq^nbsp;“änc feneftram aperuifles*Quare aut tute mihi æquum iudicê prajbebis,aut ego tu/nbsp;in te exemplum regerâ:ut uel utrunc]^ noftrü eodem iudicio abfolui,uel utrunijnbsp;Qamnarifitnecefie. Beneuale«

’’iDISOyiSITIONES

ALIQVOT IN LIBROS OFFICIO^

RVM CICERONIS, CÆLIO CAI./ cagnino autore.

RIM o mihi titulus no plane' fatisfacit. De offi'cijs» Nam I plenius atcß uberius De officio exiftimaffemjficuti ötT Pa/nbsp;naetius infcripfit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NecmefallitjCicez

ronem libro x v i. Epiftolarum ad Atticum ex profeiTo hanc infcriptionem magis probafle, ceupleniorem. Sednbsp;fuæ fententiæ nullam rationem afFert.Quare nulla eum a/nbsp;lia caufa motum ad titulum immutandum arbitror,quàmnbsp;ut à Panætio euariaret:cui palàm réclamât, quo iure, quanbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ue iniuriafe illi offeratoccafio. Quare quom in uniuerfum

eo quod ad hominem pertinet, quodlt;j agi deceat in omni uitæ genere, his libris P^ttraâet Cicero: non autê ad aliquarum perfonarû officia ôi fundiones fe obftrinnbsp;SaUmulto plenius eft, multocçlatinspropofitum Ciceronis compleditur officium,nbsp;officia. Sicut de fitu terrae quàm terrarum libentius geographicos meos infcrinbsp;P*erim.Sic de imperatoris officio redius liber infcribatur quàm imperatorû,in quonbsp;•^Uniuerfum pracfcribatur,quid imperator agere debeat,ôô qua ratione imperatoriznbsp;^’’i poteftatê adminiftret«Contrà,uitasimperatorum,ôiSdeimperatoribus cômenznbsp;^rios nuncupauerim,quibus non omniû,fed aliquorû gefta comprehendam,Suntnbsp;^itn nonnulla uerba,quæ in numéro unitatis uberius quid fignificent, quàm in nunbsp;^ero multitudinis. Ad hoc exemplum titulum quo^ De finibus bonorû ÔC malorijnbsp;J^mutauitjquêZenonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mea quidêfententiamulto comodius infcripferargt;

P’o etiâ Cicerôe aflertore, qui in tertio De finibus inquit: Quom enim hoc fit exz ^®mû:fentis enim credo me iam diu quod -nA©- Grgci,id dicere tû extremu tû ultinbsp;tû fummS:licebit ein fine pro extremo aut ultimo dicere.Quom ergo hoc fit exznbsp;côgruenter naturg côueniêtcrcp uiuere,neceflario fequit omnes iâpiêtes fèninbsp;PenelicKej-^^jj^jmgnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.gnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nulla egere.

lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defi'niturum offi'ciû pollicetur,quod à Pangtio prætermifium fuifie mira? 11

V f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uideo eum praeftitifle quod pollicebatur* nam protinus officq di

nô definitionê aggredit. Omnis,inquir,de officio duplex eftquaeftio.Quo tiünbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueritate coadum de officio, non autem de officijs

cti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rurfus ita cofcripfiffe: Atep etiam alia diuifio eft offl

^’^^eautê diuifionem à defi'nitione nemo eft tam ignarus diale dicæ, qui ne-ïti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cicerone autore in Topicis. Nam iufta definitio è genere ac differen-

lgt;h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accerfenda eft diuifio,nifi forte in æquiuocis, ne in foz

* tara laqueos incidamus.Necmihiargutator aliquis obfjciat,diffïnitionê ÔC défi y nitionem

2 5 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI s QVISITIONES IN LIB.

nitionem difFerre, priorem(^ illam ad diuifionem inagis, id eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quàm î®*

oexfTAKJi/ fpedlare.Nam banc libi Cicero defenfionem ademir,quom ex Platonis itn* tatione dixicomnem quac à ratione fufcipitur aliqua de re inftitutio, debere à défi'nbsp;nitione proficifci î ut intelligatur quid fit id de quo difputetur. Idemq; in Topicisînbsp;Finitio eft,inquit,quæ id quod definttur explicate quid fit. Cuius etiam inueftigadacnbsp;rationem dode enarrat ? In definiendoenim ille ordo feruandus eft, ut quom fuio^nbsp;p ft'rim us ca,quæ funt rei quam definite uelimus cû alijs comunia, ufcç eoperfequa^nbsp;mur dum propriû effïciatur, quod nullam alia in rê trâsferri pofsit. Ob id ergo fubÜnbsp;ci debuit,officium eflè adionê in omni uita cum uirtute ac ratione côiuncFâ. Acrio»nbsp;genus eft.In omni uita,tam earn offictj parte compleditur,quæ ad finem bonoruff*,nbsp;id eft felicitate adipifcendamtquàm earn quæ præceptis confiât. Cum uirtute,diff^''nbsp;rentia.Quod quicquid à uirtute abiunctum eft,ab officio longe abfit ÔC ratione.nbsp;tera differentia cômunem banc uitam attingcs,in qua decorum,fdefi -râ TifiTroynbsp;quiritur.Nihil enim agendum efi, cuius probabilis ratio afferri no pofsit.Totus sûtnbsp;hic locus à Cicerone erutus efi ex Phaedro Platonis, apud que ita Socrates loquidnbsp;7rcu''jvsiiix cc^jf^à-Toïs i^iT^TScn nseAâffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ou/ h h jBîjAHj«

«^/¦o^Tcû/lt;liJ où/xyK^.csii J TTOAAis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;on zkiÇ/xnynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tscrîou/ insosTs.às S'

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;r)ii.quot;^iaJS^7i^iA3’ov'n.s 'j sks?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yi’ icui’TBÏStVn «TAois

yàcny^ Iis q rede atq; ordine cofulere uolût,unû eft omniûprincipiûjcognofcereâ® illud fît quod in confultationê uenit,alias error accidat oportet.Nâ plericj nefeiuntnbsp;fe rei cuiuftç propofitæ fubftantia ignorare,fèd quafî fciât ÔC perfpedam habeâtj^nbsp;ipfb difeeptationis initio earn declarare no curant. In progrelfu igitorationis,quo®nbsp;par eftjfubfequicur: ut multa nec fîbi nec alfjs confentanea loquantur ? De hoc lot*’nbsp;nuncupatim meminit Cicero in fecûdo De finibus, Omnis autê in quaerendojff\^nbsp;uia quadam amp; ratione habetur oratio,præfcribere primum debet, ut quibufdain ***nbsp;formulis ea res agat : ut inter quos difîèretur coueniat,quid fît id de quo diflerat*^'nbsp;Hoc pofîtum in Phædro à Platone probauit Epicurus :fcnfitq;,in omnidifputatit’nbsp;ne id fieri oportere.Iureconfulti att^ oratores non temere fe definitionibus obftfi*’^nbsp;gunt,exiftimantes eas pleruncg fubuerti folere: ex quo fiat,ut quicquid fis fueritnbsp;perftrudum,protinus concidat.De qua re ita Vlpianus libro quinquagefimonbsp;ftorum: Omnis definitio in iure ciuili periculofa eft.Rarum efi enim ut non fubuet^tnbsp;pofsit. SC QuintiIianus]ibrofeptimo:Rariffimaenim apud oratores repericturll’’nbsp;ex confuetudine philofophorudida feruitus.eft enim certa feruitus,ad certa fenbsp;ba obftringendi.Idcç faciendum in libris Ciceronis De oratore uetat M. Antonii^^'nbsp;Nam eft etiam periculofum,cum fi uno uerbo fît erratum tota caufa cecidiffe uidc^nbsp;mur.Optimaq; eft ilia uia qua utitur Cicero pro Cecinnaiut res proponatur, uci^’nbsp;nonpericlitentur.Cato apud Ciceronem in tertio Definibusdiuifionem hancüiûjnbsp;tur ÔÔ locupletius 06 luculentius enarrafieîquam in hunc locum tranftuliffe,puto3^nbsp;huius loci illuftrationê plurimum pertinere. Sed quom quod honeftum fît, inq»»*^nbsp;id folum bonum effe dicamusîconfentaneû tame eft fungi officio,quom id officii'!’nbsp;nec in bonis ponamus,nec in malis.Eft enim aliquid in fis rebus probabile,nbsp;dem ica,ut eius ratio reddi pofsit.Ergo ut etiâ. probabiliter adi ratio red di pofsit-^nbsp;autê ofRcium,quod ita fadum eft, ut eius fadi probabilis ratio reddi pofsit. Exnbsp;intelligitur, officiS medium quoddam elfe, quod neq^ in bonis ponatur neq; innbsp;trarfi's.Quoniamc^ in his rebus, quæ neep in uirtutibus funt neep in uitfis, eft tafl«^nbsp;quiddâ,quod ufui pofsit eftettollendum id no eft. Eft autê eius generis adio ,nbsp;quædam,2lt; quidemtalis, ut ratio poftulet agercaliquid Sv facere eorum. Quodnbsp;ratioe adum eft,id officium appellamus. Eft igitur officium eius generis,quod n^^Fnbsp;in bonis ponatur,neep in côtrarfis.atçp perfpicuS etiam illud eft,in iftis rebusnbsp;aliquid agere fapientê. ludicat igitur quom agit, officium illud effe: quod quonia*”nbsp;nunquam fallitur in iudicâdo, ent in medfis rebus officiS. Quod efficitur etiam 1’^nbsp;conclufionc rationis. Quoniam enim uidemus effe quiddam,quod rede fadum a?nbsp;pellemus, id autem eft perfedum officium: erit etiam inchoatum . utfi iuftedep^nbsp;fttum reddere in rede fadisfit,inofficfis ponatur depofitum reddere. IHo

OFFICIORVM CICERONIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;±55

addito i’uftc facit rciîîe facflum. Per fe autem hoe fpfum reddere in ofRci'o pónitur, quonfam^ non dubium eft,qm'n in qs quae media dicimus,fit aliud fumendum,aliznbsp;ud reijciendumiquicquid ita nt aut dicitur,omni officio cÓtinetur.Ex quo intelligigt;nbsp;tur,quoniam (e ipfos natura omneis diligât, tam infipientê quam fapiêtem fumptunbsp;rum quæ fecundüm natura fint,reicdurumq? cotraria.Ita eft quoddam comune offinbsp;cium fapientis ôé infipientis.Ex quo effi'eiturjuerfari in his quæ media dicamus. uelnbsp;quom ab ijs medijs omnia proficifeantur officia, non fine cauladicitur ad ea referrinbsp;omnes noftras cogitationes, inij's 06 excelTum é uita SC in uita raanfionem, in quonbsp;tnim plura funt, quæ fecundum natura funt,huius officiS eft in uita manereu'n quonbsp;aSt aut funt plura contraria,aut fore uidentur,huius offi'eiS eft ex uita excedere. Exnbsp;quo apparet,06 officium fapientis effe,aliquâdo excedere e uita quom beatus fîtîôCnbsp;ftulti manere in uita quom fit mifer.Et cætera quæ in hanc fententia fubfequuntur.

Illud no prætermittâ,aliquos fortaffe noftrg huic difquifitiÓi ita polTe occurrere, m Ut officq definitionem non prætermiffam contendant: quom poft perfedi amp; medqnbsp;officq diuifionêjUtriuftç definitionem fubiunxerit.Sic enim inquit CiceroiHoc au/nbsp;tem comune officium uocât,atlt;^ fie defîniunt, utredum quod fit,id perfedum effenbsp;definiant. Medium autê officium id effe dicunt, quod cur fàdum fit,ratio probabi/nbsp;iis reddi poisit. Quorum opinioni rede ita refponderi poffe arbitror. Multumfcili/nbsp;^ctintereffe,an quis genus,an generis formas differêtiasùe definiat. Perfedum au/nbsp;tem ÔC medium officium non eiiè genus, fed duas generis differentias* Diuiditur e/nbsp;ïiim officium in perfedS glt; medium : ficut animal in rationale ôô irrationale. Quodnbsp;fiquis utrunq! per fe definierit,nonis in comuneanimal definiffe exiftimandus eftînbsp;quando in definitione generis, puta animalis,diffèrêtiæ omnes ueluti rationalis ôinbsp;hrationalis includuntur.Tam enim rationale quàm irrationale animal eft,fi Platoninbsp;Qs credimus. At quom genus partimur,fuæ cuieg parti fua differentia tribuenda eft:nbsp;quo fit ut Ion ge diuerfa fit generis formarum^ definitio, Genus omnes differentiasnbsp;€onipleditur,quæ deinde feorfum generi additæ fingulas formas pariunt.Sic perfenbsp;’^um,fic mediû, officio adiundum, duas feparatas formas efficiût: quarû unaquæcgnbsp;fua côtenta eft differentia,quom tamê omnes intra generis coplexu delitefcSt.Quanbsp;ut ad inftitutum redeaî permulti intereft, an quis in uniuerfum genus, an generisnbsp;formas definiat.Ex quo facile nobis conftare poteft,offîciû quatenus genus eft,nonnbsp;^flodefinitum, cuius definitionis Cicero nobis expedationê concitauerat. Quôd fînbsp;jjjud quotg exadius explorare lubeat, qualis fcilicet hæc ipfa fit medq perfediq^ ofinbsp;definitio, earn profedo paru idoneam parum^accomodatam cognofeemus adnbsp;^fficq naturam iubftantiâtg declarandam:utpote cui gcnus,hoc eft caput ipfum deznbsp;finitionis defit-Quid enim defignaturjperfedum eft id quod redum fitç’Aut medi/nbsp;Wmid effe dicût, quod cur fa dû fit, ratio probabilis reddipofsit, Sané hoc nihil eft,nbsp;*^oa quidem fententia,quàm in uittum illud incidcrc,quod Grædnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicez

*0 folêt,quom idem fe ipfo exprimitur.Dic enim per Mufas rogo,quid pronomen, ’^eo loco tibi fignificeuQuippe mihi officium repetit,ut ita interpretari fi t neceffeînbsp;perfedum officium eft id officium,quod redum fit.2lt; medium officium eft id officinbsp;Vin,quod cur fadum fit, probabilis ratio reddi pofsit.quæ omnino abfurda ÔÔ Cicenbsp;^oneipfo indigna eftrepetitio,tum quæ ad officq fubftantiam indicandam fit omninbsp;*ïofuperuacua,Quódnifi hancinterpretationê approbemus,periculum eft ne pro/nbsp;finus in paralogilmu ilium fophiftarum incidamus,quom dicûtioffîcium perfedumnbsp;definitione Ciceronis,eft id quod redum fit. Sed perpendiculum eft id quod reznbsp;^um eft,Nihil ergo répugnât,quin perpendiculum fit offi'ciü.Huius argumeti maznbsp;^ima propofitio inpromptu eftrcuicuncg competit definitio, eidem competit defininbsp;îy*?*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quôd perfedi officq definitio medio officio, ÖC uicifsim medq officq

definitio perfedo, bellifsime accomodari poteft, Nam perfedum officium eft id, ^uod cur fadum fit,probabilis ratio reddi poisit.Necg enim quffquä,puto,tam con/nbsp;^ftjffuifine probabili ratione perfedum officium gcric6tendat,aut mediumnbsp;oftkium effeid quod redum non fit ? Ah'oqui fi redum non eft,peruerfum ac præznbsp;pofterum id effe fateamur oportet,

y » Verba

256 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIS QJVISITIONES IN LIB»

XIII Verba Ciccronis{unt.Hac diuifionc, quotn praeten're aliquid maxirtiS uiti'uni in diuidendo fit, duo prætermiffa funt, Ncc enim folum utrum honeftum an turpc fit,nbsp;deliberari fokt, fed etiam duobus propofitis honcftis utrum honefti'us: i'temfß duo-*nbsp;bus propofitis utilibus, utrum utilius.At tu hæc Cicero, quod tua pace di dû fit,ni‘'nbsp;mis cupide,nedicâanxie, Panaetioobi]'cis,Antuuirtantiingenq, tantuscç dogmasnbsp;tis Stoici profeifor, non meminifti apud Stoicos eiufcemodi gradus eiTe fublatos?nbsp;necj dato honefto,honeftius aliud inueniri^Sed fac ut aliquando in comuni ôi uid/nbsp;gari uita hæc in dubium reuocari uideantur,quid fi non duo tantum,fed tria ÔC qua«nbsp;tuoruel etiam pluradubitanda occurrant.’puta, pater grauiter ex morbo laborat,tUnbsp;gnarus eius remedij es,quod patri falutem reftituat. Eodem têpore amicus de foriünbsp;niSjde capite,de dignitate periclitatur.Tu caufarum patronus auxilio elfe poteSjCi'nbsp;demq; grati animi teftimonium reddere,quom ille te aliquando fortung indignitatenbsp;opprelium fubleuauerit. Eodem têpore ignis uicinas ædes corripuitjuerendumijtlnbsp;bi ne tuæ ædes tua eu familia protinus conflagrent. Eodem tempore hoftis patrian*nbsp;aggreditur,ÔÔ propemodum intra mœnia irrupittut uno temporete dubitare opoPnbsp;teat,non iam quid u£ilius,quid honeftius,fed quid utili(simum,quid honefiifsimUiHnbsp;fit ex omnibus.Hinc patris falus te uocat,hinc amici,hinc uiciniæ tuarumqj ædiuinnbsp;periculum,hinc præfens patriæ tuorumtç ciuiûdireptio ac feruitus.Sanè fi huic dtgt;nbsp;uifioni femel feneftram aperueris,non eft ubi fiftas.Nam ôû quid utile ôé quid utiH''nbsp;us ÔC quid utilifsimû,ÔC fi ulterius promoueri licet,ex plurimis utilifsimis quidnbsp;ponderet,erit inquirendum.In quo non aliunde, quâm ab ipfo Cicerone teftimon*,''nbsp;ummutuabor.Is eniminpræfationefecundilibriDeoffîcijs aitîNô folum quiduti'nbsp;le, quid inutile, fed ex utilibus quid utilius aut quid maxime utile quærendum eflf'nbsp;Quare ne ad hac infinitatê defcêdere oportea t, Panætianæ obfecro diuifioni acquitnbsp;feamus, præfertim quom Ariftoteles libro quintoEthicorûitafcribar* Boni nam^nbsp;rationê fiibit minus malum ad maius malum comparatum. Minus enim malum»’*nbsp;gisquàm maius eft expetibile. At quod expetitur,bonum eft,ÔC quod magis mai»^’nbsp;Ex quibus plané colligimusjdiuifionê hanc à Cicerone allata contra Panætiumjl’^nbsp;nefti fcilicet ÔCmagis honefti,utilisÔ6 magis utilis, eße fuperuacanea.Siquidem 1”nbsp;nus utile,utile efle definit,fi magis utili conferatur. Sic minus honeftum, honeft»’’?nbsp;effe définit, fi magis honefto conferatur. Sic affulgente foie cgtera lumina hebetan^,nbsp;fie fub didatore cæteræ iurifdiéliones abolentur. Huius rei argumenta indenbsp;elici poteft.Quôd fi cotingat codé têpore opitulandû efle amico ôi. parenti,quinbsp;renté grauiter laborantê deftituerit, amico fuerit opitulatus,improbe dicetur tecil’^nbsp;quamuis certû fiqquôd abdicata comparatioe,amico opitulari bonum eft.Sed co*’’nbsp;paratio rei conditionê mutat:ceu qui in altera parte trutinæ pondufculum, in altei*nbsp;magnum pondus pofuerit. Pondufculum enim magno ponderi collatû nulliusnbsp;pé ponderis,nulliuscf grauitatis exiftimabitur.

V nbsp;nbsp;Philofophi difeendi ftudio impediti,quos tuen' debent,deferuntlitacp cos ad

publicam ne quidem accefluros putat Plato,nifi coados, æquius autê crat id uo’’’ täte fieri.Nam hoc ipfum ita iuftum eft quod rede fir,fi eft uoluntariû.T u rede q”*nbsp;dem Cicero. Nam bonarum malarumùe adionu modus ac menfura eft homin’^pnbsp;luntas.Sed enim nein Platonis fententia arguteris.Nec enim Plato debere phfi^’Snbsp;phos aut polTe cogi dixit ad reipublicæ gubernationem,icd eos fibi fuafponteh* .nbsp;necefsitatem impofiturostut quom tempus poftulauerit,id eft quom nullus pnbsp;publicæ adminiftrationi præfidebit, uel magnum aliquod periculum immincH^nbsp;uibus,tum ipfi fè à rerum côtemplatione insvrAy Knsvrdlr (ut dicunt)auellent-ELnbsp;eut nauis falaminia,ut aiebat Themiftocles,non nifi ad necelTaria tempora lt;/{nbsp;rias(^ fundiones expetebaturn'ta ipfi non nifi rerum fiC temporum ratione i»’P^ Jnbsp;prodeunt in medium fuorum ciuium comodis ac fàluti confulturi.Certc Plato q’’nbsp;to libro TraAjTa«:?, tradit non effe munus nautarum ÔC gubernatorû, eosnbsp;qui naui uehuntur,ut fe uehi finanttfed eorum potius qui uehuntur,orare,utg»*’^nbsp;natores nautæ eorum curâftifcipiant,atq?in portumprouehant.Pari ratione»nbsp;philofophorû intereflè,utrogent ipfi fe ad publicam adminiftrationê admitti.’fi^^^j^

OFFICIO R VM CICERONIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;257

rogcntur poti'us, utuelintipfireipublicaeclauum capefferCj SC laborante ci'uitatcm fua prudentia fuftinere»Ah'oquï mulia accidere polTunt, quæ philofophos deterre/nbsp;ant, ne reipubh'cg curam fufcipiantiquod SC Cicero in quadam ad Lentulum epiftonbsp;la attigit.Id iubet,inquir,ille Plato,quem ego antorê uehemêter fequorttantum connbsp;tendereinrepublica, quâtum probare in tuis ciuibus pofsis: uim neq^ parend,nec^nbsp;patriæ afFerre oportere. Atq; hanc quidem ille caufam fibi non attingendæ reipubitnbsp;cae fuiflcjquod quom olFendiflet populum Athenienfem prope iam defipientem fe/nbsp;nedute, quom eum nec perfuadendo nec cogendo regi polTe uidilfer,quom perfuanbsp;deri poffe diffideret, cogi fas efle non arbitraretur.

Sunt aut priuata natura nullaîfed aut ueteri occupatione, ut qu» quondâ in uacua VI uenerunttaut uidoria,ut qui bello potiti funttaut lege,aut padione, conditione, fornbsp;te.Quom in diuifione præterire aliquid, maximû uiciû in diuidendo fit,ut paulo funbsp;perius hoc Iibro,0C in Topicis ipfe teftaturtquid de tjs dicemus, quæ edido praeto/nbsp;rio nobis addida funtî’nam edidum praetoris à lege diuerfum eft. Quid deijs quaenbsp;contradu nobis amp; precio ita comparauimus, utnoftri mancipij fada fintîr’quid denbsp;ijs quae praedio noftro alluuione fluminis accreuerutf' quid de tjs quæ fe nobis fortenbsp;fortuna obtulerût,ut theiàuri inuétiotut auiû captura, qug libero aere uagant.Quôdnbsp;fiquis omnia hæc adlegê referat,quæ quidquatj inre obferuari oporteaf,conftitucnbsp;fltîtum uero in alterum diuifionis uitium non multo minus inciderit ? Sicut enim innbsp;diuifione defiderari aliquid turpe eft, ita aliquam diuilîonis partem redundare tur/nbsp;pifsimu.Nam amp; qui in uacua uenerunt,ÔC qui uidoria potiti font, qui padione,connbsp;ditione, forte, ufucapione aliquid tenent,!} omnes promifcue felege defendunt.A/nbsp;pudnbsp;nbsp;nbsp;Varronem in emptiôibus domina legitimum fex feré res perficiun t. Si hae-

»¦editatem iuftam adqttfî, ut debuif, mancipio ab eo accepit, à quo iure ciuili potuit: aut fi in iure cefsincui cedere potuit:ÔC id ubi oportuit.aut ft ufucepitjaut ft è prædanbsp;fub corona emit,tumue quom in bonis fedionéue cuiufuis publice uenit.

Qui autem non defendit,nec obfiftit ft poteft iniuriæ: tam eft in uitio quam fi pa v 11 tentes aut amicos aut patriam déférât. At hoc nimis Stoice didum eft, SC quod in^nbsp;ter paradoxa referri oporteat.Quid fi fonte defendamCfi eum, qui alium prius iniunbsp;ria prouocaritzfi eum deniep cuius caufa SC mihi SC meis diuturnas oflenfas concitêfnbsp;Sane hæc ad obrulfam SC rigorê ilium Zenonis metiri,durum ÔC plenum inclemennbsp;fl?exiftimauerim:prgfertim quom in medio hominu, neep inter perfedos uiuamus.nbsp;Adde quôd,ut ipfe paulo poft monet, multa circunfpicieda font in omni officio, ÔCnbsp;eofuetudo exercitatioq; capiendatut boni ratiocinatorcs officiorum elTe pofsimus,nbsp;Sc addendo deducendotp uidere,quæ reliqui fumma fiat,ex quo quantum cuiep de/nbsp;Seatur intelligas. Quid prgterea fi peregrinus SC ignotus in periculo fitCitidê is,quinbsp;de te optime meritus fit. Quid fi plures code tepore defendendi fintç’ quid fi coftitu/nbsp;to in periculo opitulari no pofsis,nifi alium, puta amicû uel neceirariû,læferis.Pro/nbsp;feClo hæ omnes circunfpediones fententiam Ciceronis infirmant. Quæ uero, ma/nbsp;lom,hæc comparatio» quâm abfona, quàm ueritati refradaria ergo ignotum ac pe/nbsp;tegrinum et forte nihili hominem deftituilTeiuxtapar feelus exiftimabis ac fi parennbsp;tes,quibusuitameducationemlt;pdebeo:acfiamicos, quos eademmihi uoluntas,nbsp;tdemcp ftudium copiunxitî ac fi denicp fandifsimam patriam,inqua omnia iura re/nbsp;poßtafîntîprodidero. Videobfecro, nefi'pofitionem tueri uolueris, SC pietatemnbsp;®tga parentes,SC neceflitudines inter amicos, SC charitatem in patriam, uili nimis lonbsp;eohabuilfe uideare, quam publico aclate nimis profufo humanae focietatis uincu/nbsp;lo adæquaueris.

Cicero liberalitate cum iuftitia confondit. Habent omnino aliqua inter fe uicini/ V111 tatem,præfertim ea parte, quæ in erogando confiât. Dat enim utraq^ pro dignitatcnbsp;benemerenti : fed iufiitia multo latius euagatur? Sane' Ariftoteles duplicem iufiitiænbsp;proportionem tribuit:geometricäalteram,alteramarithmetica.Arithmeticam uer^nbsp;fari in contradibus,in quibus omnes homines pares eife decet. Geometricam ueronbsp;unicuitp foum difpenfare,quantus efi cuiuftp captus SC exifiimatio.Hæc imperia acnbsp;tnagiftratus præclare natis ingenijs præbet; cæteris pro fuo modulo muncra SC mi/

y 3 nifteria

258 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIQjrrSITIONES IN LIB.

niften'a partitur.Proprium eft liberalitatis,pecuniS a{pernari,cam^ ad publica hO' minum commoda impartiri.Multos habere fuo benehcio obftrictos. Nemini quiC'nbsp;quam imputare, à nemmeuicem repofcere. hancphilofophianimi magnitudinia^:nbsp;defpicientiæ rerum humanarum proximiorê quàm iuftitiæ exiftimauerunt. Poflctnbsp;aliquis fortaffe ea ratione tueri Ciceronem,quôd iftæ uirtutes coniundlaefintacit’nbsp;proximæjUtmutuo uinculo teneâtur*Quodqui dix en't, incidet in Menedemi Erc^nbsp;trienfis fententiam:qui omnes uirtutes unam efie uirtutem arbitrabatur,eamqf P’'“’nbsp;fuis funAionibus, diuerfis nominibus appellabat. Autor Plutarchus in libellenbsp;uirtute morale

IX Et quâcp omnis uirtus nos ad fe allicittfacitq;,ut cos diligamus in gbus ipfa inc»^ uideatur,tarnen iuftitia 8C liberalitas id maxime efficit. Cur hoc fiat Cicero prætcl'nbsp;mittit oftenderCjoftendit id Arifto teles, quo d cæterae fcilicet uirtutes habend deco'nbsp;ri fint 2lt; emolumentotlbla iuftitia SC liberalitas no habend, fed exteris potiusnbsp;talibus profint,aliorumcç gratia SC comodoexerceantur.Ob id etiâ eas aWioTjpifltfnbsp;ƒ47«?, id eft aliénas uirtutes,ueteres appenauere:quôd publics: utilitatis gratianbsp;us quàm priuatæ inuentæ fint. Omnis autem uirtus, quo fe pluribus adiutricênbsp;betjhoc eft apud omnes charior,maioreq; in admiratione habetur.Si igitur Ciccrc,nbsp;quom Officiorum librum fcriberet, Ariftotelem habuiffetin manibus potiufquaP*nbsp;naetium, non dubito quin foecundiora uberioraq; fuis ciuibus præcepta tradidilft^»nbsp;eacp locupletioribus argumentis SC rationibus comprobaflet.

Ét Themiftocles quidê nihil dixit in quo ipfe Areopagum adiuucrit. An pariH” dixit Themiftocles,parû^ adiuuit Areopagûtquom oraculum interpretatus:qult;’ï’^nbsp;oftendit fuis ciuibus quac forêt lignea mœniaî quom perftiafit,ut fe nauibus tuerC^nbsp;tunquom regi uafro confilio utile oftendit in angufttjs pugnarer' Sed quid opuslt;i*'nbsp;do fuitfquom nauiter atc]^ induftrie agendo patriâ feruauerit.Quôd nifi fort iternbsp;gnando, fec^ maximis periculis exponendopræpotends regis uires fregifler,nbsp;Areopago locus nonfuperfuiftet,fed unà cum Areopagitis falus ÔC gloria Athen*''nbsp;enfium côcidiftet.Poftem hic togæ bellicg confilia coparare, poffem ciuiles caftrcit'nbsp;fesqj labores côferre, ea^ expafsis eloquetiæ uelis exaggerate,quaî in oratione p*quot;**nbsp;L. Murena incredibili facundia Cicero profecutus eft î fèd in re plana atcj omnib**^nbsp;expofita non adeo oportet effe eloquentem.

Prudentia apud Ariftotelem inter uirtutes,architedonicæ locum obtinct:titpo*^ qug cæteris imperet,ÔCreIiquasmoderetur.Ob id Socrates omnes uirtutes priiàe*^nbsp;tig nomine appellabat.Quam fentendâ Ariftoteles in Moralibus arguit. Non en**”nbsp;omnis uirtus prudentia eft,fed nulla uirtutS eft fine prudêtia.Plato in Legibus,nbsp;dentiam oculum,iuftitiam pulchritudinê, temperantiam fanitatem,fortitudinênbsp;num animi uirtute inftituti eleganter nuncupabad

Duplex omnino eft iocandi genus, unum illiberalcjpetulansjflagidofumjobf^*^ num. Alterum elegans,urbanum,ingeniofum,facetum, quo genere no modonbsp;tus nofter,ÔC Atticoru antiqua comoedia,fedetiam philofophorû Socratici libri*^^nbsp;fern funt.Deiocis Plautinis ftatHoratius aduerfus Ciceronem;

At noftri proaui Plautinos Ôi. numéros SC Laudauere fales,nimium patienter utruncp,nbsp;Ne dicam ftulte,mirati, fi modo ego SC uosnbsp;Scimus inurbanum lepido feponere dido*

Ä lullbus redundarêt, cas incundïater nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abdicata dubitatione Plautinas proz

nuntlabati Adde quod in hoe genere longe plus fidei Ciceroni quam Horatio habe lipaf eftîutpote quom Cicero fueritmirificusiocorûartifeXjôCCiceronis locos colnbsp;IcgeritjôC in aliquot uoluminadigelïèrit Tyro libertusj fi credimus (^rintiliano.

Pulchre Ariftotelesin Ethicisjamp;: Plutarchus in cómêtarioDe uirtutemoralijO/ X111 ftèndunt inter continente incontinentem,tempérante intemperantemcp quid difFenbsp;rat.Continens cum alFecflibus collucflatur ÔC uincit. Incontines reluiftatur quidem,nbsp;Fed uitîlus doler.Cotràjtemperans nullam habet lucfla, fed pacatis affeeftibus utitur:nbsp;«tmare tranquillöjquod nulla impellitur unda. Intemperans uero fineluda manusnbsp;dat affedtibusj feep obfequentem ad nutum omnium uoluptatum fponte prontetur.

Cicero trahit officium ab honefto,ab utili: tum quomodo pugnet honeftuni cum X111Î wtüisquid honefto honeftius,quid utili utilius explorandS proponit. At ego à iucunznbsp;do quoc]^ officium exquirendum puto.Tria enim hint,ob quæ quifpiam expetit,honbsp;neftum,utile,iucundumtÔÔ tria rurfus,ob qug refugit,turpe, inutile,atcß moleftum.nbsp;Etuirtutem, facultatem eflefcribitinfecûdoEthicorum Ariftoteles agendi resoptinbsp;nias circa uoluptaté:ÔÔ Speufippus uoluptatem cogenita nobis atteftaturtob id no/nbsp;^fsetiam maxime elaborandum eft,ut earn moderemur.Nam medicamenta ex connbsp;ttarffs côftant.Cseterumficut expooulari oninione utile ab honefto fenaramus. itanbsp;*rum iucundius,an agriculturam exercere,an ciuilem uitam agere. An contempla-ti, an in medio hominum degere: an uxorem ducere, an cœlibem uitam uiuere. Etnbsp;«X tribus quid præftetiCultum ne agri,an uillaticam paftionê,an mercaturam perfe/nbsp;^wi- Incurrit in hanc iucundi mentionê Cicero nolens,aut certè aliud agens, in finenbsp;tertij libri De offîcrjs.Qua admonitû miror attuliffèin medium multifariâ hanc atepnbsp;^’perofam diuifionê, honeftum 8lt; turpe,utile ôC inutile,iucundu Ôi non lucundum*nbsp;Eoneftum eu utili contendens, iucundum cû honefto decertas, iucundum cum utilinbsp;^^pugnansiquæ fexcuplex erit diuifio.quod fi honeftû ôi. honeftius,utile 5Ó utilius*nbsp;^ueSdum ÔC iucundius addamus, iam ad nouenarium uflt;ç numerû procéder diuilîo.