-ocr page 1- -ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn innbsp;volgorde waarop ze getoond worden:

• de rug van het boek

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order ofnbsp;appearance:

• the spine

• the bottom edge

-ocr page 3- -ocr page 4- -ocr page 5- -ocr page 6- -ocr page 7-



-ocr page 8-

I ^Xt0œ.^attç»w«nlfefl-‘ ^Sr.J

Of lt;un t»ttelt;h«ai-c tt^^potAârffe- lt;? rÇ^ I i^äefiaßibj^ftl tq t»^n0tft t\m p” ‘ '^ |nbsp;(^*jgt;4lt;»of tlt;7n*q\ftcGft'tf(^^{ZHvA X 5 ' Ljnbsp;«ußj- fîuiflilc (*lfD*4t«r4 ut iiùtpttâ'uj ut 0nbsp;c^Cütiubt'jtf nfUf^tP^iPcult^tPiCpaittPnbsp;wi^^aeyltipMt^td'fiutAihetttcvllg^^{tànbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-j {¦

ÙtV iutptfngt;«UI»^ utf* fbZu Zmc in ] V wz-'-wj vA'^'wt gt;7» A-—tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘' ~nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;txan luf^iieutramp;Hfflf

'n ikuvfiACafutffi^ttf Biblia et interprétés

tu l-Vi »W •* WW'«-**»


a'CUMgt;t*:M'mît21gt;lt{/^P4xl^4 ttu^«:^^ituttîgt;i f£aiittt^tcii^'lt;!faiamp;eiirtieStiu^xiCecnbsp;•£1« t.? -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Al»flî*o«0r4’ûwgt;tClt;ta0rljattfi»fl»jtor

X“ nbsp;nbsp;nbsp;jÿtdiîrw^iwcrwlntfiiô^p’l-ffefeicfn^ï«

r^ ,v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|H«-anfitr Hfe-

tt4?îgt;tlt;Jîgt;Ü« ttlt;Â'|flM^d*lt;Il*l«* tccâsir 4»«’lt;rBrttî'ûwey a-tCtuûafiCnemvc^f»nbsp;frt«»tc, âwr lt;r pMPsnm; ikuAf îefte^ auffmcnbsp;lt; ¦^ Alt;î -!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f»t(cc(^ûu«)« 01 f«lt;Wtf


ff '


^1’ ' .

i .

h' 'ïi' .’

'*-î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ ‘c*quot; ’ f

1 a î!. ;• -r».-- '-

y.-. • .î:.7v^ - - ^..

-'T’î-'^Lrz -1* ¦¦

gt;K i^t. «/«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

r



----- ,.~.,~^(fl!ttiujgt; y-'« * ijf t»îï?i(Vc21 ftf gnutàon Oi-ic U,Çp'«ç, 4,Jiif'inbsp;i^ut^ttbfyfii-itiliFpit^îvfUtâjt^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j1

i(îtflÂ’^lt;»^4n5ortgt;flp^^lt;sjI»(0M»»r •Mtfl»» «4* (Adpitii* 4’(Flt;a (^3$u*f x^Tquot; Snbsp;rgwo\ 4Î)tuetih*^ubt aplprlvn Fmœ^i«^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' ƒ ï quot;

tntîm-n-tiMoCi'evriin-a p'Mptfï^fftAvt*-

U’ quot; ¦ »¦¦' ¦-1


te oiBr waktr xf^ç^iwjjïï*^ « Jw^KSimwi ifcûaeuçc uo fcjft jâh lt;


•o


Vbo^ t nbsp;nbsp;^Kcint t'gt;lt;

^tww ^ttnwleöw^tjcr^

Ult;^t^4r1w’4«M1«W€Crlt;^Âfllt;«l«l» UihT


;’Â-mxr^(mrfl?oi«^ y-K

’ rÄr»^«iana^alt;-nlt;f„,ö. p-:C: ;, ûr fwtrtw* atilnactamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cn^



•V lt;) «*ƒ-inbsp;.^ï*c:..nbsp;nbsp;nbsp;- ,

¦’ quot;¦ -T .-^ gt;• ' ‘

lt;^^4lt;»tofi4ri4;|pci«mferfc

lt;.-af4r»ttt«fewr^^Wxî2gt;MC^l4»«eA r'quot;quot; • ! tlCß»fCClt;U4l»*'4Stlt;!«?0ttfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

' nSu lAfCritffpAt^^^ areKoitO^^^wp.'. X JX (r3-j zJwrcvmtMtZl mrfltt 0î|lr®-^lî'jtt«lt;v-^., (vnc.nbsp;rVirlt;î**lt;î**^^*«4Ufhl|l?Mgt;41?ft tttluTtCf}*®nbsp;fe‘tutf{»0tebUcacoit^u^1firi^a^gnritu(i



Â.


i.

fl*-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

lt;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

5C 7a«lt;««*oc .

•gt;

r'ç^‘'5

’ quot; v’W


ufgt;e.

p. I Açôk Sïî|* tuuts (^tôi«»«w faÛae ui'ofliia^

X, «:fiira^'^ijua 0fyflreM^(l^aaittîàa'^i^‘

-.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-. ¦!•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.«^A

ett^jn«^lt;ïppMlt;^^îec«4iWMW4r«M!x X t»fflM^Mrvtalt;^nî^Mlt;4vîèft«flMlt;tv4ra*ï; £**quot;^X' W lUÛ é’c^ lt;?n»ttr^»?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlfa (zAnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4M^«M'-Ai»wA»‘lt;Slt;lt;f mî**^ wftâlt;-!t-quot;X L,

, CtM*crwi|gt;f» jflpwî^flrwîMîm^ljjtt«*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ¦quot;jyg^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’^r'quot;'^'-^^

tufùti^ln^itbbofféS^effv^u^-MtaA tü^ l^Dt ttl ffe'IlOtt U^tQtCC dÔiui4 ’~ tuaatnnpyofi^tvii^tiiaa tilhti^iufAtt lF?t^' \'‘ '

. 0n^r4^twipiettna

quot; ' nbsp;nbsp;..... 7 'gt;4(prc= Ht 41^ZS^m(hTfD}^fi

hf IfÛTf ap-^ fl|*4’wtfii»Klt;artbm0rj»dl»lt;4iiPt* plîie, ont lt;|»4ofl ^edouQU'pOip utuau^


r

»i^ut41^pMlt;.'^4lt;M ^ttarerutOlartufMir

^a1**Aaa^-


¦u^w^cvfrur^ âp

t ülti trc^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^r/»wt'^ tlld (zA

tucftiupn jöp^Cij^ßf


r? J Ih..4^||'_, 'ÉSanx^fâi ^.tufittiilw^__________ , _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ,

u^oru^Pl'ajt^evttwaa tilfü^iufAtt

(tfuifltf ruM^lx


-¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ------------ir’A-tf,

4M^*4t'-Ai»w»‘lt;Sj*Pi4**^ Wfta*7lt;î-^Î0X»-gt;.J^ gt; ï

'?' V»lri^î ƒ,• ç..- ',nbsp;''^pk-ô i,

..

c^’f âo /Z |i n


-wrw» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^9 I nfltv^ jr*rU«^OVquot;

'i49lt calt;*5’'-w^4^ilt;^ âlufUth'^fntii^ r^ iO^ îgt;^(»m«4 cvp^^

-gt; ftM wugt;U%hgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p:-~ -

BB nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Énbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-. AA-A _ L A . — .Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âhîlpir^jJ^^


¦f


jffi5ll0tttdteCItttlgt;| ûq

'quot; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;». Z*** ««vAA%4 ‘

îj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftnttTJquC iibninifmtt

J ^c.ii -\gt;****lt; rp^v-oßT’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itâ^

I . 'v'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c^e ct9«gt;o

U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ ff- ¦-


a(nUt«v-lTp»fvwoc« cj^.iu-) .-^ j

’M-quot;! y uSk y ' 'nbsp;k »-\ | K €»lt;

,,,fp-w^ “9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcï.-* IM - *

/hl's yitigt; f“'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'l’ '‘V'9 » rij, O

pÇAl 0‘içji'


jj. àtfV;rx^*^oî€^VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

?, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f UÎ «tó-fnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yt- U,

- U lt;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x-ci. ƒ


lav* f!rgt;|Wc vA.ân^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M rquot; b y t-ipi^a r


-ocr page 9-


*


»

-fgt;gt; â– 



s,



i


•f


t



1


i


/


('

C '





' .j-i--: '


i*:-


-•V •

â–  i

* â–  ' ' L gt;


â– J


Æ’.




•T


I


/



â–  t

â– â– 'J





À



J


L


f i:. â– 


.1


-ocr page 10-


-ocr page 11-

TOMVS TERTIVS.

XN HOC CONTXNENTVR PRO-

PHETAE POSTERIORES OMNES, VIDELICET SE Ra mones Prophetarum maiorum, Ifaiæ, leremiXnbsp;Ezechiehs,Daniells, amp; minorum Duode»nbsp;dm, Commentarrjs ChuonradiPels»nbsp;licani Rubeaquenfis fummanbsp;diligentia enarratû




-ocr page 12- -ocr page 13-

PRAEFATIO IN LI BROS CANO^

NICOS PROPHETALES CHVONRADI

PeHiMrtt Rubciiqiiciifis.


ANCTOS HOMINES DEI, QVI SPIRITVS AFFLATV S)C inftindu mentem diuinam expofuerunt, uel alioquinbsp;uolunratem cœleftis numinis explorata SiC perfpeAatnnbsp;habuerSt, Hebraicus fermo û'Wai appellat: hocipfumnbsp;Graeci fere funt interpretati per uocenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam La«

tint cæteræ^ gentes barbar x orbfs Chr iftiani r ecepernU Significatautê apudGraecos ea iiox pcculiariter ilium, Prephetaqm*nbsp;quidiuina mente rerrt praclumens, antequaeueniatedunbsp;citatqiprofatur. Ab ijs unacumreiuocabulocomiinisnbsp;0^ uulgaris accepta eft opinio, Prophetas duntaxatefte


præfcios,qui^ res fequentibus temporibus euenturas praedicere denunciare pof-fint. luxta quern fignifleationis captum,quidam libros ueteris inftrumenti diuiferût atq? diferiminauerunt in legales, propheticos QC hiftoricos. Verum id no fatis exadanbsp;ratione,namlexMofaicatradateadem quaeÔfcaeteripropbetac,ipfe^Mofes pro«nbsp;pheta bene trito nomine uocatur, fimilem^ fui prophetam,Chriftum uidelicet,futucnbsp;rum promittit. Rurfum prophetae non adduntnec mutantquicquam in îjsquæ per Mofisamp;prophenbsp;Mofen proditafuntjtantumcnexponûtdilucidius, attemperantes ilia captui fuorumnbsp;temporum. Sed ÔC Dauid Ôi ifaias 6^ altj titulo legis citantur in Euangelicis QC apoanbsp;fiolicis liter IS. In ipfis uero hiftorijs fa cris eadem eft rerS iadatio, quae in Mofaicis 6Ónbsp;caeteror urn prophetarum libris.Quamobrem illam diftindionem non recipit ueterisnbsp;inftrumenti fcriptura,fi exade rationem fubducamus,quum fit unica eiufdem mateanbsp;riae,cum inftrumento nouo confonSs,unius authoris,unius fpiritus, in unum finetnnbsp;tendens,unum^ fcopum refpedans, nempe ut facramenta uoluntatis diuinae moranbsp;talium generi exponantur, quo cognofcant unum deum uerum , creatorem coeli QCnbsp;terracjillius^ bcneplacitS aeternum,amp;: quem mifitIcfum Chriftum: quae eft uita æternbsp;na. Significat quidem Graeca uox -Ti^o^wrisjpropric diuinum QC uatem,qui rerS euen»nbsp;turn praenuntiat, Compofita enim uox eft exnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod prae uel ante fignificat,0lt;:

dicofeuloquor. QuanquaiftauoxmagtsccclefiafticorSufu protrita eft quam alioa rum,quimaluerunthis uocibus uti V atidicus, Diuinus, V ates, Sacerdos, Magus,nbsp;or aculor n r efponfator : et fi quod aliud eft eiufdem fi'gnificati uocabulum apud Latianbsp;nos uel Grxeos. Cactcrum propheta feunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in diuino eloquio non is folum dicitur Prophew in an

qui res in fequêtibus temporibus euenturas praefeit 8C praenuntiat,fed quicGt^ baud uulgariter confeius eft mentis diuinæ, interpres uidelicet atep internuntius cœleftisnbsp;numinis, qui^ arcana uoluntatis ÔC abftrufa ingenq diuini perfpeda 6C prodita haanbsp;bet,feu occulta infpiratione ÔC fuggeftione facri flaminis, feu per uifa turn uigilanti*nbsp;bus turn quiefeentibus obieda, feu uoce cœlefti per angelos, uel alio quouis arcanonbsp;modo ad fenfus perlata,non folum de futuris,fed etiam de rebus praefentibus QC prae«nbsp;teritis. Illi etiam prophetarum nomine cenfentur, qui de rebus interrogatis amp; proponbsp;fitis,edodi per uocem fcriptilem,uoluntatcm dei poflunt exponere, replicates fupernbsp;qs factor urn uoluminum decreta,06 return geftarum memorias. Sed ÔC illi quifacrasnbsp;fcripturas enarrando enucleando^ mentes hominû de uoluntate ac fententia dei fornbsp;mant 6óinftruunt,nec non qui turn ledionibus turn acromatis aufcultationibusnbsp;arcanae fcripturæ praecipuo ftudio dediti funt. Hos omnes homines circa uoluntatisnbsp;diuinae perquifitionem occupatos,Hebraeicomprehcndcntes unius nominis ambitunbsp;'Q’'ilt;’'M,q«emadmod3diximus,fermè appellat. InterdS nar 5tvTOvolt;uao'/a/)'Q’»\‘\n uiden VMen»«ci8nnbsp;tes nominant, quod fagaci in rebus diuinis mente uideant, quæ uulgares animos la=nbsp;tcant,eorum difciplina,dodrina,inftitutû ÖC profeffio turnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prophetia turn

uifio uocitatur. Sed Qi. pro diuerfitate materix fubtedæ, proutlxta, triftia, iucunda

-ocr page 14-

CHVOKRÄDI PELLICANI

uel acerba dcnunciat,{am onus,tam «irga, iam altjs mutuatittjs nomi'nibus defigna« tur* Qiun produdt iam in aciem,autin ftatione pofiti utfpeculentur, explorer, pro=nbsp;uideant, ne qua mala populum inuadant, ne qualabes morum 8C peftes animorumnbsp;irrcpant, neinfidijs ullis homines concrediti patcant, aut fi iam corripuerunt popu«nbsp;Ium mala,tum nonfinantlongius ferpere,fed opprimant, euellant, tollant, medeananbsp;Tïieoiogitterî. tur: hifpeculatorcs,uigiles,excubitores QC epifcopi uocantur. In fermonc La»nbsp;tino hxc hominum diuinorum genera non poflunt ita commode nominis focietatcnbsp;eoniungi,nifi[ quis uelit appellate confcios mentis diuinç,peritos uoluntatis dei,proanbsp;feffos fapicntiäcoelcftem,dodosrerum arcanarS,imbutos facramentis diuiniratis,etnbsp;fimilia. In lingua Graecorum non abfurde,utreor,fimul StoÄoyoi dici poflunt,utputanbsp;qui modum,uiam,ra tionem^ teneant tum rede fcntiendi,tum rite, religiofe, fändenbsp;probeep diflerêdi de deo 8C rebus diuinis. ©wç enim Deus, SCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uel fermo uel ra«

tio interpréta tur. Eorum dirciplina,inftitutS,profeirio,amp; fundio,J3wAo-y/« nominee» Vcrum has diuini fpiritus adminiftrationes omnes, 00 nominis ÖCrei propinqui«nbsp;täte coniundas effe in eloquio dei,nemo credat mihi,nifi prius uideat dare quadrarenbsp;ueritati,adflrui didis patrum, fulciri 6C ßabiliri uerbis fandarum feripturarum« Denbsp;propmtautiu primo quidem fignificatu neminidubium eft,uel medtocriter initiato noftrae religio«nbsp;futMotum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inftitutionibus,prophetam ilium dici,qui res euenturas mente praEfagit,aut uoce

prænunttat, Vt cum propheta Ezechiel in fpeculam conftituitur, ex qua circunfpi« ciat ingruentia mala,imminens^ pericuIS in tempore denuntiet. Eodem modo Aganbsp;bus,ut eft relatum in Adis apoflolorum, famem futuram prçdicit, ÔC ob id prophetanbsp;diduseft-Siedominusin Euangelio loannem appellat prophetam,autetiamplusnbsp;quam prophetam,quippe qui digito præfentem indicaret,quem fuperiores prardixe«nbsp;rantinfequentibusfæculisuenturum.Sed amp;muliercula Samaritana in Euangelionbsp;fecundum loannem proclamât Chriflum efle prophetam, qui arcana pedoris illiusnbsp;Prophttainter* aperuiflet. Interprètes uero diuinarum feripturarS prophetas appellari duobus aponbsp;pt«diuw.tuni.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teflimonijs oftendiirc.addita præftantium theologorû expofîtione,fatfue-

rit. Prius teftimonium eft in priore ad Corinthios epiftola, ubi mirabilis file dodor ec clefiae uolens pacem conftantem inter Chriftianos conciliate, duo uitia maxime ilUnbsp;contraria nititur eueUerc,puta inuidiam inferiorum, Ôé faftum atlt;Ç contemptum fu«nbsp;periorum. Introduda igitur fimilitudinc corporis humani,docet diuerfa elTc iqter fenbsp;membrorum officia,quardam honeftiora,quædam uiliora : pulcherrime tarnen internbsp;ca conucnire, non pedes inuidereocults, auribus,naribus, nonoculum ÖCauresS^.nbsp;nares contemnere pedum officia, fed mutuas operas inter fe conferre, omnia effeinnbsp;minifterio,omnium efle magnas S)C nccelTarias commoditatcs,utfi unum membrumnbsp;cefletautpereat, moxquoc^totius corporis inregritaslabefadetur, Eodêpado,ait,nbsp;Fnnftionct în ec» in corpotc Chrifti,quod eft ecclefia, diuerfas elTe fundiones amp; minifteria, diuerfaçnbsp;ciefiapintïj.nbsp;nbsp;nbsp;(hatifmata fpiritus,non quod uni plura interdum non adfint, fed quod quiftç «'n eo

emineat,ô(: co præcipuc commoditatibus ecclefiæ inferuiat: omnia uero ifta munera non efle contemnenda,non inuidcnda,ufpote fecundum beneplacitum dci diftribu*nbsp;ta,ad honoré nominis fui, ÔC ufus eccleftæ. Verba ipfius Pauli haec funt, Pofuit deusnbsp;in ecclefia primum apoftolos,deinde prophetas, deindodores,tum uirtutes,cxindcnbsp;gratiam fanationS, opitulationes, gubernationes, genera linguarum, interpretatio-nes fermonum. Nunquid omnesapoftolif nunquidomnes prophetaec'nunquid omnbsp;nes dodorestquot; nunquid omnes uirtutesî’ nunquid omnes gratiam habent curationn^nbsp;nunquidomneslinguisloquunturc’nunquid omnes interpretanturj* His ad extre«nbsp;mum fubditjVti pariter xmulentur charifmata potiora,nempefraternam charitatê,nbsp;Diui Ambrofrj uerbafuper his Apoftolididisftridim ÔC faltuatim fubijeiam,proutnbsp;inftituto noftro conuenient. Caput,ait,in ecclefia pofuit apoftolos,qui legati Chriftinbsp;funtjipfi funt cpifccpi,firmante iftud Petro apoftolo, ÔÔ dicente inter cætera de luda,nbsp;Êtepifeopatuin dus accipiet alter» Prophetias duplici genere intelli2imus,amp; futuranbsp;dicentes.

-ocr page 15-

P R AE F A T 1 O.

dl'ccntcs, amp; fcrtpturas reudantcs* Quamuis (int 8C apoßoU prophctac, quia primus gradus omnia fubieda habet. Dodores illos dicit,qui in ecclcfia liter is et ledionibus DoAorejinnbsp;retinendisimbuebant,morefynagogæ,quiatraditioinorum ad nos tranfitum fecit*nbsp;Diuus Hieronymus annotauit ad eundem locum,prophetas dici, quiexplanentobanbsp;fcura prophetarum,amp; qui homines exhortentur. Alterum'Pauli teftimoniu ex epi.nbsp;ftola Ephefijs fcripta, ineandemiententiä tendit,quod fie habet: îpfe déditquofdamnbsp;apoftolos,quofdâprophetas,alioseuangeliftas,alios paßores ÔC magißros,adinfirusnbsp;dionem fandorum,in opus minißerq,ad acdificationem corporis Chrifti, donee oc«nbsp;curramus omnes in unitate fidei 0^ cognitionis ßltj dei, in uir um perfedum, in men»nbsp;furam setatis plenitudinis Chrißi. Hoc ipfum exponens Hieronymus ait,Pofuit ßuenbsp;dedit pater 0^ filius primo apoßolos, fecundo prophetas, non illos qui futur a uatici»nbsp;nentur,quales in ueteri legimus inßrumento, fed qui infideles QC imperitos arguantnbsp;atc^dtjudicent* Tales quippe prophetas noui teßamenti in alia epißola eße definit.

Et mox infra : Non ait, Alios paßores, alios magißros : fed. Alios paßores amp; magû Paftorts amp; ma« flros,ut qui paßor cfl,eflc debeat OC magißer: nee inecclefijs quamuis fandus fit,paanbsp;ßoris fibi nomen afl'umerc,nifi poflit doccre quos pafeit. V el certc aliter, ut unus at«nbsp;que idem præfes eeelefiæ fit paßor ÔC dodor,paßor ouium, magißer hominü. Supernbsp;his Apoßolt uerbis Ambrofius ita commentatur, Apoßoli epifcopi funt, prophetacnbsp;uero explanatores funt feripturarS : quamuis inter ipfa primordia fuerint prophetac,nbsp;ficut Agabus,amp; quatuor uirgincs prophetantes,ficuti continetur in Adis apoßolo»nbsp;rum,fed propter rudimenta fidei commendanda. Nunc autem interprétés prophetacnbsp;dicuntur. Et poßea, Inter iflos poßepifcopum plus eße intelligitur, qui propter re»nbsp;feratumoccultum fcripturarumfenfumprophctaredicitur,præfcrtim quia futur»nbsp;(pci uerbadepromit, qui ordo nunc poteß eße presbyterij: nam in epifcopo omnesnbsp;ordines funt,quia primus facerdos eß, hoc eß, princeps facerdotum, amp; propheta ÖC.nbsp;cuangelifia,8^ caetera,ad implenda officia eeelefiæ in minißerio fideliS. T amen poß» « «deßa à ptunbsp;quam omnibus locis eeelefiæ funt conflitutæ,6^ officia ordinata,aliter compofita resnbsp;eß quam coeperat. Ex quibus omnibus perfpicuum fit, uni homini pofle plures doanbsp;nationes contingcrc,item interprètes feripturarS prophetas dici, fed ÔC illud, dodo.nbsp;res,magiflros,cpifcopos, paßores, apoßolos, euangelißas cum prophetico munercnbsp;coniundionemhabere. Supereßutoßcndaturctiam,dcditos feripturarum ßudionbsp;prophetas dici. Hæc abunde fatis uel una fandiflimi Pauli fententia conuicerit, quinbsp;fie feribit undecimo capite prioris adCorinthios epifiolæ, Mulier or ans aut prophe«nbsp;tans uelato fit capite. Quo loco docct Apoßolus, qui mores deceant in publico amp; fa»nbsp;cris concionibus. Etcnim quia dicit in fequentibus uerbis, fe no pcrmitterc foeminisnbsp;utloquantur autdoceantinecclefia, fed domifuos maritos interrogent. Clarum eßnbsp;ütic^,no hoc loco prophetiam dici de rebus futur is fcrmonem,ncc feripturarS publi«nbsp;cam cnarrationem,fed ßudium ÔC attentionê ad facras lediones ÔC conciones. T am»nbsp;etfi Hieronymus interpretatur, prophetans, domi uidelicet aut in fexu fuo. Verumnbsp;quod cum gratia tanti uiri dixerim,Paulus non facit mulieribus poteßate uel in fexunbsp;fuo uel inter uiros publicitus docendi,fed in uniuerfum iubet tacere: 2lt; ißo loco nonnbsp;de priuata domo fermo cß,fed de facris conuentibus. Atcß hæc ferme genera prophenbsp;tarumfunt, hoc inter fe commune habentia, quod prophetæ funt mentis diuinæ,nbsp;coeleßis numinis confcq,quacunlt;ç tandem ratione,quocunq{ infundibulo imbuti etnbsp;edodi.Primarq uero etuclutantcfignani,funtmyflæilliacintcrprctes,internuniijlt;p Ptophtt«pti-amplißimedeimaießatis,quorummunus graphice deferibit Ezechiel 5. cap. dodo.™quot;**’nbsp;res oratores facri,modcratores animorfi,magißri uitæ,cenfores morS, profligato«nbsp;res uitiorum,cultores uirtutü,propugnatores ueritatis,hoßes uanitatis,impugnatOanbsp;tores mendaeq, medici fpirituales, uigiles, eußodes, paßores animarum, agricolacnbsp;difpenfatoresepindomodei.Salterræ,qui genus mortalium tum uitæ außeritate,nbsp;tum fynceritate dodrinæ à uittor um corrupttonibus uendtcetatque confer uet, Lu»

* ? 5

-ocr page 16-

CHVONRÄOr P bulk A NI

mina mundi, quæ errorum tcncbras infcitiae nebulas, ignorantiae caligincm difpcL lantatfpauferant.

In prophetatâ nbsp;nbsp;Sanda itacp,honefta,infignis,cximia,utilis ÔC neceflaria profeifio, qua qui tollere

totempter«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tollere conatur,quicontranîtitur præcîpuo bonitatis SC {3^

pientiæ diuinac muneri fefe opponit, qui contemnit in fumma fuam ipfius pernidem deum contemnit, ÔC illius in nulla re fallax iudicium ateß inßitutum^Aitenim Salua.nbsp;tc«t,Qui uos audit,me audit: qui uos contemnit,me contemnit: imô non me tantumnbsp;contemnitjfed patrem qui me mifit» Fuerunt fane omnibus temporibus ferme in om.nbsp;nibus nationibus,n5 folum per humanitaiis artes cultis,fed etiam barbaris, homines,nbsp;fingulares SC præftâtes, qui uel ob uitæ innocentiam pracrogatitiam, uel ob exißima.nbsp;tionem præftabilis prudentiæ,tum ufu rerum,tum dodrinis artium liberaliû paratar,nbsp;plurimum apud actatis fuac homines, SC apud pofteros authoritate polluerunt. Hisnbsp;quum crederentur effe boni uiri,ôf eximiam rerum diuinarum attp humanarum pe.nbsp;periffe cognitioncm,inftindu quodam naturæ fe regendos homines permifcrunt,acnbsp;Dij gentium uelutducibus,uitacredaîhoncflcrite^tranfigcndae concrediderût. In horumdidanbsp;oiun diftt. confenfum eft,in eorum fententias SC décréta pedibus itum eft, eorum coiilio nego.nbsp;tia fufcepta,illorum prudentia SC opera gefta, ex illorum arbitrio confeda uel depo.nbsp;fttafunt,horum praeceptis obtemperatum eft, inrebus publicis SC priuatis, facris SCnbsp;prophanis, Atcç hoc ciuitatibus, populis, regnis falutare femper fuifle compertS eft,nbsp;fi hominum bonorum ÔC fapientium monita fequerentur« Rurfum perniciofiftïmSnbsp;femper fuit,ô^ maximis calamitatibus,periculis,mifertjs,infamia, extrema denicp in.nbsp;felicitate ftetit,priuatis,primatibus,regibus,ciuitatibus SC imperijs tam idoneos con.nbsp;fultores cotempfîfTe atc^ neglexifte. V nde putemus autem illos iimiles rerum exitus^nbsp;prodiiffct’undeillamnegotiorumcoftantiamfundcillamintemporibus SC locis di. 'nbsp;uerfîftimis fimilitudinemr nimirum ex mente fuperni numinis, quam ifti quocÿ uir4nbsp;præftabiles aliqua ex parte introfpexerant.

Etenim deus quem multo magis necelTum eft efte commune bonn, quàm fapietu cen!i,ut Platoni uifum eft,nihil extra fuam bonitatem SC prouidentiam relinquit,om«nbsp;nibus profpicit SC moderaiur,omnia gubernat, ac ne confiftere quidem aliquid po.nbsp;teft extra ipfum, in ipfo fumus, agimus SC mouemur. Ex omnibus autê populis unSnbsp;uelut peculiaremdelegit,in quo manifeftius confpiciendum exhiberet,quæittip(îusnbsp;Deus inmelt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonitas,iuftitia,fapientia, potentia. Deus tarnen exiftens in omnibus gen.

dio deorum. tibuSjUullos tclinquês fui cxpcrtes,omnibus fe fruendum præbens,omnibus fe qua. damtenus apericns,altjs propius,alijs uelut de longinquo,alqs dare SC dilucide, altjsnbsp;ceu per fomnium,per tranfennam, per nebulam, per corpus aliquod diaphanon. Isnbsp;igitur deus commune bonû ueritatis, hoc eft fuijpfius ufumfrudumconceflît, etiamnbsp;ethnids hominibus, SC leges illis fixit, non in æs autlapidem incifas, fed feriptas SCnbsp;Legesinferû imprclTas in cotda îllorum* Quæ quoniam funt iufitæ SÎ ingcncratac pedoribus hu.nbsp;P« cordibui. manis, à rerum omnium opifice deo, proindc leges naturæ uocantur, particulæ funtnbsp;iftæ proculdubio de uoluntate propoftto^ SC æterno inftitutodeidefedæ« Ad hasnbsp;ideas ueritatis informauerunt fenfa fua uiri ifti præclari, ad eas tanquam normamnbsp;regulam expenderunt ac direxcruntrationem uiuendi, inde morum præcepta, indenbsp;agendiconfilia,inde ad omnes partes uitæ muniendas didata fumpferSt, utillorumnbsp;iufla SC monitacapeffere, ftare legibus dei natiuis eflet, tranfilire uero hæc rarionisnbsp;fcpta,præterirc décréta deicenfeatur* Fuit ergo merito SC fecundum exadiftimumnbsp;diuini iudicq examen,in præftâdolaus amp;C félicitas, in contemnendo illorum placita,nbsp;Fclicttas ïe feita SC monita, pœna atep fuppliciô. Non domi nobis ifta philofophia nata cft,fed exnbsp;luppiicium.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuini Pauli penu accepta SC deprompta, qui perfpicuefatis illam rem

difputat in liter is apoftolicis ad Romanos,cuius hæc uerba in præfens fufRciunt. Iis, ait,qui funt contentiofî, SC qui ueritati non obtempérât, fed obtempérant iniuftiriæ,nbsp;uentura eft ira SC afftidio ÔC anxietas,aduerfus omnem animam hominis perpetran.

tis

-ocr page 17-

PR’ÄEFATIO.

tis malum, ludæi prim« fimul OC Graeci, Gloria ucro 8d honor pax omni opérant! bonum,[«daeo primum QC Grxco, Non eft cnim perfonarum refpedus apud deum,.nbsp;Quiciincp enim fine kge peccauerunt,fine lege peribunt : ÔC quicuncç in lege pecca«nbsp;uer unr,per legem iudicabuntur. Non cnim auditores legis iufti funt apud deum, fednbsp;fadores legis iuftificabuntur. Cum cnim genres quæ legem nonhabentcs,fibqpfisnbsp;funtlex, qui oftendunt opus legis feriptum in cordibus fuis, teilimonium reddentenbsp;illis confeientia ipforum,amp; inter fe cogitationibus accufantibus aut excufantibus,innbsp;die quo iudicabit deus occulta hominum« Et paulo poft. Si praeputium iuftitias legisnbsp;eußodierit, lïónne præputium illius in circuncifionem reputabitur t' ÖC iudicabit idnbsp;quod eft ex natura præputium, fi legem feruauerît, te, qui per literam ÔC circuncifio»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

nem præuaricator es legis C Non enim qui in manifefto ludæus cft,Iudæus eft: nec ea quæ fit in manifefto carnis circuncifio, circuncifio eft, Verum ille qui in abfconditonbsp;ludæus eft,QC circuncifio cordis in fpiritu, non litera, cuius laus non ex hominibus,nbsp;fed ex deo eft. In primo uero capitehuius epiftolæ palàm pronuntiat, deum manife«nbsp;ftauifte gentibus ueritatem,fed plerofc^ ueritatem in mendacio detinuifte.

Planum ergo puto ex facris cloqutjs,dei ueritatem gentibus quo(Ç aliqua ex parte y«!'«»« W géM proditam, 8C Icgem naturalem eadem præcipere, quæ amp; Icx per Mofen lata : cuiusnbsp;promulgationê,quum genres contempferût, meritopœnafecuta eft, Qiium fequuttnbsp;funt dogmata fapientum Si bonorû uirorum, ad earn natiuam legem direda, honor,nbsp;laus,félicitas à deo conceffa eft, Âtlt;^ iftos humanarum rerum exitus lætos,triftes,honbsp;neftos autpudendos,adminiftrationes item negotiorum amp; confilia,hiftoriarum ferianbsp;ptores memoriæ pofterorS confecrarunt 8C prodiderunt, CæterS legum iftarum na«nbsp;turalium,quas deus pedoribus humanis indidit vo/iotpvÂoHUi Si executorcs haberi pofnbsp;funt apud Indos Bragmanes 2CGymnofophiftæ,apudPcrfas triamagorum genera, ?nbsp;apud Aegyptios facerdotes Hierophantæ,apud Græcos amp; Latinos Philofophi,apudnbsp;Gallos Dryidæ, Fuerunt Si in diuerfis locis Sibillæ foeminæ,qùæ rcconditam uerita«nbsp;tis cognittonem funtprofeflæ, Germanorum quidem religio nimis ftolida Si ridicUs Gtrmanoru«nbsp;la in hoc uideri poteft, quod in uniuerfum muliebri fexui diuinitatcm promifeue tri.nbsp;buerunt, Inhocporro uitæ humanæ magifterio rediflîme numerabuntur infignesnbsp;legum latores, Charundas, Minos, Lycurgus, Solon, Draco, tum fi qui altj fueruntnbsp;apud diuerfas nationes homines ingenio præftanti,ac honefto uitæ propofito: qualisnbsp;apud Scy thas Anacharfîs, qualis apud Gallos Hercules ille, qui homines Gallos innbsp;fuam fententiam oratione tr ahebat, tanquath fi effent omnes ad os ill tu s una catenanbsp;deuindi, Oraculor urn uero refponfa ncutiquam ad ucritatis profeffionem admittennbsp;da effe puto, quibus ut machina ualidiftima cacodæmon ucritatis hoftis ufus eft, adnbsp;mentes homin« illaqueandas. Si a ueritate ad mendacium, à deo ad creaturam auer»nbsp;tendas, Nam licet multa uere protulerint, no tarnen id mali dæmones egerôt intuitu GcnHUumor«*nbsp;amp; ftudio ucritatis, fed quum per fe mendacium fitinfirmum, uoluerut id firmarc ads ’’nbsp;mixtis fermonibus ucritatis. Si laqueum fub fpecie ueri latentem in collum improuunbsp;doruminqcere tquemadmodum ille Sinon Vergilianus multa ucradicit, utunuranbsp;Troianis exitialcmendaciu perfuadeatatcç infinuct: Si cacodæmon Chrifto dominonbsp;fcripturarum teftimonia proponit,ut à placitis dei tranfuerfum abduceret.

V er um apud nationes Si régna legum latio Si cultus, rerum publicarum fempcr fuitcertiffimafalus 8Cconferuatio,utM,CicerocopiofedifferitproCluentio, Ipfiusnbsp;ucro philofophiæ moderamen adco neceffarium ufu compererunt, ut fapientiffimusnbsp;Plato pronuntiet, cas demum refpublicas SC ciuitates fclices fore, in quibus ucl prin»nbsp;cipcs philofopharentur, uel philofophi publicis muncribus fungantur. Ex quorumnbsp;libris, cum boni uirieffe ÔC haberi optarêt,ucritatiscpindcfcffifcrutatores,amp; uirtutis ie».unde^ dlt;*nbsp;ftrenui fatellites,mult« decerpi potefi,quod uitam noftram excolat,inftruat, formet,nbsp;ab omni parte muniat,in rebus corpus,famam fortunas^ concernêtibus : multa etiänbsp;ab illis philofophis, oratoribus SC honeftis poetis quibufdä de deo facris dogmatibus

** 4

-ocr page 18-

CHVONRA'ör PELLICANl

confona, Ea putauerunt maiorcs noftrifurta cflTede uoluminum facroruiri thcfauris, fît proin iure pctêda recuperatorio, atcß ab illis transferenda ecu ab iniußis pofleflo»nbsp;ribus .Imo exißimentur ißac ueritates omncs,dona coeleßis patriSjCxißimentur femûnbsp;na iußi amp; ueri,coelitus in agellum pedoris humani demißa. Vt cnim deus largus eßnbsp;fît munificus,minime^ inuidus,noluit ißos etiam homines à ueritaris,id eß^pr^ßananbsp;tiffimçrci participatu excluderc.Quid dico noluit excIudereC Maxime cupir,ut ueranbsp;bum ipfius docetjomnes homines ad cognitionem ueritatis magnis paßibus conten«nbsp;dere, ac falutis aeternae confortes fieri, modo agnofeerent ßulti homines beneficiumnbsp;ultro fibi oblatum, modo non dißimularent ingrati,fed porredum amplederentur»nbsp;Deo gratijt Ea pulchcrrima dei munera qun uideamus apud ingratos öt ßolidos homines iacerenbsp;te eten »,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contcmptajeportcmus in domS noßri patris coelcßiSjUon quod necefle

fit ab exteris nos edoceri quid fentiamus de ino,quid â nobis requirat,quid abomine» cur,quS fimus ciues,domeßici, filtjfamiliäs,8t fermonibus ipfius familiariter adfueti»nbsp;V er um,ut dixi^miferti fortis talium donorum,recipiamus üla et uendicemus,ne fitunbsp;niarccfcant,atc^ in domo Dei honeße reponamus*

quoeg non parum ad excitandam noßrorum homtnum indufiriam,8t tllorum focordiam exagitandam,qui uentri,fomno,ambitioni, pecunijs, libidinibusnbsp;dediti, non minimam uitæ partem ueritatis perquifitioni tribuunt, cui ßudio totamnbsp;uitam nobiles ifiæ animæ impenderunt, Illa uero conquirere non eß puerilis operis,nbsp;nec negotium eß imperitorum aut infirmor um,qui 8t ipfum uniuerfum paternac do«nbsp;mus inßrumentu in fuam perniciem uerterent,fi permittantur ex arbitrio fuo agere*nbsp;Adultiorum haec eß opera,qui uniuerfam patris fuppelledilem exploratam 8t probenbsp;cognitam habent,qui animo funtbene infiituti,qui^iudiciofirmati,nealienapronbsp;domeßicis,uana pro ueris,pcrniciofa pro falutaribus appréhendant»

Ingenerauit quidem clementiffîmus deus femina ueritatis gentibus,uerS illa faepe tribulisjfpinis fentibus^ circumfepta funt,ut parum caute inquirendum pedes con«nbsp;fodiantur, fæpe funt corrupta, fæpe deperdita, fît ad nihilum uel folt uitio, uel culto«nbsp;Caute legendi rum negligentia redada, Quaeritur aur um in ßercore, argentum in periculofißimisnbsp;«hntetfcnpto „^ctaUis, gcmmac inter bafilifcos öt fcorpioncs, Solæ autem diuinae 8t planae facræ li«nbsp;terac continent eloquium dei purum, infinitis partibus excellens aurum fepties con«nbsp;flatum,merum habet fermonem uitac, lympidißimi fontes funt aquarum coeleßis fa«nbsp;pientiae» Nihilin illis noxium,nullaeinfidiaeformidandacfunt,inhisdeusaperiturnbsp;redo corde quærcntibus,paulatim quidem, fed quantum abunde fan's eß ad falutemnbsp;arternam confequendam. Lucerna hxc eß pedibus noßris, 8t lumen femitis noßris»nbsp;FruAus let {His nos ducibus certiflTimis credemus, 8t quidem bona fide, Certa enim nos ducentnbsp;Atoms fact*.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folida öt rediffima,finc crroribus,fine ambagibus, quo cognofcamus qua de«

mens fit dcus,quàm benignus,longanimis,patiens,mifcricors,iußus, potens, unice bonus, unicc fapiens, quaeœ funt aliae ipfius uirtutes praeßantißimae, quas utcunc^nbsp;uerbis noßri captus imbecillitas denominat, fe ne quidê redis luminibus intueri po«nbsp;teßadhue noßra mortalitas : ut difcamus etiam,quo cultu illimaxime probemur,nisnbsp;mir um qui naturam illius 8t ingeniS proxime referat, prout noßra infirmitas adfpi«nbsp;rare potcß,pofitis impuris affedibus,iniuflis uotis,in fidutia erga dcum,in timorénbsp;berali,in amore erga ilium cximio: dcni^,ut nos fiamus proximo, quod ipfe cundisnbsp;eß mortalibus, uere, iuxta Graecorum proucrbium,Homines hominibus dtj,confuanbsp;Iendo,prouidcndo, tuendo, adiuuando, inopias omnium fubleuando, quatenus fe«nbsp;rent noflræ uires ôt facultates. Nihil agamus, nihil inßituamus inconfultis illis opti*nbsp;Semperuetbomismagißris, Nunquamcniminhocpelagomundinabimusfineillocorticc, Nonnbsp;dei inCftendû. fpemamus ißos duces tanquam fuperuacancos,nunquam fidamus nobis ceu gnarisnbsp;itinerum,nunquamdimoueamusabeisociilosinhactcrraaliena,donecin patriamnbsp;redicrimus, in fcrufalem quæ furfum eß, donee ex fpecula montis Zion omnes resnbsp;(nundifublimes defpiciamus,donec introdudiin fandû fandorS opes diutnitau's penbsp;nitifiSme

-ocr page 19-

PR.AEFATIO.

ntttffîme corâ intueamur,qiias mine ex parte cognofcimus per fpeculs in aenigmatc, Oportuit autem hanc facrofandam dodrinam fermonemcp de deo ÔC illius æternonbsp;beneplacitOjCui dè noftrac falutis fumma crederemus, ad quem tender emus per tela,nbsp;per ignés,pro quo pugnaremus maiori ftudio, quam pro parentibus, coniugibus, iLnbsp;beris,amtcis,profocis ÔC aris, quem profiterentur homines cum fortunarum, exiftûnbsp;mationis,far^uinis Si uitae difpendio: eum, inquam, fermonem neceffe fuit didari ànbsp;deo benignimmo, uteffetpleniffimusamp;abfolutus: aueraciffimo, uteonfiaretdeiknbsp;lius certitudine : à fapientiffimo Si foli fibi domeftice noto, ut exadus effet: ab omni«nbsp;potente,ut in omnia faccula confirmatus omni dubitatione fublata nofeeretur. Opornbsp;tuit etiam proferri per homines infignes,integcrrimac uitae,ac fpcdatiffimac fidei.Dc» Mofes qnaifsnbsp;ligitur ergo Mofes fideliffîmus in omni domo dci,quiaeternam dci uoluntatem anteanbsp;modis arcanis Si familiari colloquio proditam inliteras demitterer,fcripto^ compte»nbsp;henderet, femel omnem pofteritatem docens, quodnam fit Ingenium dei, quae illiusnbsp;décréta immobilia, quibus rebus uelit coli, quasue auerfetur, quem fermonem præ»nbsp;terireacnegligercinfelicitas fit,obtcmperarcuita'aererna,illiadtjcere,detrahere, autnbsp;mutate fummum fcelus Si piaculum. Earn deinde fcripturam, lofue per manus tra«nbsp;ditam conferuat,tuetur, urget Si exequitur, ut firenuus ty^oAccKTxç. Âb co deincepsnbsp;alt) per fucceffionem ufcç ad tempora Samuelis. Tunc magnusfuitprophetaru pro«nbsp;uentus, Si fcholaeapertaefunt, atepcœleftisilia philofophiainprofeffohaberi coeptanbsp;eft.Non autem ab tjs hominibus diuinis de integro fermo propheticus excuditur,necnbsp;fuperioribus adtjeitur, nihil cp ex ill is immutatur : fed olim tradita ifti fandi hominesnbsp;diiputabant, uentilabant, diicutiebant, explicabant, déficiente indies in hominibusnbsp;acumine ad res diuinas cognofeendas: pan ibus tradita, fuis têporibus conformabâtnbsp;adaptabant, de futuraetiam falutecalculum fui tcftimontj adijcientes. Horû pro«nbsp;phetarû fada Si fcrmones,quantS noftra feire intereft hcris hiftortjs côprehcndunt.

Suntetiam indiuerfis temporibus inftigati,ôd à deo impulfi uiri præftabilcs, quos Prophttiemjuo* fuas facratiffimas infpirationes librorû monimentis ad pofteritans dodrtnam tranf» ”*•nbsp;mtttercnt,Ifaias,Ieremias,Dautd,Ezechicl,Daniel,8lt; alq,tantumcp à Mofe Si fupe=nbsp;rioribus uatibus tradita uerbis ali)s planius apertiusejp enuntiabât ex ufu temporumnbsp;fuorum,cx ufu noftro,{n quos fines fæculorum deuenerunt. HIarum uero literarumnbsp;fandarum ftudium alias in flore fuit,alias ncgledum propemodû, nunquam tarnennbsp;plané omiffum, procurante id uidelicct prouidentia diuina. Etenim quum fub Ma«nbsp;naffe prophetarum ftrages acderetur,2lt; libri facri iacerent in fitu atep puluere, fuper«nbsp;eft tarnen Odolia prophetiffa,tandem Si facri codices in lucem fefe recipiût fub lofîa»nbsp;Per captiuitatem Babylonicam facra uolumina ex manibus hominum excutiuntur,nbsp;Ezdras tarnen à deo referuatur, qui reparet, Si ab interim uindicet, Nouiffime tem«nbsp;poribus euolutis iuxta confilium fuum acternum, locutus eft nobis deus per filiumnbsp;fuum unigenitum, qui femper eft in finu patris, non alia, quàm quæ per patriarchasnbsp;prophetas Si Mofen locutus fuerat. Colloquunturenim ciim ChriftoinmonteTa» ChriauscMio*nbsp;bor Helias ÔC Mofes, teftantes fe cum illofacerc. Chriftoteftimonium reddfitomnes^“““^°”‘.nbsp;feripturae. Ad feripturas fubindc prouocat faluator contra ludæosobmurmurato«nbsp;res,quas ÔC ita robor atas afferit,ut citius hæc mundi moles cafura fit, quam ut unumnbsp;iota aut unus apex de lege inter eat. Non abolet igitur aduentu fuo prophetiam fupe«nbsp;riorem Chriftus,fed præftat,quod ipfe iamdudum Si femper nomine patrifîpromife«nbsp;rat, datam^ fidem libérât. Non abrogat legem, fed illuftrat, fed perficit, corpus fuc«nbsp;ccdcns in locum umbrarum, ÔC re ipfa præftans quod facrorum rituum figuræ prat«nbsp;tulerant : nempe ut filius dci natus ante fccula, in hunc corruptibilcm mundum na«nbsp;feeretur ex mulicrc,conceptus è fpiritu fando,fadus fublege,ut cos qui erât fub legenbsp;rcdimeretalegis importabilifarcina,peccato,diabolo Si morte, quireduccretinprknbsp;ftinum ftatum omnia, qui rcconciliaret patri omnia, qui condcrct fibi populum pc«nbsp;culiaremffuo fanguine, morte Si refurredione mundatum, fandificatum, ÔC iuftifU

-ocr page 20-

CHVONRÀDl PELtîCANl catum,populum,tnquam,aemulatorem bonorum opcrum, cuiustpfc rcx Gt çternus,nbsp;conGdens quidem ad dcxteram patris in cœleftibus nunquam tarnen fuos deferensnbsp;autrelinquêsjfed ufcp præfto exiftens fuo nomine ecclefiæ. In mandatis uero fermo-Nodus icgis nem contrad’iorcm faciens, legis QC prophetarû fummam nodo gcmino conftrinxir,nbsp;»cptophenrû (Jjijga^us dcum e-x. toto corde, tota anima, omnibus uiribus, ÔC proximum Gcutnbsp;nofmaipfos. Eandem doctrinam fuislegatis mandat uiua uoceacfcriptisperuni-ucrfumorbemfpargier, noncontrariamaut diuerfam ueteri fcripturæ,fed tantumnbsp;clara uoce teßantem, cumulatiffîmc à deo præftita efle per Chriftum, quæ patribusnbsp;fint promiffa. Hatc facrofanda ueteris noui^ inftrumêti Grriptura, fermo eft prophcanbsp;ticus,cui attendentcs tanquam lucernæ pofitæin caliginofo locOjrede facimus,ut aitnbsp;Petrus. Ifta funt duo feraphim, perpetuô ante thronum domini Sabaoth obferuan-tia,alis fefe contingenta,ÔC mutuum inter fe acclamantia.Hacc funt eloquia dci certanbsp;indubitata,bibliotheca fpiritus fandi,pharmacopoleon animæ,uere copiæ cornu,nbsp;thcfaurus fapientiæ ÔC fcientiæ dei uiridarium cœlefte, pafcua falubria, florida, iu-cunda,ubcrrima ouicularum Chrifti, ex quibus deccrpât folis, quæ deum, quæ fa lutem ætcrnam, quæ officium noftrum erga proximu fpedant. Illis adtjcere de humane fenfu Luciferiana fuperbia 8C temeritas eft,detrahere facrilegium fuprcmum,mu-tare quicquam hærcfts Qi. fumma perfidia. His teftibus certis, locuplciiffimis, QC exanbsp;ploratis femper credendum eft,illis firme gradu ftandum, citra illorum teftimoniumnbsp;Xutboritas fat authotitatem quantumuis eruditus, quantumuis clari nominis, quantumuis innbsp;crx fetiptur£. fpgdgm faudus, quantumuis hominum fandorum multitudine ftipatus etiam con-filiorum nomine, fidem nullam meretur in rebus diuinis: contraria uero adferens,nbsp;anathema efto, etiam G angelus è cœlo fit. Vnus ille fermo eft certus, Gdelis, indubi-tatusjobftgnatus fanguine prophetarum,apoflolorum,martyr um,obftgnatus mortenbsp;ôi fanguine faluatoris noftri Chrifti, conftrmatus Ggnis QC prodigtjs per manum dci,nbsp;confirmatus pignorc fpfritus dei,quê effiidit in corda noftra,quæ eft Gdei TrXxpjof t/«»nbsp;Conftrmatus autem ôf ftabilitus à condito mundo,uel potius antequam fundamentanbsp;mundi iaccrcntur, contra omnes infultus tyrannorum QC mundi, contra fraudes ÔCnbsp;dolos hæreticor um,contra omnes machinas diaboh',denicpcontra portas inferorum«nbsp;Hæc igitur præfcripta de ratione prophetiarum in facris amp; prophanis libris, de^nbsp;authoritate canonicarum feripturarum, ut ftnt fpedatæ certiCfimæ^ ftdei, indigei^nbsp;tes tarnen fpiritus fandi magifterio, uarijs modis accipiendo prolocorum conditionenbsp;SjC perfonarum, cum huic tertio Tomo, prophetico fcilicet, præmittenda mcdiiarcr,nbsp;nihil eruditius ÔC religioftus feribi pofte fan's intcllexi, quam quæ de hac rc præfatusnbsp;eft audientibus nobis 8C probantibus in Ifaiam dodiffîmus nofter 6C ptjffîmusecclc-fiæTigurinæ presbyter Theodor us Bibliander, facrarum literarum enarrator incly-tus,cuius orationem alias licet impreiram,non quidem integram,quod obftarct pro-lixitasjfedpro ratione argumenti fufcepti in hune locum tranftulifte nihil puduit:nbsp;qui malui bene didis fubfcribere,quàm propriam tenuitatê agnofeens in facris pert-elitär i dogmatibus. Qiiin et inuenies pie Ledor,Ezechielis ultimam de ædificationcnbsp;urbis uifionem diffîcillimam, ab codem Théodore noftro tradatam, quantnbsp;in ordine feribendi dudum prætcrieram, abftcrritus omnium patrum iudicio Sgt;C Audio,qui pelagus magnarum diffi'cultatum magno timoré fiC modeftiæ prætextu, uelnbsp;declinare uoluerunt, ucl cundandoattingere. Nihil quoep in uniuerfum hoctefta-mentS tentaftêm feribere, fi noftræ Tigurinæ ccclefiæ dodores ambo, nempe Hein-ZißxdoAo* rychus Bullingerus,8lt; Theodorus is,noftri præceptores,maturius aliquante dci no-nonhwe»i«\ bis gratia fingulari contigiftênt, Qiios ut clemcntia dei nobis fuperftitesquamdiu-tiffîme fer uet, etiam attç etiam dominum pic Lcdor or are non definas, à quibus ext-mia fis cum tempore facrarum lucubrations folaria percepturus. Quemadmodumnbsp;2lt;iamnon pauca poft beatæmemoriæ HuldrychiZuingltj incomparabilis uiri la-borcs ôi ftudia, eximiæ pietatis QC zeli Leo ludæ, alter urbis noftræ Parrhochus 8Cnbsp;dodor

-ocr page 21-

P R AE F A T I o.

doctor præcipuus, non pauca in ufutn tuum Ledor minime grauatim aedidit, utralt;^ lingua cupiens profuifle quamplurimis. Pro quibus aliam à te gratia non exigimus,nbsp;quam ut hos uerbi dei inquifitores ftudiofiffimos, amp; minime temerarios profeflbres,nbsp;fed catholicæ SCapoftolicaedodrinacaflertoreshumiles, pro Chriftianishaberc, ÔCnbsp;indubie ecclefiaftieos,uelis QC audeas non imprudenter, ficut nec cundanter defen.nbsp;dcre: quicquid interim garriant hi , quihæreticus quid fit uelnefeiunt uel malitiofcnbsp;diffimulant, Inuenies enim in ipforum QC noftris fcriptis nihil contrarium facrofan»nbsp;dis literis uel patrum dogmatibus prifeorum ÔC fandorS, nifi ubi alicubi ipfi quoepnbsp;fibi non fatis conftare i nueniuntur,uel ad facræ feripturæ regulam non definiût nc(Çnbsp;docent, amp; quantum fibi deferri uoluiflent uiri fandiflimi» De ccremoniarum obfer«nbsp;uantia nunquam non controuer fia fuit inter ecclefias ÔC ecclefiafticos,quanto magisnbsp;aliquot annorum centurtjs, quando pro negledu Canonicarum fcri«nbsp;pturarum, 0^ augmente quaeftuofarum opinionum inimmenfum creuiffe utanbsp;dentur ccremoniae, prorfus intolerabiles ecclefiæ fidei fynceritati, innbsp;magnum fcandalum,nonfolumChriftianis omnibus, led exters 'nbsp;norum quoephominum. Quas utinam ad praefcriptum uer«nbsp;bideipropedtem reformari contingat,0lt;l in uer a pietatenbsp;ecclefias cundas coadunari,ad gloriam dei ÔC anianbsp;marum falutem, quam unice defideramus,

0^ promotam cupimus,quam ÔC Lea dorem intendere uoluanbsp;musamp;optamus»

Amen»

-ocr page 22-

CATALOGVS LIBRORVM HVIVS TERTII

TOMI, QJZA QJZI CiVE IN PAGELLA EXORDIVM SVMANT. Hunc autem adiccimus, neLedor,quum cætera omnianbsp;belle fuo loco diftributa fint,uel minutulo hoenbsp;inquirendi labore grauetur*

V

ï.

ISAIAS

IESCHAEIAHV«

Folio, k

lEREMIAS

IRMEIAHV,

Si

LAMENTATIONES

CHINOTH»

*44

EZECHIEL

lEHESKEEL,

«0

D ANIELIS

PROPHETIA,

lil

OSEE

HOSEAH,

3^54

lOEL

lOEL,

147

Amos

HAMOS.

3.5» '

ABDIAS

HOBADIAH.

2.60

IONAS

lONAH.

MICHAEAS

MICHAH,

2.64

NAVM

NAHVM,

2.71

HABACVe

HABBACVe.

474

SOPHONIAS

SEPHANIAH.

278

Aggaevs

HAGGAI.

282

ZACHARIAS

ZECHARIAH.

^85

AIALACHIAS

MALACHI.

^99

-ocr page 23-

^COM M ENTART A'’lt;?

CHVONRADI PELLICANI IN

ISAIAM PROPHETAM, Q/VI HE« brxis kfchaeiahu dicitur*

CAPVT PRIHVM.

isio Ifaiæ filii Amoznbsp;quatn ui-dit fup Iugt;nbsp;dam Sc le^nbsp;rufakm innbsp;dicbus O'nbsp;zix ,Ioa^nbsp;tham, A'nbsp;chaz,Eze^nbsp;chiæ regttnbsp;luda*

Totinsii^ Titulusißepricpoiiitur cmnibui fermonibtti tfaia n tttuini.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oracula cccleflia cxponunturfidclis

ter, iußu da, ad regnu tribtK luda, zx ad incolof urbis lîia-oJ'olym£.Pritnmn quidc ad tempora regum Ozi^nbsp;JoathanifAchatjCy' Ezechiiedirei^a funt.Çiuorum o«nbsp;mnium uixit Ifaiasnbsp;nbsp;nbsp;prophetauit temporibui.Secun^

dMm quorum ordinem ifaias prophetarum celeberri= mus, uifionum fuarum ordinem prater aliorumquo^nbsp;rundam confuetudinemdißgt;ofuit, hunt librum erudi^nbsp;tißimitm er pqßimum concinnando) fecundum quof=:nbsp;Qi*u»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teßatur hoc loco Hicronymiti.Dcinde profutit

faipfnit. ra eccleßafidcliUftoto orbe dißgt;crfie: qua, ut ludaiaa populus uerbo domini negleäo peccauit, er exhorta=:nbsp;tionibus,min!s er cxemplis indiguit:ßc ipfa quoc^ connbsp;tinuo pcccans,eifdem fanatur remedqs uerbi dei. Qtfonbsp;fit, utaquè fendant q fermones ecclefia collegia exnbsp;gentibus nunc crfemper,ut olim iudats. çy^ndoqui^nbsp;dem er noßra tempora fimilcs feru t tarn reges quamnbsp;populos: er funiles morbi eifdem remedijs curantur.

Audite coeli, SCauribus pcrcipe terra quoniam dominus locutus eft, Filios enunbsp;tnui,et exaltauûipfî autê præuaricati funtnbsp;in me*

Qttandoquidem horum regum temporibuf multd uigebat iniquitoi, qua et inualuit nimif Achas regnannbsp;te impijßimo.-ideo tragicaquadam exclamationeag’*nbsp;greditur gentem ludaicam uelut alter M.ofes ad audicnnbsp;Vttbfi dtimundum conuocans, ait.-Cyuoniatantahonbsp;aäiapitis fftiftumeß ingratitudoer intpietaSfUt aduerbadeiobnbsp;furdefedt audircq; recufent,loquir coelo er terra.Ccenbsp;bmt licet remotißimum, quamlibet inanimatu, audiet:nbsp;*^^raquamuis lapidofa,dura er craß'a,außultabit ta^nbsp;^quot;i-Non autem mea uerba,non aUorum hominum,^^^nbsp;1 enim de capitc meo confiäum loquar, fed qua donünbsp;niK ipjccrc4(orlocutus eß,quic furdisauribus nemininbsp;unquain /as eji rlt;£tcrirc. Qaid autem dicit dominus^nbsp;O me infelicem pâtre ingratißimorum filiorwfn, ^uoinbsp;maioribui beneficijs profequino potuißan nec debuifnbsp;fem,ctiamßex lumbismeisprogycdi contigißet, exnbsp;Aeygptifornace eripui,prodigqs tutatus fum,mäha cinbsp;baut, ab hoßibus dcfrnfauißareditate dotauiter quidnbsp;non fiinper ccclcßa huic beneficiorum conceßifipfi uenbsp;roconiuraueruftt in me,hoflesfaäiacproditores.M.asnbsp;Ium femper pro bonis repëdunt increduli, rebcUes, ernbsp;per contumaciam inobedientes,

5 Cognouitbos polTeflbrcmfuumjSCafi nus prxfepc domini fuiî Ifracl(rf»^f»«) nonnbsp;cognouit(©“}populus meus no intellexir«.

Agnefcit bos fe pafcentem,afinus eum à quo cura^: iur er flabulum inducitur,leones actygridesfuosob^nbsp;feruant manfuetarios: populus autê meus ifraêl, Ibeluisnbsp;hac parte intraêîabilior er vnferior,nihil nouit,nequenbsp;beneficiorum meorum manor eß, nec fuam ipfiiu utilinbsp;tatem rccogitat,fed er tantum benefaêlorë parentë^inbsp;offender e noti ueretur.

4 nbsp;Vægcripeccatrici,populograui iniqui

tate.femihi ncqua,fiTiis fcelcratis* Dcrcii--querunt dominum, prouocaucrûtfanâû Ifraël,abalicnati funt retrorfum*

Prophcticofanëloq; furore fubito crumpit obiurga obiiwga# toria oraiione,V£,mquit,uel,0 fceleflamgentem,heunbsp;obßinato progreffu continuo peccantem populu, nonnbsp;minoribus tantum peccatis obnoxium,fed infigniternbsp;malignantë er malitiofum,facinoribtes Ueluti obrutu,nbsp;tdgraui farcina,ut affurgere nec poßit nec uclit. Hocnbsp;eß,V£populo,quimultis alijsmodis Celebriserat,ernbsp;infigniSfCiusentniefi teßamentum,eius patres,nucatinbsp;tannuUa realianobiliseß,quàmfcelerc,dudacia, im^nbsp;manitate,profapia peruerfaeß, er fernen malignum,nbsp;quamlibet ex fanüis patribus fatum,quoru omnia connbsp;ftlia ex nequitia dimanant,atqi ad nocendum pergunt,nbsp;dégénérés filif, moribus fcilicet corruptißimi, er à pa^nbsp;trié probitate remoti, ac perditißimi. keligionë enim,nbsp;inores,er leges paternas abiecerunt: dereliquerutdo^inbsp;minum,cuifeferuiturospromiferant:incrcdulitatefu(tnbsp;er blaffhemijsprouocaucrunt eum,quemfan{liftcarenbsp;debebant,a tergo defecerunt,ducë er illius figna pro^nbsp;dendo erdeferendo.

y nbsp;nbsp;Super quo percutiemini ultra, addetes

præuaricationem^ Omne caput langui-dum,8ComnccormcErens.

Qgô qutcfo improbitatisuentüeß,utquoegouos magispercutiam,uos fubito aliquodnouum crimen deanbsp;fignetis more contumacium feruorum, er lt;icgeneruninbsp;filioru^Omne caput languet, prophétie ueßri, magiànbsp;A4


-ocr page 24-

t S A 1 A S

flwtttj 4c reges peßime habet, grduißimo^s corripiutt tur er immedicabili morbo. Quo fit,ut duincaput ernbsp;Maror coy laiigueät,cietera^uoij; otnniamcbradeficiat, Mocnbsp;¦ ret autc cor,fi fides abfit,erfi IfiMus cofiolatione aninbsp;ma careat,grauißima poena cofoientiajießime ««crffrf,nbsp;etiäfifclices impij homines in hoc mudo uideantur.

A planta pedis ufqjad uerticênon eftin co fanitas. V ulnus,^ Iiuor,ôC plaga putrinbsp;da non feparauerunt, ncc cftcuratamedinbsp;camine, ncqj fota oleo*

Per omnem populum,neqi in patribus,neqiplebe quicquamcftfdluum.’omncs corrupti funt perfidiaadnbsp;nttlu? proximu, nullus tranfgreßionum modus neq^nbsp;tnctus, nemo integer moribus in toto cœtu uefiro, o«nbsp;mniamêbra ueftra occupât U4{lnus recens illatu,crimi-na nom^l lignta : liuor fecretiora fiagitia, cofeientiamnbsp;tumore horribili uexantia:plaga flillaiis putredinö,fa^nbsp;nieq^ pu: uletaflucns,er perhoc hnmedicabilis, Tarnnbsp;deploratum cR autem hoc usilnus, ut ab eo purulentianbsp;illaaujfcrrincqueat,nec aliquatenus adfanitateafiuinbsp;uelobligari,necaliquainollice olei fiueri: proximumnbsp;uidelicct,ut firro er cauterifioppugnctur:hoce/l,àfi(nbsp;ciedomini abijciaturgestam iniqua er incicurabilis,

Terra ueftra defertat ciuitates ueftræ fuc ' cenfæfunt igni. Regionem ueftram coränbsp;uobisalieni deuorät,Slt; defolabitur, ficutnbsp;inuaftitatehoftilü

Äbufiis mu qkm omnibus acceptis d domino abutebantur bo^t amp; P«na.* nis,iufium erat,ut in omnibus adfligerentur. Diuittasnbsp;er prouentusregionis,agrorum, hortorum,er uinctonbsp;ruminltixum ey fifium infumebant, corpore uoluptanbsp;tibus,animo damonibus feruientes. iiumiliantur igiturnbsp;morbis animi er corporis,hofiiumq; fieuitia,erfubuernbsp;fionealienorü,qui urbes incêdant.-fi-uóitts terrie multonbsp;labore cultos, Ulis afiiicientibus, er prohtbere non po=nbsp;tentibus,edent alieni er inimieißimi, omnia fubuertc^nbsp;do,dißipando, er redigendo infauifias.îhec omnia pernbsp;amplificationcm eatenus lud^eis tune di^ia.er per pronbsp;phetam dei iujfii coferipta funt, amp; relata 'm literas,utnbsp;tottts idfibi orbisdiéîu audiat,crcdat,er pertimefcat.

8 Et derelinqueturfiliaSion ut umbras culum in uinca,ficut tuguriflin cucume^nbsp;rariOjficutciuitas obfefTa*

Expugnatisab Afiyrioru rege omnibus munitis'm ludlt;ea ciuitatibus fub Achas, unica lerufalem fuperfits,nbsp;non tarnen extra calamitatê erat: conteptaenim erat,nbsp;er fine fi-equentia populi, regionctota uafiata, ficutnbsp;poftuindemiam colleäam tugurium inuineisnoncu=nbsp;ratur, fed folum relinquitur: Et ficut diuerjbriu in diffinbsp;cultate uel rebus dubijs,dunt pcriculofis tëporibusfta-tiones cxcubantium er peruigilum feruantur,qult;£ palt;:nbsp;tatis rebus negligutur. Vel iuxta Hebraos, manfiuncunbsp;la in horto cucumerum: ficut duitas obfcjfa, in angu=:nbsp;fiijs conflituta,irruptionem hofiiu iugitcr extimefeens.

Ç Nifi dominus exercituumreliquiffetno bis fuperftitcSjfercquafi Sodoma fuifle^nbsp;mus,Gomotrhæ fimiks eflemus*

ieschaeia hv.

Soîrf domini elemêtia feruanturpij, in hoefiagitio/ö fa-culo,ut ueluti probitatisqutedam feminafuperfint:nbsp;alioqui mererentur tottantaq; peccata orbis excidiu,nbsp;fimilc ei quod pcrtulcrutSodomitie. Id quod er ludeisnbsp;cucnit,obj^retum fernen, in quo gentes bcnedicendlt;enbsp;erant, alioqui citius CT in totum fuerant cxc'mdendi.

10 ^Auditeuerbum domini principes So domorü:percipite auribus legem domininbsp;deinoftripopuîusGomorrhae.

Exaggerato malo idoneis uerbis er fentëtijs obiur gationem uelut arietein admouet,quofic eos concutit,nbsp;ut omnia externa folo deiiciat,quibus nitebantur,uerönbsp;ac Jfiirituali cultu negleëto.Vehementer autem,fed „o*nbsp;ce^ario obiurgat,Sodom£ tyrannos nominans, regemnbsp;nimirum Achas, er plebem Gomorrhee populum,connbsp;temptores uerbi dei er legis,mgratos in deü pro optima terra,ac crudeles in proximos,turpitudinif patratonbsp;res,cum pietatem ofientarent. Superbia, faturitaspa^ Sodo**nbsp;nis, otium,inclementia, ac abominationes,idololatri£, crimio»-leguntur pariter er Sodomorit crimina fuiße er Hienbsp;rofolymorum.

11 Quo mihi multitudinem uiäimarü uc ftrarum,dieet dominus^PIenus fumho=nbsp;Iccauftis arietum,SC adipepinguiü, Sifannbsp;guinem uituiorum,8Cagnorum, Schirconbsp;rumnonuolui»

Qttomodo mihi placere poteflcorporalefacrifici=* umuefirum,quij}!iritusfum,erinlfiiritii tantudignenbsp;colipofi'umi' Non multitudinë animalifi, fed feruoremnbsp;fidei appretiortnon mihi facrificädum, fed uobis ,ad uenbsp;firum comodum,non mcum,ne ad idolis facrificandumnbsp;deficeretis à mc,qui fitcrificare omnino uoluiftis.Satur Sicrißd*nbsp;fum,er fafiidire iamdudum caept holocaufta arietu er “'S'*”*nbsp;adipempinguium ueflrorum. biunquam illa efuriui,innbsp;tabulis dccalogi nihil tale commendauitfidem ueftramnbsp;cfurio,animas ueftras mihi adharere cupiotnon exigonbsp;pecudes fed fideles. De ceremonijs paßim plura er ue^nbsp;interim jfiiritu deo feruies. Htec quolt;^ refesnbsp;runtur ad eos qui cum dei praicepta non faciant,oblasnbsp;tionibusrapinas diluerc tentant, er offerrealtaribtUnbsp;quod debetur pauperibus.Vide Hieronymum.

Quum ucneritis adcomparedumcorä me, quis quæfiuithoc de manu ueftracalnbsp;care atria meaî'

TerquDtannisueniebatispedibus,non ita deuotio=! ne, ad templum, tam uos quàm ueftri facerdotes, adnbsp;comparendum coram me, uolentes uiderià me, uelutinbsp;meus populus efetis, cum de mea uoluntatc nihil cure-tis. Quis bac facrificia à tam cruëtis manibus exigeretnbsp;in templo meo^Eidelem er charitate plenum animum,nbsp;nonmunera exigoillatbionhoctantum loco,neq^ talicmuanbsp;cultu mihiferuietur,fed in ffiiritu er ueritate colar fo=nbsp;to terrarum orbetuos uero magnu putatis,calcare atriunbsp;mcum,er hircino cruore comoculare, externo tantumnbsp;cultu dcmercri meufauorë,ciim nihil minusplaceat.

15 Ncafferatis ultra facrificiu uanitatisîln^ cenfum abominatio cftmihîtNeomcnia 8Cnbsp;(âbbagt;


-ocr page 25-

I

I s A I A s

fabbathum, 8cfeftiuitates alias no feram, iniqui funtcoetus ucftrit

Sineficte cr uirtutis amorefruflrit domitwftcrifi^ di*gnï''amp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominai facrificiuiuflitilt;e,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contriti j^i

grau, nt(«. Suffitas deuotionif or ftdacia, odoriferm deo efl.Fumuiceremoniûruc^thuribuloru,oflêtatio camnbsp;fitdeuotionis ab{cntii,abominatio efl,ueluti omnis hynbsp;pocrifis. NeomeniiC iam ad abufum peruenerat cultusnbsp;rte rcgm£ cœli, or ad ajlrorum rcuerentiam, ut créasnbsp;turtedcferretur honor non creatori. Sabbathu otiumnbsp;tantu erat, cr lafciuafuperbùe oßetatio,cum crapulanbsp;^3“ luxu omnis generif,no orationis ucl audietice uerbinbsp;dei.Solennes conuocationes ueflras quibus ad contensnbsp;tiones cr luxum uel ^ult;eßu couenitis, obmittite:dißplinbsp;cent en'tm, ZT abominatio ßtnt, ferre non poßum,uasnbsp;nitas eßfmiijuitns etiä media, abßincntia, uel ieiuniunbsp;ueßrü-Studia ueßra omnia difflicent,quia impij eßis,nbsp;Crcorporalia mihi defertis,qui ffiritualiauolo:masnbsp;noser eds fanguinolêtds porrigitis,cum cor exigam.

  • 14 Calendas ueftrasjamp;folenitatesueftrasnbsp;odiuitanimamea, fedafunt mihi moie^nbsp;fta:Iaboraui fuftinens«.

Ex animo odinouilunia ueßra, ^Ute er uos aliter at^ mßitui feruatis, er idololatriam exercetispotiusnbsp;quàm pietatem. Solennitates ueßras,quds ueßro morenbsp;infynceriter ercarnaliter celebratis,de ffirituali prosnbsp;feilufidei ermorum nihilfoliciti,grauatimfero,ernbsp;ßatm abijcia,ne cogar laborare diutius,impcenitentilt;enbsp;ueßr£ 'mcondonabili peccato irritatus.

  • 15 nbsp;Etquücxtenderitis manus ueftras,aucrnbsp;tam oculos meos à uobistetiä quum mulnbsp;tiplicaucritis orationé.nö cxaudiam^Ma^nbsp;nus ucftræ fanguine plenæ funt*

Orartones nbsp;nbsp;Implorumacßne fide orantiu,extentlt;emanus nihil

abomina* merentwr. Awertit domint« octtioy, ^abominaturora tiones quantulibet prolixas,eorü qui opprimunt pausnbsp;peres, qui effunduntfiinguinem innoxium, uiduas ernbsp;orphanos diripiunt,erm iudicio non defindunt.

  • 16 nbsp;Lauamini,müdi cftotc, auferte malumnbsp;cogitationum ueftrarum aboculismeis.nbsp;Quicfciteagcreperuerfc*

Ex medelarum applicatione 4 poßeriori indicatur morboritgenera, er ex ueri cultus diuini prafcriptiosnbsp;nedifcimusquibusmodis dominus nolitcoli. Lauetis,nbsp;inquit,uos à priß'mK fordibus,iußitiam ac probitatemnbsp;uitteq; innocentia colite, perpetuu fiudiu emendandtCnbsp;uit£ample{Hmini:nolite exißimare latere me improsnbsp;bitates cogitationam ueßrarum,omnia enim ueßra flanbsp;gitia nuda er aperta funt oculis mets. Decimate à manbsp;lo,ceffàte ab iniuria proximh

*7 Difcitebenefaccrc^^Quæritciudicium, ^“bueniteoppreffo, indicate pupilio,de^

idfutisßt, Kenouemini ßn'ritu mentis ueßra, c aritatisopgy.^ excrcete,afuefiatis ad manfuetudiné,nbsp;condemnate non audita caufa,nbsp;fed fcifcitemininbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uq^idQ j„ caufa, forenfem ius

ÏE.S cnAEXAnv.

ßitiamcoferuate,eximitepericlitantem,fuccurriteop preßo per uiolentiamJfioliato fuis rebus:maximé uerànbsp;pupillosdefendite,etuidut(S m fuiscaufispromouete,nbsp;4 corruptis iudicib.er aceufatoribus uindicatediligennbsp;tißime meo nomine er authoritate, imbellcm turbam-18 Venitc ôCcoarguamur, dicit domi^nbsp;nus^Sifuerint peccata ueftra ut coccinü,nbsp;quafi nixdealbabStundCfi fuerintrubranbsp;ficutuermiculus,uelutlana,albaerunt*

Proponamus utrinq; caufds,ego beneficia,uos mgra Difeeptatfo titudméidifceptemus pariter,ait dom'mus, erarguitc mine,nbsp;me,fi poteflis,uel redarguemmi,fi uos caufa inferioresnbsp;fueritis. Poßitnt tarnen hac quoq^ uerba ad prophetanbsp;referri,promittentis indulgentiam, fi refipifcant. Sednbsp;idem eß uerbu dom'mi er propheta.Si fiierintpeccasnbsp;ta uita praterita quantumlibet atrocia, er fimilia cocnbsp;corubraacfiruida,firefipueritis,eremêdaueritisea,nbsp;remittenturomniarquantumlibet grauia fint er enornbsp;miacrim'ma ueßrarcmittentur,fifide erueritateadnbsp;me couerfifiteritis,nequisdeßgt;erationi locus relmquanbsp;tur pœnitentibus,cr uitâ'm melioramutantibus.

*9 Si uolueritis,Slt; audieritis, bona terræ comedetis«^

si confenferitis uocationi mea, (3quot; uoluntatem uca flram ad mihi gratificandu mclinaueritis, er legë tranbsp;ditam feruaueritisrpromiffa uobis ex lege llt;eta, er openbsp;rum bonorum fruitumpercipietis.Si uos creatorifitenbsp;rites obfequuti, terra quoque cr quicquid propter tenbsp;creatum eß,tibi ßeruiet. Si regnîi dei imprimis quafienbsp;ritis,omnia alia adijcientur uobis,

Quod fi noIueritiSjSC rebelles eritistgk diusdeuorabit uos,quia os dni locutû eft.

Si uerà cœptam contumaciatenebitis,errebellare deo perrexeritis, mobedientes erpeffidi,hoßibusnbsp;proijciem'mi,gladiodeuorandi. ïilon enim dubitandunbsp;eß impijs, unde iUès calamitates accidant, ficut nec pifnbsp;ignorant manum patrisfui, er ampleiluntur aquantsnbsp;miter.Non ergo uos impif rapmas pauperum cum pasnbsp;ce er uoluptateuorabitis, fed gladius hoßiumueßrosnbsp;rum deuorabit uos er ueflra.

Quomodo fada eft meretrix ciuitas delis, plena iudicq^ lufiitia habitauit innbsp;eajnuncautemhomicidae^

Olim poterat comendari Urbs ueßra à fide in detim,

4 iußo iudicio m proximum,a paceactranquiHitate rerum omniuifed à miferam reru uicißitudmem,nunenbsp;ipfa uidetur perfida 'm deum ,fcortatrix muerecundanbsp;cum idolts er gentium abominationibus,ut uidere linbsp;cuit fub Achas rege,cui femper maxima pars uulgi er Ad rtgumnbsp;pr'meipuconfentiebat, etiäfub religiofißmis regibus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p”

ofia, lotham, Ezechia er lofia, ad quorum fortaßis p“ius. omniu hac tempora referuntur, non deofidentes, fednbsp;brachiogentiltum, cum quibusfoedera inierunt cotranbsp;dominum.Deniquc,'m qua ipfa urbe iußitiahabitauesnbsp;rat,Dauidis, Salomonis,z3‘ lofaphat diebus, nunc hosnbsp;middle illam occupant,erimpune mhabitant.

Argents tuum uerfum eft in fcQriant:

Ad 1


-ocr page 26-

IS AIAS uînumtuummiftum eft aqua»

«quot;übiua ^n^^reliadeftmurbeiuJlitM-Quoddrgcntue/Jè debumt,fadu eflfcoria, adiiltcratis nwiKtis ad qu£^nbsp;fium dii{itum^magnattvm:uinum'ci^ uitiatume^crnbsp;aqua limphatum. Per hcec autem pauca ititelligi dcbétnbsp;omiKi ß-audei in cotraaibui, quibuifauebat magiflranbsp;tui,portionë aliquant fibi decerpës, GT ad fcelcra con ‘nbsp;Kiuciis ßib iniquis regibu^. Qai«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doólr'ma:argen’=

tum,faóitt cfl hicreßs er error. Et uimt fidei corfujful dentis, couerßtm eflmquteflucrfitperflitiones.Etinnbsp;aUßquoqiCOlrad’bushumanis corrupta ßufttomma,nbsp;quia lex dei aboltta,cultus idolorüßußceptus eß.

Principes tui infidèles,fociifurum,O^ mnes diligunt munera, fequGturretribunbsp;tiones Pupillo non iudicant, ÔC caufa ui^nbsp;duæ non ingreditur ad illos»

Corruptus Praßeäi populo regëdo peiores funt ßtbditis,prlt;£ua masißratusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kgum diumarum, e^fidem ciuibus minime

feruantes,focqfurum^quosueltiopunium,uel partes redpiendo abfoluunt. ^emoeorum non aedpit mimenbsp;rlt;lt;, propter qua; er exctecätur,nbsp;nbsp;nbsp;mutant fententias,

mutuumq; coüudunt ad inaoeentium i.aäuram,fedan tur eos à quibus retributiones expedät, quanttimlibetnbsp;iniquos.Eion uindicant pupillos ab oppreßoribufjlitesnbsp;ttonfiniunt uiduarum,fed prorogando exténuant acnbsp;depredantur, ß tarnen admittunt illarum caufas, dumnbsp;fe nihil lucrari crediderint.

14 ^Propterhoc aitdns deus excrcituum fortis Ifrael,Heu confolabor fuper hofti-busmeiSjSCuindicabor deinimicismeis,nbsp;diu^a? itnpiosecdeßafententia ßeiieram profirt,nbsp;iundafiiomore dementia. Dominus ipfe iuflus iudexnbsp;iudicum ifiiußoru,es'rex regum, falut certißima op=nbsp;prefforu,Heù,i)iquit,quandiu ßrä indignitatë huiuf=nbsp;tiwdi.^ coßolabor iam meipßim ultione digna, de cotemnbsp;ptoribus meis fumëda,umdicabor de inimids his meis,nbsp;per Sennacherib,atio5q; ir£ meit mirußros, tmpios peunbsp;tiendo per a:quc impios.Mutuußfe coßingent iniqui.nbsp;Sc couertam manu meam ad te,8C exco^nbsp;quam ad purum fcoriä tuam, SC auferamnbsp;omneftannumtuum,

Itfrtwnatq; iteru tepcrcutiamultiscalamitatibus, utßper und minorë no emendaberis, fuccedat maior,nbsp;donee impietatë tua digne flageUauerosnec deßßa ußeßnbsp;quo redieris ad bonam mentë, uit am cmendaucris,ernbsp;quicquidadulterinum ac hypocriticuerat deßerueris,nbsp;inique etiam ablatum reßituatur in integru. Hocemmnbsp;cledis ußui uenü, ut quantumlibet peccantes, reßpi-ßcant, er per dei gratiamfanentur.

16 Sc reftituä indices tues utfueruntprius, 8C confiliarios tuos ficut antiquitus. Poftnbsp;hæc uocaberis Ciuitas iufti,urbs fidclis»nbsp;Semper reßituenda /ßeratur ecdeßa fidehum, poßnbsp;tapßis enormiores,opera prophetarü, uerbum domininbsp;trailantiumfidcliter. Quod erEzechite temporibusnbsp;fonfigit,er leremi^e, per Chrißudeniq; er apoßolosnbsp;fddum eß,^yßfi^fi{ propediettt non dubitandu,utfci

lESCHAEIAHV.

licet reßituantur eccleßie indices probiores,ßenatores quoci; er conßliarij iußiores per dei benignitatem do--nenturregibus, quibus reßrmatis ad uerbum domim,nbsp;totius ecdcßlt;£ßatus iußior appareat,ac fide in deum,nbsp;iußitiaq; inproximufandior,nomenq; quonominan-tur paßim re ipfa uirtuteq^ operum comprobetur.

'gt;¦7 Sion in iudicio redimetur, Sc reducent eaminiuftitia»

Ululta quidem patitur ecdeßa uniuerfa fiddium 0= mmbut temporibus propter iußitia ßdeiq^ neglcdu:nbsp;redimetur autem ßanper perdeigratiä, ß ludiciumiunbsp;flumrefumpßrit,ertequitatecaeperint prodeßequinbsp;prafunt. Sed er ß propter peccata enormia,etläi»cttnbsp;ptiuitatem extrudantur iuflo iudicio dei, non tarnennbsp;deßierandum eß illis,ß uerbo dei admoniti, erßudionbsp;prophetarü uerorum,iußitiam fidei er charitatis arrinbsp;pusrint,gratia diuma prauenti.

^8 Etcontritio praeuaricatorum SCpccca-torum fimul crit, 8c qui dereliquerüt dominum,confumentur»

Siuero data Opera contemptimq;,er poß prophes tarum oracula peccare perrexerir.t,pariter conteren^nbsp;tur, er iudicium dcmini toto orbe terraru darè uidebinbsp;tur iußum ac fand u,dum in tot um, ut de ludteis uide=snbsp;tur,fiierint conßimpti er reiedi à domino.

2.9 Cófundcnt cm à tilfis quas defideraftis, SCerubefeetis fuper hortis,qselegcratis,

50 quûfueritis ueiutquercus defiuentibus foiiiSjSc ueiut hortus abfqjaqua»

f, Vereconßiß funt non foluludtei, fed cr omnesgenY°^^^ tes,quotquot fub qucrcubusfuis, acimddubris excelsnbsp;forum er lucis,cum fupcrßitiofa uoluptatc, quafi deunbsp;colendo latatifunt, qua: er udut facrofanda propu=nbsp;gnauerunt,er mordicus tenuerunt.Quando iußo deinbsp;iudicio captiuati funt,ab infiddibus regibus fubiugati,nbsp;er in exilium rdegati,ficut fepe fadumfcimus omnt^nbsp;bus idololatris,utomnem ßgt;Iendorcm,fubßantiäquosnbsp;quee^ hbertatë perdiderint, uduti quercus ßlijsde*nbsp;fluentibus,er hortus fine irriguo.Eiônne uidemus de*nbsp;fertoresuerbideidefertos à domino, fubßßere minisnbsp;mè poßc.^fed cum fuis quoq^ idoliî redados in nihilu,nbsp;tam corporaliter qu.îm inßgt;iritu uaßatos, in aiternamnbsp;contumeliam ac in inextinguibilem ignem coniedos,nbsp;pramium perßdia diuini^ contemptus.

51 EteritfcititUQo adfauillam ftûppæ, SC opus eius quafi fcintilla, Scfuccendeturnbsp;utrunq; fimuljSC no erit qui extinguat»

Impiorußrtiludo non ßit deus, fed idola er quieqd Creji i« hoc mudo amauerätfupra ucl cotra deü:qu£ omnianbsp;nbsp;nbsp;jcc.

fauiüa ßupplt;ecrunt, redada fubitd in nihitum. Opus quoq^ idoli, quamlibet firmiterßabilitum corruet, ernbsp;cultorë fuum conßndct. Pariterpcribut,idolu tamflunbsp;diofe excultii, erfabertâtadiligëtiadaboratufigmennbsp;tum fuum fentiet fibi mhil proßiße,nibil prater confilnbsp;ftonem reportaturus tandcm,Sic oësqui coßdunt créanbsp;tura: cuicunq^ negledo creatore optime furt mo er manbsp;ximo,quifolHsfuccurrerepoteßi^liberare.

-ocr page 27-

IS AI AS

___5r c A P V T 11.

Erbum quod uidit IfaiasElius Amos fuper ludam Sclerufalé»nbsp;'Varijs temporibus Efaids profpiritusnbsp;diuini taélu, uarias prophetias dixiffe uisnbsp;deri potc^.-tiunc contra ludazT alias gentcs,nunc pronbsp;illis,iam corripiendo,iam confolando,ddfu(mt aliquannbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

do tempus,zT prxfentë fiatii/m,aliquando ad fitturum, nunc contra peccata uaria,nunc pro piorum profiélu^nbsp;quot;Vtqi tn libris Salomonis ZT Pfalnüs, nullus certus resnbsp;quirëduscfl ordo tanporisrerum^gefiaru:ficnec'mnbsp;prophetis, tarn Efaia ZT leremia, quàm alijsordinenbsp;fermonum prophcticoru,quos prolixos aliquädo dixesnbsp;runt,licet Efaiasfiterit plcrifq^ prophetis diligëtior,utnbsp;uideri poßit unußtifie fermonem à pr'mcipio libri ufq;nbsp;ad fextii caput,ut hoc loco permotus ludaica fui temponbsp;risimpietate,orationemfuam tranfiulerit ad regnumnbsp;Mefsisemy Meßix defcribcttdü ZT uocationem gentium cumreienbsp;primfceXt ^iogt;tetudxorum,quxduofrequëter 'mterieëialegûturnbsp;ptophetijs. alijs ferè omnibus omnium prophetaruuatic'mijs. Eratnbsp;enint uulgatißima traditio omniü prioru patrum ad fisnbsp;lios de aduentufaluatoris mudi zT ueri Meßix,defiir*nbsp;pe luda ZT Dauid. Sunt autem-ut plurimum fucc'mëlxnbsp;quxdaprxdiëiiones, à prophetis fuis diëlx tëporibus,nbsp;ad reges ZT populum, pofiea à prophetis redadx in linbsp;bros, fine curiofa ordinis habita ratione,fed nonfincnbsp;caufa,uel temere, Prxfcripta itaq; prophetia ueluti adnbsp;totu regni fiatu diëla zTgeneralis,prxmißa efi ad corsnbsp;reëlioncm deprauati fiatus totiusgentis, quam necejfenbsp;erataliquando pro criminibus confùndcndâ. Sed ne dunbsp;rior effet propheticiis fèruor,fubiugit nunc, hune pro»nbsp;phetiaru fuarü libru componëdo,confolatoriâprophenbsp;tiam fimiliter generalë, ad totâgentilitatë, zT ud pio=nbsp;rum in dei populo rccreationë ZT confolationët'm misnbsp;tiofiatim Oper« duplex prophetxofficiuexequendo,nbsp;uitiacerrigens, zrfalutë prxdicens, ludxorulapfum,nbsp;ZT gentiîi uocationem defcribens.Alia itaq; prophetianbsp;Efaix hoc loco uidetur quo ad materia,quam à dominonbsp;reuelatâdixit ZT fcripfit de iuda ZT icrufalem, nd connbsp;folationem piorum ex ludxis ZTgentibus, laudes maxinbsp;masludxx ZT lerufalem continentemi

Eteritpofterioribus diebus,præparatus erit mons domus domini in uerticemon-tium, SCeleuabitur fuper colles» Et fluentnbsp;ad eum omnes gentes,

Pofi temporis à deo prxfiniti lapfum, diebusq; pofie rioribus,quum uenerit plemtudo temporis, ut filiu fuîtnbsp;mittat deus Meßia,confiituetur mons domus domim innbsp;BeeUGa caput montiü. Ecclefia eleëioru, 'm qua ueluti 'm domonbsp;liirtlpvnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*•

habitat uniuerforum dominus,haétcnus humais ZT op preffa ab infidelibus,ac 'mtra ludxazT unam domu dosnbsp;mini lapideam contentam, tempore Chrifii regis,critnbsp;^ioriofißima ZT iüufiris exaltata fuper omnes montes:nbsp;Ml MiKfKjo altufirte zT fflendidu uidetur, fuanbsp;fuperabit magnifica gloriatueri dei cultus omniit deo.-rum ritiM fuperabit, opprime t ZT elim'mabit, coUibusnbsp;omnibui crit xditior,crefcetaltum zrad immenfum

duplex,do^ mus dni.

lESCHAEIAHV. 5 iterd pietdS.Coriflueiti^; dd hanc ecclefiam ZT rdigioanbsp;tum uerdm, omniu/in gentium populi,ßnecejjätione^nbsp;ZTßtieperfonitmiicccptione,filij fidei Abrax de ortennbsp;te ZT accidenté uenient,uelut flu/minü impetus ciuita-tem dei lxtificaturi,fuafacrilegia çridold deferturi,zTnbsp;deumunumzruerumadoraturL

5 amp; ibunt populi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diccntîVenitc,

8C afcédatnus ad monte domini,ad domS dcilacobjamp;docebit nos dcuiis fuis,et amnbsp;bulabimus in femitis eins : quia de Sionnbsp;exibit lex, Sc uerbü domini de lerufalemgt;

M»tMM fefe hortabutur ad inflituta fidei zT marwm fanäioratadmoniti prxdicatione Chrifli ZT apoflolo^nbsp;rum,ac dicent,Haiîenus tato orbe in exceïfis adoraui^ Coiicaiónbsp;muserroreszTidola,falfosq;diuos:iamnuncafcendasnbsp;mus ad monté domus domini dei lacob,uerorucultorü ciuifti.nbsp;ecclefix mfinuemur ZT mcorporemur pariter, ZT dosnbsp;cebit nos Meßias ntinirum de uifs fuis doélrinam euansnbsp;gelicam,ZT uitxxtcrnxfemitas, in quibus perfide ZTnbsp;charitaté ambulemus, quas prius exofas habuimus ernbsp;perfequebamur, deleui/feq^ uoluimus. Demanteenmtnbsp;Zion, de ecclcfia ueteri ZT tfraélitica prodibit im or«nbsp;bem terrx lex domim,pura,conucrtens animas,ZTft^^nbsp;pientiam paruulis ZT humilibus adminiflrans,zT euannbsp;geliumfalutisuniuerfalis ZTperfiélx pcrapoflolosànbsp;lerufalemprodituros dijfeminabitur, uelutifins falutisnbsp;gratix ZT filicitatis ex paradifo diuinx confolationisnbsp;ZT bonitatis 'm quatuor orbts plagas emanaturus,

4 nbsp;Et iudicabit inter gétcs,amp; arguet popu

los muItos.Etconflabuntgladios fuos in uomcrcs, 8C lanceas fuas in falcesgt; Non lenbsp;uabit gens contra gentem gladiü,nec exernbsp;cebuntur ultra ad prælium»

WteßiiS ipfe ius dieet,ZT iufiißinte potëter^ reottus Wcirùs bitypotcjtate accepta iiaeopatrcpncœlo crtnterra^ amp; pacisnbsp;OJWiw fub pedibusfuis pofiturus : fed 'm /fiiritu oris fuinbsp;non armis corporalibtts 'tmperabit gentibus:zT de pecnbsp;cato arguet 'mpios, conumcet erroru populos multos,nbsp;cocordiamq; ZT pace catenas propagabit in fide umusnbsp;dcijCtmt anted per 'mfinitos errores zrfacrilegiadifsnbsp;fentiretgens agente, ut poflprxdicatum euangeliumnbsp;profligatts idolis ommbus,nu[ld ob fidei 'm unum detmtnbsp;religionem bella fiiturafint : quantumlibet ob auaritiänbsp;ZT honores inter impios pax nulla cofifiat.Fideles ausnbsp;tem ZT euangclij auditores, qux pacis funt zT charitdnbsp;tis femper ampleiluntur,paratiores cedere quam loconbsp;peücre,pdti quàm inferre iniurias, cotenti confeientixnbsp;tranquiIlitate,ZT unius dei J^irituali cultu filices,mwtnbsp;dum triumphantes,fide,patientid,bénéfices,non ferronbsp;ZT armis. Parabuitt autem fe, non ad otium, fed ad culnbsp;turam agrorum,gladios conflando in uomeres,ZTnbsp;ceasinfalccs,infirumentanecefjärid agricolis ZTnü*nbsp;mtoribus,quibiKinculpatis fe laboribusexercedntadnbsp;alios fecum nutriendos.

-ocr page 28-

t'

i

rSAlAS ïacobïquia plcni fuerunt plufqnam oricnnbsp;taks,8c augures (habuerunt) utPhilifthiim,nbsp;SCcum pueris alienorflexcclTerunt,

  • 7 nbsp;Et repleta eft terra cius argento öC auto,nbsp;êCnoneft finis thefaHrorüeius^Etreple^ :nbsp;ta eft terra eius cquis, amp; innumerabilesnbsp;quadrig3f«us,

  • 8 nbsp;Etrepleta eft terra eius idoIis«Opus manbsp;nuuni fuaramadorauerunt,quod fecerutnbsp;digiti eorumgt;

Etincuruauitfehomo,8Churailiatus eft uir.Neergo dimittas eis.

Ahd propbffM Ml unius fermonis cotextu uel defcri ptä uel etiâdiâa, non fine caufa fequem prlt;efcriptam.nbsp;Videbat 'm/jiirituuocationem gentium ad pietatem,nbsp;coram autem impijßimos Judteoi cemë{ hortabatur adnbsp;Oonitaido conuerfionë ab idololatria:guafi dicere uolëSjO ifraë^nbsp;lorum cul* |itlt;c et poflcrifanëUfiimi patriarch/e,de cuintfamaghnbsp;yianûni, ucnite iam nunc, çr prteparamini ad ambulannbsp;dum in lumine domim, ad cSucrfandu/mfecundu legentnbsp;eiui fine querela,ad abijciendum abominationes pluri»nbsp;mof, quai odit dominu!, guat feriofe prohibuit, guatnbsp;non punire non potcft, guibm impietates fuperatisgennbsp;tium omttiu, earum guog; guarü in locum fucceßiftis,nbsp;er guM dcleuitinueflrägratiam dominutMox autemnbsp;Propheta fermonem abrumpens ipfum couertit ad do»nbsp;minum, qui dereliguit imptos propter multiplicia pcc«nbsp;cata fua, quibus terra corrupitur maxime idofolatria.nbsp;Tu enim,mguit,ö domine den!,dereliguifli iuflo tuo iunbsp;diciopopulü,domu llt;icob,gH4nti«Kli{)lt;t tuuf effet,er^nbsp;roribuî er iniguitatibusaddiëlum, er ingratißimubenbsp;neßeifs tuis maxtmii crcelcbribus,utnthilo melioresnbsp;fînt,guàm hi,guos obgratiä ipßorü delcuifli.Plcnifuntnbsp;’ enimerrorib.erfuperRionib.omniugentiü,fupraprinbsp;«iMnanxi/ terTie huiuscolonosChananaicos, Augures enmnbsp;etdiuinatoreshabét nite,ut olim Paleftiniob impietatënbsp;deleti, Secundu leges gentiu uixcrunt. Non ets juj/cettnbsp;prudentia diuiwie legis,ntß etiä ad alientgeiiarum erroanbsp;res delaberëtur, öquot; fupcrüitionibus pcregrinis contranbsp;tuum praceptum,tottes wi Ifgf rfpJic(ttiw«,inKolKerfrtnbsp;tur crimitte inexpiabili. idc ofwbditjNo indulgeas gult;eanbsp;fo tanta aimina lUi populo, comemoratione impietatiinbsp;'tncandefceits Propheta cr exclamans, Poftguamftintnbsp;defertores dei,fautores idololatraru,auaritiâ feëlantcsnbsp;crfaflum,cum idolorum cultu execrabtli,ut iuflè rcijsnbsp;ciantur. Hfc «jKtë ficfcripta funt,utadfua tempora ernbsp;Uießiieprophetaretulerit.Quum enim,inguit,tuo munbsp;nereditati abundarent argento cr auro, inßnitisq; dinbsp;uitiarum thefauris, eguisdenigi cr guadrigis'mnumenbsp;rabihbus adgloriaer /}gt;lendorë à temporeSalomonis,nbsp;pro guibtis domino ^ati adhafi/ße debuerant:ipfi con^nbsp;tra totafuam terra impleuerut idolis,operibus manunnbsp;¦fuaru,gua^amp;‘^^^P‘^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ppohibitionem

meant non timuerunt, licet certo certius nouerint digi tw proprijs claborata cr confina, guare ergo ante iüanbsp;proRcnHinturf NÓnne fiultitia imó 'tnfania plenupecanbsp;wti«n,HjcHriwrt hottiinfm ad truncu guem fxcidit,çy

lo

lES CH AÏIAH V.

humdiari coràm operadigitortimfuorumi' Quifieref ergOjO dcus,ut ad tam procacem perfidia poßts aligùanbsp;ratione comuere? Ojitsfideliu tuorum non optaret d*«nbsp;gnam tanta perfidia er inobedientia ultionem?

' Ingrcdcre in petram, 8c abfcondere itt (fojfia) humo à facie timoris domini, ÔC ànbsp;gloria maieftatis eius*

imm'met fine dubio tibi,è flagitiofagens, cr procax contemptrix diuina lcgis,grauißimü Jupplicium,guodnbsp;euadere non poteris,etiam fi in petram uel arena confitnbsp;gcris.itlic enimfitrordigna ultionfs tecomprehendet,nbsp;ut guocung; aufiigerisfempcr tremenda maieüatis iu*nbsp;dicem fentias cr coiitremifcas.Difcas ergo reuereri ponbsp;tius ut patrem,cr humiliari fub potenti manu iHius.

11 Oculifublimeshominis humiliatifunt, 8Cincuruabituraltitudo uirorfiîexaltabi*nbsp;tur autem dominus folus in die illa*

Isenim reuera folus eft dominus,gui oculosfiiperbia bumana cr fuperciliumfa^uoforum hominum bumi*nbsp;habit, ut difcant fuperbi omnes malo fuo omnipoten*nbsp;tiam cr feuerum iuüum^ iudidum dei, eum^ folumnbsp;eße gui fuperbos deijcit, contumaces comprimit,cr ennbsp;ordinem redigit,utfaëio difcant,guàm excelfusfic dolt;nbsp;minus, cr infuperabilis

li Quiadies dominiexercituüfuperemnc fMperbum 8i excelfum, 8C fuper omneninbsp;arrogantem,SChumiliabiturt

15 8C fuper omnes cedros Libani fublimes, amp;ereéias,8C fuperomnes quercusBafan,nbsp;14 8C fuperomnes mótxs exedfos, ÔCfupernbsp;omnes colles cleuatos,

Propbefif «el fertno e^l contra fuperbiahumanam cr idololatriam,eiufdcm argumëti cuius cHfuperior,nbsp;ideog;coiungitur per Quia. Difcite humiliterfentire,nbsp;er fub potenti tnanu dei contremifcerc,ô impij cmnes:nbsp;ficutenimcrebrotangutur cacumina nuntiufiilgure,nbsp;fic graue iudiciu dei imminetommbusfuperbis,guibusnbsp;refiß:it deus, ut firro, fidgure cr petris. Humiliabiturnbsp;entm guieguid contra deum fe erexerit, gualecunq;fitnbsp;illud:etiamfi illuRrißiniu,laudabile,ahum ac forte uianbsp;deatur.Hoc entm cedris Libani,guercubus Baftn,excetnbsp;fis montibus, collibus aditts, cr altis turribus murisginbsp;munitis,cr nauibus Tharfis,Prophetafigmßcat.Nul*nbsp;ta cnim tarn firma munttiones in fummis motibus funt,nbsp;uel imis ßgt;cluncis,gua liberët in die domint.Hanu do*nbsp;mint effugcre no potcft ^«ant«mJibet altus uclßrtis.nbsp;Depnmet enfm fuperciliu homminis,a'‘trrogantiatttnbsp;uirorit humiliabit. Vult cnim dominus,utfummus eft,nbsp;ita ab omnibus adorari, idg;folus,non guacung^ idola,nbsp;gua cr fuo tempore exterminabutur in totu, dum feilinbsp;cet diuma maieiiatis omnipotentia a^ofeetur.

ÔC fuper omne turrim cxcclfam,ôC fuper omnemmurummuniturn,

Omnes impij homines iudicij ^uini tempore male ha bebunt,unus deus uerus,optimus crmaximus,folus bonbsp;ag^ofcctur,eius folius gloria uigebit.Omnta autemnbsp;idola fimulacra fiulta abolebutur, id guod per cbrinbsp;ftum


-ocr page 29-

lESCHAEIAHV* 4 quendam fpirantis.Si inquam,alicuitis hominisnbsp;fitrortimendused,omniumaximedeiiud:i iufitifeue^nbsp;rum^ iudiciit extimefeendum. ludici exponunt: Tunenbsp;dicent finguli ad focios, QJiicfcite timere abhominenbsp;qui nullius momentiefl, leuiflatuinoriturus,ceffantenbsp;anhelitu:quis enim in eum fperare pofietf Sed efi com^nbsp;monitoria claufula elegant, apperiens totius orationisnbsp;fcopum: quafi dicat propheta, Hlt;£c omnia in hoc dixi*nbsp;ut dominum plurimum timeatis, er in ilium folum ßte«nbsp;ret«, er ab illius ojfenfa ftudiofe caueati5,qui non finitnbsp;inultum, quiequid mali defignaueritis, proinde uobis ,nbsp;ipfis diligenter cauete.

C A P V T UI.

Cce enim dominator Dfis exer 1 cituft aufert à lerufalê amp; à ludanbsp;i nalidü amp; ualidä, omne roburnbsp;panis,et omne robur aquæ»

Prophetia contra Icrufalem, qua deferibitur corrU'* ptum regnu ludaicu, quod olim Meßiojeporibus redinbsp;tuetur in filieißimu flatum, tune autem miferè iacebgtnbsp;iîicrofolyma,qute eleda quidë à domino prlt;e alijs,pro=gt;nbsp;pter peccata tarnen populi pr'mcipu er ßxminaru mifenbsp;rè perdenda erat,exemplar fuijpfiusfada,toties deflritnbsp;da ob ciuiit infolentias, er ommbus urbibus,itt quibusnbsp;poft accepta dei gratia fie crimina fuccrefeut, ut aibilnbsp;pridmaitttegritatisremäfißeuideatur. Cernensenim vindiVt«nbsp;Prophetafub rege Achas impiofidë er mores in popunbsp;lo erprtmoribuscorruptißima,dignamfad(s uindidanbsp;imprimis fiuurä,dicit Dotninü deum exercituti, quemnbsp;reuereri oportuit, non folum de lerufalem, fed de totonbsp;regno luda ablaturu quiequid adfalutë, dccxjrc.rfgn«,nbsp;pacem erconferuationëpert'meret urbiserregnf,fufnbsp;fiilcimentu quoq; omne, fine quo fubfifiere ciuitas nonnbsp;poßit,magnum erparuum,priefidium tarn diuinumnbsp;quam humanum, tamfacerdotes quam populum,imprinbsp;mis aut uim panis er aqu^e,quicquid fcilicet ad uidumnbsp;pertinet, er ad fudentaculü uite, uirium,anima^^ ernbsp;corporis:omnia pariter aufirenda priedicuturjt in ta«nbsp;tis malis perfcucrarent.

-L fortem,8Cuirumbellatorcm,iudicem,

amp; prophetam,8( ariolum,amp; fenemt

Qtjis uel fortißinutshomo, uel militia excrcitatus quiequam poteft fine cibo er potui Sed er infuper ànbsp;domino deferti, à quo oinnis uidoria, cocident potiusnbsp;coram hollibus,quàmut umcat:qui dominu no reeptifienbsp;runt,qui fine timoré dei beUi aleam fubeut,non euadiit.nbsp;Wkilttibus ergo occifis, qd wnbeQcî audebud quidimbenbsp;cilles ac jormidolofif Aufirct quoq; iratus dominus abnbsp;infilici ciuitate iufiitie iudiciorumq; patronos,ut ini-quißimo cuiq) graßatori impune liceat iniuriari omnt^nbsp;bu-s p omnia,legM rcucrëtia cejfet, ultor criminu nullusnbsp;fupererit.Quid igitur relinquetur, ntfi firoeiu beluarnnbsp;horribilisfaltus,uel figt;elunca latronue Propheta quoq;nbsp;n€gabit,qui diuinoru oraculorü cofiius, populu doceatnbsp;timorë dei er uirtutes politicas,qui corrigat infolètes,nbsp;et ivfiruat ignaros, interpretetur dai uolûtatë,facrAS^nbsp;firipturas,legem qucap diuina, Augur quoq; qui

¦ A«» 4

IS AIAS

fium er äpoRolos contigi/fe, w ifiß qiàiem ludifi infi diit irepojjunt : nifi quad ms Cbri^iam loco prifcorünbsp;diuorutn noutu fandis uiris flatutu locdmus, mnlto ptunbsp;res qudm uftquam apud paginas /ùcri»t,^UM er pro=inbsp;caciter deßnfauiinus in m^gnUMi fcand^tlum omniumnbsp;ludxorum ergentiumdliarÜ, unum deum colentiam,nbsp;er legem eins credentiumt.

i6 amp; fuperocsnaucsTharfis,amp;fupomncnbsp;deüderabik quod uifu pulcherrimä eft»nbsp;Tfrïor diui Tauta timcbitur er feiitictur ira donü'ii ab impi/s,nbsp;miujicij.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem in fine mundi, partim uero genti

unicuiij; er priuatis homivibus fiiperbis, deoq; rebels tibus. QuareHtenimubique locorumprofiigiadfacicnbsp;domigt;u,fed nufijuam inucment,quu fitubique deus.Sicnbsp;dum Milt dominus angudijs terrcre leuitcrpotcRimsnbsp;pios,ut nefeiant qui diuertant,ut anguftus Ulis fiat or«nbsp;bis totus,tit coram cemtre uideätur ustltum tremedi innbsp;dids.id uariè ufui uemt contemptoribus dei, dum mininbsp;mé expedant, er in ipfo quoque mortis articula no ranbsp;ro,fape ctiam in beßorfw« tumultibus ,omnibus autemnbsp;in extremo continget iudicio.

Impij in angudijs comprehëfi,qui fibi tutelares deos praditucrant, er cx proprijs quoq; oper«w meritis finbsp;debant,dum ingruit iudicium domim,confi(nduntur abnbsp;omnibtM er dedituuntur, experinwntoq^ difeunt uananbsp;1»^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnujftiam fi aureafiiißent uel (trgctea.Proinde c««i

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in dotnint clementiafidere no didicerint,nihilfupercfl,

quam ut poftbabitw er iam ^retis idolis omnibus ex^^ peditij?iinc mtantKr cauernas ing/redi petrarjw«, O' Unbsp;jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tihula faxorum;utcunqi autem fugiant, iram tarnen do

mim non effugerc ualcbunt^ quam duré illis impenden temfentient,er peribunt.

io C In die illa proiieiet homo idola argêti fui,Slt; fimulachra auri fui, quæ fecerat fibinbsp;ut adoraret, talpas SC uefpertiliones*

Et ingredietur feiffuras petrarumSCin cauernas faxorum à facie formidinis do^nbsp;mini,8C à gloria maieftatis eius,quum furnbsp;rexerit percutere terram»

2.1 Quiefeite uobis ab homine,cuius fp iri-tus in naribus eius eft : quia excelfus (uel in quo) repatatus eft ipfe»

Vidct»rblt;fc)cntétMinfertu,utlt;tdpræccdfntwpera t»ic4t er fequentia,quafi Prophetu dicat:Siimmoperenbsp;'««cte Hobis,ö bomine 5,nc tram domwii dei tcrribilitcrnbsp;Srajpdtts ftrre grauij?imè cogamini, Jludete bcnepla^nbsp;citonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irritrtis eius iuditiam, er ad iracuii

pronocetWjquod ea tolerabilis no fit, non ma gis qwitnbomwiis JlotnachrtttSjexiram naribus uduti

-ocr page 30-

*5-.

IS AIAS

coieilatorßt ex prêteritit experinuntis äc hiflolt;* rijs,procHl tunc aberit:cr fenex uenerand^eduthorititnbsp;tis experienti^ ac circunj^eélionif,cui iuniores deputenbsp;fedntdd reipubUcæ fdlutcm. Huitifntodi eiiimperfoniinbsp;ßliciterfubßflun{,coiifoldiitur{ii e3- diriguntur rej^u»nbsp;bliclt;e dc ciuitdtei,ßtje lt;iuibui dij}gt;ereunt.

5 principem fuper quinquaginta, amp; ho^ norabilc uultu, 8C côfiliariû, SCfapientcinnbsp;de architediSjôC prudente eloquiiC»iy/S«-)nbsp;Petfonse Mdgißer GTgubernator fuper milites qumqudgmtdnbsp;teip^y*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erit,mtdto minus ccnturiones,crtribuiufine mi

litu/m ßue ciuium,omnid erunt dbfq; ordine cr prdß^ âuris.Vultu ueiierdndus,ßgt;eädbilis pr£ diuitijs honbsp;neßdte nuüus erit i/n urbe^ ubi confiifdfunt omnid. Connbsp;filidrius qui prudentia fud politicdm admimflret, çynbsp;probatis moribus nwdereturnon erit. Artifex peritusnbsp;ad publica negotia profequëdd,cr qui fufficidt ad per»nbsp;fuadendumhoneßa atque utilia reipublicie,appoßtanbsp;ordtione eSquot; eruditd, philofophus fcilicet de orator rwlnbsp;lus erit in ciaibus. Ex quibus dißimus qudlibus perfô»nbsp;nts acofficijs»itdturrej^ublicd,ßne quibus coÜdbaturnbsp;CT pcrcdt’de quibus fequitur.

4 Etdabopueros principes coru,ÔCeffœ-minati dominabuntur eis»

Cdfdmtfdtttnt maxima ciuibus eß,ß praßeiantur ib lis pueri fenf'/,inexperti,temerarif nullam adfubditosnbsp;geflanteseuram z?quot; charitatead quantumlibetpaupe»nbsp;res er opprejfos,quos iuuare coßlijs debuerant er dunbsp;xilijs. Quodßinßtp doloß,mlp'mi, ucUmperioß, autnbsp;mente tyrannica obfeßi.ac uerfipeUesßntquimagbnbsp;flratumagunt,duplicatur maltmt.

5 Et urgebit populus,uir ad uir5,amp; unuC-quifq; ad proximum fuum^Tumultuabi^ tur puer contra fencnijamp;ignobilis con-tranobilem»

FruSus MD mirum ß pradi^lisaccedat feditiouulgif ut ^ui/qi in quemlibet iniuriusfiat,er proximi neeeßita»nbsp;tem nullus attendat^fed ßbi quod dd manum uenerit arnbsp;ripidt per infolcntiam pro omm uirili. Non eß enim iunbsp;dex nec propheta qui arguat, er reuerentia fenum ernbsp;iudietvm abieiÜd eß cum legum timoré, ut quo quifquenbsp;uiolentior ßt er procdtior,tanto ßtmaior.Demqi puenbsp;ri deficient fenes,ut Roboam, conßlia fdpientum nonnbsp;fufeipient, corporis robur er auddciam coßlio er prunbsp;dentiie anteponent, er infime fortis ncbulonesßgt;eäd»nbsp;te ttirtutis nobiles floccipendent. Hi fuitt fruäus neglenbsp;{le legis diuine :ßc habet reßiublica iudice er pro»nbsp;phetadeßituta.

6 Apprehendetenimuir fratrem fuüdo-’ mefticum patris fui,Veftimcntum tibi eft,nbsp;princeps efto nofter, ruina hæcfub manunbsp;tU3t

Confequiturneeeßariö tdntd maldrerumconfitßo cum deßierationeremedißquumquifquisprudens refisnbsp;git pericutum magißratus, in tamcorruptdrepubhea,nbsp;^‘^ßetiam prccibusfrdtrum er amicorwmaccommonbsp;dut «(tcorre«flw»ew iniq[uit(ttis,cduß(sinp)vmptu hd»

ieschaeiahv.

tens uel cominifeens, quo abnuat principdtum,Qudn'Stdiäoigt; doquidem alios non queruntqudm diuites cr fortes,nbsp;qui prefentibus tantii incomodis fuccurrant, tribtttiwnnbsp;dmoliantur,annondm proponant,profi(nddnt proprw,nbsp;er rapiant aliéna.

y Refpondebit in die illa,diccns:Nó fum medicus, amp;Jin domo mea non eft panis,nbsp;nelt;^ ueftimentum i nolite conftituere menbsp;principem populi*

Leuata manu deicrabit,tunc,quißc rogdbitur,diccn do; Tanto urbis dc gentis mcommodo fuccurrendo er Rtcufi*nbsp;medendo non fufficio,grduior eßcontritio er morbus, ““P“*nbsp;quam ut medelamfufcipiat : uix mee familie mee fup»nbsp;petunt fdcultates apericuloßor eil fitnüio quam utnbsp;periclitari libeat. Tutius 'm huiufmodi republica eßnbsp;fubeße quam preeßfe :tarn corrupta gente, ubi ne^nbsp;dei timor nec legum rcuerëtia eß, omnis qui fapit 'tntranbsp;fuam fecuticulamcont'inet,erqui pr'mcipaiurcfiigitnbsp;ab improbis protra{lus,ßbi confulit. A deo autem eie»nbsp;{lus ac mifrus,ut Dauid,lehu,Gcdcon ac MLofes,ßgt;iritunbsp;fanilo degerendis rebus docebitur,^' uo^tati diuinenbsp;non reßßet,cum dei timoré obfequetur.

8 Ruit enim Ierufalcm,8cludas conciditî quia lingua eorü, ôC adinuétiones eorumnbsp;contra dominum, ut prouocarent oculosnbsp;maieftatis eius*

Cdufa tante calamitatisinurbeßue ïiierofoîymd v,b!i* ßue Roma, aut quactinq^ alia docetur eße, quia omnianbsp;illorucoRoquid, cofilia,do{lr'me er mores, ßudia ernbsp;Opera contra dom'mum funt, cotra uerbum dei,quibusnbsp;dominus prouocatur ad ira^ per omnes abominationes,nbsp;fdcrilegia,fuperflitiones er uitid,quibus oculos diurnenbsp;maießatis ofßndunt, ut ferre diutius non poßit.

9 Agnitio uultus eorum refponditeis î 8C peccatum fuuni quafi Sodoma prædicauenbsp;runt nec abfconderüuVæ animæeorumînbsp;quoniam reddita funt eis mala*

Qupmodo enim ciuitdsconßßeret 'm qua procaci» täs faciei,impudentia,dtrocitas,fdßus,fupercilium e^nbsp;fùria laudem habenti at qui huiufmo di funt, alijs pre^nbsp;funt,er fui cupiuntquam ßmiUimos, inreprobumfennbsp;fumdati, utrcpleti omni iniquitate,malitia,ßrnicd»nbsp;tione, nequitid, 'muidia, homicidijs, elatione,ßne afß»nbsp;{lione, abfquefüedere,ßne mifericordid,fdeiendo quenbsp;non conuemunt, idq; fine erubcfcentiaiquandoquidetanbsp;ej“ audentpeccata fua uelut Sodoma idéldre,^^ mini»nbsp;mè dißimulare, quando nemo eß qui corripiat uel pu»nbsp;mat. C^uomodo tanta ciuium mala ultione graui care»nbsp;rentf Sentient potius er dolebtit,tam apud femetipfosnbsp;in iudicio mortis confiiß,qudm 'm retributionemalo»nbsp;rumddmnati. Qkmi er nonraroimpieurbes,peßimenbsp;luwtt,erpatientia longa dei poenarum lUisgrauita»nbsp;tepenfatur.

1 o Dicite iufto quoniä bene,quoniam fru äum adinuentionü fuarum comedent*

„ Væimpio (in) malum: rctributio enim inanuumeiusfteteigt;

QÿeKfiÇ


-ocr page 31-

ieschaeiahv. pauperü commolitis,dicit dominus deusnbsp;exercituum^

Quareuos,oprincipes,quoru eratcoßadosrecon folidare,nbsp;nbsp;nbsp;ßutifs medcri,magis audetis attcrere,con guno.

tudcre ac comoliri mcîi populufTamq; corpore quant rebus affligitis fideles meos,nbsp;nbsp;nbsp;ueluti genas uellicado,

atroci miuria pauperes cr alioqmifcrosdiuexatts,in meäiniuriä,qui omnia noui,uidco crpojfium,quë notnbsp;, Orunt euadcrc no poteflis,qucm timere debucratis,nbsp;’ ^fEt dixit dominus,Pro co quod eleua*nbsp;tæfunt Eliæ Sion, Si ambulauerötextétonbsp;collo,Si nutibus oculorum ibant,ôi plaunbsp;debant,ambulabantpedibusfuis,Sicontnbsp;pofito gradu incedebant»

Populum inprimis corripuit Propheta,deinde prut Muiitro« cipes:nunc mulicrum taxai uanitatë,cr priedicit infi “*““*’*nbsp;rendam Ulis poend.Suo,inquit,tempore Achat fcilicettnbsp;crZedechia:, crquoticsßmiliterpeccatur,ßmilisnbsp;quoqi efl expedanda uindidaiPro co,inquit,quôd fi=:nbsp;li£ Zion,faeminiefideles, cr ingete fanda, qua; iuxtanbsp;proßßionemfuam ac condilioné,huiinles, caflie ac uenbsp;recuttda; effe debent, fobrilt;e,domeflic£,obedientes er gt;nbsp;modesla;,juperbiut infolentcr,aninu), habitu, inceffu,nbsp;uerbo Of opere, inccdetes eredo collo, quit ex naturanbsp;pudicum aefubmiffum uultit acceperint,minimeq^ ei«nbsp;fuperbia dcceat,e^ faUacibus oculis mendacibusqj nunbsp;tibus pellicicntes mocchos ad amorcm illicitUM,no finenbsp;procaci plauß inccdentes compofito grefjù, ad irrilt;*nbsp;tandam libidinem ajpcdantiii uirorum. VideSurcmWnbsp;^?37 f^hlt;lff°^f^il‘(gt;’^fig»ificati

’7 decaluabitdnsuerticemfiliarum Sion»

Si dominus crinem earum nudabit»

Nonfolum capitis tot ornamëta Ulis dominus aufe ret, fed etiafcabiofum iUis caput reddet,ut uertex desnbsp;pileiur, e:^ defluant capilli,quos etiä pra dolore euelsnbsp;lerecogëtur in cxcidio urbis. Pudenda deniqfiUaru/ntnbsp;dcteget,nudatis nb hoßbus,qu£ tot ueflibus apparerenbsp;confueuerant,quum nud£ ab mimicis in captiuitatejnnbsp;abigentur,tanpore Achas Zedechia.

18 ^In die ilia auferet dominus ornameti turn calceamentoru,Si fibulas Silunulas»nbsp;Eo tempore uidclicet decreto 4 dom’mo,dom(«i« ipfenbsp;iufloiudiciofuoaußrct à fuperbismulieribusomnentnbsp;ilium fuperbum libidinofumq; ornatum, confiflententnbsp;in uarijs rebus,peÜiciëtibus etrirritatibus ftultos amosnbsp;res affiedantium. QualitoK ornamentoru uigmti hienbsp;enumerantur genera,ad confiifionem muliebris pctusnbsp;lantite,ut noneamnouammirenuir, fed ut ueterëdilinbsp;gen titw corrigerc annitamur. Intertextur as uel inclusnbsp;foria Hcbrlt;ei primum nominant ornamentum.De'mdenbsp;Lunulas ornamenta dicunt adßrmam luna.-

*9 nbsp;nbsp;Si torques,Si armillas,Si mitras*

Diflillatoria ex collo pcndcntia,unde liquor odoriß rus fliüabat ad pedus, Alij torques intcrpretantur,exnbsp;lapiUisfilo 'mfertis ex coUe pendentes. Armillas,ornanbsp;menta brachioru. Pepla quibusfacminatotas muoluutnbsp;facies ii^caput,ut prater oculosmbiluidetipoßit.

V'S,

ï S AIA S

Q^icunij; ergo iufiitiie ucritdtis Mdtores eßif, didte, ut ccrto definitum cofitemiiu,optime e/Jc iunbsp;flo,Ct^cotrà,imuflii pcßime cueniet:utriij} enim comenbsp;dent frud Ü fliidiomfuoru.Verè enim iufti pfidë bcatinbsp;ernnt,perj}gt;eciein regn« perccptiiri,cum Chriflo 4 panbsp;tre domino benedidi in dextera. Impij Kcro ad ßniflrtinbsp;fupplicio aterno punietur, cu diabolo cr angelisfitiSt

1X PopulS meu cxa^Sorcs fui fpoliauerunt, Sf mulieres dominatæ funt eis ? Populenbsp;meus,qui te beatuni dicunt,decipiunt,8C *nbsp;uiam greffuum tuoruni diffipanunbsp;Pronudgaturtii Propheta in nomine domini iudiciunbsp;iufîum,fcucram(i; fentextia contra malos duces^ßeutnbsp;Prxiitottx populi iudiciu pronuntiauerat, pramittit pecnbsp;piccata, crftd pnelatorii i«ƒ«Witoî, quos quum ueluti legitiminbsp;fidelcsq^ paßores ac patres, pa feere, docerc,regere,nbsp;dcfcndere,tueriq; deberent, ipß contra durißimifuntnbsp;exadores operu, tributoru, munerum ac officioruntinbsp;quoscr deglubuitt,z^ uelutiracematio depradanturnbsp;ej expilant,ctt'ß quando populus ipforu egeat operanbsp;tutclaqi,Konfe aliter reddunt illis,quàgt;n effeeminatos,nbsp;cr mhiti homines,faemineo tantufaflu imperiofos,e^nbsp;libidini feruientes, arduu nihil audent profubditis,e:rnbsp;quu feruare popitlum debcant,cr vn fllici flatu confernbsp;uare cr dirigere in uiam ueritatis ac uirtutis : ipß connbsp;trà eofdem decipiunt, erroribtis inuoluunt, utcunquenbsp;po/funt maluntq; imperitos,flidtos,ßrmidolofosi:trnbsp;fupplices,quàm dodos iuflitiäcrueritatem,quo diu-tiusßmplicibu^'jmponentesitnpcrcnt, e:rfirrefe co=!nbsp;gatur infelix corruptusq; populus.

lt;([ Stat ad iudicandum dominus,amp; flat ad iudicandos populos»

Q««m igitur domimpopulus tarn crudeliteradfligi ccrnitur,mdli fideli dubium ßt,in proximo eßc,ut dosnbsp;minus adiutor opprefforum prodeat,firmißime conflinbsp;turus coiiti'd imptos plt;«Jiorcs,cos quoq; ad iudiciu c«onbsp;caturus:durißimufanc,duriterpriefldetibus,nofolumnbsp;Hicrofolymis,fed in omni[).pop«lw,quibttî dominatornbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efl,primariusqi index, quoru cr creator ex lequo eg

e:^ uindicator,ut opprimifuos diu non patiatur.

J 4 Dominus admdicium uenietcum fenU bus populi fui, ÔC principibus eiustuosnbsp;enim depafti eftis uineä, rapina pauperisnbsp;indomibusueftris»

Iudiciu dii veniet dum non expedatur à tyrannis dominus,ad lufiuni. injjjYto iuflofeucroq- difeeptandu cum impijs paflori^nbsp;bus populoru.-quos femores populi fui uocat (tcpri«ctnbsp;pff,(mpropcrt(tq; Ulis perfidiam in delegato diuirutusnbsp;iHisojgcio pafeendi gregesfubditos, quos ipflpotiusnbsp;corrupcruitt. Vos,inquit,depafli eflis locatam uobisnbsp;meant tarn dileda uinca,commëdatos uobis meos gliosnbsp;non iuttriuiflis,fed occifos dcuoraflis,non tarn iUoru/mnbsp;fortem er falutë curantes,quàm ut diripidtiî ipforumnbsp;bona, cxccrabilem pttuperttm rapinam inferatis innbsp;domos ueflras,dcprchenfi infürto, ut tanto fafluofiusnbsp;jMCfda tts,er «ttrotiiM opprim4t(5 fubditos.

17 nbsp;Qware atteritis populü meum, ÔC facies

-ocr page 32-

ISAIAS

io Sc difcriminalia,8C perifcclidcs.SC mu-«nulas,amp;olfaaoriola,amp; maures,

generale oritäntcntiiunMfuJ^cciiilitO'lle brtci exponut pefnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uelnutriUgt; TibidUitcib incej^

fu dicutur,flriél£ uefies uel coflrifhrta. Olfaüoriola, globtdi quibus odoriferacircunferuntur. Hebrat do^nbsp;munculat anima,id refrigeratoria jjiirituf dicunt, Adnbsp;aures lt;juoq; pendentia omamenta qua dulcißimivmlenbsp;uemq^fonum auribus refonare pro libidine debebant.

2^, nbsp;Sc annuIoSjSC gémas in fróte pendetes,

mutatoria,amp; palliola,amp; linteamina, SCacus*

Annuti pro digitis cr auribuf,lnaures pro facie pen dentes,Pracinäoria uel fuccMoria,Togas uel opersnbsp;toria,PaÏliola,Marfupia,uelAcus.

8C fpecuhjSc findoneSjSC uittas,amp; the-riftra.

Specula, findones,diademata,ueßesfubtilißima.Et quisucldinumerare poßituel nominare omnia orna=nbsp;menta muliebria,tot gentiu atq; feculorü,quu fubindenbsp;eanoua excogitari cernamufi Qkw hodie uel Suetosnbsp;Otnimrn« )uusTranquillus,ucl Lazarus Bayfius prodignitatenbsp;Until ino* poßit defcribere nomiua noua,ueflibus quotidic nouKnbsp;mnibuf.nbsp;nbsp;nbsp;matronaru,ne dicam uirginu, imo meretricu,etMnobi

liutn, quibus à plantis pedu ufq; ad diferimindlia capil loru,(:y’ pcpla infinitigeneris, petulätias fuasproderenbsp;gaudent,eaq;fccunduloca, tempora fDrtuniiS,ßnenbsp;numero,qua prophetatêporibus caderefubcertonunbsp;mero Gr nominibus poterant,^^ tarnen tarngraui uhnbsp;tione dei pradicutur puntêda^ QtwntM incommodorunbsp;noflras »wnedt libtdinfî.dom’wiiw nouit,qutishodie «i=nbsp;ros er principes, imo epifcopos noflros,Gr abbates,nbsp;monachos, nonpudet imitari, imo rcligiofum haberinbsp;er utfacrofanäumdefendere. Voluit fanäus Propbenbsp;ta fui temporis uanitatê arguere er dignam illis pradinbsp;cereultionem.

14 Et erit,pro fuaui odorc fcetor crit,SC pro zona ruptura, SCpro crifpanti crinccal--uitium, amp; pro fafcia pedorali ciliciü,adunbsp;ftio pró pulchritudine:

Profingulis fuperbia ornamentisßngidaspradicit panos,quibus foeminaru tuxus punietur,divm hofliumnbsp;poteflati ciuitos tradetur à domino. Deflituta enimnbsp;fuis olfaéïoriolis er aromatibus, faniem er fatorennbsp;fuum uix ßrre poterunt, ex plagis cr ulceribus:proqinbsp;pretiofo cingulo, cutis ruptura ex ftagclüsadhibebt=nbsp;tur:cr proplexiscriniuuel opere calamiflricaluitiunbsp;patientur: er pro fafcia peâorali, cmâura cilicq uelnbsp;facci:aduflio quoque carnis er cutis pro uenuflate acnbsp;formofitate ilUs affeilata rependetur:ut in quibus pecnbsp;cauerintfamina,eifdem etiam puniantur^

1.5 uiri tui gladio cadet,ct fortes tui in plio. i6 Etmcerebuntatq? lugebut portae eius.nbsp;Sc defolata in terra fedebiu^

Pojl amilfa omnia ornameta,etiacernsnt uirosfuos Sn'So °ccidiabhoflibus,caderegladto,erquicquidroborisnbsp;peiuuntia. ac firma admirarifolitlt;eer^t,£Oi^ quibusplaeere ho

lES CHAEIAH V.

luerani in betto cccidiße conßgt;icient er dolebunt^Vh detur tarne fermohiedirigiad Zion,uel Hierofolymanbsp;urbé,cuiusrefidui uiri fortes cafurißntpralio. Cuiusnbsp;quoi^ porta lugebut, er tota urbs defolata fedebit deanbsp;flituta uiris,fecundu leremia Lametationes.Sic domino puniente urbè cum ciuibus, uiros cum mulieribus,nbsp;principes cum fubieiilis,populu cum rege,id^ nedumnbsp;ad ifaia tempus, fed omm in loco, femper, er omnesnbsp;perfona ßc fuperbia excolentes,iuflißimädei manum Sup^nbsp;fentièt fuo tempore er cafu,celebrem^ degradationênbsp;cernët uant iHi homines, pompa tantu nobiles,nulla ftnbsp;piëtia,probitate,uel religione inßgnes. Hac fané parsnbsp;eß eccleßa noflra, qua no jfeciem cr pulchritutünënbsp;tenet, propter uerttatë, manfuctudinë er iußitia, fednbsp;omnis gloria eius e/l 4 firis, uarietatibus circumamhnbsp;ëla,no abintus,ut decet eccleßaßicam ßionfam, quamnbsp;concupifeere rex poßit ob decorem iBius.Vtinam citonbsp;redeat alia facies er firma eccleßa fanëla dei,ut fcannbsp;dala er uanitates cedent à fponfa, qua fe Chrifli eßenbsp;iaëîare audet er uenditare.

CAP VT IIIT.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T appréhendent fepté molières

ra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirûunüindieilla,dicétes:Pa^

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comedemuSjSCue

ftimêtis noftris operiemurttan tummodo inuocetur nomen toom fupernbsp;nos,aufer opprobrium noftrum.

V eter es huius propheta dißinäores in capita,arbi trati funt hunc uerfum pertinere ad fequentia, qua denbsp;Chrißi gloria cr eccleßa profèëlu exponutur f^ènbsp;omnibus:ut per fèptem mulieres intelligatur uniuerfenbsp;gentiu nationcs, qua onrnes Chrißi domint gratia,chanbsp;ritatem erfidë ambierint,ßgt;onfumq;,unde'ßlios fufiinbsp;perent gratia cr falutis. Sed male quadrat,quod fub^nbsp;ditur,Pancm noßrum edemus, ueßc noßra induemur:nbsp;quaß eccleßa de fuis uiuere poßit,crnonexfoliusnbsp;Chrißibeneficifs: Vel,quöd ritus gentiles er idoloritnbsp;culturä feruare uoluerit, etiaß Chrißu Jfofum amplenbsp;üerctur : Vel,quod philofiphoritßbi doëirina adftlunbsp;tem fufficere putarit.Keëlius ergo exponitur poß prianbsp;ra,qbus er in Hebrao iugitur, de tanta Hierofolymanbsp;uaßitatc,totiusqi ludaa, ut oceißs uiris,reliHa fami^nbsp;na plures ambiertnt unu uiru maritu, à quo filios fufiinbsp;perent,ad reßaurationem populi fui, er ad ßerilitatisnbsp;opprobriu euadcndu,promittetes fe de proprio laborenbsp;erßipedio uiäu er amiëlu fufcepturas,quo minus obnbsp;impenfas à uiris recufentur.Tanta autë uiroru ßragesnbsp;contigit tempore Aehas,quum ßlius Romelia de ludanbsp;occidit centum er uigmti millia uiroru die uno.

i ^In die illa erit germen domini in ma^ gnificetia,Sc gloria,Sc frudus terrx fublinbsp;mis,SCin decorem his qui faluatifuehncnbsp;delfraeU

Iteru poß aduerfa Judaica gentis pro peccatis pra^ ttuntiata,fubiunguntur profiera per Chrißum expe*nbsp;ilanda. De cuius aduentu exponitur hic locus etiamnbsp;itbHebra(s,qui GermttJ domint MeßiamßliMn Dauidnbsp;uere

fs u)uiB


-ocr page 33-

ugt;*'

I S A I A S

na quibus ''^^^f»’et:aiitur,quifuo teinporè binuximM IdU^ ctiTttit. ^cntjgloriittn er decorem crit,non foltmi tn ipfum crc’^nbsp;ditHTie ecclcfiie,fed ctiam toti ludaic£genti,fi agnofcenbsp;rc uoluijjt-nt. Qÿundoqttidem nemo negat ,falutë ex ifnbsp;raê'/c propagdtâ ingentes.Qnod autem iUisfdilui ejinbsp;lapis offènfionis,er petrafcandali^ftbi imputabut, nonbsp;ebrißo ßiieißimo germini,cuius fruélus tn gloria acnbsp;maießitetn ccdet,his qui euaferint de lfraele,apoflol(snbsp;fcilicetfer exludteis cSuerfeprintitiutcecclefi^.Quidnbsp;enimgloriofius obtingere iüts potuißet,qiMmHtfiesnbsp;rent pro patribus fili/ cößitucndi magiftri omniu ecclenbsp;fiarum toto orbefper quos Euangclium peruaßt totumnbsp;mundum,ut ueri dei cultus ac fides pratdicaretur in gennbsp;tibus,cr error uetus eliminaretur.

3 Et crin qui reUdus fueritin Sion,amp; rc= fiduus in Ierufalc,fandus uoc3bitur,oni^nbsp;nis qui feriptus eft ad uitam in lerufalcmînbsp;Sanfti innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sine dubio enim faniti habitißunt, crgenseleäa 4

' domino, quotquotperfidiainiquorumeuadentes, per' Chrifli gratiam liberati funt,er prtedefliiiati ad glorianbsp;ex !udieis,fecundi{mprophetias Chrijitt regëfu/cipiennbsp;do,er ex gratia tllius in ecclefiam fidclium adfcriben=*nbsp;di in calefli regno cum Chriflo,ac in regno ecclefi^e,nbsp;etiam militantis adkuc in mundo.Omncs ciiim fanili dinbsp;centur,quiaper Chriftifanguinëfanëiificati in fide,fi=‘nbsp;lif ecclefiie, quje lerufalem dicitar,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eß inJpiritu CT

ucritate, euerfa ca quit conßütit ligno ey lapidibus.

fi ablucrit dominus fordc filiaru Sion, SCfanguincni Icrufalcm lauchtdemedionbsp;cius infpiritu iudicii Scfpirituardoris»nbsp;Ecclefi£fitiorumperfidcmpeccatdabluuntur,nonnbsp;ibu,T*^peralium ncc aliter, quam 4 deo, per gratiam exfidcnbsp;er clciilione,non uirtutemeritorum, çr impletionc lenbsp;gis.Soliusenimgrati£ er j^iritus fanäi eft expiare fannbsp;guinem:hoc eft,crimina cleëîorum^fiuefordesfragili^nbsp;tatis humana dbÎKcre.No fine iudicio /piritus incredltnbsp;los difeernendo àp'i}s,er crucepaßionum,quibus purnbsp;gandi funt er probandi.

y Etcreabitdns fup oem locu motis Sion, 8c ubiinuocatus eft, nubéperdiem,8lt;funbsp;mum amp; fplendoré ignis flainmätis in nonbsp;cle,Supercmnc enini gloriam protedio,nbsp;8C tabernaculum er it in umbraculu dieinbsp;ab æftu, amp; in fecuritatem ôi abfcôfioncmnbsp;àturbineamp;àpluuia*

Ecciefiæex nbsp;nbsp;nbsp;IHominorigratiadcipotietuTecclcfia Chrifti,ctiä

^nitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coucrfi,nec leuiore cura et protedione,^^

màgnitudo. bcneficiorulargitionccofolabitur,necobfcurioribusdi uinis iniractilis clarificabitur,quMn olim ifraëlitica iUanbsp;de Aegypto liberatafub M.ofc, qiiando protegebaturnbsp;ttoëiu flammante igné per columnam, er interdiu abnbsp;*Jîu folisnubetegebatur. Nec minorent noua;cedesnbsp;fi‘^ lt;;onuocatio, cactusnbsp;nbsp;nbsp;amplitudo, fed multo maior

Crgloriofior toto orbe terrarum diffundenda. NibiU ominus tainen 4 tentationum ac perfecutionum uchesnbsp;mentibus turbinibus protegenda. Sicut enim fub Mofenbsp;mons Sinaiglorificatus eft: fie non minori,fcd loge ant

lESCHÂEIAHV. é pliori gloria mans 7,ion, undeprodijt lex Euangdica,nbsp;er Chriftiecclefiaad gentes celcbrabitur,nonexlodnbsp;nobilitatc,fedmyfteriorumexccllentia, qult;e orbitotanbsp;per apoftolosinnotuerunt,er digne fufeepta funt.Pronbsp;pterea er ipfa tam proftgt;critatis tempore, quàm adflinbsp;dionum,re/ùgiu habet à turbine er pluuia,apud deumnbsp;fftonfion fuum.Vt enim tentorijs ab omni nos tempeftanbsp;te recodimus : ita in proteélionc dei cœli commorabuitnbsp;tur eledi, er fub alis fouebuntur,ne à damonum infulnbsp;tibus offêndantur.ludo’i exponunt, Poft reuerfionë denbsp;captiuitate,obt(bratio Celebris es“ miraculofa erit Hic*nbsp;rofolymis,fuper domibus fapicntum,fandorü, er masnbsp;gijirorum.Die er node:id cft,protedio dei uel proui*nbsp;dentia /ficcialis,interdiu umbra,nodu Iftlendor, ut tutinbsp;fint ab omni aduerfitate er calamitate huius feculi.

C C A P V T

V.

Antabo dilcdo mco canticûpa trndis mei uineæ fuæt Vinca fanbsp;daéftdilcdomeoincornufilionbsp;____Olci

Pergit,fed alioftilo cÖtrdlerufalcm er Jfraëlem,ac quemlibet fermé populü,domino pro magnis beneficijsnbsp;fi’iritualibusercorporalibtisingratu,malumq;repen conira laanbsp;dentëprobono,eruerbüdominicotemncntë.Quibuinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«J««’-

ludaicuspopulusponiturin exemplum, propter quem Efaias jftiritu fando adflatus fie fcribit,Cana iantnuncnbsp;canticu,ei, quë ut maximu mihi cr populo meo fautosnbsp;rem,amicü,er uelutiftgt;ofum expertos fum,fic amieißinbsp;mum habco:canam aüt diledo huic mco, de uinea fua.nbsp;Qt/am ut ueluti /ftofam Jfiofus uehemëtcr apprêt iatùrnbsp;dcdiligit,ubi er unicù folatiu fuurcpofuiftèuidetur,nbsp;uniceq- amajfc pr£ omnibus peculijs fuis er pojfcßiosnbsp;nibustSic earn ftudiofißimc plätauit,et exornauit fuprnnbsp;modum,ut iHi in tota terra uinea nuHa potucrit coparanbsp;ri:Sic aut exordiarcationem,Vineähabetdilcdus mesnbsp;us,jonsomnisbonitatt5etamorisommpotensdeusexs nms ifraii.nbsp;ercituü,populü ex omnibus gëtibus cledu er peculiarnbsp;ribiis beneficijs infigniter illuftratltm, in colle optimo,nbsp;aprico,frugi/^o,cxcelfo, er pingui: quiinfiumëalianbsp;quod pro/fticit, uel in uallë uerfus folë (hoc enim dicianbsp;tur cornu) ut oportunior firëdo tiino optimo locus nulnbsp;lus inueniatur. Populu domus ißael ex A egypto in culnbsp;tä traftulit promißionis terra,lade ac mellc fluentë,ftrnbsp;tilißimäeroptimä,nihil^ culture obmifit,nuÜagraanbsp;tiarü negauit, qua pojfct promoucri in optimu ftatum,nbsp;omnium uirtutumga minibus illuftrem ac egregium.

Etpaftinauit («el fepi«it) cam ct lapides ciecitcxca, amp;plantauit uincam cledamînbsp;ôi ædifîcauit turrim in medio ciiis,8( tornbsp;cularextruxitin ca.Etexpedauitut face^nbsp;ret uuas,Sc fecit labrufeas.

Circundedit fepiuiteammaceria,canccîlislcgis iudiciorum, ordinationum,er mandatorü.infup^nbsp;fodit diligenter opera patriacharum er prophetarum.nbsp;Lapidesqi ac petras,gcntcs impias eiecit er occidit,nenbsp;prouentii uinc£ in fide gquot; moribus minuerct er itnpenbsp;diret,ne in laqueum iHis effent er fiandalum. Et plan^.


-ocr page 34-

I

lt»

I s A ! A s

M optima! Cf ekäißima! uites inferuitMnelt;e,uuti{ profmntes fine grmis cf omni acore, ad elicienduntnbsp;uinumdulcißimttm, Leuiticuni ordinem,facerdotium,nbsp;prophcto! AC indices optimos,(iui bene popu^ domininbsp;inftituerentdc rcUgiofißime, Aedificauit in medio iüonbsp;rum turrim,templum,tabernaculum honori diuino de=snbsp;dicatum. Trocular quoq; exciditinea, cultumlegiti-mum, ardf Cf propitiatoriu omnisgratite cf confola^*nbsp;tionis, ubi Cf uinum redundaret oractdorum ftcrorit,nbsp;unde fidelium confeientite recreentur. A taliter inflitu^nbsp;ta fiynagoga fidelium, expeilaui ego dominus uinetenbsp;pietatis fiuäus optimos,opera pfiedauirtutu omniu,nbsp;fidei, ß^ei zx charitatis: protulit autcm proh dolor crnbsp;pudor, nonuuds, fcdlabrufcas,uudmq; acerbam,imànbsp;ffinas c!quot; tribulos,uitia cr crimina omnisgeneris, (S'nbsp;tntolerabilia fiacinora.

  • 5 Nucergohabitatorcslerufalcjamp;uinlunbsp;da,iudicate quæfo inter me 8i uinca meâ*.

  • 4 ^id debui ultra faccrc uincæ meat, SC.nbsp;no feci ei^ an quod expcdaul utfaceret ugt;nbsp;uas,amp; fecit labrufcas;^

HebrjeorS* nbsp;nbsp;^gt;'euia ualde folent ejfe earmina Hebrteorum, prie^i

‘ terPfalmoSffed admodumgraues fententi£,affedus im timi, cr myjleria imuoluta uerbis elegant ibus,. eruditisnbsp;er pondcrofis,nullahabitant arbitror numcrorumhinbsp;fyUabis ratione. Nonenim auribus canunt propheticnbsp;fandi, fed fideideuotioni Cfcordibus. ldeo^;pofifinënbsp;carminis admonetauditores,dues lerufalemcftegninbsp;ludaici,ut ipfimet iudicentin caufa,qu£ cotrouertiturnbsp;inter uinitorem er uineam,quum fcilicet nihil obmifenbsp;rit agricold,quod ad curam pertineat «j«elt;e,er tarnennbsp;fifiücrit omnes laborcs,labrufcdsproferens,qudsnemlt;inbsp;expedauerat-

  • 5 Et nunc oftendä uobis quid ego facianinbsp;uineæ meæ, Auferetur fepes cius,amp; erit innbsp;direptionêî diruetur niaceria eius, amp; eritnbsp;inconculcationcm,

Ingratißimopopulo nihilrefiiondere potentidomi nus ipfefubijcit,Cfrc/pondet,decernitq; publice iufiifnbsp;ddfsno^ß’^‘‘^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominum in fuis benefieijsnon

minia. agnouit,nunc omnibus defiitutus experiatur digna fup plicia, Auferetur nimiru marceria illius, /pinarum^ ntnbsp;tricatura, cf fepsipftprotediomea, ut fedeatpopu^inbsp;lus fine lege, fine rege,fine regimine: fubintroeat antenbsp;beftiie agri,fera; er hofleSy ad libitum omnia depafcat,nbsp;fepem^ perrumpant acdißipcnt,totaq} conculcataianbsp;ceat ac protritaSine lege enim crgratia dei,ecclefi£nbsp;pereunt. Sine uerbodeinuUa diu perfifiet obedientianbsp;uel ciuilitas.Sine difciplin£ canceUis, uitia cum temponbsp;rc incorrigibilia fuccrefeunt.

  • 6 Et ponam earn defertam: no putabitur,

non fodieturtSC afcendét fuper earn ue^ presSCfpinæ.SCnubibus mâdaboncplnnbsp;ant fuper earn imbrem*

Redigetur hie populus ingrat us, cf omnis qui illi af: /gt;milabitur,in folitudinem ac uafiitate,ut 4 nemine cu=gt;nbsp;fetur,u(i putetur, neefodiatur.iion ei mittenturproa

10

lES CHAEIAHV. phet£,dodores,zelo domini feruentes, ut uineacoîatfnbsp;ideoc^ neceffàriopro uitibuscrefcentuepres^CTpronbsp;botris lpin£ ; degenerabit ttirtus in uitia, cr pirtrfï opnbsp;primetur abiniuflitia:mtotumperibit omnis fuccustinbsp;moris domini,cr fpiritus fandi influxus procul aberit,nbsp;fine cuius numine fandum nihil efi in homine^nihil efinbsp;innoxium.

  • 7 Vincacnim dominicxercituum,domusnbsp;Ifraël cftîôC uirluda,germen delcâabilenbsp;eiusXt expeâa iudicium,amp; ecce plagatd^nbsp;iuftitiamjSCeccecIamon

Hicuerfusexpofitio efiparabohe, ubi domus J/ra3 uinea dicitur, ludd uel uiri Iuda,deledabile germe/tnbsp;eiuSfà quibus dominus indicium expedauerat, fed nonnbsp;nifi plagas cr iniquitatê inuenit: cupiebat fideles, crnbsp;accepitrebeUesiiufiitiamferuari praceperat, cr eccenbsp;pauperum opprcfiorum,cr iniuria affidorum clamornbsp;miferabilis ad eum clamat im calum, Hac breui expofinbsp;tione prophetic licebitdi/cerenonadungucmcr per^!^nbsp;omnia femper parabolarum particulasexcuticndas,utnbsp;omni ex parte fimilitudo exigatur CT conftet, fed innbsp;principali aliquo inftituto teneat exemplum,contra ninbsp;mium curiofos interprètes,

  • 8 Væquicoiungitisdomumaddomum,nbsp;agrum agro copulatis ufquc ad dcfe(Suranbsp;locûNüquidhabitabis uosfoliin medionbsp;terræ?

Profequitur genera îabrufcarum,quie creuerunt in populo lfrael,quem uoluerat data lege, mißis prophetnbsp;tis, impofitisqi regibus effie pijßimum at^ fandißimu^nbsp;Sed longe aliter accidit,ideo^ confequenter perfingu iiciirnbsp;la enumerat propheta fandus peccatafuipopulLlnprinbsp;mis increpaiido auaros,ac pauperum opprejfores, Vlt;enbsp;inquit eis, quibusnon fufficit fuahiereditas,feda^osnbsp;multos coemunt,utplurimos corradantprouentus,utnbsp;obnoxios fibi faciant multos pauperes, amplificantesnbsp;domos, hortos, agros,uineas, donccaffequi poterint,nbsp;ueluti foli cupiant habitare in terra, omnibus ditiores^nbsp;potentiores,maiores,quibus non fufficiant fufficientùinbsp;nifi cr multipUcia addantur,cum iniuria quoquepro»nbsp;ximorum.

  • 9 nbsp;In auribus meis (funt hac) domini exercinbsp;tuum, Nifi domus multæ defertæ fuerincnbsp;grandes amp; pulchræ, abfque habitatore.

Nihil inhumanisrebusgeritur fine prouidëtiadâ, qui tarnen oppreßiones, iniurias,uiolentiasdiuituittnbsp;pauperes,ab ipforumac fegemituspeculiariter audit.nbsp;Eienim dereliduseft pauper, cr orphanus derelidusnbsp;efi eitideo cr inermibus perfonis omnipotent certônbsp;fuccurrit, potentes autem ac uiolentos potenter contenbsp;ritfCrrapinas pauperum ex ipforumfaucibus extralt;‘nbsp;hit,palatia iHorum, fanguine miferorumextrudadi^nbsp;fiierdit cr diripit,nonraràhos uiolentos ex'proprijsnbsp;huiufmodi domibus cijcit,c^ pifs habitandas concedit,nbsp;crebrius autem uipneliorum ^ripiuntur potentiii dtr*nbsp;mus,ipfis in captiuitatem dudis,uel pefie abfumptis.

Dcccm «nim iugera uinearum faciét la-gunculam


-ocr page 35-

IESCHAEIAHV. 7 met, qudin priinoribus,^ui pariter abufu fiecectrunt bènbsp;neßciorumdek

7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...... I

fuam, SCaperuit os fuum abfqucullo ter^ minoXt defcendet decor eiuSjSvinultitu-do cius,8lt; opulétia eius gloriofi^ in cam.

Crapulam fequitur morborum nbsp;nbsp;mortalitatum poenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

ndyUbipoflftmemfequiturpefilentM-Comme/fttioiu^ bus quoque corrupta corpora fubinde obnoxid fiuift Um.nbsp;«egritwdim. Nee fol«m mors corporü fequitur, fed etiSnbsp;perditio mfer)u,qu£ impios cr contemptores dei manet, or ueluti auida uoraxq; Qr hians expeilat damtutnbsp;tos,Corta enim cr ingens corruptio corporM^nioriM»,nbsp;çr bonorum fequitur ßudtum deliciarum,ut etiamßr^nbsp;tißimi exercitus,et 'mumcibiles dcleti fint tali ingluuie,nbsp;ut reële dicatur,non totgladio corruiße quot crapula,nbsp;Omms quoque decor CJquot; gloria ibi cefiatac périt, ubinbsp;regnat libido er cominejfatio.Tuinultusautemac ternenbsp;ritas, eruana infolcns er incondita exultatio fuc^nbsp;cedunt proxime, ueluti perditionis arma er mercesnbsp;libidims.

15 Et incuruabitur homo,amp;: humiliabitur uir,8c oculi fublimium deprimentur.

Etexaltabitur dominus exercituum in iudiciOjScDeus fandus fandificabiturinnbsp;iufticia.

Ne quis diuitum, er eorum qui fe tamfelices in tu^ luflich dei XK fuo arbitrantur, ut timoris dei non egeant, fed fine wiropw*«nbsp;deofibi fufficere putent,legibus contemptis perpétuantnbsp;pro uoto latitiam fibi promittant, fubdit propheta,nbsp;S«b potenti manu dei facile humiliabitur quicun^ ernbsp;quantumlibet arrogans, infolens, er fine dco Mtwens,nbsp;fubito à domifw projlernitur, humiliatur, occiditur,nbsp;perditwr, ut uirtus, iufticia er imperiu dei mclarefcat,nbsp;erfubditus fiat homo crcatori,erdefefentiatquodnbsp;eft,ac dominum reuereatur,quiquumfit omnipotensnbsp;ab omnibus adorandus fit,er profanilitate er iufticianbsp;iUifummopereferuiendum er obediendum, quifuper==nbsp;biam humiliat,er infolentiam compefeit multis modis,nbsp;accomprimit,unde impij terreantur, er pij exultent,nbsp;bonitateni iufticiamq; iUikî cicprlt;edicet»f er adorent.

17 Etpafcenturagniiuxtaordinemfuum, Sidefertainubertatem uerfa aduenae cogt;nbsp;medent.

Vt non patitur dominus arrogantes, erfuperbè fe Pafeuaßd» irritantes: fie clementißime fufcipit,traäat,fiiuet,connbsp;folatur, nutrit,er beat agnos, hoc eß fimplices, quie^nbsp;tos, humiles,gratos,bencficos, innoxios,lt;juos ueluti penbsp;citlium fuum omnibus beneßeijs profequitur,tueturànbsp;lupis, paftuis reficitgratiarum er uit£, er ueluti innbsp;uberrimts pafeuis pererrantes,in omnibus tutifunt.nbsp;Pijs enim omtiw cooperrfutur mi bonum,erabfqucom^nbsp;iuimpcdimcnto domino uiuùnt,er femperproficiuntnbsp;de bono 'm melius, donee ad fatietatem iufticia repleanbsp;antur,quam efurierant, er pingue domino pecus acnbsp;gratum diKinw ep«lis proponatur,bcnediüinbsp;CT betjtü

IS AJAS gunculam unam,8i trigintamodq fernennbsp;tis facientmodios tres.nbsp;f/ialediélionem quoq^ meä immittam in uineas itlo^ 14nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Propterea dilatauit infer nus animam

rMiHCTdgroîjtîtntcimjWtexdecemiwgertsuinedrttKix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n~ —

unam fufeepturifint er repofituri uiniamphoram ucl urnä: er ubifementis integrum eorum effuderant, uixnbsp;ephiunum, tnodicam fcilicet annonam fintrecepturi.

Vnät flt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim tarn coeloru mclemcntia ac aëris eft annon£

Mnóux nbsp;nbsp;earitas,er fiuüuum iaëiura,quàm prouidcnti£dei pu

nientis perftdiam auarorum,er mßdelitcr adminiftran tium donadei,er mgratorum,pauperibusquoq;nonnbsp;fuccurrentium, décimas quoq; nondantium, eU ^ui ecnbsp;clefi£feruiunt plus quam fibi,

II ^fVæ quiconfurgitismaneadebrieta^ tem fedandam,8c potandum ufque ad ue»-fperam, ut uino æftuetis.

Contra era nbsp;nbsp;Confcqucnter crapulam,ebrictatem,er infanu ftu=

puiam. dium delitiarum taxat propheta.V£ degt;uq;,inquit, qui mane furgentes,tota die nihil curatis pr£ter delicias,nbsp;ebrietatem feilando,ut uino £ftuetis tota die,erad nonbsp;Hem tardam, quafi ad hoc unum nati fitis,ut uinu peranbsp;datis er fruilus,otiofi er eupiditatis mancipia, fordi=* inbsp;di, uani,inutilcs,er expofiti confequenter omnibus c£nbsp;teris criminibus.

li nbsp;Cithara,SClyra,8c tympanum,tibia,

amp; uinum in conuiuiis eorum: SC opus do mini non refpicitis,necopera manuumnbsp;__ eius confyderatis.

Noncontcntigul£ delitijs,auresmultiutuarijsmù ficis 'mftrumentts,quafi uinum non fuffieiatadhilaritanbsp;tem nimiam,qu£ degencrare folet in otium,luxum,ernbsp;rixas, adultcria,tandem quoque'mfiirta ac latrocinia,nbsp;Quafi uero eas creaturos dei,ad proximi utilitatem ernbsp;natur£ decente fuftentationë concejjas,liceat tam tur-pitcr perdcre,illis abuti ad fupcrfluitatem,mterim mulnbsp;tisfimelaborantibus acfiti,quigrauilabore erfudo^nbsp;ribus pro eis diftenti fun{,fatigati,adufli foils ardori=nbsp;P“* “* buseraffliëfi:mter'imopusdei,quodeftliberalitas,clenbsp;mentia,eleemofyna ad pauperes,gratiaru lt;juoq; aéîio,nbsp;oratio,er laudes dtuin£ negliguntur,et opus manuum,nbsp;er fudor uultus, homini iniunHus à deo, obmittuntur:nbsp;qu'm er dei bonitatë eS“ potentia,'m tarn optinüs crea-s^nbsp;turisnon attendunt,nec contcmplanturcreatoremexnbsp;creaturis, 'mdigm plané quibusferuiat opwî dei er beanbsp;neficentia.

1? Propterea captiuus dudus eftpopulus meus.quia non habuitfcientiam,8Cnobi^nbsp;les eius interierunt fame, ôCmultitudonbsp;eius fiti exaruit.

ingtatitudo nbsp;nbsp;nbsp;QUM popMI«s mcus tot beneficijs adfiilus ignora^

pumenda. benefaHorem, er fubmerfus delicqs,obliuionem diuinoruin incidit bcneficiorum,aßimilatus brMtW ,it«önbsp;•’’ptfiid er mgluuie feras fuperans,et opwj obferudfitiiCnbsp;Ifgalw contemnéjjidro exilium pa/fus eft,er qui t« eonbsp;gloriofiorej ft(erant,fame enecabuntur,poena re/fon^nbsp;dente culpf:ßi,nescrapulam, er uinolentia infitimnbsp;earentiamqi wKUbiewr, id^ tam wulgp eue«

Eb

-ocr page 36-

I s A I A s

  • 18 nbsp;^Væ qui trahitisiniquitatêin funiculisnbsp;üanitatiSjCt quafi uinculû plauftri peccatu.

  • 19 nbsp;nbsp;Qui dicitis,Feftinct ,cito ueniatopusnbsp;cius utuideamus t appropict, ÔC ueniatnbsp;confilium fandi Ifracl, 8C fdemus illud.

rmpiorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;continuo feéiando carnis defyderia, libi

«iaZ’n hoc di/tiy fitnem fe^antur per omnia, donee crefcat impies fsecuio. fa;adcontemptumdci,crinabyjfumpeccatorumue=:nbsp;nientef,iudicia dei no timeant,fed audaci deßierationenbsp;etiatn monentibiK prophetis reclamare non uerentur,nbsp;Veniat, imoaccelerct, fiplacetopus domini,fiquidnbsp;contra nos deus dccreuit, fi imminet iüius ira ex iufli=nbsp;cilt;efu£ iudiciu,ueniat, uideatur,fentiamus. Valfa enimnbsp;arbitrantur omnia prophetarum uerba,uana efie qult;enbsp;minantur exiflimant. Velut continuo damones aduo=nbsp;cantes,certi noneffeuaituros: ficuhionemdeinon exnbsp;pédant homines fine deo, donee repentinus lUiy fuper^nbsp;ueniat interitus, crinpundoad mfernadefeendant,nbsp;ucl tanta calamitatis mole obruantur,ut manum domininbsp;hombilem cr inexpedatamfentiant, er ceffent con^nbsp;teninere.

±0 ^Væquidicitismalobonum,amp;bono malüî ponentes tenebras luccni, amp;luccmnbsp;tenebras: ponentes amarum in dulce, amp;nbsp;dulce in amarum«

titatis ofo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TMta impudentia pleriq; ob foltim commodum pri

uatum uel honorem infaniunt contra ucritatis prophe tas, ut contra fitam confeientiam audeant ueritati ob^nbsp;fireperc, quod malum ejl laudando ac defendendo,connbsp;tràuerôexmera calumniandilibidine excufarecrimi^nbsp;na ex laudare. Qjii opinata afieu erant, incerta pronbsp;certis obtrudunt credenda, qu£ nuUum ex fcripturisfanbsp;cris teflimonium habent profîdei articuüs ingerendo,nbsp;publicos abufus ac errores tamfidei quàm morum dc=nbsp;finfando ftrenue ac maligne,cx amaro dulce,ex damnonbsp;fo utile, ex uitijs uirtutem, eiT oc ueritatefalfum per=nbsp;fuadendo producun t, dati in reprobum[enfum, exca:=nbsp;cati fenfiu carnis.

Û.I ^Væquifapientesfuntinoculisfuis, amp; coram metipfis prudentes*

ri amp; Upkn nbsp;nbsp;stultitie non infima cfl portio, proprio fenfu abun

»“• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;darc,fibi placere,nolle acquiefcere,iadare fapientiam.

Sapientis autem eR humiliter de fie fentire, patulasac dociles aures accommodare,lapfus aliorum non ridere,nbsp;fiedmodefle corrigere, cogitanseiX fiquoquelapfuinnbsp;alicubi, malle dificre quàm incerta docere.

Væquipotentesadbibcndumuinum, amp; uiri fortes admifeendam ebrietatem*nbsp;Cotfi corn ArgHi't uiros,quorum omnis fortitudo non esladpunbsp;P ntore».nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'p^cumcalicibusepotandis: qui

firenuifiimi quidemfitnt,fid ad mifiendam ebrietatë, hoc folo nobiles fi multum crapulte ex ebrietatifiruirenbsp;poßint, nihil fiientes, mfi ueluti porei uerfiari in luto,nbsp;conculcare margaritas, ad omne bonum opus mutiles.

Qui iuftificatis impiû pro muneribus, iuftitiam iuftorum aufertis ab eis.nbsp;Vlt;fetiamillisquiiufiificantuel abfiluunt in iudicio

lESCHAElAHV.

impîuitt propter munera, qui peßim£ cauße patrociniu adhibet fi hierum/}lt;erant,qui non iuflitiam zc!ant,fid quos.nbsp;/îbi confuhint,ut uincat caufa plura douantes, eX iufli=nbsp;tia, hoc efl, iufla caufa innocentum nonattcnditur,fidnbsp;deprauatur fludio impiorum, «f i«noccns codemnetur,nbsp;et lurefuo optimo priuctur,ß no habet quod largiatur.

Propter hoc ficutdeuorathipulam lin gua ignis,amp; paleâ flanima exurit,fic radixnbsp;eorum quafi fauillaerit.ôC germécorumnbsp;utpuluis afeendet* Abieceruntenimlegénbsp;domini exercituum, amp; eloquium fandinbsp;Ifraclblafphcmauerunt*

Enumerdtis labrufiis, qu£ increuirunt in uinea do mini fabaoth, non modicis criminibuf,ex impietatibusnbsp;i/itolerabilibus, tamexprimit quid uine£fu£faâurus,nbsp;quali uindtda pcccatis fu£gentis occurfurusfit domi=nbsp;nus. Primo quidem acri cafligatione earn correâurus,nbsp;qu£ fipergatprauaricari exc5tcmnere,ultimofitfupnbsp;plicio ajficïenda. Sicut deuorare filet flamma tgnis fii=nbsp;pulam,crpalcamdijfiluitfubitonuholaborefiammanbsp;ignis.ficfacillimc ex jubito improbo populo eX magi=nbsp;flratuimalaingrucnt, h£cqu£fubnotantur. Radixin^nbsp;quit,eorum,ut putredo crit,finc uigorebonifiuâus.Pinbsp;de enim in dewn ac charitate 'm proximum putrefaâis,nbsp;nuUafieseR boni operis,fiduepriumacfiin.':rum:crnbsp;fi quidfirfangci minare uidebitur,fificcicslcgahu cenbsp;remoniarum per aliquos pios reges acpontifices refirnbsp;mari capmt,protinus euanefiet, cr ueluti in aëradifinbsp;filuetur. Principali enim negleëlo obfiruantia décala*nbsp;gi,quiprincipaliter dicitur lex domini dei cxerciiuimt,nbsp;omnia aliafiuflraconabuntur ex tentabiit.Ii^ihil enimnbsp;fine fide ex obedientia Icgis domino placebii unquam.nbsp;Non placet domino quacunq; externa officia,fi uerbîtnbsp;domini blafihemetur, fi prophetia contemnatur.

15 Ideóiratuseft furor domini in pcpulû fuunijSCextenditmanüfuam fuper eum,nbsp;amp; percuffiteuniî SC contuibati funtmon^nbsp;tes, ôC fada funt morticina eorum quafinbsp;ftercus in medio platearum. In his omni.-bus noneftauerfus furor eius,fedadhuc

tnanuseiusextenta.

Quid nt irafiatur dominus in fuo uerbo blafibcma* ui tus,ct tantopere prouocatus^Durius autem animaduernbsp;tit in populumfuum,fiucrius corripit cxerta manu,exnbsp;uehementer comminatur, utrefipifiät, emendent ur,etnbsp;ad dominum detmifuum conuertantur : quod ß renue*nbsp;rint,ex ab impietatibus non dcftitcrint,horribili uelutinbsp;montium coneußione er ita uchementi fic illcs pereu*nbsp;tiet,occidct,ex cxterminabit,ut cadauera iUoruin planbsp;teisurbium proflrata refiluendafintinflircus,excalnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

canda pedibus, horrendo fiedlaculotid quod non femel contigit etiam regno !ud£,maxime ucrô fub A(has,M4nbsp;naffe eX loraW,Quum tarnen reuera emendati non fucnbsp;rint,ex ä legis centemptu no defiiterint, nifi ad horamnbsp;fub Eztehia atq^ lofia pijs regibus,idqi magis ob authonbsp;ritatem régis, quàm amore diuin£ legis, ideoq- ex nonnbsp;d efiitit matins iudicii dei ct uindifl£ £quißim£ extëdi,nbsp;donee


-ocr page 37-

IS A I AS


lESCHAEIAHV. g


donee calctmitatibm grauioribiK opprimeretitr 4 Cbul ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d£ii, quos Affyriorum esquot; Aegyptioritm iÜK immijja

flagella emendare non poterant.

Eteleuabit fignumin nationibus pro^ cul,ôC fibilabit ad eum de finibus tcrræîamp;nbsp;cccc feftinus uelociter uenict*

Domini« omnuio pertinacem populum cernens,tatn prophetarum tempore quàm apoflolorum, ea qu£ hicnbsp;tUii comminatur impleuit, nec ce/fat etiänunc zx femnbsp;per minari ac pcrcutere, fuo quoq; tempore tmprobosnbsp;ludsci puni« Iwdifoî puniturus dominies:ßgnum ueluti bellicum aditnbsp;nàüibyio longincjiiiigentibuf, crueluti ftbilandoconuocatadnbsp;miuii». fuumopu!,cui omntajeruiunt,deremotißimiiterrielonbsp;cts, iam Chaldieos,tunc Komanos celerrime accurretesnbsp;facit, fine impedimento uel difficultate fijonte eidë ob=nbsp;fequentes adpumendu populu, qui niiliis benefieijs necnbsp;perfuafiombus in officio cotincri potuit.'Vtina id quoq;nbsp;non nunc fiat per Turcam, qui à domino incitaturadnbsp;uerbifui contemptorcs iujlißimc perfcquendos.

Non eft deficiensneqj impingens in COÎ nondormitabit,neq,’dormiet,neqjfoluesnbsp;t«r cingulum renum eius, nec rumpeturnbsp;corrigiacalceamentieius*

Profperittj Tantaanimi propenfionemouebitur hoflis, tanta dis impiorum Ugentta iußa fummi imperatoris perficict, ut in tantonbsp;pios.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ exercitu pofl tanti itineris labores nemo laffus uidcri ue

lit in expeditione,ncmo itnpingcns quomodocunq; ims pcdiri.No dormient ncq; dormitabuntypr^ magna fol=nbsp;licitudine gratificandi domino,inctedcin impiorum crnbsp;ingratorum. Cingulum die noëîuq; no refoluct miles innbsp;excrcitu,qiio minus tardetur'initinere.lJcc confringenbsp;tur ccrrigiet caldairwntoru eius,proifere illis dei nutunbsp;ommacedent, quo/int expeditiores inoperc ultionisnbsp;dininlt;e.

Sagittæ cius acute, amp; omes arcus eius ex têti. Vngulç equorö eius ut filex reputabfinbsp;tur,SCrotæ cius quafi impet’ tempeftatis*nbsp;rugitusciusutlconis,rugietutcatulilconbsp;' numîSlt;frcndetôCtcnebitprædam,8lt;am=nbsp;plexabitur, amp; non erit qui eruat.

Diligéter propheta inculcatfuis !fraëlitis,quàm fire nui cr infatigabilesfiituri fint hofles tpforum,quàm benbsp;anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne armis inftrudi, quàm auidi ad preedam, quàm crude

‘n/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;les CT Bicxor4bi/«,4c«t/J?im« fagittis, ßrtißimeq; dis

redis Oquot; arcubus extenfts,equis quoq^,quorum ungus he fint ut filicesftnjrangibilcs fcilicet, currus illoru ucsnbsp;luti turbo fijlinent horribilifonitunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leonino terrore,

crudelißimte inflar leanie raptis fuis catulis, quàm ne^ tno tandë euadere ut adfit pcrfiëht dcfiieratio,nbsp;etiâfi permittaturfiigere,non dabitur euadere.

50 Et fonabit fuper eu in die ilia ficut foni^ tus maris. Afpiciemus in terram,ôC ccce tenbsp;y'fbrftribulationiSjamp;luxobtenebrataefl:nbsp;ttt caUgineeius.

'^ut mare horribiliter fremens, ZiT tumwlt« f«o CUn f^muoluere gefliens: fie ueniet exercitus domininbsp;contra i^pioscontemf tores «erVidomim fuoru^pronbsp;phetarum, dum iüos dementer mittës dominus, uideritnbsp;peruicaciter irridert cr perfequi. Tune 0 nos nùferi tudiciumnbsp;propheta ait,poputus hic meus, z^ ego,coelum aß)ice= P“nbsp;renonaudentes,quidominum codi iratum reddidiinus, net.nbsp;terram defigt;iciemus,fi quo modo alicubi inea nos occulnbsp;tare poßimus:fcd omnia tenebris obfftfa uidebitcur pr£nbsp;terrore, confiifione, zr priefenti anguflia,cltm pr£ denbsp;Iferatione maxima uclut calum ruiturîi timeamusßmonbsp;optcmus,dum lux uertetur in tcnebras.'uduti quum bornbsp;ribtlis pluuia ut dilumit ingerenda, omniaq; obruituranbsp;ßrntidatur,fic ineffàbili anguftia terrebuntur 4 donù'nbsp;no, qui placidum rorem fermonum illius zir fiilîasgrasnbsp;ti£ prophetic£ fufeipere recufarumt.lsfinis ultimusnbsp;tnanet impios contemptores pr£ceptoru dei, Et hic pri ®nbsp;me orationis prophetic£ finis,in qua uoluit Efaias hor c5 cpiiogo.nbsp;tan ludeos, ut à peccatis defifterent, ad pietatem redinbsp;rent, uel metu fipplidorum grauißimorum. Vndczynbsp;tragica in primis exclamatione orditur, obijcit benefisnbsp;cia, toüit exeufationes, oflenditcrimina,filt;bditpoena,nbsp;Ifiem inferit de fitturo in regno Meßi£, taxat fubindenbsp;ofeitantiam ludaicam,dum uocandos gentiles ad dei culnbsp;turn, tanta aîaeritate aduolaturos pradidt, Vndecrnbsp;tranfit confequenter ad uituperationem lud£orum, imnbsp;properans crimina, denuo denuntians pœna.Remouetnbsp;deinde fidudamfcminiSjZ:;' promißionum dci,oficnditnbsp;deledos quidem à deo ex gratia, fed pro ingratitudinenbsp;reijeiendos, ut malos uinitorcs. Subneditftagitiapernbsp;epilogu: ziT tertio uindiëhm pr£dicit,quofint magisnbsp;attenti ad poenitentiam non negligendam.

^CAPVT VI.

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3no quo mortuus eft rex O-

I ^i^SjUididominüfedentêfuper

1 folium excclfum et eleuatumtôC fyrmataeius rcplebâttemplum.

Quantofimplitiusferipturastraëhinus,tanto tutius Oratio dc uerius.Eft enim cognata ueritatifimplidtas. îlt;io hicnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

feribitur ut alibi,Et faôlum eft pofi mortem regis, cf c, scd,irt anno mortis Ozilt;e,qui z}' Azarias,fiue dum obnbsp;temeritatis peccatum lepra affvé}usregnumpofuit,utnbsp;tudd poil lonathan Syrumfentiunt,fiue dum eßet manbsp;rituruseodem anno,fub quonbsp;nbsp;nbsp;Efaias prophetare or.'

fus fil, iuxta hbri titulum, etiamfi unam tantü dixißet prophetidm,quid tarnen principalis erat, etr authoritdnbsp;tem dédit fcquctitibus,digne fub Ozia prophetaße dietnbsp;tur.Videtur enim h£c uifio pr£ambulafiiiße tâfcquëtinbsp;propheti£ de Iudaic£ captiuitatis uindida, quàm alijsnbsp;omnibus,tam à prtncipio libri ordinatis,quàm alijs ferinbsp;bendis omnibus. Pr£dicaturus enim pcenitëtiam, in prinbsp;mis ficut lonas prddiccre debebat Babylonicum exiliit,nbsp;cui quii in tam corrupto feculo uix aliquis credidißct,nbsp;prouidentia dei uocatus fil, ZS' uacationifignum, CS“ uocatîo.nbsp;^gregia uifio coniunila eSl,qua non tam rex cr popu^nbsp;lus certificatus eil de prophctico ueraciq; ffiiritulocusnbsp;turo,quàm ipfemet Efaias,quo confiantior obirct pro«nbsp;phetalenMnus,ficut z^ leremi£ prophet£, Mofi ernbsp;l^echielia prindpio uocationis uifiones contigerunt»

Bb X


-ocr page 38-

t S A 1 I S

Verumde ordine hoe, nolo contentionif ßfttent trahes rCfficut circtt alia omnia fuuscuig^fenfnsfpirUuinbsp;fanélo permittitur. Sic autem uidit Efai{ii,non tantu innbsp;fornuis, quod non tacuiffèt, fed prophetico aliquo fpesnbsp;ilgt;-o,fenfu humano apparuit ei Dominns : ([ui Heet bicnbsp;,u,n fed ’,j;yÿifcribatur;mtelligitur tarne uidijfenbsp;ueluti potentißitnam ali^ucm dominum acregem, cianbsp;mydeuelpaludame^ogloriofo magnificoq^ indutum,nbsp;piuîniuiï, fedétem qua/î pro imperatoria maieflatefua in thrononbsp;ieftjj pro« yeg„i excelfo,gloriofo, ornatißimoq;, pleno maießatenbsp;monaiibu« indicibili, cuiuf uelfimbria uelfurmata, imö fplendornbsp;gloria defubtus apparens, er quicquidadornatumfpenbsp;éfabat,implebat totum illudpalatium,templum,uelba^nbsp;ßlicam. Nibileß enim toto in mundo (qui regia qua«nbsp;dam ejl er palatium diuinitatis) ubigloria omnipotentnbsp;tis non rcfplcndeat,ubi défit ueftigium perfiélionis ditnbsp;uina,unde uirtutis dciglorianon reluceat.

X Seraphim ftabant fuper ill u d ( uel defuper cMm)fcxalæ,{cxalæunû Duabus uelabatnbsp;faciem eius,amp; duabus uelabatpedes eius,nbsp;amp; duabus uolabatt

Angeii deo nbsp;No «HI« nec duo,fed multi Seraphim,angelica créât

»ffifttntM. tur^^tanqua uniuifolim mundi totius monarcha aftat bant tanquam ferwdi, dc quibus in prophetica uifionenbsp;Kichaa, er Danielis. Sic autem a/labant,ut undiq; adtnbsp;ejfcntfupcrnè er ad latui,pro more regum magnorumnbsp;inter homincs,ad quorum capacitatem doinmut attemtnbsp;perat uifiones fitas. Quorum Seraphim finguli habetnbsp;bant fenas alas.Sic enim er in fanüo fandorum imagitnbsp;nibui angell figurati funt, tarnen duabus tantum alts adnbsp;gloriam maieflatis diutna, qua fuper propitidtorio retnbsp;fidere credi «oluit, er dppdrerejuo modo dignata eft.nbsp;SicdMtcmrtkijl« fexhicpofitauidebantur,utduabutnbsp;qmddifpo«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diutna maieflatis

cumreuercntiauixafliicere audentes, er minime cat piftttes : duabus alijs ne uiderentur paßim ab hominitnbsp;bus,pcdes,hocefl, inßrioraflatura fua uerfus pedesnbsp;declinando operiebantur : reliquis duabus uohbant,nbsp;promptißimc diuinum imperium ad homines expleturi,nbsp;Talis erat rerum uifio, qua fignificabaturfliiritualiumnbsp;rerum uis er nobilitiis,diuinitasipfa incomprehenfibisnbsp;lis maieflatis er Ifiiritualium naturarum, non tarn fubtnbsp;flantia quam offteiumtuis omnia cognofeendi in capitenbsp;alisinuolutOjfed impcrßiledei maieflatcm : fcdulumnbsp;tninifleriu adgloriam dei er falutem clcäorum, in alatnbsp;tispedibus. Volatu autem alarum difeurfus fignabaturnbsp;celerrimus,ad iufla dei perficienda.

8( clamabat alter ad alterum,amp; dicebat, Saniftus fanäus fanäus dominus exerci^nbsp;tuum,plena eft omnis terra gloria eius»

Mutitumfeß finguli hortabantur (hocefl enim unu locutumßijfeadalterum) er prouocabantadlaudantnbsp;dum er admirandtim potentiam, bonitatem, ac fanäitnbsp;tatem diuin£ maieftatis,in cuius manu funt omnia.Ternbsp;fandusebmitant, pätri, filto, erf}gt;irituifanf}o,ei,quinbsp;«¦Jl^jitit er erit aternus.Dominus efl enim omnium quanbsp;funt interra,c(elis, er fupcrcceleflibus,oinnipotentilt;ef

Confeffio oiiieftansnbsp;diuiox.

tESCHAElAHV.

fapientia, er bonitatis infinite, qute funt fuafanilitat incxplicabilis: qua etiam inexplicabilitasfignificari ponbsp;tefl per trinum ciufdem nommis clamorë,nöfufiicientenbsp;binario. Dommus cxerciiuum, imperatorfummus e?quot;nbsp;omnipotens,angelorum, aflrorum ac hominum, er intnbsp;uincibiUs rex omnis uirtutis creata,fiquidè iütus qusonnbsp;fit authornbsp;nbsp;nbsp;aitißx. Quid enim maius de domino dici

potefl, quàmmagnorum omnium maximum, er bonot rum optimu ƒ Plena eft omnis terra gloria cius,opcruninbsp;uirtutis illius agnitoribus, er cuhoribus bomtatis eius.nbsp;Signatum eft enim fuper homines lumen uultus iHius,nbsp;cuius fapientiam bonitatemq; clamant ac teftanturomtnbsp;Ilia qua funt iuxta terr am, quam creauit propter hotnbsp;mines, er caleftia propter utrunq;: hoc eft aut plcnamnbsp;eße domum dominifimbrifl gloria illius,cuius maieftasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

omnia permcat,fttq^ cSffiicua elc^tis per omnia. Tanta j apparcbat maieftas domtni dei, qua propheta ad uerbinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

fui mimflerium uocarc uolebat, er ajfecurare quo cert tins etfedulo magis incumberet, et attentius audiretur.

4 Etcömotafuntfuperliminariapcftiü à uoceclamâtis,etdomus impletacftfumo.

Quo ties priori populo uel ipforum prophetis domit nus apparet,ut ucrbûfuum pradiccnt iniunó{urus,tot ctfla*’*nbsp;tics cum tremore, terrore,ßmo,er horribiliJficäronbsp;utitur,prafcius neceffarium timorem efte rebelli popuanbsp;lo,er uerbumdominiperpétuacotemnenti. Qttcmernbsp;hie propheta iubetur de 'mcredulitate corrigcre,ficHtnbsp;er Mofes moriturus,quem er fonora ac horribili coiitnbsp;cußione poßu et liminis,cum omnimoda peruafionefitnbsp;mi tn domum oftendere uolebat. Pradidio ergofuturanbsp;cr inftantis excacationts, er indurationis in ludaiconbsp;populo digne praexigebat concußionem horridam,ernbsp;obfeurißimum ßmum, ficut Euagelij ortiis à camu antnbsp;gelorum,er immenfo lumine, pacem denuntiantiu, ernbsp;ab infante clemctißimo auflgt;icabatur,et morte pro initnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

micis Ifionte perbta poft maxima beneficia complcbat titr: ubi omnia benignitatis ac amoris cxhibcbanturfitnbsp;gna,hic autem omnia timoris er maieftatis plena funt.

Et dixi, V æ mihi,quia tacui,quia uir pol lutus labijs ego fum, amp; in medio populinbsp;polluta labia habêtis ego habito, quia re^nbsp;gem dominû exercituû uiderût oculi mci»nbsp;Quomodo no reucreretur er timeretprophetamtnbsp;folitam tanta maieftatis apparitionemfcui ut omnibus tixc oui*nbsp;ric(!lK,^Motifs«f/tfrrorcommin4tionisHcl bcncficiunbsp;infolitum d deo coniigerit,in primis confeientiam occunbsp;patindignitaspropriaßagilitatis,peccatoru reatusacnbsp;uindiéla pauor, nunquam autem prafumptio itifticia,nbsp;quam fandi non fibi tribnunt, fed /fiiritum tribulatumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

er contritum,tremcntem ad fermones diuinos, domino nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

ante omnia facrificanttfiunt enim attoniti er cundat bundi, ucluti nefeientes quid re/fiondeant tanta dignatnbsp;tioni.Et hic propheta ad uerbum domini fefe indignumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

clamat, quia bbijsfit immHdis,'in uerbis ofißndcreafue ato. tus,er particeps criminum populi, qua hadenus ut nonbsp;ignorata, tarnen pufillitate cordis corrigere non aufusnbsp;fi(erat,nondum prophetica confiantia fliiritu imbutus.nbsp;VidertU


-ocr page 39-

IS AIA s

VMerrft «PM t4wiMpopMfo^Mlt;i»n regibutfuægentif non petuca nee parua peccata cotrn deum cx lege^qMnbsp;non taxauerat, hiec iÖi nunc iniquitds confeientiamnbsp;quietabat.Non ut ludtä mentiunturt^uia gentem fuamnbsp;accufajfet impuritatis tabiorimt,cr quia regem donu^^nbsp;num glort« uidijje, femper inter homines mortale habenbsp;batur,quotics fcilicet angelus quil})iam apparuijfet, utnbsp;exfcripturisbquet^,

Et uolauit ad me unus de Seraphim,SC in manu eius calculus,quem forcipe cule^nbsp;ratdealtari«

rteclarauit Seraph officiu O' opus fuum, qui nondu uerbotim iuffùs, dornirn uolwitatë imtu tantü agnttamnbsp;fiatim exequitur, id^adhibito facramèto igniti carbo^nbsp;nis,ta£lu ad labia figmficando purificationê labiorum,nbsp;imiuigentia quoru caufatus fù^at impuritatè.Soliusquidêdomintnbsp;tamen exhibitio pertinetnbsp;ad dei minißros,per quosfiios dominus cofolatur^erigitnbsp;ac cofortat. Calculus aut ignitus fignat cloquiu domininbsp;Zdofum, fèruens^, defyderiu benefaciendi fidelibus^nbsp;cr uerbum correptionis ad exurenlt uitia ßuegentis,nbsp;quæ no naturali uirtute,Jèd diuini muneris beneficio dinbsp;mittutur.’uerba fcilicet dei, ammorum^ illuürationes,nbsp;CT fidei charitatisq; Jrruor de ara domini accipiunturnbsp;per jßiritü fanëlu:qui prout uult largitur omnia,non tanbsp;men omnibus.Hac autë ara domint, uerbum dei c^l,crnbsp;thefaurus gratiarü omniü in Chriüo domino.Cuius fo^nbsp;lius meritis proßeimus per charifmatagratiaru, ad ecnbsp;défia iuflißcatiottem gt profèdus^

Ettetigttos meum,amp;(. dixit î Ecceterigit ' hoc labia tua, ÔC auferet iniquitatetuam,nbsp;amp; peccatum tuum mundabitur.

steramen# Sacramenti uice tangit angelus minimier dei calcula tuiiiprophe labia prophette,quum interim gratia dei peccataremitnbsp;tit labiorum, ßgt;iritus^ diuinus mentem imbuit ad uer^nbsp;bum dornirn fufcipiendu,cr magnanimiter pradicandSnbsp;regibus Grgêtibus.Recedere uerô iniquitatë,pro»nbsp;pitiaripeccatu, idcmfunt,fcilicct nonimputariàdeo,nbsp;Cr charitate contegfdefidiam cordis,Gr timorem peanbsp;riculorum ob ueritatempradicondâ exintere,zelum^nbsp;gloria diuinaampledi.

  • 8 Etaudiui uocem domini dicétis,Queninbsp;mittamt’ôCquis ibit nobis* Et dixi,Ecccnbsp;ego,mitte me*

Satis hicindicaturprimarnhanefid/feuifioné, quia quarebatur quißgt;iämittendus ad populu corripiendîi,nbsp;quifiantea aliquoties in hoc mimdraffet, uidetur non .nbsp;neceffaria fisiffe tantainquifitio.Et quit fefolum adefiènbsp;uideret ex homimbus uifioni, affidu gratificàdi domi^nbsp;no,iamfando ignitus defyderio prædicandi, aliu expeanbsp;potuit. Non edenim otiofa /piritus fandi danbsp;tio,magna operaturfiadfit,cr finecundationefandènbsp;qui charitatisardoreinßigatur,nectemeritanbsp;lt;^baritatis. Qui hoc

lt;* ^f***lßfsmteUigitur,qui neeeßitate perßtedafal’: ftondarum antmaru çrglorùe dei uindicanda certó nu

Sacramen#

ncum.

lESCHAEIAHV. 9 uit fe gfatiaproßeiendi accepiße à domino, ut hic prosnbsp;pheta iamcalculo tadus. Q«w ibit nobisf Locptio eft pi„ritiuujnbsp;famÜiaris deo,no finecaufa pluratiuo numero,ut er in numerus,nbsp;creationis hominis tnßituto,vn quo diuinüatis non eratnbsp;hominumopintonifubindicandapluralitaf,ficut çr innbsp;nomine ’Q'tj\^j^,nifiindiuinisnonnulla locuhaberetnbsp;pluralités, perfonaru fcilicet (nam aliud aptius nomennbsp;nooccurrebat fandis)minimedeitatisuel natura. Spnnbsp;pliciter tamen uox dei inteÜigi poted cum aßatibus uenbsp;luti mimßris angelis deliberätis de prophet a mittédo.

  • 9 nbsp;Etdixit,Vade,amp;dices populo huic,Aunbsp;diteaudiédo, ÔCnoIiteintclIigcreîSCuide^nbsp;te uidendo,amp; nolitecognofcerc*

Difficilis protûneia prophetaru,officium multis obic ptopheta* dum miferijs,quibus iniungitur à domino,ut etiârebelnbsp;les,peruicaces, eracquiefeere nolëtes alloqudtur,cr Us.nbsp;duriter.Plena hiefunt omntafitroris diuint, ueluti poftnbsp;tandiu expedatam poenitentiâc^emendationë, cumnbsp;omnmocotemnendo deum crillius prophetas omnes,nbsp;femper procederët in tnalo, mittitur iüis propheta quinbsp;iudâfcueramq; fententiâpaucis uerbisexpoiiat.No dinbsp;gnatur eos nomine populi fiai, CT hareditatis pcculiarisnbsp;ut anteafepe,fed contemptim iubet ut eat ad populumnbsp;ißum:quafidicat,Non amplius meit quia impium.Ausnbsp;dite audiëdo, fed no mteUigetis. Audidis crebro uerbunbsp;domini ex prophetarum ore,fed attenderenonuultis,nbsp;ideo^nonintelligetis, uel periculüueßru,uelßtroremnbsp;diumum,iußum^ uobis impëdens iudiciü. Vidißis tamnbsp;beneficia dei quàm portenta, quibus ad fc uosuocarenbsp;non cejjàt,fcd mhil attendit is.

  • 10 nbsp;Incrafla cor populi huius, S^auresciusnbsp;aggraua,amp; oculos eius claudcî ne fortenbsp;uideatoculis fuis, amp; auribus fuis audiat,nbsp;amp; corde fuo intelligat, amp; conuertatur, 8Cnbsp;fanemeum*

Craßum eß ntmis erßotidü cor populi huius,utpin fngratitudo guiter cr difficulter inteÜigat iufiitias dotnint,crfuas popuU conlt;nbsp;prauaricationes. Aures fués tantopere inexorabites hanbsp;bent, er cotumaciter uerbum domini audirereeufant.nbsp;Oculos quoque eius perßringes er uelut lutooblinies,nbsp;tantomagis quanto diligentius illuminare, docere, ernbsp;admonere tentaueris. Contumaciam eius augebis,fi,utnbsp;debes, uerbum iüis ueritatis obßtderis. lam en'mt femelnbsp;decretü ed,ut quandoquidé feinper rebeüesfiierüt Jßinbsp;ritui fando, er fandos quofq; indices prophetas ernbsp;reges audire cotempferüt ad prafens ufq;,deinceps uernbsp;ba quoq; tua no fint audituri, manißßa etiam figna uonbsp;luntatis mea er periculorit fuorü iüis imminenttH,nonnbsp;fint intuituri:minimeqi refipifcere poterunt iam iudi^nbsp;cati,utomnipoßhacremedio fint indigm, er recupesnbsp;randafanitatis prorfus imperceptibiles. Talis ed enimnbsp;hac natio, ut ingratitudine,peruicatia,contemptuqinbsp;atroci 'tn me eorü patremnbsp;nbsp;nbsp;dominü,abijci in totu des

nieruer'mt,er fine omniclementiadamnandifint.

  • 11 nbsp;EtdixijVfquequo dneï’Etdixit,Doneenbsp;defolenf ciuitates abfqj habitatore, « do*nbsp;mus fine hoïetôc terra relinqu« deferta,

ßb


-ocr page 40-

lES CHABIAHV.

crMÜ idolo üJloloch, lt;(ram aneam fenwuit loce ; ara» externi cultuf, cuiui figurant in Dantafio uiderat,intranbsp;tcinplum extrtii ficit,fiib quo cr ludMgrauifiimofftranbsp;ges pertulit,ut habetur ultimo Kcgu 14.. Gr t.Paral.t9.nbsp;bonorum patrugemtorts gtaui impia proles,ficut gtnbsp;optinti fili) pater faiüui eft. Bis cnim uaflatu eft regtiünbsp;, luda fub Achas, femel à rege Syri£ CoeleSf in Dantafionbsp;metropoli régnante R.azm. Deinde rex ifracl Phaceenbsp;maximum numerit bellatorum oceidit de regno luda,acnbsp;multo plures cepit ütriufq; fixus gt £tatis:uolebantq;nbsp;Hierofolymam ccpijfi, GT deleuijfircgnum,fid no ponbsp;tucrunt,domino nolente, ob memoria Dauidis, gt pro«nbsp;bitatem tam Ozia quàin lotham.

a. Et nuntiatum eft dom ui Dauidjdicêdo, Requieuit Syria fuper Ephraim, 8C cómonbsp;turn eft cor eius,8c cor populi cius i ficusnbsp;mouentur ligna fyluæ à facie uenti,

Intraregium palatium,in quo pofteritas Dauidisre^ gnabat,nuntiatum eft, mnürum régi Achas, qui ob nisnbsp;miam malitiam non hic nominatur, quod rex Syrùe gtnbsp;ifraëlfædera iunxiffèntfGTeoncordi uoto ammoréturnbsp;contra Achas bellumq; meditarentur,qui hailenusdifinbsp;fentientes,minus ei poterant nocuiffi.^unc uerà coffiinbsp;ratione fua maxime perterruerut Achas regem, GT ponbsp;pwittJK totwm, ut prie firmidinefubfiftere non po/fint,nbsp;fidutarborumfoliaagitabâturtrepidatiogt;te,fifi^panbsp;uidi perturbabant GT tremebant.

5 Et dixit dominus ad Ifaiam,Egrcdcre in occurfum Achaz,tu,ôlt; Saariafub filiusnbsp;tuus,adextremum afeenfus pifcinaefupenbsp;rioris ad uiam agri fullonis.

Non mirabile cft impios gt dei proditores turbari: Propfi*^ fed tam tmpiu regon Grregnum diuinttus confilari crnbsp;adiuuari,inlt;eHimabilis dementia dei tndiciît eéb.Efaiasnbsp;demq; fanihis propheta cm pijs alijs multis 'm populonbsp;patienter firt impi/ regis imperium, exhortationibusnbsp;mutuis GT oratiombus ad dontinu fiinper 'mtentusfmsnbsp;terimquoq^cotentus. Qui Griubetur à domino occurnbsp;rere régi, iuxta pifimie fuperioris afienfum uel gradusnbsp;cafualiquo tranfeunti,idq;non finetefiimoniofoci/ftnbsp;delis,fiue is uerè filius propheta /ùerit,fiue difiipulus,nbsp;cutus nomen non fine caufa adfignatur Sariafub,ipfumnbsp;timoré aliquatenus leuaturus,fi tarnen crederetprosnbsp;pheta uerb'ts,Gr domino gloria daret rex impius.ldq}nbsp;fiteo loci,ubipofleaRabfaces confitndenduseratdosnbsp;minibla/jihemator.

y. ôC dices ad eum.Obfcrua te 8C filcas î no li timere, amp;cor tuü neformidetà düabusnbsp;caudis titionum fumigantiü iftorû in iranbsp;furoris Rafin amp; Syriæ,6c filii Romeliæînbsp;Serua teipfum 4 pralio concitando,cr quiefie,nec tinbsp;meas regum illorum confiirationem contra te, non colnbsp;labafiat cor tuit, propter eos qui nthil aliud funt, quantnbsp;titiones quidam cr torres, quibus uaflationes horribisnbsp;lesexercentur,fid fùmaretantii incipiunt, crflatimnbsp;definent pofife cuipiam nocere, prope interitttmfunf,nbsp;non mfi tuinds pofiûnt: quorum Rafin rex Syria oca«

TSATA S

Non rfttrfet Propheta orare pro populo,fenteHtiam fi xamàdom!no'tntelligcns,fidfupplidterjnquiritfialinbsp;quando finismalorujperandusfit,Gr'quâdo iradomininbsp;ceff'atura,fupplicioru quoq; inéfura quouf p porrigennbsp;da.Etrelpondit Prophetadom'inus,moreiuflißimiiU'nbsp;dicis.iiô cefirabo,mquit,adfligere,Gr calamitatibus opnbsp;primere eos,donee nuOa ilÙs ciuitas relinquaturtotanbsp;terra,mhabitator quoq^ nullus, ommbus ilîoru uaftatisnbsp;domibus, ut eos ne unus quidem ex eis homo inhabitarenbsp;poj?ittota iüa eoruterra defolata, Tandiudurabit eo=nbsp;rummalitia,ut nuüa fiies reliqua fit emendatioris uita,nbsp;donee iu totm cum terra perier'mt.

13. amp; logé faciet dominus homines,8(mul tiplicabitur quæ derelidla fuerat in medionbsp;terrae»

2”? ua»* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;transfèretur hic infilix populus ad uicinasgens

’ tes,fed ad ualde remotas eijcietur, çy incognitas natio nés. lnfolita,admirabilis Grgrâdis 'm tota hac terra eritnbsp;derelidio,ut 'mfolitud'mem redigatur propter peccatanbsp;corum,quie fiterat omnium populofifiima, cr pra cumnbsp;dis reliquis terris egregia.Talis autê iam à miÙe quin^nbsp;gëtis annis fqualida iacerc uifitur ab omnibus gêtibus,nbsp;ètoto orbe illamludrantibus.

15 Et adhuc in ea decimatio,amp; côuerteturt amp; erit in cxuftionem,ficut terebinthus,ôinbsp;ficutquercus quæabficitfruâus fuos.Se^nbsp;men fandum erit quod fteterit in ea,nbsp;aumnôcefnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘t^‘^^tgt;mitiorel'mquetur,ex

«à». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multis paucifiimi, ueluti décimas quifq^, 'm quibus dis

urne promifiiones fandis patribus fada confirmabuns tiw er complt’lgt;K«t»r,Ent eiûm'milUs conuerfiofiilisnbsp;cet ad dommum,ac pietatis fhidium aliquod mfigne itinbsp;p4ue($ refiduis. Et erit 'm purgationem : hoc en'tm pa.-do purgabitur hicpopulus,ut peßimi abi/ciantur,Grnbsp;optimiconferuentur.Qutnctiam ficutquercus gt te«nbsp;reb'mthus frudus fuos fie proi/ciunt, ut tarnen fuperfitnbsp;racematio,Gr parum aliquid relinquatur in eis uel paunbsp;eißimus frudus.-fic firnen fandu,l^eßiafiilicetpropanbsp;gatio,Grgenealogia cumpaucis eledis exîudaorutfinbsp;gente apodolis G!quot; apofiolicis uiris, quorum aliqui deinbsp;gratiam agnofcent,i/,ueluti paruus fed fandus frudus,nbsp;de illo populo reliquierunt, omnibus alijsabiedis,Gynbsp;iufto dei iudicio codemnatis.Hac fumma totius prophenbsp;tica uifioms,abiedio contumacis fynagoga,Gr eledionbsp;ac fandificatio noua ecclefia,qua è fando femine enasnbsp;tit.eftjCr in fines orbis terraru diffufaapparet,'mtuensnbsp;tibus, non cacis cr 'muidia deprauatis ludais, 'm deuntnbsp;fuum gt 'm gentium falutem nihil propenfis.

lt;CAPVT VII.

1 S fadü eft in diebus Achaz filii Bilotham, filii Oziae regis lada,nbsp;afcédit Rafin rexSyriæ, amp;Phanbsp;|l cee filius Romeliae rex Ifrael, innbsp;Icrufalem,acl præliandum contra eam:6Cnbsp;non potuitdebellare earn,

A^has rex luda,omnium quipracefferant peßimus, ^h^fit iatuMS templhiäollt;tddorauit,filiumfuumconfi

-ocr page 41-

TS AIAS

J5m esl,cä[)ttii ttj Strem, Sdmtiri£ uero rex Phdceem nbsp;nbsp;]

Mcdos drcgt^Hi Ajjyriorum translatuijfub Achds CT ^schtd. Sic utrnnque rcgnum fimtum efl,er titionesnbsp;extinili funtdre deßerunt,

5 eó quod confiliuminierit contra te Sy^ ria in malum, Ephraim, 8i filius Rome-liæjdicentes,

Afcédamus in luda, amp; fufcitemus eum, amp; auellamus eumad nos,amp;ponamus re^nbsp;gem in medio eius filium TabceU

Confilio fùrorem iunxerunt duo reges,SyrU zr lfraëlii,hoc E(gt;hrdim,contrdregnum luda:ideo nonnbsp;pfoceßit inßitutum.ldäabant feafcenfurosmontandnbsp;(«di« de HierofolyiUdm pdriter cdpienddm,regntmt di=:nbsp;uidendum ßbijCrpro uoto ßto regem dliquë prteficiennbsp;dum ex fe, qui ipfis placuiffit.Tabcel quidam putdUtnbsp;idolum fiiiff'e,dlij flrenuu atiquem Sdmdritdm non crenbsp;dentes dominum ejfe rerum omnium guberiidtorem,nbsp;cuius foliits eß regnd tMdre cum regibus,quifolus ui^^nbsp;ihridritm efl Idrgitor.

quot;7 ^[Hæcdicit dominus dcus,Non ftabit, amp;noncritî

Sed caput Syriæ Damafcus,amp; caput Da mafei Rafin.Etadhuc fexaginta Slt;. quinepnbsp;annijSCdefinet Ephraim elfe populus,nbsp;. Certö promittit dominus fe conßliaregumdißipdsnbsp;turum,utcohibenddßntipforumregna intrafuapo^^nbsp;merid.-ßiiltam effeimpiorum confidentidm,non ßnt nanbsp;uis métropoles babituri, fed er non poft longum tenp^nbsp;pus utrtmque expirdturum,ßcut er iam ante Amoz,nbsp;Prophetd prdidixit utrunque regrwm deßruendum,nbsp;tdm Syridqudin Sdmariie. Aqua prophetia ufqueadnbsp;ipforum regnorumßnem fexagintaquinque anni com^nbsp;putandi effent, ufque fcilicet adfextumEzechiiean^nbsp;num, t« quo ifraëlis regnum cejfduit,ßcut er idm an»nbsp;tc s^rii«, A quo tempore regniww Ephraim irreparabinbsp;liter dcletwm efl,erpopulus difperfus in exilium,ne fitnbsp;nominatus m populis,fedferuorum more paßim dijfgt;ernbsp;fus er opprejfus. .

9 6c caput Ephraim Samaria,6C caput Samarise filius RomeliætSinôcrcdideritis, non permanebitis»

Interim bono animo rex Achds cjje iubetur,qttia 'm» quitjcaput regnilfrdé'iiticino Hicrofolyma erit capta,nbsp;fedfuo tempore capienda Samdrid,cui no alius 'mterimnbsp;pr£erit,qudm Phacec filius Romelùe, Achat tempore.nbsp;Nvtm poft eundem regnauit nouem tantü annis Hofeasnbsp;filius Eid, fubditus tdmen er tributdrius regi Affyrio»nbsp;rum. Confoldtione itaquefinita ad regem,prophetanbsp;fubiungit hortando,utcredat promißtonibus diuinis.nbsp;Alioqui,fi inquit,non credideritis uerbo domint,er innbsp;perfidia ueRra perfeuerabitis, certè nec uos quoq; ipßnbsp;firmi nidnebitts, fed domino non credentes,illius auxi^nbsp;lio proteäione^ deß:ituemtn(. Nibil enim £què offennbsp;dit bonitatè dei, iitfiillifidere, eSquot; ex ilkpendereno»

£llt;

IESTïH'A BTA H V. Io

IO - lt;fEt adiecit dominus loquiadAchaz, dicensî

,, gt; Pete tibi fignum à domino deo tuo in profundum infcrni, fiue incxccifum fu-pragt;

Cum impius Achas confolari non fatis uellet,fed pro auxilio ad regem AffyriorUm maximiS muneribus ho»nbsp;norandum mittere nuntios fîatuifiètjquod er fidtnbsp;tra regem er regnum ifradts er Syri£,qui cojfiraffenbsp;dicebantur, quo minor effet perfidi£ excufatio,mt(»nbsp;ior^ peruerfitas proderetur,fccundo perprophetainnbsp;Efaiamregi loquitur dominus,dicendo: Si nondu/fie»nbsp;rare potes promiffam redemptionem regm tui à domi»nbsp;no, necfidanadhibereuerbis domigt;u,Poftuldabeoß»nbsp;gnum aliquod, fupra naturalem curfum rerum, ßueinnbsp;caeli excelfo,fiue defubtusfuper terram,ut quum uide»nbsp;ris potentiam dei, credos er promiffirum fuorum cernbsp;titudinem,ipfumq; dominum deum tuum, uel miraculonbsp;cognttum,pofthdc colas, er credos exemplo Moßs,nbsp;lofuecrGedeonis.

12. Et dixit AchazîNon petam,6c non ten-tabo dominum»

More omnium impiorum,perfidi£ ac cotemptus fui in deum, quem femel abiecerat, cuius gloriamnthilcttnbsp;rabat, cuius bonitatem er ommpotentiam noncrede»nbsp;bat, fedgentilium facrilegijs deleëlabatur, pr£texithonbsp;neflam excufationem, quaß nolens tentare dominumnbsp;non petat, cum re uera domino fidere nollet,fed femelnbsp;inflitutum impij regis auxilitmt implorare malebat»nbsp;Pratextus erat deßgt;eratio,fuperbid er temeritos.nonnbsp;à domino, fed cameo brachio pendens'm contumeliamnbsp;dominideilfraëlis, quifibicofidentes regespiosaeponbsp;pulos nunquamdeferuerat, fed gloriofe acmiraculofitnbsp;adiuueratfemper,

15 Et dixit Î Audite ergo domus Dauid, Nunquid parfi uobiseftmokftoscffehonbsp;minibus,quia molefti eftis amp; deo mco?

Aggredit«rpropi«s fanihts propheta confeientiatn fcelerati tyrdnni,er huius affentatores impios,er co»nbsp;rumfacrilegamde/ferationem uerbiq; prophetici ernbsp;prophetdrum domini contanptum, Audite,mquit,ö ilnbsp;légitima progenies,erdegener profapia domus Dauid,nbsp;non nüräda nunc eft ueftra impietos, qua femper pro»nbsp;phetis domim negotium facefeitis, er ufq^ ad ipforumnbsp;oceißone perfequimini er moleftatis,qui nuncaudetiinbsp;ultra uobis 'mdignts oblata beneficia re/fiuere er abo»nbsp;tttinari,irritarcq; perfidiofa blalfhemia beneficentiamnbsp;erfummam dementia domim deiueßri,patrumq; ue»nbsp;ftroru.Quidenim indigniusdefignaripoteRindeum,nbsp;quàmgrati£ fu£ promißionem,ßgnoglori£fu£com»nbsp;probandamer conteftandam,nolle oblatamfufcipere:nbsp;fed dominum ipfum ueluti cumfitis beneficijs content»nbsp;nere,Herbisacoperibusrefi(tare^

14 Propter hoc dabit dominus ipfeuobis fignum,Ecce uirgo concipiet amp; pariet(«elnbsp;eeceuirgograuida er plt;trte„s)filium,6^ uocabitnbsp;äpp) nomen cius Emanuel*

4

-ocr page 42-

ly nbsp;Butyrum SCmcI comcdct,utfciatrepro

bare malum ôf eligerc bonum»

16 Quia antequam feiet puer reprobare ma lum Seligere bonum, derclinquetur terra quam tudetcftaris.à fadeduorû regumnbsp;fuorum.

Srnfu! reri NortMrwM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcr»pt«rM

pturae du» „jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dupUciter intédi. Qaawfcilicet de Salomoite

Mere dtdtur,fpfe mihi erit in filiivm:uerißime autem de Meßia fcnbitur,de Cyrofîmtliter, Dauidej/aac, crnbsp;eieterK mtdtés fimlM,hoc ipfum tam ab Hebraii quintnbsp;ChriRiaiiii necelfario admittitur. Sic hoc loco fine du^nbsp;bio j^iritut prophetalis myfleriu mcarnationisfic uosnbsp;luit mdicare, maximu miraculorit ac figaoru dei ad honbsp;mines,ut tarnen eadem uerba hifloriitfacra qute traâanbsp;tur,per omtJM con/oww zs- inferuiant. Vidit fine dubio figt;irituf Euangelifte Matthei,quo fcriptum eflfa^nbsp;trofandti Euangetiü,beatißimauirginem deiparâearnnbsp;qnlt;ifine uirili femine,lßiritufando obumbräte,nbsp;generatut effet Meßias ac Chriftm dontini, quem ipfa,nbsp;nunita a domino per angelii,non alio nomine appeÙarenbsp;dcberet^quimfaluatoré populi fuiabomnibmpecca^nbsp;tii, qui er i« terrw uidcnduf,ey cum hominibiK eSuernbsp;faturut, uerißime Emanuel, hoc esT-,nobißu dei(t,dicenbsp;Eminuct retur çx effet. Qaid eH cnim aliud. Verba coro faâii,nbsp;Au 'quintnobifeumdeutf Quidaliudumicuthumanæmißenbsp;rittmediciK erßaluator,quim’Mmanuel^Qatdabud,nbsp;deum patrem, omnia creatorem, untcum fitium dedijjinbsp;fidebbuiad ßatisßaäionem pro peccatismundi, quintnbsp;deut nobißcumf Dentq; butyrum er nul comedet, quinbsp;nobi/cu efl deut, quia abfq; peccato carnem ueram ha^nbsp;buit, er fimplici cibo er mundo ueram humanitatemnbsp;ofleiiditiin qua no ex uquo bonufeire uoluit er malit,nbsp;ficut uetuf Adam,fcd fic bonu eliger e cognouit,ut ma*nbsp;lum abominari er odire cogcretur, ueUct ac noßcet.nbsp;Hue ufque Matthieiffirttas er fandi ueteresfiunc lo«nbsp;cum intcUexcrunt, erhodieomnes fideles bunc indenbsp;ßenßum mtclligunt eramplcdutur. Cincmßenßum ne*nbsp;quaquam Achiit cum complicibut capere potuit,nequenbsp;debuit, mpiffimut er fàcrtlegus ncbulo, nec diuiniunbsp;ffiiritus fanfiutq; propheta huiut myflerif margaritamnbsp;ante porcum proijeere uoluiffet.-Sed ahum interim fennbsp;fum,eißdcm uerbis ipfis dignum,er non inutilem,fi uonbsp;luiffenttedit,uerbKpropheticondtilominut fale con*nbsp;ditis. Quafi diceret, Hihtl de domino deo tuo dignuffenbsp;ras,cui per omnia obflrepis, qui tarnen ob promißio^nbsp;nes Dauidi ßadM,fic eximet flatim fuum populum,ernbsp;te, quantumlibet peßimum ; ut que hodie uirgo e{i,nbsp;propedicm conceptura fit, er fiUum poritura, qui ernbsp;ftomen habiturusfit Immanuel, infignum proximie in*nbsp;gruentis redemptionis ucflra,ab hts duobus tarn regntsnbsp;quim regtbut:quandoquidem auxibo ßuo er gratia ficnbsp;nobißeum fitturusfit,ut nihil timeamus homines,fi do*nbsp;minus nobißcü CT pro nobis adfliterit.Deniq^ uix i la^nbsp;deablaäandi tempui appetet, ut melle er butyro il*nbsp;bueßci libcat,necexpeäabitur temputadoleßcentbe,nbsp;qHodißcernendt bonum i maloperfiäaitclßufficient

17

eo^fio adfitthoc eil,dum adhuc puer fùerit proxinu generandui,antcquam dißeretionis annos attigerit,ßci*nbsp;licet poü annosnon adeo multos,exonerabitur terranbsp;utriußqj regni, tarn Syrie quim Ephraim uel ißrailis inbsp;ßuK impijs regibus, er iniquo populo,quas tu quoq^ li*nbsp;cetimpius deteflaris, er uellesdcktatcußuisregibut,nbsp;contra quos auxilium Aßyrij regis imploras, er munenbsp;ribus ambis,cumhas fine domino deo noftronemouianbsp;cere uelebmmare poßit,in cuius manußunt omntaiuranbsp;regnoru, cuius tu gratiam minoris £flimas,quim regienbsp;Aflÿriorum,quircgm tuißuo tempore uaftatorerit.Dinbsp;fienibi interim hoc loco, oblataàdomino beneficiagrlt;snbsp;to animo deuoteq^ ampleâi, de dco rebgioße ßentire,nbsp;eius ucrbit audire dibgêter,prophctds non moleftia affinbsp;cere, ecclefia fidelibus filijs ßecandu nomen Emanuel,nbsp;dominum non abcfiê,fimpbciteruiuere cr innocêter,nbsp;auerßari malum,ebgere bonum,aduerßarios fidebu,noitnbsp;ßolum non proffcrari,ßed ebminari,impios non timtrenbsp;quo minus domine ob/èqui cupianuts acfîudeamus.

Adducetdns fuper te, ÔC fuper populu tufi,8C fuper domû patris tui dies,qui nonnbsp;uenerunt àdiebusfeparationis Ephraimnbsp;à luda ipfum regem Aifyriorum,

Abhisquidem regibus duobus nontimeasultra,ßei quia impius es,er in infidelitate procédons, ffreto do*nbsp;mini auxibo,ac Affyrioru regë accerßens, ßcito fiituru,nbsp;ut iudicio diuino maiora fis mala paffurus à rege A ffy*nbsp;rio,quàm pertubfli à Syro er Samaria. Tu inquit,hocnbsp;cftrrguu tuu,iam ßenfifli mala, popubis^ tuus occißittnbsp;efi er captus,ßed etßamilia tua,pofleri ßcibcet tui,Ezenbsp;chiM,lofias, er filijülorü, tamcalanutofiatimporafinnbsp;tietis, cottnuis inuafiofvbus A ßßyriorü, Aegyptiorunt,nbsp;Chaldieorü er aÜorü, utfimilia incomoda hiepopulutnbsp;nunquamßcnßcrit,ä tempore quoßub Koboam erieronbsp;boam dtuißus eft ißrael induo régna. Semper enim miß*nbsp;ßos domini prophetas, er uerbit domint cStempßerunt,nbsp;ut tandem etiminari ßua pertinatiameruerint.Tantopenbsp;req; popubts deprauatus e/i,ut etiam boniregcs,ßandanbsp;tentantes proficere non potuer'mt.

  • 18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et erit in die ill a î fibilabit dominusnbsp;mufcae, quæeft in extreme fluminuAcgynbsp;pti,amp;api,quæeft in terra Affurt

  • 19 nbsp;8c ucnientjScrequiefeentomnes in tor-rentibus folitudinu 8(. in cauernis petra-rum, ÔC in omnibus frutetis, Si. in uniuer

fis foraminibus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

Hon ßemel nec unica prophctia,Eßaias,ßedßepeer multis pradixit uenturum ludæis excidium,quie omnesnbsp;in huHc bbrum inßertlt;e, univmßapeargumenta b dortnbsp;fideli adfirunt,nutK obßcurius ac breuius, nunc clariusnbsp;crexplicatius, ut moris csl fiüura prlt;tnunciantibus.nbsp;Honßola uoluntate humana hofles ingruut, ßcd prouonbsp;cati à domino, er ueluti ctvmfibilo conuocantur ut pulnbsp;Uanimaliiim,idqi maxima tnuititudine,ut mußclt;ehu*nbsp;mum operientes,quibus Aegyptq indicantur,4 quibiunbsp;lófidS oceißus, er filius eius in Aegyptum dudiu ; cTnbsp;Affyr'q,Teglatphalaffar primus, deinde Salmana


-ocr page 43-

IESCHAEIAHV.

in tanta terra: totius uaftitate. Ir^m domim difcimM contra eos,qui bonis et donis dei abututstur timoré deinbsp;poftpofito, Hac denique uclutircpetita àlege M.ofis,nbsp;fanâus prophetaaudit à domino denuo inculcari, qua*nbsp;lia er lex minatur Deuteronomij uigefimofeptimo crnbsp;Leuitici uigefimofexto,Vbi inquit fiterat cultifiimicolnbsp;les er carmeli, citra negocium arari CTColi potuc*nbsp;runt,ibi amodo non inuenies necaudebiseosadiré,nbsp;aftperitate ueprium abjkrritus zty remoratus. Loci« eftnbsp;adliteramnonfacilis.

lt;[ C A P V T VUE BTdixitdominusad met Sumenbsp;tibi uolumen grande, amp; feribenbsp;lin CO ftylo hominis, accéléranbsp;1 fpoliumjeftina prædam»

X EtadhibuimihiteftesfidelcsVriamfa-ccrdotem,8cZachariamfiliûIebarachiaeî 5 8(. acceffi ad prophetiffam, 8C concepit.

Si peperit filium.Et dtxit dominus ad mcï Voca nomen eius, Accéléra fpolium, fegt;nbsp;ftina prædam»

4 Quia antequam feiat puer uocarc pa--trem fuum et matrem fuam,auferetur for^ titudoDamafcijSC fpolia Samariæ coramnbsp;rege Afly riorum»

Quid inhis locis pij er cruMti uiri multi fcripfe* rint, facile poteft legi a ftudiofis, quorum eft diligenternbsp;attendere,e:r piè iudicare.Poteftuideri continuas fer*nbsp;nio à feptimo capite ad trcdecimum, plures continensnbsp;fuadendilocos,zr docendi. Confequenterentmeonfo*nbsp;laturregem populum,quosnondum dei pietds ucüetnbsp;delete, uti metuebant, cr coniuratio duorum regumnbsp;pr£tendebdt : lt;|iiin potii« ipfi «tmbo cüfuis regnis pojlnbsp;breuc tempus delendi. Itcrum dutem nouo aliquo fignonbsp;oftenduntur régi à propheta cofolationes iujfu domint..nbsp;qui nonuult mortem peccatorum,fed conuerfionem,nbsp;quiq; pijftimum regem illiimpiofuccejfurum paraue*nbsp;rat Ezechiam. Ceffauit autcmregnumlfracl cr Syrilt;e,nbsp;ut habeatur fecundo Regum decimoquinto, lt;td mortemnbsp;Phaceefilij Romelite,fub quo Aßjirii« maximam par*nbsp;tem regru ifrdê'l ccpit.er /«cccjjbrcm illiusqi occiforé,nbsp;Ofee filium Pla, tribut arium tenait, donee rebellant cmnbsp;fibi cum regia Samaria cepit, cr tranftulitrefiduos innbsp;Medos. QUf fatia feribuntur tempore regni Achat,nbsp;qua: hic propbeta prlt;edicit régi ad confolationcm.lube*nbsp;tur autemmagnum parare uolumen, in quo paueißtmanbsp;fedgrauia feribenda fint uerba,more ftyli ,quo hominesnbsp;tunc feribebant, Muber Salai er Hdjbds, figmficantianbsp;fuTud, Accéléra j^olium, Peftina prlt;eddm. Ad quamnbsp;fuamferipturam teftvs adhibuit duos uirosfide dignos,nbsp;quos nominat,non dubium quin ill« indicarit quid hecnbsp;feripturaportenderet. Demque exprophetifia uxorenbsp;ifahegenitofilio ill« diebus, à dno iufius propheta no*nbsp;menillud compofitu ex quatuor impofuit, quo/requennbsp;tius cfictin omniu ore prophcticu illud, à nemine igno«nbsp;rmiditjUt er comuniornudtis fieret cofolatio de/lutimnbsp;deftruëdis ambobus regnis,Samariie ct Sgt;ri«,qui buii«.

gt;»

I s A I A s aC'^tCrtilndembisNabuchodnezer. Owncshifempernbsp;innumerabili excrcitu ludam u^flauerutt Intima uaüiü,nbsp;ßramina pctrarum: oinncsfcilicet uiîlM,oppida,urbes,nbsp;lt;trccs,fuburbana,nihil intcgm relinquendo, donee totanbsp;redigeretur infolttudinem.Sic rependit iuflitia dei fprenbsp;tam clementiamtanto tempore.

lo In die ilia radet deminus in nouacula conduâain his qui trans flumenfunt, innbsp;rege Affy riorum,caput et pilos pedum,ôCnbsp;ctiam barbam adimet.

Secundo comminatur excidiumtudaici regni 4do* mino conflitutum, per exercitum Chaldaicum, (jui in=nbsp;fiar nouacul.e acutie non fblum nihil pilorum relînquit,nbsp;fed etiamadfanguinis elicitationcm,auflcreuelutime=nbsp;briatur: uel ad id fludiofe eommittendum,mercede con=nbsp;ducitur de child^a transfluniana Ajfyriorum proHWi«nbsp;cia,ut nihil reliquum faci4t,necregem caput,nec principes uel fenatores barbam, fed nee artifices, nec agri*nbsp;colas, qutn omnia aufirantur, prouincia redigaturnbsp;in folitadincm propter mobedientiam ac uerbi dei connbsp;temptum.

2.1 ^Et erit in dicillatnutriethomouac^ cam boum,8i duas oues,

12. amp; præ ubertatc conficiendi ladis co.-mcdec butyrum, butyrum cnim 8C mel manducabit omnis qui relidus fuerit innbsp;medio terræ.

Poft regnum ludaicum ablatum,cr uaftatam regio* nem,tanta erit rerum penuria, ut qui prii« agrum agronbsp;copuhbat,uix nue uaccain unainfithabiturus, uix fin*nbsp;gulasouiculax,qui intcreosprimusfiicrit. Pinguia ta*nbsp;men pafeua eriint, erfufficientia ob raritatem, «ndenbsp;çy- WJ carëtitj tampanis quàm uini,lade z}“ butyro fefcnbsp;fuftrntare posait infolitudine,non fine magno labore.

2.^ Eteritindieillaîomnis locus ubi fue^ rint mille uites, mille argenteis, in fpinasnbsp;ueprescriu

^4 Cum fagittis amp; areu ingredietur illuc» Vepres cnim, amp; fpinæ erit uniuerfa terra»nbsp;A? bi ebrietatibus d mane ad ueffierâ udcabdt antea,nbsp;fine timoré dei, bcneficijs dei abufi, ibi tune prcciofienbsp;uites redigeiMur inuepres ac ffiinos, uinets fyluefeen*nbsp;tibi« et extirpatis,tcrra inculta,defolata,^ lt;1 firis eritnbsp;occupata tanta frequentia, ut loca agrorum quondam,nbsp;ingre{furi modo, non lùfi cum fagittis er armismetunbsp;firarum ingredi audeant, uieem domino tantis dignantnbsp;criminibus rependente.

2-5 Etomnes montes qui in farculofarricn tur,nôucniet illucterrorfpinarum 8Cue^nbsp;prium, 8c erit in pafeuabouis, amp; in con^nbsp;culcationem pecoris»

Homines reliilis campeftribifs metu hoftium ad mon conjùgieut, manibusfuis «egrè farculo affiera monnbsp;fxcolcndo^tdrtto tutiorcs, quanto difficilius iüucnbsp;rominej rtpeen .. minus iïlic uepresftiin£^ cre*nbsp;feunt. fed commoditM iUic tirmentd dcftndi poftunt e3quot;nbsp;pafei montes pcrcrrrfndo nd uitam mifere fujkntandant

11

-ocr page 44-

1 S A I A S ’

iionjims inflitutionis caufas,à uiris grauibus teßibus au diebant, adieitafententia explicante myßerium ,hacnbsp;ßrma: Antequam hic puerfari incipiat, tarn Damafci,nbsp;qu£ metropolis cß Syri£,quàm Samaria regnum Jran^nbsp;gctur, diripietur,ccff'abitqimoleßareludaä.tionignonbsp;Aquinis. ro quid hoc loco t-yranus contra Aquinatis expoßtio=gt;nbsp;Vyranus. nem argumentetur: ego ueritatiaccederecupio,o‘firnbsp;miorem puto Aquinatis hac parte fenteiitiam. Interimnbsp;tarnen doitioribus cedendum eß iudicium ,0“ pie ßm'nbsp;pl!cibus,donec quod certum fit inquiretur.De Vria o'nbsp;I ebarachia qui fucrint, ob nominum o perfonaru munbsp;tationesmultiplices,didici ex Paralipomenoncuriofusnbsp;non c/fc, nwlto minus contentiofus.

  • 5 nbsp;^l E-tadiccit dominus loquiad me adnbsp;huc,dicensî

  • 6 nbsp;Proeoquod abiecitpopulusifteaquasnbsp;Siloe,quæ uadunt cum filentio, 8c appronbsp;bat magis Rafin,8lt; filium Romeliæ,

Amore o“ ÿ'‘(tiafamili£Dauidic£,dominus regn« luda etiamfub impio Achas re^e confolatur, o'fauo^nbsp;rabili r^^elo profequitur, arguendo cos, qui domum Danbsp;uid, O' regm luda attaiuatum ßatum ßgt;ernebant,fasnbsp;uentcsregibus Syria o' lfraëlis,quorumgloriam o'nbsp;diuitias iaHabant in dcßeilum regni luda .idem folentnbsp;Contra cult; pfcudochrißiani, qui gentilium o' hareticorumlusnbsp;xum,tanpla,ceremotuas,eloquentiä,curioßtatem,manbsp;gisadnürantur o' fi)eâant,quàm ßmplicitatem, tamnbsp;fcriptura qu.àm Chrißianifmi ueri.

  • 7 nbsp;propter hoc ccce dominus adducet fu^nbsp;per eos aquas fluminis fortes SCmultas,renbsp;gem Affyriorum, ÔComné gloria cius, 8Cnbsp;afeendet fuperomnesriuoseius, 8Cfluetnbsp;fuper uniuerfas ripas eius,

Tam fuper utrunque regnum, quàmiUorumfautos res dominus induCturum fe comitnatur exercitum Sennbsp;nacherib, qui ueluti immenfum diluuium confluens exnbsp;maximis fluminibus regnorum inuoluet omnia hac rc=:nbsp;gna. O' uelut undique fupcratis aluets redundabit, ni*nbsp;hilq; no prauocatu relmquens,etia ludam ufquc ad colnbsp;turn regni metropolim,f :d non ultra inuoluet, fola Hiesnbsp;rofolyma feruata à domino,propter domum Dauid,fisnbsp;dem Ezechia regis,Efaiaq; propheta orationes.

  • 8 8c ibit per ludam inundans,amp; tranfiensnbsp;ufque ad collum ueniet» Eteritextenfionbsp;alarum eius ,implcns latitudine terræ tuænbsp;ô Emanuel»

Contemptus o'inobedientia populiludaiciextrale rufalem contra Achas, non ob illius perfidiam, quamnbsp;iniquifubditi probabant,o ßi't‘tßif exigebät O' ex*nbsp;torquebat, propter quodßrtaßis O' pluratiue fempernbsp;propheta loquitur:fed propter regni paruitatë o'juunbsp;pertatë quam ridebant, iam hic punienda pradicutur,nbsp;utin totii ludam hac poena tyranniciregnt Aßyriorunbsp;ßt peruagatura,fola dempta Hierofolyma regni metro*nbsp;poli.-wi tantum, ut omnia regionis O' regni oppida ca*nbsp;piendaßnt. O' töt'* exercitu Affyriorum uaßannbsp;^f^tMtumlibet a^uc dominus nobißußt, Ezechia^

ieschaeiahv.

fides et opera,domino tKtldepldcueritit,et Emanuel iUe gratiæ diuin£ 'mterfignu fxtdrct. Cluid enim aliud ul’*nbsp;detur ueüe, quam peccatriccm gaitem fic crudeliternbsp;d'uexari toto regw, çx tarnen fauorc diuino non deßinbsp;tuiffed iüum celebcrritno ßgno,uel potiui inultis fignisnbsp;oflendi, ut p atcbit ex ipfa hißoria.

^CongregaminipopulijCtconfringitc, Sc audite uniucrfj procul terræ, Accingitcnbsp;uos amp; conterite, accingite uos amp; côcerite»nbsp;’ ° Initeconfilium, 8Cdiffipabiturdoquiniinbsp;ni uerbüjSi no fietîquia nobifcum deus»nbsp;Lo^Hitnr adhuc propheta contra regnum Syrilt;e crnbsp;Samarite,qu£foedus er coniurationcm inierantad pernbsp;dendum regnum luda, cr illi pr£licicndum cogitabantnbsp;non aliquemde domo Dauid, fcdqucmcxfetpßsuo^inbsp;luijßnt. Sicautem dicit, O uos populi tncreduli ucrbo

S; te


I

1

1

r

1 i

dci,qui contercre cr dijeerdere uultis regnum Dauid, di(p^. audite omnes, etiam qui in remotis agitis, eSquot; de ifrailenbsp;prognati noncflis, utcunq;femelcr itcrumaccinge»nbsp;mim, ad contercndum et di/perdcndum domum Dauid,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

ac toto conatu 'mßetis conßUjs GT apparatu contra lu dam, iailando ueßramfortitudin£m,multitudincm, O'nbsp;conßliorum prudcntiam, ut mhil uotis ueflris obfiibt»nbsp;rum putetis,omma tarnen fruflra conabimini, nihil pronbsp;ficietis, nec conßlio,nec opera:ea ratione, quia dominbsp;nas nobiß:um eß, nondum finari ßnet noßrum regnum,nbsp;ut ueßra,adhuc promißiones Dauidißailds feruabit,uonbsp;bis muitis,nen ob noßra merita,qui pcccatores ßimus,nbsp;ßed quia promißt nobifcum feßturum, ideo non defe^nbsp;retnostnonuosquicquam contraillius potentiamacnbsp;ueritatcm potcritis. Keligiofe outr^ expondur to»nbsp;tum hoc caput de regno Chrißi, qui aduerßtriosfide--liivm, O' fuosßtoliatos uaflauit Oquot; redegit in nihilum,nbsp;ut nthil conßlio ucl robore poßint cotra elcäos, ctiaanbsp;fi omnibus maliti£fu£ armis o fodjs nitantur.Domusnbsp;Dauid, ecclcßa Chrißi femper ßbipr£fentcm dominunbsp;experictur.

*’ ^Haeccnim ait dominus ad me,Secun^ dum apprehenfionê manus erudiuitme,nbsp;ne irem in uia populi huius,dicensî

* Ne dicatiSjConiuratio,omnia enim quae loquitur populus ifte,coniuratio eftjSÎti-morem eius netimeatis, nequepaueatis»nbsp;Admonuitme dominus familiariter. O' ueluti pue*nbsp;rum ac difcipulum magißer ad mantim duccndo,m au^nbsp;rem mihi dixit, o“ docuitßdeli opera,ne de pietate fuanbsp;ac fide dubitem. Primum quidem, ne increduloru tmdtinbsp;tudine territus,eos fcquar,o'äfidepromißionum eiufnbsp;defcifcam, alium mihi deum pr£flituendo,ucl alio mo^nbsp;do quam legali ipßvm colendo, De'mde ne coUigationiSnbsp;er comurationis contra domu Dauid particepsfiom,nbsp;nec fcditiones ipforum timeam, quas dominus ipfe connbsp;fündet, idipfum quoque, ut domum luda doceam, o'nbsp;admoneam pr£cepit,impios fcilicct non timere,deo crenbsp;dere. O' a confortio idololatrarum prorfus abhorrerenbsp;etcßgere.

Dominum


-ocr page 45-

IESCHAEIAHV. Il ftttIK dfum noflrücxemplomeocolunt,proptereattnanbsp;mecum contempti ab impijs ifr aë[itis,quibtif fumus pornbsp;tenti cr fignorum inflar, nolcntes fequi ipforum perfinbsp;diam,errores,idola, timorcm,coniurationes contra donbsp;minumiidipfumuerônonnoflrisuiribitiifcdfauorcdcinbsp;agimiis, quemereditnus ex uerbo domini,er p^iorumnbsp;faniüoriim tcflimonijs habitarcfamiliari ahquomodonbsp;gratiofe præfcntice,beneficcntiie,apparitionis ct exaunbsp;ditioms 'm monte Zion,in templofuo fanâo-Qui dominbsp;nus nofler licet locum defcrturus aliquandoßt, reueri^nbsp;furus tarnen eSl,er facie fuam oflenfurus benignioretttnbsp;quàm iinquam fecit,templum ficratiiis er flabiliusfu^nbsp;fcitaturus quàm fterat Salontonis flruilura.Hac jjjc c«nbsp;go cum difciptiHsfruor, impijs interim tam dominuntnbsp;ipfum quàm fidimnoflram irridentibus.

I S A t Ä S

¦gt;5 Domînüexercituû ipfum fanâificare, Si ipfe terror uefter,8Cipfe pauor uefter^nbsp;Sanftificae Saiit^tficare dominum, cfl timere eu ut palrem 0}quot;nbsp;tc Jomitiu, iudicem,illius bencplacito per omnia uelle coplacere,nbsp;ab offcnfailliusfumopcrecauere,ipfiusamoreinac ti~nbsp;morem omnibM creaturis prlt;efcrre,qui fi faluore uelitnbsp;noccre nemo poßit,fi opprimcre dccrcuerit,ncmo pofnbsp;ßt eximere:hoc efl quod dicitur,Ipfc folM terror uefternbsp;fit,non impij hominet, qui contra lilacs uoluntatë nihilnbsp;poßunt.ipfe ßrtitudo zr robur ucflrußt,cuius uirtutenbsp;nitamini.

14 ÔC crit in fanäificatione, Si in lapidem offcnfionis ctpetrâ fcandali duabus dominbsp;bus Ifraeljin laqueum et in tendiculum hanbsp;bitantibuslerufalem.

ly Et offendentcxeisplurimi ,6lt;cadent, '19 '^[Etquumdixcrintad uost Quaeritea ôicôterentur.SCirretientur.SC capientur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot; ‘ '

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vominum deum fide colendo, cr obftTKdZKiopJKfh

ficamur,çy ille nos quoq; faniiiftcat, et bcatos rcddit. Si uero contumacitcr ojfendemus in illius clementiam,nbsp;ruinrfnoflra erit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;malcdiilio àrcgibits impifs, deiq;

ßagclli« ctedemur, capiemur cr diflierdemur. DomiJii dci noflri bonitas nobis ucrtetur in damnationem,ß illinbsp;ingrati flierimasjid quod cotigit duabus doniibus tfracLnbsp;Qnibusgratiact beneficia dominicefjeruntin damnanbsp;tion cm per infidclitatcm cadentibus, cr in multiplicia *nbsp;pcccata grauia iüaqueatis,ut inflruitute diaboli denbsp;tincantur captitti, gentiliu erroribus Cf facrilegijs cornbsp;rupti. Cadunt enim,ucrbis domint non credendo: con^nbsp;teruntur,crimiiubus indulgendo : irrctiuntur,aflteflennbsp;do Ct alios feciim deprauandoxapiunturautem, dign£nbsp;ultioris poenamfuflinendo.

16 ^Ligatcftimoniujigna legem in dp feipulismeis»

Verba domini uidentur hac efje ad prophctam,di^ centisiSigna conteflationem quain tibi reuelare uolui,nbsp;CT doärinam quam in/fliraui claude, ne paßim omnesnbsp;. etiamindignicrimpif eamintelligant, fed tantum fernbsp;ucturmtelligcnda doHis meis,quosfpiritu fanilo imbunbsp;tos uoluntatis ZT myfleriorummeorum agnitorcs ele=nbsp;gi,quieradcodoili dicunturdifeipuhprophetarum,nbsp;ex filq promißionis, qui uerbo domini firmiter adhte-rebät, credentes prophetis de proditione fittura duoriinbsp;regHi»«

*7 Etcxpcâabo dominum qui abfeondit facie fuä à domo lacob, ôlt; prçftolabor cû,.nbsp;Ecce,cgo 8lt;pueri,quos dédit mihido^nbsp;minus in figna. Si in portera in Ifrael à donbsp;niinoexcrcituü,quihabitatinmôtcSion.

Verba funt prophetic adßecoucrß,ac loquentisiEx peilabo per fîdem, faite ego cumauditoribus mets exnbsp;difcipulis,dominum deum gratiom fuaad elc«nbsp;, °’ fxos conuerfurum, qui nunc uultumfuum auertitnbsp;**nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uindicando iUius perfidant

J «ges non paucas, nec leues: Sperabo,inquam,in eum plena fiducia,cum filijs mcisnbsp;nbsp;nbsp;difcipulis,qui uer

blsdomni cred»« admonitimflitutionemea,çx dowj

pythonibus,amp; àdiuinis qui ftrident in in cantationibusî N unquid non populus ànbsp;deo fuorequirctprouiuisad mortuos^

Adlegcm.amp;adteftimonium. Quodfî non dixerintiuxta uerbum hoc,non eritnbsp;eismatutinalux.

Non défunt maleuoli ct impij in duartim domuugen tibus, qui mihi cr fidclibus mets difcipttlis fape obflrenbsp;pent,à ueri dci uero cultu abflrahere cupientes nos,di^nbsp;cendo,Qjiieriterelfonfafacra,erpr(ediëlioncsrcrum Deosconranbsp;fùturarum,non infanëtofanôforu à fummo facerdote,nbsp;fed ab aflrologis, diuinatoribus,incâtatoribus,magis etnbsp;fortilegis,utipfifaciut.Qjiibusnosrcflpondcmus,nôn^nbsp;ne qua:libetgens cos deos confulere côfueuit,quos colit,nbsp;ucneratur, quibus facrificateroblationcsdcfert,feanbsp;cundum patriiisfuaslegcs er confuetudines, àquibusnbsp;deficere nephas dncit^ldcj; faciuntgentescofulturi deosnbsp;inrehus omnibiM ,/îkc ad uiuos pert'mcant,ßuc ad mornbsp;tuos.'fic einminflitutifunt,flcàmoribusdidicerut.Nosnbsp;dutem inflituti fumus à fanilis patribus noflris, cr pernbsp;legemdatam nobisà dconoflro doëH,titerroresiftosnbsp;conte}nnamus,mflicuta uit£ exfidei,tâfpcranda quàmnbsp;timenda er operatida difcamits à uerbo domini,à legenbsp;dci, quem nos co!im:is,er colendum didicimus,er pronbsp;tniflmus,à quofolo ab omnibus malis femper crepti fu^nbsp;mus,er faluati.Certo^ didicimus hac effeueritatisetnbsp;iuflitiic rcgulam,uiainjàlt(^is er fllicitatis in letcrnumnbsp;permanentistLucem unicam orbis,ßnc qua qui uiuuntnbsp;'m tenebris ambulant,uarij s erroribus decepti,à quibusnbsp;emergcrc non pSffunt,fed tandem in tenebras exteriornbsp;rcs protruduntur, contrafenfum er rationein idola canbsp;lcndo,er per crimina 'mfanda uitam poüucndo prafettnbsp;tem, eramittendofîituram.

2^, amp; trâfibit per eam,corruct, amp; cfuriet, SC quum efuricrit,irafcetur,amp; maledicet réginbsp;fuo,amp;deofuo,8lt; fufpicietfurfum,

amp; ad terrain intucbitur,8CeccctribuIa^ tio SC tenebræ, diflolutio, anguftia,S^ cali«nbsp;go perfequens,

quianópotcritauolaredeanguftialua» Qjiifquis dei ueri ignorantiam lîlt;lt;ben$,pcrgentiU« ,

-ocr page 46-

I S A I A S idotoUh'ictKi CT efToycsfucrit

Duritiicot^^^^^^iuerbo dei eruditionew c^probitatis régulant dis quid Ogt; adfutnendo ; is in cordis duritiam confequenter magisnbsp;ac ntagis uertendus, efuriet, uerbi dei pane dc/iitutus,nbsp;et füiquisgentilium fabuLtrum minimèfatiandus,renbsp;gione dißimilitudinis à domino elongitus, cupiens fatunbsp;rari de porcorum filiquis,nemine exhibente. Pro fdiwwnbsp;impaticntia, non redit ad patrë^ fed ira O' fitrore per=nbsp;turbatur, diuinam bonitatem Jjiernit, o prouidentiantnbsp;df t bla/phemat omnia gubernantem,dum aducrfa pati-tur^o nullam confolationisfidutiam inucniens,nec denbsp;fuper à deo, nec inßrius ab hominibus pijs : ubiq; per=nbsp;quirens confcicntia quiete,nuUibi quicquafolidee uerinbsp;tatis muenietjfed angufliie intolerabiles inquietie cofcinbsp;entiie,o' tenebra palpabiles errorum 'm fide o' mori=*nbsp;bus illi Qccurrent. Ciuicunque enimcreatoris laboratnbsp;Ignorantia ignorantia,folatio quoqucillius deflituitur neceifario,nbsp;nullam ujpiam tnuentens confolationemex créa tuns,nbsp;fed defigt;eratione£tern£ uitte,0'feUcitatisobruitur,nbsp;O' mconditis flagitiorunt turpitudinibus rotatur pernbsp;omne uitamfuam, nuUaq; fpirituali confolatione un^nbsp;quam ajfidtur. Fidelis autem oiujius perfidem,iu*nbsp;cundus femper gaudet in domino opera^ uirtutumnbsp;exercet ad gloriam dei, proximi charitatem, in /fiebeanbsp;titudinis,quaexpedat.lnidcm recidunt uerba in finenbsp;capitis, tribulatio,obtenebratio,cofitfio,error,nebula,nbsp;timor,O'anxietas.Quibusomnibus defignaturquodnbsp;diiliî efi,confundendosidololatras,miximè eos qui tosnbsp;ties admoniti per prophetas errorum tenebris inuoluinbsp;tnagis cupiuntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in luce uerbi deigaudere, o/fies

rare'm dominum: 'mbrachiohumanofefe defenderc, quàmexdiuina prouidentia çy uoluntate pendere.

CAP VT IX.

Rimo tepore alleuiata eft terra I (uelleuiter fecit terrée) Zabulon 8cnbsp;terra NephtaIim,ôC nouifliimonbsp;êS aggrauata eft uia maris tras lornbsp;danem Galilææ gentium.

Punâi Sc ludaorum Kabinos pofieriores,meptè punda adies ncTiudxof uerfibusdijiinguendisnonrarodeprehendinbsp;mm, m«S quum tempore ueteru Gra:corum interpretum alinbsp;ter alicubi leila ac intelleiia Hebr^eafuifie dare often-di pofiit.Hanc fententia; partem quomodo præcedentinbsp;conftruere potucriitt non uideo. Grtecos autem o' Latinbsp;nos prifeos patres hic tam uerfum uel fententiam 'meesnbsp;piße ac caput,arbitror rcdius.Vbi tarnen non uacat nonbsp;ta fimilitudinis •2pr‘£gt;nißatempori:ut uideatur hlt;£cnbsp;e/fe fententia prophetic. Secundum tempus priftinum,nbsp;uel priori tempore, dumreges A/fyriorum inuaderentnbsp;regnum lfrad,leuiter^comparatione non fimpliciter adnbsp;fiixerunt illud, partem aliquam transferendo populi innbsp;Affyrios,capiendo terra Zabulon O' üephtalim,cuntnbsp;dusfcwî tribubus O' dimidia ultra lordanem. Pofteriorinbsp;««tem tempore,cum rex llofeercbella/fet,grauius afftinbsp;xit totam terram decern tribuum Salmanafar: O' Sensnbsp;nacberib quoque ludieam mfiiper oppreßit, nihil relinsnbsp;^»rnsfoiuumufquead mdritintdlocd magnimdriftUhi

ieschAeiXhv.

triamp;ttî Afer,}fachar,Mana/fes,Ephraim o' E)an habi^ tabant, quos omnes in Medos tranftulit o Perfas.

a. Populus qui ambulabatin tenebris, ui dit lucem magnamj habitantibus in rc*nbsp;gioneumbræmortis luxortaeft cisgt;

Interim uero populus luda qui uelfub rege Achas er roribus idololatriie inuolutusfiterat,uel fub Ezechia ponbsp;tilts per Sennacherib'm totum oppre/fiis erat,prieternbsp;Hierofolymam, omnibus ferè captisregni oppidis,hinbsp;pergratiam dei O' prccibus Ezechhe ac iuftitia, uidesnbsp;runt lucem fauoris diuini,pro fefacientis maxima miranbsp;cula, tarn in pereußione tanti exercitus, quamfolis uelnbsp;umbræ retroeeßione adprecesEzechiæacïfaiæ. Cluonbsp;fillgore diuinæ beneuolentiæ confolati funt habitatoresnbsp;terræ ifrael, qui reliquifuerat intota terra,deferta alianbsp;qui, O' umbra mortis referente. Hi cnim fide ad deumnbsp;O' obedientia ad regem couerfi, reformati funt ad temnbsp;pus O' confolati.Uunc autem locum comodißime Euannbsp;gelifta Matthaus allegat iuxtafenfum æqueuerum,Onbsp;à propheta mtentum,qui Chrifti myfterium paßtmfubnbsp;mdicauit,cum prophetiafuo tëporinece/Jàriat Quemnbsp;admodu enim tribus Zabulon O' tJephtalim 'm Galilæænbsp;O' confinio gentium fita, primum fenferut exterminiunbsp;capti 'm A/fyrios : fic Ulis quoq; primum lux uera orbisnbsp;refplenduit Chriflus dominus,qui m Galilæa difcipulotnbsp;elegit,miracuLa ædidit,uiam ueritatis prædicauit,popttnbsp;lumreuocauitad euangelicam ueritatcm,quemof^nbsp;quacem habuit, unde o ufeft ad Hierofolymam popusnbsp;lum feduxiße ludæi dominum accufabant. DeniqjGasinbsp;lilæa gentium indicatur primum per Chriftu uidißelunbsp;cem,quæ prima per reges olim,ut hic dicitur Aßyriosnbsp;rumperierat.

J Multiplicafti gentem, non magnificafti lætitiam. Lætabuntur coram te, ficut quinbsp;lætantur in meire,ficutexultät(Midorejcapt4nbsp;prlt;fdd)quando diuidunt fpolia

Verbum prophetæ ad A/Jÿrium Sentftierib, Multts plicafti uehementer exercitum tuum,regnum ludaicumnbsp;oppre/Jurus,fed non magnificaftilætitiam tua,quicensnbsp;turn oilogintaqu'mq; milibusuna noëleoccifis,confifsnbsp;fusomoeftus au/ugifti,ftatimàfili/s occidendus: necnbsp;idfolum,fedeispotius,\udæts fcilicct,auxifti lætitiam:nbsp;iuxta Hebræosnbsp;nbsp;nbsp;pro exponentes. Sic enim fæpe

prophetæ ambiguaferibunt,O' uolunt utrume^ 'mteÜi^ gi.Sequiturenim,Eætati fuut,certèpopulus Ezechiæ 'nbsp;poft/lragem A/fyriorum,oaliorumqui adfiierantittnbsp;exercitu-exgentibus multis.Lætatifiint côram dominonbsp;pro mirabili uiâoria acfpolijs,ut folent gaudere copionbsp;fa 'm mejfe me/fores. O' uiiüores fpolia opima O' maxilt;»nbsp;ma diuidentes.ldipfum enim tune o' ludæis contigitnbsp;de A/fyriaci exercitus maximis fpolijs, o' Chrifto dosnbsp;mino cum difeipulis, qui o fideles multiplicauit 'm totonbsp;orbe. O' dæmoniorum mancipia,errorumq; captiuitasnbsp;tes çepit,etfibirapuit,ac proprio domino fubiugauittnbsp;/| lugum enim oneriseiusjamp;uirgâ humenbsp;ricius, ceptrum exaâoriseius fuperafti»nbsp;fient in die Madian*

Eodiw

Pl fonbsp;du

Pt tu:nbsp;dj


-ocr page 47-

I s A I A s

Eo diùino opéré er miraculo,onus terra exercitus Sfunbtrib, quifccptrum exaétorisdigiiè dicitur, abUnbsp;tu^ ab humero ludlt;eorum,Gr Ezechia, no minore^nbsp;imó mirabilioreuiitioria,quint cunt olim ludicuni feptinbsp;tno t/ladianitaru exercitus i Gedeoneumcerctur cuntnbsp;plt;»ucis.Sic Cbrißtts dominus fceptru Satana ab eleäisnbsp;amouit,çriu^uoneris illius pro nobis portauit,ut exinbsp;nicretfuos pro quibus fe tradidit.

  • 5 nbsp;Quiaomnisuiolentaprædatiocumtunbsp;inultu,amp; ueftimentü miftum fanguine,«-htin combuftioncm Sccibus ignis*

Omne quidetu praliunt cr depradatio uiolentaße ri folecnon fine magno tumultu er ueflimëtorü aj^crnbsp;fione horribiti ac foeda fx crttorc occifôrÜ 0“ occidennbsp;Priiiû ßnt tium:hoc autcm pralium tam angeli cu Aßyrifs,quantnbsp;finguine chrifli domitu cum aduerfaria potefiate,nonficconfènbsp;ffum e/i,fed magnifica uirtute dei, çy fpiritu orts diuinbsp;ni,cuiccdut omnia. Totus cnim ifle cxercitus,cibus fanbsp;âus cjî ignis,hominu corporibus rcdaâis in cincrë, utnbsp;ffotiafalua raperëtur.Sic Chrifloferuatifunt fideles,nbsp;impifs damnatis: error elimiitatus:ucritM autë repertanbsp;'vn gentilium prophetiafm Ifioliunt ceßit ecclefia elesnbsp;florum,

  • 6 nbsp;nbsp;Paruulus enim natus eft nobis, filiusnbsp;datus cft nobis, amp; fadus eft principatusnbsp;fupcr humerüeius, 8C uocabitur nomennbsp;cius admirabilis, confiliarius, deus fordsnbsp;pater futuri fæculi, princeps pacis*

Vtcunq^ priorade £zcchia cxponcndo uerifimilia fiiK,h£c tarnen qua fequuntur de eo inteüigi non pof’nbsp;funt,quantumlibetanxie adlaboret ludai.Sedfilio Danbsp;uid, Chriflo dno,Mefiia noftro, fineomni dijficultatenbsp;ad/hpulantur, quod o' Euangclifiarum/firitusdocuit.nbsp;Quanquam autem Ezecbias Chrifii aliquodfymbolutnnbsp;effe potuerit,et pro tanto ft quadam applicari poßint,nbsp;fed pauca cr ineptius,Chriflo aut luculentißime,maxinbsp;meßt non ubiq^ Kabinoru adiedamenta curentur, quanbsp;chrifii crEuangelifiaru temporibui nondumaderant.nbsp;Chrifius itaq; puer natus efi,uel ctia nafcetur,fi libeatnbsp;(confiinduntur enim Hebrats tëpora)ex benediäa uirnbsp;gine Maria: filius quoque dei,datus fidehbusefi à p âtre rerunt omniu.Datus,inquit nobis,pro nofira falutenbsp;ws cin^onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confcientia. Et erit principal

. datus. ° tusfilperhumerumcius.Eidem enimuthominicruci^ fixo cr refurgéti data efi omnis potefias in ccelo er innbsp;tcrra,in cuius fimore fcribitur,Rex regum er ciïts do=anbsp;fninantiu:quiiuxta diuinitatem eiufdetn efi potentia;nbsp;eum deo patre. Et uocabitur nomen tüius pueri,etiafe^nbsp;eundum doilißimos quofdam Iudteoru,multis twmini^nbsp;bus,Hebraorunt quoq; more.Primu admirabilis uel minbsp;*'lficus,patrator fciUcet maximoru miraculoru,de qui=nbsp;^uangelialoqifuntur : Confiliarius uel cofultor,cu

*¦« tnmyjlerio diuino erÏit tam uerba quàm opera, qui «s noßris confiliofuo er do^rina cofuluit: Dfttïnbsp;ts, cuiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oris idola omnia cu ipfa idololatria

'^^‘l'*antumlibetfecundum carné fragilis effet,

Cr cruee occidetjd«,^

I E S C H A E I A H V* 15 uicitgeneris humanieruerapietatis acfalutisinhocnbsp;mundo.'Pater deniq; aternus uel futuriflt;eculi,fingularënbsp;curamhabensfidcliiier cleélorù,qui peruitâermarnbsp;temfuam omnes nosgenuit, ejquot; immortalitatc dotabit:nbsp;Pri'ncepspacis,author falutis, reconciliatio humanigenbsp;iieris cum patre,quod in Ada tranfgreßione defteerat,nbsp;per quemfidelium con/cientia pacificanturt

  • 7 Ad multipiicandum(ci«î)impcrium,8Cnbsp;pacis non erit finis*Super folium Dauid,nbsp;amp;:fuper regnüeius (fedebit) ut confirmetilnbsp;lud êc corroborer illud in iudicio 6C iufti^nbsp;tia amodo,amp; ufq^ in fempiternum,Zelusnbsp;dominiexercituumfacict hoc*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Tantum abefi ut regnü ludaorum uafietur omnitto, oi ampiifu ' utetiàolimper Chrifiumtotummudumperuafurufit,nbsp;crdilatandum filicttertquod erfaélum norunt fideles.nbsp;Impcrtu enim Chrifii patet toto terrarü orbe,et ab ex^nbsp;ordio primorÜ fidelium ufq; ad ultimos,quale nufquantnbsp;unqùam fuit imperiu:non quidë caducumnbsp;nbsp;nbsp;müdanu,

fed ffirituale ac aternu,cui omnia fubfunt, ad quem re gern adorandu ab occideiite oriente ueneruntgen^nbsp;tes,quaru tanto tempore erat expeéiatio iUius àpatrenbsp;fibi promiffa hareditas.Hocfignificari puto per Mew»nbsp;daufam cotra naturam,fecunda litera diétionis quittanbsp;que literarumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud re/fiondeätludai,

er Ezeebia regnü uigintinouem annorü, er in ludaa tantum, uelmultiplicatü mentiätur, uelaternü,acfinenbsp;finepacificum. Super folium Dauid Chrifius fedit,Ganbsp;briete tefte, cuius fecundü carnem cft filius. Chriftus donbsp;mini, Meßias filius Dauid promißus patribus,cuius resnbsp;gnum ad quatuor orbis partes, er aternü perfeuerat,nbsp;fiue Mem rotüdumfiue quadratic nomines,uel cotra nanbsp;turam locifcribas more ueterum quoq; ludaoru. Velnbsp;oftendat iudai fuperflitem defmilia Dauid,undeffie=inbsp;rent nafdturü Chriftum.Per euangelicä dodrinäpnenbsp;paratum eft regnü Chrifti,m iudicio et iuftitia,dum fenbsp;fideles iudicat quales funt,hoc eft,peccatores,et proxinbsp;moferuantaquitatëutfibiuoluntferuari, iufiitiamatinbsp;tem fidei in deü per Chrifium mediatorë.Zelus et amunbsp;latio dni,qua er dominus nihil odit corÜ qua condidit,nbsp;qui gloria fuam no tantü in ludaäincludi terra diutiusnbsp;uoluit,qui fudaicä ceruicofitatë,er toties relapfos fuinbsp;contëptores négliger e ueüe uifus eft, er gloriofamfibinbsp;ecclefià propagare ad angulos orbis dccreuit, Cui regenbsp;er caput Meßiäimpofuit facerdotë et regë,ojfcrëteinnbsp;feipfum patri pro müdi peccatis,ct regnü poßidens innbsp;coelo er in terra,angelorü ac hominü. No ergo ïudaisnbsp;timendum ab Aßyrio uel Syro,fed confidendum in pronbsp;mißis diuinis, qui qua pollicitus efi fine dubio feruabit.

  • 8 Verbum mifit dominus inIacob,5Cnbsp;cccidit in Ifrael*

Prophetando pergit eadem repetëdo alia figura fer monis contra decë tribus lfraël,ut patet ex literatquannbsp;tumlibet in primo titulolibri tantü contra ludampro»nbsp;phetias comemoret,nenimium ferupulofèfingularisnbsp;mari uerba uelimus.Eeneficium prophetia dominus minbsp;‘fit peir non unumprophetam, fed multos, qua pramo’tnbsp;Ce


-ocr page 48-

IS A IA s

tùti mutarent mores, er impendentia ilU« mata euœ herent. Sed ^utitn nihil profècerint,contigit iÜis meri^^nbsp;to, ut tnala pracHéia inciderint in eos, çr omiiia prlt;e=nbsp;diâa iUU mala fenfermt,abaäi tandem in captiuitatemnbsp;perpetuamacirreuoeabilem.Sic ommbus ufuueniet,nbsp;uerbum domim repeïïentibut,lu(Leo pariter cr Santonnbsp;ritauebfraëli.

Et feiet omnis populus Ephraim,Slt; ha-' bitantes Samariam jnfuperbiaôCmagni.*nbsp;tudine cordis,dicentes:

io Lateres ceciderut,fedquadris ædificabi mus î fycomoros fucciderunt, fedeedrosnbsp;imniutabimus,

Propht« Confenfu totiw populi, cr ufufuperbo uertebatur t”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0] tfjYj decem tribuwn prouerbium contra prophetat

dommi, quos habuit inultos, Heliam maxime cr He/i=s ftum,ctvm reliquis. Qud’Hî per uerbum domimmoanbsp;nentibiis adeonuerfionem, ac clades multospradiceu’^nbsp;tibus, fuperbißime rc/pondebant : Lateritia corruc“nbsp;rimt,quadroadificabimus. Quaft dicauVrbesncflrMnbsp;quum effent ex latcribus extruiî^ diruerunt bofte s nonbsp;ffri,nos multà ßrtiorcs readificabimus,cr in fitturumnbsp;noffro Miirte nos melius tuebifnur,dominigratiam nonnbsp;moramur. Exciderunt hofles noflri domos adificatosnbsp;minoribus ligtùs, pro quibus ambiùofioresadesèce*nbsp;dro fub^ituemus, poûhac filiciores uiunnus, non ob*nbsp;ftantibus prophetarum fermonibus:flipati enim potennbsp;tißimis focijs SyrU er Aegyptijsfacilè nos ab Ajßyrionbsp;tuebimur.

n Eteleuabit dominus hoftes Rafin fuper eum,8c inimicos cius in cumultû uertet,nbsp;li Syriam ab oricnte,amp; Philifthiim àpo-fteriori (occidente) 8C deuorabût Ifraél totonbsp;ore Jn omnibus his non eft auerfus furornbsp;cius,fed adhuc manus eius extenta,

IJ ôC populus non eftreuerfus ad pcrcu-tientem fe, ôC dominum exercituum non exquifterunt,

Contumacie pcenox pradicit certißimeuöturoscon traifraélem, donee toti deleanturè terra. Eleuabitacnbsp;fufeitabit indicium domim iuflum, cos hoffes contranbsp;lfraelem,R.azm,^gt;si illÛ quoque perdent cum quofae*nbsp;dus imerant,ut omnes couemant de multis locis, cr innbsp;unumexercitumcoëant contra uos. Syri iam Aßyrijsnbsp;fubieâi ab anteriori parte, Palailmi d tergo uos totosnbsp;deglutiet,uelutiauidißimo riâu lupus ouiculâ. Et cumnbsp;hac pcena emendati non fùertis, fed in confueta praui*nbsp;täte perRiteritis, ego quoq; non ccjfabo adfligere uos,nbsp;donee m totum eifciamim, lußum eft enhnpbgamnonnbsp;cejfare,ubi contumacia non fimtur.

Et difperdet dominus ab Ifraël caput 8C caudam,ualidu 8C debilem, (He/incwttdn«nbsp;tem er deprauantem) die una»

j- Longæuus ÔC honorabilis, ipfe eft C3^ puttamp; propheta docens mendacium,ipfenbsp;«ftcauda*

DiftwjftiMi wdtt pradicitingruentia. Bxcindenturt

lES CH AEIAHV,

inquit,ueluti radicitiis fmpij reges, fenatores,conßtiai‘ rij, populi oppreffores uiolenti er ffulti. Deinde falflnbsp;prophétie tam Baal quàmhi qui ramus er iuncusdi*nbsp;cuntur, caput er cauda, qua er blandiuntur ut canes,nbsp;qui mendaciter de corde fuo prophetabant,ßne uerbonbsp;domini,cr uerosdomini prophetos perfequebâtur,utnbsp;Heliam ac lAicha:am,Amoz cr fimilcstquorum operanbsp;plebs omnis corrumpebatur in pde çr moribus.

• 6 Eteruntquibeatificantpopulurniftum fcduccntcs, SC qui bcatihcanturpræcipLnbsp;cati.

Qui populum dirigere,regerc,cr ad beatam uitam adhortari debuerant propheta crfenatorcs, hi deci=nbsp;piebant magis, çr erroribus inuoluebant contra uer*nbsp;bum domim tpropterea conciderunt, deuorati fwitnbsp;pariter, cr durofupplieiodamnati à domino.ldquod ton**nbsp;femper timendum, dumfal infatuatur,dummendacianbsp;docentur, dum uulgus corrumpitur, cxcmplo prophenbsp;tarum cr regum, dum non rigide iniquitatibus çr H»nbsp;pqsreßüitur, dum copiofe fubinde indulgentiiepro*nbsp;tnittuntur,dum pars prade cultui diuino facrificatafanbsp;tisfaâio pradicatur.

¦7 Propter hoc fuper adokfcentulis cius non lætabicur dominus, SCpuptllorutnnbsp;eius, SC uiduarum non miferebitur : quianbsp;omnis hypocrita eft Slt; nequam, ÔC unLnbsp;uerfum os locutü eft ftultitiam, In omni«nbsp;bushisnoneft auerfus furor eius,fed ad^nbsp;hue manus cius extenta.

Dominum ïlt;etari,eü beiiefacere:mifereri,eâ à malis erucre.niuembus cr uiduis cum pupillis parcitur,dumnbsp;cunäa pralio ßruent:iwnc autë minatur dommus,ßnenbsp;dementia omnes pariter cxcmdëdos,caufàs exprimés, jnbsp;Prime hypocrißm, qua dominus maxime offènditur,nbsp;Cl»»fciltcetmaior probitas fingitur,crambitlaàdari,nbsp;quàm adßt, cr dei prouidentia non creditur uel cotentnbsp;niturtdum religio quidemacpictas iadatur, reuera tanbsp;meninuenitur factilegium erqua^us. Mahgnitatemnbsp;deinde taxai dum proximo nocemus, propterea quodnbsp;fe non poffe uindicare uidenuts, horum ultor eß domi*nbsp;nus irrecôciliabiÜs. Tertio non miferetur ilUs, qui orenbsp;fuofcientes loquuntur pradicantq^ menda£iu,ßmpli*nbsp;ces decipiendo,ac lüudendo dodrinis,propria^ corn*nbsp;menta ingerendo pro uerbo dei, auaritiam honoremq;nbsp;fedando. Contra taks ira domini no ceffat donee excinnbsp;dantur,uel pcccata,ucl peccatores,

* ® Succenfa eft enim quafi ignis impietas, uepres amp; fpinam uorabit, 8C fuccendeturnbsp;in denfitatibus faltus, amp; conuoluctur fuxnbsp;perbiafumi,

19 In ira domini exercituû conturbata eft terra, Slt;erit populus quafi efca ignis, Virnbsp;fratri fuo non pareet,

Tanti exterminij caufam cr ßrmam déclarai Pro« pheta, hnpietatem maximam continuo graffàntem,^“nbsp;nuSa comminatione corrigibtlem,ueluticumittuafe^nbsp;rit igntsfentes,ffiinasdcuepres, tuneenim tn altuni

t rnbsp;11


-ocr page 49-

ïS AT A S

fidgt;itèflâmafubleuaturc5Jf)icua (y horribilis,nuRius opéra extinguibilis antequam omnta uaßenturtSic pernbsp;iram domini terra quoqs defolabitur, ut ubi abundauitnbsp;crimen,ibi augeatur cr uindiëiatcrßcut 'm impietatcnbsp;confenferut, pariter prophetas domini perfecutifunt,nbsp;cy uerbii domini imferut, fie iudicio dei frater quoq;nbsp;fratrë fine omni dementia perfequctur,prlt;etcr ea quiOnbsp;ab hofiibus patiëtur, ubi nulla fratermtas uel cognationbsp;locum mdulgentilt;eadmittet,fed mutua côtumelia,rapinbsp;na,clt;edc,morteq; concidenc. id crebro accidiffe ludæisnbsp;tam certu eft, quàm certè fimiliafepe uifuntur,etiamnbsp;nuncimpiorumad pios,uerbum domini irridentiü adnbsp;cos qui luxtafcripturas doccrc,uiuere, lt;y coauerfarinbsp;defiderant. Tanta eR ira domini m mcorrigibilcs,?ynbsp;uerbi dominicontemptores.td autein prophetic temponbsp;ribtisfadum eft dton ScUum Nianahcn ey cjetcri,aliosnbsp;per mfidias occiderunt, ut in libris Régît ey Prlt;cteri=snbsp;torum legitur,inutuis enim dadibus cadebaitt.,nbsp;xo amp; dcclinabit ad dexterâ, SC efurict,ôC conbsp;medetad finiftram, ô( non faturabnur«.nbsp;Vnufquifq;carneni brachq fui uorabitî

X» Manaffes Ephraim,amp; Ephraim Manaf-fen/imul ipficontra ludam,In omnibus his non eft auerfus furor eius, fed adhucnbsp;manus eius extenta«

Oratio fumpta ex ufurapaciü antmaliu,qute utrinq; Uertuntur crudelia (yfamelica,ut impleant mgluuicmnbsp;fuam. tnterim ciuili quoq; difeordia lt;y 'mtcSlmis odifsnbsp;fefecoficientimpif,dum ambiturtyrants populi à mulnbsp;tts imptjs,cr fèrueru intérim fludia partium,ut hic fa»nbsp;ueat huic régi alter alteri, undc populorum mfilicitasnbsp;augetur quotidie, cy régna concutiuntur, regiones U4nbsp;fiantur ac urbes,omnia propter piccata hommiî, quibus deus non parcit,fed pumt.

__ lt;C AP V T X.

8Ae quicondunt leges iniquas, Sifertbéces laboré feripferunt:nbsp;11 PertMiet ad Catalogü criminuMi in po»nbsp;_____pulo ifr^ëî,propter que perdendus crut.

lESCHAEIAHV. 14 d«»t,lt;Jot«ctoM(n(ifg/K6rfW,w«pK/ic fe hxcagcrccrenbsp;dentei, quia luRitiain dei twn credunt.

5 Qujd facictis in die uifitationis,S^ cala-miratis de longè uenientisç’ Ad cuius con fugietis auxiliü^ SCubi derclinquetis glo-riam ueftram,

nc incurueminifub uinculo,8C cum in-terfedlis cadatisï’Super omnibus bis non cftauerfus furor eius,fed adhucmanusnbsp;ius extenta«

Qtticquid 'mtcrim libet audetif. Imbcücs expugM-' tis crJ}gt;oliatK dci iudicium non credcndo, wl content twnos.nbsp;nendo, donee adeffe fenferitii. Qnandoquidédetii amp;nbsp;dominus orphanoriim cx uiduaru patronus,caufitm funbsp;feeptam negligere no potc^l,cum eam uobifcu cœperitnbsp;contcflari,cöftri«gercreäx cÔfcientiiif,cr uindiiladunbsp;rißima copenfare,quid tum facictisf quo fugietis 4 ca^nbsp;lamitate de longè uentente,uos horribiliter obruiturafnbsp;Nibil minusßret pater orphanornnbsp;nbsp;nbsp;iudex uiduarü,

qudm hoc ueflru piaculu mortale,cr clamitàs 'm ccelu. Sub cuius cofùgictis prefidiumf Et quô proficiet uobisnbsp;coram me uel honor fccularts, «el diuitiarîi onus^Quonbsp;modo effiigietis copedes meoî, quibus uosaür'tnga innbsp;carcerem meü,donee ultimü quadrant cm reddattSfCrnbsp;cum 'mterßilis cadatis,iniô proifciamint in tenebrasnbsp;exteriores,^!^ pofîquain impaemtentes m captiuitatcnbsp;hoftiü abducemini, uel cum occifis corruatis^ Omnmonbsp;enim hoc crimen expiari no poterit, mß 'miuria copennbsp;fata. Alioqui femper perfeuerat iu^lißima dci manus

Affur, uirga furoris mei 'SC bacu-lus ipfe,in manu corü indignatio mea« Pradicit nünatur uenturum regem Affyriorum,nbsp;quod fub multis regibus domini iudicium contra Syri£nbsp;er Samarite regnu exercuerat, fed 'miqua uolutate zrnbsp;crudcli opera, etiäHierofolymäcum reg^ iuda uolësnbsp;uaflare,mque)nufummaximum inuexit exercitucoitnbsp;tra ezechiam,quartodccinu) anno rcgni eins, fed angenbsp;lo percutiëte exercitum, conßifus redijt cuw paucißi=:nbsp;mis. Vbi difcimus malos homines non gratis uiucre in Mali nonnbsp;hoc nMtudo,nec domino Hîutil« ejfe,ideoq;eidemcffenbsp;non malos,quantumlibet fibifpßs cr 'mfc peßimißnt.nbsp;Rfx cr rcgnuMi Affyrioru uirga eft in manu domint,nbsp;qu.a corrigit filios 'mobedictes, qua ordinem tudicif fuinbsp;Cr feueritatë contra criminofos exercet, qui ut pej?i=nbsp;mè uelint ey agant contra lfraëlem,manus tarnen eoriinbsp;Ml domini uoluntate per omnta regitur, qui eoru certenbsp;'tmpia uoluntate abutitur,ad ir£ fuæ,boceft,iuftiiudinbsp;cif exccutionë : dum 'interim impif prauitatë antnüfuinbsp;non exeufare poterunt, qui per crudelitatem peccant,nbsp;uliorum uite infidiantur çy rebus^

6 Ad genre fallacê mittam eum, amp; contra populûfuroris meimandabo illijUtaufe-rat fpolia, SCdiripiatpræda, amp;;ponanllunbsp;in conculcationc quafi lutum platearu»nbsp;«7 Ipfe autê nô fie arbitrabitur, SC corjiusnbsp;non ita exiftimabitî fedadcotcrcndüfritnbsp;Cç X

ad puntendum extenta irreuocabili iudicio fuo. 5.

Contra Leget« enim domini ffierneiues, humana temeritate traditiones parabat, quibtß tllaqucabant paupcrcs,eynbsp;reos flatuebant lt;td cmulgendu pccunias, cr ad diuttiasnbsp;comport4iidiW,^uibiM ad luxum abuterentur cyadopnbsp;preßionem cgentiu,confentaneos habentes feribas ac Unbsp;beUarios, qui Uar'ifs technis extorquebant pro litertsnbsp;quaiUum cupiebaitt admoleRM,in^licitatë,ey dcpiiunbsp;peratione m fiuwilium de plebe.

X utopprimerentde iudicio pauperes,8C uim facerent caufæ humihû pepuli mei,nbsp;utcffcntuiduæprædaeorum, amp; pupillesnbsp;diriperent.

Studiu tMiquorUMi iudicum ey feribarum prodütur; F-tutUre pduperes iurefuo,dolo, auaritia,contcmptu:nbsp;fpruuare ey calumniari,caufis quoq^ 'muertere eoritnbsp;Opprelto» tton bttbent undefauores promereutur,©- quos canbsp;putrodK Mitcllexerirtt, ut funt orpb^iu ey uidu£^nbsp;teruiem fubfiantiam tenuiorem fubindered»

a *

-ocr page 50-

15 AJ A s

cor dus, 3C ad internctioné gentium non paucarum.

Hypocrite E^o,wî(j«itdoiwirtWJ.tc mittärn contrdnypocritam Kraèiit«.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfraëliticam ludaicâ praferiptK iam uitijt

corruptam,perfidie wi «ic»« cr hommes, uerbum td^ men domim iaadrites, idipfumcj; nonferudntes,fed trdnbsp;ditiombui fuis fmplices decipientes, cr lits omne per=nbsp;uertentes,mterim tumen de ccremonijs foliciti in tem^nbsp;plo,quds tdmen diligentius idolis qitùm deo uero deji^nbsp;runt.t^erito ergo huiufnwdipopulus diettur populusnbsp;irdcundite, in quem nece/ftrid ird firdtur, dei iuftitid.nbsp;iubetur quidem diripi,umci, occidi, capi,eoculcari,utnbsp;rmpiomm lutum pldtedTu ab A/fyrijs:quid tarnen hoc hoflesgennbsp;inftitu«, impia uoluntate aggrediuntur cr perficiunt,arbinbsp;trdti proprijsfeuiribus uici/fe gentem ifraëliticâjgwnbsp;rantes eum, qui omnia moderatur cr agit m omnibus,nbsp;imo eundem ipfum bla/f bernâtes,nbsp;nbsp;nbsp;abominationtbus

idolorum fuorum comparantes, ut fecit 3.abfdces,mi» quo injîituto fuo tot gentes O'régna exterminantes,nbsp;ideo iußc à domino,fuo tempore cr modo,ipfi quoquenbsp;ptmiuntur, pro crudclitate erfanguinis effufione totnbsp;popiHorum.vtcunq; domino fcruirent, omnia bene ornbsp;dinanti,ipft tarnen prauißimo corde,ignari uoluntattsnbsp;diuinte, omnia peragebant, eSquot; contra tequitdtem pro«nbsp;pria confeientia certabant, ut effent in proprijs quoq;nbsp;confeientijs çr apud femetipfos inexcnfabiles, utfuntnbsp;omnes impij or iniuriatores.

8 DiceteninuNunquidnoprindpesmei fimul reges funtç'

Ab arrogantiaquoqi nimiofaßu feregcmuocat »liorowiregam, quos fub fe feruos teneat cr auUcos:nbsp;quorum fcilicet minimus expugnare poßit Hieroßly^nbsp;mam,ut duces imperij fui comparentur aliarum nationnbsp;numregibus, çr inuincibilë fefearbitreturhonünibusnbsp;omniu populorutquaß dicat,Duces mei aliariinbsp;gentiu reges funt er mihifubieai, cMtdis nationibusnbsp;imperabunt,ut Rabfaces ia^abat.

. Nunquid nonut Charcam}s,fic Cala-no, Sc ut Arphad, fie Emathî’ Nunquid non utDamafcuSjficSamaria?

Quo modo inuenit manus mca régna idoli, fieSCfimuIachra eorûdelerufalemnbsp;amp;deSamariagt;

I, Nunquid non ficutfedSamariæamp;ido lis eiusgt; fie facia lerufalem amp; fimulachrisnbsp;eiusî'

Quantumlibet magnas potetißimas er claras urbes umcere,erfubdere potui imperia meo,quin erDamdnbsp;feum dc Samaria, duoru regnoru metropoles deuici,innbsp;quibus omnib.idola, er dij multi colebatur,qui tarnennbsp;fuos liberdre de med matui minime potuerunt, fed necnbsp;feipfos quidem,omnes enim muenit manus mea,trium=nbsp;phaui de omnibus. Q«ia ergo obßet.ut non itidem euenbsp;Mat mihi de Hierofolyma cr idolis eiusiNofunt enim,nbsp;inquit,ßrtiord fdcrd iUius, qudm aliorum.

ïi ^Eteritquuimpleucrit dominus cun-opera fua in monte Sion in Hieruw

lESCHAEIAHV.

|em,uifitabo fuper fruäü magnifia cordis regis Affur,Sc fuper gloria altitudinis oculorum eius,

o™ w opera fua dominus compleuit in monte Zion Vi««» er Hierofolyma, tarn exercitum inßdeliam ac blaßihcnbsp;matorum dei per angclumunanoae perdcndo,quàmnbsp;Hierofolymlt;e etiam myßerium omnium feculorum pernbsp;Chriâum in cruce perßeiendo. Videtur enim magnanbsp;quadam fubindicare Propheta his uerbis, quandoqut*nbsp;dem er occifto exercitus Senitherib,exe)nplar quoddanbsp;ßujfe uidetur deletionis er exterminij diabolici impe^nbsp;rij,ingentes toto orbe dißterfas, quod in lerufalem delt;*nbsp;uiaum eft per ChriAum dominum, ibt enim uifitauitnbsp;dommusgladio uerbi er iudicijfui utrunq; tyranntvmnbsp;omnium fidelium,eum qui rex eft fuper omnes ßliosßlnbsp;pcrbilt;e,qui ab initio opus domini corrumpereconatuinbsp;eA, er Affyrium ipfum qui malignitatefua gloriado^nbsp;tniniremorari tentauit. ytrii^ enimfecontradomiminbsp;erexerunt, er uiAi funt in monte Zion, bonitate ernbsp;dementia dei in fuos fideles.

15 Dixitenimî In fortitudincmanus meat feci, Sc in fapientia mca quia intellexi, SCnbsp;abftuli terminos populorfi,8cprincipesnbsp;corum deprædatus fum, SCdetraxiquafinbsp;potens in fublimi refidentes»

Gloria fua zelatorfirennuus eft dominus ipfe uir=! tutum,ideofemper refiAit fuperbis, er gloriationemnbsp;uirtutis in creatura omnipotensfirre non poteft.Slt;«pianbsp;entiam quoque non uult iaAari ab alio, qui folo nutvnbsp;er prouidentia oculo inßiicit erordinat uniuerfa,fe^nbsp;cundum arbitrium uoluntatis fua,utquigloriaturianbsp;domino glorictur. Non Affyrij crat monarchiafuanbsp;propagatio, non fîiaadfcribcndumprudentiauelfir»nbsp;titudini quicquid acciderat in uiAorijs populorit, qui»nbsp;non parantur brachio hominis, fed arbitrio dci.Dire»nbsp;ptiones quoque thefaurorum, qui in fiiturum reponunnbsp;tur ab infidelibus, er expulfiones eorum tyrannoritmnbsp;er nobilium pradonum qui folidißima ac firmißimanbsp;ßrtalitia inhabitant, qui fuis uiribus tribuwtt,dignènbsp;merentur perdere uniuerfa CT fuccumbere hofiibus,nbsp;qualiaiaAabat Affyrias, tain Sennherib quàm Chai*nbsp;daici regni,iüi fuccedcntes,tyranni.

14 Et inuenitquafi nidum manus mea fortitudinem populorum, SC ficut collt-guntur oua, quæ dereliâa funt(/jc) u-niuerfam terram ego congregaui, SCnonnbsp;fuitqui moucretpennam, ôcaperiret os,nbsp;SC gannirct»

Quafidicat tyrannusquicunq-regnorupradator, Crdiabolus quoq- ipfc,Nianusmeaaff'equutaeA,erin nid«*nbsp;meâpotefiatëcollcgi,eruelutouisiUis meubo, onrnesnbsp;diuitias orbis, populoru omniü thefauros ucluti in meunbsp;nidum ut propria repofui er tenco,tota uirtute conornbsp;quocunq; titulo cogeAa feruare, tutari er augere,inlt;*nbsp;uitis omnibus.Eatenusautë coUegit omnta oua regno^nbsp;rum quafi infuum nidum, ut nihil euaferit manu dus,nbsp;Mhilreliqiwalicubi'mtteniatur, quin uindicaueritfiUnbsp;jmperiwi


-ocr page 51-

IS Al AS

imperium omniu,ut nemo tllt quoijuo modo obflrepcre, contradicere,cr uel hifcere poj?tt, uel riilum oris apenbsp;rirc:täta tyränide opprimit u-niucrfa^tam Aßyrius ille 'nbsp;firox,guim hoflis humant generis diabolus.Tanta infanbsp;nia ç^fùrorefupbit miferilleprincepslatronu,monarnbsp;cha miquitatis,fideliit parrici^ ac hoflis perpetuus,

15 Nunquid gloriabiturfccuris cötraeum qui fccat in eai autmagnificabitur ferranbsp;contra eum à quo trahicur^ Quomodo finbsp;eleuetur uirga contra eleuantem fe,ficnbsp;uatur baculus non lignum,

Creahirt nbsp;nbsp;nbsp;Quomodogloriari poflut creature omnes de uirtute

mr* nifi taquot; ^i*acufttj;,cum aliud nofint,quàm fccuris in nwiMt domino. dentis, fuapte natura nihil ualens:fed ex manu eitu quinbsp;ea utitur,tota pêdet,ad cuius nutu uelit nolit obfeqtur^nbsp;Sicut cr ferra Jhtltè gloriabitur aduerfus eum qui tra=enbsp;hit earn. Otiofefunt ey uante omnes creaturte,nifi du=:nbsp;cantur à domino,à quo cr uim agendi ptrcipwt.NK«nbsp;quid, fl quis baculii arripiat manu quidpiam pcrcu/fu^nbsp;rus, reclamabit baculus, GT obfequi detraâabitf quaflnbsp;lignunoflt m ufum à deo conRitutu homint, ad operMnbsp;quafeunq; uolucrit:Sic aliud no eft homo quicunq; or®nbsp;bis etiadominator,nifl mflrtimcntu uoluntatis diuinlt;e,nbsp;cui uelit nolit per omnia obfequatur necc/fe eft, quernnbsp;ZJ' muas contumeliie couertet pro nutu foh, quern utnbsp;extulit mfublime,flc dcponit,non tantu dcfede,fed mj=nbsp;ter/eras quoq; habitare, cr à filijs proprijs occidimannbsp;dat,G- iudiciudeifuieuaderenonpoffunt.

16 Propter hoc mittet dominator domi^ nus cxcrcituu in pinguibus eius tenuita^nbsp;tcm,SC fubtus gloria eius fuccenfa ardebicnbsp;quaficombuftio ignis,

Butrtit de* Oh faperbiam cr flrocitatem tyrannoru omnium, ut tytanos.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sennherib exempbr firt, flcut or Pharao

er NobMcbddne^çcr çr flmiles, dominator dominus os mmpotens, pMjguiJ?it»lt;t Mertit in matiem, thefauros innbsp;egcjlatem, gloria in confùflonè, principei in emptitiosnbsp;feruos, uel in Intuni pIatelt;irM ac flrarîi eflam, e^j^lennbsp;dorcm omnë glorilt;e rediget in ddkftione iÿus zx cine=nbsp;ris fauilla.Superbis enin» domtniM reflRit,cum datgranbsp;tiam humilibustSic Pharaonê,Sennhcrib Chaldteosnbsp;iudicauit, ZT omnem mundi impiam maieliate fempernbsp;opprimet,calcabit in iHtiwn ZT confitndet,

gt;7 nbsp;Eterit lumen Ifrael in ignem, 8i fanâus

eius in flammam,Et fuccendetur,amp; deuo rabitur fpina eiuSjSC uepres in die una:nbsp;Lkx fidcliu in tenebris anguRiaru dominus eft : folanbsp;en'm confolatione dtuina fruebatur ifraelitie Hierofolynbsp;WKjCwm Scnnbcrib «rbë obfedijfet,qua erper prophenbsp;V‘“*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co/oUbdlur. Impijs aut idem

y quot;»pip. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flamma eft.deuoras quicquid iUi obijeitur zx ad^

tterfatur : non [ecus atq flgt;inlt;e ac uepres facile confla=‘ gzantur, fic principes ZJquot; exercitus à domino abfumptinbsp;funt uno die pariter uirtute det percuKi, ut feirent tomnbsp;ipfl quam gentes reliqult;e (juidfit dominu cotemnere,nbsp;0* bonitatem eius blajj)l?cmarc.

18 nbsp;Sc gloria (altus eius^ÔC Carmeli eius ab

I*

¦in

I.

y rianiad iÇ «lopip,nbsp;r

IESCHAEIAHV. ly anima ufqj ad carnem confumetur,Et eritnbsp;ueluti terroreprofugus,

19 ÔC reliquiae ligni faltus eius præ paucita-te nu merabutu r,6lt; p ucr fcribet cos,

Quicquid in A/Jyrioru exercitugloriofum, magmfi cum,fôrtc,cJ' eximiufùerat, unius percuflionis cladenbsp;perijt, tarn corpore quàm anima. Pariter omnes impif,nbsp;pro blaflthemijsfuis trucidati funt CT damnati,ut nihilnbsp;illoru quod ad perfonas attinuerit z^ uitâ,rcmanferit.nbsp;Nemo enim llt;efus,nemo anxius,fed omnes penitus mornbsp;tui ziT incinerati fiierunt, ut expeditius fliolia aufirrennbsp;tur.Remanferät auté anxiè fùgitiui quidâ de extreitu,nbsp;inter quos zir rex erat, quemdonünusfùgerepermiflt,nbsp;fed no effugere,zy cum eo paueißkni numero,quos uelnbsp;quotinfantuli queant numerare. Traditio eft entmüe T«dttio_nbsp;brteorû, deeem tantu euaflffe hanc cladem,cuius dena^^nbsp;rij apiccm,uel minimus poßit paruutusferibere, lod Jetnbsp;licct,omniu literaru caput, zyquot; feriptionis exordium.

xo «rit in die ilia î non adticiet refiduu Ifraël, ÔC hi qui fugerint de domo lacob»nbsp;inniti fuper eo qui percutiteostfed innitefnbsp;fuper dominû fanâum Ifraël,in ueritAc,nbsp;Impijs perditis flrage angelica, pij m regfto ludtelt;e,nbsp;imà omnes fideles difeent confidere,nonin brachiumnbsp;carneum, in auxilitim peruerforum, ut Achat ficerat:nbsp;fed luculentiexemplodifcenteleâi omnes timeredo^nbsp;m'inum, zy in promißiones eius ffierare, uidentes pro«nbsp;ftratos eoSjà quibut fubfldiit data mercede Jfierauerâi.nbsp;Refidui ifraël hifunt, zr dicuntur,qui perfidis ifraëlnbsp;litisàdomino reieëlis,fuccejferutfide cr obedientia:nbsp;qui domino adhierêt,ipfumq; ut lacob,lfaac,cr AbraÜnbsp;uenerâtur:hi difeent timere eum,zif fola iHiuî bonitatenbsp;«itijCr fêfc totos iUi credere,

Rcliquiæ c5uertcntur,rcliquiæ inquam lacob ad deum fortem,

Reliquiat lacob duos replicando innuit, propter nbsp;nbsp;Rtiiqui«

lios ifraël fccundiim camcm cr Jfiiritum, qui fub'mdc in detwn)ortcm,wtictMn ziT uerum Qgt;crare difcent,wnnbsp;inhomines.

Si enim fuerit populus tuns ïfrael quafi arena maris, rcliquiæ côucrtcntur ex eo,nbsp;confummatio abbreuiata inundabit iu«nbsp;ftitiam,

Quantuwlibet fùerit populus ifraël multus nume.-^ ro,ueluti harena maris, perducentur tarnen ad paruotnbsp;quafdâreliquiat,nonfolum redaëlis duodecim tribubusnbsp;in duos, fed zy ipfe quoque duie redigentur in paucos.nbsp;Quum ucrô in breue aliquod ZSquot; modicu redaéafiieritnbsp;confummatio iUius gentis, dum uidebitur religio ueranbsp;cotraëla ad paueißimos bonos,zir fanëios è terra ahfhtnbsp;liffe uidebitur, ut paueißimi fuperfint: tune uigore di^nbsp;uinarumpromißionu,clementilt;cqdiumie,uera iu^iM luftitîxîn*nbsp;fidei inundabit in immenftvm, çr eleâoruecclefladiß undano.nbsp;fiindetur in omnes gentes, z^ iuüititediuin^ejfilendornbsp;clarefcet ad omnes homines,gloriaq patriarcharulonanbsp;gè amplior quàm unquam cclcbrabitur.iHorum fcilicetnbsp;fides atqueiuliitiat

-ocr page 52-

lESCHAEIAHV»

Venitin Aiath.träfqtinMagron :apud Machmas commendabit uafa fua.

via hic defcribicur exercitus Sennherib profici^ feentis ab Aegypto, ubi deuiccrat reges, redibatnbsp;ad denuo obfidendum lerufilem. Nomina autem ur=: Vrbiu»*nbsp;bium iuxta tnnpus er homines uariata obfeurioremnbsp;reddütfenfum-Tendebat enim ad Aioth, interim per=nbsp;tranfeundo lAigron, demde in Machmos perueniensnbsp;exercitusn recenfuit fccundum arma fua,ut legitime innbsp;armis incederet.

19 Tranfieruntcurfim,Gabafcdes noftra» Obftupuit Raina,Gabaath Saulis fugit»

50 Hinni uoce tua fiha Galliin,at[êde Laifa paupcrcula Anathoth«

5* Migrauit Medemenathabitatores Ga* bimconfortamini.

Per uada alicuius aluei, uel anguflias montiutranfie runt,linde ad proximas quafq^ urbes terror fima lüiusnbsp;habita tores perterruit,er ad fitgam coëgit, qua quie^nbsp;fioffcnt.Tam rcmotaruciuitatü, quimproximaruna»nbsp;nüna adnotantur, ut horror umuerjalis in tota terra,nbsp;nonfolum Beniamin er luda audiretur,fed ctiamalio,nbsp;qua tarnen iam ciuibus uacua erat ifraeliticis.

¦ ^AdhucdieseftjUtinNobefteturtagi^ tabit manu fuam fuper motem filiæSion,nbsp;collemlerufalem«

lam uentum fücratad Nobe,ubierpcrno{landu/in pradicitur à Prophcta,fùturaquafiprafcntiadefcrianbsp;bcndo.Ejî enim prophetia qua fingillatim fittura depmnbsp;guntur. A Höbe exercittvm applicat prope Hierofoly’*nbsp;maurbis mocn{a,ad montes, qui in circuitu lerufatemnbsp;circumiaccnt, ut terror augeretur infîdeliît ciuium,honbsp;fiiumucro audaciamaior cerneretur, er gloria fiiturinbsp;miraculi celcbrior a^feeretur.

55 Ecccjdominator dominus cxcrcituum præfcindés ramos(elcgantiorcs) cum uiolennbsp;tia,8lt;excelfi ftaiura fuccidentur,6lt; fubli^nbsp;meshumiliabuntur,

54 Etfubuertenturcondenfa faltuseiusfer ro,amp; Libanus per magnificum cadet,nbsp;Dhw omma maxime putantur coüapfi er prafensnbsp;minantur peri: ulum, imö urbis cxcidiü, tune dominusnbsp;pro fidclibus pugnat, jortißimos quofq; trucidat,er uenbsp;luti j}gt;cciofißimd arborem prafeindit duces exercitus,nbsp;milites deinde omnes, er nihil finit uiitum, unica qui*nbsp;dem ftrage angelica occidit omnes,maximo5 er mino*nbsp;res. Poëticè tarnen, er eleganti prophetico eloquio,nbsp;quafi pingit tarn exercitus apparatu,quàm cladem im*nbsp;piorum fubitaneä, fub metaphor a cadëtis lignainfaltunbsp;maximo,fine omnt deleäu pulchritudinis,imö utfoeritnbsp;procerioris ftatura,fic minus nunc iUis parcendu exbnbsp;flimat. In fumma docet Propheta fidutiam piorum innbsp;dominum, ut à quantumlibet magno hoflium exercitunbsp;non timeant,ubi pro fc dominifauorem erg-atiä/fe^nbsp;rare potuerint. Iduero cotingit,fi propheta domini aunbsp;diantur,fi lex domini diligatur,fi ferueturiu^litiaadnbsp;proximum er fides in deum.

I s A r A s

^5 ConfutniTiationcm cnim, abbrcuta.* ; tioncm dominus .deus exercituutn facietnbsp;in medio oninis terræ.

Squot;d€us nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abbreuidttmi,cuMgclicam legcmA fide in

¦ detwn ac charitate in proximum di/feminabit deniper Chriflum,crapoflolof m omnetn tfirrfW.Hrc efl pro^^.nbsp;mißionum diuinarufumma er Icgis, cuiui ftudium do=nbsp;minus imbuet cordibits eleâoru,ut non iam in ludioa conbsp;latur deus tantum,fed i« medio omnts terri!e,ubique ZXnbsp;«crè. Hhic uerißimo cultui cr religiom locum cedentnbsp;innumera ueteris rcligtonis intitula, fatiäiones zr cenbsp;rentontie,qu£ ad tempus corrcâionis populo propoß-ta funt,timorc ac legibus ab idololatria coercëdo,donecnbsp;Ipiritus/antlus eleéforu corda imbueret,ad colenduntnbsp;dominum deum in ßgt;iritu zSquot; ueritate.

14 ^Propter hoc,hæc dicit dominus deus cxercituûîNoli rimere pcpulusmeusha«nbsp;bitator Sion,ab Affur, in uirga cnim per^nbsp;cutiette,amp;baculum fuum kuabitfuper tenbsp;inuia Aegypii»

2.5 AdhucenimpauIulummodicumcp,SC cofummabitur indignatio amp; furor meusnbsp;fuper fcelus.eorunn

Redit ad confolandum pioj, habitatorcsßcilicct Irr« falem fuo tempore imminente Aßyrio, idq- ex ore do=:nbsp;mini exercitnum. Virga quidem percuttet te,tributumnbsp;extorquendo argenti zr auri, er uiolentia qua potuitnbsp;opprimendo, ut olim patribus faciebat rex Aegypti.nbsp;V eruntamen ualde pofl modicu lapßum temporis aßgt;i=nbsp;cicsiucundißimum lumen fcremtatis, gratia nwec,nbsp;dwK aufiram hunc tyrannufitroris mei^quem propternbsp;pcccata ipforum iliis impofueram,id enim merebanturnbsp;populi crimina Cir fuperfUtiones.

2^6 Etfufcitabitfupereum dominuscxerci.-tuumflagellum, iuxta plagamMadian in petra Oreb, amp; uirgä fuam fuper mare, 8Cnbsp;Icuabit cam in uia Aegypti«nbsp;lli« a«të Aßyriu non dißimili miraculonbsp;nbsp;nbsp;iudicio iu

fio cadam ad internetionë, fubito e^- injperato, ßne ar mis zr robore exercittts, quo olim perdidi innumera=nbsp;bilè quoq; exercitu Madiamtaru fub Gcdcone. Er ficutnbsp;dudu aquis rubri maris, fine mambus A egypttorü regenbsp;cum omni militia adunum proflernebäer dclcba,folanbsp;baculi cleuatione per Mofentfiefemperpi/ faluabutur,nbsp;er impij iram medfentire cogenturfiuo tempore.

2.7 lt;Et erit in die ilia : auferetur onus cius dehumero tuo,amp;iugüeius de collo tuo,nbsp;ßCcomputrefcctiugum àfacieolei,

Dkik fic impij tyrani uires coteruntur,tamq; lüufiris exercitus,no mirum fi iugum abijeitur Aßyrioru,fi trinbsp;buta negantur,fi libertas reflituitur pio regi,fi regnumnbsp;Ezechia iterit augefeit er corroboratur. Qua tarnennbsp;omma beneficia abietli oneris, non populi meritis, fednbsp;dementia faluatoris, er pij regis ac fandi prophetanbsp;orationibus impeträtur, ucl qtiia excefiiis tyrdnica opnbsp;tgt;rcj?tonw, er fafius opulentißimi regis firrefeipfumnbsp;non potens defluere G“ euanefeere cogebatur.

53.

CAP.

-ocr page 53-

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ T .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?»

I S A I A S

^CAPVT XI.

uirga de truco («el dertidtcc) leffae, Seftos de radicenbsp;j^ieius fuccrefeet»

ConfcntiuntctiamHebraiide Cbrifto exponenduhunc locum, qui hic promittitur uenturusnbsp;adfalutem ftdeliu de femine Dauid, ficut er Ezechias,nbsp;aoriaüîuînbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcripferat propheta. Qui GT longé clario=

ftris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rew Miftoria dej^iritualibus inimicisfidcliu reportabit

quam Ezechias de Ajjyrioru excrcitu. Prlt;£dicitur na^ feiturus Meßias de fiirpe lfai,qui pater Dauid,cuius arnbsp;boris truncus aliquando ueluti abfc'mdendits, quia radinbsp;cibus adhuc adharebat, fruëïifirum furculum prolatu^nbsp;rus fit. Quu cnim fire perifie uideretur Dauidisprofitnbsp;pia,prouidcntia dei ex Maria uirgine Chriélum filiumnbsp;Dauidisgencrandu flatuit,florem odorifirumgratite.nbsp;Crfilicitatis,fialutisqi generalis.

1. Etrequiefeet fuper eum fpiritus domi-ni, fpiritus fapietiae amp; intelledus, fpiritus confilq Sc fortitudinis, fpiritus feientiae 8Cnbsp;timorisdomtni.

Plcnus crit Meßias Jßiritualibus diuitijs G^ uirtuti^ buSfCui ßgt;iritus nonfccundu nwnfuramdatus cft,fed adnbsp;plcnitudincm,dc qua omncs elcëii hauriant:Spiritus fcinbsp;licet fàpicntite, quum fit ipfe uerbÏt dci quo codita funtnbsp;omnia,G^ fapientia dei patris : Inteüigentiafccundumnbsp;quam omnes condidit creaturos, ficut ad cxemplartSpinbsp;ritus confilq eft, quo omma inftaurantur gx infinemnbsp;àdco dcfiinatuin ordinantur, quam fit primogemtusnbsp;crcatura;, gt rcgnum patri rcdditurus poft pcrfi£lio=^nbsp;nem omniiim:Spiritusßrtitudinis,in quo omma poffu-tnus,Gr cui omma fubieëla funt, qui er mundu u'mcit,nbsp;crfirtë ligat,ut nocere ncqueat:Spiritus quoq;fcien=gt;nbsp;ti£ er cogmtioms, quo qu£ à pâtre audiuit narrauitnbsp;crcdentibus,non uamtatum huiusmundi,fed fcienti£nbsp;qu£ ex dcoe^l pudica crfanóla: gtfpiritus timorisnbsp;dotnim,quialiud non efl quàmueræreligionisfiudiumnbsp;GT pietas 'm dcum, cum charitatc m proximum, quodnbsp;dominus exigit pro uero cultu qui ei placeat, er eft uenbsp;ra rcligio.H£c Cbrifto bonunidonatafunt,ut capiti ccnbsp;clefta;jà quo in cleëioru ananas deriuentur pergratiantnbsp;dei GT unëiione ßgt;iritus fanëli,

Etredolentia ci us (erit) per timoré dni,SC no fecûdû uifioné oculorû eius iudicabit,nbsp;neqjfccundûauditû aurium eius arguer:

Etredolebit fiiauißimus odor GTp’agratiafuinomi nis per timoré uer£pictatis per totâecclcfiacleëloru,nbsp;qui 'm odorem unguentorüfuorwm current,Gr 'm ueranbsp;rcligione crfruélibus pietatis femper proficiët ad uernbsp;Mtffi» om bwinihfius G^exëpla.lsMeßias Christusdomim,iudexnbsp;nifcicntia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i P

4 deo pâtre con/htutus eft uiuorum m ecclefta G^ mor tuorum, qui ut fapiëtia dei plcnus no ignorabit fecretanbsp;‘¦ordiM, hypocritaruuerba GTquot; opera probe nofcet G^nbsp;iudicabit,non ad gratia hominu, fed 'mterna fpeëlabit,nbsp;non ut purus homo,fed c^deus,cuius folius c^ fcrutarinbsp;cor atqi renes. Nclt;j; adrumores tantu gx famaarguet,nbsp;cui patent omma,qui mendacifs no feducitur, cui ttemo

MefTix di gnitas.

Religio ucra.

lES CH'AEI AH Vi 16 vmponet-, «jtti iußititis ZT inic^uitates hom'mu non igno»nbsp;rat,utfalli fgt;oßit arguendo quenquam uclfallere.

Omniu quidê iudex eft,fed prie itlijs pdKpfrw,^uor» nwlli« cfl adiutor,quos opprimi no fine t: qui Miiwrw p4nbsp;tittntur à diuitibuf, bos iujlo dei iudicio umdicabit, amp;nbsp;iUorÜ oppre/Jàres redarguct per ^equitatë, qui alioquinbsp;deflîtuti adßigMitur ZSquot; opprimutur 4 tyrannts terri£.nbsp;Demq^ pcrcutiet uiolëtosquoÇcMiq^,notamfirro,ma MeffïaeiiMnbsp;chims ZT ßuma,quam uirga orts Çui terrenes homines:nbsp;Mt ctitcr Elizeus uirtute orisfui pcrcutiet, no ad nwrtê,nbsp;fed uitam,ut praidicatione ueritatis gt iuftitilt;e peccatisnbsp;moriatur,Gr uiuant noui homines.Et fie J^iritu ucl halinbsp;tu labioru interficict impiÜ,dum addicet illu 'm fuppli^nbsp;cium tetcrnum,uel leuißima opera rebelles ueritati connbsp;uertit uel elim'mat irrefragabili uerbodei.

amp; fides cinftorium renum eius»

Non amitietur ftrro tyrannico, ad uel fe tucndu,uel impios trucidandu,fcd iufiitia,fide cr ucritatc prlt;£di^nbsp;tui omtua u'mcctfbcneficijs certabitpotius,cr pronwf«*nbsp;fiones firmas amicis cufiodiet,promptus,/irenuus erfinbsp;I delis elcéhrum propugnatonnbsp;t 6 Habitabit lupus cum agnotSC pardusnbsp;cum hado accubabit: uitulus amp; lco,8Cnbsp;ouis fimul (nM)r£tbK«t«r) SC puer paruulusnbsp;minabiteos«

Iwdfortt dli^Miuolut Nießi«temporibusnatitrarerU mutanda. Cotraquos alij ludtciafierut, tequè mhilaltenbsp;randum,ut in diluuio Noë, quod quicdc animalia camenbsp;nutriatur ut inimicitia omnts aufirri nequeat.Scd myfii Motatio renbsp;cam admittunt nobis 'mtclligentiàhuius loci,fi(turü idonbsp;tcmpore,ut uioletißimi quiq; homines ctm manfuetißinbsp;mis,cr perfidi cum pijs,gcntiles cufidclibus couenturinbsp;fint,Gm'S ut antea cocertaturi propter untus dei cultu,nbsp;quandoqdë paeë doëlurus fit,ac uincere in bono malit,nbsp;diligcrc mimicos,non irafci,Grfimtlia. Hoctumirueà 'nbsp;habitare lupu cum agno, pardu cum hcedo accumbere, 'nbsp;leonënbsp;nbsp;nbsp;iuueneu: GT tn reuera per Chri^u iufiis homi

nibus ac fidelibiis ftraru rabies no nocct,fcd potius cicu rabutur, gt ad mâfitetudimë reuocabutur,ut in una ecnbsp;clefia fic cociliadi fint aduerfartj,ut à fiinplici cr innonbsp;cëte cpifeopo er doëlore cicurari poßmt ac nwderari.

Vitulus Sc urfus pafcenturjfimul requic feent catuli eorum:SC leo quaft bos come-det paleas^

Vacca G^ urfus uelut untim armentitfimul pafeent, ut catuli quoq;amboru pariter accumbereuideantur.nbsp;Mira cnim gentiu concordia per Euangeliu femper panbsp;rata eft, Oquot; Euangelica doëlrina paratur inter eleëhs:nbsp;reprobi autë femper fuofatourgëtur. ixoneinuci opanbsp;leas edere, quafi bos, concordia fignifieat, cr ciufdemnbsp;doëlrm^e ufumAnnocua doilr'tna eil,uerbu domini,na= Doftrina ’nbsp;turali lege per Chriüureßrmata ad regëdü cleëiostGr

Cc 4

-ocr page 54-

ÎSAïAS

contra naturagratia domint multa operaftir »« pt}f,cr ad na/ifuetudiné reuocans crudelißiWM gentes.

Et dclcdabitur infans ab uberefupcrfo ramineafpidisîSC in caucrnam reguii,quinbsp;ablaéiatus fucrit,nianuni fuam mittet*

  • 9 nbsp;Nô nocebût,amp; nô occident in uniuerfonbsp;monte fanâomeoîquia repleta eft terranbsp;fcicntia dfii,fient aquae maris operientes*

Securitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w reffu Chriili deßgitatur^ut afpidem

Chrifti.'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;timeat/ed poßit perdere,dblaildtus baßlifcit

perimat.lnfirma enimmundideuieligit,utconfiindat ßrtia.Sapientia mundi u'mdtur à /implidtate, qutt eftnbsp;m ebrifto. Fide reßßitur leant rugiéti. Quanto fidelesnbsp;in ebrifto magis(refcunt,tantoduriora ferre pojfunt,nbsp;certi contritü efße caput ferpentis per Chriflum. Numnbsp;er lucLei hoc locofatcntur,inimicitidferpentis aduer=nbsp;fus Euamfintendam Meßite temporibuf,m terra fideliunbsp;tequales erunt per deigratia omnes,à mimmo ufque adnbsp;maximum. Id quodno ludtei fed fideles capiunt,ijuomonbsp;RiSs Zion do fcilicet mans Zion eccleßaßtfidelium,tuta à partisnbsp;t^if’ilenimdamnationtsnbsp;eft eis quifunt in ChriSlo. Qui igitur tarn propeß funtnbsp;ad fangiiinè fideliu effundendi!,^ui uaflare non ueren*nbsp;tur pictatis proßffores, hic uideitt fenon pertinere adnbsp;monté fanilu, fed ad defeedentes cum tyrannis aditifirnbsp;na. Chriflienim temporibus plena erit terra feientianbsp;domim. Omnes enim enit dodi à domino:à minima uß:nbsp;^uead maximu cognofeent dominu,crfideidoârmanbsp;agult;e operiétes erunt uelut mare totit mundu.Non re=nbsp;man fit enim locus in terra, quo diuulgatum non fiter itnbsp;Euangcltü Cbrifti domint. Vntus quoq^ «cri dei cultusnbsp;erreligio orbe peruaßt totu,ut defua Hierofolyma crnbsp;area ludtei iaélare nthil à tempore Cbrifti potuerint.

  • 10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et erit in die ilia radix Ieiræ,qui ftat innbsp;fignum populorum,ipfum genres depre-cabuntur, amp; erit requies (feputchrum) einsnbsp;gloriofa*

Eo tempore per Euangelif pradicationé confluêt ad untus folius dei ueri cultu per Mcßiam ChriRu omnesnbsp;Vexillum popu!i,quifiterateoru expeélatio,coütgenturqi uelutinbsp;Chrifti te* ad uextllu exercitus, ad quos ab omnibus rej}iicitur,adnbsp;' Cbrifti trophetim ac impertu fe fubdentes,eum requisnbsp;rent,iußa^ ipßusferuabüt,cr erit,nonfepulchru,fednbsp;glorùe fuisregnugloriofum, quod iUi pater cum omntsnbsp;bus dedit,ut fedeat ad dexteram fuam in excelfis,tantonbsp;glorioßor angelis effeiius, crc. Quia enim humiliaue=nbsp;rat fe ad morte crucis,deus exaltauit eunt, cr dédit iUinbsp;nomen,crc. Perpetua enimpaceregnabit,quode/iglonbsp;riofam effe manßonem illius cr quietam.

  • 11 nbsp;Et erit in dieillatadiiciet dominus fecunnbsp;domanûfuâ adpofiidendûrefidufipopunbsp;li fui,quod relinquctur ab Aflyrtis, Si abnbsp;Aegypto, Si à Phetros, Si ab Aethiopia,nbsp;Si ab Adam, Si à Sennaar, ôC ab Emath,nbsp;Siabinfulismaris*

CSgrtgarto Per cbriyîi domini nofiri myfleriu,omnipotés deut, iam ali4uice,er alio ^uoqfmodocoHigetfidelesacele

lESCHAEIAHV.

fhsfuostnon iami/raëlem fecundu camem,cuiutratio ficut crcarnalis cofoederatio penes deum iamdudu ne»nbsp;gleéia cemitur, fed fecundu fidem fpiritu ifraëlemnbsp;fuum in auream cogregabit Hierofolymâjmà nthil hicnbsp;deUierofolymadicitur urbe Iudaica,feddefacrofananbsp;âa eccleßa, in quafunt populus domint, cr fideles filifnbsp;dei,difigt;erß per mundit,quos Chriflus moriturus,fe connbsp;gregaturumfatetur ex omnibusgentibus,regnis,plagisnbsp;terrie,adti}Uim ßnumAbrah£,m quarecùbent.Qupsnbsp;modo enim crquando ifraëlitiereuerfifiterintexhic FcH^nbsp;nominatis regnts, ad felicitate atiquä,nec oßendere ponbsp;tuerunt interim, nee unquam oflendent, prlt;eter earn,nbsp;quam in Chrifîo habere poßut fccundufcripturas,nonnbsp;carnaliter, fed deo digno fenfuintelligëdas, non ad reanbsp;gnum corporale er caducum,inter mortales fub mortanbsp;libus,fedfub Meßite regnotqd'quuaternue^edebeat,nbsp;corporale effe no poteft,cr ideo nec ad unum loeit alianbsp;quem,quantumuismagnu, etia deciesiudiealatiorem,nbsp;coüigi poffttitt fideles uiui, multo minus fi de morte furnbsp;rexer'mt uel foli ludai, ad temporaliter cum fuo Meßianbsp;regnandu. Infßiritu autë er ueritate Chrifius regnatnbsp;femper,ubiqt,crfuper omnes credëtes deu Abraham,nbsp;ifaac er lacob. Quem ludtci mfilicißimi ob humilitatenbsp;refßuentes, er fuper fe regnare nolentes, meritoferuinbsp;futtt er miferrimi hominum,donec agnouerint quidfitnbsp;regnu aternu filif Dauid,quid lerufalëcapax ommuntnbsp;fideliu,qui filif A brahie fecundu fidem er illius iufiitiS,nbsp;cuius er feëlatores.Dc quibus paßim lex er prophetic v«nbsp;fatis luculenter docent,nifiueiaminetegerëturludteoa i*“*nbsp;rum oculifmuidia fctlicct,auaritia,ambitione,ira,odio,nbsp;er cupidinc uindtëiarum.

li EtkuabicfignuminnationeSjSicögre^ gabit profugos Ifrael î Si difperfos ludanbsp;colliger à quatuor plagis terræ*

15 Etaufereturzclus Ephrâim,amp;hoftc8ltt da peribunt* Ephraim non æmulabiturnbsp;ludam, Si ludas non pugnabitcontra E^nbsp;phrâimînbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

Dominus ueluti ad magntficu interßgne er uexilSt, crucißxi fcilicet filif dei propeccatis mudi, pricdicationbsp;ne apoHolica couocabit omnes gëtes, er colbget diffiernbsp;fos ifraëlis er luda,àquatuor plagis orbis in unitatentnbsp;catholica profißiontsiceffare^faciet amulationë iBâ,nbsp;qult;e tantoperefemper uiguit inter ludam er Ephraim,nbsp;etiä fub rege Dauid, multà magis pofleaitantu fub filionbsp;primo Dauid Salomons altquandiu is zelus aberat, fubnbsp;fecundo quot^ Dauidisfilio Meßiain totu aufirendus.nbsp;Quem ztlumiamàduobusmiÜibus annorumeeffaßenbsp;nemo ignorat.Sub Cbrifti autë regno orbem cofenfifjinbsp;totum in cultum ommpotentis dei aquè nemo ignorât,nbsp;utiamdudum nonfolumdiferimen ceffaueritlucLeicrnbsp;Ephrem,fed etiä Crf ei erLatini,liebriei tyquot; Samarùe,nbsp;imô uiri erfœminte in Chrifîo dommo.

fA Siuolabûtinhumero Philifthpmpma re,fimul prædabuntur filios orientis.Idiinbsp;maea Si Moab prædaC«cl praceptum) manusnbsp;corü,Sifilii Ammon obedientes erunt*nbsp;08*

S’osa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a 0 Unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a 0. a


-ocr page 55-

IESCHAEIAHT, 17

C A P V T X 11.

^|T dices in die ilia, Confi'teborti bi domine, quoniä iratus es minbsp;^’ hitconùerfus eft furor tuus,ôC

______5^confolatuscsmc,

Proreuelata ßbi prophetia nobilißima de Cbrifli myflerio,cx ccrtißimaßde,quaß iamfubinde eomptennbsp;dum de proximo fit quod pradixit, crumpit pijßimusnbsp;propheta Efaias in canticu gratulatoriu^ ueluti epilogi Epilogu«nbsp;'in-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n .nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 J inwnnco.

praditloru uice, magmßcis uerbis gratias agendo dos mino deo nomine ecclcßie ZT omiiiû ßdeliii,alios quoq;nbsp;inuitando ad laudë,zT dices 'mquit,Quifquis ßdelis ftnbsp;lutarc hoc domim cernes,gloriam dei propagari in gennbsp;teSfZrfilios Abrahæmultiplicâdosfupra harenammanbsp;rts,zTcreatori reconciliatos homines, quos repttliffenbsp;uidebatur,folo femine lacob eledo: pro hac tanta grasnbsp;tia dices,eo tempore quum compleri uidcris quæ nuncnbsp;praidixi : Confitebor tibi domine,gratias agam, ZT colnbsp;laudabo bomtatem tuam,qua fola prauemt nobis tantanbsp;faills, nonnoßrismeritis. Quia iratus mihiß(cras,pusnbsp;meitdo me multts tarn crimimbus, quàm peccatoru pacnbsp;nis,quibus iamdudufubditus fiii ZT oppreffus, certumnbsp;mdicium ine tu£, nunc ucro reconciliatum te oßensnbsp;dis,uocaiido ad gratiam, ad tui cognitionein ZT amo«nbsp;gt;'em,quibus ufque nunc carui.lam enim auerfus eß fitsnbsp;ror tuns, remittendo peccata, liberando ab erroribus,nbsp;ex inßrno euocando, gratia largiendo cofolatus es me,nbsp;confeientiameam Euangelio glorie tua per Chrifluntnbsp;ZT 'm ebrifto mihi donatum,

2. Ecce deus faluator meus, fiducialiter a-gam,8c non timebo t quia fortitude mca, amp; laus mea dominus deus,8c faétus eft minbsp;hi in falutem»

Haftenus durum indicium pertuli te mihi iuße irato, nunc uero mirabili clemëtia tua ucrftis es mihi in deuntnbsp;faluatorem,quum aßgt;icere te non auderem,pr£ confitsnbsp;ßone cofeientia, tu ineffabili modo me redimis de 'mfèrnbsp;no,zT fduas àdamnotione lt;eterna.Sperabo ergo pojl«nbsp;hac,zT non defßerabo : ßdam,ZT non ßrmidabo, no»nbsp;'mmeritts mets, que nihil funt,cum nihil boni poßit»nbsp;ßne tuo auxilto.Tu enimfolus es robur metî, mibi mbilnbsp;tribuo.tibi cano falutare meum, tibi acceptum refero,nbsp;ß quid bom in me inuenero,

Haurietis aquas in gaudio de fontibus faluatorist

Aquas fapientiefalutoris, quadeum agnofcatis,zT illius bcneplacititm,ßntem zrauthorem totius bom tienbsp;ßri,non aHimde haurietis,quàm dcfintibusfaluatoris,nbsp;de Euangelio ßlij fui, de doilr'ma noua Cbrifli domimrnbsp;quandoquidë etiâ ludeis aßerentibus tempore Mcßienbsp;docebitur noua fapiëtia de rebus diumi5,qualem nemonbsp;hominiimanteadocuit.

4 Sc dicetis in die ilia, Confitemini domino, SCinuocatc nomen eius î notas facitc in populis adinuctiones ciustmementotenbsp;quoniam cxcclfum eft nomen cius»

Qj^umcofeientiereßigerium exaquisuite eternal

I s A I A s

Spolhtu» nbsp;nbsp;Qt^ttelc^cutiêflucLeus, multo mtnufßddii ZT

^7àxr'aquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non uidet apoftolos, ZToxo^nbsp;nbsp;nbsp;i

mmbut gentibu^ congregatos HicrofolynüSjquos doits elegerat in omnè terrâ di/pergëdos 'm die pcntecoRcs,nbsp;eruditos 'm lege dominijJudieos ad Cbrifti fidë uocatos,nbsp;CT poflea Paultt cum reliquis totit muaß/fe orbé prlt;iedinbsp;Mtiombuî fuK, CT domino attuli/fe,collegiffcq; wi ««4nbsp;ecclcßäop'mta jjgt;olia multaru gentium ƒ (iuis igfwratnbsp;uiuentibus adhuc wj cameapoRolis, uniits dei fidem,nbsp;CT mcarnati filij fui myßerium pr^dicatumfùilfetonbsp;tumorbéRonumimperij,cr ufq;ad indoj? Qtÿinonnbsp;hitcjpolid pluriifaciat pitts homo,quàm omnium impenbsp;riorum argentu,aurum,gemmasnbsp;nbsp;nbsp;pretia alicubi corn

portata ftquis offèrret ut propria? Phili^hijm aüt alie mgeme dicuntur,?T gc/itittw ommu aufleriorentnbsp;inueilationem à p'ijs pajfimßgmßcaiu. Harum atquenbsp;aliarum ommum gentium praidas fideles obtmuerunt,nbsp;ChriRo domino plenam obedientia}nprofißifunt,crnbsp;continuo profitentur ex illls ubiq^ non pauci ; propternbsp;perfidoru mterim hxc félicitas ecclefi£nbsp;Ctoaquot; modicum dimmutafletur 4 pi)s,cTj^oratur propenbsp;°'nbsp;nbsp;nbsp;tempus re^ituëda àfidelibus pofl antichrifli deieëlios

nem,ut fùerat antè,crf domino placuerit,ut ffieratur, longe ßlicior, in ßiiritu ZT ucritatc, non temporaliumnbsp;luxuumamplitudine cT uanitatibus.

Aeggt;pti fiumina ZT Aßyriorum,imo omnia obfla^ cula ui«, quo m'mus peruenwtur ad regnum Cbriftinbsp;dom'mus amouebit. Spiritus enimmagnusadflabit cle=nbsp;£iorumcorda,utfacile Euangelio credentes toto cosnbsp;natu aduolent ad pietatis cultum, cr ueram religio«nbsp;nem amplcëlendam, ut nuHis calamitatum aquis rew»«nbsp;rari poßint à proßßione uera fidei in ueruw ZT um«nbsp;cum dcum, per ChriRum dominum dcifilium ZT mannbsp;Rd Chfißä di reparutoretn. Propcrabunt enim Cbrifti odore trasnbsp;Bundus^' iSt cum gaudto ad uiam ueritatis zT uita^ emerß zr linbsp;bcrati de tenebris Aegyptiacis, (T à feruitute Phasnbsp;raontca, fubuerßs mundi totius erroribus, circa uniusnbsp;ueridei cultum. Quoswortuosin littorciaccntesui«nbsp;diffe, cfl facr£ fcriptura: teflimonijs agnouiße caufasnbsp;tarn abominabilium crrorum.Denique ßcut Aegyptijsnbsp;fubmerßs ifraël féliciter cuaßt: ßc eleëti proceduntnbsp;perfaltttis uiam, perhuius feculi folitudines, nonßnenbsp;tentatiombus, 'm quibus tarnen beneßeijs diuiniJ nemonbsp;dcftituitur,quoticsinßde dei dementia 'muocatur.-Non enim mannaiHw deßeit faerie fcripturte,niß ßnbsp;ejuando fajlidio eius murmurent, ZT ad Aegyptiacasnbsp;cepas ZT oUas malint diuertcre,fuo damno efuriempafnbsp;furi. lânguam maris, inteHige iterHIW ItttiM marts, Hclnbsp;tr4^MW,(l«dHw,Hel alueum.

-ocr page 56-

IS AI A s

per Chrifi:ucofequcmint,etia fitn»Mpefccuy^itif,t^ (tlif (juocj- cr falutê confc^tMtn^ O'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efudiätuTf

•Wide ip/î ^Mo^j ßmilitcr domino gratitu dicant, ut noiißoli uos aquM uit^ bibati!,fcd cralijs adfaluté bi=nbsp;bendacopiofc propinetis. Solum dominü muocetii,0‘nbsp;iUiiM facrofanita indicia. O' beneficia coUaudetif O'nbsp;depriedicetiifUt O’ agnofcant,quantU6 fit dominusnbsp;crquàm fjnâècolêdus,quid humanogeneriper Chrinbsp;ftum côtttlerit,O' quidnos iUi uicifiim dcbeamus.

Cantate domino,quoniä magnifies fe^ ' cittannuntietur hoc in uniuerfa terra»

Mjgniflca nbsp;nbsp;Pfi^‘te donüno omnes gentes, nonfioli lud£i,quia ar

àà in Chri» (i«(j ficit,cœlo5 mclmando,zir defceiidendo non iam in rubum,nubcm,arcam,templu, prophetof, fed in fernennbsp;d feculis omnibus prlt;td.iltim O' benediâum,in quo nonbsp;uifiimêapparu’t nobis infilio fuo, inter homines couernbsp;fando^^falutcmperficiendo,ex charitafe tanta quanbsp;matorcog!tarinonpofiit.Rcueraarduaficit,0'fupranbsp;omnium hominu opimonem, cuius fimile nunquain fitnbsp;ttelcogitatum uel fa{lwm,Ciinite,tnqujm,O'cclebratenbsp;beneficium gratis O'gloritefiue, ut feiatur per omnianbsp;fecula in omni terra.

Exulta,amp;lauda h^bitatio Siontquia ma gnus in medio tui fandus Ifraé'I.

Ohabitatrix Zion ceclefiaeleâoru, mater fideliu, eleuata uoee lauda dominu,pra’dica bonitatë lUius im»nbsp;menfam. O' cura ut maximus habeatur in tc dominus,nbsp;utipfiusgloria O' mifericordiä intra tefentias talemnbsp;quails c^,ipfumq- ftnéiifices,ut O'ab co faniiificcris:nbsp;neillum 'marilum iudie£ uel templilocucoariles,fednbsp;fanäitate O' potëtia omnta replentë, gubcrnantë cynbsp;fuüentantë agnofcas, uenereris. O' diligas fup omnia.nbsp;Bpilogus. iiaëlenus diuinitus infitirata oratio Prophctie,qua hornbsp;tatus eft I/raelitas lucbeos ne timeant Affyriu'n-,non penbsp;tant aiixilium à Rafin,qui Hits mala Hlaturus fit, iuua»nbsp;rcnonpofiit, quio'ipfcdeftruendusfittcbfiliahoftiunbsp;tmprobat, Nicfitamexpeilandumucrum cofolatoremnbsp;omnium fideliu,qui O' nafeiturus fit, O’ fuo imperionbsp;omnia occupatunis,etia Affyrijsimperitatutus. Per»nbsp;dendus Rafin non fine incommodolud£ie,pro quo abi»nbsp;gendo non nifi uerbo donum obfequendu efie, o' Emanbsp;nuelem fijcrare, quern O'de tribu ludaprodituriide»nbsp;fcribit. iamdetneeps fubinngit decern orationes pro»nbsp;pheticas,aduerfuseasgcntcs,qua;potißimumaduerfa»nbsp;baiitur ludais.

(fCAPVT Xfir, Nus Babylonis, qd uiditifaiasnbsp;filius Amoz»

S«pft btßiwie urbi Babylonue O'ê'^tt tium crudelißimte opprcfiori,populiq;

dci O' fanila; urbis uaftatrici, qualis umdiila, fatum, O' compenfatio reddita fit,O' dudum antea prlt;ediëlanbsp;àprophetis, hiclegitur, CZ comp/etd experiëtiahiftonbsp;ridrtt«! docetur. tn eumautëfinemàprophetis memonbsp;riætraditu,utprouidentiadci circa humana omnia donbsp;^eretur,fideliti fides ad uerbu dei cofirmaretur,0' exanbsp;^t^iiofienderetur quale iudicium domimmaaeattjtnbsp;lES CHAEIAH V.

rannos populorum, fuperbos reges, atroeißimos popu los,pro ndjilo dueëtes ad Itbidtnë fua uaflare terras,opnbsp;primere populos,0'fiue pios fiue impios inuadere,tannbsp;turn ut crefcat ipforil po[eiitia,facultas O' dominium,nbsp;Ciui ut pari crudelitatc cum ßabylonijs infan(ut,fimilinbsp;quoq- iudicio pumuiitur fimper à dominoiiit quum adnbsp;fafttgium fc perucniffc imperij credunt, horribili,fcdnbsp;teqiiißimo iudicio dei pr^cipitentur in fordes o' confitnbsp;fionem.Docetur interim mode/lia babeitda in fucceßi»nbsp;bus mundaitaru filicitatii, ne abutantur potëtes potennbsp;tia fua,o' non per crudelitatc agant,fcd dominum ti»nbsp;meant, in cuius manu fiant omnia : qui imperia erigit,nbsp;mutât O'dijfierditad mitum : qui iufiitiä prlt;ecipit Oquot;nbsp;tequitatë, cis quos potentia clarificat. O’ utitur uelutnbsp;infirumëto ad operas fuas. Excidiu autem er calami»nbsp;tofum fatum diuino iudicio decretu cotra Babylonan,nbsp;O' à prophetis prlt;ediäu, onus dicitur,uel ierumnlt;e Banbsp;bylonis. De cuius urbisincredibtli m.iggt;utudine,glo»nbsp;ria,o’ lt;edificijs fcripferunt,Quintus Curtius,Strabo,nbsp;Herodotus. Eius dicitur latitude fiiijfe duodecim mtlia»nbsp;rium-djiieautëhie fiiturareft, uturjfaila Icgimusprinbsp;mo anno Cyri, qui auxilio Afiyages expugnauit Babynbsp;lonem. tiuttuimquam fiiitangufiius O’ftorcntiusre»nbsp;gnum,eatcnus tarnen iudicio deifubuerfum,ut tempo*nbsp;ribus Hieronymi hortus tantu fupetfiierit.

‘X Super monte caliginofumleuatcfignu, exaltate uocem adeos,Ieu3tcmanum,SCnbsp;ingrediäcur portas magnificas(Keld«ccî.)

Qontra fuperbißimi rcgni o monarchùe maximae matrem, ç:Tamplifiimamurbem, 'm campo qutdcmfi*nbsp;tam,fed a:dificiorum altitudmc o’ mole mantis maie»nbsp;fiatem pr^e fe ftrentë Babylonem,leuate uexillum,indinbsp;cite bcllum,cbßicumcanite,mutuum uos adhortamintnbsp;ad uafiandum cam,ad uicanrependendum crudelitatinbsp;illius,o' fine difficultatc ucl impedimcnto ingredimintnbsp;portas eius urbis,ubi principes habitant,orbis prtedo^nbsp;nés. O’ tyranni omnium regnorum,pariter ibidem do»nbsp;minantes ad hbidincm regum Babylonicorum,ueliitnbsp;in antro fuo latrones orbts.

5 Egomandaui fandificatis meis, 8lt;uo^ caui fortes meos in ira mca, exultantes innbsp;gloria mea»

Ego dominus ommpotcs O’ longanimis.iufius O’ zc lator ecquitatis, iainfiatui uoluntatis mete exccutores ,,nbsp;Perfas O’ Medos, quibus promptam uolimtatcm dedi,nbsp;adgratificandu mihi,'tnumdiâafumëdadecrudelibiisnbsp;tyraiinis. BacHè dominus impiorum fufeitat cxcidiumnbsp;per impios.dum tempus ultioms aduenerit, dum impienbsp;ta fiierit menfura peccatorum. Portes meos quos robonbsp;remfiruxi ad opus u'indidte mcie profequcndum,quinbsp;cr cumgaudio O’ exultatione inuadcrc cupicnt,quosnbsp;odi,0'gloriiemeie o' maiefiatis afiertorcserunt etOtnbsp;ignariiufiitiiemeie,

4 Vox multitudinis in motibus, quafi po pulorü frequentiUjUOx fonitus regnorônbsp;•gentium congregatarûîdominus exercknbsp;tuum recenfuitmilitiam belli,

illi(9

E-s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sfn


-ocr page 57-

lES CH AEI AH V, l8

Kei imiiti tandem. Hoe dudum iüisfùerat cogitandum, quo dominum timuiflent, cr ab 'miuria temperajfent.nbsp;Vultusflammarum fluporem mentis dicit,quum fan»nbsp;guisebuüit'mfacicm.

Eccedics domini ucnit,crudclis,æindi gnationis SC irac, furoris^ ad ponendamnbsp;tcrram in folitudinem, ÔC peccatores eiusnbsp;conterendosdeea«

Qgantumiibet diu tardare uideatur iudiciS domini, eerttßime tarnen uenict,ac citius dentq; quàm putaba»nbsp;tur ac durius.iuHus en'm efl dommus,zr iuftitiam dili»nbsp;git,ac abundater rependit facientibus fuperbiam, ufflnbsp;ad uaflationem totam terne, contra omndi opimonem,nbsp;peccatorumq} in ca habitantium : fatuis interim luflis,nbsp;quibus omnia profunt.

o quoniamftellæccElijSC fplendorcaruin non cxpandentlumen fuum. Obtenebranbsp;tus eft fol in ortu fuo,8c luna non fplendenbsp;bit,(wi)lumincfuo.

Tanta manet 'mtpios fcueritas ultionis,utomnidefli» tuantur tamfolatio quàm auxilio,flc ut quieqd ufliiainnbsp;cernitur zr occurrit,hoflile fit, CT perturbutionê do=«nbsp;' torisqi zr perditionis materia,cum de/fcratione extrenbsp;ma,ut etiücoelu ipfum zr clementa coffiraffeuideannbsp;tur in exitium impiorit, zr pofl tam horribilë noâentnbsp;aduerfitatu nuUa fuperfit fidutiafolis orituri,rcflitucnnbsp;deq^falutis. Z^uod zr ßabylom contigit fitnditus de»nbsp;letie,que fuerat orbis domina.Varia fentêtia Hrbrlt;«o«nbsp;rum quod aflrwm dicatur, zr 'mutilis diflgt;uta»nbsp;tio: quidam Orio/w pucant cum'ciwgulo.

II Etuifitabofuper orbis mala, amp; contra impios iniquiiatcm corum,amp; quicfccre fanbsp;ciam fuperbiàcontumaciû, SCarrogantianbsp;uiolentorum humdiabo.

Hoe enwn pufto tam contra Babel quàm contra de« prauatuorbem uniuerflim uifitabo malitias impioru,nbsp;ut omnem fuperbiam deijciam,tyrannorumqicontu.-maciam profterna, qui licet non fine domim uoluntatenbsp;graffentur t« impios, miqu4 tarnen 'mtctione,zr fuprdnbsp;»iodum,non ud obedicndum deo,fed adfatisfaciendumnbsp;fiiriie ziT auaritiie peccant.

1X Pretiofior erit uir auro,8C homo præ au ro obryzo.

NhDu locububebit dementia cotraBabylonio5,pr9 tutüo quoq; uuro dimittentur clt;tptiui,ncmiiii quucuni^nbsp;ratione parcetur, utipfi quoq; nullt pepcrccrüt.NuUnbsp;Umquoqj hom'mü frequentiâ futur am dicit, fedfum»nbsp;mam raritatem,ut folet fieri pofl cUdcs.Omnes pinguinbsp;nem effimdere malunt quàm durum rdpere.

gt;5 Super hoc,cœlûturbaboîôC mouebitur terra de loco fuo,propter indignationemnbsp;dhi exercituü,ó( in die iræ furoris eius,

Agnofcent iram domim opprejjbres orbis, ex ipfo ludiciü or/ calortwnwi/luxu, qui mhilmfi horridum,exitiale,crunbsp;entum^ prlt;etendêt,fülgure,tonitruo,congt;etis,et fidminbsp;nibus,totaaëris 'mclemëtia militabo contrd eoSjterr«»

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;motu obrud,cz ex omnt parte fcueritatem iufU Kltio*

TJ AIAS

iJKco aJ pr^eceptum ommpotentK non liberahoml^ HUW cleâione popuU tumultuantur, ZT ueluti in monnbsp;tibutfragorê ad remota diffundunt,ut populut multutnbsp;çr magnus cogregatiK ex multif nationibia et regnu,nbsp;uno côfenfuparatis ad proRernendu Bdbfl, à qua iamnbsp;nbsp;nbsp;9

omaes affiiâi fe umdicare cupiebât,dum defua potétia Z^crudchtate prlt;efumëtes,pHlehcrrimo orbis jpeôlacunbsp;locôtmgit crudeliter uicißim traâariab eis,quosipfinbsp;imperiofe opprejjèrât. Qaor« infligator cr duxbellinbsp;tunc dominus erat, in cuius arbitrio flant omnia. Eihsnbsp;ergo opus eSl dum populi cogrfgJtwr, dum prlt;elia cownbsp;mitf K/itur.dum potentes uiolcntiam patiuntur.

5 Vcnictibus de rcrra procul,à fummitatc cceli : dominus,amp; uafa furoris eius,ut di*nbsp;fperdatomncm tcrram.

inlonginquiondiflenderat imperium fuum,maltos i pbiMgJMeMtjicico de longinquo boftw «Itor accerflturnbsp;tyrannis, de fimbus coelorum, de onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plagis terrlt;e

fub calo.Dominus aut eft qui hlt;ecdifl!omt,quiiuHitia admimslrat fuis inflrumentK, qui uafa ire fua ordinatnbsp;ad umdiéiam impioru,in tota terra,nunc hie,nunc ali»nbsp;bi uaiiaiido iwiproboj oppreflbres. Nemo TurctO'u ir»nbsp;ruptiorum mirctur,uel aliorum,fed de fuis publicis crnbsp;priuatis cogitet pcccatis. Domim eft poteflas or opus,nbsp;propter ulcifcenda mala hom'mum.

Vlulatc,quia propc eft dies dnitquafi ua ftl ta s à do m i n o (ucl ii uaflatore) u e n i et.

lam ululate uos quoque ßabylonif, qui totgentes im probitate ucflra iamduduafflixiais,zr lagere fedflis,nbsp;tam uobis rependetur,iam tempusretributionis infljt,nbsp;iam uaftatoribus uaflator aduetuct, iam ab omnipotetenbsp;ueflra opprimetur potentia, quo minus cuiquam ex uonbsp;bis pateat qualecunq; effugwm.

7 Propter hoe omncsmanusdiffoluctur, amp; omne cor hominis contabefcet,nbsp;Tamdeiterrore perculft quàm crudclitatis cofciennbsp;tia,nunc anxii,uiribus undiq^ dcftituuntur,dilfoluiturnbsp;Contra btl robur, ejfoemmatur crudelitj« priftitw, zy- toto cordenbsp;tabefcunt manu dominifentientes, quam non credide»nbsp;rant, zr ex proprqs malis experiuntur damna alijs iUnbsp;UtJ fua tyr^nnide. Terror cz fubitum pcriculu facit,nbsp;ut cor prematur zr ratio, ut nefcias quodfcire oportcnbsp;butjCT tremoremembrit corripiutitur.

8 S( cöturbabuntuntorfioncs 8C dolores tenebüt, quafi parturiens dolebüt.V nuf*nbsp;quifq; ad proximü fuum ftupebit, faciesnbsp;combuftx uultus eorum«

Conterrebuntur cr flupebunt adgrauiflimasangu» JlifWjUelutt etiam torflonibits iwte/linorum, quM ferrenbsp;nequeant, pr£ doloribiis CT pauore ignorantes quo fenbsp;fecusacdoloribus parturientiiwn 4pprc=nbsp;cjfugere non ualentes : ita quocunq^ diuerterwit,nbsp;l’oßes Miucnieutjubi focios anücos putabant, ut ficnbsp;rifokt branuKjdtwninquiritur 'm eos,du/mconfiifto»nbsp;«ecofcietitwpro totfacinoribusftupent, cr facie connbsp;liiftßima perturbantur prlt;e horrorc inftaiitK pan«,nbsp;qudW ittftèfe meritoj «tgnopcre coguntur 4 domino,

-ocr page 58-

I s A t A s

nis induca fùo tempore • Hypcrtolic* nbsp;nbsp;nbsp;lofMh’ojwî,

14 EteritquafidamulafugicnSjStqöafio-uis. amp; noneritqui cógrcgeuVnufquifcp ad populum fuum conucrtctur,SC fingulinbsp;ad ter ram fuam fugicnu

Aduertje M aliemgetiie qui quäcunqi ratione Babya lonem 'mhabitauerant ablato regno crurbeexcifa,Mnbsp;talefolum repetent, aufiigient qtticunq; diuites,ut clt;ilt;*nbsp;prea timida, cumfuts fiimilijs,negotiatores ac milites,nbsp;ut quifq; poter it,fine ordine cr fodetate confitfi,mo=nbsp;pcs confilij,rebusq; perdit(s,uix uitäaufiretes pro figt;onbsp;lio,optantesfenun^uam Babylonem uidifie : fic enimnbsp;ipfi Babylonij olim urbes traäauerunt.

Omnis quiinuétusfucrit,occideturïamp; otnnis qcollcdus fuerit,cadet in gladio»

Si«e Joli« quit profùgcrit,fiue cum tmltis,omnes oc cidentur,euadct nemo:gUdio cocident GT interibunt,nbsp;qui gludium tcmeritate fui ceperant, ZT humant fan^inbsp;guinis effitfione lufertint.

16 Infantes eorum allidentur in oculis eO' rum : diripientur domus coru, amp; uxoresnbsp;eorum uiolabuntur»

Repfndetur Babylonijs fan^lorum imprecatio,ut be nedidifint qui illius pamulos allidant ad peträ,qui nulnbsp;Lt mifcricordid tradabant miferos, ut cogatur cernerenbsp;[nfantium mfantium quoq^fitorum crudele exterminium,qui pranbsp;«îdium°”* tfduolu/itateiudiciudeiexecuti fitnt, Zedechia filiosnbsp;occidendo afiticiente miferrimo.Curandu igitur ommsnbsp;b!K,ut quod iudii fit iufiè excquanturtnthil agatur pernbsp;fitrianvmodus fi:ruetur,etiam ad impios puntendos.Ninbsp;hilatrocitatis obmittctur inexcidio tyrannorum,ubinbsp;dominus irafcitur. Domus diripiuntur ZT uxores tur»nbsp;pifiimè ftuprantur,idq; al^icientibus uidis.

17 Ecceegofufcitabofupereos Medos,qui argentu non æftimabôt,nec aurü uclint.

Expofitio clarior efl priedidoru,pertinens ad exag geratione mali perpetiendi. Qkos fibi cum alijs regnisnbsp;fubegerant Wedos, hos tunc dominos coguntur cr ui==nbsp;dores agnofceretcr qui pacified ueluti dormierant innbsp;delitijs ftcrtctttes,hos nunc dominus excitât adiufiitianbsp;aficrenda in impios, fine omni uel mifirtcordia uel re=nbsp;demptione quacunq^ auri uel argëti,quibus fanguis honbsp;fiium gratior ed quàm diuitia,licet utrifq^ dominetur:nbsp;fed auaritiam fuperabit atrocitos.

,g fedfagittis paruulosaUidentjamp;fruclus uteri non miferebuntur, fuper filios nonnbsp;pareet oculus eorum.

Hebreei quidem exponunt paruulosiaculoritmuice areubus traijeiendos in parietcm.Aequè did potefl^alnbsp;lidendos arcus luttenu, ut nihil tueri fe ualeant. In fumsnbsp;maautem addit,nulla miferatione tradandos Babylonnbsp;nios, ut etiam imbeUi atati cr infantibus non pareen^nbsp;dumfit,parparirepenfo.

19 Et erit Babylon ilia gloriofa in regnis, inclyta fuperbia ChaldæorS,ficutfubuernbsp;tit dominus Sodomam 8C Gomorrham.

«rßoquot;’ ^^^amp;‘intißimaommumurbiumredigeturmuaflißi^

1 ES CH ÄEl A HV.

mamfolitttdinem,ut ne nomen quidem permanferit,fed tllius loco coditee fint Seleucia cr Ctefiphon, Partho»nbsp;rum uici.Comparatur autem Babylonis flatus Sodomttnbsp;cr Gomorrha: non per omnia, fed ob idem iudiciu dolt;*nbsp;mint, eadcmqi peccata,quibus pneter infame nomen ninbsp;hil fuperfit, campus ut fit ubi Troia fitit, orbi toto ex^nbsp;po fitte in fabula, nunquamq; ut (iterant reditucndie i«nbsp;fuamgloriam,tam Babylon quàm Sodoma.

Non habitabiturufqjinfinem,amp;non inhabitabitur ufquc ad generationê genbsp;nerationé: neeponetibi tentoria Arabs,nbsp;nec paftores requiefeent ibi.

2.1 Sed requiefeent ibi bcftiæ,amp; replebûtur domus eorum draeonibustamp;habitabûcnbsp;ibi ftruthiones,amp; pilofi faltabuntibi,nbsp;lucunda oUm er at potötißimis regibus, nunc cam pdnbsp;flores ouiumdedignätur, abhorrent Jirte cr iumenta,nbsp;nuUa homintbus habitatione utilis ed, nec uUatenasnbsp;reparanda.'tantu his (iris erfoedis ananalibus cefluriinbsp;locu,qu£folitudinesamant, crinuia loca, fatyrisCfquot;nbsp;faunts,cr fi quid aliud orbis horridu fiiuet cr crudele*nbsp;lx SCrefpódebüribi ululæin ædibuseius,nbsp;amp; fyrencs in delubris uoluptatis.

Inregqs delicatißimisq; palati/s tyrannorum,pro cynedis uel merctricibus fatyri habitabut, cr pro castnbsp;toribus audientur uluLe. C^ucommacr fadafuntBtinbsp;bylomie ob impietatem fuam,cr ad exemplum dcfcri^nbsp;ptafunt, certtßimeq; ufuifiitura omnibus fimilemibnbsp;Its liitam ac crudelitatem aduris. De duplici Cyro cjquot;nbsp;Babylontorum fubuerfione leganturhifloriie facuLc^nbsp;res,utfupra.

CAPVT XIII r.

3 T prope eft ut ueniat tepus eius, dies eius non elogabuntur. Jnbsp;Exaltatio cr projfieritas impioru,ficutnbsp;terror eflcropprcßiopiorü:ficdum hunbsp;miliantur cr deprimusitur perfidt, confolantur eledi*nbsp;Idea Propheta Babylonis cxcidiu propinquum denuttnbsp;tiat,quiaad iUud tempus captiuitos ludaorufolucncLinbsp;fi caufentur aliqui dilationem ad temporifnbsp;prolixitatem, quandoquidem à tempore Eftite ufq;adnbsp;Babylonis excidiit plus quàm centum anni fluxerunt,nbsp;hi couincuntur modictefidei homines. Qjcandoquidentnbsp;qui uerè domino fidunt,exilitvm in hoc mundo nifilu/»nbsp;fentium, etiam patria extorrcs,ntfi id à quo difiblui citnbsp;- piunt cr efle cum Chriflo,Alioqui dei ordine magna'*nbsp;ntmiterferunt, cr toti pèdent femper à domino,cuiufnbsp;prouidentiam agnofl unt in omnibus.

X Miferebitur enim dominus Iacob,amp;elt get adhuc de Ifrael, ÔC reqzLcere cos facietnbsp;fuper humum fuam t adiungetur aduenanbsp;ad eos,Slt; adhxrebit domui lacob«


Prophetia quidem eddeludais reuerfuris ab exilio in patriam pod Babylonem dedrudam,quam confiâtnbsp;impletäfub Sorobabel,Ezdranbsp;nbsp;nbsp;l^eemia,fed,ut luda:i

quoque fateri coguntur,(atis incomplete.Mifertus efi tnm dominus no tarn lacob quam paucis iudieis,bo/tifnbsp;redetttt


-ocr page 59-

IS AI AS redeuittibt(t,mjxima lucLeoruin parte inter gctties ma^nbsp;nente etiam fua ]jgt;oiue. Qatetcnt eis dédit fuper terramnbsp;fuam,ut non præualueriiu hojks, licet nunquam nonbsp;fifti fuerint tam templum quàm murum urbis lt;edißcan^nbsp;rdicitts lflt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;banc felicitate de qua hic dicitur,no allantff^ea

«ciiurum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„0^ agtiofcantiK aliâquàm cam qua Chri

flut dominuißdclcsfuostrex ipfc lAcßiot^ ueros in fide ifraelitas lietificat,eligit zr dcfrndit:fub quo non foluntnbsp;lacob et lfrael,fed etiagentes et aduenlt;cgaudent m do=nbsp;mino,que ut folü credimt,fic ei foli feruiunt,digné cHmnbsp;colunt, ad uerü fernen ac domu lacob aggrcgatuur,nbsp;ueluti cognati fratres, er filij Abraha fecundumfidentnbsp;qua deo placuit,ac in Chrifio membra uniui corporis.

3 Ettcnebuntcos populi, adducéteos in locum fuum,amp; poffidebiteos domusnbsp;Ifraël fuper terram domini in feruos etan=nbsp;cillas: Sferuntcapieteseos qui fe ceperät,nbsp;8C fubiicicntcxaäores fuos*

Expeftatio nbsp;nbsp;ladant Hebrai obfequiafibi pr^rfianda àgeiuilibus,

UMir**quot;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruos et ancillas habiturifint Meßia temporis

bus,idqi iam expedant fitturu plut quam à duobus mils lib(« annorü, prolixiori tempore fccundu ipfos quoq^,nbsp;quam ab Abraham fèrèufj; ad Efaia: tempus fluxerit-Semper aut expeélant fuam non dei fuigloria, corporanbsp;lia non ffiritualia ,quie er potiora dci funt ad hominesnbsp;beneficia, ideo nunquam exaudientur, nunquäconßlanbsp;buittur,quia quod patriarcha fanüi maxime defyderafnbsp;fent, deifuinniuerfalan gloriäexipforufcminepropanbsp;gandä,id infilieißimi lu(b;i nihili ducunt,imö magis insnbsp;uident, donee regnu terrenii in infulis fortunatis, et ausnbsp;reos montes affcquantur,qult;e fola fomniant,gloria diuinbsp;na mimmè fiiidiofi,fed tantit fua,ut femperfiterut: quanbsp;quanto ardencius cupiunt, er per fas er neßisfludiosnbsp;fiut uenantur,tanl o minus affcquuntur,don€c deifoliusnbsp;giortJ quarant,quäChrifio dho nofiro,agnofcêt. insnbsp;tercauerónos hune illis locufite exponimui,et copletunbsp;luce clarius oflcdimus in Chrifio er apofioUs, ludaorunbsp;fan^bßimiser rehquis difdpulis, er apoftolicis uirisnbsp;ludxi qui primitiua ecclcfia. AnnoniUi cepcrutgentcs,non unanbsp;alteram, fed omnes.^ er mtroduxerunt eas, adfuumnbsp;locum, ad Hierofolymam, ad ciuitatem cultorum uniusnbsp;ueri dei,inmontem Zion,ubi myfkriafalutis er glorianbsp;dei agnofeunt, in ecclefiam eleäorftm, quocunq^ ea losnbsp;corum fit,quum donüni fit terra et plenitudo eius. Dc=nbsp;Wlt;J; ueri illi ludai, into ifraelita, quibus deus pro uotonbsp;obfequitur,ipfa ecclefia fpofa, dom'matur gratiofißimonbsp;ac fanamp;tßimo ffofo, hi inquam reliquta prtoris populi,nbsp;in harcditatem capiunt ac poßident in Chrifio, er fubnbsp;Chrifiircgno,totamgentilitatem, omnia régna mundi:nbsp;in feruos quidem CT ancilltis,no mifera neeeßitate belsnbsp;loqscoados,er inuitos,fed deuotißimos donünodeonbsp;fuo.er omnibus in Chrifiofratribus. Quienimdomisnbsp;f^ eredit, libertus fit domini, CT »«gcfUtt«. i'ailum efinbsp;etiam perfichßimeq; completum,ut ifracl ucrus,fidelesnbsp;adoratores domini dei ifracl eos ceperint,populos feilisnbsp;cet,fed in utnculisfidei,figt;ei et charitatis,qui dudum adnbsp;mortem perfcquuti fileront propter deum ucrum eles

lESCHAElAHV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19

Et qui propter idola fua unius dci cultores toto ter rarum orbe primum quidem exitiali odio perfequebans

tur, deinde etiam multis generibus mortis dclere conasnbsp;banturgt; li tandem per EuägeliumChrifii domini capti, E^angttonbsp;er in rete ecclefiafiicum colleäi, fic fidei er ueritati ut,nbsp;gloriaq; dei obnoxif redditifunt, ut nihil dulcius amplenbsp;lt;^iercntur,quàm pro nomine domini dei fui diuitids,hosnbsp;nores,amicos,filios,corptts er animam, totum^ muns

dum contemnerc er refignare. Hac efi inquäui^loria mundi,qua mundus umcitur ab eleélis, Uac filix ferui*

tus, er beata libertas, ad quam fiulti ludai mhil rcfigt;isnbsp;cientes, pro carnali captu fùo et priuata gloria fua,nunnbsp;quam peruemunt, donee myfieriu Meßia clare didicesnbsp;rint,quod haäenus 'm totum ignoraffe couincentur, exnbsp;bis potißimum locis in quibus fe fiulti carnahter uane^nbsp;coßlari nttuntur,femper interim miferrimi ammis at^nbsp;corporibus,quia non dcigloriam quarunt,fed fuam.

Et ent in die lila : qu Û requiê dederic tibi dominus à labore tuo,amp;: à concultio^nbsp;netua,amp;àferuituteduraquaantèferuifti,nbsp;•y fumes parabolam iftam contra regemnbsp;Babylonis,amp; dices: Quomodo ceflauitnbsp;exador,quieuittributum^

Irrideant er infultcnt ludai fcquentibus uerbis Bd bylonis regem er regnum. Id enim potuerunt rcuerfinbsp;tiieroßlymam, fed tam tenuiter er minus complete acnbsp;paruo tëpore , ut longe id melius poßint fideles in ^brinbsp;fio, quorum redemptionis ex diabolica captiuitate er «luplej^nbsp;mundana, hac Babylonica typus fiiit et umbra.Sic ergonbsp;promittit fan£lis pius propheta uerbo domini. Cum tibinbsp;dominus requiê concedet ab arumnis tuis infilieißimanbsp;'mfidclitatis,er ab idololatria miferifs, er à perturbasnbsp;tione tua,qua propter me er peccata tua continuo desnbsp;fatigaris, er «i d«rlt;t feruitute qua oppreffiis et ab impifsnbsp;Babylonicis tyrannis,ab huius mundi principibus,tcnenbsp;brarum haru: tune affumpta parabolica cantione,consnbsp;tra regem confitfionis, uel Hierofolymis ft placet, cumnbsp;lefu ßliolofedek,uet cumlcfufilio Dauid régnante femnbsp;pererubiq; m regno piorum er eleêlorumfic dices,nbsp;Qwomodo ceffauit Babylontcus uel fatan cxaéhr, cefsnbsp;fatquoifiaurum tributarium: quomodo qui omnes opsnbsp;primebat iam ceciditconfraiius er oppreffusab ommsnbsp;bus, er qui mundum tot immanibus erroribus captumnbsp;tenebat,rex ipfe tenebrarum,acfiUoru fuperbia, quosnbsp;modo nunc quoq; er ab eo tempore fimper ffiiritu lasnbsp;biorum Chrifii occiditur,er iüius arma in quibus fidesnbsp;rat ßrtis diripiuntur.

  • 6 nbsp;Contriuit dominus baculum imp.iogt;nbsp;rum uirgamdominantiurn,

  • 7 nbsp;cædentcpopulosinindignatione, plalt;nbsp;ga infanabili, fubtjcientem in furore gcnlt;nbsp;tcs,perfequcntem crudeliter«

Potefiatem impiorum folus dominus conterer^e pos tefi, à quo er pofitilandum. Et quicunq; poffuu*^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiigendus.

dire debent, quo minus impij cligantur in magifiratum, quosdom'musoditfiufiicia deprauatores quamunicenbsp;«mot. lufiè igiturBabelcaditur, er omnes tyrannici


-ocr page 60-

I S A ï A S

per iram percutiunt,lt;]uo{ regeiidosfufcepe rant per iufliciam; necßmpliciter onerantßed crudeli=snbsp;tfr ßne intermißione nouts femper admuentionibuinbsp;macérant et opprimunt,plaga (nfanabilicontinuo fau^nbsp;ciando. Tales funtprincipesßnedeo,ßne fide er ti=gt;nbsp;wore iudicij diuini, qttos pro populorum peccatis do=nbsp;minus impontt GT adfuum tempus.

g ConquicuitôCfiluitomnis terra,gauifa cftSCcxultauitî

abietes quoq; lætatæ funt fuper tc, 8C. cedri Libaniî ex quo dormifti, non afeen-dit qui fuccidat nos.

Tyfinnotn Tyratmo occifo conquieficit populus,laboru queri^ oqciRo. fnonid ceffdt, redit latttia: qum cr principes regni ernbsp;fuba(h regcs.quos abietes er cedros nominat,quos pronbsp;fiia libidtae humiliabat,er WJ carccres coijcicbat ,nuiicnbsp;hetantur quod co munis omntu pernides deficifiet. dUnbsp;gnum enimgaudiu ubi tyranni occidutur, er iufia eratnbsp;olim décréta inerces, et corona ei q occidißet tyrannü,nbsp;ueluti lupu uel apru : lequè ac fi quis periculojuin pr^-^nbsp;Hum cötra hoflcs,duce hoftiu occifo pacaffet proumciZnbsp;u, Infernus fubter te cóturbatus eft in oc^nbsp;curfum aduentus tui,fufcitauit tibi gigan=nbsp;tes. Otnnes principes terræ fufcitauit denbsp;foliis fuiSjOmnes reges nationum.

Trfw uiuentes quàm mortui in regnis Plutonicis in^ ducunturgaudentes de morte regum Babyloniorum: tynbsp;•-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ranm,qui bine dudum ad infiros defeenderant, produ^

cunturiÜiobuiamuenientesadexcipiendumcum, qui fibi deus uidebatur. Quin er infirnus animatusfingi^nbsp;tur,er iUius Plwto rex tartari,in fuisfefedibus tremerenbsp;queritur,er deregiw timerefuo, poflqregum omniumnbsp;uaftator ingreditur. Cui et ridicule honores iÜic defirrinbsp;finguntur,non alij certe, quàm ut tanto potentius pu-niatur, qui potentia à domino fibi permiffa abufus eft.

II Vniuerfi refpondebunt, SCdiccnttibi, Et tu uulneratus es fient ôC nos, noftri fi.-miliseffeétuses.

Alternis canunt mortui principes «i infirno,fibi mU tuum illudentcs,uiolentiits opprobrantes, iram er/re=nbsp;nùtus exercentes,impaticntia er iniurijs fùrentes,uersnbsp;mium efca,er cofcieiuite morfu perenni miferrimi, quinbsp;epulabantur fi)lendidè,ficut et in beatorum regno,mu=gt;nbsp;tuis pricmiorum er bonorumgaudijscongratulantur.

J2, Detraâa eft ad inferos fuperbia tua,ftre pitus pfalteriorum tuorum (conciditcadauernbsp;tuton) fubcer te fternet tineaî operimen^nbsp;tum tuum erunt ucrmes.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q«( tibi deus uidebaris,er omni faflu, libidine,de=

Heiß utebaris, ittterq; conuiuia dominum blaß^emabos: iam nunc fltrnttur tibi tinea pro lefhea, er uermibusnbsp;Operiris pro tegumentts aurcis et ferico. Eris enim uer^nbsp;nubus efca er tinearum, ubi illorum uermis non morisnbsp;tur,erigntsnonextinguitur.

gt;5 nbsp;nbsp;Quomodo cecidifti de ccelo lucifer,ejui

quot;'ane oriebaris (filiusaurora.^) Corruifti in terram qui uulnerabas genies«

’4

ÎESCH A E I AHV.

fJibittale tibiaccidcrc debuifßet,qui in terris rest tantus uclut lucifir coeleflis habebaris,quam jküatrine^nbsp;modetrahere poßit,fcd admirantur er cum gaudionbsp;omnes ajficiunt. Et qui ßlius eras clarißimorum reguntnbsp;nunc projlratus iaces cum abicäißimis ammalculis,ci^nbsp;bus iüorum fadus. Ad terram prolapfus es, qui fortenbsp;gentes tibi diuiferas, qui illas attenuabos, er redigebasnbsp;in egeftatem, er quafi prolufu moleflabas.

Tu quoqjdicebasincordetuojlncœ-lumccnfccndam, fuper aftra dei exaltabo folium meum, ÔC fedebo in monte tefta-menti in latcribusaquilonis.

NimitJ arrogantia tua,qua te totius babitabilis terra: regem, imo deum exiftimabos, qui omnibus imperares, gini*nbsp;quem nemo änderet cont'ingere,que omnes fußfirerent,nbsp;ueluti flellas admirarentur, ut deü colcrenr, altißimieq;nbsp;in toto mundo inter homines locü baberes, er aquilonsnbsp;toti,qu6 uergit habitatio humana ( näde auflrali plaganbsp;mbH homines noftri fdebant, ultra fcilicet uel fub tor^nbsp;rida zona) mpcrarcs: ßue etiä teiaihuerts quomodonbsp;monti teflamentßquiliierofolymis eä, cum dei iudicionbsp;prieualucris, er tribu tum impofueris ei populo, quiß:nbsp;fummi dei fihos hberos iaiilauerant,his fuperatis 'mpe~nbsp;raris: quid in terraglorioßus cogitari potuerat?

ly Afcendam fuper altitudinemnubium, fimiliseroaltiffimo.

Cogitafti tetequandUjimo prtefèrendumfuperis,^* altißtmocomparandum, quo nemo effet excelßor, quinbsp;nuÙtusuel hominis uel Diuorum gratia indigeres. sicnbsp;enim cogitant ftulti,fuperbi, er arrogantes tyranni,nbsp;qusim ad tempus ßrtun:efe filios putant,federcqi inglonbsp;ria pulcherrtnum ducuitt.

Veruntamenad infernu detraheris ad latera laci.

Qui te uiderint,ad tediligenter profpi-cient, te^ cófiderabflt, Nunqd ifte eft uir qui coturbauit terra, quiconcuffitregna,nbsp;l8 pofuitorbé uclutdefcrtû,amp;urbeseiusnbsp;deftruxit, uinâiseius no aperuitcarceré;:’

Sed iam nunc te detradu hi infima fends, ad latera laci inßmi,abie£lior omnibus abicfflßimis,tam in terra lt;nbsp;quàmfubtus terram apud infiros. In tam remotißimos T?nbsp;conicilus nunc es recelfus,ut qui te cernere cupiant utx fyti-poßint uifu inßma confequi, er por adnürationé quafinbsp;ftupentes contemplabuntur uicem tuam, fed non dole^anbsp;bum,imà potius infultantesdicent,fJum ifte eft perturbanbsp;bator er coneuffor totius orbis,omniumq; regnoru ua^^nbsp;ftator er oppreffor, qui pofuit habitacula hominum innbsp;orbe ad folitudinem, ueluti folus cupiens omnia poßi^nbsp;dere, ut prlt;c fe nemo quicquam fit uel audeat, ciuitatesnbsp;omnes deftruxit,ut omnibus fine impedimento præe/fetnbsp;imbcHibus er confiaótis, uinâis quoq; fuis nuUam granbsp;tiam impartiendo,nec manumittendo captiuosf V t igè*nbsp;tur nuUam dementia alqs detulit, fie nulla quoq^ eideinnbsp;mifericordia retribuetur.

la Omnes reges gentiü uniuerfi dormic* runt in gloria,uir in domo fuar

i6

tuautem


-ocr page 61-

I S A 1 A S

lo tu autcm proieélus es de fepulchro tuo, quafi flos abominabils, ueftis occiforumnbsp;transfofforum gladio, qui defcendunt adnbsp;fundamenta lack Quafi cadauer putridûnbsp;Rrgejalij fepuUhrii fiiK honorifice quicfcüt,tu uesnbsp;rofumma contumelia À filio contutneliandus protrahe=‘nbsp;rif,abominabilK,flt;xiidn{,coculcatui. Sic enim habet I»nbsp;d£orü fabula de Nabuchadnezernbsp;nbsp;nbsp;Euilnurodach.Dc

^ua et 01 Commentanjs Hieronymi, quomodo Euilmes rodach quipatrefuo Nabuchadnezur uiuéte perfeptcnbsp;armos mtn- beflias,antè regnauerat, pof qua lüc reßi^nbsp;tutus m regnum eR,ufq; ad mortem patris cum loachinnbsp;rege luda; 'm umcultsßtic: quo mortuo, quum rurfus 'utnbsp;regnumfucccderet ii:x nonfufcipereturà prmcipibus,nbsp;qui metucbant ne uiueret qui dicebatur extinitus, utnbsp;fidcnt patris mortui faceret,aperuit feptdehrum cr cadauer cius unco traxit ey fimibiis: ut fit fenfus,Sepultisnbsp;oïbus qui à te 'mterjvch funt tu folus ’mfepultus iacebis.

2^1 non habebis confortium cum eis in pukura.T u enim terra tuam difperdidifti,nbsp;populumtuumoccidifti: non uocabiturnbsp;inaetcrnum Semen peflimcrum»

Tanta uaflatione terra tua delcbitur,ut necfepultura tua fubfiftere,durareq;fiiiatur. Etiam poft mortë impijnbsp;male audiuiU: ey iuftorum parentum fepulchris carentnbsp;plerunq; quimultorumpopulorum perditioni caufai»nbsp;pnebucrunt, ipfi quocft corttumelia non 'mtermorituranbsp;traducuntur ,qua ey tllorum pofteritas commaculatanbsp;fempcr male audiet, ut malignorumfoholes appeUctur.

ix Präparate filios cius occifioni in iniqui tatepatrumfuorumï nó confurgent, neenbsp;hærcditabuntterram,neq;implebuntfa.-ciem orbis ciuitatum*

V erba dei per prophetant ad PerfdS ,(y ad OMnei tyr «nnos.QHKiM entw propenfio 'vngens ad peccandumnbsp;nafcaturjilijs ex parentum improbaconfuetudineynbsp;mdignmn non eft parentes puniri imftlijs , quos ut fibinbsp;fimillimos nutrierunt,çy fult;£ fortis tyrannospo^lfcnbsp;orbi relinquere uoluerunt : fic corum quoq- 'mfilicita»nbsp;tem uidere coguntur, etiam dum uiumt obfides fcilisnbsp;cetyUelabieâos 'mtotunt, uel pramatura morte preesnbsp;oeeupatos,fi non id etiam patrum 'mproftreftu accidatnbsp;ut Zedecbiie. Adminus uero dum maiorum tlÜs adwiianbsp;turhareditas, utegeni fiant cy extorretpatria. Hoenbsp;denique pratdonumgenus faciemorhis inplet, ut nemonbsp;alten fidemferuet, fed ut quifq; fortiorfit ,fic quoquenbsp;fiat 'miuriapluribus infirenda nobilior cr potentior.nbsp;Dcnilt;|ue nonimplent urbibus terram,quas odiunt ma=snbsp;ximè,areespotiusmunitiftimaslabore pauperum cx=nbsp;truuntinmontibusnidoSyCypardorum ffeluncas eynbsp;cubicuk, unde urbibus 'tnfidientur, zyrap'mdsciuiumnbsp;«cßjerti/ii lupi diripiant.

C Et confurgam fuper cos, dicit domU nus exercituumt amp; perdam Babylonis nonbsp;men, 8c rcliquias, amp; germen, 8C progeniénbsp;(JïliHmO“nepotem)dicitdominus. ,

2.4 Et ponam earn in poffeflioné crinacii,

Nabucho* donozor cnbsp;fepulchronbsp;cxiractus.

F r^rentcs in £ puntennbsp;41.

i E S C H A E I A H V. I0 amp; in paludcs aquarum,amp; fcopabo éam ïrtnbsp;fcopa terens,dicit dominus cxercituum»

ExemplumtyrannisBabylonwftatuit,quibus do= minus refiftit cy aduerfatur,exterminat quoq^fuo tentnbsp;pore nomen illorum, etgloriam inter bonos delet,pró’snbsp;geniemq; totam tradudt 'm fummamignominiam. Etnbsp;liabuchadnezer quoq; tyrannorum potcntiftitnus, 01nbsp;uita fua ac morte filiorumq; fuorum infilicibus fatiinbsp;miferèdamnatusek, ey non peruenitnifiadnepotiinbsp;ßaltafari breuc imperium : poft quod totum coüapfuittnbsp;eft, crutfupraquoq^ di0lum,habitatiofalt;ikieAßabelnbsp;non hominum fed ennaciorum,^ 'm /iagna aquarum,nbsp;prorfus mundata ueluti fcopa quadam,ne uel puluiftu^nbsp;lus aliquisgiorite uel honoris fuperfit. Hlt;ec uero ad ty^nbsp;rannorum animos perterrendosfcribuntur,quibus tangt;*nbsp;turn ftudium eft plura poftidendi régna, non quo opti^nbsp;mègubernentur ey falus proficiat hominum fubditosnbsp;rum, propter quos ipfi 'mftituuntur, non populi pro««nbsp;pter reges.

ay ^lurauit dominus exerettuum diccns, Si no utputaui, itaeritt amp; qmodo mentenbsp;traâauijficeueniet»

Vtconteram Aflyriuminterramea, Sc in montibus meis conculcem eum, 8lt; au^nbsp;fcretur ab cis iugum ci us, SC onus illius abnbsp;humcro eorum tolletun

Quemadmodumfiniendumtam turpiterregnu3a= flppiicatfd bylonicum poft multos annos ueriftime prtedico,de quonbsp;nihil fit addubitandum (ftaten'tm firma fententia omanbsp;nipotentis dei, confilium irreuocabile,nec mutandum')nbsp;fic certo quoq; breut fitturam Affyriaci rrgtii ftragemnbsp;Memo dubitet,fub rege Sennherib, qui nunc tyrannicenbsp;Uaftat omnia,quern uos nunc timetis: eum fané propernbsp;diem m terra luda, 01 mo»tiamp;iK circum Hierofulymam,nbsp;contumaciter nomen meum blajfhemantcm, ey fubuernbsp;tere cultu meum ftatuenté, conculcabo, ab ipfius quot^nbsp;tributoeyoneribusred'imamgentemmcam.

¦xy' nbsp;nbsp;Hoc confiliû, quod cogitaui fuper om-

nem terram 180 haec eft manus extenta fu.« per uniuerfas gentcs.Dominus enim excrnbsp;cituum decreuit, SCquis poteritdiflipare?nbsp;Et manus cius extenta 18c quis auertet eä?

Videtur hoc quodfequitur exponeitdu de toto mun Prouiden/ do,quem prouidentiafua dilfienfat dommus,cuius om= quot;egfu ƒnbsp;nes habitatores etiam tyranni ey rcges,dominofe fub^tnbsp;ieftos credant,ey eum timeant,quos pro uoluntate ex=nbsp;altat ac deijcit,glprificat et confitndit, cui nemo quanlt;^nbsp;tumuis magnus reludari poteft, extenta femper manunbsp;protegit fuos,ey uerberat impios,quó percutientene^“nbsp;mo liberabit,ipfo faluate nullus damnabit : omnipotensnbsp;en'tm eftnbsp;nbsp;nbsp;dominiM exercituu fuperiorit ey mfifnoru.

2.8 ^ln anno quo mortuus eft rex Achaz, fadurn eft onus iftud»

Xcf NelæterisPhiliftaeaomnistu, quoniâ comminuta eft uirga pcrcuftbtk tui î denbsp;radice enim colubriegrcdictur regulns,etnbsp;frudfus cius aduftio uolitans»

Dd a

-ocr page 62-

IS AI A s

Caput hic ßier(tt,uttiidcripotefl,incipicndiiiwuuni^ ^^iudo^uidcm poft prtediéhtnt Babyloais Aßy^^nbsp;fioruM poeiitU acflrages, hic quo^uc cotra PaLeflinosnbsp;dirigit prophctiä,lt;jui fub iwpio AchiM rege uimfer antnbsp;urbcsquafdam, gu^fub Ozia pcrdiderant, eofcilicetnbsp;tempore, cum Phacee filiiM Romelite maxitnodamitonbsp;chiof Philifthä^os percußit ufq^ ad Gazam, omnia tamnbsp;oppida quam uillat.Poteft tn ad priora refcrri,quafi dinbsp;catur, Haäenus prophetiicfub rege Achat reuclat^e ponbsp;nuntur, nunc mcipiunt hte qu£ ßub Ezechia dommusnbsp;Contr»Phi reuelauit, er primo contra Philißhieos, ad quosnbsp;tiftxo«.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur,t^e heter is diutius o Palefl'ma tota,quia euafe=i

ras uirgamcorrcëiionis er oppreßionis, qua te Ozias rex percufferat,quam tu fub Achat conßaiiam iaéht-ßitdurior cnim tibi,außerior,er inexorabilior u'mdexnbsp;impietatis er crudelitatis tue nunc orietur. De radicenbsp;enim colubri regulus exibit, de regibus pofieritatis Danbsp;uid,qui Hebreis etiam üahas dicitur, er coluber pronbsp;lfai,ucl potius de necentiore uobis hofle nocentior adsnbsp;hue er perrucioßor imnünebit : pofl Oziam ipfe Ez^nbsp;chias, qui licet bemgnißimus rex fitfùturus, er tnno-centißimus in fuos,tibi autë peflilentißimus erit,er dunbsp;rißimus uaflator tyrannici regtu tui.

Etpafeentur primogeniti paupcrum,amp; paupcrcs fiducialitcr requiefeentt amp; intente faciant in fame radicem tuam,8lt; reli-qui'as tuas interßeieu

Poflhac er oppreffo teuel inuito, ißraelite de tribu Ittdxt exibunt ad fuapafcua, er pauperum gregespernbsp;optmta queqi prata abfque tui tinure frequentes erranbsp;bunt:fed Ezechias fubditosßbi pauperes blande er benbsp;nigmter reget, er nihil fuis neceffar'q uiëtus patieturnbsp;abeße, fub fuo regimine tuti, falui er pacificè requiemnbsp;Bxponendi fcent,er iuflè regentur.Tuus autem populusfame ernbsp;ptophet'isnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occidetur.Exanplum hoc ludei quoque de Chri

’ fio exponunc,quantumlibet in Ezechia quoq; fadum agnofeant. Sinule quoque nobis permi/furi, fi quandonbsp;falua hifloriq, Chrifti quoque myflerium agnofeamusnbsp;à prophetis inßnuatu alicubi,ficut er hic fub Ezechianbsp;perfona qui Palaflinam uidt Chriftum intelligimus ornbsp;his mcrcduli do/nitorem,er erroru monflra extirpajjinbsp;non ignoramus, id autem contra ludaos annotandum,nbsp;ut er quadamalia.

VluIaporta,damaciuitastc5tabcfcePhi 5 lifthæa tota tu* Ab aquilone enim fumusnbsp;uenit, amp; non eft fugiens (uelfoütarius) in agnbsp;ntineeius.

Vlula potius Ô Palaflina pro gaudio ist omnibus por tis urbium tuariim quacapientur.Vlulatetamprimosnbsp;res urbium quam uulgus,quia à Hierofdyma, qu£ tibinbsp;ad aquilonem cfl,uenit ßtinus calamitattvm tuarum, fornbsp;Pagnx tw er magnus exercitus,quandoquidem nemofuorumnbsp;«iiSioT folitarius remanere dornt, er non fe adiwtgerenbsp;’’ excrcitui,fub tarn optimoduce Ezechia. Sic ubi Chri»nbsp;ßws prodierit contraimpios, quumgentes fibi rebellesnbsp;fubiugare coeperit,nemoßdelium cundabiturfubdlius

lES CH AEIAH V.

ßgnis uerboru dominiarmis praliari.Sub ducefido,fa/t er ^aro fponte mUitaturßirtiter er féliciter^

Et quid refpondebitur nuotiis gentis? Quia dominus fundabit Sion, ÔC in ipfanbsp;fperabuntpauperespopulifui.

Cum maritima fit Philifthæa, ad cuius nobilesurbes legatiacnuntijplurimimittätur ex totoorbe,quidillinbsp;rejiuntiabunt ad fuos reuerfi, de Palaflina; negotijs ernbsp;rumoribus,quàm quod toto orbe uulgabitur per ommunbsp;ora,dominum deum ifraëlitarum, quiHierofolymisconbsp;litur, er populo fuo regnum tenet, omnipotcntiafuanbsp;nonfolum mirabiliter per angelu ftrauerit exercitumnbsp;Sennheribjfrd etiam manu cr armis totam Paheftinamnbsp;fubiugauerit crdeleuerit,quie tarnen omniît gentiumnbsp;femperfiieritrobuflißima er matergigantumfl^equenbsp;foltern ad hofles terribilis fit dominus, fed fibi fidëti ponbsp;pulo ittdulgëtifiimus pater femper fit,qui catenas Sio«nbsp;firmauerit locu diuini cultus, ut fideles fuos er/firitunbsp;pauperes iHifidentesperpetuà fit coferuaturus,dottecnbsp;de ea exeat lex domina, er ud lüä per fidem confluant

r

fi

omnesgentes, donee Hierofolynue imperium totum ta orbem terrarum protendatur per Chriflum in crucenbsp;extenfum régna fui figna fHicißime exhibentem.

^CAPVT XV.

Nus Moab : quia node uaftata cft Ar MoabjConticuittquia nonbsp;de uaftatus eft murus Moab,


Vifio eft prophcticd de miferabili excidioflorentißi» m^eregionisüAoabitaru. CluiuterâtopHlenti,potëtesnbsp;er quieti,fic eyfuperbi,inftdcles,lafciui,inclcmentes,nbsp;duri,er inho/pitales erant,perpetuo odto ludaos prosnbsp;fequeiitcs,quos obfratrë Abrah.e Loth,4 quo defcen=nbsp;derant,quem erredemeratàcaptiuitate,amaffedebuenbsp;rant.Sita eft autë l^oab 'm Arabia Petrea,cuius portionbsp;eft ad orientem maris mortui er lordanis. Cuius prtecinbsp;pult;e urbes hic nominantur.Bis 'm exiliü relegati uafta^nbsp;ti^, femel à Sennhcrib,demde à Habuchadaezer. Subinbsp;tô igitur er nemine cogitate uel ßrmidäte,quafi intemnbsp;pefla no£le,cu fubita pcricula fiunt horribtliora, prtedinbsp;citur uaftanda ü/loab, er fic domanda cÖterendacj^,utnbsp;tota conticefcat, ut fupbhecriftas demittat pr£ ftuporenbsp;er cofiifione.Etiä qUiC metropolis régna erat,er poteanbsp;tior idem patitur. Mantim domina non effugit impictasnbsp;quantulibet ßrtis, dum minimè putat obruitur dii iudinbsp;cio.Tâmëdia^eâ ergo femper er colëdus,qui poteftatÓnbsp;habet conijeiendi mgehennamanimam er corpus.

3L Afcendit Baith amp; Dibon cxcclfa in plan dum : fuper Nabo,amp; fup lVledaba,Moabnbsp;ululabi|;.ln cüdis capitibus eius caluitiu»nbsp;omnis barba radetur*

F

il

quorumfatpe nomi“ orprmcipaliaphorta

Multiplicauerant excelfa, gentilium more 'm monti^ hus malta er uana idolis fuis, exnbsp;nabus loca nominabant. Hic quatunbsp;numerantur, er nominantur Baith, Dibott, Nlt;tbo, amp;nbsp;lAedaba,ad qult;e anguftia preßi cocurrebantflendo efnbsp;eiulando,fruftra ab idolis falutemprecantes,qui do^


-ocr page 63-

I E S c H A E I A H V. ll

Ndnfolum Äßyrioshoflcsßgiebant,fediudiciunt quoque domim cœlitus urgebat,ficcitate regionis mfonbsp;Uta, quam idolorum nulliem cmendarc poterat, domi»nbsp;num deumcoelizyelemeiitoriim omnium ignorabanttnbsp;zy inuocarcnondidicerant. Ciffdcnimaliudufuueninbsp;ret imp'qs, quam ut ßgati ab hominibusmanus iratinbsp;dei incidant.^ Et qui uefeebantur delicatißimis beUarifSnbsp;i« ^g4 hoflium nee aquam mueniat ad potum,nec hernbsp;basadcibum,utneciumentisuti poßintad eßiigiwn»nbsp;conjßirantibus nimiru creaturis omnibus ad lundiilaittnbsp;fumendamdecontemptoribuscreatoris.

7 Ideo fecundum abundantiani quam fegt; eit uifttatio eorum« Ad torrentem falicuntnbsp;ducentea»

Propterea autêfleuit Moab, quia omnes diuitias amp; Moabi« iucraperfas ey nefas repoßtas in annos multos iam aunbsp;ßrebäthofles,uelablaturißrmidabätur, CT adflumetinbsp;proximum urbi auehendte uerfus Arabia, ubi zy diui’*nbsp;dcnd£ militicoUigebätur, in Ariopoli fcilicet urbe ßtanbsp;adflwmen Arnon,qu£ zy Atmoab dtlt;Sa efl. Hoc cnin»nbsp;fibi quifque timet quod uehementius amat tfic diuitiasnbsp;plangebant außrri,quas operofius collegeranttzy dui*nbsp;rior diuitibus efl alea prlt;eÜorum quam egems.

8 quoniam circumibit clamor terminum Moab*V fquead Agalltm ululatus'eius,SCnbsp;(ufquead) puteum Elim clamor eius.

Communis erit h£c calamitas omnibus Moabitß, peruenietq; ufq; adMoabitarum fimt'imas urbes ut zynbsp;ipß malis non modicis afficiantur, mhilq; in toto regfuinbsp;tutufalwrnq; coßflat : feiitient hxc mala «rbcj GrfHöilnbsp;zy BccreUwn pari ululatu clamaturiZ.

quia aquæ Dimon rcplctæ funt fangui^ ne^Ponä enim fuper Dimon additamcngt;nbsp;ta,his quifugerint de Moab leone» SCrclinbsp;quqs terrae*

Tanta erit flrages Moabitaru,tate profluuiu cruoris Ccciforum,tam cruentum prlt;eliu,ut aqua etiam Dimonnbsp;fanguine replenduZ ßnt, zy horribiliter flumen iU«dnbsp;cruore tingend«, ne Icuem pûtes iaéiurâ tui cxcrcittw,nbsp;grauißima enim erit. idq; tibiuccidet ob turmam iflan»nbsp;hoflium in mßdias poßtorum,qui ueluti leoncs pr«dlt;enbsp;zyfanguim inßdtantes,utprimu opportunuilUs eritfnbsp;erudeliter ittuafos uos zydeinflieratoueflrumproflernbsp;»ent exercitu.liaéknus uaftitatë Nioabitis impendentnbsp;tem deferipfit : cofequenter caufam fubneiht primattttnbsp;qu£ ßitfoderisßaäio,deß{ho zy perfidia,nbsp;qrcAPVT XVI*

In nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ræ,de petra deferti ad montent

Coharentfuperioribus qute hicfequmt tur,ad hunc fenfum fecuniSt Hcbricosto uos MoabiM»nbsp;çfuortwn rex Mefa,zyalij, ouiiwn witrfendart»«nbsp;diwm fouet 'mfuo populo zyregi»», ^uinbsp;ifraelts tributariusfaâus, quotannis mittebat cce mtlnbsp;lia agnorUfZy decem millia arietum,cum na eoriwn»nbsp;ejuipoß mortem Achab pMuarica^o^nbutum negalt;

1 î À T A S

IWM Uel i^orabttnt,url non colcbant/itnô odiebant cid ùiuoeidinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oportunitate perfcquebantur.Sicfit

¦ omnibmfiducia crfidedeßitutis'mu^umfolumdeum, omubut qui creaturis ac etiam ftnâif homimbui plusnbsp;clementiæ çy- gratM tribuunt, ZX f iî fuccurrendi m nenbsp;ccßitatibut, quint ipß domino, cum propcnßor longenbsp;ßt ad beiwfactatdumßtis ob mfinitam bonitatem quintnbsp;ipß ßnt ad pofiulandum, pro quibusfilium unicum de^nbsp;dit,qui foliK uult adorari zy orari.Caluicie capitis^nbsp;zy refcHionc barblt;e,flultis eerentoniß impij fuK îdolwnbsp;probdri cupiiM:pij autemfide,ßgt;e zy cbaritatc,rcß=snbsp;pifcentiazybumilioratione.

In triuiis cius accinâi funt facco:fupet tcda eins, Sein plateis eins otnnis ululât»nbsp;defeenditinfletum.

neeeßario ßtnt itt anguflijs qui’t fiu. cunq; dominu nott agnofeunt, qui creaturarumfolatianbsp;fcäancur, tumultuantur,difcurrut wj triwijj perfaceUtt,nbsp;in teéits afira muocant, facco induuntur,charitate ZTnbsp;ßdc nudati in dominum, t^on igitur mirum fi inconditonbsp;uluLttu er fletu amaro diffbluantur ctiam uiri, ZT lu^nbsp;géant milites, quibui arma fuerät ßrtiter traüanda nonbsp;lachrym£, cum iußo iudicio impij corripiunturtqui finbsp;fideles eß'ent,totosfe domino m fpiritus humilitate coinnbsp;mendarentjUt Ddwd ac fimiles.

4 nbsp;Clamabit Hefebon amp; Eleale,ufque lafa

audita eft uox corum« Super hocexpediti Moab ululabüt,anima cius ululabit fibi.

Perrapinam ifraelitis, tribui fcilicet Kuben et Gad, ab Ammonitis urbes qult;edam ablatlt;e erant, idcoq; Hf=*nbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcbon,Elealecumreliquisurbibiismallt;efidei poßeffo»

merito nunc uocifirantur,quibus tarn ciefiis ab Aßyrio incumbebat,non diuferuandis, fed 4 Chaldttonbsp;iteruin eijeiendi. Clamant igitur CT ultdant ßrtißiminbsp;»Uorum milites ,dcfuisiam uiribus dej^erantes, de«i«nbsp;zy fcomi»Ks hoftes ßbifentientes adeße^

5 Cor meum ad PAoab clamabit, ueéleS (uelfügitiui) eins ufquead Segor uitulam trinbsp;en nem. Per afeenfum cnim Luith flens a-fccndeijSe inuta Oronaim clamorécon^nbsp;tritionis cuulgabunt*

Fomiido nbsp;nbsp;nbsp;proöbeU ueluti compatiens Slosbitis ait, Vlt;e cordi

tmpiotum, I , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r r

meo,proh dolorem maximum, qui omnia confufa cer-noiaufugientes præ anguflia hoflium ad extrema regni ' uf(|ttc ad Zoar «ideo, ufque nd op«lentij?im4»i er pr«nbsp;diuitij$ nimium petulantem urbem, ßtam ad Meridiemnbsp;maris mortui, quoßigiebät ßrmidolofi exercitum Afanbsp;fyriorumde Septentrio/te flltJ f«pcr«enientcm.F«gie=nbsp;baut autem per aßenßim uel decliuum Latith,flendozy’nbsp;ciuUndo, per uiam Oronaim,uaüem fcilicet ad Arabianbsp;ducentent, Clamabantautem ob contritionem immi^nbsp;«entern toti regioni, nimiru folatio diwino deflituti,zynbsp;per infidetitdtemig„itri quo conßgerent: fiefitimpijsnbsp;omnibtM,doinino terrente fuos hofleS‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

•^fl'*æenimNemrimdcfcrtæ crüt,quia /nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aruit herba, dcfecit gernien, olus omne

interiit.

-ocr page 64-

I s A I A s

/ïÂ. ffropfer quod er h^c uobls aduerfä patiemini, 3 ^^0 imnütcndlt;tt Confulte igitur egeritis,fi agnos ud trinbsp;fgt;UtMn illudrcgi Ezechilt;e: reddideritn, quiregnatinnbsp;SWttJdMj enim fentitis perßditc ueflrie uindidam ab Afnbsp;fyriorum rege tarn miferè uaflati, Uberandi iteru,fi colnbsp;h uefiraiugo iufiißimi régis fiibmiferitis , agnos illi dc^nbsp;petra deferti, de regia ueßra urbe mittentes. Vel per ilnbsp;lufionë legi poteß: quafi dicatur, Nk«c freuatefidem,nbsp;tiunc ßtis hoßfitales.cyc.olim fadum oportebat.

Eteriuficutauis fugiens nidufn auolan* do (/ic) erunc fîliæ Moab in tranfeenfu adnbsp;Arnon»

incertis alioquifedibus uagabimim,ueluti auicula nido eie{la,miferè obeirans,ubiq; pauida,cr nufquatnnbsp;conßßere audens : ßc MoabitiC mho/pitales CT inuidinbsp;exulabitis,ultra flumum Arnon, ubi ex uiculis er urbinbsp;bus ueßris extradi, uendendi profiabitts ingentes,ca^nbsp;lamitofum feruitium feruituri.

  • 5 Iniconfilium,cogecondliuni:ponequanbsp;fi nodeni umbramtuam inmcridie,abanbsp;fconde fugientes, SC uagum ne prodas*nbsp;Habitabunt apud te profugt meh Moabnbsp;efto latibulum eorum à facie uaftatorisifî»nbsp;nitus eftenim emulâor, eófumatus eft uanbsp;ftator, defecit qui conculcabat terrain^nbsp;Cru4eiin»_ lam uenit tempus conßltandi de rebus ueßris, tamnbsp;uobis hofles rependunt procrudeli aufleritatenbsp;ueßra, qua proßtgos ifraëlis ad uos conßigientes, morenbsp;patrum ueßrorum fufetpere renuißis: quàmnunc 'mnbsp;medio calamitatum, m ardeiitißimo meridiano a:ßuopnbsp;taretis umbram reßigerq, crhojpitalitatis reßgiumnbsp;(Onfequi^ Qiwreergo non noßros quoqueproßgasßtnbsp;feepißisffed uagps palantes^ prodidißts Aßyrio ifraënbsp;noßros ßgientes, qui uobifeum falutis ftæ latibulanbsp;requirebant, fed per ueßram erudelitatem minime fu=nbsp;feeperunt, propter quod ab hoßibus uaßatißerunt, ernbsp;prophanati, miferrtmè conculcati, er ufque ad minu»nbsp;tißimos pulueresredaäi. Id certe quod esquot; uobis in ptxnbsp;nam continget, qui ab eifdem boßibus pari crudelitatenbsp;tradaridi eßis, ßne ßg«e fubftdio capiendi, er in exi«nbsp;Hum relegandi ad perpetuam feruitutem.

lt; Etpraeparabitur in mifericordia foliü, ’ amp;fedcbitfupercuminueritateintabernanbsp;culo Dauidiudicansamp;quærens iudiciü^nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;. uclocitcr(rfddenî) quod iuftum eft»

'Vobistiloabttis extrema malapatientibus,crfer» uitutifubadis,nobis ludais domino deo fide adhierenti»nbsp;Regi« îuftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;triumphalis donabitur idomi»

^fwiprio. fio Ez^chias, cui tronus regalis wgratia ac beneficen» tia praeparabitur, domino approbaiite et' populo, innbsp;quo er fedebit diligenter officio regio intendens,nonnbsp;adg'atiam ueltnunerum largittones iudicium dicens,nbsp;nec caufiU dißimulabit pauperit, fed perquiret diligenter negotiorum circumßantidS,er teßes idoneosau»nbsp;certoagnoueritjßatim er fine dilatio»nbsp;”^fententiam lt;edet, er ab iniuria defindet oppreßos^,nbsp;officium,miferi»

bordia uelgratia, ueritas, iudicabit, quteret iudiciuntt er uelociter: quibus fuffidentißime politia regia indi-catur,ß facialgratiam, ueritatem tutetur, cognita iu»nbsp;dicet,ignorata perquirat,ius opprefforum non protra»nbsp;hat uel différât Qjuanquam autem Ezechias rex talisnbsp;ßterit,ut clt;eteris quoque omnibusßdelibus regibus ex=nbsp;emplumßt, typus tarnen Chrißi domini in iflis,ßcut er Chnfiinbsp;in alijseffe poteß, er reuera fidt. Sub cuius imperionbsp;Moab, er Affyrij cum Paließints,hoc efi,omntbus infi-delibus er deum ignorantibus opprimentur, er manusnbsp;dabunt regno Chrißi, longe fiÜctus quam tun quam fite»nbsp;rit nedum Ezechite regnum, fed er Salomonis,ne di»nbsp;cam Dauidis uel Alexandria.

  • 6 nbsp;Audiuimus fuperbiä Moab, fuperbusnbsp;eftualde: fuperbia eius amp;arrogantiaeius.nbsp;Si indignatio ejus,p]urquäfortitudo eins.

Verba funt earum gentium ad quas fama excidif Vloab perueniebat, de qua non trißabantur, fed exultanbsp;bant magis.propterfùperbiam lAoabitarum, tertium il Sup«l^nbsp;lorum crimen, quaßc fuas diuitias er fèlicitatem info»nbsp;lenter iaÜabant, ut prlt;e fc omnes uicinas regiorus con»nbsp;temnerent,cum tarnen non lt;equèfemper praflare pof»nbsp;fent iaétata. Hon fiifficicbat lüis rerumfuarum copia adnbsp;tantum ffilcndoremgloriie profequendum.Nec tantumnbsp;mali uicinis inferre poterant,quantum perßrorem ernbsp;ittuidiam uoluiffènt. Hoe bonum deus peßimis tribuit,nbsp;ut uires non fempcr ßppetant malignandi.

  • 7 Idcirco uluiabit Moab ad Moab,uniuernbsp;fus uluiabit; his qui lætantur fuper mu^nbsp;ros codiIatens,Ioquiminiplagas.

Enumeratis peccatis redit ad uaßationis pra^diilio» riem. Koabinquit uluiabit pro li/loab,fuperfiitcscladinbsp;plangent captiuorumexilia crmortes.Eteximiteur»nbsp;bis Moabitai um latericiosmuros fubrutos plangent,nbsp;ac per animi angores meditabuntur exitij magnitudinë,nbsp;uidentes deieilos urbiwm muros er fbrtißimos quofq}nbsp;percuffbs de exercitu,populu)nq^ cum regno uaßatum.

  • 8 nbsp;Quoniani fuburbana Hefebon defertanbsp;funt, uineam Sabama domini gentiumnbsp;exciderüt, flagella (Mi«etlt;telcdiJ?imd)eius ufqjnbsp;ad lazer pcruencrunt,errauerunt in de-fcrto,propagines eins relidiae funt, tranllenbsp;runtmare«

    Vaßationem prlt;edicitinuißotteagnitam (ut totum eßuifio)urbisHefebo,cuius firtilißimafuburbana,ernbsp;¦ itineta delicatißima uaßata iacebut. Similiter er in Se»nbsp;barna alia urbe, quod er de reliquisdicendum ciuita»nbsp;tibus, precioßsq; quibufcui^ regru iUius Koabitici.Omnbsp;rua enim perdenda prlt;edicuntur,fuccidenda,€radican»nbsp;da, Ifiargenda, er prorfus perdenda à crudelißimis honbsp;fiibus. Domini enim gentium, domitores ftiperbilt;e Mo4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

    biticte, quafeunq^ optimasuites cxciderunt per totam regionem Moab,qu£ olim Bacchiipßus domteilium hanbsp;bebatur ob eleilißima uina, ufq; ad lafer terminum Monbsp;üb, in tribu Gadßtam,nobilem urbem. Errauerunt pernbsp;totam folüudinem propagines illarum uinearum, turnnbsp;quod fpargerentur 'm fyluas, tum quod uim tüius opti»nbsp;mpo»



-ocr page 65-

(K*

S) d*

IS AI AS

wtpofrftor«, olimcbrij, nuitc defertuwperem^i»^ uiu»i,^aquii indigent ad bibendum:abie{h in mi=*nbsp;feram feruitutem, or uehit exules, difiech,jjgt;arßmc^nbsp;dißra(h, donee ad remotißimM terras er maria tranf“nbsp;ßrrentur.

Super hoc plorabo in fletu lazer, uincä Sabama, Inebriabo te lachryma mca He^nbsp;febon Sc Eleale : quoniam fuper uinde^nbsp;miam tuam, 6C fuper meffemtuä uoxcaknbsp;cantiumirruit.

Petus Mo PopKiz« Mojb deflere cogitur exciditim optimarum abiiatum. q~ uinearum, donee ebria ftet 4 laehrymis,titnbsp;olim domino ingrata,per infolentiam optinw uino ine*nbsp;briabatur. Interim uerohofles Affyrij Chaldlt;eiex*nbsp;ultant, er gratulanturfc ineidijfe in ditißimam ttittde*nbsp;miam eleiilißimi uini, ereopiofim meßem aiinonte delinbsp;catißimic.Siguidem priores dM urbes abnndabant ui*nbsp;nOfpofleriorcs frugibus. “WH neroearmeit eßrufli*nbsp;c«w eeleufma,uel uindeiniale.

JO Etaufereturiædtia SCexuItatio de Car^ nielo,amp;inutneis non exultabitnequeiunbsp;bilabit, Vinum in torculari noncakabicnbsp;qui cakarecofueucraßuocem caicantiumnbsp;abftuli*

Collechfuntßuiiusopttmi omnis generis deßrti* lißimts agris er montibus : ßcautem eoüeBt, ut auß*nbsp;rantur è terra Moab, in prouintias mimieoritfuorum,nbsp;er ab hofiibus ipfts,ne indegaudium ali^uod redeat adnbsp;itgricolas uel incolM Moabitarum. Ceßabit tuneenitttnbsp;Utitia uindemiantium ex mejßorum,ucrtetur autem innbsp;lu^ltmter lacbrymof uox caleantium.

,, Super hoc uenter meus ad Moabquafi cithara fenabit, SC uifeera mea ad murumnbsp;coöi lateris,

Super tarn harribili fato MoabitarMn,ertamno* bills regionisuaftatione, uifeerafolunntur, crfigt;rmi*nbsp;do obrepit toto eorpori: prlt;e angu^ia, crßfirituM»nbsp;uitaliumdefeéîu,uenter obmurmurat ut cithara, ca*nbsp;fuminl}gt;ieiens uel audiens potetißimlt;eurbi5,ermusnbsp;rorumconfeOoruex eofhlibus. Sunt qui nomennbsp;urbi appropriant, alioqui murum ßgiuficatif uelpa*nbsp;rietem.

11 Eterittquuapparuerit quod laborauit Moab fuper excelfisingredietur ad fanäanbsp;fua ut obfecrct,8C non ualebit*

Hoiohtrii Omnium calamitatit iUarum caufa non minima fub* iungitur idololatria, quie er primo ßterat allegata.nbsp;Hiulta enim exeelfa m Moab er magna oflendebant funbsp;perßitioms exce/fum er ignorantia dei,odium ifraeli*nbsp;ticagentis, uttum tantu deunt aßerentiu, er reliquatnbsp;dcos irridentium. Q«05 fuos deos nunc uane precan*nbsp;tur,ut er ßußracoluerant, qui in angu^lijs nihil fuc*nbsp;currunt.cum idola fint,er alias nihil, nee fibi,nec alijtnbsp;Utilia,fedrifudigna.

15 uerbum quod loquutus eft dominus ad Moab extunc«

IESCHAEIAHV. 11

14 Et nunc locutuscft dominus,dicenstln tribus annis quafi anni mercenary ignonbsp;bilior crit gloria Moab in omni populonbsp;multo. Sc relinquctur paruus SC modieus,nequaquam fortis.

Ad prouidentiic diuittie uniuerfalis dcclarationem Prouiatt« fubditur, dudum hac dominum decreuijfe contra Mo=nbsp;abjßcut er iamdudum impia ßterat per omnia fiagi^nbsp;tia. lüunc autem in fumma contra earn breuibus ernbsp;clarè compleâltur iudicium illius. Intra annorü triu/mnbsp;fßacium fioabitis qua pradióln funt mala contingent,nbsp;amittent omnem filicitatem errcrum copiant atquenbsp;dominatum.humiliabuntur autem,er extremis incotnnbsp;modis adfligetur, needurabit diutia« tAoabitorum fla*nbsp;tus. Sicut ttec mercenarius ultra fuum flatutum tempusnbsp;durât laborando, er in parata pramium reportât :ßcnbsp;Koab imiquitatum fuarum mercedem proximè certo^nbsp;recipietftnedcßiht. Keliquia autem eius tarn paucoi 'nbsp;erunt,ut pauciores e/feuix poßint. Deßnetenimint0nbsp;tum eius fä^us er infolentia, populo capto er occifo,nbsp;prouintia autem uaßata nüfereqinegleüa.PoteSlernbsp;triumannorum curriculum mteUigi à capta lerufalemnbsp;per Babylonios, pofl quad Moabita quoq^ à Chaldaisnbsp;uaflandißnt :ßue quad in trium annorum ßpatio nulhtnbsp;eisdandafitrequies.

lt;fCAPVT XVII.

I

1.

5

Mus Damafci. Ecce Damafeus deiïnet effe ciuitas, SCeritlicuCnbsp;aceruus lapidum in ruina»nbsp;Derelidæ ciuitates Aroergrenbsp;gibus erunt,ÖCrequicfccnt(ilgt;t) 8c non eris

quiexterreat»


Et celTabit munitioab Ephraim, SCre-gnumàDamafcotSC reliquiæSynæ,ficuc gloria filiorü Ifraël erunt, dicit dominus

exercuuum»

¦Videtur tribus his uerßbus er fententifs Propheta Triam ree domini fententiam prommcialfc,de tribus regnis, fubnbsp;tdc»n|erc tempus,er eodem hofle perdendis. Regnuinnbsp;Syria fub nomine Damafci. ivioabttarum perAroer,nbsp;crifraëlisperSamariam.Similienim indicia damnatnnbsp;funtfUt metropoles eorumintotumdeflruantHr,acuranbsp;beseffedeßnant,tyrannide quidem Aßyriorum^iußanbsp;autëiudicio dei. Damafeus enim capta eß,cr regnuntnbsp;ceßauit, populo duélo 'm Cyrenen. lunxerant entm fenbsp;Aegyptijs er Aethiopibus ut rebeüarent Aßfyrio, jnbsp;quo er captifunt. Aroer er Moabitarum terra redO'-ékte^in pecorum multi generis er tmdtituiünis pa»nbsp;feua,ubi er ob hom'mum raritatem accumbere potue.-rint abfque terrore. Samaria autem caput regni Ifrael,nbsp;uel Ephraim, munitißima, uaßata cH cum fuo regno:nbsp;quod ereadem ratione comparantur cum Syria re*nbsp;gno, ßmilem fortitafinem, exthum er folitudinem, utnbsp;fit omnibus döm'mum deum uel non agnofeentibus, «ejnbsp;agfiitum non colentibus,

Dd 4


-ocr page 66-

ISAIAS

4 lt;rEt erit în die ilia:attcnuabitur gio-riï lacobj ÔC pinguedo carnis eius «nat-» cefc«,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Cïfuslfne prgphni^ contra\frdëliticamgentent,quamat pducißimosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pr^didt. Vtquemad»

tnodum me/fores J^idlegiumftciuftt pofi mulhm nwf* fem tdgt;llt;itdm : ftc poft tam populofumregnum ifraël,nbsp;reliqui fient admodum paud. In die illd,quando ifiaelnbsp;delidfs er Idfduiacorrumpetur, ueramq;glonamfusnbsp;4«, dom'mi (iei fui promißiones benefida per oWi*nbsp;uionem cr eontemptum pofthabuerit, er Uelut pMi«nbsp;g»« Mccdc uentri dediti fiterint, tune craßitudo dutnbsp;redigetur 'm madem, copia in r(lt;nWtfW,crglorilt;lt;M»nbsp;confitfionem.

y SCeritticut côgrcgansinmcflefegctcm, Sebcachium eiusfpicas leget. Eteritficutnbsp;quxrensfpicasin ualleRaphaim,

Comparai paudtatem reliquiarum eiuf : primo pau cißimatjfiieat legenti m agro poft meffan coUedâ ernbsp;abaéhmtuel mejfori,copiofam mejfint in manipnloinbsp;comprehendentem, paucot tomen ariftat negligentem.nbsp;Eft autê uallis Rlt;tpbjw prope lcrufalem ad Septentrionnbsp;nem,poüenf ditißima ubertate fegetum.

8(. relinquetur in co ficut racemi, fient exeufiiio olcæ duarû nel trium granorü innbsp;fummitatc rami, fine quatuor autquinqjnbsp;in cacuminibus cius fruâus cius, dicit donbsp;minus deus Ifracl,

Sfcundo coparat excutienti oleain,quem tomen effit gwt unwi ac alter bine inde ramufeuli 'm cacivm'mibut.nbsp;Ontnes ctiim in captiuitatê abdufbfunt, exceptit paunnbsp;dßimK, Sola ttanque lerufatein faluata eA uaflantibusnbsp;te gibt« Affyriorum de tota terra ifraël.

In die ilia afpiciet homo ad faâorem fuum,8Coculi cius ad fanäum Ifraelrc-Ipicicntt

8 Sc non afpiciet ad altaria quæ fecerunt manus cius,8c quç operati funt digiti ciusnbsp;non refpicictjlucos ôd delubra,nbsp;Qttan^Kawtam fub Ezechia quàm VojîarefSnna«nbsp;tutfiterit ftatut regni I«dlt;e, «t tune coeper'mt rej^îcercnbsp;addominimt deum futtm, er idola abominari,modi*nbsp;fideiiuiBnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidetur er breui tempore dura/fe.Detün

«wiiiitudo» queerpoHreditum 4 Babylone tentât erimbeciüis piteifdem religio eruerapietoi.’per Chri^tumau^nbsp;tem erapofiolof Euangelio prlt;edicato,uerd ubiquenbsp;(oepit religiOf conuerfis hom'mibui ad faéhrem fuirnttnbsp;treatorem rerum ommUf er ad fanihtm ifraëlis, dettwinbsp;(MIMOR «erwn er umeum. Tunc enim ccepitmwidutnbsp;totut abominari araa idolorum, opera manuum ad adanbsp;random propofita, imagfites er fculptilia, lucos dew^nbsp;que cr delubragentilis errorit 'm totum exc'mdi,cr adnbsp;unumdeum colendimtreucrti, Vtcum maxime ifraèlnbsp;ottettuatuidi,tuncfalut ex ludtds paudßimis m tosnbsp;twn terrartww orbem promanauit.Vtuideantur nobisnbsp;'’«fentèti« à quarto uerfu hucufque propria effe prt»

lES CH AEIAH V.

phetia : ficut er Hebroi diflmâum capitulimt habent, de ebrifti tantum tempore exponendum.

ç Indie ilia crûtciuitates fortitudinis cius derelidx ficut aratrum,amp; ramicxcelfio-res qui dereliâi funt à facie filiorûlfrael,nbsp;Sderit defer ta,

Po/l idola defiruëktinorbe, eragnittimcreatorem ab omnibut homimbut, tune urbesfortißimo ifraëlis 'mnbsp;fita terra, quat haüenus dominut propter populumnbsp;fitum feruauerat, dercliëtlt;e crunt ab ifraël, er uelutinbsp;incultaarbu)laerfylu£, dumiac uepres 'mcafuccre=gt;nbsp;fient. Defcrta ab hom'mibut : hoc e/l,in nulla iefiima= ifnciinbsp;tione babebiturfuK duibus dcfolata,filijs ifrael fecun=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«o

dum carnem, quibutdatafùerat ad h^editatem ex= pulfit Amorrbidt. Qgod certè probatione non indi^nbsp;get^ cum eleëho gentium faSta fùerit reieëho ludteonnbsp;rum,ercultutdci ifrael deletut 'mludlt;ea,templofdlinbsp;cet er altari ablato,toto orbe terrarit propagatut cre*

Mtacmanet.

• O Quia oblita es dei faluatoris tui,6c fortis adiutoris tui non es rccordata t proptercanbsp;plantabis plantationes iucundas, amp; ger-menalienum feminabis,

Caufa tanta uafiationis additur,Qtiia tu o terra,imà domus tota lfraet,oblita es domint dei tui,tllius uolunnnbsp;tatiminimète attemperando. Qui tarnen femper fiâtnbsp;filuf tua,petra refiiÿj, er ßrtitudo tua, contra omnesnbsp;aduerfarios,eius tu oblitui es,beneficiorum er uolun= perfl'ü’nbsp;tatis iHiuf immemor: ideo plantafti tibi plantationesnbsp;infilices.ififtabilemfi'uif}um,germ'(na qua nonfubfi=nbsp;fiunt, peregr'mas leges, pharifaicastraditiones.fupemnbsp;fiitiofos rituf,doilr'tnas dicntoniorum, fabulas fiultißinnbsp;mas, quibus loco diu'mte legis er prophetaru libentiu«nbsp;aures prabuifti, er quas diligentius docuifii, ut negarinbsp;non poteft legenti iHorum Talmudica.

II

In die plantationis tuæ fedula cris,8dma nefemen tuum florebit. Ablata eft mclfisnbsp;in die hærcditatis,8d dolcbis grauiter,

Eoantem tempore harum plantationumtuarumîn fimmam ignoranttäproficißi,er deuiafli à tramite uenbsp;rlt;e rcligioniî er dotîrMt£ 'm error es, figmenta er opi^nbsp;mones:quibus cum diligenter 'incumbcres,er ueluti dinbsp;tucido confurgens 'mfudares, nihil tarnen utilitatis ernbsp;profiüuü tibi creuit è platationibus tuis huiufeemodi,nbsp;fed me/fem agriculturo’ tua,fi-uaumq; labortsaliunottnbsp;inuenifti in die h^reditatis, id efl polfcßionis,quäm donbsp;lorem, affiiëîioncm er perdition? miferabilem. Quidnbsp;enim aliud ludets erronibus toto orbe, er à deo proiesnbsp;(hsgentibus in exemplu, redditit eft pro fua durißimanbsp;ceruice er mobedientia, quàm errores, odia,captiuitanbsp;tcj er miferite,defigt;eratioq; falutis,qui promißam totonbsp;orbi falutem aÿiofcere noUterunt^

Il Væ multitudini populorum multó^ rum,ut multitude maris fonabunt,8dtu*nbsp;multusturbarum, ficut fonitusaquaruntnbsp;fonabant,

PopuU

-ocr page 67-

I S A I A S

ïj Populi ficut fonitus aquarii multarum fonabunt, 8C incrcpabit cum, amp; fu giet p ronbsp;cuLEtrapictur ficut puluismonttumàfanbsp;cic ucnti,amp; ficut turbo coram temp'eftate*nbsp;14 In tempore uefpcræ,6lt; ecce turbatiotan*nbsp;tematutinum, ôCnonfubfiftent, hæceftnbsp;pars eorumqui uaftaueruntnos, ôiforsnbsp;diripentium nos;

Sub hiflorid jlragis A^fynorum, ^u^nt uel propheta Uiderat, uel prlt;euidebat, general^ datur confblationbsp;pijs contra tumultum ommum impioru,qui i« fwi muUnbsp;titudine potentia ac malitia confidentes, dumjibi uiäonbsp;oppttffio rias poUicentur contra pietatem,fubito diuina potétianbsp;tepiofum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VeneratenimScnnheribimpiuSjCU'min

ßnita nudtitudine CT potentia contra regnum luda, ut maris horribiles coimnotiones, terrant operientes,nbsp;cxitium pijs minantes, ex multis colleili populisßnenbsp;numero, inßaraquarumimmantum exumdansdiluuiü,nbsp;Hierofolymamq; obfidebant: fed una ommpotentis deinbsp;increpationepcrculß, er angelico minijlerio debeüatinbsp;/iefunt, ut unius noélis opera trucidati jfint omnes, ernbsp;redaili 'm cmeres, uentilatiq; eatenus turbine uenti, utnbsp;inter eos nemo uiuens comparuerit,fed coelefii uirtute,nbsp;de longe ucnientes AJJyrif ad piorum mteritum, uclutnbsp;turbinis ipfiproceUa fubito raptifunt, ficut puluis innbsp;montibiis dtßipatur à uento. Erant enim ad ue/ßeramnbsp;aduentus iüorum ualde ßrmidabiles, fidelibus in Hicronbsp;folyma,quafit uno impetu templum urbem er populuntnbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;profiraturi. Sed antequam matutinum rediret, corum

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuOus comparebat, percußis lt;i£gt; angelo centum miüi^

bus er oäaginta^uittq} miHibus. Nee idßolum tune er iüis contigit impifs, fed omnibus piorum hoflibusfimienbsp;lis efirepofita merces,exitium parmanet fuperbosontnbsp;nes, qui fe contra domuii deiferuos erigere prafum=:nbsp;pferint, qui opprimereac diripere pios perrexerint,nbsp;____lt;[ CAPVT X V t 11.

Ae terrç umbratili alarum quæ eft trans flumina Aethiopiæ,nbsp;Quandoquidem obfeurißimuslocus uinbsp;detur,etiam ludieis,quia tamë eum expo

nunt de Meßite temporibus nbsp;nbsp;regno Chrißi,fic potefi

rationabiliterinteBigi, ut prima diëiio’^'yjyuociintis tnterieâio fit potius quam lugentis,ut beta denuntien=nbsp;tur gentibus ad umus dei cultum conuocandis, Terranbsp;uehementer umbrofa ex alis uolucrum, ultra fluminanbsp;Cus Çqua Aethiopiaefl) utderi potefl fignificarelatenbsp;patciis Komanum 'mtperium,uclutifubaquilarum alis.nbsp;regiones remotißimas proteélurum. Ad quod et de quonbsp;propheta bic prophetiam breuem fcripfit^ à domino renbsp;uelatam, quefic habeb

a. qui mittit in mare Icgatos, amp; in uafis pa Pyrifuperfaciemaquarum.Itenuncq ue-loccs ad gentêdiftradam, SCdilaceratam:nbsp;ad populum terribilcm, poft quem n5 eftnbsp;alius t ad gentem femper cxpedantemS^nbsp;conculcatam, cuius diripucrunt fluminanbsp;terrameius«

lESCHAEI AHV. 15

Qglt;e rr X eießias Chrißus dominus fit miffurus, prig dicitur. Efl eniinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntafl ulum uerbum, non ter*

ram uel regnu,qu(e/'ainininafunt,fuppofitum habens. Per mare ,hoccfl, adremotiflimofnattones, udqu/u xpoitotoranbsp;olim non nifi nauigijs penetrabatur, mittit legatos aponbsp;flolos 'm nauibus lunceis per marc uniuerfivm, ut uelo^’nbsp;eißime apoflolatum fuum exequantur, flue proprijsnbsp;perfonis, fiuc epiftolis nußis per manus fidelium ,quosnbsp;er ireiubet m omnem terrain, ey 'm fines orbis ter*nbsp;rarum, adpradicandum Euangelium falutiser fideitnbsp;indeum per Cbrijlum dominivm. Mittuntur autem adnbsp;gentem diflraëiam m uartos error«, ritus, cultus, eynbsp;deos adnationesagreflcs,mdifciplinatus,mcomptastnbsp;ad populum terribilem, qui meliora ac tpfls in/uita de*nbsp;nuntiaturos, er morum confuetudines inutandas in menbsp;lius prgdicaturos horribiliter fiiu excepturi, er ufquenbsp;ad mortem pcrfccuturi. A d hos populos Chriflus mittetnbsp;falutis uniuerfalisnuncios aclegatos, abexordiofui,nbsp;erdcmcepser uelut naturaliter tembilespijs bontinnbsp;nibus, quASgentes pedetentim erfucceßtucdocere denbsp;berent, di/fionere, ordinäre, er ueluti ad normam dirinbsp;gere fubinde, qugfuerantconculcatig,contemptg,ne*nbsp;gleilg à tempore originis errorum et idololan ia: quo*nbsp;rum terrasflumina libidinum, errorcs idolorit, ey ty*nbsp;rannis principivm diripuerat,ut fine fide er fandis monbsp;ribus ac fine ueri dci cognitione cultuq; uixerint,

5 Omnes habitatores orbis quimoramini in terra, cumekuatum fuerir fignum innbsp;montibus, uidebitis, SC ueluti clangorcntnbsp;tubaeaudietist

Oik«« habitatorcs orbis,eromnes incohetotius terra uidebitis fignum,ueluti exercitus,elcuatH 'm monnbsp;tibus, ad quod milites confùgiant : hoc fignum fine du^nbsp;bio efl, er h£c legatoru comißio, quam priflini patresnbsp;alicubi uel ex hoc loco admoniti à/flintu fando didi*nbsp;cerïit. Dicite 'm nationibus,quid regnauit à ligno deus,nbsp;Crucifixi enim myflerium intucri iubentur, uti figntimnbsp;propofitum omnibus fidet militiam adituris. infupernbsp;t«blt;e euangelicgdodring fonitum apofloliemittunt,nbsp;er uelut claßicimt canut omnibus audiendtim, ut euannbsp;gelio otniics obediant, er 'm Cbriflo mundus uniuerfusnbsp;faluetur.

^Quiahæcdicit dominus ad met Ego quiefcam, öC confiderabo in habitaculonbsp;meo ficutcalor ficcans poft lucem(«f/p/«lt;nbsp;Mie(m)nubes roris in calorc meffis.

Sequitur de exddio ludieorum,pofluocationcmgcn* tium. Verbaautemdomini funt, Cluiefeebam ego, ernbsp;prouidentia mea uniucrfali omnes hommes intuebar,nbsp;immotusego manens omnia diffienfabam de coeloruntnbsp;habitaculo meoiuidebarq; mihi,ait dominus,maceeßi*nbsp;bile lumen mbabitare, er calorcm prabere omnibusnbsp;qu£ßuentur in calo er in terra, quo crefeunt er manbsp;turantur omnia, nubem quoq^reßigerij praberegflunbsp;tentationum uexatts, tempore meßis dum omnia ca*nbsp;lent. Periphrafis h£c efl maieflatis diuing er reg/.mi/»nbsp;nis.


-ocr page 68-

I s A I A s

Î Ante mcffcm enim totus cffloruit,8£ itn matura perfedio germinabit,8C procindenbsp;tur ramufculi cius falcibus, ôC quæ dercli-äa fuerint, abfcindentur, ôCcxcuticntur»nbsp;Vidt ergo pcculij meiagellos crefcere,cr frugesnbsp;ipfaf indies ad maturitatem tendere,uiiieam quocj; meanbsp;domum ifraël botros fuosetiamiitnnßorefcentes proJinbsp;cere ingrana,prlt;ematuralt;j; fieri, cT /fient mihi prtebe^nbsp;recopiofieuindeminæ,crmefiis.Sieenimdonunusfentnbsp;perexpeâatfruâusfidei,croperumfanâorum annonbsp;nam,àfùts fidelibits,imôontnibus hominibus lt;juos uocanbsp;uit ad pietatK exordia, ^moî prouidentiafua nutrit adnbsp;ludïorum ’^^^’^‘^’'i'^^^^^^^Jfatcorrigcre, monere, cr exer^nbsp;ibicôio,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘t‘1 meliora. Quumitaq^ peculium meumintueor

zy ^otttemplor,fubintrantem uidcoferain fingularem, hominem inimicum, contrariampotcfiatem, ZJ“ annbsp;gelum iudici/, qui conuerfusm illud, omnesramufcu!^nbsp;los uitium,Qr quicquid cohieret radicibus, ueluti falcinbsp;hus excindit,farmenta quoque zsquot; propagines in totuntnbsp;amputando aufirt, ut nec maturefcensfruitus,nec /fiesnbsp;aliqua fitturi aliquando proucntue feperfit. Sic enim uinbsp;ttea domini cxcifa uidetur,cr extcrminata,ut mhilfirènbsp;ffieirehquummanferit: ficludiciabieôii, ut finis nullusnbsp;ffieretur calamitatis Cf exili/.

Etrclinquêtur fimul auibusmontium, 8i beftii s terræ, 8C æftate (perpétua erunt) fu^nbsp;pcrcum uolucrcs, ôComnesbeftiæ terraenbsp;fupcrillam hyctiiabunt.

Sic autem dereliâi fiint miferi, cf perdttelles ludtei, ut maximis primü flragibus pericrintin nwntibus,et ciinbsp;ipfa Hierofolyma ut beflijs iumentisq; 'm efcam proie*nbsp;iti fiicrint,id quad cr dominut crebro illis promiferat,nbsp;CT auibus relidi m cibumfunt tempore lt;eftatis,cr firisnbsp;in hyeme.'hoc efl,tanto tempore tot regnis cr tyrannisnbsp;obicélifunt, utiudici/fui tamduricaufam ïamdudumnbsp;agnofcere debuerint e/Je, quia non cognouerut tcmputnbsp;uifitationts fua.

lt;([ln tempore illo defercturmunusdogt; mino cxercituum à populo diuulfo amp; di^nbsp;lacerato ; à populo tcrnbili,poft quem nonbsp;fuit alius à genre fem per expects nte,amp;: có^nbsp;cukata.'cuiusdiripueruntflumina terrantnbsp;eiusad locum nominisdominiexercituûnbsp;montemSion,

Dum fie ta apofioli mittuntur ad gentes quàm uirga domini exercitus hoftiumimnüttitur mingratosludteanbsp;os. dementia dei cr gratia per Chriftumfaluatoremnbsp;cep^abüü finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prafidcntem fit,utacceptabilts hofiia,cr

deiiura, nbsp;nbsp;facrofanéia oblatio domino offvratur ab omnibus gena

tibus,ab eeelefîa uocata exnationibus omnibus,facrifi ciumin odorem fuauifiimum domino deolfraël, fidesnbsp;fcilicet Cf charitas in dominum deum creatoremfuu,nbsp;ffiiritusqi contriti cordis Cf humtliati deuotifiima re-nuntiatio omnium errorumcfidololatriarumiquo /aanbsp;'rijicio nuüumdeo acceptiusMiquamintemploHieanbsp;‘¦“fobmitareo oblatum efi.Afiirtur,inquit, cf ofiirtwnbsp;cxercituum per legatof Qf apofiolof, magnUfnbsp;ieschaeiahv.

populus, ut diâum eft,di/iraëlus, negleâus, horridus d longo tempore,gens paulatim detertorfaëla, Cf nwtcnbsp;admeliora pariteranimata acprieparata,cuiusdireanbsp;pta fiterât omnia bona naturae etgratùe.Tota illagens,nbsp;Cf orbis terrarum firè totus,allata e/îper fidem,oblaanbsp;tio ad locum montis Zion, de quo exicrant legati «Adnbsp;quem montem domini certatim afeenderut gentes malnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g,

tif, ut docerentur de lege domini, quam improbi lutiei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

toties fufeeptam abiecerant. Pote/l tarnen fimpUciuS ùo- quot; hoc caput exponi,de Aethiopibus, uicinis Aegypti/s,nbsp;quorum rex Thartan ifiis temporibus luiLeis confiliumnbsp;Cf auxilium promittebat contra A/Jyrium, quibus cfnbsp;fidebant magisquàmdeofuo. ^ia/Jà autem did pote/lnbsp;Aethiopu principalis 'mfula Meroc. Is Tbarta« folatidnbsp;/fiondet, per ueloces nuncios 'm nauiculis iuncets,ainbsp;gentem ludaicamfiapc protradam, profligatam, ttud^nbsp;tis tarnen olim cf maxime Aetiopibus terribilem,ut pdnbsp;tet i. Paralip. iff, Cuius gentts terram aqu£ maximanbsp;rum fiepe exercituum uaftauerant « Sedhoc confiliunsnbsp;immaturum oftenditur,cr prorfius infruduofium.Perianbsp;bit enim Aetiops, cf ut fiurculi 'mutiles abijcietur,nbsp;Cf à be/lijs agri cadauera Aethiopum profiernentur,nbsp;Cf ficut exercitus Sennherib occifi dificerpëtur.Tuncnbsp;autapparebit quàm uane ludei ali/s quàm fiuo deo ueranbsp;fidem habucrmt:tunc donuno deogratiamiudei,fiubnbsp;Ezechiahabebunt: omneq^confiilium utile à Deodbanbsp;ficentc/Je pctendum. Ali/deAegyptointerpretantUT,nbsp;cui nunc ua/litas predicetur, id^ in obficuro enigma^nbsp;te, cuifiequenti capite cxplicatio clariorfiubnedatur^nbsp;Vide Hierony mum.

^fCAPVT XlX.

Nus Aegypti. Ecce dominus afcêdet fuper nubem leuem, 8Cnbsp;ingredietur Aegyptum, amp;monbsp;uebuntur fimulachra Aegyptinbsp;à facie cius, amp;cor Aegypti tabefeet in me^



diocius,

Prophetiaad Aegyptios,quorum primo perditionem predicit per A/fiyriorum exercitum fiub Scnnherib:dea K;nbsp;inde confiolatioiiem ucram, tarn Ezochie temporibusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’**

quàm Chri/lh Equitat fuper nubem dominus in Aegya ptum,cian ueloci umdida idololatriam ipfioru, cf uitidnbsp;grauia punit.C^ttid autem mirum,fi indicium dei idoUnbsp;nonfierant,Cffingantur au/ugerecon/fiedumdei, utnbsp;error ueritatem, 'mpictas iuflitiam, Cf ßgt;iritum carofnbsp;Mundus deum no pote/l fiuftinere unquam.Uece/fiarianbsp;quoque corda di/fiuuntdeffierando, que fidutia nulltnbsp;nituntur deo, utfiuper arena fiindata domus mitumenbsp;fubfiftit aut permanet.

± Etconcurrerefaciam Aegyptios aduer-fus Aegyptios, ÔC pugnabit uir contra fra trem fuum, amp; uir contra amicum fuum,nbsp;ciuitas aduerfus ciuitatem, regnum ad^nbsp;uerfus regnum«

infalfiarum religionum ritibus paxnuHafiubfitflit, humane traditiones nuquam omnibus fieruire po/fiunt''nbsp;PaxnuHaimpi/f.Pddlc regnuminfie diuifiumfiupcrartnbsp;potuit


-ocr page 69-

pot»it,duln principes di/fentiunt,erurbes non concor dant,dumßatres fibifidere non aude/it.Sic Aegyptio“nbsp;rum principum quidam Affÿriofauebâ't,quidamrepuanbsp;gnabant, ideofubfificre contra cum non poterant.

5 Etdirumpetur fpihtus Aegypti in uifee ribuseiusjamp;confiliumciuspræcipitabo,nbsp;amp;interrogabuntfimulachra,6lt; diuinos,

SnpnftWo

A egyprio# Coitcidet ammus A egyptiorum, er comprimetur ue turn, -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

luti flraiigulatione ß)irituf Aegyptiorum ,ut uit omtiii ipforum expiret pr^e firmidine. Confllia eorumdtßipanbsp;bit donünuf etfrußrabit. Erant entm ab antique jupernbsp;flitiofe fapientes cz iaäatores ßtcra eruditionis, beßonbsp;ßrtef, er nihil fine uatu confilio aggrediêtes: fed deutnbsp;inuertet confultationet ip/orum ab idolis fuis, er omntnbsp;bus fupcrjlitiofit,quorum maxima fempcrfiiit in Aegynbsp;pto coUuuies. In totum faUent idola cultoresfitos, quannbsp;doquidem er ipfifaUentur, er futura Ulis m.lafubter^:nbsp;fugerenondatur.

  • 4 EttradamAegyptumin manu dominonbsp;rum crudelium,amp; rex fortis dominabiturnbsp;corum,ait dominus deus excrcituum,

Conclufi funt difcordcs, er uanefapientes Aegyptif in poteflatem tyrannid Aflyrioru régis,qui graui illosnbsp;opprimât feruitute.Qni enim ßgt;onte erroribusferuiesnbsp;bant, er mdtos perturbauerant fepe,digna nunc quonbsp;que ab impijs tyrannis talionem recipiunt. lîlt;ec autemnbsp;nonfiunt malitia uel arbitrio hominum,fed iudicio uo^nbsp;luntateq; diuma. Rex autem tarn uiolentus erßrtis,nbsp;proprie magis dicetur Satanas princeps tencbarum,ci=‘nbsp;uiumq; Aegyptiacorum,ficut er ßabyloniorum.

  • 5 nbsp;Etarefcetaquademari.ôCfluuius defolanbsp;bituratq?ficcabitur,

  • 6 nbsp;nbsp;amp;: deficient flumina* Etattenuabunx

tur.Sc ficcabûtur riui aggerum ? Calamus SCiuncus marcefcct,

quot;7 Gramina iuxta riuumjuxta ripam aluci, SComncfeminatumiuxta riuum ficcabi’nbsp;tur, arefcetjamp;I non crir.

DefiitueturAegyptusomnicommoditateJua,erui.-Ntiotfrug« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er aquis^ut Niliquoq^fluentaare

fcerc dicantur, fine cuius irriguo uiuerc no poßint,nec crefeere quicquam,quàd imbribut car eat. Q«WM itat^nbsp;flumen iflud in alucisfuis aqua deflituitur,cxtcnuatur,nbsp;flaccefeunt, er arefeunt uniuerfa. Hie «eró tarn cata^^nbsp;tnus quàm iuncus difpcritura prtcdicatur.-hoc e/l,nihilnbsp;extabit ufui neceffario hominum. Viror omnis grami^nbsp;num tn ripis, er omne fementum in agris ficcabitur,nbsp;uento urente corrumpetur,perditis omnibus fi-udibus.nbsp;Etiam ft hlt;ec ad liter am no accidiflent, tafnen periphranbsp;fes funt calamitatum maximarum Aegy^i, ob Afiyrifnbsp;cxcrcitw ßragem er impetum.

8 EtmocrebuntpifcatoreSjamp;lugebunto« mnes mittentes in flumcn hamum, 8^ ex..'nbsp;pandentes retefuper faciem aquarume-'nbsp;marcefeent.

Vti aquit deficiunt erflumina, pifeatores quoque

  • 9

  • 10

IESCHAEIAHV. 14 celfant, er qui confidant rctia,najfiis,er fagenas,pi^nbsp;fcatoria inftrumenta qu^cunq;, ex lino uelferico conanbsp;camerando reticulata opera er uelamina^quod fericanbsp;maquisdiutius durct, erßntumfuntinflnitagenera.

Confundentur qui operantur hnum fcricum,amp; texentes nafias*

Et erut irrigua (retia) eius dilaceratat oés q facieba nt uiuaria (lacunas ad capiendos pifees.)nbsp;Artiflccsetiamlacunarum, uiuariorum, eZd^erw,nbsp;qui fefe omnes nutricbat ex îiilo,deficient, omnes moenbsp;rebuilt er pcribuntihoc efl, egeflate maxima labor a.’nbsp;bit totum regnum. Omnia hicc merito patiebâtur,quianbsp;Nili creatorem ignorabant, er pro tanto beneficiogranbsp;tias non agebant, er fimilia his mala alijs quoq^ incorn»

modauerant.

II StultiquoqjprincipcsTaneosjfapientes confiliarn Pharaonis dedcrutconfiliuntnbsp;infipiés,quomodo dicetis Pharaoni, Fili*nbsp;fapientiû ego, filius regum antiquorum^

12. Vbi nunc funt illi fapientes tuitquot; Annun tient ÔC indicent tibi quid confuluerit do-minus exercituum fuper Aegyptum»

Eademmala Aegypto intentât, qua; fupragentifu£ cum ßpientes uatesac legi/fleritosauferendoscommi’*nbsp;natur, er quum iadauerint fe fiper pri/ca nobtbtatenbsp;etfapientia, quafi primi ßerint phtlofophoru er hte»nbsp;rarum repertores, ideoq; fllics fe fapientu dieunt:nuncnbsp;domino irato illis,toti infatuantur, cr nuUo cofilio turnbsp;bat is rebus [uecurrunt, ntbilq; tarn graue fuperuenturîinbsp;prafeierant uelßcrätfu/flicati.Nullum efl enm confinbsp;Hum contra dominu. Paiue decretlt;e à domino non auernbsp;tuntur. Sapientiafblaàmalis libérât, ea, qua donunusnbsp;creditur atque colitur.

gt;5 Stultifaâi funtprincipesTancos fubla-ti funtprincipes Mempheos,deceperunc Aegyptum,angulum tribuum cius

gt;4 Dominus mifeuit in medio eius fpiritu uertiginiSjSecrrarc fcccröt Aegyptum innbsp;ofii operefuOjficut errat ebri us amp;uomés»nbsp;Confiliarij regis in metropoli regni fluid fadi funt,nbsp;fine confilio, à quibus tarnen negotia cunda pendebat,nbsp;unde er angult tribuum nominantur,quibus conflet fanbsp;lus et tranquillitas.Vbi ergo deerat/fliritus conftlij,ibinbsp;ucrtiginis,errorum, acpcruer/itatum/piritus impellernbsp;bat ad mala, ut domino dtfflonentededpiantur impq,nbsp;Ct confilia corum conßndätur. Et ficut errant ebr 'q, acnbsp;in uomitu uolutantur:fic fi impiorum principum impifnbsp;confiliarij per aduerfumgradiunturutcadant, erfc^nbsp;cum trahantfitbi innttentes, er credentes impifs.Nihilnbsp;pernidofius impijs cofultoribus er fenatoribus, in quanbsp;cunque republica, quifidlicet fua querêtes deum nonnbsp;uerentur.

I y Etnonerit Aegypto opus quod facial, c3putSCcauda,ramusamp; iuncus- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦'

Prouerbialis fermo. Caput er caudam ignorarc, pro Caput amp; deflitutum effe confilio, quomodo aliquid ordiarts uel fi g’“nbsp;nias.Surculu zsquot; iuacuin,llebraiualidos debiles wj«


-ocr page 70-

I s A I A s

res m princtpes hoc toco. Sic eniw turbati ßtcriit ontnef,ut nuUiM potucritfacere officiumnbsp;fuum propter ebrietaté corpora ZSquot; infaniamentâ.

16 In die ilia crit Aegyptus quafi muliercs. Sc ftupebûtSC timebunt à facie comotio-nis manus dominiexercituu, quamipfcnbsp;mouebitfupet earn,

Aegyptij idololdtr£fuperßitioß,etprlt;e diuitffi info* ientes,audientes fam^m tanti Ajfyriorum exercitta innbsp;grucnta, confolations dcerMtn çrftpicntum deflituti,nbsp;ucluti muliere! cxtimefcunt iudicium domiiii impendentnbsp;cr manum eleu^tam ad feriendum cxpauët, «lioc/ui nanbsp;tftra ejfceminatiores,nunc uero tanto malo cxterriti ma ;nbsp;gis anxiätur. Potefi enim dum unit doniinia fuot hoßesnbsp;terr ere uehementer, folo nuiu, etiam nemine inßßante.nbsp;SCeritterraludaAcgyptoinpauorc.Oanbsp;mnis qui illius fucrit recordatus, pauebif,nbsp;à facie confili) domini excrcituum, quodnbsp;ipfc cogitauit fupcr cam.

Qÿitinrediensdc Aegypto Aßyrtui,liierofolyina . obfediffit,etßupödo miraculo percujßa eßet ab angelonbsp;ad prcces Ezechiie,tantafortitudiae dei ifrael cr iußi*nbsp;tia uifa ,ßupefaäi funt oniiws populi propinguioret exnbsp;famamiraculi:maximeautemAegyptijßamhHmiliati,nbsp;cr deorumfuorum impotentiamiianitatem^ rxperti.nbsp;Ncc tanttim tcrriti ex hocfunt ,fed ctiâfutindegauifinbsp;deßrage ßrocißimi hoßis fui. Quis enim non korreretnbsp;manu domini, er tyranni morte non gauderetfConßliSnbsp;ßuoq; domini exercituuexfado ccrnens,tam korribilenbsp;fwpcrwnpios, quanontimeretßbi quoqiimminerc,finbsp;in lUum peccarett

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘bc dl’ ctu nt quinqj ciuitatcs in tcr^

ra Aegypti,loquentes Imgua Chanaan, Sc iurantes per dominum excrcituum,Cinbsp;uitas foil's uocabitur una:

19 In die illa erit akaredomirii in medio ter rx AegyptijSC titulus domini iuxta tcrminbsp;numcius:

Traditio. nbsp;nbsp;nbsp;Hebrlt;£orMm traditio cß,Sennheribuidos Aegyptios

er Eethiopesfecumduxißead expugnationem lerufa lem,fuo autem A ßyriaco exercitu t)ercitßb,Ezec hiamnbsp;Aegyptios remiftße faluos cum Aethiopibus,ut narra*nbsp;rent magnalia dei ifrael, cr eredis eum aris colercnt,nbsp;er uenerarentur facrificffi:er hoc eße quad hic dici^nbsp;tur, quinq; Aegyptiorum celebriores urbes conuerfaxnbsp;ad dominion, tiebriea lingua,quam hic dicit Cananai^nbsp;cam,qua utebantur fideles, dominum laudantes, ZT »«nbsp;iüius nomine iurantes,quarti/m una ob perfidiam fitcritnbsp;uaßata. Vtcuq; habeatdeiÜorwndido,ucrifimilecfi,nbsp;ex certum, Aegyptios circa iUud tempus ex tot miracunbsp;lis auditis ccepiße colere dominum deum ifraël,hoc eß,nbsp;ttnum ac ueru, eidemq^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extruxiße in urbibus fuis

fuomore, cr ludais minus quam antea infißosfuiße, BitehiM n,4xiinf cttW Ezechüe fandt régis famäuirtutesq; au*nbsp;Chnftity,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctiähac ratione Chrißt domini typus eratt

po- quem inter primos omnium nationum couerfi funt d(i uerumdeictdtum, perapoßolos pritdi--

10

lESCHAEl AHV.

cdto euangelio,ut confiât,quod ßgmßcatur per altaris eredionem,Uunc autem régnante Chrißo,totus mun*nbsp;dus uno altari, hoc eß, unius dei cultu contetus eß.Tinbsp;tulus autem eredus iuxta terminum Aegypti inferi*nbsp;ptus eß Domino,ad fignificandum omnibus ingredientinbsp;bus earn, mutatam idololatriam multorumdeorum, acnbsp;untus ueri er omnipotentis dei fc cultum fufccpiße.DUnbsp;rum ludais uidetur admitterc dei ueri cultum gentibus,nbsp;idco addamnationisfuiecumulu pro ara hoc loco ex*nbsp;ponunt, poßfuum lonathan Chaldaum, madationentnbsp;Aegyptiorum : cumreuera habeatur, Aradomimdei,nbsp;er columna uel ßatua domino deo.

Sc crit in fignum SC in teftimoniü domi« no excrcituum in terra Aegypti, Clama^nbsp;bütenim ad dominûàfacietribuIantis,SCnbsp;mittet eis faluatorem SC magiftrum quili^nbsp;bcretcos.

Certißimum gratie deifignum Aegypt'qs erit,fufce* ptio cultus unius dei. Fide enim confirmata in illoru cornbsp;dibus, fine cundatione 'm aduerfitatibusfuis dominumnbsp;inuocabunt, er exaudientur, mißofiluatore er con*nbsp;fhlatore, hoc eß, gratia domim Ulis coceßa,qua credStnbsp;er adorent,non alium quempiam prlt;£ter deu uerum,nbsp;ai Etcognofect dominus ab Acgypto,SCnbsp;cognofcêi Aegyptii dominum in die illa.nbsp;Sc colct cum in hoftqs Sc in muncribus,8Cnbsp;uota uouebunt domino,Sc folucnt.

Sigruficatur hoc uerfu perfida conuerfio Aegyptio rum ad legitimum cultum ueri dei, ut iam non folum Mlnbsp;tudica dominus notus fit,fedinAegypto quoq-,er pernbsp;cos ueluti er alite eorum preciofißimlt;emerces ts'ansfenbsp;rentur m omnem tcrram.Verè enim propagatam cer*nbsp;nimuspietatemueramad exteras quafque nationes,Ut^aii'^nbsp;omnes cognofeant dominum, uno humero eum adorentnbsp;omnes,er facrificijslaudis,contritionisfidei, er pijßinbsp;morum operiim deum colant, uota domino religiofe folnbsp;uant,quibus fe certo norint poße domino complaccre,nbsp;fecundum ipfius mandata alioqui fado impoßibilia.'uelnbsp;domino ingrata uel impia uouere, tarn ingratumefl,nbsp;quàmreddereuelcomplcre.

Etpercutietdominus Aegyptum plaga. Sc fanabitjSc reuertentur ad dominum,SCnbsp;placabitur ciSjSC fanabiteos.

Hoc pado percutientur Aegyptif à domino propter plurima peccatafua, er iterumfanabuntur, conuerfinbsp;ad dominu uera ßde er pietate.ld^ non folum illts,necnbsp;femel tantum ufuiuenit, fed femper er omnibus quan*nbsp;tumlibet impi/s gentibus cotinget, fi refipifcantcr donbsp;minu ex an 'tmo implorët, pro gratia er dementia fua.nbsp;In die ilia crit uia de Aegypto in AfTy-*nbsp;’ rioSjSeintrabit Affyrius in Aegyptum,SCnbsp;Afgyptius in AiTyrioSjSc ferment Acgy-*nbsp;ptii Affur»

Defcribitur communiofidelium,pofi errorum agm* tionem, er ueri dei cultum fufeeptu. V t enim omnibusnbsp;ludteis hofles fiierant omnes gëtes idololatrie, multa^nbsp;femper beUa amp; tncomoda eis propter idola fua intu*nbsp;lerant,

tZ


-ocr page 71-

ISAIAS

leräi^,tMiu{q-dei cultores abominabtiiitur ^uàin ntit xiinè, ÇX uicißim odiebantur 4 lud^eii :fic obinißtf funbsp;pf^fiitionibui uarijs, ad ueram religioncm conucrße,nbsp;ßmultatcm quoque or odium abiccerunt. QHod ZTnbsp;non raro contigit, max'miè autcm apoflolorum tem^nbsp;poribu^, quaiido Pctrj« dixit : Vos fcitis non eßße faxnbsp;niro\udlt;eoconitmgiaut accedcre adalienigenatn,fednbsp;nübi oflendit deus,nequem communon autimtrMn^nbsp;dumdicerem. Sic ante Ajjyriorum flfagcm, cralianbsp;miracutafjôla Ezechiæ temporibus,odiuin uigcbat tM=nbsp;rai Acgyptios,AjJyrios cr ludteos, qui in conuerßonenbsp;nuit diuinü ad deumucruw facile concordarunt:magis autë omnesnbsp;«itacuhrai.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terrarum per Chri^um ineccleߣcom=‘

mumonem colleâi funt per Euangclium, crfidem in Cbriftiw«- Per bÆseüim tres gcntes Iud£a uiciniores,nbsp;oinnes rcUqu£ defignantur, qu£ in Mtitatemßdei connbsp;Doôrinx grcgatic fuitt, ZSquot; ChriRiafM charitate adunati : doneenbsp;petcgruix. peregrinarum doélrinarum denuà feidit CTnbsp;dißecauit catholicam ziT apo^lolicani eccleftâ.QMmnbsp;ubiuerbi deifyncero inteüeôlu amp; ftde contigerit desnbsp;nuô tmbui,cr fcandalofos abufus multos fimri,mgt;n dusnbsp;bi'am eft refiaurandant orbis totiui communionem crnbsp;eccleßa^icampacem.

2.4 In die illa erit Ifracl tertius Aegyptio 8i Affyrioîbcncdidio in medio terræ,nbsp;iy cui bcncdixit dominus exercituum,di''nbsp;ccnsîBencdidus populus meus Aegypti,nbsp;ôCopus manuum mearum Affyriusjhæ^nbsp;reditas autem mca Ifrack

V bi e ft agnttio dei ueri uera per uerbum,ibi fequitur cum tiero cultu etiam pax zycharitas,cum benedisnbsp;Ttmarius ëtioncdei, Ternarius autê iüe bcnediëlus ludieorum,nbsp;bcntdidus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A]fyriorum,bcnedichise^ 4 domi^

no benediäione cœlekium donorttw per ChriRiwitut poühdcnon fe iaélare poßint ludtei,folosfepopulumnbsp;domint CT cultores,fed benediëÎMfemine Dauid zynbsp;Abraha omnes gcntes, promißioiies dei complétas adnbsp;patrcs.Omaescnimgentcs benedicendas promißt,nonnbsp;fo!os Aegyptios : omnium popidorum creator e^l,nonnbsp;tantum A]fyrioriim:ßch£reditas domini funt omnesnbsp;quifiduntiUfzy Abrahlt;£ fideifilif funt,non foli ifraësnbsp;D.Hitto* iit£ fccundum carncm.Diuus Hieronymus ftc exposnbsp;ntt.'Terrrf lfraël,zy ipfaquoquefub Romano imperionbsp;de per hoc Chrifliregno conflituta,eiufdem erit cottnbsp;ditionis cuius zy Aegyptus zy A/fyrij,zy benediceturnbsp;in omnt terra, quia ex Sion exibit lex, zy uerbum dosnbsp;Ae j'/püj, fuint de lerufalem. Tune dicetur à domino, ^enedidusnbsp;populus meus Aegypti, quando infinita Chriflianorutnnbsp;millia illius folitudines repleucrmt,zy opus manuumnbsp;domini erit in Aßyrijs. Hlt;e eniffiuel maxime gentesnbsp;monachorumflorentexaminibus, Aegyptus zy lAefosnbsp;potamia. thereditas autem Chriài ifraëfhoc ed:,natisnbsp;uitatis,crucis zy refurredionis, afcëßonisq; eius loca,nbsp;ad que de toto orbe concurritur : que nonßne affiiîunbsp;wrfanihtsfcripßßeuidetur.

IÊSCHAEIAHV.

^CAPVT XX.

N anno quo ingreffus eft Thar tan in Azotum^ quum mififfecnbsp;eum Sargon rex Atfyriorum,nbsp;amp; pugnalTct contra Asotum,



SCcepiffeteamt

Eiufdem firme argumenti prophetia eft,cuitW zyperiores zy quaß audarium, niß quod luculetüior zynbsp;ßgnißcantior. Indicat captiuitates Aegypti zyAethionbsp;pie à rege Aßyrioru, propter hoe quodfeedus inieratnbsp;contra Ajfyrios. Thartan autë dux exercitus Sennhesnbsp;rib,qui hie nominatur Sargon (habuit enim fecundumnbsp;ludceos odo nomina) aliquot annis ante flragem ange»nbsp;licamAfdotum inßgnem Paledinorum urbemcepiLnbsp;Ziup tempore metu Affyrioru,Aethiopes ac Aegyptifnbsp;feedus inierant contra eum,quo fefe tueri po/fent ab itnbsp;lius tyrannide, ßcut zy Achas habuerat contra Syrumnbsp;zy Samariam. Sed inaniter utrobiq;,quia domino aliudnbsp;uifum erat,propter regnorum impietates,

2. in tempore illo locutus eft dominus in manu Ifaiæ fili] Amoz,diccnsîV ade ôC folnbsp;uefaccum de lumbis tuis, ÔC cakeamentanbsp;tua toile de pedibus tuis. Et fecit fie uadésnbsp;nudus ôc difcalceatus.

Efaiæ prophct£ pr^cipitur per uißonem à domino, Nudus ur utfoluatzyexuat prophetale indumentu fitü,cilicilim fuwitBö*nbsp;fcilicet ad lumbos, zy calciamentum fuum de pedibus,nbsp;quod zy ficit propheta fandus,incedens quidë difcalsnbsp;ceatus zy nudus, non ab omni ueditu, fed à cilicio udnbsp;,pphetali habitu aliquo. QMod nonßt uerißmilc uno fanbsp;lo indumëto ufum,ficut nee Chriflusuellielias. Vt itunbsp;niter hie dilfutent de uißone prophetica, non opere uenbsp;ro,ne ntidus in totu longo tempore iui/feputetur.Nantnbsp;nudus hie non didtur omnibus ueflimentis exutus,fednbsp;commum,zy ab omnibus noto. Cluanquâomnia fa£btnbsp;zy didafiiiffe 'm uißone non ßt omnino irrationabile,nbsp;fed id non ob friuolas caufas docendum.

^EtdixitdominustSicutambulauitfer uus meus Ifaias nudus et difcalceatus,trigt;nbsp;umannorum fignum amp;portentum (erit)nbsp;fupcr Aegyptum 8C fuper Aethiopiamtnbsp;lca{lo debebat oflenderefiituram captiuitatcm duorSnbsp;regnorum,quorum populi nudi : hoc efl omnibus bomtnbsp;zydiuitijs nudati zy ueflibus ad honorem ffeëlantibuinbsp;jfoliati, 'm Affyrios ducendi eflènt. Erat autë portentnbsp;turn trium annorum,quia firtaßis ter ßc mce/ferat,uelnbsp;pofl triennium hocfiiturum pr^edixerat^

4 lie minabit rex Affyrioriicapttuitatem tranfmigrationê Aethiopiae,nbsp;iuuenes amp; fenes, nudum amp;difcalceatuninbsp;difeoopertis natibus ad ignominiam Ae*nbsp;gyp«*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

Sic cum magna ignominta nudati,ct' eum opprobrta Migno abigentur, tarn iuuenes quàm fenes,in captiuisnbsp;tatem ab Affyrqs, ut nee ucrenda quident,quibus pec^nbsp;cauerant,contegerepoß'mt. Eifiiem enim moc^ domi*nbsp;KUS punirefolet impios, quibus peccant, ideoq^ denbsp;Ee


-ocr page 72-

?

Intula qux dicatur.

Dtrertum mare.

I S AI A S

fîtîjî nofitHftepe Aegyptij, hic ^uo^ue Mtihui detefH abdticendi in exiliu/m prædicuntur.

T Et tiniebût,amp; confundentur ab Aethio piafpefua,amp;ab Aegypto gloria fua,nbsp;Re/trturfecundumludtcos ad ifraëlitdf iam captas,nbsp;qui fiperabât feredituros ad fila, fi Afiyrif uiëhfiiificntnbsp;abAegyptijs cr Acthiopibus. Potefi ßrtaßis did denbsp;regno luda, pro co tempore quo feedm inieratAihasnbsp;cu/mAjJyrio, ut citius h£c prophetia faila fitquimnbsp;fcribaturexordine, ut ficcxponatur:Timebuntigiturnbsp;refidui in terra ifrael,crcoßndcntur ab Acthiopibus,nbsp;ad quos re/fitciebant, habebantq; fiducia proftrandorunbsp;Aßyriorunt. Etab Aegypto,m quibuf obmiffo deofiionbsp;fidutia habebât tanquam finitimis çy uicinis,à quibusnbsp;aliquando iuuandicßent. Qnibuiambobnscaptis,J}gt;enbsp;fua exdderunt,cr ßrmidauerunt magis.

6 Etdicethabitatorinfulæhuiusindieik Ia:Eccc,hxc crat fpes noftra, ad quos connbsp;fugimus in auxiliû, ut liberarent nos à facie regis AfiyrioruîEt quomodoeffugercnbsp;potenmus nos^

Hiibitator infulte, fecu»duM Hcfericos terra !uda dh citur,quiafita inter mare magnum crmortu!im,quinbsp;fi-audatafit/}gt;cfiia,quaabAßyriocripie/ida fie credexnbsp;bat, opera crauxtlio Aegyptij regis cr Acthiopi£.nbsp;Cittanquam zr de Aegypto crAethtopia dicipoßit,nbsp;quod infiila fint ob iiilum er mare rubrum. Quafi di=inbsp;cant.'Ecce quomodo habeat /fies nofira, Aegyptij figt;eanbsp;rauerant inAethiopes,c^co/ttra;fed utrique captifunbsp;fnus, quia non in dotijMiuro dcuwi ^erauimus, fed po-fiiimus carncm brachium nostrum, in Aetbtopum uclnbsp;Aegyptumreffiiciunt, qui creatis uiribus quibufcutiq-fuam tribuunt falutc.Et infula did potefl ecclefia,ual^nbsp;lata impifs undique hojlibus.

^CAPVT XXI, I^^^SiNus deferti maris, Sicut turbi-nes ab Aphrico ueniütîdedc-fcrto uenit,de terra horribili.

Ex fine huiui propbetiae inteVigitur defertum mare Babylonem figniftcare, quod regnum ilnbsp;luduafiauerit multos populos, cr ipfimt uebementernbsp;ftterit uaflatum, ucl quod tumultuofum fiieritfemper,nbsp;Cr inquietum,omnia deuaftado.-uelfecundu Hebraos,nbsp;adoeddentemfita fit reffieélu Perfaru cr Medoriwn,nbsp;à quibus deletum efi illius imperium. Et quia icrufalemnbsp;quoque uaflanda erat per Babyloniam,tdeo non femel,nbsp;fedfiepius prophetauit contra earn. Subito autem,crnbsp;cum uehementi tumultu,uetutab auflrali turbine quinbsp;folet e/fe impetuofior,uaflanda dicitur, à populo uen^nbsp;turo de terra horribili, uafi:a cr longinqua, de Perfianbsp;fcilicet Media. Inde eiiim uenit Cyrus cy Darius,nbsp;quieamceperunt,

Vifio dura nuntiata eft mihi ? Qu« in-crcdulus eft, infideliter agit, SC qui depo-pulator eft, uaftat, Afcende Aelam,obfi-‘ie Mede î omnem gemitum cius ceffare feci.

fcrto uenit,de terra horribili»

Ex fine huiui propbcti^ intcVmtl

lESCHAEIAHV.

, Parenthefis loeo hie fcribitur, quod ab initio fiis^ rat ponendumtVifio dura cypyophetiagrauißimafi^nbsp;gnifieata mihi efi contra Babylonem, Hanc uocem te^nbsp;ditam Propbeta fe audiffenarrat,dicentem:Qttiinfinbsp;diatur uel fidem frangit, is tnfidietur : Gy qui uafiarenbsp;incepit,uallet : quafi dicat,Ciui hi animum pofuit abifnbsp;cere iugum Babyloniortim,is audaóier abijeiat, Gy quinbsp;uaftare Babylonem cupit,non obmittat,fed aggredia^^nbsp;tur Gy tentet : iam cnim fata illius urgent, iam tempusnbsp;uafiandi uaflatricë aduenit. Afcende ergo o Elam gensnbsp;omms Perfrum : obfide Babylonem tota Medorumnbsp;gens,idm enim compefcamgemitus illius, uel quosex^nbsp;preßit miferè oppreßis gentibus, uel quos nunc op~nbsp;prefid digne exprimit. luslumenim efi,utmgemifcatnbsp;calamitatum autor, Gy miferias proprias indeleat, quinbsp;intulit alienasiGy mifericordiam nuUam 'mueniant,quinbsp;nullam prabuerunt.

? Propterea repleti funt lumbi mci dolo-re,anguftiæ poflcdcrûtmeficut anguftiae partunentis,Corrui cum audiereni,con-turbatus fumcumuidcrem.

Verba propheto! futtt,irridentismpium Grtrucui‘ lentum regem Babefin dus perfona,nugt;re prophetarunbsp;fic dicendoilmpletifunt lumbi mei defidione uehemeitnbsp;ti, Gy con fiernatione horribili :totusimbedllisfaâus taZnbsp;/twn, Gy in firmus ad refiilendu aduerfario,uidcns tan=nbsp;tarn rerum mutationem,utqui imperabam omnibus,nbsp;tuincfuccumba omnibus. Amarißima uentris torminanbsp;apprehenderunt me ueluti parturicntem,uicuruatufnbsp;pradoloribus ut puerpera, à rumore Gyfamatotho^nbsp;ftium,ut uifum amiferim pra pauore Gy flupore uehe^nbsp;mentißimo.Taliafimt iudicia dei contra tyrannos,h£Cnbsp;poena manet crudeles pauperum opprefibres,fic repertnbsp;dit dominus potenter prementibus pauperes.

  • 4 nbsp;cmarcuitCKficrrdKiOcor meum,trcmorcsnbsp;ftupefeccrutme, Crepufculum cupidinisnbsp;»neæ,pofîta eft mihi in miraculum,

  • 5 Pone menfam,contemplarein fpeculatnbsp;comedentes 8c bibêtesfurgite principes,nbsp;arripite(«d i«t«Jgtte)clypeum,

Palpitat intra me cor meum, cum manumferibentent cernerem ad parietem, Danielis s. Tremor perterruitnbsp;cr inuafit me, caligo uertebat mihi omnem fenfimtnbsp;meum in ftuporem: cum ad nodts crepufculum oble^^nbsp;dutiont mea incumbere dedinaffem cum principibusnbsp;cyferuismeis,fubito ad miraculofam manum corri^nbsp;puit meflupor. Dixeram enimfubito ut menft ponere*nbsp;tur, ut intend effent excubitores tnffiecults Gy cudolt;gt;nbsp;dej. Comedendum iam erat er bibendum, dim flatimnbsp;clamatur. Ad armao Principes, ungite uel polite cly“nbsp;peos,ucl abflergite puluercmde fcutis, qui nuncebrifnbsp;edis, iam uobis pugnandum eft, idea gtadios adaptatenbsp;cy euagmate. Vel,ut alif exponut,Vngitercgë ahum,nbsp;qui prafit melius : hie enim Balthafar ob igiiauiam GTnbsp;malitiam proximus eft exterminio,hac node ab aulicisnbsp;occidendus.

  • 6 lt;rHæc enim dixit mihi dominus,Vade,nbsp;SC

    tl

    4


-ocr page 73-

IS AI AS

amp;pone fpeculatorcni: ÔC quodcunq^ ui-* dcrit annuntict»

Pgt;'op(jrt(tMJpo-/ôfM principum Babylon^ mutuum frfe nchortantium,didt iuffui 4 domitio per uifionem,

amp; co/iflitue Jpeculatorë, qui qute uifurut eil an nî2tiet,ut fciamuf quo loco flent noflra negotia. NwniUnbsp;ante tardé inflituuntur cxcubitoret, cum iam malu innbsp;ianutseil^dumcrepufculum attigit,dum urgethofliinbsp;prafens.Tempefliuè occurrendum eil tnalo.Deremosnbsp;tit confiderandi cuentut, uigilandum, non Ml cotn^nbsp;melfitiombut cr impudicitijs,fed in oratione.

y Ecuidit currum duoru equitii, currum afinijSC currum camch,8c cotemplatus eft 1nbsp;diligenter multo intuitu^.

speculator uidere iujfui contemplatur tmlta, ac dili genti attêtione,cr uidet par equitu,quoru alter aflno,nbsp;alter camelo uehebatur : exercitu duplicem Meifori««nbsp;cr Perfarumflgntftcantes,qui Babylonen uaflaturi uenbsp;ntebsnt tn uifioae. It nimirit flgt;eculator Efaios erat, quinbsp;i domino iBuflratui prteuidit mala Babyloni euentura,nbsp;non in impedimentu fitiuri mali, fed in aggrauationentnbsp;peccati Babylonis,qu£ tam mature pramonitare/ipi»nbsp;fcerc,^:^ prlt;ecauerc malii non uoluit.

g Etdamauitleo, Super fpecula, domine ego fum ftans iugiter per diem, 8cfupernbsp;cuftodiam meam,ego fum ftans totis no-ciibUR^.

“ \ud£i hunc uigilemfaciunt prophetam Abakuc per fuam flukâfupputationë literaru, quant uocantgeomonbsp;triain,homir.ef indoilißimiyCr uertigmis flgt;iritu obru^nbsp;ti.Clamauit certè propheta,flnon Darnel, faltcmhKnbsp;Efaiat,uelut leo,horribili uoce,fed fine fruéhi impioru.nbsp;Ego, MiqMit, flo iugiter filper cuHodiam, GT flfcculantnbsp;meant, dtenochiqs non cc/fo admonere fltiritu domintnbsp;iKfligatui,ad mala prohibenda pro officio uigilittqualesnbsp;«obis funt prophcta:nbsp;nbsp;nbsp;pradicatorcs, qui alijs crapula

GT libidine occupaticßpfi fobrij, uigilcs, oranter,Qrß deles proflgt;iciant plebi pie educandif.

9 Ecccjifteuenitafccnforuirbigæcquitû, amp; refpodir, amp; dixitiCccidit cecidit Babylon, amp; omnia fculptilia deorumeiusconnbsp;trita funt ad terram*

Nuntiatur ad fenfum uenturui Darius rex Perfarum esquot; Medoru,cum duobus maximis exercitibus,qui rcginbsp;tanquain iumêta obfequebdtur.Refliodet infuper uigilnbsp;quterentibus quid uideret,certiflmè cafura Babylonë,nbsp;cum omnibus idolis ct' dijsfuis, qui iam tunc ofienfurinbsp;ejfent fe nihil poffe,qui cumfuis paritcr cultoribus connbsp;cidiffcnt, effentq; contriti, quibus nec tot Chaldtei zy*nbsp;onpMM fuperflitionu magiflri fuccurrere poter ant,cumnbsp;ilt;i fftturum iam à propbctis ifraelis dudu pr£di{lu effetnbsp;reddd S t« liter AS. Sed prouidentia dei à meritis CTnbsp;conatibus buntdiiis no pendet, zjquot; itnpijfita ffgt;onte connbsp;temnunt prophetias dei,ut pereant.

fiiius areæmcæ,quæau-diui à domino excrcituum deolfrael, an-nuntiauiuobis*

Indoâil

IESCHAEIAHV. 16

BitbylomcttMi illud regnum peflimu,ait domintts,hoc Babyloni* pdiffo erft tritura mea,fie coculcabo zs' flriam,ut ’m tonbsp;tumcontritu nunquarefurgat,uelreparetur. Filimcflnbsp;arete melt;e.Di^flima Babylon efl, quam dignacontri^nbsp;tione flriam,ficut Cf ipfa inflrumentu fltit régna alianbsp;con/rmgëdi.Vobis autë ifraëlitis ineis,prophetis mets,nbsp;populo meo,aBabylonijs captiuâdo,h£C omma duduntnbsp;prædixi ad confolationem,fi quo modo couertamint adnbsp;meliorem mentë, uidentes non parcendis impijs, etiafinbsp;diu firantur ipforum peccata.

Il lt;|[OnusDuma:admecIamatexSeir,Cu ftos quid de noâe^ euftos qd de noâe^nbsp;Il DixitcuftosîVenitmane amp;etiânox,Sinbsp;quæretis,quæritcîconuertimini,uenite»

Breuis efl prophctia,fed difficilis,quomodo doéh CT pijuiri iUam expofuer'mt uidendtvmeR. Mthi non di»nbsp;/plicet fenfus interpretis Chaldaici, qui fatisfimplici^enbsp;ter expomt,Altiflîmus, hoceR,dommus deus,decoelisnbsp;clamat, O propheta, pradica eisfermonem prophétienbsp;cum,declara eis quid fit uenturu. Dixit propheta : EÄnbsp;merces iuflis,Gtquot; efl pcena impijs. Si conuertitis uos,cunbsp;rate,ut id citàfaciatis, donee fcilicet id fieri liceat,nonnbsp;enim femper ualebitis. Hlt;ec lonathos, Rabi Mayr denbsp;R0W4 expo»tt,alif aliter.'Sufit enim in diumis quadantnbsp;qua magis exercent quàm 'mflruant. Suo tempore posnbsp;twit effë maniflflahac prophetia.Duma autem Idumeanbsp;eil,cHi proximi funt montes Seir. Prophetia autem ui^nbsp;deturdeuaflandis Edomitts.Videtur pbi propheta effènbsp;uigil noaumus,ut dicat, tVianequidem propmquatfednbsp;uobis nox erit cr pcriculiemtidfemper rfQ»ondeo,dos .nbsp;necrefipueritis.

n ^Onusin Arabiajnfaltuad uefperam dormictiSjin femitisDedanim*

14 Occurrentes fitientiferteaquam,quiha bitatis terram auftri, cum panibus occur-ritefugienti*

Arabes quidem tam Moabitie funt quàm Ammonitit, Arabe* fecundum literas faeras, licet cr alite fint Arabie, fe»nbsp;cuftdit Geographos. Quia tarnen de Moabitis propbcnbsp;tia cft habita, uidetur prafens onus de Ammonitis ex»nbsp;po»end.im,qui cripfi excidium Babylonicityranninbsp;non euafcrunt,nequis puteteos ut rcliquis melioresnbsp;gentibuseuafijfe comune excidium. Quiaautem Aranbsp;bia zr Vejpera ijfdem literts, CT per metathefim etianbsp;Saltusfcribitur, ucl 'm fallu, ideo erudite Hcbraico manbsp;re EfaidS ludit 'm uerbis,fic dicens : Cum mi captiuita»nbsp;tem duceminiab Affyrtjs, nimiru uel Chaldeisfm /àltunbsp;aduc/peram pernoëlabitis, in itinere ad urbem Dcda^nbsp;n'mt, quo'mAffÿrios ducemini. Et «ot quoqueoThc»nbsp;tnantte proflrte obuid Arabis aquatn fiticmibus 'm iti»nbsp;nere CT fligientibus de fua terra 'm exteras regiones panbsp;nes producite. Qui en'im Ifraëlitts cibum negauerant,nbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eifdem iam uos nunc captiuis non negetis,fi quo moda

agiiofeant peccatumfuum.

ly Afacie enimgladiorum fugerunt, afa-¦ cie gladii imminëtis,amp; à facie arcus exteti,

amp; à facie grauis prælij*

Ec 1

-ocr page 74-

IS AIA s

litw enwi Je terra fud fugere coguMtur Cb4l(Uos,gb dijsiftflantes C!J‘arcubut,beüo^ cruenüßimo,idco^}nbsp;f)ra:occupati inprociniluuiaticum acciperenon potenbsp;»•rfW;Moj ergo mißeris fuccurrite cxulantibm GT ueflranbsp;ope Mgentib(is,iUK mquam,nec religione, necfaiiguinbsp;ne iMtólis, ctw« legem non habeat neccßitas. ïuerantnbsp;ûuidcm bi Nonwdf J optimi milites,fed nunc toti animonbsp;rebm concidcrunt uagi erfitgitiuL

16 0[Quoniamhaecdicit dominus ad me, Adhucinuno anno quafiinannorherccnbsp;narii SCauferetur omnis gloria Cedar,

1^ nbsp;ÔC rcliquiæ numeri fagittariorii fortium

de filtis Cedar imminuciur,domin’ enini deus Ifrael locutus eft.


Infra paucos annos h£c de uobis prophetia mea com plebitttr,non tardabit merces operis ueftri,in promptunbsp;premium impietatwm ueftraru retribuetur uobis. Defrnbsp;dent enim frrtes uefiri,quo minus utfolebant arcu ponbsp;tentesejfrnt^ expediti Cedareni Arabcs.Relinquennbsp;tur entm eoru pauei numero,ab hofribits intereepti,^^nbsp;occifr partim, alijs abaHis ra exiliit, refrduis uero frga.nbsp;lapfrs. Sic enim de uobis dns pronuntiauit deus ifrael,nbsp;MhUw Arabes nominibus defrributur pro latißima rc^nbsp;Änbianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MJ locîs dicatur Arabia frlix,petrtea,

multiplex. defrrta,lfmaelit£, Agareni, Cedareni, Saraceni,Tra= conitidis portio,urbs Afrr, Nomades quoq; GSquot; pafctianbsp;feéiantes,latrocinia quoq^,Cedar Aquilonaris,Themanbsp;außralis G!quot; Gebalitica.Hiec iuxta Hicronymiun,

_ lt;C AP V T XXII.

Nus uallis uifionis. Quidnam quoque tibi eft, quia afeendiftinbsp;omnis in teûa^nbsp;Hieroßolymähicßgmficariperuallentnbsp;«ijîoms fatis difritur ex prophetia: proceffu,quam îoeunbsp;tiM eft propheta, de deftrufüone illius, GT captiuitatenbsp;fa£h( per tiabuchodnezer : licet GT de perpejja anguanbsp;ftiaexpom.poßit 4 Scnnherib, cum tarnen non omnianbsp;conuenire uideätur,propter quod Grlîebra;i omnes denbsp;obfrffa Hieroßolyma à Bab^Iowo exponunc.Vallis 4«=nbsp;letoùlêuai tem uifîonis lerufalem dicitur,cum mons Moriadicinbsp;lu uifionis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-J ; freut Grfttia Zion motis,quia nunquâdefrit ei

prophetaks doilrina, nunquam no perfreuti func pros phctds. Excclfo quidem loco gt honore pofrta,malitianbsp;autem depre^a eß:,Gi' ex monte detra^la in uallem,exnbsp;uifronein œcitatê GrtenebraSfCx regno inferuitutem.nbsp;Not4tur Hierofolym£populus,prte curiofrtate oquot; hornbsp;rare hofliu aduentantiu, confcendijjè in tcôki, qua; plana funt Pal£ilinis,Gr apta concurfronibus publids^unnbsp;dcG^ in longinquum africiatur, unde caflra Babylosnbsp;ntoriim confrgt;icerent,obfrdentium in gyro urbem. .

3. clamoris plena, urbs frequens, ciuitas cxultans:interfeâi tui, non interfedigla-dio,nec mortui tui,in bello.

O urbem,propheta dicit cum admiratione ey dolos fe, plenam tumultu, clamoribus, gX calamitatc, urbsnbsp;haéienusfrmper dco dicata,la;tabunda,uoluptuofr,ponbsp;cr tumultuofa, ciuitdsexultationis, Grfrneti=:


lES CHAEÏAH V.

wore domini.Ciues quidem tui occifr crunt,non pralio Gy armis hoflium : non enim exire audebunt, nec connbsp;ferere manum pauore coterriti,frd intra urbismeemanbsp;famis media morituri funt,

  • 5 Cundi principes tui fugerunt fimul,dunbsp;re^ (tibtircM) ligati funt.Omnes inuéti tui,nbsp;uindi funt pariter,procul fugerunt.

Omîtes,id eH,m.ixima pars principum tuoritm um^ futtt,extra arcum,frne pralio capti. Omnes qui inue^nbsp;tuendi in te frierant, qui te tucri debuerant, qui cladisnbsp;tua; caufafiieranc,pariter uel uinch funt,ucl friga lapfr,nbsp;imo frigicndo mcidcruiu 'm manus hofliu, gt u'méh dunbsp;ßiflint 'm Babylonem, ut de Zedekia teflatur his'loria.nbsp;Nott enim pafloreserant, non gregis, fled flui rationemnbsp;habebantiflurgere magisquàm propugnarepopulwmnbsp;flatueruntfUtmercenarij.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

4 Propterea dixi : Recedite à me,amare fle bo.Nolite incumbere,ut confolemini menbsp;fuper uaftitate filiæ populi mei:

Verba prophet^eflunt, deftruBtonem urbis deflentis inconflolabilitcrGr amarifrimè.nolentis audirequofl.^nbsp;cunq; meliora ajfrrentes,pr£ triùitia iam tune Hiere^nbsp;müe lamentationum argumenta concipiens pius Eflaios,nbsp;freut Gf Chrillus ob uaflationë urbis, qute diciturfilianbsp;populifluijid e^ congregatio.

5 dies enim tumultus 8C conculcationis, 8: fletuum domino deo exercituüin uallenbsp;uifionis, diripiens murum, amp; damans funbsp;permontem.

inflat enim dies gt iudicitvm domini exercituiim,cult; ius uoluntate GS“ opera uallis iRa uifronis tradita eft ittnbsp;conturbittioiiem compugnantium, in conculcationcntnbsp;cdduuertwn, ese cotaminationem platearum ac a;dtum,nbsp;cr 'm perplexitatem GT confiifronem, ut confrilio ca=anbsp;rcant,cernëtes euerti murum urbis, Grfrinditus dirui,nbsp;audientesquoq^fragorem fùgicntium er conclamati’^nbsp;tium'mmontibus.Talis enimflitura erat flacics belli ihnbsp;liiis,Gy 'captionisurbis, quia prophetas dommiomnesnbsp;audituri non eflent.

  • 6 EtAelam fumpfitpharetram,cumcur.'nbsp;ru hominis equitis, 8lt; parietem nudauitnbsp;dypeus.

lAilites GT etjuitej Aelamitarum, hoe efl Perflarunt, in exercitu BubjiJonio aderunt plenis pharetris,onuR(nbsp;mortifrr'isflagittis Grexpcditißimi adflagittandum connbsp;tra defrnflores ttHtrorwm urbis : Cyreifleutifrri mfinbsp;fient, ut Gr flubrucre nt«««« poßmt, zx lapidibus denbsp;muro non offrndi a iacientibus defluper,fledfrne impe^-dimento mcumbere ad euerfronem muri.tiecfrutuntnbsp;protexit quempiam in pr£lio,fled nudauit,quia roborenbsp;militum omnes opes erutaflunt, gt peltarq milites cX’^nbsp;peditimiicteriint.

  • 7 EterunteledæuallestuæplenæquadrPnbsp;garum, amp; équités ponent fedes fuas adnbsp;portam.

Amcenißimieuallestute, mquibus idolis fleruiebdf, Grfiliosfacrificabtis,Gr lihidm(ib({ris,iain plena; eruntnbsp;curquot;


-ocr page 75-

TSAIAS

curribtM cr e^uitibus hofliu : pro partis tuis injïabunt förtißime,aggercsponettdo,cr agmine flipato uim in^nbsp;ßrcndo ad capiendu/m urban, quia 'm partis tuis iudi^inbsp;ees iudicium iniquum dicebant,paupercs opprimebat,nbsp;iuüitiam excluferant.

8 Etreuelabit opcrimétû Iudæ,8C uidcbis in dieilla armamentarifi domus faltusî

So'ttetur er außretur à luda er lerufale diuina pro» telbo,er tentorium quaß fuper leiiu oppanfum,quodnbsp;twrdxus tuebuntur tanquä habitationê dei er pecca»nbsp;torumfuorii paüiu- iltud auté reuehbitur, quia teinplunbsp;deflruetur,eultus dei, er facrificia,orationesq; facerdonbsp;tum,tn quibusoittmbusjidere,erfcfe tueri UlisJßera»nbsp;bantjcejjabunt.lntuebutur enim nö tarn ad templu dei,nbsp;quàm ad armanKiitariit in domo faltus.Deßcerat enimnbsp;fides in dcum fuum,cotra dodrinäomniu prophetaru,nbsp;ejquot; tota iüorüjprseratinbrachio canwo,!« arnùs,clynbsp;pcis,arcubi{s,ertor)nëtis bellicis,noauxilio diuino,nbsp;8lt; feiffuras ciuitatis Dauid uidebitis, qanbsp;multiplicatæ funuEt cogregabitis aquasnbsp;pifcinæinferioris,

Studium mains erit rupturas muri reparadi in citiita teDauid,inmonteZion,quàmdcum precibus conuc»nbsp;tttendi. CoUigetis autemfumma diligentia aquas cifler»nbsp;narum ad neceffarios ufus ueflros, cum potius è ccelonbsp;auxiliu dominipoflulare er impetrare oportebat.-nonnbsp;tantii ciflernarum aquis urbem defindere,fed ad demnnbsp;toto corde iuxta prophetarum exhortationes couerti,nbsp;uitam emendando ac mores.

io amp; domos lerufalé numeraftis, SCdeftru xifbs domos ad muniendum murum*

Ta«w neeeßitate urgebitur urbis cxcidium, er ftw riuaflatio,ut domus non paucasuel forte tuimerandMnbsp;deflruituri ßtis,utearum materia fcifßtrasmuri refar^nbsp;ciiitis,adhoflemprohibendum.

II Et lacum fcciftis inter duos muros,ad aquam pifeinæ ueteris, 8lt; non fufpexiftisnbsp;ad cum qui feccrat cam, ôC operatorë einsnbsp;dclongè non uidiftis*

Aquarum coUcéhonem facietis infolitam, iwter d«os muros deriuàdo aquas in ßßds, uel ut parâdo ccmentànbsp;Vtbiqui feruiatadrefareietiditcoSapfa,lnßmmta,mhilobmitsnbsp;«n jiïb'hÓnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inunitionè,pr(etcr id quod imprimis obs

mitteiidum non erat,dommu inuocare,ei connnendaré caufam, er ckmentiam implorare, emendare uitamtfcinbsp;Heetaßiicere tota fidutiamilium qui urbem dederat,nbsp;aquas largitus ßerat,pace cocefferat, er tamdiu deßnnbsp;fauerat, nonßne miracuUs flupendis, nunquam illts innbsp;mentem ueniente illud Dauidis documentum, Nijl do»nbsp;minus cidiodicrit ciuitatem, erc.

IX Et uocabit dominus deus exercituuitl die illa ad fletum,amp; ad planäum, ad cabnbsp;uitium,amp; ad cingulum facciî

15 ÔC ecccjgaudium amp; lætitia occidere uitii los ÔC iugularc oucs, comcderc carnes S£nbsp;bibere uinum, Comedamus öC bibamus,nbsp;eras enim moriemur«

IESCHAEIAHV. iy lîott d'cerunt illo angufliaru tempore prophets do»nbsp;mim, per quostam rex quàm plebs uocarentur ad pœanbsp;nitentiam,iuditiam,fidem,fidutiâ,morucmendationê,nbsp;ad ieittnium er lachrymas.Vt patet ex Hieremiteprosnbsp;phetijs er afhombus. Sed nequicquam,magis enim ocnbsp;fcoc infolefcebant, tarn uerbum domini quàm prophe»nbsp;tarn ab'qciendo, er ufque adgrauißimam captiuitateninbsp;adßigendo,nihil coru credendo,qu£ iüico ßtura prlt;edinbsp;cabant tune, er hîc ab Efaia dudu ßerant uaticinata.nbsp;Gaudium potius fcéktbantur,comelfationes er ebrietdnbsp;tes,cum deßteratione, quaß eligentes delicate uiuere,nbsp;corpus ßuerc,erßcniori tandem magis quàmdomindnbsp;ßtpplicare,obedire,reconciliari er fcruiretueluti datanbsp;Opera, er cxmalitiamera uerbumdominiJ}gt;cmenteSinbsp;er dom'mum irritantes,

14 Etreuelata eft in auribus meis domini excrcituu, Sidimittetur iniquitashæcuônbsp;bis doneemoriamini t dicitdominus do^nbsp;minus cxercituum*

Hoc tale ac tantu peccatu coram domino failum ctd omma patent,nunquä propitiabitur,nec morte necglanbsp;dio. E^:enimßnalistncrcduiitatis et impœmtêtia; irre Ciimcnir«nbsp;laxabde crimen,contèpfijieprophetaru uerba,/ßiritui reiaxabiici.nbsp;fancio reßittjfe,dei( blafj/hemajfe : propter quod er innbsp;reprobum fenfum dati,tn quo er pcrfeucrant,er me»nbsp;rito damnantur ad mortem etiam fecumdam.

• Î Hæc dicit dominus dominus cxercigt; tuumîVade,ingrcdcre ad thefaurariüillifnbsp;qui habitattabernaculo) ad Sobnam quinbsp;fuper domuni,öC dices ad cumt

16 ^id tu hic^ Sc quid tu hic^ quia cxcidt-fti tibihic fepulchrum,excidifti in excelfo monumentü,diligenter fculpens in petränbsp;tabernaculum fibi»

*7 Ecce dominus proiicict te proiedionè uiri,8Cquafiamilt;fium fic operier te»

Aliaparsprophetiieeil, nominatimdiéla contra Sob CStraSob« nom praßStum domus régis Ezechia,uel qult;efiorem.nbsp;Homo enim eratfaäiofus,fecundum Hebr£os,erfaU»nbsp;tor régis Affyriorum occultus, aduerfarius propheta,nbsp;qui de flrage lÜius iam multa pr£dixerat,qui Sobna utnbsp;inuidiam declinaret, erfe Hierofolymis perpetuo per»nbsp;f‘ueraturum oficnderet,fcpulchrum extruebat ßbi glonbsp;riofum. Contra quem propheta loqui iubctur,quaß ddnbsp;alienigenam,qui Hterofolymis ut natus non eßet, ita finbsp;delis ciuis tw eßet,ßcundum Hcbrlt;f oî fed de loco So*nbsp;ebenadueneratfecunduKabiSalomon. C\Uie di£liotdnbsp;men etia thefaurarium ßgnißcat. Quid,inquies,tu hicnbsp;agisf er quid hic tibi fepulchrum cxcindis tn excelßs,nbsp;er gloriofum in petra exornans illud pióbcris er feul^nbsp;pturis magnificis er fuperbist cum iudicio diuino noitnbsp;hic ßs moriturus, fed uiolenta ac Ualida auulßone hi»(^nbsp;uelut gallus gallinatiifs in ßru facile portäduses,uel^nbsp;Udo robore amouendus, dißgt;ellendus, er maxima cofitnbsp;ßone operiendusßs pro ambitione taiita gloria tua,nbsp;etiam poß mortem daratura,plenam contumetiam,ernbsp;is^miniam perpétua experturus, exemplarq;fitturui

5

-ocr page 76-

I S AI A S

omniamp;i« perfidis,ambitioßs,Gr rebeîlibitfuerbo del.

CotonanscoronabittetribùlationeCro tandorotabitterotatione:)ciu3A^^tn(mi e Onbsp;in lerram latam mambus, Ibi «quot;oriens amp;nbsp;ibi erit currus gloriæ tuæ, ignominia doxnbsp;mus domini lui*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

rotabit te dommtis,rotationeuclutipile, perfindet anguflia, coronabit teoquot;ignominia,adre^nbsp;ualde regionë exul duceris,hoftibus tuis rapinanbsp;Cun fepui ertîubi quoi» üierofolymis morieris, aliter atquenbsp;ßatuerds tecum eucmet.Vanètibiextruisfepidchrum,nbsp;qui nefeis ubi moriturut.lbi rependetur tibi fumma connbsp;fùfto pi^o curru gloriæ tuæ, quo hic ucheris,zr fa^ mnbsp;mio fuperbis.Sperafligloria adiei^rum te domui tute,nbsp;fed ignominiam patierw.cr lt;td pofteros tranfmittes.

19 Et expellâ te de epifcopatu(«c/^fc«Ijfio»e) tuOjScdeftationetuapræcipitabitte,

E^o enim dominus fuperbis refi{lcns,prouidètia med cunëhguberno,foluspræfcius ffturorû, qui folm mornbsp;tuorum curamfufcepi,cui foli omnia uitmttt,propcîlamnbsp;te de admiiuflratione cr epifopatu tuo, de officio quonbsp;l'uperbifii,crinquotei»fideliterhabuiRi,ßaecharitanbsp;te c^ßde ttj tuamgentem,deditioaem confultado con= :nbsp;tru uerbum domint ad impium regem. Amouebo te,G^nbsp;fubuertam perdcado,nonßne contumelia pcrfotiit tuienbsp;aominis. Satis hic locus ædificat, contra perßdos innbsp;dcumfitiiquos^in rempublicam, dolofos in adminiflra»nbsp;tione officioru,c^contra malos pra;latos,ut ludeorumnbsp;ßgmentis,hic,ut ZIT alias flt;epe,miniinè indigeamus.

Et evit in die illatuocabo feruû meunt Eliacim filium Helciæ,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pricdixit dbieflioncwt prapofiti

Cr Wîjî^ieU«:ßenunc fuffidionem prædicit, ac etiam docet boni prtclati w eccleßa ßdelium, cr in aula fannbsp;ft rc^K præffëh,cr curia;magi^i,imà etiam epifeosnbsp;puPrimo enim uocatur à dommo,non fefe ingerit pro=znbsp;pria temeritate. Hie uero Eliakim alio nomine didusnbsp;ed Azarias, quern pr'meipem domus domini legimutnbsp;tempore E:?:ecl)i« regw. Sfcudo exiftinut no fe alium,nbsp;quimferuum domini del ejfe, no populi domiMtw«,id^nbsp;iugiter cogitabit.

a.1 ÔC induam ilium tunica tua,8£cingulo tuo cófortaboeum, amp; poteftatëtuâdabonbsp;in manus cius,8lt; erit quafi pater habitantnbsp;tibus Icrufalcm,amp; domui luda,nbsp;Speftibilemfdcit etrni deus corum fjomint6t«,f)o»w«nbsp;flaac uirtuofa conuerfatione,crirrcprehenßbiliuianbsp;ta,quod eft mdui flola gloriæ, çr balteo: fenatoria ueanbsp;fie flrenuum facit, ne facile diffluat,fed flrenue officionbsp;inetvinbat. Potedatem quaq^ accipit à domino, cui crnbsp;fefube/fe credat GT recogitet, quern cr ut indicé reuenbsp;reatur crobediat'mædificationem lt;gx proßdu,non innbsp;defirudionem, ucl oppreßionem imbeciHium : utfe punbsp;trewBöMfrit effè hominu fideliu, erfidumeuratorentnbsp;aiqipasloreininontyrannum.

11 Etdaboclauem domus Dauidfuper hu »««rum eiuSjSf aperict,8f no erit qui clault;

14

lES CHAEIAH V. dat,8lt;: claudct,amp;non erit qui apcriar*nbsp;Defcribendo tam diligenter pralatum bonumcert9nbsp;credatur in fpiritu ctiä Chrilii pr^laturam ac regimennbsp;neuiffê,ueluti pertypum.Super humerum enimcla- chtiW^nbsp;uempo)icre,)tthilal!udeR,qu4mfolicitudinem fidelemnbsp;totiui domus dei pnelato fdneh comittere,ut atm paf^nbsp;firn omncs lt;]uicquid iielmt poßmt,ac tentent docerenbsp;uel agere tn domo domint,fed illiui iudicio esquot; autoriünbsp;te,uel aperiatur,uel claudatur adittu ad ecclefiam cu^*nbsp;randam atquegubcrnandam,ut lUitts officio nemo ob^nbsp;firepat,nemo contradicat,neguc etiam 'mpcdiat:fi ta^nbsp;men,ut pricfcribitur legitime fccundüuerbumdomintnbsp;prtcßt ac doccat.

Et figam ilium paxillû in loco fideli,Si eritin folium glohæ domui paths fuitnbsp;Conferuabo iüi honorem fuum. Eo loco illmnrepo^nbsp;ttam,ubi fides infignis requiritur. Ex ip/ï«lt; patrocinufnbsp;pendebunt tuto omîtes iüius opcra 'mdigentes. Omnt»nbsp;busenim omiiiafict. Etcrit folium glorite domui fu^.nbsp;Tota illius familia or pofteritMeiiis,probitate,ßdc CTnbsp;gloria poteritgloriari. Eama bona fui nominisperfee»nbsp;ladurabit.

8lt;. fufpendent fuper cum omnem glo^ riam domus paths cius,uaforû diuerùgenbsp;ncra (pofleros e:^ nepotes) om ne uas paruulûnbsp;àuafiscratcrarû ufque adomneuasmu^nbsp;ficorum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

DigufHM progt;utwlt;w6u»^,^ut de nobilitatefuorum ma iortim feiaéiarepoffit, uerènobilis crgloeiofuf,tllu=nbsp;firatorfult;efamililt;e, honor maiorufuorum. Qui^inbsp;glorioßus in hoc mundo apud homines, quàm delatonbsp;honoreprobè uftimf à progenitorum uirtutibus nthilonbsp;degeneraffe^ auxiffe parentügloriam? Omnia fibi comnbsp;mendata tam officia quàm thefattrorum cu^odiendo^^nbsp;rttw bona diligëter, dextrè ac fanâè adminiilrauit CTnbsp;tiftatus eH ; ufque ad minima qult;eq; à maximis curauitnbsp;prouidé. Infumma omnium rerum benegeflarum lau^nbsp;dem perpétua a/fequettir ab ommbusihoc enim Hebrteinbsp;uellefuo idiotifmo uidentur.

15 In die ilia dicit dominus cxcrcituum,au feretur paxillus qui fixus fucrat in loco fi^nbsp;deli,8c frangetur,amp; cadet,amp; peribit quednbsp;pependerat in eo, quia dominus locutusnbsp;cftt

Epilogus eRde Sobnaeieëhob ßiam perfidiam,cui fùbRituetur à domino tantofidelior er probatior:cla^nbsp;uus à clauo meliore pelleturicadetq; coniuratio nebit'nbsp;lonum,cr expulfts Catilinarifs urbs conquiefeet. Connbsp;trarium ei quod ufu hominu did folet,ut détériora femnbsp;perfubßituantur meliortbus. Etindicatur nonfoluntnbsp;Sobnam abijciendum, fed omîtes pendentes exnbsp;liuf^ authoritatc fuffultos. Hinc autem fammatim di^nbsp;fcimits,magiflratum uocari à dco,patreme/fe non ty^nbsp;ranntim,profficere fili/s,claucs effe fymboltmt potefldnbsp;tis, etiam mapo^olis. ChriAus talis hicpr,efiguraturnbsp;çrdefcribitur,cui omnes nitantur cr non fiiBentur,nbsp;cuius facerdotium fuccedet ludaico, qui folus habet ponbsp;teflatem


-ocr page 77-

ieschaeiahv. 18

Ml ^«0 er pta cft,cr fortißma omnium urbiMn,/ic efl uaßata,pr£ter omnium expeiltitioncm:-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’

tu quoq; Sidon eximia tIliiM,ut aiunt, matertcrubefce, crtibi mm parumtime. Sic enimqucrulatur:Vtmantnbsp;non parturiuiflemyiio gcnuißcm,cr mmedue-^lßm totnbsp;itdolefcëtcs, no adornauiffèm CT cxcoîuiffcm tot uirginbsp;nes:quapdicat, Vtmamnon tampopulofa fitiffltnTynbsp;rm, ut non tot filiorum flrages uidenda fltiflet, ucInbsp;toturbium coloniMdeftmaßem,quo leuiornuncnuhinbsp;confitfio frrenda efjet,

quot;5 Cum auditü fucrit in Aegypto,dokbüc cum audierinc de T y ro»

Acgïptij mercatores hacfama Tgt;ri perditlt;e no ßecus ot^; Tyrij ipfi indolebunt,tum ob mutuum cômertiumnbsp;ambaru,propter quod er portus lUic dicebatur Àcgy^nbsp;pti««, ttw« quiafibi quotj} timebunt de Bdbyloniorinnnbsp;ddnentM eS“ uaflatione cxcmplo Tyriie urbis.Fortaßisnbsp;Zj“ Aegyptiorum diuitite non paucie in Tyro perierwt,nbsp;ut fit in emporijs captis er dißipatis.

llt;«w uobis aliud inueniendtim emporium eft, acce Emporfon» dcndtWM ô mercatores,per longmquiora maria. Vlulatenbsp;iaélurâ ueflrà o maris infulte,habitatores marttimarîinbsp;urbium:iam uobis Tarfisadeumda,Cilicia ucl Cyprus,nbsp;Nózinc hate ueflra Tyrn^ cxultatio ue^a ]^it,corona,nbsp;dclitiic erUtitiafubi auxiftis diuiti(W,dd ^MdmctMWnbsp;gdudioI perHfJMcbattïfMW tèporibiM ncgotiationisgracnbsp;tia. Id^; i multis tcmporibuceft cnw» antiquißima «rnbsp;biton, ad quam de remotißimisregnis perueniebatur,nbsp;er cuius dues Ml ext(rlt;« quoq^ nationes abibant, pronbsp;more negotiatorum. Vel,quimtnc defiru£kiTyro exunbsp;lesrelcgati funt in remotas terras.

8 QuiscogitauithocfupcrTyrû(^uond.im) coronatä^ cuius negotiatores principes,nbsp;inftitores eius inclyti terrae»

Nenw exiflimaffetunquam fiiturum,uttamnobilis wbî er poteus, qute fiterat decus,corona,er mater urnbsp;biumtcuius fenatores er confutes uelut principes habenbsp;bantur ac reges obgloriamdiuitiarum er fapientiam:nbsp;er negotiatores diuitijs fuisregibus tequabäturaliarSnbsp;terrarton.No ergo talibusfidendum eft, nec fuperbiennbsp;dmt de profeäu opu erglorilt;e, qu£ momêtaneafunt,nbsp;er nutu dei toUuntur.

9 Dominus excrcituum cogitauit (hoc) ut detraheret fuperbiä omnis gloriæ.amp;adnbsp;ignominiam deducerec uniuerfos incly**nbsp;tos terrae»

Conßlio domwit uniuerfa regutüur, prouidentilt;e dei fubfunt omwa, qua qu£ eximia funt er iUuflrd eua»nbsp;cuat er confundit, gloriofos terrte humiliât er uilifi*nbsp;cat, dum non agnofeunt magmtudinis fu£ authorent, ,nbsp;Id no/i de Tyro tantum dicitur,fedgegt;Kralts eù {enteil

4

IS ATAS

teftdlewj omnew Ddwid,'»! cuius arbitrio tutela ac ufit ßmt omnia uafà facra,fideles in templo dei, propternbsp;^ttonomnes fanßierunt ing!ori(t.Pcndct urbs quoquenbsp;dfenatuprobo,ficut regnumàfideîi cofiliario. Allcgonbsp;rii« quoque propbeta utitur fine notafi}tülitudmis,qu£nbsp;pro confMctHdine obmittitur Hebrieis non raro.

ÇCAPVT XXIII.

fis, quia uaftata eft ne fit do* mus , unde uenire confueue*nbsp;ranttde terra Cethimreuela*

turn eft eis»

TyHlïus

CalamitM fuperuentura Phoenicite,Tyro nobilißim£ jtrbi er ditißimlt;e ob i«/îgne emporium. ProxiMi4 autënbsp;eratiucbeæ adaquilonem,mfula feptingentis paßibusnbsp;diftans olitti à continente,a}tdgt;itu decern er nouem mi~nbsp;liarium,purpuraclara erconchilio,liberd à regibus,nbsp;aduerfa lud£ts,capta à Babylone, Alexandre er Ro«nbsp;manis.Quoer ipfaà Babyloniouaflandapratdicitur,nbsp;non fine caufa : cimm ob diuitias nimias, non fine nimianbsp;auaritia er modtorum iniuria coÜedosfafluofamqi ernbsp;libidinofam putarepoffiimus er delitijs corrupts. Vit*nbsp;late,inquit,propbeta o uicin£ urbes er infula:,ö nauesnbsp;celeberrfm£ de Cilicia (qU£ Tarfis dicitur uel Cartagenbsp;go) qu^folc bâtis fi-equentare Tyrum,qu£ nunc defli^nbsp;tuta eft domibiu : fic uaflata fcilicet, ut ne una quidentnbsp;domus fuperfit, ne pofihac illuc negotiatores ueniantnbsp;j CithlmoK de terra Citljim, quam aliqui Macedoniam, alij Gr£^nbsp;J nc dicuur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Udlw cxpon«wt,rtIi^Mi Cyprum.Ab iflis cnim

locisfupcruenerunt ei uaflatorcs, qui Babyjonium inet tarunt er adiuuerunt ad Tyrum perdendu.Solet enonnbsp;fimidtas intercidere urbibus ob frequentioraemporidnbsp;erauëkisdiuitias.

1 Tacete qui habitatis in infula : negotta* tores Sidonis transfretantes mare,reple*nbsp;ucruntte»

In aquis multis fernen Nili,mcffis flumi nis fruges eius: dCfaäa es negotiatio gennbsp;tium»

O babitatores Cypri er mfularu aliarum,iam ceffan dum uobis c^erfiilenduma laudibusTyri eriubilisnbsp;accedentium er abfeedentium nauigiorum. Haüenuinbsp;negotiator Sidonius er reliqui tnare tranfeuntes te Tynbsp;rum impleucrant merdbus, er per maria magna fru^nbsp;Niiifoaen, mentum Acgyptioru.quodfemenNili dicitur,quia irrtnbsp;gdtionc ipfius fine pltMijsnutritur,adTyrumdefirebanbsp;tur,er foeciidißimi Nili prouêtusaduehebaturtibi,utnbsp;e/fes totius orbis emporiûceleberrimü,er mater mttbtnbsp;tarum coloniaru per totum mare Nlediterraneu ufquenbsp;ad Gades,mater Cartagmis,filiaSidonis : quibus nuncnbsp;«flut mater filijs deflituetur atq; nudabitur.

Erubefee Sidon, ait cnim marc,fortitu* do mariSjdicenSjNon parturiui, amp;n5 penbsp;peri,8c non enutriui iuuenes,nec adincrenbsp;mentum perduxi uirgines»

Po^leaquä infignißima Tyrus,qute er tnlt;trc dicitw.

-ocr page 78-

ÏSAlAS tUcrexembl{m,duartfîmilcsi»pecc4to^^^^nbsp;nientur. Tinwr dei tutiores ptoj reddit, qut depnmtnbsp;ubiq^CuperbosficutinTyrO’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

«o Tranfitcrram tuam,quafi flumenfilia Tarfis,non eft cingulum

Effl«« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alt;iM excwres qu^tquauerfum,

uelut aqua nbsp;nbsp;nbsp;peruagando totaterram:qudndoquidé

cingulum murorum tuoru ruptum e^i,ut cohiberi iwit poßitqui »w te fiiitpopulitf, quo tniniK deporteturinnbsp;exilium toto orbe o fitia marts çr domina infitlartim.nbsp;Queenimomniu gentiudiuitias corrafcros,»Jomiwînbsp;ttunc gentes mifera exulabts cr fermes : non fuccurret 'nbsp;tibi quecunt^ cinâurayamicitia^robur definßo,fernbsp;uili conditione deijcieris.

11 Manum fuam extendit faper mare,con turbauitrcgna* Dominus madauitaduernbsp;fus Chanaan,ut côtcreret fortes cius,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

. fJadenus dominus omniit terraru gentes alias compe fcuit,o'cedibus mutuis puniuit earu infolentiâ, nuncnbsp;maritimas quoque e^infulares aggrediturßrtimanu

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lfr‘tëlitictim,ludaictim,Aegyptiacu, Moabiticum,Ar4

bicum^ Babylonicum, Aethiopicutn, cr reliqua,ßeut olim Chanattaicimt cum fuis munitionibus cr'gi-gantibus uafiauit, propter ipforum peccata, abomina^nbsp;tiones cr uiolëtiM,trigmt(t Grainplius reges ßrtes öquot;nbsp;ßrocißimos.No/i ergo mireris ß tibiquoqi ßmiliu accinbsp;dan(,que omniu auxi^i libidmem er excc/fum.

IX 6lt;dixit,Non adqcics ultrautglorierisî calumniä fuftinens uirgo filia Sidonis innbsp;Cethim,Cöfurgcns trans freta,ibi quoepnbsp;non eritrequies tibi*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

¦ Sic uafiaberis o T yre,Mf rtiinc(«ttm reditura ßs im ßli citatë pri/lwidjo'igo temporenoii rxMltrtbw rcflituëddnbsp;iflflatum tuum.Calunmiata erts er oppreßa ô uirgo finbsp;ha Sidon, qu-^ femper haéknus inuiikt manebas,etiantnbsp;rtb ifraelitts non capta Mtquain,quanquam hereditatisnbsp;Jbrs fupra te ceciderit pro tribu Afer, eS“ à Sidotiijsnbsp;olimcxtruih,ac reliquar« wiJuUruiM multarmn maternbsp;efß0kl,iamadinfulas ipßs «piend« deportaberK,^^nbsp;Chitteorum gentes, Grlt;£corwm fcilice t uel Cyprormnnbsp;ucrius,omnes occidentales mediterranei maris infuhtsnbsp;etiamin italiam erulteriores.lUacenim translata,ibùnbsp;dem quo^ requiem non inuenics, fed ubiq; mifera ex»nbsp;Ubis.Sicm mundo reruuicißitudines contitigiitK,quonbsp;minus fuperbiatur d mudanis,er qt(lt;e furfumfunt defgt;nbsp;dcrentur,deusq}timeatur.

15 Ecee,terra Chaldæorum talis populus non fuit, Affur fundauit earn pro erroni-bus,erexerût robufta eius, fuffoderût domos eiuSjpofuerunt cam in ruinam

Hlt;fc autem perditio tua à Chaldeisfiet antiquißimo populo,er regno Affÿrioru,à populo qui olm te quo=gt;nbsp;que ßndauerat, nuncfubucrtit:er qui dudu Babgt;loiiênbsp;quoq; extruxerat amplißima urbem,ipß quoq^ erit hanbsp;eoru animaliu que non niß im folitudine rejinbsp;quot;lt; cr moMtHr, satyrorufeilicet iS' cnnorw«,crc.

lES CH AEIAH V,

Ipß Chaldei crexcrant ßrtalitiapropugnaculaq; eius, excitaueruntq; magntfica palatia iïlius,que er ipfa ponbsp;fuit dominus iuüo fuo iudtcio in ruinas, idq; ab eifdemnbsp;à quibus conditaßerant. Id tibi quoq; continget,ut abnbsp;eifdem uicinis tuis er remotisgètibus dißiperis,ä qui*,nbsp;bus extruiklßeras er magnificata,

Vlulate naues Tarfis, quia deuaftata eft fortitudo ueftra*

Naute marini. Cilices er reliqui, plangite uaßatani r Tgt;r(tM,q«lt;e^er4t omnium maritimarum urbium munbsp;mtiorerßrtißima.Queß nonpotuit fetueri abbo=tnbsp;ßibus er tanto inßrtunio,multo minus mos quoque ponbsp;teritis,ß quando tempus uifitationts ueüreaduenerit.nbsp;helices eritis ß Tyriorum exemplo uos couerteritis adnbsp;pfobatiores mores er adtimoremdei,in cuius manitnbsp;hec omnia conßRunt.

Et erit in die illatin obliuione eris oTyre feptuaginta annis,ficutdies regisunius»nbsp;Poft feptuaginta autem annos eritTyronbsp;quaficanticum mcretricis*

  • 6 Sume citbaram,circumi ciuitatem merenbsp;trix obliuioni tradita* Bene cane, frequennbsp;ta canticum,ut memoria tui fit*

bJotatur tempus uaßationis Tyri feptua^ta anno* rum,quantumfcilicct uita perfeueratutplurimumbunbsp;mana,quando lerufalem quoque defolanda erat.Tantonbsp;cnim tempore negligenda predicitur, er minimè ßc*nbsp;quentanda : deinde iterwn ßc paulatim extruenda, ernbsp;negotiationibus fuis reuocata priftinos mercatores ernbsp;amicos, donee crefcat er reparetur celebritas Uhus, idnbsp;Mero aonfiet ßne multo iüius ßudio er labore.

  • 7 nbsp;Et erit poft feptuaginta annos, uifitabicnbsp;dominus Tyrü,amp; rcducet earn ad mercesnbsp;fuastSCrurfum fornicabitur cum uniuer-fis regnis terræ fuper faciem terræ*

¦ In bonu hic accipitur uißtatio,ut difcamus ßlice ßalt;= titm urbiM er augmentu diuitiaru erglorbe prouenire “nbsp;etiäex gratia er beneficies deitmercedé quoq; dari do*nbsp;mino buiufmodi pro feruata iuRitia er emêdatis mori*nbsp;bus, Quibus tarnenßabutatur bonis,ingrati er libidi*nbsp;rùfifafb,à domino ßrnicariorum lege iudicabutur.Sienbsp;itacy Tyro quo(^ ufu ueniet, ut noßne peccato copor*nbsp;taturi ßnt iüius dues multas diuitias, ut antea,et inghnbsp;riamamplißimacuehendi iterucomertifs fuishabeditnbsp;cum regnts ommbus, interea tainen temporis couertettnbsp;daßt ad dominu,quem er colere incipiet religioß»

18 Etcritncgotiatiocius,8Cmercesciusfan ^ificatio dominoîno côdcntur,ncqj reponbsp;nenturtquia his qui habitauerint coramnbsp;domino, erit negotiatio eius, ut mâducécnbsp;infaturitatem,8Cueftianturfencs*

NoMogenere negotiandi utetururbs Tyrus,cum ad unius Ueri dei culttim accefièrit, uocanda ab apoRoliinbsp;eruiris apoflolicis, digms^ deofacrificijs feruitura:nbsp;non aras extruèdo uel templu, nec Hierofolymâaditu^nbsp;ra,feddiuitififuts opera pietatis exercebit,paupcribusnbsp;fwccurrendo/fttrif ntes cib((ndo,er ««dos uefiiendo.isnbsp;enitn


-ocr page 79-

IS AI AS entw um« dà cultor precdicatui eH 4 prophetis amp;quot;nbsp;apoflolis.Hi5ftcrißc!js(gt;lacdturdeu(.Tali ufu diuitïMnbsp;fànâficMtur zx augentur,domino ßrtuvantexM fernbsp;uiettd'Mtt eft Iw pack, rcgnumq; ccetorumprimiinbsp;qu^rendam, ut temppraliu adijciantiir d doniiiw cuiusnbsp;funtomnat, Qttinquacr ad literäTyrij fortaßis poftnbsp;reditu iHfkor« ad tempîi extruEhonë non tnmus fedulinbsp;fùerunt diuitias fuds conßrendo in (edificiu,quàm ttmcnbsp;cunt Salomon id extrucret:iam cnint hunüliati utuus deinbsp;uirtutem zrueritatem agnoucrant.

lt;C AP V T XXIIII. ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cce dfts diffipabit terra, 8C nu^

dabiteam, amp;affligctfaciêeius, Ö amp;difpcrgcthabitatoreseius.

X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etcritficutpopuluâ,fic facer-

dostSCücutfcruus, fîcdns ciusîamp; ficutan cilla, fie domina eins î fient emens, fie illcnbsp;qui uenditîficutfopnerator,fic is qmutuûnbsp;accipitîficut qui repetit,fie qui debet.

Cihmitî» Citufa? calamitatum totics terris, urbibus zr orbi fu ‘ura cau£x. pcrttcntentiü,utfunt,fames,ßtis, ßerilitas,bella,cr penbsp;ßilcntia,fanókis prophetadefcribit hoclococrqua^nbsp;tuor capitibiu fequëtibus cjfe, duin mores deprauätur,nbsp;ZT lex ipfa naturte, zT ebaritas probitAScj; humana pcnbsp;rit,ZTUeritilsnondicitur,neciuüitia deßnfatur. No«nbsp;enim poteß corruptelä populoru nonfubfeqid horren=nbsp;da feinperuindiókl, z^ importabile iudidum dominbnbsp;Idfoq; «bi tarn clarè patet uiolentid,impieM,pcrfidia,nbsp;falßtas,mendaciu,otiiim, ingluuies, luxus.pauperuopnbsp;preßio,zr iniquorü tyränis,ibi certißime expeilandanbsp;cß ira dei,fubuerßo orbis, zr extrema mala omniu minbsp;feriarmn,dlt;mcc iußitilt;e diuitue ZT humane fatisßat,zTnbsp;reßrmetur per ius quad deprauatum fiierat per nefas,nbsp;Kcbriei quidaexponunt de deeë tribubus captis,amp;denbsp;Sennhertb ac Meßia.'Verumgeneralior prophetiauidnbsp;detwr ex litera,ut dies hic dicatur omnibus impqsfccu-lis,gentibus. Dicit igitur propheta: Certißimufigniannbsp;uaßationis O“ deßruilionis maximte populo zr urbi,nbsp;two orbi imminëtiSjZr 4 domino imgt;mttend;e,eâ iflud.nbsp;Si populus facerdoti fe a:quct,nullarcuerëtia,docilita=nbsp;te,obedientia fefe ilîifubqciendo,zTâcq!iiefcëdo iußenbsp;ntonenti, ZT fanëhdocentiiZT uicißimfacerdosßuxu,nbsp;faflii, auaritia,dißolutionemorum,libidine,fcfe comennbsp;det ZT equet populo,ut ueritate ZT uirtute predicarenbsp;aut non audeat,aut non uelit, dum culpa dodorë redarnbsp;guit.Si quoq;fcruus uel fubditus quifq^ domino fuo infinbsp;delisßt,immorigerus,rebeüis,fiir ZT fcditiofits,officiunbsp;detreëhns,zT dominu contemnens,non mß neeeßitatenbsp;coaëlus legitimo operi ZT adoculu tantit indignabutisnbsp;bifcruiat. Dornin!« autë truculenter ZT tyrannicènbsp;urgeat fubditu,rapiat quicquid pote^l,fupra uires onesnbsp;^^tgt;durus,intraëiabilis,inexorabilis,plagiator,cotumenbsp;liofus, twn lit hominem uel fratrë agnofeens, fed uelutinbsp;fumentu zr emptitium opprimens,per iniuriazT connbsp;Anciiiatû.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unciila fiat negligentia craßa,immorigera

domine ft{e,mfidelis, mendofa,rapax, effrons,ßnelis more ZT uereewtdia, uag4 ZT libidmofajmiperiofd ZT

tulpa.

lESCHAEIAHV. ig

Dilttax,Dominaautemcidc!nreßgt;ondeat, impatientia, Oominuü. duritia,faüu,iniurijs,exaëhonibus mm'qs, parcitate,nbsp;tnaledidionibus, uerbis ac mdignis uerberibus, impesnbsp;riofitate tyrannica zT ejfoeminata impotentiaanimi,nbsp;mendacqs ZT caluinniß.Si cmendo emens urgeat paUs EmentiS asnbsp;percm,ßmimmo emere coiietur, decipiat, non foluat,nbsp;dißvrat malitiofc,ßaudet in tempore pretifuelfubdosnbsp;hem quidpiacomittat foluendo.Vcnditorautë,/! quant ,nbsp;ntJximè urgeat uicißim,nimio leßimädo dignu, uelfupnbsp;ponendo indigniem,mentiendo,decipiendo,ßaudandOfnbsp;menfurâdo,iurandofallaciter,ufurâcomittcndo.Sicesnbsp;nimmutuufe homines ßne timoré dei traëiktrealiquannbsp;dofolent per cotraëlus impios, ZT multifariacum chanbsp;ritatefraterna militantes,qua altert quifq; cjfe iubeturnbsp;quod ßbi alteru optet. Htec mquit propheta, ß quandonbsp;alicubi uigere uideantur impune ZT libertate mali^atnbsp;iudicibus zT prophetis fuas partes non interponëtibuSfnbsp;ßd ut quifqs poteß iniquè cum proximo agat, ZT finenbsp;nietuuindiëllt;e,certô certiuseß quod propheta hicexnbsp;uerbo dotni/ni prophetat ZT monet.

5 Diffipatione diffipabitur terra, amp; dire-ptione prædabitur, dominus enim locu-tus eft uerbu m hoc.

  • 4 nbsp;LuxitSC defluxit terra, infirmata efttde-fluxit orbis, infirmata eft altitudopopulinbsp;terræ.

  • 5 Et terra infeéfa eft ab habitatoribus fuisînbsp;quia tranfgrefli funt Ieges,mutauerücius,nbsp;diifipauerunt fœdus fempiternum.

Kiferê ea terra,ubi htec impunecotingut,uaßahitur, üliqua occaßone iufto dei iudicio inueniëda,zT diripienbsp;tur quicquid iniußo tituloßierat corrafumißcenimiunbsp;rauit dotninus, Sicdccreuit immutabiliuolumtatefua:nbsp;terra per tyrannidë inuincibilë opprimetur, zr cadet.nbsp;in manus dom'moru crudelium,mclcmëtia cceli ßcrilesnbsp;fcet,ZT terrienafcentiaßacccßet.-zrqui mter hominefnbsp;primi zr meliores erant moriëtur, fubfiituëtur autë innbsp;eorü locu hypocritlt;ejinßpietes,incircufpe£ii,ambitiojtnbsp;ZT impij.luflißimu eft enim, ut qui dei uotis et legibusnbsp;contradicut,zT operibus aduerfantur, ut bis quoq; ternbsp;ra coelumqs cotra uotarclßodeat,ZT creatura armeturnbsp;inuindmä creato:'is,zT inobedientiahumatta à dno dinbsp;gne puniatur. Vt qui natura; leges prteuaricätur cotranbsp;deu ZT proximu,eis quoq; tota natura machina aduernbsp;feturmerito. Hoc eSl enim faedus fempiternii, utaltcrinbsp;quifq-facial quodßbi fieri uelit,zTuelledcbcüt.NuUct pitetnum.nbsp;eß enim excufatio de legis ignorätia, qua natura inditanbsp;eft,„o» poteß nefeiri. Eft diit lex natura cqgnitio uerinbsp;et iufli.Etiäapud barbaros peccatii agnofcitur,nifi pranbsp;ua cofuetudo ob fit in uitioßs.Semp turpe habitueßbelnbsp;la feäitri tantu propter lucrti,ebrietas,honücidiu,ZTC-

6 Propter hoc malediéfio uorabit terram,

amp; peccabunt habitatores eiustideo^ in^®nbsp;nient cultorcs eius, ÔC rclinquentur hominbsp;nespauci.

Cî«od ubifaedus ut pradicitur nonferuatur,peccaue rint^ terra alicuius homines^uel totus orbis,quid «iliud


-ocr page 80-

I s A ï A s

reflare potf|l cxccrdtio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mtslf diftü

fint omva opera tnanuH.Aer crelemeta eatenus infis cietur ut pereat homines criumeta,cibus et potnf,paxnbsp;Letitia.Pauci tantu fupfint,ut ucl infiliciter uiuant,nbsp;Kcl «cxiJtionc emédentur cr uiuät.ld fieri poteft bello,nbsp;fame,beftijs, peftilétia er dilnuijs,quibiK facile pro uonbsp;to cr nutufuo iuftus iudexuifitat infidèles cr impios.nbsp;Luxit uindcinia,infirmata eft uitis,ingenbsp;mucruntomnes qui lætabâtur corde*nbsp;Vnde trîlt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NfWo quitrat Uftdc nindcmia triflis, cr tatiu plagæ.

uinJe fgemunt, ijui uim fuperfluo pot« iwebridft infamebant. Q«i ad hbidmè btberat, dtgnè aqult;e pot»nbsp;humiliatur,trifles zj- anxij.Redeät itaci^ hommes ad iunbsp;flitiam,^ alma terra redibit adfcecunditatë.Du abe^nbsp;fDmeiitumdelitijs,deerit lt;}uolt;j; luxi« er gaudium.

8 Ceffauitgaudiu tympanorü, quieuitfo nitus lætantiûjcôticuic dulcèdô citharæ*nbsp;Çumcanticononbiben[uinuni,ainaranbsp;eritpotiobibentibusiHam*

mnis domus nullointroeunte*

11 Relidaeftinurbcfolitudo, amp;calamitas opprimer portas:

GauiHun» nbsp;nbsp;No« 'muidet dotmnus hoiuHo gaudio hominu,fi men

boaeßuB. excedat,fi euwgratiaruaëbone df dei benefi c^s homines colletentKr,fi mutuu cogrätulentur pij honbsp;mines, fi mufiea recreentur animi,non ad infaniä m/ölt;inbsp;tefcant, non ad libidine indtêtur, no dd probibitd defynbsp;derid coalefcat.fedferuata dtfciplinaadolefcetiareganbsp;t«r ZSquot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moderamine,ne quid in his rebus nimiu «el

Win««»« te'ttff“’’» cr timor dei fempferuetur'm peiha re,etiafi geftiat animus ad gaudiit non nociuu. Alioq«»nbsp;iufto dei iwdicio eueniet ^uod hie prophetapriedicit,nbsp;tdutu cUritdte, ut uerbis mhil fit opus. lAufica entntnbsp;tumc mter poculd no aderit,cefl'abuttt libidines cum arnbsp;tificijsfuis,urbs erit ipfißimauacuttlt;uzyuan(tas,cianbsp;«ibui exut a zy deflitutadelitijs. Repetiturdc uino utnbsp;fermo illuflretur cr ueritas mculcetur. ist uifu er expcnbsp;rientia crebro fentimus fieri, ut pofltjua exhortationesnbsp;non fufcipimus,u'mdiädm dominé experittinur,

15 quia hsc erunt in medio terrs,in medio I' populorû, quo modo fipaucsoliusquxnbsp;remanferut, excutiätur exolea Si racemi,nbsp;cum fuerit finita uindemia*

14 HileuabStuocêfuâjIaudabuttcum gio-rificatus fuerit dominuSjhinniét de mari* ly Propter hoc in doârinis(«dllib«î) glorifinbsp;cate dominfi t in infulis maris nomen do-mini dei Ifraël*

femper triticu ziznnite mifeeatur, er pauci ekfh 'mueniantur mter tTiultos uocatos, er pijfint «enbsp;lutßos 'mter ff 'mas ; idea ipfis quoci; 4 domino fempernbsp;f“’ dc/trtur cofolatio, femper in domnogaudët,etià'mnbsp;»«•‘tij I conflitHti driMW. Nouitfuos femper çr ubi^

T'ES CH AEIAHV, deus, cuius oculicontemplanturbonos ermaîostqudllnbsp;tlMwItbct enim pauci fuperfîntffua tarnen felicitate zfnbsp;gaudio Jfiritus nonfraudantur. Qui didicerut laudarenbsp;dorainu in ommtempore,abundarc, erpenuriapati,nbsp;per ignom'mia er bonâfamâ,ut ntortui,er ecce uiuuttnbsp;omnia pofiidétes,qui deu amant,mueniut,agnofcUi}tlt;finbsp;in ommbui.Nec tamgencralis 'm orbe calamitas cot'm^nbsp;git,qum dominus fuos eximatà malo, qbus omnia prtr*nbsp;funt,quoru etiamors efl pretiofa 'm co^eüu domini,utnbsp;patetde Cbrifto erapoflolis,martyribusq;,täprifcis,nbsp;quàm noftri fccHli.Eleuata enim uoce uallcs,id efl humtnbsp;les,er 'm hoe toto mudo cotempti, laudantmagmficettnbsp;tiam er bomtatë domint, fiue moriendu fit, pue extli^nbsp;fuflinendu,fiue in carceribus,pue 'm honoribus.-fcmpefnbsp;enim dominu priefentcm habent ZT fentiunt.

Noiw in Uebraicisdi^'milionouamprophetiamno tare poteft, coharentem tarnen priori : quafi dicat,nbsp;Auditur quidem pafiim quàm dominus diligat iu^os,nbsp;quàm celcbrentur 'm feripturK pij, er t'imentes domê*nbsp;num,quàmfintfemper ZT ubique deofuo commenda^nbsp;tißimi obfcruatoresmandatortmt dei. Sed,o meam,m‘P^nbsp;^uit propheta,macilciitid,o meam tcnuitatem:hoc cft»nbsp;O miferiam, o meiix anguflios, ô paucitatem cleëlortmt,nbsp;er prauitates huius mudi, quàm difficile eft ire pernbsp;{hmuiam,quàm multi ambulant lata, qua er perduftnbsp;tMr.Hea maligmtates huius mundi,er prauitates huiutnbsp;uita. Omnta proh dolor uideo effe plena praataricato^nbsp;ribus,totus mudus pofitus eft in mdigno.fJlaxima partnbsp;eorunteft qui data opera prauaricantur, qui g.tudcninbsp;in rebus pefiimis, qui iudiciu domini no pertimefeunt,nbsp;quia non credunt deum,nec eins iuflitiam:quos neceffdnbsp;rw manent fôuea,laqueus, er dura fententia iudicif»nbsp;qui nihil 'mqu'matum admittit folio gloria fua,qui coit^nbsp;temptum fui non firt impunitum, qui potenter aduer^nbsp;faturerp^Pqniturimpios, qui non patitur euaderenbsp;eos,qui prophetas fuos adeoq- feipfum/fernere non ufnbsp;rentur.Sinit quidë aliquâdo euadere impios mala huinfnbsp;uitte,unum poflaliud, ut fibi filices uideantur,erg''‘^^nbsp;tis domini contemptores, quafifupra cardinescoeliantnbsp;bulans non iUorum ad'muentiones confyderet: fed fi^nbsp;mfaHibiliter, ut qui unum er alteru cuafcrit,aliquädonbsp;copiaturji non patenter ia hoc mmdo, faltem occult»'

-ocr page 81-

r-S A IA s

conjcicntia ntorfu pereiitu, guem cr fi cum aîijs malis euafcrit quijjiM in hac uita,fine dubio incidet in malîi,nbsp;t(it£ fiiturte. A pmêtur enim fuper mpiosnbsp;Oquot; abieâis 4 domino catàrailæ tudiciorü dci,uenictq;nbsp;temput quo concutietur tot us orbis, fùndamcnta ternenbsp;contremifient. Terra ipft domino ad iudiciûuenicntenbsp;eonfiadtonc confiingetur, or atrocifihnè agitabitur,nbsp;tteluti nen potens cofillere 4 fade tranendi iudicis.

io Agitationeagitabiturterra ficutebrius: amp;^aufcretur quafitabernaculü unius no^nbsp;âis«Ergrauabitcaminiquitasfua,Slt;cor^nbsp;ruetîS^ non adiicict utrefurgat.

Cafus mnn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim generali iudicio impiorum comoue

bitur eatenus mundus totus, ut ficut ebrius confifiere non pofiit, fid ficut tabernaculü quod ad nodes muta^:nbsp;tur CT transfirtur:fie mundus confumabitur CT impijnbsp;pertu^babuntur,?^ folitos frudus ZT moresnon pro finbsp;ret,fid immutabitur ad elcdorum filicitat cm: ficut crnbsp;propter peccata hominü mutatus efi in mifirite uaücm,nbsp;Cr lacbrymaru domiciliû Sic enim mundus grauabiturnbsp;impiorum contemptu, pra;uaricatiotK crpcrfidia,utnbsp;malofuo uelut importabili onerc prcffiis,diutius fubfinbsp;fiere non pofiit. Sic enim cadet, ut ultra refurgere nonnbsp;pofiit. Sic punietur, ut denuà malignori non pcrmitta=:nbsp;tur,etiamfi, ut fimper uoluit, diutius non pofiit. Et quinbsp;ad dominum couerti noluit,dum uocabatur Gf potuit,nbsp;redire nequeat,qiiia non uoluit dum licuit.

2.1 ^Etcritin dieillatuificabitdoininus fu permilitiam excclfi incxcclfoîSCfuperrc^nbsp;ses terrx (qui funt) fuper terram,

ix ^Etcôgregabuturin côgregatione unius fafeis in lacum,amp;daudêturincarcercî8Cnbsp;poft multos dies uifitabuntiin

''‘Jiciiim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In die generalis iudicij diuim punientur tam diaboU

redores tenebrarum, zsr uerfuti^ in ccelefiibus,quàm etiam tyranni huius mundi,pariter abijdendi in fup^nbsp;plicium aternu, quod praparatu efi diabolo ange»nbsp;lis illius,hoc efi cbmilitombus.Proijdcntur enim coUi»nbsp;gati ueluti injfàfiiculos in ignem £temu, cr à multitunbsp;dme dicrû uifitabuntur,hoc ed,punientur per tempusnbsp;longifiimu. Hebr^iexponunt dehofiibus Mefii£,qui»nbsp;dam de captiuitate ludaica, 'm qua nîîc funttfed certiusnbsp;expomtur pro mfinitis GTommbiis diebtis quibus impifnbsp;deofuccumbeiit crincarcerem deifiientur, donee adnbsp;iudiciu fifiantur,in corpore cr anima domnanditpro»nbsp;pter quod fiquitur,

1; Et erubefeet luna, amp; confundetur fol, cum regnauerit dominus exercituuminnbsp;»nonteSion,amp; inIcrufalem,Slt; in confpc^nbsp;du fenum fuorum gloria*

Teircbitur impius tune iudicâdus ab omni creatura, qwi creatorcm omnium cotcmpfirat,tantis creaturarunbsp;benefidjidco obiwxius fadus. Luna enim opprobrionbsp;afficietur,e2- fil,quem dominus 'interim ctiafuper im»nbsp;ü, plOJßilcnderc ficerat,pudefict Cf confundetur horri»nbsp;X®nbsp;nbsp;nbsp;biliter. Tune enim dominus exercituu regitum nouutn

'nteipiet m monte fando fuo, cr in excelfo cotloru ha» lESCHAEFAHV.

bitaculo, quem coeli capere uix ucl non pojfimt,tnidtà minus monticulus Zion, qui tarnen llierofolym£ codenbsp;fiis facrofanéhis thronus dicitur habetur. Prefinsnbsp;autem finatus omnipotétis huius regis regu, omnesfannbsp;difunSfpatriarchiC, prophétie, apos'loli, qui omnes te»nbsp;fiimonium perhihucrunt regno Chridi domimnofiri,nbsp;in quoglorificandiis ed cum elcdis omnibus.

^fCAPVT XXV.

I Omine deus meus es tu, exab ¦ tabo te, côfitebor nomini tuotnbsp;' quoniam fecifti mirabilia,coginbsp;rationes de longé fides amen*

Cantictim ad idemgratulatoriufaiidi prophetie,pro tudiciSfea iuditia dei, qua impios,dei cf rerunt diuinarrum connbsp;temptoresfinaliter punit, tam generali cf extremo iitnbsp;dicio fuo,qu.àm jfieciali cf pro gentium per/ónarumq;nbsp;deprauatione punicndo,in hoc mundo ad 'mceritum uelnbsp;carnis uclfigt;iritus:qua deniq^ iufios er cledos fuosglonbsp;rificat in hoe nuindo in ffiritu cr corpore dum lUisnbsp;proded, Cf'tn generali iudicio bcnedidos patris fuinbsp;Chridus ad rcgnitm dei promouet Cf tranfmittit.Suntnbsp;enim uerba fidelium liberatorum ab angufiijs impioru,nbsp;Cf prjcfintibus mifirijstO domine deus omnipotes cfnbsp;clcmens,tu folus nunc appares qualis cf fimper fiiisli,nbsp;deus meus,qui mei cf nofiroru omnium femper curantnbsp;habuifii,etiam dum uchementer ardttremurab 'tmpijs,nbsp;iam nunc tempus ed quo te cueham,nbsp;nbsp;nbsp;immenfam ba

nitatcm tuam corde cf ore confiteor, cf celebrem ma giuficcntiam tu.-tm. Tu enim fotus es omniu mirabiliumnbsp;patrator, qui mirabilem te prabes fidclibus tuis, quinbsp;mirabiliter fuccurris in rebus defiieratis, pios fiuendonbsp;Cf redimendo ab impijs, multis cf mirabilibus nwdis,nbsp;fecundum perpetuum bonitatem, cf £terna confilianbsp;tua, quibus pradefiinatos tuos per omnia gubernandonbsp;tuerts fidelifiimè, promifsiones firuando, Cf ucrbtvmnbsp;tuumfirmifiimumodendcndo, utnuUius creatura uclnbsp;etiam finud nitentium uiribus 'infiitutÜ tuivm aliquodnbsp;ualcatimpcdiri.

Quiapofuifticiuitatemin tumulum,ur bem fortem in ruinam,domfi alienorumtnbsp;ut non fit ciuitas, óC in fempiternum nonnbsp;ædificetur*

Tm es enim quiimpiorum populorum urbesiratus Rcnimpn redigis 'mtumulum, exc’mdis cfuafids,ciuitatcsmii=nbsp;nitifiimasfubucrtis,cf in ruinas ponis propter iniqui=nbsp;tatemeorum qui fubuertunt iufiitiam, pcrfon.is fufigt;i»nbsp;ciendo, manera capiendo, rem fuam non publica pro»nbsp;moucndo,uitia permittëdo. Tu quoq^ palatia impiorif,nbsp;qui à timoré dei alient neminem uerentur,ex urbe exif»nbsp;cis,Cf nota publica perpetuaqi cofitndis.Solus es enimnbsp;qui tyrannos traducis cf iudicas, dum pios tuos opprinbsp;mere non ceffaiu,dumfideles tuos pcrfequuntur 'm re^nbsp;bus Cf corporibus.

5 Super hoe laudabit tepopulusfortis,ci uitas gentium robuftarum timebit te*

Ciuofit,ut qui hadenus in fua firitatc cf tyrannide fidebant, iufio er patente iudicio tuo cxci)idaniur,ad


-ocr page 82-

I s A IA s

gaudiumpioriim,tepropterea toto corde glorificatie tium ^gratiMttgentiuiiid titnoretn uero er fluporetnnbsp;rcliquorum improborum, ut tum tanta audeant quantanbsp;intU uelleitt:quo tandemrefrigerium iu^ts patcat,ernbsp;itnpii arceantur conterritiiudicijs dei.

A Quia fadus cs fortitudo pauperijortitu do egeno in tnbulatione fua,fpcs à turbinnbsp;ncjumbraculu ab æftu^ Spiritus cnim ro^nbsp;buftorum quafi turbo in parictem^

Tibi enim dcrelidui eil pauper,orphano tu erts adiu tor,pater orphanoru er uindex uiduarit. Tu eos definnbsp;dis er corroboras, er 'm anguflijsfuccurris defertis abnbsp;omnibus. Tu à turbine calamitatum definfas /perätesnbsp;'m te. Kefkgiimt es à tempeüate, umbraculum ab aftu.nbsp;'Violentis autem er fidelium oppre/foribus te opponesnbsp;turbinent, er uentit horribilem, erfortia qutccunquenbsp;lùbucrtcntem,cui refiftere non poßi/u.

5 Sicutæftusin fiti,tumultumalienoruni bumiliabisîcalor fub umbra nubispropanbsp;ginemfortium marcefcercfacieu

Tuimpijs uchementer fitientibus er laborantibus teßuses 'm locotnaquofo. Tunoßieomprehendereeosnbsp;qui te oderuitt,durißitne affligerequi tibi refifiunt,ui=nbsp;cem dignam rependere eis qui fanihstuosangußia^nbsp;ucriint. Tw fcKM»iiïlt;w faßum er tumultum tyrannoru,nbsp;compcfcisaudaciam incorrigibilium. Piß erfidelibusnbsp;tuis imbratilis nubes es,dimi aßii tentatur. violentosnbsp;autem cum omm ßtapoßeritate rcfc'mdctc^ adßigetnbsp;iufloiudicio.

Etfacietdominus cxcrcituuomnibus populis in monte hoc,conuiuiu pinguid,nbsp;conuiuiü dcfccatorum, pinguium medulnbsp;latorum,fecium defccatarumgt;

confo°ario nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corm'mis eil,fequiturq; prophetia de con=

ton 0 ano, ßolatiotK maxima fideliu erecclcfilt;efanHorum,quam er 'm triomphante eccleßa cum Chriüo habeitt m resnbsp;gno patris fui, fuper menfamfuam cdentes m aternumnbsp;omttes pif, er hj militante percipitint de menfa dottlint,nbsp;'mcarnationismyflerium,paßionis ChriHißuduW ernbsp;gratiam percipiédo,charitate)nq; dei patris ad eleibsnbsp;perpcndendo,renouandoqßmter membra ChriHimusnbsp;tuam 'm Chriüo charitatetn.nonfiäam, exemplo chrinbsp;fli pro ommbus /fonte mortui. Qua confyderatione ucnbsp;hcmenti,fideles rcficiantur animo, er uiuificcntur connbsp;ß:ientilt;e,pro crim'mum memoria périclitantes ufqne adnbsp;Conuiuiü deßgt;erationem,qu£ mors eß animtc. Hoc facrofandumnbsp;ChriHi.nbsp;nbsp;nbsp;conuiulu Chrißus in monte Zion 'mßituit,er toto ors

be diffitfie eccleßa praparauit,corpus fuu in cruce con (oßum er mortuum,fidelibus exhibendo'm cibum aninbsp;me, erfatiguinem fuumpro peccatis effufum 'm pocu=nbsp;lum:eo modo fcilicet quo er ea anima capere er reßsnbsp;cipoßit,^dcfyderareaudeat, in fide fcilicet er fasnbsp;cramentaliefu. Deutroq^couiMO hicprophetaloquisnbsp;tur,dicens:Dom'mus exercituum in monte ifio ecclefianbsp;conuiuium delicatißimumexhibcbit omnibus pijs ernbsp;fidelibus fuis cultoribus, ubimundiß'tma erfalutarcsnbsp;exbibebutur, ad rtfiiiioaem wn tom corporumnbsp;lEJCHAEIAHV*

quant anmtorum.Recreabuntur en'tm anime ex fiia* uißimo manna uerbi dei,quod per Euangclium 'm ecclenbsp;fia pr£dicabitur 'm remißionem peccatorum,quafidelinbsp;anime fua peccata ag^ofeenti er iuflitiam dci confysnbsp;deräti nihil offirri poteß ’m cœlo er terra,uel proponinbsp;dulcius er dcfyderabiliiis, Chridum dominum mediasnbsp;toremfiliumd.e!,fui corporis crucifixione,ermnos‘”^nbsp;centißimi fanguinis eßufione fic fatisfecijfc pro totiusnbsp;mundi peccatis,ut plcne dottimum deum reconciliauenbsp;rit Omnibus per Chrislu in ipfum credentcs,ut poßhacnbsp;de dementia dei nihiladdubitct,fed deimmenfa tant£nbsp;dignationisgratia fempergratias dicat, ernunquatnnbsp;obliuifcatur.Hoc ine/fabile epulum er conuiuium falltnbsp;tare propheta confequiuerbis alijs non plcne potuit,nbsp;quam ut p'mguia,dcficata,medullata diceret,quibus honbsp;mines ut plurimu deledantur. Ij interim fetifus uideturnbsp;litcranon mdignus.Verwm non obluclor,fi quis hic wt»nbsp;telligat iram dei e/fundendafiiper impios pios occide^-re cupientes, ut fefe deuorare cogantur, er mutuis ettnbsp;dibus occidi,er fieri efea firarum.

  • 7 nbsp;Et praecipitabit in moteifto faciecuiusHnbsp;bet uclaminis fuper omnes populos.ct fiflnbsp;gulaoperimenta fuper omnesnationes» gt;

Abi/cÿt, dißipabit, er aufèret quoque per Christ myßeriu m monte Zion completum dominus facicruntnbsp;uelamen, quo omnium gentium confciaitiie obuclatiCnbsp;fi(erunt,tam craffum ercarnalem 'mteUedumfacriCnbsp;firiptur£,er legis diuinte 'm populo ludaico,quam abonbsp;minabilium errorum tencbras,er idololatriiefuperflùgt;nbsp;tiones ab oculis omnium gentium,ut per Chrtfli Euan^nbsp;gelium,uoluntas dci clarè cognofeatur, er ceß'et facri^nbsp;legus cultus fiilforu dcorum, er unus uerus deus uniednbsp;fide unicè uenerctur.

  • 8 nbsp;Præcipitabit mortem in fempiternum*nbsp;Et abfterget dominus deus lachrymäabnbsp;omni facie, amp; opprobrifi popuJi fui aufc'*nbsp;retdeuniuerfa terratquia dns locutuscft»

Chri^us demque fua ffontanea ermnocentißiwd morte crucis, praicipitabit er abforbebit mortem ani^nbsp;marum,eruiuificabit per fidem er gratlsm anmtOS,nbsp;per confeientiarum agoniam proximas delferationi,nbsp;dando remißionem plcnariam ommbus per Chriflutnnbsp;dco credentibus, qui moriendo defiruxit mortem, Cfnbsp;refurgendo contulit immortalitatem. Twic abßergetnbsp;deus omnem lachrymam ab oculfs fandorum, ablato tinbsp;moredamnationis 'm Chrißum credentibus, er tantôtnbsp;idololatriie blaß^hcmijs eradicatis, er 'munius dei cul^nbsp;tum omnibus gentibus uocatis, pij omnes maxime Id^nbsp;tabtintur,ficut blaßthcmijs 'm deigloriam iadatis ma^nbsp;tnè ofßndebantur, Sicut en'mt nihil piß duritis cotingi^nbsp;blajf hernia er contemptu dei : fic nihil iucundius CTnbsp;defyderatius fentitur fandificatione iÜius nominis,prOnbsp;qua deuotißime femper orant, Sadificetur nomen tuutnbsp;fiat uolutas tua,ficut in coelo er in terra. Et cum mugt;*nbsp;dus nihil oderit magis quam ucri dei fidem er cultunitnbsp;eiusqi cultorcs,ut patet de Pharaone,Sennhcrib, crP-'^nbsp;nanis,maximis perfecutoribus fideliumfic per Euan^

I fi

V,

»01 t»lt;

A(

'»I


-ocr page 83-

gelium propjtgittttm 'm orbem, obprobriufußdeliil ceßi ftuit in totü, ut in toto orbe honoratioref no fint qiiÀmnbsp;fmüi iüi utriufii; tcftaineitti, qui pro ueri dei fui cultunbsp;ittcommoditmitxima'mrcbuscorporibut cr uitapaßinbsp;ptnt,Grobprobroßßimagt;n mortem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem ßtturii

tliquando dominuf locutut eü, çr iam dudum perfiéla tttunduf totut uidet,prieter iudteos : quorum uelumetinbsp;aufprat dom'mus,ut nihil pofluletur odiofiut.

1) ^Et dieet in die illa, Ecce deus noftcr ifte, expedauimus cü, SC faluabit nos: iftcnbsp;dominusj fuftinuimuscum,cxultabimusinbsp;amp; lætabitnur in falutari eiust

Gratiarumaâio cr confißio poptdi fidelis, 'm pra^ fenti uita confolati per Euangeliu^zr poU hanc'mglo^nbsp;ria Chrißi apud patrem 'm flatu beatoru. Ecce mquientnbsp;ßdcles hberati à uelamine ZJquot; idololatria ZT d peccato^nbsp;rum timore pio,Vana eft totius mundi fuperfiitio,uanitnbsp;idola,uana (ßes omnis 'm creaturat quafeunq^. Hic deutnbsp;omupotens cceli conditor, ZT mundi gubernator,deutnbsp;Abrahd,lfaac,lacob,zr' lAofiis,Kdeus cH folui zr uni^nbsp;cut, in que quia/ßerarecoep'imut, idco pereum faluatinbsp;fumut. InfcwncfoludeumpoflhacfiduciaomnemcoUo^nbsp;cabimut, ei foli mmtemur 'm pro/ßeris er aduerfis, ZJ*nbsp;'m falutari fuo quod parauit hominibut per unicufiliumnbsp;fuum Chrifium betabimurßn quo zx beatißcabimur.

10 ({uia requiefcctmanus domini in mongt; tc ifto« Et triturabitur Moab fub eo, fîcunnbsp;tcruntur pakæ in ftcrquilinium*

Vm«j er« nbsp;nbsp;cloriam enim fuam zr omnipotentem manum fuaiti

'“fern op» ^larificauit et celebrauit in monte fan£lo fuo,inglorio=‘ fa iUa liierofolyma, toto orbe dominante 'm fidelibut^nbsp;cuiut fines pace dom'mut pofuit, et ab omniit I^oabita^nbsp;rtimfioc ek,mfideliu,zridolorü poteflate eripuit at^nbsp;demonioru. Oppreßit enim uis Ettangelij error es cunanbsp;üos:ctabominationesgentiliufacrilegioru,ueluti/kr=nbsp;quilintu conculcauit ueritas uerbi dei, zr ficutpaleamnbsp;profiigauit,ut fubfijkre non poßit, nifii 'm luto colcata.

,, Etextendetmanusfuas (/«6co)intrafe, ficut extendit natans ad natandüt et huminbsp;liabitgloriä eins cd artubusmanuu eins«nbsp;Dilatabitur poteflas ac manut ueritatit, ipfiut cla=inbsp;ritdt zr ttK omiiipotens ad omnem locum, femper pro^nbsp;ficiendo, nunquam retrocedendo, ueluti natät'ts manusnbsp;zr brachia,paßim utr'mq; à dextris zr finiftris impiosnbsp;opprimendo, zr faflum huius mundi humiliando potennbsp;tiaacrobore ipfiut,cui nemo refißere poßit.

IX Et munimenta fublimium muroruni tuorum concidet, 8(. humiliabit, detrahetnbsp;in terram ufqjad pulucrem»

Ârgnmentï nbsp;nbsp;Munitiones Ititoabitarum argumenta funt prudentite

’^^^gt;*ralit,zrfenfus carnalis,quibusfe inipij hoftesfide^ bum tucri conantur,zr brachium quoq; carncu,in quonbsp;eonfidunt : quæ omnia de'ijcientur uerbo dei, doHrmanbsp;pietatis,zr Euangelio Chrißi. A dextris en'tm zrdfi’^nbsp;nißrisomniscalcabiturßrtitudo,diruentur urbes ernbsp;ßrtalitia oinniM cornni qui itlis abufi funt 'm oppreßiolt;snbsp;new pietatis er pior«m. Eortitcr comprimet dominutnbsp;omnes impios, zr mundum u'mcet,zrfub Chrißi pedi=nbsp;bus fcabeHum pedum ponet,ut humilietur omnis fuper^nbsp;bia zr perfidU,error zr 'miquitdt. Omnia autem hlt;ecnbsp;non meritis uel uiribus hom'mu ^fed dei gratia, cuiut innbsp;protedione commoraiucs tuti confißut ab omni malo,nbsp;qua de gratia zr jfie fidelium confequenter traäat.

CAP VT XX Vt. ,

1 N die illa cantabif canticu iftud Vrbs fortitudinisnbsp;noftrae (Sion) falusjponcturmu^nbsp;rüs ö( antcmurale«

Carmen Uidetur eff'e,quo ccclefiafideliu, iam fecu^i radcprOteäionediuina, muitat ad fe reliquat gentesnbsp;adgloriamdeilatiutpropagandamfeniper. Cltiidenim Tcrti tudanbsp;terra luda aliud eße potefi quam congregatio fidelium,nbsp;quidommum creatorem fuum ucraciter cognofeunt,nbsp;reuerentur zr colunt, nihil chariut ampledentes, necnbsp;ardentiut defyderantes, quam profiâu eccleßa adglonbsp;riam deif Gaudium itaq; dißimulare non poteßji pro=nbsp;cedere deigloria, zruer£ uirtutis ac pietatisfludiuntnbsp;per/fiexerit. Sic ergo fanäi canunt,Vrbsßrtitudinisnbsp;nobis efl,habemus inuincibilem protcäorem,fecurißi=‘nbsp;fno loco ßantut, ueluti Dauid iaüat afylum fuu tutißi“nbsp;tnum dominit deumfuivm. in m^m cn'mßrtitudineninbsp;fanihfperant,nifi 'm folum deum,quißrtitudo eft pau^nbsp;peri, zrmurus igneus pijs. Cuiut Urbisnofiræmoeniiinbsp;zr antemurale aliud non efl,quàm ipfafalut à domino,

Ù. Aperite portas, Scingrediaturgens iu-* fta,cuftodiens ueritates«

Hatte urbem ßrtitudinis, hunc deum proteiloretii Vocatîd honfbli poßideatisfideles de l/rael, zr luda : aperitenbsp;potius portas, uiam offerte zr aditum omnibusgenti=:nbsp;bus, nolite muiderc itcl prohihere gratia dei propagarinbsp;ingentes,imö apofiolos ueflros mittite,ut ad nuptias uonbsp;Cent quos inuenerint omnes. Veruntamen no ingrediennbsp;tur nifi iuflificati per fidS, obferuatOres et admiratoreinbsp;uerbi dei, credétesfacristeflimon'ijs utriufqiteflamensnbsp;ti,qu£non funt pro'ijcienda porcis, fed pijs zr iuflis.

5 Inftitutûcôfirmatüeftîferuabis pacent (perpetuam) paccm, quia in tefperatum eft,

4- Speratein domino in fæculis ætcrnisgt; in domino dco forti in perpetuum«

Conßäione firma aefolida confides paccm fideii^^ SpesRdtt but tuis, ô urbs ßrtitudinis. In tc en'tm folum fferando,nbsp;tibiq; fidendo pacemhabebimus. Alioqui fi in noflranbsp;opera zr iufiiciam ffteraUertmut, de/fierandit erit, zrnbsp;nunqua non trepidandu, ettm fint Ut pannus menftrua^nbsp;tie. Holiteergo ofideles,fidere in aliud quiddam,quintnbsp;in dominum,id^ fine intermißione,etiafi dubia cemattnbsp;tur omnia que oceurrunt, zr militia nobis femper duranbsp;incumbat, donee in terra uixerimut. Ipfe aute dominutnbsp;firrntßimafuis petra eß,per omnia fecula flabilis zrfifnbsp;tmßima,ut cofiindino poßit qui ad eacofiigerit unqua,nbsp;y ÇJuia incurauit habitantes in cxcclfo^nbsp;ciuitatem fublimem humiliabinHumilia^nbsp;bit earn ufq) ad terramt detrahetearn ufqgnbsp;Adpuluerem* ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;


-ocr page 84-

I S A I Ä S

6 Concukabitcam pcs, pedcs pauperis, grcflus egenorum»

S «umS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domnM,findens fupcrbos ZT praci=:

pitanf,pioi aut defindéf. Ipfefuperbis reßftu,aduerflt;i» riiix deijcit poteftates,urbes ^uantumlibet fuperbjs,crnbsp;ipfumquog; totummuntüïprouoto fuo cradfiddiuittnbsp;falutem humilMtcr deijcit,trahitq} 'm puluerë, ut eua^nbsp;nefcat totdgloria iUii^,foloq- £quctur,zr cotemnaturnbsp;ntdgnificcipijsparatii propter deumnegligere er pronbsp;fkreore arbitrari quiequid claru habetur m orbe. Quinbsp;enim uerèChriflo funt,mundu uicerunt,et carnë crunbsp;cifiguiit,o»t^ihu5 refignant ut Chriflu lucrifaciant,husnbsp;miles/piritu etdefe nihilprafumêtes nee alla cupiêtes.

j Semita iufti æquitates, redum callem iuftilibrabis»

Hcbr£i quida ßc exponunt: Tu domine deui propo nis iuflo uiärcihtudints,qui reëtus es,nbsp;nbsp;nbsp;régula tsqui^

tatis,iUam ß qui ßtermt ingreßi probabuntur tibi,ß no pro fuis mflitutis, fed tuis uixerint. Tu expendis callesnbsp;uj opttum*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nfwo hominum iudicari potefl fecundum tu

fliciam operum: ex te pendet omnis illorii ualor et ac^ ceptatio.si enm probas et acceptas,bona funt:ßn milt;*nbsp;nus,uana mala, Non ergo plaudendum de operibusnbsp;iufiieilt;e,feddefide potius operatis,qult;e domino placet.

8 Et in femita iudiciorum tuorû domine fuftinuimus tet nomen memorialenbsp;cuum in defyderio animæ*nbsp;ludîe« deinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjoßrum eß fuj^icere ad femitam iudiciorum dei, ne

d«. temerehominumfailniudicemus,feddominorelmqua=‘ mus iudiciu,qui corda ferutatur O' renes: femperq; ßrnbsp;midemus iußu iudiciu fnum, quofepe quod nobis pro=nbsp;bnmKidfbrftwr MiwenrtMrtor««»». FalUxcJl humanumnbsp;iudicium, diuinum infallibile. Proinde fideles dicunt,nbsp;Omtua tua iudicia reueremur,fufpicimus, o expeihi;:nbsp;mus cum timoreiußo: mhilq; ardentiuscupimuset totonbsp;corde optamus,quamgloriam nominis tui et memorialenbsp;tui,ut ßt fempermaffi^tibusnoßris. Pafeitur enfin coitnbsp;tinuo anima noßra memoria tu£ bonitatis.

Anima mca defyderauit te in nodcî fed fpiritu mco in præcordiis meis de manenbsp;uigilabo ad tetcum enim (funt) iudiciatuanbsp;in terra,iufticiä difeent habitatores orbis»nbsp;Fideitumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fidelium omnis cogitatio eß de promouenda gloria

coguino. jjj,- jjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanëlioraßnt ipforum fitfont

nia : mhilq; diligentius curant, quam ut proßnt multis ad reßrmatione orbis. Idq^ oratiombus agut,dum aliudnbsp;nonpo(funt,etiampr£ucnicndodiem,quoties fcilicetnbsp;ttiam noibi euigilant,primam hanc fuam curam effefunbsp;ßiirqsteßantur. lufiiciädifcenthabitatores terr£,fitci^nbsp;pientqs timere dcum, o' fimocentiam colcre,ß iudicianbsp;dei dura et iußa paßim ad homines attendermt,ex uißsnbsp;enfin flagellis mundi erudiuntur et redduntur meliores.

) Q Mifericordia præftetur impio,n5 difcct iufticiä, in correptionis (uelaquitatum)nbsp;iniqua gefiitî ÔC no uidebitgloriä domini»nbsp;Cozrtrd uerö,ß finpijs mdulgeatur,et pr£ßetur desnbsp;inentia,nondifeentiujiiciam, miiumè emendahumurt

I ES CH ABI AH V.

etiam ßoportunecorripiantur non proficient. Nemo enfin corriget quem deus contempfit. Maießatö domiMnbsp;finpij non uerenturneq^ etiam aßgt;icicntunquam.

II Domine exaltataeftmanus tua utno uideant: uideant, öC confundantur zelonbsp;populi,ölt;iam ignis hoftiumtuorum de^nbsp;uorabiteos»

Impij, 0 deus, excelfam manu tuam o' iußum iudi^ cium, ir£q; tu£ feueritatem non aduertunt quod finpifnbsp;ßnt. Videbunt autem O' fentient malo fuo aliquando,nbsp;tune fcilicet cum deuorauerit O' abfumpfcriteosper=*nbsp;fecutio hoflilis, o fituidia populoru, dum prouidentianbsp;deihominibusquoq; fient fittolerabiles. Neceßariit eßnbsp;ergo uerbu domini quo difiant timerc dcum ,oßnonnbsp;amore iußici£,filtern ßrnüdinc pœn£,donec aliquandonbsp;timor promoueatur 'm charitatem, o' auditio fit fidem.

12. Domine dabis paeênobis: omniacnim opera noftraoperatus es nobis*

Ex te pendet filus noßra,tu profieritatis noßr£ fata régis et ordfitas,ex te toti pendemus: fi quid bom uolu^nbsp;mus uel Operamur,tuu eß: ß quid mali occurrit,non fitnbsp;ßne tuaprouidentia:'m teuiufinus,mouemur o fumus.nbsp;Domine deus nofter,poffederunt nosnbsp;’ domini abfqj te, tantum in terccordemurnbsp;nominis tui*

Soliloquiaqu£dam funt pracedentes O' fiquentes'^°^^ fententi£,fidelium ad dcum. In hac uita calamitofi op^nbsp;primimur tyrannis, o' uiolentis homimbus, contra lusnbsp;O'fas,mundus nos odit, o' earo finperat fiiritui. Nihilnbsp;autem reliquum nobis fit, quam ut ad te affliiloru afy^nbsp;Ium concurramus,omnem fiei noßr£ fiduciam 'm te colnbsp;loccmus,memoria bonitatis cofolemur : dum omnia ad^nbsp;uerfintur, tu no defires de tua dementia pr£fi(mentcs.

iq. Morientes non uiuant,gigantes nó re--furgant: propterea uifiitafti amp; contriuifti cos,amp; perdidifti omnem memoria eoru*nbsp;Impij,firoces, o tyrannici homines, dum moriun^^nbsp;tur iuxta corpus, non uiuent, ncc fit gratia coram deo,nbsp;quia damnati, nec memoria honeßa apud homines, necnbsp;ad uitam refurgent, o' fit forte eledorum non ßabunt»nbsp;Tu enfin fiucro iußoq^ iudicio uißtaßi eos abijeiendonbsp;O'exc'mdendo prorfus^ uaßando. Delcbuntur enfinnbsp;dc libro uit£,ut omnis iüoru memoria pereat apud bo^nbsp;itos, quos perpétua fier ant perficuti, quorum caufanbsp;domino funt 'muifi,o‘ damnationisfidi mancipia.

  • 15 nbsp;Auxifti gentednc,auxifti genté: glorifiquot;nbsp;catus es,clongafti omnes terminos terrar*

Fideles à prophetarum temporibus fimper magis ac magis numero,merito,locis^ creucrut,dum error paU*nbsp;latim agmtusceßit ueritati,et fuperflitio pietati,done(nbsp;fit plenitudine tëporis totîi terraru orbëp uagantc Fuattnbsp;gelio pioru eccleßa augeretur, o glorificaretiir dcusgt;

  • 16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Domine in anguftia requifierunt te»nbsp;tribulatio querimoniæ difciplina tua cis*

  • 17 nbsp;Sicut quæ concipitjCum appropinqu^'nbsp;ueritad partum, dolens clamatin dolori^'nbsp;bus fuis jfic faäi fumus à facie tua dominC'

(nzpiorw**

k.


-ocr page 85-

Biftfplin* nbsp;nbsp;nbsp;Jmpiorum qui nos pcrfcquuntur hue eft conditio,ut

iBpioruw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonnunquam meliores fieri, fed nthil ex ani^

mo,omnia ad hypoerifim, ut paulo pofttrius peiores pa tiamur eos,prtetextuq; zelinosdenuo aggrediantur,etnbsp;perfeqttantur. Vifitagt;ittc,hocefl, tuam in angoribusnbsp;pofiti implorant clementiam. Anguftiam cr querimo*nbsp;niam exprimit Ulis difciplina cr correébo tua,ut nobisnbsp;uideantur humiliandi fub potenti brachio tuo: fed ficutnbsp;pragnansnbsp;nbsp;nbsp;uterum firent, donee pariat, cum femper

ad partum properathuntiliatur, timet, anxiatur, dolct Crclamat, detefiaturqs omnes prateritas libidines CTnbsp;abiurat. Sic nos miferi homines fumus corate o domine,nbsp;dum tribulamur humiliamur, dum redit pro/fieritasnbsp;folcfiimus iterum,deterioresq; reddimur.

  • 18 nbsp;Conccpimus,et quafi partunuimus,etnbsp;pepcriinus uentu: falutes non fecimusinnbsp;terra î Si non ceciderüt habitatores orbis»

Sperauimia iamdiufiliciorescafu5,tempora toléra^ biliora,auxiliu tuum: parturiuimus,multa inter imgra^nbsp;uia perpefii fumus, rebus continuo in hoc mundo reda^nbsp;äis in peius: Ipiritum quafi gcnuimus,inuanum ceciditnbsp;jfies noflra, natus efi ridiculus mus. Salus enim no faânnbsp;efi 'm terra, nihilo melius quam antea fenfimus. No cesnbsp;ciderut habitatores orbis,nihilremifcrunt de fua tyrannbsp;ttide, mundus non fe exoncrauit à tantis nüferijs : uianbsp;gent confequenter inter homines omnes miurùe.

  • 19 nbsp;Viuér mortui tui(cuw)cadaucremcorc-furgentî expergifeimini. Si laudate qui hanbsp;bitatis in puluerej quiaros pratorum rosnbsp;tuuSjSi terram gigantü detrahes in ruina»

Reftnefto Ad confolationë piorufiibiungit propheta, loquens ad dominu: Viuent mortui tui, fideles tui 'm hoe mundonbsp;grauißima femper pafii, cum tibi charifiimi fiter'mt femnbsp;per cr fint,quosimpij habuerut 'm derifum,Gr'mfimisnbsp;litudinè improperij, quoru uitam aflimabant 'mfaniam,nbsp;erfine honore: ecce iteru uiuent,ey ueluti ipfum meunbsp;corpus iteru refurgent 'm corpore fanéii adgloriam crnbsp;beatitudinë,cuocandi per domini dei omnipotentia,pcrnbsp;ließiam etia lud£is id fenticntibus,eleëtos fciUcet refitnbsp;fcitm'iaduitä,mdiebiisfalutis,hocefiMcßite. 'Voca^nbsp;buntur aut per uoeë de cœlis refonantë,et dicentë: Exanbsp;pergifcimint,qui fcilicet fecundu corpora ueßra in ter=:nbsp;rlt;e pulueribus haâcnus habitaftis cr dormiuifiis, pofienbsp;bac domitui deü ueftru 'mteternû laudabitis. Si enim rotnbsp;de acre cadens germinare facit prata, cr olera, multonbsp;magis id poterit ros tuus ô deus,hoc cfl, ordo oipoten-ti£,^uidentiie,iufiicilt;eqi tU£.'Violëtos aut tyrannos,etnbsp;impios in hoc mudo,qui terra opprcjferat,tu deus abif=nbsp;cif J à cojfieëlu tuo in fuppliciit dignu quod comerucrut.

lo nbsp;^Vadepopulus meus,intra in cubicua

la tua,Claude oftia tua fuper te,abfcondere »nodicum ad momentum, donee pertrannbsp;’’»n ^i^’ï’ndignatio»

f ergo O fideles 'm hoc mundo impiorum perfe=: cutionibus perpetuo obnoxif contriftari,conqueri, ernbsp;deßgt;erare, itf potius 'm cubicula ue/lra,mfortcm er lonbsp;fwn ((nimarHfanilarum,quem ego dommus ordinaui 'mnbsp;paradifum, ubi Chriftus er latronisfanëii anima deli^nbsp;ciantur,ueluti Jfionfie cum Jfionfo 'm thalamo fuo. Clau^nbsp;de ianuos tuas poft te, corpus 'mterim cr quiequid exanbsp;ternum 'm hoc mudo hadenus te impediuit ab haejruisnbsp;tione jfionfi, terrena omnia exclude ab animo tuo et cunbsp;ris. Ad partium en'mt et modicu tempus expedït,donec

bmnis in terra malitiaimplcatur, er probentur omnes eledi dei,numeri{s quoq^ copleatur confratru ueftroru.nbsp;ai Ecccenim dominus egredietur de loconbsp;fuo, ut uifitetiniquitatêhabitatoris terrænbsp;contra eum. Si reuelabit terra fanguinemnbsp;fuum,Si no operiet ultra interfeäos fuos»

Sine dubio enim tempus aliquädo uenict,diesqs iudi [udicinw c'tj, quo egredietur dns er con^icietur ab oïbus, iudexnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8«*

iuftus et feuerus cotra impios et 'mfideles. Qui duro iu^ dicio fuo uifitabit, er puniet omnes qui in terra pofiuesnbsp;rantjfiemfuä,quifilicuilfet de fieculo fiituronihilcu=:nbsp;raffent, quoru deus terra crat,uenter er terrena oblelt;‘nbsp;^menta,nihil unqua de coeleftibus foüiciti,deu et uer«nbsp;bum dei nihili habentes. Tune aut accufabit ipfa terra,nbsp;mater omnui,flagitia improboru filioru,prodet fangui*nbsp;nem per uiolcntiä occifi)ru,non 'm aliu ufum q ut uindi^nbsp;cetur à deo. Ciu£ enim terra ipfa ad mandatum dni nttnbsp;trierat,et oïbus necejfarijs prouiderat homines, fibi adnbsp;tempus comendatos,ut iufticiäcolendo creatorë fanih^nbsp;ficarent, ea armabitur cum oïbus creaturis 'm ultionemnbsp;creatoris,accufahit mgratos er 'mobedientes,no cala^^nbsp;bit uiolétias tyrannorii,fed iudicio dei iufto reos flatuet.

leuiathan ferpenté ucâem. Si fix


C A P V T XX Vir.

N dieilla uifitabit Dns ingladio fuo duro,ctgrandi et forti fupernbsp;per leuiathan ferpetem tortuo^nbsp;fum. Si occidet draconem qui in mari eft».

Chrifti domini myfteriü effc maximum argumentum Ar^nment omnium prophetarum nemo ignorât: er paßione iUiusnbsp;triumphatu fatanam et errores idololatri£, perq^ Euannbsp;gelium filios dei di/fierfos, congregatos 'm unam eccleanbsp;/}am,erfandificatos Chrifti fanguine,£que non poteftnbsp;negari. idcoq^ hic etiam locus plane id mdicat, ut nuÜanbsp;rationabilior expofitio uideatur. lila enim dies,tempusnbsp;¦ intclligitur coplendi myfterij Chrifti et noui teftamenti,nbsp;quo fie indicium mundifadum eft, ut princeps mundinbsp;eicdusfitfiris,gladiouerbi dei erpotentia Chrifti,nbsp;qu£fatan£durißima funt,erfumm£illius poteftati,nbsp;qua no fit poteftas maior 'm terra, fumme cotraria et 'manbsp;umcibilia.Hunc enim leuiathan,longum,mfuperabilem Leuiathannbsp;tortuofumq; ferpentë, qui ftatim à mundi exordio hu^nbsp;manogeneri mortem 'mdidit,cr erroribusmultis uelut uiftus.nbsp;tortuofafua cauda 'muoluit,a quibus explicari non poanbsp;tuit nifi uerbo dni er Euangelio Chrifti,qui fernen muanbsp;lieris pradidus eft ab exordio mudi caput huius ferpennbsp;tis calcaturus,et morte mortëcum fuo aculeo er morfitnbsp;fuperaturus. idë quoq; 'mteUigituf per cetu qui 'm marinbsp;eft : ne quidftultius cîï ludats ebeamus de ccti carnibuinbsp;falitis pro efu ludaoru 'm paradifofua. interim membranbsp;huius leuiathan fttijfe Pharaonem, Sennherib, er Nd*

Ff X


-ocr page 86-

I s A I Ä s tuchadnezer,cum omnibus ßdeliuoppreffbribiK, 4 donbsp;mino occidendi ingratiam falutemq; pioru, certuin eß.nbsp;In die ilia uinca Hemer alternis cätabit ci.

5 Ego dominus qui feruo ca,repente pro^ pinabo ei,ne forte uifitctur contra eâî no-(île SC die feruo cam.

Vinea4w poßfuperatumantiquwnferpentem,cr eradicatu plue. onineadditamentuhi(mait£tement(ttK,ctt(mtnalifprttnbsp;dentilt;e,no fapiétis qu£ deifunt^et erigentis fe aduerfùfnbsp;doilrinitm pietatis,defcribit propheta ex uerbo domininbsp;pruerogatiuM alterim uinelt;e,qiMplttntauit cœleflii agrinbsp;cola,non iam uineam meri,zy’ uites Sorek proferentemnbsp;labrufcM/ed uineam Uemer, uini optimi gt rubicundinbsp;firacis,ecclefiam noui crfideliipopulidei,facientifnbsp;uoluntatëdei,qucm indclicijthabeat zx defyderabilenbsp;dominut. enalim enîm ueteremfèriptura:literamfeç(uinbsp;Septuaginta 'mterprctu,qui legerunt, Hcmcd quitn Henbsp;mer, licet utrunq^coincidat. lila i/nquit uineagratiofanbsp;re/ßondebit ei,priorifcilicetecclefice non deo: alternisnbsp;enim canetur priori et poßeriori uineie. Hatte enim uineam noui populi ego dominus cuflodia earn, quod optinbsp;tnos fideifruäufproßrat, zr à fide ueri dei nunquamnbsp;reciderit. Priorem aut uineam fepi priuatam ob labru=nbsp;fciis,et maceria,conculcandäproßituit ftris. Hane pernbsp;ßngula monwitta gratia diuini fßirituf ex alto irrigatnbsp;Crfæcundat.’illamuero perpétua ariditate er fleri^nbsp;litate pluuijs er rore negatis damnauit. Summoperenbsp;findet ne ißt uincie inimicus homo fuperuenies, uulpesnbsp;culas immittat demoUturM earn. Alteram autfinit^i=nbsp;nis er uepribusfitperindui,quo fiat fquahdior. Hane,nbsp;die nodu^ ßruat: aliänon finit fodi uel putari,fed bcsnbsp;fiijsirrumpiprlt;ecipit. Nótttte hoc eß alternis canerenbsp;duabus ißis uineisf

Indignatio non eft mihi,Quis dabit me fpinanietucprcminprælioîgradiarfupernbsp;cam, fucccniîam earn pariterî'

N«öa («(iigttatio mihi eß ad hanc uinea. Tt^uUa dain natio hts qui funt in Chrißo. Mundts omnia munda,nbsp;Qmoj Chrißopater dedit minimeperdutur. Quisadi^nbsp;get me ut ueprium er Jßinaru acideis impugnem fide=:nbsp;les meosf Qhk accufabit aduerfits eledos dei? Qai fiesnbsp;ret ut tranf^ederer fidem promifjam 'm feße mihi totosnbsp;credentes^ Quomodo finerent ’mcendimeamhanctamnbsp;dileäamuineamf

Ç nbsp;nbsp;Aut (^«w) tenebit fortitudincm mcam?

’ facict pacem mihi,paccm faciet mihi.

Aut quis firtitudini metc uimfaciat,ut nolens cogar perfequifideles meos, uel pacem mire cum impijs, quinbsp;toties cötempferuntgratiam meam ? Qupmodo pacemnbsp;mecum faciet, qui bla/fhemare ueritatë er bonitatemnbsp;non ce/fatf A«' non tudeei perpetuö caufantur non fersnbsp;uataxfibi à domino promißionesmpriefensufq;, quinbsp;f/leßi^gloriamnonnifi ad fuamgloriam cupiunt ernbsp;expedaif Quomodo cum iOis pacem 'miet uerbum dei?

€gt; Veniunt (dies) quando radices iacictia-lt;^ob,florcbit5CgerminabitIfraël,ôi impie ^wntfaciem orbis gcrmine»

I E s C H A E I A H V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Venicat autem diesfalutis Mcßi^ temporibus, ait pw propbeta, wj quibus radices fidei er falutis aget, lacob “ 'nbsp;lÜe uerus, qui lacobi fidei filij erunt, longe ipfi chariotnbsp;rej filij s fecundum carnem, nothis autem iuxta /firitu.nbsp;Hi toto orbe radices ponent, unde germinabit er flo“nbsp;refeetgens fanda,populus acquifittonis, peculiaris deinbsp;hicreditas,filij ifrael, qui drum patriarcharum unice conbsp;lent,amabunt, er pradicabunt poßeris, quorum fidesnbsp;er dodrma orbcm mplebit totum.

7 Nunquid iuxta plagampercuticntis fepercuffiteum^ aut ficut occîdit interfe-(ïioseiusjficoccifuscft^

Verba propheta : NÓtttte ij qui fideles 'm orbe per^ fecuti f int, à domino quoq- funt uehemëter repereußiinbsp;[Jonne unius dei cultores aliquando toto 'm orbeKo^nbsp;mano er Babylonico perfecutioncs paßi funt, er mi*nbsp;ferrimosßragesf Norme propter unius dei fidem, CTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J;

idoloru derogationem multa myriades fandorum mar^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»i

tyrum à tyrannis occifi funt? Sed minime impunègrafi fatifunt impij meledosdei. Quandoquidemerhomi*nbsp;cid£ iüi occifi funt duplici morte, er impietatis poß fenbsp;famam omnibus fecuUs propagarunt. Quando uideturnbsp;obtinuiffe ueritas, qu£ manet matemum, qu£ ut ma*nbsp;ximè prematur,tamen opprimi non poteß.

g In menfura cum immiffione iudicabit earn: abftulit(«ci afflixit) in fpiritu fuo duronbsp;per diem urente uento.

in quali quantaue menfura hnp'tj ißi tradauerunt pios,tali tantaq^ repenfum eß cis àiußo compenfatore,nbsp;Qualia de fegermina emiferunt,tales repofueruntfru*nbsp;dus,eiufmodi emißionumfuarumgerm'ma neceffe eratnbsp;aufirri à fpiritu urentegraui er peniciofo. Nott talesnbsp;«ediderant frudus qui'm aream domini et thefauros re*nbsp;poni potuermt.

i) Idcirco fuper hoc dimittetur iniquitas lacob, ÔC iftc omnis fruäus ut auferaturnbsp;pcccatö eius, cum pofucrit omnes lapidesnbsp;altaris ficut lapides calcis allifos, non fta^nbsp;buntluciScdelubra.

In hunc finem dominus tandiu femper tolerauit ini‘ quitates omnes er maximas lacob, id eß ludeorunt, utnbsp;tandem benedidum ferne promiffum patribus nafeere*nbsp;tur ex cis,Chriflus domini. Cuius Euangelio perreli*nbsp;quias lacob 'm omnes terras pradicato, aufirrcturfru*nbsp;dus peccati, error, idololatria, humana prudentia CT *nbsp;animalis: ueritas autem et iußieia dei ac charitas mun^nbsp;do commendata 'm Chriflo,a^ofccretur toto orbe, CTnbsp;totafuperßitio idolorum,ararum,ßatuarum, lucorutUtnbsp;delubrorum,ariolorum,er magorum, ubiq^ concideretnbsp;er fubuerteretur, totusq; mundus domino fubderetiuftnbsp;cuius dudumferuos erfilios expugnauerat pro uirili~

Io Ciuitascmmunitadcfolataerit,fpecio* fa,rclinquetur et dimittetur quafi deferttttnbsp;ibipafceturuitulus,etibiaccubabit,etcoOnbsp;fumet palmitum fummitates eius.

Sicutcongregationcs fidelium ecclefilt;efunterdi* cuntur:fic idololatraru coUegia,urbes,pagi,delub^dnbsp;ffionafittüt»


-ocr page 87-

t s At AS

(Stnaitu tMna/irrii(,quali4 malta ualde etM ingetilitctte Icgutun ddoida. H£cin^tcunékiprophanafacrilegiacüfuiicultoribuf,nbsp;fient er lerufalë er ccrimowalu dei cuUuf per Cbriflunbsp;an{iquatiK,pariter,fcd non eadê rationc peribunt,dc=gt;nbsp;fôlata erut,^eliëln,uafiatt(, er bomda,ut crcmttf, Mtnbsp;eo locipafcuauituloriifint fittura,ut necrcliquitcgen’*nbsp;tUitatis (tnt rctnâfitræ.ld autß fiudiofiiti cura/fent qui^nbsp;damßinäipatres, no tot interim abominandas ceremo^nbsp;niashabui^t ecclefia,fcdintêtione bona, q uidebanturnbsp;maU mutabat m melius, q cum tempore degenerauerutnbsp;mintolcrabiles abufiu er facrilcgia, ut docet hlt;ec dies.

I, In ficcitate flagella illiuscôtercnturmu liercs ueniences, illuminantes earn t no eftnbsp;Â * enimpopulusfapiens,proptereanonmi*nbsp;ferebitureiusquifedteuniî SCquiforma«nbsp;uiteum,non gratiantlargieturei»

Sicut in maxima ßccitate flagella, furculi CT culmi Çttnnonît orboruw erfrutetoru arefcunt,er conteruntitr ne ali^nbsp;qtioßMufui, uelfruäumpropagarepoßint, fed fluninbsp;profus inutiha:fic quiequid elcgans,fflectofum, er re*nbsp;hgiofum uidebaturapud bos fuperftitiofos idololatrot,nbsp;inter quos er fœminlt;£ fuas quoq^ partes aflrrcbant pronbsp;eultu regrne coeli,nbsp;nbsp;nbsp;pro coelibatu ueftali, er multa hu

iufmodi plaußbilia in ftulto populo, omnia pariter col lapfaerut,quia ßne feietia dei inflituta,finefolida pie*nbsp;tote, er abfq; uerbo dei prefumptaflierunt. Traditio»nbsp;nibus enim humants deu contra tüius lege er contra ranbsp;tionem ucri boni bonum optimum colcre uoluerunt,cunbsp;effent peßimi er flagitiofi. fi^on ergo iüorum miferebi»nbsp;tur deus qui non tam ignorantia dei, quàm malitiahu»nbsp;namfenfus datifunt inreprobumfenfum, utdomi^mnbsp;non timerent,non colercnt,ncc ius nature à deo coditunbsp;obffruarêt,crcatorë minime pcrquifierüt ut rcuererennbsp;twr. idLoqi lüius gratia tanto têporeno fenferut,doneenbsp;uerbu dril de leruldlë^pdtret,et peregrina facra éliminanbsp;ret, doccrcturcfi ucrus dei cultus in ffiritu er Ueritate.nbsp;Iinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ELt ent in die illa ï excutict Dns ab al^

uto flumints ufqj ad torrentê Aegypti uos cogregabimini un’ et unus filq Ifraêl»nbsp;^Et erit in dicillatdangetur in tubanbsp;inagna,8C uenientqui pcrditifucrat in ternbsp;ra AiTyriorum, amp; qui eiedi erant in terranbsp;Aegypti, amp; adorabunt dominü in montenbsp;fando in lerufalcm*

Sifcquentes duce fententbe pro ludais aliquado con gregandis ipfi cxponant,leuis er modica eis,pmittiturnbsp;falus er rcdcmptio,ueluti fi excutiantur oleic et arbo»nbsp;res,er ut ueniat unus er unus, id efl pauci, de Affÿrianbsp;quoq; tantu er de Aegypto. Vbi ergo manebut reliquinbsp;dqperfl toto orbef Sed nos mteÜigimusftliosfldei ifraëlnbsp;er eleilos dei de oibiu gentibus orbis totius coüigen»nbsp;dos per Euangelicamtubam 'tn unitatëfideicatholiclt;efnbsp;Creccleflafticiecharitatisaliquos de omnibus,no fubi»nbsp;to uniucrfbs. venient aut non tam pedibus quàm affi»nbsp;{hbus,de terris ontnibus,qult;e Affyriorïtet Aegyptiorunbsp;noicludais proponunttir,cum tëpore prophetic gentesnbsp;«liM mterim facile négligèrent. Nee «ld téporale regnu.

IESCHAEIAHV.

er ad imperium erigendü uenient Hierofolyma, fed ad adorandü in monte fanéh. Quod mantßßa nota ßt ec»nbsp;tleßaflicie ptetatis,qua creator omntu rerum ubiq; adonbsp;randus fcitur ex uerbo domim in ffliritu er ueritate.nbsp;lt;CAPVT XXVII f.

I /^^^^SAecoronae fupbiæebri)sEphra decidentijgloriae exulnbsp;^^5^^fariois ei’, g in uerticc uallis pinnbsp;^Oi^^guiflimaepcrcuflï funtàuino*

Prophetia fatis intelleéïu difficilis efl. Primo contra Regnum ramp; regzjM ifraël : deinde cotra ludam. Erat regnit 1fl-aël ob nofum“*“*nbsp;fertilitatë, diuitias,erhominuinultitudinéfuperbu,lunbsp;xui deditu,er guLe,cum fuis feqHelis,maximè aut in urnbsp;be regia Samarite,qult;e in monte flta, in tribu Ephraiminbsp;ualleshabebatiucundißimos ac pinguißtm{is,ad luxutttnbsp;cr libidinë,ad ebrietates,er comeflationes propößßi»nbsp;Ktos,non flbtm dues, erprincipes,fed etiam facerdotesnbsp;er prophetas,fine timoré dei,er obferuatia legistquinnbsp;er idola colebant,er ßaalim,f(cerdotes multos in hocnbsp;alebat. Contra quos omnes hie propheta loqturtVa: re*nbsp;gnofuperbo ebrioforu hominu in Samaria :Vlt;e floridtenbsp;urbi,qu£ in uertice motis,propediem dcijciendie,quodnbsp;pra Utxu nimio er ebrietate diuitius flare non potefl.

à. Ecceualidusd^fortis dominus,ficutitn petus grandinis turbo confringens, ficucnbsp;impetus aquarum multaru inundantiumnbsp;amp;emiirarum fuper terra ingruetfortiter*nbsp;Super ueniet enim huic urbi, ex regno A fly riorumnbsp;rex fbrtis cr ualidus,à domino mftigatus cr miflus,cu»nbsp;ius cr opus perfleiet. Vemet inquam cum maxima tentnbsp;peflate,qu(e erarbores grandes deijciat,cumgrandinenbsp;er perniciofo ualde impetu,quam e/fugere no poterit.nbsp;Sicut diluuium uiolentißimarurn aquaru inundantiumnbsp;in totam terram, er omnia obruentium er preeßcan»nbsp;tiumiflc fubito erm/flerato terram occupabit truculê»nbsp;tus hoflis, cuius inhabitatores dominum deum fuis non ’nbsp;audiunt,prophetis fanëhs obflrepunt femper.

5 Pedibus conculcabitur corona fupcr-biae ebriorum Ephraim,

4 SCeritflos decidens gloriaeexultationis eius,qui eft fuper uerticem uallis pinguiu,nbsp;quafitemporaneumante maturitatem aunbsp;tumni: quod cum afpexerit,uidens ftatimnbsp;ut manu tenuerit,deuorabit iliud»

Hlt;ec tamgloriofa regina,fedpr(e nimia abundantia rerii ebria, er no compos animi,pedibus hofliumßro»nbsp;cißimoruconculcabitur, deijcieturc^ omnis ornatus il»nbsp;lius,et fuperbia humiliabitur,et in captiuitatë ducetur,nbsp;tanto inimicorufuorum defyderioffoliabitur, er diri*nbsp;pietur iHius tota er ingens fubfiâtia,quanto folet pro*nbsp;coqua uua aliqua,etfi‘uëlus delicatus ab efuriëte decer*nbsp;pi in principio maturationis, dum pro nouitate auidiusnbsp;dcglutitur,Ct fubito périt. Quato enim opulcntior efl^nbsp;tanto impatientius er atrotius inueflabiiur ab a^is.

5 ^In dieilia erit dominus exercituüco^ rona gloriæ, 8C fertû pukhritudinis refi-duopopulifui,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.


5

-ocr page 88-

I s A I A s

Cum pro pcccatisfuis reguu ifrael deßfUetW, Qr ad ^IJyrios tranjportabitur wj cxiliu,cr truculcnternbsp;U^ftabUufyqujcßicrat opnlcntißifna, idq^ propter pee»nbsp;eata in doimtwm deum fiton: tunefextui annuf ageturnbsp;Ezerhiicßinao regi inrf^no iuda et Ueitiaminjub quonbsp;dns excrcieiM iSujirabit, et corona decorKglorificabitnbsp;refiauti populi fu!,in r^no Iuda,dominucrprophetatnbsp;audicntcm.iiicißiinq; àfuo populo glorificabitur, nouanbsp;feedcre imto,et cul tu diuino rejiituto,gloriofo miraculonbsp;A/Jyrijs caps ab angelo. Hifc quide Hierofolymis tuncnbsp;fien{,cum Samariaruinis futsfyualebitcrfolitudine.

èi fpiritus iudicti fedeti fupcr iudiciû,8lt; fortitude reuertentibus de belload porta,

Rfgi autem Ezcchitc fßiritui aderit domi fapientif: fime lußißtnjcq; iudicandi: fbrK autë fîrenue fuperandinbsp;hoflci,ct ainplificandi iterum pomeria regnifHi,ab im*nbsp;piofuo patre Achoi deperdita GT ami/Jà.

2 nbsp;nbsp;Verum hi quoq; præ uino nefeierut,

præebrietateerrauerût.Sacerdos 8C pro-pheta nefcierötprpebrictate,abforpti funt à uino,ei-rauerunt in ebrietate,nefcieruncnbsp;uidentem,præcipitaueruntiudicium,

Nfc tdiwn regni lud£ proßgt;eriteit et gloria diu dura lit,quandoquidê Manaßn Amon temporibin.fub^nbsp;lofiæfiliis,regnum quoq^ \uda inebriatumefi malitia, linbsp;biditie,idololatria, ZT contemptu dei. Non folum enim'nbsp;reges, principes et dues tumia petulantia fua pietatentnbsp;Pranitï s fi CT iufliciam abieceruiu : fed etiam facerdotes Cf pro»nbsp;ptoth«w P^^lt;^t£falfi,luxuria ZSquot; uiao maduerunt,peccaucrumqinbsp;niB.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiueitdo quàm docendo, corrupti fide CJquot;

moribus,ad regnm cr popub placita cr bbidines infli» tuendo more$ et doéirinM. Non cniw tanta malitia rc»nbsp;ges laboraffent,fî propheta et facerdotes conflaiitcrfenbsp;iUorum impietati çyquot; corruptebe oppofuifiènt, fed talesnbsp;trant quales hic deferibuntur. Errabant etiam ipfî pernbsp;ebrietatem, uacantesltbidini, cr luxui omnisgeneris,nbsp;mconfyderati ad eaqujedominuzyueramreligionentnbsp;attimebant : propbetarum ueratium uifiones de/ficie»nbsp;bant,irriferunt prophctiM,iriuerterunt eyquot; corruperutnbsp;iudiciuin,praue et iniquiter docendo ey iudicando.

g Omnes enim nicnfæ repiciæ funt uo-initu fordiuni^jita ut non efletlocus.

Tantum abefi ut bene pra fiterint facerdotes ey re» gcs,ut pr£ ebrietate omnes eoru menfe repleta fùerintnbsp;fordtbus CT uomitu. Omnia plena /furcitijs erant, zynbsp;abominandts fceleribus,ipfiquoqfififiihfunt. Quoanbsp;rooiiofr^opoptt/mrfgcrfnt, uel docerent fidebter,nbsp;qui populo funt exemplum infolentia ey criminumS

Quern docebitfcientiamî’ôC quem intel ligcrc facietauditumç’ Abladatos à Iade,nbsp;auulfos ab uberibus,

In tam corruptißimo rerum fiatu, zy populo, cum fal infatuatum inuemtur, quomodo populits falietur}nbsp;Ç^uisinter lüos inueniri potcrit qui uel eruditioncmnbsp;iuftam uelfcieittiapietatis docere poßie et quis ea au»nbsp;dita intcUigeret.^ cum pariter omnes mfaniant zy fiultinbsp;non maioris capadtatis çr dodlitatis, quàm iam

IESCHAEIAHVlt;

nuper ablaékiti pueri,fin e fcilicet omni inteUeflU de ttf dicio exiflëtes: difcrimen nullu recipiunt,inter iuflu zifnbsp;impiu,fed ut infàntes,longefunt proclmiores ad ea quttnbsp;obfuttt,nocent,zy periculo proxima,quàm ad bana,

  • 10 nbsp;quiaManda remanda, manda remanda, expeda reexpeda, expeâa reexpedta,nbsp;modicum ibi,modicum ibi,

  • 11 nbsp;nbsp;Profedo in loquela labii,amp;lingua alte«nbsp;raloqueturadpopulumiftumî

Taies etiânunc funt,ut fi more partmlorïi iîlos infii tuereperrexeris,pr£ceptiunculâunampoflaliampro= puii'l*“’nbsp;poncndo,unam zy altéra regulamprafcribendo, utfo» ’nbsp;lent pueris magiftri incumberc, cUit quibufdam modiciinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

zy paucis admonttionibus duëiitare,ct infantiâforma» re fubindemoribus et difeiplinis: fie et dominui huienbsp;populo haäenus ui fus eft inftetiffe,clementa ipfis primanbsp;leuidocfimplicia paucaq; priefcribendo,zy perfeduli»nbsp;tatem prophetarü inculcandotfed omnia inaniter fient,nbsp;tota ludetur opera,nihilq; ;pficietur,ficut nec haâenutnbsp;profiâu cermtur.Q^ntumbbct dominus deus iHis balnbsp;bis balbus fadus fit,ut poffet mteüigi, zy lingua puerilinbsp;zy idiotifmis popularibus omnia iüis fadus uideatur,utnbsp;lucraretur eos,fed ndril proficijfe cernitur apud eos:nonbsp;fecus ac fi infantem zy hebetem aliquë natura infipiennbsp;tem inftituendu fufeepiffet. Sic domino contigit i u hocnbsp;populo,tandiu fine proftâu edo{lu,continiio ftultiorë,

I cui dixit, Hæc eft requies mea, reficite Iaflum,amp; hoccftmcumrefrigeriü,ct no«nbsp;lueruntaudire,

Breuißimis enim et leuibus praceptiuneulis ufus eft dommus ad iüum ludaicum populum, ne fatigarenturnbsp;difcendo,fed cxpcditius propcerët,zy moribus pijs in»nbsp;firmarentur: ut funt iüa,A ecreate et reficiUate lafjùmenbsp;non occiditc: nô fùremini: fabbathit fandificate: pareilnbsp;tes colite,zy fimile. Quid enim breuius zy leuius pra^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^1

dpi poterat,ad ipforü bonü ftatum zy tranquiUitatent, in quibus refrigeriu fentirent zy filicitatë ƒ Sed omnidnbsp;tidnè tentata funt, difeiplinam no receperunt continuonbsp;fadl peiorcs,nolentcs etiâ audire prophctas,fcd pi rfe^nbsp;quendo potius abijeere et occidcre.Talls flatus ludaicenbsp;gentismpoflrrioribusannisante Babylcnicâ captiui^nbsp;tatë,ut nec bonis aliquot rcgibus,ncc fandis prophetis,nbsp;nec dei bencficijs potuerint in officio pietatis cotincri-

Et erit eis uerbum domini, Manda re-’ manda, manda remanda, expeda reexpe-da,expeda reexped3,mcdicû ibi,mcdicô ibi t ut uadant,amp; cadantrctrorfum,amp; co»nbsp;terantur,amp;iIIaquecntur,8Ccapi3ntur,

Quanto ergo fidelius,fyncerius, zy patientius, dt diligentiori opéra eosadmelioratrahere zyfoUicitartnbsp;conatusfum zy uelutiinfantulum lade nutrire,multitnbsp;medijs ad profidum aliquem promouerefruflra cond»nbsp;tus fiim,dum nihtl intentatu rdiqui, nuKum no lapidentnbsp;moui: tanto aufltrius aggrediar contumaccm,tantofe^nbsp;ueriusadhibebo,non iamfirulam,fedfccurim. ibui^nbsp;enim maxima iüorum pars, in exilium et captiuitatcnt,^nbsp;forruem multi gladio hoftium,zyconterenturfupitûnbsp;iacentet


-ocr page 89-

I S A I A S

ilt;(cetes,furgereci; noient es. ïnfumin^ capiêtur reli meo, cr quad m lege mdum rebelUbus prlt;cdixi et intentaui,nbsp;boe propediein eis 'mfirre cogor, nifi de ueritate «er*nbsp;borutn meoruin pcriclitari uclim.

14 lt; Propter hoc audite uerbum domini uiriilluforcsqui dominamini fupcr po^nbsp;pulum iftum qui eft in lerufakm*

I y Dixiftis cm,Percuffimus feedus cS mor te,amp; cum inferno fecimus paâû,FlagelUinbsp;inundans cumtranficrit, no ueniet fupernbsp;nos: quia pofuimus mendaciumfpemnonbsp;ftram,amp;mendacioproteâifumus,nbsp;Ccntiimwnbsp;nbsp;nbsp;Pro hic tanta cr perpétua coiuumacia ucflra,o uiri

iHuforcs Mfrborîé dei,qui pergitis contemnere quod iu^ Jium eß,Qr non uukis uideri/entire quod noflis. O «oînbsp;prmctpf J populi iHuw, qui trnpi/s regibult; autores efiisnbsp;impietatis eSquot; populifubiefbdeprauatores.Voscogit4nbsp;fits, dtxiflis,zy‘ operibtis coprobaflis :foeduscum mor«nbsp;te tmuimiß.- iudteium dontini non timeinus : itißrnu no^nbsp;bisßntieimts propitium: no nos inuadet: non capiet, inbsp;parte no/ira jlabit: non timemus manant domini: no apnbsp;prebende»t nos angufltie : exeu/dtio in promptu nobisnbsp;f/k pr^diebones prophetarû non tangent nos : falftnbsp;ipforum commenta non extimefeimus: eosaudimus quinbsp;nobis prophetant ßlicia, qui placentia proniittunt ZS“nbsp;loquuntur: fecuri tw utranq; aurem dormimus.

î 6 ^[Idcirco hæc dicit dominus deusîEccc egomittam in fundamêtisSionlapidcm,nbsp;lapidem probatû, angularem, pretiofumnbsp;in fundamento fundatû» Qui crediderit,nbsp;4 nonfeftineu „ anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Exigunt quidé peccdtdueßrdotud£i,m de« er le« gcmueftramcontumacia er contemptus merentur, utnbsp;HAerofoljimS z!quot; ludum perdiuw tw UJ«ucr/ilt;ni,ttelMtt re«nbsp;^iiumDi« gn,i:n fruëlis celpuit tot«m. 'Veruntamen hoc non fj«nbsp;tuum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;babe bit rnim Zton lerufclem æternâ glorwi»

Çuam,et rcfmebi t.ut pronuß folio Dauidis.cHm foie cr ante lunamf^lendorêdigiiit fîbi. Mcrgctm cnbnin /ùn^:nbsp;damentu Zion ecclefi£ jideliu iwgcntein hpidem ,fincnbsp;maaibtisde»u)ntcextufum,chri/îumdominum: quiutnbsp;angularis facici utruq; Hnttm,prcdofumualde,er ecclenbsp;ftafitco: ßrmitatis unicum fùndamentum, quo fubßflerenbsp;poßit contra poteflatë zs- impulfum omntmn ßuiß uuntnbsp;er tentationum. In quem lapidem,fi quts fortiter jidat,nbsp;non labetur, nec obruetur injortuniorum tneommodt«nbsp;ad ia{iuram,fcd inuiiflus per omnidßabit,fi tarnen Ion«nbsp;ganmütcrperßßaternthilambigat.

'7 Etponam iudiciü in regulam, 8C iufti-tiani in librä, Etexpurgabitgrando fpem mendach, latibulum aquæ inundabüt.nbsp;In ea ecclcßa ßrmitcr lt;edificata fupcr Cbrijlum, iu»nbsp;Jlitw rcftij?imd reguU conferuabitur, er redum iudi«nbsp;ciurnddawußimexigetur .‘quienibilaltudfunt, quàmnbsp;ttcrbudo)ni)MEuangclicdq;bilanx,expiabiturq; in eanbsp;grandincumdidcediuiMie er fcopadifciplinaifalutart«nbsp;omne me ndaciit, i« quod wnpij falßq; propbctlt;e «el aponbsp;JloU eojidebant. Error enlomnis,claritate uerbi dei^/î

l E S C H A E l A H V. 54 applicetur euart€/èet,et abluefur, et aquif ^rti'uf bære

Êtdelebiturfcedus ueftrû cum morte, amp;paclum ueftrum cum inferno nonftagt;-bit* Flagellum inundans quum tranfierit,nbsp;eritis ei in conculcationem«

Perfeuerabit quidem Chrifli regnu in monte Zion, Cr concidere eccleßaflicaueritos er iuflitia no poteß,nbsp;quibus uelut cingulo Meßias accingitur, quantumlibetnbsp;uosimpijßimic/fepcrgatisöiudlt;ei. Vos autem in to^ Paftumitcnbsp;turn peribitis er pailum ueßrum quod cum morte con cum'XtTe.nbsp;traxiflis,abolebitur,ne uobis dominarctur,neiudicionbsp;dei obrueremini,nc in manus hofliii traderemini,ne ca«nbsp;ptiui de terra duceremini, quemadmodum iaäabatis,nbsp;nonßabit,fed expirabit,catenusq; ce/Jàbit,ut extremasnbsp;calamitates ßtis experturi : fed inundans uaflatio per^nbsp;tranßbit uos,urbe, regno, tS’ populo m uniuerfum pe^nbsp;rituris:primum quidem perlS5abucbodnr?;er, deindenbsp;propter maius ueßrum flagitium terribilius dißjerdm*nbsp;di per Romanos. Calcabtint enim uos inimici ue/ki,nbsp;er ueluti rapidij?imum fiitmen obruent uos undiq;,nenbsp;quis euadat.

19 Quandocunqjpertranfierit,toilet UOSÎ quoniä manediluculo pertranfiuit in dienbsp;amp; in node, tantummodo uexatio intelle«nbsp;dum dabit audituU

Prlt;e exundantia tantoru malorum fuper uos, o itnpif lud^t, rapif mini fubito er injperato,tempore quo mi»nbsp;nime putahitK, quod anteuerterc no poteritis,in extrenbsp;mas angußios. Continuo enim hoßes ingruent,et indiesnbsp;fortius injlabunt undiq; uallo cr tormentw, er tantoanbsp;rum malorum Hrlfolafama er rumor totum animumnbsp;pcrturbabunt.loco^ mouebunt terrore non ßrendo.

Coanguftatum eft enim ftratum, ita ut fefe extendere non poffit, Sc pallium angunbsp;ftumad fefeinfinuandum»

In magna terræ ueßra latitudine ucl unum angulum no inuenietM latitandbeffiigij copia nulla pernuttetur,nbsp;nec latibulum aliquodfuccurret. Multo plures crut fit«nbsp;gitiui,qu(im ut fefe poßint eriperedeperniciefubfe«nbsp;qucrtteeos,cr /pecusfu/ßcere.

Sicut enim in monte diuifionum,ftabit dominus: ficutin ualle quçeftin Gabaonnbsp;irafeetur: ut facial opus fuum,alicnü opusnbsp;fuum .utoperetur opusfuum, peregnnS.nbsp;opusfuum»

Sicutcntwprodilciflis filijsfuis,qualeseratisfublo Dominu» pe cr Dauid, dominus de cœlo pugnauit, contra bo=nbsp;jles ue/lros, Ct pro populofuojin Hallefcilicct Gabaon,nbsp;cr in mnntePerazim: ftc nunc,contrahoßes fuos,connbsp;tra rebelles, uerbifui contcmptorcs, contra propbeta«nbsp;rum occiforcs, er blaj^bematores fanili nominis fuinbsp;rtecingetur ,pugnabit, er triumpbabit, non minori glo=nbsp;ria iujlitilt;cfu!f,quàmoltw contra Pbilißlt;fös, Madiani«nbsp;tlt;w,Amoïrbxo$,cr Aegyptios. Sicenimconfuluit do«nbsp;ininus,)îc per propbetas pr«cdixit,Jic i« leg^ P“*, quantnbsp;/^ernitiSfConuninatuseß, Rarum quidem conjiliu fjoönbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff 4

fum,ct mutumeiuü huntana fapiétia extruâ « coiicidet, jg . . . . . ----------

±0

2.1

-ocr page 90-

1ESCHAEIAHV»

17 . Nócniminfcrristriturabiturgith,ncc rotaplauftri fuper cyminum circumjbittnbsp;fed in uirga excutietur gith, amp; cyminumnbsp;inbaculo,

Panis autecomminuctur:ucrumnon in perpetuum triturans triturabit ilium,nbsp;neq; uexabiteum rotaplauftri, neq; ungunbsp;lis fuis comminueteum,

Triticum commolitur ut fiat panis : fic iufli tunfio» tubus cr prejfuris expoliuntur, ut fiant lapides idoneinbsp;ftatuendi in calefle lt;edificium. Et frumentum dei con^nbsp;gregatur in horreum,^^ perfecutionum molis commo*nbsp;litur,ut panis mundut ejficiatur, Chriflo, quo uefcaturnbsp;indelitijs. Idautemfitnonjhtdiooperum humanoruntnbsp;difficiltum,fed gratia cr acceptatione diuima.

Et hoc à domino deo exercituum exi-uit,ut mirabile faceret confiliu, magnp ficaretiuftitiam»

Ulyfleriu prouidentiie dei no omnes capiunt, fed qui prophetico flgt;iritu imbuuntur, qui uerbum domini at*nbsp;tente legunt uel audiunt. O' opera dei cum fanilis fuisnbsp;cxaâius difeutiut, cum fide et humilitate,hi enim ubiq^nbsp;inueniunt iuftitiam dni cr admirabile confilium fuum,nbsp;___lt;CAPVT XXIX.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ariel ciuitas(^«4m)cxgt;

pugnauitDauid. Addite annu ad annu, folennitates euolutae

Potefl quidë uideri hoc caput ab initio exponendum df tempore Affÿrif Sennherib,qui non quidë cepit,fednbsp;•M de/fierationem falutis perduxit, toto regno ludie de*nbsp;flru^io, ufq; ad folam lerufalem, qute extabat propternbsp;templucrfacrificia mane cr fero oblata, propter qult;enbsp;et Ariel,ko dei dicitur. Quam pofl breue tempuspra*nbsp;dicit hie affligenda ante cr pofl reditum tyranni lUiusnbsp;abAegyptijs, quandofummeangufliata efl lerufalemnbsp;cumrege. (Qui tarnen Affyriui cum exercitucæfuseflnbsp;fubito,crnullonegotio. Verum cr de Romanacapti*nbsp;uitate exponi potefl fecundum Hieronymum, cr alios,nbsp;quando ceffauerut folennitates ludaiclt;e, primo per Bu*nbsp;bylonios,deindc per Romanos, qui obfidione earn cepenbsp;runt,cr maxime humiliauerunt:ficut cr quaifcquun*nbsp;tur quadrant ad flatum nouißimum lud^eorum.

a. Etaffligä Ariel,SCcrittriftis óCmcerens, SCerit mihi quafi Ariel,

Dominus efl qui anguflias infirt populis et urbibuf, impijs ad exitium,pqs ad exercitium cr profiâum. Önbsp;erit moefltßima cr lugens,ueluti fi illi laente catuli ra*nbsp;piantur,fi-emensfcilicet,irata, tanto crudelior, quantonbsp;minus fe uindicarc potefl, cr impotentior. Impi/ enimnbsp;irafeuntur dum à domino puntuntur : pij uero humibaitnbsp;tur,cr dom’mum orant.

5 nbsp;Et circundabo quafi fperam in circuifl*

itu tuo, amp; iaciam contra tcaggeré, amp; mu^ nimenta excitabo in obfidionem tuam,

Cafiris hoßilibusfaßabote mgyrum, ut crChri^ fius dixit; Angufiiabo te undii^ cr munitionibus oppm

I s A I A s

aggrediätur,contra ckflaw (Quitus,nbsp;nbsp;nbsp;ƒ bl populaw bcUigerandt,pro ^uibtts olim omnipoteti’e

tilt;efiußgnatotiescxeruitcroflentauit. SedficcxU gunt ueflra peccata: ingratitudo intoIerabilK ueflranbsp;me cogit, ut alicnu À bomtate meet opus perdendi lfrae=:nbsp;km uidcar inflituijfe. Videbor ßrfanfeuerior in ßUos,nbsp;fed uos me coegiflts, dégénérés cr lUegitimi nothi, quinbsp;quicquid iu)fero,cx ammo abominamini.

Et nûc nolite illudere,ne forte conftrin gantur uincula ucftralt; Confummationénbsp;enim amp; abbreuiationem audiui à dominonbsp;deoexercituum fuper uniuerfamterram»nbsp;Propheta uerbafunt adfuum populu,ut reßpifcant^nbsp;erfibi proß)iciat,ne tanta aduerfa inci^nt,ne bla/})henbsp;mare cr irritare dominum pergentes, damnation^ fult;enbsp;iudiciumgrauiusreddant, cr adijeiant adumculatamnbsp;horrenda. Patetur enim certofeaudi/fe confilium do^nbsp;mini de tota ifraelitarum terra difiierdenda, quod ipfoinbsp;latere nolit,fi quo modo pœnitentiam agendo mitioremnbsp;^^‘^^‘^ß'^^^^^‘^gt;fgt;}Oquot;gratiamaliquamaffequantur,nbsp;«Jicjntiuin. iHdtciîi tam graue reddatur tolcrabilius. Sic omnianbsp;prophetiifunt amanter condienda,ut in medio impro^nbsp;periorum fuorum ad ecclcfiam, charitatts lenimentanbsp;erfidem non obmittant,fed patres fc gerant,crfidißinbsp;mos praceptores infilios ac dtfcipulos, non tyrannotnbsp;Cr exacerbatores t{ulnerum,peccatis obnoxiorum.

Auribus pcrdpite,ctauditeuocémcam, attendite ÔC audite eloquium meum,nbsp;114 Nunquid tota die arabit arans utferat,nbsp;profcindetamp;farriet humum fuam;*nbsp;a.5 Nonne cum adæquauerit faciem cius,nbsp;feretgith, 6lt;cyminumfparget, Stponctnbsp;triticumperordinem,8Chordcum,8lt;munbsp;lium,amp;uitiam infinibus fuis^

Difptnfttio nbsp;nbsp;nbsp;Comparut deut indicia fua circa elcâosfitos, fludijs

rtsaos? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laboribiis arantiu, ferentiu ct triturantm. Diuerfit

eni ratione ac ordine femina l}gt;arguntur in terra,quam tamenrationedominutfiiggcritagricolis. Cum autetnnbsp;quod natum efl excutitur, iterum alia ratione cyminu,nbsp;alia triticüègluma clicitur,iUud lent baculo,iftudfirronbsp;munitis plauflris, ut efl earumgentiumos, autctiatrisnbsp;bulls dentatis. Poflrano cti pants coquendiis efl, iam etnbsp;tribuli cr plauflra cejjant, no enim potefl eis tritieü i»nbsp;farina comminui. Sic prouidentia det no omnt temporenbsp;arat,excrcendo affiiätontbut, no femper feminat infli»nbsp;tuta facratiora cordibut imbucndo,nec omni teporeglenbsp;bos impedimentoru,et otiofat cogitationes conterendo:nbsp;fed pofl humiliationcm cr contritionë cordis à dominonbsp;datum : uaria fanëhrum fludiorum femina inijett, pronbsp;(uiufqs capacitate zj- natura. S'tngula enim fuo locofc^nbsp;fitinat,no omntbus dat omnia pojfe,qui dator efl omniHnbsp;donorum, à quo defuperfuis decidunt omma bona.

^6 Et erudiet ilium in iudicio, deus fuus docebit ilium»

Cceleftis ugricolu nouit quos plauflris infirmitatum cr perfecutionum, quos ucro firuUs zr bucuUs probetnbsp;p^ftpertatis crajfiiilionim.

I

-ocr page 91-

I s A I A s

mam,excitabo iigg(res,obfidioitef,et bcUicatormentit. : VtuiJeamufhofiüifùrorcmfuccendi 4 domino, etiainnbsp;fi impie uelint, bonuin t^men uolunt, quod fcilicet do*nbsp;mino pbicet,cr quod ipfe profcquitur.

4 HumiliaberiSjdeterra loqueris,ctdc hu mo audietur eloquium tuumXt eric quafinbsp;pyihonis de terra uox tua,filt; de humo elonbsp;quium tuum muffitabitt

Ad ultimam de/perationcm pcruenicf,agnofces ûn» potentiam te deßitftndijGr criminum tuoru confcien»nbsp;tin te deijciet,quie tantopere dominum cxußgt;erafli,nbsp;fitnfhrum momta irrififii. Temput uißtutionis non cosnbsp;gnouijli, Chriflum dominu ob ueritatis pr£dicationeinnbsp;CT apofiolo! occidifli. De terra ergo loqucrts,mußita=nbsp;bit, O' tecum anxia fateri cogeris tuam culpam, O' inbsp;nemine audiri uoles,ne duplo grauerit. Eloquium timnnbsp;mußitando ades, Oquot; itd dominum orationem cum fidusnbsp;tia neq^ poteris ne^ uoles leuare,necaudebisgt; Nonnbsp;enimorationes finit donüntKprofiindi quum non unitnbsp;exaudire. Etnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pythones prie me et contra me colues

rof, lam ad fuperflitioßs tuos muefiigatura uane accès des, qui tibi omnia aducrfa re/fiondcbunt. Vel,prie ansnbsp;goreßirituf ueluti anxiie auicul£garries,dumpullosnbsp;rapt coßexerint, quos afferuare redimere^ no ualent.

y Etentficutpuluis tenuis multitudo ucn tilantium tet amp; ficut fauilla pertranfiensnbsp;multitudo eorum qui contra te praeualue®nbsp;runt: erit^ repente confeftim»nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6 A domino excrcituüuifitabitur in toni«

truOjSi cómotione, Sc uoce magna turbi.-nis Sc tépeftatis, SC fläma ignis deuoräris» Ho/Hum tuorum multitudo ueluti puluis erit,fed nottnbsp;uelut puluisflatu oris uel uenti deijcietur. Et ficut uefiunbsp;ca uel flipula tranfit,fine labore, hofies firocifiitm, quinbsp;ad momentum o' fubito adcrunt, uel etiam à dominonbsp;quidem pofient fubito truciduri, ut contigit Sennherib:nbsp;fed nonfic tunc fiet,fed modo quern dicam, A don«nonbsp;exercitnumiufitaberis o' punieris, ueluti dumtonitrunbsp;cundacotremifcunt, quern nemoqueatdeclinare, o-tememotus horribili fono quatit omnia: abfq; prafidionbsp;fiig£,proceUa o' tempefidf te opprimet, O'flammanbsp;ignis deuoraberis.

  • 7 nbsp;Eieritfîcut fomniumuifionis nodur^nbsp;næ multitudo omnium gentium quædi-'nbsp;micauerflt contra ArieI,6Comnesqui mi--litauerunt, SCobfederunteam, ôCpræua^nbsp;lucruntaduerfuseam»

  • 8 nbsp;nbsp;Et ficut fomniat efuriens 8C ecce cornernbsp;ditjcumautfucritexpergcfadusjuacuaeftnbsp;anima eius, amp; ficutfomniat fitiens 8C ecccnbsp;bibit, amp; poftquä fuerit expergefadus Iafgt;nbsp;fus adhuc fitit, amp; animaeius uacua eft: ficnbsp;erit multitudo omnium gentium quæ di-micauerunt contra montem Sion»

Generalis prophctia uidetur,cotra omnes ho/ks pio rum: quodfcilicet nihil fint uel poßint fine domini arbinbsp;trio,quoru omnis facultas o robur uifiofitfomnij uoe^.

IESCHAEIAHV. 55 ni,de cibo o' potu efurienti O fitienti aparente, cum ;nbsp;phautafma tantum fit. O' fiomacho nihil profit, tjonnbsp;cnim 'm multitudine militum,armorum,0' roborK,fcdnbsp;exuoluntate dei pendet uióhria. Dum propitiabaturnbsp;ifraëlitis dcus,Sennherib occubuit:ubi dhs irafcitur,uitfnbsp;cithoflis,ctiamimbeciUis. Quandoaut hofiesuicer'mtnbsp;iiierofolymam,norunt lud£i,o' hodie fentiunt,ut nonnbsp;nifi irato co id fieri potuiffefateantur, etiam nolcntes,

  • 9 nbsp;^Obftupefcite,SCadmiraniini,circuninbsp;fpicite,SC afpicite: inebriamini, SC non uixnbsp;no: mouemini,amp; non ebrictate:

Prophetia contra exc£cationë ludaicam. Pofi Hies. Contra tw rofolymamfubuerfam talis uobis conditio erit, ô ludiei. cxcatio^*nbsp;Obfiupefcite, td cfi terrcbimini o' adnürabimini. Disnbsp;ligcntißime oinnia circurnffiicictis attoniti, nufquam lanbsp;cum tutum muenietis. Ebrij eritis,ut quid agendum fitnbsp;ignoretis,omni coiifilio defiituti,non à uino quod bibesnbsp;ritis,cum extrema fiti laboraturifitis,oumum hilaris.nbsp;tatis iiongufiaturi. VaciUabitisgrcfiu,et uagi eritisexnbsp;confiifione, firmidine, o' omnium hominum odio ernbsp;perfecutione,nonabebrietateuelficera,quacarebitis,

  • 10 nbsp;quoniammifeuit uobis dominus fpirL 'nbsp;turn foporis* Claufitoculos ueftros: pro^nbsp;phetas Sc principes ueftros qui uident ui^nbsp;ftones operuit»

Obruct uos luda:os obfiinatos et abieëlos ffiiritu alti-foporis,quo omnes ueflri fenfusopprimentur, necogis tetis de caufa, propter quam tanta ira 'm uos doimniunbsp;deflt;euijt,cum idololatra: non fiteritis ante banc ueftramnbsp;Komanam captiuitatem. Oculos uefiros comprimet o’nbsp;eoncludet,ne ueritatem promißionum dei uideatis, ne^inbsp;qult;ead gloriam dei o' patrum uefirorum pertinent,nbsp;liquida iudicetis. Prophetas uefiros no mtelligctis,necnbsp;audire dignabimini,fcdpotius occidetis uefiromore,nbsp;Prmcipes ueftros clt;ecitate 'muoluct quo minus agnosnbsp;fcant iuftum o' uerum,fed crucifigant faluatorem: ucsnbsp;ftrosq; primores, à quibus cietcri doceri regi o' confosnbsp;lari debebant, pariter uobifeum ignorantia deffieratiosnbsp;neqs pcrcutiet. Id ludteis accidijfe nemo ignorât,

  • II Et erit uobis uifio omnium ficut uerbanbsp;librifignati: quern quum dederintfeientinbsp;literas,dicendo: Lege iftum: SC refponde^nbsp;bit,Non poflum,fignatus eft enim,

Ignorantia uerifenfusfcripturtepercußifuntludtei, fgnotanti» ut prophetarum uifiones non 'mteüigant,legcm O' pronbsp;phetas 'm multis locis fe non mtelligere fateri coguntur,nbsp;dum uaria et contraria docent illorum rabini, dum tarnnbsp;clarißime perfiila o' compléta myfteria,carnali fenfunbsp;fuo,o' defiderio carnalium capti no capiunt,ut librumnbsp;' fibifignatu ejfe fateri cogantur, tarn dafU ludan quàmnbsp;indoili. Siue en'mt facrum codicem proponas doâo lusnbsp;da;o,ut exponat aliquem prophetarum, alicubi degrasnbsp;tia dei prophet aiucm,reftondcbit fc nefcire,doëlioremnbsp;fe mquirendum effe: no fe uidere quomodo ludais deusnbsp;promiftareddiderit, quomodo [Aeßiasaliquisuenturusnbsp;fit,obftantibus corum peccatis,quafi maiorfit hutnattitnbsp;malitiaquamuerttosdiuina.


-ocr page 92-

IS A I aS

I i gt; Et’ dabitur liber ncfcicnti litcras, dice-tur^, Lege quaefo hunc î amp; refpondebit, Nefcioliteras*

Multo minui 'mdoélior rel}gt;onde)-e poterit de 'uiteb lud»! igno^ le{lu legis er prophetarum. Videtitrenim mihi lud^osnbsp;t»t Hcbrt», tempora apoflolorum mcidilfe 'm ignorait*nbsp;tiam Hebraici fermonis: quando quidam Griece uel Sy*nbsp;riace er fcripferunt,et locuti funt,ut patet de lofepho,nbsp;philone,apojlolii.Crefcemeautem Chrißiana religio*nbsp;ne per orbem, produdisq^ contra fe teflimonqs ex 'm*nbsp;terpretationibus Septuaginta et aliorum 'mterpretum,nbsp;»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coailifiterunt redire adHebriea,quie er poflliminio di

dicerunt ex Grtecis, ficut er nos nunc nuper didicunus ex Lat'mis er Grads: de qua re multa dicenda erant.

Et dixit dominus Î Eoqdappropin^ quat populus iftc ore fuo, öC labqs fuis glonbsp;rificat me,cor aüt eius longe eft à me,amp; ti-muerunt me mandate hominum edodoînbsp;Profequitur alio capitula idem deludaorumexca*nbsp;catione^er fuperfiitione 'm doilr'mts er moribns.Pra*nbsp;Superhitio dicit en'im Efaiiufuturum ludais, utcultumdei uerbo*nbsp;ludMc»» rum er orationumultitudine,er prolixitatemetiriuc*nbsp;lint,quod ex eorum 'tnfinitis orationibiu cernitur, qudsnbsp;i» fyiMgogis fuK domino exhibêt. Etferiptura legis di*nbsp;ligeiuißima,m philaderi/s ueflium er membrants,cumnbsp;maxima reucrentia adorantes uolumina,quod er Chrinbsp;fiiani ah iHis didicerut: mterim tarnen luxta Chrifli do*nbsp;mini increpationem,fidem er iufiitiam deteflantur ernbsp;negliguat,quibusdcustfultcoli. Corde uult timeriernbsp;aman dominus,filiali fidutia er reuerentia J}gt;iritus, utnbsp;de illo in bonitate feiuiatur,ut iudicium er iußitiafer*nbsp;lfiatur,utmutimmfcfuifilij diligant er bcnefaciant.nbsp;btdaorum aut timor, quo dominum colunt,carnalis efl^nbsp;er mandata domini negligendo, proprias fibi traditio*nbsp;nes conferipferunt, er doitr'mas fuperflitioßßimas, hunbsp;mana ratione, ûnà contra humanam conuerfationë do*nbsp;eendo multa ridicula,flulta, er Rabmorum fuorum im=nbsp;pietatem refipientia: ut liquet tarn ex Euangelio quàmnbsp;Çuis Talmudicis traditiontbus ,quas er mfignes eorumnbsp;Rabini producere mfuis commentarijs non uerentur.

ideoecceego addam ut admirationem fadam populo Huie miraculo grandi Scnbsp;ftupendo,peribit enim fapientia à fapien-tibus eius, 8C intelleâus prudentium eiusnbsp;abfcondeturgt;

peccatum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Peccdtü peccato puniri etiahoc loco difc'musßgno

puniripec* rantiam cacitate. l/iaximaaut umdiëkiplcila earn gen ’ tem,dequauehementeradmiraturafintomnesgentes,nbsp;cripfiquoq;iudteino modicucunilaturi. Quidenimnbsp;mirabilius eleâit populu quonda, er pra cundis genti*nbsp;bus lege diu'ma donatum,honoratu,et edodu,totq} mi*nbsp;raculisglorificatu de^ fandißimis patribus prognatu,nbsp;fic contemptibilitcr abiedu,pro fuis crimimbus et per*nbsp;fidifs, mgratitudine ac feuitijs 'm prophetas omnes, ernbsp;ludjfo^n, prophetaru pr'mcipem Chrißum,ut omnium cabmita*nbsp;jnftiicitt». .tun, exemplar exhibeant omnibus populis,uagi,/}gt;reti^nbsp;^lt;gt;ß,oppreßi,muiditmaligm/ocordes,ertanta ignonnbsp;ieschaeiahv.

rantia laborates, utfuas ipforu quo^ proprias r« igtto rent, er fummä diuina fapientia prorfus non capiant:nbsp;prouidentià dei,M.eßia myficriu,regnumfideliu,exp£^nbsp;dationem patriarcharu, fcopum omnium prophetaru,nbsp;erfinem legis, uerum dci cultu, er religionis uera 'm^nbsp;ßitutai Qua omnia ignorant,atqi detcßantur,fomni(inbsp;fua mterim er fabulas inculcantesßmplicioribus. Ve*nbsp;rum non fine Chrifiianorum culpa,qui fuis fuperfiitio*nbsp;nibus er abufibus in dodr'mis et moribus maximo fcattnbsp;dalofiierunt miferrimo huic populo, de quo alias, S«4nbsp;er ludaorum dodiores ignorantia multaru rerum illnnbsp;aufirendam Jferant et promittunt lAeßia temponbus,nbsp;quern utfempcr fiturum cxpedat,fic femper prafentinbsp;cacitatc funt imferi er mdodi, Cont'mgit autem fimil£nbsp;his quoq; Chrißiants, qui negleda lege er uerbo dei,nbsp;humanas traditiones er opinionesproponut fidelibus,

15 ^Væ qui profundi eftis corde à domi' noutabfeondatis cófilium quorum funtnbsp;in tenebris opera, Sc dicunt, Quis uidetnbsp;noSjôCquisnouitnos^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Prophetia cotra ludaos et corn hypocrifim,qui digne fe talia pa/furos querebantur, qui dei cultorcs, ctnbsp;fandoru patrufiUj ejfcnt: er contraomnes qui proui^nbsp;dentiädei in hoc mundo reprehendut,quafi no aquom.nbsp;Va inquit Ulis, qui fic fubterfitgere deiprouidentiaittnbsp;uniuerfalcm conantur, ut apud fe cogitare,prafumcre,nbsp;iudicarec^ quippiaprafumant,quod uel à domino ignonbsp;retur,ueldißimuletur: quiq; contra confiliu domini eTnbsp;uerba prophetaru aliquidfe pofie credunt,qui fic cogi*nbsp;tatus er opera fua fecreta teneant, er contegereco*nbsp;nantur, ut etiadeo ignota uelint,uel credat falfo, quaßnbsp;cordis hypocrifim non ajpiciat, er dccipi poßit ab ho*nbsp;minibus cautis er malignis. Va ergo omnibus diuinailtnbsp;prouidentià non credentibus circa omnM,hi en'tm pro*nbsp;cliuiores funt ad hypocrifim,no mfii manifißa,et homi*nbsp;nibus notafirentes, mtus er m cuteperfidi ac impuri*nbsp;I P eruerfa eft (hac) ueftra cogitatio: quaßnbsp;fi lutum contra figulum cogitet, SC dicatnbsp;opus fadori fuo,Non fecit me: et figmentnbsp;turn dicat fidori fuo,Non intelligit.

Reuera peruerfa eß hac ueßra cogitatio,non aliter quàm fl fe erigat lutu contra figulu, cxigens ab eo, quonbsp;femodo confingat,er cui ufui praparet, corrigatq^ ß“nbsp;guli operationë : Sic impif calumniantur dei operatio*nbsp;nes,iudicia,er prophetarum oracula, à deoreuebta,nbsp;er ludai minime fiiturum arbitrabantur fe deferi à do*nbsp;mino, urbem terrasq^ corum cxcindi, qui populus deinbsp;efient,quibus dominus iuraffet, Cauidis quoq; regnuu^nbsp;perpetuum ac inßnibile aliter interpretabantur quainnbsp;res erat. Siquidë omnium gentium dominium fibipolb*nbsp;cebantur,tam abcrat,ut fe duci in captiuitatë crcderët.nbsp;Nonne adhuc in modico,Seinbreui,

amp; conuertetur Libanus in Charmel, Charmel in faltum reputabitur^

tiodicH domino eß omne tempus,ct tarnen no tanta aßimanda eß intercapedo temporis inter Efaiàet Chnnbsp;fium. Cum etia modicum tempus Haggaus dixerit uf ftnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alt

lb


-ocr page 93-

adChrifium. Tuneautemg^cntilitdiïnfrug^ifèra etfyU Uofd,^Uie ()er Libunu intelligitur,conucrtetur in eecle^tnbsp;fiâjticttmrelîgionem, z^uerideicultüuerum,(iui Car^nbsp;melui diciturfrugijir o’ cultißfmui agir. Contra ucronbsp;ludaica prafumptio et duriceruicofîtai uertetur in per^nbsp;fidiam cr fumntatn impietatem. Gentes fide cultißiminbsp;erunt. ludai nunc florentißimi tunc abijdentur.

  • 18 nbsp;Etaiidiétin die ilia furdi uerba libri,ctdcnbsp;tenebris Sfcaligineoculicæcorû uidebSt»

Qai ad uerbum domini fitrdi fiierant, prophetarunt oracula nunquam audierant gentium populi: hi domininbsp;deigratiam agnofcent,deuotißime iUi credent,facrarunbsp;literaru autoritatem fufeipient, uerbum domini difeetttnbsp;ac prlt;edicabunt,in unius dci cultufemper perfiflent, crnbsp;c£corumoculi inffiiratione jfiiritusßanäiiüuftrabun^nbsp;t»r,cum priedicatione Euangelijgentilitas conuerteturnbsp;addeumifrael.

  • 19 nbsp;Etaddentmites in dfio laetitiam, 8C paunbsp;peres homines in fando Ifrael exultabö«


Veniet tempus,cum humiles /fiiritu cr peccatoruin fiiorum c aufa contritinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;affli(h,de fieipfis nihil pr£fu=

mentes, fed de fola dei gratia confidentes, nulla bortorii piauffl'”*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aÜegare potentes: higaudebutin domi^

noperChriftiEuangcliu,ey'indominodeotfraëlagnie to,^^ iÜis propitio exultabunt, tantaq^ uigebit iuftitianbsp;per uerbum domini fufeeptu or feruatum, ut tyrannisnbsp;omnis finiatur, gt qui pie cr humiliter uixerint, prlt;enbsp;pacismultitudinecoUetentur. Htec omnia tarnen tenuinbsp;fimilitudine fub Ezechiie regno ueluti in typo contige^nbsp;runt ad earn filicitatem qua paranda erat per Chriflu.

quoniam defccit qui præualebat, con-fummatus eft illufor,amp; fuccifi funt omnes qui uigilabant fuper iniquitatem,

Tyrannit enm contra fideles, et qui ueritatis pras dicationem Gf Chrifti Euangelium perficquuti fiterant,nbsp;ceffjbunt:^ illuforpietatis,qualis erat Sennherib,rc=nbsp;rumqi diuinaruin peribit, excindentur^ omnes mendanbsp;eiorum patroni. td autem fadum in ecclefia primltiua,nbsp;GT quoties pr^dicatum efi Euangelium, teftantur hiftonbsp;ria: cum idololatria deieild efi, GT prauaricatoresnbsp;gumab ecclefqspuniuntur, etiamfi nonnunquaexcin^nbsp;di poßint. Bene autë cumfidelibut agitur, fi ab impijs,nbsp;quo minus quicquid malt uelint peragant, definfantur^nbsp;li qui peccare faciebant homines in ucr-bojSCarguentem in porta fupplantabant,nbsp;amp; declinauerunt fruftra à iufto»

Deprauatores autem hom'mum,qui fuadelis malts et falfa prophetiaGrhierefibusfeducuntgentes, Gt'quinbsp;pcruertunt iudicia, nolunt^ corrigi à magifiratu, pronbsp;nihilo^ ducunt iufium perfequi er opprimere: illifinenbsp;dubio pariter exc'indentur er peribuitt,fub iufiitite iBonbsp;quod in Chrifio renouabitur,fi non ut prorfusnbsp;eejjent impij, fdtem ut non obfint elects.

ii ^Propterhocjhæc dicit dominus ad domulacob, quiredemit Abraham,Nonnbsp;wodo confundetur lacob nec modo uul-tus eius erubefeett

ieschaeiahv.


I5 fed quum uideritfilios fuos,opcra ma-nuum mearu in medio fui fanciificantes nomen meum, ÔCfandifîcabunt fandumnbsp;lacob, amp; deum Ifrael metuent,

• Pro^etia clarißima de uocatione gentium, Gf de gloria uera fanilorum patriarcharum. Quanqua enimnbsp;ludeaGT tcmplum cum area cejjdturafint, er'ludainbsp;impif in exilium relegandi: non proptcrea tarnen lacobnbsp;confitndetur,(m6 tunc magis glorificabitur, GT illiutnbsp;apud deum mérita clarius elucefeent toto orbe. Videbitnbsp;cnim tuncfiliosfuos arenam marts tn multitudine fupe^nbsp;raturos,quos tUi nouo partu,?^ p^r regeneratione ba^nbsp;ptifinatis nouas dei creaturas fandificatidos, etfiliosfi»,nbsp;dci légitimas, fsccenfiebit uerolfraelitico populo,tamqinbsp;patriarcharum charißimosfilios, pro co quodfiandiifi^nbsp;cabunt nomen meum, er deum lacob unum GT folumnbsp;deum uenerabuntur, gt colent,illiusqi tarn elementiatnnbsp;GT beneficia agnofi:cnt,quàm iudicia iuftitiiefu£ex^nbsp;pauefeent,?^ fiudiofedeclinarcconabuntur,perfidemnbsp;im Chrifium.

14 nbsp;nbsp;SCfcient errantes fpiritu intelledum, 8C

barbaridifcentlegem.

Gentes qult;e per tnnumerabiles idololatria errores gem dei di* peccabant dudum Jfiiritu fanëîo illufirandi, dificent insnbsp;teUigentiam, à deo doëh erunt, G^ diferimenfeient »««nbsp;ter uerampietatcmacfalfam. Et qui incredulifempernbsp;fiterant religionis et cœlefiis difciplina ignari, hi legemnbsp;dei difi:ent,archanas liter as erfacras ampledlentur,in»nbsp;teUigent, credent, docebunt ,Grin omnes gentes pro*nbsp;pdgabunt.

C AP VT XXX.

Ac filii defertores, dicit domigt; nuSjUt faceretis confiliû,amp; nonnbsp;¦ exmeîSf ordircmini telam,nbsp;^nonperfpiritum meum, ucad-

deretis pcccatum fuper peccatum,

Contra defperantes de auxilio diuino, confitgientes Non con* ad humanu, contra uerbum prophetaru. V ult dominutnbsp;fideles fuos,quos et filios habet,totos ex fie pendere,fibinbsp;fidere,adferccurrere. Apofiatas defertores eyquot; dege*nbsp;neresuocat, qui confiduntinhomines,quifocietatemnbsp;itteunt cum infidclibus, qui uerbis prophetaru obfequinbsp;nolunt. Domini confilio fieri dicitur, quod ad prophe*nbsp;tarum exhortationem fit: à quibus domini cofilium re*nbsp;quirendum,quos quijfiernit dominum/fiernit. Pccca^nbsp;peccatoaccumulat,qui uerbum domini non audit, pro* .nbsp;phetas fiicrnit, gt auxilium impiorum implorât. Con*nbsp;flare conflaturam,fitndere fitfuram, efl confultare con*nbsp;filium,ordiri telam, mcipere opus domino no confulto,

qui ambulatis ut defeendatis in Acgy-ptum, amp; os meum non interrogarun t (jfie rantej)auxilium infortitudine Pharaonis,nbsp;amp; habentes fiduciam in umbra Aegyph*nbsp;ofeasfilius Ela,mifitnuntios ad Sua regê Aegypti.nbsp;Simile quoq; ficijfeconijcitur Achat, cffiH^^ lofia: ,nbsp;nechoc raru erat regibus luda infidelioribus,quoduer*nbsp;bo domini per propbetat reprehendebaturnbsp;nbsp;nbsp;uetebtp*



-ocr page 94-

I s A I A s

tur. No ergo expeildto rcjjgt;oitfo dontbit, äd Phiffdone Ugtttos cum muneribui mittebät pro auxilio cotra Affÿnbsp;riof,quodeflfubumbrâfidereAcgyptiorum,cumfubnbsp;umbra alarum domini potiufj^erandum fitfidelibuf.

J EtcrituobisfortitudoPharonis in con fufionem, amp; fiducia umbrae Aegypti innbsp;ignomirtiam*

Digne confitnduntur ^ui omnipotentûe cr bonitati diuma non fidunt,à qua omnc robur zx auxikum prolt;nbsp;ficifcitur, fine qua nihil cftontnis creatura : nec aliquidnbsp;deomagii d^licet,quàm fi honor pbidcbitm altertnbsp;defiratur,fi mcreaturaquaratur quod fuum efl. Tananbsp;turn autem abfuit, ut Aegyptif ludais fuccurrere potuenbsp;r'mtfld quod fiepe mendaciter poüicebatttur,ut etiâfîbinbsp;ipfis no fuffècerint cotra A ffyrios,fed turpiter oppreflinbsp;fùerintjtam à Sennherib,quàm I^abuehodnezer.

4 EranteminTaniprincipesfuijôCnun-’ tn ÛJi ufqj ad Hanes peruenerunt.

Omnes confufi funtfuper populo qui cisprodeflenonpotcratî non (^er»»«)innbsp;auxilium, amp; in aliquant utilitatem, fed innbsp;Confufionem amp; in opprobrium*

P.identur 4 uerbo domini legati pcrfidoru ad perfia dos,hugt;ffana prudetia profiundëtes diuitiat regni, quifinbsp;prophets acquieuiffcntflabores uitajfint,periculaqi itinbsp;nerif amp; impenft(tferuaflentfuis,fialuiq; manfiififient^crnbsp;ignominiadecHna/fientjhoJksq; fiuospartiuf irritajjent.

  • 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sarcina iumcn torö auftri. In terra trinbsp;bulationisSfanguftiæ, Icaena 8lt;leocxeis,nbsp;uipera 8c regulu s uolans, portan tes fu pernbsp;humerospullorumdiuicias fuas, amp; fupernbsp;gibbum camelorum thefauros fuos ad ponbsp;putum qui eis prodeife non poterit*

Ad idempcrtinetargumcntum,nifi quodfc/monem dirt git ad flultos legatos,magno labore cum uiarum dianbsp;fcrimine et animalium, exhaurientiu proumtiam uane,nbsp;Idq; facit elcgaitti cxaggeratiotte laborum flultiti£nbsp;Cj'periculitantiitineris..

  • 7 nbsp;Aegyptusenimfruftra,amp;uanèauxiliagt;nbsp;biturt ideo clamaui fuperhoc, Superbianbsp;funtjCeflandum*

Nott ««if dominus fideles fuos aliéna niti auxilio. Vaitus eflcrfallax om»is homo ad faluandu. Acgyptijnbsp;plura poUicebantur quàm praflare poffent. Fortes quianbsp;dem er beUicofi erant,fed hac nihil ad confiltu domininbsp;Robur Sde* femorandum, Fauor domini efl robur fidclium,er obeanbsp;dientia mandatoru conciliât pi/sgratiam domini. Vtianbsp;liorfldelibusefluerbi deiaHdicntia,er prophetaruntnbsp;eonfilium,quamuires er munera,humanumqi iudiciu,nbsp;^u£ omnia fallunt infidèles. Clamanduinefligitur proanbsp;phetisaflidueer pradicanda fiducia 'm deum, etiamnbsp;contradiccntibus et r^agantibtis pr'mcipibuf,protraanbsp;henda efl illoru temeritas, et opportune importune iUonbsp;rum pertinacia coarguenda.

  • 8 Nunc ergo ingrcffus fcribc hoc fupernbsp;tabulamcumeis in libro diligenterexaranbsp;Ulud, Sc erit in die nouiflimo inteftitno»

lESCHAEIAHV,

nium ufq; inaeternum*

Apparet prophetiam ejje ad tempus longum,îtt qu9 propter huiufmodi ludieorum diffidentiam puniendinbsp;ejfent, quod er Hieremite temporibus completum efl^nbsp;Cum interim perpetute ueritatis régula fit,neminentnbsp;ùnpuneunquamabieciflê uerbum domini, traditioni^nbsp;busq; humantsacauxilijsadiutum uelliberatum 4 pe^nbsp;riculisuclhoflibus.

Populus enim ad iracundiam prouo-cans eftjfilii niendaces,filii nolentes audp re legem dei*

Improperat propheta crimeniRud ludlt;eis,m quo amp; perituri ejfent,quo er dominum maxime offindebOttt,nbsp;quod er fidei maxime aduerfatur, qua umce pracipit»nbsp;Semper en'im populus contumax fi(it,ucrbisq; prophetnbsp;tarum rebeUis,nolens agno/cere patrem fimm fidelifii^nbsp;mum,cuius legem impatienter ftrebat femper, er nun^nbsp;tios prophetas perfcquebatur audtre^ nolebat, 4 tem^nbsp;poribus etiam lAofis er Samuelis uf^ ad Hicremiam.

10 QuidicuntuidentibusxNoliteuidere, SCafpicientibus,Nolite afpicere nobis eanbsp;quæreâafunt: loquimini nobis placentnbsp;tia,uideteerrûresînbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,j

Signum certitm efi imminentis calamitatis er cor^ Ä ruptionis extrem£,fi uerbum domini er ilUus prlt;edicanbsp;tores populus uel maiores audire recufent. Si ueritas li*nbsp;here dici no poßit ,fi uitia nemo corrigere audeat pro^nbsp;phetarum, ludteorum faltem exemplum mérita omneSnbsp;ntonere dcberct,et deterrere 4' contemptu priedicatio^nbsp;nis uerie. Dicebant enim prophetis : b^olumus ut nobHnbsp;quicquamuideatis : prophetias ueflras uobisipfis fier’*nbsp;uetis,audire uos nolumus : correiliones uejiras abomi*nbsp;namur; no qua uultis, fed qua nobis placent prædicaanbsp;bitis,qult;e er faluis noflris moribus audiri pofiint : pal*nbsp;pari uolumus, non uapulare: errarè potius uolumut,nbsp;quàm carere libidine er placidis : decipere potefiis,ar*nbsp;guerenondebetis.

I « auferte à me uiam,dedinate à me femita, ceifare faciteà facie noftra fanéium IfraH«^

Verba populi ad prophetas, Kune ueftrum modutH ß’J/ nos corrigendi er aUoquendi omnino nolumus,non fu*nbsp;flmebimus huiufeemodi ueflras correptiones, omittitt,nbsp;hunt modum docendi er arguenih odimus, nihil cura*nbsp;mus de fitnilolfrael cuius uos nobis uoluntatem tncul*nbsp;catis,nefcimus eum,er uerba Ulius no audiemus,mori*nbsp;bus utemur nojkis, patru uefligijs mhierebimus, libtrenbsp;agemus qua libent. Nonfunt rara huiufinodi bbfphe*nbsp;mia impioru, audiunturnimiu fiepe proch dolor etiamnbsp;nojlris temporibus.

,2, Propterea hæc dicit fandus Ifraêlî Proeoquodreprobaftisuerbumhoc,nbsp;fperaftis incalumniaSCillußonem, SCißquot;nbsp;nixi eftis fuper eo:

15 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erit uobis iniquitas hæc

cutinterruptio cadens, SC tumor in muro excelfo Î quoniam fubito dum non fperaquot;nbsp;tur.ueniet contritio eius*


-ocr page 95-

IS Aï AS

Qùttiibomindbmiwi cos qui nos ad bonû hortantur, qui uerbu domini prttdicant, er ertminibut ueftris refinbsp;fhint,nbsp;nbsp;nbsp;f« hu'nc modum dominu erfuos feruulos bla

ß)hematis,er ^eratis in diuitiiit,qua{ ex rapma corr4 illuditii eis qui confulcre uobis pergut, er iwnbsp;fludia ueflra,ppenditis inuito dominojcxmcra malitia,nbsp;dei ridetis : idco neceffaria ruina er irrepasnbsp;rabili cafu cocidetis,no aliter obrucmini quant oppreßinbsp;fufu turris in Siloc propter peccata ueflra. Tanta e^lnbsp;enimeaucflra imquitas,quaaggt;utâueritatë abijcitis^nbsp;crf^irittispinHi adflatu reeufatis, er data operamalinbsp;eße eligitis,ut uehcmentcin,fubitaneu,pemiciofuni ernbsp;nwrtalem htntc caßum fubterfiigere no poßitis,nenw^nbsp;ueflri miferebitur,nec fitccurrere ualcbit.

gt;4 amp;ccmminueturficutconteriturlagcna figuli contritionc perualida:amp; non inue-nieturdefragnicntis cius tefta,in qua pornbsp;teturigniculus de incëdio,authauriaturnbsp;parum aquæ de fouea*

T am irreparabile exitiu ntanet hos tmpios er uaßa=t tio tam horréda, ut prorßu nihil remanfurii ßt de totanbsp;iüaßcc, er uilißimis figulmii uaßs iUis, quo uel teRanbsp;ex eis ittueniatur,tant£ magnitudinis^qua transßraturnbsp;J h««’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hauriaturdeputeo.Tota

' enimfimulcontereturimpianatioißa,utorbisdifcati quanta domino diß^liceat prophétisé odiu, er prophetnbsp;tarumirrifio uel cotemptus. Quuenimßalusnonßt ninbsp;ß per uerbu domi»t,er per iußosfapietesq; difciplin^nbsp;faerse magiRros, quomodo tum certtßimu iudiciit inte*nbsp;ritus erit,ubi hsec ßrri nonpoteruntS

quia hæcdicit dominus deus fanfluslf-raëlî Si reuertamini Si quicfcatis,faluicri tis.In filêtio,amp;: in fpecritfortitudo ueftra,nbsp;Etnoluiftis»

FortitiiJo nbsp;nbsp;Si finna ßde innitemini deo ueßroßn iÜius bonitatem

» do nbsp;nbsp;nbsp;prom(ß'a/}gt;erando,non neeeffi erit tantis laboribuS

er fumptibus ßatigari ufq^ in Aegyptum,ßed federe po teritis er quießere dominer fine ueßrafolicitudmepenbsp;riculisq; faluabit uos dominus,ut patres noßros. Fortis:nbsp;tudo ueßra maior no erit,quàm ßdutia ueßra in domi*nbsp;man. Quamfi habere poteritis,duxilio exterorum nonnbsp;quot;irnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indigebitistfi illa carueritis,fi-ußra tetabitis omnia.Sed

noluislt'S illam er ßgt;reuißis tarn dominu quam promifi fioaes ciusßdco n^ü prof^erum fentietis.

i6 ôCdixiftisîNequaquam, fed ad equos funbsp;giemus , idco fugictis ? Et fuper uelocesnbsp;afeendemus, ideo uelociores erunc, quinbsp;perfequentur uos»

Quod ß per contumaciam perrexeritis nihilifacere gratiam dei er auxiliufuum,dicatisq^ noUe uos acquienbsp;fiere uerbo domini, fed equis ueßris cofidere,quibus innbsp;^tremisetiam periculis aufiigerepoßitis:fcitote quodnbsp;reuera fùgere cogemim, cSquot; fùgietts,fid cclcriores erutnbsp;hoßes ueßri^celerioribus enim er ipfi equis fubfequennbsp;tttr,ut ßigere quidem poßitis,fed non effugere.f^ulluninbsp;énim cofilium robur çr fubfidiîi contra dominu ualetfnbsp;emusfolonutugertwturomnu.

lESCHAElAHV.

  • 17 nbsp;Mille homines à facie terroris unius,amp;nbsp;à facie terroris quinqjfugietis,donee relinnbsp;quamini quah malus in uertice montis,dcnbsp;quafi fignum fuper collem»

Tanto terrore percutiet uos dominus, er hnpia con fiientia ueßra,ut ad foltern terrore increpationis ttniutnbsp;hoßis ueßrumfimul mille fitgient, er aliquantulam honbsp;flium multitudinem,hoc eÜ quatuor uel quinlt;^,omnesnbsp;fiigietis,eroccidcmimmaximonumero.TampauciaUnbsp;temdeplurmisrelinquemini, utuelutfolitarq ßanteStnbsp;er iittici,uelut arbores maximse in montibus pro malisnbsp;nauium plantatlt;e,er fignu excelfum 'm collibus, facilênbsp;obuerfati oculis numerari poßitts. Dattt enim totientnbsp;nemus exc'mditur, meeduse manent magn£ arbores,manbsp;gnis ufibus deßmata, facile^ conßgt;icuse relmquunturnbsp;ad facilem numerationem.

  • 18 nbsp;Propterca expedat dominus ut mifercanbsp;tur ueftri, 8C ideo exaltabitur parcens uo^nbsp;bisxquia deusiudicii dominus»ßeatiom*nbsp;nes qui expedant cum»

¦ vtctmqjpeßimi fitis,er durißimaceruice,femper Miferfco« tarnen expeäiuiit uosdom'mus,erexpe£labit,ut couer fußi»quot;.*'*nbsp;ßs ad fe mifereatur, er mifericordia fua uobis feruat,nbsp;fi quaiido couertamini ut faluet, Id en'emf^pe fenfiUis^nbsp;quam fcilicet mifericors dom'mus fit,fed tarnen non nü*nbsp;nus etiä iußus:qui ut durißimeßagellat impios, ßc be»nbsp;neficqsßuis opprimit er accumulat, er beatos redditnbsp;omnes qui iÜum expeóhint, obferuätaefidunt bomtatinbsp;iüius, er t 'iment ipfius indicium er iram.

  • 19 nbsp;Populus enim Sion habitabit in Icru»nbsp;falcm» Plorans nequaquam plorabisjminbsp;ferensmiferebitur tui» Aduocem damo.'nbsp;ris tui ftatim utaudierit,refpondebicti»gt;nbsp;bi»

Poft priediäam lucbeorum malitiam, er durum iudi eitern infidelitatis er contumaciic eorum, nunccon*nbsp;fiquenter fidclium mecclefiaiuRitia er fides promit Fidelio«nbsp;titur, cumbeneficijs domini affatimeisobuenturis.lnnbsp;hac etiam uita pdfi-uentur pace,fanitate,abundan*nbsp;tia,qui domino fideliterferuiuttt,gaudio^ in ßgt;irititnbsp;fiinfio, magis autem poilhanc mortalitatts /ärtemgranbsp;tia confiemmatiore perficientur, Id eft quod dicitur,nbsp;Si,o popule Zion er leritfalem, fidelesquiqsdom'monbsp;deoucflro,ipfumobferuaueritis, er ad ipßus beneplanbsp;citum inBitueritis uitam,longé aliter omnta uobis accinbsp;dent quam perfidis, de quibus iam diximus. M'mimè *nbsp;enim materiam fentietKcaufam^flendi,domino fem^nbsp;per propitio,er nihil mali immittente,quod no £quif*nbsp;fimo animo firre ualcatis,ut m omnibus femper omnentnbsp;habeatis fufficientiam, er gaudeatis de experta clemennbsp;tiä creatoris : fi quando in aduerfitate dommum im*nbsp;ploraueris fubito exaudiet, erbenignüerrejfiondebitnbsp;prouoto.

2.0 Et dabituobis dominus panemardum, ÔC aquam breuem, amp; no facict auolarc à tenbsp;ultra dodorem tuum,amp;eruntoculi tui uinbsp;dentes præceptorem tuum,

eg


-ocr page 96-

ISAIAS SCaurestuæaudient uerbu poft tergumnbsp;tnonentis, Haec cft uia, awbulateinea,óCnbsp;non declinetis ncque ad dexteram,ncquçnbsp;adfiniftram.

Et contaminabis laminas fculptilium ar genii tui, Si^ueftimcntum conflatilis aurinbsp;tui, difpcrgcs ficut immunditiam mcnznbsp;ftruatæ.Ëgrcdere,dices ci,

«i^um di* Etwrafi det tibidomiwd modici ännottäLcibi cr po nmi fauo» egeßate ali^Utt nonnufiqua compiat cr excr»nbsp;ceatfidipfum cedet bono tuo. Non oiim deflituet te opnbsp;portuno refrigerio,cöfolatione, (acro irrigua dtui/ni Jpinbsp;rituf,imónbsp;nbsp;nbsp;confohtore tuo ac præceptorc,qui de fas

uoredei temoneat,qui uerbo falutis confoletur,cu{ut beneficentiam expérimenta fenßbili difccs, deq; ipßutnbsp;iitflruet beneplacito,cr audies prophettii HUuf^qui uernbsp;bo fuo te infiruant,ab errorc uitijs reuocen(,adfidënbsp;deuotionem adducant, uiamq; ueritatis ZS“ lu^itùenbsp;oßendantjdtcendo, Hiecuiaiuflitiit e^i,hocpaébdconbsp;probabimmi:ßc uobis uiuendum eß, zir neque adßnt»nbsp;firam neq^ ad dexter a declittandu à uerbo ZTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ei,

Clarius cnim cr certiusbeneßciu dei nuliu eß,quäm ß wotutores z^ doóhres fideles mittat populo fuo,zi^finbsp;iÜi audianturtnihil enim tune ßrmidandu,quantultbetnbsp;aduerfa muka magnaq^ urgeät,rumaiq; tninentur.Hocnbsp;Wola abtj* iwzmßgnu eßfauoris diuini : aliud autë ejl indicium,nbsp;fifoli domino deoßcferuirecaper'n}t,utquicquid connbsp;tra illiiK cultu creihan eß,zr quam nouerint deo abo^nbsp;minabüë idololatria,idola argëtea ac aurea,cr quieqdnbsp;|)rlt;ter eu hommibiu uenerabile ZX colendu proßitutitnbsp;erat,ex fide in illiuf benttatë abifctrint, tanquam imsnbsp;tnunditiam cr ahominatidMßurcitiM. Hlt;ec inquamßnbsp;gnaindubitata fiint gratige diuin^e, zr filicißimi ßatus.nbsp;Quandoquidëetiâmorurefirmatio fine Miofubfisnbsp;quetur, ß femel uerbu fuü amplest coeperint, Z3quot; cultunbsp;idolorit rejfuerint. Yacilè quidë fubuertuntur flatult;e,nbsp;fed dum m hts, qute faciliter tentatur ad gloria domint,nbsp;ßudiofi ficrinuis, etia in his qu£ pluris habët ntomëti,nbsp;refàrmàdisfcilicet moribus, dei auxtliu ZT gratia adfitnbsp;turam fine dubio fentiemus. Q«t cnim leuia propternbsp;deumnonarripit,quomodograuioratentabit,e

amp;dabitpluuiäfeminituoubicunq;fcmi naueris in terra, amp; panis frugüterræ critnbsp;uberrimus amp; pinguis, pafcetur in polTcC-fionc tua in die illo agnus fpaciofc:

i.4 tauri, amp; pulli afinoru qui opcrantur terram,commiftü migma comedent ficutnbsp;in area ucntilabro uentilatum cft*

Etcruntfuperomnémontêexcclfum,amp; fuper omnccollem eleuatü riui currentiünbsp;aquarum in die interfedfionismultorumnbsp;quumccciderintturrcs,

Vbi uerbum domini auditur cr fufeipitur, zr folus deus agnofcitur,idolaqi abijciuntur,ibi abfq; dubio fiasnbsp;tim omniumabumdantia bonortifubfequetur,tamcorsnbsp;poralium quàm ß)iritualiu,qult;e per fequentes quatuornbsp;fwoiti^propferti« quaùtt amplificationefigmfis

lESCHAEIAHV.

caiitur. Qua quanto Iudtcisoptabilioracrant,tantold tiusipfa promittuntur,ß quo modo uel beneficijsatienbsp;ëhdefimât idolacolere^cf prophetas dommi auérfari- lim^nbsp;PZmww fementi nccelfaria, donum e^dei, zS'neceffa''nbsp;riumuitee humanic. Cibusex terrlt;e prouentibus, pin^nbsp;guedo paßuorum zjquot; latitudo pro armentis:tauri quo^nbsp;que,pulligregum, cum fufficientibuspabulisatque fa*nbsp;nfs,mitiimèfœdatis uelfifcmatis,promittunturfidcli^nbsp;bus,non aurum,gcmm£,fericum,z2‘clt;etera qu£ ad Ltbinbsp;dinem zT luxum potius faciunt,fine quibus uita fideliunbsp;facilius exigitur. Riui quoque aquarum ex montibusnbsp;ZT coBibui beneficium funt filieißimarum terrarum,nbsp;quibus dominus commëdat fuam bonitatë fapientiamcßnbsp;bomitubus.Ziuarum omnium rerum abufum, non findnbsp;effe tnultum.b'idclibus autem hac omnia funt adiumctinbsp;ta uirtutum,cofolatio egenorum, zT gratiit diuitiee monbsp;nimentum zT index. Addit quoq^ propheta,ftlicißimcnbsp;bahituros fideles, dum intet im impiorum tamexerci^nbsp;tus quamurbes,zT quicquidmagmficum arbitrantur,nbsp;perierint. Sanëloru hoc loco allegorios nonßiernimus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cji,

fed literalem fenfum ad tedificationë tam prißi populi *'*' quant nofiri prophetam fine dubio intendijfe non dubinbsp;tamus. Non cnim rarum efi feripturam loquimultipHnbsp;ci fenfu, quos author tcque igfiorare non potuit, uide^nbsp;turq; intendiffe.

Eteritluxlunæficut luxfolis,amp;Iuxfo^ lis crit fcptemplicitcr, ficut lux feptedic^nbsp;rum, in diequa alligauehtdominus uuPnbsp;nus populi fui,amp; percufiuram plagæ ciusnbsp;fanauerit*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Fidelibus domitio feruituris non mirum fi omnia fer^ uiant,calum zT afira applaudeant, er infolita aliquanbsp;ftUcitate influant,popuio emendato atque conuerfo adnbsp;dominum,qui omnia in ufum eledorum condidit. Lutidnbsp;Ulis utilior crtt,quàm fol alijs non couerfis : zrfol ipß^nbsp;multiplicitcrfauorabilior eis /flendebitzTinfluetcle feinbsp;mentioribus radijs,qitàmantea. Qnod fine dubio poßnbsp;tnundi renouationem eleëhs cotinget pcrfiSius, qualtnbsp;do Mors ZT pcccatü ceffabunt,ZT iußi in dom 'tno beatinbsp;eruiK, ZT omniu bonorum aggregationefiUces. Ittdirtnbsp;exponüt hicc de felicitate fuafub rc^e Ezechia. Aliqtdnbsp;ipforum de temporibus Meßiietuerius de utriufqi teitf*nbsp;ports fidelibus accipitur.

Ecce nemê domini ucnit de loginquo, ardensfurorcius,amp;grauis adportandß»nbsp;Labia cius repleta funtindignationc,5^nbsp;lingua cius quafi ignis dcuorans* ,

Prophetia contra impios,iudicio ditünodurißifnc^^^fgt;^. puniendos, quoties in hoc/cculo fideles crudeliter ZT’nbsp;ablegato omni timoré dei ZT dementia perfequ-untur,nbsp;ZT opprimere tentât. Tunc cnim dominus cum gloridnbsp;iufiiti^e fult;efuccurrit,ZT mirabiliter faluando pios,g^dnbsp;uißimo iudicio impios aggreditur ZT uafiat. idipf“^nbsp;apparuit in mari rubrofm lAadianitis,Philifilt;eis,Affy*nbsp;rijs,in exerdtuSennkerib, ludais, ZT interim fiepe 0quot;nbsp;bodie. Maxime autetn apparebit infinemundi,ineX'nbsp;trcmottniuerfiali^ iudicio. Vnde ad omnia hac exp^


-ocr page 97-

ISAIAS

. timJo rcfèrri debet, tanquttm prophetia dura contra intpios, quam fibi femper imminere ex uerbo domininbsp;fciant, qua orfe ad paemtentiam coinmoneri intelli::nbsp;gant, quo minuf excufationis inuettiat,iudicandi 4 dosnbsp;tntno, zj- iuftitia diuina clariut in impioru damnationenbsp;elucefcat. Venietenitn tnaieftas iuili iudicii, potentianbsp;iei,cwn i« rowöfi^MBW agere putabitur ab impijs, fusnbsp;prafcilicetcardines coeli,necnoflra confiderarc credisnbsp;tur;tunc enim fubitö aderit contcmptoribuf futs,horrinbsp;bilt crfeuero,iuRoautëiudicio/ùo. Ceuiratufdomisnbsp;tuas,cuiufgrauißima fit indignatio m incredulos uerbinbsp;fui:utfolent apparere uehementer irati, ardenti facie,nbsp;nutabtmdii labqs,lmgua ac loqucla nunacißima. Nihilnbsp;enim dcßgnari potcü tam durit, ut fufjiciat exprimerenbsp;grauitaté tudicij, qiiod fentient damnati 4 dommOfZrnbsp;fuppliciltdeßnati.

a.8 Spiritus eius ueluttorrenstnundäsufq; ad medium colli, ad pcrdcndas gentcs innbsp;nihilum,8i:frenu erroris quod erat in manbsp;xillis populorum

^’'imitas . inuoluentur impif tanta calamitatum mole zr pons derc,ut ufque ad coüum immerfos fefint uifuri,ut nuisnbsp;la uia emcrgcrepoßint, nec enauigare diltMiium,longènbsp;lateq^ambiens z^ inuoluens omnia. Arripietautemittnbsp;dicio fuoomnesgentes, z^ueluti cribrocommouebit,nbsp;Uento angusliarumabifcicttanquam uanißimos :fresnbsp;noq; errorum cr facrilegiorum arreptos,quafi per manbsp;xilîof ducet ad fupplicitvm, mortis tam primlt;e quàm fe^nbsp;cttnd£. Sua enim feipfos fcntentia damnabunt, cr insnbsp;teUigentfuam laborauerant infaniam, pr,e angusnbsp;/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fliaJ^irituf gementes, fed fera pcenitentia def^eratios

ne^correpti,

Canticum erît uobis ficut nox fanctingt; catæ folcn nitatis,amp;: lætitia cordis ficut quinbsp;pcrgit cum tibia ut intret in montem do*-mini ad fortem Ifracl.

Zitate» impif J autemfic nùferè affiOts zr addiaisfuppUcio, uospif ZS“ ßdeles, iucundißimam ueluti folennitatemnbsp;agentes cantabitis,cr toto corde exultabitis de iuflitianbsp;dei cr iudicio.Sicut oUm in mitifsfiftiuitatwgt;t,ad pn=nbsp;mas uelferas,cum gaadio inter cœitandum cr dominonbsp;canendwm hetabanûni, cr fieut cum maxima alacritasnbsp;tc ter in anno Hierofolymam accedebatis, inter ambusnbsp;landum canentes domino laudes cr gratiaritaâionesinbsp;pc Sennheribnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alijs impijs iudicatis à domino, iuHis

tia diuina congratulabimini. Non ergo domino diQili^ cet,ßfolennitatumgaudijs, pfalmis, canticts, tibijsnbsp;crmufictspif utantur. Cantilenas autë libidinofas ornbsp;turpesnunqudcanuntl}omincspij,multominus indiesnbsp;bus dtuino cultui deputatis.

Jo Etauditam faciet dominus gloriam uo^ Çisfuae,amp; terrorem brachii fui oftcndctnbsp;in cóminationefuroris, amp; flamma ignisnbsp;deuorantis t allifione 8C turbine,amp; lapidenbsp;grandinis,

Jj Auoccenim domini pauebitAffuruir-gapercuffus,

lESCHAEIAHV. jg

Tseclaratio latiorfitroris diuini contra impios, quia fudicioim* uocemiedet plenum horroris,uocddo homines impiosnbsp;ad iudicium tremenditnbsp;nbsp;nbsp;durum, minax brachium exe

rendo,quafi ad internetioné pcrcujfurus,itultu iratuni inflammando feuer iter, flammam uoraeißimam fuccerinbsp;dendo,cii terreemotu,procclla horribili, lapidibusgrannbsp;dinum.Hoc etl,grauißimam fuam iront omnibus modisnbsp;fentient impij, erpauebunt excmplo Afjyrioru, quoinbsp;unius angelt firagcunanoâedeleuit Efaitetéporibus,nbsp;ufque ad centum millia croflogintaquinque millia,quinbsp;dominum blafiihemando fideles quoq^ omnes cum fuonbsp;rege trucidare uoluijfent.Hos Affyrios pofuit domimtsnbsp;inexemplum omnibus impijs,ctvm dicit.

ô(. crit tranfitus uirgæ fundatus, quant requiefeere faciet dominus fuper cum innbsp;tympanis 8c citharis,SC in bellis pr^cipuiSnbsp;expugnabiteos*

Huiufmodi uirga percutiam, cr hoc paëio iudicabd omnes impios, nunc autem Afifyrium cum fuo 'tmpionbsp;exercitu, fitndamenta iHorum fubuerfitrus, uel ufq; adnbsp;nouißimum quadrantem jlagitia puniturus,tanto fupsnbsp;plicio, quanto iUudflatuit zrdecreuitfummaiequitttinbsp;dei, cum illuPrißima pompa, qua folent procedere resnbsp;ges ad tritimphos fuos agendos contra hofies truculentnbsp;tißmos. Qjios cum iugenti gaudio amicorUm produsnbsp;cet ad fuppliciumtetcrnum, confitfos, turbatos,defigt;esnbsp;rabuftdos,aiixios,cf' me tu morte ip/à acerbiore,donecnbsp;conijeiätur ad fupplicia damnationis a;ternte,ad igneninbsp;quem pr^parauit diabolo zr angelts {uis,tyrannis posnbsp;pulorum, pauper um oppre)foribus,fidelium hofiibiitnbsp;er blajfihematoribus dei,

Præparata eft enim ab beri Topbet,ä rege præparata , profundata öC dilatata»nbsp;penetrate eius ignis ligna multa, flatusnbsp;domini ficut torrens fulphuris fuccengt;gt;nbsp;denseamgt;

A creationemundi prteparaitfs eP:iocus,érdecres tapoenaimpijsiudicandis,ficut er ante mundiconftinbsp;tutionem eleäos fuos dominus pradeßinauit ad gloria.nbsp;CognomenautemTóphet ergehenniefortitus ePins Tophet Sinbsp;firnus, à loco qui prope lerufalem extra mttros proif=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“*

ciendis abominatiombus omnibus decretus erat. AltuM igitur er amplum infirnum propheta dicit praparatSnbsp;à domino, in quo ignis non extmgucdusfuccëditur firnnbsp;intermißione,ueluti ordine locatis lifftis,ut quàm uehenbsp;menti conflagratione ardeat,futphureo torrente ernbsp;flatu diuini fitroris feinper promotus, ut horribilißimenbsp;excruciet impios. Q«o modo loquendi fignificatur granbsp;Itißimum iudicium dei ieqUeiuPißimi,ficut er clemettnbsp;tißimi,quo damnationis mancipia impios incejfabitinbsp;cruciatu pufiict,qui dum uiuerent tarn clemëter momsnbsp;ti er multipliciter ad timorem er amorem dei alleflt,nbsp;peruicaci malitia fuainfinem uittefiue hofiesfùeruntnbsp;pietatis, er omnium mandatoru dei, ipfius iuPititc ernbsp;bonitatiscontemptores, nunquam uerbo dommifidetnnbsp;adhibituri,nec ab inPituto criminofeuiuendi,pios^nbsp;diuexandi dePituri, etiamfi diutißime uiuere licuijfett

Gg


-ocr page 98-

ôC habcntcsfiduciâfuperquaz

Contra filt; duciam innbsp;homines.

IS AI A S

feJ dom’muw deiim creatorent fuwtt mhiHducente^^ex certain jlitia malucrunt peccarcfeinpcr,^uàmpotentinbsp;manu âei fubijci or obedirc mandatn.

^CAPVT XXXb

Ae qui defccndunt in Acgyptfi adauxiliumyinequisfperâtes,nbsp;Si. habcntcsfiduciâfuperquaznbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;drigis quia multæ funt,amp;: fu-

per equitibus quia præualidi nimis, 8C no afpexerunt fuper fandum Ifracl,amp; domi.-putn non requificrunu

. Hortaturhacprophetiaiterttm,ut totafidutia,non cxternorum regumfàuori uelfœderi,fed domino adhtenbsp;reant, qui eos ab omni aduerßtate poßit er uelit libe^nbsp;rare, erregem Aegypti ac exereitum eiui non/pesnbsp;rent,nec eins auxiliu ambiant, qui nee iHit, neeßbi/pfinbsp;fufficiat. Gcncralii er^o doólrina cfl de poneiida fidu^nbsp;tia in folu deumfidelibut.Vie qui itüßn legatis ZT munbsp;neribui ad regem Aegypti pro auxilio capiendo, ernbsp;equeflri cxercit« cKrribusqj obtinedis, cum domim deinbsp;manum iam flt;€pe ßrtißimam expertißnt, pro populonbsp;ißrael,ut aliud auxiliüßbi efflagitare perfidiæ mßgmsnbsp;ßgnum ßt, quam deut maxime odiat, qui fidutia inß;nbsp;fibißruiriuclit,

i Ipfe autem fapicns adduxit malu,amp; ucr ba fua non abftuIit.Et cöfurget contra donbsp;nium peffimorum,6lt; contra auxiliuope^nbsp;rantium iniquitatem»

Prouidentiäueßram carnalem, er perfidilt;e coniitn ihm, dominiMßea fapientia cÖßndit er fidc,fuperm=nbsp;ducendo malum iUis,qui totics admoniti confidere eiusnbsp;tonitati non difeunt, erueritatempromifßorumnonnbsp;credunt, cMn tarnen numquam non impleantur qult;enbsp;promittit uel minatur. Nutare enim uerbaßta nonpofanbsp;funt,cum toties durum indicium ßium effuderitininanbsp;tignoi : perdideritqs ßequenter eos, qui auxilium alijsnbsp;promißerant,qui obiniquitates fuas di/perdi merue^nbsp;Botietas rant, Exitq prafenlißimum ßgnum cR,auxilio peßi*nbsp;¦ tnoiumiiitiihoceücxaggerarcpropriapeccatafocie»nbsp;tateimpiorum.

? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homo, amp; non deus, 8Cequi

coi-um,caro,öi non fpiritus* Et dominus inclinabitmanum fuam, Sicorruetauxi.-liator, 8c cadet cui præftatur auxilium,f^nbsp;hiul^ omnes confumentur»

lamdudum didiciffedebucras, ô ifraël, quid Aegy^ plus eßet, poßet,er apud deum quanti meriti. Homknbsp;nes ßmt cnim erßagiles,in manu dei cosT:ituti,ideoqinbsp;tarn dei uefiri gratia quam illorum duritia dudum utranbsp;queagmta cogitanda uobis erant : deos quoqueßtos,nbsp;quid potuerint erquidamc paßißntfcire débutais:nbsp;equi eorum cum illit aquisßtbmerß ßunt oUm. Ommanbsp;hacmanu deißunt, qui ad nutum imper at omrubut,nbsp;^ßat er exterminât poteßate ßia,ßmuladiutorcmnbsp;^^tinguit ZSquot; auxiliatMtii Qjß cum ueßerßtdeutiCtnn

lESCHAEIAHV.


reuereri er colcre unicè debuiflit, erßtb illiut tantu alis ßgt;erare exemplofanflorum.

^Quia hæc dicit dominus ad meîQuo-modo fi rugiat leo,amp; catuius leonts fuper prædam fuam, quum occurreritei pleni'*nbsp;tudo paftorum, à uocecorfi no formida^nbsp;bit, ÔC à multitudine eorum non humi-liabitur î fie defeendet dominus exercituunbsp;ut prælietur fuper mon tem Sion,amp; fuper


coliemeius^

Pradixerat Aegyptiorüperfidiamer impotentiam, Subiungit domini deifortitudinem er ueritatem,ut ß=nbsp;dant quàm certiß'me. NhIU ßrtitudo creata compasnbsp;randaeH ommpotentilt;edei,cUMetiam antmaliumuisnbsp;maxima leonum, dum urget etiam fames, er pro fuitnbsp;nutriendit catulis zelus,neminemueretur, nccadoc^nbsp;curfum quorumeunq- expauefcit,fed ßrtiter infiat eTnbsp;animofc,ßbi erfuisadeil:mtidtàmaiorefi eruirtusnbsp;er pietat dei pro fuù tuendis, pafeédis er umdicandisnbsp;fidelibus. Id^ toties circa populum ifraël ofienfum efi,nbsp;er in regno fideiium,ut inexpiabili perfidia no careat.

8j imnbsp;lij

qui dubitare de eo non cefièt.

5 Sicutaues uolâtcs,ficprotegctdominus cxcrcituûlerufalcm,protegensamp; libéras,nbsp;tranficnsamp;faluans*

Summa fidei er charitatis exemplum affèrtgaüina* rum,er aliorum uolucrium, quomodo infultânt in eosnbsp;qui puKoj außrrenituntur,fefcq; obijciunt periculisnbsp;pro fuis. Talcm fe dominum exhibuifiè femper profitnbsp;delibus ignorari non potefi, quoties terufalan,hoc eß, Esnbsp;fidelium eccleßam tegit, definfat, libérât ac uindicat,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i“*

parcit etiam er dißimulat peccata,er uelutipneterit cos,dum pœna aliqua populos alios ßrire decernit. ldnbsp;ut olimßc femper facit omnibus iUifidentibus.

6 Conuertimini ficut in profundu receP fcratisfilijlfraël,

quot;7 Indieenimillaabiicictuiridola argenti fui,amp; idola auri fui, quæ feccrût uobis manbsp;nusueftræinpeccatumînbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Qui igitur per incredulitatë er ingratitudinem re^ ÿ cejferatts 4 faluatore uefiro clementißimo,de tlhusgrdnbsp;tia eruirtutede/perantes,reuertimini perfidemeTnbsp;opéra, quibus illi probari poßitis,firmißiwe ipßuosnbsp;credendo, er perfiduciam accedendo, qui per defigt;e=‘nbsp;rationem decefièratis : erßgnum fidei in eum perhi^nbsp;betc abieëbone idoloru, qute fibi omniu maxime exoßnbsp;fcitK,er uobis perniciofa ßdtitiaq; uefir£ clara tefii^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

monia, qui tarnen uerbo dei er legis exhortatione do* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(“i

ihorcs er fenfatiorcs efie debueratis, quàm ut operd ’“n tnanuum uefirarum adorarctis.

g ôccadet Affur in gladio non uiri,Sfgla^ dius non hominis uorabit eum, amp; fugtetnbsp;non à facie gladii,Si iuuenes cius uediga^nbsp;les cruntî

De clade maxima Sennherib uideturpropheta ß* plus prophetaffe,quia uchementer timebatur adue»^


-ocr page 99-

fill’'

Bin« regit tuf illiu!, CT poffuliK legre domino ndhiCfebatf rnddiciC 1^1, confienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regem Zedechiam fanihtm habc^

bat,cuiut tarn pater quim filiuiimpif erat, propter mt pietlt;itempopuli,pr'mcipum crfalforum prophetarii,nbsp;^ui Ajjy riorum r egem ajferebantuenturum,crper=^nbsp;fuadebant miituum,ut iÜi fefe dederent,ne cont'mgeretnbsp;eii lt;juod Samarite. Contra quos fedulo propheta clamatnbsp;lit idola abifeiant,nthil homines timeant, fi dominu pronbsp;pitium ßnt habituri. Cadet enan Ajjurgladio angeli,etnbsp;ontnis exercitus eius deuorabitur ,utpaucireliquifintnbsp;fiituri, zy hi deniq; ßtgituri fint, or à fuis hoflibui fubnbsp;tributumredigendi.

ÔCfortitudo dus à terrore tranfibit, amp; pauebuntfugientes principes eius * Dixitnbsp;dominus, cuius lux eft in Sion, ÔC cami»nbsp;nus eiinlerufalem*

Pramag^udineterrorisquo afficieturSennherib excade exercitus fui fitgiet ultra ßrtaÜtiafua,non dttanbsp;fus fe credere hominibusfuis, qui cr à filifs quoq; pro^nbsp;prijs occidendusfit,nbsp;nbsp;nbsp;principes regm fui figna exerci

tus deferent, çr aufigient pr£ pauore.^ac aUtem ccr tißtmefutura is mAi dominus dicenda concredidit, quinbsp;cobtur in Zion, cr cui facrificia offcruntur m tcmplo,nbsp;nunquam ceffans,m iUius honorem fuccenditunnbsp;Vehemens efi ajfeueratio de uirtute et ueritate dei, quinbsp;paratam habet uindiéîam profidclibus fuis contra om*nbsp;»es impios in prafenti fecub cr fùturo.

^CAPVT xxxrt.

HCccad iuftitiam rcgnabit rex, Siprincipes in iudicio prxeröt.

Regiï iufti mérita defcribunt ur, qua^ ' lis Ezechiasfiiit, crlofias,o}nnes^ qui innbsp;. reÿioChriflidomimfecundum exemplar crdoärinanbsp;Cbrißircgnant amp; principantur.Deinde cS“ fiultoruntnbsp;regum tyrannis, er populifubicfh miferia, Rex ewntnbsp;non eß, nec did meretur, mfi qui iußitiam feruat in rcanbsp;gno: utqua dei funt,domino reddantur,fides er obedi«nbsp;entiatcr qu^humana hominibus,charitt(s,pax er pronbsp;fiéiusfubditorum.îîoc eflin iufiida regnare regem,banbsp;nos tueri, mabs corrigere er punire. Principes regninbsp;fubrege iudiciumdicant CTconferuent diéhtta,nihilnbsp;ad ff-atiam er ob munera uet ex affèdtbus iudicent,feclnbsp;adaquitatem imperent,utpublica conferueturtraitanbsp;quibitas, zr iniuria non cre fcat.

Et erit uir ßcut qui abfeonditur à uet1gt; tOjSCcelatfeà tempeftate, ficutriuiaqua^nbsp;rum in fiti,utumbra petrae prominentisnbsp;in terra deferta»

feruato^ iudicio,bom homines ueluti 'iiti, ‘ *“*’* ab außero cx importuno uento abfeondutur, cr à turnbsp;binepluuia^, cominumfcilicet tyranmde, iniquitate,nbsp;er innocentium oppreßione miim’Mtur,optatofubtcrnbsp;ßgio protefli ac fufcepti.Recreantur queq; ZT confo^nbsp;l^untur pij hontinesaiuflo magißratu, ueluti auidißbnbsp;»M tcrrlt;t ex wbertate inundantium aquarum,et ut aßtnbsp;Uten cabrcmßtgiensfub umbrälatißima: petr^ iw ter*

ï’h'L's'’. 'iitC ¦quot;


lESCHAEIAÖV. 59 rd fitis o* laßitudiniStt^ihil enim dulcius beatius innbsp;hac uita, quam pax er charitas, qult;e confiant iufiitia,nbsp;eorumqui fapienter crfideliterprafunt,Konpriuaanbsp;tum commodum fuum,f ed reipublica: profedum interinbsp;dentium, Tales non funt, mfi qui Chrifii domimfpiri-tuimbuuntur,crlegefua breuißimacharitatis priêènbsp;funt, in regno fcilicctfidelium, per quos Chrifius re^nbsp;gnat, in quorum ZTcordibus requiefeit per J^iritu,qMnbsp;daturebdis.

5 Non caligabunt oculi uidentiuni,amp;ait res audientium diligenter aufcultabuntgt;

Inreg^ Chrifii erfidelium pralator um clare doci bitur ueritas. Afigt;icient omnes fine uelameto afiiiluuntnbsp;priuatorum iufiitias caußirum, fecundum legem dei cTnbsp;natura: ca;ci er furdi non erunt ad uerbum dei, fed atenbsp;tente iHud audient er percipient unde per/fiieue iudi^nbsp;tare poßint quid liquida fitincaufis, er domino deanbsp;Hon minus obedire contendent,quàm fibi àfubditis po/nbsp;cantobedirfi

4 amp; cor ftultotuhi intelliget fcientiani,8C lingua balborü uelociter loquetur amp; plagt;

Et t)i qui inconfulte pracipitanteT crfiupido cortb ômma aguitt,non aderunt ifiis rcôbribus,fed potius «bnbsp;infipientia fua per uerbum dei conuertentur ad prüdennbsp;tiamlfiiritus,erfcienttamiufiorum.Linguaquoq;bal-borom expedite loquetur cr clare. Keuera enim iufiis, dei gr»«i4»nbsp;aquis regibus cr pralatis,per Chrifii dotlrinam ffiiri^nbsp;tus fuppeditatur,quo fufficiant fuis officijs,cr in rebuinbsp;confultandis ac agendis dirigâtur reÜißime, crfi quidnbsp;deniq;perignorantiamuelfragilitatanncgligitur,beanbsp;tiignè in ew toleratur À domino:ficut cr Dauidis iniu«nbsp;fticitc lt;i domirto donabâtltr,qui iufiieiam diliegbat.Qÿanbsp;Inodo autem linguas infantium difertas ficerit in apo^nbsp;fioUs, cr pifcatorcs creauerit in doibres populorum,nbsp;commemorationenon indigettnec ceffat in ecclefia erttnbsp;dire fideles cr H!figt;irare,qua uera fint CT lufia^

5 Non üoeabitur ultra is qui infipienscft* prirtccpsîncque pareus appcllabitur libcgt;nbsp;ralis*

S«b regno Chrijli nbsp;nbsp;ist l’egnum iufiorum non prd

ficienturmagifiratibusfiulti ,rerumqi fuarumfiudiofi ’ , magis quàm reipublica, quorum omne fiudiumfit ac*nbsp;cipere nutnera,cr diuitias corraderetfed tiberales,cle^nbsp;mentes,iufii,cr uirtute nobiles.Qtti emmaUari,rapa*nbsp;ces,mendofi,cr iniqui funt,ad regnum iufiitia non petnbsp;tinent.ln huiufmodi regno is erit honoratioratquetto'nbsp;bilior,quifiicrit uirtute cr beneficentia notior creorttnbsp;tnendatiort

6 Stultus enim fatuatoquetur,Sé cor dus faeiet iniquitatem, ut perficiat fimulatio-'nbsp;nem,amp;loquatur ad dominum errore«»»nbsp;ut uacuarn faciat animam efuricntis,S^ ponbsp;tumßtientiauferat

Tyr annus Kero nbsp;nbsp;nbsp;qui pro mhib habet fi impiea

tote omnibus traducatur,fi exofus per iniurias fudsfidt öS 5


-ocr page 100-

IS A I A S

irapif magi probisfènfttti50;hominibitt,firapin4pâuperuef'phe moK ymfjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-If ßultitiam,hoc efi,ittic[uitii'*

tem cr crimina non foltim iaókibit fed etiam perßciet abfy; ucrecuttdiaueltftnore. f idget tarnen quupoteritnbsp;hypocrifim ad imuriM pa{UandM,et crimen crimine denbsp;ßnfare uel per mendatia conabitur,ut etiam uerbu dosnbsp;mini, cr leges fan flißimas pro fuo commodo cr libidisnbsp;nefubuertere fiudeat, esquot; de dei prouidentia nihil cresnbsp;ddt,fed iuflum ejfequod uelit omne contendet, timorénbsp;'dei prorfuf abie^, Qtto fiet,ut fubbtde pauperes fpoanbsp;liarc non cuniktur, famelicos cibo fraudare pro mhdonbsp;ducat, Gr ßtientem,potu, nuUa illi de fubditu nifi pronbsp;fuo commodo folicitudo relinijuitur, cui omnes unit obnbsp;feijui inferuire:non tarn regmfe patrem GJquot; pafiorênbsp;cogitabit ç/uàm domintim,Gr imperatorcm,cui liceantnbsp;uelit nuUa habita rationefubditorum.

Parci ucl auari uafa peffima funttipfeem cogitationcs concinnauit ad perdendosnbsp;mites in fermone mendacii, etiam quumnbsp;loqueretur pauper indicium.

Tyrannoi! nbsp;nbsp;nbsp;Tgt;MziHor««i GT auarorum pnedotuim uafa fcelera

rumfinis. nbsp;nbsp;nbsp;funt, mailsartibus, doloßs cogitationibus gt uerbis

imbuta,donee ad improbafaéla promoucant.-ßneinter tnißione fludët permtioßs conßlijsfuis, ut pauperes exnbsp;pilent, exhauriant mendacibus uerbis et iniquis iudicijsnbsp;ctiam in loco iudictj uimfaciendo pijs gt manfuetis bonbsp;mirubus.Quorum tarnen finis exitium efl,deß)erabUHsnbsp;da confeientia,nbsp;nbsp;nbsp;lt;eterna damnatio, c»wi diffâmia cr

odio omnium feculorumGrhonùnum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

S Pr inceps uero,ea quæ digna funt princi pe cogitabit,8c ipfe fuper duces ftabit«

Pf incipum nbsp;nbsp;nbsp;Benefiet autem gt fideles principes pro/fierantur in

mws piQ* omnibt«, iuflaf mper meditantur et utilia mukis, quo ru tota uoluntas efl in lege domint,Gr' in charitate pronbsp;ximi, ut quàm multis proßnt,onerettt nuUos, omnAusnbsp;omnia fiant,ut omnes luo-cntur,no alta cogitantes, fednbsp;humilibus confentientes:qui quanto minus laudes, ernbsp;gloriam ambiunt inter homines, tanto apud deum gsquot;nbsp;ptoj altius prouehuntur, Gf inclarefcunt infeculo tantnbsp;prafentiquàmfiituro,

¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CMul’eresopuIétæfurgite, audite uocc

meamtfiliæ confidentes percipitc auribus cloquiummeum.

Ciaium in nbsp;nbsp;nbsp;Pojî rfdmom'toî reges tam ptos quàm impios,hic etia

tokwU.*quot;^ «tbeîcrurbrfnoî dehortatur abotioluxuriofo,quod fequitur opulentiam, dum auëbs opibus, dues urbiumnbsp;magis quàm in agro degentes infolefcunt. Omnia uitianbsp;crimina magis in urbibus er arcibus quàm in agronbsp;tiigent omnis generis, ut bonos uiros raro muentas nonnbsp;(diqua ex parte ciuium maloru cohabitationedeprauanbsp;tos:quales nonirum erant E/aia tempor Aus propter ßnbsp;euritatem er pacem, quafolitus erat populus infolefcenbsp;re,corrumpiluxu,Gt‘otio. Quibuspromittitcalamitanbsp;tesmultas,magnas,et ineuincibiles,donec per/ßiritumnbsp;domiru emendati rcßpifcaitt.Vrbibus autem magna conbsp;fiantia er diligentia prlt;tdicandaefipoenitcntia, er ànbsp;l^^ore imminentiunt malorum inchoanda prtedicatits.

lESCHABIAHV.

quad tiulgi maxima pars non tam charitate trahaturdi pietatis fludium , quàm poenarum metu abflerreatur 4nbsp;noxijs. Surgendum eflàconfuetudmeotiandi,àluxulinbsp;bidinum, er uox uerbi domim ex ore prophetaruni iU^nbsp;flamonentiumfufcipiendaeummanfuctudme.

Io Poft dies amp; annum concurbabimint confidentes : conftimmata eft enim uindc

mia,colleäio ultra non ueniet«

Quandocunqiuideturex diumismuneribus nafei lafciutainurbibus,nunquamdubiteturfubfecuturäu^^nbsp;diéhun domini in ingratos: conüngit enim tune paupe“nbsp;resonerari crclomarcad dominum fcandalizatos eXnbsp;fuperfluo'ufurerum,quibus ipß ßaudantur.Talis enimnbsp;fuit iniquitas Sodom£. ideo prophetatur pofi aliquotnbsp;paucos annos uel dies ommum rcrum fuperuentura egenbsp;flastuindemia enim fallet uinitorcs er cellaria,ßuguninbsp;eoüedores in ludu erunt,flupor apprehendet ciues,qufnbsp;bus prouentus modieus infiretur, ut minus poflhac l(^nbsp;ceatlibidinari.

,, Obftupefeite opuIcntaCjConturbami' ni confidentestexuiteuos, nudamini»nbsp;accingitelumbos.

11. Superuberaplangite,fuperregionede fiderabili, fuper uinea fertilit

Qw,e nunc infolefcitis, o urbes, gt nihil non uolns permittitiSyprecioßs ueftibus luxuriat£,propediem fitnbsp;pebitis ad expoliationem uefiram,ad nuditatem,ad ci»nbsp;litia ueßra, adplandum fuper filios ueflrosoedfos cfnbsp;filias, propter annonte raritatem,quantumlibct firtilißnbsp;fimos a^rosGfuinetadelicatißima iaiktis,quaßiilanbsp;non fufeeperitis à domino, cui nullam pro tot bonis grdnbsp;tiamdebeatis,

15 Super humum populimeifpinæamp;ue^ pres afeendent: quanto magis fuper om*nbsp;nes domos gaudfi ciuitatis exultantis^

14 Domus enim dimifla eft, multitude ut bis reliâa eft,tcnebræ amp; palpatio (turris amp;nbsp;lt;lt;gt;'x)faflæ funt fuper fpeluncasufqj in aetetnbsp;nü. Gaudium onagrorum pafeua gregfi,nbsp;nbsp;nbsp;/

Tanta uaflitas gt hominum ßlitudo erit in populè meo,Gr‘ terra ifia,ubißc uiget luxuria, ut prie agricola^^'nbsp;rum uinitorumq^ paudtate,uepres èirfigt;inetaredditu»nbsp;raßt terra,circum urbes, intra uero muros urbium pdnbsp;iàtia dißipabuntur,et ßequentia populorum redigetufnbsp;in defertu. Et ubigaudebatur indelitijs per lafciuiatit,nbsp;ibitumehorror cr mortis imago terribilisapparebit^nbsp;ybimultitudinisnimiie firepitus cr fafiusfùeratfibinbsp;nunc folitudines dereliihe er uaftatie urbis uifuntur.nbsp;Turres altißimie prolixißimas producentes umbras CTnbsp;ßrtalitia foltdißima redigentur in cauernas er ffielun»nbsp;cas infempiternivm non inhabitabilcs.Vbi tune paupe»nbsp;rum opprefiores in delitijs uiuebant,ibi nunc pro defernbsp;titudine locorum onagri pafeua fua inuenient, in Îoc0nbsp;fdlicet ftmm£folitudinis CT horroris,

ly donee effundatur fuper nos fpiritus de excelfo« Etcritdcfcrtumin Charmel,^nbsp;Charmcl in ûltum reputabitur :


-ocr page 101-

IS Al As '

p«enitentifi Tattdiu opuleiitd oc lafciua terra uaflata Gr defolatd ftMusftiw erit,donecperfrgt;iritivmdomini excitabituradmeliorisnbsp;uita mflitutum,donec emendauerit mores,Gr conuerfinbsp;fiterint ad dommum, uexatione dante mtelleâu,Tuncnbsp;enimdcnuô frliciores erunt, er tempora illis hetioranbsp;eucmcBt.Qgemadmodum er capti inBabylonemcumnbsp;egiffent pxnitcntid, er propbetas audire 'mcipereitt,nbsp;nbsp;nbsp;;

turn gaudio reuerfi funt. Poft fidem rcfiitutam in do« mmum, er uitam refrrmatd in melius, dominus quoc^nbsp;ifäremittit,Gr beneficijs recreat:boc efl quod dicitur,nbsp;Solitudo,Gr defertus propter peccata locus poft recesnbsp;ptamdeigratiä Cbarmeluserit,locusfrrtilis,iucundusnbsp;erfrugiflr, fleut Cbarmelus infyluamfiierat redaélusnbsp;ob peccata. Et certè gentilitas per friritum ueritatisnbsp;delapfum in corda piorûfaékt eft Cbarmelus,qult;efùegt;-ratfyluaMdai autem iwereduli redafhfunt infyluam,nbsp;cUm frtßent Charmelus.

I amp; habitabit in folitudine iudicium,amp; in ftitiain Charmel fedebit.

,7 Eterit opus iuftitiæpax,amp; cultus iufti-tiæ filentium, amp; fecuritas ufque in fempp ter num,

Gentilitas lugcntilitafccouuerlàad domiwiwn aquitas GT iudi« ^^lICTtC*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

' ciumexercebutur,perEuangclium pnedicata GT plan tata,ubi prius impietas gt error in ufu erant. tu Char«nbsp;melo quoq; notue platationis ecclefia habitabit iuflitia,nbsp;omnia frlicius er fanëhus quàinantea habebunt.Caelenbsp;ftem iuRitiamfeëltlbutur gentes,pax cofcientilt;e gt frinbsp;ritus cofolatio in ecclefia habitabunt.Qu£ enim ßmeenbsp;rior pax eft quàmfidutia m deumf Et nuüus religiofiornbsp;dei cultus c/l,quamtotafdependerc à domino,fabbasnbsp;thttmcclebrarecontin«uw»,Mt audiamus quid im nobisnbsp;loquatur dominus, de proprijs uiribits ml priefumerc,nbsp;ad domtni uoluntatë omnia tam agere quàm pati uelle.nbsp;Qui huiufttwdi eft per gratia dei, is cotinuafecuritatenbsp;gaudct,bcatitMdi«em ucram bic aujficatur, qu£ ipftonnbsp;confequitur in uitam aliam.

18 nbsp;Et fedebit populus meus in pulcbritudi

nc pacis, 8C in tabernaculis fidutiæ,ôcin rcquieopulenta.

Repctitio eft quafieiitfdemfententiie. Qui uerepo pull« domini eft, cuius donûnus deus eius, innixa ßgt;Öfanbsp;fiper dileftüfuum, ablegatocrcaturar« nimio amore,nbsp;bomtate^ dei probe agnita per Chrifttwn donatatis innbsp;oblcftamento pacis pcrpctu«fcdet,er in tabernaculisnbsp;fidutbe, firma fcilicettentione fuiegratùe,dequanonnbsp;potejl diffidere, qui femel guftauit delitiasjî’iritus.crnbsp;in requie opulenta. Facile enim f delis cuniklfrernerenbsp;j poteft er negligcre, qui diuitias bonitatis diuinlt;efdenbsp;rgt;'*^o‘a aliquando fcnferit.Et qui reieëkt criminum fernbsp;uitutehonefat« GT innocentiie fruihis perceperit ponbsp;pttl!«,ciuitiK,uel plus quicunquc,is quictiuSjàiltius etnbsp;iucundius uitam dcgct,cy pace amœmore gaudebit.

19 Grando autêin dcfccnfioncfallus,Slt;hu militate humiliabitur ciuitas.

Si quidinundiwn opprejferit calamitatum,illud non tweebit pij$,cr domino deofuo adhlt;ercntibi«, quib«*-

lESCHAEIAHV. 4« àmn!i(profunttuhilobe^,nonâliterquàin fî grandonbsp;^üidé ex aëre décidât,fed in fylUiM tantu crarida loca.nbsp;Et d««i hoftium infultus nuüin timetur,dum tranquillenbsp;furtt omnia,no opits efl ut cofitgiatur ad mot es,ut urbesnbsp;adificentur in colles, cr loca inacceßibilia : tuto cnimnbsp;habitare poffùnt m uaüibus GT locis hitmilioribui,nbsp;io Bead uos qui feminads iuxta oés aquas,nbsp;inimittentes pedetn bouts 8C afini*nbsp;Fiddium beatitudo etiam in bac uita lt;eflimari »10 po Fideiîâ beanbsp;tfft ptj5,ç(»(lt;ndoqHi(ifm omnia quafaciunt proßgt;erannbsp;tur,ditanturab alioru malis,proficiuntexdamno alio=nbsp;rîMW.Ettrf ß in aquitsfeminauerint fernen fuîtjinfper atanbsp;alijs inde proucntum außreiti : quocunq; in loco peconbsp;ra iUortwn Ma erunt, pafcentur pro uoto. Omnia ilnbsp;Iw Ma erunt,ubiq; proficiendi GT bene operandi opornbsp;tünitatem inuemeitt. NKlIoinlocoJrMftra fernen pro^nbsp;fitndetis, ubiq; irriguum fuum adminißrabit dominus,'nbsp;cuitotiadhicretisGrfidiiis.

lt;C AP V T XXXIII.

Ac qui prædaris, nónne SCtpfe-

O ne amp; ipfcfpcrneris^^ Cum con fummaueris deprædadoncm,nbsp;dcprçdaberis.Cum fadgatus defieris connbsp;temnere,contemnens.

iungendumfuperioribusfi(erat,percontrariumenim ot impijs prænuntiat omnia mßliciaßcutfidelibus P‘^P‘^nbsp;tiiam wi (iomiMo pacem gsquot; filicitatem promiferat, di=nbsp;cens.'Va; uobis inquietis, uiolcntis, improbis^ prado»nbsp;nibits,ßue reges ßtis,populi ant urbant,rexfcilicet Af*nbsp;fyriorum g^ fut« exercitiM,«cl etia iwpij in lerwfalem.nbsp;Depr^dabuntur cnim wc/iræ qwoquc pojjèj?iones : CTnbsp;/icutfionaudireuoluift« paupcrtwn clamorcs, fcuosnbsp;quoq; clamabitis,^^^ nemo miferebitur. Qui infidcliternbsp;agunt cum proximo, perfidiamquoqi aliorum fentire *nbsp;cogetur.CumexiRimaueris teiamperßei/feuaflatiosnbsp;nemtua. Grintuto conßßerecorraßsimprobèdiuitijs 'nbsp;cum iniuria opprefforum,tunc fubito tu quoqj uaf attwnbsp;fris,repcnt(MiMtibi aduentet Mttcrttus.Et ciimfiterHnbsp;contemnendo alios fatigatus^GT coplcMcris ferè omnesnbsp;contcmncre,nemhic obf ate tibi,«t putas, cccc te quo«nbsp;que contemneut er infidijs aggredientur.Eadem men«nbsp;fura remetietur tibi,qua alijs menfusßterisscr par pa«nbsp;ri rependetur. Qui doits erfraudibusagunt, fraudesnbsp;quoqj patietur.Qui carmfices aliorMnfunt,ipß quo^nbsp;fuo tempore maildbuntur.

Domine miferere noftri: te expeöaui.-musîcftobrachiü eorum in mane,8c falus noftra in tempore tribuladonis.

Oratio eft prophet« pro fanëki urhe fua.contra «io« lentiam hoftiuwi,er wtiuriä ciuitwn cotra fdcle$,q«amnbsp;fempore aduerftatu pij oraiM:Donûnc,qtti untuerforu ontionbsp;domwiiM cs ,ßcut GT creator, tuam implorawMsgra« pw»“quot;»;nbsp;tiam,nonno)lra obtediwus mérita, peccatoresenimfunbsp;Wi{s,er iiM àte nullum exigents. Vnica noflrafidutianbsp;eftin tiiam elemeutiam, auxiliu tuum expetonus ernbsp;fterauH«. Elio firmamfntw,robwr,er dejtnfio (Jgt;eraiisnbsp;es 4

-ocr page 102-

IS Al AS

t«u m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mane ßnedilationeali^itM cr tempefliu»

periculu eft enim in mora. Btiam unicafdui iwftra tn tefita eAj^uant tu nobii calatnitatiun tempore impartnbsp;tiariif tunc enim earn snttius amplcchmur ZSquot; atten*nbsp;tiutimploramusi

5 A uocetumultus fugerut populi,ab exal tatione tua difperfæ font gcntes,

QMntumlibet magno tumultu ingfuant hoücs no^ ftri,fùgient tarnen iBico, dum tu ttobii brachium falutiinbsp;obtenderis, cum tuam potcntia cxaltaueris,uolueris^nbsp;nos faluos, flatim di/pergentur omnesgentes,^ui cotranbsp;fideles tuos fi(crint congregati,

4 Etcongregabütur fpolia ueftra (icutcol ligitur bruchus, udutexcurfus locuftarünbsp;difcurrecineo«

Spolia ueüra, o impij hofies noflri : exercifUf fcilicet Sennherib, er omnes impif coitgregabufitur,in magnanbsp;(opia,ucluti dum bruchus colligitur, er cum difcurri=*nbsp;tur pro coUigedis locuüis 4 toto populo, fie corrodentnbsp;pij fpolia impiorum.

5 Magnificatus cft dfis,quoni5 habitas in excelfotimpleuit Sion iudicio 8C iuftitia»

Exaltatusefl miraculofa firagcAfßirioru dominus, ofiendit^; fehabitatorem eßeexcclforu, dominuccelinbsp;t^fupemt exercitus,impleuit Zion iudicio er iufiitia.nbsp;Ab eius inftuxu er gratia anendatur ciuitosfidelium,nbsp;ut in ca locum habeot iudicitim er iuftitid,ut er pij honbsp;mincî contra ius er M patiantur, erfidutia innbsp;deaw perfeâè imbuontur.

C Etcrit fides intempohbustuistdiuitiæ falutis fapientia öcfeientia: timor domintnbsp;ipfethefaurus eius«

Injtempore quo Zion urbesqsfideliucolunt iudicitt er iuditiam, emnia firma fitnt dcfidelid,fyncerdernbsp;tuta,diuitiarum abi»:d(;ntia,falus er tranquiüitiufiasnbsp;pientia uera ac fdentiaMaximus autem cium illorumnbsp;thefaurus erit timor dommi. Hac quidem imprecanturnbsp;Kierofolyma, pro tempore Ezechiic er Efailt;e,pleniutnbsp;. autem in cede fia Cbrifti complentur.

  • 7 nbsp;lt;Ecce Ariel corü (^ngc/t) clamant foris,nbsp;angcli pacis amareflebunt,

Propheta frequenter memimt tarn Äffyriorum ter» rores,incurfiones er obfidiones, quibus pofi captiuitanbsp;tem decem tribuu HierofolymJ er regnu luda cotwtHonbsp;adfligebant, quam etiacladem er firagem iüoru quamnbsp;prauidebat certißime fituram. Erat cnim ifaios eo temnbsp;pore integra aHate er maxima authoritateddeo de eisnbsp;fiepe confolatus eft populum cundabundu,alijs ac alqsnbsp;uerbis. Ecce,Mt,angeli eorttw Aßyrioru legati clama»nbsp;bantfiris, deum ifraël er regem Ezechiatn cum urbenbsp;bhifphemabant,Kabfaces fi:ilicet:denique tumtij «rbi«nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uaflatarum in re^o lttdlt;e, fiias adnuntiantes miferias:

qui pacts nutij e^c debuerat er uoluißct.nuncamare fichant calamitates tarn fitas perpeffoi,quam tticrofij»nbsp;lym£ nuntiantes fitturas.

  • 8 nbsp;Diffipatæfuntuiæ,ccllauit träficns pernbsp;femium,irritauitpa(ä«m,proiccitciuita*

lES CHAEIAH V. tes,non reputauit homines.

Nuntiant autehofiem diffufum in totam terrd,ficua ftataSejJ'efemitaseruada,ut nuUus progrediaudeat,nbsp;uiator Crperegr'musdifcrimmi hoHiu committerefinbsp;non audeät prie timorc,quia iam padu domiru quod adnbsp;ifraelem pepigerat irritatü eß propter perfidiapopuli’nbsp;Ideo^ dominus urbes eorum er luda deteflatus fft,0*nbsp;repulifße uifits efi,tanquam no amplius reputatos internbsp;peculiares fuos,er non teßimatos populos fiios.fed uc*nbsp;luti iam hofliles er abiedos habitos. Dura enim 'm iBotnbsp;u'mdidd,iilorum abiedioncm mdicabat.

  • 9 LuxitjClanguitterratfcrutatuseftLiba-'nbsp;nuSjamp;cæfus.EtfaâuseftSarortjficutdc-’nbsp;fertûtSC cócuffa eft Bafan,amp; Carmclüs.

Luget propter peccata fua popultts terrie,qui per ud ftationem hoflium afflidus,er infirmatus iram dontódnbsp;fentire coepit,er acerbiora formidarc. lam enim euer^nbsp;fits efl Libanus,fuccifi illius cedri, urbes fcilicet aquilo^nbsp;nares in regno ifrael er luda. yberrimus er firtilis a^nbsp;ger,occidëtalis er maritima regio, que Saron dicitur,nbsp;in folitudinem uerfa.Bafanquoqueorientalisduaruigt;fC)gt;^nbsp;cumdimidia tribuuportio tota,'m Ajfyrioscaptaefitnbsp;cr concidit Carmelus quoque audralior pars tert^nbsp;ifrael, qua fruduofißima erat,modo cxddit 4 fua pul^nbsp;chritudine er firtilitate.ficq; fidelibus Hierofolymiti^nbsp;ex omm parte infidcliu hoflium imminens exitium coitnbsp;fpicitur er timctur,dommofuos exercëte er tentatCrnbsp;fednonconterente.

o nbsp;Nunc confurgartt dieet dominus,nunC

exattabor,nunc fubicuabor*

DttMJ fideles maxime fe defertos timent,er in profùf dum mail dimerfos fe conflgt;iciuttt, domtnumq; de pr»^nbsp;fiindis inclamant,tunc propior eft illorum falu/S. StT'nbsp;git enim dominus, er iudiciumfitumfufiitatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueldi'

expergfeitur defomno,'tnuocatus,erfa{lo tempus miferêdi eledts meis uetut, nunc tempuseflnbsp;uandi brachiu,percutiendi hofles meos,erglorificanlt;^^nbsp;nomen meum,quod illi blaflihemarc non timuerunt.

’ ’ Concipiefis culmos, amp; parictis ftipul^^ fpiritus uefter utignis uorabit uOs«

Hofles alloquitur.'Vos cocipictis culmos CT paleds.-pcrfuperbiam ueflram cotendetis ad multa,^nbsp;prlt;efumitisnuncuana,fragilia erfuperba:fed flipi^'^nbsp;pariet is, afle ueftrain totu excidetis, mhil obt'mebitf^nbsp;eorum qua conamint : lt;i ^rore ffliritus ueflri uclutinbsp;igne ueflro proprio exuremini, er malitia ucflra dar»^nbsp;nabit uos,audacia occidet ,cogitationes ueflric uob^nbsp;tantum nocebunt,non fidelibus meis.

Eterunt populi quafide incêdio calcic» fpinæexcifæignicomburentur.

Tamingens exerdtus Afjyriorumante lerufalci'b erant iudicio dei,angelico zelo cr opera combudhnbsp;lut lapides 'm calcem redadi,er ficut ffimaredfiejqH^nbsp;igru comburutur. Indnerata enim fiierunt iUoru corf^nbsp;ra,quo facilius exuuhe rapercntur,er tantie flrag^^^nbsp;dauerwmfeetornon offcnderet,erfepulturaniolefi^^nbsp;berent,fecundumücbuost


-ocr page 103-

ï s A I A s

»5 ^Audite qui longccftis,quæ fcccrim,amp; cognofciie uicini fortitudinem incam:nbsp;Audiantiuâicium fuum alicni:Gr hoflesptoruntnbsp;cundum priefcripta, qui de longe uenerunt ad blaßgt;he^nbsp;ntMcIumdeum.Confequenter etiuqui proximi ejîis lf=nbsp;rtKlit£ ex ducs lerufalem,ueßru quoq; iudidu cognosnbsp;fdte, cr domim dei ucflrifirtitudineni ex inßitutum,

14 conterriti funt in Sion peccatorcs, poflTe dit tremor hypocritas .Quis poterit habi^nbsp;tare de nobis cum igné dcuorätc;’ quis hanbsp;P bitabitex nobis cûardohbjempiternis^nbsp;gno Etùm in lerufalë,qu£ Zion dicitur, Efuiæ temporib.nbsp;multi domino nonfidcb(tnt,dej}gt;erabant fe pojjenbsp;no reßftere, cogitabunt contra uerbu dominifefe dedenbsp;rc,ne uaßaretur, praHicitsq^ habebant cum Affÿrijs,etnbsp;regel« Ezechiam ad id inßigabant contra prophetam :nbsp;quos hic ut impios uocat peccatorcs. Hi autem pauebätnbsp;er tremebant, fide dcßituti in dominu, hypocritie eräinbsp;er fimul4tores,ut Sobna et complices ßsi, pictatemfinnbsp;gantes in deum er patriam^rcuera autem deßierati ernbsp;proditores. Quißcdicebantßtamimpictatem/ßecienbsp;religioß timoris palliando,Qttonu)do cohabitare nobisnbsp;poterit ignis ifle faccr omnia deuorans.^ qttomodo ßtbfinbsp;ßemus coram domino, er eiusprlt;eß:ntia,qui (umus pecnbsp;catores er indigni cultoresfquomodo pro peccatis no-flris ßrre poterimus uindidä deUC^uaß dicant,tußiornbsp;eß deus,quàin ut peccata noßra non ulcifcatur excidionbsp;Urbis: non enim meliores ßtmus reliquis ludæis, uel etianbsp;lfraelitK,de regno Samaria, qui iam uaßati funt, er renbsp;Ifgati inexilium. Huiufmodi uerbis hypocrißm exercenbsp;bant,uerbo prophetarum nthil credentes.

gt;5 Qui ambulat in iufticiis ÔC loquitur ucri tatem,qui abominatur auaritiä ex calum^nbsp;nia, amp; excutit manus fuas àcontreâandonbsp;muncre, qui obturât aurcs fuas ne audiatnbsp;fanguincm jSCclaudit oculos fuos neui-**nbsp;deat malum,

in Verba funt propheta reßgt;odentis huiufmodi figmen tIS peccatorumtTutißimos licebit habitare mos Wero,nbsp;folynià, er ab cxcidio cripi,fi conuerfabimini iuße:fi innbsp;ßiciä in urbe colucritis,mnocentius uiuedotfi re£h, uenbsp;ra,tequa loquamint,à falßs doilrinis, fallacibusq; confinbsp;lijs abßincntcstfi per caluminas er iniuriam acquifitMnbsp;diuitias poßhac abhorrebitistfi manus fuas quiqs ueßrunbsp;excufieritis ab omm miinere,quo iudiciu er iußieia denbsp;prauatur, er perfonaru acceptio promouetur:fi inno=:nbsp;centiii circunuentioné, er pauperu opprefitonë, erin=nbsp;nocentisfanguinis effiifione poßhac cmendabitistfi panbsp;tulam ac elementem aurë prabueritis humilibus, orphanbsp;ms,ac uiduis,fi aquo animo uiderc quancunq; iniuriamnbsp;potueriti5,fcd per omnia iußiciacolueritis.Si enimnbsp;hoc modo uitam ueßraac regimen inßitueritis, utnuncnbsp;Ea:ccbi45 rex facit, nihil timebitis, ncc quicquam malinbsp;htictisubhoßibus.

Ifte in cxcelfis habitabit,munimcnta fa xoruni fublimitas eius t panis cidatus eft,nbsp;alt;iuæ eius fideks funt*

IESCHAEIAHV. 41

Quicunqi huic meo confilio acquieuerit,tutifiimè ba bitabit,no fecus atq; fi in cxcclfifiimo monte,prafidio,nbsp;uelfortalitio pofuijfct refiigiufuu ? thulia re neceffarianbsp;cgcbit,fiue cibu fiuepotu defyderettpro uoto ei omnianbsp;fuppeditabuntur. t^on deficient tilt aqult;e nec panis:nbsp;perennes ci ßntes falutarium aquarum ßuent, ex an^nbsp;nome abundantia.

  • 17 Regem in decorc fuo uidcbuntoculi tui,nbsp;cement terrain longinquorum,

Rex illoru iUußris femper erit,pacificus, benignus, status îuRî gloriofus er ltberalis,in profixritate er iucunditate ilnbsp;li populus obfequeturtnon ad fanguinis cffufionë tcrri=:nbsp;bilcm fe praßabit,fcd pacis pulchritudine er in opulennbsp;tia tucundißtme praerit.Summa enim regnorum tran=‘nbsp;quillitas eß, ubi reges regnant in iußicia, ubi auaritia,nbsp;übido,faßus er tyrannis non regnant, Vbiq^ tuti crut„nbsp;hoßes non patientur, licebit loginquas tranfire prouinnbsp;cias,exrcmotißimi5rcgiombusnegotiationestranfagesnbsp;re,erab alicnigenis frequentari-EJemo enim metuetacnbsp;ccdcre,ubi nuUa timebitur uiolentia,fed iußicia perfe^nbsp;ëkl locum habet,ubi omnis iniquitas damnatur ab omninbsp;bus,ubi peregrint tuti funt ab offènfa ciuium, er faudenbsp;digna cclebrari uere poffunt ad exteras nationes.

  • 18 nbsp;nbsp;Cortuummeditabiiurtimorem, Vbinbsp;eft fcribaî’ubi eft (Ic^suerba) póderans^ ubinbsp;eft conferiptor magnificarum ædium^

In regiw er urbe deßituta iußitia ubi tyrannis uiget: Contruim ubi impijprafunt,ibi femper corda ciuium meditanturnbsp;timorem,formido cxcrutiat mentem etiam innocentiu,nbsp;quando fcilicet fuperueniat er urgeat conferiptor tri^nbsp;butorum, ponderator auri er mcnetarum, inquifitornbsp;uerfutus occaßonu co tra piostubi fcilicet iniuriofus alt 'nbsp;^uis qßor ac liÜor irruat,ubi palatioru turriumq; maginbsp;fier in umcula conqciat,erqfiiomb.tentct innocentiZ

I g Populumimprudentem nonuidebis, populumaltifermonisî itautnon poffisnbsp;intelligere difertitudinem linguæ eius, innbsp;quo nulla eft fapientia,

Vbi regnat iequitas,ibi ncccffaria non crit externarti linguarum cognitio.Simplices entm er ueritatis fiudionbsp;fi melius habebunt quam uerfuti er literati, iion timesnbsp;bitur irruptio hofiium, quorum non mtclligerc poßtsnbsp;eloquium.Omnibus enim reddes quoddebes,nuüi 'mitt'nbsp;riofus, neminem irritabis quacunqs 'miquitate, in bonanbsp;femper malum uinces, er ab impiorum crudelitatc do'nbsp;mino protegëte f’mper immunis er is. Promptior enimnbsp;dominus eß ad 'mnocentiam propugnandam, quàm adnbsp;periculofe tentandum eleifios maleuolcntia impiorum,nbsp;Non enim fimt tentari fuos fiipra tnodum.

10 RefpiceSion ciuitatem folennitatis no* ftræ, Oculi tui uidebunt lerufalcm habitanbsp;tionem opulcntam, tabernaculum quodnbsp;nequaquä transferri poterit; nec auferen-tur claui eiusin fempiternum,amp;:omnesnbsp;funiculi eius non rumpentur.

Vtcunq; autem fubfanëiis regibus fuauiter uiuant fanëh 'mhoc mundo,femper tarnen defy derant regnuiu


-ocr page 104-

t

IS A I A S

J CT elJe cunt ftnélo fanéioyuut, nbsp;nbsp;Vfgf rfó

g‘lt;m,cumChrifioinglori4deipatris,iufup(rctxlefiHe rufctléy zj“ ciuitate eleiioyuw^ in regno et/tint^runtpiti^nbsp;Sîoncœk« élarum.A({tliant,p(gt;hetlt;iadhortdturfidcles,utuideantnbsp;Wsnoftr» f^contemplentur Zionciuitatëfolenmtiüum,a'flt;(=nbsp;croftndadc perpetuteiucunditatis contubernitt,habi^nbsp;tationent fuanißimamtotius opulentiie,ubinihilabefinbsp;quod ißmiiii defyderttri poßit, ßttietiix plena bonoriinbsp;omnium,tabernaculum ab omw aßu aduerfitatum, i«=nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiolabile tentoriu,quod nunquam loco mouendtim de^

ponetur, non transßretur de loco ad locu, cuiut claui tuinqtta extrahentur in perpetuu,nec (unes eiuf unquanbsp;ueteraßent nec rumpentur.t^o enimfinem habebit necnbsp;l/leßilt;e regnum, nec beatitudo eleólorum,Quod uel innbsp;uitif ludaii, de regno Ezechiæ uel quacunq; Hierofo*nbsp;lyma terreflri mteüigi er comprobarinon potefl^

il quia ibi magnificus eft dominus noftcr. Locus fluuioru riui latiffimi, ôC patentes:nbsp;non tranfibitper eum nauis remigft,neq;nbsp;trieris magna tranfgredietureum«

Sed in eadem urbe ccelefli Hierofolyma omnibuf pijs declarabitur, cojjgt;icuaqi erit maieflat domini,myfteriunbsp;Statut beat Em4nueii5, qui nobißu deut dicitur er coprobatur. tonbsp;eus ibi erit torrentium omnium uoluptatum fanélaru,nbsp;ibi erumpent aqute uiult;e per omnes urbis plateot defeennbsp;dentes,ßntes falutis, gratite,et paradifi flumina circunnbsp;quaqßongelateq^diffundenda, ermareipfumtotiuinbsp;ßlicitatis^ubi nuüa nauis piratica,nec pcriculu aliquodnbsp;naufragij locum habet, nec labor aliquisremigum, necnbsp;uigilia anxM ßgt;eculatorum,nec cura nautaruni,nulliutnbsp;necfcopuli nec Syrtis uel quorumlibet incommodoruntnbsp;timoriomnia iüic placida,iucitda,felicia,certa^; erunt,

Dominusenimiudexnoftcr, dominus legifer nofter,dominus rex noftertipfe falnbsp;uabitnos.

Ineaenim Hierofolyma dominus imperator zr iu^ legißr noßer,fub cuius regimi’»nbsp;ne,inandatis cr iuribus uiuendum omnibus erit, nndenbsp;nec ad latum umguem quifquam difcedet.Sub ipßus re^nbsp;gw ßliciter omnes pij exultabunt, cr beati erunt, fa^nbsp;lutefempiternafaluabuntur,zr lt;tb omni calamitate imnbsp;tnunes,ibi dominus eis omnia erit in omnibus. Vtficutnbsp;in fuperioribus impiorum perpétua miferia defcriptanbsp;eß: fic hie fan{iorimilt;eterna ßlicitasnbsp;nbsp;nbsp;gaudium rea

gni in Chrißo, quale mundus non poteß dare,nec cape recarnalisfenfus.

itj Laxatifunt funiculi tuit fednonpræuaa lebuntSic erit malus tuus, ut dilatare fignum nonqueas. Tunc diuidenturfpolianbsp;prxdar urn multaruin t claudi diripient ranbsp;pinam:

Tabernaculi illius ßnes nuUa unquam reßiliont indigebunt, galeataiUius nauis quoque ßnesperpeanbsp;tu£ erunt, malus eorum fine hoßilisfigni uexiUofem»nbsp;per manebit,nullum ibidißidiumobnauiumßgna,nulnbsp;laamulatioob diuerfitatem meritorum CTgratiarumnbsp;lt;rit, ommgena hetitia abundabit, precioßßitm^

lESCHAEIAHV.

rttw manubiorumillicßne inuidia zeloq^ pnedadiui^ detwr.Nemo illic tarn abieilus gquot; humdis, quingaudionbsp;maximo potiatur in Chrißi regno. Etiam qui claudißttnbsp;rant,G-nonfemperre{lo tramite meeffèrant (onmtsnbsp;enim etiam eledi m multis offendunt) fuas tarnen por^'nbsp;tiones tn ea prlt;eda cumgaudio affequentur ?

^4 nec dieet uicinus,Clangui. Populus qui habitabitinea,aufereturabeoiniquitas.

Nullt« illic agrotus, qui decketßrato, omnes iUiuf Sionis duesfani, lati, beati^ erunt: nuUus ibi ludus,nbsp;clamor nec dolor, nuUtc lachrimic, quia nuUa quoquenbsp;ibi inuenietur iniquitas,fed iußida, charitas ^gaudiuntnbsp;cr beatitudo in domino, cis certitudine perpetuitatis»

ÇCAPVT xxxini.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cceditc gcntes,SC audite, amp;po

puliattenditet audiatterra, plenitudo eius,orbis, ôi omU^nbsp;germen eius,

Notlt;lt; eß omnibus difficultas huius capitis,quomodo^ cunq; illud uel ludd exponant uel noßri, qui ey ipß u^nbsp;rias fedantur fcntcntias.Si quis non certiora hie uidet,nbsp;uidetur propheta ludeorum or Sionis uaßatione lt;eternbsp;nam defcripturus : qui defeenderunt delacob,ne uelnbsp;ludiei legreßrrentfeucritatem iudicij fui, etgentes qu(tnbsp;quereliquienoninfultarent ludats fuammiferia,pr^nbsp;mittere in eodemfere contextu gentium omnium uaßdnbsp;tionem, qua;fada e^ po^l tempora Efaite, nominatif!^nbsp;autem Edomitarum, qui de ifaacßatres ifraëlitarû dfnbsp;feenderant abEfau. CiMßdicat: Edomitisdurumnbsp;pendit iudicium, quandoquidem crfilijs lfrael,et adeonbsp;etiamipfisionigrauißimtvmimminet. Vtrunq^autetHnbsp;iudicium ßuerißimum apparuit, cr contigittamU*^nbsp;deis quàm ludteorum oforibus, quorum omnium priiH^nbsp;ey utrotwrej Edomiticßcrunt. Ait ergo; Audite qite^nbsp;fo omnesgentes, cr percipite omnes populi, grauißi^nbsp;mum enim iudicium paßuri eßi5,ob impietates ueßntifnbsp;O'crudeliafada, mutuumuoßpfosuaßantes,zypro*nbsp;ptcr me,populu quoque meum intquo animo cr interi*nbsp;tione éliminantes. Audiat terra tota cr plenitudo ipßnbsp;orbK,cr quicquid è terra paßim progeneratur ergf^nbsp;minat, attendite dei iußitiam in impios.

i Quiaindignatiodominifup omnes get* tes, amp; furor fuper uniuerfam militia eorö»nbsp;Intcrfecit eos,ôc dédit cos in occifionetntnbsp;iratus eß enim domitius cotra omnesgentes, quia on*nbsp;nes prauaricatifunt ius tarn naturlt;e quàm diuinum,nutnbsp;tutsfecadibus crudcliter infeflant, er domifiui« deuntnbsp;fuum quern ignorare non po^nt,non folu non colunhnbsp;fed etiam cultores Uhus odio cr uaßationefemperfunfnbsp;profequuta. Ferent igitur iußa ’mpietatis ßue uindiëlatnbsp;excrcitibus ipforum pereußis cr facrificatis, uelutinbsp;mino facrificium faills, qui hoßias deo uero ey fobi dt^nbsp;bitas,non deo fed fuis idoUs immolauerunt.

3 interfedi corum proficientur, 8(dccad» ueribus corum afcendct fœtonTabefee*’*'

montes à fanguine eorum,


Oceiß



-ocr page 105-

Offiji trgo ex gentium cxcercitibusßc abijdetttur ^^/^ifi^pdchris^ut cadjitera eortimfxtorii exalationenbsp;horribdi aërcm ßnt inßdura, montes paßtm lt;i fan“nbsp;guine occiforuin contabefcent, zr abominanda ffurci“nbsp;tia poduentur.Peccutü enim crudelitcttis digne puniturnbsp;trudelitategrauiore.

4 8c tabcfcct omnis militia cœlorü, dCcom plicabuntur ficut liber ccelùSC omnis millnbsp;tiaeorum defluet ficut defluit folium de uinbsp;neaScdeficu:

Tanta erit irauindida deifupergcntes, utfi fieri pojfet, etiam militia ipfa ccelcfiisfol er afira refolue“nbsp;rentur^ et complicarentur uclutiuolumen quoddam,nbsp;qua numc tanta uaftitate expanfa cernuntur.Sic autemnbsp;Orbis totus concidet, gens una poft aliam mutuis citdi“nbsp;bus, ut nuÜa 'mueniendafit,qu£ no cocidendafit,ficutnbsp;jolium cadit de uite O' fi^i^ gt; f^ullo remanente tandefn,nbsp;îiauor aiitfitlioru ZT cafuifi'uduum colanütas eft fegenbsp;tum. Omnes enim gentes dominit deum fuum minortsnbsp;habuerunt qiiàm opera manuu fuarn, er omnes pariternbsp;ob/n'ffb creacore colucrumt crcaturas: ideo tota mundinbsp;maebma in imuriam creatoris uindicandam armabitur.


  • 5 nbsp;n'-’oniam inebriatus eft in ccelo gladiusnbsp;nic’js. Ecce fuper Idumæam defeendet,nbsp;8c fuper populum interfeäionis meæadnbsp;indicium.

Gladius uindidte m(lt;e fanguine etiam in calts made“ feet.id uerô contra ^om perpétuas ofarcs populi met,nbsp;cultoruq- imorît, er contra populu, quem iudicio meonbsp;decreuidijperdcrc: hoc eft, contraomnesimpios, quosnbsp;digne lufteq; tradabo, quos ultiom digne deuoui.

  • 6 Gladius domini repletus eft fanguine,itinbsp;craffacus eft adipede fanguine agnorumnbsp;amp; hircorum,de fanguine renum arietum.nbsp;V ictima enim domini in Bofra,SC intcrfe-'nbsp;étio magna in terra Edom,

Maxima ftrageexcindamgentes,utgladius meus fatl“ guine totus perfiindendusfit, er præ adipe oedforumnbsp;tncrajfandus, crobducendus pinguedine cruorishu^nbsp;mafü. Nec tantum populos exercituum,fed duces, prinnbsp;cipes, er reges quoq^ eoru ctcdam. Infigne enim faerhnbsp;ficium parabomihifacrificandutnurbe Edomitarumnbsp;ßozra. Totum enim Babylomeum regnum quad Efaitenbsp;temporibus admonarchiamobtinendamfudabat, pro*nbsp;ç fiçit ex ftrage omnium populorum, longe lateq^ iUudnbsp;circumdmtium. Hic autem idumaios nommât, quos innbsp;prioribiis,cum Aegypti, Syriie,Moab,Amon, o reli.-quorum onera feriberet, ueluti nihil dicere audens,fuânbsp;iußerat expeäare prophetiä,quam hic in ultimiStquafinbsp;generalem omnium uaftationem deferibendo commemanbsp;rat. C««i tarnen nufquâ leganturtudxorü regnti/m pro“nbsp;priofohtarioq; excrcitu inuafiffè,fed tantutributa ne^nbsp;ififeq^defendiftè, ZT figt;lt;^io^‘flt;^gt;'tSiiffe.

  • 7 _Etdefcendétunicornes cum eis,amp;taurinbsp;cü potentibus.Inebriabitur terra corû fannbsp;guine, 8chumus eorûadipe faginabiturt

Nec joli id Idumaii patietitur,fcd etiam alq reges er

ÎESCHAEIAHV. 41 principes, ueluti unicornes fiso cornu populos impu“nbsp;gnantes, iudiciii meum fentient durîi er cruentu,ut ternbsp;ra ipforum,truculentium et firocium tyrannorit cruoanbsp;re fit irriganda, er pulucres ab ipforum adipe impi»“nbsp;guandi. Vt qui terrain fua tyrannidc prcjferunt,er in“nbsp;nocentium fanguine rig.iuerunt,fno quoq; fanguine fit“nbsp;fo polluant.

  • 8 quia dies ultionis domini,annus retribunbsp;tionumiudiefiSion,

Eaautem ratione idfiet,quiainftitttt non p^treere laUciamit etiam meopopulo,quem elcgcram,quiiüorum quoque raHiiarun»nbsp;exemploimpietatëuelutaquamebibit,utnihdofitgcn “nbsp;tibus melior,fed coparatione fufceptæ gratis longe de“nbsp;terior, Veniet fiquidem etiam iftis fui iudicij dies er iunbsp;fix ultionis, annus^ 'mfecilitatis ipforum ad iudicio conbsp;tendendum etiam cum Hierofolyma er ludxis. Poteünbsp;quidemdici fecunduHebrxos, Edomitaspuniriernutnbsp;la eis retribui ad uindicandum ’Zion,quia fcilicet adiu“nbsp;uerunt uaftatores Zion.Sed quia hiftoria rcigeftx cia*nbsp;rifiime exponit hanc prophetiam, fiue primam Hiero“nbsp;folymx uaftationem fiue ultimd aftgt;iciamus,ideo is fen“nbsp;fus etiam inuitis ludxis coprobabitur longe dexterius,nbsp;qitàm ipfi fuum oftendant,contra Chriftianos exponeifnbsp;tes, quosidumxosuocant.

  • 9 nbsp;Etconuertêtur torrentes eius i,n pieem,nbsp;amp; humus eius in fulphur: et erit terra eiusnbsp;in picem ardentem,

  • 10 nbsp;nofle Sedicnon extinguetur.In fempi^nbsp;ternum afccndetfumus eiust à generationnbsp;ne in generationem dcfolabitur, in fæculanbsp;fæculorum non erit tranfiens per earn,

QtücquidSioni cr luctefsfalutêacfôlatium afferre [udxonmi poterat, hoc eis damnofum factum eft er exitiale. Hu« P“quot;*nbsp;mus tua non cibum fed fulphur profiret. Tluenta feri“nbsp;pturx facrx, qux uitam animx prxftare debuerunt,uer_nbsp;tuntur ludxis in aconitum, cr picem fœtulentam: ernbsp;tâtofulphureuindiüxdiuinx incëdetur terra ludaica,nbsp;ttt nuüo unquam tempore ludxis fit ufui folatioq^ fittu“nbsp;ra,fedtoti terrarumorbi perfidie Iudaica;famamprlt;enbsp;dicatura eft omiubus alfiicicntibus.Sicca,fqualida,et ult;tnbsp;fiata iacebit ludxa, urbibusq; deftruëlis, àgenerationenbsp;fngenerationes,utnullis ludetsunquam hxrcditandanbsp;permittatur, quibus tarnen deus illam pro peculio tradinbsp;derat.ln fxcula feculorum nemo per illam tranfibit,lf“nbsp;raèlitarum nullus in ea ut propria conuerfabitur.

Et poftidebuntillam onocrotalus,8Cert eius .* 8C noâua, SC coruus habitabunt innbsp;ca. Et extendetur fuper earn mcnfura,rennbsp;gula uanitatis,dC lapides defolationis,

Hierofolymam illampofiidebunt animalia,locadc“ ferta habitantiaihoc eß:,inhabitata iacebit,er habita^nbsp;culum firarum erit.Subuertetur enim à domitto,erfu“nbsp;meulo defolationis er annihilationis metietur,fiue prinbsp;mam fiue fecundam eius terrx er urbis uaftationemnbsp;confyderes.

gt;2- Nobileseius noncruntibi:regnûuoca^ bunt,8Coês principes eius erunt nihilü.


-ocr page 106-

t S A t A S

*5 Etorîcnturindomibus eius fpinac, amp;uif ticae, ÔC paliurus in munitionibus cius : etnbsp;erit cubilcdraconûôi pafcua ftruthionü;

*4 amp;occurrentdaemoni3,onoccntaurus 8£ pilofus clamabit alter adalterum Jbi cubanbsp;Utt lamia,SC inuenit fibi requiem»

I y ibi habuit foueam cricius,8c enutriuit ca tuloSjSC circufodit,amp; fouit in umbra cius:nbsp;illuccongregatifuntmilui,altcradaltcrö.nbsp;Soiitudo PrrfffÆ GT. nobiles eiia^GrregnU non erit ibi,omninbsp;ßilendore ZT potentia carebit, in palüijs ipfim fentanbsp;ttrticte O' paliunti crefcent^habitaculuqi drdconu erit,nbsp;fy- Jpeluncie flruthionum. ifci quicquid horrorem wicwanbsp;tere poteß; gt terrere homines, fßeClra erfttyritO idnbsp;genus monfira terribilia habitabunt:hoc eß,in totalemnbsp;cr diuturnam folitudinem,ruinas,ctfrutetaredigetur.nbsp;Et quicquid folitudines amareconfueuit,ibigrdtu for^nbsp;tietur habitaculum. Q^anquam aute lud^eafemper ha=nbsp;bitatores habuerit ,ficutnbsp;nbsp;nbsp;ldumlt;ea, fed ad prophétie

temporaoquot; Chrißi domiiii coparata,uaflißima folitu* do dici potefi, gt luculenter uidetur.Nomina antmaltunbsp;incerta apud Hebrteos,ex Plinio,noßra translatione,etnbsp;alifs commentarijs inquirantur. Nobis fenfum inquirennbsp;tibus hac omnia clara funt, inteOigentibusm defirudisnbsp;urbibus optatißima habitacula effe omnium firarum fonbsp;litiuUnesamantium,

16 Requirite diligenter in libro domini, SC legice t unum ex cis non defuit, alter alte^nbsp;rum non quæfiuitî quia quod ex orcmconbsp;procedit,illc mädauit, 8C fpiritus cius ipfenbsp;congregauitea*

Scrutamimouostudæi diligenterlibrum diuimelen gis,cr cognofcite,fi non tarn horraidie folitudines mo=nbsp;bis pradiihe ßntGrpromißi, qualesego uobisnuncnbsp;inculco, uobis ifraelitis inquam, fi legem domini dci uenbsp;conumpra'«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jßemüis,fifadits initum toties proa

ret,ptritgtuaricabitis,fîtimorem domini dei ueflri abieccritis^ luf“**’“quot;' OïSPdeertê dumince/fanter o continuo agitis, quidnbsp;aliud quàmlege uobis intcrminatäpoenamexpeäanbsp;bitisf Legite ergo librum,Gr inuenietis omîtes has uin^nbsp;diâas mancre peruicatiam ueßram,nulla dempta. Parinbsp;terenim «os omnia malediCla inueliient: ßc enim locusnbsp;turn eH os domim, ßc minatus eß uobis multa income-moda fuperuentura, que omnia fuoßiiritu et uoluntatenbsp;contra uos congregabit,Gr ßmul omnibus inuoluet insnbsp;credulos, inobedientes, o- contemptores prieceptoruntnbsp;cius, Qg.c de Edomitis did non poffuntifed Utdisos zrnbsp;dues Sion dare reßiiciunt,

jy Etipfcmifitcisfortcm,5fmanusciusdi ' uifiteamillisinmenfura.’ufqtinetcrnumnbsp;polTidebut earn,in gencratione 8C genera*nbsp;tionemhabitabuntinea»

Qjv.cqnid dominiK poenaru dccernit improbis, quaf eunq; fortes, ct quiecunq; fata praordinat deus trnpifs^nbsp;erfua qujß manu di/ßartiturpro meritis,Gr infallibilinbsp;prouidentiafua,quibufcunqi ßrmißimo ordine cr cersnbsp;tij^iwo euentuproueniunt, ludidorucnimfuorumin*

lESCHAEIAHV.

flißima décréta euadere ttuUus potefi: uoluntafi fufuf mo reßfiet: prouidentiiefu^ ordinem nemo inuertetinbsp;in omnia fecula permanet uerbu/uum:coelum citius Cfnbsp;terra trâfirët,quàm ut interrupereturueritatis fiueprdnbsp;mißio qult;ecunq;. Fædus uefiru,o ludd,infiingere potenbsp;fits er abijeere.-ipfeautëfœdusinitu nequaquainßu^nbsp;get :uel obedietis illi,ucl pnedidas in lege uindidtts dc'nbsp;fertoribus fentietis.Habitabituobis ira domini,ß udnbsp;illi per fide adkarere cr obedirc recufaueritis.

^CAPVT XXXV.

Actabitur deferta ôC inuia,8C exultabit folitudo, 6lt;. florebitnbsp;quaßlilium«

Prophetica fcriptura infiituta efi d


deo palcfira piarum mentium,ubi fefe exerccantXoi’^ folatioquidc uidetur fcqui populiludaicipofifiragcn^nbsp;Afiyrij- Tuncenimredibuntquifùgerant,audicntprlt;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

phetas,uidebunt magnalia dei,laudabut beneficia eiiUf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

proficient uirtutibus, refiituentur loca defolata,Saroi(f Carmel, CT Libanus, firtilitatis loca, in prifiinamglo*nbsp;riam, cr exaltabitur dominus. Qttilt;t aut ludddetein^nbsp;poribus Meßiie exponunt, et Hieronymus de uocatio^nbsp;negentiu, non uidetur incon^uehoc quoq^ modo cX^nbsp;pOnendîi,de quo iudicent pij. Bonitas diuina ex peßint^nbsp;lutbeorum conditione fuo more promouet omniMngeUnbsp;tium falutem er pietatem: quia ad repudium iüorunbsp;quiuta efi eledio ccclefiie ex gentibus,qult;e in prophetic ^in*’nbsp;commodedicit«r defertum crinui!im,tnultiplicibii^quot;^^nbsp;erroribus in fide er enormibuscriminibusuafiata,i^nbsp;moribus, er fine omni frudu falutis tanto tempore efinbsp;fèrata CT defiituta gratia er beneficijs clanentiie dd- jnbsp;Hlt;ec ergo folitudo,gentcs fcilicet llt;etabutur,et exultabünbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

defertum iHud, per Euangelicam dodritiam irrigandUf utfioreat iucundißime ad agnitionë unius ucri dei pe’'^nbsp;ueniens, perfidem:quie cum non poßit otiofa effe/t^nbsp;dusbonitatisexprimitcr producit, Quomodociti»^nbsp;gentilitds ab apofiolis uocata frudus falutis pront^,nbsp;uerit, adeo claret, ut nee ludai inficiari poßint déifianbsp;gloriam toto orbe magnificatam in fidelibus,

Germinansgerminabit, SCcxultabitlaf'' tabunda öc laudans, Gloria Libanidat^nbsp;eft ei, decor Carmcli amp; Saron, Ipfi uidc-'nbsp;bfitgloriam domini, dccorem deinoftf*’nbsp;Arefada crabieda iudaicafynagoga,fideliume‘^'nbsp;clcßa amoenißime latißime^ frudus iufiitiiegcrmin‘^'‘nbsp;bit, erexultabit dcajfecutaperdeigratiam agnüfinbsp;one ueritatis er uirtutis uene, de gratia er benefidi^nbsp;dei, de eledioncfua ad hiereditatemfilioru dci, de dat^nbsp;quoq;gloria Libani prierogatiuisifraëlitarum.Tani^nbsp;donauit gentibus ad fe conuerßs,ut quicquidgrati^i rnbsp;lutis,uirtutis,Gr glorüe lucheis iugratis coce/firat, jnbsp;eledorueccleßte exgentibus ct^iofeconeeßit. Etgl^’'nbsp;ria Carmeli translata efi in defertum, ut iam non defef'nbsp;tum fit, fed uberrimoprouentufilix,hortus uolupt'^^‘^nbsp;ffiiritualis, er promißionis teme lade fluens ö”nbsp;Ipßeledi exgentibus uidebuntgloriam domini, qgt;*^nbsp;ü«iei uidentes reuereri er colere renuerut,

gratis

('quot;‘I

s?’'

A,


-ocr page 107-

t-

I s A I A s grili£lud£ih(ibu(r4nt,idnuncgentihisconcedett{r.

I nbsp;Confortate manus diflolutas,Slt; genua

debiliaroboratc»

Confolatio gemium eft, ut opera fanikl pofthac per fidem crgTittiam dei ftrenue perficidiK.fortiter profi*nbsp;aendo mftcnt,otiofi mm fint,etfiducid fanda nitanturnbsp;prog^cdiendo per uittmfalutis,no fud uirtute fed gratianbsp;dei,Eudngelicdpr£dicationcconftgt;rtdti zx fuftentatinbsp;per ftdem. Ntbil enim credenti difficile.

4 nbsp;Didtc pufiHanimis,Confortamini,no-

lite timerc: eccedcus ucfterultionêaddu-cetretributionis: deus ipfe ueniec, ôC falua bituos*


Pradicdtores Euangelff dicite omnibut cledis,etcx SetttibMaducnii,ut nihil dejperent, ZJ“ ^ui ftupido cr:nbsp;atixio cordc funt,ftdcdomiim confirmeiuur,utfciantnbsp;fe gratis dcj fufceptof i» numeru eledorii, etfaluandotnbsp;{’'^''’”^‘t^(^brifti in regno lAeftta omnium fdludtoriitnbsp;ecedatitq^umdidamfumptdmdeimpiftludieiftrctribunbsp;tio/iem quoip dignam illorufadis ceßijfe m falutë fide=^nbsp;hum. Propter qmoj de captiuitdte perfidiie O' criminSnbsp;fedimendos,uenit in hue mundufiiiat dei,promiffui panbsp;tribut,ut effet expedatio et benedidio omnia gentium:nbsp;ftc,ut quifaludturutnos eft, etadfe tradurttigëtet,dli~nbsp;Xf non fit, quam ipfemet deuf, qui Gf uindidam fumitnbsp;de impijt, et adfdhidndumgentcs uenturut pradicitur.nbsp;y Tunc aperientur oculi caecorum,Maures furdoruni patebunt*

  • 6 nbsp;Tunc fallet ficut ccruus claudus.SC lau-dabit lingua mutorum: quia feiflæ funt innbsp;deferto aquae,SC torrentes in folitudinc,

N4mftftuftgnupr£diciturfaluatorisuenicntts,gen tium uocationK, o’ regni dei in ftdelibui,dum oculi c£snbsp;corum apcriuntur,o’ furdorum dures audiunt,O’ cldUnbsp;di redd incedunt,et prægaudiofdlutis inf^erdtie fallut,nbsp;lingua quoq-, mutorum erumpit in diuinas Idudes, duntnbsp;pauperes Euangelizantur, du EuangeUcadodrinapro:nbsp;tücdtur ittgentibut. O'aqua fapientiairrigantui-folienbsp;tudincs, aridaloca ftuminibus exundant. Metaphorsnbsp;funt beneftciorudei,0‘proftdmminecclefia Chrifti.

  • 7 nbsp;nbsp;Sc quæ erat arida in ftagnum, amp; fitiensnbsp;in fontes aquarü* In cubilibus in quibusnbsp;prius dracones habitabant, orictur uiror*nbsp;calami 8lt;iuncit

succefferunt quidem held ludais poft ftragem Sentit ’“'''0. herib,qua’ tomen tanta no fùerut ut ftheitati partie pernbsp;Chriftum eomparari poftint ni fi intypo. Gentilitas autnbsp;colore uitiorudrido,etdefyderijs ilhcitis fîtibunda,pernbsp;Euangeliü Chrifîi uerfo eft in ftagno aquoru coelcftiu,ctnbsp;«M reftigeriu dmmoru,de peccatorü indulgcntia anxio=inbsp;turn, vbi priât droconu cubilio erant, corda aftuontianbsp;®dio,(tH4r)Y(4j libidine, ira, antefidem in Chriftum, ibinbsp;t^‘^°ecdldmi,iunci, o' herboruomnium iucunditos op^nbsp;P‘O'ebit,uirtutumLetd feges,O'fi'udiis deifuccrefeent.nbsp;8nbsp;nbsp;nbsp;8c erit ibi femita 8C uia, SC uia fanfta uo-

«bitur, Non tranfibit per cam pollutus, 8C hæc erit eis trita uia, ita ut ftulti non er-tent (per earn.)

t E S C H A E I A H V.

via uita o'fiUeitatis uerafidclibutpatefietfCr uocabitur uia fonda. Quie alia non eft, quam is qui disnbsp;cit,Pgo fum uia,ueritos,o' uita : nuUus per earn poilusnbsp;tut tranfibit. Eft enh» Chriftianus uir innocent O' 'mts Chrinanutnbsp;pollutut,reddens pro malo bonum,nu[li inuidens,bèneànbsp;ficus ad omnes,o'criminum hoftis, ofor uitiorum infenbsp;crinalifs. Perßdißimorum uirtutum uiam Chrtftusnbsp;ipfe inceßit prior,fidelibuf in exemplu, quo minus er«nbsp;retur. Difcite, inquit, à me, quia mitisfumo' humilisnbsp;corde. Stulti autem propriot fibi uiot ftatuunt, o' troi^nbsp;ditionibus hominum obfequi malunt quant Euangelicis^nbsp;ideocrrant,0’duces filmt errantium.

  • 9 nbsp;nbsp;Non erit ibi ico, 8c mala beftia no afeertnbsp;det per eam,nec inuenietur ibi* Et ambu-labunt qui liberati fuerint,

  • 10 nbsp;SCrcdcmptiadominotconuertcnturSCnbsp;ueniét in Sion cu laude, SC lætitia fempiternbsp;na fupcr caput corum.Gaudiu Sc lætitiamnbsp;obtinebuntjSCfugicntdolorSCgcmitus*

Difeipuli Chrifti O’ fideles in ecclefto clcmentiie et diïcîpüÜ tradabilitotisftiecimen priefe^unt,ab omnifèrocia,nbsp;rapdcitate,ctfonguinolentiaalieni:tutiubiq^eruntfub ’ 'nbsp;alts protedlonis diuinie, charitatis legem fedabuntur^nbsp;O’ beluarum firocitati non fuccumbent, fed per uiantnbsp;falutisfine omni terrore peruenient ad uitam,ad ftatumnbsp;ecclefietriumphantis, in confortium eledorum, quanbsp;omnes redempti à domtno tendut, tw patriam fondoru,nbsp;in Sion fandam, cum laudibus diuints, cui bona omnianbsp;accepta refiruiU,nihil (ibi tribuentes,gaudio fempitersnbsp;noperfruiiuri. Quomodo aute tantarumanguftiaruitinbsp;perpeffa moleftia, ctiam in hoc mundo compenfabititrnbsp;fi ad montem Zion fandi 'm Palcft’maperucniant,quosnbsp;tnodo ibi 'nt aternunt uiuent etgaudebunt. Sed cœleftisnbsp;Oportet Hierofolymafit,ct aternus mans Zion, 'm quo ilietotoironbsp;fempiternogaudio ett laudibus diuinis perfruantur eles ““ «’**‘**1*nbsp;(h, ubi 'm fandorum omnium confortio iucundentur,iiinbsp;Chrifto apud deUm O’ hetitia finegemitu O’ dolore fisnbsp;ne fine a^ianturi Voluit autemfondus propheta ffiianbsp;ritudiuino 'mftrudus, pariter pradicere gratia dei tm-*nbsp;minentenifuis temportbut,0‘ mgens miraculum ornntanbsp;potentiadiumie 'm Sennherib,o' fimul prachcerc om»nbsp;tiibits prophetis notißimamgratiam mundo exhibendanbsp;temporibus Meßiie, omnibus fcilicetfidelibusfn deiglOnbsp;riam etgentis ifraelitie fandic exultationcm. Vt ommanbsp;iUa prifea oracula feruier'mt tue prafentibus rebus, o^nbsp;typum fignificauerintfitturOru longe melioru et maioanbsp;)rum,ut lux eft umbra m€Üor,0’ figmficatum typo.

^CAPVT XXXVi.

T fadum eft in quartodecimO anno regis Ezechiæ, afeenditnbsp;Sen nacherib rex Affyriorfi connbsp;tra omnes ciuitates luda munigt;

taSjSCccpiteas*

Etfadum eft, qua dudum multis prophetijs non fis ne 'mterruptionedefcriptisfiitura predixerat ,ppheta,nbsp;nuc màriturut Uel fenior,fcilicet quadragefimofeptintonbsp;anno, à uocationf prophetic fadneomemorat, ad pers


-ocr page 108-

I s A I A s

prtltóW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dei çr populi [uigt; difc^ntprofiTfetls

eredere,et in boniMem dei ligt;erare pMort^ tempo tibiM, et tyraniiorunt blitj}gt;hemorumq; minii 4 ueritatenbsp;uon defleHi. etiamfub optima rege terrores hofliu do=gt;nbsp;tninuf immittit,ciuo cr gratia dei appareat,et fides connbsp;firmetur regis er populi,fubditorum ç/uoq^fauor ernbsp;obedientia crefcat ad regem. Interim tarnen urbes ludanbsp;capiuntur à rege Ajjyriorti propter diffidentiamfuantnbsp;in deum, CT priuata peccata iUarum : er munitionesnbsp;^uoc^i no iuuant dues, quos impietas domino reddebatnbsp;nfos.. Capiuntur enim er fubduntur Affyrio. Nonnbsp;tarnen legiturcaptus iudas in Ajjyrios,ut lfraelitM,poflnbsp;breue tempus reflituendos fuo regi.

Etmifit rex Aflyrioru Rabfacen de La-chisinlcrufalem,adregcm Ezcchiä cum cxcrcitu graui, ÖC ftetit in aquædudu pifeinbsp;næ fupehoris in uia agri fuUonis»

Lachts proxima Hierofolymlt;e in tribu Beniamin pri tno capitur. Cum uero Hierofolymaprofid/ci délibérât,nbsp;prouidentia dei rapitur ad punienda fuperbiam Aegysnbsp;ptiorum, qui cum feipfos defindere no pofiènf, alqs ta^:nbsp;men promittebät auxilia. Ideoq; iudicio dei affligunturnbsp;ipfiquoq; ab Ajjyrio oppugnante Lobnam,quieàlofe=:nbsp;pho putatur Pelufium. Illuc ante profiéhirus nuniiumnbsp;mittit Hicrofolymam, opprobraturum deo ifraelis, ernbsp;ÄabfacM. bla/jihemiafuiscrimimbusadieäurus. Rabfake intern:nbsp;pretatur magijlerpotationis,mittiturqi cu parte exer^nbsp;citus maxima liierofolymam,ut terreat,er ad deditiosnbsp;nem inducat dues, quoru nonmiHos fdebat propenfiosnbsp;re anmo eße ad regem Aßyriu,quo pericula euaderet,nbsp;er propter deum timorés non firrent. Non proponiturnbsp;cau[a belli, fed uoluit deut emendare fuu populli qui bonbsp;tMatë dei no agnofcebant,idq; perAßyriü, qui propaanbsp;gare tantu uolebatfuum wnperi«. Impii« feruit iuflicicenbsp;dei, qua et experitur ad deigloria. Defitu aquteduilusnbsp;4 pifeina fuperiore in infimä,non eft ut multa dißgt;utensnbsp;tur: er de agro fitllonum qui proximusefl finti Rogcl.

EtegreiTuseftadeüEliacim filius Hel-’ ciæ,quieratfuperdomum, 8lt;Sobnafcri-ba, amp;Ioahe filius Afaph à commentariis» ßobna.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pra:didis collatis cum prafentibus uidetur Sobna

exauthoratus fiiiße de prafidura domus regite,fadusqf KlUkim. feribaregis. Eliakimautë filius Hclkiie in fuperioribusnbsp;laudatus efl, er à donüno pr^edeflinatus officio pra:fisnbsp;äurt. Qjtomodo aut fcribie officiu iUi commendari ponbsp;tuerit,1uda‘ireß)ondeant,qui ipfum aiuntproditioriisnbsp;er pcrfidiie caufa officio priuatum, cum fides maximanbsp;exigatur in notarijs,er urbium fcribis,qui peßimc no=nbsp;cent, fi maleuoli fint: utilißimi autê reipublicte,fi fidemnbsp;pricfient. toaheautem 4commentarijsdidtur,qualcsnbsp;nunc principes cancellarios uocant.

4 Et dixitad eos Rabfaces, Dicite qurfo EzechiæjHæc dicit rex magnus,rcx Affy-riorum,quaeeftifta fiducia qua confidis^

Noluit Ezechias tradere urb€,ideo aceußatur rebele 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'«‘JTe. Omniaenimfua ducunt reges iHi ad qu£ in^e^

‘lt;‘«»K«r. volttit quidem pace facere Ezechias ab in’ttw

lESCH AEI AHV.

redditapecunia,fcd urbe tradere non nult, quod uoliùi Aßyrius. Secundo ergo uenit contra lerufalem, primonbsp;nuntijs,[ecudà,uthic dicitur,copijs.Clui praerat Rd6«,nbsp;pees tentât fidem ex omni parte régis luda:,prmé ter^nbsp;rendo ipfum à magnitudine regni Affÿriorum,er regisnbsp;fèrocitate,ignarus potcntiic dei,quê non credês blaffhenbsp;mat. Vt nihil efl deo acceptiusfiducia credentiii in/ctnbsp;fic diabolus ab initio er demceps cum angelis fuis om*nbsp;nium maxime tentare fokt fidem fandorum.

y Dixi, Profedo uerbo labiorum conß'' lio Sc fortitudincrebellare difponis: nuncnbsp;(ergo) fuper quem habes fiduciam,quiare*nbsp;bellaftitnihi^

Aut quia dixifli tu Ezechia,et tecu cogitaflißrtaf* fis, Equidë inflitutu er ff cm habeo uerbo labioru: hoenbsp;efl,or atione ad dominu me deffi:ndendo,prafens pericunbsp;turn me euafurü. Ego uerö tibi dico, nonfupplicationi*nbsp;bus hanc remgeri, fed confilio er ßrtituäne in bcHo,nbsp;qutbus deflitutus tu es.Hec uerba funt infidcliit. Fidelisnbsp;aut dicit, Benedidus q docet manus meas ad prieliu,tionbsp;inßrtitudine uiri, ere. Nunc aut ait impius.-ln quofidanbsp;ciahabeSjUtaufusßerisrebellaretätoregiAßyrioruf

  • 6 nbsp;nbsp;Ecce confidis fuper baculum arundPnbsp;ncum confraclu iftum fuper Aegyptüï cutnbsp;fi innixus fuerit homo.intrabit in manumnbsp;eiuSjamp;pcrforabit eamr fic Pharao rex Ac^nbsp;gypti omnibus qui confidunt in co» j

Sermo artificiofißimus Rabfacis, qui er à ueritate orditur, ut ad mcndacia perueniës credatur uerbis fuisnbsp;et perfuadeat. Etenim rede improperatur ludais confinbsp;dentia habita in Aegyptios, qui arundineo ßlcro aßi*nbsp;milantur confiado, quod obfit magis innitenti, quomnbsp;fuflcntet,manus perßrando, dum defindere a cafu pH*nbsp;tatur. Non enim ffes reponendaeflinhotninem.'Crnbsp;Aegyptij infideles fiepe reperti funt. Neq- wdt detiS ß*nbsp;deles fuos niti creaturic cuicun(ß,fedfibi uni.

  • 7 nbsp;Quodfirefponderis mihi,In dominonbsp;deo noftro confidimus t nonne ipfc «ftnbsp;cufus abftulit Ezechias excclfa 8(. altariJi;nbsp;amp;dixitludæ ÔClerufalem, Coram alta*^*nbsp;iftoadorabitis^

impie amputate nititur ff em in deum, qua ablata to tus concidat, ab hominibusfcilicet et ipfo deo defertUS'nbsp;Excelfa fände er fecundu dei legem Ezechias abflv^^^,nbsp;rat,quod hic impius calumniator uitio uertit, quafi^^fnbsp;cultuabflulerit, cum deut noluerit ceremonifs coli nfinbsp;unico 'm templo : temeritates quoq^ fuperflitioforunbsp;ominetur,uelit aut ffiritu ZT ueritate adordri,crnbsp;fine obferuantia er obedientia, qua cauerat una taiK’*nbsp;ara hofliasfibi immolandas,unum folum templum,nbsp;inlococxtruendum. Idcumcuraßet rexpius, nunc “^nbsp;hoc uitio datur,ad defferationem propelJcre cumnbsp;tur impius, er in odium plebispertrahere,cuih^fi*nbsp;pcrflitionesplacuerant,er inuiti illiscarebant.

  • 8 nbsp;Etnöccontraäüfaccum dno meonbsp;Affyriorü,et dabo tibi duo millia equorU.nbsp;nec poteris ex te praebere afeenfores


-ocr page 109-

I s A I A s

^iamfipadum'mieris cum domino meoregeA/fy^ fiorum, ut dent tibi duo millia cquorum, non cxhiberenbsp;potcrts de regno tuo Menuato tot afcenfores equitet.nbsp;Cumigitur tant pauper cr imbeclUs/i!,opponere te aunbsp;des régi potenttßimof Taha funt argumenta impiorumnbsp;ut ex numero nülitüpcnfentßrtitudiiiem. Digne igiturnbsp;uno angelo tot mUitü miüenarij una flrage flernuntur.

amp;qinodofufttnebisfaciemducisunius fxferuisdominimciminoribusî’ Quôdfînbsp;confidis in Aegypto, in quadriga,ôC innbsp;equitibust

Superbta in imnunfum crefeere debebat,ct content^ ptutdeicum blajphemia, ut digne u'mdiéki tamgranitnbsp;uidcrctur. Pw« entm abundat impiettu,etiantnbsp;certa paena illico cxpeâanda cfi. Minimum feruoruntnbsp;regis fui pra-firt maxima feruodei, ideo unui miniflernbsp;dei, omnes duces regts cum tanto cxercitu ßrrnit, UMnbsp;elade, una noéle. Rabfaces uerbis fuis Aegyptios exte»nbsp;nuat,non indigne,guos cr interim rex Affyriorumnbsp;ßjlat : fed utrofq^ dominus rxitio dcftmaucrat, Aegy^nbsp;pti«i« aamp; A/Jyrio iunccndum,Affyrium autem ab Eze-ehiaiußorege.

  • 10 nbsp;nbsp;nbsp;nunenunquid fine doininoafcendinbsp;3d terram iftani,utdifpcrdcrcm camc* Do^nbsp;minus dixit ad me, Afcende fuper terram

difperdecam.

Grauißma tentatione ultimo aggreditur rbetoricet calltditatc,a/ferensfe iußit domini ueniffe contra Eze^nbsp;chiam,non cfuidéfalfà, fed tarnen mendaciter fc laólansnbsp;’ do»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à domino. Reuera enim miffut fiter at à domino,

non Kicrofolymam expugnaturus, fed expugnandus cum tamo exeredu. Vaflauerdt quidé terram !uda pr£anbsp;ter leruftlcm, propter pcccata populi, ZT id non finenbsp;domini uoluntate. Certißima ejl enim tiota uolitioniinbsp;dei,fi quid ßat, ßne quofaäu eß nibü. iedfiunt omnidnbsp;etiam crimina impiorum ad dei g^oriamnbsp;nbsp;nbsp;piorumfa~

lutcm,impiorumqilapfum. Pradiäum quidemfifrat i propbetis uenturum iOurn ,fcd ipfe iuffits nonßerat:nbsp;propofitumdeifan{lumefl,fcdimpij régis infiitutumnbsp;efiimpium. lailatur fepeuoluntas dei ab impijsmen^snbsp;dofe, er dei zehn aßegatur,de ^uo tarnen nihil curant.

  • 11 nbsp;^EtdixitEIiacim,amp;:Sobna,amp;loahcnbsp;ad Rabfaccn,Loqucrcquefo adferuos tuns Syra lingua: intclligimus enim : ne lo-quaris ad nos ludaice in auribus populinbsp;qui eft fuper munira,

Verebantur boni uiricxhuiufmodi uerbis populunt toncitari contra fe qui inuitipemüferantexcelforuntnbsp;V ararum fubuerfionem, er propc.tfiores erant adfenbsp;dedendum Affyrio,quàm obfidionan fuflinendum. Cu^nbsp;piebant ergy ea lingua Icgatum loqui,quam populus nanbsp;S‘lt;peret,Syriaccfcilicet,crnonludaice,ipfi autemnbsp;tel^gerezitjÇ^ ad regem relaturi effent audita. Expeditnbsp;reipublic£ reäores, multorum populorum linguas nosnbsp;externis poffe nationibus m cafu coUoqui, prosnbsp;hatosuiro5fcilicct,alioqui perftdite tnfirumentum efinbsp;sonucnientißimum.

Il

lESCHAEIAHV. 44 ^EtdixitRabfaccSjNunquidaddomi*nbsp;num tuû SCad tc.mifitme dominus meusgt;nbsp;ut loquerer uerba ifta : ÔC no potius ad ui-rosquifedentinmuro, utcomedantfter-corafua, ÔC bibant urinam pedumfuorfinbsp;uobifeum^

Agit Rabfaces non fegmter nec infeite régis fui ne» gotium,uolcnspotius populi zclumconcitarecontranbsp;regem,et fcditionealiqua perturbare ad irnpatientiam.nbsp;Facile enim urbes ciuium fimultate er rebeüione obti=»nbsp;nentur, etiam ßrtißima;. Difcordia enim régna magna Diftordia*nbsp;coüabiintur. Lupus mifereturincludiouiculas,fuadetnbsp;aperiri caulas ne capta uidcantur. Promittit autë obfi»nbsp;dionem diuturnam, donee cogantur edere fltreora fua,nbsp;er urinam biberc, no ßlu populus,fed primores quoq;.nbsp;AdditenimVobifeum.

15 nbsp;EtftetitRabfaces,amp; clamauituoce ma

gna ludaice öc dixit. Audite uerba régis magni, regis AlTyriorum»

,4 Haec dixit rex, Non feducat uos Eze-chias,quia non poteriteruere uos:

, nbsp;nbsp;nbsp;amp; no uobis tribuac ftduciam Ezechias

fuper domino, dicens, Eruens liberabit nos dominus, non dabitur ciuitas ifta innbsp;manu regi s Aftyriorum

Perflitit ßrtius allaborando ad confiemandu dues, iadando magnitudincm régis Affyriorum, er perfidiSnbsp;falfo accufanda Ezechiæ iti fwm populum, quafi dedsnbsp;pientis inanibus fßebus, promittendo auxiliuin dei, quinbsp;id nee poßit propter A ffyrij regis potcntiam,cui ctiantnbsp;alij dij obfiftere non potuerinttnec etiam id uelitfmdi»nbsp;gnatione irritatus contra facrilegu regem, ararum fub*nbsp;tterforemcirexcelforum.

NoliteaudireEzechiam« Hæcenim dicit rex Aflrynorum,Facitc mecum benedi-élioncm,amp; egreduni ni ad me,amp; coinedite unufquifq; uincam fuam, Si unufquifq;nbsp;ftcum fuam:Slt; bibite unufquifq^ aquantnbsp;cifternæfuæ,

donee ueniam Si. tollam uos ad terram, quæeft ut terra ueftra, terram frumentiS^nbsp;uini,terram panum amp; uinearum,

Hoflilts oratio eft, qua ad deßihone pcrurget popu lHm,contra fandum ey fidelem regê. Benedidio quantnbsp;pofcit,eftgratia obedientia populi, utimperatafa»nbsp;dat,dedantq; fua omnia corpora,uitä,poffeßiones,ur»nbsp;bem,qu£ tarnen more pritidpum mendaciter promittitnbsp;fimplicibus,ut aUiciat ad deßdione. Pratexit utilitatê Fides ha#nbsp;populi quem uult corrumpere cr deler c,quafi fides re=nbsp;quirenda fit in hofte tarn crudeli tyrannico et blajfhe»nbsp;mo,deum ueru ignorante, rnio contemnente. Promittitnbsp;aitt ad tempus pacem, cr indemnitatë ’m propria terra,nbsp;donee uberiorem accipiant 'm Chaldaottircgno.Sic di»nbsp;ues promißionibus eft mundus,fed malignus. Sic tentaitnbsp;turgrauiter fideles: et fine dubio deffidunt,etfuccum»nbsp;bunt, fi fides defidat 'm deü, fi temporalia admirentur,nbsp;crpoffeßionesdiuitiaru praponai cuhuiuero dei fui,

Hb X


-ocr page 110-

I s A T A s

gt;8 nbsp;Nccinc'itctuos Esechias,dices,Domu

nus liberabit nos. Nunquid Iibcrauerunt di] gentiu unufquifqj terram fuam de ma--nu régis Aflyriorum?

Sedu^ionem cxiflimant impif cr/ittltitiam domino df 0 cofidere,ipfiu^ auxilio confolciri,unum tantu deuntnbsp;credere, cunt plures nonfufficiitnt fuis cultoribus : me^nbsp;tiendo dei uirtutem ex creaturarum potentia tenui,nbsp;^quando idokt de o \fraëlis, Mnitatesgentilium fumntonbsp;omnium rerum opifici ç^gubern^ttori.

19 Vbi eft deus Emath ôCArphad^Vbi eft deus Sepharuaim t Nunquid liberauerutnbsp;Samariam de manu mea';’

Hemath Antiochiam Syrbe putant,ubi deus aliquis inßgnis colebatur,fed qui fuos non redemerit. Arph.idnbsp;aliaurbs dicitur in Syri^ DamafceM. Sephitruuiminnbsp;Affyriorü regno «rbj, exidolo inßgnis,fed tarnen fub=inbsp;iugafa, unde cr in Samariam colonia aducéîa efl, poflnbsp;regni ifraelitici defitionem. Samariam quoq; addit,ubinbsp;cum idolis gentium etiam dominus deus ifraelis cole=inbsp;batur, qui fuam ifraeliticamgentem liberare de mannnbsp;Affÿriorum non potuerit.

  • 10 . Qnis in omnibus diis terraru iftarum,nbsp;qui crucrint terram fuam de manu mea,nbsp;ut eruat dominus lerufalê de manu mea^

Tatia funt argumenta impioru contra fideles, falfa, impiafCr blaflgt;hema ajfumentia ad probandu errorem,nbsp;ad feducendu pios,ex moribus,potentia, cr uoluntate:nbsp;cum lex,ueritas, cr fides rejfiici debeant.

  • 11 nbsp;Etfilucrütjamp;nonrefponderuntciucr^nbsp;bum.Mandaucrat enim rex, dices, N e re^nbsp;fpondeatis ei.

Tacendum nbsp;nbsp;nbsp;Irt re tam luculenter flulta çy improba fitius erat

quanJofp. t^cuifle: non merebantur folutionem hac argumenta: dijfutandum non erat contra btaflihemum, aUegabaturnbsp;falfum,obmittebatur uerum: fophiftice omnia proponenbsp;bantur: homines in muro tacucrunt, periculum erat finbsp;tiidgus rej^ondifjèt. Certior erat rex Ezechias de cle^nbsp;ntentia dei m fuumpopulum,quàmutfiultoreflgt;ondinbsp;uolueritiuxtaflultiamfuam. lam fiepe audierat Efauenbsp;prophetias contra Affyrium cr pro regno luda, quan=gt;nbsp;tumiibetproflrato. Credebat tarnen uerbo prophète,nbsp;crmalcdiélionibus Rabfacis no mouebatur, qui fibi innbsp;confeientia beneconflabat.l^ihil tarnen negligebat rexnbsp;qute ad pacem cr urbis redemptionem humano confisnbsp;lioprode/fecredebat, reliquum diuina bonitaticornsnbsp;mittens. Tacuiffefiatius erat quàm hoflem impiumadnbsp;blaj^hemias ulterius prouocaffè.

Et ingreffus eft Eliacim filius Heiriae qui erat fuper domum,ct Sobna fcnba,ôC loa-hc filius Afaph à commentarfis, ad Eze-xhiam feiffis ueftibus, ÔC nuntiaucrunt einbsp;uerba Rabfacis.

BcWioue» Scifliouefliumfummamteflabatur indignationem, cr dolorem de contempta gloria diuini nominis. Scdnbsp;^unt id etiamhypocrita poßint,cr Caiphas impius,fi(snbsp;eji cordibtts feindi, QT ex ammo dotere, fado

lESCPlAElAny.

impedlrc indigna, er oceurrere malo. No$ audittlUf bla/phemiam m uerbunt dei,in Euangcliu,ad permeiemnbsp;eeclefia et ueritatts,fcd pa)-um mouemur: fie uana,falsnbsp;fa,turpia,criminofa audimus, fedfloccifacimus,nullamnbsp;propterea ueflem feinderemus.

__CAP VT XXXVII.

T fadum cftî cum audiffetrex Ezechias,feidit ueftimenta fua,nbsp;ÔC obuolutus eft facco,ôlt; intra.-uirindcmumdomini.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jjt



Religiofo praditus pedore rex Ezechias, blaflihea “ mias deiaudicns,prorupit in figna triflitia abfq; hypo^nbsp;crifi, uefles feindendo, maroris uefles induendo^nbsp;Qui uerô aquanimiter impia uerba audire potefl,fignunbsp;«fdit tfpe»tiî:5;fîi, crfi-igidicordisingloriam dei. in*nbsp;greditur triflitiarum tempore in domum domini, con*nbsp;queflurus luflo iudici tam indignam contumeliam, uin*nbsp;didamq;oraturusadg!oriamdei c^confolationemft^nbsp;delium. Sciebatenimiufte fie idololatriam fubuertifleinbsp;complacuijfe domino officium ftmm in excelforum Mf“nbsp;ßpatione, ideoq;fidcnter domini dementia obteflatur-

2. nbsp;Etmifit Eliacim, qui erat fuper domô,

8C Sobnam fcribam,Ôlt; feniores defacerdo tibus opertos faccis ad Ifaiam filiü Amosnbsp;prophetam.

Vtcunq; gratißimus deo effet rexpius, tarnen ai prophetam mittit, domini reffonfa expetiturus, lega*nbsp;tionem honeflam, feriofam, cr humiliterfegercnteimnbsp;quanquam inteUigeretfie orantem exaudiendum, taménbsp;nibilominus orationes exigit fandi uiri,quem ffiritunbsp;domini praditum non ambigebatproffera reffonfuru^nbsp;Plena in dcumftducia non tmpedit à fandis fludijsnbsp;aßiduis. Oratio continet,ßuet,cr feruatpietatem.nbsp;tcUigunt crantes quàm nihil fint coram deo. Magiftt^nbsp;tusfolicitusfit progeneralibus orationibus, zr exetgt;f*nbsp;plo fuo perfuadeatfubditis. Humilis autem orantis ha*nbsp;bitus domino nÖ di/})licet,fi cor ipfiim eandem attefle*nbsp;tur, zr abfit hypocrifis. ïüam ZJ' Chriflus infaeie^nbsp;procidensorauit nobis in exemplum.

j UT Etdixcrut adefi, Hæc dicit Ezechias» Dies tribuIationiSjSi correptionis,amp; bU'nbsp;fphemiæ dies hfcï quia uenerunt filfi uflt;ÿnbsp;ad partum, amp; uirtus non cftpariendi.

QKf ritur rex humiliter zr anxic calarnitatem ximam,qua ciuitas adfligebatur propter peccata:adK^nbsp;fitates maiores pradicebantur, er blaff hemabaturnbsp;men domini. ld ccrlc quod àpio regegrauißimuntnbsp;niqm iudicabatur, comparando illud dolori maxttH^nbsp;puerpera: non quidë cuiufcunq^, fed eius qua uim c****nbsp;tendi foetum amifit, zoquot; cogitur nouo angorenbsp;cum maximo periculo,et acerbitate ineflimabili. Tani^nbsp;faciunt pif homines blaffhemiam dei, tantopere ddeUfnbsp;fi uMcare iniuriam non poffitnt.

4 Si quo modo audiat dominus deustuU® uerba Rabfacis, quem mifitrex Affyfio^.nbsp;dominus fuus ad blafphcmandö dcum »nbsp;uentcm,amp; exprobrandü fermonibs qu^


-ocr page 111-

ts Alks

audiuit dns deus tuus« Lcua ergo oratio» ncm pro rdiquijs, qu ae repcrtæ funt*

Et uenerütfcrui régis Ezechiæ ad Ifaiä,

¦ Optât uindiiHatn blal}gt;hemilt;e i« «put rependi tm^ pijßimi regK ft legati, uno ore deum blaßthemantium,nbsp;i^idem^ profitetur prouidentiæ dei, qua otwiM uidet,nbsp;er ordtnat o' potefi ömtuii. Orationë prophétienbsp;ÿtnt, ut difcamuifanäoru hominum orationes optare,nbsp;er deum exaudire amicosfuos, pro alijs orantei, cha^nbsp;fitatts lege dum uiuunt, er charitatif opera agere oblisnbsp;gt;»óXt5°nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intcreeßione mortuorum pro uiuis nihil

ußiiamdoceturtfcd prophetits domini orare pro po« pulo, er uenerari à regibuf,doect hic lociK.

f) amp; dixit ad eos Ifaias, Hpe dicetis domi» no ueftro,Hpc dicit dominus,Ne timcas ànbsp;facie uerborü quæaudifti, quibus blafphenbsp;gt;naueruntpueri régis Aflyriorum megt;nbsp;Domina ueßrum dicit propheta,lt;juia in officio prosnbsp;phetali no agnofeebat domiiiu nifi dcumftquide parasnbsp;effet pro ueritate ncgligere ejuofeuq; reges et priesnbsp;fides,interim tarnen non recufabat obedientiam. Etuisnbsp;detur loquutio amantis,et proffera nuntiantii, affvëlunbsp;^lt;icndäexprimcs,Qr engens nuntem anxij regts. Nonnbsp;proprium iaäat /cntctitiä, fed domini fennonc narrat,nbsp;fiatim fibi reuehitam, dudumq; cognitä o' priediiilam,nbsp;df quo fide certior erat quam rex,quantumlibet credesnbsp;retpradtilis. Effenimgraduu profiäusinfide piorit.

y Ecce ego dabo ei fpiritü,SC audict nun» tium ÔC reuertetur ad terram fuam,et cor»nbsp;ruerecumfaciam gladio in terra fua»nbsp;NuBonegotioGrlcuißima opera obfidionemhancnbsp;foluam,hacuicc illudendo impio regt ad horamfamanbsp;hojlium irrueMiiim,quibtii cogetur occuirere, reditusnbsp;ruf quidem, fed tunc quoq; re infè^hi abitunis in fuantnbsp;terram. Brcuibi« eiüm waltd pollicctur O' certa : iaittnbsp;«bibit.rcdjbitjcadet gladio in ten-ct fua.

g Reuerfus eft autem Rabfaces, amp; inue» nit regem Affyriorum prxliantem aduer»nbsp;fus Lobnam, Audicrat enim quia profe^nbsp;öuscfTetdeLachis,

Û amp; audiuit de Tharaca rege Aethiopiæ, dicendOjEgreffuseftutpugnet contra te»nbsp;Quod cum audilTetjinifit nuntios ad Esc»nbsp;chiam,dicens,

10 Hæc dicctis Ezechiæ régi ludæ, dicen» test Non tedecipiatdcustuus,inquotunbsp;confidis,dicens,Non dabitur lerufalemnbsp;in manu régis Aflyriorum»

Profiäurus contra regem Aethiopum proxitnunt Aegyptifs, et Lobnam interimfinitimam luiheicurbemnbsp;oppugiiaturus, nuntios mittit Ezechiie, uerbis et epißonbsp;Iw terrendo, et dominu denuo blaffthemando, quafi dosnbsp;mini« decipfre quenq confueuerit,qui iußieia et ucrisnbsp;fß- Et tarnen decipere folct dominus, no pios,nbsp;' ßdimp!os,o-fatanam,quiubifecontradominitomnianbsp;odornaffe crediderint, fubito inuertit conßlia. O' imdenbsp;fxitium illi5 parat unde fibi polliccbatttur omnia ßlicia.

11 Ecce tu audifti quæ fecerunt reges Afly» riorum omnibus terris quas fubuerterüt,nbsp;amp; tu poteris liberariî’

Eó m«/itilt;e O' 'mfaniie dei(encratAffur,utgioriares Gtoriatià turinpopuloruminnocentiumocciftoneetuaßatione, 'S“quot;*'nbsp;cum multis proßtiffe populis,iuui/Jè cofiliß O' auxilijs,nbsp;regem comendare debuerat: /cd tyranni erai^ non cotinbsp;fules,lupi non paßorcs, propedicm uiolentiie fuie prlt;esnbsp;mid iußa accepturi. impius entm uaßandus erat. O'fi*nbsp;delis eximendus à pernicie cum gloria.

IX Nunquiderueruteosdii gentifi, quos fubuerterunt patres mci Gozan et Harantnbsp;amp;Rcfeph,Öcfilios Eden,qui erantinThanbsp;laflar^

15 VbieftrexEmath,SCrcxArphad,ctreJÊ urbisSepharuaim, Ana 8C Aua^

Tyrannorumgloria eß nuUum timuijfe deum,poptt tos plurimos opprcßiffcjduaritia et libidim fatisficiffe^nbsp;Cofen alias Gaufam,prope Chaboram flume in Euphranbsp;tenfluentem, ex Caflo monte. Aran patria Abrahte innbsp;Kefopotanùa. Refeph, petram Arabiie dixerunt, Filifnbsp;Eden, orientales aliqui popult dicuntur, no aparadifo,nbsp;fed à terrarii nobilitate o' delicijs. Thalaffar,ßrtaßiSnbsp;Thalatiemetropolis.regio apud Tigrhn.

14 EttulitEzechias iibros demanu nun» tiorum,amp; legit eos,dC afeendit in domuntnbsp;domini, amp; expandit eos Ezcchias coranlnbsp;domino»

Epiftolam mteJligit librorum noimne,in qua blaffihè tnia: no ßrend£ contra deum continebantur, qua leila,nbsp;afeendit itcrumfuo more ad tetnplum domino dcofuonbsp;conqueßumscontttmeliamqui poterat uindicare.iosnbsp;Ium expandijfefufficiebat domino, quem nouerai nil l4nbsp;tere,qui gloriamfuam non dat alteri,qui in multasgesnbsp;nerationes uindiëkim agit hoßium fuorum.

1 y Et orauit Ezechias ad dominü dicenst

Domine exercituum deus Ifracl,quife» des fupercherubim î tu es deus folus om»nbsp;niuni regnorum terræ, tu fecifti ccelum SCnbsp;terram»

Eiominumexercituuminuocdt, quem credit angea lorum O' hominum uires manu fua complétai, O“ darenbsp;Uiëhrias, lsquoq;dcuslfraelis efl,O' patriarcharuntnbsp;amicus,qui ffiecialifauore prüfens femper erat templo,nbsp;apud propitiatorium, inter cherubim, reffionfa claranbsp;teddens fidelibus,in myßerio aderat, folus deus o' unisnbsp;cus,omnipotcns,o' clcmens cultoribus,dominus domisnbsp;nantium, à cuius uohintate omnia pendent, qui condisnbsp;dit omnia, Hæc uera epitheta omnipotentîs er ueri deinbsp;funt,quibus fc amat ex fide nominibus adpeUari.

17 Inclina domine aurem tuam 8C audit aperi domine oculos tuos öC uide, 8C audinbsp;cmnia uerba Sennacherib, quæ mifit adnbsp;blafphemandum deum uiuentem»

Oratio hic incipit, Vtde excelfo folio gloria fuit de ccelo inclinetfauorabiliter auresfuas:hoc eß,clemtnternbsp;exaudiatfO'qua orantur exhibent. Aperire Oculos nS


-ocr page 112-

lESCHAEIAHV.

disad digne orandii. Confolatio plena gratia, quaaffe^-curatur rex plus, de dementia certa dei adfiitura, qitt eledos fuos uduti dulcißmamfibolam fuam ampledi^nbsp;tur CT confolatur in anguflias graues impulfam,iubet^nbsp;amnuequiorë cffc,cito uifuram beneficia paterna,amo^^nbsp;litionemq; omiuum qua;aducrfabantur,contemptuincßnbsp;piorum fuum rcputat,ct uindicat,qui fit capitis motio^^nbsp;nc,caqifignificatur.

^5 Cui cxprobraftijCtqucblafphemafti.ct fuper quéexaltafti uocé,ôi Icuafti akitudi^nbsp;nem oculorum tuoruî” Ad famäum Ifraël,nbsp;^4 in manu feruorû tuorû exprobrafti do--minojôidixiftijlnmultitudinequadriga;;nbsp;rum mcarö ego afeendi altitudiné monci^nbsp;iuga Libani : Si fuccidam excelfa cedrorunbsp;cius,SielcdasabictesiIIius,etintroiboalOnbsp;tudine fummitatiscius,faltuCarmdiei’«nbsp;-Vertitfermancm ad Affyrium. Porum tibi uidetUtnbsp;obprobra^e GT maledixijfe tarn populo dei, quamipßnbsp;dco: afuetus cs enim oibus malefacere, idea nihili ptn^nbsp;disctiamalcdicere. Superbireaudesiadntioneuiriuftnbsp;triumphoru,etiam multoru deoru uidorias : exercituanbsp;maximam copia iadas,Gr inuidißimu te prtedicas,etianbsp;cotra dcum tfraëlis bla/fihemias euomcre no times: ter^nbsp;ram ifraëlis totâ te ua/la/fe, à Libano er Charmelo,ab^nbsp;ßuU/Je quicquid inßgne gt altu inuenifii gloriaris: c^nbsp;dros GT cupreßis GT oia pulchra exterminajfe. Et noHnbsp;eß finis iadantiiC tua, quia nihil euaferit gladiu tutu»'nbsp;ay Egofodi,Sibibiaquam,8iexiccauiue'nbsp;ftigio pedis mei omnes riuos aggerum»

Excrcitus magnitudinem iadat quo cifiernas Gfa* 9U45 parare poßit in omnibus locis, fodiendo gt rept^nbsp;riendo aquas necejfarias,ßmilitcr er flumina quantnllSnbsp;libet copiofa tranfuadare poßit, infinUi exercitUS labonbsp;re Grßngulis opens. Cluaß dicat.Si tot miÜia hotiùi^nbsp;ßngulos abftulerint urceos aquarum,fine impediment^nbsp;tranfibunt,quo uolent,riuis ßccatis plantis pedum.

1.6 Nunquid non audifti olim huiufmolt;^j quæfeci exdiebusantiquisî’SiplafmauÜ*nbsp;lud,nücadduxiillud,Sif3lt;Söcftaduaft3j*nbsp;dos aceruos,Si ruinas ciuitatu munitar”'nbsp;^ónnefama ad te peruenitrerum 4 me iam olimg^ jiZ 1nbsp;JlirKi»,!« terra ifta, quam nue te uafiajfegloriarisinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

hil arbitrio tuo nunc adu efi,fcd prouidentia mea nnnt nbsp;nbsp;nbsp;i

fiatui,qu£ iam dudü fiitura pradixi: fcilicet uaflandaf^ terram propter pcccata populi mei,quam olim prop^^nbsp;bonitatem meam et mérita patrum plantaui,eiedisnbsp;pijs Chananais.EUhilfit u^iam etiam à teßnemeaor^nbsp;dmatione,fiuc dum erigo populos, er terrant adifie^»nbsp;ßue hm eueUo gt difijcio. Vrbes meo opéréßattHt^quot;*nbsp;tur,Grßne me non euertuntur.

Habitatores carü breuiata manu coH' tremuerütSiconfufîfuntîfaâi funtnbsp;fœnum agri, Si gramen pafeuæ, herba tC'nbsp;dorû quæ exaruit antequa maturcfcer^

Dkw uolo ego totam ciuium potentiam euaeuo,^ ueluti manibus mancos reddo,nefe tucri poßint abnbsp;jtibu*

I S A I Ä S

potefi, ^uinun^u^ dormit ucl cUudit, oitinia fèmper pt'iefen{aßgt;icit:fed oum pios ßmt urxttri^^uaß dißiinu»nbsp;ph««® hndooculofclaudercuidMr. Oraligitur,utdementnbsp;terintuêdofuccurrdtfideltbuf.etimpiostyrannosim^nbsp;pediat,quo minut poßint mda c^ux udint, bla/^hemosnbsp;copefcat,Qrcon/ùndatfafluofo!,crexprobratorefui^nbsp;Uëtif dei publico fcucroq; iudiciofic trucidet,ut rdiquinbsp;difclt;titt timere dominum, Cr reuereri nuießdtem po=snbsp;tenttam^ illius,quifolui uiuit cr dnt omnibus uitnm.

,g Verc enim domine defertas feccrût rc^ ges Affyriorum omnes terras, ôlt; regio nesnbsp;earunitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Magni tt* gegt;.

Viagni reges quid aliud funt qu'm truculentiores ntultorum hominum oppre/Jores gt latrones, qui muUnbsp;tis imper are uolunt,non ut multis proßnt,fed diripiantnbsp;quùm plurima,tota^ libido or deliciarumingluuics adnbsp;fe redeat, ut ab omnibus timeanturf Omnes terras opsnbsp;preßcraitt Ajjyrq,uetuflo ßio imperio monarchiam pdnbsp;rantes,quam obtentam fub tribus regibus,Hedis tra^^^nbsp;derunt gt Perßs,demde alijs ad breue tempus contigit»

19 Et dcderunt dcos eorû igniî Non enim erant dij, fed opera manuum hominum,nbsp;lignum amp; lapis, Slt;difperdidcrunteoStnbsp;Rdigionuuarictas or multitudo deorumultorum,nbsp;fiupcrfiitto Ijdloru femper caufas pr^ebuitgentibus, dum auielibctnbsp;lorum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßtt idoli laudesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gloriam umdtcando rcliquas omnes

fupprimere conatifunt. Pi ludicoru odiit peruaßt relis quas gentcs, quæ unum deü credere nolentes, ßiosdeosnbsp;ajjirere/hiltareligione conatifunt. Et hodie ob ceresnbsp;manias dijfentitur,cum deus unus ab omnibus credatur»nbsp;Deoj comhußiffe dicuntur Affyrioru reges,cum no niftnbsp;lapideM lignciwqjßatiw« ignis nb/umpprit. Sic crii idoanbsp;ta dij dicuntur, cunthil minusßnt,fed flultitite humamenbsp;adinuentiones,cr artificiorii quaflus crglorw. idcoq;nbsp;fecundum tempusglifeente umus dei notitia, paulatimnbsp;idota amoliebantur,ctiam idolorum cultores ceffabant.

Xegt; nbsp;Et nunc domine deus nofter falua nos

de manu cius: Si cognofcät omnia régna terræ quia tu cs dominus folus»

'Verum deumprecatur, ut ad ipßus gloriam propds gandam in omnes gëtes piosfuos faluare dignetur: qu£nbsp;fola 4 faniüis intenditur,ut lÜius nomen fandificetur,etnbsp;conuertatur mundus adfuum conditorem GTgubernasnbsp;torem colendu digne, utq; toUatur totafuperftitio faisnbsp;forum diuoru,mnocentia gt tranquillitasreßrmetur.

lt;(r EtMifit Ifaias filius Amos ad Eze^ chiam, dicens:Hæc dicit dominus deusnbsp;[fraël,pro quibus rogafti mede Sennachenbsp;rib rege Affyriorum,

hoceftuerbum quod locutus eft domp nusfupercum,Dcfpexittc,fubfannauittcnbsp;uirgofiliaSion î poft te caput mouit filianbsp;lerufalemt

Oraiiones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Certißtme exaudiuttfur preces fideliu,quia non mfi

addeigloriam poflulant,Gr deo,contraq; tyrannos. Kuiufmodi enim orationes non fiunt niß ß’iritu dei adsnbsp;fl‘fnte,Qr pulfortteadoßium cordis domino, multis mo

-ocr page 113-

I s A I A s

Pdgt;ufquibufcunq^,firmidolofos cr conßifos reddttm dumlibet. Vtdmfccrefcereflorere maturefcerenbsp;fgt;utt(M,utgramiiM dgrt zr herba uiridn^fubito refeconbsp;omtM,et redigo in foe num cr mejjbris inßar refeindo,nbsp;di/}gt;erdo,critt manipidos redailaaufiro creontero.

18 Habitationem tuam,et egrefTum tuum, 8lt;introttumtuuniegocognoui, ÔC infa*nbsp;niamtuam contra me*

IT Qpuni furcres aduerfum me, fupcr-bia tua afeendit in aures meas: ponam er» go circulum meum in naribns tuis,amp; fre»nbsp;num meum in labqs tuis,amp; reducam te innbsp;uiam perquam uenifti,

Nonaliterijuo^egonouicr prieordinaui omnent (onuerfationem tuam GT ftudia,faflui tui opertU, et flanbsp;’quot;ipii qnolt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poquot; te populorum ordmaui, fitrorcm quoq; tuttm

tufl’dfi“' '^°’^^‘»«fpcßi!»um,Migloria»tmeinominif,eteleäo=i j ' rumcommodumuerti,'mtuamautetn perditionemGTnbsp;damnum, lam cnimfuriam tuam qua contra me infanisnbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O' gloi-Utiönë tuant audiui,flatuiq; ßc punire,ut longe

fecui ac decreuerof uota tua fiant : capifirum enim im~ pondmrwribiM t«w,er lupatum labifi, uertamq; te pronbsp;r»fo arbitrio quo noltf. Reducam enim te per uiam quanbsp;nbsp;nbsp;;

gt;teni/}i,infiitK omnibut irnftitutii tuis,cum exercitui tui ftrage totit«,et confitfifiima mente tua afilijs occidentnbsp;dum. Licet enim uoluntati me£ mimftrauerts, fine ta^snbsp;men uoluntatetuabona, fed iniquifiimoanimo. Kiibinbsp;fttim fcruire cogeris,quern blafigt;hcmai,impietatis merlt;^nbsp;cedemiufiißimamreportaturuf.

J 30 Tibi autem hoc crit fignum, Comede 1 hoc anno quæ repofitafunt.Sf in anno fe»nbsp;' cundo quæ fpontc nafeunturt in anno aunbsp;tem tertio feminate amp; metite, Sf plantatenbsp;uincasjamp;comedite fruâumearum»nbsp;51nbsp;nbsp;Et addet id quod faluatum fuerit de do»

moluda, quodreliquum eft, mittet radi» cem dcorfum. Sc faciet frudum furfum*nbsp;^zechi^’'^gi loquitur,fignum Uberationi, ita„tonbsp;hofic promitcedo, ut utHißimit fie minimè expeékitum.nbsp;Hoc anno fufficient quidë tibi decidua meßit pofl con^nbsp;culcatioiiê regionis a Sennherib,quatumlibet ea paucanbsp;fuperfiterint, meo tarnen munere augcbuntur,fi non adnbsp;rónbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l«XM w,t4«e« ad fu/ficientiZ Secundo aut anno figt;onte

nafcentibuf,et fine agriculturaobuetuet tibi cibuifuffi )nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiens,ex iUii fcilicet femimbus, qu£ Ajfyrioru concuh

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«tiozïf exciderant.Tertio ucro anno feminabis et me^

tej.indei copiofe pafieris, ex umeis quoi^ GT hortis uberemfiuüumpercipies. Ncijj id foltern, fedregnuntnbsp;quozj; tuum augebitur ab Affyrio uaflatu, iterum con^nbsp;fluentibut eis, qui itJ toto regno euaferant, erflorebitnbsp;regnu zsquot; racdccs aget, figt;cm ulterioris profiélus Grflonbsp;ritioiiM. Floruit enm poflerioribus annis regnum E^ce^nbsp;dilatatu eft plurimu,Gr glorificatuufij; ad obinbsp;tum lofia^etiamfub impio Manaffè,qui tarnen bonitatenbsp;dci coircptus eft,emendauit mores GT pietatéreflituit.nbsp;quiadclerufalcmexibunt rcliquiæ, 8Cnbsp;faluatio de monte Sion : zelus domini ex»

lESCHAElAHV. crcituumfacietiftud*

Q«w cntm typus Chrifti erat Ezoebias, ideo regnu fuamplurimapatitur, nunquamtamenextirpatur,fed fhïquot;'*nbsp;repululafcit,Gr continuo firtius refi(rgit,fitq; inuiélu.nbsp;Multi enim in ecclcfiaferuantur inter plurimos pereunnbsp;tcs,Gr mtuicula Petri fluduat et periclitatur,fcd domi^nbsp;nodormientcadprobationëfideijcx quaoratio prop”nbsp;cifcens,excitat ftluatorë. Semper enim bt Hicrofolymanbsp;cr Sioninueniunturreliqui£,cr ufq^ ad Chrifiinati^nbsp;uitatem,fernen quoq; Dauidis defincreno poterat ,pernbsp;quem fubinde eleëli' ex omnibus gentibuf faëli funt ftlifnbsp;tam riauid'is quant Abrablt;e. ’Zclus domini excreitwintnbsp;ha:c faciet. Tam ira dei bt blafigt;hemos,quàm amor bi finbsp;dclesfuos,rcgë cr prophctam,hanc pcrficit gloriofantnbsp;uiëtoriam,de quaconfequenter claregefia narrantur^

55 ^Proptcreahæcdicit dominus de rege Affyriorum, Nó intrabit ciuitatem hanc,nbsp;ôC non iaciet ibi fagittam, 8c non occupa»nbsp;bit earn clypeus, ôc non effundet in cir»nbsp;cumitu cius aggcrenit

54 In uia qua uenit, per cam reuertetur, 8C ciuitatem hanc non ingredictur,dicit dns,nbsp;jy Etprotcgam ciuitatem iftam,utfaluemnbsp;cam propter me Sc propter Dauid feruumnbsp;meum,

Propbetrf clore difièrit regè Ajfyriorü no bigrefiùra merofolymam,non habituru poteftatë nocendi iudteis,nbsp;nec fe defèndendi ab angelo pcrcutiente. tJon tamdiunbsp;obfifiùrîi Hrbcm,ut aggerëfufeitare queat. Prima enbnnbsp;noile aduentus caftis efi exercitus, gt rex confiiftts ddnbsp;det gloria atifùgere permiffus efi,ut à plip ^pprqs contanbsp;meliofius occideretur, bidignus 5 db angelo ctedcretur,nbsp;56 C^S’^^ffnseftautëangelus domini,nbsp;pereuffit in caftris Aflyriorû centû oâo»nbsp;gintaquinqpnillia, Etfurrexcruntmane,nbsp;SCccceomncs cadauera mortuorum,

Etprofcâuseft, 8Cabiit,8Crcucrfuseft Sennacherib rex Affyriorum,cthabitauicnbsp;înNiniuc,

Mipput à deo angelus, nodu pereußit diuina uirtute Mîracuium fubito Mipnitumexercitum, «tp£tucij?imif«pfrpierwit *’t“*'’^**nbsp;cum rege,qui G^ confiifi abcefièrbit. Mane auté furreanbsp;xiffe quofdam er uidi/fe omnes efie cadauera mortuo^nbsp;rum,de ciuibus Hicrofolyma: witelligi potefl,cr de ipfonbsp;rege Sennherib cum paucis,diubia prouidencia ad tem^nbsp;pusferuatis,ut potentiam dei uiucntcs uiderent Gr ad=»nbsp;mirarentur, et obftupcfcerent quam blal}gt;hemauerant,nbsp;! 58 Etfaâumeftquumadoraretintemplonbsp;Nefroch deum fuum, Adramelcch, ôf Sa»nbsp;tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rafar filii cius pereufferGt cum gladio, fu»

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gerunt^in terra Ararat,etregnauit Afar»

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;haddonfîliuseiusproco,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dignaubtdiëtadcicontraimpijfiimum,utquiomni

e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patenté deum obprobrijs affècerat g^ deum fuü pr.£tu=*

lcrat ei, in eiufdem dei templo idolum fuum adorans, a

C filiji occideretur. Terra Ararat, ut ex Genefi patet, Rnrsi$. » Armenia dicitur maior,ad Septentrionem Affyrijsfita.

Hh 4

-ocr page 114-

. ISAIAS

Sinüliit expedientomnesgrâjfatoresfupeyhi cotr4 deu Cr populù dci. Ij exitus manet iUoi, tania potentia aiisnbsp;gfli. Sic nihit efl uirtuf tJUiect(nç[i htttnaM comparatitnbsp;angelictt cr uoluntatidiuin^. Exemplumregibuißt^nbsp;tttfc homines Gf eaducos memincrintieT timeant deît,nbsp;C AP V XXXVII r.

N dicbus illis ægrotauit Eze-chiasadmortem,etintroiuitad cum Ifaias filius Amos prophenbsp;ta, amp; dixit ciî Haec dicitdomi^

nusî Difponedomui tuæ, quiamoricris tu,ôlt;non uiues

Gefta reconualefcenti£, utiîem hiflorUm, dcfcribit propheta Efidtxx, cr propheti/sfuis inferit.Quodutentnbsp;Ezechias tempore 'mßrmitatem inciderit Ezeehids rexfaniltfs^nbsp;u“quot;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dubium eft: uideturfaduin ditte flrdgem regis Affyrios

rum.Pronüttitur enim hic fi(turum,ut qumdccim diinis fuperuiHurus fit. Q^-todecimo dutem dnno regni fuinbsp;Icgitur Sennherib regem Ajfyriorum dfcendiffe fupernbsp;omnes ciuitdtes lud£ munitds, esquot; cepijfe cds, pojîednbsp;dUtemobfedifieLdchis gtcietcrd. Qudnqudtnllebr£inbsp;idco Ezechidm tegrotdffe dicdnt,quid poft duditdtn tdnnbsp;tdm uiiloridm, gt Affyrij regis interitum,no cecineritnbsp;Idudes dotnino,quds cccinit lAofes et Debbord. Ex qui^nbsp;busreldtionibusobfcurdtur temports priecifa dfiig/idsnbsp;tio, ut folet GT dlids non rdrofieri, propter luddorumnbsp;fdbulds, Gf mutdtiones numeroru db dntiqudrijs. Qupdnbsp;dutem le^otducrit Ezechids dd mortein,rdtio principdnbsp;fis uidetur,utglorificaretur tot miraculis nomen domi^nbsp;ni, Gf ingentes diittdgdrctur omnipotentiddomini deinbsp;ijrdël. Ad mortem dutem lt;egrotduit, qudfùcrdtprddi^nbsp;daapropheta , Grfecundum uidin ndturd; ddfitturd,nbsp;hifi domino ndti(r£ ^iud ordindndum pldcuiftètjimmosnbsp;bili uotuntdte circd res omnes mobiles gz fud manu dt=nbsp;Orationbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rigendds. Efdiiisjfiritumftiglt;tnteuenit,Gr loquitur no

NïthM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^i^dm G^ olim l^dthan de templi tedificd=

tione pronuntidbdt primo G^fecundo, quod domino pldcuit utrifq; uicibus dicendum. Pracipere domui, eftnbsp;conficere teftdmentum de fecularibus negotijs,quo mi^nbsp;nus poft obitum Utes emergant ob relifids diuitids GTnbsp;pojfeftionum iurd: hoc enim domino lubentc debent honbsp;mines etidm pi/. Non enim hdredem hdbebdt Ezethids.nbsp;Kdndjfes enimfiliusfibindtus eft tertio dnno poft con^nbsp;Udlefcentidmregis. Cluod dutem dicitur, Mariens tunbsp;Cf non uiues : affeuerdtio eft, uoluit enim certo credinbsp;Ezechidmfemoriturumiftotempore,ut tdnto oraretnbsp;firuentius: id quod domino pldciturum effet, er rcmu^nbsp;nerdndum inftgnibus beneftci/s poftcritdtis, unde ndfccnbsp;retur Chriftus, er tdm iÜuftri mirdculoglorùe diuin£.

Et conuertit Ezcchias facicm fuam ad parictenijS^ orauit ad dominum*

Mor» à fan nbsp;nbsp;QutmlibetfdnâuseffetEzechi(U,dnimo tdmëper*

Snaut’.’® turbdtur,cum fe moriturum dudit. Sic enim firt humd= ttd conditio, ut uitd diligdtur, mors ipfd utftipcndiumnbsp;peccdtidmdTd fit omnibus. Quicquidfiiigdtur, exuerenbsp;eorpusdmmdfimcdiigoribus no poteft, quod et in Chrinbsp;fiopofttridi^mrefurreiîurorefflenduittminereftdu*

lESCHAElAHV.

tem dnguftid ,fi minor urgent culpd confeientidm, ptif qud quis fe mori timet. Chriftus non pro fuis fed noftrisnbsp;crimimbus mortem tulit,ideo er pro nobis doluit. Erdtnbsp;dutenf imprimis duxius Ezeebids propter Sion, de qutnbsp;/fterdbdtglorificandam earn quam uidere cupiebat : denbsp;pofteritdtenegdtd,quumeffet de femineDduid,undenbsp;Chriftus ndfcifferabdtur, quem ex fuo femine dolebatnbsp;non propagdndum. Improbos uidebatgduifuros,G^ re^nbsp;dituros in idololatriam, quam multis curis gt pericidfSnbsp;dbftiilerdt,qudimpi/ ftatim reftituituri erant,fi obi/ffetnbsp;mortem, er poenam interpretdturi mortem iüam eiusnbsp;fdcrilegij, qui tuliffet è medio ards, lucos, idola er ferlt;‘nbsp;pentem aneunt. Scdndalizundos quoq; pios in populo,nbsp;fi tarn fedulum legis obferuatorem dominus abftuliffetnbsp;tntegjrd dtdte. ideo conuertit fadem fuam dd parictetn,nbsp;ut ordret,quid ad templu ire no poterdt,Gr ne lachry“nbsp;mds fuds afiidëtibusprodcrct,uel ut fecretius totd men‘nbsp;te dominum deprecaretur.

j ÔC dixitÎ Obfccro domine, memento quæfoquomodoambulauerim coram tenbsp;in ueritate, 5Cin cordeperfedo,Sfquodnbsp;bonum efl; in oculis tuis fecerim. Et fleuicnbsp;Ezechias fletu magno*

Non 4gt;Tog4(îf M eft in ordtione fanëli regis : dgnoa feunt omnes fanëh fe effe peccatores: fed fidudam pro^nbsp;fitetur,ucl ea potiftimum ratione,quod idola deftruxifrnbsp;fet, Gfregnumpurgaffet, cultum ddàfuo pâtre obUt^nbsp;terdtu reparaffet, perfido corde conuerfatus effet cuntnbsp;deo,qui fi nunc defereretur, multi deu bldffhcmaffeni-Orauit dUtem dd dominum, non inuocauit fandißintinbsp;Dauidis Gf ifidëlis GT Abrahtepdtrocinium,morcno‘nbsp;ftrorum,feddominumdeumfolumorduit. AÜegat noltnbsp;tam opera quam fidem,ex qua contigit eu firtiter dge^nbsp;re,e3'conuerfari cor am deo in ueritdte,finc hypocrififnbsp;corde fyncero Gr perfido, per omnia ^mino cupieninbsp;cbpldccre, Gr fdcerc no quod abfolute bonum effet,feinbsp;quod dominus bom confuleret : quod in oculis, hoc eftnbsp;iudidoclemcntitediuina ad eledos bonum haberetufnbsp;G^ fufciperetur: alioqui non priefumebat intrare in iu*nbsp;cheium dcifficutnccDauid. Eleuitautem magnofletU,nbsp;largiter ex corde pio, gt pro gloria dci, quam anxiH^nbsp;anhelabatanteomnid.

4 ^Etfadfieftuerbüdominiad Ifaiain, . dicens:

Aliud nüc deus prophette ofkndit, quod iÜum pri^ uoluit ufji ad hunc temporis articulum latere.Nonduntnbsp;è regia exicrat Efaias,Gr contrariu didt prioris diccrenbsp;non inuitus iubetur. Omnuagunt fandi prophetd pt*nbsp;culiari adu diuini inftindus,nihil tentant abfq^ deo,

Vade,Slt;dicEzechiæîHæcdicitdonii-' ' nus deus Dauid paths tui,Audiui oratio-'nbsp;nem tuä, 8C uidi lachrymas tuas,ecce, eg®nbsp;adijeiä fuper dies tuosquindecimannos,nbsp;Amat fe nominare dominus deum Dauidis, et patrienbsp;Ezecbiie,cum quo dementia: GT iuftitia fute opera me‘nbsp;moranda peregiffet multipharia: cui obftrinxerat fefinbsp;dominus iuramento de frudu uentris fuipofiturufe re^nbsp;gern

S ’'«K


-ocr page 115-

I5AIAS

Meßiam,quod et omnes fanfii crcdeiUes fxlt; peâabant. Audiuit orationem,id efi exaudiuit clement»nbsp;i^i^ttiaaufumerinfim^tumpreebuerat orandi. Pla^nbsp;cet deo oratio, fietus,defiderium pium ad fe. tion fati“nbsp;gatur deus orationibus hominu, ncc opéré gubernandinbsp;mundum. Nihil difeit per minifiros uel internuntios,nbsp;cmnu ocuUs intuetur. Gaudet exorari, unit eße collarnbsp;tor ommum beneficiorumfuorum. Lachrymas non tannbsp;turn uidet,fed approbat, er agiiofcitfyncerum defide»nbsp;rium,erfigt;emfuam in deum, fine qua non oraßet. Pro«nbsp;tnittit uitam prolixiorem,ut ante qumtumdecimum an»nbsp;num fiiturum non timeat mori, fed fiducialitcr pofihaenbsp;agat ut antea, quicquid manus inuenerit peragenduntnbsp;adgloriam dei cr regni proßilum.

6 amp;demanu régis Aflyriorum eruam te amp; ciuitatem iftam,Slt; protegam earn,

p, ^tniperplura O' maiora dominus dare confueuit, tiaiuBnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àfidelibus oretur,uel ipfi audeant po

jbilare, Cont'muo diuexabatur Ezechias timoré regis Affyriorum ucnturi,qui er tunc regno iminebat,inuinnbsp;tibili exercitu, er de cucteris regibus omnibus glorio^^nbsp;fos femper reportabat triumphos. It nunc quot^ fupe»nbsp;randus proimttiturfanflo regi,ut et antea fepe idipfuntnbsp;P^opbetareuelauerat. N«nc autem adgaudium pro»nbsp;mouendum latius addit permißioni uitie, pacem regno,nbsp;(^hoßisatrodßimiexcidium. Pr^poftero ordinere»nbsp;tenfentur in prophéties, quic 'm Regum uolumine con*nbsp;fi^ueMiusleguittur.

y Hocafit tibi erit fignum à domino quia facietdominus uerbu hoc qd locutus eft:nbsp;Znbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;promittitur fiitura fanitatis, quod fine pecca

to ad folatiumfuum er afiantium lugentiumq; pofiula^ uerat,ut legitur in libris R.egu: hie uero abfolutc, quafinbsp;nonrogatus deus 'tngeßeritpio regi,defcrtbitur, dan~nbsp;dum à domtno.qtti pojtit ct uelit, Ipfi faciet uerbit hoc,nbsp;nonpropheta,non ccelum,non natura, non angeli,fednbsp;qui umca uoluntatecreauit omma, uno iußionisfua uonbsp;to ordinat u^erfa. Poßibilius efi enim coeEi et terrantnbsp;iranpre,quàm qu£ dominus promittit non impleri.

8 Ecceego reuerti faciam umbram horo-quosdefeenderat in horologio Achaz in foie retrorfum decern gradibus*nbsp;Et reuerfus eft fol decern gradibus per granbsp;dus quos defeenderat,

***11^* nbsp;nbsp;nbsp;Horologia in parietibus uel etiain piano tunc quoq;

fiebantinlocismfignioribus,quails erat locus prope tcmplum et regia,ubi motus fobs ofiendebatur per um=gt;nbsp;bram,ey' temporis lapfus, 'mcertum quantisfigt;acijsgranbsp;difiabant: de quo in libris Rcg«m utde. ^c diciturnbsp;fimbram qu£ per folem fit retroceßiße decern gradibusnbsp;“d afienfionibits, non dicitur horis, uel decern duode»nbsp;dwK diet ttci Juplis duodecimis,fiddfcenfionibus uelnbsp;^“dibus. Pacile quidem domino unuierforum efi,fi ue»nbsp;^'^i^i^trogradumfacerc folem,ficut et planetas fentimusnbsp;ft^iionarios retrogrados amp; diredos. Etfi idfieißefirinbsp;ptura dicat,filfum effi non potefi,nec difficile: id ueronbsp;fine totius machine cocleflis mutatione maxima no con ,

11!'

IE J C H A BI A H V. 47 fw^fre t. Vtnbram aut folù retrocedere miracuîum efl,nbsp;nuUi creaturte ()oßibile,fed ßicilintum dco, et fine ejua^ ¦nbsp;cuntji natimrü mmutatione,ficut ignécarerefuo aifunbsp;combufiionis, cr aquatn fieri u'mum, uel erigiinfublhnbsp;me, cr fimilia irndta magna dei miracula, Qÿod ttero'nbsp;figt;^' dieitur,intelligi potefi,iuxta folé, pernbsp;folem, cumfole. Et quad fequitnr, reuerfunt cjjcfoie»» sokm rttr«nbsp;decemlineii,intelligititr iuxta moremloquendicom-muiiein, quia umbra retrogradi non pote/i naturaliter'nbsp;fine foie, cT aliud fenfuf hominis comprehenderc nonnbsp;potefi.tieccftarticulusfideiclarus,ipfumiubar folisnbsp;rctroceßific, licet credi poßit,Gr ßrtaßis ficfaäüeft,nbsp;fed conuinci neceffario ex litera non potefi : hoc modonbsp;failum dc umbra retrogradiente negari non potefi, ernbsp;ingens miraculum deifitific necefiario coiifitemur. Sf4nbsp;dehac re liberum pifi iudicium derelinquo.

9 Scriptura Ezcchiæ regis luda cum æ« grotafler,amp; coualuilTct de infirmitatc fua»nbsp;Titulus efi carminis fequentis admodum doit i, fednbsp;pijßiini. Poëtica autem dclcilati funt etiäfanüi dei ho= Carmimnbsp;mines,Mofcs,Dauid,Salomon,Iob,crEfaias,cum reli:^ quauaquot;”^nbsp;quis multif, no quod multam habuerint fyllabarum ra-=^nbsp;tionem,fed ardent ißimoru affiéiuum, facrarumq; fen^^nbsp;tentiarum breutum pondera,et locuttonum elcgantiuntnbsp;tropos er figuras multipliées. Habent iuniores Hcbmnbsp;fua carmina,no maioris laudts er artts quàm Gcrmaninbsp;infuis.Dequibus nthil fimile uidemus 'm propheticisnbsp;facris carmintbus. Summa huius carm'mis eft, gratiarunbsp;aäio, ubi primu exaggerat morbi grauitatem, multisq^nbsp;uerbis queritur fe morti prox'mum, dum in media uitanbsp;conftitui feputajfet.

Ego dixi in dimidio(f£’fHnWe)dierum meorum, Vadam ad portas inferù quçfiuinbsp;(carituruf) refiduo annorum meorum»

Vtdebam eo fiatu me eße dum ægrotarem,ut onmia no immincret mihi uafiatio et excifio : omnino mihi monbsp;riendumputabam ( hoc efi cnim ire ad portas infiri)nbsp;dum mihi 'mtegra atas eßet ,fcilicet trigintanouem an=tnbsp;norum,dimidiü fcilicct communis uitte er tetatis: quodnbsp;ut plurimumfimfli 'tmplentquiinfcripturispleni die^nbsp;rum notantur. tmpij in medio uitje curfu er in errorttntnbsp;tenebrisducunturadtartarum. Quttfiui,inquit,refi^tnbsp;duum annoru meoru, non me putans ultra eße uidurü.

Dixi: Non uidebo dominum deum in terra uiuentium, non afpiciam hominemnbsp;ultra cum habitatohbus fæcüli»

Cogitaui mecum: iion uidebo in hacuitadiutius tem plum domim : non comparebo pofihac in folcnnitatibuinbsp;domini in ecclefiafidelium, ut corde er animo laudetnnbsp;deum: non conuerfabor diutius cum homiiiibus, in scuonbsp;huius fieculihabitantibus. Eo cnimredaiius fiteratinfirnbsp;mitatis,ut crederet fe ex hominum uita aufirendum.

Gcncratio mea ablata eft: SCconuoIuta eftàme,quafi tabernaculûpaftorale» Præ*nbsp;feidi uelut textoruitam meâ: per atténua-lionem fuccidit me. De manu ufq^ ad no-diem finies me,

10

II


-ocr page 116-

lES GH A El AH V.

. Aetdtmea iam pnßiki nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ddpncm peruea

ttijfe uidetur. Relegata eft d nK,crablatd, implicata^i ficut folet tabernaculum pdftorum componi etcoinpli*nbsp;caritrdnsfmi^ideunoloco 'm tdium. Priecifa eftuitd.nbsp;mea^perMe acteU de fimbria ftaminis prlt;eciditur linbsp;textore. Dum pardrem aftenderc et conarer proficerenbsp;ad tranquillitdtem zjquot; pdcem, fuccidit me. Dum uiuerenbsp;parat Ezechid/s,fucciditur. A die ufq} ad noilem,ab dUnbsp;rora ad ueft)era,und tantum die confumabis tempm uianbsp;ta mea,id cft,breuiftime uiuam.

JJ Speraba ufqjadmane, quafi Ico ficcon triuit omnia offameafDe mane ufq; ad nonbsp;dem finies me»

Spes mihi erat diutius uiuendi,Qruix auroram uita ine£ conficiftè putabant: zr ecce ficut leo fubito menbsp;deus corripit, cr confringit omnia ojja mea, doloributnbsp;infiftando corpm, ut uno me die abfumpturm uidcaturnbsp;morbuf per natur am mcurabilis, et uehemetuior qiidtnnbsp;ut diutiui fuftinere queam,uel ad fcquentem diem.

Sicut hirundo ÔC grus fiegarriebä, me-ditabarutColumba, Atténua« funtoculi mci (fu/picientes) in excclfum. Domine uimnbsp;patiar,fpondc pro me,

Adaàits magnitudine morbi ad deftierationem tdtea riiKuiuendi,co)iuertitfetotumfuomore ad dominumnbsp;exorandum. Confirt autem orationem fuam mufiitationbsp;ni gruis hirundmis: creberrime ctenim cr ardenternbsp;inftabat orationibus. Et ficut columba, ait, meditabar,nbsp;gemebdm,C!rdddeigrdtidmfuftgt;iriaaftidua emitteba,nbsp;oculis arreClis zr fu/picientibus ad deii, Zf tnanibus innbsp;caelum expanfis : inuii^u ab oratione jpiritum no relaanbsp;xabam,dicens:O domine,uiolentia fit mihi,uim patior,nbsp;ßtonde pro me,non fum enim foluendo, idea pertrahornbsp;ad indicium ,ut de peccatis meis poena mortis fumatur.

IJ nbsp;Quid dicam,quum dixeritmihi,amp;:ipfc

facict,Promouebo omnibus annis meis fuper amaritudine a nimæ m cæ,

Qwid ego tribunali iuftitietueprafentatuslolt;jui pro me poffumt z^ quid mccum cogitabo excufationu,nbsp;Ut ipfefaciat,clemètia permotus pro me fanandof Proanbsp;mouebo per omnes annos meos, totum uite meæ refianbsp;ditum cuperé tranfigere in amaritudinibus anime mee,nbsp;humiliter conuerfando cor am te,zr poenttentiä agenanbsp;do,potius quàm in hac mea etate, dum populum domianbsp;ni uideo periclitari de tot hoftibus, qui poft meum obianbsp;tumfiliorcgnumnonreltnquo,quiregnumadminiftretnbsp;Crliberet fideles.

  • 16 Domine fuper eis uiuitur, in omnibus talibusuitafpiritus mei t fomnio ob-ruiftime uiuificas me,

Scio equidem non fine iïlis amaritudmibus tranfigi pofte hanc uitam, zrquot; uita/fiiritus mei continuo commonbsp;ratur. Eft enim uita humana, maxime autem bonorumnbsp;regu, plena moleftiaru. Tuautme confèrtabis etuelutinbsp;perfomniu recreabis uitam meam, er de multis angorunbsp;mortibusrefi-igerabis-, euigitare facies ZT refuftitabisnbsp;^tft,»tmoleftiasbuius uit^auxüio tuofèrrequeant.

  • 17 nbsp;Eccead pacéamaritudo mea amara: W’nbsp;autem complexafii animam meam utnounbsp;pcriret, proiecifti enim poft tergum tuuiUnbsp;omnia peccata mea,

Ecceresgrata mthieft,faliManq^meputabo,fidiU* tiushuiufmodimoleftijs grauer: non reeufo laborem,finbsp;populo tuo zir regno fidclium fitero neceftdrius: j^on^^nbsp;, te amaritudincs firam, quas tu gratia lenire potes :cu‘nbsp;pio amaritudine experiri amaram profalutcmeorunbnbsp;tatuum ut faluus fiin uita, etiamfifentire cogarpro ponbsp;pulo tuo difficiles conditioncs huius uite. Tuitaq^adnbsp;preces mea^ zruotanon indigna complexus es me, efnbsp;fufccpifti animam meam, quo minus in fiuea iam nunlt;^nbsp;computrefcat,difttdifti mortan, et remififti mihi omnidnbsp;peccata mea. Non hancgratiä meruerât iuftitie mee ctt ¦nbsp;effèm peccator: fed tu eoru recordari hac uice noluifti'

  • 18 nbsp;nbsp;Qyi^ nó infernus cófirebitur tibi (neqftnbsp;mors laudabit te : nó expedabunt qui de^nbsp;fcenduntin lacum ueritatem tuam.

Si nunc moriar, non te laudare potero in templo tuo. M.ortui enim ZJquot; fcpulti laudes tuas confiteri ZXnbsp;nerc non pojfunt: neq; fepulchrum,neq- mors mea, ce^nbsp;det iam nunc ad tuamgloriam. Omnes enim pij terresnbsp;bunturhoctuo iudicio : impij autem reijcient earn mnbsp;caufamabieilieidololatrilt;e,zs‘contriti ferpentis lt;eneunbsp;Et qui in foueam defcendunt, non fterabunt ueritatetHnbsp;promiftbrum tuorum, nongaudebunt de prafentia p*nbsp;lutis,quam nunc fpcrant cx promißis.

Viuens uiucnsipfcconfitebiturtibijfi' cutego hodie: pater filijs notam faciet uCquot;nbsp;ritatem tuam,

si cui uitam praftare poft morbos uolueris, fi quit conualefcat de infirmitate ut uiuat, is confitebitur tibinbsp;bonitatemtuam ficut z^ ego nunc tibi confiteor bentnbsp;ficium fanitatisreftitute. Neefolum ego, fed etiam quinbsp;poft me patres erunt,hanc tua ad me gratiafilijs narru*nbsp;bunt,ut totus aliquando mundus agnofcat umtaté tua-io Dominus ad faluandum me (affuit) SCnbsp;pfalmosnoftroscantabimus cundisdie*'nbsp;busuitænoftræindomo domini,

o domine,con{inuo nobis faluator adfis, qui undilt;^ ab hoftibus opprimimur,ut materiain nouam fempcfnbsp;habeamus canendi mirabilia tua, quoad uixerimusiunbsp;domo domini.

Etdixeratifaias uttollercntmaffamd« ficiSjamp;cataplaCmarentfupcr uulnus, önbsp;naretur.


Rfj clamat non uero ordine hac fcripta,que perti^ nentadanteriora,

EtdixitEzechiasïQuod(^«rfBtHm)figi’® quia afcendam in domum domini^

Nnn abutitur deus creaturis fuis,ut primo fecundUiU ludeos contraria pefti adhibeat, tandem fanct. tJatufUnbsp;fici faniem trahit ad fummam cutem. Non contemneu^^nbsp;dam medicinamdocemur. Medicus à deofit adbon^nbsp;hominum,Vult nos uti rcbuscrcatisàfe,etgratos efff,nbsp;fed non fatum fequi,


-ocr page 117-

I t

I

I

t

i

I

I

I s A I A s

É-APvT XXXIX.

N temporeillo mifitMcrodach Baladan filius Baladan rcx Ba^nbsp;bylonis,libres et muncra ad E«nbsp;zechiatn î audierat enim quôdnbsp;ægrotaffct,amp; conualuiffct.

in/èrit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hifloi-iain de Ezechia. Di/cimuf facile

peccari ât projferis : nonhabcndamconfuetudiné cunt iinpijs i pijs: faniii homines etiam fuperbia tentantur,nbsp;Rtgeî Faei.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidetur Ezechias ex conutt

le peccant, lefccittia, V tcun^ finéhfimus et innocent ißimus prin ceps fùeritjjomo tarnen fifit,Gr peccator. lAaximè aîitnbsp;reges occafiones incidunt uarias peccandi, cr multisnbsp;tnodis,propter quod Cf monendi funt à prophetis, fednbsp;non contemnendi nec obedientia neganda à populo,nbsp;propter cuiufpeccatafepe reges peccatis permittun^nbsp;tttr.De regno Affyriaco nihil poflhac dicitur:pr£ualuenbsp;runt enim Babylonij Affyrijs ex eo tempore. Qj}ifyuisnbsp;i^t‘tndëfiierit,focietatë tentant Babylonij cü Ezechia,nbsp;pratendunt unum, crnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud more aulicorum.

1, Lætatus cft autem fuper cis Ezcchias, 8C oftendit cis domüopumfuarum, argen«nbsp;tum,aurutn et aromata,amp; oleum optima,nbsp;amp; omnes apothecas fupclledilis fuæ,nbsp;uniuerfa qu^inuéta funt in thefauris cius.nbsp;Nonfuituerbum quod nooftendereteisnbsp;Ezcchias in domo fua, SC in omni pote--ftatefua.

Eiatus non nihil nimis humaniter trafktt impios,de^ linitus eorum laudibus ; in templi appendices mtrodu-xit contra legem,Cf thefauros oßendit regios^adfaflit,nbsp;crpericulum.^

; Introiuit au tem Ifaias propheta ad Eze« chiam regem, amp; dixit ci î Quid dixeruntnbsp;uiri ifti, ôc unde juenerunt adtcï* Et dixitnbsp;Ezcchias î De terra longinquaueneruncnbsp;ad me de Babylonc.

A Etdixitî Qÿid uidcruntin'domotuaî? Et dixit Ezcchias î Omnia quæ in domonbsp;mea funt,uidcruntî no fuitres quam nonnbsp;oftenderimeis in thefauris mcis.

Efainx utfHathan emendare uult regem,cui non nihil eliciendo loquitur, exuerbis fuperbiænotaprotrahés.nbsp;Exaggerat enim rex uerbis honorem fufeeptuin à taittonbsp;regeBabylonico.

7 EtdixitlfaiasadEzechiamt Audiuerx bum domini excrcituum.

ProßrtEfaias fententiam dei, nontamdefaâofuo quàm de flatu rcgnifùturo,no pofl adeo longu tempus..nbsp;Multum diflant iudicia dei ab hominibus,uoluit humasnbsp;niter traäare hojfites,fed intereeßit quiddafuperbite,nbsp;ßcut Cf tàofi circa petram: Pro ignorantia etiam fansnbsp;EcroriM». äi dominum orant. Non efl nobis in confeientijs per^nbsp;fiüa fecuri tas. Pro;flat ejfe pauidos de noflris operibus,nbsp;non de dei clementia : quid de manifftt malis opcribusnbsp;iudicandumi

6 Eccediesucnient,8fauferenturoiaqug

lESCHAEIAHV. 4 in domo tuafunt, amp;quæ thefaurizaucrutnbsp;patres tui ufqjad diem hanc,in Babylonêt.nbsp;non rclinqueturquicquäjdicit dominus»

  • 7 nbsp;nbsp;Et defiles tuis qui exibunt de te, quosnbsp;gcnuerisjtollent, SCerunt cunuchi in pa*nbsp;latio regis Babylonis.

IntelUgunt quod dicitur de filijs regis,id efl,poflcris Ezcchia,ludai,de tribus focijs Cf Daniele: fed et Md*nbsp;ndjfpî translatas efl,crfilq lofiteBabylonem. Punitinbsp;funt quiq; pro fua iniquitate nonparentum.

  • 8 nbsp;nbsp;Et dixitEzet hias ad Ifaiam t Bonu ucr^

    bum domini quod locutuses. Et dixitî , Fiat tantum pax ueritas in diebus mcis.

    ludtci reprehendut Ezechia,quia non rogauerit deü reptebsar pro populo,fleutMofes, qui glorite dei projficiebat.nbsp;Hic aut fefe prouidentite dtuin£ comendat, no ignorant


legem dei,in qua certo promittuntur poente taies tranfr ^ejforibus legis,et dominu irritantibus,in opcribus manbsp;nuum fuarum. Eungitur officio boni uiri,no fc exeufat,nbsp;fùbijcit uoluntati dei tergum, non increpat iudiciit dei,nbsp;lt;[CAPVT XL.

g Onfolaminiconfolaminipopu 1,^ lemeus,dicitdeus uefter.

Multtsiamac claris prophetijs pradi xerat Efaias ludaorum captiuitatem »1 Bdnbsp;Cf Babylonici impcryfuo tempore ceflâtiosnbsp;ncm.Hic iam incipit pra;dicerc liberationem à Babylosnbsp;neper Cyrumfuoquoq; temporefùtura. Quaquidattnbsp;nbsp;nbsp;,

fub 'Zorobabcl,Efdra,cf Ncemw faiia efi,fub Cyro et duplex. Dario aliqua ex parte, quando Cf templum Cf ciuitasnbsp;relt;edificata efl,multo autem perftéhor redemptio failanbsp;cflper Uießiam db erroribus peccatis fidelium, cf.nbsp;eleâorum in toto orbc.Et reiedificata cfl ecclefla cathonbsp;lica inunitatëfidei, cf ueri deicultum. Quapofleriornbsp;Cf completior figurata ffiit,per priorcm cf minorem,nbsp;propter quod Cf omnes confolationes fequentes ab Henbsp;brais refiruntur ad tempora Meßia, quem et ipfl intelnbsp;liguntfignificatumper Cyrum. Dicit itaq^ propheta innbsp;perfona domini, Confolamini Cffufcipite confolatiosnbsp;nem, 0 fideles ifraëlita, popule meus: fie enim dominusnbsp;deus uefler iubet,ut credatis affùturam uobis iÜiusgrasnbsp;tiam,qua pofl tot mala perpeflä melius habituri eflis.

Loquiminiadcorlerufalem, Scaduo-

cate cam t quoniam compléta cflmalitia dus,quia dimiffa eftiniquitas iliius.Sufcenbsp;pitem de manu domini duplicta pro omnibus peccatis fuis.

Et uos O propheta cf pradicatores gratia dei cons folamini,cf animaquiorcmreddite Hierofolymam: adnbsp;earn clamate,cf adgaudium inuitate poflillius defolasnbsp;tionem,duraturamperfeptuagvnta annos: tune enimnbsp;impletuerit tempus captiuitatis fua. Continutts coitflinbsp;élut quem pajfa efl cum idolorum cultura, ad quam prinbsp;us femperfiterat tudaa propenfißima,propter quam etnbsp;multafiieratperpeffia. lam enim remittetur eiiniquitasnbsp;fua,umdiân pec€atorü,captiuitiis finietur. Et per Chrinbsp;fium dominum totius eccleßauocanda exgentibus cri



-ocr page 118-

I S A I A s

wi«lt;lt;,WoIoUtrM, etpeccata huntanogefteri

ne tjuibufhumanaimbeciüitciiuiuere no ()0teß,remijj4^ EçeklTa ué lîffit et expiatafacrificio effùfifanguink. Accepit enîMnbsp;^tofoiy*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eccleßa cathoUca de ntänudomini du*

plicia,plénum fcüicet cafligationetn, et predum redem ptionii abundanter perfolutum efi paf Chriftum. Sicutnbsp;Cr Cyrui debititfcruitutK remißt, non folum licen*nbsp;tiam coceßit redeundi,fed etiâiwpcnfîu órdinauit pronbsp;iredeuntibut,Qr‘(d extruüionem templi,tributag; pro*nbsp;tiintM ordinauit ad confolationem populi ; ey longenbsp;quocj^ maiorßtit gloria teinplifècundi,Gr cultut dei,fi*nbsp;detium^ 'm orbe terraru multiplicatio ijuànt antea. Ec»nbsp;cleßa enim ßdelium,lt;iui dudutn Hierofolyma claudcbanbsp;tur,er iudiea,per Chrifium diffiffa ejl in totum ntundu,nbsp;Cf harenlt;t maris comparata-Duplida Hebrteorlc qui*nbsp;àam expMunt duos cdptiuitates,Babylonicam,cr Ro*nbsp;Weoww.’ quidam peccata parcntum Cf filiorui».

Vox damantis in defcrtoî Parate uiam domini, redam facile in folitudincfemitânbsp;dei noftri*

Audite ergo uocem domini, per fùos prophetM lo* ^uentem eccleßlt;e I«d4ic« er cathoUcæ itinera er uiatnbsp;omnes di/ponite er munite per montes, campeflria ernbsp;falebroft, quo expeditius ad fua redeant lud«ei de Babynbsp;tone: er per Chrifli aduentum dij^onite uos ad pexm*nbsp;tentiam antead^ uitie, ad mutandos mores,compianannbsp;da difficiUa ef ardua 'm iter lequtan et tritum. Circum*nbsp;figt;icite ergo ad uiam,quam domina oßendet uobis, pernbsp;quam ambulabitis,Chrifium dominü 'mtueamini, fecunnbsp;^m Opera et uerba eius uiuite, Euangeliul'ufiipite,efnbsp;in eo proficite,uerfiit Hierofolymâcxleflé, qult;e patrianbsp;efi deéloru,et Chrifio credentiu. Hec quoq; de loannenbsp;Baptifia rede accomodari pofiTunt ,fcd per aUegoriom.

4 Omnis uallis exaltabit, öC omnis mons Sc Collis humiIiabitur,8Ceruntpraua in dinbsp;rcâa,ôlt; afpera in uias planas*

Valles exal nbsp;nbsp;Außretur uobis omne impedimentü itinerii. Facile

*»alt;be, nbsp;nbsp;nbsp;iter erit ad uitam pertmgentibus, non ceremonialium

mandatorumdifficultiK,ßdgratiiedei,erfidei'mdcum tramite 'meedetis. No uaüiu ima prohibebunt,nec mottnbsp;tw cacuminafatigabutpergentes. Qia plana cruntfa*nbsp;cilia^ credentibus. Onus enmt leue er iugum fuauenbsp;Chrifius mponit fuis difcipulis, ut expediti huiufmodinbsp;fafiu er dolo, facile per uiam falutis 'meedant, er ßnenbsp;hofiium occurfu quoq; ludai redibant c Babylone 'mnbsp;dieam quantumlibet ßrmidalfent.

Et rcuelabitur gloria domini,et uidebit omnis caro pariter quod os domini Iocugt;nbsp;cumeft»

Apparebit omnibus poputis benignitaS dei adfuuni populum,quem ad fe conuerfum reducebat ad propria,nbsp;de feruitute eripiebat, etgaudentes reuexit 'm lucùam,nbsp;quod adgloriam dei faciebat 'm toto orbe.Sed ut umbranbsp;deficit à corpore,ßcreditus ifie longé difiidet à maie*nbsp;fiate dei,qua per Chrifii humanitatem er Euangeliumnbsp;peruaftt orbem terrorum, cum reuelata efi benignitynbsp;Cfbumanitas dcioittiupotcnt(S,idefl dementia er

lES CHAEIÄH. V

tiaadfideles eledosper Chrifium. Cognouerunt^oeS filij hominumfalutare dei, quod dudum pradixerat O*nbsp;promiferat per prophetas fuos de filio fuo.

Voxdicétis: Clama* Ctdixit: Quiddà* mabo;;’ Omnis caro foenum^SC omnis glonbsp;ria (probiflt;«) eins quafi flos agri*

Exiccatum eftfoBnuni,ceciditflos,quia fpiritus domini fufflauit in co* Verè f^oenflnbsp;eflpopulus*

  • 8 nbsp;nbsp;Exiccatum eft foenum,ceciditflos î uePnbsp;bum autem dei noflri manetin æternum»

Eadem uox domini per prophetam loquitur,er da* mat dicendo : Clama o propheta. Et dixit propheta: Onbsp;domine, quid nam clamabo ? Et rej})ondit : Sic dama*nbsp;bis,Omnes homines fxtium funt. Leue, breue, fiagile,nbsp;obnoxiu refedoribus, er befiqs profiralü 'm efcam, eßnbsp;conditio humane miferite. Vana efi enim uirtus er gllt;gt;nbsp;riatio, iufiitia quoq^ humana nuüa efi. omnis probitas tu’’'nbsp;er fanditaa non durabiliornec confiantiorefi quantnbsp;fios ag^i. Aefiu enim concupifientiarum arefeit, ernbsp;natiua proßihone fuadebpfa efi,peccato primi hon»nbsp;nis, er figt;iritu uindidx irati dei decidit à uirore. Sed etnbsp;populus quamulibet à domino fanShficatus er dedus,nbsp;continuo ad leuem occafionem decidit à fandimonio,^ ¦nbsp;timore er cultu uero domini dei fui, uerbis prophetar»nbsp;abiedis. Verbum autem domini dei nofiri,Euangcltunt 'nbsp;Chrifii,radicatum in cordibus fidelium,nunquam exd^nbsp;dct,femperflorebit,erfiudusaffèret.Cluandoquidentnbsp;totum'm orbem exiuit fonus eins, er autorités facr^nbsp;fcripturie irrefiagabilem uerital ë obtinuit 'm cathoüc^nbsp;eccleßa, ut fola habeatur certifiimlt;eueritatis, ut quo*nbsp;rumlibet hominum décréta, er conßlia eidem confirmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

nonpoßint.fedobfequidebeantcrconßrmari. ,

  • 9 nbsp;nbsp;Super montem excclfum afeende tib*nbsp;quæeuangelizas Siont.cxalta in fortitU'nbsp;dine uocem tuam quæ euangelizas Icruftnbsp;lern,exalta,noli timere*Dic ciuitatibus lu*nbsp;dæ: Ecce deus ueflert

Attentionem prlt;eparat ad audiendum et ad ampl^* äendum dicenda,quod exinùa ßnt,erfide deuotißitquot;^nbsp;percipienda,ecclefi^ fcilicet myfieria, qua; primitnbsp;rofigt;lymisperadn,de'mdem lucheamtotam crorbentnbsp;uniuerfumprxdicata funt er crédita. Eccleftmnerg^nbsp;hortaturpropheta,fub nomine Zion er lerufalem,qi^nbsp;unafunt ciuitas,ut annuntient falutê alijs quoq; ciuit^nbsp;tibwst dueßeut reftituendeerant pofiBabylonicai^tnbsp;eaptiuitatem per Cyrum, er Hierofolymam reditura’nbsp;ßc fub chrifio pofi uidoriam de erroribus,peccatis,ß*nbsp;tana et morte peradam,totaitligentium multitudoalt;l^nbsp;ho’fura e/fct,m umtate eccleßafiica et fidei Chriftia»^'nbsp;lubet autem pr^edicari per eccleßam, ne aUus ufq»^nbsp;deus habeatur quàm deus ifiaël, deus A braha et Datn^nbsp;dis,qui m leruftlem colebatur.Hunc unum folum agnO*nbsp;fiit deum catholica eccleßa.

  • 10 eccedominus deus in fortitudine ueni^**nbsp;amp;brachiûciusdominabiffibi,Ecce,me'^^nbsp;ces eins cum eo, SC opus illius coram


-ocr page 119-

ISAIAS

Beneffrfa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doititnui quotidiemauxiliufuorum,l^e^or

«1«. nbsp;nbsp;nbsp;er coroiMtor pugnantium,cwm quibin manet femper^

ßrtiminu fideles defindens nefuccumbant.Brachio, td c^,authoritate diüma,cöfilio, cr lt;equitate imperlt;1=nbsp;bit, prompta mercedecrmjgnifica donaturusomnesnbsp;tn fe cofidentes, çr fuM bonitatë confitentes,m promnbsp;ptu habens confilia,gratiam, operas, quibusfideltbusnbsp;ipfisS^iüificetur,^^ opus fuu in illis peragat, quod zrnbsp;luhilominus retnunerare uelitt^mercedem uocat fuasnbsp;quoque gratias pro gratia,

11 Sicut paftor,grcgem fuum pafcetïin bra chio fuo cógregabit agnos, amp; in finu fuonbsp;kuabitjfœtas ipfeminabiu

No« pote^ nee de Ez^‘^hia,nec Cyro perfeëlè uerift cari quad hic dicitur de Meßia Chrifio domino. Quumnbsp;cnirn fideles uiderentur in mundo ucluti oues errantes,nbsp;inermes,luporu uoracitati expofitie,efurientes uita panbsp;Chrittus bulttm, Christus in hunc mundïi ueniens curam habuitnbsp;piftor.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ouiü,t}uas çr nouiteypauit,quem eyfequutur,

quax coUigit ia unu ouile,inq; fuo finugefiat ey fiuet, curâhabcns ne à pâtre fibi traditas perdi finat,fed uitlt;enbsp;atern£ pabulo reficiat, Agmculos imbecilles fuppor-t‘tt,expeiht, mifcretur çy adiuuat, bonus paiior,nonnbsp;tnercenarius animaru nofiraru, donee in caulas introdunbsp;cat ad patrem, cumfumma manfuetudine crfide: denbsp;quo EzechiehSufcitabofùper cos pafiorem un(vm,çynbsp;pafeet eos feruus meus Dauid,crc.

11 Quis menfus cft pugillo aquas,amp;ccelos paimo difpofuiti^ Quis appendittribus dinbsp;gitis raokm tcrræ,amp; librauitin pondérénbsp;montes,Sicolles in ftateraî*

S«b regno Chrifii ce/fabit idololatrid, çr couertetw tgt;fiomnilt; mundus od deum fuum. Ctiids confequentertnaieüasnbsp;declaratur,cumirrilione idolorum (yidololatrarum,nbsp;aliorumq; erront flult£gentüitatis,à qutbus per Eudttnbsp;geliumliberati funt fideles. Omnipotenttam dcidocetnbsp;imprimis extcndensêfe ad omnes creaturas,qua omnianbsp;modcratur,extèdit,ordinat, cui nemo ob fixere potefi.nbsp;Aquaspabno metitur,qua5congregauituerbofuo: ernbsp;calumuolaconcludit,çy fitoarbitratumouet : terrantnbsp;tribus fuis digitis fuflentat:montes ipfe cofiituit,cr apnbsp;pendit molcm,cycolles in bilancc mëfurat.Omma deusnbsp;in numero, pondéré, cy menfura conftituit,de cuius fanbsp;pientia bomtate çy potentia nemo defiteret.

ij Quisdircxitfpiritum domini^autquis confiliatius eius fuit,8f oftendit illi«

  • 14 Cum quo iniit cöfiliö, Sgt;C inftruxitcum,nbsp;amp;docuiteum femitam iudici], amp;erudiuitnbsp;cum feientia, amp; uiâ prudëtiæ oftédit illi»nbsp;NkUih J cofilio, fapientia uel auxilio indiget, cuius arnbsp;bitrio omnia ordinata funt, cy arte condita, qui nouitnbsp;omma qult;e condidit, cr in pleno dominio ca feruat:nbsp;quem nemo docere poteft iuüitiam,£quitatem, agëda,nbsp;obmittenda : qui errare nequit, ueritatis çy lequitatisnbsp;^cgula,quaquicquid uult bonum eft.

  • 15 Ecce.gétcs quafiftilla fitulæ, Siquafî monbsp;mentum ftateræ repuatæ funt, Ecce,inftt

tESCHAEIAHV. ^0 las quafi exiguum abiieit,

Quicquid magnificumincreaturis ell,ftillafitulit pcrfeëhoni diuin^ comparatuni,crtninutißfmusnbsp;puluis appenfus in flaterarefi)eâutotiusalicuius infunbsp;lie,atque molis maxima;. Atomus eft quicquid grandenbsp;in mundo dininiemagnftudint comparabitur,zy i^fetinbsp;fibilts quantitatis.

  • 16 amp;Libanus nofufFicictadfuccëdendG,SCnbsp;animalia eius nô fufficiët ad holocauftü,

Ei domino dco, fi dignas hoftias offèrre uoluerts non fufficient omnes befiite qd facrificiu, cy omma ligna adnbsp;combufiionem holocauflorunt.

  • 17 nbsp;Omnes gentes quafi no fint (/îc/hb€) co^nbsp;ram eo, amp; quafi nihilû 8C inane reputataenbsp;funt ci,

Magna quidëgentiumultitudo onniutemporu ey b coru,fed omnipotëtiætuierejfieiîu plufquamhil funt,nbsp;cr nullius reputationis. Cum omniu creaturaru perfi“nbsp;(hones deus in infimtu tranfcëdat,ut mhil illiaßimilarinbsp;poßit,zy nuHa prorfus imagine reprlt;efentari.

  • 18 Cui ergo fimilêfeciftisdeum^aut quantnbsp;imaginem ordinabitis ei^

  • 19 Nunquid fculptilc cóflauitfabcr^aut aunbsp;rifex auro figurabit illud, ôC laminis argt;nbsp;gcntcis argentarius^

Idololatria figmenta cofittat, nbsp;nbsp;mdla deo imagmem t joiolatrf«

fiatuendam docet,de quacutiq^ materia, à quocunq; ar tifice,quacunq; diligentia,opera,Gr artc.Omnia enimnbsp;caduca funt,deus atemus.Omma opera funt manutvm,nbsp;deus omnt'om creaturaru ey artificunt cd artiftx.

  • 10 nbsp;Pauperis oblatio lignu, imputribile ekgt;nbsp;git,artifcx fapiens î quærit quomodo ftagt;nbsp;tuat fimulachruquod non moueatur.

Ex omni thefauro preciofifiimarit rerum,in cultu det oblatarum,fiue argentum fit, fiue aurum,nihil deo di»nbsp;gnum inuemet fiulttis ftatuarius zyiUius condudor,nbsp;Etiâfi de ligms imputribilefibi eligat çy fapiëter diffionbsp;nat, er ftudiofe prieparet,(y immutabile uel immobi»nbsp;lcfaciat,totum mhil efl,iinde maiefiatis diuinauelmi^nbsp;nimum quippiam defignetur uel mica.

Nunquid non feietis^ nunquid non au diëtist nunquid non annuntiatum eft uonbsp;bis ab initio;* nunquid no intellexiftis funnbsp;damentaterræ^

  • 11 Qui fedet fupcr gyru terræ, amp; habitato-res eius funt quafi locuftæ. Qui extédit ucnbsp;lut nihilum cœlos,amp; expandit eos ficut tanbsp;bernaculum ad inhabitandum.

Tanta uos fapiëtia adornaui,ut intelligere facile de» bueritis,cy ex lege natura oy mea, ac à maioribus ue»nbsp;firis narrantibus didictffe^à conditutione mundi, quinbsp;fedet fuperglobum mundi potentißimum efic:cui inhanbsp;bitatores omnes terra comparati, nthil aliud uideri pofnbsp;fu'nt,quàm locufta admaximu gigantem uelmontem,nbsp;Ipfe enim opifix eft caliçy terra, qui extendit uelutnbsp;cortinam latißime caelos fuos,ut fub eis habitent homi’»nbsp;nes,ficuti»tcntorio,

(i


-ocr page 120-

IS AT AS

0-5 Qui dattyrannos quafi no fint, iudicci terrae uclut inane fecit:

^4 equidcm neqj plantatO5,neq^ fatos,ne^ que radicato in terra trunco corn,repentenbsp;flauitin eos,amp; aruerunt,ôC turbo quafiftinbsp;pulam aufereteost

Dws an* nbsp;nbsp;In cuiut plena potentate faut otnnet prwdpet, quos

prtDcipâ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nutum deleat crad tuhilum refoluat:cr ^uop

cunq; mitffuficos,feuero!,robufiosqi tyraiinot,inanef, conjùfoStCr impotëtes reddit. Q^aiitulibet prorogarenbsp;coneiitur germmafuct,lruihis, progentë,impcria,i:imonbsp;rem, obedientia, uno flatufuo totos deUt cr exuffiat,nbsp;tit prorfus exarejeât, percant, udut Jiipula aufirannbsp;tur à turbine. Tanta potentia dei ell,tanta imbécillitésnbsp;regum coram domino. Non ergo timeant fideles huiusnbsp;mundi potentiàinon pra;fumant de fuis uiribus,tam fi-anbsp;giles creaturie,ut dominum contemnant.

Etcuiaffimilaftis me,â^ adaequabor,di-’ cctfandus?

I^euatein excelfum oculos ueftros,df ui dete quis creauit h jc^Qui eduxit in numenbsp;ro militia eorfi, omnes ex nomine uocat»nbsp;Præmultitudine fortitudinis SC roboris,nbsp;uirtutis^ cius neqj unum reliquS fuit»nbsp;Omnia inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yoj ergo idololatr£,cui me dominii omniii aßimilabi

denttw? cui adaquabitistqua effigie exprimere conabimini maiefiatë meam.^ Cælu infirius mihi cÆ, c[uod ut uoluinbsp;finxi:a{lra,quamuis innumerabilia,ego ad numeru cernbsp;turn confiituite^ommaex nonûne uoco,dum libet,crnbsp;in tota miidi machina nihil tamfirmu,magnu,pulchru,nbsp;utile, or perpetuu ea,ijuod no à me pendeat,quod nonnbsp;i me perfide fit cogmtu,cr ad arbitriu mewm obfequanbsp;tur,per me fiibfiflat, er dum uolo euanefcat.

17 '^Quare dicis lacob, ôC loqueris Ifrael, Abfcódita eft uia mca à domino, amp; à dconbsp;meo indicium meum tranfibit;*

2.8 Nuquid nercis,autnóaudifti,Deusfem piternus dominus, qui creauit terminosnbsp;terrae,nófatigabitur,ncqj laborabit, neqjnbsp;eft inueftigatio fapientiae eius^

Propheta aUoquitur fideles fub note lacob cr ifrael, .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utfiomnes reliqult;egentes dominum ignora/fent,ipfi ta

Beat non menfcirc debuer'mt dei beneplacitu O'dignitatem,fe^ ignoram».nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofiint, quafi negleëti igttorati à deo

fiierint,illi^ cidtu/mdignumnon obligentur. Nonne m tio naturalis indidit tibi cogitatuf uel no audifii à prie^nbsp;ceptoribuscrmaioribustuis,fapiëtifiimisuiris, quodnbsp;dominus deus tetemus efi,qui creauit orbcm terra,finenbsp;cuius prouidentia nihil fit,cuius infatigabilis uirtus,^^nbsp;infaUibilis prouidentia, qui non tarn inuidus eft, ut fabnbsp;(lore fuos nolit,nec tarn impotens ut non poftit^ Rerumnbsp;omnium caufas exordia cr fines perfeëhftimè nouit:nbsp;cuius fapieutia non efi modus,nec inquifitio aliqua hunbsp;mana ad ip/ànt indagandä,mfi hoc folum, quod fivmmenbsp;bonum eft,quod omnia bene facit.

19 Qui datlaflb uirtuté,SChisqui nonfunt fortitudinem SC robur multiplicat*

ITS S CnAT.lAlir,

Jo Deficient pucrijSC laborabuntjSCiuae^ Mi nesininfirmitatecadent»

Q«iM« bonum illi uidebitur, uirtutem laffi) dabit Cf robur,cui etr quantum placuerit,c^ ei qui non efi fii^nbsp;mus,fubjlantiam er firmitatem adauget. Et contra,denbsp;fua uirtute cr audacia gloriantes, cr ad maxima anhenbsp;lantcs ftibito priecipitat,cr impemt ut codant miferfnbsp;G^diffiereant.

I Qui auté fperant in domino, mutabunt fortitudinê, aiTumét pennas ficutaquilae,nbsp;current amp; non laborabunt, ambulabuntnbsp;amp; non laiTabuntur»

Qßi in fide cr patientia expeëkint dominum, fefe^ fubijeiunt prouidentia' potentie er bonitatieius,ifiifnbsp;uirtus femperproffiiciendi ad optima renouabitur amp;quot;nbsp;crefcct indies. Eleuabutur inftar aquiltc afcendëtesfult;fnbsp;tempore uerfusfolem,dcplumantur cr renouantur,fe^nbsp;cundum ludaos : aliter dicit Ariftoteles (2quot; Plinius.Sienbsp;fideles dei fauoreproficiuntfemperde bono in melius,nbsp;currunt per uiamfalutis cr uirtutis, ardua quidem Cfnbsp;prolixam, fed manqua deficiunt neefatigabutur. Quo^nbsp;tidie enim fideles feipfis firtiores fiunt crgrandefeuntnbsp;in amore dei, de uirtute ad uirtutem afeendentes,doneenbsp;uideant dominum uirtutum in regno iufiitiie.

lt;[€ A P V T XIzI.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aceant ad me infulæ, amp; gentes

B mutentfortitudinê.Accédant, tuncloquantur,fimuladiudknbsp;ciumpropinquemus»

Expofitio qutedam efi priorum,ad idem pertinens Uf gumentum, er contra ludaos multcc feueritatis redoranbsp;gutio.Hominus enim bomtatèfuam magnificèoftendÜnbsp;hominibus,quam ignorarenondeberent necpoffitnt-Viciftim tarnen ipfi ingratos fefe exhibent, cr honorénbsp;fibi debitü ftultè CT impie idolis impëdunt, idcoq^ adanbsp;uocat indices ex remotißimisgentibus, qui infularu tUgt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifjj'i

wi«e notatur,ut caufam audiant cr décernât, qua uegt;' titur inter tam clementißimu deum, cr ingratifiiminit [Jÿ'nbsp;ïudaicum populum. Silctc,mquit,quicfcite cr aufcul* /nbsp;tate,ogentes,de remotis,cr populi negotio dijudicodonbsp;ftudiofeadfitis,crprouirili fatagite: accedantutaU*nbsp;diant,hi contra quos aceufationem tnftituam coramnbsp;bis, cr pariter inter ipfos cr me iudicio experiamur,nbsp;fi uel ego non ittis omne bontim contuli, uel ipfi contrjnbsp;non omnem rependerint ingratitudinë cr contempt!*’nbsp;Vos ergo qui de beneficijs meis cr legibus mhtl acce*nbsp;pifti5,iudicate, fi non digne irafear tam ingratißimisßnbsp;lijs,quibus rnhil unquamfauoris non oftendi.

± Quis fufcitauitab oriente iufiûCquisyaO' cauit eum ut fequeretur ferdabit in cófpf^nbsp;du eius gentes, reges obtinebit : dabitnbsp;quafipuluerem gladioeius: ficutftipu^*nbsp;uento raptam arcui eius^

Nonne ego fum qui iufiitiam excito, deremott^ iÜam eligo,wniccq; amo,cr ubique iUam aduoco,utnbsp;fequatur.Subdidi iUigentcs,ut regnet m eaSificKp^quot;^


-ocr page 121-

IS AI A s

perßdereßn m'wji« colatur ab eis, deijcit Cÿ“ proHeif Witiidti tütyCy caliinitatibusmultisafficit. IniuSlitiaenimreanbsp;q a régnât. rex,qua deus colitur,Gr regibus dominatur,

ZSquot; ipßpcr eam. Subdit ßbi omnia, eygladiuf efl,quo eoinminuutur er di/perdu^tur tyranni, er omnes e^uinbsp;iüam odiut uelut in pulueré attenuÖ^tur. Et ficut flipulanbsp;propcüitur d fade uenti:ßc dißipat iuflitia omnem ininbsp;^uitatem. Q^od uero de iuflitia didtur, de iuRis intelUnbsp;getidii utilt propheta,ßue Abraham inteüigiis,fiue Cynbsp;rmn er Ez^chiä, fiue Chriflum, er omma ipßus memnbsp;bra : à domino enim habens ut iuRißnt : Chriflus ucronbsp;ipfaed iuflitia. Et ut ßnt tales uocantur4domino,quinbsp;er triuphat de mundo er regibus prindpätur,er fortnbsp;terunt omnes peccatores terra.

  • 5 Perfequetur eoSjtranfibitin pacc,fcmitanbsp;in pedibus eins non apparebiu

iuflitia iuflorum perfequetur gentes impias er uin.' cet : falua^; er incolumis per omnia huiufmodi diferi*nbsp;tnma pertranßbit : in omnibus negotijsßne errore ne=inbsp;gotiabitur : proßjerum fadet deus iter pioriem: nonnbsp;eogitur diucrticulaquarcre, fed regia uia fentper tutanbsp;procedet.

4 Quis(b(ec)opcratuscft amp;fecit,uocansgc nerationes ab exordioî’ Ego dominus prinbsp;nius,amp;cum nouiffimis ego fum»

Qnis eft prater me gui omnia operetur ab exordia, guiaduocet, er tuffufuo producat atatem ttnampoflnbsp;aliam, generationes poflerioris temporis poft priorcsSnbsp;cumfolusego ßmprindpium er finis omnium, alphanbsp;era fins totius boni unde profluit, er quo tendit o^nbsp;nne bonu.Talis ego fum,er omnes creatura me talentnbsp;pradicant, er propheta met populi id de me docuerut,nbsp;quo fint imcxcufabiles hi quibus iudida meafolis maniainbsp;fiUaredignatus fiem.

y Videruntinfulæ öftimuerunt,extrema tcrræobftupucrunt,appropinquaueruncnbsp;gCacccfierunt»

Shiititia Cogmtioiuflitiaerpotentiameaperuenitetiamad extremes angidos orbis. Omnes infidagentiumaudie^nbsp;ruttt O' admiratiflmt indicia me4 ejquot; omnipotentiam:nbsp;accelfcriint ad cultum ftimmi dd er numen maximumnbsp;stdorauerunt,er reueritifunt ¦ Populus autem meusnbsp;ifraditicus, per fummam flidtitiam, flidtißimos quofq;nbsp;gentilium fequentes, idola ßbi fadunt fuis mambiff,nbsp;qua er adorant.

  • 6 Vnufquifq; proximo fuo auxiliabitur,nbsp;amp;fratrifuo dieet,Confortarc.

Tanta flultitia itifaniunt, ut fefe tnutuu adhortenfur er adiuuent. Frater Jratrem indtando,didt : Fortiternbsp;infla idolo per fidcndo,ne manu lafleris, ne neglige/iternbsp;'mfles ad parandii tibi deum,qui d tefadus erconditusnbsp;non poj?it te ncn exaudire er iuuare.

  • 7 nbsp;Confortauit faber ærariü complanansnbsp;malleo cum quaflatore ad incudem,dicesnbsp;glutino,bonum eft, SC cofortauit cum clanbsp;uis,ut non moueatur,.

. Hateriem quamfaber quicutu^ ararius Gentilis uel

lESCHAEIAHV.

ludaus idololatra praparat atqueflindit,alter abfoluit, opera fuaexpoliendo er exornando,quo fit admirabis Fabrüdônbsp;lius opus. Et qui rude opits grandiore malleo excutit,nbsp;remittit iUud ad operantem Icuiore maUeolo, quo dilianbsp;gentius er exadius adfirmetur ad inflitutam flgt;edem.nbsp;Vnusq; alterum admonet acinflruit deelegâiiaaliquanbsp;noua inducenda,utopus exeat flgt;lendidius. Deniquenbsp;flandinbsp;nbsp;nbsp;perfeuerandi uirtutem idolo clauis crgluti'

no adifiiunt, nefadli lapfu confiindatur opus cam fuo opifice. Hac quidem faduntgentes flulta er à iuditianbsp;alicni,etiam ha tribus ifraëlitica quas mihi ex omnibusnbsp;elegeram.

^Et tu ïfraêl férue meus,îacob quem ck gi,fernen Abraham amici meij

Satis patet ea qua fcquuntur de ifraëlefi-cundit car* nem did er oflëdi non poflè:ideoq; tam ddigêterpro^nbsp;pheta adnedlt certißimas notas, ifraëlem non abfolutènbsp;nommandô,fed feruum mcü.Hon lacobum tantu didt,nbsp;fed quem elegi : nec fernen Ahrahäomne,fed tüud quadnbsp;amaui.Oominus enim quum fit creator ex aquo omnm EieÂu» ta»nbsp;hommum,nthilq; odiat eoritm qua codidit,feruosfuosnbsp;illos habet mandatorufuorum obferuatores,quiilliusnbsp;per omnia Uoluntatem adimpleant. Eleëhs fuosuocat,nbsp;quos ad fui agnttionem er bcatitudinem uocauit. Ami*nbsp;eus autem dei Abraham propter aliud non fiiit, quantnbsp;quia dominum deum credidt, totum fc tüi dedidit, ernbsp;propter amorem er uerbum eius,quicquid in hoc muttnbsp;do habuit,ad primauocationê totum deferuit cr abne*nbsp;gauit,filitim quoq; fuum unicu immolare maluit quintnbsp;non obtemperare mandatis. C^ui tales funt, er ingenuinbsp;iuflorivm iüorumfe^bintur, hifilij quot^ legitimifuntnbsp;dominidei,erueri lfraè'lita,dequibufcunç^fintfecintnbsp;diem carnem patribusgeniti.

9 in quo apprehendi te ab extremis térrâ?^ à longinquis eius uocaui te, amp; dixiti^nbsp;bij Seruus meus es tu, elcgite,amp;nonab^nbsp;icci te*

EX M/t»»K tara finibus deus fufeipit huiufmodi filioi Abrahs* Atrd/?lt;e,er «oedtperrfdoptionwgrdtwdc longinquisnbsp;re^iontfct«,Mi‘Mmtdte fldci cr charitatis. Hac enim necnbsp;de Chriilo,nec Cyro,nec ludaiscarnalibus dare dicustnbsp;tur,fed de ecclefia Cbrisii eleda exgentibus omnibus,nbsp;cui dicit domtnus :esferusts meus, qui poflhac nonnbsp;idoles, fed creatori tuo fauies. Nec tumeelegifli,fednbsp;fgo elegite,ea coditiQnc,ut er fandificê te,erbeatijtnbsp;çem ad gloriam meam er filicitatem tuam.

Ne timeas, quia ego tecum fumtnedegt; dines,quia ego deus tuus* Confortaui te,nbsp;amp; auxiliatus fum tibi, amp; fufeepi te dexteranbsp;iuftitiæmeæ*

Timendus quidem deus ut pater, fed de patrisindul' Timor ft gentia non deflxrandu efl filio. Fideles no timent à do*nbsp;mino derelinqui:fciunt erum dominu fecit elfe,omniaq;nbsp;bom confulerenorunt,erperfidnfidutiaprafinti do*nbsp;mino adharere. Non finit dominus refolui eleëhs fuosnbsp;uelut cera à facie ignis,ucl retroflricae dwm catono*nbsp;runtfibiprafenté crpropitiudcwmfuivm. Vaèenitn

1« X

IO


-ocr page 122-

ÎSATAÎ

fijflct confôrtat,^^ uirtutem præfiaf, duxilio^fuccur rit,cr fu/ieiitat perfidem in Chriflum, iuflitiâdei,nbsp;^ult;e dextera dei dicitur:quin cr Chriftuf itifiitia fide-littm e/l,qud deo patri iufti habeiuur.

11 Eccecôfundentur 8(. crubcfccntomncs qui odio ferfltur aduerfum tc^Erunt qua*nbsp;fi non fint, ÔC peribunt uiri qui conrradi*nbsp;cunteibi»

Certü efl hoc defidelibut omnibits intetligi,durieer^ tiieofis ludteii conuemre tton po/Jè. Non enitn confim^^nbsp;duntur fidelet,fed fidelium hoftes erubefeere cogutur,nbsp;Cf ignoininia digna a/fiergStur, pcreuiit,cr quafi nonnbsp;fint : fie tuhil pofiunt impif contra iuftitiam iufîorum,nbsp;ctiamfi corpui ad tempus adfligantfiuo quoq; temporenbsp;ddfiigendi,cum dominus difeeptationem (3quot; litem connbsp;tefittusfieerit cum impijs.

li Quæres cos, SC non inucnies cos uiros rebelles tuosîcrfitquafinon fint,8lt;uelutinbsp;nihilu homincsjsdlates aduerfum ter

Impij fic delentur in animabus, perfonis cr pofieris, Ù domino, ut libéré pq opus fuum perficiant, ab cis nonnbsp;impediedi. Vaflatores innocentiu uaftabutur, cr externbsp;minabuntur,ut mhili fiant, quia contra fiimulum calcinbsp;trare pra^fumpferunt,omnipotente ^3“ itlius amicos crnbsp;filiosimpugnando,

quia ego dominus deus tuusappreben dens dexteram tuam, diccns^ tibuNc ti*nbsp;meaSjCgoadiuuite,

Fidelium tota fiirtitudo dominus eH, qui dexfera fud feruat, protegit,Qr ore confolaturuerbo fuo,mißisq;nbsp;prophetis hortatur ad bonum,^^ promittit auxilium,nbsp;utfidere difcant,cr ei adh^rere.

14 Nolitimcreucrmis lacob, mortui ex If-raclrego auxiliat’ fum tui, dicit dominus, amp; redemptor tuus fanâus Ifraeknbsp;fiXus ocT.nbsp;nbsp;nbsp;Vermiculits iacob tonernbsp;nbsp;nbsp;cotemptus, fiterut ifraé»

lit£ foli,antequam abijeerentur à eultu dei fiecundum fiios lcges,quos or adiuuit dominus, cr cofiruauit ufq;nbsp;adregiM Cbrifti.Niwtc uero ingrefià plenitudme gentium in adoptions filiorit dei, gratiaq; diffufa in orbcmnbsp;perEuangeliu,confiatomiKsfidelitercredentes er fcrnbsp;uientes domino deo ifraelis digmßime uocari cr cfiènbsp;ueros l/raelitas;qui tarnen comparationeimpiorum exnbsp;gentibus ^3quot; ludeis pauci funt numero, cr defijeffi innbsp;hoc mutido, adinti tomen femper àdeo ßuo, fiecundumnbsp;ipfius proniijfia,qui redemptor eâ fidelium, cr fianóhisnbsp;ifiaelis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fie patitur fide, charitdte,oratione cr pa^

tientia uind à fidelibus fiuts tfiraelitis, utruhil negaré poßit,neciraficiin perpetuum pro peccatis credeiitiu,nbsp;nec finere ut ab impijs opprimantur.

1^ Egopofuitequafiplauftrumtrituræno num,habens roftraferrantia«Triturabisnbsp;mentcs,8f cominues, amp; colles quafi pul*nbsp;uerem pones*

Sitte ifiraelitosfionShs fiteârs, prophetarum,pafrior charum,Niachabeorumqi temporibus,fiue in Chriüo,nbsp;lgt;tnedidMn ifiraelii fiemen cxgentibut,cllt;(rißime uide*

ïzsdnAtîAnv,

bls pergratiamdei fiemperimpios idololatrOf,crun^ ' bi dei contemptores à fidelibus comminutos, cr in pulnbsp;uercmredatlos,ueluti plauflrotribulis nouisdentattSnbsp;trituratos, reges cr principes deuidhs à fidelibus, coltnbsp;fitfios cr eliminatos per uirtutem dei cr fiapientiaiff,nbsp;cuinunquam pojfiunt refiifiere. Quandoquidem uer^nbsp;bum det malleus efl conterens petras:impiorum auteitl “nbsp;uirtus palea cA,contrita, cr uento raptata,quantûli^nbsp;betalti,potëtcs,diuitcs,cr crudeles fint,uirtute tarnennbsp;dei in fidelibus ut puluis crquifiquilitcconculcabûtur.nbsp;Id quomodo impij tud£ifitbi tribuant,ipfi uiderint,quinbsp;Ù uero eultu dei iamdudum exdderunt, cr ecclefiiefi*nbsp;des indies roboratur ^3quot; renouatur,augefidtqi,cr fiem^nbsp;per augebitur,

16 Ventilabis eos, amp; uetus tollcteos, amp; tur bo difperget cos, 8C tu exultabis in domPnbsp;no,in fandó Ifraêllætaberis*

Huius prophetic ueritatem completam noruntfi^ deles, per quos dominus ueluti uento turbinis uentilat,nbsp;difiijcit,propcllit impios, ut confit^ere nequeant,fied utnbsp;mare firucficant, ^3quot; tumultuentur inaniter : uias per/ênbsp;quendifideles tentant, fied omnia mfiliciter ipfis. Duntnbsp;interim fianih cr fideles exultant 'm deo fialutari fiuo,nbsp;cr non fiuas, fied dom'tni uirtutes cr magnolia ia£hnt,nbsp;qui fianóhis dicitur l/raelis, qui eos fianfhficat, cr fian^nbsp;(hficatur ab eis.

t7 CEgff*’ paupcres quæruntaqu3s,S£ non funtîlinguaeorû fiti aruit*Egodogt;nbsp;minus cxaudiä eos,deus Ifrael non dere*nbsp;linquam eos*

Aquas fiapienti£ fialutaris CT refrigerij jfiiritualif quierent peccatores,fiue exgentibus fitue ludiois, fiacr£ tut-eruditionis dodr'mam : fied non muement, quia dereli^nbsp;querunt finite fiapientia, cr cifiernas ueteres errorurUnbsp;fibi fiderunt. Idea lingua eorum fiti laborat, corrut»^nbsp;pitur, cr périt omnis uigor jpiritus cr uirtutis. Ego oUnbsp;tern dominus deus,fi conuerfit fiierint ad me, cr uerbitnbsp;mearequifierint,rejfiondeboprecibtts,cr ftudio ipfio^nbsp;rum. Sum enim dominus deus ifirael, plus, demcns lt;3quot;nbsp;mifiericors, qui non derelinquo qult;erentes me, conuer^nbsp;fios ad meliorc mentem,cr uerbo meo credentes. Quo*nbsp;modo id fiat CT fiemper fiterit, clorius patet, quàm Utnbsp;declaratione indigeat.

, 8 Aperiam in fupremis collibus flumina, amp; in medio camporii fontes* Ponam de'nbsp;fertum in ftagna aquarii, 8C terra inuiart*nbsp;in cxitus aquarum*

Aperiam in locis excelfioribus, C3‘od projfietlit^ patentibus,quofiacitè peruentri poßit àfitiëtibus,nbsp;paruos figt;ntcs,fied'ingentiaflum'md doilrinortimfian’’nbsp;fblrum : cr infra campos locorum humilium,figt;ntiuf^nbsp;ficoturigines pra’parabo,ut abfit omnis excufiatio claU*nbsp;donvmuel pigrorum,fiedacccderead uerbïi uitjepofquot;nbsp;fintomnes fitientes. Tam generalem fiaciamueritad^nbsp;do(lrinam,tam obuia omn!bus,ut ubi prius uafla; eraifinbsp;fiolitudines,crgentiltu crroresfiquolore fiuo omma i»Mnbsp;cundo cr aridareddiderot,per gratia fionébjfiirittt^f'’


-ocr page 123-

IS AI A S

ttMtinfljgna dqttarü.vbi idololatrid pleitd omtti4,amp; aboiniiiätionibuifubiaceb4t,eterroribitsj}gt;urcißmti:nbsp;ibi per Euangcliu ftpiëtia facra. irrigua erïit ekibiruntnbsp;peéhra,?^ fitieimbuëtur,qua fibi proficiat er alij^.

19 Daboin folitudinê cedrum, fpinamôC myrtuni,amp; lignum oliuæjponâ in deCer^nbsp;to abietcm,ulmum,6lt;buxum fimul,nbsp;tcdX*ôquot;nbsp;nbsp;nbsp;^nipfd media gentilitatc couertenda ad ecclefiafiica

«nés pij. fidem,[ufcitabo perjpiritui fmëh gratia, fapientes,fi deles prophetat,doi'lore! cr prtelatos,qui iuxta uarie^nbsp;tatemgratiaru, units fic,aliiti aliter proderit ccclefîa-' :nbsp;ftico adificio extruêdo,fecundu necefiitatë JpirituaUsnbsp;profitas : ut nullits in eeelefia muentendus fit,iiui nonnbsp;aliejuid prodefic poßit,fi fidelis fiierit,nc quii uel mininbsp;musfiiertiatur,fed in quo quis minifirare proximis ua»nbsp;leatfemp'er diligenter cogitet er Meumbab

îto utuideât,amp;fciant,ÔCrccogitcnt,amp;intcI ligantpariterquiamanus dfiifecithoc,5lt;nbsp;fanâuslfraelcreauitillud*

genHbuV^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beneficia praftabit eeelefia fult;e deus est

gentibus cog-eganda,ut eognofeatur ipfiits ommpotert tia,prouidentia, clementia,er charitas ad honimes elenbsp;^s,ut proficiant pariterfide in deunbsp;nbsp;nbsp;charitate,dunt

illiits bonain manu fuam ergratiam difcen{,er inirabi lia opera fua ad eleëhs. Vt fanëhficetur iHius nomennbsp;itbiq; er femper,à quo omne bonunt, qui imptfi tam lunbsp;dais quàmgentibus repudiatis,tantamgratiâueritati(nbsp;eruit£pra:üatfidclibus er eleH'ts^

Propc facite indicium ueftrum, diciï dominus î affertc/iquac robufta habetis,nbsp;dixit rex Iacob

Qmnes pariter idololatrdsaduocat, tam ex ifraclitit qiiàm Ethntcis,utaßintfu£cauße, quaagendafit in iunbsp;dicio dei, toto orbe aufcultante, er rationc natur ali dinbsp;fcutientcflultitiâidololatraru cruarutatë idoloru,utnbsp;robuftißima quaq; argumeta pro errorefito adferantinbsp;imo fi homines deficcrint.ipfimet dij er idola accédainbsp;fuâmaieflatë definfurafi poßint,ut mmimè poterüt. *

Accédât,SC nüticnt nobis qufcunqjuen tura funnpriora quæ fucrut nûtiate, Sc apnbsp;ponemus cor noftrû, 8C feiern’ nouiffimanbsp;corujuelquæuéturafuntindicatenobis*nbsp;Uoii con» Imprimis idola couincuntur ignorantia fieturorunt,nbsp;uin^untur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nota funtnifi tantumdeoipfo uero,er eîs

quibus per fitum Jßiritureuelat, pij s er fanëhsamicü fuis. Ideoq; dij nofunt, aec à fùturis quibusq; calamitanbsp;tibits quenquam liberare ualent.Sed nec prifea norunt,nbsp;qu£ ante mudi confiitutionë fîierüt, uel ipfum mundiinbsp;conjlitutujcum etiam damones cum mundo cœperint,nbsp;er non plura nofee pojfunt, qiiàm illis deus fauet, amp;nbsp;dat inteüigere.Sut enim omnes ferui dei,er plenè iüiusnbsp;nutui fubieëh,non minus quàmfanëh angeli deiAdeoqtnbsp;nec praterita dudttm,necfiuura renuntiare pojfunt,nbsp;proprw uirtute,ad omiumodam certitudinem,cui indunbsp;bitato peëhreincumbamus.

15 Annûtiate quæ uêtura funt in pofterum amp; feiemus quia dii eftis uos,Bcne quoque

m)

lESC'HAEIAHV.

aut male (ƒ poteftw) facite, QC loquamur, SC uideamus fimuU

maxima idoloru gloria habebatur apud idololatras fît turoriim pracogmtio : ideo hic irrifortè requirütur,utnbsp;fi poßint,figna dent fùturoru euentuum,fipofcantfenbsp;ueluti deos coli. Benefaciant uel malefaciant cultoribusnbsp;fuis dum uolut,domino no uolente.TUnceniwdij habenbsp;buntur,fi ommpotentiant omtüfcientiâ fuamfaShsnbsp;teflabuntur er uerbistid cum nunquam pojfunt, reëlènbsp;abominationes exiflimabûtur,errorumq; patroni,

±4. Ecce,uos eftis ex. nihilo, 8c opus ueftru ex eo quod nô efttabominatio eliget uos*

Q««Mi igitur diuinitatem uobis arrogare non potet: fiis, ego uobis ollendam quid fitis, ne pojîhac gentetnbsp;decipiatis. 'Vos,inquam,mhili efiis, ex eortim numéronbsp;quicnonfunt, eropcrauejïra nihil fuM,er abomina^inbsp;tionis amici ejiis,hoc ejl ipfißima abominatio,ererrornbsp;turpißimus erHanißimus,utnec nominealiquodigntnbsp;fitis.Idolum enim mhil efl.

^5 ^Sufeitaui ab aquilone,amp; ueniet,ab or tu ibliSjinuocabit nomen meum, amp;addunbsp;cet magiftratus,quafi lutum, amp; uelut pla^nbsp;ftes conculcans humum«.

Perniciem idolorü,er extirpatorë totius idololatria Chrîftuâ confequenter uenturiipropheta dei nommepradicitt'i^^f '^^^nbsp;Chrijlu fcilicct,quem dominus delonginquouocauit,nbsp;c coelis fcilicet mifît,erin mundum. Cuius typus Cyrusnbsp;erat quem ab aquilons uocauit, er ab OrtufoUs inuo.^nbsp;catorem nominis diuini,quem Cyrus cofijfus eft, er cOnbsp;luit.Chrifiusautëcolere docuit nomen dom'tni. is fubiiinbsp;gabit imperio fuo omnes principes, er pro uoto fuo tUnbsp;lorum Opera utetur.Sicut figulus lutum firmat,fecundunbsp;¦uoluntatè fuam,quomodocunq; Uli placet : fie tam Cynbsp;rus regibus imperabit,qu.im ChriRus regnum poßideanbsp;bit, er potejiate à patre data utetur in ctxlonbsp;nbsp;nbsp;in ter^^

ra,calcabitq; omma idola cum idololatris, ficutfigulus lutum calcat er conterit.

i6

Quis annutiauit ab exordio,ut feiamus: 8C à principiOjUt dicamus,Iuftus (esi) fednbsp;non eftannuntians, neq; prædicens,neq;nbsp;audiens fermones ueftros*

Hlt;ec ingentia er gloriofa opera mea, qu^faciam ad uejîram etiam conculcationem, 0 idola muta, furda ernbsp;ci£ca,uos prafcirenon potui^is,fentietis autemuosnbsp;er cultores uefiri meäpotentiaexitioueflro.Ego autênbsp;tarn prima quam nouißima rerum ommu noui, er præsnbsp;dixi amicis mets, iu^is er pijs hominibus, patriarchisnbsp;er prophetis. Nemo autë uejlrum civm fit, qui talia nonbsp;fcat uelprxnuntiarepoßit,uel prlt;edicare,ideoueliranbsp;uerba audiri no debent, quia no mfi mendacia conem»nbsp;natis,tam uos quam idola,er arujfices ueRri.

^7 Primus ad Sion(dicct‘)E'Cceadfunt,amp; ad lerufalem Euangeliftam dabo«

Principium qui er hquitur Chriil^us dominus cR,ad Chrtilus gS Sion erudicndum,ad injlituendu ecclefiam prjmus mitnbsp;tetur,erfilios ecclefilt;e de omndius gentibus cogregatis.nbsp;do m Hierofolymanouam ey aurea toto orbe dominait

’»¦ 5

-ocr page 124-

îSÀtÂS

te}». Ego eMngcIi/läinßituaaiq; pona^recodliationis diuin£ prxconc}», zx ueritatK doihrë, errorumq; cynbsp;idolûru extirpatorë. H»mc f^o fiituru priedixi dudtwtnbsp;ey pr^dico,U054Utcmidolamhiltaie necetiaminorinbsp;fcitis,qu£ßntßituraddeo dij no cfil'S,quiade ueritate,nbsp;fiiturts euentibm ccrta reßodere non poteüts.

i8 Et uidi, ôC non erat quifquam ex iftis,8C non erat qui daret confilium, Siinterro*nbsp;gatusrefponderctuerbum*

2.9 Ecce omnes iniufti, d(. uana opéra coru, uentusnbsp;nbsp;inane fimulachra eoram*

Omnia ergo idola nbsp;nbsp;cultores illorwn, uanitas funt,

uanißima funt ipforum opera. Ventut mobilis,'mcer tiüfÇy peftifirafunt omnta opéra uejira, otnma idola,nbsp;conatiK GT ftudia ueßra,fuo tempore pariterelimmattnbsp;da,er redigendain nihilum.

CAPVT XLII.

Cce feruus meus, fufcipiâ eumt eleclus ineus,complacuit (ßbiinnbsp;iUo) anima mca^Dedi fpiritumnbsp;meum fupcr cum, iudiciû gen-

tibus proférer*

Chriftus Hk«c feruum Hebr^orum aliqni lacob patriarcha)» nam feruusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Efaiamprophetâ,alij Cyrum.^Jobisdu-

¦ nbsp;nbsp;bium nonßt Chrißn ßffußcari, quißcctindum diß)ens

fationem natura humana aßumpta ucre feruus eil: quem propomt uerbum dei, er deus ipfe, omnibus uesnbsp;nerandum gentibus,qucm apprehëdit fua tnanu, fußennbsp;tat mßagilitatc hitmana,er ßbi cooptauit in filiutn,utnbsp;fecundum carnem fußentatus, er eleóhts prlt;e omnibmnbsp;filijs hominum, fecundum diuinitatemßt naturalis ernbsp;•confubßatialis filius ipß patri. In quo cleëb mco unicenbsp;complacct anima mea:in quo tnihimudus recodliatusnbsp;eß:in quem contuli ß)iritus fanlh dona, uirtutescj^ nonnbsp;ad menfuram, fed ineflimabili copia. If »weiw dilcélus ß=nbsp;lius,iudidu gentibus proßret,Euangelicam dodrinainnbsp;diffem'mabit in totum mundu,dcuidisq; errorumpor^nbsp;tentis mundum codliabit,in unius dd certam agmtio^nbsp;nem er cultum legitmum.

2. Non clamabit,ncq5accipiet(perfond) nec audieruruoxciusforis*

No erit clamofus,turbulëtus,pro tribunalibus fedës, no horribiliter detonabit, fed pladdè loquetur,manfuenbsp;tus,mitis er bumilis uerbo eropere.Non audirifadetnbsp;uoeë ftüßris,ßtgiet omnë oßentationë er iracundia:nbsp;quem tdmodu er A poHolus monet, tolli d ChriHi difdnbsp;pulisclamorem,indignationë,iram ej“ blajfbemiam.

  • 5 Calamum quaflatum non conteret,amp; linbsp;num fumigans non extinguet Jn ueriratenbsp;educetiudicium*

Clemîtia te Magnum ßgt;ei noßra ßmenttim,quod diuina bomtas gis noßri. f^jfjßtdlem atq; humanum nobis fore pronüttit filiivmnbsp;fuum,ut erß languidi ßmus acßadi, inßarßada hasnbsp;rundmis,fum£miis licet eruaporemus,uelutßuppanbsp;expirantislucernie, laturus tamenßt,ernonfirodternbsp;«of o6r«tóttr«f. Nerum iudidu proßrt confdentiarum

lESCHAEIAHV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjo,

THMiffor, erhypocritarum tradudor. Ipfe ciiintMuit quidßt in homine,cogitationum inßicdor.

  • 4 nbsp;nonerittriftis,neq;turbulentus, doneCnbsp;ponat in terra indicium, SC legem eins in^nbsp;lulæexpeélabunt*

No» hadudnabitur iudido, fed caufam clarè inteld* get, nec pradpitanter pronuntiabit fcntentiam.Vtiitnbsp;ßitiam hominibus reuocct poßlimmio, er iudidum iunbsp;ßtim dOceat,charitatis fdlicet oßicium er exerdtiuttf,nbsp;ipfe erit cxpeëhtio gentium. Legem euangelicäomnesnbsp;extera remotißimaq; nationes er infula fufcipiët at^nbsp;que fulfidctu. Per nomen Chridigentesfaluabuntur,nbsp;er ad iüius praferiptum uiuent, ßdeer charitatefd^nbsp;uandiineum.

  • 5 nbsp;^Hæc dicit dns deus creans codos,SCnbsp;extendens eosifirmans terrä, SC quæ ger^-minât ex eaidans flatu populo fuper eam,nbsp;Sc fpiritum cakantibus eam*

Omnipotens pater creator omniu,qui calos condidit erexpanditueluti tentoriumfuper terraruorbem,i»nbsp;quo germina quoq^ producit omnis generis uiucntiuntfnbsp;nt cocledi influciuia ßueantur fapientißime er mirabinbsp;liter.Datquoq; uimreßiirandi populis tcrramhabito»nbsp;tibus, Cfinea conuerfantibus.

  • 6 nbsp;Ego dominus uocaui te in iuftitia,SC apnbsp;prehédi manu tuä, SC feruaui tc*Et dedi tcnbsp;in feedus populi,in lucem gentium:

Verba dei patris ad Chrislumfilium:Ego,inquit,do' minus te Chridum uocaui ad iußitiam,uteruerant^ßnbsp;iuditiam ßdd doceas,qua er Abraham er omnes fan^nbsp;fh iudißcati fuitt, er iußitia iHorum tu es,ßper tei»nbsp;mecrediderint. Et apprehendi tematui tua, uirtutciitnbsp;diutnam tribuendo humanitati tua, qua nuracula fa*nbsp;des mterhomine$,ad iußitia fidcißabilicndam,cyblnbsp;mortis articulo animam fufcipicndo,ne dctinerctur uinnbsp;culis tnortis, fed inßa triduum refurgeret,primitite rfnbsp;furgentium,lpes immortalitatis credcntium.Cudoditdnbsp;te exaudiendo ad uotum,er ab omm pcccato,ctiam aii'nbsp;gelico officio minißrando tibi, er ad diffenfandamnbsp;iutem gentium manu tenendo. Pofui teßxdus populigt;nbsp;utinte bencdicätur, gratißcentur, faluentur omnes p^nbsp;puli, ut ßs lux er iüuminatio omnium gentium, utnbsp;fcant legem tua,er ambulent in lumine tuo,qui cs lit}^nbsp;nwndi,er ßgnum foederis.

  • 7 nbsp;utaperires oculos cæcorum,utcduccrc»nbsp;de coclufione uinäum de domo carceriSjnbsp;fedentes in tenebris.

Pradicatione Chridi c£coruoculiaperlifuftt,cU^ errores pharifaici, er gentilium perfidia, pereuang^nbsp;licam lucem cuanuerunt : er non folum corporcosoti^nbsp;los, fed mentis quoque ignorantiam lUudrauit,nbsp;rijs criminum corruptclis er timculis impeditos,ß'^nbsp;er mßrmclaußrauidorabinßns refurgens apcfi^bnbsp;erfuoslibcrauit.

  • 8 Ego dominus,hoceft nomen meum,^nbsp;gloriam mcä alteri non dabo, 8c laudei”nbsp;meam kulptilibus.


-ocr page 125-

ÏS AïAS

Komédci'. ¦ ^S^^‘gt;fiii^Uifinn,u^iuerforMncoitditor crguber^ Mtorfipßßimit fui cr omnium quie ßunt effentia. Koenbsp;Gquot; tale cfl twmeit meu, ut i« ipfo omiua pnt,uiuant crnbsp;»ugt;ueaiitur,ommbui prepns esquot; influctis, lt;iuam glorianbsp;meam altcrinonpermittam : foins adorariuolo, z^utnbsp;ftmmum bonumcoli,guicquidbo)upt z^daturmihinbsp;(tcceptureprriuolo, nullam uero laudcmfculptilibns,nbsp;que,ut prediâum cR,nihil funt,z^ mera uamtas.

9 Qyæ prima fuerunt,ccce uenerflt : noua quoqjego annuntio : antequam oriätur,nbsp;audita uobis faciam»

Ego que prima cuenerut predixi antequam uemrët, ¦Cr antequam Sennherib proflerne)-etur,fitturum illudnbsp;predixi meis prophetis:ideoq; arde (ùturis prophetartnbsp;ti mihi certa accomodanda eßfides.Kanc omma/ùturanbsp;predicèdigtoriâidolis non dabo. Solus enim qui omtuanbsp;operatur prediccre poteil omnia antequam pant.

IO Cantate domino canticu nouum, laus ciusab extremis terræ, qui defeenditis innbsp;mare plenitude eiusîinfulæ,ôlt; habita-tores carum»

gt; I nbsp;Leuetur defertu, Siciuttates eius,in do-

niibus habitabit Cedar. Laudatchabita-

Pictis petræ,de uertice montiû clamabût.

Fhewum.* PtophetisfatiHisomnibus nullummaiusdefyderium fuit, quàm propagande glorie diuine,nbsp;nbsp;nbsp;idololatrie

excindende, erin totum abrogande è toto mundo, ïdeopoüreuelatumfibi à domino myfterium, de cafunbsp;idolorum.crconuerfione omnium gentium,adtmiusnbsp;ueri dci cultum,prophcta^atulatoriwm carmen canit,nbsp;elcgantißimo more,ad laudem dei aduocans omttes gettnbsp;tes ab extremis terre,uidetttcs mirabilia opera dei,etiänbsp;maria habitantes,er infulanos. Aridißima quoque lo^nbsp;ca propter interiacentia deferta inaceeßibilia incitât,nbsp;er habitatorcs montium, urbium, uillariim,z^ taber=anbsp;naculorum,qualcs Cedarenifunt,cr Arabes in tcnto=nbsp;rijs Nomade uagabundi ambulantcs,zr in petrofis lo^nbsp;cis er altißimis arcibus. Omneshos paritcr inuitat adnbsp;dominum laudandum,ex fide cirdeuotione,hymnis ernbsp;cantictsjfiritualibus.

IX Ponent domino gloriä, 8claudem eius in infulis nuntiabunt.

Ponant domino gloriam, confiteantur tribuant omnipotentiam zsr bonitatem uni foli dco. Non fola lunbsp;dea,ut haóknus,fiiisdeivm pfalttüsglorificet,fcdquinbsp;remotißimis locis,ad que nauigijs tantivm accedi ponbsp;tefl,dominum agrrofeent fuis laußbus, dominum ucnesnbsp;farigefliant ac colcre.

’T Dominus ficut fortis egredietur, ficut uirpræliator fufcitabitzclum.Vociferabinbsp;tur,Slt; clamabitî fuper inimicos fuos connbsp;fortabitur.

-'ïitóto '^^‘iilt;^abit aliquando dominus gloriam fuam, ZT non patictur idola pre fe coli ucl fecum.Tanquam uir fir^nbsp;tis zy firenuus prodibit, femel omnia idola climinatu“nbsp;rus,z:r gloriofo triumpho per Euangelium Chrifti fuinbsp;iufiißtmo zclo uocifirabitur, zr uelutleo rugiet cotra

lESCHAEÏAHV.

hofics glorie fue,quibus et preualebit doélrina z^ fut guine, prctiofaqs rtiultoru fideliu morte,apoüoloru fdnbsp;licet z^ primitiue ecclefie fanëhru martyru. Oktalesnbsp;erhee nofira tempora fanëhfiimizeli tefles ueritatisnbsp;Z^ martyres innumeros habet, cotrafacrilegit abufumnbsp;imaginum er tutelarium deorum.

  • 14 nbsp;4|| Tacui, femper filui, patiens fui, ficutnbsp;parturiens loquar.DiflipabojSC abfoi bc-bo fimulî

¦ Qttafi tacuijfe uifus eft,z^dißimulaßc iailuräglorie ira Chn'fft fuedeus, tanto tempore permittédo idololatriä,tamq;nbsp;abominanda facrilegia toto im orbe.yemetaut tempus,nbsp;quädo impatietißimc uidebitur perfcqui tarn pnitiofosnbsp;errorcs idoloru,neq; fine acutißimis multoru doloribusnbsp;tnbsp;nbsp;nbsp;fuainiuriä uindicabit,uaftando,dißipado,fubuertendo

paritcr prophamßimosgcntiu ritus,zir falfos deos.

  • 15 nbsp;defertos faciä mon tes,Slt; colles,SC omnenbsp;gramen eorum exiccabo:amp; ponam fluminbsp;na in infulas,amp;fragna arefaciam.

Excelfaccleberrimaidoloruinmontibusz^coUibus, Tcmpii cum fuis delubriSfpontificum collcgijs,gentilium monanbsp;chorum edibus, er nonaarum, quaha multa paßim innbsp;orbe habita confiât : quibus utinam non peiora fuccepnbsp;fißent.Kec,mquit,omnia dißipabo,abforbcbo,zx de^anbsp;ftruam,ueluti herbas erfeenum arefaamp;im. Kuiufinodinbsp;loca erdelitiasfiniam,z^imtantamficcitatem ponam,nbsp;ut nullus ibihomimu poflea habitare udit.Nifi per mottnbsp;tes zr coUcs, principes maiores zr minores tnalis in=inbsp;tclligere,quorta!n fplcndor ztr diuitie redigenda fint innbsp;ruhilum.Sic enim uidemus idoloru patronos cum idolisnbsp;dcletos, ut uixuefiigiaremanferint,ni/iubigentiliumnbsp;collegia zirfacerdotia ucl etiain monaficria conuerftnbsp;funt in bnpurum Chri^ianifitumt.

  • 16 Etinducâcæcos in uiam quamnefeiut;nbsp;in femitis quas ignor3ucrunt,ambularenbsp;cos faciam. Ponam tenebras coram eis innbsp;lucéjôcpraua inreda.Hæcucrba feci eis,nbsp;gCnondercliquieos.

Cecamgentilitatemignoramq; creatorisfui,perni= Gtntejcon tiofisqs erroribus aberrantem, in uiam ueritatis redu=nbsp;cam per Euangetiu Chr^i,ut pofihac femitasfidei,chanbsp;ritatis,manfuctudinis,omniumqi uirtutu incejfurifititt,nbsp;patiëtie zirhumilitatis, quasantea ignorauerant.Te^nbsp;nebras eorum conuertam in lucem,dumadChri^umnbsp;dominu peruenerint,qui e^l lux ucra,apud quern omnisnbsp;félicitas. Quicquid fallaciaru,erroru,impofturarumq;nbsp;mundo impofuerat, Euangelica predicatione corrigeanbsp;turfine dubio. Que cnimpromitto filicia, tnundo zirnbsp;cleëhs expeikttißima fient.Non enim derclinquam elenbsp;iks,nec uerba tnea cuacuabuntur, ctiam fi totus mun»nbsp;dus zir coclumipfum ruat.

gt;7 Conuerfifuntretrorfum.Cofundantur confufione,qui confidunt in fculptili,q«*nbsp;dicuntconflatili,Vos dii noftri.

Auertentur igiturgentes federate à uiafua mala,z:r pietatè iUibatam ampledëtur, crubefeent de antcaëhtnbsp;uita,z2rfuperilitionefuit. In anguflijs quoquefentient

4


-ocr page 126-

IS Aï AS


lES CHAEIAH V.


à deo conditis popubts alius, non quèd fuis uclpatrunt meritis hanc dei longammitatë gt paticntiâmereàtur-fed propter iuflitiädci,quam in totum mundu diffemi^nbsp;nare dccreuerat deus, per Chri^lu dominum,ex hac lUnbsp;daicagente orbi pronuffum gt flatuendu,ut fideles in^nbsp;uentretur patriarchte crprophetie,qui in ueibo domininbsp;falutem om nbus eleëhs exfemine Abrah£ G^ Dauidünbsp;exhibendâpr£dixerut,fanéb) adfiati /fiiritu, er ut leXnbsp;domini dei iüuflrior euaderet, quam dederat ifraelitiinbsp;quidë in monte Sinai, quam fub interminationtbus ttttJnbsp;tarum aduerfitatu,G'r promißionibus bonoru feruarët,nbsp;er populus dei peculiaris habcrëtur Greffent. Qua tonbsp;ties fufeepta cu iuramëto,Gr femper cum tempore petnbsp;rebellionë deferta à ludais, eadëgentibus uocandis adnbsp;ecclefiSfiliorumdei, aliquado maiori gloria coccderelt;‘nbsp;tur,Gr iuflitiamaioricoferuaretur ànouo cleëhruponbsp;pulo,nouo etiäobferuatite more,in ffiiritu fcilicet e^uenbsp;ritate charitateq;, qua eft totius diuina legis confunt^nbsp;matio,Gr cultus dco acceptißimus, in totum terraruMnbsp;orbë diffeminadus.Plena enim erit terra feientia donti^nbsp;ntydumgentiu plcnitudo ingrejfa^expeëfiltionefuafraltnbsp;danda no erit gratia G^ falute per Chrifiu dominum.

il ipfeautc populus direptus amp; uaftatus» Laqueus iuucnum omnes,amp;in domibusnbsp;carccruabfconditifunt^Fadi funtin rspi'nbsp;nam,neceftquieruatîin direptioné, neCnbsp;eft qui dicat,Redde.

tudaicus populus ab inimicis fuis direptus,oppreßuf GT conculcatus, totus capietur dura feruitute, uelut innbsp;ßramina af})idu,ubi deuita fua femper incerti erut,efnbsp;in carceres abfcodentur,omnibus exoß Grinuifi.Eruntnbsp;enim in pradam omnibus populis, fineffie liberationifnbsp;de twagente proieëh in alia, tutffiiam tuti, femper infinbsp;lices,quigratia cr beneficia dei nonagnouerunt,cacinbsp;GT furdi, nec reflituenturinfuum prifimu flatum.ti^nbsp;demonfiratione non egent,fiueultimam KomanoruUdnbsp;fiationem intelligamus,fiue decern tribuu. Quin gtnbsp;bylonica ipfa no mfi parua ex parte reflituta efi,fipttnbsp;flinumSalomonicu regnum uel Dauidis expendainus»nbsp;comparatione habita ad id temporis.

Quis eft in uobis qui audiat hoc,atteil'’ dat, aufeuket futura^

14 Quis dedit in direptioné lacob, 8c uaftantibusç’nônnc dominus ipfCjCuip^^nbsp;cauimus;’ Et noluerunt in uijs eius amb»*nbsp;lare,amp;nonaudieruntlegemeius.

Hortaturpropheta gentemfuam,ut recogitentno*^^' uißima fua, qualia Mofes cominatus eft tranfgreffor^quot;nbsp;bus lcgis,Gr populo, deo fuo tarn ingrato,ut aufcultei^nbsp;correptionibus prophetaru,alioqui dominus Hits mi»'*nbsp;mè mentietur. Dabit rebcllem fibi populum in coneul^nbsp;cationem, gt ifraëlem ilium carnalemnbsp;nbsp;nbsp;dura ceruiei^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« t, '

homines pradondjus, dominus deus ipforu quern colef^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**«

nolueruntyin cuius legem totics profi^am GT iuraittéto promiffam prauaricati funt, nolentes ambulareinuifinbsp;domini,necaudire O’obfequilegidiuina. Quosertit’*nbsp;dominus propter gloria fuam exaltauerat diuitijSf^b^^^

fcfruélra f^’crajjc 'ut idolafua : fculptitia enimfuni,^ fhiltitiie opera. Fatebitttturq; fe homines deceptos fitsnbsp;iffe, qui credider'mt fculptile deum effe, crinuocaffenbsp;etrores,adoraffc ult;tnitatcs,dixiße^lignis crlapidisnbsp;bus,y os eHis dij mei, uos omnebontimmettm efi(s,Qrnbsp;auxUiatorcs : ctvinfibi mhil poßint tribuereboni, necnbsp;amoliriaduerft.

Surdi rudxi Hw ufyue carmeti, Ntt«c aliam orditur prophetiant »d^uerbumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lud£os,quibus,ut multos femper deus prophes

tas miferit, femper tarnen maxima ex parte furda aure nulla fide refi}oderunt,propenfi ad idola, infin fi attnbsp;temueritatis pradicatonbus cr prophetis. Surdosnosnbsp;minat or cacos. Audire nolebant uerbum domini, crnbsp;miracutum aefortvmAffyriorumnon attendebant, utnbsp;tempore Efai£fic quaq^ Chriüi apofioloru/mty tentnbsp;poribus.-fcmper enim refliterunt ffiiritui fanfb, ufy^ innbsp;hoc tempus, ccrnentcs addommumconuerfssgentes,nbsp;GT facTi^ traéhri fcripturas cum reuerentia, quas ipfinbsp;nolunt inteUigere nec apprctiari, impediti fuis fluUnbsp;tis traditionibus,cr patrum fuorum exemplis. Horta^nbsp;tur ergo ffiiritus donimi,ut non femper furdi fintnbsp;nbsp;nbsp;clt;e

c i,fed re/fiiciant ad opera bonitatis diumie, zr uerbum prophetite audiant,ut auditurte olim funtreliquagensnbsp;tes, cr crcditurte domino.

3.0 Qui uides muka, fed no cuftodies^Qui aperças babes aures,amp; non audies^nbsp;Gentileso* CoiTctSlocfl:quafidicat,Quidiubeouideretutfieos,nbsp;îudiï?»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incredulißimi, cr catiorcs

acfurdiorcs. Longéfàcilius conucrtentur ad megentes alite, cr cum admiratione, reueretia Gf fide fufcipientnbsp;•beneficia mea quàm ludai, quos de domo feruitutis afsnbsp;ferui in libertatc,de Aegypto cdu^s duxi in optimamnbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terram,ut nùhi ibidë feruirent. Et totus mudus,prophe

tttriw« meoru oracula diligêtius audiet çy obfequêtius, quàm is populus,ad quos ego cos mifi,dc quoru generenbsp;nati erant. Quis catior efl, quàm hi inter cos qui maxinbsp;mè uidere debueratnbsp;nbsp;nbsp;perfilhus,qui alios dirigere cr

uiadoccre ut principes GT magifiratus ipforlit Et quis tarn ctecus in expëdendis uerbis domini gt perficiëdis,nbsp;ut eft ludaictts populus, qui feruus domini effe obligaz:nbsp;tur exfaederet Eidem populo uifiones multas GT docunbsp;menta aßidua multiplicaui GT propofui, de mane cofurnbsp;gens,mhil beneficioru negligens u»qua:fed mhil aduernbsp;tunt,falutaria mea monita no feruâi, etiaapertis oculisnbsp;ad uoce prophctaru audire tarnen nolut,fed blajficmàinbsp;ac irridentytam me quàm meos prophetas.

il Dominus uoIuitutfanâificareteum,Sc magnifîcarct legcm,Sf extollcretînbsp;luiiitia deinbsp;nbsp;nbsp;Non tarnen défiât dommus benefacere huic populo

thàrsfluoî ^'*düico,etia toties irritatusabominâdaidololatriaGr ^bedictia fua:nonquàd melior no effet itthonûwbus

-ocr page 127-

Qualis ira daadinwnbsp;pioj.

IS AI AS

rw[an!hino)n.i^hos ingratißfinos dco fùo reïecit^ conculcauit, rclegauit in extern nationcs ZT hoßüct^nbsp;quod eis predixcratfrequëtcrpcr prophct((s,quibusnbsp;credere noluerunt.

Et efFudit fupcr eum indignationcm roris fui, ôCforte bellum t amp; côbuflîteumnbsp;in circumitu, SC no cognouitî SC fuccéditnbsp;eum,amp; non intellexit,

Nort quidem irafeitur dominus, fed feuere uindicat perfidiam:contemnentes fe contemnit:e:r quos promonbsp;uerat ex gratia iudicio fuo iuHo damnat ad mortem,C(tnbsp;ptiuitatem, egeßatem, igwminiam er errores : pralionbsp;graui cruento iUos exterminat,fuceendit illorum urnbsp;bes er prouinciaundiq;, ut quo cffugiäi,ubi faluenturnbsp;ignorent. Et cum huiußnodi patiantur tarn grauia,no^nbsp;lunt tarnen refipifeere, ncc recogitare caufam tant£ cdnbsp;lamitatis effe, quia tempus uißtationis no cognouerüt,nbsp;fed gratia dei in Christo pronüffam er exhibitam con'=‘nbsp;tcmpferunt:ficut er hodie contemnunt, donee per deinbsp;gratiam redeant ad Chrillum.

lt;C AP V T XLIIT.

!^i T nunchæcdicitdnscreanstc lacobjSCformanstelfraeLNonbsp;li timerc,quia redemi tc,uoca-_____ui nominetuoîmcus es tu» Hfamp;rlt;for«w quidam de Cyro, alij de Sennherib.alifnbsp;uerö de HAeßia exponunt. Cogit autem fermo ipfe pro^nbsp;pbetieus eurfu fuo hunc loetim mtcUigere tarn de libelt;=nbsp;rationeEabyloniea, quam defideli ifraelc. Ciniequidnbsp;enim propbeta agit hue tendit, ut oflendat aliquandonbsp;repudiandä eße fuamgentem ludaicam,gentcs autemnbsp;cooptandas ad cultum dei:abituros ludaos propter pecnbsp;catafua in captiuitate,redituros autem per dei bomtagt;:nbsp;tcm:ChriAum dominu uenfuru clfetumwmq; domtnuntnbsp;colendit toto orbe terraru. Kac omnia crebro propbeta itcrat,dum fernwne habet ad populu, eosq; perflrinnbsp;git flilofuo.Ex lege didicifii,0 lacob er lfrael,nie tuumnbsp;effe creatorë erßrmatore, ideoq- er redemptor tuusnbsp;ero,fi quado fücris captiuatus.Ego hoc tibi nomen eonnbsp;tuli, ut meus populus dicaris er fis, mihi foli feruias,nbsp;obedids er crcddS.Hocabs te officiü iure benefieioruinnbsp;repofeo,mihic^ obligaris.

Cum tpanfieris |5er aquas, tecum cro,5^ flumina non operientte» Cum ambulauenbsp;ris in igne no combureris,8c flamma nonnbsp;ardebirinte:

  • 5 quia ego dfis deus tuus fandus IfracI falnbsp;uatortuus, dedi propitiationctuä Aegy^nbsp;ptum, Aethiopiam 8c Saba pro te»

4 Ex quo honorabilis faélus es in oculis meis ôCgloriofusîego dilexitc,ctdabohonbsp;mines pro te,ö^populos pro anima tua»nbsp;Bmeficîa QttUMî enim olim Aegypttvm egredereris meo munenbsp;** ^^gt;^^drerubrüficeopedetranfibas,fubmerfishoflibusnbsp;perfequentibus teeum eram:erper iordanem fimiliternbsp;inundantë te transduxi, infigm miraeulo, interdiu pernbsp;maximos ealores incedens, nube intcrpofita,te ne exu^nbsp;lESCHAEIAHV. .fjnbsp;reris feruaui, noéiu uerô igms coluntna te pracedentenbsp;duxi per uiam : nullius rei eomoditate te débitai in fo^nbsp;litudine,multis annis tantam multitudinem.Solus enimnbsp;ego dominus deus tuus.,fanëhtscrftluator tuus.Quo*nbsp;tießunq^gentes aliqua quantumUbet atroces infifla»nbsp;rciu te,fiueAcgyptij effent,fiue Aetbiopes uel Sabai,nbsp;pro te egopugnaui,omneshoflestuospereußi,tantonbsp;miraeulo,ut bonitatem çr potentiam meam agtofccrenbsp;potueris.Ehec autem agebam,non ob mérita or fanfh^,nbsp;momam tuâ:fempcr enim tam Mofis temporibus quantnbsp;poflerius,ufque nune quoque, populusfùi^i dura eer^nbsp;uieis,ingratus mibi, erprophetis mets immorigerus:nbsp;fed ex meragratia cr dementia mea pretiofum te ba^nbsp;bui, zr fiiifii in oculis )neis,glorificaui te, cramaui pranbsp;omnibus alijspopulis, exeellentiainq; tuam admiratanbsp;omnes reliqua gcntes,uiëhriasq; tibi tra'didi de omni^nbsp;bus,propugaator tuus cr redëptor:ut uideri potuerimnbsp;de mis mmus quàm de te curarc,propter te Chananaosnbsp;expellcgt;ts,cr reliquos incurfores oecidens.

y Noli timere,quia ego tecum fum» Ab o^ rienteadducâ fernen tuum,8£aboccidennbsp;tecongregabote»

  • 6 Dicâ aquiloni,Daî8lt;auftro,Noliprohinbsp;bere,affcr filios meos delonginquo,amp; fi-lias meas ab extremis terrae»

  • 7 Omnem qui inuocat nomen meum, 8Cnbsp;in gloriâ meâ creaui eum, formaui eum,nbsp;ôC feci eum»

Plena fidutianühi te credos, ctiafi propter peccata tua dißiergäte in gëtes quaqua ucrfum,inde tarnen re^nbsp;uocabo te, fi toto corde tuo conuerfus ad me fùcris.Ab Congreg»nbsp;ortufolis occafu,abaquilone c^raußrofernen tuumnbsp;congregabo.Etfilios meos,omnes populos, qui fynceranbsp;fide adharebunt mibi, filios A braba fecundu fidem,abnbsp;extremis terra fimbus fine deleélu fexus cr perfonarunbsp;mibiaggregabo, crab erroru cr fuperßitionucapti*nbsp;uitatecripiam,introducamc^ in agmtionëueritatis,crnbsp;pacem cofeientia,ut nousts ex tune mibi populus accefnbsp;fifiè uideatur,qui mbil anxius cupiat quàm boncrë no^nbsp;minis mei, adimpletionë uoluntatis mea, zelum glorianbsp;mea:quem mißb per Euangelium ffiritufanih regene»nbsp;rabo mibi in Cbrido faluatore, ut antiquatis erroribusnbsp;cr impictatibus, inJfiiritu pietatis cr iußitia renoue^*nbsp;tur mundus,cr in catbolicâunitatë effufa coelitus cornnbsp;muni cbaritate coalefeant in populu dei,qui ex dei no=*nbsp;mine appeUëturfilij dei,cr populus acquifitionis,gensnbsp;fanda cr lfraëlitica,in /firitu cr ueritate.

  • 8 nbsp;Educ (/5r4î)populû cæcum,oculos hanbsp;bentemîfurdoSjôCaures eis funt»

  • 9 nbsp;Omnes gentescogregatæ funtfimul,5^nbsp;colleétæfunttribusîquis ineisannuntictnbsp;iftud,8C quæ prima fût, audire nos facier^nbsp;Dent teftes eorum, amp; iuftiftcentur,ô«^ au-diant,8cdicant,Verè»

Aequißimo iudicio dei ncceffario'q; abijeiendus a do= Cæcus in 1« inino edispopulus,qui eum oculos crdodrimamacce TapopuiH^.nbsp;perit,legë cr prophetos femper habuerit, cacus tamen


-ocr page 128-

IS AI AS

CT rebellis femperßit. In cuius digwtdte nbsp;nbsp;ucceptd^

tiotum uicißim fuccejferitgentiu [)lenttudo,{ter Cbrijli Euttngeliu wi ttnum couocatu ecclcßäßn qua dominumnbsp;deum cr crcatoré fuu dgnofcatlt,timere, colere,amdrenbsp;cupiitnt,cr()drei-e legibus ipßus tequißimis,quds priornbsp;poputus deprauatus abiccit:idolis zsquot; cupiditdtibus fennbsp;fuiq;,ppriomaluit udharere quumuerbodomini.Hiecnbsp;itaq; cum ficfehabettitt, prlt;ediilaq; àtnedudunbsp;fuis fittura temporibus,nullus externus deus, necfalfusnbsp;prophcta hiec prafcire uel prlt;edicere potuit,quie ex li»nbsp;bera uoluntute meu pendent,qui(ndo cr quomodo ueitnbsp;turUi ideoq} idolu nuUa pranofcunt : patet,ut ttonfuntnbsp;Holorum oninifcid, ftc nec omnipotetict,no ituq^ pro deO colëda,nbsp;fed redeundu hom'mibus eß ad me domina deu omniumnbsp;conditorem o' ordinatorcm. ipft enint idola (aPt ndiilnbsp;nouerunS, quant tuhil funt,nec uirtutis prouidentitcnbsp;fiuealiquod teflimonium cxhiberepoßünt,necprophenbsp;tets inßfirare uel mittere, nec caufam impiaidololatróe,nbsp;quantitlibet uetufla o'omnibus ßregentibus perfua^^nbsp;fam,iuRißcare o coprobare pojfunt ut ueram.'fed falnbsp;fißimamcbuincet uerbumeum toto orbe effundendumnbsp;O' audiendii credendumq; eleëbs, pradicatione Euaii’^nbsp;gelij,qua 'm totu idololatria elimmabiturgentiliu, qu£nbsp;O' tantopere ludteis perfuaft eß, cotra domini dei tamnbsp;uerbum quàmoperu.

  • 10 nbsp;Vos teftcsmci, dicitdns,amp;fcruusmcusnbsp;qucm clegiï utfciatis, SCcredatis mihi, amp;nbsp;intelligatis quiacgo ipfefum« Ante meaonbsp;cft formatus deus,dCpoft me non eriu

Voï ólfraëlitie,O' fernen ucßi-um apoHoli Oquot; apoßo Chrißus Si lorum difcipuli,tcßes mei eritis,non folum in ludtea Onbsp;gortoii ttfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifjq. ultimum terrte, fono ueßne pradi

cationis in omnê terraexituro.Et femus meus Meßias, Chrißus dileâusfilius meus, in quo mihi cociliaui mannbsp;dum,in quo fum placatus, quem elegi ad opus reconci»nbsp;liationis huiufmodi, ut fit rex fuper filios elcélionis amp;nbsp;gratüe.’per hunc o apoßolosfuos cognofcetis ^,0quot;nbsp;credetts mihi,quotquot pra:deßinati e^iisad falutemnbsp;crgloriâfiliorû dei.idola ipfa,qu£ nuc admiramini O'nbsp;colitis,reijcietis er abom'mabiminime uerà unicuWinbsp;folum,prima o' ultima deum, mtcUigetis o' reuercbinbsp;mmi,prteter quern nullus e fl alius.

  • 11 nbsp;nbsp;nbsp;Ego fum,ego fum dominus, amp; no eftnbsp;abfcpmefaluaton

IX Ego annuntiaui Sifaluauitauditufed, Sf no fuitin uobis alienus^Vos tcftes mei,nbsp;dicitdominuSjSCego deus»

15 Etiacxdie illOjamp;noeftqdemanu mea eruat,Opcrabor,amp;quis aucrtctillud^

Ccrto itaq; credetis O' confitebimini, me folum effe deum,O'omnia hoinmü,uißru'm quoq^ de Babylontcanbsp;O' omni alia captiuitate redemptorë,fuo tempore o'nbsp;faluatoremiqui omnia fciOjOquot; qua uolo pranuntio cernbsp;tißimefiitura. Et non efl in aliquofalus O'beatitudo,nbsp;ueritas o'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in me.Experimcntoq^ multiplici

Hogt;a iWj. difcetis,idola qua nunc colere defyderatis,o'deo5 alie

KOI omnwn gentiwn nihil effe, eritisq; huiufmodi ritatis O'fidei pradicatores in omnesgentes, quamnbsp;dem ctiaad morte ufq; coteßabimini. Et per uos meaitlnbsp;quoquepoteiitiainfinitam credent omîtes,admirabun^nbsp;tur O'colent. Ex iUo die O' tempore cum abijcienturnbsp;idola omnia,ego folus agnofcar. O' imperabofidetibiiSnbsp;meis, definfabo, benefaciam. Ncftw hoßes meos fideli^nbsp;umq} meorum liberabit de manu mea,dum cos terrere,nbsp;confiindere,adfligere, dißierdere ac eradieare incepe.'nbsp;ro,quantatibet orbis totus conßiiraturus fit in ueflramnbsp;perfecutioaemper innumerabiles mortes fanfh)ru,feninbsp;per tarnen Ueßer honor,priemiu,ac ueritas mea,uotun*nbsp;tasqt procedendo crefeet, O' inuitis portis ttifiroruimnbsp;triumphabit. Hac ego faciam. O' nemo inßitutum meinbsp;operts impediet uel euertet.

14 Hæc dicit dominus redemptor ueftec fandus Ifrael,Propter uos emifi in Baby-'nbsp;Ione,amp; detraxi uedes uniuerfos, amp; Chainbsp;dæos in nauibus fuis gloriantes»

I y Ego domin’ fandus uefter,creans Ifrael rex uefter»

Prophetiaeiufdemargumenti cuius o'pra'cedens, alqs tantu uerbis. Sepe enim idem inculcandu erat ponbsp;pulo,fiitura fcilicet captiuitas ludaoru ob idololatria)nbsp;er uerbi dei prophetariim^ contempla. Redemptoré j/nbsp;fc fanflum nominal ifraelis, ut o' Aegyptiaeæ redensnbsp;ptionis femper fint memores, O' iam captiuati ifraéli^nbsp;regniredemptionè jf erent,fiuerbo dommicredatnbsp;obfequantur, o' fe poße cuadere Babylonis exiliu noifnbsp;diffidant,fi mores entendent. Alioqui fi, ut faciebant,nbsp;pergerent prleuaricari,fine dubio imminere ßbifcirettlnbsp;mala maxima. Hcbrieific exponunt : Ingratiäueßrai^nbsp;ego mifi Babylonia Cyrtim regemthoc eßpoß fepttui^nbsp;gmtaannosuaßationismittä qui deßruatBabylonioStnbsp;O' fiigitiuos abigam inde, qui in fuis nauibus gloriait^nbsp;tur,omneseosdißgt;erdam ego dominus ueflero'dciiSfnbsp;rex O' creator ucßer,qui curam de uobis habeo.ln cogt;^nbsp;trariu expom potcfl,ut ßc dicaturtSape haflenus redenbsp;miuos, 0 ifrael, fed ex Aegypto O' àScnnherib, qui'^nbsp;permanetis impij, ideo nuttaad Babylonc pro exered^nbsp;magno,utquicunqißrtcsfuntO'robußißimi,ueniaif^nbsp;me ducente:qui cxercitus funt inuifbis terra o' aqtdftnbsp;curribus O' nauigatiombus militates, bos ad ueßrunbsp;lumaccerfam, qui licetfim fanihis ticflcr, creatornbsp;rex,rebelles tarnen o' defertores puniturus fivm.

16 ^Haecdicitdominus,quideditinmah uiam)amp; in aquis uehemétibus femitam»nbsp;, y Qui eduxit quadriga amp; cquü,agmcn/^nbsp;buftumlt;j,fimulobdormicrunt necrcfn*^nbsp;genttcótriti funt quafi linü,extindi fuff*nbsp;Vocatiogentiualijs uerbis iterum prtedicitur,i»Si^^.nbsp;tißimisluibeis nihilifacientibus tarn potentiamdeil^,nbsp;quam beneficentia. Defcribit autë prophctico more de^nbsp;maießatem O' firtitudinem, qui divm wilt marefiee“^nbsp;O'permeabile facit, quibus O' quando unitnbsp;tranfituris,Aegyptijs obruëdis.e^i exercitus ßrtiß^^nbsp;tnos, equis, curribus, mUitibus o' nauibus gloriante^'nbsp;Mtius angeliflrageproßermt o'interflcit,nunqd‘‘^


-ocr page 129-

JSAIAS

refurre^os 4J uitagt;n,nongrauiori opera quant âtim liuppalichiiutq; lucernlt;eextinguutur. Apud deü enimnbsp;eji impoßtbile.ttque nudtos umcit ac paucoSjßr^nbsp;t« er fragiles ; omnibus enim dominât ur, ut mhil et iûnbsp;prtefrmant nec poßint mfi ad nutum fuum.

*8 ¦ Nememineritisprioruni,ôlt;antiquane intueamini»

*9 Eccccgo facio nouum,Slt; nunc orictur, utiq? cognofcctis illud, Ponam in deferto

prteteritorum beneftciorumfrmper e^lis imme tnores,popultK ludaieuf frmper ingratus cr flultus,iuenbsp;diciorum dei ignaruf er'ideoq; ad plenè rettinnbsp;fetidumperuicaciam ueflram,noua er magna operanbsp;faciam {»rope tempus,non po^i multos adeô annos.Mi^nbsp;rumfi non olfacitis uel prafrntitis oc impietate uefiranbsp;continua dignißimäabicfhonem ueflram,crnoui poanbsp;puU inflitutionem. Ponam certé folitudinem gentium,nbsp;nuHü haéknusfruéîum attulerut pietatts,inuiam,nbsp;qua pergendu iüis fit uidcant clarè er uelimt. Et «6inbsp;^aflitas fiierat exgratiaru ficcitatc, ibi fiumina aqua^nbsp;uiuentium copiofrfluent.

Glorificabit me beftia agri,draconcs 8C ftruthiones î quia dedi in deferto aquas,nbsp;flumina in inuio, utdarem potum popu*nbsp;lo meo,elcâ:omeo,

^er^egentes eSquot; indomita me glorificabunt er digne ^oient,antmales, duri, horribiles nationes manfuefeentnbsp;ad Euangelicam prtedicationcm,non nocebunt po^lhacnbsp;i» ccclefia,fed iugo fidei dorfa fupponent, creharitatKnbsp;^cregêtur. Paßim enim dementia dei diffundetur innbsp;tuttionesjflum'uia in folitudines,gratia in eleéks.

Il Populû iftum formaui mihi, laudem meam narrabit»

Hune populum ßrmaui, er de nouo elegi qui laudes tneas narrabit, cr uirtutes annuntiabit meas,qui de te-nebris uocafio eum ad lucc, ab erroribus adfapientiainnbsp;falutarem,à cultura idolorum ad deum uertmi.

Non me inuocafti lacob, nec laborafti inmcIfraeU

Tu enim lacob, popute Iudaicc,iuin inuoca^i me, fed idola tua, er multo labore me femper affvcifli rebelnbsp;lione er peruicacia tua prouocando ad iram er uindiquot;nbsp;fktm:quia tu quoqucfaflidiüi mc,ô lfraeL,inuitus obfenbsp;quendo legibus fandis.

I5 Non obtulifti mihi arictem holocaufti tui, amp;uidinîis tuis no glorificafti me«N5nbsp;te feruire feci in oblatione,nec laborem tigt;nbsp;bipræbuiinthure»

^4 Non emifti mihi argentq calam5,amp; adi pc uhSimarum tuarum no inebriafti me»nbsp;Veruntamen feruire mefeciftiinpeccatisnbsp;tuis, præbuifti mihi laborem in iniquita^nbsp;cibustuis»

Et ne dixeris te multa md)i frcijfe facrifieia,tum quia non ea mihi frd uituUs tuts er Baalim cateris^ idolisnbsp;fxhibuifli^t^^metiam quia non ea magnopere uttquant

lESCHAElAHV. 54 curaM,nec exegi. Fuerunt mihifemper molefla, dwm fi contra taanbsp;des abejfet er deuotio facrificantium. Oues holocau=nbsp;ftorum tuoru/m non mihi adduxifii, non meglorificaûinbsp;facriftcqstuis,fed fatisfrcifti tantum tuts fuperftitioru=»nbsp;bm.Nortte coegi utcolercsmetuis oblatiombus,fednbsp;quia taliaidolistampropëfe facrificarefolcbofadgetlnbsp;tium moran, pracepi ea non alijs dijs, fed mihi offrrennbsp;da,dc cuius munere htec tibi proueniebant.Sicnecexenbsp;gi thus, uel calamum tuu/m, qu£ multo pretio compa-'nbsp;rares.Adeps hofliarum tuarum non me irrigauit. Nul«nbsp;lo mihi ufui frerunt hac omnia:quandoquidem quæ manbsp;xime uolebam,iufiitiam er iudtcium,fidem er charitanbsp;tern intermifilli,er tnulto magis peccatis tuts offindi*nbsp;fti, quam placare potueris omnibus iftis ceremonijs,nbsp;quiefaciétes nequaquam iuflificant, nec mihi acceptosnbsp;redduttt,nifi alioquifide er obedientia charos. Delafrnbsp;fafli me potius tn iniquitatibits tuis, dwm diutius frrrenbsp;nequeo,quos tandiu lt;egrè tuli.

a.5 Ego fum, ego fum ipfc qui delco ini^ quitates tuas' propter me, amp; peccatorumnbsp;tuorum non recordabor»

±6 Reduc me in memotiam, amp;iudicemur fimuhnarra fî quid habes ut iuftificeris»

Fion idola quiecU'nque,nccfanguis boum,ouium er hircorum facrificia delcunt peccata tua, nec mérita Deujp«»nbsp;operum tuorum quorumeunq^.-fed ego ipfe folameanbsp;bomtate er gratia mifereor cut uolo,er iuflifico quosnbsp;elegi, propter meam gloriam, ut peccatorum tuorumnbsp;non recorder ad puntendum ea:fed gratis deteo,mhil tinbsp;bi obligatos, quifeedus initum toties uiolafli, er defr^nbsp;cifii à ftde,quam unice «aio. A lioqui,reduc me tn meanbsp;tnoriam,ut admotteas,er pariter difceptemus,fi uel tttnbsp;me plus lequo irritaueris femper, uel ego nimis tibi tn*nbsp;dutferim,fi non bonitate meâfemper excejferit malitianbsp;tua,fi non propenfior femper frerim ad indulgendum,nbsp;quam tu ad emendandii. tdihil profiilo affirre poterisnbsp;ustquam,unde tuam contra me caufam iuftificcs,

Patertuus primus peccauir,8Cinterpre^ tes tui præuaricati funt in me»

Et côtaminaui principes fanâoSjamp;de-diadinternecionemlacob,8ClfraelinbIa fphemiam»

No tu me elegiRi, fed ego te elegi,dum patrem tuum Adam creaui, qui Jîatim prauaricatus mandatu meumnbsp;f â, zr Abraham quoq^ non ex opcribus fuis iu^ificari tuftitî* desnbsp;potuit,ficut nec homines quicunq;,quorum ab infintianbsp;omnis uita plena efl peccato,ctiam cuiiu cfi unius dieinbsp;uita fuper terram,er no ex merit is frd elefhone lacobnbsp;pralatus eH Efau, er interprétés tut Mofes ac Aaron,nbsp;quorum pro te orationesexaudiHi,non fineprauari^nbsp;catione inuenti funt, fed peccauerunt in me. Non ergonbsp;finecaufd contam'maui er occidi principes tuos,uel ocnbsp;cidam,etiam quos fanfks uolueram ejfr, er tu cos au^nbsp;dire iußuses.tJon enim iuflificabitur 'm confredlumeonbsp;omnis uiuës,er angeli non funt mundi coram metquannbsp;to minus non par cam corruptiß'mo huic populo duriCnbsp;eeruicis cr contitmaci,fed dabofuis temporibusfrlios

-ocr page 130-

ISAlAS

lacobfecu^du cdmem,degeneres autem fecundum ritumcrftdem wt fxccr(t«ortoncrlt;lt;nlt;lt;tl?fm£j,»t^»tnbsp;futuri ingentibui malediiho:ßcut contra filij lacob uenbsp;ri er legitimi erunt benedi^bo omniugentiii (ler Chrinbsp;ßum,m ^uo omnes eleih beatificabuntur.

CAPVT XLIIII.

T nunc audi lacob ferue meus, Sc Ifraêl quem clegi\

Vocatiogentium pronuttitur ad umta tem ecclejiaflicam cum fidelibusclefbf



de ifraéle ad ChriHum conuer/is. Pnefatur fuo more propheta ad ifraêlem, attentum reddêdo bemficioruntnbsp;rememoratione : Audi^o lacob, quem 'm hoe de Aegyanbsp;pto rcdemi,ut mihi feruias foli,Grexgentibu4 ommbufnbsp;elegi, per quos nomen meu glorificaretur in toto munnbsp;do,no meritis prouocatu!,fcdgratia ele^banis ad oputnbsp;metvm perficiendum.

Haec dicit dtts faciens te amp; formas te,ab utero auxiliatortuus : Noli timere fcruenbsp;meus lacob,6f rediffimè quem elegi»

Omnfï quidem hommesfiunt cr creötur à domino, ab utero autem auxilio deus efl, zy in paâum benedi=nbsp;{bonis affcmiit non nifi ele{los, qui ad eccleßäfideliumnbsp;fX tiwtc er ex eleSbone pertinent, lüis dicitur utnontinbsp;meant fibi de damnatione £terna, fed fide charitatenbsp;deo adhicreant, iUi feruiant permandatorum fuorumnbsp;obferuantia, non humants traditiombus, Hitandéfuntnbsp;qui ut i{raelit£ ueri à deo ajfumuntur.

  • 5 Effundam enim aquas fuper fitientë,amp;nbsp;fluenta fuperaridam» Effundam fpiritumnbsp;meum fuper fernen tuû,amp; benediâionemnbsp;meam fuper ftirpem fuam,

(fraelidt Nozi t« ifraclitafectmdu carné cr/}gt;iritu,lt;icgrefirlt;ilt gi'atia meadiffundilatiusetiàadgcntesreliquAS,quasnbsp;tequècrcaui crßrmaui utte,quos permifi haéknus,nbsp;utßticulofum humu cr inculca uerbo dei,cr prophetnbsp;ticis irrigationibus deflituta,fuper quds propediem ef=nbsp;fitndäaquiS uitæ ZT grati£,falutisnbsp;nbsp;nbsp;pietatis,ut fiant

o ifraël,etia ipfi f:men tuti, nbsp;nbsp;benedifbone fua tandtit

expeéhta pegt;fiua!ttur,ut fint cr ipfi fernen fidei Abra h£,ele(lum ZSquot; fiitóbtm per Chriüum dominum.

q Si. germinaböt inter herbas quafi falices iuxta præterfluentes aquas»

Ecc/e^acofigrfgdtrf ex gentibuf filicitergloriofc^; germimbit mixtim, uelut 'mter herbas abas. Ex ludo’isnbsp;conuerfi, non fine Icetitia çr amicitia intra unît ccetumnbsp;faimliariter diuina gratia potientur cum fidelibus exnbsp;gentibus, crefcentq; pariter fubito, uelut falices iuxtanbsp;fluenta aquarum ftluberrimarum.

Ifte dieet,Domini ego fum, 8i ille uoca-bitinnomineIacob»Et hic fcribetmanu fua domino,amp; in nomine Ifraël cognominbsp;nabitur.

Certatim ex gentibus quoq; fideles inuocabunt do^ minum deum lacob, ZX eum folum deum,reliélis idolis,nbsp;colendum cumgaudio fufcipient,fefeq;fubfcribent,zrnbsp;«owi«.« dabuntfanik) i[raélii,fide dénota feiaébintes.

lESCHAEIAHV.

nullius alterius fe dei cultores poBhacfitturös, omnipotentis dei,qui cognomen fibi afciuit, ut dici uO'nbsp;luerit. Dominus deus Abraham, ifaac, er ifraël. Hiii^ Scoijnbsp;prophetia quod re/fiodeant nunc ludlt;ei non habent.'j^nbsp;qua Chritliant ex gëtibus couerfi fibi gratulari pofiiutnbsp;inuitis licet omnibus ludais.

  • 6 nbsp;^Hæcdicitdnsrexlfraëljamp;redemptofnbsp;eins dominus exercituü, Ego primus,^nbsp;ego nouilfimus,amp; abfcç me no eft deus»

Exhortatio z^ perjuafio efficax eft ad ludeos tes idololatras,utftultitiâfuaagnofcant,crcolere dcfinbsp;nant deos,reuereri opus manuü fuaru,lignu et lapides,nbsp;Zr ab imagmùfiulptura confiatione^ uerecundenti^nbsp;er abftineant.Locus admodum elegans z^r clarus,nbsp;ipfum dominus comendatfidelibuf, ut feiant qualisfi^nbsp;ipforu deus,prater quem nuUus fit ipfis utilis uelfitjfi*nbsp;ciendus. Ego,'mquit, primus fum er ultimus, aternufnbsp;fcilicet,z^ fine uicifiitudmisobumbration£,in me feto'nbsp;perexiflès,dans omnibus eflè, uiuere er operarbprO*nbsp;ter quem quiequid e{l, creatura eft, quiequid deus nu^nbsp;cupatur nihil uerius dicetur quam non ens.

  • 7 nbsp;Quis fimilis mei^ uocetSf annuntietî^i

ordinéexponatmihi, ex quo conftitui p® pulum antiquum î uentura Ôfquæ futurenbsp;îiintannuntienteis»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,/

îiihilujpiaeftmihifîmilc,uelfiquidaüimabiturfi*^^/ mile,dicat aliquis zrannïitiet in quo illud mecit comp'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»ii Qi

rari er conftitui poftè putetur, ab exordia hom'mu 0quot; populoru ufq; in aternu. A prima enim hominit con/bnbsp;tutione nemo fuit nec erit unquam qui mihi coparetU^inbsp;uel 'm hoc faltem quad qua futur a fint olim er fero,iiquot;nbsp;etiâ de proximo,certô pronuntiet, eoru qua funt coH^nbsp;t'mgentia, er no de neceftitate ordims naturæ àmedt*nbsp;creta,alioqui craftinum diem quis ignoretfùturufnbsp;pfes folis zr lun£,aliarumq; reru/m cuentus naturales,nbsp;harum pranotiones dominus impartitur hominibus.

Nolite timere, neqjcôcurbeminiî nôfl' ne ex tune audire te feci, amp; annuntiau*'nbsp;SCuos eftisreftes mei»Nunquid eft deüïnbsp;abfque me,Si non eft formator quem eg*’nbsp;non nouerim^

Non funt ergo timenda uel colenda idola,fed doiltP nus ipfe folus omnipotens er uerus deus. Vos auteobnbsp;O ifraëlitte, no{bs, quia à patribusueftris audiftis, (7nbsp;ipfi uidtftis opéra ommpotëtis dei,erftupêda miraeis*nbsp;la totius natura uires exeedêtia, quadominuumueffinbsp;natur £ teftantur. Tcftimoniwm itac^ omnipotétianbsp;pcrhibebitis,erfacr£ liter£ ueftr£ ZT lex ipfa,CS'nbsp;tiusgentis ueftr£clarifiimagcfta. CXuandoquidentnbsp;ante multos annos fàpe patribus futur a pr£dixi,h'eernbsp;ânfuisquibufq^tcmponbus uidiftts zr uidcbit'is,^**^nbsp;ntMtcpr£dicofittura. Solus ego deus fum,er nonalii^nbsp;pr£ter me, nec ego quidem alium nofee poftum deu^nbsp;qu'm omma idolagenttu nihil funt, uel opera creatio’’^nbsp;me£,hommes uel animalia, qu£ pererroré facrile.g'*’'*nbsp;dijappeüanturzr nonfunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

9 Plaftaeidoliomnesnihilfunt,amp;amâ^

’ fiia*


-ocr page 131-

Eenlptile quiddicMnbsp;lt;ur.

IS AI AS

Äma eorum non proderüt« Ipfi funt teftes corum (^KM) non uident neq; intelligunc,nbsp;utconfundantun

Cltÿcquidiaâaturpro deo prieter me, fi diligentiiK eonfyderetur,)tihil aliud deprehendetur eße q^uàm [culnbsp;pturte artißcüjUatia opera, ad nihil utilia, ipfißimanbsp;uamtits,quie zSquot; cultores [uos cradmiratores uanos efftnbsp;cidnt,diim oculos habere uidcntur e^Squot; mhil uident, ri=gt;nbsp;diailum potiut ^uatn [acru, ad conjùfionë proflituêdanbsp;non ad cuhu. Quomodo ergo prodcjjènt adoratoribus,nbsp;5«î nihil ontntno [entiunt?

  • 10 nbsp;Quis formauitdcum, Si fculpiileconfianbsp;uitad nihil utik;*

  • 11 Ecce ocs participes eins cSfundcntunFanbsp;brienim funt ex hominibus«C5uenicntnbsp;oês,ftabût,paucbüt,c5fundenturfimuE

IX Fabrefecit ferrum forcipcîamp; operatur in flando prunas,8^ in malleisformauitiknbsp;lud, 8c operatus eft ipfum in brachio for^nbsp;titudinis fuæ:ctiam efurict Si. uiribus deftinbsp;tuitur,non bibetaquam,amp; lalfefcct»

15 Artikxlignarius extendit normam,for-niauitillü in runcina (uel cretó.) Fecitillud in angularibus, Si incircino tornauit iknbsp;lud Î fecit imaginé uiri quafifpcciofumnbsp;hominem habitantem in domogt;

•*Vllllilcill {idDlldKlLlt;.ill 111 UlUIllU*

Fdo!ei-*.-aquot; ^otfolum confii/]onipateittidola,fedf}tultomJgii

jji' 'ùfiuhiîiY faf{orescrcultores,illorufoc^Cr[abri,quidumtalia firmant tanta diligentia, ßultißimis [e hominibtu copanbsp;rant, quamfiultitia multis uerbit propheta irridendonbsp;traducit. Dum[e mutuü adiuudt homines[apientes,utnbsp;deivm[abricët,mutùü fibi ïüudutnbsp;nbsp;nbsp;operi:auxilio iUis

fit firri{,pruna, ignis, maUeus, labor magiiorit uirium, e[aries,ex»tanitio,ßtis,uigilia, laßitiido, regula,circh'nbsp;nus,creta uel miniu,tornatura:qtiibus omnibus tandeittnbsp;efficitur opus fluUü,ßmHe honum formofo CtT ridiculo,nbsp;quemreponant in templü uel ædiculam.ut deusfit,Grnbsp;auxilieturlhl[is,qui mhil nouit nec poteft.

. Succidicfibicedrosjtulitilicéjamp;querciî, fortiter^ fecxercet inter ligna faltus.Phnnbsp;tauitpinum,quampluuianutriuit,

15 5c faäacfthominibusinfocü*Sumpfit (4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex eis, Sc calefaâus eft : 8C fuccendit,6C co-

quot; xit panes (dcreli^uodutcw) operatus eftdeu, Sc adorauit t fecit fculptile, Sc curuatus eftnbsp;anteillud.

gt; 6 Medium cius cobuflit igni, 8i de medio cius carnes comedittcoxit pulmentü,8c fanbsp;turatus eft, Sc calcfaäus eft, SC dixit, Vah,nbsp;ealefadus fum,uidifocum.

Reliquûautéeius dcum fecit SCfculptile fibi.Curuatur ante illud,öCadoratillud,nbsp;8c obfecrat, diccns i Libera metquia deusnbsp;meus es tu.

18 Nefcicrunt,neque intellcxcrunt.Obliti cnim funt, ne uideant oculi eorum. Sc nenbsp;intelligant corde fuo.

lESGHAEIAHV. 5^

19 Nonrecogitätin mente fua,ncq}cogno feunt, neq^ fentiütjUt dicant» Mcdictatemnbsp;eins combufti igni, SC coxi fuper carbonesnbsp;cius panes î coxi carnes 8C comedi, Si denbsp;reliquo eius abominationem faciam,antenbsp;truncum ligni próeidam.

Amplificatio eßfiidtitiic oper((rioru,qui arbores c£ Opcrwi^ dunt eleßas multa diligentia, ilicem uel quercii, quamnbsp;putent,uelfacile in[cindendam,uel diutius duraturam,nbsp;quam uel ipfi plantauerut religio[e,dignamfi{turd tantnbsp;[aero operi,uel ex multis defumptä, quam imber auxitnbsp;cum tempore, ad fiuendu ignem, cuius reliqua pars fitnbsp;deus,[orte inequali.(Quomodo enim no cogitant hominbsp;fies deu efie nonpofiehanc flatuäligned,eiu[dc generisnbsp;CT naturicexiftentem ei materiie qua utitur ad [uccennbsp;dendum ignem,ad [e defindendit ab hyemisfrigoribus,nbsp;ad coquendu cibos, ad firnü calefaciendu. Quitt uelutnbsp;amentes er flulti,opiui iflud ligneü deu nominant,reuenbsp;rentur,adorant,muocdt,procubtint,erdicMit:Libcr(tnbsp;nK,deus enim meus es tu,ert‘ Ludibria digna propbe^nbsp;tlt;ecütraidololatras. Vtina maturiuscofyderajfientpri superRWonbsp;[corum temporüpatresnoßri, er non tantdfineflramnbsp;aperuifient tot [uperftitionibus : prohdolor,quäta[caitnbsp;dala prlt;ebuimus haäenus nonfilu ludjcis,[ed ef Sara^nbsp;cems,imö fimpliciplebino/lrtef Quisunqua ludaoru,nbsp;etidad Chrifliam[mu couer[its,potuit aquanimiter afßinbsp;cere nofiras aras,qui uel [emel hunc locu legit ƒ indignénbsp;tulimus diffieultatë credëdi tot articulas fidei Chrifiianbsp;nje,extra[ymbolü apoßoloru, 'm cotterfis ad ec defiantnbsp;nojlrä,cum debuerimus cogita/[c,prteter er cotraca=snbsp;mmicasficripturlit mhil illis crededu nos imponerede^nbsp;buiße : [cd de his alias, Apertior hic locus eß,quam utnbsp;egeat explanatione. Indiget aUtë inculcatione, ut ecclenbsp;fia fideliu difiat et pcrfiiadeatur abolcre huiufittodi imdnbsp;gines, er quid cotra [criptura tanto [caiidalo totius ornbsp;bis er fimpliciu, 'tmö er [apientu adnüffiim fit prüdennbsp;ter cogitare. Taceo quod à paucis annis [acrilege in*nbsp;trodu^tm uidimus circa [acramentu EUcharifliie,/cannbsp;dalofiß'imo [cddalo,Lcgatur hac litera,er[e[e commonbsp;nitum à Jpiritu domim[ciatpius,ut quid[aßo opus in*nbsp;telligatcragat,

  • 10 nbsp;PafcitcineréjCor infîpiésadorabitillud,nbsp;Sc no liberabit animam fuamtneq;dicet,nbsp;Nonne mendaciü eft in dcxtcramcaî*

Pa[citurpuluere,laboratinuatuim.Stultuseß,quino co procedit cogitationum, ut in tarn ridiculo fludio uelnbsp;[emel mentem [ubeat, ut reputet [ecum. Fieri potefl,utnbsp;mendaciu fit in dexter a tua, quomodo poßut hac fieri?nbsp;Tails ne religio eß, quic tam fiulta credëda Uel agendanbsp;commendat afiertoribus?

  • 11 Mcmeto horu lacob SC Ifrael,quonia fcrnbsp;uusmeus es tu. Formant te,feruus meusnbsp;cs tu.Ifraél non obliuifcaris mei.

Prophetia ad ifiaelê cotinuata pra:cedëti. tJo field* fiitutuses,o lacob er l[raël, ut tanta ftultitiafieducorisnbsp;ab antoreidoloru. Que etiâfi dij effent,tarnen ruhiladnbsp;te pertinerent, qui probe no[ce debes,cuius [eruitio fignbsp;Kk


-ocr page 132-

ISAIAS

oitugt;xiut:nteui cttim feruüset,i^uo ^defcruitufe Aegyptidca Überatui es : ego fwm creator tuuf,’m hoc^nbsp;ut mihi foliferuitts te creaui : caue ne uttquam obliuifcanbsp;ris beneficij illius, ^uoà tam horribili fornace terea It«nbsp;beratus cj.

Dcleui ut nubé iniquitates tuas,amp; qua^ fi ncbulam peccata tua* Reuertere ad me,nbsp;quoniatn redemi te.

Bonitas dei Abolerefemper folitusfitm omma peccata tua, quie deferto, er in terra hac commiß/ii,crnbsp;ueluti nubem refoluo,ut nunqua in coj^eéht meo coni=nbsp;pareant amplius,nbsp;nbsp;nbsp;ftcut nebulaminilt;iuitates tuax di*

jpello. Tantum ut conuertaris ad me toto corde tuo, er prater me nullum deum cognofcas,qui te redemi Miesnbsp;erredimam,fifidcmferuaueris.

15 Laudatecceli, quonia fecitdnsïiubilate infimaterræ.Refonatemotes laudationé,nbsp;faltus Sc omne lignû eiusîquoniâ redemitnbsp;dominus Iacob,8c Ifrael gloriabitur.

Pronüttit liberationëfùturam poRBabylonicamca ptiuitatë. QhUtarnen lacob es'(fraëlënominat,uideanbsp;tur rcßrendü principaliter ad liberationcmfaëlztm pernbsp;Redéptotis Chrihum,àpeccatisipforu. Proeaenimredemptionenbsp;boiiitas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omniu,tota mundi machina, cœlumyelemëta,

montes er faltus,arbores, er quicquid in terra ell,lau dare iubeturdommum, redemptoremhumani generis^nbsp;qui peccatagratis remittit, er recociliat eleëhs crea^nbsp;torifuo,glorißcatq;,ut apparent quanti habeanturànbsp;domino,pro quibus redimendis proprio filio fuo non penbsp;percit.Alioquiquomodocodecorauerit deusiudaicumnbsp;populum er glorificauerit, no uidemus,ni(t humanitanbsp;temex ipfîsfumcndo,fratres eligendo,unius dei fui culnbsp;turn er religionem alijs omnibus abrogatis 'm orbem tonbsp;tum dilfeminando,fectundù id quod principale eft, ernbsp;femper ßdt 'm lege Ntofaicagt;

1,4 nbsp;nbsp;nbsp;Hæc dicit dfis redemptor tuus,8Cfor^

mator tuus ex utero, Ego fum dominus faciens omnia,extedens coelos folus,ftabinbsp;liens terram,ôC nullus mecum.

Potamp;ia dei. Exbortdtio cfl ad amorem dei, ipfius potentiam er beneficia tam prafiita quàm prajianda proponens posnbsp;pulo ifraëlitico. Definfor en'tm ekfideliu fuortm deus,nbsp;quos de hoflibus urndicattCr non patitur opprimi 'm fenbsp;^crantes,quod cltcffercdemptorem,idqi ab utero ernbsp;cunabulis egit,à tempore Abraha,lfaac,lacob,ernbsp;VtofisAmànunquamnonadfidt filio fuo primogenitonbsp;ifraël, pro quo aliud non petit, quàm ut dom'mus deusnbsp;eorum habeatur, ercolaturuita mnocentia, hocc^l,nbsp;obfcruatione Decalogi. Quid autem haberi uelit, ernbsp;qualis,defignat,Omnipotës er omnia faciens folus,ccenbsp;îorum^ firmator er extenfor, confirmatorq; er ex=nbsp;panfor terra, hoc e^, creator cœli er terra, er quic*nbsp;quid'm ciscont'metur.

Irrita faciès figna diuinoru,8f ariolos in furore uertens. Côuertens fapiétes retrornbsp;fumtSc feientiâ eorum ftultam faciens.nbsp;Sganbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;priewuit omnid, in cuius plena potefiatefunt

tUeenuB.

2.6

lESCHAEIAHV.

poßta,totius natura fbrtuna^ dif}gt;enfatorefb;ulpya* ter eum nemo certô nofeat fùtura. Cuius nutui fie ont*nbsp;nia fubduntur, ut à Ma natura non poßit,quacunquenbsp;fua uoluntas impediri. Cuius comparatione omma denbsp;necefiitate fiunt,quantumlibet libera contingentia^ dinbsp;canturre/jicëîuuoluntatiscreata. Qjfofit, utfuperflinbsp;tiofi arioU ac diuim nihil certà pradicere pofiint,fed eXnbsp;dei ordinatione pendeant unuferfa:nec fe fapientes id*nbsp;ëburc audeant de fua fapiëtia, quaut uoluerit dominusnbsp;mutari er impediri potcR.

Sufeitâs uerbûferui fui,SCconßIiünun'

tiorum fuorum complens.Qui dico ad k rufalemjHabitaberisïSC ciuitatibus ludac,nbsp;AedifîcabiminijfiC deferta eius fufeitabo,

Si quid fitturum dixer'mt propheta donimi,fidcles fer ui illius,id domino agente complctur certifiimè,erconnbsp;filium domim ipfîs reuelatum de re qualibet,fiue de bonbsp;norum pramio^-fiue de umdiëtn malorum perficiturnbsp;fuo tempore :fîcut er nunc Efaia reuelatur Kierofo*nbsp;lyma reftitutio, er regni 1 udaicûfiue poU uaflationentnbsp;faëkm per Sennherib,totius terra cr urbium,fiue fubnbsp;Cyro, quafigt;ie dubio complebiturfub Ezechia cr 2»nbsp;robabel, perfifbus autëfub rcgfto Ulefiia, Chrifto do*nbsp;mino in ueritate er Jfiiritu.

Qui dico profundo, Defolare,Sc flump na tuaarefaciam.


Ex arbitrio iuffuq; domim fiunt regnorum uicißitudi nes, terrarum uaftationes, er reftaurationcs gentituitnbsp;quarMncunq^:hoc eft autë abyffùm arcfccre,er fiunûnbsp;na exiccare,terra,maris er hommu flatum fuo reginûnbsp;ne admimflrare.tiihil en'tm ommpotentiam dei effugit»nbsp;qui ut omnia nouit, fie facit omma.

Qui dico CyrOjPaftor mcustSC oêm uo luntatémeâ côplebit. Qui dico ad lerufa'nbsp;lem j AedificaberisîSC têpIo,Fundaberis. y

No« potuit fine reuelatione certa,propheta Cyriuo men adnotare,quem er uerum regem fùturü pafloreiunbsp;uocat,ut efiè debent,non depaRores,utfunt.Per que«*nbsp;dom'mus operabitur uoluntatë fuam, qua er redituriUnbsp;fit populus,licentiaauxilioqi Cyri,ut templum readifinbsp;cetur,ccim urbe Hierofolyma cofequenter, Vbî iterutdnbsp;ordinis non feruatur defcriptio,cum templit extru^quot;^nbsp;fiicritante muru ciuitatis. Etnd}itom{nusfùndandUgt;''nbsp;templum dicitur, non perficiendum fub Cyro, ut cef^nbsp;titudo prophetia figmficetur.

lt;CAPVT XLV.

ä Aec dicit Domin’ chriifo me*’

I Cyro, cuius apprehendi dexte I ram, ut fubiiciâante facieek®nbsp;® genres : SC balthea regudifciw'nbsp;gam,utaperiam coram eoianuas,^?*”'nbsp; non claudentur.

Cyrum nonùnauerat, er fitturum pradixerat pdfi^ ç«*' rem fuum,nunc Meßiam er Chrifium uocat. QuoU '*’*nbsp;ïudainequeunt negarefui Meßia typum cfietfic”^^nbsp;fitiße cognofcimus etfatemur,qui er rcduxcritfidrlnbsp;Hicrofolymam er caufam prafiitcrit adificando te^^



-ocr page 133-

i S A i A s

•fï” V urbi: Cf Chrißum dominu prießrmtttttt,ekäot ^o'igregaturu w iMtum, cr ciuitatè deum ueriim colerfnbsp;tium magmficcntißime extruäuru, quod tnundus cer=nbsp;ait copletum per Euungelium~Eius Cyri dcxtram doin»nbsp;niK apprehenditjcum adiuuit cx ercxit tot utóiorifs ponbsp;pulorimt Cf proßicrauit, faciliter illi fubdendo tot geitnbsp;tes cr regna,urbcs CT prouincids,paceinq; præflando,nbsp;Cf diuim nontinii cogtutione er cultu doiiando. No zginbsp;turmiru tot reges obediUiffè Cyro, quortt baltheufol’:nbsp;uit,et uiresfregit,qui ipfe uerbo dni obediuit, cr à quonbsp;tot bonafu/èeperat ingeiiue agnouit,et cfi cofißuf.

Egoantcteiboïamp;confragrofaæquabo. Portas æreas contcram, SCucäes fcrreosnbsp;confringamgt;

Nut« er prouidcntia mea dirigetur in ommbuf, fc^ quetur quoq^ mea uefligia, ßne pcriculo triuphabit denbsp;boflibutßrtißimis.Si quiddifflcile tentandum illi erit,nbsp;‘è°ficiliafa{lu efficiam, CT tequabo conßagrofa qu£nbsp;‘^^qs-^ihil obßabit fuif uotis, etiam fi porto: tereo; ur^^nbsp;bibuf ßcr'tnt non obßßcnt, nee ingrejfum prohibebuntnbsp;^tiamfèrrciueüeSt

’ Etdabo tibi thefauros abfcóditoSjSC ab.* fcondita occultoru : ut fcias quia ego do^nbsp;*ïïjnus qui uoco nomen tuuni deus Ifraèl,nbsp;Diuitids repoßtof d regibus cr urbibus tibi dabo, utnbsp;fi^qiiamditißimuf,Babyloniorum erCroeß uiilor,nbsp;^emq^me donünudeum tuucogiwfces ereredes, CTnbsp;Uelea rationereucreberis,quia feies teàmedeflinatunbsp;ad hüiufmodi ßn^lione regiü,et tarn diu aiitequam na^nbsp;feereris proprio nomine 'mdicatu,ab ommü rerueogna^nbsp;tore et ordinatore,à deo lfraelis,quifolus eß deuf.

In falutem fidelity fttorum omma quts 'm hoe mundo fiunt ordinantur a deo, etiam extemortim regum et pOnbsp;pulorumßrtuiite. Cyruienim à domino tanta fufeepitnbsp;beneßcia,ignorans primo, ut 'mde meliushaberëtiud^inbsp;iain pæfutentes, cr prophetarum pr£diaionescomplenbsp;rentur.Dieitur autem laeob feruus, cr ifrad elcëîuf donbsp;tmni,ßrtaßisnonßne 'mdieio legis er grati£,difcrimisnbsp;nisq; quod eß mter prißum er notmm populum^Paucinbsp;homines ante natiuitatemfuäproprianomina aecepif-feleguntur, maxime autem tarn o. remotis temporibus,nbsp;utlofias cr Cyrus. sic en'm dtis ablt;eterno nouitßttunbsp;ros,quos er ädfua opera prteordinauit : ut hie Cyrumnbsp;nouit er ordinauit,qui fe ignorabat.Vndc eleäionis etnbsp;gratis myßerium difcamus,nihil^ nobis tribudmuf,Jcdnbsp;ßmpliciter mandata perfieiamus.

Crebro mculcat dominus fe folum dominü er deum fffe er unicum, in hoc Cyri régis capite : quandoqui-dem ad iflud tempus longe latcq^ diffundenda erat glo«nbsp;ria deiißaelis, ej' per iUius imperium agnofeendus ma^nbsp;quam antea,ob pietatem Cyri er fidem,quam accenbsp;pturuscrat exgrlt;ttia, cum ante dominum ignorajfet:

-y

ins CH A El AH V.

äccmgedusq; effet ßrtitudine à deo^ ad regendtvm Slius temporis nationes.

utfeianthiqui abortufoliSjamp;quiabOc -cidente,quoniam abfqjme nihil eft. Ego . dominus, amp; non eft alter:

AbiÜotempore unius deinotitiaperuafitnwndunt, Nomend»j pd per Chrißi Euangeliu er apoßolos di^eminanda lanbsp;tins erat er cofirmanda,idcoq; iutiguntur tähic quam Cyruni.nbsp;alibi fepius prophetite de liberationibus ambabus,C)gt;^nbsp;ro lucLeos libcrante,Chrißo totum mundu.Ex hoc ergo,nbsp;ab ortu er occafu folis, magnum fa£lum eß nomen dei,nbsp;eromm loco, mundtc orationis er deuotionis facri» .nbsp;ßciumofßrri cœpit omnipotenti deo:ßcut er Malaanbsp;chias illius temporis ultimus prophetaclarc expreßitnbsp;contra ludeos.

Is,inquit,deus te uocauit er elegit adregnum,eum^ agnofeere et colere deum debes, qui lucis author eß, ernbsp;creauit tadiem quam no{lë,tamaduerfa quam proßieanbsp;ra,pacem er bellum, coelum et terram. Omnia illi bonanbsp;funt, er pro uoto obediunt, ad opera prouidentia fu£,nbsp;qui eß ommpotens er omnta feiens. DeChrißouero chn'dooiiinbsp;qua pradiâafunt de Cyro facile eß cxponere,cui deus quot;**nbsp;pata-fùbiecit mundum totu,er regum regem coßituit,nbsp;qui et ueiles tnßroru contriuit,er thefaurosfapientùenbsp;diumic eruit de abßonditts, docuitq; dei patrisgloria etnbsp;gratiam,fidcUumq; ecclcßam 'mßaurauit, er ampliauitnbsp;ex populis de toto orbe uocatis, 'm umtatemfidei,

'Verba prophete defyderantis cr orantis, accélérai tionem glorie diuine 'm omnë terram,ut promißfa ßdusnbsp;per Cyrü et ^Jleßiamueniatcitius:quaß dicat, Vtinam DcWeriànbsp;gratia fuam ßc dent coeleßia, quam fufeipere non detrenbsp;dent terrena, ut poßhac coelü noßrum eneum non ßt, fto.'nbsp;propter peccata no^a, fed per deigratiam pluuia fa^nbsp;tK depluat, ut iußitiadiflilletde coelisadfxcMtdatioanbsp;nem cordium, ut Chrißus dominus qui iußitia eß eledcsnbsp;rum de terra prodeat,er falutis germina producat, aitnbsp;diaturc^ uox angelorum canentium deo gloriam 'm ex^nbsp;celßs, et 'm terra pace er pictatë. Cui dominus reßionnbsp;det promittitq; fe poßulata daturum : creaturu ßiÜcetnbsp;'m terra tarn iußitiam quam falutem.

Contra calummatores prouidentie dei, elcdos fuos nunc propter peccata 'm cxilium relegantis, et 'm erro==nbsp;res protrudentis,nHC uero redimentis,et Euangeliono^ f rouiden*nbsp;uo erudientts: quajimelius extßtmeturapeccatffjer= cacieAo»*nbsp;uaße,ct ignorantie caruiße femper. Quibus reffondetnbsp;propheta, non minus iniquoseffeaeperuerfos, quificnbsp;caufaiitur, quamß lutu cußgulo litiget, indigne fèrentnbsp;fe no hac fed aliaßrmatura confidutet opus opifici di«

-ocr page 134-

I s A I A s

wfjOptM tuumfine nMnibusfit^uefi:id efl,male egifli, quafl operi perfidendo manuf defùcr'mt uel errauerintnbsp;VæquidicitpatrûQuidgencrasî'ôCmuanbsp;licrijQuidparturis?

Kaledidifllij funt,qui improperatu parentibm fliMtn quamcult;j; conditions, qtaa non hac uel iüa flrma, finenbsp;boc uel iüo deflilugenerArint, fine quorum opera nihilnbsp;eflent:fic qui creatori omnium obflrepere audct, iunbsp;dicia increpare,maledidut efl. An non habet figului ponbsp;teflatem,ut exeademmafl'a,^^ c.Sic uifium domino efl,nbsp;idco optimum eflè oportet.

11 ^Hæc dicit dominus fandus Ifraël pla-ftes eius, Ventura interrogate me: fupcrfii lios meos, ôC fuper opus manuu mearumnbsp;mandate mihi«

Domino nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dodrina cfl,quafideles inflruuntur domino fidere,

fidenuum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beneficia magna defyderatißimaq; acccptu^

ri, idola autem deteflari qute projunt mhil. Exigit itaq^ àfuo populo dominus, ut à nuüo alio jùturorum feien'nbsp;tiam mquirattt, uel folatiu 'm aduerfis: quôd filij ad nésnbsp;tninem rccurrere debent uim pafli,quàm ad pientiflimiinbsp;patrem. Nemoconfulere utiliusfilijspotefl quàmpa^nbsp;ter,placet fummopere opifici fuum opus:fic domino fisnbsp;deles cr filij obfcquentes.

li Ego feciterramtSi hominem fuper earn creauitego ,manusmeæ tetenderuntcœsnbsp;los,amp; Omni militiæ eorum mandaui«

A creations mundi creator cognofeendus efl, cuius fadurafunt tant terra quàmhominesfuper terram, innbsp;cuius ufumtamcoelum condiditquàm terram, pracc'nbsp;pitqi ordinem motus amp;¦ 'mfluentia;, quem obfcruet, cuinbsp;obediunt uniuerfa,qui nihil operantur nifi domino uosnbsp;lente,cuius uoluntatis ratio non efl requirenda, qua: ernbsp;rare er male agere nequaquam potefl.

IJ Ego fufeitaui eum ad iuftitiam,amp;omnes uias eius dirigâ« Ipfc ædificabit ciuitatemnbsp;meam, 8c captiuitatê meam dimittet, nonnbsp;in pretio, neqjin muneribus, dicit dominus exercituum.

Qai ergo omnium creator fum, nbsp;nbsp;pater humamges

neris, tton poflùm negare officia, quo maxime mdiget, redemptoris eiT mediatoris nüflionemad elcdosfiliosnbsp;fuos,quifit iuflicia eorü, qui natura nafeuntur filij irte:nbsp;cuitts ego dirigam uids,ut nonfaHitur, errare no pofitt,nbsp;fineCyrumintelligasfiue Chriflumfuismodis. ïpfe Cynbsp;rus ciuitatem meam tedificabitthoc cfl,licentiam adifisnbsp;cr^m'foiu«'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ofte:eßit,Chriflusautëreueragloriofamfibifin

turn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclefiam,^ Hierofolymam caeleflem, gloria

fam 'm cultum dei. Exilium quad fideles patiuntur à fua patria extorres ipfefoluit,crcaptiuam ducetcaptiuisnbsp;tategt;n,idcfi non meritis cr merccde,f'ed exfola charitasnbsp;te dei, cr gratia per Chriflum. Longe h^ec omniaaugunbsp;ftiora funt,quàm ut de folo Cyro diila credantur : licetnbsp;genuinus ipforum fenfus fuo modo ad Cyrum reffiixnbsp;ciat, in Cbriflo autem completus 'mteüigatur.

14 lt;Hæc dicit domtnus,LaborAegypti ÔC quot;fgotiatio Acthiopiæ/tSabaim uiri fubli

I E S G H A E r A H V.

mes ad te tranfibût,amp;tui erunt«Poft team bulabunt, uindi manicis pergét, amp; te adonbsp;rabut, te^ deprecabuntur. Tantum in tenbsp;deuSjSf non eft ultra aliquis deus,

Loquitur de uocationegentium ad ecclefiam Chrifib per Aegyptios,Aethiopes ZT Sabieos.quos negotiatO'nbsp;res cr mercatores eximios cognominat,cr uiros exeelnbsp;lentesfmteüigens omnes exteras nationes,etiâm remo*nbsp;tis agentes. Omnes enim populi CTquot; régna ad te, ô Hie^nbsp;rofolyma, uement, umus ueri dei cultumnbsp;nbsp;nbsp;rcligioné,

qua foLigloriaripotes,amplcëlentur: et dues tui erunt deuotifiimi, tuis obtemperabunt momtis, tefequentur,nbsp;dicentes: Venite afeendamus ad montem donüni,nbsp;quot;Vinili retibus pifcatorum,fagcna Euangelij, coinpedi*nbsp;busfideinbsp;nbsp;nbsp;charitatis aflridi, ad te uenientes, adora*

bunt eum, qui folus e^i adorandus, dominum deunt, qui in te e^.ln te adoit^bunt fitpplices fuum deum, confitenbsp;bitnturqs eum folu deum ejfc, eolendumq; qui m te efl.nbsp;Dominum exercitusim, deum Abraham,lfaac, et W-cobtprater quem nuüus alius fit deus.

, y Verê ru es deus abfconditus, deus IfraH faluator,

  • 16 Confufi funt,eterubuerûtomnes:fimulnbsp;abierûtin confufioncfabricatores error«-

quot;Verba prophétie dicentis,Reuera, 0 deus ifraël, detts abfconditus es,qui non te ommbus palàm aftcndifii,notf toZnbsp;reuelafligloriam tuam ommbus gentibus,cum omniumnbsp;creator fis, no tarnen omnibus maniueflafii iudida tua.nbsp;Nec te faluatorem exhibuifli alicui populo,ncc tamfa*nbsp;miliarem amicum Cir patrem quemadmodum ifraëli,nbsp;quem ut olim ab Acgyptiaca captiuitatê faluiifti: fienbsp;femperftluas tibi toto corde proflratos. Eos autem po*nbsp;pulos, qui idola colunt, conficiunt fculptilia, confit'nbsp;difli,confiifî funt, ignominiamq^ pafli femper, deceptinbsp;fimulachrisfuis,zr fuperflitionis nefandie authoribus^

  • 17 nbsp;Ifraël faluatus eft in domino falute ærcr-na. Nonconfundemini amp;nô erubefcctisnbsp;ufqjinfæculumfæculi:

ifraêl autem qui uerè ifraël e^,faluatur per dominutgt;f falute leterna, nunquam confùnditur à ffie fua,uincitUgt;‘nbsp;ab hoflibus nunquam. Chriflo enim faluatori mtitttr, lt;”nbsp;quo GT per quem affequitur uitam a:tcrnam, cumquonbsp;quot;m regno Chnfli femper beatus régnât. Iuda:i autë fecuifnbsp;dum carnem ifraëltta:, quomodo fe oflendent nunquai^nbsp;idola coluiffe, nunquam confiifos afledos ignoitù*nbsp;nia, a:ternaqs per Cyrum falute faluatosf cum fint ont*nbsp;hium hominum mfllicifiimi, quia falutem à domino ilfi^nbsp;¦ miffam, quia non fufficiebat carnali cupiditatifiuett'e*nbsp;ffitarunt, idcoq^ er refittati funt, donee faluatorannbsp;deigloriam per cum agnofeant.

J g quia hæc dicit dominus creans coclos, ° ipfe deus formans terram, 8ifaciens eam,nbsp;ipfeplaftcs eius,Non in uanucreauitcai««nbsp;ut habitetur formauiteâ.Egodominus,nbsp;amp; non eft alius,

quot;Vt femper prona adidololatriam fuit gens ludaiea, etiam fub pijs regibus, in cuiusgratiam tam pij

Air ’lêi


-ocr page 135-

I S Al AS

çù/iin impij multi reges idoLtcoluerunt, extrulîîsitris ïrigiw'anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propheta nihildiligëtiiis etfrequêtius

agit,qudm gloria dei aJJèrere,Gr idololatriam turpiter damnare. Sic iterum mine dominu teflatur effe creato*nbsp;remcceli terr£, omniumci; creaturaru, zx ordina-'nbsp;torem ac reëhrem, mhilq; creatum nifi ut homini fersnbsp;uiat, profit cr fubieibmt fit, qui foins civm deus fitzyquot;nbsp;creator omniû, foins quoq; adorandus atque colendusnbsp;fit,wn flell£,liina,fol,uel animalia qu£cunq;.

19 Non in abfcondito locutus fum,in loco terrætcncbrofo*Non dixi femini lacob,nbsp;Fruftra quæritcme» Ego dominus loquesnbsp;iuftitiam,3nnuntians reâagt;

Et qwo minus h£c colerentur, apertè tefiatuieRm monte Sinai, in catu maximtegentis, coram omnibus,nbsp;uoce de ccelo lapfa,ut earn audire pr£ magnitudine nonnbsp;ualerent:nec temerè uel fine promifià mercede magna,nbsp;pracepta dedi decë uerboru femint lacob in folitudine,nbsp;Ht me qu£rerent,colerent GT fanfhficarcnt, me folumnbsp;deum. colerent,iu^itiacr aquitatetferuando feeundunbsp;Icgcm quam iÜis promulgaucram, non fecutidü legetnbsp;^entiliuYn uel tra^tiones temeritatis humatt£,

^0 Congregamini amp; ucnite,accedite lïmut qui faluati eftis ex gentibus^Ncfcierût quinbsp;leuât lignûfculpturæ fuae, amp;rogâtdeumnbsp;nonfaluantem*

3-! AnnuntiateSC uenite,SCconfiIianiinifi-i’^uLQuisauditüfecithocabinitio^extuc prædixitillud, Nflquid nô ego dominus,nbsp;n ö eft ultrà deus abfq; mc^ Deus iuftusnbsp;amp;faluansnoneftprætcrmc»^

:e!i Mon contentus eft apud ludicosgloriafita adferuifie, ^quot;mficy gentes percontetur,fi unquam quid horum au-d!erint,fi idolorum culturam aliqua rations defindere,nbsp;exeufare, uel comprobare poßint, ut lignttm aliquodnbsp;extoUant, cum reuerentia portent, alloquantur,orentnbsp;cr adorent,quumfeipfum liberare „on potesl ab igné,nbsp;nwltà minus alios. Goecant exprifeispatribus Grfa^nbsp;pientibus,ubiprimHm homines iußi uel edoch fintfeutnbsp;ptilia adoraretfi quod unquam ligntvm uel lapis aliquisnbsp;intetlexerit,uel loqutitusfiierit,fefeq; prteceperit uewnbsp;rari, fùtura pr£dixerit,iufla pr£ceperit, mercede prosnbsp;tniferit fe eolêtibus,an faluarit, GTgentis uel cultorumnbsp;ftorum cafum pranouerit atque prantonere potuerit.nbsp;Hec enim folus ego prafîo, gt prater me nemo,qui fo^:nbsp;lus deus iuflus fum,iufiitiie remuneratorfaluatorq;f^esnbsp;rantium inmeö“ colentium.

ix Côuertimini ad me,amp; falui eritis omneS fines terrætquia ego deus amp;nô eft alius*nbsp;îj In mcir.ctipfo iuraui, Egredietur de orenbsp;meo iuttitiæ uerbuni, amp; non reuerteturînbsp;quia mihi curuabitur omne genu,iurabi£nbsp;omnis lingua*

inculwtt« idolorum uanitate,ne fe ludxifolos eleëbs iaiflent,omnibus terne fimbus loquitur,ut reliëla uanisnbsp;tate,afigt;iciant ad fe deum folum omnipotentcm,àquonbsp;folofaluandtfint, quosinterpofito iuramentopromits

c, BoG-

''nffs f,

¦£5

ÎESCHAEIAHV. 57 titfufêipiendos adgratiam,Gr à tot erroribus, cris vcrfawtanbsp;minibus eruendos, omnium linguarü populos ad agnts^^^^^t^f*nbsp;tionem ueritatis uentures, idola reieôiuros,G^ foli uni


ttero deo ifraehs genua incuruaturos, humero uno,ùt fuum dominu ey deiim adoraturos. Hoc ergo uerbumnbsp;iuftitia e{l,ut unus deus colatur ab ommbus,utqi is exsnbsp;audiat fideles fuoS,Gr benefaciat.

^4 Ergo in domino,dieet,mcæfuntiuftitiæ amp; imperium* Ad eum uenient,amp; confun-«nbsp;dentur omnes qui repugnant ei»

Dieet quoque omnis eleâorum ecclefia : ïn domino conf^^ïô mihi GT per dominum contmgitiuflitia Gfßrtitudo, piotum.nbsp;ipfe eft mea iuRitia, de meo nihil exhibere poßum,nbsp;prlt;eter iniuRitias gt peccata, ad bonum omneimposnbsp;tens G^ ineptus.Ad eum ergo ueniet,deu lfra€lis,proanbsp;pheta dicit, iUius legi gt uoluntati obedientgentes ernbsp;omnes eleSh ex gratia. Omnes autem qui m dominumnbsp;prauaricabuntur gt irritabutit,co„fùndcntur.Omnesnbsp;enim dijgentium corruunt,Grconfitndunturidololasnbsp;tr£,Mtico deo uero patefaëlo.

I5 In domino iuftificabitur 8C laudabituf omne fernen IfraeU

Quiuerocrediderint, GT ueri lfraëlit£,hoccfl:culs luftigcitid tores dei ifraël effe 'tncoepcrint,pcr dominu iufii erunti Cmaoruminbsp;iüiusfe bonitati totos comendât€S,Grfide Abrahte quanbsp;er iu^lificatus efl, domino adhterentes, ipfum coUausnbsp;dabunt,Graccept£tant£gratine confifiionë reddentinbsp;cum aliud non poffunt rependere, Gr fecundum ipfiitsnbsp;Uoluntatem,Gr legem pro uirili uiuerè conabunturi

C AP V T XLVti

Onfraâus (uel humiproieâus) cft f Naboîfadîa fûtnbsp;fimulachra eorum beftiis 8Ciunbsp;mentistoneraueftragrauipotlnbsp;dereufqueadlaftiitudinemnbsp;corrucruntjcontrita funt fîmul. Et noil


potucrunt faluare portante, amp; anima eo-* rum in eaptiuitatem ibit*

Nouum eapitulü Hebrai hoc loco non indicant,ctini fit argumenti fuperioris completio, diccns:Sicut eleëU

exgentibusad dominu properabunt,ut colant eumjGJ“ obfequantur legibus fuis, fie impij inter eos cum fuisnbsp;idolispariterconfitndentur.èabyloniorum enim idolanbsp;tam Belquàm iJabocorruent, deijcienda abcxercitu ium«n»t8?nbsp;Cyri,ut eis animalia onerentur,quibus ex delubris fuisnbsp;in liedos gt Perfas ueluti captiua auehantur,nonfinenbsp;graui onère iumentoriimiargentu gt aurum cum ßnt.


fefeq^ firre nequeat, pariter ergo inpauimentuinpros prijs templis fuis proflemuntie',nec cuadere po/funtnbsp;hofles ne captiua abducantur^

5 ^Audite me domus lacob,SComnereâ duum domus Ifracl,qui portamini à meonbsp;utero,qui geftamini à mea uulua*

Ad pracedens argumenta pertinës oratio de omntpo tentia dei er prouidentia. Clamai ad ßdcles cultoresnbsp;fuos,fiue exgentibus Abrahafilijfintifiue excaTnegenbsp;tutitblon etl enûn perfonarü acceptio apud deû. Hoj 4Mnbsp;Kk


-ocr page 136-

ISAIAS

Reiilt;iuîse et tem aîlo^uîtur,primà oranäo ut audiat pâtre pientißh «lij ifraehs fftutnlegitinüfilij,qutefiliiitiofidecrchtiritdtecoàatfnbsp;no carne er fdngU:ne.Kelilt;iuilt;Madpellat eoslfraëlitof,nbsp;qui ex multii ludeK ergétibui impijs elefh funt^ut ucnbsp;rorü ifi-aclitarlt reliquie corrafe cr coferuatte per deinbsp;ÿratiâ^qune tarnen creuerut in imnKnfum,ut orbe tcrricnbsp;repleuerint. Hoî deus ueluti mater in utero portaffèfenbsp;dicit,eleik)s ad gratia er gloriaantequam natos, coa=nbsp;litos quoq^ ad regenerationem ß)iritualc,er per folamnbsp;gratiam uocatosinnumeruelekoru perftxdusinitumnbsp;cumpatribus,non(tnefacramentiscontejlatwm.

4 Vfqucadfenedamego ipfe,amp;ufcjjadca nos ego portabo^Ego feci, amp; ego feram:nbsp;^8° P°’^f3bo,amp; faluabogt;

Non tant» exordium falutis tuie curaui diligeter,fed ab infant ia tua ufq; ad luuentutem tuam,à fene£îute adnbsp;decrepitä lt;etatë, paterna diligentia fyncerißimaq; chanbsp;ritate er fide ego uos geftabo, firam, ßuebo,m omni=nbsp;Bei patris bus bonis,liberaboq; 4 malis,ut nihil elcfhs mets obfit,nbsp;fiiiït”'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^hiti gallina pullosßuente, tutante erfaluante,

^oenimdefiiftit neefatigatur dcusnofierbenefacicdo, pafccdo,protcgëdo,prouehëdo, quo manumaperientenbsp;omniaimplëtur bonitate. Qgt igiturtalem fortitifuntnbsp;patrem, ad cuius altcrius opem recurrent^ Quomodonbsp;uerebutur accedere puUigaliinâ, dum inflat accipiterfnbsp;Quomodofiliusabhorrebitfinumatris futef Qjiàfiltjnbsp;dei ßntem dementia; patrem ut hic deferiptu reßgientnbsp;t{nquam,ut alibi tutelam quameunq; Jficrarecogàturtnbsp;illisgentibus fingentibus idola, qu£ portât er tuentur,nbsp;ego uosfingo,educo,proßgt;icio,dcßndo,porto,non de^nbsp;fcram,do omnia neceffaria. Mc ergo talcm,quare con^nbsp;fingitis, er æquabitis creaturise

^Cui aiTimilaftis me, Sgt;C adæquaftis 8C. comparaftis mc,8c feciftis fimilem^

6 quic5fcrtisaurumderacculo,amp;argcn-tum in ftatêra poderatis î coducétes aurifî cem,utfaciatdeû:prôciduntamp;adorantgt;

Contra flultos idololatras pergit,quos fepe redargui et uellicari oportuit à prophetis,quàd i^is temporibusnbsp;non folum orbis totus, fed etiâplurimi ludeorum idolanbsp;colerenon erubefeebât.Quibusfie loquitur;Siommnonbsp;Contra dco contra prohibitionem meam,totiesinlcgerepetitam,nbsp;ftatuentesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,joinêfiatuetis, cui oro me adfimilabitis, cui me

UBacincm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 ¦ ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ¦ ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r, ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

comparabitis uel aquiparabitisi’ O uam filq hommimt^ O miferi apoüatlt;e, num exuefiro auro deu ßrmabitistnbsp;uel eo artificem conducetis qui uobis faluatoremfun=nbsp;dat ex are aliquof quid fiultius cogitari potefifAn nonnbsp;moneta aurea utilior eft hwmanis ufibiis,quàm idoltimnbsp;aureum mhil utiletQuid proderit aduolui fiatult;e,proanbsp;cu/mbere,er adorare rem ridiculam^

y Portant illû in humeris geftantes eum, amp; ponentes in locofuo, ôeftabit, de loconbsp;fuo non mouebitun Sed Si cum clamaucnbsp;rintad eum, non rcfpondebittde tribula-tione fua non faluabit eos

Gtftantes., AditMiori jfcratis ab eo,qui nec istcedere potefi:,mul Imagines. tàmmusaccurrercindigëti,felt;iopus habetgeftatore^

lESCMAEIAHV.

qui iUum ex humeris portet, er quo nuit collocet,migt;ft me loco fc moucre potentë,fiue ignis immineat fine la^nbsp;tro.Quid infanius eft, quàm btfuper rationale homingnbsp;clamare ad mutum er fur dum idolum,nthii re/foderttnbsp;ualens, etiamfi mterrogetur, neque de anguüia te lib^nbsp;rare,cu/m feipfum eximere m'mimè pofiitf

8 Menientotc iftud, 8C confundaminîî redite præuaricatores ad con

Ncpatiamini toties uobis inculcari er improperarf tam uefanainon fitis perpetuo carentes omni inteüednnbsp;eramentes,refumite quafo aniwumß prauaricatores,nbsp;atqi ad bonam mentë rcditc,Confirmamini,er fitis atùnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’

mo ßrtioreihomines cflöte non besiite : uiriliter agite, ne prorfus illudatur uobts à tam fliuolis laruis.

Recordamini phons feculi, quoniani ego fum deus J amp; no eft ultra deus, nec eftnbsp;fimilis mei,

  • 10 annuntiansab exordio nouiirimum,Sinbsp;ab initio quæ necdum fada funt,dicensînbsp;Confilium meum ftabit, omnis uolunnbsp;tas mea ft et:

S/ttc prifea ponderetis fine nouitia, prorfus mhil fuitt omnia prater me. Null!« utiquam deus eA,ßit,uel critnbsp;pra;tcr me, folu omnipotente, er omma fcicntë,priete^nbsp;rita,prafcntia er ßturaiqui qua placët tcmpefliuèfi^nbsp;gnifico fùtura,er perficio nemine prohibete dum uololt;’

  • 11 nbsp;uocans ab oriente auem,de terra longii*nbsp;qua uirfiuoluntatis meæ.Etlocutus fuifl,nbsp;amp; adducam iilud.xreaui,amp;facia illud«

Tanta potëtia fum er fapiëtiæ ego deus uefler,deUt ifrael, ut ad nutum meu non folum maxima fiant tn lortnbsp;gmquis regiombus, fed etiâ m'mima,ut nec pa/ferculiitnbsp;aliquis in terram cadat fine meo arbitrio cofiliofifnbsp;nec ßlium ab arbore. Plena eft enim omnis terra maitnbsp;flatc mea,er fubdita omnis creatura uoluntati mea,atnbsp;quicquid ubiq^ uolo fieri er conflitui, id illico fubfi^nbsp;pro uoto,etiamfi quenquam de longmquo aduocauero,nbsp;fubitoadefi: er operatur quod impero. Ommafuntianbsp;poteftate mea,ut qua tielim fiant,fine omni impedinwitnbsp;to,talis ego fum,et tabs credi uolo,erreuereri ab ogt;ngt;anbsp;rationali creatura,er à meis fidelibus.

li ^Audite me duri corde, qui longé eft** àiuftitia*

«5 Propefeciiuftitiâ meâ, non clôgabituh 8C falus mea nô morabitun Dabo in Siortnbsp;faIutcm,SCin Ifraëlgloriammeam,nbsp;Confequenter loquitur contrafuperbos er crtideletfnbsp;qui iniuflè opprimunt alios, fiue ij nocentes fintfialt;^nbsp;innocentes.Quales ßabylonij ßerut ludais,quosnbsp;quidem iudicio dei uindiëh afièëhs, ipfi iniqua cr eranbsp;deli uolimtatecepcrunt. Audite,inquit,omnesfaßi‘’finbsp;er immites, qui abfq; moderamine lu^iitia bella gere^nbsp;tis,quantHlibet (i domino décréta peccatoribus. Me«”*nbsp;eflenm oppreßisfuccurrere, er non diu uindiéiadifinbsp;ßrre crudelibus cxaëhribus iudicioru meoru,qui qao'*nbsp;iufium effc potefi: non i'hHc exequuntur. Conuerttia^nbsp;enim fuo tempore captiuos filios luda, er dues icrufa^


-ocr page 137-

. IS AI A s

de Bibylone ad hereditates fuM,quibui milerebor po^ pxtutentiam, crreflituifaciain templum de urbem'mnbsp;gloridm cr decorem nommis mei,cr geittii llraëliticie.nbsp;Hoc modo omiubuifitniliterfimilidpaßis pari indicianbsp;iuAoreJpondere confueui.

CAP VT XL VII.

efeende, fede in pulucreuirgo filia Babylonîfede in terra, N5nbsp;eft folium filiæChaldæorum,nbsp;quia ultra non uocaberis moL



lisamp;tcnera,

hic fequutur exemplu dd/èrunt premißit fententice de Babylonijs,fub typo fuperbißime regimenbsp;ZT m delitijs femper nutrite,gult;e ad extremä 'ntßlici“nbsp;tatem zr paupertatê redigitur,crignominidom)ubninbsp;honeüis faminii non ßrendam ßrre cogitur à trucu=nbsp;ientii. Cut 'tnßtper prophetd Hludit,dicendo : O regmdnbsp;potentißinta Babylon, tjue ßaßigiu potentie ZT glorienbsp;^onfcenderof 'miuria omniu nationü : nunc detrahendanbsp;« ZT deijeienda 'm imum,capienda zSquot; uaflanda ab honbsp;fi‘biis,poflhacmluto ßedebif imfcrrtma ZT cotemptifrnbsp;folio deflituta htimi cofides, Chaldeorum reginanbsp;‘fl^^ue honore cotempta. Defines cnim delitijs uacare,nbsp;tmere traóhri, moUibus uefliri, ZT ab oinn. bus coli,uonbsp;htptuari,fed potius dura crudelia^ pati.

1 Tolle molam,8lt; mole farinam.Denuda capillitiü tuum, difcooperi tibias, reuelanbsp;crura,tranfiflumina.

«’m Indicium dei equum expericris,ut que pauperes per 'miuria oppreßifli, ut uoluptatibus mcumberes,iam adnbsp;extremam paupertatis ZT mifèriejôrtem pertraharis,nbsp;ut uelut ancilla ad molam laborare cogaris, ZT turpitunbsp;dfitem tuam ab omnibus cognofei ZT fideri perjßicias,nbsp;cum 'mtolerabili confitfione.Vtquicquid unquam prenbsp;fuperbid zr teneritudine abhorrere f )lebas,nunc expenbsp;riaris,nbsp;nbsp;nbsp;nolës ßrre cogarK,ut fias m fibilam derifum

ZT contumeliam omnibus à quibus honorari uolebos, dtmi uigeret tua tyrannis zr fupcrbia.

5 Reueiabiturignominia tua,öCuidcbitur opprobrium tuum, Vltionemcapiam,8cnbsp;non refiftet homo.

Aufireturtibi quiequid apprcciabaris,quo fuperbiea bas ZT uacabas hbidmi, opprobriuautemtuum uidebisnbsp;fenties ZT dolebis. Sic enfin ego te ptmiam, zT de fin^nbsp;pietate ZT crudelitate ^gnas poenas fumam,nem'menbsp;pro te 'intercedete, quenon folumiufiitiam meäoffinnbsp;difii, fed fie crudeliter ZT fuperbè egifli,ut nemo hattenbsp;td)i fiißlicitatetn non optet, tantum abeß ut pro te m^^nbsp;tercedat ZT adiuuet.

  • 4 Redemptor noftcr, Dominus cxercituunbsp;nomen illius,fanäus Ifrael,

Hec Babylon! cont'mgent propter nos,quos ut ami^ eißimos deus naßer uindicat. interpofita eß breuis 0=^nbsp;ratio ex afßßu piorum,quifidcm adhibent uerbis dei:nbsp;fic erit,ut dicitur, Deus nos redfinet fanßus ißaelis ZTnbsp;redemptor.

  • 5 Sede taccns,intra in tenebras filia Chai-

IESCHAEIAHV. yS dæorumt quia no uocaberis ultra domUnbsp;naregnorum,

IratusfuifuperpopulûmeûjCÔtaminaui hæreditaté meä,amp;dedi eosin manu tua,nbsp;Nonpofuifti eis mifencordias.Superfc.-nem aggrauafti iugum tuum ualdc,

Latius explicatprophetacaufam,cur tanta Babylon Babyiomo fit pajjura, ut precipitate de. folio humi fedcat,ZT pre lUas amp; ingt;nbsp;confiifione obfeuro loco captiua teneatur, que fiieratnbsp;regnoru domina gloriofa. Iratus quideßerat dommasnbsp;populo ludaico propter peccata, fed non ita enormiternbsp;iratus,ut non fimul quoq; meminerit ejfe cos homines,nbsp;ZT ad peccandit procliues, demq; peculiariter dileßos,nbsp;propter patres, promi/faq; dei tenentes. ideo punirenbsp;quidem iüos decreuerat uirga Babylonioru, ad tempusnbsp;corrcßionis, quam ßterabat, Sed tu, o Babylon,equènbsp;cogitare debueras bonitatë meä, qua orbts te dominantnbsp;uißricemq; conftitucram, ut mhil per fajîum crudclitanbsp;tem ZT ammo maligna ageres fupra modumgrafjando,nbsp;quafi propria uirtute, fed dementer traóklre zT iuxtanbsp;legem charitatis comgere uerberibus debuißi,nonnbsp;riofo tuinultu externünare locum meo nomini confernbsp;cratum,ZTgentan.Senibus ZT parteidisimbeüiqi tursnbsp;be parcere, ZT cum timore iudicij meifcire. debuerasnbsp;quid agendum, ZT fupra menfuram onus no imponere,nbsp;nec uißis illuderc,ZTdetuis uiribus fuperbire,

  • 7 nbsp;Sc dixifti. In fempiternum ero domina:nbsp;Adhuenon pofuifli hæc fuper cor tuum,nbsp;neqj recordata es nouiffimi tui,

Tuueroper fuperbiam omnem ßrtunam tuam tibi Ärrogantia afcripfißi,dom'mu qui hec dederat contempfißi,abufanbsp;omni poteflatc tua, nimio faßt data omnes deßexisli,nbsp;ZT non te ab aliquo u'mci pojjc credidifli : cum potiusnbsp;rerum uicißitudo,poteftas à domino, zr hominum de«nbsp;mérita, iußitiaq; diuina tibißcrantcogitanda. Timennbsp;dus dom'mus, zrdementia non neganda miferis, quod tinbsp;b'iquoq; fimilismiferiaobt'mgerepolfet,iudiciu omnenbsp;mifcendum ejfe cum mifericordia, ZT mhil cum aufle^nbsp;ritatenimia agendum,quod equa menfura cos maner etnbsp;qui crudeliter alios ZT animo impotenti traßnjfent.idnbsp;tuinc quoque tibi ufu ucniet, que felicitate fcduch,ß9nbsp;tura tibi mala preuidere nolueris.

  • 8 nbsp;Et nunc audi hæc delicata,habitans connbsp;fidenter,quæ dicit in corde fuo,Ego fum,nbsp;amp;noneftprætcrmcampliusînon fedebonbsp;Uidua,amp;ignorabo fterilitatcm,

Vt hic propheta alloquitur Babylonem, fic Chrißus Hierofolymä jlendo alloquebatur. Omnia nunc tibi adnbsp;pacem funt,delitijs cnim affluons fecura fedes in regno,nbsp;ZT tempus uifitationis non cogitas, fed per infolentiamnbsp;te iaßas, quafi fola fis orbis domina, reginaq- regnorünbsp;ommum 'muincibilis zT tuta ab omnibus,populoru mulnbsp;titudine innumerabiligloriofii, zT potetißimts regibusnbsp;quafi maritata,ut alio tutore non egeas.

  • 9 nbsp;Venienttibiduohæcfubitoio dieuna,nbsp;ftehlitas amp; uiduitas.Vniuerfa uenerötfu.-per te,propter multitudinémalcficorum

KA 4


-ocr page 138-

i

ISAIAS

tuorum, amp; propter duritiä incantatorum tuorum uehetnentem*

  • 10 Et fîdudâ habuifti in malitia tua,clixifti:nbsp;Nó cft qui uideat me, Sapictia tua amp; feiennbsp;cia tua,hæcperucrtitte,Etdixifti in cordenbsp;tuo:Ego fum,dc præter me no eft ultra*

Gioriatio De quibutgloriaris,m4rito fcilicct crfilij{,eecefub ‘intittesjilios cr mtiritu,orba crnbsp;uidM,f{no die adimetur tibi regnit or rex,po()ulm cn^nbsp;ptiuabiturjCr alietw domino fitbdetur. Rex uero Baltanbsp;far occidetur cumfua pofieritate,regnttm^; transfère^nbsp;tur ad ^^edos. Perßfhßimenbsp;nbsp;nbsp;certô obruët te hlt;ec iw-

commodlt;lt;,e4 quot^ r4tione,qnia totafiduda imuteba* rii, non in dominu deum/ed in cofilia, cr pranotionesnbsp;incantatorii cSquot; diuinorit tuoru, guos multo numero ßnbsp;ucbitt, quorum uerfutia deterior femper faäzi fu^nbsp;perbior,credebas te à nidlo poffe dc^ici,quie fapiëtif=‘nbsp;fimè omnia traiktres,totfapientu tuoru confiUjs fréta:nbsp;civm eadem fapientia animalis çyquot; diabolica,fuperjlitionbsp;V error tuorum tefrduxerint,ut dominit deivm non tinbsp;nuierisfedfata temporu, or idoloru tuoritfalfa prafanbsp;gia-Perfraferunt enûn tibi adulatores tui,Gr idoloruntnbsp;pontifices,tantate efre,ut prater te nemo fît potentiornbsp;cr inubteibilior. Pacilè enim reges fcducutur ab afîensnbsp;tatoribus, nunqua audientes ueritaté, fed tantit placennbsp;tia:ideoqi pramonüiones oportunas non fufripiiit,citmnbsp;non fît qui libéré audeat eis loqui nifigirata.

  • 11 nbsp;Venietfuper te malum, 8C nefeies ortumnbsp;cius, amp;irruetfupertecalamitas,quam nônbsp;poterisexpiare,Venictfuperterepétemi-(eria,quam nefeies*

Superiliu’o biopmato tibi aduerfa oborieittur,in poena,quod tan (otuCau. topere incantatoribus aufrultare confueueras. üuüisnbsp;enimpeiora citius incidunt,quàm eis,qui fuperüitiofîsnbsp;artibusßtura prafcirefrudiofîus uoluerunt. Et tantonbsp;maior calanùtas eft,quanto prauifum minus potuit connbsp;fîlio uel auxilio praeaueri. Te autem incredulâobruetnbsp;extremii exitiit cr pernities, quam ttullis facrificijsnbsp;idolorif cultibus ualeas explore. Subito autem ingruct,nbsp;Cf imprudentem obfitndet repentina uaflitas.

S ta cum ineâtatoribus tuis, 8C cum mul titudinemaleftcorü tuoru in quibus labonbsp;rafti ab adolefcêtia tua, fi forte quid profitnbsp;tibi,S{ fi poftis fieri fortior,

»? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in multitudine confiliorum

tuoru. Stent SCfaluét te augures cceli,qui contemplabantur fydera,amp; fupputabantnbsp;menfcs,undceftentucnturatibi,

Sapîtnfum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propheta flultitiatot fapientit Babylonis,qui

fewii.ftuU tot nutriti ditatiq^ expenfîsprauidere non potuerunt **quot;*'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confîlùetn domitu,quo Babylonem fubuertendam dccre

uerat. No enîm uel damon ipfenofre pote^l,nec agntta reuelarc cuiquam,ntfî domino permittente : qui ilîu/à=snbsp;ribus iüudifolet, ZT contra feientiam dei arrogantibusnbsp;feientiâ, turpiter ut labaniur prouidentiafua decerntt.nbsp;Ab incunabutis enim regnt illius,cr ab ipfo,ut dicitur,nbsp;Nimbroto, Babylon laborauit copia necromanticorum

lESCHAEIAHV.

Cfaugurum,quoru toties eft decepta cofîlijs,quieb‘‘’'* tune cum fata urgerent ad interitum,fruflra confrlt^nbsp;bant Cf fuccurrebant rebus fubità labentibits, ope^^,nbsp;Cf tmpenfrs in huiufînodi facrilegos perdendo, ƒ *nbsp;ex cœlorum aftrorum z^influentiarum pranotiouib^^^nbsp;prafeire fe iaëkibant confîliu donünt. Cuius nulltUnbsp;quam fritconfîliarius, prophetisfuis ilia dominusnbsp;lare dignatur,fed quibus bnpij non credunt,ut neeelfr’’nbsp;riàdi/perd:ntur.luili autem fide faluantur inucrbi^^nbsp;domintjiîliusqi dementia Cf bonitate.

14 Eccefaéti funtquafi ftipulat ignis co’^'' buffitcos, Nonliberabût animam fuâo^nbsp;manu flammæ,nô funt prunæ quibus ci'nbsp;Iefiant,necfocus,utfedeantadeum,nbsp;I fie fada funt tibi, in quibufcunqjlabÇ'nbsp;raueras, Negotiatores tui ab adolefceo»**nbsp;tua,unufquifcy in uia fua errauerununo”nbsp;eftquifaluctte,

Tantit abefl ut alios praferuarefua pradidione pofi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fînt Chaldai illi cf necromâtici, ut feipfos quo^ ixc^^. pentino interitu faluare nequeâtsquin domino iuberttc*nbsp;nbsp;nbsp;|

quem oderunt, fubità uelut ftipula ab ig^abfuntei^ funt. Seqi ipfos eruere à tanta cofiagratione no ualc^^'nbsp;Keuera enm ut fîipula funt vnutiUs faciüimè perdc»^nbsp;nec folum inutiles, fed etiâ pcrniciofî eis qui confidudlnbsp;in illos, à quibus feducuturgentes Cf rcgna,omnesnbsp;fuperftitiofts illorum artes fe£ku{tur,cf mendacifsnbsp;dunt. QMitîcs Babylonij WJ priww fanper freruntidoquot;nbsp;nec pariter cum ilÛs perditi funt, Cf manum dombiiPnbsp;ferunt,qui femper abflerruit ab hifee abonùnationdn^^*nbsp;feriofeq;inhibuit,neab alioquàmà feunicodonttnOf 1nbsp;Cf à fuis prophetis pemotiones frturorum inquiretb^ 1nbsp;tur : fed nec foUicitiores effent homines defrturiscott^, '’i,nbsp;tingentibusprafdendis,quàtndeagnita uoluntatc^nbsp;perficienda fedulà cf infrantcr.

JCAPVT XLVHT,

Iudaexierût,quiiurâtinnofl’^ ne domini, dei Ifracl recof''

filijfuMAbrah^^iiy

dantur non in ucritate neq; in iuftitia, Affcruit haéknus propheta ommpotentia Cfpgt;'‘’'‘‘nbsp;dentiam dei, ludtbrio expofutt idola cultoresqs corV^nbsp;qualis maneret pcxna pradixit mandato domini : n«^^nbsp;populum fuum domum lacob,fiue fîmul regnum ifra^bnbsp;fîuetantii luda aUoquitur,potuitenimhiecpropbeti^nbsp;dida ßifre ante captam Satnariam. Vocat eos, Cfnbsp;niteodemßnteemanaffromnes filios lacobregnoritgt;^^^nbsp;tam ifraël quam luda. Omnes enimfilqfunt Abrahitgt;nbsp;quo ^dicerunt iurare per nomen domini,Cfipfi‘*^^^nbsp;non alium colere, fumrnit er omnipotentemnbsp;creatoremcfgubernatorem. Idquidem didicerattnbsp;fepe Cf dudum, fed non fideliter perditerutnbsp;patrum cum deo inito, nec fidei operumq; iuflitiamjnbsp;uauerut,fed prauaricati funt legem quam accepera^nbsp;crdeosalienosnon rarofîbi clegcrune,proptereanbsp;fepe punitifunt.


-ocr page 139-

IS AIAS

Dcciuitatecnimfanäauocatifunr,8Cfii Pfr deum Ifrael coftabiliti funnDominusnbsp;*’fercituum nomen eius»

^loriiiri guidcm poßetK,ßcut crß(dtK,de urbe ue ^itam eledionc fuA landificctuit deui, (i uos quoq;nbsp;fonbhores eßetK : O'de fummo zy ommpotëte deo uenbsp;iUi toto corde iîimteremini o confifle^nbsp;*^^^^ßrtiter,ftdc Cffidutia 'm iHum^ut ipfefidelii cä,nbsp;R’flpcr uobis cleiTientiäfua imp^irtitus cß, o’ äduernbsp;i‘quot;'iorum ueßrorü cxercitut ßtdit, ueßrum coßrtauitjnbsp;fupernoru militu dominus o' duxquim temnosnbsp;'^^cui propter hoc nemen eft domino exercituum.

^Priora extûcannütiaui,amp; ex ore ineo J^iftût, Sgt;C audita feci eatrepentè operatusnbsp;‘'^•^jô^uenerunu

Scio enim quia durus es tu,amp;: neruus fer ij’'«cus «ruix tua,Si frons tua ærca.

dominus deus ueßerß ifrael, qutcdupriediccre ‘^“a P^ifibi{^iii.ßfi^c^ßf^nl(ßtiird,qu£ctßatimutßcrätnbsp;uenerut.-ut Abraha: de ifaac nafcituro,t}ionbsp;I '’‘^^('opulolibcrä^do, populo toti de non'mgrediendo,nbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’'iftcr duos,j}mißonts terra,et extera multa,Gedeoni,

^^^‘gt;Sainuclt,Dauidi,Salomont O' dUß- Etiacum time certo feirem durx ceruicis tc populu, o ßrreanbsp;'’'°’gt;ie cötumacë et 'mtraëhbilë. Bnßcia cnim mea 'm tcnbsp;ob iußitiä operu tuorü,fed ad fidë promißörunbsp;°A^ndendätibi, ut 'm bono uinccrë main tuu,O'gt‘‘(tMnbsp;mundo prodercm,0'elemcntiäad homines,

Prædixitibiextuncîantequam uenirent ’’’dicaui tibi,nefortc diceres, Idola mea fcnbsp;^«runt ea,Si fculptile meum, Siconflatilcnbsp;’^®^’^niandauitea

^olocaprxdiëhonemeadoceretemeaomnipotentia '^,puidentià,qua quxßtturafunt feio omnia,ofdcionbsp;jineimpedimëto, ne atiu tibi deu gentiu more eligeres,nbsp;qui id no poßüt, o' beneficia accepta no alteri rcßrrcsnbsp;quàm mibi.-cu dij alij quinominàtur,dij no fint, fed idonbsp;Ù ßulptilia O' cbflatilia,id e^l,opera manuu hominu,nbsp;lignu O' materia à me creata,ut alia omma. Qjix certanbsp;fxperiëtia didieißi nihil poße nee feire, meaucró^pui^nbsp;^ntià O' potentiä maximo tuo bono crebro fenfifii.

Quæaudifti,uidiftioîa;uos autênónne jnnütiaftis;’ Audita feci tibi noua extunc,nbsp;^conferu3taCwjti3fparoî)quæ nefeifti»nbsp;**• Audiuißi 0 lfrael,qux ordinaueräuentura,o' uidißinbsp;tuts faëkt O’aduentß'e,ucl certè nunc uide ommanbsp;'Wetd dudimt.^^ónne quoq; uos nunc uidctis quxdanbsp;jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wi O'faëki,qux non adeo dudu prophetis mets prxdi

fti/ ^^“^^quandoßetura cimt uos id credere prophetis reçu y' '’’’etjj? 'peßimonw ergo uos quotj; perhibebitis mihi,nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;o»jgt;«d quxßitura aliquädo prxdixi, copleta ui=i

tarn ueßro tempore quàm patru ueßroru. Etfi ” ‘ibßrufa O' occulta effe uolui,tu ea tua prouinbsp;djenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refeire non potcras, donee ego

^'^’^iO'opcreperfiëlauidi^s,

J. ^’’ccreatafunt,Si non extunc,Siante nô audifti ea,n€ forte dicas î Eccenbsp;ôOcognouica*

IESCHAEFAHV. 59

Degt;wg';«tt«c^«og',-^«iC£jdcrcdre O' pf quot;pararefo' Futma pr« Ico, ut te uidente O' admirâte cot'mgant,qux iam ante temp«nbsp;aliquot tempus uel dudu fiitura no tibi prxdixera. Nozjnbsp;enim tibi proderat feire fittura omnta, qux facio, nenbsp;tuamfcicntiâ iaëîarcs,o'putares te deum,cuius foliusnbsp;eß nofee o' poße omnia. Prxüat enim nefeire calami'nbsp;tates fuperHenturas,quas euadere nequaquam poßts.

8 Ncqueaudifti,nequecognouifti,nequc extunc aperta eft auris tua.Scio enim quianbsp;præuaricâs præuaricaberis. Si tranfgreC*nbsp;îbrem ex utero uocaui te^.

Multaquoq; ignoras o‘perpetuonefcies,quxego olim operatus fum. O' nunc facio, fumq; faéiurus. No»nbsp;enim reuelo tibi omnia,quia non prodeßet,quodlßeci*nbsp;memprxbueris iamdudu o'fimper prxbeas perfidienbsp;O' mfidelitatis,O'm amicitia mea no perßarc cofucuenbsp;ris,toties perducllis O' dcfcrtorfailus,legumq} mearîinbsp;irrifor o' prxuaricator aßiduus, utfecrctoru meorumnbsp;tc participcm facere no debuerim,ne occafio tibi prx^nbsp;flaretur contemptus maioris o'fuperbix.

Propter nomen meum longe faciam fu-rorem meum. Si laude mea infrenabo te, neintereasgt;

t^ectumaiorem reru/mfiiturarufcientiamerebaris, fed multiphariam crinùmbus tuis debebatur, ut quodnbsp;promiferâme pio daturu,impio tibi non darem. Proao*nbsp;cabas enim iram mea, cr cÔditionë promißis adieëlatnnbsp;feruabos minimè, fed obmißa cofideratione meritoruntnbsp;tuorum,nomims mei re/fc^um habui, ut parcerem irxnbsp;mex. O' ad laudem o' gloriameam, non te pro dcme^nbsp;ritis cxcindcrem iamdudum,

’ ° nbsp;Ecce excoxi te, fed non quafi argentumt

clegi te in camino afflidionis*

11 Propter me, propter me facia, ut nô bla fphcmcr,8i gloria mea alteri non dabo.

Ego dominus tc ifraclcm no excidi pro demeritis,fed EieAio tfr repurgaui te ueluti aurmn 'm firnace,illußraui O'fan'nbsp;ëtificaui,peccatis tuis peperci,'mdulfi grautßimis prx^nbsp;uaricatiombus tuis er crim'mibus totics,quum cxc'mdinbsp;mererertsiid autë non prece uel precio prouocatus,fednbsp;ex gratia. Elegi te ex omnibus gentibtis peculium mthinbsp;prxcharu, citm te 'muenißem m camino affliëhonis o'nbsp;paupertatis'mdurißima feruitute Aegyptiaca. Idautênbsp;faciebäproptcr me tantu, fine omnibus tuismeritis,utnbsp;diuitias bonitatis mex oßenderem per te omnibus gen'nbsp;tibus. O' diuimtatis mex potentiä comendarë orbi tati,nbsp;Nc polluereturgloria mea o' prophanaretur,fifemelnbsp;eleâum populum reftitarcm, ficut cuacuarctur ueritasnbsp;promißionum de Chriäo domino, quem cx tuo fcminenbsp;gciitibus benediëhonëpromiferam.Elanc en'im tarn ue^nbsp;ritatis mexlaudë, quam bencdiëhoniSgloriâex fcminenbsp;Abrahx O' Dauidis promißam,altcri genti uel populonbsp;non dabo. Salus cnim mundi ex ludxis uentura eü,nonnbsp;aliumde. Euangeliu falutis accipiet orbis totus, non nifinbsp;à Chrifi:o,pcr prxdicationë apoßolorum : quod totiesnbsp;promifi prxßabo,ut prxter me nemo in mundo deus h4nbsp;bcatur uel etiam credatur.


-ocr page 140-

ISAIAS

Il ^AudimcIacobjCtlfraelquécgouoco» Egoipfe,cgo primus, ôC ego nouilTimus»nbsp;15 Manus quoqucmeafundauit£crram,amp;nbsp;dextera mea menfa eft cœlostego uocabonbsp;jcoSjftabuntfimuL

Prophetia fupcrioris argumeitti,de potëtia nbsp;nbsp;mette

flate dei,de^,puidetttia fùtitrorufoli ^co propriit,qtM cr pr£noiHt,ey' pr^dixit captiuitatem ludieorum,prinbsp;mum per Ch4ldlt;eos,ac deinde Chaldteorum uaSlitatcmnbsp;per Medoj. Non ettim propheta femel tantit fed fepitunbsp;idemprisdixilfe uidetur.DicùitaqitTempeftiuè zs“ denbsp;Deo rotisd inane conftrgens uos ifraelitM pr^emoneo, utmihifolinbsp;hïtendum. adh£rceitis,quitsfum,quifolitieü .• initiu egofivm,zj‘nbsp;finis omiuu rerum, creator cceli cr terr£,no labore alinbsp;^uoueladiutoreeaabfoluijfolus cgoqutvm uocarëeanbsp;protinus confiiterunt:uerbo nwo cceli finnati funt, Gfnbsp;f^iritu oris mei cofiat omnis uirtus eorttmtanteomwünbsp;rcru creationë ego ftmi, ÇT manu mea, hoc cfi,potëtianbsp;uoltmtatis mceefitndaui terrain, homini cxpofitain eznbsp;propin^uam.’Gfdextera mea ueluti nobiliorem mundunbsp;antmarum fcilicet receptaculM,cr eleëhru cœlum me*nbsp;fitus fum, er ßrmaui iuHa magmtudine, GT mihi folinbsp;certißima. Quorum egocum fuisafirisnomina noui,nbsp;quorti infliixus in meofunt arbitrio, fiant er mouëturnbsp;ad nutum meu,parata in umiuerfum mete uoluntati aunbsp;fcultarcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obfeqtü, nec alium ujfiiam agnofeunt uel ti

ment deu. Niea ergo potëtia Hberabimini nbsp;nbsp;bomtate,

propter ijuos omnta condidi Gr conferuo,

  • 14 Congregaminioes uos, amp;auditc:quisnbsp;de eis annûtiauithæcî' Dns dilcxiteum,fanbsp;eiet uoluntaté fuam in Babylone, SC brachium fuum in Chaldæis^.,

Cifficilis locus ob incertas relationes afiixoru.Con^! gregami»i,quotciuot prafumitisfituroru pradifhonë,nbsp;er audite quid à uobis interrogetur. Quis m uobis uelnbsp;dijs uefiris annuntiabit ifia,gu£ euemët uel ludais Hienbsp;rofolymitis, uel Babylonijs^ Quandoquidem quiequidnbsp;huiufmodi eil,in arbitrio dei efi, gt ex iüius uoluntatenbsp;pendet, tarn ludlt;eoru captiuitas per Babylonios, quàmnbsp;uafiatio Chaldæoru per Cyrum.ytrunq; enim usdt do=inbsp;minus,GT poteA brachium gt potentia fua ; folus ipfenbsp;omnta pr£nouit,qui er Cyrit diligittfaciet enim uolunnbsp;tatem dei apertu infiruinentu ad populi fui liberationënbsp;'Gr diuini noinmis fanëhficationem.

  • 15 nbsp;Ego ego locutus fum, amp; uocaui cum:nbsp;adduxi eum,amp; direda eft uia eius*

Solus ego pradicere hiecpofiu/m er prtedixi.Vocaui in tempora ei{m,quem GT ucmentë adduca GT profite^nbsp;rabo Opus utriufq;, tarn Nabuchodnezer cotra ludlt;eos,nbsp;quam Cyri contra Babylonios.

  • 16 nbsp;Accediteadme, SCauditchæcînôàprinnbsp;cipio in abfeodito locutus fum : ex téporcnbsp;a ntcquä fieret,ibi cram,8Cnunc dominusnbsp;deus mißt me,8Cfpiritus eius,.

Äb idolis nbsp;nbsp;nbsp;Non cr^o qua; ex mea uolutate pcndent,ab idolis uel

tnidu.«*' inagis inquirite fifint,Gr quando uentura : ad me ue» mte^ad prophetOf GTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcecdite^acfolui mei beite

IE SCH AETA HV.

placitu fx me difcitc. Audite ifiud, quod loquor,a priii ’ cipio dudumq; locutus fum patribus,'in moiue Sinainbsp;làm,z^ nequaquäinabfcondito,cum ego ibidemejf’quot;nbsp;cum patribus,Gr legë ^rcm ipfis,omnemq; meant uo^nbsp;lumtatem illis patcfacercm.Nec tuncfolit dominus ipfinbsp;innotuit patribus, fed etiam me Efaiam,dudam in ann»nbsp;mortis ofiie me mißt ad idem ad quod Aiofen mif^i^^'nbsp;Et is ipfe dominus dcus,Gr/}gt;iritus cius,Loquutusq;nbsp;mihi hoc tempore,qHi erdudit loquebatur:nec deßjldnbsp;loqui ad fuum popuiu,donee is ueniat,qucm nos otnnefnbsp;prophette proinittimus, Meßias fcilicet, qui perfieietnbsp;imperfiéîum nofirum.Videtur ueüediccre,Olilgt;tei?nbsp;uobis uera pradixi,qu£ in Sennherib impletauiddigt;\nbsp;uera quoq^ ea erunt er fient qua nunc de Cyro pta^nbsp;CO. Si alius hoc loco aptius uidcrit aliquid, ne ei nofi^nbsp;cogitatus praiudicettobfeurus efi cnim locus,etiaiitnbsp;braorum Rabinis,ut uix alius aque^

^Hæcdicit dns, redêptortuusfanflus Ifrael : Ego dominus deus tuus docensnbsp;utilia,gubernäs tcin uia qua ambulas*

Prophetia ad idem, fed darior de reditu ludaorVItf ad propria cum fdute gxgloria, ut nousts tune poptt'nbsp;lus fùturi fint, gt deo fiudiofius obfequsituri. E^o,***^nbsp;quit,dominus deus tuus fum,qui de mimicis tuis tei»^nbsp;populum GT peeulium redimam,fanëlus lfraëtis,qiteiitnbsp;ifraël fandificare debet per cundem rurfus faiiÀlfilt;^‘^nbsp;dus. Si uerbts meis GT dodrina: aurait pnebueris, p^nbsp;rimam inde capies utilitatëinon funt enim uana curilt;{^nbsp;fuperuacua uel falfa, fed quibus per omnem uita ttt^nbsp;ad profiëius tuos dirigeris, utfeias quid fequi uelfiê^nbsp;re conueruat. Cotra facrilegos h£c dicuntur,qui dictigt;^ ynbsp;uerbivm dei non legendu laicis,non fine commentis,ii^ znbsp;fine ecclefia:bonttas dei propofuit fana, fruëkiofa,nbsp;ptui attemper ata hivmano,no ucnenumfiHfi^fednbsp;nccejfariaad falutem.

18 Vtinä attédiffes mandata meatfada fetficutflumen paxtua,óC iuftitia tuafic“*'nbsp;gurgites maris,

*9 ôCfuifletquafi arena fernen tuG,5fftir^ uteri tui utinteftinaciustnon interifTct,^nbsp;nó fuiffetattritü nomen eius à facicmc^’nbsp;Vtina attend!fies femper diligëter ad pr£ceptanbsp;legem meam obferuafies, uel etiam hodie non negbgc^nbsp;res,redundafict ut fiumina pax gt projfieritas tua,0'nbsp;iuAitia fidei tu£ cum uirtutumjrudibus abundafiet,igt;^nbsp;gurgites ßntium er aquariim,fiiifiet gt efict uelut^^nbsp;rena maris multitudo fcminis tui, Grgeniminapofi^^nbsp;ritatis tult;e ucluti lapilli qui funt in mari : non extenof^nbsp;narctur nomen iÜius coram me,etiadumconuerfusf^nbsp;rit ad dominum, gt iuAitiam coluerit, non priuabitff’^nbsp;dementia dei, gt quie dudu bona promißa illisnbsp;fiddibuslargientur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

10 Egrcdimini de Babylone, fugite à Ch’ dæis,in uoceexuItationisannuntiatetaU^nbsp;ditumfacitc hoc, amp;efferteillud ufqucanbsp;extrema terræ.Dicite : Rcdemit domin’*nbsp;fcruumfuumiacob»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_


-ocr page 141-

7

If

i,

1

i

t,

|I s

ISAIAS

IhcJJ;, RedituteBiibylone certumßgntanfidtomnibuifi’* '-Mio, iJfiifeiKjMtcBw dcpeccatisfuispanituerint^oruitantnbsp;ßdemq; iuße inftitueriitt,fîtte dubio gratiü dottüni fintnbsp;«jfequttturijGT ludlt;ei quoq; i(gt;fi,fi ueritatê promifibrunbsp;dfi credider'mt.'gloriam^ dei jui coruficuntem 'm mun^nbsp;äo m:ùoris exiftim.iuerint v prtetulerint carnalibutnbsp;bonif, crfua redufhone 'm Syria fua, er Mefiiâ fuuntnbsp;regnantem i« cocZo ZT t^a agnouer'mt^fine dubio fi=nbsp;liciorcs beati erunt. Inter'mi tarnen reditui à Baby=nbsp;lone latui erat, er famatue 'm orbe,per totum regnumnbsp;Cgt;n,Afueri er Darij-Glorificatiaq; eß dom'mui tem*nbsp;tgt;!oextruóhi toto orbe ucnerabili, ufiq^ad tempm Cbrinbsp;ßigt;pcr quem repleuit gloria fines terra.

Non fiticrut in deferto, quum cduccret sos^Aquani de petra produxitcis,8lt; fciditnbsp;petram,amp;fluxeruntaquæ^

^r^pKeft.-pidclcsdofnitio adharëtcsnuUis necefioo ^‘l^^^biisegebunt ubiq^ locorum^ontnia ipfis coopcra’=nbsp;in bojiufn, (apientu /piritalis rcficienturnbsp;tuti erunt 'm magnis etiam periculis,nemo imsnbsp;tills aduerfabitur, citius calu tranfibit er terra,nbsp;1‘f‘On ut ßdeles relinquantur à dom'mo : arida Ulis locanbsp;ßifes propinabunt, pctra iBos fequetur, qua ChriRusnbsp;ut nec efuriant neque fitiant. Beatitudinem ucramnbsp;tlt;^ tncipiunt,qua femper durabit.

¦'’Sm ^t»neftpax,dicitdominus,impiis*

'**'‘‘«'1!, . pax impifs dicit doin'mus,confcientia ipforu . ^^iuietaßmper:cupidmii aßibus dißrahuturtfolatiumnbsp;^ß iBis in donüno,quem non credunt:de crinüne innbsp;prolabuntur : odiunt fianih)s,quos nonfmunturnbsp;«ofo oppritnere : mutuu fitbi 'muident,odio er 'muinbsp;^“ffiaceranturiquanto plura alfiequuntur,tanto plur4nbsp;^^fiderant:nuUa cis requies poà mortem, ficut m uittinbsp;f^nper dommum blaßfhemarunt : morte terrentur, ernbsp;**itam 'mfilieem f ’étantur. Hue ufque confolatio dei adnbsp;Ifiaclitiis, 4 capite quadragefimo ufque ad quadragefi-l}mmnonu,nedefieiant antmo capiendi,credant uerbonbsp;iomirapcr prophetas,quodutfcmpcr uerucompertunbsp;rft 'm prateritu, fie minimè fallet 'm fiturum. Tandemnbsp;bortatur ne quis 'm Babylone refidere olim uelit,fednbsp;‘onpleät malit licentiam à regibus donandam.nbsp;ÇCA P VT XL IX.

vditcinfulæadmcjamp;attcndp tc populi de longe. Dominusnbsp;I ab utero uocauitme,deuentrcnbsp;matris meæ recordatus eft no^nbsp;’^inismei.

^faids prophéties à domino fibireuelatesdeMefiia, omniu prophetaru,nunc fine comixtionenbsp;^°''ß^ipturus ad fine uoïam'mis, er tmiucrfo orbifabnbsp;^^°tis aduentum pradicaturus,er qua per Chri^tmtnbsp;^°'’gt;pletafint omnia, humiliationë einsnbsp;nbsp;nbsp;exaltationé

officium fuum prophetale commendatum “’niflo pr£mittit,de fe feribens, qua hic habenturnbsp;d ^^braorié expofitionem, qua tarnen à noßrisnbsp;^^bri^o mtcUiguntur. Fortaßis officium prophetanbsp;^fi^‘bit^fic„f crleremias, quomodo fcilicet quiex

IESCHAËIAHV. 6o ' cominißione diu'ma difficilimâ prou'mtiam prophetananbsp;di populis regibus cr regnis fufeepturus fit, er depra»nbsp;uatum feculu reformaturus ad uerbum dommi,er ad tinbsp;moremdei ac obedientiam doôlurus, neccffitriônutta^nbsp;tur à domino, teßimoniu habeat fua mißionis,gloriamnbsp;mittentis, cr frudum eorum ad quos mittiturin primitnbsp;intendat, npjrangaturdifficultateoperis er laborum,nbsp;ingratitudine auditorum, er couerfionis tarditate, CTnbsp;paucitate fiufhts. Hac cum omnia conuentant Efiianbsp;propheta, mhilom'mus omnibus applicandauidenturnbsp;prophetis fidelibus,'m ecclefia tam prifeorum quàm nonbsp;ua : maxime uero er propijßime capiti conueniunt o«nbsp;mnium prophetarum Nleßia, domino lefuChri^o,qui Chriflo»nbsp;ab atemo ordinatus efidoélDrgentit(,er falus ommum pro^h«”nbsp;finium terra, in quo gîorificatus eft ifracl, er omnesnbsp;eleëh,qui uanè laboraße uidetur,er pradicaffie impijs,nbsp;quorum pars maxima cfl. Reuera tarnen domini uolunnbsp;tati fatisftcit,cui er probaturoffieium operaq^ iÜius,nbsp;cui er robur iüud exequendi ßreiuie impartitur,ut colnbsp;ligat diffierfos lfrael,hoc e^,eleëbgt;s ad uitam,ex omnt*nbsp;busgentibus,cr fit falus dom'mi per omnem terram,utnbsp;credentes in nomine illius uitam habeat fempiternam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

erutuinëh peccatis er erroribus liberenturdecarce re miferiarum, er periculorum huius mundi,ut conuernbsp;tatur orbis ad doin'mu deum creatorem fuum, cradfannbsp;âum fanëtoru qui eleiiosfanëhficat.Tam ChriRus do^nbsp;minus quàm Efaias cr omnes propheta mittutur ado^^nbsp;mmo,ut audiantur in toto orbe : mittuntur enim à do= MSio pro*nbsp;minoorbis moderatore cr conditore.Et qui longé funtnbsp;populi, non mmus auditam ueritatë ampleëlâtur quàmnbsp;prox'imi.Non enim finguli fingulis mittuntur pradicasnbsp;tores, fed pauei multis. Parati funt autem à domino ernbsp;'mßituti à prouidentia dei,non fcfe 'mtrudunt huic pro^nbsp;urntia^fed à domino ab aterno prouidentur, er ex manbsp;tris utero deßmantur huic fùnfiiom, er gratiam Hits fitnbsp;tisfaciendi fufcipiut, er à domino nomen cofcquuntur,nbsp;er praordinantur antequam nafeantur. De Efaia ad Unbsp;teram non legimus,de Cbrifto nominato antequam Mnbsp;to,uel etiam concepto, fatis liquet.

i. Et pofuit os meü quafi gladiû acutum, in umbra manus fuæ protexit me, amp; pofuit me ad fagittâ eledtam. In pharetra fuanbsp;abfcondit me,

Cogitur propheta acute loquiad cor populi, ad ele^ Dura pro* dforUMJcordapcnetranda,uelutigladio ancipiti,er ad PJoXcünbsp;meliorem mentem ßrmandum : reproborum uero con^nbsp;fcientiampercuticndà, ut exeufationë non habeant, utnbsp;carbones 'm ipforu caput jùndantur. Cumq^ inuidia mulnbsp;torum firreob ueritatë cogantur, er cotinuis obijciannbsp;tur pcriculis,dominus tarnen protegit,er euadendi loanbsp;cum admimßrat adgloriam fuam,er ad profichim tamnbsp;propheta quàm omniu eleëÎDru quomodocunq; fandénbsp;corpus fintatur er uita corporea. Nec folugladius e/t,nbsp;propheta 'm proximos couertendus, fed etiàfagitta elenbsp;âkl cr pura, mimmeq^ rubiginofa,fed limata aeffifin»nbsp;J dida. Flibil en'mfitci, mhiluamtatis,mhil falfitatisuelnbsp;tneertitudims habet uerbis dommi m oreprophetarWtt


-ocr page 142-

J s AI A 5

domini:erChriftusperftiicuèdocuit,Utne)Mrefi^lere iUi potuerit^totum^ mundum eiMngelica cUritate illunbsp;firauit. Cujiodituraute propheta inphjretradomn/,nbsp;Gquot; 'm protcibone Manus fuie,duf£ruatur crcußoditurnbsp;idü/fufü pfouidétia 'm tempus er locü futt,clu)nperfe^nbsp;cutionii tempore eripitur, dit opportunü tempus expenbsp;éhtur, er uoletibift noleiitibus'tmpijs,uerbtvmdomintnbsp;promouetur crdefinditur,etiäßcrucifigatur eyfe^nbsp;peliatur 'm lapidem,er à nilitibus obferuetur.

  • 5 amp; dixit mihi t Seruus meus es tu Ifrael,nbsp;qüia in teglorificabör«

8 amffla pro Suwwrf pradicationis er prophetiit efl,ut elefli i^ui piKUae.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocantur etiaexgentibus fideles,feruiat

dom'mo,folitm domino credendo,colendo,craudiendo mandata eius,beneplacito iUiusfiudiofeobfequendo:nbsp;fic ut 'm omnibus glorißeetur nomen eius,(jKod finis eHnbsp;tarn prophétie quàm auditorum er omniufideli(mi,lt;iMnbsp;Mticè cupiunt,ut domino er iUiusgloriic fint fideles^nbsp;non quafua funt quicrantffid qu£ domini.

  • 4 Et ego dixiîlnuacuü laboraui fîne caufa,nbsp;ÔC uanè foititudincm mcam confumpfi»nbsp;Ergo iudiciu meucum domino, amp; opusnbsp;meum cum deo mco

Ciufa prolt; Quis non prophetaru, er ipfe Chriftus dominus gjra ifraeli loeutu con^ueftus eilf pro ipforu ingratisnbsp;tudine cotumacia er perfidia,qua priedicationë,exemnbsp;pit Hitlt;e,miraculortmi opera, fidelem'mftanlia par iternbsp;contempferut, er ad mortem funt femper perfeeuti,utnbsp;omnis labor meus 'muamvm uideatur efiè 'mJûmptus.Sicnbsp;enim apparet hominibus er humana paticntibtts,dumnbsp;obduratur ex uerbo, qui emolliendi fufeipiebatur,dumnbsp;ludiei,ad quos miffits eft dom'mus,mcreduli perfiuerat.nbsp;Vertvn tarnen iudicium caufie fua; propheta fan£ius do^nbsp;minO comendat, cui probatur eius ftudiu, er qui modenbsp;raturfinem pri£dicationis,ut dum omma perijfie timennbsp;tur, er granum mortuu 'm agro putatur, tunc 'mfiuêtianbsp;coeleüifuccrefcat 'm fegetem copiofam,

  • 5 nbsp;Et nunc dicit dominus, fiormans me exnbsp;utero feruû fibi,ut reducâ lacob ad eum,nbsp;Silfracl non congrcgabitur^Etglorifica*nbsp;tus fum in oculis domini,amp; deus meus fanbsp;ÔUS eftfortitudo meagt;

Firmiterquoq; promifit dominus, qui mei cur am fu^ feepit ab utero, cui feruio 'm cultura agri ecclefioRicinbsp;populi,'m reducendo lacob ad dcum fuum, pradicandonbsp;fidem erpoemtcntM,etiafi 'mterimaudire me nolint,nbsp;erreuertiad dominum renuant ceruicemqfiudurent,nbsp;quodglortficadus mhilominusfiin 'mconjfieóluipfius,nbsp;quantumlibet ad mortem ufque humiliatus ab eis,mersnbsp;cedemq; fidelis ferui reportaturus, er'mgloriam deinbsp;fublimandus,cuius eSl omnis firtitudo mea, firmamentnbsp;tum,rcfiigium, er gloria,

  • 6 nbsp;Et dixicî Paru eft ut fis mihi feruus ad ftinbsp;feitadas tribus lacob, Sffclitudincs Ifraëlnbsp;conucrtédas. Dedi te in Iucégtntiü,utfisnbsp;faluK mea ufnjad extremum terræ,

Si leueuifwn fi(critoprppheta,ait dcm'mus,utingrtt

caredecreuerat,Jicdicitad Cbrittum:QuicontciV' L maximo laborauit apud eos qui maxime honora/jc^


TES CH AEI AHV»

timhimc er duTic ceruicis populumludaicurn,tribut lfraê'l,ad quos miftus es,erigiiis ej“ confirmes in tiwirenbsp;^i,quandoquidê tibi no credent, er quie corrupts amp;nbsp;uaftatafuneineagentereficereno uales,'mdigtugt;s^finbsp;praftiterint flute er gratia qult;e iUis offiretur:^lt;^^nbsp;ego tepraficia multo pluribus, maioribus actnclion*nbsp;busgentibus,quas dotirma tua iîluftrabis,e)nédabis Cnbsp;conuertes ad ftudia meliora, ueramqi pietaté, ut pernbsp;faluétur populi totius orbis terrarH. Salute enimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

ludei repulerut,gentes credube amplexati funttCt'pt^ phetias prophetarum ludaisditlat erj}retiSS,Geil(dnbsp;fu/cipiunt uenerantur er credunt.

  • 7 nbsp;^Haec dicit dfis rcdéptorlfraël,fatn3“^nbsp;eius,ad contemptibiléanimam,adabo«’‘nbsp;natam gentem, ad feruum dominoruinînbsp;Reges uidebunt, ôC cófurgcnt princip^^»nbsp;êCadorabût propter dominü, quiafid^^'^nbsp;eft,fanlt;ftumlfrael,quiclegitte, , J

Summam prophetiie fuie de Chrifto domittoinpt^jX mis paucifiimis uerbis explicat.San6hs tfraelis,qui p^rnbsp;Chri/lum dominum ipfum l/raelem redimere amp;nbsp;caredecrcuerat,ficdicitad Chri/lum.-Quicontemptnbsp;Wrfximo laborauit apud eos qui maxime honorajfe^nbsp;buerant : qui ut abommatio maxima gentis fua,nbsp;gentecrucifixtfseRtqui 'm ßrma ferui obedittittteldtnbsp;emptitius,ufq; ad fuppliciii mortis,nbsp;nbsp;nbsp;poteftati reg^

mundi fefubdidit, ut Pilato dicebat, Defuper i^ ftatem traditâ'm feàpatreÆundem Chriflii doni»''^nbsp;exaUauit eatenus cœleftispater,ut dederit fibirtegt;^nbsp;quod fit fuper omne nomen, ut 'm nomine eius ontuti^^,nbsp;nu flc£lätur,angeloru,regum erda:monu.Ottmes0^aAnbsp;reges er pr'mdpes adorant ChriÜum, er gloriaittnbsp;eandemctimdeo patreagnofeut.Idautemcedetadg^.nbsp;riam er maieftatem dei,qui fidelis e{l erfani^^gt;‘l‘^ Inbsp;clcgit te, tfraelcm feilicet, ut de te nafeeretur, ut^'' |t^nbsp;per apoftolos ludaos Euangelitvm propagarctur:«quot;^ ''•iijjftnbsp;Chriäum,ut reftitutor fieres erredemptor otrtf''' '*nbsp;clefhrumerffieculumbeatorum.

  • 8 ^Haec dicit dominusîln temporepl^^^

to exaudiui te, öC in die falutis auxili^j** funi tui. Et feruaui te, Slt; dedi te innbsp;populi, ut fufeitares tcrram,amp;: poifid^*^^ 1nbsp;hæreditates dilfipatas,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. (4

Verba domint ad Uießiam caput er corpus eccltß^'c^i In tempore gratia er plenituditus, du flatuerofibt^^nbsp;elc£hs, er congrcgarc filios dei dift/erfos 'm rt§^^ \nbsp;tuum, cuiprcmifigentes'mhitreditatemerpv' inbsp;»em tuam ternünosterra, tuncego te fempernbsp;diam, er reffiondebo ad omma uota tua : er dut«nbsp;tem mundo dare 'mceperis, filius hom'mis faébiS c^inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

mine Dauid fecundtem camem, tune te mea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

er omnipotetia adiuuabo, ut quacunqi uelis facias. Se ruabo te couerfantem mter ’mpios,ne qu^^nbsp;er quomodo uelint tibi obftrepät hoftes tui,fedp‘^’’^nbsp;te ttouum fixdus noui populi,exgentibus cotigrcÿ^^nbsp;ecctefia,er reftitutionem hom'tr.tim ueihumanignbsp;ris, iam ab ol'm deie(b ab 'mnocentia fua


-ocr page 143-

i s A IA S

Mr« cr uitiorum fentinajinde iUud erigim,et nwam, humanumgeniK dißipatum idololaanbsp;^‘“Kihi redim^tm, et iterum poßidere uidebor,dum utnbsp;^“^ßimimpeculiü denuoexornare cr plantare in=inbsp;‘‘Pi'on per fernen euangelij.

'’tdiceres his quiuinéli funt:Exitc,amp; .® qui in tenebris, Rcuclamini « Supernbsp;^¦’spafeentur, ôC in omnibus exceifîs panbsp;Swo

%. ’ quot;^umquam Chrißm meuf priceipies, potefiate tibi ill terra,et inßrn, uittihs cathenis et carnbsp;cocupifccntiarum camalium, ut exeant de tenenbsp;'¦'î errorû ç^peccatif, ut reuelentur e[uotç[uot in pro^nbsp;reccjjèrant, cr prafligiß damoniorumtene^nbsp;‘quot;‘tur.Volo emm ut tua opera denentur illK pafeuaftnbsp;JibfrUtK ex fecuritatK, utpoflhac pra^tereUfitesnbsp;ßroi non timeant,cr fine labore omni m lo^nbsp;pafeuis nutriamur,fi fecui uiam,Gr nonnbsp;pß^tif locis,à Chrifio feüicct,ueritatis cibu/m qua*

° Non cfuriêt,neq; fiticnt,amp; no pcrcutict tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^sæftus amp;folt quia miferatoreorû reget

fequot; fontes aquarum deduccteos,

'' ^'^^egnoChrifiinonefurientnelt;J;fitient,fiUboran O’ onerati ad eum accefferinttipfe enim reficitfuotnbsp;®iî««4 eiifitj ex pro/picit ut fefido paflore ac uigi^nbsp;^quot;^^foginentur, ^ulliu aftui aduerfitatum, eX tenta»nbsp;proccHie nulbe eleilit damno erunt, folit calornbsp;^^êensnen eos decolorabit ad periuciem,fed irradiabitnbsp;‘“^uiiditatent.Vux enim eorum Keßiax propitiatornbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paflor^i fidelfs iX bonut, minabit eos ad

i‘'blt;berrimapafcua,cruiuosaçiuarumfintesaperiett '^^filntent ex fcientiam domim, fi/iritut^ fanât refit»nbsp;capiant abundeq^ potent.

f ' Etponäomnes montes meos in uiam, ;nbsp;nbsp;nbsp;« femitæ mcæ exaliabuntur.

''*lt;1. Mozit« infitper abiles haéïenus et ineuaicibiles tran* feuMibus ex itn(gt;eruij,iucutjdum ex facile iter prabe»nbsp;(•«ftt tranfeutibus, Nutlo impediméto eleéh perueniëtnbsp;•“l Euangelij confolationem, ex ad tlicrofolymam,ur»nbsp;tn ftdelitim, uerum deunt colentium. Non maria,nonnbsp;fi'*mina,non deferta loca,uel quaicMtq} locorum inter»nbsp;j^pedo impcdietfanëhs à confortio ecclefiaflico,fcdfonbsp;quot;lt; perfidia,cx amorfu':,quibus Babylonis non tiierofo»nbsp;ciues capti manent. Semitte meie cofpicute eruntfnbsp;^^deueritate falittarisdoëlrinie er articulorufideicanbsp;«emo cunéktur^nemo non paLlrn iudicare pof=:nbsp;Aliorttwt autem femitie extra uiam Chriflum propanbsp;pemtciofe cauebuntur 4 fideltbus ex pijs.

^cccifti delongeuenient,SCccceilIiab ^lUilone öf marijÄ: ifti de terra auftrali*

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßJeliunt congregabitur ad Chrifiu,non tan

ex ludxis Chanano'iSyfed f x omnlt;6£M^e/itjtiM,zo=s ab t^quilone ex Auflro, Oriente eXnbsp;extremis mundi regionibu‘:,cx ommbus resnbsp;^''^¦'^ntnes enim uenient ut in finu Abraherecubant,nbsp;^^^»tifdcmfiltj dc patris tantibonorelatentur.-fil^

ÏESCHAÈIAHV. éi autem regnt, qui futtm tantum comodum er hoiwreHinbsp;quarunt non dei,ludicifcilicet,foras eqcientur.

gt;5 Laudate coeli amp; exulta terra, iubilatà montes laude ; quia confolatus eft domigt;nbsp;nus populumfuû, amp;pauperum fuoruninbsp;miferebitun

Exclamatiofidei et certitudinis,quafi iam tîic Efaiai eupiat exultaregentes,omnesq; creaturas,de gratia eXnbsp;falute domini,quia uenit.Confolabitur enim dominus fanbsp;lute perfe£kt,ex Euangeliogratite er remißionis,om»nbsp;nes eleàos,qui foliex omnes funt populus eius, er paiinbsp;perumffiiritu,de feipfis humiliter fentientium, cr nonnbsp;propria fed Cbrifli iuftitia fidentium,miferebitur.

^Et dixit Siont Dereliquithiedomi^ nüs,SC dominus oblitüs eftmei*nbsp;ly Nunquidobliuifcipoteftmulierinfanx

’ tem fuum,ut nô mifereatur filio uteri fui 5? Et ft oblita fuerit illorum, ego tarnen noitnbsp;obliuifeartui«

Quodfi ludai, gentium aceeßionem uidentes, coè» perint leftimare id fieri infuam per)uciem,metuentes finbsp;repelli lt;t regno Cbrifli domint,eumquofoedusfèmpiternbsp;num pepigerantfdixermt: Ergóne me dominus delebit^nbsp;num me dereliquit er mei oblitus eft dominusfReftion» Eieftitsnbsp;det per prophetam dominus eledis ex ifraele, ac uerbinbsp;äci amatoribus, quales fempcr in populo extiterunfinbsp;tarn Helite têporibus,quàm Petri apofloli,ad cuius pr^enbsp;dicationem itque feptem mtlia er amplius Chrifto ac»nbsp;cefferunt. Ad hos inquamifra'élitas dicit dominus.'i^uninbsp;fieri poteftut obliuioni tradat mater infantem,quemgenbsp;nuitipfafde utero fuo natumfiliufQaodft ifta per ob»nbsp;liuionemfilium negligere poßit,at ego tui nunquam obnbsp;liuifear. Charitate enim perpétua dilexi te,crtandiu tttnbsp;li, donee ad perfednm tam/alutem quàmgloriam in menbsp;pertingeres, ex promiffabenedidio peromnesgenteSnbsp;babercris er agnofccrerts.

16 Ecce,irt manibus meis defcripft te.'miigt; ri tui coram mefemper*

De lege fumplum eft hoc,in qua prlt;ecipiebatur,ut te gis præCepta in mantbus et fimbrijs pnefentia cerneren Eccleöänbsp;tur, hoc eft,ubiq; er in omnibus adtonAus proftarent,nbsp;O’ intueretur confilijs rebusq; gerendis. Sic ad unguesnbsp;te fcripfimeas,oïerufalem, urbsfandu, ciuesq^fandonbsp;rum, erdomeftici deùMuri tui coram femper cernun»nbsp;tur.Chriftus eftmurus et antemurate,protedio ex fi»nbsp;dutia tua, qui femper aftat dextera;,fummus facerdos fenbsp;ipfum facrificans,utnthil timeas.Alioqui ubi funt murinbsp;lerufalcm Pallt;eftin£,ex num tibi Meßias murus ludlt;elt;enbsp;fu/ficief^^Jum omae fernen tuum,opidulum tllud,fi Ve»nbsp;net ifs compares uel Chayro concludet aliquandof potenbsp;ris ne pro tot ifraelitis uiuis, tacco refurreduris iteruntnbsp;urbem extruere colont£ tanta f Quid cogitas ftolidanbsp;gensercacaf

I'^r Feftinauerunt ftrudores tui deftruettgt; tes tc,amp; diffipantes à te exibunt.

Eeftinabuttt fine dubio adificare teilllt;e extranet gentes,ct ades tuas ex murii ampUßima reddent,qui tC

Ll


-ocr page 144-

lESCHAEIAHV.

dei fHij, twn ex uolutate carntf, fed puritate fidei,Ut»f uafubmdc domicilia pro nouis m Chriflo filijs,^uaftilfnbsp;Ucecoloruceprorogarinecejfeßt.

[ Et dices in corde tuoîQuisgenuitmihi iftosî’ Et ego fterilis,amp; nô panés,tranfm*'nbsp;grata amp; dimifla,ô^.iftos gs enutriuitî’nbsp;ego deftituta SCfolatifti unde nam funt^nbsp;Admirabutida dices,ecclefia tfraëlis, Qhw tnf doit^nbsp;uit totfili]s,ciim 'm extremam orbitatem cecideritli,rt*nbsp;legata 'm exditmt,nbsp;nbsp;nbsp;4 dommo ueluti repudiataf QS**

totmihifilios aluit Gradduxitf V tide tanta ingctiK^ gratia dei noftri cecidit,ut ßlij dei per Chnslimtnbsp;nentur ztr exiflant^

Hæc dicit dominus deus t Ecce,leuab® ad genres manum meam,SC ad populo®nbsp;cxaltabo fignum mcum,Etafferentfillt;o®nbsp;tuos in ulnis,amp; Elias tuas fuper humero®nbsp;portabunr»

Reß^onfioadmiranti fynagogiea dommo : Non meritis, fed gratia uocationis zx eleihonis meiegcntdnbsp;cottuocabo ad ßgnu quod erigam Aliudßgntmt uerbu^nbsp;prtedicationis crgloriiedei,hoceR Eu4»g(bitnbsp;c)uod utßicrit audiiu, ZSquot; crucißxi trophaium ereibtt*nbsp;'m mundo, nemo tardus accedet eccleßie dei, nenuittoifnbsp;diligenter 'mcumbet adßlios dei 'm eeclcßain coüigtit^nbsp;dos, Ztr quibufctmq^ modis opcram tiauabit,quonbsp;ro zr merito eccleßa augeatur.

IJ Et crût reges nutritii tui, Scdominx«®^ rum laéîatrices tuæ.Vultu in terra deiu*^''nbsp;foadorabut te,amp; pulueic pedö tuorfll'”'’nbsp;gent.Et fcies quia cgo dfis,fuper quo noHnbsp;confundenturquiexpeäantfci««.) lt;nbsp;Non parcentfumpttbus potentißimi reges,nbsp;doëlr'mà fidei facra:c[; canomcie fcripturte,calhold‘‘^h'’^nbsp;ueritatis efcas parent eccleßaßicis ininiilris, quonbsp;tetur 'mßdeliit cordibus amor dei, zr religionbsp;rores elm'mëtur,zr dei eccleßadoëir'ma ZT operibf^nbsp;fan^s 'tmbuatur ad gloriam dei, zr facram tnemori“''*nbsp;patrumantiquoru ueteris tcSiamenti, quimglori^quot;'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;óii

ion' foodte funt apud gentes quam tud^eos. VultUpi'^^'^ Mj tcrrä,id e^,humilimè adorabuntgfatiam dei : ('f-daiis promanatam ad gentes per Euangeliu dei,nbsp;bufcunq^ modis zr ritibus tefiari cupientgratitud^^nbsp;pro agmtione ueritatis donatam a dommo.Uiec cu/tnr ¦nbsp;ri ol'mi coß^exeris,cert6 mtelliges, me cum dcum rnbsp;Ium elfe quißitura pranofcit,zr ßvmmum cffc botiu’’'»nbsp;quod non à paucisfcd multis uelit participari ZTnbsp;inquod qui Jßcrauerit totafide minimè conßtnbt^“’^'nbsp;utcunq; obuoluatur mifcr'qs Jßiritualibus uel teitip^^‘‘^nbsp;libus.'Vultcnim doin'miis fidcm,Z‘r datgratiant.

2.4 CNunquidtolIetur à fortijprxdaf®^ quod captum fuerit à iufto, faluum “nbsp;Poterit^ ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

à forti tolletur,amp; quod ablatu fuerit rob^ ftOjfaluabif.Eos uero qui iudicaucrßtf tnbsp;zgo iudicabo,amp; filios tuos ego

il

il

ÏSAIAS

feriifticm in totics proptcr deu tuü dißecerät zr uaßauerut. Vidrt ' enim ludlt;ee nunc mtra tiierofolymäceleberrimant ur^nbsp;bem,m qua folus deus Abraham colitur, ufqßmlndiamnbsp;zr tiiJhanM,ab Aethiopia Acgyptiufq^ ad Noruuegianbsp;protenfam habitarc, zr tecu deum ifraelm/ßiritu ZTnbsp;ueritate colere, perßibt ßde zr deuotione, Romanosnbsp;zr Chaldæos, Gratcos ZT Aegyptios, Tabrabanos zrnbsp;Anglos.eamq; omnes amplexos religionem,quam olimnbsp;'m te uno animo dcte^abantur zT perfequebantur.

18 Leua in circuniitu oculos tuos 8c uide, omnes ifti congregati funt,uenerunt tibi»nbsp;Viuoego, dicitdominus r quia omnibusnbsp;his, uelut ornamento ueftieris,amp; circun*nbsp;dabis tibicos quafi fponfa,

Gloria ma* Nc JciHper c£ca mane4s,tuum tantum comodum alßi Schfrum*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcrreßreregnum. Leua po

tius,attoïle ZT circumßr oculos tuos,ztr uide,quot ho die Abr aha filios habeat domus ifra'el, eccleßa dei,quinbsp;fe iUius fidei hieredes,zr Cbnftj Meßi^e dommicohiC’^nbsp;redes iaäent zrgaudeant.Deü tuu,ut facra iüa Ruth,nbsp;ut fuum deum habeam zr uenerentur : benedifhoneinnbsp;femmis tui,ipßs dudum promtlfam,nunc olim 'm Chri=:nbsp;fto exhibitamgrati fufcipiant zr gratulentur : mterimnbsp;tuam oecitatem, contumaciam, perfidiam mdolentes,nbsp;donee lüummcris expeëhnt. V t uerè uiuo, zsquot; uitam donbsp;ommbus.’ßc tota illa ßdelium zr ampla eccleßa tibi cenbsp;det 'm maximu ornamentü et dectis, Ulis 'mdueris uelutinbsp;jßonfa mundo fuo. Ciuse enim patriarchis,prophetisnbsp;zr apoAolis maior gloria accidere potuit,quàm deumnbsp;fuum zr fidem fufeepta ejfe ab orbe toto, poflhabitisnbsp;omnibus fuis tam dijs quàm ritibusfQuorum memorianbsp;fit inbenediëhombus, quorumfanchmoma zrrertmtnbsp;geflarum gloria per omnuem feculorum zr terrarumnbsp;orauolat iugiter. Hoe figloriam ludai non a-flimant,nbsp;confitfioneceternadignierunt.

quia deferta tua, folitudincs tuæ amp; terra ruinæ tuæ nunc anguftaerunt prænbsp;habitatohbus longé fugabuntur quinbsp;abforbebantte*

- Pro terra i^la tua defolata uaflata zr perditd,amplif fimam totius orbis latitudmë eomplcëîeris. Longé enimnbsp;anguftior eft ludaa, quàm ut nuÜefimam filiorum tuo^nbsp;rwm copiam capere fufficiat, inter quos nullus crit eoanbsp;ruinqui te deuoraucrant^ Omnes enim fideliu tyranninbsp;exc'mdcntur,zr proijciëtur in tenebras cxteriorcs,zrnbsp;eccleßa membris nummèfociabuntur, mfi conuerfi adnbsp;mentem meliorein.

2.0 Adhuc dicent in auribus tuis filij flerilE tatis tuæ, Anguftus cftmihi locus, facfpanbsp;tiummihiuthabitem»

Sobolts m yemet tempus, quu in max'ma fierilitate tua, qutvm poftoiica. paueißimi fideles 'm te crut, apoftoli fcilicct duodec'tm,

^aliquot pauciapo^olorivmdifcipuli,ludlt;einati,cla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»»

ntoremdudiespropediem,ifiôs'mtantamfuccreuilfcfo , Quia hæc dicitdnsîEquidemcaptiuit®^ bolem,ut omnisiüis locusanguftusfiat.Equidemeumnbsp;gloria zr laude augebitur ufq; ad fines terra imperium •nbsp;iießde zr pr'mcipu iîlius:quotidie^ nafeutur ecclefiie

I

-ocr page 145-

tSAlAS

oédttö' ^omhitts robußiK fum, er uidebor honibtibuf, ’ 'di«n eleébsfilios meos nühi fyncera fide adhterëtei fienbsp;tximamab ontnibuimalK, uteripcre mihi meos nemonbsp;eudcAt uel poßit, bcc retinere,fi quos mihi rapere exnbsp;fociareuoluero me^familiie. Egotueborfideliumeorunbsp;eaufas contra aduerfarios.Meam putabo caufam tuam,nbsp;tdumdicem te ab iniuriatoribus omnibus er ho^ibusnbsp;tuisfiliorumq; tuoru,quos meos putabo ut funt, er pernbsp;Iff faluabuntur.Sic loquitur deusfidelibus,præfiatq;nbsp;eontinuà quod promifit,tantu ut lUius bonitati O' uesnbsp;ritati fidatur per omnia, quo CT maxime colitur, ernbsp;promeretur ipfius beneficeMia.

^lt;3 Etcibabo hoftes tiios carnibus fuis,amp; quafi mufto, fanguine fuo inebriabütur»nbsp;Et feiet omnis caro quia ego dns faiuansnbsp;tc,amp;redemptortuus fortis lacobinbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;protegam er fiuebo clementef,

¦ H nbsp;nbsp;nbsp;feuere animaduertam in perfequsitores tuos,

ßdclium oppreffores, filiorii meoru homicidas, ^^ifindiikiacerbiorepttniri non pofiint,eradextre‘:nbsp;‘i/igu/iias er horribiliafata prolabatur:ut omnibusnbsp;^larafiat portetofa ipforiem impictas, civm uifi fiicrintnbsp;^‘(i'ißifnainortefiniri.Veluti fi quis ob famanproprijsnbsp;^fii cogatur carnibus, erfanguinefuo fitim extin^nbsp;Sifre.Tale erit iudiciivm eoriim quifilios er fideles ecnbsp;^^quot;fie,ele^hs meos improbe traékiuerunt,er crudeli^nbsp;,propter nomen meu o ueritatis profeßionem, Pu^nbsp;blicunierit hoc iudicium,ut omnis caro uidcatmedo^nbsp;effe ustiuerforu, qui pios tucor, impios occido,nbsp;qwredinu) fideles, CT perfequsitores ipforum traiilonbsp;pto meritis,potentcsq; poteter profierno,er conculconbsp;^orribiliter,ut clt;eteri timeant.

lt;rCAP VT

Acc dicit dominusîQuis eft hid H;liber repudii matris ueftræ,quonbsp;dimifi eamî’Aut quis eft creditnbsp;tor meus,cui uendidi uosî’ Eccenbsp;in iniquitatibus ueftris uenditi eftis, Slt;innbsp;Cl, fceleribus ueftris dimifta eft mater ueftra*nbsp;‘quot;X“' Shnpliciut ifta explicari er intelligi non poffe uidetinbsp;' tur,quàm fi ^ließiam ChriRam domintiM,uerum hominbsp;«em,ut dolere poßit er percuti, er uerum deum,cuiusnbsp;diuma uirtute miracula fecit, excedetia omne creataninbsp;iiirtutem,hicloqucntem audiamusadludæos fuos,fibinbsp;Cbrifto euangelizanti, er patri fuoomnipotenti,totnbsp;beneficia iflirS impendenti,perpetuó obftrepentes,abq‘‘nbsp;^‘eittes,negantes, blafigt;hemantes, non tarnen ueriti ca^nbsp;bmniari dci bonttatcm,qult;c eos abiecit uieißint er resnbsp;P‘f^iauit,quafi id indigne patiantur à domino. Dicitnbsp;QhriAusdominiis:'Vbi e^is libelltu repudif quonbsp;^^’^^uerimini uos olim dileibmgentem er uelutffionnbsp;domino char am, nunc indigné dato repudij libeUonbsp;^biei^jnerrepudiatamerperpetua captiuitateexunbsp;egogentcmiüammeam abiecerimf Aut quisnbsp;i’^ator nie cui uos in feruos uendidit Cui eganbsp;Pgt;'‘ecepi uttam mifere traéklretgentcm ifiainmeamenbsp;dicat : Noti ego caufam dedi repudq illius,non

lES CH AÉIA H V.

iiolimtate mea uenditi c^is gentibus, er difßerfi ià Kedos, Perfas, Babylonios, Grlt;ecos, Romanos. Ecce,nbsp;fi feire usdtis repudif er feruitutis caufiis, peccata ipfitnbsp;ue^a grauia er perpétua uendiderunt uos hofiibusnbsp;iieflris, er propter frequences er abominandas fcorsnbsp;tationes ueflras ctvm difs alienis repudiati cHis, er di^nbsp;mißi in exilium.

Quareuenijamp;nôeratuirîuocauiamp;non erat qui refpóderet. Nunqdabbreuiata amp;nbsp;paruula fada eft manus mea,ut no poÏÏimnbsp;redimere;;’ autnoneftinme uirtus ad libènbsp;randum^ Ecce,in increpatione mea defernbsp;tum facia mare,ponäfluminainficcumgt;nbsp;Computrefeent pifees eorum fine aqua,nbsp;amp;morienturinfiti.

  • 3 Induamcoclostenebris, amp;facc5ponamnbsp;operimentum eorum»

Cur enim commifi^tis uos o ludlt;ti,ut: ueniente me er Chrißs r«# paenitentiam priedicante,rcdittim^ad legem dci ue.-ftri,er ueram pictatem, qua deus colitur, nemo fiteritnbsp;quiaccederet,qui quiequam cmendaret,reucrtereturnbsp;abiniquitate er hypocrifi. Vocabam enim uos ad dosnbsp;in'mum,ad meliorem uitam.'fcd nequiequam, nemo resnbsp;Jpondit,acquieuit Euangelizanti mihi nemo ex uobis.nbsp;N«w non oftendebam fadis tieritatem do(lrinieme£nbsp;quam exponebam uerbisf t^onne faciebam figna, qu£nbsp;nemo alius unquam ficitt N«WJ abbreuiatam uidiüisnbsp;ïnanum meam, ut laborantes quacimq; mfirmitate amp;nbsp;miferia ucl peccatts^ imö er mortuos redimere er fasnbsp;narc non potuerimf 1S!(mm abijt quifquam infirims,qiiinbsp;patrociniu meu implorauerit uanèf Cum ipfi uideritis 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’»

ad increpationem er iu/fiim meum mare conquieuiffe ercoftitiffe,eandcm uirtutem expertu,qua olim Kofisnbsp;uirga percuffum ficcatum fiiit mare rubrum, er torddnbsp;nisfluenta. Similia fiquidem er maiora miracula uidisnbsp;fiistaquam uerfam in umum,mortuos fufcitatos,lepróanbsp;fos mundatos fubitö, clt;ecos anatiuitate ill(vminatos,fónbsp;lern in niorte mea obfiifcatu, uehtis imperatum,terratnnbsp;fciffam,fpiritu/m fandum miffuwt,gratiam fanitatimi dinbsp;fcipulis quoq^ dotiatam:er huiufmodi midta. Sed ideitinbsp;exhibuifiis mihi quod er patri meo. Cuius magnalianbsp;qu£ per me uerbu fuum patribus ueftris perficit,omniànbsp;irrififtis ernihili pendidiftis:mareficcando,ad quoinbsp;confequi poterat pifduin occafus, er exitiu aqua deftinbsp;tutorum : er aerem quoque nebulas er caligine obdusnbsp;cendo. Hac ut tum faciebam ut angelus, nunc maiordnbsp;facientem ut hominem blaft)hematis,er ut dicmoniacitnbsp;er arreptitium accufaüis.

  • 4 ^Dominusdeusdeditmihilinguäerunbsp;ditam,ut feia fuftentarc cum qui laffus eftjtnbsp;uerbo Eriget mane^mane eriget mihi augt;nbsp;rem,ucaüdiamquafimagiftrum»

Competunt hac uerba prophete aliquoufq^tfed das riüs er magis proprie Chrifto dotnino. Dominus deus:nbsp;mihiiuxta humanitatemferüo, qui fecusidum diuinantnbsp;natur am fumfilius à patrenatuSj femper dedit,Uterusnbsp;ditè,clarè,ut ante me nemo ficloqui potuerit, tefübttinbsp;bl 2.


-ocr page 146-

TSAIAS

qui mecomprehendendumobferuabant ueßra macb'matione,in tempore er tempefliue loquesnbsp;bar cum laßb,defidcrante audire uerbum domini,utnbsp;quotquot audirent me, allicerëtur me fequi per regionnbsp;nes,conuallia er maria,ufque etiam ad cruces er mornbsp;tem. Ipfe dom'mus mane, er mane aurem fufeitauit minbsp;hi,id f ft admodufamiliariter reuelauit mihi pater,qult;enbsp;uobis pradicarem audita à pâtre, nota facerem uobis:nbsp;ut folent praceptores docere difcipulos, fic audita à panbsp;treeloquutusfum.

Dominus deus aperuitmihi aurem,ego autê non cötradico,retrorfum non abiigt;

  • 6 nbsp;Corpusmeudedi percutientibus,amp;genbsp;nas mcasuellentibus«Faciem meamnonnbsp;abfeondi à contumeliantibus fputo«.

Palïïo Docuititaque me dominus Chridlttmhom'mem,pas ter cceleRis, quid loquar er operer cum populo lu»nbsp;daico.Ego autem patri fadlus fumobediens ufque adnbsp;fiagella,crucem ejquot; mortem, nihil cundkitus, non con=nbsp;tradicens,non retrocedens,ßdßjonte hoRibus obuiutnbsp;faihis er comprehenforibus. No fubtraxi ter^ meumnbsp;percutientibus, er dire flageîlantibus,non refliti ut ponbsp;tuißem facinime,nonabfceßiper meditem illorum,utnbsp;prius,non auerti genas mcM à ucüicantibus barbant,nbsp;alapts percutientibus er conjßuentibus in fadem cumnbsp;inßgnt crudeliqi iniuria.

  • 7 nbsp;Dominus deus auxiliatorme” ertt,tdeonbsp;non fum confufushdeopofui faciémeamnbsp;ut petram duriftimam, amp; feio quoniamnbsp;non confundar*

ChtiW fe» Dom'mus deus pater auxilio mihißiit, è mortis fau»

”¦ dbus eripiendo, er refufeitädo triduanum mortuum, utnonconßtndereturdoär'ma er opus quodegeram:nbsp;ne femper dicerët. Alios faluos ßcit,feipfum faluare nonbsp;poteß:mortuos fufdtauit,ipfe uero u'mculis mortis connbsp;ftringitur, utHehfeus. Pofui itaque fadem meam, utnbsp;filicem indurädo,quo minus umcar horrore mortis,uernbsp;bortem tunßone, er crudfigentium clauis, Sdo cn'tmnbsp;me nünime conßtndendiem, non derelmquendam ani^nbsp;mam meam in 'mfimo,nec corpus mciem uifurum corrunbsp;ptionem, fed die tertio, ut alteru lonam reßerredurumnbsp;ämortui5,etiamßad modicu tempus dercliqueritmenbsp;dom'mus crudaffixum.

g luxta eft qui iuftificat me, quis contradi cetmihit’ ftemus flmul, qs eft aduerfariusnbsp;meus^ accedatad me»

Adcft mihi,mecum er'm me eß pater, cuius ego uos luntatemfado femper, qui me non reliquit folum,quinbsp;tnnocentia iußificatcaufam meam,(r iußitiam meam amplediturnbsp;pro iu^itia generis humant, quam obligatur quidem,nbsp;fed non poteß reddere.Qjà ergo ea iuHitia donabitur,nbsp;quomodo poterit condemnarif Pro quo deus pater fisnbsp;tium fuum'm mortem tradidit,quid tUi negarepoteßenbsp;New cou'mcet me de peccato, nemo corrixabitur,quinbsp;pius fternnbsp;nbsp;nbsp;humilis corde,docens 'm bono u'mcere mas

btm. Stemusfimul,fiquisargueremeuelit aliquopro peccato crudßxum, uel me offindiffe 'm uerbo. Si quid

lESCHAEIAHV»

male locutum me dixerit ^uiß)iam,teßimoni{i»it pefhi' beat de mala. St traxermt ad iudiees,fi accufaucrint lt;1^nbsp;pontificeffConuenientiaiwn erunt tefltmcmaeorii^’nbsp;Etiam fi'mcruce occider'tnt,tcflabttntur menbsp;iße.Si fub teflibus mortuttm cr fepultum cußodicriiKtnbsp;fentient me reßtrrexißße. Suo ergo malo damnattmt »»nbsp;uolent impi]:iudicitvm iußum ß:ntiettt diß)erdendi,qigt;^nbsp;iußutn dijßerdere curauerunt : er fanguinem fitperßnbsp;ßrre,(^filios, ^ui mnoxiumacfacroßmäumfangni^nbsp;nem effkttdere decreueruttt.

9 Ecce dns dcus, auxiliator meus îquis qui condemn Et mc^Ecccomnesquafiu^nbsp;ftimentü côterentur,tinea comedet eos.nbsp;Clare ergo patuit dommui auxilator meuißdeonbsp;me damnare audebit. fed quicMtque id tcntauerigt;tt,amp;'nbsp;morte meafibi confulium uoluerint,turpitcr co/utid^'*nbsp;tur,erut ueßmcntivm ueteraßeent, ac t'mea corrod^'^nbsp;t«r. Conßißo iüoru in dies CT annos.non tantu ^uadt^nbsp;ginta duos, fed deinde per miHe quingëtos,er tiondiif'^nbsp;apparetßnK,augcbitur,miferia/empercrefcet,C^(‘”^nbsp;fcicntiie eorum uermis minanè morietur.

  • I o Quis ex uobis timens dominu, audk^^

uoceferui fui,qui ambulauitintenebri^» amp; non eft lumen ci?quot; fperet in nomine do'nbsp;mini,amp;innitaturfuperdeumfuum«nbsp;St quis ergo i» uobis etiam exulibus ludteis timetnbsp;minum,cr abidololatria ex criminibusalifsabhon^^^nbsp;ritjdeum fuum reueritus,audiat uocëeuangelijnbsp;lefu Chrifli,uerèfeci0tduhitmanitatemferuinbsp;dei,pro quibus extremumferuiuit feruitiwmfufq*^^^^nbsp;ignomimoßßimit cruets fupplicium:eius uocem audi^gt;nbsp;cr iSuminabitur ßatim, cr ciecitatem difcutiet,'}^nbsp;fùerat in tenebris ignorantiic er nebula carnalis fel^rnbsp;miferè ocuIk captus, utKofes /ßlendore ex facienbsp;re non potucrit,audiens autë cr obediës euangeliogt;^fnbsp;ri lucebitßdeifCr doélrinlt;efacrlt;eAn nominedoMif‘r ,nbsp;dutiam inueniet qui cofcicntiecfuee peccata uerebtt^*nbsp;Nitetur domino, quem propria iuiiitia non fuffiil^^'

  • II nbsp;Ecce uos omnes accendentes igneo’nbsp;cindi flammis î ambulate in lumincig*^^nbsp;ueftri, amp; in flammis quas fuccendifti^r*nbsp;manumcafaâumeft hoc uobis, innbsp;ribus dormietis»

Nott ergo perditionis exilij,cr repudi/ueßri egoprabui,quipadiumfemperferuaui:fedueßgt;'‘^‘^^‘^nbsp;probitat, rebeUio, cotumacia,cr impictascànbsp;xit,ut ignem tant«eultionis accëderitis,ideo^nbsp;manum meamfaäumeß utardeatis.Vosßdenit^^'nbsp;ßegißis,fidemeaindigni, 'miquitate ueßrabeiiej^nbsp;blajßhemaßis, tempus uißtationisucßr^etotiesäd^nbsp;mti contempßßis,fanguincm uobis impofuißi^, 'Xnbsp;feienter occidißis,nec dum poenttct,nec diQ’H^'^^'',nbsp;uos perditionis ueßrie caufa eßis,non ego. Ego itlt;ß‘^nbsp;probos abieci.'Vos tantlt;e impictatis ueßra: exeußi'nbsp;nullam ttnqua inuemetis,Salui autë eritis,finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

ritis ad padlorë animaru ueflraru, fi ag^eritii m ttitentia,quem abiecifiis 'm culptt, ß


-ocr page 147-

ISAIAS

ifftaminßirifu er ueritate adordueritis,noncorpO^ rale er corruptibile regnum illius quefieritisnbsp;fCAPVT LI.

fequimini quod quæritis dominûtnbsp;attenditead petram undeexcinbsp;ßeftis,amp;ad cauernam laci,de

tiuapræcifieftis.

_ Attenditead Abrahä patrê ueftrS, 8Cad ^aratii quæ peperit uos î quia unû uocauinbsp;f benedixi ei,SC multiplicaui eum*nbsp;Pffgit obiurgare luddorum perfidiam,redueere^ adnbsp;deum. si itaq^ ex tätis uos mails explicare uoluenbsp;domini perfeuerare,feëlâmint iußitia,nbsp;Ifgê dontini obfcruatc,inquirite de illius uoluntate connbsp;firuanda^ Crfidutiä habetc in ipfius bonitatë, totos uosnbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mejlro comittite, ad cxcmplit pijßimi patris ueßri

fide er obcdiëtia deo placuit,qui pro deo ^^‘‘^^‘lidpreciofum habebat,parentes, patriä,ßatres,nbsp;ßuiwt, Q.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dimittere potuit.-folidißima petra fi^

lacus aqult;e uiue cognitionis dei:ex ea petra fi=i excifos ttos meminiße oportet,utfimilifidc dominonbsp;puteos aquaru pietatis opera exhibetc,nbsp;Ifgitimi filij Abrahe er ^ard fitis. Quum ipfum uonbsp;'‘^'^'¦’n,iinuf erat,fine filijs, fenex,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihil poßidens 'm

f WÆ,«f c paßiem pcdis. Quia uero totumfe mthi cre diiu,er omiiia temporalia mihi poßhabuit,uerbo meonbsp;fißim obfecutus eß,alienos deos reiecitiuni mihi adhdnbsp;/’‘•irffo benedixi ei in omnibus, Mfilijs, feruis, familia,nbsp;er longduitatc,cr multiplicauifernen

«W M harenam maris.diuitijs er pojfeßione locuple=gt; ^‘‘'^iitiuentem er pofleros. Sic traëb amicos,

J Confolabiturenim dominus Sion,con ^olabitur oés ruinas eius,8C ponet deiertûnbsp;tius quafi delitias, folitudinê eius quafinbsp;hortü domini. Gaudiü amp; lætitia inuenie^nbsp;lur in eaigratiarumadbo,amp; uox laudis.

' nbsp;nbsp;sic confoLabitur dominus ciuitatemfidelium, benedi

Cft CT augebit, ut qui nunc eRis pauci er paupcres,fi domino ut Abraham adhdfcritis fide er obedientia,aunbsp;^ebit uos numero et merito, ruinas 'Mßaurabit,pcnurianbsp;locupletabit,gloria eruirtute condecorabit. Quumnbsp;fflim nunc uideatur deferta er humilts,fauore dei amonbsp;^‘ßiniamreddet, er omnium bonorum aßluentiaßli-Et qud nunc ßernitur er ridetur conculcata ernbsp;“Ppî’fjp, propediem conuerfa ad domMtMt,gloriofiornbsp;fidei uirtutisq; ßeculu er exemplar,Gaudiwmnbsp;fynccTd confcientid,er Idtitia bonorum operum habinbsp;in ecclefia,gratiarumaflto de beneficiorü abunnbsp;’^'«14,0“ uox laudis concordantium i« doznini,nbsp;^«i'itcr confitentiü domMO, er cum fecuritate do^nbsp;^itoadherentium.

4 Attendite ad me popule mcus,amp; tribus ”)'anieaudite:quialexameexiet,8iiudi-tneu in lucem populorü requiefeet.

’ ’^‘^^ponit,dationenoudügis,wn iam'm monte Sinai,

‘ “‘^mn lucem popuioru rcquieiccu

'’''«tEj' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßdclium aÜotjuitur, nwdumg; ftlutisfiitu

ÏES CnAETAHV. éj fedSion^Uftde exibit lex,cr uerbu dotnini de lerufalë,nbsp;ingentes. Ad me igitur rcjßice, populut twtMs,Grnbsp;gentes uniucrfte aufcultate cordibui,ad Jjiiritualem le»nbsp;gem fidei charitatii. Lex cnim exibit infùturu,lexnbsp;Chri$ii,r^\eßii£ Euctngeliu,cr iudicia,nu)resqi noui di.^nbsp;uini cuttui,twn bic cr alibi in templis, fed in jfiritu ZXnbsp;ucritate colendi:ad illumnädM omnes gentes filiinarinbsp;facMin,ut fubito in angulos tnundi dißeminetur.

5 Propc cft luftitia mea, cgrcffa cft falus mea,amp; brachia mea populos iudicabunr»nbsp;Me infulæ expedabunt)amp;brachiu meumnbsp;fuftinebunu

Non in multa fecula,non poß duo miUid dnnorwm,ut chriiius nS l«(ilt;etfcodiccxpelt;!Za»t itemporeEfaice:fedfecundwmnbsp;iUggeu/m ddhuc unu modicu. iußitia mea çrfalut meanbsp;exibit, qua nihil aliudßgiiißcare pote^, quim Nießianbsp;tefum CbrißMn,qui eß eleäorum omnium iußitia,qudnbsp;faluantur. Etbrachio ßrtitudintsmelt;eidoldomniügennbsp;tium iudicabuntur,cr imp’q tyranni oppreffores Euannbsp;gclij. Tune inful£ er remotißim^ qu£(^gentes,j^era=enbsp;tarn falutem aßequentur, çr inßrtitudinem meam nonnbsp;funm robur,ßerabut:tion proprqs meritis,fed Cbriitinbsp;iußitia fe faluandus ßerabunt.

Leuate in coelu oculos ueftros, 8C uidete ad terram deorfumtquiacoeli ficutfumusnbsp;liquefccnt,amp;terra ficutueftimentumantinbsp;quabitur,amp; habitatores eins ficut hæc in-'nbsp;teribunt. Salus autêmea in fempiternumnbsp;erit,ÖC iuftitia mea non deheieu

Siue caluniaßgt;iciatis, ßue terram de]piciatis,omnia citiut Grfdcilius deficient uel deterëtur,qudm uerbutnnbsp;meum or ueritdt : Et nihilominus renouabutur omma,nbsp;in coelisgloria canetur afeedenti cum corpore Chrißo, Regnumnbsp;CTBOMo Ifietlro beatis animis apparente, er in terra Chrißi,nbsp;pax confeientid er claritax ueritatis er pietatis augesnbsp;bitur er Ifilendefcet.Salus domtnt,uirtui,potentia,granbsp;tia,Chrikus,er iußitia domini nunquam intcribunt.nbsp;tiegnum enim Chri^ifinecarebit. Salut fidelium nonnbsp;ceffabit, quantumlibet multis aduerßtatibus continuonbsp;in hoc feculo perturbetur.

7 Audite me qui feitis iuftitiä, populus meus lex mea in cordeeorö^Nolitc timerenbsp;opprobrium hominum,amp; blafphemiasnbsp;eorum ne metuatis*

luddi Opera magmficat,ercarnales ceremoniatd/nu popujuj no lantur. Populus hic nounsagmtores er approbatores uus.iexno*nbsp;iußitid dicuntur,er crunt, eius qua Abraham dominonbsp;crcdendo,nonexopcribus iußificatus eü,licetfanëbsnbsp;operibus femper inßeterit,ut fanëh omnes. Lex deniq;nbsp;noua,lex mea,non in lapidibus exarata, qult;e dudum penbsp;rierunt,no tarnen lex perdita eß,pro quantoßiritualisnbsp;eß,fed 'm corde per ßiritii fanilum feribenda eß charbnbsp;täte diffitß in cordibus. Hic nouus populus, er lex ißanbsp;l}gt;iritualis,multas patietur calumnias à gcntibus,pronbsp;idolis fuis militantibus, er graßantibus in mortes piosnbsp;rum,d luddis quoq; pertMaciter refiflentibus ueritati,nbsp;V ^irituali dterno^ Christ donüm regno fine ceffa»

5

-ocr page 148-

IS AI AS

tionehaéknus deirahêtibut,uolentes temporalité)- rca gnare 'm hoc müdo.A talibus opprobrijs cr cotumeli/snbsp;fideles minonè paueitt uel mouentur.

  • 8 nbsp;Sicut enim ueftimentö, fie comedet cosnbsp;ucrmis, amp; fient lanädeuorabit cos tinea:nbsp;luftitia autem mca in iempiternü erit,amp; fanbsp;lus mca in generationc gencrationum.

Tam gentium abottimatio qudm iudteoru fuperüitio ceffabunt, cr ueluti uefiis antiqua cr Ugnïi putridumnbsp;abfumêturfacilltmè de^ituti omnt roborc ueritatis,utnbsp;laftltiidel lana.lu^litiaaut mect,quie ChriAus efi, cr fides 'm tm»nbsp;fcmpueina.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charitatisfubfifletfemper cr antiquabia

turnun^HäfCrfidusmeaChriRuspermanetcoramme fine fine, propitiator placator fidelium.

  • 9 nbsp;^Cófurge,eófurge,inducrefortitudinênbsp;braehium domini : confurge ficut in die^nbsp;bus antiquis,in gcncrationibus feculoru,.nbsp;Nunquid non tu percuffifti fupcrbS,uuI*nbsp;ncraftidraconemj'

  • I o Nuquid non tu ficcafti mare aqua abyffi

uehcmentistqui pofuifti profundu maris uiam,uttranfircnt liberatiî’

  • II Er(n«ttc)qui redempti funt à domino,re^ iiertentur,8Cucnient in Sion laudantcs,nbsp;8C lætitiafempiterna fuper capita eorum:nbsp;gaudiumSlt;Iætitiam tenebunt, fugietdo^nbsp;loramp;gemitus»

Oritio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e{l,lt;iua propheta er omnes iu^i dontia

deiium pro ft«!« omw, ut mudi redonptioiië promißam per Euan utoî °nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geliivm,cy errorowt elim'mationë non difivrat,lcd bra=

chio uirtutis diuinæ, çr uerbofuo tjuo omgt;ua modcraa turfuccurrat fidelibus in mudo, propter pietatëgrauiitnbsp;femper patientibus,cr contra Jpirituales nequitiM,cr'nbsp;principes tenebraru haram continua beUaga-entibus.nbsp;Excitarc dicit cito gt potenter, obrachiudomint, ey-roburtutim)nagmficu pronouo tuo populo excita,utnbsp;olim confueui^i pro primo, cum de Aegypto eximeresnbsp;cum ante multa fecula:tunc cum exemderesnbsp;nbsp;nbsp;cuma

ceres fuperbiam Aegyptiorum,cr draconis Eharaonis iHi prtefidentis.-quando exiccabas mare rubrii gt illiufnbsp;abyfibs gt profunda permeabiles faciebax tranfeunti»nbsp;bus GT redemptis Hebr^eis, ut redempti per dominumnbsp;redirent ad promifiàm terram h£reditatis fue ad Zionnbsp;cum exultatione G^hetitia fempiterna,in tjua perpetuônbsp;habitarent cumgaudio GT pace.Vel ut ali^uado ecclenbsp;fia dei à perfecutiombus liberata, ut olim, in pace ernbsp;tranquillitate domino feruiat, cultum illi dignum cumnbsp;ferenacofeientia drfirat'mhacuita e^mfi(lura,cumnbsp;omtus abolit 'infilicitlt;!is,fedgaudiu perfiôlum in fummisnbsp;bonis.Tale defiderium eReleëîtsperpetuu, çy' depreanbsp;catio ad honorem dei amplificandu,utfiigiat dolor connbsp;fcienti£,Grgemitus calamitatum huiux uitie.

li ^Ego cgoipfe c5folaboruos,quistu ut timeres ab hominc mortali, 8C à filio ho^nbsp;minis,quiin fœnumtraduntur^

Orwioni ordfiom fidelium re/fiondet dominus, pronùttens fe KtpoDamp;o.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfeipfutn prlt;efen(ia/ÎM propfia,finbsp;lESCHAElAHV.

delfî in omnibus aduerfis de hofiium tyrannide amp; caM. Dtcit itaque: Qwid tu,ô fidelts anima,uel eccleß^nbsp;tota Christi, timeas 4 tyrannts,qM hominesnbsp;cunt fint à me immortali nullo labore uel negotio opP^nbsp;muntur,utifce)uim fubito refecatur Gf arefeittnbsp;ôC obiitus es domini fadioris tui, quit^''nbsp;tendit ccelos, Si fundauit terram, SC fot'nbsp;«iidaftiiugitcr totadieàfacie furoriseiusnbsp;qui tetribulabat,6lt; paraueratad perdert'nbsp;dum.Vbi nunc eft furor tribulantisî’

Nttw obliuifci debuifti domint dei tui, qui nS ut ido!^ prifea qu£ mhil pofiiint bont uel mali,fcd mundi totu^nbsp;machinam condidit,coferuat GT regit.lllum timered^*nbsp;bes fanper,ab lUius offcnfafitmmoperecauere quip^^nbsp;teflatem habet quü occiderit etià abqcere 'm gebend fnbsp;QMd fidixcriSjVbinunc e^:fùror domininbsp;tantopere pios opprimunt, gt diuexare non defitiui^*nbsp;quandtudiffèrtur iulium iudiciû tuum 'm idos^R.^/ß'’^nbsp;det dominus per prophetam.

*4 Citouenietdifeurrensad apericndu,Si non interficict ufqueadinternecionc,nt^nbsp;deficietpaniseius*

Cito aderit iudicium impioru : fifl'mat enim amp; lerat do)n'ini(s,ut aperiat GTofiendat qui fint eius.t^^”'nbsp;defieiet cotra fuos hofies,cotra tyrannos prieliunbsp;non ojfindetur,non occidetur,non ei nec robur deerdgt;nbsp;nec comeatiis,nuUo negotio ucl labore hofies opprirfgt;^^^nbsp;fidelium fuorum:quin liberabit er confolabitur^'^'’nbsp;dominus feruos fuos.

Ego autem fum dominus deus tuuSj^^*' côturbo mare,amp; intumefeut fluäus ci“^»nbsp;Dominus exercituum nomen eins*nbsp;16 Pofui uerba mea in ore tuo,amp; in umbf*nbsp;manus meæprotexitc, ut plantes ccelos»nbsp;amp;fundes terram,ÖCdicas ad SionîPop“'

lus meus es tu» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ,.

Aduerfitates huius tnundi permitto elefbs m(hgt;'^^'’ ea ratione quod pr£uenirenequeam,uelodiainfid^{^^nbsp;meos, cum ego dom'mus deus tuus firn omntpotetts,^'*^nbsp;pro uoto marc perturba, fluëhbus ipfiuxdomtnot)^nbsp;dominus exercituum uerè dicor.tlt;iec dee/fepoffutuP*nbsp;lqsmeis,quos,ut aquila fitiosfuos,protcgoGrp‘^f^‘^'nbsp;doceonbsp;nbsp;nbsp;uindico. Pofui enim uerba mea in os

patientia crco/blatione eorttm /fern habeas,noueti^‘ß quomodo aduerfis utaris in tribulatione gaudettdo-^nbsp;potentiie me£ umbra protego, ne fuccumbantnbsp;cantur,perçât: ut nouas mihi caelos condam,inel‘lt;‘^nbsp;habitem, GT templa firmem Jfiritui meo: ut fiudetifnbsp;terra noua, nouum creetur fecul'am,noui homines,nbsp;cœlorît ciucs,ct terr£ promifie heredes,filij Si^-tti^nbsp;falutis,ecclefia noua, que dicatur GT fit populusnbsp;dues Hierofilyme /fiiritualis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludei pto]

caperenonpofifunt.

17 ^Expergifcerc,expcrgifcere,confurg Ierufalem,quæbibifti demanudornim*^nbsp;licem iræ eins t ufq? ad fundö calicis fop*’^nbsp;ris bibifti,amp; potafti ufqj ad fcccs»



-ocr page 149-

T S Al A S

AdHierofolymaitt ludaicamloc[uituy(fro[gt;het(i,^u£ Chrifltim crucifixit,apoßolos occidit,cr prophet^! annbsp;dire renuit:,/}gt;rcuit legem domini.lubetur cnim experginbsp;fcerCjCr couerti ad meliora,furgere 4 perfidia cr cru^nbsp;delitate,odiozy‘iram fanäosdomini. AlioquipciUinbsp;ufu ueniet,quod zr Chrifiiu prtedixiUBibifti enim,hocnbsp;eß,bibes,calicem timorK domini.ultionë diuinam feresnbsp;horribili uaßationefinienda^ut maiore no poßii:totumnbsp;enimfurorem meu ebibes GT amarißimu potiim,quo fonbsp;pore obruaris,ut nefcias ^uid agas,captis oibui fenfib.nbsp;tuis,ut no nifi ab alijs duci admoneri GT cofolari poßis.

i8 N6 eft qui dirigatcam ex omnibus filiis quos genuitî SC no eft qui apprehcdat manbsp;num eius ex omnibus fiiiis qs enutriuiu

Nemo tarnen aderit tibi nec accurret qui te foporife rlt;an er ebria à furore, quafi apprehenfam manu dedunbsp;cat ex omnibus filijs tuts, quos educafli. Nemo iuuabit,nbsp;jifflentabit miferrima illam gentë,nectantis fuis calanbsp;^‘^“^ibuffuccurrct ei:gaudebunt potius omnes de illiusnbsp;^^^^ninio,mutuu iuuabunt ad uaftadum ludicos, Chrinbsp;Ju ^ucifixores,etiam qui Chrislo non credent.

’9 Duofuntquæoccurrerüt tibitquiscon ftiftabitur fupcr te^ uaftitas amp; côtritio,Sdnbsp;gladius,quis confolabitur tcç’nbsp;'“»«»la. 1/îa duo funt,exc£catio fenfus.crdeftitutio omnis aunbsp;CT* cbmiferationts,quibus ufq; modo laborant inftnbsp;doinino,^ exofi hommibus. Et cum hac illis ocsnbsp;^'*^triitt,nemo tame cotriftatur,nemo deflet,nemo fucnbsp;‘turrit. Exfertifunt enim ultimo omnia mala, eaq; nonnbsp;l?’^'^‘ifedmaxima,utnuüa nnquägens alia, fi lofephonbsp;^^‘iimus,yafiitasurbis,templi,crhommum pefiis,fa

amp; gladius ,fingula fufßcijfent, fed omnia paritcr ‘gt;quot;''uerut in leruftlem: intcrea nemo propheta, »icmonbsp;fiticlus, fluator tuidus cofolatur, nulla gens condolet,nbsp;amp; nemo non irridet haéknusludteosirreuocabiles.nbsp;Filii tui defeceruntjdormierunt in capitenbsp;OmniuuiarUjficut oryxillaqueatustpleninbsp;indignatione dni,incrcpatione dei tui»nbsp;dues ludlt;ei cjjquot; Hicrofolytn£ conculcati funt,occifi,nbsp;amp;uehemêter territLDeßcerut pra magnitudine mali.nbsp;^ormierut fomnwn mortisnbsp;nbsp;nbsp;fempiternu, proflrati ia

^apitibus omntu platcarutnon/ècus ac dit firalis aliqua ^^fiia et' crudelis illaqueata,occifa cecidit,omniu plaunbsp;i'* amp; gaudio.Saturatifunt enim O' impletifiirore dai,nbsp;iratus eil dominus deus tuus,quem of}èndifti,blasnbsp;ß'l’tntando uerbu dei,quod ad te tniffum cil,fiUum deinbsp;^^Ucifig^iido inter latrones,quem iuflit O' ueru nefcirenbsp;'^'^(gt;oteras,apoflolos occidendo,quorum miracula ernbsp;^^'^'^rinasiequènonpoterasinficiari.

‘ X ^^circo audi hoc paupcula, amp; ebria non

tuus q pugnabitpro populo fuo, ^^^etuiidgu^anu tua calice foporis,fun^nbsp;. calicis indignationis meætnon adii-^.^‘’tbibas ilium ultra»

ponä illûin manu corû qui te humû

lESCHAEIAHV. 64 Iiauerut,amp; dixerût anim^ tuæ,Incuruarc,nbsp;ut tranfeamus î SC pofuifti ut terra corpusnbsp;tuum,ôlt; quafi plateam tranfeuntibus»

Tu itaq^ miferrima ludlt;eaaudi fi uisfaluariàtantisiudiââaA malis,o' poU ftragem tuam ultimâ.Audi,o ebria odio, *” “quot;P*®’»nbsp;liuore, fuperbia,ignorâtia, perfidia,non uino:fiti enitnnbsp;O'fame m0ricris,o' omm confolatione O' uini latitianbsp;expert eris.Sic loquitur doimnus tuus,o'deus tuus quinbsp;uindicat populufuum fibi toto corde credentë O'adhnenbsp;rentem,qualis tu prêter pauca tempora nunquâfiiifii:nbsp;Ecce accipiacalicem perditionis tu£,quo inebriata et,nbsp;O' fèces reliquat poU potu tuu,graue o' durit iudiciiinbsp;meum colra impios,quale tu poflea nullum fenties neq^nbsp;bibes fimilë calicë:po;iamqi uindiëtns impioru,qui cutnnbsp;idotacolant,piosquospo^nt atroci mente opprimâtnbsp;O' uajiant,in manu ipforu,qui te affiixerut,m Koma^nbsp;ncs,o' in hofles fidelité, qui ad tyrannidëcrudelißimanbsp;exercendit omnes fibi projiernut,dominiu uindicat. O'nbsp;imperiofcperfequutur fanéhs o' occidiittnon cotentinbsp;adorari O' coli ab oppreßis, nifi etiäterra: profiernannbsp;tur,O' pedibus tyrannoru fe ,calcari prabeät tranfeunnbsp;tibus.m ergo tales O' tam fuperbi,crudeles^- fanëlorttnbsp;mtcr/èëloreSfiudiciu meum fentient, o' fimüë quam tunbsp;calicëfiiroris ebibent.Potefl o' re/èrriad ecclefiæconnbsp;folationë,qu£ ob fidë O' iufiitiamulta paßa eü ab infinbsp;delibus tyrannisfemper, cuius tandem caufa à deo afiitnbsp;miturcotrahofles ecclefi£ o' pietatis, cÖtra tyranos,nbsp;qui putät fibi licere omnia cotrafanchs, llUs calix calanbsp;mitatiem ebibendus d doinmo proponetur.

lt;CAPVT Lir.

Bj OnfurgCjCÓfurgc, induere for j titudine tua Sion, induere ucxnbsp;j ftimentis gloriætuælerufaleminbsp;ciuitas fandi,quia non adqciecnbsp;ultra ut pertranfeat per te incircuncifusnbsp;immundus»

Hetrlt;ew quoq^ hic aliud capitulu annotatur,cMn ui=s deri poßit nouum argumentu, ut pofi fynagogam tantnbsp;turpitertraëlatâ promeritis, O'idololatria damnata, confoiatönbsp;Chrijii ecclefia letumEuangeliü audiat,o'degloriofo ecciefi».nbsp;fiatu fi-dei,charitatis,ueritatis et gratie in prefenti onbsp;fiituro feculo fibigratuletur. Ad earn doniinus per prosnbsp;phetam loqtur : Exurge,cxurge,ó /feciofa écclefia deinbsp;exgentibus O' ludeis fideliu,amm£quiorefio,o'optinbsp;mè Ipera, quantumlibet in tuo exordio multis fubieëklnbsp;opprclfaqianguftijs,utubiqicoculcaretur,etobfequiu tnbsp;fe deo praflarc putarcitttur, qui fideles occiderent:nisnbsp;hilom'mtis cofurgc,o' projferè procede,0' régna,insnbsp;duere uefles honorificas,cotinuó decor tuus magis fflennbsp;defcat,o'uirtus probata crefcat,Vt qui te ab initio,utnbsp;Paulus O'Coflantinus perfequebatur,fucccffuhonefianbsp;tis tue adauëlo propugnent, glorificent o' deament. tenbsp;rufalcmautëdicitur,ubi cultus ueri dei,ubi fideles O'nbsp;filij dei ducs fuut, dcfyderatißima patria piorS, perpenbsp;tuo exofa impijs,£dito loco uirtutum conB:ituta, uifionbsp;pacis,ex uiuis o' pretiofis lapidibus coitftrudn,ciuitasnbsp;fanëh, queo'fanëbficaturperST“^^“^} dojMÜjuwj

Li 4


-ocr page 150-

ISAïAS

Hierofoiy» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oMieittU fttnlbficat. Po- edW lerujàlem, non

«» duplex i utanteawSyriaca Hierofolymatranßbuntimmundi, perfidi,incircuncifî corde, terrena amantes,idola co^nbsp;lentes,prophctus occidentes,uerbü domim blaß)hemannbsp;Non earn mhabitabunt hojîes fanéhrü lebuf£i,connbsp;tra prteceptum dei. idololatra nullus,ßmicatornbsp;nbsp;nbsp;im

mundult;,regnum dei no (loßident. De ecclefia dei,ctia fi uideantur, non funt, nec impunè patiuntur intra earnnbsp;publicecriminoßffed docentur poenttentiâ,ut iam nonnbsp;ßnt impijjfeddeun timentes, iuflitiam amantes:tanbsp;les ßtnt dues eccleߣ,etiamfi pcccent,non amißa fide,nbsp;qute purificat accedentes ChriRo.

± Excutcrc de pulucrc,confurge,fedc le-rufalcm.SolueuincuIa colli tui captiuafï lia Sion^

Si quid pultieru humaM conuerfationis affvéîutvmq; te alfierferit ( fine peccato enim in bac uita fideles nonnbsp;uiMint) ex ß gentiliü errorït ac rituu adhuc excremennbsp;tis fixdaris,excute te ab illis per uerbu domim, per erunbsp;ditionem facram,per amorêgratificandi deo,colendiq;nbsp;eum,no bumanis traditiontbus,fed ad inflituta diuina,nbsp;finequ£ftu,faRu,luxu,Grßtmlibus,quibut domino minbsp;mmèferuitur,fedinJfiirituGrueritate.Surgedeprifiinbsp;na couerfatione cr ritibus idoloru,fede ut quiefeax, exnbsp;contempleris bonitaté dei,qui te uocetuit in admirabilenbsp;lumen fuu, terufalem noua ex fanikl. Explicadeuincunbsp;lis coUum tuu,ut non trabos iugiî ultra cum impiis,nonnbsp;tibiplaceant qult;e domino non placent.Egredere captifnbsp;uitatem prifiinauitioru,ex damonu facrilegia, ne tibinbsp;ultra illudant,exdicant,lncuruare,ut trafcanMS,exc»nbsp;Non feruias peccatis ex carm,fed dco exJfiiritui.

  • 5 ^Quia hæc dicitdns, Gratis uenundatinbsp;eftis,S£fineargento redimeminû

4 Quia haec dicit dominus deus,In Aegy-ptum defeendit populus meus in princi-pio,utcolonus eflet ibiîamp; Aflur abfqj ulla caufa calumniatus efteum,

y Etnunequid mihieft hic,dicitdomin’; quoniäablatus eftpopulus meusgratisgt;nbsp;Dominatores cius ad eiulandü prouoeât,nbsp;dicit DominusîSC iugtter tota die nomennbsp;meum blafphematur^

Gratis ex fine demeritis,non propter peccata qua; fi cifiènt prinù lfi-ac!ita;fuflinuerutcaptiuitatemexfirnbsp;8lt;rttieustamp; ttitutem Aegyptiaca. Licet enim lofeph uèdidifient,idnbsp;taeiuirum. iHis indulferat,antequafie rcuelaretfiatribus,nec aliudnbsp;peccatu legitur ob quod fubiugarëtur ab Aegyptqs,ßednbsp;quia augerêtur prole gratia domim. Ideo exg^ntisre.^nbsp;dempti funt à domino, mhil reddito iliis Aegyptijs,ß:dnbsp;perditü iliis in rebus pretioßspfimüm, ad mandatumnbsp;domm ablatis,deinde etiacorporibus adcmptis,exuitanbsp;in mari Kubro. Sic ergo fine argento redempti funt.nbsp;DeindeetiaAfßtrcaufam nobabuit calummandi,cumnbsp;aquolibas crimimbusAßyrijtenercntur, propter quænbsp;Ifraëlita eX ludaiadduëh funt incaptiuicatë Ajfyrioanbsp;rum ac Cbaldaoru. Cum itaq^ populus meus improborünbsp;^ontumaciaexgt;nlt;tl‘ggt;^l‘^l^ captiiwsbaberetM',^cru

lESCHAEIAHV.

détins quam ut mibi placeret tenerëtur oppreßi,no ton ob ipforum démérita quàm ob blajfibemiam mei notai“nbsp;nis,quod oderunt idololatra.

  • 6 Propter hoc feiet populus meus nomennbsp;meûîidco in die ilia egoipfe qui loquebar,nbsp;Ecceadfum»

Ofiendam ergo ipfe, quis uere fit populus meus, û* j,y nbsp;nbsp;nbsp;|

in quo mihi digne feruiatur, quibus modis nomitii meo „in’ legitimus exhibeatur cultus.in Aegypto luto et latere,nbsp;in ludaa facrificijs ex firijs feruiebät ; tutne iliis ofieit“nbsp;damglorianomimsmeiquomodo celebranda.Et quinbsp;ëh mei funt,in Aegypto,Syria,eX toto orbe,ifiis iU‘U'nbsp;cabo nomen meu,ut fciant.Et q olim patribus loquebafnbsp;nudtifaria'muifionibus exfigt;eëlris,rubo, colunafigu^fnbsp;nubibusfm fomnijs,apparitiombus angelicis : ecce tegt;*nbsp;pus appetet, ex pofi captiuitates tfraê'Hs metnot^^i^^nbsp;duas,egoipfe loquar,Grdica:Adfum. Poft hacenf»»^nbsp;terra uidebor, ex cum hominibus couerfabor. Proptenbsp;quod uerbUffujfiicio cH Baruch prophetärefecatufi'^nbsp;taßisiperfidis iud£i5,cum fit facrofanébts.

  • 7 nbsp;^Quàmpulchrifupcr motes pedes a”'nbsp;nuntiantis SCprxdicantis pacem î ano“*'nbsp;tiantis bonu, prædicâtis falutem,dicenn^nbsp;ad Sion,Regnat deus tuus»

ç^uanta omniu iucuditate excipiëtur 'm toto itMU^1 apoHolhex nuntij eins falutis, quam dominusnbsp;in toto mudo, cum uocabitur orbis 'm agnttionë (Xnbsp;turn dignu dei ueri exommpotêtistdum 'm celeberrl”quot;^nbsp;cœtibuseleëhruquafi dcexcelfo ut percgreaudi^^,nbsp;clamabîit Euangelifi:ie,^adtuintiabutpacëexf‘‘^‘^nbsp;tiniuerfalèfidelibus,cum dicent,0 noua ecclefianbsp;uidentiu, ex credentiu uerbo domim, pax ueranbsp;mimbus bona; uoluntatis, uel beneuolentibus. Salu^nbsp;fdluatoraduenit,iamnunc regnatdeus tuusSioifi^^^nbsp;clefia magtia, 'm teniuerfa terra, ommbus gcntibufgt;'^nbsp;ius haéknus fedcs 'm Sion habebatur.pofihac hjorodd^nbsp;eius crit tota gétilitas, ex poßeßio eius termim

  • 8 nbsp;Vox fpeculatorutuorü leuauerfitno*-^’ »

fimul laudabfittquia oculo ad oculuß* *’* debunt cum cóuerterit dominus Sio”».nbsp;nbsp;nbsp;v

O filicia tempora,dumlfieculatores ex mul ut uocë attollent nuntiaturi bona, etiâ pro’fi'^nbsp;demonftrabutfaluatorë,oculo ad oculu uideittesnbsp;ptorem exredemptionë Zian,hoc eHfidcliutq^''^nbsp;dicetur.-Ecce ag/ius dei, qui toUit peccatanbsp;do Baptifia: Adeft regnü ccelorfi inuemmusf^x‘‘‘^nbsp;quomodo apofloli.-vidcrut oculi mei falutaretuu,^quot;nbsp;parafiianteficicm ommupopuloru,Lumcn adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

tionemgentiutn,quomodo Simeon iuftus,lîilleltfr 'm Talmudicis libris Hcbra:is not US : Ndt«lt; efinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

die faluatormundi 'm Bethleem ciuitate do angeli pacis numifiCiuid nobis tecu efi lefufi^nbsp;quomodo demones quoq; Euangelizarnnt. .

o Gaudeteamp;laudatefimuldefertalef*’ lemjquia confolatus eft dominus popnbsp;fuum,redcmitlerufalemgt;

Plauditemanibus,exuocis exaltatione


-ocr page 151-

Jertit urbis Uierofolynue.-eritis e/iitnoccaßo confoliitia nis ekâorMHnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extruäionis nonie Hierofolymte^ ut

mwK quidemruptiiiacetit'm Paliefti/M,reuerauerô glorioft pr^dicern, habettrh crfisin uniuerfa terra,nbsp;qiamçr redittiet ab ontmbui pccwtw fuis, criuß^u*nbsp;mbit iOim antiquißimas ruitttu.

RcucUbit dns uirtutê et bonitatë fuacundis populif, Gt credent uerbo dei omnet fines terrte,et adorabunt e=nbsp;10« oëjpmÆif gentiit .videbunt omnes fines terrlt;e fa=nbsp;bttare dei nofiri:non fiola Hierofolyma, fed oes gentes^nbsp;gt;1 ^ecedite,receditc,exitc inde,pollutumnbsp;nolitetangerc.Exitede medio eius, mun^nbsp;daminiquifertis uafadomini,nbsp;^^ficditeôifraëlitlt;e ueri,ô fideles cultoresdei,4ua^nbsp;‘^onuerßitiotje priflina,à confiefione doHrime ZiT mgt;nbsp;^‘‘’”gt;^pollutioiiibns idoloru,àferuitHte diabolism qttinbsp;tanto temporeßgnari ueritatK et creatorsnbsp;quot^uot facra pofihac traiiabitis,nbsp;m ecclefia facra deumfandificabitis^qui dignas deonbsp;Mi« iwmolabitis, fynccritatis cr ueritatts azymanbsp;^°quot;icdetis,m)itns deo populns aggregabimint.

Pi^opci'^bitis. Praecedet enim uos dojuinuSj Si congregabituos deus IfraëUnbsp;uefira redemptio non erit cum tumultu cr bellinbsp;^°‘‘PP‘O'atu,iwn cum confi(fione,fiiga,Gr trepidationnbsp;^°^b.bu^mfequentibus.Videbitii enimpræcedentemnbsp;••o^filuatoremuefirum, ipfe ibit ante uos, exemplumnbsp;P^^bebititifieris ZT conuerfationis, primus pr^cedet,nbsp;ultintui agmen coUiget, ubiqs uos in tuto conflituet.nbsp;Qi»s enim fibi pater dcdit, feruat omnes:pafior uerusnbsp;fideliter oaes pafcit,^^ nouit quiC fint eius.

ij ^Ecce prudentcr agct feruus meus,exal tabitur, 8c eleuabit, Sc fublimis erit ualde,

Vtcunq; Judai recentioresfcripturahanc de populo Waico exponat, fatis patet de alio quàm Chriflo dominbsp;no cxplanari no poffe. Debuitq^ hie caput nouu adfig»nbsp;n^lfe Latinus,cum et Hebrlt;ei hie caput imcipiatSeruusnbsp;iße domint alius non efi hoc loco, quàm Dns Chrifius.nbsp;quo Of ueteres Hebraoru expofuerunt hoc modo:nbsp;cxaltabiturt^cßiM pîi«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abraham,GT elcttabt

plus quàm Mofes, cr fublimis erit ualde plus quàm dei.Prol}gt;erè enimgeret omnia,totufibi uendicanbsp;^i^orbê, adorabitut ab omnibus regib. in fimbria ueßinbsp;'’’fttiferiptu habet: Rex regum et Dnj dominantium.

14 Sicutobftupueruntfuper te multüficdc ®^ttiiorcrit inter uiros afpeäus eius^dCnbsp;‘°rnia eius inter filios hominum»nbsp;, ^^**Vdgt;u)it tarnen fuper cum multi qui Chriflum aj^inbsp;Hj Jud£orum conl}gt;utitm,flagellatum,f})inbsp;'*** eoro«(tf(0^ fanguinolentum, obflupefeent ànbsp;“’Nf’otTorc, qui/^eciofus erat prafilqs bominum,nbsp;omnes mortales hunüliatum er jßrenbsp;et niolenter traHatuim,

ly Si'cafpergctgentes multas,fuper ipfutn continebunt reges osfuumtquiaquibusnbsp;non eft narra tum (dc eo) uideruntîôC quinbsp;non audicrunt,intclligentgt;

Vteunq^ humiliatum flagellis cafitm er

crucifixunt, Gloria

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnriicipui«

tpjuw tätTWfj genten nwltiSCMn rcucrcnttit^bottorc jgnQininu* aüoquentur zs- deprecabuntur,faluatorem er redem^nbsp;ptorem confitebuntur, çr à regibus quoq^ adorabitiirnbsp;er timebitur,glorificabitur er laudabitur, ut reuerennbsp;tiagratia manus orifuo impofiturifint^ is enim Chri»nbsp;ßus con/ficiendus adorandus illis proponetur pernbsp;Euangelium, qui de eo mhil audierant, agmturi er in^nbsp;telleäurihoc tncarnationis diuinamyflerium, qui denbsp;arcanis antea feripturis mhil audierant. Contra uero,nbsp;quibus de eo narratum fiterat,quibus promijfus,his omnbsp;mno erit ignoratus, /pretus, auerfatus et bla/fibcmatus^nbsp;Infua enim cum uenerit,fui eum non receperunt. Aliensnbsp;autein qui eum fufeeperunt, acceperunt uieißim hancnbsp;gratiam, ut filq dei fint er babeantur,qui fcilicet credinbsp;derunt in eum ludai er gentes.

CAP VT LIII, Vis crediditprædicationi nolt;nbsp;firæ i öC brachium Domini cutnbsp;reuelatum eft;'

Tam arduum Meßia myfierium,incar M«ff« my

n4t(MM uerbMndomini,er inbenedilt;!lahumamtatefi= lium dei tarn indigna pafiurum,à propria fuagentc,adnbsp;falutem eleilorum,quK crederet mfi iUuftratus pergranbsp;tiamdeir Quis hæc prophétie nobis prophetantibusnbsp;crederetf ait Efaias. Et tantam dei potentiam opus re^nbsp;demptionis tarn eximium et'gratiofum, cui dominus renbsp;uelauitf quàm pauci ex Iplt;je/ credent^

Etafeendet ficut uirgultum coram co, 8C ficut radix de terra fitienti. Non eft fpe^nbsp;cies ei,neq; decor« Et uidimus eum, 8C nonbsp;eratafpedus, SCdefydcrauimus cum

Prodibit autpotentia dei per crucisfragilitatem er contemptu ad faluandugentes,adfafiigium honoris manbsp;ximi- Sicut fi uirgultum uel radix in terra fitienti, ernbsp;abfq; humore uirefeit er puUulat:fic Chrißus ex peccanbsp;trice came'mfimilitudine pcccati ab/q; peccato concisnbsp;pitur,ergeneratusafcèdit. Cluis ergo non deortu ernbsp;uita Chrifii admiraretur^ Et infuper /plendidus er celenbsp;her no apparuit,nihä fupra comunë hominë in perfonanbsp;fua oßendit,non régis filius,no facerdotis, non prophenbsp;ta,fed fabri filius, er pauperc matre natus cuëîis appanbsp;ruit:fic,ut dum etiauideremus eum, et fummopere ucitnbsp;turit defyderauerinMs,prafcntë tarnen humilitatis laranbsp;ua teëlum non agnofeemus. Loquuntur autem propheanbsp;ta in praterito tempore de fitturis ob certitudinë fidei,nbsp;5 defpeäum, ÔCnouiftîmumhominum,nbsp;uirum doloru 8(. expertum infirmitatem,nbsp;Etquafiabfeonfio uultus ab eo defpedus,nbsp;nec reputauimus eum.

De/peëius enim inter homines eft, erquafi mdignif ci,fißi„ fimus inter homines trailatus à perfidis,myfleriu/m deiuit UolorS,nbsp;non credentibu5:habitus ueluti utr doloru, plenus igna

-ocr page 152-

I s A I A S

minimi ityumiiis,conl^utui,flägclltttus,cruci affixiM; triflißima antini(,et fitiente lingua,no nifi ßUe ct acetonbsp;potatida,Tot expertus efi inßrtnitate5,anguftiM, et donbsp;lorcî, tot indigna pajjia efl,utßacies nofiras abfcodcreanbsp;miK,ae ipfitu opprobria,cotumeliaf,fputamina ccrnerenbsp;fogeremur, quibuf tdi« Migne et turpiter affcäiu eß,nbsp;ut eumqiMlis eß'etteflimarenequaquäpotuerimus.Manbsp;ximam humiliationè Chrißi propheta hii uerbts defcrinbsp;bit,ut ad iUiufgloriam prtedicatidaperueniat. Non ali^nbsp;ter membra Chrißißdeles quiq; latent mundo, humilisnbsp;antur exaltamü coram domino.

/j Verclangiiorcs noftrosipfetulit,8cdo^ lores noftros ipfcportauit.Etnos reputa^nbsp;uimus cum quafi plaga affedü,pcrcuffumnbsp;àdco ÔChumiliatum.

Pro nobis . Ne»w aZt hicc iUurn perpeßum credat propter proa peccatafua,quiinnocentißimuteß, ctpeccarcnonbsp;potêsjfed eß peccati mors.'noßros iÜe languoret ptulit,nbsp;ttoßros dolores fenfit, peccata noßra ptulit in corporenbsp;fuoßtpcrlignu, pro peccatis noßris mortuns efl,iußiisnbsp;pro iniußis ,ut er nos quo^ peccatis mortui iußitiie uinbsp;ueremus, cuius liuoreßmati fumus. Et nos cxißimauianbsp;mus eum percußiun plaga à domino er humiliatum, utnbsp;clamauerimus,’Toüetoüe, crucifige eum:audißis blafinbsp;phemias: defeendat de cruce:non hunc,fed Barrabam:nbsp;crucißge.reus eß mortis,

y Ipfeautemuulneratuscftproptcriniqui rates noftras, attritus eft propter fccleranbsp;noftra4DifcipIina pacis noftrj fuper cum.nbsp;Sc liuore eius nos fanati fumus«.

Pldgi« er uulnerafua,ppter peccata noßra pertulit, cotritus eß er occifus propter iniqtates noßras,poenasnbsp;peccatorum noßroru ipß luit mßto corpore, patri pronbsp;nobis recociliatiofaCius,pacificans qute in coelis funt etnbsp;in terra. ludai aut non noßra fed fua peccata portant,nbsp;Qii£ nobis aduer/à retribui debuerant,^uasnos calaminbsp;tates propter peccata noßra firre debuimus ipfe ptulit,nbsp;itt fuo nos liuore fanaremur,mulila noßr^e correilionisnbsp;ipfe punitus efi.Riortuus eß enim propter peccata noanbsp;flra, er refurrexit propter iußificationcsnoßros.

6 Omnes nos quafi cues errauimus.unuf quifq; in uiam fua dcdinauittSC pofuit donbsp;minus in eo iniquitate omnium noftrum.nbsp;Ve/«t ones fine paßoreerrauimusomneshomines:innbsp;caw.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adam oës peccauimusmullus abfy; peccato ctià infans:

omnes redemptore opus habemus, qui peccatores expt are peccata non poffumus : quifq^fuas feëlatur coneupinbsp;fcetias:quod in nobis pcccatu eß ad peccandu follicitat,nbsp;ut non qu£ uolumus,fed quanolicent agamus.Dns autnbsp;impofuit Chrißo oës iniquitates noßras, ut 'm humerisnbsp;iUiusgeßaremurad caulas, utiußiticedei pro peccatisnbsp;noßris fatisfieret, pretio fui ftnguinis redimeremur,nbsp;Violentiam paffus eft, amp; affliäus eft, 8cnbsp;nonaperuitosfuum. Sicutouis adocci-fionem ducetur, 8C quafi agnus corä ton-dentcfe.obmutefcctSinonapcrietosfuu»nbsp;Angußiatus eß ipfe, adflülus ac humiliatus iHatit

IO

lESCHAEIAHV.

funt ei iniuria,unlneratus eß 'm corpore,blaßgt;hentij! uexatus,captus et ligatus.ln quibus omnibus no apertutnbsp;osfuu,ad accufationes fal/às tacuit,ut miraretur prap^nbsp;uehementer,non excufauit fe,ncc uim ui repulit. Pel’''*nbsp;gladio uti prohibuit,aurem amputatSfanauitficut ouHnbsp;ad uiiüimam duilus eß,nbsp;nbsp;nbsp;ficut agnus coram tondenli

fe obmutuit, er non aperuit os fuum. Idipfum er lippus expofuit in Aäis Aethiopi in curru de Chrifi*’’

8 De anguftia 8C deiudicio fubiatus efttg^ nerationéautemeiusquisenarrabitî’^l’***nbsp;abfeiffus eft de terra uiuentiumtproptfïnbsp;fcclus populi mei pcrcuftiis eft ipfe»

Tranfit ad Chrißi gloriam defcribencia,Sublatusest ex angußiis,de aràifimo ßatu mortalitatis, er ienbsp;cio dänationis,er fubfccuta eß ipfum, Uhus hutnili^^*^nbsp;nem et fuppliciu, innumerabitis etgloriofa pofleritasPnbsp;Horum dei, immenfusfruHus omnibus feculis prove’^nbsp;•'illiuspaßione ,'mnumerabilis populuscredentium rÜnbsp;eledorum aceeßit Chrtßo exaltato 'm cruce: quinbsp;fublatuser cxdfusputabaturexuiuis, de terra uel''^nbsp;exterminatus in totu, qua ei plaga occurrerat propteTnbsp;tranfgreßioncs eleClorum, propter cos enim redin'^nbsp;dos traditus csl 'm mortem,

Etdabitcum impqs fepulturam fuain.^ cum dmitein morte fuateo quod iniqui*^nbsp;tem no feccrit, neq; dolus fueritin ore ei'!’ 4

Sepulchrum ei dabitur cum mtpijs.tJon aliter oeeir / eß er fepultus, quàmfi impijßimus exitiffet, unie C'' 'nbsp;inter latrones crucifixus eß, tantum oßibus fuis rtenbsp;frailis,utlatronum, utimplercnturfcriptura.Etequot;*^nbsp;diuite excelft eius. Impifs comparatus eß 'm fcpulchquot;^nbsp;fedfepulchru Uhus prater 'mtentionê occidentiuf^,nbsp;eß excelfum er gloriofum. Klortuus eßut peccator-'rnbsp;fepultus uthonoratus. Hifiquis diuite pro pradone^^nbsp;ponat 'm malam partemret diuitem pro morte einS'^nbsp;br«ea enim utrumq; fignificare poßunt, ut in tnorte**^^nbsp;lius glorificatus ßierit,rcuert(ntibus etiSludaisnbsp;dus tundentibus,quia iußum occidi/fèntgloriofisjfsnbsp;miraculis.lam enim confitebantur cu iniuriam paßi'f^nbsp;er uiolentianulläficiße, et nonfuijfc dolu in ore eiHbnbsp;nec uerbo nec operc comeruific täconßifibilem OTiff 'nbsp;, Sc dominus uoluit contercrc eum i”^^nbsp;mitatc4 Sipofucrit pro peccato anima'’*nbsp;fuä,uidcbitfernen Iongæuu(pro/o»g4èi'lt;^'; Jnbsp;SC uolütas domini in manu eius dirige'^f 'VS,-,,-

Kon potuiffent ludai Chrißumcapereucl criter^ J xiffe mfi pater tradidiffet, er pro tanto dereliqielj^.nbsp;Voluntas enim et decretum deifitit, ut cotereretvf^nbsp;inßrmitatis humana miferijs er doloribus, utfeipr^nbsp;ponerct facrificium pro delidis, fecundum pr^êf*^^^nbsp;tionem legalium facrificiorum, er faac exempln^»,nbsp;uinitate feruata,humanitate ut hoedus occifa.ldeo^nbsp;pro obedientia tanta,uelut ifaac uoluntate patris onbsp;tus er occifus, uidit fernen longauum, poßeritatei«nbsp;tutnurabilcm peromnta factda credentium innbsp;Et ficut ifaac perhuiufmodi obedientiamnbsp;licitatemfibi er fuofemitü,etprolßeritatemfumnt


-ocr page 153-

I S A I A S

^Chriflutfuit morte Ijiontanea multttmglorMmfoho l’esta, crregnumpromeruit eleéiorum. Oportebatnbsp;pati Chrifl^, ita gloriam fuam ingredi.

* Pro eo quod hborauitanima eius,uidelt; (o-) faturabitun In fcicntia fua iuftifi-^’bitiuftus feruus meus multOs,filt; iniquinbsp;tâtes eorum ipfe portabit.

P^'|¦ù«!oƒo laboreanimtefü^, propter affliólioiiem ^‘^“»tp^i/Jui cfl, omnium bonerum fecundum hominemnbsp;ditatusefl, quifecundum diuinitatemomnta c^lnbsp;^^»tnibui.Ditauit eleélofpericulo dnim£ fu£. Doéirinbsp;illiui uera fides i» ecclefiam propagatur, qua iuflifi^nbsp;credentes:cr legis fcientia cr gratia per Chri^nbsp;i^‘lt;mferui dei multiplicantur, quorum iniquitates 'mnbsp;^^^diluitçrdeleuit.

difpertiam ei plurimos,amp; fortiû di ^‘detfpoijg^ pro eo quod tradiditin mor*nbsp;ƒ äniniam fuam,8^ cum fceleratis repu*nbsp;ätus eft;8^ ipfepeccatamultorum tuIit,6Cnbsp;Pto tranfgreflbribus rogabit.

“o nbsp;nbsp;^‘“feipfumhumiliauit ad cruetsfupplicium, tan=*

mfimits er fragilts, ideo dominus exaltauit eum, quot;^fleinultis er ßrtibus tarn d£monibus quam tyrannisnbsp;amp;oriofe triumphet, ut fpolia animarum fibi rapiat, utnbsp;idolorum fbrtitudinem opprimât, er captiuamnbsp;eaptiuitatë, CT dona diflribuat hominibits. Qjimnbsp;anintam fuam emifit, ffionteq; tradidit ffiritum^nbsp;^‘'Itatuscruce, ideo omnia adfeipfum traxit,ut ubinbsp;‘’^^^¦onmesfuiiüumfequantur, erfecum 'tnparadifonbsp;à fttana tenebantur 'm 'mferno.Et qui peccato^nbsp;‘tdnumeratas efl,ispeccatoresiuflificatosfibifo^nbsp;, amp;fccum gaudere 'm paradifo fua poteflate àpa^nbsp;‘iccepta iubeat. Ne quis pofl hac peccator dcifleret,nbsp;lt;^1«« pro fuis quoq; crucifixoribus orat, er latronisfe^nbsp;pxnitentiam er ex fide orationem fufeipit: princinbsp;pem tenebrarumexarmauit 'm cruce,coUegit ecclefiamnbsp;fX ommbusgentibus,gloriämaximamconfeqmctus efl,nbsp;hiterceditfemper pro omnibus credentibus in eum, ernbsp;fefc pro omnibus fatisfadionem offert, folus 'mnocens,nbsp;fondus,er gratiäfine menfura confequutus pro nobis,.nbsp;c A p V T LII I r.

Auda ftcrilis quae non paristde cantalaudemamp;hinni,quæn5nbsp;pariebast quoniam multi filiinbsp;defertæ magis quam eius quaenbsp;babebatuirum,dicit dominus.

- fei non ea cui hic propheta promittit tantagaudia, Sa^ eonflat qu£ flerilis dici confueuerit prophet£, pa-^f^orchis^lfl-aëlitis ommbus.Qttandiu templu fletit,?^nbsp;uigebat, tune flerilis àfilqsgrati£ erat et m=nbsp;J‘^eundagentilitas, regno coelorum dues er nobiles nonbsp;ßnebat,carebat enim uerbo domint,iudicia fua maritusnbsp;^°minus nondum iÜi maiüfiflauerat : erfi emm ex iüisnbsp;erant elcéii multi, nondum tarnen fe iüis donüni fauornbsp;explicauerat mißis apoflolis, pr£dicato Euangelio uelnbsp;•fi^natum tantum fuper eos erat lumen ttultus do^

r

(

t »

i

}

I*

1

t

f

K

i nbsp;nbsp;nbsp;'

I rnbsp;nbsp;nbsp;,

I

’’i

»

)

J

i

(

t

i 'i

lt;f

f fgt;

/ tnbsp;) gt;

*''/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-'“quot;gt;¦ —¦.*••*1,wiviv«vz.*.••.—•

', f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fleriletn uocant fynagogam, utlunt:

It

n

gt;

1

/

!gt;

l!

(

/I

IE S C H A E I A H V. (gt;(gt; mini, fed iuflificationisfidem certanuüam aeeeperat,nbsp;fedpermifcricordiamnonexpromißiombusfaluaban»nbsp;tur. Eidern flerili ecclcfi£ ex gentibus congregand£ hicnbsp;uerbüdomint confolationem fummam promittit, quamnbsp;nemo crederetfiitura,nifi tarn clarißime uidereturcomnbsp;pleta. Certe flerilisgentilitas prophetarum tempore ntnbsp;hil peperiffe uidebatur,fcd tarnen iubetur plaudere,catnbsp;nere,gratias domino reddere, quialonge plures grati£nbsp;erfidei filios habitura fit quam fynagoga, idipfum ,finbsp;tanti temporis er orbis magmtudo Chriftiam perpen.'nbsp;ditur,probatione non eget etiaad ludaos.ldeo fequitur^nbsp;2- Dilata locum tentoriorum tuorum, öC.nbsp;pelles tabernaculorum tuorum extendc,nbsp;ne parcas: longosfac funiculos tuos,öCnbsp;clauos tuos confolida.

TLabernaculum titum, o ecclefia, noui popttli maxi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;po

mum ertt,cortin£ tu£ expadentur m fines orbts terra= uw«. rum:ne unquam ceffes prorogare pomeria iurifdidio=nbsp;nis tu£, tarn nunc iflam, iam aliam geiitem occupabitnbsp;uerbum domint, nunc hanc, nunc aliam infulam dei fa^nbsp;uor uifitabit,donec in omnem terram exeat fonus Euannbsp;gelij, er uis eius. Eidei er charitatis neruosßrtißimenbsp;mfi^as, fpiritus diuim iÜuflratione er canomcorum li^nbsp;brorumauthoritate,et clauisfirmißimis propheti£ cernbsp;t£ ac diuin£, non traditionis human£, qui citiuscom^nbsp;putrefcât,ne refoluatur tabernaculn uentis tentationu^nbsp;5 Addexteramenim. StadIcuampénétranbsp;bis: amp; fernen tuuni gentes hærcditabit, SCnbsp;ciuitates defertas inhabitabunt.

Erumpes erperrumpes ßrtiterimpiorum hoflium Gratis ad tuorum caflra, ad omnes terr£ plagas diffwiderisiquannbsp;tumlibet tyrannorum crudelia mandata uerbum fideinbsp;eu'mcet er oprimet. Semen tuum, filij ecclcfi£ peruernbsp;bum dominigenerandi poßidebuntgentes omnium na*nbsp;tionum. Et eas urbes,ubi idola colebantur,ubigrati£ dinbsp;uin£ nuüus uiror et cultusapparcbat,ubi unius ueri deinbsp;ignorantia fqualebant omma,nullus timor uel amor deinbsp;locum habebat,mhabitabunt filij Abrah£,lfra'élis, Da*nbsp;uidis, er ipfius Chrifli domini, filij quos per Euangeliunbsp;genitosfibi ecclefia mater gratulatur, utin finu Abra*nbsp;h£ quiefcant,filijs regni fiiras eicilis,

4 Noli timere,quia non confundêris,neqj crubefees. Non enim te pudebittquia connbsp;fufionis adolefcentiætuæ obliuifcêris, SCnbsp;opprobrii uiduitatis tuae no recordaberisnbsp;amplius.

Ecclefi£ projtäui objlrcpent multa tyrannorum iw* EccieHa peria, fed non iüi timentamp;, nunquam con/ùndetur,connbsp;fiendentur auté omnes qui iÜam perfequentur:perrum*nbsp;pes enim uirtutc jfionfi tui ¦ ignominiam er opprobrittnbsp;nuüü experieris,fi uerbo dei tcnaciter adh£rebis.O)n*nbsp;nino enim priflini erroris ftultitiam er infolentiam ab*nbsp;ijeies: mores gentilitatis quibus afuefaéla cs,dum uiduanbsp;er flerilis effes, ueluti tuam ignominiam er oporobriunbsp;abijeies er obliuifeeris.

Quia dominabiturtuiqui fecit te, Do« minus exercituum nomen eius«ôlt; redenv.

-ocr page 154-

I s A I AS

ptor tuus fanflus Ifrael, Deus omnis tergt; ræ uocabitur.

^rum * P« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuijUel potiui adulteri tui.non erunt poflhac

Chrifti ee« Iupiter,MarSfVeni{f,crcieteraidoloruportenta,Baa» ****‘“^nbsp;nbsp;nbsp;lun GT dij tutelar es ac diui:fed dominui et tnaritus tuut

erit,qui tecreauit,folus ommpoteijs conditorccxli terrie,deut Algt;raham,Jfaac,Grlacobfdominut deus exsnbsp;ercituum,is uniuerfe ecclefite unicus herus erit, Et gwinbsp;iüwm tnl}gt;irituc^ ueritate colent populi,utia ipß fponnbsp;fa erunt,catholica ecclefia, quanttvmlibet ritibus diuernbsp;fis utantur,^ui lt;i puritatc uene fidei non abducunt,quinbsp;gratia dei per Chriflu fe crediderint reconciUatos,deq;nbsp;fuis meritts nihil prtefumpferint. Not« dwtew, o ludice,nbsp;tunc complétant ejjè confolationem huius flerilis, tuncnbsp;dilatation tentorium, tunc fernen fandum pojfeffurumnbsp;gcntes,^uando fandusifraelisfidelium Uindex?^amanbsp;tor,deus totius terrlt;e uocabitur. Tu ergo fi potes nominbsp;na,ciuishancßdem in orbemtotum diffeminauerit,zTnbsp;^uandogentilitotad unudettm colendum concordancenbsp;rit, define cxpeikire fiitnrum,quod cernis ante nülenbsp;leqningentosannospricteritum perfedum,

6 Quia ut mulicrcm dcrclidam ,6f moe=« renten) fpiritu uocauit te dominus, amp; uxonbsp;rem adolefcentiæ,fed abiedam « Dixit de*nbsp;us tuus*

Gratia CumeJJès,ofierilis,derelid!l,cruelutircpudiataà earn?*** domino,dum mifera nullum tibi fyncerum amicum zrnbsp;fidelem maritum 'm coniugium afduifieSidum uelut iu^nbsp;uencula CT procax,impatiens libidinis^nuc hunc nuncnbsp;aliumtibideumeligcres, ct'meretricareris cum lignonbsp;cr lapide, foie er luna,nullifidem feruans, nec ab aU*nbsp;quo fideliter tradata, dominus ipfe deus Sabbaoth uoenbsp;cauit te,apparuit tibi,J}ionfam elegit,erlauacro falutisnbsp;Cr fidei mundauit,er fanguis iüius genas tuas exornœnbsp;vn,ßrmofam reddidit, er totam pulchram:dixitq; tibi,nbsp;_ Adpunduminniodicodereliquite,8^nbsp;' in miferationibus magnis congregabo te.nbsp;Prlt;e mmio amore fuo adte,ô ecclefia Chrifli, quafinbsp;obliuifcitur ^uturme meretricationis tult;e. Et cum tatonbsp;tempore deum tuum nefcieris, momentum er breuißi'nbsp;tnum tempus nuncupat, Et uerè fibi magis crrortni imnbsp;putare uidetur qua tibi:fatetur enim fe te dcrcliquiffè,nbsp;er non uocaffe per prophetas,patriarchas ac legem, utnbsp;fynagogam,toties 'mgrata uocauerat, er contumacentnbsp;tulcrat.Nunc autem 'm 'mtimis er maximis miferationinbsp;bus te coUedurum fe jfondet)Cum 'mimica efifes, er menbsp;retrix,tefibi de/fofat, eradfe copleditur amatißime,nbsp;8 In momento indignationis abfcondinbsp;faciem meam parumper à te, amp; in miferi^nbsp;cordiafempitcrna mifertus fumtut: dixitnbsp;rcdcmptor tuus dominus*

Mifcricor* Modicam iram fuam deus fuifie tefiatur 'm hommes, fid«.!«*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quàm cito ad melioremfe mentu couertcr'mt,Stat en'tm

femperadofiiumerpulfat,erpra‘teritorumetiâ ipfe obliuifcitur, fi nos quoq^ adulteriora nos perfidem ernbsp;charitatem extenderimus.Longepropenfior eft dei minbsp;Pgt;-icordiaadconuerfos,qu4infieuicbat ira'tn (mpiost'm

lESCHAElAHV.

fempiternu amat, qui ad hora prieuaricatoribus batur : ut auerfio faciei potius foUicitatio defyderij (rnbsp;amaril fiuft'e uidcri poßit,quam feriofa abominatio-^‘tnbsp;nit enim eledos aliquoufq; peccare, ut poftea cottmnbsp;amantius firuentiusq^ inharcant, Eledis omnta coop^nbsp;ranturinboiutm.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ij*'««

9 ^Sicut in diebus Noëiftud mihi eft,cquot;* nbsp;nbsp;quot;•

iurauine inducerem aquas Noe ultra pra tcrramîfic iuraui utnon irafcarti^’’nbsp;amp; non increpem te*

Teftatur clemcntißimus ecclefite ftonfus CT non ultra ecclefiam fuam à mifericordia fua fenbsp;turum,fed ratam, erfirmam fnruaturu, quemadtnigt;lt;^nbsp;oliw diluuij fxdicsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum Noe,^uod I

uauerit femper,ut pro quibufcunqicrimindjus dum aquis non fit totaliter obruiturus,

Montes enimc5mouebuntur,S^coll^ contremifeent : mifericordia autênbsp;recedctàtc, Scfœdus pacis meæ non»’*’'nbsp;uebitundixit miferator tuus dominuS'nbsp;Citius montes finam loco moueri, ante propell^r^nbsp;bus tamArarim quàm Tigrim, quàm meoipfiusl‘‘^nbsp;tur pedore uultus,quàm bonitas mea te déférât,nbsp;dus pacis mece infringatur:ait dominus miferator tigt;^'nbsp;11 ^Paupercula tctnpcfiacc côuul^*^^^nbsp;ulla confolatione, Ecceego fternan)nbsp;ordinem ( ueluti margaritas ) lapides tuoS,nbsp;fundaboteinfapphiris,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

SCponam iafpidem feneftras tuas.’ Sàr. tas tuas in lapides fcintillantes, 8(. otn”*nbsp;termines tuos in lapides defiderabile^*’ .

Confolatio amplior ecclefite, Paupercula

ô ecclefia Chrifti, fine omnib, meritis, qbus te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

re poßis lponfo,et uarijs tentationibus agitataab farijs ueritatis er pietatis,tanquam turbinibitsnbsp;peftatc cocuffa,tam rationibus philofophicisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à

ditionibushumanis,tmdcnuUa tibiprouenirc foLitio jfiiritualis,erconfcientite pax aiitcertitKnbsp;ftitM. At polliceor tibi maxima bona„p pauperi‘‘^ . 'qnbsp;gnificentiam,utfciasqutetibiChriftusdonarit,p^'^^.f^nbsp;micitiapacêconfcienti£,uidoriamqi carnis,nbsp;ria,félicitât cm in Chrifto, er confolatione ànbsp;défia autë talis cft regia,qute conftruitur uerbonbsp;ubi uerbu dei puru inuenies, ibi er ccclefiä,et innbsp;eius Chrtftu.-ubi uerô pranialent traditiones hWfgt;^Anbsp;quteftusfitpictas,erfaftusauthoritas,ibiBabß°'^Lnbsp;Hoc uerbit dei margaritum eft,quo nihil pretiofid^^^^nbsp;phirus,caleftia commendans:cryftallus,clarit^nbsp;tis:carbunculus autem ardens ac luccns,chariti^^^'iifnbsp;des.Nihil igitur illuftrius,iucundius,fandius etlgt;^‘‘nbsp;eftfacrofandnecclefiadei,uerbodeiftmdata, p

IJ amp; uniuerfosfilios tuos dodos à fl® no:df multitudinem pacis filijs tuis:nbsp;.. Eilijueriecclefiiefunt,quiuerbodeigeneradi^’Lnbsp;^iritu imbuuntur pietatis,tM curiofi,nonnbsp;perftitiofi,non iadntores,quorum magiftcr'melt;’‘^nbsp;Chriftus, quos undio docet, qui àdeo


-ocr page 155-

(lt; i

f o

1/

! S A l A S

famtid falatari,quafidcs erefeit gquot; charitiU, t^ua wf el kHut eruditur, er inflammatur a/f:äut,qui hunulita^nbsp;tem docent er pacem,

14 iniuftitiaf^undaberis. Remota eris pro« cul àcalumnia, quia non timebis.-amp; à pa-uore,quia non appropinquabit tibi.

amp; Per iußitiam flabilieris. Fidej enim jùndamentum ejl pirtatis er tequitatis, qu£ ubi locum babuerint, proculnbsp;aberitomnis uiolentia er iniquitas.'Vbi uero iuflitia conbsp;Htur, ibi luhil timetur ; plaga nuUa appropinquabit ta^nbsp;beriiaculo iujH,omnia fua falua femp cufiodiutur 4 Dno.nbsp;ly Ecceaccola uenict,qui noneratmecum,nbsp;aduena quondam tuus adiungetur tibi.

Q«i olim alienui erat 4 timore dei, 4fide er chari“ iate,quideecclefia fatan£ eratuagus crprofiigufutnbsp;Cain: is nunc incolet ecclefiam dei,erudietur de uerbonbsp;domint; ergentesreinot£, e}quot; qui de deo ifraëlisnthilnbsp;^dierant,hunc obmißts tot idolis agnofeent et colent:nbsp;qui ‘’duerfibinturfidelibM,er ad morte ufi^ perfequenbsp;bantur,ßdeles erunt, er ad te concedentttibi fubijciettnbsp;, tur,er ntanus dabunt.

^cceego crcaui fabrum fufflantêin igne Pfutias, amp; profcrentéuasin opus fuû,8dnbsp;'gocteaui interfcâorcad difpcrdendum.nbsp;Qäantmnlibct multi erfirtes mimici ecclefiam fintnbsp;^pugtiaturi, er infijlißimis arvns fidem er iuftitiamnbsp;•'ggreßun ele£loru:quia tarnen meafunt oia, et artifixnbsp;tt arma aifq-me nib tl finit,meû quoq; erit perdere ua=nbsp;ftatorë,et inimicu ejfe eorü qui fideles meos pfequutur^nbsp;Omneuasquodfiflumcftjcontratenônbsp;‘^‘dgetur: Si omnemlinguarn refiftentemnbsp;¦ t»bi, in iudicio condcmnabis.Hæc cft hae-teditas feruorum domini,5C iuftitia co.*nbsp;tum à me, dicit dominus.

Omnia impioru machinamenta contra pios,er Cbri^ fiiuerâecclefiâ, uanaerunt, coterentur^ cofiindenturfnbsp;lltcunq; crudcliter mfietUffaUentur côfilijs,laquets fuiSnbsp;irretientui’, contra fe loquentur : unde pios uoluerintnbsp;inde exaltabunt:ueritatefupcrabuntur esquot; damnbsp;'X nabuntur.Talis efl hiereditas credentiu domino, ut fernnbsp;fw uincant,nunquam fuperentur, gaudium cofiicntùenbsp;©¦ tuta ftlutan 4 domino poßidcant,apud quem reposnbsp;ßta ejl iUis merces iuftitilt;e,quam tarnen ipfe largitur, utnbsp;amp;atiafît, non pramium uel merces, licet utrunt^ dietnbsp;poßitadfyncerarnfententiam.

1

*ogt;8lt; abfqj commuta tione uinum ÔClac.

Ne fe ludiCi putarent in totum abieäos adgentiüfu^ h'“’»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(utrung; enim clare admodu prtedicatum eft

'i“ tj,** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideo hoc capite dominu! omnes in comune

ad fe uocat^ tarn ludseos c]uämgentes,ßne omni perfox ^'‘‘fpeHu^ fefe er beneficia,falutemgi offèrens omnbsp;ftibuf,nonmeritoru confyderatione prouocatus,fedgr4

1'

t ç’r*'*^'**' \»utiin^^inin t^iart ttui/tvutt pr xutç'aiuin Cii/ capite dominu! omnes 'm comune

'H^

if

¦if

IE S C H A E I A H V.

fia erfauore ad genus humanu:it4 tarnen ut uerbu do« mint audiant,etcreddntdomino,illiut gratia fitiant ernbsp;efuriantiuftitia. O omnes homines cuiufcun^ conditionbsp;nis, fine dclefiu, quicunq^ faîutë gratiam er lufliam finbsp;titis, qui ecclefiic melt;e membra uiua ejfe defyderatii, ernbsp;fajlidiofi non ejlis,pergite ad aquas, quas ego do uobis,nbsp;fufcipitc infitit uobis uerbum domim,quod reficere,resnbsp;creare, ct faluare poßit animas uejirasdgnorantià enimnbsp;uejirâ er malitiam carnis fi fentitis,et feientiâfalutarênbsp;fi fititis er gratia, ad Euangelium gratia etbenignita opttsp«#nbsp;tis diuina accedite. hJonindigetisoperumueflrorumciinone#nbsp;pretia,qult;e »« expenfione iujiithemeit {nueniunturmi=^nbsp;nushabentia, ernihilhaberepuritatiser ommmoditnbsp;fynceritatis, lion ejl enim argentum ucjlrum igne exanbsp;minatum erpurgatum fujficienter: fed finefiducia openbsp;rum er moneta uejlra uenite ad me, comparate ut co*nbsp;mcdatis,uinum,ltetitiam mi j}gt;irttu fanëlo per fidë persnbsp;feélam in gratiam dei per Chrifiumter lac dulcedimmnbsp;g’atiit,nutrimenttim infantium. Hoc autem nthtl aliudnbsp;ejl quÀm uerbi dci cibus G“ uitae potus,

X Qtiarcappenditis argentum non in pa-nibus, élaboré neftrûnonin faturitate^ Auditeaudientesme,ôfcomcditcbonü,8^nbsp;deledabiturin craflitudineanima ueftra. .

Cur omnem opera uejlram infumitis in doëhinis bu ' TradWSe» manis,hauriendo aquds de cijlernis dißipatis,nbsp;tius de ßntibusfaluatoris bibittsfCurfubcinericios tiesnbsp;jlros panes, feientiäanimalê,philofophicam, et Uanamnbsp;edctis,er non potius manna calejle fttauißimumfHihünbsp;enimuerè cibat ac folide anima efurientcm,nifi uerbumnbsp;domim,et creditum Euangeliu gratia etfaluiis. Omnidnbsp;alia alimenta laboris plurimu adjèrÜt^fed nihil fatictasnbsp;tis. Cottare opérant uejirâ 'mpenditis prophanis cr itts^nbsp;utilibus difeiplinis, negleëtis interim facris literis, uersnbsp;bisuitte, doürinis coelejlibus^ Audite potius me, utnbsp;uefeamini optimis, er craßitudine deleäetur anima «enbsp;jlr4..Si opera dei,beneficia, iudicidiujla, IniferationeStnbsp;cofolationes dei didiceritK ex faerts literis l^iritu maginbsp;fko interpretâte, fordefeent philofophoru nugamentdfnbsp;rhetorum argumenta.Audite eum qui uta e jl,uerit4s etnbsp;uita,de cuius uentre promanant aquo feientid falutaris,

J Inclinate aurem ueftram, amp; uenite ad me:audite,amp; uiuet anima ueftra,amp; ferianlnbsp;uobifeum paflum fempiternû, mifericor*nbsp;diasDauid fideles.

Vos inquam omnes luditi et gentes inclinate cor ue.» jlrum ad gratiam meam, et ad ueram iujlitiâagnofeensnbsp;dum. Hihil ad perfeëlu perduxit lex Mofis: ratio natu»nbsp;ralisfallit.-circumctfio nihil ualct, neq^ prteputiiî.-fed aunbsp;dire CT credere uerbu domini,fidcm in deunt exercere,nbsp;charitatemin proximum,qult;efunnna legis ftint, er to»nbsp;tius iujlitid etiam naturalis. Ad me ergo uenite er refinbsp;âetur anima uejlra,obleëlabitur certafiducia gratisnbsp;dei cofcientiauejlra,llottumuobifcu paüumjiriam,„ouata,nbsp;quod non in temporario tabernaculo uel Salomoniconbsp;templo,non m area feeder is aurea dcfertur,quiedudumnbsp;obierMit: noua erunt omnia,uel potius antiquata uerd

ton»


-ocr page 156-

IS AJ A s

religio retuu^tndd.SéMpiterntimfæJui p-ingJtn cm» fi deltbKS,cr Dauidi i»faUibiliucritate()rotniffMn:decunbsp;iui fcmine nafciturufiUvm, t^ui ftluaturui/itfuumnbsp;pulum in regno fiddium fine fine regnaturtvm dominutnbsp;pronüfiticr ut cemimus.mfi clt;eci fii}M$,clarifimè.

4 Ecce, teftem populis dedi cum, ducé ac præceptorcm gcntibus,.

y Ecce,genté quam nefcicbas,uocabis:amp; genres quæ te non cognouerût, ad te cur^nbsp;rent propter dominû deum tuum,6C fan-«nbsp;âum Ifraehquia glorificauit te»

Monacdiia Cum fiüû Dnuidis,^ui CT Dauid fiepe dicitur in fieri« Sw Mtffi» pturis, Dabo Euägdij nui ebuccinatorem,coteSlabiturnbsp;ommbufgentibui ipfifiiwant ueritatem,cui ZT credentnbsp;ffionte,loiigè proptin{,qu4m olim uos o ludid, Et ^uentnbsp;uof rcjjruiftis ne regnnret mj nos,ccce principe eivm connbsp;fiittii cr ducemgentibuf. Quid dnriu^ de regno Chri«nbsp;fli ZT Dauidis, de monnrehict Mefiitc did poteû,gu4innbsp;quod teftcm,nionitorè,pr^edicatorê,zy'magiftrH omni«nbsp;bus populis pater ilium dederit ac principë,mandataq;nbsp;dantein populist Nec fiolu Ifiraeli ZT 1udeis,fi qui lUuntnbsp;fuficipere uolucrintfed eis quoq^ gentibus O' nationt«nbsp;bus lege grade daturas Jit, zrad fiuu ouile couocaturusnbsp;ft,que ilium minimè antea cognouerut,ad quas corponbsp;rail prefientia zr oculis corporels nunquam uenerat,nbsp;que uicißim prias de eo tuhil audierâi. ijii igitur populinbsp;proinpta uolutate trafh à domino, zrapoflolicafiagenanbsp;capti,currët ad fieruiendü ei,ad Euangeliu fiufidpiendu,nbsp;cr ad colendit unum deu ifirad, qui te Hcfitam fie glonbsp;rificari uoluit,ut terra tota hereditas tua effet.Veitenbsp;ifiraëlemficglorificat, ut defiemine tuo natus,zr‘ pro^nbsp;mißus dudû tuis patribus tibi non leuem gloria nominisnbsp;comparauerit,fi obfiequi Euangelio uolutffies.

  • 6 ^Quæritedominumdum inueniripo*nbsp;teftjinuocate eum dum prope cft*

paniuntii Couerfius ad Chrifttt domittu exgetibus ZT ludeis pec pt»di«Mutnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclefià bortatur primùm ad pœnttentia,

id quod Baptisa ZT Chrifius inter predicationis initia predicarut,uetcrisuitecmèdationëetr.efipificentiâ:utnbsp;poUhac innocëtius uiucre, ZT“ fialuatori dnofiynccriusnbsp;adberere zrobfequi uclmt,et ab omnibus abominationnbsp;tùbus idoloru tam corporaliit quàmfpiritualiii abfline«nbsp;re,fiolu domina querere,z^ dum licet per fiuâgratia acnbsp;uocationë inuocare,da fie proximîi illis fècerit,uifitauenbsp;rit orient exalto,zr luce Euagelica illaflrauerit,zr denbsp;uana couerfiatione et erroribus tain benignè uocauerid

  • 7 nbsp;Derelinquatimpiusuiamfuâjamp;uirininbsp;quus cogitationes fuas,amp;rcuertaturadnbsp;dnm,8c miferebiturcius,amp;ad deû noftrü,nbsp;quoniam multus eftad ignofeendum»

Qjne B«ra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pûcnitëtiâ docet,ut ficilicet uia iniqtatis relinquatur,

Plt;*nit«»i3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dd deü couerfio,relinquëdo impias de dco cogi«

tationes,dilfidentia,perfidiä,blaßgt;hcmiä bomtatis fine, coplia quoqs peccâdi zr propofitii iniquu,redeaturqinbsp;jtîm per agnitionë culpe, et emendationë uite priflinbsp;ne, et no dubitet de clemëtia dei,qua propëfifiimus eftnbsp;ud ignoficédUtUt interceJfortbus/àtKfiifno wdigeamut,.

lES GHAEIAH V.

  • 8 nbsp;Nonenim cogitationes meæcogitatîd*nbsp;nesueftræ:nequeuiæueftræ,ui3emcæ,dilt;

cit Dominus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;••

  • 9 nbsp;Quia exaltâtur coeli à terra,fie exdnbsp;tatæ font uiæ meæ à uiis ueftris,ÔC cogitationes meæàcogitationibus ueftris»

Longe cxccUentior efi mifiericordia mea ad homiitlt;Sgt; quàm inter cosinuentatur,fiecüdualtitudinë ccelifupernbsp;terracorroborata efimifiericordiadeifiup tmenteseiunbsp;Nontam terribilis, ut mificr zr humiÙs ipfiu/m precinbsp;bus accedere no audeat:nec tam crudelis, ut uenia (ÜWnbsp;pro peccatis in bac uita, poflea rigide fit uindicatwigt;^tnbsp;ut pœnamficructdimijfa culpa.

  • 10 nbsp;Quia quomodo defeendit imber,nbsp;decœlo, ôC illuc ultra non reuertitur,nbsp;inebriat terra ôc fœcundat eam, ôC germ*-nare earn facit, 8C dat fernen ferenti,amp;panent comedenti;

De promißienibus mels nemo dubitet, quiequid mifiro certó eueniet, quiequid iufjero impediri nonp^'^'nbsp;. tefi. Nibil finecaufia ctiain inrerum naturaeonfieiogt;nbsp;omtua mibi obediunt, ego fium ad cuius nutumnbsp;zr ntx dcficendunt, agunt opus fiutvm pro quo mittu^nbsp;tur. inferior a gubernatur ad lationem zr motumnbsp;riorum cœleflitwtqi corporwm, omnia tarnen ad on^nbsp;nem diuin£prouidenti(e,cui omnia fiubfiunt. Terra»^nbsp;fiolum profirt ad edendum, fied etiam ad fierendum irnbsp;nonfiufficit bona agerc, nifi zr quos poffumusadio*nbsp;numfiollicitemus,

* gt; fic erit uerbum mcii quod egredietut^ oremco.Nonreuerteturadmcuacuu,^^nbsp;faciet quæcunque uolui,8eprofperabil‘*nbsp;in bis ad quæ mifi iikid»

sic quiequid dominus iuffierit zr promifierit filt(^* bio fiet.Verbum quoq; domina priedicatü nemonbsp;met,quo minus fruélum à domino de/linatupromo‘^‘\nbsp;perfieiatq;. Pro/fierabitur enim fine impedimento^,nbsp;omnia qua intendit.Verbum autcmhominumtfj“^nbsp;tiones bumanlt;e,zr inflituta crebro fallutunbsp;in uaeuumexit,zrabfiq;frudiu redit.

  • 11 nbsp;Quia in lætitia egrediemini, 8i in P j

deducemini, Montes amp; colies cantab*’*’^ coram uobis laudem,amp; omnialigo’*’^nbsp;gionisplaudentmanu*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

irt regno lüeßilt;e zr iuRitire fidci,fiemper uiaitbf titia ffiiritus,etiafit cuniln tempor alia adUcrfieiUX’'-^.^nbsp;enim G-gaudium figt;iritus,fru{lus fiuittfidei ZTnbsp;tis,ex Euangeliogratia zr ueritatis procedentiu-tus orbiscongratulatur pifs zrfitmulatur,nenp‘^^nbsp;bantur quatificunq- mudi buiusaduerfitatibiu-'^^’^^nbsp;per latcnsur, zr m domino quietifint,zrom»‘^^ Anbsp;turadeicooperaturfilicitatifideliumaoinnaaquti^j .nbsp;facienc projfgt;crabuntur,etiamfi nihil habeattt,o .nbsp;tarnen poßident, zr ex omnibus norunt aficëderinbsp;gnitioneiii zr amorem fiui creatoris.

gt;5 Pro faliuncula afcendetabies,8f P’^‘’ tica crefcetniyrtus.Etcritdnsnom»’?


-ocr page 157-

fioi,

Cultus Uttus,

I S A I A S

in fignum æternum (quod') non auferetur* fij dViSJJjnbsp;nbsp;nbsp;Muko plura er maiora pqs dei prouidentia obue^

tia{nt,quàmaufifi(erantdefydcrare. Etubimetuebant lt;i4i»«Kgt;n, ibi experientur comodum : unde uehementernbsp;trepidabantfinde uehementius cofolabuntur: pro malisnbsp;iHaus rependent beneficia,edodi maledici, er benedi^nbsp;fere,umcere malum in bono,nuBi malum pro malo red-VW tales fiterintfilq ecclefia, tantamqi perfi-^liortë attiger'mt credentes uerbo domini,tunc exaltabinbsp;tnr dominus 'm feruis fuis, glorificabitur ex ecclefia frunbsp;^ibus. No« u/iquam ufu uenturumfit, ut omnesnbsp;pijfimèuiéïuri fint .-fernper enim pauperes nobifcumnbsp;fgt;'unt,femper fui amatores,femperfide et charitate im*nbsp;P^fifit,femperpeccatis nofiris ueniaorare cogemurtnbsp;fed gloria domini femper augcbitur,uerbum fuum ama»nbsp;buur Bj ecclefia,nbsp;nbsp;nbsp;proficiet 'm elcdis,admonebit cun^

^°gt;'^s,folabitur er diriget fideles, ut glorifieent deti Pgt;‘ojigt;eriï er aduerfis,per ignominiam er bonamfa»nbsp;Non jïnieti«. uel de fielet fides ecclefia.

lt;([CAPVT LVI.

Aec dicit dominus, Cuftodite iudicifi Sc facitc iuftitiamiquianbsp;1 iuxtaeftfalus mea utueniat,ÓCnbsp;nica ut reuclctur»

Si ecclefia dei ex (udais er gentibus congreganda quafierit modum quo legitime dominum deumjutim cdnbsp;eum Hierofolymam urbem,templum, aram,arcam,nbsp;bpideas tabulas pariter uafiata conjpexerit, er toto'Mnbsp;^gt;'befefe fideles conffgt;excr'mt,deumq; colere defydera»nbsp;uerint poj?ibili more,no Leuiticis ceremonijs,quas cct^nbsp;to abrogatas con/ficient: reffgt;ondetur omnibus illis pernbsp;nerbum domini,quod er à pr'mcipio Efaias dixerat,Nonbsp;«ddetis ultra offèrre oblationes fi-ufira ere. Aufirtenbsp;nala fludia ueflra,temperate à ui, aquitati fiudcte, iu^:nbsp;fiitiam colite, liberate oppreffùm, u'mdicaté pupiBum,nbsp;er uenitc er arguite me, fi non uobis beneficcro ut abnbsp;'mitio, fi non ab hoftibusfaluabo,fi no annonam copioanbsp;fam reddidcro,er 'm iudicio redimam, ut captiuitas pernbsp;iuftitiam redimatur. idem hoc loco dicit: Si uerè me cosnbsp;lereuoluerita ,fcruateaquitatcm,faciteiufiitiam, ernbsp;tuncad manumfemperhabebitisfalutë de hofiibus, amp;nbsp;dignafaClis compen/atio clarifiime uobis 'mnótefcet.

i Beatus uir qui facit hoc,amp;ülius homiz nis qui apprehendet iftud.Cuftodiés fab^nbsp;bathü ne polluât illud, euftodiens manusnbsp;f«as ne faciat om ne malum»

Vn«)B id exigo ab hominibus, hune cultum prafiro ^nibusfacrificifs,qui hac parte mihi moremgererenbsp;l^duerit,uere beatus erit. Amicum habebo,accumulasnbsp;° ton« prafentts uita er fiitura. Uuncfilijs hominumnbsp;ff°P^ptafigo, Exhibeteproximisuefiris charitatem,nbsp;. tpfis faciendo quod uobis fieri uuüis, quod efi aquitosnbsp;, iuftitia, Mibi ucrà ftbbathum diligcntifiimè eufiosnbsp;^i/Titis^îio« ut ab omni opéré cefiêtis,fed tempus quiesnbsp;‘tferuilibus operibusfic uobiS deligatis,ut me uefirunbsp;cr mundi totius conditorem recogitctis,qui omnia uasnbsp;^tfndobfequium er «tiliutê creaui : de uoluntate mea

lESCHAEIAHV. 68 îmfiîêda tunc ammii fando propofito renouetii : legentnbsp;meam,uerbtt jidei et exempta prouidentûe meie,prophenbsp;ticiix firipturat^audite, difcite, cf- ruminate : pauperesnbsp;Uifitate beneficijs, etmeefloi cofolationibm. Hoe padonbsp;fabbathii feruatit placebit, cr fi totos uos prouidentuenbsp;cr bomtati tnene cemendaueritii, er de meritis ueflrisnbsp;deßgt;eraueritisgt; Otiari aut,libidinari,infolefcere,debit4nbsp;repetere, pauperet contriflare er opprimere, hoe eßnbsp;fabbathum prophanare,cr me fummopere irritare.

Et nó dicat filius aduenæ, Qui adhæret domino^ dicens, Separatione diuidet menbsp;dominus à populo fuo« Et non dicat eugt;nbsp;nuchus,Ecce ego lignum aridum*

in hac mea noua amplißimaq^ ecclefia nemo pro neeußa. nS carnii natur ali coditione uel defidu aliß de=nbsp;^edui erit uel repudiandm, nec eunuchui ob maledi^nbsp;îhonê ßerÜK naturlt;c,nec alienigenotex quibufcutj; ot®nbsp;terw natiombui pere^'tnus. NuHa hic perfonarum eritnbsp;acceptatio, ubi le^uafidesdominum, er charitas adnbsp;proximumlocummuemet. Nonenimpofihac fepara*inbsp;tio erit CT fchifma in populo dei, ob quameun^gentiunbsp;differentia. oflenditenimdomittusPetro neminem cornnbsp;munem aut immundum dicendum hominem ,fed in ue»nbsp;ritatecompertumaccepitt^uod in omm gentequi ti»nbsp;ment deum er operantur iufiitiam accepti funt illi.

QuiahæcdicitdominUseunuchis,Qut cuftodierint fabbatha mea, amp; elegerintnbsp;quæ ego uolui, amp; tenuerinefoedus ineura,nbsp;y Dabo eis in domo mea,et in mûris meisnbsp;iocü,etnomemelius à filiisetfiliabusî no^nbsp;men fempiternüdabo eis,qd non peribit,

Poflhac non necefiaria nec admpdumlau^bilis erit Propagatft, carnis propagatio,adfideltu in ecclefia augmentu,ut innbsp;tegcmaledidushabebatur/krilis inlfrael. In hacenimnbsp;noua ecclefia [atis erit filiorum,utfi qui fe propter re»nbsp;gnum ccelorit cafirauer'mt, fttum tarnen locum honor itnbsp;inuenianti fi tarnen fabbatha domini cuftodiant,eruo»nbsp;luntati domini implcnda; toti infifiant Jfifirmiter tenuenbsp;rint fixdut meum, ut me dominu deum agnofiant ac cosnbsp;iant,er ego illorupaterpafior er dominus ero femper,nbsp;non obfiante quacunq; corporis fierilitate,fi tantu ffii^nbsp;ritualibus in ecclefia filifs pro uiribus infifiatgenerattsnbsp;dit. 'Tuncenim eunuchorum opprobriu non timebunt,nbsp;fed gloriam fuam in ecclefia magnificam obtinebunt,nbsp;multo maiorem quam fifoecundi fidffentfilijs carnit.

6 Etblios aduenæquiadhærentdomino ut colant eum,et diligant nomen domini,nbsp;ut lintei in feruos : omnemeuftodientemnbsp;fabbathum ne polluât illud, SCtenentcntnbsp;feedus racufflf

Aduena: ctiam ex gentibut non minus apponentur huic mea ecclefilt;e quam Leuita adieditij olim. Viinic Steeräotetnbsp;ftrabunt enim mihi omnes, er regale facerdotiu erunt,nbsp;qui amplexuri funt nomen meum, er fitturi ferui met.nbsp;Omnes hi ex quacunq^ natione progeniti, qui fiudiofenbsp;fibi cauebant à poButione met nominis, qui initum pa^nbsp;dum meumferuauerint,ut me folum diligant patrem,ut

Mw X


-ocr page 158-

I s A I A s

ego ipfosfitiorum loco fufdpiam cr habeäM. lîiijil hic äicitur de templo,fctcrifici^f,ttris,cr peregrinationibufnbsp;adHierofolymam,ter mj anno,ue[ femel in uita.

y Adducam eos in monté fanäü mcum, 'Silætificabo eosin domo orationis mcæ»nbsp;Holocaufta corum,8lt;uidimæeorûplace^nbsp;bunt fupcr altarimeot quia domus mca,nbsp;domus orationis uocabit cundis populis.nbsp;Le*itx nolt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Huiu/tttodi nouo! feruos er LcuitM meos introdu^

nun cede# ecclcfiam nouian,aureäHierofolymam,in mott“ tem ftnélitittK mee, patiitr me ab iÜK adorari er coli,nbsp;non minore cum frudu exauditionis, er repropitiatio“nbsp;nii,i»J}gt;irationK,rcuclationis,cr indulgentie, quàm /înbsp;nunc 'm Salomonico hoc tcmplo ad ar am facram 'm ipfonbsp;fanilo fanilorum corampropitiatorio mediante Vrimnbsp;er Thumm'tm ab ipßs muocarer, adorarer ZX colerer,nbsp;Tune enrni hisomnibutceffantibut, pater omnipotensnbsp;cumffirituifit,m jfiritu er ueritate adorari uolet, ernbsp;fincperfonarumacceptioneaGro'cK er ßarbarii,nottnbsp;tantum ludais. Domut enm mea qua nunc extat Hie“nbsp;rofolymis, tudais tantum frequentatur oratoribuf, ernbsp;tÆcu» ido ca non mß àfacerdotibufintratur. Tune autem adora*nbsp;»»HOUW.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibtM patebit gentibut:omnetme

gentet uno humero adorabunt, VbicuniJ; enim eletli erut,er fideles'mgentibut uniuerfis, ibi orationis mcienbsp;locut erit. Sunt enim templumßtiritut fandi quotquotnbsp;domino fiintdcuoti, etiamfiante Salomonico templo,nbsp;exemplis Eli£,Elifiei er fimilibus,Samuelis er alijs.

2 Ait dominus deus qui cogregat difpergt; fosIfracljAdhuccongregaboadeumconnbsp;gregatos eius*

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Firma extat promißioomnipotcntisdei,ut non fo*

lum fit congregaturus 1 Jraelem dij^ergendum in gentes per Babylonicos er Alfyrios,fed longe celebrioremnbsp;adbucgentium ad fe ecclefiam fit per Mefiiam fuo ternnbsp;pore coUedurus. Cuius tarn magnifies coUedionis hacnbsp;prior ty pus fit tenuis fiiturus : quandoquidem ex ipfanbsp;longe illufirior fit dci gloria promanatura quim exnbsp;priore. v t orbis latior efi lud{ea,er ccclum templo : ficnbsp;regnumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regn w regum omnium.

Omnes beftiæagriuenitcaddcuorangt; dum,uniucrfæ beftiæ faltust

CögregMio nbsp;nbsp;Aliam quoq; congregationë cifdem temporibus do«

fideiium. fninusfaciet,befiiarum fcilicet,qu£lfraëlemcarnalem, impiu,dcgcnerem, et hoe nomine 'mdignü deuorabunt,nbsp;quas ex ftltibus et regionibus aduocabit,ut differdaturnbsp;ingrata ludaa, pro qua plantetur facrofanâa catholicanbsp;ecclefia, lam en'mi multis explicata eji er pradida ua*nbsp;fiatioimpiorum ludæorum,quam orbis totusiamdu*nbsp;dum cernit perodam: er accefiionemfideliu ex omni*nbsp;busgentibus ad ueru deum colendü,qu£ er eifdem firènbsp;contigerut temporibus,apoftolis in orbe pradicantibusnbsp;deum ueru,fubfequentibus miferis ludlt;tis,qui orbi pra*nbsp;dicent tépli,urbis, etgentis ueteris excidiu atq^ finem.

jo ^Spcculatorcseiuscæciomncs.nefciea runt uniucrfiï canes muti non ualentcs lanbsp;trare,clormictes,iacentes,amätcsfomni3»nbsp;lESCttAEFAHV.

Tania ïudaoru cladis caufam hic prolixa narrlt;tjt^ ne defcribit propheta,ne quis gentilts cxifiimet deu nonnbsp;uehementer copulfum ad cxcindendugenccm ludaicaf^nbsp;cui tanta promifia erant,ct toties peccata remijfi,nbsp;er toties fiterat domino reconciliata er relapfa.nbsp;citur autem tanti mali caufa m cacos tüius populi pri^nbsp;cipes facerdotu,fcribas,pharifieos,legis diuina pcruct^nbsp;fores er deprauatores : qui ob auaritiam fœdamnbsp;dei cultum abolcuerunt ut filij Helt. Contra populinbsp;non clamare aufii funt, quibus poterät foediora iwpro*nbsp;perariflagitia. Dormitauerunt per focordiam,nonnbsp;puliadificationem méditantes er deigloria,fed priU^nbsp;tumcommodum zxuoluptates,quibus magis obrioX^nbsp;tenentur. Torpent etiim ad uitiorum eradtcatione’quot;’nbsp;uirtutumq^ plantationcs,er fomno opprimunturn^^nbsp;tiec luxus etfaftus. Sic quotics pralati populi,epif«’l’'’nbsp;abbates, er religiofa profißione fefe uenditantes talc^_nbsp;fiunt, ut hic deferibitur, totics ecclefia: populo tot^nbsp;îmminet uchemens deprauatio, quam non obmittitnbsp;minus iuflo fuo iudicio 'multam. Fius rei exempluntnbsp;fuitinfacrislitcris,toti orbi, omnium feculoru,iudit‘’*nbsp;rum mores erftudia, ut difcant homines non mitio^^nbsp;poenafe puniendos à domino,fi aquali impietate fK^*nbsp;dotes er populusfiierint deprauati.

II Et canes impudentiflimi ncfciefutitf^' turitatemt ipfi paftorcs ignorauerutint^*'nbsp;ligentiamî omnes in uiamfuam declii’^^nbsp;ucrunt, unufquifqj ad auaritiä fuan),nbsp;adnouiffimum*

impudentes canes ex anima, auididicuniur-autem cantatu magis quàm auaritia prafidentiü i; fijs, maxime autem populo ludaico Chrifli tempoß^^^’nbsp;quamerubiq;taxatneceffario, quinefciuntnbsp;faturari, femper plura cupientes.,ut et ludai ipfinbsp;tur fecundu templum uaftatu ob auaritiamfacerdotu’quot;'nbsp;Toti igitur 'mtenti ad lucru, mirandu no efi fi legônbsp;didicerint, quaauaritiâdeteflatur etiâin pr'mcip'^“^nbsp;qua multo perniciofior efi 'm doëtoribus er epifi^Pnbsp;12. VenitCjfumamus uinum.etimpka*’’^nbsp;cbrictateîamp;critficuthodie, ficôCcraSlt;nbsp;maior multo amplius.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(./

çyuidniauaritiam erdiuitiarumeopiam otium fequeretur commeffationu cbrictatumqib*^'^''.^nbsp;Quibus 'm pr'imis tam apud ludaos ohm quàmnbsp;iam dudum toti fe dediderunt tailgus clcricorii :nbsp;fcilicet qui alijs uerbo er exemplo parfimonia (Tnbsp;galitatis, 'tmodifciplma er rigiditatis, imà poci^^j:^nbsp;aufiera uias fe prabere iailabant, er pietatem pt‘‘^ .nbsp;care debuerunt. Adfiratur,aiunt,umum tttpcrpoi^^^nbsp;ad ebrietatem, er ingurgitemur quotidie, utnbsp;crapulamprouocet,ertcmulentiapotationem,it‘^'^‘nbsp;m totu ncglcëio opère domini, ad quod, ut fut^nbsp;fic fe folos unilos hac curanda fufeepiffe, alijsqinbsp;cere proclamant.

CAP VT LVn.

Vftus périt,amp; non eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w

mgileünœrdefuo,amp;».np;;,




-ocr page 159-

bntiumcriitiinumnemo teßimat. Außrtur enim iuflin CJ“ deficit è uita,fiiäione(gt;eß!morum,ne deprauati ponbsp;uideat propediem dignißimam uUionein mßrcnnbsp;^^iufio domino.

^’’grcdieturpacem,rcquicfcctin cubili

Paxiullo#

)uin,


I S A I A S

colliguntur, non eftquiintelligatt à facie cnim malitix colkäus eft luftus,

Ncc pnf«i nec diß'tnBio Hebrtea patitur hic noui ar gumenti notam. Dum impij ac impiorum patrom in disnbsp;uiti]s regnant uoluptatibuf tuti, uel temporibiif Efaùe,nbsp;uel Chrifii,interimfemper aut fiepe periclitantur iuflinbsp;quibui hac dijfilicent, qui àdiuino /fiiritu impellunturnbsp;redarguere mminofin,qui fican datum plcbis ßrre nesnbsp;queunt,z^ cupiunt flatum ecclcß^ rcßrmari: flatt/m ijnbsp;iufli er innocentes periclitantur, er pereunt fiub iniusnbsp;fits iudicibiis. Nemo autem eos uindicat,nec pro rei insnbsp;dignitate irafiettur. Sic fit ut probißimi quiq; uiri toüannbsp;t«r è medio,occidantur uel cliam à domino fiibtrahansnbsp;Enoch,ne uel malitia inmutetur animus iUorum,nbsp;«tl quia indigniisfiat mundus pra:fientiafianéiorum:insnbsp;terim tarnen nemo confiyderat,pericula uirtutis, disnbsp;?nbsp;dffielt è uita,fiaäione peßimorum, ne deprauati ponbsp;pulifiui uideat propediem dignißimam ultionem mßrennbsp;d^diufio domino.

f'’oquiainbula*uitindircäioncfua» ßfntßcio autem dei iußus pacem ingreditur,ad anisnbsp;^^fiméiorum deportatur,in ßnum patriarcharum, utnbsp;^uieficatin cubicuto fiepulchrifiui, donuno deo fiuo comnbsp;^/fiusfln cuius conffieâugraditur er uiuit. Non dißilinbsp;eontinuatio ad priccedens cÖtra impios, qui toUuntnbsp;iuflum, ut ipßs libéré libidinari liceat in fiuis cubi»nbsp;‘^'^^i^.er ambuleiu fiecundum libidinem tutiores. Sed Henbsp;primamfiequuitcurfientcntiam omnes.

  • 3 nbsp;Vos autem acceditehucfilii auguratri-cis,fernen adulreri,amp;fornicariæ»

Ktuu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidetur difliného admittenda,etiam He=

ttifWdItgHîbuîttnnoMtttfxonpifjnfn«. Eß enimnouîi argumentum, ut repudij ludaici malum, alite quoq; rasnbsp;tiones deficribantur præter praifidentium quaflum, lu*nbsp;xum,ey fianguinolcntiä:de quibus fiupra. Acri ergo ernbsp;dura uoce citantur impij luj^i iudiciu domini: Vos,nbsp;inquit,filij ueneficlt;£matris,nuUa mifieratione digni,natinbsp;ex infiatnibus paren{ibus,huc accedite. Non aliter ha*nbsp;üenus uiuitis quàm fi ex adultero et adultéra nati e/fiesnbsp;tis. Reuera autem lÜcgitimi er dégénérés eflis àfian*nbsp;flß, eorumfirtaßis filq, qui fiemper ßiiritui fianäo re*nbsp;fliterunt,fiemper dura ceruice er indomabili corde.

  • 4 nbsp;Super quem lufiftisç'fuperquem dila*nbsp;taftis os,amp; porrexiftis linguarnîquot; nunquidnbsp;non uos filq fcelefti,fernen mendax*

Cuius reigratiafic delicias turpes fieélaminifVt quid P‘^°tucßrum dilatafiis non fiolum deum contetnnendo,nbsp;etiam prophet OS fianélos irridendo g“ perfequendo,nbsp;'^ooccidendo, dominum blaßgt;hemando in ipfius mim*nbsp;faills ueßris oflrndcndo uos c/fiefilios ignobilcs,nbsp;udulterio natos,ßgt;urios,cr inertes.

qot confolamini in diis fubter omne li^ goumfj.0p inirnolantcs paruulosnbsp;torrentibus fubter eminentes petras?

lESCHAElAHV. 60

Impiorum degenteludaica peceata er auerfiones idoiobttli commemorat,ut fint propenfißimi er flagrantes defy* ludxotum,nbsp;derto colcndi deos alienos,ad morem gentilium,qui idonbsp;lolatriam exercebant cum multa turpitudine V enerea,nbsp;er lufibus inhoneßts,pne uerecundia er honeflate: ficnbsp;perfiuafi ab impiß idolorum facerdotibus, ut honefla amp;nbsp;piaarbitrarenturqua;crant impura erabominabilia..nbsp;Sub quercubus enim er lucls fuis idola fiua colebaitt,nbsp;epulis,choriei/S Venen intendentes,et in honorem deosnbsp;rum fiuorumpropriosfiliosmaäantes prope torrentes,nbsp;er in prlt;eruptts petrarum,intimioribusq; locis, er pronbsp;natura locorum fiecretioribus,quo uenerarentur magif,nbsp;er religiofior appareret cultus in locisdrduis,er dtfli*nbsp;culteracceßibilibus. Omnia ad dcceptionem uttlgifirn*nbsp;plicis erfiuperßitiofi, ad luxufacerdotum, qui er fibinbsp;aficificebant nobilium pucros, er parentes inclinabant Paifus lt;hlnbsp;hoc pado deos coli optare: non abfiimiliter ißis monasnbsp;chis,quiinremotioribusolimab hominibus locis, fiubnbsp;pictatis Ificcie, diuinum cultum erigere, honeßiore ta*nbsp;men modo caeperunt,fine uerbo domini, propter quodnbsp;er tammifierèillos degeneraße in opera carnis uidi*nbsp;mus,et à uerè fianilis operibus à domino pneceptis ab*nbsp;horruerunt, otio, luxu er uanis rebus impediti. Talesnbsp;etiam prophetarum temporibus crant fiacerdotes Raas


lim,ct uirgines ueßales, uel iUis fimiles,qui uerè liberos fuperflitiofiorum maéktre dicebantur,cum abfirahereiitnbsp;ab honeßa conuiéhi, er ad fiua fiacrilegia lUis abutebannbsp;tur,æquanimitcr cas conjhtprari ficientes.

6 In partibus correntis pars tua, ipfi func fors tuat amp; ipfis effudifti libamen, obtuli»nbsp;fti facrificium: nunquidfuper bis non in*nbsp;dignabor?

Impendio deleéîaris in uifitatiombiis delubrorum Deiubr» er capeUarum quiead ripasfluminum dijs cedificata uenbsp;nerabantur, er ad fbntium ficaturigines amoeniores.nbsp;Erunt ergo fiors tua loca inhofpita, defierta, er horri*nbsp;bilia, dum hoßes tuos à patria tua extorris fiigere cogenbsp;ris. lUiseniminlocistuisidolisfiacriflcaßi libamina ernbsp;oblationes, contra meam tarn fieriofiam er aßtduam de*nbsp;hortationem, libidini tute obfiequeniior quam uoluntatinbsp;mea, er in tuum damnu flultior er infianior quam egonbsp;firre debuerim. Nurn ergo ego pro tot er tantis maliSnbsp;tuis non te puniamf N«m lt;equanimiter (irre poßim.^

y Super montem excelfum öC fublimem pofuifti cubilctuum, 8C illuc afcendifti,ucnbsp;immolares hoftias«

Inmontiumiacuminibtis adificaßi templafua,ibi idolis cum quibusßrnicabarisßrauißi Ic^hßerma tua,nbsp;ibi contra legem meam finite immolaßi damombus,nbsp;non deo, ui^mas tuas, non fine multo er uano fiudio,nbsp;expenfis,er laborc.

g Et poft oftium, amp; poftem pofuifti me* moriale tuum: quia medeferto difcoope*nbsp;ruiftijSC fufeepifti (adultcrum) dilatafti cubi*nbsp;le tuum,amp; pepegifti cum eis, Dilexiftiftranbsp;tumeorum (ubi^) locum uidifti,

Ntin


-ocr page 160-

t S A I A S

Et pro poßibü'S tiMru domU'Uin, i« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)neinoritilt;*

îia Icgts mexßcut çr infrofttalibM ZT philaékrijs por titre dcbuiflijÇj' intra pnguhtf domos fuM pro tutclari’^nbsp;Tutciatia bus dip, tu idoloruittfacramenta Gr imaÿnes piâiix ticlnbsp;adpoßtM habuißi,quo ß-equcntior deorum tuoruin tibinbsp;memoria occurreret exeunti GT itigredienti templa ZTnbsp;domos tuai: (^uaß in meumßpotiß tui ßdelißimißratumnbsp;ponës adulteru tuum, cui tc diligeittiui renudaßi quamnbsp;mihi. Imo gt latins ßcißi g^ ornatius cubilc deorumnbsp;tuorum, cum quibus ßedera miuißi, GT ardentius ada=inbsp;maßi eos: quocunq; in loco, quem amœnum ez elegannbsp;tem uidebas ibi ßrnicationts tuie idola coluißi. No ßdsnbsp;ßi paucorutn deorum cultu contenta, oquot; loco uno ,fednbsp;multos paßm er ubiq; contra legem meam erextßi.

9 Slt;ornaftitcregiunguento,öCmultiplia cafti pigmeta tua,Mififti kgatos luos pro=snbsp;culjSi humiliata es ufqjad inferos»

Fiducia in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non tantum idolis prlt;eßitifii cultum mihi debitujed

^ndU ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßduciam tu.tm ad meßaluatorem Gr patrem reßrcii

dam detraxifli mihi, er coÜocaßi in extefnos reges er rcmotiores confidentiam tuam,cum uni mihißdere de^nbsp;bueris,qui nunquam tibi GT patribits tuis deßti,ßed ad^nbsp;iustifideliter. Tuuerö fjireto meo fauore,auxilioGrnbsp;promißis, quicquid ego tibi in terra pretioßtm er inß^nbsp;gne tradidi, ut oleum, unguenta, hoc tu regibus donumnbsp;nüßfli legatis tuis,ad cociliandum tibifauorem eorum,nbsp;ut te iuuarent,qu£ um mihißdere debucras et credidifrnbsp;fe. Ideoq^mhiltibi proderit illorum gratia uclrobur,nbsp;quo minus maximeßs adßigenda ab eis, gt humilian-snbsp;da in inßrnu,quam in cœtum ufq; beneßcqs extulcram.

]o In niultitudtne uiæ tuæ laborafti: nec dixifti, Quiefcendücft» Vitammanus tuænbsp;inuentfti,propterea non elanguifti»

SuperßitionemmiaGronerofategrauafli,Grßne tiedio ßeruißi idolis, putaßi tc inuemße occaßonem manbsp;gni obleiiamenti GTgaudij, GT ueluti rcß-igerium no=inbsp;uum uclfalutem,ß nouam aliquam luperßitioncm ßißcenbsp;pißesageiuilibus, quam ßne cunëkttione et labore am^nbsp;pleëlabaris. Sicxtermregisgratiampromeruißcs, nottnbsp;languebas amplius, nihil tibi aduerßtm ocurfurum p«=nbsp;tabas,iam te tutam putabos, interim tarnen auxilio tarnnbsp;meo quam hominum deßitucnda.

11 Pro quo folicita timuifti, quia mentita es,amp; mei non es recordata, neq; cogitaftinbsp;in corde tuoî quia ego perpetuó ero tacés,nbsp;amp; me rcuerita non est

Obtiuio . ElummeibcneßailoristantiGrpotentißimiamicite ceperit obliuio,ut non timeasme,fed mentiaris uerbo etnbsp;ßudijs, quem poteris timo-e ƒ pro quo colendo ß)licita=nbsp;berisf Si enim mihi ßdcm noluifli ßeruare, cui feruabisfnbsp;GTß patrë tuum no colis, quis tibi colendus uidebiturenbsp;N«nbsp;nbsp;nbsp;iiJ’i perpétué mutus ßtm,Grfcmpcr ignotus,ut

me no timeas^ Nonne aperte tibi innotui,lcgë propofui, beneßcia GT miracula ledidi, deßnßaui, excolui, qui ßtnbsp;ergo ut negligar à tc,Gr non colaramore uel timoré^

Ego annuntiabo iuftitiâ tuam,amp; opera tüa,ôcnonproderunttibu

«4

lESCHAElAHV.

Teigitur non agnofccnte beneficia meafedtgt;it^‘^picK^ ticnte, cr perßdia laborante,ego fcelera gT tranjg^q'nbsp;fiones tuas annuntiabo, er retegam quàm iuflaßs, i»nbsp;»«.ignitm tuum incommodum gt dedecus. Apparebünbsp;omnibus tua magnitudo gt peruicax inflitutu,ßfe bit'nbsp;militer peccatores non ßtteantur, dominus palàmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

trahet gt difßimandos prodct:ß ueró con/vßi ßterirndf nbsp;nbsp;J

iniquitatesnoßras,Grc.

gt;5 Cum clamaucrisdiberenttecongrcgat* tu(,amp;omnes eos auferetucntus,tollet“’'nbsp;nitas^Quiautem fiduciam habet inei,bæ'nbsp;reditabitterrä, SipolTidebit monteinö’’'nbsp;dlum meum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;•

Sententitegraucsßint,ßiperßnibus impiorui» bonorum. Quicarncobrachioinmtitur,confùndctitt'nbsp;Idolorum cultores deßitucntur auxilio dum egebif^’nbsp;Qui muneribus ambiiint regum gratiam,dominonbsp;ëio,ii donùno déférente, humano quoq^ prafidio ß’tf'nbsp;dabuntur. Quid enî aliudfiint increduli domino, qit'i''^nbsp;uentus GT uanitas facile ab 'qciendi f Et qui ftbi(nbsp;rcrcnefciunt, quibuserunt auxilio^ quos tutabuntif^ j.nbsp;QuiJferatU autem in me ßlicitcr fubßßent, nonddf^nbsp;bunttir JM tcrra,tâm priefcnti uita nuÛo dcßcieM q't^nbsp;inßiturafummam beatitudinis affcquentur: in hatnbsp;ßlices, GT inßitura beatorum forte, que mans dottittt*nbsp;dicitur,beati crunt. Alioqui quid effet hareditarenbsp;tem doininif quoti in moitse Sion ucl Hierofolyinb p'^lnbsp;fetu domiciliafuacoUocare^ Sed monsdominifiiit^'^nbsp;eß cceleßis fanilorum patria.

EtdicäjViam facite,præbete iter,ä«o!' nate de femita,auferte offendicula de“*nbsp;populi meL

GT qualisßtipfe eis. Non ad hanc uel aliamgentet’ ligatus eß uüo aßieh, fed in omni gente qui timetnbsp;er quod iußum eß operatur, gratus eß ei. Qno yf’i;nbsp;cum excutit fupercilium,Grgentes quoq; uoeatnbsp;Ut ad poenitentiam fe conuertant,tollant duritiainnbsp;deam è cordibus,incredulitatem Gr priuatum aintgt;’'‘ ’nbsp;idola GT quicquid àdei cultu abducitabijeiantjd^nbsp;domini diffonant, digna conuerfatione fi-quanturPnbsp;ßoremanimartimfuarum,Gr obßaculanbsp;ucant,quo in uia populi dei, qui obediunt uerbonbsp;expedite gt alacritcr incedant.

15 Quia hæc dicit excelfus,amp; fublimis P bitans æternitatem t SC fandumnbsp;cius in excelfo amp;:in fanäo habitas,nbsp;contrito SChumili fpiritu, ad uiuific^”nbsp;fpiritum humilium, SC ad uiuifican»nbsp;corcontritorum.

Eideiinßgnisarticulushicßindatur,deriorn -fumma potcßate,qui ommbus dominatur, coeleflt'^ dcratur,ietcrnus gt immenfus,fanilus innbsp;ribus etirrcprchenßbilis,quiquidemincoelis ha tnbsp;GTgloriamfuam oßendit,humilia tarnen afficdjamp;'nbsp;ram intuctur corda Grßudia. Complacetßbita'^^^^^

i

ipuiiiuui*

Expomtdcusquidin primis exigatab homigt;^'^p^^i‘


-ocr page 161-

I S A IA î

, er de /èparuinpromitfcfttibit!: fontrito er humilicordi adefl : confolatur reficitnbsp;fiuntiles ßiiritu: fuperb^ irafcitur,rcfiftit,ctc deijeit.

Non cnini in fempiternulitigabo, neqj ufqjadfincni irafcar,quia fpiritus àfacienbsp;mea egredictur,amp; flatus ego faciain*

Ä a Non odi crcaturas ([UiH condidi: non abieci ncclU’^ »«n •’ko li^oîjnfcgfntfî.’non intraihbilis iudex fum uel tyran^^nbsp;’’«ii fed paratui fum benefacere omnibus,^ui ins natu-,nbsp;indidi,ut mteUigant quid bonum er malum. Legemnbsp;^‘lt;^utfcittntquid uelim er nolim: tiocaui ad cultuin.nbsp;^^itnt^utiüis benefaciam, attraham umeulis amoris,nbsp;Pgt;'lt;iculfuin ab ira mcoru, etiamß pro peccatis punicn^^nbsp;^°tiidear iratus,facilcreßpifcentibus errata condono.nbsp;w efl cnim ßiiritui hiimanuf, ego ilium creatà etnbsp;^‘^ijcxitno eum corpori,er itcrum imbuo,proarbitrionbsp;i qito pendent omnia. Nibilßutt omnes uires hu«nbsp;fine gratia er /}’iritu dei.

f ^^^opteriniquitatc auahtiæ cius iratus 'St pcicuifi eü : abfeondendo, indig.-'’ätüs fum,St abqt uagus in uia cordis fui»nbsp;dontiilut, tam mundo toti quam unicuiq^ homi«nbsp;^‘''‘’fcor,er calamitates immitto,fi eum uidero afßchnbsp;lt;:arii(ilibus deditum, non qu£ ego pracepi, fed qu£nbsp;t’iiïcenf feéhndojcum ad arbitrium futm non ad lc=nbsp;colere ueluitam 'mßituere maluerit. Ejlnbsp;^‘^^auaritia non tantum diuitiarum,fcd fenfusglorite,nbsp;omnui qua defiderari inordmatius poßunt:nbsp;‘‘ßo percutio, er auerfor, fadem ueluti iratus ab«nbsp;f^°'’dendo. iiiaximum autemira mea:indidumeß,finbsp;p^ßeundum defyderia cordis fui uagari permifero,nbsp;^odeiniK meam legem, CT ad hbidinem propriamnbsp;uiuere permifero.

” Vias eins uidi, ötfanaui cum,amp;rcduxi f'îni,8treddidi confolationes ipfi,8Clu^nbsp;X 8^quot;t‘buseius»

«0 nbsp;nbsp;Si Hfrn fgo pergratiam meom rexero uitK alicuius,

f 'uoribia uidcborq; aliaüus curam re« JWipfqfe: iam i^erto fan^ifyiiu). 4 plagi«, iam confolabi«nbsp;quot;gt;¦ poß aduerfa,ianifiluti reßituetur, er ßbijpß, ut denbsp;^^gr^tulaturißnt omnes, qui iUum luxerant, er pro«nbsp;r’^o fenfu pcriclituntcm indolebant. Sic non odi egonbsp;rfdgforwi«nbsp;‘^m,er bonum carum, qui initium er finis fum falu«nbsp;^‘^^Icéloru : co oßendeitte fadem faluamur, auertentenbsp;amur per omnia. Rf(|gt;icic«te Chriflo Petrits reß«

I ’*'^gt;ßcut amorefui et timoré aduerßtatum negauerat, Creauifruóiuni labiorû pacem, pacein,

* ^iJi longe eft amp; qui prope, dixit domi-'•'»^^^'»0, fanaui eum»

lo bonus fruäus labiorum quiequid homo boni î“*! potcfl,imè etcogitarc,ex deo efl. Dominus créâtnbsp;°'”lt;'»,erdefurfummittit. Omnis fufßdentia noflranbsp;P ejl. Salus er paxa domino datur. Non tantumnbsp;‘^^ßolatur, beat, uocat, er fufdpit ludaos, qui fibinbsp;°^^'gt;iiuidebantur,fedetiägentes, er ex toto mundonbsp;f’^^^atores :cui nihil reueradiflat, quiomnia implet.nbsp;lESCHAEIÄHV. 70

fed abeffe putatur,cum gratia er uocationis ßgnanon oflendit. llec quifquamtaminremotaabceßit,ctiamßnbsp;ut prodigus filiiis prodegerit omnia, qui non redcat adnbsp;patrem,ß reßpifcat uocatus à domino, er fide in ipfumnbsp;infligatus.

10 Irnpiiautemquafi mareferucns,quöd quiefccre non poteft,et redundant fluäusnbsp;eius fimuni amp; lutum»

Confeientia impiorum nunquam ferena eft,alioruin paciinfidiatur,uclfaculumturbat. vt n»nquum marenbsp;quiefcit,fedtumultuatur,fluâuat, er littora concutit,nbsp;lutumerexerementaeijeit : fic de malo thefauro cor«nbsp;dis mala proférât impiffordida immunda femper opera


11

agunt, nunquam quieti donee moriantur.

Non eft paXjdicit deus impiis.

impq femper peßime habent,uel dum hic pijs inole« fli.as inflrunt, uel dum alibi uindidäiuflitia dtuina ex«nbsp;periuittur,ut diues cpulo,er fimilcs.

CAPVT LVin.

^'^^:Lamaingutturc,necefles,quafi '|tuba exalta uocem tuam, Slt;an^nbsp;ji'nuntia populo meo fcclcra co--^^^‘^^'rumaCtdomui lacob peccataeo-

rum.

Verba propheta tarn ad populum prauaricantem ctimands legem det, erfidis à fe operibas fibi iuflitiam coramnbsp;domino parare uolentem er iaéhrc inaiuter, qu.im adnbsp;prophetas fanüos, er quihuiufmodi populum ftrenuenbsp;erfcdulo increpcnt,er ptxnitemiam pradicent, er ,nbsp;Opera uerè bona qua domino probentur. Simulq; mdi«nbsp;eentquamobrcmiudai à dominoßnt reprobandi, ernbsp;qualia à populo fuo deus opera exigat. Clamanducrgonbsp;prophetis efl fcdulo,er non ceflandum ob mgratos au«nbsp;ditorcs. Sunt cnim etiam in populo dei prauaricatores,nbsp;quos rcuocat dominus per prophetas. Qui uerbo audi«nbsp;re rcnuunt,failo oßtnduntfcrcprobatos, et no cx oui«nbsp;busbont paflorts.

1 Mcctenim de die in dient quærunt, SC. {cire uias mcas uolun tt quafi gens quæ iu=snbsp;ftitiam fecerit, St iudicium dei fui non de--reliquerit» Rogant nie ludicia iuftitiæ, ap--propinquare deo uolunt.

Qjtaritur dciw àptjs ut audiant quid loquatur in eis dommus,ut in quo placerc ipfi poßmt, quod er cupiittnbsp;fummoperc. Hypocrita uero dcum quorum, utfciantnbsp;tantum,iuflitia nomen ambiunt coram hominibus, etianbsp;deo ipfo imponere fuis figmentis cupientes, ut fauch hanbsp;bcantur,opcribus commendantes fe deo, de deo curiofenbsp;loquaces,ipß impij,quwn interim iuflitiam iaéknt, ernbsp;innocentiam,quaßnibil obmtfei int eorum qua ad iudi«nbsp;eia domint conferuanda exiguntur,audent quoq^ polli«nbsp;ceri plura,quàm domino obligentur,uota quadafuper«nbsp;erogationis commintfeentes, cu prima elementa timo«nbsp;rwdomini nondumattigerint,perfiitltonis ßbiflatuinnbsp;fomntant,que affequi moliantuf. Cupiunt utderi multanbsp;fcire,fedfriuola: faccre magna,fed uana.

5 Qiiareieiunauimus,âtnôafpcxiftù hii MW 4

Drilt qaa« tenus quMnbsp;rendus.


-ocr page 162-

I S A I A S

miliauimus animas noftras , amp; nefeiftif Ecccindicieiuntiucftri inuenit uoluntasnbsp;(uefira) et omnes debitorcs ueftros urgetis*nbsp;4 Ecce,ad litcm,amp; ad contentionem iciult;nbsp;natis 8lt;pcrcutitis pugno impic*NoIiteiegt;nbsp;iunareficutufq; adhanediem, uc audia^nbsp;tur in excelfo clamor uefter*

Contra ope nbsp;nbsp;nbsp;Dttt» de negleüa iuflitia redarguuntur, uel ira dei

rej. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ittw»Mte«elt;tttlt;r,d«(if«t ateererQKtjrc cum tantopere le

iunauerimus, tu no afßexifiif Nosip/ôî gt corpora no^ ftra adfliximuf,Gr tu non apprcciaris,non magmfacisfnbsp;quafi abfit tibi prouidentia rerum infimaru.Quibus icnbsp;fßondetuerbumdomini: Citßdgt quale iaikitis ieiusnbsp;tuumf quo non obleüor, fed eo quo abflinetur a prauisnbsp;affvihbus,ab auaritia gt außeritate. Vor aute contentnbsp;ditis, litigatis cum pauperibtis, quos pugno percutitis,nbsp;ad tudices trabitis,coniicitis in carceres,caput legis chanbsp;ritatem G^ nufericordiam prieteritis. Nolo hoc tale ie=nbsp;iunium,oppreßioni egenorum coniunilum,ut audiaturnbsp;pariteruoxiniuriatorum, orphanorum, Gr uiduarumnbsp;in auribut meis,cum ueflris fuperbis orationtbus.

y Nunquid tale eft ieiuniumquod elcgi, per diem affligercheminéanimam fuamî’nbsp;nunquid contorquerc quafi circulum ca^nbsp;putfuum,8lt;faccum amp; cincrem fterncre^nbsp;nunquid iftud uocabis ieiunium, ßC diemnbsp;acccptabilem domino?

leiuniumre nbsp;nbsp;yhi ego pttecepi fuperfiitiofum ieiuntu in tota kge

iigiofum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tiinorf m gt charitatem prtccepi mihi,G^ proxi*

mo.Nonut aliquot diebus,hoc uel illo corpus quifq; fuu neceffariocibonegando adfligat: fuperfluo ut alaturnbsp;nunquam licet. A crapula quacuq; ct ebriefatefempernbsp;cauendum efl. Non deleiium uolo in cibis,fed parfimosnbsp;mam. Nolo capitis fragilitatem ex ietumo,quod faluumnbsp;bonis adeffe operibus cr exercitifs,et feruari oportet:nbsp;ut etiam aqua potus prohibitus fit,fi fcienter ad libidisnbsp;nemgula et corporis infirmitatê fumatur : uinu aut monbsp;dicum uti mala dum corporis ualctudo requirit. Sic nonnbsp;carnibus abflinendu præcipitur ,fed lentes cu auiditatenbsp;deuoraremuiciuimputatur. Nccfaccus indui pracipisnbsp;tur,nec laudatur,fed humilis oratio, gt mentis contritnbsp;tio uera, quem faccus puluis gt cireulus oftendunt quianbsp;dem fed non probant nec exhibent,fed fepe fingunt.

Nonne hoc eft Çmagis) ieiunium quod elegi^difioluecolligationesimpietatisjfolnbsp;uefafciculos dephmentes,dimittite^ eosnbsp;qui confradi funt liberos, SC omne onusnbsp;dirumpite«

Charitaris nomine cafligationes quoque reliqua corpo opera.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris accipiuntur. Commendat autem donùnus ut uerè bo

na opera,nedebitoribus noflris, dum foluendo no funt, moleftifitnus ,fi quidemnoflrisp-audibus obflrinxerianbsp;mus. Hi funt enim nexus impietatis, Grfafciculi conanbsp;fcientiadeprimctes etpauperes. Dum cenfibus,ufuris,nbsp;coemptionibus pradiorum diuexantur iniujk paupeanbsp;res,uultpotius dimitti libcros,qui in ergaflerijs oberatinbsp;^^neittur : nenùtii onerofuinejjcuirum luftum. luguin

lESCHAEI AHV. quoquenbsp;nbsp;nbsp;nexus malirum confuetudinuni di/}olui

eet, qult;e difficile rclmijuwttur : ferui quoqut'fep^gt;’^ annoliberirebnquendifunt.

j Nonncfrangcrccfuricntipancmtuuff* j SCegenosuagos^inducindomum.QP” 'nbsp;uidcns nudum, operi eum, amp; à carnenbsp;neteabfconderis,

Diflribucnduin potiutfamelicis cibum, tibi eejjttyium. Hoe ieiuniu (tlucebit domino, ft cibum W''”’nbsp;diuferis egcntibin fine rej}gt;eélu perfonarum-extraneum Gf uagum iitduc in domum tuam,pitupo‘^nbsp;cr contemptu qui nequeant reinuiture. üudos uefi‘^gt;nbsp;etiam non rogatus. Adfolüuifonem chariM te p^nbsp;ueat ad tegendum, ipfa nuditas fatis tnclamat tenbsp;currere uales,qU'Uinfit unum ex membrii corporisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

quibus etiam non clamantibus protiidcs de nccejfitij^ int % fienee frater egenus dißimulandus erit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Tune crumpet quafi niane lumen Si fanitas tua citius orict, Si anteibitnbsp;tuam iuftitia tua.gloria domini cclbg^^

St his pietatis opertbus dominu m colcrc capcti^’^ mandattsobfiqui,non erit nccefiariatibiciliciil^*‘^nbsp;fiis,fames fit is ingens, fed orieturficut diluculKnbsp;cr proffieritas tua, cr falus tua Gr pro/feranbsp;animlt;e gt corporis uelocitergerminabit, proq; byP^nbsp;crifi uera te pruecedet iuftitia,commendabitq; deo-efi cnimuerareligio,uifitareuiduas,Grc. cleemofiquot;^nbsp;pramittere anteambulones noflros,patrocinaturissnbsp;bis,qult;c hic uidebuntur anuffie. Gloria enim domin‘nbsp;iufioscol!igctcramplexabitur,cr in finumnbsp;rcponetfiuendos.

Tune inuocabis, amp; dominus exaun*^ clamabiSjôCdicctîEcceadfumjfiabft*’'^^nbsp;ris de medio tui onus (crdf/tcrii)extcnH«*^nbsp;digitum,amp;:loquiiniquitatem«

Sifitcris mif’ricors,crfratrem amaueris, amp; ris,certißimeexaudieris àdonüno. Qjtiautcmobti^nbsp;aures ad preccs pauperum, G!quot; ipfe clamabitamp;''’nbsp;exaudietur à domino, si deficrisopprimerep^ifP^nbsp;aufirendo iugum de collo miferorum, pro uiribus ^nbsp;erdeangoribusfiruitutisGr confeientiarutn erip^nbsp;ris, digitum tuum non demiferis, quocunq; modt»flfnbsp;dendo tpfius paupertati, uel fuffragia cumfi'‘tK‘^^^-,nbsp;leris adgratiam,Gr impids confxdcrationes nÓnbsp;Gy iniquitatem non dixcris,falfum comprobatido»'^nbsp;daciter,uerbis hedendo gt calumniando.

* o Quum effuderis cfuhenti anima amp;animam afflidam rcpleuerisï orictufnbsp;tcnebrisluxtua,8c teaebræ tuæ cruntnbsp;cut mendies*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;lt;

St ex animo offvras indigenti quameunqi nam,affliélumfiieris confolatus, g^ defidcria luß“ .nbsp;pleuerishumiliter poftulantittunc iHuftrabitdoi^^nbsp;intellcilumtuiim,inflammabit affi^ium cr“nbsp;tiamferenabit: no uulgari te luce clarificabit,fid^^nbsp;meridieseris,perquamfilicißimusuereqiglorioß^'g^nbsp;’ * Et requie tibi dabit dominus lemp^'^’l^

Î’Î'' tl, I


-ocr page 163-

'ï”quot;”

If Itnbsp;k

I 5 . A. I A S

•»wplebit fplcndoribus (uel/jccitiit!biM)3nh. tuäj 8c olfa tua corroborabit. Et erisnbsp;quafi hortus irriguus, 8c ficut fons aqua-’'*’”’’^‘’*“5 non deficientaquae«nbsp;gunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcculiari diriget dotnmuf clentenfef et

Utifcricordes. iMfericordum eiiân confequentur,Qr in aliorum ipß abundanter potabuntur,fagi=:nbsp;j «‘if’MHtKr prte ubertate bonorum omniu, ut irriguiwnbsp;^oi'tinfruflut omnium uirtutum progerminabunt, zrnbsp;P^^'iniißttsaquarum uitieprofiuet ex cis meritoruinnbsp;CtbonorKtn operi(m,ncc unquam exiccandus.

Et ædificabuntur in te deferta fæcolo-’^uuiîfundamenta generationis et genera-*'onis fufcitabiSjCt uocaberis fardlor irru-ptionûreftituens femitas ad habitandum«.

Ct innocentibus hominibus excolitur illuflra . *•* Cr inhabitatur terra,ßcut mpiß uaßatur esquot; perdinbsp;CufttKt enim bont uiriprodc^e multis,id quod agrinbsp;diligcnti et citiiu promotionc pcrfidtur.-quodq;nbsp;‘^quot;^^‘ßinKdcpraitatuftierat inmoribus hominum, pio=nbsp;Audio probitatcq; reßrmatur admeliora,poflc-''ßiSeuerationibitißndamenta pacis iitßiti.e er cru=nbsp;‘'‘^‘onisfacr£ iaciuntur, deniq; paupercs iifuädo ipfo^nbsp;^^Hpoßeritati ßkimenta fubmittuniur. Sicdeniqucnbsp;^‘=itboiiorabilequoq; nomen tranßfuttant ßen^i idi'inbsp;Weros, ut uocentitr reßrmatores terrte, conßa^nbsp;reparatores,religionis quoq; renouato^inbsp;er 5 uiarum publicaru repurgatores:nbsp;Quorumfludio tutaßunt omnia,pax et ßlicitas regnat. ’nbsp;Siauertej-jg àfabbatho pedem tuum, fanbsp;^f^'^^oluntatemtuam indie fando meo,nbsp;“ocabis fabbathû delicatû, ad fandifi-dominû glorificatu, ÔC glorifica-‘‘fris eum,operibus uiarum tuarû ne inuenbsp;“latur UQiuntjs tua ut loquaris fermoné:nbsp;Non te cre fabbathum feruaß'e,ß uacaueris ot ionbsp;^°^P°''lt;^egt;fifacrificia,pfalmos,uefles,coniiiuia, er iu*nbsp;bi‘ifi^P^egeris,ahhisentmnon placebis magnoperenbsp;domino: fed ßteipßm abncgaueris,uoluntati carnis etnbsp;peoprijfenfus renuntiaucris, ut ßittm in te opus domi^nbsp;^i^tlt;)pcfetur,ßquicquam operum tuorufabbatho pro^nbsp;pofueris, er tarnen propter deum obmißris, Uli ut ua^nbsp;%O” proximo indigenti proßs et fuccurras,talc fab^nbsp;.^iburndeog^atum erit.^t uere itocabis iüud fabbathûnbsp;Mtmerdelicatum, ergratißimü domino, ipßtmq;nbsp;amp;eg}orificatui!t et fanélificatunt in co. Q«od fl ettanbsp;^u.dicunq; ßirituali er ad ßeciem famtlo operi,nbsp;^‘“^’ncomodumßeUaueris,feruileerit, er fabbathumnbsp;doinini uiolabit. C^liodß etiam à malis cogita^nbsp;inutilibus uerbis cohibueris te,maxim^ tibinbsp;‘^’^fdiiHoncspromitfcnntttr.Hoccnimcß uere remo^nbsp;pedem fuum propter fabbathum, uerbo er cogi^nbsp;^“iioneer opereuoluntatem npnfuamfeddeifacere.nbsp;r^rncdeledaberisfuperdomino, amp;fu-quot;OHanx te fuper altitudines terrae, amp; ciba-ff hæreditatclacob patris tui, Os cnimnbsp;«ominilocutumeft.

I E S C H Ä El A H V. 71

Deledlari fuper domtnum, ßirituale eß gaudtum, Gavä ivet , r, r r ¦ Lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ramdoiw»

non corporale,con/iderare ipßusfummam eonitatem, no. fxrt'rf quad er fupra illud nihil defiderare.’Ut Abramsnbsp;bam, citi fedens mercedem promittit,non certe corpo»nbsp;ralem er temporaneam, qutcuirtutibus comparari ernbsp;compenfari non poffuntyCt Abraham ne uefligium qui-dcmaccepitterricpromiffe, quie impiß multis poflea.nbsp;contigit. Certum eß igitur, hic ueragaudiapromitti dinbsp;gne fabbathum agentibus, conßendereßilicet in cxceb -fa terr.e,fanitis tantum promiß^nonimpijs. Et ederenbsp;hàrcditatem lacob,eß ambroßa er nedarc o’ternee er-cäleßisßlicitatisueßierßmpcrßui. Ei£cinquitóia,nbsp;Tfondemco locutusfum,fcdos dominiquo crcatuseß ¦nbsp;mundus. Verbum dei patris, Chrißus m prophetis cersnbsp;tißimeloqucns,h£c omnia dixit er promißt.

C A P V T L 1 X.

Ex Rf^MW hiflorijs confiât malitia populi etiamfub Popuii ima paucis bonis regibus,Ezechia fcilicct er loßa,fub qui= b'o^u re'gi*nbsp;bus reßpißentibus ab idololatria, populus tarnen egre tu’ •nbsp;permißt idola er excelfa dirui,ideoq; reges alij adgra=!nbsp;tiam populi relapß funt adimpictates,donec pariter canbsp;perentur. Hcc quoq^ ratio ßit,ut fub Ezechia regnunt -defiru0iumßerit,fola Hierofolyma liberata, er loßoinbsp;tardius admonitus de lege domini, nSadmodum diu re^^nbsp;gnauit,occifus in pro'lio. Sed er ante Chrifii tempora,nbsp;femper populus impius erat cumrcgibuicrducibus,nbsp;etiam fub Efdra er Necmia : propter quod nihil aliudnbsp;ßiritus diäabat prophetis, qu.tm perditionem populi,nbsp;tarn domino deo fuo ingrati er rebellis. Veruntameitnbsp;protnißiones de Chrifiofaihect de mundi redemptionsnbsp;ab idololatria euacuari non poterant, er propheta; fi= promiffionbsp;deles repericndicrant. Eatenusq; doélrinaprophetica cuaquot;uquot; '***nbsp;moderanda,ut uniuerßs prodefict temporibus. Nam^-nofiris temporibus £que aptißime rcßondet,et fempernbsp;docet eceleßam,omnia fub peccato concludi, ut onini=!nbsp;bus mißreatur: aduerfitatu caufas eße peccata nofira, ¦nbsp;qute inimicitiarum murum póntt inter nos er dçum,nbsp;niß à Chrifio diruatur : non quod deus neßiat nos uelnbsp;paupericm nofiram,qui omnia intuetur, ncc efi uiribiisnbsp;deßitutus,ut no poßitfuccurrcre omnipotens. Sempernbsp;paratus efifaluare, audit orationes nofiras,fed obfiatnbsp;iufiiti£ reilitudo, ut peruicacibus et rcbcUarc pergeu’»nbsp;tibUs femper indulgerc non debeat, tarn ludais tune,nbsp;quam nunc nobis. In nos culpa torquctur,non deus crunbsp;delis efi,nos nubem interponimus orationi.

fed iniquitates ueftræ diuiferunt inter uös amp;deû ueftru, amp; peccata ueftra abfeonnbsp;deruntfaciem (eius) à uobis neexaudiret« •

Peccata nofira interpofucrunt murum. Nos inique egimus, er iracundiam prouocauimus. idcirco tu inex-orabilis es,cecinit leremias : at fanguis Chrifii dißoluitnbsp;ntaccricm, er conciliauit patri tarn nos quàin priorentnbsp;popalumßmper.


-ocr page 164-

IS Al AS

j Manus entm ueftræ pollutæ funtfan^ guine,SC digiti ueftri iniquitate : labia uc^nbsp;lira locuta funt mendacium, lingua ueftranbsp;iniquitatemfatun

Crfmini Effùfio fdttguitiis prophetorum et mnoeentium,de» (udxoïwn. pr^jationef ey oppreßioncs pauperum, cum infinitisnbsp;miurijs ßrtui contra imbeciÜes,^ infuper blaßthemitenbsp;in deum,quafiumdicaire non poßituel nolit, crmlegénbsp;dei cr uerba pfophetarum calmnnite,Qr iudicioru ini^nbsp;quorum décréta, quibut rem familiärem augent, etiamnbsp;aliorum iniuria cr expilationibut uarijsadtnuentiontsnbsp;bus continuandoßaudes,totumimproperatur ludais.

A Noneftquiprædicetiuftc,nclt;çeftqui iudicetfidclitcrï confiduntin nihili,amp;loanbsp;quunturuanitatcs«ConccpcruntIaborc,nbsp;amp;pepererunt iniquitatem*

Nemo îm/Ic arguit,conniuent omnes,adulantur mu^ tuwn,ut participes fiant peccatorum, perfidia regnlt;anbsp;etiam 'm iudieijs, ob auaritiam ZT per/bnaru acceptionnbsp;nem,Spesfiiti5 adifctut adjriuola,ad diuitids,mendaciatnbsp;idola, et uanitatë meditantur uerbo et opcre, fine timonbsp;re dei ut fèriC uiuentes: concipiut er proponunt ac coanbsp;minifeuntur molefiias esquot; arumnas fids proximis, quosnbsp;iuuarcoportebat,ct dum facultas datur iniquitate prosnbsp;ditionibus rap'mis et crudeli manugignunt et perficiut.nbsp;ynbsp;nbsp;Ouaafpidumruperunt,Steles aranex

tcxucruntQui comederit de ouis coruni, morietur,Slt; quod confotum eft, excludesnbsp;in regulum*

Peecata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impids ac pemiciofos cogitationes uelut bafilifei oud

ßuettt,fuo tempore excludenda multoru exitio: texunt fibi araneorum telos: pratendunt pulchra opera,fed uanbsp;na,mhä proderunt,iudicif enim temporeefp,dbuntur,nbsp;Labortmt pulchrè cr ftrenuè, fed fine fruttu. OmneSnbsp;quibus ipforum mala opera placuer'mt, uel qui confensnbsp;fer'mt,cr ex familiaritate participes faâi,moriutur.Etnbsp;fi qtds conculcationc oua huiufmodi explicauerit, et dinbsp;ruerit,cogitatione uenenata feedabitur. Sunt ent ualdenbsp;mortifira exempta impiorum,ficut ct partus uiperarutnbsp;Tclae corum no erunt in ueftimentum,nbsp;neq^ operientur operibus fuis,opera eorfinbsp;opera in utilia, Sc opus iniquicatis in niagt;nbsp;nibus eorum,

Newo ex araneorum telis uefies conficit : fic fiaua dulentacruiolenta opera 'tmpiorum perniciofa ßnt,nbsp;nulliutilia,fedutfccleftoà domino excrucianii'm cdenbsp;iudic'ij,manibus fuis nemim fuccurrunt,fed rapiunt poanbsp;tius,crfiaudant egcntescharitatisexorteStZr cum fianbsp;nifiris ut immites iudicandi.

y nbsp;Pedes eorum ad malum curruntyâcfe^

ftinan t ut effundant fanguinem innoeen« tern* Cogitationes eoru cogitationes inu«nbsp;Cilest uaftitas SCcontritio in uqs corum*nbsp;Propenfifemper ad male agendum pleno afiè3u,tÿ‘nbsp;ad fanguinem innocentum effundendum, affligere proanbsp;ximoSfObborrere à uia pacts. Confilia ipforum reff lanbsp;^iwtodnocendumlt;difi,tantumfibijpfisfattentei:tua

to

lESCHAElAHVi

fiitdtem et pcrniciem,quoquo uerfumfe uerfunt,fe(tiiii trahunt,non fexui parcentes nec etati.

8 ViampacisncfcieruntjSCnoncftiu“*' ciumin greflibus corum* Semitaeeotufl’nbsp;incuruat^funteis: omnis qui calcatinegt;$gt;nbsp;ignorât pacem*

Oderunt pacem, damna feilontur aliorum,rixai^ Zjquot; miuriarum caufos miniftrantpaßim, aquitatciitn^nbsp;fequt(ntur,fed temeritatem er libidinem. Omnis iHo^'^nbsp;conuerfatio 'impia efi, truetdenta zx abomüiabilùP^f'nbsp;Sic uitam fuam mßtunnt, ut quicunt^ fe iüis fociaue^ \nbsp;poïluatur,cr deterior abcat,exempld 'miquitatis repo'^nbsp;tet,crfcandalizetur,fentidt^ damnum 'meluibilf' .

q Propter hoc elongatum eft iudiciu^ nobis,Sc n5 apprehendet nos iuftitia»b*^nbsp;peâauimus luCem,SC ccce tenebrx: fplefl'nbsp;clorem,in tenebris ambulauimus*nbsp;Statumfuagentispropheta lamentatur corrUpirnbsp;mum, ^qUidtutiusfirri 4 domino crfubfifiei^^'''’'^nbsp;poßit,malitite fuo pondéré opprimendus. Vbi ett'u»nbsp;tauigetperuerfitos,etiuftitMnegleilus, uelodim»quot;^ 1.nbsp;ritatis,ibipriefensimminetexitiü,crefcitquotidis(^^nbsp;uaricatio zr impietos: eliminato timoré dei, quisfl'^nbsp;fiitia,fuccedit error,pertinacia,de/feratio,ettot‘tp^ 1nbsp;uerfitM, ac palpabiles tenebra ignorantie rerumnbsp;narum. Verbum enim domini defèrentes quodnbsp;eft,et humane rationis fcintiUam imitantes,erroni‘‘^'^ t.nbsp;omnibus docendoac agendo.

PaIpauimusficutCfci,parictemS^5‘*^5

ft abfep oculis attreâauimus« Impcg‘’’’|jj I meridie quafi in tenebris, in calig**’*’ Jnbsp;quafi mortui»

Vbiexpeditecurrendumerat in uiadomitih^y tenebris hieremHS,palpitamus,implicamur,qu^^‘’^ mnbsp;tamusignorantes, quaquauerfum tendamusnbsp;fentimus, er expticandi nos ab erroribusnbsp;'muemmus,fed corruimus à peccato 'mnbsp;M mßribus etiam delmquamus mortuis etiontnbsp;tiores et fitores minime ftrendos exalantes,qugt;b'‘^^^nbsp;ados 'mfictmtts,Grodor fumus mortis ad mortei^’^nbsp;eletli dei ad uitam ommbus odor effe debuii»«^- r ^0

Rugiemus quafi urfiomnes,SCk' lumbæméditantes^cmcmus»Exp£lt;^jl pnbsp;mus iudicium,SC no eftt falutem,«!®”^ ’nbsp;cftà nobis*

Mdnumquoq^domini fentientes propter PJ* er iufiis flageUis admoniti,non emcn^murnbsp;tientißime reclamamus, ut urfi : ut columbicè^.^,nbsp;non ex humilitate,fed querulo e^'onputi^ß^J,^nbsp;Cupimus^ femper meliora,dum nos interimnbsp;demur. Salutemfiuflrafigt;eramus,quiadnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OfUif

nimeconuertimur. Non enim deigloriam,filt;^'^‘ tantum commodumffetlamus 'm omnibus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^0/

Multiplicatæfuntcnim iniquitate® ftrae coram tc,SC peccata noftranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i’

runt nobis, quia fcelera noftra nobwt Sc iniquitates noftras cognoui«**’®»


tl



-ocr page 165-

IS AI AS

{««4 Z!quot; perpetM peccata ttoßrtt,ut nuïld ter^ S'‘^f‘ittone ctelitri poßint^cr nos guocj^ ftageüa fenti'nbsp;'^'‘gt;gt;Ç[«£noftrisdcbenturpcccatK:crdiffitegt;ino pofrnbsp;J“Wi« iufle nos ciedi, qui trangreßioncs noßrds ntgarenbsp;J'‘^‘tgt;jùrdcp!-ehenfuf in ßirto non pojßimus.

’ Peccare amp; mcntiri contra dominum, amp; ^'’frfifumus ncircmus pofttergûdei no^nbsp;^¦quot;¦jutloqueremur calumniam Slt;tranf-^fîffionem.ConccpimuSjôClocutifumusnbsp;ucrba mendacii,

Aliud in nobis non inuonimus, nec aliter habentßu^ noflra, quàm peccare in omnibus GT mentiri domi‘inbsp;'‘°gt;àrcumferre [egé corporis rebcUantemlegi metis,nbsp;“’’’«¦c nosipfos, ncgligere proximos, tueri noßra ucr=:nbsp;’’ CT fiéict mendacifs GT ßiuolis cxcu[ationibus,mor^nbsp;'^tuit,detrahere, adulari, decipere,prodere,connbsp;.-(d quoqi non ß)lum contra homnies,ßdnbsp;abqcicndo,prophetaru oracula aucrfando.nbsp;}uhil cogitarc nec loqui nifi impiïi et blafphcnbsp;opcrefctcßari hoßem dei cr lußitix.

. °^conuerfum eft retrorfum indicium,amp; quot;’ftitialongeftetitî quiacorruit in platcanbsp;h'’p‘'’s,8lt;æquitasnonpotuitingredi. •nbsp;^tbdaeftucritas in obliuionem,amp;:quinbsp;^^^^fffitàmalOjpraedæpatuit, Et uiditdo*nbsp;SCmalumapparuit inoculiscius,*

In/iin'd nullunî apud ißos locum inuenit, ridctur,cxlt;^

i

7

ÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*” ^lt;^‘«11,indicie ct'opi’ra eius calummando, legctn eius

cr«n-l,„„. , . ;._.J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....I

igt;

li

. nbsp;nbsp;gt; VI rridiuiii dp|Jdi


K

15

15

•?

É

(5

i(' lt;{tnbsp;flC'

(5

  • Y

  • V h

!

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^dcße. Veritas enm cccidit,ßalßtas con

publice regnat:ut etiam ß quis loqui ucru, docere,monerc meliora,iudicare iußa tentet, tionbsp;f^i'nittttur. Neceßt- eß ergo uiolentia omnia impleri,nbsp;•'¦fptwiie pituperum, innocentum iniurijs, dumfcili-ordo oinnis deflruitur, et iniquités nÖ redarguitur,nbsp;ftidin Ù maloß qyjj ß.^edere cupiat,rebus ßioliatur, eS“nbsp;Ratet Rr^dif. C^oMödo hiccßimmäiuflitiam deuntnbsp;optima non offenderèti uti legem ßirctam non ulcifce“nbsp;ft«r* dégénérés ßlios non exhareditaret gloritefœnbsp;16 “'pignominiam^

ttuiditquianoneftuir,amp;3dmiratuscft gt;; fP?”’°”^ftquioccurat.Etfaluauitèbra«nbsp;k^’Po, fuo,amp; iuftitia eius ipfa cSfirmauiteu»nbsp;^‘”^^°pop^loßioinnocentem muenbsp;ƒ jOmnrs peccatorcs, Ideo^ inter cos nemo qui occurnbsp;‘*^iufiitiedei,qui reconciltare poßitoffenßimdeum,nbsp;^‘*qlt;ttisfacere pro iniuria, qui precibus intercedcre,etnbsp;^ûliri dignam uindiélam audeat. Qttin brachio fuofenbsp;^^^fsdeßnderc cogitur,nbsp;nbsp;nbsp;uindiüam fumere, fuccur^

^^q)iufiitie(Ù£, ne tota ßiccumbat etprofligetur, ut f^^'*^gt;^epelliturpeccando,uincatuindicando.

indutus eft iuftitia utIorica,Slt;gaIea falu 'J in capite eius * Indutus eft ueftimentisnbsp;K “ opertuseft, amiciuit fequafînbsp;Palliozeii^

^^P‘oyum durum hic iudicium comminatur ,ßue ai referits ante deßru^hone temph ta primi quàiu

I E S C H A E I A H V. 71 fecundi,ßue ad quoß:unq} etiam noßri temporis.Genenbsp;r'alis eß enim lex,ut contemptorcs iußitia: iuße pleélannbsp;turßio tempore, dum nulla conuerßone emendantur,nbsp;pfophetas ueritatis gt;10 audiunt, pios perfequimtur,zynbsp;ßlios dei opprimut. Ciuod enim unißt ex minimisdei,nbsp;hoc ßbi relatum ßiß:ipit,fiuc bonum ßue malum, Armanbsp;tur ergo dominus pro fe, hoc eß pro fuis, pro populonbsp;fuo,quibusßtlorica,galea,ctfcutum,quibt(sprotegan 'nbsp;tur ab boßc. t^on enim patiur conculcari fuam lußi*nbsp;tiam, contemni potentiam,bonitatem rideri,

Sicutaduindiäamquafiad retnbutio«« nem indignationis hoftibus fuis, uiciflTi—nbsp;tudineinimicis fuistinfulis uicem reddeunbsp;ja Et timebuntquiab occidente, nomennbsp;' dominijamp;quiab ortu folis, gloriameiusînbsp;quûuenerit quafi ftuuius uiolétus, quemnbsp;fpiritus domini cogir,

Seriofe potenter er magnoßudio dominus uicem res pedet omnibus impqs,Gr fitrore iußo dcbacchabitur innbsp;contemptorcs et hoßes fuos, quantumlibet in rcmotißi domino.nbsp;ma fefe recipiant. Vbicunq; enim eledi dei opprimtinsnbsp;tur,ibinbsp;nbsp;nbsp;4 domino fuo tempore et modo uindicantur.

Hedivm in ludea er lfracle,fcd ubiq; etfemper iußitia exequitiir pro fuis, itcrum utfepe prtedicitur impioriinbsp;ludeorum in locum fucceffuros pijßimos quoßj; dei cul ' . .nbsp;tores ex toto orbc,cuius latitudo defcribitur per longi^nbsp;tudinê ab oriente ad occidens, hoc eß,longe lateqi difsnbsp;ßilidetur rationabilis ac legitimus cultus nominis met,nbsp;qui eß timer e err cucreri creatorcmßiu,er iüius parenbsp;remandatis.Venict autem impi/s dura ultio dei fubito,nbsp;uelut uentusturbinis, er uioientior quam utfuperari'nbsp;poßitueleuadi.

öCuenerit ad Sion redemptor, 8c cisqui redeuntab iniquitate inlacob,dicitdnsgt;

Kedemptor Sionis er corum ifraëlitarnm qui de la-f ob donüno adherent, er firipturæ credut,atius na cft‘ Chtiftifs quam Keßias, Chrißusdominus,perßäißimusredem'nbsp;ptor eleélorum à pcccatts,errorihus,idololatrijs, tyran - 'nbsp;nis,inßrtnitatibus er calamitatibus.Nihil enim damna'nbsp;tionis eß eis qui per Chrißumdomino adharet,quibtiinbsp;tdtus tTMndiis lucro cß,etiampcccata fi incidant, indulnbsp;genturreßpifceiitibus.

2^j Etego liocfccdusmeumcumcis, dicit .....

dominus : Spiritus meus qui eft in te, St uerba mea quæ pofui in ore tuo, non reccnbsp;dent de ore tuo, St de orc feminis tui,6t denbsp;orc feminis feminis tui, dicit dns, amo^nbsp;do Stufque in fempiternum.

Cumfidelibus hoepaßum ßriamgenerale, iWHtwn, perpetuum er inuiolahile. Spiritum meum quo te im= num,nbsp;buam,ut mihi fidas,obcdire dcfideres,er ex me pendesnbsp;as,Verborum meorum 'mtellcHum er antorem, ßc orinbsp;tuo infer am, ut nunquam excidant, nec tibi, nec poße^nbsp;ris tuis. Id in ecclefia catholicafic impletu cernitur, utnbsp;à femel inito paólo cum domino er fuo uerbo nunquantnbsp;eicciderit. Licet cnim in multis offtndertt ecclefia, ticlnbsp;potius membra plurima ecclcfite, nunquam tamtn tierquot; ‘


-ocr page 166-

I s A I A J

turn donüni negMit,(tbiecit,ucl bliißgt;hcmiiuit,r)omiuu deunt fuum GT ChriflumMcßiantuenerata e^lcrcoanbsp;tidtfUt unumnbsp;nbsp;nbsp;uerum deunt.Hiultis quidem paßim er

roribuf fuppuRuhntibuf femper reflitit, GTgloriam dei pr^tulit femper impietatibuf impioruin, GT ubi potuitnbsp;repurgauit zi^nijs agrum fuum, etiamfifepepaucinbsp;domino relmquerentur hominibus noti « Deo uero CTnbsp;/eptemßd eSl ualde nudanbsp;ta,milliacnltorumdei,in omnibuigentibut g^ regniSynbsp;obceremontdrum quarundammmiMadmirationes GJquot;nbsp;epifcoporum olim fuperbitm, g?“ negledam charitatentnbsp;cdtboUcam, diuifi m fedutt ttimium multdfxumcon^nbsp;ßßiane uniui dei er fabidtoris mundi Chrifli ßlij deinbsp;(tdntoibatt multi etßre omnes inter eot pie eruditi con^nbsp;feHtireJ}gt;eretttur,cr pdrtim deprehenduntur, etidm finbsp;de primdtu epifeopi Romdtii mhil dudidnt^nbsp;CAP VT LX,

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlluminarc (. leruftlem:)

quia uenit lumen tuum, ÖC glo hadomni fuper leortacft*

Primitiiscdtholicte ecclefiiefidclesbi ßierunt, qui ù Chrißo uocdti dd apofloldtum, plurimosnbsp;/«d ifraelitiedgente difcipulos inflitutos in orbem tonbsp;tum enüferunt,fidem GT cultum unim dei prddicaue «nbsp;Hwrofoip nd elimindtionem idololdtrice : propter quod ernbsp;¦la ucra. gccleßd ipfd ex ludteis GTgentibus congregitd, d pro^nbsp;phetii Zion dicitur, g^ Hicrofolynid dc ifrdel in^iri»nbsp;tu GT ueritdte, Qji£ licet hic non nominentur, idm tet*nbsp;men proxime indicdtd funt, gt nd edm reßrtur hic to^nbsp;tuffermo propheticui copleto fermone dehypoeritif.nbsp;lubeturqifc congregdre intotomundo,Grdbundarenbsp;bonis omnibus ,ut qÙ£ olim paruo eratmimero,Gr pronbsp;ptered humilis deßgt;eäa et obnoxid perfecutionibus,dlinbsp;qudndo furgat, incldrefcdt, er toto mundo celebretur,nbsp;cum illi Chrißiis uenerit, qui illuminet ttutndum intronbsp;eunteSflux G^glorid domint,patris irdpldcdns fud mornbsp;te,Gr uitdm fud refurrcilione eleilis prapdrdns.

X , Quiaeccetencbræopcrientterramjamp;ca ligopopulosxfuperteautemorieturdonitnbsp;nuSjSC gloria cius fuper teuidebitur»

Idmfupra enumeratd crimifid ueluti denfe nebuhe dc tcnebr£ operuerdnt totdm terrum, nofilum ludlt;eos,nbsp;Bcdeiîa ii« pj etidmpopulos reliquos. Super te dutemfidelium fd=tnbsp;crofdnädm eccleßdm, domint gratid,fduor dc ßilendornbsp;orietur,domino enim credidifli^ideo bcdta es.t^o merenbsp;dulagens ludaicd, nec tu Hierofolyntd, qUiCprophetdSnbsp;occidts,cr in proprid uewente lucem non recepifli.fejnbsp;qu£ fidelisfaäd es mater credcntiumfpdrudquidemnbsp;ex inttijs,fed fubito mdgnificdnddper orbem, quid lu»nbsp;cem ueram c$ dgnitura.

Et ambulabunt gentes in lumine tuo,amp; ’ reges in fplendore ortus tui.

• 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lumen »« ecclcßdaliud no efl,nifi Chrißtu lux mun

,\lt;Greudngelicddo{irindamp;’ueritM:Lexfcilicctque de Zton exibit, GT uerbum domint de lerufalè, dd quodnbsp;fufeipiendum confluent omnes gentes, gt reges ctifuisnbsp;f^nis, onentemjibi folem iuflitüe dl^icient,Gr ample

l'ES CïtftEl

ilentur, intelligent fe iuflificari per Chr^uni,pi^^ tudiae ueritatts Grgjedthe omnes capientur.

4 Leua in circuniitu oculos tuos,SCuidf* omnes ifti congregati funt, ucnerunttiP*’nbsp;Filii tui delongeuenicntjamp;filiaetuf deb^nbsp;refugent,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Hunc fermonem uertit dd dpoflolos,exlud£ifß^^ priCdicanteSjpofl/piritum fanäum acceptum,qK‘‘'’'^nbsp;quidem tune paruuld erat ecclejia, gt dicitnbsp;Tollite circumquaqi oculos ueftros: undiqud^ ctnbsp;itdtim ddfluent populi dd eudngeliumgraM,Cbrtilt;^nbsp;dominit fufcepturi.Nafcenturpaßim fllij fldeinbsp;de quAus diüum eft ; Scio quod fllij tui cuflodietttnbsp;meas.Tdles Abrahic gt Chrifto ipflusfilio,fllijnbsp;tis aggregabuntur,G^ filue tuic ad latus tibi uelutinnbsp;ti aßidebunt,mutuum fe pariter amabunt, eodeinnbsp;ßucbunturdoäi-ime, ex uberdgt;us diuuuelegii j.

'S Tuncuidebisamp;afflueSjamp;mirabïW’^j^ dilatabiturcortuum,quando conucn*nbsp;erit ad te multitude maris,fortitude g^** ,nbsp;tium uenerit tibi,

Videbis affluentiam diuintt grathe perorbetit nbsp;nbsp;nbsp;/

tur£, Gr betaberis dcglorificatione diuini quam propagandam propenfißimeldborabif}^nbsp;eprde inftabis, ut tota occidentdlis remotiflintarf^’quot;'^^ ,nbsp;tium multitudo conuertatur ad dominum,quanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji

mine nuncupatur. Fortitudo gentium, gt

magnifleit er exceüens m hoc mundo uidetur,

bitur, gT vn obfequium Chrifli fubiugabitur,

. tic inflrorum eifubdentur, nbsp;nbsp;minime prieual^^^^^gt

^Inundatie caraelorumopericttcA| medarii Madian amp; Ephatomnes de ,nbsp;uenienr,aurum Si thus deferentes,^nbsp;dem domino annuntiantes,

Singulis regionibus addit fuM diuitidSff fld^ quibus ornabuns ecclefiam dei,cuius iUufirdbi^nbsp;ftatè. Ab oriente quoq; gêtes aduenientnbsp;blt;ei, Gr quicquidu/fftameflpopulorumcutninnbsp;deuotionefe erfua Chriftiregnofubijcienteflt;nbsp;enim fllij Abrahæ fefe cog^minabunt, GTnbsp;dominum ufto ore er corde, fide g^ charitate^^ ,nbsp;mati, ddnuntiabuntgratiam flbi coUata à doHiiquot;'^' “nbsp;crfdluabuntur.

7 Omnepecus Cedarcongrcgabitö*^^jff* arietes Nabaioth miniftrabuntnbsp;rentur fuper placabilialtarimeo Adnbsp;maieftatismeæglorificabo.

A pecoribushis gentibus tudgatis gentes Cedarenos, üabatheos, Damaßenos, Arnten^fnbsp;Alfyrios,qui omnes congregabunturinecclefl‘bnbsp;minofacrifleabunt foli, grata domino hofli^gt;r ^ltnbsp;Chriflum, charitatem ad proximum,agnofeeni^ .jt,nbsp;fium pro fe crucifixum, propitiationemnbsp;GJ‘ fdtisfaüionem pro omnium deliüis^nbsp;domum maieflatis diuime. Non g«o(inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ole^

cur£ flterit defuadomo Hierofolymisextru^i^^


-ocr page 167-

îS Al A S

‘tdorandoinorbe,er

''*^tilt;tJüeî augend, ut uidetur uoluiffe ex his qute ^lilt;gt;qiii domus glorie dei mundus eft manbsp;minor,cor fidelis er eleäi hominis,templa fid*

Qpi funt ifti,qui utnubes uoIabuntjSC »»bi,°'’®f’'colun-,bæ ad(wcioî)feneftras fuas^nbsp;ui^*^**^ ffedrufingit, quafit cateruat'm prophetanbsp;fentes ingruere, no aliter quàmimmanesnubiîtnbsp;- ''îüujtro protrufie nobis aduenientes ad fiolatium:nbsp;Uffci zr- properare ad eeelefiam populos dei,no ali*nbsp;colubeimminéte aut tempeftate, aut aquila,

9 eniininfulae expedabSt,8^ naues ma JY'cutin principiOjUt adducâ filios tuosnbsp;ƒ‘ongè. Argentû eorum ôCaurfl eorumnbsp;nominidominidei tui,ÔC fando

^io. ,‘“‘i ludeis pqs dcfideratiits did p otuit captiuatis ^‘^hduehi lerufialem, filios fiuos pariter couenire,nbsp;«rfcis extrui,auro erargéto iïlic ditari,dominunbsp;magmficari,à nationibus ftbi alqs tributa ernbsp;pquot;Wfs pendi,preeffe regibus, er imperarc eis qui*nbsp;‘PJj «cl fieruiebât,uel ficruiut,pace perpétua potiri,nbsp;“ ^'’‘dbusgeittibus coli,mhabitare pulchcrrimas do*nbsp;cypariffàjpinOjCedrOfHierofiolymam abnbsp;®Wi« bonoi-dcj^ captiuos ducerc qui fie duxerat,adonbsp;Pi gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q ipfis oppreffêrant.Hec omnia cÖfiqui

P°lßiu impij^pjj quoq; talibus no obledantur. Omnia filmt çy^caduca.Logeq; minutiora ßdelibusnbsp;Hownibtti, quam ut pro tot perpeßis mifieri/snbsp;tempore tanquadignue^ par prlt;£miumpronbsp;°^gt;^rtibut reddätur.Veri autem fiummi dei cultores,nbsp;fiicro fiiitdb ecclefita, dignius hfc cunda er inteUinbsp;amp;t es-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 'm ommafiecula.Conuencrunt in

eredentuem ecclefim^ omnes infiulte, id eft remotißim^ regiows.-ernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toto orbe domino gratißimu eß,

^ßdeles maximè cofoLtyi poteß, 110 carnales ;ud.eos, hoc aduehitur, er ecclefiu dono datur. Eilios fiuos,imonbsp;deiperorbemdi/fierfios, cumgaudio congregat,uelutinbsp;^olma pullos periditatos à miluo,plenos diuitijs incornbsp;gt;'«ptibiltbus,ueris er a:ternis,fidc,charitate:Omnia aunbsp;fent ad laude otmupotötis,non ad dclitiiU carnales,quasnbsp;I '^'fi‘gt;dmirantur,fiedodiuntecclefiaßici.

° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filii alienorü muros tuos,

Steges eorûminiftrabûttibi.In indigna^ i’oneenim meapercuffi tc,amp;inreconci^nbsp;tt, '®ficue(«oitt«tlt;jtc)mca mifertus fum tuünbsp;%, extruere,eß muntre ducs urbium,er duita*nbsp;^quot;‘tquofitpacatißima. R.eddctur autem tmius dd culnbsp;^°^ibus tanta pax,ut propter earn fidem,ab cis extrua*nbsp;^'*ramp;tueatur,qui earn olim deßruxerant,er fiierantnbsp;perfiecuti. Gentes cnim qui ecclcfiam ex lunbsp;tceptam max'mè oderant,ipfitin honorificègloriftnbsp;^^^uiii^er dues illius fiadæ finit er protedmes:ernbsp;lt;WK»! cfgf jnbsp;nbsp;nbsp;quoq; mintfirabunt, er humiliabunt

Pi er colla demittent ffontè iugo Chridierfiddfiot*

lESCHAElAHV. 75 cr.ffcripttir^ lc^is er prophetariim, utclâirè uidcturnbsp;failum.Tunc intelliges,è uerut Gquot; deciüs lfraël,otnnenbsp;bonwm, ac etiamfi quid tnali perpejjus es, dmctibi ibnbsp;btum:dum te corripui dilexi,du}n hofwratum reddidit .nbsp;ipfum quoq; amoretn oRendi : cr ctim tibi iratißmuinbsp;uiderer, tMtctibinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrid:i wjcarnfta

tione exhibui. Q^eiiim tnaior gratia cogitari pote‘ critia del rdt ifraeÜ exhibenda, quant ut de femine iUiuißbi uer=^'^ Ifraeieianbsp;fcuwï dei carnem naturant ajjumerct, ut ueru! Abranbsp;hiC ifraèlisfiliui Cf diceretur esquot; effètddq; tune fienbsp;retfCum minime bonui effet, Cf dum iuxta carnem de*nbsp;leri uidebatur, tunc maxime gloria fia apparere'mce^nbsp;pit.Scd hoc impif er carnales ludai ncc inteUigere,necnbsp;fentire debent.'pif autem credeudo er fentieiido 'm connbsp;feientijs beatifunt,nunc er mfitturo.

II

I Etapcriéturportætuæiugitcndieacno de nô claudétur,ut afferatur ad te fortitu.*nbsp;do gcntiû,amp; reges earum adducanturgt;

Nemo unquam uel uffgt;iam excludetur ab hac eccle* e edeCa fia, augfbitur fimper uocation€nouorumciuiwm,qui^^quot;'^‘'‘^quot;*nbsp;cr fine pauore fub dei protedionefiducialiter uitKint,nbsp;er continuo de beneficqs dei nouisgratulantur:ubi conbsp;pia bonorum accefiione omnium augetur, e^ reges fi*nbsp;untomnesducsiÛius, erquiregesfiierant,gaudent fenbsp;ci cœtui aggregandos, er Meßiam ttfum adorabunt,nbsp;fupplices er deuoti.

12.

Gens enim 8C regnum quod non feruic rit tibi,penbir,amp;genres folitudine Çuaftan*nbsp;do) uaftabuntur.

Extra ecclefiamhanc catholicam nemo faluabitur. Extra ecci« Rfg«£ï quoque fine euangelio er ecclefiaflica obediennbsp;tia,tyrannis erunt,er latronum antra. Et qui charita*nbsp;tts legem,qu£ fumma c3 wfiitilt;e, non obferuauertt.ernbsp;hoc cultu dominii non coluerit, uadabitur eifiieturnbsp;'m tenebras exteriores.

’ Gloria Liba ni ad te uenict, abies amp; bu.-xus amp;pinus finiul, ad ornandü locû fan dificationis meæ, ôC locum pedum meo^nbsp;rum glorificabo»

Quicquid 'inter homines magnificum mediocre er bttwile eft, tot« cccleßie decori mferuiet:Omnta enimnbsp;dei dona funt, ergratiarivm 'mdicia.Vbicunqueenimnbsp;gloria dei e^,ubi deus colitur er t'lmetur, ibi omnia fitnbsp;era fiunt er beata. Excellentißimi uiri tibi apponen*nbsp;tur,mferuient,multum cofirent ad promotionem itdifinbsp;eij ecclefiallicL

14 ^Etuenientad tecurui filii eorii qui hu miliauerûr te, amp; adorabüt ueftigta pedumnbsp;tuorû omnes qui detrahebanttibi,8^uo^nbsp;cabûi te Ciuitaté dni,Sion fandilfiaëk

Hi qui ecclefîam angufliaueruntjucnient er adora* bunt,ac diccntiHi fiunt quos aliquando habuimus in count,nbsp;derifium erc.nunc computantur 'mter filios deßere^nbsp;Romanorti principes primi ecclefine calhollc^e exgcn*nbsp;tibus congregjtte perfiecutores, tandem refipifieentes,nbsp;fiefic totos er fiua dediderunt. Et qui cam utfiedam pe*nbsp;flilentißimäblallihcmabant ubique, hi couerfiper deinbsp;Nn

-ocr page 168-

IS AI A s

gfätiMt appeÜjbüt te ciuiMem dowMJi, facrofatiäM ecclefiam doinini dei, qui deut Abraham, ifaac er k*nbsp;cob ttoinwiibatur er erat.

I y Pro eo quod fuifti dcrelttîla 8C odio habi ta,8Cn5 erat qui (per tf)tranfirct,ponam tenbsp;in fuperbiä (perpétuant) feculorû, gaudiumnbsp;in generationem öC generationem.nbsp;Fraeconisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eraw lUiieorMn reliqui£ èideoer hominibut derc“

tcütSx. uidebatur, ecclefia paßim peßime audiebat, er exoßa erat, ut qui earn perfèquerentur, putarent fenbsp;beneficium praßare deo,uel idolis. Gratia autentdo^nbsp;mini fie e si glorifie at a, ut ei certatim ofiirrent omnesnbsp;fiudiafua, fiagrantia eiut rcpleret orbcm,cr obleéktsnbsp;ret, pcrpetuisq^ prteconijs er laudibui magnificareturnbsp;htec coelefiis Hicrofolyma.

  • 16 nbsp;amp;fugcslac gentium, amp;nianiinaregüm .nbsp;ladabcriSjamp;fcics quiaegodns faluans te,nbsp;amp; redemptor tuns fortis Ia cob.

EcckGam nbsp;nbsp;nbsp;Ex gcntibus jdole/ces, er iitcremëta multitudinii fit

ex ludaii, er erts plebs fanëla, regale facerdo tium,populus acquifitionu.Regum quoque deuotionenbsp;augeberis, ficut ifraëlitaru prifica fynagoga regu ifraëlnbsp;er ludte perfidia er impietate uaftata efl erdinunuta.nbsp;Et non obliuifceris domini dei tui imquä,ut olim,fed firnbsp;mißima fidcfcies,quod ego dominusfaluator fium folus,nbsp;nó qufcunq; creatura:er redemptor tuus in max'misnbsp;calanùtatibus aliut non c Ä prater firtem lacob.

  • 17 Pro ærcaffcrâaurfl,amp;profcrroaffcramnbsp;argents,amp; pro lignis æs,6C pro lapidibusnbsp;ferrum. Et ponamuifitationétuapaccm,nbsp;amp; (exaëhres) præpofitos tuos iuftitiaa.

EccicGaftü fulgct in hac ecclejta charitos pro auro,mifiericordia M Charitas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;argento,cóftantia pro tere, patientia profirro,fits

cratiore nimiru ambitione,quàm dudu templu er uafit. Omnia in ecclefia nobiliora fittura pr£dicuntur,quàmnbsp;fiter ai» infiynagoga:alioqui non competit femper areanbsp;efie qua; lignea fuut, neefirrea,plapidibus.Olim quoq;nbsp;immanes er infatiabilcs er at prlt;efiih,qu£ftores tui uelnbsp;exailores,nunc uero pacifici erunt er iufiißimi.

  • 18 nbsp;Non audietur uItra(MioIe»«M)iniquitas innbsp;terra tua, uafiitas 8C contritio in terminisnbsp;tuis, 8C occupabit falus muros tuos, óCnbsp;portas tuas laudatio.

Pij ptiiM nbsp;nbsp;nbsp;Sub pqs principibui plebs fianShor erit er iujlior,ntd

«‘P**’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la permittetur uiolêtia uel iniuria,nb uafiitas regionts,

cotritio nuUa terrtenafcentium, uel feditiones,muri tui er^ ipfißima falus, no diruëtur ab hofie portte tua ernbsp;quiequid intra portas cotinetur,urbs tota laudatio eritnbsp;et incolumitas,Ecclefia enim Chrifio feruatoreregiturnbsp;per omnta,qui ut fiionfus non fimt {fiofam pcriclitari.

iq Noncrittibiampliusfoladluccndupcr diem,nec fplêdor lunæ illuminabit te : fednbsp;erit tibi dominus in Iucemfempiternä,8Cnbsp;deus tuus in gloriam tuam.

frturaiem No« terrcftris er corporea efl b£c ciuitas aurea er •«ufti». terrena,fed in fipiritu et ueritate fubfitftit,lumë mutuarynbsp;tur fidei erfitn^if certitudinis, d ^iritufanih ctntfiit

lESCHAEIAHV. iÜuflrànte. Clariorerit erilluflriorh£cciuifdS, qit^nbsp;ut fole er luna indtgeat,interdiu er nc£te. Spiritualtynbsp;func er £terna omnia, ficut er ChriSli reffium nonitnbsp;hoc mundo e^i,fed lucerna eius eft agnus, er urrbtui^nbsp;domini Jfilendor eius, er gloria dei fumma eUfiltsHi^nbsp;huius urbis, fi er dominus in ea glorificetur digne,0quot;nbsp;fauor earn dei fequatur er gratia.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

io No occidet ultra fol tuus, amp; luna tua deficict,quia erit tibi dns in lucefempitdnbsp;nam,amp;compIebunturdieslu(Sustui.

Sol iufliti£ Chriüus dominus non morietur ultra,' aberit ecâefi£fu£,erltt»aecclefiafiictefan£ht»ontynbsp;non deficict,fedfccundu re/fieëlumgratia dci,niitutlynbsp;rior nunc uero obfiurior apparebit. Et certè hac ci^nbsp;tas,ut priediëlu eà,fote er luna corporalibus,ipflt;»^nbsp;motibus er ßgt;lendorc non iuuabitur,nec iliutninabittfi*nbsp;nec cgebit,fedfolo deifauore er auxilio rcgitiir,amp;'^nbsp;luftraturfine impedimento er defi£hi,utgaudio ptrpnbsp;éo er fitici fideles in ecclefia femper fi'uanturjCcrtinbsp;gratia dei, er fua beatitudme, à qua non exciderep'^nbsp;fimt totaliter, qui femel guftauerunt uerbu uita,amp;' “nbsp;ritus funt confolatione donati.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Populus auté tuus oés iufti in perp^^ hæreditabût terra, uirgultS plantation' : Xquot;;nbsp;meæ opus manus mcæad glorificandO' ƒnbsp;In ecclcfiam reputatiir tantunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;licet etia

lercn{ur,utriqs folius dci iudicio noti er expofitht^ ’ uata autëdifcufiio eil, er feparatio in diem doigt;tlt‘'‘Lnbsp;fii aut h^redes funt uita ietern£, ercoharedesnbsp;quos ipfe plantai er rigat,flores gratia; ernbsp;humana aliqua iuftitia,fed clemëtia dci, ernbsp;gratuita,ad gloriam dei,fanfhficantis ecclefiani,(P'nbsp;ea coUaudandam er agnofeendam.

±¦3. Minim’ erit in mille, ôc paruulus tern fortüTimä t Ego dominus in teu’P*’’nbsp;eiusfubitofaciamiftud.

Multiplicabttnturfili/ dei in maximum ecclefiht in principio paruo', repente adauëbc Lnbsp;numero crmeritoinmKltamilia,QMntoq;f^^^ Xnbsp;impijs fanëhtatis femina opprimuntur,tantoi^^^^^nbsp;rcpullulafcut,ut filq ifracïinAegypto,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

' non uiribus huntanis,fcdgratia er prouidëtia tuto erfolifibi noto tempore,quod nobis fc^P^^ inbsp;«ffewdtMM, er pro Omni uirili nojlra urgendu,utnbsp;opere dci delajfetur er otietur,fcd ad omnë t’PP’”^nbsp;täte iufiiis uigilet, ne quam pr^tercat bont opcrit cnbsp;moditatem : quandoquidë er dominus non diunbsp;ctiam fi tardiorab infirmioribus putetur.nbsp;fCAPVT Lxr. Jnbsp;Piritus domini dei fuperH’*^ j,nbsp;ij quódunxeritdominusn]^^p *X'nbsp;annuntiandum manfutf^nbsp;^Säl firme, utmederer côtritisnbsp;de, SC prædicarem captiuis libcrtate«”’nbsp;claufisapertionem carceris.

Hune fermoncm non alterius argtimëti Chri^usdnsdefeferiptu eSquot;impletudixit,

%

cor-


-ocr page 169-

Î S A Ï A S

ƒ«{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ccepit enim honto Chrißat Ie

ßcundum mcnfuram,fed tanta ficinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illiusfpiritu omnes eleéli participarët adfuf

dUtêfïojwwfcM^ utitur,/piritus,domi ) ^^,notulautqult;£damfit diuina;pluralitatis,quonbsp;(’^ßnalitatem,nen natura. Humana aiitem in Cbrinbsp;'itiélam per diuinamnbsp;“ itantj uerbi dei perfonamfatetur,idq; plenitudi^snbsp;Q«io-go euangeliu pradicaturuseß,tsanbsp;K °nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratia abundanliore ungatur oportct^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pr£dicandu,mfi adfliélis,humili

^gt;^tfpieitu pauperibufiqui peccatoru eofcientia gra contritofunt corde. Alioqui pergentes pro*nbsp;r Zr dominu irritare, euaiigclio ei'bono nùntionbsp;dÜifufeipiendo non funt necapti «fc (Iig)«.De=nbsp;igt; H**! captiui funtJ et fe captas peccatis fciunt,er in*nbsp;yquot;quot;t,his tantu gratus defalutenutiiitmittitur,ctnbsp;gtli“ quot;‘quot;^i^upertionêcarceris promittitEuannbsp;’ “^gaiideat de impcdentc et promißa remifiionCfnbsp;’ “^foltuattur per Chrißü à deo à peccatis^nbsp;^Jpfædicarem annum gratiæ domino,nbsp;Clnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ültionis deo noftroîutconfolarer

iJ”^n‘'^annt(grati£,hoceß,tempus remißionis omni P^ecatorüpradicare exorfus eß àpaenitentia, qu£


datur per gratia dci,no arbitrio humaiw acqui ^^’^‘lt;odpropcnfum eß ad pcccandu,non ad odiendîtnbsp;^^^‘^‘^‘‘,lt;]uod eß panitcntia, GT phoris uit£ dif^liccnnbsp;guocj; uindiiiain dei à dtio fußipiendatnnbsp;lj«n« müdi,poßti 'm maïigno,ut clcais nonnbsp;^^tgt;roßthoßisiiliuf humanigeneris 'mßßatio.nbsp;eß lugentes tam propria peecata,quanbsp;huius uit£, er cafum multorum eleäortmtinbsp;5 “tponerem lugcntibusSion, SCdarcmnbsp;¦scoronani pro cincre,oleum gaudii pronbsp;«u,paiiiu^ Ijy jjg pj.Q fpiritu meeroris»nbsp;tuocenturin ea fortes iuftitiæ,plantationbsp;donim.adgloHncandum.

aniti litter ludaot ßne dubio plurimi erant, mifera^ ^jy’t‘tgog£ßtiti(„i luge,ites,eum principü fynago^snbsp;2-^ Zr facerdotunt pharißeorum zr ßcribarum impietanbsp;^^aduerterent, dolentes gloria dei bla/ßhemari multinbsp;e '¦eiter, omni tempore.üos CMßus cr prophetafuisnbsp;temporibiii magh minus,iubet bono eße ani^nbsp;gt; qquot;andoquidemipßsfummÜpr{)hacmoeßitiagau^nbsp;’^'tißt repettdendu, decoregloriie pro cilitio er pul'nbsp;latiti^ pro lu0lu,ßolagratulationis pronbsp;moeroris rependenda-Ctuaenim luget gloriädenbsp;°*’^ßandamäpaucis ludteis, cäpropediem uißerißntnbsp;ad reuelationemgentiu ßlgore gloriofißimo difnbsp;^'^dendum.Longe enimgloriofior eß domint dei maie^:nbsp;’ gentium uocatione, quamßcratab ifraê'lis exnbsp;et üabylone redemption. Et nomê fufeipientnbsp;^oRolici uiri,ut nuncupentur arbores iußitite, cuiusnbsp;r'f'auinproßrenttototerraru orbe pra^dicandoEuannbsp;S^liuiti iuflificationis in Chrißo. A liud quoq; nomen aßznbsp;l^^ueiitifr,ut dicantur plantatio domini, ad magnißcan


ïEs cnkEi A.nŸ, 74 dum ZJquot; celebrandum deum uerum,cuius honor er culanbsp;tus per hos prolatus eß m omnesgenteSt

4 Et ædificabunt deferta à faeculo, tuinas antiquas crigent,et inftaurabunt ciuitatesnbsp;defertas,diffipatas in gencrationcetgene^nbsp;rationem.

Apoßolideß)iritu Chrißitedificabuntruinasßecu* Ruinsef«^ tont, eliminando uetußos errores idololatrilt;e,qu£ munnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«J'ßci

dum peruaferat totußolitudines prifcas primorii poTen i^fos ƒP** tum,uitia refirmando ad euangelicam iußitiä in Chri*nbsp;ßo:er renouabunt ciuitates defolationis, populos à uianbsp;ueritatis errantes reducendo ad uiam, qu£ ucritas eß etnbsp;uita. Chrißiis merito paßionis er uerbo falutis rcßi-manbsp;uit er reßituit ru'mas tarn cacleßiu quam terrenorum,nbsp;non foltim pr£teritas,fedfemper durantes perßeculanbsp;cunfia folitudines et ruinas,ne quis Chrißum non filio*nbsp;rum fed patrum tantum curam habuiße putet, dum crenbsp;deretpeccata prateritorum fecUloriim Chrißu diluißenbsp;'m cruce,no fequentium.ApoßoU autem non aliam prienbsp;dicaruntfalutem quàm earn qU£ à Chrißo perßäa e^.

5 Et ftabötalieni,amp; pafeent pecora ueftrat percgrinorum,agricolæ6lt; uinitogt;nbsp;resueftrierunu

Poß hoc peraäum Chrißi myßeriufer uocationent ecclcfi£ ueri ifraelis exgentibus, ßabunt nonfolu pU'nbsp;flores et propheta ex iud£ts, fed etiâ ex alienigenis esquot; ‘ïam ton*.nbsp;gentilibus,uocati ad uerbum daipr£dicandum triundo^ «bunt TuSnbsp;No«ptu cnim lud£os uocauit Ipiritus dni, et mifit eua gclium.nbsp;gelizaregentibus, er pafcerc ecclefiâ,fcd multO plureSnbsp;exgentibus,ut ecclefi£fanil£gregë ex tud£is progeninbsp;tam,apoflolis et Chrißo pafcät uerbo falutis, flumentfinbsp;zr uinum plantantes pabulum animarum ßdelium.

Vos autem facerdotes domini uocabimî nûMiniftri dei noftri, dicetur uobis: forti


tudinem gentium comedetis, Sein gloria earum (pradicamini)fuperbietiSt

Vos quidem ex ludais apofloli, nbsp;nbsp;nbsp;difcipuli chrifii,

facerdotes domini uocabimini, Petrus,Paulus,\oannes, ÀpoàotÉ lacobus,ßarnabas,Apollo,etfimiles.utmintflrieuan*

• 1 • n • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tesnoruou

gclif domina dei noflri uoccmint er fitis. Omnëfubflan* tiamu'unerßrtitudinem depafietis omnium gentiumnbsp;fapientiam,ßrtitudmcm,maieflatö,ui{lorias er religionbsp;nes fuperßitiofas, et quiequid mundus egregiu poßidetnbsp;obtinebitis, poßidebitisfm ufum ccclefi£ traiicietis,de •nbsp;Uorabitis,ßucmini:ueßer erit totusmudas,nihilhabennbsp;tes oia poßidebitis,fideles et fldeliü in ccclefia paßorest

Pro confufione ueftra duplici ruborc laudabuntpartem eorum: propter hoc innbsp;terra fua duplicia poiTidebunt, Ixtitiafentnbsp;piternacriteis.

lAagna quidem erit confufio ueßra,o hid£i,qui tem* plo,urbe,regnouaßatis, quiequidinfigne erhonorifi* J’fr'X'*nbsp;cumpoßederatts,amittetis, erincaptiuitatem mifere gaudebunfAnbsp;dißrahemini. Keliquia'tarne ueßr£apoßoli, etrextU'nbsp;d£is conuerfi,cumgcntibus de fua ad chrißu uocationenbsp;l£tabiuitur,gratias deo habebunt de agnito Chrißo ernbsp;de dilatato cultu ueri dei,opcra/fliritusfan(li,quo itttu

N» X


-ocr page 170-

I s Al A s

biitifunf, c^dono ligult;truin amp; gratia ßinitctttimt lilt;ec cnim fiterunt pars eorum gloria fa .Et in terra duplicianbsp;poßidebuift,cximij erunt,çr patres celebres,epifcopi^nbsp;(loäores,crapoflolifidelitem, nuritis crftgtus,do{lrinbsp;tia cr miraeulorum gloria iüuflres, propter Chrißam^nbsp;Gaudium deprofèéïuglGrilt;edei,de adauâa fide^de eli^nbsp;minatione idololatriie,de couerßone regnoritm ad deu^nbsp;perpétua comitabitur fandos, in hac uita incipieiis, crnbsp;aternum durans^ etiamfiinterim,ut Paulus,multa patinbsp;cogantur eledi, etiam mortem, ibant tarnen apofloli ànbsp;conjfedu concilij gMdeiites, quia digni habiti frijfentnbsp;pro nomine Chrijîi contumeliam pati.

g quia ego dominus diligens iudicium,o^ dio habens rapinam inholocauftum. Etnbsp;dabo opus eorum in ucritatc.SC feedus pernbsp;petuum feham cis*

Bon J cic* nbsp;nbsp;Trfnw eledis mets bona largiar cumgaudio fempiter=:

aïs danda. dominuf fum, quia uolo nbsp;nbsp;probo quicquid le^

gitime crfecundum iudiciumfit:et odio habeo omnent iniuriam proximo exhibitam, etiam fi de ea mibi holo^nbsp;cauflafiant:nolo enim facrificia de rapinis alioru dela=nbsp;ta mihi.ldeo dabo gratia eledis meis,ut quàm innocentnbsp;tißime uiuant,charitatem conferuent, cr mihi toto cornbsp;deelimmatis idoloruml}gt;urcitqs feruiantineuangelionbsp;Chrifti, quod padum zitrfixdus nouum cft inter me zrnbsp;totum mundum conuertendum ad pietatem.

  • 9 Et feietur in gentibus fernen corum, amp;nbsp;germen corûin medio populorum.Om^nbsp;nes qui uiderint eos,agnofccnt illos, quianbsp;iftifunt fernen cuibenedixit dominus.

*ioriaîn”“ Scient omnes gentes magnalia dei, qua fecit cumlu^ euangeiio. ditis, propagato uerbo domint, canonicis ucteris tcflainbsp;menti feripturis in omnë terram:cr fideliü fides,ex Henbsp;brais conuertendorum ad Chriflum, cf apofiolorumnbsp;gloria cy“ pradicatio apud omnes gentes admirationsnbsp;erunt, qua fe deerroribus gentilitatts per Euangeliumnbsp;edodos zr conuerfosgaudebunt, Cf gratids deo dieet,nbsp;confitebunturq; hanc mutationë effe dextra excelfi.Etnbsp;gratia dei agnofeent obueniffefibi de reliquijs facrofatlnbsp;dis ïfra'éliticagentis, ab apoflolis, zr ipfbruinorbedinbsp;p:ipulis,per uerbum domini etiam gentibus pradicatu.nbsp;Ex conuerfatione pioru feietur quod dominifint et deonbsp;^atitex operc fando fides, ex charitatc Chriftianifmusnbsp;. apparebit.-prodent fefilij dei uerbis Zf moribus.

  • 10 ^Gaudens gaudebo in domino,exulta*nbsp;bit anima mea in deo meo^ Quia induitnbsp;me ueftimentis falutis, 8(. indumento iuftinbsp;tiæ circundeditme, quafi fponfum (facerdonbsp;tabit decore)decoratû corona, quafi fpon«nbsp;fam ornatam monilibus fuis.

B ccieffæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Carmen eftgyatulatorium pro filicitate tanta eccle=

fia ex ludais zr gentibus amplificanda per ÿ^atiam jfi ritus fandi.diffundendam etiain gentes,prater iudao*nbsp;rumIfem: Zf quoél non uideretur deus ejfeperfonarunbsp;acceptor, fedi/nommgentefe timentes ampîedatur:denbsp;quo fideles impenfegaudent,cernëtesfe honoratosgranbsp;tia et donis diuinitus^et exgratiafaluandosper Chrifiii

ÏESCHAEI AHV.

de uana conuerfatione uita prifiina Zf de idololatria* Indui ergo uefle falutis ecclefiam,efi credentesdeo ftfnbsp;Chriflu faluari, et amari ut charißimos fitios, pernbsp;tiain adoptionis eledos,et donis jßiritualibus ornâtes,nbsp;iuftificatos per fanguinem Chrifli, per fidem Zfnbsp;ritatëfic Chrifioincorporatos zyquot;unitos,utJpofifantanbsp;rito fuo.Eft enim ecclefia Chrifli reuera flonfanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ.-

qua uindicanda proprio fuo filio nS pcpercit,Zf‘^* ço, zy ornamentagratiarum omnium per/firitu illapß^nbsp;contulit,etilluflremrcddidit,mmaculatazrf»‘'^quot;'’'‘

Il Sicutenim terra profèregermen fuuin^^nbsp;ficut hortus fernen fuum germinattfit“®nbsp;minus deus germinabit iuftitiam, inbsp;dem coram uniuerns gentibus. . inbsp;Sicut terra germinibus Zf fioribus adornatur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

cttndißima redditur, Zf hortus fernen fuÛ ftliciter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

germinat, çy obledat fiuentcs: fie dominus deuse(‘‘ fia ornabit perfcdaiuflitia fidei zf ueritatis,cradi('^'nbsp;tis errorum zf idolorum zizanijs. Etgratiarunt“^'^nbsp;acuoxlaudis toto terrarum orbe refonabitadgleri^'^nbsp;dei,et populi fui ifraëhè cuius reliquijs prodi/t,ut(^.^nbsp;tur, tanta fideliu propago, qua fe iadat Zf gaudet 'tu,nbsp;filios Abraha Zf patriarcharum, quorum fidem Cfnbsp;uotionem amulatur zf ets rebus domino comntO'^^ :nbsp;exoptat, quibus iflos domino placuiffe per tserbumdnbsp;mini agnitum, non ignorât.

CAEVT LXir. U Ropter Sion no tacebo,nbsp;pter lerufalem nonnbsp;egrediatur ut fpl^ , mnbsp;Il iuftitiaeius,amp;;faluseiusut*^nbsp;pasaccendatur.

Laborant ludai quomodo qua de HicrofolyHf‘‘^‘‘^/‘ ctititur oflendant olim fùtura, eu iam duo ntill‘‘‘‘‘’’^nbsp;rum expedarint complenda. Nos ucro clarißiifl^nbsp;MitM per ebriflu oîa compléta,multo augufliof^ê^ Xjnbsp;zy maieflate quàmfieri poßit ctiamfifomntafljnbsp;ufui uenirent tam urbi quàmgenti. Quid efl etti»^nbsp;extrui,augcrihominibus,adificijs,auro, argétogt;Pnbsp;etiam opt into rege ornarUCaduca funs omnia, ;nbsp;pore fubfiflunS,diuitia oncra funt, zf tnultitud‘gt;^^nbsp;non fine moleftia fuflinetur uno loco, zf natur'S.nbsp;culanonconcedunt, necmundimachinam altef‘f'nbsp;(flerant temporc.Sunt itaq; ut uidetur hac uerbslt;^nbsp;m, pro ifraële uero zygloriofa Hierofolyttia,nbsp;fibi orbem uindicauit,ut ei imperct, Vcletiapti’^fjiisnbsp;oratio effe potefl, in idem enim redibit. Honnbsp;ait,nondefina prophetas mittere,dodoresnbsp;voluntatismea, proreadificandazy cxornand‘‘nbsp;fiafideltu,qua urucemihicordi cft,quamflgt;o’^f.^’ ƒnbsp;pi zy maritaui,charitate perpétua cam mihi den‘nbsp;tenco donee illud aliquandoplenitudinistentptgt;^^^nbsp;mat, in quo Chriflus dominus rex Zf ffteßiasnbsp;zr ipfius iuftitia prodeat cum gloria in mundu,dii^nbsp;dor facrofandi euangelijfuicumfalutefidehn^'^^f^nbsp;lampas exardefcat,zr illuflret tqtu orbcm,ab^^^^^^nbsp;cernatur zr admiretur,omniumqi l^i ifi^^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^1*


-ocr page 171-

- ISA I AS

I Ætuidebuntgentes iuftumtuu,amp;cunfli reges inclytum tuumîôi uocabitur tjbi nonbsp;men nouun),quod os domini exarauiu

Sic m^Uitm is Iplcndor ()rodibit,ut eum omnesgcntes. »furiefint, crgratiam itc iuflitiam domint agniturie,nbsp;parabo antefnciem omnium populoru,cr omnesnbsp;tuterrnmiÿufici et reges gentium gloriam eccleßtecrnbsp;, fuiljionfi admirabutur cumgMcbo,^ uenerabütur denbsp;i-.iiotißime. Habebitq; ïiierofblymn hiec nomen O' bononbsp;fem nouum d dommo imponcndum, ut muter dicaturnbsp;omniumfinóioru O' eleilorum, utetiam honorabiliufnbsp;«omen hubcre non (gt;of]et,de quo fidelium nemo ambi^nbsp;gif- De Sion eiiimexibit lex domini, quaconcipiunturnbsp;ß^elcs,nutriuntur,dugefcunt,O' Jruäumfalutis profènbsp;fi^utfUt muter diet poßit, O' ciuitM dei,Jfionfit omniponbsp;‘^’i‘i‘,0'urbsfianäa.

^^’îdema rcgni in mann dei tui.

'Gloria o honore eelebrabitur nomen iHud tuum per oinmum ora, quo o' dominus ip fie deusglorificabitur,nbsp;amp; feruubitur, et iÜufirabit quöttdie potentia o'nbsp;' °^^^‘^gt;efiuu,ut duret fiemper. Eccleßie enim decor fientnbsp;^.^‘''*èetur,o’ dum non nihil Ubäficere uidetur hære^nbsp;l'^’'‘''gt;-ieu!ii,fcfnper fieipfd fioletglorioßor reßrmarinbsp;Pquot; »lutiit domini. t^ouit enim dominus O' tuctur fiuos,nbsp;O' tneritis coram eo, etiamß negiernbsp;locmcordibus habcatur.

^°uocaberis ultra dercliä3,et terra tua non uocabitur amplius Defolatarfeduo^nbsp;^’Deris Voluntas niea in ea,8lt; terra tua hanbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) nuia conplacuit domino

’quot;/^»SCterratuahabebituV, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

uocabitte qui/fiidm dereliéid, hoc eß, d ffionfio ^’fege tuo nunquam derelinqucris. Eleäosfiuos nemonbsp;’’¦'pit äe niijn« domüu, tutatur O' fouet fiemper:O' fii~nbsp;umnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra impulfiorcs, quo dure fiau==

uquamciitibui infinitis egcbit,numerusfidelii( longe ^ugujtiorquüm prohominumopinione. îJecunqudnbsp;fie^e^nbsp;nbsp;nbsp;amdtißimaßgt;onfijdilige

^^^defendetur:dqui necipfie quoi^ dominus dere^ ejuetur, ut olim à ludeis recidiuantibus toties ad idonbsp;uidebatur,Voenitetmenbsp;^fie hominê: nunc dicitur, Coplacuit mihi in ea:qu£nbsp;filiciter inhabitaberis.Terra aut ecnbsp;»iwnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^°Sf‘‘gdtio fidclium, qult;e maritata efl do

“f ich nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ajßcuratd perfide,

K I r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adultérin cum idolis repetere,

bün nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuuenis uirginem,8lt; habe

S^udebitfponfus fuper Î Synbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuper te deus tuus.

uirginem de/fion=i pîr,,^- !’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qualis eft,fit maximis minima com

deiadcccleßam ucre fidclium O' cüe tj(jc ‘^S'^ud'um quad ist dominohabent confcicn-^fHitcr credentium, nuU t aduerfitate perturbabi*nbsp;‘‘intnontpfia no illudinfringit. Oditfiocer nuruin

lESCHAElAHV. ’

adulterdm,amat autem amatricem fidelem filij fiui,}fioti fi iüius: itd eccleßam caftam O' uirginem deus, filij fiuinbsp;ßgt;onfiam,eatenus,ut pro eafilium tradiderit,

• Eccleßafideliitm proteäionis diuinæ beneficio com^ Ej-deß, m«nitttr,lt;i„gfforKm mintflerio dirigitur O'ßequcnta gubemationbsp;tur.-partim injfiirationibus O' fiubfiidijs, nonfiuafied uivnbsp;tute diuina, qua omnia perficiutur: partim prxconibusnbsp;uerbi dei,lfiiritufianäo eruditis, ut crroribus O' pecednbsp;tis careat,fide o' iuftitia operum fiuflenteturfime internbsp;mißione tarn in die pro/fieritatis, quam no£le aduerßtdnbsp;tum,ficmperfiua gratia tutatur eccleßa. Cuius prædica»nbsp;tores, apofioli,doólores fianéîi. O' uere piß tam uerbisnbsp;quam ficripturis nunqua tacent, fiemper qu£ ad dei gloi*nbsp;riam o' eccleߣ profieilum pertinent promouent pronbsp;ommuirili,necunquam cefifiant orando,legcndo,do‘tnbsp;cendo,exhortando, corrigenda quos pofifiunt^

Non cefifiandum utiquamab oratione o doilrina _ .. uerbi dei,quibus fiufientatur eccleßa^ o' uindicatur ue eïtïïa nS «fnbsp;rùlt;« fidei o' operum,quibus eccleßa commendatur,iiU f“**nbsp;hoc tnundo militans et îaborans.Semper enim ex cordenbsp;dominus adorandus, inuocandus, pra:dicanda quoquenbsp;ipßus beneficia per Chrifium, O' corripiendi moresnbsp;mail, donee refirmetur eccleßa ad exemplar Chriflifnbsp;quod'm monte perficilionisoflenfium efl.

Labor fidclium manis nunquam erit.Ab boflibus non uincetur, quantumlibet impugnetur eccleßa. Cibus fierinbsp;pturre o uerbi dei nOn deerit:fiemper erunt qui ueritdnbsp;tern cernant O' profiteantur etiam cum periculo, o*nbsp;qui hofles fiierant. O' alien! ecclcßte, guftato hoc uit£nbsp;pabulo O' muflo /fiiritus, amici erunt o' propugnato»nbsp;reseius,quam adfiixerant O' damnauerant ante^

Quia qui cógregabuntilIud,comedétiL ludjSClaudabuntdominû, etquicompotnbsp;ta n t ill ud, bibét illud in a trrjs fandtis meis.

Qhi laborant'magrodominico,hifi'u(iusquoqifis Laben'« (Jri Of ebaritatis 'm pro'fienti flatu O' fiùturo reponent ilt;' ^lt;“‘i^‘'*nbsp;O' fruentur. Nec ƒ«€ labor e O' fludio ager colitur,ficdnbsp;eongregandii m horrea cfl,unde 'm tempore detur trianbsp;tici menfiura à fidclibits fieruis. Omnia auté ad laudem,nbsp;non hominum quorumeunq;, fied dei, à quofioloomaenbsp;bonum.Comportabitur autem is prouentus /fiiritus o“nbsp;labor u, non m priuatos quaficunq; domunculas, de per^nbsp;fidia fiujfieiflas, fied in atria domus domini, inßequentcnbsp;fidcliu/m eexttvm, ut dificerni poßit quidmanducandtmtnbsp;Uel bibendum proponatur gregibus Chrifli domini.

IO Tranfite, tranfite per portas, præparatC uiampopulo,planumfaciteircr,SCfeligitinbsp;lapides^SCeleuate fignumad populos*nbsp;Nn 5

-ocr page 172-

BcinJjfa abecclePanbsp;aufcttnda.

EccIePx fcbccitl.

Mein* tri Bmphus.

IS AÎ A S

NfWiii? prohibete ecclefiatn ingredi cupientem,^(un tumlibet peccator fit or alieiugcni(,qui 'm partis ftatis,nbsp;quiuerbü domim prtedicatis,nullifitis ojfendiculofilfttnbsp;dodrinOfUel excmpio uittcmfiintis- Qiunpotiusfcait^nbsp;dabtqMcunq; fidei cr morum,^uibus fidel fs fimplicionbsp;mpediri uideritis, fludiofe aufiratis ucrbo fattit do»nbsp;(lrin£, croperumftrcnnuitiite. Sinecunäationehlt;erenbsp;fes,fupcrftitiones,improbos ritus geiitiliu,fomenta ido»nbsp;tolatriie,charitatis ucnena,et litiu feminaria procul abifnbsp;cite,ne ecclefiam mtraturifcandalizentur.Signu autentnbsp;exaltJte,non ligneitm aut lapideum,fed ipfum Chriflumnbsp;pro mundo crucifixu, brachifs expanfim, quibus adfenbsp;elcdos trahat. Hunc fcopum fàlutis, et Euangelium uernbsp;bi dei,regulam fidci catholiete propomte^ quicusttj;nbsp;pulos lt;t dno cleilos cr redemptos ducitisnbsp;nbsp;nbsp;docetis.

11 Ecce dns auditum fecit in extremis terrp, dicitc filiæSion : Ecce falus tua uenit, ecccnbsp;merces eius ciim co,amp; opus eius corä ill o»nbsp;Filiit Sion, filij fidei toto orbe difjèminati, eleéli exnbsp;Bnanjriitt ^ndais Cfge/itibus, omnibus ijîis renuciat dominus fia»nbsp;feStona. «fnicntfWjMtrfdónrfnfHr à captiuitate humana»nbsp;rum tcmeritatum cr fiuperftitionu,ab idololatria C!quot; 14nbsp;queis mfinitis fiatan£,Hi.crccs autem qua redempti fiuiftnbsp;omncs, ab ea captiuitate crfieruitute, qua GT adfiertinbsp;fiuitt 'm filios dei, alia non efi, mfit Chrijfii domim pafiionbsp;crobedientia, cuius uirtus cr gratia per Euangelttmtnbsp;Chrifii apofiolis et apofiolicis uiris pr^dicantibus agntnbsp;turn fft, ^opusdomimmaximumacfiupendumposnbsp;tefiatibus, quo uerbu mcarnatum efl, cr fiefie pro mun^nbsp;di uita ad mortem crucis obtulit»

ïx Etuocabûteos, Populus fanâus,redem ptià domino.Tu autem uocaberis Quæ^nbsp;fita ciuitaSjSC non Derelida»

Vocabitur ecclcfia populus fianâus, quia à domino re dempius liuana fiua conuerfiatione, ab crroribus cr pronbsp;phanis damoniorit eultibus, GT fiacrilegis fiuperfiitioninbsp;bus:qualis fieruitus longe grauior efl cr durior quacuq;nbsp;oppreßione corporum cr bonorum temporalium,duMnbsp;contra conficientiäet rationé,creatoris negleâo cultu,nbsp;creaturas tuuare non potentcs,auxiliatoru loco 'muoc4nbsp;re,fineßgt;e ey fiolatio cogimur mflantia impiorii, Ecclenbsp;fia autê dei Qttæ/ît4 dieetur, et minime Kelida.yenitnbsp;enim filius homints quarere quod perierat, crfialuare.nbsp;fCAPVT LXIir.

Vis eft ifte qui uenit de Edom, tindis(r«£gt;rM)ueftibus deBofratnbsp;8 ifteformofus inftola fua.gradi*nbsp;ensin multitudinefortitudinisnbsp;fuxÆgo quiloquor iuftitiam,cximius adnbsp;faluandum.

MeßiiC triumphus deficribitur contra regni fiui hofies. Quodregnum Chriftiquumfitiuftitite, ucritatis,fialu»nbsp;tis (yquot; uirtutis, non poffiunt 'mteUigi hofies eius alij^nbsp;quàm error,impiettts,perditio,cr peccata^damon, crnbsp;pharifiaicus or do, quos myfierio mcarnationis et paßionbsp;nis Chriflus uicit, corpus e^animam diris deuouendonbsp;fupplicijsjinepeccdto pro peecatoruremißioite,Edom

I E S C H A E I AH V. (WffWperpftHi hofleslfiraêlitarum, rubrutnexH^I''^^^nbsp;fignificant.in qua prouinciaEosya efl metropoliiti^nbsp;umdemia mterpretatur. Ludit ergo prophetanbsp;de Chriflo triumphante ex hoflibus regm fuinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

hominibus quàm dtemoaibus,quos dcuicit rubrofi“gt;l guine cflufio in cruce cr fiageUts, ueluti uefie huirta'i'nbsp;tisfiuterubricatus meedens, cumfiacra pompa-hoflibus triumphatorem inducit uenientemdeeaKgt;'^nbsp;demia,ubi fiolus torcularcalcare coadus efifno»'”^^nbsp;iuuante,fitcdicendo : Quàmmagnificus'mcedttT(\nbsp;fiitia Chriflus, tritmiphu agens de Edom hoftibtifr’nbsp;abicHus ufique adfianguiniscffiufionem, qua CTnbsp;catus efl, ipfios trucidando, cr ab iüis fiecunduntbi»^nbsp;nem trucidatus, imo crucifixus, uefie humamtatisnbsp;. 'mdutus erat in totu rubedine mfiila. Et refpondetnbsp;pheta: iftf qui fie mcedit,decore 'mdutus ex alto qbnbsp;nonfiolum clegans,ficdcr omnipotent'm multitUquot;^nbsp;uirtutis fUiC, qua fiola uinci poteft regnu fiatana,nbsp;fiolo fianili omnes uincuM cr triumphant. Ego,nbsp;fium prlt;edicator iufUtite, qua anima piorum fialuafdtquot;nbsp;in ipfium flerantes, cr qui fiolus fiuffîcio fialuare »1^nbsp;dum, .à quo pendet omnium fialus, qui neminem P^.nbsp;uolo, qui utei mundum, cr muiidi principem eitt*rnbsp;ras,iHiits arma diripiendo.

Quareffrgo^rubrumeftindumentut**^’, etueftimêta tua ficutcalcantis in torcul^ ' j

Ouvrit propheta crfidelis quifiq;,fi diues, maÿ^' F ßrtis cr magnificus rj, uttde tibi tantte paßionHnbsp;ciafquis tam male traâauitfiliu principisfquisnbsp;fielt fianguinc ueflimentum tuum, perinde aep^’^^nbsp;lar calcafles mufti rubicundißimif cruor ifte cuiid^’nbsp;tui ne corporis,an occifi à. te mimici^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e

5 Torcularcalcauifolus.amp;degentibus*’ eftuirmecumt calcaui eos in furorenbsp;Si conculcaui eos in ira rnea.SC afpetfüS^nbsp;fanguis eorum fuper ueftimenta meitnbsp;omnia indumenta meainquinauU .

Refpondet prophette Chriftus : Hon mireris tidd glcilum erfiordidum exuefte,torcularenimealt‘' (irnbsp;er ego deniq; fiolus,crucis humihationé, pondus p^P^nbsp;nis er mortis pro peccato mundi fiolus ego fiufliud'',nbsp;omnibus populisdetoto humanogencre Ùnbsp;quam quifirrepeccata, CT fiatisfiacere tranfiger^nbsp;primi parentis potucrit ; omncs cnim peccaueruut^^nbsp;gloria dei indigent, ut eorum omnium mifiereatuf-miUius indiget,omnibus fiuccurrere potefi.nbsp;iuftißimum zelum mundum,diabolum, pedcatu,^^^nbsp;er quitquid deo aduerfiatur er iuftitiee,firenuedt^^nbsp;täui pro elctlis meis cotra 'tmpietatis regnu, utphnbsp;eorum meas affierficrit ueftes, CT omnem ami^umnbsp;nec tantum cruor effiufiusfit, fied cariii quoq;nbsp;perd : humiliatus en 'im fium fponte ufiq; adnbsp;guis enim eorum afperfit ueftem mcä: pronbsp;rum, qui hofies erant mei, dccertaui, fianguint fun^nbsp;et anima tradens, nihilq-, retinui quod nonbsp;pro fialute meorü, er ad hoftis ‘’ttcrnctionem,nbsp;aduincendum peccatüet mortem, erroremetj

?S


-ocr page 173-

TffllpB, “din,

JSAJAS

4 Diesenim ultionis in corde meo,annus redemptionis mcæ ucniu

Venit en'un têpm 4 patre decrctu,quod ego corde (oncepertm, ey annus in ^uo rcdimere humanugcnusnbsp;V caput fcrpentif antiqui coterere flatucram, ut mornbsp;tisnors ucniat,et infirni morfus mordcatur,cr 4 feiennbsp;tia timorii dommi^quam dudum promiferam,implctu^nbsp;ramati^uando totamterra:error cr fuperfiitio omniinbsp;eliminetur,crfubiugetur totus müdus patri, cr deturnbsp;nihi potcRdf omnis cr regnum 'm coclo zr terra.

Î Circunfpexi,amp; non crat auxiliator : ua -f^abar,amp; nó fuit qui adiuuareuEcfaluauit mihibrachium mcum, amp;indignatio mcanbsp;ipfaauxiliatacftmihi»

Ex bumani generis amore quo animabar cogitaui nti ff ijs iHiusfuecurrere, er cum nemtnë qui id pojfct drnbsp;Moju! 10« inuenirem, qui auxiliu ßrret,uehemeternbsp;uicein, ZJquot; admiratus molts pondus,quodnbsp;fuHincrct, propriof ego uires adhibui,quas uehenbsp;Zelus cr amor auxit, ut fuflinere potuerim opufnbsp;tfdemptio^ humanie.Vtitur autë loquendi more quonbsp;^”°''ùnesconfueuerunt,anthropopathos.

. ^tcóculcaui populos in furore nico,8d ’’’^briaui cos in indignationc mea, 8c dc^nbsp;^‘’’xiinterram uirtutem corum»

Viaoti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘taq;,coepi er perßei opus redemptionis,ßra»

Chnjii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^°^itim,mundi renouationê, zelo iuRitU diuinlt;e

fo^utis buman£.Conßegiq; ueluti U4S figuU, er ßr» (JfKicjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerfatur faluti hommis.

inifericordia permotus fum erga mundi depraua ^°’'^lgt;lt;'ngelosfatanlt;e,miiiiflros antichrißi, idola,illoxnbsp;f^oflraui paritertomnes uici uerita^nbsp;^‘lt;^fores,erfcmpcr umco,quoties refumpferint uinbsp;’¦«jCfc eleihs inßflare denuo cceperint,ut efi continuunbsp;^^tanundeo cto« diabolo,uitijs cit uirtutibus,piorumnbsp;•gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uer4 cum fuperRitionibus.

slyationuni domini recordabor,lau-omnibus qupreddidit ODis dns, fuper multitudine bonorunbsp;omui Ifrael, quæiargituscftcisfccundûnbsp;iiencordias fuasamp;fccundu multitudenbsp;fm beneficentiarum fuarum»nbsp;'^i^uigens propbeta iud£os aliquando maxima pronbsp;^de ^xciecandos,orationcm pro cisfuo more interponbsp;^gt;’ßgt;ufinegratiarumaStone pro beneßeijs prteflitis,nbsp;‘quot;quot;’«d fenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rlcmètùe diuinlt;e pro reUquijs fult;egen

^4uditus eft. Sunt eiiim omniu hominum qgt;^i exludais priminbsp;«utKnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^‘»fgdio, er per /ßiritüfanäum fufeeptu

adfuum Mop ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iguorauerant. Non quidem ipfi,ficut ncc

°lfsfuoru operum author did meretur,fedgratia dci Chnflus ipfe rex er dominus eteóhru innbsp;li^‘^‘‘^’'^^öfrculiserßturis. DidtigiturtCumgranbsp;^^^^rdabor,er ut alij fideles perpétuanbsp;commonefado hoc meo cantieo, beneficianbsp;”^^lt;dda domini dd noflri, cum laudibus er Utitûi

IE S CH A El AH V.

ßiiritualijpro omnibus qult;ie nobis ifraelitis elc^hpopu' lofuo fine meritts noftris affluenter er clementer exhinbsp;butt.Hoc efi enim Hebrieis fuu retribuerc,no pro digmsnbsp;quicqua retribuere meritis.Nihil enim pro meritts, fednbsp;ex miferationibus multis deus ludais contubt.

  • 8 Et dixit, Veruntamen popup meus funtnbsp;filii nó men rietest SC fadus eft cis faluator,

Elegi t cos in populit fuum peculiarem, ercharifiimos filios habuit, qui lÜt fyncerifiimè acfine omni perfidianbsp;ecu pifßimo patri adhierere deberent femper,ut minisnbsp;me dégénérés filifquos faluaret de omnibus aduerfitas

- tibus.Omnesquidegentes ut folus creauerit, erodi/fe non potefi : hunc tarnen populü propter Chriûu fuumnbsp;unigenitum filium,fi)cculum elcgit prouidentite fuifinbsp;ad totum humanumgenus.

  • 9 nbsp;In omni tribulationecorum non cftfKc/,

ipfcquoq^) tnbulatus, amp; angelus faciei eius faluauitcos i in dilciftionefua.SP in indul-gêtia fua ipfe redemit cos,amp; portauiteos,nbsp;amp;gcftauitcoscunâ:isdiebusfeculi»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Vt piffiimus pater eoru,non efi pajfus filios diuexari ab impijs er anxiari, fed ut primitm calamitos tncidit,nbsp;angelum mifitmagnicofilq, angelîi tefiamenti, qui iÜis Angtlu»nbsp;loquebatur, er m(raciilafacicbat,uerbum domini,uasnbsp;rijs modis apparendo, erltberado magnifiée. Non pro«nbsp;ptcr opera eoru, qua fire femper mala erant, fed prosnbsp;pter amorem fuum,quo ipfos elegerat, er peccantibusnbsp;indulgcbat. Redemitfuos tunc ut femper,er baiulauitnbsp;uelutauicula pullos, er extulit ut aqutla, femper fefenbsp;opponent ipforumho^ibus.

  • 10 nbsp;Ipfi autcadiracundia prouocaucrut,8Cnbsp;afflixerunt fpiritûfanâûciusîamp; cóuerfusnbsp;eft cis in inimicum,ipfe dcbcllauit cos»

beneficia,nunc increpatio digna. Ipfi «erô femper amari fierunt in eum, rcbcUarunt fades ac uernbsp;bis molefiarunt, er irritaucrunt figt;iritu,non folu fAofisnbsp;uirifanât,fed dominZipfum. Qjtid igiturmirumfi honbsp;fiem experti funt,qui amicZconttmpferantf Etab ipfonbsp;quoqi debeüati funt, qui 4 manibus hofiium eos totiesnbsp;ingratos quoq; redemerat ?

  • 11 nbsp;Et recordatus eft dierum fcculi Mofi,ponbsp;puli fui t Vbi eft qui eduxit cos de marinbsp;cum paftore gregis fuiç’ ubi eft qui pofuicnbsp;in medio eius fpiritum fandi fui;'

Il QuiduxitaddexterâMofen brachioma ieftatis fuætquifcidit aquas ante eos, utfanbsp;ccrctfibi nomen fempiternum:

Vtcunq;peccarêtlfraëlitlt;£abinitio,erprifcis tempo Gratia del ribus,erdeinde,femper tarnen illoru mifertuse^l:,pro= adiftat«.nbsp;ptcr promißiones quas Mofi feruofuo ficerat, er quianbsp;ipfos elegerat pr£ alijs,quos erper mare Rubru perdunbsp;xcrat, ut pafiorgregemter /fiiritZ Ulis fandu dederat,nbsp;quo dao fe fubdiderat,er foedus feruanda Icgts fufeepenbsp;rant,per mare diuifum ficco pede tranfierant,quafi panbsp;tris manu apprehenfi nepcriclitaréturadcafum.lhecnbsp;autê omnia pro gloria nominis agens, etia peccantibuSnbsp;pepercit,ne bL^hemaretur nomen fuum.

Nn 4


-ocr page 174-

Induratio cor dit unnbsp;«k.

¦ P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IS AI A s •

qui eduxiteos per abyflbs, quafîequuiïi in deferto non impingcntent,.

’4 Quafî animal in campo defcendês,fpiri-tus dni dudor dus fuittfîc adduxifti popu lum tuûjUt facercs tibi nomen glohæ*

Deduxit ifraëlitdf jpirituf donüiii pera^UM marii RKbrt cr lordiinKftUiia nonfecut cura agenda, tjuàmnbsp;paRorfidof iumenti in folitudine,ne quo modo ofjin^nbsp;dcrenturuci ctiâ pedeautueRe. Sicut eiimtiumentS,nbsp;cuiui iter deui uel j^irittuciui dcßndit, m planicienbsp;abfq; propria curagraditur:ßc populit tuum dirigebasnbsp;O deuf,propter bonitatë tuam, cr ad gloriamfanëh nonbsp;minis tui ne bla/phemaretur à gentibus.

1 y Atédc decœlo,8lt; uide de habitaculo fan dotuo Si gloriætuæ^Vbi eftzdustuus,nbsp;Sefortitudo tua, commotio uifcerûtuo^nbsp;rum,8^miferationumtuarumî’Supermenbsp;continueruntfe.

Oratio pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propheta pro populo fuo,nbsp;nbsp;nbsp;exaudititr,

phew- OT«/tô gratiora accipiens quàm orare audebat. Vnu po pulum eupit dcogratit fieri, mpetrat autë non folU exnbsp;ludtcis eleëhs multos,non omnes, fed mfinitos populosnbsp;domino aggregandos. Orat autë dominu, ut de cœlo aunbsp;diat orattonë,cr de cœlo cœlorum,facrofanâo templonbsp;fuo,cuius Salomonicîi templum figura quedâ crat crnbsp;memoriale tantu. Adpellat autë zelum pi/fiimu pro ponbsp;pulo fiuoohm cr’femperexhibitu,ßrtitudme,quaerinbsp;puit je ßrtißimis hojlibus : uifeerù GT mifcricordiarünbsp;multitudmcm,ne fie fibi inexorabilem reddat.

, Tu enim pater nofter, quia Abraha ne-* fciuitnos, ôC Ifracl ignorauit nos : tu do*nbsp;mine pater nofter, redéptor nofter, à fecunbsp;lo nomen tuum.

Durits non fis filijs pater clement ißimus. Nihil confi dimus de patru noßrorü mentis, quicunq^ tandem crnbsp;qualefeun^ fiierint,cum paternâ tua fideincrclemennbsp;tiam cogitamus,qua te nobis patrë femper fùturu prO'nbsp;miferis,Gr à fieculis nos femper redemens, orgloriatnnbsp;tibi nobis benefaciendo paraueris.

17 Quare errare nos fccifti domine de uijs tuis : indurafti cor noftrû, netimerenmsnbsp;teïquot; Couerterepropter feruos tuos,tribusnbsp;hærcditatistuæ.

SanSbiquadam audaciadiuinam prouidentiaaBegat qua omnia dirigutur, cui ctiam acceptas refirt errorcsnbsp;ludaici populi, tjuos fine uoliwtate diuina niinquà metnbsp;diffint.Nonautë reit peccatidominu arguit,fed operisnbsp;authoremquo peccatur iniqua hominii uoluntatc, oquot;nbsp;ittexcufabili,quia cotra confeientiâ GTagnita dei Icgë.nbsp;indiiratio cordtii etiâ 4 dno eft dum gratia no largitur,nbsp;qitam cui uult donat, no ex meritis, ne no fit gratia, fednbsp;oeadto iufio autë iudicio fuotcuius régula cycaufa eiinbsp;hobliqitabilis uobmtas diuina, cuiiis no eSl mquirendanbsp;ratio,dits efi enim, cr figultts in cuiits manu nos lutumnbsp;fumits. Timor dei donit cH dei, cr induratio opus dei.nbsp;Kcdt nobifeii ingratiâ,no ob mérita noftra,fed propternbsp;Vitres nofiros feruos tuos, quibus proinifi^ii botM,fibi

lESCHAEIAHV.

GSquot; filifs ipforum nobis qui fumus hareditos tuu àteeb ëkt,ex gratia tua,quosrelmquerenolis.

18 Ad modicum poflederuntpopulus fa” dum tuumshoftes noftri côculcaueruntnbsp;fandificationemtuam,

¦ Poteft per interrogationë legùquaft dicat, ui tempore promiffam à te terra fill] tui mbabitabi»^'nbsp;num permittes tliaoccupari ab hofiibus nofiris, 0quot; r.nbsp;ëhtarium quod tuû eR dirui temeritate impioru,nbsp;non poßts impedirc malutuum esquot; fitiorumfVelidrnbsp;orationis firma pnefagiu fit,lfraëlitasin totumdernbsp;hicreditate expellendos, qui O' iam pro maximanbsp;in Aßyrios eieëh fùerant per Salmanafar,nbsp;fiatiisper Sennherib.Et comparatione mali diutuf'^nbsp;quod tudiei pcrtulcrunt ab initio, pauci anni dicuxt''''’nbsp;quibus terra promißam poffederut, Oquot; templu doti^nbsp;utrunt^paulodiutius quàmo(bngëtisannisfietit,d^,nbsp;minouolciite fibi totam terra cultoribusimplere,r^'‘^nbsp;fo tarn rebelli populo Gringratißimo.

Fadi fumus quafi in pnncipio,cuni i’*’” dominareris in eos, neqjinuocaretui*’*’nbsp;men tuum fupereos.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Veretur Oquot; lamëtatur propheta perpétua repulß'^. fult;egëtis,quam dno femp contrariaprauidebatnbsp;ut erat fuo tëpore o fiterat. No aliter hahemu^t^' jnbsp;nos ludtei, quàm fi populus tuns no effemus, finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

nos elegiffies,finoftri no dominareris, fi nomen tt^’^ quot; les à nobis inuocari. O' no di£h fitißemus unqnbsp;tuusicultores ttii,fic eni cotëpti fumus,eieëh eJtnbsp;O’ terra,aliis ipfam nofira hereditatë occupantd»^nbsp;CAPVT LXIIIl.

Tinam dirumperes ccelos»“ fccndcres î à facie tuanbsp;deflucrent,

ludici hie nedum non caput nouu^quot;'^

El

ciunt,fed ne uerfum quidem hie incipiunt. Contigt;^.^ enim fententiâ hanc prioribiis,ut dicanttVtinànbsp;accingereris ad nos redimëdos cœlo defccndës,nbsp;rumpëdi effent cœliipfi o' motes diffluituri-QÜ'^nbsp;nos motes iuuät o’ cœlu,qui perpétué tantisnbsp;pie O’ pœne obijcimur^ut una liberati captiuit‘t^^nbsp;ciamur in aliam,peccatis peccata quoq-fuccedétit' ,nbsp;i ficutexuftioignis tabefeerêt, aqu^^fùjnbsp;lirentignijUtnotüfieretnomentuû*”* .nbsp;cis tuisîàfacie tua genres turbarentu^nbsp;Ofitedecœlis,magnificëadnobis fuccurrciid’^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

feendente, coüiquefiant cœli ueluti meendiu/m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ignis omnia abfumëtis uiolëtia fua. Et ficut aquii* lirefaciens ignis, ut fuo loco nequeant confifi^^’’^;nbsp;effiuant O'dt/fiereant quantumlibet igni aduerfi^nbsp;fie tu quoq} potentiâ tuam oflenderes cotranbsp;nominis,ut uel oppreßi tuis horrédisludici/sdifi^^nbsp;omnipotentiä tuam quam contemnunt. O'.nbsp;minis tui quod odiH'nt,uelnolentesnbsp;cogatur,definantq} te blalfihemare,fidnbsp;tuicconturbentur o’cotremifiant.Hancnbsp;pletam nemo ignorâtfideltu,credcnsEuangelio 0


i-‘''•lei tiomcii lu»- J is:àfacie tua genres turbarentu^


-ocr page 175-

IS AI A s

iejctnJijp in «ter« uirgmii^cnittMt er i« medio ter* refdlutctn operatu,mertefM uicijfe tnundu ey rfduflquot;nbsp;furiiü pote^atef, humiliate régna er poteilatem tenenbsp;hramm ehm'majJeM ludaici popnli iaäuratn tanto bonbsp;nocomnwtatam uocationegentium er reßpifeentianbsp;impiomm,necipfa ludxorum fan^klprofßerititecon*nbsp;qumdcbeatjfedgratulari.

  • 5 Cum feceris mirabili3,non fuftineba^nbsp;nius,Defcendifti,0lt; à facie tua motes de-fluxerunu

ludii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domino propheta ludaiei populifui contu*

miiciam er perfidiam. Cum perpetuo ßcertf admiran* damtka ermagitaingrdtiam ifraëlis,nosduriecer*nbsp;uicitbomiaes non attendcbainus,non cxpeihibainusnbsp;tantsboiw quanta cotinuó promittebas,erquanta tan 'nbsp;dem fuliepimt(t,nonftiiniK admirati tuapoten(ia,eimtnbsp;defeederrs pro nobis tibi aßßeredis 'm monté S'mai,cumnbsp;dfacie tua quicquid altum,ßrtc,perpetuu er fuperbtinbsp;^^'dideieéiuin cR er humiliatum.

  • 4 Afcculonon audierunt,ncqucaunbusnbsp;Perceperßt,oculus no uidit deusabfqjte,nbsp;quæfacietexpcdantibusfe»

Si'® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludaijed er gcittes relique,retro tew

f oribus no attenderut dd mirabilia dei opera, t^on au* dietuni utobedirent legibus diuinis, non aufcultauerutnbsp;‘“^rbodoniintjßue prophétie mitterétur eisßue minus:nbsp;nee ocuîiis hominis tiidere uoluit,uel etiâ potuit abfquenbsp;te reuflame,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m o domine préparas bona, er repo

«wcxpeflàtibj« bonitatis tue beneficia, er fiiturâglo quam tuis fidelibtts CT tetimetibuspromißSii ernbsp;P^‘^P‘lt;ra/li. Ç^antKWiS entm afficiatur dei donis quotinbsp;die,non tarnen attendut ad patron fiium, beneficia nonnbsp;pirpe/idunt,nec memores fuitt • nec tarnen dommiiS clenbsp;meiisccff'at larginueniam,'mgratis etiam.

  • 5 Occurriftiiætanti, SC facienti iuftitiamînbsp;in uiis tuis ïecordabûtur tui. Ecce,tu ira-tus peccauimus «in ipfis (fùinws) fern-per,amp;faluabimur^

Occurris o domine per gratia tM,ut ßrisaiwUueis, qui eumgaudio iu/litiàfadût, qui letaturbonis openbsp;rihiis, er cuku dei uero, dom'mo per fidem adhèrent,nbsp;cr qui memores femperfunt iudidoru tuorum, er be*nbsp;neplacito tuo fludent, tibi per omnia probari cupiétes,nbsp;etiäß id minus poßint,fuj}gt;iciut tarnen et uerétur tefuünbsp;dommti.Ecce tu nobis non 'indigné ira/ceris, peecaituisnbsp;emmperpetuo, er fine ceffàtione tranßgredimur mannbsp;data tua,nihilom'mus tarnen tu nos faluare no cejjàs.

  • 6 Etfaâifumusutimmundûomncsnos,

[ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S^quafi ueftis pollutorûuniuerfæ iuftitiæ

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tioftræXt cecidimus quafi foliü uniuerfi,

^iniquitates noftræ quafi uentus abftu-leruntnosgt;

fquot;''“X's ante non noftris meritis, qult;e prorfus funt '^tiiiiesquot; ^u.iia:,quandoquidé omnes immutidi flumus, er pecca*nbsp;tores 1« coflgt;edu tUO, etiam mfans cuius eft unius dieinbsp;uita fuper terra, in Adam entm pcccdKimMs omnes,Crnbsp;iniqua defyderia patitjwr,fic ut iufliM quoqife

tfideles peccatafua,er fibi dijblicét Peccata

IE S C H.A EIA H V.

noflr£,erfi quid bene agereuideamur,nofint,purioa resquam pannus méflruatte.-plena en'm fitnt operandnbsp;flra amore fitijpfius, er perfidia, plurimuàuia tcquitanbsp;tis abhorretia. Caduci quoqs fumusut filium ab arborenbsp;oés nos,du fubfiâimus cotinuô affèéhiu prauoru uentiinbsp;mouemur, lapfubrcui temporis ex arbore cadimas,p((nbsp;trefcimus,redigt;nusq; 'm terra umde fitccreueramus.

  • 7 nbsp;lt;Non eft qui inuocet nomen tuû î quinbsp;fefe excitet,amp;: teneat te, Abfcôdifti enim fanbsp;ciem tuant à nobis, Si allififti nos in manu iniquitatis noftræ.

Semper agnofeu

ipfis, atnpliorem circa fie deigratia fentientes quàm ut agooUunt gratiarefirreliccatdignam: dolent nomen domini non fiddes.nbsp;fanébficari quammaximè er ab omnibus : cupiunt plunbsp;res ejfieoptimos quàm inueniantur : queruntur negliginbsp;honoré dei,ad quem oés quos pofiùnt incitant femper^nbsp;er mducunt uerbis er exempta : fi id minus fùccedat,nbsp;gratiam dei implorant, Gquot; fiiam mifleriam lamcntatur..nbsp;Si quid aduerfitatis 'mgruit, non remurmurant deo,flcdnbsp;fuis peccatis imputant, 'mdignationé deigrauius firuntnbsp;quàm damnum corpor eu quod incübit.yultumdom'minbsp;auerfiim queruntur, peccatis fuis irafcuntur,er refi*nbsp;pifceremeditanturacorand

  • 8 nbsp;Et nuncdomine,paternoftcrestu, nosnbsp;uero lutum: Si fidor nofter tu, Si operanbsp;manuum tuarum omnes nos,

ç Neirafearis domine ufquefatiSjSi ne ultra memincris iniquitatis:ecce,refpicc,po pulustuus omnes nos.

Oratio e^ uehemens er efficax fanébrü pro populo onnofari« dei,PatremtenoRritm feimus er confitemur,quifitiisnbsp;tuis propitiaberis ad te toto corde conuerfis. Tu enimnbsp;noflifigmentu namp;ftrum,quifigulus es, er nos opus manbsp;nuum tuarü fumusttu ficifti nos,non ipfi nos. Prom abnbsp;adolcfcentiafitmus tantu ad malum. Beneauté fine tU4nbsp;gratia mhil agere poßumus. Idea ne nobis irafearis fu*nbsp;pra modum, nec fecundu 'miquitates noflras nobis retrinbsp;buas. si enim miquitates obferuaueris domine,dominenbsp;quis fuflmebits' Q«pd fi nos pro comifis puniredecrenbsp;ueris,ut meremur,falté no 'm aternu nosabijcios à connbsp;Jfieéîo tuo, ne femper iniquitatu noflraru/m memineris,nbsp;fed clcméterrelfiice nos populu tuû,quem ajfumpfi^i,nbsp;docuilli,redemiftipretiofocomertiotinigenititui.

10 CiuitasfanÀi tui fada eft deferta, Sion deferta faâa cft,Ierufalem defclata eft,nbsp;n Domus fandificationis noftræ Si glo-riæ noftræ,ubi laudauerunt te patres no-ftri, fada eft in exuftionem ignis. Si omnia defyderabilia noftra uerfa funtinua-ftitatem,

Po^generalem deprecationé, quje femper eRpriC* mittenda orantibus, pro toto fcilicet populo, pro pec= p„ præm«lt;»nbsp;catorum expiatione,figt;ccialius lamentaturmiferu^fi*^^ «ndifpeewnbsp;patriæ er gent is ludaicte. Ciuitates Ifraélis quaru po*nbsp;pulus quotannis ter multa iucuditatejflirituserdeuonbsp;tione ad templu uenire cofueuerat,et dominu adorare^


-ocr page 176-

IS AIAS

flt;(crißclt;(re,llt;iudiire crcogfatutari,p(tritey otnites,pr^^ ter Hierofblymä/m eremu uerfe funt : ZT tandem defonbsp;hndlt;e etiacum uierofolyma esquot; Sione prituidetur.Aeanbsp;des ^uoq; facra, ey- templü fanéhficationis,ubi te lau^:nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dare cofueuerant noflri patres, igne conflagrabunt.Et

tibifumma iucuditate in domino co!ltetabamur,ibi nuc e^l/peiÜaculu confußonis extremte, ruimte horribiles,nbsp;cauernæfirarit, folitudines fempiterna;. Etiäfi iUicnbsp;homines habitët impij, deflituta tarnen eß fuis amätif»nbsp;ßmis ßlijs,t2r decorediuinie oßeßonis ZT cultus facri,nbsp;ut uideatur nihil e/fe,du non eil Hierofolyma habitacunbsp;Ium piorum,zr deum uerum digne colentium.

12. Nüquid fuperhis cotinebis tc domine, tacebis amp; affliges nos uchementer;^

Et ut omnia peßime habeat cr miferrûné,num perpe tuo fic durabis inexorabilis genti ludaictcf num fempernbsp;dißintulabis orationes fideliuminum femper adfligesnbsp;tniferosi crutiltum tuum placabilein nunc^uamipßsnbsp;prtcbebisi nulldne prorfusJßes rcliqua eß lucLeisiAUjsnbsp;enimgentibusfe propitiumreddit, etiädumpunicrit,nbsp;iflos iam tanto tempore finit inßlicißimos, zSquot; toto ornbsp;be exules ZX exofosi

^CAPVT rxv.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Væfieruntmequi(dntè)nonin^

terrogabät,inucncrütqui non quæfieruntme*DixiîEcccego,nbsp;cccc ego, ad gentem quae nonnbsp;inuocabat nomen meum»

Subcalcemlibri totius fcopusoccurrit,uocatiogen^ tiwm, zr rcielho ludicorum, quaft prophétie dominusnbsp;rt?e^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcßgt;ode(tt:No ftttn ego außerior wi tud^os

quiüi». nbsp;nbsp;nbsp;ingéniés alias, fed ipfi nühi minus femper crediderunt,

prophetis meis ojfinfiores, ZT nw nunquä nifi profuo bono quierentes.’imà etiam dum miferrimi funt, non menbsp;quierunt,ßde ziT opere, quanttvmlibet fiäo corde cla^nbsp;ment,uMi(iä potius hoßitvm quam nteamgloriam dei:nbsp;fyderantes, quam ingentes omnes permea/fe dolent, fenbsp;folos haberi uellent omnibus meliores amp; iaëkintjZi' fonbsp;los folius dei ueri cultores,ciim de mc nihil folicitifint,nbsp;tempus uißtationis cötempferint, falute quoq^ toti or^nbsp;bi iÜatam foli non agnofeunt, plurts exiSlimantes fuamnbsp;proß^eritate, quàmgloriiémea maießatemm omnibusnbsp;Gentium gentibus.Citiiegcntes,aitdominus,fuome tëporequieanbsp;HOS»«». j-entjCtiptcfU gratificari mihi digno acceptabili cuhnbsp;tu, quihaäenusidolacolunt,zruanitates hulustnunnbsp;di fedikintur,quibus iudicia mea non manifeßaui priuai*nbsp;tim, quos non elegeram in peculiu,ijsmeinueniendumnbsp;pra;bebo, poRodorêmetegratite zr bonitatis current,nbsp;zy“ afiequenturgratia, ueritatcm,zrgloriamfiliorumnbsp;dei, ZT cleëhrtvm ecclefiie aggregabuntur. Hoî ego al^nbsp;loquar per Euangelium ßUj mei, cum Ulis conuerfabornbsp;per claram uocationë,ut poßhac non alium deum adoi*nbsp;raturifint,nec culturi, quam me, nec tarn me negleihi«nbsp;rumipforum falutemutantea uideri poteram. Et quinbsp;nomen meum olim î^ofi zr ifraclitico populo tantii nonbsp;tificaui,iam nunc omnibusgentibus reuetariuolo,proanbsp;pitiarifZr/àluatorexi^ere,

lESCMAEIAHV. .

X Expandi man’ mcas tota die ad pcT“ incredulum, qui graditurin uia nobonbsp;poftcogitationcsiuas*

5 Populus qui ad iracundiä prouocatJ” ante fadem meä fempenqui imnioU”^nbsp;hortis,8lt;facrificantfuperlaterest _nbsp;Conqueritur dominus contumaciä,ingratitiid‘t^^gt;nbsp;ceruicemdurißima ludaicipopuli,cx aduerfify .nbsp;domino inccden{cm,poß cofilia proprif fenfus Cfnbsp;dines carnisjegem domim ^ernentë,ucrbuM pfj’P ¦ i-tarum ridentan, zT peßimts moribus deprauatu-nbsp;nbsp;nbsp;r

futs dcH idolis exaßgt;erant, zrquafi data opera quiequid domino peßime placet, hoc diligetiß^fnbsp;tcndefues:utfunt,facrißcareinhortisadlibidigt;f^nbsp;quifitis,in ara coäili contra legan fuffitu redden^'nbsp;lis, quefibi proßituerant, indefibi außgt;iciapar‘t^^ ’nbsp;ZT iuxta gentiu traditiones, ZT propriu fenßoihnbsp;legem dei ritus fequebanturidololatrarum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦,

/| quihabitantinfcpulchrisjamp;indelu^ idolorfi pernodan t:qui comedflt cat’’^nbsp;fuillam,Sf ius prophanü(i»)uafis

Qkî ucl necromantieisfacrilegijs infißcbaittf^t^ , tuorumfepulchris, uelgentiliumore parentalia^‘‘, jnbsp;iorum bußa, zr dies anniuerfariosperagebant ¦'nbsp;gulam uel deorum cultum fuiüam edcbant,cbtr!inbsp;quam uouerant,liciti5 ex lege dbis minime egeott^ynbsp;adfolam concupifeentiam uetitaappetentes,nbsp;ßgt;cäu dei habita, omnia lege prohibita comniiU^'^nbsp;tarn in cibis quam facrißeijs, nuUam puritatis Cfff.nbsp;ditilt;e rationem habentcs,fed abonüiMiidis deo ßßifnbsp;citijscommaculantes.

y Qui dicût,Sis tibi proximus,non pinques mihi,quia fandificauitcnbsp;ßzortef«M}.)Iftifumus(cr«iw)infurorc’’’‘ ’nbsp;ignis ardens tota diegt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

Siquis propheta uel uir bonus zTpiusi^o^ '^quot;'^/ corrigcreucrbisucl fadis familiariter uelpal^’^f.onbsp;uerit,fi uitia zT hnpictates reprehederit,repcll^nbsp;tnaledicut,excludut à coetu fuo, diris deuouent,Cfi’^nbsp;uioribus incomodis etiaad morte aßiciunt,nolt^^^.i^nbsp;nerinec rcfipifccre ,fed placitis proprijsnbsp;ZT uerbii dommi coculcare,nd7ili ducere,ZTdt‘*'''‘,^ii,(nbsp;temnere.Talesueritatis ZT pietatis ofores,dit dolt;^'nbsp;perprophetam,ßc perfequar ZTconculcabo iKjß .nbsp;uindidiegrauißimie, qui zT ßiiritui fanchnbsp;agnitam ucritatem impugnant, uta:ternisfupp’‘^' j,;nbsp;niam, ßtmus ut fint mihi, zT ignis mextinguibf^’nbsp;ZTßtrorismeidignamatcriesZTcaufa. Unbsp;Ecce feriptti efl: corä metnon taceb^ gt;nbsp;reddam amp; rctribuam in finu coruifl'

y iniquitates ueftras, amp; iniquitates ueflrorü fimul,didtdominus:qu**^^nbsp;cauerutfuper m5tes,SC fuper colles elt;r^nbsp;brauerut mihi,6^ remetiar opus eor«Pnbsp;muminflnueorumgt;

Peccata iÜortvmgrandiafic infcriptafuntiCf rite commendata, ut twUa unquamfittt

-ocr page 177-

ISA I A S

tfnlt;ilt;t.P«ntrf W» defiflam, quiairritare non definunii, t’ctMcww Salient contràqualem flin^um tarn audader calcicnbsp;f«caris conbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Retribuam digna compenfiatione utmeren^

«nuis, nbsp;nbsp;tur,inflnum illorum,nedum iniquetates ueflras quas in«

dies committitès O' fiemper augetis,fied o' patrum uc’* fttorum deiiuo mihi renouatis o exaggerates offienfias,nbsp;td iam de uobis,confientientibus Ulis in malo, eafidë pœenbsp;’•'«[«inrit«, quas iüi meruerant,quasqi remifieram,fi imnbsp;P‘^i^iceßiJfient,O' non continuo peruerfiores euafificnbsp;fidt,quall clementiam meam irritando malefiadis o ofinbsp;fitt/tonibus diffiufiis in filios, quos docuerunt fiacrificarenbsp;cxelfiis Ocollibus exprobrare mihi, totics deter-^dijfiis, inquam, rebelltbus,pcrpetuo,0' incredulisfienbsp;cundum opera tamßta quàm patrum retribuam O' re=nbsp;'^’^tiar digna menfiura.

^Hæcdicitdns, Quomodofiinucnia^ in botro,amp; dicatur, Ne diffipesnbsp;is,, L “‘’gt;4’’oniâ benediélio eftîfic faciam pronbsp;meos, ut non difperdätotum»nbsp;-ÄpMd Hffcrlt;foj agri, uinere. O' arbores deuota dotni-'nbsp;JKf nemo de iUis quicqua fiumere poflèt uel edenbsp;^gt;^»tequain domino primiti£ ex eis ejfient oblatie, po^^nbsp;' ^‘’^’’întpermittebatur exitlis cibus populo dei, Hicnbsp;° ptopheta dicit, ex populo fudaico multos quidë etnbsp;P‘trtcii] ipfifuffj Didximam abijciendos propter abomi=nbsp;dationes ipfirum, aliquos tarnen ex eis paucos dominonbsp;^li^^tidos,conuertendos /cilicetapoflolos O' dificipu=

................. J foioi«orbe)j/}f importaturi. lAuflüinuenininbotro,nbsp;ocutio egjÇiyo contingere botrum in uite,O' mandi manbsp;iurunt botrum,unde iam muflum product queat.ld nonnbsp;‘debat nifl prim uinea fiandificata, oblatis primitifs,nbsp;^‘‘ibusprouentustotus bcnedicebatur utentibus, cumnbsp;“titea non nifit benedidio domini dicer et ur. Sic ex mul=nbsp;tKimpifs digit fuos dominus,ut pergratiam fiui fiant.

f J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hcob fernen,et de luda pof

ç. ’ ^”^5‘]î.”’optesnieosî Sihæreditabunt mei,8( feryi nici habitabuntibi.

^J^^^i^tatiocRpriorisfî^ilHn^ifii^^Chriflusapoflos osjuoscum dificipulis ex tacob aflumpflt,fiecundu carsnbsp;non etiam ^/gt;'aëlitarumreliquias,O' de tribu ludaquofinbsp;amfieruabo o' eligü, ut Hierofiolym£ dues maneanf,nbsp;^ccleflam dei conflituant, ipfiamq; ittuflrent, o' aedift-^^ntperorbem,qui o' cledi domini dicuntur,adfidemnbsp;eharitatem dei uocati,o qui domino fieruiant in ffiinbsp;*¦*’« er ueritate, ij habitatores ueri fiunt ciuitatis dei:nbsp;utomnes ChriflianiuelMeßi£cultoresHierofiolynbsp;habitare poffêntyUrbe ea in qua Chriflus cructfixusnbsp;a Rd ecclcfî£ catholic£ dues fiunt, o domcflici deinbsp;®’’’ncs, quiin Chriflum credunt. Tcrr« enimfiandaeflnbsp;10 habitatores cius,non homines propter terram.

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caulas gregum,amp; uallis

¦Schorin cubilearmcntorupopulo mco ’^'’’requifieruntme»

^“ubegregummultarum erunt in campeflribus Sa^ amp; in uaüe Achor boucs quoq; accumbent O' pa=nbsp;' fi^ntUYihoc efl, tam oeddens quàm oriens terr£ pro^

quot;•’‘'^)'^lt;^niterfenaofjciuce[apojioiofcgt;-inj»pi(=

SSd?”' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clui tarnen Utißimamdomiwfegetem

.? ...... . . .

lESCHAElAHV. 78 tnißiohh reßrtißima erunt populo dei. Oinnis terfu renbsp;plebitur fanélis : ubit^ poputum meum agiiofcam, nonnbsp;quidem eutn qui defcemore lacob natus cll, fed qui menbsp;fide O’ dcuotionerequiret, quimhilantiquiinducuntnbsp;¦ gloria domim,quiilliadbcerctcredendo o' obediendo,nbsp;-11 Etuos qui derdiquiftis dominum, quinbsp;obliti eftis monte fancium meum,qui po^nbsp;nitis loui (ucl Gad) menfam, SC confecraiisnbsp;PIutoni(He/Mfn4)libamen,

AUoquil ur propheta in perßona domini lud^eos, legis ProHtota defertores^ idolorumcultores^ CrpromiJJorumdiuino^quot;^’^*'nbsp;rumac Chrifti domini contemptorcs. Dominum eniinnbsp;prodidijfie dicuntur, quia fioedus initum irritarunt to^nbsp;ties^O cultus diuini, qucm in monte Sion dominus in fitnbsp;tuerat,iuxta legem Nlofis nuUam rationcm habuerunt^nbsp;Gcntilium autem fiupcrflitiones O' fiacrilegos ritus, ifflnbsp;cultu afirorum contra legem afi'umpfifiis, colendo ua^nbsp;rios deos pro ratione quefluum uc/lrorum, ut etiantnbsp;Plutonis O' diuitiarum fiera numerando exigeretis,denbsp;creto diuis numero facrificando, uelfingulis planetisnbsp;finis o/firendo diebus fimgula libamina.

12. numerabouos in gladio, Sfomnesuos in cæde corruetisî pro eo quod uocaui, ôCnbsp;non refpondiftis t loquutus fum, amp; nonnbsp;audiftis, Si. faciebatis malu in oculis mcis;nbsp;amp; quæ nolui,elegiftis»

Quia igitur me defierto fiacrificiorum O' idotorum numerum tarncuriofienumeraftis, idea ego uos gladiotapanii.nbsp;numerabo, utomnes occidamim.. Et ficutadfiacrificianbsp;deoYum uos incuruaflis, o' creaturos pro créa tore adonbsp;raflis,ideo iufio indicia occifioribus iugulum porrigetis,nbsp;O' profiernemim hoflibus. Sonper enim durie ceiuicisnbsp;populus extitifii,mmorigeri,ct inobedientesfili/, nihilnbsp;attendendo uerbis mets,et cum loquerer per prophetatnbsp;tnimine obtemperaflis ,fied continuo fiailieflis peio^nbsp;res, ueluti de induflria ilia prlt;ecifi• cUgendo, qua: mibinbsp;omnium maxime dißyliccre cognoficebatis.

ij ^Propterhoc hæcdicit dominus deus, Ecce,ferui mei comedent, amp; uos efurietisînbsp;Ecce,ferui mei bibent,8C uos fitietis:Ecce,nbsp;ferui meilætabûtur, 8i uos cofundemini.

Chjm nonfiit regnwm dei efica et potus, nec fiynccrum gaudiu aliud efl, quàm in /fiiritu fianilo,in conficie!!tiafi^‘^^^^^‘'quot;n cinbsp;deliu,ctoperibus uirtutum,dcq;glorificationcdiuinitus.nbsp;nominis, quam eleili maxime appretiantur o optant:nbsp;idco hie locus de ueris fidelibus intelligendus efl, qui innbsp;ecclefia CbriflifiucceflèrÜt Iuda:is, propter pcccata renbsp;pulfis,et de jfiiritualibus bonis,quie hie promittutur elenbsp;âis, incoplcte quids poßidendis in hac uita, plene autënbsp;in eœlefli patria pcrfiuëdis. Hi enim fierui dei in Chri=^ .nbsp;fto cledi, omnibus bonis in hoc miido catenus fl-uttntur,nbsp;ut ex omnibus in aduerfits o' pro/fieris proficiant, ct innbsp;domino ficmpcrgaudeant.Quibus dus aflàtim imparti^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ ,

tur gaudiu in fljiritufiando, O' abundantiam tempora^: liu o Ifiiritualium donorum.lmpq autem o' tud^i ipfinbsp;contumaces oppriirMiitur per omnia,mifieri tarn rebi^nbsp;quàm j^iriti{,confi(fi in conficientijs O' coram munda^

-ocr page 178-

I s A I A s

»4 Ecce,feruimei laudabuntpraeexulatio* nc cordis. Sc uos clamabitis prae dolorenbsp;cordis, Sc præ contritione fpiritus ulula^

Fidutii fan Fidclesfciutfibi propitiu dnm,peccatoru renüßionc ftotHin. chriftH no dubität,de au/lcritate iudicioru dei nonnbsp;mctuunt,fed etiâfi 'mcidat aduerfa uel peccatii,degaunbsp;dio j^iritui non cxcidunt,^' de j^e fua tn dominu.Semnbsp;per anteßeun prlt;eßtinit perturbata cofciëtia,fmpij femnbsp;per dijlrahuntur eupiditatibiK, cr perfidia infolefcuittnbsp;^uoufj; pecciitorl! magnitudine dejperarc co^tur, crnbsp;inßrnalesfeittire mcipiut poenis nuncjucim finiendtif.

Ï y amp;dimitteris nomen ueftrum in iuramcn rum dedis meis. Er intcrficiet te dominusnbsp;deus,Sc feruos fuos uocabit nomine alio*nbsp;Nottrfwplif« iurabitur in nomine dei Abrahte, iftae,nbsp;çr i(tcob,fed wj ««»«rtf domini noftri lefu ChriflitCr innbsp;turamento nomine pains lefu Chrifliomnipotentis deLSic enim e^nbsp;deftorum. IcilimeHurabiint^adgloriam meam, quo toto orbe abnbsp;omnibus gentibus cognofeetur ey uenerabitur^non tannbsp;tuminludia 4 iudtns^ occidet te dominus deus eiuilinbsp;fnorte,toto orbe feruituti,ciuiegrauiorßt morte,fupponbsp;nendo,ut odio fis omnibusgentibus cr peregrinus nuf*nbsp;quam tuto conßftens.Seruos autemfuos dominus nouonbsp;Chriftiani nomine appellabit, ut à Chriflo domino Chriflianidi^nbsp;BQdc diäi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fideles, A Meßia CT unäione, unüi oko

exultationis in /}gt;iritu fanâo, cr fiducia in deu,cum im pij ludai perpétua dej^eratione arefcant.

16 In quo qui benedidus eft fuper terram, benedicctur in deo uero. Er qui iurat innbsp;terra, iurabit in deo uerorquia obiiuioninbsp;traditae funt anguftiæ priores,SC quia ab*nbsp;fcondicæ funt ab oculis meis.

Venietillud tempus gratia, plenitudims, Meßia, ut in tota terra ^uicun^; ftbi bcnedici cupiet uel benedicenbsp;BenediAio i^r, non alio nomine benedicatur,quàinindomino deonbsp;gentium in «£To, cTcatorc ommum, ut quigloriatur in folo dominonbsp;domino,nbsp;nbsp;nbsp;glorietur, cui omnia bona accepta referentur, elvm in

omni terra una fides,unus deus,uiuus cruerus coletur: pofl rcuelatas falfitates idolorum ucritas adorabitur:nbsp;Cr qui iurare uoluerit qj- confirmare ueru, non in alionbsp;quàm in deo uero iurabit :eo têpore obliuione delebuft'«nbsp;turomnes prior um temporwm tamanguflia, calamita-tes cr tribulationes, qudmgratiarumailiones ueteres,nbsp;No«4 enim falus,ueritlt;is,bencdiilio,quibus homines ßunbsp;entur cum noua gratiarumailione, de dei benefieijs pernbsp;Chrifium dominum occafto erunt obmittendipro tan^nbsp;to memories ueterumgeßoru dei,cuin Abraham,lacob,nbsp;Mofe,Dauide, Zorobabef

17 Ecce enim ego creo coelos nouos, Sc ter* ram nouam: 8C non cruntin memoria prinbsp;ora, Sc non afeedent fuper cor.

Teftamen# Omnia renouabutuur per Chriflum. Teßamentunt ra« nou«,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hóminibus, noua religio pietatis er di^

uim cultus,mua morum iußitia,noua promißiones,no=: ult;e beatitudines,noui homines,noua leges:hoc eß,caliinbsp;CT terra noua, fie ut prifcorum deorum, regnorum,le=

18

IESCHAEîAHV. gutn, errorum,ßultitiarum intermoriatur recornbsp;er nouisfuperuenientibusdiuinisbeneficijspi'd’’',^^nbsp;liuifcantur homines, mmirum regnaturi innbsp;(fern uiuam, er fidem indubitatam, charitateHtiJgt;Pnbsp;feilam-Qjia ubi fuceeßu temporis collabi uidtbnbsp;ut nihil efi in hacuitamortali perpetuum, catiff^nbsp;deigratiam homintbus non negandam reflaurat‘lt;’nbsp;pus erit, er reßrmatione in melius qua non deerd'nbsp;Sed gaudebitis 8C exukabitisnbsp;fempiternum in bis quæego creo:^*^ .nbsp;ce ego creo lerufalem exultationem,nbsp;pulumeiusgaudiumj

Quamaioreßepoteßhomim latitia quant gt; fum effe defauore diuino, de pcccatis remißd,nbsp;mortalitate anima, de refu: reélione mortuorü,nbsp;aterna acbeata,de chorüate Chrißiana, pacenbsp;cordia, de exauditione orationum iußarumado^nbsp;de über täte jfiritus,ut qui haiienus fub lege ntt’^r’^nbsp;fubgratia alacres exultët.Dominum crearenoitaiquot;nbsp;rofolymä, quid aliud effe poteß quam eleäiort^^^nbsp;dere nouam er glorioßore cccleßamf Quando^^quot; .nbsp;er ludai non negant, Mcßia temporibus tot»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

replcndumnouogaudio, cuiusinitium erradidii^^ er lex proditura funt ex Zion er lerufalem-tur autem ipfa tticrofolymaaurea, ißaexulati'^^jnbsp;pulus eius uocabiturgaudiu, hoc eß,omniapltfii^^^nbsp;beneficijs er ^atia dei, fide certa in deum,nbsp;autemiucundaadproximos.

* 9 Sc exultabo in lerufalem, 8c gaudel’ù populo meo : SC non audietur in «3 “nbsp;uoxftecus Sc uoxclamoris.

Cum hac eccleßa eleëioruin exultabit domind^’ . orbe diffeminataglorificabitfanëiificabitq^nbsp;lius,dum idola omnia proßernetur, er oninesl,^^^,^nbsp;pulus dei non folit erunt fed er dicetur,nbsp;turfe ßfeeptas 'm amicitiamdei. inifia ,nbsp;erittrißitiarum,nonlamentabunturocciß beMnbsp;beßia, fame. Gaudebunt en'imfemper innbsp;profitera quàm aduerfa domino donante cumg'^^^nbsp;gratiarumaüionefufcipient, Rapinosetiamnbsp;cum gaudio patientur, perfecutiones, mortes,nbsp;propterdeumnon 'muitiperfèrent,quibusdeii^Mnbsp;erit 'm ommbus, peccata quoq^ fi inciderent,ß‘^^nbsp;mentia domina fe reßpifeentes neutiquamabiß'^nbsp;fed Chrißo digno er mdubitato 'mtercefforefdgt;‘^nbsp;io Non erit ibi amplius infans

fenexqui nö impleat dies fuos: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

puer centum annorum morietur,^P cator centum annorum maledidus

Nfwto uana ffe uita mortalis tenebitur. uos fe arbitrabuntur etiam per atatem iutienetgt;nbsp;de er faniiis operibus profecerunt, quinbsp;tarn non diligunt, contemplatione defyderio^r^nbsp;quam feliciorem non ignorant, er huius uitanbsp;fenttutiuxta carné deprimenté animu.nbsp;etiam fi admonfiroftm ataté peruenerint^’Nnbsp;uixcrunt,quomaiorßateorumdamnatiO’ j;:


-ocr page 179-

f,

It

1, d

officia,

id

I S A I A S

11 Etædifïcabuntdomos, SCinhabitabufj amp;plantabuntuincas, SCcomcdentfruâunbsp;carum,

11 Nonædificabût, ÔCalîHS habitabitî no plantabût, «alius comed«: fccunduenimnbsp;diesligni(frwjtgt;dtespopuli mei, ôCoperanbsp;manuuni corum inuctcrabût clclt;îbs meis nbsp;Per iegfw Chrifli nouMit charitatK GT Chrifliauxnbsp;«wùitif ,fi ut 4 Cbrijlo et apofiolis infiitutafcruabitur,nbsp;t^f^iiMiucundio)'ii erut fèliciora, ^uodminittic ignoanbsp;KHtqut w Chrifiofunt. Aedificabunt enim domos, ßt»nbsp;utilids fidelium promouebunt, emendiibunt, inflruent,nbsp;(^adtmlioracöuericnt, qum Gr temporals fuafecunnbsp;dmn dcum ordtnabunt,ut pdcißcaßift GT ßtlutariiifßitenbsp;egejiste Gr petiurid tam eorumgiiie corpusfßeilant,nbsp;^'‘^qiu^danimam. Regno fni»» cœlorKmi» primisnbsp;9^fi^ooni!uareliqua crcdentibus adifcicntur, domosnbsp;^‘rueitt gt félicita mhabitabunt, ß iuxta Euatigcliunbsp;Fæ iiiuent GT iuße. Plaittabunt umeas,cr beneficia deinbsp;‘^‘^lielemcittorum itifluxus li'tißimos experieittur. I»nbsp;r«gt;nm4,oinnrj maledifhones cOHimi«at4î impijsnon »««nbsp;eijcientiir â proprijs poffcßiontbuSyi paterenbsp;^^lt;gt;^editattb!is,t;Sfraudabun{tirfruaulaborumfuo^nbsp;’¦“'”^lt;¦lt;1fi m lege domim /ùerituotuntas corum,ut m eanbsp;'^‘^^^itiurferuatida, eruitt certè taii^uam arbor plattenbsp;^gt;!tafcci{s decurfiis aijuarum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fruôlam ftwm dabit

*« tempore ftto ; legitimam. nature fu£ lt;etatem utuenty wufq; prorog^gt;unt annos,ut uitam fuam filicißimenbsp;^‘‘i”iêioriafin(fintturi, ut ßu£lus elegatuißimi O*nbsp;optimi in ufim optimu a[ßumendi,no ut per ^taté putri^nbsp;‘^’^‘‘boKiitabilcsabiiciendi. lleceß enim beatauitanbsp;f« l’octnufido,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;optimit cji,nbsp;nbsp;nbsp;fiUciterabÇoIuitur,

^if^i^iitiqitandeinmortenon'mhonefladefitngatur.

Non laborabunt fruftra, neqj genera-buntinconturbationeî quia fernen bene-diâorumdotninifunt, à nepotes eorum cumeis«

St«ltw,iuniî,cr Hfjpijj Qccupittionibus non incumi* bent, fed dei gloriatn Grproxintiprofiâuminprimisnbsp;femper cogitobKrtt,©- promoucre contendent. ïilios genbsp;nerabunt bonos,honeflos, gt non ignobiles, de quorumnbsp;fiudijsGrconucrfationenon confùndentur uelpertur=*nbsp;. ^‘fbuiuur, fed m domino gt corâhominibus exultabuntnbsp;amp;¦ gratulabuiiturfibi.Suitt enim fernen benedidueleäinbsp;dei,honor GT gloria tam dei quant parentum fuorum,adnbsp;^diHcationem wnkorww ,utipft parentes filijsgloriamnbsp;'tdfirant, qua; à filijs propagetur cum laude ad pofkroï.nbsp;^4 Erit^antequä clament,ego exaudiam:nbsp;h^’pi'isnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illis loquentibus,ego audiara*

^uiufinodi fancis Gr eleâisfidclibus, deunt ucrè co ^^ttibusfidedeuota, GT uitneinnoccntia, prtefentißimunbsp;fidetisexhibebit gt gi-atiofum, utprecibus fuisapudnbsp;oinnijt poßint et impetrent: nihil enim iniquü ora^nbsp;plena, fide credent fc exaudiendos,quibus lon^nbsp;peopoi/Joj. eft dominus bene facer e, quàm ipfi aude^nbsp;‘ftt f xorsre. tlt;louit enim pater coeleftis quibusfilij indianbsp;S^diit,quos negligere nonualet,qiiorum curam niitximè

parentum fuorum,ad

1» * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propagetur cum laude ad pofttros.


I E S C H A E I A H V. 7^ habet, eui gt ipß quoc^ fefe totos commendant, d quonbsp;GT pendent toti.

Lupus amp; agnus pafcentur fimul, SCleo ficut bos comedet paleas,ct ferpenti puluisnbsp;panis cius* Non nocebunt neqj uaftabuntnbsp;in omni mote fando mco, dixit dominus*

Qwifùeratlupinoßraliq^ affèâu,crudelitatefuanul Paxfumma li parcens tyrantuis,audito Euangelio,cr Chrifli domi=nbsp;ntmanfuetudinan gT mititatem edoilus, ueluti agnusnbsp;erit ad proximum,ut panter cohabitare poßint, er iuanbsp;cundeconuerfari. Etgentes ßrte Grintraä(ibiles,pernbsp;legem dominiauditam depoßta crudclitate manfueft^nbsp;âie funt, Grfidelibus in umtatem ecclefiafticam coniunnbsp;âte. Qjtafi unum armentum erunt leo cr bos, ut codentnbsp;dei pabuloreficiantitr gt confentiaiU. Serpens uero fuonbsp;Metur cibo, terra fcilicct, ßbi deftinata à domino, nonnbsp;mordcbit,non 'tnftcietuencno. Superabuitt fideles pernbsp;fidem in Chriftum omnia uenena ,ferpei!tes tóüent,ut finbsp;quid mortiftru coinedaitt nihil iSis noceat.Non eft enintnbsp;perditio his qui in Chrifto funt. Non deniq^ adfliihonbsp;quacunq; credent es auertet ab inftituto pictatis, in totanbsp;ccclcßa fanih dei: quod ft qui exeunt ab illa,ßggt;uficantnbsp;ipfo failo non fcfidjfe ex eccleßa. In fumma regnu Chrinbsp;ßi erit pacatißimum, GT omni benediâlonc plenum.

^[CAPVT LXVI.

Aec dicit dominus, Coelum fc-des mea, terra autem fcabellum I pedum meorum î quæeft ifta donbsp;Î mus quam ædifîcabitis mihi* 3Cnbsp;quis eft iftc locus requietionis meæ^

Sicut à principio Efaias docuit dominum colendum, cuimt aa nonfacrificijs gt ccrentonijs alijsteinplo,fed iuftitia, tp«“«»!“«nbsp;fdc GT Ifiiritu: ßc in fine quo^ fertnonum fuorum identnbsp;inculcat,abolendas fcilicet ceremenias et templum,fubanbsp;ßituendum /fiiritum gT ßdem toto orbe terrarum: qua^nbsp;fi dicerc uelit. Ad quid nühi templum manufadum, quinbsp;machina: uniuerfe pra:fideo,domini(S cœli gt terrte,quinbsp;haiknus propter uoslud£os in officio retinendos ternenbsp;plum tuli,GT locum unum ueflri cultus elegi, ne dilabeenbsp;remini ad idola gentiumf N«nc uerô eliminatis idolis,nbsp;totum mihi pro ludtea orbem uendicabo,nbsp;nbsp;nbsp;pro uno po

pulo omnes habitatores orbis fufeipiam, cultores meos tnjfiiritUGTueritate.

X Ola hæc manus mea fecit, amp; fada func uniuerfa ifta dicit dominus* Ad quem autem rcfpiciam (wfi) ad pauperculû, amp; con-tritufpiritu.ettrcmentcmfcrmonémcum?

Qttomodo mihi facrificabitisdona, nonueßrafed ofFcrenda mea.^oucsGT boucsmca funt,etiamfi non oblulcritis, deoqu».nbsp;qui creator fum terræ et plcmtudinis dus. A me ifta rcanbsp;cipitis, non ego eorum indigeo, ne mà^num aftimetis finbsp;mdjimearctuleriiis. ^on enim tamhiccueftrauelpoanbsp;tilts mea exigo et probo offirenda mihi, quàm uosipfoStnbsp;carnedem fenfumucftrum,concupifcentias,faftum, obeanbsp;dientiam humilem uolo,agnitionejn peccatorum,ftgt;irianbsp;tusueftritremorc!n,reuerentiam qu£ fiHos deceatadnbsp;patrem,timorem offènfe cuiufcunqs, GTpltnamfidtf

Oo


-ocr page 180-


I s A I A s

clammpaternumamorcm. Qui fefe domino offtrtcr plcne tüt refignat, ctiamß pccudes non offôrat k tÜutttnbsp;colit digne.

Qui immolât bouem (gtuß) qui intcrfi« ciatuirü. Qui maäat pccus (quaft) quiex^nbsp;ccrebrct canem. Qui offert oblationemnbsp;fanguinc fuillum« Qui recordatur thurisnbsp;(tjuafi qui) benedicat idolo. Hf c ccrtè omnianbsp;clegeruntin uqsfuis, 8(. in abomination!^nbsp;bus fuis anima eorum deledata eft«

Sacriffcare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qtù fine fide, humilitatc,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obedientia fitcrificat

nüht boucm,nongrcttior nühifit,qucimfi quii hominem percutiat, quod uehementer di/filicet: priefîat enim paunbsp;peribu^ carnes offrrreefitrientibuf,quàm arlt;e metefusnbsp;perponi. Sic qui pecus immolât pro peccato fito fine httnbsp;miluto et coiwito corde, eandem apud me gratiam me^nbsp;rcbitur, quam is qui iugulat abominandumcanem. O fi*nbsp;ferre enim inunus domino fine fide, ut ludlt;ei fiaciuiit,ir»nbsp;rifio eft,non religio:non altterg!rata,quàm fifiuiütimnbsp;fanguinem obtulifièt gentili fiuperftitione. Habent hacnbsp;antmalia puritatis quadam figna cum immunda fint:nbsp;ficjunt ifiti fiacrificijs pij cum animo fint impi/ßimi, hy^nbsp;pocrifimgeruiu,non timorem domim fianüum. Ncc »j4nbsp;gis placet domino fiuffitus thuris quàm bla/fihemia crnbsp;commeiidatio rei uante crficelerum laus, quam exécra^nbsp;tur maxime dominus,utmagnoperepl4cet deuotio cor»nbsp;dis cum odio uitiorü. Eiufimodi aMem eft cultus que mi»nbsp;hi gens hitc ceruicofit hypocriticaq; defirt, talcs obla»nbsp;tiones fiuntquibus mihi feruirefie ialt;Hant,fuampotiusnbsp;quicrentes quàm meam gloriam : qute ego magis ad libi»nbsp;r. ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dinem lüorum inflituere coadus fium, ne defluercnt ad

¦ quot; ¦ idola, quàm ut grata officia elcgiffim. Non enim hlt;ec funt nec talia quibus obleilor,fied obedientia, timor,in»nbsp;nocentia, humilitas cordis ex fide.

4 Vnde amp; ego eligam illufiones eorum: amp; quæ timebant,adducâ eis: quia uocaui,nbsp;amp; non erat qui refponderet: locutus fum,nbsp;amp; non audicrunt* Fecerunt^ malum in^nbsp;oculis mcis,amp; quæ nolui elegerunu

Cefemonîx nbsp;nbsp;nbsp;Propenfifunt ifti ad fiuas ceremomas, eu abeffiet de»

Cat fide, nbsp;nbsp;ff (fia fides in deum, manus fiuas non ananü uel cor ipfium

priebendo,ludendo me potius quàm laudando. ideo ipfis quoqfiüudam, traducam^ hypocrifim ipfiorum inor»nbsp;bem: er qui ex animo diligere noluerunt patrem iniquinbsp;filij,ij corpore er rebus fientietttiufti iudicis talionem,nbsp;dum qult;e metuunt ipfis obuenient, ut niuem incidät quinbsp;pruinamtimuerunt: quia neq; me uoeantem per pro»nbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phetas audire, neque reffiondere uolucrunt, fied ffiiritui

.....pnélo obftiterunt fi-mper, proficiendo fiemper de malo in peius,idq^ me^ffiieiente data opera, irridendo boni»nbsp;tatem er mandata mea, ut quanto iniquius firrem qute»nbsp;dam,tanto ea diligentiusfiunt profiequuti.

Audite uerbum domini, qui tremitis ' ad uerbueius: dixerutfratres ueftriodien^nbsp;tes uos, abiieienres uos propter nomennbsp;meü : glorificetur dominus,Sf uidebimusnbsp;in Ixtitia ueftra: ipfi autem confundentur*

lESCHAElAHV.

Uouaconfiolatione crigit dominus humilcsettlifi'^t’^ fiuos, qui timent dominum, er uerbum fiuum cumnbsp;rentia fiuficipiunt. Hos rident impi/homines, fiemperjfinbsp;fiftifidelibus amicis dei, quos er pro uirili fuapf)^nbsp;quuntur, ctiam proftigantes è locisfiuis, ZT exeomi''^nbsp;mcantes omnes quotquot nonfiunt confiortesnbsp;fiult;e, propter nomen domini. sic inquam irridendonbsp;äosdicunt : Glorificetur dominus uefler, ernbsp;pro uobis appareat,fiucrè deus eft, er fi uos amid rnbsp;Hjéfiipfiius. Apparent, 'mquiunt, uobis, er ueniatg'gt;‘'‘nbsp;dium ueftrü, quod 'm donuno uobts pronüttitis, pfOnbsp;tanta fiuft'metis. Quafi dicät,liec poterit,nec uolei^^nbsp;uefter fiuccurrere uobis, er eximere de manu noftt^iquot;'^nbsp;minus pro omni uoluntate noftra uos perfiequaintrgt; ,nbsp;nec dcficiatis à deo ueftro, er nobificum idolanbsp;Ipfi uero impif ficblaffihcmantes dominumnbsp;fiuos Jlatim conffindentur,uel imminet lÜis digna ul^^'nbsp;C Voxpopulideciuitate,uoxdeteti’p*‘’’nbsp;uox domini reddentis retributioncm gt;*’*'nbsp;midsfuis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. J

lam de urbe impiorum auditur hoftilis conclato^^jr iamtcmplum iüud 'm quod fidebant, er quodnbsp;ftijs dchoneftarunt,m quo Chriftum domini blajpot^nbsp;runt,concidere oportet,retribuente domino digoaflnbsp;{lis improbis ultionem. Non en'tm diffirt domindf^nbsp;cium fiuum iuftum 'm tyrannos, fidelium opPgt;‘^lQ^nbsp;nonfiolum conficientias terreado metu ac deßteratinbsp;fied etiaexternis fiape malis obruendo, tarn innbsp;fienti morituros anguftiando, quàm 'm extrem^nbsp;borribilifiententiacondemnando.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

  • 7 nbsp;nbsp;Antequamparturiret,peperittant^4nbsp;ueniret partus eiusjpepcritmafculu»”*^!^

Qjiemadmodum pragnansficemina priufiqu^.^^t', turiat,maficulumfigcneret,fiubito er fint P''‘’'‘‘^cnbsp;maximos dolores experitur: fic antequam luitit'^''nbsp;deftrucretur, hombili Romanorü inueftationenbsp;er 'm orbem propagata ecclefia Chrifti per ap^’i^nbsp;er ffiiritum fianäum 'm gentes er populosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

fibi tarnen fingunt ludai fiabulam de Meßianatlt;gt;gt; i pTietereo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ui/

  • 8 nbsp;nbsp;Quis audiuit unquam talc:’4*”nbsp;dithuicfimilc^ nunquid parturiett^’^^ 0i:nbsp;dicuna:*aut parietur gens uice utia^nbsp;parturiuitamp;pcperitSion filiosfuoS' ƒ((

Qtjis audiens credidiffiet tarn fiubito ecclefitam ex gentibus per paucos apoftolos t ^(t,nbsp;potuiffie fidelem, qua: pro fic tanta pati ueüetnbsp;tarn perpétua charitate ilium complcxura,(Uf^[nbsp;ccdcntibusannorumiüibusdurie ceruicislfirat^^nbsp;pulus 'm officio diuim cultus tarn a^'e pttfi‘'‘^^‘Li^nbsp;tucrit,ficd toties relapfia afiaedere mito,nbsp;crebro abiecififiet,et idola coluiffiet, cü nuncnbsp;fiuadentur ut reliäis tantte uetuftatis erroribt^^’^^isfinbsp;nbsp;nbsp;S

fibi ommpotentis dei religionë afifiumunt. SicJ”* fidei fiua: filios, fiubito genuit 'm orbe tcrraru^nbsp;gensfian{la,etacquifitionispopulus dominenbsp;eft, 'mtra breue tëpus,ut admirari de hoe


-ocr page 181-

I S A I A S

9 Nunquid ego,qui alios parère fado,ipfe non pariam,dieet dominus^ fi ego qui ge^nbsp;nerationem cæteris tribuo fterilis cro, aitnbsp;deus tuus^

Nxm rgo dominui ommunt crcreafor,repudMto Wlt;o populo iiigrato , perpétua e/fe fine fiijs poffètn^nbsp;potiiM pro paruK nationis liliia reliquijs totumnbsp;”«0 cuItHi applicdbo mund«»«. C^ni- enim prlt;«tgt;eo rcbiwnbsp;°»gt;nibufgeneratioiiK uirtutem, non erofinefilifi, ^uinbsp;^piitrem agnofeant ac tienerentur. N«m Migcm«»«nbsp;tantum efl ad corrumpenduin, cr non magit adnbsp;ÿ’ieratidumpopuîum acceptabdem uc 6oKor«niopc=nbsp;’’KWoe/idf?

'û Lætaminicumierufalem, amp;exultatein «omnes qui diligitis eamî gaudete cutnnbsp;. ®®g3udiouniuerft quilugetisfuper earn,nbsp;î?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'‘°5 ontnesgcntes, eleâl cX toto orbe ßdeks, poß

^^P’'°batamimpiam ludaieam fynagogam,uos iam nunc “quot;cdite^^ycum üierofolyma iflagloriofa,coeleßi,ßgt;i^nbsp;’^‘^'lt;‘^ligt;Mera,aurea,et deo ÿ-atifiinta, exultate per Euattnbsp;^^^xi«,conuoeate,omnes quieeclefiam ifiam/àcrofan^»^nbsp;qui profiauinglorii dei defyderatii, quinbsp;^'quot;^'Pkmflauranda operlt;is ueflrdf collocatie, corpuinbsp;^tiitani expendendo pro eit excolenda, uirimagni amp;nbsp;fQ- famiii£. Gaudete de inim pro/èdu adnù^nbsp;amp;ßbitaneo,omncs qui prifeam illamfynagogainnbsp;^icnndei ab tnfidelibut capi,uafiari CT deleri tndo^nbsp;^l^^¦^eni^mfamaritotoliw perfidijs filiorum]uo‘nbsp;carnequidemtfraëlitte,figt;iritunbsp;quàm ueri dei fui cultoresfiterant, idnbsp;H«- piosbomirt« male habuit, ij defyderabaiufem-f’^'gioru d« pnpagari ßliditi, (7 prouehi in omnemnbsp;ferram: quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iff atumo iubentur, cum

^fl‘“(ratalîierofotymagaudeant toto corde.

’ lt; nbsp;ut fugatis, amp;. faturemini ab uberibus co

folationis eins* ut mulgeatis,ct obleäemü niàfpkndorcgloriæeius»nbsp;âî’'’''® ^^quot;^'i^crenimgaiij(l,ittf,èrreficicmin(obausnbsp;m^Sio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fantam, ^uifamgloriameccle fia: dei, quaipfam

clarificaturtK cjî ^lonfiu ißiiw, rex lAeßiai, zx ex pre-ciofißimis lapidibut extruâurm, longißime latißimeq; lt;lgt;jfundendam in orbem terra. Piene enim confolati eri^nbsp;^^deßlendoremagnificte gloria fu£, quam er rcdutr=nbsp;^bitinfilios fuos ad gloriam fßonfi, qui totfibi filiosnbsp;««tulit er eduexHit, q«i er in pnefentiuitagratiarumnbsp;abundabitis, er in futur a ineffàbiii amaemtate panbsp;c«lcßie,que patria cfifidelium filiorum,ucrorumnbsp;p'licet Chriflianorum.

gt;2. frA..;.i---J- • . nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—

^TQuiahæcdicitdominus.Ecceegodc^ ^'nabofuper eam quafi fluuium pacem,nbsp;quafi terrentem inundantem gloriamnbsp;8^ntiutn,quam fügens: ad ubera portabünbsp;”^*’^',8cfupcrgenuablandienturuobisgt;nbsp;rfgtjo chrifli in cordibiti fidcliunt intra catholicnbsp;ccclefiam,tam militantem quam triumphantem,nbsp;‘'*f’'”Wurblt;ecpropbctw:cui dominé promittit iußianbsp;fideijîy pacem ueram,qua irrigxti»' reßigera^

lEscn^ElAn¦7. 8o fl/r ecclcfia ueluti affluentißinto aliquo flutnine regionbsp;aliqua populofa,et filix,ut maxima fccuritatcgaudeantnbsp;confeientia, er non defint etiam necejfaria uita er ontnbsp;nium bonorum fufficientia, qua er in domino fuauiternbsp;fruaniur,quafi pueri materna fugentes ubera, er fupefnbsp;genua fiuentur infantes.

’5 Quo modo fi cui materblandiatur, ita ego eonfolaboruoSjSCin lerufalem confonbsp;labimini^

Confolatur dondniM omnes qui fotoitti pe^refi^^ dunt, etiam 'm tentatione prouentum facit, ut facile fu=nbsp;ßineant. IJeepotuitautdebuitfauordomini ad cledos^f^’j^^^nbsp;compararidulcioriaffiéîtti, quam fit matris adfilium, utmatrifi*nbsp;qua latari non potefl,filio uifo'm anguflijs, er auxiliumnbsp;implorante,fi fuccurrerc non poßit. Sic dominus fidelesnbsp;confolatur,erecclefiamfuam toto ftbi corde proßrasnbsp;tarn: non eos qui extra ccclefiam uerbum domini nonnbsp;audiunt, quadfolum confolatur credentes per Jfiritumnbsp;fan{lum, fine quo nuüa confolatio ffiritut eß. Hon ersnbsp;go requirendi fuittftndi 'm cœlis pro confolationccon=nbsp;feientiarum, qui nontantopere nos amarepoß'unt,utnbsp;uel ß)onfus ecclefiæ fuam ß)onfam,uel mater filium.

14 Etuidebitis,8igaudcbitcorueftrum,8lt; ofla ueftra quafi herba gcrminabunt,amp;conbsp;gnofeeturmanus domini feruis eius,etin^nbsp;dignabiturinimidsfuis:

Cum mens hominis fidclis faluaefl,falua funt om^^ ^^nimsearf* nia,dum fcilicetintueturnbsp;nbsp;nbsp;credit bonitatem dei, fyn= diras amp;fuc

ccrißimegaudet,^^ uiuaciter agit quiequid bompo= teßadiÜicomplacendum,horretq; ab omnt'miquitatenbsp;qua dijpliceat domino, oßa autem hominis utareßerinbsp;dicuntur moerore (Spiritus enim trißis exiccat oßa) Sicnbsp;hilaritatefuccumaßumunt, ut animusgaudens atatemnbsp;ßoridam facit: fie enim anima confyderatione peccato^nbsp;rum deßerat er deficit: fic fiducia im dcum patrem pernbsp;Chrißi domini mérita er paßionemuiuificaturerresnbsp;ficitur. Hon alio enim cibouti poteß quam pane hocnbsp;uitlt;e aternec, qui Chrißus eß, pro nobis oblatus in cru=inbsp;ce,errepropitiatiofa(lacleßis. Experimentum itaq;nbsp;dementia dei percipiunt, qui iüum legitime colunt,nbsp;non externis ceremonijs, fed fide,ßgt;e, er charitate. Hinbsp;en'tmfciuntmmquam illius gratiam feßußra uelina^inbsp;niter inuocaße. impijuero contra fentientmanum dosnbsp;mini er mdignationcmgrauißimam uicißim, quam ilUsnbsp;comminatur er reddet.

gt;5 quiaecee dominus in igne ueniet,etqua fi turbo quadrigae eius: reddere in indignanbsp;tione furorem fuum,S^ increpationé fuamnbsp;in flamma ignis:

Complediturtotiuslibrifummam. Dominum aduen tudicium turum e/fe,ut per filium fuum faluet pios,et damnet im=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f“*

pios,idq; per ignem,duriß!mo fcilicet fupplicio, qui ma^ ximam fuam gratiam irriferunt. Etficut turbo quadrigenbsp;eius horribilis apparebit damnandis, gratiofus autem etnbsp;benignus fidelibus, fectinduin Euangelium Chrißi, qutnbsp;feueneurum promifit iudicemuiuorumaemortuorum,nbsp;deßmaturum^ benedidosinregnum, maledidos autetn

Oo X


-ocr page 182-

I

IS A I A S

in fupplicium letemum. Qgic ccrtc hicre^atio çiuouis fùlmiiie erit intolerabilior.

16 quia in igne dominus diiudicabit, 8C in gladio fuo cmneni carncm, SCmuItiplica^nbsp;buntur interfeâi à domino»

Damnitio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Geturalt iudicio feucro or durißimo domitiUf in die

«nflaciium. impios incredulos ddtttnabit ad igncm fempiter=: num,quipäratiis efl diabolo GT angelis fuii. Ignis uerônbsp;cr gladius flgiuficant horribile cr durum fuppliciuntnbsp;quo afficict incredulos GT fldelium perfequntores. Ont-nis autcm caro dicitur omnis homo : ct multiphcati eriitnbsp;occifl à domino morte non folum corporum,fcd etiamnbsp;ammarum ,qu£ mors efl tllorum inflrnalisdamnatio,nbsp;ignis [cilice tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gladij.

^7 Quifandificabant fe amp; mundabant fc iuxta hortos poft unam(pipw:4»»)in medio,nbsp;qui comedebant carncm fuillam,et abominbsp;nationcm Slt; murem: fimul confumentur,nbsp;dicit dominus»

No« tantu impij exgentibus damnabunfur, cr ntaa niflfli pcccatoresjed etiam ludiei ex infidclitatc pra:uasnbsp;ricatorcs legis, hypocrit£ qui curant munditiam CT [annbsp;{h uideri uolunt,tamen dominum deunt uel non credentnbsp;tes, uel leges ipflus contemnentcs. Simul enim unicoq-iudicio [ubiacebunt, ut damnentur paritcr : uerum [etnbsp;cundum menfltram dcliili erit CT plagarum modus.nbsp;Omnes entm ad tribunal Chrifli comparebunt, indicantnbsp;di[ecu/idum pcrfidiam[uam, uel ab[oluendi, [t pergratnbsp;tiam dei i« jîdc innocenter uixcrint uel pœnituerintnbsp;Süonis Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiuerent. San^hflcabant enim [e,CT purificabant

glia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MI bortw lud£i adßntes uel pi[cinas, quas in hortis hat

bebaut ad cultumidolorum, ad quern propenfi erant, domini dei [ui contemptorcs,cr totius legis [uic. Et gennbsp;tiles[e abominabiles deo cxhibebant per omnes abomitnbsp;natioms,qu£ uno exemplo glirium defignantur, utriq;nbsp;propter [ua opera iudicandi impia : quorum hie leuißitnbsp;tna de[cribuntur,ut atrotiora crimina [cueriits iudicantnbsp;da fliantur ,/jmul congregandi in[ortemdamnandorunbsp;inteUiguntur. Eodew iudicio paritcr damnabunfur, intnbsp;ßrnorum mancipia, igne cr gladio punicndi,[upplicionbsp;fcilicct inflrnali [ecundum flententiam domini, quamnbsp;hie propheta deflribit, qua: tarn generalis quàm flieciatnbsp;hsaliquaimpiorum uaflitas intelligi potefl,[ecundumnbsp;[criptur^modum.

i8 Ego autem opera corum ([do) 8Ccogita-tiones eorum uenio ut congregem cum omnibus gentibus amp; linguist amp;uenict, 8Cnbsp;uidebunt gloriam meam»

Cogitation nbsp;nbsp;nbsp;^on[olum opera impia [ed cr cogitationes Oquot; f^ont

nts ludican fiUaadmahm u[urpata,etiamfi non [ucceflerint, dontit nus im iudicio accufabit cr puntet: eo fl:ilicet,cum in fitnbsp;nedierumcongregabit omnes gentes, tarn uiuosquamnbsp;mortuos re[u[citandos ad tubas angelorum cr uoce dotnbsp;minica. Ventent enim in locum iudicij, et tribunali aternbsp;ni iudids fifltntur,ut pariter uideantgloriamdomimnbsp;det [ui: pi/ quidem ad [uam beatitudinem, CT cum [umtnbsp;nta iucunditate or gdudio in [ortem eledorum [u[cit

1.0

I E S C H A EI A H V.

plendi in regnum patris à Chriflo, impi/ uerô ad [ttpf^* cium cum [ummo horrorc CT angore, con[cientiariit'i‘fnbsp;confiifione in/ortem damnatorum coni/cientur,culii^nbsp;bolo CT [uisangelis perpétué puniendi.

IÇ Etponamineisfignu, ÔCmittamfxf^ qui faluati fuerint,ad gentes in mare,in A'nbsp;phricam,etLydiam,tenentesfagittatnï’‘’nbsp;Italiam et Gr^ciam adinfulas longe (adto^/nbsp;quinonaudieruntfamamdemCjSCnoU*'nbsp;derunt gloriam meam» Et annuniiabu*’*nbsp;gloriam meant gentibus,

Quæflqunntur pertinent ad mißionem apoßoloi^ / CT profidum Euangelij CT uocationem gentiu,innbsp;locum ultimum ueluti principale inflitutit prophet/^^’^^nbsp;dinata,non fine légitima con[equcntia. Siquisenii»‘\nbsp;cat: Quomodomitdusiudicabitur,CTgentesquinbsp;domini non [u[ceperunt, quibus CT indicia [ua deUS ii‘'nbsp;ut ludtcis mamflflauit f Rcfljondcbitur ci, VocabD f ,nbsp;agnitionem ueritatis per pra:dicafionemEuangeiifl‘’* 'nbsp;tius orbisgentes, CT ponam eis fignum Chriftuid^nbsp;dfixum,dodrina CT miraculis glorificandutn,nbsp;CT pricdicabunt ubiq; pauciapoflolirefiduiCffrP^nbsp;flites ex luda:is,nùttendi in omnem terram, ut exeotinbsp;nus eorum, c^ régula uiuendi Euangelica ud^ jnbsp;gentes: quas intelligit per populos hie nominatosgt;^^nbsp;bra:iscxflacrisliterisnotiores.Tharfis enim Cibd^ dnbsp;citur,adSeptentrioncm. Pul, AphricacrUIaitrii^nbsp;ad Nieridicm. Lud, Lydia efi. Arcum trahentes, ßj .nbsp;phrafis efl Capadocum CT Tracum. Tubal jnbsp;lic/[eriam dicunt. lauan Gr^ciam. Um autetn 'nbsp;rcmotiores terr£, maxime ad Oceafltm fit£,‘lt;‘‘'i^nbsp;mißifltnt apofloli, Euangelium fidei cr[alutisp^ ,nbsp;flum pnedicaturi, qui[amam domim dei iflraelnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! ^q,

culorumportcnta non audicrant,qui ueritatis friPy^ *’¦ u[que tunc ignari erattt,quantumlibctfignatitiigt;^nbsp;[uper omnes homines lumen uultus domini, hoctß’ ’nbsp;nature er rationisdi(kimen,con[cientia iufli(il''^^ anbsp;[ummiq; conditoris omnium rcrum argumenta-men uiderunt h£gentesgloriam dei, ut ifi-aclitit^nbsp;pulus ingratus. Uancbomtatis er clementilt;e,r‘'^^^nbsp;per Chriflum gloriam, per Euangelium apoflebP'^^nbsp;caturi erant ommbusgentibus,ut nemo exorsnbsp;gratia: dei,quàm iudici/,figratiam recuflaretair^ji

amp;adduceromncs fratres ueftros^l^ lt;3is gentibus donum domino,innbsp;in quadrigis,8c in ledicis,8C in ntulis^^/nbsp;carrucis ad montem fanäuntmeum^^^fjt ,nbsp;falcm,dicitdominusîquomodonbsp;filtjlfrael rtiunas in uafe mundo innbsp;domini.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j(i

Aduocabunt apo/hli ad cultum unitts omnesgentes,cr ex ludatis in orbe multosnbsp;quos Petrus epiflolam[cribit,Paulus CT aH/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eß

ui[ttant,CT de Euangelio docent. Sic autent firunt nouam /[on[am, nouum populum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jifi

be regnum, obbitionem nouam, acceptabilt»^ pcrChriflum. No«^«idem utlocotnoH^diK'^^’^iiiiit


-ocr page 183-

t^trib;^,carYucis,adliteram de loco ti'dnsßrätt^ur ad ibMn, cum ubici; dijfundatur er poteflai ^3quot; glorianbsp;Chrifli.'fed ut priuf Hierofolymam perducebantur uiri,nbsp;fene^, pucri, fœminlt;t, uirgiues ad folennitatem, ernbsp;cora omnis generif ad folennitatem domino celebrantnbsp;“'quot;Xadnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;glorioßore pompa fideles accèdent ad

domim!m,cx omnibus rcgionibus,gentibt{s,l'mgUK,fidc fcilicct CT charitatc facrificaturi,fcfeqitotos dominonbsp;dedicaturi ad illiiis cultum er obfeqit:ttm,m monte fati=nbsp;^lmifalcm,qu:eCbrifiianorum ecclefia cfl,collciihinbsp;ocommbiKpopufe, Non crKnt domino ingrdtiorcfcxnbsp;gentibus conuerfi,dominu accedcntcs,quàtn olim erantnbsp;fiujlfraefdiim quottannis ter Uierofolymam adirentnbsp;cm Iwjlijs er obf^tionthtw domino farificaturi in dontonbsp;domint, eum fnulta diligentia fhidioq^ puritatis er fan^nbsp;Himontie.

il Et «tiain afluntan^ ex cis in facer » Leuitasjdicit dominus:

Non urn p^uci tcuit‘e er foi‘ faertfiea

tabernaculo : fed ex omm

tores mti nonartis, cjui non fangum^ pecuino fa b«tK mibi, ucl bones 4«t bircos ,fed proprw f

r‘‘i»nimemtradent,crânimat^’netuem^^ main'modoremfuauitatitmihioffrrent,/p‘'^itnbsp;Jlt^ cr libionin.:, tneenf«’»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oration

tWonM«t4„no,«elter..«c«.wv«bco4cdB »eintfrmij?ione facrijicabuat mihi fetpfos «tnttn^ cr

^«««caUnouiamp;temno^ ego facio ftarc coramnbsp;deus : fic ftabit fernen ueftrum, SC «otnen

^quot;‘'Gano nbsp;nbsp;H«cc noua ecclcfîa facrofanéi^, nonut

ueterafcct, rcleg^bitur, er abijti^^^tr, ßd utcoeu terrlt;« jtne corruptione perfifiunt coram domino a i-lint imperium er uoluntatem dui iU^ condidit :JJcnbsp;fia fidelium nunquam deficiet, er ßnten fandum arnbsp;Chriflus dominus, nj quo omnes bencdicuntur^ quanbsp;me mbrrf Cbrijii «iua er fanihficata, pcrpweynbitjcm-per coram domino, etiamfi non fetnper owntbiw c arenbsp;al^iciatur, er nonraro nauicula concMttótwr.nbsp;tniwfttos nouit erferuat dominus : nomen quoque anbsp;Ifwelis infiiiritu, qu-iin Chriflianorum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tdci« q

nunquamdelebituruelcclfabit^ , r i » u,.

^5 Eteritàmenfeadmenfem,SCafabbat in fabbathum: ucnict omnis caro,ut anbsp;5. reicoram facie mea,dicit dominus,nbsp;CelcbrnbiturnutowpbbdtbHwnortpoilfepte’»«'quot;nbsp;UbocHtn otio corporco, fed continuo quodamnbsp;tiafanft^egaudio pijs ipfisdurabitfemper: ad mbil ^11««nbsp;»«teBtK.qiwntut donuno placeant digne eolendo pnbsp;ccrta,er ad illi compUctnd«»«, proxintoruw quo(j^nbsp;’'‘»«[«rcipiendo ex charitate, ex deo touliternbsp;‘W. cr ad uniUS dei uoluntatemnbsp;Idquodperpetuusfabbathifmus eritfidelm»t,wncc tan

lESCHAEIAHV. 8i

dem perueniatur ad fabbathum ecclefia; triumphantis incælo,eradneomenias fine fuccefiione perpetuo cesnbsp;IcbrandaSjUbi nulla diminutio coclcflis gaudij locum ha^^nbsp;bebit. Vernet quoq; omnis caro ad adorandu coram me.nbsp;Eleifiiomnes erueri Cbrijiiam mfitiritu cr Mcrit4tenbsp;dominum adorabunt, laudabunt 'm projfieris er aduer^nbsp;fis,nonadidolaconfiigient,fed folum dominum colentnbsp;itigiter,et quotidie firias domino feruantcs,otiofi à fer^nbsp;uilibus operibus er peccatis,fed fempcr m templo criit,nbsp;er deus in cis perfidem.

i4 Er egredientur amp; uidebunt cadauera uirorum, quipræuaricatifuntin me: uer^nbsp;mis enim eorû non morietur, amp; ignis eO'nbsp;rum non extinguetur : 8C cruntad faftidiunbsp;(uelabominationem) omni carni»

TrdÆt ell allegoria à ui^loribus, dui firage peraila, (‘“ticium ri -.c rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E- n impiorutn.

qutm rejederitfuror,ca/os eontemplantur: Sic pojt piorum triumphos cum rege fuo Chrifto, prodibunt adnbsp;uidendum er admirandum à quantis malis per deigra=nbsp;tiam liberatifint, cum uidcfmt impios er rebelles iuflonbsp;fupplicio deft'matos,lt;eternie morti addiilos : quod efi ca,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

dauer a iUorurn expofita cerni, qui 'm dominum praua^ ricatifunt, er nonparuerunt fanélis prteceptis ipfius:nbsp;quorum de/feratio er mfruéluofa pccnitcntia perpe=*nbsp;tuouelutuermis 'mpeifiorc mordebit eradfliget, finenbsp;uüa 'mtermifiione, er fupplicium impiorum,quod ignisnbsp;crudelißimi dolorisnominatur, non finemhabebit, neenbsp;ext'mguetur.Etficut'mnaufcam uertiturfcetorerpu= Scrapani»nbsp;tor cadauerum ajpicicntibus:fic quoq^ pijs omnibus fa=nbsp;ftidioerunt er de/feâui impif damnati, à quibus olimnbsp;abhorrebant impif ,dicentcs: Hi funt quos aliquandonbsp;habuimus 'm dcrifuin ere. nunc autemcomputantur j«=nbsp;terfilios dei, ere. Vt confolcntur if pif, ifti autem nuncnbsp;crucientur, er diiplici contritione corporis er ani^nbsp;m£ conterentur, culp£ er poenie : de quibus fanfh pronbsp;charitate qua firuntur'm iuftitiam dei dolerenonpofsnbsp;fint,nec copati hoftibus dei, qui 'mfumma ßlicitate connbsp;ftituti, mcefiitia nulla afficientur, fed 'm domino incun^nbsp;ditate perfiuentur £terna.

FINIS,

SVM. VERSVVM CC. XCV.

00 5


-ocr page 184-

COMMENTARIA IN lEREHIAH PROPHETAH,nbsp;HetrifK Irmeiahu diélitw.

CAPVT PR.IMVM.

Erbalcrc« mixnbsp;HdciXjdenbsp;facerdoti-bus g (.fùc=nbsp;runt) in A-nathoth,nbsp;interraBênbsp;iamingt;

Sernwnes /untadregc^fnbsp;princi[gt;es,f(t-

cerdotcs et populos,c[iw de mandtito Dni ,ppheta pint, fidelis, uehemens conftantißtniut lereinidt ,fccundunbsp;Ptophctia« tempora priedicauit zr fcripfit, nonfolu homimbuifuienbsp;tä occafio. iet((tis,[ed omnibui feculis profiituros,quandofimilibtisnbsp;fnorbiißmiliamedicamentaprouiditpietiis diuina,nbsp;ßiirituf rcÜor ecclefilt;e. Vt cnbnfuo tempore tarn popunbsp;lui quant reges impij erant, prater unum lofiam, cuiuinbsp;temporibus prophetauit annis decê cr oilo,ßcutprosnbsp;pediem exterminancH ßrent,nuUam fufcipientes admosnbsp;nitionem dei,fed uerbi donùni pruedicatores ad mortemnbsp;perfequentes er earceres : corruptusq; tunc ßtit ßatusnbsp;omnis. Sic nunc quot^ dum in maligno ponitur mundiK^nbsp;ut ßre ßmper efl, prouidcntia dei prophctaru ora ape~nbsp;riufitur,utaudianturipforum prophetitead populum,nbsp;qu£ iam aliquot fleculis ut non fùerunt fynceritcr intcUnbsp;leihe, ßc ncc utiliter predicate. Certum ßgnum cfl fi(=gt;nbsp;ture uaflitatii eorum qui uitamemendare contcmnunt,nbsp;uel uerbum domini audireper prophetasrccufant. t'uitnbsp;aute tercmias, qui mterpretatur exaltatio domim, filiitsnbsp;Hilkie,quidicitur portiodomini. QttëHebreitraduntnbsp;filiu Saphan facerdotis,eiuf qui librÜ legK mucmt temlt;gt;nbsp;porc \oße exfacerdotibus de filijs Aaron,qui Anaihothnbsp;er fuburbana eins in hereditatë acceperant,Iofue xt. innbsp;tribu Beniamin,tertio nüliario diflans à Hierofolyma.

2. Quodfaäum cft ucrbü domini adeum in diebus lofix filij Amon régis luda, innbsp;tertiodecimo anno regni eius^

Verbum lt;3o nbsp;nbsp;Predicator non afjvrat in eccleßam niß uerbum do^

caudïm*'*'* ^tum, quod nonfolum facre litere continent, fed omnis utilis,religiofa,certa ueritas,que à facris litcrit non di^nbsp;fcordat,fed ex ipßs clara confequentiafluit, loßesßan‘‘nbsp;âutfiliui tam patris quam aui impij, Amon fcüicct ernbsp;Kanaflts, regum luda, pofl translationem in Aflyriosnbsp;ißraelitici regnifltb Ezechia, floruit, leremie autë pro=nbsp;phete prima uocatio faila cfl tertiodecimo anno regninbsp;laße poflquam iam anno preterita, duodecimo feiheetnbsp;regnt anno, er decimooihuo etatit laße anno, legemnbsp;domim 'm templo repertam audierat,er ßeruandam rexnbsp;fufeeperat, populo^ propofuerdt. Tune cnim iSiregi

er populo leremîdt primo prophefa mittitur^

5 Et fuit in diebus loacim filii lofi^e rcgi* luda, ufqjadconfummationem undcci*”.nbsp;anni Sedechiæ filq lofiæ regis Iud3,u^4î’nbsp;tranfmigrationélerufalcjin menfequi'’^°'i,ÿ^nbsp;Veriusdicitur,effiiit,hocefl,perflititetperdio'^ it,nbsp;per regni loiak'im tempora,filij laße, et/ratrifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*‘''«1

c«i regnanti tribus tantu menßbus,fucceßitanniiilt;'' dm. Pofl que loiakim Babylonë duëlu,regnauiti‘'^^^nbsp;chin,eiufdë loiakim filius, tribus tantummodo nunpnbsp;et decë diebus: cui translata Babylonia fuceeßit 2fnbsp;kias fllius laße tertius,patruus lehoiachin,undecf»gt;^^nbsp;nit, qui er ipfe miferé captus Babylomâduciturnbsp;occifls, er poflcaexoculatus. Durauit igitur mor^nbsp;graui prophetali omnibus iflis annis, quadragint‘‘r‘\nbsp;cet et uno, ußq^ ad captiuitatëgentis ludaicenbsp;Hierofolymâcum templo exuflamàNabufardatt,'»^'^nbsp;quinto. Haóknus mhil mß titulus totiuslibri,fl(^^nbsp;in Eßaia premittitur : nunc fcquitur uocatio pro^^^

4 ^Etfaélûeft uerbum dniadme,dic^*’^J y Priufquam te formarem in utero, f*’*’nbsp;te: amp; antequam cxires de uulua/anÄ^’^^'nbsp;ui te,6Cprophetam in gentibus dedi

Proprie que fequtintur leremie quidemcoueni'quot;'^'''^ fcdconditionem,uocationë,e:r officiuindicantS?nbsp;uerorum prophetUru, qui populo emendando ndnbsp;puniendo mittuntur,fuis à deo temporibus.nbsp;hoc mundogeruntur prouidcntia dei, er abeterti^nbsp;dinata funt,utßc fiant. Idco dicunturfanëhficdrhi^^l^nbsp;preeligi er preparari à domino,id autem per deinbsp;nom prouidentiam. Anime tarnen er corpora pror^^nbsp;tarum/^eciali aliqua gratia preparatuur, utnbsp;reddantur uaßcula chariflnatuJpiritusfanili. No'’nbsp;fx natura, fed gratie efl donum prophetia. Preind^^nbsp;tarnen hec preparatio prophétie rcuelandenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tredaturus eratleremias officium prophete ‘irdK'^L uiribus humanis importabile onus, ut anteuertat ei‘l‘fnbsp;mo diuinus, ne caufetur impertia er etatë. Propl’^ jnbsp;autem iubetur er gentibus, non folu ludeis, quinbsp;gentesfunt er dicuntur,qum et tunegentiliter

(, Etdixi,A,a,a,dominedeusj Ioqui,quiapueregofum»

y Etdixitdnsadme,nolidicerc,Pucfj’ quoniä ad oia qux mittam te, ibis î ,nbsp;uerfaquxcunq; mandauero tibi,loq“^^'i^lt;nbsp;Sciebatquidem loqui leremias,fed taxareregtb^tnbsp;nere magnates, populi obßjkre fludijs,nbsp;conirauenire,criminofos argucre,uiolentis obfl‘‘gt;'^’nbsp;iuuentle erat opus,fed prouedioris etatis et autvonbsp;tisinßgne,quodßbi ufurparc fandus et humildnbsp;ta non audebat,niß à domino fubmiffus er i»fßt^-xit : Ne confyderes in te nature uires, ernbsp;neceffariosfapientie: fidtteia tantüopusnbsp;dnnter obtempères mittenti mihi, et fideliternbsp;uerba, que ori tuo tmponam: no enim tu crit qu‘ \nbsp;ris,fed ffiritus meus 'm te cunduperficict-donwius officium quamlibet graue'miun^i^,lt;^


-ocr page 185-

i

li

J

** ''»ph,,,.,

(gt;

iK

io

'i^

loquendi adminiftrat, ßiiritum cordi im:=

l,

'i^

/

J-

0


AS

I^^Jcilicet eleólione, eidem crgratidittconfrrtdïgtte * lt;idmni/kdndi. Q«o koï dontiniis mittit,non nojkdnbsp;*”«110 ducit, iHó eins duxilio peruentntns. Prtedicdtosnbsp;*¦« (^ijuctntur quie ntdnddt committit dominai.

Netimcas à facie eorötquia tecum ego ,,,, *“’”‘’tcruamte,dicitdominus.

’Piittiij Non futtt ueri prophetic qui criminoforum faciei re« '‘^(iKur ntdgnorunt,quo minmadmonednt. Portiornbsp;efl dominai qui mittit, quam ut ab officio manbsp;timoré dblkrreatur propheta. Adefl dominai fisnbsp;^^^Idbordntibuiin uinea fua, zrredimit à rndUs,nbsp;fi fit morieitdum : prcciofd efi enim mon fdnihsnbsp;’¦‘lt;’’1 «w. Qucmadmodum autem nihil efi obmtttendumnbsp;^‘*°‘ldominuiddnuntidreiufiit, itdfuoquoq; temporenbsp;{’’¦opontndit funt quadam ut profint, cr laâbe Pauluinbsp;Corintbios alit,nonfolido cibo,nondum cdpere ualentetnbsp;'’'“Jwa.Rcçiftifæ eiuiquod apud leremiam totiesinsnbsp;} fedulitdi efi, non ofeitantia, utnbsp;y‘’^folicite,domint effie non fua qua dicit.

° . dominus manumfiiam, Sfteti-8‘^os meSjSf dixit dominus ad me î Ecce, Uerba mca in ore tuoî

, ^^uifijnem dominai nidnu extenta cotingit os pro ^^^^tamp;ordculiidiuiniipradicandis linguam confiesnbsp;t’gt;'lt;nit,Q- oriu^bd ueritatis mficrit. Verba autan dosnbsp;reucldtiones diuma, correptio uitiorum, exsnbsp;‘^’’tatio meliorumjegis diuina inculcdtio/requës,prosnbsp;J ßtißiones comminationes.

f. ®‘:ceconftitui te hodie fupergenres,SC “’Perregna, uteuellas, amp; deftruas 8c di-P^fdaSjS^dilTipes, amp; aedifices, Si plantes»nbsp;'. ^°gt;^(gt;mcipes gentium fiant, ZSquot; regum domini quinbsp;^‘ttutiir ad prophetandu, qd! de î^athan cr Pfiaia notanbsp;i fl'*'* ptolt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(S' dodores,quos qui non fiuficeperint

Winttne fiubfit^nt. Accomodando dures prhtcipum funt ^opbeti$,no conté,confilia, no odiendi: qui ifiosnbsp;Ipreuerit, deumffier,^^pupillam dei tangit qui hosnbsp;tontigerit. Ardua prouintia prophetis iniungitur,ut nonbsp;(limant a regibui cr regnis, quo minui agnitam domininbsp;i^Mntdtem ptoponantgentiboi cr regnts. Primo auténbsp;^ßipanda fiant praue lt;edificdtd, deinde meliora plansnbsp;!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(tnda ; demolienda fiuiK et diruenda qua perperam fiuni

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®iijîeata,eue llenda zr extirpanda uane plantata. Qji£

contraficientiam dei or non à pâtre plantata fiant \nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”°ÿnata peruerfia, eradicanda fiant, cr qui fiuper fiipus

n ael fixnum adificauerit, no fiuper aura uel argenttif petram, fiacileilliui opuicollabetur cr demolietur.

•cens J Quid tu uides leremia i Et dixiî quot;*dco»

Etdixitdominus ad me: Bene uidifti, ^'ïia uigilabo ego çaccelerabo) fuper uerbonbsp;•^«OjUtfaciamillud»

*5 Etfaciumcft uerbum domini fecundo nie^dicensî Quid tu uides» Et dixi: Ol^nbsp;ûicccnfamfcbwSifzKfw) ego uideo, ôc

I R H E I A H V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8a

faciem cius à facieaquilonis»

Apparebat per ffieârum propheticbacului extentui ad illico firiendum, uirga imminens cr minax, non diunbsp;cefiatura,fied mature percuffiura, ficut amigdalui priornbsp;tn arboribui floret. Et uigilare ad opui, efl fifiinare ZT Vigiiarcnbsp;diligenter incumbere. Omma autem hieciuxtaliebrlt;eos*^* 'nbsp;diet poffiunt, cr 'mcidunteundë fienfium. Volens oflennbsp;dere dominai citiui fiefiailurum êffie quod intendat, nonnbsp;diu diffirendam ludieorum abie£lionem,iam toties à pronbsp;phetiscominatam. Quid autem immineat propediemnbsp;adfitturum, continuo addit, fiecunda uifione, qua oüamnbsp;dcmonflrat,cuius td latui qui liquor effùnditur per ebulnbsp;litionemadaquilonemreffiicit,t2r ßruore nimio ebullitnbsp;cr effiuit quod mer at aqitarum uel iurii.

•4 Etdixit dominus ad mcî Abaquilonc pandetur malum fuper omnes'habitato^nbsp;res terræ,

Explicatur uifito propheta generali quidem fentens tia,quam Gr in ffiecie intelligat,ab aquilonitriplaganbsp;urbi etrgenti imminere propediem exitium, dum à Blt;lt;«nbsp;bylonic, qua; ad plagam aquilonarem prope orientemnbsp;tefliualem Hierofiolymic opponitur, exercitus uaflatornbsp;uenturui pnedicitur: non fiolum autem fiuper ludieos,fiednbsp;ctiam contragentes alioi malum hoc irruet.

ly quia ecce ego conuocabo omnes cogna tiones regnorum aquilonis, aitdominus,nbsp;amp; uenient, amp; ponent unufquifq; foliumnbsp;fuum in introitu portarum lerufalem, 8Cnbsp;fuperomnesmuros eius in circumitu,dfnbsp;fuper uniuerfas urbes luda*

Continuo clariui quidfl(turumaperitur,cr excidiu impius po« urhii certiui priedicatur d popults aquilonaribui Baby= g“’nbsp;lontoobedientibui infirendum. lam enim tanta ludaosnbsp;rum malitia excreueJ'at fiub fAanaffie, cui popului impionbsp;magii applaudebat quàm conuerfio,in cuiusgratiüetiamnbsp;Amon impietates fieâabatur, à pâtre non fiubuerfioi, çj-pofi lofiae morte fiemper propenfifiimui ad impia erant,nbsp;tam reges quàm populos cr principes, ut ultio diuinanbsp;diutiustardarenonpoffiet.-fiedpr^dicercnturingrefiurinbsp;urbem et totum regnum uafiaturi, fie ut uiéhrum morenbsp;in partis fiejfiuriejjènt, iuicriudicium contra dues innbsp;urbe diuino nomint confiecratam diéhtrt, et plcno domisnbsp;nio poffieflùri principes Babylon ffi

16 Etloquar iudicia mea cum eis fuper om nem malitiam eorû qui dereliquerunt me,nbsp;amp;libaueruntdiisalienis, amp; adoraueruntnbsp;opera manuum fuarum»

Tunefientient ïucLei iudicia mea iufta,du protulero in Continuo ipfiosau/kramficntentia pro tot fiuii criminibus, quibuinbsp;toties admomti dereliquerut iui cr fai,lcgé cr ceremosnbsp;mai,deu cr ^pphetas abominati fiant,idolii fiacrificantesnbsp;cotra legan et omniit prophetaru tot cr tamjrequëtesnbsp;miniii çr exhortationes : qui ut nihil obnüfierunt,quonbsp;emendarëtur,fic illi nihil obmifierut quo contùwo peiosnbsp;rcs oibas apparerët, reijciendo cultum uero fiuo dco crnbsp;patri debitum,afifiumcndo aut ritus gentium, cridolorunbsp;culturam, ommum maloru interminattone prohibitam,

Oo 4


-ocr page 186-

Deus prolt; . phctatumnbsp;adiutor.

ii.

I,r R E M I A S ¦

difficik dc/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiwfiditutuy fuperftitiotws ,fi c[Uado populo

poilitur. itrepaitt,ey'gt;«hilfjlfctreligioneiKhiCretpertinatiui,Kt: fcilicet db auita fupcrfiitione ccjjctur: ctiant dum otnntanbsp;fenfu ipfo iudicctntur uatut cr ftift, ut dum adoratfcuhnbsp;= :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptor idolum quod paräuit, cr dcum imuocat quern cott“

ficit. Q«idJiultiusidolii, tiuneii tantctquorundum amentia etiamhodieuindicantur çs“ adoraiuur^

17 TuergoaccingclumbostuoSjôCfurge, êC loqucrc ad eos omnia que ego præcipionbsp;f ibi» Ne formides à facie corumt ne fortenbsp;timere te faciam uultum eorum*

Accingere nbsp;nbsp;nbsp;Propbftrf)« accuigi lumbos, ejl/ortiter zy Mdaikr

lurabos. nbsp;nbsp;'ffftpijf reßßere, uerbumueritatit quod parit odium, uel

'ntuitis mculcare,nonßenwl fed donee uel emendentur uel irafcantur: pluris habere iujfum domini quamßrtitudi^nbsp;nem or tyranmctem huius mundi: mmas no extimefcerenbsp;magnatorti, qui nihil pojjunt contra deum, idea à feruonbsp;domini obcdiente O’ fdeli mintmè funt metuendi, imonbsp;tunc paueant magis, fi ut lonas außgiant, uel ut Ahiasnbsp;, cedcrecuiquamaliafuadentipergant.

Ego quippe dedi te hodic in ciuitatein ïnunitam, ôC in columnam fcrream, amp; innbsp;imurum æreum fuper omnem terram, re^nbsp;gibus luda, principibus eius 8C facerdoti^nbsp;bus eius,Si populo terrægt;

Et bellabunt aducrfum te, Sinon præ^ ualebunt tibit quia ego tecum fum, ait do^nbsp;minus,ut libcrem te

Adiutor et cornes tibi cro,quo duce tutus eris: itiuin^ cibilem te illis parabo,et teream columna immobile : munbsp;rum ieneu,fi fidutia tota mihi adhccrês ßceris loquarisq;nbsp;qu£ te iubeo, Quemetiapotentißimireges,quibus fumnbsp;ego potentior,ct principes mudihuius,cuius ego fum donbsp;minus,facerdotes etiâimpifqui pr£dicatoribus ucrita=‘nbsp;tis folent pertmatius obfîrcpere,et iniuriâfuam crederenbsp;quicqd pro lege domim conferuanda docetur,uiudsfclenbsp;gcj arbitrantes : et populus uehemes GT lhdtus,facileq;nbsp;adiniuriaspermouendus: Omniah£c te non uincent,nbsp;tncommodabunt nihil,ßex meo arbitrio loquaris qH£nbsp;uerafunt ofanfbi. Etiafi pariter contra tepugnarint,nbsp;artibus,potentia,malignitate,cgo liberabo feruumeum,nbsp;inuitis omniu in/èrorü portis. No ergo extimefeas impenbsp;tus praliantiu contra te,certus de tua ui{loria,ipfi con=nbsp;ßndentur,n6 tu:ucritas uincet,quantHlibet periclitata.nbsp;Excmpla plurima noftris quoq^ cernuntur temporibus,nbsp;CAP VT ir.

T faclum eft uerbum domini ad mc,dicésîVadc,8icIamain aurinbsp;bus lerufalem, dices î Hæcdicitnbsp;dominus î Recordatus fum tui,nbsp;miferans adolefccntiamtuain, Sicharita-tem defponfationistuæ, quando fecutaesnbsp;me in deferto,in terra quæ non feminatur»nbsp;Serw propheticus generalem correptionë ad ifraëanbsp;lan umuerfumcompleilës,propter ingratitudinem, pernbsp;fidiam et contemptum, partim iam in Affyrios captum,nbsp;p‘trtim m Babylonios Gf ^egyptum pertrahendum : ut

IR M El AH V.“' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. y’'

Uideaturdiëlum à propheta pofl mortcmlo/iif-dominus prophctas mittit fuo populo, ut credëtes ( det,uel obßinatos puniat,ut fint inexcufabiles.nbsp;taim prophetarum conditio, qui pr£cipiente dof' ’nbsp;er periculum plcbis o magnatorum cernentes,(^\nbsp;tur pro ueritate certare cum impifi, o“ obflinath tnbsp;pr£dicare poemtentiä. Yercndi funt ergo O’nbsp;cum non fuo nomine, nec tenwre pr£dicant, fed quot;quot;enbsp;domino, exfde O“ obcdiciuia, qua uel inuitinbsp;ab CO quem effiigere non pojfunt, cuius uerba d‘^^'nbsp;non de fuo aliquid comminifcuntur.Gratia aiitefde'nbsp;ele(losoftcnditur,cum probitatem O’ amorernlp^',nbsp;commendat, fua dona, O’ paratiorem fefe ittfioUquot;nbsp;pramia decernenda profandis ajfiëhbus O'nbsp;quàm u'md'ëlapro multo pluribus deliëlis Onbsp;catiotùbus. Q;;àn enim impij ßerint O' eontiuffnbsp;i/raëtit£ in deferto, cum doimnu o’ Mofennbsp;quadragintaannis^ tefiatur uerbum dei multipt‘‘'‘\nbsp;Sed quia no deerantfemper clcëli multi, et ucritit^^i^nbsp;mißbrum dei impediri non poterat quacunqsnbsp;mana, oßecimen clemcntùe dominus mundo flt;f^nbsp;profirt, idco hic quoq; fides et amor paucoru innbsp;prafirtur multo pluribus impijs O’ contemptoribt^^'t

Sanflus Ifrael domino primitiæ eius: omnes qui deuorant eUjdelinqu**”nbsp;malum ueniet fupereos,dicitdominuS‘nbsp;Tlt;flK facer O’hiuiolabilis tunc erat ifracldof^''nbsp;ut quicunq; hoßium oßindißfet cum,non impumnbsp;ddomino,cuiusreiexemptaprdbent Aegyptifii^'z^ !nbsp;chit£,Madianit£,Amorrh£i omnes, et Palaßinb'^^. înbsp;fer quàm fi quis domino dicatam oblationannbsp;Sunt enim elcëh pttpilla oculi domini,quantno^Knbsp;tangi,quos etiam peccantes non deferit, fednbsp;luntatc perfequentes eofdem non firt inultos.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

J Audite uerbü domini domus Si omnes cognationes domus Ifra^înbsp;AUoquitur totum lfraëlem,ut o’ iam captinbsp;dei probare cogantttr, qui peccatis fuis meruerint^nbsp;lium: fuperßitcs ueroßturum timeant,exemplonbsp;utriq; autem conuertantur ad pœnitentiam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

hæc dicit dominus: Quid inuciitl’’(j^ patresueftri in meiniquitatis,qui3d‘’. 1nbsp;gaucruntàme,SiambuIaucrütpoft‘’^’' 1nbsp;tatcm,8i uani fadi funt^

Nihil minus bonitos diuina ferre poteß, field cordatus o benignus,quàm fi de fide fua is trépidé,.nbsp;defireret,cui femper beneßeit. O’ nunquamnbsp;deßit. Cum itaq; tanta bona dominus ifracli p^'^rnbsp;femper, iußc irafeitur Ulis, O’ improperat perfidi^^nbsp;contemptum, qui femper beneficum déférant,nbsp;idola fequantur,crcatorë negligant,ct adh£)'eo^^nbsp;turis,O’ipfifiim£uamtati. Idcerfequodnbsp;qui beneficia O' clementiam magis à fanilis qu^nbsp;tore expetunt, o’ intercefforcs fubmittunt longe iigt;^nbsp;mentiores natura quàm fit deus, ßns bonitatts-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

y Etnondixerunt: Vbi eft dominus/L afeedere nos fecit de terra Aegypdî

%

iq; auccm conuercantur lt;ia paenirenciam. .j hæc dicit dominus: Quid inucntl“.,

¦ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iacK’'*' ,


-ocr page 187-

î E R E M ! A S duxit nos per defertum, per tcrram inhabinbsp;tabiletn amp; tnuiatn, per terra fitis ÔC imagi»nbsp;nem mortis,per terram in qua non ambult;'nbsp;lauit uir,nelt;^ habitauitibi homo^

Coÿtatidafemper fuut prlt;efltta beneficia dei, or t)quot;4 henda ädßduciainßuendam,utqui m.igna cont«Iit,(ioitnbsp;fit negituriis minora. Ex Aegyptiaca fcruitute fc rcdcinnbsp;ptos (i domino meditari dcbucrant, zy miracula poten*nbsp;tißimipropatribui ofivnfa, lt;juo tninuf trépidèrent denbsp;dcipoteittia Grfauore,i^ui in ua/la folitudine »ton defiesnbsp;ruit,fed prouidit neceffarijs omnibue,contrafigt;cm, natunbsp;ri',ii,zrmentum. Quosfciwt ex Acggt;ipto redemerat^nbsp;noicbat in Aegy ptiosfidere uel redire unquant.

6 Etinduxi uos in terra Carmeli,ut come deretis fruâû eius bona illius,5lt; ingreiftnbsp;contaminaftis terram mcam, amp; hæredita*nbsp;tem meant pofuiftis in abominationem,

» nbsp;nbsp;Terw CtwrfrfM tota Carmelm dicitur,hoc loco, ^uia

cultißima era agri$,umcii,pratii,et fruäibits optimis, ut ty dicatur terra fluent laéie ey mtHc, nd quam indunbsp;xit tranfmijfos per uafltfiimot folitudines,longo tempo*nbsp;re,^uo nagit exultarent ingrefli tam henediSbim b(f re=nbsp;^datemterraegregixprteoibus. Cluam cumfan^hfi*nbsp;(ore deb«triitt cultu dei, cr obferuontia Icgis, 'm glorianbsp;(irgentis eleält;e,et ab idololatria conflgt;urcatä pari*nbsp;ficare: ipji contra, earn crimimbutnbsp;nbsp;nbsp;abominatiombiu

idolorti borribilins fidarut, dominu blaflgt;hemddo uerbit Zyfabiis,etopprobrioeamgenttuexponcdoreliquaru.nbsp;y Sacerdotes non dixerut : Vbi eft domi.-nus^SCtenentcs leg? nefeierüt mc,amp;pafto

¦ «S præuaricati funt in me, amp; prophetae prophetauerut in Baal,amp; idola fecuti funt.

Caufa principalis impietatis in populo fiiit ntalitia foi:erdotu,^uoruinerat officium legem domini dtfeere,nbsp;docerc,inculcare,ueramretigiottcm uerbis cr faiiis de*nbsp;findere zy pl4ntare,nongyatii de altari uiuere «el deanbsp;cimosaeprimitituexigere ,zelare pro gloria cultu zynbsp;lege dei: uerum ut ipßrum erat officium docere popu*nbsp;lum,itaptmierant in impietate,idola fibi erigentes,nbsp;domnocontempto. Et quife legis doebores lae^bant,nbsp;primi impingebant in legem,nbsp;nbsp;nbsp;ludibrio illam expone*

bant, proprias potius traditionesconfingentesad qu£* fium,faftum,ac luxum magis idoncottde bencplacito deinbsp;er uitainmeentia, quje fumma efl legit, nthil curando,nbsp;fe potius colendos muneribus pradicantes, quàm ut do*nbsp;»tutus timerctur, zy fanchtat plantaretur. Sc enim pa*nbsp;feebant, non gregem iHis comtni/fam à domino. Etiamfinbsp;fe doblores iabktrcnt,me tarnen ignorabat : zy quinbsp;poftores populorum pofiti, ipfos à Icgis tranfgreflionenbsp;(uerceredebucrant, ««»ne prauaricati me irritarunt.nbsp;Ef qui uerbum domini populo proponerc debueruntnbsp;propbetando,hifuperfl:ittofisfabulis zygentilium er*nbsp;roribus incitant eum ad cultum Baaffccuti cæterarumnbsp;Pentium ritus,facrilegia, zy prohibitas à domino prlt;e*nbsp;•wtioites febktntur, proq; uerbo ucritatis ampleblunturnbsp;uoaUates curiofis,impiasq;, zy'mutilesdoblr'mas dlt;e*nbsp;Kunioriöti^zy erroresfapientium buius inuttdi-

I

ßthtficia deicogi^nbsp;landa.

• '’''’-lots

I R M E I A H V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85

8 Propterca adhuc iudicio contends uo^ bifeum, ait dominus Î cum fiUis filioranbsp;ueftrorum difeeptabo.

luflam zy neceflariam difccptationis caufam prabe tis, pro qua fam uobifcum, quam cum pofieris uidebornbsp;non immerito confliélarc zy uelut hoftes trabhre tamnbsp;improbam familiam, quam elcgcram m filios, zy hterc*nbsp;des adoptaueram.

Tranfiteenimadinfulas Ccthim,6f ui^ dete,SCin Cedarniittitc,amp;confidcrateue-hemêter,Stuidetcfifacfü efthuiufeemodi.

Noncfluffiiâgens/bultioracpcrfidior 'mfuosdeos, rudjcittut» quant fit gens hac ijraëlitica. Si enim mfularcs populosnbsp;'mremotißimisagenics,zy Chitteos (fiueltahfint,fîuenbsp;Cyprij,Cedarent,fiue Grwei) adteris,et de fuareligionenbsp;fieris percunbkltus diligenter, et attente rttus ipforumnbsp;zy facra didiccris, inuciues luebeis ftiiltiorem zy perfi*nbsp;dioranadfuosdcos nullam gentiutn. NulU cn'em un*nbsp;quam femel aflumpta facra de fruit,dcos fuos nuHa abienbsp;cit,quos colendos fufeeperat, fed pertinaeißime ut pronbsp;fiets propugitat,fic zy pro arts. Cum itaqs dij non fine,nbsp;fed uanitas, ego autem uerus zy filus deus glorificatornbsp;ipforum zy pater firn,non fine multa confiifionc fua monbsp;fuamgloriam abijeiunt, zy commutant pro rebus nihili,nbsp;qui conditorfum totius uniuerfi: zy dominus cxercitutinbsp;tam coeleflium quam omnium fidelium, zy rexglorue^nbsp;quem ipfi foli agmtum ffiernunt.

Tantam indigmtatem ludaorum ad dominum deum (udzt non fitum,tamdeffiicahilcm contemptum mundus firre nonnbsp;deberet. C(ieliipfiobflupefcite,firmida:eiudicium do*nbsp;mini,zy pro: timoréuchementer exarefeite, ut nuüantnbsp;pcßimishominibuspliiuiam propmetts,fed influxibutnbsp;ficundis deftituite ingratos creatoriueflro,armamintnbsp;pariter in u'mdicandam iniuriam conditoris.

li nbsp;Duo enim mala fecit populus meus,Me

dereliquerunt fontem aquae uiu3e,ôf fode^ runt fibi cifternas,cifternas difl’ip3tas,quænbsp;continere non ualentaquas:

Summamalorummduobuscomplebhtur; Qkwdo= rodxonitn tninum deum defcruerunt,nc ipfum colercnt, et rcuere*nbsp;rcntur,fiduciailliadha:rendo, qui fins efl pcrennisin*nbsp;fluentia omnium bonorum in ufum fidelium, quern ne*nbsp;gligtint:Etfccundo,effigt;dcruntcifternas nctercs aquasnbsp;fitidas,non uiuas continences, zy infuper tam concivasnbsp;zy ruinofas uel rimofas, ut ctiam fi quid aquarum ha*nbsp;beant,contincre ad ufum oportunum no poßint. Regesnbsp;fcilicet gentium fociosadfumendo, qui nec fibijpfis, necnbsp;alijsfuccurrcrc poßint. Verhit quoq^ domini poflhabennbsp;do,zyconfilio proprio fecundum traditiones hiimanMnbsp;uitainftituedo uel domina eolendo: quod inter mala manbsp;xima femper à dni prophetis eft accufatu, fcilicet infldenbsp;htas in deit, zy propriits fenfus contra uerbum dotnini.

-ocr page 188-

I E R E M I A S

IJ Nunquid feruus eft Ifracl, autuernacu» lus^ quare ergo fadus eft in prædam^

14 Super eum rugierunt leones, dederunc uocem fuam, amp; pofucrunt terram eius innbsp;foliiudinem, Ciuitates eiusexuftaefunt,SCnbsp;non eftqui habitetin eis

15 Filq quoqjMempheos etThaphnes con ftuprauerunt (afflixertit) te. ufqj ad uerticem*nbsp;Nunquid noniftadfadum efttibi (quia)nbsp;dereliquifti dominum deum tuum,eo ternnbsp;pore,quo ducebat te per uiam^

Seruitus A}n(gt;lißctttio eß, ut ucl ex tot perpeßis caÏanütati^ Duïib^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(T ad deum conuertatur ; quafi dicatur,

Uftde tibi contigit tam dura feruitui, o lfracl,ut in Ajjy^ rios translatutßs, non ut ßliciore colonta diteris, fed utnbsp;feruiajsdomimsgentiu prophanaru,fai^ut in pr^eda gtnbsp;direptionë impijs hoflibut tuis. Ç^ui in eum Iconü atrocinbsp;täte irruerunt, uaftauerut benediókim à domino terra,nbsp;ciuitates populi dei uaftarunt, G^redegerunt infoli^nbsp;tudmes,igne abfumptas. Aegyptij quoqi,quoru tantopenbsp;re ambiuifli auxiliu gt fauorcm contra uerbum domint,nbsp;ipfi uaftatorcs tuifunt,ipforum caufa perijßi, ipft con=nbsp;fiuprauerunt ceruicem tuam, gt feruituti iugulum tuumnbsp;fubdiderunt. Corrupti eiiim ipforum idololatria,confe:inbsp;queuter etiam per omnta uitia gt crimina deßuxerunt,nbsp;etiamàdhodeoper 'mfidelitatë gT legis contemptum,nbsp;immemores beneficiorum prifeorum CT wwtifrwor«»»,nbsp;peruerfo morefuo,cui afueucrut à tempore exitus ipfo^:nbsp;rum de Aegypto gt legis datione, ufq; dum abijeeren*nbsp;tur iam nuper in Affyrios, nec dum tarnen finis eß ini=^nbsp;quitatis apud ludæos refiduos, er in ipfa Hierofolyma.

  • 17 nbsp;Et nunc quid tibi (««) in uia Aegypti,utnbsp;bibas aquam turbidâ (Ni/i.'’) ôc quid tibi eunbsp;uia Affynorum,utbibas aquamfluminis^

Et unde tibi ifia uel cunëhtio,ucl imbccillitas,ut niie toties per legatos onußos muneribiis auxilium imploresnbsp;Aegyptiorum,qui nec fibi prodeffe pofifuiit,nec tibi. Nonbsp;t ibi Nili aquæ neceffariæ effent,fi fàntcm aquaru peren^nbsp;wum dominum non reßiuiffes : nec Euphraten captiuusnbsp;tranfiffes,fißgt;eraßes 'm dominum.

  • 18 nbsp;nbsp;Arguer te malitia tua, 8( auerfioncs tuænbsp;increpabunt te« Scito 8( uidc, quia malumnbsp;amp;amarum cft reliquiffe te dominfl deumnbsp;tuum,amp;non effetimorem meiapud teîdinbsp;cit dominus deus exercituum«

Excufationi locum nullum feruaßi,notior eß malitia tua quàm utpratexerequid poßis ; propria quoq; tenbsp;confeientiadamnat, ut digne tepati aduerfa fatearis.nbsp;lam itaqi uexatione intelleilü dantc,fcito er uide,quàmnbsp;graue Gr damnofum fit dominum dcfcruiße, G}“ abie^nbsp;ciffe te iüius timorem gt cultum : quàm nihd ualeat carnbsp;neum brachium,quàm uana fint idola, quàm mhil fit honbsp;mo fine gratia dei.

  • 19 nbsp;A feculo cnim confregifti iugum tuum,nbsp;rupifti uincula tua,8Cdixiftit N5 feruiam.nbsp;In omni cnim colic fublimi,amp;: fub omni lianbsp;gno frondofo tuprofternebahs merethx»

lo

11

1 R M E 1 A H V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, A»,

Grauißimu ingratitudinis crimen improperatlfi^l“ qui poß tanta beneficia dudum O” fine ceffitione ac‘^nbsp;pta, tarn procaciter tarn clementißitnmn deum ^enuf^nbsp;potuit,Gr obliuifei. A multis cnim faculis pharaonieiquot;^nbsp;iugum iüif magmfice abßulit, GT Itberatos donauitnbsp;bitißima hareditate, gt quotiefeunq; oppreßi dofi«*nbsp;num tnuocabant,imcoferuatorem GT redemptorent«^nbsp;dices,prophetas,reges,Gr angelos nùttebat, nenbsp;uirent exterts. Eum tam propilium dominum,untee^^nbsp;lere timere G^ obferuare debebant, prater eumnbsp;inquirere auxilium, cuius gratiam nunquam nonfenj^nbsp;rant inuocatam, quoties inuitiferuiebät. Tuuer»nbsp;tra quiequid tUe prohibuerat id diligenter committeb^nbsp;quot;Vno te loco eleébgt; à fe coli fe mandauerat : tu 'mnbsp;bus collibus, GT fub omm arbore fiondofo no tpfi*^J.nbsp;idola coluifii,tua:m excrcuifii ßrnicationem, ctmt^nbsp;cumGrpatrcmimößionfumabiecißi.

Egoautemplantaui teuineamek^^”'’ totamfcmincueroîquomodo ergo co**'nbsp;uerfaesmihiin prauumuinea aliénai

Quumqi egotemihinobiltßimamuineam Gf plantaffem GT excolutffem, GT fernen in te fidelenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'“'iitc

er nobile feuijfem, GT expdarem fiudum er u'mum diledo dignum : tu uicißim rcddidißinbsp;fciis,accto GJ fille me potaßi, ut fis uclut degetidnbsp;dcquaEfaiaslatius.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d

Si laucris te nitro,8C multiplicaucris/’^ (herbam) borith î maculata cs in iniq“*^^nbsp;tua coram mc,dicitdominus deus«

Non eß unde quoquo modo te excufes, tatit commaculata es proßitutione tua, ut etiam finbsp;faponeteabluds, hoc eß, quacunq; rationenbsp;diluiis,macul3ta tarnen eris, gt htexpiabilis id*’^^nbsp;ficibus comaculata, qua poß tantos dei tuinbsp;celebria beneficia, 'mgratior fidßi quamu^i“quot;'^nbsp;gens aliqua deo fuo etiam falfo, nonfolum ipfiufnbsp;tas,fcd GT dominum prophetarum occidendOfdKquot;'nbsp;rittuaperuerfitas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Â

IX QuomododicistNonfumpollut^iP .0 Baalim non ambulauiî’ Vide uiasnbsp;conuallc.fcito quid feccrist curfor fS,,nbsp;rius)leuis cxplicans (circumuoluens) uiaS’nbsp;Fronte merctricia tua fi negare pergasnbsp;t«4«,co«lt;r4 te palàm clamabunt montes, coîlcs,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘’k

ualles,luci,in tota terra tua, ubi con/}gt;iciuntur‘X^^^ excclfa,delubra gt imagines idolorum tuorutn,^^nbsp;Um,quosprameadultcr4 tibi afciuißi GTnbsp;omnesturpitudines. 'vbiq;enim uidere eß’'’‘”’^^nbsp;ßgt;urcitia,cu non m'mus propenfafemperfùerif‘‘nbsp;latriam,crpronaadlibidincs,utlcuis,exped‘t“^’^nbsp;tox eß dromedarius aditer fuwn, à quo non p^’rnbsp;ratione remorari ucl impediri.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Onageraffuctusinfolitudincjifl rio animæ fuae attraxit ucn tumnbsp;nullus aucrtetcamt omnes qui 'l”nbsp;earn,non defîcientj in menftruis ciunbsp;nient cam*

Fronte merctricia tua fi negare pergas

Lcowtrrf te balàm clamabunt montet. coHeS, ‘‘’k


-ocr page 189-

I E R E M I A S

Nfc winuï truculenta zx firox es contra eos qui emendari te cupiunt,contra prophetas domint,quàmfitnbsp;finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

ƒ ifnbsp;ffnbsp;?

onager ajjuetus deferto, qui anhelat uehementi /firitu,^ fiquisipfum à defiderio fuo tamimpotenti refenarenbsp;tentet:jic tu idolorum atnore fuccenfaflagrtts, ut nuUanbsp;terationecontrahiamp;amohri firns,»emo te auertcrenbsp;potefl. Qwfciwq;fuper/iitio, idololatria ucl mfaniatenbsp;curiofîin libidinü auidißimam quiefierU, tibiq; ceu fcornbsp;tocomgt;itifcericupierit,fiae difficultate teproftitutantnbsp;eomperiet, zr digna dentq^ inercede data remittet, imönbsp;fibi adultcrumferuabit cum alijs. NuHam enbngens I«anbsp;ddi« ajfermttit eß exteram religioncm, quieunofiteratnbsp;domnodedicata.

^4 Ptohibepedem tuum ànuditatc,ctguP tur tuü à fui. Et dixifti î Defperaui,ncqua^nbsp;quam (faciitm) adamaui quippealienos, amp;nbsp;poft eos ambulabo.

HortatMc propheta, utuelob fngruentem'captiui^ ^‘ttemfibiiudasabidololatriatam abomiiianda tempernbsp;tft:fine dubio enim nudis pedibus abducêda fit i/la me^nbsp;''^trix,er maximafiti conficienda, undefibi pracaucrenbsp;il uerbum domini fequatur zr audiat monitorem,nbsp;j/ ^ui tarnen ipfa proeax re/ßondet : Ncquaquam ait, fednbsp;iiitutorf$ iflos exteros pergam, maritum meum deanbsp;feram poßhac ut olim. Talis cnim ifraelitarum ante Banbsp;bylotucam captiuitatem pertinacia erat contra pro^nbsp;phetat er dominum,pro idolis zr lucis fuis coleniÜs, utnbsp;^’^t^ßitoq^di^ulterabufus, ecclcfiaftici deponuntur^nbsp;^ttorumfuperflitiofus ZSquot; facnlegiis cultus,ob qua^nbsp;fi^’^^ittxumannexuin.

QSotnodo confunditur fur quädo dc^ Pffhenditur.ficconfufi funt domus Ifrael,nbsp;ip«amp;regeseorum,principes facerdo*nbsp;corum:

dl, Tu me genuiftj, enim ad me ï^^g'’™Anonfacicm,8f in tempore affli^nbsp;äionis fuæ dicentt Surgc,amp; libera nos.

ru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibi^Surgît

ut iibyent te in tempore afflidionis tuæî lecundum numerum quippeciuitatu warum erantdij tui Inda;

u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rumcrantdqnii luda, '

¦4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àelitefcere non potejl. Non potefl non confùndi /wr

’^l^todefgt;rehenditio‘;ficlfraclp^ligt;nconjiinditur,tuf rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pißitaaidololittriafiM,quaomncscieteriiflt;^^^^^amp;‘’^

tef.guf omnùon f4 mtmmè deert, q«lt;f dominum omn^

potfiitfw Gquot; dconm deunt propitium feniper habuit, ^Koj^retoäudetampleih U4n4 furda crfpnrcaidola^nbsp;M^imèeum id non folum plebs/tulta uelit,[ed iüorumnbsp;pîincijif Sjfdccïdotej, esquot; prophétie, ^uoj omncsnbsp;tinttiinfaniaperdtosquis non adnüretur^ quot;Vt fcilicetnbsp;bi prudentes iuxta feculum, no uereantur dicerc ligno,nbsp;^^iternetu rs tu; esquot; lapidi. Tu megenuifii. Vt conuerfinbsp;«dfuitidok, tcrgum domino uertant non nultu. Hi fanenbsp;ß^^iamp;impif,dumpropediemeerumnai»dderit amp; canbsp;^Htis,uttde eos dij fuift tximere non poterilit, tune me

r R M E I A H V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84

ïnuocabutfrufira,ut falutem: qHibutrcfi)ondebo,tttcos adeant adiutores quos me deferto colere maluerift, tan*nbsp;ta fuperflitione, ut tot fiterint iHis idola quot oppida.nbsp;Non multum diffcrt,fi non fuperat,Chriftianoru error,nbsp;quorum urbes fiiigulis tutclaribus diuismfigniuntur,ttu.nbsp;ut non pauclt;eab illorum nomMus appellentur,quos utnbsp;patronos colunt zr inuocant,fiquandoaduerfainciainbsp;dunt,maiorifiduciaquàmdeumipfum. Locus hic efi lanbsp;tins de talibus dijferendi, ut alias quoq^ de alijs errori^nbsp;bus populus ßdelis folidiorc dotirina efi imbuendus,quonbsp;feiat quid ucrum zrfanâum.

18 C Quiduultismecûiudiciocontende-re^ omnes dereliquiftis nie,dicitdominus.

2.9 Fruftra pereuffi filios ueftros, difciplinâ non receperunt. Deuorauit gladius uefternbsp;prophetas ueftros î quafi leo uaftator,nbsp;ludicio contendunt cum deo,qtti montta dus non re» Cum deonbsp;cipiunt, qui bomtatem dus tentant, qui ifiis ci placere ‘°quot;“quot;'’“'*nbsp;uolunt,quie ipfe non amat, qui excufationes quierunt innbsp;peccatis,quicumleges ipfius audaékrpneuariccnturfnbsp;malis coadi ipfum inuorcare non timent, qui quanto manbsp;gis pcrcutit tanto pertinacius peccant, qui difciplinantnbsp;non fufcipiunt ut emendentur, fedfiunt continuo atroinbsp;dores, fie ut monitorcs quoq^ prophetas zr mimfirosnbsp;ddgladio firiant truculentia Iconina.

O Hos domini dd uejhi generatio, zr eletlus ex Diaûixcat otnnibus populus, cuiusomninouerbu audite zrfacite. ' “*nbsp;Vel fimplidus intclligatur. Num uos talisgeneratio hocnbsp;pado uerbum domini confideralisf üitm populus hicnbsp;ifraëliticus me nunquam fenfit nunquid non in defertonbsp;olim uidit mtrabilia omnipotentiic mctef î^um terra egonbsp;fum in qua opes nulLe mueniuntur, in qua funt tenebræ.nbsp;Cr miferia.'^ Quin potiut cum inexhaujbe fint opes mcisnbsp;cum fim lux ipfa,cur ergo dicit populus meus,Dcfccndiiinbsp;mus,difceßimus,dereliquimus te,non ergo ultra uenieninbsp;mits ad te,dej}gt;erauimus de indulgentia pro peccatis,lc»nbsp;gern tuam implere non uolumus,ficut nec poffumus?

Atnant uehementius uirgincs ornamëta fuajine qui^ omamtn» bus placere fiionfo aequeunt, nec ea fibi abeffe patiun= ‘“® fi*!'*'’-tur,»ec obliuifcunturfi fapienter ament. Ego autem quinbsp;ornamenbon dccus zr gloria fum populi illius, in obli^nbsp;uionem iHi fum,ut de me totfeeulis et de uero cultu meonbsp;nihil curarit, tanto tempore idola colucrit, ut Icgis me£nbsp;uolumenignotum omnibus fùerit, ut de gratia mea foisnbsp;dtudonullaillam ceperit.

51 Quid niteris bonî oftendere uîamtuâ ad quærendam diledionem, quac infupernbsp;ôCmalitias tuas docuifti uias tuas,

33 . etiâ in alis tuis inuentus eftfanguis ani*

-ocr page 190-

lEREBIAS marum pauperumamp;innoccntu^ Non innbsp;fofTis inueni eos,fed in omnibus iftis*

Exeufaiio nbsp;nbsp;nbsp;Excufarc fludebät prauitates morum fuorum ludai,

in mal«, fjofiß. ^^m feeleratos effe quàm cos faccrent propßetiC, quot; 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non tarn deos multos colere, quàm deum unum 'm multis

nomimbus gt uirtutibus honorare : multos quidem co^* lere,fed unit omiubus pricfirre, id egiße Aaronem, Ie=*nbsp;roboam,GT alios.Cur inquit impudenter excufas confi»nbsp;lia tua GT opera, quafi gratia ob id tibi debeatur GTnbsp;amorf quafiefoedaßi omnem conuerfationem tuam, utnbsp;alijs quoq; exemplu fiteris malitiæ er impietatis: nee idnbsp;folum,fed gt fub alls tuis in fccreto tuo ßndio oppreßionbsp;inueniturpauperum,cttrucidatio imbecilliu, quinubi^nbsp;que cernuntur impietatis tua gt crudelitatis indicia.nbsp;nagiti» dt# Qjjj fuitn jeufn non ueretur, à quofibiflagitio tempe^^nbsp;•Btiuiuni ƒ rdt/f ƒ pro nihilo ducet uiolenter tradiare egenoSjhumi^^nbsp;les,uidu.es GT orphanos,non aliter quàm fi de eis nullamnbsp;curam dominus etprouidentiamgereret, cum hic feaßenbsp;rat nonfe iUos inueniße in riwis gt fißuris: fed omniumnbsp;fegerercpatremGTiudicem,curatorem gt uindicem,nbsp;utquod unifiât ex minimis iflisfibi fadlum putet.

j4 nbsp;nbsp;Etdixifti, Abfq; peccato (GTtnnocens) ego

fum, amp; propterea auertat furor eius à me. Ecce, ego iudicio cötendam tccü, co quodnbsp;dixeriSjNon peccaui*

innocentix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’tero huiufmodi fis tam improba,ac turpis, cur

audes adhuc iadbtre innocentiam tuam, qua te dignam gratia gt dementia arbitraris, ut nuUis te adigamfia»nbsp;geüis, indigneq; tibi irafearf Hic eß cnim impiorum ctCnbsp;citas, utfe uidentes iadent. idipfumfané impaemtentiienbsp;malumtuumiudiciomeoiußouindicabo, cumnemofitnbsp;hominumfine peccato, qucoito minus tu, quiuilißimanbsp;te prteßitißi femper in omnibus moribus gt fiudijs tuis,nbsp;GT tarnen audes dicerc, tüon peccaui.

35 Quàm uilis fada es nimis, iterans uias tuasî amp;ab Aegypto c5funderis,ficutcon^nbsp;fufa es ab Afiiir*

56 Namamp;abiftacgrcdicris, 8lt;manustuæ (erunt) fupercaput tuum î quoniam obtri^nbsp;uit (repulit) dominus confidentiam tuam,nbsp;SC nihil habebis profperum*

VüitM [u* nbsp;nbsp;nbsp;infamafii quàm maxime uias tuas, difs gt principle

bus tam Aegyptijsferuiens quàm Aßyr'qs, à quibus tas men utrifq; confiifaes turpißime, utrorumq; prlt;eda fa*nbsp;(ki GT ludibrium. Qu£ illis me deferto complacere jbi*nbsp;duißi,ab ipfis calamitofo exilio putueris, ut fumma afiè*nbsp;Æt mœfiitia manus fupra caput collidere cogaris, quannbsp;do deßgt;erabisinter illoriimcxules,GT tam ipfosatro*nbsp;ces hofiesfenties,quàm de dementia dei nihil confotabenbsp;ris,quemfcinper patrem agnofeere noluifii. Cuius pro*nbsp;phetia: ueritas notior eß quàm ut explicandafit latius.nbsp;^CAPy T lit.

VIgo dicit, Sidimiferit uiruxo K»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuam,amp;recedens ab co, du

xcrit uirum alterum: nunquid reuertetur ad cam ultra çquot; nunquid non polluta, Sf cotaminatacritterra

I R H El AHV. tnbsp;ilia* Tu autcm fornicata cs (eum)nbsp;bus niultis : tarnen reuertere ad me,nbsp;dominus*

Accufata efigeiuljraelitica criudaica de tilt;t GT libidtne circa cultum idoloru : niic additureti^nbsp;de contumacia in malo. -Veruntamen dementianbsp;ac fupra menfuram dci bonitos non tacetur, ne de)}’^^,nbsp;tio fcquatur,quian mice detcflatur. Ait autetn:nbsp;fententiaefl,ct'uulgottotum, fx /fgctomproWi*’'’’nbsp;ut repudiatam adulter am ct alteri marito nupMfquot;^^nbsp;minune fufcipiat^nec iHi reconcilietur unqua,nbsp;contaminata eß ob adulteriu, ZSquot; libidinis notumnbsp;plum,ftcut terra quoq^ ipfa poUuta habetur CTnbsp;tur,ubi habitat fccle/îta quißgt;iam: fie uxornbsp;agro liberorum gratia colendo, qui çr prophaifttinbsp;citur,dum ob adulteriu repudiatur,uel uulgo contfr^nbsp;generat marito. Tu uero ludaica fynagoga,nbsp;cum multisamictt,idolamultaru gentium ample^^’nbsp;domino deo tuofigt;reto, contra morem aliaru inulit^nbsp;propter quod gt repudianda es: fed reuertere ai^nbsp;propofito fynceriore poenitentiam age,et ego tenbsp;fufcipcrcnongrauabor.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z

Leuaoculostuos indiredum (lt;«i^ J loca) 8Cuide ubi non meretricata fis* !gt;’ƒ!¦,nbsp;fedebas, expedans cos quafi latro innbsp;tudine,amp; polluifti terram in fornicati'’*^nbsp;bus tuiSjamp;inmalitrjs tuis*

Redit ad contentionem ut reuocet ad cmeni^^^ iubetquaquauerfum a/ficere, ut uideat prifiin^rLnbsp;tatis contumdias,et admoneaturex locis conjft^^'^^nbsp;impuritatis GT perfidiie,quafe omnd^us Jcdciibui^^nbsp;taminauit, publice^ Grjineuerecundianbsp;tuumexttrnorum deorum facrilegijs, multodep'^jnbsp;inhiansad eos, ut latro in defertis locis,donee td‘‘^.jnbsp;ifiaelitica repleta eß idolis, et idololatritc delubti^)^nbsp;aris GT imagindfus, quibus ex lege terra polluit«’'’ .nbsp;interim talibus exornare prouintiam impijfuoß«rnbsp;bitrantur,contra uerbum dei.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j|(

5 QuamobremprohibitæfuntftilI^Lj uiorum,ctfcrotinus imber non fuitîft_jjÿnbsp;mulieris merctricis fada eft tibi, inbsp;crubefccre*

Tantum abeßut publicis proeeßiotubus ad di« / üusterrteferuari putentur,fi fcilicet facettutu^^nbsp;uel Egidij colatur oblatis muneribus : ut hic cloftnbsp;dei clamet, foecundas plutäics, GT ferotinosnbsp;remq; falutarem ca potißimum ratione cejfif^’^nbsp;non domino foli pro talibus fupplicetur, fed ar^nbsp;tuiegentilium deorum paßim in collibus amp;nbsp;ereiite colantur. Hlt;ec uero domino dco taiit^«^i^itnbsp;mines non obirent ,»ifi contra uerbumnbsp;deum quippiam colere gt adorare minimenbsp;rent,fedobfequiumfeprießare domino ‘‘’’t'ß‘^^/1^nbsp;utIult;üiCTEthnici, de quo potius conßmdid^nbsp;quàm mérita ßierare uel iadktre.

4 ErgofaltcamodouocamCjPatf*^ duxuirginitatismeactues»

-ocr page 191-

lEREMIAS

5 Nunquid irafceris in pcrpetufi,aut pcrfe uerabis inEcce,locuta es,amp;feciftinbsp;tnabjamp;potuifti.

»

i. mukisfe poüueriittfUOcàtur tarnen benigaè 4 domino, Gquot; iubëtur confidere de paterna dementia ßta ad filiofnbsp;refipilcetet,ß peceatu agnofcant^GT dicant:Pater peenbsp;f««t ifl cœliî c^'coram te,fac me ut nnü ex mercenarijsnbsp;tuk.Tueiiim àiuuentiitemea dux ßddi omnium bonorum i^uibuißuor,nihil poßideo quod no à manu tuanbsp;fnfeeperim:n5 in perpetuu irafearis peccatis meii,nonnbsp;fentper repellat me miferu, cr reliitquaf tot expoßtuntnbsp;^efiihbui zr peceatis. Sed hoc impi/ non faciunt,do=nbsp;mini bonitateni non imploraitt, ncc deprecantur tramnbsp;‘lomini, fed pergüt continuo mali ßeri,Gr crimina pecnbsp;«tdijcfre magis ac inagii,donec ut !ud£K cotigit tanbsp;tiùfcrè extermirtentur CX pereant.

^Etdixitdominus ad mcindicbuslô-f’æ fegistNûquid uidifti quæ fecerit aucr^ Matrix Ifraélç’ahiit ipfafupcr omnem monnbsp;‘««1 excelfum,amp; fub omni ligno frôdofojnbsp;^fornicataeft ibigt;

~ ^*:dixiquum fcciflet hxcomnia,Admé ’quot;^Ufrtere.Sf non eft reuerfa« Et uiditpræ^

. ,........ peccantesredarguit,gratiaminßgnetn V^tßuadetadpcenitcntiam. tdololatria;auteinpec^^nbsp;'¦‘îtum inßguitcr împroperat fempcr,quia diredefideinbsp;''‘^‘gt;lt;^ßtur,quadeuf colife mandat, cr adnexumßbinbsp;«‘iwAïf pondus wîgens criminum cr hbidinum, tam tanbsp;fop^fiitionis autwitos,nbsp;f’l^lgt;e.!ofi£autë temporibtK,dum iimenifandoregi etnbsp;^‘‘lofo multi principum ex uulgo reßßere conareiinbsp;^in',aujircnti idola,craras cuni faceUis euertenti,adnbsp;^ifepropendebant impie CT impenfe impiorum maxi^nbsp;^p«rs plebù:tumanimaduertereeos magis couenipnbsp;jet exempK decè tribuii, qult;£ iam in Affyrios abdudifinbsp;trant,ua/iata tota terra, cr peregrinisgentibus habitanbsp;f a,propter ritum idoîolatri£,qu£ toties reuocari nolc^nbsp;prophetis mißis à (ÿto,crgratiam dei /preuerant,nbsp;Pgt;'optered ©“ iudiciu gratußimü pertulißent, Eo exc)»nbsp;Pio iud£i fuperftites entendari debuerant, e:^ aliène manbsp;'°fapuijfe,tmui(feq; ne er ipß abijeerentur, e2r uelutnbsp;'’dultera répudia dato dmitterentur: fed non reueritanbsp;iudicium domini perfida foror dus luda,quo minusnbsp;gt;ffafcortaretur,amp;do)ninum irritare ce/Jaret,nthilnbsp;^dta exemple domeßieo.

S (amp;uidit)qüisi pro co quod mocchata effet ^''ttfatrixlfraeljdimififfcm cam,6Cdédit-'•^ei libellûrepudii, 8^ non timuit præ^nbsp;''^ricatrixluda foror cius, fed abiit,SCfornbsp;*'’cataeftetiamipfa,

fatilitate fornicationis fuæ contamigt; terram, 8C mœchataeft cum lapide

tequißimiiudicij contra tudlt;eam F iudcùej- intpia adulterâ,multis uerbis amp; repee

»fi'

homines,^^ ludd idolis

jillf

lit^

ifid

j}^

•ii^

ntd

.Ipfi

.j/

-“'•jvA.iiuii «;iv *'•«'¦**

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foror cius luda,

iv

1^*

r!^

r

(ih

IkMElAHV. 8^ titisuîcibuf inculcat uerbu domini, eamq;tropisfolis,nbsp;et iüis quoq/ denßßimis, Vidit,mquit, htec omnia per finbsp;da foror, gt nihil reuerita efl necemendata,fedfàdttnbsp;dcterior,Gr‘execrabilior exJßUrciti/s idolorii/m,(y’ c£nbsp;teris iniquitatibtts,ut terram totâ'mquinauerit adulte^nbsp;ri/s, huiufcemodi idola lapidea et' lignea adorÔdo, pr£nbsp;nitnia leuitate mentis ey dei contemptu,ad exemplumnbsp;ali/s,ad blajfhemiadiumi nominis,ßiKjßepoeniteti£nbsp;uel conuerfionis ad domintvm.

’° Et in omnibus his non eft rcuerfa ad mé præuaricatrix foror cius luda in toto tornde fuo,fcd in mendacio,aitdominusgt;

Licetfub Ezechia CT lofia conuerfus uidereturpopu rnfynwra lus ad dom'mu,profligatis Jfurcitijs idolorit, hoc tarnennbsp;nonßadueüanimo fyncero,ncctoto corde,fedper hynbsp;pocrifim, ad complacendum potius régi quàm ^um tinbsp;mendo ex animo bono, ideoq^femp reuerßfunt ad uo*nbsp;mitumfub Magt;Mfic,Ioachas,toachim cr Zedekia,meftnbsp;daciterfingendo quad non praflabant ex animo.

»• Etdixitdnsadmcjluftificauitanimäfuä auerfatrix Ifracl,côparatione præuarica-tricis (magis quàm prieuaricatrix)ltxdi,

M'mus peccat qui exemplum non uidet uMicati cri^ minis, quàm cui exemplu ob oculos ponitur, unde refinbsp;pifeendi inRinéîus accomodatur,cuius cruciatibus posnbsp;tuitcmendarùlu^iorauterndiciturcomparationeamanbsp;barusn,qu£ iniquißimte erant.

ii Vadcjamp; clama fermoncsiffos contra agt;-quiloncm, ôC dices t Reuertere auerfatrix lfracl,ait dominustS^ nô intjcia iram mcânbsp;in uos,quia fandus ego fum, dicitdomi--nusjamp;nonirafcarinpcrpctuum*

15 Veruntamenfeioiniquitatetuâ,quiaiti dnm dcü tuu præuaricata es, amp; difpcrfiftinbsp;uiàs tuas alicnis fub omni ligno fródofo^nbsp;amp; uocem meâ non audifti,ait dominus»

Ad aquilonè clamare iubetur,contra Afßyriorü plet^ gam, uel regni ifraêlis terram, in qua adhuc paueißiminbsp;fupererant ex l/raële profi{gi,fed idoUs feruientes cumnbsp;Samaritanis.'Vcl,fi uidetur,ad exemplu creomonitio^nbsp;nem lud£,potiuscsl iußtts loqui quidë ad Ifraëlem iamnbsp;exulantem,audientibus tum lud£is,ut ipfi alioru excmnbsp;plo emendarentur. Quafi dicere uelit:Tantum abcR utnbsp;uos de regno luda couerßrs abijcia,ut etiâ ißaelem iamnbsp;abieëhim tn captiuitatë cr deflruëlu fufiepturusfim,nbsp;fi reuèrtatur toto corde, cr refiituiturusfim quantuli^nbsp;betßxdepeccauerit.Promittitq; clemèter indulfurüilU Promi©»nbsp;peccata,fi refipifcat G^redeat. Non,inquit,dci/ciamnbsp;nultus, id cfi,iram meam à uobis femper,fed intuebornbsp;clemëter uos,quia muitte mifericordite fum,no fempernbsp;feruabo iram, nec euflodiâ tniurias ad uindiëlâquia nùnbsp;fericors fum, gt no'm perpetuum ira fear:hac tarnen lenbsp;gc,ut humilieturnbsp;nbsp;nbsp;agnofeat peccatu, gt emédare fltt

dcat 'm quo deliquit,uerbu domini audire cotemaens.

14 Conuertimini filq reuertentcs,dicirdo^ minusîquia ego uir ucfter,amp;affumâ uos,nbsp;unum deciuitatc, Seduos dccognationc,

Pp


-ocr page 192-

IEREMTAS

amp; introducam uos in Sion* ly Et dabo uobis paftores iuxtacor meü,8inbsp;pafcent uos fcientia öC dolt;Srina

Aa cuUum Conuocatio eft,qua própheta 'm uerbo domini aduoe d«i uocationbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legitimu cultum dei um tot(vm l/raé'lem,uel po^

tiui ofniKSgentes,4 guibut ifraëldidicerat idololatria, priedicens olim futurum, ut qui ù crettiore fuo per Ud^nbsp;ritii fuperüitiones recelferant defèceratKqjd domino,nbsp;bi couertendi elJent,nbsp;nbsp;nbsp;uelut una facrofanëkl eccleßa

domino muritanda, dominum ßjonfum habituri effent, quod per Chriffum uidemuscompletii conuerfioneornbsp;bts ad deum fuum. No» qttidem fimul cr omnes, fed elinbsp;gendo tam ex ludieis quàmgentibus reliquidf quafdam.nbsp;Hi autë fideliu funt eccleßa, in quant euangelq pr/edi--catione introdutlie ßtnt pandores quidë ex ludieis relinbsp;qui£, multàuerôplures ex gentibui. C^uibuspriefidtnbsp;dominus prophètes, Apoßolos ziT doë}ores,piosq; cumnbsp;tempore reges, qui iuxta beneplacitu dei fideles intro-ducat in agnitionënbsp;nbsp;nbsp;amorë ueritatis, er facr£ erudi

tioni5,ad piècolendudeu,fide er charitate.Qua:licet etiampoff reditu de Baby lone cotigerint partim er imnbsp;perfide,per Chrifli tarnen ueri Meßice regnu copioßutnbsp;er illufirius totui rnüdus cernit effe copleta.Velutife^nbsp;piws er alij prophetee, gentiüuocationë interferut connbsp;folationibus fideUs populi, qult;efa£l£ funt tarn de redianbsp;tu è Babylone quam clade Sennherib, er alifi.

  • 16 Cum^ multiplicati fueritis,amp; creucritisnbsp;in terra in diebus illis,aitdominus:nó dpnbsp;cent ultra, Area teftamenti dominitnequenbsp;afeendet fuper cor, nequerccordabunturnbsp;illius,ncc uifitabitur,ncc fiet ultra*

Eecicßx au Chrifti temporibus erapoftoloru ffiritu Chridi do^ fmentum. «agentiu, audn efl: in immenfum eccleßa finbsp;deliii.Et ne quis de redituc Babyloneintelligat prophenbsp;tiam,additur:Hon iaëktbut ultra area fœderis donimi,nbsp;deq; ceremonijs alijs cultui Salomonici uel NLofaici nonnbsp;cur abut, nec recordabutur prifei illius cultus :fid in ffgt;inbsp;ritu er“ ueritate patrëadorabut, no oblationtbuf er ftnbsp;crificifs ad numeru temporaq; domino firendis.

  • 17 In tempore illo uocabunt Icrufalem So'nbsp;lium doinini, 8C congregabuntur ad euninbsp;omnes genres in nomine domini in leru^nbsp;faleni,dlt; non ambulabunt ultra poft pra^nbsp;uitatem cordis fui pelTimi*

idoionim Tune erit Hierofolymamaxima honore er fama, aboiitiQ. folium domini uocabitur, in qua familiariter dominus fedeat erglorificetur, er congregabuntur ad earnnbsp;omnesgentes, Id quod in ea femperfacrofanäumfite^nbsp;rat er gloriofumfides er cultus dei,hocgentes amplernbsp;éicntur,utfcilicetglorificent nomen er gloria domini,nbsp;declinabunt pariter omnes abominationes,er obflinbsp;ttatiam facrilcgi cultus,ut no ultra idola colant,fed do^^nbsp;minu, ab omni prauitate er legis diuin£ tranfgreßionenbsp;cauendo.ld autë fiet Meßi£ temporibus,quod cum iamnbsp;dudum perfidum ccrnatur,fequitur Meßiamueniffinbsp;dudum contra lud£os.

iS lt;Indiebus illisibitdomus luda ad do^

IRMEIAHV*

mum Ifrael, Sc ueniêtfimul de terra a^ö*' lonisad terram quam dediinhxredits^^nbsp;patribus ueftris*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.V

. ebrifti pr£dicatione couerß funt ex omnibus ffr tribubus multi ad meliorë mentë, er perfidemnbsp;er euangelij pradicationë de captiuitate fuaredcui‘‘nbsp;filicitatë uit£ huius er cofcienti£:dbm ceffat ipp''**?nbsp;inuidia, quagëtcs odiut, er exoß uicißim /iüt,arra^^nbsp;falutis agnofeut in Chrido faluatore er rege ontmül’nbsp;deliumaiiimaru:cofequuturq;omnta ipfaenquot;“^^nbsp;bona patriarchis protmffa, ut terra protnißionÜT !nbsp;quantur,erfiliciterh£reditentacpoßideatft- rSnbsp;¦9 EgoautemdixitQuomodoponaiflt^* .

filios,8i tribuä tibi terram defiderabilf”’’ hæreditatê præclarâ cxercituû gentiu^’’' •nbsp;EtdixiîPatrem uocabisme,amp;poftme**’'^nbsp;gredinonceflabis*

Tue filiosfandlAbrah£ qui fide erdeuotiottdpK refirunt legitimum patrem, multiplicabunturnbsp;cali, er ut arena maris aperient er replebut tod^jnbsp;ram,inquaprouoto poßidcas omncbonum:qui^^nbsp;iufle er rationabiliter deßderare potes,hoc apnbsp;poßidebis,eragnofces me patrem pientißimufiddlfnbsp;mumq;,cuius notncnglorificari cupics fuper om'ii^’nbsp;regnum illius propagari fumma cum iucunditatc^'^nbsp;bis,erab ipfo uero er uiuo deo patre tuo nuttquut^nbsp;nabis,utantea idola uenerando.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Sed quo modo ficötemnatmulicr3’’’^j | toremfuumrficcontempfiftismcdo'’’ inbsp;Ifraeljdicitdominus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î

2.1 Vox in uiis audita cft,ploratusamp;ii^‘*^

tus filiorü Ifrael : quoniä iniquam uiam fuam,obliti funt domini deinbsp;Poff inferta confolationë conuerforu addomif’'^nbsp;eledDru,profcquitur imprecationë cotranbsp;turam calamitatcm latius br£dicit istfiitclibus

turam calamitatcm latius pr£dicit infidelibus Ciucmadnudum fidemfrangitfamina amatorir'Lnbsp;0 uoslfraëlit£fidëfregidis deo ucjiro,ideoq; Jnbsp;mè habetis, in exiliu relegati cumfietu ernbsp;paßim longé lateq; exauditur in orbe,pro co


gern domini dei fui abiecerunt er contaminatiß'^i) omnium criminu er erroruffurcitias, er pf‘’nbsp;deo fuo lignum coluerunt er lapides.

Cóuertiminifiliircuertétes,fanab^ (1) | fiones ueftras^EccejUos ucnimus Ïnbsp;enim es dominus deus nofter»

±5 VcrèmendacesçrantcolIeSjS^n’*’*AfU do montium,uerèin domino deonbsp;faluslfrael*

Qwid ergo utilius ipßs confuli poted, qu'^’^ .L) quot;»^'i auerß fiterät à dno imfidelißimi ferui, ßcnbsp;pientißimu patrem légitimé filijt Id ß ficerM^’.^^nbsp;diis er propëfus amore,ut fanet et in^lgcato»^^^;nbsp;' cata ueffra. Tunc aut plena dcuotione erfi'^finbsp;Ecce domine deus noficr, iam nunc nos tuinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. M

mur à uana couerfatione noftra,er ucninu^f uerum er unicü deum nofiru,credetido cr


-ocr page 193-

lEREMIAS

RfHfTitfniw nihil aliud e/Jènumccernimui amp; fenti^ mm,colles er mot«,cxcdp gt aroijdola Grdelubra,nbsp;ipßßimtii GT eertttffatßtates,impietat£ ty fiul-titiam, i« 5«« uanè [emper ßgt;erauimu!,qute fluid adtttinbsp;ratifumus qu£ Gr inuocare confueuitmsangufiijr,nbsp;«I»« lUcKc liquido uideamus,aliä nobdfalutë no Jflerannbsp;dam,quàm m domimo deo noftro, qui ab initio gt [entnbsp;per lijiji (M priefensßdelef feruat GT faluat,

14 Cófufio comedit laboré patrû noftrorû ab adolcfcétia noftra, greges eoruni,amp;arnbsp;menta eorû,fïlios corû,ôlt; filias coruin»

Confiifi[unt coram te GT toto mundo i^i patres no^ ßti,qui tederelido idola colere caperut gt nosdocuenbsp;nnt,mmaximäquoq; contumeliä er confltflonem prinbsp;tnorum patru noftroru, quos tu clegeras, quia nos eosnbsp;«em jilij tantu noflrum bcnefaóhrë non omnifludio nonbsp;jlro coluinus, [ed poftpofuimuf ipfum uanißimis ido^nbsp;iiSj g«ib«î perflultitiä gT ntalidam obtulimus ea,qu£nbsp;dofsino dco noftro obligabamur, à quo lÜa fufeepera'nbsp;tt^tyCuieapromiflramuSfpa^flxderE quod infregi^nbsp;: quin Grfilios quoque noflros er flliasjhorrcndanbsp;“pfiM damonibus [acrijieauimus non deo ; dijs quosnbsp;ig«o Wunt patres noflrhobtufimus cam fubflantiantnbsp;qKant harcdibm noflris debebamusflignss erlapidibiiSnbsp;fpß!,nin!irum trunds flolidiores.

Dormienms in cofufionc noftra, amp;opc betnos ignominia noftra î quoniam dnonbsp;dco noftro peccauimus nos, 8Cpatres nonbsp;ftriabadolefcétia noftra ufqpaddichan«nbsp;amp; nó audiuimus uocé domini dei noftri«

Dfgnè ergo dormimus CTMcmus irt confiifwneno iwtotrt terra cofiindimtir coram GT pr£ omni=‘nbsp;htügentibus, quaru nuUa tarn infidelis fuit idolis [u^,nbsp;utnos uero deo noflro : cui peccauimus tarn nos quantnbsp;patres nofirnquoru miquitates tranfgreßiflvmus,nbsp;ritafidë erfanóbi opera temulari iioluimus. in quanonbsp;ftra impietate adoleuimuf à multisfcculiSyContinuô penbsp;iores effè^, ut tefiatur hoe no^rum tempus, in quanbsp;etiamnum ï«o6edientes fawns «erbo domwii, er fgt;ro=nbsp;pbetm no folû no audimus, fed perßequimur Gr intcr-ßeimus, qui nobis in perfona domini dd noflri ipflus^nbsp;mandata loquuiuur,[ed furdisfabulam^nbsp;CAPVT IIII.

Ij I reuertcris Ifrael, ait dominus, ad me cöuertcre. Etfi abftulerisnbsp;abominatioes tuas à facie mca,nbsp;non commoueberis*

Etiurabis,Viuitdominus,inueritatc,in 5..J- ‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- y

ÇuuFuGq 'ilololajnbsp;; quot;“um.

non comtnoueberis*

¦ nbsp;-----'-•*iniuajiuu

iudicio, 8C in iuftitia, amp; bencdicêtur in co gentesjamp;incolaudabuntun

lerufitlem,((d temftUS Icconiie, ut ab iwpietate re/ipifcant, dum tcmpMfît,nbsp;n^eos opprimât iudicium domimtiam pradidum, GTnbsp;«tron^wi dejjterationem inddant, fedfitidora (ufd^nbsp;pi‘’'M,ficouerf}/ùermt dti dominu, gt idololatrùcidfOnbsp;»»i«lt;«tio(icnj abiecerrnt, Gf ßrma ßc dotniiw fide cob«nbsp;rednt^ijua nwxMne colitttr. si deni^; reuereätKr nomen

IRM El A H V. ^6

gloriam dommi,prouidentiam uniu^falem eatenus credentesflrmtter,ut abhorreant quammaximè à falfo Non feift»nbsp;iuramëto per nomen domini, [ciëtes ne dwn opera, [ednbsp;Merbrf gt cogitationes hommu dominu non latGe, quonbsp;minus p nomen illius iurare pr£flemât,nifl certô [ciantnbsp;ueruM effe quod iurant:non mendaciu neq; [cienter [alnbsp;ftim,nec abfq^ iudicio iurëtfi-iuolè,imprtcmeditatè,finenbsp;diuini nominis reuerentia,fine urgente neceßitate,amp;nbsp;ab[q; requifltione iufla iudicis, nec etiafine iuSiitia,adnbsp;aliquid [cilicet agendum quod domino no placet,quodnbsp;efl fine iuflitia.Hos enim comités nifi habuerit iuratio,nbsp;periurium habebitur. Nec tamc» in alterius nomine iunbsp;retur unqua,nifi per deü quiuiuiticum idola GT quie=!nbsp;quid prêter deu efi:,folidie ereerta ueritatiteflimomiinbsp;pra;bereno poflint.Necprouidëtiareru omniücompenbsp;tit,nifi deo uero.Qtiam fi quis iuramentoinlaudë altenbsp;ri detuleritjdcii uertt blaJflhemauit.C^i uero ex prouinbsp;denti£ uniuerfalis in deo fide iurauerit, cum prtediëïiSnbsp;circunflantijsydominu deum uerè colit.\urare autë pernbsp;creaturAS omnino non licet,etiâfi no iuretur fine prœ^nbsp;[cripto mùdoàpropheta.Nec idë efl praflare iuramett QuSnbsp;turn pro ueritatis ajfiertione Gr honore, er iurare le=nbsp;uiter, gt uanè nomen dni ufurpare. Si inquit,fic couernbsp;temini,Gr dominü timueritis, coplebitur de uobis finenbsp;dubio promißio patribusfaëla, utgentes benedicatur,nbsp;per uos [aluentur,conuertendie ad dominum,quo bononbsp;maius aflequi non poteritis unqua.tqihil enim nobiliusnbsp;ifiraëli cotigit, quàmut tnflrumentumfùerintgîoriæ dinbsp;uinediffeminandiein omnes gentes, per Chriüum be»nbsp;nediilum [emen natum ex femme Dauid fccutidum carnbsp;aem,in quo benedicuntur omnes gentes,Grfefe iaëktntnbsp;per Chriüi mérita faluandos.

Hæc enim dicitdominus uiro luda,dlt;k rufalem,Nouate uobis nouale, Sc nolitcnbsp;fcrcrcfupcrfpinast

Pars alia fermonis ad ludam gt lerufatem diâa, ut renouenturffliritu gt mente,plantationes fideles gt ftnbsp;cros, gt non nifi dno dicandas producat, gt non uanisnbsp;ceremonijs operam ludant, domino per externa tantunbsp;opera fine/fliritus deuotioneferuire tentando,fi uelintnbsp;confifiere domi fihe er féliciter frui labarum fiuéht.

4 circuncidimini domino,amp; auferte præ* putia cordium ueftrorum uiri luda, 8i. hanbsp;bitatores lerufalêï ne forte egrediatur utnbsp;ignis indignatio mea, 8C fuccendatur, 8Cnbsp;nonftt qui extinguat: propter malitiä conbsp;gitationum ueftrarum«^

Nec inter ceremonias,ea qua maxima efl,circunci^ ateSdRa fionecarnalis praputij uobis placeatis,quafieadomi^ p?Xw*nbsp;na comendandi. Non enim hanc probat tantopere, fednbsp;quee interior efi: mentis gt /fiiritus propenfionë in detinbsp;cr legem dei. Hac domino probatur circundfio.Crafinbsp;finies autë cordis GTobduratio ad legé,pra:putiu cor^nbsp;dicitur,Grefl aufirenda GT refccandaàuerefidelibus,nbsp;qui dues idonei fint in tuda GT lerufalë. Alioquimobenbsp;dientia gt cocupifeentiarum procliuitas dominu offennbsp;dit,Gr iudidumdiuinwnfuprafieaduocat, propter md

-ocr page 194-

titirfw fludiorïi ex confiliorum contra dominu,hoc e ft, perfidiam quam odit er punit dom'mus.

Defperati Vtcunq; Hebrici di/linguant, uidetur hic propheta dxoTum“ de/peraredeemëdationepopuliludaici,quiauerbudiiinbsp;no audirët,nec fe circticiderêt moribus,ideo certißimanbsp;iÜis ultionë dei pradicens, quic er fuis no femel cotigitnbsp;temporibus,ut täHierofolynia quam lud£a obruereturnbsp;ab hoftibus, reges abducerëtur captiui, er populus Jßonbsp;liaretur. Ideoq; quafi hortatur ut cocurrant ad uocemnbsp;prieconu, er uexillu leuent, fignu confluxus populi adnbsp;urbë muratä ex agro,ut ejfugiät exercitu,nunc A egysnbsp;pti,nunc Chaldtèorii, inflar Iconu prouintiäuaftantiu.nbsp;Qjaem er iam prodijffe er ingruere prophetat, ut tu=nbsp;deam totapcjfundet,ercxcindat urbes quM poteR,utnbsp;prorfus defolcntur,er habitatoribus euacuentur.

S Super hoc accingitcuosciliciis,plägite. Sc ululate : quia non eft auerfa ira furorisnbsp;domini à nobis.

Quandoquidëuerbo domini obfequifemperrenidtis prqcaci ceruice, nuUaq; morum er fidei reßrmationenbsp;emendainini,aliud non reflat,quàm ut extrema pernionbsp;tiemfentiatis,iramdomini,iuftivmq; illius iudiciu fira^:nbsp;tis, quod ubi declinarenon poteritis,facco er einerenbsp;fera nimis paenitentia er mfruéîuofa lugeatis.

feinper prophct£ falfi,pax,pax,er fi^’* cerdotes iaëtabant templu templu,principes fuaferaittnbsp;de auxiliogentiu uicinaru, quibus omnibus rex decipienbsp;batur. ideo nite cum hoflis obruit,regis périt omne connbsp;filiunt, er cor quod in manu domini effe noluit,fibi de*nbsp;reliëlum concidit er périt, principes cofternantur,fasnbsp;cerdotes ßiipettt, er pauore percclluntur, confiliu connbsp;cidit,eripitur mens prophet£:omnes pariter cSfitndunnbsp;tur. Irato domino nuüum ualet confilium.

Reijcitpopulari opinione errorem populi in dominu, quafi dicat : Eidunt miferi pace er falute quod earn tunbsp;prontiferis, negleëlo interim eo quod pernidë commitnbsp;natus cs pr£uaricatoribus legu, er ad deos alienos definbsp;(mpios delt; cientibus,domino prodito er deferto. Et tarnen impiosnbsp;“*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerèfallit deus,falfo cofolätibus ntalis prophetis^utpa

, i

tet de Nichica : decifiitMit fefe ,fi(cuin fibi piffäntrtjit dommo obfequantur, fed perdant fe ZJquot; pereant,

11 In temporc illo dicctur populo huic,amp; Ierufaiem,Ventus urens in uijsquæfuntnbsp;in deferto uiæfiliæpopuli mci,nóaducBnbsp;tilandum,Slt;adpurgandunK

Vetiiecfine dubio tempunhuic urbi CT populo,!« primu quidë renütiabitur aduentui hoßisnbsp;quiutauflralnab aufirouentus calorefuooinnbi^'^nbsp;cabit. Rex enrni Acgypti tienit,ut uétia i meridie,i‘quot;^nbsp;adufwn cr utditatcm, no ad auxiliti quod jßerabnbsp;fed ad capiendu regent loachoi, ad pr^dandu pop«!“**nbsp;ZSquot; urbent,mtrudcndo rege alium lehoiakimxafib^^^nbsp;uia,qua olim exierat ifte populus feruttutcm,eail(’’gt;‘^nbsp;pÙMisiüorumrexabducetur.

Spiritus pknus ex his ucnict mihi, nuncego loquar iudiciacumcis. ,nbsp;fortior deinde cr uehemétior urbi uètui fiigi^^^nbsp;aquilonari plaga rex Babylonisfuperueniet,nbsp;pofieriores cr populum eapiet,non fine horreitdoiquot;^^nbsp;CIO iu^itilt;e meæ, quam exercebo in tarn rebeHe/fß^quot;nbsp;tern or urbë, rege exctecato capto, pritunbsp;cifis filijs, p,ftre id ultimo mtuente, in Reblata,nbsp;iudicia illi dixiffe legitur.

*5 Ecce,quafi nubes afcêdet,8lt;quafi ftas currus eius î uelociorcs aquilis ^‘1“'nbsp;lius.Væ nobis,quoniam uaftati fuin*“''nbsp;Babylo/iioru defcribit exercitu,euim currwinbsp;rum firepituf tepeflatifieutßima cöparatur,cr‘‘^‘^^nbsp;ueloeitof equoru, qui ad nihil aliud ueniut,nbsp;fiandti dtatidq^ no femel,fed fepiu(,donecnbsp;nes,urbs et regio tota corruerët crdefolarëtVnbsp;pheta cogatur lamëtari,Vce nobis quia uaflatif^'^ fnbsp;14 Laua à malitia cor tuu Icrufalé,ut‘^nbsp;fiastVfqucquo morabuntur in tecog’'*nbsp;tiones noxiæî*

Non tarnen dejferat, fed continuo preebcat tiam ^conucrfionë ad dominu,quibusnbsp;dere poßint,quantulibet feriofe prtediëkl amp;nbsp;Lauandu autë cor confulit cranimu,no matiuinbsp;des,ut faluetur ciuitas, ut impias in co cogitationnbsp;titantes excutiat,imbuatqi fideles or pias.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vox enimannütiantisàDanjS^n?^^ cientis idolû(pernùiew)dcmôte

16 Dicitc gétibusîEccc auditu eftm cuftodcs uenirc de terra loginqua,^^“’nbsp;fuper ciuitates luda uocem fuam. ((nbsp;*7 Qpaficuftodcsagrorumfadinbsp;cam in gyrotquia mead iracundiap'^“nbsp;cauit,dicitdominus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l,^!!

18 Viae tuæ,amp; cogitationes tuaefeccn*’^^f[j/ tibi Î ifta malitia tua,quia amara,qu*’nbsp;git cor tuum.

Eandcm calamitatem ex aduentu hoüif“^'^ repetere uidetur,ßirtaßis idco,quia nen tantti’'^f^nbsp;fed bis çy tertio urbem uaftauit er populû ß‘lt;nbsp;exercitus,antequatota ab/ôlucretur niifigt;‘i‘i (lë jjj,

-ocr page 195-

lEREMïAS

*»• ADdn t^uie aquilonarior eft urbs terr^ ifraelitic^ )t^‘kc •¦‘“’«»¦perHa/itlMfledrfKjirttliorëjper motftë Ephraim,

^tiintcrwcft, cr £xcubilt;e circu Hierofolyma, omnia t**' (ofenlit excidiu renun{iät,non alia rationc quantnbsp;î’toddointnttwlMdiej £xajperauermt,prophetaru nw’^nbsp;iuflitia ZS“ iudiciti dedmarint,imbecilnbsp;^^o^prellin‘in{,idololatriam mordicm tcnucrintc^nbsp;’^frifiO'iNtjUO'bo dei non crediderint,impiofuo cordenbsp;^^^'gt; ietunblal^hemarint,humMa fua prudentia deinbsp;inuertere prafu/mpferint, Eadon dicit uerbiinbsp;'^lt;is,7Htibicaufaexcidif.

i ^Ventrémcô,ucntrémeûdoko,paric-! nbsp;nbsp;nbsp;''S (Htts) cordis mci turban funt in m«

' ^Q'^demeo no tacebo,quoniä uoçêbucci-

ydprotantaudflationcfeprophetalantcntantemfa populu huiufmodi nuncpatientem,qu£nbsp;^^’^^futuraprophetiserdeo noluit.Clÿeritur totwnbsp;“‘‘‘'îinwwfwbroritm torminibiM udut puerpera di=»nbsp;™amp;W{gt;flt;tcordKUter4 concuti,cogiq; ad damorentnbsp;f'^tiigt;iiiadc]beratione,ctMiaudithoflciirruentesfu-’’““Ke Id cidcm iudlt;eoruindtare, uocem quoq; hornbsp;'*S«5ire„j-e»n ex iub'K, daßicumq; dangore,quo

Contritio fupcr contritione uocata eft: laftata eft ots terra. Repente uaftatanbsp;funt tabernacula meajubito pelles mcac.

VfqujqyQ ui jêbo (McxiUttw) fugicnteffl, ’udiamuocembuccinae^

(gt;^«ÿtt,bmiacula regionis,c:rpeae!pafio^ ''‘^gt;gt;^ocell,^uicMidrepertum'magro.DemdeqM^nbsp;'^gt;gt;^gt;«‘igSgt;-edipirant,mutuufefei^ortantescl^^^^^nbsp;diretnbilbonibiij^.

ftüitng populus meus me no co gnouitî infip[en\es funt,amp; uccordesînbsp;fapicntcsfunt^j'f^^.^j^j^ala.bcneautemnbsp;facercnefcieruut^

Tant^dadiscauf^^ expUcat.quiaßultui ^!ipopulufdomini,^^ig^^'i^fapientior ex kge ej?cnbsp;iebucrat, cui foli iu^ititereuelduerat,ad quoînbsp;ingfterprophetdt ac dodoresmifrrat.-Sempertamennbsp;Pfriidi« perfisiebat, ©• t„^}i^iofe ignorans, non quidênbsp;'*'fipîc«tc$ ud inepti ad Jlagtjd patranda, fed ad tusnbsp;Jîdei zx mortwn exercendâ, non attendendo adnbsp;’^‘«toyent Gquot; hmefadorentfutem, quod bos er aßnusnbsp;^'^^gt;amp;iorat,ignoratauttnnuda;us.

ƒIpexi terra,amp;ecct uacua erat,amp; nihili, ^4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non cratluxin cis.

* 'di montes, amp; ecce mouebantar, 8lt; O' Colles conturbati funt.

aßgt;icio tanta anxictate conflridui,oninid 'r''*!^‘’ö^‘‘'deo tn exittiMn nodrum,nufquampatetnbsp;folatij locus, itafunt omnia uanitati dedita,nbsp;'*‘''^‘^ifSj^iamfanumßt:terrauacua erittaniscdcul

î ' -V «icu no caceoo^quomu uoc;c ouc

Spa5:^æ’'’’^^'’itanimamea,clamorcpræliit

n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..........

IRMEIAHV. 87 tôributjCæloru mfluentianon nißextertniniuadmininbsp;flratjCr tenebris omnia utuoluit, quoßnt horribilioränbsp;qu£ patimu,r,montes tremere uidentur,qui uti/nä opesnbsp;rirent nos,coües quo^ nutant er coturbantur.inßi/m=‘nbsp;ma,uaflitas coprehendet cotumaces.Tale iudiciü perßnbsp;rent omîtes impq, er uerbi dei irrifores, Gquot; blajßheminbsp;maieflatis diumie,prophetarumq} perfecutores.

^5 Intuitus fum,amp;no erat homo, öComnt üolatile coeli receftit*

a6 ^AfpexijSC ecce Carmeiusdefertus,SC oes urbes eins deftruâæ funt à fadedogt;nbsp;mini,amp; à fade iræ furotis eins.

Vehementem folitudinë cominatur, er quafi prafeti tem dcpingit,ut ne aues quidem tali permanere in terranbsp;poßint,ubi homines non cxidunt. Sunt tnim aues folis Soiimdoi*nbsp;histradibusterrteuiuentes,ubi homineshabitant. Carnbsp;melus G“ omnia Idea nunc cultißima deferta eru»t,ernbsp;urbes cuerße. Hlt;f c autë omnia fiutit non tarn hoßiü manbsp;lignitate er uiribus, quam iudicio ultioneq; Gquot; manunbsp;domini,quinon fe ßrt ultra contemni. Cuius ira erßtnbsp;roris dies timeri non potuit ab impqs,illius iuditia tertsnbsp;rebuntur quum ß:ntient Gquot; dolebunt.

2.7 Hæc enim dicit dnsiDeferta eritols tergt; ra,fed tarnen confummatiOné non facia.

Promittithacuice non ßmditus perituram gentemtu ludaînôA daicam, rediturasolim ex Babylonepaucat reUauias: t“quot;Uitu«nbsp;pcMturi.nbsp;quaß fub'mdicans olim ad uttum pariter omnes eijeien^nbsp;dos,ut uidimus. Omnis autem terra hic dicitur tudaiednbsp;er ifraelitica, qua tota fitis caruit iamdudu haredtbus.nbsp;Tune autë no omnino caritura dicitur, propter paucatnbsp;G^fordidas iüiusgcntts reliquiat cum Godolid,qult;e re»nbsp;manferut 'm terra, cum paucis reuerfitrts de Babylonennbsp;Non en»» omnes ludai oceißßtiit.

^8 Propter hoc Iugebitterra,amp;moerebunt coeli defupcr,eóquód locutus fum.Coginbsp;taui,8c non poenituit me,nec auerfus funtnbsp;abeo.

TerrdW lugcre,ed habitatOre G'cuitura deflitui. Coi ium mcerere,cfl obtenebrefeere er tempefiatibus ter^nbsp;rere.'Verbum domini manet maternum. Décréta deinbsp;creatauirtute no impediütur. Prophet is Unà cum reuenbsp;latione Ucritatis, etiäcertitudo,firmißimusqi cofenfutnbsp;dafür,ut nequeantdubitare. Quamcertaautemßseritnbsp;prophetia omnium rerum probauitexitus, er cladesnbsp;ludaica cantata per omiiia fecula,ut dc prophetarimtnbsp;oraeuhsnenünißtdubitandum.

^9 A üocc equitis, amp; mittentis fagittam fugt; gitomnis duitas t ingrefli funtardua,nbsp;afeenderunt rupes, uniuerfæ urbes dcrelinbsp;âæ funtjS^ non habitat in eis homo.

Exfl!gger4t fcnfus,Ut 'uiculcet diligëter,Ut tatüo minuS excufationis relmquatur próteruis,er iuüitia dei ßr^nbsp;tior 'mclarefcat,quaß illi uerba G'fententia deficianttnbsp;Sicfub'mde iudiciumdeicxaggerat,uttimèatur,fiquo tadiâsàtinbsp;modo entendent flagitia,poenas^ euadant.Hocenimnbsp;prophetaru eRofficiü, omnem mouerelapidem,oppornbsp;tune,importune 'mßare,ut eccleßa curetur.

Pp 5

-ocr page 196-

1ER EMI A s

50 Tu autcm uaftata quid facies^ Quuni ue ftieris te coccino, quum ornata fuens monbsp;nili aureo, ÔCpinxcris ftibio oculos tuostnbsp;fruftra côponeris,contcmpferunt te ama-torcs tui,animam tuam quærcnt»

FUaHïta nbsp;nbsp;fmproperatuerbît dci impijs ßdutiamcreaturarumy

weïtora». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuuindo HOfunt,dum maximèfit opta^ut^i omnia

fruflra conentur ad effitgiendu iudidum dommi.Divm ultio dei urget, omnia cocurrunt ad pœnam, qu£ printnbsp;affiimebätur adauxilium er fiolatium. Noncomplacetnbsp;deo inexternit ornamcittis uel ceremonijs, dum mentnbsp;er animuf perfidia laborat. Pide enim fola iuilitia comnbsp;paraturapuddeum.

51 Vocem enim quafi parturientis audiui, anguftiasutpuerperx,Vox filiæSion inter moriétes, cxpandcntcs^ manus fuasïnbsp;Væmihi quia defccit animamea propternbsp;intcrfcélos.

Dcfcribiturafnaritudo maxima qua tum nierofolys tnisdumtiaftaretur cotigit impijs ciuibut,morientibutnbsp;fame,pefle,gladio, cum de/peratiotw degratiadeüquanbsp;tmpif tandem incipiunt moricndo adfligi,er itißrnalesnbsp;pccnat mchoare,dum extra er 'mtraadfliguturfinejpenbsp;euadendi plagat,criramdomini. Cinalitdolorcompanbsp;ratur puerperie,primufixtum profirenti ereffianti l}gt;inbsp;ritum, cotntiones dolorofifiimat perfirenti, expandêtinbsp;brachia,ermiferabiliter clamati:Proh dolor mihi,quianbsp;deficio tota pro multitudine occidentiu er occiforit.nbsp;Quicquid rrMÜer patitur uel pariëdo filios, uel in mornbsp;te crudelißima filioritm, hoc lüerofolyma dicitur per^nbsp;tuHjJè in ciuibuf fuis er filijs:quia dominû n^n cft reuenbsp;rita,tot femperbeneßeijs ingrata.


Obßdioni» cilamitu.


VïRitio* au wufse.

V.

1.

^fCAPVT y,

ireumite uicos Icrufalem,amp; afp î M citequ^fo amp;côfiderate,ctquæ-amp; rite in plateis eins,an inueniatisnbsp;uirû facienté iudiciû, 8C quærennbsp;tem fidcm,amp;: propitius ero ei»

Caufas tanta uafiationis fubindepradicat multasfm primis autem, quia nec in plebe, neeprimoribus urbisnbsp;quijßiäbonitt inueniatur,fed fint omnes iniqui er i»ßnbsp;deles.Perlujirando ambiteforis er fcrutamini,ait proanbsp;pheta, plateas omnes pertranßte, ernumeratehomi»nbsp;nés quos etiam in fiiro inuenietis, diligëtcr uidendo in^nbsp;quirite de ciuibut urbis Hierofolyma, ubi lex docendanbsp;afacerdotibut, ubi iuftitiafùerat adminiflrandaàregenbsp;erprincipibus,ubi cultus diuininominis curandus innbsp;primis,er fi inuenietis uel unu quidé, qui ojficiïi fuumnbsp;probè^adminiüret,qui iufîèiudicet, erfidelitcr agat,nbsp;er nofaüat uerbo er opere,tunc urbi propter eltm minbsp;fèrebor.Declaratur bonitas dci amplior quàm ad Abranbsp;ham,ad cuius orationë pro decem bonis parcerc decreenbsp;uerat urbibus quinque:er malitia ludaorum maior, innbsp;quibus quidem bonus inuentus fit. Sic propternbsp;bonos dei dementia malis parcit.

Quod fi etiam Viuit dominus,dixerint, amp;hocfalfoiurabunu

IR M El A H V. V ,,

Simulabant no pauci cultum dei, er iuflitiaoptrimi, iurantes non per idolafedpcr nomen domini,ß^P^^nbsp;mendacium er hypocrifim:ut fallerent iurabat, fX“*quot;*nbsp;MO iudi non erant.Facilè fingitur iu^itia,d!fficilèexl!lnbsp;bcturhomm:bus,minusdco,qui cor er renés ittf}’ilt;^^gt;nbsp;CT nouit quid fit in hotnine.

Dfieoculitui rcfpiciutfidemtpercuilift* eos, ôC non doluerûnattriuifti eos,renuc'nbsp;runtaccipcrcdifciplinâjinduraueruntfi'nbsp;oes fuas fuprâpetrâ,nolucruntreult;rri.

Nihil aque dominus reftgt;icit, probat er exigdgt;^Jr dem in fuis, qua nunc exulat:omnia enim dolonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

eluditurqi iufiurandum,promijfa non feruä'tur,qiiir fuiit omnes quarunt, non qua dci er reipubliea,‘l'‘‘''*nbsp;nort credunt neque timent, etiam pereußi no entendais ,nbsp;tur, attriti multis aduerfitatibus, er. ufque adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

reda(h,non efficiuntur mcliorcs, difciplinam non piunt,cotumacia fua pergut, qua funt perßdia f«nbsp;non pceiutere crrati,non refipifeere, quia nonnbsp;uerbo dei,iud:itiamaHcrfantur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

  • 4 Ego aut dixi:Forfitan paupercs funb^nbsp;tijignorätes uiä domini,iudiciü dei fult;’

  • 5 lbo(i^itHi)adoptimatcs,amp;loquareis*'Plt;nbsp;enim cognoueruntuiam domini,iucl‘‘’’nbsp;dei fui,amp;ecce,hi fimul cefregcrütiug'*”''nbsp;ruperuntuincula*

Qwajî tentât propheta unde tanta malitia,fi paupcrtatë er labores uidui netcffarios nonnbsp;dire uerbü domini,legë et iud:itiö'difcere,utui‘‘i^‘^nbsp;nefcire cogantur rudes er indodt.ldeo apudnbsp;inquirit,fi inuenire poßit qui legë cdoâusnbsp;gem deitfcd hos diuitijs er auaritia corruptior^^nbsp;dit,totosabhorrentes4legisftudio er zelo^^^^^.iiitnbsp;listimorisdomini er legis ruptistûnculisnbsp;uolHt,no quod deccat bonos. Quanto enim cfl'quot;nbsp;tibus maior autoritals,tanto maior licëtiapec(‘‘^‘’'^^fnbsp;Idcirco percuffiteosIcodefylua,l‘‘Lnbsp;ad uefperam uaftauiteos,pardusnbsp;fuper ciuitates eorü,Omnis quinbsp;fnerit ex cis, capietur : quia muliip*'^.[/nbsp;funt prxuaricationcs eorum, cooiö’’*’nbsp;funtauerfioneseorum«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Redit ad intentatas prius minas propheta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

urbë plcbë er primores, pro tantis ipforil tionibiu puniendäper Babylonicu tyratinu/'^''’“-^nbsp;ro crudeliq; exercituirruituruiquandoquidé^'^^ififnbsp;pietasdiutius firrinopoßitidno,contint^‘^ ’ƒ /nbsp;jßerefipifeentia, utfuofepodereoppritnat,'^^^iji^^ßnbsp;confißere.Elegater hoftem coparat leoninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»(n

01 campis,uel ad uejperum famelico er rapio’’^^’^ excubantiadurbes,utdeuoretexeuntes.

7 Sup quo propitius tibi effcpot^’^^’yjii^ tui dercliquerûtme, öCiurätinh\^j,(^nbsp;funtdij.Saturauicos, SCmocchati*^ ƒnbsp;in domo mcrctricis luxuriabantuf*

Tantus eft uitioru catalogus, ut etiäfi ueUet parcere crimini,omnibus non poßit.P''quot;’^


-ocr page 197-

ÏEREMIAS

njxitnu, cities ciiifui-bisqbi^melcgmtjcl/ioitiiith' fuifaifhficiitionë^ubi ckUk inftituerat folené, er legisnbsp;dodoresßatuerat »» eandë, ibi dotninu nec credut,necnbsp;colunt,fedidold,ijuod er teßütur iuramentis fuK in nonbsp;minibus non dei, fed dcorum,^ui nonfunt dij. Qjtantonbsp;etwm plwribi« eos bonts faturnui, er 0t omnibus locu»nbsp;pletesßci,tanto mugis libidinuti funt cum idoUs, ernbsp;lt;flt;iulterati,erfifeexéplo meretricis inficcrut,er eonnbsp;tuboTiio (wptor«in feduch funt.

  • 8 Equi amatorcsjamp;cmiffarq fadi funttu*nbsp;nufqfqjad uxoréproximifuihinniabat.

  • 9 Nunquid fuper hts non uifitabo, dicitnbsp;dominus^ôC in gente tali nóulcifccretur

J fe anima mcaîquot;

Per'mdcacc^uicmißurij, ^uie^iMrueoitunimiofù’^ rorf artheliint,ßc tota propenßone idola feëhtus eß I«nbsp;lt;li«.'iicc ï(i folmn, fed etiû udulterijs fefe c omuculuruiit,^nbsp;Mcotrulegccymoresgentis tjuif^sudpToximi nxorenbsp;4iVwnierit,J^irtttt er carne adulteri, bis morte digni.nbsp;^^fnodo ergo tam iwprob^ gentiparcerë, tantanbsp;ftugitiu tun ùmdicarë,ad iußitia: er ucritatis mea: connbsp;tiwnclùnn? Ncc tdnt« huius populi crimina hlt;ec,fed ernbsp;ftmilibus omnibus quoejue temporibus uitijsnbsp;•’’folftitcs non poßiim non punire.

CAfcêdite muros cius,amp; di(ripate,con^ fuwmationcautem nolite faceretaufertcnbsp;' propagines eius,quia non funtdomini»nbsp;” Præuaricatione enim præuaricata eft innbsp;ntc domus Ifrael SC domus Iuda,ait dns*nbsp;«d Chaldaosfermonë conuertit iratus,erdif‘nbsp;{'nfculh-rttioUns uindicTwt, hortaturutßibitö !»=¦nbsp;^i'Mibunervrbcmag^rediantUY cr opprimant,demo=:nbsp;lianturij.^tun Umf n ud cofummationem totamgentis,nbsp;^‘^umuf!jueadchri^b^m tolerandam decreuerat, ernbsp;redituram à Bubjîone, donee gentium plenitudo fuccenbsp;deret, er orbis urbi, Dciiiqj propagines inutiles à uite,nbsp;itnpioj f X gf fite conpuuri iHbet,non totum exemdi ra=nbsp;dicitus popKi«,«tfa[uentHr reliquif,Cr ßni l»inbsp;tibus annuntient glorwm dei,dementia interim feueri^^nbsp;taticommixta.

gt;i Ncgaucruntdominû,8CdixeruniîNon eft ipfetneq; ucniet fuper nos malumtgla-dium,amp;fanicm non uidebimus*nbsp;jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex mßdelitate proeeßit tanta molitia. îHcgabat enim

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominit deum eße, illitos potentiamßgt;ernendo, ueritaß

Kerborumfuorü non crededo, ut quantumlibet atrotia pradicerëtur illis,no timebant, quia nonprophetiscrenbsp;'lebaiit,ideo quo^ uaßandi neeeßario erant.

Ptophetæ fuerunt in uentum locuti,8C ’’^fponfum non fuit in cisîhæc(ergo)eue^nbsp;î’iCpfo, quot;‘'quot;t'ilis»

Ç r nbsp;nbsp;P^^opheta perpétua reges erpopulum laëhbant

ßlßs ßiebus, promittentes pacem, copwm, ßlicitatcnt ßgt;iritu:ideoq-uentum euanefcunt,/riuoli bla=inbsp;to-Ofîfs deprehenduntur, dum contraria eueniunt co=snbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ru») ^utepr^dixerunt, ergraui iudicio diuino außrun

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^‘^Yriprgdicatores,fames^;ueritatis terra immitti’:

I R M E I A H V. 88

nonßtperßnt qui ucritatë iifyue ad mortem con fitcantur,teßentur aut tueantur.

  • 14 ^Hæc dicit dominus deus exercituum,nbsp;Quia locHii eftis uerbü iftud : ccce ego donbsp;uerba mea in ore tuo in ignem, SC populünbsp;iftum in ligna,Slt; uorabiteos,.

Propter blajßheiniäm deum qua dixerunt:Deus non eil,er non uenietßiper nosgladiiu,erc. ideo uerborunbsp;tuoriiueritatemßto malo f:ntiët, dumquodtneiubëtenbsp;pradixiHicopleri uidebunt er dolcbunt,da)n igne crcnbsp;mabitur ciuitAS,er populus qui in ea occidetur.

  • 15 Ecce ego adducam fuper uos gentem denbsp;loginquo domus Ifrael,ait dominustgennbsp;tem robuftam,gentem antiquain,gentemnbsp;cuius ignorabis linguam, nec intelligesnbsp;quidloquatur»

  • 16 Pharctr'a eius quafi fepulchrum patensînbsp;uniuerfi fortes»

  • 17 Etcomedetfegetestuas,amp;panêtuöïde^nbsp;uorabit filios tuos, Si filias tuas î comedetnbsp;gregé tuum,5C armeta tuatcomedet uineänbsp;tuâ. Si fieü tuätamp; co nteret urbes munitasnbsp;tuas,in quibus tu habcs fiduti5,gladio»

Exaggeratur malum ab hoßium atrocitate,quidc Crudtlita» longé uenturi ßnt,nullaßamiliaritate coniur.ëhimcxonbsp;rabiles,quia linguam ipßus ignorabis:inuincibilem,nbsp;quiaßrtis er außera. Gentem antiquam,qua; oppriminbsp;nunquampotuit. Armati latalibus armts, preefentißi’^nbsp;mam mortem intcntantilgt;us,qui ad fc deßndendum ßntnbsp;aptißimüißi deuorabunt te er omnia tua, prolem ernbsp;ßibßantiam omnem, urbes er pradia,ßne impedimen-to.Hodie Turci tales timentur utnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoque

niß cmendemur. Amis nihil agetur.liemoßdat muiü tionibus ß deus iratusßierit.

,g Verütaracnin diebus illis, aitdominus, non faciam uos in confummationem»

Ambiguus ßermo cll,tam adhiinc fenßim,tlt;}on pror fusperdam uos Babylonica clade, quia quidam reliliinbsp;fnnt ad terra: culturam,er quidam pcßpcrfecutionisnbsp;ardorem ßiga tiel conßßionc domino ßdem feruaue=nbsp;runt.-quàm ad iftaw,Noft ceßTabo adßigere etiam dumnbsp;hiCc cunlkl perpcßi critis, quandoqutdë femper pra^nbsp;uaricari pergetis.

19 Quod ft dixeritis, Quarc fecit nobis do^ minus deusnoftcr hæc omnia dices adnbsp;coSjSicutdcreliquiftis me, amp; feruiftis deonbsp;alieno in terra ucftra,ftc feruietis alien is innbsp;terra non ueftra,

  • 10 Annuntiatehæcdomuilacob ,amp;audi-tum facite in Iud3,dicentes,

i, Audiquæfo hocpopuleftulte,quinon habcs cortqui haben tes oculos non uidc^nbsp;tis: Slt;aures,8C non auditis»

  • 11 Meergonon timebitis,aitdominus:ô^ànbsp;facie mca no dolebitis'» Qui pofui arenamnbsp;terminum mari,prçccp turn fempiternumnbsp;quod non præteribitîôi commouebun-

Pp '4


-ocr page 198-

lEREMlAS

t«r, amp; non poterüt : 8C intumefcêcfluâus dus,ôC non tranfibunt illud:

Scopus pro perpetKÔ prophetic fcut(h inculcant wnius dei creato phetaruiji.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cultKrain,odMmidololatriietZ!^ imaginum admira^

tionis flultitiam, er gentium cofuctudines uitandM,ttt fideles fciant qua ratioae aliquando poetias pendant,nbsp;lerMnnis inuoluantur,ac erroribui perniciofis crflaginbsp;tijs.Difiant quoq; timere deu/m,eius omnipotentia crnbsp;beneficia admirari, ex creaturii quit condidit in ufumnbsp;hominunt, ex quorum ufiinbsp;nbsp;nbsp;habitu ipfi quoq; difiant

obfequi tnandatis eins, c^fidere dottiino,ut quantum^ cunq; tentationufluihbus cocutiantur, femper tomennbsp;gratiicfuienutu confcruentur, creuadantincolumes.nbsp;Ipfi itaq; rationales creatur^efigt;ontè obediat creatori,nbsp;cuiuidc/it inanimata or maxima mwtdi corpora, crnbsp;uentos pro uoto obfequi fnnper.

  • 2.5 populo autéhuic faääeftcorincrcdulünbsp;amp;cxafpcransîrecefieruntôCabierunu

2.4 Et non dixerôtin corde fuo,IVlctuamus dominum deum noftrum, qui dat nobisnbsp;pluuiamtemporaneâ SCferotinaminternnbsp;porefuotplenitudinem annuæ melTis eu-*nbsp;ftodientem nobis,.

2.y Iniquitates ueftrædcclinaucrunthæcîamp; peccata ueftra prohibuerût bonû à uobis.-Rebeiiio lu Perfidiom GT rebeüionem ludaicamfemper increpa*nbsp;iterunt prophétie, qui poR ßtpetidie gratie beneficianbsp;nunquam dominum fynccrè timuerunt, nec ßntentnbsp;fummt boni er munerum quibus utimur funt reueriti,nbsp;ut crederent plnuias er ferenitatem, me^em er uindenbsp;mias,arborumfruHus er omnium elementorum afho^nbsp;nes diuinitus largiri,non ab idolis qui nihil futtt,er pronbsp;pcccatisnegari.

  • 1.6 nbsp;quia inuenti funt in populo meo impq,nbsp;infidiantes quafiaucupes,hqueos ponennbsp;tes,3C pedicas ad capiendos uiros,

Citieritur dominus impios in populo fuo pijs fcanda^ Ium ponere er fafiinum, ut decipiantur er perdanturnbsp;dolo iUorimt ,ficut ouis decipula, cum ij non fint de ponbsp;pulofuo,fed hoflespietatis,qùamexigit erlargitur.nbsp;Occulte enim adoriuntur pios,ut capiat ex eis lucrum,nbsp;conijeiant in errores, attrahant fuefodalitati,donec irnbsp;retiant er copiant ac ultimo perdant.

^7 Sicut decipula plena auibus, fic domus corum plenædoloîidco magnificati funtnbsp;öeditati,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

Auiritia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;axatur hic nonünatim auaritia,deindefraiK er uio

utoientia ^^***'^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cortaüum mpletur faginandis

auibus adgulam : fic domus iniquorum lfioli/s,er dolo -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acquifitis ad fatiandum libid'mem plene funt,unde di-

uitesfiunt honorati prereliquis, cum fintutplu^ rimum pauperibus iniquiores,fecundu adagiti : Omnisnbsp;diues aut iniquus,aut heres iniqui.

18 Incraifati funt öCimpinguatitSf præteric runtfermones mcos peffimè.Caufam nonbsp;iudicauerutjCaufam pupilli nö direxerut,nbsp;ÔC iudiciu pauperu non iudicauerunu

IRMEIA«V. Nunquidfuper bis n5 uifitabOjdiciffî*’nbsp;minusç’autfupergentéhuiufcemodinoflnbsp;ulcifcetur anima mea^

Aliorum media impinguÖtur auari,erttitcnt cutettt lut ebur, delicatuli er molles, fe^bintes libidmtfUir^nbsp;qua ajfequenda malum nuüum horrent, pro qMnbsp;dicium inuertunt, iuüitiam abijeiunt, odiofa»tfigt;^rnbsp;di/s,pupilli er imbeciüiumcaufam non expcdiun(gt;(^nbsp;peres opprimüt. Hec funt fludia,ait propheta,itiip'^nbsp;rum er hoflium domini, quos non potefi nonnbsp;rigide umdicare, cum fit ipfa iu^iitia er bonittfd^'^nbsp;lHa uerö mter mortales peßima funt ermtina,nbsp;tiftiuerfi à domino 'mftitutum corrumpentia,Z^gt;^nbsp;rabiliaetiä in cactuimpiorum quorumctmq;,q'^inbsp;adeoipfo tolerari non poffunt, m quacuni^nbsp;tö minus'm peculiari.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

  • 50 nbsp;nbsp;nbsp;Stupor 8Cmirabilia faäa funtin

  • 51 nbsp;prophetæ prophetabätmendacitnn,^

facerdotes applaudebantnianibus fn'®* populüs meus dilexit talia.-quid igiW^^nbsp;in nouifiimo ciusî*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

Sacerdotum er prophetarum ord'mem

tos, quod mendaciter doceant, frigide uitia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

er uirtutes prouehant : facerdotes, quod gratia prophetis falfis obtempèrent ercbfentiaigt;'gt;inbsp;eilenim defcêderead illorumanus,fèfe fubdO'^'^^nbsp;fententiie.'populum quoque,quàd iflafibi plac^^^inbsp;tnittant,ad liquidas fatis errores coniueant,Ut ,nbsp;quoque lucrari er libidinari liceat,facile al‘‘’iquot;‘‘^ A,nbsp;rum fraudem deprehedere poffet quifq; feiifad''^’^nbsp;nbsp;nbsp;pt,

4 ueritate ad mendacium, à deo ad mammonaH^^^ tant dodr'mieipforum erinRitutaSedquidp^’rnbsp;fiet pariter omnibus fut fcilicet iure popuhKnbsp;cerdotibus er mnocentes cumfontibus puitfi^'quot;'’“^nbsp;bus 'mnocentium quoq;abhis uitifs,malitiat^nbsp;focordiapatrocinatur er confentit.

CAP VT V r.

Onfortamini filfi Bcnian’*^ medio lerufalem, 8(. in j/nbsp;clangitebuccina,amp;fupP^5^nbsp;_ ^^11 cäremleuateucxillu.-qugt;’*\j,nbsp;uifum eftab aquilone 8C cotritionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^|if,

Dig/Mwtot tantisq;malitijsultionêadditpf^^^.^ ’ fùturam propedion calamitofam captiuitatég^quot;^^ ,nbsp;urbis,regniq; luda excidium, undefe TäenicOt^^^^ 'nbsp;tumlibetßrtesfemper uiri erfirenuifiimic^^^ ' ,nbsp;queant, er Thecuitiefibi timerc immnent^nbsp;iubentur, exoppido uel turri umearitm dcnbsp;nbsp;nbsp;j^j!

prop'mquantem exercitum dato fignoprodetf’ ttuareciuibusdebeant, Baby Ionium abAq^dOnbsp;traüierofolymä fiRinantemardenti fèruoftd^^^nbsp;iUam,à quo donee affequatur 'mfiitutumnbsp;turum. Tliiulla entm ßrtitudo iunat quicqi^‘^'’quot;j^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

nünimanum. Pteontemni nonpote^ finegrandiumdiéh.Totiescotcmnëtespropdf^^^^nbsp;nitaaliquandopoenas dare neceffe eil. ludic^nbsp;effugere nemo poteil. Thecua diflat duodetb»


-ocr page 199-

1 E R E M IA ƒ

^'^^t^ufidéAntcrThecuam qt lerufalè nbsp;nbsp;Bethch^ffil..

Spedofae Si. delicatae affimilaui filiam . ^ion.

Ad earn uenictpaftorcs, S^grcgcs corfi: *”‘«runt in ca tentoria in circumitutpafccCnbsp;*iniifquifq}cos,qui fub manufua fununbsp;^toj^ecioßor ^glorioßor erttt Hierofolyma c£nbsp;urbibiif,cr(ielitÿsaJfMta maioribiM,nbsp;paRoret populoru reges ex omni partenbsp;ƒadamarutydd omnë libidime iÜ.;m crebro inßnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcilicet,Bdomit‘e,Syri,Aßyrij,Grteci

^ethiopcs. Vt folent paiiores pulchcrrima pafcua (gt;rteterire,fed ibi greges ordinäre quemlibet loconbsp;i«K4tieNt filifon sion regia i(rbem,glorioß quonnbsp;C°puli, caftris^; per gyrum uelut mapalijs circnnnbsp;^‘quot;’f/uiguli principes fuis militu turmis,ne quis euanbsp;ut Omni ex parte earn adoriantur, nenune fuc=nbsp;ut^ fuo quiftj; ex loco hoflis rnuru inuadat,nbsp;’‘‘‘«l'et gefl^hifloriâ tam hic propheta uifam,quàntnbsp;fecundo iterandam pradixit.

” “’ndifiQfçfupereani bellum îconfur-afeendamus in meridie.Væ nobis, r'’ declinauit dies, quia longiores faâænbsp;- ç^ütnbræuefperi*

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; afeendamus in node, 8C diffi

domos cius,

p’lQuia hæcdicif dominus exerdtuum, I *ditelignu eius,amp; fundite arealerufa^nbsp;’ggcrem : hæc eft ciuitas uifitationis,nbsp;, '‘^’'iscalumnia in medio ciusgt;

’^odper ironiamtefhusiam defcripßt, nunc pla= ^^^uitur.lnchoate iam nunc certamen, bellumnbsp;. ^'^^'‘de^inquiunt hofles obßdentes urbem.ßne moranbsp;tempus e^, ut UW die capiamuSftmpa^t^nbsp;ƒ «tfî defydcrij,lt;iuibus ueladuefperu diffirri uiiiorianbsp;Nfc tantü diefednoiie tjuo^i inßare cupiunt,utnbsp;finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!*^^einensßtror hoßiu contra impios,dei in^

' '^iucui omnia feruiant. Etiam 4 dommoßt ardor w ‘¦’Wi ‘umdamnatis à deo, cuius nimifleriwn expientnbsp;^fligati^etiamfi praua id uoluntate exequanturnbsp;^funt mpij. Denique media ipfa adfinem à dominonbsp;'“Sgeruntur, ut fdUcet ad urbetn improbam capiendâ,nbsp;’°gt;bnvj (jrborn pro uaUo Cf machinis excmdat,agnbsp;comportent cf excitent contra earn. Sic enimnbsp;ê^tiudicium domini, contra ini^uos illius eiues,crnbsp;°^^ntospauperum opprelTores,utcfipfi opprimannbsp;j, ’*^^gt;'udeliteràchald£is,

fi, ''¦‘’^frigidä (fcaturire) fadt öfter na aqua Jgt;nsficfrigidam fedtmalitiam fuamüninbsp;? 'tas amp;uaftitas audietur in ea,coram menbsp;^Pevinfirmitas amp;plaga*nbsp;'^“^fameuerßonis itcrtwn exponit, magnitudinë cfnbsp;Muitatë impietatis,in ciuibus ad malu omne,iniu=nbsp;g quot;p gt;'‘upina,uaflationë,plagas cf dolores pauperum.nbsp;tudive Icrufalem, nefortèrcccdatanilt;nbsp;?,’ à tCj ne forte ponä te defertä ter-^’^inhabitabilem.

r R M EIA H r., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89

Inculcat pœnitentia cf uitlt;e emendationem prophe^ Panitltï» ta,etiampriefentißi'mäprtedicando uindiëktmfuorumnbsp;criminum,Hortaturguoq;Hierofolymam,utredeatadnbsp;dominum,propenßorem ad indulgcndu quàm punien*nbsp;dutn. idß reeufet, certifimèßt uaßaada iudicio dei,utnbsp;in folitud'më redigatur. tion eâ cnim calamitatu/m cernbsp;tius faciliusq^ remediu/m, quàin ut ad dominuredeaturnbsp;per uitiCreßrmationem.Alioqui à wbis recedit animanbsp;dei : hoc ed,falutë adimit,qult;e fiat per eum folwm,quonbsp;deferente labimur Cf perimus.

9 lt;fHæc didt dominus exerdtuûjVfquc ad racemura colligeiït quafi in uinea rcli^nbsp;quias Ifraèl î côuertemauam tuam, quafinbsp;uindemiator ad cartallum«

Prauidens dominus luda;orüpcrtinacëimpoenitêtia, Pertniacia prtecipitBabylonio utmandatufuum profequatur,Cfnbsp;reßduos ifraëlitas abAjfyrijs, regnum iudade^lruat,nbsp;Cr ultimum coficiat racematium, manum ßc adhibeatnbsp;cartallo,utfedulô incumbens nihil relinquat falusentt

' fed totum uindenuet. Sic enim impoenitëtiafinalis mes retur dementia: diumie pronüßa cuacuationë, quo ßntnbsp;inexcufabilcs qui pereunt,iuslitiaautem diuinacumnbsp;dementia pnedicetur cf wta fit omnibus.

’° Cuiloquar^ôlt;quemconteftabor,uta« diati’ecccjincircundfæ aures eorum,Slt;nbsp;audire non poffunuEcceuerbum domini fadum cft ds in opprobrium î non fu-fdpientillud«

’ * Iddrco furore domini plenus fum,Iabo raui fuftinensîeffunde fuper paruulum fonbsp;riSjôC fuper confilium iuucnum fimuhuirnbsp;cnim cû mulicre capietur, fenex cum pleno dierum,

Ettranfibût domus corü ad alteros.agri amp; uxorcs pariter.-quia extends manu meânbsp;fuper habitantes terra, dicir dominus*

Sermo eüprophétie tandem dc/ferantis de cmendas N5 diflima tionefuegentis. Ciuidnumeo cf hortoraudire nolen fphlmU**nbsp;tes, qui carne quidemcircuneiß mentiunturfedeifees P‘i*-dus habere, cum animo er auribus auerfentur uerbumnbsp;domini,nullam admittëdo fuaddam falutis er uirtutis?nbsp;Neefolum wn audiunt, fed auditum calumniantur er -¦gt;nbsp;irrident,fadis cruerbis,odiunt er damnant tam uernbsp;bum ipfum, quàm miniih-os uerbi prophetas domini. ‘nbsp;QHtd ni ergo zdo permouear in impios, er iuHo odionbsp;perfequar blaßgt;hcmatores diuini nominis, ut uix ßm penbsp;nes me tam indigna uidens er audiensf Ne esi enim idonbsp;neus deiferuns, qui dei bla/fhemios non auerfatur masnbsp;ximopere,ut nihil difficilius ßrat. Dolet quidë prophenbsp;teßcpopulum peccaßeut dominus irafciiUicogatur.nbsp;Interim tarnen iuüum iudiciu dei amat er optât omnisnbsp;bus 'tnclarefcere,dum pro cofolationc piorum er con.'nbsp;firmationefidei,non folü patitur,fcd er optât er oratnbsp;iramdomint ejfundi in rebelles diuineglorie contei^nbsp;ptores, ßne mifericordia, qui dei dementiam irriferut,nbsp;er idipfum filios docuerunt patres ipß-Et quifenioresnbsp;deimagnaliaaudierant acuiderant,inexemplumpos

-ocr page 200-

IÉ R E M IA s

ßerw er tunioribui auerftntur negUgunl tngji-atifi fimi-Proitiißionef^ diuindf ucrti cupit in contrarium,nbsp;Utnttdediäto er egeR^ fuccedat benedtfbonibiu ernbsp;hitreditati optiwte quam acceperät,ut pariter uiri cumnbsp;mulieribuffenes cü iunioribiu eijeiantur è terra,quamnbsp;domitwmiferantefufeeperant.

*5 Aminorequippeufepad maioreomnes auaritiæ ftudcnuSC à propheta ufq; ad fa*nbsp;cerdotetneunäi faduntdolum*

O”*niu malorum hicnotaturcupiditlt;K,turpii tuai amor,/indium pecUMite,amorfui,quo nee prophenbsp;ttequidem uacant erfacadotes,qumnegle{louerbonbsp;deißraude er mendaei/t omnia paturbant : qu£ 0“ iunbsp;niores difeunt à maioribus natu, undc erre/ßubliclt;enbsp;corrMnpufttur,er iu^itia locum non inucnit,qum ernbsp;popului contaitur er fubuatitur.

14 Et curabant contrittonem filiæpopuli mei cum ignominia,dicentesîPax,pax:SCnbsp;non crac pax.

I y Confiifi funt, quia abominationc fecc^ runttquin potius cofufionc nô funt cófu^nbsp;fi,8f crubcfcerc nefcicrunt.Quamob remnbsp;cadent inter ruentestin tcporc uifitationisnbsp;fuæcorruent,dicit dominus.

Conira fei* Prophétie falß mendaciter ad fuum quaßum promo prophe promittebantrcgibui CT populoomnia faluanbsp;er integra, ut metu eoslibaarent contritionts,cumnbsp;extrema panicies immmaet,quaingruentenon finenbsp;ignonünia falß, con/ßieiuntur bonis. Apud fuifimilesnbsp;aute non erubefcuntinfceleribuf er perfidia fua, quittnbsp;potius peccatum augent contemptu, er unlgifimpU^nbsp;citate abutuntur in quailum fuum er failum : padennbsp;difimul cum populis quos deceperunt non omnino Mnbsp;lentes, qui obfidae mahs potuaant,fiuaitatK ftu^nbsp;diumama/fent,ernon magis placentia audirequamnbsp;uaauoluijfent.

16 lt;rHæc didtdominus, State fug uias,5f uidete, Si interrogate de femitis antiquis,nbsp;quæ fit uia bona,Si ambulate in ca.amp;inucnbsp;nietis refrigeriö animabus uefiris.Et dixenbsp;runt,Non ambulabimus.

Cortigendi A/w exhortatio ad reducendum ïudieos ,ercxfii* mor« in ponbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclefia peccatores ad metiorem mentem : ut fei

licet diligenter infißantcenfendis moribusac ritibus nationum,quot er qualibus fcateant abominationibusnbsp;quantumlibet uetujlis,aroribus ZT liultiti/s.M.eamaunbsp;tembonam legem erpiatttubiagnoueritisprieomnhnbsp;bus alijs, cuius non alium inuenietis fcopum quàmiunbsp;fUtiam ßdei er charitatis,eam amplcàimim er colite,nbsp;in eapafeuerando,fentiendo dedeo in bomtate,ernbsp;de proprijs uiribus ml prafumendo, diuime prouiden^nbsp;tiietotalita inhaendo, proximo quod tibi uelis fiainbsp;fiudiofe facienda. In hacenim legis fummaacceptainbsp;deo fideles requiem inuenient animabus fuis, er fentsnbsp;per proficient ad maiora. Sed hocimpijs omnino di/pUnbsp;eet, hanc uiam toti auafantur er odiumt, recufantq;nbsp;hocfepa£louiébiros. l^on,inquiut,hac uiapergemits.

±0

IRJMEIAHV.

Bis ergo bonitatis diumic hojlibus tamcontumdcibnf quidfaciendume

*7 Etcóftituifuguos fpeculatores,Audits uoccmtubæ,Erdixcrût,N5audieniuS’

Qui Hofislegem er caemoniasfufeeptaxabifiiKquot;^’ faltemadfeprophetosaudiant mi/Josad panitefil'^nbsp;agendam,quiipforum mores/fieculantesinüinil^'''^'^nbsp;loquantur,non raro miracuUs er uitie fan^imoni^^^quot;nbsp;tejiantes uerbum fe babacueritatiserfalutis.S^^nbsp;iamdudum patuit,nedum non audiunt tales,feda«nbsp;tem ufque perfcquuntur. Quem en'mt prophetarn''^nbsp;perfequiüi patres ludaoru^Quis extra Hiaofoly’’’^nbsp;fanéîus propheta occifus eft?

  • 18 nbsp;Ideo audite gentes,amp; cognofee

gatio,quanta(fgop«ci»M)eis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

  • 19 nbsp;Audi terra,Ecce ego adduca malanbsp;populü jftum, frudum cogitatioofi^*“nbsp;quia uerba mea non audierunt,nbsp;meam proiecerunr.

Te^es itaum inuocat coelum er terrant tantam fe pat'maciam tarn impiagentis poß^‘^‘'^nbsp;rum minime, eamq; cunätsgentibus reliquisp^/'^nbsp;in excmplam,ut difcant timae dominumjGquot;nbsp;rêre legibus diiwtis, er Miius uai dei femelnbsp;religionem non unquam defaae. Vobis,mqgt;digt;^nbsp;busexteris nationibusoftendä,quid buietnroP^nbsp;fim faäurus,quid de co mecu conftitueriw.nbsp;enim copiofe illssfi-uäum ftudiorum fuoru/W,nbsp;bedientiic fuie petulantiam feuaè corrigain,toi^^^nbsp;dente er admirante mundo, ut difcant attendit/nbsp;bis meis, er legibus fandis parère, quas ittinbsp;minatifuntfempa.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^(1

Vtquid mihi thus de Saba affernS'^j^ lamum fuaueölentem de terranbsp;Holocauftomata ueftra non funtac*^,^^nbsp;8C uidimæ ueftræ non placuerunt»”'^^'

Qccurrit quieftioni tacitie,ia{htntibus nem,quem domino faaificijs er fuffitis plurifd^nbsp;folymis in fanda, urbe deßrebant luded,nbsp;fimili tarn Jßiritu quam uerbis, utobm Eftiai'nbsp;fum mihi offirtis thus pretiofum erfuauißif’‘‘^'ßfgt;nbsp;namomum er omnia fuaue olentia non tantnbsp;cent quam obedientia er fides. Holocaußanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

mihi funt gratiofa,ea ad domandä ceruicein cio continendis i)npofui,ne otio lafeiuirentnbsp;iatris. Etpecoruue/irorü faaificia dulciat'^Qd/i^nbsp;fed domuiffe fenfus carnales,humiliaffenbsp;quia pictatis,hoc placuiffet magK,hiec uoltt'rnbsp;tiam fcilicet humiliati er contritijßiritt^’

Proptcrca hæcdidtdominus,b^^^j,{iiÇ dabo in populum iftum ruinas,^ „ojiinbsp;in eis patres amp; filii fimul, uidnusnbsp;mus,amp;pcnbunt.

Itaum pradicit impietatis ludaicte nKr‘‘^ ^nnc^ dium er ruinam perfidam, qua omnespaf^^jfdnbsp;dent,patres impij cumfilijs tequè prauis,p^^^^^ßnbsp;laum ffiedatoribus, quos peßime' educaruh


-ocr page 201-

ierehias

^sfocioi ini^uitittiiexefgt;lomiiloßbi ß4tiienit,cttm ^uibiKQ^peribat,quctndoqutdcfefepeiriteradiunerutnbsp;«fl cofenferunt uel fwn comonueruttt 4 prauK ftudijs.

5fHæcdicit dominus, Eccepopulus uc niet de terra aquilonis, Ôtgens magna c5nbsp;ftttget à finibus terræ»

Sagittam fcutûarripicucrudclis cft,amp; noiniferebiturî uoxcius quafi marefonanbsp;“inamp;fugequos afcendét,præparati quafinbsp;*’*'‘3dprælium,aducrfum te filia Sion»nbsp;quodfuperioribui de Babylonijs dicitur,quinbsp;Hierofolyinam omnîs (frmaturte copiiü aüaturinbsp;/‘'’^iamp;impetuhofliliprielùturi, ut terrorecomoti lunbsp;'^ipoeniteiuiiim agant,cr ucniam confequantur.

Audiuimus famamcius, diflbiutæfunt ^3nus noftræîtribulatio apprehédit nos,nbsp;^5 NutparturientenK

’ Volitecxire ad agros, ôiinuianeambu ^^'^îquoniam gladius inimici pauor in

[°^°t‘tuiyilifuapropheta amplificat futur» malu, fententia,quibuinbsp;'“IficimtM exprimât magnitudmem maliCufjvrëdi,nbsp;°^ittttem hofliu,fi quo modo pertimefcentei couer-'^‘lt;r.1iitrt{ urbem erit dolor non mitior parturientii:nbsp;Grgl‘iditis,amp;'lequel,crwnbrtenbsp;py '’^‘^S°'gt;tiferanda,pauor hofliliigbtdif.

f * '^Populimeiaccingere cilicio,amp;con P5’’8ftecinerc î lutfium unigeniti fac tibinbsp;amaru, quia repente ucniet ua-

»I,-

o,n°‘^‘‘^‘^^^'^^f’ortaturddpænüeiitia,fedinuaMWi . «dhibentur.ubi perfidiacrprophetariî odiumnbsp;^^ ’quot;“’^^^^^^fixeritAnterm tarnen à prlt;£dicationenonnbsp;propbeta fideles: fed ainanter, blande, duriternbsp;uerbü,Opportune ac Im

P ‘’^‘i^pfccareccjjcnt.

populo robu* j^^îSffcieSjgf p^Qjjjßjg uias eorum*nbsp;ptobk’^’^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^l^^ii^r-Strenui probatores fint

^^;‘*^^^P''°l’ötnialefaëki er coprobëtfanëkt, popttio correëhone egeat,nbsp;: no negligenter pafcant uerbo fabttis,nbsp;ibronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proßihin uertant fèrmonë, ideoq; er

neceffe eHfijidiofe inquirant.

*3nt*^ f principes dedinantcs,ambu fi ‘’3'^dulenter,xs öC ferrumtuniuer^nbsp;j'^riuptifunt.

iuffuf à domino exequitur,er P’'«« ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclefia pnedicator, inuenit oës e/fe

^‘^^‘^‘^ir'ntes, proditores,er corruptos amorefui, quonbsp;«!gt;i oc p fi^-‘gunc cum proximorié incomodo,quosnbsp;‘’PpriMut, nihilfidcUternbsp;mëdacijs agetes/mtcrim t4nbsp;Pgt;'obitatë uerbis amp; iurationibus cofingetttef.

IRMEIAHV.’ 90 Defccitfufflatoriujin ignccofumptumnbsp;eft plumbu, fruftra coflauit conflatortmanbsp;litiæ enim eorum non funt confumptæ*nbsp;Jo Argentum reprobum uocate cos, quianbsp;dominus proiccit illos»

Quantulibet diligëter er erudite oleremiahuncpo Defperatur pulum coflare, emttndarc, er auitiorumfeoriadepurnbsp;gare mtarii omnibtu modis inftando,uanus tarnen deconbsp;£h)rabibß,äpliimbo no expurgabii : potius totus deß^nbsp;eiet peribit, quam ut coUiquefcat impiu cor ipforiinbsp;ad emendationë, nimirian flagellis atrotioribue refersnbsp;uati,ßnonpariterergehennlt;e. t^ihil enimcertiuee{lnbsp;quam prophetaru contcmptoref,uerbum domini adß^nbsp;rentitMin,argcntu effe erdici reprobum er reieëbtitvmnbsp;deo.Qtii enim uerbum dei no audiunt, ex deo nofunt,nbsp;fed ex diabolo,cuiueuoluntatanfaciunt.

fCAPVT VII.

ni pronuntiatus. intermißK enim iuHitia er iudicio, totum diuinit cultumßrenßbus ceremonijs er facrifi= Pompa celt;nbsp;cijîiMdowo magnifiée oblatis magni ieRimabant,pomnbsp;paq; non modica templu ingrediebätur, iaëhbant egrenbsp;gium cultum dei fui, er celebre templum:propter quitnbsp;omnia iubebant eos facerdotes er prophetic falfi bene

ffierare deßatu regniergëtis, quiequid interim prophetic fan^ minarenturi

2. Sta in porta domus domini, 8f prædica ibi uerbum iftud,ölt; die: Audite uerbumnbsp;dominiomnis iuda, qui ingrediminipernbsp;portas has utadoretis dominum«

J ^Hæc dicit dfis exercituum deus Ifraeî, Bonas facite uias ucftras,ÖC ftudia ueftra:nbsp;amp; habitabo uobifeum in loco ifto«

lubetur flare loco infolito, in principali fcilicet pors ta,quie inter feptem portae fecunduHebrteoshabebaenbsp;tur pr'incipalior,quia orientatior,qua rex eraula foliti prophetunbsp;Mitr4re er exircciwi populo, utpiam acneceffariamnbsp;admonitionem prophetic audirent ex ore domini, feq;nbsp;emendarent, Audite,inquit,non uerbum confiäum denbsp;corde meo,feddomini dei ueflri iuffu er tnflgt;irationenbsp;uobös tranfmiffum,omnis luda,rex fcilicet er populus,nbsp;qui tametßßequentia corporali dominum templi ho^nbsp;norare uideamini corporis er peëhris incÜnatione,nonbsp;iamgentium idola,fed dommum deum ueflrum adoresnbsp;tis. Non tarnen gratum hoc habcbiturobfequium,nißnbsp;uitam er tnores cmëdaueritis colendo iußitiä:tunc menbsp;uobispropitium habere poteritis deum, er conferuasnbsp;torem loci er populi. Nonßro cultores improbostmttnbsp;nera er oblationes non placent, fedfludium innocëtiie


crueriepietatisinmeerproximum.

4 Nolitecófiderein uerbis médacii,dicen teSjTcmplum domini,templum domini,nbsp;templum domini efi«


-ocr page 202-

lEREMlAS

(aftjtio Neiaéktif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facerdotium,facrificiit,quiiß

hifce rebui domitUd impenfe de[eßetur,ut propter ißtt impijs alioqui uobiiotnnia fitparfuruf fempeTjCt“ nonnbsp;tan) populu pium uelit quàm locum,rwii magii ftnihtnbsp;quÀin faniki. laHatis iitagnopcrc templu/ed quodnbsp;xitnc deuf exigit no proßrtii. Non enim populus pro^*nbsp;pter templiwt, fed templum propter fideles cultores innbsp;eoplacerepote/l.

  • 5 nbsp;Quoniä fi bene direxeritis uias ueftrasnbsp;Sc ftudia ueftra : fi feccritis iudicium internbsp;uirum SCproxitnum eins,

  • 6 nbsp;aducnæ ÔC pupillo 8C uiduæ non fcccri^nbsp;tis calum niä, nec fanguinê innocenté efFunbsp;dcritis in loco hoc,Sc poft deos alienos n5nbsp;ambulaucritis in malum ucbifmetipfisî

  • 7 nbsp;habitabo uobifcum in loco ifto, in terranbsp;quam dedi patribus ueftris à feculo ufquenbsp;in feculum»


11

Ctremo« ni)snonßnbsp;«lenduni.

conuerfationeni amp; mores ftnólos Mitueritis, opera uerè bona qua; tonbsp;ties inculcare foleo, tota in lege, ftudia fcilicetpietatisnbsp;egeritis, iudiciu ey iuftitiamcoferuaueritis,mutuiuq;nbsp;offènfiM uel remiferitis uel digne uindicaueritis uel ob^nbsp;miferitis, pcregrinum ofticiofe humaniter fufcepe^nbsp;ritis,inemores uos quoq; fkijfe peregrinos,ipftgt;ru quoq;nbsp;olim experti mifcrias cr anguftias,uidnas deftitutas fonbsp;latio neceffario no opprefferitis,fcd in tribulatione ui^nbsp;fitaueritis, ab innocentiufanguinceffkndendofummonbsp;ftudio abftinueritis,deos quaq^ alienos,crgentilium rinbsp;tus eliminaueritis,quos mecu coli,adorari,cr inuocarinbsp;prorfus nolo,feiens uobis peftsme ccffuru,fttotiesidonbsp;la prohibita no reieceritis, Si,mquam,ad hume modutnnbsp;uitam inftitueritis, cr emendaueritis, conferuabo egonbsp;UOS in hoc loco ueftro,in patru hiereditate, in promiftanbsp;terra optima, nemoqs regum mudi uobis unquam prtesnbsp;ualebit, conftftet uobis templum cr regnwm, omniwnnbsp;quolt;^ admiftbrum erhntnum obliuifear.

8 Ecce,uos cofiditis uobis in fermonibus mendaciiîqui non proderunt uobis.

FurarijOccidere, adulterari,iurare men^ daciter,libare Baal, SC ire poft deos alie^nbsp;nos,quos ignoratis*

Nunc autem uos fiditis in templum cr ceremoniof, quds tanti faciuntfalft prophetic erfacerdotes ueftri,nbsp;nec tarnen interim abftmetis àIurto,c6munes reipubli’»nbsp;ca;diuüiäx priuatimftnguli pro uirili diripitis,infontesnbsp;occiditis,etiaprophetis non parcitis,adulteria impunènbsp;committitis, iuratis mendaciter GT ad fallcndu,Baalimnbsp;externa quxcuttq- idola colitis,poftgentilium deorumnbsp;abominationes curritis, illos prater me uel mecum adonbsp;ratis,nouos fubinde recentesq; fufeipitis, quos ignora-uerunt patres ueftri, tutelares deos,cum Jtm ego omnenbsp;bomun ue/}rum,cr faluatorfolus.

IO EtucniftiSjamp;ftetiftis corame in domo hacjinqua inuocatu eft nomen mcum,8cnbsp;dixiftis, Liberati fiimus, eo quod fcceri-mus omnes abominationec iftas*

IRHEIAHV.

Cum,inquam,hlt;ec omma comiferitis, (y ptater plurima, procaci tarnen fronte audetts coparere cord^nbsp;me,templu ingredi, facrificia oftirre pollutis matin’“^nbsp;indulgentia criminum qua emendare non ftatuiilitgt;‘^nbsp;donisueftrisconfequi ia£latis,dicendo: EtüdM»^^nbsp;egerimus, templi tarnen dominici fanihmonia iuflifi^^nbsp;bimur,facerdotu oblationibus reconctliabmtur.

i

1!

uidi,dicitdominus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nowlatronu diuerticulu nbsp;nbsp;/fielunca adliberegf^-^

utfidutiâ inde cofequantur rapiendi plura mines, dum parte rapmaintulerintfNum ^«1,nbsp;patrocinabitur ueftrts ftagitijsi' qua no ignoro,fi , pjijnbsp;dieabon(htlonunus,crcrimineuosliefamaie/i‘d^nbsp;ikibo,quam grauare audetis tanta ignominia,utgt;'''r


Nunquid ergo fpeluncalatronumfi*^ eft domus ifta,in qua inuocatunbsp;meum in oculis ueftrisç’Ego egonbsp;fandum, patensq;afylum exiftimabitis templwquot;^.

borum uidear ey uiolentoru fufeeptor ey tutof-

11 IteadlocQ meu in Silo,ubi habitauif men meum â principio:ôlt; üidete qu(,|nbsp;rim ei propter malitiä populi meilfr^^^nbsp;Exfmp/o docet locofalutem no redimi,fedgt;'ef'^nbsp;uita innocentia. Qnandoquidem in Silo taberfi^^nbsp;tAofiseyarcadominicelebri reueretiaperftd‘^nbsp;bus loftie ufque ad Heit facerdotis mortem,qilt;‘‘’''^^nbsp;pta efl area, cr de/blatus locus cr prophaUittit^’nbsp;quam^ reftitutus propter malittam populi ¦' fi''nbsp;plum ob ueftraflagitia fubuerti neceffe erit-

gt;5 Etnunequia feciftis omniaoper^’^j dicit dominus Î ÔC locutus fum adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

nc confurgens, 8C loquens,8C no aU“ amp;uocauiuos,6fnonrefpódiftisïnbsp;JSSullus uobis excufationis locus relinqui^’^^nbsp;fcifc admiftflisflagitia,ncc corrigitis quiequä^^''’.nbsp;toties^ admomti,fummafrdulitate circa uosnbsp;nbsp;nbsp;J

prophetas fubinde multos, femperq; mittedo^'^^^ indurata ceruice,dulciter uocanti nihil reft’‘’''‘^lt;

14 faciam domui huic, in qua inuo^^? nomen meum, ÔC in qua uos h3bit**.|jyjnbsp;tiamîSi loco quern dedi uobis,nbsp;ueftris,ficut feci Silo:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jeii ’

Sc proqciauos à facie mca,ficutpL(ilt; omnes fratres ueftros uniuerfijo*

Simili prauaricationt debetur poena fi»^^‘ eieebfratres «eftri ifraelita de fua haredit^^‘'\^nbsp;temptUm mei cr propfce^drtwM; fre uosnbsp;tis,templo frnditusfubruto, tam^nbsp;ceftàbit,qui innôcentia zyfidei rationednbsp;tis, qua unicè requiro.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

16 ^Tu ergo noli orare propop necaflumas pro eis laudem SCnbsp;non obfiftas mlhitquia nonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Exhis duo difcimus,eypropheta foul’* dominit intercedere progentefua,utcunq^nbsp;cando acriter obiurgaret tçyquàm


-ocr page 203-

IEREMIAS

dominum impuliße, ut fefe exauditttrum rtfgrt, p'^gloriit cnim dei fanâi oraiit, Dedecm auté efi dei,nbsp;'* Hwilfgi contemptores, féliciter cr pro uoto uiuerenbsp;P‘Wt4nt«r.Orlt;tnd«)n igitur fitn{iii,Ht uel conuertannbsp;^‘’»pifuel pereant, ne nomen domini per eos iugitcrnbsp;'^iybeinetttr, Non tarnen exaudit dominut orationesnbsp;xotB orantiu fed ad fanHificationem fid nominis,nbsp;^’^«iujlitiacrglorw.

.Nonne uidesquidiftifaemntin ciuiuti lt;S ‘O plateis lerufalem^

. Nlijcolligût ligna,amp;patres fuccendunt SCmulieres confpcrgnntâdipem,nbsp;.^fïciant placentas reginaecoeli, ôthbentnbsp;'°3mina dqs alienis.ut mead iracundiam

!(

It

t,

Df

fi

ä

J Rd''’S r publicacriminaßaetimoré procaciter^

..... -r -.r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^...;^j;a.^..^

?

'/

tf

ltgt;

(ii

/'

Î

11«

E^*

tl*

/

?

J*’

‘^’''^^'^^'’’‘^^°’^^umcofeitfuapprobata,fineuindiâapu^ ’“^«îgeTi. Huiufmodieratiuditorumidololatria,nbsp;cum vnfimis,iuniorcs cum decrepitiSjpa»nbsp;^^‘^f’l^s,uiri cumtnidieribus parifuperftitione donbsp;c^j’^^^lfbemabant ,prog; cultura Solti ueluti régisnbsp;gentilium facri*nbsp;fi.^.‘'^^‘^lt;ibant, feientes id domino uehementcr con~nbsp;^quot;^lt;}gt;iia lege prohibitum. Tota tarnen famiUa oc^nbsp;“-urcircahuiufmodi culturam.tilijligna colli.gt;nbsp;[anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcendebant, fæminte macerabant maß:

ƒ fo^tulof conficiendas, ^uus offerrent regin^ coe^ ‘‘^fupernon patiebantur abeffe libaminaomnutnbsp;idolorum externorun^i deo::nbsp;“^^oncitandum dominumdeum ifraelad iu::

)A die-«’cad iracundiä prouocant,nbsp;hnbsp;nbsp;nbsp;fl, ƒnonne femetipfos in con^

uultns fuii*

left nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f“’” ijui perturbari poßim ira uel mo:^

ab omnibus paßionibus, non mihifuis

cr facrilegijs fuis, pro uerum or pa*nbsp;^^otii^ ^^^^(^‘^'^’^P'^ßp’^uentes, tantisfe abomina*nbsp;ni^,‘^‘‘^fl'*ltitijs confiindunt inconfcientijscoraittnbsp;^0 iTr

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicit dominus dcus,Eccc fu^

t» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiroSjSC fuper iumen^

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non extinguetur*

1^0,1/“*‘^^‘*'^’”^^untiatur cotemptoribus pietatis. liclai^!'*quot;’^^'’^^'“'^ ^uius exc'mdentur miferabinbsp;Wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfe,animalia,arborcs,fruâus,guic

*‘”14« • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hab'ent in terra totum luet hor

iuflam uindiólam:ßc ira meafuccen* °*’*^‘^^^^^^^^‘*^‘^‘l'*ugt;ndegenteitlanonex*nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lota^^’'’'^°'^^^'^°ucilicr^ßd delcbogentem,regnumt

Gquot; cultum.

^°niinus cxercituum deus If ’^olocauftomataueftra addite uidti*

IRMEl AHV.

mis ueftris,amp;comedite earnest

Ù.X quia non fumlocutus cum patribus uégt; ftris, amp; non praecepi eis in die qua eduxinbsp;cos de terra Acgypti,dc uerbo holocauftónbsp;matum St uidimarumt

Etiafl tot holocaufiis ueflris oblationes retiquM mid* g aerfflefa tas Gf pretiofas addideritisad feruiendum mihi, non innbsp;his mihi complacebitis, nihil tale prtecepi uobis in cata ftijs.nbsp;lo^o prieceptorum, in tabula legis melt;e i fed uolui ut mènbsp;folum coleretis Gf adoraretis,fabbatha mea fanÜißca*nbsp;retis, ab omni offenfa proximi cauereiis. Hlt;eé in primisnbsp;Cr fola mandaui patribus ucflris,reli^ua de cultu gt «nbsp;remonijs,no niß à uobis irritatus infiitm,nepergeretisnbsp;ueluti inceperatis occupare uos ßulte in cultibus idolo*nbsp;rum.Nonquod ceremonijs deleilarer corporels,qui/finbsp;ritus fum,non quod uobis haic prodeßent ad pietaté ue*nbsp;ram,quam untce exigo:fedquiaplacebanth£cUobis,etnbsp;nefubflantia Ueflra alifs oblata uobis obeffet, uindicauinbsp;egomeadonamdii, nemeaexternis abominaUonibutnbsp;pollueretis.

fed hoc uerbum præcepi eis,dicens,Augt; dite uocem meâ, ôC era uobis deus, amp; uoSnbsp;eritis mihi populustet ambulate in omninbsp;uia qua mandaui uobis, Ut bene fît uobis*

Paâum meum cumfanâis patribus ueflris,non ex Paäamdti oblationibus pendebat m templo aliquo uel extra defl= fgnau7quot;*nbsp;rendis,fed fi obfequerentur mandatis mets, ß innocen*nbsp;ter GT pie uiuerent in hoc feculo, iuxta beneplacituninbsp;meum gt leges tabularum,ßfcilicet fideles effent mi*nbsp;hi, zy iiequi proximis. I dfi egijflnt, fût urns Ulis efam pdnbsp;ter GT amicus,tutor,G^ cuflos,deus eorunt er ipfime*nbsp;us populus,quibtts benefacerem, beatos^ cr fllices rednbsp;derem,fi in uifs meis ambularenf,

14 £tnonaudierunt,necinclinaueruncad rem fuamtfedabieruntin uoluntatibus ÔCnbsp;in prauitate cordis fui mali: faéli^funtrenbsp;trofum âc non in ante,

ly à die qua egreffi funt patres ueftri de ter ra Aegypti.ufc^addicmhanc* Etmifîadnbsp;uosoés feruos meos prophetas perdiem^nbsp;confurgens diluculo,amp;mittens.

Et non audieruntme,necinclinauerunC auré fuamt fed indurauerutCeruicé fuamtnbsp;amp; peius operati funt,quàm patres eorum«nbsp;Multis olim prieuaricatiombus me ucflri patres irri*nbsp;tauerunt quidem, quorum interim uos menfuram impienbsp;tis,illoruceruicem duram,perfidiam, contemptum,Gt*nbsp;fcelerafuperatis, continuo peiores, prophetariiquo^nbsp;meorum occifores,omnem meant man fuetudinem er tdnbsp;lerantiam diuturnam irridentes,utdeinduflriaretro*nbsp;eedere malitis quam uiam teuere, meq^ timere.

Etloquêris ad eos omnia uerba haec, 8C. ' non audient tet SC uocabis eos, amp; non re*nbsp;fpondebunt tibi.

Nitwc quoq} etiam pricfcntempaternam admonitio* nem quam per tciUis loquor non audient, fana confilianbsp;tua reflgt;uent,nuUa traäabilitate re/fondebunt, exuffl^

-ocr page 204-

ƒ IgRËMlAS

S«»if omiüd uerb(( mea, in omneigentei uicißim exuùs’ exußiindi.

Et dices ad cos Hæc eft gens quae non audiuituocemdomini deifui, nec recepicnbsp;diiciplina ? Pertit fidcs amp; ablata eft de orenbsp;ƒ¦ ' eorum.

•wBdadquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in (xTfietuamrei memo^

riant fcribe : Hlt;fc gens luctaica tantam ingerit coutume Ham deo fuo, continuo 4 feculis fempeTj f^reta uoanbsp;luntate legeq; i(gt;ßus,utnunquam fyncereobedireuonnbsp;iterit deo fuo. Non cß faila melior uHa difciplina, peanbsp;rijt ex ip fis ueritiis, quam odiuftt, facrilegis erroribusnbsp;deleëlantur magis, nec nifi uanis /pebus G“ mendaeijsnbsp;fefe fuffiilciuntfab ipfa nttnirunt ueritate iudicandi.

^9 l[[Tonde capillum tuum 8Cprotice,amp;fu »nein dircdumplanâûîquia proiecitdo^nbsp;ininus,8Crcliquitgencrationéfororisfui,nbsp;Ad regnum luda uel Hiero/olymam reßrtur htec fenanbsp;pianftus ^^ntia, non adprophetam^ lubetur autemgens ißa lugenbsp;i^gt;ttinens malum.Nihil,inquit dominus,reliquum hanbsp;bcî prater planäum, pro quo te lugentium more capilnbsp;iitio nudes, tuélui præpares exitium tuum uifura: con^nbsp;feende adittorcm locum, ut audiatur ab omnibus paranbsp;tentofus pbnilustuus: proiecit cnim dominus à facienbsp;fua gentem ißam, ira diuina digmßimam, totius ctiamnbsp;orbisiudicio:qu£enmtammagnificamffreuitdeiadnbsp;fe gratiam, digno impijs ßirore iudicabitur^

50 quia fccerunt fill} luda malum in oculis meis, dicitdominus* Pofucruntoffendi-»nbsp;cula ifua in domo in qua inuocatum eft nonbsp;men mcum,ut polluèrent cam:

Refpuijjè debuerant ludai maxima malo ßatrunt »omkitio ßuorum,quos mAffyrios deportatos uiderantexules,nbsp;(sdaica. pofumq; exemplo iuflum dei indicium reßrmidajfeifednbsp;addiderunt peccatispeccata^ ac intra templum toto innbsp;orbe unicum, uni omnipotenti deo patrum fuorum connbsp;fecratum ac dicatum,flatuerunt idolorum abomimfanbsp;tiones, ad iniuriam cr irritationem dei fui intolerab ianbsp;tem,Veluti ß uxor aliqua ex infima familia uel hominiinbsp;ßcefufeepta àftvmmomonarcha, er regina conflituta,nbsp;ipfa ianti benefieij ingrata mtroduceret in régis fui thanbsp;lamum imperiale prafente maritoßjurcum adulterum^nbsp;'Quid enim mdigniuscogitaripofict, nedicam fieriinbsp;'gente Iudaica,eleäa à domino,dominum fie /fernen teinbsp;ôCædifîcauerunt'cxcclfaTopheth, quænbsp;eft in uallc filii Ennom:ut incenderent fi»nbsp;lios fuos, amp; filias fuas ignnquæ non praegt;nbsp;cepi ncccogitaui in corde mco.

Nfc fcii contenta , filios fuos quos à marito tanto fu ' ßeperat crudeliter er fine mifiricordia iugulat adgraanbsp;tificandum adultéra, er ad fatis contumeliarum repeitanbsp;dendum nebilißimo marito er domino. Quid amabianbsp;'tiusconiuges poßident pignoribus uentris ƒ qult;e tarnennbsp;incendere et ofiirre in ÿ-atiam idolorum no reeufant,nbsp;sactifleû quot;iu)nfolumnoniufii,fcd€tiamprohibitiàdeo.Tophethnbsp;Topheth. ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuxta ïerufalë erat, à tympanis uèl

'tatitudine nomen fortitiKt m Italie diâa Gebin hinnomt

54

IRHETAHV»

hôcefi,uaSisuanifimiorum cr perditifiimorufit. enim uanius quant pretioßßima dei nuituranbsp;filias ofiirre hts qui nihil funt ? Denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uallc ZJ’l‘‘‘\

legio uide Uieronymum ejquot; alios. Crudelißimat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

ho/tias cum dominus mimme pracepifièt, mo auerfaretur,fua tarnen libidine lu^ei fufeep'^nbsp;quafideosuel dominumcolerecupientes, cuit‘Ci*'nbsp;mcoparabiliterfacere femper detreâarentidai'C'^^nbsp;firantes caufam ob quamillis deus grauesnbsp;impofueritpertàofen, ne propria/fonte longe pnbsp;tolcrabiliorcs ritus ai^uentrêti cumidnihiloi^''^^nbsp;eisobmiffumnonftierit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

jx ^Ideôccccdies ucnicnt,dicitdoii’*’’.

8(. non dicetur amplius,Topheth lis filq Ennom, fed uallis interfedion*®*nbsp;fepelict in Topheth,cô quôd nô fitlo^ ¦nbsp;55 Etcritmorticinum populi.huius jnbsp;bum uolucnbus cceli amp; beftq s lerrf»^^nbsp;critquiabigat.

Tanti criminis digna ultio pradicitur, tores idolorum tam crudeles infuos,eo locinbsp;ßnt fiituri, erabominabilis uolucribus efeanbsp;agrorum,ubi contrapra:ceptumdei, in^nbsp;am,tâcrudelia admittere eos non puduit.DicetU^j^nbsp;olim uallis occifionis, hoc cfl, hominumnbsp;quia ibidem fepeliendus fit ingens numerusnbsp;occidendorum, iîlicq;fepeliendoru à Babyle»lM /i ’nbsp;tantie multitudini fepeliendte locus alius aptiornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Etquicfccrc faciamde urbibusl““ de plateis lerufalcm uocem gaudiinbsp;letitiæ,uoccmfponfiamp;uocemfpo” ' ,nbsp;dcfolationc enim erit terra.

Subuerfionem urbis,ciuium mterfeëliones, exilia praidicit, ineptumgaudtu eSquot; di/folutiß'quot;^^nbsp;res,quin er hone fias laititiasjfonfi cumnbsp;quoq; qui cum /fonfisgratulantur, pro licitlt;’/’'^ßnbsp;tium,citra ineptias.Pariter omnia deßturaHii!i-‘nbsp;fiium firocitate conculcandi,

CAP VT V 11 r. N illo tempore, aitnbsp;Eqcictoffaregumluda ƒnbsp;phncipum eius,nbsp;^itum,8f oflaprophetarun’’nbsp;facorum qui habitauerunt lerufal^*’^’nbsp;fepulchris fuis:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si

8lt;cxpandentcaadfolem,amp;lufl’ ’ƒ omnem militiam cocli quæ dilexenj^j’d^nbsp;quibusfcruicrunt,amp;poftqu3e3’’’‘’0i,('nbsp;runt,amp;quæquæfieruntSfadora“^ (}lt;(nbsp;Non colligentur,amp;nô fepelientur*nbsp;quilinium fuper facicm terrænbsp;Profequitur pradicendo calamitatcni ludai^^^jji^it' jnbsp;ptcr idololatriamipfoeum; Cum, inquißnbsp;Hierofolyma nullum crudelitatts genusnbsp;delis BabyloniusG‘auarusmiles,criinen e//nbsp;rumfepulchrorum nihili ducet,oßibus duduf» ¦


-ocr page 205-

l'EP.tmAS

perquiretthefauros abditißimisinb'

^i^piorum regum er principum, facerdotumfalfo» ; ptophetarum, qui femper pacein promiferant:nbsp;torum (« publicu protrada, ludibrio abominatio»nbsp;Çx ^ponet crudelißimofato:ut qui contra uerbum donbsp;Wfî moniti j» «itlt;r fita Soli,Lune,fiellis Gquot; reli»nbsp;^•’idolorK portentis cultum prohibitum detulcrunt,nbsp;^contra odioexpofiti, proßratipcdibus concul»nbsp;'“’•fiu»!, eifdem feruire coguntur pofl mortem,quos uinbsp;lonauerunt fupra creatorem, quibus débita folinbsp;’“w cultum toto defiderio exhibuerunt,quos ernbsp;^¦iiiitorf j neglcdo domino inuocat ut, nuc fepulchrisnbsp;^’fti di/perfa iacebunt o/Ja ad indicium impietatis,nbsp;ij.r^^'’'^‘^‘^‘^gt;nconuertentur omnibus i« exewp/«,nbsp;pudüron idololatris,quod ifia colant qua: 4 tannbsp;^quot;^eripere non poßint.

^''igentmagis morte quàm uitam om rcfidui fucrintde cognationc hac

A jp

J5'

nf

¦lt;*«('! ïd quot;’^’‘f’'’niuerfislocisqupdereliöafat, 5^'^æ^'fncos,dicitdominusexcrcituS.

fiki nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iu‘'i‘llt;^tgt;t, ut mortem pos

«i* Slti

Qb' quot; ~~ vc*7---------

no”reuettetur.^

Â'”

uitam: durißima quippcferuitute in ^^.^^fliumlaborabunt, crudclitcr tradabuntur,nbsp;‘^^^ahareditatisfitedeofuoferuire nolucrunt.nbsp;”” P'it^ui in popido uerboprophetico credebât,nbsp;lt;),nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fient cr leremias ipfe.

dices ad eos, Hæc dicit Dominus^ qui cadent, ncnrcfurgentç’ôi

• çj.jl’^fiuerantia uirtutum cfi corona, ftc pertinatîa pj^^‘fl}^atiofum,fuim malorum efi,quam plangit pronbsp;'’''^isadlrefi/fe,adperditionisfuenccefiàriurnnbsp;* ’’»'nfKin.Qgomodo enirn falus locum habet er in»nbsp;«bi /ponte eligitur rcbellio et pernicics prtc»nbsp;ilQy^’fquot;'‘‘^‘l‘'^ufNufiquidde/perare mc oportet, aitnbsp;Vrtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emendationef NttJW )îc cadet infi^

feu; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'tunquafit à fuis flagiti/s recefiuraf men

C^udfuum patrcmdigmt y ^'^^WreKcrfura?

aucrfus eft populus ifte in le dçf æ’^erfionecontentiofa^ Apprehen^nbsp;?**’tniendacium,amp;nolueruntreucrti*nbsp;''°^°f‘U^umed dilcdeurbicr populo meo,nbsp;eosgentibus filios clegcrim, fic menbsp;t 'Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meo,ut conciliari nolint neq; reuerti

i ^^^tracdonùnwrnfuums^

aufcultauitncmo quod bonft fpoeniten^nbsp;6,^ ‘Uperpeccato fuo.dicens, Quidfeciî’nbsp;curfum fuû,quaanbsp;uadens ad prælium.

ÏM b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelligo, ut ne anus quidem ineisfit

orct,qui erratum a» ^°’^'^‘ißi paniteat,refipifcentiam jponnbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toties repetitas prophetias de ingruente illis

IRMEIAHV»

äird caldinkate. Perguiit autë prauitate cordif fui fine ¦ timerc ad pracipitium: uelut cquus laxatofreno m pr^nbsp;lium,uelut fitriofm in arma ruit,fie ereâo itli coUo connbsp;tra deu/m ineedunt,

7 Miluus in ccclo cognouittempus fuum: turtur, amp; hirundo. Si ciconia euftodierutnbsp;tempusaducntusfui:populus autémeusnbsp;non cognouitiudicium domini»

NorHttt aues GT animalia multa tempus reuerfionis fuierquantumlibet proculabeant, ad tempus fuum redenbsp;unt, ad ntdulosfuos ^uos a^wfeunt. Cicoma meditaturnbsp;faiutem fuam puUorumq;, ad locum fuum, cr ad tem^nbsp;para, ad pricfcriptum ereatoris fui cui obfequitur : ficnbsp;turtur,hirundo,amp;grues fiudiofe obferuantprofiäioanbsp;nis fitte tempus çr reditus. Populusautemmeusrwfcènbsp;recufatiudiciüultionisdiuinietotiesadmomtus.Quaiünbsp;ciecitatcm exigit horrendu iudicium dei ob crudelê in»nbsp;nocentiumftragem, ob impletas prophetarum fangui»nbsp;ne ciuitatis plateos » incefiabilis hoe meretur firuor co»nbsp;lendi idola, er finalis iiifuper impoenitentiOjUt malumnbsp;impendens euadere nee poßint nee uelint.

® QiiomododicitiSjSapientesnosfumus* amp; kxdomini nobifcum cft^ Verèmenda-Ciöoperatuscft ftilus mendaxfchbarum.

Confufi funtfapientesjperterritictcapti funt.'uerbunienim domini proieccrunr,nbsp;amp; fapientia nulla eft in eis«.

interim tarnen idilatis prudentiamfecuïarem^fcri^ iaflatio barum (inoq^ et falforum prophetarum fapientiain quanbsp;uos decipiuns ey fubuertunt, legis quidem peritiam ar*nbsp;rogantesfibi, fed in fuum quteflum deprauaiites, Uerbdnbsp;quidem legis tenentes,uirtutein autem eins ignorantei,nbsp;Vane lex feribitur cum non feruatur, er qui malis in^nbsp;gruentibus prtecaUere debuerant,cum omnia feeus at^nbsp;putauerant cernant, confiinduntur,ipfi quoq; capien»nbsp;tur ercrudehtertradabunsur, quiproprofißionefu4nbsp;confilio ea prteuidijfe er abegijje oportebat^ Sednonnbsp;erant uerc fapientes, fapientite author? dominum ignónbsp;rantes GT tion timentes: aßuti quidem dici pofiunt,fe4nbsp;quiafiutiafuacomprehendentur^

Î o ^Propterea dabomulicres eorum cxtégt; ris, agrös eorum hxredibus:quia à mini»nbsp;moufquead maximum omnesauaritianlnbsp;fequuntur Î à propheta ufque ad facerdo^nbsp;tem cundifaciuntmendaeiüm.

Sentient propere quam fiter int fapientes, cum ex» tremas calamitates fua culpa inciderint, cum longe ali» Sero fapiócnbsp;ter cadent ipforum confilia quàmputabant. Pacemia»nbsp;âabant ac templum fuum, fed ab hoftibus cernent flu^nbsp;prari uxoresfuas, occidifilios, agros fuospoßideri, ZTnbsp;quicquid diu çx laboriofedolofeqi corraferant ex pau»nbsp;perum fifoli/s cr iniuria, iuflodei iudicio ßabyloniusnbsp;uafiator diripiet, Omnes cnim impie urbis ci«cs à par»nbsp;uo ufq- ad magnu anxie inctanbunt corradendis diuitijsnbsp;per faser ttefas:,ppheta etfaccrdos,qui huiufmodi damnbsp;nafje,feriofeqi contradiccrc debuerant,fadifunt canesnbsp;muti,nKndacioru et criminïi patroni ceteris auariofett

Q-5 2.

-ocr page 206-

1

11 Et fanabantcontritionê filiæ populi mei adignominiam dicentes,Pax, paxtcumnbsp;nonedetpax*

Corruptißimum urbis fiatum prophétie crfacerdo* tesiudicio âiuinofecundutnlegetndei certißimeeuer'*nbsp;tendum priedicere debebant: fed contrd eleuabant çrnbsp;excufabititt omnia, placentia tantum loquebantur, im’‘nbsp;piffblandiendo,pacempromittëdoimpÿ(, quibus faimnbsp;effenonpote/l,

li Confufi funt, quiaabominationem fccc runt: quinimo confufionc non funtcon^nbsp;fufi,amp; erubcfcere nefcierünidcirco cadentnbsp;inter corruentes, in tempore uifitationisnbsp;fuæ corruentjdicit dominus»

Vani idoio Erufecfcd»: infilicißimi iiebulones ifli idolorum uanif Uttx.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimi feâatores, qui 'm mhili ponuntfiduciamfu4m,dos

minumal}gt;ernendo,uttn baratru^urcitiarum prtedpi tentur,ut erubefcerenefcianttnuUimcriminii obiedunbsp;confùnduntur, infolentiie ZS“ uitijsftc 'moleueruat, utnbsp;per afuetudinetn licitafibi omnia credant qult;eagunttnbsp;medicui infirmo profit,quilanguoremignorât,nbsp;qui odit medicamëta,necfe patitur perfitaderi quod lt;eenbsp;grotetf Nibil igiturcertim interitu illorum,qui falutcmnbsp;abominantur et faluatorë, cadunt ij gladio,fame,pefîe,nbsp;quibm uifitat 'miquos dominm.

15 ^Congreganscongregaboeos, ait do^ minus.Non eft uua in uitibus,amp;: non funtnbsp;ficus in ficuinca, foliumdefluxitî SCdedinbsp;eis quæ prætergrefTa funt.

'14 Quarcfedemus^ConueniteScingredia mur ciuitatem munitam, amp; fileamus ibi:nbsp;quia dominus deus nofter filere nos fecit,nbsp;amp; potum dédit nobis aquam fellistpccca.*nbsp;uimus enim domino»

Congrega« tio in mais

CoRigâludteot fuo malo 'm urbem, lUuc enim ex agro de regm reliques ciuitatibm hofîem fitgient, ut 'm regianbsp;Hierofolyma proteganturàbi 'mclufo! fame ey omniumnbsp;neceffariorum egeftate macerabo: non fupererit 'm rurenbsp;ficut una, p-udui quicunq;, quomodo ergo durarent 'mnbsp;uiOisf Sed mutuum inuitando aiunf: Cogregemint ut innbsp;grediamur ciuitatcs munttits,ut ibi paulifper fileamusnbsp;er quiefcamus.Tardius matium domini fentiunt contranbsp;fe, er 'mjruduofa confißione poenitent, dicendo:r)ominbsp;nus deus nofter compefcuit petulantiam nofiram, m=inbsp;conditos^ clamores uane latantium : aqua fiüe com^nbsp;mixta nos potat: miferabili noscalamitateabforpfit,nbsp;humiliauit contumatiam nofiram dominus cuipecca»

uimus.

ly Expeâauimuspacemamp;noneratbonü: tempus mcdelae, 8c ecceformido»nbsp;lam non efi ultra expedare promifiam pacem d fal^*nbsp;Spemana, fi^p^Q^hetis. Sperauitnus enim bonum, fed malts obruinbsp;mur, medeU tanpus er fanitattsprafiolamurtamdiu,nbsp;er ecce 'mflatio acerbior ulceris, ^clinantem morbumnbsp;de malo 'm peius: profferatafalute, delferatione uUi~nbsp;maperimus,

16 A Dan auditus eft fremitus equoru cius,


2.0

IRMEIAHV» àuocehinnituum pugnatorumciusfo”*nbsp;mota eft omnis terra.Et uenerunt,amp; dcu®nbsp;raueruntterram, SCplenitudincmciuSî*’nbsp;bcm ô{ habitatorcs cius»

Nolite tempus ttelleredimerc quo minus illico nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 '

enundetisJfe difiirendæ Hltionis,quia iaimutw fict^ tus cquorum er armor urn crudelts er m‘lt;Soinbsp;extremas urbes regni occupat,trcmor terratotnOtC^nbsp;ripit. Ab aquilone ià proximus efi urbi Dan,nbsp;rus terram,er quicquid 'm eareperict. Tanta antenbsp;titudine'mcubet,utuincincqueat, omnes urbesca^l •nbsp;donee ultimo Hierofolymam quoq; belli totius tenH''^ ,nbsp;uafictfimdeommumjpcrabaturrcdcmptio. jnbsp;•7 Oyiaccccegomittamuobis ferpent^^ :nbsp;gulos, quibus non eft incantatiotamp; J”®nbsp;debunt uos,ait dominus»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y ’

Sagittarios mortifirorum figt;iculorum adduca, uelut bafilifeorum er ferpentium idibus oceideot«^nbsp;mineprohibente, uenenatismorfibusnbsp;ribunt,ait dominus.

• 8 nbsp;Dolor meus fupcr doloremtin

meum mcerens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j

Quaro mifer undiq^ calamitatis folatium,fclt;^'’^^ meangor er dolorimmedicabilis,pracordiai’tC‘^^nbsp;ror Cf maefiitia torquent, totus tremo ernbsp;gentis nua 'mfilicitate, quam fua culpa fitjlirtcrc^nbsp;impatientes admonitionis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

iq Eccc,uox damorisfilip populi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

ra longinqua,Nunquid dominus »’‘’Set K in Sion: aut rex cius no eft in ea^nbsp;go me ad iracundiä concitaucruntnbsp;ptilibus fuis,Slt; in uanitatibus

Videor quoq^ mihi audire uocem anxif clattto’'^ ' rumlfrael in remotißimis prouineijsnbsp;do lugentium:Nunquid eledddeo Hierofoly^i^Jnbsp;liter deferuitf num prafentiagratia fuatotaii^l .nbsp;numhabitaculumgloria fine figt;reuit,ut non fit t”nbsp;quiff iam qui iïlam de finder e poßit, uindicarcf^nbsp;tuerefCui tarnen querimonœ fie audio dontix^^^Ltlnbsp;dentem: Et quare ueriti non funt uiri tudanbsp;Ierufalem,tantis bla/femijs concitarenutl^'nbsp;re perfuafculptiliat qua certofeiebantnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lO } ÇJ

quàmmaxime,qult;etotiesprohibuifieri, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

li,utq;àpercgrinorum facrilegiorum uanit‘tttl Itèrent fedulo monuified in uanum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5 (gt;1

TranfrjtniciTiSjfinitaeftaeftast^ j uatinonfumus»

Gratis igitur pergit uox iUa conqueri^tt’^^^i Praterift quidem metendiercoUigendi fiquot;“nbsp;pus,autumnusquoqj,perciptendorumfrniiln^^,^nbsp;finitus ed, nos autem no redempti fednbsp;egefiate perfeueramus, quantubbetfiudU^nbsp;repofuerimus : non enim poffeßioni ernbsp;dent,fed bofiium,quibus feruire quoq^nbsp;bis iila,fed lüis plantauimus et comportauixi^^nbsp;I Super côtritione filiæpop“**nbsp;tus fum amp;côthftatus,ftupor


-ocr page 207-

lÊREMIAS î^unquidrcfina non cftinGalaad^autnbsp;Micusnon cft ibi^ quarc igitur noneftnbsp;» ®0(iuôacicatrixfiIiæpopulimci^

QSotifsigitMrcogito contritionc tti(rofolymlt;e zr pUpi ^''^eiw,conterortotocorde,caligant prte/iuporenbsp;Cr uifuijomnc! fenfiu hcbctefcut, flupor obtinetnbsp;^’^ttrtufut compos tioJjin uiriwm,ljgt;es omnis medenbsp;ceffiit,etiamß omnis refina,qiu optima nafciturnbsp;**•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«iJjjbMfHr tiidneri populi mei,/i mcdiconti»

(îuiùij cierationi lUii« inte!idant,fanarinon po *'’’lt;f-T«mgr(fKi malitw ?7 inueterata impietatc labo*nbsp;amp;tiis iMiJdif (f çjquot; tatus ifraeljUt ftulla poßit indulgennbsp;«ifldi(ff4 curari: grattius longé cftiüitM ulcuf,nbsp;aligna curctur malagmate.

C A P V T IX.

' ^a^^Vis dabitcapiti meo aquamîSC oculis meis fonte lachrymarû:nbsp;amp;plorabo dieac noâeintcrfe-lt;âos filiæ populi racii;’

VUrîgendo prophetafupcr populum fuum,di* pi-ieuideo flragem populi mei,ut déploraitnbsp;Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neclachrym^adftne intermifr

mortuos.Si enim totus uertar in fie» guttas deducam,[edßivmmisabMidaitnbsp;tarnen flere non potero:tantafunt enim manbsp;¦“‘otnntin dolorem fua uincantmagnitudme,nbsp;\x“gt;sdabitmc in folitudine diuerforiiînbsp;dcrclinquâ populümcum,nbsp;J ab eis^ quia oês adultcri funt,

. ------1

‘MopræQgricatui““’*

^^quot;Imihifratres ßnt^uoszeloiußocupio emen ''’^'''¦‘îxia tarnen eos infolenter uideoinimpietatenbsp;[nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redeumdi ad meliora,toties uer

° ‘^««»wonitos.opto mihi in ttaßa aliqua folitudine ^^t^iilitugurMe^e,ubifolushabitans,tamipforumnbsp;'^^‘ilt;iridololatriâ,lt;juàmaffuturâiaish^^nbsp;uidere no cogar ee^uos no aliter iudico ^uamnbsp;^^^improbißimoru, nihil minus quam probitatemnbsp;contemnentiuM dettmfuum.

^^^tenderuntlingua fuâquafiarcum ^^dacîjSf nô ueritatisîcôfortatifuntinnbsp;JJ j malû cgrcffï funt,6Cnbsp;lîl© »* -.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* J

—««.uj'iiuuerunc^aiciiuuiiiinua* Si' ^mèdaciafalfuinqsfuadendu inßruäißimäprotennbsp;^''^^gt;iguafuam,uelutimortißrüarcumadpernicicmnbsp;amp; morummeritatë autë loqui nefciunt, ttuUa uisnbsp;'^^^^afuadendi adeli, qui nihil unquam prêter nequinbsp;’Wditdntiff, quaqua uerfum diucrtertwt malu malonbsp;^ê^erant, i« propag^iU impietatc femper perß^t,nbsp;tWc dei uiuentes,fed necß detim credentes,perßnbsp;‘^'»fuam Herbis prodentes cr moribus.

proximo fuo cuftodiaf, Omni fratreçfuo) nô habcat fidutiamînbsp;^'îomnis frater fupplantâs fupplatabit,nbsp;^®nmis amicus frauduicntcr inccdet*nbsp;^^gt;uinfolum Ml lt;ie«/îd«cocWiï,pd etiäinßatresnbsp;^P^oximoStUtno fe quifquam ßatrifuo tutó credere

fff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g/“quot;«,öC£tcrcunqua

ï nbsp;nbsp;nbsp;Sf/^''^”nabeis^quia ot

”^ffifi-tttret ßnt Z Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. y^»^Uiet tam?n PM i^folentc

y î

y.

le «n ’i‘“*‘'**^‘n^*o3araaiucgiciuiuii .^{’Q’^’^ognouerunLdicitdominus,

'ii(^

IR M E IA H V* ^5

¦audeabomnia autë corrupta ßnt mendadjs ^^ßattdCi dum fibi quifqi proßgt;icit, findet^ priuato fuo comodotnbsp;quofit,ut ßcutfidein non prte{iat,ßc nec fentit perfi*nbsp;dus äßatre fuo,cum charitas ßt fumma legis,et iuflitiSnbsp;deus prâ^ponat facrificijSjGT exigat fcrioßtts.

Et uir fratré fuû deridebit, ô(. ueritatcm non loquentur: docuerûtenim linguamnbsp;fuam loqui mcndaciûîutiniqueagcrenr,nbsp;laboraucrunt.

Circunfcribit quifq;, gt turpis liicri gratia circüuenit focium,coràm promittcndo grata,abfcns uerà moliëdonbsp;improbaiowtm fcilicct pr£bet,Grfcorpioneittßdiaturtnbsp;Hon eß qui candide ueritatë profiteatur, Afueßceruntnbsp;îmguas fuas ut quàm ßneßc mentiatur, à prauitatisnbsp;pondère fefefußentare laborät,ßbijpßs oneri exißettnbsp;tcs.Eô enim perducit improbitas,ut feipfam quoq; ßt^nbsp;rediunon poßit.

Obfejßeses dolo gt ßaudulentia,quaqua uerfum re» ßgt;icis omnia impletauidesimpietate,malis artibus bn*nbsp;butus,nemini fidë feruans,nec ab aliquo tibi credit fidinbsp;feruari:per dolum renuis meä feire uolHntatë,leges, innbsp;fiitiam Gr ueritatë. ihec de ludicis dominus dicit,qHi nonbsp;uit eos,no ea propheta fuo jßiritu per irampr^edicat,

Cogor ergo fceleßos aggrediiuRo iudicio meo,igne^ Cogitui p« aduerßtatu illos coflando probabo, fcoriam perfidiie ilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;***“**

lorum depurabo GTprodammundo. C^uid enimaliud mefacereßnunt? Quomodo tanta ipforü impictatemnbsp;ßrrë perpetuof Tot obrutos beneficqsmeis gt totietnbsp;admonitosßneßuilu prophetqs,ultrà non ßram.

Sagitta mortißra GT ad occidendû limata eft Imgua eortim, dolum loquiturtuera, honefia,utilia,fanäa acnbsp;falubria,quia non didicit, loquinon poteSi, pacem orenbsp;ßtnulat,Gr aureos poteßpoüiceri motes proximo fuo^nbsp;inßdiM Mttem reuera ßruit,ut corrumpcre poßit,pro*nbsp;flernereq; bene de fe^erantem.

Iniußitias huiußnodi iuftitia. dei no ßrt,tam in fuo po pulo quàm in aliis,fed dignis traduoit uindiäis, perfi*nbsp;di£ feuerus ultor gt iniuriarum uindeXi pair onus au*nbsp;tem ueritatis GT candor is. Slt;epe autem hanc repetit uenbsp;luti intercalarem fententiam,ut enumeratis tot eorumnbsp;iniquitatibus, infirat iuße fefacere quod facit.

Q-3 5

-ocr page 208-

laconigl« bilium utn

IEREMIAs

(identistà uolucrecœli ufquead pecóra tranfmigraucrunt ôC reccffcrunt.

Propterea in ftvmmii montium nbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;undique

regionem circamafpicere poßum, GT de remotif audi» ri,leuabofict(iM cr limentum,Gr!^ecißoßimM terrAfnbsp;pafcuurwm uberrimiU uidebo fuccenfM cr uaüatM,utnbsp;nemo etu tranßre ualeat : ut necauesnec beRiie eusnbsp;poßhac fua habitatione dignëtur, fedfugiant tanquantnbsp;certampemiciemfornuditbilem folitudinem ^cruennbsp;tamprouinciitm.

’ • Et dabo lerufalê in aceruos arcnae,cubi^ lia draconu:amp; ciuitates luda dabo in defonbsp;lationeni,eóquód non ßthabitator»nbsp;î^oii tantum ludlt;eam propter peccatauafiabo ,fednbsp;Hierofolymam quaqueiilam ueßratn urbem,de quanbsp;tantopere gloriari, cr fanâum illud templum quad ia^nbsp;(hire foletis,hoües Babylonif rédigent in aceruos,nonnbsp;pofthac hominibufffedbeftijs immwtdißimts cr horrinbsp;bilibui habitâda,cum totiuf rcgiii omnibtu äuitatibitSfnbsp;quiefine habitatore defolate relittquentnr.

Il Quis cftuirfapicnsquiintelligathoc,amp; ad quem uerbumohsdomini batutan*nbsp;nuntict iftud quarc perierit terra, ôCcxu-fta fit quafidefertum,eô quod non fît quinbsp;pcrtranfeai^

Et dixit dominus, Quia derelique» ’runt legem meam, quam dedi eis, ôC nonnbsp;audierunt uocem meam, ôC non ambu^nbsp;laueruntin ea:

14 amp;abierunt poft prauitatem cordis fui, amp; poft Baalim, quod didicerunt à patriquot;nbsp;bus fuis»

C jCu» ur nbsp;nbsp;nbsp;Si «fl nmif uir[aptes refiduus efi ex uobis,is[ciet CT

[entiet uerè mepriedicere,cr ntmiu certam ex ore do^ mini prophetiä de fubuertendo regno ludaico. Quowonbsp;do enim [ubfifteret ea urbs,çr quacunq^ alteriuigeii»nbsp;tis ciuitM hiic tn moribuf cr fide fimilif, unde lex do*nbsp;mini del cotemnitur, idola uana pro uero deocolutur,nbsp;it« cr fides[ubuertUHtur, dotnini dci agnita uoluntofnbsp;irriJetur, prophetic occidutur, corda impioru eatenusnbsp;mdurantur,ut nec colere dcum ueünt nec credcrefnbsp;ly ^Idcirco hacc dicit dominus excrcitUquot;nbsp;um deus Ifrael, Ecce ego cibabo popUquot;nbsp;lum iftum abfînthio, SC potum dabo eisnbsp;aquam fellist

HM«e populu tarn diligenter nudtifariam fiepeq^ ad' monitum, cr nthtlo meliorem reddicum,[ed continuinbsp;prolabentem 'm cr'imina atrotiora,ut mihi jrittolè per'nbsp;uicaciter^ refiilant:Ecce igodom'mufabfinthioangunbsp;fiiarum, cr aquafiUis potabo:hoc eft, implebo amari^nbsp;tudine tanta ierumttarum,cr/teittuoluam,utangui:nbsp;ftqs etnori cogantur,cr uitam deteriorcm morte uiue»nbsp;re, itno trahere fine [olatio omni, continua ßrmidinenbsp;perditionifextrcm^-

16 Etdifpcrgameos ingcntibus,quasnon nouerunt ipfî patres corfî:8lt; mittä poftnbsp;cos gladium donee conftimantur*

18

gt;9

II

IRMEIAHV.

Poft obfidionis atiguftiMjCroccifionemgeiitiffi^'^ji! refidui fiier'mt,dif^ergeMurmfiltci exiho'mrcnoU^nbsp;proumcias, ’mterigfiotos homines interramhoilii^nbsp;quorum non inteliigent lingua, qui nuHa precion^nbsp;ftantiaad clementtamflefh poßint:adleutmo(^'‘rnbsp;nem incidentem perielitabuntur apud eos denbsp;rebus,ac uelut emptitif [erui crunt dominùnbsp;tie cr necis poteftatem in eos exercebunt, doneenbsp;mantur cr ^'/fierdantur de terra.

17 Haec dicit dominus cxercituum,C® tcmplamini,5Cuocatelamctatrices,ut‘*''nbsp;niant Î St ad eas quæ fapiéies funt,inii°^’nbsp;Stpropcrent,

Circunftiicite cr ddigeter perquirite hemerttatn^ more ueftro,ad rmfertas ueftrof plangendiU, tnnw.nbsp;cet ad quof plangendas uos no [ufficiatis, immineK^^^^nbsp;bis miftrabüë ftragem. Cluie ex arte norint btrunt^nbsp;luâum,ciK adducite,ut praftó fint 'tndies,ad oftuV*^nbsp;dendum:non enim dtfiertur perditto uejira. lt;nbsp;feftinent, St affumât fupcr nos pnbsp;Deducantoculi noftri lachrymas,0^P^nbsp;pebrænoftrædefluantaquisî

Citoplanäum arripiant ad 'mgruentécala»^ commendandä lachrymis er luâu.-deftuantbd^nbsp;oculis,crpalpebra;tugifletulaJ[entur.Molf' ;nbsp;uaRitatis ad [ujficientiam plangere non poterdi^’^nbsp;uitam emendare haëknus nolut^lis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

quia uox lamêtationis audita eft Quomodo uaftati fumus, confufi “‘juinbsp;menter^quia dereliquimus terra,nbsp;deieâafunttabcrnaculanoftra» !

Nunemihiaudire uideoruoeê pereuntiu^''^ tium, tantum abeftutpacemuobis promitterenbsp;iam arua dulcia Imquere eogimur,patrianbsp;mus ipfie noftra quafi abominantur nos CTnbsp;terra ipfa nos euomere uelut[anguine cöftgt;i«'(‘‘^nbsp;pit,er noftra abominart crimina.

lt;([ Audite ergo mulieres uerbfi fumant aures ueftræfermoncorisnbsp;doccte filias ueftras lamentfl.Stnbsp;proximamfuamplanäumtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Audite [altemo uos [centime uerbudo/nifU''^^' j gfTf neftiunt diftant, er qu£ peritlt;e eftisnbsp;rißime lugendi, docete earn quoq;fili.unbsp;c'mdf, ut tanto [uffictatis planilui, pro cabtif‘^nbsp;uißfmaaffutura nobis.

quiaafcédit mors perfeneftras^^ ingrefla eft domos noftras, difp“«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

uulosdeforis,iuucncsdepJate*^» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Hoc iam carmen eüfixminarum qui prophetarum monita ad panitentiatnnbsp;luerunt.-hoc Ulis canendum pneftripfit cumnbsp;[odalibus [uis, mortem [cilicetobrepfiß^P^Lftt^nbsp;imprudentiu, quod populus ludacunëtap’^^nbsp;nita tarn uariè, crebro er [edulonbsp;er [up'muf fterteret, donee 'tmparati CTnbsp;riclitareittur. Crudelisenim mors


-ocr page 209-

IEREM ast

pahttifs et domibuf irrutt,Nibil ^^Crfanumtota in terra relinquitur,ft muri domorünbsp;Oquot; urbiutum [eruatur,Filij amantißimi in plateii ludc*nbsp;ff lt;lefinut,in dontos mort ë ßigiunt,ßed no effugiüt. Qtdnbsp;^gt;»tmes in delitijs tiutriti/})ë poßeritatis pr^ebuere feitinbsp;oribtis,hi aßgt;icicntibnf parctibus in plateis trucidatitr^nbsp;^quere:Hæc dicit dns, Et cadet mortisnbsp;hominis quafi ftcrcus fuperfacicninbsp;’^fgionis, 8(. quafi foenum poft tergüme^nbsp;Çnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non cft qui coiligat,

^‘tbebitur ratio corporum occiforum^ reßdui ^»mtciiptiui abdneentur ab hoßibus in captiuitatetn,etnbsp;‘“iliuera uelutßercns eruntcantbusefeay erporciStnbsp;t'efetlum fixniim à tnetente negl/gitur poßfe :ficnbsp;cadaueracolligentur, donee redigantur

«æcdicitdominusîNonglorieturfapp fapientia fua,SC non glorictur fortisnbsp;*?‘ortitudine fua,6^non glorieturdiuesnbsp;lA'VjiÜisfuiS,

in hoc glorictur qui gloriatur, feire . ’'nffemequiaegofumdfisqui faciominbsp;'^fordiä iudiciu amp; iuftitiam in terra, hpcnbsp;S'î» quot;quot;’’placent mihi, ait dominus.

Ï,W' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicit: Nemo ueßrum confidat fac


quacunque cir(uml})cé}ione taliafe mala ‘^/‘‘’’‘^Wexifiiinet.Ncmoßbipro/ßeriorapolliceatur,nbsp;iiftSft corporiï artnorum ßrtitudinem er peri^nbsp;redimerepoteruntabnbsp;trudtli: argentum enim non q^uarent^fed uitamnbsp;fludio conabutur,et inualcfccnt.Ommanbsp;/1‘^1^^‘^nt rxpeëlationem impiorü cr eeßabunt. Con=nbsp;proipßusnbsp;^°^gt;itate uiuendo, Hacfidei iußitia tutabituràperi=:nbsp;çp Cr Hincet aduerfa grandianbsp;nbsp;nbsp;minora. Ir ßdelibus

„ ‘ ’'^/'gnatis robur opportunum praßabit/m rebus de uifl ƒl^’^lt;^gt;*^‘^h‘tuxiUabitur, potens cr fidus^ lînbsp;^'t’fffHos fuos,feruat iußitiä cr lequitatem in ternbsp;^^'’‘lt;iHudexigo:utiußitilt;eoper4detis,bcneficentiänbsp;legitimus cultus quem uolo,nbsp;fit knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uenient, dicit dominus,ÔC ui

, abo fuper omnem qui circuncifum ha« ^6 f’Pfæputium,

’’’per Aegyptum, Sd fuper ludam, amp; fu* j^’¦Edom,ôdf^perfilios Ammo, ôd fupernbsp;’’ab, 6d fuper omnes qui attonfi funtinnbsp;’’’ain, habitâtes in defertoîquia oninesnbsp;I ’’teshabentpræputium, omnis auteninbsp;'*5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incircuncifi funt corde.

’ oitines ad cornent, fiue is tudieus ßt,ßue Aegyptius, P °^ta uel Saracenus,Ammonita uel Moabita,Veri'nbsp;ƒ«« fiiltft omnem poßeritatem tam Abraha; quàmnbsp;K*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domino coplacere uoluiffe, quan

^^bbet federate uiuerentfidola non abhorrerent.Eos J ’’fs c«m alijs incircuncifis cr praputium habenti-toto orfcf puniâ, Omnes enim pariter apud me pro

IRM El A H V. - nbsp;nbsp;nbsp;94


incircuneißs habentur, quia no tam carnts praputismi, quàm cordis obdurationem cr propenfum ad flagitianbsp;cor cr animumodio perfequor cr uindicabo. Domusnbsp;autè ifraël, quantùlibct peÜicula amputata libidini ua*nbsp;cant, odioßßimie mihiidololatrilt;e incumbuntCXßu^nbsp;dent: quos uolui caßos,pios, lt;equos,et unius ueri dei ct4nbsp;tores tußißimos.

qfCAPVT X.

Vdite uerbûquod locutus eft dns fuper uos domus Ifraêl.

Scrmo ad idem propheticus cr dehotv “ tatoriusab idololatria,quapoptdumde’^nbsp;Icëlari indignißtmeßrcbat,pro qua er pereundum iUi

Contn {da loUtnxm.

non ignorabat, cuius argumentum etiam ab Efaiatra^ äaturn eß: unum fcilicet eße deum, cuius uirtute cun.-üägerantur. Dirigitur autemfermo ad domum ifrael.


feruiebant,quiin terrafandadominum deumnonco* luerantfUt illisdudumßerat prophetatum,.

Hæc dicit dominusîluxta uias gentium nolite difcerCjSd à fignis coeli noiite metu^


qu£ tota tnßHa erat fordibus idolorum, cuius iam de* cem tribus in gentes deportata iußo iudicio dei idolisnbsp;ere, q u æ ti m en t gen tes,

3 quia leges populorunt uanæ funt. Quia lignum de faltu praecidit opusmanusarquot;nbsp;tificis in afcia.

Niam cr mores gentium prohibenturfeilari ßdeles: Genefum hoc eß,imaginum fculpturas, idolorumculturas,fdcrifinbsp;ciortm aras, ceremonias inutiles uel turpes,cultum ho*nbsp;minum pro di]s, deorum pluralitates,conßgia in aduernbsp;ßs non ad unum deum,fed tutelarcs deos, artes fuperßinbsp;tiofas pranofeendifittura, cultum er reuerentiam folisnbsp;luna er ßeÜarum, crudelia facrißeia ßliorum er filia*nbsp;rum,foedus coelibatus in praiudicium facri matrimonij,nbsp;ignis,aqua,nbsp;nbsp;nbsp;animalium culturas,pcr nounos et non*

nos ueßales, er catera, quo omma dominus fuo inhi* buerat populo. Nihil enim erant aliud quàm uanitos, hisnbsp;manaßilicet traditioncs deum colendi,alio aliquo mo*nbsp;do,qu.im in ßtiritu er ueritate, fide tu deum,et uita; innbsp;nocentia ad proximos, que deus cordibus indiderat ho*nbsp;minum, ut feirent fe proximos aßiilu erfaëlis profe.^nbsp;qui dcberc,quibus ipfi quoque uellent traëlari,fufi)iccnbsp;req; er colere eum deum, qui reëtor effet coeli er ter.-r£, quod cos ratio naturalis commonefaciebat, er bc»nbsp;neficentia dei aßidua.fpß uero quaß rationis expertes,nbsp;lignum arripiebant de fylua, er lapidem ex monte, ernbsp;imbuta ßrma qua placuifßt adorabant, iiiuocabant,honbsp;norabant opus quod propriß manibus conßcerant, cünbsp;effiëîus fsa caufa ignobiliorfit.

4 Argento Sd auro decorauitilludt clauis Sd malleis compegit,ut non difioluatur.

Deos fuosauro dccorabant er argento, quo fimplici uulgoadmirabilioresproßituercntur, er aurifacrafanbsp;me imbucren tur corda ßultorum. Clauis er malleis ro*nbsp;burpropriit accipiuntab artificibusutfubfißantqua*nbsp;tenus nota fit ßultitia corum,qui robur et uirtutem im*nbsp;petrareabillisnonerubefcunt.

Q-Ï 4



-ocr page 210-

lEREMlAS

  • 5 nbsp;In fimilitudinem paltnæ fabricate funt,nbsp;amp; non loquentun portata toUentur: quianbsp;incedere no uaknt.Nolitcergo timereea,nbsp;quia nec male poffunt faccrc,nec bene»

induratur quoque idolum,ut quitn diuttßime (lerfe* ueret, ut palmi, nonfacile frangMUTf itec loco mouca^nbsp;tur,fed folide conflet. Cumq; lt;i yî«ffM ittiorcftw CT uer^nbsp;bis exoretur, idolum ipfum uerba reßfondcre non po»nbsp;tefi:os enim formitum habet arte hutnana, ut loqui ne»nbsp;f:i(tt:çx pedes quident habere uidetur,fed incedere nonnbsp;towfum*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iflultis. Nom Jimc magna ratio

' ne toties h£c deusfacris Uteris infcribi uoluit, pr^fcius fuinirum ftultx fuperßitionis, qu£ etiam huiusfcriptu»nbsp;r^e leiiores Chriflianos corrcptura erat, ut idola uene»nbsp;rarentur, G!“ iUuftrarent precio, quod pauperibus neganbsp;retur,ct adorarentur, quod deo foli debetur:'cum cxpenbsp;rimento cr ratione nota effet, iüa nec benefacere poffenbsp;cuiquam, nec malefacere, cum nihil[entirent, nec uintnbsp;agendi habcrciu:,ßultoruin ope)-a,idcoq; minime timennbsp;da uel colendafint, fed deusfolus creator ommttm ornbsp;gubernator^

  • 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non eft fimilis tui domine : magnusnbsp;es tu, ôC mangnum nomen tuum in forti-«nbsp;tudine*

D ei cfleiw nbsp;nbsp;nbsp;Hifc fcmpeT fententia cogitanda fidelibus, dominum

bUm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerum omntpotentem effè, cr bono»

rum omniumßntem,in cuius fcientia,prouidentia, ma nu er robore confifiant fupremanbsp;nbsp;nbsp;mfima,coelcftia et

terrena, cui foli omnis honor (^gloria debetur, timor (^rcuerentia, cuius prouidentiacr ßrtitudine omnianbsp;gubernantur,

y Quis non timebit te o rex gentium^Tu^ umeftenimdecus* Intercundlos fapien^nbsp;tes gentium, 8C in uniuerfts regnis eorumnbsp;nullus eft timilis tui*

Oeu« melt; nbsp;nbsp;nbsp;y I habeaut geutcs fuos rcges,quos timeant or reue»

• reantur, dominus tarnen efi rex regum, quern illi quo^ que timere coguntur, er cui moremgerere obliganturnbsp;obediendo,fifibigentes pofiulët obedire:fapicntiaquonbsp;que omnes exceUit mundi fapientes,ficut potentia re»nbsp;gej. Ei ergo obcdiremagis oportet quàmhomimbus,nbsp;aduerfa dei uerbo iubentibus, cui or reges credere, zrnbsp;obfequi necefie[efl)Uteos quoque marier iudicariànbsp;deo neceffariumfit, nefibi quicquam licere putent connbsp;tra dominum umiuerforum,

g Paritcr infipientes amp; fatui probabuntur; dodrina uanitatis eorum lignum eft*nbsp;Argentuattenuatu in laminas dcThar^nbsp;fis affertur,8lt; aurum deOphaz.’opus artianbsp;fids, amp; manus xrarq; hyadnthus SC pur«-pura indumétum eorum, opus artificumnbsp;uniuerfahæc*

impotentiamfuam reges ueî ex eo difeant, quod cr re^urn^* t ftultitiu tUtalaborareno erubefcunt,eafcilcetquauanifnbsp;«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fima ipft idola lignea adorare non uerentur,ut ubifapi»

entia exigitur in maximis rebus er diuinis, dfiftukiff fmù deprehendanturfligiiumiffum honorando,timen»

10

II

11.

IR M E I A H V» dó, itdordndo, aUoquendo, quod e^ adornarenbsp;argento attenuato er diduilo manu artificis,nbsp;laboribus periculis er impenfts magnis derenwtisi^ %nbsp;fulis maris: auro quoq; omnium preciofißimonbsp;allato,multa artefabrorum obducunt. Nfc his cotu^^nbsp;uefiibus purpureis er hyacinthinis induunt ligau,nbsp;agunt fapientißimi quiq;gentilium, contra mente’quot;nbsp;eruditionem ucram, qua untcum creatorcmnbsp;optimum ac maximum non ignorabant,fedfiult£lgt;^nbsp;imponebant, fingentes religionem, quam CT iprnbsp;ueri iniuriam/cëtabatur,ridiculum opus parantes,]quot;'quot;^nbsp;ma qua midis erat infipientia,nbsp;' Dominus autcdcusucruscftîipft“^'rnbsp;uiuens,amp; rex fempiternus. Ab indigo^?,^nbsp;ne cius commouebitur terra,amp; nonnbsp;nebunt gentes comminationem eins, rf'nbsp;Cum hi omnes falfa o' mendaciatemulenturali)t^ fnbsp;fibi idudëdo tarn fiulta religione, interim dontirutquot;nbsp;ueritiis,folus uerusetuiuus deusfi quo pequot;^nbsp;omnia creata,lblus bonus er omnipotens, in cuiquot;^nbsp;trio ac regimine confiftit mundus totus, à cuiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''quot;'iii

«wnt omnes 'mcoliC terrte, iUius mdignationeiUS^ omnes fuftinere non pojfitnt nec effiigere,nbsp;Sic(crgo)dicetis eisîDii quiccelosS^%nbsp;ram nonfecerunt, pereant de terri^nbsp;his quaefubccelo funt.

De gentium idoUs O' dijsfic dicetis, cum el nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifj

firri à fuis cultoribus, uel profiare uideritis lt;td in publico, uel flultè adornari er adorari,fienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

feiitictis de cis. Efihicautem cemidatio qi*^‘^\fi bari fermonis, caq^ pericope quam alicubinbsp;fcripfit Syriacam effe dicit,ut certe eft, affmt^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Hebraicie,fedquamAffyriamcapiendi eademquot;?^ i uterentur Hcbrtei. Dij-, qui coeluan er terram ;nbsp;runt,pereant uel peribunt de terra,er de ahy/r^^nbsp;rum iftorum.Nihil enim ardentius optandumß^^ '‘‘‘‘'inbsp;quam ut omnis externus cultus idolorum, CTnbsp;excindatur er deficiat à terra, ut foli deonbsp;er gloria deferatur, ut uttus ucrus deus ab of”quot;quot;nbsp;gne colatur,erfinditus idola omma daleaniWi^Jfif inbsp;quid prteter er contra deum ab hominibus inbsp;colitur.

Qui fadt terram in fortitudinefuy jj, parat orbem in lapientia fiia, 8i pr“®^nbsp;fuacxtenditcoelos.

Ad deum uerum htcc uerba referenda pgt;'”P^‘^‘Lsii’ qui fua ommpotentia er uirtute terranbsp;damentum omnibus fubdidit,non adorandamft^nbsp;dampedibus,quidi/}gt;ofuit habitabilem terra conbsp;ammantibus omnibus,fuis quibufq; ordinibus ao inbsp;do orbem,aere,montibus,fluminibus,fontibus,nbsp;influxibus, pro ineftimabili fapientiafua,nbsp;dit defupcrcexlum in intclligentia,ut motu a/nbsp;influxu a fuperioribus infima gubement”” ad ”nbsp;temcreatoris.

Ad uocem fuam datmultirudiflf ƒ rum in cerio, amp; eleuat nebulas ab


-ocr page 211-

lEREHiAS

^îtibustcrræîfulgura in pluuiatn facit,

f S.....

^'^’’h^Heniumdethcfaurisfuis,

Pf* *S Qjÿcquidtncoelocr interraadmirabilc,horribile,

iPgt;

«lt;*

(ei'

i

Utile cernitur,opiii dci eR,fonitui fcb* fomtrHorw« er aquarum defiuxut, zx common*nbsp;^^siuffùilliut concitantur.Cuimnutu uaporesels’inbsp;pdjîiffl fx toT4 cr mari,in aère coëunt. Fulgunbsp;utrtit in pluniat, cr educit ueiitos de ihefaurisnbsp;w, Qgj).-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^igg philojôphis traëki“

traditur, non fine nudta ignorantia:qult;e tarnen i^sopfTit dci fui agnofcut,'quetn ex eis admirâtur,nbsp;'’‘’‘W er laudan{,cui accepta refirunt omnia, quibufnbsp;cr indigeitt,ipfiuf potentiâ,bonitatem,fapiennbsp;grlt;tn4m adoraittes.

^fultusfaduscftoninishomo à fciétia, cft artifex omnis in fculptilitquo^nbsp;tft qnod conflauit,amp; non eft

’0a font,8C opus rifudignumûntcm^ '%?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcribunu

i' '-i P, - '^ununi aeuf rations acasrit,qua conâùorë rerii 'nif ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coleret, or sx creaturis ajfurgerct

’^flnfUtione creatoris,ipfe cotra euanuit per feien rot.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admiratuf ficrit quàm creato

en nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßfl’inde in reprobÜ fenfum, utfaciat qu£ no

repletufmalitlacrflultitia:fic etiaut '«tißftni quiq; artifices ingenio praditi à deo ue.^nbsp;j^^'^^'Ntttt'co adconfitfionë fuamfculptiliacoficieunbsp;ut ameutes deuincerètur ZSquot; fubde^^nbsp;îtenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creatoris.^Quid enim aliud cft

Inin mendaxfigmetttu quo homo uel deus appa ^ff^^lfobetur quod lignu efl,uel lapisfViuere uideturnbsp;tiis-^'!''''^ fitinbsp;nbsp;nbsp;hominu flolida impie-s

i[gt;fifl^‘^

friuolum cr flultè concinnatu, ^itltoribus fuis uifiitationis temporibusnbsp;0'Hic nulla excufatione opus e^,dicentium idolanbsp;Dominus eà qui prohibuit,nbsp;bl«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infliirauit, qui nouit quidhominö*

WiUohnportet, qui folus unit coli, tif- '“7 ‘^'^otari,fine imaginibus,qu(is odit,quiaflulnbsp;I jnbsp;nbsp;nbsp;'S bii/manam non ignorât creator hominis.

U fimilis pars lacob : qui cnim j.jd'^’'?*fotnnia,ipfc eft,8lt; Ifraêl uirga hænbsp;'tatis cius:Dfis cxcrcituü nomen illi»nbsp;^i^hbus cfformarifigmentis,quinbsp;tacob. Quid uerô creator er flnbsp;gt;'ilttnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;figmentis no unit coli, fed in ue*

^*rtpsculiaris populus efllfrael,cr ®lih' f***nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur dns exercituum,

*gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ZT terra,conditor omnium.

confufionemtuam, habitas in obfidioneî

«t ßrenfes diuitias fuas er urbe munitacuflodiendasnbsp;^teu obfidioni proparet alûnétamo enimnbsp;^‘'^‘»»aladiffèrendaflrejèdflatimaff'utura.

ti0

ii*

S'* '(.quot;‘“quot;wtionisiuæpcriDunr»

'Si; r ***” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deits rations dcdcrit,qua conditoré rcru

„td '

IRMEIAHV. 95 j8 ^uiahxc dicit dominus îEccc,cgoIon-^nbsp;gê proiiciâ habitatores terræ in hac nice,nbsp;êC thbulabo eos,ita ut non inueniâtur«.

19 Væmihifupcr contritionc mca,pcflïma plagamea,EgoautédixiîPIanehæcinfir^nbsp;mitas mea eft,amp;portabo illam*

Impios hos terrée me^e habitatores tanquafùnda iacu- Exilium (a labor, cradfligendo torquebo inremotamgentem,in^^°'^‘“quot;'nbsp;loca incognita illis haëîenus,ut er uerbaprophetarumnbsp;uera inueniantur,zT ipfi in fua terra non inueniantur.nbsp;ludaorît quidam, quatenus inueniat, duas has dilhonesnbsp;uerfuifequenti iungunt, utfcilicct luctoi reiefh inuc^nbsp;niant tribulationes, quibus clamare cogatur cr dicereinbsp;ViC mihi fuper uel propter contritionem meâ, er pro^inbsp;ptergrauißimu dolorem plagie meie. lam nunc peccatanbsp;fateri compellitur,quie prophetarum admonitiones amp;quot;nbsp;uerbum domini au^re dedignabatur, qutefibi faüta o.-mniapromittentibiiS credebat pcrtmaciter.lamenintnbsp;uolens nolens expcriturgrauitatemuindiâie,crconfl ¦»nbsp;tetur iuflè fe cadi pro peccato fuo,optare^ ut patiëternbsp;iram domini fuâ'mcre poflit.

1.0 Tabernaculü meû uaftatû eft,omnes fult;' niculi mei dirupti funttftlq meiexierunCnbsp;à me,Si nô fubftftSttnô eft qui extendat ulnbsp;tra tentoriû meum,amp;engatpelles meas*

Plangit lerufalë,tam facile fafiâfubucrfionëfuam,ut Hifrofoir* non mania eruta,fed tabcrnaculu refolutu cr ablatumnbsp;putes. Templum deitiq; loco tabernaculi domini extrunbsp;éhm,combuflu eü cr delettvm,eT ueluti cojraëh funtnbsp;claui ittius,ut pariter cociderit cultus dei,nunquâ itcrûnbsp;tanta gloria cr perflëbone,uaforu cr mtniflerioru ornbsp;dine reflituendus ut fiicrat dudttm. Filij quaq^ mei loa^nbsp;chin, loakim CT Zedekias cum alijs nobilibus,cxierutnbsp;captiuitatë,nunquam reuerfuri, fed uel occidëdi,uelnbsp;in exilio moriturûnec erit quiflgt;iâ ex iHis q tabernacu^nbsp;îum ifliid fit iterü extenfurus,cr ereëhirus pelles dus.nbsp;Longo enim tempore tam templu quàm urbs profiratanbsp;iacucrunt,cum infigni contumelia gentis,donec pani’*nbsp;tentiam agentes à domino partim liberarentur.

Il Quia ftultèegerûtpaftoreSjôCdfim non quæfieruntîproptcrca non inteilexerût,nbsp;amp; omnis grexeorumdifperfuseftgt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ob negligentia flultitiam^ paflorumgrex direptioni PaftotS ai* pdtrt er di/pergitur. Captus efl enim populus,cr ma=nbsp;gna parte occifus, ob impios reges cr principes, quos

• ' ipfe fluerat cr in perfecutione uerbi dei et prophetaru confenferat,placentia fibi did rogauerat,cr dominumnbsp;deum futvm loties motùius quarere nonfluduit. Pariternbsp;ergo ZT paüorcs citm gf-egibus iudicium domini per flnbsp;rent,in orbem diflipandi,exempliim omnibus gentibutnbsp;fùturi,tam inobedientia: flue quàm iufiitiic dd.

11 Vox auditionisecceuenit,amp;commotio magna de terra aquilonis, utponateiui*-tates luda in folitudinem,amp; habitaculumnbsp;draconum*

Prie nimio angorc mentis uideturfibi prophetacon» tinuô audirc uocem aduentantis exerdtus Babylonici^

-ocr page 212-

tEREMTAS


»beertituJiite^uam illi dem inRiUtiuerat/ùturt malt, quod et ob mall tiänimiäcontinuo crefcenté,intelligeanbsp;bat flatimimminere.'Voluilfet autè tam crebra exhortnbsp;fatione fua cr mculcatione populum reuerfi ad melio^nbsp;ra, fed nihil obtinebat,furdis narrabatfabulam, obdu*nbsp;ratis in tmpietate,quia dei fententia fufceperant ßrennbsp;dam, iamdudum ob mnocentii prophetarum fanguinisnbsp;ejfufioné,propter quod çr urbs ipja cum tota prouitt»nbsp;tia uaflanda effet, cr horribilium animalium non nißnbsp;deferta loca amantium hoffitiumfftura.

Scio domine, quia non eft hominis uia eiustnec uiri eft ut ambulet,ôlt; dirigat grefnbsp;fus fuos*

^4 Coriripemedomine,ucruntameniniu^ dicio : no n in furore tuo,ne forte ad pau-citatem rcdigas me*

Ärbürium NoKo hominum fuo fe regit arbifrio. No fft rnim ho hominu dirigutur:nbsp;idcoq; nec impij iÜi lu^o tuo damnati iudicio emendannbsp;tur,»ec rex ßabylonim iter fuum quod dem ordmaue^nbsp;rat ad uindtikun malorum intermittere potcrit. Proui-*nbsp;dentia enim fuageruntur omnia, ut iuRitia fua amp; ttf=*nbsp;ritatilluftretur,impietM e:^peccata fuo non careantnbsp;pr£mio.Semper quidem ad pcenitentiäinhortandm eHnbsp;populut cr feriofemoncndm. Interim tarnen donu deinbsp;effe rcffpifcentiadocemiir, quam oratione deuota à donbsp;tnino propheta docet impetrandam, dunt ipfe orat:Danbsp;qult;e/ô domine,ut emendatos tibi recocilicstemendes aunbsp;tern cum uenia er tndulgentia,ut fiirepoßimin,non innbsp;'ira,quie nos redigeret in nihilum,

*¦5 ElTundeindignacionem tuam fupergen tes quæ noncogncucrût tc,Slt; fuperprogt;nbsp;uinciasquæ nomen ruum nontnuocaucnbsp;'runtîquiacomedcrûtIacob,Sfdeuorauegt;nbsp;runteum, SC cofumpferGnlium, 8d dccusnbsp;(habitaculum)citis diiTipauerunt.

Gentes quje te nofce nolunt, uel agnitum colcre,qu^ iniqud uolutate nosaggrediuntur,quami(ispeccatcrcinbsp;fnnus,ipfe tarnen no zelo iußitilt;e, fed odij crudelitatisnbsp;‘^uaritia nos opprimut,has quoq; iuflam ir^e tu^enbsp;re« non im ttndiélâeffundere uelis, nefibi ttideatur innoxij,^^quot; ntnbsp;*“'»«»•nbsp;nbsp;nbsp;nomen tuu blaj})hemetur,dum tibi obfequiu fe praflare

crcdunt, ß pofleritatem amicißimorum tuortim lacob Cr Abraham delcant,Qr promißiones tuas euacuare fenbsp;putent.Q,uibus non hoc in uotis cfl,ut idololatriam crnbsp;abominationes noflras puniant, quum fint lt;eque impijnbsp;cr impuri, fed tantucomedaiu,deuorent,extirpent,dinbsp;ripiant,cofumant populu tut^n, cr fflendorcmgioritenbsp;lult;e facrum templîi tuum fubuertant, adgloria dcorumnbsp;fuorum, cr ad dedecus fanilitatis tu£.

CAPVT XI.


habitatores lerufalem,

$ nbsp;nbsp;dices ad eostHæc dicitdominus deu*

IRMEÏA H V. Iffa?l,Maledidus uir qui non audierit0^nbsp;ba paâi huius:

Alim fcrmo generalis prophetttad regnuluda,i(tiii^ minerint pa£h dei fui ad fe, cr obligationis qua don^nbsp;uicißim conflriâtfunt, ut prêter deum ifraëlnuSt^jnbsp;fciantuel colant,crab omni idololatria abhorrcât^nbsp;uitideofuopaëlum fidclitatis ferueitcidqttodotu^nbsp;prophette fcmper monuerut, cr populrn nunquai^lnbsp;uauit,ideoq; nuncinftare pradiciturpaenaruptiff^nbsp;ris.Pertinet autemadmonitio hac ad omnesßdeleigt;rnbsp;domino deo nomen dederunt,fœdmfidei GTnbsp;tis,quibmlex dei feruatur,inierut. Hw dicituradlt;^nbsp;no per prophetas,ut nunquam obliuifcanturnbsp;nis,alioqui malcdiâtones fentient,fi defcifcan(,Sfnbsp;bedientes fint uei bisfoederis.

4 quod præcepi patribus ueftris indi^^ eduxi cos de terra Aegypti, de fornat^nbsp;rea,diccns:Auditc uocem mcanij^f’^jnbsp;omniaquæ præcepiuobis,amp; eritis*”*nbsp;in populü,amp; ego ero uobis in deun’’ .-ynbsp;Patribus quidë pra^cepi legê decë utrboru, Jnbsp;S’Midijpoft exitu deAegypto, fed inuiolabilittfr^nbsp;feruandam filijs,nifi tranfgreßionis reinbsp;malediëhonibm fubiacerenon timeant.Perrea^^nbsp;illis Aegyptus crat,fumma fcilicet anguflia,d(nbsp;men cxirenolicebat, undeper dfîtn Itberatiiut^'^nbsp;ferui faëh e^r filij, quicqd tüis pracepiffetfff^^ f^nbsp;perflatuere debebantex officio gratitudittlb^'^^nbsp;tnfuperpraftito iuramètoferuare promt1nbsp;terminatam tranfgreffbribuspccnâfuperfeff^’^^ ’nbsp;brofufceperât,utfièrent multis nommibasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

les, fi deficiffent àdno deo fuo,fefeq; accotH^'^ nbsp;nbsp;1

giofii externa: cr idolis,qii£ donunofunt exol^ nbsp;nbsp;nbsp;'

y ut fufeitem iuranicntü,quodiur^ tribus ueftris daturû me eisnbsp;laâeSfmdlCjficut eft dies hæc^Ef^'^ jnbsp;di,Slt;dixi: Amen domine»

Sttb côditione tfraclitis protnifiionë fa lex cr prophetic clamant: fi fcilicetnbsp;fermontbus legis, fi mandatés obedireitt,nbsp;ter eijciendis. No« folam autë terra: poff‘’ß‘‘’'’^j^gt; 1nbsp;cem,fanitatëuit(e, necefforia omnia, filios,hoquot; jnbsp;riam,gratiamdeipariterpromifit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

quamhacomnia fignificarët,benediëboitôo’^^ j tium exeorufeminepromananda:quôdfi inbsp;om«M mis côtraria futur a pro’dixit gtnbsp;nunc conditionis propheta admonet,nbsp;ticulo extremo differfiontsipforû, fi quo ttionbsp;tnalis deterreantur, errefipifeendo ftluouiquot;quot;’.^nbsp;contingat quod regno ifraëlis iam accidijfinbsp;Necrtli«lt;J propheta reffondere potuit,qu^nbsp;effe qua faëh olim ey diëkl uicißim renfetlUgt;quot;‘*nbsp;legeuniuerfaattefianteinpriefcns. f(l)'

^EtdixitdominusadmeîVocif^*^^(i* mnia uerba hæc in ciuitatibusnbsp;ris Icrufaiem,dicensî Audite uetPnbsp;huiusyamp;faciteilla:

-ocr page 213-

IE R EM IA S

prophets in tirbibui luda crHicyofolytM, »». . t lt; f*

honorandum ttotneiîdommi, çr au if, ^^fakbatis,çy complendâ,charitatKperomniitnbsp;fornicentur,C!‘c,nbsp;«iirióh! ncuerint, aliotjui perituri cr dißi»

¦Aconuftans conteftatus fum patres

oigt;fcruantiam lcgu diuinte, ad cukun

f/' ’i.

M ' '¦':quot;”^^Kans conteltatus lum patres

eduxi cos dc terra Ae-»

Sfn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hanc.Mancconfur*

\ L CfJ ^°*’teftatusnbsp;fum, amp; dixi ï Audite uo

i nbsp;nbsp;nbsp;'quot;'fenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filiosadmonere,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ‘^P^'ophetiSffiquandonegligentioresßerent,

ui 1 nbsp;nbsp;nbsp;quot;quot;tib'-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infolentiom: etiain obduratos

^f(( I i)f^^^‘^gt;Pdoni)Kmfcmpernwuitlapidë,quorecor ' (I 5^i***quot; auocarentur ah impietatc:etiam ßnbsp;^binbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occidiffcnt,nunquam tarnen

I 'gt;yJ-^‘^^ótcfiatiKcfifeeifepatrè,fiueÜétf nlt‘'4 ‘notent lÜitu.

’‘’dierütjUecinclinaucrutaurem

1 Cor^’^^^abierütunufquifqjinprauitatc Etinduxi fup cos omnianbsp;'L teilt huius,quod praccepi utfacc^nbsp;Atj.^‘’onfecerununbsp;incaptiuitatanaceufanturidmuUnbsp;Fm i»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruado eoru quie obligabatur:

fjprcueritnt omniaf ti-^.^°»e!comtnattit necejfario fibiafduerint,

^Otii dominus ad meîlnucntacft bii,r3tio in uiris Iuda,ÔCin habitatorûnbsp;'o '¦“/alem,

I ’¦‘Jill ad iniquitates patrum fuo^ niçj P'^'ores, qui nolucrunt audire uerbanbsp;fet • !ï’ ttgo abicrûtpoft dcos alienos,nbsp;fecerut domus IfracInbsp;padum me5,quod pepigi

(lommitf cotrd regnum ïudu (contra do»nbsp;coniurarint, etiam pofli^uam lofidSnbsp;unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domino,pro more fuo cotempfe»

‘Domini crilbufprophetdffdeosalienos

*¦^”1 bæc didt dominus î Ec ucam fuper cos mala,dc quibusnbsp;^ji ”°*’poterunt, êfdamabuntadme,

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pronuûgdtur deiMnonfint dîi»

'» E^’^’wwrf;

Iuda,8dhabitatorcs le quibus adonbsp;^^^“3ndo no faluabScnbsp;ffinporcafflidioniscorum»nbsp;itbicôh deos fuos multos,ditigcn»nbsp;^^int impif, nemo tumen tunc iHorum contre

TRMElAHTt 96

meant iUif fuccurret fententiam,fed fe taies tune oflen» dent quales funt,nihil fcilicet poffe ut nihil [unt.

^Secundumnumerumenimciuitatum tuarum erant dii tui luda, SC fccundû nu^nbsp;merum uiarû Icrufalcni pofuifti aras côftlnbsp;fionisad fufîitum offerendum Baalimgt;

Cumunus tantum deus fît omnipotent, adoranduf, eolendus ex legc,çr in una tantum Hicrofolyma lUifanbsp;crificandum prlt;eceptum:facrilegi luddadmoremgen CStradeo»nbsp;tilium neuere eligentes,tutelaresßbideosinßnitotelenbsp;^gerunt,fîmgulosci; fîngulis pr£feccrunt urbibus patro»nbsp;not cr’auxtliariot,imô in plateis lt;juoq; urbium aras erenbsp;xerunt Grfaeella. No« aliter proch dolor erpudornbsp;apud Chrikianorum urbet uidere lieet, ut uchementernbsp;mirabilefît,quomodo tam apertau legis çy prophetartinbsp;feripturas non ueriti fiterint, nifî po/leriortbus tempo»nbsp;ribus facrarum litcrarumftudium,auariti£,luxitscrnbsp;qu£ftut ftudio pr£uoeatu effet,©“ exeufationes in pecnbsp;catis tetm patentibus admiff£,in eonßtffone euangelicienbsp;legis ertotius Chrifîian£religionis,Grinfeandaltt)nnbsp;omnibus lud£is cr Saracenis, nedum fîinpliciterinee*

,. dentibus Chriûianis cr pijs.

Qjtandoquideexaudircnounlt dominus featentiam orarioqS reuoeando, idco prophetaprohibet orarc pro populo,nbsp;Reuera enim fanéh inftindu orationis ardentis no fennbsp;tiunt, dum pro re uel perfona indigna preees fftnderenbsp;tentant. NOn enim orarc digne concedit dominus,nifinbsp;cum exaudire decreuit. Affumere laudem, eß exaudi»nbsp;tionis beneficiu celebrare er gratios agcre,uel prifco»nbsp;rum beneßeioru memoria aÜegare coram domino internbsp;orandu,ut-nunc cotinuó ludd orant m fynagogisfuis,nbsp;quiagloria domminondef}derant,fedproprid, erdenbsp;fanfhßcatione diuini nominis in orbe toto non folu nonnbsp;gaudeitt,fcd contrißantur cr deteßantur,cum ß folosnbsp;à domino curari cupiunt,ÇT maximwm Nbeßiie benefi»nbsp;cium 4 domino prteffitum non agnofcuitt.

Breues compofuit fententias propbeta,nonexa({è fngratiwdo cohérentes, adunuin tarnen propofîtum di£té,ad 1«= côtra deun»nbsp;tf'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beuïfisum.

daicé fynagogé repuljam, qué tot deos cotuerit quot urbes babuerit, pro qua non fit orandum à propheta,nbsp;quéiiimium foedètraékiucrittcmplumdeoucrocon» tnbsp;fecratum CT folitm quo aras idoUs erexerint iudéi,ç^nbsp;fcelera abominanda perpetrarint : interim carniamfîtnbsp;crificifs impietates fuos expiare préfumpferint,cuntnbsp;nibilominus préuaricando finem nuüu ficerint,fcd ex»nbsp;ultauerint in rébus peßimis, cr peccata fuafîcut sodanbsp;ma prédicarint,homines dei erprophetas trueidarint,nbsp;codent cubiculo maritü cunt adultéra amaucrint,Grcxnbsp;pietate quéfîü ficcrint,[acris omnibus abufi,ad incon

-ocr page 214-

lEREMlAS

àitdfldgitiâ fita,peut olimfilij Heli,qMbtttfînedu{i» 'mcompardbiliter peiores fùerunt fub tempus uUtmuntnbsp;leremiie er Bdbylonicte uaflationis ,quum debucrintnbsp;ex officio dileihßimifidffetribid Leuiticd CT luddicttnbsp;Hierofolymis.

16 ^Oliuam ubereni,pulchrä,fruflifcram, fpcciofam uocauit dominus nomen tuu*nbsp;Ad uoce loquclæ, grandis exarfit ignis innbsp;cam,amp;combuftafuntfrutctacius»

ïudia exïi nbsp;nbsp;Cowi oliw 0 iffaël ej“ ludd^timcres dominu, er toto

coleres nbsp;nbsp;itmaref,clegäiißim£ oliult;e teßnü

lern ficerat dominui, qu£ uircntißimis ramis promme bM,glorioßßimlt;t tribunm, multitudinc er ßrtitudine^nbsp;ßuihis fanfhtatis optima! proffrcbM,erM^ÿ-‘gt;tiofinbsp;crpulehra in oculis donüni, qult;tm er glorii er hononbsp;recelebrem reddideratprieomnihiisgetibtd. Nuncuenbsp;ro adfamam contraria peßint£ ^3quot; maxima peruerßtanbsp;tis ttt£,^ua cuékis caterai nationes fuperaßi impietatenbsp;facrilegioru tuoru, quid ni abfimdätur ramt uttm pollnbsp;alium,donee inutilis trumeus [uperßt, er iÿte combu^nbsp;rantur rami,ßodc!q; itHusfQuü exattarerii 4 domino^nbsp;Ito eum humiliter hotu)rafli,ideo nunc bla/phemia tult;enbsp;igne fuccenderii er redigeris in nihilum.

ly Ec dominus exercituu qui plantauit te^ locutus eft fuper te malum î pro malis do^nbsp;mus Ifrael amp; domus Iuda,quæ fcccrûtfibinbsp;ad irritandum me,incenfantes Baalimgt;nbsp;Qjù ergo te oUm clemeter plantauit,nunc peßilentenbsp;arboré feuere exemdit. Idq; no minus ufti uenit tribuinbsp;luda propter Baal fuum quem coluit,quàm toti reßduonbsp;lfraéli,qui pariter me ad iractindiäprouocalii!,ut ßr=*nbsp;re tantôt itiiuriax indignü ßcrit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tot orbe fcandalii

onerarede tuaperuerßtate exetnplo carente,

  • 18 Tu autê dominedemöftrafti mihi, COnbsp;gnouittunc oftendifti mihi ftudia eorü,

Keddit hic prophetaßdei fua quam in pradicadofer uaueritrationem,hoc modo: Qua adhimc modié,o donbsp;mine,ufu uentura demonflraHi, ex fide omnia denun^nbsp;tiaui. At dum hac fedulà fado, iHi mihi ftrwunt 'wfi''nbsp;dias,er inter coj quod indignißime me habet,ducs meinbsp;Anathothita ajfierrimi fut»,

  • 19 Et ego quah agnus manfuerus,qu( por^nbsp;tatur ad uidimâ, no cognoui quia coginbsp;tauerunt fuper meconfilia(tùcfnt«.-) Mittanbsp;mus lignû in pané eius, amp;eradamus eumnbsp;de terra uiuenriû, 8c nomen eius non me^nbsp;moreturamplius*

ProphturS D“”* Ubi obediens pradico ueritaté, odium cofdfco petieuia. ffiihiomniu,aon iUis placentia,fedfeuera prophetâdo.nbsp;Cotingit mihi ueluti a^ uel boui,qui ad maàationemnbsp;deflinaturtmter manus enim hofltumnbsp;nbsp;nbsp;laniorum de^

tirwor,euadere non prafumens, nec ipforum fum in me tant as fulfiicatuiiniurias, quatas exercere indies deprenbsp;hendo,qui de meo nihil ilUs denuntio, fed pracepto dmnbsp;eriperecotwriÜos abimminentibusmalis,er perfiia»nbsp;dere pœnitentiam. Ipfi uerà contra me cogitant,ut ali=znbsp;iua ratione ex dbo mihi mortem confdfcant, mort ißt

1.0

IRMEIAHV.

rttw aliquod nùfcendo uidui tfko ut moriar : ud ralius,ut crucem mifeeant uita me£,multis inceffantO^nbsp;incomodis ajfidendo uitammeam,utextermiiteiii’^nbsp;de numéro uiuentiumterra hac^ er ut nonKnnbsp;tneu uel omnino deleat de hareditate paterna, ud'quot;'nbsp;audire cogant me etiâ pofi mortem. Sic fit enintfi^nbsp;prophetis,ut cr h£retidappellentur,cruitap’‘‘'*^nbsp;tur ob ueritatem, nifi dominus fuccurrat.

Tu autem domine fabaoth, quiiud’f’j iuftè, SCprobas renes corda, uidf^^“nbsp;tionem tuamexeisttibienim reuelau*^ inbsp;fammeam*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Vtcunque propter uerbum tuum uita

vn*»n^«cr prupter uerpuan tuum mm Crfama impij, tu iusHtia iudex caufamnbsp;meaeHquàm tuanoHi, erprobaa intima corü^'^

1.1

/cicttî dextrème omnia dixiffècrintendiffêjtul’^ i odio uel ira,fedfiatcrna charitate cr

Proinde tu non folmn me fecundu promiffa propU^ bis, fed etiam ueritatis hofies cr pietatisnbsp;affiieiente ultionem fumes deeis quiteoderl^'nbsp;enim mea refirtfedtua:ßßnantur perpétué t‘’ inbsp;care gloria tuam er feruos quos mittis. Tibi efS?nbsp;gno caufam iHam meam. Id autenon folinbsp;uenit, fed omnibus prophétie, imô prophetarÜ^^’^nbsp;Chriilo,qui ob ueritaté paffits eH loge atrotiet'^rnbsp;hic leremias.

^Propterea hæc dicitdns ad «'''‘’’ù thoth,qui quærütanimâ tuam,^^^’^ ÿnbsp;Non prophetabis in nomine doU’quot;’’nbsp;non morieris in manibus noftris.

ducsAnathothpfidioreserât prophète

utpote facerdotes, qui minus ucritatis potO'‘‘ 9«£r»«onMW,cr oportftrff extare inimicosnbsp;evdomellicis atrociores. (^rtiiiThkl ttroohet^^^


7quot; ..... t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.......-

ex domeßiei^ atrociores, cr nuUibi prophc^‘^ ptibiliorcm effe quàm in patria. Contra quot^^nbsp;inuocat, quarentes ad morté anima eius,nbsp;exuerbodomini ueraloqui,fed uelutinbsp;necefiitudiné proxinuoresprohibere nitutif^’'^^i)'nbsp;Creaptiuitaté denuntiet urbi cr populo,fedf^nbsp;falutem templi cr regni, alioqui ipfinbsp;tanquam hlt;ereticumeypublicumgentishol^j^nbsp;nolint confentanei lt;eßimari eidem apud cittef^'nbsp;dotes, falfos prophetas cr principes.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjtiÂ

a.1 Propterea hæc dicit dominus Ecceego uifitabo fuper eosîiu‘’^’’^^ftiigt;*nbsp;rientur in gladio, filii eorû Si.nbsp;morientur in fame,

1.5 Sf reliquiae nô erunt exeisîinlt;^‘’^j0i('' malum fuper uiros Anathoth, ao”nbsp;tationiseorumgt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Contra hosfacerdotes in Anathothffrcia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

nusprophetiamittit, utacerbius' nihil tameri^Tli nocere poßint,ut uellét-dicit dura uindiân perfidie, utgladionbsp;mnes iJlorûfirtes,eleéh,beîlicofi,crnbsp;aedendiab hofiibus. Filq auté cr fih^nbsp;enecandißntinobfidione,uttKmoitlort(in}


-ocr page 215-

“‘I

ierehias

tempore. Quos tarnen Anatiotitdt ^^‘^ifabulantur conuerfosad meliora, quandoquidentnbsp;^^etmiakgantur reliât de eifcentuzTuiÿntioâo.nbsp;‘i’fi« «tóón intelligeturfecundummoremfcriptw^,nbsp;’’’i lt;lun paucißimi relmquttncur de ualde multii, dicianbsp;'’'‘•ïKfitónftn rel'mqui. Non enim uerißmile eft ùlfift*nbsp;prophets priediâionem, fed ex multif uelnbsp;fiuq-f potuitfuo ft-atri prophets.

lt;CAPVT xir.

Ï Vftusquidëtu es domine, fi dp fputem tecum î ucruntamen iu^nbsp;j ftaloquaradtetquateuiaimpionbsp;rum profperatur: bene eft om^nbsp;k,'^iit,*quot;^‘’^9“'Præi’î”'‘lt;^3ntur,etiniqueagiint^nbsp;»(.'¦'•ttn '^gt;'a°stur hie guaftper digreßionem ea giMftio qu£nbsp;lobjPftlifiis^ A bacue cr Eccleftafte uentilata eft,nbsp;pcjsjmw homtnibns bene ftl,Bont autem ui^nbsp;r p'!/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^aftbui. Cijiam cum propomt, Uinuit

modis exagitari : quo ßt ut amp; oratio uarie nunc ad fe, tiutic ad deum dircân, nonnun^nbsp;^quot;‘“^boßts fermone direcio. ïuftiorquidem,odogt;‘nbsp;t’ife’*'*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itoitifttai cr iuft'-tia eft,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liiobliqua’‘ ’

nemohomhtÜpoßit dubitare,multomi/iiu ^^^“^^lelchminari Miuftiti£,ut nec ego contenderenbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;de ordim operuin tuorum iuftißimo : uerunta^

tfj' nbsp;nbsp;'^°»tentionts caufa ,fed initeftigationis loquar

lt;lgt;(^iufledieipojfeuideittur. Quare/mquam,in mortalcs, uidemtu impios

in uita nbsp;nbsp;aâiofubiit, féliciter agerefirè om

1 ^^^ontentnuntiudicia tua, leget,er iuftitiamf h?’’•'tafti eos, etiam radicem miferununbsp;L ori faciunt fruâumî prope es tu

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—H,üciaciunvuuvu«.-r-r—“•

quot;’“, quoqiprOpflgJK K.df»!“’'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ .„[eCe

1 . ï“'“ ‘Hom, er de te nibil curent, crnbsp;5?’rf»»Hri«cordibiM iflorumpCr prouidentlf t«« wîUnbsp;.'‘^pKdroî ratio.

. nbsp;tu domine nofti mc,uidiftt me,et pt •*

“’fticor meum tccumXongrega (exin«) tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Itiafi gregem ad uiâimam, amp; fandih-

’ ^'osaddiemoccifionis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr r t

, Generaliterquidëdiéhluide»turqu£pr£nii}}alunt, f ‘'“Mtói«ipijjBdbgt;lo»Mcisfctoetrrgii«M CTprM^nbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cr omtubi« ufciq; impift- Hic tarnen fen]ut

^*^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;referenda ttd bojk$ îiupios propbfhe

^^'”1«, /lut bi /ùcrint dues patrie fu£ i« Aiwtbot '‘f^erofolymii. propter ^nos domino ^ueritur ungo-qualnftt ,Grqunmnbsp;^''fcrttiatdedeOjCr amice de patriaCT gente quan-mgrut(lt;,5«oï Ui«cf» dokut wi dci contcwiptw«


I R M E 1 A H V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97

zy Uerttatis pro/ßerari, cr u'mcerc in caufa proprette cruerbidei,fedpotiui optât cr precatur, eijdanturnbsp;iudicio dei de pro/fteritatts fu£ ftatu,cr ueluti grex ocanbsp;cifionismaéknturut merentur, cr ut ipfos fanébficetnbsp;cr prdparet exterminio cr mterfèâiom.

4 Vfquequo lugebit terra,amp; herbaom nis regionis ficcabitur propter malitiamnbsp;habitantium in ea;* Confumptum eft ani.-mal, ôC uolucreî quoniam dixeruntîNoiinbsp;uidebitnouiïTima noftra*

Quandiu propter ilîorumpcrfidiam, qu£ femper ait Terne tu* getur, tota ipft terra lugerc cogitur cr tam mifere ad=^nbsp;fiigifut tota fqualerc cernatur CT arefeere ,incultaq^nbsp;manere, ut ne herba quidem crefeat, necfruâus omiiis,nbsp;propter malitiam habitantium in ea, fie ut nec iumenta,nbsp;nec aues uiâui fuo pabulum inuetuant,quod eft extremenbsp;Uaftitatis indiciu, cr ir£ diuinlt;e, propterea quia perfidinbsp;iüius coloni cr habitatores cogitant fecum atq; dicunt:nbsp;Nibil dem de nobis curat, fuper cardiaes cœli pcranibu=nbsp;lat,nec noftraconfideratifalfa funt cr mtndacia omniànbsp;qua: nobis fuo nomine prophets ogganniunt,ftulti ^uo*nbsp;que funt qui eis eredunt.

y Si cum peditibus currés laboraftiî quOgt; modo côtendereporeris cum equisî’ Cumnbsp;autem in terra pacis fecurus fueris^ quid fanbsp;des in fuperbia lordanis^

Dente quoq; propheta in fftecie dicunt per contume tniSo proa liam: Si cum peditibus current deficiflila^us,quomo^ phew.nbsp;do eontendes currere cum equitibUtf C^uafî dicant pa~nbsp;rabolicè,Cum vn tenui effet oppidulo,inftantiam et per«nbsp;fecutionet tuorwn ciuium cr domefticorufuftinere nonnbsp;potuifti, quomodo principet luda cr magnatet Hicrosnbsp;folymorum ftres.^ Vel, fifententiam cr conatus homi^nbsp;num feire non potes, quomodo prouidenthe metecaufatnbsp;inquircre prafumes .c Et alia irriftone dicunt mihi : Innbsp;terra pacifica tu quidem fecurus eras, fed quid fades innbsp;fuperbia tordanis.'' qua ft per prouerbiiim dicant : in pa*nbsp;tria tua quic tranquilia eft, cr padsjbidiofa, uerba tudnbsp;cr mores fuftinere dues non potuerunt, quomodo igi^nbsp;tururbemtotfafbonibusaftuantem tamq; opulentainnbsp;laturui fttfUcl ipfa te ftret,ut Anathot riuulus compardnbsp;tioneVlicYofolymie, qudlordanisfaftus et fuperbia diednbsp;turf Q«i apudfuoscontemptus eft, quomodo audietufnbsp;abalqscrmaioribusf

  • 6 nbsp;nbsp;Nam Sefratres tui, 8C domus patris tui,nbsp;ctiam ipfi pugnaucrunt aduerfum tc,6lt; danbsp;mauerfir poft te plena uoce, Ne credas eis,nbsp;cum locutifuerinttibi bona«

Qjtem fratres fui cr domefticiodiuntperfequuntt turcrproftiguyit,cr plenis uocibus accufttiombuf^nbsp;perfequutur,quibus alijsfefe credere tuto poßitf à qui^nbsp;bus iUum audire meliora contingetf

  • 7 nbsp;^Reliquidomum meam,dimifihære^nbsp;dilaté meamtdedi diledam animämcamnbsp;in manus ininiicorum eius«

  • 8 nbsp;Fada eft mihi haerediras mea quafi leo innbsp;fylua: dcdttcontrameuocé,ideo odiuicâ,

Rr


-ocr page 216-

IE RE MlAS

He6rlt;ei bo5 duos uerfiis legunt in perfotu iei,lt;|uî lt;Jo«5 Dcraastfs: mumlfruëldercliqucrit deftituendo auxilio fuo contr/tnbsp;tóiderdunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çy. ipßnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contempferint. Dimfi

mquit repuli hitreditatein meant, peculiarem olim ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meum populum cr ex oinnibiM eleéiu, gt quain ex ant^i

tno dileähßimam habui, tradidi propter peccata fua in mattuf odientium eatn Aßyriorum or ßabylomorum,nbsp;R'ationem aut huius derelifhonis addit: Synagoga enimnbsp;ilia quant hiereditatis aniantißimlt;eloco elegerant,fat!lanbsp;eß mihi uelut leo in fylua crudelis,quem accedcre ntntonbsp;audet ßnc timoré iudicij ,ftne amore ad confratres ,ßnenbsp;manfuctudine Grßaterna charitate. Dédit contra menbsp;uocent fuam : opprefßtruin orphanorum uiduarum Gfnbsp;pauperuin clamor ex ea ad me peruetut,ideoq} CT odirenbsp;earn cogor, Gf abijeere hoßibus conculcandam: qult;e GJ“nbsp;in Chrifli perßona legi pojunt,cui ludaica plebs faëh eßnbsp;ut leo crudclis, uoeißratione crudeli in crucem attoUinbsp;poßulansChrißum donüni.GJ' faluatorent heneßcu.gt;nnbsp;omnium,qui illius imploraßent falutem gj“ duxilium.

Nunquidauisdifcoiorhæreditasmea mihiî’ nunquid auis in circuitu fupcr cam?nbsp;uenite congregamini omnes bcftiætcrræ,nbsp;properate ad dcuorandùm cam*

Synagogï nbsp;nbsp;nbsp;Prophetia alia contra ifraëlem GT ludam, coparan^

auicuu. nbsp;nbsp;jg ƒ-iiicct fynagogam auiculte, qu£ inßdiat gjquot; inßßa*

tiones horfibiles GT contitiuM patiatur ab auibutßro‘ tioribus circtimuolantibits, irrucntibus, dilaceraiwibusnbsp;tnifcram. Nee folum aues inßßät, fed beßi£ agri omnesnbsp;aduocantur,ut dcuofeiu hareditatem domini, Aegyptifnbsp;fcilicet,A/Jyrij,Babylonij,Gr£ci,Romam.

  • 10 nbsp;Paftores multi demolitifuntuineâmeâ,nbsp;conculcauerunt partem meam î dcdcruntnbsp;portionem meam defiderabilem in defer*nbsp;cumfolitudinis*

Contri UÎ/ cigibus uiiieam meam locaueram colendain gJ“ po^ quot;ccieCaîquot; t’KÏ«’« rcgcndum GJ“ docendum commendaueram prm==nbsp;cipibui,facerdotib!ii,prophetis,iUi conculcauerunt do»nbsp;ilrina gJ“ exemplo, peßißrisßereditatem meä, GJquot;nbsp;caßonemdedertint tot tamflagitijsquàmetiamuindi^nbsp;élis. Tanta populi mei calamity accepta reßrri alijs nonbsp;debet,quàin maioribtu GJ“ refloribus populi, qui omnesnbsp;qu£ fuafunt qu£runt,non qu£ mea ucl populi, nunc fuanbsp;quoq; cum populo amißuri, dum redigetur in folitudi=!nbsp;tiempopuloßßimaomniumregionum,in defertum ernbsp;uaßitatem ameenißima prouintiarum GS“ cultißima.

I, Pofuerüt earn in diiïîpationcm, luxit^ fuper me, dcfolatione dcfolata eft omnisnbsp;terrât quia nullus eft qui recogitet corde»

Poßquamergo à Babylonijs GJ“ A/fyfijs poßtaeß in defolationem, propter reges er principes dominumnbsp;deum renuentes, nihil fupereß ei, quàmut gemat ac lu^nbsp;gedt ad me, à quo folo pendetreßitutio lüiut GJquot; falut.nbsp;Eatenus enim uaßata eß GJ“ tarn mifere, ut itt tota terranbsp;nemo ßt cui doleat, qui corde percipiat, qui commifeanbsp;reatur,quodmferidrum fumma er confummatio eß.

  • 11 nbsp;Superomnesuiasdeferti ucncruntua*nbsp;ftatorcs terrae, quia gladius domini deuo*

IRMEIAHV, rabttabextremo terræ ufqj ad extfew**®^nbsp;eiusî non eft pax uniuerfae carni.

15 SeminauerunttriticûjôCfpinaswei*^'’^' runtt hærcditatem acceperunt, amp;nbsp;proderit» Confundemini à frudibusnbsp;ftris,proptcriramfuroris domini» ,nbsp;No» und tantum ex parte uaßatores adueniuiKnbsp;terra,fed undiq;. Quaqua uerfum proßiicidf gl^*^'**nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

domini irruentem lt;t terminis terraru uidcffßrtedlieti^ cuaßone ucl falute, quam ut fibi femper pollicel’‘‘''^nbsp;contra pradiäiones prophetarum, ita expcrientlir1'‘lnbsp;quam. Omnia lUis in contrarium cedunt atq;dcc’'ti‘^nbsp;rant. Hoc eß autem feminaffc triticum,ßgt;m‘t!^‘‘’^nbsp;mejfttijfe : Hareditatem prouentuum fuorutn c)ßnbsp;nihili: GJ“ cum horreareßrtaßbi proniferint,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

dentur ab expeëfationefua, propter iram domitd '''r ’^’15^; uaricatoreslcgumfuarum. Sic autem ufu ueiutnbsp;omnibus, qui ut aliquandiu faluißnt GJ“ ßUeesnbsp;tur,ßne timoré dci,fubito dum uult donunusnbsp;eorumluäus occupât Gr arumna.-irafcilicetilD'»^

_ quam ßbi thefaurizant in diem uindiila gt quaeßipforumdignahareditM.

14 Haecdicit dominus aduerfumo*”®^ uicinos meos peffimoSjqui tanguntb^f^nbsp;ditatem, quä diftnbui populonbsp;Ecceego euellameos de terra fua,nbsp;luda euellam de medio eorum»

gt;y Etquum euulferocos,conucrtar,^’®J ferebor eorum, reducam eos, uirtquot;”nbsp;hæreditatem fuam,ctuiruminterräf'’’J ;

NKdc planißime expedit queßionem, nunc adßigatur non ejfe repudium uel ab^eatie»^nbsp;fed corredionem GJ“ emendationem. Rediturii'''nbsp;fc dominus promittit cum cts ingratiam,Grê''’^^,i-iinbsp;tterfis quas GT ipfdsaqueßt adflidurus,dcnd‘gt;^’’:nbsp;conciliaturus, dum deiagnitionem receperinhiif'^“nbsp;nunc repulfe uideantttr,fuo tempore donuß^^r^'nbsp;ne KOS mutuoßue bonos,ßue malos appellemiit :nbsp;litatisdciußitiafuteeffe, utnuneißosnbsp;uero poß corripiat, alios autem aliquandiunbsp;quospoßeain filiosfamilias reßrat.Puturutß^^^^nbsp;omnesgentes qui ohm propter fidem uniusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

rant ifraëlem, iuraturaßnt per nomen domitù : eum ucrum unicum Gr omnipotentem tredd'^f^^nbsp;coiißlfuraßnt, proq- ßde tali inter populû donWquot;nbsp;putandte,quarum Gr miferebitur, gt bentfati^’

6 Eteritî fi eruditi didicennt mei,utiurentin nomine mcoViuito®^^jnbsp;nusjficutdocueruntpopulum mcgt;^nbsp;in Baah ædificabunf in medio popu*‘nbsp;sicut exemplum gentes ßierunt ifraëlifaëfh 0“nbsp;bis idololatriam docendo :ßc oUm ifraëlitarun renbsp;conuerfe ad dominum falutaribus quot;tonimenth ^nbsp;drinis inducëtgentes,ad unitrs dei cutturam,ut i»!nbsp;tur GT ipfe eccleßic filiorii dei, GT ßagt;t^ ß^'lnbsp;fecundum ßdem, quafola deo placuit GT

gt;7 Quod fi nó audierintt cuella»^


-ocr page 217-

ï ER E H IA S

îlhm euulfionc et pcrditione,ait dominus* Si «cro conuerfi ad dominum pirgratiam,iterum utnbsp;iwiKfifi abiccerint ucrbum domini, cr prophetatnbsp;‘^udicr'mt, rediermtqi aduomttum:aucrtareiuoq;nbsp;^¦'20, cr deflituani ueritate çsquot; gratid, donee ctiatünbsp;W dekam de terra quam dederam.nbsp;I[[CAPVT Xfir.

Aec dicit dominus ad me î Vadé poffide (cme) tibi lumbare li*nbsp;|neum,amp;pones illudfupcrlum-! bos tuoSÿSC in aquam no inférésnbsp;lumbare iuxta uerbum do-'’’’^'»^pofui circa lumbos meos*nbsp;k ^Etfaâus eft fermo domini ad me fe^nbsp;S», '^^'^°,lt;ltcensî

^°^ior« Hffcrlt;eor«m tradunt hoc paradigma uei uiPfinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^'opheta 'mfomiiif,ubifibi

audijjè et egiffe qua hic feribuntur: no cor» lumbare,cr ad Euphratem ijlJe amp; re»nbsp;te^nbsp;nbsp;nbsp;“^ßoudendum ZT refirendum, er tomen

t “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuxtaferiptura ntorem afferitur. Stgni

™ exempta tfraëlitici populi familiaris ter' quot;’Fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aràtor et fyn

),. w non poßit 'mtcüigi,ßcut nee propiuf corpo baltcui,quet»

triti' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coharct, cr non facile nolenti

«’¦ftR(^pifhtm fuii deut rut ç ‘'’’'lt;’i‘ccr 'mdijfolubili charitate coniunxe=nbsp;Icgiscontemptum pernbsp;n:i,^i^^‘”’'»’‘iab!iciendum pradicit, redigendum^ 'mnbsp;Wititnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°bprobrium, idq; per Babylonicam capti»

''»lék' 'imminentem. Lumbare autem ac» tfi generali uocabulo ; fed quod adnbsp;*«rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;renes,m aquam mergi non permitti»

^itcal nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poflcdifti,quod eft

Phra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;furgens uadead Eu^

PetrJ^” abfconde ibi illud in foraminc

*” Euphrate, îVonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominus*

°pbeta tam lumbare acc'mxcrat,cr aliquandiuge ludaici populi fixdut 'mi»nbsp;ianëla fidei coniunSho quamipfinbsp;^pf^raté cxularit, uelutinbsp;captiuitotis reclufutt CT iw ßrtißi»nbsp;nequiret exire.

’’litiii j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plurimos,dixit do^

ten 2’®”’^*S‘”'g«»^uadeadEuphra^ tibi i„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lumbare, quod præccpi

quot;«’bfconderesilludibi.

iNHji, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;äd Cyri re

redeHndi,fi non interim ^^baunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oputruijfent,ut redire fwluer'mt,prie»

^°^gt;^f»nparationeremanentiunt.

I R M E I A H V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;98

7 nbsp;Etabli adEuphraten,etfodi,amp;tuliium

bare de loco ubi abfconderâ illud, amp; ecce, eóputruerat lumbare, ita ut nulliufuiaptS

Illudßdere quod pro ajfequendo lumbari adferibi» tur,mmirumfigntficat prouidentiam dei., qua cr pro»nbsp;phetas non paucos iüicfufcitauity claris miraculis glonbsp;riamfuamoßendit, qUibut reges gentium tam Babylo»nbsp;nicos quàm Perfarum cr Medorum folicitauit incU»nbsp;nauit ad manumittcndum ifraëlem, cr remittendum adnbsp;ereëliónem ctdtus dei iüerofolymit ,cr reflaurandutnnbsp;futon populum, qui 'm paucis extabat reliquijs, cum So«nbsp;robabeleredeuntibus,alqs 'mnunterisde dccem tribu»nbsp;bitt et regno luda computrcfccntibitt 'm fuoßsreore ufqinbsp;adprtefcns,quicquid deiUis ludaifabulentUTe

S nbsp;^Etfââüeft uerbum dniad me, dicési

Explicatur fingiüathn paradigma prafcriptum. W fumma, quia fcilicet fuperbus Grgloriofut populus rc«nbsp;gnHudieetHierofolymaitaflabitur,transßretur'mCh(dnbsp;ditam,amp;ibi computrefeeti

Caufa captiuitatis recitatur,quia malignutfit,et md Captiaitm litia afuetut, 'mobediês praceptis diu'mis à tempoi’e da^nbsp;tionislegis,Honcóntentus ceremonijs adeoconeeßifinbsp;fed iuxta proprias ad'mltcntiones tenure zir fuperßi»nbsp;tiofefecundumgentium facrilegia affitmebat exteros cutnbsp;tut ommbus ßre temporibut. Nec id folu,fed deos ipfotnbsp;gentium colendosfufcepit contra legem cos adorando,nbsp;donee mgentilitatcmuerfus computrefeeret mabomi»nbsp;nationibus fuis, er m obliuionem amp; contemptum deinbsp;procederet. ipfc quoq^ deo faiiut eß abominabilis, twitnbsp;fecut at(^ lumbare pUtridum amp;foetidum.

Explicatiolumbarisctariß'tmadefilijs ifraël amp; t«* Éxplîcan'o daiqua;tarnenapplicaripoßit, amp; reuera 'mteUigi denbsp;ommbusgentibus,adumusdeifidem cr cultumuoca»nbsp;tiSjfipoß multa beneficia accepta ifraëlitarum exempldnbsp;peccandofequötur, ut fint fimili quoq^ iudicio dei abij»nbsp;ciendi, cr in utt'ijs coputrefcendi. Q^i enim afciti funtnbsp;peruocationisgratiammfœdusdomim,utadoptiuifinlt;nbsp;fin/, hi quoqifiperfidia 'mfolefcant,durius 4 domino iu»nbsp;diciufunt acccpturi,et qui peculiariS populus faëti ßntnbsp;per fidem, ftuntquoq; damnationis mancipiapercon»nbsp;tcmptum,fi nolint obfcqui prieceptis domim iußis leut»nbsp;bus cr utilibuf.

-ocr page 218-

I EREM IA$

11 Dices ergo ad eos fcrmoné iftum î Hæç dicit dominus deus Ifraêl, Omnis lagun-çulaimplebttur mno» Et dicêtad te: Nun-quid Ignoramus quia omnis lagûcula im-plebitur uinoî*

AiîuJcxcm nbsp;nbsp;Hoc paradigme aliud ad idem, accepta efl abebrio».

P*“”- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/îf .7«lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bono uino utribut, ut copiofiiu bi

baut et Ucentiut tneptiât,utide m uitia mtdta per cbrie^ tatem prolabuittur. ludteii igitur corruptißimis per om=nbsp;nia mala cbrioforum proponitgaudium,ut dicat iubeatenbsp;domino faniiut propheta : Audite faltem nunc ijuid di»nbsp;cat uobts dominut,ftc dicit:OmiiK uter implebitur uino,nbsp;per hoc intclligcns uniuerfos ludæot calanùtate implcU’:nbsp;doj ad j'ummu,ficut bgetia uel urna uino ab imo adfum^nbsp;m'uinimpteri folct,ut coinmodiut digeratur CT eßvrue=inbsp;feat, ipji uero de uino intelUgunt folo corporeo, ignarinbsp;troporum propheticorum.

15 . EtdicesadeoSjH^cdicitdominusîEccc ego implebo dm nés habitatores terræ hu-,nbsp;JUS, ôi reges qui fedent de ftirpeDauid fu-per thronfl cius, 8(. facerdores, amp; prophe-taSjSC oês habitatores Ierufalem,ebrietate:nbsp;Ebrietîinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III primis habitatores terra nonünat, populum fcili«

eet qui deum legein cr propheteH odiebat, quibui reges applaudcbaKt,/tncfolicitudine dirigendi populu ad me-^nbsp;Uora. Sacerdotes quoq^ quaßu feékibantur magis quàm,nbsp;dei gloriam, ideo mulbs deos habere malcbant quàmnbsp;unum, cr cxcelfa paßm in moiuibm cr

- unum folum templum dei Hicrofolymis, quod Hits non

¦ ¦ • fufßcereuidebatur adgloriam zy auaritiamipforumßf tiandam. Prophetis quoq; falfis, populo regibus fa=nbsp;cerdotibus placerc cupiêtibus,terra implebatur. Omîtesnbsp;bi ebrij dicuntur malitia cr mßdelitate cotemptuq; dei.

14 : amp; difpergam cos uirum à fratre fuo,ô£ patres, ÔC filios pariter, ait dominus : nonnbsp;parcam,etnon concedam: neqjmiferebornbsp;lit non difperdam eos*

A Budit ad ebriofos, qui fefc protruduitt,colliduntur infam à uino etr tmpelluntur,cbfißere no potentes,quosnbsp;Hmo ex calice Babylonico dhs fit potaturus,Gr mebria»nbsp;turus. Non tantum patres qui 'm impietate proficcrunt,nbsp;çr feienter ùerbu dni reqciuiu, fed etiâ fiiios mnoccn=*nbsp;tiores,qui tarnen à patrîi malitia non dégénérant, prauenbsp;inßituti lt;i parenttbtis.-quoru mimme miferebor,necpar»nbsp;cam quo minus pariter obruam captiuitate omnes.

i-j' Hf Audite 8C auribus percipitcî Nolite cleuah,quia dominus locutus cft*

NondtCpe* nbsp;nbsp;Vtcunq^ fieua prtedicatreuelatafibi à domino, non

tïnJum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonitate dei deßierat, cupitq; interhn ex am^

sno ut conuertantur, dum 'mterhn cr illorn crefeit per« tinacia,criußitiadei clarior effidget, qui non ceffatnbsp;bortarij^y uerbumfunm non 'muiderc'mpijs,quos uultnbsp;turn mon fed itiuere, nihil obmittens quod ad reuocan*nbsp;dum iüos pertineat, qui tarnen continuo magis 'mde fuanbsp;perfnunt CT cOKtemnunt diuitias bomtatis dei.

|6 Date domino deoueftrogloriam,ante-quam contenebrefcat,amp; antequam offen-

17

IRMEI A HV.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

dant-pedes ueftri ad montes caligiflofo^ | expedabiiis luccm.et ponet cam in umnbsp;mortiSjamp;in caliginem,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

6loriamdeodarepeccatores,eßagiiofcere^^il pcccata propriUjCf de dementia domintfidutiabanbsp;r euer cri ilium,etr quodillemonetfiifcipere. Adhotnbsp;tatur,ne prteueniantur tenebris ZT uoéie calainitiit^^nbsp;inquibus conuerfionis occafio cr poteßtU défit, ;nbsp;flitiie non cernenttbiis pr£ animi tumultibus, crnbsp;ßia,fed magis impimgant, dû dluerticula mqutriint^'nbsp;bus lateant, ZT lux diumie clementhe quamfiirti^^^^^nbsp;non luceat cis, dum qui fordent et peccant adkuenbsp;fordefeunt cf peioresredduntur. Cupitautptt‘Pnbsp;lucis et cofolationisji emendètur, et deogloria

Quod fl (/joc)nô audieritis in abfeou to,plorabit anima mea à facie fupem' 'nbsp;Ploransplorabit, Scdeducetoculusm^nbsp;lachrymam, qma captus eftgrexdom*Jnbsp;si ut hadenus uerbu dni non audieritis, zjnbsp;ffiucritis,no refiat nifi amanßimu! fictusnbsp;nbsp;nbsp;anglt;f

fcieitMmternus ztr immedicabilts maerortnutdlf^^i/ nttètta. Video enim ultima uos mala expednre,nbsp;tficaeem fuperbiam, qua fub potenti manu del

non uuItK,quod m grande uobis malum cedet,

flendi pondus laehrymaru uobis nulla ubertas frir | mihi quoq; amarißime lamentandi neeeßitat

tur,dum reuera populi contritione aßnccre cogaf’ is ex ammo fi mper cupio faluu ZT tncolumettt, tt ‘‘‘Qinbsp;in Çabytomos q dci hareditateßsernüt, fnbsp;nolunt, idco uetut occifionisgrex ducetur in

DicregiS^ dominatriei, Humilia“ fedete: quoniam defcêdetde capitanbsp;corona gloriæueftræ,

De rege loachin cr matre cius expoiutW, byloncmprimi ducendi erant, qt tradkndieotK^'^^nbsp;blitter, no in folio regni confefifun/ed m pauitgt;i^'‘‘‘^nbsp;carcerc,abfq; omni honore et ffih ndorc, quénbsp;omauirant ZSquot; fuperbierant cotra dominû,Ct'P'^'’f^(fnbsp;teadmomtionem. Sic enim dom'itius de fed‘'P‘’'‘^inbsp;iußcdcponit,qui de fua potenfiagloriantur,(fnbsp;deo non reddunt gloriam.

19 ^Ciuitatesauftriclaufarfunt,^'’^(,{/ qui aperiatîtranslata eftomnisnbsp;hiigrationepcrfeda^

Vrbes rcgni luda quod rcßieäti terre ifraeliti^ ßraliiis eß, fie claudentur, ut nemo itigredi ünbsp;poßit,quia fcilicet »« totum uaßabuntur, CTnbsp;iicm redigentur ab exerdtu Babylonis, qui denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

illis regione Aquilonari fuperueniet, ut in abducatrefiduosàmorte. Totus ludas dicitiw^,^nbsp;quia fub loachîn primores regm capti funt,nbsp;fub Zedekia refidui omnes.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Leuate oculos ueftros, 8( uidete nitisabaquilonejubieftgrexquidat^* inbsp;tibi,pecus inclytum tuumlt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

Çluafi iam aduementes Babylonios ab Ifiicite zr uidete ubi nuncfit grex populinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

iS


-ocr page 219-

I E R E M I A s

regimini, orcxcr principe!, nbsp;nbsp;nbsp;data eß tibi

'f^ßluam et protegeres,cui nunc pernicies ucflra culpa '’'‘xtiwtifimul quoçi; ßilendornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amittitur périt,

^wpopuio illuflri,de quo fitperbierac, et in officionon l^gt;^ucrdt diuino,ut pieaciußr uiucret,unde tibi glorianbsp;acceßiß'et,nunc autcm confiißo,captiuitax,nbsp;^f’^uitm te tenent ignobilem.

' , Quid dices quûuifitaucritte^ Tuenim eos aduerfum te, SC erudifti in ca^nbsp;Nunquid non dolores appre^nbsp;'ndentte,quafi mulierem parturientemî*nbsp;ï^fgnunj iKdæ aüoquitur uerbu dotnini: quaß dicat,nbsp;gt;utnc es dickirui,quu uideris ucntétcs exteroi na»nbsp;CbdlHtforum cr Aßyriorum,qtios contra te do«nbsp;4,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nistet, non ad[aluandum te contra regem SyrU

‘»«'’^'«11'. ‘“^‘Ocans cum de mco auxilio nd curares, . î ^^njideres,docu:ßi eos uiam, qua olim te uaflaturinbsp;^‘^^fgt;it,o/kndißi eisgloriamtuam quamdeßdera*nbsp;l'I’i quoq; raperenbsp;nbsp;nbsp;umdicare,in caput tiMtm tdos

nh,;c uenient ad perditionem tuam,quâ ^‘‘«'tcnsfœmiîid uehementi cum dolore ßres.

^od fl dixeris in corde tuoî Q^are ucgt; in ”''hi hæcî’ Propter mukitudinemnbsp;(.‘^’^itatistuærcuelata funtuerecundioranbsp;''llutæfunt plantæ tuæ^

tit,

H?'*’!- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;criminum tuorum non perpcndis,ideo

q««occurrant,quaßgens i„ *‘“ßitiam ßcerit: cum i» promptu reßtonßo ßt, CTnbsp;qUf'^l^°pn-‘ituaimpid, multaGrgrauia, propternbsp;«uVnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confußont expomt omniumgentiii,

fgt;i^lf^^'^^^°^^^iogt;t^gt;nfuamàte,quaamota apparent crurium tuorum,qult;efœ^nbsp;retfgerc ßudent. Quid enim aliudnbsp;ut gloria det er iußitianbsp;i),J^.'''‘^’’^fcat,crßmuldurißima ipforum ceruixnbsp;»«fLgt;»lt;ilrficia toto orbe prodantur,in contu»nbsp;^quot;‘^^itiseriußitiamdeif

î^^quot;^utarepoteft Acihiops pcllcm fuam, be^P’f‘l‘isuarictatcs fuas,ölt;: uos poteritisnbsp;’tere,cum didiceritis maluni»

^‘i^t conßtßo, quia perpe^ f«5 irremediabili morbo laboratis, non ße*nbsp;l’®trß nigredine carnis congenita exuere nonnbsp;t^ß’^fnaculoißuMpardus. Aßuetienimeßisapueanbsp;Jljj educatione quam excmplo maiorum didici«nbsp;gt;*t dliud nefeiatis, er pro conßuetu^nbsp;^4 ^me horreatis ab omni impietate er malitia.

ftipulam quae

«licjf pars^ menfuræ tuæ à me, fa-„. Q^^inusî quia oblita es mei,Slt; confianbsp;j^’^mendacioî

S'””iamp;inr'i'^sIcuißimaopera,leuißimosho=s gt;^‘ipi-^^^^'^rcmotaisq;natione5: ßcut ßipiibelcuesnbsp;Uento rapido, quails eßcfolct auß-alis à de»nbsp;, ut in aqutloiiarcm regionem adducamint

I R M E ! A H V; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99

Hl Chaldteam. Hlt;ec tandem crit fors e^ portio tua, is ß= nisnequitiie, dißipatio in orbem uniuerfum, quifempernbsp;rebellesßußis/ßiritui fanéîo,occiforespropbetarum,nbsp;er uerbi dei oß}res,idolorum cultores, er miqui im pro«nbsp;ximos iußitite er iudicij conculcatores, pauperum op*nbsp;prejßres. Videtur entm htc locus non folum primam fednbsp;ultimam quoq; captiuitatemetabieêhoncm totalem in»nbsp;dicare,utquifempcrmali er inemendabiles per feue»nbsp;rent,abijciantur à conjßeäu domini,et obedientior gennbsp;tium eccleßa fubßituatur,qult;e licet peccet, tarnen deumnbsp;non negat, nec abijeit uerbum domim, er domini dei fuinbsp;non obliuifcitur, nec jßerat in fallacies, fed ampleâiturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

ueritatem,er legem audit ; quodß er ipfa quoq; defe» ratdonünum,non mirum necindignü,ß à domino quo^nbsp;deferatur,ut ftipra habuimus,

undeamp;ego nudaui femora tua contra faciem tuam,amp; apparuit ignominia tua,

'Verecundioratua,ideflimprobitates, perßdiä, cj“ turpißimos ritus tuos, qutbus idolis feruiuifli, er quicunbsp;quidturpitudinisoccultte habes undc uerecundari de»nbsp;beas, ^pdam retegaet mundo oßcndä, non aliter quam finbsp;ßmbria turpißimtepuella coUeäte cleuenturßper uul»nbsp;tum,ut ajpiciatur tota turpitudo,er mifere cößndatunnbsp;±7 adulteria tua, amp; hinnitus tuus, fcelusnbsp;fornicationis tuæ: fuper colles in agro uidinbsp;abominationes tuas^Væ tibilerufalé: nonnbsp;mundaberis poft mcî ufquequo adhuc^

Stupebunt omnesgentesmalitiam ßidiorumtuoru, qu£tantihabitaapud deumjßernereipfumpotueris, et P*“™ g'«**nbsp;poß tarn gloriofa beneßcia,poß^ tot atamp;ortationes, ***'nbsp;dufaßteris idololatrilt;e adult erijs te comaculare, tanta^nbsp;petulantiafcortationes er impietates fctlari in omni«nbsp;busmontibus ercollibus,ut ßiurcitior fieres reliquis ¦nbsp;gentibus,quibus no tantam mtfericordia oßtndilfct,neenbsp;tarn familiariter fefe reuclaßet. Intelligent ergo natio»nbsp;nes iufluin dei iudidum circa ißaelcm er ludam, er di»nbsp;gnam Hierofolyma urbis uaßationcm, ot abominatio»nbsp;nesnimias à quibus mbH abhorruit,ut merito audiat:nbsp;Vte tibi lerufalcm,quia non cmendaberis unquam: citiuinbsp;enim tota uaßaberis, quam ut peßimos mores einendes^nbsp;Aqua malediilione fibi cater a gentes et urbes caueant,nbsp;neßmiliter peccantesßmilitcr quoq- pumantur. Atro»nbsp;cesigitur huiufmodi acdefßerabiles minainloco,non Atroe«nbsp;funt aliéna etiam ab eo propheta, qui mbH quam falu»nbsp;tem fuorum qult;erit er optât : qualcs et in ifaia legimus,nbsp;O' ebriflus eafdem non obmißt. Sic ènim nonnunquamnbsp;inßitiße apud eccleßas ad compundionem conducit, utnbsp;eß oßieium fidelium paflorum eccleßa difeere ex facrisnbsp;fcripturis er exmoribusfu£ eccleߣ quosnodo uerita»nbsp;tis dodriitam traéknt, ad ßugem ecclefi£, e^ pro deinbsp;beneplacito er lege.

^1 CAP VT xiiir.

Vod fadum eft uerbum domini ad leremiam de fermonibus fic*nbsp;cicatis»

________ Propheticuf ferma eß, de anguflia an» non£,crfamis media, qu£ propter peccata acciderintnbsp;Rr 5

-ocr page 220-

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1E R E M1A S

bowi««w, j«rti3a orationead deum, corre^lione ad prophetasfalfof, popnlum feducentes. Videturautentnbsp;btec terrießtrilitof ZSquot; pluuiarutn inopia faéïn obßdio*nbsp;n9tempore,utoinni ex parte tremeiidutn iTlis iudiciuntnbsp;domim occurreret,fDrK hoflilisgladiut,intra efuries ernbsp;fitis,uno quippe foitte Syloe ,0quot; hoc non perpetuo uti^nbsp;tur ciuitax, ut plttuiarum deßäus fitis ^uoi^ neeeßitaonbsp;temMuxerit.

i Luxitludæa, SCportæciuscorruerunt, Sc obfcuratæ funt in terra, 8C clamor Icru-falcmafcendit.

Vbi atjuaru deßäas eß,ibi nee homines,nec iumenta ttiuercpojfuntyCr terra neceffario ncgleânuelut lugerenbsp;uidetur,/icut exultâtcolonijscr cultura^hominum^nbsp;frequentia: homines^; clamare cogunturaddominuntfnbsp;cr ad diuites dum fonte pcriclitantur aut ftti.

Maiorcs miferunt minores fuos ad a^ quam: ueneruntad foueastnon inucnc^nbsp;runtaquam,reportauerûtuarafua uacuatnbsp;confufi funt, amp;aflidi, amp;operueruntcapi^nbsp;ta fua*

Qui poteflate uel diuitijs prteflant,inittebant minoa resadaffèrendomaquampropotu, cr in puteis quoq^nbsp;non reperiebatur, domino ultionem fumentede impijs,nbsp;ut iam f£pe pronüferat per prophetas: propter quod etnbsp;apud fe confùndebantur, fed non emendabantur. Opérâtnbsp;tione quident capitis pœnitentia fingebatur, quandiunbsp;duraret anxietM,non tarnen ßde er hutnilitatc conuer^nbsp;tebantur ad dominum.

'4 Propter terræuaftitatcm, quia non ue^ nit pluuia in terram,confufi funt agricolæ,nbsp;operuerunt capita fua*

  • 5 nbsp;Nam eteerua in agro peperit,et reliquit:nbsp;quia non erat herba*

  • 6 nbsp;Etonagri fteterunt in rupibus, traxerStnbsp;uentum quafi dracones, defeceruntoculinbsp;corum,quia non erat herba»

Exaggerationesfunt C(damitiâum,utferifokt, dum inopia rerum omnium laboratur. Humus enim pluuia^nbsp;rum carentia harret, agricole fruflra fudant, anonalianbsp;anxia circumeurfant per agros, cum nec aqua fucurrit,nbsp;necuiridis herba.

Siiniquitates noftræ refponderint no^ bis : domine fac propter nomen tuû,quo^nbsp;niam multæ funt auerlîones noftræ, tibinbsp;peccauimus«

Déplorâtcaufamtantimali: peccatafcilicet homi^ num, quibits uicê rependit deus iuflom, adfliihonesnbsp;mittendo eis,quigratiam conditorts no agnofeum. Nccnbsp;aliud aUegari poteß quàm bomt as dei,qua permoucaturnbsp;adignofeendumetiamindignis. lion hic Letantefan»nbsp;(hrum inducuittur,no facrificia: fed cor contritum, crnbsp;humiliter culpam profitons, cr gratiam implorans. Disnbsp;feimus quoties ingri^ntfierilitates etpeß{s,caufom nosnbsp;reqceredebcreinpeccata noßra, pro quibus ofßnfusnbsp;dominus clades mmittit,cr conuerfis reconciliatur.

8 nbsp;Expedatiolfrael/aluator eius in tempo

IR.MEI AHV.

re tribulationis: quare quafi colonus rus es in terra,8lt;quafi mator dcclinaiM inbsp;manendum^

9 Quare futurus es uelut uir uaguSjUiW tis qui non poteft faluare;* Tu autetn innbsp;bis es domine,amp; nomen tuum inuocatui”nbsp;eftfupernos,nonderelinquas nos. ¦ /nbsp;Fideks qui cr ifraelitic dicunturcrfunt,nulbitirynbsp;lutem expedant quàm domim, non currunt ad iiolalt;^nbsp;maleficos,eide foil conqueruntur [uas angHßias,orJ^nbsp;utpeccatisfuis auerfatus cr alienatus, ueluti deft^nbsp;miferos cr peregrinas lufitans regiones ipfisnbsp;iterumredcat pergratiom cr beneficia,clenten(fi^'‘irnbsp;ciendohumiliotos cr emendatos, ut appareat no”!nbsp;uandiimpotentia,fcd ultionis iuflitia in diep“quot;'^^nbsp;dum contumaces adfligit, cr conuerfis ad meliorai^nbsp;get, cr quod iratus abflulerat, reddat placatus.nbsp;igitur plane foluare poßis, o domine, oramusnbsp;quandoquidem non ignoras quibus filij tuiindi^^^' ¦


IO

quandoquidem non ignoras quibus fiiq tuitn^lr'^^ quos non deferis per prlt;efcntiâ,qui nufquamabts’f’ inbsp;mififii nobis propitiationcm èfandofandorumfi^^nbsp;uote inuocaremus in aduerfitatibus : populuttuod'^nbsp;dum abiecifii/ed habitat nobifcum,crnbsp;appeUamur, crate eledtfumus ex omnibusnbsp;ne er^o wj tanta angußia nos negligas er dimittdi' .

^[Hæcdicit dominus populo dilexit mouerc pedes fuos, nonnbsp;domino non placuit: Nuncrecordal’’ .nbsp;ïniquitatü eorü,et uifitabit peccata

Infynceram deuotionem, cr coada malss tiam, horariamq^ humiliationê, uerbum dontiidnbsp;perat impijs. No t4mlt;i»norc dei erftde,^!^^nbsp;uati commodigratia domitiu requirunt.nbsp;utrunq; in latus, proßgt;eritatis tempore idolanbsp;quibus in angußijsdeßituti,coadi recurruiUnbsp;num,ßatim emerfi malisaduomitum reuerfuri-^nbsp;do gens talis domino non diß}licerct,qult;e mal‘g'’^gftnbsp;ceffat mfi coadn impotentiaf Quit igitur hoenbsp;tur ab impijs,dominus reminifcitur peccatortu»’^^nbsp;exaudit,fed durius irafcitur,cr peccata uifitat p^,nbsp;do,mhil enim ex fide fieri conlfiicit^quafolanbsp;]i Et dixit dominus ad mcïNoliot^f^^nbsp;populo ifto in bonum»

Nonfolum orantes hypocritas nÓ audit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

nee pro eis prophetas cr fandos orantes exaudib^Jis iubet ne intercedere pro perfidie audeant,adnbsp;rum. Orareautfimt,fiuMdzim à dhoimpid^nbsp;crudelitatis inclament,ut non raro apud proph^^jidnbsp;mus ubi contra impios orationes ofi^unt,nbsp;itttelledum dante,uel emendentur,ueloccifii^^gt;nbsp;maUgnari.

II Quum ieiunauerint, nó cxaudisn'J^ji) ces eorü, 8c fi obtulerint holocaun^’^^^linbsp;8C uiâimas,nô fufcipiameaï quo«*’ gt;nbsp;dio,amp; fame, 8C pefte confumamnbsp;leiunia fcruiunt oratiom, fine qua dominainbsp;topercprobantur. Oratiombus quo^ laudesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:


-ocr page 221-

î E R E M I A S

er cknuntM pieten^ cceîeftît p4 (^ff’ngratiarumiihatK depr^m^nbsp;^ficijs, ut dntuo exor^td donentur. Sacrificia de«nbsp;zr oblationes no ptacent, mß offèrentis confeiennbsp;iri'itatur dominutnbsp;lit hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difdplinii, quam lt;fdhibet

conj^exerit fierimeliores. Ideo^orlu^ “''Mites immwc oc4ttdif belt, quia perßßcbät pric*nbsp;perßquendoleremiam,nbsp;'W«ri irrumpentur ab hoßibm Babyloiuc{f,cr otn

di 3,3gt; domine dcus,Prophetæ Mq5'®’ uidebitis gladiû ôC famesnbsp;i,^L-^’^'’'’‘^“obis, fed pacem ueraindabonbsp;'‘'‘^‘siDloco.fto;

citcitatem poputi, quant reijcit in «tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffgt;^‘^lt;^untpopulum,aiioqui pronuin

‘^fflit ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dmeant calamitatef, qutc nuüa: cisfint

•«i) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poUicendofiducuttf, er

pcrniciofiiis reipubliclt;e ÏSr'* otnLf^'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qu£runt, uel populo per

QS* uerbumdonùtunon

ad me,Falfôprophe^ nominemeoî non mifînbsp;®deo ?P’’æ^^P‘ locutus fumnbsp;nç^^^’!'fionemmendaccm,SCdiuinatio-tlis ^'^’‘’dulcn tiam, amp; feduâionê cor^nbsp;^’Phet« No/Î

***’''*'¦ ^“»tde ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P'^ophetafunt dttdiendi, fed hi qui uera

‘iàfirunt ueritdtem, non comi» qudfiuin,utnbsp;•wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orationis fiatu: qui quoqi À domi

qi(if^'f‘*’^^‘^^^fi‘hcetabecclefia,uel fiieciali ali^

cernantur zeldre deigloriam, et ex^

^‘^gt;idutn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;donütti: qui non ad pr»

ft^itu d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difficile cfl dinofii prudetttibuf, et

quot;**^*^quot;^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^ofgt;fidbit

diuin^ amußim ex« *^' Cidnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iPuenientesguflarintaliquado,

Wpr '’^?’°’^f^dicitdominus prophetis, ”011 J^?quot;^^’ntin nomine meo, quos egonbsp;erif ; ‘ ’’ ^’centes, Gladius 8C fames nonnbsp;•Jienn,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gladio Sc fame confu«

^'«'«rprophctæülu

decipiendo lapant J'Pxlti 1?’^.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^i^nt deceptif, et iaceant in^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘iduih, cor am hominAui deo odi*

^‘?cl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mendacij. Verbum domini

i’ “’’fdt^imiiietatifludentes er do/ninii non timens

Jxiph«»

Î R M E 1 A H V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;100

tes atiqudndogladio,fante, pcfîr, fèrisq; puniendos, etia in hac uita. Ciui igitur taliter peccantibus faluté prophenbsp;tant, plané conumcunturpopuli feduéîores,falfiq; pro*nbsp;phetie,cü populo ipfo qui illis libeter aufcultat iudicâdi.

  • 16 nbsp;ôC populi qiubus prophetant, erût pro^nbsp;ieéii in uijs lerufalempræ fameamp;gladio,nbsp;ôC non erit qui fepeliai eos, ipfî 8C uxoresnbsp;eorum,fihi Si. filiæ eorum,ôC effundam fu-pereosmalum fuum«

Sifpe populiis caufa efi falße dodrinie, dum non itult Popuius aiidire mfi placcntia, auribus prudentes, pr^dicantes dogmatu,nbsp;eaqu£ non inuite ampleitantur,er leniafint, nemoresnbsp;mutarecogantur er fine difciplinain. Ht proijcienturnbsp;ad plateos lerufalem, prodentur cum ignominia nequi*nbsp;tilt;e eorum,er Àfianâlorum confortio excominunicabunnbsp;tur tant prophète quant dtfiipuli credentes illis :ficutnbsp;erinuafiatione Babylonien falfis prophetis contigit.nbsp;Ut cum populo quem deceperant uaflarentur.

  • 17 nbsp;EtdtcesadeosuerbumiftudjDcducâtnbsp;oculi mei lachrymam per noélem Si. diem,nbsp;ôC non taceantî quoniam contritione ma*nbsp;gna contrita eft uirgo filia populi mei,pla*nbsp;ga pelTima uehementer*

  • 18 nbsp;Si egreffus fucro ad agros, ecccoccifî glanbsp;dio î ÔC fl introiero in ciuitatem, ecce arte*nbsp;nuati famct Prophera quoqj Si (acerdosnbsp;abierunt in terram,quam ignorabant^

Keßumptio efl cr inculcatio prtediilorum, exagge* randomaluinimnùnens,ut adfufficientiamdefleri nonnbsp;poj?it,etwtn ß die noébiq^ lachrymis oculi ßillei}t,et fi*nbsp;ne ceffiationc: contritione fcilicet urbts, et poputi,fic utnbsp;ob oculos uelut oia depingat,intra muros peße, famem,nbsp;feditionë,perfidiam,iram et odiu,in agro paßim occifo*nbsp;rum corpora proieiht auibus primùm deinde firis. Om*nbsp;ma aut fine perfonaru reffieâu: propheta in primis no*nbsp;minatur,deinde facerdos,quorufit quißtperfüermt in renbsp;giones remotas et mcogmtat relegantur exules et captûnbsp;1^ lt;([Nunquidproiiciensabiecifti ludam^nbsp;autSionabominataeft anima tua^ Quarcnbsp;ergo pereuflifti nos, ira ut nulla fit fanitasî?nbsp;Expedauimus pacem,amp; no eftbonumî ÔCnbsp;tempus curationis,amp; ecce turbatio.

Tetttut quidem orationem,fid non ßiutur abfiluerc, quia no exaudiendus, utlamento ftmiliorfit quàm pre»nbsp;catiom. üunquid tam indignanter abiccifli ludaicuntnbsp;populum.^ num tedium te cepit templi or cultus, qui ibinbsp;delatus eß tibi i Cur fie percußißi nos incurabiliter^nbsp;Expeilabatur falus or pax,cr nihil boni fufeipitur: planbsp;ga quoq^ continuo ßt deffieratior atq; perniciofior, ornbsp;turbatio firmidoq; amplior.

  • 10 nbsp;Cognouimus domine impietates no*nbsp;ftras, iniquitates patrum noftrorum, quianbsp;peccauimustibi*

  • 11 nbsp;Ne des nos in opprobrium propter nonbsp;men tuum, neq; facias nobis côtumciiamînbsp;folq gloriæ tu j rccordare,ne irritum faciasnbsp;feedus tuum nobifeum»

Rr 4


-ocr page 222-

I E R E M I A S

1.1 Nunquid funtinfculptilibusgcntiû qui pluâtî' ut cœli poifunt dare imbresî’ Nonne tu CS dominus deus nofter,quem cxpc-dauimus^Tucnim fcciftiomniahæcnbsp;AffcÂus uanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afjiilut fanüi prophcU nue pro deigloria

«rSrnf'’'* tra gentil ßta: contumace perfidia^nunc pro emendation neeiufdem 'mflatapuddeiclementiam. Dokt illi cladesnbsp;Iudaica,fed iuflitiam dei faluam quolt;jicupit,utnuncnbsp;irafcatur impijs,nunc imprecetur mala, nuc obfccretur,nbsp;nunc moncat, nunc oret, nunc cofiteatur, nunc dt/pennbsp;ret,crc. Omnes efficaeißitme orationis neruos tangitnbsp;'m hoc fupplicatione, in qua cum non potucrit exaudiri,nbsp;quin procéder et deiinpopulumultioet ßeuirct, non ui»nbsp;deturquaorationeßt tentandaclementiadei,mß fidenbsp;er iuftitia refumptts, quibui placatur dontinuf. Confianbsp;tetur omnium nomine peccata et impietates tampopulinbsp;fui quàm maiorum,cle)nentiam implorât,gloriam dMintnbsp;nomiiiisalkgando obtendit,nulliui fandi merita,foliumnbsp;gloriie, tcmplum in orbe umeumfuo nomini cofecratumnbsp;rcuocare mtitur tn memoriam : foederis quoq; miti per»nbsp;feuerantiaminculcat:fandorum'm populo fidem con»nbsp;fitetur, qui coelorum er terne redoremagnofeunt, quinbsp;pluuias demtttat er imbres. Spemquoq; quxnoncon»nbsp;fiindat.er quam fiternere non poßit,quißt unuierforumnbsp;dominus. Vt autem infua tune caiifa exauditus non fitenbsp;rit,longe tarnen filieißime hac cecidit oratio prophétie,nbsp;cum gloria dei, quam unice /fiedabat, auda uidetur, eonbsp;malo in omnesgentes, terras, er tempora, ut tefiaturnbsp;totusabillo tempore orbts, et prophétie illi poßrriores.


lt;[CAPVT XV.

T dixit dominus ad me,Siftete-rit Mofes, öi. Samuel coram me, non eftanima mea ad populumnbsp;jftum:Eiice (iüos) à facte mea, 3C



egrediantur.

Cumßc oraffem reßgt;ondit mihi dominus: Quanqua te mihi amicum e:r feruum ex utero elegerim, non ta»nbsp;•nentuacaufauelprecemouebor ad gratiam illi popu»nbsp;to impartiendam : quin zrßte non parumfandiores ifnbsp;duo prophetic ducesgratißimi amici üAofes er Sa»nbsp;mucl fuo more anxie pro hoc populo intercederent,nonnbsp;oblinebunt ut Hits parcam, cr animo reconcilier, quonbsp;minus quod contra eos decrcui ftatuam: quandoquidemnbsp;Cripfiquoq^perßßunt m fua perfidia cr impietate,nbsp;quantumlibet nunc euadere cupientes humiliatos fe fin»nbsp;gant, \deoqi iteru impero tibi, ut eijeias cos à facie mea,nbsp;hoc efi, denuntics eis eifciendos iuxta fententiam pro»nbsp;nuntiatam ex terra fua m exilium,ad quod egredientur,nbsp;qui fcilicct à flrage firri,famis er peflis reflabunt.

Quod fl dixerint ad te. Quo egredie-niurç'dices ad eos, Hæc dicit dns, Qui ad mortem, ad mortem : ôC qui ad gladiu, adnbsp;gladiumî amp;quiadfamem,adfamcmt ôC.nbsp;qui ad captiuitatcm,ad captiuitatem.

J Etuifitabo fuper eos quatuor fpccics,di cit dominus,Giadium ad occifioné, SC ca*

I R M E I A H V.

nés ad lacerandum, 8C uolatilia cocH ftias terræaddeuorandû 8C difllpandu*'^'nbsp;4nbsp;nbsp;nbsp;amp; dabo eos in feruoré uniuerfis reg**’

terræ propter Manaffem filium Ezet*’’ regis luda, fuper omnibus quæ fecit 'nbsp;rufalem*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Audient confequenter quôfint eijciendi, rumoccidenturgladio, qutdamlue pefîilentiatno’^^quot;nbsp;tur, pars ipforum alia fame deficiet, reliquinbsp;cr dilpergentur in Babylomorum régna, reliqui^^^nbsp;Itciores: mak cn'm tradabuntur à gentibus, (3quot; 1^^nbsp;tute fubijcientur infamt, dubia femper uita, CTnbsp;regionibus, nunquam fine firmidine uel macrort- Wnbsp;temnfinfolum illis infiram ob pritfentcmcoriti^'^^nbsp;tiam,fcd ut dudum pradixi cr conteflatus fuiit, P’’*’^nbsp;Kanaflkm peßimum regem, qui tarnen exnbsp;tregenitusEzechia,melior er religioßorejflnbsp;rat. Sed tanto mihi is magis inuifus efl, quantonbsp;»usfandipatristraditam fibi reflitutampietidtf'^nbsp;uare magis debuerit, ßdob populi malitiant etnbsp;fuamq^ Impietatcm magis 'tnfaniuit,ut faguinenbsp;tum er prophetarummeorumHierofolymanit»^nbsp;rit ufqi ad fummum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Quis enim miferebitur tui Ieru6^^,( autquiscontriftabiturprote^autqu*®'nbsp;adrogandumpropacetua;’

Non mereris condolentiäin malo quod eUttiit^’^ impioregi confenfifli 'm impietate er facrileÿ”’^nbsp;ctiam hac parte excufare nequeas, quandonbsp;impium ipßus Amon fiuifli, er optimi loßitnbsp;tionem,pifßimumqi inflitutum minime feruaflhß“^nbsp;nesßlioscrpofterosimpiostulifli, ernbsp;pariterreflitifli, erm hoc ufque tempus coiUi'''’^nbsp;beneplacito meo etiam agmto non confeittis-

6 Turcliquiftime,dicitdominus:t^^j-|l fum abtjfti: Slt; extendam manum j,nbsp;per tc,amp; interficiam te: laboraui rog’”^^nbsp;Qaw enim deferuifli me,cr 4 fide mihidebd'^.nbsp;cifli,retro rejpiciendocummanum admouifl^'^nbsp;er pofl deferta idola fub Ezechia et lofiatedelH^Jnbsp;maculafli, er iHorum-te cultui confccrafli:nbsp;fuperefi quàm utextenta manu te firiam,noff^j^nbsp;emendationemquam uanè expedaui,fed lt;tdnbsp;nemer extermintum quod commerußi, Anbsp;poflhac orationibus piorum, uel hypocritki^nbsp;n'qsimpiorumrctineardiutius.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

y Etdifpergâ cos ucntilabro in rar: intcrfeci ÔC difperdidi populumnbsp;amp; (tarnen) à uijs fuis non funtreaerfi»nbsp;Dißipaboetdi/pergam eos m multas paßk^nbsp;wpariterconfiflentes fefeiuuare poßint fol“'“’'^nbsp;ßlio,uel auxilio,non augebo eos prole tanta gt;nbsp;eflènt pariter cr in fua terra, Di/perdam eumnbsp;^at populus, ut intercidant illorumfamiliie,o^^^,nbsp;tribus, etgenealoghe, de quibus 'm primisglotianbsp;quia iuifset facrilegisfuis moribus reuerti

Multiplié’'*


-ocr page 223-

I E- R E .M 1 A s ,

t Multîplicatæ funt mihi uiduæ fius fupcr. arenam maris : induxi ci s fuper matré adonbsp;kfcentis uaftatorem meridie; obruam eamnbsp;rfpenteàuitatcnijamp;tcrroribus,.

PMeritum pro fùturo, quid ccrtô decretum tnfaüi*

gbdium dabo in confpcâu inimicoru ‘orunijaitdominus^

^’'igloriabaiMMr tune maires de multitudine filioa Rd tanta eruitt in filieiores, dum omnes continuonbsp;conßgt;ieieitt, ej exbalare J}gt;iritum ipflt;e quoij;nbsp;npient cumfilijs, exanimabuntur quoq^ prlt;e uenbsp;Kngoris : omnifno gaudi'o fraudabuittur, ma-îi^!^‘^3bpatria,po]J'efiione j^oliata: fimul,Ht nullo fo^nbsp;A°'^^foll^lcndeat,tan{dcalamitatccnccatii:f'edconnbsp;ignoTOMunbsp;nbsp;nbsp;obprobri/s omnia plena fint, firne

«cl folatio etiam prop'mquorZ uel necejfiarioa Oinncs nimgladiofiriam, ait dominus, er pro«nbsp;i ''Mio cora,,, hoflibus U!ros,nc fit qui iniuriatis mifier“nbsp;'^^^'fiduufuccurratuelumdicet. Sitnili iudicio dam^.

amp; propbetarum iufiitie erpietatis

mihi mater meat quarc genuifti f “J^ümrixæ,uirûdifcordiæinuniucrfanbsp;quot;«^Nonfeeneraui, nee fœncrauit mihi

prophetiei fiiiritus, qui poft tot . ‘’WSclades prattifis orpradieatos, non auditur 4nbsp;t^pulo,Jfij utfteneticosftirere cermt ,deftgt;erabun-‘^el^t^ cupicijs in tanto rerum diferimine no ex«nbsp;p genjtun, à nwtre, prlt; diOicttlUte rerKi«nbsp;li(lt; ^''quot;^'^^‘'^’'»^^fttplum reftrens prophetisotnnicnbsp;'gt;'}'‘^ugt;neftdifficil]i)naprouincid, tantoq; grauior,nbsp;S '’^°ßierintfanbhorcs,pro officio enim fuo belluntnbsp;coittinutimiubentur,nbsp;^^fi'ffiretotamge/Kem,etiam neceftarios iuxtd earnbsp;aua‘'^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eonuiuerc non tutö finatur. Et

.^°inraiccntior fit conuerfatione, er ad omnes 4^ ^flo uirtutis ardentior,quem cxemplo ex fernbsp;i^pijhnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femper maior eft

ftiî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eum uelint perditu,quent

b|. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libet cotumelijs degrauaitt er oncrant,

Cbrifto,apoJhlis,et,pphetfS uffi lt;^tfi(nilionisfiuie prophets mi-dilio fiiffirät,et pij bomines iBos fidelius etnbsp;dcftiidant cotra perfidos, quaiidoquidcm falnbsp;’’’H'idi, er plus ommum plè uiuere contendentiü

IRMEIAHV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi

II DicitdcminuSjSi non reliquiæ tuæin bonum, fi non occurri tibi in temporeaf-fliäionis, amp; in tempore tnbulationis ad^nbsp;uerfusinimicum»

Confolatio bonitatis diuine ad prophetajamentana. tem fiuas mifimas,cui promittit perpétuaftdelcmqi afti=tnbsp;fttntiam 'm aduerfits. Certe,mquit, dirigo ego teer do-,nbsp;ceo adomne bonü tU'ian,er populi te audientts: et quos.nbsp;tieficunqjtibi occurrunt aduerfia ego fiueeurro,cx mo,nbsp;deftndo ab boftibus,ut promtfi fic reddo auxiluim.

IX Nunquid feederabitur (.comeretur) ferrü ferro ab aquilone,8lt; æsî*

Hcftndo te,mquit, cur ergo hafte quemetiqi timeas, etiâfit fttreus fitt, et ftrrü in tentet f eum ego tc quoq; esnbsp;neunter fitrreu ftcertm contra domum luda, er omnesnbsp;nbsp;nbsp;,

hojksucritatiserpietatis. Aßtjkntiamdeuspollicitus eft,ct cxhibet feruis fideLbus, contra 'mfultus peruerftt'snbsp;rum,pro uerbo fiuo,quo finit ftdentiores er alacriores.

Diuitias tuas SCthefauros tuos in dire-ptionem dabo gratis in omnibus peccatis tuis,8lt; in omnibus terminis tuis:

R.cftrturfine dubio hoc ad populum luda, ad quod etiam prior uerfius reftrri poteft ,fi iuxta ueterê tranfi-lationem interpretemur, ficcderare er amicitiam mire ;nbsp;pro adfiigere, cum îiebraum uerbum ambiguum uidca=nbsp;tur. Et clarus eft fienfius, impios ludieos non pofiße cond»nbsp;Itaricum imp'ijs hoftibiis Chaldteis uel alijs, crludao*nbsp;rum omnem fiubftantiam er diuitias diripieitdas er au»nbsp;firendas uiolcter fine pretio, idq; propter peccata ipjb»nbsp;rum,et per omnes terminas, nuüa urbe uel regione eua»nbsp;dente cominunem cladem, ficut et in omndius terrie an»nbsp;gulis idola erexiftts ad me irritandum.

14 ÔCadducam (ad) inimicos tuos ad terrält; quä nefeis : quia ignis ardet in furore meonbsp;(er) fuper uos fuccenfus eft,

luftit er Opera mea traiisfiret te boftis tuus in igno» ¦ tarn tibi regionem peregre. Stat cit'tm firmiter uindiéhenbsp;me£ decrctum de uobis perdendis, ignis iuftitbe 010.0nbsp;fiuccetifius eft, er in tc ardcbit,er adftiget te,quigratienbsp;meae rorcmffircuifti,qui moiuta rifitfti, uerbera per firesnbsp;erdolcbis.

15 ^[Tu feis domine, recordare mei ,amp;ui-fitame,amp;tueremeabhis qui perfequütur me. Noli in patictia tua fufcipere me : feitonbsp;quoniamfuftinui propter teopprobrimn.

Propheta ad dominum orat. Tu 0 domine quifiolus oratio omnta nofti, oro in tot pericuUs er perficutionibus, in f rophtix.nbsp;tarn ardua ftindtone,qua tuo nomine premor,recorderisnbsp;mei, uirtutem ergratiam largiendo, ut conftaittta mu»nbsp;mar, er non defidam intrtbulatione.-non fiitasobruinbsp;memalignitatcpcrficqucntium iuftitiam tuant: ne Ion»nbsp;gantmitcr firas impios uerborum tuorum hoftss, fed d»nbsp;to toUas me à periculis tant is, er obprobrijs, qute pro tenbsp;firo. Vtcunq; enim p.tratus efte debcat dei feruus ad manbsp;gnanimitcr omnta tolcranda pro deo, poteft tarnen nonnbsp;raro dominum orare, ut huiniliet er opprimât impios,nbsp;erdet locum pads er fialutisfidelibus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

-ocr page 224-

( E R. E H I A S

  • 16 nbsp;nbsp;Inuêti Aint fermoncs tui,et comedi eos:nbsp;et faduni eft mihi uerbum tuum in gaudiu

in Ixtitiam cordis mei t quoniam inuo^ catum eft nomen tuum fuper me dominenbsp;deus exercitUum«.

inuentafunt mihi uerbtt tUii, iticidimca, Cruetuti thefaurui mihi obuenernnt dono tuo, qiilt;e cr auide de=*nbsp;uorauinonjtnelumm4uoluptitte,comf^k{lor,meditor,nbsp;er rumina,ut priedicetn uoluntatem tuam. Pijs enim hanbsp;minibus funiaperegrtttafunt elo^uia dominkfuper

' nbsp;nbsp;bus fibi grdtttlitntur tanqmm pro copioßs Jpolifs cr

pretiofis. Nee erube/cunt de uocatione fuauel obfequio diuinojfedut nomini fuo quoferui dei uocanturßttisfa»nbsp;cere lhdent,quad loco fummegloriiC ducunt.

  • 17 nbsp;Nonfediinconftlio ludentium,5Cglo^nbsp;riatus fum à faciemanus tuxtfolus fedebä,nbsp;quoniam furore (comffazwfione) replefti me*

NonconßnfiPudijscoittemnentiü uerba tua,er iu^ . flitiam ftdei ucl morum ridentium. Nec iUorutn confilifsnbsp;fenapto™^ ttelfecretis interßti,fedaboininatusfum. Exultaui autSnbsp;phew.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gy- deMatus fum de iudieijs tuis iuftis, quibus non rara

manißße hnpios damnas, er quo minus noceant opprik mis,conatusqiillorum irritas. Interim tarnen dum iUosnbsp;ferre cogor cr regnare co/}gt;icio,folus delitefco, er meanbsp;cum maneo^ quia dies mali funt, quos quia aufirre nonnbsp;poffum odio,irafcor,ertuam imploro bonitatem,donecnbsp;tibiplaceatutfiniantur cT ccifent.

  • 18 nbsp;Quarefadus eft dolor meus perpetuus,nbsp;amp; plaga mcadefpcrabilis renuit curari.lt;’fa^nbsp;da eft mihi quafi mendacium, aquarumnbsp;inftdelium*

Hónne fines me dolere perpétué, dum cogor uidere impietatem fefe erigentem contra uoiuntaté tuam, connbsp;trapiorumßudiafi(rentem,erpro te idola quteodiftinbsp;colentem, er plaga populi mei, qua iufie punitur, cacianbsp;tate,perfidia,bello,fàme, pe/k,femper incurabilis eritfnbsp;N«m femper mihi indignaberis, cr aquas confolationisnbsp;grat-aqiprohibcbis,fraudabisq; defyderioglorilt;etUiC,nbsp;Ut dum/pero filicia, fentire cogor aduerfa, CT dum tuanbsp;imdigeo gratia,iram fentiamf

«(f Propter hoc hæc dicte dominus,St conuerteris,conuertam te Cer) anteheiemnbsp;meam ftabis : ôC ft feparaueris pretiofum ànbsp;utli,quaft os meum eris: conuertentur ipfinbsp;ad te,SC tu non conuerteris ad eos»

Adhtecpropheta;defyderia fic dominus rc/pondet: Si Mel tu uel populus cui pradicas conuerfi fiieritisadnbsp;meliora,n5 dubites quin ego uos quoq; refiituaminpri»nbsp;I ftmamgratiam cr /èlicitatem, ut mihi pacificeferuiatiinbsp;m h^editate ueflra, crfirn uobis deus fisturus ,fi uosnbsp;tneuspapuluseritis,uel ejfe uolueritis,cr fi produxerttnbsp;pretiofum 4 Uili,fi eMos meosuerbo officio tuo innbsp;officio cönferuaueris, ut non ab impifs uel eorum con*nbsp;fordo eorrumpantur, uel uerum àfaifo, iuftum ah im^nbsp;pio,mundum abimmundo difcreutris,probatus mihifernbsp;uus eriSffi propter eorum malitiam à tua iufiitia non reanbsp;labarisji ad ipforum mjiintiam erperfecuticnes à talt;t

I R H E I A H V.

ueritatis quam ofiendi tibi non dépéris,plaeebif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Fiet^ hac tua conftantia, ut aliquando nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç'i

impif ab impietate fua, cr fiant tibi fimiles,acquiir^ pnedicationt tu^,cr iuftificentur. Tuueroloci0gt;dgt;fnbsp;non déférés,àiuflitianondecli»es,impietatiilllt;rii''i’^nbsp;eonfentias,nec cefies dignu te exhibere mimfiru lt;nbsp;tteunquamdcpraucris.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Etdabo tepopulo huic in murunisfi^ fortemt Si bellabunt aduerfum te, Si”®nbsp;præualebunt tibitquia ego tecumf«’”nbsp;faluem te,SCcruam te,dicitdominus»nbsp;Etliberabotede manupeflimorun')nbsp;redimam te de manu (uiolentorum)

Conftantia tua in bonofaciet te teneum CT bilemmurum, qui expugnari non pofiit quaiX^jnbsp;tmpugnetur ab impijs. Eortior eft enim !nbsp;quàm iHorum malitia, ipfiuaftabuntur,tu falgt;‘^^nbsp;Occidentur hoftes tui, cr tu cladem illorumti*^'^'^nbsp;uus^a/picies. Nec id foli leremiie,fedfidclibi^nbsp;miniftris cr pijs m hoc mundo pre^ampaii^.Mnbsp;omnibus promittitur cr ftatuitur. Saluantur *'gt;»(,nbsp;mina, cr gratiam conftantM affequtintHr,quanbsp;pant incolumes aduerfa quiecunqi,cruelutinbsp;coUigati feruantur a domino,cr poj?identurailf^nbsp;cr gloriam,non fuis meritis,fedg!ratia dei qiMnbsp;tur à periculd mundi cr peccatorum.

^fCAPVT xvr. U T fadum eft uerbum do«”*’”nbsp;me,dicensî

Non accipics uxoretngt;®^.j|(,,

Alius fermo eiufdem argumenti,propteri^'’'quot;jiif' cr proditam iuftitiam imminere captiuitatem-tem abfolute prohibet caelibem effe,fed in eonbsp;rofolymisfcilicct, CT 'm terra iudanon dùcerti*^nbsp;ne calamitatis ingruentts plurcs eumcont'tn3‘‘^^^jj(^nbsp;confortes tanto^ fit infilicior. Alio^ui hou‘”'‘‘^i/nbsp;ex lege coiinubium, er cafta generatio eftnbsp;te: tribulationcs tamê patiuntur huiufmodi,qi*^nbsp;banc domum inhabitantes nufquam non fetU^i^'nbsp;tarnen fide cr eharitate fände tolerantur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si

5 Quiahxc dicit dominus fuperu** filias,qui generantur in loco ifto înbsp;matres eorum quæ gcnueruntcosî^^jjiifnbsp;per patres eorum, de quorumnbsp;nati in terra hac*

Mala prolis educatio fîgnat impietatem ideo pariter diuino iudicio puniendi pr^dicunt^’’’^^nbsp;pulo dei, ubi tot prophète facerdotes CTnbsp;quoq; prophetarum, à quibus parentesnbsp;adduci uerbo domint debuerant,fed exeuftb Unbsp;oia pariter'mpoptdo laxatisjrents uehuturH^P’^jiiiii'nbsp;pariter iudicanda,filq cum patnbus,fili^

4 Mortibus xgrotationû plangentur,Sc nô fepelientur, innbsp;nium fuper facicm terrx erunt,

crût tibi filq Scfiliæinlo^^i// on riufdein aroumenti nmnterÙ^^


-ocr page 225-

*(Il,

?'Oil

ieremias ^(fameconfumcntur : 8lt; cvit cadauer coranbsp;indcamuolatilibusccelijS^bcftiU ,nbsp;’ ‘ Noiilcnitfcfubitmdmortcperibwiti««^^'^“”’‘nbsp;t®Jl marborum dijjxciles prolixos§; cruciatuf. w }gt;lt;nbsp;’»«mfcrw dcjîciff»t,crojpcio»nbsp;*'bi« qH4m mortMorK!« corporibi« defiren o •nbsp;Hgt;«Hl;co«tHîwlùnbsp;nbsp;nbsp;neglcaui«lkrquiliniugt;» cadaue^

4«ibiw ùuolt;fe er befliji dewranda : lt;i«o4 mos rr dt foonorijicc fepeltedi mornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

Î H«enimdicitdotninus,Ne«ngredia. risdomumconuiun, neq^uadas ad ƒ an.nbsp;8«ndum,neqj confolcris *5“?^ jn„snbsp;pace meani à populo ifto » dicit d »nbsp;«lifericordiam S(. miferationcs»nbsp;Ettnorienturgrandes,Sipaf'ai*nbsp;Ifta -.tion fcpelicntur, ‘l’P Lqnbsp;««nfeincidcnt,neq; caluUiumnbsp;^‘gt;gt;n:neliilicetimnüficätfecatuilt;}Mmodoc^^^^^nbsp;‘«bauw ,fea Q- locd ubi meefti confolantur

’’‘beutitrne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem omnifäluU,uolcs

*i®5pon(lercVrorfusopprlt;«°’«'“’quot;'“7’S, »«[fneordu er mduîgf»t«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CT

pkbei coiifembtibilttcr occideniur, fine exe^Kwr« c Uue'itufni.quibuirtdMwremgc'»«^'^nbsp;h«cbanmwrt«os,mfa«dfndocutem.rtcfll«.h^nbsp;fuiacndo. Adcuiu, eriwtuf^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r i,^

1(15 er opimonfflj, q«=e Ubentit« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ï’“*quot;’ .

b«»i,m([fr(impnt apud ittßroi conditiof^^ff

Etnóftangentintercoslugct'tipa^ ad confolandum fuper mortuo : 8C no da.nbsp;bunt eis potum calicis ad confolandum mnbsp;perpatrefuoamp;matre. .

Algt;pitrctexequidrumpotnplt;ii4gen^i^‘^‘^^^‘^^'^’'^ lt;td(frlt;tc!itf!i5 fomra lege er mores WJioriW»nbsp;fepidcbri loffllHm, lofepbi Mlnbsp;«ibil le gim!« dpud pie de mortuos exhibit« ; ç(«ibtM ftnbsp;ge«fil(b(« debent Ckijlidnt fuds circ4 defitnaoi J«*nbsp;perjlihops ftnltiuq^ceremmiitt. Non ßangentpnne^^nbsp;nee^^cdlicctnconfoldtionii diuidentintrnfe, ^Kiconjo-Ui jfoÎHHt ^aenqHamfMper demortuw pdrf»tih‘t^-«ilf enim lt;!dd«cor,«t credi codices n librarijs att^ätoSynbsp;Mtpro^^,^ pinejfcrtpjcrittt'QvJ?- idc^ißrtäßis neunbsp;rt ftgt;iecduß,gudndoquidcm er SefptMgwtn 'vnterpretes^nbsp;pwcwttrsnpiileriintjWoa cis. Solenne autem ernt genti-libm punnn er HWtum fepulchris importf re, ps)t«nbsp;tonuiuijsqi ^0^0’ confoUri ätc^ fimtiliät, «juosnbsp;fnnt ludei inipij, er male wiitidti Cbrijlidt«.

3 Etdomum conuiuii no ingrediaris, u£ ftdeascutn ciSjöi comedas 8( bibast

Apporct ctiam alia conMiKioruin er ea inhibKilfe propbeM domin»m,ttt ferio ojtenderet erf«nbsp;lamtattmmagriam^ro^e^tmirrMturant, i^ttamcerto

Ï R M E I A H V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io±

erederef er tefiatam uellet mandata domini: non utpro pterea cyiis honefla er modefla conuiuia prohibita pu»nbsp;tet. tn tempore h(ec prohtbebantur prophette, inß»nbsp;gnum,noii lexßrebatur,ne hic er inßmilibut rudet la»nbsp;ban{ur,aUoqM »ec uxor ducenda,nec filij generandi.

^quia hæc dicit dominus exercituum deuslfracl, Ecce ego auferam de loco iftonbsp;in oculis ueftris,Slt; in diebus ueftris uocemnbsp;gaudii, Scuocemlætitiæ, uocem fponfi 8inbsp;uocem fponfæ.

  • 10 nbsp;Etcum annuntiaueris populo huicom.nbsp;nia uerba hæc,amp;^ dixerinttibi, Quarelociinbsp;tus eft dominus fuper nos omne malumnbsp;grande iftud^quæ iniquitas noftra^ autnbsp;quodpeccatumnoftrû quod peccauimusnbsp;domino deo noftro^

  • 11 nbsp;nbsp;Dices ad cost Quia dereliquerut me pa.nbsp;tres ueftri, ait dominus î amp; abierunt poftnbsp;deos alienos, SC feruierunt eis, SC adoraue.nbsp;runt cos î Sc me dercliquerunt, SC legemnbsp;meam noncuftodierunt*

11 Sed Sc uos peius operatieftis, q patres ucftriîeccc enimambulatunufquifqjpoftnbsp;prauitatë cordis fui mali, ut me nöaudiat»nbsp;Alia uii m'maru,ut populus conuertatur. Commina»nbsp;tur aboUtionemomnis gaudij,ijuainuifitri fint oculis, etnbsp;non pofl multos dies. Adneilit quoq; caufam aduerfita»nbsp;tis, incidenter quidem impcxnCtentiam, quia fe non me= tmpocttlttatnbsp;reriexifiimaitt,nbsp;nbsp;nbsp;peccataignorant, uerbis propheta» p«''«.

r«nt non credunt iram domini teflantibus, er iufiefe dgere qute agunt putant : ideo caufam tanti mali inqui»nbsp;runt,quafinefciant. PrMtcipaliter autem idolobtrwntnbsp;maiorumaUegat,propter quam erprophetasoccide»nbsp;runt rcgesyconfentie/ttc populo, er fui temporis crude»nbsp;litates patrarunt, er crimina non mediocria,contra legenbsp;dei in quibus excefferunt peccata parent», er concordinbsp;perfidia uerbum domini credere ucl audire recufant, ri»nbsp;tibusfuismifeentesgentiliummores er fuperfiitiones,nbsp;ufq; ad abominandas idololatrias omnibus modis nau»nbsp;fcam pafii,ad omnta qu^e deo placere fdunt.

ij nbsp;nbsp;Et eiiciam uos de terra hac, in terra qu3

ignoratis uos, Slt; patres ueftri î Sc feruietis ibi dqsalienis dieacnocle, ubi non dabonbsp;uobis requiem.

Stcpe eadem comm{natur,exilium,captiuitatem,mor tes, er odia,hic uero additur feruitus facrilega,qua ido»nbsp;lis er gentium abominandis diuis aflringencur uolen»nbsp;tesnolentes.

14 nbsp;^Proptcreaecccdies ueniunt,dicit do.

minus, amp; non dicetur ultra, Viuitdomi. nus qeduxitfiliosifrael de terra Aegy prisnbsp;ly fed, Viuit dominus quicduxitfilioslf.nbsp;raël de terra aquilonis, 8C de uniuerfis ter^nbsp;ris ad quas eieci eos: Sc reducam cos in rer.nbsp;ram fuam,quam dedi patribus corum.

Hebrtcis aliud capitulum, er noui argumenti patens efi ratio,fed qu£ pertineat ad iam pricfcripta : non


4

-ocr page 226-

I

IE REMIAS

t[rackmfolentur,fed ut captiuitatcm contefleittuy, fcoc fenfu: Tam certum eft tndubitatum, ut illa mala fîttsnbsp;experturi, ut reditui aliquando à Babylone nonßt minus Celebris ßitur us,quàm rcditus de Aegypto.Intenta^nbsp;tur ergo tattto certior captiuitas, quanto difiMÜius ernbsp;diligentius reditus prtedicitur de terra aquäonis,cr resnbsp;liquts quibufeunq;, ad quos abijeiendißntper mperitinbsp;B^ylonicum umuerßim.

CaptiuitM nbsp;nbsp;nbsp;Non una captura perqt tune gens Iudaica,fed rnub

t'ura qu’l»’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quatuor fubinde reges fui capti funt,O' cum eis

luor. ß;mper de maioribus ditioribus or utilioribus abduih ßtiK 'm ChalcLeam plurimi : qui hic pifees nominamur ànbsp;pifeatoribus extraih 'm exthum. Tandem fubZedekianbsp;totuseßabaüuspopulus fuperfles, mortui multispcrsnbsp;ditionumgeneribus ueluß à uenatoribus difeerpta ßra.nbsp;Tunc enim rex, iZtT fui focij per fecretißimos quofdamnbsp;receffus elapß, de urbe 'mdderunt 'm retia Chaldæoru.nbsp;Nemo en'tm impioru dei manus euadcre poteß, qui omsnbsp;n{anouit,moderaturc^potcß,uultq; iufiitiam fieri denbsp;hofiibus pietatis, quorum cogitationes CT Optra omnianbsp;twuit fligitia non impumta relmquit.

Hoç igitur ficagam, quia iuxta augmentum impies tatiscr rebellioniseorum,qua femper peiores eitafesnbsp;runt,augebo Grego poenascrudelesfed dignas fadis.nbsp;Contaminauerunt enim terram meam facrilegijs mtole»nbsp;rabihbu;,fiLos facrificando damombus er idolis, prosnbsp;phetas GT iwjfos quofq; occidendo,

2,0 Nunquid faciet fibihcmodeos, 6Cipfi non flint dii^

21 Idcirco ecce ego oftendam cis per uicem hancjoftcndamcismanum meam, amp;uir^nbsp;tutem meamt Sc feient quia nomen mihinbsp;Dominus*

Compara» nbsp;nbsp;nbsp;Otrft propheta dominum, hoc modo : Cum futurum

Ginas'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oontemptis idolis fuis ad teconuertantur:

qui fit ergo ut tuam quoq^ ifracliticamgentem non fers ues,quo minus'm hanc ealamitatem propter idololatrianbsp;inciiit.^ Etrejfiondetdom'mus perconuerßonem or asnbsp;tionis: Hoc »« maxime irritât, quodgentesdeosfuos

I R M E 1 A H V.

cortffiwntj^Mi mei notitianonhabuerut: fcte meus, cui è ccelo locutus fum,cui leges tub,nbsp;ruit GJquot; prodidit, cr ad idola conuertitur. ldeir(‘gt;P^'\nbsp;ficabo eis iterum malitiam fuam gt iufiitiamnbsp;corrigam iam altera uice, prius 'mAcgyptiaca,nbsp;nbsp;‘

indem Affyriaca,nunc uero in Babylonica captiuit^^' C A P V T XVII.

BU Eccatumluda fcriptum j ferreo in ungueadamantin^ ’¦

aratum fuper tabula cordis^ rum, amp; in cornibusararuD’*' jnbsp;ftrarum*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Cofcifre»^ priieccdcntibus,cr uult prophctaia nbsp;nbsp;nbsp;j

Irirfia ludaorum fic offindiffc dominum, ut ignofeere abfq^ graui mul^ non poßit, malorigt;tgt;^^i^nbsp;ad pofieros eorum peruenturam efie, quo ptrpt^,^nbsp;miner'mt quid fit dcficere à domino. Tanta aß‘‘^‘‘^nbsp;er libidine ludas pcccareccnfucuit 'm domitiuigt;lt;gt;^'‘^f^nbsp;lolatria quàm iniquitatibus alijsgrauibus,utnbsp;proprietas uideri poßit, qua nefeiat careredurgt;^‘^ |,jnbsp;illiusificutapparcat feulpta impie tas in cornbsp;fculpiconfucuitfigura aliqua uel charaikrix^^Mnbsp;fiilofèrreo,Gr ungue adamantino,uteuebi‘‘f, ƒnbsp;non poßit. Sculptumcfi autem 'm cornua ararK 'quot;^nbsp;bus immolauerut idolis fuis: quafi dicat fummlt;i^^.nbsp;lolatria ludttorum de eordibus ipforum indelUx^^jjnbsp;Cum recordati fuerint filq coruî’’^^^nbsp;fuarum, amp; lucorum fuorum, lignnf**'^nbsp;frondentium in collibus cxcelfiï,nbsp;Peruafit htec intpietatis lues etiam corda|nbsp;term facrilegij hareditas, ut impenfe obledîtix'^^fi»nbsp;GSquot; lucos,ad arbores frondofas 'm altißimisnbsp;flitutas : quibus mhil iRis efi iucundius, cumnbsp;hoc eos deceat, qui dominîi deum habentnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

rum dom'mum, gt cundemfibi maxime propd'^^ii zelantem,qui taüa diligenußime feriofiqinbsp;nihil aliudmagis.

5 montem meum in agrum,fortitU' .(lO tuam amp;omnes thefauros tuos innbsp;nem dabo, excelfa tua propternbsp;uniucrfisfinibustuis*

Uebrieific explicant: O ifi'aëliticepopulti'^fidl ne fiudium efi facrificare 'm montibus, audinbsp;'mde reportaturusfis: In ag^rum exportabuntnbsp;nem fubfhintiam tuam, thefauros tuos quogt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

tradam iüis 'm prtedam, quia peccafii in extruendo idolis,Gr facrificando illis,per(»x^^ii''^nbsp;nos regionis tUie,n6 efi relidlus locus impo^^nbsp;lolatria tua,qu'mGrSionuelutagcrarabitxr' (til’nbsp;4 Et rclinquêris fola abnbsp;quam dcdi tibi,ôlt;feruireteamp;cian’.tnbsp;tuis in terra quam ignoras: qn‘’*’*Lnbsp;fuccendifti in furore meoî ufqn^nbsp;num ardebit*

Eijcierisitaq^ deh/ereditatetua,deeat m'muspatribuspromiferat, tibiq; tradidtr^^^ßQnbsp;rio iure 'm perpetunm poßidendam oplhX“*

if*

'“I.

-ocr page 227-

«reätaj

^^tiuust]; duceris illô,ubi fcruituti fubijcieris hoßbat twsmignoto tibifolo.Sic enim decretu eß tnihi^pro eonbsp;ipiiÿtèlwori meoaddideris^quôdad iracundiäntenbsp;fniiocctuerii,qu£ nunqucm exttnguetur.

^^æ^‘^æ*’^dnsîMaIcdidus homo qui conndit in homine, Sf ponit carnem bra-fuü,amp; à domino rccedit cor cius»nbsp;hdgt;( F °’'*^‘‘P^filt;^‘^t^‘iiftatrocéludeeoi'u,exclgt;imation(mnbsp;wifti?’* .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; qutiß dicat,'Verè maledifhfimt luditi,

pi Clan tanti heneßcia à deo fufcepermt, nbsp;nbsp;promip

jiops nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen in ißufidere nclunt,fed ponut car

i'^^roburfuùjçs' iai» Affÿrio{,nunc Aegyptios,nunc “gt;¦ ^^JK^fidntiafuam.Cum in aliud nihil^crandumnbsp;''^°‘”^‘^'^ßi‘gt;iiqua}nindeum,caufam omnisboniclenbsp;’iiijdmà,qui er gjudeat orari, er orates exaudire^nbsp;’woitd o/rjiofj pulfare,ç^ antcquamaudiat exaudire^nbsp;'p’Ï^Pplicaiitiaw bonitatcfuaantcucrtere,nbsp;miricæ in dcfcrto , SCnbsp;bit cam uenerit bonum : fed hanbsp;J. ^‘’itin ficcitate in dcfcrto in terra faLnbsp;amp;fgt;is8(inhabitabiligt;

’¦«»I t‘i»i^ifco,hoc esi.uirguito tenui,ßlijs pa A ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arenoß, mcßoremßreti

defertorcs dei,fine robore er_ ’’’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«f« eccleft£,ad tcntationes

ßu^m utilem inepti^fine timoris deus iwn eH, idco nihil boninbsp;tgt;A^}‘‘’'’^'^ßßi»ereboßunt tentationes huiuiuit^t

S(-ç ^^aiciüs air qui confidit in domino, 8 £5‘^‘^°niinasfidutiaeius»nbsp;tranfplätaturnbsp;cesf ^“3s,quodad humorê mittitradinbsp;Èt ÇJ gt;10 timebit cum uenerit æftus,nbsp;ficcit e««s üiride,amp;in temporenbsp;^”Q“erit foiieitum, necaliquâdonbsp;ç, J 5^facerefrudum»

^^^fidit de dotninOfCuiui dominât ^UiCfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur, comparaturq; arbori^

km J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“piid irrigua^nunquam fucco per aßa

ßmper uirens, fuo quolibet tempore homofirmus cH iu bono,nbsp;*iiî,n ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiinincibilis, nuiltis benefacit,aßifiit bo^

non deferit,perfecutida *gt;0^ Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iionfentit,femperfui fimilu permanet,

‘^°nßftone, laboribus non fuccum uiret uirtutibut omni^nbsp;'^dliobeR, non mors nec uita aucÜunt àfide^nbsp;improbitatibuSt non ceffitt pro*nbsp;^'^'^tii,crfanckiagere.

K, tak?'’‘’‘^^ftco'^P’'æonîn’bus,Slt;infcru^ cognofcetiUudî'

’’dnif, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reconditum e^l,non quidein deo, fed ho

tcTe r^^^‘^P^ßi'ntabile,malitiahominisgaudct la adeaute proficiendum fibi, alijs autemnbsp;’H interim tarnen uideri quale ßt non patitur.

b.

IRMEIAHV* lojr

Tarde feniitur cordis malitia,ßcut er morbat peßile/t tialis, nonantea agnofcitur,quàm obfederit infianbsp;cerit tottvm fanguinem:fubitane£ er patëtes paßionetnbsp;plus habentindulgenti£,

renestqui do unicuiq;iuxta uiamfuam, 8C iuxta frudum adinuentionu fuarum.

Conditor cordis quomodo non opus fuu cognoßeret? Oinnia nudafunt eraperta ocubsdomini,cotemplatitrnbsp;enim abßrußßima orbis, multo magis cor hominis,quinbsp;er umicuic^ prlt;emiii/m ßrt fecunc^ opera fuarßeut fibinbsp;confulunt,ßc iüos remwzerat. Semper ergo reucrendinbsp;futtt oculi maießatis diuince, ut nihil cogitetur impiumnbsp;uel Jpurcum,cum ad minimüomnia coßgt;iciatur,er iu»nbsp;dicanda aliquandoßnt in confpeilu fobs huius.

Hebrai ßc continuant:ï^oli mirari, ß impios uideris impiof uw ditefeere, er proßerari qui deu non uerentunno enimnbsp;poßidebusit diu qua corradunt,dum Ulis maximeßuinbsp;cuperent,ucl moriutur uel eripiutur eis ab alijs,quibusnbsp;deus fauet:ßcut perdix oua fuppoßtaßbißuet,multonbsp;labore^ qu£ ubi excluferimt pullos, alteri edueädos connbsp;cedit. Alioquinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uideturcoruüexuoceGennanit

ßgnificare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aute coUigereßgnat Syris, ut fit fen

fus-: Coruus uelperdixcolligit, fcilicet oua, uelnidum potius:fed nogenerat,hoc eti,oua non cxcludit:fic quinbsp;iniquiter ditefeet no diußuetur repofitis, tandemq^ uanbsp;nitatem ßudiorum fuorum deprehédet er abominabilt;inbsp;tur,fer6 pcenitebit,ßu0}u nullo ßuetur^

IX Solium gloriæ altitudinis à principio,lo eus fandificationis noftrae

i j expedatio IfracI, Domine,omnes qui te derelinquöt, cófundcntur t recedétes à te,nbsp;in terra fcribenturtquoniâ dereliqueruntnbsp;uenatn aquarum uiuentiü dominum*

14 Sana me domine,ôC fanabortfaluum me fac,8CfaIuuscroîquoniâIausmcatues*

Règreditur propheta ad orationë pro ifraële pofiqua Oratio pro aliquot fententiis oportunis diuagaucrat. Ait autem: ^“^**’*nbsp;O domine deus noSier,cuius folij maiefias erdiumü imnbsp;perium,altißima efl ab exordio coditionis rerit omniü,nbsp;qui er locus CS fanëhficationis nofir£, imc)ipßßimanbsp;fanSitos noßra,m.quem folum ßerare pojfumusernbsp;debemus,ô domine deUs ifraël, iufié nobifcum agis,nosnbsp;abijciendo, Omnes cnim qui te derelimquuitt cbfindennbsp;tur, er qui te deferunt h umiliantur er opprimuntur,nbsp;im terra feribuntur, ficut beatorum jwmina in cœlts conbsp;boneRantur, er im beatitudine perfeuerant, ISlotninanbsp;pro perfonis er meritis.Tu enimfolus ßns es omms bonbsp;nitatis,unde profluut aqu£ uit£ £tern£,quem derelinnbsp;quentes fîti p'creunt anim£. Tu inquam domine deut ¦nbsp;er nemo alius me amp; populum iflum tuum fanare po»nbsp;tcß: fi tu iüum faluare dignaberis fabiabitur,fi damnaanbsp;rCfdamnabitur.ln twlfis enm operibusfuis aliud qùàm

St

-ocr page 228-

1ER EM t AS

pfcwtow amp; hnpietatetn inueniet,cf iw téfoló efgr^ tia tunglorieiri poterimut.Ego quoijue utcun^ reproenbsp;ber ab impiageitte tüa, coram tarnen clemètia tuaglonbsp;riartpotero quod minft^uprophetandioputdiligéternbsp;fidelitcrq; perjrcerim,etiamfi proßierim nM.

  • 15 ^Ecceipfidicütadmc,Vbicftuerbumnbsp;domini:' ucniat.

Continuo perflât rcbeîlet 'm impietate,uerbS domini feßiuentcs, mtnimè emm credunt fùtura, ijuietot ilUsnbsp;inculcaui fermonibut,teiubcnte.Vanu eß: quiequid penbsp;nes eos tnolior, irrident potiut ex accerfunt ßbi mala,nbsp;qu£ timere ex panitentia ablegare deberent.

  • 16 nbsp;Et ego nö fum turbatus, tepaftorem fc*nbsp;quenSjSC diem hominis non defyderaui,nbsp;tu fcis«Quod egreflum eft de labijs meis^nbsp;reäum in confpeäu tuo fuit«

vteunq; tergiuerfentur miferit oues tu£, ego tarnen twnßgniter inßo, ad regendu eat ex dufhtandu,ut tenbsp;pafloremuerum fequaittur,iwncum aliqua uiolcntianbsp;uel importunitate,fed officium prophette demandatumnbsp;impleo, intrepidut ad lüorum minas ex perfecutiones.nbsp;propheticB No entm atnbiui propheticuiBudmunusmolefiißimu,nbsp;MbieuX renuentemuocaßi, exegomterimmodtflèfironbsp;tot mihi miurias tüatas propter iHud, cum dextré illudnbsp;obicrim, te teße. Sic agendum fanchs, 'm delegatis fibinbsp;officijs, ut tanta coram deo fidutia loqui audeant : exnbsp;eofdem eccleßa uenerari debet, expoßtos propter Jenbsp;minißros fideles multis mcommodis.

  • 17 nbsp;Non fis tu mihi forniidini,fpes mea tunbsp;indieafflidionis*

Gratiam largire 0 deus,ut ßc officio meo adßm, ut ob nullam 'mfidelitatem uel negligentiam ßrmi^re menbsp;oporteat iußi iudicij tui feueritatem, fed de confeien^^nbsp;tii£ fynceritate ex tua bonitate bene ffierare poßim,finbsp;quando mgruerit aduerßtof, uel dtfcußio operum ernbsp;obedientilt;eme£.

iS Confundanturqui meperrequuntur,amp; non cöfundar egotpaueät illijôf no paucânbsp;ego* Induc fuper cos dicm afflidionis,ôinbsp;duplici contritionecontcrecos*

Impij potins conffindantur, dicentes.'Veniat uerbum fii(S,domim ignoramus, non mißt te dominus:qui ufq^nbsp;ad carceres ex mortem perfequunturme, egoautemnbsp;teßimonio bon£ confcientùeßetus, te amieü habeam,nbsp;ex homines nonpaueam.illis da ut ag^feant 'miquita»nbsp;tes fuas,ex paueant iudicium tuum. E^o enim nouigranbsp;tiam tua, ex totus pendeo ad arbitriu exgratiâtuam,nbsp;ut non paueam confùgere ad te. Quadß reßpifeere utnbsp;haéienusnolucrmt,pergantq; malignari,tcq; comtem^nbsp;nere,tu qua:fo uehementius aggrediaris eos, ex ße eonnbsp;teras, ut pxnis erudtantur ad confitendum ueritatemnbsp;uerborum ex iußitiam operum tuorum,fentiant^ iudinbsp;cium,quigratiamffireuerHnt.

^HæcdicitdominusadmeîVade,8cfta in porta filiorum populi per quam ingrc-* diunturreges luda, amp; cgrcdiuntur:amp;innbsp;' cundis portis leruûlemt

IRM BI A H r. , j 10 Sfdfces ad eos, Audite uerbum 30*”^^ inbsp;reges luda, amp; omnis Iuda,cundi^ hab*'nbsp;tatores lerufalé qui ingredimini perp^f'nbsp;tas iftas»

Vtcunque leremias malitiam ex obßmatiapopu«^ pr'meipum quotidie experiatur, iubetur tarnen rnbsp;prophetico non deeffie, pradicare contra lOorunbsp;augere odiu,dotnino obedire, mfrequetianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

mulgare domini uoUmtatem, ex ufq; adnaufeam«'^ | care,ciuescontrafeirritando ex principes.

2.1 Hxc dicit dominus, Cuftoditcan''^|j | ueftrasjSC nolite portare podera in di«*nbsp;bathijncc inferatis per portasnbsp;fundamentwmfidci eß credere à deo tmonbsp;potente creattmi totum mundü, à quo eX jnbsp;omnia icterna prouidentia nofcat,exßt diiudic‘‘^‘^‘ |nbsp;Hlt;cc t« fabbathi obferuantia uoluit lex uerbo (Xnbsp;confiteri, legifute audiendtc eX cxplanandenbsp;gitare de gloria dei, eX pabulo reficere animäP“ .nbsp;pauperibus quoque occaßonem praßare,nbsp;hitcpoßmt, proxhni fatigationibasmifereri,C?'r.^nbsp;tem prteßare,ß)iritualibus exercitijs mfißerenbsp;riam dei ex proximi confolatioacm : nonnbsp;ßbus negotijs uacarc x 'mdulgeregcmo,id^^‘^nbsp;prohibuit. Sabbathi tempus in cultum legitinu'nbsp;gandwmeß,non accommodandumcrimmil»i^^ii^nbsp;lenti£.Sanihßcandum pr£cipitur,nonnbsp;ßagitqs. Cm uero cauf£ adfunt, qu£ otuetn •”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

pationem uertunt, iam debemus iwminiffie pf'fpter hominem, non contra, dwm tntcrifquot;“.^nbsp;praciputmt eft 'm fabbathi mandato,timor dei Gnbsp;ritas proximi,non negligatur.

8)C noIitc eiieere oncra de domib^^J ftrisin die fabbathi, öf omne Opusnbsp;cictis,Sandtficate dicfabbathi,fic“^^nbsp;cepi patnbus ueftris.

luxta prafensium temportm caufof'dirig^i^ admonitio eccleߣ. Peruenerat m abufumg^rnbsp;rum m fabbatho,quam increpat, er mobedieH^^nbsp;boterret minis.

Et nö audierSt, ncc inclinaucrfits^^ji) fuamtfedindurauerut ccruicefuau*nbsp;dirent mc,8lt; ne accipcrcnt d ifeipHs’^^^nbsp;Emendart no poteß proieélus à domino, ünbsp;det ludicium dei, qui uerba dei cceperitnbsp;Perdendi erant lud£i, ideo omnium praeep^^ ‘nbsp;fimum,quo ad exteriorem habitum,obß'rit^^''^nbsp;Quomodo temperaßent ab ira, adulterio,/«’*nbsp;tia,mendaci/s ex cateris, ß 4 labore innbsp;ßandis oneribus ceffiarenoluerunt, tamfefiy^lifnbsp;nitif Sed omnis difciplm£ legaUs impatienieff^ii^nbsp;rant, ex ea'm pr'imis cligebant, qu£ dominonbsp;ffilicerecognouerant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yfli'’

14 Eterit Î Si audicritis me,dicitd*’’j,^iigt;* inferatis oncra per portas ciuita^^ jjif’nbsp;indicfabbathitamp;fi fandificaucrit*nbsp;fabbathi, ne faciatis in eo omneop“^


-ocr page 229-

ter EMI A s

lt;tdnititur reformare po[)tiluM, feil uerba profùnditinuentimi,crge*nbsp;contritionefunt con

ciuitatishuius fedcntes fuper foliumnbsp;’Pliamp;*” curribus ÔC equis,nbsp;^ato^P'^’”^*P^® '°''“”’’ Iuda,amp; habinbsp;innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habitabitur ciuitas hæc

F^'^P'^'rnum,

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;ttàicorom,ewmfacerdotu/mnu^

pfoo!^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fn^iximè appretiabatur,

t«). ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dei fui quäm fud. Et hts fignificaba^

gt; P“^

'In'Hi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnianbsp;promittütur,firegnuni

’’'fern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dommui exceffum,ctiam ifi his

'‘’’fideiit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntagnificè folijs aurei principes

*’“”«««' T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;curribus. Hlt;ec ^uidë ut

*‘’’’®gt;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mifericorditer dommiu tolerat,ß

’“«üciJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paupercs no ÿrauentur,fiat^

Etü ^‘'^flitiainregtw.

ciuitatibus Iuda,amp; de cir^ quot;^Ecanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; de terra Beniamin, 5C

ftto f'P*?’^*Eus,amp; de motuofiSjSi ab au^ '^Eificinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidimä,8lt; fa

* Oku ƒ^thus, ÔC infèrent (conßßionem) ’ s“, “-quot;'“indomumdomini.

‘^‘Êfabk ’‘’dicritis me,utfanäificetis

’¦atis B °”^*’’’^neportetis onus.Sf ne infe *” fabbathü

^omosT portis cius,amp; deuorabit non extinguetur.

i« ItBro I r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regni ludaici,qui cralicubi

P^l^ent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inmontanislud£lt;e,effecam^

tofijaMw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^maremägnum occidentale

quot;^‘^gt;^^'bel,tarumalluit.

?|Capvt XVII r.

Erbuniquodfaäumeftadlere miatnàdominojdicens:

M ““fgcScdcfcendeindomum Da quot;g^alijSi ibi audire te fadä uer^

•* ^°»tùuts uariè loquitur, ZT innotefce^ ‘^^to aliquo inß’mihi ueritanbsp;ßriinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legisjam in fomni5,iam JpeClris

» ‘^‘’p^‘‘’'^^‘^“^gt;^‘^”^‘‘'^ê‘‘^gt;^‘^‘'igt;i‘Sgt;uopereex’gt;

quid ommum ß *glo)-i' ‘^'’’‘‘‘^^’‘‘^^usde udfis fuis agat er décernâtnbsp;? Zta’““^^‘^°^/^'”P^‘^^°ufingendis.

Päcipk in domû figuli, ôC ecce,ioÇe ‘I-

‘ffipatum eft uas quod ipfcfacicbat

IRMEIAHV. io4 ê Iuto,manibus fuis : conuerfus^ fecitiknbsp;lud,uas alterum, ficutplacuerat in oculisnbsp;figuli ut fa cereu

Etiâ extra ßgt;ecialcm dei reuelatiohé pij ubi^ mate^ riam inueniut,er acceptant cogitandi de gloria dei,c^nbsp;falute proximoru promoueiida, uthic leremiißcontem Pif «J««™nbsp;platurfiguliopus, erafcenditincontemplationemdei “mX®*/nbsp;er operü iUius. Videbat autem figulum ßcilfe UM ali~nbsp;quod€xluto,quodaliquarationeßatim confringebaanbsp;tur, pro quo aliud continuo reflituebat reicéh prioranbsp;Veré autem figulo deus comparatur, in cuius manu eßnbsp;creatura omnis,erplena poteßate,ut de ea libéré agatnbsp;quod placet, cuinihilplacerepoteßnifi bontint.Bonanbsp;ergo eß etiam iam confiât uafeuli contritio,reßituiturnbsp;entm in melius, er propheta inde docetur, er opus iu*nbsp;flitilt;emanißäatur,ltbertds quoque arbitrij in honünenbsp;quam ntdla ßt difeitur. Omnia enim ut uult deus profinbsp;ciunt,non incufandus eß à creaturis,ficut nec figulus 4nbsp;iwp figulino, operatur omma in omnibus, er agnofei^nbsp;tur in omnibus à pijs.Omnia dco lutü funt,non ex auranbsp;facithomines,fed luto,ut no fuperbiâi.Vt leue eß etianbsp;fine iaikira uasfieri ex luto:fic leuißimu eßuirtutideinbsp;omma qua uult agcre,ßne iaäura.tnterim quoque di^nbsp;feimus non requirendam operum dei rationem,quie eßnbsp;fanCin illius uoluntas,quie errarc non poteä.

Reß)odetur cogitationi prophétie qua admiratus dit dum ßerat, quare impijs bene effet, er adfligerenturnbsp;fiepe fideles, er qua ratione ele^s populus tarn impienbsp;ageret in deum fuum, er multi paßim gentiles femelnbsp;agnitum dominum religiofe colerent er timerent:fiminbsp;liter de reprobatione generali ludaorwm, er eleätOne ngui,- opusnbsp;gentium perChriâît ßtura, quam feiebat er admira= d« ttibui«nbsp;batur. Et hic inflruit omniu rationem ex operefiguli:nbsp;quia fcilicet ftc placet figulo, ideoßc agit cum luto e^nbsp;uafcuUs:ßc quoq^ dominus cum tota domo ifraefquamnbsp;elegit ex omnibus pergratiam,quam er deferit inff-a»nbsp;tam,er pro ea fubßituit gratiorem.

Vteunq; Opera dei ordinentur prouidétiafua,ratione SciSla d«. nobis ignota,qui no omnia feire debemus uelpojfumus,nbsp;hoc tarnen feire nos uult deus, ut fi quando minetur all

Ss 2,

-ocr page 230-

. ' - ’ IE R E M T A S

migeitti propter prlt;efetuia uel prteteritd peccatti exâ dium uel pcxnam qttaîemcunc^, id iüis non fîcfufcipiennbsp;dumßt,qu!tfi ni^ ßntgratiä muenturi,firedierintnbsp;ad meliora, uitam emendMerint,^^ prophetarît prlt;edinbsp;{hones cum reuerëtia (S' timoré fufceperînt,Gr gratianbsp;csdirione» diiMta emendatümplorauerint. Sicutenimpromißio=nbsp;itomv“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘iihoneßuntferuatalegisçspietatK

in deum^^uibiis prauaricatis ceffat promißio:ßc mittie ^uoij; dei cotra populü dci cejßtnt, ß uitaeme/idarit innbsp;melius. Hoc fÆ,domint«n pœnitere de malo cominato,nbsp;pircerecouerfis,(sretraäare paeni(S,mfallibili uolunnbsp;täte unica,qua omnia operatur. Loquitur autem hominbsp;num more cum hominibus ut càperc poßint.

11 Nunccrgodicuiroluda, Sihabitatorix busIcrufaléjdicensî Hare dicit dominus,nbsp;Ecce ego fingo contra uos malum, ôCco-gitocótra uos cogitationem« Reuertaturnbsp;unufquifq; à uia fua mala, amp; dirigite uiasnbsp;ueftras 8C ftudia ueftra»

11. Qui dixcrunt,Defperauimus î poftcogi tationes cnim noftras ibimus,amp; unufqfqjnbsp;prauitatem cordis fui mali faciemus»

Hortatur ergo de noua propheta populu, ex ore dos mini,utueladhucfeadmelioracouertant,crannitâturnbsp;placeredco,ßdutia,charitate,(S‘obßerUantia lcgis:fednbsp;nihil proßeitur apud impios er obduratos,qn infiituutnbsp;pergere in malitijs fuis, diuina omnia conteinnendo,adnbsp;propriam libidine uitam agendo,ex cotemptu nolle monbsp;nittsacquicß:ere, deuerbo er uolutate dci nil curare:nbsp;tam enim adiudicati futtt,ut di/ßerdi uclint er debeât.

15 ^Ideohæc dicit dominus,Interrogate genres, Quis audiuit talia horribilia,quarnbsp;fecit nimis uirgo Ifraëlç'

Nunquid dcficietde petra agri nix Liba niî’autcuclli polTuntaquæ erumpétes fri-gidæ,SC defluentesî'

Saturnu J nbsp;nbsp;nbsp;Oi««it«j gentibus ad dominu couertendis exemplum

ciîdiud^ei. Ht difeât coßdere domino,cuius beneß ciafemperfentiût,er mdulgcntiapaternarnq^ bonitasnbsp;tem expcrüitHr,ut ad nullit alium cößtgiant dcum,ne^nbsp;colâi idola quiecunq;,qui unus fuffidt omnibus,ideoq‘nbsp;omnipotenser di{ius,utlintem aliumbonitasnbsp;tis quteßuißß^ laßemaießatis crimenßt, quod er apudnbsp;^hnicos no mutëtur diui femel affumpti. Sicut no relinnbsp;quit fufßcientiäfua nix Libani cotinuô dcfluens,de uernbsp;ticepetne fuaadirrigandu er foecundandu regionennbsp;circumpoßta, er ßcut deßcere non poßunt aqult;e uiuienbsp;fintium,qua ad hoc etiam de remotis mgerittur ut adsnbsp;fluant,irrigent erßxcumdent,ßnequibusrcgio er honbsp;mines fubßflere no poßtmt:multöminus ßnegratia ernbsp;beneßcqs deißdelcs pojßmt fubßHere.

Quiaoblituseft mei populusmeus,fru ftralibanteSjSCimpingcntes in ufis fuisnbsp;in femitis fcculi, utambularent per cas innbsp;innere non tritoî

Nihilominus ifrael potuit me relinquere er auerfari, er fuasfeiktri uanitates, idola colcndo, er legi meant

1 R M E I A H V.

eontemhedo, qua perpétua eft er iminutatili!)»^^^ i faria, er facrofanda dei uoluntas ; cum traditiei^^. :nbsp;minum flultaßnt, inutiles er pernitiofie,captiii^_^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

potius piorum,quàm retinacula impiorum,iibiß^. e^labi er inutile fcihlri, obedirearduum,prailt;^‘^nbsp;aßiduu.t^on eft enim pratoria uia uel regia,nbsp;fallax ererronea,ad mortem ducens,quie 4 uitlt;t an^nbsp;crùlegemea.

16 ut fieret terra corum in defolationflt; . fibilûfempiternû.Omnis quinbsp;eam,obftupcfcct,amp; mouebit caputfu^

Vjx dominum compuliße uidentur peccatis etU^, bus ifraelita, ut terra ipfrrum, quafiteratnbsp;ßma,indefcrtumuerfa ßt,erinfiuporcntaßi^‘^nbsp;bus nunc, qui prius earn uiderantflorc/urßi t»^'''^nbsp;ßbilum omni tranfeunti per eam,delße{han'qinbsp;gionisquàmgentis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

gt;7 Sicut uentus urens difpergacos inimicoîdcrfum,Slt; non faciemnbsp;cisindieperditioniseorum*

Ctuia in cotumacia fua perfeuerant po^ toi tiones, preccs er beneficia, idco fecundunbsp;cui credere noluerut, dißipabo eos in orbenbsp;uento omnium tempefiuoßßimo,urente,ucheiK^''^^nbsp;pernitiofo,hofle Babylonico Ulis immittendo-anxie me inuocauerint, idolis deluß, in dienbsp;lorum, oftendâego Ulis tergu nofacicm,nbnbsp;non audia, fed uento mortifiro dißeminandos»^^nbsp;hoftium permittam,reßduos agladio zr P^f^‘ ^oitnbsp;lt;([ Et dixeruntjV cnitc,amp; cogtten’*’^.jjjinbsp;tra lercmiä cogitationes : no cnirunbsp;lex à facerdote, neqj confiliü à jjSnbsp;fermo à prophct3îuenite,amp;pcrcu*^’.|j£f/nbsp;eum Iingua,Slt;nóattendamusadu*’‘ ;nbsp;fos ferm ones eius»

Veritas odium parit, er prophetarum fiodominoßnülia euenerunt, cuiusuerbain^^'^y^nbsp;er deprauabanttßc teremiam conßirationeb^l’'.nbsp;grediuntur, occidere confultant, quaßcotral^’i^nbsp;plum,urbem er gentem prophctarit,facerdul‘ ^t,nbsp;dicantibus legi, quam no feruat, niß fortaßi^ ( Cjinbsp;qua ipßs commodo eft, Senes populi quoq‘*‘^r^(ili^nbsp;quamiafktnt, propheta uerba criminaturid‘’‘^j^iiittnbsp;bilia er impoßibilia. Propheta quoq^falßf*^nbsp;deftndunt, quo pacem erßlicitatemnbsp;pariteraduerfantur lercmia,ijdcmquoqtnbsp;fatores mendoß crcrucifixores,comunieofi''lAiilt;rnbsp;tiendum decernut,ideR,propterpeccatunbsp;illi imponunt.Veladillius pemiciemnbsp;eumfalfa : uelgladio occidatur, nemoq; i^nbsp;ex publica paena mentitus credatur. Sieß'^’l’ .iarnbsp;ritatis proßßoribus, in fcculo corrupto, eXnbsp;malignitate praßdentium facerdotumnbsp;tiumthi cnimßrre nequeutfuas prodifaH^^' ’nbsp;ritatemiiulgocognofci.

19 Attende domine ad me, amp; a«dgt; aduerfariorüm meorum,

i8


-ocr page 231-

lEREMlAS

Ocitf donitnu non tam cotra illos, qu4m pro ueritiitis iuHitia incremëto,ne periclitata fucculMtnbsp;^tëtiaimproborJMw. Tu,inquit prophcta, difccrne 'mnbsp;»lifa, quit uertitur inter me cr aduerfarios n«os,nbsp;’lonmea efl, fed tua:ficut populus mtferè oppreffus er»nbsp;uiolentijs crudelitvm, no meus ek,fed tuus:nbsp;lo 'quot;'n

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reddetur pro bono malu î quia

, fiintfoucam animæ mcæ^ Rccordare ^Mftetehm in confpedutuo ut loque-^'‘^Pfoeis bonunijSCauertcreni indigna-'°*’fnituam abeis*

tanta iÜis bona jicerim, filutem corum anxiè contra rependuitt peßma, uitie 'tnßdiäturnbsp;ït'*quot;''’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cupiutit,ßdiunt anim^ mea ßueam:

'**gt;«11, titife III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus,ut cadant in ßueam quam

^‘'^'‘Nt-Tutioßi domine quàm fedulà caufam ipforum , ** fgfriw, pro iüorum bono orauerim coram te,nbsp;‘bb^'t^f^^ttreftiiduerim, er aucrterenbsp;' ’’‘^amtuàin dios.in typofaluatoris hic lcremiaxnbsp;ludifK à Babylonio uaflandis,plenius exter*

dfdeorum infamcm,SC J . ' fos in manus gladii : fiant uxorcsnbsp;'litearumnbsp;ttid' morte: iuucnes eorum tonnbsp;j^'^'aturclamordedomibuscorSîad-fuper cos latroné répété t quianbsp;abr'”'^ caperét me,amp; laqueosnbsp;V Q‘^'’”'*«r«ntpcdibusmcisgt;

ti« cr pemuttentis h^cuerbafunt,ecr» f'”i» erat in eos complcnda qult;e fepe iam prxdixe»

Mrtßpiß^tia, continuo peio» litne'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gloriam, zr cedere di

h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feinper peccata dißimulanda

r y^°ftatidtm eftimpictatum authoribus, nefuccef» jj. t°^^fcant ad impietatem maiorem,iam à te iudica»nbsp;J^^^^gt;‘gt;dfame}n,g[adium,peßemcrferas,mcndaciumnbsp;ueritate,puni4S ergo eos ut CT quunnbsp;^^’*sutttn dominefcis onrncconfiliumnbsp;- aduerfum mein mortem:ncpropinbsp;ff’s iniquitati eorum, amp; peccatu eorumnbsp;jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non deleatur:fiantcorruentes

îbutfuroris tui iniy^^/Ï’‘'lt;^gt;'ffl dominus, coßlia 'infynceru ernbsp;me adiudicauerunt ernbsp;«ht ‘‘‘^'*’''*^^°^^^ '«t^‘tiummeu con/}gt;irauerut,tunbsp;Wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” tßortt»! malitia,non remittes iUis tuam

blt;iti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß^tto tuo ajficiunt, non 'tmpunè

blajphemiä. Cadent enim

’tF« tuâfuflinètes, damnati ad panas quas no er prohibuifli mc ne pro Ulisnbsp;P^° °t'‘ttione mea pro iUiî coc'mnantnbsp;^tmemendacia.

IRMEIAHV. 10^


CCAPVT XIX.

J Acc dicit dominus, Vade,amp;e-

11 me lagunculam figuli tefieam à fenioribus populi,amp; feniori'nbsp;busfacerdotum:


Nonfolii auribus uoluit dominus doceri fuu populu, fed er oculis. Magis enim mente retinetur, quod uifunbsp;quàm quod auditu ad animum peruenit. Emere iubetur Praedicatidnbsp;amphoram figulinam,ducere^fecum quofdam ex pri^^nbsp;moribus facerdotu zr populi, utuifu cotriteeamphorienbsp;er uerbis prophétie admoneantur ferioßus fiitunecottnbsp;tritionis, quam fuflinebut dues urbis er regni, utfintnbsp;'mexcufabiles qui audirenoluerint uel cmendare.

i amp; egredercadualléfilfi Ennom,quæ eft iuxta introitü portae fiâilis:Slt; prædicabiânbsp;ibi uerba quæ ego loquor ad te.

'VaUis fiiq Ennom,prope Hierofolymam e/l,inqud erat delubrum Baal cum nemore uel luco Siloë ßntibus


irrigato. ipfa autem uaüis prope portam erat,que dice batur figultna. Nec alia prlt;iedicare iubetur quàm qu^enbsp;dominus mandat er tnjpirat. Difficilis fané prou'mtmnbsp;coram itlis prophetare urbis er templi deletionem,quinbsp;ob id iam eum occidendit dccTeuerant. Sacerdotes tem

plum,populi feniores urbemfaluam uolebant.

3 6C dices. Audite uerbûdni reges Iuda,Sd habitatores Icrufalem : hæcdicitdns exetfnbsp;cituum deus Ifracl, Ecccego inducâ affli-flionem fuper locum iftumrita utomniiînbsp;qui audieritillam,tinniantaures eius:

Rf^« luda alloquitur, quia er multi domino peccae ucrunt,er leremie temporibusoêsfubinck capti funt,nbsp;er loties urbs obfefia et capta diris hofiibus,donec tatinbsp;dem tOta fubuerteretur,quod nemo credidilfet, horro»nbsp;remq^ ineußit uchementé omnibus er confternationétnbsp;quam irriferant fempcrpriedidam,hanc aliquando fubnbsp;oculis uifu i erant,ermax'imomalopaffuri,dignauntnbsp;di{la,non credentium prophetarum oraculis.

y| cóquóddercliqucruntme,amp;alienufecÉ runt locum ifiumtSC libauetunt in eo dqsnbsp;alienis,quos nefcierüi ipfi, amp; patres eorûÿnbsp;amp; reges ludatSC replcuerunt locum iftuninbsp;fanguine innoçentum:

Caufa feperepetitur ut minus fint excufabiles,rebel (dololatîa. tes uerbo dni. Dereliquerût dnm,legë prauaricàdo.'alienbsp;nauerut locû,hoc efi,externo cultu Baal prophanarut:nbsp;fuffitum adoleuerîit dijs gentiH,quafi drus corîi illis uelnbsp;nolit uel non poßit fufficere, tantoq^diuos huiufmodinbsp;thariores amplexi funt,quâto erat recêtiores, er è re»nbsp;motioribits allati.Vt et pleriq; Chrifliani nofiro feculonbsp;tam antiquos diuos quàm nouitios fuppofuerut fuperfiinbsp;tionibus,ne idola deeßet nobis. Rccitatur innocêtis fannbsp;gumis effufio,qua terra fie poUuitur, ut citra fanguménbsp;duiu expiari ao poßit, dum illud u'mdicare no fiudent^

y ôfædificauerunt excelfa Baal ad comb« rendos filios fuos igni in holocauftuntnbsp;Baal : quæ non præcepi,nec locutus fum,nbsp;nec afeenderunt in cor meum.

Sf 5

-ocr page 232-

lEREMIAS

Lufiratia nbsp;nbsp;nbsp;(fj rxcclfis Bttal combujferuntftlios fuos ïgne,wi bob

mwr««. (doUSjCxemplit Abrahte impie fimuland0,cuin effent impijßimi, uel filiorum augmentumimpedire cunbsp;pientes,diitn quofd.nnmgratiâ idolorivmiuguL(nt,uelnbsp;per ignem lujirationif cofeennt perpétua obfequio deinbsp;illiitf, uel abantinando coelibatu exponunt uflioni car*nbsp;nis perpétua, prorituquorundant deoru ueldearum,nbsp;quorum quibufdam uago concubitu, alifs coelibatu infinbsp;ltd fcruiebatur ab utroq; fexu apud gentiles, quolia fanbsp;crilegia etiairrepferunt hj l/rdc/rm. Vttrw ejl enim opinbsp;niotam apud ludaos quàmno/lrosde huiufmodi holo*nbsp;caußis filiorum, qua dominus abominatur omnia, nuitnbsp;qujtnq- cogitaffè dicitur, quia nunquam lege hac omitnbsp;tenda cauerat,ueluti contra omnem naturam.

(, ^Proprcrcaecccdics ueniunt,dicitdo* minus : 8(. non uocabitur amplius locusnbsp;iftcTopheth, Sc Vallis filq Ennoin,fcdnbsp;Vallis occifionis»

Vïiiis Htn Tjmp^iwroM locus mutandus pradicitur 'm locum 'mterffÏhonis, eorum fcilicet qui ibidem contra Irgemnbsp;dotnini idolis faerificauerunt, ut uerè dicatur uaÜis uanbsp;nitatis cr occifionis.Eum enim locum non folum lofiasnbsp;prophanauit, fed etiâ reftitutum ab impqs filijs fuis uelnbsp;populo,Babylonius exercitus dei ordinatione multitu*nbsp;dine occiforu/m ibi abominabiliorem reddidit.

Etdiflipabo cófiliu luda 8CIcrufalc in lo co iftot^ fubuertä cos gladio in cófpeélunbsp;inimicoru fuoruni,amp; in manu quærentifinbsp;animas corum 18C dabo cadauera coruinnbsp;efeam uolatilibus cceli,amp; beftijs terræ»

Siue cofiliu dicatur fenJtus,qui à cofilijs funt regibus Cr pra/èths, ßue praut ßudia prmcipu, populi,ex fa^nbsp;ccrdotivm contra pios dominu, fttis coflat euacua*nbsp;turn utrunq;, dum itli oceiß funt çr captiui dufb in Banbsp;bylonë, cr leremios mfidias iüorû euaßt, lociiscji pro»nbsp;phanatus cß cadaucribus occiforu facerdotu,fatforHmnbsp;prophetarum,^^ pr'mcipum pcrßdoriim.

g Etponä ciuitatchanc in ftuporé,8Cin R' bilum:omnisquiprætcrichtpercâ,obftunbsp;pefeetjSc fibilabic fup uniuerfa plaga eius»nbsp;Qttis credidiffet caput totius ifraëlitica gentis,cuiusnbsp;dominus deus erat, ubi unicè coleb^tur, ct templuglonbsp;riofum er area domini erant,perdendum f Et tarnen idnbsp;Ut pradicitur, ßc faäum eß,proptermatitiam populinbsp;Obeditiü esquot; inobedientiä. sjt clare uideatur nihilaquè dco accenbsp;*ptum atque obedientia er fides,quibustllicaruerunt,nbsp;nec eft uel ßtit umquä clades celebrior,quàm eius urbisnbsp;ubi debitus deo cultus,iuflitia er religio fanikl,feruatanbsp;nonfieruntiidcocß toties eH urbsipfafubruta pro^nbsp;ftrata,qua er deumfuum toties prodidit,utcominife*nbsp;rationem non inuenerit à pratereunbbus.

Et cibabo cos carnibus filioru fuorum, ^Ccarnibus filiarum fuarü : amp; unufquifqjnbsp;carncs amici fui comedet in obfidioneànbsp;in anguftia in qua concludcnt cos inimicinbsp;corum,SC qui quaerunt animas corum.nbsp;tionlegimus i ßabybnijsobfeßos carnes tomediffè

IRM EI A H V.

Jîliorw». I« RouMUtï quidemiofephus comemorat : mosprophetaruextrema er crudelißima commiuthnbsp;non ut in ffecie omnia ufu ueniant,fed ut cis omne cr»*nbsp;deütatls çr fcuitia genus ob oculos ponaturiquamjidnbsp;non omnia faéia conferibi potuerint, er aquè crude^nbsp;ßdtßlios tot nobilcs afficiente pâtre rf^eofeid(,tfnbsp;ilico uifu priuari exoculatum eSquot; captum.

’° Et COntcrcs lagunculam in oculis uirO' rum qui ibunt tecum,

Vehemétius propheta mouct,cu fcrmonéafhoiutf geßu adiuuat, nihil tarnen proßcicbatthi ent apudnbsp;agit,animu d dco deff oderat.Sic fymbola pijs ernbsp;cuafunt e^grata,impijsludibriuacrifummoutiit‘nbsp;II Etdiccsadeost Hæc di ci t D ns exercituu»nbsp;Sic cótera populu iftü.SC ci uitaté iftaïfic^*nbsp;conteritur uas figuli,quod non poteritquot;^nbsp;trà inftauraritSC inTopheth fepeliécut/®nbsp;quód nó fit alius locus ad fcpclicndum*nbsp;Sic faciam loco huic,ait dominus,nbsp;bitatoribus ciustSCponam ciuitatéift’nbsp;ficutTopheth,

ExteHiscominutisuaßs figulini nihil reßeipo'^ ßcerpopulumßinditusperiturum comminatur,'^nbsp;mentiaßrmonis rhetorica.Nam poflcaptiuitàtfquot;nbsp;bylonicam,ad quam iile jpeèktt, aliquafrit'ml^'Lnbsp;populi, quamuis perffèlè nunquä ßterit refiitn^Q^nbsp;tus,de quo fempcr in primisgloriati ftterat.indicut .nbsp;per occtfos in urbe maximo numero, pronbsp;fiiMcjddMern fepulta fùiffeinTophetb,utnbsp;fepeliendino occurrerit,ßmilifato,quodnbsp;paribus in Bethel er Topheth contigerat.

IJ Etcruntdomuslcrufalem,6C gum luda ficut locus Topheth in””“*nbsp;omnes domus,in quarum domat*'’'’^^!nbsp;cenfaruntomni militiæ cccli,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

libaminadiisalicnis,

Hue infania peruenit nouaru rerum dium, ut peregrints ritibus 'm publico fatiarinbsp;animi deo inancs.Hinc erapud Chrißianosto^nbsp;des facrorum non potcrant bnplcre flultorutt'i'n.j^nbsp;tionem,niß penetralia quoque uelut apudnbsp;fcaterent,qu£ad cultum adorationem^nbsp;proßarent.Vbi cnimuera ueri det cognitio ttennbsp;ßrmum ac folidum effe poteflf Aut qua relig‘^nbsp;ad ucrum dcum religata non cß^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

IjfVenitautê lercmiasdcToph^^jJjÄ miferat cum dominus ad P’'oP^nbsp;Sc ftetit in atrio domus domini,^nbsp;omnem populumî

15 Hæc dicitdnsexercituum deus ccjcgo inducâ fuper ciuitatemha^^’ynbsp;per omnes urbes eius uniuerfa matnbsp;locutus fum aduerfum camtquon*nbsp;raueruntccruiccmfuam,utnonanbsp;fermonesmeos,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. gfii^

Narratio hiflorica eß, reipfaconteßan

cr dowwii uoluntatë :faßo 'mterpretatio' P nbsp;nbsp;nbsp;iff 1

gt;4

-ocr page 233-

, ikremias

^^0 repetit, fed paucioribtK, fjuaß dic4t: SicMt dixi, fie ratum erit. ïudicium domini certifiinbsp;J^ntinet cotemptoribut uerbi dei cr ceruicem connbsp;^flt;itoretn obdurantibuf.

lt;CAPVT XX.

T audiuitPhaffar fili’ Emmer facerdos,gcóftitutus erat prinnbsp;I ceps in domo dni,Icrcmiä pro^nbsp;P'-:^phctantemfermonesiftos»nbsp;^tpercuffit Phaflur leremiä prophetâ,nbsp;’’’ifit eum in neruü,quod eratin port»nbsp;wniaminfupenorijin domo domini*nbsp;lîtf erat pritfèi^s er pontifex templijprin^inbsp;ffps pßuiioprophetaru,cefor religionis, hiercticlt;e pranbsp;pietatif euerfor. DaUnbsp;‘«‘ton/ibifaccrdotif dignitate in peruerfum abutitur,nbsp;«en «t doffat er/owne corripiat,fed ut terreat piumnbsp;fu4 cr prophétie fides criu=nbsp;l‘‘^^^oficndatur. No r/ï maior lt;jui cedit, fed fèrtior qtànbsp;««tnr.Hfc folum pereußit, fed ey'in nertiu coniecit,nbsp;'*^‘o^K^captiuitatif, non reclamantem, fed patienternbsp;’quot;WniMixiliunt expeânntent. Nonnouum eflpontiftnbsp;tftnpior« perfeMi domini prophetuts, ob prtedicd^nbsp;iwBKMeritaff,^ eonflantiam.

Ph nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*quot; craftinum,eduxit

r haliur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nemo* Et dixit ad efl

KremiaSj Phaffur uocauit dominus f omen tnum jej pauorcm undique,nbsp;^PP'^^^tnietupopuli leremiamdimiffivm ècarcere,nbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;die, nee durius aliquidfandiii propheta

occafione nominiscaufam accepit iudiciu dni, pMore mdximu olim incur*nbsp;exttiu.ytyi;^. cnim fignificare poteR ^7,13»nbsp;‘ P‘0‘lt;}nlt;iinafiaquddâconuenitcû’yyf^,'^ÿ^,quodnbsp;ortum foils fignat,nbsp;pe litf ra. vf ß ^icatur eum pro auguflo diâum, fùnbsp;^^^^f‘^gufliatu/m,ey’pro nobili,mobilem.

4 qoiahæc dicitdns î Ecce ego dabo tcin pauorê,te5lt;onmes amicos tuos,amp;cor^nbsp;‘taimicorfl fuorfl, 8C oculi tuinbsp;.^“.^“’’tjamp;omncludam dabo in manunbsp;E’äbylonis, amp; traducet eos in Baby.-A percutiet eos gladio*

, Th guide me perturbare uolui^li feruu domini cr ue nttitis,te Hero perturbabit dominus in cofeiêtia tua ernbsp;tuos,qui er glitdio cadent teuidentenbsp;°‘^fie longé acerbiusqudm ego dolui.’Cromncntnbsp;^''’•‘ftfipecrHeredixi,tradainmanus Babylonifnbsp;$nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fHpMtHrjpHrtwngiadiorttfiHMdttfHr.

’ hu’f 2^‘’bftä'atiäciuitatis *0s,amp;oém laborêeiuSjOmncœprctifl,nbsp;cünctos thefauros regum luda dabo innbsp;ana inimicorfl eorum,amp; diripiét eos.SCnbsp;o’ainos habitatoresnbsp;hvinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibitis in captiuitatem,8cin Ba

/ Ofieni ucnies,amp; ibi morieris î ibi^ fe*

IRMEIAHV; Io6 pelieristu, Stomnes amici tuiquibus pronbsp;phetafti mendacium*

Vhiuerfts diuitias tarn urbis quum thefturorum rea giorum hofles capientiquicquid multts partu eft labo*nbsp;ribus,ufui erit impifs,crin Babylonê translatum uobisnbsp;peribit. Tu quoque Phaffur cum omni cognatione tudnbsp;non quidëoccideris,fcd acerbius adfiigerisihec omnidnbsp;uidcns,cr in Babylonë abftrailus, ibi mendacij tui quonbsp;decepifli poenaslaturus,muidiam fiatrum erferuitutisnbsp;mMS,fub quo oppreffus morieris.interim patientidnbsp;prophétie at^ prudentia difeitur, quod miffits 'm carcenbsp;rem tacet,filetio umcit iniuria.î^ec tarnen difimtulat^nbsp;quod feit effe uenturü,ut uelfic potifix pfeudoprophenbsp;ta pcccare defiflat, er dei clementiam deprecetur.

CoUoquiu prophetecum domino ex affi^hbus hu Qtterci» manis,crgratia dei perfidutiam bonitatisillius occur «7uro.**nbsp;rente.'ubi cr fortitud'më docemur cr perfeuerantia innbsp;humana 'mfirmitate qua circundamur femper,etia quinbsp;fanëb funt, cr prophete dei. Seduxifii,inquit,me crnbsp;feduéîusfumiiufiilbi me ut predicaremgentibuscrponbsp;pulo meo eueUendo,deflrucndo, plantando cr ^uëdo^nbsp;ecce omnia fiunt dcteriora,cr no uideo nifi perdi*nbsp;tionemgentis,crmiiiorem indies contemptu uerbi tui,nbsp;nihil emédari,nec ffiem falutis expeëkri.Tu tarnen connbsp;firtafii me,ut pergam loquendo que debeo,uircs fitppenbsp;ditM, ut fuflinere poßim impioru infultus. Deniq; nonnbsp;cefjantpreuaricatoresriderc cr fubfannaremc, quafinbsp;ementitus fim omnia,quu uident me fiitura predicere,nbsp;que non ucniunt, uel tardius ueniunt quàm putabam.nbsp;GiueSlenim ex quo toqui cr predicere cæpi 'mfîansnbsp;iudiciu tuu,iugiterq; clamocotra eorumimpictatë,crnbsp;de imminëte uindiéh pro puniêdd uiolêtia er uafiitdanbsp;te,quam interim increfeere uidco, nihilq; minui de pfinbsp;dia,augeri autë procaciä er contumaciä,ut uituperifsnbsp;er fannis me quotidie obruant er opprobrifs.

Tentât me non raronceparum pufillantmitits,dum PuGih'n» incaßum laboro ’inuitus,crcogito ludi omnem operamnbsp;meam,cupiens quictë er peëhris pacë,fi fileäpromonbsp;uere,fi taceä uerbu tuum quod fßernitur magis ac ma^nbsp;gis. Id cum firè fuperatus uerecunde fed finite propt»nbsp;no, exefiuareincipit fpiritus tui firuidusignis,uclutnbsp;claufus in oßibus cr peëhre,ttt de agnita uolutate tuanbsp;tacere non poßim .'nee me cohibere quantumlibet peri*nbsp;culofo in opere poffum,teurgente,

Sf 4

-ocr page 234-

1ER EM IA J f

fequamur eutn (denuntiate,cr denutiemuteum) omnes uiri qui erantpacifici mei,amp;cuftonbsp;diètes latus meü:fî quo modo dccipiatur,nbsp;amp;præualeamus aduerfus eum,Slt;confernbsp;quamuruitionem exeo,

Veritiitis profi(fores,qute nem’ulè paîpat^neccfjc e/l multos fuftmere aduerftrios,undique obßrepentes amp;nbsp;terr entes, trutiuii fcfe exhortantes ad ôpprej?ionë,connbsp;uitijs amp; malitiofe cofidis ealumni/sAnter quos companbsp;rebunt etiaquonda amici cr familiares,proditores fa^nbsp;(h,ut traduit falfo condemnentur od focietate confcitnbsp;fuéy cr dolii iMpiorii,facile concordantiü contra pios,nbsp;ad comprehcndenduprophetai,/ißrte frangantur,crnbsp;4 feueriter prtedicando abftineant. Aut fi ifiud minusnbsp;fuccefferit, fupplicium de eisfumant, tantum ut cefictnbsp;prlt;edicatio ueritatis, quam ut nolU)ît,fic no pojfunt funbsp;fiinere.id autem fan^ non magnopere curant,/cientesnbsp;dom'mum ajlare fibi ut ßrtißimum beHatorem.

Il Dns autê mecü cft tanquam bellator for tistidcirco qui pcrfequfltur me, cadent,amp;nbsp;infirmieruntî cofundenturuehementer,nbsp;quia non intellexerüt opprobrium fempinbsp;tcrnum,quod nunquam dclebitur,

StudiS ina» Dominç firente auxilium contra impios nihil profit ne côtra uer citur,quantumlibet mundo corruptotfine effèéiu enimnbsp;‘ fatagunt contra uerbumdei.Caufabona non perditur,nbsp;fi deus mtendatur GT iuüitia : cuius perfecutores imenbsp;pingunt zsquot; proficrnuntur, nonpneualent fed conßn*nbsp;duntur ignominia fempiterna, qutenunqua dclebitur:nbsp;fiultè enim cgerunt contra ftimulitm calcitrando,prouinbsp;dentiie diuinæ ordinem infi-mgcre cupientes,?^ uerbünbsp;domini mfirmare utfaciUet.

li Et(tK)domine exercituû probator iufti, qui uides renes ôC cor:uideâ quæfo ultio^nbsp;nem tuamex eisttibienim reuclauicau^nbsp;fammeam*

Probatio tu solus eft dns qui probare nouit iuflu,utfolus co/ficit intima cordis zr fidem quie iuftificat, qui licet propu^nbsp;gnatorfitfiagflitatK humana, cötra omnê intpietaté,nbsp;finit tarnen periclitm iuflos,ut exerceatur ad fidutiamnbsp;maiorë,humiliètur,ut ardëtius orcnt profiëlii iu/litite,nbsp;crfefe ddigètius bonitati diumlt;e comendent,à qua pennbsp;dent toti,zr nofiaudàiur.-ultionê autê dei optant,nonnbsp;odio uel hnpatientiafed adgloriâdei,cuius iuilitiâ crnbsp;potentiam indigné firunt contemni ab impijs,

  • 15 CCantate dno, laudate dnmtquia libe-rauit anima pauperis de manu malorû,

Gratulatoriu carmen eïl pro liberationefua à uiolen tia,quam intulerat Phafßr, gratios âgés domino, cuiusnbsp;gratia non proprijs meritis faluatus eü. Sc enim credetnbsp;fatetur pauperê zrfi'agilê, qui perpétué fuHinerenbsp;malignos cogatur nifi donùnus auxilietur.

1^ MalediâadieSjin qua natus fum,dies in qua peperit me mater mea,nô fit bndida»nbsp;Rcâif ad impatientilt;eßrmam,quam ceperat ex car^nbsp;tus natura, cui etiam prophétie crfanéh uiriobnoxijnbsp;funt,quant exgrdtid dei impugnât, uel humiliterfiren

IR M EIA H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c/

tes domino afiiduè coqueruntur, cupiuntqiOijjo^r ejfecumeledisinfinu Abrahe. Non ergonbsp;exemplum trahenda impatientiie,fed utfuntfr^lnbsp;tishumaneconßßio,ficeiqui folusfitccurrercponbsp;confolari conquerenda. Alioqui reueranbsp;dies mortis corporeiC,cum anima liberaturdecoi^nbsp;mortis huius,quàmnatiuitatis:cr melius efinbsp;fiibus habitare,quàm in fiéblibusGrcaducbi’'‘f^nbsp;bisq; corporibus : ZS“ melius caro putat nonnbsp;uiuere inßpplicijs,zr abfq^ intermißione difcruenbsp;ut cr Paulus ut fanélus zrfidelisdefiderarit^nbsp;hoc pnefenti feculo nequam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

  • 15 nbsp;Malediélus uir, qui annuntiauit P’nbsp;mco,dicens:Natus cft tibi puer ngt;afc**nbsp;(ez quafj)g3udio lætificauitcum*

Stilus efi conquercntis miferias intolcrabiles,^'\d^ turnas,deteftantisq; improbitates hominui)ih‘'^.nbsp;do, cr criminum augmenta, de quorum |nbsp;de/feratur, cum non quid ratio ZT fides eoneuprnbsp;nbsp;nbsp;gt;

debeat, fed quid zelus iuftitie cr impatienti‘‘lt‘’^ ; defiderare poßit,malle fcilicet non cffe, quant inbsp;ftilentem incolcre mundtt. Interim tarnen iuxtaß^nbsp;Jfem zr charitatem in deum, pneslat melioraßy ,nbsp;cr petere,qudm domino,uel creaturis iUius tnal^^ .nbsp;re,quód finite tentatur, ei fcilicet maledicereqi“^nbsp;obift,qui nattimpuerununtiauit,cr tuintialid'''^lnbsp;lum,ut hetificaret magis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

  • 16 nbsp;Sit homo illeutfunt ciuitatesqu^®nbsp;uertit dominus, ô(. non pcenituitd”quot;’ ’nbsp;diatclamorem mane,amp;ululatunii^’^^nbsp;porcmeridianoî

sic homines loqui cofueuerunt dum pefintè mati,dum pro: impaticntia u'indiéliC fife contin^^'^^nbsp;poffunt.-erumpunt enim m uerba, ut plurimin»nbsp;nabilia. Id cttw finébs contingit,(equepro^^‘”^nbsp;cr iufiitie incremento zelantibus,ex amorcnbsp;fit,humano more,quo zr dominus fepe loquitgt;^’,nbsp;fe pcenitere crirafii ßroreq; arripi dieiigt;‘^i‘^iijnbsp;ttoncompetentiaffi£hi,quocaret.Uonpoteß^nbsp;ciuitates Sodomoriim obrui, ob nuntiatunbsp;fed hyperbolici firmones funt,quibus bmpatiét^P^ jnbsp;fentium maloriim exprimitur, ut quiduts ad^^'Ljd 'nbsp;leuiusfirendum arbitretur, quàm id quodnbsp;enim locutionibus firiptura utitur, cr prophd^nbsp;nes,quefecundum loca,tempora,cr getitesnbsp;Vlulatusautemmeridianus, quocriminanbsp;clamauerut 'incoeltim,cr matutinus clamor,nbsp;fignificant,quàmafiiduitatcm peccantiu,nbsp;bonitos diuina peßimafama Sodomoru, radidi'^nbsp;tereurbeseosuoluerit,.

  • 17 nbsp;qui n5mcintcrfccitàuulua,utfif''^ 0nbsp;hi mater mea fepuIchru,dC uuluanbsp;ceptusæternus»

Vita hominum laboriofa efi finegrato cultate bene operandi. Mortuusauténbsp;fintiat commodorU huius uitie,fic incomo^danbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f’

fentit. Mater fipulchrufit, cit atite partu fiit^


-ocr page 235-

IE R E H I A J •

Id zzmw Fjomihuw dcfidcrarct, ß ictertut illos maneret d^iutiOj^uiafcilicet finecirwicißotw uel baptifmonbsp;hdäenus docueruftt compluresnbsp;^dt,pijcrimpif.

lt;8 ^are dcuulua cgrcffus fum,atuiderê laboreni 8(. dolorem, amp;côfumcrentur innbsp;confufionedies mei^

coprchcnfus putut prieRabihus elJenon dolcre femper. Continuam fatigationemnbsp;‘“Wem mßu^iuoßim pldtigit propheta, qui confi=nbsp;gt;amp;iomiiict pertotam uitam fuamJrritASuidmsnbsp;{«¦«dtcationfs fu4s ad populit fuum, quern cernit uellenbsp;(’^‘''^tCrßlutdribus monitis nequaquam acquiefcere.nbsp;W enim fidelibus prophetK infirnuseil, intolerabilisnbsp;’“'¦or, er cttlamitiis maxima.

^CAPVT xxr.

Erbum quod faâum eft ad lere miam à domino, quando mificnbsp;ad eum rex Sedcchias Phaffurnbsp;filium Melchiæ,8lt; Sophoniam


filiu ”‘*u'a’ivieicniæ,ô(.i5opnoniam facerdotenijdicens:

^liud ß'^‘^ P’'“^ rcfèrtur, cr contrà. vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hifloriaordinarc,aliud 'm uolumen cob

temporibui, ut de hoc libro Baruch tempore quum obfideretur à,

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;“o Hrfcf ierufalem,rex Zedehias ultimus,ad lere»

nwnitorem ßrre nolebat con mittens ntitttiMn,qub noluit populumnbsp;fe reuereri cr credere prophette,

diclue

Itiff ^^‘^fi^‘^’idmmer.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dfim,quia Nabu

fuin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Babylonispræliataduer

omn” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobifeû fecüdu

Ina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fua,amp;:reccdatànobisgt;

tente nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d°ttimu,quiJ}gt;ontè prophetdf mit»

ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fioluerüt.Piorum hominü ingensfruâus

5 calamitates 'mgruut ofgt; pecca» P‘“f‘^o! bonos fape parcitur multts ma»nbsp;*'‘lt;1« hr cogitât impij, quàmcum undic^nbsp;'I'inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;po/Jè/entiut,tunc no amore

''^‘‘•^°’’dquot;‘S^‘gt;tiäquterunt. Optâtpotiusquam 'I’iittnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diurne clemètie edendu,ut E:ce

f’o«e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra Sennherib ad mtercef»

: fed no tunc tantus erat cotemptus Efaite R'lti? *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hnpijßimu,quantus nunceàlt;ip«dre»

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prefentem obßdionem.

Serf, k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad eosîSic dicctis

H ^'æ*.

ijçj. dns deus IfraelîEcce ego con^ manibus ueftrisnbsp;’^«ôë R 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“O® pugnatis aduerfum

Uos j ’¦^y’onis 8lt; Chaldæos,qui obfidéc ea i ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;murorü, ÔC congregabo

*« medio ciuitatishuius.

IR M El A H V. io7

  • 5 Et debèllabo ego uos in manu extenta,,nbsp;amp; in brachio forti, amp; in furore,6lt; in indi-gnatione,8lt;inira grandi.

  • 6 Etpcutiâhabitatoresciuitatishuiusîhonbsp;mines amp; beftiæpeftilêtia magna morienf.

Fruflra repugnabitis obftdenti, cr armabeüicaue» fira ßne meo nutu non proficient cotra hoftes,mtra urnbsp;bem capti obfidione,me hoftem fentietistego uos debelnbsp;labo 'mdignatione criudiciomeo,utuos crquicquidnbsp;(pirat uobifcû fame peftilcntia 'mtra urbem fitis monbsp;rituri .Biennio enimobfeffa fuit, unde er pefHs exer»nbsp;citui iUorum abejfe non potuit. Abfij; uUo autë ftrepitttnbsp;pugnantiu urbs tanta capta eü, ut non quos u'mcerent,nbsp;fed quos tantum caperent haberent. .

y Etpofthocaii dominus,daboScdcchiä regem Iuda,8Cferuoseius,8lt;populû cius,nbsp;Sc qui derelidi funt in ciuitate hac à pefte,nbsp;amp; gladio, Sifame, in manu Nabuchodo*nbsp;nofor régis Babylonis, ôC in manu inimi^nbsp;corum eorû,amp;in manuqu^rentiüanimanbsp;CO ru:amp;percutiet eosin oregladij, ôC nonnbsp;fiedetur,neq}parcet,nccmiferebitur,

Hieper/peCia fit prophetica uirtus,cum etiaipfi régi Prophétie» zjibii obfcurè fuafcelera creoru u'mdida denuntiatur.nbsp;Miferabilis fané conditio, ut refîduos à pefte,gladio,fanbsp;me tyranus capiat,cr in terra hofiilê feruos uêdatjinenbsp;clemëtia cr comiferatione:fed iuramentit fregerat, crnbsp;fèdus periurio ruperat,in blafphemiam diuini nommis:nbsp;prophete monita riferat,cr mendacia iudicauit.

g Etad populühuncdicesîHæcdicitdo- ƒ minus :Ecce ego do coram uobis uiâui^ 'nbsp;tæ,amp;uiammorcis,

qui habitauerit in urbe hac, morietur gladioÔCfame,amp;pefte: quiautem egref-fus fuerit,amp; transfugerit ad Chaldæos,nbsp;qui obfidét uos,uiuet, ôC erit ei anima fuanbsp;quafifpolium.

Confulitpopulo,ut quifîbi confultum uelmt,transfii Connira p« giant ad Chaldeum. Contra regis er principum uolun f ““lof“'”’nbsp;tatem,magno uite fue pericuto, prophetare cr coful»nbsp;tare per uerbum donüni iubetur, quad aliud no uidebanbsp;tur effc quàm proditio urbis crpopuli,fedconfolaturnbsp;eum,creripit qui imperat. Sic,inqttit,offinfui fum,utnbsp;urbem delcndä decreuerim, ideoq^ melius habebit egrenbsp;diens ciuis,quàmremanens.Pium quidem efldefinderenbsp;patriam, fed in ira domini, cr contra uerbum dei,quetnbsp;meliora etiam uidebantur impia erunt.

10 Pofui enim faciem meä fuper ciuitatem hancinmalum,amp;nonin bonum,aitdogt;-minustin manu regis Babylonis dabitur,nbsp;amp;exurcteamigni.

Faciem ponere 'm aliquë, eR irafei cr uelle punire, Vultus pro an'tma capitur. Uec dudum predixerat,fcdnbsp;non credcbantur,donec adiguntur nunc ad ultimu ma»nbsp;mentum pcriculi.tempore audiendu cä uerbum do»nbsp;mini,cr cofultandum cumpqs prudentibusq;uiris,cr ;nbsp;pftiis acquiefeendum conftlqs. lam urbs capienda erdl^


-ocr page 236-

lEREMIAS

er ignibus exurenda, quam faluamferuajfe poterat,ß parui/fent propheta:fed hac fors perpétua deprehen*nbsp;detur cor um qui prophetasnon audiunt.

11 Et domui regis luda. Audite uerbû do^ minû

li Domus Dauid,hæcdicitdominus : lu^ dicate mane indicium,amp;eruite ui oppref-*nbsp;fum de manu calumniantis : ne forte egrenbsp;diatur ut ignis indignatio mea,amp; fuccen^nbsp;datur^amp;nonfitquiextinguatproptermanbsp;litiam ftudiorum ueftrorum»

Regum ex» No«it propheta reges et principes defamilia Dauidis heiMuo.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pj totics monitos non emendandos,iu*

betur tarnen ut ad refipi/centiâmoneat, iuRitia calant, odiouelfauorenon moueanturiniudicio, eripereop^nbsp;prefios dcalumniatoribus: id fi negligatur feuerißimenbsp;uindicandit docetur à domino, quiiuRitiamdiligit, ernbsp;partes ßiiet miferoru. Certu indiciu habeatur infiantisnbsp;calanütatiSffi ficcorrupatur iuftitia,ut perfonaru acccnbsp;ptio lacuinuenerit,er munera pro indicia lorgiantur,nbsp;pupiSis er uiduis negletlis,moribusqi corruptis.

15 Ecceegoadtehabitatricemuallis folidae atqjcampeftris, ait dominus:qui dicitisînbsp;Quis pcrcutictnos(toTcfgt;jtBlt;«,Q 8lt;quis in-gredietur domus noftras^

14 Et uifitabo fuper uos iuxtafrudum ftu-* diorum ueftrorum, dicit dominus, amp; fucnbsp;cendamignem in faitueius, ÔCdeuorabicnbsp;omnia in circumitu eius*

Méfiifïin» Monitor nihil proficit dum malorümenfuraimpleta U unpiew. corlt;im domino. Commendat quidem clernentiamnbsp;fuam dominus tam fedulà exhortando,fcd iudiciitper=tnbsp;uerfitatis punienda aquè urget,erhominummalitianbsp;proditur, er deiueritasindicatur,toUiturqi exeufatio,nbsp;Cr arbitrij humant libertés irridetur, comendatur autênbsp;gratia dei. Loquitur aute contra Ierufalë,qua feinilarnbsp;durißimapetra inexpugnabilê putaueratatquerobu^nbsp;ftam, pro murorü foliditate. Saltum quoq; uocat, quianbsp;incendio praparata er peruiam hoftibus,non montentnbsp;tdtum, qui diffictdter afeendi potcA : quafi dicat,lnuesnbsp;niam uos ubicunq; habitabitts,in montibus,uallibus,penbsp;tris uel campeflribus, fuccendam ignem per nemora uénbsp;flra, lucos amenißimos exuram, er fcuüum rependantnbsp;adinuentionibus ueilris.

^CAPVT XXII.

1 Aec dicit dominus:Dcfcendcirt ' domum regis luda, ÔC loquerisnbsp;ibi uerbum hoc,

J Caputifliidnon imo argumente confia citur,utfit uelut umus ferma ufq^ad uigefimuquartît canbsp;put .Primo auUcis ojlcndit fcelera,deindefacerdotibuf,nbsp;tandé populo corrupto.tuxta Hebraorum fefhunculasnbsp;uidetur coReéhneum ex prophéties, uarqs temporibusnbsp;i lerenüa diéiis. Prima hic deterret à uitijs regum,po{lnbsp;mortem fcilicet lofia, cum loachas fuccederetier/rasnbsp;tres fui iuniores non nihil ab auita probitate aberrarenbsp;Mderentur,ob id^ regno finis er confummatio immL-

imît

IRMEIAHV. ,. ! gt; ittre uideretur, qua crumantè ù prophetif ;nbsp;fiter at er prophetißif. Idfo tempefliuè deutnbsp;per propheta hunc lerenua, quem iubet de doWgt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

tiotiKdeficenderemdonwmre^xudit. . I

amp; dices: Audi uerbum domini rcxi“ qui fedes fuper folium D3uid:tuamp;‘‘nbsp;tui, 8lt;populustuus, quiingrediwi'””nbsp;portas iftas«

PrfmumcT mlt;lt;x»nM7t5« eiui,quorü miniflerio imperat,ut audiäi uerbunbsp;mm folum Deuteronomium legenda legifnbsp;etiant prophetis inuerbo domini mißis aufeub'^nbsp;ttihil adfiriit quam mandatu domini. id autei»nbsp;Dauidis,cuiiK iugiter fides er obedientianbsp;er promißio perpetui regni, ideo folqnbsp;mentio. Qui tranfitis per portas iAas,ideii,‘‘’’b'nbsp;«errogantiq; ornatu hic uerfamini.

5 HæcdicitdominusxFaciteiudiciu^ 1, ftitiam, Sc liberate ui oppreffumnbsp;calumniatoriSjSC aduenam, amp; P“P’^^p(inbsp;amp; uiduam nolitc contriftare,neque‘’P‘(|(nbsp;matis inique, ôi. fanguiné innocen^^’’nbsp;eifundatis in loco ifto«.

Officiti/m aliud eü iuftè regere er iudiear(r‘^ protegere imbelles, uindicare iniuriatos, ¦nbsp;ferabilibus tutelam praflare,peregrinosnbsp;äandos curare,er profligare deregnofito^’’'’'^^nbsp;riam,wm folum non e^undere innoceittuntnbsp;fed uindicare effufum»

  • 4 Si enim facientes feceritis uerbui”'nbsp;ingredientur per portas domus h«*'’.nbsp;gesfedentesdégénéré Dauidfup^’^^^pS,nbsp;num eius, amp; afcendétes currus .nbsp;ipfiSCferuijSCpopuluscorum»

Promittit hac obferuantibus tranquibit^^^ ? perpetua,qult;efub tyrannis cofiüeretioitpo^^lz^nbsp;gibus non feruatis.Deniq; ubi ius fiatuerinb^^a,nbsp;rint fedulà,non inuidebit eis dominus regi^^'^i)nbsp;pompam equorü ac curruÜtfi tarnen ittts^tttnbsp;JAofes docuerut,modefte ufi fiterint,nonbsp;tem er inanem iaéfzintiâ', qua in populonbsp;habet, propter qua er Salomon non c oflitbgt;^nbsp;tarn fup^bum ad pofleros non tranfinifit’

  • 5 nbsp;Quod fi no audieritis uerba haec»*nbsp;metipfoiurauijdicit dominus,nbsp;litudinemerit domus hæc*

Seriofe iurat irreuocabile iudicium,quod^ batum eft ufu omniumfiliorum iofia,quifi'’^^iii^nbsp;fui in hoc femitas deferentes,ad unum onmef w,nbsp;runt, er regnum uaftarunt, cum regianbsp;domo tota,imoerdomo Dauid,neregntintfi^r^^itifnbsp;ftem cotinuaretur in gloria temporali,fed^°nbsp;turpiter, donee à Cbrtfto Dauidis filionbsp;erperpetuatum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gi-ii;

  • 6 nbsp;i^Quia hæcdicitdnsfupdo’”‘‘r^ôP'^nbsp;da,Galaad tu mihi caputnbsp;fucro tefolitudinem,urbcs inha gt;


-ocr page 237-

y . ÏÏREMIAï rum^upcr te interficientêui»nbsp;drosfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^“ceident ckâas ce^

All ƒ**, . P’^æ‘^*Pi^3buntinignem* i fe ijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^gt;fvd quia de codé regno ludaico di

«0)1 f ™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfr Clÿia:qute tatnen Coniun{ho

4iC^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^gt;fota.Tu,inquit, regnulu

pff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifraelif,qi4

^»wHt tnont Sion citra,qui cr portio qutedatn

tibi,quod ermonti ’’'I’csnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indefertuenim rcdigerif,zS'

^do abcxterminatore,nunchoc,nunc '*^•5 b 0 euanefco! : defcißttuK magnißeif cenbsp;Moó;''T***^^?*^“* tfibuuyregibuf ducibus,ua

o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^gnibiK jMctnerurrf uafiabuntur,(edes

hauj ^fänfibutgétes multac per ciuitatê icetunufijfcp proximo fuoîC^anbsp;Éi ƒ .’°«gt;inus fie ciuitati huic grandi?nbsp;'?’^Z°*'‘^'bût:Eô quod dcrcliqucrintnbsp;P“*, adoraucrint dcos

’’“(‘’¦‘‘‘tm efi,dum iüis nemo comifere»

(I quot;^tur twdiquefißtM perdueüesfiter'mt in fui, quo abieékgt;, uanif idoûf mh/efea

‘‘’Pert ' mortuum,neque lugcatis ^«tutplangitc cutn qui egredi-

qui^ ?’^iuitatis fuæ:

dicit dominus ad Scllumfïliu i/^Her^“’ egreffus eft de loco ifto,Nonnbsp;t«. fMin?‘'*'ucampliusî

‘1““quot;' tranftuli cû,ibi mo-

^occapitulit prophetiaeffccotra oés °’’^tfirtaßis dicutur u»o nomme Selnbsp;eß impleun-mtuelfinienbsp;fuccefiiuènbsp;^ofolnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ê'^ifûniofe captifunt omnes,(^ oetM

f^-regibiK. loachat eiiim ji,'*'*’-* ^'^‘^'^fi^lficoialiter putatur:oës enimfilifnbsp;^l'iîtPnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'**^uati nominibut.-primut in ke=

'^'**’‘•‘*6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eliachim fubflitutut m lo

^‘'P^'^ eflfCuiut filiutfuccefior lecho abduâuf efl Babylonè. Cuiui panbsp;‘’’’’Ifs (qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ultimut ,pdidit perfidiafua (td deu et ho

*^'*‘’”18** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^pf^ excacatus Babylonë.

f uidetur tragcediâleremiits paucif notajfe. *‘^^’lt;1 «ù^^^tatut e^l in ciuitdtc Dauid,nbsp;^^^U(irfuri,nofine omniit doloredefletû ,.

ilgt;

r“'

iHÿT^’^’^^^^usSioncitrajquicrportioqUiedi ' niej) jfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l4bani.Sed ut gloriofißimumfis,

IRMEIAHV’. io8

HfVae qui ædificat domum fuam in iniu ftitia, 8C coenacula fua non in hidiciotaminbsp;cum fuum opprimet fruftra,amp; mercedemnbsp;eiusnonreddeteû

i4 Qui dicit îAedificabomihi domum la^nbsp;tam, ôC coenacula fpatiofatqui aperitfibinbsp;fenertras ôc facit laquearia cedrina, pin^nbsp;git^ finopidc,

Prophetia eß aliageneralior ßrtaßis,fed qua uidetur caufam tanta mfilicitatis rcgwm iRorum explicare,nbsp;quiafcilicet per/àfium fuum cum iniuria fubditorum,nbsp;no curarunt iuRitiâcr iudicium, de quibus loties comnbsp;tnonebanturàpropheta ad id mißo,fed curabant ambinbsp;tiofa adificia or coenacula ampla,domus menfurarum,nbsp;C^pcrflatilia,magnificiiS(^ !cdes,quM cr p'mgebât,fTnbsp;pretiofis fineßras poßibus infolita curiofitate zr pre*nbsp;tio nimio, fudoribusq) id age bant pauperum, quibus lanbsp;borum pretia non reddebant. Hoc peccatum fiiiße wi«nbsp;detur omnium filiorum lofia, quafi perpetuô ui^iurinbsp;crrcgnaturi effent, cum breui admodum tempore d»nbsp;raucrintiüorum magnificentia.

Eiumhifce rebus adminißraturregnu,utnullamaior R«gumn» folicitudo fit regibus quàm ut cedrimu fibi domos crfunbsp;perbißmoSjGradcompariü 'muidiaadificéttneefinénbsp;exemplo maioru nunc tentâtur abhis regibus. Kiaioresnbsp;tuiomnes edebat cr bibebat figt;tendidèquidè faits, fèdnbsp;iudicium iuRitiam curabant in prims, er bene habenbsp;bant. Patriarchagentis tua temperater per omniaui*nbsp;uebant,ideo profferabantur in omnibus.‘nunc quantonbsp;plura defideratis,tanto pluribus mdigetis.

Tam lofias pater tuus quàm priores boni firenuè obi bant uerum munus regiu, iudicando iudiciH,z^ caufttnbsp;profequmdo egenorum er affliäoritm, quod iÜis comnbsp;mendaueram perficiendit, ideo bene Ulis erat. Sciebantnbsp;enim me, er de implenda uoluntate mea foliciti crant,nbsp;religiofi,clementes e;}quot; iu^li.

ly Tui uero oculi amp;:corad auaritiam,amp;ad fanguinem innocente fundendü, amp;adcanbsp;lumniam,amp; ad contritionê faciendum*nbsp;Contra auté tu uiuis fine timoré mei, erzdo iußitia,nbsp;nonffeëlas munia régis er officiu, fed totus in hoc es,nbsp;ut diuitias umdecunque coUigas er profundas in uanosnbsp;ufus, fa^uofa,nimiumq; pretiofa palatia cxtrucndo,cinbsp;to euertenda er ignibuscößagranda. Interim iniuriamnbsp;er uim fieri finis fanUts er impotentibus, er imiocennbsp;tumfanguinemeffitndinonhorres.

18 ^Proptereahæcdicitdnsad loacimff-lium lofiæ rege Iuda,Non plangent cum, uae frater amp; uae forortnon plangent eum,nbsp;uae domine, ôC uae inclyte*

-ocr page 238-

gt;9 Scpulturaafinifepelietur,putrcamp;5us 8C proicflus extra portas lerafalem»

nomine nunc contra lehoiakim filium loßie fecun ' dum,pro[gt;hetat, quod nofu in fepulchro régît fepeliennbsp;dat,quia non in lerufalem uel regno moriturut:hoc pernbsp;exaggerationëpropheta explicattnorefuo. tsionenintnbsp;exequite honorabiles mortuo celebrata funt, ut luihtnbsp;publico plangeretur mors dus : fed ut exofus tam ami^nbsp;cis quàm hojîibus,(jne dolore gêtis fua interet impius.nbsp;Infepultus dicitur, tjuia fepultus non legitur,fed à la^anbsp;tritnculis Chaldlt;corum interfiôbiStUindiK^i catenis 'mnbsp;iabylonem duâus,i.Paralip.}6-.

Afccnde Libanfl, amp; clama.-8f in Bafan da uocem tuâ,amp;dama ad tranfeûtes quianbsp;contriii funtomnes amatorcs tut*nbsp;gmUdi*nbsp;nbsp;nbsp;Montrafa^lumregisluda,quinbsp;nbsp;nbsp;excclftscr ampÏM

domos adificabat ex cedris Libani, fupra nunfurâ pria rum regtvm, ut [oient femper po^eriora adiftda fierinbsp;preciofiora prioribus,cum interim pauperiorfitijfe uhnbsp;detur priortbus ob fi-cquentes regum attritionespro*nbsp;pter pcccata fua,zxomnia propiora e/fent rutna imnûnbsp;nenti.TUMc enim preciefius adificari filet ut pàtrimu,nbsp;dumurget fiatim fittura magna clades adificatori ua*nbsp;no.AUoquitur autem regnum luda, ut in aditifiimis to»nbsp;tius ifraëlitici regni montibus uocem planéhum adat,nbsp;proximît perditioni:^^ m extremitatibus regni, quafinbsp;frufira aduocans amicos reges,civm quibusfœdus mie^nbsp;rat ad fe defindendît contra eos, defierato auxilio dei,nbsp;quem non reuerebatur.lBi enim omnes ttic'mi reges iatttnbsp;Babylonico fubieSherant, Syria, Moab, Amon,Edontnbsp;Cr Aegypti.

â.1 Locutus futn ad te in abundantia tua:dt xiû;i,Nonaudiâ*Hæccftuiatua ab adolenbsp;feentia tua,quia nô audifti uoeê meam»

Hac tibi iam olim dominus per prophetaspradixe^ rat, rebus tuis adbuc faluis, ut fiem tuam poneres nonnbsp;inreges,fed 'm me,obaudiresprieceptis mds,fidemfernbsp;Stores deo cy- hominibus, iudiciït zy iuftitiam colercs.nbsp;T u uero femper fiernebos me cy prophetM,iuüu/m CTnbsp;iequum,religionem çy ueritatcm,contiimaciter rebelsnbsp;lando deo à pueritia tua,à regno Koboam lt;y aliorum,nbsp;ïmó i tempore exitus de Acgypto,fcmper inobediens,nbsp;dura ceruicead uerbumdomini.

IX Oés paftores tuos pafcet uentus,8Cama* tores tui in captiuitatéiböt, tunccöfunnbsp;derisjamp;erubefces ab omni malitia tua*

X5 Quæ fedes in Libano, nidificas in cc^ dris, quomodo cógemuifti quö uenifTentnbsp;tibi dolores,quafi dolores parturientisï’nbsp;Vidißi iam cy uidebts omnes gentium uieinarum re«nbsp;ges cy pafiores, quos femper amicos habere defiderasnbsp;tras contra admonitionem meam,duet captiuos,uel occinbsp;dl à Cbaldaorum imperio,ut çy tu confitndaris defiesnbsp;ranste pofièeuadere,utnec euades,quantumlibetadnbsp;prolixamhabitationem eyiucundam palatiatibiexsnbsp;truxeris tecum uafianda. Nee folum confitnderis,fednbsp;cr dolebis,non wilgdri languore,fcd acerbißimo por»

turientium dolore, ut maiore non poßif • illuflris crgloriofauideri,fed)erunmofaCft^tdtlt;''^nbsp;inAar ingrata ey deuaAata.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

^4 Viuo ego,dicit dominus î quia » Chonenias fill’ loacim régis Iuda,3^nbsp;lus in manu dextera meanndeeuella^ 'jj,nbsp;Etdabo teinmanuquærenttuan*^nbsp;tuam, amp; in manu quorum tunbsp;ciem,amp; in manu Nabuchodonofcd enbsp;BabyIonis,SC in manu Chaldaeoru«”'nbsp;Et mittam tc 8C matrem tuänbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

te,in terram alienam,inquanatiu^^

ibi^monemini:

^7 ÔC in terra ad quam ipfi leuant a”* j fuamjutrcuertanturillucjillucnou'^^nbsp;tentur*

De loakim pradixerat incomoda, nunc deChonenia, qui çyleconias diébiseA, quodnbsp;innocètior,quia iunior, cy breui temporenbsp;men abijciendus fit in captiuitatem.Lcge 4-^'^ 'uinbsp;x8 lt;[Nunquid idolum contemptuiua^^^jjnbsp;contritum uir ifte Choneniasï’N‘**’A^nbsp;uas abfqueomni uoluptateï’quarf’nbsp;funtipfe amp; fernen eius, amp;proiccHi*’*’nbsp;quam ignorauerunt;*

Rex choneniasqui eyloachin c)quot;Ieconuifgt;^^itgt; tur fimulacro aureo ex aliquofaceüo ra(gt;to,ctnbsp;ornamentisnudato, quomodo hofliU tcmpoi'^^fjiti/nbsp;let:fic hic regius jflcndorobfcuratur,dumnbsp;de illuAri palatio fuo, exuiturpalitdamëtoplt;'^‘‘nbsp;ligatusq; catenis ducitur in captiuitatt^^^^nbsp;ciendus in carcerem, in terra quam nunquain^^^nbsp;fed oderat atq; horruerat.Harc iUiusnbsp;cuntur à domino, fed femel décréta captiidl^^’^dnbsp;pediri non potuit, cr malignitas regu (y pop^’^nbsp;declarabat itiAum iudicium dei.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;lt; j,

Terra,tcrra,terra,audifermoneu’^it Tertio nominata terra,fècundü ludaosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^tin

dn ey Galilaa, euw tranfiordana regions, i '*¦ rint euacuata habittaoribus per Chaldaos-dicitur increpationis terrorêfiginificare trif^^.^nbsp;audiatattemius qua dicentur 'm eamtiantnbsp;terram luda omnia uaftata erant, eyereptit

HæcdicitdominustScnbiteuir“’ƒ fterilem, uirum qui in diebus fuisnbsp;fperabitur, nee enim crit de j,llt;nbsp;uir quifedeatfupcrfolium D3uidlt;^nbsp;fiatem habeat ultra in luda* y ƒnbsp;Decemenihdaliud de hoc lechoniafigt;egt;‘^''y“^!^nbsp;quod prlt;edixi,nuüa figt;euanalaéktur,extt”^^^^/^nbsp;patria cr regno relegandus in exiliu-'iftnbsp;fui 'infaufta fentiet, ntdla profieritateg‘ii‘^^^‘^;«l‘nbsp;uiU coditione traëkibitur feruiturus reginbsp;fperanduseAflatusfiliciorfucceflbrisoßnbsp;eifuccedet rex,ut ipfe patri fuo.'Vltimusnbsp;de femine Dautd, qui regnwn iUud ludaicufuflnbsp;tMturüktcetenim filiumhabucritSalati^’lti


-ocr page 239-

2 ï E R E MI A s

«gto/ht« nuUo refiilßtffed fu^ Medw.Qwin zjprincipesiUiludlt;eonbsp;i^^(gt;des Antipater,nbsp;Lcuitico, Chriflus uenbsp;c^irnem ab hoe lechonta natux,nbsp;de hoe mundo, fednbsp;^orruptibilc,fiut^tHm non in carne, fednbsp;^fideDauidiSjCuipromi/fus cS«.

^capvt XXIIr.

Ac paf1;oribus qui difperdunt etdilacerantgregépafcuæ meæ«nbsp;didt dominus.

lt;iuorunt

6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ingenere paflores,iufiitùepit

fapientia maiori donatii

oldj’''Frlt;‘»n(io-igcrc,doccrc, confolari ÇT deftndere fk^p,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Duplo peioresfu:itlupiscrurlt;:

^'Ji)^^‘^‘^'^°^‘ftp‘ttres fufeeperat, ipß dcpafcant, falutc.

deuslfraëladpafto.quot; ^ftise pop“*“nbsp;mcüjôC cieciftis cos,ct no uifinbsp;tijUj ^»••«cce ego uifitabo fupcr uos malinbsp;“'«Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueftrorum,ait dominus.

« Plt;‘ßoruin in populum domint aliquouf^; to^ tiicnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flattm tempore digneuindica^

’‘¦'Mie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimplices à domino familiariui

’’'dorrs eoriem impofiuris prodant quos '‘’*'eamp;’r'‘r«?er«M.Non uißtaffe uel negligenternbsp;caufams^egis, efidißgt;crdere aquot;nbsp;gregtsßtnoßbi profpice^:nbsp;obedire.ldeoq; duriiu 'm»

Êqp‘°*’f'3«ëtjbjMcr«dchper/ïdwrr^ondeit»j€» «le Omnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rdiquiasgregis mei

*”0: ^‘“’”*8 terris, ad quas cieccro cos ib

Ç(,Kf^’““ltiplicabuntur.

^'’’dtî ‘‘^°^^‘‘ßo loijuendi de optinûs pafioribuf mit *’’‘gt;itc^^^^‘^'^^‘^ominoeleais CT eligendiSfexfer^:nbsp;^log‘'^'^°‘^^P^ß^ifp‘‘floribus, quo modo or Chrinbsp;Vt fcic locus reßrri non pofnbsp;5'*0î fjf domint milfos ecclefijs eleilorum,nbsp;domino, cr erroribusnbsp;'“^tonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{’'’¦‘’P^ßolos Chriflus congregauit,ut

beneplaciti et obedientia prlt;e= P‘‘ß‘inturaduitam ßgt;iritualem e^rtte^nbsp;‘‘^°^°l‘ttrite,'mferti uero eccleßte ß^nbsp;Ahrah^finquo iuxtapromißio»nbsp;'^Hnir crefcat crmultiplicetur bene»

*’’8'.^ ’^“’*’of“percos paftores,amp;pafccC “*tra,8c non panbsp;* ^raullus quæretur ex numero,

'‘“««ntongreg4tiomt.»$ uereßdetium paßores

IRMÉIAliV* 109 apoßolos ZT apoßolicos uiros,fuis quofq; temporibus,nbsp;quinontimeant animam fuam ponerepro ouibus, adnbsp;Chrißi exemplar, qui plenum lupismundum aggredinbsp;non ßrmident, monßra errorum dcpiignando îfedamp;nbsp;fub talibus prielatis non ßbi timebunt oues, quia uttie etnbsp;fanguinis proßndendi teßimonio comprobabitur do^nbsp;ärina ipforum, crexemplofanätecouerfationis, quanbsp;tutö fequantur gquot; amulentur.

5 ^£ccedies ueniunt,dicitdominus,amp;rtt citabo Dauid germen iuftumtS^ regnabicnbsp;rex, Sefapiens erin amp; faciet iudicium amp; iunbsp;ftitiam in tcrragt;

o In diebus iilis faluabitur luda, 8c Ifraël habitabit confidenter: Si hoc eft nomennbsp;quod uocabunt(r(lt;m)Dominus iuftus nogt;nbsp;üer(\ußitianoflra.)

Ex profapia Dauidis nafeetur promiffus mundo fal= chnftus de Mdtor, qui iußus eatenus utiuflitia ipfa did poßit ZTnbsp;fit,quia earn loco fuo reflituat Chrißus dominus,et lunbsp;da:orum uelint nolint Meßias,qui 'm mundo regnat, ernbsp;ßdei lußitiam erigit ZT refirmat femper uerbo CT in»nbsp;fluxu gratia: fu(e,quo noui homines redduntur, qui ignanbsp;rißerant dei fui CT uera iufliti£. in cuius diebus orie»nbsp;tur iußitia et abundantia pacis: etiam du«e tribus ZT denbsp;cem pariter faluabHtur,ß dei gratia agttouer'mt er tannbsp;pus uißtationis fult;e, gloriamq; domini dei fui toto muttnbsp;do celebrarigaudeant, CT Emanuele fufceperint,queninbsp;hic propheta earn indicat, cuius nomen dicatur Domi»nbsp;nuSjUcl Iußus nofier,uel Iußitia noflrat'tn idem entm re»nbsp;ditfenfusütriufq}. N«ßd eßenim fidelium iußitia nißnbsp;Chrißus,nec iußus quifquam ex nobis eß, fed lUtus tan»nbsp;tumßeti iußitia ad dominum accedimus,

7 lt;j[Proptcr hoc cccc dies ueniunt.dicicdo minus: amp; no dicent ultra, Viuit dominusnbsp;qui eduxit filios Ifraël de terra Aegypti:nbsp;g fed.Viuitdominus qui a feen dcrc fecit amp;nbsp;adduxit fernen domus Ifraël de terra aquinbsp;lonis,amp;de cunëlis terris, ad quas'cieceränbsp;eos illuc.’SC habitabunt in terrafua»

Kagna quidem beneßeia domini per totas feripturM CTfidelium ecclefias celebrata funt perfiecula,libera»nbsp;tio piorum ex Aegyptiaca captiuitate,Scd er à Baby»nbsp;lone quidë eripuit ludaos, fed non magfio numero, neenbsp;celebribus miraculis, nec iUa generalis fiât, ideoq; nonnbsp;tantoperecelebrata. Chrißi uero myßerium tantis com Beneficiuntnbsp;probatumiraculis, totiusorbisconfenfu agnitu,inomnbsp;nem terra celebraturtmundu fcilicet totum,hoc eß,eienbsp;âosoés chrißi meritis àpeccatis omnibus liberatos,nbsp;ut credentibus deo per ipfum nthil imputetur ad mortenbsp;uel damnationem. Hlt;ec domini deigratia generalis, CTnbsp;conuerßo mundi ab idolis ad deu folü, tanta cßcT tarnnbsp;Celebris, ut prifea iüa ludaica beneficia ueluti oblitéra»nbsp;ta uideantur comparatione huiustantit falutise^re»nbsp;demptionis totius mundi per Chriflu, De terra Aquilonbsp;nisfilij ifiaèl cogregandi prædicuntur, quia de tenebrisnbsp;CT angulo noUis eleili à mundi conßitutione, CT uerinbsp;ifraéUtie fecundtvmfidem,qult;efola dco placet, eduili

-ocr page 240-

lEREMIAS

fuut per Chriflu in coeleflem Hiero[olymd,^Uie de caïo defcendit in eccleßam ßtcrofandä/ponftm agni toto ornbsp;¦bedijfufam,0‘glorid dei corufcantcm, wj gwduelut innbsp;fua propria terra habitant ducsfandoru domeßidnbsp;dd.Velalià ludæi expofitionë tteriorë producant.,

quöfe uertant à fade perditionis tantlt;e non inueniant, domino tantum ßtpplices fiant orationibus, erquibmnbsp;bonis poßint uiris queräiür ad aurcs,uel periculo capisnbsp;tis protrahant illorum nequitiam in publicum.

ComipteU No« adulteria taxat quaidololatriam, er in om^ worum. corruptißimos mores, propter qute ßc dominusnbsp;terra maledicat,ut lugeat ßertlitate et hominu rarita-te^ dum cœlefiibus à deo beneficijs non iam uißtatur ronbsp;re er pluuia opportuna,dum ßc omnia ruut in pracepsnbsp;fecundiim nequitias humante libidinis er praute confuenbsp;tudinis impiieq^ propenßonis, ut ommafentiantur cornbsp;ruptatcontra quam corruptelam boni uiri nihil ualeantnbsp;nißfortcm lamentari uids humanlt;c, c^ ad excmplumnbsp;leremi£ conßernari,ttediiintq; uitlt;e inddere, devm omnia aliter geri cernusit quam ut oportebat,contra ucr^’nbsp;bum domini er publicam iußitiam.

Doctrina amp; Td»i miniflerium templi quam legis explanatio à fa^: corrupta * erfalßsprophetisexquießuer luxu cor^snbsp;ruptaiacebant,ctiminterimfingerentfandimoniametnbsp;ßrenfes ritus:grauiter cteteros arguebant et puniebat,nbsp;culicem liquantes er camclumglutientes, nuindie^ninbsp;tidi ex cute,polluti autem animo, er plena oßibus mornbsp;tuorumfepulchra. Ceremonias cnim legales trahebantnbsp;ad auaritiam fuam,exhauriendo pauperes,cliuitibus apnbsp;plaudendofub typo diuini cultus, nihil aliud quam fuisnbsp;affiilibus feruiendo non deo.

12. iddreo uia corum cis critquafi lubricS in tcncbrisîimpencntur (enim) öc corruentnbsp;in ea.afFeram cnim fuper eos mala,annumnbsp;uifitationiseorum,aitdominus*

No« audent apparere qualesfuni/ed hypocritarum

more lucemfingunt cumßnt mera tenebra, cum errorßt:fed id diutius non calabunt.nbsp;tur enim mundo impoßura facerdotum, tautnbsp;pliuafiatitemporibusquàm fecudi.imöCT^^brtlnbsp;rum tarn epifcopi quädodorcs cum fimilesnbsp;cernuntur,ßmiliquoq- iudido fubiacebut.Qü‘quot;‘nbsp;hypocrita eßcht,et impoßuras publicas non rnbsp;guine cfftifo defindercntjcumfepeßimosfed'’^}nbsp;fe talia publice didercredi uerenonignorent-i^nbsp;netfimö ingruit annus uißtationis fute,ut ueluti Wnbsp;facerdotibus er prophetis obßrepat totusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k

nec fideliores minißri ecclcfiaßid domino fuccedant,ßdiesdomininonmßct.

15 Et in prophetis Samariguidifatuit^V prophetabant in Baal, Scdedpicbai’knbsp;pulummeumifracl.

14 Etinprophetislerufalem uidifod^' adulterium,8citcrmcndacti:5^con'°^i^nbsp;ueruntmanus pelfimorum,nbsp;teretur unufquifqj à malitia fua inbsp;mihi omnes ut Sodoma, ÖC habité*’nbsp;dus quafi Gomorrha,

Samaritani quißnt ex euangelijs patet, rqcuttoresdei,quipra;ter uerbum domim^fquot;'’^^nbsp;uiredocucrunt, qui credere cogunthominu^‘gt;^nbsp;ßueuerbo domini quadrentßue aliter, qui^^.finbsp;bus humanisgrauant confdentias fideliuM,nbsp;lerabiliorfiicritfcruitus ludaoru, qui area do’'^'^uinbsp;eraraholocaufliuelincenß omnibusnegledi^.nbsp;aureos colifuadebat in domo domininbsp;ß,hoc eß, in Bethel er Dan, Vt non dtjfieilofi^tjji^nbsp;re quibus hodic ßmiles ßnt propheta sainarii^gt;%^nbsp;propheta in lerufalem, Vtriq^ populifedu^‘”^^nbsp;adultérantes, nonf dum fcripturam,fcd amp;nbsp;r«, er mentiendi licentia omnia peruerteiito^'^f^,nbsp;peßimoru conßrtant conßlijs er dodri/utf“^’^nbsp;dos prophetas perfequantur er iugulettt,nbsp;inatione,morum obuietur fuis nequitijs,nbsp;ceat agere quod agut er libet: quibus nibd^^nbsp;quam ueritatem feiri ab homimbus,nbsp;dicari in ccclcßjs,qui fandos prophetasnbsp;tur,et inuifos cupiunt mudo, quorum tnercei P jjijjnbsp;primit«r, er dignißima comparatio. omnei^ • j/nbsp;mihi funt, utcunq^ coelibatu iadent, er uirgi'^'^nbsp;dent: et uelut Gomorrha funt ducs tam Sant‘0'nbsp;lerufalë. Strut cnim facerdos,ßc quoq;

,y ^^Proptereahæc didtdominus tuum ad prophetas, Ecce ego ƒ [nbsp;abfynthio,amp;potabo eos fellcîànbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

cnim Icrufalem cgrcfTa eft pollun^ nbsp;nbsp;nbsp;,,

omnem terrain.

Quo proficerit duplex iHud iamdudum patuit, Samaria er luda regtto»‘'^jjnbsp;tione, dumabfynthio erfiUe acerbißimlt;e gt;^'nbsp;finitifunt, er fiatum perdiderunt CTnbsp;autemàprophetis icrufalem oxierithypo^fnbsp;pietas in totainterra,quid aliud efl

-ocr page 241-

îEREMÎAS

**Wr4ilt;m ^Ife ontnetnjîdeliti'M rehgioww? . ^Hæcdicit dominus cxcrcituÛ,Nolitenbsp;*gt;*direuerba prophctarüqui prophcwß^nbsp;®obis,amp; dccipiünt uostuifioné cordis luinbsp;^0'luuntur,non dcorc domini.nbsp;Ôicütdicédo his qui blafphemâtme,VOnbsp;'“ttis eft dnSjPax crit uobis î Si. omnibusnbsp;^'''îmbulantin prauitatc cordis fui,dixcnbsp;,o^'''‘t,Nonuenictfupcruosmalum*

Qÿisenim affuit in confiliodomint,^ ’''ditÔCaudiuitfcrmoné cius^qulscohdenbsp;’‘îôituîtbumilliusôCaudiuit^

prophete qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(gt;rlt;edicat qMnt

dîiWtti propbetiî ueris detrahut,

S'tiir, to dirîtuH« dicit dns.xttw conßUiidom-’''’’fgoitt cognitît ueris propbetis de puniédis iwpipt ’*âjbniï lerupîlfnj.'proJW tiKfit autë plt;icè trrfjinbsp;, Î*«tcmrti4eiîauiblalbhentauiuerbumdM._nbsp;turbo dominicæ indignationisnbsp;Wetur, amp; tempeftas erumpens,tupcrnbsp;Atttwtteror furor domini ufqucdumnbsp;•iSSî-SÂ

,r -LV Jnrrts gt;^cdttlospropbetlt;«r5aiaiî,crC“-H’nbsp;Jnürâcuianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nee de/ifJ

S'’‘WrtBc5pi«“'-*”“'“7^îlâ temporupofleriorafu^ l«dæw,nbsp;HSsàSÂPS ;nbsp;‘;*^inj^ir«ren4S.U4urtRHtemufrorupro=nbsp;tanM^loritatecapîennbsp;iijjjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J tempora prophetata.

Vomitteb5ptophe»8,amp;ipfi * Moquîbar ad cos,amp;: ipfi propbetabaUnbsp;Si ftetiffent in confdio mco,ÔCnotafegt;nbsp;uerba mca populo meoîauertiflcmnbsp;{t'queeosauiafn,--«-’

'¦’•JKW dicHt prophète qui non mittutur, uet non nüt *‘*’'110' 4 (ino, qui «tiruttt jpontè/uw fanëh EfaidSCJquot;nbsp;'’’'’’•titt (ion jine f oTorc fubicrint propbetddinbsp;?**• did di c w«t qtùm rcuebtw i domino,itidemfa ftnbsp;dreeptores popttli, qui tant wrIik no off'et,ni/tnbsp;*'^fdfor(0}| pyopbf titrît protnijjà i)tdcinnitate,etiantftnbsp;^'quot;’t-liijîgniî ergo curt* «dbibëd4 eff ecclefiis.ut uefnbsp;.“'quot;’domini 4 toi propbetis priedicetMgt;‘ fïnccriw.rtnbsp;*'^5p‘'?iinKdVJlrlt;dwtK»’propenfw pkbiî’

iX /’fedicHi

IR MET AH V. IIÔ ^Putâsne deus è uicino ego fum,dicitnbsp;dominus,df non deus delonge^

1-4 SiocculrabituruirinabfconditisiS^ego non uidebo eû,dicit dns^ N unqd non cœnbsp;lumSlt; terra ego impleo,dicitdominus?

Adeô licéter mentiiiturfalfi prophet£,amp; impij fedu (h ab ipßs, quafi uideätur credere,ut credumt,deü notinbsp;curare noflra, coelo federe, terrena négliger e, cum ipfènbsp;omnia permeet,uidcat er di/}gt;onat,hoc e^l,omnia im^nbsp;pleat,infinit£ fit tam notitie quam potctix,à quofehjtnbsp;pocrifis falforum prophetarii abfcondere nequit.

Audiuiquædixerüt prophetæ,prophcgt; tantes in nominemeo mendaciü,atquedinbsp;centeSjSomniauijfomniaui.

Vfqucquoiftud eft in Cordeprophetaru Uaticinantiummendaciü, Sc prophetangt;nbsp;tium feduólioncs cordis fui^

Cum mtdta prjedifhonü fiugenera,prophette quö^ que multi funt. Quoruquidâfomnijsprienofeunt/ùtunbsp;ta,his dicitur,ne omnia que cernüt putent e^e reuela^nbsp;tionesdiuinas,quepropriè faniiis ferutsq^dei utplu^nbsp;rimum aperiuntur er certius expontmtur,

^7 Qui uoluntfacerc utobliuifcat populus meus noïs mei propter fomnia eorüquænbsp;narrat unufqfqj ad proximü fuö.-ficut oblinbsp;ti funt patres eorü noïs mei propter Baaknbsp;Pfeudoprophete in hoe funt,ad hoe conantur,utfine StaHS pfeunbsp;cunëkitione prædiStonib.fuis adhuereatfideles, omnianbsp;credant,qute etiäfine uerbo domini proponunt. Nee (dnbsp;folumuolut,fed utcotra uerbudtii fanihtati ipforuntnbsp;CT hypocrifi credatur*. Qttoßt ut gloria domini decrenbsp;fcatfdwmfibi impijs fuisimpofluris arrogant mentiédinbsp;impofiibilitatè crerrâdi,cum mendax fit omnis homo,nbsp;cr folum uerbu domini in tcternu fubfifiat.Ea uia olintnbsp;aberrarurtt patres ludaoru, dum negleéktdeilege,tra=*nbsp;ditionibus humanis propriosfibi deos cultus ac erroresnbsp;proflituerut,u»de cr in idololatria abominandam incinbsp;derunt,ut Baalim colerent pro deo uero.

Prophetaqui habetfomniû, narretfom nium Î Si qui habet fermonem meum,logt;nbsp;quatur fermonê meum uere: quid paleisnbsp;adtriticumydicitdominust*

1.9 Nunqd nouerbameafuntquafiignis di cit dnsîôC quafi malleus eSterens petra^nbsp;Somniu ut non efi admirandtt nifi immiffum à damitnbsp;nOffic nec exponitur nifi ab habeitte Jßiritu domini,cuinbsp;confciêtiafÿnccra teftimoniu exhibct,fi ueritasfit crnbsp;won mendrfct«. Quicquidprictcruel contra uerbu do= tixretictnbsp;Mini,utcertumdocetur,hiereticuhabenduefi,in rebus aj*nbsp;fidei cr moru, ct“ inftar paleæ purgabitur per fiiiritunbsp;dnijCr deprehedetur efie cotra uerbu fcriptura claru»nbsp;tHonenim meduUä habent foliditatis cr pietatis, ideanbsp;credentiufidem cr mores nutrire no poffiint,fed uelutnbsp;inanes fiipulte igne difeufiionis cr tentationis exuruntnbsp;tur,quern firrenon po/funt ficut auru ctquot; gëme.Mcus,nbsp;inquit,fermo ignis eft cr malleus,pra'numiagt;is peccatnbsp;toribus fitturafuppliciatcreuinci nulla humana uioleit

Tt X

-ocr page 242-

IBKEMlAff

tw potefl, qui er corda itttpioritm terret ic coc«tif ,«t emeudcittur uel conterantur.

50 C Propterea ecce ego ad prophctas,ait dominus, qui furantur uerba meaunuf.'nbsp;quifq; à proximo fuo,

5 « Ecce ego ad prophctas,ait dns,qui aflu^ munt linguas fuas,6C aiunt,Dicit dfis.

jx Ecceego ad prophctasfomniantcsmen^ dacium,ait dominustqui narraueruntea,nbsp;8Cfeduxeröt populü meum in mcndacionbsp;fuo 8C in miraculis fuistcum ego nó mifiC-fem cos, nee mädaffem cis : qui nihil pro-fuerunt populo huic,dicit dominus*

p^o *he nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prophetK,utßrtiiM 'meukent do

tic». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffzitti beueplacitUjUe de neceffaria doilrwa ecclefijs ua

quam (ibi pradicator erubefcendu putet,fi idem fape repetat,donecopere perficiatur quad cofulitur,uel clanbsp;rè mteUigatttr quoddocetur:alioqui pcrniciofusfa/ltnnbsp;eH.r^ferui infidelisuüiumfihotwrisfui rationemhanbsp;hens, pro/i^iu ecclefianegligit. Tria 'mterimdifcimuinbsp;genera falforum prophetarii Primtw« eoru qui cx alqtnbsp;audita dei uerba fu^furantur ZS“ dicunt,ut w credaturnbsp;etia alia dicentibin. Secundu quifidutia UngUiC putantnbsp;poßeomniaperfuadere populoßmplici^CT ututurnernbsp;bii uerorum prophetaru,dicendo:SK ait domtnui deusnbsp;exercituum. Terliimfomniaßta iailantium tanquainnbsp;uifiones dei,cum fint meramendacia.

5J Si igiturinterrogauerittc popup iftCjUcl propheta, aut faccrdos,dicens, Quod eftnbsp;onus dni^ dices adcos,Quidonus^proiinbsp;ciamquippcuos,dicit dominus*nbsp;propheta amp; facerdos SCpopulus quinbsp;dicit,Onusdomini;uifitabo fuperuirumnbsp;ilium,amp; fuper domum eius*

Onos pro* Quiaprophetic foiebat populo peccatoritriflia nun piitttcum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cominari fupplicia, ztr id onus uocabant dni,

deus autè pro clementia fua diufiepefiententiâdifféré^ bat,putabat fîultus populus, cr d falfis prophetis decenbsp;pttK,falfiafi(iffe que fan£b propheta priedixerat,rcmq;nbsp;fieriâ zr feueräuerterant in ludu iocum, deq^ pro»nbsp;phetantibus irridëdo dicebâi ; Rurfus hic pondus uidetnbsp;Zir onus domini. Pracepit itaq; dnj, ut quarentibus itnnbsp;pqsàpropheta. Quodeüonus dominifreffodeatcisnbsp;propheta uerus, zr dicat:Vos eRts onus.zyquot; uos ajfumnbsp;ptio, quia tanti oaeris mihi e^is, ut poRhac uos firrenbsp;nee pofiim nec uelim: zr uos affumptio eftis,quia affiu-ntam uos, zr proqciâaUidâq; cr di/}gt;erda.Deniqifiqsnbsp;poflhac per ludu onus hoc nominauerit z^ irrifionem,nbsp;cum ego zr domum fiuam delebo in perpetuum.

Hæc dicctis unufquifq;adproximum 8C adfratrcmfuû. Quid refpodit dominus^nbsp;Sc quid locutus eft dominusi^

^6 Etonus dhi ultra no memorabihquiao-nus erit unicuiq; fermo fuus i Sc puertiftis uerba dei uiuétis,dni excrcituü dei noftri*

J7 Hæc dices ad propheta. Quid refpondit cibidhs^amp;quidlocutuseüdoniinus^

IRMEIAH r.

58 Si autê Onus domini dixeritis : hoc haec dicit dns. Quia dixiftisnbsp;iftû,Onusdominiî8Cmifiad uos,dic^ inbsp;Nolitedicerconusdominiî ÿnbsp;59 propterea ecce ego tollä uosnbsp;derelinquâ(lt;i6i/ci4)uos,8iciuitatéquanbsp;uobis,Slt; patribus ueftris à facie meaînbsp;40 f^âbo uos in opprobriû fempi^^fnbsp;8c ignominiä æternâ,quæ nunqus’’’ °nbsp;uionedelcbitur*

Docet quomodo loquendu de uerbo dni,ut ad uendum irrifione uerboru dei nemo à proximonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

Qÿod e^l onus dotninii fedficloquatur,QJii'^^^^ 1 dit dominusS z?“ quid locutus eH dtisi 'Vetei'cmlo‘^nbsp;di modu uerfum in ludibrm obmittite, ZT com fcdnbsp;nbsp;nbsp;)

tia dificite loquide uerbis meis,nec aliquado tis uerba dei uiuentis,domini exercitidi. QÿOy’çdnbsp;xeritis Hindere uerbo meo,Hon fiodi uos abifcia,rnbsp;urbë hanc ueftra,qtiam dederäpatribus ueflris,uo inbsp;daboin opprobriit ZJquot; ignominia fiempiterna, ([0* gt;nbsp;quam obliuione delebitur.Sentêtiae^lautétaliSgt;nbsp;irrifore uerbi doimni punia. Cum reuerëtianbsp;dei loquendu ZT cogitandu eff de uerbis dofiVdnbsp;facrofanSn uoluntate eius, deq^ prophetarunbsp;fimiliter de euangelicis zr apoftolictsfcriptuff^°nbsp;bus,no cum Icuitate zr rifiu,multà minusnbsp;Ua zr blajfihemia in uerbu deifianih zy beaci^^j^nbsp;tra adoranddangelis zrfandis omnibusnbsp;Repetitio infcripturis,inculcatioeü rhetorio'Qnbsp;tuns ad affidu mouendu ZJquot; omnino perfiuaddgt;‘^nbsp;^CAPVT XXIIII'nbsp;^Stenditmihidnsîôfnbsp;K lathi (plfni)ficis,pofitiant^^j^j/nbsp;M plum dni t poftq tranftu^'jnbsp;® buchodonofor rex Babr fill

lechoniam filiu loacim rege Iuda,^P(j/ cipes eius,amp;fabru, ôCinduforédeh'' ,nbsp;lcm,8iadduxiteos in Babylonem«nbsp;Siueffieilruuideritinjfiritutantu/iucreUtf^^^/nbsp;tos aliquado btuenerit cophinos ucl calatbos,nbsp;eonj^eiiumjpiritusfianilus quafequuturnbsp;ficut apud figilium comonitus fiieratdeu.^l’^jiu^nbsp;certècanifira, uclJfiortas uidit pofitiis antetciHT^nbsp;tnini plenas ficuu. Tempus quoqi uifionisnbsp;tranfinigrationëregis lechonia, qui adnbsp;lercmia cofilioffiötèfictradideratregi Babfi^’nbsp;qUo ZS“ principes zr artificu melioresnbsp;pretiofioraopcrabantur,quigemmaruntir‘tbr^nbsp;oris uarq artifices erant cum matre régis d(^^nbsp;^anslatimproumciamBabyloniorum.

i. Galathus unus,ficus bonas mistut folcntficus effepriminbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L ui'

calathus unus , ficus habebai ma mis, quæ comedi non potcrant,eo 4nbsp;effent malæ*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Rufiica uidetur uifito ad cortice, fed plena q tionis z^'ÿ'dtia, Picus dulcifiimafuntinatUi'^^^



-ocr page 243-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lEREMIAS

’^'J^turlt;eucro offr/idunt maxime.Slgmficii^ *«1 *gt;*4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^fig^ns itidaica tota 'm captiuitatë abt

Öquot;»! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exponere nwltipliciter de bonis

?lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reprobis, euagelionbsp;nbsp;nbsp;lege, ßnago

fnitt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eleiïis.Sed hiccfuperudcanea

explicatnrcertißime, ut'ma Eunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obmittantur.

jiijj^p’''tdiïsadmc,Quid tu uidcs lere-' ho^^’'’3las,malas ualde,quæ comedinó

^^’'»1 i(ti(,(^^°’’‘‘'‘’‘’P*^c^ • gt;”odo loquëdi Hcbraico «idcre ficus, ficus bonds, bonds ualde:nbsp;fltonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itdlde.Ci»,afi dicat,ficus fitpra modum

’ulr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dulces, Aliie uerofitpra modtmt

tit edition poßint pr£ acrorccr prlt;ecoccs primi quideianbsp;drfideratiores,primitite fcilicet cr o*nbsp;snbsp;nbsp;nbsp;primogenitales : hoc enim jfie»

^ïcd- uerbû dni ad mc,diccns, Ifraël, Sicutfi^nbsp;f'°nêl J ”æ ‘nbsp;nbsp;nbsp;cognofcam tranfmigrax

Ch ’ ‘îuam cmifî de loco ifto in ter^

”’”11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“pcr^osadbo

'»Eq’ cos in terra hanc, amp; ædifi ®^titb?^’^*’on dcftruâîôiplantabo cos,

' ‘^Q’îiinüçS

in a mihiinpopulu,amp;cgo iti ^oto cord rcuertentur ad menbsp;potes fictif hotidsà mal'K,ficegonbsp;Pfitnam casnbsp;^”»10 d . ‘’''^^'i‘lico,çrfiliciorëlechoniàcumfuisnbsp;^°iiunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxiliimt, 'm quos deus pofuit oculos

I *itiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domini, quos CT redu

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“^dificauit cr plantauit, tribuendo

domini.

^“'’icletnrr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;honore cr miraculis,

^‘•’’•Nff ¦ ‘^^^^focios.Zorobabelem CTEzdrant cioteris, quos cr reduxitnbsp;proprijs ticlfilijf»nbsp;ar-r Populusdomini,Grgratiamilnbsp;A A ‘^^^^'^^»uttempltm reftituerint ÇJquot;nbsp;*** ’’'¦«fiiTi»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^uuerat dominus cor iüorum,

O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim qui operaturin

pfflîmæ quæ comedi non '’^'loiT.-^° nnod fint malæ.- hæc enim di-^a,3( ’””®gt; üc daboSedechia regem lu^nbsp;S,a,,-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcliquos delerufa

i« t«ra hac, Sc qui ‘’”110 terra Acgypti

IRMEIAHV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lil

9 Et dabo cos in uexationéaffliflionem^ omnibus rcgnis tcrræ,in opprobriü,amp; innbsp;parabolam,ôlt; in prouerbiü, ôC in malcdûnbsp;dioné in uniuerfis locis ad quæ eieci eos*

gt; O Et mittam in eos gladiô,SC famcm,$lt; pc ftem,donee cófummantur de terra quantnbsp;dedi eis ôc patribus eorum^

Mahe autë ficus Sedechiâfignificare dicutur,qui con tradicens fentëtùedei, cr prophetâ'mdignè traëiâs,canbsp;ptus eii,ey m ßabylonetn oculis exclt;ecatis duâus catcnbsp;nis,m miferia mortuus efl.Eos quoq-fignificabanttqui Deferto«»nbsp;contra uerbu dni transßgcrut m Aegyptu, qui ibidem ’quot;’P“’*nbsp;quoq; capti fitnt,quando î^abuchodnezer folium futmtnbsp;pofuit 'm Taphnis, quo pr£miferatgladi(m,famemnbsp;cr peflcm,donec côfummercntur de terra hereditaria,nbsp;ut fint fitturi in opprobriit crfabula,^!' in contumelianbsp;ubiqi locoru, quandoquidë di/fiergenturpaßim,nullibinbsp;fubfistere ualêtes, omniü odio cxponëtur cr direptio^nbsp;tti,linguarti exaciùtioni defcruiët, per omniu ora malenbsp;audient ludei illi,fub Sedechiâ crpojl eum capiëdi çfnbsp;paßimtrucidandi,donec nullus fuperfit.

(jfCAPVT XXV.

Erbum quodfadumeftad 1ère miä de omni populo Iudæ:in

-T*. nbsp;• ƒ• z._ ___

anno quarto loacim filii lofiæ rcgisluda,ipfe eftann’ primusnbsp;Nabuchodonofor régis Babylonis«^

omnempopulûluda, amp;ad uniuerfos ha^ bitatores Ierufalem,dicens,

Sermo eH eiufdë argumenti,quo totusfirè liber con^ Argomen« ftjt,defolationis fcilicet O'excidij tamludaicegentis,nbsp;ÿM4gt;« in circuitu l xiftentium regnorum.A Babyloniennbsp;quidë regnograuia paßuri nuntiantur,quod tarnennbsp;ipfumfuum quoq; iudiciumfit reportrfr«rM.Fit autë adnbsp;omne populu iuda,quem emendatu uoluit,ut mala reli^nbsp;qutsgentibus 'tmminëtia euadcrent, B^egnauit autë loanbsp;Ûimfilius to fie pojljratrë loaches undecim annis,cuiusnbsp;regni quartus annus primus fidt regi ^iabuchodnezernbsp;Babylonio, qui oiltluo anno regni fui occidit loakim,nbsp;Cr illiusfilium loach'm captum cum matreBab)'lonemnbsp;tranfiulit,c(mi tribus tantu menfibus fedifiet.

A tertiodccimo anno lofiæ filq Amon


Quod locutus eft Icrcmias propheta ad regis ludaufqjaddic hanci ifte tcrtiusSCnbsp;uicefimus annus, fadu eft uerbum dni adnbsp;me,amp;locutus fumaduos de nodecofurnbsp;gens ÔC loquensîSlt; non audiftist

lofias regnauit annis triginta çyuno,cuius regni ter- toß,e tiodecimo ccepit prophetare leremias per decern cr no S'quot;““*nbsp;uem annos. Fuit ergo annus prophétie huius uigefi^nbsp;tnustertius prophete àuocationefua,quartusfcilicetnbsp;loakim regiî. A tanto ergo tcporc locutus fiim,ait pro^anbsp;pheta,ad uos 'm nomme domini,fideliter, fedulo çr insnbsp;ceffanter, admonendo çy 'mculcado, quod e^ mane furnbsp;gere, nihil ad rem opportunu obmittere, fedcontmuinbsp;'mfi^endo omnem, ut dicitur, mouere lapidem, omnianbsp;nutem uanè çyfine Jruâu.

Tt Z


-ocr page 244-

Sentenh'i del contranbsp;ludam.

JEREMIAS

/| Et mifit dominus ad uos omnesferuos fuos prophetas,confurgcns diluculo,mitnbsp;tensep Î ÔC non 3udiftis,ncq3 inclinaftis aiinbsp;res ueftras ut audiretis,

cum diceretjReuertimini unufquifqucà nia fua mala, öc à peffimis cogitationibusnbsp;ueftris : ÔC habitabitis in terra quam deditnbsp;dominus uobis amp; patribus ueftris,à fecu^nbsp;Io ôC ufque in feculum»

(, Et nolite irc poft deos aliènes ut feruia^ tis eis,adoretis^ eostneque me ad iracunnbsp;diam prouöeetisin operibus manuuue-ftrarum,amp; non affligam uos»

7 Et nöaudiftis me, dicitdominus îutmc ad iracundiä prouocaretis in operib’ ma^nbsp;nuuni ucftrarum,in malum ueftrum»nbsp;Cótemptus Nfc me folum audire recufadis,fed omnes quotquotnbsp;oerbi det.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prophetos dominus femper crjedulo mi

ferat abieeißis, perfeuerantes in ceruice dura,malc tra dündo occidendoq; feruos domini, per quos uos domi^nbsp;nus reuocabat ab impictate, idololatria, er omni iniuanbsp;ßitia,fi tarnen patriam diligerctis, hareditatë traditamnbsp;patribus femper i»habitanda,er ab idolis dijsq^ alienisnbsp;caucretis,quorù cultum eradorationë dominus aquasnbsp;nimitcr ßrre non poted,fcd dure u’mdicare folitus ednbsp;proditamgloriam fuam. Ciuibus omnibus non eßidumnbsp;ed, ut domino deo ueßro obediretis,fcd data opera irrtnbsp;tare non puduituosmeam bonitatem, quamoperibusnbsp;manuum ueßrarum oßindidis,

Propterea hfcdicit dns exercituum,Pro eo quod non audiftis uerba mea,

9 ecce ego mittam, amp; affumä uniuerfas co gnationcsaquilonis,aitdominus,amp; Na^nbsp;buchodonoforregem Babylonis feruumnbsp;nieü;amp; addueä eos fuperterrä iftam,Slt; funbsp;per habitatores cius,amp;fupcroesnationesnbsp;quæincircumitu illius funttamp;interficiänbsp;cos,amp; ponä eos in ftuporé ôC in lîbilum,nbsp;amp; in folitudincs fempiternas»

Praleda accufationerecitatur fentëtia dei contra tu dam,Propter inobedientia capiendi edis à regno Chainbsp;daorum, quodfibi totius aquilonaris regionis imperiîinbsp;ufurpauit, cuius monarcham dominus nominal feruumnbsp;fuum,quo liëbre er carnifice utitur ad fumendtvm denbsp;fontibus fupplicium, non folum ludais,fed omnibus innbsp;circuitugentibus poßeatnemorandis. Ciuasomnes fiinnbsp;ditus euellct,uaßabit,derifui expo/iet, QT in diuturnasnbsp;hno perpétuas folitudines ponet.

  • I o Perdam^ ex eis uocem gaudij amp; uocemnbsp;Iætitiæ,amp; uocc fponfi amp; uoce fponfæ,uo^nbsp;cem molæ amp; lumen lucer næ»

  • II nbsp;Et crit uniuerfa terra hæc in folitudinemnbsp;amp; in ftuporéî ÔC fcruicnt(oM»tej)gentes iftaenbsp;regi Babylonis feptuaginta annis»

li Cum^ impleti fucrint feptuagintaangt; ni,uifitabo fupcr regéBabylonis,amp;fupernbsp;gentem illam, dicit dhs,iniquita tc corum.

IRMEIAHV.

amp; fupcr terra Chaldæorûî amp; pooa*!!^*’' in folirudines fempiternas»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

gt;5 Et adducam fuper terram illawo*” uerba mca quæ locutus fum contrary ’nbsp;omne quod fcriptu eft in libroifto»A“nbsp;cunque prophetauit leremias adutrlnbsp;omnes genres»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.5

14 Qyia feruierunt eiSjCum eflentgr*’^ multæ ÔC reges magniïSC reddâ eis ieci'nbsp;dum opera eorum, ôC fecundum 6^“ Inbsp;nuumfuarum»

Gaudent homines de pace, fanitateßliß,/}’^'’^^^ J ÏWjMMîOjttiMdcmiyj, meße, uidDrqs,panegy'iif’ri^jnbsp;mnia fic aberunt,ut non aliud quant tenebne crnbsp;mortis fint apparitura uel inueniettda ubique,P^^nbsp;uaßatio e^ defertum integris feptuagintanbsp;chodonofor enimregnauit qualt;^agßttaqutnq«tnbsp;Euilmcrodaeh uiginti tribusßalthafar tribut iugt;'gt;^nbsp;grc,qua faciuntfimul feptuag'mta annos crnbsp;quos regë ßabylonis uaßabo er Chaldaâ,nbsp;gentes illius potentioribus Cyro er Dario Pfrnbsp;tJiedorum principibus,cum omnibusnbsp;traquas in hoc libro leremias prophetauit,nbsp;rofolyma prißinos fuos habitatores recipitbi^^f/jinbsp;citatc prißhta perßuentur. Babylonica auitnbsp;nbsp;nbsp;m

quia tantÜ er ruina extabunt, cuius mala pr' moleremiadefcribetadlongum.

*5 Quia fic dicit domin’deus liraél^ Sume calicem uini furoris huiusnbsp;meatSCpropinabisdeillo cunâisê^^nbsp;ad quas ego mittam te»

16 Etbibenr,amp;rurbabuntur,amp;if’*^’’ ƒ à facie gladii quem ego mittä inter

Spedrum hoc eßfe oportuit, quod calicem pii

ego mittä inter

prlt;tbcre omiiibui 'non potuerit^ueleM autem fibi exbiberi calicc,quem gentibutnbsp;tur prop'auuerit (:bibcndu:qito fymbolonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liii^

fibi piiticiidii cjjt- qua ludaii,ueluti litatem mfmarüm,ut uinojurorii dom'ntinbsp;G“ lùriant,graffcntur lt;zs- pariter cad^mt. j

17 Et accepi caliccm de manu propinaui cunäis gentibusad 4“’’nbsp;me dominus»nbsp;yifiKfùitfibi calicem fufcepi/Jèdetn^^^’nbsp;eo potaret omnesgentcs, ad quas nüttebatvr,^j[ß^nbsp;cr paßiones illis occurfurM denuntiansnbsp;hoc fymbolo calicis:ßcut in ccena fyinbolgt;i''gt;^nbsp;tdtis er paßionii Christ.

,g Ierufalem,amp;:ciuitatibusruda,5^’'^yj,(0^ cius amp;prindpibus eius, utdaréeosjÿHnbsp;litudincm, in ftuporé, amp; in ßb‘* ’ ,nbsp;inaIedi(Sionem,ficuteftdiesifta*

Régna terrarum omnium dom'mM

4 domofua,à peculio,à domeflicts, ut nofbtp externi cxi slim ent, ft fimiliaribtMnbsp;quomodo Babyloni pareet impiicurbi, qtitnbsp;mafandiOpropterpcccatanopeptratditf^

'*41


-ocr page 245-

I E R E M I Ä s

pKclt;()id( iierecundià uolens incutere omnibus. Regitus 'fitnon régi, quù continua multi lUic reges cofumptinbsp;Rt,çr JfHt'ff puniti ù dno. Addens aut Secudum dientnbsp;ucl ad tempus coüeâionu huius hbri, uelnbsp;“jOnif rcgK, qui ùin captus tenebatur tertius, régnanbsp;’9 *capiendus quartus m ordine^nbsp;haraoniregi Aegypti, Si fcruis eius, amp;

° rep gcncralitcr(proii.’i/c«f)cunlt;3is ter n AufitidisÄ cundis regibusnbsp;jæPhilifthqm, êlt; Afcalonis,6^ Gazæ,nbsp;^*:3ron, 6^ reliquiis Azoti:

fnbi/ ’^o’i ftatHit,ipfe quoq^ inter primas lt;ttnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lerufalemà Chalda:o,cum alijstmdtis

**quot;* ^*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parcendo,fteut nec

«le lt;11^^^ob, uel inßilarum fecundu ’¦‘intnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paltefiinis, per ftngulas urbes impe^

5.1 grj?’ î*** oinnes oppreßi funt à Chaldxis.

ô(c ”^'®gt;^Moab,5lt;fiIiis Ammonî quot;p‘^'^^8'busTyn ,amp;uniuerfis réginbsp;regibus terrae infularum

^üiatt ”’^Thenia,amp;: Buz,amp; uniuerfîs gibnj regibus Arabiæîamp;cundis rc^

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occidentis quihabitantin

5.6 ffgibus Z3mbri,amp; cundis rc=s cn^^'âni.-etcundis fegibus Medorum;

^''Qtj'l'^'l^oqjrcgibus aquilonis dépro-kquot;^'‘’nicuiq;contra fratrem fuu: ^’c '“’«fun';nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terrc,qu3e fuperfacicm

'''4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sefach bibetpofteos*

Auflrum,Oricntë^ Aquilonem^ Orientem:à dextra

Pgt;'o{gt;betat omnes uaßandas region: ßlt;(;^ y ijuoq; renwtißimas, Dedä,Themanynbsp;t”‘xtiifmaclitis,quos nunc Sa^nbsp;dicutitur attonß in comam, Alijsnbsp;anguli, uelßiutsones in exnbsp;?''’7«or' ^^’^‘^•yidetur eptthetum ßdjjelfmaelitanbsp;Monfi dicantur. Confiât mulnbsp;‘^‘^ißi^-t regna.Reges Zimrißr^:nbsp;Cethuree.Elamita Perfidts ponbsp;^fi^èliti tranf=nbsp;j Pgt;einde Aquilonares regionesmult£ eTnbsp;1?'^'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^“licem Babylonicum. Et rex

/quot;'‘‘'ffo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludaicas,quas cr Hiero«

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^bylonius, quem ft placet le^

te ^''¦po'*'quot;'*'Videtur propheta afr 5s V’^icinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;timorem,qui paUmfe^

H nbsp;f os,Hæc dicit dominus excrgt;

PI '^'^’iiir^^^ I^fraêl, Bibite SC inebriamini, , neq; furgatis : à facienbsp;1 «m ego mittam inter uos*

¦/

IRAI EI A HV. Hi

Sic multarum angufiiarum calicem uos omnes bibe^ tis^ ut inebriandi fitts, etfufiinere non poßitt5,fcd molenbsp;calamitatum opprimemini O' cadetis,necin prifiinumnbsp;tarn fioridum fiatu unquam refiituemim,fedgladio de*nbsp;uorabimint Chald(co)um,qui cr ipß cadent, fuo fiatimnbsp;ßecuturo tempore.

3-8 Cum^noluerintacdpcrc calice de ma* nu tua ut bibant, dices ad eos : Haec dicicnbsp;dominus exercituum, Bibentes bibetis;

quia ecce inciuitatcin qua inuocatum quot; eft nomen meum, ego incipio affligere: ôCnbsp;uosquafi innocentes. amp; immunes eritis^nbsp;non eritis immunes: gladiûenim ego uo*nbsp;co fuper omnes habitatorcs terr^, dicit donbsp;minus exercituum.

Sic dominus mandat, ut qui uoluntariefacere nolues rillt,fitfeepturos uel neeeßitate. O' dei iußioni obaudi*nbsp;turos,'Vclitis,inquit,nolitis,deifententia coplendaefi. Det uolunenbsp;Sienim Hierofolymabibit meracucalicem furorisdo*‘*^‘°P^’‘^^nbsp;mini, in qua inuocatum ßcrat name domim,quanto manbsp;gis uos non eritis immunes,qui pro dei nomine idola exnbsp;profifib colitis f Cum dominus aliquot per aliquot ca»nbsp;ftigat O' corripit, iam qui aliot adfligunt non debentnbsp;aut fibi uiâoriam tribuere aut immodcrattus fieuire,autnbsp;fe his quot petunt meliorct ducere. Victoria enim nonnbsp;hominum,fcddeiefi, Etqui’madfligendo crudelitatinbsp;fua: modum non ponunt, à domino et ipfi traduntur, utnbsp;fupcrentur.Et poflrcmo,ij fire dnogratifunt,quiab conbsp;corripiuntur, Corripit enim omnem filium quern amatr

5° Ettu prophetabis adeos omnia uerba hæc,8C dices ad illos,Dominus de excelfonbsp;rugiet,amp; de habitaculo fandofuo dabicnbsp;uocem fuam : rugiens rugictfuper décorénbsp;fuumtceleufma quafi calcantium,concinenbsp;tur aduerfus omnes habitatores terræ»nbsp;lubetur prophetare contra omncs,etiam ad quot nonnbsp;fit umquam uenturus. ProuiSentia enim dei. O' ipfi na= Prouidétf»nbsp;ila occaftone audient uerbum domini,0' fentientnbsp;defeà domino pradié}a,et domino credent, calamitatenbsp;cruditi, O' ludaicagent Kc 1 inuita prophettsfuis credenbsp;recompeüetur, O’ prophetarum ueritatit finritus totinbsp;olim orbi commendabitur o' notus erit,ut facraru firi»nbsp;pturarum 'mfallibilis hoc paäo ucritas comprobetur etnbsp;iUucefcat : quod faiium hodie o' à Chrifii temporibufnbsp;concordifide totut orbit confitetur. Domino uelut leonbsp;rugientc,quis no timebit Cunilot ut terreat auditoresnbsp;uenietgraui iudicio fiuo, ut etiam eleiio tcmplo O'ß»nbsp;liogloria fuaparcerc nolit. Aduocabit enim crudeltßinbsp;mot hofiet, qui ueluti ccleufinaconcinent,oconcla»nbsp;mando mutuum hortabutur,ueluti uuas in uindemia calnbsp;cantet, ad uaflandum terram cum habitatortbut.

5’ Peruenitfonitus ufquead extrema terræ: quia indicium domino cû gen tibus: iudi*nbsp;catur ipfe cum omni carne, impq traden*nbsp;tur gladio,dicitdominus.

Tumultut o fonitutuafiantium, terram uniuerfam replebit, cum dominus uifitabit iudicio fuo duro iniqui

Tt 4

-ocr page 246-

totes popidorum,er omne hotninumgeniM humilùbit, er prteparióit ad agnitionemfuijpßia, er flultitM idonbsp;torum, er ad ueri dei cultuin adaptabit, iion comodiorenbsp;Uta quant egeflate er angußijs, Eoj quidetn quos uocasnbsp;bitadfidem,impiosautcni fuppliciofe digiw adfliget^nbsp;^Hæc dicitdomjnus cxercitufl, Ecceaf-fliäio egredietur de gente in gentem: 8(.nbsp;turbo magnus egredietur à fummitatibusnbsp;terræ.

33 Eterütinterfedidominiindieillaàfum« mo terræ ufque ad fummum eius;n5 plannbsp;gentur,et non colligcntur,nequc fepeliennbsp;tur: in fterquilinium fuper facicm terræ ianbsp;cebunt.

Pojl ßguram ueritai clarior explicari uidetur.Va^ Viftatio jîrftio enim orbis à regibiu Baby low, Perfarum , ernbsp;Grlt;tcorum, quamßccuta eft unim dei cognitio er culanbsp;. tt^^f figurafidt ultimo peruerfuatis, qua toto orbe grafnbsp;fabitur, quamfubfcquetur aduentus ehrifli fccundui,nbsp;fdlicet ad iudiciü mundi. Calamités en'mt maxima cun»nbsp;ilas orbts regiones peruadet,ßue id Romanum ucl Turnbsp;Carum imperiumßt,fiue Antichrifli, uel alteriiu:totusnbsp;enim pradiatur orbis concutiendus ut tempcßuoßßianbsp;tno turbine. Subß-quefur etiam tanta conftern' tio ho^nbsp;tninum, ut dc fefolo quifq; er ßtts foUicitus ßt^ non denbsp;reliquK uel deßnfandts uel fepeliendis,

j4 nbsp;Violate paftores,ScclamatcîSfafpergite

uos cinere optimates gregis; quia com* pleti funtdiesueftri, utinterficiaminitS^nbsp;dilTipationes ueftræ, SCcadetis quafi uafanbsp;pretiofagt;

jy Et penbit fugaàpaftoribus, amp;faluatio ab optimatibus gregis.

Darum autem iuäcium tune paflorcs er orbis pra^s ludicium manebit à domino in primis, quos tanta anguflianbsp;det dutum. ffittcerabit omnipotens, ob inßdelcferuitiii, quod maxi^*nbsp;mo pafloru uenienti ad tSdicium impendijfe reperien*nbsp;¦'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur, er accufabuntur 4 mundi totiits clare patente cor^

ruptela : tamq; feuerum intuebuntur uultu irati iudiciü pralatiomnes, utquôfeuertantà tremendo iudiee ernbsp;fùbterfùgiant no 'muenturißnt.lnßabit aut iliis tempusnbsp;mailationis er eonctdeationis ipforum, er concidentnbsp;terroreconfcicntiarü,er tumultu Ulis praparato 4 dosnbsp;tttiiw:ut fugere quidem nitantur fed nequeant,et ÿ-egisnbsp;negleüa er maäata paflorcs euadere fltrorem ßtmminbsp;pafloris,cuius oues proprie funt, neutiquam poßtnt.

56 Voxclamorispaftorum,amp;uiulatusopti mati’m gregistquia uaftauit dominus pa*nbsp;feuaeorum,

jy SCconticueruntarua pacis àfacieiræfu* roris domini.

poena pafto Necfolutii paflores ob perfidiam, fedgreges quoque S^^üMnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;punifurur, qui non ignorantes paflorum

nequitiam,perfcientiamer confeientiam propriam, qua beneßeio dei non funtflaudati, ad mo umreßi manbsp;tionem^ Zelofenfato, erprudenttfolertia,fidutiaqr(finbsp;ffunmwttpaflorem,tiim impiorum paflorum imo dep4s

floriim iniquas femitas communi probitatis fequi nondebuerant, fed domino magisnbsp;fandam uoluntatemnon ignorant, quamlup'^ jnbsp;latronum flrotiamßrre, quam aqua uoHcraitdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

neglexerunt,à domino puniuntur,utpafe»‘i']'*^iii uafleiitur,uerbum domina adulteretur, er crrlt;rfnbsp;ro inculcetur gregibus,qui non niß placentittaunbsp;lebant, Id autem indicium efl iriC diuiiiif, rm» (^i^nbsp;ed ut facerdos, er feruus cdficut domiiMf)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

funt tyrannic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

i Dereliquitquafileoumbraculunii“ nbsp;nbsp;,

quia fada eft terra eorum in defolatio*’,, [ à facie iræ holblis,dlt; à facie iræ furoris |nbsp;T««c (tutc dominus derelinquet,hoc efl,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

feuidebitur cauliisfuas,quia propter peccata finit regnarehypocritas,imô lupos ettyraniiot-^ yjnbsp;enim uaflatafqualidaq; iacebunt, nulla fides, ,nbsp;probitas, charitas, in mundo florcre potcrit :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tas,folitudo,fames,hoflis. Hoc efl, crudelitiiS,P^^ odium, mendacium, hypocrtfis,faflus CT Ânbsp;probus omnia occupabunt,ut quanto quiflt;^nbsp;contendat, tanto fitfub ijs pafloribus er ittnbsp;grege calamitoßor. Nccpotefleeflimariiraih»’“nbsp;rotior,quàm cum in husic flatum miferiaru 'nbsp;lapflim non adiuuat, fimtqi impios primas ten(t‘^nbsp;homines,aggt;usqi praßci lupos.

lt;C AP V T XX VI- . jfjij g N principio regninbsp;lofiæ regis ludaj fai^utn^^nbsp;bum iftud à domino,nbsp;Prteceßit hlt;ec hifloria ernbsp;earn qu£ prafcripta efl, ut ueluti de tndufiriunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ordinem prophette in coHcdione prophetiarK’^l'.^ rcnoluerint. id enim in omnibus etiam Ànbsp;ed, ne quis in aßignanda ordinis ratioae curirnbsp;expofitor. iflud tarnen principium regm non eflnbsp;endum cum priecifione,quafi primo anno ueln’^'^jHnbsp;gmloakimfadumfit, cum quod in hoecapi-t^nbsp;fadurnfcribiturprteccflèritfubregeeodcm. |,j Înbsp;Hæc dicit dominus,Sta in atriodo'^j,,nbsp;domini, Sc loquens ad omnes ciuit^^nbsp;da,dequibus ueniunt utadorétnbsp;dni,uniuerfos fermones quosego n’’nbsp;uitibiut loquarisad cost nolifu^’i^^nbsp;uerbum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

stain atrio domus domim: non dicitur 'm dotum,fed eo loco quo populus ex urbibusnbsp;orationcm, facriflciacircumflare, ere»’‘’’'^. /jnbsp;rat, qui locus dicitur Atrium firaelis, cuinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

dum erat, quod facerdotum dicebatur ,cre^‘ quofoeminje flabant. Contra omnes loquinbsp;pheta, omnium falutiproflgt;iccre, ad mcliorae’^nbsp;rij paenitentiam fliadere, uita er famanbsp;improbos,'interim tarnen 4 domino pins ferumnbsp;diens conferuatur, ctiam fi patiatur nonnbsp;tur tantum loqui uerba domini, non de corde pnbsp;ermhilobmittere,

38

-ocr page 247-

IE REMI A s

fi forteaudi3ntamp;c5uertantur,unufquîf 4*gt;£a uia fua mala : amp; pocniteat me malinbsp;|uod cogito facere eis propter malitiamnbsp;‘‘'^diorumfuorum»nbsp;^biguitittiifermûdiuinieprouidcntiie nonconue^nbsp;Büjîro uUtur more logucndi deu5,Ntbil enim obnbsp;dominm uerbo uel faéîo, uiide impij exeuft--tMncifcantur.OmnM pair U more agit crnbsp;Î^Kr CK filijf, utdtq- omnes bene agere et mandatisnbsp;Ptnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obedientibm, iufte puniat contem

fS' Cifokttur autem dominiK, or poenitet de uel fu tifrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonuindicatfcd tolérât, emendan

and nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domi n U s,Si no

d. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utambuktis in lege mea qua

j ^'üobis:

feruorû meorûpro ^8° uos de nodenbsp;” dab Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonaudiftisî

^’ned k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Siurbem

inmaledidionem cundisgen

faccrdotes,amp;: prophetæ, '’^'¦bab*^ leremiam loquentcm

uit r prophetite quam Icremidi per ont' foffjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atq; alijs uerbis explicauit ad audi

«rÙç f^iformisloquendie^argumentis, Vtaudi ‘'’’ftos h fecundum iüâuiuaMyCt prophesnbsp;Wofç'''‘“ogt;'«incxtirp4tores, zy idololatri£pcrfenbsp;tempore non mittit ad eosînbsp;«»,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pradicatores uerbi dei eccleß/t, ne

ignoretur, ut fine dificiplina non fit mit pfob’' aboleatur timor dei.Sito autentnbsp;o/im/wb Heli insnbsp;tabernaculunbsp;iT *•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fie pofi extruâu templu negli

obliuionemueniret.ldemminatur, S ^’^f;h'^'‘^‘‘^fl‘^‘^‘‘^pietatis, cr templo cr Hierofo^

4»ÿ ^®*^pkffetlercmias loqucns ont utloquc^nbsp;ytitjj ”'‘’frûimpopulumîapprehen^nbsp;l'tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôlt;prophetæ,ctom

ftlfK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facerdotibifi prO'

cei ^“^‘ti'ibus excitatur.ymdicatio picta=i caufa tumultuandiiüisnbsp;d'hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^iüabanttemplumzxarcam,fo

loco Silo non înbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ejî^amplifiimum iüud S4

J.dilate

ift nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomine dominie

h '^'ibkk^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«’«us hæc:amp; urbs

f?‘l’aôd nô fit habitator» «ftomnis populus aduer-lâm in domp domini.

IRMEIAHV* nç

Intentatur mon prophétie quod templum dominidi“ xerit abolendum.Tumultu ad aulam prolato concurri'^nbsp;tur ad feditionan, mcndacij arguitur propheta, qui innbsp;nomme domim prophetaucrit contra gloriam domini,.nbsp;templum çrurbem,qult;cquantumuispraueuiuerent,4nbsp;domino putabantfcmperfaluanda. Concurritur autemnbsp;à tota ccclefia, qua hic etiam malorum cft, cr uerbumnbsp;domini calumniantium,quos fupfiitio hic audaces facit,

10 Etaudicruntprincipes luda uerba hæcj amp; afccnderuntde domo regis in domumnbsp;domini, SC federunt in introitu portæ do^nbsp;mus domini nouæp

Principes luda in domo regia exißentes, qua infi^ rior loco templo erat, afeenderunt pro officio adfedi^nbsp;tionis caufam inueftigandam, çr pro rebus confulendisnbsp;comunibus. In porta noua fenatus cofultabat,fi quandonbsp;caufa urgens orirctur in loco templi,

’’ Etlocutifuntfacerdotes,amp; prophetæad principes, amp; ad oni ncm populum dicen^nbsp;tes, ludicium mortis xft uiro huic: quianbsp;prophetauitaduerfus ciuitaté ifiam, ficutnbsp;audifiis auribus ueftris.

Sacerdotes ZT pfeudoprophetos uidemus prophetam [„{quiws condemnaturos fiiiffe, fi in iüorum ut et Chriflus pof e« ftcetdotu«nbsp;fiate fisiffet, ntmirit crudeliores inuidia fanüitatis illiusnbsp;erant,quàm qui praerant publicis negotijs, principibusnbsp;aula rcgia,lrati infuper,quia perituram diceret ipforSnbsp;religions, et lucra in qua uerfafiierat pietas, ludiciumnbsp;mortis efl uiro huic, hoc eß,reus efl mortis homo iUe.

Etaitlercmias adomnesprincipes,amp;ad uniuerfum populum, dicens, Dominusnbsp;mißt meutprophetaremaddomü ifiam,nbsp;Sc ad ciuitatem hanc omnia uerba quæaunbsp;diftis«.

Nunccrgobonasfaciteuiasueftras, amp; fiudiaueftra,amp;audite uocemdominideinbsp;uefiri: amp;poenitebit dominum maliquodnbsp;locutus eftaduerfum uos,

Loquitur leremias ad principes er populum,non ad ,.. accufatores facerdotes: humiliter, prudenter, er con^nbsp;fianter à domino femißum tefiatur intrépide, ut con=inbsp;tra templum prophetet er urbem, dat^confilium, utnbsp;panitentia agenda malum effugiant, quandoqutdem etnbsp;dominusfententiam mutaturusfit, fife emendauerintt

’4 Ego Gütern ecce in manibus ueftrisfumt facite mihi quod bonumamp;reäum eftin *nbsp;oculis ueftris,

£§(ƒminas mortis mhili facio, feio enim mihi earn in* t^itari poffe 4 uobis, irrogari nonpoffefi dominus nonnbsp;permiferit : qui ut uobis fortiorefi,ficme minißrumnbsp;feruare potefl,fi uelit,Vos igitur pro ueßra infania ernbsp;fitrore agite quod poteßis, me mina ueßra loco nonnbsp;mouebunt,

*5 Veruntamê feitote amp; cognofeite quod ß occideritis mc,fanguincm innocêtem tra*nbsp;detis contra uosmetipfos, ôC contra ciuitanbsp;tem iftam, Sc habitatores eius î in ueritatc

-ocr page 248-

IE R E M IA f

enim mifitme dominus ad uos, utloque* rcr in aunbus ueftris omnia uerba hæc.

Satisßtäio hæc recipi ab ornnthtts dçbebat, fi deun Authotitas lt;tgnoMj]ent,quemadmodum uideri uolebant.Satis enimnbsp;authoritatis habet qui à dao mifiui eft ut doccat etiamfinbsp;quot;quot;** mundut totui recCimet: quæ domintu nuntiaiidanbsp;iübet non funt obticenda^ etiamfi cunâis difiiliceattnbsp;Quàdfimfupermeinnocentem occideritis, nonmihinbsp;fed uobis malum infiretii 'mexpiabile^ urbi cr populo,nbsp;cum reuera me miferit dominus^

Paulô ante utdguf ad fitpplicium depofeit, quem nunc fua fententia abfoluiwt : priuf infantebant, nunc re£lenbsp;Principet fi^gt;^t^lt;^t,Sacerdotü enim in/lantia populuf infanierat,nbsp;«leiioKs nmtcprincipumbeneficio exuunturàperturbatione,nbsp;paftoribut ac prophetis reguntur or acquitnbsp;efi:unt:qui fi patres fint zr duces,non prædoncs çr fe‘nbsp;duâores, facile ab eis plebs ducitur ad meliora, Omnisnbsp;plebis languor fluit à capite.

Seniores 'm populo nofee poterant, cr debebant hi^ fioriis antiquiores, idea ex iUis qui meliores erant aüesnbsp;gant pro leremiafaâum bonircgisEzechiie,qui 'mfi*nbsp;mili caufa abfoluerit Micheam, quigrauiora prædixequot;nbsp;rit iHis temporibiis,nifi fe emendjflênt.conuerfis autennbsp;tune fub Ezechia ad pcenitentiam, pepercerit dominusnbsp;mutata fententia^

*lt;KM pi{ Rrg« P'/ uerbum domint, cr prophetas ctiâ aduerfa nwjtiantesreuerentur,Gr no occidunt.ld Eçenbsp;chias rexfanilus teftatur: ideoq; pi] in populo cofiduntnbsp;nunc quoque dimittendum leremiam, ZT uitam mftitunbsp;endam 'm melius, non polluendas confeientios fuas hoanbsp;micidiouiridei^

Fuitquoqj uirprophetâsinnominedftt Vrias filius Semei de Cariath iarim.etpronbsp;phetauitaduerfusciuitatéiftâ,etaduerfusnbsp;terram hanc iuxta omnia uerba lercmiæ»

il Etaudiuitrexioaeim, SC omnes poten* tes, Slt; principes cius uerba eius: amp; quæli*nbsp;Oit rex interficcrc eum.Etaudiuit Vrias,5C

IRÄIEIAH V. timuit,fugit^,amp;: ingreffus eft

Hæc uidetur ejfe propofitio impiorum fucerdo # et prophetarum,qui iam præfcriptionéprofe^ttf'Pnbsp;hnpij regis faâumt ut fcilicet, quod iam antenbsp;tempusde Vriafilio Scmeæegit,itlmnpropterigt;^nbsp;fua diâa contra urbem cr regem occidendo,nbsp;Aegypto aüatum, hoc nunc quoq^ denbsp;perficiatfimilia dicente, ne fi hune dimifrit,nbsp;tur priorem Vriam 'miquiter cr 'miufle occifaH'^nbsp;tur primum homicidium exeufetur cr iufiificetWtnbsp;fulunthiadiicifecundum, quod hoc regem deet^'nbsp;miles facerdotes ac pfeudoprophetas uideiitt^^nbsp;hoc fæculo, pari malitia apud principes confdt“quot;’nbsp;necempiorum prophetarum»

Etniifitrexloacim uirosinAegyP^ Elnathan filium Achobor, amp;uirosnbsp;coinAegyptum.

2-5 EteduxeruntVriamdeAegyptO’ duxerunt eum ad regem loacimnbsp;fiteumgladio: SCproiecitcadauer^*nbsp;fepulchris uulgiignobilis,nbsp;Extoß«w impi] facerdotes zeltmtnbsp;quia eum qui contra urbem et terram loquutuff^^^nbsp;miflis mAegyptum nuntijsreuocatumoccidr’^^i/inbsp;nominatim ipfum Elnathâcomendant adhucnbsp;præfentë,quifefe flrenuîim exccutorénbsp;comißi, cy fuos f}cios,captum reducendonbsp;retur,fepultura cariturit honefla. Sicnbsp;unt laudatores fuos,fie excæcâtur reges,fl‘^nbsp;uertûtur,fic prophetæ occidutur,et ueritdf 0^nbsp;àfalfts prophetis,zr religio à facerdotibuf , jffânbsp;^4 Igiturmanus Ahicam filij Saph^ -iXnbsp;leremia,utnon tradercturinnbsp;puli, amp;interficerenteum,nbsp;Hic Ahikam uir optimus inter tot

phetæ Opern fert fludio cr oratioae,audeiis[^^^^t^ defindere conftanti cr mtrepido animo urrgt;nbsp;conem et feruum dei,fîquidcm à dominonbsp;traecclefiammalignantium.

^CAPVT XX

gt; N principio regni !' lofiæ regisludajfa^y*’’. jolf*nbsp;! bum iftud ad leremiai’’

QmdabantiquarijsHebræorummend^ repfèrint in orthographia etiam Hebraic‘lt;/^nbsp;norum ofcitantia,quandoquidem CT iud^lt;”'^nbsp;res homines funt ut Latinorum, faluafl^'P^ i^ti^nbsp;dme crKo-ùctc fenfus fcripturæ.ueltx ^fltor,nbsp;quet, Cum enim reuera fequens prophetuinbsp;bili oflento uinculorum, faéla fit temportnbsp;ultimiregis,nopoteft,quæhicfcribitur/o'f^^^nbsp;cipio regni lehoiakim,quifùitnbsp;reXjpertinere nifi ad ïam præeedcnteinnbsp;dicere uoluerit.-ln principio regninbsp;eß uerbum domint iflud adnbsp;Meet omnino diâio, dicendo,et intercap

-ocr page 249-

IE R E MIAS

locwtnt^rffcfrftjCr vnàiciwm pnefletalteriM prophetîie. !¦¦£. NoHiçiMid hic cominifeatur RabiDauidKimhi, fedirnbsp;'¦ flt;ttmbiliter,dü pro concordiaferipturte laborat,cugt;nnbsp;lt;«prim),fecudo e:}- tertio anno loiakim nondu régnaisnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hffit t^abuchodnezer. Id ßrtaßii uidit rccentioris 'nn-s

^fjfuriecaßi^tor Venetuf^qui htmc uerfiem copulat ^fupmori,neluti epilogu temporii,crcofequenternbsp;'wtKt Bobtó caput uigeßinüfeptimü,ne inextricabi-error ob/lrepet in explanatione.

^æedicit dns ad me,Fac tibi uincula Sgt;C pones cas in collo tiio

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^^8^ Edom,8Cad regem

°3b,amp;adregemfiliorüAmmon,öCad ^S^iaiTyrijamp;adregem Sidônisîinma-n J’Mntioium qui uenerût lerufalemadnbsp;fhiam regem ludaî

dominos fuoslo-^æc dicit dns exercituum deus

QÜ5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VlOjUl. MV1AIIUVÛ amp;MK/O IV»*-

Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^*^**- exercituum deus

I’'^pk(i5 Vj^^æc^Jiccds ad dominos ueftros: ;((l i ffpropheticreuelatttprophétie eo temponbsp;^°gt;”,Mo(tb, Ammon,Tyri,SidóitK lega

ff’ ¦é

I

'

’‘s« tdo)K,Modtgt;, Atnmon,Tyrt,Sidonisiegit 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'K)«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zedekia in principio regni fui,

confenfuGrfeedere fefepariter potentiaregiißabel,quibiiSnbsp;^»»ntittebat, decepti omnes à fuisauguribufnbsp;Met °*'**’’’ P°^tificibui, qui illudfæduifuadebant,fönbsp;''*8'^ Bdbylonq. Quibui omnibus Hienbsp;'°ggt;’fg4tK legatis ewn rege Zedckia,domi-q«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoluit,certö priedi=

'Melf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erat, ut dum aliquandofaäum

ueritatë reuererentur. lftlt;e c/îm» 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fentes, qu^ pofiea ueri dei cultum (tamp;

qjtçi? P^'^dicatii fu/ceperunt.Vtitur autë prophet: k ^^'fwu,perticartim uelßrcaru,qualiiinbsp;uel pali, ad uchementius pertnonbsp;çj,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legatos, dum non folu auditu,fcd etia

fü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homines, amp; iumcta,

facie terrae, in fortitudinc A in brachio meo extentotSCnbsp;PÏ®cuit in oculis meis nbsp;fi dominus credi cupiat igëtibus,nbsp;' Ifr lt;lenuntiatur à propheta. Dominumnbsp;exercituii, codorum fcilicetnbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totam terra,hominem cr iumenta,

’'ll’ic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;eilin mundo. De cœlo à fe codito ni

deterrents tant» regnis loquiuoluit, ^*‘*’*’‘* fufeepißet iuße adminbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirtutem potentia expauefeerent,

' 6 ^Jt^'^fuper terram,cuius nutu transfirun= gt;tilU

? ’''atii dedi omnes terras iftas ^ahuchodonofor regis Baby-hinfuper amp; beftias agri dedi

IRMEIAHV. 114

VHkeoî credere omniageri prouidentiadei, quiaä deflinatum tempus fubeße uoluit oës terras Chaldaiclt;enbsp;monarchiie,regit^abuchodnezer, Quemutcunq;ma»nbsp;lum,tamenfcruu fuÜ nominat,cuius ipfe fcilicet )it do»nbsp;minus, cfr dns dominantium, zx rex maximi regis,quinbsp;ucUt nolit fubßt imperio dei, memincruq^ fe creatu»nbsp;ram effe,zrà deo regedis hominibus inflitutu etia ßrisnbsp;cr barbaris, qui prius feruirc nulli uoluerint ucl noue»nbsp;rint. Sut cnimboni reges paflores populoru, quos ad dinbsp;fciplinaomnibus proficuâadigant,no ut dominiferuis,nbsp;fed ut patres filijs crg)-egibus paflores pneßnt.

t^e perpetuum (cRmctfuum regnumt^abuchodne» Regnanon Zer,ßgnificatilludprorogandu folum ad filiumEuil»nbsp;¦merodach, Cf nepotem Baltafar, doneefcilicetßrtiornbsp;fuperueniat rex MedorumcfPerfarum. Sedç^fer»nbsp;uituras illi dicit non omnes gentes, quod twmo unquamnbsp;aßecutus eft rexhomiiuimmortalis,fedgentesmuittenbsp;Cf reges magni.

Re^zM di/ßenßntur diuinaprouidentia, perfeue» Reges im» rant^ ufquead tempusfutim. ideopoteHatiquamdo»nbsp;mmum uidemus ordinäre fecur.dum tempus humiliter randi.nbsp;obediendum, donee tolerabiles funthominum confei»nbsp;entijs, Cf cum timoré dei regnant, tolerariq; uidenturnbsp;à domino,qui ubi cos reijeere dccreuerit aperte oflen»nbsp;ditfUel tyrannide incondita ipfortim,uel rationabilinbsp;confenfu populorum loco mouendos ut melioribus lo^nbsp;cum dent, iudicio diuino reieth, ne femper régnent, nenbsp;fuperbia illoru afeendat femper,Cf tamfui obliuifcan^nbsp;turquàm fubditorum. Docent autem hiRoriictamfa»nbsp;icne quàmgentilium magnitudinem monarchhe Baby»nbsp;lonicie,qu£ ßne flrage populorum parari non potuitjtnbsp;quiobfequinoluißent.

¦ Difeitur hos omnes reges non caruifjè fuis pfeudo’^ Rcçgt;m R»-.

¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I,.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Jpcrßitio. ¦

prophetts,magis,auguribus, genethliacis, aufsij; la genus fuperflitioßs monachis, ac facrorum pontifteibus, qui fuis blandientes regibus, libertatem promittebattt,

-ocr page 250-

Prophet« fil fa pro«nbsp;Biittcntct.

1ER EMIAS

borfdtrfrtf nbsp;nbsp;nbsp;ne fe dcderent Chald^eo iugiter ittfifiäti.

iUKfuK fttpieiüibuf,fi rege! obaudiant,prtedicituri propheta domini iUoi capiendo! er relegattdos 'm exilt;anbsp;liMn, de fuii regnis turpiter expeüendosnbsp;nbsp;nbsp;dißgt;erden

do!,donee m uniuerfum pereant, qui uero prophétie Prophet* d« acquiefeere noluerunt. Non itaque dcßHit clemennbsp;wnwtmittere er prophète, dam/tmile! cauf^nbsp;mßant, per quo! moneat clare quid faißo opus, ut po^nbsp;puUsfuccurratur,cr procedat uolutM domini,qult;e fa=nbsp;eite perj}gt;icitur ab bis qui dei gloriaanimo habent,crnbsp;publicatn faiutem prieponunt priuate utilitati-

ii Etad Sedechiäregemludalocutus fum fecundu omnia uerba hfc,dicêsîSubiicitcnbsp;colla ueftra fub iugo régis Babylonis,dCnbsp;feruite ei, CT populo eius,SCuiuetiS4.

15 Quaremoriemini tu,dCpopulus tuus gladio, Sc fame, 8C peftc, ficut locutuseftnbsp;dominus ad genrem quæferuire noluericnbsp;regi Babylonish

Nf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regtim exterorum caufentur fc fobs /ùbiu»

gandos,ut fint ludeis miferiores, ideofuo quoqueregi propheta iubetur per omnia fimilia prophetare,utfenbsp;Babylonio regi fubdat, er feruiat cum populo fuo, nenbsp;rebelles occidantur. Id enimeffei donuno conflitutumnbsp;irrcuocabiliter ercerto, utfcilicetgladio, fame,peRenbsp;pereant qui Babylonio fubcjfe detreibmt,

14 Noliteaudire uerba prophetarüdiccn-tium uobis, Noferuietis regi Babylonis: quia mendacium ipfiloquuntur uobis.

i y Quia non miß eos,ait dominus i 8C ipß prophetanc in nomine meo mendaciterinbsp;ut eqciam uos, SC pereatis tarn uos quamnbsp;prophets qui uaticinantur uobis*

Diligentißime hortatur fuos dommus,eruelut pater priemonetjfed falfiprophétie fuo femper more loquunnbsp;¦turplitcetia,clamantpacem,libertatem,urbcm er tentnbsp;plum cum facerdotibus. Si prophete er facerdotes ponbsp;puloalicuimilicontigerint, uelregi,non poteßpeflisnbsp;maior er perniciofior cogitari,quàm fetlicet ut fal 'mi^nbsp;fatuetur,er cieci cecis ducatur, er difiipuli 4 pejlilennbsp;tibus magiflris 'mflituantur.

I Etad facerdotes,Sc ad omne populum iftum locutus fum,dicens,Hæc dicitdns,nbsp;Nolite audire uerba prophetaru ueftro^nbsp;rum,qui prophetant uobis,dicentes,Ec^nbsp;ce uafa domus domini reuertentur de Ba^nbsp;bylone nunccitotmendacium enim pro-phetantuobis,

17 Nolite ergo audire cos, fed feruite regt Babylonis,ut uiuatistquare erit hsc ciui-Casinfolitudinemh

lamrex loach'mctvm tnatre erprimoribusabdulti fiierant Babylonem, cum quibufdam udfisfublatis,tamnbsp;de palatb régis quam tempb Salomonis. Erant auteninbsp;prophete ZT facerdotes H.ierofolymis,qui promitteanbsp;bant regi er populo reditu captiuoru,er refiitutionemnbsp;huiufrnodtuaforum locü fuMnßantü ne fededcrent Be

IRMEIAHV. i bylonio,fèd iuramentu illi prefiitum nonnbsp;quia effet illicitum urbem fanâom er templ«^nbsp;fubefièprophanoregi. Contra quos loquitur letnbsp;mendacif eos argucnSjfimulafferens tantutni^fllnbsp;remittatur uafa iam dblata,ut ea quoq;nbsp;pediem,firum audierint uerbum donuni,fr'’r^i^nbsp;quoqi fint, er fimul cum omnibus tamuafnnbsp;minibus abigenda 'm Babylonê,cfièq; longè (oquot;!nbsp;utferuiat regi Babylonis,quam ut /ntdeatff'“^^nbsp;tati,quam nunquafint confecuturi.nbsp;occidendos,quotquot uerbo domini er reginbsp;nonfefubdiderint,urbemq;uaflandamgt; (jjnbsp;gt;8 Et fi prophets funt,amp; eft uerbfi“^nbsp;in eisjoccurrätdomino exercituöï“]nbsp;ueniätuafa qus derelidafueräti”“nbsp;domini,óC in domo régis ludajSCinnbsp;falem,in Babylonem*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, |,iit

19 ^Quia hscdicit dominus exetC’f^jJ adcolumnas,8Cadmarc,SCadbaßs,()^,nbsp;reliqua uaforum, qus remanferu”^*nbsp;uitate hact

  • 10 qusnon tulitNabuchodonofoif^j^jj/

bylonis cü transferret lechonia fi*'“ cim regem luda de lerufalé innbsp;Sc omnes optimates luda SC lerußl^ji»nbsp;Qui uerè propheta ell,domino precibufnbsp;tefi,ut Mofes,Samuel er Efaias. Ipfi igit‘^/'^^nbsp;fint,non quidê obtinebunt unquam ut uafi t^ jfit*nbsp;ablata ftattm, ut de hac re domino fupptie^'nbsp;tent, fed faltemorationetmpetrent-ànbsp;refidua funt 'm tcmplo uafa,non etià citius rigt;f^nbsp;Babylonio, er aufirätur pofi reliqua dui^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

  • 11 Quia hsc dicit dns exercituû jsj/nbsp;ad uafa qus dereliâa funtin dom*’nbsp;in domo régis luda SC lerufakmt

in Babyloné transferétur,6Cibi ad diéuifitationis mesdicit

afferrifaciamea,8CrcftituiinloC‘’'

Sicaufirenturpropediemomnia,utnecb‘gt;]

cempro lutribusfirendis remanfurefiiUtt'^^^^l' ’ iHedue in porticuereecum capiteUif,rteenbsp;neum,4 Salomone in templo preparat4gt; i^^^^nbsp;templiuafarelmquenda fint in urbe.OfU/i‘‘^nbsp;ret er comminuet erearex Babylonis,nbsp;tranfmigrationecum techonia ablata nojnbsp;autem tempore ibidê erunt,quanto captiui^nbsp;imoBabyloniuregnum durabit.nbsp;Babylone, Cyrus dei'mftmâunbsp;lcntibas, fcilicetpoft annosfeptuaginta-infinuatur cultum dei ccrcmonialé,tentplunbsp;facerdotiofinienda,donec uifitabitnbsp;cerdotibusut'tmportabileeratficiucredinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

tuerint non perfequi ieremiam, rentur.Sic fit omnibus prophetarumho/hnbsp;dei contemptoribus,ut odire nonnbsp;pietatem,donec pondéré iudicij diu'tni inbsp;opprimantur.Clementiamdeinontace Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

!^4


-ocr page 251-

» E R. E M I A S ¦

ÆÎS utilt ignorari à peccatoribus,fi quando (tel etia

y.-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V t «turipjw,/! quanuu uci aM

piJu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tifierfidia etiniquitate/edpromtlit

‘^^‘imlud^isnonegct/ulÓ'. Reuerfurosenim promttit Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^f™porf in locum fuion, ueruntamë de reditus illius

Itiite cr gdudio no loquitur. ttumUis enimfiiit, cr Wo« cuidam redemptiont, qute per Chriflu futur anbsp;f^p^if^turui, de quo EfaiMnbsp;W»« dudum promiferat, or leremitu non tacuit.nbsp;lt;’CAPVT xxvin.

Tfactum eft in anno illo in prin jl cipio regni Sedcchic régis luda,nbsp;in anno quarto,in menfe quin-

Hananias filius tof-pP'^^Pheta de Gabaon, in domo dninbsp;N ƒetomni populo,dicens,nbsp;Hebri^os, qucm «e^rè explicaitt,nbsp;*^¦'’*'“‘lt;11««/°.^’'”“^'?'“quot;’ Zedechiie dicatur quartusnbsp;^i^onyinicsucl dißimulauit,ucl in co^nbsp;interprètes

iudteorum noßroruin lt;^i^i ptiteft mentem fcrinbsp;prä^cedentica=:nbsp;^‘^^°^^ff''^ndis uafis Rierofolymü difkifuntnbsp;HMoRnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zedeebu comigerunt : fed

'^lt;»itin^‘'''^‘quot;”^gt;quinto menfe, qult;e nuc fcribenda funt Wonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paralipometton GT RfgMl« Ib^

’’lt;»tii^^^‘^^gt;^‘itionem annorum,fieut gt propriorunt Wp(tcH,„ ob librariorumnegligen-Pfor5(^ ’quot;“‘‘f'npOTts prolixitatem, GT toties deferi=nbsp;^tiÿ^i^^°^'^^filt;lcm, quiepericlitdtur facile in talibuf,

^quot;^^‘tiifbr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^xcmplum hie de=:

’*'** 4i{t^, nbsp;nbsp;nbsp;P’'opi’Etlt;trK»H ftrenue refijkntium lerca

Wtecij ‘.“^P^fibi 4 regibus haberiquibuspote^ 0»'?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, uerorit prophetaru mores GT

htereticorum exemplum, uthic ^°'^»'natior ficerit in falfis adferendis,nbsp;^ttdetcoramfaccrdoti=nbsp;Ctfg ’nciuiri ad gratia, quiaplaußbilia adfireanbsp;cupiebatfalfum deprehendi.

Î dominus exerdtuum deus If-A^L^^’^i'^iingum régis BabyloniSt d’’’nad 3*^ni dicrum, SC ego referri

v^’^ni«j'*^^'’^*^^’^‘’c^°donoforrexBa

4 '*^o » tranftulit ca in Ba^

*^^8^ luda,

- 'ochÏL^’” Babylonem, ego conuertam quot;'nUj --“•*•,•»11 UUI1I11IUSÎ conieraninbsp;Babylonis.

contriui,ait dominus.

1^1 k

gt;-

tlt;i‘

if'

iiA

in'

0^

11'

»1'5

i)»t

ri'

d^

d

iw

i

,/ ;

/\

iff

if:

. -,........_____________

y SN* ^''iinj ’J’iftum,ait dominus: conteram *gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ^tfj^^’J^’^’^egisBabylonis.

*^^^‘' ^*** certitK^Re prophetico more prte Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f6,1nunc contriui,ait dominus,

ff^ili^^t prouidentiæ dci, in biennium redibunt tam uafa qudn

IRMEIAHV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liy

exitles à Babylone ad propria, rex quoq; lechonias cutn toto luda. Satis commodum mendacij teflimoniu eß fallt;*nbsp;forum prophetarum, fi adg^atiam loqui faujla, utilia^nbsp;ç^glorioftnontimeant. Veri prophetæ pocnitentiantnbsp;inculeantfGfad dei uoluntatetn, ut perficiatur,inßant.nbsp;Talcs falfi propheta ctiatn in Babylone tunc erant, quinbsp;eadem promittebai, ct fefe mutuu folabantur uanis jfe»nbsp;bus,quibus,ut hie lcremias,ßc alibi Ezechiel obßßcbab

  • 5 nbsp;Et dixit leremias propheta ad Hananiänbsp;prophetä in oculis facerdotü, amp;. in oculisnbsp;omnis populi qui ftabat in domo dominit

  • 6 nbsp;nbsp;Sc ait leremias propheta, Amen, fic fa*nbsp;ciat dominus : fufeitet dominus uerba ftianbsp;quæprophetafti:utreferantur uafa in do«nbsp;mum domini, Sc omnis tranfmigratio denbsp;Babylone ad locum iftum,.

  • 7 nbsp;Veruntamen audi uerbum hoc, quodnbsp;egoloquorinauribus tuis, Sc in auribusnbsp;uniuerfipopuli*

Sanäeoptabaticrem'asßatrumfalutc er reditum Prophet» captiuorü,uoluijfetqifementitu, ut gt lAicheas prophenbsp;ta, fed dolebat interim tamfiiuolu aufum impij iwpoßonbsp;ris, qui ßc fe uenditare pro propheta audebat, fubindienbsp;catq; fatis,mendaciu eße quod inculcat,contrariu feiensnbsp;fibi reuelatü à donüno, qua ßmul non fubßßere poßint.

  • 8 nbsp;Prophetæquifueruntantemeamp;antetcnbsp;ab initio, 8c prophetauerunt fuper terrasnbsp;muItaSjScfuper régna magna,deprælio SCnbsp;de afflidio ne, Sc de pefte»

Propheta qui uaticinatus eft pace: cum ucncrit uerbum eius, feietur propheta quenbsp;mifit dominus in ueritate»

Q«oti dici in hoc cafu poterat leremias dicebat; Ego dico urbem excindendam ,ß non intercedat emendationbsp;ciuium : tu omnia ßliciaßotidcs, euentus aut probabitnbsp;uerba utriufq^. Efaias diu ante pradixerat, tam Aßyrionbsp;rum ßragem prope Hierofolymam, quam ifraclitici resnbsp;gni captiuitatem,fidelisqi inuentus eß, uifo utroq; eucnnbsp;tu : is eadem qua ego pradixit de exterminio urbis ernbsp;templi, nobis ergo credendum non tibi. Similiter er denbsp;regnismultis, multi uerba pradicentes agnitifunteßenbsp;fPpheta ueritatis, ßc tu propediö falfusfidße uideberis.

  • 10 nbsp;nbsp;Ettulit Hananias propheta catenam denbsp;collo Icremiæ prophetæ, ôlt;confrcgitcam»

  • 11 nbsp;nbsp;Et aitHananias in confpedu omnis ponbsp;pulijdicens: Hæcdicitdominus, ficcon^nbsp;fringam iugum Nabuchodonofor regisnbsp;Babylonis poft duos annos dierü de collonbsp;omnium gentium. Et abqt leremias pro»nbsp;pheta in uiam fuam,

Pfeudoprophetanon tantum uerbisaudax,fed etiam Audada fai faais,iniuriofearreptam de collo catenam conßingit,nbsp;ntmirum ligneam, non enim ßrreamßangere potuißet.nbsp;leremias autem propheta domini, humiliter, prudcnternbsp;CT patienter ßrt tacendo,doloremqi dißimulat, nondunbsp;enim dicenda illi dom'nus reuelauerat. tJon eßpracepsnbsp;fanChrumloquacitas.^ lion arbitriofuo propheta Igs

VH


-ocr page 252-

•lEREMi


quwituydefùturis^l'cd uoîuntdte diuina, iuiui/óllut eftcertiifùtuyomttprtetwtio. t^onfempcr tempus lo»nbsp;queitdi. Domuin redit, non 'w confeientM, fed in wtlgonbsp;confùfiK,non dubitans aliqua rationeueritiitifuccnr-^nbsp;rendum,cr mendaciumopprimendum. Impudentite crnbsp;fitrori cedit, donee per dominuinjinitur, qui max eumnbsp;reuocat,w)leits perpetuô regnure nwnducium.

I i Etfaâû eft uerbum dni ad leremiam, poftquä confregitHananias propheta ca^nbsp;tenam de collo leremiæ prophetæ,dicens,nbsp;15 Vade, amp; dices Hananiæ, Hæc dicit do^nbsp;minus, Catenas Itgneas cotriuifti: Si faciesnbsp;pro cis catenas ferreas«^

Patientfa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lAùiorem pœnum firre recuftns, fcntictgyituiorem.

piorum. p--patienter eSquot; dmanterfufcipiuntdomim uo luntatem,ct clementiam affcquwttur : impij contranbsp;patienter omnta firunt,Gy nunquam euadunt miferiat,nbsp;fi non corporc faltem mente j^iritu puniuntur,perqinbsp;deßierationem finiunt fupplicia in tempore, et inchoantnbsp;fempiterna : quiq; in hoc mundo leuia abijeiunt, arduanbsp;erdurißima in ßturo portabunt.

  • 14 nbsp;Quia hec dicit dominus excrcituu deusnbsp;Ifracl,Iugumferreum pofui fuper collumnbsp;cunâarum gentium iftarum, ut feruiantnbsp;Nabuchodonofor regi Babylonis, Sifer^nbsp;uienteiîinfuperSibeftiasterrædediei*

GStemptus, nbsp;nbsp;St /fonte Ctquot; ex del uoluntate agiuta iugu Babylonia

hofiium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fufcepijfctit, potcrat uobis clementior tyrannus fie

ri, eyquot; optaffc magis fratres GT amicos quùm feruos. INmc uero cotemptus cr illufus,crudeliore uos oinnes fernbsp;uitute abutetur. Id CT ’Zcdechilt;e contigit, non dubiuntnbsp;quin GT reliquis foederis prteuaricatoribut itidem. Be=nbsp;fiiatagrieitradam. Inteliigi potefi ut infuperioribus,nbsp;ßorbar(Agente 5 illi fubijciendais,firalibus moribus impenbsp;raturo, uel ut firarum loco ifios fit traiiaturue fine cle^nbsp;mentia ey beneuolentiu.

  • 15 nbsp;Etdixit leremias propheta ad Hananianbsp;prophetain, Audi Hanania, Non mifit tcnbsp;dominus. Situ confidere feciftipopulumnbsp;iftuminmendacio»

16. Idcirco hæc dicit dns, Ecce ego mittam te à facie terræî hoc anno morierist aduer^nbsp;fum eniin dominum locutus esgt;

Pafiiit iniuriam print antequa ad fi fieret firmo do^ filuit : nuncmiffut à domino,audaéîer arguit men«nbsp;ticntem,fine cunéhtioiie uicinam mortem improbo de=nbsp;Pana faifi îMtfttirtnî. Cum enim hec menfe quinto dixiffet, flatimnbsp;ptophetx. ante finem menfis fiptimi à domino occifut : mortuusnbsp;ueritati patrociniu pr(ebuit,qui uiuens mentiri non eru^nbsp;buit. Vulgaris quidem res efi mori, communit omnibut:nbsp;prouidentia tarnen dci in exemplum quidam moriuntur.

17 Et mortuus eft Hananias propheta in anno illo menfe feptimo*

Aduerfa bo Aduerfa occurrunt bonit gt malts ,'bonit ut mclio= norum Sc yesfiant cy morte mutentur in melius, cy huiut mundinbsp;miiotum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;attingantimmortalitatefitoccidantur:

malis ut uel emendentur,uel exemplofimt iuflitia dei, et

trctnciAMv.

mors quoq; {Horum remediu efi mali. Ult;ec mbrffiit in' pto iufia poena, ficut GT Anarute in Adis. Docentatti^nbsp;tumeorum qui refiifiunt ueritati. Omîtes infihtltb'finbsp;niuiK qui bona perfiquuntur.

^fCAPVT XXIX.

T hæc funtuerbalibriquæ*^*' fit leremias propheta delerub'nbsp;S ftm.adreliquiasftniorunitrafl'nbsp;^^migrationiSjSi ad facerdot«/*nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t* .«.«tfrTl


ad prophetas,0i ad omnem populu«]“^ , traduxerat Nabuchodonofor de lerufanbsp;inBabylonenunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Tria deinde capita cohteret. Faifi ^pphete edi' captiuos Babylonie ortierant,qui reditum promit^^nbsp;intrabienniii: docebant en'm regnti Babylonisnbsp;dum et reuerfuros ludteos. Ab htspopuluindebof^nbsp;lereiniatnecredaitf,per cpiftolade lerufalan tratt;'^nbsp;fam Babylonem, per legatos quos in caufa alia ren ^nbsp;dcchiat mi ferai ad regem Babylonis, cunts hie tpr.nbsp;exeplarfcribitur. Eratautfuprafcriptio,Senioril'gt;'^’lnbsp;cerdotibus,pphetis ez populo captiuis régisnbsp;poftquâcgreffuseftlechoniasrex,fi“^nbsp;mina, Sieunuchi, Si principes luda,nbsp;rufalcnijSifaber, Siindufordeler“^’,'nbsp;Captiuitat prior erat lechoniiC, matris, (7nbsp;regni lud£,Gr uaforuquorundacumartifictbus'f^Lnbsp;rior contigit poflea undecimo anno ZedecbiO'fi^“'^^nbsp;ris rcgis,quando omnia uaftata fiter ut,Grnbsp;Dicitur autem hie exit us Icchonia;, nonnbsp;(fionte ad uerbu Dili urbeexqt,et fife dedidit^^^'^nbsp;5 in manu Elafafilrj Saphan, Sinbsp;fili) Helciæ,quosmifitSedechiasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;ju

ad Nabuchodonofor regem Babylo*’*^ Babylonem,dicens:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

No pjr«! moinenti caufa erat pro qua firipfi^-^^^^ pheta epi/hla, nec modica illi inde turba euenit^‘1’nbsp;fecutio: idco notanttur diligenter baiuli eins ep’lfinbsp;nerabilesfcilicet legati regq,quandoquide denbsp;miniinfcripto nonfirmidabat,Gr publice leS^‘^‘‘.‘ Jfnbsp;miferat derepublica neceffariaadmomtioiie.nbsp;ad paruos gt magnos hoc paih firibi oportetnbsp;inferatur,qd’fcriptor illius omnino uelitfecretn^^^^^nbsp;quod facile incidant tn manus perfidoru,etnbsp;publicouidcatur,quodfiaudimultoruueluntiK^^lj( ,nbsp;tur. iiihtl tale firibcbat leremias,ideo nonbsp;men iniqui homines anfam inucniebant diuexäd‘rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''¦

4 Hæc dicit dominus cxercituuindf^L|i racl, omni tranfmigrationi, qua ir’”nbsp;delerufalem in Babylonenn

Scries hie incipit epiftolit, cuius arguntenti^’^^ efi,ut ante feptuaginta annosfe noucrint iftigt;i‘’''quot;nbsp;furos,quiequid Ulis faifi ,pphet£ promittant,nbsp;rant,ut tempus illud tranfigät per omntanbsp;dues tanto fùturi tcporc, non reuerfitri uelutnbsp;Id cothurno prophctico eleganter exponitur lt;7nbsp;ficatur,fitlo fané(fiiritus fandi ty Afiiaticanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[jfl/

y Aedificate domos, Si habitateîC*P(j({ ,


-ocr page 253-

Î E R. E M I A f öiehortos,8f comedite frudum corum«nbsp;Locutiones funt quibus diuturna habitatio infinua»nbsp;Q«i enm quotidie remigrare imflituit, nihil tale tennbsp;utdt minus impeditus cxpcamp;rc abitum. Q«i aunbsp;‘'•«doinum cxtruit,cr uineas plantat,proponitlong£»nbsp;’*lt;gt;nlocicoloiiiitm.

jAccipitcuxorcs etgcncratefilios etfiliasî filiis ueftris uxores, SC Alias ueftrasnbsp;pariant filios 8C Alias: SCmuI-'P‘‘caininiibi,et nolite effe pauci numero*nbsp;^’^Kiforibusfufcipiendis erßli/serfiUabuselocannbsp;. 'MMw ÄfireorM multitudo,quibus wi BdfcyIo»c fiitu»nbsp;’^^'’’^‘ffqiadßliosfilioru ibtdë propagandas 'm multanbsp;CÎÎ bcijcdiaiojic dei,qua: zT ipfos fit per omnianbsp;ß if, habitorent.

^f^^uæritepacé ciuitatis ad quam tranf-^’Staveuos feci : SC orate pro ea ad domi-4«ia in paceillius erit pax uobis* 'Uhilmaliri per quafeunq; mfidiascontra

Ute d

u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poße putent,ut ol'mt àferuitu=‘

^•‘hlontus fltt uel fit cafurits : qui fi ïquot;- probnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantifperfaluifint, ideoetiam

'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»''be orare debeant,cuius 'mfirtunia

adaturafint no mediocria 'mcom Wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;•« lt;^fi ommbus pax regnoru. De Blt;i

® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feriptur^e eirca Danielë etfocios.

M Mdicit dns exercituum deus Sti-n“ quot;OS fedueät prophets ueftri quinbsp;’ftftid oeftrUjS^ diuini ueftri : SC nc

’’oti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prophetant uobis irt

Hifo: nó mifieos dicit dom^inus* Babylone ludfos non tantu habuißenbsp;‘^'»btos, foiwuatores, ariolos,nbsp;imponebai miferis,er ladabantfalfisnbsp;^quot;‘’1’ i^' *'^2'« in^'dabant,nbsp;tradati. Et h£c omma fingebantnbsp;mgratiam fu£gentis,cü

feptuaginta anni,uifita-fuper uos uerbu meü ^ot r Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uos ad locum iftum,

*^”*•'1« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f»»ieertu captiuitatis

ft * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuturnus effet, poterant

quidamfc fuperuiëîuros'm fe uel *^«»1 ‘’”^‘^*”plrtione)«,cKni ob potentatum ma»nbsp;uideretur impoßibilc,nbsp;‘‘'quot;bu bonumfufeiiandum eßnbsp;promijfe iam dudum

^Ro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter pcecatafua.

^’^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogitationes,quas ego co

fît Uos,ait Dominus, cogitationes

tl

IRMEIAHV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ii6

pacisamp;nöaffliäionis jUtdem uobistan^ demSCpatientiam^

Prtefentiti habet deus omnia,gute utiqu^mfaéklfunt «e/ jùtura mi inundo, qui or prouidentia cun^kl mode^nbsp;ratur,fcien5 qui ßnt eiits,^^ quibus egeant fui filij^uidnbsp;demq- cogitent c?'propottant, qu£ cr ordinatin fuaninbsp;gloriamnbsp;nbsp;nbsp;eleäorum falutein, qui utcUnq; adfligantut

inalis propter peccata,femper tandë tneliora fuccedunti cr 4 domino fufeipiuntur mgratiam, ßgt;erantes m iÜUinbsp;ut difeant longammitatem zx patiemiam maduerft^nbsp;Et inaocabitis me^ amp; ibitis t SC orabitisnbsp;me, ÔC ego exaudiam uos

Projperaquidempromittuntur fuo tempore,inttf/t r'tm tarnen iubentur dominum 'muocare orationibus, amp;nbsp;fiducia er ’m uia dni proficifei, ut legibus fuis pareanttnbsp;Et orabitis ad me non ad idola, Zf ego uos exaudiam.

II

Quæretis me,ôf inuenietist cum quæfîc ritis me in toto corde ueftro»

Generalis eß promißio, ut uerißime 'muenturi fint dominu/m,fi toto corde cum qutefier'mt fideles. Gaudetnbsp;êntmmuocariàfilifi pater, CS' benefacere multo pros lt;.nbsp;peiifiorefl. Qu^riturautemdom'musfide,ß)eer chtt'*nbsp;ritate,obedientia er iußitia,orationeq; deuota.

Et inueniar à uobis,ait dominus î5Crêgt; ducam captiuitatem ueftram t SC congre^nbsp;gabo uos de uniuerfis gentibus,amp; de cungt;nbsp;dis locis ad quæ expuli uos, dicit dominus: et reuerti uos faciam de loco ad quemnbsp;tranfmigrare uos feci

Promittit coüeëîionë lud£orum ex omnibusgentihus, Coikftio « ad quas per regfs fiterant dißralh. Cyrus cnim fitecef^nbsp;for 'm Babylonico regno maximo,mdulfit omnibus faculnbsp;tatemredeundi qui uoluißent ad terräluda: quad fi misnbsp;nus iüa rcmißione ufi funt, non domini culpa, fed iUortinbsp;impietate er contuniaciafadum efi,qui amore filioruntnbsp;er uxorum, quos contra legem de alienigenis fufeepesnbsp;rant redire noluerunt, er pro nibilo habuerunt terrantnbsp;hiereditatis fu£,de qua eieëli fiterät in Aßyrios er Chainbsp;dicos tribus uicibus, temporibus Ezechite^lechotüee, amp;•nbsp;Sedechite. Quibusomnibushic^pmittiturreditus, quidnbsp;dicitur de Omnibusgcntibus,de omnibus locis, ad ea loanbsp;ea reuerfuros unde translati fiierant. üon en'mt per do»nbsp;mim ueritatem er bonitatem fletit quo minus rediefmt^nbsp;fed per malitiamgentis ilUits, qui femper jßiritui fandanbsp;refißere confueuerunt,ut hodie qUoq; refißunt.

14 Quia dixiftis,Sufcitabit nobis dominuä prophetas in Babylone»

Sic errantes er fedu(hgratulabanturfibi de prophe tiS, quas à domino ad fe mißos credebant. Ezechidentnbsp;contrariam ueritatem iüic prophetantem perfequeban»nbsp;tur er quotidie imdebant, ut etiam 'm patriam /ßarge»nbsp;retur haefama noucrum prophetarum. Temere enisitnbsp;credebatur pfcudoprophetis,quiaplaufibiliaproniittenbsp;bant,quibus non muite homines credunt.

t$ Quiahfcdicit dominus ad regem qui fedet fuper folium Dauid, ad omne po- ,nbsp;pulum habitatoré urbis huius,ad fratres

V« 1

-ocr page 254-

ÎEREMl AS

«eftros qui non funt egrcfli uobifcumîn tranfmigrationcm.

ego mittam in eos gladiû, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pc^

ftera î ôCponam eos quafi ficus malas qux comedi no poffunt, eo quôdpeffimaefinu

De rege Zedckta loquitur nondum captiuato, qui td timut tune fedebat in folio Dauid Hierofolymif, quôdnbsp;fiofl breue tempuf capiendiK ejfet et crudeliter traâan^nbsp;du^,dcq‘ urbe gladio,fame,pefle uaßanda, abonünabilesnbsp;PttSili* [n* er proie^htios. Vtproqci folent immature çr pollutienbsp;dxaiuin.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quMgußiore er edere mnto cupit ,fed proijeiun^

tur : ßc refidui iudlt;eorugt;n i« «rbc iaikibuntur in orbent exules per omnta regna,ut ibi malediSho fint,fiiipor,fisnbsp;bilui, er opprobrium omtubuf populis. id reftm debetnbsp;ud rebelles uerbo donüni dues, tâ ad illud leremhe tem«nbsp;put quam ad omnia tempora. Semper enim tudd perfi=:nbsp;diineaurbeadflidifunt, quia dominum agnofeere ernbsp;glorißcärerenueruitt,donec dominu prophetaru cru^nbsp;cifixcrunt,ut in totum et irreuocabiliter puntrentur. Mnbsp;ßbi femperexpedtlre debent uerbi dei er prophetarunbsp;cotemptores er occifores,quos nunq no nüttit dominusnbsp;ad falutë elefhrii, er ad ludidum impiorum,neßnt ex*nbsp;ctifabiles in cofdentqs fuis et cora ommbus credëtibus.

lo nbsp;nbsp;nbsp;Hæc dicit dominus exercituu deus If-

racl ad Achab filium Coliæ,etad Scdechiä filiuin Maafiæ,qui prophetät uobis in no«nbsp;mine meo mendaciter, Ecce, ego tradamnbsp;cos in manus Nabuchodonofor regis Ba-bylonistamp;percutieteosin oculis ueftris»nbsp;3LI Et alTunictur ex eis maledidio omninbsp;tranfmigrationi ludæ quæ eft in Babylonenbsp;dicentium, Ponatte dominus ficut Sede-chiam, amp; ficut Achab ; quos frixit rex Ba*nbsp;bylonisinigne,

H nbsp;nbsp;proeoquod feccrint ftui titiam in Ifrael,

amp; mcechati funtin uxores amicoru fuorö, amp;locutt funt uerbü in nomine meo men*nbsp;daciter quod non mandaui eist egofumnbsp;cognitor 8C teftis,dicit dominus»

Nontinatim cominatur duobus ißis,et semeiee poßea, falfa prophetantibus,cr uana promittentibus,quos de*nbsp;prehendendos pr^edidtprophetico ß}iritu,nonfoltt mennbsp;Poeni wto», (J^cet et populi peruerfores dodrina falfa, fed etiäexe*nbsp;at'^m?^*‘*(rabibbusmoribuffcdndalfimponeutes,i(u^^^

t R M EIA H y.

ipfe prophanus couidos de adidterijs durd ut pro mfolita crudelitate non iniufli iudidjnbsp;ßnt,et execratio totigenti, er lt;tuo iUo,Utßnbsp;malum imprccari cuperet, horum iUi opprobrugt;lnbsp;dcerbammortemoptaturusßt. Quandoquidj'S'^nbsp;rex Babel exußit.Hebrd dicut,Frixit.bIonnbsp;tiajfc uxores proximorü, ntß et mendadternbsp;populu ad feditionë inflituenda cotra ISlabueho^^nbsp;ut dtius redirët: quibus maleßdjs, regisnbsp;aj})erarut,bis miferi,captiui,odioß,perfidi d ’’yZnbsp;u.5 Et ad Scmciam NchelamiK»’’^j’pnbsp;3.4 Hæcdicitdominusexercituumo^quot; jpnbsp;raêljPro eo quôd mififti in nomi’’^*'** jj/nbsp;bros ad omnem populu qui eft i*’nbsp;lern, amp; adSophoniam filifiMaaß^*’^},nbsp;dotem,öCad uniuerfos facerdotes,

Hic Semdas, ut ex litera patet, epiflo!isfid{ bylone Hierofolymam mißis accufaueratnbsp;faeerdotem, leremiam prophetam, pro eonbsp;xi/fet, non breui redituros è Babylone ludddnbsp;lymam,fed pojlfeptuaginta tandem annos.nbsp;Dominus deditte facerdoténbsp;facerdote; utfis dux in domonbsp;per omnem uirü arreptitiu ÔC prop’’^,nbsp;tem,utmittas eüinneruüamp;incarC^^jjDi

2.6 Etnuncquarenonincrcpaftil^!'^ Anathothiten,qui prophetät uob'^'^^jdnbsp;^7 Quiafuperhoc mifitinBabyl^J’^oS,nbsp;nosjdicens, Longueft; ædificaie‘‘‘\fdi'nbsp;amp;habitate:8CpIantatc hortos,2^^*’ inbsp;te fruäus eorum»

tmpius hie Semeias adiurat oibus modii ut fe exhibeat egregium pontificemgentinbsp;tempore ßierit loiadas, infiaurator et confdgt;'^^if^,nbsp;ludaid, quod er illeuindicarenoobinitt‘d,d'‘^^iflßnbsp;cetur m prißinamgloriam, uel non ßnat i«nbsp;quod fupereß. Hoc a«t tune fefacere confi‘^nbsp;phetam leremiam puniat obferiptamnbsp;quißtor prophetaru iüorum omnm,quinbsp;er contraHierofolymitanum regemnbsp;tare audeant,quos uatidicos uocat, CTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

uatidico: quos et in neruum conijdat,nt^^’'^ cuius proßrebatur epiflola in teflimoniud P’’| ¦nbsp;18 LegitergoSophoniasfaeerdoSnbsp;iftum in auribus Icrcmiæ ptoP^^nbsp;^Etfadumeftuerbum dojni” ;nbsp;remiamjdicens,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

50 Mittcad omnem tranfmig*'3f*‘’.flir, cens, Hæc dicit domin US adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

htlamitcm. Pro eo quôd prophet bisScmeiaSjSc egononmific“*^nbsp;nbsp;nbsp;p

uosconfidereinmendacio:

?i idcirco hæc dicit dominus, fitabo fuper Semciam Nehcla^*^^ i»*nbsp;per fernen eius; no eriteinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jjol’’’ .-

dio populi huius, 8C non uide . quod ego faciä populo meo, alt

-ocr page 255-

ierëmias ?îpïæuaricationcm locutus cft aduer^nbsp;^^«ominttm^

accufct leremiam, çr in rcn'trt MW epiflolam, ^unm in Baby=tnbsp;[(ripferat, ueluti redarguens cum fie fcripfitifienbsp;JiMc ii fùerit uir bonuf, ZSquot; leremi£nbsp;‘««dire uoluerit quid Senuidt [crisnbsp;rlt;diondbiliut uidetur. Vtrunq;nbsp;fttw *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leremtdi abfisrreretur ab in^

^ '‘^«onfuadeat populo dcfiHioncin Jrfgclwdrf, «^ij’^^‘'‘’^^^^yio'iii,definat^ contradicere iüii,quinbsp;5ij °’'‘’li’'^gt;'‘gt;rfnt, et promittereat redituiit è Babylone.nbsp;’'tUtuquot; i^^fftacojuccutrit aomtnuSiUerbüfuuntnbsp;''^’^iKtpradiceret malUquodmaaeretSemeiamtnbsp;ttttquam effet üierofoly*nbsp;enim ante feptuagefimuin ipfe cuntnbsp;efi,utlutmero redeuntiumnbsp;fi*' P^gt;'ßdo faäui cum ponbsp;permißinoluerint.Subditurautemnbsp;locututefi à domino, lercmiantnbsp;d°i^igt;« tetnereloqui,nbsp;^^(‘tmfimiüum pcrfequi tentarit,nbsp;,^[CAPVT XXX.

i®ll '^cuerbumquodfaélum cft ad dicit dominus deus IfracI,dices,nbsp;J?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confolatur populit in captiuitate

^’¦fiti°''^^‘^gt;^^lt;fdenutian!duplicia.Vnumefiredituià O* colleéïto WJ ludif 41« iterdtó, quie figuranbsp;5’Hl'^''’‘‘‘'”‘wboni,coneatont5 fiilicet omniumnbsp;dominum in unam ecclefiam ele=nbsp;ft[f^‘^‘‘iPgt;'‘eeffet rex lud£orum, cuius folium flat innbsp;Sr Lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucritate regnet in domo Dauid.

omnia uerba quae locutus W^iibro.

kiî r nbsp;nbsp;nbsp;propheta locuti funtad homines fui tem»

tic^^’finibuiflituri temporisfidelibus.ln eruditio» (^onfolationan feruirc debuit ipforum

’Jpeci^j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pracipit, ut in perpetuagt;n rei mewwrw

intf^amp;tnr,feruiatqs mftitutioni

infallibile uerbum dei, qui r'’^ ^°gt;fdncs adhomines, quorumftdem ernbsp;Crgeflismultipliciter comprobauit etnbsp;ß’’^'

^fquot;iu*'tjdicit dominus, cöucrfioncm populi mei If-dominus : 8c conuertä cosnbsp;4uam dedi patribus corum, óinbsp;'’’’’ï/ff H’ïæ locutus eft domi»

‘^^\^'^^^Plt;gt;nuntdeMeflite temporibus, hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uident redijffe fub Cyro, fed

-’(Tutrumqi regnum “'IJfl^erofolymäconfficiutfinflruntnon»

Sic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcttUMwrosp^iur«;.

’¦fiffUj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domitiMiUerbïift^

iE

IRMEIAHV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117

dumueniffeMeßiarn. tlos autem Meßiam sternum re= gem,de feminc Dauid agnofeimus regnantem fuper om»nbsp;nes totius mundi fideles,fcimusqi non homines aceeßiffenbsp;ad gratiam dei, fed gfatiam deifefeinclinafle, uemffcq;nbsp;ad homines,no omnesffed eleäos, quos nos filicis ecclc*nbsp;filt;e or aurea Hierofolymie ciues,quibus Chriflus rex etnbsp;imperator pritfidet,minime ignoramus^ Nomine autem liriaiwnbsp;.r -I-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J-- rj •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• funtfideW.’

tjraeuscrluda,uereeosdici,qutfiducia cr amorein deum fic fibi deum deuiceruitt,ut Ml neget his, qui m»nbsp;hil nifit ad gloriam dei pertinens prccantur, ut fanfhfi»nbsp;cetur nogt;nenfut{m,quem folum dominu tmiuerforii con»nbsp;fitetttur,ut meritofilq luda GT ifraelisfint gt dicantur,nbsp;Q«t uero quiefuafunt quarunt temporalia,gloria, lau»nbsp;des,Gruerbo domim non credut,nec mfi temporalia fe»nbsp;âdntur, carnem gt fanguinem uiutint, ut funt hodierninbsp;ludiei, nequaquam filios ifrael uel luda dicendos efle, utnbsp;nec funt inffiritu gt ueritate, nee oflendcre poflùntfe»nbsp;cundum carnem femfià peßimis hominibusgeneratof,nbsp;qui nec locu nec tempus nec perfonas oflendere poflùntnbsp;teflimoniafalutisfute. Velcrgoreduéliocaptiuitatisdenbsp;qua hic dicitur Babylonica fiât, GT aliquorû de ommbutnbsp;tribubus,quibus uolentibus coceflà efl licentia redeudi,nbsp;uel uerorS i/raelitarû iit unitatemfidei, quacolitur uerênbsp;deus,de omnibus tnundi partibus,de quibus non dubiumnbsp;efl teque GT ntagis curare dominu, quàm de folis fecun»nbsp;dumpr^putiumrefcifumlfraëlitis. Qualiscongregatio Congfeg»*nbsp;longeiüufiriorcft, quàmludaica uUa unquam fiieritinnbsp;Aegypto 4 Mofe,uel in Palaftina à lofue,uelfub Samue»nbsp;le CT D4«ide,t4cco de ea qua fub Zorobabel,aliam ipfinbsp;non adfignabunt unquam,etiamfi ad unum hodie omnesnbsp;pergerent infuam Syriam, eamq^ totam, ut alias nun»nbsp;quam,poßiderent. Patres aiitfideliu omniu funt Abra»nbsp;ham cr 1 fraël,Dauidnbsp;nbsp;nbsp;EzMas,etfimilcs, qbus pro»

tnifit dominus htereditatem pacis,gt omnis fufficientûe,

•y nbsp;Quoniâhaecdicit dominus, Vocem ter-

roris audiuimusî formido, 8C non eftpax» Videtur prophetagrauius hic aliqd pradicere quàmnbsp;uiala Babytomca captiuitatis,reuera tamen,urbis,tem»nbsp;pli, regis, GT regni totalis uaftatio, GT totius ifraëliticinbsp;ftatus excidium parunm aftimari non poteft, pro quonbsp;horror,pauor gt perturbatio rerum ommum neceffarionbsp;coneußit omniu corda ludaoru. Et cxcidiu idolorum in Excidiucnnbsp;toto orbe,patet quantis conftiterit fan^loru martyres,nbsp;quantis dàmonum machinatiombus ueritas fterit impu»nbsp;gnata, cr potentium monarcharu tyrannide oppreffa^

Nemo tamrobore fini G!“ animo uir eft, qui non i magnitudine mali ingruentis doluerit timuerit,utfixnbsp;mina parturiës,cuius maximus dolor eft: er uultus om^nbsp;nuim paUent, gt mortis prte fe ftrunt imaginem, ob fan»nbsp;guinis fligam concurfumq; ad peiüus,facie deftituta.

VH 5

-ocr page 256-

Its cruj» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tinte cum dicm acerbior et crudeîiortt(te

fljtio eius pa^^ulicr urbi5,qu4m cum tcmplum cr fiera ommj prophanarentur inbsp;nbsp;nbsp;fiblatus ejicultm uniut or

uert cl«,co loci ubi unice haamp;nui feruatusfùerttt^oëiqi patrum fiduciie O' promijft femel coUapft et annuUatanbsp;uidcbatftur, fnieq^ impofitui totius lfraeliticlt;egentis etnbsp;gloria patrum ,ßne l}gt;e aligna reflaurationis. id quoq;nbsp;ague contigit 'mfecundadeftru{lione,Komaiia. Vtraq;nbsp;tarnen uaßatiocarnalis, habuit fubfequentem gloriamnbsp;dei,cr eleëlorummundogaudium etßlicitatem: ma^:nbsp;xime autemfecunda, guandobt locum ludaica cacitatisnbsp;cr con/ußonii fuceeßit falutte wgenttfei« plenttudo,

8 Etcritin die ilia, ait dominus cxcrcituuj contetam iugutn eius de collo tuo, 8c uin*nbsp;cula tuadirumpam: non dominabutixnbsp;tur ei amplius alieni:nbsp;fedferuientdominodeo fuo, amp;Dauidnbsp;regi fuo quem fufeirabo eis»

Et Babytonicü iugit fuo tempore eeßauit à ludaif,fed ßliciiiscrrorispeccaticrdamnationii dbktHtanbsp;per Chriflum efl ab humeris eleëtorum, zs- u'mcula ru=inbsp;ptafuntfupcrflitionuimpiarum,quibuigentc5confiri=nbsp;’ ila tenebantur. Quod uero poflea akenis noferuierint»nbsp;defdelibue mtclligitur,tam ex gentibuf conuerßs adnbsp;deum, guàmde ludaif^gui poß reditum à Babylone ido=nbsp;la non coluijfc leguntur ;fed ab utroq^ populo feruitumnbsp;deincept eß domino deo uiuo ziT uero,in agnitione regninbsp;Chrißidomim,qui uerefiliutDauid fecundum carné,nbsp;dominut dominantiit faiiui eß et in (oclo et terra omiKnbsp;¦poteßate ut homo accepit, qua ut deut nunquam caruitnbsp;à mundi conßitutione. l$ Chrißus dominia rex à deo connbsp;flitutuf eß uiuorumcrmortuorum,iudexinaternum,nbsp;imperans eletÎK,cui uicißimferuiunt pleno affiéîu mennbsp;tis er in Ifiritu, etiamfi caro reclamet, quam crucifienbsp;guntfanài cum uitijs,ut jfiirituifubqeiatur,

10 Tu ergo non timcasferue meus lacob, ait dominus, neeppaueas Ifraeltquiaecccnbsp;«go faluabo tc de (terra) longinqua,amp; femenbsp;tuum de terra captiuitatis eorum : 8( teuernbsp;tetur lacob,amp; requiefeet, amp; cunäis affluctnbsp;bonis, 8C non erit quem formidett

Vtcunq; de captiuitate Babylontca conuerß filiciter redierint plures, er multa pertulerint incommoda Saenbsp;maritarum er uicinarügentiu ,femper tarnen perfiiteenbsp;runt er proficerunt, tarn in templi quam urbis refiitu^nbsp;FroFefto» tione: longe tarnen pcrfiiliui id copletum uideturpronbsp;tssitK«. ߣlii ecclefia 4 Chrißi temporibut et deincept,ut qui innbsp;domino fixi funt fide firma, hi nuUis poßint uinculit,clanbsp;dilnit,mortibut fuperari.Eosentm de longfiiqiio ad fenbsp;Dns uocatosferuat er,ptegit, redditq; beatos, ut neq;nbsp;pcccati,mortis,mundi et damonu machinit terreantur.nbsp;j, quoniam tecum egofum ait dnsjUtfaknbsp;uem tet facia cnim confummatione in cunnbsp;äis gentibus,in quibus difperfitetteautenbsp;nó facia in confummationct fed caftigabonbsp;Ce in iudicio, ut no uidearis tibi innoxius»

Quomodo dijfierfos ludieos dominut ucl 'm ludiea uel

ingentibut ad quosfunt dijfierß cafligauerit, amp; caterat gentes in mhilu redcgerit,hoc eß conßtmpjnbsp;ipß iaélent er perfuadeant ßbijpßs,ßnbsp;uidemutommuinhominummiferrimoseße- Qfi®nbsp;autem fideles Chrißi difcipuli et cccleßa fitijnbsp;er ßde fua uirtuteq; regit fui Chrißi mundum idtnbsp;er cultum idoloru omné deleucrint, er uniat ddlnbsp;propagaucrint,potcntißintos mundi principes »etonbsp;ifraelitarum pedibut fubdiderint, ut tuhil nta^ßnbsp;quamChrißofilioDauidprobari, er per ißuesrenbsp;fuo umco comendari, id nos quotquotfidelesnbsp;änre,oßtndere,gratulari, er confiteri ualentasgt;nbsp;ludtcis. Etiäß Ito parua fuperßitiones irrepfeti’’^'^nbsp;cleßam,quales in fynagoga ludaica fubnbsp;phetit oibut femperrepertafunttnunquatameanbsp;deinoßricultu er agmtionemperdidimut.nbsp;quidë in ceremoniaru nouât iombut,nbsp;nbsp;nbsp;aliquaiH'lr

negleóhi uerbi dei, traditionibut humants rnium,fed falutë noßram à domino per Chrifianbsp;femperßterauimut atq; credidimut,et 'm mortisnbsp;ticulumfemper 'ingenue teßati fumut, quonbsp;lapftim aliquë eccleßa improperare audeat,nbsp;dei fui uerbüfape 'm totie reiecerant er ide^‘‘^‘’^iiiilt;nbsp;Piorum quaq^ eccleßäcorrigere folet ^s,feinbsp;etgratiofe,no utludlt;eos,quod ipßquoc^nbsp;funt.Ncmo enim 'mnocësefiapcccato,ct'mialt;^'g^'nbsp;nemo tuto mgredictur, etia fi Abraham amp;

^Quiahæcdicit dominus, Inf’”’ fraäura tua,peflïma plaga tua»

’5 Noncftquiiudicctiudiciütuu«’’®?jjiji-gandumt curationum utilitas

Sermo uidetur aliut ad lerußlem et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

loquitur domnus,Conteram quidem tc CT tarnen irreparabiliter: condoleo enim coiffH'^nbsp;eatenut ut ßicm non ommno reiccerimnbsp;ßres enim eß plaga: tUte fananda. Non eflnbsp;qui cauftm tuam uindicet uel iudicet,cr^'*^'^^l^nbsp;emplaßrum adhibeat, er ftnitatemreßitualgt;nbsp;ad uiam peenitentia tc reducat prater megt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• f[if

14 Omnes amatorcs tui obliti fu’’^ non quærentî plaga em inimicinbsp;caftigatione crudeli t propter *’’*’ *^nbsp;iniquitatis tuæ,dura fada

Quos uel coluißi dcos, uel prb auxiho nunc 'muenis mhil auxilij tibi poßenbsp;funt ucluti obliti tui, non curauerunt de tcnbsp;reittpatienti. Sic enim percutereteuoluiii^^nbsp;omaes,nemo auderet intercedere :nbsp;tc correxi,ut deßrerarent defalute tua oinrtesnbsp;Tantaaut crudelitatë excrcui,m te uelnbsp;iniquitates tuas mmiat. inualucrunt enim eai #nbsp;cata tua, ut diutiut dißimulareflagitia tua n» j Jii'nbsp;Quid damas fuper contrition^nbsp;fanabilis eft dolor tuns: propte*quot;nbsp;dinem iniquitatis tuae, 8C dura penbsp;(ficihectibi.)

Konabreuclßnecaufaclamabisfi^^^’

’5

-ocr page 257-

1 E R E M I A s

S'tfltîor eft enim quam ut fine dolore eX pduofe fird» tur à qttouis, Ndtn Oquot; ego condolco dolori tuo, ex inui^nbsp;tiuwntoadte tam mijerè traiklndum: fedeogunt adnbsp;fcoc me i/iuquitates tu£, ex euiccrunt patientiam ex clenbsp;mentiam meagrandia eX perpétua peccdta tua,ut aliternbsp;tfoii» agere nequaq potuerim,neq; debuerim, fed fie tenbsp;'^»‘^firiam, ut ifraële in Affyrios relegato, eX leckoanbsp;’^“^'«niwbilioriportione regni expopuli translate innbsp;16 ** p^'^^’’‘gt;^‘*‘^^sfiaiintrefiduifintfequuturi.

^föpterea omnes quicomedunttc,de^ °*'3buntur: SCuniucrfi hoftes tui inca*nbsp;nuiitatem ducenturtSc omnes qui te ua^nbsp;cundosœ prædatores

Manien meam impcllit iufiitiamfirocitas hœ ^^^aoruntBabylonicorum,qui imqua uoluntatc tenbsp;’’^•ftdcuoratorestuoscofdemfimiliterfaciamdes!

^‘/ ‘iKib'^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^‘’pore pncfumpferunt, diripientur^

cicatriccm tibi,SC à uuk öamfanabo te,dicitdns, Quia eic^nbsp;‘l“ænbsp;’'¦’’^'luirentcm,

(iïf,jj^^’’’’‘''’gt;’nHex4h'orte Babyloiucte captiuitdtis e^ *®ecn ‘‘'^^^^nioribusproficiesmelioribus,eXddnbsp;Cl” iinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humiliata, ut refiituatur tibi ualetudo,

”'5 ti r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contritio

*' clco ^^lq: propter gloriam nominis mei, qui (’°pnlum,quem cupio meliorem alijs^nbsp;iniquiorcm, ideo uocauerunt te re=tnbsp;diatj'^‘‘^^^^fol‘ttam dcfiitutam'q; duxilio, ex repu^nbsp;i^ident et fcntiuntfauore ex auxinbsp;ui pereuntcm et exulantem requiraL

tabernaculorum lacob, Uitas in’ï'iferebor : öC ædificabitur cigt;-lu, ^’'‘^^Eofuo, Sctemplumiuxtaordi

^yt nbsp;nbsp;nbsp;‘^’'‘'‘^^^P^^onisfidclium, qute utfaëlafit

karnen fuit quam ut hic fcripta ei per f'lt;ltDiu°^^^^^^‘^neniantur. Paciliorautëfenfusefi,nbsp;^‘^^^^fia omnium fanëhrumnbsp;uideantur. ïacob enim ex ifracl

Hos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cr ex hominibus eleëlos 4 domi^:

exmorum rcuocauitper occlefias diu negleëias requifiuitnbsp;^pofiolicosuiros. ccanbsp;mundo dilatdndd,et ruittie refii^nbsp;’‘“ßaunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quicquidgenuK ma^

refè)rmetur,ex excludatur rddantt dci ueri cultui. Licetnbsp;°nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Neemia rctedificatdfit, ex pauld=

1 a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^agnam gloriam, longe tarnen iBufirior

laus, uox^ luden tiuï ‘plicabo co8,8( non minuentur: ÔC

*“*lt;«*.

IR MEI A H V* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;118

glorificabo cos,5c non arrenuabunfur,

De Hierofolyma reflitutaeercljà eft lex euangcllcii, A Ht trofo# ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r I quot; L lymalex iSC

«if mofue Sion cxiuit tomm ucriMt^ et jidet t/ïi orecm^ cuangciium amp;• uoxgratulaitcium fibide remißione peccatorum,nbsp;rcconciliatione hunjMigentrKcuindco. Auéki ^uoi^nbsp;efi amp;glonficatd eatenM,ut author fieri uixpoßit,nbsp;difiiffii in angulos mundi,fic ut continuo ueri dci agmtionbsp;increucrit, etiam fi per ceremontnif GT humantts tradi=snbsp;¦tionesnonpdrwnconfitfionts mciderit ZX detrimenti,nbsp;propter mimic urn hominem qui dornaentepdtrefiami^nbsp;UdSfid efi, negligenttbui pr^ldtis, epifi-opis ex do^kri*nbsp;bus ecclcfiafiicK ßuperfcimnauit fernen ntdlum.

â.o EteruntfiliiciusficutàprindpiOjSCcoe tuscius coram mepermanebir.Etuifitabonbsp;aduerfum omnes qui tribulant eumlt;.

tilii ecclefîie fdnilorum non miniK domino pldce= lunt,qudm olint pdtridrchdru filij, nec ecclefidm Cfcri«nbsp;fii minoris hdbebit,uel dotdbitgrdtifi minoribus er ch4nbsp;rifindtibui,qudin prifcdtn illdm pdtriarchdrum prophetnbsp;tdrumfi fyndgogdtn. Nec fegnua definfdbit eum, tuebi^nbsp;turq^exumdicabitdeuspofieriorem ddhierentium fibinbsp;populit quim luddicü priorë,fedglorificabit magis fidenbsp;et opcrilgt;uf,tëporeqi longîore, et Idtiore terrd uel loco,nbsp;ai Ëteritduxcius exeoî etprinceps derhe^nbsp;dio çius producer î 6C applicabo eum,6c acnbsp;cedetad me^ Quis cnim iftceftqui applicccnbsp;corfuum,utappropinquetniihi,aitdns^

PrmccpsexduxecclefiteChrifiufjUelutecclefiie cd Chriftm put ex principale membrum edm non deferet, fed pro^ g“’' '*'**'*nbsp;dibit ex ed. De fenüne cnim Dduid e^edictur fecudutnnbsp;corpOTdlem fubfidntidm ,e^ddme accedet ut pontifixnbsp;ex medidtor,feipfumfdcrificdnsuoluntatemed propternbsp;ecclefidm: cuiui egofiteiem auertere no pofi'um,ncc rc^nbsp;fùtdre preces, cum fim iUi ego im pdtrcm, cr ipfe mihinbsp;filiuf, cuigentes htereditdtem dedi. Nemo enim homintfnbsp;unqudmfitit,qui itd cor fuum defionderit nuhi, ex finqnbsp;pcccdto dppdruerit uultui meo, ut digne intercederettnbsp;uel proprijs meritis promereretur beneficid falutis fililt;inbsp;citdtisqilt;eternte, prêter eum folum Chrifium domini,nbsp;Dauidis filium, cuius folium durât coram foie eX antenbsp;lunam,gloriafcilicct nonünis ex gratid.

±1 Et critis mihi in populum,ctcgo cro uo bisindeum,

Htfc ergo ecclefid cum rege fuoexfigt;onfo paritcr mihipopuluseritdcceptdbilis, ex ego fie edm benefitnbsp;cijs obrudm,ut liquido me ofiendam lüorum deum,quentnbsp;exfolum uenerabuntur excolent, idolis inuniuerfuntnbsp;eontemptis.

Ecee turbo domini furor egrcdiês,pro^ çella ruensî in capirc impiorü conquiefeet»

Qult;edcgratiddeidiânfunt,adpiorum/feâantec* clefiam : impifi autem pater non erit,nec ipfi ei filij, fednbsp;ut tempefiuofißimus turbo ex rapidus uentus arripietnbsp;eos dominus, eX in exteras aliquando tenebras eijciet,nbsp;cdpitaq- ipforumconteret, qui filium dei blafigt;hemantnbsp;ex uerbum. Contra taies non ceffabit fitror ird,fedfup»nbsp;plicio teterno damnabuntur.

VM 4

-ocr page 258-

IE R. E M I A Î


14 No auercet irä indignationis dominus, donee facial amp; coplcat cogitationcm cordis fui, In nouiflimo dierû intelligetis ea*

Irrf donuni non ce/fabit poßhitc,nec in ludtficu poptt» tum,nec in rcfiduiit omncs^entes,donec id quod Ù ftccu*nbsp;Us fefitéluruM pradixit Meßi^ myßeriuin omne in hocnbsp;mu/ido complebit,quod ZT fttttuet,Zf‘ orbi toto muniß^nbsp;ßubitfß fdlicet reconciliatum huntMO generi per Chrinbsp;ßi domintfMrumentu,benediókl incarfMtione,uita,mornbsp;Coti«tiolt; te,refurrefhone complet». funt cogitationcs puds,nbsp;(Juii«?'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogitauit dominus, quits homines quidem fanBi pa

triarchie propheta cognouerunt et crediderHnt,ues luti cuper umbra lux uidetur. In ßne autem temporum,nbsp;uel poßerioribus Meßia temporibus intelligent clariusnbsp;crmitußßiusfideles CT fan{h,cumfenfusquoq;ipßnbsp;teßabitur uentffè, quem fanfh fide tantumßturu prie=nbsp;nouerant. i^ifi ßrtaßis hoc ad ludaos reßrri debeat,nbsp;quos credimus in fine mundi cxcujjuros nebulas error»,nbsp;inuidice,gloritie carnalis,cs‘agnituros dominumiefuntnbsp;Chriftum promi/Jum ipfîs cr nobis, fufeeptum àgentisnbsp;hus in fialutem, reprobatum autem à ludais,iüis lapidentnbsp;fadumojßnfionis, nobis autem petram foliäitatis,atinbsp;omne bonum omntbus fideßndatis in ilium,nbsp;lt;S[CAPVT XXXh

N temporeillo,dicitdominus, amp;ro deus uniuerfis cognationi-bus Ifrael, amp; ipfî erunt mihi innbsp;populumgt;

Ad pracedens refirtur, utfenfits clarus fit, futurum



Deus oms Chrifli tcmporibus. Totius ifradis omnium eleib)» mum gen* ram alius deus non erit, quàm dominus deus creatornbsp;ommum, cefjante omnium idolorum cultura, reuerfisnbsp;omnibusgentibus ad unius dei agmtionem. Ef ipfi ifraenbsp;title in/fiiritu ex toto orbe erunt mihiinpopulivm,utnbsp;omnium deoriun nomina ceffènt, prater untns dei, quinbsp;efi dominus deus ifrael. Ncc hie audiendi funt ludai, utnbsp;non mfilfraeliticarumfamiliarum,hoc eß, duodecim tri


hunm dominus deusßturus fit, quod er prophetis eX fenfui répugnât, cr orbis totius fiatui. Certe fi unoinnbsp;loco falfificatio irrepfit ludaica, arbitror hie cerni, utnbsp;pro familijs gentium legant Hcbraifamiliaslfraelis, crnbsp;tarnen confiât ifraelem uere dici filios fidei lacob et Aamp;anbsp;rahie,non carnis,quie nihil prodefi.

1 ^Hæcdicitdominus, Inuenit gratiam in deferto populus qui remanferat gladio:nbsp;uadetad requiem fuam IfracL

Hie Hebrai difiin^onem faciunt,eu uidcatur contia nuandum praccdenti fententie: quafiuclit dicer e, Uonnbsp;aliter deusUnus coletur ab omnibus cognationibus if*nbsp;raelis, quàm tunc cum iUum educeret dominus de Ae»nbsp;Phjrifitc* gypto pofi affiiaiones,cr requiem daretfub Kofc, ernbsp;Udxan«^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^fl‘^‘*^^t,in tabernaculoprimum,de^

' indc tMSalomonistcmplo.PiftjcnimittdaicdpojIrcdia turn è Babylonc deos non coluit, nec tarnen fyncere deonbsp;f‘eruiuit,fcd multipUciter defeiuit à legis obfcruantijs,nbsp;ex traditionibus humants cr pharifaicis, ufq; ad Chri=inbsp;fiitempus et KonuitMtuafidtionem, quando defijtma»

I R M E I A H V*

gna pars ludaorum eße dei populus.

fii difeipuli totum terrarum orbem creatoremfuumidolis eltminatis ex omntbus

cum quibus ueram dei ccclefuan fuudauerunt^ Xerunt, DequaludieorumfantiimoniaO^P^^^^ inbsp;quaconfecuti funt in Chrifio per dominum,iu


cum quibus ueram dei eeclefiam fuudauerutu^ Xerunt, DequaludieorumfantiimoniaO^P^^^^ inbsp;quaconfecutifunt in Chrifio perdominum,iuornbsp;pradicaueruntprophetic o!im complenda,utnbsp;perapofiolosç^apofioltcosuiros. Prophetauutnbsp;aliquandodeludeisloqnunturà Babylonenbsp;dem multitudine redeuntibus,fed ad Chrifii t ;nbsp;non paru audis in terra ifrael luda,nbsp;gelifs cr Aâts,etlofepho. AliquÔdo denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

rum,priedicante Petro, o£lo milia couerfifuut ** .Ji j flum,à Paulo et rcliquis apofîolis multo plures, i|nbsp;fim'morbe Chrifiifidem plantauerunt, amp; -in«nbsp;ubii^ conuerfiscatholicam ecclefiamnbsp;comparabiliterdeoipfooptimo ZT maximonbsp;rem, crfaniUspatriarchisAbrahaflfaaCfiiK^ ’ mnbsp;lofue,Samueli,Dauidi, Ezechiie, lofaphatfiofi^’^ßnbsp;leremiic cr cater is his in iüo populo fide Cfnbsp;tniliorem,qunquamßeritgensludaica,extgt;'‘*nbsp;merdtoramfanihrum tempora cr atatcs-11quot;^ anl 1nbsp;quihodiemundum, ut funt, occupant,tantumff^^nbsp;ißaelita fint uel dicätur, ut propter peccatanbsp;per cr ufqi hodie poüuti futtt,populus deinbsp;fint,fed pecora occifionis, er onus terra:nbsp;fuarufcripturaru hodie non fatis fidi crfol‘‘^,^nbsp;gnatores, quideiueritatënö credutnecïütf^^l^nbsp;quia non fi)erant,quod untce cupiunt,glorùuquot;'?.(itt

5 Longedns apparuit mihi, te perpétua dilexi te,ideo attraxi te fl’** jiigt;nbsp;Pidelibus patribus olim zr àmultis tem(X’'^^^nbsp;minus apparutt,etprophetis innotuit,perqi^nbsp;populumab auo profeqwutus eft bcncficifigt;^^it^nbsp;dementia, de noile con furgens pater pro /tli/b'r’nbsp;trahendoadfuiamoremGrcultum. c({ilnbsp;Rurfum^ ædificabo te, 8Cnbsp;uirgo Ifrael î adhuc ornabcris )nbsp;tuis,ôCcgrcdieris in choro ludcntifl^^^^nbsp;Sicut fideles meos femper haâenus ßui,nbsp;promoui,ficpofihaccrfemperpiosnbsp;tedificabo er gubernabo, ut à neminemeti‘’^j^,lt;ynbsp;fiindantur uel opprimantur,fedgandcant i»nbsp;publica pace perßuantur, temporalibus nou «rPnbsp;turgaudiis,ercharitatemut»aßlicesfintiunbsp;to,domino accepti, quibus non imputâtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ntenta fenfustm, fi mente et cofcientia dogt;uiu‘’f^ j No« enim chori ludentium, faltantiumnbsp;per fe mali funt uel à deo prohibiti, alioqu'U^^^jiîtd^nbsp;tutis pramium dominus fidelibus promifijfit’J^nbsp;ttüfceatur iUis fcurrilitas, libido prohibit^}nbsp;ffiurcafenfuum, cr concupißentiaadulterW'^^enbsp;ntcaria ; qua omma etiam fine chords SHott^lnbsp;propria prohibitions damnata. _nbsp;y Adhuc plantabis uineas in j(jrnbsp;Samariæî plantabuntpiantantes/nbsp;tempus ueniatnon uindemiabun*'^^^

c ornabcris j choro ludcntii^ 'rf'r


-ocr page 259-

UI E R E H I A S

H* VtcMuft Ifl-emwî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prf dice re t regno I«d4, fot4«

” McilicetJefolationemurbis, templhCr tiimbenel^erare «dtcmpM« praordinatufeptMgmtanbsp;(Uinorutn, foß ^Kod iterumflorerc incipient, cre/cerenbsp;G'proßcerempro)peritatererumtentporaiium,utite^^nbsp;nmpl4MtHrifitituinedt,hortos,ngros,Mte)r4^^^nbsp;r«lwSamlt;trM dicit»r,^«4in («da, cr cugaK^ojr«-fl(«ft«berccptHri,inwÆ c« tranquiüitatc perfruit^hnbsp;6 quia erit dies tn qua damabut cuftodesnbsp;in monteEphraim, Suvgiw, 8lt; afeedamusnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iflSionaddominumdcuni noftruw*

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etiam proßeie ttt rdigionenbsp;nbsp;nbsp;cultu pietutii,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foîywis primitiv« obUturifecnndnm legem, ([no /’^r-

wtKr rfßitMtio in intfgrM)« diuim cultut fub Ezr4, ee-wia. er icfußlio Icfedech, ut ter in «nno quotanniijo^ ltn«M ftnt in templo fecundo celcbraturi: ^«od ex eu4nnbsp;SdijscamplftHmlfgitKr.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

¦’ Q«nhKdidtdon.ina8,ExulHK.nU

titialacob,« hinnite contra caput gentiu. P«rfonate,amp;canitc, SC dici te. Salua domi^nbsp;^ew ’'‘'PopulumiuumrcliquiaslfraeUnbsp;‘Ä ïromittitbfmgmtdtem det äd popubtm ifrael, pronbsp;^“««grati^dicfre er crf»frcdebcrf«twmt«nc,no»«

ßlij bcob ontww deferendos ^mn ^^^piitscntiZerunt, dum Chriftut de tribu l^a munnbsp;(otim rex er faluator agnofeetur e3- fufctpietur,nbsp;;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^««sîgtntnbMmiliterfcdeluerbo propheticitupa^

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•«‘wgfntis pMdic4ri debebdt amp; coliaudaritnorbe.

toforep«lf«w pop«!«quot;»

J dfcrcweftt^çj. n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orbi proponere reliq«««

f«lexiud4,no^nuertend^^^ Chrifium,Gr conuer ! l'‘’'lt;«orI)cmtot«m«ddomi«Hi».

’ .'^‘^ccegoadducam cos 3c terra Aqutlo^ î^’’ gt; 8( congrcsabo cos ab extremis terræ,nbsp;i «nter quos crunt cxcus amp; claudus, præ-Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Snans amp; pariens fimttl,ccctus magnus re-

I “«nentiunahuc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prosîittù rcditHtn iHortî i^ui ium cum ïechonia e^^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’^«,0« duoq; iw itwlf-K regiones proie^^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'¦‘»«.qwt iteriî coUigendi funt quot^HOt redire «oient

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’ibicrfditdtesfu^Kßncgrrt«! molcfti4,etiûfi qui ipjoru

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jîitHri fint «cl cl4udi,prlt;egnjntes uel puerperte,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’*^iipitr«itmHltitHdine,dcqM« inExr« Neemw.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InfletuuenientjSi inmifcricordiarcdii

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^uieosîEtadducâcos pertorrentes aqua

’^'(minuiareäa,amp; non impingentincaî faâus fum Ifraëli pater, 8C Ephraim

Trijlfs er cunt luchrymis abdudi funt exules et

Pfi«! cHin iccbonw, «cl etiam cum Zcdechia abibunt: î'^ttttn jbUio red«C4W çr giuddo inifertM illor««,nbsp;^‘’osOnepfricuIoboßiMm cr impedimentonbsp;reflo itinere ftnos, incottttnes ¦gt;nbsp;^‘S'WiCrp^tcrßlios «MitntißMnos. BphrdwuMto»nbsp;I

IR MEI A H V.

primoigenitutdcidicitur,lfraëlitic!iipopuliM- Non r4^ ro enim tfraël dicitur Ephraim, propter regnum decernnbsp;tribuut»,aliquatido ad diji’mdionem regln ludie,ali»nbsp;quando propter germinationein maximal» multi'^nbsp;plicatioaemfiliorumdei. Vteùnqi enimmultitudogen^nbsp;tium aducri dcicultu pcruenerit,falut tarnen ex ludititnbsp;efl, à quibiK Chriftitf e:^ apofloli, euaitgelißa: etprimi“nbsp;tiu£ ecclefia plantatores exicrultt,ut merito caiterii, utnbsp;dicitur paribus, ifraëliticum genus in Chrifti cccleßanbsp;primes fibi pr^ripuerit,

  • 10 nbsp;nbsp;nbsp;Audite uerbum domini genres, Scannbsp;nunciateininfulisquæproculfunt, amp; di.*nbsp;citCjQuidifpcrfitlfraël congregabit eumtnbsp;SCcuftodicteü ficut paftor gregem fuum»

  • 11 nbsp;Redemitenimdominuslacob,amp; libc»nbsp;rabiteum de manu potentioris.

la Etueniét,ôôlaudabuntin monteSion; ôCconfluétad bona dominifuperfrumennbsp;tojamp; uino Sc olco, SC fcctu pecorum SC ar-mentorumt eritep anima eorum quati hörnbsp;tus irriguus,Sc ultra non efurient.

Gloriam fuatn dijßeminari uotuit in omîtes gentes, O' ubiqi fc coliuero,hoc efl,/}gt;iritualicultu. ideo bene=: E„3n„eif5nbsp;ficiafuaifraeli 'mpenfa iubet pruedicari toto in orbe: prxdican*nbsp;quomodo fcilicet congregauerit denuo[uamgentem abnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'**”'^*

Aquilone i» Iud£am remittendo, qu£ typus ejjcnt con» gyegationisomniü fidelium incccleßam Chrtfli, cuiusnbsp;utriufq^ congregatioiiis cuflos, paflor et rex ßturus ßt,nbsp;quas et redempturus fit de manu omnium aduerfarioru,nbsp;ambosqi eccleßdscoiturasinunäcatholicä, qu£SionKnbsp;mons eß à prophetis appeüata. in qua ecclefia dominusnbsp;pr£ßabtt omnium bonorum affluentiam, tarn corpora»nbsp;liumquainlßiritualiudonoru, pr£parabit^ fibi eccle»nbsp;fiam colledam ex multis hominugeneribus, utfint in eanbsp;oues,hoedi,bouesßecundum uaria doiia jßiritusfandt.nbsp;Qui omîtesdiuituflatusreßigerioßuebuntur et conß»nbsp;labuntur fine doloribus er trißitia. Prophetico flilo hicnbsp;in fumma deßribiturßlicitas uera ecclefi£ ex lud£isnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cicfi» uer,.

gentibwsdormno congregand£, qu£maior eß z^r iucun dior,quàm ut earn prophet£ quibuslibet fcrmonibus po=nbsp;tuerint aßequi,uel paradigmatis ßgurare. Aüoqui quidnbsp;magni eß populum pariter habitarein Syria, ßumentu,nbsp;uinum,oleum,oues,boues habere in copia, cum id terrisnbsp;er gentibus multis conuemat, er diuesfit qui parum c«nbsp;piat,ßlix autem qui habitisßuiturcumUtitia, quodnbsp;ipfis commune eß cum fandis^

ij Tune lætabitur uirgo in choro,iuuenes ôCfenesfimuIîSCconucrtam ludum eorunbsp;in gaudium,SC confolabor eos,Si:iætihca-boeos à dolore fuo.

Vbi deus agnofeitur er colitur,ibi omnia plena flint Gaudium gaudio: pax er tranquiüitas communis eß omnibus:nbsp;uirginesgaudent mundo flio, caߣ, uerecund£ er obe»nbsp;dientes maioribus: adolefl:etcs,iucudi,honeßi,liberales,nbsp;et maturts amoribus contenti flunt : coniuges cocordes,nbsp;fideles, cura illis rei fltmiliaris mediocris, fed diligens:nbsp;fettes maturi, prudentes, alacres, non moroß ncc auari^.


-ocr page 260-

I E R E M I A S

fed filiorum amantes. Talis facies rerum efi homlmim deunt colentiu. Apud quos perpetuugaudiu eft in [erenanbsp;cofcientia ftdutiaq; in deu firma,hos deus cofolatur et llt;enbsp;tificat, et ab omni dolore metis et angufiia liberos facit.

14 Etinebriabo aniinam facerdotumpin-guedine, Sgt;(. populus meus bonis meis ad-implebitur,ait dominus^

sacerdotu ana/tos pittguedine imbui,quid magni eft fi uefcantur pinguibus,/} delicate pafcanturtfi indulgcantnbsp;RefeAiogenio^Ciuidueroaliud ludlt;eismentonuenit^Fidelesnbsp;autft)iritiisfan(h oleo perfitndendos ecclefite doiloresnbsp;inteUigut,et reftchone panis caeleftis cibari,gaudere denbsp;gloria dni,fiferui dei fideles fint,CT de profic'higreÿsnbsp;ecclefiafticigratins agere. Bonis aut dei populu dei fa=nbsp;turari,€ft ftgt;iritualibus ftiiritualia eomparari,mentëuir=:nbsp;tutibus GT zelo pietatis impleri, ut nihil dulcius fapiatnbsp;bencplacito dei, cr eloquijs legis diuitiie. Intelkâît tu=nbsp;daicii hutus loci rndignu jfiritui fan^ deprehendimus,nbsp;Cf ut plane carnalem [fiiritus fidclium non ampleëittur.

I y nbsp;nbsp;nbsp;Hæc dicit dominus. Vox in cxcelfo au

dita eftlamentationis, ludus 8(. fletus Rachel plorantis filios fuos: amp; nolentis con-folari fuper cis,quia non funu

Alia prophetiaeiufdem tarnen argitmenti. QUftn^ Richd iogt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kachel mater Ephraim per lofeph regnu sfrael des

rans. plorare introducatur, iamin Ajfyrios abduilum, ueluti nunquam redituru, lt;eij^ue tarnen pote ft totius ifraëliticanbsp;gentis mater inteÜigi,cum fiierit principalis uxor primanbsp;GT femper pradileékt lacobo,in quaprimo confenferat,nbsp;qult;e totius gentis calamitatemfitturaualido clamore la^nbsp;tnentari dicitur. Sic enim decern tribus dudît, nunc ueronbsp;ludam GT Beniamin captas uidere uidetur, ut nunquamnbsp;redituras nutuat,Gt'deplorct amarißimo ftetu GT luëhi.nbsp;Comode autë hoc loco Matthaus abufus eft, er ad [mmnbsp;inftitutumaccomodat prater genuinumfenfum,propternbsp;crudelitatem Herodis GT aliorum hoftium pietatis.

16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hæc dicitdominuSjQuiefcat uox tua

à ploratujamp;oculi tui à lachrymis : quia eft merccs opcri tuo, ait dominus, ôi. reuertennbsp;tur de terra inimici»

Ï7 Et eft fpes in nouiftiimis tuis, ait domi-nustSf reuertentft iti tui ad termines fuos* Confolatur dominus fanëlamRachelemmatrem lpnbsp;raelitarum,fuper calamitatem filioru carnalium, qui denbsp;exilio fuo reuerfuri fint aliquado,pro magna parte.-parsnbsp;autem refidua qua no reuertetur, compenfabitur ei insnbsp;numera multitudinefiliorum,qui non minor is gratia GJ“nbsp;meriti apud cam habendi fint ob fidci GJquot; pietatis praronbsp;gatiuam,quamfanihmKlier folamftgt;cMat defiderionbsp;prolis,quàm catera tribus,quas parttm ab amuia forosnbsp;re,partimabancitlarum obfequio fuftulit filios. Qjtafinbsp;dicat dominus,Pro tuis filqslofephey'Beniamin,GJ'[ösnbsp;fiiiorum‘tticiüarumfilijsfublatis, reftituam tibi benedisnbsp;Rachel- ilionem omnium gentiu, quafefe tua fidei filios afièéhtnbsp;fanëhore iafbrepoterunt, quàin decern tribusfiliorumnbsp;maritittütacobi. Lataenim tibi rcddëturprotriftibus,nbsp;tiidebisnumerofißimamprolem rcuerfuram ad cultum

«9

I R M E I A H V.

domini dei tui,quo tibi nihil gratius contigü , Kedibunt quidë ad terram fuam nunc capti mnbsp;cr Chaldaos,fcd ex terris hoftium tuorumnbsp;ifraël multo meliores GT plures uenturos, Ut do!!!nbsp;deumtuum digne uenerentur er colant.

Audiés audiui Ephraim tranfmig*'^^^} Caftigafti me domine et cruditusnbsp;fiiuuenculus indomitus^Conueti«”’ ’nbsp;conuertar: quia tu dominus deus

t----» nbsp;nbsp;-Q-- f - Ç - . - . .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;--------

cr luëlum, quo queruniur pertinaciam fitatn, tra dominum contendcndo exilium meruerutUgt;^^nbsp;oftiruntad pofthac fedulo obtempcrandumnbsp;mini er prophetis. Correxifti me, ntquit, amp;nbsp;fum,Gr emendatus uirga rigoris tui, GT lt;^umnbsp;uitulus nondum afuetus ad iugum, uitulos adot^^nbsp;infolenter contcmpferim leges tuas,ob[ecronbsp;gratiam tuam cr ftageUa eruditus in melius, utnbsp;nbsp;nbsp;a

tas me, GT redire facias ad obedientiam fitnëhof ’ tibi foli deo meo pofthac totus feruiam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Poftquam enim conuertifti nitentiam: 8C poftquä oftendiftinbsp;cuflifemurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confufus fuiR,

bui,quoniam fuftinui opprobriu»’^“^ fcentiæmeæ*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..y Pi

No» potf/î quifquam redire ad dominum, flus^atia uocationis iüius,Gr tune quoq^nbsp;folationemfentit, gt quod coeperat ex tirnof^’^^nbsp;dilelhone, utincipiatdolere ueteremconuen^^fliiinbsp;pcen(terecomi/forum,Gr meliora propontf^'^^^^nbsp;tnifieorum quorum nunc opprobrofamnbsp;1^0 enim pauca per ignorantiam pcccare [ol^^nbsp;io Si filius honorabilis mihi (ul’*nbsp;puer delicatusîquia ex quonbsp;deeo,adhuc recordaboreius:nbsp;turbata funt uifeera mea fupcr euin*nbsp;rans miferebor eius,ait dominus» ,

Verbadeifunt fecundum llebraosquolt;^gt;^l ^ß inter gentes licet captiui, filq tarnen mei [umnbsp;ti. Agnofeuntenimmeiam m acluerfis,qu(Xtnbsp;bant in pro/feris, uerbis cr faHispradicantnbsp;bus nomen meum, gt augent in nationibtunbsp;merumfiliorum dei,non minus quàm Datuelnbsp;nbsp;nbsp;J* ;

Babylonegloriamdeiapud reges cr prim^'P^^j^illi^ I caruntexempliscrfermonibus. Non enim tlt;xX c^ ]nbsp;rumpcenamquàmmei nominis gloriamnbsp;lemingentesplurimlt;ü.Adhocenimelegieuxi^^j!/ :nbsp;nbsp;;

gentis ifraëlitica, dum eos in Aegypto ercnugt; nanaica plantarem er regertw. Malitia en'uxl^nbsp;cauerufit, bonitate autem cr prouidentia mexnbsp;lius peccatu ad iuRitia totius orbis, idnbsp;my^io perfiihan eft GT diutdgatum-go eius,G}‘ primis ad pradicationemnbsp;nittendis apoftolis inftituam, ad gratiamnbsp;buspradicandamper Chriftum.nbsp;ftolorum uox cr pradicatio tam tito

nuertanquia tu aominus aeus“'-

Adfingit propheta ifraëlitii captif paßfi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’Ic,

cum eJfemfubteroboaGrfequcntibus,nonp‘X‘^ üi' wi/î eorum ejuorum nunc opprobroPam



-ocr page 261-

I E REMI A S


r R M E I A H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilo


ptimßjfei, nifi in toto orbe ifraeliticamgetttcw de lege tiofis orprophetarum oraculis primes 'muafijjct f quinbsp;, Tbejjalotucenfi ecclefia faciebaut, Chriftum exnbsp;c prophetis agiutum,mox apoßolici uiri ßtih ap^:nbsp;ffobatido rigituerint, quod apofhli pLmtafJetu.nbsp;^Statuctibifpccula,ponctibiamaritu^nbsp;: dirige cor tuum in niam redam, innbsp;atnbulafti : reuertcre uirgo IfracI, rc-[nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'‘'fterejjj ciuitaccs tuas iftas»

I nbsp;nbsp;nbsp;. ^^gt;frdcoh£rens prophetia ad popuIumJfraè'l,ut

inimicorum exul rcuertatur foto corde ‘^^»tinuin: utuelperuiam qua in exilium deportatinbsp;1‘cdeiint ccrto reditu, quaß femitK defignatis, necnbsp;/‘turi abtrrent à uia qua abieraitt,fcd iujb itinerefernbsp;“ ffliciter reuertendi in terram copiam mereantur,nbsp;pcrmittendi à Cyro uel D^rio :uelfi dominonbsp;fiuin'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominum dementem propi=

P'oficere poßint,quod.

^^^‘‘/^'‘^cupiunt, loco non impcditi aßandisfludijs Rnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perficiendo. Nou enimßne ma=

tn^^‘*^^fgt;'‘‘dmgentes dijperfus eß,ubi umus dei cul quos ficut Petrus apoflotuf^ßc alijnbsp;^¦fTbrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^P'fldas fuas fcripferunt, es“ perfonali=

fitis ud Chriflum conuerterunt. In» tiQijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßbiß)cculatores inßituere, er orrf«

pfo reditu populorum ad do» ’’'fenfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wn preces effimdere,uiam pcc»

Vtïn^

^^‘‘'‘‘«^utcraipromißumillii^exlegc.

quia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diffolueris filia uaga^

h nbsp;nbsp;«Hin^^dominus nouumin terra: fœ

P’M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirum*

pniiHii, ' ”** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diffiuxifii per uarios idoloru cultus,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^el falutë, pofiquam deficifli

hto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘(dulterata es cu idoUs gentiü,reUdo ma

^lnt f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incredibilé ü“ inconfuetarem ha»

^^^,famina circundabit uirü,\fraê defertioné j^onßfui dei, zitr pie»nbsp;chnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eonuertetur ad dominü deumfnttm,

brachißcomplexabitur ^ion^quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domino adhterebit coniun»

gt; ßelß^e'l *ioc „nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenebit,et nunquam deßoret ultra,

^^ttund nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mtelligitur de ißaditts di/perßs

ha “poflolorii pradicationibui admoniti, quot;'’‘««'tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclcßam domini conßitucrunt,

cultrice. Per aüegoriam i4 5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concepto ßne uirili femine

' li^'^^’^^^’^'ftoperßdointelligipotefl.

^dhiif exercituum deus IfracI, in terra luda,nbsp;pa' ^“s^cum conuertero captiuinbsp;’^'’?”’®^”cdicattibidominus puknbsp;iuftitiæ mons fandus:nbsp;p **nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;widens tantam uaßatione urbiu tuda, er

ßitll/..j'^^‘^^^^‘^’^'gt;‘^‘‘gt;^templi totiusq^ diuint cultus I TOflione credat prorfus collapfam extermi»

ffatamq;genfem ludaicam. Veiiiet enim tcmpus,in qna à lud£is hlt;ec terra iterum inhabitabitur, urbcs r':£diß»nbsp;cabuntur, er cultus dei reflituetur, er inuorabitur no»nbsp;men domint dci ifracl in tota terra tßaelitarum, que eSquot;nbsp;pulchritude uel habitatio no manfio appeüabitur iußi»nbsp;ti£, er mons fandificationis erit in gloria maiore quamnbsp;antca,quod et Haggeeus pr^dixit propheta fuis tempo»nbsp;ribus. Id autem fict cucaptiuitos reducetur,er libertatinbsp;donabutur lßaditie,qui nunc ut ßerui exulanttoto orbe.

2.4 Slt;habitabuntineoIudas,SCoêsciuita^

tes eius fimulî agricole 8(. minâtes greges. lud£i iterum à Cyri temportbus habitabunt in lu»nbsp;4lt;fd, cumabundantia rerum temporalium: terra reda»nbsp;{lu in folitudincs itnü agricolis coletur, er gregum mulnbsp;titudineimplcbitur,paflDres quoq- profictfeentur [uonbsp;more liberi tam àßris quàm hoflihits. Hoc quidc faëiumnbsp;ad liter am eß per quadringentosnbsp;nbsp;nbsp;amplius annos,non

tarnen tam ßliciter quàm per Cbrißum erypoßolos, quando totius orbis pomeria ditiom régis !tleßi£ßib»nbsp;ieéiki funt,erifracliticafanifimoma repleta.

iy Quiainebhauianimälaßamtetomneni animam languidam impleui:

2.6 idco quafi de fomno fufeitatus fum 18C uidi,Slt; fomnus meus dulcis mihi*

Saturauit enim dominus efurientes bonis, er animä imbeciüem implcuit uerbo uit£ , er terra promißionisnbsp;et abundanti£ tam ßgt;iritualiu bonorum q corporaliufa»nbsp;{lus eß totus mundus,faturaneurqi paßim omnes qui eßsnbsp;riunt etßtiunt iußitiä. Hlt;fc propheta audiens et credësnbsp;ad taittäfidcliu er lfraëlitic£gentis ßlicitate reuiuißcit,nbsp;animo ad fc reuertitur, non aliter q ß quisafuauißimonbsp;fomno euigilet er expergifcatur. Igt;lihilenimßruentiusnbsp;concupifeut fan{h,quàm utgloria dei crcfcat, etfidehunbsp;ßruor er dcuotio augeatur, er toto orbe diffundatur.

^7 ^Eccedics ueniunt, dicit dominus: amp; feminabodcmumlfraei amp; domüludaie^nbsp;mine hominumamp;:femine iumenrorum*

Puturis temporibus continget,ut fernen ifrael er lu» Awgendnm da augeatur numero hominum er iumentorum, ut nul» ['squot;'“'nbsp;lus fideles er dei cultores numerare poßtt,cota terra plenbsp;na eritßuäu uerbi dci, filqs A brah£, !faac ,erlacob,nbsp;non minori deuotionc ßruentibus ad deum quàm filijnbsp;ifraeffedfirmiorcßde er obferuantia domino aah£re»nbsp;bunt,ut pr£ter eum alium non cognofeant nec coLnt,nbsp;iS Etficutuigilaui fupereosureueUerem,nbsp;Sc demolirer, SC difliparem,SC difperdcrë.nbsp;Sc affligerem: ficuigilabo fupereos ut æ-dificem Sc plantem,ait dominus*

Indiebus illis non dicent ultra,Patres comederunt uuamacerbam, identesnbsp;liorum obftupuerunt*

50 Sed unufquifqjin iniquitatc fua morie^ turtomnis homo quicomederituuama'nbsp;cerbam,obftupefccnt denres eius.

Sicut dominus ifraelem perpétua rcbelleinfrequenti bus calamitatibus adßixit, donee in exilium dißjceret innbsp;angulos omnes orbis : ßc olim reuerfos ad dominum, in

-ocr page 262-

lERElrflÄS

chäritatis eccleßam coüigct, ZT M d^tionèttl * ' grätige dei per Chriflum inducct, çjquot; prlt;eceptores con»nbsp;ftituet ecclcfijsgeittinm, ad eiufdem dei cultum conuer’:nbsp;tendaru. Ex eo enim tempore ,edificata ejlfidelium ec=nbsp;clefia ex ludeii crgentibits, çr plantataßliciter. l'Jet^nbsp;tune ultra pro peecatis patrïi puwentur ludet, nee gen-tes ob priflmamidololatriam ultra abijcientur adomi’^nbsp;no,fed utritj; per Chrifli domini mérita Gf“ paßionisßunbsp;{iumdeiclemeHtiamaffei^uentur. Sed fi^uielfraëlita’^nbsp;rum infua pertitiacia contra euangelium cy propheta^nbsp;rumpradi{honespermanferit,c^gratiammundo do»nbsp;nandam non mag^ißcerit, tcmpuscii uifitationis cogno»nbsp;feere noluerit, er ingentilibus erroribus gentes perß»nbsp;flere uoluerint,hos in peccatis fuis morientes damnabit,nbsp;illorum dentes ob/lupefcent,nö alienis fed proprijs ini»nbsp;quitatibus. Sie igitur ifraelem ittßaurabo,ut longe ßt dinbsp;tiorßtturus,maior,ßlicior çy fanâior quàm unquä fitenbsp;rit,nimirum adßatu ffiritus fanilinbsp;nbsp;nbsp;miraculorumgj-a

tia,conuerßoneclt;igentiu ad deum uerum,

51 Eccedies uenicnr,dicitdnsîSCfenam domui Ifraëi, ôC domui luda fœdus nouûînbsp;non fecundûpadum quod pcpigicumnbsp;patribus ueftris in die qua apprehendi manbsp;num eorü ut educcrem eos de terra Acgy^nbsp;prit paéîum quod irritumfccerunt, SCegonbsp;dominatus fum eorum,dicit dominus»

Lex eideiM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^uidcm data eß olim ïudeis, ^iioad

Chf ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprie fœdus cr ioc dei dicitur, qult;e

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q- chrißi eccleßie ,fed tenacius imprinwnda promitti»

tur cordibus ßdelium, cr nouo charitatis oleo imbuen» da crfidei, ut non tam facile à deo colendo dimouean»nbsp;tur,cr propenßo adidolacorporalia zy'jpiritualiami^nbsp;nuitur. Longe enim maior gratia çr gloria ifraëlitisnbsp;contigit per myßeriumregni Chrißi, quàm miivßtrionbsp;Moßs edudis ab Aegypto, zy ceremoniali cultu dei il»nbsp;lußratis. Primum enmi padum totic5ßcgerunt,hoc au»nbsp;tem nounm qui femel ajfumpferint non abijcient, ctiamnbsp;fi multiphariapeccent, ZT w multis ofßndant,deum ta»nbsp;nten agiutü nunq prodent ut ludai. Erit^ domimus deusnbsp;perpetuusßgt;oftfus eccleßie, non tetrico utdtu legaliuntnbsp;grauaminuquibus feruos domuit, fedhilarigratiaruntnbsp;iiiiltu quoßlios rcßgt;icit er blanditurfidelibus.

Sed hoc crit padlum quod feriam cum domo Ifrael poft dies illos dicit dominus;nbsp;Dabo legem meam in uifeeribus eorum,nbsp;amp; in corde eorum feribam earn ; 8C cro cisnbsp;indeum,amp; ipfi erunt mihi in populum»nbsp;Ctx flilei. ßdei inferta eß per jßiritum fandum cordibusnbsp;credentium,ßcut olim lex tabularum lapidibus infeul»nbsp;pebatur. Non enim timoré pœnarum legts adigentur adnbsp;iußitiam,fed amore dei, er ß^irittts fandi inßindu ani»nbsp;tnabuntur ad legis obferuantiam, non feruili metu ,fcdnbsp;filiorum affifhi : quofiet ut alium prater me deum ignonbsp;raturißnt,ercgoßliorum loco eos fum exculturus.

54 Et non docebit ultra uir proximfi fuum,

amp; uir fratrem fuum, dices, Cognofeite do tninü : omnes enim cognofeent me àmini

uorum omniît peccata retnqur '. i fefe facrificium ofßrentepatdir

ii

57

IRHEI AH V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Bio eorum uftp ad maximu, ait quiapropitiaboriniquitaticoruni,öcp ,nbsp;cati eorum non memoraborjnbsp;nie non toüitur dodrina baieficium, ßdnbsp;nem ueri er unius dei uulgarem ßturam predict)nbsp;flrationcmentis,quafcient Chrißum deifiUnquot;^nbsp;defcendijfe,ut nobifeum ipfe rediret in regntannbsp;eß enim à pradicato euangeliogens uel nationbsp;ßeum ignorct creatorem cœli z^rnbsp;ifaac, er lacob, quorum omniu peccata reniijiif ,nbsp;dore Chrißo, acnbsp;agnus eß oblatus,ut tolleret peccata mundi. ||(nbsp;5y ^Hæcdicit dominus quid3tfoh'’’)|]|,inbsp;minediei, ordinera lunae ÓCftcH^tu”''nbsp;mine nodis; qui turbatmarc amp;fo‘’^«jl(i,nbsp;dus cius,Dominus exercituumnbsp;Tantam cledorum falutem zynbsp;ta tempora ßtura propheta promittens i»nbsp;ueritatem infallibilem teßatur dei, quinbsp;praßarepoßiteruelit, omnium qua funtnbsp;dominus,qui folem condidit in lucem diurnaigt;b‘'^nbsp;ßcüas ad nodcm,mare continet z^ regit,doTfü^nbsp;cituum nomen eius,quifallere nequit nccßH^ ’Jrnbsp;56 Sidefecerintleges iftæcorâme,“nbsp;citdominus ; tune 6f fernennbsp;ut non fugens coram mecunäis^^'^jii*nbsp;Sicut leges caleßium motusun aternutf^^nbsp;falUbilcs, uel immutabiliter ordinem pern^quot;^ '^nbsp;feruantes:ßcfirma funt promißionesnbsp;tradnbiles de benedidione omntum genti»'’’ y 'jjjjj*nbsp;ifrac'l dißeminanda : utq^ non ceffet uerori^ß.^nbsp;eccleßa,quädiufolluna ßeÜamareq^feruair gpO

lt;Hæcdicitdominus, Si tuerintccdifurfum,5c inueftig^’’* .floi'nbsp;1 z«

menta terrae deorfum; amp; ego uerfum fernen Ifrael, propter ofl’”* ƒ sjj'ii,nbsp;fcccrunt,dicit dominus» ¦

Vt non poteß menfurari cœlorum a/npH^^ inueßigarißndamenta terra :ßc fierinbsp;filios ifrael propter peccata fua abifciam-H^’’^nbsp;dt adnumerati deo à mundi conßitutione,(^^ßnbsp;non po/funt à gratia. FiUjquoip ifrael, qK'nbsp;lutis 4 Chrißi temporibus fufcepcrunt,tlt;»’^*[^nbsp;toto in orbe, pergenerationes fuas perß»^'^^^nbsp;fia coUedn fX ludais er gentibus- Fex aut^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

tisludaica,quahodic mundumoneratuifil'^^ jdil^ 1 f/i cx «cror«»»nbsp;terimpiosChrißianoscumreprobiscontui’’^nbsp;penda iußitia diuina exempla circuinßrt'gt;t‘^'^^f;gt;nbsp;58 ^Ecce dies ueniunt, dicitnbsp;cdificabitur ciuitas domino à tutt )nbsp;neeljUfq; ad portam anguli»

Tantit abeß ut Hierofolyma irreparabi ‘ da ßt,ut etiamifiritus deircuelauerit eandnbsp;do glorioßorem erampliorem rt^difit‘i'^.^^nbsp;tum ut leremias recenfeat nominatim lo‘^‘* rnbsp;nbsp;nbsp;/

notißima,nonpartimdißantiaabtirbCi^^^ Kiit® j



-ocr page 263-

lEREMI A S

•WoîincWfndifint. Stuc hocfaâum fùrrîtfub Nee quot;li^ifiucßtb HircattOfUel HcroäibiK,ueletiam Helionbsp;^•irwrio.de 5«o pfirttWJ WJtereft.

Etexibiiultranormam mcnfuræin con [Mu eius fupcr collem Gareb î amp; circûigt;nbsp;“'tGoatha,

omncuallcm cadaucru, 8i cineres,8C. quot;''''terfam region? mortis ufq; ad torrennbsp;*'‘^Cedron,amp; ufque ad angulum portaenbsp;['ItorûOrientalisîfanclû dfii non cuellc-deftruetur ultra in perpetuu,nbsp;S,quot; Hoc 4utë rcnerrf paucis fignificauitjpiritm propbe»nbsp;'^iHieroj'obmdin incompitrabiliter ampliori jpationbsp;utt^uam |wcrit.Q«od completwnnbsp;“'•2« illujlrii« uidetur 4 fidehbuf, quàm potuerit u»^nbsp;«giUri uelIjierari 4 carnalibuf. Qfiod auté Sannbsp;t quot;“’’î“'*’” cuerteda ainpliuf, hnic nofironbsp;^J^^^gt;tiaj}iptibtur,e^4ludieifcotanninonpote^^

quitam diuturnas ac mifierabiles I^^APVT XXXII.nbsp;leremia ànbsp;decimoSedechiænbsp;^æ] regis ludatipfefftannus deci-tnufoélau’Nabuchodonofor»nbsp;b, “»quot;'^«^ercitus regis Babylonis obfidc-tlïbfÎ lercmias propheta eratnbsp;W\»atriocarccris, qui erat in domo

1,

« m Pr^dixcrat lerem^ obfidendant Wad ’’‘“»Sedfcbwm capim urbemuaftandam,nbsp;loni'’J^‘^an!fircnda.Cumigiturexercitu^Baby^nbsp;’’’Wißet urbem^conijcitur Ierenü4iincarce=gt;nbsp;tgt;lo £gt;'*?’ƒ’ (“pMifjent, redinure debuifient,nbsp;nbsp;nbsp;exent

St« ''quot;'ßlin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propbetamadi/ffèntpro

nj.‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftubfient profcab co. Sed non

’”5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non unit exaudire. Vrget

«KplKgM'it prophetam ßn^ «0«audiendo,fed etiamperfclt;}uendonbsp;domino no deferitur,fed in carnbsp;(tdii-i poterat crcdufivs age^

^“Sedcchias rcxluda,di tJo ’^areuaticinaris,dicens, Haec dicitnbsp;dabo ciuitaté iftam innbsp;Èts’iJ^'®®’^y^°*^*s,8lt;capietcàm^nbsp;effugict demanbsp;tradeturnbsp;Babylonisîôi loquetur osnbsp;’’*»s ir?’ O’^eilIiuSjSi oculi cius oculos il-î t^'Huntnbsp;*fitdquot;^^’by’o”fducctSedcchiamî8lt;ibinbsp;d *^^5'’‘f’^^‘”*^tim,aitdominus:fîaunbsp;*''Eilonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerfum Chaldæos,

CabJf'^J'perumhabebitis.

in (ttrto cc(rceriîclt;J»p hic deferibiturt

IR M El A H V. lil

fti»Krt0M UcritM,fides,r:^ liberté obfeijuendi dco,qu£ impijs no tolcrabilia funt. Quatuor articuli opponuturnbsp;leremiteiquiaprimo dixeriturbemcapienda: fecundônbsp;regem no euafuru Chaldeorum cxercitum:tertio,quiânbsp;Babylonë mittendü,?^ ibi lt;i domino duriteruifîtandâi:nbsp;qudrto,quod non fe tueri deberent cotra Babyloniuntinbsp;quia nihil profiieri expeëhndum illw effets

(gt; ^Etdixit lercmiaSjFadtum eftuerbuni domini ad mcjdicensi

Captiuomanifiüatdcusfitturâ liberatione ludeoru pofl aliquot annos.Potefl alieui uidei i toto hoc fermâtnbsp;ne prophetam fatieficific régi, quafi non foliim défini»nbsp;ilionemurbii ad mandatum dei pra:dixerit, fedetiantnbsp;rea:dificationcm e:r rcfiitntionc gentii,ut pro ùeritaténbsp;iufiu dei priedicata,capi à rege non debuerit.

EtcmiagrûabHanameelfiliopatruimèî qui eft in Anathoth,5C appendi ei argentunbsp;feptem ftateres,amp; deccmargcnteos

ific Hanameel per m feribitunturris Hananeel per H, tuerunt autem fi-atres germant Hclchiof crSellum.nbsp;Hieremi.ü autetn Helchufiliuf crat, SeWam autem fi»nbsp;lim Hanameel. Prlt;edicitur prophetæ aduentuipatrue»nbsp;tis, cr quid fecumfit aéhirits : quo ucniente infiiiraturnbsp;quid portenti fitquodprouidcntiadcigeritur.Vtdi= Prouîdén»nbsp;feamus omnia geri prouidentia dei ctiâ hominum coginbsp;tationes. Intempefiiua cum effet requifitio,obfefia feiltnbsp;cet itrbe à tanto exercitu, ut capi no dubitarctur,eme»nbsp;re GTuendercagros indifinéhi oppiduli,iamuaiiatinbsp;uel uafiadi. ideo/firitu domini plctuts intcllexit prodi»nbsp;giuM effe,Qr non gratis a domino ordinatu,ex quo tó»nbsp;tusfemper pendebat,quantumlibet propria poßideretnbsp;propheta, tantüqs haberetargëti, utpofièfiiónë emerdnbsp;potuerit ex utero fanihficatus, er nobdispppheta deünbsp;Potuit nimiru etiam uifio tantu fitifie,fed uere quoquonbsp;faäum rationabilius dici pote^l.

to Etfcripfiinlibro,amp; lignaui, SCadhibui tcftestSc appendi argentum in ftatera»

Contraéhis uenditionu er emptionu etiaolim uide» tnusvnfirumentis feriptis er figillatis firmatos, quan»nbsp;tumlibet inter fidelißimos,non fine tefiibus, ne noua fitnbsp;figt;icemur inter homines perfidiä. Et appenfionë quo^nbsp;argëti inufu fui fie ucteribus,ut nunc efi auri,nÖ inconinbsp;modus modus commutationurn.

Il Etaccepi librum poffeffionis fignatuirt mandatum(idffflt;ïÆi;Slt; exarata Sc patert* .nbsp;tia ( fcilicct fcripta.)

-ocr page 264-

1ER EMT A s

Iw po/fießionis 'm Uteris contcRatum, légitimé fufee pi in me^quanqtum no ignorarë me minimè poffeßurit,nbsp;dpmini tarnen ordmationi obfecutus fmn, qui id noßnenbsp;caufadt/ßofuit ficeo temporepcragendu'mmyßcrio.nbsp;Videturautemex litera duplex inßrumentu'mterceßinbsp;ßßc,unum ßgiUittum e3‘ ‘tutenticum,(tliud publicum,nbsp;apcrtum,Gr utfolet fieri dici,excopiatum.

Etdedilibrumpofleffionis Baruch filio Neri filij Maafiæinoculis Hanameelpa^nbsp;truelis mei, amp; in oculis teftium qui fcriptinbsp;crantin libro emptionis, in oculis omniunbsp;ludæorû qui fedebant in atrio careens*nbsp;15^ Et præcepi Baruch coram eis,dicens,

Coferuuiidii tradidit ad fùturârei memoria,fiiëh cou teflatUi rcfiituédas hiereditates filijs \uda zy Beniaminnbsp;redituris de captiuitate.ld autë bonu reditionis olim fitnbsp;tur£prlt;edicit uerbo croperejantequacaperëturàBanbsp;bylonio, dumiam feremtas emptor carcere melufus fiernbsp;Certfudo uarctur.Certitudmëuerbi diu'mizyfideifiuieoftendës,nbsp;ttetbi dlt;i. fialfiosq. prophètes c6fùndens,Gr regë terrens,cui cru=gt;nbsp;délia fiata reuelauerat,de quibus dubitare no pojfiet,ui‘nbsp;dens tanta prophetlt;e fidutiam in uerbo zy opéré.

gna,amp;in brachio tuo extentotnon erittu bi difficile omne uerbumt

io Qui pofuifii figna ôC portenta in terra Aegyptiufqucaddicm hane, ôCinIfracl,nbsp;amp;in hominibusîamp;fecifti tibi nomen fi^nbsp;cut eft dies hæc*

T ametß propheta 'mteUigeret dni uoluntate de 'tmnü nente uaflatioae fiitura rexdificatione, zy reftitutionenbsp;urbiit ac h^reditatu,orat tarnen dom'mu,utglorificeturnbsp;WJfiuagente nomenfiuü, zy utcopleanturpromißionesnbsp;ßlicitat'iifitturit, du prlt;£ficiitëcalamitatë propter pec=:nbsp;Ontionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cata populi nuUis 'mteüigeret precibui 'tmpetrandä,qui

Huaiis fit. py(,i,i[,itui fifcrat orare pro tarn improbagëte. Captat aMëbeneuolentMor(tturus,dpoteiftMprimum,cuini^

IRMEIAHV'. . hH ßt impoßibile:zy à bonitate, quia propefißi^^^'^^.nbsp;ad benefiaciendu, tarduf autë ad punienMi' Anbsp;tia quoqi,qua omnia nouit,zy fiapiëter dißgt;oiiit,onbsp;ab a'terno pranoficenSjCui aperta ßnt confitHii C!quot;nbsp;tationes cor diu humanoru. A beneficijs dudü pt^r cnbsp;pro quibufgratiâagëda dignus habeaturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1

centime. A gloria nom'misfiui, quameupiat celel»'^ orbCjZyagnofii à populo fiuoacrcuereri’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

EteduxiftipopuJü tuum Ifrael fignis,amp; in portétis,ô^nbsp;nu robufta,8lt;in brachio extéto,nbsp;rore magno*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

XX Et dedifti cis terram hanc, quam*“^ patribus corum, utdares eis terrainnbsp;tem laâe 8(. melle*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

aunqua obliuifici debebant liberationis ideo in omnibus orationibus memoria lüiusnbsp;tunt. S ic nofirii quoq^ fit fiemp pramitterenbsp;commemorationë locorii ifioru communia, 1nbsp;zygratiiedei per ChriHumfidelibai exhibit^^'’^ ginbsp;^3 Et ingreffi funt amp; poffederunt^^’’’'jiinbsp;non obedierut uoci tU3e,amp;in legenbsp;ambulaueruntï omnia quae ma tidin’ jjnbsp;ut facerent, non feceruntjSCcueneruO'nbsp;omnia mala haec*

Non/«erdt obmittenda humiliatio per peccatoru, quie ueniam promeretur zynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

enim quicquid pr£ceperat eis dominus prohibitacom/mfierunt, propter quodnbsp;animaduertit dominus, zy uelut immoriget^^P^^nbsp;pepercit,fied omnibus mails exercuit.

^4 Ecce munitiones extrudæ funt^‘^.{(1 fum ciuitatem,ut capiatur:Slt; urbsnbsp;in manus Chaldæorum, quinbsp;aduerfuseara à faciegladii,amp;fa'’’’®’Jrnbsp;ftilentiæ î 8{. quæcunqj locutus es,nbsp;runt,uttuipfccernis*

x^ Et tu dicis mihi domine dcuSjE*”^ ^lii argéto,amp;;adhjbe teftcs: cum urbs “nbsp;in manus Chaldæorumç’

Pofi egrefiionë necefifiariä tarnen ad atnpl‘r^‘‘ diuini numinisyedit dd ftatum orationisnbsp;cf,i«5Hit,do/Ktne,t4iH Chaldtei aggeribus opP’^^illnbsp;obßdent hanc urbë zy oppugnat,quie zynbsp;gladioßtme zy pefte, zy tradendanbsp;uafiatoru.Tu enim ßc decrcuiüi,zynbsp;ri-Et quomodo tu nihilotninus iamnunc mibi^^nbsp;ceri ctaufi) mandas, ut agros emam innbsp;pecunia, zyadhibitis teüimonijst cumnbsp;nofirii poßideamus,fied Chaldaus omniafii i*nbsp;uindicaturusßt,zy iam fibirapuerit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cfii'

xG ^Etfadü eft uerbü dni ad lerenn , ^^,,11 EccccgodnsdeusuniuerfaewrU'jnbsp;quid mihi difficileerit omne uerb“ ƒnbsp;iS Propterca hæcdicit dns,' Eccceg^^/iilt;nbsp;ciuitaté iftam in manusChaldïO ’nbsp;manus regis BabyloniSjS^cap*^^

-ocr page 265-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I-EREMIAS

^9 amp; «enient Chaldxi præliâtes aducrfom 5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Urbé hanc,8lt; fuccendét cam igni, ÔC cobu

ïcnt£aro,amp; domos, in quarû domatibus ! odorcsfacrificabant Baal,8i libabantdqsnbsp;kni .aUenisltbaminaadirritandumme*

Ontttipotf Btid fuam dominus à nobis unit firmiter ere '**' di, çy ucrititnn uerboru cius, ut quantumlibetgrauianbsp;‘«foliu lt;er mirabilia decernat uel pradicet,minime amnbsp;•’««Mnomnidenim erpofitbiliafitnt er bonaqult;elt(nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'*‘’pwciicit,d«i4 iuftitia: er ueritatis digna opa. Rc»

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deo.idfOtrdilitttKpotcsl^trtborne««

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•*’ipior«m,dHi captain diruant,qitie libera non agnoui

fl««« dtttborott.igne conflagrabit tota,qu£ incenfaeT Mwobtulit dits alienis,er excelfe ‘Odes crg oriojanbsp;Nkitf uaßabuntur in tota terra, quia cotM ƒ£cw «nbsp;idol« extr«xer««t,«t i« contuweba dcifui abonbsp;’^’Mtio«ib«,gr^Ji5 (e polluèrent, er idololatrialua

^^cfacientesmalûinoculismcisa^ Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fua:fiip enim Ifrael ufq; nuc cxacer

k. bant.^--

tl, bant ''““quot;ueiiiniiiidci uivj^iiuvsAdvvi Sagensnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manuü fuarü,dicit dfis»

'***». ’ popnj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crludii Ml peculiars er propriu

c ,. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftv/’nh/t Uf’nf'ijriit mihi

fo/(f ^'''’^‘‘°^Pgt;'£omnibiacxcolui bencficiis,er mihi «111utbeneplacitómto iuSio, er iülSnbsp;V w«o Ikdcrèt. ipß nero contra, ucluti de induflrianbsp;dijßlicerefciebät, hoc dinbsp;^^^“^^‘’hodolefcëtiafua.-quanto

Mim cbmertia itlis interdixi, tanto ar plufquäaÜlt;egentes,utnbsp;fc(ff ‘^‘^^‘‘^^‘^prouocarët,er extrema iUii mala afeinbsp;5inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fK nominatm cbminatuf fum in lege.

ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*” indignationc mei

Can - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæc, à die qua ædifi^

fer ƒ ufquc ad diem iftam, qua au biennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feccrûtad iracundiam

pe^''°bocantes,ipfi,amp;:regcseorû,pnnci «or^°'^“”’j facerdotes eorfi, amp; prophetænbsp;f}^*’’’b*riluda amp;habitatores lerufalé*nbsp;^lcg^d'ex omnibus adglorià nominiinbsp;fi^^l^JUtem quid aliud fiât, quàm imtamentü continbsp;J^orif niei, ab ea die qua cam excolui prigaÜjs,nbsp;^^*Mtropoi(fl, gentis erexi, templo er regio palationbsp;tn^''‘’‘*‘gt;Mejßt ciuitosfacerdotalis er regiafquamnbsp;P^’'P^tuà,er contumeliä nommis meinernbsp;^tria: impictatumq; afylumproijciamècolj/eâinbsp;11)1,' habitaculum (irarwm folitudines ruinasnbsp;/}gt;ctuncalatronu,innbsp;cet,j’'’“f’’* ^yrannici reges,principes oppre/fores,fanbsp;ÎJ Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mendaces.

4jj^berterûtad me terga 8f no facicsîcunt ’'Ud'f^ diiuculo,amp;crudirê:ôlt; nolicntnbsp;ç ''^cutaccipcrentdifciplinam*nbsp;ti(i^'^^'*'’^^^^^^f‘^‘P‘*^‘yprocaci ingcnio nunquamplanbsp;‘^’^ufufcipiuMdifciplmam.-Jicfilij ifrael femper

IRMETAHV. Ill cont tttüacîter re ftiterunt /fiiritui fanéh, abifcieittes dinbsp;fciplinalegis,er anxiè defiderabat quicquid Ulis à do.^nbsp;mino prohibcbatur. Tergum uerterut patri fuo,non fitnbsp;ciem,er pientißimi parentis diligentiam erftudium,nbsp;mittendo prophetas er bencficqs obruêdo,fiemper flocnbsp;cipendcrunt, er cominantem pariter er promittentênbsp;magiflrum neglcxcrut,imô blj/}gt;hemauerunt,impatieHnbsp;tiflimi dificiplmacoeleRis er iuftitilt;e.

54 Ec pofucrunt idola fua in domo,in qui inuocatû eft nomen mcSjUtpolluerêtea»

EtædificauerûtexcelfaBaal,quæfuntin uallefilii Ennom, utinitiarent filios fuosnbsp;8C filias fuas Molochtquod non mandauinbsp;cis,necafcenditin cor mcum,utfacerentnbsp;abominanonem hanc,Slt; in peccatum de^nbsp;ducerentiudam»

Templugloriic meæ er fitte, quod fioli Jacerdotes met idoloiafrii ‘mgredidebebâtplcnugloriameaetmaieflate^ipficon ”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’*

Jfiurcauerunt abominationibus idoloru,ut poHuerct no men meu,er uelut adultéra proeax codé leëh fiuficipe*:nbsp;re no uerita eH adulteros meprafente marito.Nec idfi)nbsp;lum,fied er filios meos fiacrificauerut damonqs in Itaüenbsp;Ben hinom,idolis fiuis,abominandis ritibus cotra legemnbsp;er natura,qui leuia pnecepta mea flgt;reucrut,durifiimanbsp;fibi impofuerut, ad prouocandu me,in omnibus aduer“nbsp;fitndouoluntatierpr/eceptismeis, .

Etnuncpropterifta,hæcdicit dnsdeuS Ifrael ad ciuitaté hanc, de qua uos dicitisnbsp;quod tradatiir in manus régis Babylonisnbsp;in gladiOjSC in fame,SC in pefte

  • 57 nbsp;Ecce ego cogregabo cos de uniuertis tefnbsp;ris ad quas cieci cos illuc in furore meo,dCnbsp;in ira mea, ÔC in indignationc grandit SCnbsp;reducam cos ad locum iftum^ Sc habitarenbsp;cos faciam conftdenten

  • 58 Etcruntmihi in popuIum,SCcgo eroebnbsp;in deum^

Confiolatur quidem, fed non praf ?ntes, coÿ-egandoi herum pnedicens eos qui de clade urbis fuperftites ca^nbsp;piendi funter dijfiergendi à Chaldais propter peccatanbsp;fua:quibus,ut prtediHu nunc efl,dominum irritare nonnbsp;cejfidtt. Reducendas rcliquias prtedicit,er tuto habi^nbsp;taturos in readificanda liierofiolyma,fine idolorum culnbsp;tura, fed unu/mfolum er uerum deiim reucrituros,quinbsp;Gr eos fuum populum fit agniturus.

  • 59 Etdaboeiscor unum, SCuiamuna,uttinbsp;meant me uniuerlis diebustSC bene fit eis,nbsp;Sc filqs corum poft eos

40 Et feriâ eis padü fempiternutSC non dclî nam eis bcnefaceretSC timorémeum dabonbsp;in corde eôrum,ut non recédant à me»

Htec nb tenuiter er remifle uel promifla uel complen J[''” da accipienda funt, fed eximia haberi debent, utfunt,nbsp;idcoq; de ludteis,de Chaldtea redcun[ibus,nunc Aegy^^nbsp;ptifs, nunc Gr£cis, nunc Romanis, nunc Syriteprtefi^nbsp;(hsfiubielh, er fiemper impifs/mtcOtgi non pofrunt,fiednbsp;de fidelibus elciiis er fanëlis ifi-aëhtiSjqHi ditigetißimi

XX X


-ocr page 266-

lEREMIAS

ufcji iid mortis pcricul-i ZT omniutemporalm idihirdm uniui ueri dei fidem,uirtutcm,gloria, legem,grtttia,benbsp;tteficiapcr Chri^utn exhibita toto terrarït orbepnedinbsp;caucruntetem maxima pietatis cr iuflitia;)ruâu, ufq;nbsp;ad elimmationë omnium idolorü. Hi funt ifraëlitte ueri,nbsp;qui per illos conuerfi fuitt ab erroribui cr peeeatisnbsp;ad fidem cr opera deograta. Hifunt de quibus hic dia:nbsp;eitur,aliquandotam Hierofolymtsquam m tota terranbsp;futurii, quorum deut pater futurut fit pientißimut,crnbsp;qui ßliorum preerogatiuam affequêtur, ut fint filq dei,nbsp;cr coh£redes ChriHi domini. Quiomnesumo cordf,nbsp;tina fide cr timoré dei filiali domino adhierebut,nunqnbsp;defiihtriab eo ad idola : quibut ZSquot; eorwm filijs bene fanbsp;(lurut fit femperteum quibut per Chriflufoedutnouunbsp;jnibit,quod nunquam frangetur,ut benefacereillts nonnbsp;ce/faturut fit unquam.Vieifiim quoq- iüi deos alios nonnbsp;colent, fed timebunt dominum detvm ifrael creatoremnbsp;omnittm,à quo nunquä,ut ludiei cofueuerant,fint perfinbsp;dia difeeffuri. Qtianquamenimpeccent G“offindantnbsp;pluribut,nomen tarnen dei non negant, nec timoré uerinbsp;dei abi/ciunt,fedmecclefiaflicacofißione erfideiornbsp;thodoxaarticulis femper perfeuerant.

41 Et Ixtabor fuper cis,cum bene cis fcccro: 8C plStabo eos in terra ifta in ueritate in tonbsp;to corde meo in tota anima mea«.

Gaudet de Cumludici tanta bonafubfecunditemplitemporibut deitowf* oflendere nequeat,nos ea per Chrifiu toti mundo exhinbsp;bita dare produeimus,tefiimonio orbit totiut. Cu qui^nbsp;but unu deu colentibut gaudere uidetur dominus,cumnbsp;gratia multiplici florere facit, z:r beneficies accumulainbsp;ab apofioloru temportb.u ufq; nunc, infideliter colcn^nbsp;tibiit dom:num,cr euangelicädoiflrinäfufeipientibut,nbsp;continu^ cotra uitiafuccrefeentiabcllagerentibus,crnbsp;reßrmatibuf continuo ea qu£ quotidie pro fragilitatenbsp;humana coUabi neceffe cÆ, falua femper fide catholicanbsp;(flunum deu, domnulefum ChriBum. Qu,omodonbsp;autem ludæi fibigratularipoßintde gratia dei,zy'gaunbsp;dio cum deo fuo,ipfi uiderint : nos certos de gratia 0quot;nbsp;letos in confeientia facit fides m deu per ChriHum do^nbsp;minum or ucrum dei fili-im, quern credimut miffum ntnbsp;mundu,ut credentes incumfaluet erbeatifieeb

4i Quia hxc dicit dominus, Sicut adduxi fupcr populum iftum omne malum hocnbsp;grande, licadducam fuper eos omnebogt;nbsp;num quod ego loquor ad eosgt;

45 Et poffidebütur agri in terra ift3,dc qua uos dicitis quod deferta fit, eo quod nonnbsp;rcmanferithomo amp; iumcntum,amp;data fitnbsp;in manus Chaldxorum«

Vt nunc adduco fuper impiu ifraelem omne malum, in A(fyrios,A.cgyptios,Chald£os,cr infulat dijfiergennbsp;do exules : fic ex omnibus partibus orbis terra uerosnbsp;ifraelitox colligam in unitaté ecclefia, bene faciamnbsp;iugiter conuerfis ad me, nunquam defiâuris ut an^nbsp;tea ad idololatriam,ut er hanc quoq^ ludaicam tcrramnbsp;denuô fint poffeßuri fuo tempore, çr regnum Christnbsp;domini in ea änchoaturi, quod in omne terra fit propa

IRMEIAHV;

gandu cum infigni er inenarrabiligloria er oinniil uere ifraelit filioru. Cuius promißionts cert'^nbsp;mam ueritate tefiabitur it cotradui,emptus nunc tnbsp;ager, er referuanda litera, er libeüi fiÿüati,nbsp;tempus teflabuntur me hac nunc uerißimenbsp;domini promififfecum complericonßgt;exeriiit,iunbsp;rcliqua maxima bona fittura non dubitent,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Agri cmentur pecunia, Sc feribentuf’ libro, ÔC imprimetur fignum,Sinbsp;hibebunturtin terra Beniamin,nbsp;cumitu lerufale, in ciuitatibusludä,^nbsp;ciuitatibus motanis, 8(. in ciuitatibus^’lt;nbsp;pcftribus,amp; in ciuitatibus quxad A»’’nbsp;funt: quia conuertä captiuitatemtofquot; ’nbsp;aitdominus»

Po^lfeptuaginta annos iteru hac terra habita eSquot; ementur agri, çr umea ob multitudmetitnbsp;tium, ey- liter is firmabutur cÖtrailut,ut nunc^nbsp;riuidetit, cum multorutcftimonio:noninbsp;rofolyma rcflituenda,fed in tota ludaa ernbsp;omnibus urbibus eius,quarum quadam i»nbsp;quedam in montants, quadâad auflrußtte,turte^nbsp;iterum florebunt,Gr teflabutur fittura certißiquot;'^^nbsp;quoq; bona,qu£ nunc uerbo fuo promittuntitrnbsp;tibut,conue)fionefcilicet perfiélam orbitnbsp;fui cultum,ftudio er fide ifraélitarum boaetK^’^nbsp;brio autem impiorum.

^CAPVT xxxiry T faäum eft uerbuin‘'‘\jd/nbsp;ad leremiam fecundó/nbsp;hue claufus effet in air*^’^nbsp;ris,diccns,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mb

Vltimusfcrmo ante deßruShone urbit ad idem agit quod antea, pradicens urbemnbsp;fiitiam ertgendä,fed tandem beneficijsnbsp;Hxc dicit dominus qui fadur“®nbsp;minus formaturus illud.SCparatu’^'* ’nbsp;minus nomen eius,

lî ^«i omnia facit, tam Hierofolymâuafii/^^^^if peccata, quàm readificans ex gratianbsp;omniu creator eü cr ordmator, cuius nuti^nbsp;guntur,cuius nomen eß, creator omnium,nbsp;ßens à fe,qui dat eße omnibus.

J Clama ad me,amp;exaudiam /.js, ƒ¦ tiabo tibi grandia.SC firma qux /(

Prohibitifs quidé propheta ne oraret bi dei crgratùe contemptore, non tarnen delnbsp;profanfhficatione fuinominit,procccle/i‘‘ Jjjn' 'nbsp;pro conuerfionegentisfu£ ad dominuipeonbsp;dofædere inito cum Abraha, ifaac, iacobnbsp;pro conferuationegentis lfraélitic£,quagt;d''^nbsp;gentibus demeritis dißipatlt;e ht multosnbsp;negotijs propheta orare non ceßlfttCtiaab 1nbsp;ratut. Nonihil enim fides ipfius tentaripol**^’^'^^.nbsp;tantu de^eélu dei in elcéh olim populo, t mtC''nbsp;citer omaiu beneficioru or promißionuh^nbsp;rc/fiondet dominut, cr préparât ad auditif

44

Cotleftio ccclefixu«nbsp;Dtutci'alis.

-ocr page 267-

1ER EM IA S

P‘lt;Am,promittensfe magnified grata cr cofolatoria ’quot;'MaturM propheta, qua uix unquâaufus fùerit coginbsp;enim non uchementer admiretur tam benefinbsp;'¦^'''idcim,ad tamtmprobum zy iwgrdtajw populum,nbsp;tâta bonitos (y clemëtia tam afiiduis perpetuisq;nbsp;Wf tatibtü defatigari no potuit, quinfemper melioranbsp;P°^»‘eturquàmilliucllent/fierare.

^^iahæc dicit dominus deus Ifraelad utbis huius, 8i ad domos regumnbsp;dcftruâæ fiint,ad munitiones,nbsp;/^gladium

dimicentcum Chaldæis,amp;: /quot;Picant cas cadaueribus hominü, quosnbsp;in furore meo 8C in indignationenbsp;'’gt;abfcôdensfaciêmeam à ciuitatehacnbsp;'^gpteromnem malitiam eorum»nbsp;cicatricem ôC fanitanbsp;çjp^curabo eosîSCreueiabo illis deprenbsp;», pacis 5lt;ueritatis»nbsp;coh ^°quot;«mam conuerfionem luda,nbsp;ïfraël î ÔC ædificabo eos fi-

^^fi^hat fides, non'm deum, fed contra fe, fefislereBabylonio uidebant,tanto^nbsp;ilia fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{igt;‘rdbât aliter fùturum, quàm ut perfi

tot^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zypopuli exa/fieratusrex Babel

own« lt;elt;àcs facros regios zy- pr'mcipit eß’«. Quoi cr lercmiosiam dudutnnbsp;h^lt;^tnala,fednbsp;Pf mliora rediturafuta de domini dementianbsp;rea'h^^^^‘‘^gt;^^tirwmdicens,utades urbts zir pdlatianbsp;crdiruenda 4 Chaldais,zirhom'mtfnbsp;^^^'^^‘lgt;iisi)nplpnda,fuo tempore diuina dementianbsp;^^^daficejfent, ut zir urbsreadificoda credatur,nbsp;'^'’»biUnda olim pacific£,cum profifhi pietatis cT

ab omni iniquitatc ç/’‘“4«apeccauerüt mihiîSiprophiusnbsp;iniquitatibus eorû in quibusnbsp;quot;l'ieruntmihi Slt; fpreueruntme»

iüis reducèdo eos fub ordinatione Cyri fcfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t-egno amplifiimo, quotquot fine di-

^^^^°nedelfraëlitaru difperfioneuel ludaoruredire i^^^^tntadbai-eàitatcmpatruw, CTdd readificandünbsp;^^^^dißip(ttos,zy ipfamHicrofolymam.Remijfa igi^nbsp;»peccata quoque remiffa didnbsp;pU‘^t.Quantaautem hoc imperfedionccontigerit,nbsp;E?Zægt;îîccmw zy lofepho. Perfide au:^nbsp;All«pe'ccata dimijfa funt per Chri^nbsp;Wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ttangdica zyapoàolica hifioria,

P ^oiuhiladdubitetur.

gaudm,amp;irt tç/’^^inexukationê cunâis gentibusnbsp;quæegonbsp;j^””tusfumeisîamp;:paucbût,ôCturbabuntnbsp;bonis, Sc in omnipace quantnbsp;ô^iaciamcis.

II

IR M EI A H V. 115

NöffiPtt clemètiæ dcî niaximè per Chrift» giorificatü eR,deifiliü,quem mißt: deus in hune mundu,ut mudui ® ‘nbsp;per ipfum deo patri recociliaretur,nbsp;nbsp;nbsp;gaudiwn fieret

per euatigehü pr^dicatu in mundo omnibus créature etiâangclicis, e:^“ maie fiai domini celebraretur 'm orbénbsp;uniuerfiem^omnibuf gëtibus, ubi prlt;edicabitur euangenbsp;îium regni^quâta fcilicct botta ficerit deitf fidelibus e:;}“nbsp;ueris ifiraëlitis^tam ex ludxis quàm gentibus dno con»nbsp;gregatis CT regeneratis deo 'm Chrifto,ut prlt;e magnitUnbsp;dmegratiit obflupefcat omnis homo-ln rebus enim pernbsp;tempus ortis, beneficiu dei etgratiamaiorfiaëhnô efi,nbsp;qudmutexfemine Dauid huÀitanânaturâ'mduerituernbsp;bum dei,zy inter hominesconuerfatus uifibilis,prànbsp;mundipeceatis omnibus pa/fus cr ttu)rtuus,gentibusnbsp;quidem fiultitia^obfimatisludieis fcandalü,uocdtis 4«*nbsp;tem ex ulrifiq; eleélisgloriam gt falutem,

•° ^Hæc dicitdominus,Adhucaudictiil loco ifto (qiicm uos dicitis effe dcfcrtû,eonbsp;quod non fit homo nec iumentuîin ciui-tatibus luda, amp; in plateis lcrufalcm quænbsp;defolatæ funtabfqj homine amp; abfqj habi»nbsp;tatoreSCabfqjpecore)

uox gaudq ôi uox lætitiæ, uox (ponfî 8C. uoxfponfaèjuox dicentium.Confitemininbsp;dno cxcrcituû, quonia bonus dominus,nbsp;quoniä in æternummifcricotdiaeiusîS^nbsp;portantiüuotain domumdominitredu^nbsp;cam enim conuerfionc tcrræjficutà prin-cipio dicit dominus»

Uegari no pote fi etiâ à ludieis,qum promificue prlt;edi Promîfcu» cent non folu hificc 'm locis leremidsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Efaias jilicitatè

redeuntium de Babylone, ztr faluandorû per Mefiiamt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

quem futurum femper f}gt;cranc,fed etiâalij5’mlocis,alij quoq^ prophétie fapiustundc et hic locus de Babylonianbsp;redeUntibus applicatur tantü, iam enim ludata tota Uanbsp;flata eratfCr terra ïfiraël maxima ex parte,crHicrofi)nbsp;lyma nunc obfejjafine jfie liberationis. Qjfie tamen 0»nbsp;tnnia pradicutur olim denuà inflauranda, ut habiteturnbsp;ab homintbus g- beftijs:tata quoq^ cimt pace,ut hominbsp;nés mutuis matritnonijs cbgratulaturifint, z!r nuptiojinbsp;celebraturi cum gandiojtb fine celcbri cultu dei,qui etnbsp;refiituetur templo rctedificâdo,zir facrificijs offèredis,nbsp;cr laudibus domini in templo canèdis,quia captiui quinbsp;nunefimt cr eruiu,rcdibût,finon eifidé perfonis, faitenbsp;în pofteris.Omnino enim promittitur inftauratio terrlt;enbsp;luda zx ifraelis, qualcm cr facra canunt liter a com=nbsp;pletam cr prophanie,fi no tanta maieftate quanta fiâtnbsp;fub Salomone, faltem non minore quàm fiiit fub multisnbsp;regibus,maximè fubfilijs lofia, fcilicet ante primi tentnbsp;pli defirudionë.Aliquando en'tm fub fecüdo templo m4nbsp;ior fiiit gloria ludceoru, quàm aliquot annis fub primo^nbsp;Licet autë fecundo templo defiierint multa,qult;e primonbsp;aderant,arca fcilicct,cr uafa tnulta, tarnen etiâprimonbsp;no defiterütfua abominationes.zridola qua in fccudonbsp;non fiierunt,nifi aliquot menfibus.

II. ^Hæcdicitdnsexercituum,Adhucerit in loco ifto deferto abfi^ homine,5lt; abfqj

XX 5

-ocr page 268-

ierehias

iumcntOjSC in cunâis ciuitatibus eius,ha bicaculuin paftoru accubantiu greges*

IJ Et in ciuitatibus montuofis, ôC in ciuita tibus campeftribuSjS^ in ciuitatibus quaenbsp;ad auftrS funtî amp;in terra Beniamin,amp; innbsp;circumitu Icrufalé, 8C in ciuitatibus ludanbsp;adhuc tranfibutgregesadmanum numenbsp;rantis,ait dominusgt;

Idem quod priediâum inultipUciter repetitur, ad dm plificattotiem fùturit filicitdtii, zS“ nd confolationemnbsp;fuorum ciuitvm ob[eijbrtt crcapicudoru propedicm,nbsp;Confoia« qudntmnlibct indignoru. Qiilt;etumen longéperfiéhuinbsp;tio duplex.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt per Chriûum, cr apoftolicM ecclefiuf fi

delium qult;e primo in lud^a (3quot; Sumurie reÿu) pullula^ runt,donee ipfaru/èlicitMddduéîn eß eu muxinto merenbsp;ment o glorilt;e dei, er filioru ßdei Abrahue. Sic ciiimh^cnbsp;ad illd tempora fecundi tenait reßrutur, ut tarnen pernbsp;ueram anagogen dicanturde ecclefia Christ, coUeéktnbsp;ex ludo’is (3 gentibm.Qtte esquot; ium fuperiutfunt diéiunbsp;promißa crexplanata,de multitudinefideliumfub aponbsp;fiolicis paüoribuf ^3quot; doéloribut.

14 ^Ecce dies uenient,dicit dominusïS^ fu fcitabo uerbum bonu, quod locutus fumnbsp;addomumlfraêlamp;addomumluda*

1 y In diebus illis, 8lt; in tempore illo germi^ nare facia Dauid germen iuftitiæîScfacietnbsp;iudiciiim 8C iuftitiam in terra*

ChriSi No aliter quàm de chriHo exponi poßut, ct“ clarißi tegnum. compléta oßedt. Chriâi enim rcgnü inflituit donü^nbsp;nu{,ut dudwn promiferat patriarchit er prophetis,denbsp;domo ifracl er ludaglorific4dK,pr£omnibufgêtibuf,nbsp;cuius regn'tm perpétué duraturît efßet,quod de carnalinbsp;dici er fieri no poteft. luflitia autè e3 iudiciu in regnonbsp;CbriHi, eft fides perfiâa in deunt, er innocentia uit£nbsp;cum proximo, queeper euangeliu tanquam uera pietMnbsp;er cultus dei diffemindta funt in otwiê terram.

16 In diebus illis faluabitur Iuda,8lt; lerufa^ lemhabitabit confidenterîamp;hoc cftno.-tnen quod uocabit earn, Dominus iuftusnbsp;nofter, (luftitM noflrtt.)

Reliquite lK(j4 tdm in terra ifrael quàm ÎM totd diffier fionegentium, ad quM apoßoli feripferunt cr acceffenbsp;runt perfonaliter,qu£ er uerbum uita fufeeperunt manbsp;(«rufiiem gfi0 mmero, faluatafunt, er Hierofolyma glorificatanbsp;‘ eß per euangeliu,undeprofluxit in orbe .-corporaliternbsp;quidem uaßatd, jfiiritualiter autem longé augußius ernbsp;celebrius readificata CT amplificata per rrMndum,utnbsp;earn matricem ecclefiam reuerita fint totius orbis ec^nbsp;cïefi£ omnes,quamlibet maxima. Ç^uid enim aliud funtnbsp;tanta ChriSlianoru régna, er urbcs,nifi Hieroßtlymanbsp;fccleßa; fuburbia er fililt;e,ut fama maiore er fanéhorenbsp;polleat quàmBabylon, Chairum, uel Roma, aut Con-fiantinopolisfGloriofa enim diilafunt de tc ciuitas dei.nbsp;Homen ante er gloria huiuturbis eßChriRusiußitianbsp;tioßra. Cbfitentur enim omnes fideles fola ChriRi fe iunbsp;ßitia iulios ejfe, er folunt ipfum iuß:Mn corom patre,nbsp;er iufiitianoßne pignut

IRMEIAH V.

*7 Quiahæcdicitdns,Nonintcribitd«^^* uid uir,qui fedeat fup thronü dorn’ Ifra«'nbsp;Christi domini nofiri, qui fernen eß Dauidit,pojlert^ !nbsp;tdJ, er Ipiritualis propagatio no deficiet unquatif)^., Inbsp;uidis regiumfoliußat femper, er gloria habet ato''^nbsp;incœloerinterrafuperfiliosdeiereleélos. ''S'

  • 18 nbsp;Et de facerdotibus ÔC leuitis nó in teribi*^nbsp;uir à facie mcatqui offerat holocaufto’’”quot;nbsp;ta,amp;incendatfacrificiü,Slt;cacdatui(^^*’’^nbsp;omnibus diebus*

Contondantludaireßituendum fibifacerdoti’''^ . uitieum, er producant genealogiat Aaronis,nbsp;GerfomerCaath, erfidemeredentiu taliaeoftr’quot;^nbsp;ß poßunt : nos facerdotiu uerit agnefeimus innbsp;qui nos fielt regale facerdotium, er gentcmfnSto^’nbsp;eracceptabiliorë Lcuiticoordine,ftoblatiogt;rtf^nbsp;contriti er deuota orationis oßerimus perChnl^nbsp;fummum noßrum pontificem. Si uero tantopeffd^nbsp;thretur deus facrificijspecuinis er boumis,nbsp;tempore tuli/fet ruiasfuitempli er araru.Spitd''^nbsp;er ^iritualibus fc dignis dcleélntur.

  • 19 ^Etfadum eft uerbü domini adnbsp;anijdiccns,

Hæc dicitdns. Si irritum poteftfi^’''^ äummeücumdie,amp; paâümeûcu'” ,nbsp;äe,ut nó fit dies amp; noxin temporf^““’^'^

1.1 8d paäum meu irritum elTc Dauid feruo meo, ut nó fit ex eonbsp;regnet in throno eius,amp;kuitaenbsp;tes miniftrimei*

Sicut enumerari no pofTunt

amp; metiri arenae marisîfic multipl'*:’^} men Dauid ferui mei, amp; Icuitasnbsp;meos*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Similiainfuperioribus eifdcmfententiisf’'‘P^ii . luculenta funt, er ex diilis intcUiguntur.ti^^'^^,^u^/inbsp;dit in magnam gloriam dei multitudo faeerdot^nbsp;uitaru,niß ad intellcdlu apoßoloru aceipi‘gt;^^''nbsp;facer dotij quam hoßiaru in ßgt;iritu, nonbsp;cum templo ceßarut corporeo.Repetitiottid^^nbsp;fionis de regno Chrifii er nouo facerdotio,^nbsp;gnificentiäutriuflt;^,quie inexplicabilis euoi/n^nbsp;narrabili5,ideototicseamcloquimolitur. _

15 ^Etfadumeftuerbumdotnin*’ miam,dicens,

^4 Nunquid non uidifti quid poP

locutus fit,dices, Duae cognatio^^ pii/ ; elegerat dominusabieäaenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ium meum defpexerunt, co q“®^ ultra gens coram eisî’ . Ji«!'’nbsp;^Hæcdicitdfis,Sipaâuine5ifl - j,nbsp;6lt;nolt;Se,amp;; leges cœliSfterræÇOpnbsp;equidem amp; fernen lacob,nbsp;mei proiieiam, ut nó aiTumam ?nbsp;eins principes feminisnbsp;lacob : reducam enim cöucrßo*^nbsp;öimifercborcis»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pf*


-ocr page 269-

ierehias

Df^O'obrfMf quidcttn uidentes decent tribui tui(gt;ey b Ajjyrios abductns a'difperfas^nuncrcli^u^tres tri^^nbsp;b tn Babytonw abduci, tmde credcbat fieri no poffe^nbsp;Wdouw in unun rrgnitw coirent. Huie dowini« urgunbsp;iitti»ore(J»o?i4fnîdîcit certifiiwè (ùturum, ut Cbriftinbsp;rfgiHoti quifiliiunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D4uid,inlt;eternu duraturiifit.cr

fown putriarchitru tumquâ defiturn. iDud cnitit efi per peruafit orbentSemennbsp;^^'¦‘’fî3i)ljnf«,jion foîii PMlui,fed GT npofloli omnet,nbsp;^^^’quot;'ÄidifcipulijprimitiuÄ ecclefi£ fiminiirM,crnbsp;^P'^ßolicaru ecclelinrii/ùndiitores-Ciuoru ffraëlitarunbsp;'““^ßo,i‘tmttwc rep^tratafùit, wi reftitutu,nbsp;pi-o patribt« mtifitnt ecclefi£ filij,lt;]uos conflituitnbsp;V^Jtipesfufn- orbem terraru, non ut potentioresfintnbsp;’’••ttîû ^quot;‘¦‘^“’'«‘«5 '•cgniww KO« cft de hoc mundo, hoc eft,nbsp;*««,5, ”’’pûi-â!f cr c^jifcum, fed in f^iritu cr ccelefle.Spesnbsp;5“®ï«e ejl. CT fiit etiani Puitio.de tedf w omnibut connbsp;id cbrift-w», cum Gentiw plenitudo infruuenbsp;¦^‘^“’«rcinduU du^no^'tnhni» hominisfemi»nbsp;wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclefia, uerbi deifidee ant

‘‘^^‘^lt;ß(crint,Amen.

*‘quot;APVT XXXIIII« ^Eïbû qd faaûcft ad leremiainnbsp;àdomino,quâdoNabuchodonbsp;nofor rex Babyionis, amp; omnisnbsp;exercit’ eius, uniuerfa^ régnanbsp;a“'* '1«» erant fub poteftate manus eius,nbsp;populi bellabant côtra 1er ufalê,nbsp;^’^traonines urbes eius,diccnsînbsp;cr,^^^^f^iuètesantecnpta«rbéd^^^^^nbsp;f^Jgt;^3'lt;‘tiirtemôorcbofieriorem.Pr£nuntiati^nbsp;Pfficuli.cnpt«r4 re^K et urbis ditodeturnbsp;Sodechi£,propter f »od coieiîus efi tnnbsp;‘lgt;ùdë SedechiiS nùfefioordia dei,ad=^nbsp;tnJ^’^^eruerbudonuniperprophetn,crqult;tnbsp;piululurejfiiruro fueit. id ueronbsp;onJ’^''^^‘ibyloni£obfidereurbesccepiffetLachisnbsp;ßrtiterrefiRebit externis regibus,Az£^nbsp;iKu- A prima dutem obfidione cœptunbsp;HJ**’*^’*®nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uaftaretur tota.

teaâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deus lfraël,V ade,amp;loquß

Mï ÿ'J^hia regé ludaîôC dices ad cum, '’•taf ‘^O’ï'it’uSjEcce ego tradamet-manu regis Babyionis,

nbfiiK ajfii^tione anitni propheta toties ?*^'^'^‘‘^^^t,crc{wn no modica ira et indignationsnbsp;rfHdirctjtferb«fitme« domtni «o ^uiefeit,nbsp;'list ^'!ß‘^°‘^^ttiturpcrgit,GS'prophetafan{lutcarnbsp;quot; fedf ^‘‘hicit, zr obedit domino, Apparet no femelnbsp;itidc prophetaffe. No enim fufficit femel cianbsp;cr uigilë,donee no emendatur ttitiK,co«nbsp;P^it° ‘tytifiei :nbsp;nbsp;nbsp;ecclefjs nonfoltvm

'***'1^ «erbum doBiini, fed itéra atque ittru«» iilt;t^‘'^''^’^tiamfi emendationis fruëlusminimè cer*nbsp;‘^^^^^ßhdiores, uel femel ne^leëktnbsp;dli^uou'ej repetitafi-uàtficeti^

IR M El A H V. 11.4

J Ettu no effugies de manu eius: fed corn prehenfione capiêns,ôCin manu eius tra^nbsp;dêristamp;oculi tui oculos regis Babyionisnbsp;uidebuc,âlt; os eius cum ore tuo loquetur,nbsp;Si. Babyionem introibis,

Nozf iïli pradicit omnia qua eum ntanebat incomoda. Non omni» fed quanta uel iBi dominus reuclabat,uel quanta ad minbsp;ferum folatium capt.indu pcrtinebat.-alioqui Rlios a/fiinbsp;dente pâtre occidendos, cr deinde ftatim oculos e^o»nbsp;diendos,^catenis uMa abducenda dixtfiet,cM» ajfiinbsp;denda uttltu irati Babylonij prlt;edidt,cui feedus jrege»nbsp;rat,z^ cotraque eualijs regibus feditioné paraucrat,nbsp;graue quidë erat,fcdgrauius tam crudeliter damnari.

Leuis confolatio regis,quia facilis iaôlura fepulchri, lamentantium leue folatium mortuo, ludds tarnennbsp;graue erat non recondi cum patribus offa,prius rog9nbsp;combufiis carnibus,gentili ritu cr fiulto. P'qs cura ma^nbsp;ior efi bene uiuere,quàingloriofe fepeliri.

Et locutus cft leremias propheta ad Sedechiâ regem luda uniuerfa uerba haecnbsp;înlerufalcm*

Vt apparet tam obedientia GT confiantia prophète Regfj otrf . quàm regis obfiinatio,hic didtur toties çy tam maltis “*quot;»«“•nbsp;regem fiiifièuerbo domini monitum fine profiâu,ut ittnbsp;fiumdei iudidmn cernatur, cr timeatur contemptusnbsp;uerbi dei, prophetarum authoritas. Attenuatumnbsp;eatenus er at regnum luda, ut ex tot urbibus tres tantünbsp;extarent murdtiie,regi fubdit£,omnibus alifs à Babylasnbsp;niooccupatisuel uafiatis. EÔperduxerat infilices re.^nbsp;ges ifraël cr luda malitia fumma, ut tamfloridi zy poanbsp;tëtis Salomonici regni nihil extaret,pra:ter très urbes,nbsp;fiittim ey“ ipfie perdenda.

XX 4

-ocr page 270-

lEREMTAS

non dominarentur eis ï audieruntigitur, SCdiiniferunu

11 Etcóucrfi funtdcinceps.-Serctraxcrüt fcr uósfuos Mancillas, qs dimiferut liberos,nbsp;Sc fubiugauerutin famulos 8C famulas*

II ^Etfadunteftuerbum dominiad lere miatn à domino,dicenst

Serma aliuf prophétie, alteriuforguwëti. Roe Zede lerenüa toties monitui de legii diuinie obferuan»nbsp;réttaïÏa«. cKitdcre ïmpeiidentia iïlimala optaret.Confcnfunbsp;principum Cfquot; populi de nouo promtferant libertatentnbsp;fecundtilcgëlAofis, reflituendä feruis GT dnciÜK,id^;nbsp;more uetuflo ceremoniji ad exemplii Abrahie peraCits,nbsp;Uitulo fcilicet fdcriftcato, GT 'm parta feëio, per ^Uiitnbsp;pan utra^; tranfiret fub cotefiationibuf. ld egcrantfe^^nbsp;ptimoanrto regni Sedechiie, jjgt;emreftpifcenti£ etiamnbsp;'m a!ijs,fed no perfeuerauerut in probo inftituto, citiiMnbsp;relapft ad priorem tyrannidem, nunc duplo rei,tranfsnbsp;greffe legis GT iuramenti noui.

14 Cumcompletifuerintfeptêannijdimit-tat unufquifq; fratrem fuuni Hebræum, qui uenditus efttibi,amp;feruiet tibi fexannist amp;dimittes eum à te liberum t Sc nonnbsp;audierunt patres ueftri me,necinclinauesnbsp;runtauremfuam«.

QK( per dominu de Aegyptiaca feruitute liberati fie fant.eo ipfo iam feruidei erant,qua noua iurifdiëhonënbsp;fie moderatur,ut quàm Uberrimi fint l/raelitie,cr neminbsp;ni feruiant prêter quàm dno, ut nee fi quis fe uciiderenbsp;ttelit,diutius quàmfeptë emptori annis teaeatur, it: fesnbsp;ptiwoliber exeat feciwdulegë,Exo.ii.GrDeut,tt.

ly Etconuerfieftis uos hodie, 8cfecilbs qd reélü eft in oculis meis, ut prædtcareris ü-bcrtatéunufquifqjadproximufuü tamp; ininbsp;ftispadumin confpedumeo,indomo innbsp;qua inuocatü eft nomen meu fuper earn,

Mmendatio Rcnouati iuris obferuantiamftitutacorainendat dot coafta. ))iinuf,ßrtaßis gt alia emeiidanda in nwribus iuxta Ienbsp;gern fufccperantfttmore pænaru, quas continuo regnonbsp;Iudlt;e imminere cernebat, cr à prophetii audiebat. Ke-^inin oculis dni erat,licctno ex fide fieret,tarnen pronbsp;tanto laudabatur.ln loco ftcro in tëplo fixdus inierant,nbsp;quod periurij cauftm aggrauabat,^^ m conttimelianonbsp;minis diuini cedebatMinus malum erat no promittere,nbsp;quant promifianonferuarc.Veriintamen lege ad hoenbsp;tenebàiur,G^ de nouo id non uouere poterant,fcd pro^tnbsp;pofiturenouare, Gëquot; debitimemoria refi-icarenoneratnbsp;mutile ftferuajfent. QMotidie enim «itó melioris infiis

IRMEIAH V.

tutum renouandit eft,Gr contendenduntcunteameff fanguine,quie quotidie militât cotra legent del-

Çiuia libertatem abfluli^lis fiatribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

bis quoq; adimetur libertiK, utferui régis turi fitis, qui donata libertate abufinbsp;permittam hoftibusinuadendos, ^ni acceptanbsp;tiagladio uos occident, g^ pefli tradä uos abfiamtnbsp;GT fagt;ni,uagi eritis in omnibus regnis,feruietido rnbsp;hi feruire nolui^lis uni domino.

gt;9 principes luda Sc principesIcrufal^» nuchi Sc {acerdoteSfOc omnis pop*’*‘’rgt;nbsp;ræ,qui tranfierüt inter diuifiones ui'** 4nbsp;io ÔCdaboeos in manusinimicorfinbsp;8C in manasquærentiûanimâcoru'^’5nbsp;crit morticinu eoru in efcam uolatib”nbsp;cceliSCbeftfisterrae*

Religione magna iuramëta feruabatur oHm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*

brteos, fed cum tempore omnia labafcebäi, fccpta/àcilius negligebàtur. Ç^uos tarnennbsp;res domiiuts rigide punit. Hic quoq^ minatitr i”nbsp;âu fuo fœdiis initu GT non feruatum à priinr‘‘nbsp;eunuchis régis facerdotibus G!quot; toto populonbsp;folëniter celebratu,publicè fe uindicaturu denbsp;omnibus paritcr tradëJis m poteftatë regisnbsp;GT mplacabiliu hoftiu, qui occifos abijcientnbsp;firis dilacerâdos. Caueda efi ergo perfidiafotdt^'^nbsp;GT cbaritatis lex dho flatuëda, ne feruis à doiH^nbsp;libertiU,tyrannis itnpunè infrmgenda credatVi- pnbsp;Et Sedechiam regem luda SCnbsp;eius dabo in manus inimicorufu^^ inbsp;Sein manusquærentiûanimaseor“'‘?,jinbsp;in manus excrcituu regis Babylo*’*^’'^nbsp;recefleruntàuobis,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j|ii

Ecce ego præcipio,dicit dnstSCredi*^ cosinciuiuté banc, 8Cpræliabûtur3%!nbsp;fus earn 18C capient eam,8c incendft*»nbsp;SCciuitates luda dabo in folitudin^’”’nbsp;quod non fit habitator»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„«i

Toties pradiëiki captiuitas regis, ipfum entei^^ potuit,quia aberatfides in uerbu dni,cr proph^ jfnbsp;temptus perfeuerabat ad quem iUum princi^nbsp;bant,ideo pariter ceciderut 'mmanusho^iu-Qd^^^nbsp;tuuicabierint cotra Aegyptios,Grabintpijsnbsp;non reuerfuri, redibut tarnen meo mandoto amp;nbsp;adhuius urbisuaüationem,igne erfirro.

11

-ocr page 271-

lEREMIAS JfCAPVT XXXV.nbsp;ftäüeft ad krcmiamnbsp;à domino in diebus loacim fili)nbsp;lofiæ régis Iuda,dicensïnbsp;„ — Vadcaddomu RechabitarS:nbsp;^oqucre eis, amp; introduces cos in doniünbsp;®®ini in unam exedram (thefaurorum) ói.nbsp;.’^“'seisbibcrcuinum.

' .^^äffumpfilezoniam filiü Icrcmiæ filii A ’’»iæjamp;fratres eins, SCoés ßlioseius,nbsp;^’’iuerfam doniû Rechabitarum:nbsp;/^introduxi eos in domu domini,ad ganbsp;j)°Phylaciû filioru Hanan filii legedcliænbsp;°‘i'inisdeijqderat iuxta gazophylaciunbsp;ß ?^'P5,qui fuper thefauru Maafiæ fili)nbsp;'”1’,qui erat cuftos ueftibuli.

p4tet propfjf trfm twnferuaffè ordmcm Ml twr Zenbsp;redit ad tempora Grgefia loiakim,nbsp;’'’’ê^^uerat. Familia Rechabitarum fecundunbsp;hctro uel Hobab focero Mofi$,q«i

‘''.fed

imîicl p‘tflt‘r‘i uilhtantcs more ueterum, m'dfc '’^'^^‘*'’‘^gt;’tuncaliuoccupâief, proutconwdumnbsp;tr‘tnfmutabiliat

' 'tiolo^^ ^'’^^’‘‘‘'!,Zeloß GT fideles cultores dei ueri,ac J CTBaalw, culture hoßes, nofegnes,no par^nbsp;Rfo,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G-fam^ erâi apud ludxos, ut patet

^^ùci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habitabàt, nemini mo-

parfimoniâfeélabantur GT p‘tcë, paßi,facile pergcbaM ad aliumtnenbsp;fuiMtijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er uiros bonos crederent, ob

fcoj cuttiw« Hicrofobmis impenßim.Ad P^^ habebant praceptanbsp;d^ißti-Quinbsp;lgt;ifgt;tTent, tot molciliisnbsp;pfficvla'rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;licet utilis ufus,tamen

fti ** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruauerat ditigeter,prifco ho

’’’’liüv uióhtando, cum filici parfimonia Hierofolymts propter bellanbsp;propheta in exedram,tem’^nbsp;*^””«»¦15 6nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfopoßto folicitetur ad bibendu,co

'’¦’’’t «r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deum timêtibus,quorum pauci iam

conucnerant.

^'¦^Phn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^**i® domus RechabitarS

*°s.Riu. P'^nos uinOjöc calices:Slt; dixi ad Vi^J^’^'feuinum,

cMharis iÜis proponebat dd ‘*“‘’«5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^t^’tß‘tntiam^m humanaru tra

h^ebatur Ulis profe-

uinum: '^adab filius Rechab, pater noftcr,

IRAÏEIAHV.

præccpit nobis,dicens,Nó bibetis uinum uos Scfilii ueftriufqjin fempiternum,

  • 7 Etdomum no ædificabitis, Sc fementemnbsp;non feretis, 5C uineas non plantabitis,nccnbsp;habebitis : fed in tabernaculis habitabitisnbsp;cundis diebus uefiris, ut uiuatis diebusnbsp;multis fuper faciemterræ in qua uospe»nbsp;regrinamini.

  • 8 nbsp;Obediuimus ergo uoci (onadab filfi Re.nbsp;chabjpatris noftri, in omnibus quæ præ--cepit nobisHta ut no biberemus uinu cunnbsp;dis diebus noftris,nos SC mulieres no^nbsp;ftræjfihi Sefiliæ noftræ:

  • 9 nbsp;Sc non ædificaremus domos ad habitat»nbsp;dumtSC uineam SC agrum,SC fementé nonnbsp;habuimus,

  • 10 fedhabitauimusintabernaculiSjSCobe-dientes fecimus iuxfa omniaquæpræce-pit nobis lonadab pater nofter.

Traditiones ißx humana non erant contra legê,non impoßibiles, uitæ humana; non inutiles, fed commoda:,nbsp;tnultas folicitudines oncrofas amputantes, difciplinanbsp;qutedam erant,non proßabant ad mentumßbi er alißnbsp;corradendu gt participandü.Non erat hypocrißs,fcdnbsp;philofophica parfimonia: no ut ab alijs mendicarèt,uelnbsp;oneri ejfent uicinis uel grauamini,fed nec proptereanbsp;otiofi.^echicuota dno fa^legimus,qumfi neeeßi-tos mgruiffet naturte uel charitatis, fine dei offinfaui^nbsp;num bibere, qtfine pcccato potuiffint. Sicut contranbsp;aliud fuum hiùitutum no habitandi in urbibus,ubi funtnbsp;homines afluti GT raro boni, ut eS in Egloga Mantua*nbsp;ni:hic tarnen ob bclia urbem (itérant ingreßi : hic ueronbsp;perfiüu-nt in propofito, cum nuüa ejfet ißis neeeßitasnbsp;bibendi. Et non pauci funt,quibus natura eß uinum bi*nbsp;berenonpojfe, quam apud admodu paucos monachosnbsp;inuenimus. Qjtmpotius à pueroabflemij naturaliternbsp;à uino, monachifiüi, uinum bibere didicerunt, ne hicnbsp;locus iftis patrocinari putetur. Nee ordo monachorumnbsp;tolerabilis iUts uifus eß,ubi uinum deeßet.

  • 11 Cum autê afcêdiffet Nabuchodonofornbsp;rex Babylonisad terra, diximus,Venitc,nbsp;SCtngrcdiamurlerufalcmàfacieexercitusnbsp;Chaldæorum, SC à facie cxercitus Syriætnbsp;Sc manfimus in lerufalem.

^Etfadum efi uerbumdominiadlere.' miam,dicens:

Caufam aÜegat cur nuncinurbe habitêt, neeeßitate compulfi,redempturi fcilicet uita,quod tarnen aquè il*nbsp;lis prohibitum ut uinum erat, fed neeeßitas in omnibusnbsp;dißtenfare poterat.-quo tarnen pro(tigio periclitati ma*nbsp;gis funt,quam ft jorismanfilfent.

15 4|[Hæc dicit dominus exercituum deus Ifrael,Vadc,8cdic uiris luda SC habitato^nbsp;ribus lerufalem, Nunquid non recipietisnbsp;difciplinam, utobediatis uerbis mcis,dt^nbsp;cit dominus^


-ocr page 272-

I SREMIAS

Obedientia izj exem^lti correptioné ajfumitur hiec Rechabi^ turn, ' * tdrum obedientia, contra inobedicittiä ludæorum, quinbsp;perpétua uerbo dotniiti aduerfatttur,rebettes zS“ 'wwMnbsp;rigeri, propterca amp; digne puniuntur : ficut cr hodicnbsp;plurimi Chrifiianorivm pluris habet tran/^eßionem lenbsp;gum humanaru quant diumarunt,horrëtes magis efumnbsp;carnium in Veneris die,quàmadulterutuel bla/phemianbsp;dei in die dominico. Facilius nani^ externaferuantUTinbsp;quàm interna,propter quæ MitustntuTi

14 PræUaluerûtfermoncs lonadab filii Rc^ ehab,quos præccpit filqs fuisutnóbibc^nbsp;rentuinû î 8C no biberûc ufqj ad dichanqnbsp;quia obcdierunt præccpto patris fui t egonbsp;autê locutus fum ad uos, de manc confurnbsp;gens,amp; loquenstSC non obediftis mihi«.

No« improbatur Rechabitaru inßitutu,fed comment datur magis obediëtiafilioru ad parëtes, cum ifraëlitienbsp;patrem cr deunt fuît tamfidelë or beneßeii audire re»nbsp;tiuerint nihili pendant femper prtecepta dei»nbsp;ïy Mifi^ad uosomnes feruos meos pro^nbsp;phetas,c5furgens diluculo, mittens^,8Cnbsp;dicens t Côuertimini unufquifqj à uia fuanbsp;peifima, amp; bonafaciteftudia ucftraîSCnonbsp;litefequi deos aliènes, nequecolatis eos,nbsp;amp; habitabitis in terra quam dedi uobis ôCnbsp;patribus ueftris:amp; non inclinaftis auré uenbsp;ftram,neq} audiftis me*

Oïi folîcto Solicitudo paterna dei notatur ad populit fuunt, qui^ ^pt« de»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femper mißt prophetas, ut abfterreant à malis,hor

tentur ad bona,uoluntatë dei indicando, eui obfequan tur,fi euadere pœnaeuelint: quibus non obfequuntur^nbsp;fed perfeqteunturpotius,deos aliènes feëlando ac defe^nbsp;rendo deum,qui eosgenuit, promißiones dei de here^nbsp;ditateoptim£ terr£ poßidenda;minimècurando.Nunnbsp;quant enim deeß: timentibus fe donünus, ßngulis horisnbsp;feruos mittit in uineam fuam, omnibus mundi tetatibusnbsp;prophetas fuos mittit,qui couertant corda patru adnbsp;lios,qui uirtutes dQceant,c^ à uitijs dehortëtur,quorunbsp;femper muiidusfiracißimus eß, utfubindc euetti opornbsp;teat zizania, er purgari agrum. Hoc mj populo ueterisnbsp;teßamenti uidcturfaélum,cr noui.

Si ift Tyro er Sidone tanta ftëla eßët miracula,quan taapudlud(eos,propenßores ßtißentad ßifcipiendamnbsp;Chriäido{lrinä:fic longé Gentes uidëtur ad fufeipiennbsp;dam difciplina proniores femperßtiffe,quain cotuma^nbsp;ces er duro ceruicis ludest, quod er in Euangelio fufeenbsp;pto paßim coß)icitur,ludieis perpetuo obturatis.

-ocr page 273-

ierehias atpopulutlegens (^audiens compUflgereturnbsp;CT ^iidationcm, eu^dcrct^ iudiciimtnbsp;quot;’wijijHod illii impendm dudiret,quod nihilominusnbsp;''^\^poj[cM,fifcemend4rent^nbsp;N * ®C3uitcrgo Icrcmias Baruch filiumnbsp;exore leremiaenbsp;lt;1008 locut’eftnbsp;5^A. '^jinuoluminelibn,

'ï*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bdruch lcremite,qucmnuncuoc4t,

P^ophctd,adJpiritui fait tlic 'fahum fft. Q«if enim pu^nbsp;'^**’^*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crfru‘

iii,t gt;fi^gt;Jd(ire, ut certitudmi ueritatis fer^ lt;^o!i/ilioßgt;irituinbsp;Hftlonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt,qua:fi tantÜ oretenus di-

°bnoxid fifißet tam obliuioni, qudm ^“^'’nicnnipoftttris.

Eoq Icremias Baruch, diccns, ) ïifc uako ingredi do-

1 ‘‘''lïo f ' quot;^2.0 uoluminc ^ietitenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orenico ucrba dhi,au-

^*¦11« ‘’fniiiK^J'^^audientc uniucrfoluda.qui ^«4«,4 '‘^‘“‘f^tibus fuisXcges cis,nbsp;'’quot;‘itKrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prtedicatione, duabuifuppterc

fnbuiif^’ ‘^^^^°'»»gt;fndant, öquot; pr/edicantcm ^’‘'luninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huiuftnodi fcripta difci*

populo primum : eim enim maxime iiu^ q«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enunidreiiitam,cum re=

° ptincipaimpiosexperirctur, c^^bas Soutii^j^f^'^l^iumformidolofos uidebat. Populuer»nbsp;^''®fX{T ¦ audiensaduenicritem cum ma-contra urbem,indixcratßgt;c=nbsp;dommu, qu^e ut ardétior e/fetnbsp;Hcbrteorü more ufque adnbsp;interpeüando progra=inbsp;^^’’i^cniebant, non folum ciuesurbif,nbsp;^cgio confluebat,ut nudtttu=nbsp;L “’’i'iA ^fcratio implorareturfaaliuf. lÿinbsp;' ^'ftt ‘^ oogt;Menientibui,iubetprophetarecitarinbsp;/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ’^‘’^'^etnf.°’’‘‘'‘‘^‘^°^‘‘^‘gt;^c,nequidueldcfuoadijcerc

obltuionem decidere. Sic expcdit ma ^pcrto uolumine legere,nbsp;memoria,cumßgt;iritui fanenbsp;‘tccomodandutfit,nbsp;memoria pneconceptorunbsp;‘‘ttiatur codice cr fcriptura,quamnbsp;' U)j atque iticulcandam propofuit ecnbsp;cxlocisdefumpta.tloncaruitnbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘‘»f fcculifufu

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uideretur, çr minus memoria ua-

' b ''‘'‘«ink L^° '^^^ctur, quant qui non, fam£ potius rae

' horatio corum in confpcflu 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unufquifq,’ à uia fua

’? quoniam magnus furor SCindi-

IR'MEIAHV. j±6 gnatîoeft, quam locutus eft dominus ad-uerfus populum hune»

Praidicationis huiusfiniscrat refipifeentia timor pane immiaeiuis,quo ad ardètius orandum prouocaenbsp;rentur, morum ey fidei conuerfioncm nouain mflitueenbsp;rent,CT domini clcmeittiam obtincrent, cuius irain manbsp;gnam fuccenfim audirent intotamgentem, cuius mininbsp;ma portiuficuiafuperelfet,qua: tarnen impie uiuensnbsp;propediemfinicnda audiretur.

  • 8 nbsp;Et fecit Baruch ftlius Neriæ iuxta oinnianbsp;quæ præcepcrat ei leremias propheta,leges ex uoluminefermones domini in domo domini»

Periculu/m Jfonfe fubit difcipulus mandante magi^ flro,m condone tota propheta recitansuerba, de mannbsp;dato domini dei.

  • 9 nbsp;^Facium eftautem in anno quintoloa-cim filii lofiæ regis luda, in incnfe nonoînbsp;prædicauerût ieiuniûin côfpcâudomininbsp;Omni populo in Icrufalê,ôlt; uniuerfæ mulnbsp;titudini quæ confluxeratde ciuitatibusiunbsp;da in lerufalem«-

Legitimum ieiunium à domino per Mofenin^itutu, reiunîumU .non Icgimus aliud, quàm die propitiationis,in feptimo g*««»“'quot;-menfediedecimo. Cam igitur hoc ieiunium habitü fitnbsp;menfe nono,patct illud pro prafenti calamitate cr firenbsp;midine aduentantis regis indidum fitijfe,cuius tune fanbsp;' ma uenturi iaôhbatur,qu£ cr dilata ed propter ora-tiones idas, quas ficrino permififfet doininus,n;/ï exaunbsp;dire uoluiffet. Sicut O’ Niniuitarum oratio inanis nonnbsp;fiitjtc nec iüa:fada enim quinto anno regni loiakim,nbsp;dilatiottem promeruit ufq; ad undeeimum, in quo prienbsp;ma contigit captiuitas,occifo rege.

  • 10 Legit^Baruch ex uoluminefermonesnbsp;lercmijrindomodniingazophylacio Ganbsp;mariæ filii Saphan feribæ, in ucftibulo funbsp;periori, in introitu portæ nouæ domusnbsp;domini,audienteomni populo»

  • 11 nbsp;Cum^ audiffet Micheas filius Gama-riæ filii Saphan omnes fermones domininbsp;exlibro:

Gazophylacia multa erant circum templu cr atria, pro uarijs negotijs tra£blndis,quoru unwm tune dice»nbsp;batur Gamarix fcrib£. Inquoexaditiore loco Baruchnbsp;legebataudiëti populo, codituto in atrio maiore,apudnbsp;portam nouam, quarum multie erant propc templum,nbsp;quod dicitur omne ledificium. O' jfacium in circuitunbsp;ueri templi Salomonis.

defeendit in domuregis3,d gazophyla-ciumferibæî ecce, ibiomnes principes fedebant, Elifama fcriba,SC Dalaias filiusnbsp;Semeiæ, amp; Elnathan fili’ Achobor,amp;: Ganbsp;marias filius Saphan, SC Sedechias filiusnbsp;Hananiæ,SCuniuerfi principes»

15 Et nuntiauit cis Micheas omnia ucrba quæaudiuit, legcnte Baruch, ex uolumine in auribus populi»


-ocr page 274-

I E R E M I A S

Nofrffw domus régis humiliore loco ßtd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem^

pltwWjCttJW no femel de templo defcëfus fcribiturdos mum regis, m qua etiägazophylacia zr exedrlt;e mubnbsp;tie erant ad negotia expediida. Inter quM erat wta fcrinbsp;barum,ubi principes regni cofederant, interim populonbsp;ßne primoribus ieiunate zr oräte:quibus ibi nuntiaturnbsp;de leätone libri prophetici,per Baruch,populum allo»nbsp;quentem non iu^um 4 rege uel pernujfum.

14 Mifcruntiiaqueonines phncipesadBa ruch, ludi filium Nathaniæ filii Scicmiænbsp;filii Chiifi, dicentes,Volumen ex quo le-gifti audience populo, fume in manu tua,nbsp;Sc uenùTulit ergo Baruch filius Neriæ uonbsp;lumen th manu fua,Si uenit ad eos,nbsp;lAijfo nuntio fua authoritate abRrahunt prophetainnbsp;à leäione uerbi dci, iubentq; obmijjöopere dei obe»nbsp;direpbi,C!' allato libro citiiis comparere.Qupd ZT B4nbsp;r«cb fine moraperficit, nefcius quid /{(turMn,quaueranbsp;tioneuocaretur,

ly Et dixcruntadeum,Scde,amp;lcgehæcin auhbus noftris,Et kgtt Baruch in auri-buseorum,

' nbsp;nbsp;18 DixitaüteisBaruch,ExorcfuoIoqucba

,turquari leges ad me oés fermones iftos: amp;ego feribebäin uolumine,atramentO4.

19 nbsp;nbsp;Et dixerunt principes ad Baruch, Va-

de,amp;abfcondcre tu amp; leremias,amp;nemo fdatubi fitis*

a.0 Etingrelfifuntadregcminatrium^Por ro uolumen comendaueruntin gazophynbsp;lacio Elifamæ fcribæîamp; nuntiaueruntau-diente rege omnes fermones*

Principe» nbsp;nbsp;Nozi omnino impij erant principes hie nominati,»ec

Bontmpi). imprudentes, uolunt enim prius audirc quid populo proponatur Zf recitetur in ecclefia,ne quid feditiofuntnbsp;uel friuolum falfumq; temerè pr^edicetur. lubcnt quoq}nbsp;aßidere, no fine humanitatis zr beneuolentiæ'indicio.nbsp;Cupiunt ipfi quoqs audire uerbü domini,zr fuflinent,nbsp;donee leého abfoluatur totius libri. Audientes auté crenbsp;dunt uerbo domini,zr pauore corripiütur,fefeqi allo=nbsp;quuntur zr audire defy der ant totius rei gefhe feriem,nbsp;CT fi hec reuera haberi debeant uerbit domini,fine alinbsp;qua impofiura.Audiunt autë diligenter Baruch de fin»nbsp;gtdis fatisfacientem. Délibérant hec regi non ctlanda,nbsp;apud quemfwmma reru cofi^cret. Fideliter quoq^ connbsp;fulunt faluti,tam Ieremi£ quam Baruch,prxuenire uo»nbsp;lentes/uroretn régis, zralioru quornndamprindpu,nbsp;ttolentes abfeondi utrofq; er librtvm, deniq^ non prodinbsp;mfidißimuldri nequeat.Verbotenus argumentum regtnbsp;ittdicant, totim Icibonis auditie. Q«lt;e omnia indicant

IRMEIAHV.

fideles fiii/fe uiros,zr non deploratiemalig'^i^^‘^‘^^ deum zr prophetas. Qhlt;iIcseffedebent teg’i0quot;t\nbsp;cipum confiliarij,qui non cotemnenebe regul^^^nbsp;hic difiere debent, zr contra profijfores ueritatnnbsp;aliteragere uel confulere,nifiuelint malep^‘’‘^‘nbsp;fuisrcgibus.Qui enim uirtutefuadifrumpttti^'’f^nbsp;teR malitiam regum,ci regum palatia fitgie/fdaJufKgt;nbsp;recipiat impiorum confiliorumß-uäus.

Mifit^ rex ludi, ut fumeret y ' Qui tollens illud de gazophylacio^.*^nbsp;famæfcribæ,lcgitaudiente rege,^“*”nbsp;fis principibus qui ftaba nt circa

Audiïit rex cum principibus ali/s qttoq; ptdf^' er qtii iam uenerant, libru legi, cum grandicotnbsp;uerbi dei : ubi nemo audebat cötradicerenbsp;pello Itbrit imperiofo rege, qui zr cofcntantoir.^nbsp;habebat facinaris,alij autc timebant regif it^nbsp;gnationcm,non fatis firma probitatc muiüti-2.1. Rexautemfedebat in domohyf'”’nbsp;menfe nonoîSlt;pofita eratarulacor^”’nbsp;plena prunis*

15 ' Cumcp legiflet ludi tres quatuor , feidit illud fcalpello , j,.nbsp;proiecitm ignem, qui erat fuper ^rw'^ ¦nbsp;donee cófumereturomnc uolm®^*”®nbsp;quicratinarula*

Hyemis frigoraßeuiebant tarn in cordibiui'’’!''^i quam'm aere,nono menfe à Martionbsp;ignem non femel proditur ueritas, zrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

tur. Verbum dei igne punitur à pcrfidis.ctif* fufeipitur à pijs. Nihil impijs regibusamp;'P’'''’^^fi/nbsp;intolerabiliiu zr muifum magis,quàmpi'‘'P^^^'‘^i'nbsp;tnofitlusueritatis : quod ut maxime eontc”^..^^nbsp;mere,tamen ßrtius cofifiere cernitur,nbsp;extirpareiüudconantur.Talisnaturaueritdilt;lnbsp;fiât, O' hodie comprobatur,ut imprudéterigt;g^^Lnbsp;cunq; uerbum domini uelaudire noliiitt,ui^^^nbsp;temnere zr impediic uanè prafumunt. jÿ/nbsp;a.4 Et non timuerunt, neqjfcidf“*”^ jjy/nbsp;men ta fua rex,S^ omnes feruinbsp;dieruntuniuerfos fermones iftos.^pjnbsp;Indignu facinus zr inexcufabilis torpor P’^quot;'Tfi(nbsp;qui blafiihemiam tantamuidentesagnittiur'^^nbsp;facrum codicem non de falfitate conuiibifinbsp;co à rege uel confentanets firunt,iequaninid^J^nbsp;regni pfmdpes tantlt;e tyrannidi defiruntpf‘’,^nbsp;ut nullus eorum uefies per facram 'tmpatirdi^’^^nbsp;rit,nullus ueritatispatroc'mium fubi‘'rit,iu‘^)^nbsp;phetarum difcrim'miobiccerit.liitaleshicitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

mini condemnantur ; ut fuain fibi rnaneittem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

dei minimèeffugituros fdant,nifi fe coniungantàueritateoppriwentur.He^'”’/nbsp;poribus latius cogitanda^committimtttr-Siip^^f^ ,nbsp;facile perfuadetur quodres eÄ. Talesnbsp;bebat rex impius,qualis erat,tale quoque triu iSnbsp;pretiumfufeeperunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Verfitamen Elnathan,Si Dalaisj

a.1

-ocr page 275-

ierehias marias cÔtradixerût régi, ne comburcrctnbsp;librum non audiuit cos,

NoDWMtw hic tres uiri Eln(ithan,Dal4idf tO“ Giiind* Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Micxhis qui priiis d Baruch audierant tequanimitcr

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nerf)« domini; hi nunc quoq- intercedunt obßltunt

pmwriljrfgijKt non exurat codieem, fed no exaudiuit 'quot;‘»«ounbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f'^P’^^ttofninati mali erant,primut

[•«iiSS . firiba. Soient enim protonotarij infidèles Cfquot; iwpij iicijnifiëtcfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;principibus cogt;fi

^iihtibus,qui fe applicàtprimoribus,ç^ confilia fti J «fctunt, uel ad gratia regentin, uel ad priuatumnbsp;^'^^nodunt out ajßdiim:qui etiâuehemeiuerprofuntnbsp;age»disprolfiere,fi boni fint. Hictaliinbsp;Wiî frat, ^[,..}j5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Elftathan peßimus fiiit, quimif*

Rlt;(iAeg)ptâpj,Q pfophctaVria reuocandoadmor quo fipra. Alter filius erat itnpij pfeudoprophenbsp;5,6nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fentiebat.

Præcepit rcxlcremicl nlio AmÖcch, ^'¦aiæfilio EzneljôCSelcmiæfilio Ab.-comprehenderct Baruch fenbam,nbsp;* prophetam î abfcoditautem

uolumen, «re[^°”'.® feripferat Bair uch ex orc

confilio,tres lt;^ontprchendendü duos, prophetamnbsp;ud uolwitatë expofîtos in’:

ad tempus,ut non iantfir^

'° oês nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud{amp; feribe in

'« 'gt;olu„ priores,^ erant in primo lÿï,®' iftipj^’^dcôbuffitloacimrexïuda,nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiiit dcclaràdieueritatis, quant

tu ’^^^bat.Secundô enim infigt;irata,eodè ^iri^

‘c'i‘^‘‘'’^*^^gt;'^xi^i^pt'incipes calcarcpof^ nolmt,cogâlur.Sic prophetarunbsp;^^‘js t)/^figt;tefi{lere falt;!îis,uerbis ZT firipturisnbsp;^pi^fitosq; omniu iniurioforu hoanbsp;Et shT****^’^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neritatem.

4ou, ¦ ^°3cim rege luda dices t Hæc dicit

CO annStians, Fc.-**'^*'aih'kBabylonis, 8(. uaftabit gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^^c^^tcxillahomu

l^oacin» '’quot;^jNôcritcx CO qui fedeat fupernbsp;^1 ^'*’®‘^cadauer cius proiieietur adnbsp;Et,J|F®^^’cjpgt;8lt;adgelupernodcm,nbsp;^^^tra f °nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côtra fernen cius,

eius inigtates fuasîSC addu Pereos ôCfughabitatores lerutalë.

IR M El A H V. ia.r

amp; fuper uiros luda omne malu quod locu tus fum ad eos:amp; non audierunt.

biculcaredenuô cogitur regi,quodinuitißimusaudie Rcxînw« lat, propter qua ad morte quarebatur fanihis 4 rege.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘’f’*

Nee «erbiî lenibus fed atrocibus tnuadere iubetur,qua fi uólentë mendacij arguere uerbu^O' ittipotentia inu^nbsp;rere deo. Contra igitur pradicit iöi grauiora,non habt»nbsp;turum haredem,cqciendum à fede regni, turpitcr oceinbsp;dendum,extra Hierofolymaiti frpelicndu/m.Etquos hanbsp;bet nunc feruos in malo cofenraneos, hos quoq^ fodalesnbsp;habiturus in poetia,mal'amq; iftud etiöiperuenturum adnbsp;totum regnivm urbem er poptduw.

3lercmias autéruhtuolumenaliud,8C. de^ dirillud Baruch filio Neriæ fcribætqfcri-pfitin eo CKore leremiæ omnes fermoncsnbsp;libri, quem combuflerat loacim rcxiuda

i^ni Î amp; i nfuper addiri funt fermones mul to plures,quàm antca fucrant.

Veritas domini manet in ietcrnu,multoqi minus nunc Veri« nMtrtdo /fieibita eragnita fupplantari potefi,per quannbsp;tumuis potëtes er atroces principes huius mudi,quantnbsp;tunc cum primu audiebatur à regibus impqßimis. Connbsp;fultiui fiierit, utadhareant quant obfi:repent ueritati.nbsp;Augetur perfccutionibus fides piorum,er fcripturaronbsp;bur hareticoruin cr incredulorii pertinacia inuincibi»nbsp;lius cuadit.Eadumhocefi temporibusapo{loioruamp;nbsp;martyrivm,quortim confiantißimafide per dcigratiantnbsp;authoritas fcriptura inclaruit toto orbe.

^CAPVT xxxvrr. T regnauit rex Sedechias fili*nbsp;us lofiæ pro lechonia filio loa*nbsp;cim t quern coftituit regem Nanbsp;buchodonofor rex Babylonis

in terra luda.


Sf dechias regnauit pofi (oakim er lechonia,undecint annis,infiitutus à regeBabylonis,mutato nomineesnbsp;A\athatia,civm er SeUum diëhs legatur,ficut er iüiutnbsp;fiatres.Oinnes autem iniquifiicrut er idololatra, ideanbsp;perierut omnes cum regno. Euit autë filius lofia er p4nbsp;trtius lechonia cui in Babylonë translato fuceeßit.

i Et non obediuit ipfc 8C fcrui eius,8lt; po--pulus terrae uerbis domini quæ locutus eft in manu leremiæ prophetæ,

Reticllauit Sedechias Babylonio,cr auxihum implo» rauit ab Acgyptio, qui er firre tentauit,fed cffèdu efinbsp;nihil, contra donùnum enim erat hoc confilium,er 4nbsp;prophettsdifuafumfapc.

Et mißt rex Sedechias luchal filium Sde miæ, amp; Sophoniä filium Maafiæ facerdonbsp;tem ad leremiä prophctä,dicens,Ora pronbsp;nobis dominû deum noftrum,

4 ^leremias autem libéré ambulabat in medio populitnon enim miferanteum innbsp;cuftodiam carceris.

y Igitur excrcitus Pharaonis egreffus cfl: de Aegyptotöf audietes Chaldaei qui obfiinbsp;debanc lerufalem, huiufeemodi nuniiS.



-ocr page 276-

1EREMIAS

receflerunt ab lerufàlcm.

6 ^Etfadumeftuerbutndominiadlere^ miam prophctain,diccns,

•y Hæcdicit dominus deus Ifraël,Sic dtcex tis régi [uda,qui mifit uos ad me interro^nbsp;gandumtEcce exercitus Pharaonis, quinbsp;egreiTus eft uobis in auxiliû, reucrtetur innbsp;terram fuam in Acgyptumt

8 dfredient Chaldæi,ôcbellabunt contra ciuitatem hancîôC capient eam,amp; fuccengt;nbsp;dent earn igni»

Hoc exemplu pnetermittendu non efi,lt;juod âcerritfti hofleiprophetarumà deo'm taies anguRidfcotrudnttnbsp;tur^uteorum ipforïi quos prie cunôltsmortalibusper=gt;nbsp;admmiftran cupîuttt auxilium confiluimq; implorettt.Sumntanbsp;igitur fide adminifiranda e^ prophetia, nihil temerènbsp;eiaculandum,nih{l metu dißimulandu. Veritiif enim la^nbsp;hefaâari non poteft. V idetur auté hocgefîu eo tempo»nbsp;re cum prhnkm rex Babylonis lueLeâmtraret,nam crnbsp;timcquoque leremias libéré ambulabat cum populo,nbsp;aondum carceri mclufits. Tune quoque rex Aegyptinbsp;tentabat uires contra Babylonium,fid repulfiu efl,re»nbsp;t(erfoq;ad fua Babyloniusredijtad obfidcndamHier»nbsp;folymantfCr cepit fuo tempore,quod nunc fitturu pro»nbsp;pbeta pr^dicit mfilici Sedechitt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

^Hæc dicitdnSjNolite decipere animas ueftrasjdicêtes, Euntes abibût, reccdétnbsp;à nobis Chaldxûquia non abibunu

lo Sed Si. fi percufieritis omnem exercitum Chaldæorü qui præliâtur aduerfum uos,nbsp;SCderelidi fuerintexeis aliquiuuineratitnbsp;iingulidetentorio fuo confurgent,amp;in^nbsp;cendent ciuitatem hanc igni»

J, Ergo cû reccffilTentexercit’ Chaldæorû ab lerufalê propter exercitû Pharaonis,

Firmifiimè perfuafum cupit régi, utcuaderefcnon poffè credatffiquai modohumiliatui régi Babylonianbsp;fefc offirat cr dedat,ne tam mfiliciter pcreat,tam ip/ènbsp;quàm urbs cr omnia. Cui cotra falfi prophétie cr pr'mnbsp;dpes contrariû perfuadebant, umcendos Chaldicos crnbsp;percutiendos.Qjiibus prophcta:Etiâfinunc omnes ocnbsp;cidiffetlSffic tarnen 'mfaîlibile c ft uerbum domini de urnbsp;heperdenda crrcgno à Babylon'tjs,utnottpofiitnonnbsp;impleri:fic enim uult dominus,fic or^atum efi ab eo,nbsp;ficeâmfatis tam ueftris quàm illonvm.

IX ^egreiTus eftleremias de lerufalê utiret in terra Beniamin, amp; diuideret ibi poflcf-fionem in confpeâu ciuium»

1^ Cum^ peruenifiet ad porta Beniamin, «rat ibi cuftos portse(per uices) nomine le^nbsp;riaSjfilius Selemiæ filq Hananiæîamp;apprcnbsp;hendit leremiam prophctam,diccns,Adnbsp;Chaldæos profugis»

Egredi uolebat Hicrofolyma, ut 'm patriam Anathoi ucniret, uclad declmandît perfeeutiones cr carceres,nbsp;uel ad negotia gerenda 'm hiercditatc fua cum confan»nbsp;^uineis^uel ad emptionif iK^otiH cimt patruele tradan

IR M E r A H r. dum.Poterat non uma caufa iUt adfitijfec^^^nbsp;nbsp;nbsp;«{

hem, quant lemulus fuus nepos Hananitf arrep garet defiéhonë cr proditionë urbis, pro î’*'*nbsp;tur exire,toties iam prophetata uafiatione-

Et refpôdit leremias,Falfum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ftJ

gio ad Chaldæos. Et no audiuit tu comprehendit lerias leremiam,^*nbsp;xiteum ad principes:

Simpliciter negat ea ratione exâjife fe, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-jiffi

fideprecatur,fed nihil efficit apudeuni,^''‘^''-piiit tnuemlfegaudebat calumniandi prophetantnbsp;enim eum ftaiim lerias Ananùe nepos,crdiixgt;^,‘‘^nbsp;cipes,proditionis accufansfanëltim uirumA^^nbsp;uifi'etadho/lcsBabylonios,quibusfauereti»'‘ê'^nbsp;futegenti, firtaßis muneribut à Babylo»'^’nbsp;prodereurbemuolui/Jè.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ju

* y Quam ob rem irati principes co**jjii) remis, cæfum eum miferûtinnbsp;cratindomo lonathan fcribæî'P*^nbsp;præpofituscratfupercarccrem.

Facile principes alioqui hofieslerentùt^'^^ fiageüandum ex ira cr odio aduerfarium ipnnbsp;eum claudentes omnium teterrimo,cuinbsp;eequê 'mimicus leremite, utaufleriitsnbsp;ëhretur.Sicenimfit ueritatis profijforibK^gt;,nbsp;lißime diuexentur accepta occafioneab

Conieiîuseïl igitur propheta'mmifir^^j^^ lum,ubi cr detentus eü temporibusnbsp;uttm fuum exercitante calamitatibui,proP^^^ßnbsp;ad libidinë impiorû, ut non parum fidesnbsp;ëh prophétie, qui promißionesfalutiinbsp;perat contra reges cr populos. .

interrogauiteum rexindomo^*’?^ii'‘'' ditè,Slt; dixitîPutâfne eft fermo ànbsp;EtdixitIcrcmias,Eft»Et aitjlfl*”^nbsp;gis Babylonis traderis»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Aduocatu esquot; fublatum à carcere,re}e uolutate,cui haëknus credere noluerat-'tntcrrogat,femotis arbitris,contra pri^‘'‘P‘‘iiiirlgt;^^nbsp;tem, fi omnino fie habeat decrettim doitt‘'quot;\nbsp;populus cum regno uaftetur. Magnanbsp;duit cum loqui cum uiro bono timorepr^^ffil .nbsp;men potueritfacere quie regem decuiJfiK^’^j^f^nbsp;projeta quod prius femper re/podetnbsp;ra regem tradendum 'm manusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^chniJ

Captiuitatë euadere fe poffe defigt;erat pr‘’^ fentientibus cotra fe pr'mcipibus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

inhac cau/à noaudebat, ctiâfiinali/ff^ wtis ipforîiprofequi.Vt cr contranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

'4

uotfs Iploru proJequi.Vt cr contra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

runt Pilatuf esr Hcrodeti Orat tamfif ”

-ocr page 277-

, IEREmiAS

er clementiorem cuRodem,qui i»» fiemma diligentianbsp;eripere fluduerit, pro

'’ïtiti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui prophetà-

^yiQn° f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueniet rex Ba

uos,Slt; fuper terra hanc^ fu^inofide er integritatenbsp;^fir^ pfeudoprophetarum,quos iantnbsp;lt;'^pofiores cerneret,qui pacem promisnbsp;cum omnia nunc plenanbsp;1 pfrtbonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obfeßa er animis omnium

ii^7’2rdcß,cra«tibw.

obfecro, domine mi rcx^ confpedutuo:

5 n. ’^^u’ittas in domû lonathan fcri-

Sedechias uttraderef

*'tQrt ueftibulo carceris ï 8C daretur ^Qiiç quotidie,cxceptopulméto,nbsp;deciuitate:nbsp;' j in ueftibulo carceris*nbsp;“‘^Pè^ri, ne cogatur innbsp;miferrimè gt;nori:quod cr à regenbsp;^^nl« ƒ 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cquidë in carcerë tetrum,fed in ues

b ¦^^‘^poneretur,crp‘tgt;teangußitecibaretur, ^''^^d./încalijs coHls cibis,quo crpafiuinbsp;^‘^‘^P‘rfeucraret in urbe, dno prouidentcnbsp;moriëtibus ipfe fu^entaretur adnbsp;nunquàde/perent. Pree« ualuerut dnanbsp;inaltim. Confuhtur uiâui uirifianëhinbsp;’^‘«cprophetafufleiitore in carcere tota cinbsp;maxime laborante.

T XXXVnr.

^‘^‘‘^‘^’uteSaphatias filius Mà Gcdelias filius Phaf-luchal films Sclemiæ,Sd:nbsp;quot;'S qij'^.Phaffur filius Mclchiæ,fermo-** loquebatur ad omnem

i^P'fi prineipibuf,regts «ttitfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anguflifs nimiu defirt,

^°’'^^'^^^^gt;^icucrit. In hocautem P*'opter ueritatë ex fide didapro posnbsp;eunuchi extrahitur, extrafhnbsp;perficitur,hincin uefiibulo carnbsp;¦ d **- ^^P^ê'gt;‘ttionem urbis.

ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manferitin ci^

L ? 0^7’ «porietur gladio amp; fame amp; pe-P^’ofugeritad Chaldaeos,uigt;

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;narrantur, propter qua CT

‘^^^^'iieatur.-dîiopriecipiëtcloquico proditio urbis CT pa=

IRMEIAHV; 118 peficulu, modo uerbn dei obtcmperetyCcrtllf,ï»flitutunbsp;dei pcrduceitdu adfinê, utcttntj; fe frÖgi cotingat. ï^oanbsp;prophetiU pigettt,filaboribus cr periculisobij^nbsp;ciantur,quibu4collapf^ reflituêdtc fint. Suadet outnbsp;domino prlt;ecipiëte,ut fcfededantnbsp;nbsp;nbsp;urbê rcgi Babyh

niftUtillKliceatuiuerecrurbemconfiRere.

? Hæc dicic dominus,Tradendo tradctur ciuitas bxc in manuexercitus régis Babynbsp;lonis,amp;capieteam«

Trddi cofulit urbë ut feruetugt;’,tugt;n tradendapriedicit uafianddffideli confilio fi obtemperaffent,fi uerbit dosnbsp;mini impij non cStempfijfint »« fuum nudum.

Capitalisquidë uidebatur er pemitiofitoratio,quï4 non credebaturdonüni e(fe uoluwM,quia animos ciuitinbsp;addeficiendumfolicitabat, uires refiftendiadimesnbsp;bat,fi’culari fenfu iudicantes de uerbo dei,ideo decipienbsp;bantur inprteiudidu fuum, er prophétiefidem intersnbsp;prctanturperfidiam.

Contra prophetà facile reximpius omnia permittit principibits,quantitmlibet uirtt bonit crederet cr reuenbsp;reretur,fed uerbisfuii 4 domino,ut Pharao obfiinatuf,nbsp;non credere potefi. Alioqui non erat ad hbidiné impio= Reguo*nbsp;rumprinctpit exponendus propheta,feddtfindendus'°^^^^-4 rege iuflitia patrono. Sed menfurä peccatoru cSplcnnbsp;ria crat.ttt digna omnibus poena iam impendcbat. Appanbsp;ret tomen regem inuitü acquieuijjcprincipibus, quodnbsp;cr uerbisexplicidt,fcilicetnofibilibcru effeut quicsnbsp;quam principibus neget, iam uelut captus eorii malitittnbsp;Gquot; timoré humano, potius audens prauaricari iusnbsp;ueritatcm,uerbum^ deiproderei

Tulerfitergo lercmia,0lt;proiecerfitcunl in lacûMelchiæ hlq Am elech qui erat innbsp;ueftibulo carceris ; amp; fubmiferut leremiänbsp;in funibustdCin lacu non erataqua, fed lunbsp;tumtdefcendit itaq; leremias in coenum*

In lacu/m abijciunt prophetà,tetrimt cr difficiliimu, iibi cr luto immerfus miferè horet.Abieëho aut fit desnbsp;inißione iÙiits pcrfi(ncs,donec luto demergatur. In atridnbsp;autë uel uefiibulo illius carceris habitabat iüius cuüoSnbsp;lialchios,ueluti in turri domicdiu habës, in quafubtusnbsp;career horridus erat proflagitiofioribus puniendis.

. *7 Audiuit auteÄbdcmclech Aethiopsuii^ eunuchusqui erat in domo régis, quodnbsp;mi/îffentieremiâ in lacum, porro rexfegt;nbsp;debat in porta Beniamin*


$

/

î^l

f'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uuuiv uf i/nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt^ vat III |-'vt La

‘^^ßfdiiifr°^^'^,.^‘‘^^P°pnlüutadhoficmdefi Ô EtegreiruscftAbdcmclcchdedomortlt;* ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J/x Dni religiofiis animus fufdpit quodcun^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locutus eft ad regem j dicenst

à,

-ocr page 278-

I-E R EM IAS

eieniehHi Clenuiftior ell hie Aethiops CT extrdneiK in prophe Actbiopis»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fgt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ ‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1’ ¦

tttm ac jerttiK, qudin quifyua priticipu m l/raclius,com pdtiens fanHouiro de morte periclitantiproueritate.nbsp;Orationibuiimpetrciuit facile renußiottemd rege, quinbsp;inuitui permiferat,quod nunc emcndat,inconßans connbsp;filijs, quia anguflijs premebutur, inter facritnbsp;nbsp;nbsp;faxwm

pöjitits', quia uerbo dontini non fitlciebatur.

Domine mi rex,male feccrunt uiri ifti o-mniaquæcunq} perpetraruntcontralere miam prophed, mittentes eum in lacum,nbsp;ut moriatur ibi fame î no funt enim panesnbsp;ultra in ciuitate*

Perpendemt hie Aethiopi, malitia principtvm inuito rege in atrotiorem carcerem, luto harentê fame adnbsp;niortan periclitantem prophetam fanóhim conielhim:nbsp;idea attentiui precatur Z!rimpetrat,feruui nimiru/nnbsp;’ regis,melior ZSquot; fapientior principibuf.

* * AlTumptis ergo Abdemélech fecu uiris, ingrcffus eft domü régis, quæeratfub eeknbsp;larioîSi tulitjnde ueteres pannos,amp;antixnbsp;qua ueftiméta quæ coputruerâtî 8C fubminbsp;fiteaad leremiain lacum per funiculos,

15 Etextraxerütleremiam funibus, 8lt;cdu-r xerunteumdelacutmanfitautêleremias în ueftibulo carceris,

Adeße pracipit trigmta uiros,ut CT tutiics eximere^ . tur,z7 contra uoluntaté cußodu uel aliorum impedirenbsp;ttolentiîttnanuf fufficiens adeffet. Apparet enim clamnbsp;principibus cr eußode fublatu/atu htimaniter demif^nbsp;fis ueteribus pannis,quibuf ex alto lacu iam lutofus O'nbsp;ager commodius extrahereturßam nunc 'm atrio eußonbsp;dia ret'mendut,non dimittendus.

14 ^Etmifit rex Scdechias, Sótulitadfelc remiam prophetâ ad oftium tertiüquodnbsp;crat in domo domini18c dixit rcx ad lere-miam, Interrogo ego te fermonê, neab-fcondasàmealiquid,

Ad'mtroitu ueluelum tertiii aut fubfeHiHuocatrex propheta,in aliquod adißciu teinplo uic'mü, quo fecrenbsp;tius iWi aÜoquatur. Hebrai dicut, ad locü qui occurritnbsp;Uenientibus de domo régis ad domu domini. Prodit au^nbsp;teinfe haUenus no credidiß^ prophetâ uerbis rex tamnbsp;anxie nunc 'mquirens, quafi iam nunc iÜi primum ere*nbsp;diturusfi ueritatem àfeno calet, quam tarnen ut nun*nbsp;quam (alatierat,fic nunquam illi credit u erat.

15 Dixit auteni lercmias ad Sedechiam,Si annuntiaucrotibi, nunquid non interfitnbsp;ciendo interficics me^ Et fi confiliii dedc-ro tibi,non me audies»

ikMEIAHV;

Tyrannum iamdudum rex cgerat,z^ cmpatienstrJt ueritatis audienda, quern etiam principes .tnbsp;here non poterant,nbsp;nbsp;nbsp;hoßisinprimis propbctep^

pter ueritaté, quam nunc minus audire poßet, illi 'mßßäcr ultima promitt enté, similinbsp;prophetâ qua zr ChriHusapud pontifices.Pi'ii'i!‘lt;’‘^nbsp;tern fub dubio quar it,feiens fe non occidcndittakerut*nbsp;certo pronuntiat, confilut dandum non Mditururc^‘ynbsp;quia perdcndumfcicbat.

1 lurauit ergo rex Sedechias leremif c'”quot;; dicens,Viuit dominus qui fecit nobisafnbsp;mam hanc,fi occidero tc,amp; fi tradiderotnbsp;inmanus uirorum iftorumquiqu^crunbsp;animamtuam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j

Propenfeiurant tyrani,fedaudaäcr uaricantur qui deum non timent. Clam printip‘lt;gt;“' .nbsp;rat rex fe prohibiturum omnibus modisnbsp;datur,tantum ut nunc ueru/m audiat quodnbsp;brius. Agnofeit autem animaru conditoremnbsp;licet 'tmpius,anima autan 'mtelligit uitant Zfnbsp;mana perfonafubHantiam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj.

Et dixit leremias ad Sedcchiani,H^^^j citdns exercituüjdeus Ifraël, Si P''”nbsp;exieris ad principes regisnbsp;uetanima tua, amp;: ciuitas hæc nonnbsp;deturigniîamp;faluuseristujamp;clonn'^^j

Prophetâ femperfîbifimiliSf eadein exP^^ minipradicit, zf ßdeliter confulit falutir^ê^’^^fifnbsp;dißet.Sic ßabant utrinq^ regis confilia,igt;inbsp;chiasgratiam 'muenirc potucrit, ut zfnbsp;pcrfiHcns 'tn perfidia euadere non potuit.^‘^‘‘^^^tfnbsp;fuaperditionis zrcaufa,quam excufarenlt;”^f\nbsp;per omne captiuitatis fua tcmpus,agnoßtr^lnbsp;dediffe uolentë fua calamitati,quamltbet ei'nbsp;prouidentiagerebantur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J'’'

Iam cotra uoluntaté zr in regis deßgt;cli‘^ T Æ uerant,obfequétes prophetâ uerbis,nbsp;régi illufuri erant,quia aquèfèrmidaîfti^bi^’j//nbsp;captiuitatis no coaélus fubierit,fcd pronbsp;denï regnu z^ urbé.Hoc ßultus uerebatt»’’'nbsp;contra deum z^ falutè periclitari Zfnbsp;ni hominu fannis, no adeô 'mdignis, letubt^nbsp;Zr aceufaturos fe metuebat ad regénbsp;dia fortaßisconfiliorü ZS'nbsp;fatusoccidendus ejfet,etiäfife dcdcrcttcÿ^fnbsp;Simpliciter zf plane uerbo dei obcdirc ticpnbsp;'tnßdelis erat,z?'iudicio dei premebatt^-nbsp;nbsp;nbsp;1(1)J

10 Refpóditauté lercmias, Nontetradenuaudiquaefo^’®^ ƒ j

17

-ocr page 279-

IEREmIAS s?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8c bene tibi crit,8C

iftccft ferme* 1 «noftenditmihi dominus,nbsp;tlfi«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fententiam det,

nùnusfciebat, cr conuerfionis jlitù ^‘^‘‘^‘‘^f‘‘^^‘/^‘*gt;^f‘flifgt;'‘igt;»-fnterim tarneniu*nbsp;prouidentia: dei certi*nbsp;’«te ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domini nunquani

H g ‘’’’‘^^contingit.

‘lomremâfcruntiri ’’eamp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îid principes

hi'ƒpacific! descœno. Sein lubricopc

tuæ, Scfilfituieducengt;

Babylonis capk ,

Petite, dominé credebant pauida fœmina, ati ’’ïlotlic“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defeifeerent ad hoflem Ba*

^ipre't'”‘'^‘‘^‘^‘*’^‘*^Pgt;’‘^dicit,uelabqffè,propterqu^ deberett qua cr queruiuur tenbsp;ti^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnfipientioribtis fautoribus

^lt;^’dsacquiefceresconfilijs,ut pluris fu^ ’’quot;»lEodnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amoruxo*

^‘«1« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;harebis, eafdcm cum idis

à Babylo*

ills nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedechias adIeremiâ,NuE

I'M '^''^'’’^æCj^Cnon morieris*

‘“’'.Co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confilqs obfequi tune ut uideba

teremia interfeélionem pertina* ^'‘lt;gt;nbrohL^‘'''^’fi^‘‘gemaudijfeifetraâuminconnbsp;MiuL7 jæ’odàebant. Quiapereundumom=inbsp;^’au * ‘^°f^'^°P^‘'^^igt;duerfabanturt

^'¦’“dierint principes quia locutuS In4'‘’”‘®^^fnerintad tc,ôCdixerinttknbsp;»e cæj quot;^bis quid locutus fis cû rege,nbsp;Huidi f* 8lt;non te interficiemus. ôCnbsp;tccum textnbsp;ht Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Proftraui ego preces meaS

o’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reduci iuberet in domû

*^i *norerer* omnes principes ad lenbsp;hs ç^?°^*”hrrogaucrunt cum; SC locu^nbsp;P’ht omnia uerbaquæpræce^nbsp;i^üer-.?*^®^’8^^^ii^^nerütabcoî nihil enim

officiofum erat pro rege erprophetd *’'’*0(1 ‘^^^'‘‘^'^'^‘‘^‘^^P^^^'^’^P’'iucipum,cxcufatio^nbsp;enim etiam fanClorum uitanbsp;timortahumprincipumcaditinnbsp;^^‘^i’efccbat rex coüoqui fan^ionbsp;«ftobedireprincipibusmaluitquamdeo^mer

1 RM EI AH V. li^ cedent igittCf pußlLtnimitatis er flulti f twow reccpihnbsp;18 Manfit ucrokreniias in ucftibulo carce^nbsp;riSjUfqueaddiem quo capta eft lerufalcm:nbsp;amp; fadum eft ut capcrctur lerufalcm*nbsp;Sors adinodum difficiles feruorutn dei in hoc mundo, p,®nbsp;^uodexponuntur improbitatibus impiorum, ut donee dei.nbsp;tUis bene fit, ipfit aduerfitatibus adigantur,er dum im^inbsp;piorum ciuitds fiat, eS“ pdcem habet, propheta; patiuftnbsp;Jur,Atfaciliusefigcntemcrregnaexterminari,qudtnnbsp;. ûerbum domini exddere, ex prophetarunt conftantiantnbsp;frangi.Confolatur dominus piorum mifertam cum per*nbsp;fucic peccatoruni.

lt;CAPVT XXXIX.

TïvJi nono Scdechiae regis ïugt; ‘i^.tncnfedccimo, uenitNabu-' chodonofor rex Babylonis, ÔCnbsp;omnis exercitus eius ad Ierufagt;nbsp;!em,SCobfidebanteani.

. VndecimoautcmannoScdcchiæmenfe quarto,nonamenfisapertaeftduitas*nbsp;Etingrefti funt omnes principes regisnbsp;Babylonis,amp; federunt in porta media,Ncnbsp;regel,Seréfer,Semegar,Nabu,Sarfachim*nbsp;Rab fares, Ncregcl,Seréfcr,Rebmag, SCnbsp;omnes reliqüi principes regis Babylonis*nbsp;incipit narrare quid fibi acciderit capta urbe, ideoq;

Ueluti per egrefiionem breuibus narrat quomodo capta fit,firè efidem fententijs ut legitur 4. Rfg«)« ly. A„«ônbsp;nono obfidionent cepit rex ßabylonis, quo err rex Ae=tnbsp;gypti audituseft inftruxiffêcxercitum,fecu)idumfae^nbsp;dus d regibus imtum, f'd repulfus redi/t, ipfe Aegyptu,nbsp;Babylonius aut contra Hierofotymam bellaturus: quatttnbsp;non ftatim affiequutus eft,utfame er pefte prius fecUiianbsp;dum uerbum domini ludai adfligerentur. Vndecitito aiinbsp;tern anno regni Sedechilt;e perrUpit muros, et urbem in’*nbsp;uafit, dc loca magiftratus occupauit uidor, principesnbsp;fcilicet tiiabuchadnezer régis Babylonis,quoruin finÿtnbsp;latim nomitia recitantur,fiue per/bnarumfuerint, fiuenbsp;iit uidetur officiorum. li enim inter duds portas extet^iónbsp;rem er interiorem in loco fenatorum fedebant, ut do»nbsp;wint urbisfa£ti,quam zr uafiaturi erant zx ffoliaturü

4 Camc^ uidifteteos Sedechias rexluda. Sc omnes uiri bellatores,fugeruuamp; egreflinbsp;funt node de ciuitatc per uiam horti régis*nbsp;per portam quæ erat inter duos muros,dCnbsp;egreftus eftad uiam deferti.

Cumhojlem uidiffet fuperiorernfaClum, obtinuifièc^ ttrbemer defferatamfibiuidoriam rex Sedekids, CXnbsp;reltqui quoq; beÜo apti uiri,fUgam meditati funt, noClitnbsp;Ut poterant urbem egreßi per recefiiim aliquein feere»nbsp;tiorem, cuius introïtus erat in horto regio, inter duosnbsp;muros ueluti fubterraneo ffecu uia coftituta, quain ne*nbsp;mo fub'mtrare potuerit ntfi rex crfui,ut foliregi tutanbsp;fugiendi opportunttds feruaretur, cr tanto tutior iUi efnbsp;fet tyrannidis feuitia, in qua tarnen femper timeret..

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tendebat autem rex elap fus urbe ad campeftria uerfus

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lordancm,undc çx Babylonii uenerent, a qua tarnen tu

Y?

-ocr page 280-

1ER. EMI A s

lt; nbsp;nbsp;nbsp;tiori uitt alitjuando deflexurm erat ucrfus Edom Kfl Ac

gyfttumadfuos complices,

  • 5 nbsp;Perfccutus eft autetn cos exerdtus Chainbsp;dæoruni:amp;côprehenderunt Sedechiatnnbsp;in campo folitudinis lerichontinac, 8iCnbsp;ptum adduxerunt ad Nabuchodonofornbsp;regem Babylonis in Rcblatha, in terrainnbsp;Emath.'dlt; locutus eft cum eo indicia*

Proditioiie familiariumfqui defeiuerant priuf,captut efl eo itiaere à Qabylonijs Sedekias, in capeflribus quitnbsp;lericho ducut,abduäusqi efl captiuuf ad Rcblatha, tuenbsp;diciam urbem, poflea Antiochia: ubi cr capitale aäionbsp;nem ittflitttit m Sedekum.

  • 6 nbsp;EtocciditrexBabylonis filios Sedechixnbsp;in Reblatha,in oculis eius: ôComnes nobinbsp;les luda occîdit rex Babylonis.

  • 7 nbsp;Oculos quoq^ Sedechix eruit; amp; uinxitnbsp;CÖ cópcdibuSjUtduceretur in Babyloné*

(uRitia dei. pige( not aliquando diuinæ indulgentitc mi tmpros bos, fed cum peccatorum uiwnbsp;nbsp;nbsp;diuturnitatem poenie

tnagnitudine rependitflam dtfeimusrede eum omnia fa eereihic fanègeritur crudelefl)edaculum,ut ßltos tru^nbsp;cidare uideat oculis mox eruendis, utpoflremum quodnbsp;uidiflct,flgt;eciem memorite imprimeret miferandte necisnbsp;tiberorum, perpetuo duraturam : uindum quoq; aneisnbsp;catenis ire compulit Babylonem,

S Dornum quoq;regis, Sedomum uulgi fuccenderut Chaldæi ignitSf muros Ierult;*nbsp;falem fubuerterunt*

  • 9 nbsp;Et reliquias populi,qux remanferant innbsp;ciuitate, SCperfugasqui transfugerantadnbsp;tuni,amp; fuperftuos uulgi.qui remanferant;nbsp;tranftulit Nabuzardan magifter militumnbsp;inBabylonemi

Regia palatia, ^des publicte, quicquidiUuftre in ttrbefuerat, igne abfumptum efl, muri ciuitatis cuerfi,nbsp;populus à cade, fame cr pefle reflduus, translatus eflnbsp;Babylonem captiuus,cr quicquid propheta fltturu prlt;enbsp;dixerat impij fuperflites fenferut perfedum.-ueritatemnbsp;dei in pace flgt;retam,admirati funt gt perpefli in poena,

  • 10 Etdeplcbepaupcrum,qui nihil penitusnbsp;habebant, dimiftt Nabuzardan magifternbsp;militum in terra Iuda;dC dedit eis uineas amp;nbsp;cifternas in die ilia*

P”quot;, imbeeiüi, qui nuUius momenti ha» biti fiierant 4 ditioribus, ij nunc tutiores funt: fubdun*nbsp;tur lt;mtem laboribus,feruitium laboriofum hoflibus alienbsp;nigenis exhibituri, uineat Gquot; torcularia curaturi,innbsp;ufunt régis Babylonis, quorum opera non indigebat innbsp;Chaldaa,ut^ è terrafrudus aUquis Babylonio rediretnbsp;infllicitateeorum,

  • 11 nbsp;Præccpcrstautê Nabuchodonofor rexnbsp;Babylonis de leremia, Nabuzardan maginbsp;ftro militix,diccns,

11 Tolle ilium, amp;poncfupcr cum oculos tuos, nihil^ ei mail facias: fed ut uoluerit,nbsp;fic facias ci*

iRHEIAHV*

  • 15 nbsp;Mifitergo Nabuzardan princeps’’’’L

tiae,amp;Nabuferbä Rab fares,Si

ScréferSi Rcb mag, Siomnes optima j régis Babylonis,

•4 miferunt, 6lt;tuleruntlcremiamdf^.j^ ,bulo carceris, Si tradiderutcumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe;,,,

filio Ahicam,filii Saphan,utcduceKtf ad domum, öi habitaret in medio P‘’P^^lt;7' ‘nbsp;Cura deo fuitt pij femper, utcunq; fors ineidat-

ptiuts multi feiebant leremia confilium pro

quodGrprofltiflet ludais,fiacqHieui/fint:pt^^/jiii mirum prouidentia dei edodus rex de Icrcittiadilr^nbsp;fauorabiliter, ut libere uerfari pofietpro uoto,nbsp;ueUet tranfire, Edudum de carcere prafldonbsp;commendauit. Exemplum cflclementia dei,nbsp;feruorum dci,neintribulationdgt;us dej^ereitfdtnbsp;tionefutura à domino.

gt;5 ^Adlcrcmiamautemfaflusfut^^ylo mo domini, cum daufus eflet innbsp;carceris,diccns,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, lt;J,

  • 16 Vade et die Abdemélech Aethiop'’® jpnbsp;Hxc dicit dominus cxercituumnbsp;raël,Ecce,ego inducam fermoncsnbsp;per ciuitate hanc in malum. Si no*’*^nbsp;numtSicruntinconfpedu tuo‘‘’Aóif^

gt;7 Etliberabote in die ilia, aitdns;^ jjjiJ deris in manus uiroru, quos

18 fed eruens libcrabo te, Sigladi^’^ destfed erit tibi anima tua in faiuinbsp;in me habuifti fiduciam,ait don’**’nbsp;Memor efl dominus fuorum. Huacnbsp;thiopem deusobhumanitate propheta exbgt;nbsp;omnia diferimina feruat. Neergonbsp;iflo uolente occidcre nuUa munitionesnbsp;bunt,ifto uolente feruare nuUa poterunt eu/fnbsp;dcrc.Non caret mercedefua pietas GTnbsp;feros.lsalienigena Aethiopsgratiäreperd‘‘^^^/nbsp;utferuus re^M tyranniciob praflituntpi'Opnbsp;ciumin nominepropheta,mercede no»nbsp;prafenti,utcateridifcant colereuerbtti»nbsp;dicatoresilUus,difcantmifericordiaoptt^^^f Lnbsp;criftcatur deo. Nihil irremuneratumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pS

e^fideli mente perficitur, Solus è reg^fiZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

quia domino credidit cr propheta bentfl^^' fCAPVT

dicatoresillius,difcantmifericordiaoptt^^^f L criftcatur deo. Nihil irremuneratumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p'

e^ftdeli mente perficitur * Solus è reg^fiZ I

C A P V T I''jjfZ I amàdomino,poft4’’^gil^j(nbsp;fuseftàNabuzardaitjVnbsp;militiæ de Rama,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

eum uindum catenis in quimigrabantdcIerufalcmS^^nbsp;cebantur in Babylonem.nbsp;nbsp;nbsp;..

X Tollens ergo princeps mii**^*^^ jo*''*’^ dixitadeum,Dominusdeusmnbsp;nbsp;nbsp;j

eft malum hoc fupcr locum ’^n

Qjfadam in capue fupcriore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jit

coflitutione régis circa leremMgt;fgt;



-ocr page 281-

IEREMIA S

^Jffflflfcb.Htc ad loiigum zsquot; fufficiëtiui defcribitur L?quot;***'^'*™ Pgt;'i^^,^iiomodointer casnbsp;r '«oj duëius icremtaf,tiimirum uolcns, ut catenif twnnbsp;amp;mt:ncluit tarnen omnibus alijs captii liber cruenbsp;.^amp;‘^^ns'mcedere,fedcum fratribuf captis captusnbsp;j ^^iCrdolentibu^ condolcre.Agnitum autë internbsp;(iT***Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;allotjuitur de uoluntate regii,nw

difciturgentes deo deuo fiiWnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flofëte.lant

tegcs cr populusluda crederenolucrüt,hic ^onfitetur, cr uiëioria

* w«ïdno dco ifraël iuflo cr uero acccptatn refèrt, iud^oru, ^ui prosnbsp;’''î5 i «K 4 dfo (njjJjj erf dercnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diu anteq

gt; ^'‘^^J‘^^‘^‘‘gt;ft‘ilt^U‘titdofi(tura.

addüxitj§^fçj.ijjjj:js ficut locutus eft: domino,ölt; non audiftisuonbsp;fermo hic

CTi fl”-‘*'””‘'“*ïpgt;‘owlt;/roriw» ueritatëinfaRibiletn P°pnlÏtfu‘('»t peccatiifuii refipifccre

Pf’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibuf feut

MnwzttJ tam durax ho ^Ücnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sfd hic infuper audierat à ludlt;eis

egerit, dtxcrit,cr paffux pro

Qüac fucatenis '‘«niasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

®ïulos”’'^“*’'^3byloné,ueni,5^ponam quot;iremenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difplicet tibi uc

terrain -ï.”^abyloné,rcfideïecccomnis Snó t“o cft, quod ckgcris,óCnbsp;uad3s,illuc perge.

!’•'«« al' ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prophetam m exems

¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘iiut^ii^'‘‘^‘^'^^^^'gt;il}gt;ontè obedire regi Babylonis:

^ui{bij°^‘^‘'^'l^^Siturfingularixfiyocitaxmaximèm •foli(ntc^('f°^‘‘^f°l»‘ticompedibuf, fed permittitnbsp;’«dai t ßabyloniatn, uel ubi uelit m ters

UelcMn priißdeGodoliaboticui^

Soi ^lt;‘'fcr‘’-”' ücnircjcd habita apud 'iolian,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''^'^^f‘(^fùerlt;tt,cr reuerfineftad)Go

fif-.,- ƒiimn Ahicam filii Saphan,qucm


Prïn ’f“““*quot; ^f^icam filii Saphan,qucm babylonis ciuitatibus lu^nbsp;Uelanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in medio populit

tibi ut uadas,uade* ’Uüh,’’ ’’^ägifter militiæ cibaria,ôC

Nabufardan ^^'^^^lt;^‘lt;'i'b,iußiteum redire,nbsp;*^^gt;'lt;«11nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^iplciceret in terra permanes

'’nhbo’^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludaix, quibia ludeuuis

Sentis fua fautorem ’^ntiai^^''quot;’’^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populixcumcles

'”*P^‘b'e,amp;'benefieijsconciliare.liKncdeni^

IRMEIAHV* 1^0 teremiam renùfit non uacuum,fed honortirio munerenbsp;cr fujjicienti uiébt prouifwm.

  • 6 Veniraût leremias ad Godoliâ fîliû Ahinbsp;cam in Mafphath, amp; habitauit cum eo innbsp;medio populi,qui reliâus fuerat in terra*

Apud maiorem ccetum luiUorum iam deflruëfn nies rofolyma, eu prafide habitare elegit prophetafidelif,nbsp;paüorrejiduipuftüi gregis^ad confolationemtam ponbsp;puli quant prtefiëh.

  • 7 ^rCum^audiiTentoéc principes exercinbsp;cus,qui difperfî fuerât per regiones,ipfi 8Cnbsp;foci) eorû,quod prxfecüTet rex Babylonisnbsp;Godoliâ fill û Ahicam terrxtSC quod coinnbsp;mendaiTetei uiros amp; muIieres,dCparuu^gt;nbsp;los,amp;depauperibus terrx qui no fuerancnbsp;translati in Babylonemt

Prceteruerbtm donùniconueniebant iteru/m,quidis J^erß erant in uiewM regiones, fedfine prophetia nihilnbsp;perficitur. Ratum erat apud deitm terram uaftandam,nbsp;cr feptuaginta annis fobbata obferuaturam, ideonbsp;hoc impendut omnia fata ludaiciiegentis,ut uerbo dosnbsp;mini incredulifadis er fuo malo erudiantur de malitùtnbsp;proprijfuifenfux.

  • 8 uenerunt ad Godoliam in Mafphath,Sfnbsp;Ifmahel filius Nathaniæ, amp; lohanan, 8Cnbsp;lonathan hii) Caree, 8c Sareas hlius Thagt;gt;^^.nbsp;nehumeth, 8C filii Ophi, qui erât de Netonbsp;phathj, 8C lezonias filius Maachathi, ipftnbsp;ôCuiri eorutn.

Inter tnultos fimplici cofluentesaniniô,aduenieban( etiâimpif cr magis fui comodi cr honoris gratia,ambinbsp;tiofi crpatri(eproditores,cr iuüo uiro infidiatores:nbsp;quas infidiasfanëlus propheta prauenirenonfinitur,nbsp;ideorcuelationë de hoc propheticâno accipit.Sic enhanbsp;utfaëlu e^, dominus fùturîi per propheta pr^edixerat,nbsp;Honfemper j^iritus prophetas infigt;irat,nec omnia, fednbsp;ad domini uoluntatem omniagubernantis.

  • 9 nbsp;Etiurauiteis Godolias filius Ahicam fî^nbsp;IqSaphan d^comitibuseorum,dicês,Nonbsp;lite timere feruire Chaldæis, habitate innbsp;tcrra,amp; feruite regi Babylonis,amp; bene C'nbsp;rituobis*

Securitatem pronüfit Godolias omnibus conueniens tibus,fifimplicitercrpacificé fine fiudiofeditionumnbsp;fibi confensieittes regi Babylonio feruiant, utcteterlt;enbsp;omnes circMnpofitlt;ienationes,quandoquidem fie dosnbsp;mino id placere cemerent: cui cr propheta leremiOiSnbsp;concordabat. Ferenda eft enim manus doinini,cr peesnbsp;na peccatorum non abijcienda.

  • 10 nbsp;Ecce ego habito in Mafphath, ut refponnbsp;deam prxcepto Chaldxorû qui mittuturnbsp;ad nostuos aût colligite uindemiâ,amp; mef*nbsp;fem,amp; oleum, SCcodite in uafis ueftris,SCnbsp;manetein urbibus ueftris quas tenetis*

  • 11 Sedamp;omnes ludæi quierantinMoab,nbsp;SC in filfis Ammon,amp;inIdumxa,Srinu^nbsp;niuerfis regionibus,audito quoddcdiffcC

yy 4


-ocr page 282-

lEREMlAS

vex Babylonis reliquias in Iudæa,amp; quod præpofuiiTet fuper eos Godoiiam filiumnbsp;Ahicam filti Saphan:

reucrfi funt,inquani,ocs ludaei de uni^ uerfis locis ad quæ fugerät, 8C uenerûtinnbsp;terram luda ad GodoliäinMafphath,ö^nbsp;colIegerutuinûjSCmeffem multä nimis»

Con^itutus erat aä culturam terrcc folicitandim (ter ludteo!, lt;td ^uie coUigenda fuo tempore Chttldlt;ei mitte»nbsp;rentur,confifcitndt( ad ufum publicum regni, more po»nbsp;pulorum beHo deuichru, qui feruituti fiibijciuntur,nenbsp;detuio ditati rebeUare fludeant,non tarnen competentinbsp;Humiiiatio fruéîu laborufraudandi.Sic ettimfuperbos er mfolen»nbsp;fuptrboru.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populos dhs redigit in ordinë,humiliat er emendate

Crgratiie benefidorumq; fuorum facit gratos in pau-pertate, qui in diuitijs cceperat lafeiuire, er deii fuum contcmnere.t^onfemper irte diuinieindiciu eß:,fed di-fciplinlt;e paternie, affii^hogentiuabhoflibus uaßato»nbsp;ribus immißis. tjon femper proj}gt;eritaf prodeß:fed in»nbsp;teUeßum fenfumq; reßituit fepe uexatio.

gt;4 amp;dixeruntei,Scitoqd Baalis rexfiliorü Ammon mifit Ifmahel filium Nathaniænbsp;percutere animam tuam« Ec non credidicnbsp;eis Godolias filius Ahicam^

ifntael hic de femine regio extabat, qui turbatii rebuf außigerat ad regem Animonitaru,ßrtaßis ob neeeßitunbsp;dinemaliquam exaffinitatemaiorum contracta. Qjiinbsp;nuncaudiés Godoiiam à Babylonio prießdureliquijs,nbsp;erconfluere Mies uidensluda:oruplures,aßtirauit adnbsp;pra:ß0iuram,uel regnimreflitucnduM, idcoq^ moliturnbsp;perinfidiM occidereprobum Godoliam.Roccum mnonbsp;tuiffet lohannißlio Caree, conßliü malignum retexit,nbsp;ScdquianuÜas ibi refiare reliquiae deut uolebat,ideonbsp;non credidit uera monenti uir bonus, fed tantam auda»nbsp;ciam non eß ueritus im tarn coculcata er miferagente.nbsp;Sic en'mgcruntur prouidentilt;e dei opera, ut impedirinbsp;non poßint,nec à bonis nec malis,

ly lohanan aut filius Caree, dixit ad Godo liam fcorfum in Mafphath,Ioqucs,lbo,öCnbsp;percutiä Ifmahel filium Nathaniæ nullonbsp;fciéte: neinterficiatanimä tuäjScdilTipcnnbsp;tur omnes ludæi qui cógregatifunt ad ce,nbsp;Sc peribunt reliquiæluda

.Zelabutprouirobono,pro reliquqs feruandis,pro obediëtia colenda ad regè Babylonis,impedire cupiensnbsp;innocentis occifionë, délibérât er fuadet impij er amnbsp;bitiofi latronisoccifionem,fednon permittit uir iu»nbsp;fus quenquam oeddi, ob timorem tantu malifine ordinbsp;ne iuflitia: per.inßdias.Vult enim uir bonus magis occinbsp;di ab impio, qu^n iniuße occidere quenquam: no en'mtnbsp;credebat uir innocens uera did.Ho quidem facile mala

IRMEIAHV.

credenda paßimidocet tarnen hoc exeinplatn eitult ad eos qui deßrutur,ut nec credanturfadlc

tarnen negligatur,fed commode pericuUs

autempbflat uerbu donünùpcrdendi enim erantq | quotfineuerbo deiprlt;efumcbant ludxatnmcot^^nbsp;damnatam ad folitudinem.

fCAPVT XL I. . ; DTfadumeftinmcnfcfepn^ [nbsp;Ifmahel filius Natl’’quot;,'nbsp;filq Elifama de femine Kamp;nbsp;ÔC optimates régis, jn

¦ It'

cum eo ad Godoliam filium Mafphath, 8C comederût ibi pa”^®nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

in Mafphath*

Menßs feptimus fupputadus non à fed à prindpio anni in Septembri. Venitnbsp;lfmaêl,q 'm miferrimo fiatu ifraëlis flultitiai^''^.^nbsp;ambitionis exercere aufus eftiquid lüe 'mnbsp;rebus pnefwmpßjfctf tanta hom'mu ßiltid^nbsp;regis Ammonitarum opt'tmates, quißcßacn*'’nbsp;adeffent,fautore5 erauxiliarifUec decentnbsp;aderattt,fed pr'mcipales tantu 'm flrage amp;nbsp;decernerant,alioqui pauciuiritamuntaliti^^^^nbsp;non potuiffent. Symbolum charitatis 0quot; atgt;t^nbsp;tunt 'm occaflanemlatroc'm'q er proditio'tl^'^finbsp;± Surrexit autê Ifmahel filius

Sc decê uiri qui cum co erant : runtGodoliä filium Ahicamnbsp;gladio,8c intcrfecerutcumtqucn’Pnbsp;rat rex Babylonis terræ*

IiainMafphath,8cChaldæosqfƒJllfl-ibi,Sc uiros bellatores pcrcuiricl*”’

üencrût uiri de Sichern, Sc de pl* Samaria odogintauiri, raftnbsp;fis ueftibus, Sc fqualentes, SCnbsp;thus habebant in manu, ut ƒnbsp;domo domini*

Atroxfac'mus,pra:ßdem tantlt;e monarcquot;^ proßia urbe, 'mter couiuantes, ut nufqtt^^nbsp;arbitremur, er quibus hoflis pepercerat,’’‘^l.^ ƒjnbsp;'mterfidt, quaß 'm odiûnbsp;tantarcrucalamitate iuuandafiieratno^/^^ jnbsp;paret enim multos ocddiffe, omnesnbsp;cum Godolia fùerat, er de Chaldieisnbsp;uelutprou'mtiietutores à rege Babylonianbsp;Bl flterät. Id autem à folis deeëflerinbsp;oBogßita uiros,de quibus nunc fubdituM^^^i,fiii’'jnbsp;de Sichem,Silo er Samaria, ad facrificaiinbsp;Hazpba,ubi oratoriu er aramnbsp;ris erexerat. 'Veniebat attoß barba,amp;nbsp;trißes ac lugentes miferam faciem luda »nbsp;templi.lam en'm religioßoreseffenbsp;lendofacrificqs,quàmdumextarettentpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

negatacupimus,erinuetitwnnitiniiffgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

-ocr page 283-

I E R E M IA S Egreflusergolfmahel fili’Nathanîæirtnbsp;occurfum eoiû de Mafphath, incedens 8Cnbsp;plorâs ibatî cum autéoccurriffet eis,dixitnbsp;ädeoSjVeniteadGodoIiä filiû Ahicanunbsp;.Qpicum ueniflent ad medium ciuitatis,nbsp;'’'tetfecit eos Ifmahel filius Nathaniæcirnbsp;'’Mulaci,ipfe5lt; uii'i qui erât cum eogt;nbsp;ifmaël occurrês hii uiris cüdofiâènbsp;doles CU illiî uafîitatê terne acnbsp;'iWdb f 0 (Bf'nttî ßbi cauerët. Nibtl cnimno potcfinbsp;^l^'’‘^itambitiofa crudelis.Vocat autë eos ad Gonbsp;i()fe intra urbë,ubi esquot; occidit pariter oësnbsp;tantü decent.

uiri reperd funt inter eos, ’lt;1 Ifmahel,Noli occidere nosînbsp;thefauros inagro,frumennbsp;cum fra tribus fuis*nbsp;Mit?quot;'“’ “‘^sßruauit decë ab homicidio :ßc malunbsp;enim occidit eos decë cum rcliijtiisnbsp;‘'patres dicwuur Hcbraico more.

in quem proiecerat Ifmahel Pfopt’^’'^3UEra uirorum, quos pereuffitnbsp;^^4'quem fecitrexnbsp;'•itlf Baafaregé Ifraëlîipfum repienbsp;^ic;^^*^^'filgt;«sNathaniæocc!fts*nbsp;^A^p^‘'^'^‘*‘”‘‘lt;t'onenon feripta in diuints Uteris,nbsp;'‘'Scti,,ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^Uë MazpUa a rege Afa, cotra ßaaflt;t

implcuitcadaueribus Etçj^î’**prè occiforum.

^°Pii|i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifmahel oês reliquias

in Mafphath î filias regis, ‘l“* remanferat innbsp;^’tiL^*^‘quos cómédaueratNabuzar^nbsp;niilinæ, Godoliæ filio Ahi»nbsp;^âbhf^P'ffos Ifmahel filiusNathaniæînbsp;fiBos Ammon*

''fit nudis^rcliciuos utriufijifexus etlt;t ?” «11^'*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aMweere tentauit in feruos cr âit

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^’^pUaru. SatK etia poßeris illis fecu

p^fiUia cr miquitM Ammo gratis deus toties preceperitnbsp;Antalcchitas, cjuimißricordianbsp;•lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniudeos tam mtfirè tra^tos,lt;^n

^Ud' exhibcbâtquàmChaldei.

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lohanan filius Carce,

bcllatorumquierant •x 1?*’^ ti'alûquodfecerat Ifmahelnbsp;ttjiJ ’fhaniæ*

Î\I uniuerfis uiris,profcâi fut ^^t^^helem filiumnbsp;’î n. ' r “’“Pnpfunt eum ad aquas

)lt; ’^otnnispopulus quierat I«hanan filium Garee,8Cnbsp;^*^«0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bellatoruni qui erant

’^tatifunt.

IkMEIAHV* t?t

  • 14 Ètreuerfus cft omnis populus, qucm cenbsp;peratifmahel in Mafphath : reuerfus cpa^nbsp;bfitad lohanan filium Caree*

  • 15 Ifmahel autc filius Nathaniæfugitcumnbsp;oélo uiris à fade lohanân,amp; abrjtad filiosnbsp;Ammon.

16 ^fTulit ergo lohanan filius Caree, 8C omnes principes bellatorû,quieratcumnbsp;co,uniucrfas reliquias uulgi.quasredu^nbsp;xerantab Ifmahel filioNathaniæde Ma^nbsp;fphathîpoftquam percuffit Godoliam fif^nbsp;lium Ahicamîfortes uiros ad præIium,SCnbsp;muliercs,amp;: pueroSjSCeunuchos quos rc-duxeratdcGabaon:

Meltor quidem lohananhicerat qu4nt lfntaël,fedtlt;tc foliiiiSi* tnen non bonus ipfe quoq; deprehëdetur in fequëtibui»nbsp;In totügentem hanc abijeere dominus decreuerat,ideonbsp;nullus fc emendabat. Hic tarnen uir Uit er agit pro popttnbsp;lo dcijicut er anteßdcliter Godoliam monuerat.Au^nbsp;dien» enim tautu facinus, nihil cunikttos focios fuper»nbsp;ßites bcllatores colligit,proßcifciturq; ad debellandumnbsp;lßnJëlem, erlpolqsßatritm exuendum, quod erßt,nbsp;domino iuuante,prope Gabaon,iuxta pifemas aquaru,nbsp;ßionte feß Uli dcdentibus er gaudentibus uinci, quinbsp;iam capti ducebantur ab lfntaëlc,qui er oSh ßolum ßo=snbsp;cijscomitatus euaßt, impietate captus, er adßbi fitninbsp;les nequampoputosßg’ens erßaluattis,

  • 17 nbsp;8C abierunt, éc Icdtrunt peregrinates innbsp;Chamaam, quæcft iuxta Bethlehem: ucnbsp;pergerentjamp;introirent Aegyptum

  • 18 nbsp;à fade Chaldæoruî timebantenim eos,nbsp;quiapercuflerat Ifmahel filius Nathaniaenbsp;Godoliam filium Ahicam, quem præpo^nbsp;fuerat rex Babylon is in terra luda*

Velutiperegrmi ifto die captiuitate euaß confede=t runt in loco, qui iuxta Bethlecm, diëh Chamaam, quinbsp;olim nomen cofecutus eR à filto Berfcüai. ibi pauidi ernbsp;trepidi confederunt,quö feuerterentnefeij, quiacon^nbsp;ß{lere in terra non audebant, ob preßdis Godolie ernbsp;Chaldeorum flragem, quam rex Babylonius non ßnenbsp;uindiiln dißimulaturus credcbatur,eretiaminnocennbsp;tes obruiturus, antequamgeflie rei ordinem didlcijßct,nbsp;exßrore nonindigno. Tandem ergo Aegyptum adiré Patum tanbsp;decernunt, fatoßnifiro, domini iudicio undiq; illos ur quot;‘fif“mnbsp;gente pro illortim contumacia, quam etiäin periculisnbsp;ultimis dcpoitere non potuertit, fed femper perrexerutnbsp;rebelles et vncreduli deo et prophetisßis. Impius enimnbsp;dum in profùndu mali incidcrit,cotemnit, fcilicet d 5,nbsp;er omnia,nec emëdari poteR proieäus lt;t domino. Spenbsp;einten eiusgentis ludai hodierni tenent.

fCAPVT XLir.

Tacceflerunt omnes principes bellatorum, 8C lohanan filiusnbsp;Carce, 8C lezonias filius Ofa*nbsp;iæ,8freliquumuulgusàparuo

ufquead magnum:

Communi uotoprophctâanxiiinquirut,profeoret}i



-ocr page 284-

precaiur, er uolufttaté domini difcere,cu tlt;tnUft obfif mato animo ßatuißetagerequod egerut cotra prophenbsp;Propheeta iif odmonitiotië,nbsp;nbsp;nbsp;clam uerbtt dei, quod illif peßime

amp;^obedi£n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NeceJJariu quidé populo cA prophète officiurntf

fed multà magis ut obediatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiolentia nuUa tr4

detur,fcd reuerenter ut anücui dei er pater“ plebii ca latur,magi^erq; regum habeatur er pririciptitn,nbsp;dixerut^ ad leremiam prophetâ, CadaÉnbsp;oratio noftra in confpcdu iuoïamp; ora pronbsp;nobis ad dfim deu tufi pro uniuerfis rcli-quiis iftis,quia dercliéli fum’paucideplilnbsp;ribus,ficut oculi tui nos intuenturt

? Si annutiet nobis dns deus tuus uia pef quam pergamus,amp; uerbu qd faciamus»

Humiliter aggrediutur er orai pro fe dominu orari, agtwfcunt manu domini, er fua peccata,paucißimos fenbsp;reliéos ex mtdtis.fed non minimt de dura ceruice fua^nbsp;uolentes ftbi alia non prlt;edici à prcpheta,lt;juàm qu£ uenbsp;Unt er iam fadëda elegerint:polUcétur fe obfeçiuiitu^nbsp;ro! prophetic, fedßplacentiadicaittur.

/J Dixitautéad cos Icrcmias prophcta,Ad diuiîcccecgo oroaddominum deuni uenbsp;ftrum fecundu uerba ueftra i omne uerbunbsp;quodeSq; refpóderitdns uobis^ indicabonbsp;uobistnecceiabo tios quicquann

ExModo ioi^uedipricnojfe leremiitsuideturludicoru pertinacia,qua inßitutu de pergedo in Aegyptu nofittnbsp;obmi/furi,quod cotra legë dei prafumpferattubi caue^nbsp;tur,ne MKjuam redeat populm in AegyptWH,iam tunenbsp;prafeiut Mofet /firitu dci,manerehunc populumirtnbsp;Aegypto reliquiarum ultimum exterminium,cjuod ernbsp;failum dl,Audiui quids quid loquamini,er orabo pronbsp;officio,er ut uultis,ad dcum ueßru quoqi,quem meumnbsp;nonünaßif. Nec aliud rejfonfurumme pnedico, quantnbsp;quod dominus iufferit pro uobis,nihil addam, nihil nù’*nbsp;nuam,hoc eft enim officium ueri prophétie^

5 Etillidixcrûtad leremiam. Sit dns inter nos teftis ucritatis ôi fidei, fi no iuxta om/nbsp;neuerbu in quo miferitte dominus deusnbsp;tuus ad noSjfic faciemusî

Outiludxi Semper hie populus ad J}iodendu procUuis, erad fia^ tuendu promijft durus er immorigerus legitur,nafinenbsp;fuo damno. lurant temerè,erdnm tcftemfalfo aduocatnbsp;ueritatis er ßrmitatis. Id quoq; ßre femper ufu uenit,nbsp;ut qui plura uoueat, pauciora feruët er impleat. Pr«e«nbsp;fiat no uouere,quam deuota négligere. Et feruus domi^nbsp;ni agnitä uoluntatë nonfaciens,uapulabit multis,nbsp;fiuebonüeftjfiuemalû,uocidnidcinogt;nbsp;ftriad quëmittim’te,obcdiem’îut bn fitnbsp;nobis efi audkrimus uocédni dei noftrûnbsp;Bonumerma^intelligütgratueraduerfumimultinbsp;HypoeriCj pollicêdo,nulli reddëdo.Produnt autë uerbûs hynbsp;ludxorum. pocriftm,addentes quatenus bénéficiât nebis das pro^nbsp;pter bonit noflru,quod ipft temporale intclligut pro/fenbsp;ritatem, pro qua ajfequenda dtio femper multa promi=snbsp;ferusit feruili propoftto,non amore filiali, quem foltimnbsp;approbat dns, er quem tumqua priefiiteritt.

hodie non niß fuamgloria zr temporaliajjiertiil,’^ uanè femper dcftderat,fui femper fimiles Kd«-

Cumautécompleticffent dccemdif*’ dumeftuerbudominiad leremiam.

Decë diebus orat prophetaanxius dtm, litiam populi tardius aUdiret dns, crfe tantonbsp;no 'mteUigeret exauditH,nolletq; ora^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

de uoUitatc dni certior redderetur, docés ab oratione,exemplo etia Chriüi,nbsp;tione,ß non mox exaudiat dns : interimnbsp;lus,er loco no mouetur. Dccem diebusnbsp;commodo, potui/fent diutittsperflitijfe,pro^nbsp;rentur,quem cupiunt audire grata t^romittertt^

cabo uosjamp;nôdeftruâîplantabo*',^ noncuellâîiam cnimplacatusfumnbsp;malo quod feci uobis*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

Prieflruit oratioae exaëki ad alliciët^ dientia, quia ab iRisfubmiffusßt, ernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jßi

|¦um,er quod örauerit anxie,id autë quod illi comiferant.ld autëre/fofum ilb^ynbsp;omnino 'm terra fibi data perfeuerentnbsp;Ubi er augëdißnt plurimu,quanqudnuutr^^(i,fnbsp;fe cojficiant reliëhs,er féliciter utólttro^nbsp;perpetuà perfeueraturos, tutos 4 regisnbsp;quoq; plurimu poß tot trißia perpeßa :nbsp;promitti poteratf quid aliud deßderare

* • Nolite timere à facie regis que uos pauidi formidatis:nont^’'’^g0/nbsp;eum,dicit dnstquia uobifeum^“’”nbsp;faluos uos faciâ,amp;cruam

Cbfolatur multis,er « omni

Ut prorfus no timeât Baby loniu,non ertitn l’' c î|(fF rei erant tnali commißi contra regent,Anbsp;inuiti aduerfa. Deniq; prafentia deinbsp;lus ab aduerfarijs omnibus,tantumnbsp;prolixa prophete: tanta obedientibutp’'‘’fj(irnbsp;promittus!tur:tam pronus dominus ad b«*nbsp;fidelibus,fedobedientibusuerbofuo- _ , miiI^nbsp;IJ Siautédixeritisuos,Nôhabi^0ci^ |nbsp;terra_ifta,nec audicm’ uocédn*nbsp;dicêteSjNequaquâjfcdadnbsp;pergemusmbi non uidebimu® . jjifi’nbsp;clangorétubænôaudicmus,^ .1nbsp;fuftincbimusîSCibi habitabin’”gt;'^fl^^nbsp;Multa ermagnapromiferatbonafio^Çj^/^^^nbsp;nuncadomnemexeufationem toHeuda'd^^ff^nbsp;maneantnott obediétet etuunerat, Gquot;

-ocr page 285-

ÏEREMIAS funpnfciuffùturorum recenfetpredfe Hloruntuotdnbsp;tr verba contra dominum çy eius prteceptum.b^on eanbsp;iÿiorabat genium gentis non fine damnofuo edaanbsp;propheta, quia fibt plurima poOicerentur bona innbsp;^rgypto,paeem, tutelam,cibum, er habitationes, aU’^nbsp;^^ilibirnontesfingebant.

Ptopterhoc nunc audite uerbum domi ’’*flt;HquiæIuda,Hæc dicit dominus exer-»nbsp;Ifrad,Si penendo pofucritisnbsp;.‘:*^*’meftram ut ingrediamini Aegyptu,nbsp;^'Ofraueritis ibi habitetis;

SMins quem uos formidatis, ibi com« P’‘lt;ntndet uos in terra Aegypti: amp; famesnbsp;lt;iua eftis foliciti, adhsrebit uobis innbsp;*?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moriemini»

uiri,qui pofuerunt faciem fuâ habitentnbsp;fame,Sf peftetnulnbsp;njjip's remanebit, nee effugictàfacicnbsp;exerettuum,nbsp;indnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conflatus eft furor meus,

faleuj.^’tio mca fuper habitatores leru^ Pf,. ’ ”cconflabitur indignatio mea fu-^erV’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fueritis Aegyptum:

itii,,,, i^iufiurandö, amp;in ftuporem,8lt; opprobrium.-SC nequa«nbsp;uidebitis locum iftum*

•*«1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;««•fcw, ut omni ex parte urgeat ad

p^i/P hareditate, er ne •it,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^amp;fdiantur, acerbißima mimtando fi ire

Dîoft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gladium firacem, famem

*'’'**‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CT o’W’’® mal(im,tJihil 06«

(*'^°P^^ia,quod pertineat ad falutë gentis^ mouerenititur, utnbsp;‘^‘ffidant, et dei ueritatë fuomalo edoilinbsp;er fentiant quidobinobcdienlt;gt;nbsp;'^i,‘^'rtu,merofolyma ilia uafiata,quia prophetsnbsp;l^titroj'^*'Rfrcitol«ißcnt; non dubitent nunc quoq;nbsp;maledi{lionem,horrorem,conanbsp;°^f»ùhus,er WJ «ntMcrfttM» con «nbsp;fuamuifuros,nbsp;iuper uos reliquiae luda,nbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feientes feietis

” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uobis hodie

animas ueftras: uos cnim j *robis ad dominu dcum nonbsp;p’^taoia qu^cun«^ dixerit dns deusnbsp;c’’ 'ioj '**’ciaui uobis hodie, amp; non audinbsp;‘^orriinidci ueftri fuper uniucrnbsp;u''''8( feiendo feietis quia gladio SCnbsp;^fifj’*^trarcuthabitarctisibi*nbsp;«xhortfttio comminifei proponi§^ non

IRMEfAHV,

poffct,^/i4mhic prophets Immitti populo loquituf. Exhortât;* omneinuelutlapidcmmoucmquôperfuadeat, expi-£= «eh emeus.nbsp;ccptodomini omniafe loquiconteßatus adreliqniaf lunbsp;da, ne Aegyptum ingrediantur,fituq; per omnia mcx^nbsp;cufabilcs ß fibijpßs omnia mala aduocauerint inobedi-entiaßia,qui obedientia tantopere promiferät, et nuncnbsp;minimefiiu praflituri:hoc enimßiturwm cernebat ctianbsp;tum loqueni,ex fignis uultuum ergeßu corporii, nonnbsp;alioqui ignarut contumaciieinorum, Inculcat t-rgo if-petiho/ubiM, ZT inflat omnibui neruis, fed ncquicqua^.nbsp;inobedientium enim uerbo dei exemplum eße debebät,nbsp;ßcutcrpatref iüorum omntbits tarn temporibut quantnbsp;gentibui, aliquando ad dominum dcum ifraê'l ueraciternbsp;conuertendif, ut er teßalurhac dies.

I^CAPVT XLIII.

Adum eft autem cum complef fet Icrcmias loqucns ad omnemnbsp;populü uniuerfos fermones dninbsp;.^^dcicorüjpro quibus miferateänbsp;dns deus eoruin ad illos,omina uerba h^c:nbsp;n ^dixit Azarias filius Ofaiae,8lt; lohanannbsp;filius Carce,5i omnes uiri fuperbi,dicen^nbsp;tes ad Ieremiam,IVlcndacium tu loquerisînbsp;non mifittedns deus nofter,dicens,Ncinnbsp;grediamini Aegyptum,uthabitctis illic»

Ingratitudo duritiachccruicKludaic£ abimtioußj;^''^^*'^“^'^ aa Ultime jortisjuætempuetrcmendo tudicio det nobti dcum senbsp;proponitur,ut propbetisfecundum uerbie dei monenti-bus obedire dißamtu: nÖ quod nobis libittt eß, fed quoinbsp;docet uerbü domini perficiamus. Miferant eum ad dominbsp;num,cr promiferant domino fe parituros,nunc autemnbsp;audientesaduerfa uotis, reßliunt, er totos fe opponutnbsp;dfo er prophete, homines prefuniptuofi erfuperbi,nbsp;plebis dominiu ftbi ufurpare uoletes in terra Aegyptit.nbsp;Dicunt aut leremie,Falßtm loquerisûnftgni contumelianbsp;uerbi dei, falfum propheta quem dominus non miferit,nbsp;fingentë omnia pronunciat, tantum quia dehortabaturnbsp;ab eo quod inßituerat contra naturam omniugentium,nbsp;quipatriampropriam femper amant, pietatemq; fum^^nbsp;mam deßiifaßTeeam exißimat, et pro patriaoccubuiffenbsp;gloriofum ducunt, Patriam impij er perduelles in deinbsp;de/peëîum dejficiunt, er tantis dei miraculis olim affernbsp;tam libertatem prodere malunt Aegyptum repetendo,nbsp;quampatriapro qua tantapaßifi(erantadfercndo,cumnbsp;interim de dei fui uoluntate certiores redderctur-QjtiSnbsp;non exißimat talem populu digne abieëium à domino^nbsp;Sed interim nobis cogitandu,ne fimilia deßgnemus connbsp;tra dominum,à quo beneficia plura fufeepimus,.

J Sed Baruch filius Neriæ incirarteaduer ’ fum noSjUt tradat nos in manus Chaldæxnbsp;orum ut interficiat nos,amp; traduci faciat innbsp;Babylonem*

Apparet propenfißimu fuiffeBaruch adobfequen’^. Baruc«» dumpreceptis domini, eramatoremgentisfiiecrpanbsp;trie,tamqi uiriliterrefiitiffe populo, adßitißeq; pro=:nbsp;phete, ut infimulaucrint lercmiam.quaß no domini uonbsp;luntate,fedtemeritatedifcipulifirretur ad retrahendH

-ocr page 286-

populum âi pittrictm. Dcni^ nuiïain ßgt;ei» uîtic redpitit ex tot promißionibtif diuinis, g^noi Chddaisfetutosnbsp;exifiitnent fùturos.Digne ßbi tintent^ qui uerbi confohtnbsp;tioiiemfua repeïïuttt pcrfidia.

Etnonaudiuitlohananfîlius Carce, amp; ^omnes principes belIatorumjS^ uniuer-fus pop ulus, uocem domini ut manercncnbsp;in terra ludaî

î fed tollens lohananfilius Caree,S{unu uerfi principes bdlatoruni uniuerfos reli-quiarum luda, qui reuerfî fucrant decun-Âis gentibus ad quas fuerantante difper^nbsp;fi, uthabitarent in terra ludar

Simul populusftultiu cum principibui perfidii con^ fèntiunt contra uerbum domitu^nc in terra promtßioniinbsp;habitentjideo in terram uaftitatis fu£ abirefinuntur.

fi Viros Si mulieres, SC paruulos, Sc filias regisîetomncm animam quam reliqucratnbsp;Nabuzardan princeps militiæ cum Godonbsp;(iafilio Ahicatn, filii Saphanîamp;Ieremiamnbsp;prophetanijô^ Baruch filium Neriæî

7 Sc ingrefli funt in terram Aegypti,quia non obedierûtuoci domini» Et ueneruntnbsp;ufqjadTaphnis»

Nozj amnei occiderat lfmaël,fed eos tantum qui in ca flro uel adibus Godolilt;e,tanquâ iüius mntßri gt regiosnbsp;nis tutor es conftitutiffimulpranfifueranti ciuibus op=nbsp;pidi Mizpha non occifis,fed ßrtaßis omntbus armis denbsp;fiitui5,ne ucl fe tueri,uelrcbellarehoßibus posent. Abenbsp;rant enim tunc Godoliie duces, qui nunc inermes dedunbsp;cunt quo Ubet : etiam leremiam prophetam Baruchnbsp;fecum pertrahunt, non tam /ponte euiitem,quini pro^nbsp;uidentia dei deflinatum, ut audientesperpetuo iiolunlt;tnbsp;tatem domini, fierent mexcufabiliores, iudicio omniumnbsp;Bsenior« eledorum. Sieuiores quoq; nuc funt dues patr:lt;e in fuanbsp;gentem,quàmfùeraHthofles Chaldd.Quos enim tgt;ta=snbsp;bufirdan dimiferat in patria, hos nuc perßdi principesnbsp;pertrahunt in cxiliivm,ad itnum omnes perituros.

S ^Etfaduseftfermo domini ad leremia in Taphnisjdicens,

9 Sumetibi lapides grandes in manu tua, amp;abfcondes eos in ciypta,quæ eftfub munbsp;ro lateritio, in porta domus Pharaonis innbsp;Taphnistcernentibus uiris ludæis»

* ® Et dices ad eos,Kæc dicit dominus cxcrgt; cituum deus Ifrael,Ecce ego mittam.amp;af-fumam Nabuchodonofor regem Babylonbsp;nis feruum mcumtamp;ponam thronSeiusnbsp;fuper lapides iftos quosabfcondi, Sifta-tuetfolium fuum fuper cos»

V«bttni do nbsp;nbsp;Etiam in Aegypto amp; rebeüibus non deefi uerbum

domini, cui tarnen no credentes di/perduntur,c^ in ma turn incidunt, quod euadere conabantur, proprio fen-'nbsp;fui nixi. Prtcdicitur enim uerbis gt oftento ac paradi'nbsp;gmate conßrmatur, GT fenfibus inculcatur ßttura iüo'nbsp;ram perditio cr eliminatio, idq-gladio Nabuchadnc'nbsp;Z^r, qui uenturus cum cxercitu regnitm qwlt;/^ Acgjia

pti adflidurus fît, cr plena poteflate iffi fîcut idolis quoip Aegyptiorum,nbsp;parfurus, quod GT alij propheta fiituru iamdquot;nbsp;dixerunt i Intercludit autem pfophetaont/u ^11nbsp;regt Aegypti, ut etiam obflruftßimis innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ

incognitis mperaturusftt, G!quot; omnia uiilori£fu£figna gt anna propofturUSt , yjjjnbsp;11 Veniens^ percutietterra AegyP^'“^(r,nbsp;in morte, in morte; ôCquos cap^“ jjö,nbsp;in captiuita»é; et quos in gladiOjin^Ldinbsp;Etfuccendetignemin delubris“^®nbsp;,amp; captif.”nbsp;cetillos, SCamicietur terra AegyP^L[iitnbsp;amicitur paftor pallio fuoî Si-inde in pace.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(iiiit

ij EtcontcrctftatuasdomusSolis4^J^gy/ in terra Aegyptir amp; delubradeoru^nbsp;pticomburctigni.

Ncdi«w capiet,fed Gf percutiet GT uaflabd^.^^ do, GTcaptiuos abducendo omnes,nbsp;pUs gt idolis ommbus,in plenam potefiatenf/nbsp;ta Aegypto régi Babylonis,ut nihilnbsp;riumsiefeinduiturus regno gt proui/fci^nbsp;lutifî quis uefte fua propria induatur,GrKgt;‘^'^ jfßnbsp;tiim,confîfcatis ommbus diuitijs regntnbsp;ftra ibi lu^i quie/ierint fubterßgiuw ànbsp;tra uerbum domint.

_^CAPVT XLIH'ÙjVI^ Erbumquodfadum^ pjt)'''nbsp;babitabant in terra Arg) le J

r miam, ad omnes I““ ,„0,1”nbsp;tnbsp;bitâtes in Magdalo,^*Lf£i/nbsp;nis,0lt; in Memphis, amp; in terra

Di/fuderantfe ludaiin urbes Aegypti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiiiii'' ,^1

tria folinon commixtigentibu!S,fefe abido^^^^^f^ tinere non poterant, multomagis nunc di/^^^nbsp;dentcr ampleduntur idolorum cultur^;Hi,i»nbsp;pra gentium fuperftitionem in/aniuntuii'i^l^nbsp;iKc aliter agunt quàm ft uelintnbsp;minu, Grmalitiauincere data opera bonii‘‘nbsp;quanto rnagis difciplinentur, tanto reddaim^ijii^nbsp;lint peiores. Eoufq; perucniunt coteinpto^'^^nbsp;ut quanto aliquid deo odibilius audierint,nbsp;natius ittud cupiant gt ampledantur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^,,5 y

i Hæc dicit dominus exercituu’^’^^j ƒ rael, Vosuidiftis omne malufifl“ ^iif' Inbsp;duxi fuper lerufalcm, 8C fuper oij’ ^|ilt;’ 'nbsp;besIudatSCecccdefertaefunthO“* ’nbsp;nbsp;nbsp;gt;

eftineishabitator; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feccf“quot;''

J propter malitiamfuamqua”’ ùy/ ! utmc ad iracundiS prouocarent, ƒ inbsp;6C facrificarent, 8C. colerent yc(^'nbsp;quos nefcicbatamp;illiamp;uosetpa^nbsp;Recens tam trudele/pedaculum. O' ^ 0^/4nbsp;patria abflerruiffe debucrat refiduos anbsp;Sed quid terrerct ultio dei eos, qui deui»

-ocr page 287-

obdudiunt,quicakf)titi(tum fQi. *’’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;agnofcerc nolunt, bonoru fuorum largi

j-^'’’’’iondftHn jeddeicreaturiüfatentur crcolunt, àeos fuos coi!flitimnt,quibui contranbsp;facriftcant^cr humiliterfuppUnbsp;4 ^‘^’’^iUMconditoredeonegleóhfnbsp;pj^^’^'fiaduos omnes feruosmeos progt;nbsp;cófurgens,mittés^,amp; dinbsp;faccrc ucrbix abomina-'nbsp;y j^f’^huiufcemodiquamodiui^nbsp;’udicrunt, necindinauernntaunbsp;’’Onrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuis,amp;

indignatio meaSCfuror ’Odi ‘^föccéfa eft in ciuitatibus Iuda,0Cnbsp;folirunbsp;(, jJ^'^uaftitatcfecundödicmhanc«nbsp;prophetdfmi/tt ZT direibenbsp;’’¦«id Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;profilijfpdter,qui iugitercona

fed nbsp;nbsp;nbsp;dumrfnt« ad rauim ufe^ non funt exau

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in contemptum dei qui mile

externorum deo^ i‘*°^‘^ofgt;dneini odire non ignorabant,tosnbsp;^11nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftcrificia GT fuffitiu deßrebanty

prouocando adfurorem, quent lt; 'quot;1(1111'*”’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ZT uicis domibuiqi conflagratifi

quot;quot;Si ^’’Hchæc dicitdfiscxcrcituûdcu^ ”’in!f^”’e «os facitis malu grade cotranbsp;’’’liliçnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* “t intcreatex uobis uir ÔC

s ’’^crei’^”^««1’ amp; laâcns de medio ludae, ’ Pfonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«obis quicqua refiduûî

operibus manuum ue Bypti*' lt;lns alicnis in terra Ae-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Si fins in maledidioné

‘‘'’ni ^'’’^obliticftis mala patrûucftro-^’0s’?‘’’3la regu luda, amp; mala uxorum r***’’gt;qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; mala uxoru ueftra*

oportebdt, fed nuc dete^ 0»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patiemini,utriufqi fexui CJ*

unu exitiu euaßflif, ergrauiui fl^'amp;tid defignaHis, donununbsp;^^^‘‘ibnë Aegyptiorum,nbsp;^itii i» igMminiä çr opnbsp;difciplinäfufeinbsp;’onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘^oblatradi uiri cumfocmin

^ön f**’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^P‘^ patrid.

tj ƒ’’^*p««*^3n ufq; ad diem hanctdC O’:» no ambulaucrutinlcgcnbsp;P’’æceptjs meis, quæ dedicorâ

patres ueflri peccdtafud, quorum nos quoq^ jirtis poi

IRMEIAHV. 15^ «4t uft^ dd prtefens. No« enim timuerunt dctvnt,nec Idnbsp;gem eins obfcruduerut,quam ipßs dederam cr uobHjnbsp;quoru 'm malo mores fequimini, cr malediihoncs legisnbsp;fufeepta: fentietis,ficut ZiT fetiferunt illi.

igt; ^[Ideohæc didc dns exercitnum deus IfraeljEcce ego pona facie mca in uobis innbsp;malum;amp; difperdam omnem ludam»

11 Et afiuma reliquias ludae,qui pofuerunc facies fuas ut ingrederérur terra Aegypti,nbsp;Si habitarét ibi i Si cofumentur omnes innbsp;terra Aegypti î cadet in gladio,amp;infame$nbsp;amp; confumentur à minimO ufque ad maxinbsp;mum, in fame amp;in gladio morienturtS^nbsp;eruntin iufiurandu, amp;in miraculfi,amp;innbsp;maledidionem,Slt; in opprobrium.

Korribilis malediâio rebeÖium Iud£orwn,fednon indigna dlorum contumacite, qui tarn pirfrtikifrontenbsp;Uerbum domini abqciunt, ut nuBam adeofint poélbacnbsp;clernentiam experturi,dottec excindantur de tota terranbsp;Aegypti reliquite luda,ad quam contra mandatum do«nbsp;mini perueneruM.

  • 15 nbsp;Etuifitabo fup habitatores terræ Acgygt;nbsp;pti,ficiituifitaui lerufalemtin gladio,amp;amp;nbsp;me,8^ pefte.

14 Et no n erit qui eftugiat,amp; fit refiduus dé teliqutis ludæorû qui uadunt ut peregrinnbsp;tienrur in terra Aegypti,amp;reuertantur innbsp;terram luda ad quam ipfieleuantammasnbsp;fuas, ut reuertantur Si habitent ibi : nonnbsp;reuertentur hifi qUi fügérint.

tion tantum l«dlt;eój exulet inAegypto di/^erdami fed etiam habitatores reliquos Aegypti eines non mi«nbsp;tiustraikibocUmfito rege, quam trafhui regem ludanbsp;cum ciuibus ierufalem.Gladio enim, fame ty peße oc«nbsp;cidam Aegyptios,dpud quos /feraRis falutem cr au^nbsp;xilium : nemoq^ tarn ex uobts quam Hits feruabitur crnbsp;uiuet,nifi fitga lapfus, quod de leremia cr Baruch effiinbsp;gio liberatfs lUdei exponutU.

1 y RefpOhderutaiitem leremiæ omnes uiri feientes quod facrifïcàrent uxores eoruntnbsp;dqs alienist amp; uniherfae multeres quarumnbsp;ftabatmultitudo grandis;amp; omhis popnnbsp;lus habitantium in terra Aegypti in Pha-gt;nbsp;thures,dicenteS,

  • 16 SermOne quern tocutus es ad nos in nögt;nbsp;mine domini non audiemus ex te:

ly fedfaciétes faciemusomne uerbuquod egredietur de ore noftro,utfacrificemusnbsp;reginæcoeii, amp;libem^ eilibamina, ficutfenbsp;cimus nos patres noftri,reges noftri,Slt;nbsp;principes noftri in urbibus luda,amp; in planbsp;teis Ierufaie:amp; faturati fumus panibus,dCnbsp;benenobis erat,malum^ no uidimus.

18 Exeo autem tempore quo ceflauimus ft crificare reginæ cocli. Si Iibareei libamigt;nbsp;na,indfguimus omnibus. Si gladio ÔCfa-*nbsp;me confumpti fumus*


-ocr page 288-

1.9 Quod fi nos facrificamus rcginæ ccdi,8C libamus ei iibamina:nûquid fine uiris nonbsp;ftris facimus ei placentas ad colendû eam,nbsp;8c libandum ei libamina^

SupcriHtio Difficile fuperflitiotK exuifur pofiulai, fi fceminM «Tiwr. cotigerit,ex quitrum ajfiàibui uiri quocj^ pen^nbsp;dent, fafiinantw errorum cotagiis,quibui uirinbsp;acquicfcunt,nbsp;nbsp;nbsp;obfiRere finegrandi moleflia no pof-

fitnt.împrobè autë reffiodent,adtmttentes uerbum dos fftini 4 propheta pTiedicatu, quod tarnen audire nolint,nbsp;fèd quantutnlibet impium 'mflitutu fuum feruare decrenbsp;tterint.Vtfcüicetluttant, quantcœli reginani faciuttt,nbsp;colerefuii ftcrificijs uelint faeminlt;e,ut uiri quoq^ regénbsp;fitlemueneratur, llanc,inquiunt,religionent àproauifnbsp;acceptant fcruabimuffde uerbo domini nihil foliciti,cuinbsp;ncncredimiitjficut nec patres noflricrediderunt,necnbsp;reges nec pr'mcipestà tioftra parte fiat prtefcriptio lottanbsp;gitentporis, authority regume^maioruconfuetudo:nbsp;accedit quoque utilitM inde nobis proueniés, fuppetennbsp;tia into abundantia rerum temporaliü, annult;e annonæ,nbsp;cr dittitiaru ac fanitatum:quibus omnibus ruine defiianbsp;tuim((r,quando fecundü uerbum dei uiuere coepimuf,nbsp;idolaeijciendo, zr diuosnon amplius colendo. Longénbsp;illuflrius GT religiofilK eratnbsp;nbsp;nbsp;pulchrius,quandoin os

ttthtbits twnfolum Hierofolynue plateis er palatqs,fed crtucbeie pppidis,imôincompitis erfyluis facrificianbsp;offèrebanturffili,lunie,afiris,er cateris diuùs, uel masnbsp;chwte toti coeleili, quàm his obnußis uni tantîi deo ernbsp;utio loco facrificia pauca,ergt;ton nifi à Leuitis defirri:nbsp;Moiomn» tunc beati eranMs,nüc nüferi. Huiufmodi querelisgennbsp;itkototei, tililitnerpfeudochrifiianorum diuus Auguflittus olimnbsp;coatlus rcffioderc, multos de Ciuitatedeilibroscofirinbsp;pfit.Hodie idolorit definforibus nihil fatis reffioderi ponbsp;reÆ, quibus facrlt;e Utero: fiint exofie. Hic uerôfcemintenbsp;iafbtant cofortes maritos 'm fuis facrilegijs, er placennbsp;tdsoleatdsc{mtlibaminibus,qutbus placabant quot;Veiouesnbsp;fuos. Qjiibus proh dolor amp;pudor fucceffèrunt penesnbsp;antichriHianos mille ridiculofiores cerenumio er risnbsp;tHf,fiquidê c;- multo plures Veioues er dif tutelares,nbsp;^ibusfcilicet dementia dei patris non fufficit.

  • 10 nbsp;^Etdixit leremiasadomnépopulum,nbsp;aduerfum uiros,amp; aduerfum mulieres,SCnbsp;aduerfum uniuerfam plebem qui refpon*nbsp;devant ci uerbum,dicens,

  • 11 Nunquid no fuffitû quem facrificaftis innbsp;ciuitatibus ludaamp;in plateis lerufaléuosnbsp;amp; patres ueftri,regcs ucftri et principes uenbsp;ftri amp; populus terræ, horû recordatus cftnbsp;dominus,Sc afcenditfupcr corciusî*

Et non poterat dominus ultra portarc propter malitiam ftudiorum ueftrorfi,ÔCnbsp;propter abominationes quas feciftis:amp; fanbsp;âa cft terra ueftra in defolationem, SC innbsp;ftuporcm, 8C in malcdiâü, cô quod nô fitnbsp;habitator,ficuteftdies hæc^

aj Propterea quod facrificaucritis,amp; pccca ueritis dno:amp; no audieritis uocc domini.

18

SC in lege amp; in præceptis in .yfll cius nô ambulaucritisîidcirco cuennbsp;uobis mala hæCjficut cft dies hïC*

Erudite,fidcliter er religiofe confùtat

Utiofam 'mpiorti propofitionem. Veflris,'»^^“'’^I cifs qua: iaiihtis, hoc nimiru cffèciSiis

ne ueftra contra legem dci,ut irritatis lUit cifs,uos expulerit è terra,er pofJcßiottibtt‘S,p^.^j^nbsp;dio eromnibus bonis exuerit,totnbsp;tius ferre no ualcns.Terra ifta tot diiiisnbsp;nata uel potius poüuta excelfis, er aris,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î

crdeferta execrabitisq; iacet,ut noftis,qui lUX dei er fanihrum patrum mores er nwnitiinbsp;uerodeoferuirenolui/iis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dÿ

^4 ^Dixitaütleremiasadomnépop’ijjîi ad uniuerfas mulicrcs,Auditenbsp;omnis Iuda,qui cftis in terra AegYP j lïnbsp;ly Hæc dicitdns exercituum deusnbsp;cens,Vos,amp; uxores ueftrælocutinbsp;nbsp;jj/

rc ueftro, ôC manibus ueftris iwp^^^JijK centcSjFaciamus uota noftranbsp;mus, ut facrificemus rcginæ cccÜ^ jÿnbsp;mus ei libaminajmplcftisuota**^^ ’nbsp;opère perpetraftis ca» ,

16 Ideo audite uerbü domini qui habitatis in terra Aegypti,Ec^^^^iiilt;nbsp;raui in nomine mco magno,nbsp;nequaquâ ultra uocabiturnon’^’!nbsp;ex ore omnis uiri Iudæi,dicétis,V“nbsp;deus in omni terra Aegypti,nbsp;^7 Eccecgouigilabo fuper eosifl’’’’jtii^nbsp;non in bonutôC confumentur cU’J’nbsp;luda, qui funtin terra Aegypf'jS*^ Jnbsp;fame,donee penitus confumanfU’’'nbsp;Pronwitiat propheta dignam tantisnbsp;iKm,omnibus tant uiris quàmnbsp;citer horebant fuis 'mipictatibus,nbsp;agerc fine formidine iafhtabant, opérénbsp;ficiebantfUelut itt dcffivéhim oraculoru^^ ^iit^nbsp;Quos nunc omnes catenas delëdosnbsp;quidemfuperfùturus fit,qui etiamfi uelit P®“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

feere de perfidia,uel de exitiofefe eruerey^ malorum maximu, paenarnq^ grauißhff^*”^nbsp;deivm,fiquampaucißimiuelnuUi'mregidi‘. ƒnbsp;dei ucritatis^ cultores, 'muocatores dei ue^^^nbsp;cones pietatisfyncero.

Et qui fugerint gladium, terra Acgypti in terram luda uir(inbsp;feient omnes reliquiæ ludanbsp;terra Aegypti, ut habitée ibi, cui”nbsp;complcatur,mcus,an illofuni*nbsp;Significantur aufiigituri denbsp;fed ualde pauci, qui 'm ludoam reditia'i,ft’'zß^fnbsp;conferuaturifint, ad confirmandumnbsp;fhsolim exhibitas patriarchis,quinbsp;er radices figent er crefeent, ut alibi t”'ßnbsp;Impif autem paßim exilio rclegati,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjjr j

S ï:


-ocr page 289-

lEREMiAS

•'itiitfmMo'torJ«« nteoru,fiuäumqi copiafe recipient ’’‘^diciorum fuorum cr contumacM.

^9 Ethocuobis fignû, ait dominas, quod ego fuper uos in loco ifto î ut fciagt;nbsp;“squia uerècômplebûtur fermonesmei

Hæc dicit dominus, Ecee ego tradam *^^8^ Aegypti in ma*nbsp;®*nimicorûeius, 8C in manus quærcn*nbsp;’’’înimâ illiustficut tradidi Sedechiânbsp;manu Nabuchodonofornbsp;jni °’^ylonis inimicifui, ÔCquærcntisnbsp;w”““-

dico:Ecce oculis ueflrii amp; fie h r°ydebitK, hunclocim cr totâ Aegyptttmnbsp;'ftoer ***^'* ^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;'^S^B‘’bylonif,quetn

Pharaoncm regem uejirunt ^ni^'^^‘*^^^opiinitatem traditurut fim,quinbsp;'^'^'»1^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S^dechiamueüruwt

/quot;• lt;l‘f(^^‘’^ß^bilemuerkatem.{^oflrume^igUurau uerbtvm dei, credere prûphetK,idoli(nbsp;creatori omnium feruire, obenbsp;dei,crpocnK 'mfliélis à dominonbsp;obdurari,tandemq; dejpe

'^'ÿirenepeccemuS. ^^JlCAPvt XLV.

quod locutus cft leremias Pfopheta ad Baruch filiü Ne*nbsp;gt;^gt;æ, cû fcripfiflct uerba hæc innbsp;J^IcSEî’.'^o exorelcremi^anno quarnbsp;Kÿçjî^.fihilofiæregis Iuda,diccns,nbsp;“ Baruch»nbsp;’^‘fevo mihi,quonifaddiditnbsp;^°lorê dolori mco î laboraui innbsp;Il n '•Ihcr. O.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

i« '

)i

J0

'if!‘ !

’(}

lÜ* /

.•l* ?

' gt;ii'5jj''jk lorj,^ ^^‘lt;gt;'1 uidiflis:ßc^ n'miium fera difeetis oracu


1

\i'

Ji'

ili'

Ji)

gt;','*

11'*

II^

is*

«i tfi'*

Iti«*?

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dolori mco î laboraui in

(,ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;requiem non inùenû

/ ' I mX- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prophétisé cotrlt;iludlt;eos,deinde

? I lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;........

«a

k *îi

/

( Mrfrii« gentes prtcdixitfata,ex ?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inferitur hic breue capitulum,

i’*'“’iUifaâaeit ad Barucb fcribant lerenüie. Q«« cum temporibufnbsp;fuifcribere prophetioi Iwcnbsp;itcriw» nonnihilfatigatu« labonbsp;ß’'i‘‘ßi^ conturbatuf eft, indolerenbsp;ludaic£,quantnbsp;^*^^*** cfudeliter uaflandatn, templuninbsp;tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crgloriamdeicejjàtura,

^¦’'^«4 P°P‘lt;^‘«»4lgt;ijcic)j£jH,JurToglt;tnd4lt;ÿ gen« dei,hwmiliandumlt;^ Wnbsp;ali^uam nationum^quia tw opnbsp;L*’”'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bla/pheiniam toto orbe po

K'quot;« ’V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Slofiof“^ »« lt;cflimatione dei


çj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;'quot;‘'i‘fam,omniap{[ura auaiens, fcrt

fiuehcmentcrextitnuity F«iîum altum non retribucndu, jM^ni

ÎRMEIAHV. ij4 éxilium, miferias cr uaftationem fui,gentK^ ludaicst:nbsp;propterea cofolatui eâ eum dominus per prophetam,nbsp;iubetur^ bono anima elJe, quia licet uiâiirus fit dumnbsp;h£c agentur, non tarnen fibi timeat ,fit etûm eripien»nbsp;dus uiuus GT incolumis exomni «ïh calanùtate. Vndenbsp;difeimus non habituros pios hommes partem 'm i^di^nbsp;âa 'tmpietatis,cui non cofenferunt,fcd pro uirili óbfiilt;‘nbsp;terunt. Semper enim dominus media habet ertpiendi Enpitfuoinbsp;fuos, etiam fi ad portas mortis nonnunquam ducai, fed p'“*nbsp;reducit. Qwod fi afflifho corporalis fu^lmenda fit,ani 'nbsp;nuss tarnen deigratia liber fuilmet cumgaudio perfianbsp;renda. Et mors denique fanâortim non eH ut reorum,nbsp;pretiofa nrniirusti 'm cónfi)eélu domini, cr non nifi eernbsp;ta expeâatio fiheitatts ccelefiis^crcommutatiofilixnbsp;uitse serumnófiecumbeata.

  • 4 nbsp;Sii dices ad eu,Hæc dicit dns,Ecce quosnbsp;ædifîcàiii,ego deftruo : amp; quos piantaui^nbsp;ego eaello,amp; uniuerfam terram hanc*

Cogitimpietas 'mtolerabilis populi,quem promoui prse omnibus alilsgentibus, çr peculiimt metim fèci,utnbsp;cum defiruam, detnoliar cr exUam omni j^lendore amp;•nbsp;gloria, Gr quós plantaui crcrefcere ficiplurtmimtinbsp;iuinc denuo extirpem : fiue hoe 'mteUigendum puteturnbsp;deextrufk tam gloriofo templo fub Salomone, nuncnbsp;propedieni diruendo 'm totum, uel de populo au^ ittnbsp;immenfum, olim nunc iterum redigendo 'm paucos, ueinbsp;quia tota regio ludaica Uaftada fit er defolanda,ut iamnbsp;ifraëliticum regtium Uidebaturdeflrudtum CT dißipa»nbsp;tum,exilió captiuitateq^ ciuium.

  • 5 Ettuquxristibigrandia^noii quærer^,nbsp;quia cccè egö adducam malum fuper om*nbsp;nem carné,ait dominus : amp; dabo tibi ani*nbsp;mam tuam in faiuté in omnibus locis ad

quæcunq; perrexeris»

inteUigunt iiebrsei fimlhonem propheticam, qutc Propbetiai prlt;eeminet omnibus ecclefiaSlicis officijs,non fine ma=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pf*

gnw óneribus, honos queni Baruch defiderare non mi^ nus religiofe potuit, quam Heliat duplicem Qgt;iritinnnbsp;tielilt;e.Qui enm prophetiam petit,epifcopatum bonbsp;ntmi dpttlt; defiderat. Ciuod aute additur, Non quaras,nbsp;facile mteÏÏigitur in hutte fenfum,üt 'm tanta rerum difnbsp;ficuttate,crpopuli ac prmcipum impietate,tutius ernbsp;optabilius fit digito conipefeuijje labeßuin, er tacui/Jènbsp;cum dies malifutif.

lt;CAPVt XLVi.

W Vodfaäumeftuerbum domi* ni ad leremiam prophetäcoilnbsp;trä gentes,

Sequunturfermones !eremilt;e prophet tse contra uarias gentes, prsedicendo qusc iUis euentursinbsp;ejjent, «c ludeisfolis tot aduerfitates fuperùëtursts erenbsp;derent,utq;uidentes ludseiaffligendäsiudicio domininbsp;gentes,fibi quoque no parcendum ejfc,fi ut 'mpiè age^nbsp;bant,fie cont'muà pergerent:deniq; ut audientes tticittinbsp;reges prsediëhones prophetse,crcouerterentur ad mes*nbsp;liora,Grin cultu agnitione^ dei ifraèl cr omnipoteii^nbsp;tis,qui folus fi(turareuelatcrordinat,paulatintprofinbsp;Zdi i


-ocr page 290-

TER.EMIAS

tcrentfty aptarëtur lt;td fidem uniut dti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conßr

mi cofenfu Mimarentur,doaec euangeliu ChriAi pleiiê elucefceret^cr fieret totut mundui fubditm deo^

X adAegyptumaducrfumcxcrcitum Pha raonis Ncchao régis Acgypti, qui eratiunbsp;xta fluuium Euphraten in Charcamis,nbsp;quem percuflitNabuchodonofor rcxBanbsp;bylonis,in quarto anno loacim filii lofisnbsp;régis luda*

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aegy^tij regel aliguando Syriarn occupabant ufjue

ad Euphraten, poß uiëhriacotra loßdni,inqua crocci fus eâ.Vnde iti Hemath roe Aegyptioru loßteßliünbsp;loachas cepit, cf nudikudt tributo centu talentorumnbsp;urgenti çr unius auri. Qjt^ pecunite fummaloachitnnbsp;frater loachatinRitutusrexludaperfoluebat. Ipfeue»nbsp;ró Pharao Neefco «ptm loachas duxit mAegyptum^nbsp;kW CT mortuuseü. Quem pofi paucos annos Nabwanbsp;chodnezer rex Babylonis tacit, er totam Syrian occunbsp;pauit, er apud Charcamis firagemadidit, Aegyptwinnbsp;Uicit. Dc jrw cr clt;tterK Aegyptiorum prlt;elijtnbsp;cum Babylonia gefiis hie prophetat lcremiat,in fimwMnbsp;prtediceni Aegyptios quidem adornaturos ßrtem consnbsp;ßiäum cum Chaldais ipfis Aqutlonaribus ,fedtùncennbsp;doseffe, pro eo quod toties impo/uerunt regibutludicnbsp;quafi auxilium itturi,fedferuarunt nihil, magis autemnbsp;rebeUionem cofuluerunt cr ßuerunt contra Chaldau,nbsp;propter quant cr perditi funt.

f Præparate feutum amp; clypeum, SC pro* ceditead bellumt

iungitcequosjamp;afcêditeequitestftatein galeis,polite lanceas,induite uosloricis*

Quid igiturt* uidi ipfos pauidos amp; terga liercentes,fortes eorum exfostfugeruntnbsp;conciti, nec refpexeruntt terror undique,nbsp;aitdominus.

Poëtica more fingit imo pritdicit iiAëdo faâtiros,fed ittani fludio. Quafi dicat.-Praparabitis quidem o Aegynbsp;ptij clypeu CT hafltts,iUMgetis curribus equos,cr afeennbsp;fores équités nwltos cogyegabitis,galeis,lanceis muni»nbsp;tos floricit mdutos,ut aggrediantur bellu,fed tarnennbsp;Uidos eos ontnes uideo erßga méditantes potius quantnbsp;ui(bgt;riam,ut iam tunc ipforu firtißimi attriti cr pro*nbsp;firati uideatur,cr ntaximo quo poßint conatu fitgiensnbsp;tes,ut nec refßicere poß fe audeant,undiq^ pauore persnbsp;territi.Vt d^camus hominit quidë effe adornare beHu,nbsp;domini autë donare tritimphum, cr addere ammo ßrsnbsp;titudinem,uel pauore diffoluere.

Non fugiat uelox,nec faluari fc putet for cis tad aquilon? iuxta flumen Euphratennbsp;Midi funt,SCrucrunu

Quantulibet quit uelox pedibus effugere tarnen perfe quentes baud potefl no uolente deo: cr ßrtißimi qui^nbsp;ptccumbût,ut non euadät domino iubëte.Aegyptif eernbsp;tißimeab aquilonaribueßbi Chaldeis ßtndentur,occi»nbsp;dcntur,fupcrabutitur iuxta flumen Euphraten.

7 Quis eftifte,qui quafi flumen afcêdittSc uduQfluuioruintuniercut gurgites dus^

IRMEIAHV« fluminis inftarafc^tt^f^.^^^nbsp;lutflumina mouebunturaqusej^^uiznbsp;Afeendensoperiam terramtper“^nbsp;tateni,amp;habitatore8eius, ,nbsp;Irridet exercitumAegyptioru,quinbsp;tituil^euiilDriam promittantßbi,quafl‘‘''^'ü-iji)iitnbsp;intumefeentis minatur exitui certum, cUf»nbsp;pluralitate,fed diuma uoluntate paretur-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

  • 9 nbsp;Afcédite equos, amp; exuliate in

amp; procédant fortes, Aethiopia Jil tenentes feutum, Lydii arripi^*’ ’nbsp;iacientesfagittas,

Affingit iaëkintiam Aegyptijs,qMß operireterram, tanto exercitu, cui nuHanbsp;ßnt quantumuis fortißimte urbes reßüere,utnbsp;funt aquarumdihtuijs obuiare qult;ecunqu(quot;'’^i(nbsp;uires,equi,currui,ßrtißimi militesnbsp;auftralibiis fibi uicmK gentibui congregatt 'nbsp;rabtlecxercitum.

  • 10 nbsp;Dies aut illedominideiexercituö’^j^

ukionis, ut fumat uindidam de fuis t deuorabit gladius 8C faturaP'^^^iJd)nbsp;inebriabiturfanguineeorûtuiâini^.^^nbsp;domini exercituû in terra Aquilo***^nbsp;flumen Euphraten,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JiT»

Quanto maior exercitut, tantoßrages domino puniente impios. Kihil igiturtantU^^f^clinbsp;erat,niß facrificium domino magnum,nbsp;multorum,de quibus tündidam ßimere de“^nbsp;quam de hoflibus fuia, Aegyptijsoceißsnbsp;apud fluuium Euphraten in terra Aquiloaibrnbsp;ganter ßilo prophetico pingitur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 'iff

Afcendein Galaad, amp; tolle refi*” filia Aegypti t fruftra multiplica«nbsp;mina,fanitas non erit tibi, .

Aduocat totÜ montë Galaad,quinobilißi'''^’'^fjfi^ mentis fuis ibi abundè crefeentibus,nbsp;non fufficiet ad parada emplaßra utdneratifnbsp;'m flrage ifla: crß 'impoßta ßer'mt,nonnbsp;minoillisirato.DocetHrhifcefermonibus,”^’^^^^nbsp;ßdant 'm fuis magnis exercitibus ,fauorent '^^^nbsp;tientmr magis, cuius funt uidoria, cuinbsp;feruiunt, qui fuperbos humiliât, quinbsp;uiresminißrat,quibusfaiianturhitantu,^‘‘‘^M^nbsp;faluos utdt, ut folus timeatur er colaturacctr’nbsp;crificiojnnocentia er fide ad proxitnos amp;nbsp;IX Audierunt gentes ignominiam t“nbsp;ululatus tuus replcuitterramnbsp;impegit in fortem, ambo parir««’nbsp;derunt,

Nedum Aegyptus flrage fuorumntifer‘i^{^!(' lamitofa,fed etiamconßfioni max'nnenbsp;bus fcilicet perfonis erfama proditiS.nbsp;àgentibus difsfuperba Aegyptus,crnbsp;glorißor, tanto nunc iadura rerumnbsp;fibilior eyquot; abiedioTi ut manus domirnnbsp;perbofhtmiiiiat,

II


-ocr page 291-

Ij lEREMlAS locutus eft dominus adnbsp;prophetäjfupcr co quod uéturusnbsp;hçf ’buchodonofor rex BabyloniSjôCnbsp;^ijffurustcrram Aegypti:

Aegyptum de clade alia,

‘‘ ^unm nbsp;nbsp;abftrufis lapidibm fub quadam tefiu-

^‘‘piif quadra= licfinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncuerbis profequitur.-cumfci

Euphraten confligerent Chaldccut cj* bvnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urbem,fcd Aegyptum Btt

fijk'i*’ ‘^ÿ'^ditur ad urbes diruendat, regem er poa ibidem trucidatii, ut paunbsp;cit dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia nunc fùtura ftnéhts priedi

auditum facile

^’Ph rcfonct in Memphis,amp; in *®;dicite,Sta, Si præpara te: quianbsp;\ fü ‘l“æ P'*' ‘^i’^cumitum

(tHo^Hifur pcrdcncidW Aegyptum, exhortando, ut fibiproflgt;iciat,cr locanbsp;profliieiat, exercû-^'''*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß fliideat,quandoqui-'

tantum,fed per circuitum regna,ut iuüitianbsp;'‘°'‘fint‘“^^^'’’^'^i‘Utt,finequibut pacemrfthoflibusnbsp;Egt;ominus enim impiot reges pronbsp;Knbsp;nbsp;nbsp;P^it,etiamfi ad tempus tolcret, negü

‘î

'l‘lt;oti,, °Pwtruit fortis tuus^ non ftetit: fubuertit cum»nbsp;' rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cccidit^ uir ad

’’quot;’fad'*^^‘”^*®^dicêt, Surgeamp;reuertagt; natiugt;

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;giadq uiolenti»

**“^05st' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pr£dicit per

cradmirationem, qui fieri poflit, ut nonpoflittam

'“''Hjiçyj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exercitusßrtiumf Re/flondet, fa

‘'‘^^‘Ot{n^'^'^^’^^'’utuelit, qui vmpulitAegyptum confliâu cafuri flnt,utfranbsp;^fi'‘tttem,paritcr^ cadant.-interimnbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*quot;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refurgendum uel ftandum

r‘^fiflendu hofli, fed ad retrocedendum Urnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exicrant,ad patriam,ad

AÆ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àgladio uaflatore esquot; uio

pugnâ,fed pauorc 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inhortabantur.Hoc et»

fùgiant quife

K ‘^^^'^gt;''Animumenimadditnohumana ! h' °”“^gt;fWlt;lt;tttê^«OîK«ItMiMccre.

• Pbaraonis regis Aegy eSo2gt;=“Jduxittempus.

lüR-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pharaonem ZT prin^

i *'^'’’11011 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et«« temporegrlt;u

^'^um,çj'exitiumtotireffugt;fuo,utcon

IRMEIAHV. 155 /î/jo anteuertat damnum, irremediabile fùturum pofl»nbsp;quam acceptufiterit.-iamnunc curandueflèneingruatnbsp;maius damnum ,fi minus impedire non poßit. Non tó«nbsp;men tempus er cali motus hac adjirunt ,fedordouoanbsp;lufitatisprouidentiaq^ diutthe.

Promittit rex dominus deus, iurans per feipfum,fma mobiliter flarefententia damnationis Aegypti er ua»nbsp;flationem, ut firmißme perfeuerant confifluntqi loeitnbsp;fuis montes Thabor ZT Carmelus, hoc ek,qHicquid fonbsp;lidißimu certißimum^ uidetur 'm mudo : fic infallibilenbsp;efl decretu uduntatis melt;e de imp'ijs regibus ZT regnKnbsp;perdendis,ut nunc dicitur de Aegypto.

O Aegypte, qua domina fiuRi multorum regnorum er gentium, zrfedi^i tranquiUacrfuperbam folionbsp;gloria tua, quafi 'muincibilis ZT tuta, confulitur nuncnbsp;tibijUt uafa tranfinigrationis,calceos,baculum,peram,nbsp;er etqua lagenam tibi parare non différas, exiliu enimnbsp;mibis, capta abduccris 'm regiones remotas. Signum atsnbsp;flem horum tibi fit, quia Kemphis uel Noph metropo^nbsp;lis tua uaflata nunc cSt er diruta,mcenfa^ ignibus,zrnbsp;ciuibusdeRituta,multöfacilius reliqua urbes er nutnbsp;nimenta capientur,

2.0 nbsp;nbsp;nbsp;V itula elegäs atqj formofa Aegyptuss

ftimulator ab aquilone ueniet ei, tlaätnusflii^io Aegyptusuelut bucula lafeiua ZTnbsp;pinguis, propter opes amplas.Vt ergo flimulo ZT cr4nbsp;bronibusextimulantur er irritaturiuuenci bouetnbsp;ut fitgam er receffum quarant : fic futurum ut à ßab^nbsp;lonio flimuletur,er couertatur 'mfugam uel etiaexcinnbsp;daturpropediem à uenturo. Sic enim impios oppriminbsp;finit ab impijskum'mcommodo utrorumi^dcus,am»nbsp;borum iudex iu^lus er reébis^

2.1 Mercenary quoqj eius qui uerfabätur in medio eius, quafi uituli faginati uerfi fütgt;nbsp;amp; fugerüt fimul, nec ftare potuerüt : quianbsp;dies interfeäionis eorum uenitfuper cos,nbsp;tempus uifitationis eorum«

Exercitus conduibtius ex regionibusuic'miscollea 6bis contra Babylonicum exercitum,formidolofus erit,nbsp;er eneruatus tuis dclitijs,er 'meraffatus uelut ad prafenbsp;pia boues, utfint ipfi quoque una tecum fi(gituri,dumnbsp;calamitas tua 'mgruerit,er uifitationis erultionis tentnbsp;pus uenerit. C^uibus oflendit nihil efficiendu etiam manbsp;gno, forti, percgr'moq; exercitu Aegyptiorum contranbsp;uenturum hoflem Chaldaicum.

Vox eius quafi æris fonabittquoniâ cum exercitu properabût. Si cum fecuribus uenbsp;nient ei,quafi cædentes ligna»

i; Succideruntfaltum eiu^aitdfis,qui ftgt;P putari non potefttmultipicati funt fupernbsp;locuftas,amp;non eft eis numerus»nbsp;Zz 5

-ocr page 292-

IE R E M IA S

14 Cófufacft filia Aegypti,amp;traditaïnma nus populi aquilonis*

Atnarißiwe zr fonorofa uoce exclamabit,uim patiêt pr^edolore eylt;ttiguflijf,dum uidcbitirruentes hoücsnbsp;cttw fecuribuf,uelutietefore{ lignoru,dd cxeindefidumnbsp;fine deleiht çr clementin potentiß'mos quofyue tuor,nbsp;eum exercitu tuo G“ populo,nuUi parcêdo.-prteualebittnbsp;enim tibi tam numero guant uiribue, ut uaftum exameitnbsp;toeußarum depafcent omttê Aegyptu, dommo id manquot;nbsp;dante,cr priedicêtetibi,fi ^uo modo te ad melioraconnbsp;uertMfUt conßtfionem tantam crexitium contra tenbsp;decrctum 4 domino effugiae.

Dixit dominus exercituum deus Ifraël, Eccc ego uifitabo fupcr tumultü Alcxan-driæ, ÔC fupcr Ph araoncm,8C fupcr Aegynbsp;ptum, ÔC fupcr dcos ciüs, amp;. fupcr regesnbsp;eius Î Sc fupcr Pharaonc, ÔC fupcr cos quinbsp;confiduntineo*

a.6 Etdaboeos inmanus quærcntiumafiû mam corum,amp; in manus Nabuchodononbsp;forregis Babylonis,Seinmanus fcruorunbsp;eius : Se poft hæc habitabitur heutdiebusnbsp;priftinis,ait dominus*

niexîdti» Proßcerat fub iUud tempui 'm magnarn gloria ciuitM urbs.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alexandria, nondum tune ab Alexandra, Jed No He«

nominata, cuius magnificentiä crfaßtim pr^diquot; fithamilianda,cum omnibus Aegypti regulis er Phaquot;nbsp;raone ipfo,cr tota Aegypto, deni^ fuper deos multosnbsp;er portëtofos er ridiculos totius regni, qui omîtes pernbsp;Kabuchoi^Z^oppr'tmêtur er uaflabuntur, er'mfonbsp;litudmem redigëtur.-faUëtur^ ia£lura tUius omnet quinbsp;eorumßeti auxilio er amicitia,regi Babylonia rebebnbsp;iabant,feilicet rexluda, Edom,M.oab,Tyri er Sidonisnbsp;erc. Adijeitur tameniOfsconfolatio, quiapofl aliquotnbsp;tempora quadragmta fcilicetannoru,fceundu ludaosnbsp;reßituenda fit 'm prifl'mum ornatu çy potentiam.Talinbsp;uicißitudine rerum dominus agit cum regibus,ne infoquot;nbsp;tefcant potentia, fed fe feiant fubditos domino,cuius uanbsp;luntati er legibus eos quoque parère oportet, cuius 'mnbsp;manufunt omnia iura regnorum.

Et tu ne timcas feruc meus lacob, 8C ne paueas Ifrachquia ecce ego faluum tc fanbsp;ciam de longinquo, Se fernen tuum de ternbsp;ra captiuita tis eorumtSe reuertetur lacob,nbsp;Serequiefeet, amp; profperabitur, Se no critnbsp;qui extcrrcat.

Confolatio iudieoru,ne fe audientes uafiandos dej^e--rent, erfe domino mtnus comendatos quàm Aegyptios, quos nunc reßituendos mteUigunt. Seruum autë fuumnbsp;nominare na ueretur dominus lßaelem,fifbmdicäs finenbsp;Pdieitu dubio filiciorem ßatwm eius,quàm antea unquam,fubnbsp;(udKorum. imperiofeilicet Meßilt;e,dequoomnesprophetlt;etefiaquot;nbsp;bantur, er rerum experientia no^lros confirmât, quinbsp;ifraëlis pietatent er benedifhonëtotum 'm orbe peruenbsp;niffe cernimtis,non obfiantibus bis ludais 'impijs,durannbsp;tibus morefuorum patrum 'm pertinaciafua,iion ßiiriquot;nbsp;tuale er perpetuu re^uurtt ,fed corporale ^fiultutn

IRMEIAHT.

itnbelantes uane.Saluati enim funt toto orbe apoHoto* rum prtedicatione er feriptis diffierfi ludai, ^ui uerU*nbsp;euangelicu non cotempferunt, er reliquijs luJaicaft*nbsp;cisnihil obßatquom'mus frlicesnobi/iußnt,ttifitaiuanbsp;ignoratio Chriüi er euangelq,dum noncrediuuesbi*nbsp;buifie aliquando dom'mu, quod olim promifit fitututbnbsp;quad nunc orbis totius religio probat 'Mplettof, î“**nbsp;ludteifemper flulte fitturum expeibatt.

Et tu noli timere ferue meus lacob, dfisîquiatccü ego fum,quiacgoconfuii'’nbsp;cunäas getes ad quas eieci tene uerono^nbsp;confumäyfcdcaftigabo te in iudicio,!’^“'nbsp;quafi innocenti parcam tibi» ij*nbsp;Kefirtur ad ifraëlitas in cdptiHiUf e mnbsp;nonreliquit dominus, fed opera er pietateeorumulnbsp;eft mgloriam dei,'m conuerfionem orbisnbsp;omnium,amp; 'm patriarcharum fanëkrum nonbsp;filicitatem etiain 'm hocfeculo, quorum menuri^';^.^nbsp;nedifbone eii, er meliorefama, quärndumniitf^.j^^nbsp;corpore mortali. Omnium autem gentium glorié’'nbsp;la, error, fapientia ccjfauit : fanäorumnbsp;rum dectts er probitas non folum 'm Chn^o »0nbsp;'menarrabilis eß erfalutifira,fedetiam i»nbsp;Chrißiqi difeipulis, toto orbe ad Chrißunbsp;quos 'm omnë terra exiuit euangelicufac^t^^nbsp;tiodei optimimax'tmi.Nec 'mter'mt finitfid‘^^^‘\(fnbsp;mundo filices fibi uideri,fed cot'muonbsp;tationibus non paruis, adhibito tarnen prouf'^^^^nbsp;ti£ dei, ut ualeant fu^Hnere non folum adnbsp;fed etiam ad peccatorum multorumnbsp;tur agnitionem o'ßiiritus humiliationetitnbsp;lt;9hw,c«wi nemo fit innocent, etiam eleßtfßd^nbsp;tem non peccant.

^CAPVT XLVII'/ Vod faâumeftuerbuifl““ i(tJnbsp;ad Icremiam prophew*” .^(lt;1nbsp;] Palæftinos, antequapf^^nbsp;Pharao Gazan»

Contra perpétuas hoßes ifraëlitarum PhHt^^ ƒ diterraneimaris in trib» I«d4 littord ptgt;fi^^./-f^gt;nbsp;mexercitium manutenuerat propter ptetat'tl^/iitnbsp;quoscumAcgyptijs fubiugauit omîtes.nbsp;ipforum aufiraliorë urbemnbsp;nbsp;nbsp;principalcttt

prsedicit 4 Babylonia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

1 Haec dicit dominus,Ecce aquaf 3'^ ab Aquilonc, Seeruntquafinbsp;dansïSe opcrientterram Seplenl^P^iJjnbsp;eius, urbem Se habitatores eius. j,jPnbsp;bunt homines, Se ululabuntongt;lt;'nbsp;tatores terræ

5 àftrcpitupompæarmoruniamp;*’^^j,,5? eiuSjàcommotionequadrigaru«^ jj/nbsp;ihultitudine rotaru illius»Non rc*P /nbsp;patres filios manibus diflblutis.

Paßim mteUigfinusaquis 'ntdtisfignifilt;^‘^^^^l’t^ multos,qttM ab aquilone, Chald£afciliefigt;nbsp;flmamobrHiturdtprlt;(dicit,grandemexfrt‘ ƒgt;

-ocr page 293-

urBf s er region? totaliter muoluat nbsp;nbsp;Keus

Vrt.Tortttßt«tdcottgit tune cum rex Aegyfiti egreffut ’Â’fiÜonë lerufalem leuare uoluerat,quem tarnen Babynbsp;lowi« rtgre di coegit, ea^i expeditione,uel quando tosnbsp;AfgyptKtn obtwi»if,b(i«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PaLeflmorum «rbej

GT terribili exercitufito, ^^«ï,c«n-ibw, equitibut cr tmlitibus,quibui refisnbsp;' ^quot;nitopotuit,dominofic ordinante.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diei tn quo uaftabötur oês

quot;*'gt;fthtim,5cdiflïpabitTyrus amp; Sidon Omnibus reliquis auxilins fuis ï deponbsp;P'^litttseftcnim dominus Palæftinos,re-Siii '^quot;’’’‘’'fulæCappadociae.

'^^gt;gt;itritimasPabe{iimeurbef,lt;jaZ‘tm,Afcalos c«tty4s «if it cr occHpÆMrtjfcd ctiâ Pb«nbsp;MrbrîTyrwWjSidono», Acon,c7 »quot;di®nbsp;cr/^oli^uit uaflatat,quiiitMäisnbsp;nenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fefedefindereconabätur,fedua

ßtbieüaifuntBabylonio etiaminfula; ^‘^ppadociäuocanttfortaßis Ciheiamf

Afcai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuper Gazamtconticuit

'onci?’'‘Wqow uallis carfi.Vfqucquo

(c,s J^’’oro dotnini, ufquequo non quie-i« uaginam tuamtrefru Qu

ïit^JJ'odo quiefeet, cum dfis praecepe-Afcaloné, 8Caduerfum ma

’1^0% poeticofitlofignifteat miferabde ^^Pèdi''^flt;^‘'bgt;nif,utfefedilacerâdi^^^nbsp;babiturtcoccafionê. Diuinaquo^nbsp;qua iubeatceffarealiquandoàca;nbsp;’dü***** wbiitjWWt cntt» tempiM diunM ulsnbsp;metifura peccandi inipletafiterat:nbsp;iufiiff exterminare cotmpferat,nbsp;oitaerrorum crMÜnufiax nuncnbsp;^^^‘^^btittMtadamnationisfeHteneiaiexsnbsp;I ^'**'^’lt;11 dei,quo fa£io redijt in uagfnam, 0quot;nbsp;|‘”’'’’ïiï(j;(^‘‘’’bHpiet4te er impijslt;sic dommut lonsnbsp;f '*^diilam 'm tempui,nbsp;nbsp;nbsp;tandem irte dt

1

qui patri obtem^ ^‘‘«t.iMdict defiiaaittur.

’I^^APVT XLVHI’

MP ’^oab. Haec dicit dominus f xcrcituü deus Ifrael, V æ fupernbsp;j.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|ï^abo,quoniüuaftataeft,con-'

fufatcapta cftCariathaimtcon

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uioabiticieprouintitedettun

ut cft uerborufM affluentior, fiiitinmonte Ncbo, lt;IU{C propternbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffbffltonem, quiaBabylonico regi ohm

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^¦«ftftcre aufaoccupanda pr^dicitUTf

confiindëdatnec fola,fed cum Ciriaihaiin,qu£fimïliter Mt regno Kioab urbt erat, non Cariathiar'im, qu^ efl ianbsp;tribu luda. Videtur Nfbo urbs habuifiè duo fortalitianbsp;uel turrefipropterquod didafiierit Kiriathaim,idedfnbsp;duplex oppidu-Sic autem repetitionit iugif utuntttr Henbsp;briei,maximè aut prophetic. Çiÿafi dicat: Ciÿantulibetnbsp;urbs manitafis,cr fortalitijsfirmata,ut non timeits,cttnbsp;pieris tarnen o Nebo, crconfùnderis prictcromniuianbsp;expedationem uaftanda.

Non cft ultra cxultatio Moabteotra He-febon cogitauerfit malû,Venitc,amp;difper damus earn de gente^Ergo fiIens(M4dmo))nbsp;conticefces,fequecur^ te gladius.

Non poterunt iubilare uel exultare alûe qutecun^ ur bes, fibactammunita occubuit, ertotiregno Moabnbsp;pauor 'mgcftiK cft ea cd^ta,quie omniu muincibilior punbsp;tabatur. Hefebonaliaregniurbs,utcunqueregaltsolim HrfebMnbsp;egregia, quam olim ifraelitic cum rcli^uis multts ce ‘’****nbsp;perant, po/federant diu CT perdiderant, capti 'mde 'tanbsp;Affyrios : illa,mquam,ilefebon imminens ßbi malu fornbsp;midare cogitur poficapta Ncbo.Um enim bodes bancnbsp;quoque facile occupandäcogitant.cretiädicuntmunbsp;tuummcitando,Venite,hanc quoque excindamifs,nenbsp;mgentiii urbibus coputetur. Etiam Madmen urbs alia,nbsp;iuxta mterpretationê fui nominis cofitfa er bumüùaa,nbsp;quia capta conticefcat,gladqs ho/lium fuperata.

Vox clamons de Oronâim t uaftitas,Sf contntio magna.

clamor quoq; tam u'mcentium hoflium,quàm ciuiutH deuickmm, etiâab Horonaimauditur,ob magnamibi Hotenataanbsp;cladem, cr cotritioaem murorttm CT adium,fimiliternbsp;cropptduloruqua circumiUam confifiunt,uel etiamnbsp;populorît er paru^doru in iHa clamantium. lam deni^nbsp;audiremihi uideor clamorem contritionis magnie,crnbsp;fiagoru militons, per afeenfum qui dicitur Lid)it,in alnbsp;turn montem, ut deinde defeendât peralterumcliuumnbsp;ad alterum lioronaim:efi enim dualis numeri.tJon finenbsp;fletu auditor is clamor ciuium, uel uindorum ab hoftisnbsp;bus, quos fecum trahut captiuostquod militibus uidoanbsp;ribusfletus non competat.

Fugite, faluate animas ueftras : 8C erins quab myricae in deferto*

7 Pro eo enim quod habuifti fidutiam in openbus tuis amp;in thefauris tuis,tu ^(pcanbsp;pi cris : ôC ibit Chamos in trâfmigrationê,nbsp;facerdotes eius,amp; principes eius bmuhnbsp;FfMgit clamare uindos, ut fitgiat de Horonaim duet,nbsp;e^faluent feipfos cr uitam fuam, nefimilitercapian^nbsp;tur. Vel propheta clamat, ne defolata remaneantßr»nbsp;talitia 0“ diruta,pcut myrica infolitudine,quat nemanbsp;curat uel quterit,quia inutiles. Hee ante ipfiMoab connbsp;tingent ey urbibus,quia cofidebant in diuitiasfiM(,ÇP

ZZ 4

-ocr page 294-

lEREMIAS

ßrtißiMii adißcia fua,opera manuît /ùlt;trtim,tU)n î» do« tninum,iquoomnictbonii,EtMtttclt;tpieris:ßrtaßisreanbsp;ßrtur ad Aroer urbem, intcrpretata fecundum nomennbsp;tnyrica.Vt pt fenfue : O t« Aroer eximia urbi Moabisnbsp;tarM»,reuera Aroér eris,id efi m)irica,arbor fcilicet imnbsp;folitudine deHituta hommibut locerata. Bt Chamosnbsp;idolum tuut» ipfuMnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capietur, er relegabitur in

exilium,cum facerdotibus fuis er primoribus urbis.

g Et ucnict prædo ad omnf urbê, 8C urbs nulla faluabicartSC peribüt ualles,amp; difli-pabutur campeftria,quoniä dixit dns.

Et quidtiomino urbes unam poH altera, femel otnnes pariterurbes Koab capiëdas pra;uideo,uaflator omnesnbsp;iitgredietur, nuRa eui^t, fiue in uaüibus itttra ntontesnbsp;claufa contmeatur,fiue in planitijs, opus enim domininbsp;e^,er iudiciutn eius.

Date florem Moab, quia florens cgregt; dieturtSC ciuitates eius defert3ecrunt,dlt;nbsp;inhabitabiles.

‘ I o Maledidus qui facit opus domini frau-dukntcrîôC malediäus qui prohibetgla dium fuum à fanguine»

Hcbrlt;£i cxpotûit,exhibete alos ipfi Moab,ut quamee Iftrime abeat, er uolando uolet in captiuitatë,uaflaanbsp;tioni quoq; exponentur iUius urbes, ut nemo inhabitetnbsp;in eis. Et uos uiri Chaldaici exercitus,diligenter meumnbsp;bite ad perdendu totutn iRud regnu, maledióiusftt quinbsp;banc domini lândiiiam expkucrit negligenter,qui im»nbsp;pifßimis iiiis hominibus peperccrit,er qui temperauenbsp;ritgladio fuo ab effundendo fanguine,ad mortem con»nbsp;demnatorum à domino,qui impijs condoluerit.

11 Fertilis fuit Moab ab adolefcentia fua, 8C requieuitin fecibus fuist necträsfufus eftnbsp;de uafe in uas, 8C in tranfmigrationé nonnbsp;abqt Î idcirco permanfit guftus eius in eo,nbsp;amp; odor eius noneftimmutatusgt;

Moabitx nbsp;nbsp;Moabitaru regnum à fecults multis admodu opulentu

opuienti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiete permdpt,ab impetitionc hofliu longo

tempore. Tranquillitasaute temporu, mater eil diui^ tiaru. CoÜegit ergo er repofuit in thejauros longi temnbsp;poris copiojos prouentus,quibusajfedit er incubuit,nbsp;magisadeaajferuanda,quàm exponenda in publicosnbsp;er piös ufus.Vel aliter quieta fedit,er fuqpßus curamnbsp;geßit.ldeoq; uelut liquor aromaticus in uafe diu referanbsp;itatus,odorem feruat,diff'ufuf^ crcbro,odorem perdit:nbsp;fie ipft Moab ttunquam bellis er populationibus fuccunbsp;¦buipTeautduâame/Jè captiua iamamulto fcilicet temanbsp;pore.No enim inteOigi hoc poteäfinefynecdoche. Canbsp;pta efl enim olim ab Amorrhieis, deinde ab ifraëlitis,etnbsp;fub Dauide.Voeticiw ftilus r propheticus, qui nonbsp;tenorem logicæ locutionisfcd rhetoriciefeikttur.

11 ^Proptcreaecce dies ueniunt,dicit dotminus Î Sc mittam eiftratores, Scfternent cumtd^uafa eius exhauriennamp;laguncutnbsp;las eorum collident,

15 Et confundetur Moab à Chamos,ficut confufa eft domus Ifraël à Bethel, in quanbsp;habebatfidtttüun«

IRMEIAHV.

Predicit tempus appetiturtvm, quando ttM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

transfireturinregione aUenam,crp^ofadeuir’^ diuitiie, zr diripientur ab hofiibus, O' odorem iiitinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’in,

uatum femel totum effundet cr perdct.Etconjiid^ ab idolo fuo Chamos, cuius imbecillitatem jj,,nbsp;no feipfum faluare potentë,nudtô minus cidtoresrnbsp;quiinillutn repofuerantomnem fidutiamfiuiit,i'\nbsp;in folum dcum habere debent homines, non innbsp;creaturam,uel diuos fifhtios,uel etiä uerèfaihs h»nbsp;nes uiuos,multô minus mortuos,qui gratia


non compenfatione meritorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

14 Quomodo dicitis. Fortes robufti ad præliandum^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

  • I y Vaftata eft Moab,ôlt; ciuitates îllius 3‘

derunt î amp;. ckäi iuuenes eius defeen“^j in occifionem.aitreXjDominusexer^*nbsp;nomen eius«

Excludit fubinde omnes caufasß^ci, tium militum, quod minime fiiß^iet cotranbsp;Chaldeutn,illisenimnon obfiantibies,ciuitatesnbsp;comburentur,cr milites elefh occidentur,d((‘‘^^nbsp;tia illorum,ut fefe uiolentig hofiium pirteberenbsp;erfubmittere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

16 Prope eft interitus Moab, utud]*’*^' malum eius uelociter accurretn*'”*®’ gs'

Et nefidutia uos ddationis confoleturfitol^^ ximo imminere aduentum Chaldicorum, ei' (nbsp;imtincibilis inßribuse^l.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' „(if ij

«7 Confolaminicumomnesqui^'^^ p)Cigt; cumitu eius, amp; uniuerfi qui feitisnbsp;eiustdicite, Quomodo confraiS^nbsp;fortis,baculus gloriofus^

Fugient earn er auxilio deftituent otnnef nefidutia coUocet in proximos populos ff'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

potius uel terrore perculfi, uel ex inuidùs l^^^S do dicent.-Cluomodo contritus eH bacubunbsp;prlt;eclara,ßeptrttmrcgiiemaieflatis.^ cjljli'’

  • 18 Defcéde de gloria, amp; fede in ßonbsp;filiæ Dibontquoniä uaftatornbsp;detad te,diflipabitmunifioncsiu^^i*

Aliamaüoquitur ciuitatemgloriofatnei'f^

I------------ -......'fik

crfaflufuo,ut incipiat federe in fiticuloß'^f^l^ in ornniu rerü egeftate, uaftanda nitmru^nbsp;qui munitionibus,ait,tuis te exuent amp; j

  • 19 nbsp;In uia fta, amp; profpice habitat*‘’|jjj(li^nbsp;interroga fugientem,amp;ei qui«**’nbsp;Quidacciditî’

lo Confufus eft Moab, quonia ^0 ululate amp; clamate, annuntiat« ***nbsp;quoniamuaftata eft Moab«

  • II nbsp;Etiudieiü ucnit ad terra c’”*/nbsp;Helon,amp;fuper Iafa,amp; fup«*’

amp;fupcrDibon,amp;fuplt;rNabo, domumDeblathaim,

Sc fuper Cariathaim, 8C mul,dlt; fuper Beth maon,

Moab,Dibondiila, quamiubet defcéderelt;l^^^ . crfallu fuoM incibiat federe in fiticulofinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v»



-ocr page 295-

I E R E M I A S fupcr BofratSC fupernbsp;Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcrræMoab,quæ longe et

f\‘'^^‘^‘‘!^‘’^‘f’'^^ffiAroerdiâam,i»dicans iDuc f^ëgt;» peruenturam, at^innbsp;rumore uaflationisnbsp;''’1’111^’™° cupieiUur omnes regm ciuitoi»

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/i]^f j‘‘^‘‘^[ertiitutKcrcitlitmitatifpajJùr4(,

fftcornuMoabïamp;brachium jirgt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,ait dominus»

domin« -f|i ’gt;iit|,/^'SCailidctmanum Moabinuo^nbsp;^1(4?°’^^*'*^*'’ derifum ctiam ipfc:nbsp;[110nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rlegans eß pr^diäorum in fumma^CT

''^Shn^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maiefiatK

Cft t’l'liitifr “,''‘®'ï’gt;'lt;lt;ci?i«mwr^JtówiM^rm4fcïtttr,cr»» (lt;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut ebriat J uino,ut quo fe uertut

W conßlij capiat pra animi perturbatio^ iii^ ^f^(tdi‘'P'^d/cmetipfamconfùndeturinanit»0,nbsp;F *'*’'•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nponetur omnibut, qui hone de ea

n^'* ißeutebriu! à crapula euomenf quic^ a’ ‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tMßgfiefiagiitiunt er turpitudigt;:

ciixgentcs femperhabitum cÄ, er

'^fiires '** derifum tibi Ifrael ; quafi in-L *’*Plt;tifres cum: propter uerba er-'S •''iHttsJ'’*aduerfum ilium Iocutuscs,ca

proxintorum calamitlt;ai= î’''quot;’''4of improperatur, quod ißraelitisnbsp;fgt;oflibui, mißeros proßigM male tra^^nbsp;I ^^h^!^‘l^‘ftcgt;rcontempßerint,nonfecutacfinbsp;!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^P% f,^‘gt;ptiuosrcdemi/Jcnt.DigneergotaU^

experiantur aduerßtatesinße^

^*’’'’10'’’^' ciuitates, SC. Habitate in petra ’•lt;) ^^oab: ÔC eüote quafi colum-AntJi^^^sinfummooreforaminis»nbsp;y*’® fuperbiam Moab,fupcrbusnbsp;fquot;gt; 'yublimitatécius.amp;arrogantiamnbsp;quot;T ' —.j cius,amp; altitudinem cornbsp;¦S?’nbsp;^^‘fl’iti'sfafius, quem pariuntdiui^nbsp;cogentur,trahendi peregre in

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^outemnendi: qui uerô euadere

^^pi‘li habitabunt, ue=: ^^^'^tes admemoriam perdit£pro/pequot;nbsp;omnium rerum. Sic enim uißtarinbsp;^^P°uantur de fedeter quanto ornbsp;humiUatio etnbsp;Wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puffire folet malis contra^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crapuloßos eßurie,libidia

’’‘“W gt;nembrorum,fupcrbos contemptuoim-gt;^obifcum agitur er cumßuperbis^ut ’•’«ilf unt conßequi,quanta audent praßuinere^

il*

f”«», ‘'^^‘^“^‘’^‘^’'^^AroerdiiHitm/mdicans iHuc ïïte

.i*

(((lt;1

.(((

’’J

ƒ

IRMEIAHV. 157 no tarn nocerepiß quamueüent. Sedfaflui animi exclt;enbsp;cat iudicium,er dum optimeßbi blanditur, ab omnibusnbsp;male audit, er inde omnibus bonis dijßlicetf Mtde maxime ßbi fltdtus placets

;o E^o rcio,ait dominus,iadantiam eius.*SC quod non fit iuxta eä uirtus eius,nec iuxtanbsp;quod poterat conata fit facere.

Sic legit Hebræiu, Ego noui,ait dominttt,ßtrorem il« iiui er inuidiam Maabitarum contra lfraëlitas:non eftnbsp;hefierntts,ßed à prißeis temporibu«, ünpenße ßemper fiu Moabi«nbsp;dwerttrtt malo Hebrteorum quos oderunt ex arnrno ,ßednbsp;fruflra, nthil emm incommodi inßrre potuerüt dominonbsp;protegente, à quibus uicißim non ßemel uOli ßuttt^ Nonnbsp;ßujfecerunt iü^uires ad nocendum pro libidine, confianbsp;lia iHorum domino uolente ßepius ßuntfrußrata^ut ornanbsp;mno contra quàm optarint cun£la euenerint: ctùus wdnbsp;unum annotatum eß exemplum,3alaam aurußgt;icis exenbsp;cratio, qult;e uerßa efl in benediâionem,

Ideô fuper Moab eiulabo, SC ad Moab uniuerfam damabo, ad uiros mûri fiâilianbsp;lamentantes.

Non ßecunditßaäa dominusßemper iudicat, ßed uo» luntas praua tantu coram domino reputatur proßaäo,nbsp;er icque uindicatur-ldeofitper Moab eiulabo er lamennbsp;tabor calamitates eius,qutu patietur eximia urbsillanbsp;Ariopolis, coilo lapide extruila,quam cum ali/s uioleitnbsp;terrapuerantßbi Moabittecumreliquis, pofitransitanbsp;tos decem tribus in Afßirios perSalmanaffar:non enintnbsp;diu poßidebunt illM,ßeddeflruätas lamenttdfuntur,

^1- Deplanäu lazerplorabo ribi uineaSabamat propagines tuae tranfieruntmare, ufq; ad mare lazer peruenerunttfuper mefnbsp;fern tuä,amp; uindemiä tuam prædo irruic»

Mißeriamlachrymabilemurbis laßer ego deflebOfer taferork» nobilißimas uineat Sabama dolebo excißlt;u, quorum dul •‘ùissunbsp;eißimus liquor in remotißimas regiones per maredeanbsp;portabatur regibus bibendus.yßlt;^ ad laßer perueniebatnbsp;emptores, er negotiatores uint iUius: nec folum lüntmnbsp;nobile,ßedtotius oflatis prouentuser annonamcuntnbsp;tota uindemiä hoflis Chaldteus uaß(dor diß^erdidit, ei’nbsp;tot agricolarum labores fruflrauit.

; nbsp;Ablata eft laetitia amp; exultatio de Carme

lo amp; de terra Moab:amp; uinum de torculari bus fuftuli:nequaquam calcator uuae foii«nbsp;tum celeufma cantabit*

De cultßimis eHoabitico regionis agfis er coHibue cejßauit gaudium meßorum er uindemiantium, cumnbsp;in torcultribus uinum non eßet, calcator non caneret,nbsp;er publicum operarum canticumnonaudiretuTf quittnbsp;nec cantor adeßet nec auditor,deßerta terra^

$4 De clamore Hefebo ufque Eleale amp; laas, dederunt uocem fuamta Segor ufque adnbsp;Oronaim uitulam trimamt aqux quoq^nbsp;Nemrim pefiimæ erunt»

Olim uindemiantium cltmor in Heßebon audiebaa tur, apud urbem Eleale, progaudio coüigentium elea uindcai»nbsp;ilißimos fruäut in multa copia, er ußquead

-ocr page 296-

lEREMlAS

aburbe Zojrufj^ad Horonaim perpetuum gaudiuitt protendebatur, prie ommmodts delitijs loci zr hoenbsp;'minumuitulct lafciuiens cr triennalif diccbatur^ eleenbsp;(lißitttic letatis pretij. Deinde aqua Nemrim, oppi'nbsp;Potticï am iifxtalacuin ficdiütvm 'm folitudinem redigetur*nbsp;fhdtiüo. amplificationibus amoenißimii et mere poëticis etnbsp;plané eruditis uerbii utitur,pro tëporibui leretnia dumnbsp;extarent oppida cr flos totius regni. Nuc uero 'u^lfusnbsp;qui/piamrepetitionemuitiofamiudicabit, Cumad itt.-culcadum timorem, atturem, deuotionem, amp; morumnbsp;emendationem nthilaquè profit ut repetitio,ut tandemnbsp;hiereat quod toties auribus mculcatur^

3'5 Etaufcrä deMoab,ait dominus, offeren tem in excelfïs,amp; facrifïcantem dqs eius«

V Itimó firé comtiiinatur, quod cr pracedentiu cauja erat aduerfiuatu,et fuperflitiofls acerbtßimu uidcri poenbsp;terat,excelforumfuorUm deieëlionë,ubi idoHsJpurcißinbsp;mis off'erebantfacrificid,cr fuffïtum exhibebantt

56 Proptereacormcum ad Moabquafitibia æhsrefonabitîSCcormcüaduirosmu ri fiâiiis dabit fonitû tibiarum : quia plusnbsp;fecit quàm potuit(id«rco)perierunu

' Ex animo fe condolere fiatetur fitper tam lUuflriree gnoMoabitarum^ çy ut tibia trifle quiddam mußitatnbsp;ficquerulatur euerfionem tnwiconflruëli ex coilili'nbsp;bus lapidibus circum Ariopolim, cr alias urbes enumeenbsp;ratas, Qk« iUisuaflitas eont'mget cr perditio,propternbsp;abundantiam^ excejjumtam diuitiarumquàmfupernbsp;biacrimpietatis.

i ^7 . Omne enim caput caluitium, amp;omnis barba rafa eriàin cunâis manibus colliganbsp;tio,amp; fupcr(omne)dorfum cilicium*

58 Super omnia teâa Moab, ôc in plateis eius omnis planâus : quoniam contriuinbsp;Moab ficut uas inutile,ait dominas.

Caïuitimn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuperbia ciuitim pradicitur eis caluitium.

ut pra angoribus cr dolore pilos fint extracturi: er barbam euulfuri ob indigmtatem quam pati cogetur abnbsp;hoflibus in uxoribus er liberis: et propter rapacitatemnbsp;cruiolentiam manuum,captimaniciscr aUigatiduenbsp;centur ; er pro libidine nimia er turpi, lumbos cilicionbsp;accingentur. Quia uero 'm domorum teäis uel doinatienbsp;bus,er in publicis locis idola fua impuris ritibus colue»nbsp;runt,folem er lunam, priapum er reliqua deorum pornbsp;tenta,ideo nuc paßim'm teäis et plateis planëtum redenbsp;dent,er lugubrem clamorem.Qfiandoquidemfic con*nbsp;tefetur Vtoab,ut tefteum uas, quod nee ufui cuiquam ulnbsp;tra adhiberi potefl,nec reflet ab aliquo, Ut neefragmennbsp;ta cuiquam profint. Hoc modo admonendi fiunt populinbsp;urbium, lt;j«i per omnem ßaflum er luxum difoluunturfnbsp;quafi non iudicandi a deo,imà ac fi non fit deus,

39 Quomodo uiäa(«d^(ji(i)cft,ululaucrüt? quomodo auertit ceruicem Moab,confu«nbsp;fus eftîquot; erit^ Moab in derifum,d( in pauonbsp;rem omnibus in circumitu fuo*

Amplificat miferiameuerfiregni,fingenspauere, uIulare,miferamceruicemdei/eere,erprie(inguftMcir

44

IRMEIAHV, cumflgt;icere quo effugiat, confltndi rubore,nbsp;diculam faiiam con/}gt;icit,et mfiflarinbsp;ntbus in circuitu pofitis uicintsnatiombus •’nbsp;uchementer augent miferiam, illorumniaxMrnbsp;'mfigni er diuturna maieftate 'm extrema prolapl'lnbsp;contumeliamuelmfilicitatem,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji-

4° ^Hæc enimdicitdfis.Eccequjfi’^” ; uolabit, et exten det alas fuas ad Mo’*’’nbsp;41 CaptaeftCarioth,SCmunitionlt;s^° jjnbsp;prehenff funt.amp; erit cor fortium Mo’nbsp;dicilla,ficutcor mulieris parturient”' jjnbsp;4^ EtceffabitMoabeflcpopulusiqnofnbsp;contra dominum magnincatus eft»^ unbsp;43 PauorScfoueaamp;laqueusfuperteOnbsp;tatorMoab,ait dominus«nbsp;Repf titio priorum efl alijs uerbis, morenbsp;num, qui fe putant paucis uerbis explicare ult;gt;nbsp;gmtudinemfua miferitc. Etprophetalaboratii'^^nbsp;do fententiarum pondera, quibus malorUir/i»’P ^nbsp;tium magnitudinemexplicetadfu/ftcienli‘U»-,nbsp;rat enim rapacitatem er uiolentiam Babfloni^ .^nbsp;aquila, qua alts fuis imnüneat ipfi Utoab, i‘i‘‘nbsp;puüis er auiculis:fic capiet Chaldausurbei^^i^nbsp;tiones, fine refiftentia ßrtißimorum Vtoabdii’''^nbsp;tunepra pauoreer anguflia aßimilabunff*’’rnbsp;puerperiolaborantibus.

Qui fugerit à facie pauoris, ca ucä:amp; qui confeenderit de fouea/’^j^updnbsp;laqueo: adducam enim fupernbsp;Moab annum uifitationiseoruin»

Sreuis er generalis fententia efl, perbientes contra dominit er uerbitfuv/»^nbsp;quia fic uaftabuntur, ut nullus ibinbsp;fimi'mibihabitarepoß'mt, Qj{pdutittagt;fquot;'‘^^i^nbsp;prouincia Chriftianorum nonexperimeui'^^^s!!^nbsp;fcant,ob negleëlum er perfequutum **t’‘^**’**.^(‘’Lnbsp;fera nunc experientia idipfum nunc fantifffnbsp;nationes er rcgna,urbesnbsp;nbsp;nbsp;populi,iff

uor,fi)uea er laqueos, hoc efl, abyflus calamitatum omnia obruiffe, tota fdlicetnbsp;qui malum unum effugere cotendat,i»d«^^Mi^nbsp;Sic enim ufui uenit impijs,dum domittffnbsp;cio diu tokratoser expeätatos uißtarenbsp;iniquitatum rependere coepit, quo difif^quot;^nbsp;mere deum,er uerbo domini obedire. ,

In umbra Hefebon ftetcrunt®^iji£ (propter potëtiam) fugientcs;qu‘’’5-fus eft de Hefebon, amp; flamm^nbsp;Seon;8CdeuorabitpartemMo®nbsp;cemftliorumtumultus.

4^ VætibiMoab,pcriitpopuIns quiacomprehenfifuntfiliit“*’^ pdnbsp;in captiuitatem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mo’^***

A y Etconuertarncaptiuitatem*'^ uiflîmis diebus ait dominus.nbsp;nbsp;U a

HucufqueiudiciumMO /

jerantmccxpertentiaiaipjumnuncjci»''', .iftifi. res nationes er rcgna,urbes er populi,pnbsp;_____c___________ !.. n t. ir:„.it.' I



-ocr page 297-

UREMIA S .

^^ucßiecialiter nominat Hefebon CfSeonurbet, ^“tlfliter igiie fèrroq; uaflandos, ubi fuperbus inhabitnbsp;populiis.Ciu£uero fequmtur omnium prédisnbsp;itittlorum epilogusfunt, cum ddieäa confolasnbsp;fitrt f^^itutione in integ) m rcgni Moafcitlt;t=«nbsp;’“f fokt dominus ad portas imßri ducerefuperbos.nbsp;^M.tosreto.

ÇCAPVT XLIX.

D filios Ammon, Hæc dicitdo minus, Nunquid non fili] funtnbsp;Ifraël^ authaercs no eft dïquot; Curnbsp;igitur hxreditate poffedit Mek

bhk?^'’f*^°’'‘quot;”)Gad:SipopuIus eins in 1 ;S'‘’“seiushabitauit^

*** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueniûtjdidtdfisîSi auditu

Rabbath filiorö Ammon fre *” tumulû diffipata,nbsp;% ^itlf?nbsp;nbsp;nbsp;’8”c fuccendentur,8C poffidc^

s«h?2 P®ff«fforcs fuos,ait dominus,

Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f‘*‘*ifraël.cr

^^upt-eftattur* hitreditate diMrum es- dinüdiienbsp;'y G-i^ijJ‘''^^Animonitie er lAoabitlt;e ßbi rapuerunt,nbsp;jÜ ç/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putet de Hcfebon,Aroequot;r,Elcale,Dib

^ubbdth, GT iterum de (O'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'*«11)1' ^'^°'^fue accipiendum putetur de utrif^

\iit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pritdicitur, quiaßmiliter

'^iocfs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ruben,G4d GT ti^anaßis,ui

prophetd, ^fi'uditdru inuaferint, guaßßne ßlijs

t ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempore eij v ic «i» j kih;i

^ifts regionibus lfraclitaru,fed etiäfus“ i;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftOov.'. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n.... ..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.... dnlAdi.quot;- .

5'*0d 1,^2'^'°’’’^'« fuif- Accufat ergo eof propheta, '’^‘^int f^oelitaru inuaferittt, guaßßaeßtijsnbsp;^»iinc.^^^^'^ibus,propter ^uod cripfiquoquenbsp;^-' 'f^ô'Moabitæpno tempore eijciendifint,iwttnbsp;.....ZfJif“unt cttpiendos f oî iJuos glddio connbsp;lttturtvm,utifrdeUtlt;enbsp;pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terräßntrecuperdturiz^ inhd

^’•^iinh ^‘‘‘‘'» Ammonitaru etr ^ioabitdru regnis tprs. Pff«!«»;-nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/¦

'11, wmiüni ¦¦ -‘^t-umtjinecotruui^iliiK-'ynti^ii- ('‘¦I blnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ewrfngrfitwn prédicat urn per Apo

regtoHibws, cui deuotißime obe^ ^ttibta nobiles longo temnbsp;Apoflolorum temnbsp;'''^P^iMnTurcarum. Quii^udntttmnbsp;utinamdliqudndonbsp;cleébrîiin toto mundo,nbsp;'¦•’’‘iftijty catholicce fidei er eccleßie,tininbsp;perfiliumfuum.Exnbsp;P‘ftet fenfus huius capitis. iAalchomnbsp;‘'^i^uädo proidolo illorumnbsp;d'''”’ ‘'loTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utrunijißgnißcare poteS:. Rex

fe tit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terrain harum tribuumßbi uin~

deoru ciiltumcis erexerit.

poflea diil.aeAAriopolis, eoluit deu : «t hodieVenetia

z}- alij.Vaßatd aüt Ammoa

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contigit per

lt;

h/

r

/

i/l’

IRMEIAHV. n8 fütdriim metropoli, nofe tueri potuerut urhes reli^u^nbsp;minores cr fubditlt;e, fed ig^e uafiatlt;e funt omnes.

Vlula Hefebon, quonia uaftata eft Hak damate filiæ Rabbath, accingite uos cili-*nbsp;cqsîplâgite amp; circumite per fepes:quoniänbsp;Mdchom in cranfmigrationê ducetur,fanbsp;cerdotes eius,amp;principes dus fÏmuL

Hefebon utrif^^ populis Ammonitis erMoabitis cef^ Hefeboa ßße uidetur. Hai autë bic nominata alia efiab ea quamnbsp;propè Bethel in tribu luda lofue cepit,fed oppidum eânbsp;fubieäu metropoli Rabbath, ^uod eu cotequalibus hicnbsp;notatur cotendiße fummis uiribus pro tuendo fe erfuonbsp;idolo. Sed fattt,h oc e^,dei uolutas (S' prouidentia egitnbsp;ut deus illorum (T idola relilt;iua und ctim facerdotibutnbsp;CT temploril pontißcibus,es' populi prmcipibusßmuinbsp;in exiliil relegati ßnttesquot; in duram captiuitatent.

4 Quid gloriaris in uallibns^Defluxit ual lis tua hlia auerfatrixtqu^ çôfîdebat in thenbsp;fauris fuis, amp; dicebat,Quis ucnietad méÿnbsp;AUoqui uidetur totû regnu de cuius nunc metropolinbsp;dixerat, ^uôd ßrtilißimas habuerit regiones, ualles,nanbsp;fine aquisp- ßiuibus cum ßnt es'oppidis,ßlicißimiis:nbsp;de quibusfefe iaäare potuerit no uanè, quie tarnen fannbsp;guine occiforu ueflroru impinguandlt;eßnt, proptereitnbsp;quod rebellarit, (S'auerfa ßcritnonfölum àdeo,fednbsp;etiam à regibus olhn ifrael, er tandem contra Babylonnbsp;niumfefe erexerit, (S'ßdutiähabuerit'mmultitudinenbsp;thefauroi-u fuoru,qui iüi occafio ßerut uaflationis,Zf‘nbsp;maioris odt],ficut er fuperbue maioris.

y Ecccegoinducä fupcrteterroré,aitdfis deus exercituu,ab omnibus qui fût in cir-'nbsp;cumitu tuot amp; difpgcmini hnguli à côfpe*nbsp;ÖU ucftro,ncc erit qui côgregetfugiêtcs,nbsp;A domino immiffus efi Ammonitis pauor,de quo nonnbsp;çogitaffent,irruentibus (S' impugnâtibuf eos omnibusnbsp;uicmis in gyro,à quibus es- debeVabuntur cr dißipa»nbsp;buntur,unus hue alius illuc, ut differguntur pulueres,nbsp;nunquam fcilicet iterum congregandi.

6 Et poft hæc reuerti faciâ captiuos filioru Ammon,ait dominus,

Promittitur his quoq^ ficut cr tiioabitis reditus à ca ptiuitate,quem alium intelligere no polfumus,quà}n utnbsp;de ifraelitA (S'iudteis.Vt fcilicet in fidei libertatë pernbsp;Chriâum fie cogregandi fint omnes, ut in uno Chriili (JX'quot;nbsp;regno pacificè habitent, intra unicam ecclefiamcathonbsp;licam,i»tra muros lerufalcm,toto orbe imperiu tenensnbsp;te,fub nnorege,fratreomniu, Chriüo domino,qui (Squot;nbsp;filiusdei,cuius omnes fideles neceffariôfecohteredesinnbsp;ChriHo credere poß'unt,(S' certô perfuafi funt (S' i«-telligunt. Qu£ gentium congregatio fi alicui non fuffinbsp;ciat,colligat omnes homines Chrißo no infertos,(S‘fitnbsp;ciat unâ urbem ex tota terra Chanaan,(S’experiatwnbsp;que ciitilitas filicior fit,ipforum an noftra.

’S ^AdIdumæam,Hæcdicitdominusex* crcituumî Nunquid non ultra eftfapi^t«’nbsp;in Theman^ Perqt confiiiü à filiistinurilisnbsp;fada eft fapientia eorum.

-ocr page 298-

I R M EI A H V.

Humz» Contra Iduntteaconfequêter prophetat,tinßrdtem IM ¦ dieisregionê,inmontibuiSeir,m^uibi(tmultlt;emagn£nbsp;Cr ßrtc! urbes erdnt,Thcman,Bo[ra,Deditn,in quibutnbsp;poàeri EfiU habitabant,quibus Amalcchitit iwtgcbannbsp;tur^cy Gabalend regio poflea eib diân:horu extermi’^nbsp;nium priedicitjicut ç^MoabitaritAnfjgnis olim ftpicnnbsp;tiaiaâataefideThetfianitiSfàquttoccdfionètoquendinbsp;arripit,^ult;e impedire non poßit imnünentê Hits uafîa=nbsp;tionem, fed perituramyCr in fiultMUertendâ. Nuüu/Mnbsp;enim confliwm ualet contra dominùm.

g Fugite,6lt; terga ucrtitc,defccnditc in uo^ ragitiem habitatorcs Dedantquoniä per-ditionem Efau adduxi fuper eum^tempusnbsp;uifitationis cius»

Dedan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dedati fitnilitcr in monte ßrtii ciuitat, nofe tuebitur

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab hoße,fcd ßgiet ad planiciem,renutiabit robori /«o,

ty- (t monte iii Uallef exitiu außgere conabitur,fed fru ftra, cMndominut teguèuaHiumdom'ttur fit,ßcutc^nbsp;montium^cui non ejfugieitt ij, quos perditosuoluerit,nbsp;lüßtationesdomini nonimpedMtur,cr decretuomni»nbsp;potentit contra domtan Bfau non retrailabitur.

A Siuindcmiatorcscius uenifTentfuperte, nonreliquüTentraceniütfîfures in node,nbsp;rapuiffent quod fufficeret fibi*

  • 10 EgouerodifcooperuiEfaujeuelauiab'nbsp;fcondita cius, amp; cclari non poterinuafta-cum eft fernen eius, amp; fratres eius, amp; uici-nieius,amp;nonerit.

In fumma dicit,ßc eximocr ßndo domintm erui* turtim cjfe Idwnuea urbes, ut mtBus ßr aut priedoficnbsp;poßit omnia aufirre ut ipfe ßt ablaturus. Alij eniMnbsp;pr^donesfufficientia ßbi rapiuttt,z^lt;jux auftrre,pof=‘nbsp;ßnt^cietera relinqucntes. Dominuf aut em uaßabit nesnbsp;duM diuitiaftfed er urbes er ledißcia, erquiequid thenbsp;faurorwm repoßerat,totumaußret,utctiä poßeritasnbsp;Efaußtabigenda, CT fernen cum amicis er omnibus uinbsp;cmisitlorum:aßergentur haclueexitq etiampropim=nbsp;qui tam loco quàmfatguine,

  • 11 Rclinque pupillos tuos,ego facia eos ui-uere:amp; uiduæ tuæin me fperabunt*

Vri quidemadultieietdtisoccidctuur. Rclinquendos uero iubetdominus pupillos, orphanos cruiduas, adnbsp;maioremadßi^onemcrcalamitateregionis. Clemennbsp;tiam interim poUicetur dominus fuo more, imbellibusnbsp;cr miferis perfonis non neganda, quibiisfe patrè exhinbsp;bet tutore cr paflore. Ham CT omni folatio temporalinbsp;defiitutlt;euidult;ecMn prole dominum acclamabunt,ernbsp;auxilium implorabuttt ac fentient.

11^ Q-“*’ hæc dicitdns, Ecce quibus non eratiudiciuut biberent calice, bibentes binbsp;bent: amp; tu quafîinnocés relinquêrisî'Nônbsp;erisinnocenSjfedbibens bibes.

Si ifraelitis cr ludais, qui populus meus peculiaris, propter incredulitatem no peperci, çr loco cultus meinbsp;Hierofolymie,crgentibus alijs pro malitia fua er im*nbsp;pietate,quomodo tibi parccrem ex Efau nato er Abranbsp;home Alijs calicem paßionit bibentibus, tu itquè malus

1ER EMIAS

«cn euades iudicium domini,fed cum uicinis quotfS^ tibuspatierisgrauiaßne dubio.

15 Quia per memetipfum iuraui dicitdoS quodinfolitudinem, 8C in opprobriu'”’nbsp;amp; in defertum,amp; in malcdidionefliy’^ Inbsp;Bofra,amp; omnes ciuitates eius eruniia*®'nbsp;litudinesfempiternas.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

’4 Auditu audiui à domino,

3

genres miflus cft,Côgregamini,ô^“f*’ contra eam,amp; eófurgite in ptæl’‘”’’'Ljjnbsp;ly Ecceenim paruulüdcdite ingci’f’*’ ’nbsp;conteniptibtlem inter homines. jjjnbsp;16 Arrogätia tua decepit te,fuperbi3

tui:qui habitas incauernispetrï,^^[|(j prchendcrc niteris altitudinêcolh®ƒnbsp;exaltaueris quafi aquila nidumnbsp;detraham te,dicitdoniinus.

detrahamte,dicitdoniinus«

Botrd tdumaoru metropolis pradicitur

Cr Opprobrium,cladem cr maledifboné cum omnibus oppidis adiacentibus, quanbsp;'uaflada fint,cr prouintia infolitudinesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ßnedilatione,quandoquidcm iam nunenu’'^'!,^


ßnt,ad conferibendum cxercitum Edom,ut redigatur in minimamgentent,qutKf^nbsp;ximadiues crclara,nimtumqi ßperbaex^'^ßnbsp;tuxu.Erat enim terminus ßlicts Arabianbsp;uelut Aquäie rapaces in altißimis rupibiunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

caM,ßcEdonutlt;e in arcibus omnibusalijs pradas rapientes, er obnbsp;mineexpugnaripoterantutgigantes^ ’iffr

  • 17 nbsp;Eterit Idumæa dcferta,omnis5ïLpcf^

bit per earn, ftupebit, amp; fibilal’**'

mnesplagaseius.

  • 18 nbsp;Sicut fubuerfa eft Sodoma

rha,amp; uicinæ eius, ait dns : no” ibiuir,amp;no incoleteam

Hemoexißimaffet tam alta er

Crarcesmunitißimasuaßaripojfe,crp’'^^i'\ I quam tamßrtibuspradonibus.Sedcbtrao^’^^^pe jnbsp;ualet munitio.Tàta folitudine borribU^^^^^ jnbsp;uintia,ut tranfeuntes per earn ßiperet^ 'nbsp;earn cogatur,cradmirariplagosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k

er Gomorrha cum uicinis urbibusße ueftigiu cernatur prißin^ colonia, erp^^nbsp;prtefolitudine pertranßre non ualeatgt; .

  • 19 nbsp;Ecce quafi leo afcédet denbsp;nis ad pulchritudiné(fc4hïdtK’'’^lt;jjj(fl'jnbsp;quia fubito currcrefaeiäeumnbsp;quis eritcleäus quem praepof^nbsp;cnim fimilis mei^ öC quisnbsp;quis eft ifte paftor,qrefiftat ““

Sicut enim ad lordants eleuationem, pasfuaspro moreßperat.craru^^^^nbsp;plet,außgiunt inde leones,cr adpratnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

flinant Ethan propinqua:ßc impel^’^ mttarum,ut currät, erfubito irrudtnbsp;urbcsinmotibusSeirßtas,aduaßlt;tU ji

uefîiÿü cernatur prifiinæ colonia,


-ocr page 299-

lEREHl AS

er f Icâii iüorum milites occidendi ßnt,zfcx^ ^’’ofupplidoaffidcndiiac uifitandiperme, quiiüisnbsp;quimlibet truculcnti fint cy' firocesnbsp;^^gentimtt circumiacaidum populorum, c^o t4nbsp;uitjcam robofe meo er iuftitia, qui ucrus pa^nbsp;fcçj ’Öquot; ‘O'cere uolo feuißtmos leones iftos, ne per^nbsp;p^^^yfiinnidedeprede/fturpopulos, cui rcfißrrenonnbsp;‘^ftdeliumleoiiueapientur er tru=tnbsp;io 5'“’',«? dwp/iKî pMoriftnt uicinis.

Ç quot;iPropterea audite confilium domini q iniit de Edom:6lt;cogitationeseiusnbsp;g. ’^cogitauitdehabitatonbus Theman»nbsp;deiccerint eos paruuli gregis, nifinbsp;‘P’uerintcunieishabitaculumeorum.

^itoddomino iduniteam uafiand^m, id • id^fict etiam per eos quos exi»nbsp;nunquamtimuerantfnbsp;i'iiiii^'‘^°’'^^‘‘gt;ncorporum tirbiumereaflrosnbsp;muindbiles, qui er olm heroesnbsp;'*‘''0 ii(Änbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expuleraKt,fed tuinc lt;i wtwriamp;JM di=i

i{^^I^P^^buntur.

Ëpf’*’”’3rirubroaudituseftuocisei’* -afeendet amp; auolabitî

indieilla, quafi cor

iHorum crcafiM,utufq} ^fisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitaudicndus: habet enim ab oc

rubrum uieimtm. Subito quot;°‘^^‘^°gt;»gt;nodum,ha:cclades, ut aquilafusnbsp;‘tdiftota :ßcnbsp;fqù rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Babylonius illii uaftator adue

'*'«(4 ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non poterunt,fed mßar parturientis

dolebuiq;. Doceinur timere femper fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘l’*^ntülibetfortes htimiliarifubito po

Âak^ ^rsjpitores er prtedones male perdit. Confufa eft Emath ÔCnbsp;peffimum audie^nbsp;^4 ’’f'lùùrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ûintî in niari.præ folicitudi^

* 0,2'«nonpotait.

\ ^^’^ftDamafcuSjUerfaeftinfu-apprehenditeâî anguftia 8C.

quot; b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parturiente*

lVcuj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i« quo métropoles fùeruitt

6'*'% nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; »J ^«0 pofka Antiochia caput

^yrinco regno prafterat t(Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”°n’^n fùerit commune regibus, ß=:

^^ßres Romanis,ßue nomen taie^erit. Pradicit fim^nbsp;•^^ddiumßiturumaChalnbsp;‘^ißyriorum primo oppreffiminbsp;autem urbes illiC uel potiusnbsp;p^l^p,i/^’''^‘lareerconßndiärumorc, qui ia^nbsp;oxcidio, quod euadere nonnbsp;cum tremore.

^odo non dereliquerôt ciuitatcm

IR H E I Ä H V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ9

Iaudabilcm,urbcm lætitiæ^

16 nbsp;nbsp;Ideo cadentiuuenes eius in plateis eiusi

Siomnes uiriprælii conticefcét indieilla, aitdominus exercituum*

2.7 nbsp;Et fuccendam ignem in muro Damafci,

amp;deuorabitin(£niaBen adad,

Cumpopuloßßimaßierit Damafeus er Celebris, pie Cifus Di* nadiuitqsergaudio,iucundaq;habitatiodiuitum,ta=nbsp;men dolore er anguflia uclut parturient opprimetur.nbsp;Eledaillorumiuucntut er militia cadet in lüius pla^nbsp;teis,codcm die oceiß ad unum,domino iubente, er urbsnbsp;quoq; conflagrabitigne,cum regio palatio, ut ceßet omnbsp;nis iUius tarn gloria qu'un poteßas. Caufa autem adueranbsp;ßtatis iüius cum non addatur, inteUigitur notior effenbsp;quitmutmultis recitetur ,ut patet legentibus hißoriosnbsp;regum ifraël er luda, quorumßiit hoc regnum perpe^nbsp;tuus perfecutor er hoßis,dum potuit ,ßtum fcilicet in^nbsp;ter lordanem er Euphraten, ultra Libanum ad aquilonnbsp;nem,uerfusorientisplagam.

^AdCed3r,amp;adregnaAfor,quæpcr-euffît Nabuchodonofor rex Babylonis, hæcdicit dominus, Surgite, afeendite adnbsp;Cedar, 8c uaftate filios orientis*

2.9 Tabernacula eorum, amp; greges eorii ca^ pientîpellcseorum,8iomnia uafaeorum,nbsp;amp; camelos eorum tollent fibi î ôC uocabûtnbsp;fuper eos formidinem in circumitu*

50 Fugite, abiteuehementer, in uoragini^ bus fedetequi habitatis Afor,aitdominus.*nbsp;îniitcnim contra uos Nabuchodonofornbsp;rexBabylonisconfilium, amp;cogiiauitad*nbsp;uerfum uos cogitationcs

Cedarenidiéli funt etiam Agareni ab Agar, poflea Cedareno* fefe Saracenos uocarunt, qui er per totam fohtudmem 'nbsp;habitant ad ortum Arabia, non tarnen ßne quibufdat»nbsp;t(rbibus,quarum una quoq; Hazor diëki efl, cum nomennbsp;iUud generaliter uiUam ßgnificet. Euerunt enim ij l/inbsp;maelita Elomades,in tabcrnaculis et utllults habitantes,nbsp;cbcommodiorapafcua,quam late patentem regionentnbsp;Babyloniusfubiecitßbi,ßcut er alias, omma diripiens,nbsp;tentoria,holes,armenta,pccora,uafa,pclles,et camelos.

Confurgite, afeendite ad gentem quie--tarn, habitantem cohdenter, ait dominus: non oftia,ncc ueäes eis t foli habitant*

Et eruntcamcli eOrüin direptioncm,Si^ multitudoiumentoruminprfdanuamp;dpnbsp;fpergam eos in omneni uentü,qui funtat^ -tonft in comam tSCex omni conhnio eorunbsp;adducam interitö fuper eos, ait dominus*nbsp;55 Eterit Afor in habitaculum draconum,nbsp;defertaufqj in æternumî non manebit ibinbsp;uir,necincoleteamßlius hominis*

Stilo prophctico hortatur ho/ks Chaldaicos,hoc eß, fefe hortantes introducit, ut aggrediantur gentem iflantnbsp;diuitem,tranquillam er fecuram haëknus habttancem,nbsp;quia in tabernacuUs commorentur,ßnc partis er ueëh-bus, quiec^ familiafeorfum, ut facile obrui er diripinbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aalt;t

-ocr page 300-

lERBMl AS

diuîüte iÜoruin,(trmentafalicet er crfweK. Q«l Kt lid kbor« apti funt, ZSquot; lenecinijs calamiftratu*nbsp;rlt;e,dicunturf4mitiiri epitheta fuo Attonß coma,p4ßintnbsp;infcripturii. Et qu,e tÙii ttrbs ucl umea erat u-iflabitUTfnbsp;O’ in defertum fempiternum fiatuetur.

54 ^Quodfadumeftucrbûdominiadle^ rcmiani prophetâ aduerfus Adam,in prianbsp;cipio regni Sedechiæ regis luda,dicens,nbsp;5y Hxcdicit dominus exerdtuû, Ecceegonbsp;confringamarcum Adam, ÔC principiumnbsp;fortitudinis eorum*

In nouiftimis autem diebus reuertifaciâ captiuos Adam,dicit dominus,

Ferrarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aelctmitit Perfs dicuntur,tr4ns Babylonem,quorum

tnetropohs Sufa eß, gui. cum Perßs contra Babylonein uewruiit: iantanteaguog^à Babylonijs guibus orieni^nbsp;taliores funt, ut hic pr£dicttur,ujflati. Qai, guia areunbsp;ualcbatu in prielio, ideo nuiic prlt;edicitur lUorum arcutnbsp;coiifringendus,id efl.in prælio utneendi ab hofltbuf, ZTnbsp;dißfcrdcndi ad quatuor orbK plagdx: quorum tameti ca=nbsp;ptiuitM reßituenda promittitur. Interciderunt Hebraii

nonpaucihiflorici,qui ß extarent horum locorum in prophetif clariorhaberctur cxpltcatio, confulcndi igi»nbsp;tur funt authoretgentiliit. NojV« efl difeere cultu wgui

tatis zr iuflitiie,gua régna coitßflunt, zr eultu/s lcgiti=» nui ueri dei^gut cultoresfuot no deferit,nec uinci flnu.nbsp;lt; C A P V T L.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Erbum quod locutuseftdnsde

BabylonCjSC deterra ChaldæOx Jj rum in manu Icremicprophctp,nbsp;Totoßeuolu mine propheta adnwnuitnbsp;^fraelem,ut domino adhareret, ahogui à Babylongs ua*nbsp;flandMt deinde quid paflfui ipfefiierit ob uentatis pr£=:nbsp;dicationem,et quomodo coplcta fit lüint pradicatio pernbsp;BabyioBi*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui nedum ludsos ,fed etiam omaes uicinM

iÜMgentes adflixerunt. Nmmc ultimo quid mercedis B43 bylon acceperit longii duobiit fermombut explicat : m=nbsp;tnirum tjgt;fa qitoq; tnifere trafhta à regibuf Perfarum ctnbsp;McdorKjudtcto dontint,prouidentia fua ordinantts unt^nbsp;HtTfa.ut pg redimantur abimpgs.zr impg poflimpletanbsp;crudelitatts menfurä ,fuum lt;]uoqj ßrant graue iudiciu,nbsp;2L Annuntiatein gentibus, SCauditum fa-cite,lcuatcfignû: prædicate, SCnolitecda^nbsp;re: dicite, Capta eft Babylon, confufus eftnbsp;Bd,uiâuscftMcrodach,confufafuntfculnbsp;ptilia eius,fuperata func idoia eorum.

I R M EI A H V.

No» fine magno gaudio auditurte eraiu adfliSta'àChaldaisipfluf quog; Babylomcanbsp;flationes, qu£ fua uiolentia zir fafluomntm»^^nbsp;odiumßbi conflaucrat. ideo utfauflumnbsp;tatii ecut propheta cupit ommbut patcßcri,(^^^^ ¦nbsp;paflim dcnuntiart in gcnctbu^, fùturum ludiciu»*nbsp;tnt contra B.ibyloncm,u[qi ereüo ßgno (lt;gt;'^‘¦'^,‘‘^^1)1, ,nbsp;net ad exitium crudelißimt regfu, ziT urbu,nbsp;quod fezrfuos dcflndere non poßit.

duo,Bel z^ Meroäach,prtccipuainter, inter/ßohaabducenturdMédis aquitonaribub^nbsp;fis orientahbus populis, qui uaflabuntnbsp;in folitudinem rédigent,ui nec ab hoiruiuoK^quot;^^'nbsp;tis pofl hæc fit mhabttanda.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

4 In diebus illis, ôC in tempore 111®^ji minus, ucnientfilii Ifraël,ipfinbsp;fimul: ambulantes ÔC flentes prop^’'nbsp;SC dominum deum fumquærent,nbsp;y In Sionintcrrogabuntuiam,H^j^p)Knbsp;eorum: uenient, amp;. apponenturnbsp;num fcederefcmpiternOyquodnul*nbsp;uioneddebitur,

Redit«-! l/raêlis cr iMda hic pradicitur rus pofl captain Babyloniam,quandoguidtgt;’'^^liit^nbsp;neralts data efl à Cyro, ùt per totam mon^'^iit 'f,nbsp;ludais bberum ejfct,zy ifraëlitis reuertiadtquot;'nbsp;racl, propter quod er ubicung; erantnbsp;rcdtbant,impg uerô tanta gratia fcfe reddebat^ ^iji»nbsp;Si qutucrà piorum manebant in fuis prottint^^^nbsp;flicnfatione diuma aélum efl ad prop^-gaïub^ ^cii^nbsp;busgloriam ZT fidemumus dci,fuo tempor^nbsp;dam à Chriflo ZT Apeflolis, pradicatiotitb“nbsp;Dicuniur autem flentes redituri, gui nonnbsp;redibant guanto exulauerant, nec ad tant-io^rnbsp;riam promouendi. Auide autem redibant,nbsp;fyderio, poflhac a terno fordere domino adbfi /rnbsp;enint ad idololatriampoflTarelapfifunt,Cf‘^^'^nbsp;flum ZT apoflolosprouexeruntgloriamfutnl'nbsp;cctcultumintotum orbem, longe gloriolilt;”^nbsp;quàm fltcr'mt unquam patres fui,quanruntbb^'^^(tigt;'

MifcriaiucLeorumdcfcribitur proptf Z^ crudclitatcmmultorumboflium,guibutnbsp;uiflisitcrumiampcenitentes ZX conuerfinbsp;Et ficut decepti fiierant impijs facerdottbi'^nbsp;propbetis,ficfanüisfacerdotibus,lcnbitZ 'nbsp;tncumbentibus redibunt ad propria. Pfnbsp;erroresdiflraéh fiierant ad idola, hi»cnbsp;flatuere edo^i in montibus, defertonbsp;deo confccrato ZPquot; ele£io,quod dicuur ttubi

-ocr page 301-

I t R. B M I A s

Omnes qui inuencrût,comcdcruntcost ^hoftçsforûdixeruntjNonpeccauimusînbsp;Pfoeoquod pcccauerunt domino dccorinbsp;quot;’ftitiæ J Si expeciationi patrû eorum dno»nbsp;^!’oinniamp;j«ctrc«»jMce«fib«J regnii ueïlicati funt,nbsp;(:^libidinipermißifuttt ob peccdta fùd,unlt;ienbsp;erepta,nbsp;i«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A/ßriof.wtnc

J lt;iin,n««c in Acgyptuttt, nunc pro/ùgi tw dlidi, hp ^**:^*^^ Babylonis, ôidcter^nbsp;^haldæorûcgrediminiî ôC eftotc quafinbsp;antegregem»

P .quot;«(ücit redit«)» ifraelitis propheticojermone,

“«cnîfosdu^go-cdc Bibylone proxime capienda, ut refumant fudm libertatemnbsp;^f(tnriuelutigrexhabcni pr^epoßtosßbifidißi“nbsp;^ietes prscedetMcs quos tutàfequantur.

ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^cce ego fufeito, Ôlt; adducam

^^ylonem congregationem gentium terra aquilonis î èC præpa^nbsp;8(. inde capieturjnbsp;^i*’inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intcrgt;“

H p'^^îtionreuerteturuacua» ft,^^«fitChaldæa in prædamî omnes uaznbsp;earn replebuntur,ait dominus,nbsp;adfiixeratgentcs, dum domino placuit,nbsp;Änbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adfligitur,no/t

pi?‘‘’quot;'”'f«m(iiâ4«mcndlt;elt;icw«pi/îMc/ao»M«ofot« dil[quot;^'gt;^P^ophetariidciimplendipr4‘gt;S^^^^^^

Zgt;'gt;‘ii.gt;-lt;lt;pifridf,cr occiaendiwKltoî, brBctgef= coftH •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flageÜum dei irati, quo rc=

ft ‘ filijs enwndatis,itt ignem utßrula proie-dure traikiti. Ab aquilonefiré omno maW «G ''¦.flo^utio cfl, ut ho/ks ingruentes alicui,nbsp;Nitn* f'ï’W Perfe quantnbsp;ßabylon(S,Perßsadauflrum, Mf=«nbsp;ttndH‘î‘‘'''’'’''«lt;ledm4»tibi«.Sic autem oppugnabuntnbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßnt deßituri do»fc capiant,

amp;icrà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^xercitatißimi fagittarij, quorit

do .’“‘''1'-gt;amfiÜ4ntur. Tarn diu autem obßdebunt, Mt«rlt;ituitiismaximisfaturttnbsp;b J^^^^gt;quantumlibetauarut.

ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxultatis,amp;: magna loquimp

jj?niripietjjç5 hærcditatem meamî quo^ g, ’^tffufieftis ficut uituli fuper herbam,nbsp;^ngiftisficuttauri,

cçj expoiut quare taliaßtttpaßuri: quia fcili^ ‘ludum de calamitate tfraèlitarum, cumnbsp;'uifbttteditatem donüni, populos ifracl Gfnbsp;ttipudiaretis ut uitula lafciuiens, çr prafepionbsp;la. p^‘*’llt;i,cornupEtcns ßrtij?ime.

L ^Ua mater ueftra nimis, 8C adæ^' *ïianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genuit uosî ecce nouiffî

^SS nbsp;nbsp;(A gentibus,deferta,inuia,8Carens,

’ W h'””' Cbaldifor« maiores propter po/krosfuos, 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r •'Opter confcelerationé ac degenerationem fupera^

t R M E I A H “V, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;140

buntur capientur : gt qu£ ßcerat regina regnorunt Baby Ion,fiet propedicm defertum inuium, cr folitudo.nbsp;lion quod earn Cyrus redegerit in folitudmem, fed om^nbsp;nemßbigloriam eripuerit,famulari coegerit, g^ fupernbsp;bißimam u bem èßatu fuo deiecerit, ut juijpßus fiicritnbsp;faihquàmdißimilima,Gr pene ttaeua. Tales enimßrenbsp;inulje locutionum funt in prophetis,ßcut er apud poé'»nbsp;tas,et uulgo ußtatlt;e,quafi fyluam Malorum ilU illapfam,nbsp;er ilias inteHigat ac loquatur,fuo more.

15 Ab ira domini non habitabitur: fed re^ diget tota in folitudiné, Omnis qui tranC*nbsp;ibitperBabyIonem,ftupebit,Slt;fibiIabitfitnbsp;peruniuerßs plagis eius,

B modus loquendi fantiliaris eß prophétie de fintiii^ buscaußs. Bauere Babylonijs uidebaturdo)ninus,cuinnbsp;eis de omnibusgentibus largireturuii^rias,ßcnÜc ira»nbsp;fcitur iüis, cum in pradam er ignomituamexponuntur.nbsp;quos prius deuicerant. De qua rerumuicißitudmeom»nbsp;»es attottitifiunt, erßbtlum adunt, per admirationentnbsp;tantlt;£calamitatts.

14 PræparaminicôtraBabytonem percit‘gt; cumitüomnes quitenditisarcu, debcllatcnbsp;cä,non parcatis iaculis: quiadno peccauir,

Hortatur propheticoßgt;iritu hoßes,ut inßent contra Babylonem,aciemßrtiter inßruant, arcus tendant, G^nbsp;manus ßriari non ßnant, nec partant fagittis, quia nottnbsp;ßium fed domini opus exequantur,cui illa peccauit.

ly Clamateaduerfus earn, ubiq; deditma^ num,cecider unt fundamenta eiust deftru^nbsp;di funt muri eius,quoniä ultio domini eft,nbsp;¦Vltioncmaccipitcdecatficutfecitjfaciteci,

ClamorebeÜicouel tubis clangite contra earn un» Clîflïcmtt diq;, utfe fiatim cogatur dedere : deinde fubitertite mu»nbsp;ros eius,Gr deijcite ufq; ad ßndamenta eius :ßc en'intnbsp;ulcifcctur dominus crudclitates eius,quas intulit uic'mis,nbsp;cui par pari rependite. Talis finis manet uiolentos,utnbsp;uiolentiores experiantur.

DifperditefatorédeBabylone, amp;tenert tern falcem in tempore meffis à facie gladi|nbsp;affligentis. Vnufquifqj ad populum fuumnbsp;conuertetet finguli ad terrain fuâ fugient.

Redigitein tantam defolationem regionem Chal» daorum,utnec feri poßit amplius,nec meßis ß}crari,onnbsp;ma uiolcntogladio perturbentur, ut nullus proximo fucnbsp;currere poßit, fed ut quifq; poteft oeyßime außgiat,nbsp;quo fe fperat poffe faluari. Digna ultio diuina , ut quinbsp;omnes uaflauerant,iamficab omrnbus diuexëtur,ut mu»nbsp;tuiscadibuscadantGrfigiant omnes. Sunt enim aula Auia-mo*nbsp;monarcharum congeߣ ex uarijs populoruni principi» quot;»rcharum.nbsp;bus magnatibus cr folertibus uiris, qui mufearum morenbsp;iflhic aduolant,ubi jfes cfl opulentiores reuerti, qui in»nbsp;gruente beüo retrofl)elt;llant,ct miferu auxilio deflituut.-

,y Grex difperfus Ifraël,leones eiecerunt cum. Primus comedit cum rex Affurriftcnbsp;nouiflimusexoifauit cumNabuchodononbsp;for rex Babylonis.

18 ProptereahæcdidtdominuscxcrcitUtt

-ocr page 302-

lEREHI AS

deus lfraèl,Ecce ego uifitabo regêBabylo-» nis,et terra m cius: ficut uifitaui rcgé Affur.

19 Etreducalfraëlad habitaculu fuumïSC pafcetur Carmelum amp; Bafan : 8i in montenbsp;Ephraim ôC Galaad faturabif anima eius,nbsp;Opprobrat propheta calamitates inculfäf ßlijsifraelfnbsp;nunc ab hoc,nunc ab iÜo Affyrio. Salmanafar cn'm zTnbsp;Teglatphaüafar neu modicam parlem ifraëlii abducut,nbsp;Sennacherib aliatti, Nabuchodnezer reßduos, uelut fi=nbsp;rocißinü leones irruerunt, donee totus deßeit Gquot; con^nbsp;Viflatore« fumpttti eß tfraël. lam uerà domino ordinante, is qui if=nbsp;ùjftandi. uaftatorcs, O' ifraëlem dijßerdiderat^attrotius punbsp;nitur,o' qui omnium fubiacebat improbitatibus, erui=nbsp;tur de omnium mambus:conuerfus autem ad dominumnbsp;redit ad hareditatem patrum,co modo quo fuperius de=nbsp;claratum efl. Noicntibus enim reuerti cum poßint,nbsp;putatur ßta ignauia: de dei promißionibus datis O' nonnbsp;fufceplis illi conquerinon pojjunt, dum aKj ad copiosnbsp;fias bonum dei prouidentia fubfifiunt in fortibus fuis.nbsp;Satis autem confiât fuo tempore totam lUam ifraëlitarîtnbsp;regionem citra o ultra lordanem, tam in Galaad quantnbsp;Bafan,o montem Ephraim inhabitajfie deo charißimosnbsp;fideles, pofi tempora Chrifii, tam ex ludats quàm gen=nbsp;ttbus. Sed o dubium non efiji tanta fiiit ludlt;torum mulnbsp;SerUu» * i** titudo,quam lofephus enumerat,qucm ego puto uantßi*nbsp;mum fiie geruis ebuccinatorem o mendofum, non fuitnbsp;certè tanta multitudo ex folis ludtcis reuerfis de Eabylo»nbsp;ne, fed etiam de ommbus alijs tribubus ,fcdfine difcre^nbsp;'tionefamiliarum O' tributan, quandoquidem O' qui denbsp;tribu luda erant, Chrifh domim fimilia, inGalibea ha»nbsp;bitabant,O' Anna uidua de tribu A fer. O' ludas prodi=nbsp;tor de lfafchar,et alij multi de alijs locis o' tribubus : utnbsp;RcAtut 16 merd agnofeatur fabula effè de claufura ludtcorum innbsp;nefeio quibus Caffieis montibus, uet Oceam littoribuinbsp;aquilonaribus,quamconfingunt perfidt iudlt;ei,ad fcc»nbsp;ptrumfuum defindendum, quodtacobufq; ad Meßiinbsp;tempora duraturum ludteis promifit.

Xo inditbusiliis8cintemporeillo,ait do-minus, qu^retur iniquiras Ifraêl,et no eritî amp; peccatum luda, amp; nô inuenietur : quo-niant propitius eroeis quos rcliquero»nbsp;Retîiij^io peccatorum tam ifraëlis quàm ludte imper»nbsp;fiëliusquidemfaëlaefipofi Babylomamuafiatam, O'nbsp;coneefium à Cyro et Dario reditum omnibus, qui in re»nbsp;Chrifti my gnolUorumlfraëlitteerant. Longe autem perfiëitfiimenbsp;«ttium, ¦ compléta efi per Chrifiimyfirrium, pradicatum omni»nbsp;bus tam ludteis quàm Gent;buf,toto orbe difigt;erfis,O innbsp;umtatemfidciinunam ecclefiam unico baptifmocon»nbsp;gregatis. Ommbus en'im ludteisad Chrifiu in principionbsp;ecclefitC conuerfis uel pofiea, no dubium efi quin pecca»nbsp;torum omnium fit conccffaremißio,perfidi autem fuanbsp;culpa digne fiageUantur.

â., Super terram (exacerbantium) dominan tium,afccndc,amp;fuperhabitatoresciusui,nbsp;fita,diiripa, amp;interfice quæ pofteosfunt,nbsp;ait dfisî amp;fac iuxta 01a quæ præcepit tibûnbsp;Verba domini ad exercitu Hedonitn çr Perfaru, ut

I R M E I A H V.

ajeendat cotra terram Chald£orum,crudelißillilt;^J^^^ nos O perfidos i» deumfuû, quem agnoueratttjt i*nbsp;glorificaucrât,0' iufiit dtuino uifitent habitatoreseï*nbsp;O' exterminent quicquidinuencrint,nihilpoßfi'^^ inbsp;quentes,quàm ommmodauafiationë et anathtfn^ tnbsp;ommum. Sic enim O' ipfi quot^ per fafiunbsp;runt cU/m cateris regnis omnibus, qute fubiug^ner

Vox belli in terra,amp; contritio Quonwdoconfraéiascit,nbsp;malleus uniuerfæ terræî’quomodo^fnbsp;eft in defertum Babylon in gfotibus»nbsp;14 Illaqueaui tc,amp; capta es Babylo*’»^nbsp;feiebas: inuenta es ôi apprehenfaînbsp;dominum prouocafii.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if

Aperuit dominus thefaurum protulituafairæfuætquoniamopus^ Jnbsp;mino deo excrcituG in terra ChaUæ^ Â

Gratulatio regnorum ommum de libertate lu» tuta exBabylomci regm O' urbis deieëliotu-gauderent erepti tam duro fornace Babylotuco,Cl'nbsp;Ico umuerfe terrlt;e^ Laqueum iüi dominui poßy ânbsp;capta efiBabylon. Ignorantifibidecipulaeëp‘’e'nbsp;qua O' comprchenfa efi à domino, quitnnbsp;irritüuit,ut thefaurosiriefittecffiinderetnbsp;O' ofienderct quàmfiibi dif}ilicet crudelit/it^^r\^nbsp;tentium, perfidiaq; in deum, qui deminus tßnbsp;ttum,o uiéhriarum folus largitor.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jpt

16 Venitead eam ab extremis

rite (ut excant) qui concuiccnt eaïf* de uia lapides, amp; redigitc in aceruo^’^p,ji,nbsp;terficite eam î nec fit quicquamnbsp;aynbsp;nbsp;nbsp;D i ffipate u n i uerfos fortes eius, jjfi

dantinoccifionem^Væ eis, quia ut”' eorum,tempus uifitationiscorui”*

Amplificatio efi prophetica, ad terrorci» nbsp;nbsp;nbsp;po*

CT cofblationem piorum: irruite ad fiëhfiimeq^ uafiandhm,ut promos et penuati^^nbsp;nesq^thefauros peruefiigetis, Onbsp;m accruos, O repefita lUorum inquirite,dlt;»'nbsp;liqua fiet tantummodo in ru'mis: arboresnbsp;ras cxcindite, o' quicquid uiuum inueturi^^^'nbsp;te: ultimum, iïli dictn infèrtc, quemiHiu^nbsp;nusdefimuit.

Vox fugientium 8i eoriitii^ 4“ p^iil fernntde terra Babylonis:utafl”'^p|(i(gt;'nbsp;in Sion ultionem domini dei noftf’’nbsp;nem remplieius»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

gaudium redeuntibus ifraëllth pofiBabylomamdeieélam, nuntijsftfi^°nbsp;rdfolymam ad confolandum ruinas liliut,nbsp;efi refiituendas,pofîquam émula eiusnbsp;dominiisqi u'mdicauit ipfitus iniuriam,amp;nbsp;icâricem potentiam infirmauit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj 0^'

Annuntiatein Babyloné plu*'* nibus qui tenduntarcum înbsp;fus eam per gyrum,SC nullus gifi'''nbsp;dite ci fccundum opus fuumtiu*

18

-ocr page 303-

I E R E H I A S qua fecit,faciteilliî quia contra dominumnbsp;wtäa tft, aduerfum fan di um IfraeUnbsp;Idcirco cadent iuuenes eius in plateisnbsp;*gt;us: amp;ottinc8 uiri bellatores eius conti-^‘ftentin die ina,ait dominus*

(id exbortand« famp;cdos zx Perfdt ne deß/lant, quot;»w« crfpMtttr Babel,fed infiflant ßrtiter, areubmnbsp;^'’Kä’ido eos gut mwrum tMantur,uel dimicarc mo«nbsp;aduerfarioi. Caflra uefira ittgyrum eri^nbsp;^^’’''^'IttKeuadere poßit : per omnia rependite talionnbsp;*'quot;*gt; O' humiliate earn, ^im fe aufa ejl erigere contranbsp;’’^^fandum ifraelii, cuiuifacram ^edemnbsp;nbsp;nbsp;cultu

I”'“’*« uoluntote defiruxit. Digna enim efi cuiuî iuuenes fain ifl platets occidantur,cbftndantur, (T fileaninbsp;fcfflo aptißimi literat,ut experientia di/cant,nbsp;dowziKW deum parare uiâorias.nbsp;dthnbsp;nbsp;nbsp;f go ad te fuperbc,dicit dominus

^^’ftrcituuî quia ueniet dies tuus.tem-

propbrttcie pertinent ad exaggeration poenartvm, utfuperbia alinnbsp;'*« J''^^^^^‘‘^tibefcat GT inteUigat caufam fuaclanbsp;Ji gnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra quern conata efl pro uiriti.

quifÏr’^^'^f^P^bus, Secorruet, 8i. no erit bibü •nbsp;itQç^J^J‘’gt;s,fi(dcuorabii omnia in circum-

•^orSiglortam refumpturiu: urbes Chain lt;r u ƒ«»lt;

dominus exercituum iittji. n’’’ ^“ftinent filii Prael amp; filij luda fi-lunM qui ceperunt cos,tencnt: no-^4 itquot;‘«eeos;

^kitb *’'P'-oreorum fortis,Dominus ex-ktti nbsp;nbsp;nbsp;*^omê eius« iudicio defendet cau-

'’eatj?'?*^)Ut exterreat tcrram,amp; commo ^5 Qba. ^°’^«Babylonis*

’«J hak’quot;’® ’d Chaldxos, ait dominus î oC . ^'adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Babylonis,8C ad principes,

Gl?quot;teseius*

quot;V ad diuinos eius, qui ftulti erütt ^laJ- illius,qui timebunt*nbsp;^’d 0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«quos cius,et ad currus eius.

I R M E I A H V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141

demptor eorum quam omnes qui illos opprhttunt, qui zy caufam iüorum ludicabit^zr umdtäsm fumet de hts,nbsp;qui licet mea uoluntate,fuK tarnen iniquißimis uoluntannbsp;tibuscrudclitertraihtuerunt. Conturbabit enhn totantnbsp;Chaldaorumterram, ZT Babylontcos dues excindet^nbsp;erfeueroiudictodamnabittameam quam omnia quinnbsp;bushadenusefl gloriata, Chaldaam totam regionenttnbsp;dues quoq; Babylonis er principes eiiu,diuinos ZT fu»nbsp;perflitiofe fapientes dus, quos ftultj» freiet, firtißhnosnbsp;bellatores eius ut paueant,equos iBiui ZT carrus, totuntnbsp;promifeuum uutgus eiu{,muliercs dut zr thefauros einsnbsp;ut diripiantur,aqui£ dus arefeent, dumfiefluuius diui«nbsp;detur in riuos, ut pedes ingrediantururbem : ommanbsp;inquamgladio zT uindithe domim fubiacebunt, ea rannbsp;tione,quia regnum eflidolorum zr fculptiliumgloriannnbsp;tium in portentisfaUadbus, zr terriculamentis ßmplinnbsp;cium,ut patet iw hifloria Beelw apud Dantelcm.

59 Propterea habitaböt (fatyri cum ululis) dra cones cumfatuis ficarijs: Öi habitabuntinnbsp;ea ftruthiones 18(. non inhabitabitur ultranbsp;ufq; in fempiternum: nec incoletur ufq; adnbsp;generationem ÔC generationem*

Sicut fubuertit dominus Sodomam amp; Gomorrham,etuicinaseius,ait dominus:nbsp;non habitabit ibi uir, amp; nö incoleteam ft-lius hominis*

Eacalamitatepumet dominus Babylonios,Utfiant ruina; urbis in habitacula eorum animalium,quie abhot^nbsp;rent abamantoribuslods,zr amantlocafolitudinuniynbsp;er horribilia adiftda defolata,ut fatyriftmia;, ZT alia,nbsp;à quibus horretfliiritus humanus. Nec infempiternuntnbsp;tt^aurabitur ad aliquamgloriam : ficut fuo modo conlt;*nbsp;tigit Sodomx z^ Gomorrha, qua fic fijtuerfa funt, utnbsp;nunq reuocentur. Omtua ad exaggerationem pertinét.nbsp;4*nbsp;nbsp;nbsp;Eccepopulus ueniet ab aquilonc:5c gés

magna, amp; reges multi confurgent à fini-bus terrar*

A-3. Arcum Slt; feutum apprehendenttcru-delesfuntamp;immifericordes: uox eorum quafimarefonabit, ô(. fuperequosafeen-dent: ficutuir paratus adprælium contranbsp;tefilia Babylon*

4 J Audiuit rex Babylonis famam eorum, 'qq OjY)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»*•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; diftblutar funt man us eius: anguftia ap-

*terQj^quot;’'Uulgus,quodeftin medio eius, prehenditeum,dolorquafiparturientem* 5ft^’'seii.*4‘gt;afimuliercs: gladius ad thefau- 44nbsp;nbsp;nbsp;Eccequafi Ico afeendet de fuperbia lor-

äs sÎMWairipienmrT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. H......K

eius (erit) 8C arefeét: ^'^’’^P^dium eft, SC in portends

^*^1» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex Babylomorum clade,

^‘^lumniam patientur fllij ifraël, ut captiui ludai. Vbiq; hic pro«nbsp;jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^fi'iter, pofl uaflatam Babel

Omnes,inquit, qui ccperantcos,fic fdltcet Babyloanbsp;fO'ium totaliter deftruatur. Scdfèrtior efi re«

danis ad pulchritudinem robuftam : quia fubito currerefaciatn eum ad iliamtSC quisnbsp;eriteledusquê præponâet^ quis eft enitnnbsp;fimilismeiç’ SC quis fuftinebit me^ amp; quisnbsp;cft iftcpaftor,qui refiftat uukui mcoî'

Propterea audite confiliû domini quod mente concepitaduerfutn Babylonem 1nbsp;cogitationes eius quas cogitauit fuper cer-'nbsp;ram Chaldæorû,Nifi detraxerint cos par-uuligregum, nifi diftipatü fueritcum ipfisnbsp;habitaculum eorum»

ilt;({4 5;

-ocr page 304-

lEREHlAî

46 AuocecaptiuitatisBabylonis common eft terra,amp; clamor inter gentes auditus eft«nbsp;Alùfirophetia ciufdem argumenti fed aUjs uerbis,nbsp;Sicut cr pluribus fcrmonibiis ifraeli cr ludte commina-tiufittrat Babyloniorttm aduentum cr firotiatn: ficnbsp;nunc contra multit fermombut confolatttr fuot, ZT i«=nbsp;fkltat Babylonijf. Et fatis (tatet quod dicitur, quorumnbsp;quiedam ctiam ctfdem uerbts fuperiui dtikl funt, contranbsp;fiUot Ammon. Vtdifeamut ftilum ()ro()heticum non mulnbsp;turn diflare Àpoético^no quid falfum uel fiäum aliquodnbsp;àkatur, fed carminum more qutedam teüiut edicunturfnbsp;O* cum uehementioribut tropis locutionum. Sujficionbsp;fftßrtaßiftwn uana, affûta quiedameffêprophéties leanbsp;remue ab alii5,uerum citra iaduram fidei er mortun.nbsp;lt;CAPVT LI.

Aecdicit dominus, Ecccegofu.* feitabofuper Babylonem amp;fu.*nbsp;perhabitatores («wt) qui cor fuSnbsp;Icuauerunt contra me(qt(aß) ucn

tum peftilencem«

a Et mittam in Babylonem ucntilatores, amp;ucntilabuntcam,etdcmolicnturterramnbsp;cius: quoniam uenerunt fuper earn undit^nbsp;in die affliäionis eius«

Non uno tempore,nee paucis Ueflris, propheta prte* nuntiat Babylomcte tyrannidk fimtionem,fed de ea mulnbsp;tat reuelationes habitüx, 'm fine libri confcripfit pariter,nbsp;Vt uideamus quomodo prophetiat explanare debeamuf.nbsp;Sunt enimhaeduo capita congefla ex multts breuibulnbsp;carmimbui,ut uidetur, diikitis contra Babylonk impesnbsp;rium : quod ut multis multa mtulit mala, fic multk con^nbsp;terendit mcommodis,cr deiediombus exprimitur muhnbsp;tk. Idem enim quod prius nunc dicitur, confurreiiurosnbsp;^nfndilw tfi^ifidatodomintcotrahabitatorcs Babel, er Chaldlt;eo=!nbsp;0iwi. rum, qui hic ted'tm 'mdicantur fecundum Hebrteos pernbsp;eabaliflica uerborum tranfmutatione dinbsp;cunt ualere idë quodnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ c«t denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O“

alia ßrma commutandi liter ns idem docent. Keuera tarnen fiÿuficathofles ex ammo, qui fiant fdlicet contra tue ex corde, uel quorum cor mihi aduerfatur, uel quosnbsp;odi ex animo. Contra tales,'mquit, Babylomcos ego fusnbsp;feitabo uentum pefitlentem, quo uafiabuntur ad 'mterhnbsp;tum, er alienos Medos er Perfu mittam, qui euentilasnbsp;bunt,commouendo habitatores terra opulentißimos,utnbsp;totameuacuaturifint,undiqua^ ettim irruent 'meos,nbsp;ut ultionem domine lük decretam abunde 'mfirant.

5 Nontendatquitenditarcüfufitamp;non afeendat loricatus t nolite parcereiuueni-bus eius, interficiteomnem miiitiam eius«nbsp;Et cadent interfedi in terra Chaldæo*nbsp;rum Î 8c uulnerati in regionibus eius«

Ad eum qui extendit dirigit arcum finim,cr pas ratut efi aggredi hofks per atatem er uires, er ad eumnbsp;qui lorica mduitur, à domino dicitur, fJe uelitk parcerenbsp;ele£ik Babylonk iuuembut eint. Exterminate potiut tonbsp;tumexercitum eius,necaliquem uiuerefinatk, qui Jitnbsp;ittrilkatatk,erprogredipoßitddbcJla, Sieenimfitm

I R M E I A H Vi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

truentk uiëhrijs malignarum urbium ,pc utpwl^ tarn urbem quam proumciam Chaldaorumnbsp;iaccatK occtfis,er transßßk uel ualneratif,nbsp;plateas uel compita urbk er agrorum. ^lt;1,

  • 5 nbsp;Quoniamnonfuituiduatuslfrsf*^nbsp;da à dco fuo domino exercituumînbsp;tem eorû repleta eft delido à fando

Ratio tanta firagk à domino efi, quia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ji,'*'

nehm habuerunt deumifraël, quafl fine dco Iudaica,quam captiuam retinerent,er qui defla^‘nbsp;miquiter er peruiolentiam opprefia,illosrediigt;W^nbsp;poffet,ecclefiamlfraëlkuelut uiduamcontent»^nbsp;dice carentem,er fimiliter ludam : ambos etiii»nbsp;colligit, er reuer fur as pradieit, er àdom'U’nbsp;gentk utriuf^ redimendas. lam en'tm terra ifladfnbsp;lerat (T fimerat miquitates fuas, cejfauit^nbsp;tria fua, remiffaqi cfi ilîi à domino 'miquitas fik

  • 6 nbsp;^Fugitede medio Babylonis,^

unufquifq; animam fuam : nolitc p periniquitatem ciust quoniam temp“nbsp;tionis eius eft à domino, uiciffitu^**^^nbsp;rctribuetei«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Iam,'mquit,adpetit tempus redemptions^ tif lfraël,cumamulauefira conculcatur,utnbsp;Babylonia außgere poßitk, er quifqi Jàluarfjnbsp;nefimul muoluamini exitio, firagi^ tüitts,nbsp;tur propter 'miquitates fuas. lam enkn uenitnbsp;illi dominui rependet abunde mercedemnbsp;lius,quam exercuit m reliquos.

Calixaurcus Babylon in man« inebrians omnem terramtdeuino^nbsp;berunt gentes,amp;ideo commotï

Sicut haiknus regnum Babylonievtn, ¦ ritudmk,erfiagrum quo cacidtt dominusnbsp;ufq; ad ebrietatem er foporem omnesaliiU^^'^nbsp;uafiauerunt fine dementia: fic nunc contra,OS”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

tes mfanient praJierore contra iüam amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

tioperciti irruent contra eam,dda-udelit‘'ri‘‘'i^ , nbsp;nbsp;nbsp;]

ut qua nemim parcebat olim, nuc nuBiut mentiä. Non ckm« nouerat utißrtunkßis cisnbsp;ideo nuc fèrociamopprefforu à fe crudehoro ^er

8 nbsp;nbsp;Subito cecidit Babylon, Si.

ululate fuper eam,tollite refinatn a rem cius,fi fortèfanctun

Omnibusigiturgentibusirritatkcontra domino 'mfiigatk,ncn mirumfifubito i^lß^nbsp;dat, er oppre/fa malorum pondéré conteranbsp;contra earn, per ironiam dicitur, CT eoirioinbsp;rite cum refinaad medendum dolori eius qut}nbsp;fi quo modo fanari pcßit tmlnus ilUus : finbsp;qui doleant iHius uicem,nbsp;nbsp;nbsp;non potius ntaf

cifam er perditam,quamuidcntuulnerata^^

Curauimus Babylonem, nata: derelinquamus earn,5^nbsp;quifq; in terram fuam tnbsp;ufqj ad codes iudicium eiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

eftufq^adnubes*


-ocr page 305-

IE R E H I A s

rcjjiondentiunt: Ttmiuin

^quot;'niidi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut irremediabile fît er defîie^

*“’'10»! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tumofolicitiitfîtuelcone^

ü-J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; prteflat eam negli:’

*'''«« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eamfattaturi accurs

*’*’'gt;nid, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V“ fucm ’m patriam rruertan»

*% çj.***” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominutn iudicio taékim,fed di^

humana quacung^ ope circa iUam tii^ ’’fou 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clamor eorum, quife opprejfotab

pcrtranfîjt,m auribui domint '® pu’*****® ^^fftftrre pietdfdiuma non potuit.nbsp;ifc tiitf ^^’’^'^’^^siuftitiasnoftrasî

*n Sion opus domini dei noftri» ilei'^k 7'‘^‘’ß orationKfîdeliumlaudantiumiufîitialttnbsp;Babylontorît crudclitate co/isnbsp;i^j)^ °’gt;to»plKfn çr omma facra,qui licet uafiarinbsp;^*****nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Biil’y^offcm,tamen inde emendati

Babylonif autemfi-*'*15 «if I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femper,fîne timoré dei,ex ui^*

euadereat meliores, h '”**nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;complendoi fanâorum prophe

’*”’«'110^'^°^”^*'®'^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propitiate illis

clementiamcelebraturi ejfîntt

lîUitj ^^f^g'ttas,‘«’PÏete pharetras : fufci ÎVlcdorum.*

^atej °^^y*oncm mens cius cft, ut per^ domini cft, ultionbsp;Ad); '* *

lo)!(oj ‘^'^''ß^propheta gentes contra impiosBaby=i uidetgrauißimapajfurosfuo tentnbsp;»n t multis uerbis certitudinem prophe»nbsp;tempora. O «oî PerfectUledi, nonbsp;StHfrtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**ß occifîonismul»

f **'^ ‘^f^o exacutte, impiété pharetras alijs *‘**‘'*1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domini efî,ad quod uos dominns exci»

’^'*'tc efi contra Babel, utfùnditui •' teinpits enim tdeifeendi tot tUius miurias eynbsp;Sup’^* '*® ‘^^cjl, etfubuerfî templi ultio immiiiet.

^*’8ftec ßabylonis Icuatc fignum, cuftodes,præpa^nbsp;'•tquænbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogitauit dominus,amp; fe

iocutus cft contra habitatox

^^**5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° ^“^ylonif uos defîiidere inftituatis cufîo»

’Sftis, Z°,***’”’ P’'°pngnatoribus turrium, omma uane *'*'**°5 6 A i“^ Wcâos did 'mtelligitur: Applicate adnbsp;^^î'ibliMnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^‘tm uexillis ,augetc cu/bdias

mtermittitc: uigiles ordi» mfîdiasparate,prouobisnbsp;^ni quod promfit faciet connbsp;. ***%lt;. r umcetida efî enkn cr diripienda

multas locu^ prÿçjf *quot;^f3urist ucnit finis tuus pcdalisnbsp;'Onis (cHfcitdiM auaritM) tux*

IR M E 1 A H V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141

Non te O Babylonia iuuabit fluminum fuorum la» tißimui ambitus, quibus te muniuifti, ut tuto federe tenbsp;putes, hinc Euphrate copiofißimo fluuiOf 'mdehorri»nbsp;bili Tygride contutata, quibus thefauris repoßtisfrua«nbsp;ris iii pace, lam enim 'mgruit finis potentilt;e tu^e, erre»nbsp;cenfîolucrum^ auarititetuie ceffabit,^aufiretur abnbsp;hofiibus.

¦4 lurauit dominus exercituum per ani^ mam fuam, Quoniam replebo te hominiquot;nbsp;bus quafi bruchot ÔC fuper te celeufma cannbsp;tabitur*

Per femetipfum iurouit dontinus, excélfîorem non habens. Quia implcbo ait tantam urbem homitidgt;us,nonnbsp;amic{s,fcd hofiibus, ut campus locufiis repleri folet, quinbsp;fefe hortabuntur mutuum contra te, cr rap'mat agen»nbsp;tes deprtedando urbem. Vt umdcmiatores fuum cancrenbsp;confueueruntceleufina, torcularia^ calcantes: fie tri»nbsp;umphale contra te carmen concinent pro adepta uiib»nbsp;ria tantie urbis cr monarchite.

lî Quifecitterraminfortitudinefua, 8C. præparauit orbem in fapientia fua,amp; pru*nbsp;den tia fua extendit coelos*

No« humanis comparata uîribus efi htcc uiiivria, ViAorûitÿ fed dominusfîc uoluit fidt.qui ut potentia fua con»nbsp;didit terrant, cr fapientia fua orbem d:(penfat, cr cce»nbsp;los regit inteUtgentia, fie cunékihominum opera mo»nbsp;deratur. D«m uult entm dom'musaqult;e tumultuanturnbsp;cr concutiuntur horribiliter, cr nubes 'mcaelotoni»nbsp;truatedunt plena ßrmidine,nubes fuo iuffû elcuanturnbsp;ex terrarum exhalationtbus, cr'm pluuias cr fulguranbsp;concrefi unt,unde uentus cr ßlmina a:duntur,tanquatnnbsp;ex thefaurario dei. Eius ergo prouidcnfilt;e cr di/fienft»nbsp;tioiu omma fubfunt.

Omnis homo quantumlibet fapiens habeatur,Pulius Opena» fit 'm admiratione tantorum operum dei, qu£ aßiduita»nbsp;te uilcfcunt, çum fint reuera mcomprehenfîbilia erudi»nbsp;tioni humanie,etiam dodis. Contra ucro confitndunturnbsp;digne fapientes Babylonis,qui fîbi obnüffo uero deo connbsp;ditoremundiridiculosdeosßngunt er fabricant ma»nbsp;nibus conflatoris, qui cum fint fine /fiiritu cr uita, ho»nbsp;minibus uiuemibus fuccurrere creduntur, cr 'muocan»nbsp;turfuppliciorationecrfacrificio. Nonne mfîgnishxcnbsp;efi uanitas, cr opus plenîi erroribus,pro quibus digmßinbsp;me tam dodi impofiores uifîtari debeant, cr pronbsp;tis attrociter pumri,ab his quibus impofuerunt tam ma»nbsp;htiofe cr certa feientia^

aaa 4

-ocr page 306-

19 nbsp;nbsp;Nó fieu t hæc, pars lacob; quia qui fecit

omniaipfeeft, amp; (ifraël) feepcrû hæredita^ cis eius i Dominus exercituü nomen eius»

Tales non funt rtec unquamfiterunt deucrofemitte lacob, inter fiUos Abrah^ nunquatn cenfebuntttr, quinbsp;tam indigna fentiunt de dco fuo cum tarnen ex cornaitnbsp;propagationc innwneri talcs prodierintf fed pauci fent^nbsp;perrnanferunttquorumportio cr hlt;ereditM eß uerutnbsp;deus ; cuius nomen eß dominus deus exercituum, deusnbsp;AbrahaM,lfaac,et lacob, ac fide tUos feékintium filioru.nbsp;2.0 lt; ^Collidistumihiuafabelli,amp;egocoi^nbsp;lidam in regentes, amp; difperdä in te régna*

T« Ó populelfrael,ad potentiam amp; iuffummeum dißipafli mihi ßrtißimas quafq^ gentes, quæarmis in*nbsp;firuiiißima; te adoriebantur Olim, (S' ego per tegentesnbsp;tnultas dißipaui in terra quam h^editaßi, er regna plunbsp;rima per te uaßatii,ut agnofeeres bomtatem ad te meamnbsp;er omnipotentiam,cui per omnia confideres.

2.1 EtcoIIidam in teequü, amp;equitemeiust Sc collidam in te currum,etafcenforc eiustnbsp;2.2.nbsp;nbsp;Sccollidaminteuirum SCmuIierem,SC

collidam in te fenem Sc puerü, amp; collidam in te iuuenem amp; uirginem,

amp; collidam in te paftorêSC gregem eiue. Sc collidam in te agricolam SC iugales eius,nbsp;amp;coilidam in reduces amp; magiftratus*

  • 2.4 nbsp;Et reddam Babyloni,SC cunäis habita^

toribus Chaldææ omne malum quod fecc rutin Sion, in oculis ueftris, aitdominus»nbsp;Pquosercurrusregum multorum propter tecon*nbsp;ßegi cum afcenforibus er equt'tibus fuis, uirts er foe*nbsp;mintsnolui clementiamimpartiri,fcd anathematciußinbsp;omma abfunu er climinari. Senibus et pueris,adolefcennbsp;tults er uirgimbus intemetionem indixi, paßores cumnbsp;gregibus,agricolam cum iugis boum.duces er magißra*nbsp;tusoppreßi propter te. Sic quoq; retribuam Babyloninbsp;crudeUtatem fuam propter te, er habitatoribus Chal=nbsp;tbeis, omne malu ißud quod impia uoluntate Hierofoly*nbsp;mam uaßauerunt er templum: fic aut retribuam,ut ui*nbsp;furißtis ergauifuri, et 'm falutcm ueßram,ait dominus.

  • 2.5 nbsp;nbsp;^Ecce ego ad te mons peftifer, ait do*nbsp;minus; qui corrumpis uniuerfam terram;nbsp;Sc extendam manu meam fuper te,Sc euol-uam te de petris,SC dabo te in monté com*nbsp;buftionist

  • 2.6 nbsp;Sc nö tollent de te lapidem in angulum,nbsp;amp; lapidem in fundamenta ; fed perditus innbsp;æternum eris,ait dominus*

Manus ur» Ciuitirtes munitiores appellantur montes, ob altitu.’ bes.dieun» dinem adifidorum er turrium, etiam ß 'm plana terranbsp;ßtaßnt. Et non prohibet ab hoßibus etiam fiuminumnbsp;eonßuentia Babylonidin, er in campoßtam er monte:nbsp;quam nunc dominus alloquitur ,nominans eam urbemnbsp;montem pernteiei er uaßationis,unde tot urbes er re=nbsp;gna uaßata funt per totam terram, donee flabilireturnbsp;imperium Uhus multorum iniuria er perditione ; quamnbsp;nunc extenta manu arreptam dcuoluet CT pr^^^ ünbsp;taMo 'm profitndiorem uattem calamitatuni,nbsp;excelßoribus petris repofuerat ntdum fuutn, f^nbsp;comportauerat cunClasmundi diuittoserrtpi^^'^nbsp;tantum deijeiet in tma,fed etiam igne cremabitnbsp;bilabit, 'mtantum, ut nec lapis fuper lapidem ccHnbsp;rMgt;‘,er tanta adußione comburetur, ut nonßp^nbsp;lapidibus, qui readificationt urbis fit profidur'^’^nbsp;fiindamentum ponere uelis, ßue iungere tnurosnbsp;laptde, fed fit urbs tanta in ru'mas fcmpiternti 0quot;nbsp;parabiles.

Leuatefignum in terra tclangitel’** na in gentibus,fandhficate fupernbsp;Ces; annuntiatecontra illam regibus anbsp;rat, Menni, SC Afeenez; numerate c*’/'nbsp;eam Taphfar, adducite equum quafinbsp;chumaculeatum«

a.8 Sanßificatc cotra eam genres reges M ' diæ duces eius, SC uniuerfos magift*^^nbsp;eiuSjCundam^ terram poteftatis eins«nbsp;xlt;) Etcommouebitur terra, SCnbsp;babiturtquia (conßßit) euigilabitcootrap’nbsp;bylonem cogitatio domini, ut ponat ttt'nbsp;ram Babylonis defertä, Sc inhabitabileu’’nbsp;50nbsp;nbsp;nbsp;Ceftauerunt fortes Babylonis à pï***®^

habitauerunt in pexfidbstdeuoratu*”*, robur eorum, Sc faäi funtquafin’“''^nbsp;incenfa funtiabernaculaeius,con(^^ ”nbsp;ueäes eius*

Quaß de nouo mcipiat adhortari adopfi'S'^ r Hem Babylonue, gentes er régna, ßc amphß‘‘dO''Jnbsp;tißima utitur propheta pro fuo populo confri'di«^nbsp;fidem, er hoßibus terrendts gentis ßue. Proiii^‘^nbsp;leuate uextüa, clangite tubis, congregatenbsp;fcribite exercitum, et de remotißimis nationibds,nbsp;quot ßrenuiß'tmos habere poteßis mihtesmer^^^nbsp;ducite: de Armenta fcilicct,er Germama,prtfi^^^nbsp;idoneos ùnperatores ac duces. Afcendant Wnbsp;Darij contra Babylonem numero locußanddnbsp;eius, er uelut examen apum. Praparentttr aJ f“**nbsp;termimumgentes, regesq; Medorum cumnbsp;magiflratibus,cum tof4 terra imperij illorMibßquot;^nbsp;cuti uideatur totits terrarum orbis, ernbsp;omnes iUius opes,cxpeditione tarn magmexertidd’nbsp;tum ut Babylon uaßeturthoc en'tm decreuitnbsp;tendunt cogitationes dei, ut rependaturnbsp;délitas er fitperbia, utßcut deßituit regiones'nbsp;er in folitudines redegit, ßc ipfa quoq^ cumnbsp;rafolitariafiat, er expers 'mhabitatorum,tteill'l‘^nbsp;ßtrobußus aliquis pugnandi peritus.'in mumttonbsp;enlm fuis fcdcbunt,progredi non auß : eneruabitidPnbsp;pauore prafentis mali ßrtitudo iüorum :nbsp;more attomti timebunt, cum interimnbsp;tacula urbis, er uedes portarum, er quic^uulfinnbsp;dinis eß conteretur.

51 nbsp;Currésobuiam current! ueniet,»


-ocr page 307-

ut annuntict régi ‘“’P*-’ ciuitas cius à fumnbsp;contur^nbsp;ïr^fprjefentia intue^nbsp;iam captit Babylo»nbsp;^‘*''f‘‘Hli urbciti tumultuantcs er circum=gt;nbsp;i” ffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p‘(l‘itium tri/k nuiitium 'wfès

*quot; ^itmn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urbem^irrupilJe hojlrs,exitiuin

’quot;“Paf * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peruagarif uadafluminunt

'“‘’’t. Sic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßgt;’t« urbtf ob inopinatam irruption

^Wk^***' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^f‘* Bibyloniie urbi,

^'üs If - ^æ*- dominus exercituum, quafiarca, tcinnbsp;adhuc modicü, amp; usnictnbsp;eius»

Xfliit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regnum uel regni metros

copioßßimis mampulis ad nujjein

f'Sftt ft r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;betißis

”'‘’^“*’“0 tn'turanda. '¦’^^»deuorauitmeNabuchodonbsp;quot; reddidit me quafi uas

Ihiflü- ’’•^tencritudincmea.ciecitmc. ^’^ylonbsp;nbsp;nbsp;'^’P‘‘’æ mexSi aro mea fuper

^’’’»‘^'cithabitatrixSion: 8cfan^ habitatores Chaldææ digt;

clemeniiit ßngitur loqui in captiuorumßam tmc denbsp;’'•’s 0)^5,;^ “^«itfr conuerforu : Babylomui lUe er«nbsp;tiaflator, deuorauit me ijuoque,nbsp;Kitsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’¦‘’Squot;«’» I «(ilt;/,erfacrM £dcs,ßatuit

quot;^'^^deglutiuit me ut draco, implcuit ^quot;^’'^'^^'^‘’^°'gt;tgt;^bitidiuitijs meii,cr quicsnbsp;^‘f^undutn (^dclclktbde habebam

gt; pr^dof reliquiarum, nderat Babylonem tranlhilit,ßbinbsp;¦’’’’liiiid;^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciuium acfiliorum fanguinem ad

5 6qu^^i effuditfilia Chaldeorum. Hicc Änbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Zion ey Hierofolymte.

^æ*- dominus, Ecce tuam, SCulcifcaruknbsp;bnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcfcrtü faciam mare cius,

\BtJ°°‘’^namcius.

*” tumulos,habitatio i8 ftupor Sc fibilus.eo quod nonnbsp;Si^'^’tor.

‘^‘’8’^ntï excutientco-‘quot;ticatuli konum.

fïlioï quidem meot perfecutut es o Babylon, fed ego contra te illorum caufam deßndam,ulcifcar eoSfCrnbsp;de teultionem fumant, or omnia munimenta urbis tUiCnbsp;außram,ut etiam aquarum pr^eßdio teßm exuiturus,nbsp;quo minus tueri tc ab boflibiis poßis, eSquot; quod tu ad tentnbsp;pus Hierofolyma mtulißi, id in jempiternum tu paticsnbsp;ris,ut ßs ponenda 'm rumas ar tumulos, habitaculuntnbsp;draconum, horror crßbilus ob uaflamfolitud'mcnt,innbsp;cuius ruinis nonßnt habitaturt, ntfi leonum catuli, CJquot;nbsp;kamnerugicntes GT iritcundiepropugnatorescatulorié^

59 In calore eorum ponam potus eorums amp; inebriabo cos ut fopiantur,Sc dormiancnbsp;fomnum fempiternum, amp; non euigilenr,nbsp;dicit dominus*

Dunt Babylonif ßruerent potu m fuis conuiuifs, esjquot; Connfuio« Uelut ebrij exuttarent,quando zx ex uaßs domus donti= çam. *’*’**nbsp;ni in contemptum dei i/rael prolatis, prophana contresnbsp;datione biberent, eadent noâe fomnum lUls mtuli femsnbsp;piternum,cccißs ab exercituMedorum, irruente in ursnbsp;bem,d€ quo fomno non effent ulterius euigUaturi ,ficutnbsp;dealijsconfucucranttemulentijs. Occidentur enimzTnbsp;maihibuiMur ut arietes zr hadi tüa noäe,zr ßnemfasnbsp;cient tam 'mpietatibus, quàm UbidinL

4! Quomodo capta eft Sefach, ôC compre-hêfa cft inclyra uniuerfæ tcrræî’quomodo fadla cft in ftuporem Babylon inter getest

PerSefachliterarumpcmuitatione Babelinnuitur, Sefac» quomcaptam gratulaturcr exultât no folumprophesnbsp;ta, fed omnis, ut diiium eß, orbis terrarum, mixto tasnbsp;men fliipore, quomodo urbs tanta zr potentiaßrtitusnbsp;dmisq; tanta capi potuerit,quod antehac nuUagentiumnbsp;credidiffet. At gMæ omnes moleflauer at, er de omniumnbsp;rapinisfcglorificaucrat, nunc omnium confenfu opéranbsp;Cr confiuxu inuadittir,obruitur,collatisqi uiribus capt«nbsp;tur cr diflierditur, non aliter quàm fi plawties aliquttnbsp;'mundantibus fluentis operiatur.

45 Faâæ funt ciuitatcs cius in ftuporems terra inhabitabilis Sedeferta, terra in quânbsp;nullus habitct,nec tranfeat per cam ftliusnbsp;hominis*

44 Et uifitabo fuper Bel in Babylonc,ct cq^ ciam quod abforbuerat de ore cius: SC nonnbsp;confluent ad eum ultra genres, fiquidcmnbsp;ôC murus Babylonis corruet*

Nonfola urbs Babylon ,fed relique quoq; Chaldai* ci regnt ciuitatcs redaâ^funt 'mfolitudines. Deniquenbsp;non cuadet Beel ipfe Babyloniorum deus riduculus,cuiMnbsp;diripienturopes, quas gentes comportauerant ad Basnbsp;byloniorumplaufumcrgratiam, ut non ultra coconsnbsp;fluxurafint.

4y Egrcdimini de medio cius populus meus, ut faluct unufquifq; animamfuam aa ira furoris domini*

-ocr page 308-

lEREMI AS

46 Et ne forte mollefcatcor ueftru.ct timea^ tisauditum qui audietur in ferrât Si uenietnbsp;in anno auditio SCpoft hune annum auditie: Si iniquitas in terra, et dominatornbsp;fuperdominatorenit

tiubri dei AUoqiàtur domîitus per prophetam ludtcos cdptos popuius. ..^abyloiie,iamfuum populuin appeUando: lubetâ; ut cünbsp;tëpus iüud uenerit ut redire poßmt minitne cunckmur,nbsp;fed de hue tant praudgente eXcdnt,Ut faluet quifq; feipanbsp;funi, ne pdriter inuoludturiudicio duro idtionis diuittie:nbsp;tie'uepduore corripidnturyZf eordibuf rttollefcdnt gjquot;nbsp;timednt ßbi,du}n huiufmodi runtores de udftdndd Baby^nbsp;lonedudierint, quifingulis dnnii twuidiffdmdfttur, obnbsp;noudßiidid homtnum,crnoud imperianoudf^; mati=nbsp;tidt,quarum u/iafemper caufa eft alteriui.

^7 Proptcrca ecce dies ueniunt, Si uifitabo fuper fculptilia Babylonis t Si omnis terranbsp;cius côfundetur, Si uniuerfi interfeâi eiusnbsp;cadent in medio eius*

Veniettempuicumidolacorruent Bdbylonis, cunt fuis cultoribiis occideiidis in medio eius,zir confiindeturnbsp;totaregio Chaldteorum. Totusautemmundus exultdbitnbsp;obcolldpfumtyrannteuinilludregnum,ßcut ex oinm=nbsp;bus plagis orbts Jßonte accurrentgentes, ad diripiendunbsp;pr^edds lUius. Ratio autem cladis eiits, dicitur uaßationbsp;tfraëlis,zr tempïi fummi dei, utficut ßcit ifraëli quan^^nbsp;tumlibet peccdtorißc quoq; fiat fibi.

¦lt;^0 Quifugiftisgladium,uenite, nolite flare: recordamini procul domini, Si lerufa-km afeendat fuper cor ueftrum*

51 Confufi fumus,quoniâ audiuimus opprobrium: operuit ignominia faciès no-ftrastquia ueneruntalieni fuper fandifica cionem domus domini*

t 51 ^Proptcreaccccdiesucniût,ait dominus,Si uifitabo fuper fculptilia cius, Si in omni terra eius mugiet uulnerarus*

55 Si afcenderitBabylon in ccelum, Si fir-mauerit in exceifo robur fufl: à me uenient uaflatores eius,ait dominus*

Voî Babylonij, qui nunc fiigitisgladium tüedorum.

I R M E I A H V.

Uelociter currite ,neuos perfequentes

ne ufigt;idm fleteritisAttterim tarnen uobis in n(at,quod arigufiidsqudsnuncpatimiminiukf gt;nbsp;ifraëlitis zy ludais duibusq^ lerufalem-erubefeebamus de opprobrio neftro, î’**’*^quot;nbsp;nobifeum, quiaiaëbtbatis tuncuirtutedconin^’‘^gt;^^finbsp;fuperatos tam nos quàm dominum deuinnbsp;fdcra prophanafiis, cr in fanëh fanëhrtiMnbsp;tis procdciter,quafi potentiores deo noflro,^«^nbsp;templo fupcra^c uidebamint, uirtute deoriit»^^^nbsp;Vciiiet itaq} tempue cum zy uefirorumnbsp;tis uanitatein tam idolss iüorum excifis,qU‘ilt;’f‘^nbsp;occifis per totam terram: quam fuam uafiitateff^Pnbsp;nirenuîlafdpientiauel firtitudine poterit-^ ^jitinbsp;immitetur hoftis, qui nec deos lüos l'^uerebit«^’^nbsp;mines. Aedet autan horribilcm uoceninbsp;contritioncm maximam regm cbaldieorttmfiubtnbsp;mino deo noflro,quë nunc blafiiheinatiSituii^^^nbsp;iufiitiam cr robur feMietis,cr expduefcctù''‘'i^nbsp;quàm à uoee tempeflatu maximarum in aqt^nbsp;tibus, ubitumultuantur fludits^ crnbsp;fonitu.Vement immenfo exercitunbsp;fttr pduore uafiantium, ut robuflt quo^nbsp;poßint, quorum cr arcus confringetuur,P^^(i!dnbsp;quoq; dudum multorii arcus conßegeran(,id''nbsp;penßandidepari tëpus uetùfie uideatur.nbsp;retributionum dominus efl,qui prouidenti^ß^^fOf^nbsp;malos puniri à malis, ut puwentium quoqs 'quot;'Çi/nbsp;wi« ZSquot; modus fiio tempore talione nonnbsp;quod iuftum eftfiufie quoq^ exequi.

Etinebriabo principes eius,^'’P^fof' cius, duces cius,Si magiflratusnbsp;tes eius : Si dormient fomnun»nbsp;num,Sinoncxpergifccntur,ai*:’’^ ’nbsp;minus cxercituum nomen eius*

Hlt;ec quoq; ad uerbumfuperius diéhfu»^’ tur propheta uarijs tcmporibus de eodetnnbsp;eadempronunciajje, zr repetitioneshuiuf’^'^nbsp;horruijjèadconfolationemfuipopuli.

Haccdicit dominus exercituur^ijfu^ Babylonis illc latilfimusnbsp;diet,Si portæ eius excelfæ ignénbsp;tur,Si labores populoru ad nihili*’nbsp;tium in ignem erunt Sinbsp;Prophetia de eodem feorfumnbsp;hune locum,Babylonlt;c£ ciuitatis quantuntui^nbsp;craßtßimusq; murorum ambitus,perruntpt^^ßnbsp;Z^ deflruetur: port£ quoq^ altißima:nbsp;igne fuccendentur,qud: multo populorut»nbsp;nbsp;nbsp;.int

(lie ßuntyZJ“ ad maximam fatigationem, iüius imperiofa tyrannis,ut tandë igntbusfi^nbsp;ponerent tantopere laborauerunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

59 ^Verbuquod præcepit kre««'’ / phcta,Saraiæ filio Neriæ filii ryiu’’^nbsp;pergcretcumScdcchia rege in juFnbsp;in anno quarto regni eius : Sarainbsp;eratprinceps (requiei) prophétise* P

-ocr page 309-

tE R B M I A S

^tfcripfitifrcmiasomne malum quod ƒ ntwuni erat fupcr Babylonem, in libronbsp;’“’’omnia ucrba hæc quæ fcnpta funtnbsp;(“quot;'jB.kyionem.

taixitlercmias ad Saraiam, Cum uc-* Qm^''’^‘’^y^onem 18C «ideris, óC legcrisnbsp;tiquot;*»wbahæc,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

locutus es contra locu habuM'Ÿ‘^’^‘*^‘'^seum : ne fit qui ineonbsp;BfrK '' bomine ufqj ad pecus. 5lt; ut fit

librum ift3, ¦ Ö ’“sadcnm lapidem, SC proqcies iliumnbsp;(.quot;î'SEophratcn,

“ôto fubmcrgetur Babylon,8d il4y à facie affliâionis quam egonbsp;“’per ea m, 8C fati gab u n tur*nbsp;'n Hjj, ^“eufq;ucrbalercmiæ*

frijif« deflruilionefermones multos con^ ^omendauttg; Sardùe pro^inbsp;cum Zedekiaquarto unnoregmnbsp;'**'**'ffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iÜuc

lt;:onfolarentur, l’''eci!fcl'''^’’°^°'»plrtioneeorum, licet certa effent,nbsp;uenirëtnbsp;fubmergerëtur.nbsp;’''‘iirj-‘^ßamp;d/icatu iflud,ut ficut fubmergc'*nbsp;“'¦’’’ßiCl'quot;*’”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcfùngeretur tmperiofuo

f'SlL’^^‘‘’po‘irct, ut nunquamrefurgeret.Sic imperqs,poßquäauaritia crfafiunbsp;fi'Oitiftt^'^^'iiiitiu onerofa fiereiit,t^ imperium iu^nbsp;(n,cuisit uertiffcnt,deßitutd timoré dei et culnbsp;^^liiitcloj: **’l^“«cre rc^cî Gf abiicere. Dombtuseßnbsp;’¦™ regum, cui fi principes obßequinbsp;‘'fi contempts

1

(

principes obfequi faßt« itlorum dcijciatur mj Ikrcora.

5 C A P V T LIL

‘’“’s uiginti amp; unius annt crat siünbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccepiffet:

“ndccim annis rcgnauit in Ic £i?''***ïcfn : 6ó nomen matris einsnbsp;' ES‘’^?«”ædeLobna.

'’“ini-iz, r ’n oculis domini, iuxta '”^“(13 ^“’'ordnt crat in lerufalcm amp;nbsp;A ^’«bpii’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proiiccrctcos à facie fuaï

^arl ^““^^dechiasàrcgeBabylonis* xSenr'j^^^^^'’”quot;nononorcgnicius,nbsp;‘^yquot;”®gt;decimadie menfis, ucnitnbsp;gt;hisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Babylonis,ipfe ÔC

aduerfus lerufalem, ^^ni, 8c ædificauerunt con^nbsp;' ^tfi,‘^’’^‘^nmitu*nbsp;adundecimu

^5'”^^’”5'?^’^*'° » nona die menfis, ‘tfamcs ciuitateni; „qh jf^nt alL


r R M E I A H V. 144

menta populo terræ,

  • 7 nbsp;nbsp;Et dirupta eft ciuitas, 8C orancs uiri bel*nbsp;latores ci us fugcrunt,exieruntcp deciuita-te node per uiam portæ,quæ eft inter duosnbsp;muros, 8C ducitad hortû regis î Chaldæisnbsp;obfidentibus urbem in gyro: ôCabieruntnbsp;per uiam quæducitineremum*

  • 8 nbsp;Perfecutus eft autem Chaldæorûexer*

    citus regé: ôC. apprehcndcruncSedechiam in deferio quod eft iuxta Icricho: SC omnisnbsp;comitatus eius diffugitab co»

    9 Cum^comprchcndiirentrcgem,adda xerunt eum ad regem Babylonis in Rebla-tha, quæ eft in terra Emath : 8C locutus eftnbsp;adeumiudicia^

    ]o Etiuguiauitrex Babylonis filios Sedelt;* chiæ in oculis eius: fed öC omnes principesnbsp;luda occidit in Rcblatha,^


I gt; - Et oculos Sedcchiæ eruit, 8f uinxit eum compedibus, 5lt;adduxit eum rexBabylo-nisin Babylonem: SCpofuiteum in domonbsp;euftodiæ ui'qi ad diein mortis eius.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In menfe au té quinto,decima men fis»

ipfeeftannusnonufdecitnusNabuchodo nofor regis Babylonis,uenitNabuzardannbsp;princeps militiæ, qui ftabat coram regeBanbsp;bylonis in lerufalem.

Et incenditdomum domin(,amp;domunt regis,SC omnes domuslerufalê,etomnemnbsp;domum magnam igné combufTit.

14 Ettotum murû lerufalem per circumi-tum deftruxitcundus exercitus Chaldp^ rum qui erat cum magiftro militiæ.

ïy De pauperibws autem populi, amp; dere* liquouulgoquod remanferat in ciuitate,nbsp;ÔC de profugis qui transfugerant ad regenxnbsp;Babyionis,ctcæterosdemulritndine:trannbsp;ftulitNabuzardan princeps militiæ.

  • 16 nbsp;Dcpauperibusucro terræ rcliquitNa*nbsp;buzardan princeps militiæ in uinitores,dCnbsp;agricolas.

  • 17 nbsp;Columnas quoqjæreas quæerâtin do^nbsp;mo domini,8c bafes, ÔC niarcfncum quodnbsp;crat in domo dfii confregerut Chaldæi : Sinbsp;tuleruntomne æscorum in Babylonem.

  • 18 nbsp;nbsp;Etlebetes, ôCcreagras.ScfalceSjSC phia^nbsp;las,Si mortariola, ôC omnia uafa ærea quænbsp;in minifterio fuerant,tulerunt.

  • 19 nbsp;Ethydrias,6ithymiamateria,eturceos,nbsp;ÔC pelueSjSi candelabra, etmortaria, ÔC cyanbsp;thos: quotquct aurea, aurea: 8C quotquocnbsp;argentca,3rgcntea : tulit magifter militiæ.

a.0 nbsp;Columnas duas, ÔC mare unum, Si ui^

tulos duodecim æreos, qui erant fub bafii^ bus quas fecerat rex Salomon in domo donbsp;mini, non crat pondus æris omnium ho-rum uaforum.


-ocr page 310-

lEREHI AS

i! De columnisautem, decern Sioflo CU-bici altitudinis erantin colunina una: amp;fu Jiiculus duodecim cubitorum circumibatnbsp;earn : porro groflitudo eius quatuor digi-torumî (er intrittfecui) caua crau

Et capiceHa (faperutranij;) ærea î 8C. altitude capitclli unius, quinqj cubitoru : ÖC re.^ tiaculum, amp; malogranata fupercoronamnbsp;in circumifu,omnia æreaî fimiliter columnbsp;nae fecundæ ôC malogranata^

2^^ Et fuerunt malogranata nonaginrafex dependentia î 8C omnia malogranata centum, retiaculis circundabantur*

14 nbsp;nbsp;Et tulit magifter militiæ Saraiam facer-

dotein primum, amp; Sophoniam facerdo-tem fecundum,amp;:tres euftodes ueftibulû Etdeciuitatetuliteunuchûunum, quinbsp;’ cratpræpofitus fuper uiros bclIatorestSCnbsp;feptem uiros de his qui uidebât faciem re-gis,quiinuentifuntinciuitate: fcribainnbsp;principem militfl,qui probabattyroncsînbsp;amp;fexaginta uiros de populo terrae, qui innbsp;uentifuntin medio ciuitatis»

a.6 Tulit autem eos Nabuzardan magifter militiæjCtduxitcos ad regem Babylonis innbsp;Rcblathaî

‘Xtf Inannoodauodecimo Nabuchodono for,tranftulitdeleruraiem animas odin-gentastrigintaduas.

50 Inannouicefimotertio Nabuchodono for, tranftulit Nabuzardan magifter militiæ animas ludæorû feptingentas quadra-gintaquinq;: omnes ergojanimæ, quatuornbsp;millia îexcentæ.

Etfadumcft intricefimofeptimo anno tranfmigrationis loachin regis Iud3,duo^nbsp;decimomenfe, uicefimaquinra menfis, le-uauit Euilmerodach rex Babylonis ipfonbsp;anno regni fui, caputloachin regis ludæ:nbsp;Sc eduxiteum de domo carceris.

5^ Etlocutuseftcûeobonaîamp;pofuit thro num eius fuper thronos regum qui erantnbsp;poft fein Babylone.

Et mutauitueftiméta carceris eius amp; co medebatpanem coram eofemper cuntflisnbsp;diebusuitæfuæ.

54 E'f cibaria eius cibaria perpétua daban^ tur ci à rege Babylonis ftatuta per fingulosnbsp;dies ufqjaddiemmortisfuæ cuclis diebusnbsp;Uitæeius.

Hoc crfpMt ai ucrbuin relattttn efi hue ex fine ^uarti

IRtHEl AU V. tibri Rcg. excepto quod poft uigefttnuinfepM^^^nbsp;fumfummanumericolligitur eorum qui innbsp;tradiiaifuntcaptiui,qui tam totiusludaiciud^l’'nbsp;tici comparatione, fub regibtie, quàm eoriannbsp;runtfttb Cgt;ro et Dario modieus eft ualdc.Tcuip^'',^nbsp;ptuaginta interprctumnoiifiiiffe pr'obatiUoruittJ jnbsp;tium, Etanmfupputantur perHabuchodiieZ^’^nbsp;ÿ«/ primum regnare or fus eft quarto annonbsp;tioq- uaftauit ludaam. Primo cum loiakim, qi“nbsp;chim diâus cft,ftlium lofîie uinâum catenisnbsp;bylonem cum uafts domini,qult;e in tentplonbsp;Secundo cum loachin, qui gt lechoniiit,nbsp;ßl cum matre gx principibus ffionte fenbsp;tulit, or iterum pretiofîftima uafa de domonbsp;Tcrtio,cumScdechiam,qui gt Mathatitf,e^d^nbsp;ctecatum abduxit, domum donùm inceiidit, Ms ƒnbsp;deftruxit. Non per omnia cocordant gt;uim(rigt;q^^nbsp;fîgnantur cumillis,qui 4. Regwn 14.nbsp;perfonarum,de quo quid fentiendum aliasnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

FINIS.

SVMMA VERSVVM M,

COMMENTARlAj^

LAMENTATIONES IEREJ’* Hebraice diâdi Chinoth^nbsp;ALPHABET VIH

VOMODO fedetfoi^y populo înbsp;uidua dominanbsp;ceps prouinciarû

tnbuto.

AnntfiK eft prophète leremtM tcmpore,pegt;’ inulta perieuh, pr^cdicationtb^^'^J^quot;'nbsp;tnino fibi rcuclatit populunt ludaicum etnbsp;entendare. Ciuoei^u^fnintmcfucccftit,nbsp;déplorât ruinam peruerfi cr MeorrigihUi^ ^^7nbsp;uerfioncia perfidie ciuitatis, qu^ fempernbsp;mino fuo fetKiebat,prieceptts fuii aduerfib^^“’’’nbsp;benefteiorum dci,prophetiis eiuinbsp;hjredem propnu dotniin,ftgt;cci(ili officionbsp;tendum illK,trucidatura. Nec tarnennbsp;Icna tantum llierofolymlt;e urbi, fed eccleffi jnbsp;fidelium,m toto mundo diffierforum.nbsp;rum, çy- in omnibus mundi angulis ànbsp;priedicationis fiierunt fempernbsp;dominü deum omnipotentem,creatoreninbsp;omnia fapientiftime fua infinita fapienti^nbsp;diffienfantem, remuneratorcm bonarutn, i^^ftnbsp;impietatis:fedcragnofcentium fenbsp;natura deprauata,cr no nifi per deiggt;'ati‘i’’^i

-ocr page 311-

mundi crfilio dn affc^uUn '’(is iKnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°’'‘^^^^i,fidcliter credent es, et de fuis pec

TaiesfemperCf i^f^t^poribus/ùerunt fideles ad cao’nbsp;'^'litiii,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quieeftcommuniofi'i

'’’'‘liiijt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; ^ui infuper per Jfiiritu fanÜMn

’’'’’’lO-p^ccatorum, carnis refitrreilio^ QSæ ficfummafufit orthodoxnbsp;ecclefitefinbsp;kt, ^(lt;15nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘lt;l’f‘”itur cr firit, etiâfi alia malta do

SS *l«c (c I ’ “f P‘tiet fx gf^M martyr«)« Kctcrwra. fid^’lium, inteUigitUrnbsp;urbem,fideliut» dco ciuium, qtiienbsp;°i( ”*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coelcfiibtM,tUfic critpror

tniferijs cum Chrifio regnatura, N»«c mundo, pofito in maligne,nbsp;pitiiturabnbsp;^’*‘'‘^6» ^^‘°^‘lt;^^‘tpitcfatana,inq} graui captiui-^nbsp;ffi ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundo decertat agones

opprimitur ab hoflibus came cf inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commilitonibus fuiregni tyrant

quot;' **%!, '^^gt;'cgmcoelorü-DuplicitcrergoLamen V ffiiicef ltd litcram exponi, Dc fubuerfio=nbsp;f’'!' ttnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;principal

quot;'^’tcskj ’^^os tempore Icremia:, qui uifas calas crfu'« urbiscr homtsnbsp;oppgt;'‘’ß^°'^^gt;

in hoe mundo patiturecclefia ?• «1 ’'l*« diximus, fideles ac cleâi à domino,nbsp;pcregrinantur, Cf captiuinbsp;erfilicitatem ffierantes per Chrinbsp;^'’^*’'*'«gt;2?'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifgt;’P‘tgt;'i‘t‘ir

^ffd incomplete in hoe mundo, doa !nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deo patri per uifiionem Cf tens

i vtdd ^^^titudine eain donet, CffiUs lt; L Wficu'idum pradisnbsp;otnnium prophetarum. Et quia innbsp;4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;affeâus primas dgft, non

‘^‘'^orum ? ommaenim confitn» ’x,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ hoftium promoueri odis

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»tiferrima conditio populi ludaiei

,i' L f^‘lt;!Kigt;i^ /‘‘^'^‘‘^’»grauißimum dei contra fuum I ^,1?'^' Cv»!,'? L*’'quot;'”’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peculium admiras

I ^nLat' proximafunt folutteoras inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^iiicüril'^^^^‘^^^^°tumordineselegantiorains

J iijl^fnii 'f“’fionaliarationequam Sedulius inbsp;S«ta7**

' ’i’ll« nbsp;nbsp;nbsp;æ”* ’ ^^lt;^(:um olim babueritfilios ina

s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciuibuscr populo, dos

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sentinmer regnorumt

i th' '’»fur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^‘‘ptKciuibus,ipfanon tam

tj’'**'' tof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ^lt;^cleftafacrofanHa ap^

(' ’Mt' K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leftimdtionctn,

hofies, oinnesfilios huiw muiidi : äues

CHlNOTtt. 14$

Ëabylonis captiuos tenent dues lerufalem.Videtur fitn {laccclefiamodicaeffe populo, redaóla in angufium, ittnbsp;pauci appareaittfilq dci, cf fandi fideles, fed deo noti P‘} à do»quot;*nbsp;funt in toto mundo, quamlibet oppreßi traditionibus tnino.nbsp;humanis uarijs, difjirentium religioiium, fuos tarnennbsp;deus nouit Cf firuat, non minus quam tempore Helite,nbsp;qui cum ftbifolus uideretur, audit gratos dco culturesnbsp;refiarefeptem miUia, Et ifti amici deifuntueri prtncigt;-pcs huius mundi, )uhil in hoc mundo haben tes, fed osnbsp;mnia poßidentes, peregrint nihilominus in hoc mundo^nbsp;quod aliaminquirant h^reditatem in cceleftibus,

UETH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

Plorans piorauit innoöc.SClachrymae eius in maxillis eins« Non eft qui confole«nbsp;tur earn ex omnibus chans eius. Omnesnbsp;amici eius fpreuerunt earn, fadi funt ci ininbsp;mich

Adueniente tribulatione captiuitatis, propter ido= Serap« lolatriam Cf fcelerum fuorum enormttatem plcfcs I«= *'“quot;’“**nbsp;daicafero dohdt, cum^pius prophetarum attefiatio*nbsp;mbus pramonita Cf conuenta,fatius ilk fiiiffet prauoanbsp;ricationis noxam cauere, quàm poft comnuffa pœnasnbsp;literlugere. tüoneosLmfalfanuminacf fintulachrctnbsp;confolari poterant, que ftudiofißime contra deum, utnbsp;adultéra coluit adulteros, quos charos ntrnium habuit,nbsp;Cr pre dco fuo coluit, que idola tanti fcandali fibi cau^nbsp;fa fiierunt, non folum non profiterunt, fed maxime no^nbsp;cuerunt, in tantum, ut cos ludibrio er confùfione di*nbsp;gnos inter hoftes conftituerint, Plorat continuo ecclesnbsp;fia fideliumfuam pducitatem,fuorum perfecutioncs,nbsp;Cf lachrymaturpotentiamfatane,principis error«»!nbsp;in hoc mundo, permittente deo propter peccata, Pau^^nbsp;eißimi funt qui confolentur eledos dc ccclefîa, rarinbsp;dodores,lcgitimi epiJcopi,Cf apoftolici uiri.Ideo Jfiefnbsp;nttur ab his à quibus diligi deberet,quia non tanti facitnbsp;humanes traditiones, adûentitiosqs articulos,preter canbsp;iholicam Cf apoftolicam dodriiiam, uerbum domî^inbsp;tu purum immaculatum acfimplex.

G I M EL»

3 Migrauit luâas propter affliâioncm Sd multitudinem feruitutis. Habitauitinternbsp;genres,necinuenit requiem» Omnes per^nbsp;(ecutores eius apprehenderunt earn internbsp;anguftias.

In exilium relegata efllerufalemmetropolis regJw luda-.ideft, reliquuspopulusànon interfedisgladio, ^udlot^«;nbsp;fameacpefte,rcliquieinquam ludamigrauerunt cumnbsp;maxima afflidione in Babyloniam, ubimultis Cf mosnbsp;gnis obfequijs Cf laboribus eatenus afifkguntur à Chahnbsp;deis truculëtibus Cf fuperbis hoftibus, Cf à uarijs gennbsp;tibus ikiusimperio fubiedis, nucabdudi inhunc,nuncnbsp;in alium locum Cf populum,ut nuUamujfiiam inuenhnbsp;re poßiat requiem per feptuaginta annos, Ncc pro totnbsp;laboriofis obfequijs amicos fibi comparare poffunt,nbsp;fid perfequutores nihilominus O' coardatorcs, à quhnbsp;bus continuo diuexantur, cf infuper irridentur,ut

bbb

-ocr page 312-

LAMENT.

tuut eantica 2iott,crcxterd,utmhil nifi MguftiM tK* pn-wntKr. fidelittm ccckfi^ tleum confitetitiu crnbsp;eolentium,in hoc mundo exilium fuflinet,tgt;lurimnmaf^nbsp;fiigitur,ob fcandaU errorum in fide cr moribuf pluri-morum defcifcentium 4 uerbo dek In omnibtK hiccgennbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibus habitat folitaria,maftlt;t,zr lfireta:quietemhoc

mundo nullam inuenit, fedperfequutioiies patiuntur omnes, qui pie uiuere uolunt in Chrifio.

DALETH.

ViæSionlugent, co quod non fint qui ueniantad folennitatem. Omncs portaenbsp;cius deftruâ», facerdotes eius gementes.nbsp;Virgines cius fqualidac, Si ipfa opprefianbsp;imahtudine.

frttfmiffut 5*°” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fß} lu^bref exißere, er

“* herbofat minime triM,eo quod non ßnt qui ucniant ad folennitatem, utßjiiuagaudiacelcbrent ter m anno,nbsp;ttel facerdotum officia in templo expleant, quia tew«nbsp;plofuccenfo, nwri ciuitatis fiinditut dirutifunt^CT pornbsp;U deßrußa, unde oninif decor eitu fqualefcit, cripfilnbsp;amaritudineinfilijsfiiismiferegemit, Quantnbsp;pauciffitcceßibus creuerit ecclefia poft apoftoloruni rtnbsp;tnartyrum tempora, crpoftinchoationem pergrino--rum dogmatum in uerbo dei fiindamenttim non haben»nbsp;foeteffuj. tium, item adhuc poft diuitiat epifeoporum CT mona»nbsp;chorum, poft AriftoteliciK ftholax theologiat permitnbsp;xM, Ubet magif deflere, quàm memorari, Cr atlegarenbsp;hiftoriat hodielateproftantei, clarté cr cert^ ben^»nbsp;ciodeiiut maxime lugeaittuiie qute ducunt in ueratitnbsp;eccleftam à longo iam tempote. Porta intrandi eccle»nbsp;fiam fidei fitnt articuli, certe non parua ex parte depranbsp;lMti,non lUi apóftoticijfed noui, plures quàm bis duodenbsp;cim, qui cate^umenis cr omnibus facris liter is inftitu»nbsp;tts iticredibilesfùerunt, quorum tomen per tyranni»nbsp;dem,ficut cr hodiefitfConftftio extorquebatur à neo»nbsp;phitiSfCradfidemnoftram conuerftsludaiscr Sar^nbsp;racems ; de quibus multa did poffent, iam Jatis decla^nbsp;rata ab alqs, cr probe hodie cognita, Hanc ecclefiafornbsp;tem iamdudum deploraueruntcr ingemueruntfanâinbsp;facerdota, er cafta conftientite, ac uirginalis pura^nbsp;piorumdeuotio.

he.

Fadi funt hoftes eius in capite, inimici ’ eiuslocupletati (pro^er4n)ftinK9Uwdominbsp;nus locutus eft fuper earn propter multitunbsp;dincm iniquitatum eius: Paruuli cius du»nbsp;ôi fitnt in captiuitatem antefaciem tribu»nbsp;lantis.

Reftiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“^P^te hoftes fadi pmt, profpere cefferunt eis o»

tiKctirM. i^^fifirntfiliciftimetriumphaffedeludais, urbe, templo, cr deo iudoorum , omnia fucceffit pergeruntnbsp;proffero propter peccatanoftra, Vel, fi placet, irruenbsp;runt hoftesin caputeius, domim templum, regrmacnbsp;principes, uniuerfimt gentem diuitijsffoliando, ««pnbsp;culis captiuitatis mnodando miferos, cr in alienom ternbsp;raa,fimulcummulieribuscrparuulis compeHendo,nbsp;sionwio eui peccauerunt, wßitm tudidum eis retribu»

CHINO TH.

ente. Pcckfia fidelium hoftes ucritatû CSquot; P' , shores autem errorum cr fthifmatumfti’gt;P'^lj^,nbsp;rercroppreffbrespertuhtt lÛiinfuorijidnbsp;ambiunt non quo gloria dei, fedftua,nbsp;crluxum, Sicenimmhaclachrymarumuanbsp;complacet exercere fideles,quibus prode/l,i‘‘ j^inbsp;tur, erfefe peccatores agnoftant,nbsp;ut Petrus,Paulus,Marcellinus, crfimiles,'’nbsp;poftcafum. No« eflenimfandusinterraß'^^nbsp;cet,ut feiant unam caufam perfequutionu lt;?gt;nbsp;do,cumnuiltafittt. tilultaftMttribulatiofif^‘'‘'nbsp;feddehis omnibut,crc.

VAV, n Etegreflus eftà filia Sion on””’nbsp;eius. Fadi funt principes ciusnbsp;non inuenientes pafcua: amp; 3^**’**^,nbsp;fortitudine ante faciem fubfequ^’’^|lt;lt;nbsp;Obfeffa lerufalem ab hofte extrinfeciu,nbsp;rem iucunditatisfua perdidit intrinfeetu»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

fame cr peftilentia laborans, nulliut ope i tur, quoniamprincipes crredoresiOii^ylnbsp;ribus, pauido corde, non defenftonetitnbsp;gam inertem meditabantur. Hac quot^fe^'“nbsp;ronymumfententiaarguuntur negligeuiefnbsp;cleft add, ob quorum incur iam périt oin»^nbsp;puli ebriftiani, cum nec in meditationnbsp;«ec in cultu pietatis, »ec in uirtutum ueri’^^st^nbsp;tio laborare conantur,fed in luxu uoluptd'^^ii'^,nbsp;' riafcelera,iuxtafu^eftionemhollism/l^‘\j(,t,lt;(^nbsp;tur. Cuiuspericuli malum illos maxitvenbsp;in bco regkninis conftitutipotiusnbsp;quàm mandatorum deifequiueftigianbsp;cœleftis reffu gloriam ctim fandis do^lt;”^^nbsp;rentur accipere, fed cum diabolo amp;nbsp;ntangehenntecogcnturredpere.Wcil^‘^‘‘^rLfnbsp;tnulto atrodorafcripturus noftrifiecidinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jf,i

pis, tuhil minus quàmfttcras litertsfeiequot;^'^ perfequetibus pietatem.Vel ftc:Anbsp;cr martyrum ecclefia deficit cum pttf“nbsp;iHiraculorum cr fortitudinis, Epi/èopinbsp;fynceri fuccefferunt,non habuertmt tmienbsp;pafcuaproponeretiideo in fide crmoribn^nbsp;ecclefta capta eft ab errorum autho) ibid‘

ZAIN, W'î

7 Rccordataeft Icrufaledienint nis fuæjamp;præuaricationisîoni”,nbsp;rabilium fuorum qushabuer’^^^i^n’’ :nbsp;antiquiscumcaderet populusonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

nu hoftili, 0( no effet ei auxil'ato’’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

earn hoftes, deriferunt fabbata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

Cum maximo dolore recordati bylonem capti, perdito iucunditatisnbsp;rMn,quashabuerunt infuoHierofob^' Jidrnbsp;quoqjeruditi mdolueruntrebdbonesju^’^felnbsp;uaricatifunt in deum er prophetai,nbsp;for. lerufalemfcripturisnbsp;quandoeomf que Hera eft eedeftihrquot; r j

-ocr page 313-

ieremias

“''''lt; fide nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; pMfft d“ non crrantcm in

‘''t botó fnoribut, etiamft aliquando pcc» Aliquandoeccle/tamuocari

'quot;*’ »‘jiik nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infyncere, fs- cum muitii errori»

^‘Ijiiiiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impkxicr mpltcatiacfedu-

^^ii^‘^^‘'‘^‘^‘°'^‘but,quibuf uehementius trahutt» 'muttlibtunbsp;’***gt;lt;gt;41^'''°^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ZT apoflolicii tra*

’’’“tfluf ?.'’^‘‘''^‘^gt;':gt;t»'‘gt;pter quas niifere dißraäm efi ƒ r* **'^***Chriftitoue, pofltemporaaütnbsp;Pnriti fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feäaSyfchi/mata, errores, er im*

oliiiif,. duriorcs ZT hnportabiliores quom ^Wi/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dequibuffinélus Petrus,cr 'Diuut

nobis tot hterefe fin Aquilone, zr ipßnbsp;impietas, quia traditio*nbsp;''P’ifftliinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delatum eß. De fcrfc lerufaletn di*

*’quot;’ ^r«4 b ' nbsp;nbsp;nbsp;'^^ßgt;t‘ttam e:T detraäam ac humilia*

J'‘n‘‘‘‘^^Pgt;'if»‘^na,ßaudatam donismaximiSf ' abexordio ecclefite clarueruntt

J'” fiTor« er odia, in fuperuacatieas ce* rdignafolen^

uenerunt in derifum exteris.

i'^^^^auitlcruralenijpropterca '””’*^preunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui glorificabâc

’’’quot;’i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiderunt igno

‘’«'^lt;'3 eftrp/’^Pfa autcm gcmcns, SCcon-

exprimit fidlfema^* '‘^'^^pi-omeruerit Hierofolymacxci^nbsp;irridendo, fine commifera*nbsp;Maximum autem peccatortim

odium, propt ß°gt; prophetarum dei çr ueritatis errtuni cr t«?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘fli‘( in cxilinm relegata,nußgt;ia

etfiiretaab ogt; ^^lt;i(Trebud^''^‘‘^'“^‘‘^^inr à domino deofuo air*nbsp;incommoda firre trifiifnbsp;^°^.ßßgt;n^xime intrafuam confcien*nbsp;de au^-^ peccafiêt.Peccatum ecclefiicnbsp;Sï«« ÄtS“*”“’'“nbsp;reo^dam^P°''^’

*gt;»«/lt;

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,.'*'nflabtlitas,cri(arilt;thterefef,

I r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opintones, ut er at diei Paf*

^'^°''ii(c‘‘l‘3’ ^ff^^‘ß’^^‘^cratio^ nbsp;nbsp;nbsp;rcliqua de quibus

^'gt;i(iti 01 ^^ipiortita: ttnde incidit confu* 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^‘^^nidere licet in ecclcfiauni*

'5 Sqj.. teth,

*®^ius in fimbrijs eins, nee rccorda

WwiA, ÏEREMIAS

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clfâoruwuJtitttdi«fWtold

ft«' gt;1nbsp;lgt;^nbsp;/

«i'*

ÎRMEIAHV. 146 ta eft finis fui.Depofîtaeft uchementer(»«nbsp;raculofe) non habens confolatorem. Videnbsp;domine afftiâionem meam, quoniam erenbsp;ôuseftinimicus*

Satis fuper^ ntmium proditur turpitudo ludaiciê gentis ex magnitudine patue quandoquidem pu* MoioFatri«nbsp;bltce fine^ omm uerecundia ad^terata eß cum idolts^ ^“‘’Kori.nbsp;po/H?(»tito tam turpiter domino deo fuo optimo éT »14nbsp;ximo, quafi perpetuô fie libidinari cogitaffet, cr hid^nbsp;lam tandem fubfequuturam uindiilam erbderet, contrnnbsp;omnium prophetarumprtemomtionefafiiduos, lAeri'“nbsp;to ergo qult;e plurimum prteuoricataeß, etiattt debußnbsp;plurimumconfundi, ab honore fuo amp; gloria prlt;ecipittnbsp;tari in fummammiferiarn er confufionetn,finealiqult;tnbsp;confolatiOne, qtuc uetbum doinini fetiiper audire reçu*nbsp;fauit ^Tandem maxima dolore contrita exclamare co*nbsp;gitur: Videfaltem tu domine nustc ajfliäionem meantnbsp;Cf humiliationem: er fi non ob mea mérita, foltern obnbsp;fuperbiam hoßis impq, er iaäantiam uiäöriie fua coiinbsp;tra te, uindiilain dignam fume de eo, er miferere mihinbsp;mifera, Ecclefiie quoque confufio ingeni apparuiti/inbsp;eis perfonü, qutC deeori efiè debebatit fibi, in epifcöpitnbsp;er do{loribus,qui non (atis circümßteäe aßimaueruntnbsp;damnum olim ecclefi^ infirendum,fi uel minimu quid*nbsp;dam prietei“ dei iterblM infiitUeiretur ùel doceretur,pronbsp;qua ipforit intempefliUa deuotione contigit tantus uni*nbsp;uerfalis ecclefiie lapfus,quem tanto tempore planxenitnbsp;er indotuerune pijomnesm cedefia tota, «t tardus ha*nbsp;ilenus et rarus apparuerit confolator. c{uid ehim pro* cJncuünbsp;fuerint ecclefijS genefalia concilia à mille annis, fatis genwaluu’nbsp;liquet ex fi-uàibus, ^3quot; fiittu ccclefiaßico, continuonbsp;faäo détérioré, pro cuius reßrmatione anxie ZT exnbsp;animo orant eroruueruntfemper omnespij, contranbsp;Antichrißifailiones, quicaepitab apoßolorumtem*nbsp;poribus, er lt;h(ratufq; hodie,ercum tempore adeOnbsp;increuit,donec fieret intolerabilé Cf manififlus fenß*nbsp;tis ommbus ex uerbo dei,

lOD»

IO

Manum fuam mifit hoftis ad omnia ftderabilia eius : quia uidit gentes ingref'nbsp;fas fanduarium fuum,dequibuspræcamp;gt;nbsp;peras neintrarentineccleftam»

Propterpeccataregum erpapuli ßabylonicuf ex* ercitus uaßauit templumdomtni, er omnemarnatumnbsp;dus deiecit, contriuit, concidcauit^ abßulit, quod neenbsp;ingredi,nec irreligiofe contingi debuit.ludtei exponuntnbsp;de Ammonitiser Moabitis, quihbros legis tnquifi*nbsp;erint in templo, er combufferint, ea potißirnum ratio*nbsp;»e,quia confinèrent diffàmiam Lot, er excommtatica^nbsp;tionem perpetuam gentis fiue, Sic in ecclefia damnumnbsp;maximum contigit ex commixtione philoßphicorum Phflofo/nbsp;j Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I r a-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I phiaecci*#

dogrtatum,ereccleltaßicarumceremomarum,cum il* ßafticer». libato uerbodei, immaculatoerfimplici,dum illotitnbsp;manibus facrauolumina traäare aufi funtethnidernbsp;athei,ut Porphyrius,lulianus, c t Ce^us/müles^ Pl‘ttonbsp;tAci etArifiotelici: ac interim Tabnudici, quifandM»

bbb X

-ocr page 314-

, LAMENT.

rûm fcriptufte impure mente ingreßi, fludio /ito depré ttaucrunt eloquia dei, te ecclefiaftica dogmata corrupenbsp;runt,eum no tnß timentes deü ex uerbo dei proficiant.nbsp;caph. a

«I Omnis populus cius gementes,amp;: quae^ rentes panem.Dederuntpretiofa quæqucnbsp;•i .. procibo,adrefodnandumanimam. Vide domine amp; confidera, quoniam fadanbsp;fum uilis»

Qÿanta mala paßißnt ïuditi 'm utrifij; uaflatioitibuf, infame, peflikntia er clade,diuinibln-iexponunt, es*nbsp;lo/ephi nontacet hifloriai mtcrimpaßim gemebundinbsp;federunt, er ommumrerum penuriapunitifuntprogt;tnbsp;pter peccata fua, pro de/iäu cibi mcidenmt 'm agonbsp;niai mortii, er omnium uirium deficientiam, utnon

** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘tnguflijs auxÜium ex

petere potuermt, QSlt;erunt iamdudu in eceleßa eleili ponem uitlt;e, uerbum dei, fed non efi ^ui illii frangat,nbsp;filiquts potiui nutriuntur traditionu philofophicarumnbsp;er humanarum, ^uibuf animie in erroret er confeientinbsp;arum anguflioi pertrahuntur ? Nec doilrina falutarisnbsp;afertur fohda er certa, gua confeientia piorum foU—nbsp;deiitur er confirmentur,fed epifcoporum tutiuerßta^nbsp;tum er patrum placita, citra et ultra uerbum dei.Hincnbsp;tanta in moribm uilitat, er m doHrinis uaciBatio con»nbsp;tigit, ut niß dominui uentii imperet tentationumfeccknbsp;filt;t nauicula periclitetur ad mortem.

LAMED.

IX O uos omnes qui tranfiris per uiam,at-tendite, 8C uidetefi eft dolor ficut dolor meus, Qponiam uindeminauitme,utlo-cucus eft dominus in dieiræ furoris fui,

Litera Hebraa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dubia eß. Syrus 'm*:

terpres reddit paraphraflicZs, Adiuro uos omnes,qui tranßtis peruiam,diuertitehueadme, eruidetc.Alijnbsp;fic: Kon uobisgraueßt tranfeuntibus ajficere. Alijtnbsp;Oß uos corde percipiatis. Abcn Ezra diät: tltecuo»nbsp;bis fiuHt, fcilicet m exemplum. Dici potefl, utßt com*nbsp;paratio: Nibil ad uos, ißa meà mala omnium hominumnbsp;mala excedunt, mter ueßra er mea latißima eß difere*nbsp;pantia. Reßgt;icite calamitates meas, uiMitis nufquamnbsp;effe tot mala. Deut umdemiauit me,aßiixit omnibut ernbsp;grauißimis aduerfist raccmauit etiamerrelicjuiMfit*nbsp;ßulit, videtur non in iudicio er tequitate afßixiffe me,nbsp;fed 'm fitrore. Loquitur enim afßäu humano, er iuxtanbsp;carnis fragilitatem. Eccleßainhocmundo multapa*nbsp;titur, er continuo Chrißum cum cruce fequitur, doletnbsp;'tncommoda piorum, er perditionem impiorum im*nbsp;probos^ conatus, fußirt mala plurima, nuUum 'mßrt,nbsp;doletß quit fcandalizatur. Exulesfuntàpatriainhocnbsp;mundo, peregrini, er peripßma omnitim,ut amatori*nbsp;bus huius mundi uideantur ßdcles deo nihil eße curte,nbsp;fiquidem non deßnduntur,fed occiduntur, opprimun*nbsp;tur ßne difßcukate ab impiß,pcrire mdentur, quaß nonbsp;fint deo dileäi

M E M,

i; Deexcelfo mifitignêinoffibusmcis, 8C

lerufalem er plfU

i

CH INO TM, crudiuitme, Expanditrete pedib«nbsp;conuertitmeretrorfum,PofuiC’’’^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

tarn, tota die meerore confedaw»

uißimefe pereußam, non aliter quütnß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fiivm medullas ignemuchementemfuccendijr’^ doquidem domos, palatia, faceUa, tentpli‘’’‘’L^nbsp;quoqi fanHorum una conflagratione m totumnbsp;dit ,utuel tarde mtelligcret cui fe omnibufnbsp;ifceredebuerit, utmagnitudinem fcelerun^nbsp;ret. Rete quoq; expandit pedibus,ne uolupt“^nbsp;ramdareadßnemufqiuitaliccretitnprobifinbsp;tit eos retrorfum, ut pro luxu fentirentnbsp;micorumfolatio deßituti, malitia ftuenbsp;ßesplangere cogerentur. Eccleßauerbonbsp;ttcl non ßudiofe incumbens, con/cientiamgt^^nbsp;tem angoribus, dum confolari non poteßnbsp;tionc humaita, fed femper deteriui dolet!nbsp;alias quafeunq; doärinat er confolation^f^it^nbsp;tim eße quam/alutem. Retrocedere, eünbsp;bus, quaßchumanafuntut uerbodeiufl^nbsp;fint uel non conßrmes. Vt uerbum dei erigi^nbsp;latur confiientias fidelium ; ßc traditioneinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i*

folatam reddufit, maerore continuo ‘‘Jr retitas.

•4 Vigilauitiugum iniquitatum

in manueiusîconuolutaefunt,^^jj-df* ( tæcollo meo,Infirmatacftuirtu5*’'(,p(i^ 'nbsp;ditme dominus in manudequa*’nbsp;tero furgere.

Non eß oblitus dommus prauaricatioigt;''’^.iLfi fed inuigilauitfolicite, er 'm temporenbsp;eis umdiHam dignam, iugumgrauißim^nbsp;er obßdionis horribilts. Conuolutas,nbsp;retitas ctdlo meo impofuit miquitates,nbsp;operandi totus deßcerit, tranßeritnbsp;r«i» caputmeum, eradomnebonugt;n‘‘iri‘‘^^^nbsp;rit perficiendi. In crudelem Chaldaorusnnbsp;me tradidit, quam euadere ufq^ adnbsp;tempus neutiquam potero necconfido,*!/^nbsp;conß-egit, utconßflere uclrrfurgerenbp‘!rnbsp;libetdileäadominoßtfacraecclefia,ttontnbsp;mulat commißa filiorumeius,fed uindi‘^‘‘^’nbsp;miferationibus, er gratia fua nonnbsp;Sinit deus ufq^adeoHum immergi'ßdelftgt;l.^iiiP^ inbsp;titurfubmergi, Docet tentjtionibui,qub’^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

titudo humana, quimßagilis ßt iufiiti^ ad dei gratiam aßiirent eleäi, quaferuant^lnbsp;er ßne qua furgere non pofunt.

SAKECllgt;

ly Abftulit omnes magnifitos^H’’^ nus de medio mei: uocauitadu^^^fo^nbsp;tempus.uccontcrereteledosnbsp;larcalcauitdominus uirginib**nbsp;Abßulit dominus magnßcos ludait^r^j,^


-ocr page 315-

LAMENT»

(^‘^iittentSabylonicam, guandopro^heti^ Cfquot; facet* ^‘««^Morwrnope doilrina maxime fuflentari de^nbsp;ft0it,dMn defwit Ulis princeps, dHX,pro“nbsp;^'‘Sfucrijicittm, iticenfum,hcus printiciarum, amp;nbsp;’t’lliatoritt»). Catutn dominus indixit,ut hofles pin*nbsp;ç^p'’‘'')î«frf«r,(td calamitatis mete auÿnemvm, ad oc^nbsp;l'^'‘^meoruin,in guosfidudam repttgnandirepoquot;nbsp;“’’i.bowirtMi torctday fupplidorttm catenas calca»

*' »ü '’^*'”^'’5 ^maes proftrauerit.ecekfia longo »S'

^^tfwpore deficerunt propugnatores ueritatis^ dd g!on'lt;e dei foUus, haretico^nbsp;contrit earn ut ctiamlt;jm

. ^^^ontpcriclitatifiierintcrtcntati: mterimuir^ tortoribus confdentiarum, domi^nbsp;/'«’f ^uente clarificaiitc, etiam pet*nbsp;“’’‘^«icrmortibtw.

gt;6 U. A1N» 5?

'‘Cull plorans , amp; oculus meus^ Mu aiquot;®nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aquas: quia longe

confolatorconuertcnsani« funtfilii meipcrditi.quonbsp;Ho^^’luitinimicus.

malorumcaufaquo! pertultprd^

'’‘‘ncriÏT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H^braos,ftgmfigt;gt;

ofKiorttm^et«»’- N«Uit enim con[ola=

P^brJ!^^'‘^^(aufarelmcjuebamr,oce,foGodoIia ’“M, 7*quot;^. EtpofiRornatum nuUuspro.nbsp;'‘«h;4?’‘'omp,r«it. occifo principe propheta^nbsp;^'^tl£'‘‘^1‘‘oquefumtommfold^^^^^nbsp;'’'T’ftiioÛnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deportauit.Ecclcfia lugubrt O'

qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confolatofes idoaeos

'^‘’4; T*” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utiliter,

1 toiçj’ nbsp;nbsp;nbsp;») confeientia confdaftt ueræ fidd

K- '^''uto.’^^‘lt;Oîr«oî epifcoposcrdodoresfic cli^ I*' ' '^{^tosluxuo‘oii(gt;

hoßiueritatis O'pid‘gt;ta ^«nù- ''’**P^”**t mimßri eyfi^ijecclefiaean-**'•'15 ÇJ. ^'•’(’frjfqufrcntMr, cf inualefcerens filijsnbsp;’’’^jîris dignis eccleßiefanda.

.ManJ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti

manus fuas, non eft qui

Mieft t’*” circumitu eius hoftes eius» 'Mfn, quafi polluta menftruis

“'amp;fliamtot periculis amp; pr^fentihui inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘*f‘'l^^ßtgt;gitio'f}'‘crgeremdnus,cogi-

k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni»w confiliorum, dunt

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^°gt;ffollt;ctor, hofles autem crtidelißimi

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘tddudi iudido diuino

5 amp; ultimas reliquias totius ifraelis, in

(k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffuguinolenta opera O'

'’derianoluit nitarc tn prauaconuerfatioa }

CHINO TH. 147t

Bf. Ecclefia angufliata aduerfis clamat ad dominum^ nec femperprocamali uoto exauditurad confolatioanbsp;nem, t^os compledens fiâereligiofos, 0'meon*nbsp;feientia turpiter poHutos tmprobos hypocritas, o' feacnbsp;tentes foedofemine dodrinarum falfarum,quibusinßcinbsp;turecclefîa , O'expànituriwri tantum derifuit fed e»nbsp;tiam hoflium ßrodtati. Si quit hôdie intueatür eccle»nbsp;fiam,uidebit niultis O’'m immenfum abußbus^fatfis^tnbsp;imiuerfitatum ddginatibuimifereconfßurcatami

SADE. y

i 8 luftus eft dominus, quia os eius ad irâgt; cundiam prouocaui. Audite obfecro uni^nbsp;uerfipopuli,ecuidete dolorem mcum.Vii'nbsp;gines meæ amp; iuuens mei abierunt in captinbsp;uitatem«

Âgnofeit fententiam contrafeiußi iudicis,meriti conßtetur fe pajjàm tot enumeratas calumnios. Non lt;tanbsp;liant iuflus iudex quam iuflampoteflßrrcfentcntiant,nbsp;lußum autem iudicem^ O' tarnen natura dementem adnbsp;iracundiam prouocaui, ait, prauisq; mets moribus contnbsp;puli durât» contra me ferre fententiam, Deniq; plurisnbsp;mos ad uidendum doloremfuu/m muitat,qUia calamito*nbsp;tem fuam ultra modumgrandei» ejje exiflimat,ut alio*nbsp;rum compaßione leniat anxietatem fuam. Qt^d uirgi»nbsp;nes O' iuuenes abire in captiititatem déplorât,oßenditnbsp;fc 'mde maxime dolere, quodJßemßatus fui uiditfubi^^nbsp;tocorruiffc. Ecdefilt;e dominus iußeirafdtUr, dumne= Ôoftrinànbsp;gligentius uerbo deifludet, admiratur autem fiudiqßusnbsp;doilrinM gentilium ,0quot; phtlofophorum uanasdi^u»nbsp;tationes: uti aliquandiuuidimus maioris rcuerentù ernbsp;authoritatis fitiße Arißotelemthcologicis fcholis,nbsp;quam Chrißi,Moßs,uel Pftuli ueritates,itndc nobts pronbsp;dqt tarn elegaas eccleßa. Certe talts, cuius uirgines o*nbsp;iuuenes abierunt in captiuitatem humanarum traditionbsp;num, O' ahominabdium errorum m fide o' moribus^ 'nbsp;de quibus nemo ad fufficientiam lamentationesfcribetinbsp;licet pleriq^ tentaucrint noflro fecuto,

CVPH. Ç

10 Vocaui amtcos meos, ipfi deceperunC tne. Sacerdotesmei.amp;fenesmeiin urbenbsp;confumpti funt:quiaquaefierunt cibuntnbsp;ftbi,ut refodllarencanimam fuam»

Qkoî qutefieram O' excoliieramdiligentißime,ami cos, deos alienos, idola. O’ regum aUstilia, omnia con*nbsp;tra uerbum domini ifios 'm tanta calamitate 'muocatoSnbsp;omnes fenfi nihil potui/Jè, quia uanitas O' nihili appa*nbsp;ruerunt.quodprophetis ueris anteanunquom crede*nbsp;re uotui, reges netttpefuccurrere noluiffe, O' turpiternbsp;deferuiffe. O' pedem retraxiffe 'm mets angußijs. Sacernbsp;dotes O' fencs 'm urbe ob tenuitatem uiäus,fame er fi*nbsp;tidcßccrunt o exanimatifunt, quibus rumo mtferi*nbsp;cordiam etiamuolensprießare poterat, déficiente ci*nbsp;bo in obßdione urbis ab hoßibus, ut neerffarijs omni*nbsp;bus uit£ mifen imi mdiguerint. Eccleßa fideliumdece» ficcieCjnbsp;ptit eft ab hareticis epifcopis o' doüoribus iamdudum *“?*•«nbsp;mtnuitis. EtMnueruntcrexpiraueruneprtelatieccle*nbsp;bbb

-ocr page 316-

LAMENT,

fi^ propter carentiam ucrbi dei, (juo negieâo amp; to,i« cdthedralibus canonicis coUegijs legetidax fanâo»nbsp;rum fuorunt legcrunt, cfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locum doélri»

me repofuerunt, uero animarum pabulo ncgteâo, fo* Uciti fùcrunt magisdefiecularibusnegotijs, ut ditefcenbsp;renttZ^ principefimperi/ appeHarentur zj- ejJcM.ln^nbsp;deaccidit ialt;Hur4tantauerbi,Gr ceremoniarumßibanbsp;ßitutio uanarum,multiplicatio mandatorum ecclefiaftinbsp;corum,cr tranfgrcßio mandatorum dci,deficientefidenbsp;charitate ob uerbi dei negleilum.

RES.

xo Vide domine,quoniamtribulor,con^ tyrbatuseft uenter meus. Subuerfumcftnbsp;cor meum in memetipfa,quoniam amari«nbsp;tudineplenafum.ForisinterficitgladiuS)nbsp;ÔC domi mors fim ilis eft.

Confotirio Deficientibus omnibus ut diélum eß, conß)tatori* toptïcibu»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fumit,deumprccibus adcundum:Mtde

dieit:O tu domine clemens ZS“ bcnignus,uide cr mifcre repro anguflijf lt;juibufguàm maxime premor:eatenutnbsp;utomnia mea uifcera conturbata fint perturbationi^nbsp;but, cr firuore noxio intumefcaM, hoc eß, omwio in=nbsp;ucrfumeflfZj'àfuolégitima flatu amotumcormeumnbsp;intra memetipfum. Eß enim expofitio prioris iuxta pronbsp;phetarum cr poëtarum facrorum morem. Eius autemnbsp;tantie perturbationis caufamdatconfiientia fcelerumnbsp;' meorum,^ua rebeilandofemper rebcUaui uerbo domi^nbsp;w, crprof^etisfanéliSt Idconunc digne affiigorun^nbsp;dii^i. Si intueor qui forts gerwnturplatea uel uiciSfnbsp;omnia plena funtcruore occiforumfiliorum meorum,nbsp;fidomumreMcro, inucntofilios ^uog;famc deficientnbsp;tes ad mortem. sic ecclefia orationibus fefeaddomi^nbsp;num confolatur^ dum ßris er domi omnia letaü erpe“nbsp;ßifiro errore uidet exulcerata;dum uifcerafua maximenbsp;tteccjfaria membra, epifcopos er doäorcsfentit tumulnbsp;quaflionibtis fchifmata er ana*nbsp;poruiB.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;themata attentari, ut uidere eß in Aäis Conciliorum

ucterum er nouorum, præcipueiti Ecclefiaßica Ek« ffbij c^farienfis, er in Tripartita^ Depafchatis fißonbsp;^6 die celcbrando. De iwogirtifc«« colendisueltole“nbsp;randts,De baptizandis hiereticis,De primatu Romanlt;enbsp;^clefia;, er Papafuper ecclefiam, De ufu facramentinbsp;Eitchartßite: taceo Parifienfiwm articulorumlabyrinsnbsp;^um, er alia.

SIN. tî?

1,1 . Audierunt quia ingemifeo cgo»non cft quiconfoleturmc.Omnes inimici mei aunbsp;dieruntmalum meum,Iætati funtzquoniänbsp;çu fecifti. Adduxifti dicm quem uocafti, ôC.nbsp;fient fimiles mei,

Affliâo angoribusyauginentum doloris eß, ami» tum,inquoffem collocauerat,diffèrreopem er fola»nbsp;tium,ijuin er ab hoßibus infuper irrideri, ^uafi fpe ernbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidutiadudum habita in deumfuum, nunc in nece/fita^

fefi-ußretur, ^uaßfiußra domino deo fuo crediderit: id quod Chrißo er Dauidi improperatum legimus manbsp;füfißa blaff hernia,qu^ non htdit periclitantem,fed in'

V H i JN U 1 H.

terßcitbla/fhemantem. Non eß aliquatenusrffX'^ dendum iudiciumdci,femperiußum uenerandn^^nbsp;timendum, t^onderelinquitdeusßgt;erantesinfe,Pnbsp;rationes exaudit er faluat, confolaturq; tandemp^nbsp;immißiscondignis, iniquis piorum opprefiöribus»*Jnbsp;iudiciofuo, Vtq^reproborMn peenaßtnbsp;licit ate fandorîi: fie piosfolatur deus ßagelüfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

impiorum, quas fuis tandem hoßibus iinmittit, rc^irandi poteflatemfanâis poß diuturnuianbsp;er contrario tortoribus eorum iußlt;e damnation'llnbsp;tentiam. Ingemifcitfemper fanâorunbsp;brorumfuorum angufiijs in hoc mundo,necdifiquot;'^^nbsp;rare dei clementiam, certo credent piarumnbsp;erbeatam mercedem, impiorum autemnbsp;lamitatcm, utrecipiant infemetipfisnbsp;rant,utpatientia fanilorum coronetur,0'i'''rnbsp;perfidorumpuniatur,

û.'i. Ingrediatur omne malum uti te: amp; uindemia eos ficutnbsp;propter omnes iniquitatesnbsp;enim gemitus mei, amp;cor

Orat fidelium deuotio, ut remoretur pio^^‘ j jfi* fecutorum fieuitia,Mq;iuflodei iudicionbsp;pi) humilientur, ad quietem piorum.nbsp;unumquenque operumfuorumfrudlumnbsp;fanëlos oppreffertint, domini iudicionbsp;Orant fanài iußam à domino contranbsp;non uotomalitite, fedffirituprophétiegt;nbsp;tùe, quo conuerti eos magis defiderantnbsp;ut non tam malediôlio fitndetur, quàmnbsp;îetur, ficut er ipfepoßulansabiniquitatil’i'^'nbsp;datumfe meminitexpeena infliâaàdomtfquot;«nbsp;bus ctiam liberatus gémit aßiduo ernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^l *

ALP H ABE T VM

rorefuodnsfiliäSio‘’*^j('r3^’ decoriointerraindy^’ïjlli^nbsp;Lsœ^SâlS^noneftrecordatusft^ J,nbsp;dumûiorum indiefurohsft»'.nbsp;Cf ciwit fanihts leremias propheta doiltintnbsp;tationes ercarmina Hebraica,fupernbsp;turn ruina; urbts lerufalem,noa adnbsp;minibus fletmn inutilem,fcd ut fuinbsp;pertraheret er folicitaret adpexnitenti^'’^nbsp;bus peccatis,ob que illigenti er urbinbsp;calamitas,ut omnium feculorum hontitiof .^idinbsp;tur huius poenitentiam, utq; detvmnbsp;uMcemimpietatum exanplonbsp;go feettndo hie acerbißinwm cafumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jlir

maximis 'mßrtunijs dominus ubßß^''‘^’ji(itii''^ uelut obtexit er obmdyilauit lerufaletf-'l^^^mnbsp;lia Sion, quia in monte qui contigott^^nbsp;Sian,quafi (ub matre protegendaßbaß'^nbsp;temfàdluM eß demerit is magnorumi^‘‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(F

-ocr page 317-

IAHEN Tquot;.

iratux dl dominux, utuoluerit gratiißhHd twd» Gr per prophetaxtoties pr^dixerat,nbsp;l^^furdu fabulant. Elegant hyperbole eil, de calix deienbsp;w terra, de maxima gloria gt gratia 'm fummatnnbsp;z;- odium. Quicquid mfigue erat m urbenbsp;^è^teifraêHtica,fummu}ndecux ludaicum, ciuita*nbsp;O' metropolim terufalem præcipitauit er deiecit^nbsp;pepcrcerittemplogloriæfuæ fedima»nbsp;' ^‘fiult;e,are£faderis, propitiatorio, cherubim,Cfnbsp;ficrix uafis, fandu/m fanéhru/m c««t tem^nbsp;atrijs omtiia p-triter comminutafunt er deleta.nbsp;printitiuæ er apoRolica; fitlendorcm indoanbsp;G'mraeulix,fi quis comparct ad poReriorisnbsp;^‘*^ilo3t)res,regiosducalesq; eptfcopos,ucrbum do»nbsp;quot;i «fc feientes nec pradicantcs, Gr ad mores cerc»nbsp;habebit uberrime lamen»nbsp;'^î'4'''ftigrduij;in!uin ecclefit£,quaft ècalodela»nbsp;fcjg.quot;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut iK facramentorum quidem fanëhtax

à turpifiimoquæfiu cr auaritia,qua: eft

i Pf . , B E T H. Û

*”013 dominus nec pepcrcit, o^ wiofa lacob îdcftruxit in furorenbsp;ra,„!quot;‘’y'doncs fijiæIud3,Se deiccitin ternbsp;A' principes eius*

gniflis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dci,Gre^ufionem 'mnocentix fan

‘‘U!ÿnf ‘^•^pfno/ißimw« templum,Grdecux to prlt;ccipitauit Grdc»nbsp;^itianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuo:ldeil,iufiitiiefitæiudicio,

er turrium 'm terram deijeiens, pfmcipatH omnem delcuit.nbsp;’’'quot;‘innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidem gt mores

‘'fofldica ecclcfia,ex ifra'éliticagëtc connbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hierofolymix,à quibtix

‘^°gt;”mum, quæfanè plurima fite temporibuxficnbsp;^‘^‘(gt;ny^.y‘''^Pgt;'lt;’pt‘^pcccatamaiori^^^

'ï'*’ uiderctur 'm ecclefia,quan multa millia.Pol^tosnbsp;tion folumhæreticosepifco»nbsp;'‘‘^gt;gt;gt;pr'mapex,regesacC£fares,nbsp;Î . gimel.

’n ira furoris omne cornu If* iiiit^î^^î^*^'^rorfum dexteram fuam à fanbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuccendit in lacob, quafi

^0kn^fj’’nniædeuor3ntis in gyro* ^**quot;*'’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er 'tmperium,

Pn- iußam u'mdiëhm ludæorum re^ °’^'^'‘^detraxit. Dexteram fui auxilijnbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°‘^‘^‘^rreredignatuxcHifraeli

'1' r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potiuî er ipfc ceu

'^fiiby'[^’'’gt;‘^^^°'‘ß«Sgt;'ationcmurbix er templi, ^°l‘‘^^Scgt;itix.Ecclcfi.€fu£ no parumnbsp;uidetur,finendo 'mimicum homi»nbsp;^‘^aniarumj^argereagroecclefiaüicOiper

CÖINOTH^ 148 hiereticot,TurctUcr/}gt;iritualet tymnnof cofcicntia=nbsp;rum crdiuorumpromotores cr intercejjàrü, contranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

uerbiidomini,fof)hifiicos^ theologos, quaßuerbidei puricrcerti nuBa ejjèt habenda ratio : fed flammanbsp;auaritia,^}- tjutefluumftiidio omnia confùfa funt,ut tonbsp;ta pietax uifa fiierit eonucrfa fit quieflum, per matitiantnbsp;cpifcoporum gt monachortim.

DALETH.

fermé repetitio eß ciufdcm iam prlt;emißie fententine, ut fieri confneuit 'm carmmibtK,Graffiihwm querelix.nbsp;Chaldteis dominux poteflatem dédit mcendendi templitnbsp;cr urbcm,dcflruetidi mwum,eo quod iratux femel degt;*nbsp;creuißet minime parcere, qui aliquando patribuf pla*nbsp;catiu terramgentibuxereptam 'mh^reditatem diflri^nbsp;buerat fili/s Jfracl. Si fidelet ’m ecclefia per 'mgratitudi^nbsp;nem peccauerint ZJquot; fuperbiatti, diutiuf^ dom'mux pernbsp;patientiam tulerit,reuerti nolentef,areu durifiimo iudinbsp;ci/ fui adoritur, hoßem fe fingit umdieando peccata,nbsp;quicquid ornatuum fcientiit fùerant confequuti tonbsp;tum difiipat/crfiunt iuxta ChriRi parabolam amp; do»nbsp;ärmamnouißimapeioraprioribux.

HE. n

Synagog£ ludaicte poß idóla anhelantifaâux eß do» minuxitiimicut,quandoeam hoßili gîadiodeuafiandanbsp;permifit. Deiccit non folumornamenta urbis,maenianbsp;cr palatia, doimix er templu,fed etiam munitionet adnbsp;definfioncm paratax,replcuit^ omnia trißitijs mcero»nbsp;ribux Grangoribux,ut nemo non mifer ilUc muenireturnbsp;(y- cahmitofe humiliatux,Ornatux quidë ecclefitefuntnbsp;linguarum genera, curationtvm uirtux gt doHr'mafiunnbsp;(Sa eloqueiitia ßgt;iritux. fides uerô/fies Gf charitox an»nbsp;temuraliafunt,Gr munitiones.Stare enim poteß muninbsp;tux perfidem er iußitiam, quamuix tùrtutum perfidennbsp;darum, GT Imguarügratia deßitutux :qwa ßne fide GTnbsp;charitatehoßiumpatemus'mfidi/s.

V A V.

() Et diffipauit quafi hortum tentoriunt fuum,demolitus eft tabernaculum fuum« ,nbsp;Obliuioni tradidit dominus in Sion fc.-ftiuitatem 8i fabbathu: öi in opprobriumnbsp;Sein indignationem furoris fui regem SCnbsp;facerdotem.

TabernaculumKofaicum, crtemplum Salomoni» cum, urbem regni metropolim demolitux eft dommutnbsp;propter peccata ifraelix, ueluti dum ameenißtmtu hör»nbsp;tux conculcatur à firix. Aboleuit er uaßauit orcamfoenbsp;deris Gr propitiatorium,ubt habitauerat ueluti cWflnbsp;bbb 4.

-ocr page 318-

LAMENT*

Cultus dei hofnMuf,reßgt;onfidando, crorantesexlt;tudiendo,mi amp;Vp°ruui wula [gt;erpetrando,lt;edendoq; oractda. Sopiuit obli==nbsp;*“•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uione,Gr ttegligerc otnnirw uifuf eünbsp;nbsp;nbsp;abijcere pror=:

fui. Sokrtnitdtcî fiatiU cr annudf, ciw» [abbathif cr neomeni/i^aliM^ ceremonie abominatui eft, cr ne ul=!nbsp;tra fierent abßuUt locum ftnâum dc templum, cum fanbsp;cefdotio cr uafis omnibut, totamfimul gcntem {fer=nbsp;tunti cum regibut cr facerdotibut 'm captiuitatcm ernbsp;morton traditii,ad perpetuum opprobrium,lîuiuftno^nbsp;dicorporalemcultum dei crcerenu)nialon,cltmdosnbsp;mmutyijui ßiiritus e^l, gt 'mffiritu ac ueritate coli ueanbsp;tit i fidelibuf^cum tempore reßitutum uidimuf, cr funbsp;pra omnetn modum adauâum in ecclefa, ut ludaorumnbsp;ceremonie fire ntiüius onerit fiierint prlt;e noftris : qu'mnbsp;Gquot; confcientiie confriéilt;efunt, ZT humanii ttaditioni^^nbsp;bus fic pietds obruta, ut nihil nifi mutiles ceremonienbsp;remanfermt 'm eeclefidt zr qui epifcopi dicebätur, fcfenbsp;reges zr principes gerebant, quibus etiam utta coronanbsp;non fufficeret: ZTcetera nwlta acÿrauia que hic dicennbsp;da cum planilu ßrent.

ZAIN. 'X

7 Repulit dominus altare fuum, maledi^ xitfanäificationi fuae.Tradidirin manusnbsp;inimici muros turrium eius.Vocem dcdenbsp;runtindomodomini/icutindiefolenni.

Altarcrepttlijfe dom'mum, zrfanShficationi maledis xiJfe,eflhoiliMfalutares zr pro peccato,cum ablatio^:nbsp;nibus er libaminibus abrogajje, dum templum zr uafanbsp;iUripienda hoßibustradidit^ZTnihil fupereffeuoluit^nbsp;urbem fubuertit cum propugnacuhs,altera quoque ui^:nbsp;ec,zruoluit proflratam 'mterim,ne loco ZSquot; tcmpori uenbsp;rus dei cultus aÜigatus putaretur ab aliquO. Clatnoremnbsp;blaßihcfiue dedcrunt hofles 'm domo dommi,ubi quonsnbsp;dam laudes canebÔiur à ßdclibustdc quoamp;Efaias S4.nbsp;capiteÆcclefia autcm uera altare habet 'muiolabile,fannbsp;{bficationon perpctuam in ChriHoiquanquam cecidenbsp;rmt turres 'muincibiles Apoßolicorum epifcoporiimnbsp;iamdudum^zr uox hereticorum horrenda audita ßte^nbsp;rit 'm domo donuni,ucrbo dei neglcllo.

KETH.

j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cogitauit dominus diflipare murum

filiae Sion : tetendit funiculum (fuum, er) non auertic manum fuam à perditione„nbsp;Luxit^ a ntemurak,amp; murus pariter di(.*nbsp;fipatus cftgt;

Moti Fcru* Vrbs ifla,cuius dominus uoluit Cf decreuit iudoiu^i patnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^jCr perpendiculo equitatis, dißipare murum,zr

condignam reddere peccatis mercedem,Synagogalu^ daica eil, qu£ femper fuperbe zsquot; contentiofegeßit fenbsp;cum domino, contra prophetas ad fe miffbs,contraue=nbsp;ritatem uerborum dei, ut nouißime quoque pr'mcipetnnbsp;prophetarum,zr heredem cceleilis patrisfamiliâs occinbsp;derit, ut iußus iudex ZJquot; iuflttiam diligens dom'mus no*nbsp;luerit'rnterim auertere manum fuam à perdendomalenbsp;malos agricolds, fed terr am ilUieißniculometiensho*nbsp;fiibus portiendam permiferit, Murum zr ante^ale

CHINO TH.

dißipauit,cum angelorum cuHodiam mini otim pietate fußcperat. Ecclefte quidtnbsp;templum ChriHus non deßruitur,fed eoi^nbsp;muro zr tutoribus gertmt iamdudumnbsp;donee perpendiculam ecclefte uerb^nbsp;omnia perditioni fubiacent, lugent^nbsp;confeientie,

TETR. ü

9 Defîxæfuntinterram dit Sc contriuituedes dus/egf*”nbsp;principes eins in gentibus.No”nbsp;SCprophetæciüs non inuctici“*’^nbsp;à domino.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ludaica fynagoga perdita eft, Z^' cum urbeamp; templo, cüius portenbsp;pcffumicrunt, omnia fubuerfafuntedifi^i^’^^/nbsp;runt,ceffauit dommium,oracula di/parutn^'^^rnbsp;iamdudum ßer'mt ecclefie prmiores,deß'’f^ffnbsp;natores Zf indices,ßuüus 'mdicaucrunt-^lt;^nbsp;xi Zffubmerfiuidcntur, quifefecaleßttnbsp;ks iaäabans mundo, diuitiarum ad/mra«”'^^nbsp;epifcopi zrmonachi : nihil foliditatisnbsp;preßiterunt ecclefie, non fe ucéits opp‘’r^^^nbsp;ribus,fed ceremoniß mcumbentes,uerbt‘^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

mundus u'mcitur obmifcrut.Keges Zf tes translati, gcntiliUm more gentilesnbsp;quos zr in multisfuperauerunt,fupo'ßd“’'^^d^nbsp;per maioribus O'nouis excogitatts,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d lij^

ritate negleäis. Non eß audita lex feculares, z^ prophani philofophaßri-la 'mteÜigëtia,quia eorum nuüum extab^t^^^^nbsp;Thome Zf Scoti argutiarum, Zfnbsp;num:quis hec negareaudebitddeo 4nbsp;feepta eß uifio, quia uerbum domi»if‘^'^L^rnbsp;fed Scoticas tenebras feélatifunt^ amp;nbsp;las,adfaßum Zf queflum excogitattd-lOD.

Qjii olim in urbis Hierofolymepott^ ' bant 'mfubfcVijStfenatores uencrandinbsp;nunc 'mtcrfi^ humi procumbut:qidnbsp;funt agladio, fame Zf pefie, cinerenbsp;uirgmes facets mdute funt, que oUffnbsp;perbißimeqi incedebant ludentesnbsp;nunc nudate ornatibus trahuntur in t‘‘P^ -^nbsp;niores zfpresbyteri ecclefie terren^ P”^nbsp;quamcaleßia,capitisfui ChriHinbsp;taomnium uirtutum amiferunt.nbsp;topere fe iailabät clerici zf monachi,^^nbsp;ne,qualisßerit,zfquosfruäusptlt;gt;d‘^^^ ’nbsp;äenus, Zf fentit hodie moeßa ecclefie*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

CAPH. 3

-ocr page 319-

l-AMENT^ cótritioncm filiaenbsp;» Puhmcijcum deficerct paruulusamp;ia»nbsp;quot;sin plateis oppidû

’J dfhl^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;permouetur ftnlhis propheta

contritionem gentisfutf, ZSquot; populo,Jic ut pr£ lanbsp;iocunditasuerfajitnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpufculif,cr

ot^tubutcof^erfis 'm plateau inß ^i^iliter in ecclefia deflenda à piji eHnbsp;(gt;1,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriüi fanguinc redempta,

lt;tblutae dcnuo deuoluun^ ^istiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitiorum, itautij quiinnocen

uidcbantur CT ChrifiianorudoébreStnbsp;Ml«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defyderijs 4 j}gt;iritualibuf ho

««K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f’ifßrumq} fint /peiktculü eorMn,quot

**^to confolari ac promouere debuerant.

Matrk lamed.

8(^j5*dus fuis dixcrunt, Vbi eft triticum ‘quot;PM deficcrcntquafi uulnerarinbsp;^'’’sinfi Î cum exhalarétanimasnbsp;O’atrüm fuarum*

Pgt;'°pf’^^‘‘^‘^ cr poëtica fitnÜA, quot;quot;'’»iiifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;antiotue nimiau, quando matret

uift nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infantibut,requirentibui flcbi

uitie,quab'a comunitei-pro S’u^ cr uintvm, pro confiirtatione ernbsp;ß^nebatur odia i^grauior ma^nbsp;maritif,ut cogerentur mifer»nbsp;crptterofprafamis magnitudinbsp;ï^'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GT defyderio cibi maxime angu

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempore in ecclefia auditor es

^‘fiopif quarunt triticum cr iti=f tjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pompafe^

ffudio, incwmbere non uacat iÜK^ *^'^«1 iq ƒ**nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß fideles in ecclefia uulnerati erroa

‘tnguftias confcientiarum moximaK

^LM. «?

‘frujj.F^’parabo tc,cui affimilabo te filia Uif Jæquot;* adaequabo te,8c confolabornbsp;’quot;ate f . Sionîquot; Magna cftcnim uclutnbsp;tuatquis medebitur tui^nbsp;uerbis cr fententijs tantam ca=*nbsp;comparationenbsp;fiquot;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P°f

- ITf °”quot;^f’OHtlt;ToJôI)im4 ^«ieme4fok(,lt;(« ®iùTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aequare ualebo in mife

tentauero,uel oflcnderc caufatn gentem, non eft ftgt;eanbsp;tuae.Pro Septuagimta uel

O’'a» tiebraus uelut mare dicat connbsp;uehementißinia.Contrisnbsp;ftbifmatibus tarn horrendis nemo me*nbsp;’ fiiontumuerbum dominé

S««.

V. rn'”‘lt;fe«lW(

CHIÏÎOTM* N VN. 3

«4^

Pfeudoprophctafalfis uaticinijs ZT mefidacibufpro* Affumpti^ ttùftù gentem ludaicam frmper feduxerant,placentia ’’“**quot;*•nbsp;tantum pradicauerant, pacem zr templu iaàaucranttnbsp;cum pœnitentiafuadere debuifient, zf corrigere uitianbsp;magnatum Gâ' plcbis,morefandlorumprophetaru,fe(inbsp;affumptidnes, id eR,onera ZSquot; prophetiat falfiu, erro»nbsp;res quot^ amp; repulfiones dixcrunt^ unde ad dei odiumnbsp;corruentes, exiliii captiuitates ZT eieéhones in omnesnbsp;gentes promererëtur.tdipfum Zrfanâut Petrus que^nbsp;ritur, in ecclefia fitiffe iam tunc pfeudopraphetat zfnbsp;mendaces magiftros, qui fieStas perdit toms inducerentf ScAxpti»nbsp;Zf* ebriftum dominum negarent, fuperinducentcsfibl aüwni».'nbsp;celerem perditionê, quos multi fequerentur luxuriofi,nbsp;per quos uia ueritatis blajfihemanda eftet, qui cr pernbsp;auaritiam ftâis uerbis defidclibus negotiarentur,quienbsp;bus indicium iam olim non ceftat, zsquot; perditio non dor.^nbsp;mit.it. Qjjid rtoftris temportbus ô deus^dixiffent [anStnbsp;nedum apoftoli,fed Hieronymus gquot; ßernhardus,de n»nbsp;ftris ecclefia^ticisperfionisf

SAME CH.

' speëkttoresmalorum tuorum amici zrhoiles,cotn’i ploferunt fuper te manibus, iHudentes tibi huiufinodinbsp;fermonibus : Haccine urbs e{l Hierofolyma omniuntnbsp;Orientalin urbiuni elegantiorf quàm dißimilis nunc eilnbsp;fibif Erat enim perftiho decoris, hoc eft pulcherrimanbsp;omnium, nunc eft cinis Zf faudlu tJon parum fitandasnbsp;Uzatur de moribus zr doilnna ecclefiæludai ZT Tur Sctaitliinbsp;cae,eam feientes legem, quam zîquot; nos credimus zr atm*nbsp;pie Amur, uidentes nudtipliciter nos bnpingere in le»nbsp;gem,diuos nobis creando,ftatuis honorando, tutelaretnbsp;eligendOfCcremonijs nimium mtdtis zr ftultis deunt canbsp;{cndojcum uita plena magnis criminibus.

P H E. Q

Diftendere os, ad ludibritim ZT fèrociam pertinetf zr ad barbariem hoftium. Di« autem defyderauerantnbsp;mimici ludaeoru proximiores O' remoti opportunita*,nbsp;tern inuenirfi occidendi zr uaftandi fimul tota ludaicanbsp;gentem,qua tandem iudicio dei permifia,abufi funtfiu*nbsp;uiHoria ad fiiperbiam, zr ad dei contemptum- Vt nonnbsp;horruerint fibilare zrftrideredentibuscotramifieros,nbsp;zr mfidtare deuiASfUerbis quoqueiHudere,ut dicatitg

-ocr page 320-

CHIN O TH.


hm nunc deglutiuimuf eo!,deleuimus;qute dudiim cW» ingenti defyderio conatifumtu croptauimut intetn*nbsp;pore perficimut, dimt fcilicet dominus permißjjet. Idnbsp;fieri potuit, quando tud^i dominum reliqueruut,nbsp;cr pro nvAtitu^ criminum ipforum iufto iudiciofienbsp;ripermifit.Cluibushodiectdumnijs ecckfiaproflitudnbsp;tur,ob plurimos abufus contra uerbumdonttni,cr dponbsp;ftolicas fanihoneSyfatit con/lat,cyquot; ad fufficientia plannbsp;gi non poteH 4 fidelibus.

AIN. 3?

I y Fecit dominus quae cogitauittcomplcuit fermoné fuû, quem praeccpcrat à diebusnbsp;antiquis.Deftruxit amp; non pepercit,amp; læ-tifîcauitfuperte inimicû, ÔC exaltauitcor^nbsp;nuhoftiumtuorum.

Qjjandoquidem impiagens iÜa toties prtcmonita uer bo dei GT prddicationibus prophetaru^non folum con^nbsp;uerti noluit,fed feipfa continuo peior fitHaeft, ut earnnbsp;conditor ultra fiire non pojjèt, tandem pro meritii connbsp;digne punita eâ,fecundu olim prtediüa. In die,aiebat,nbsp;ultionis uifitabo cr hoc peccatum eorum:fic nunc di»nbsp;citur : tecit dominus qult;e cogitauit,copleuit fermonemnbsp;fuu^quem prieceperat 4 diebui antiquis^Mofi zr Efainenbsp;alijsq; prophetis, prdcipue propter peccata Manaßis,nbsp;proquibusnuHisuoluit prophetarum orationibusre=nbsp;conciliari,quingentem deftnteret cr urbem,minime^nbsp;parceret. Exhilarauit autem cotra tehoftem,quern ponbsp;tentia zr firocia fuperiorë ficit. Sic zr de ecclefia falt;*nbsp;funt omnia qua pradixit ChriRus cr apofioli,fi(tMnbsp;ra in dei ecclefia fcandala,donec tot fcâis dijcerpta eftnbsp;ecclefia,doilrini5^ [ecularibus commaculata, ZT luxunbsp;fafluq; corrupta,ut de ipfius cofufione infidèles cr ex«nbsp;tranei a ueritategauip fiterint nimium,

SADE, y

Clamauit cor eorum addominuCppcr) murosfiliæSioiijDcducquafitorrentemnbsp;7 lachrymas per diem SC nodem î non desnbsp;requietibi,nec,^taceatpupiltaoculi tui.

cûmor hicintentionem mentis fignificat, non uocis exaltationem,Dum emm iam ludai tanto tempore obfinbsp;derentur,Z^ muros definderecogerentur,finejfic ui^nbsp;{hriafidin tardé nimis iubëtur effundere cum orationenbsp;addeum copiofifiimas lachrymas, zretis mcejfimter,nbsp;ZT fine relaxatione aut requie aliqua. Aiq interprètesnbsp;poft Hebraos murum ippvm iubent flere,cum fupple»nbsp;tiones crebra adnotëtur ad Hcbraicâueritatë. quot;Vt pof»nbsp;^Jfifenfus.’Clamauit cor eorit addominu pro mûrisnbsp;uelfupra muros filia Zion.SicaUtem clamauitiDeducnbsp;uel defeendere fac ut torrentë lachrymas.Pupillam au-filUocuIi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocantfiliam oculi,hoceê,intfmum

ZS“ principale in oculo,nigrum illud in medio oculi.Ta cere oculus dicitur,4fletu ceffare,qui eft oculorum cianbsp;mor Cf affiéhonu exprefiio. Non fùfficiunt fideles zrnbsp;eleëh in ecclefia deplangere incomoda, qua ipfa pa/Jànbsp;eft ex prauitate Cf negligentia eorum qui pralati ec«nbsp;défia conüitutifunt Cfepipopi»

CVPH. Ç _ 19 Confurge, lauda in node innbsp;uigiliarfiteffunde ficut aquam cort«“nbsp;antecôfpedum domini. Leuaadtuiflnbsp;nus tuas pro anima paruulorum tuofnbsp;qui defecerunt in fame in capiteonn’'nbsp;compitorum.

Noli,ô Sion^negligcnter conqueri Cf lament^ tas miferias tuas : tempeftiuefitrgas, imô in ipr^nbsp;ttoâe, quammfomnemducerecogcrts.rlamaii^^nbsp;nttm,Cfeffunde procès mifierabiles coramnbsp;nus quoque eleua in ccelum,proauxiliodoniigt;^ .nbsp;trando,proparuulis,famecrhoftiiimcrudeld^^ )nbsp;reuntibus pafiim in plateis ciuitatis.Excuterenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

torporem negligentia in tentationibus hiùm nui quoquefimus Cfcauti in omni conueifi^'”’^’^nbsp;quid acciderit calamitatum, domino acceptin^'^^id,nbsp;num noJfiuM cf fuamgloriareftrre debemm-^^^nbsp;mo cordis compuiißto depromenda pronbsp;fitatibus,crffiiritu cordiscontritinbsp;crificandum. Partudis in ecclefianbsp;eumrendumoratione,auxiUo,cofolatione,dfgt;d^nbsp;quant ChriHi metnbris.

2.0 VidedomineSCconfyderaquf'^J^ miaucris ita.Ergóne comedcnt«’'‘;piPnbsp;frudum fuum, paruulos ad ttiefl^”nbsp;mæ^fî occiditur in fanduario do***'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

cerdos 8C propheta^

Vide o domine arumnasmifera urbifl''^’^^^ fortemnos infilicesredegeris,adco utamp;^^idnbsp;natura mifericordißima ad alios, propri»nbsp;tris pui,paruulos fuos, uixpalmarisnbsp;commodé iam tradari manibus parentnbsp;tias parentwm, pra aeceßitate famisnbsp;Hum itaque in tant is nos pofitos mififi}^nbsp;mentißimus poterisS Hum patierisnbsp;ihs prophetas, famulos zf cultorcs tuoh^quot;,^ ojil/'p'nbsp;tesgladio mori^ Orandum eü pro eccleß'^^’^^^i^nbsp;re/fieâu gyatia reffiiciat dominus adeitKi^^^^Pnbsp;Cfoalamitates,pcrfecutionescfnaftat‘‘’'^^ßij^^nbsp;riclitansurdcfidecff^iritualiuitanbsp;défia,perperamedoaaabhareticis,uelfirjà^nbsp;dodoribus. Et quàio quif^ fan(boracinigt;^{fnbsp;ditior, tanto pluraabhofttbus pietati!nbsp;tur,ueluti ab Antichrifio.

lacuerut in terra foris puer ^nes meæ amp;iuucnes mei

diojnterfeciftiindiefurorist“*‘f fti,necmifertuscs,

Non pfpfrccrttnt Chaldai

atatis cr coditionis reffieâuomnes M platea refirtamifero occiforumft'^^nbsp;rentur.Virgfiiibus quoq;Cfadoleftedi^.^yti^nbsp;inftetcruttt,gladio occidendofitpcrftii^t^

II

-ocr page 321-

iament.

habueritfCUin fis M f^^^^^ifiûnuSftantopereimproboruM iiïorum I«nbsp;fiat etiâapud hominesnbsp;ft« 2?'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{gt;‘ttifgt;ttia. Çiÿantis pcriculis confden»

fil« i '**^'*’ ’’’f”'“'quot; uirtutis 'm eccleßa expoßtifie

teflatur fades eccleßa noïbris ^''i'-dequibusalij alias.

V TH AV, n folenncm,qui ternbsp;füro •’^^^^cifcumitutamp;nonfuitindienbsp;effugcrctSCrclinque.-'ducaui 8C enutriu iJnimicus

folcnnetn uideris, o deus, uocaffe ‘onuicaneos etiam hoftes fi»

Werjtonan perfidaduitatis,exquattemo fVnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiperfles. Q«i« magna eu

«tdolefcétes G «irgiwf.ftd mflam cr«cleli)?i»iK oedfinbsp;eccleßa fanihtfuftinetnbsp;eut» filios fuosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imbutos

Y^amp;ocddi.

^ï-phabetvm iir. aleph. kc

Qir uidéspaupertatê meant uirga indignationis eins,nbsp;inhactertia lamentatione terniuerfusnbsp;^‘^'P***’*f ub usta Ùebraica litera confie»nbsp;boc carmine populus ludaicus,

’¦quot;ftone nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominus p»niatfiuos,Gqua

'*^b(inîi-ÿ'‘'-^gt;gt;^f^uoquepatiétia^^^^^ ftti./klij •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fu^us fit omnia mudi mala exper

propheta uel Hierofiolyma omnia ‘ dittif ,û ’‘‘quot;'•Noî adtficari ex eo fiudeamus. Uon monbsp;iionenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerfitate uel alia quacttnqi ra»

T fiuâpaupertati,ex afflifibonibus r • fifi^^'ffe mtelleâîéut cognanbsp;quot;UteUigat non fie fuperbire debere,nbsp;amp;îoidfL •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß Fetitire.Virttttw eft mfigne fiuama»

CO ^^^^‘^datem. Longe erg) utilior efl homini 4 dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quàmficcptrum gloria g honoris,

l)oc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eompimttr,fit illius gatia,ut non civm

«Os nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° damnemur. Indignatio dei prodeft filifs.fier

°’ ^’quot;êult, terret G damnat. Poteft refirri du'funû,cuius uirga erudiat,uel ad honbsp;^fl^umentu eft, ad fialuté elcôlorum,nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*1'*^ ‘^butuntur tradita fibi

’’’® *il(h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuexâdi G corrigendi,fi ani

'î**” G fiupramodu exequant ur.

Me,,. ALEPH. k in tenebras,8c

»I m cittitdte quod dom'mus nonfiedt,fiue ^rotrudamurfiue in lucent,domini di/fiea»

CHINOTM. lyo [lt;ftiwetndgitofclt;tmtK.NoflrÜeü hwmiliter dommumnbsp;oritre,ut luw not füios effi mtdit, zr 'mducat »I ow»f wnbsp;ueritatem, ut pecuf ßmplex nm dirigat, er errore nonnbsp;finot fuos filios. Dominm boculo retundido reduât lt;t4nbsp;uidmerrante$ouiculit(fuot,per proj}gt;era craduerft,nbsp;No^k tomen oduerfitotes quomlibet utilet tenebro ui*nbsp;dentur,non lux,lt;eff-è firuntur,dtim ßlicioro ambimut,nbsp;iterit orotioni Hebraic^ addenda quodö, fed quorû fiO»nbsp;cilè fententM cofy deratio admonet afuetot co linguo»nbsp;ALEPH.

; Tantuin meuerri(,^conuertirfflanuin fuamtotadie.

quot;Videtur dominiindignotîotontWAtMih uerfo ejji contra me, quafi prater me nonßnt ‘m mundo phoret,nbsp;fie omnei fuM plogœ mihi immißjfe uidetur.Oratio efknbsp;exaggtrant colomitatiquompotitur,utpueri fefohtnbsp;pereußos queriitttur,nbsp;nbsp;nbsp;toto die nttdo perfirre, ßnt

iittertnißioiK [entire rfn iram, dum aquè malot,ut pua tant,ßliciteragere dolent.Sufiinet dominuf piorum im («,p,rt«nänbsp;potientiam aliquoufque,nec facile irafeitur eleäis pro p w««»nbsp;fragilitatibui cornis.Solent qum^ fidelef femper deomnbsp;habere ob oeuhf, Gquot; opera eins cofyderare,non tarnennbsp;femper aßequi certam rationi oper« dei,fei «tlf jMOtiesnbsp;perturbari iuxta fenfum camif,

BETH. 3

4 Ventftam fedc carnem meam, Qipelletn (neamyContnuitolTamea.

fncipiunt tres fequêtes uerßeuli 4 litera ßeth, no alia ratione quam liceat fujficari, quam quia ßc prophetnnbsp;complocuit,fic de fequentibiu omnibiu.Vetußam ßcitnbsp;carnem meam, putridam Gquot; plagif ajliilam,ut moerornbsp;er aitgor afpidantur fx corpore. Sptritw enim triftisnbsp;exßccat ojfa, carnem munutattG fqualore obducit,utnbsp;J})iritui uegetetur. Exteriorem rfritwi ftatum prorfutnbsp;deßrmem dein reddidit,eutlm denigrauit, corrugatatnnbsp;colore uiuidodeßituit, ßieciemomnem CTOmatugennbsp;ti abßulit, femel fubuerfa er iterîi liierofolyma,ut pronbsp;eo fubüitueretur aurea,toto orbe /feitandd,cr maxi»nbsp;mè Celebris, 'm qua ChriRiu reffioret, qua g nomennbsp;lMiberet,dominus ibidem.Conßegit olfa,mternu robwnbsp;contriuitfduritiam ceruicis humiliauit, uim fefe deßn*nbsp;dendi ertpuit, lurtHtc deflituit, ut de faluatore cogitn»nbsp;ret, G caufam tantarum calamitatum inquireret,nbsp;BETH. ä

5 Aedificauic in gyro meo, amp; circundedit me feile élabore,

Valium er machinot conlkuxeruHt hofletmetcon» tra me, domino lubente, er no ficutfub Senacherib annbsp;gela percutiente. Corporaliter G^iritualiterimpU»nbsp;gnantur fideles abimpqs. Pncfciditin rotundû caput,nbsp;omnes auxiliarios abflultt,decus omne amputauitiraßtnbsp;ad luiium undique caput : capita populorum circum»nbsp;ftruxit contra me : fille me ainbittit, fecundum alios,fanbsp;tigatione ac lafiitudmecompuit erafflixit. Caputnbsp;bons circunciditur, dum altiores rami amputanturtßcnbsp;aHü cum ïudais efl de regibus fub'mdecaptis,prmapi»nbsp;bus çr nobilioribus, ut pauperes tanm exnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ret^

-ocr page 322-

LAMENT.

fr’wit, äi atkuramuinearum crägfortim, Mttpro/e fedprotyrantw.

BETH. 5

6 Intenebrofîs collocauic nie,quafimorgt; cuosfempiternos*

Gmnifolatio deflituit, tiuUäßnit de prafenti uita ha iere co/il(itioitetgt;t.DeploratMn me fiatuit ßnejj^c refitnbsp;tutionii,inuoluit tenebris, ut lux nuüa fiUcitatis affidi»nbsp;geat,poflfigt;lendorem cT gloria gentis, urbis er regni.nbsp;CoUocauit meinobfcurumcarcerem.cruelutimortuunbsp;fèpidiüró ‘'^clufit, nunquam refufeitandum ad uitam.nbsp;Sciebatquidem retedificandaurbem er templum, fednbsp;pro pKiefenti fiatu à nemiae facile credi potcrat,er 'mnbsp;planäum mdiici folent tum tiiß calaitùtoft^

GïMEL.

Gircumædificauitaduerfum me,utnon egrcdiar,aggrcgauit compedem meuni«.

Septo mihi exitum praclufitfUt effugere nec popultM potuerit nee principefffed neq^rexipfc cum filqt. Cottnbsp;iecit potiui 'mumcula terea,crcompcdibuiirretiuit.nbsp;Nemoenim euadere poteü iudiciumtuum,manuiult;tnbsp;omniatenes-.fitgere londf uoluit,fed eff'ugere imperiumnbsp;tuumtwnpotuit.Sanâé ergoerhumiliter fefehottionbsp;dotiüno comittat, ipfiui uoluntati acquiejeat, patiëternbsp;immijjaaduerfa toleret,concipiat ex neeeßitate uirtu^nbsp;tem, canccBis tintoris dei fefe committal, ne carceremnbsp;firre cogatur.Exire er euadere dei uoluntatëferpriie:»nbsp;defimatùm ntaltvm uel botwmfitomini non efi poßibile,nbsp;fed nec alicui creature. Satiui efi fubdere fepotentintanbsp;ttudeifCriequanimiter firre quodaufirrinequit.

' ¦ G IM EL.

g Sed cum clamauero Si roginero,ex-dufit örarionem meam.^

¦ Oppléjfui calattutate fi quando clamabam ad domia num,erult;tcifirabarualido clamore pro falute,abfconnbsp;dere uifus efi adres fitas, no admifit preces, noluit exaunbsp;dirc,oppofuit rutbem er maceria aditui orationis me^:nbsp;N5 fempet fic enim caro putat,finofiatim exaudiatur, Audit qui^nbsp;demfemper dominus,fed non exaudit femper,quia turnnbsp;prodeR femper quod preca/fMr,pater cfi,nouit quibusnbsp;profit fili/s pqßimusgenitor. No« defiterandu interimnbsp;jfilio de patre, non adeundi uel inquirêdi inter ceffores,nbsp;netno eß patre fauëtior, nemo iüo noSiro patre clemennbsp;tior,nemofidelior,erqui melius norit quid filio profit,nbsp;quid ilii prlt;eparauerit:iiult nonnunquä affèólum oiran»nbsp;di augeri,uiiltbumiliariorantem,dult exercere.

GllAEL.

Conclufitutas mcaslapidibusquadris, femitas meas fubuertir*

ObUruxit erquafi fepe obedificauit uiam tneam, quadrato lapide,-iiefacilè perrumpam ad cogendu cuntnbsp;uiolentis precibus. Aditum prieclufit undtque,etiä aninbsp;mum, ut facere folet, adenüt mihi, ne cx animo dignènbsp;infianter humiliter aefiruore iuHo orarem, ftdemnbsp;exauditionisno addidit,fidutia clemëtMnoncocefiit,nbsp;ingens dei donum, fine quo non fit exauditio. Huiufmonbsp;difuntimpedimita oratiwif exlt;(udiendie,Viaitfquo^

CH INO TH.

Uelfemitamficprorfus fubuertitcr'meuntdtd’ gredi earn, er fine ambagibus peruenire adnbsp;mentia tute nequaquam potuerim.

D A LE TH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.[,/

IO Vrfusinfidiansfaduseftmihiko* fconditis.

Vteunqi multum peccauerimus,er'tno^^^ rimus paternu monitionibus aßidue pernbsp;fis, er idola coluerimus, nunquä tarnennbsp;tuiffedeum ficabiccijfefuumpeculiareinnbsp;crudelior uifus fiterit dominus ludaisnbsp;er fifeaccinguntadprtedä. Sicenimuidenit^^^'nbsp;fangumi,cum femper citracodigfuan puttinnbsp;eS“ ultra meritum pramiet : fed luHitiam da^nbsp;pqßimos ludlt;eos prophetarum occifores crnbsp;fatis déclarât leremia hifioria,ernbsp;la, cum regum gefits. Additur autein,nbsp;cffe,quianon abfilute dominus crudelistfi^^nbsp;peccatorific uidetur,quific deu iudicat pf’’ ‘nbsp;tiam carnis cum fit reuera clernenttßimuS'

DA LE TH. .

gt; • Semiras mcas fubuertit, amp; pofuitniederolatam.

Sic jfiinis conRrauit er impediuit diciumfuum fuperueniens, tandemnbsp;gere no potuerim. In fiufia confciditme,'»‘‘^^l^iilgt;^nbsp;captiuitatibus, nuncunam populipartegt;’‘’''^r^(^nbsp;abigendo cum regtbus, lofiam occtdendo,'‘‘quot;^^i^lt;^nbsp;militonibus,ioachas in AegyptumfreliqK^^nbsp;loachin fuis capiendo temporibus eumr*^^^)^nbsp;Sedechiam miferè cum toto regnonbsp;ad reliquias cum Godolia,nbsp;nbsp;nbsp;confitgieui'^

ptium, donee cocifim totus populus retur regnum quod hie plangitur,fuo te’fP‘quot;^nbsp;refiituendum.

DA LE TH.

li TctcnditarcumruurnjSCpo^”**^ fi fignum ad fagittam.

Pofuit me uelut fcopum,eragger(i''gt; 9 adpetat fagittis,quafi fife exerceiis (f^nbsp;ut ad paßiones perpétuas er calanid‘‘^‘^^nbsp;erfiatuiffi uideri poßit,impatientibti^’^^gt;^nbsp;camis funt cogitantibus, non peccata f''nbsp;grauiora demerucrant. C^uafi dicat:S(gt;^^^Inbsp;fui direxit 'm me, ut certo cafiigationb ‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

er grauiter corripuerit.

HE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

,J Mifitin renib’ mcis filias

Pharetro!filias 'mteUigit firuaculo, quas 'infixit dominusnbsp;er uitalia, ut nullus relinquatur locusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffdL

que.Ltetaleuulnus circumloquitur gittam renibus infixam. Hoc iudicio fuonbsp;appetijt ludaicamgentem, quam ea rat‘^^nbsp;Ut praueniri malum non potuerit,nbsp;piarhCumpeccatahominumdeusuidif

crudelior uifus fiterit dominus ludais fiijr ftra captiuitate,quàm tnfidiäs urfus CT

-ocr page 323-

lament.

teuere uidcturpharetram:apertamuero, ?o dei conßlio flageUemur uidemiM.

*4 t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

äclus fum in derifum omni populo °)lt;:aniicum corum tota die.

In, ‘^’¦opbctx derifui erant per uerbum domimregi^ Vth^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populo,guibui non credebdtur,fecl

iudicio hoflibm futifaili opprobrium,ut 'mi*nbsp;iffi.j^rf‘'gt;’fddidermticoneinnendo camica ZX pro»nbsp;alioijui miferrimi populi. QKodnbsp;Wi fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fu^um derifui, mteüigitur i

Ï ' de propbeta canente,cuiui prophetite de Ç^^^^^ptiuitateridebantur, Alif explicant: Ego Hie«nbsp;l^’^’^ßdafuinderifuicum omm populo meo, ernbsp;/'‘^‘^uhoflibuf meis, quofefequotidicobleäent, dumnbsp;***”^ **'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pgt;'ope^^

’Î Rfpleqit me amaritudinibus, inebria*

Bis f'tn^'uuitmfdominuf maximis £rum» 'quot;»'o tiierd'^^‘^“‘^‘'”‘‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acerbiore non po

dull- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abfynihio 'mebriari, efl omni

Ç er potus gtdieqifolatio deflitui, ratione r'’!'*' Sic tflvpij abfytithto inebriantur, dKinnbsp;,„^‘‘?‘‘‘''^‘^°'‘*P^‘‘t‘l’UidimißifUmaratol^^^nbsp;Yituiiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’«ii« tftuttdi itmore, et tarnen ama»

tifA'^^^^''‘‘^crnonfentiunt,cupidinumca:cita» üiuiu '^^^^^amp;lori‘ianguftilt;ifilt;iuibiu libenterfer»nbsp;‘^amp;wiu)nlaborum iugo /lultecollafubmittunt.

|6 Erf

cihn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faxo dentes meos,

lit “fwttuelfaxo dentes, abflu» celiTu (orpuf,cdendi,^uiequid ßrtc er ne»nbsp;feruarnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dejinderc uel etiam con=

Softij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P°t‘»^‘”^, foà luclibrio er firocitati

dolor'” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per ommu, non fine maximo

prtd^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oxcutiuntur ecclefiie,quando idoneis

Quid uero Hieronymus ^il’‘‘'*it, confequentiamfen»nbsp;htJnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbo alioqui obfeuro ob ra»

m.r*/*'*^gt;*l*‘^doquidcm fecundum Hebræoj fimde S'ittu) ‘^pottunt,Pra^cipitemmedcdit,uclde»nbsp;’'wfe trnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu lutum : boc efl,turpiter er ignomi»

“^t atq^ dil}gt;erdidit,urbem ergentem.

  • 17 Et

fum k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animamca, oblitus’

tf er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tranquiÜitate,falu»

’'dïilufcquot;^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ubieân, ut

**“”• ituf”* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iucundi affulferit, totum mun

«Mftda contra me conljgt;iraïfeuideam,ab omnt fentiam. Omnium pnesnbsp;5110 j bodorum propter captiuitatemprita

C H I N O T H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyl

fentemoblitumfe confitetur, nec tarnen Utdere ßnel^ calamitatis præfetttis, nec ffem aliquam confolationiSi.nbsp;Tanta eft acerbitiK premium malorum, ut preterite ßnbsp;licitatisnuüamihifuperfitmetnorie,

VAV.

  • 18 nbsp;£tdixi,Periit finis meus, amp;fpes meaànbsp;domino.

Nimio angore perturbatus et triflitia nt animi pefit turbatione dixi,nec mecum deßfcrando cogitaui,Perijtnbsp;firmitiis er robur meum,a{ium efi defße mea, qua ff cenbsp;raui 'm domim clementiam, Uel de hominum aßiflentia,nbsp;cum quibuifœdcra eontraxeram,ßaudatus fum expe»nbsp;(htione mea: qui Uerbo domini ex prophetarUm orenbsp;dem habere nolui, qui paternas admonitiones 'm tem»nbsp;pore non fum complcxus, merito nunc deflituor omninbsp;bono, er umbram tantum mortis mtueon

ZAIN. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;{

  • 19 nbsp;Recordafe paupertatis mcæ ettranfgrefnbsp;fionis meæ, abfynthii amp; fcllis.

; Connertitfeadexorandum dominum, ut quiflagel» lapeccantibttiiufle 'mtorfitiaffliilis er poemtentibu«nbsp;Opern mifericorditer impendat. Propter crimma enimnbsp;fua ad tantam peruenerunt miferiam affiifhonetn ej*nbsp;paupertatem, expeririq; compulßfuHthofbum rebel*nbsp;liones,qui deo er homimbus rebeÜarunt. VaßUatis aUnbsp;tem captiuitatis audelitM er amaritudo, abfynthifnbsp;crßUisnomimbueexprimuntur. Sedquia clemenseß _nbsp;dom'mus, er adimdulgentiam promts,nolens mortentnbsp;peccatoris,fedutconuertatur eruiHat,non omntnanbsp;defferat,fed ueniam deprecatur,

ZAIN.

Io Memoria memor erit amp; tabefeet in m£ anima mea.

Ad tuam ego me conuerto bonitatem,er recologre itts beneficia dudum copiofe preflita mihi, er apud menbsp;meditor, oroq; humiliter er ex animo. Vel fecunduntnbsp;(dios, Apud meipfum pro peccatis fuis tabefeit animttnbsp;mea,donec mifercaris er reconcilieris pro genuina bonbsp;nitatetua. Depromit pro omni uirili antma mea deuo*nbsp;tionem ad te fuam,donec fuccurriK.

ZAIN.

2.1 Hæc recolés in corde meo,ideo fperabo.

NttHttm mihi remediummtantisangufiqs compara* re poffum,qu«m ut mente reuoluam dei clementiam, utnbsp;au/im adhuc cxpeäare beneficia er gratiam domini^nbsp;qui mifericordißimits effe non defqt. Vnica enim fide*nbsp;Hum dum peccant er turbantur confolatio eß, crederenbsp;dei bonitatem,er fferare m iBam.

HETH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft

1.1. Mifericordiæ domini quia non fumuS confumpti: quia nondefecerunt mifera»nbsp;tioneseius.

Ponsgratbe er 'mdulgentilt;e diu'mie nondum eß ntmutui,femper exuberant mifericordi£ dei innumer^.nbsp;beneficia. Non^nitttr bomti« dei,nec exhauritur gra*nbsp;tbeßns, non ceffant unquam ad gentemuelperfonantnbsp;tefipifccntë,mifericordiic dei, femperfefefruendu btr»nbsp;(C6


-ocr page 324-

k « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LAMENT

^turJfomiiubtafidem habentibut crinnocentiamfee ^fa/Kibut,ut (gt;rlt;ediâum eß, er confolanttbus fe nunto»nbsp;rilt itbundantiie fuauitatis fuie.

HETH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

a J nbsp;nbsp;Noui diiucalo (quolibet ntttne) multa eft fi.-

des tua*

Siftgulisdiebitimature cr folidte fefefmiîiretWquot; U4nt, cyquot; per dei nouam fentper ÿ-atiam rcgeaeraittur,nbsp;tjuibuilibetdiluculiSffedernouiefemperfunt er pro^inbsp;flant quotidie er iugiter mifcricordt£ dci, femper be^nbsp;aefacit, no ceffat propitiari fidelibut peccamibufjicutnbsp;MuiuMcs er iUi non cefjànt ontre er reßpifeere. Magna er wiulnbsp;ta efl uerita^ promißionum tuarum,utfaciüare non de»nbsp;beat fldclium jfes er fiducia. Magnum quo^ er diui»nbsp;nißimum optu efl,fefl deo credere, fidere in illHm,uer»nbsp;bis illius adhererc, er uerißima credere, que dominusnbsp;locutus efl fn-ophetis, er qua de domitu dei gloria ernbsp;naieflate dicunfur ex fcHpturis caiiomcis,

HETH.

a4 Pars mea dominus, dixit anima mea: proptcrca cxpcöabo eum»

Ornnrno umca fors mea efl er portio dominus ipfe deus meus,qui fuo uemet tempore, ut pronußt,flc mc»nbsp;cum perfuafus fum,fic firmiter credo, idco logantmitcrnbsp;ipfum expcdtire non ceflàbo. Exciderunt animo idolanbsp;omma, comporta habeo mbit potuijjè opis affirrefuisnbsp;eultoribuSfCrrorem fltijfe er mhilum.

TETH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

ay Bonus eft dominus fperätibus in eum, animæ quærenti ilium*

Bf ncpUcitKwi efl domino fuper timentes eum, quem qui quarit inuemet,et ad bcatam uitam peruemet. ideanbsp;Qe«rerenbsp;nbsp;dicitur,Quaritcdominuer uiuetanimaueflra. Que»

dominum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem dominum,efl fliidere,utfeiat illius benepla»

citum, er dum didicerit,annitatur,orctq; ut poßit quod debeat,cupere tlli per omtua probari, tota fiducia in il*nbsp;lummeumbere, quo tandem iHi contingat ad uifiotisnbsp;beate brauium perueture.

TETH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ü

Fdixhomo felixeflerinfl’iritufuauiteruiuit,qui/cfetoludo* tninocommendansexilliusprouidentia pendens, deq^nbsp;bomtate immenfa flgt;erans,longanimiterfuflinet er ex*nbsp;peéht donee fuccurrat dominus, uerbo domini patien*nbsp;ter er humiliterobfequitur, nihil dolo uelimpatientianbsp;tentât, fed taciturnitate deum expe^-at, interim fabba*nbsp;tbum celebrant iuge intra confeientiam, er domi*nbsp;nus operaturinfc er iw «îi/j bont confulit, folicitus tannbsp;turn, ut iOi probari poßit mentis afbonibus er corpo*nbsp;ris,ubi fl quid deficerit,fcit tarnen jperare in domini bonbsp;nitatem er orationibus fiducialitcr interpellare elemennbsp;tißimum patrem,donec intégré faluetur tandem in uitanbsp;beata in ctxleflibus corporc er anima.

TETH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u

1

-ocr page 325-

LAMENT.

(td domini uolun^atem fe totum itHpetf* Vquot; opprobria potiu^ firre cjquot; pati, quint infirrenbsp;dentemnbsp;ihfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efurit

diuini beneplaciti, omnia cupit, etiamfi

îi Q. caph. a

^gt;î non rcpcllct in fempiternum dns* ’¦ffonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irafcituruelpunttcorrigibiles,

finis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;longanimiter expeUandut

'liïtif'u Luidetur ad tcmpu^,et corripi ’’’i'lKmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ordinatjfed conutrfisad do=

ùtieternum indignabitur^ peccata twflra facit nobis, ç^c,

ÎX Qü' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2

g^.‘*’’dinem mifericordiarum fuarum. noiinunquam tam ßdelcs qudm im^nbsp;cr implorantibiis ^anbsp;abundaittiam mifcricordiasnbsp;fijsç^^y'ionfecundum operuin nofrorum mérita,nbsp;aducrßtates buius uita^,igt;n^

No ^aph. a ’Ntci.cr”'”' humiliauit ex corde fuo, 8Cnbsp;^^i(^’^^‘’^ftgt;'ipgt;-opriumcr gcnuinum eftmife^nbsp;fiouit enimfigmentum fuum, fed nonnbsp;^^'^ion^'^'^^’^o^^impietatem. Verum prêterin^nbsp;lonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^°^ea uotum ac beneplacitum ,humanô

dgere,dum tam feuere adoritur GTodio, ßgt;ontenbsp;entm ey ignorantiam delinknbsp;fi^fiitietnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bidulget, ope fuo: pietatis fuflentat ey

ß^^f’^dunt JJ ƒ’’***’” ^fficcre uafa mifericordùe fi hunuli^nbsp;^4 Vtj Lamed. 5nbsp;pedibus fuis omnesnbsp;^terræ.

‘'‘iihiK ””’’®tiudiciumuiri,in confpe^ ^’^saltiffimi.

d^th ^^^LD.

tik. ^''*gt;iih,’^î’^*'teret hominê in iudicio fuo,

I W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ultimum uerbum,dum di^ •

‘^Pprobat : ut fit fen ''° qnamcutiq; tyrannidem in ter^nbsp;^uifl’idm uel conterere molia“nbsp;^cliquas hominesfubfuamfèrociam.nbsp;pfodeffè uelit çy ualeat,nbsp;ttemunerat: nec fifti^nbsp;agat, uel iudicium alicuius in=nbsp;^‘inere uelf{uore,efi entm bac crimen exoa

C H I N O T H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyi

fifimum iufîitilt;e diutna. Ad idem tendit,peruertere ho tninem àiuflitia,cr dicerebonum malum,uel maluni bonbsp;num, calumniam infirre infonti, ll£c, inquam, ommanbsp;dominus firrenon potefi.

MEM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T3

57 nbsp;nbsp;Quis eft ifte qui dixit ut fïerec, domino

non iubente:’

Deus omnia humana curat,contra quorundam pbb Deum om* lofopborumfententiam, dicentium deum fupercardi= “'’‘'“'»e*»nbsp;nem habitare catlorum, mhil confyderare noftra. No»nbsp;duo pa/feres fuper terram, non fiUum de terra^nbsp;fine pâtre nofiro, crines capitis noflri numerati funt,nbsp;oculidominicontemplantur omnia,mhil abfconditumnbsp;à facie eius. Si quando affligit nos domituis, ad nofiramnbsp;idemtndationemordmat. Nihil malt permittit ta orbenbsp;dominus, unde non bonumaliquod fibi notum cr 00=^nbsp;cejfarium eliciat,id quad folus potefi fumme fapiens, çrnbsp;fumme bonus.

MEM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«û

8 nbsp;nbsp;Ex ore altiffimi nô egredientur nec ma^

lanecbona*

Quis efi temerarius ille cr infolens,qui audet dicea re : Ab ore domint non progreditur bonum uelmaluni?nbsp;hoc efi. Nihil in hoc mundo geriturdiuinoordineeynbsp;infiitutOjbona eymala non dei iufiii cr arbitrio fed fa^:nbsp;to er ßrtuitu geruntur, ey currunt omnta. imö omnianbsp;ueniunt nutu dei, iuffu,confilio, er prouidentia eiuSfnbsp;qui cœlumgubernat er terram, omnta qua creauit, tttnbsp;quo omnes homines uiuimus,mouemur er fiimus,

MEM.

Qu’‘l”'“rmurauithomouiués,uirpro peccatis fuis;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Omnia benefidt dominus, omma bona uidit effe qua creauerat. Non JWunwHrrt affiiäus contra dominu,nbsp;qui omnta bene facit,fedfi quid patitur,imputet pecca“nbsp;fis fuis,qua' deus impuaita non finit.

NVN. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

j o Scrutemur uias noftras, Sc quaeramus, amp;;reucrtamur ad dominum*

ExentiamKS diligenti meditatione omnemuitam nos Viw exeu# firam,uerba er opera, obmiffd er commi/fa, gquot; deprenbsp;hendemus digne nos mala pati,nuüam nobis manere iu^nbsp;fiamoccafionem murmuraned contra indicia dei circanbsp;nos: quin potius diligenter quarentes rationem uita nonbsp;firte,dtfccmus nihil confultius nobis quam ut per pœm»nbsp;tentiam reuertamur ad donünu. Kememoratio prifitniCnbsp;conuerfationisadmonebitnosdc arripienda uita pro»nbsp;batiore. Id ucro fit opportunius perleâione uerbi dei.nbsp;Grauiter enim unufquifq^ confitnditur,cum dei monda»nbsp;ta qua lcgit,toties fe prauaricafièmemoratur.

NVN. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

^.1 Leüemus corda noftra, cum manibus ad dominum in coelos.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cotdîsiî#

TEleuandum cor nofirum ad dominum efi incoelos, jesin^o,^ ueniahumiliter erferioprecanda:nontaittummanus, minum, .nbsp;fed etiam cor. Non ualent ccremonta fine deuotione CTnbsp;fide. Cor quoq^ eleuare cum mambuf,eft orationem fait

eee a,

-ocr page 326-

LAMENT

ff am, fanéfii et deo gratis operibtu conmtfndare ae ro* tordre, iwxtd er^o loannis uocem, tunc cor fiduciant ntnbsp;oratione accipit, cum fibi uoluittatis ey' uitæ prauitotnbsp;nullJ contradicit: ey fidcs »’ide oratio proficifcitur,nbsp;charitatis operibus cr ßgnis domino commendatur.nbsp;NVN.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

41 Nos inique egimus, amp; ad iracundiam prouocauimus (idcirco) tu inexorabilis es«nbsp;Caufa ^uare tM not in anguftijs orantcs no exaudts,nbsp;ty propitiationcm tuamfubtrahis, eß, c/uia cotra uer^nbsp;bum tuumcr prophetarumfanóhrum oracula tcmerenbsp;CTfx contemptu peccauimuf, et rebeüauimus fcinpcr,nbsp;teruice ^uoijue femper obfirmatat;eflitimuf uoluntatinbsp;ti«. Propter pecedta/wj^wit, noflra cr iniquitatcf pa*nbsp;trum noflrorum, leru/àlcm zy populut tuus in oppro*nbsp;brium funt ommbut per circuitum populis.

SAMECH. . . . o

« Opcruifti furore amp; percufTifti nos î oc* ddifti,necpepcrciftû

Ita dei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Irndei in fcripturis non mentis in deo perturbatio*

ttemfignificat, fed panam patientis pro pecCatis fuis digiiam umdiäam. Deus enim naturaliter piui, fempernbsp;bonus cr placidus, fine perturbationibus eß iußus ernbsp;bonus. Operireinfi(rore,eßbonitatiset clemcntite fittenbsp;genuinam condtnontm non oflendere,fed feuerius non*nbsp;nunfJuam,utuideturhominÂus, puniredebäa. Sicutnbsp;ey ludais uifus eß omnem clementiam occultafie, cumnbsp;gladto,fame,captiuaatc, er templi ac regni defolatio*nbsp;neafflixitludieos.

SAME CH. Ö

'44 Oppofuifti nub?tibi,netranfeatoratio. Velutinubemoppandißinobis »tf poietrdrctordtionbsp;Hoflra,omn(tto enim dccreueras punire, cr minime oc«nbsp;audire,ideoiictußiprophctamneoraret pro populo.nbsp;Ç»»Âo.nbsp;nbsp;nbsp;Non enim finit humtliter,nbsp;nbsp;nbsp;ttf dccet or are ,cum non

tndt exaudire, ^uandoijuidem omnis qui in Chrißi no* tmne orarepatrem potcß,utdccet, is non poteßno ex«nbsp;tutdirijiuxta promtffa Chrißi.

SAMECH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

Eradicationem amp; abieâionem pofuifti nos in medio populorum»

Sortemnoßram ßatuifli nobis, utfa^ cemttur,hinc inde dißraht ingcntes,captiuari d regibus noßros regelnbsp;sy populos,uagos exulare 't» orbe toto, abieâos effe etnbsp;ttbominabilcs omnibus ,ut nihil uideamus circa nos nißnbsp;de/fierationemeertifiimam, iam dißgt;erfi in nationes:nbsp;quad tarnen grautßimum nobis mabim ordinabis tuonbsp;snoreinmaximumbonum, in fanihficationem tuino*nbsp;tnims dtffeminandam olim in totum orbein terrarum.

PHE.

46 Aperucrunt fuper nos os luum omnes inimici noftri,

Vides inuerfum literarum ordinem ctiam à ßfiritu Coriofin* prophetab, ut uerßeuli incipiemes à procédant roinbsp;ÎBtturu.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludteorum more uelts effe m Uteris curio*

fior, multo minus in punäis. Diduxerunt,inquit,hoßrs noflri irridensium more riâum oris fui contra nos, non

C H l N O T H.

fifiicituicifiè, nifi eyuiâisilludant, oifrrotce’^^ matos crudcliter traâent,fine timoré dei, quoiprelfnbsp;diem manet non multo minor calamités. fueruntinTnbsp;res ißi no tantum Chald£i,fed magis Ammonite,^nbsp;bitie, Edomitiecr Phibßiei, quos tarnen nonnbsp;malorumcataclifmusfuo tempore inuoluit.

PHE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s ,

Formido amp; laqueus fada eft nobis ticinatio ÔC conthtio

Obrueruttt nos pariter omnta mala, animi O' poris,ßrmidocrpauor ingruenfiimnbsp;rum, qua cum cuadere conamur inlaqueutn»nbsp;Sequitur tandem uaßatio totiusgentisnbsp;gloriie quoq;,ut xidetdtMr, d.u»nlt;e, O’nbsp;parabilis omnium.

B fill'

Diuifionesaquarudeduxttofuius us fuper contritione filiæ populi

Riuos cr diuifiones aquarum,hoc tfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

mo dolore permotus lachtymas copiofiffquot;’^^«^ per contritionefiblt;epopulimet. Cord»«”*nbsp;jfitatem maximam dejfjere propheta eogiti‘'^gt;'‘^ijiit Inbsp;gogdfiMgemis calamitatem ty ruinaitti’inbsp;contritioncm in uaßatione.

y «l'f/

49 Oculus meus cxcifus cft ntc ’ quôdnonefTecrequies«

E.xcifus mihi eß oculus uel fuapteßagi^i^^iH^'j} xit,quia à lachrymts filere non potuit,nbsp;O{ulus,ficut et nutibus. lncejfiauer,i«qa‘hfi^^^jlil^'nbsp;non erat relaxatio, uel quies in doloribus 2 jod*nbsp;tnßantiamorationis ey perfeuerantiani^‘‘^^ ‘fiiti^ inbsp;WKT, non leuiter deflere commijfa, nonnbsp;cedcreproucnia,nonadinomemumfiere,‘dnbsp;mhilarefcitcitius. Diucrmultumnbsp;eato,quiamagnuseyoptiir.useßquemoir

AIN

^0 Donee rcfpiccretamp;uidercKln*’’ coriis.

Noncitim ab oratione cefiàndum^gt;yif(sird mus dominum proßtexiffe de ccelis, Çnbsp;ces,eodoluiße noßris miferijs, uidißenbsp;patimur. Vteunq^ enim omnta fempernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t’y .

minus omnifciens ,ßcut lt;y omntpoten5,'*‘’^^ii^ I ignorare er dormire uidetur, dum proceü^'^^ d'’nbsp;prope pereuntibus filijs (y amiciSjfuef“'^nbsp;fentitur.

A’N- y

Oculus meus depraedatusƒ* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

meam in cunâis filiabus urbis . Z

Quanto pkra tüdeo, tantograuiu^^ enim contraria fentio, nihilßerarenbsp;Hoc eß oculum excinderc, dcpopulari,nbsp;uindemiare ipfam antmä,ex fentitisnbsp;ad deßrerationem agonizare, antmain , Z inbsp;ey deß^eratioru eße obnoxiam. 'S^on

» gt;»fi trißitia (y dejfierationej»!*^

47

48

-ocr page 327-

LAMENT.

*’Milt;(ri,reßciIUri,ttiui{ic!tn, eß earn confolitri,re* ’‘‘“'I't M ßem uiuam C!r de dei dementia certiorentnbsp;coüocari in tuto dégrada dei, quod fide, /pe CTnbsp;^^‘’’^‘tateperficitur. Alioqui anima cibum corporalentnbsp;^'^un^,etiamfi carnem Chrißieffentialiterdicas,nbsp;’’‘‘'“iiifOT non poteß. Credere autem fe Chrißi camenbsp;^ï’nguiiif redemptum, cr ea gratia dei frui poteß, finbsp;^^^beatChriflianam. Doloris autem caufamfub*nbsp;uido-f cogitur 'mßlieißimam fortem, et 'm*nbsp;calainitatem ciuium lerufalem, quas Hoc4t

U y SADE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

.^^îtioneceperuntmequafiaucminû Cl tnei gratis»

aliquot annis Chaldtti obfederunt

•¦Ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K“”” tandem ceperunt,quod

fubterraneo /pecu er catacum^ effùgerc non potuit manum mimici.

CI» f”'*” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;munimenta mûris dues,

’’‘^ßuflra tentaruntfdomino iUis irato.

îî r f ®Ade. y

uita mca, ôC pofuerunc cjfupermc»

mortK. Diu^

‘'*^iÜ 4aflrmxit, de qua non fit jjgt;es egre uixero. manu fua proiedt lapidem con^nbsp;^e^'^P^P^dtuitlt;emete,'mgentiopprobriotra*nbsp;iiflrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reges,tanto tempore car

te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyrannus ,fub quo ui*

^‘’^'^ferabiliorem morte, plenam magnispa exoculatut, poß filiorum uifiisnbsp;- “^’^terfiôfiQneî.

QiXj P ‘«auerut aquæfupcr caput mcum:

crudelium populorum

’’^uii,, hoflium aqu^ impetuofißima: caput '^“ximis fie muolutus fum, Cf obfejjusnbsp;bjjfj quot;quot;^^ercitu, uteuadereprorfusnemo potue=nbsp;^ß cogitaui, Repulfuf fum fcilicet ànbsp;^Vtexnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfcifuf ab ecclefia eledorum dei.

'^‘^’'^^oti^'^j'^‘^^^ip^ft*liKm,fcdmalediilio G“

nomen tuum domine de lacis

1 .

(}^^gt; ^ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nififolam de/ferationis m4

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dignam no*

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘td dom'mum,

. ‘‘’O' bomtatem tuam, cum ef* baratro calamitatum, i« ßueanbsp;^°ßmdiß'nnolacutentalionum.

CVPH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iç,

^‘’’gt;ii^?’”^camaudiftiî neauertasaurem ’“gultu meo 8C clamoribus»

CHI NO TH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyj

¦Vffttng,- iratum te prtebueris iudiccnt,quanquam (equtßintum,m noßra uaßatione,exaudiuißi tarnen uo*nbsp;ccmmeam,cr Godoliam prtefici ordmaßi,ß)em reguinbsp;er falutis,ptum ducem populi dei, cui iam dominus re*nbsp;conciliatus erat. Oro tarnen m tanta rerummconßan*nbsp;tiacrperturbatione,neauertiiS aures tuas adfußrirbtnbsp;mea,quod feiam pradtdiones prophetarum uertßitnas,nbsp;non aliud quam bonum continere, promde ad clamoreSnbsp;meos aduertas aures er animum oro.

CVPH.

57 Äppropinquafti in die quando inuo» caui te: dixifti,Ne timeas»

Praßo ßißi è domine, er proximus angußqs meis, quotiefeunq; muocaui clementiam tuam.Semper auteni 'nbsp;dixißi, reßgt;ondens orationi melt;e ut non timerem. St denbsp;propheta Icremia accipitur, clara eß fententia ex pro*nbsp;phetifsiBius: fiuero in perfona fynagogee accipiatur,nbsp;inteÜigendum eß quod dicitur hic ficut er alibi jempernbsp;fub coiiditione,non timendos hoßes,fi ipfi ludai timeantnbsp;dominum deumfiwm.

RES.

^8 ludicafti domine caufam animæ meae, redemptor uitæ meæ»

Caufam meam o domine tu fufeepißi, hoßts noßri contra te dominum et nos fuam exercuerunt libidmem,nbsp;tu tuam iußitiam oßendißi, tu iudicaßi ut patronus, iUinbsp;uoluerunt ßnditus extirpaße nomen tuwn ejquot; noßrum,nbsp;gloriam tuam noflram falutem, tu uero reliquias re*nbsp;feruaßi,'m maximam olim meßem progerminaturas.

RES.

Quantum 'miquitatem contra me eger'mt hoßts no* ßri,tu domine fatis uidißi, quam federate mecum ege*nbsp;r'mt,fan{hßima tua poüuendo er uafiando,fine omntnbsp;timoré tuo,et reucrentia. Non ego tündicare meam de*nbsp;beo 'tniuriam,nec tuamualco, tu autem oro iudica iudi*nbsp;ciummeum, tu dilucidam facias hoßium temeritatem,nbsp;er quomodoiniquoanimo omnia ficer’mt,quanquantnbsp;contra nosimpios,er bene meritos.

RES.

Sandt perfidem uatic'mantur quidimpifsßturum, smiftiu»* quantum peccetur ab iBis 'mtdligunt, eruditi funt 'm »«•nbsp;caufa iudiciorum dei, beneplacitum dei norunt pro bo*nbsp;nis er contra impios. Vidißi o domine quantum uindi*nbsp;£kim meruer'mt tanta illorum fcelera, noßi cogitationesnbsp;impias,nefandas,er facrilegascontracultum tuum,glonbsp;riam tuam, er fideles tuos, quos omnino oppreßos cal*nbsp;care uolaißent,er prorfus eliminaßc. Sedbene confo*nbsp;latuur pii,fcientes non tantum hoßts poffe malorumnbsp;quantum uolutu, penderc ex arbitrio er nutu dei eorunbsp;uoluntates er opera, ut plurimum peccent, qui funtnbsp;grauißime puntendi multis in cxemplum.

CCC 5

-ocr page 328-

7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LAMENT*

SIN. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tP

I Audifti opprobria eorum clomtne,om» nçs cogitationes eorum aduerfum me*nbsp;Oratutnon finat Mtaopprobria diuimnominii,nbsp;qtuper ChaleUof/nuItipliciterfuftt adauita, ex pra-^nbsp;wiî GT malitiofißimis ipforum conftl^s,iT cogitationi^nbsp;bitt contra deum,qtiem non credebantdeum, nec fènbsp;t«cri contra Chaldteos potentem, injiriorem longe fuitnbsp;idolis,lt;juorumauxilioprieualuißenturbi er templo,nbsp;ommbus^ facris. Huiufmodi facrilegit cogitationibusnbsp;G'ttefandKconßlijs imbutos oral à domino uindicari,nbsp;^ttiperliélenouerit craudierit.

SIN. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tjr

61 nbsp;Labia infurgentium mihi,et meditation

nes eorum aduerfum me tota die*

Audi fit quoque uerba labiorum [uorum, CT curat gentiumcontrame,quibits^Hotidie moliti funtuaßasnbsp;tionemgentis regni,cultiitdiuini, cr extirpationemnbsp;maießatis dei lfraët,cr populi illiuf,exaltationem deo^nbsp;rumfuorum,crregumtyranntdKamplificationem, adnbsp;oppreßionemorbis,

SIN.

6J nbsp;nbsp;Seifionem eorum, Sfrefurredionem

eorum uide; ego fum pfalmus eorum* Duobui oppofitis habitibm corpori5,feßione er ßanbsp;tiónefetiam omîtes alij figmßcantur. Quafi uoluerit dinbsp;ctfc ; Rc)J)tce o domine quicquid agunt er moliuntur,nbsp;Hoftee pfo# Dgt;n»w enim eorum fludia diriguntur contra tuam glo^nbsp;*“*•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riam,nbsp;nbsp;nbsp;ad oppreßionem filiorum tuorum, qui licet

peccentquotidieittmultisomnes,non tarnen iUi impif Zelo nos iußitite adoriuntur, fed bbidine uincendi, im=inbsp;'perandi,uaßandi,rdpiendi,et opprimetidi cultum untusnbsp;dei, qui cultores eßfe uolunt multorum deorum, crimsnbsp;placabiliodioperfequunturomnes unius dei cultores,nbsp;amp; ipfum dominum deum ifraelis,

THAV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïgt;

Reddes eis uicem domine, iuxta opera nianuum fuarum*

Enuntiat ßttura in longmquum, uicem iUis Chal* d^is rependendam à Perfis er t/tedis,qui Babylonicamnbsp;tandem urbem traélaturi fint non aliter quàm ipfi aie*nbsp;rofolymam. Reddetur cis retributio quam retribueruntnbsp;tfraëli,ut paruuli eorum aßidantur ad petram, er fiantnbsp;w derifum,

THAV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

6y Dabis eis fcùtum cordis laborem eorfi*

Habis eis afßiilionemcordis, angußiammentis er impro/picintiam uel mfipientiam, ut 'mgfuentibusfibinbsp;tnalis occurrere er obuiare no poßint. Stultos fac omsnbsp;nes eos,er execrationem pone cos, ut fiant oltin in opsnbsp;probrium er contemptum,utfumus nos hodie.

THAV.

Perfequeris in furore, 6C conteres eos fob coelis domini*

Non plt;tterno affiihi caßigare eos délibérés,ficutnos

C H I N O T H.

tnos fiUos ifrael, fid perfequere eot, ufque per dignum fitrorem twm in facrilegos blaßb^nbsp;tui nominis, er diuina maießatis. Etficutnbsp;maligna ammo tunm templum ernbsp;deleueruntq^ cultum tustm,infauoremdeortii’gt;ß:fnbsp;er 'm opprobrium tuwn: fic delere ernbsp;eosdefubccelis,quie tu domine föluscondidiß^^^nbsp;ommpotens er creator omnium iufim iude^nbsp;miuri£ tult;e.

ALPHABETVH UU.

ALEPH. K Vomodo obfcuratS «ft***^'*^/nbsp;iiiuiAi.ua cti Lutui vf.--nbsp;nbsp;i|||

fperfi font lapides

Ijmutatuseft color

irt-'r-TT-i capite omnium platearu^*

De obitu lofiiefandi regis ludai expontuH mentationemifed uidentur excifionis ludaictnbsp;rius adhuc in hoc carmine alphabetico expc»^’nbsp;firibiacuratius. Simpliciterautcmdiciturnbsp;diourbis es- templi pretiofißimi CTnbsp;fi^eciofa erant, ornata, er pretiofa, Jfî«*nbsp;fuum : Ex conflagratione obfiifcatum eßnbsp;perdiditquicquid elegans fiicrat : Jprlettdornbsp;omamenta aidificiorum, omnta mutatafiintif^^nbsp;dinem: lapides fanüuarij, qui uel fierai i«nbsp;plipretiofi, er exculti, uelgemmte'mpc^^LcHifnbsp;pontificis,difie{li funt er dijperfi pernbsp;pita, inecclefiteuaßationeperhareticosnbsp;ftianos, epifcopi charitate er fide •^cfiitutifi^.^^^pt^nbsp;nis,cejfauit religionis cura, exißimatio «nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

rijt,habitus fanäimonia cefiauit, fccubn’t^r ßiiritum amiferunt.

BETH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a y

a nbsp;Filij Sion indy ti, Sfami^autoP^aKf

q modoreputati font in uaü manuum figuhVnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jilt;*

dues nobilißimi lerufalem, er eorunß'l^ putatißimi habebantur in urbe er rcgiugt; gt;nbsp;rabantur pretiofißimis rebus, uelutinbsp;annulisaureis, nunc luteis uafcults coigt;tplt;i’'y^cf^nbsp;! facilecofr'mguntur. Ecclefi£quo^fili/,fi^S‘’'^^iii!‘'‘nbsp;tilt;e er uirtutum ol'm omati,nunc moUitinbsp;piditatibuserterrenis,uafis teßeis coinp‘‘^^^^nbsp;domim fuo tempore conterendi, er redigen»nbsp;GIMEL.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? jfll,'’

Sedamp;Iamiænudaueruntmafl’^,jj(f'* dauerütcatulos foostfiliapoP“ *nbsp;delis, quafi ftruthioindeferto*nbsp;l^uBafira tarn crudelis 'm catulos,nbsp;fpeciebumanacumfit,crudelißima tarnennbsp;ftiarurntfiefitiffe con/picitur Hierofoly^“^’^!’!'nbsp;ues. Non funt nocentiores in ecclefianbsp;pocritlt;e,qui /pecietenus,ut lud£i,deicultu’nbsp;firoci aute ammo femper contrarianbsp;labijs deii honorant, cum cor eins longe dq

-ocr page 329-

„ IAHENT,

doiirinim ßfäf^UHt '’'f’iibl'**'''(1 l^^kint, quitndo peruerft agendonbsp;fil^os eccleßlt;e,qui fiiptnbsp;uirtutum opera,non ueraciter agere^

Ad’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h,

palatGcius pancm,amp; nó crat

n?gt;¦* »(««‘i fgt;tlt;i

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’^'fl’eri pojfet miferabili /pedaculo, fed

^'ti ^oh puerii netno dabatiÏl(s,fameur‘i kit! J^j’'‘'''^'f^iuxtdprtediâiones prophetarum,gui=inbsp;Buiufmodifamef contigit

Q. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filij panemnbsp;nbsp;nbsp;lac doflrma apofios

moresßatuenda pe^t ^u$oçnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faccrdotibus,fedipfitempora^

^’’‘'»1^^^'’ philofophicis 'mefcati, lapidemiwit

ï*’

*” croccis (cocdno) (v,’'’tifuntftcrcora*

• '* ‘“^huc urbe cr r^gfio pro diuitiarum *'‘'Xio„'l‘‘quot;*^ß‘'^‘‘gt;ftKgt;' delicatis cr lautitijs, per uit£nbsp;trapulam, obruente media rerum

*''• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cr efcM necejjaridf mimme muenien

'mduebantur CT purpura, [ordes ^‘lt;‘oli^‘ß^gt;infepulti quoq; iacuerunt 'm plateis:nbsp;uerbo tantum uit£ inßituebanturnbsp;quot;’''’’lt;1^^'^^ t^um tempore humana comquot;nbsp;^^l’i^^^°f°phica{dij}gt;utationescr erroresm ccnbsp;^ui moribut olim cruirtutibusnbsp;eccleßjs,fa(li funt exemplum

Et nbsp;nbsp;nbsp;VAV.

Ï**«! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cffeda cftiniquitas filiæ popult

9“æ fubucrfa eft Çjj fnto,amp; non ccpcrüt in ea manus*nbsp;^'^’’’'’S’wtHdine iuxta indicium carnis uiderinbsp;Hierofolym£ ^uàm Sodomoquot;nbsp;‘tuguftijs uarie punb*nbsp;Vgt;gt;», leg °'^'”‘‘ßhito euerfafùerit. Dem^ transgreßinbsp;'’'’’le?,'*” crfcriptam,prophetas occideruntnbsp;non quidem minus pecca^nbsp;'^^‘lontur lud£i er ^auius tuliße. Corn«nbsp;ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßori folent d plangentibus incon»

’’ jn 4,^ f? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliorum plagas minores exiftimanquot;

^%it5 ¦ ^‘^^ßntoomparationisaddit, No« fd«=* Sitjjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manus, nonßc à truculentis hoquot;

f’‘'^^‘^^°gt;'‘hus occifi ßtnt, fed ab angelo ^^'flihusfatis, una omnium pernuies

gt;

'’’l^’ilumplKrcj.

Q. Zain.

’^oidiorcs Nazaræi eins niue^niti^

C H I N O T H* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iy4

diores lade^rubicundiores fubftätia gem^ marum/apphirus elegantiaeorum^nbsp;Deßribitur plaufibüis prißmus ßatus lutUoruiit,nbsp;Nazlt;tr£i,lt;jui er ßudijsfacratioribus confecrati, et requot;nbsp;ligioßorcs habiti, otio tandem illo tempore refoluti, amp;*nbsp;longe aliter quàmfiterat prlmum infiitutiim tunc uiueitnbsp;tes, dpprime tarnen fibijpfis amp; populo placentes. Hienbsp;dicuntur nitidißimi fiii/fe ex carports cultu, laâe can»nbsp;didiores,tenerrimecuticulaculta fubfßecie rcligionit,nbsp;rubicundiores ex naturali confiflrntia faciei qttàmgemnbsp;marumpulchritudo erant, polities corporis maiorcTnbsp;elcgantiaquafapphiri,aderat Ulis tunc temporis Ha»nbsp;zar£is cr pharißis, ob religtonem 4 c£tera plebe fe»nbsp;paratis cr deo dicatis pr£alqs

HETH.

8 nbsp;nbsp;Denigrata eft fuper carbones ^cies

rum^Sf non funtcogniti in plateis: adhge^' fit cutis eorum oftibus : aruit,nbsp;nbsp;nbsp;fada eft;

quaftlignum*

Cumfaerint lapide rubino omdtiores, cr polities eorum ut Sapphirus, ifii tales nunc funt nigriores ere»nbsp;pufculo,pr£ anxietate eatenus mutatis miferorum uni»nbsp;tibus,ut in plateis quo^,cr a multis mtemofei non p9nbsp;tuer'mtcr mt er multos. Sicdeperijtobefitas cutis CTnbsp;corporiî delicatuli, ut agglutmata uideretur oßibus ernbsp;rugata, qu£ßierat cultißima er nttidißima. Sic omnitnbsp;fuccus exhauflus eß trißitia,qu£ exiccat ojjä, ut uelutinbsp;lignum exaruerint tamoßaquam carnes. Qualis ueronbsp;immutatio contigerit in eccleßa tJazaræorum neote»nbsp;ricorum à ueteribus er primis monachis, hißoriß no»nbsp;tum eß,er expcricntijs.Notior eß cafus religionis cumnbsp;maxima iaâura ßdei chrißiiin£, 5«4m «t multii nur»nbsp;randusßt.

TETH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ü

Melius fuitoccifîsgladio,quàtn interfe äisfame: quoniam ifti extabueruntcon»nbsp;fumpti à fterilitate terræ»

Longe ßliciores, proh dolor, fiii/fe dicuntur occifi extra ciuitatem gladio, quam oceißfame intra meema^nbsp;quidefedeitique foetorem detcrrlmum dederunt, eXquot;nbsp;tinäi er conßßi, non tarn gladio fubitane£ mortis,nbsp;quam penuria horrenda annon£,ob deßäumfiu^bftattnbsp;er agrorumßerilitatem. Deniq; ob compendium mor»nbsp;tis breuior fiiit poena gladq, quam fame erßti diutittinbsp;excruciatorum.

lOD. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•)

I o Manus mulierum mifericordium coxc* runtftlios fuos : fadi funt cibus earum ittnbsp;contritione ftliæ populi meU

grauißima obfidione ißa paßi funt grauißhni incommoda,ut matres natura mifericordes, maximtnbsp;autem 'm propriosfitios, ipfas eos maiktre coegerit nequot;nbsp;ceßitas famis,et coquere futs tpfarum manibus pro farquot;nbsp;re,ßumenta er cibo, in utraq; obfidione Chald£oruninbsp;ac Romanorum.ecclefia mali doilorcs auditors fuosnbsp;rebus terrenisJßoliant propter fuam uoracitatem, nefnbsp;ff? 4


-ocr page 330-

t A M ENT

efs pabulum uerbi dci tribuunt, quo nutrïaniur ad mjc tam teternam,de quibui 'm Ezlt;^lt;^hiele.

CAPH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

II Compkuitdo«ntnusfuroremfuum,ef-fudit iram indignationis fuæî amp;(. fuccendic ignem in Sion, 8C deuorauic fundamenunbsp;eiusgt;

Sic paßiofubuf obruti in angujïijs iudicant ZSquot; quea runtur: Omnesinquiunt partet ira fua explcuit itt not,nbsp;non cnim folum populum extemünauit, fed habitaculanbsp;quoq; per hofles uflt;^ ad fitndamenta de/lruxit,templumnbsp;etiam urbcm 'mcendio confumpßt.

LAMEO.

11 nbsp;Non crcdiderut reges terræ,amp; uniuerfî

habitatöres orbis, quoniam ingredcretur hoftis ÔC inimicus per portas lerufalem*

Rcfèrunt ludai ad gentes alioqui incredulai,qult;ie taa men conßder antes prodigia dei ifràël contra Pharao^tnbsp;'nem, Chanatieos, Senherib, er Affyrium,noncrede»nbsp;bant ferio fuiuntm, ut ingredcretur hoßis ea conditio^^nbsp;ne Hierofolymam ut uaflaret omnia. Aliter Mcrii«,Spcînbsp;fiiit futur um quod fùerat iam antefailum de regibus I«=nbsp;(tforMffi.Mt liberarentur iuxta pradiäiones falforuinnbsp;prophetarum contra ueros, quibus ex uerbo dei cxcianbsp;dium to ties er diu antea pradicentibus ex mandato do»nbsp;mint,credere noluerunt.

' MEM.

15 Propter peccata prophetarum eius (cr) iniquitates facerdotum eius,qui effuderûcnbsp;in medio eius fanguinem iuftorum*

Peccata populi promouebantur cr fcaturiebant ex peccatis er fcatidalofa uita atq^doilrmafalforum prosnbsp;phetarum er facerdotum,qui tanta cladis primarij ßtenbsp;runt authores. Sequitur enm populut fltidia facerdo=nbsp;¦Paie pro« tum er maiorum. Falfa pradicebant falß propheta, panbsp;pheor. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tranquillitatem,lemplum clamabant,er urbem

fanikun, fanäos non patiebantur, fed occidebant uer= bo,failo,fcandalo, er manu. Caufe rutna populi ,funtnbsp;facerdotes mali, qui er dicuntur effundere iußorumnbsp;fangu'mem, quiaßmpliciores er iuflos non fane docentnbsp;«tlt;wdomint,erper negligentiampafioralem non iuxtanbsp;..Ezechielem mala futur a pradicunt.


NVN. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

14 Errauerutcfci in platc!s,polluti funtfan guincî cum^non pcflëntintrare, tenuesnbsp;’ runtiacinias fuas.

Per 'tnertiam doiiorum tenebris ignorantia exca* “ cäta uaciüauerunt er erratierunt 'm plateis plebiumnbsp;turma: poÜuttefuntfànguine, ut nemo iüax contimgerenbsp;potuerit, a facerdotibut quoq; negligebantur,ne ab im*nbsp;murtdis poliuercntur, interim tarnen non abhorrebantnbsp;ab occißone fanéhrum prophetarum. Cumq^ non pof*nbsp;fent rech 'meedere tranüte, tenuerunt lacmias fuas,nbsp;quot;hocefl,facerdotum€xempla pefiißrasq} doäritiasfc*

15

gt;7

C H I N O T H.

Hoti funt, donee in boratrum tandem defferatiot^ ducerentur pariter,

SAM.ECH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

AufertepolIutumjClamaucrontciSjff' cedite,abite,noiitetägere« lurgati qujpPnbsp;funt éc commoti: dixerunt intetnbsp;Non addet ultra ut habiter (weit.) .

'Verba uidentur effegcntilium, mfultantiii»'^ dentium iult;heos,quos puritatis fuperftitiofanbsp;femper tenebat,ufq; ad 'muidiamgentiltum,nbsp;fuis huiufmodi ceremonijs tanquam pollutosnbsp;uidcbantur. Hi nunc gentiles fubfannando dicuni ¦nbsp;nuc eß ueflra mundicia, qua clamare folebatb,nbsp;poÜutum, ne contaminari nos conimgat : Abitt 0nbsp;gentdes, er feceditc à nobis, nolite uos canes (ff *“nbsp;nos dei eleüum populum contmgere. Gerte ißi ly .nbsp;dtci nuc auolauerunt,uel contentionis fuafin^rnbsp;iußifunt,uagi,diffcrß, er mßahiles 'mterabtfl,^nbsp;Q«lt;e «Ort credunt unquam coBigendos deiiuo .nbsp;'m fifum flatum,'mquodeum futem ut antea colef^ nnbsp;ßnt, erfecundumfuasceremonias uiueretad»'’^ gt;'nbsp;de tudais crediderunt G“ iubilauerunt^

16 Facies dominidiuifiteos, refpiciateos t Facies facerdotumnbsp;buerunt,neq; fenurn miferti funt. .

'Vultus domini dißipans ludlt;eos captiuitatf^^^^^ wco, ira domini eß,er iuftum iudicium,uerid^nbsp;minationisdium£pcrprophetas. Diui/itnbsp;terrarum, 'm Affyrios, Chaldaam, Perftt, O'nbsp;Dominus deus ifraël, qui fùerat olim forsnbsp;prodidiffe m tetum abicciffe uideturnbsp;Rationem aßignat, Nullus erat ordo,fednbsp;indeumpietas, nulla audientia uerbidei,ß‘^nbsp;mtOa reucrcntia,fenum nuüa cura,udnt‘P''nbsp;officium ucl auxilium, talis autem populugt;nbsp;ßfkre non potefl.

Cum adhucfubfifteremus,dff^ oculi noftri ad auxilium nofttumnbsp;cum rcfpiceremus attend adgf*’^^nbsp;faiuarenosnonpoterau

Dtim pro fuis fceleribus ucl arguebantitf‘^^(Cit* tis, uel ab hofiibus iuffu domint urgebantur,nbsp;fùgiebant ad implorandum dei mifericordia’^’nbsp;tentiam non agebant, eius opem nonnbsp;alijs potius prophanis gentibusnbsp;hum qua;rebant, ab Aegyptijs uelAjfyriifgt;l^^nbsp;nuHo enim modo cos eripere poteraitt.nbsp;lis folatia quterebant, qui femetipfoi deftquot;nbsp;poterant.

SADE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y rtitid^?

Lubricaueruntucftigianoftrain platearum noftrarum,apprcpinqnbsp;nis noftcr,implctifuntdies noi t gt;nbsp;nit finis noßer«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,ir

18


-ocr page 331-

LAMENT.

noßri in plateis tioßrls, neit debilitate uiriti uix mg^e»nbsp;inßdiatifunt ho/ksno/kiue*nbsp;’«1^'*°^’’»**^ ‘‘tubuläre perplateas MjlrM mimmenbsp;f't'ifuf-fumma aiisnbsp;donüni dei nofiri toties per prophetnbsp;tonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tdeo iuflitiam diumam fens

**** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^^‘‘‘‘‘‘‘“‘‘di de terra : ue»

Vd.p

’^gt;«ili fucruntpcffccutof^s noftri ’'“8 innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;montes perfecuti funt

Vul, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt nobis.

a^uilarum ßtit perfecutio ^quot;'**’1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^°‘gt;lt;}‘‘‘ non tantum mtra patriam cons

’’’’’Hoj 1***‘”**‘’’gt;ßd itifuper extorres patria, ni* ^fi^‘‘ntur,ut nuRo loco tutos cons

Sp-, ^ES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-Ç

Chriftus dominus ’’**nibnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipforu Î cut diximus,

y ‘’’«usuiucmusingentibus.

domino exponi poteß,feJ Aptiut de Sedechiaregenbsp;^‘‘ptiuit‘‘t^captut efi pro pecsnbsp;populo peccatore, ac improbis prmsnbsp;*''.^^i^p^‘'^lt;tn•ondclofiaexpomt,lt;Juipropeccasnbsp;Jtterit.id efl,morteinterceptus,nenbsp;quot;t^l^gentis: qui dicüur Meßiat,ßcut renbsp;“'^'^^'ftmul l^iritus ucluitauultutnbsp;rL®“nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim,l}gt;ecies,ßrma,de

sT’^iio

refrigerium eß innoßmans Jideltum ,fub cuiw tutela innbsp;eccleßa:ipfe ßiiritut orisnbsp;^*^^bi^*^'‘^gt;tnouemur zrfumut, qui er trasnbsp;deli^ tioßra fecundum prophetam»

h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Edom quæhabt^

’’'«br u «luonî peruenict ca* nudaberis.

b j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;calamis

li'h'***“’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’^‘tpediem uos quoq; finis er

^omitas,qui hic quidem fos ‘^’^^^^‘“otres er potentioreshoßesnbsp;^‘‘^.^'titate Efau ctlacob minus debuesnbsp;^quot;‘^‘^‘‘tne. Sed fub ernbsp;omnesgentes'mimisnbsp;'V ^‘‘^0««'' pfl ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hioabita, kegys

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ntm aque peccatores ut nos, er

P‘*'ti^n‘‘ni olim,lt;eque tibi cas o A ' Ppotrigetur, er bibere cagesnbsp;^‘tbylonif ,fic ut inebrienturnbsp;r^ttdantur^pra^ ebrietate euomere incia

C H I N O T H.

plant,Ut prorfat erubefcant,crappareat turpitudo er confitßo, ludai mteBigunt per Edom Romanum impesnbsp;rium : ßcut per ifinaelitos Sarracenos er Turcarutanbsp;^eque ipßs molcßum er hoßile imperium ,fub quo mtsnbsp;gisopprimunturquàmfub Chrifiianis,

THAV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

Hi. Compléta eft iniquitas tua fîlia Sion, nonaddetultra ut tranfmigret te. Viftta*nbsp;uitiniquitatem tuam Alia Edom, difcoo*nbsp;peruitpeccatatua*

Ad lerufalem loquitur, qute quidem mine perfiâe pumta efl pro peccatis, ut ad eius miferiam nihil ftrinbsp;adijci poßit. Non «kra tranflgt;ortabitur uel exilium pernbsp;firetgens,qult;e dei peculium diciturjCT efl : qui enm 4nbsp;Romanis trucidati funt, peculium dei tune minime flie*nbsp;runt. quot;Veræ enim er fanfilt;e reliquia ifrailis apofloli R«i^«î«nbsp;ßtcrunt, er ip forum adiutorcs apoflolici uiri, qui fliisnbsp;ritufanäorepletipro’dicauerunt 'm toto orbe magnasnbsp;lia dei, er unuis omntpotentis dei glariam, idola quo^nbsp;eliminauerunt ex orbe uniuerfo. Alij uero 'mfua pertianbsp;naciaperfeuerantes contra Chriflum er euangelium^nbsp;ludai uel ifraelita nominari uel dei peculiu minime mwnbsp;rentur. Non enimcarniscircuncißodeocomnKndat,nbsp;fed fides er charitos tantum in unum er uerum dcum,nbsp;excmplo Abraha, cuius legitimi fibj funt omîtes er foUnbsp;fideles. Edomitasueroperfidos er omnesfanguinariosnbsp;uißtabit dom'mus, er muoluet fuo tempore fimtlibutnbsp;malts propter peccata ipforum, criminum etiimhofiisnbsp;efl dominus non hominum,ßcut fide plaeatw er dek«nbsp;ßntur,twn peüiculo amputato.

ORATIO lEREMIAE PROPHETAE.

Ecordare domine quid accide* l it nobis : intuere amp; refpice opprobrium noftrum.

Hcbrai non apponunt titulum nee al»



phabetariainuemtur, quanquam uiginti duobuscon» fletuerßbus, er quinta particulaßt huiusllbeUi Laanbsp;fnentationum,uel qu'mtum caput. Efl uero epilogue |orenbsp;matus per modum orationis,ubi orare difcimus,er grtnbsp;tiam domini recuperare peccatis amijfam, caufos mtfesnbsp;riorum allegans,dci^ clementiam interpeRans. Loquisnbsp;tur autem propheta iuxta hominu confuetudinem,cersnbsp;tusalioquideummhilignorareuel obliuifci,ßcut neenbsp;difcereuel reminißi. oflcnde 'mquit domine tcnoflrinbsp;habere curam, rejpicead opprobrium, quod quamlibetnbsp;dignepatimur,iRitarnen hoßts indigne 'mfirunt, ejquot;nbsp;fua per teiRis data uiâoria nimium crudeliter abutun»nbsp;tur, maligno animo er atheo non tarn nos quiontuatnnbsp;maieflatem contemnunt : commune tibi nobifium eßnbsp;opprobrium iRorum quod ingerunt.

X Hæreditas noftra uerfa eft ad alienoss domus noftræ ad extraneos.

Attëde ad lliada malorÜ noflrorü- quorit primü efl,^ quod promi/fa nobis^troditamhareditatélégitiménbsp;i te dno uniuerforu,cuiuf dni eft terr^tota er ple/Utih


-ocr page 332-

ORATIO

do eitw, hicrcditarîa bcnedîéki tem melle er laâe mä^ nans, nUnc uerfa eß er dcnoluta adoUenos, nen melio=nbsp;res nobtSffed longe iniquiorts,perfidia odioq^ 'm tefeesnbsp;ieratiores. Domus noßrte multo labore ßudio er im=nbsp;penfa extru^ia/mhabitantur ab hoflibus Hits noflris trunbsp;culcmiß'tmts t omnis ufufruétus regionis noflr£ feruitnbsp;er cedit gentiltbus ac idololatris peßimis, bis gut tcm=nbsp;plum tU'umtarcam, er omnw uaßaucrunt wj /««wnbsp;deßgt;eäum,erconfiißonemtuißram.

; Pupillifaâifumusabfq; pâtre: maires noftræquafi uiduæ*

Populus nos tuus nunc orpbanus eß, tu nos tradidis fii boßi:renuis faih effe,utfùeras,pater noßer.Katresnbsp;noßneomnesuiduießintoccifis maritis ßuis crpatri=nbsp;bus noßris,guo fit ut definßoredeßitutifimus guafi pu=nbsp;ptlli,ßne folatio nutritoris er proteihris, ommum pronbsp;uifione er confolatione priuati.

  • 4 nbsp;Aquam noftra pecunia bibimus : lignanbsp;noftra pretio coniparauimus,

Inßlicitas gu£ maior nobis obt'mgere potuifßet,guim guod communißimum elementum agu£,gu£ noßra eß,nbsp;CUIUSßntes nos fi)dimus,iam nuncfie nobis negatur, utnbsp;nonnifiargentoerdato pretio nobis obuenire poßitnbsp;adneceßäriumpotumfSednecligna ad ßcum,noßr4nbsp;guteßtcrant,fine pretif redemptione confegui poßttsnbsp;mus contra regionis conßuetudinem,ex folo odio (ynbsp;auaritia contra nos crudelißimorum hoßium,

  • 5 nbsp;nbsp;Ceruicibus noftris minabamur, laflisnbsp;non dabaturrequies*

l«^o ßeruitutis oppreßie ßunt noßrdC ceruices gra^^ uißimo er 'mtolerabili, more iumentqrum abutunturnbsp;Operanoßra, trahimur guocung;impetusmimici uo^inbsp;tucrit,nec uHa datur laßisrejrigerij facultas. Vaulomi-nus ßnditusuaßati fumus, utfatiuseffc uideatur nonnbsp;uiuere, guam tarn atrocibus dommis er crudelibus tysnbsp;rannisferuire,

  • 6 nbsp;Acgyptodedimusmanu(er)Airyrns,nbsp;utfaturaremur pane*

A dextris folatium er auxibum reguifiuimus ab Ae gyptiis,àfinifiris guogue Affyrijs fupplicesß'mut,utnbsp;nos pro cibo 'm feruos fumerent, uel nos iuuarent à ty=nbsp;rannideßabyloniorum: fed omma frußra, guiauerumnbsp;auxiliatorem noßrum contempfimus muocare, ciusnbsp;promiffa auxilia per propbetas aßumercnoluimus. Alijnbsp;vnterpretantur, turauimuseis. quot;Vel melius, ut uidetur^nbsp;Aegyptius er hjfyrius mutuum nosafßixerunt,maxnbsp;num porrexerunt guog;, muocati ad auxilium, ad guosnbsp;confiigeramus, contra uerbum domini feedus 'miuimus,nbsp;uentris caufa deum noßrum obmifimus ,gentlbus fo=nbsp;ciattfumus.

  • 7 Patres noftri pcccauerunt, amp; non funtînbsp;amp;nos iniquitates eorum portauimus*

No« noua eß noßra tranfgreßio, fimiles fumus pas tribus noßris 'm prieuaricationibus, 'm ueßigijs illorumnbsp;ambulau'mius, ideofccundum legem noßram digne u'm=nbsp;dicamur,'mfitatores eorum m neguitia, participes guosnbsp;guefumusrnpaend.

II

»4

1 E R E M 1 AE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

  • 8 Seruidominati funt noftriïnófu**nbsp;redimeret de manu eorum, .jj*nbsp;Serui oUm noßri tributarij, nunc

bis mfultando. Nemo eß gui adferat, contp’iquot;'^^ ciam er firociam barbaricam: gui guondantnbsp;domino deo noßrofiliorumloco,nunc idololatrnbsp;uirecogimur.

g In animabus noftris afferebaw“’“ nem nobis à facie gladii in defcrio« .nbsp;Animarum noßrarum,boc eß uiMpcriculOinbsp;uimus nobis uillum m terra noßra, gut nunc'1nbsp;flium. Vel, obfidionis temporibusnbsp;cum magno pauore,er ntbilpropemueitintuijicnbsp;imminebatundig; gladius er ficcitas,uelutiiiiM rnbsp;litudine.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ai

IO Pellis noftra quaficlibanus,exu^‘ facie tempeftatumfamis,nbsp;Pneangußiacontinua Jfiritus noßrinbsp;denigrata ut fisrnus cutis noßra, reda^aodnnje^^nbsp;lerndeßrmitatem,ob'mcommodafantis,ßd^nbsp;tatis: peccatores guog; «t chbanus fitligi»^nbsp;dicio domini comparebunt. 'Veraciterautctnfiquot;’^nbsp;fteiturguifguis caleßi pane fatiari non nurctuf-1 Mulieres in Sion humiliauetu’’^’^^*^nbsp;ginesinciuitatibusluda, fynnbsp;Hoßts Cbaldteigentiles er 'impijnbsp;fluprauerunt, uitiarunt uirgines in ciuitatib^^^nbsp;cratis domino, legibus diumis fubieäis, üb'nbsp;rathuiufmoditentariab aliguo. Taltauidc^^^^;nbsp;re coaàt fumus, guid guafo calamitoßucnbsp;potuiffetf

Principes manu fufpcnfifunR”‘ numnonerubuerunt, ..

Pr'mcipes noßri gui dominaridebueraidd^^^ uato digito 'rniperajfe, hi fine reßicäunbsp;in crucem fuffenfit fiint ex mambus, donccß‘’'‘^nbsp;halarent, uel capti umeulis 'm cxiliutn truingnbsp;uehditi'm feruos. J^uüa reuerentia fcnumP’nbsp;perfonarum refiieäus, non funt habiti 'm Lnbsp;ria fencs : guod eft , non eos erubuerunt,nbsp;bonorati.

*5 Adolefcentcsmolcretulerunt»^^ in ligno corrucrunt,

Mo/(jwrotlt;o-cj««fzifs, eßaduilißlmtcc^ ria damnari,ut portare ligna uel lapides,nbsp;gare : er ut ludtei guog; poß Hicronytnumnbsp;impudice eis abufi funt,tropo,ut aiunt,nbsp;brisludicum de bißoria Samfenis. Puerosc^nbsp;ligno,eß Otter ibus por tandis fuccubuiffi-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j«

Senes dcfcceruntde portis Î choro pfallentium,

Senatores urbium repulfi funt à fubfcßß’^ riadigwtate 'm portis aepratorijs: defiednbsp;confiliorum,nullusludiciorum ordo, omtutPnbsp;uerfum peradh funt, nulla tußitia locutnnbsp;dtcium,f:d uioleniia er tyrannis.nbsp;conßnditur, tbi mufica at^ omnis batmo

IX


-ocr page 333-

ORÄTIÖ'

»bie **'*’**'’ Plt;^teß confißere chorus pfaHentiuM, ^ufie^t itt luäu,

non tu

cordis noftri: uerfus chorus nofter,nbsp;eoncentuiharmontacui «rlnbsp;muenitgaudiuntnbsp;fît unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luilum conuertitur, honor cefic

Vbinoneßlatitiamentis,ßußrafo bis Corona capitis noftri: uae no^nbsp;2'l'gt;'îpeccauimus.nbsp;lininbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanóhrum, area domini, Cheru^

prafen^ tun,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«meus Hcrtw er Mtiiiw er hoquot;! dei

corruerunt, CT ablata fune ffcf ’ Vnanifißißimumfignumßterit maximorumnbsp;|itgt;f ƒdominum offinderunt, qualia pro«nbsp;n(Hç*’^’'^'*’’tgt;lt;do!oUtri(îm, effitfionemfanguinii »i«nbsp;pbft ^'’^jO’c.wndf neeeßario confitebatur pro»nbsp;'^^^«treicrcaufamomniumalorum. Nxnonbsp;b ’p’î“*lt;(gt;fCMUtmut.

ftru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cor nox

'’','dtocótcncbrati funtoculi noftri, ^“quot;/'derrthone cwlp« er plt;rme quid ni fenfatioresnbsp;'^ßdiaafficantur : impi/ autem cum in proßnnbsp;’lui^quot;“’quot;'‘’'‘t»f’'Wtiiurtt,coi«onn«nt tarn deuntnbsp;*quot;^1 quot;**^'^*^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prit pauore ZT angußia etiam natu*

'S p nbsp;nbsp;nbsp;°l’fn(r(i(M«r,ut uidentes non uideant.

Sion quia difperiit: Ptsambuiaufruntin eo,

,quia uaßatut rjl hijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«Ipfs iam habere uideiuur fuax cauernotf

'‘^‘*fgt;iem,mlocis ubifattduarium domini Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;celeberrima eultura dei ueri,

l(| J^^llaubulaanimaliumjfolitudinesamantium.

domine inætcrnum perma» U.?’.gt;^ol’umtuumin generation« amp; gc*nbsp;^^‘quot;^^'iiuenunterauitmala, iam quid nihilominutnbsp;[(^'quot;’’““'’quot;ßderandum, Aetemamfcilicetefièfernbsp;te,?'’’quot;''’'’''^'doMinidtiT»ßri potentiam, maießd*nbsp;^folium eil«, putauerunt perfidigloriant dei counbsp;*^0 loci, iuxta ceremonialem cul*nbsp;eratmaieflati diuina. Oporte«nbsp;hl '’quot;•“'pfrire cognitioni et ßdei in totum mundum,nbsp;'’*^**^“ •’ q*wijdoquidc nonfemper ibi. Hie®nbsp;ol,L^'‘^^^^''‘‘^gt;dominui tantum corporalibutnbsp;lonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colendt« crat,fed ubiq^ m ßgt;iritu er ueritate,

(let V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perpetuû oblimfceris noftri?

Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos in longitudine dierum?

bunulfbiw prouocurc coiw* “d mifericordiam, er ad accelerationentnbsp;Rltui '‘^.““’^di/.nediu Pb hoflium dominatione con*nbsp;“ pogt;«H«dcj^erutionc deßeiant^ ^mano («Mto»

I E R B H I AJB, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;156

more loijuitur: Qaare obliuifcerii,ut «[(JcfWjiw fgt;erpe tttum noflrif quia tardiut fuccurrts.

Conuerie nos dfie ad tc,amp; cóuertemur: innoua dies noftrosgt; ficut àphndpio.

Indicat er docet unde uera[ahn /perari fgt;oßit,li da minui conuertat. QKtm enim dominuf conuertit, illenbsp;ueraciter faluui ent : quem uero deßiexerit, tuttia cor«nbsp;rigere poteß. Sine ergo prjcueniente dei gratia non coanbsp;uertimur, fed fine noßra culpa nos malos perfeueanbsp;rare non contigit ,ut fimuiinexcufabdes, criußitianbsp;dei mclarcfcat,bonit(K cy maießai. Reuoca qu^fo^ait,nbsp;per tunm ßgt;iritum,cr uere conuerfi erimut, non ad honbsp;mines fed ad te:fac ut patriarcharum fidemafiêquamurnbsp;crpriemium.

Sed proiiciés repulifti nos^iratus es con tra nos uehementer«

Q«od hac uice hoc tempore nos repudiaffè uiderif^ idea egißi, quia iratusfùifli, femel ßatuißi peccata tuanbsp;plebij puiiire, er exemplum adere iußuia er uerita»nbsp;tii,quomodo tibi dißiliceat perßdia m uerba faniloruninbsp;prophetarumnomine dei loquentium,cr manefurgen*nbsp;tium,cjfufiofanguinis itmocetuum, oppreßioimbectl':nbsp;lium. Vidiße uidetur propheta inß)iritu,ludieosttonnbsp;àgnituros tempus uifitationis fult;e, euangelio gratta Zf*nbsp;gloriüc df» contradiduYOSter Chrißum dominum occia^nbsp;furos^mtotumorbem diß^ergendos aliquando. Idea Lanbsp;mentationes fuM amarißima fententia concludit,Repetnbsp;lendo ait, repuhßi nos, er fupra modum, prater tuumnbsp;tnorem iratui es nobis. Qjtam ut repetiere poßmt, «4*nbsp;dunt uerfum,innoua diesnoßros erc,fuo more,

FINIS,

SVMHA VBRSVVM CLIIII.

commentaria in EZECHIELEM PROPHETAM,nbsp;quem ludai nommant lehefheel,

CAPVT PRIMVM.

'.T FACTVM i eft in tricefinbsp;imoannoianbsp;il quarto, innbsp;j{: quinta mé*nbsp;I fistcûeflcninbsp;in medio canbsp;ptiuorûiu^^nbsp;xta AuuiAnbsp;! Chübar,a*nbsp;i perti funt

coelijôi uidi uifiones dei.

In quinta nicnfis, ipfe eft annus quin-tus tranfmigranonis régis loachin,

Conßtentur amnes tarn Hebraorum quàm catholi* rt noßri doäores difftcultatem propheta amp;çcc{}idi$j



-ocr page 334-

r-.: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EZECHIEL

^uo ad p'. imam prophctiam uel uijjondtt, amp; ultitnaitt Lbri, quorum nulli hominufdi fit pêrfcrutari uel faltctnnbsp;frofitcri mtelligentiö. Dc hoe autcm prima patres pri«nbsp;fei tam Hieronymus quam Gregor«« multa difiiutarut,nbsp;. quorum extant paßimin Uteris mommenta, ad qua nosnbsp;Leckrem remittimus, multos quaternarios confingenpnbsp;tes cx multa adducentes uera utilia. Simpliciter ta^nbsp;, men hoc quoq; modo pofl alios multos hic locus d^i’enbsp;TrigettiMBj lis fine aliorumpra:iudicio traikiri potefi, ut trigefif^nbsp;* musannusinteUigaturfquifimulfiieritquintusregntnbsp;Zcdekiie,ßcilicet poft tranßmigrationem lechotua: tri«nbsp;gefimus autem à decnrtooibiuo lofilt;e,in quo er Uber lenbsp;gis inuentus eftin templo, er renouatus ludaicus ftatusnbsp;nodiuperfeueraturus. Quifimul er uitlt;e Ezechielisnbsp;anntis trigefimus non irrationabiliter aftimari poteft,nbsp;quando prophetare primu exorfus cft,no fine myftrrio,nbsp;reuelationc,er iuftu det,ficut er Chriftus dominus, banbsp;ptifta loan/ies, er lofeph in Aegypto, ne quis neophivnbsp;tus pradicet, eundem annorum numerum confecraruntnbsp;pradtcatiom, er Mofes eiufdem atatis Lcuitos facerdonbsp;tio applicauit. Fuerat autem Ezechiel inter eos tranf*nbsp;migratos, qui fub er cum lechomo rege er matre regisnbsp;translati erant in Babylonem. Habitabat aut iuxta ftu*nbsp;uium Chobar,ibidcmq; quinta die menfis quarti,coepe*nbsp;ruttt itli aperiri er apparereuifiones magna, infignes,nbsp;er mirabiles, quorum haue prüna m in aère aperto, quinbsp;ecelum dicitur,domino demonftrante coft^exit: quiin»nbsp;tuitus cum potuerit multipliciter fieri, er tarnen nonnbsp;feribaturquomodoru, religiofitus obmittiturdifeußio,nbsp;quam ut incertum quiddam er inutile definiatur.

3 fiendo faäü eft uerbü domini ad Eze^ chielem filiüBuzifaccrdotcin terra Chai-dæorum,fccug flumen ChobarîôC faâanbsp;eft fu|)cr cum ibî manus dominû

Filium Buzi quidam Hebraorum ex interpretation ntSyriacaHierofiolymitanafiatistemere putant filiumnbsp;leŸemiadici, quiapud fuosfemper comemptus fiierit,nbsp;cum eft'et ßanilißimus, id enim Buzi ualet,er dcfaccrnnbsp;. dotibus in Anathot eum legimus. Non auti m myfterionbsp;îeïm gra»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terra Chaldaorumapparuifjcfanik propheta

libB», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominicain uifionem, cum Efaia intra templum demi»

ttum apparuifte legamus. ludai quidem putôt deum ne* mini prophetarum apparuiffie extra premißionis ter»nbsp;ram: idecq^hanceumuifiionemin femnis habuiffe di»nbsp;cunt quafi effet in terra luda. Sed non concordât litera,nbsp;qua in terra Chaldaorum CT circa fiuuium Chobarte»nbsp;ftatur prophetam uifiones uidißße. Licet autem tunc adnbsp;hue ftaret templum,tamen breui uaftandum crat, etglonbsp;ria domini in gent es transfi{ndenda,er âprophano quonbsp;que totius mundi primo cr maximo monarcha adoran=:nbsp;da er umplcéien^, er cum tempore toto orbecolen»nbsp;da,religiofitusquàmantea.tdeo inChaldad quoq; do»nbsp;minus eleâisfuisfefc oftrndere dignatur er docere gionbsp;riamfuam,quam habet in calo cr terra fuper hominesnbsp;cr iumentd,quorum fata er opera ipfe regit prouidennbsp;tia fiia,mediante motu calorum, er inftuentia aftroru,nbsp;quafunt in iRius domiwo pleno» nt nee nd latii ungfunt,

I E HE S KEEL. aliud poßint uel uelint acfdciattt,qudin ddnbsp;tatem, qua omnia regit, er adnbsp;ordinat, in quo uiuunt, mouentur cr fwtnbsp;fipropheta docere cr fcribere uoluit,iugt;/‘ elnbsp;da ac uana intcliigem ia huius loci,ne A Reg'^'nbsp;gogas hie multas anxie comminifti ueH»»*^’nbsp;comportemus ueterum more, quorumnbsp;uanumfit omnta adducere fimplieitet pttxenbsp;hreuitercupienticertioraaiiKotare, jjIjjInbsp;4, Et uidi, ôlt; cccc uentus turbinisnbsp;abaquilone: nubes magna,ctign’^g^ Jinbsp;uenSjamp;fplcndorin circumitunbsp;medio eius quaft fpecies ekâr*/“^nbsp;medio ignis*

quot;Ventus hie tempeftuofus figiuficare potei cr iram domint, qua iubcme ab aquilotie uenbsp;, templumfuum i^abuchodnezer,utre^Kf‘nbsp;cr cultii cercmonialem uaftaret,locum!^nbsp;minandte uerlt;e fidei in partes oiits, nenbsp;turnotusinludieddeus. I^ubis autemnbsp;bras calamitatumfigmficat: ignis ueronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

ripiens omma, iuftum ac durum iudiciumde‘gt;ijiii» piasgentes oppreßit,de quibus pernbsp;milt;e per regnum Babylowcum, quod O'nbsp;iudicio dei interift. Dehisaut omnibunbsp;dus er pramonendus erat, tarn innbsp;rans,quàm Hicroßolymis lercmilt;e crederenbsp;ergo omnibus dicebantur, inteWginbsp;bant, er non ejje prorfus imperfcrutabilù'i^^tir^nbsp;ludai tradunt,cr mentiuntur de hoc loco-tern circuqua^ difftifus, prouidentianbsp;crperomnescreaturasfefeeledis totoet'^^nbsp;dicitur- Et uidetur propheta tsidtffëobfcftratn^^j^nbsp;çrhorribilem nidgt;em cum ignenbsp;mente,interim tarnenftgt;lendor reliquui»nbsp;illuftrabat. Deus enim ignis confumensnbsp;quoe^lumen inhabitans. Cum autem denbsp;ƒ la’IL'Innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;^‘1^11 ^erti adfirant,quai”

interpretatur,et Rabi Salomon fe i^ttorarej deanimalibusignets colloquentibus dub‘i‘^r^ßnbsp;nos loquitur, tutius eft Septuagmtafeqtd-cendo,ftmilitudinemaliquam humaname‘gt;nbsp;quern auro cr argenso pretiofioremdi‘i^^iil‘^'nbsp;gies ex ipfgt; igne rejfilendés upparebat.ifil'^nbsp;Ueluti iridis. îton dubium quin angelicitnbsp;ritio iußßu dei prophetafaân, diuinamnbsp;gnificans,cr modo quo fieri potuitnbsp;bus fimplicibus, diuinam omnipoten(ia»f ,nbsp;turn remota ßimilitudine eßendens. .rtjO''wnbsp;y - Etex medio eius fimilitu^^’^l^’ilii»’nbsp;maliumtethicafpeduscoruw,*”’nbsp;hominis (»«) eis*

6 Et quatuor facies uni ïSfqw’^ næ uni corum*

y Et pedes corum pedcsrecti» „iF' pedum eorum quafi plantanbsp;amp; fcintilljc quafi afpcâus sens

-ocr page 335-

EZECHIEL.

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoque fub pritdiâh /peâro pytmo

‘mimalittm l}gt;edes,fiue ipfa unum corpus confiai j^^gt;fiue^Hiituor,noncotiflat dare. Similitudoeratnbsp;L i” l^libet quatuor animalium,crfîngula aninbsp;^‘'^'^‘»‘^f’oMat quatuorfacics,hominis,leotiis,nbsp;Qj^omodocunq; autê fe habueritconnbsp;tjij? ®®'^'*w,(împliccm uidëtur habereßgtnficantMnbsp;pdncipalia optficia deinbsp;tdiorivm illuflrißimum eft ninbsp;ff ƒ fnbsp;inter corsnbsp;‘^‘intirari, amare cr co»nbsp;ß’ffdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omniit diuinorum, amp;

Shu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi non per ajjertio*

•'“«lij ^/^'*^''^S‘‘tionem:lt;iequoali/multa,Proxi ti^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“”^«^1« funt, iumenta à iuotando dida, ad

1^-¦ ^'^^hilia,feruiëtia,maiifueta,utilia, ‘“’’1bonitatis ordmisqi diumi indynbsp;®Ufj c ^’’‘’’’•QSorttw primatum bos habet, deindenbsp;^**^‘*^ quidem imasnbsp;ß^^^gt;‘i^‘‘t,a/}gt;identi autemprasnbsp;‘nigdo proded,nbsp;*'^51^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pra^fefirebat coditios

'*b' ’‘^^‘^“‘^^''ifirarutn, qua; licet hom'ninon fMditiant,ueritateM,posnbsp;’’f He rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo^ loco non uacua o^io:

inobediétes deo homines puniat, quot;ffi, quatuor plagarum tt»a fi0tt,lupi,nbsp;Cf^y«nw^w OSftrtaimdgonbsp;f omnium auium,qu£ cr ipfa;nbsp;f°^^tn MI cibuM,fed etiainobfenbsp;Ir gt;«gt;runt,cr de quibus eximia Pliniusnbsp;op^ihßnequisnbsp;‘Bitihrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deus omniïi creator non ha

cogitando.De ffgt;iritibus ^SPloqttentcs,ßrenbsp;mimalta pennas habuifjcfcrinbsp;’ ^P^des,quibus indicatur naturalisnbsp;eorum ZT afhones, qua totanbsp;urbitrio,ordine^ diuino,folo «««nbsp;HtTj,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;ratenus,ut dum uel domino iubëte,

üt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;agunt,ßc agunt,ut öquot;

h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proficuu,craUudagere

'iof^‘fnififliifftowmfej«,funtenim dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rd natura. Homo tito iundus,

libertate iadare fe prafu iw''^’'^f)crnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^ibil ipfum polße,nec ueHe,nec

Kit “''Wk ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiuere:cr quod peßi

^ea?'‘t'’'gt;thi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prouidentiaordinefers

‘^insalia habere

Ml’’^'Kon J '''^ndas plantas,ad procedendum dh M fitJitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;retrocedendum. NdtH«

Rb^’^Ohir d‘feuntur,utperfe aliud non ‘fitonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emittere,efi nos

r ^ yditionis ßta çyquot; admiratione,con ’fWiîfic ojlciidfrfJ ut oculos cotemplan

Si.

lEHESKEEL. 157 tittMi ruperent, cr plene feiri non poßint.Tot enim nanbsp;turlt;e myßeriafe cÓpleéluntur, CT tom admirabilemnbsp;opificismaiefiatent exhibent cSßderantibus, ut uelutinbsp;politi tcrisJplendore oculos perflringant.

|o Similitude autem uultus eorum,faciès hominis faciès leonis à dextrisipforfinbsp;quatuortfacies autê bonis,à hniftris ipfo*nbsp;rum quatuonS^ facies aquilx ad quadra*nbsp;turam ipforum*

Potedati hommit hac anîmalia cr utilitati feruiunt, cr fubditafunt,illius fupplens neeeßitates, propter honbsp;nùnem creata funt à domino, ab homine moderâiur ilsnbsp;lorum omnes paßiones. Penna coniunda unius ad ab ^„1«nbsp;teram,naturariimcoharentiam amp;“ affinitatemßgfüßnbsp;care potefl, maxime uerô fexus diffèreittis cSfortium,nbsp;affinitatem, amorem cf focietatê, qua naturali duébinbsp;femper procedunt ad anteriora, non redeunt unquam,nbsp;ut aqua maris crßntitvm.Qtßbus omnibus dominaturnbsp;deus,qui prophetâfuum mittitutaudiatur,confoleturfnbsp;doceat de domini Uoluntate.

11 Et facies eorü, amp; pennx eorum exren» defupenduæ (penna) fingulae iungebâtur|nbsp;amp;duæ tegebant corpora eorum.

Tarn natura quàm inclmationes Gquot; opera animaliu^ inter qua maximum cr principale homo efl,fupra exsnbsp;tenduntur,cr à caleflibus reguntur mfluentijs,diuinanbsp;fubfunt prouidentia, mutuu quoque ßbi opera ufunbsp;famulantur, cr tuentur feipjà, fruent cradiuuant,nbsp;inßinäu^ naturali norunt proficuaßbiprofequi, ornbsp;pernitiofaßgere.

11 Et unûquodq^(eorlt;MM)coram facie fua ani bulabat: ubi erat impetus fpiritusadam*nbsp;bulandum illucgradiebanturtnec reuer*nbsp;tebantur cum ambularent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

Profequitur quodlibet propenßone natura fua indis proplt;n«a tam,agitqi id ad quod conditie efl à deoßne aliqua cun «««quot;»¦nbsp;d!Uione,quo iüud uolutas diuina impeBit, à qua omnianbsp;gubernantur, ut contra iüius ordinem nihil in iflis fiatnbsp;ipfo ittuito, ßne quacii^ illorii tcrgiuerfatione.Omnianbsp;enim dei fcruiunt uoluntati crgloria,cr funt in plenanbsp;obedientiadei.’cuiusfadorumratio no edrequirenda,nbsp;niß fivmma religione, ueneratione er modeflia,ne fernnbsp;tator maieftatis opprimatur à gloria.

Etfimilttudoanimaliü,(cr)afpeduseo* rum quah carbonü ignis ardentium, (er)nbsp;quafi afpedus lampadarüiharcferdiw/io)nbsp;difeurrens in medio animalium,fplendornbsp;ignis, 8C de igne fulgoregredicns.

14 Etanimaliacurrcbät,amp;reuertebärurin iimilitudincm fulguris corufcaniis.

Omniaanimalia imcaguadamui ßiiritusdiuinire.^

ddd

-ocr page 336-

..EZE GHIEL.'

gWfhr, cruitttli calore uegetâtUr/untq; iußrlMentit «péris diMtti,crJ}gt;eculalucëtia potentiæ,fapienti£ bonbsp;fiitatis^ diu'm£,qui ueluti obanAutt(t,aßiüit,moderaBnbsp;tur et i(diiM4t,imà omniit agit 'm omnibiu,quaß opifixnbsp;ßtmmut 'tttftriv)nëtiffiMi:omiiia quo(^ iUaJ^lendor funtnbsp;er teftimonia pt£ maieHatif. Curfui autem er reditutnbsp;aniittalium fub deo,quid aliud eil, quam obedientia ernbsp;operatio iüoru ad nutum dei fine cunäatione uel reçunbsp;fatione,utiÜis patent uolunntM dei er gloriaf

Cuin^afpiceremanimalia,apparuitró éa una fuper terrä iuxca animalia, habensnbsp;quatuor facies»

, 18 Statura quoque erat rotis,8C aItitudo,S£ horhbilis afpeäus t èC corpus eorû oculisnbsp;plenum incircumitu ipfarûquatuor»nbsp;, Cumprophetamhactomnurabili uifionecogitandonbsp;hareret, ecce mcidit alia quotj; rotarit duarum^ecier,nbsp;iqua una eratÿt ZJquot; duie, quia tranfuerfaliter fe ad angnnbsp;fot réÜos /^iharalei fefe 'mterficante$, ut ct^i duo innbsp;^hiera mater iali aflronomicd.H^ rot£ fub priore ggt;e3nbsp;âro pofit£uidebâtur iuxta animaliafub ßteciehafmal.nbsp;feiern autè habebät marii, quantît attinet ad coloré,nbsp;cr ad quatuor partes dißendebanturiUiuf quatuor fé*nbsp;Circuit,qui hic nominâtur dorfa rotaru, plena ocuUsnbsp;percircumitum,admirabile opusfanèer terribile. P«1nbsp;rit er autè animalia er rotlt;e ambulabât ad mptû fiiiritusnbsp;fub eleâro. Simpliciter h^duec rota fignarepoßutui*nbsp;fibiles cœlos Solis er Lunte,iüorum quoq; motus, fteUnbsp;larumfitusac rationemtqua omnia propter bominemnbsp;creata funt er ordmata, ut ad nutum dei mftuant ernbsp;operemur. Ç^tù cali quomodo moueantur ex quatuornbsp;parttbus oriëtali,occidëtali,nuiK aufirales, nunc aqui-V«ilt;» lonares,alibi docetur.Alioru planetarît non fit mentio,nbsp;toit»quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia uulgo 'mter fleHasfixas habentur, erfitcrie literie

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßntplicibuscruulgomagisferuiuMquämcuriofis,uel

lt;--••• nbsp;nbsp;nbsp;fenfu fuo abundantibus, quibus nuBa fatis eft eruditio.

Poffunter rotiffiamp;nificare uolubiles res humanas,cas fus erfirtunas non cteciU,fed plenas oculis diu'mlt;e pro«nbsp;uidentilt;e,nunquam tarnen quietas uelfttAiles.

1^. Cum^ambularent animaiia,ambula^ Jbant pariter SC rotæ iuxta ea î SC cum ele-.uarêtur animalia defuper terra, eleuabannbsp;tur fimulSc rotæ.

10. Quocunqj ibatfpiritus, illuccuntcfpirî pariter eicuabantur, fequentesnbsp;icumtfpiritus enim uitæ erat in rôtis»

11; Cum euntibus ibant, amp;cum ftantibus ftabant:amp; cum eleuatis à terra^ pariter elenbsp;«abantur amp; rotæ,fequentes eatquia fpiri-tus uitæ erat in rôtis»nbsp;¦^.Sffuatülatiwesratdritm etMmaninitdidmmeban»nbsp;lt;¦

lEHESKEEl/« tunSic enim codita fimtà dcocoetefiia,tdi^'‘nbsp;reflribus, eranimaliü naturte fua qtuft^nbsp;operations adiuuent er necefiaria Jnbsp;quibus teftate fcilicct,hyeme,pluuifs ZTnbsp;fterent. Omnia aut pariter tarn animalianbsp;ritu domini mouentur, er ad dei benepla(i‘’^^S‘^^nbsp;patiutur,quo mundus totus, er quiequidtot^nbsp;tatur crregitur:utnec coeli moueantur udaja^^nbsp;ter dei ordmem, nec in rebus 'mfirioribusnbsp;raturfine eius uoluntate er prouidëtia,nbsp;fiant uel mouëtur,(igut uel patiuturficnbsp;aute ad iHiusgloriä, quam ofienderehocßgt;^^nbsp;feruo fuo 'm regno ßabylonico,m quonbsp;. pediem erant magnolia dei,er omnipotfdar'nbsp;. in omnes creaturas pleno dominio

Etfimilitudo fuper capita aniw**^j|ji/ mamcnti,quafi afpeäus cryftallih^^f^nbsp;lis:amp;extent! fupercapitacorud«“?

Sub firmamentoautepennæ altcrius adfociam : unumquodqi^^jiinbsp;(«lts)uclabat corpus fuum,ö^alt^f“nbsp;liter uelabatur.

Emmcbathisanimalibuscrrotisfirmaiii^ micans ut Cryflallus,^mirädi ß’^rndort^’ß'f’^^nbsp;eorum fuperne extentu, fub quo prafi dptitP^iiitnbsp;Malta cum fifts manibus,alis er pedibuf,nbsp;fis er oculis fuis confiüebant üquot; meucb‘‘^^'‘^iifnbsp;quidem coelefiia erterrefiriaimperiod''^^^nbsp;. ergubernantur,ut reéfa meedere cogatiquot;'»’’^nbsp;-fefemouere,iuuareer'mfiuere. -wflPnbsp;14 Ét audicbä fonum alarum ’Pquot;nbsp;fonum aquarü multarß,quafinbsp;mis dei cum ambularét, fonumnbsp;ut fonus caftrorum t cum^nbsp;tebanturpcnnæeorum.

C umç fieret uox fuper quod erat fuper caput eorum,nbsp;fubmittebant alas fuas»

Omniahteefomi aderedicutur, operibil^^^' fiuslaudando magnifice creatorentfii*!’'’nbsp;mteîleâualcs, angelicam er htimanärapigt;‘'^^),rnbsp;rationem dei omnia difiionentis. Omnianbsp;^ü,mtima oaturlt;e,non folu humatue,flt;lnbsp;^Domine quis fimilis tibi in uirtutibiKnbsp;Alas aute extëdere,efi dei beneficia plaxßnbsp;feere er laudare. Renüttere alas, efinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

fateri,er humüiarifub potentimanudd-

16 Et fuper firmamentum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,

nens capiti eorum, quafi fapphiri fimiiitudo throoi :nbsp;litudiné throni, fimiiitudo qua»’ /nbsp;hominis defuper» ,nbsp;Ctÿodpriushafmalcleëlrum^uocautt,i^.^ii^nbsp;habui/fe bpidis fapphirini dicit.nbsp;fubilantia er gloria dicitur,aliud ffi ? ‘l^nbsp;Crdebeatdemeffabilinbsp;dere autè uidebatur fuper folium morf^

-ocr page 337-

EZE C H I EL.

quidem homriK^^quarum in nudoho'a ‘ ‘‘^nöefinotailiuilrior/})ccics. Etuerbudeideutnbsp;«'undt« cbriftm dominult;s totam fub pedibus tor=nbsp;muiidi:ideatn ætmtatn fefeprotulit hunbsp;antcquam nafccretur.

n ^intrinfecus eius p ctrcumitutab afpc ^***5 defupcn8lt; ab afpcdunbsp;^Pecnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafi

^8 ‘5”’ignis fplcndcntis in circumitu*

4, ' 3fpeâûarcus cû fuerit in nubcin Ryr ùafpcäus fplédoris pernbsp;Oita fimilitudinis gloriæ dfii»

'i' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnidpuraiüu

'^'1'» lif^g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex mtraikfbilia purificdntis ex

'*'¦ f*''* n'o|. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humdn£ßrmlt;e pan à Itvmbis itifè

quot;^«kf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßilendore corufeam.

^flf^'‘^^fi'^'’‘^^‘^^‘^^batfummumtttonarcham,qM ^’’‘^do uideri non poteft ab honune uel co»nbsp;Unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogitatm de deo cocipere quid^

'‘»iiiii,^^‘l^^‘*”gt;folet,fedentcm fcilicctinccelo,cx iüudj^eürtim aliud nonnbsp;P^°pbctte, quint gloria diuina pompantnbsp;imminentë deum, ix regennbsp;^'Siior“ ‘quot;^^^“'^’^‘»^nies (xiumenta.Dequatuornbsp;rxponunt:alij de quatuornbsp;'¦‘iiit^ r'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiK tam difficiltbns locK fatiui eft igno^

tenure diffinire : nec tarnen in iHis ^’'°de{r/'^''^‘'^°f'*^^fllabi,Gropinariuaria,dumpienbsp;dc fidelis animuf. infumma,nbsp;^debeb'’‘^^P’'°phetarebellibufloquiiubebdtur,nbsp;%oj «rßeäris dn'mui itli ddditur contranbsp;fifgt;b.hdbennbsp;|)0j5i^/ 0! obfcquentes, cr ßrtes,qui impedirinonnbsp;huntand, ut feidt cr eredatnbsp;^/îit,^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnidqua à deo uel^eâro

^ffe dicere iubetur ex facere;

C A P V T II.

M ^^^^^idijamp;cecidi in faciem meat Ë andiui uocem loquentis*nbsp;^Etdixitad me, Filihoîsftanbsp;ViZ^/“PPfdes tuôSjamp;loquar tccû,nbsp;^‘*^is^^^‘‘‘^.^^^‘‘^’’“*'’‘^‘t‘gt;lt;^tfcrmonëdd fel»nbsp;SicenimfymbolKuerbddd^nbsp;*?'^ftitutiotië, prophetico wore.Nonbsp;, h3nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ezechielem, quod in prioribui

quot;'*** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legintui,quid iam ßre filij dei

quot;'''i’i'ùîb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luoulëtiores uißones ßire non

^Pecç^^^'^^'^^-tttifcrijsquoqi multK afficiebatur captiuitate ex di/ferfio»nbsp;‘^^f’^'^tejpfe quoq; reuerfionisnbsp;erat,cr populü fuumiam cer^nbsp;r ’’’tio

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pdulatim agnitio dei (xfauor^ia

P’'°P^^td,ut audiat allocuturunt ’*‘‘‘amp;^gt;iterpercipiatanimo,qu£populorefi

lEHEÎKEEt. 158 retiddfußipidt mandata. Ex timoré cnimcrreuerëtiitnbsp;intclligitur procidtjjè in faciem, ex maieflatem domini -adordlfe,ut nunc refurgere iubeatur eX flare, cofiderenbsp;fcilicetexaufcultaremandatiidei,

i EtingrefTuseftin mcfpirituspoftquam locutuseftmihijamp;ftatuitme fupra pedesnbsp;ineostamp;audiui loquentem ad nie,

‘5 ^ôCdiccntemadme,Filihoniinis,niitto lt; ego te ad filios Ifraêl, ad genres apoftatri*nbsp;ces,qup recefferüt à mc.Ipfi 6^ patres eor«nbsp;præuaricati funt in me ufqj ad diem banc,nbsp;Imbuitur /firitu ßrtitudmis,ex cofolatur exaUoquipnbsp;dei, flatuiturqi 'm pedes, imbectHitate difcujfa, utßrtinbsp;an'imo mandata audiat, (xfufcipiat contrapopulumnbsp;ifraeliticu, qui ut femperßerat, flc quoq^ nondu entennbsp;datns appellatur rebellis experduellistfemper enimnbsp;erant uerbo dni refiüëtes, ex mandata fupttbè praudnbsp;ricdntes,quos tarnen dei dementia no deferit,fed provnbsp;phetK fuis uifltat uflj; ad ChriHu, deinde repudiandosnbsp;impios quidem,fcd m pictate uera cleëles confirmado.nbsp;Ad eum ufq; diem femper duri,'ex intraëbbües pcrfe^nbsp;uerabantludai,expropheti5'mcreduli.

Impudëti uultu eX cotumaci animo pergunt ejfefllif mobcdientiie,hoc cfl,omnino immorigeri exhortationnbsp;nibus,quM tarnen iüis no fubtrahittquo toti mundo tannbsp;to tempore apparet iuditia dei,dutamimplacabiliternbsp;4 domino puniittur, qui eim paterna monita/freuerutnbsp;femper.Non fuajfonte uadit, ex prophetico fe 'mgerif Miffumnbsp;officio, fed miflus à domino,ad cos qui certo ipflimfint “**nbsp;abominaturi, ex eum cuius nomme loquitur.

Siue audituri flnt uerbum domini, flue m'mus obfecu turo,tamen annuncianda ed Hits uoluntas domini,qult;fnbsp;minus excufationis relmquatur eis,fl conuerti nolue.-rint,uidentes flbi dhm no dccffe,fcd femper mitterefernbsp;uos,omnibus bons ad umeâexcolend.t,donec omnibufnbsp;pateat nihil pro fleure uerbû dei, nifl ut labrufeas proßnbsp;rat exabfynthiu.lnterim mteÜigitur bonitos dei ex culnbsp;ptfinobedientiu. Etiamfl plebs non mutet mores,tamett *nbsp;fcelera ipforîi lüis funt annuncianda.

Difpcilis prophetaritm fors notatur, dum in tam inni, morigera,feditioß,peruicaci, ex mala cotinuô pro bonbsp;nis reddentigenti, ex ffmaru more pungenti, eX ndi^nbsp;feorpionu aculcis munitie,f:ne timoré prlt;edicare,illis^nbsp;cohabitare,proqi nulla 'mfirenda 'miuria dcjèrcreitt*nbsp;ddd X

-ocr page 338-

letur, fed (ohahitare,donee domino placeat cut feruit, i quo cr laboris periculorum quoque mercedem nonnbsp;i populofit recepturus.

g nbsp;nbsp;Tu auté fill hominis audiquæcunque

loquor ad te : St noli efle exafperans ficut domus exafperatrix efttaperi os tuu,amp; conbsp;mede quxcunq; ego do tibi.

ftephafa» Audireiubeturpropheta uerbadomini,utinprimit ïadfMtia. obediatfdeinde alijs perßeienda proponiit,i»terif»nbsp;acc'm^sttd orationë aßiduäpatientia,longMimitatenbsp;er perfeuerantia.Nec aUa quim dei eloquia prlt;edicannbsp;da fiint, quiafola cuflodita ad filicitatem proßaut, ernbsp;contempta, morteminducunt. Cauendumin primii,nenbsp;cidpa redarguat prlt;edicatorem: er qui rebeüef ani^nbsp;nxquiorct reddere debet, fit ipfe malignior. Aperirenbsp;o(iubetur,idefl,docilëfe exhiberead audienduuerbSnbsp;domini, quad deinde alqt perfuadeat,ut prior ipfiut canbsp;lefcat figt;iritiu,qui pergat inflammarc alios. Verbum aunbsp;tem domini edere iubemur,non hominu : er fdentiamnbsp;diuinant mfirre fideliu eceteßfs, non traditiones homi»nbsp;num, qu£ refipiunt uanitatè. Hic plané difimus etiantnbsp;edere uerbum dei, efië credere, er ampleëh pura fidenbsp;qute dicutttur,cr faerts literis proponuntur.

Et uidi,ÖCecceman’miffaadmc,inqua erat inuolutus Üben

* 10 dtexpanditinumcoramme,quieratfcri ptus intus ÔC forisiSC feriptæ erant in eo lanbsp;inentationes,amp; carmen,ötuae»

Mmww nbsp;nbsp;nbsp;liianus domini mijfa ad prophetam,efl beneficio con

folari,quomaiusnondatur,quàm agnitio ucritatiscr amor,eum difcimuf dei Jfiiritu illummati,quod alios donbsp;tere poßimuf. Expäditur autë Uber coräprophcta,ernbsp;tcgendM producitur,fcriptMintus erßris,ueldntenbsp;Crretro,ut fcilicet clarè ercopiofepradicetiUistesnbsp;rurnntü quM pajfuri fint,non adgratialoquatur uel planbsp;eentia,fed lamentationcs,gemituserult;e. Quidenimnbsp;aliudrebeUibus promitteretur quam iradomini,ercanbsp;lamitM digna impi]s,nonfolumpoA hanc uitatn,fednbsp;etiam in priefentif Hebrlt;ei etiam exponunt, propheMnbsp;doccre debereimpiorum paenot letcrnM, ergaudiumnbsp;cantus^ iuflortim pofl hancuitam.

^CAPVT III.

T dixit ad me, Fili hoîs,quod^ cunqp'nueneris comedetcomenbsp;de uolumen iftud,amp; uadens lonbsp;quere ad filios IfiraeU

iubetur,ut intelligamus uere ifraelit^ uerbu domini credentes ampleèiuniur,nbsp;rapit/fiiritusdomini,quos pater trahit,nbsp;gnatur. Noenim uolentis nei^ currentisfi»nbsp;dei, cuius gratia erfufeitatur eleëbrtnniquot;’nbsp;aëbofan{kiperficituratq;coronatter.nbsp;J amp; dixitad me,Fili hominis,nbsp;medct,amp; uifeera tua coplebuntutj* “nbsp;nc ifto,quod ego do tibi.Etcotn«“^nbsp;amp; fadum eft in ore mco ficutnbsp;Venter hbru comedit, quado legitnbsp;auteui/cera,cumaßiduameditatioite innbsp;fidë recodita fiterint qua leëhfunt. DW”nbsp;tiacofolaturlegëtis, er diumaprouidétiat'’^(/'nbsp;circa omnia,le(ho in mitifs m0leßa,fitnbsp;fuprafauu, cofeientiabonatnon impifi,nbsp;crorum feandalizâtur, er détériorés fiuntnbsp;re,qui erjgt;ptcreaperditifuntcrabicël('^j^^nbsp;diligentius fimpliciusq,- recogitata,pldcrbit'''^,^nbsp;4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad me, Fili hominid,

domuIfraeljSt loi^ris uerba lubeturaccedere prophetaeosquigraita^Jf^nbsp;niebât.fic diuina clemëtia promptiornbsp;efl,quàm honùnes ad petendu,muitis etiaobtr^^^nbsp;tetuerbii exhortationif er admonitionitf'^'^^lii^nbsp;dicit:Vcrbis mets loquere ad eos:eonbsp;queris ad eos quo tecu utor,noli excufare,^‘iiifttnbsp;treäet os,imperiticm lingua no cauferis,iif^nbsp;ntine,quàm meo mandato,quo fint inexcr^^^j

'S Nó eni ad populû profundi ignotf linguæ tu mitteris,ad do””’nbsp;fi neque ad populos multospto^xpolli^nbsp;monis St ignotæ linguæ, quorû”°^jffenbsp;audire fermones t St fi ad illosnbsp;ipfiaudirentte,

Nufld excufatione utaris, noßi iHorit Hhs proponds uoluntatë meâ. Paedenbsp;gent filij lfraël,etiâfi difficulter attend^ etnbsp;quia rebedes funt,ut femper. Ad tuumnbsp;tresgenus^ tuûpergat, quos totiesreuocOi^ilt;*nbsp;ttuentes,olimfiet ut prophetnts mittâadngt;‘‘^‘’[c^nbsp;motos poptdos, qui diligëtius aufcultabutO'v^fi^nbsp;tur,folidiusq; credent.Sicut apoßolinbsp;quidemoportueratpradicariuerbudei,fed^fffnbsp;^fufciperefermtnem, eccecouertinuffadr^^^l^nbsp;nunepropheta loquitur. Ad ifraël enimnbsp;diant uerba tua: fi uerà non funtauditurift'^nbsp;adgcntetremotat,eripfiaudientte.

7 Domus aûtlfraêlnoluntaudit^ '^11* nolunt audireme: omnis quipp^?nbsp;Ifraël attrita fronte cft,St durocor”*^nbsp;g Ecce,dedi faciem tuam ualeo^^^wii’’nbsp;ciebus eorum,St frontem tuamnbsp;frontibuseorum,

9 Vtadamantem St utfiliceffldedi^ tuamtne timeas cos, nequenbsp;corumtquiadomusexafperans«*^

a. Etaperuiosmeum, Stcibauitmeuolu^ mine illo,

Credend» CrcdendtMB pijs efi, erfufeipiendum quiequid uerba »od^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, etiamfi minus clarè mteüigatur : quad

enitn tempore uno non capitur, altero mtelUgetur,ca^ ptiuandus^ eß rmeUeUusobfequiitfidei,no ut quodnbsp;Isominesinculcant neceffario credatur, fed quod deus.nbsp;Prater uerbu dei nihil neceffetrio crede/tdu proponaturnbsp;fidelibus. Ipfivm autë etiâfi no intelligatur fufeipiendünbsp;tarnen eß,nbsp;nbsp;nbsp;ut uerißimu credendu, etiâfi id ratio non

i^equatur, yerbii itaq^ domini ifraelitifproponendu


-ocr page 339-

EZECHIEL.

uerba mej c[U£ norut cort Knie q 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jpernit.-cr (^ui te fufci^:

^cSif.'^‘*^(^P'‘P^^^-^onModo'MJcipiuntpertinaci prophetiti, ràofi mitißfmonbsp;Siwtetiimduro z^ 'm~nbsp;’quot;'Kinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faii(hrefi^entes,cr

quot;’Kïq.f' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfecuti funt, fed non prlt;esi

quot;'i'lieh' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnitzui cos timeM,

th’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’'‘^‘lilt;^‘itores coiifundi no pojjùnt,nec

DifctmiK gratiie dei ejfe ^OKff gt;'f)ïftfrc, cr ctim res popofcerit frontemnbsp;mulumfapientite e^t,bo=nbsp;'’nfcfi confufto adducens eloriam, ZT e^

ego loquorad te,airu^

M filj '^'’*quot;g'‘fdere ad tranfmigrationem Kjj “^PopulituijóC loquerisad cos,óCnbsp;’’’'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominus deusîfi forte

gt;««,j;^quiefcant.

^'gt;fi(^^'’'°gt;'‘bnisHebrieisfamilitirchie difcimus. ^’Kk'îî fequitur audilum durium,cumnbsp;'’’'Antenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuum,Gr auribui au^

dei in corde condendi funt,dili populum funt profèrennbsp;l’itemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘tudire,non tarnen à priedicationecefi

U d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;repetatur,tranfnü''

me fpiritus, 8C audiui poft K ^*oii3^^'’’^°*”otiongt;s magnae,Benedidanbsp;'ï AÏÏ°quot;’‘«idelocofuo:

animalium percutiengt; altcramïSi uoccm rotarumnbsp;3nimalia t amp; uocem commo*'

tgt;Ku, zr uelut rapuitextaßnif quot;quot;Knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’’^ ^^poralia agebantur perpenderë. Et

nmirum angelorMn,ficut çr ^faiot

^''A bo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^^^ftiotnnia implens, toti mun^a

ab omnibus colatur ZT

pf’oprie eflubique,z^immenßttM cocußionemnbsp;fotarum iuxta eas commotionem.nbsp;ƒquot;iiijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^i^ofolymis faótafcribuntur, fed Ba

’4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudlt;eorum,fed crgentiliii

^PiH '^o^crit, mc,amp;affumpfitnbsp;h *^Kh,, ƒ ’marus in indignatione fpirit’nbsp;h 'ieni'*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crat rnccü confortas me.

aceruum kKfi,, ““Rpm, ad cos qui habitabanc

fcptcm dicbus marens

lEHESKEEL.

I (gt; Cum autcm pcrtrâfiflcnt fcptcm dies,fa âum eft uerbum dominiad me,dicens,nbsp;Prophetâdominißgt;iritu perlatu, non inteUigendu c 'nbsp;perm(racuiu,fedinfl’m£b(fiatim diuini /firitusfurre^nbsp;xitjCr abijt in locu ubi tuditi erant habitantet in Bab^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

lone, cupiensßudiofefine dilatione cr firuentijfiritu exequi comiffa ftbi 4 donüno, quantulibet id arduu ui^^nbsp;deretur ergraue,no paruo zelo permotus in ifraëlitas,nbsp;quos iam à domino didicerat rebelles, incrediulos,cer^nbsp;uicofos crintraéklbiles effe.ldautê faciebat à jfiritunbsp;dei inftigatus er corroboratus. Quad uero dicitur,Adnbsp;aceruum nouarufrugu, ludlt;ei omnet nomen loci dicuntnbsp;temporis nomen faciunt, quafi menfenbsp;nouorum frugum iüos occeJferibNecfeptem dicbus panbsp;rit er fediffeintelligendi funt:fed eodem loci tamdiu manbsp;nebat propheta citékttot, donee ßiiritu edoceretur inetnbsp;piendum fermonem,er abqcien^m cMtikttionem.

Prophetie à dîto confiituutur uigiles er /peculatores, ut fient in alto per prouidentia er fan^hmoniaueram^nbsp;ut er populi comunis uitam tranfeendant, er dclongenbsp;aduentantia pcricula non taceât. Exuerbo auté domininbsp;fufeipere debent loquendi er exhortandi materia:idqinbsp;nonfuo,fcd dei nomineloquatur,necpopulo minus au^nbsp;thoritatis tribuit loquentibus, nec ipfi fuam,fed dei pernbsp;omnia gloria qUierant,populiq; falutem,

Ezechieli quidë htcc diëla funt, fed pertinent propriê Epîfcopô* adomnespriedicatores erepifcopos,utiMpqsnocunnbsp;ëlentur pradiccre iudiciu iHis impendës ex dei iu fiitia,nbsp;alioqui fi à domino infiigati officio no fatisficerint,duonbsp;inalafiët,Ut er no reuertatur ab impietate fua impius,nbsp;cr propheta infidelis in ôfficio couincetur, utriqueaunbsp;tem iufio dei iudicio morte puniendi aterna. Si ueronbsp;propheta quodfuum cfidixerit, animâredcmitfuam,nbsp;inobedientia autë fua impius pœnas pendetfolus.Noanbsp;tant er dicittSi me dicëte,no fi tu aliquë confiitueris monbsp;riturtvm, fed citm ego. Non tantu plures,fed unu etiantnbsp;hominë.Pretiofa eft unica anima deo, ideo curanda utnbsp;uiuificetur.Sua culpa perit,fcd de teinfideli ferUo repenbsp;tctur,quia iuxta uerbu dei non efi admonitus.

10 Sedamp;ficouerfus iuftusàiuftitia fuafué rit,amp; fecerit iniquitate : ponâ oifendiculfinbsp;corâ eohpfe moricturîquia nô annûciaftinbsp;ei,inpcccatofuomoricturîamp;n5eruntirtnbsp;memoria iuftitiæ eius quas fecinfanguinenbsp;uero eius de manu tua requiram.nbsp;ddd J

-ocr page 340-

.EZECHIEL,

Il Si autem tu annunciaueris iufto ut non peccet iuftus,amp; ille nô peccaucrit : uiuensnbsp;uiuct,quia annunciaftici,S£ tu animantnbsp;tuam liberafti, ;

luSi duo. D«Oî iitftosfncit,uttwm qui ticrbü domini no audiuit cr perijt:((lterunt qui ctudiuit,çr couerfui ad pænitcnnbsp;tiamfaluauitanimam fuam.Notandiim hic,iuflosbominbsp;lus cr fideles peccare pojfe, ZX non effefine peccatOfnbsp;non tomen codere de iuftitio:quanqudmnbsp;nbsp;nbsp;uerîi fit iu=

ftosquidédeciderepolfe à iuilitidfua.Ciuodfipofito fibi ojfendictdo^iufto iudicio dei nobis occulto,no rétronbsp;hoturper uerbu prophétie, qui uidens offindiculu nonnbsp;adnunuit fi potuit, tune autem cr propheta reus fiâtnbsp;perditionis iüius. ttqiuftus habebotur opudhomines,nbsp;nunc oftëditHr,apud deit iuflitia uerâfidei no hobuifie,nbsp;alioqui no cecicUjfet ad wortë.OftenditurMerim o^nnbsp;dictda iUa hypocritis poni à dommo, ut peecettt amp; penbsp;rednt,non autê ele£hs,qui perire no poffunt. ^cdionisnbsp;autê ratio ut nuüa eft,fic mquiri non debet:dommus efinbsp;tnim Cf figulus,nos lutum 'm manu iUius.

' ai ^Etfeâaeftfupcrmemanusdomini,Slt; dixit ad me, Surgésegredere in campum,nbsp;amp; ibi loquartccum.

Et furgens egreffus fum in c^mpum î 8C ecce ibi gloria domini ftabat, quafi glorianbsp;quam uidi iuxta fluuium Chobar:6lt; ceci»nbsp;diinfaciemmeam.

Generalis fùeratfadn prophétie reuelatio de ofi^cio prophetaru omniimi:nunc ergo admonetur ipfc officijnbsp;pù,ut exeat 'm campu, ut folitarius capacior fit reuela»nbsp;tionumfanâaru,utfecundoapparëteilli gloria domininbsp;audentior fiat ad profequendu officiu, mdpiatqs 'mternbsp;fuos periclitari, or non iam uerbis, fedfilentio prophenbsp;Parendum tet.Otti en'm primo admonitus à deo no paruit loquennbsp;«lonitii. do,liber cjquot; fecurus,is iam fecimdo tacëdo mclufus crnbsp;captiuus prophetare copcilitur,ideo^ agnofeens fuamnbsp;eulpam, procidit m facië fiM,n'imiru non folîi tune glo*nbsp;' ¦ riofamutprius,fedetiamiractMtdam:quianonftrenuenbsp;obierat quodereditu iam illi fiterat officiu prophctàdi,nbsp;ideoq} iubetur difficiliorem obire proumtiam.

EtingrelTuseft in me fpiritus, ÔCftatuit me fuper pedes meos î 8c locutus eft mihi,nbsp;amp; dixit ad me,Ingredere,8cincludere innbsp;medio domus tuæ,

ay Et tu fili hominis,ccce data font fuper te uincula,amp; liga bût te in eisîSi non egrc»nbsp;dieris in medio eorum,

^6 Et lingua tuam adhærcrc faciam palato tuojÔC eris mutus,nec quafi uir obiurgâs:nbsp;quia domus exafperans eft.

Animo refimtpto per dei ze^ CT fidë,m pedes fietit denuo,dudiuitqi did fibi, ut fado prophetet Hierofàlynbsp;obfidionem,capttuiiatë, ceffationê uerbi dei cr dinbsp;u'mi cultliS- Iubetur en'tm fefe 'mtra domu fuâincludere,nbsp;itt quam fubintraturi fint gentisfuie rebeUes,qui ewm linbsp;gatitri fint umculis,utnonpoßitegredi,id(^ debeat panbsp;tientereatetiusfirrefUtneuerbuquidemquereliecon*

lEHESKEEL.

tra eoshquaturffed »ec loqui pofiit, alligata gua à domino mpalatiiut muto:ad tempus aide 1nbsp;furus fit,acontentiofis cotra dom'mu,quinbsp;prophetaindigni funt audire.Sic autènbsp;phetia mdigni,uerbum domini no audircnt,0' V ¦nbsp;ßutior in uerbo fitfhs tpfis prophetaret iudioruiiinbsp;dium,quod credere noluerimt'meumufpdiod-'X’7 Cum autê (ocutus fueronbsp;tuum,SC dices ad eoSjHæc dicitnbsp;QuiaudiLaudiatïctquiquicfcitgt;lt;l“‘'nbsp;quia domus exafperans eft,nbsp;Aliquattdiumutuscrumdus expedtiftnbsp;bumdni, quodfuo tempore fiebat ad eum,l^^^nbsp;fedacerbü ergraue, Qtn audit,audiet:a'lt;f^'’^nbsp;tit,fi:ilicetaudire,Qbmittetur, iw tamnbsp;quafidieat,Bonofuoobediëtquidaiudaoruid'2iiiinbsp;fefe dedëtcs Babyloiii)s,urbë obfidëtibtu,nbsp;credider'mt,crabiecerittt uerbu lcremie,bi‘^.^nbsp;eSquot; confumentur, pefie fcilicet,famenbsp;fua rebelJione merentur pati impif,nbsp;tibus,ut lcremiits Gquot; Baruch eu Abdemeleeb- dnbsp;uerô diumie efi populit etiam contumacciud^^nbsp;Omnino pradicandû ed,fedJuo tempore,nbsp;riat no fcifdtanlt;^ defi-uélu,Qui aioiit,au^^nbsp;'ébis alicuiusffes efi, ibi priedicandum etiatiff^nbsp;pars reclam(t,quiefuo malo non audiet.

lt;rCAPVT .1,111' j T tu fili hominis,nbsp;terern, ÔC poncseumço^^le/nbsp;ô^deferibes in eociuii^^nbsp;rufalem,

a Et ordinabis aduerfus cam amp;sEdificabis munitionê,amp;nbsp;contra earn aggerem, ÔCdabis co”*^nbsp;caftra,ôlt;poncsarictcsingyro*nbsp;'Vt fiâte adhuc Hierofolyma fub

ibidë erât leremûe prophétie oblatrâtes,utlgt;^^^^ dam prophetâti, ,ppter quos fenfibilibvtnbsp;paradiginatistfic Ezechteli 'm Babyloniaeadf^j^iil^inbsp;eenti plurimi obfirepebat,promittëdonbsp;fùa,finemq; exilif. Q«os nunc iubeturnbsp;bili quodam figno docere uoluntatë dd denbsp;fittura Hierofolymie. Ctvmq; uerbis deinbsp;^apriedpituruti, utinaiiquo latcritiobtf^nbsp;gaturbem Hierofolyma cum ip/àobfidoriegt;^^^nbsp;tionibus coportatis quoq. aggeribus drcudd‘‘nbsp;crarietibusmurum impellëtibus,pernbsp;capi folët.Hocaut didtur,ut fignificetururlgt;d ƒnbsp;fub Scdechia rege uic'ma captiuitiis,euiiua'^^jfinbsp;rex erduitas capta efi. vbi notandunbsp;tietmt dici,Obfidionè pone,adifica uallu,eff'‘'L^('nbsp;rem,circupone cafira,aliud nouellenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

J Ettufumetibi fartaginéferrea,i*rj|.j(p cammurû ferreüinrer teSCnbsp;amp; obfirmabis faciem tuamadeamgt;nbsp;in obfidionê, amp; circundabis camî Pnbsp;eft domui Ifraël,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ}

-ocr page 341-

EZECHIEL cr|r/xwlt;eplt;»nbsp;prophétie,cr pianbsp;Mis J^'^^‘^^rm,deßgnädograndcm iram dei,qu£nbsp;mißricordiäfle(h poßit,nbsp;ormultie mifericornbsp;•l^ic **^‘*’c cr iuüus.Omnis enim multitudo l«=nbsp;’’’^tio ^^^“'’S^^rrat, crredigëda 'tttnihilii.Obfirnbsp;eontra urbë,feueritatis diuittie 'tn^snbsp;Kt difc ^lt;tdes dominißtper faciêtes malanbsp;dicitur,signu hoe efinbsp;plUrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folt^ dicitur,Hoc eft lerufalem,ut fcri

4 r J^^ioiKs tandem certius difeamus.

I ^ttu dormies fuper latus tuö finiftrü, domus Ifradfupco:nbsp;Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dormics fuper il-

j^^Soautê dedi tibi annos ini^tatis corfi, g^^ïtodierü trecétos 8C nonaginta dies:nbsp;Et ‘niquitatem domus Ifraëknbsp;tJ‘^“quot;’^óplcucris hæc,dormies fuper Ianbsp;: âcaffumes iniqtaténbsp;^“‘^3 quadraginta diebustdié pronbsp;fifmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cóuertes fa

8^ brachiü tuum erit exertumt 8 £*'ophetabisaduerfuseam»nbsp;te uinculis:amp; nó teconnbsp;Mei ƒ«n gt;at’ aliud,doneccom

^elt;tfcL,T'*’”Propheticu,ßmibterqui»toaitwregit prophetie,ut trecentiscrnosnbsp;äormiens iaceret ßiperßniflrumnbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'”^^^fi‘‘‘Sr‘iuaretur propter peccata regni

duraueruiu tot annis,quibus

li{ J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er ludicu leguntur jiciffe malu m ocu

hoflibiu/falicet à temporis %ot 'Samfon anntsceiitu ZSquot; i^decim.Alinbsp;fub iudidblK.’deitide fubnbsp;ducnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nabrft ufgue ad nonum Ofea

^«^lt;b-lt;jgw»u«it(«n,^«orM Çumma trecenti Anni Kcro reliqui trigmtaoHofusnbsp;^‘«nfoneadtieli.ilecfecundii modernioresnbsp;If J ’quot;'“’^¦(iÿddraginta quoque alios dies dormirc iusnbsp;regni luda, maximè fublt;iua»nbsp;propter ^ult;e prophetatu eft,nbsp;p^J‘‘‘^‘lefiruendaimplacabili ira dei:uel fecudu aliosnbsp;‘ttutos Achab,Amon duos, loakimnbsp;Summa autem utrorumipnbsp;Tot diebus obfcffa eftnbsp;obßcdone ufque ad coflagra^nbsp;^l^t) urbis,^uos dies reprxfentare iußusnbsp;catenis,ut fc de latere adnbsp;quot;'Fmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(‘^prr uißonc ßbi idfacere

'‘ß u^*’**'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^ i^rra cgerit,ijuod minus

‘lutf Hebm ante D.Hieronymi tifk^“‘'‘^ringentoî triginta annos dunbsp;«ptiHitijte Komanä, poß quam redimèdosfe

lEHESKEEL. i6o

ddceb4fft,f urn pofl tot annos interim mille amp; ampSue annis duret.Arbitrati funt enim no diutiut dMrlt;tt»trlt;ön»nbsp;quàm tempus Aegyptiac^e habitationis,quod in Exod»nbsp;fcribitur,quadringentorum triginta annorum. Aliternbsp;D. Hieronymus hune paßurn diffici^u expedit,quentnbsp;ordinariagloßa fequitur.

9 Ettufumetibifrumenrn,amp;hordeû,amp;Êi bam,amp; lëtes,amp; niiliü,amp; uitiâtamp;mittes eanbsp;in uas unü,et facies ex eis tibi panes numenbsp;ro dieru quibus dormies fup latus tuûttrcnbsp;centis Sc nonaginta dieb’ cpmedes illud,

Cibus aut tuHs quo uefcêris, erit in pon dere uiginti ftateres in die:à tempore ufq^nbsp;ad tempus comedes illud,

11 EtaquainméfurabibeSyfextapartéhint à tempore ufque ad tempus bibes illud.

lubetur prophetaßtturäfame crmopiapopuli ifrael fuo cibo zr eßt demoßrare,qui esquot; poOutum ßnt inter Gib«» p«lnbsp;gefiteî pattern co)neßuri,quialegem domini ßnt negle» *““’*•nbsp;âuri,zr immundo cibo alendi. Aliqui quidem tantumnbsp;trecentis zr nonaginta diebusucl annis,(dif ueroannisnbsp;tnulto pluribus exulant ab iUo tempore,quoru maximanbsp;parsßib Cyro redire contempßt, er inter gentes contnbsp;mixti,didicerunt opera eortim,quorü tarnen quidäCfnbsp;non pauci ad priedicatu Euangehu promißum Meßiantnbsp;agnofcentes,rcdempti ßtnt à captiuitate tarn corporalinbsp;quam ßgt;irttuali. lAittit autem prophcta,frumentu esquot;nbsp;hordeit, fabam, Icntemx^quot; miUu,auenam^ in unit udf,nbsp;facit^ tret ctos nonaginta panes,quos per ßngulos die$nbsp;fomedat, quoru unus decem tantu uncias habeat,quonbsp;trahiturmagis animaqudmßiäetetur.Qtüaautemfienbsp;rilitalem cibi,aquie äuget flerilitits,fextä partem hin b»nbsp;here iuhetur,modicâfcilicet portionè,ut uiilus iße pronbsp;phctalis no uires tribuat,fed mortem tantü prohibeat,nbsp;A tempore ufq; ad tempus,locutio eßiueluti fi dicatur,nbsp;à uejßere ufq^ ad ueßgt;erä,non ab anno in annS.Sicli Melnbsp;unciat magnitudinê alijs traifandam relinquo,

,x Etquafi fubeineririum hordeaceu come des illud : ftercorc quod egredii de ho*nbsp;mincjoperies illud in oculis eorum,nbsp;ij Et dixit dominus,Sic comedétfilii If*nbsp;rael panem fuum pollutu inter gentesadnbsp;quaseticiameos.

Hivmano flercore ueluti fubcinerititim operiri iubet, HuMano« no ignoräiibus his qui ipfum eotneßurißtnt,quo maiornbsp;adßt naufea,zr edentis miferia-ludaicusaute populus^nbsp;ufq; hodie uefcitur pharifaico ßrmento,ßibctneritqs^nbsp;pantbus tradttionuhu»tanaru,quas pluris faciunt legenbsp;dei,iMncntorÜ potiits pabuloß^entati, quam pane annbsp;gelorum uerbo dei mundo,conuertente animas.

Et dixi,A,a,a,dne deus,cccc ala mea n5 eftpolluta, amp; morticinü amp; laceratûàbe*nbsp;ftqsno comedi abinfantia mea ufq;nüc,nbsp;ÔC nó eft ingrefta in os meücaro immfida,nbsp;Nort contradicit imperio domini, fed deprecatunCt'nbsp;caußtin reddit cur hoc faccre non poßit,quia antea hörnbsp;rarem ajßeüus ßtRmeat,quamguflus naufeam,lmpe»nbsp;ddd

-ocr page 342-

EZE CHIEL.r

trat ergo quöd rogctuerdt,Grfententilt;e äußcritd^mi^ tiori im^erioteinperatur.

ly ^Et dixit ad mc,Ecce dcdi tibi fimunt bóum pro ftcrcoribus humanis : 8(. faciesnbsp;panem tuum in co»

Pro humano ßercore boumfitnus conceditur^quin le uiora mala firunt,dtim idolisnon feruiunt,necuarianbsp;diemonum porteiita uenerantur, fedfimo bubalifruunnbsp;tur,diiM ont/iia propter carnem cr uentrem,ç^ terranbsp;huiut bona operantur.

16 Et dixitad me,Fili hominis,eccecontera baculûpanisin Icrufalêtamp;comedét panénbsp;fuû in pôderc,amp;: in folicitudine: ÔC aquamnbsp;in menfura,ôlt; in anguftia bibctit:

Quad opéréßdurumo^auerat,uerbtS quoq; pradi dt,'mediamfcilicetciboru inlertifalemjCraquieincrenbsp;dibilem pcnuria, ut coßRere fecît nemo poßit, fed connbsp;tabefcät pariter,dti}n quilibet magii in proximo,quàntnbsp;infeipfo auxiliu Jferat, pro miquitatibm fuis tanta panbsp;Fames in ii^tites,qui Hl miquitatibns obfordueritt.Talis in leru^nbsp;«cciefia. falëtoties fames fentitur,quoti€s pants uita uerbudci,nbsp;canonica doilrina negligitur, e:r ftliquis porcorum hitnbsp;manis traditionibus fideles nutriuntur,

ly ut dcficientibus pane amp; aqua, obftupe^ feat unufquifq; ad fratrem fuum, amp;contanbsp;befcat in iniquitatibus fuis»

Vercor,ait Hieronymus^ne ifta pants cotritio etiâin noflra inueniatur lerufali, in qua uifio pacis cernitur,nbsp;quern coteret dns,quonia irafeitur CT mdignos nos iu=nbsp;dicat fuo pane. Atque ut'nta faltem in pondéré eum cTnbsp;folicitudiiiemereamuraccipere crarentem lingua ninbsp;mia ficcitate extremus l^zari digitus irroret.nbsp;lt;CAPVT V.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominis,fume tibi gla^

p diumacutö,radentépilos îaiTu Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eu tibi. Seduces per caput

tuum,Se per barbä tuätSe aflïi^ mes tibi ftatêram pöderis SC diuides eos»nbsp;Aliud paradigma adßturä tune Hierofolyma uafla^nbsp;tionem^undecimoSe^chiieanno, dum poft longa obfinbsp;dionemmaximapars peileobijt fametalterapropenbsp;muros urbis er in circuitu gladijs occifa eft:tertia parsnbsp;aute dijfierfa eR per uarias captiuitates,quoru minimanbsp;pars quadam in Aegyptum fitgiens ibidem occifa eilnbsp;à Babylonia rege,qucm iUue fitgeranttUt patet ex lerenbsp;mia ultimiscapitibus.Et eRadmodtim clara prophetianbsp;huiusloci,T7ifioquidem uel reuclatioparadig^tisdenbsp;trinibus^deinde ad longu declarata. Rafura barba zjquot;nbsp;capitis, fignum per fe erat adftidionis ef calamitatis.nbsp;Diuiditautê in pondéré, ut iudicia dei differentia indi~nbsp;cet impëdentia ludais, qui adhuc Hierofolymis promitnbsp;tebatit fibi lilicia,contra uerbum dci.

i Tertia parte igni cöburcs in medio ciui-tatis,iuxta completionedierß obfidionist 6e aflfumes ter tiä partem, Se cöcidcs gladionbsp;in circuitu ciusîtcrtiâueroaliâ difpergesnbsp;in ucntum,Segladiünuclabopoftcos»

IE H E S K E E L»

Qtti intra urbem igne comburendi netitntifr,ii[^gt; quifame,pefte er ruina domorü, er aduftioiteiibj^nbsp;pti fiint,poft impletos dies obfidionts : de rcli^Kl^'^nbsp;buspartibusiamdidivmeft.

4 Et ex eis rurfum tolles,Se proflcies^®®^^ medio ignis, Se combures cosnbsp;egredietur ignis in omnédomumlfta^nbsp;Pauci ij qui reliéh fiterant cum GodoliaiCT^'’'’^^^nbsp;cum leremia abduéh funt à lohanita filio Cisrea,^nbsp;mandatum domini'm Aegyptivm,ubiftrè Jnbsp;funt,eruclutiigneabfu»ipti.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

y nbsp;nbsp;nbsp;Hæcdicit dominus deus,Ifta

falem, in medio gentium pofuiean'r circumitu cius terras»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/fti*^

Hoc lerufalem eft,id quo tunc eyt, er qua pa/fttranbsp;fuitfibi cledu locu,ueluti orbis umbilic^gt;^^‘nbsp;Us terra medtu. Ab oriente habet maiorè Algt;^^ •nbsp;cidente Europam, à meridie Eibyam ernbsp;ptentrione Scithiam,Armcnia, er Ponti nattonbsp;dlt;elt;lt; itaque notus deus,omnes 'm circuitunbsp;exemplafetlari debebat,fed ipfa omniu innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[c**

tium pofttaru 'mtpietates fecuta eft,erbl^ff^^^iit‘'’^: dalum tranfmifit ad uniuerfas. No difif»»^.'^i^f'/nbsp;fcriptura,Hac lcrufalem,id e{l,figniftlt;^gt;‘tior^^jfiUnbsp;dura reprafentat ftatu Hierofolyntanbsp;dei iudicitmt de illa,fuperftitiofior ernbsp;aiorfaaaomnibusahjs, quarunullanbsp;tmquam, ut lfraelitarupopulus,tandcinnbsp;ipfa lUerofolyma:ideoq;pl{K impiadicitt^‘’^i^nbsp;mgratior deo fuo,quarü nuUa tantanbsp;da à d'qs fuis ut iudai à domino deo fuogt;

Si faciam in te quæ non feci, fimilia ultra no facia propteroin”nbsp;minationes tuas»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jWr

Omîtes 'm circuitu nationes gentiltuj» uiciftis ue^lro fcelcre:illi naturali tantunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

iuftitiamcoluerut,uostraditam à in fcriptis, er fimul naturalis legisnbsp;idea non per angelos ut Sodomam,fedpf‘^nbsp;dicia de uobis facia, pocnas^fMgt;t(ittd”rnbsp;nbsp;nbsp;'

-ocr page 343-

EZECHIEL

ante/ici,me ultra fticiâ.Seruui enim domini uoluntate feiens amp; noiifaciens,uapulabit multK.Similia,inquitfnbsp;nlt;gt;nfii(iä:mi{iora autem à lofepho paßi fcributur,niminbsp;^ob crimen enormius occififilij dei.

•° ^Idco patres comedent filios in medio f***, Scfilij comcdêt patres fuos, amp;faciä innbsp;** ‘“lt;ïicia,ÔC uentilabo uniuerfas reliquiasnbsp;s«’« v??°quot;‘quot;f*”“cntum.

f lii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;honeßa dcpromeritoeoruqui

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deusfacere profitetur,utprtecedéti

autnmiutriflid er fèrè indigna clemétiie ^^‘^^‘*‘dèfieri,fedtugt;n àfe,ut hic,i» Regtmiuolunbsp;O •P^l’^hboànatribwfilios deuoratoslegimus.

® “Ut patrcïjiiios comederint, uel filif pdtres,nul firtèno omnidfcriptdfint,qult;e

fnimft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iamdudism didicimus,ۧ

°^tn uentum Kmo'fc ”etiainAegyptu^Banbsp;fßk ‘' fugerunt,qui potuerut.Et hoenbsp;* ' Ucit ”””nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bdvbd^ dif^erfM.

dicit dfisdeuSjNifi pro PoOiijj fuiolafti in omnibusnbsp;i” cundis abominanbsp;'goo^“*’*

’’’tu S confringä, amp; non pareet ocu f miferebor»

I '“'‘'^iu meit ueflrisJpurdtijs cr offen* tuftt locunt prophanaflifj

? ^^“bitf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er uaflabo fine mifericordia,nul*

mei uel honorts,cumfuis fa* Ib^ifttico. Idipfum quo^} ecelenbsp;^'tffti^g^Y^expedandÜffi no que lefu Chriiliffednbsp;*Ïnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faeroru polluerint pop^,

P'ft« morietur, SC fame hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tui,Sd tertia pars tui

l’Hçij) 2^det in circuitu tuoïtertia ueró *4 R^'^diü omnê uentudifpergam,nbsp;ina° meum, 8C requiefcere

e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^ot”**tus locu*

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impleuero indt

^’^^^‘^^urcdpillorum tribus podeributdi ‘'.^°P^^^‘tr aut ird,dum uindiüa maltnbsp;Mtiidetur. Que omnianbsp;ddfifhones dicutur. 7:,elus autnbsp;^‘*^°ris accipitur,q quadiu uxorënbsp;VS put efl:fi neglexerit,dicit iüud q^ in cofenbsp;t-ecedet i te,cr ultra no irafcarnbsp;' V tttortibus,fuisq; miferijsffentientnbsp;gthnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re«ereri noluerant.

quot;s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opprobrium

^Oh?'’æ *” circuitu tuo funt, in con ^•’ispratereuntis.

IEHESKEEL« léi

16 Eterisopprobriu amp;. blafphemiadifeipU na §(. ftupor in gentibus qup in circumitnnbsp;tuo funtjCum fecero in te iudicia in furorenbsp;amp;in indignatione, amp;in increpationibusnbsp;iræego dominus locutus fum^

AequumeR lcru/àlem obuitiadefiAari erredigiin defertum,que ceteris uirtutu exemplar inflituta,quodnbsp;non preflitit,fiat miferiarum figt;eculitm,ut efi hodie, crnbsp;Mmd«dlt;«w omnibus in orbegentibus:ut uideat fibi nonnbsp;parcendu tnfititijsoliuis,/! peculio/ùononpepercitfnbsp;creleâeurbiprealifs.

quâdo mifero fagittas famis peffimas in eos, quæ erût mortiferæ» ôi. quas mittâ ucnbsp;difperdâuos,Slt; famem côgregabo fupernbsp;uos,amp;conterâ in uobis baculû panis*nbsp;gt;8 EtimmittâinuosfamemdCbeftiaspeiTtnbsp;mas ufqueadinternecioné, dCpeftilétiaSfnbsp;fanguis cranAbütperte,amp;gladiû indue!nbsp;fuper te,ego dominus locutus fum.

Otticquid malortm fufiinemus in feculo, propter no firafolet uenire peccata. Fames autem in populum deinbsp;deus mittit propter peccata, non folum pants creibi ««u»nbsp;corporel, fed etiam audiendi uerbi dei:dùm paruidi innbsp;ecclefia panem cupiunt, cr noneA qui frdngat,nifinbsp;quifquilias:quam certè famem mors fequitur animaru,nbsp;du anima dcfolatur, cr caret folatio uerbi dei,mores^nbsp;ecclefix deprauâtur,fubintrantibus interim prauorumnbsp;dogmata cr traditionu humanaru cr philofophicarünbsp;dodoribus, qui ex fidetibus faciunt gentiles,crexpqsnbsp;hy pocritasiut inde infinita fuccrefeant mald,fi uierbu/mnbsp;domini ceffet in ecclefia,ut probat nojîra tempora»

lt;CAPVT VI.

T faâus eft fermo domini ad me,dicenst

Fili hominis,ponefaciem tu.' am ad montes lfrael,amp; prophe



tabis ad eos,

8Cdices : Montes Ifrael audite uerbû dfU deithæcdicitdhs deus môtib’SC collibus,nbsp;rupib” amp; uallibus, Ecce ego inducâ fupecnbsp;uos gladiû,amp; difperdam excelfa ueftra,

4 amp; demoliétur aras ucftras,dC côfringén» tur fîmulachra ueftra, 8C deijeiam interfe.«nbsp;âos ueftros ante idola ueftra»

Prophetarû primum jiudtu effe debet trahere cr fo* studiî pro licitare cleAos adctdtumc^amorêunius CTueri dei, P’’««»».nbsp;contraidololatria cr omnem externum cultum,cr nenbsp;patiantur corda hominu diuagari per credturiis,nec alinbsp;quatenus ffem crfidutiam coUocandaminalio, quantnbsp;omniii creatore.Nihil equè dho difflicuiffe uidemus innbsp;populo fuo dtq} cultam creaturarum,cr multitudinemnbsp;excelforum. idco^ tanta diuorumapudnosueneratia,nbsp;facetloru ac temploru in motibus, collibus,riqgt;ibus,crnbsp;uaüibus nofiris frequentatio, non potuit nifi à mab ornbsp;turn habuiffe : quodfi non ex facris literà didiciffèmus,nbsp;ex fiuAibus faltem clarere potuerat. Qjium^ Apofto»nbsp;lus docuerit, quisfit altare,facerdos, crhofiia unicst


-ocr page 344-

ifeHESKEEL.

P’’«’ peccafis omnium fidcliH,cr olim etiam Ronw Mitt tantü lignect ara fiicrit,qucmodo fieri potuit,ut tune ecnbsp;clcfiiefacrofandtedefiieritaliquid quod acccpcritpo^nbsp;fica^ nifi qua fins pro pictatc, çr fiajius pro fimplicita»nbsp;te,luxusq; pro nwdeftia, nifi quoq^ neglecbis uerbi dei,nbsp;cr hitmanarii tradition» impofitur^ regnafiët, ZT pîonbsp;multitudine facrificuloru in templis ararttm pluralitynbsp;ereßkt e/fiet, cr diuoru patroeinia. Quid enm fimiltusnbsp;fieri potuit ei tranfgrefiioni, quam hie propheta à dnonbsp;iubetur hoflUii/nuafione damnare fuo nomine,quam fienbsp;ri proh pudor uidimus, or quam fubuertiiubet dns çrnbsp;pr{edicit,execlforu crararlt fuperftitionem impiä,quienbsp;neefeipfiam defindere potefinee eultores, quincadatitnbsp;Cr pereant faeerdotescum templis,utolimf

y Et dabocadauerafiliorfilfräel ante facie fimulachrorû ueftrorum, Sidifpergä ofl'anbsp;ueftra circa aras ueftras,

6 in omnibus habitationibus ucftris.Vr* bcs defertgccrunr, SCcxcdfa dcmolientur,nbsp;diiïipabuntur, Sfintcribüt aræucftræ,nbsp;amp;. confringentur, 8(. ccflabütidola ueftra,nbsp;fiCcontcréntur delubra ueftra, Scdelebunnbsp;tur opera ueftra»

y nbsp;Et cadet interfeâus in medio ueftri, amp;

feietis quia ego fum dominus.

Completam Hierofolymis hanc prophetia Babylonia diëla,aik( probat, çr ieretniie hiftoria, çr libri rcgno=nbsp;Artnimnbsp;nbsp;nbsp;ruw. QHtd etiim aliud fiailum eft ruinis templorum çr

tukuetßo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ararüfubuerfio çr fepulehrorü eirea aras,

tydeliibra diäts dieata, nudtis labortbus çr impenfis 'm uànîiexanilatis^ut liquidó eernerëtfiuititiam fiuam,nbsp;er uanitatë idoloru, çr quod prater dominit omniumnbsp;éredióir oBus no fit deus omnipatës colcndus uel 'tnuo lnbsp;candus,cuius prouidëtia omnia reguntur^

8 EtfHinquä'ihuobiscosqfugerintgla-diöin ^ibûSjCÛdifpcrfero uosin terras» Et recordabuntur mei liberati ueftri innbsp;géhtibus ad quas capriui duâi funt: quianbsp;cótriui cor eoru fornicäs ÔC recedes à me,nbsp;amp; oculos eqrû fornicates poft idola fua.'Sinbsp;difplicebut fibimet fuper malis quæfece'-^nbsp;rantin uniuerßs abominationibusfuis,nbsp;I« ignominiâ ueftrâ,çr meâgloria proijciâ uos é ter^inbsp;ra ueftra,morbë uniuerfium, ut fitis ibi cotumelia, opsnbsp;Axcrapium probrîùm,cÔfitfio,exibilatio omnibus,ob uefirâcontü^nbsp;lB4»i«uni.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contralegëmeâ.ibi exules çrgladiiîuixcuafi',

uexationeerudicmini ad mentèmeliorëpronwuëdi, ut miferiagnofeatis deu,quem tot béncficijs abruti, çr finbsp;Kees colere noluifîis:lbi pcenitebit firnicationü çr'dcfinbsp;fhonis amr;ibi bituebimini uanitatesfacrilegiorumuènbsp;firorumtibi difigt;licebitis uobisipfis,çr ueritatë prophènbsp;tarit uefifomalofentietts: ibi oësMofisimpreeationesnbsp;patiem(ni,Çr iufiû circa uos dei iudiciü,tam uos quantnbsp;totus orins dgnoficeitibi di^tt cofiifione opcriëturfi-onnbsp;fesuefirie,quie twnc firrelt;t erubefeere nolunt.

10 fciè'ntquia ego dns riô fruftra locutus fum,utfaccrem cis malum hoc»

EZECHIEL.

TdW bonus dominus eA,ut mala fieri ntorben^’^ ret, nifi inde meliorareponere deflinafièt,ciiibot^nbsp;do omniafiruiut, çr fanëheuoluntatiadgloriëpnbsp;çr ad falutem eledormideoq; nihil ei malttmqi'^nbsp;Ex peccato enim lutbeoru falus cotigit omniunbsp;etiâ tudeCK cefiit m hoc foltern bonu, ut nonfoln^nbsp;idololatrtà abiecerint,fcd gentibus omnibusnbsp;rint euangelium falutis çr ueritatis in Chrtdo,aa^nbsp;apofiolifuasinprmisfiripfirunt epiflobit,^'“^^nbsp;nùtiafiterunt ecclefiarû exgentibus. DenitJ;ttt^nbsp;dei erga fi fateri didicervnt, culpam agnofitt^’^^nbsp;ritatem uerborum dei credere,uel inuiti taftdcHtfnbsp;funtjÇr mores emendarunt.

11 ^Hæc dicitdns dcustPercutewsn** Sfallide pedem tuu, amp;dic Heu,ad°gt;^i,ijnbsp;abominarionesmalorûdom”nbsp;gladiOjfame amp; pefte ruituri funt.

Il QuHongèeft,pefte monetunq'^^'^^t/ propè,gladio corruet, amp; quinbsp;rit SCobfelTus, fame morietur,amp;^°‘nbsp;indignationem meam in eis»nbsp;IJ Et fcietis quia ego dominus,nbsp;interfeâi ueftri in medioidolotû^^^^ollfnbsp;in circumitu ararü ueftrarfi, innbsp;excelfo, ÔCin cunâis fummiratibn^^^j,,;),nbsp;tium,amp;: fubtus omne lignû nen’^’^jii'’nbsp;8C fubtus uniuerfam arborénbsp;locum ubi accenderuntthurat^’*^nbsp;uniuerfisidolisfuis»

Eadem repetuntur,addita tantum cis çrgefiuu,pro rei maxima indignitatclt;'‘’’^iii^nbsp;dinë peccatorit iubeatur propheta monib^'f pjii^nbsp;monftrare, habitu fiupentis cr plorantù,nbsp;manuum,cr pedum aütfione ad tcrrâ.'^f^“^^/nbsp;cauerunt, ibi çr punientur. Quotidienbsp;rant,omni uento dodr'mtectrcumfircb‘ti“^'ii,if:‘‘'nbsp;debantur à uero deo per uaria idola,nbsp;bum uitie abieeerant, delitqsq; carnalibufnbsp;ideagladio, fame çrpcfîe dignenbsp;deus biucniet reosfuos, non ejfugiciU-tem huiufmodi loca geftis hiüorijs,nbsp;nuntur,ut nihil certius cognofcatur,quàgt;’‘r^li(Knbsp;peccata eifdem uindidis uifitari necejfe fi’nbsp;ut ànemine impediri pofiitiufium iuditi'‘'^^frnbsp;eos,qui contra uerbum domint,dodtriftds “nbsp;geretentarunt.

14 Etextendammanû meâ ciam terra defolatâ ôC deftituta'”nbsp;Deblatha in omnibus habitatio”nbsp;rum,ôlt; fcientquia ego donnnn^y^nbsp;Quomodo orim tudlt;eoru idololatria,c^^^l^fiii-^^nbsp;quicquid erexerant contra deum ejfinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fypCu j-.

nugt; ignorât. Et quid poftea Chrifiianor“’” mcruerit,çr quam firatuindidamultio”^nbsp;non uidet ctecus efl, nifi nefeiat quidiatnnbsp;tis annis decefferit diuorumnbsp;Afia çr Europa, nihil dtcendumefiuk^ *

-ocr page 345-

EZECHIEt;

indidu domini, qui folut fciri zr coü utdt, 4^^quot;'’” ftluatorem mundi,lAeßiacrChrifiumnbsp;'“*’» aofirum. Extenckrc muniK fcic non beneficuinbsp;rOtTlPffn r-J/gt; . n ¦-

I

... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t • xwtfrtv/ rrvfr

jirirc fignißcat. ^CAPVT vn.nbsp;T faâ’ eft fermo domini ad me,nbsp;dicens:

_ Et tu fill hominis,hæc didt ni^ß^^dfis deus, terrae Ifraël,Finis ue*nbsp;^ün'plagas terrae»nbsp;’’’^S i ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;immittâ furorem

;poti5 ‘ödicabo te iuxta uias tuas:8C oculus meus fuper te, 8Cnbsp;^5bol-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuas ponâ fuper te,

Scfci^’^^doncs tuae in medio tuierûK '8° dominus»nbsp;quinto anno Zedenbsp;''’’*^^l'obfeffà ß(eritnbsp;’''Sîf^wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latn captiuitatè prlt;edi

****”' “«Jlart- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^ufalé,fed totiui terri mon=:

f orationif ftlio,ttt prophetia

^ota ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad omnent multitude gens

tiiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nolcntemconuertiadconwnitionent

*'«t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^aùt mgruerc finetn Cf cofiemationeitt

fitrorê immittendüpridicit,ple i^dicetfecundumnbsp;abominationes,ut refipifcatnbsp;to ^^igejjerit. Clementißimut autemnbsp;incidendoputridaxceows, CJquot; cu-^«•^erio,utnon miferendomagisnbsp;tof

''’'‘“Iff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’¦^ndit ifli (y digne {»unit. Abowi«

j'” eruM,hoc efl,uindiéiatfens dif cr ex pana peccatoru iuîlitiânbsp;agtiofces.

¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domin’ deus.Affliâio una,

f*’’*' t(. ƒfinis, cuigilabit aduer=* {»tfr^^ceuenit»

dfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenipui aduenerat,quo effùs

potf). ^*gt;am longo tempore merebatur, ^^^^tiaenm peccata,fientnbsp;?*quot;’difitrendum non erat,menfurtt gt;nbsp;efatddeo no iam fùtura pridieo,nbsp;tih ‘^°^‘^’’^’‘'^^digitouelutdemo/lro.Dor^ ¦nbsp;’^‘debatur, erquiefeeref repenti

r ® in f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(eont{)lcxtoj(uper te,qui ha

tempus, propeeft dies O ”°.^'°’’’æ^‘’‘^^‘’)”’onnum»

° ,'™’f‘‘^“^^“ült;'’’’wif»et,ô terrlt;etoti»î P'^'^idus tibi uenire metuebox:nbsp;omnium te appresnbsp;contextum maloriannbsp;‘^^}angulliaadeflcrtumiiltit!,omniaple

lE HE S KE EL. i6t, naitocifèratione no mdemiantium fedbarbarico,Velnbsp;fie : Prope dies ade^l pauorù, fijUnationis CT pertur»nbsp;bationis.Etnon clamor montium :non erit inanisfamanbsp;ingruentis mati, non eafiùt clamor fiieculatorit in monnbsp;tibut.-hocefi prophetarum pnmonitiominiméfinritnbsp;nendaeüuobif,

S Nunede propinquo eftundâiram meat fuper te, 8C complebo furoré meum in te:nbsp;amp;iudicabo te iuxta uias tuas, SCimponânbsp;tibi omnia fcelera tua«

9 Et nô pareetoculus meus,necmiferebor (fed) uias tuas imponam tibi,amp;abomina-Clones tuae in medio tui erGttamp; feietis quianbsp;ego fum dominus perçu tiens»

Exponitur elariut calamitox impendenf ttiordulit, ad ittculcandttm diligentiiu, eifdemferè uerbis propbenbsp;tico more, quemcf pradicatores feâlari opQrtct,t(d ponbsp;pulum tardiuf obaudientem zrfeconuertentem.forsnbsp;taßis repetitio huiufmodi indicat duplicem terriua»nbsp;ftationem, unam quidem prop'mquiorë, pofl bienniumnbsp;fcilicet, fnb Zedechia, aliam tar^orem per RowdJtof,nbsp;feddiuturniorem,

gt;o Eccedies,eeceuenit:egrefl*aeftcôtradio (coplexio) floruit uirga,germinauitfupbia«nbsp;11 Iniquitas furrexit in uirgam impietatis:nbsp;nonexeis,amp;non ex copia eorum,ncquenbsp;sx fonitu eorumtSC non erit requies (plansnbsp;duî)ineis».

lam nunc dies fatalis ucHcr uenit,eg!rcffiis ed rexBa Fall p«c* byloniJ.uirgdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcrcutiêdi eflis iam creuit,exerta efi

e^ lmminet,latius panitentii tempus no dabitur. Cre , uit cnim in immenfum fupcrbw uejir4 contra domttiS,nbsp;cui debitum eultum fubtrahitis, c;- eitm idolis exhibesnbsp;tû,cuitu uerbuwtex prophftarum orerej^uitis. Iniu«nbsp;ria ermiquitdte ad proximum increuit,createtMsnbsp;pro fielt in peittt,utfuofe pondéré opprimât,er fubß .nbsp;fiere non poßit, propter quam crin totumeuacuabi^nbsp;tur terra,hominibai er iumentis:nec filij reftabuntnecnbsp;nepotes, prlt;eq; magnitudine er multitudine maloruninbsp;digne plangi non poterunt,nec fufficient lachrymi täsnbsp;uentium ad mortuos plangendit, de^ uniuerfo populunbsp;nuHi refidui erunt^erqui uidebantur euafiffi in ludtea^nbsp;occidentur in Aegypto.

ii Veninempus,appropinquauitdies:qui emit,nö laetetur : amp; qui uendit,nö lugeat;nbsp;quia ira fuper omnem populum eius»

Hec ut elarißimi euenijfe ludais fciuntur,fiufiratis laboribus, priuatixe^ pofießionibuf : fic fimper recoginbsp;tanda auaris, non diu potentibus frui rebus, tanto lasnbsp;bore curaq; corrafis. Nibil enim in humanis rebus persnbsp;petuum, tempus breue eft, eSquot; preterit figura mundi,nbsp;labitur iugiter,nunquam in eodem ftatu pcrmanêr.nbsp;Alius poßidcbit,te inuidente, qult;e tibi eongeffcras,crnbsp;de re anüffa uenditor non trifiabitur, iam enim fiierat ¦nbsp;amittenda hoftibiis diripiétibus omnia, ti^c autem tautnbsp;tufio prophetiea quam ira domini prophetata,ad omninbsp;dirigitur mtdtitudinëf utfiat refiv^ pcrfonarumfH^

-ocr page 346-

EZEC HIELT

'itîwîfitwwrfwnbMî.djwfrt cttm pauperibntca^'etiX fintfUdoccidendi.

Quia qui uédir,adidquoduêdiditnon rcuertetur t ôC adhuc in uiurtibus uita eo^nbsp;ru/p : uifio enim ad omnë multitudinemnbsp;eius non rcgrcdictur: SCuir ininiquitatenbsp;«itae fax non confortabitun

Si ^uii nunc ucndit peculiu uel hlt;ercdit((tem,non lt;trlt;* 1gt;itreturfewt^U(imetiapofliubikü,quinquageftmutnnbsp;fciîicct anniim,recu(gt;eraturu iHud. Sic enim omnia ho»nbsp;fits diripietffic omnia uafiabtMttur,ut nulla tune ßt le^nbsp;gitima reditio uelpojfeßiolocu habitura. Q«Mi cr nonnbsp;tot homines tuuent in ea,ut terra iHts colenda mandorinbsp;f)pßit,cr fi fuo tempore adhuc uiuenthominestnontanbsp;namfufficient ad pofießionem.Sk enim uifio portcnditnbsp;fotius multitudinis cofitfionem, ut in mtegrum reflituinbsp;non poßit fors h^editatu ut fiterat, ipfa quoque uifionbsp;irrita fieri nopoterit, fed propediem explebitur,cr innbsp;tongos dies minime protelabitur:nenu) ^uoq^ 'm miqui»nbsp;täte fua fefe tueri,conferuare corroborare^ poterit,nbsp;qito minus digno iudicioßriantur omnes.

14 Canitetuba,præparêtur omnes,amp;non éft qui uadat ad præliumtira enim mca funbsp;peruniuerfum populum eius.

ly Gladius forisîSC peftis 8c fames intrinfe cus.Qui in agro eft, gladio morief t Sf quinbsp;in ciuitate,peftilétia ßC fame deuorabütur.

trepidi,unufquifq;in iniquitatefua.

Prlt;ecipifur propheticomore,ut omnes ad fignu clan» goris (ÿ bitccmapritparëtur, quiBabyloniörupoß'mtnbsp;refifiere ßrtitudini,fed nihil profidt imperaffe,cum nonbsp;Manum do fit qui prodire audeat,uiribtts eneruatis omniufiudicionbsp;Stmo'***'*'*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filt;^ ^os punire ftatuit,ut impediri neutiquapof»

fit,propter peccata illont : fiue enim ßras prodeät,gla ‘diooccidentur:fi intro remaneant,peftenbsp;nbsp;nbsp;famedeuo

rabuntur.ln fumma,nemo euadit manu domini,etiamfi in montes zr prceruptaßigerint, iUic quoq^ apprehennbsp;dentur ab hoftibus:^ pauore conßernati memoria erinbsp;»i'tnu,toti diffoluëtur, ut nec genubus cofifiere poßint,nbsp;iiec manibus firire hofiem,ueluitätueri,fummo 'mdcconbsp;toq; pauore correpti,ufq; ad ur'mlt;e proflustiu. Citicijsnbsp;quoqueacctn^b trepidabutad omnia, quia fine timorénbsp;deifemper peccare ex malitia aufi funt.

' Habitus eft lugendi populis orientalibus, er dolorem tefiandi,ut nobis puUis 'indui uefiimètis er nutrire barnbsp;iam,uariusficundu loca er tempora.

-ocr page 347-

Ezechiel quot;

Moj fuhif ciant feruituti, qui dcprintflti po ^^’'^^''ßip^gt;‘bi.im,mpudentiam, er pertinatiam ludaonbsp;domos lUorum diruent, cr à fanliuiinbsp;fw, noiiunt DKofed eorutn impiorum ludieorum,quianbsp;‘p citer ab ipfi; poiiuto,no»i ßbi temperabtmt fednbsp;twe iwt eiminbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab fument, Satius efl entm non

pollui nomen domini, nbsp;nbsp;iUiut

requirent pa^ nietnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuper conturbationem ue=

gt;iifin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuper auditum.-SC quærent

prophetaîamp;lexperibità fa-Re l’^^^'nfiliumàfenioribus, Slt;princepsindueturnbsp;populi terræ cóturbabun-

Rien» ’’’ indicia eorum iudicabo eosï SC

fOfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ölt;princepsindueturmce-

tüt/g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populi terræ cócurbabun-

Rcun4 ''*''^ninuiameorum faciam eis, 8C

loei nbsp;nbsp;templi iamadefl, er qui hd^:

^^dcre noluerunt,fcd teinpltim er pn ‘^onfueuerant, hi nunc ueritate porteranbsp;nonfuccurrit, tam pfeudopronbsp;clarent,fed tarde nimis, qui maturenbsp;cotempfcrant. lam lt;erumnbsp;''‘‘!‘'gt;è,f^‘^‘*f'^gt;'lt;fgt;'umnam, calamitatem fuper cala=nbsp;'quot;''‘'‘'Uaftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femper augentur in peiut,de ima

*^quot;*quot;‘¦^11^^'°’^'^’ l'^tmfanäis prophctis credere nolue qtuerunt,ct non inuentunt^nbsp;uincuiis manciparunt, er qui do=nbsp;'‘°’‘fu,H muenitur ampliut.Sacerdotes enimnbsp;defquum flgt;reuerat,idcoqi docerenbsp;pre/byteri in populonbsp;Äquot;” Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deprauarunt, er tme

Nquot;” ^‘*^'gt;iii^’^°gt;‘l'^gt;nodorebutturbatis fuccurrant non hoflibuf, eSquot; impietatK patroniSynbsp;uerbum domini abqcientes

‘^»^xntcofilio er ßrtitudine magis vndigea j, ejl quoq^ pauefeere er conturbarinbsp;cibeffe tam confilium qudm auxianbsp;dutemnbsp;flmper ex per omnia experiuntur:nbsp;tonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inteUigebant per benefit

i ^*1?dominum e/fefunm^ A P V T V I H.

anno fexto.in

I^M^fexto (menfe) in quinta menfis: ^^K'fgofedebam in domo mea, 8Cnbsp;fedebant cora me,S^

°'^‘‘^‘*’^gt;'^'^‘*^,deeimum,er nn iitilj j(’*'onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘t^gumento,nempe df fcelere idoloa

lo^ '!uifionibus oput erat ut fl-j quot;'fuh S^xtuf hie annuf 4 tranfmigrationcnbsp;Wd^^^but menfibut er anno fequututnbsp;°'gt;is temples. Sextus aut nunfis Hebrisis ^lut

ÏEHESKEEL. gt;65 dicititr,erpartim Augufla concurrit.Sedenti pbi apudnbsp;feniorestuda in propria domo utfio oflcnditur,cotra fenbsp;niores iuda,qui adhuc Rierofolymis idola colebant, W4nbsp;gisfccrete quàmpublice.Diflciliusenim primäres con= Principumnbsp;uertunturad uerampietatë quàm plebei,fide remißio=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

res, et ad plures tutelarcs deos colendos procliuiores. Hi aut fcniores de tribu luda, fedebant corâpropheta,nbsp;propheta uerba audire cupientes, uel infidiantes fermonbsp;mbus eius- f/lantts autem domtni meidens m propheta^nbsp;flnritus efl prophetiie,et impulfus det ad loquen^,quiienbsp;afpirabant illi,er ei priedicanda commendabant.

Etuidt, amp;eccefimilitudoquafiafpedlus ignis;ab afpedu lumborueius etdeorfumnbsp;ignistSC à lumbis eis ,amp; furfum quafi afpe«nbsp;dus fplendons,ur uifio elcdru

Spectrum aliquod diuimtatis utce per angelu parabel tur,fecundu beneplacttudci,quod qiiidemfolumà pronbsp;phetacernebatur,n5 ab aflidcntibus. Voluntariüeinm Speculumnbsp;Jpeculumdeusefl^cumunituidetur^er quoniodoimIc. ***•nbsp;Cluôdaûtinfidêsiridi uirdicitur (ueriorenimuidt turnbsp;leéiio Griecoru, qui lcg;runt,qu., m ludaoru quinbsp;nuncnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id efl ignem legunt) et f ibtus lumbos igneus

uidetur, fgnifleat feueritatem tudicior m del cotra int pioSf impuritates cordium humanorum t xurens et purinbsp;flcans. Super lumbos aut elcdlri ftmilitudine,ferenitaténbsp;flgnificat, er dementia ad tuflos eledosq; poflhanc uianbsp;tam,ficut er Rclne oflend:tur primo per turbiné horrinbsp;btlcm, deinde ajfleéiu aurie tenuis ey Icnißima. Ha finalnbsp;dutem quid Rcbrlt;eis fit certo nondum t on flat, non autcnbsp;angelus efl uel Chriflus, fed mixtum altquid ex auro çynbsp;argentomirifica/flecie er gloriofa,

5 EtemiiTafimilitudo manusapprehendic mein cindnno capitis mei .’amp;eieuauitmenbsp;fpintus inter terram Si cerium; Si adduxirnbsp;meinlerufalé inuifionedei, luxtaoftiumnbsp;intertus quod refpiciebat ad aquilonem,nbsp;ubi eratftatutu ido urnzeli ad prouocan-dum æmulationem.

Humante manus fimilitudine apprehendi fe putat per uifionê,raptus ammo propheta,er alienatus mentejisnbsp;cet corpore aßideret fenibus, Cincinnis Mt trans flrri,nbsp;uidetur efle portentu uiolentte captiuitatis imminentis,nbsp;qult;etranslatio no corpore,fed fliiritufada efl,qua trâfnbsp;ferimur cogitado quo domino placet. Videbaturautentnbsp;fibipcr aërem transfirri inter caelum er terram ufq;nbsp;Hierofolym4,flatuiq; ad prirnu oflium portlt;e,per quantnbsp;adinteriora 'mtroitur, quod fcilicet erat ad introituinnbsp;dtrij extremi.totius adificq,quod dicitur domus dni.Abnbsp;ea autë parte ingrediebatur,qu£ refpiciebat Aquilonë^nbsp;non ab Orienteud Auflro,ab Occafu autë ingrejfus nonbsp;erat.lniUo autem atrio uidebat flantë imaginem idoli^nbsp;quod zeli dicitur,quia eo dns prouocetur er irritetur,.

4 Etecce ibi gloria dei Ifraêl fecundum ui fionem quam uideram in campo.

Non deledabatur dominus uelgloria domini uictnia idoli iUius,fed propediem delcre uolebat iBud, quia connbsp;fenfus effc naquit tcmplodeicridolo^ Campus autê.in

cee

-ocr page 348-

quo fe del uißonchjbuijfedicit, circa fluuium Chobar erat: ßntilK uifio tuftc quoq; propheta apparcbat.nonnbsp;quideitt per omnia, fed quantum ad ca quæ hic narrantnbsp;tur de eleâro cr igné.

Et dixit ad me, Fill hominis leuaoculos ’ tuosaduiamaquilonis, Etlcuauioculosnbsp;meos ad uiatn aquilonis: ôC ccceab aquilonbsp;neportæ altaris idôlü zeii in ipfo introitu.

Vf / gloria dei qu£ apparebat, uel /jiiritut domini qui in uißoneprophetam ex cincinnts tranflulerat,dixit,utnbsp;ad aquilonarem partem atrij qua wgrefßK fiter at, aidenbsp;ret flatuam Baal, aram^ poßtä m ipfo porta introitu,nbsp;Odfacrificia idolo offerendathabebant enim fitigula idonbsp;la fuasarai. Ara autem holocauflorit domini ad orientanbsp;lern ingre/fumßabat,m mteriori atrio, qui facerdonbsp;tumdicebatur.

Et dixit ad me, Fili hominis, putasne ui^ des tu quid ifti faeiät, abominationes ma*nbsp;gnas quas dom us Ifrael facit hic,ut proculnbsp;recedamàfanâuario meot’amp;adhuccon^nbsp;uerfus uidebis abominationes maiores«

Ne putes indigne templu deflrucndü,cr urbë fubuer tendâ, du huiufmodi abominationes in co fieri c3/}gt;iciiUnbsp;ut cfl hlt;tc,cum tamê maiores in/fieilurus ßs,no enim fi»nbsp;O. Hitrony nem facientßelerit,donee confliterit templu et duitas.nbsp;•iitnaturrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;querelof Hieronymi cotrafiti téporis epi

fcopostquid hodie firipturus/itérât uir pita et zelofiaf y ^Et introduxit mead oftiû atrn.*amp; uidi\nbsp;Si ecce foramen unum in pariete*

8 Et dixitad me, Fili hominis, fodeparie-' tem« Et cum perfodiflein parietem, appa^nbsp;ruit oftium unum.

Etdixitad me,lngredere,amp;uideabomi nationes peirimas,quas ifti faciunt hic.

Alt;i aliud atrium introducitur, eodem itinere uel in» greffù penitiut, lAi per uißone ßbi ßramen oßenditurnbsp;ia muro: iubeturq; perfidere latiuf, qua introßnt affienbsp;äurta, uelut inuita hnpqs ei monfiretur facerdotu lu»nbsp;na fecitr» daicorum impi^ura. ita eSquot; itunc quoq; darius a/piciunnbsp;fffy pfeudoepifcoporu et clericorü impoflura:per quodnbsp;oßenditur in ecclefqs, er inßngulis nobis, per paruanbsp;uitia maioramonßrari. Vultucnim er oculis dißimulanbsp;ri non poteß confcientia,quaßq; per quadam firaminanbsp;ad abominationes maximas peruenitur,cr exfrudibutnbsp;arbor cognofeitur, quomodo libidinofum, quifuaeal»nbsp;Ude calat uitia, interdum turpis fermo demonßrat, ernbsp;auaritiam intus latentem paritularei cupido ßgnificat.

10 Etingreffus uidi,5Cecceomnis fimilitue do reptilium, amp;animaliü abominatio, SCnbsp;uniuerfa idola domus Ifrael depida cranenbsp;in parietein circumitu per totum.

PiAura tem Ownis templi parietes diuerßs idolorum imaginibus piorutn.nbsp;nbsp;nbsp;pingcbantur,Ut nuüa effet beßta,quam non parietis pi»

äuramon/lrarett Hocm» delubrisidoloruphanisq;gcn tilium hucufq; perß)icimia,quod omnia genera bcfliarunbsp;adoretßulta religio, erc., Hac ey alia hoc loco D, Hienbsp;ronymuî.Qjiid ueró hodie [criberetfi uideret Chrifiia»

tiontm templa,tot diuorum imaginibus da, fed ßatuis quotp innumeris er pretiofisgt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

bufdam ad cultum proßantibus, quod negari er templa occupantibus,ut alicubi quatuor‘llt;^^nbsp;laresdiui una tabula»cluna ara

Etfeptuaginta uiri de fcnioribuso j,, Ifraël, amp;Iczoniasfilius Saphaonbsp;medio coru, ftantium antepifSu’'^^' /yj;nbsp;nufquifq; habebatthuribulü innbsp;amp;uapor nebulae de thurcconfufg^^^fWnbsp;NfwiiHM multa impioritpreßyterorunt olnbsp;feptuaginta mteüigitur, qui cü populunbsp;deberent, ipßcufuo principe fceleris etße’^'^^’^inbsp;p rehgione dei,colebaM idola, er mti wfi'’ ’'f..nbsp;bant dcum cuius erat templu:fed piâurtUnbsp;tics cum thuribults uidimus facerdotescor“’quot;nbsp;fiatuäper ecclefiamfedulo circttmcurfai'e/'‘^^inbsp;clara luce incenderef Verum moderabaittutnbsp;ad dominum, crdeiuicißtmmifertcordiamlt;“lnbsp;precabantur, quod ßne fuffitu Cf figt;Knbsp;gioßus fieri potui/fet, er minori fcandaloj^cnbsp;Chrißianorum, ludaorum atque Turcariiin-¦ Et dixitad me, Gerte uidifti fillnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[rill

quae feniores domus Ifrael fteiunt’*’^ bris.unufquifq; in abfeondito cul”’ƒnbsp;dicuntenim,Non uidetdominus’’® ’nbsp;rcliquit dominus terram.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auf

Ex CO quod in téplo faciunt pariter dit quid unufquifque incubictdofaciat, ƒnbsp;que turpiafunt,putatesfe deum poffe latent,nbsp;Non uidet nos dominus,dcreliquit dominusnbsp;deum non exiflimant curare mortalia, nf^***'nbsp;ßra uitia pertinere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

15 Etdixitadme, AdhuccóuerAis®'^Ti,,t(. abominationes maiores, quas ift'

14 Et introduxitmcper oftifi domini,quod refpiciebat adaqu^^’^^jA'nbsp;ecceibi mulieres fedebant plang^*’nbsp;donidem (Tfcomm«:?:.)

Poß principum er facerdotum uitia qui pofuerant idolit Baafpiduris ornaueraiit,nbsp;gratu reddiderant, hic tertio inducunturnii^nbsp;gentes amatoru fotietate fe ß-audari, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f/

potuerint obtinere, Qhi uer6gentilesfabid‘‘‘l. nbsp;nbsp;ƒ

interprctantur,interfidionem er refurre^‘‘’”^iiigt;'' dis plandu er gaudio profequentes,qutn'i‘gt;^‘‘f^(iil'^nbsp;feminibus qua moriuntur in terra, alterumnbsp;quibus femina mortua renafeuntur oflendipnbsp;quoqi eos qui ad faculi bona er mala uel con ifiinbsp;uel cxultattt,mulieres dicimus,molli O'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi

mo,ir plangcrc Thammuz qult;e fctltcet b- Xi tantur pulcherrima. Thammuz alq “daß“’” vff*nbsp;intelltgunt,alij nomè beßia, alq menfemnbsp;ßmilius A donidemgentilium, qualia CT j,, ir [nbsp;bantur: qualcs nimium plures ritus irrep/f’'nbsp;ßianifmuminfipientiaeptfcoporumgt;

IJ Et dixit ad me, Gerte widifti” pi’

II

iX

-ocr page 349-

JE ZE C HIEL

•'istadhucconuerfus uidebis abominatio ’’«maiorcshis.

Et introduxit me in atrium domus do^ ®iniinteriusï 8C cccc in oftio templi dominbsp;quot;'intcrueftibulum ólt;altare,quafi uigintinbsp;i^'nqjuiridorfa habentes contra templunbsp;facies ad orientemt óC adorabâtnbsp;’“’''«mfolis.

’’¦'M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fftaior prioribiùs tribut fceleri-'

f’lis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domino creutore adorare creaturatn

fruQ domino per tÆofen,nequaquam con=‘ ’’quot;’’fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contrafanólutnfanólo

^»iddam homo adorare prafuinat, quant 'Xi»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1“* propter hominem crcauit omniat

adorari,fed fe confiruotfi Et Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dei fateantur.

uidifti fili hominis; eft hoc domui luda,ut face-'quot;^inationes iftas quas fecerût hicînbsp;t^fram iniquitate,conuerfînbsp;’^’‘‘t’ndum me^ àecce applicantnbsp;EröQ'’’’‘^”3rcsfuas*

^'gofaciam in furoretnon pareet j'‘’®’quot;®‘:’aaifcrebor.-amp;: cum clamanbsp;’’auresmeas uoccmagna,noncxlt;nbsp;»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**08.

enormia crimina, hoc maximu '* ''’'‘»lt;tt^'?y°’quot;‘'‘Ottcbementii«dift'licct,i(iiund, uionbsp;Hccnbsp;nbsp;nbsp;» O' opprfj?io«fra paupeributfaää in ter

^^tuit^^°ninumaxime irritant,qui patremfegc omniuà potentioribut opnbsp;odor fcetidißimui domino habetur,nbsp;'’'’’'quot;»innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non quod^auiutfitpeccare

pauperu oppre/fores ’’’'1 fTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominit in corde negaff'ent,dicen.'

Htft t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’*'1 non efie omniu cognitorem, uel fi

indtgna,cu hu* ' P’'°»gt;nos à domino non pofiint nonnbsp;pMHiri.De locis decë et oélo à tudtets in fuis

I

quibus efl unut quodbic dicitur,Ad oltm.fcriptum fiufle dicant,t^ares menbsp;'P'«’« Galctinum.

C A P V T IX. clamauitin aurib’meis uoccnbsp;magna, dicens, Appropinqua-^««runt uifitationes urbis, SCu^snbsp;, nufquifqj uas interfedionis ha^

“fB fof dbomintttionitiM ludæor« in urbe Hie **''Wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud fuperejfct, nifi utriufij;

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occifio,quie confequenter ab Ezc

fitiira propbetdrttur contra eos qui con reditu, (ÿ' quianbsp;quifefliontc cu lechonia tradiderant Blt;i=nbsp;a“*”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fatetur propheta,magna uocc dt

nunc tempus efl,in quo urbis ui^ ^^^^iuflaipeccatorumuindiillt;e,extremumqsfa

lEHESKEEL. 164 turn coplenda fint. Adefic enim homines,qiù parati fintnbsp;ad uaflandum urbem, cr accinili armis, quibus dotninanbsp;fic ordinante refiftere nemo pofitt,

1. Erecce fexuiri ueniebatde uia porr^ fupe rioris,qu^refpicitadaquilone: amp;uniufcunbsp;iufq; uas interitus in manu eiusruir quoqinbsp;unus in medio eorû ueftitus erat lineis, ôC.

_ atramétariû feriptoris ad renés eius.'ôi in-grcfli funt, amp; fteterunt iuxta altare ^rcum,

Septem legimus principes Chaldaorucum Nabufar^ dan capta urbe fedifie i/n porta lerufalë, qui hic fignifi'anbsp;cari potuerunt fex uiris cr feptimoipoflea liëlorcs mif*nbsp;furus pramittit notator es.uifi.one autè ifla angeli donbsp;miniapparuerunt, quafi parati ad iudictadomini com^:nbsp;plenda,de quibus diflgt;utandu non efl,fi boni uelmalifitenbsp;rint.Operifanilo pra-fiéli (itérant à domino,nempeuinnbsp;diëiâfumere deimpia urbe,quâteque fanât angeli peranbsp;ficiunt,ut Sodoma exitium. Vnus autë eorum lineis in^nbsp;dutus,ztr atramètario pendente adcingulît iuxta titbos,nbsp;miniflrît dei principale fignificat, decretufibi officiumnbsp;àdomino, ztr conferiptâ fententiairreuocabilem adoranbsp;naturus,ueluti dux exercitus coferibendi contra leru/ànbsp;lem. Qhî in interius ingreßi atrium, in quo ara holocaunbsp;fli anea fub diuoantetcmplum flabat, qupd çxfacerdonbsp;turn erat, er facratius,parati ad iubentis imperiu,ut cunbsp;iufcunq; uiderint peccata tam g;rauia no dimiffa, ipfumnbsp;occidant,ctiamfi'm atrio coprehendatur interiors

Et gloria dei Ifrad receiritdecherub,fu-per quo fueratad limedomustamp; uocauit uirum qui indutus erat Iineis,amp; atramenanbsp;tarium feriptoris habebat in lumbis fuis.

Gloria domini effigie prius uifa,uifa efl deferere pro» pitiatoriu arclt;e, ubi haâenus à tëporc Mofis intra duo *nbsp;cherubim reffionfa dederat.et quafi fantiltari prafentianbsp;cohabitauerat in fanitofanüoru. Hac nunc deigloria,nbsp;locum eum deferens exit de fanëiofanilorum, et de temnbsp;plo, peruenireq; cernitur ad Urnen templi, iüud defertunbsp;ra, ob abominationesintolerabiles iuflitiie dei, lllicaûtnbsp;confiflens extra templum aduocare uidetur adfe fepti»nbsp;mum zy principalem uirum, lineis tndutum, çr calaanbsp;marium habentem ad cingulum, commendatura iUi im*nbsp;piorum omnium tnterfiliionem.

y| ^Et dixit dominus ad eum, Tranfî per mediamciuitatemin medio lerufaiemtSCnbsp;figna thau (/îgni«n) fuperfrontes uirorumnbsp;gementium ôC dolentiû fuper cundis abonbsp;minationibus quæhuntin medio eius.

Simile fignum fuit ei quod inpafchateAegypti, nifi quod lUud reuera agebatur,iflud autë in uifionequidemnbsp;pracipitur, tarnen per exercitum Chaldaorucopletur,nbsp;ficut lUud per angclu percufforem.Signari autem iuben Signum innbsp;tur in frMus fideles in populo, per qupdfignatur effe f'®““*’“**nbsp;inter eos quofdam pios,qui quantiHibet diram uaflatioanbsp;nein dementia dcifint cuafuri,ut leremiiUßaruch,Abanbsp;demelech, GodoliM,cr rcliqui, qui gementes dicittur,nbsp;hocefl,dolentes fuper tranfgreßionelegKdiuiiM, GTnbsp;contemptu uerborum dei, cr criminum incremento,,

eec i

-ocr page 350-

EZECHIEL'

5 Et illis dixitäudicnteme.Tranfitcpcrci* uitaten) fequentes cum, amp; percutite: nonnbsp;parcatoculus uefter,neq;mifcrcamini,

Pauctf multd copleâitur, occidendos crudelitcr, ex* tremo fupplicio.Huiufinodi obfignatio apud prifcos Ronbsp;manoï A Hfl D Uterisproditumlegiturt Sichocloconbsp;Thau^ ^uodfignum interprétât um ualet^.

Scncfn,adolefcétulum amp;uirgincm,par« uulum Sf mulieres interficite ufqj ad internbsp;nccionem: omnem aût, fuper quem uidc^nbsp;ritis(yî^n«iMi)thau,nc tetigeritis.ôi à fanâuanbsp;rio meo indpite » Coeperüt ergo à uiris fcquot;nbsp;nioribus,qui crantante faciem domus*

Nowini parcant cuiufcuiuji tetatis^quifignum fialutis non habeant infi-ontibiu, qui pietatis typum,fidë in donbsp;minii, zsquot; crucis myfteriu non agnofeunt^qui abfq; Chrinbsp;fiifignaculo aUquid efièfe credunt^Afanduario meo^nbsp;dit dominus,ittcipite,(àcerdofes qui in templo uerfabannbsp;turcridoli adortdfMtf quifiicerdotalis officij méritanbsp;fandi uoclt;dj4ntur'mpopulo,cui tarnen erant caufa oc^nbsp;cafio^ peccatifif primi mcruerefuppUcia. Tépus enimnbsp;efl,ut iudicium incipiatàdomo domitu^

_ ^Etdixitadeos,Côtaminatcdomü,etim 7 plete atria intcrfcâis î egredimini. Etcgrefnbsp;fîfunt,SC peutiebâteos qui erâtinciuitatc.

Occiduntur q qui thuribulis fûts fuffitum adolcbant idoks: neculUnunciefiimeturquâUbetfitcrofandi temnbsp;pli religio, quia effènfo reUgionis deo cotaminata funtnbsp;omnia, ut unde peccatu inde iudianfit. Atria igitur,nonbsp;templu ipfum,occi/îicoplentur,in quo priushabitaue-^nbsp;rat gloria dni. in quo loco peccduerâi,ibi luent paenas^

Etcædecôpleta.rcmanfîegotrui^fuper faciem mcam, 8i clamas aio,Heu,heu,heunbsp;dficdcuSjCrgônedifpcrdes oés rcliquias Ifnbsp;raèl » effundés furore tuû fuper lerufakm^nbsp;lufîi fiterant notati atramento fcriptoris,qualisnbsp;cbifl,©quot; fimiles,reliqui autë occifi,quoru maxima parsnbsp;fiiit. Efi aut prophetarum or are pro populo, clamare adnbsp;dominu,ut tHofes,Samuel, Efaiox, et Dauid,utcouertannbsp;tur peccatores et uiuant,et ut ira dni mitigetur,etgra“nbsp;*®in* tiaemendatiorisMtâelargiatur.Omnèiràcffundere,efinbsp;** fecundit démérita iufie punirc tagratot, qualis erat to^nbsp;tus lfraël,qui iam ad paucos redadus (itérât,et tamê iftinbsp;quoq; uafiandi prtedicutur: urbsenimfolalerufalêfu^nbsp;perefiè uidebatur, qult;e tamé cr nunc delenda auditur^nbsp;quad no in modica dei ignominiam uergere uidebatur.

If Et dixit ad me,Iniquitas domus Ifraël et luda magna eftnimis ualde, ÔCrcplcta eftnbsp;terra fanguinibus, Scciuitas repleta efta-uerfîone:dixerunt enim, Dereliquit domtnbsp;nus tcrram,8cdominus non uidet*

Oranti prophète reuelatur caufa ob quam tam im.^ penfe orans non fit exaudiendus, Obfiant enim iuftititenbsp;PeeoulPnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfiulta ergrauia peccata ifraëlis et luda, tam

***^^*‘ nbsp;nbsp;nbsp;itt deit per idololatriam nudtiplicê,quàm m proximum,

quia innocentiu hominumfanguinem effitndebant po*

tenhor«, prophetdf dominiocciderant nwltosi»^

lEHESKBEL.

nîs,amp;‘ Ma ciuitas à deo elcdacrhonorid(^‘ uerat 4 régula tequitatis çr pictatis,do»nw nnbsp;mantes, çr itiius prouidentianegantes circa htsnbsp;ra,utimpune Uceat hominibusagerenbsp;fine timoré deitquod nihil aliudnbsp;deus. Q«t enim omnipotentiâcSquot; omnifcisfi^'^fnbsp;mam iufiitiâdedeo negat,is deit negat.lnnbsp;uerat nefas. Deus non fitrit,fed digne tradatfif'^^^^

ferebor.'uiâ eorû fuper caput cor« Sicutnon peperceruntbla/fhetnare (Tnbsp;fie non parcam à cade,rependam eis iniqK'^^^ ^nji Inbsp;ut difiant omniS peccatorum fuoru me habui/fiquot;nbsp;cr difilicmtiam:par pari rependam ûitpifinbsp;nbsp;nbsp;¦ j, j

Tandem dei nundus cr minifter et tis diuinlt;e,renunciat fi per(ùn{iu fuonbsp;ficiffe, perfectfieidololatrartim cadem.nbsp;fupplementa textui afiignantur ctit‘ipi“^’‘‘‘^‘Li^nbsp;inquit,fecundu omnia,ut mihi praeepifli- F''“’?nbsp;litdif iî legere qult;e no firibuntur, cr jfiribere n'’nbsp;da,fecundum fuperfiitiones fuas fuperuiutnf^'nbsp;C A P V T X.

^©nT uidi, 6C ecce in ^Iquod erat fupernbsp;^^bim,quafi lapisnbsp;K^^quafifpccies fïmilicudi*’*nbsp;apparuit fuper ea*

Et dixit ad uirS qui indutus amp;ait,Ingrcdere in medio rotafwn’^’^pu)nbsp;funt fubtus cherubim: amp; impl^1,1)’''nbsp;tuâ prunis ignis qup funt internbsp;fiCeffunde fuper ciuitatemungr^^“ “nbsp;inconfpeâumeo,

Tota uifio prima animaliZfiiîicet dri GTiridis, iamnunc propheMiteruigt;i‘‘Pf’ nfti^nbsp;aëre alto, quem firmamentu nominat,mt(fnbsp;ticum ZT aramaneam hotocaufti,nbsp;türio,quod er facerdotu dicebatur. lamnbsp;mini exiffi uidebatur fandumfandorui»,nbsp;propitiatoriuifttracherubim,quafinole)ishi ftfnbsp;minato loco pofîhac habitare, fed glorianbsp;re orbé,quie ifaia temporibus templü tantanbsp;debatur.Lapis aut (àpphirinus nuncnbsp;eledrum, erfub rotis ara erat fieri/jcionnquot; Pnbsp;nem, unde iubetur carbonibus implerenbsp;bas,cr/}gt;argere contra urbemcomburend^nbsp;fiter at falutis nuntius nunc excidiumnbsp;5 cherubim autem ftabant ànbsp;muscûingredcrcturuir:amp;nubtnbsp;uitatriuminterius.

Cherubimhic dicuntur,quos primo caP hcfiias et animaüa.Dextrum latus außnaltnbsp;apparuit gloria domini ,cumpriusnbsp;bnarem plagam idola conflitijfi, cr

-ocr page 351-

EZECHIEL.

liim'inpariete,crthuribularios,quosueîuHfùgeregh f'iadotmni uidebatur. Tot um autein atrium mteriuinbsp;proximum domui doinini, tubuU gloria diu'ma imple-l’^tur,quafiiam domus ipfa euacuanda ejjet, ztrnbsp;•¦ituM prafentia dei^atiofa, qui per maiefiatc prafennbsp;^i^litanufquamabe^.

4 Etekuata eft gloria domini dcfupcr ehe ’^^Eadlimen dcmustamp;rcpictacft domusnbsp;’’ubejSc atrium repletû eft fplendore glo.-domini»

gloria deißiperanimalia, erreeeßit fi,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;templi, utj})lef;doregloria dus iUumb

“^iütotum iÙud, templu autem cr domus fan nebula zr nube impleretur, non ad gloria eiuf^nbsp;i^^^iabie^onem. Abfenteenim gloria domini,nubesnbsp;° kuritijtw CT teaebrarwm efl. RfWcrrf cnim teinpluntnbsp;J ''‘'‘'’^'iuerat,zrgloriadomini circumquaq^omnianbsp;. ‘^‘tnda ; longé ciiim apud exterax natioaes clariornbsp;^jf^coepit fummi dei mMe^ax,quàmfieratnbsp;npHd Iwdæos. Deferetes enim doritmitnbsp;7 Eh”*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludaifintfiue Chri^iani.

3*’rum cherubim audiebatur W îdatrium exterius,quafi uox dei o^

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^o^ntotio, animidium fcilicet zrro^

exauditits eft, etià extra atriti

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii^bifide, translata mentoeH

eloquiumdomini Mttonuit,cr (:^^^reuerfu^.

littçjj .^pr^cepiffetuiro qui indutus erat *^^*^®5'^ume ignem de medio ro-*nbsp;cherubimî ingref-

gt;'Ubiq,“‘’‘tchêrub manum de medio ehe

^^30 **’®isïquiaccipiens,cgreffuscft» *''’®ho cherubim fimilitudomanbsp;pcnnas eorum:

cum animalibux apparent, fiptimü ingredi atriu,

v '**‘^*5 ind (carbones tradidit m manus eius qui i^ accipiens 'mgreffui eft.

cherubfub alts iHius,qui=‘

?!lt;« fibi tradiderat. Ci^a omniafi^ i‘tm tune poteflanbsp;?'''®lucr^ ißuebeo, qui haâmus 'm co templonbsp;GXdi^erdendiiüud,zr omnianbsp;urbe,fine tùnore dei.Sic en'tmnbsp;°ffinfiK erat dns, ut tolerare poflhacnbsp;nollet. Cluafi hacuifioneprophetanbsp;^^‘Pneomnipericulo regis exercitus çrdu»

lEHESKEEL. i6y cis,templum cum urbe cond^urëdà, id quod pfeudopronbsp;pheta femper impoßibile clanütarant, zr populus crenbsp;dideratfZr tanto minus à uitijs pœnitebat,

9 ôlt; uidi,amp; ecce quatuor rotæ iuxta chérit bimîrota una iuxta cherub unum, amp; rotanbsp;alia iuxta cherub unmfpecies aût rotarumnbsp;eratquafi uifio lapidis(chryfolitht)Tharfis^.

Differebat 'm aliquibus hac uifio à priori, idéo illius ßrma hic quoq^ figiUafim defcribitur,cum tarnen ean^nbsp;dem quam fuperior maieftatê deiperfuoruangelorumnbsp;miniüeriagubcrnantem omnia fignificet. Quatuor au Q^^taoenbsp;tem rota dicutur,quia dua rota quatuor facies 'm qua=nbsp;tuor mundi partes uerfas cont'mebant, amp; uel coelorumnbsp;tnotus, uel mundi quatuor plagits, uel régna quatuornbsp;tnundi 'mdicarepoterant, 'm qua maieftas domini fuamnbsp;omnipotentiam exercet zrproutdentiam generalem,nbsp;Cherub autem dictmturßrma iüa quatuor animaltu,nbsp;er affeâiis uel apparitio rotarü,ut Tharfisßiffc,mlt;i!^nbsp;ns fcilicet,uel mar'mi coloris,

’ ° amp;afpedus earü fimilirudo una quatuor; quafi fit rota in medio rotæ»

*gt; Cum^ambularent, in quatuor partes gradiebätunno reuertebäturambulates;nbsp;fed ad locum ad quem ire declinabatquæ lt;nbsp;prima erat,fcquebanturamp;cæteræ,ncçre«nbsp;uertebantur cum ipfæ ambularent»

Vna quatuor rotarum fficcies diciturfimilis ei qua dpparuit in prima uifione, ubi dicebatur rota in meanbsp;diorota. Omnia autem tarn animalia quam rota pro^nbsp;uidentia diu'ma Jfiritu agitabantur, quo ffiritus,iu)tinbsp;ipfa,uolebat.

»i Etomne corpus carum, amp;colla,amp;ma^ nus,8^ pennæ,5c rotæ plena erant oculis,nbsp;in circumitu quatuor rotarum»

Et rotas iftasuocauituolubiles,audien^ terne»

Tottmt illud/feëlrum complexés uirtirn 'mfidentem fupcrne,zraniinalia quatuor facierum,manus quoquenbsp;er ala er rotarum circuli, omnia plena oculis cerne= O cuifsnbsp;bantur, quia omnes creature dei prouidentia dei con^nbsp;ßgt;iciuntur,rcgt{ntur er ordmantur:ut non fit deus tannbsp;tum ludaorum er templi, fed gentium omnium er ornbsp;bis totius mperator er iudex,cuius oculi contemplaitnbsp;tur bonos er malos. Nomen autëfortita fuiu rota lüanbsp;à uoluendo zr rotatione,quia ad omnes plagas mundinbsp;uolui poterant,

14 Quatuor autem facies habcbatunum;amp; cies una, facies cherub; facies fccunda,nbsp;facies hominis:amp; in tertio facies leonisjSCnbsp;in quarto facies aquilæ»

Cum unwm aliquod fpcëlriim uideretur, ZT uttivm animal, quatuor tarnen facieshabebat, cherub qua boanbsp;uis erat, fic dich ad retundendum floliditatem ludaicinbsp;populi, hominis, leonis zr aquila. Et quo minus pro^nbsp;pheta dubij relinquat,ait, eandem ßiffe uifionem, ZTnbsp;idem animal, quodmpr'ma uidaratuifione,fimilis^nbsp;eleuationis zr motus.

eee 5


-ocr page 352-

EZE c hiel;

  • 15 Etdeuatafunt cherubimtipfumeftani^nbsp;mal quod uideram iuxtaâuuiû Chobar*

  • 16 Cum^ambularét Cherubim, ibantpanbsp;riter amp; rotæ iuxta C3i8c cuni clcuarêt cherubim alas fuas,utcxaltarêtur de terra,n5nbsp;renitebâturrotæjfedSiipfæiuxtà era nu

  • 17 nbsp;Stantibus illis ftabâtî 8C. cum eleuatis elenbsp;uabantnr:fpiritus enim uitæ erat in eisgt;

Fugadd. tHeditaturdeiis fùgion i populo perfido CT corru^ pto. Non eüalligatusad locum, fed extcndetgloriantnbsp;fUitmi» totumorbem.Vehiculitautemdei funtcheru*nbsp;bmi,id ell,nùniflri dei,fiue homines ftnt, ßue coeli,lt;m»nbsp;geli,elemetttlt;it

  • 18 Et egreflacft gloria domini à limine temnbsp;plitSCftetitfuper cherubim.

Wfgfido nbsp;nbsp;nbsp;lAigratio iüa diM/nitatis lt;( templo ßg^ificabut falutis

'***’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dquot; gftttùe diiûnie ablationem d lud^eis dquot; trunshtioné

adomnesgentes. Parat autem abitionem per graduât paulatim ßtgiens quaß panitentiam expeSans. A limi^nbsp;neuehic^oexcipiturcum alacritate à cherubim fen»nbsp;tientibus obedientibus deo.

  • 19 nbsp;Et cleuantia cherubim alas fuas,cxaltatanbsp;funt à terra coram mer ôlt; illis cgrcdienti-bus,rotæ quoc^ fubfecutæ funttSf hetit innbsp;introitu portæ domus domini orientalis,nbsp;amp; gloria dei Ifrael eratfuper ea.

  • 10 Ipfumeftanimal quoduidifubterdeumnbsp;Ifrael iuxta fluutum Chobar: amp; intellexinbsp;quia cherubim elTent.

  • 11 Quatuor,quatuor uultus uni,amp;quatu^nbsp;or alæ uni t amp; fimilitudo manus hominisnbsp;fub alis eorum.

11 Et hmilitudo uultuu eorum, ipiî uultus quos uideram iuxta fluuium Chobar, 8Cnbsp;forma eorfigt;SC ipfamet,quodlibet ante fa-ciem fuam ingrediebatur.

Gloria domini iam manebat extra templum, exierat oflium portte domus domini,(iu£Ifefkibat ad Orienténbsp;finde erat 'mgref'u^ principalis etiarn in atria. Obitußisnbsp;enim attreis formis cherubim in fanihfanéiorum fupernbsp;propitiatorio,iamnuncuchebatur uitalibus cherubhnnbsp;in orbem uniuerfum,ea uifione cr/peâro ut primo uisnbsp;derat Ezechiel iuxta flumen Chobar.

CAP vT XI.

T eleuauitmefpiritus,amp;intro-duxitmead portam domus do mini orientale, quæ refpicit foils ortfiîSC ccce in introitu por



tæ uigintiquinqî uiriîSi uidi in medio eo-rum lezoniam filium Azur, amp; Pheltiam hlium Banaiæ,principes populi.nbsp;^Dixit^ad me,Fili hominis,hifuntnbsp;uiri qui cogitât iniquitatê,df traâantconnbsp;filium peffimum in urbeiftat

? dicentes,Nô in proximo ædihcatæfunt domus jh æc eft lcbes,nos autem carnes.nbsp;Curnperuißonem ofnnid hatcfa^ln effent uUro d- «

lEfiESKEEL. _ nbsp;.

tro,ut etiam lineis indutuifateretur fe ontnb ßciffe^tunc uifus quoque fuit fibi pfopbettip^^nbsp;tranfueéhtm crperduélum ad portamnbsp;orientalem, qua erat ingrejfus intemptuda/iii'’‘nbsp;omnia atriatubi uigintiquini^ uiros eon/fieib^yij^ inbsp;eet qui dorfa couei terant ad domum doinigt;ti,(!^lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

adorabanttin quorum medio erat lafanios, de quo in captte offauo, qui dicelratur fiUufnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

d'inter feptuaginta erat,imagines in adorantes. Hic autê ßlius dicitur Âfur,amp;gt;tgt;l^-^,inbsp;quinq; cum focio Phaltia numeratur. Ambot‘^^^nbsp;pii,d'impi£urbismagiHratus,quiaudadtfS^Jinbsp;phetas domini coßlia dabant,no exaudiemiefT^i |nbsp;falfa loquerentur,pr£dicetes urbem capie/td^^' tnbsp;enim longe adhuc diflare dicebant if prineip^^^nbsp;urbis, fed magis operapretium effencgleâisp^'^P^snbsp;tedifleare domos, quas adhuc diutiflimèinb^it'^^fjtnbsp;fiderenttquodfi capienda olim effet,maSeipr^^ titnbsp;ueluti in lebete carnes reponi, qu^ mori innbsp;omni exporte ludeei prophetis cr doittinni^^'nbsp;nbsp;nbsp;'

tur,quiaperdendi iam erant.

4 Idcirco uaticinarc decis, uatidf'^ hominis.

y Et irruit in me fpiritus domi^’b ad me, Loquere, Hæc dicit do»njgt;’J’plt;^nbsp;locuti cftisdomus Ifrael,nbsp;cordisueftriegonoui.

b Plurimos occidiftis in urbebac,^ ftisuiasciusinterfedis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

  • 7 nbsp;Propterea hæc dicit dns deas, 1'’^nbsp;âi ueftri quos pofuiftis in

funt carnes,ô(: hæc cftkbcsîS^«““ de medio eius.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flit' )

  • 8 nbsp;GladiummetüiftiSjamp;gladifij*’““^nbsp;per uos,ait dominus deus. ,

lt;) Et eijeiä uos de medio eius, in manu hoftiü,8Cfacia in uobislt;“%^

  • 10 nbsp;Gladiocadetisîinfinibuslft^^ *nbsp;bo uos, feietis q uia ego domi”“®' fltquot;

  • 11 Hæc non erituobis in kbciéjSiy^

eritis in medio eius in carnes i Ifrael iudicabo uos. .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

IX Et feietis quia ego dominusîq“'’ jj|i'f^ cepris meis noambulaftiSjSiiu^'Snbsp;non feciftis, fed iuxta iudiciagf”'* j,nbsp;in circumitu ucftrofunt,eftisop^f^ynbsp;Ciuoniamifladixiflisincordibiisucüri^’'^^'nbsp;bor ego diOa ueflra. Efl quidem ciuitafnbsp;lcbetis,ueru non ueflris implebiturnbsp;iamdudumrepleta efl carnibits,quosoccùii^^^‘^'il^nbsp;tarum nempe çrpiorumhominu.Vosqnfl^^^^*nbsp;flhees eritis utineaurbeßtismeriturij“' .^nbsp;uidebitis exuflacum donubus ueflrisnbsp;dquot; demdcfitgietis,ßpoteritis,dtdrns’gt;f‘’Uc^^nbsp;fed intra terra ifraelis occifi eritts-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

manum donum cotra uos,cam dhiu nci^ tiSf^i iüius legibus obtemperare renuipinbsp;nbsp;nbsp;ƒ*


-ocr page 353-

. EZECHIEL

circuitu ueflro, qui deos fuof diti quot;** feumntur, quàm uos me deu ueßru colueritisnbsp;ï'*o».l(jeo Chaldici rrunt lanij O'coci ucfiri;in liminbsp;occidc)mni:tunc iuftü intclünbsp;j^|. drafts çft, cum prophctarem, Phcltiasnbsp;efttó^ cccidi in facienbsp;hfij’î ^'ämans uocc magna, amp; dixi, Heunbsp;fa • dcus : cófummationemnbsp;jj^^'sreliquiarumlfracknbsp;(gt;etn/’’'^‘ß’”‘^f‘^^‘^^‘dcturutreliqua.'Videbtttetiitnnbsp;ufbulonei, quorumnbsp;’'««tenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnoricbatur, aliofuperßitc,ut dc ue

**) Ciif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terreretur duplicitcr, er defo

”‘11110 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ocf/iii/ certitudine.Terretur

^”’1 do nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/îgt;câtrum propheta^procidensq; co

’'’tttt-h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reliquijs lfruelif,ne iti wniuerfum

conuerjbs I ^pf^l’^^^P^fi^^fr^trafuos.

fili uerbum dni ad me,diccns, tui, fratres tui uirinbsp;^oquot;**^*® IfradjU-^*1?U, /luibus dixerunt babitatorcs Icrunbsp;recedite à dominotnobis danbsp;P®ffcffgt;onem,

uißonii raptu hxc quo^ ^°^'^‘*‘^)^ontra eosfratres propheta!,quinbsp;'^quot;Ifntesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ca fr endos

^ohlonio dedentes abierunt^tnfrlcct^ »eJnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;donuno, repulit uos

ts,cü permiferit uos abijei Zrdu^'^ oeftTitJ nationes, regnum Sametrienbsp;l'*'**^ tribus cum dinüdia,quos fratresnbsp;hTquot; prlt;efirunt, eo quod adhucnbsp;' *’^''gt;'ctifrfo Babyloniotradererecitnbsp;16nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h^editatem patrum fuorttm

Oße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perdituri.

ßT’^lon^æ,Hæc dicit domin’deus, tinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in gentibus,8C quia di

’^od^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° fanäifica-

terris ad quas uenerüt»

2ehp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ubduxi eos Ù terra

ftR^*‘'’’if)i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per multas regiones,

fninorein quam nunc '‘iel”''''« dbieci,fed honorificaui,cr honbsp;'•«ro'l

^‘^hjs.Vnde difrimus non h ^’'‘”'4lt;lt; h'pœnis traduntur,nonnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominum,

dominus ^01=^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populis,6lt; adu

^oEi ƒ? ® *quot; q«ibus difperfi cftisïda^ humum Ifraek

JE H ES KEEL» i66

I s Ec ingredientur illuc,Sc auferent omnrs contaminationescundas^abominatio-'nbsp;neseiusdeilia»

19 Et dabo eis cor unum, 8C fpiritu nouum tribuam in uifeehbus eorum t öC auferamnbsp;cor lapideum de carne eorum,amp; dabo cisnbsp;corcarneum:

^0 utinpræceptis meisambukntamp;iudicia mea cuftodiant, faeiät^ ca:6Cfint mihi innbsp;populum,amp;cgo fim eis in deum»

Confolatur dominus exules inBabylonilt;eproumcqs, ÇonCoiatio promittens reducendos eos efre Hierofolymä «c omz«=nbsp;bus locis,ad quse difrerß erant, ut iterii habitaturifintnbsp;in patrum er ßua hareditate,m terra ifratl, in qua ernbsp;domino adhafuri fint fideliter, er non ultra idola cuUnbsp;turi,fcd quiequid aboininationum inuenerint éliminainbsp;turi, er fideli corde domino adhtefîiri, noua gratia Cf*nbsp;uberiori fide donandi,quàm ante captiuitatem habue»nbsp;rant. Non enim po^lreditum cwn Zorobabel,Ezra,nbsp;Neemia erali/sfigutur ad idololatriârelapfi ut antea^nbsp;Ht (lt;«té lud^i qui fub Sedechia rege eapti funt, uel quinbsp;fiigieruns tnAegyptmn, nequaquamreuerfi putantur,nbsp;Plena autemconuerfiotam ludaorumquàmdecemtri Conatrffonbsp;buum in Chriüo contigit, per euangelium pradicatum ch^un’.**nbsp;per apoßolos,uoce er fcripto,uerbis er prodigqs,nonnbsp;folum in ludiea,quando una die crediderunt tria milia,nbsp;cr iterum quinque milia, O' de quibus lacobus ad Pa»nbsp;lum,ViJcs frater tanta milia credentitmt ludaorum,.nbsp;Sed cr Petrus fuis epiUolis in tot regiones mißis,teflaquot;nbsp;tttr mtmdum plenum frißefidelibus, exiudaifmo con«,nbsp;uerßs ad Cbrifttt'm,per quos er gcntiwm creuitimnnbsp;merißim eccleß.t, qutbus dominus deut eR,cr ipfi do^nbsp;miiio populus acccptus,etfräator frdei, qua iuflificat,nbsp;er operum bonorum ex fide.

lt; Quorum auté cor poft oftendictila 8C abominationes fuas ambular,horüuiainnbsp;in capite fuopcnam,dicitdominus deus«nbsp;xyamnatio nctatur illortmi,qtd uerbo domini acquie*nbsp;feere renuiiut,er uel no redierunt fub Cyro er Darionbsp;cum facultas Ulis adejfet, uelcorufcanti Euangelioto«nbsp;ioorbecotradixerunt,er quibus modispotuerut per^nbsp;feqimti funt fideles, quorit poßeritas durât in prafens,nbsp;fix er fcoria ifraelitarum non ifrael.

Etelcuauerut cherubim alas ruas,amp;rot^ cum cis:amp; gloria dei Ifrael erat fuper ca,

3.5 Etafcendit gloria, domini'dc medio ei' uitatiSjftetitq^ fuper monté, qui eft ado»nbsp;rientemurbis»

Paulatim ^^oria domini recedit de leru/àlcm,primuui tcmplum deferens fiat in atrio er limine domus,poßeanbsp;in introitu porta orientalis atrqexteriaris.nouißimenbsp;fublatis pcnnis,rotisqi fcqttentibuSffiat fuper montent,nbsp;qui efi orientalis urbi,in jignum defertionis tudaorunt,nbsp;ut inde periluram arfuramq; cerneret Icrufitlem, u^denbsp;domituis erfaluator afccnditadpatrö,mißisafgt;otlolisnbsp;inde in uniuerfum orbetn pradicare glortam dei, euoffnbsp;gelium regni omni creatura.

fte 4


-ocr page 354-

N EZECHIEL.

2.4 EtfpiritusIeuauitrr:e,adduxit^inChal dæatn ad trafmigrationem,in uifioneinnbsp;fpiritu dei t Slt;. fublata eftà me uifio,quamnbsp;üideram. Et locutus fum ad tranfmigraanbsp;tionem omnia uerba doniini quæoften^nbsp;dcratmihi*

Ex hocpatet propheta raptum 'm ßgt;iritu ueluti 'm lerufalem, rmnc itcrum ad fe redire permittitur, er fcnbsp;in Chaldtfd 'muenit, abolita iam mfionefecundumnbsp;guram,fed recenter imprejja memorilt;e, ^uatn conca’*nbsp;ptiuii er coexulibui iuxta mandatum domini,fuu/mq;nbsp;officiivm,prtedicaret.

fCAPVT xir.

T fadus eft fermodomini ad I me,dicens,

Fill hominis, in medio dom’ 1 exafperätis tu habitas : qui ocunbsp;loshabentad uidendum,ôCnonuidentînbsp;SCauresadaudiendü, SCnóaudiunttquianbsp;domus exafperans eft.

Df Chri^o fata SrdechiiC fine fr uëîu exponuntucte res.Litera plana cfl. Abundat propheta paradigmata,nbsp;popularibus demonUrationibui er rhetorics. Maltanbsp;funtin facroeloquio fymbola,feipfam exponitlitera.nbsp;Rebelles lu R«ßbi efl cum pcrtinacißimo populo in Babylone ernbsp;djeifempcr fffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rebelles ludtci funt,fiue liberi,

ßue capti.Hierofolymis contra leremiam negant fe ca» piendos unquamßabylone contra Ezcchtelemfe decenbsp;ptos queruntur àprophetis,fcdcdidcrunt cum lecho=nbsp;ttia, er propediem redire délibérant. Sicq^ prophetanbsp;Ezechiel cogitur 'müare omnibiM modis apud fuos, nenbsp;feditionem aliquam moueant contra regem, redire uo=:nbsp;lentes ab exHio, er perturbare non tarn regiium potennbsp;tißmtum,quämfeipfos er ßatim fuum pacißcum,idq;nbsp;contra fenfum er fupra utres, expertinacia prauita=nbsp;tis,qua femper domino er prophetis rcfiliunt.lubeturnbsp;er^o propheta docere eos per imaginem, er fchemati*nbsp;bus corporeis, ut refiduis ludais uenturam captiuitaténbsp;non folimtauditu,fed er oculis recognofeant, er exnbsp;neceßitateobfequendi regiuirtutemfaciant,er atro»nbsp;eiora mala non ßbi afeifcant.

5 Tu ergo fili hominis fac tibi uafa tranfmi grationis,5C tranfmigrabis per diecoramnbsp;eisttranfmigrabis autede loco tuo ad locunbsp;alterum in confpedu eorum, fi forte afpi-ciantjquia domus exafperans eft.

4 Etefferes foras uafa tua quafi uafatranf-migrantis per diem in confpedu eorum: tu autë egredieris uefperecoram eis,ficucnbsp;egreditur migrans.

Adwnbrarefaàis iubetur captiuitatcm futuramre^i gis Sedechiic, ut 'm figura faciat, quæ rex faiîurus fitnbsp;'m ueritate ; farc'mas fcilicet coüigere ueluti proftiiu^nbsp;rus,pilcum,fcipione, peram,er c£teraaffiimere,ipfiinbsp;iudais a/fiieientibus, per diemfe praparare ad iter ar=nbsp;ripiendum,ut adue/fieram abcat more abetmtium'mnbsp;captiuitatem-Defignanf regem fub ue^eram er notffit

lEHESKEEL.

fifgiturwmde lerufalem iamcapta, uerfitilerichofi^ nam folitudmem uel planiticm,m qua tatnen captifnbsp;àBabylonqs.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ . ,

y Antcoculoseorû perfodctibipariff^'

Sc egredieris per eum«

Non per commune oflium exire permittitur,ß“! riimpere parietem iubetur,er perfiratnennbsp;luti fiigitiuus, er clanculo cuafurus.'quofigfùpc^^ .nbsp;rex per uiamhortifubterraneam croccidtii»i^ iinbsp;rus,fcdnoneaafuriis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,'j

bis, Sc non uidebis terrätquia pori^*’ dedi te domui IfraeL

More pauperii geflantiu 'm humeris fentidul . er ui£ neceffarias reculas,exit,ad fignific^''^'^^^Jnbsp;pertatem er anguftias régis, 'm quas perueU‘^‘l^/inbsp;Babyloniostfactem operiendo neuideatter^'''''!^nbsp;turcacusperuenturus Babylone. Sicitaqutfnbsp;credere nolcbant, eis faäo portentoq;nbsp;betur.-omnibus omnia fa{lus,ut lucrifaceret‘^nbsp;gehenns filtos duplo conflituat 'mcredulos-

te domus Ifrael domus exafptr^'’®’ tufacisîquot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,5ilt;

•o DicadcoSjHæcdicit dominus perducem onus iftud, quieftiunbsp;Sc fuper omnem domum Ifrael,^“^nbsp;medio eorum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^0,0'

II DiCjEgoportentum ueftrumf^J“ / do fcci, fic fiet illis : in tranfmigf’^*nbsp;Sc in captiuitatcm ibunt, ,nbsp;11 Et duxqui eftin medio eorumnbsp;risportabit,incaligincegrcdietur-‘Fjj^nbsp;perfodiêt, utedueâteum : facies t'*nbsp;rictur,ut non uideatoculis rerraimnbsp;IEt cxtendam rcte meum Fuperß*nbsp;pieturin fagenamcajSCaddueä^^j/nbsp;bylonem in tcrramChaldarorû:nbsp;non uidebit,ibi^ morictur, jjjirnbsp;’4 Etomnesquicircaeumfuut.P’^^i^Znbsp;eiusïSC agmina eius difpci'g^'^pj..nbsp;uenfuinjSCgIadiucuaginabopm’

gt; y Et fcient quia ego dominus, fperfero il los in gcntibus,SC dim’’^nbsp;ro eos in terris.

Si quafierint caufos huiufmodi Hæciuffu dîiiaâttata cotraregéluda,quinbsp;piêdus fit, erm Babylonë ducéduf,dcfirunbsp;ma: qui quidé clâculo euadere uolct,fedfilt;’t r

-ocr page 355-

EZECHIEL.

pi«,/* ‘^^ptiuuf duceturtqum amp;• ed exercitwa BabyloniS,nbsp;iÄ|.,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueniet,quam tarnen non uidebit,ubi er

yü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auté omnibui auxdiarqt

cripfldilfcrgeturadomntm perfequetur CTOccidet, tarnbsp;^f^f’^^i^rdere uerbo domini, er maximanbsp;diflgt;ergetur in omne! pl4

uiros paucos àgladio,

Iffaç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ut narrentomnia fcc

'quot;.gfntibus adquas ingredien-

Adirer^8°

quot;fi in A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dil^fi^p,

cadant,uel alibi narrent iuftitiädei,rebelle!

‘«sjocy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;numeri,idellpau

is ^*quot;‘»1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oflendut hodie ludaigenium

‘'on«?‘’’''’‘sgt;panem tuum in conturba^ . ’’’tiohS: fed amp; aquam tuä in feftpnbsp;’ £t4'’lt;«'œroreb,bel

’’’quot;’'»S ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terræ, Hæcdicit do^

làlîQ, ?«usad cos, qui habitantin Hieru ^ftael, Panem fuum in foli-*

^itic ''’ttuidefolctur terra à plenitu io ‘‘antnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniquitatem omniü qui

'atje nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæ nunc habit3ntur,dcfo^

deferta : SCfcietis qu» ‘nus.nbsp;frf”

obfidione cibum citm f’ilfto '‘^^°»gt;fdent,cr aquam adfufficientiamnbsp;“’««Ktrn-.t lMd4 c«»» fua plcnitudtnenbsp;fr,ÏLÎ^’'°P‘quot;r«lcrrtro«Bncriwpirt««.«’

^1 ^’*^‘^'^^fl'lt;^^at,ercognofcantdeumfieuien gnofcerenolueruttt.

^'f'ho fermo dni ad me,dicens, in '’nis,quod cft prouerbium iftudnbsp;Iftacl:’ dicentiû,In longumnbsp;fx'^'Od

dicitdomin’ deus,

ns ?*^nrultra in Ifrael:fed loquere ^4 x^ishYpptopinquant dies, amp; fermo o-

^’•'tultra omnis uifio caira,neqi

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^®t»igua in medio dom’ Ifrael,

proion

J quot;Sîjç l’^pliustfcd in diebus ueftris do-

’otninus deus.

lEHESKEEi; 167

AliuJtirguntentiitnprophette.quiiiprofJfetlffeeufta^m^^ dam ucrbum dei prophetantibut credere recufabant Öl {»repiK«*.nbsp;ibei impif cr rebeHet, laihitdo m longißimot (itff dif»nbsp;fèrendit mabt,qtt£ pr^dicebant prophétie, quando(JHi*nbsp;dem cr iam à muUif attnis nudta priediâa effent, qtunbsp;nondum apparerentftâa, proinde Hißones huiufnuxänbsp;mendacN effe er falfu, non ex uerbo domini, fed odionbsp;prophetarum i» ffum populum. Qi^ibui iubetur tutnenbsp;prophetare,in proximo imminerc de quo diu ante pro»nbsp;phettc rebelle! pramonuerât, er non (iterant exauditi: 'nbsp;iam tune injlare malum, quod propedicm uifuri ßnt, amp;nbsp;magM fuo malo pajfuri, ut definant contemaere pro»nbsp;phettucrpradiâione!,eumfentientimpletat,ermininbsp;mèfuiffe uanat, uel moreaugurum lubricat crambi»nbsp;guoiffed nimium uerat dolebunt, quod dominui men»nbsp;tin nefeiat, er ut diu ultioaem diß^at 'mpiorum, noitnbsp;tarnen obmittat,fed iudicij (eueritateeSpenfetdiu^rtnbsp;tarn mdulgentiam paternam.

iS Proptcrca dicadeos,Hfcdidcdominut deus,Non prolongabitur ultra omnis fernbsp;mo meus:uerbüquodlocutusfucro,com .nbsp;plebitur,dicit dominus deus,

Eiufdë alijs uerbii repetitio efl prophetite, qua uerbS dominieerto compleni£tnondubitcnt,crnihilominutnbsp;non diu dtfßrendam totiut ifracUt uaßationcm,ut nihit ,nbsp;«i« reflet in terra, fed (itndituf extirpandam,nbsp;lt;fCAPVT XIII.

T faäus eft fermo domini ad me,dicens,

ff Fiii hois uaticinaread prophe a tas Ifrael, qui prophetanr;amp;dinbsp;ces prophetantibus de corde fuo, Auditcnbsp;uerbum domini.

5 Hæcdicit dominus deus,Vxpropheä» infipientibus,qui fequuntur fpiritü fuumnbsp;amp; nihil uident.

Contre pfudoprophetat fermo eH, qui populu deci» piebant,aucrtendo à uerbo domini audiendo,er ton»nbsp;tra ueros prophetoi uerbum domini proponentetinci»nbsp;tando, ne audirentur, uel iHif crederetur, qui peenitennbsp;tiamdocebant,erfüturapropeccatnuindiäamincul ,nbsp;cabant,nifircfipifccrêt. ip/iuerofalflprophetadefuo Prophttw^?nbsp;ßiiritu pradicebant omnia falua ejjc, ad culturam ido»nbsp;lorum uel inducebant, uel non tota diligêtia auertebat,nbsp;fed qua tllis grata nouerant faéh zj- creditu, hac ittisnbsp;pradicabant in pcrniciemfidei er morum. Contra hosnbsp;lt; domino Ezechiel mittitur,ut cominetur ei! iudiciuntnbsp;dei graue er intolerabile, quad euadere non poßint,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

'Vie,inquit, flultu prophetK, quantumui! fibi feculari prudentia er eruditionefapicnte!utdeätur,/hltifuninbsp;tarnen, uerbum domini non habenta, quo (pirittn di»nbsp;uinu! credentibui loquitur, fidelibutqt pradicatori»nbsp;bM,utifera,Jôlida,ftlubriacr/ànâuloquantur,fedm^

-ocr page 356-

' ; ' àefuo]}gt;trituhuntano,mendaci,fiüitci,crprof)Jjjtiob ^uunturplacentiauanK.‘-cradd4mndtionKfu£ponanbsp;dtu,qult;t de fuo loquuntur ucnditare non timent fub nonbsp;mine uerbi dei,ut dicant domina dtxijje qu£ defaUdcianbsp;• fui cordts,certa maUtia adfuum qult;tflum^luxum ZTßtnbsp;flum confinxerunt, ut dedperent populitm, facile ac“nbsp;quicfcentemdcceptionibics,

/j t Quafi uulpes in defertiSjprophetætui

Nonafccndiftiscxaduerfo,ncqucoppo fuiftismurumpro domolfraehutftaretisnbsp;^in prælioindiedonùni.

Traditionum humanarudodoresunlpibutcoparan tur^quifimulant deiculturam,craugen( ceremonie,nbsp;uiicsq} docent domino complaccdi, hit operibia quibutnbsp;fuam quoq-, augeât rem famiUarê, quaft domeflicarumnbsp;auium fiirtit inhiando^qui habitant ht ruinoßs cr defonbsp;latif habitationibuf, qui tantû ad diripienda ingeniumnbsp;habent crfallendum,quiex aduerfoflandi utmurutnbsp;pro domo ifrael «tres non habent nec animu,ut Aaron,nbsp;nec orationibm, ut leremiat, domino occurrunt pro ponbsp;pulo,utfitrorem domini mitigent, qui 'mdie dominiflanbsp;tvnon pojfunt ht prlt;elio, ut precibut dimicent refit:nbsp;fiant diurne fententie ut tAofes.

amp; dicitis, Ait dominus î cum ego non fim locutus«

1 ' ’Pales prophete uana aident cr c9mnünifcuntur,ad feducendum à domino populutn.fibi autem concilian-'nbsp;dutn crattrahcndum,utfaueant cr ßueant diuhtandonbsp;mendacium.A domino fe mifios dicuni,cum nonfitnt abnbsp;eomifii. Interim tamenperfeuerantinfalfo,^' erroresnbsp;inculcant magnoperc,Grfuu cupiunt firmare firmonê,nbsp;etiâ,fi pofjènt,ex uerbit dhi,cr ex lege cotortit fentennbsp;tijsad fuum commodtem, dicendo fe quoque habere fernbsp;ntonem domini;fed dum à ueris prophetis iuffu domininbsp;arguuntur,clare uidetur impoßura uulpma, cr mendanbsp;eium proditur fatfe confifhoiiK.

VJitdlA« nbsp;nbsp;nbsp;vWo digna comminatur talibut falfîs prophetis : Do

aoprophr tuinus ueniet cotra eos,ipfum fibi hoflem habebunt cr fcntienl.'âd pcrcutiendum manum extcndet,Gr no connbsp;trahet parcendotqui pacem predixerunt,bella cr mornbsp;tes experiêtur, ititerfaluatos populi mei non erunt, denbsp;-familia ifraelitarMU non cenfebwitur,excomiinicabuft

lEHESKEEL.

tur fintëtiadiuina,fynagogediaboliadiudic^iy terram ifrael non ingredientur, ht umbranbsp;uhtibfirro ht exteriores tenebrascifcicaturtf^nnbsp;à populo dei : multisq; eruditi fupplici]S,i» ipfrnbsp;fue momenta talparum more oculosnbsp;bunt manum domini dei iufiam fuper fe.wti fquot;nbsp;pienturutfilq,fedutferuiuapulabunt. pi(/nbsp;(proptererf cr) eo quod deceperimPnbsp;lum meum,dicentes,Pax,amp; non d'nbsp;Si ipfe ædifîcabat parietem,ini au teinnbsp;bant cum lutoabfqj paleis. . inbsp;Pro rigore pœnitêtie cr couerfionisnbsp;ltore,pacë eis crprofitera nunciabant.nbsp;uhteam fuam domum ifrael muro cireufide»nbsp;extruxerat legis cr prophetaru eloquijs tüquot;nbsp;tionibus, ut omnem ab lÜis htcurfioneinnbsp;fldcm hnpetum fubmoucret,dum couerfiadd^nbsp;quafi muro cr pariete firmifihnochigercititi'^^^nbsp;uerôprophete frequêterillispoUicebaittutp^,^^nbsp;abfq^ palearum tempcramêto lhtiebâ't,C^‘’^^r^nbsp;legitimumfenfum feripture, cr ßrtitudfO^^f^nbsp;hiteüigêtie,que digna effet^irituinbsp;fidem m dominum cr charitaté ht proxifi^^nbsp;maret, fed ftultitia cr hypocrifi liniebantfi“nbsp;firnutatis.Eo quod cr eo quod,rcfirtiirlt;‘dt’^nbsp;tmnatur Caufalts ut fit uehemëtior. Sicnbsp;dei,qui cultus dei eft,omnimodis exueba/it

Il Die ad cos qui liniûtabfqjK’’’Ijâs,^ qdcafurusfitteritenimimberinuj’ '((S,nbsp;dabo lapides grandinis deûiper**^nbsp;amp;uentumproccllædiffipanteni*nbsp;Siquidemccce cccidit paries.nbsp;non dicctur uobis,Vbi eftlit“’’’’nbsp;liniftis?

'5 ^Proptcreahæcdicitdnsdcust’Jijjjdi perefaciam fpineumtcmpeftaW'’’.^fiirOnbsp;gnationemea, SCimberinunda^®’jfjiPnbsp;re mco erit: 8c lapides grandim^*nbsp;confummationem.

•4 Et deftruam parietêquem li”*' temperamento : ôC adæquabonbsp;ßCrcuelabiturfundamentfieius:

amp; cófumctur in medio eiusîS^ft*' ¦ ego fum dominus. j

Ad uanos promiffores iRos CT falß^ re,quod cafurus fit iUe paries,muiut»tottnbsp;uertentur, cr fuper fiipulas cr ligu‘‘nbsp;ta igné tentationis conflagrabunt, CTnbsp;nifihnts figt;ebus fuis : dum fcilicet uehentttinbsp;hnmittam, feuißimos hoftes, Babylox^Lir»«’'*'*’nbsp;roî, cr eofdem ut lapidesgrandinisde/upnbsp;qui htfiabilemillorum maceriem ttelut)nbsp;fubuertat cr fubruat, pofteaq; dicaturnbsp;raquamlitti^isfcrubiquod podicitinbsp;ubi dcnique funtamp;ndamenta dogof^“'^’\aMiit,ii^nbsp;rea cr argentea, fed utfiipula 0quot;nbsp;fianturerdeciduntf

IO

-ocr page 357-

EZECHIEL,

’ï ^tfompkboindignationcmcam in pa f'ffc,« in his qui liniunt cum abfque temnbsp;^raméiOjdicam^ uobis,Non eft paries,nbsp;t ropbetæ lfrael,qui prophetant ad lernnbsp;’‘'ngt;,8(uidentciuifionêpacis:amp;nonefl:nbsp;P’x,ait dominus deus.

ultione nwa opitt ueflru uanMn,cr P Pf'OKißionfs pacis lïtille,ctiim uos omnes cu/m ur~nbsp;(miito çyjjj,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;celfabitif pariter, ut nihil

oßedm,occißs omnibuiuel exulâtibut ^J^^ipiiuisMoinnibuipatcat Gquot;fibijpßs,quidnbsp;b ‘(»rojumiit liturÆ ißorH,ciwH uideriw pro pace óitcnbsp;nt^ipro lituftt ru'u]af,pro domibuf fclitudinef,pro aunbsp;17 * j-Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uaßatorum g hoflium.

;l ttufili hominis pone faciëtuâ cótra 9“æ prophetât de corde

folaw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueritatis hoßis diabolui non

^ZC(hieli,fed fc'”“ quireb^^,*'’'^^^fi‘^‘‘^^''^^i'omantic4t Gdiuinatricef,nbsp;‘fok».°nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mora cr Olda,fanilo adflatot

P'O’gt;iitte!,A‘^^^^ pfcudoprophctarü,pacein

dinorm iu^

ÀgiTfBt J^lendidiorem diuinum cultum poreßii[r^'^’’’^lt;^oigt;uni prlt;ecepilßt.Tales eotentsnbsp;taiiApL'!^!^»wndttbittwieft,quälet Gm

fedi(ärices,ßtbfat}lbtdtis ti obfirmare uultumfuum,utfeue

Gcoarguat,qult;e prophe ^‘^»1 lt;:ogt;-defuomendada,uel phitoniffa^nbsp;tiicipo^n‘^‘bqu£ fiituraßnt contra uerbuMdomini.nbsp;mititosr‘*^f^'^f«»unino uirot reprehcndijje effàenbsp;titnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;icre WM ßmilia dicutur de prophe

‘Jo'^tnus deus.Væqui nusjSlt;f, fub omni cubito ma^nbsp;ftib capite uniuernbsp;p«ent 3 ‘^’Pi'ndas animas : ÔC cum ca-quot;'ïseov populi mekuiuifîcabâtani

iQ.j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedebant in conclauifuo,G[ub

P^biiUos confutos ponebant ad iUaram l}gt;irituf diflrdnbsp;‘^\irnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reßgt;onfa aderent ft

^‘^dque pepla g uelainina circum^ ‘tdflantiu, utßrtaßit flulnbsp;pw.Hij ^lt;}ilt;ißtorct, licëtiutocculto riderc pofrnbsp;ß‘lio!-Kj^''^‘‘^»U!disuenabäturanimdt, G opinionesnbsp;'«tiofortM«, uelut tendiculit quicßtu Gnbsp;'’’’ipliciü aniiJ!4! uenabantur de populo do«

Ji

lEHESKEEL. 168 lUini, G ex huiufnodi deceptionibut ui^htabant, tarnnbsp;ipf£ mtdierct,quant cofortet iUarum, qult;e Gnbsp;probitatis pecunia G nurcedct ueflrie erat,hoc eR,adnbsp;uota parebant ticrbis G faHifi Hlt;ee ante omnia didicenbsp;rant ex gentiliivm ritibM,G temporisßccejjtt augebanbsp;tur fuperßitio,fempernoua faailcgia excogitädo. Pernbsp;mtcrrogationc legi potefi, Qgis uobis poteßate déditnbsp;animas ucl faluandi uel occidendif

Et uioiabât me ad populu meu, propter pugillos hordei SCfragmina panis* utingt;nbsp;terhcerent animas qux nómoriuntur,d(nbsp;uiuifïcarétanimas qux no uiuur^mentiennbsp;tes populo meo credenti mendacqs^

Hifce fludqs G impoßuris poUuebant nomen meuni Faittc« h£ mulicres, G dctrahebant autorit ate fua uabo meo, f«*“quot;»*nbsp;G prophetis mets ad populum quibus Gcredebatur 4nbsp;flultis, G pro uili mercede,ueluti pugillo hordei Gfrunbsp;gmento panis diuinabant, donee uberiora affequerêturnbsp;donaria,tandenK[} ditefcerëtinîmmêfim. Prtefagiebatnbsp;autefupcrßitiofs iHe GfaUaccs foeminlt;ieqificquidfalnbsp;lax ffiritiis fuggerebat et mëdax. Morituris enim pradlnbsp;cebant conualcfcentia: g quos dicebant nunituros,hinbsp;ut plurimum euadebant mortem g fanabätur.Spirituenbsp;enim fallax arripiebat eas,ut atiquando uera dicêtibus,nbsp;applauderetur etia eifdem in mendac'qs, donee menda^nbsp;ciorum pretia cogererent,more^cntüiH, à quibus kitenbsp;contra legem didicerant g exercebant.

2.0 lt;jr Propter hoc,hæc dicit dns deus,Ecce ego ad puluillos ueftros quibus uos capi»nbsp;tis animas uolantes t ôCdirumpam eos denbsp;brachqs ucftris:8( dimittam animas quasnbsp;uos capitis,anithas ad uolandum,

11 Et dirumpä ceruicalia ueftra,dlt;Iiberaba populu meum demanuueftra,neqierunGnbsp;ultra in manibus ueftrisad ptædandumtnbsp;amp; feietis quia ego dominus.

More prophetico planeq; poëtica puluiRorum tum^ Putna» » ciipatioae cominatur maleficis ißisinteritu Gfinentinbsp;fupcrfitionibiis ijlis dignttw jUt occidantur Mjcantatri«nbsp;CCS, G puluiSi dirumpantur, quibus faOebant animai^nbsp;iielutiauiculas illaqueado rctibusetinfdqsdecipiëdo^nbsp;Qu£ ego dominusceruicaliaueflradirumpH, g à tannbsp;t’i impoßuris populum meum liberabo, prodendotfonnbsp;fohvmfallaciäs,fed c terra tota eliminandoftcrilegianbsp;hec G alia quibus irritajUs me,iUaliquado difeatis menbsp;donuiMt!} cßc,qui qute pr^edico facio,G uerbi mei cotfnbsp;temptoribus non femper par co,

11 Pro eo 4d mtrrere feciftis cor iufti men^ daciter, quern ego non contriftauiîSC connbsp;fortaftis manus impii, ut no reuertereturnbsp;à uia fua mala,6C uiuerctî

inter catcrafalforu prophetaru pemieioß dogmatit hoc quoque erat, tit inilituerent leges friuolas de danbsp;bis,tanporibtts,ieiustifs, facrifidjs,mundationibus Gnbsp;grauibm qutbufdaritibus,quorum tranfgreßioneslon»nbsp;gegji'auiiis puniendas decernebant, quàm fi quis adulanbsp;terùimt commißjfet, ucl idola adorajjit, ae cotra legent

-ocr page 358-

EZE CHIEL

domifti uel ttiMimè peccaffèt, Mrÿsq; modis i«St$ iitfi diabiïturjCr cotrißabät ßtis maligtus traditionibuffCynbsp;occafiones uenabätur perfequcndi pios multiphariant,nbsp;opprimèdi legibM, gudf dommiK no tulerat fed pronbsp;bibueratmagif. Contra ucro quos impioscofortesinßnbsp;delitatis 'muettiebatjjos defindebât,fèuebêtt,laudabât,nbsp;çr beneficijs profequebätur, quo minui auerfi ab Ulis,nbsp;conuerterenturaddommü er faluarentur. Huiufmodinbsp;fieri ttoflro feculo qui non utdet,nihil uidet:cr qui nonnbsp;dolet,mfenfibUis eji,çr plané impius.

propterea uana no uidcbitis,8Cdiuina^ tiones non diuinabitisamplius^amp;eruamnbsp;populum meum de manu ueftra:amp; feietisnbsp;,quia ego dominus^

Sic ego dominus uos tales traffabo, utpoühac nihil ialecommittatis,etiamfiuelitis, Aduntvm uosomnesnbsp;excindam de terra, er interfieiam, ut pofihac nonficnbsp;dccipiatispopulum meumfalfereligionis opinione,ri^nbsp;tibus facrilegis,ej‘ damonioru doilrinis,confcientiaritnbsp;piflrinis, er traditionibus plus quam peßimis,quafi nonbsp;ego paftor ßm ßdeliu nworum,fed uefiralibidmi fem^

per obfequicogantur.

CAP VT XIII r.

f Tuenerütadmeuirifeniorum I IfraëI,SCfcdcruntcorammctnbsp;Etfaäuseftfermodominiadnbsp;mc,dices, Fili hominis, uiri ifti



pofuerurit immunditias fuas in cordibus fuis,amp; fcandalu iniquitatis fuf ftatueruntnbsp;contra iaciem fuamtnuquid interrogatusnbsp;rcfpondcbocis^

Veniunt. ad prophetäexfeniorWus \frael cocaptiuis quidam àd prophetam Ezechielem, ex eorum numeronbsp;qui uerbodomini partim credebant, er non dominumnbsp;ex animo reuerebantur,fedgentilibus erroribusfaue^nbsp;bant non parum, inter quos habitantes opera quoquenbsp;illorum difeebant, er dolebat Ulis credidiffeprophetisnbsp;domini, er ßabyloniam fßontc petiffe cii/m lechonia fitnbsp;SubdoU feepti. Volebant tarnen curiofitate permoti quippiainnbsp;fciiTiwHo. fcifcitari à domino per prophetam, cum ejfent animonbsp;ittcreduU, erfaihs impij, er pœnitentes obedientie,nbsp;alienorum deorum cultores ex animo, quoruimagiitesnbsp;Cridolanon horreböi,fcd firtaßis domicolebant,ernbsp;fcandalü iniquitatis fuie retinebat, quibus fi nonfaihnbsp;faltem ex corde err or is facrificiu immolabant. De qui-bus dominus propheta reuelat quales fint,er quod abnbsp;huiufmodi uirts prorfus nolit inquiri, nec rejpondere dinbsp;gnetur illts : liedum tarnen iüis qui tunc aßidebant, fednbsp;omnibus fimilibus iftis.

Propter hoc loquere cis, amp; dices ad eos, Hæc dicitdnsdcus,Homo homo de do*nbsp;molfrael, qui pofuerit immunditias fuasnbsp;in corde fiio,amp;fcandalum iniquitatis fusenbsp;ftatucrit contra faciem fuam,amp; ucncrit ad


prophetam interrogans per cum me:ego dominus refpódcbo ei in multitudine imnbsp;mundiciar urn fuarum*

TEHESKEEL.

Quid peruerfo ad te corde uenerut, rcffiotuieeif ex perfona tua,ne leuispt authoritos rej}gt;o«Mi^gt;'^nbsp;meo imperio,Ciuicunque hommum,nonaliiiritigt;^nbsp;tium, quarttmerror poteii habereueniai«,p‘‘enbsp;ifrael,quifceleribus infidelitatis er iniq»'^''^'^nbsp;renunciatis, peruerfij adhuc corde ad1nbsp;ritfeifeitandu, ego rejfiojtdebo ei iuxtanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

t/itids fuas, ut iuxta quod unit CT credit,ita Honenim mereturcorrefhonem,quin(i/tdifinbsp;tentandianimointerrogat.-ficerrorM»nbsp;»wm amatores merentur à deo faüi per dat^nbsp;priefiigia,ut habet expcrientiaphantafriain’'’''nbsp;nalium er maleficarum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. (j]!)

4 Vt capiatur domus Ifracl in cor quorccefferûtàmcin cunclisidol*®nbsp;Sic propheta rejfiondcat,ut reuelentur 'Ljinbsp;dium, er protrahatur perfidiæ fisnum,qi‘^“nbsp;cordibus. Hoc tunc fit, cum non creduntdi^’^,nbsp;meliores abeunt, er exhortationes nonnbsp;quandoquidem non fidunt domino, iüiusnbsp;non credunt, gratiam dei non defideraiu, Inbsp;jiarum rerum idolis capti funt, quam^ii”''^'^^nbsp;er habent, quàrn ut propter timorenideinbsp;abijcerc.lfraclita etiam capti nond(miido^‘”'nbsp;tenebantur, fed qult;e mfua regionenbsp;difiplicebantinßabylone.

Propterea die ad domfi cit dns deus. Conuertimininbsp;idolis ueftris, SC ab uniuerfis Inbsp;tionibus ueftris auertite facies udyj/nbsp;Nondit ex damno captiuitatisfaéhnbsp;fed idolis deuinéh tenebaturiideo prtmunbsp;rium erat.hortari lUos ad conuerfionéad^^’^fji^nbsp;idolorvm abnegationè er abieéhoné abotut^^fnbsp;ut de perfidia er ftultitia pudefiereM tan^‘^nbsp;lorum,uidentes mala fibi tSata propternbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Quia homo homo de doiuojj-/ profclytis quicuqj aduena fu«*'**’nbsp;fi aliénât’ fucrità me, ôCnbsp;in corde fuo,SC fcandalum ini^**'nbsp;ftatucrit côtra faciem fuam,nbsp;prophetam utinterroget per eilt’’nbsp;dominus refpondebo einbsp;y Et ponam faciem meä ^(£gt;**1nbsp;illû,amp; facia cum in exemplö^nbsp;bium,amp;difperdam cum dem^“’ rfnbsp;mciîSé fcictis quia ego domin“®'nbsp;quot;Zelotypus dominus non uultnbsp;alios quofeunque deos, honorem CTnbsp;turnnemini uult cedere,folus uult coU,nbsp;Crhaberi, qualemfefemper cochibetontnnbsp;talibusdignatur remandere per propbet 'nbsp;enim prophetia noneftutilis.nbsp;terrrogans,nihilrecipit:quia indigtiu^nnbsp;mnis qui fidé domino no habet. Quodjt enbsp;fiéiè accelferit ucl orauerit, etiam in • ./(dÿnbsp;animadu^tit diumaiufiitia,nteu(luingt;td‘^‘ lt;


-ocr page 359-

ezech ie l

ài/^lîceat äomno pcrfidia, fi fiilicct non credätw cor^ dium fcrutitor,ideoq; per hypocrifim inuocetur, uclutinbsp;decipiendiiinoflrifmilitM,^ui fumme boniif omwid no^tnbsp;ttit. Huiufmodi perfidiam publice frlt;idueit dem, or cla=nbsp;re ojkndit, d nemine fibi pojje iUudi, qui fiuos content’^nbsp;ptorfs exponit contemptui, CT gloriiim fuant de impijsnbsp;«juoq; migntßee umdieat.

8 ÉtprophctacûerraucritjS^Iocutus fue rituerbum: c^o dns dccepi prophetam il*nbsp;•uni:amp;extendam manûmcainfuperillfi,nbsp;^dekbo cum de medio populi mei Ifraeknbsp;^’»1nbsp;nbsp;nbsp;Propfef tam decipi aliud non efi,qH4tn fi ueritutê lo=

î«fns ^uam dominm infiiirat, non intclligere confiliu cr quitrciui non quod optât reQiodere, fednbsp;iwd meretur impim,ut fcilicet ueritatan non credent,nbsp;•i'ciputur ab tîk,fuo^; cordc capi4tHr; quid detui^ iu«nbsp;R’ l uthoflii pietatts opprimaturdpietate; e^quot; q«inbsp;J'’gt;tinutnno/tcolit, à domino neglig^tur, e:^ iudicetur

’^ipotejl, quàm quod 4 domino iubetur. Balaäcerte ,fao modo decepitnbsp;nbsp;nbsp;regent, rtominm autein

f^^tenimiuftitiM, O'loquitur feuti^’ quifque concupifceiuiu decipitur,nbsp;. ^entatur. Veruerfe aute uoluntatis reatu nonnbsp;non audit. Dem quiut opti»nbsp;flgt;iq'optimam adifici]rationëindicat,qu£nbsp;combl^^°f’'^/‘^»i contentnentium iudiciunt,nbsp;‘^lt;^ondito opere irridet, abomiaturnbsp;tc„ fl,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ofienditdominm uenta

^‘^^’lp^tur,fi^t iratmfalfd nobit perfuaderL

loquitur, quam ii K wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de uerbo domine, dignt

hntt '^^^'^‘^’'‘^^^otf^itatis cr iucUcij : fed or ne^ '¦pit flnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loquifacit dominm, ^fic de^

ffTem.ueritatis neMpehoJkf,cr 10 . '»i-eî.nbsp;lit *

me,neqj f Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præuaricationibus

^i! ’n d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in populum, 8(. ego ûnt

Vult deminus cxcrcituum* 1 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fideles non errare, fed uerbodomint

’'’^^‘'^oi'igîorwm dare,deuotos effi, ex eo pen’:

'fff i reuera fint populm dominé, CT fl[?* 'Üomm, quigaudeat bcnefaccre fuis, ora^nbsp;Mn-cri ’ ’“»tium confidere potefl, cui proprium ejlnbsp;quo^'»^

I

admcjdiccns, , terra cii peccauerit mihi,nbsp;j^’^’cetur præuaricans,extends manbsp;‘*01 fupcr cam, amp; contera uirgam

lEHESKEEL.

panis ciusî amp;. immittath in earn famcm,Si interficiam de ea hominem amp; iumentum«.nbsp;ij Etfifuerinttrcs uiri ifti in medioeius,nbsp;Noé,Danief,ôlt; lobî ipû iuftitia fua liberagt;nbsp;buntanimas fuas,aitdominusdeusgt;

I y Tres uiri ifti A fuerint in ea, uiuo ego dt cit dominus deus,quia nec ftlios nec Aliasnbsp;liberabuntt fed ipA fob liberabuntur, ter*nbsp;ra autem dcfolabitur*

EtNoê,6CDaniel,8cIobfuerintin mc* dio eiust uiuo ego dicit dominus deus,nbsp;quia Alium ÔC Aliam non liberabuntt fednbsp;ipA iuftitia fua iiberabunt animas fuas*

ProUxm fermo banc continet fenterttiani. Quatuor plagie fuper terram peccatricem indueuntur iudicio donbsp;ntim,fame5,befiia,gladim,pefiilentia, quorum fi fingu-he per partes 'tnduéhe fiterintfingulis regiombus, nullinbsp;uiri del quantumlibet fanili,fuis eas orationdim ad do»nbsp;tninum abigercpoterint,uel mentis conciliarc: fed nenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fanäorumquorumlibet filif cr filiie patrum rejfeâit potermt liberari, fi peccatricis tcrrie opera perpétra»nbsp;rint. Vbi ergo fanëiorum in coelis intcrcefiio locum ba»nbsp;bebitf multo minus inuocatio patru afilqs, cum omnmnbsp;pater deusapofiolos docucrit patrem m coelis tantumnbsp;or are, cf quid deniq;fit orandm àfidelibm. Cur autemnbsp;horum trium hie mentio habeatur Uaria fingitur ratio, Noenbsp;quales apud tiieronymum lege, quern gt ludaifeqmmnbsp;tur,uel ipfe ludaos prifcos.Sententia fttis patet. Fuerutnbsp;fanibfiimi inter pefitmos habitantes, tres funt elxpcrtinbsp;firtun4S,fubinde primam filicem,fccunda medtam,ultianbsp;mam ünfilicißimä.Subuertithic locus areas indulgentianbsp;riorum,patrocinium uiuorum mortuorum. luftmnbsp;non faluatur maiorum iuflitia fine propria, Non eft ffteSnbsp;coüocanda mfiinfolum deuin. Quod autem hi trej iu»nbsp;ftitia fuafeliberarepofiint,generaliter accipicndutn,nbsp;et uulgari locutionc, alioqiii nemo unqtiam fua fe iufti»nbsp;tia liberauit, cum omnes peccatores fint, prater ununtnbsp;Chriftum, er gratid deifaluati fint omnes, nec quifquanbsp;aufmfiteritiudtciumdominiingredi,fcicns non iuftift»nbsp;cari inconjfeâudomini omnemuiuentem. icd liquetnbsp;fatis huiufmodi uiros talifitijfe iuftitia, qua ct fides eft, fuflitia fidànbsp;præditoî,«t iram domini tarn grauem nunquam fuerint

Et pro fc quiftj; rationé daturm eft, GT fua a» nima habiturm catenm rationë,ut pro alterim pecc«,»

-ocr page 360-

EZECHIEL

to minime pt tamfeuam dci ultionem latufM.

Quoniam haec dicic dominus deus. Quod amp; fi quatuor indicia mea pcffima,nbsp;gladium,ôC famcm,ac bcftias malas,amp; pe-ftilcntiam immifero in Ierufalem,ut inter-ficiam de ea hominem ÔC pecus:

a.1 Tarnen relinquetur inea faluatioedu-centium filiosamp;filiastecce ipfi egredien-tur ad uos,amp; uidebitis uiam eorum ôC ad-tnuentioneseorum: SCconfolabimini fu-per malo quod induxi fuper lerufalé, omnia induxifupeream«

Et confolabuntur uos, cum uideritis uiameorumôlt;adinuentiones eorum: SCnbsp;cognofeetis quod non fruftra fecerim omnbsp;nia quæfeci inea,ait dominus deus*

BinAoruni Nonparcitdommuietiamfanâorumfilifs,fiinfcea leribiM perfeuere»t,fed qui agunt poenitudmem,ut me*inbsp;ritapatrumfiliorumadiuuetconuerfio. Cum, inquit,nbsp;hiec ita fe habeant,ut terram peccatricem 4 ßnguHf pUnbsp;giftantorumuirorum non ftluet deprecatio :ßc dicitnbsp;dominui,Quatuor egoßmul plagM mducam fuper lcrunbsp;falcm nephanda comitteMem, ut iiec homines in ea re*nbsp;manea«t,nec iumenta, pro dementia tarnen mea relinknbsp;quam m ea aliquot,qui educant filios fuos er pltat, ernbsp;eaptiui hue ueniettt 'm ChaltUam, in hunc ufum, ut uosnbsp;eos uidentes,iußitiam dci er ueritatemuerborum prosnbsp;, phetarum eint difcatn,eorumfalicet demeritofubuersnbsp;fam lerufalem, templum^ fuccenfum populum duduntnbsp;eße captiuum, prater eos quosgladiut, fames, beflia,nbsp;ttwtwwn*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cofumpfer'mt. Si quando bom homines ad*

uerfa patiuntt(r,dcM caufam nouit,er poteß multiplex nßtgnari, ut habet dißgt;utatio in lob. Si mali, hoc fit utnbsp;documenta prabeant alijs ut emendentur, ut luflitia dcinbsp;eluceat. Cauße p(ienarum conßdcrentur,ut boni confosnbsp;kntur de euaßone fua,erg‘gt;iideant de impiorum puntanbsp;tione ad laudem diuinte iufiitia, ut hic non potuit nonnbsp;placcre pifs fubuerfio peßilentium duwm. l^onergonbsp;fulpanda funt iudicia dei.


CAP VT XV.

T fadus eft fermo domini ad me,dicens,

Fili hominis, quid fiet de ligno uitis ex oifiibus iignis qux putantur, quæ funtinter ligna fyluarum^



Varijsßmiiitudin(buiprlt;enunciatur fubucrßo ler«* falem, tarn in prafenti propheta, quam m alqs. Hic ui*nbsp;ltelt;e uiti comparaturßuäifira. Hlt;ec uinea quandiunbsp;ß'^^^iinomnibut lignit faltunm nthil eß pretiosnbsp;fiut: ßn autem uum habere deßerit, in nwHo «tiiis crit,nbsp;niß Ut curadice et propaginibutfuis tradatur'mcendio.

» Nunquid tolletur de ea lignum, ut fiat ’ opus,autfabricabiturdeeapaxillus,utde«nbsp;pendeat in co quodcunqj uasî’

  • 4 Ecce,igni datum eft in cfcam,urranqucnbsp;pattem eius confunipfiiignis,amp;medietaa

lEHESKEEL eius redaäa eft in fauillam : nunqHilt;inbsp;eritadopus^

  • 5 Etiam cum efletintegrum,non erthf'nbsp;tum ad opus : quanto magis cûnbsp;deuorauerit, ölt; combufierit, nihilnbsp;fietoperis?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Catera lignafyluarum,ut de pomißris ceam,fuccifa plurimatn prabent utilitdte,^quot; •«nbsp;agriculturamjCr in ufum armorum prof^iiuu,^nbsp;nemdomus^ibifitntfuppelicdikmtuitis

nem domuf tributtnt juppellctttlem : uiris ¦ melu(tatafßrreceßauerit,mtantum'uiutäufß^ ]nbsp;paxiUus quidem ex ea poßit fieri, de quo

deattcumqi malleolos excideris,utranqi partetnj primuignit arripit, dc'mdeflammaconfuniit:t‘‘''^ Inbsp;tuhilprodcßcumredada ßcrit 'mfauiOaiUt

rUM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qtsoikttt


cum integra fit abf^frugibuf ntdlam

  • 6 nbsp;nbsp;^Proptcrca hæc dicit don’''’“*ßf|,i3/nbsp;Quomodo lignum uitis inter lig^J jjjnbsp;rum, quod dedi igni ad deuorati“^ ’nbsp;tradidi habitatores lerufalem»

  • 7 nbsp;Et ponam feiern meam in «o* '

egrcdientur,amp;ignis confumcteo’-^^idii I tis quia ego dominus,cum pofut*quot;^nbsp;meam in cos,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. p^i!

  • 8 nbsp;nbsp;Scdedero terram inuiam 8C jjiiinbsp;eo quod prxuaricatores extitef*'’^’nbsp;dominus deus.

Sicut ergo uitis 'mßuäuofa ineenJio fcïW utilitatem : ßc et lerufalem mè habitui'^^nbsp;dentur fgw ut confumat eos: etiam ß denbsp;tint luda,ßris hoßiligladio cöfumetttur,rt1nbsp;ßrmt, ipß) miferiarum preßt pondéré,nienbsp;recognofeent, cum obfirmauero faciet»nbsp;eos, er dedero cos in aternam folitudiu^nbsp;exignorantia,ßcutelt;eteragentcs,peccauf^^^i*nbsp;uaricati funt fadusinitum, et dcum agtuU^ (nbsp;runt. Aliud eß entm negligere quodnbsp;temnere quod colueris. Et feruut qm feitnbsp;mim, er no facit eam,uapiilabit multi!'nbsp;mitem non ßrentem ßu{lum,Chriflusnbsp;rfpatredicit. Ouandiuergonbsp;per excolimur, c:r culturanoßrapurgatioj^nbsp;nisnoßcrconatusadiutorio dci peruetiita^^^j^nbsp;ßudum facit plcnttud’mis, er erefcitnbsp;ritus. Non cr^o tantum reßicienduitiadr^^fiti^nbsp;diumiu, fed ad colendam quot^nbsp;ciofe fecuris de dci tantum gratianbsp;officio nobis iniunäo diligenter profcqu^ .

lt;CAPVT xvr. ini’ -T fadus eft fermo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

me,dicens, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Fili hominis,nota® ^lem abominationes

GrauiS oratio contra ludaos, iu ßiadetfub perpétua aUegorianbsp;trahente cum miferrima luuécula ànbsp;lerufalem er ortus, er educatio, CTpi^^ r


\

-ocr page 361-

E Z E C HI E L

ç^repudittm: rurfits^ reuocittîo, hoc eß lu^orunt ortut,ele{Uo, incrementit, honor, gloria,nbsp;contemptuf, fed er reconciliatio hoc ca^nbsp;pKf proKxf defcribitur, ut er dementia uiri at(^ iudi^nbsp;citm, adultéra ijuoq; er meretricii fcelera cognofcatt’inbsp;tw,dumer ipfcpofiuniuerfifupplidafufeitat ei pa*nbsp;^‘lt;'''ß'gt;ipitemim,ut^ipf(trecordeturiniquitatisfit£,nbsp;er con^udatur. MttltS enim prodeß peccatoribut feianbsp;K^uidjtccirmt.

? dices, Hæc dicit domi nus deus Icru-wkm, Radix (origo) tua 8C generatio tua de ttrraChanaan: pater tuus Amorrhxus,nbsp;«mater tua Chethæa.

,j jides er audacia prophetarum, tantam ur* ^^‘^^eontemptibiliterarguendoittuadere, quant etnbsp;prafliterunt, domi^nbsp;Connbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucritatit affertoribut aßiflit.

rufal nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttwin,ait Ezechiel ad le*

q fiele Cham pâtre Chanaan X(-^^[gt;^^'^'*lfgt;^igt;tcepsfititgëtisAegyptiac£. Et nwenbsp;^‘‘lgt;i^‘tntem Amorrhaui genuiffe uide^nbsp;’fi^tttüuerfatüarumgentiumnbsp;thut^'^ etibiucluti pernaturam er genera*nbsp;’’’‘itabiliteruidenturàbenciudicantibut.

«ftpf”30 CS, in die ortus tui non csloj‘””bilicus tuus, amp; in aqua n»nbsp;Uî9 « ^3Jutem,nec fale falita, nec inuo^nbsp;^P’nnis,

habuit,nonfecu! ac ft defeorto rtai ^‘‘^'rnfL-^P^oie£litiut,crexpofititiut infansànbsp;miferrimeiacentemeu*nbsp;f Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er miferatione,nuüi/s tuts

dementia er eledioneprowoMtiW. natiui*nbsp;miferiis, non habuißi oßütnbsp;“''‘ttisrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftua matre nata er abieda, uitam

^^‘‘ilt;ÿ'^''^“'’*'^°”*‘’'^natignetgetitiliu,tamin Chai poßra,luto feruiés et lateri;nbsp;fanguiaolentum ablo*nbsp;‘ enim tibi moretgentiu, ernbsp;^ypto^ß^'^^ßltlottunonpaucdXcontrdxeriKAe*nbsp;‘ioc^ ‘’^““fiplfntia timoris doniini,quam ne*nbsp;^‘^‘^fill^’^^rosfaletuitiorum multorumnbsp;humor, [apientia diuma fale nondumnbsp;fiporii uel diligentiie confecuta ànbsp;tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pannis : nondum lege dei

imbecillia membra tua.

’ niifcrtus tut î fed proio faciem terræ in abiedione anixnbsp;qua nata CS,

lt;gt;‘^‘tlat,curam tui nemo fufee* knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fippeditaret nece/faria tt

J

*'^^(gt;4! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neoeßitati t«« : qua 'm dgro nrglciSzt

beßiarutttexpQßiu ü*«ccts. Nefur^ 'gt;‘»fc((K«rfiüj ir£,er ab mfantia tantum ad

lEHESKEÉL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t7O

Htala mclmamur,igfiarantia hnbecillitat^ adharentab utero prima matru: fictufecundum aliarum gentiunt'nbsp;ritus uiuebofruditer.

No,i meritw tuit, fed ßiontanea charitate te uifitaui: MifericoM non accedere poterax ad me,fed ego tranfiens,non cafu,nbsp;fed ex gratia aceeßi, er aßtexi te clementiæ oculix. Etnbsp;ecce conculcata iacebat,er mfida fanguimbuf tuis,crlt;nbsp;roribux er prauix moribux Aegyptiorum deprauata^nbsp;amp; mfantium tuoru mifera occifione infilieißima. Hicnbsp;ego aUoquutux fum te per Mofen, ut aquanimior fie*nbsp;rei, cr jfiem tot mala euadendiconciperes. Viuerc tenbsp;iußi,id efl,à periculix tantix cripui,dupliciq-tuo finguinbsp;ttt tibi rnedelam ordinaui,pafchatis fcilicet myßtrio,ernbsp;cîrcuncifion'tx, quibux facramentixconfolatus fum con*nbsp;feientiam tuam, er fidem confirmaui,ut coram me uiuenbsp;rex, er de meo fauore fidutia mfigni confolarerix,ßeanbsp;raresq; deinde adhuc maiora beneficia.

Tdrttopcre fc omnium rerum abundantia auxi, er proie fcecundaui, ut pulcherrimi agri haberes fimilitudinbsp;nem,ficut odor agri çgt;lem, cui betiedixit dominux. tJu*nbsp;»nero er merito tantum audn es,mea tarnen gratia, utnbsp;admundummuliebremperuenires gt; pubertatix elegan«nbsp;tiam affêcuta es,er nubilis fada, ut ubera tua intume*nbsp;feerent, O' pilux germinaret, er tota parata uidereriinbsp;ad nuptiax pulchritudine corporis : pd ueßimentoruntnbsp;tegsnina non habebix,qute uiri amplexux aufiigere mal*nbsp;lés,quâm defiderare poff'es,nuda fcilicet tajnfide quantnbsp;charitate, quia nec nuracula adhuc uideTOX, nec iudicionbsp;tùo beneficia perceperat.

Dmw per mare Rubrum er tordanem fuosdeut du* ’ ceret,{fiirituidixbaptifinatixmyfieriumexercuit:îat(iii*nbsp;ffi i

-ocr page 362-

EZECHIEL

en fciltf et regenerations jpiritu iUis danJo,lt;juo paratl effent adbisrere domino,legetnqi feruare proponendamnbsp;iBif. Rcttittt enim ex aqua etß}iritufanäo,regnt coelo»nbsp;rum confortes redduntur, ZT 4 peccatis fuis emundan-tur per foiguinem Chrifli, prafiguratu fangutne pofiiiinbsp;lfraëltticaru,qut fignum eratfalutis et filioru dei. Vnxinbsp;te oleo,Jfiritum dedi,quo aüicereris adfequendum nKfnbsp;credendum uerbis mets, cr mandat is obfcquendi.

  • 10 nbsp;nbsp;Etuefttuitedifcoloribus,d^calceaui tenbsp;hyacintho: amp; cinxi u byffo,ôC indui tcnbsp;rico»

Ornahit Varijsteornauilegisceremonifs,quarumoccttpatit fludioidola non fequereris. Varia quoq; uirtutum or»nbsp;namenta habet eccle/ia fanâorum, /ponfa dei, miferi*nbsp;cordi/e.bomtatis^humilitatiSfmanfuetudiHiSypatientite.nbsp;Et calceaui te hyacintho, pretiofis de taxina pelle mu^nbsp;ttiui pedes,dcfiderijs reru cceleßiu, O' circun^eâione,nbsp;ne offrndanturgrejf’u, ZT hnpingant afjrilus in fcan*nbsp;dalum peccatorü. Et cinxi te byjfo, innoeentia uitie de»nbsp;eoraui /fonfam.ut cofeientia fua nuBafaeditate pollua»nbsp;tur,qua non mß mults laborum exercitijs comparatur.nbsp;Induitur quoc^ fubtilibus cr bombicina uefle, qua idemnbsp;fjg;n4ieat. Vult auté dicere,quod omnem ornatB fuum,nbsp;gloriam çr fflendorem à dominofufeeperit, defc tuhilnbsp;Hiß miferias multas habuerit. Vel ubertatem ludaicanbsp;terra cr iucunditatem notât,cultu tarn nobilis ueßitus.

  • 11 nbsp;Et ornaui te ornamrnto,etd(di annillasnbsp;in manibus tuis, amp; torque circa collü tuu»

Generale addit ornamettti genus,cuius ßiecies enu» merauerat. Armlias ad manis,intelligit opera eximia»nbsp;tum uirtutum. Torques autem ex coBe pendens ad pc»nbsp;^us,ßgmficat obedicntiam legis tomplt ékntis gern»nbsp;Mas pracepttonum luflißimarum.

I1 Etdedi in3uremfupcrostuum,amp;cir* culos aunbus tuis, amp; coronani decohs innbsp;capitetuo.

Aureum circulum ß'nfuum do^atum diiano» tum tradidit fanilis ueteris populi, qua nunc Hierofo»nbsp;lyma defcribitur. Rotulas quoq^ in auribHs,ut aurcs fe»nbsp;ptoshabcatcr claufas,tte uoces audiat Sirenarumfua»nbsp;denttum facularis philofophia impia dogmata. Coro=nbsp;ttam decoris in caput,quid aliud eß, quam promßio benbsp;nedilbonis er ßlicitats in Chriflofuclfecundüludaosnbsp;fanân lamina aurea tn capitc pontificisf

ij Etornataesauroamp;argento,amp; urftita cs byiro,amp; polymito.S^ multiscolonbus:nbsp;fimilam,amp; mel,öC oleum coniedifti, amp; decora fafla cs uehementernimis: amp;profe-Ciibinregnum«

Tradidit ifraèlitis deus tus rapiendi aurUM Cf or» geMum,quo poßea templiuaforumq; maießos conflarenbsp;tur,fidel amp; charitatis indicium, quibus deus usait coli,nbsp;alqsq; uirtutumornatibus, byßö puritatis er ir.noccn»nbsp;tia, polymto diuerforum ordinum in cultu diuino, pa»nbsp;ticntiademqi CT perfeuerätia. Similam.mel, er oleumnbsp;dedi in abum, ufum crcaturarum otmuumm gloriamnbsp;dei,a-ad aBictcndiiamorcmlwim Mcrcateretaymm»

«4

IBHEJKEÉL

KW, à quo tanta fufccpiffès bona, innumerabilia beneficia dei ad ifraekm, qua omma huiufmodifsi^^nbsp;nominibus uult inteBigi, ut intcBtgat fe pra alifs o’»*'nbsp;busgentibusglorificatam er elcitam, utdeumcolftt^nbsp;er amaret: ut etiam gloriofo er potenti rcgnoeVH^nbsp;rit,cr admirabilcm reddiderit.

EtegreiTumeftnomen tuum proprer fpeciem tuamtquianbsp;in decore meo quem pofueram fuper tr/*nbsp;cit dominus deus:

MeM bénéficias er largitate ad reginagtorisi''^ uocabulum proficißi, utpaßim in gtnsibusnbsp;er ejfes non tuis meritis,fedmealiberalitat(gl^'‘fnbsp;pra cateris. Non fecit enim dominus talitcrnbsp;tiom,cr iudicia fua non manfißauit eis.

ly Et habens fiduciä in pukhritudi”'^ fornicata cs in nomine tuo:amp;fxp£gt;iiquot;|jjnbsp;fornicationem tuam omni trankufl^'nbsp;eius ficrcs,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, l;

  • 16 nbsp;Et fumens de ueftimentis tuisjed^'nbsp;rxccifa multicoloria (bitte inde t on futa)t^nbsp;nicata es fuper cis, ficut non eft fa lt;fiü»nbsp;futurum eft»

  • 17 nbsp;nbsp;Et tulifti uafa decoris tui, dcnbsp;atqjargeto meo,qupdcdi tibii ÔC fecift’^.^^ ,nbsp;imagines mafculinaSjCtfornicata es

  • 18 nbsp;nbsp;Et funipfiftiucftimcnta tuamuld^.yznbsp;ria,amp; opcruifti illas: et oleum meü,^'nbsp;miamamcumpofuifticorameis. .jjfli

  • 19 nbsp;nbsp;Etpanem meüquem dedi tibi,^’’”(^(i/

amp;oleum,amp; mcl quibus enutriui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

fti in confpedu eorum in odoreoi fua J tis,amp; faäum cft,ait dominus deus.

Poß enumerata beneficia maxima er lt;gt;'''^^'''^^111^ nagoga ludaica, nunc iBius cxecrabilcm irgt“^'^ jfiinbsp;improperat dominus per prophetam.nbsp;pie tumis no in dei eit mniia,fcd infuo decorc^^a'nbsp;re, eum tanso magis nmercdcbuerit,nbsp;eßet,cr non ßrnlt;caridencmnefuo,nccdei‘'nbsp;ttm putarefuam propria uirtutem. Neg!lt;”'*nbsp;muncre quafi non acceperis,nefcis quidnbsp;dies. Cum euimà domino tanta fufceperii,fi‘‘^nbsp;fitûiiniuriam /fonfi omnem donorumfi«’';nbsp;non illi acceptâ rcfirre,fcd eitius omnibusnbsp;feddamonibus,idolis er ßiurcitqsgi ntif”''nbsp;quitia er iniuria cogitari nonnbsp;ßifceptäinßionfamfummi regis, fummot^’.^isj'^nbsp;ßrntcandt libidine fe proßiiuere omnibusnbsp;uerceundia cr timoré tete omnibusnbsp;desq; largiendo dc bonis mariti, CT ortm'’'^^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

cepi/lt tranfirre ad iniuria donatoris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

qua à principio idolis feruierut, non tan^^ ^liqi‘‘''’-^f funt. Nfc fiierunt tot er talianbsp;pulum,Hcc erunt alicubi, quot Cfnbsp;excelfa. Quicquidornamenioruhabinbsp;mni.Achas cr fuifimles reges conflau^nbsp;nntMidolaßaalis,Chtimos,etAß‘(i'Oi ¦ Id


-ocr page 363-

EZ ECHlEL

titionuw ft odoramcMoru dno offvrcndu ßteratjioc |wgt; fuititicoßieäuidolorH,ut ejjcnt eii in odarcfiMuitatK»nbsp;Ettulifti filios tuos Sifilias tuas quas gcnbsp;nerafti mihiï 8i immolafti cis ad deuoran--dum^Nunquid paruacftfornicatio lua»nbsp;11 Immolafti filios meos, 0(. dedifti iUosnbsp;confecrans cis,

itnmoUufrMt, ait Pfaltes, filios [uos crfiHiti dxmos effuderuncfangu'tnem innocentem filioruntnbsp;^ßliarum, quas'tmmolauerunt fculptilibus Chanaan^nbsp;ttbtMcocHW, ^ui pey ignc in filios fuos ud tratis/i*‘nbsp;fK/Kparuulos, ud adultos tranfire compeÏlunt,

11 Et poft omnes abominationes tuas 8C lotnicationes tuas,non cs rccordata dicrunbsp;adolefcentiæ tusc, quädo eras nuda ôC co nnbsp;fiifioneplena,conculcatainfanguinetuo,nbsp;^5 ^taccidit poft omnem malitiamtuam,nbsp;‘’æuætibiîaitdominus deus,

biec omtiia ficeris, non es rccordata ttüferrinii quo tefufiulitantamgloriamnbsp;nbsp;nbsp;chari^

uicißim propterea paffa fis,^nantis P'^.gt;gt;t^lisadflióki,nonecclfecfirecenfere,fepiusipftnbsp;J'Wfenti«.

ædififafti tibi lupanar, amp; fecifti tibi Alt;^?f“‘^'quot;cunâis plateis,

ft' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fignu pro

”'ïwtionistuæ^g^abominabilc fccifti de,-tttûî 8c diuififti pf des tuos omni tran fornicationcs tuas,nbsp;^^,,^'f“rnicataescû filfis Aegyp« uicinis

J'‘’««'agnarum carnium: amp; multiphcafti -Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuam ad irritandum

ir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßrnicationefitifii contenta, fed itdifl^

fibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uia fignum tranfeuntibut

uenirent ad feortutn, CJquot; fatiarent Ubidittenu m quamhbet turpem idololatriam de remotißintKnbsp;1quot;°$ locK alUtam, auidtßimonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idololatrandifufce

V • Et inter Cifteri« etiam Aegyptij^ «icwiis amore ‘^‘il^'^fifli, ({uod magnarum effcM carnium,nbsp;c ’**’‘lf‘t*‘«(«expen/àrMm,cr ccrrmontar« oncre per*nbsp;faora,no contenta legittmts mets pu^nbsp;fcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ijfurcos gt onerofos gentiliutn ritus fu^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒPW. Q J{nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoJi^ Ezechiel turpitudinem ZT

I Ptttdtftti idololatriam^; tot diuorum ZT impofturat ° litote traduceret, longe certe eu korribilioradinbsp;^'*P°'‘^fl’itqHÀtnbic»wJkr, quanthbet obfcanalo*nbsp;’’tilT turpiora agebantur,quàm dice^nbsp;propheta. Sed cjui no*nbsp;‘’fl’‘Pf^ fiquot; hnpietat lucu*nbsp;fat 'finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prodit, fed non uidebitur, donee fimili

5.^ pquot;’’*'tMr,ttt l«dif orKW malitia.

1 te {^^'¦'^goextendam manu meam fuper ) ’^aufevamiustuumîSC daboteinani^nbsp;q^^^dientium tefiliarumPalæftinarum,nbsp;'t^ubefeunt in uia tua fcelcrata,

ton nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;htcc non n)ea,feii

J^urca légitima amolientur, amp;

lEHESKEEL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171

b«»f cum maximo dcdecore tuo, quando idola cum fuû cultoribus aura gt argento tradentur in poteflatem ße*nbsp;uißimorum hoflium, qui uerecundantur de tua tanta fitnbsp;perfiitione cr ingratitudine ad deum tuum, quem ipfinbsp;olim Palafiini in maiori reuerentia habuerunt.

18 Etfornicata es cum filfis Aftyriorum, coquodnccdüfucriscxpletaî ÔC poftquânbsp;fornicata cs,nec fie cs fatiata,

1-9 Et multiphcafti fornicationcm tuam in terra Chanaancum Chaldæis t ôc nec ûcnbsp;fatiata es,

Qjtia Afifyriorum idoïa colere aufa es, idco in Ajjy rioscaptiuadeportaberis. Chaldteam quoq;tngrediês^nbsp;eorttm îmttaberis errores,quorum imperio fubiacebis^

Inquomundabocortuum, an dominus deus : cü facias omnia hæc opera mu-lieris merctricis 8C procacisï

51 Quia fabricafti lupanar tuum in capitc omnis uiæ, ôi excclfum tuû fecifti in omninbsp;platca: nec faâa es quaûmcretnxcontcm-nendo pretium,

fed quafi mulicr adultéra quae fuper ui-rum fuum inducitalienos.

Quo nudicamine curare poffum tantam cordts per= fmproba UCrfi mfiintam,ait dominusf qua idololatriam tuam non Woiouirianbsp;tn occulto,fed tota libertate committis,m omnibus uia=‘nbsp;rum principijs cr compitis aras tiemontorum tuorumnbsp;aedificans, or excclfa tua in plateis urbium, e^ m cacu*nbsp;mine montium, neminem Hcrita,omnta audens. Nee iminbsp;tata es caUidüt merctrices,qu£ folent difficultate auge*nbsp;rc libidinis pretium, cr ex hoc magis amatore s ad in fa*nbsp;tuam prouocare,fcd dedifli potius quie accipere debue*nbsp;ras. Ali/ populi jfiernunt ignotos fîbi deos,tu magnifia*nbsp;cis,exquiris, gt redimis multa pecunia, quafit deum nonbsp;habeas, quem fiolumfiolahabercdcbueras: tu autem innbsp;illiusmiuriam alios quoficunq^fiuficipts, gt prafirsdo*nbsp;mino deo uero,uclut adultéra aliénas fieiklta, cum pro«nbsp;prium Gl' optimum habeat maritum.

55 Omnibus meretricibusdanturmerce,-des î tu autem dedifti mercedes cûdis ama toribustuis,amp;donadonabaseis utintra-rent ad te undiq; ad fornicandum tecum*nbsp;54 Fadumcpeftin tecôtraconfuctudincmnbsp;mulierum fn fornicationibus tuis, amp; poftnbsp;te nô crit fornicatio î in eo cnim quod de^nbsp;difti mercedes, amp; mercedes non accepifti,nbsp;fadum eft in te contrarium.

No» fiolîi lerufialemfiua dabat, qiu pro ritii turpitu* dinis laborequtefiterat,fied gt muneramaritalia ftiipra*nbsp;toribus largiebatur. Tanta^ fuit proftitutio adulterte,nbsp;ut no folum prieficntibus,fied etiam fiituris mcretricibusnbsp;prafèratur, quia coÜatione tui omnis deinceps ßrnica*nbsp;tioleuior exifiimabitur. QU£deliierofiolymadtcutur,nbsp;refèrri quidë poffiunt ad eeelefiam animasq; credentiu,nbsp;fed longe cLtriora crunt, fi de diuorum culcibus literamnbsp;loqui audierimus, et oculos intenderimus ineos fiacrile*nbsp;gos abufiifs, quos lt;etai nofira pertulit, donee firri mitiixnbsp;fff

-ocr page 364-

EZECHIEL

me potuerüt lt;î mundo,ne dicamuf i domino deo noftro,

  • 55 nbsp;Proptereameretrixaudiuerbûdomini»

  • 56 nbsp;^Hæc didtdominusdeus,Quiaeffu*nbsp;fum eft æs tuum, SC reudata cft ignominianbsp;tua in fornicationibus tuis fuper amato-rcs luos, SC fuper omnia idola abomina^nbsp;tionum tuarum in fanguine filiorum tuo^nbsp;rum quos dedifti eisî

  • 57 nbsp;ecce ego congregabo omnes amatorcsnbsp;tHosquibuscommiftacs, 6C omnes quosnbsp;dilexifti cû uniuerfis quos oderas: SC con*nbsp;gregabo cos fuper te undiqj, SC nudabonbsp;ignominiam tuam coram cis, ôC uidebuncnbsp;omnem turpitudinem tuam«.

  • 58 nbsp;nbsp;Et iudicabo te iudicijs adulterarum 8Cnbsp;effundentium fanguinéî ôC dabo te in fan-guinem furoris SC zeli«

  • 59 nbsp;Etdaboteinmanus coru,SC deftruentnbsp;lupanar tuum, ô( demohentur proftibulünbsp;tuumî ôC denudabunt te ueftimentis tuis,nbsp;SCauferentuafadecoris tu« ctderdinquctnbsp;tenudam plenamcp ignominia«

Et adducent fuper te multitudinem, 8C lapidabunt te lapidibus, 6C truddabunt tenbsp;gladijs fuis,

41 Etcomburent domos tuas igni,8cfa-dentin teiudida in oculismulierum plu-rimarum:Scdefincsfornicari,etmcrcede8 ultra non dabis*

4x Etrequicfcctindignatio mea in te.ctau-ferctur zdus meus à te,8Cquiefcâ, ncc ira-fcaramplius«

P«na (do» nbsp;nbsp;nbsp;Audi igitur 0 inßgnis famofa cr improba merctrix

»(«ratura, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emphaßm) efuaficeris^

Cr ^Uie pajjîira fis. Effudtßi as tuum quodime accept riK,dedilli^; amator:bus tuis, cr filtos tuos interfici/îi,nbsp;adgratificandum iüis,ut non ß)lum udulterd,fcd çr parnbsp;ricida extiteris. ideo congregabo contra te omnes, fatnnbsp;amatorcs cj^uàm oßires tuos, adulterarum te lege nuianbsp;dabo. Congi-egabuntur enim contra eamgcntes omneStnbsp;quarum idola adoraucrat, cr deflructur templum, nonnbsp;iam domigt;u,fed Baalim, or ciuitas cum tot arts tdolo»nbsp;rumfuccen/à ardcbit,ut mhil remaneat.Et ut ßolent connbsp;tra adultcram lapides iacere omnes, er trucidare ma»nbsp;leficam omnium uulneribus, *« cxcmplum mulieribus,nbsp;M uideant cr caueant: ßc exemplumnationum cr ur»nbsp;bium crit Hieroßilyma, tam miferc traännda ob adul»nbsp;teriumfuum,utpoßhac ßrmcari deßnat, ctiamßnolit,nbsp;quia non poßa,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mercedes dare amatoribus fuis, ut

ttuUamihipoßeadcturoccaßotanti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex quo per»

ßpicimus grandem offrnfam effe, nequaquacurahaberi à deo, fed permitti hominem fceleribus fuis.Requiefcantnbsp;inquit,poßhac,er non irafcar amplius,non enim ^gnänbsp;arbitrabor,de cuius amorefoliciter, quam aterna tradinbsp;dcrimcontumelt£.

  • 45 Eo quod non fueris recodata dierum a-dolefcentiæ tux, ôC prauocafti me in om-

I E H E S K E E L« nibus bis î quapropter 8C ego uias tuîs*®nbsp;capitetuodedi, ait dominus dcuSjÄ”®nbsp;fed iuxta (celera tua in omnibus abora»’nbsp;tionibus tuis«

Hifc autem uniuerßt ßcißi çr patieris, qitlt;^ bencficiorum priflinoru, me prouocaßi ad iracundi^nbsp;quem fide fyncera er fanäis operibus debuer^t fsnbsp;uocajfeadgaudiu. Reddam igitur uicemnbsp;er adulteram fubuertam: minus tarnen iritnbsp;te,quam meruifii, quo et in hoc diuina cleinéM'id''^nbsp;flretur,ut maioraßnt peccata quam poene.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Ecceomnis qui didt uulgo proucrP* ’ in teaffumctillud, dicens, Sicutmai‘f’*nbsp;SCbliaeius,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

44

  • 45 nbsp;nbsp;Filia matris tuæes tu, quacproieci^^j^nbsp;fuum Sc filios fuosï 8C foror fororui”nbsp;rum es tu, quxproicccruntuirosnbsp;filios fuos,mater ueftra Chethxai ciP’nbsp;uefter Amorrhacus«

  • 46 nbsp;Et foror tua maior,Samaria,nbsp;eius quæ habitant ad finiftram

ror autem tua minor te, quæhabiw^^ xtristuiSjSodomaSCfiliæeius«

  • 47 nbsp;Sed nee in uijs carumambulafti,”^*nbsp;cundum fcelera earum fecifti

m i n us Î pe n è fcelcratio ra fecifti ilbs nibus «ijs tuis«

Aptatur adhuc Hierofolyme tritum bium: Qjialis mater, talis er filia atq; foror. F'nbsp;ritu er moribus nicrofolyma adßmilatur jjinbsp;fult;e,gctfti Chananaice Amorrbds ernbsp;ea primum habitauerant, pefiimegenteSfCf ^quot;^1,nbsp;tionibus digne excidio, quam fororibusnbsp;quarumunaaddextramSodoma, alianbsp;ria,que propter nimia peccata fua à do/nigt;i^l‘*^tnbsp;uerfehorribiliiufioq; iudicio fuo. Sicutnbsp;funt deum er prophètes fuos,uerbum^nbsp;tmferat ad cos. Lot fcilicet er Eliam, acnbsp;ceteris: Sic lerufalcm quoque deumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ü

pcr^j perfecuta efl prophetas domini. ii(l* crudelitatc hec filia tarn matrem fuperaitit,nbsp;basquantumlibct impias fororcs,cumnbsp;rum urbibus er populis. Non enim conten^^^'itf^nbsp;rum mores feitari, er uiam incedere qtlt;‘’y^filiit^nbsp;mem,fed corruptiones fuas, er immamtateN'‘i..ii(iilt;l^,nbsp;mumauxit. Non enim quicuit, doneenbsp;impleretur fanguine prophetarum. iNee:nbsp;propheta alibi quàm Hierofolymis, qt^^nbsp;fanguinariam iniecit ucl iniciiura olim erat'’'‘nbsp;tarumgloriamcaput er dominum.

  • 48 nbsp;V juo ego,dicit dominus dcuS' ƒnbsp;fecit Sodoma foror tua ipfa,SC fib*nbsp;cut fecifti tu Sc filiætuæ«.

  • 49 nbsp;Ecce hæc fuit iniquitasnbsp;ris tuæ,Superbia,faturitas

dantia, SC otium ipfius Scfiliai'“'^ j,/' manu egeno SCpauperi non pol’*'»


-ocr page 365-

EZECHIEL

îo Etelcuatæfunt, amp; fcccrûtabominatio-' nes coram me : amp; abftuli cas ficut uidi\nbsp;îi Et Samaria dimidiumpcccatorütuo«nbsp;rum non peccauittfed uicifti eas fceleribusnbsp;tuis,ô(iuftificaftiforores tuas in omnibusnbsp;abominationibus cuis,quas opera ta es*nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lurut dominiis in Veten Te/îamcnto, viuo ego di»

'it doDii/ii« ; in Nouo, hmen amen dico uobn. Pcßimlt;t ^‘lidcinSodoma/ùerat, cr Samaria^uo^ue ffedcont*nbsp;pmtioite Hierofolynt^ iuflioref erant. Sodomie autcntnbsp;feelerd defcribens e:ir filiarum, primam fupcrbiam po^nbsp;fuit, proprium diabolt primumq; peccatum, gua inßa»nbsp;tw quifucrit, in iudiaum diaboli mcidit, propter quamnbsp;Cr dettxlo corruit, quibuf eSquot; dem refißens humiltbusnbsp;l^ffturgratiam. Supcrbie autcm feminariumcfifatu^nbsp;ritiUpanuntiOrrerum omnium abundantia. Otium aunbsp;temdefyderiaparit: fequitutq;obliuiodci, que pre*nbsp;fentiabotia,delitiaf,luxum gt opulciuiumputat cjfenbsp;perpétua,cr nunquam fibi neeeffarifs indigendum,idqfnbsp;W ßat manunt egcno non porrigit, ßc oblitm fui, ut denbsp;^olefolieitumeffedebereeogitet. Qua propt er legenbsp;P'r'(c‘pitur,neditatuiGr delitijs afßucns obliuifcaturnbsp;quis dontifu dei fui, ne fituratui mendax /tat, ct“nbsp;blal/^henet dominum; tale autemfùit Sodomitieum cri»nbsp;tuen. Samaria autem prêter uituloru eulturam er ßaa»nbsp;Hin,pauperun!q^oppreßionem,crpfophrtarum do»nbsp;mioceißonem, alijsntultisabominabihbuf cratcri»nbsp;minibuf onußa,fed iußioref tarnen erat ambe Hierofo»nbsp;b»M,(juomo(’ i;y publtcanut non abfolute iuflus di»nbsp;citur,fcdcolUtortf (jftorw. Cum itaq; talcs ßm Sodo-ma er Samaria, ne dimidium quidem peccauerunt comnbsp;paratione lerufalem,quod ea uoluwatem domint feiue»nbsp;rit,templumnbsp;nbsp;nbsp;legem habuerit,prophetaiquotidie aU

dierit, Gr praßntiam domim contempferit, indicium er iuftitiam non ßcerit, es- in idolorum eultura mira»nbsp;bitter inptttfrit.oho er Itbidincexce/fcrit rrli^udlnbsp;omnesurbes gt oeeißone fandarum.

51 ErgoSctupcrtaconfufionctuam, quæ uiciftifororcs tuas peccatis tuis fceleratiusnbsp;agens ab eist iuftificatæ funt enim a te î ergt;nbsp;go amp; tu confundere,et porta ignominiantnbsp;tuam,quæ iuftificafti forores tuas*

Portât tormentumfm(m,qui proprwfor^uetur coil fcieiuia,Gr in ijb fieculofußinetj}oittepaßionef,nenbsp;fterna tormentafuftineat, lerufalem,Sodoma et Sama»nbsp;ria lußificantur, non quod per fe iuflie ßttt,fed compa»nbsp;!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rationemaiorisiniußiM.

55 Etconuevtarareftitucnscasconucrfio* 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’tSodomorumcumfiliabus fuiSjSCeon-'

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uetfioneSamariae 6C filiarum cius: amp; con^

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uertam reuerfioncm tuam in medio earu,

54 nbsp;ut portes ignominiam tuam,SCconfun

daris in omnibus quefccifti,cófolans cas* *Ä, Gritndis dementia dei ad lerufalem, qtwm,ßcon»nbsp;' fitndatur,^^ iUatum dei iudicium libentcr exdpiat, uelnbsp;iequanimiter,dices, tram dominißißimcbo, quia pecca»nbsp;niet, promittatur ei reßitutio in amiquuflatum* Vnde

rSHESKEEU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171

p4tf t non effe naturalem iram dei,fed noßrls nimiu mut tis er enormibus uitiß manfuctißtmu dominum ad ira»nbsp;cundiam prouocari.Conucrßo autem Hierofolymte fa»nbsp;tisilluflris fada eß fub Ezdra,Ncemia,et reliquii, per»nbsp;fidißima autem bi Chrtflo,ß falutis ßue er uißtationisnbsp;temporacognofeerepotuiffet,fed tarnen bpide^e urbinbsp;paruießicccßtt ßlix, aurea,latißtma,cceleflisq} lerufa»nbsp;tem longeglorioßor quam fenßu al quis etiam prophenbsp;ticus excogitare potuerit, quantumlibet id exbnifs GTnbsp;multis uerbis proloqui tcntarbit.

'^'3 EtforortuaSodoma, Öcfiliaeeiusreuer tentur ad antiquitatem fuamt amp; Samaha,nbsp;amp; filiæ cius reuertentur ad antiquitatemnbsp;fuamjamp; tu,amp; fill æ tuæ reuertemini ad antiquitatem ueftram*

Sub regno Chrißi in ßatu eecteßlt;e, omnia hicamp; alibi promißa liierofolymie,Samarite G^ Sodoma: quo»nbsp;tidiccomplentur. Sodoma reuertitur bt antiquum fia»nbsp;tum,quando bnpifgcntiles,et criminoß homines de pecnbsp;cat is conuertuneur ad dominü,Gy' peccajfe illos ex ani»nbsp;tno pcemtetfbi Chr/ßoq; ßbi falutem pronußäm ample»nbsp;{luntur,ßdc credentes non propter lußos fed pro pcccanbsp;toribus dombium crucißxü. Samaria reeipit antiquamnbsp;beatitudinem,quandoidola toto mundoeoncidunt,Grnbsp;uerbi de i fynceritos contra hterefes ßdei er morumde»nbsp;ßnditur et acceptaturtqwbiis couerßs,lerufalem quoc^nbsp;pacis ttißo reuertitur bt priflbtumfiatum, ut bi ea do»nbsp;mbius digne colatur ab omnib:ts, or facrifida iujlitio!nbsp;donimo à fidelibus oßrrantur.

Nonfuitautem Sodoma forortuaau-dita in ore tuo,in die fuperbije tuac,

  • 57 nbsp;nbsp;antcquamrcuclaretur malitiatuat ficutnbsp;hoc tempore in opprobrium filiarum Sy*nbsp;riæ, Sc cundarum in circumitu tuo filiarum Falæfiinarum, quæ contemnunt cenbsp;pergyrum:

  • 58 nbsp;Scclus tuum Sc ignomtniä tuam tu pocnbsp;tafii,ait dominus deus*

Indiebusfuperbiietuie quando peccabotnon ßibijt tibi mentem, quid pro peccatis fuis Sodoma fußbierct:nbsp;nunc autem omnibus gt tibi bmotefeit, quantum btercnbsp;ucrbit peccata tua,iam nunc poßtie in opprobrium re*nbsp;tiquis urbtbus Palaflbiæ er Syrbe: htc nen paruum indinbsp;cant peccatum tuum,quie quia talis effes coram deo Gl*nbsp;hombiibus,tam crudeliterexcindi potueris. Nunc crg9nbsp;rcuelata ignominia tua, uel adhuc nunc aufculta fentettnbsp;tiam domini, agnofccnsfcelus ignominiam tuam, utnbsp;poflquam panas pro facrilegio fuflinueris,ucniäquoq^nbsp;non ex pado tuo,fed ex mea dementia confequaris.

Quia baecdicit dominus deus, Etfa-ciam tibi ficut fccifti qua ndo defpexifti iu-ramentum,ut irrituni faceres padumt

  • 60 nbsp;Sc rccordabor ego patfii mci tecum innbsp;diebus adolcfccntix tux 18C fufeitabo tibinbsp;padum fempiternum*

  • 61 nbsp;nbsp;Etrecordaberis uiarum tuarum,SCcotl .nbsp;funderist cüreccpcrisforores ruas remain

fff 4


-ocr page 366-

EZECHIEL

res cum minoribus tuis iSi. dabo cas tibi

in filiaSjfcdnoncxpadotuo.

Etfufeitabo ego pa^um nieü tecum: amp; feies quiacgodfiSjUtrecofdcris SCconfunnbsp;daris,amp; no fie tibi ultra aperire os præ connbsp;fufionc tua,cum placatus tibi fuero pronbsp;omnibus qux fecifti,ait dominus deus,

Recipies ^uidem quod mereris^quiu de/pexißi proit mißiones cr turamnuum meum, cr irritum /icifli pa«nbsp;élut». Cum autem tempus ucncrit miferendi m pknttu^nbsp;Rentrfio (u d:iteteinpoi'is,tuttcrccorduborp^éiimci,quodprormfinbsp;de Chriflo Q;r Euuiigelio exituro de monte Sion cr f fanbsp;rufilem.tuncq; recipies in unitatem ueriefidei, churitttnbsp;tis cr fèlicit(üis,m uno uero deo et légitima itliu^ cultu,nbsp;fwnfolum Samarium or sodomam,fed deßicratißinuenbsp;impiétat is nationes amp; regno, quo ego tibi ut ma tri ß~nbsp;lias comendabo, clartorcm^ reddam nomëcfgtoriamnbsp;quùm uel unquam ßterittGT quàm mortaliuin quißiiantnbsp;Ualeat diuinarc. T une aut iufiitiam domini prodicabis,nbsp;CT fx peßimo ßatu tuo cernes dommit pro fua bonuatcnbsp;totius orbisiuflitiam falutem promouiffe. Tune crisnbsp;muterfidelium omnium, tantaq; fitio’um aniphtudincnbsp;dilataberiSfUt admiratura fis dei circa te bonitatcm,zrnbsp;Hîtrofoiy# cafùnderisquàm maxime à eopiofißima dementia fonnbsp;^^d^f****nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomengloriofuit, et matrem

ntfiiuto multitudinis filiorum lotantem, quo teflcrilem CT orbatam filijs iudieabdsnbsp;nbsp;nbsp;indob bas. C^uo fit eiiim

gloriofior,etiam in orbe toto urbs,zy maioris nomimis, eu Hicrofolyma de qua hic agitur, nuOa inuenitur ludi»nbsp;cio omnium hominu : utcunq^ in minis hptdum iaeeat,nbsp;fuburbia tarnen habet régna cmnium nationum, non utnbsp;ea nue m ig'u fit mownt i, [cd fiddiu t cetut toto orbe dinbsp;fpcr[us,is eflciuitas elcda,(y Chr fti metropolis,ci.iusnbsp;regnum non eftcaro,[anguis,uclmundut hic corpcreittnbsp;crmortalis. Ciuandoquidcm f^eßioregnumprophesnbsp;toprodixerunt perpetwim [ùrum,umuer[ahter in totUnbsp;tnundum,in quo omnnes adorabunt unum[olum deum,nbsp;quorum tordu rex iHcpe) fiék mtuebitur, ncc[ccundîinbsp;iudicium aurium iudicabit. E/î frgo Mcßnis deus Em=nbsp;manuel, dudum iam rex çy princeps in nuhtantenbsp;triumphantcHierofolym t contra '.udoos omnes.

CAP VT XVlf.


IT faéius eft fermo doinini ad I mCjdicens,

Fili hominis prcponeæni* gma, amp; narra paraboiam ad donbsp;mum Ifraclî

J ÔC dices,H^c dicit dominus deus,Aqui* la grandis magnarüalarun:, longo nieni^nbsp;brorum duâu, plena plumis amp; uanetatcnbsp;ucnit ad Libanû, amp; tulit medullam cedri.

Ohfcurior ey aüegorica narratio onigma efi, ahud pra firens in uerbis,al'ud tenens[enfu. Prias autem panbsp;rabota ponitur, deinde cxplteatur àpropheta rontritnbsp;perfidiam Sedeehionoti^ndam cr puntendamob fradiinbsp;fœdus. Aqu la grandis,rex eft i.haldaomm,multisim=nbsp;S^. permit »({tiombiw, O' innwmcr«£gt;Hinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extrcitw


lEHESKEEL.

«fWt ad Libanum, quo crebo m feripturisfignijieMt tcmplum,quod erat iticlytum atq^ fublmte, ucletiatntonbsp;ta Md£a,regnum Cf nrbs lerufalem. ^cdüamp;oautemtinbsp;d:i ablatajignat lechoniam regem 'udayquem cepitnbsp;bKfbodfif ^f r cum matre [ua et prmcipibus popuh,nbsp;disqj opibus ierufalem,Gf uafis templi,traßibtqi •”nbsp;byloiicm,quo cfl terra ncgotiattonis et rapmaruf^-cuiuspojkagenereSalathiel çy iorobabelgenm,^nbsp;df Chriflus Dns tuxta carné natus [cribitur 4 Mntl

4 Suminitatem frondium eiusauulftf'||j tranfportauit earn in terram Chana^n»nbsp;urbenegotiatorun»pofuitilUm, j

Caput uel cacumen tenerrimum decerpfit.fiii“^^ iunentutem :oachm. Pag liafignifieàtniatrenttitnbsp;licis. ChanaanautemBabyloma dtciturciuitsi”’^nbsp;torum Cf emporium quo opes congerebantuf-nbsp;nbsp;nbsp;i

y amp; tuinde femme terræ,amp; in terram firtilcmttulitillud fupet^^nbsp;multas, uelutfalicempofunillud,nbsp;(gt; Cum^ germinafl’et, creuitinnbsp;laticrenjjhumiliftatura, re'picicnribu’^j^nbsp;mis eius ad earn: Si radices eiusnbsp;erant: fada eftergo uinea, amp; fruâ*^^^nbsp;in palmites 8C eniifit prepagines.

Tulit Baby^onius Mathamam pat)Uumi^‘^ .jjii uerfoq} itonüne Zedekiam uocauit, cy régit»nbsp;leru[atcm,c^ praficit multis quidtmpopul‘^’^'‘'''‘i^itnbsp;tefiatt m eius alla imperq radiceno fi)maUit,‘l'‘''Ljiilnbsp;projpere fatis rtgnauit,cf filiosgenuit,quo»‘^^^^iitnbsp;feruauit, in tantum, ut illi [ccundum Hebr‘ted'‘'‘^^^nbsp;iußohomini commendata fùerit admitufltattonbsp;rum,!:dom,Moab,Amon,Tyri, cr Sidoiii^-men eius re/picerc debebant ad aquilâ, utnbsp;dem iudois,[ed[ubeffet imperio Babylonq-quodplantatum[itérât, cyfailum efi innbsp;main çr paruulam,ut tantumapparerettt ra»“nbsp;uiderctur quidem habere regnum, ßdhumd^^nbsp;mumßabyloiiijqi prineipis regeretur arbitt»’'

  • 7 nbsp;nbsp;Et fada eft aquila altera gräd'S »nbsp;alis, multis^ plumis : ôi eccenbsp;quafiuertens radices fuas ad eaiu,nbsp;tcsfuoscxtenditadillam,utirrig^’^^nbsp;deareolisgerminisfui,

  • 8 nbsp;In terra bona fuper aquas mul*^ ,nbsp;tara eft: ut faciat frondes, amp; portftnbsp;utfitin uineamgrandem,

q Die, Hæc dicit dominus deus, profperabiturï^ nonne radices fl“®nbsp;amp; frudus eius diftringet,etnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pol’''J

palmitesgerminiseius.arefcet’ / brachiograndi, neq;in populoi”nbsp;cuellereteam radicitusî'

lo Ecce plantara eft: ergônc pto J turç’nonne cum tetigeritfâ uennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

ficcando ficcabitur,etinareisgft arefeetî’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

AquilafeeundduelalterafCf'l’r^''^^


-ocr page 367-

EZECHIEL

tw (jlwnis er »wltorHm «nguiw», proptfy rafmcitattm er u:ißlt;ttionem gentium (ilurimarum, rex Aegyptt efl»nbsp;id fP/ïgnijic4iir. VifJM dutem tfia,rex Sedechiiif, cœ*nbsp;fit fflitterf fropigimfuÄ!, lt;td regem kegyçti Ug^tosnbsp;mittmdo.cr ab eo contrit regem cuifubdttui erat au^nbsp;xilinm poJhUndo./icut ßcerat HoJ?4ä rex ijMrt. Hocnbsp;«-ßemm^uoxi bic drc-itwr, Vt irrigaret earn de areolifnbsp;jnwinH fwi. IwbetHr ergo propbeU lolt;Jtti adttineam lUnbsp;d4ic!im,NMtt^ui(i projpcrlt;ibitur,quia hocfacere conatanbsp;eJIjO'nonPdtjwomfjeîpropdgiwfî ei«^ CJ* (xtrniteinbsp;fitcabunturf Et «O(i,ttilt;J«tt,t« brachio graitdi,e^(- F«-g(f«ff«imSedfcbi4lt;regiiAegJptij««’«l‘lt;’^‘’f‘^«^quot;t’

4 dHcifci« CbïiltUiî capitttr, lt;liji»errK.

u nbsp;nbsp;EtfadÜ eft uerbum dni ad mc,diccns,

u Die ad domum exafpcrantcro -, Nelcins quidifta(/îgni/îccHtO Dic,Ecc€ uemt rcxlÿnbsp;bylonisinlerufakm: St

Principes eius, Slt; adducct cos ad icroetu pfuttiinBabyionem,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

»5 Bttoll« de femme regni, fertet® cum eofeduSjStab eo accipkt iußurandum«nbsp;fcdamp;fortesterrætoUeU

•4 'itfitregnum humile» St non ckue ur, fed cuftodiatpaäuni eius, St km« lUud.

n Quirecedêsabeo,mifitn«quot;‘æ® gypt«m,utdarct fibicquos,^ POP^“quot;’nbsp;multum.NunquidprofpevabitujjUc ‘nbsp;fequnur falutem,qui fecit hæc^ amp;nbsp;foluitpaaum,nunquideffugi«:

:»ao. ExfIic4tiocjltf(tigm«tw,cr«cpJ'«^‘°”^r^ opufhabeknbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen etiam intfi'boP’f M*'*'^’*

ß^itt.liiramemafaikidiligetttißtmeconferuand4,qtf£ «cnfHut eo»trlt;« dc «m; non impune frattgu/Uur i/npgmtnbsp;proMidfwi« „drft i«nbsp;fïieîandHm eut fed per g«cw («rrfKn'W’ ïAMlto cni»» P”nbsp;’JfÜorittucnti« ejl iHcquiproptfi' iwwcftdeittoio'C“nbsp;ey deceptui cft,te,qui per occafionénbsp;ßotis bo(li tHo iwo ittm amico cj moJittw

Viüo ego dicit dominus deus, quonia inlocorcgis qui conftituiteum regë.cuiusnbsp;fetitirritum iuramentü, Stfoluit pactumnbsp;^^od habebatcum eo, in medio Babylonnbsp;*1'8 morietuvtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. c

quids efi Sedechiai M» Rebbt^jibi^ iltterje^ excifefttttj, ct inßar ßr£ claufut cauea transjanbsp;*’*’ w Blt;if)gt;'[on?,qM4 q«M ctfci« erat, Miderc n3 potttit-’7 Et tió in cxercitu grandi, neqj in popn--ƒ ^ulto faciet cum eo Pharao praeliumtnbsp;iaa« aggeris, St in extrudione ualloru,nbsp;'’^'nterficiat animas multas,

Spreuej'jitgnijn iuramentum, utfolu^ ''^tfoedus, St ccce dedit manum fuam t Stnbsp;^'’tUomnigfjæçfeceritjnon cffugiei,

’^»pliciter intclUgitur,ßac quad Acgypûui rex tan '’xercitui Zabylonio reßßerc non potuerit,]tue quodnbsp;Sedeebi« fxf«g«^HfHr à Pharaone,per occaßoncj$e:

lEHESKEBL.


rati attxä^ Pharao/iid,fed nofufieptijiptcr qua perfid diam ßcuta efi expugnatio lerufitem, cr regnit finittf.nbsp;I e) Propterea hæc dicit dominus deus,nbsp;Viuo cgo,quoniam iuraraentu quod fprenbsp;uit,St fœdus quod praeuaricatus eft, ponSnbsp;in caput eius,

Hojki quidcmfiaudedecipiendos nonnegaturtat Scdecbiaanonhoflem,fediutticum decepit, cui forderenbsp;domini ßerat copulatut. Q^diu ergo non iuraa et plt;tnbsp;Hutnnon mis fub nomine dotnim, prudentMeß^-fir*nbsp;titudmis^ucl dedpere uelfupcrareaduerfirium,utcuqinbsp;pottteris: conßridus autem iuramentOtamicuin qui erenbsp;dtditjdeeipcre dei nuncupatione non licet, Qtji enît»nbsp;contemmt iuramentum,ilium dejfidt per quem iurauit,nbsp;iUiqi facit miuriam, cuius nomini credidit aduerfarius,nbsp;â.0 Et expandam fupereumrete meum, Stnbsp;comprehendetur in fagena mea: Staddu^nbsp;cam cum in Babylonem, St iudicabo cumnbsp;ibi in præuaricatione qua defpexit me,nbsp;ij Et omnes profugi cius cum uniuerfonbsp;agminefuojgladio cadent: refedui autemnbsp;in omnem uentum difpergentunSt feietisnbsp;quia ego dominus locutus fum.

Quicquid contra Sedechiam ßdt biabuchodnezeTf non fuis ßdt uiribus,fed ira dei, 'm cuius nomine fiteratnbsp;pcieratum. Exerdtus autem Sedechite dilapftts eß pargt;gt;nbsp;tim, or ßgit,poßcaGodoliamocddit, er qui refiduinbsp;ßerant,contra uerbum domini Aegyptum 'mgreßitibiainbsp;dem quoq; fuo tandem tempore à Babylomo occifi fut^,nbsp;2.1 ^[Hæcdicitdominusdeus, Et fumamnbsp;ego de medulla cedri fublimis, St ponamsnbsp;de uercice ramorum eius tenerum diftrin*nbsp;gam, St plantaboegofupetmontemex.gt;nbsp;celfum St eminentem.

aj In monte fublimi Ifraél plantabo illutJ, St crumpet in germcn.Stfacictfru(Sum,Stnbsp;erit in cedrum gloriofamxSt habitabuncnbsp;fub eo om nes uolucres; 8C. uniuerfum uo^nbsp;latile fub umbra frondiS eius nidiheabit,nbsp;1.4 , Etfcientomnialignaregionisquiaegonbsp;dominus humiliaui lignu fublime, St exalnbsp;tauilignumhumiletamp;ßccaui lignum ui^nbsp;ride,St frondere feci lignum aridum. Egonbsp;dominus locutus fum,St feci,

PoßiÜatamalalfraelitis, confolatur dominusfide^ Confoiaii» les de Chrißouenturo,cuigeiftesetelediexlfraelcßntnbsp;adhtefuri. Verus quidem Nabucf?odnezer propterea funbsp;mit de meduüa ce^ifublimis, de uertice ramorum eiuStnbsp;utßt regnum eius hutnile, er non elcuetur regnum !«=«nbsp;daicum. Dominus autem deus pater omntpotcns,deflirnbsp;pe iÜaregia Sorobabel,fumit or plantatrcgnum ater^nbsp;num Chrißi, quem conßituß regem fuper montem fan-^nbsp;Hum Zion. Deßcerat cnim pr'mceps de luda, et dux denbsp;faemorcjdonec uenirct,cui repoßtum eß,et expedationbsp;gentium. 1pfe erupit'tngermen, etßcitfiudum,cedrosnbsp;omnes fua fublimitatefupcrauit, itaut habitentfub eo.nbsp;omnes uolucres coelißüius umbra protegantur,qui cotj*


-ocr page 368-

EZECHIEL

g’Tg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;galluta puKos fub al4f,ut omnes gf «trt co*

gnofcdttt, c?“ Mr«»« reges,dominum deum effè omnipo tenteit;,cr dominum dominantium, Credentesenim iwnbsp;runt ifraelcm, quondam deuatumlignum, nunc auttmnbsp;humitidtum, contra autcm humilemgentiu populum flonbsp;ridumfaäum cjC lege prophetts, ut quod t^du prlt;tgt;inbsp;diciumfiterat,operccomplereiur,

^CAPVT XVHf.

T faflus eft fermo domini ad mc/diccns,

Gbfcurü quidem uidetur caput propter locum deprouidentiadei et iiiflitia,fed ejl


utilißimu^deagedapamitetia etemendandamalauita. Prodit aute feßoput in fine capitis,ubi dicitur de conanbsp;uerfioneprecatorti de quadonünutgaudeat. Iudlt;eimanbsp;le exponunt legem de peccatis patrum propter qu£ filifnbsp;puniuntur^uolentcs prteclufam pcenttentiic uiam, quafinbsp;ctiani iußifilq pro malif parent ibus poenat luant.

ii. Quid eft quod inter uosparabolaniuer ritis in prouerbiuni iftud in terra Ifrael t dinbsp;rentes, Patres comederunt uuamaccrbä,nbsp;amp; dentes filiorum obftupuerunr.

AcetbiBtit Qut»f^doßquiiuelitdicere,Patres tfuamacerbaitt comederunt, er dentes filiorum obflupuerunt, ridiculSnbsp;eß, er nullam habens confequemiam: fic ntiquu eß at^nbsp;peruerßim,peccare patres,ßliosautem nepotesq^ cru^nbsp;ciari. Pdqautemifraëlfatebanturquidemleroboam etnbsp;Kanaßen peccaße,utMmq‘ acerbamcomediffe, nonnbsp;füifßepunitos,fed nepotes et poßtros paenam lucre,cumnbsp;ßnt innocentes, quorum if quidem in Aßyrios ifraëliMnbsp;capti ßlt;nt,tudai autcm in Chaldicam.

5 Viuo ego dicit dns deus,ft erit ultra uo^ bis parabola hæc in prouerbium in Ifrael,

  • 4 nbsp;Ecce emnes anintæ,meæfunttut anixnbsp;ma patris ita anima fili}, meaeftt animanbsp;quæpeceaucritjipfa morietun

Hlt;fc parabola nequaquâdicctur in ifrael ultrd,fedhis qui dei notitiam non habent, nee poßünt perßieerenbsp;ucritatem. Omnesanimte metefunt per creationcm,nonbsp;ommum mores zsquot; uitäprobo, Nozj omnes homines di’inbsp;cuntur homines dei,ficut Kofes et Uelias : qui enitn pecnbsp;catumfacit,feruus eß peccati,cr lUi adijcitur cuifead=nbsp;dixit,cuius elegit feruitium. Sicut peceata filiorum nennbsp;nocent patribm, pc peccata patrum adfilios non redunnbsp;dant.Sedanima qua peecauerit ipfa morietur,w)naboanbsp;litionefubßantie, fedßlieitatis confortiofeparandainbsp;uita uera, que eß in C hrißo, qui uit a eßpdelium. Acci=:nbsp;pi quoq^ poteß anima lîebraico more, pro perfona to*nbsp;ta,non altera tantum parte hominis.

  • 5 nbsp;nbsp;Et uir fi fueht iuftus,8lt; fccerit iudiciumnbsp;amp;iuftitiamt

futtu* quîs nbsp;nbsp;nbsp;iußuf uir habetur àdomino,qui deum timet,cr man

dicuur. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;1 n

data obferuattotius legis, non quod opera lUa externa iußumfaciant, fed oßrndut adeße fidem in deum, cuiusnbsp;hec quidem non folapuélus funt, fed totius legis opera,nbsp;cuius P quis unu pricceptu prifuaricetur,fit omniü reusnbsp;pro t4nto,quod iußui etia fecu/tdit legi did non poßitt

lEHESKEEL

tuhitomlnui tarnen etiamp obferuarct omnia, no taw

ex operibus,fed fide domino probatur,et tußitt hiktoir-Recenfenturaute hie opera legis,non omnia, fedpaxt

demultis,quibusreliqua mcluduntur. Exempli içM

potitisadfcribunturHebraicomore etfacrafcnptra, quàm ut fummaput uel haberi deb'eant coftonnuu »

ßitiic. Si,inquit,pierit iußus,Z7pcerit iult;liciu,iiidfei licet pnerationefaciat cr iudicio. Pofl iudiciufefmit

iuflitia, quam no aliter coiifequimur,nifi in Cbriji»-fadus eß nobis iußitia cr fandipcatio, utfctlicet i^i* tußitiäfaciat, no reßieiedo perjonas in iudicio,nbsp;affilbonequacunq; carnali, quod lußS fitjibetu^nbsp;libet, cr qualibet nt caufa,nöfauore uel odio ctuiÇ'^-C inmontibus non comederit,amp;nbsp;fuos non leuauerit ad idoJa domuslfr^jnbsp;amp;uxorem proximi fui no uiolauent,*’nbsp;mulierem menftruatam non acceflen^^P^?

In montibuscomedcre,eß omnes in ê^nerecen^/ niât idololatraruCT ad dtuorum honorem gt;'clilt;ji‘‘^^nbsp;tilitatis cr infidcliu focietates antpleih etnbsp;enim in montibus cr lucis,idolis hoßiasnbsp;thura fuccendebant. Oculos Icuareadidola, eft^nbsp;fua prri in aliud quàm in detim ueru cr fol“^^’nbsp;domus lfràëlnonfaciebat,cumdebueritom»iu'’‘^.nbsp;Vxorëproximiperadulteriuutolare,efliierbi(^nbsp;ad idßilicitare. tAenßruatam non accedêre,efi^f ,nbsp;fcentiic ucnerete pena cohibere, CT non ta»nbsp;quàm prolis rationem habere,m caßonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

  • 7 nbsp;amp;. hominem noncontnft3uerit,p'^p,nbsp;debitor! reddideht, per uim nihünbsp;rit,pancm fuum efurienti dederii,nbsp;dumoperueritueftimento:

HonSnê contrißare,eß alteri infèrrequodr^:^ pati ab alio,url opprimere per potent iam,nbsp;re neeeßitatem habentes er oppreßoseonfi^^nbsp;cr opéré eu poßis. Pignut debitorireddere,^^nbsp;tatem patienti pro uirilifuccurrere, crnbsp;egeßatenonampliusperturbare. Pernbsp;uiolentiam nuUi inprre,immoderatasdiuiii^'’^^nbsp;medio congregarc. Panem efurienti dare,nbsp;otiops,libidinops cibum mimßrare,fednbsp;tiatis: nec tarnen panem mp fuum, nonbsp;quaptum. Nudum operire ueßimento, eumrnbsp;fefeoperire per paupertatem non poteß-

  • 8 nbsp;adufuram non commodaucritnbsp;plius nonacceperit, ab iniquiwf^’^pfitnbsp;rirmanum fuam, iudidum ucrut”nbsp;inter uirùmSfuirumî

vfuramnonconcupifcere,ucladufitragt;^ y | modare,fedßonte uel comodare potentir^l ‘nbsp;defuperfluo largfri extrema neeeßitatefr^'^^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

plius non accipere,adprius pertinet, no» P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

ddebitorequamillipraßiteris. Abiti'^‘“‘‘' man!im,ut in omni opcrefitgiat tniqdt'^^^'’’’nbsp;ntmis uel minus,labijs fcilicet,pcdibu',‘lt;'*'''nbsp;Indicium uerumfacere inter uirum et prornbsp;noncorrumpimuneribuSfpreceuelpreM' lii^


-ocr page 369-

.E TECHIE t

pvæccptis mcis anibulaucrir,amp;iugt; ^iciamea cuftodierit, ut faciat ueritatemïnbsp;ï^iv, ”‘*’’'’ft*’Sfft,uitauiuct,3(t dominus deus*nbsp;^fpgt;‘ieccptiidoimniambulare’,c{eclt;ilogumefl(liuinienbsp;^lt;5 lt;^ßodire,crittfuperdeuin colere non ritibuigen^^nbsp;^^*•**gt;1. fd ceremonijf 'mflitutis 4 domino, non pro no^nbsp;Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruarc (biduerit, ZT

per ignoritiftiam uel fragilitatem humiliter indoluerit, ^atiam^ orationibm aßiduisnbsp;f, ‘quot;‘‘quot;liferentisdei, uitalt;jMdemuiuet,crnonfuainbsp;^Vdominiiußitia, oui uia ueriM eft Gr uita^nbsp;J Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beatm erit.

Qüodfigenucritfilium latronecffun*

Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St fcccritunumdeiftis:

ftcT 4“idem omnia non facientemi gt;n montibus comedentem, amp; uxoremnbsp;°’^'inifuipollucntemî

pauperem contriftantcmjra reddentem,nbsp;abomi^

SCamplius accipicii ‘’frfanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wuet^ Non muet : Gum uni

tUr fl æ*’?^*ffftandafeccrit,mortemoric^ v/f” in ipfo erit»

Ji U. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W’i’juitntej patrum no redundio-e infiliot,

priedidia feruaUerit, uita r«inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftruauerit, ipfe retu

ftfuato borto ,feipfum filiut

Sii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;milt;juiores, patri fuo bono luhil

ffwaner 'l' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;operunt

negledlimhlt;eccrpriora Urijtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lefïor m talibm nafiitiorejjè

filium,qut uicl« om-Petris fui quæ fecit, timucrif, fupe

*^**08« noncomcdcritjamp;oculos 3d idôla domus Ifraêl,

contriftauerit,pignus no *?^^i’3pinam no rapuerit, panemnbsp;nudum operue-

auerterît manu fuam, ’^'*gt;•11^ •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accepe-

’’’’l’ul ƒfeccrit,ct in præccptis mcis .ù ^ftits hic non morietur in iniqui^nbsp;” Pat f'iijfed uita uiuet»

fïcit {ƒ1“’’ calum niatus cft, Sf uim tftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; quod non bonum operatus

quot;'inin '.'^‘Qpopuli fuit ecce mortuus cft I i“?quot;''“’-

5“°5i peccatorii et impîj patrii,p uideritper^

IEHESKEÉL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;174

Uamp;ptatem uiantm patris fui, GT couerterit fe adftüdia meliora,ad obferuantiam prieceptorum dci,reuf pater»nbsp;norum [celerum non tembitur^ Heec pauca pluribuf pranbsp;ufu prophetarum dicuntur.

»9 Etdicitis, Quare no portabitfiliu« înt* quitatem patrist* Videlicet, quiafilius iult;*nbsp;dicium ôc luftitia operatus eft,omnia prae-cepta mea cuftodiuit,et fecit illa,uiuet uita*nbsp;±0 Anima quæ peccauerit,ipfa morief: fili’nbsp;non portabitiniquitatépatri8,amp;pacer nônbsp;portabit iniquitaté hlq ; iuftitia iufti fupernbsp;eum erit,8lt; impictas intpti erit fuper eüm.

Soluit quiejUonem quam econtrariopoterat auditor QtixiUofat opponere: quare feilicet filiui iuftui no portabit miqui»nbsp;tatem patris,dicens: Ciuiaftlius bene operatm eft, pasnbsp;tris deltifki non faciens. luftum^ eft, ut quomodo pecsnbsp;çator in fuofcelere moritur, fie iuflm m fuis uiuat utr»nbsp;tutibm : cr moriatur amma qua peccauerit, amp; uiuatnbsp;quadeipraceptacuftodiuerit. Qua omnia fie intetlisnbsp;gendafunt,ut fidei,operum bonorum matri, luftificationbsp;deftratur,imà foli diuinagratia qua fidem largitur,crnbsp;opera per ftdem, quia dei praeeftit ab atemo eMio,nbsp;(uius nuUa eft ratio.

i.1 Siautemimpiusegeritpœnitentiamab omnibus peccatis fuis quæ operatus eft,dCnbsp;cuftodierit oîa præccpta mea, amp; fecerit iu-dicium SC iuftitiâr uita uiuet,nô morietur«nbsp;Omnium iniquicatum eius quas operatus eft, non recordabor : in iuftitia fua«nbsp;quam operatus eft,uiuet*

In tantum peccata patrum ad ftlios non redundant, Peeeit» pu nec iuftum fitium fceleratm pragrauat pater, neq^ alij dare iu fl«**nbsp;pro alioru fceleribus puniuntur, ut ipfe uilUi atq; idem, *‘®*'nbsp;qui prim impim ft(it,fi ad meliora conuertatur,Gr pri»nbsp;ftina deferat,non iudicetur uetuftate peccati,fed in me»nbsp;fufeipiaturgregem imwuatione uirtutis : fi tarnen pra»nbsp;ceptadomiiü non unum GT alterum feruet, fed omma,nbsp;ne in uno offèitdens,rem impietatis habeatur. In iuflitianbsp;fua quam quifq; fecit uiuet. titan ob patris uelftlif lufti»nbsp;tiamquifquamfaluatur 4 debitisiniquitatipoenis,fednbsp;pro fua ipfim uirtuofa conuerfatione domino commen»nbsp;dabitur,Gr indicium impiorum euadet.

Nunquiduoluntatismeæeftmors im-pii dicit dominus,amp; non ut conuertatur â uiis fuis,amp; uiuat^

Voluntas diuina eft,omnes faluos fieri,cr ad notitia Volunn» ueritàtisuemre,quibmgratiamnonnegat. Verboeiiimnbsp;ueritatisomnesuocat,confcientiam fape hortatur adnbsp;meliora, tarn naturalem quam fcriptam legan omnibusnbsp;dedit,mediatorem omnibm prabuit,clementiam no ab»nbsp;nuit, benefic'ijs non parem ad omnes, omnes aduocat adnbsp;fe,ad ianuam ftat et pulfat: nemo nifi uolens impie agit,nbsp;nec itaq^ non uolens damnabitur.

1.4 Siautemauerteritfeiuftusà iuftitiafua. Sc fecerit iniquicatem fecundum omnesnbsp;abominatioes, quas opcrari foletimpius,nbsp;nunquid uiuect' Omnes iuftitiæeius quag

-ocr page 370-

•EZECHIEL

fccerat, non rccordabuntur : in præuari-catione qua præuaricatus eft,Slt; in peccato fuo qucd peccauit,in ipfis morictur,

S icut iußum antea peccatorent non pvtegrauant an» tiqua ticliàn,fic peccatorcm qui priui iußuf jùerat,nonnbsp;iuuantueterc{iuftitilt;e. Nnulquifi^ enim inquo inue»nbsp;nicturfin eo iudicabitur.

Et dixiftis f Non eft æqua uia doniini. Audite ergo domus Ifraël, Nunquid uianbsp;meanon eftsqua^Scnórnagis uiaeucftracnbsp;prause funt^

Cumauertcritfeiuftusaiuftitiafua,SC feceht iniquitatem, morietur in eis t in in*nbsp;iuftitia quam operatus cft,morietur,

Graue crrmonefliuiiiciadomim improbare ç^ca» lumntari, quHuftitiie re^la çfl, errare non potrfi,nbsp;qui oculum nequam non habet, ut homines, qui nemininbsp;quicquam debet. Gratia iHius faluantur omnes eleHi:nbsp;damnationemMtê fuiscriminibus imputent impif, tantnbsp;peccata uoluntatis,quàm paenam non indignam impro»nbsp;6e non fine contemptufaâis.

, nbsp;nbsp;nbsp;mus Ifra ël,6lt; no magis uiæ ueftræ prausî*

tftïUeonw Vfqihodielfraëtblal})hematdeuni,curpopulufuum t^eliquerit, amp; gentium afjùmpferitmultitu^cm, cumnbsp;ptos non relinquat cleâos,lfraëlautcm fiailisoßendcritnbsp;non fe effe ftMtm populum,fed prlt;e omnibm populis connbsp;tumatiorcm deo (uo^maximeq^ deprauatunt, perfidiaq;nbsp;fumm^e exemplum,ut nuUa obtendi hac parte pofiit ex*nbsp;cuÇatio ! qui et nec dolere pojjùnt de Chrifti dotnini eriinbsp;ci/ixione,fed nec de eo iuflum ex lege fcrntofiem audirenbsp;fgt;ojjunt, omma noftra de regno Chrijii, quodfentiuntnbsp;eitius irridentes quant audire confentiant.Sic et de unt*nbsp;tatedei non fine trinitate,^ de rcliquiSi

Idcircounumquenqjiuxtauiasfuasiu-dicabo domus Ifraëi, ait dominus deus« Conuertimini, 8f agite pcenitentia ab omnbsp;nibus iniquitatibus ueftris: ôC non erituonbsp;bis in ruinam iniquitas«

Siue de gcntii! multitudine,fiue de ifraël populo fînt Âeeeptionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicantur,non efi perfonaru acceptio apud deunt,

fedunufquifq^fuacoronabiturfide,impietate autecf infidelitate damnabitur. lubet ergo domintM,ut uitia denbsp;relmquentes, couertantur adeum qui poßit fanare connbsp;tritiones ipforunt, ne perpétua prauariceiuur mandatanbsp;dei,fcdaliquando refpifcant, ut ueterum deliëbrumnbsp;indulgentiam percipiant.

51 Proticitc à uobis omnes præuaricatio-nesueftras in quibus præuarjcati cftis, 5e heite uobis cor nouum^êf fpiritu nouum:

I lEHESKEEL.

5e quaremoriemini domus Ifraëlt*

Cor nouwn ifraëlis, eß credere in eunt, quenpnu negauerant,gloriam dei, non fuam quarere, fpirittulianbsp;prafërre corporalibus,uerba legisnbsp;nbsp;nbsp;prophetarum ««

plcâi magis quàm humanas (y Talmudicas tiones. Cor nouum gentium, eß idolacudarelntqinfGnbsp;mortuorum culturam contemnere, credere iiteuinijnnbsp;eß deus ttiuetttium,qui uiuentibus nobis non dudumJf*nbsp;mortuorum curam commifit, qui fua nuncforteßtum^nbsp;tur,feduiuorumGr‘ proximorum neceßctad/tttsfuccufnbsp;rere iufiit, uitam bene inßituere fuam, mortisnbsp;qute poß mortem, domino commendare. Quatre, «Wnbsp;lfraël,non cejfatis blafphcmare dominum,Cfnbsp;temnere prophetarum, quo nunus moriantini tatnetutunbsp;morte,exilif,captiuitatis,ct'gladif,quàm/}gt;igt;'it^'^nbsp;in domino minime uiuatis,fed ex libro uiM deleafi^

Quia nol O m O r tem m orien ti s, diciedo' minus deus; reuertimini,Se uiuite.

Note uos mori,quosgenui aduitam: potiiff uertimim ad faluatoremanimarum ueßraruni,i‘it’^nbsp;tis uiucre,ttiuerc per pæmtentiam, crfiducùnn nvnbsp;cordiie eius,qui mortui eratis per infidelitatein P\nbsp;catum. Non diciturreuertimim, n(fihisquiP’^‘nbsp;deo ßierant, erpoßea eins deferuerant cortü^utu^

CAP VT XIX. .J, T tuaflumcplanâûfüp^’^tnbsp;cipesifraêl,

Cumuicinaimmineretcaptiiti^^ folymlt;e,prophetaadimitatio/tei»J^Mnbsp;cap.ji. carmen lugubrecantt, zr lamentatiof^'

ëlum per parabolam fingit, fitper ßirpe regi^ cipibus lfraclis,ct no tam ßitura uatietnatnr,^^nbsp;rat prtefentia,fcelcrafcilicct regum CZnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^[(t

dices, Quarc mater tua leones cubauit^'in medio Icuncul^*^nbsp;triuitcatulos fuos«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Eteduxitunumdeleunculisiö*^’piP lt;3us eft: amp; didicit caperc præda®*nbsp;ncmcpcomedere»

Mater Letcnainter leones cubant qutefilios lofitemultos genuit crnutrini(gt;'‘’'^ltlt;’^nbsp;Icunculis fuis zr educauit zr produxitnbsp;n(m,id eß regem ßcit pro pâtre. Qui cuntnbsp;^patrisrcligionemdefcreret, non abretl^^jdii^,nbsp;ciffe capere pr^das, ZT homines comedee(-aliud reges funt, fine timoré dei, quant tru^^nbsp;latrones, zr pyratte imà tygrides ac leoius^

4 Etaudicruntdeeogcntcs,5e‘:“’^f(iigt;’’ no ipforum captus eft; 8e add«’^^nbsp;incatenis interramAegypti.

Quæcumuidiflctquoniainfi’^jjleii*’^ P cri] t expédia ti O cius; tulit unu*^nbsp;culisfuiSjIconemconftituireu^*nbsp;(, Qui incedebat inter leones,

Se didicit prfdâ capere, 8e hoîes^^^,)«^^ A egyptus htc nominata, aperit parab^’nbsp;tlcchao Pharao 'm Aegyptu duxit loachdfi^^

-ocr page 371-

E!2ECM,IEL r tiimrimt urbe^ucl alij ot caßone belli non incruetitif utnbsp;fieri foletdumreges capiuntur. Lca:iia autë lerufdlem,,nbsp;dim ff es reditus pc-i/ffit illi,alium de Icurculis fuisfi^nbsp;hümioßt regem inflnuit,ßue is lolt;ilùm,ftuc lechonlds,nbsp;cnim fimilitudines fempernbsp;exaâe trudantur, cr numerü pro numero pont folennenbsp;perii liter is, ficutnbsp;nbsp;nbsp;otnnii alia ßchemata Gramma

ticaliacr Rheiorica,fecl fumma rei fignificantcr deß^^ g'lotur.Omnes entm reges ßteruntßd eflßeones cznbsp;plorespriedarum, boniinum deuoratorcs ,ßnetimorcnbsp;dti,crpcrfccutores prophetarum, cr ueritatis,.

7 d.'dicitiiiduasfaccrejamp;ciuitateseorum indefertum adducere: amp; dcfolata eft terranbsp;^pknitudo eius à uoce rugitus illius*

Didicenmt unuspoßalium regno praßdi afflige^ te KidHdî, er oecidere lüarum mantos, adultcrari, CTnbsp;ÇHic^îcddd Mifcfj er regm defolationem iuuabatyO“ innbsp;urbibm ßequetari folitu eß, ubi impi/ régnant,nbsp;lt;gt;eexcrcere, adißeia /ßlendida conßruere, exhaurirenbsp;tiuiutîî er iD-bi; thefauroSjprouincije ßui£ urbes [ua in^nbsp;ticntia^ perfidiauaßare, er omnia mifcereop^

tconucncrûtaduerfus eum genres un^ prouinciis.ô^ expanderût fupernbsp;9 fuS, cum dam no eorû captus eft*.nbsp;ad4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**’ C3ueam,in catenis,8lt;

f duxerunteuni ad regem Babylonis: mi ƒeum incarcéré, neaudirctur uoxnbsp;S,quot;

tße, nbsp;nbsp;omnium eor um partes iiMic=

Chaldici,ßuc Ac-

ftitiÆ f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°Pprtmendum, nonobzdumiu

T«n ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et dei uiiius,gui plurescolcbartt.

lt;Bot) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chaldaico rege captus eß,no folus le-

‘^gt;f^‘^’^^ëi^ante cum loiakim, quictoccifus eß, ehiiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem Icchonias ZT Sede

^^bylonè dudi,ueluti dum leo aba-cfïfUj''’''“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catenis zr ßrreis caueis. 1» car

tarnen pari inßlicitate ^eibnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen omnium quatuor regu

' ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liierofolymam.

^‘‘Per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanguine tuo

eius, amp; *' Etmuftis»nbsp;’^æfuntei uirgæfolidæ infeeptranbsp;5 exalta ta eft ftatura eiusnbsp;’îiült/fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuam in

^^‘^tes dicitur cr alia ac alia ab enimfuperius compa=nbsp;deinde lelt;enlt;e,nuc uinctc pulcher=:nbsp;patiatur humor is idoncinbsp;uehementer tnere «crû,nbsp;ßsriptura uirgam folidißimänunnbsp;gt;egt;'oßcerit infeeptra dominantium, z:^/}gt;lettdor

lEHESKEEIz. 175 uiroris eùts floribus mali punici coaquetur. Hoc igitur.nbsp;regnum luda exaltatuin eß multisgloriofis uidori/SjZS*nbsp;longe late^ dißudit propagines denforum fiondium,nbsp;fub Ezechta et loßa, in tantum ut admiratit fiierit fuantnbsp;ipßus alùtudinem,gloriam ztr decorem, ex abundantianbsp;ramorum erfrondium^

Etcuulfa eft in ira, in terram^proiedhî amp; uentus urens ficcauitfrudum eiusrmarnbsp;cucrûtjSCarefadp funt uirgæ roboris eius,nbsp;ignis comediteam.

15 Etnunc tranfplantata eftin defertum, in terra inuia,amp; fitienti»

14 Et egreffus eft ignis de uirgaramorum eius,qui frudum eius comêdittôC non fuitnbsp;tn ea uirga fortis,fceptrum dominantium»nbsp;Planduseftjamp;eritin plandum»

Furore domini, propter criminaregumer regni, eiiulfa eß regia maießas ilia, ZT proiedla in terram. Ha=*nbsp;ßilibus enim zr calamis fubtradts ,fauore prouidenu£nbsp;gratiaq; diuinte, ZTßde uerborum dei, coUapfa eß uitisnbsp;ißa in terram, exaruitq; calore uenti urentts,ßccatus^, Vaptu»nbsp;eßfrudus mius, zr tota emarcuit, quaß ignis crematanbsp;ardoribus- Sigiiißcat autem terram Fabylonis,ad quantnbsp;rcliquitecaptiuorum translatte funt:uclAegyptum,quônbsp;conßgerunt:aut ip fam terram ludlt;ea,in qua pauci pau^nbsp;peresremanferunt, quibus praßdus erat Godolias, utnbsp;congregaret zr reger et rcliquias populi: qui ab ifmaë*nbsp;le occifus eß,rcliquilt;e captte, zr à lohanna filio Care£nbsp;redcmpt£ iterum,fed abdud£ in Aegyptum, ubi zsr OGnbsp;eißfunt, Vt ita non obfcure tam Jflendidi regnt miferetnbsp;bills exitus ßgnificetur per arborem elcgantem,uelfoeanbsp;cundißimam uitemeuulfam,exiccatam, emarcidam,nbsp;arefadam,igne abfumptam,in defertum,terram inuiatitnbsp;eiedam prius, zr infcliciter traâam, donee euanefce^nbsp;ret zr expiraret tota. Plandus efl ergo zr parabola lanbsp;tneiitationis,ut plangatur regiumgenus, quod in tudeeanbsp;cejfauit, donee ucmrct cui repoßtum eß,felicitelX ZT exnbsp;peilatio omnium gentium Chrißus dominus.

lt;[CAPVT XX.

E fadum eft in anno feptimo, in quinto,in decima menfis:uelt;nbsp;neruntuiri defenioribusifraci,nbsp;ut interrogarent dominum,St

ï.'

federunt coram me.

^Fadus eft fermo domini ad me,dices:

Poß undecim menfes ZT qumque dies fuperioris ub ßonis,ucntentibus fenioribus ad prophetam tnoregen=*nbsp;tis,qu£ßturis domini uoluntatem, rurßtm fermo ßt ainbsp;prophetam,antcquam interrogarent de inßituto:ut Z!“nbsp;incomiraculumfit,fcire eumeuruenerint. Eßautetnnbsp;oratio qua dei benefictu zr ifraèlis cotra malitia oßennbsp;ditur, zr quomodo ßli/ßntßmiles in malo maioribus»nbsp;Pœnatn autem pradicit, zr de Mcßia confolatur morenbsp;omnium prophetarum.

5 Filihominisloquerc fenioribus Ifrad, ÔC dices ad eos î Hæc dicit dominus deus.nbsp;Nunquid ad interrogandûme uos ueni»

-ocr page 372-

EZECHIEL

ftisfViuo fgo quia no refpondcbo uobis, ait dominus deus.

4 Si iudicas eos,iî iudicas fili hominis^ab.* ominationes patrum corum oftende eis,

h nbsp;nbsp;Sanäis cr congrua 'mterrogantibu^flat'm 4 domiiw

re/pontietur,peccatoribtis autem amp; hypocritii prteci^ pue quälef fùeruttt hi fetiiores iß-a'el, increpatio datur,nbsp;tton rej^oiifio. Tanta enim miquitate cooperti fttnt,utnbsp;ne emendatiane quidem Cf corr^tione fint digm,fednbsp;dinûttuntur ut faciant defyderia cordif fui: perq^ defigt;enbsp;rationemqucercre iubetur pramp;pheta, cr dicere^ Nhot,nbsp;inquit, argiiendi fitnt ifti çr iudicandif quin potiutnbsp;fipecr indica eis abominationes patruin fuorum, quannbsp;doquidem amp; ipfi fimilia parentibus fentire loqui crnbsp;agere non ceffant,fed h^ereditario malo longißimum fitnbsp;nem peccatorum trahere non ceffant.

y Et dices ad cos,Haf c dicit dominus deus. In die qua clegi Ifraél, 8i leuaui manu me^nbsp;am pro ftirpe domus Iacob;$( apparui eisnbsp;in terra Aegypti, Sc leuaui manum meamnbsp;pro eiSjdiccns, Ego dominus deus uefter:nbsp;in primis namtur quid dominus ifraëli promiferitnbsp;in A egypto conflituto,nbsp;nbsp;nbsp;quomodo iam tune äffende^

rit donünum, quid cogitauerit contra eoSj er tarnen 'l^iesigitureleHionis dicitur iHud tempus,nbsp;«*».nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum mitteret iüis prophetas Uiofett er Aaronem. lAa^

num autem leuauit cum fixdus mqt, iurauit auxtlium fe prtcfliturum, CT Aegyptios percuterecoepit. Agnitutnbsp;eis efl in monte Sinai, apparent eis er coUoquens, utnbsp;firre utruttq; non potuerint, Sed tarnen primirn agw^-tus efl m terra Aegypti, fignis er prodigifs cOrattl re*nbsp;ge, quæ non uidentur uno die uel menfe, imonec uno annbsp;ttofaila,fed nuiltis, ut non folum cunilatio fuerit Pha»nbsp;raont de dimittendis lfraelitis,fed etiäipfis tardius cre*nbsp;dendo er non acquiefeendo, nifi pofl figna multa uifa,nbsp;c expertam omn^otentiam dei, quam nmis tarde amnbsp;pleäfbantur.

6 in die ilia leuaui manu meam pro eis,ut educerem eos de terra Aegypti, in terramnbsp;quam prouiderä eis, fluentem lafte amp; mclnbsp;le,quae eft egregia inter omnes terras.

Mlt;«n«w adiutricem iUis prabui, dum promifi liber^ tatem,nbsp;nbsp;nbsp;figna a:didi,duces nufi, gratiam dedi mutuo

TtrralfMtl obtinendi commodanda uafa pretiofa ab Aegyptijs,pro •P““*’quot; mifla^ optima terra extimtdaui ad obediendum mhi,nbsp;Egregiam autem effie inter omnes terras, CT firttlioremnbsp;ludicam, dubitare non potefl qui i Kinocorura ufq^ adnbsp;Thaurum montem er Euphratemfluuium cunäa con^nbsp;fyderauerit terram,et urbium potentiam, amtxnitatêq^nbsp;regionum (uerba funt Hieronymi, qui uidit er peragranbsp;Ult er dtu inhabitauit) quas ifraèli, fi dei prlt;ecepta fernbsp;uaffet,dominus repromifit:quas quia non accepit,uitiSnbsp;fiiit incredulitatis eius, No enim ffionfor j« cri wine efl,nbsp;fiiüecuirepromittiturindigtuonfeftceritffionfione.

Et dixi ad co5,Vnufquifque offenfioncs oculorum fuorüabiiciat,amp;in idolisAC'*nbsp;gypti nolitc polluiîcgo Dns deus uefter«

lEHESKEBL.

Pnecipit egredientibus Aegyptum, Ut liuifcantur, quibus diu feruierät, er ab oculisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

4 portentofis Aegyptiorum idolis non poSuatitV^ variorum figmenta monflrorumtfednbsp;uftum verum er bonwn, fuorumpatrum more(nbsp;erfequantur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

A tempore quo uocati funt ob patmmmerti^’i^f rebeHarecceperunt, nuBo intercedente fliatiot^'”:^nbsp;inter uocationem er receßionem, nolentesnbsp;bum dominiperprophetas, nonfinemagnis fr^^nbsp;miraculis,Ht non tarn ignorantia quàmmalitiai'’^nbsp;venerit. Ideodecreui larhtuncabqcereeof,nbsp;iracundia flageUare, nondum fcilicet egreffos,nbsp;delesfe exhibebant uerbodomini, quatttaiot'^nbsp;deo exhiberi non potefl, er atrocior.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Qttod facer e cogitabam propter iuflitiaiH, per clemcntiam,ncuiderer non potuiffenbsp;promiferain,nc àgentibus blaflgt;hemarer,api‘ii‘}^^nbsp;bitabant.PoBuerc nomen domini, efl nonflfgt;“^f^nbsp;üt bonitate,non credere,non amare,notinbsp;feirecruenerari.

I o Eieci ergo eos de terra Aegypdj^ eosindefertum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, »,lt;gt;

* ’ Et dedi cis præcepta mea,5f oftendi eis,quf faciens homo,uiuf%olt;nbsp;Eduxi ab Aegyptó,m deßertum induxi,uinbsp;rumfuperflitione er uitifsalifsliberathßdl'^^^ildnbsp;tudirte dei priecepta complerent,quie crfl^^^nbsp;di, tabulasfcilicet duas, docens quomodonbsp;er proximis charitatc er benefidfl conue^'r^dtnbsp;de fcilicet ad deum,er charitateadproxi’^hd^nbsp;pendctlextota, (^prophetarum oracult'^^ii^nbsp;ferio erfola uoluit hominem,in eis uiuere,nbsp;conuerfari, mores er Uitam vnflituereflcU^'^,nbsp;iuxta traditiones humanas,cr ritusnbsp;infuper ÔC fabbatha mca dedinbsp;fignum inter me amp;eos.Slt;fcirf*’*^‘î'’ ,nbsp;dominus fanâificans eos»

Obferuatio fabbathiuera, religionisuer^ efl er conferuatio, dum deus creator omixi»’'nbsp;conflruatoragnofcitur,adoratur,nbsp;beneplacitu auditurcrfufcipitur,gratitif‘^‘’nbsp;rependitur pro uirili,er non tarn eiusnbsp;toremadmiramurerreueremur, Alioqui'^ ^p’'nbsp;er nihilfitcere in die quocunq^yetiatn paßnbsp;ivßitia: fed dcum er dlius opaa mednaf',

11

-ocr page 373-

EZECHTEI'*

fe«ejli«terdfK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deuiipforu

«gt;«popHli«,£OJpnat/i«»y,hoc eft/« pcc»Iilt;tremp

'‘‘««ineisï amp; fabbatha ni« « ƒƒ-«‘¦“quot;l '‘^'^«mentevidixicrgouteffun ^-t-jcosnbsp;«'«ûfuVco8Îndcferto,amp;confume^co ,nbsp;, Kedu«%Ub4, fed leges lt;’quot;»’^«“’'“quot;^72nbsp;^'«Iwcp4ru,fcdffpe crnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zfldae^

’’**'•lt; pn- omitia contritriifl» uotii domtnup P i O-decreHer^mfemelaHjcrreeos.er^lmm/ïfci^l^l'nbsp;g^tfopuItiwiHiïdcletis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«»„ïnlax

‘4 Et{,ci propter nomen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« eiXTs

'«w twam gentibasideq'«'’“ «“ -5'Ä-r^anam«n.f»pereo^

quiaiudiriamea proiecer«nt;^‘quot; ^^Ptis meis non ambulauerun »nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

^^amçauiohueruntïpoftnl®

interficerêeostneccôfnpf'^®® ‘ ^«^euer^mperiram dclcreamp;c^^^

C4r««tclt;Kllt;iHfri d«tdl omni« infohtudine ’^««1$ pMer duos mtrodwxit ««nbsp;^^n(mtcmtneQrwm^erdidit,‘»e^delibronbsp;'IflfWt.JîcHt rtfc Mofen CTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ced

^^'Hilt;twdfii«ßtioserf4m«los,’«’'^^^Py ïLîhit fld 'quot;««ditiodè^eri. Qgemenii» diligitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xfwtionc

S^’^^omnrmjiliMdMemrecipitE^^^P^*^^^ . ’’’’’i^ijfedifflôii contertmtur.Pep^citergoeKnbsp;«“ïrejipircentifei«, per pœn^mttit^ it,fercdo^tern^.nbsp;'»'Ä7dquot;SÄ

î'fjln prxceptis pairum ueftrorum '’actdere, nec iudicia eoru cuftodiaiis,nbsp;''aidôUseorumpolluaminûnbsp;' Minterjèfttoiië patruw præcepilt;* ddt piijî.

rtmÎJHlcnt »« prlt;eceptts dei, CT fabbithK}^ *'*«gt;««np4tïu meres feaëtur cotralegé,necgt;wiM)ttgt;tnbsp;*‘*lt;ii«iilMpr«rptlt;tiwJlif«4t, ^ult;e uel •« minime prifMnbsp;*««tiudiàjj dei,crrelgt;enëcer«icëpdtrK indefertonbsp;’’’®gt;’t«oi’(ttntMrtfe(}iMnt«r,ne/îiMiIis fflos «indiftdt^«nbsp;’'^^t,iîeq;tdoloï'u)Jgt;ttrcitîjs coWitcHl£’ßtt4r»Äfgypnbsp;'¦'‘«s reëbido,itc pUgK AegyptiorÜ affteittniur.nbsp;’ 9 ^go domi nus deus uefter, in P’'^^‘'^r

^eis ambulate, ÔC iudicia mcacuttomtc» 8lt;faciteea,

IEHESKEEL* I7Ô

lo Etfabbatha mea fanflificate, ut fitfignû inter me 8C uosîôlt; feiatis quia ego fum donbsp;minus deus uefter*

Qttod negatiue prteceper(tt,ni(c inculcat affirmatiud oratione.tJoii eft in lege domini repetitie iMna,fed «elt;nbsp;ceffària, propter duriciem cordiu')n,^uibus non fufficitnbsp;fimpliciter flatuiffe,fedfrequentius etiS ineulcata uixnbsp;tandem inhärent, ideo hiceadem refricâtur, tam inculnbsp;cando quàm opprobrando. Quantulibet enimfrcquennbsp;ter prtecipiat donûnies,tarde tamë auditur ab l/raëlitif,nbsp;multô minus ab alijseimosgeritur.

Fili/quoque profiratorum 'm folitudme^pofiquatn terram promißionis 'mtrarunt,obmulta peccata,ua^nbsp;r'i/sqs temporibus traditi funtgentibus crregtbuf,utnbsp;docet liber ludicum. Quoties en'm pr^euaricati funtnbsp;Icgem, toties durit er funt flageÜati. Ctua rationes lexnbsp;dei alioqui bona,fan£h, utilis cr neceffaria ,faâae^nbsp;non bona iïUs tranfgrefforibui, dum rigide pro mobe*inbsp;dientia continua puniuntur, cr mala fentiunt, ucl ad»nbsp;iterfa carni, etiamft /firitui non obßnt : dum prodit conbsp;gitationesmalai contra legem, poUutos non facit, fednbsp;demonfirat 'tmprobiiifconfcientias,priebetq; occafîonesnbsp;Jfernentibus multartim calamitatum er captiuitatum,nbsp;Cum autem dicitur : Dedi eis prtecepta,cyc. ut dele»nbsp;rem eos, non mtelligcndum conditionaliter fed confe»nbsp;cutiue.^oluit dominns cuüodiri pra;cepta, cr faluuntnbsp;populum,prauaricatores autè dcleri, ut tam ipß quàmnbsp;alij iußitiam domini experirentur, obferuantia le»nbsp;gis potins ßgnumßt elefhonis, quàm meritum beati»nbsp;tudinis, quam ßne gratia nunquam quifquam affeque»nbsp;retur. Poteft etiam did pracepta non bona data ifraë» Pneept»nbsp;litis,quiaanteqiiamoffènderent donuniim,decalogtimnbsp;tantum accepcrmt:pofl idololatriam «eró zr blaß)he=nbsp;tnias, ceremeniäs legales multas dédit, ad nihil aliudnbsp;utiles, quàm ut remorarentur à damonum cultu, crquot; funbsp;perflitione facrilcga gentium, ad quam proni erant,utnbsp;deo potins uidûnas offrrrent quàm idolîs, ut leitiiKßenbsp;ret,quod non erat per fc bonum.

ggg X

-ocr page 374-

EZE C HIEL.

I7 pollui cos in muneribus fuis cum of* ferrent orane quod aperit uuluâ, propternbsp;delida fuatut fcirent quia ego dominus.

a.8 ^Qaamobremloquereaddomnlfrael fili hominisîSC dices ad eos,Hæc dicitdo.-minus deus, AdhucSlt; in hoc blafphema.-uerunt me patres ueftn^cam fpreuüTentnbsp;mCjContemnentesî

Slt; induxiifem eos in terra fuper quam le uaui manu meâ utdarem illâ eisîuideruntnbsp;omné collû excelfum, amp; omne lignûne*nbsp;inorofuni,amp; immolauerunt tbiuiâimasnbsp;fuas : 5c dederfit ibi irritationéoblationisnbsp;fuæ,d( pofuerût ibi odorê fuauitatis fur,nbsp;amp; libauerunt libationes fuas.

î® Et dixi ad eos,Quid eft cxcelfum, ad qd nos ingredimini^’Et uocatam eft nomennbsp;cius Excelfum,ufque ad banc diem»

Obiurgare itultfcniores GT populu,nonfolu propter peccata mMorum m eremo cr fub iudicibiK commiffa:nbsp;fed ^uia quanto proficcrunt magis in gloria z^benefinbsp;cqs ac diuitijf, tanto procliuiorcf effè caeperunt ad culnbsp;Dtgenera* tum idoloru, Mt illw non montet fumèrentnbsp;nbsp;nbsp;coUet,

MUraeiM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zs'fylu^ arboresqideîigcrétUTyey’

terbium platete ac domata, cum certô fcirent hac kgc prohibita domino di/}!licere,fedillum irritaremalue*nbsp;runt,quàm libidini affiihtic^ proprio deeffe. in^itue»nbsp;runt eiiim excelfa, primo pro cultu dei ueri,quod no Jonbsp;Item non praceperat, fed etiâ inhibuerat,propter quodnbsp;erdinationediuina nomen fortitafunt excontemptu,nbsp;acß dicatur:ln quo loco me colititfquibus ritibut me dinbsp;Uexatistcum nolim nißuno loco coli, cr modo à menbsp;preferipto, non gentiliummore. Alio^ui Bamoth nonnbsp;fxcelfum fignificat,fcd,!nquo ifludf ubi te inueniofnbsp;quid hoc mihi, fcilicet prodefl,uel tibU

51 Proptcreadic ad domum Ifraêl, Hæcdi cit dominus deus,Gerte in uia patrum uenbsp;ftrorû uos polluimini,amp; poftoftendiculanbsp;torum uos fornicamini.

Etin oblationedonorumueftrorû cum traducitis filios ucftros per igné, uos poPnbsp;(uimini in omnibus idôlis ueftris ufquenbsp;hodie ; amp; ego refpondebo uobis domusnbsp;[frael^ Viuo ego dicit dominus deus,quianbsp;non refpondebo uobis.

Necfoliww hec talia cr tanta patret fuit quilt;^ tempo ribuf perpetroruntflagitiaac facrilegia,fed ufque ianbsp;prefentiaruuosfilifagitistalia. Non quàd heefenio»nbsp;res ifi captiuitate faciât, /ed quàd iHi qui Hierofolymisnbsp;~ tnorabantur flatim captiuandi hoc omnia facerenonnbsp;ceffent. Cam^ tantis obligati ßtis flagitqs, re/ponfio^nbsp;nem tarnen meam querere non uerimini,iuro ego pernbsp;meipfum,quia non uobis rejpondebo.

55 Num cogitatio mentis ueftræ fier;’non fiet quod uos dicitis,Erimus ficutgentes,nbsp;ftcutcognationes imarum^utcolamus linbsp;Snaamp;Upide*«

lEHEîKEBL.

  • 54 Viuo ego dicitdominus deus,quO’’^nbsp;in manu forti, 8C in brachio extento,»nbsp;furoreeffuforegnabo fuper uos.

Ue cogitetis poffe uobis cotmgere que tes.tiolumus domino fubeffe,eiufq^ populusnbsp;noflro arbitrio alioru populorü more uuiere,nbsp;libet colère deos.Non,mquam,dimittamnbsp;feruos domini zr uegligcntesxompeUini uosnbsp;nolentesadmeûimperiii, brachio^extétonbsp;fitrore^effùfo prifliae reflituam/èruitutittegl^nbsp;fuper uos rex iratus,crobfiüâuotis ueflris penWi«^nbsp;qui iufia ty dementia mandata cotemnittsfusp^'i^^

  • 55 Et educâ uos de populis:â^

uos de terris, in quibus difpfi cj nu ualida amp;in brachio extento,^**'nbsp;re effttfo (regnabo fuper «ot.)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tgl

Etadducam uos in defertfipopu]®^i,( iudicabor uobifcûibi facienbsp;iudicio contend! aduerfum patresnbsp;in deferto terrae Aegyptitfic ludica*’*’nbsp;bifcum,dicit dominus deus. plnbsp;57 Etfubqciäuosfceptro, SCindufï^nbsp;in uinculis foederis.

j8 Eteligam de uobistranfgreffore» pios,amp; de terra incoiatusnbsp;Sc in terram Ifrael non ingredictui** jnbsp;tis quia ego dominus.

Scio fub finem décrété redemptionis per paratione alioru paucos redituros : qui ueronbsp;beneficia mea,cultum meu,terram,urbemnbsp;contempturifunt,ut amore liberoru crnbsp;tninorum deorum redire nolint,hos e^ ‘‘f'’nbsp;grauabo,tam dura coditione feruitutUnbsp;non amore patrie cr mei,falti profigtédanbsp;calamitate illo concedere compellentur,amp;nbsp;V Suda inhabitabunt.lbide quoq; fi rebellesnbsp;ricatorcs perfliterint contra me,eligaift quinbsp;ex alijs melioribus, O' duriore exilionbsp;extra terram fuam,eo pa£lo,uti!lucnbsp;turi.lioc aute cotigiffe ludeis,qui nursenbsp;mundum miferi exulant,perß}icuu eß.nbsp;fciplitia domini fufceperunt,cr obediuerutnbsp;eucnerunt bona 'mejfabilia,de quibus feeiy.

59 Etuos domus Ifrael,Haec dicit“” Singuli poft idola ueftra ambubf^’r^it)^nbsp;uiteeis.Quod fi 8c in hocnon^^^^^iKfJnbsp;me,et nomen meûfanâûnbsp;in muneribus ueftris SCin

Pofleaquano «os uultis audire me, cr P^^e^ itmocetes fitis crfan{b,cefiâteetiâàfaeriP^^^nbsp;dis cr muneri bus,cu nihil aliud fint qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xj

nis,quandoquide fimui quoq; i^la ueßru uiftis.-preflat enim ea folaadorare o'nbsp;mala rem,dumfic uultis, quam me dominis ^nbsp;40 lt;Inmonteen.mfandomeo,*^nbsp;exceifo Ifrael, aiedns deus.ibi ,/))?nbsp;omnis domus Ifrael, omnes,

b'

'’S;


-ocr page 375-

quot;“¦in'' Ve»;,

EZECHIEL.

placebût mihitS^ ibi quæram Initias ucftras, ôuinitiûoblationum ucnbsp;j®''*gt;inoibus fandificationibus ueftris*nbsp;fdnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoSjCum

*1“^® diiperfi eftis î ÔC fan^ '^îbor in uobis in oculis nationum*nbsp;tompuf, quâdo Hierofolymis à fide^nbsp;tebifomnibus,dignus mihi cultus exhinbsp;mihipcrfiëhenbsp;aquiualet,mô fuperatnbsp;”1111!, ^dcreptationemea omnia facrificta osnbsp;i‘^'f^poribus oblata afanëhs.Hoc egOnbsp;ueris lfraelitis,quifide er ‘nbsp;111 f41, adheferint,ut lfracl,lfaac erAbrahâ.nbsp;fl'finnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;requirâoblationes me dignas,fjdem;

(fe^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidetnChrißo homine

b«s »uritafufficiût omnibus eleëhs, pro quia

'’«[onf''quot;’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facrofanéià,fidclui ciuium

cogregabuntur cleëh ex omnibus congregandis fcipfum tradiditnbsp;qu.imuclfJiofcs uelifaac.nbsp;ticttinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^ognofeet me folü er ue

^''”lt;011, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cr animaru falutë.Tunc cogno

dominus beneficia 'rngra lt;^^»0 audient,quomodo uieißim tantnbsp;Etnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cifemper reßgt;onderitis.

’'^terr fgo induxero uos in terra,pro qua leuaui ma-Et datent earn patribus ueftris.nbsp;fftis i'^' ueftrorû, quibus poilunbsp;ipecjQ ” difplicebitis uobis in con-*” omnibus malitqsueftris

9”ia ego dns, cum benefecero nomen meö,amp;no fecundunbsp;ncqucfecundûftudianbsp;neftra dom’Ifracl,aitdns deus,nbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidebitis,quando reduxero uos

^‘'ft''dgt;quam nunc uos er propedtë Hiero , i« terra hareditatis uefira. Tunenbsp;7^ci)j^^^‘^^‘‘gt;amp;dei ué^i dementia profitebimitlifdinbsp;4 h’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hnpietas uefira, er facrilegus cultus

quem nunc deu prodere non timetis. h- ' b^ •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mCjdicens,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P°*^^ facicm tuam contra

4‘gt; c?^ fait ’ aphricûjamp;prophe

t ’’’’ni.k nieridiano, Audi uerbum Ecceegonbsp;j’^UeL ignem, 8f comburam in tenbsp;uiride, 8c omne lignum arinbsp;ntma fu ccen fio-omnis fticics ab au-ad aquilonem,

lEHESKEEIz. 177

No« ignorantßudioß perperatn dißin^cdpita,c^ uulgô ußtata dißinfho non eß uetußa, fed diu poft Hie tam.nbsp;ronymi tempora recens prafumpta àplaneindoâiSinbsp;cum or hic Hicronymui librufeptimu Commëtariorünbsp;inchoet, nonfaiiurus, nifi noua aliqua relatio inchoa^nbsp;retur, quailbet no alteriuf argumêti,qui cr ipfenefcionbsp;qua aliquando ratione eos libros dtfiinxerit,Le{iorimtnbsp;magis faßidio confulens,quàmguflui er eruditioni ßunbsp;dioforum. Sub noua metaphorafaltus loquitur iterumnbsp;contra Hierufalê, qua ßrOciu hominum habitatio eft,nbsp;ideoq; omnes arbores cxcindendat cr concremandoisnbsp;pradicit. Quodq; it}ßrt,Ab außro Ufque adaquilonë,nbsp;hoc tndicat ab lerufalem Ufquc ad Babylonê, omne iternbsp;pergentiu in captiuitate,gladio,fame,pcßiletia ruentiunbsp;complcndit. Hisenim quiinBabylone funr, lerufaleadnbsp;außrum ßta eß. Lignit autë uiride er aridû fuccendit,nbsp;fanfhs ßmul er peccatorcs, ut alij captiuitatismahtnbsp;morte effugiant,alq fupplicijs tradaniur atérnis.

4^ Etuidebit uniuerfa caro qüia ego dbmi^ nus fuccendi cam,ne(; extinguctur*

49 Etdixi,A,â,a,dnedeusîipfidicûcdcme, Nunquid nô per parabolas loquitur ifteî*nbsp;Vt omnis caro qua uifura eß falutaré dei,pcrfyluarSnbsp;incendiu erflamma, qua nullius extinguitur uirtute,nbsp;cognofeat quid ipfe fit dns. Hoc autë prophcta intelli^nbsp;gens,reßgt;odet:Aha dominedeUs, er ipfi dicut.-Planiitfnbsp;loquere, no inteütgimus per parabolam quid loquarktnbsp;aperto fermone dei nobis pande fententiam.

^CÀPVT XXI.

T faâus eÛ; fermo domini ad Il mcjdiccns,

Fili hominis,ponefacictuam O ad Icrufalë, Scftilla ad fandua.'

hajôi prophcta contra humum IfracL

5 EtdicesterrælfraeljHæcdicitdns deus, EccccgOad tc,8Cciicia gladiûmeû deua^nbsp;gina fua,amp; occidä in te iuftü óC impium»

4 Pro eo autem quod occidi in teiuftum 8C impifl, iccirco egredietur gladius meusnbsp;dcuagina fua ad omnê carnem abauftronbsp;ufque ad aquilonem;

ut fciat omnis caro quia cgo dfis eduxi gladiu mcii de uagina fua irreuocabilem«.

Priediikl parabolicè nunc manifcRiut explicanlur, Saltui iUe auflralis leritftlë cft, Sdäuaria (juoq^^id rÄ, Samîluaria-domus [ref,orttculum,tetnplü,ueflibulum,prêter atrianbsp;circunquague adificatat contra h^cc ömnia, CT totantnbsp;tudaicam terram çj- tfrachticam iubetur propbetarenbsp;extermmium durum totiuigentii^quod dc proximo imnbsp;mineat, ucluti iam atagmatogladio ad ßricndti, quic=tnbsp;quid inueniat, fine dcleélu materia irrcuocabiliter:nbsp;ncminicnim pareet, non iußis, non impq5,omnes entmnbsp;inuoluet hac calamitits.Rumorq; iufti iudici) mei,c5tranbsp;tarn impioi defertores,nbsp;nbsp;nbsp;ingratos degeneraq;

Omnium per ora uglabit. Qjiiçquid enim enter außra» km luda'äucl Aegyptu interiacct,Hfquead Chaldaatttfnbsp;totumgladiofubdetur.

-ocr page 376-

EZE C H IEL.

‘ Ettufilihominisingemifccincotririo-nc lumbortini, amp; in amaritudinibus inge mifcecorameis.

7 Cumœ dixcrint ad te,Quare tu gcraisç’ dices, Pre auditu, quia ucnir,amp; tabefcetnbsp;omne cor, amp; diffolucntur uniuerfae ma-nus,8iinfirmabituromnisfpiritus,ctpcrnbsp;cunda genua fluent aquae icccc uenit,Slt;nbsp;fict,ait dominus deus.

CtroitM nbsp;nbsp;nbsp;mtcrrogationifS occafîonem pr^eflitre iubetur ex imis

uiiicribin,cr antmt amaritudine ingemifcendo mm le* utter coram fenioribuf, ut caufam percun{latibiK,meonbsp;iüisfic fcrmoite re/podeofddcirco plago,dices,quiafa*nbsp;ma ^uamfemper uerebar, fiauram^} fcicba,nunc ope*nbsp;re copletur, dufùrétii Babylonij régis exercitus ludaanbsp;inuadit, cr uallare parat Hierofolymam, ut illic omnenbsp;tor tabefeat, eyuniuerfamanus dijfoluantur, uecau*nbsp;deant repugnare.Omnium ßgt;iritus beUatoruinfirmabinbsp;tur,cr tanta cuóhs trepidatio occupabit, ut timoré conbsp;gente artus er uifeera dijfoluantur, ut uefica humoretnnbsp;teuere non ualeat, fed urtna genua poHuatur, Ecce nonnbsp;uenit,quod fepe,non meo fed dciJ^iritu pradixi.

$ lt;Et fadus eft fermo dni ad me,dicens, Fili hominis,propheta,amp; dices,Hæc di-cit dominus deus,Loquere, Gladius,glanbsp;dius exacutus eft,amp; limatus.

  • 10 nbsp;Vtcaedatuidimas,exacutusefttutfplennbsp;deat,limatus eft:qui moues feeptrum fliiinbsp;inei, fuccidifti omne Ugnû(aliter:îiumgaudebinbsp;musi BaculusfiliJ mei contannit omne lignum.)

gt; « Et dedit eum ad Icuigandfi, ut teneatur manutifte exacut’ eft gladius,amp; ifte limatus eft,utdcturin manuinterfleientis.

¦iw.* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exercitus régis Babylonis,^ui efi tUius truculétusgla

dius,iam in armis eil,expeditionem fufeepit ad multot trucidädos.Tu,tntjujm,gladius es,à domino inflitutus,nbsp;ut dimoueas loco feeptrum GT imperiu filij mei, ut de*nbsp;fbruiuregnupopulilfraelitici, vuniuerfampopuli il*nbsp;lius multitudinem, ueluti arbores faltus fuccidiis,nemonbsp;conJTolari fe poterit uel gaudere de hoc gladio contranbsp;ifraëlitas, «ec meliora Jperarede emendationeperpee*nbsp;nM:nullaenimfufficit,omne{ fpernit, nulla extimefeit,nbsp;perjîat femper 'm impietate. Dcdi ergo haiiculcifccndinbsp;poteftatemamp;copiam 'm matiu régis Babylonis, cuiusnbsp;ad hoc gladiü leuigaui GT exacui,terribilemqi omniumnbsp;obtutibusfeci,cr'mumcibile omnibus regnis,ut prauanbsp;leatimpijsludieisadexemplumaliorum.

  • 11 Clama amp; ulula fili hominis,quia hic fa-dus eft in populo meo, hie in cudis duci-bus Ifrael qui fugeranugladio traditifunc.nbsp;CÛ populo mco,iccirco plaudefup femur.

Ide 0 0 propheta clama gt ulula, mala imminentia Itocis ululatu teflare. Ordmatus efl enim, ut muadatnbsp;çrudeliter populu meum,ut nemini parcat,muadat etianbsp;duces GT prmcipes,tam populi mei lt;]i(àm aliaru 'm dr*nbsp;tuitu nationu, ejui omnes pauidi erunt ad gladiu, ^uentnbsp;tuadere fe pojfe non conßduitt,^ui cum populo meo to

lEHESKEEL.

to (iamp; hocfiineflo gladio pariter occidétur.ldeef^^ fémur, habitum plangentis ajfumetmaior eritnbsp;fiiiho omnium,quam ut digne plangi poj^itgt;nbsp;quia probater eft, amp; quid fi etian’nbsp;lum côtemnens non critç’ dicit dns den

Eic enimgladius atrox Cf crudelis, nunc batur,nunc placet. Ad ^uid autem ajfumptusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

uthic baculus meus regnii ludaicilt;,id quod nuUo potuit flagello emendari,uel 'm ordmemnbsp;hoc Babylonico gladio fnbuertatur crfiniatutjid^nbsp;non fit ^turu, fed 'm Sedechia finiaturSnbsp;enim contra eos propheta mei, fed non funtnbsp;ideo migrabunt 'm captiuitatem refidui à gbtdi^'-, A CTu ergo fili hominis prophcta,amp;P?^nbsp;cute manu ad manum, amp; du pit cctutg’^nbsp;dius ac triplicetur, gladius interfeâo^^nbsp;hic eft,gladius occifionis magnx, q“*»nbsp;nctrabitadeos,nbsp;lteram,ô propheta,iubeo,ut etiam maniunbsp;ut no Jolum femel, fed fectmdo crtertiógladi“^'^^nbsp;ad mterficiendum. Primo quidem Babyloniut^^^nbsp;cr occiderat Joiakim filium lofia : fecimdôalgt;dgt;^^nbsp;lechoniam illius filium cum matre: tertionbsp;eratcapturus,c^ regnum dejlruäuriis.nbsp;catus e^gladius, cr interim totiesnbsp;fio,non paucorum fed multorti cr gnorun^^r^,nbsp;nemo euadcre potuit,etiamft ad /ècretifiett^^^nbsp;caaufùgercuoluiff'et.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j/

facit corde tabefeere, 8lt; multipl’d^^^/ nas. In omnibus portis eorumnbsp;turbatione gladfi, heu fadus efta^** ®nbsp;dum,amiduseftadcædem.

Hac autë fient,ut qui audirc monentes prophetas,cr irriferuntuerbu domini,ia/nigt;^^^nbsp;prafente, animo toto cocidant crnbsp;cum occifis pturimis, 'm omnibus portisnbsp;qui jpeculatores fideles prophetas perfeeuti lnbsp;mendaces cxifiimabat.lbi en'im atrocts CTnbsp;mendiq; Babylonici rcgisgladijperturbatio‘’''j^pnbsp;cutiet, à cuius acumme nemo faluabitur,qif‘ .nbsp;ihis eft,ut terreat limatione fua,Gr petdat'^^^ fynbsp;Exacuere (coUigete) uadeodnbsp;ue ad finiftram, quocunque facinnbsp;appetitus.

Acc'müus efi ad militiam,paratusddc/edef’ tus ad occifionê impiorit gladius tlle,exaeuii^’^^iifiitnbsp;domino, cr ad hoe paratus,felcólus crlt;q’P’^‘’^nbsp;pergatfiuead dextrüfiuead fi'gt;ifiratn,q'“’^^^jbt^^nbsp;dominus miferit. lion en'rni tam 'm regumlt;(rnbsp;uiiioria uel falus aut hommuquoruntcunt^nbsp;quàm 'm uoluntate prouidëtia^ dittista CTnbsp;daâtr ergo 'mgredere,me ducem habens

17 Quin Sc ego plaudä manu SCimplcboindignationcmniean’' pnbsp;minus locutusfum.

Ego quoque plaudam manu ad manum, te contra aduerfarios meos quafifautor t

i6


-ocr page 377-

EZE CHIEL

wAgtw-No« te pati tmeat,o exeratus 3abylo» gladius Chald£orum, baculus fcueritatis,quodnbsp;P^ttseft Sennberib. Ego domint« locutus fum,mini»

J g /*'¦«»« ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifolKUtati conftitui.

Etfaclus eft fermo dni ad me,dtcens,

5^1 munitiflimam,

®f«titenim rex Babylonis in biuio, in ca duarum uiarum, diuinationem quæ^nbsp;^^’’Sjcômifcens fagittas îinterrogauitidonbsp;’»«waconfuluitt

^’d dexteram eius faâa eft diuinatiofux «ruamp;lé,ut ponat arietes, u t aperia r osnbsp;ut fkuet uocem in ululatu, ut ponbsp;ƒ’rietcscontra portas,utcomportctagnbsp;cóiulens fruftra oraculfiinnbsp;(faAA^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuramenta iurationüeis

c otiumimitans)ip{’eautem recorda*

Idcirco hæc dicit dominus deus. Pro ^’»odrecordati eftis iniquitatis ueftræ,nbsp;pjj'‘‘*’.’^gt;^Pgt;'æ«arilt;:ationesucftras,etapnbsp;*quot; O’quot;cogi*nbsp;ts,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ P«quot;® co,inquam,quod

capiemini, IciHjj Babylonici regit cotra Icrufalt

2.7

[fW.ttO

^^¦'^daa cum excrcitu,ut:o quidettt folirudiné,qu»ufei; ueniretad binbsp;^ianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f}M eftfiltorum Ammon, ubi una

»lift ducebatad Aabbath,qua‘Philadelphia ^^^^^l^pollea,dextra ad Icrufalem- Mentoritaq; lïïicnbsp;lerufalcntnbsp;gt;ftilibus,firntinbsp;(•dMit '*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftans m biuio gentiliu ritu cen»

^ttédo fagittot m pharetra,c5mi g,([ ^‘^f’^Mosnomaubtis urbiu, ut uidcat cuius fitnbsp;fi‘‘‘‘^Pgt;'ius urbem fatis uolentibus de»nbsp;tio • gt;g“ur ad dextrafaéki eft cum diu'tna»nbsp;prrgcret, obflderct omnibus monbsp;tuntignbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cöftanter agcret, gy fi-emitu exui»

coneitaret. Hoc,mquit,faciens uidebi’* °gt;'‘“^ulufruüra confulere,nbsp;ludere,cr nihil operis pe»nbsp;‘«iifl.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intcrpretationcm.Veliuramen

‘°'^'^ÿ^f'*^/'^^‘}“igt;'‘re,gy de praiuaricati (’’‘opt***/ cofultare. Rex autem Babylonis nonnbsp;iniquitate popuU ludaicinbsp;offinderut,gy patru peccatanbsp;gt;tailat^deo legis prteuaricatie pœnbsp;•«'OS. Certo nouit luituros umdiäas parit er recen

lEHESKEELi 17® tiumG^Uetußarurnini^uitatu maxMeiuritmenticonnbsp;temptorcifCr diumi nommidflaßihcmatorff»

Tu aüt prophane impie dux Ifrael,cuius uenitdies in tempore ini^tatis præfinita:nbsp;AddtKem ifrael rege ludaSedechiäfermodirigittirtnbsp;O poflwte CTree oecifionis,dux ukime,cuiui tniuflituenbsp;finit ty regni uenit,ut uel nolens cefftre cogatur à peenbsp;eando 'm deum, cuiut prophetat affiixit, ZT uerbS do»nbsp;mini irrtfitetim fuis prmetpibut, crrnhoimnesiura»nbsp;menta prafiita regt Babylonia 'mfringendo.

lt;[f Hæc dicit dns deus, Aufcr Cidarim,col le corona : nonne hoc nô(eriOhoc humilénbsp;fubleuauit,amp; fublimem humiliauit^

Propter te facerdotiu CT regnum mteri^tpopuli lu^ Stewl«« dteorii, Cidaris 'mfigne pontifieiü eft. Corona aut regni ***nbsp;iwdit-iK. Hifc rtM/rrëdd dicHtwr de lerufalètjibifpfi pofltnbsp;hac erit dißimilima. H« e/ii« corona regni iiô ampli ufnbsp;fiti t regnu,fed tyranicut prmcipatus,nihil agès iudicio,nbsp;fed ad tmitationem regis Babylonici,tjuos uolebat exalnbsp;tabat, cr ^uos uolebat humilia bat gy opprimebat.

lniquitatem,iniquitatem,iniquitatrpo* nam eam:amp; hoc non fadum eft,donee uCnbsp;niret cuius eft iudicium,amp; tradam ei»

Erit hoc regnum exemplu fcelerü, gua; dominut non poteft non punire,etià in elcâo populo:ut h'mc difeantnbsp;gentes quotji recipiendlt;emgratiâ,cjuid ftbi quotj^ ffie»nbsp;random fit uel t 'tmcndu. Deicâû aût hoc regnu erit cynbsp;hgt;ec corona, donee is ueniat cui debetur iudiciit, doneenbsp;KfHMt Chriflus,cuius efl iud.ciu,lt;]ui expcäntiogentiunbsp;efl,?y lud^eorun, rcflitutio,mundi^; totiusredemptio.nbsp;ludaicum hoc regnum non flabit,repudiatus erit hic panbsp;pulitf,donee ueniat id ^uod ord'matum efl, tempus feiltnbsp;cet gy regnum reflitutionis gy Meßias,cui iBud dabo,nbsp;er reddam regnum leternum, er pacifjcum, felix gynbsp;beatificum.Vnde^ui poft Sedechiam ufljuead Chri^lSnbsp;reges fiterunt gyfacerdotcs,c}uoru unut Hircanusponnbsp;ttfix diadema capiti fuoimpofuit,fi-uftra fibigyhocnbsp;er iOud uoluit uendicare,cum ei regnii non debcretur,nbsp;fed illi cut repofltum erat, de ijuibut Malachias: Vos fànbsp;cedotes contaminatis nomen meû,gyc.Chriftus aKtemnbsp;tnunda oblatio eft, gy facerdos m ^ternü fecundu ordinbsp;nem M.elchizcdech,deflderatus cuttiits gentibus,

2.8 Ertu fili hominis,propheta,amp;die,Hare dicit dominus deus ad filios Ammon,ÔCnbsp;ad opprobriu corum:amp; dices,Mucro munbsp;cro euagina re ad occidendum, lima te uCnbsp;incerheias 8C fulgeas.

Ad dextram quidi Babylonius ueniet contra regnu Id det, ut ithc cofummationificiat ad mandatum dominitnbsp;fedgyadflniftrâquocj; paueniet ad filios Ammon,adnbsp;Rabbath iüäinclytä urbé,rfgiii Ammonitarü metroponbsp;lim. Ad opprobrium tÜorum ueniet,digni enim funt opnbsp;probrio,gy cumgaudio ludaorZ opprobrtZ irriferunt.nbsp;Pradicas ergo 0 Bzechiel, gy ad Ammonitas fùturtvninbsp;gladium, iam iaméj^ euagmatum,gy praparatum ad ocnbsp;cifionem, gy fitlgorefito terrentem, ut deuoret totHtSnbsp;^uic^uid attigcrit,nefit 'manis terror iUius.

4^

-ocr page 378-

19 Cum tibi uidercntur uana, 8i. diuinaren tur mendacia,ut darehs fuper colla uulnenbsp;ratorum impiorii, quorum ucnit dies innbsp;tempore iniquitatis præfinita*

Cerfoiatio Ltcrt tibi idola GT diuinatores rejpodmnt euißonc, quot;**’'*“’ iMnataineneflillomdiuinatio,^^ tnëdaciüfentiestibinbsp;diHuab aruj^icibiu.Occafio potiui tibi er it hteccon/onbsp;latio falft, ut cum iugulo gt humeris impioru ludtcorunbsp;óccifor(tpóniaris,utfimili Micio fubdaris,qtMdatiuidênbsp;ey tutu quoi^ueßnis 4 domino deftinatus applicuit,crnbsp;ipß quoq^ 4 peccando poflhac ueliiu nol'mt de firent,

Reuerteread uaginam tuam in locum in quo creatus es : in terra natiuitatis tuæ iu^nbsp;dicabote,

I Sc effunda fuper te indignation? meatin ignefuroris mei fufflabo in tc, dabocptcnbsp;in manus hominum infipientium 8c fa^nbsp;bricantium intcritum^

51 Ignieris cibusîfanguis tuus eritinme» dio terræîobliuioni traderistquia ego do*nbsp;minus locutus fum»

Expleto operb tuo cotra AmmonitM,redi 0 exercitus Chaldteorum Ml Babylonem, uagmatuam/m tocumquinbsp;tibi décrétas efl,in quo cr creatas coaluifli, ut te quo^nbsp;que in terra natiuitatis tu£ fuo tempore indicé,gt ef^nbsp;fùndam fuper te 'mdignationé meam,ut Medorum Persnbsp;ftrumq; uirtute capiarK.liebrlt;ei tarnen ad AmmonitMnbsp;refirunt,feddiuus Hieronymus magis placet.tn ignetenbsp;' confumifacia,nbsp;nbsp;nbsp;in manibus comburentiu te artiflcu:

tu quoq; gladius uajlaberis, flultoru imperitorunt, qui artem non habeant cudendi CT acuendigladios,utnbsp;tuquaquam ultra acuaris,liineris, eSquot; terreas ßlgore adnbsp;occidendum,fedßs ipfe quoque cibus ignis, cr effuftisnbsp;per te fanguis in te potius rodu»det,cr obliuioni tradanbsp;risperpetUte,Grpereasfemper.

^CAPVT xxrr.

T fadum eft uerbudominiad mcjdicens,

Ettu fili hominis,nónnciudi cas,nónne iudicas ciuitaté fan*

guinum, 8c oftendes ei omnes abomina* tiones fuas^

Nónne iudicasf Sermo efl cotra lerufalë, cr peflimos tnorespopuli ludaicigtfacerdotufuoriim.Ciuidaliudnbsp;tiunc tibi agenda cenfes 0 propheta,cum omnia corru^nbsp;ptißima uides,quàm ut earn Hrbem,ubi ius Grfas maxinbsp;tnè coculcätur, ubi innoxius fanguis ßne timoré dei gtnbsp;hominum effunditur,acriter obiurges,ct‘ imminens iUnbsp;lud graue iudicitim domini merito fuflinendiim indices,nbsp;oRendendo omnes abominationes fuas eidemf

EtdiceSjHæcdicitdominusdcuSjCiui* taseffundcns fanguinemin medio fui,utnbsp;ueniattempus eiustSC quæ fecit idola connbsp;tra femetipfam,utpolluerctur*

tram dci nbsp;nbsp;Crebro GTßne timoré peccado maturamus iram dei

' in nos. Primum omniu fceleru, quafanguinolenta urbs eomittit,ut mereatur de proximo dijferdi çr ßniri

truculento fato,fed iHi digno,eâ,quod idoU uel^di efl pro dco uero, cr adorauit opera manuHfuarli,Mnbsp;pramonita toties effet 4 domino, GT feua iiltionniiri*nbsp;pictatis comminataxontra fuam autê propria faluteninbsp;! Jpreuit uerbum domini,ut poHueretur per omesnbsp;tium abominationes, cr fupra omnes.

In fanguine tuo qui à te cffufus eft dli' quifti : Sc in idolis tuis qua? fecift^poi^“®nbsp;cs Î Sc appropinquate fecifti dies tuos,»nbsp;adduxifti tempus annorum tuorumtprO'nbsp;pterea dedi teopprobrium gennbus,»*^nbsp;rifionem uniucrfis terris»

E-ffudifti innocentiu hominum cr fan^rumptop tarum fangutné,donec implererts ufque ados:(r‘‘'‘nbsp;coluifli,inexpiabilia duo crim'ina,ob qua diutitur''*nbsp;fiere non potes.Venitenim tempus iuflauicißii^‘^nbsp;ut er templu tuum deijeiatur, er dues occidait-'’quot;^’ ,nbsp;opprobriu fias cunâisgentibui,quoru omniii^'‘^'''‘nbsp;nationibus espolluta,cr quod multo tcmporcF'^‘^^nbsp;batur tibimaliifuperuemuru,difßrcbaturq;,i‘^‘'S^nbsp;poenitcntiä,nuncinflat.Secu»düenimimpixtiii^nbsp;tuum thcfaun'zaRi tibi iram in die ira.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

y Quæiuxta funtSCquæproculàtc,'i“' bunttejfordida.nobilisjgrädistuin“’^“^

Idcirco dedi te illußonem omnibus terris, quàm procul exiflentibus, ut de te triumphent,lt;^nbsp;deant flultitiam cr dementiam tuam. Sordidenbsp;abonünandis idolis, er impietatibus co/ifli«'!^^nbsp;lisinmalo, qua quondam omnes fide ernbsp;fuperabas: grandis mteritu, ut quanto fubü^'^'^'nbsp;tantonuncfirtiusrucres.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ejj

fuo fuerüt in te,ad effundendû

Vtinterim caterapratermittâ,principestii‘''^j(, tia fed roboris er brachij firtitudine iudicàttb'V.

. runt in tc innoxiu fanguinë;quanta aires tanta latrocinabàtur in pios homines crnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[t,

Parentibus malcdicere ucniale erat,cuin pfiflet itlis mortis pana. Peregrines oppr^/J^ dnbsp;non iBis fufficeret pro omni anguiliapcregi^^s^nbsp;exiltum patria.Pupillos cr uidu4S,quoriifninbsp;fidium cfl in legum iuüitia,non folivm conbsp;fed oppreflerunt, cr lUorum paupertatcHlßP‘nbsp;runt,qui fortiores erant er ditiorcs.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. jtllï

mcapolluiftis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.JinP

Spreuiflis faniht mea offcrëdo immÜda cotrs deliter, no de omnibus, fine fide CT uolutdf-mea, in quibus me colère familiariternbsp;pio otio couertiHis in impias lt;ifliones,pccc^^,^^i(tinbsp;dando liberiusemniugenera, cum totiifiihfnbsp;cr Icgi audienda er facienda inflandumf^^^jifnbsp;a Viridetra do res fuerüt

dum fanguine, SC fuper motes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifl

-ocr page 379-

lEHESKEEL» 17^


EZB C HIEL


tlt;,fcelus opcrati funtin medio tui.Vc^ ffcfidiora paths difcooper «crût in te,im^nbsp;munditiä menftruatæ humiliauerûtin te.nbsp;Etunufquifq;in uxoré proximifuiopequot;nbsp;Wtus eft abominationem, amp; foccr nurumnbsp;polluit ncpharie,frater fororéfuamnbsp;Cti»!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oppreffit in te,

Sufurronrf.aimwwtor« çfdolofi primat in te fortiti PW ti«tcj,no ad aliud intenti,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut tnnccentiit ft

'^“»1 poHuerêt.fy cau/àf fanguinif cSminifcerètur con ^'’‘‘ptophetat dowini crcuUores pietatitijuofcunci;,nbsp;Contra legefacrißcia peregifiif in motibut ç^exceljis,nbsp;Bädlirn çr idolci cuTiâis. Infrd tf nifcd nifi fcelut,dolutnbsp;^ii^''itmueniutur.Turpitudo omnifgenerit et 'meenbsp;J ‘**»gt;igt;tfilianoßierinttuuàptttribiii,zrmatretdfinbsp;^stiountK contrafnt cr licit» copuUti.Non parcuntnbsp;•’quot;’’•'««litioBfn/îrKorM. Omnia plena edulterif f:focernbsp;m nuru^fjiff. fororis iura nefciuit,ut non ute»nbsp;f w pair e uiolaret fororcm.

’ fan “quot;^^’^^^perötapud te ad efFundédû Pißfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuperabundantiâ accc.-

tuos calumniaba es,ait dominus deus»nbsp;’»««oitw/r-iöi.winocetM fannbsp;** «“(’’''’•Nfcfßiute pauper» uerterut 'm lucriinbsp;P**® ß*^nbsp;tXnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pareëdo per iniuriä ad omnes,

^utn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prohibuerim.Sedn5 mi

tgt;roh^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;isgt;i^rant,

dom«,i“noagiiofcetetmeum f'if,ubib’‘Lquot;* ß’'”i‘dätcf,Talif autê euadit ciui*nbsp;(’‘‘’»dit audiuntur,»bi rxiti«»« ultionK e«inbsp;IXnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’‘oAntit«r,crti»wgt;-d«ridffKr.

fuper fangmnétuû

lebü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aufpræua^

Ci3 ƒ‘,””'’'’8 nbsp;nbsp;nbsp;in diebus quos ego fa

gt;4 Et Jr ‘locutusfum,amp;faciam»

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dih-.l'^ t’-rras, 8c deficere faciam immun^

^t.= V

^“»111 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doftttni irafeentii in feruot eon

manus comploderé pra nimia im 5?.®”^'’’'°”^’’** auariticicrcrucklitatétuain.nbsp;' ”»«1111nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ognofeat, utrum uel animo uel

poxf ”** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iracundiam f»A'merc pro eo tem

crt,t^‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/»mere de»

P°ftqih nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locututfum, crficilt;im,ut

tione; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ierufalem,dijfergam teinnaquot;

dai^ *” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paleat uen

CihL‘^‘’'^‘^gt;^P'^ß^^itindicabo fordet tuatient

t^in confpcöagentÏHm:amp; '8° dominus»

iud^'^ f^ponSt.-Et uel hiereditaberii et poßideberü “detiâpoIlMfrjî in conjJe^fcgcntiM,Onwf»

gfUtes «d aßficient igaominia er poUutionet tuaf,tui poßidebunt ht feruos.Tuncautefeies^»idßcerif,amp;’nbsp;fenties iußitiam iudiciorum ditünorum,

, Etfodu eft uerbu dAi,ad me,di(en9gt; ly Filihominis,uerfaeftmihidomusifraêlnbsp;in fcoriamtomnes ifti aes,amp; ftannu,amp; fer*nbsp;rum,amp;plumbum in mediofornacis^fco-'nbsp;ria argenti fadi funr.

18 ^Propterea haeedidtdns deus,Eo quod uerfi eftis omnes in fcoriä, propterea ecccnbsp;egocögregabo uos in medio lerufalcm

, congregatione argêti, 8C xtis^ ÖCÜtnni^ ölt; ferri,amp; plubi in medio fornacistut fuc»nbsp;cendam in eaignem ad conflandum, ficnbsp;congregabo in furore meo ÔC in ira mea,nbsp;amp; requiefcam. Et conflabo uos,

Exaggeratio continua e^ fceîerMn ludaicorumtcliù ludæi nunefeoria dicuntur,ßgt;eeiem quidè habcntec ponbsp;pull dei, 'mterim autem dicati uitijt cr impietatibui innbsp;deum cr homines,propter ^uod conflandi fine 'm igae,nbsp;non ut mundeniur, qui nihil hübet auri er argëü ueri,nbsp;fed ut cofumâtur igne (ùroris diu'mi, uarijs paenii, nonnbsp;cerrigëdi fed dejîruëdi infornaceurbisHierofolyntit,nbsp;ubi omnes pariter coßabuntur commixtione horribilr^nbsp;feutfl parité)quot; tes, ßannumjerrutn cr plumbum ßrtuinbsp;ci 'ini}ciantur,ut olim MLtimmiuscoflauittera Corintbi.nbsp;Hecrequiefcere poterit fîtror meut, donee poenaru»nbsp;ucßrartim ultioneßerofatiatut.

fadus eft fermo dfti ad me,dicens, Filihominis,dic ei,Tu es terra immüda^nbsp;amp; non compluta in diefuroris»

Alia prophetia ad idë fub alia orationis J}gt;ccic,cotrit lerufalem omnibus uiti/s deprauatlt;t,qute^ fit fine omninbsp;humoreff'atije cr pift4tiî arida ttflii«, corrupt» p otsnbsp;hûm'mu Jîatutfà tnaximo ufq} ad minimüTerra 'mquit,nbsp;es tota 'mculta et cotam{nata,quam dum firuor ultionisnbsp;diuine adujferit,nuÜut imber clcmêtiie earn poterit re»nbsp;fiigerare.Tâto uepriüfentiumqifqualore obduëla efl.nbsp;Ut nuÜa jfes fit reßitutionis eius çrfœcunditatis,

Coniuratio propherarû in medio eiusx Sicut ko rugiés capiens^ prædâ,animasnbsp;deuoraucrûtjopes amp; prenü acceperüt,ui»nbsp;duas eius multiplicauerüt in medio illius*nbsp;Pfeudopropheta con/firauerunt contra ueros,ut panbsp;riter paeem poUiccatur.fcremiaacfimdes occident crnbsp;perdant. Cumcf; deberent fe patres pneilare populo O*nbsp;doëhres, ipfi contra leones fe exhibent, prædones.iniftnbsp;riatores cr oppre/Jôres pauperis uiduaru,pupillorum,nbsp;deuoratoresplcbis cr impoßores,nonauiüpietatentfnbsp;fedfisimi queftum quicrëtes,(y quibut pojfuitt iniquifnbsp;medqsatquemodispromoucntefr

-ocr page 380-

EZECHIEL.

15 Sacerdotcs cius côtempferuntlcgêmcâ, amp; pollucrunt fanduaria meaûnter fanäfinbsp;amp; prophanö non habuerunt diftantiâtôCnbsp;inter pollutû amp;niunda non intellexerûtînbsp;amp; à fabbathis nieis auerterût oculos fuos,nbsp;¦ amp;coinquinabar in medio corum.

Lfgé (iocere fcruare fufceperat facèrdotej, maxime abo/ninantur contemnunt,i quibm contritnbsp;phax cr'ittifani!klcontaijunantur,utfupra diéhimcSl»nbsp;NmH«» ratio legis habetur in difcernendis mundis ab imnbsp;nuutdis,Uel cibis,legibus Uel moribiK. Otium fabbatoriinbsp;uerfum efl m exercitiwm omniu crwinum er libidinu,nbsp;ut nunquam turpius poliuatur gloria mea,

a.6 Principes eins in medio illius quafi lupi rapientes prædam : ad effundendum fan-guinem,amp; ad perdcndasanimas,6t auarcnbsp;feäandalucra.

uhkw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defêndere populu er dirigereadmes

bT * nbsp;nbsp;nbsp;Hora deberent,pafloresmflituti à principe paftoritdoa

mino,ipfißimi leones funt,tanto crudeliores,quanto mi tuts fubterfitgere poßut hos dominos fubditi,fed prjeebenbsp;lUorum expoßti ßuntfine aliquo deßnßore:ut nihil cu^nbsp;rentdiligentitti,quàmfîqui5recl(imetiüoru'miuriie0‘nbsp;crudelitati,quo iîlivm ßaciant exempHt rcliquis,occidennbsp;do crudeliter, er innoxium ßangumem elfuttdendo,quinbsp;fuo fangittne tueri ouium falutem debuerät, ad id à do»nbsp;ttüno condufh, er à plebe honorati er ditati. AnrnMnbsp;itaq; quM feruadtis domino fufeeperät, has ipß trucidainbsp;er di^erdunt : ut hofiis plebi nuHus ßtimplacabilior,nbsp;quam fi hi qui maxime deßnfare ab miurqs debebant,nbsp;omne fiudiufuum eo dirigant ut ditefcant, CT auarituenbsp;fue fludeäi, qua poßint libidinari per omne nephas,crnbsp;fine timoré pauperes oprejßos feruare.

Prophctæaûteiusliniebâteosabfqjtcm perameto uidentes uana,8Cdiuinantes cisnbsp;niendacium,dicctes, Hæc dicit dns dcus:nbsp;cum dominus non fitlocutus.

a8 Populiterrae calumniabätur calumnia, SCrapiebant uiolcntertcgenum amp;paupe-rem affligebät, amp; aduenam opprimebancnbsp;calumnia abfey iudicio.

Proche« nbsp;nbsp;Omniit iÜoru maloru maxima caufa funt prophebe,

lonim™** ttonfacientesfutmofficiu,nonlatrantesfidclitercon* tra lupos iflos,ouium nuUam curam habentes, fed uoranbsp;citatts,libidmis,otij,er blanditqs demerendi dominos»nbsp;iii prophete lenibantfermonibus fuis, crexcufabantnbsp;quiequid mali agebatur à pritteipibus, uana diuinabat,nbsp;èx mendacijs quefluofls populo imponebât, omnia fubnbsp;pretextu uerbi dotm/ti, cum iHud minime didicißet neenbsp;''' curaffent,cuimaximèinflslierant:ficq^nonfolumuernbsp;bo,fedfaâD pro omni uirilifua,non que populi,fedfuanbsp;querebam cum iniuria oppre/forum.

Etquæfiui de cis uiröquiintcrponerct fcpcm,amp; ftarct oppofitus cótra me pro ternbsp;ra,ncdi(riparcm camïSi non inueni.

5® EtefFudi fuper cos indignation?mcam, in igne iræ mes confumpfi cost uiam eoru

lEHESKEEL.

in caputcorfi reddidi,ait dominus deus. ,

In tanta fceleru abundatia quefiui de eis aliquenqui ire mee poßit re fl Acre, quiq- inflar Kofis, Aartmffnbsp;Samuelis incendio meo fe opponerct,nbsp;nbsp;nbsp;no potttirepi

rire.lmónolui exorari,leremie precipiêsneorardfirt tarn corrupttßima urbe. Totam enim iram effunderenbsp;decreui in eam,er confumere lUos uolo,roddêdouiamnbsp;eorit in capita lUorit, uel propria peccata querficeraiit ,nbsp;authoribus tribueiis, uel certè 'm capita ducüjpracipnnbsp;er prophetaru,quorii nuÜus fltit,qui irafeentidoata^ ;nbsp;änderet reflAere, quorû quoq- caufa terra fquahiaiitf !nbsp;que deferta,imbrem domini fufeipere non meruit.

lt;fCAPVT XXII r. J T faâus eft fermo domini a®nbsp;mc.diccns.

R| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Fili hominis, duae mulier^*’'


liæ matris unius fucrant.

5 Etfornicatæfunt in Acgypto,in feentia fua fornicatæ funuibi fubaeftafu”nbsp;ubera carum, 8lt; fraâae funt manuur P“quot;

bertatis carum.

Comparâtdaminusre^uifraëler

nis adulteris,huiufmodi paradigmate docés nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{


idolorù,er mgratitudmë ifraëlitaru,uttotinti^‘’K reat er iuflitia dei er clemêtia,difcatqi colertnbsp;IttMi, er idololatria deteflari. Vnius matrisnbsp;fitiflc régna heeduo tempore DauidisCt'^'^'^''^nbsp;cuius primeuäinflitutionè docet, er abnbsp;fationé, ab eoflatu quê in Aegyptohabuit-pofl mortem Jacob er lofeph auâeuehemr^^iltnbsp;flatim ritu colëdi idola ab A egyptijs didicertu,^^nbsp;nicationë nommant facre litere, deflëhonëfl''^/nbsp;marum à fuo creatore ad creaturos. ibinbsp;uirgmitatis flatim figna prodidit, ueluti ditnbsp;ra intumefeût er fianguntur:amor fciHcdnbsp;tur in multos, qui integer debitus efl creator! ƒnbsp;quitndoquide amari uult er debetnbsp;ma,uifceribus er uehementiatquodnbsp;prêter deu aliud diligit anima,quod no P’'‘’P^^ f;

/| Nomina autem carum Oolla Ooliba foror eius:amp; habui cas,nbsp;runtfilios amp;fiIias.Porroc3ruiii*’nbsp;Samaria Oolla,amp; lerufalem

Occreuit dominus ambabus nomina,Sagt;’^^f,iir Ahala,tentoriu fignificanstludaiconbsp;liba,tabernaculum meum in ea.nbsp;pto idola colere coeperant,cum iam in P‘‘^nbsp;domino deo foli uxoresfaâe fliiffent, (Jnbsp;Haris dei,ubi uehementcr auilenbsp;poris creueriifit in regna duo : Samariif/d‘'^i^‘’nbsp;quia deccm tribuum, er leruftlotf minus»nbsp;Beniamin er Leui.

5 Fornicata eftigitur fupcr^.^ infaniuit in amatorcs fuos,nbsp;propinquantes.

Primum deficit lt;i lt;/f 0 fuo Samaria nbsp;nbsp;nbsp;oru'^

boam uitulorum cultura, idolaAffit^^^


-ocr page 381-

EZECHIEL.

itfuff ijHfns, fj)reto dei auxilio, Syrortw» ttmicitia amp;/quot; ßdfinfeäanda.Licet autc nomini diuiw uitulos crrxenbsp;ad Actfab trtttpord (iowwittm colendo,deindenbsp;*«»«1 tiWM libidine depertft, iwpudenterq^ propenditnbsp;^didolagentiü uicinarH Syrorum, ut non/olum pofleanbsp;Misrot l«dilt;,fed nudto aiitea rcx ifraël Acbab ido^nbsp;^^^iittneDaitufeo cf'alifs locis aduocauerit in regnunbsp;'^'''’^kvropinqttitatK confuetudinefafcinati ad malunt,nbsp;’“quot;«t foliWH perfidia religionii fal[lt;e poîluercntur,fcd

•^fftitos hyacinthe principes, Sf magigt; ^Jäi’jiuuenes cupidinis uniucrfos,e^tes,nbsp;y ^^nfovesequorutn.

ƒ’«ledit fornicationes fuas fuper cos cle ^8 filios Affynorum uniuerfostSC in

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**' quos infaniuit, tn immuditnS

’atin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habücgt;

quot;»»«tb ^Fpto,n0reIiquit:nam Sfilh dot confr « in adolefccntia eius,amp; illinbsp;fuper earn.

’W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AffyrioŸupriMo^

gt;H‘igtflratibui,cum eleibßimK equi»

Per^‘‘°’'^’»xifuntfidutia(^adiutor,o,^uorü^^ f®*quot;»!;' '^^‘^f^^‘ffttifunt,omnia eotraiußione domini:nbsp;Pecit »«tn-gcrtto, didiceruiJt opera earUM.nbsp;(^orporif fui copia uelut adultéra dij$nbsp;ceremoniff cr rittbin fa-:nbsp;r ’’'^’’'«I'KpKlcbrtwn deleilabile uideba-ifraelita; pr^ infanta fwdtafuper^nbsp;quot;Mfi infuum dettw uerwn.Sic aiuemnbsp;f ‘‘^°^f‘^uierunt,ut Aegyptiorum^uoquenbsp;tifgligerêt, ijuibuf edo£h iaW oliwnbsp;löor« enw» fuperfiitionibut prt-adhuc effentinAegypto m adonbsp;prim««»deuirginuti funt, tbifornbsp;deo pfanu cddiceruru,^ dotnihSnbsp;ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tgt;*ncprintumnegltgere ac idobt

fb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nianus amato-

»ft ^*^^**'^ manusfiliorû Affur,fuper

»gnominiam cius, tulerunt, SCipfam occi-

SladiotSc faflæ funt fainofx mulie

ftTrfditK eft regnum ifraelA/fyrioru ‘‘‘’’^^^toribui fuis phufer Teglatphalaffarynbsp;''’'’'etri ‘^’‘‘'/‘^^tinijuoruinfatiiuit libidmcmtipfi uelutinbsp;'^’‘^^niam difcoopcruerunt,filios crfiUafnbsp;'nultis trucidatis.Omniiinbsp;cxempluw fada eUfynagogatu-^‘¦‘Onnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicia taliafècertint

^’’¦petà*^’'^ /}gt;^inttlioris rcli^uerint,fcd ^‘'(‘tiuitate fibi uendicarint. Primo enim cee

ÏEHESKEEL^ i»o pMorf Affyrÿ filiM Gad^Kuben dimiclùe tribus Manbsp;naßts,(juicquid ultra lor dauern erat,deinde reliquas trinbsp;bus regni ifrael er Somariit.

11 Quod cü uididet foror eius Ooliba^plns quam illa infaniuit libidine,amp; fornicatio.'nbsp;nem fuä fuper fornicationêfororis fux,

li adfilios AffyriorûCepræbuit impudent ter,ducibus ÔC magiftratibus ad fe ueniennbsp;tibus indutis uefte uaria,rquitibus qui ucnbsp;äabantur equis, amp; adolefcentibus formanbsp;cundis egregia.

I? Ëtnidi quod poliuta effet tuiaunaam^ barum.

gt;4 Ëtauxit fornicationes fuastcfi^ uidiffet uiros depidos in pariere, imagines Chahnbsp;dæorumexpreffas colohbus,

CttJM autem regnum luda uidiffet fub rege Manaffè, AtmuUria ^tiomodo punit J effet foror eius Samaria ob hbidmem,nbsp;ipfa ({uoq; A haliba,in qua erat dei tabemaculu Hiero-folyma.non efl excmplo cites cotnonita,ut pedem retranbsp;heret ab errore,fed auxit potius fàmicatiotiê germantnbsp;fute. llla enim femel cr forts idola fabrieata efi in Dannbsp;CT Bethel à principtotifla autem crebro in excclßs^cf“nbsp;ipfo deitemplo adorauit ftatuâBaal,cr ßrnicationenbsp;fuam Aßri/s prtebuit,id eîl^deorum fuorum culturantnbsp;fufeepit, ita ut ambarû fororum unaflereißrnicatio.nbsp;In eo autè auxit lerufalem ßrnicationes,quodimagmesnbsp;deorimChaldaicoruuidit inparietibus depiilas,depenbsp;r'iftqiamare,fDrma crlibidtnedecepta, Quantoenmtnbsp;religio fuperflitiofior er rarior efl, deq^ remotioribusnbsp;allata,uel etiam arlhus prohibita, tanto auidior defldenbsp;rari folet, more nudiebri. ideo iudas quoque ardentius Prohibitnbsp;concupiuitexternarumgentiuritus,quodilliuenufl:if= «»‘ß»»«»“nbsp;find uidtbanlur,omniaqi tanto magts perplacebantf^quot;'^^^^^nbsp;quanto minus licebÔi. Admirabaturimaginupiâuros,nbsp;fculpturtu,cinéîuras,tiaras,colores, ßrmas egregiassninbsp;htliUinon pulchrum uidebatur quod apudidololatriiSnbsp;Chaldaorum er Affyriorwm inueniebatur. D«plo pUnbsp;ccbat quicquid lege prohibitum erat,ut femper negaUnbsp;cupiunt honünes,ernituntur 'm uetita-iluncios autemnbsp;miffos 'm Chaldeam, de Achas mteUigitur pâtre E;?:eanbsp;chi£,qui cUmSyrorit regeamfcifiam 'mift,cr de Damanbsp;feo exemplar altarisextruendinùfit. QuodregnuSylt;*nbsp;rijcflcut cr ifraelts erAffyriorum flatimpoflea Chainbsp;diets fubieitu efl. A ^«4 Chaldtea idoloru omniu culturanbsp;exordiumfump/it cr ritus facrorum.

-ocr page 382-

BZE CHI-EL

IS .Dcnudauitquoque fornicationcs fuasx 8lt;. difcooperuitignominia fuam ïSC recef-fit anima mea ab ca, ficut receflcrat animanbsp;nieaàforore eins»

19 Muitiplicauitcnim fornicariones fuas, rccordans dies adolefcentiæfuæ,quibusnbsp;fornicata eft in terra Acgypti*

Îfrà'îiw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itidii ad Affyrios nuncios ntißßct pro au=

xilio pcrcgrinis ßacris,ucnerÜt Chaldici çjquot; poHue» runt lüud : amp; quia uoluptas non eft pa-petua, fed citonbsp;iam Cffaturatareceftitab eorunbsp;foederc.Vnde OS' ego cernons turpitudines OS ftrnicasnbsp;tiones omnibus publicataf,r^ceßi ab ea : ut qute fororhnbsp;foekrauicerat, pocnaruçlttoq; magnitudine fororemfunbsp;p£raret,qua: tantte procacitatis fidi^ut cMiihs erroresnbsp;adolefcentise fua m grauiore iam letate comnütteret,nbsp;OS Aegyptiaca Chaldaicaq^ uitia libidine feâaretur^nbsp;(ßurco amore infaniens 'm cocubitores fuos, in idola osnbsp;d^moniorum ritus : qui cupidißitni funt Veneris^nihilnbsp;inagis appetentes, quàm ut honor foli deo debitusfibinbsp;dc^atur,0S hominu mores quàm maxime deprauensnbsp;tur. Spurcis et obfcœnis fermonibus propheta adoriturnbsp;.peruicdciam os fitrorem fcelc^lißimorii hominu,apudnbsp;^os tam faélaquàm uerba quaiitucunq^turpia internbsp;homines illos turpia amplius non erant.

Nfc ccftàuit feelus adolefeentiie fute, imô reuerfà efl poftquam mihi nupta fiierat,ut amp;• in eremo,os îm ter«nbsp;ru repromißionis fujfiraretantiquam libidinem,in quanbsp;deuirgmata eft:,fraàafunt ubera, os omnis decor uir»nbsp;^nitatis perijt.

Propterea Ooliba, hæc dicit dns deus, Ecee ego fuicitabo amatores tuos côtra te,nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de quibus fatiata cft anima tua î amp; congre

gabo eos aduerfum te in circumitu,

ij filios BabyloniSjamp;uniuerfos Chaldæ^ os,nobilcs,tyrânos^ SC principes (Pakod,nbsp;SoderKolt;i)omncs filios Affyriorô,iuucnesnbsp;forma egregia, duces ôC magiftratusuni^nbsp;Merfos, principes principü, amp; nominatosnbsp;afeenfores equorum omnes*

3.4 Etueniét fuperteinftruâicurruamp;rota multitude populorumthafta amp; clypeonbsp;galea armabût côtra te undiqjtS^ daboconbsp;rS eis iudiciü,8c iudicabût te iudieijs fuis.nbsp;Etponäzelummcuin te,quem exercentnbsp;tecum in furore: nafum tuû amp; aures tuasnbsp;præcidentîamp; quæ remâferint, gladio côcinbsp;dcnnipfi filæs tuos 8c filias tuas capiét,8cnbsp;nouiffimum tuum deuorabitur igni*nbsp;.HaiSenusfcelera,nunc pœna. Qawnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;es turpi^^

tudinem Aegyptiprtun gentis iwnuwdie, qua omnium

lEUESKEEl.. beftiarttmftmulacra ueneratur, proptereanbsp;ira te amatores,quoru fatiata esamplexu,O^ ’^^‘quot;^i^nbsp;ab eorum fordere, ut quantus prius amor erat,finbsp;odia uertereris,ut quoru dementata es libidine,'nbsp;ftilibusarmis coßdiaris, os' undiq;appetarif'Qi^^nbsp;inquam,deosadlibidinem fatiandâfufcepi^i^quot;nbsp;eorum nunc arma hoftilia fufeipies. Print prouiunbsp;idola in tllorum giratiam colui^H,nunc eariemnbsp;CCS, auratos milites, équités osoninesnbsp;quorum in textu nomma uel propria, uel offioioru,^^nbsp;regionum fcribuntur, qua oseomunitcr intetp^nbsp;pofflitt, contra te pralia cruentanbsp;cum dolore. Omnes enim armati te obruëtnbsp;militares tda,armatura infigni inftrulh adnbsp;rum nuper decor cm'm idolis admirabaris, anbsp;ro os importabili indicia condemnaberii,qito’’''^^jjnbsp;xiliacontrauerbum dominirequifierat, OSnbsp;ritum fteeras padu, ab his iudiceris uelutnbsp;meo fed illorum iudicio. Non te lapidabutit,fedP^^'^nbsp;dent nafum OS aures ex uehementia iwportuti'^'^^^fnbsp;dite. IJon rel'mquent ex te quenquam, fednbsp;OS de populo refiduosgladio deqcient,fil‘osff'^^nbsp;captiuos abducent, OS quod reftduumfteritlt;*nbsp;tttadomorumosurbium,ignecomburent^

16 Etdenudabuntteueftimentistu'^r lentuafagloriætuæ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ

2.7 Etrequiefcerefaciam fcelustuSd^'^’^p fornicationé tuam de terra AegyP^Lgnbsp;leuabisoculos tuosadcos,amp;Atg)t .nbsp;recordaberis amplius*

Ornatu ucftiu tuoru te tuidabut,quibutego ram,os uafts gloria tute,qute tibi ad ceretiuid^'^nbsp;aurea argêteaq; concefferä,omnia Babylotii^‘^,nbsp;buntur. Hac aut omnia facia,ut perditanbsp;OS uultu ueneftcio aliquo dcturpato,quiefeal^^nbsp;fcelus tuu OS ßrnicatio,quam didicifti OSnbsp;Aegy'pto,ut poftquam nafum auresqsnbsp;toribut priftmis placere non poßis.Poeditatii^'’^nbsp;feia oculos tuos leuare no audebis ad Chaldlt;e‘^‘Çi/iiinbsp;tantopere complacere cupiebas,ut dotn'mif de'*quot;'nbsp;poftpofueris, ut tandem in fuperftitionuoi»»^“nbsp;olim in Aegypto didiccras,obliutonein ffinbsp;18 CQuia hæc dicit dns deus,nbsp;damteinmanuseoru quosodiftb*^nbsp;hus à quibus abhorretanimatu^j peSnbsp;ÔC agenttecum in odio:amp;nbsp;labores tuos, amp; dimittent te nudanbsp;minia plenam, amp; reuclabiturnbsp;fornicationü tuarum, fcelus tu^*^nbsp;nicationestuæ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pp(l

50 Fecerunt hæc tibi quiafornicaj’^^^^i, gétes,intcr quas polluta es in ido»®%,nbsp;ludteos confiâtfemper odio habuiftèetetenH^nbsp;à quarum tarnen idolts os ritibus abflinefeti^nbsp;rant, tnhorum manustradcndiprlt;edieMgt;Wgt;^fit,nbsp;dementati ßeruiu, quos oS exanitno abhenbsp;qui omnia hoftium crudelium odia perftreiK'

-ocr page 383-

EZECHIEL

«i-bts er excelfa multo labore extruäa diruent, ‘‘itfirent,nudam, inhoneßam,nbsp;quot;“’’’ofam etfeortationu tmmunditqs pollutäpro»nbsp;cojnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludibrium ergaudium fittu=

lii^^'*^‘‘’’’‘‘'^‘‘^ti‘‘»nfuperßitionu confortio er fimi 51 j quot;‘^ßtuum aticupari conabantur.

l'cènJ'* 3mbulafti,amp; dabo ca^ Si in manu tua.

’ C^alicêfororis

£b '^^^’'’'’’tionemquæeftcapaciffima. ’’ori dolore repleberis; calice mee

in ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;um,ÔC potabis ufqj ad feccs,amp;

tualacerabis: '¦ locutus fum,ait dominus deus.

’ iicQ nbsp;nbsp;nbsp;‘“‘‘aßimilari uoluißi in perßdia idololatria,

quot;•i'ttih ^^^‘^°‘l‘^^iudicifaußeribibespoßeam, Dat t^onuertendis dominus calicem tor^nbsp;quicquidfellis amaritudinisc^nbsp;^«tiç 1(’‘‘‘'tatoribus, er prißina eos reßituat fantnbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proßindus er latiis,paenarum

''ofoh^‘^‘'‘^^^‘^‘''^K’''titate.Nouißima quoq; bibet Hie tornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uaßatam, erße quafi ß»

epotabitter ad ebrie

dutem bibet ut calicis tcßas di 2’tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w er lambens, tandé etiam conßin

Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tormentorum cali»

^‘gt;11111 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P°^ corpus

’’icar; “ 9«oq’porta fcelus tuum.amp;for*-

Q “quot;estuas. oblitaesmei,crproiecißinbsp;l^‘«tiKi^^’'^^.‘‘^gt;'^’hildeme curaßi, abieeißiomnenbsp;*^tn,i,'^‘^['^°”gt;phiccndi: ideo ego quoqj abieci te, utnbsp;i(t f“« uiribusfapieiitia et lußitia nitaris,nbsp;”'fi intpiUfUagando per créanbsp;5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnillam muentens rcquiem,qutedominu

•^is n'ad me,dicens, Fili homi*’ Î-» ^a'nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicas Ooilam 8i(. Ookbam,

Q J’uncias eis fcelcra earumî*

% nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt, 6lt;fanguis in mant

Slt;cum idolis fms fornicatae S8 ’’^’hi filios fuos quos genuerütnbsp;fissdtlfuorandum.

S«i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*” fabbatha mea

Cu

idolis fuis, illijj^’^f’^erentur fanäuariü meum in dienbsp;in ij, P^iiucrentilludîetiam hæcfecerunc .

adultcria lerufalem er Samaria’ feparatim

lE'HEîKEEL. l8l defcripfèriiL nttnc pariterfifiit iudicio, lt;iccufatit»te Condemnanbsp;pr(emijja,conaeinnat iegejcilicetaaultcrarum,lapia4nnbsp;dtif:breui fententia, Quiamœchatæ funt cum idolU,ç^nbsp;ßlios proprios occiderunt ingratiam adulterorum.^iccnbsp;hocficeruntforiscr in mmtibiü tantum, fed tandcntnbsp;infra tpffMJi templum, in thalamo mariti tanta cr talianbsp;flagitia comnuferunt : hoe ejl intra lerufalem, ZX udnbsp;moenia lüiui, in uaüc Gebinhom, unde pojl filioru ma^nbsp;fiationem mantbu^ adhuc fiUorwn fanguine madentibutnbsp;templum mcum ingrcßifunt, mthi quoq; facrifcia ob»nbsp;laturi,nonfecui aeßde adulterißratu furgens,pro»nbsp;xime inaritum accedat,refduum libidints expletura.

40 Miferunt ad uiros uenientes de longe, ad quos nucios mifcrant, itaqueecce uenenbsp;runt: quibus telauifti, S^circuhnilhftibionbsp;oculos tuos, amp; o rnata es mudo m ulicbd*nbsp;Sedifti inledo puIchcrnmo,Slt; menfa ornbsp;nata cftantetetthymiama meum,amp; un*nbsp;guentum mcum pofuifti fuper cam.

4a Etuoxmukitudinisexukâtiscratincaî etin uiris quidemukitudinchominöad^nbsp;ducebâturet ueniebät Sabeos de deferto,nbsp;pofuei'untarmillas in manibus eorum,Slt;nbsp;coronas fpcciofas in capitibus eorum.

Non fuffecit ei firnicatio cum propinquis dijs, ftdad peregrina facra accerfenda nÜcios mifu,ut ritus exter»nbsp;nos difceret, aliarum gentium diuos ueneratura. Velutinbsp;omnem adultéra habitü impiefli, corpus lauädo, oculosnbsp;fiibio uel minio limens, rnundit muliebrem préparas, innbsp;le^lulo fedens, auida praparataq^ libidini,epulas praponbsp;nëstfacrificia mihi offvrëda et thymiama meu^qd’fpecianbsp;liter mihi iujfera fieri, tu idolis adulter is tuis off^ebds:nbsp;er quas mihi laudes acclamarc debueras et canere pfal»nbsp;mos,peregrinis idolis cecimßi, tuä^ falutêiüisretuliflinbsp;acceptâ. Tandè tibi aggregaßi homines plus quam pluri Aduitcrijnbsp;mos,qui de uniuerßs locis ueniebant tecu odulteraturi,nbsp;audientes te tuos amatores trailare tarn fuauiter,ut etianbsp;delocisdcfertisetremotis, Aethiopia fcdicet ZT Sabeanbsp;uenturifint,qMndoquidemetiam illorum populoruntnbsp;idola füfceperts colenda, tanta infania uoluptatum, utnbsp;armillds ueßras er difcriminalia imponcrettsmantbusnbsp;er capitibus amatorü ueßroru,fiue uobtßpfis,ut plenanbsp;ornatu magis coram me turparemini, quanto magisnbsp;Ik uos placere cupiebatts.

45 Et dixi ei qu^attrita eft in adultcriis.Nüc fornicabitur in fornicationefua etiam hfc.

44' Etingreffifunt ade3m ,quafiadmuhe^ rem mcretricctficingrediebanturadOolanbsp;lam 8C ad Ookbam mulieres nefarias.

Vtrafq; aüoquitur, Sic attriuißis frontem iam diu, er in adulterijs ftc confenuißis er ßa-nicattontbus, utnbsp;nec modo ßtis nec'unquam deßitura uelreuerfura adnbsp;dominum,donee hac uos terra tenuerit. More enimmenbsp;retricum aceeßiem prabent omnibus ingredi ad eas cu»nbsp;pientibus uiris, nullam rcfßmint fuperßitioncm, fed cernbsp;tatim iüas proci poüuut, er ipfe eis publiceproßituunnbsp;turfceleßißimtenefariaqi mulieres,nbsp;bhh

-ocr page 384-

EZECHIEL

45 nbsp;nbsp;Viri ergo iufti funthi iudicabunteas iu

dicio adultcrarü,amp; iudicioeffundentium fanguinem.quia adulterx funt,amp; fanguisnbsp;inmanibusearum-

Tradamerga «o$ ambiujerufakm crSamttiriam pntucndashif tjttibtn nitro uos tradidißis co/t/fturcatt'nbsp;das. Iufti enim uirifttnt,iti eo guod adultéras ac parrici==nbsp;das me iubente difcruciant. Ab iliis etiim iuftogetttibusnbsp;afftigentini CT capiemitti,quartern idola uatia es“ turpianbsp;deferto u^ro domino deo colere per libiditunt er «J«nbsp;tumaciamprafttmpfiftis.

CHæcenim dicit dominus deus,Addult;; ad eas mulntudinem,dlt; trade cas in tumulnbsp;tnmamp;inrapinam:

47 amp; lapidétur lapidibus populorü 8C con fodiantur gladiis corum; filios amp; filiasnbsp;rum internciét,amp; domus earum igné fuc*nbsp;cendent*

4^ Etauferamfcclus deterra,amp;difcento* mnes mulicres,ne faciantfecûdum fcelusnbsp;earum.

49 Etdabunt fcelus ueftrû fuper uos,amp;pec eata idolorum ueftrorû portabitis.*amp; feie^nbsp;tis quia ego dominus deus»

contra adui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocis tua congrega ad eas o propheta mul*:

t*tu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes populos,cr primum diripiatur earum uniuerfa fub

ftantia,deiitdelapidentur cr confodiantur gladijs,filij eartim,cr fili^ trucidentur, cr domus ardeant. Hac etwnbsp;tew omnia fient,ut auferaturde terra impietas,ut totutnbsp;orbiscognofteat zeludontinicotra idololatriam, quantnbsp;feriofe uelitfoluscoli à fuisfidclibus,utq; difeant ex hocnbsp;adulterarum idoklatrarum^ iudidoduro omnesgen»nbsp;tes procul etiam pofitæ,earum pants eruditlt;e,/jmilianbsp;deuitare: ut poftquam iudiciumdomini durum contranbsp;idololatras receperitis quod meremînt, tue cognofeatiinbsp;folum dominum adorandum, qui honorem fuHm altertnbsp;non cedit,qui folus coli uultnbsp;nbsp;nbsp;debet*

lt;CAPVT xxiïir.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iââum eft uerbum domini ad

*««nfisgt;diccnsî

KimLæuO NoBt« annui hic dicitur à captiuitate lechonûeregiSjCUm quo Ezechiel quoq; dudus eft Blt;t«nbsp;bylonem,quo anno Sedechias regnare capit i» lerufa^nbsp;lemprofratruelefUt idemftt annus captiuitatisunius,nbsp;crregnialterius.Vltimas eftautem aâus Ezrchieltsnbsp;contra lerufalem, ^tti contigit prouidentia eo die quonbsp;capta eft obfidio^reuelata propheta codem die.

2- Fill hominis,feribe tibi nomen dici hu« ius in qua cofirmatus eft rex Babylonis adnbsp;uerfum lerufalem hodie.

lubetur annetare diligenter decimam diemdecimi nenfis,m ^uo propheta exiftntte in Chaldaa, rexBa*nbsp;bylonis capft in ludtea obfidere lerufalê exercitu fuo,nbsp;J Et dices per prouerbiu ad domum irri-tatricem parabola, 8C loqueris ad eos,H^cnbsp;dicit dns deus,Pone ollam,pone inquam.

IEHESKEBL»

amp; mirte in earn aquam»

Congère fruftaeius in cS,oninf^i|jj, tern bonam, femurarmu, eleâanbsp;bus impie.

PinguifTimupecusaflumejCOp^^Hijj queftruesoffiufubeateffcrbuitcotu®nbsp;amp; difeoda funtofta illius in medio

Pone,inquit, oUarn «eneam, ey' nütte in cr pinguiftimorum animantium corpora irtpUftfnbsp;cide,tam femur quàm cruscrarmum,iarnt[‘P^^(inbsp;genter ab oßibus fepara, carrubus quoc^ tuipnbsp;tem offa compone fub lcbete,crfac ftruesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It

mulos,ut efferuefcat non fern elfed betts,cr dtfcoquiouur cames intrinfecus,nbsp;ter incendio concrementur: cames autem innbsp;crementurfubito,fedfenftmcoquantur.Siedil^nbsp;lem obfejja eft,ab anno fcilicctnono Zedechi^gt;'‘l/^uifnbsp;uttdecimum,utfame cr pefte conficerenttirnbsp;tantum populäres,fed magts magnates ipfit'^nbsp;ftacamtum magna crmeliora.

  • 6 nbsp;^Propterea hpc dicitdominus

ciuitati fanguinu,onx cuius rubig®' .( eft,8lt; rubigo eius non cxiuicdcea:p^Jjj(nbsp;tes amp; per partes fuas cqcc eam.nonnbsp;fuper earn fors,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w

'Vis autem feire 6 propheta, quit fit ifte leblt;f^“^f cames cr ojfa,id eft quid figtuficent, ftcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Hierofolyma: oUa tcneie, qualtm cr dues minare folent, ciuitati 'm quainnoxiorumf»'^jL^nbsp;fus eft,cuius rubigo, id eft malitia mmia eft:d^‘nbsp;fuppofttusfit,tamcn rubigo eius non eociwtnbsp;feuerant cnim etiam capti at^ cruciati innbsp;rc.Pcr partes confumitecam, crnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fit

neat ex iliis faluus:nuUum fruftum tarn pi poftit ÇTfaluari,poftloftam loachas, pofinbsp;kirn pater lechonia, qui captits locumnbsp;fuo quoc^ tempore capiëdo,fic quoquenbsp;qui ffufta carnium non iHepide dicutiturft’“nbsp;titudine.Non cecidit fuper illosfàrs,ut alijnbsp;alijfaluarentur,fedcnn{lis communis uend*quot;' |jj/

  • 7 nbsp;Sanguis cnim eius in medio

per limpidiffimam peträ pofuiii'^ptd* efFudit ilium fuper terram, utpo^'^nbsp;ripuluere,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Ö nbsp;Vtfupcrinduccrêindignation^

Sc uindida ulcifcerertdcdi

fuper peträ liinpidilfimam ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Plena eft eniitt fanguinis fUtorum CT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!ƒ J* '

damoiiibus facrificauerunt, cr prophetangt;l’lt; uerbum domini oecidcrunt:quein fanguinf^‘^quot;^^ijii^nbsp;perlimpidam petram,utnecdeumlaterejnbsp;»«new, ncc operiri puluere,nec à petranbsp;perclametaddominum, nuUa ßueareeludip^^ilnbsp;fiindatur quàmmaxime potcft,utnbsp;tarn mani/tfta inexorabilem prouocet furotnbsp;ni, ad innocentem fanguincm uindicoiidum-limpidapetrafanguiseffùfutab impift,in‘r


-ocr page 385-

ÉZËCHIÉL.' réoneiiirl er rapmarum, niilU pmtmt, fed hctia Uónbsp;l^^^pMmdeteflitntur uiricaßrenfes^tjuibiußdes e^lnbsp;ifluifn,©- dubia fèrtitudo.nbsp;^^Propterea hacc dicit dominus deus,nbsp;yæ ciuitati fanguinum, cuius ego gran*nbsp;Indern faeiampyram*

*-ongereofla quæ igne fuccendas t cofu carnes, conde condimcntumaronbsp;”’^'is,amp;offa comburantur*

“‘‘t’itii non twiios fanguinK, fed multorum dicitur. ^^P^oinultitudinecriminu tuorufaciacgograndemnbsp;ucl titionem, zj- tam moUes in te carnes qMntnbsp;®SI'J liiwndam zr comburam,ut nihil in te remanbsp;cr q«o fuccedentium llt;etitia nÓ turbetur,fatorcnbsp;'’‘°‘‘!ioruni cadaucrUyaddamcommixtionesaromasnbsp;(jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^fKiiincntorum, «e quis Babyloniortim doleat

h ^^‘^‘tuerumq^putore.

uacuS, tur i liquéfiât æs eiusîamp; confie-conf”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquinamentû cius ôC i

cofumpta fterint, uacunnt Icl'mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carbones, ut a:s quoque lüius inca=

confiimatur,ut are confumpto, abflergibilis di/pereat. Non ¦

eft, amp;noncxiuit ' 5 ïnim?i’‘'«bigo eius,neque per igné,nbsp;'’’fetf ” I ? tuaexecrabilisîquiamun-fordibusnbsp;prius, doneequicnbsp;’’'‘^’gnation^ mcam in te,nbsp;iuffum ca:,cum nonfuonbsp;comf.°nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;permanet entm etiam poft

‘^f'Wtditiafieleflacr execrable 'quot;^nec inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cf fio es mandata fordibut

1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emundari, donee in te compleant

fum,Venir,amp;fa-

Ui ^'^’”^*^3,nec parcâ,nec placabort ''’'^¦cah*^ iuxta adinuétiones tuasnbsp;^gotjj^'^^^^jfiicit dominus,nbsp;cr fentetia mea no ponbsp;,facia quod continbsp;^‘ßhnulabo ut haâenus fcelera tua ,nonnbsp;I Hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nudtiplicaueris preces,fed

lt;:ogitationes tunK.

' k- ho ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dni ad me,dicens,

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defiderà

'gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuorûin plaga:amp; nô plages,

f f fiuent lachrymæ tuae. ?'¦'lt;« te' ‘•^tacens, mortuorüluôum nônbsp;anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;circumligata fittibi, 6C

’^wa crût in pedibus tuis, nec lugcntium

ÏÉHÈSKEEtt i§i

Captant quoque uel de proximo capiehdani ùrbeni prlt;edtcit, zy prteoflendit alioportento fecundum uer~nbsp;bum domini. Deßdcrabile oculorum hic pradicitur atinbsp;ßrendum 4 propheta, pro quo tarnen prohibetur luge=gt;nbsp;re quocunque modo. Hoc autem deßdcrabile declara^^nbsp;tur in fequentibus uxor ftiißc. Nihil entm uiro uxoreVxoinbsp;bona amabiliuf,qult;e à deo honüni prouidetur, cr cUinbsp;domini lege contungitur, ZT unum ewm ea corpus effinbsp;citur. Prohibentur fluentes lachrymlt;e,ne dolorem cor*nbsp;dis pro amantißima uxore oflendant,fed fi ßrte nimiónbsp;ßicris maerore fuperatus, taciturn habctogem{tum,nenbsp;faltem prorumpat in uerba:omnino autem luilunt mornbsp;tuorum non admittas:corona tua circumligata fit tibi,nbsp;omatii capiUitq tui non obmittasicomam retineas,quee /.nbsp;tondetur in luéficct' calceamenta quee reijeiuntur à lunbsp;gentibus,feruato 'm pedibus, ne ut Dauid nudis incedainbsp;pedibus pro moeflitia:non operias uultum,ut fieri foletnbsp;'m lu^,hoc e^l,ai»iifit( non ora uelato, nec refiihoni*nbsp;busparentaliorwm'mterfis.

18 Locutus fum ergo ad populü mane, amp; mortua eft uxor mea uefpere: feci^ manc •nbsp;ficutpræceperatmihû

’9 EtdixitadmepopuIus,Quarenonindi cas nobis quidifta(yîg»i^ce»f)quætufacis^nbsp;Et dixiad cos, Sermo domini faâus eftnbsp;ad me,dicen$,

Adpopulumeum mane qute mihi donünus imperm'at iocutusfum, ueffieriautéeiufdemdieimortuaefl «xo»*nbsp;' mea deßderabile oculoru, flatim^ die altera mane ßctnbsp;omnia quie nuhi fiterant tmperata, interrogatus quarènbsp;contra morem egtffem tanta patiëtùeßg^a prietèdent,nbsp;A donuno 'mflru^t,refi)ondeo.

* Loquere domui Ifrael î Haec dicit dominus deus, Ecce ego polluam fanduarium meû,fNperbiâ imperq ueftri, defiderabilenbsp;oculorum ueftrorum. Se fuperquo paueCnbsp;anima ucftratSefilii ueftri Se filiæueftraenbsp;quas reliquiftisjgladio cadent,

12. Etfacietis ficut feci,Ora amidu nô uela-bitis,8ecibos lugentiû non comedetisî ij coronas habebitis in capitibus ueftris,nbsp;Secalccamenta in pedibus ueftristnô plannbsp;getis neque fiebitis, fed tabefcctis in ini-quitatibus ueftris, ôéunufquifqjgemetadnbsp;fratrcmfuum,

^4 Erit^ Ezechiel uobis in portentuîiuxtâ omnia quæ fecit, facietis cû uenerit iftud:nbsp;Se feietis quia ego dominus deus.

Jam nunc polluam 'mcurfu gcntilium hoßittm fan* ibiarium meum, ut cttnUis pateat alienigenis zy pro*nbsp;phanis,in quo habebatis fuperbtam, defideriu Zf ffentnbsp;filutis Uefirce^ zr ad cuius obßdioncm ueflrtean 'mtießrnbsp;midabant. Fiiios quoque zr fihas quos uobis fames uclnbsp;peflilentia reliquosficerant, uel remàferant mariti uelnbsp;nbsp;nbsp;x

«xor« Hierofolymis,confumamgladio. Cytiicquidego fid pro uxorischarißimieobitu,Zr uosfaciet'is.QiMttnbsp;do confuetudoferuatur 'm luëîu,medius dolor efitqualtnbsp;hhh a

-ocr page 386-

EZECHIEL.

ia autem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntalorum incumbit neceßitdf, ut omni

ploratK ttbtior nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de fua anxutate (blicituf,

ad aliorum,quamuif ßnt proximte,mißmlt;K non ingemi fdt.Stupebitis tantum ad inalorum magnitudmem,nonnbsp;attondebitis cornant, necnudis mccdetK pcdibuf^nonnbsp;pl4ngetif,nec amidu ora uelmtntwm udabitis crc.nbsp;fed tabcfcetis creonßiiidemini,^ cofumemini 'm 'mi=nbsp;quitatibutueftris, cruix liberum habebitiigenütum,nbsp;neojßndatis Chaldeortimfupcrbiam,fipublice fierenbsp;ueftriu calamitates er exilium uideamini : ita ut Eze^nbsp;chiel propheta fit uobis 'm portentum, GT omnia qu/Cnbsp;Sic non ficit 'm morte uxortf, uos 'm euerfione urbis ernbsp;templinonfaciatii,

xy nbsp;nbsp;nbsp;Et tu fill hominisgt;ecce in diequatok

hm ab eis fortitudinem eorum,gaudium dignitatis fuae, 8C defideriû oculorum co^nbsp;tum fuper quo requiefcüt animae eorum,nbsp;filios öc filias eorumî

±6 in die illa cum uenerit fugiens ad te, ut annuntiettibi:

17 in die,inquam,illa aperietur os tuu cum eo qui fugit, amp; Ioqueris,Öi: non filcbis uhnbsp;Crateris^ eis inportentum,SCfcientquianbsp;ego dominus.

Et adhuc apertiiM:0,mqu{t,filihommi!4n tempore quando abfiiSero lutbds fortitntbnem er confidentiantnbsp;templif^gaudiu folcnnitatu er ceremoniarum,jfilennbsp;dorem uaforu pulcherrimoru ad tetnplum, quiequid innbsp;urbe pulchrum habebatur er mfignc,filios quoque zrnbsp;filitU,eo tempore quo uenerit ad te de lerufalê fit^eiiSfnbsp;uel qui euaferit, dices urbem euerfam efie:tunc tu prosnbsp;phrta qui prins tacuerae, er genütu liberum non habenbsp;iat,aperies os tuum, er loqueris no ad mtemuntium,nbsp;fed circumfedentes er concaptiuos arguëdo dices,cunnbsp;ßn iOif merito proucniffe, ita utfis iUis 'm portentum,nbsp;vt feiant dominum deum prouidentia fua omnia modesnbsp;rantem,qui futur a pnenouit erordmat,reuelat^ pro*nbsp;phetis, quibus iubetnbsp;nbsp;nbsp;widt adhiberi fidem. Id quad (w

lt;f« tarn BabyloniiC quam Hierofolymieprtefiabattt mis nime,perfidia fua exciecati,donec,ut de talpa dicitur,nbsp;pereuntes agnofcercnt,quod falui ridebant,nbsp;lt;jr C A P V T XXV,

T fadus eft fermodomini ad me,dicens.

Fill hominis, ponefacie tuam contra filios Ammon tÄpro^

phetabis de eis.

5 Et dices filfis Ammon, Audite uerbü dfii deiîHjc dicit dominus deus,Pro eo quodnbsp;dixifti euge cuge fuper fanduariü meum,nbsp;quia pollutum eft * 8(. fuper terram Ifrael,nbsp;quoniädefolata eftfuper domuludatnbsp;quoniam dudi funt in captiuitatemt

4 idcirco ecceego tradä te filfis Oriêralib. inhærcditaté,amp;collocabûtcaulas fuas innbsp;te,SC ponét in te tentoria fuatipfi comedétnbsp;hruges tuas, ôC ipfi bibentlac tuum*

iJbHJCd IkJCCJir«

5 Dabo^ Rabbath in habitaculuincï®/ lorum,amp; filios Ammon in cubilepecorn*nbsp;8C feietis quia ego dominus. unbsp;b ^Quiä hæc dicit dfisdcus,Proeoqgt;gt;rnbsp;plaufiftimanu, amp; percuffifti pede,amp;g”*nbsp;fa es ex toto affedu fuper terram Ifraelt

  • 7 nbsp;idcirco ecce ego extendä manum meä

fuper te, Slt; tradam tein direptionemg^ tium, amp; interficiam te de popuHs,^nbsp;dam de terris, amp; conteram t SC fei«nbsp;ego dominus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cjj

Prophetarum more contra nationes ru'misurbis Hierofolyme erincendiotempliuir^nbsp;dogeftientibus, Ezechiel quoque prophetat,p^nbsp;contra filios Ammon, quorum metropoliinbsp;fiea Philadelphia nur.cupata rt Ptolomao Philai^rnbsp;qui rex Aegypti Arabiam tenait cumnbsp;tem quod infidtauerant proximorum malo,f»'^^‘‘quot;^nbsp;exuSo,er tota ludlt;ea uafiata,captiuatis^nbsp;condoluiffedcbuerdt, prlt;edicitur ipfis quoqgt;^r^(^nbsp;mitas,quam erant pafjuri 4 Madianitif,quifiiinbsp;uel Orientis dicuntur,totam tenentes ereinii^r^^nbsp;Arabiit adiacentem, diuites canulorum, oui»^nbsp;prarum quibus uißüant:dißi quoquenbsp;reni crSaraceni.Qui,mquam,AmmonitiecU»lt;r^nbsp;gna Rabbath urbe, à Chaldaoru quoque exf^^nbsp;ruendi dicutur pok fubuerfam Hierofolyniittii-Ammonitarum defolatione 'm fitperioribufnbsp;bitum ell,er nunc progratulatione fuurepdi^.nbsp;tra terram luda er ifrael,fuperuëturosnbsp;coUocaturos caulas er tentoria cumnbsp;turos, lac er ubertatem terra abfumpturo!)nbsp;intelligant Ammonita maloru necefiitatenbsp;num deum lfracl,qua fitturafuerant prafd/rnbsp;raffe,ut pofihac definant plaudere manibu^ defnbsp;micommodo,quosamaffedebuerant.

  • 8 ^Hæcdicitdominusdeus,Pro^°^|tJnbsp;dixerunt Moabamp; Seir,Ecceficut‘’nbsp;genres,domusluda;

idcirco ccceego aperiä humeru«’i/^jßS, de ciuitatibus, deciuitatibus,in^“^nbsp;amp;defi’nibus cius inclytas terraenbsp;moth, BeelmeonScCariathaim,

gt; o filfis Orientis cum filfis Ammoflgt; bo earn in hæreditaté:ut non fu“*nbsp;moria filiorum Ammon in (jiii*

11 Etin Moab faciamiudiciatSife*^” ego dominus.

Domui luda erurbi cumtemplo Moabu i uic'mi mfultabat, quafidcftitutispriefidKgt;de^nbsp;da Chaldaorum expofitis, ut catera regio’’^^'nbsp;natur his quoque dommut humertimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

dinem HIk adimenda, ne hoSibus ßabylot^^^ nbsp;nbsp;¦^nquot;

quo minus urbes quafdam ^^oabitarum rum fitas uafiaturi fint. Et ut tioabitarunbsp;defiturumfit,Gr memoria gentis eliminannbsp;tom Ammenita quàm Hioabùa quod ego fi fd


-ocr page 387-

EZECHIEL

tradidipro peccato, er in fitioi Aftmwn ^^OibultorexißÜyCtttiK prouidentia oUreguntur.nbsp;.“F^dicit dominus deus,Pro eo quod fenbsp;^'tWumæa ultionem,ut fc uindicaret de finbsp;^Iuda,peccauit^ delinquens, amp; uindi-'nbsp;deeisî

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er Dumajdem e/Jèfcri^

^‘bgt;(ent,idumlt;einon tantionuerboe:^cordis gau eifeï ^^ibuerunt,fedfdüo er manu ul*nbsp;fupplantatiinute*nbsp;er alijs rcgibusfepe denbsp;fudnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oppreßi tnifcre, licet non fine peccato^

^^‘!^^gt;^is.Eosfe dominus nue quoq; pcrcujfuru prte ïüo “nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poenitentia reducä^tur,quäne^

’wnm'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueritaté prophetaru domini,quo

»¦«»tt YiHif dudü mala imminere prophetaue* «ej ’ioi»'”*quot;''' ^cdan urbcs fiieruftt,à quibus regionnbsp;^tniiii'^fuitt,lt;iu£ eruafiitatem pcrpejfie,nbsp;’5 ^i(}

m

ferai)/?mcam fuper Idumæâjamp;aüa

. ‘f’nok j nbsp;nbsp;nbsp;’b auftro.-amp;qui funt in De-

'4 EH'»adent.

^'^oin nbsp;nbsp;nbsp;Populi mei I fra êhSc facient in

^fcijj‘^’'^3irâmcamamp;:furorcm meum, meäjdicit dominus deus,nbsp;B knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitcrint de Idumteis pofl capti*

(»0 ?’’'t’°’'erccundi templi, cuius temporis hi ^crcii^^^^^nonfcripferuitt.Aßabylomco autentnbsp;b ’ deuiâos non eft dubium^ Po«nbsp;¦'*** diciexcrcitus Chald£orum,nbsp;ccclefia, quieiüamernbsp;domino congregauitt er fubie*nbsp;??°'’«ntlfr«Cl«'ifti find ui£toria,nonad

deus,pro co quod hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fefunt

gt;6 ”lS*tiasôC implentcs ini e Pfopt

deus.ccce fuper Palæftinbsp;-’5 **^fcrfedores,SCpcrdamnbsp;gt;nf‘'*5n,7’‘’'5*quot;’ær«gænisî

c derf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnas arguens

'*5'^ ». b 0 uî.3-*1“*^ ^8° dominus,cum

' w *»?'''*¦”'”“mf“P'r~s-

^‘‘bylonis inebria çÿ. °^°‘’'^imoinfultaitt,inimicitiarumuete*nbsp;’cc'^’’¦eti-ifcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domintts^Mihiuindidam

P*^***^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occidëdo, dunt

adimplentes: pro-ç^^‘^^^j^^^^‘‘'”camanus inter fibres interficiet. aliorum fimper exdforesnbsp;^^‘icrunt.Phcleti enim er Cerethi pro«

IE HE S KEEL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185

/Ir4f0)*« er fxdpr« interpretantUTfamp;fecMidttm lit dteos quidam Paleeftinorum olim erantfamili£,fed comnbsp;munitcr magis h£c nomina fufdpienda fiunt quàm pronbsp;prie. Vrbes autem maritime efie, er ad littus maris P4nbsp;Uftinarum urbes notum eft, quas excindendas dominusnbsp;pr£dicit,nimirum à ßabyloniis, ficut er Tyrus er Sidon, Omnes enim eas regiones ac urbes Babylonius un4nbsp;ctimifiraëlitisdeuiciteruaftauit,quasifiaél 4 dominonbsp;lege ^üofaica dudivm iuffiis, excindere twluit^

lt;rCAPVT XXVI.

T faâum eftin undecimo anno prima méfis,faâus eftfermodonbsp;mini ad medicens,

Fili hominis,pro eo quod dixit Tyrus de lerufalê, Euge,côfr3dæfunt



portæ populorum, côuerfa eft ad met im-plcbor,defertacft.

Poft Pal£ftinam fuccedit Phaenicis regio, cuius me^ tropoliseftduitas Tyrus, qu£appcîlatur liebr£o Sy= nisiamnbsp;ro^; fiermoneZor.Quiaautemcapta lerufalemipfaganbsp;uifacft,erinfultauitconft'adis partis,per quas maxi*nbsp;mus olim populus ingrcdiebatur,fperauitq,- fi Tyrus exnbsp;hoc potentiorem er illuftrioremfituram,er de uidn£nbsp;urbis damno exultabat: idea eius quoq; excidium fittu*nbsp;rum pr£dicitur de domini uoluntate,ut difiamus ab omnbsp;nt mala uolutate cauere, ey nemim male ueJle,necgau»nbsp;dere in difiendio uieini,uel altcrius hodie,ne eras nob itnbsp;intolerabtlioracontingant.


Proptereahæc dicit dominus deus.Ec-cccgo fuper teTyre, ÔCafcêdere facia ad te gëtes multas, ficutafcéditmare fluâuans;

2j. SC diftipabunt muros Tyri,amp; deftruenc turres cius;8lt; radam pulueréeius de ea,SCnbsp;dabo earn in limpidilTimam petram,

  • 5 nbsp;Siccatio fagenarum erit in medio marisnbsp;quia ego locutus fum,ait dominus deus;nbsp;amp;eritin direptionemgentibus,

Tyrus celeberrima urbium in mari fita, pr£dicitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

àmarisftulhbusobrUenda,permareintcütgendoexertam * cüum tumultuoftim,inumcibilem, infiniti populi er ronbsp;boris Babylottici regis,ut qu£ in robuftifttmo monte etnbsp;petrafita erat in ipfimari, ertutiftimus portuserat_nbsp;omnium maritimaru gentium, ipfa eatenus deftruendanbsp;fit,ut fila petrafine muris,domtbus crhominibus ret*nbsp;tinquenda fit, fie ut pulueres quoq; non fint remanfitri, .nbsp;fed proijciendi in mare. Ad nihil pofthac aliquâdiu uftii 'nbsp;futura, quàm ut ibi pifiatorum retia fifiendantur. O«nbsp;mnes autem iUius diuitias diripiendas à gentibust

  • 6 nbsp;nbsp;Filiae quoque eius que funt in agro,glanbsp;dio interficientur; Si feient quia ego dns.

  • 7 nbsp;^Quia hæcdicit dominus deus,Eccenbsp;ego adducam adTyrum Nabuchodono-for regem Babylonis abAquilone regemnbsp;reguni,cumequis,amp; curribus,amp; equiti-bus, 8C cœtu populo^ magno.

  • 8 nbsp;Filias tuas quæ funt in 3gro,gladiq inter

J



-ocr page 388-

EZECHIEL

fielet: amp; circundabitte munitionibus, amp; comportabit aggeré in gyro : ôC eleuabitnbsp;contra tedypeiun.

Et baliftas cótra eSponet in muros t«os, amp; turres tuas dcftruct in armatura fua*

«o Inundationccquorüciusopcricttcpul uis corü;à fonitu equituni,rotaruni amp; curnbsp;ruum mouebuntur muri tui, cum ingrcC«nbsp;fus fuerit portas tuas quafi per introitumnbsp;urbis diffipatae.

11 Vngulis cquorum fuorum coneuka^ bitomnes plateastuastpopulum tuu glanbsp;dio cædet,amp; ftatuæ tuæ nobiles in terrantnbsp;cerruent.

|X nbsp;Vaftabuntopes tuas.diripicnt negotia»

tiones tuas. Et deftruét muros tuos,et do^ mos tuas præclaras fubuertentt ôC lapidesnbsp;tuos,amp; ligna tua,amp;pulucrem tuum in menbsp;dio aquarum ponent»

Vrbes er oppida Tyrofubieila, uici c!quot; ca/leHa ia Phontteif littore^ metaphoricos fiUæ ttominantur^nbsp;gladio oeddentur, CT robore tormentortim obtinfbmtnbsp;tur cr lt;irmis beUicti omniigeneris,qute iüo tempore tanbsp;vfu crant ad dirueiidiu urbes CT caftra: ut oßendaturnbsp;exerdtiM babylonid ßrfitudo terra crmari.QUieideonbsp;fient, ut rerum fine coÿwfcant meeffèdominum,Babynbsp;tontuf enim priut tjuidem fubditas Tyro 'm littore dui-tates çr cafieOa fubuertit,pofiea obfedit,uallauit zr uinbsp;fit etiam Tyru:tatttam^ introduxit nwltitudinë equi^nbsp;ttmi,ut puluere equitatui zr fonitu ululanfts exercitutnbsp;TftM di® rotarum^ flrepitu, amp; equorum h'mnttu urbif firnda»nbsp;f***•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menta mouerêtur. Et jîc mgrediebatur duitatë dißipa

tismurls,quafidecampofecurus 'mgrediët uiëhriofus exercitut, utplateas conculcentequorum ungulie, CTnbsp;emnis populutduitatif corruat, cum nobiltbut quon»nbsp;dam fiatuis,cr itnmenfîs diuitijf,ut ligna et lapidesre»nbsp;fidua 'meendio, 'm mare fint proif cienda. Omnia ha:c dinbsp;cutttur rhetorico er caftrenfii modo loquendi,confuetonbsp;omnibut populis, quo er facr^ literlt;e utuntur, îüon adnbsp;rigorem litere hicc fieri poterint,fed maxima urbitnbsp;perditiofignificatur, ut folent dißipari duitatet çrnbsp;regionet.

Etquiefcerefadammultitudinemcanti corum tuorum,dC fonitus cithararum tuanbsp;rum non audietur amplius.

Etdabo tein limpidiffimam petram,fie catio fagenarum eris,nec ædificaberis ul-cra:quia ego dominus locutus fum, ait donbsp;minus deus»

Ineptalatitia zr 'mfolentia exceßiua canticorum et muficaliumgaudiorum, cr Ubidintim materies omnisnbsp;cefiàbit,redigeturq; 'm folitudines magnas, quiefùeratnbsp;omnium fi'equentißima cr celeberrimat Vitra autemnbsp;non icdißcatida didtur,quod de longo tempore,^^ ali^nbsp;quot hominum feculis inteUigendum efl, locutione po»nbsp;*” pulari, ut omnia.Extat enim hodie, er 'mterimfemper,nbsp;er ebrifli domini tëporibut, fed pcn'mfulafaHa efl nd

i8

IEHESKEÊL.

littutmarts,qute fiieratinfula, QuodautemTyritif bis oppugnationem infecularibut hifior^ijs honbsp;mirum non efl,cum fdamut multa did tnfcriptnriirnbsp;ëfa,quieGrads uoluminibus non inuemaMwMtf^nbsp;rum tanti fadamus authoritatem,lt;juortiperfidiamCfnbsp;mendada deteftamur. Fotefi etiam dici nonnbsp;dam intclligi derefiitutionempriflinum regniß^nbsp;cu poflhac Romanis esquot; Grads feruicrit feniper,lt;iigt;^nbsp;libet etiam Hieroiiymi temporibusPhoenicts ncbihpnbsp;ma GT pulcherrima fùerit,eo teflantequi uidit,

15 ^Hæc dicitdominus deus Tyro, N**” quid non à fonitu ruinae tuar,6lt;gcmiw!**nbsp;terfedorutuorum, cum occifi fucrint,'”nbsp;medio tuicommouebunturinfulæ.

I Si defeendét de fedibus fuis omnes cipes mans: auferent exuuias fuasAquot;nbsp;ßimentafiia uaria abiicient, amp; induenn*nbsp;ftuporejin terra fedebut, Si attonitinbsp;repentino cafu tuo admirabuntur^

17 EtaiTunaentes fuper tc lamentfl, tibijQuomodo perifti quae habitas*'””nbsp;ri,urbs inclyta.quæ fuifti fortis innbsp;habitatoribus tuis,quos formidabant»”nbsp;uerfi^

; Nuncftupebuntinfulæin dierwin?”’^ Si turbabûtur infulæ in mari,coqu®”*’nbsp;luseorediaturexte.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

üunquid in die ruina tua zr gemifu uulnd^ tuorum et oedforum non commouebunturt«^’’'^nbsp;fula cmnes reliquat OiHtwj reges territinbsp;tur,dcfcendentes de folijs fuis, omnem reg»“quot;^^nbsp;ttem,faftum zrgloriamdeponentes. Diadef^^'^'^nbsp;pitibus, pretiofarum ueftium fidgoremnbsp;fiuporisuehementia uertentur 'mamentiai»gt;^'^ nnbsp;ti fedebunt in puluere ,fiimilia formidaiite[/'‘'*^^fnbsp;tantam urbem eorruilfe con/^exerint:nbsp;bunt'm terra bonis effe perpetuum. Sedlatnexd^.^nbsp;fument, zrflebilc carmen,dicentes: Quoßiod^nbsp;quahabitos m mari,urbs mdyta cr lauditiß'quot;^^nbsp;flißima^ 'mfularum,euius dues pote/itißiifi'nbsp;bus timebantur zr reuerebantur,quomodofl^‘^^^nbsp;ruiftifNunc flupebunt fuper te omnes nauttnbsp;tiatores maris indie pauoris cr ruinatua,‘^.^^„i(nbsp;ex te negotiator utprius egreditur, et/ublata tpnbsp;tarn ßrtitudo quàm maieflas,uel dum tatexule^nbsp;firn uidentur mcndid,qui fuerant principes-

19 ^Quia b JC dicit dominus deus,^''^ dero te urbem defolat5,ficutciuifaquot;^’^yPnbsp;non habitâtunSf adduxero fupernbsp;fum,amp; operucrint te aquæ mulr^’nbsp;Si detraxero tc cum his qui def^^”nbsp;in lacum ad populum fempitetn“»^[^ji/nbsp;locauero teinterra infimanbsp;nés uctcrcs cum his quideducuotutnbsp;cum,ut non babiteris,cum^ dfdt'nbsp;riamin terra uiuentiumgt;*


-ocr page 389-

EZECHIEL»

^‘gt;?gfr4io c/t pr^diébrum prophctico môre,lt;lUdfi ^^i*r:Ciÿlt;mdo tededero,ô Tyre,urbemitiperpetuîtnbsp;lt;lt;(10«,fient ciuitates funt aliie,qnie omnino non hanbsp;dam abyfifiis infinitorum hoftiMn te operiet^nbsp;fcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundo (tbfcoditifitnt,de‘

^»tcfadmfirna, adßueds cr infiriora terra,tra VobuTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“t fiant partes iMilpium,utfint

fcjb fi'^^pit^namiferia fletus, nuüant pror/ùt ‘^fii^ationem apud uiuentes, fednbsp;»tniii/1^habeantur ,tibijpfi faàno=nbsp;Oui ^1^^‘lhna, duafi dua ßeris maxima nihil fis,nbsp;^^^^‘‘»^firrimafis.

quif¦'fdigam te,amp;: non cris,amp; regt; ' inucniêrisultrà in fempiter*

”iwis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decore tuo, ut qua fiterasgloria

fi^ horror.-quafita cris er non *’’’gt;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quarcntis uitiuw.,eius fdlicet qui

^‘1'4 agit, fedtutvm, qua tardius refi *ow»it(»! conucrteris teipfam.nbsp;TcapvT XXVII.

T faflum cft uerbum domini ad mc,diccns.

Tu ergo fill hominis, affume habitat in introitunbsp;^ﻫi hi4jJ»“æcdicitdominus deus,O Tyre,nbsp;^'”' PLïnJ‘’ffrfeâi dccoris ego fum,

Cf ft “* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prophetam Tyrus, quia ffi es

er Efaias pradixit poftfe^ ’'^gt;^mi^‘’'‘'‘quot;^l^^‘*^am.Habitatautem mj introit« manbsp;^‘^^‘fiimo de alto uenientes noues filici“nbsp;f populorum multorum adnbsp;[^gt;i‘*ia ufque modo omnium propemodumnbsp;autemnbsp;dJ ^’'^f'^^bia e^l,qua quiequid bonorumnbsp;°'!’''^gt;fua diligentia cr uirtuti tran fieri»nbsp;’’’'left. ’'^'j2,''^gt;Perfiihdecorisegofiim,quafcilicetnbsp;'*‘’‘’”gt;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, er qua nuUo indiget ad Iblen»

Finitimi tui qui te ^oci„Ç(j.^’^t)*fnpleuerütdecorem tuum»nbsp;op '^/’ß'‘fi^at,uelintra,locutioneHebraica.nbsp;fi^ er terminos efiè mari conclu»nbsp;tundiquc,quo tutior fitnbsp;(iff’ ’'‘^ifi'^^^muroru, turrium er adium per/ènbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fis omniu urbium,

Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^'^^^quot;^‘ßi^if^artificibusadificata,

lt;gt;hmiferittt.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extruxerunt te cum

\ï' ^^oulatis(indrK)ccdrum de Liba

^anquam de noui pulehra er pre» nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mercibut,utpofiqudm

‘^‘‘^fi^PP^^l^^dé defi:ripferit,molu,anten» proram,corinâ,fines,opertoria,pelles,nbsp;lEHESKEEL» 184nbsp;Cf* Cf fcTit ^«t6z« nauium optimé mftruébru ufus indinbsp;get:tunc tempeftatë iüi er uentu aufirum,quo fluélusnbsp;maximi comouebimtur,uenire denuntiet, er earn fitbianbsp;cere naujragio. Per hac enim fignificat urbisTyrianbsp;euerfiionem à regeNabuchadnezer,fiue,utmultipu*nbsp;tant ab Alexädro, qui fex menfibtu ip fam obfedifie ernbsp;cepifie narratur,poftquam Darium uicit in Lycia.

qucrcHs deBafan dolauerunt in remos tuoSjS^ tranftra tua fecerunttibiexeborcnbsp;filia AiTyriorum de infulis Italiæ»

Tant a pulchritudo nauis, ut remos haberet cedritiof no undelibet,fed de Bafamtranjlra ebumea et cellaria,nbsp;in quibus pretiofiora reponuntur de infulis Chettijm,nbsp;uel Italia ilUus qua Gracia fit uicinior, de omnibus feinbsp;licet occidcntaliumitifiularum partibits.

  • 7 ByiTus uaria de Aegypto texta eft tibi innbsp;uelum,ut poneretur in malothyacinthusnbsp;amp; purpura de infulis £lifa,fadafuntope^nbsp;rimentumtuum»

Defcribitur quid Tyrd mittat twaquei^ prouintidad Oeçoe perfiilionem decoris fui. Byfius in Aegypto quàm manbsp;Xf«iè nafcitur,ex quacontextu eftTyria nauis uelum,nbsp;quod malo fufigt;êditur.operime»tu autem quod in foilsnbsp;calore atque tranquiHo nautis atque ueëhribus prabetnbsp;umbraculum de hyacintho er purpurafit,qua junt denbsp;itfiulis Eli fa, lonq maris fie appelions infulos^

  • 8 nbsp;Habttatores ßidonis 8C Aradij fueruntnbsp;remiges tuitfapiétes tuiTyrefadi funtgilnbsp;berna tores tui,

Antequamuemat ad eosqui longe habitant proxi» marum prouintiarum deferibit auxilia. Ciues,inquit,nbsp;Sidonis er Arodif, qua uicina eil infula,remiges tui:gitnbsp;bernatores autem er nauta alij non funt, quàm tui fa»nbsp;pientes ô Tyre,tton aliundefopientiam cmendicare conbsp;geris, er peritiam nauticö:tui in te nati filij ey fapien»nbsp;tißimiuiritibi fufficiunt ad omnemornati!yn,non eHnbsp;ut aliunde aduocare cogaris exteros.

  • 9 Senes Giblfi 8C prudétes eius fuerStin tenbsp;reformatores rimarfi tuarum t omnes na^nbsp;ues maris amp; nautæ earum fuerunt in teadnbsp;commifeenda commertia tua.

Senes Gibli),hoce^,exercitatißimi artifices compa» Cibt^ {honum,ereruditißimißerunt in te,idoneicuratoresnbsp;corroborationu er refiéhres ftrëkl teilorum erfif»nbsp;furarum tuarum,ne quid unquampericulorum ex rui»nbsp;nis patereris nauium tuarum. Omnes quoque noues manbsp;ris er nauta earum ßerunt in te, jrequentauerut nunnbsp;dinos tuos,mercium commutationesernegotiationtsnbsp;intecontrahebant.

  • 10 Pcrfæamp; Lydiamp;Libycs cratinexcrcit«nbsp;tuo uiri bellatores tuitclypeum SC galeantnbsp;fufpenderuntin teproornatutuo,

Eortißimos confiât fitifie Perfas, quorum rex Cyrus Efaia uaticinio pradicatur,qui rege tiedoru fubuerfonbsp;Eabylonë cepit. Lydos quoque ßrtißimus rex Crcefiisnbsp;rcgebat,à Cyro tarnen capttis.Libyof etiacum Troglonbsp;dytis er Aetbiopibus ueniffe contra terufalem,in Paranbsp;hhh 4


-ocr page 390-

EZE C H IEL

tpoineno»Ifgiwaj. Qui ut iïlorwn tein^orum floren^ tißimi er ant,fanwfi milites,Tyrits urbii definforesnbsp;eße mcmorätur,cs'nd terrendos bofte s fcuta crgalcMnbsp;i«t£T muroru propugtMcula fußgt;endiß'e,ut complcrent.nbsp;gloriam tuam,fi(erunt ttbi hotwri,arma bellica optimitnbsp;aduehebant,quaeß'esfirmior,

11 Filii Aradii cum exercitu tuo crant fuper murostuos incircumituîfed ôC Pigmæinbsp;quicrantinturribus tuis,fcutafua fufpennbsp;dcrunt in mûris tuis per gyrum, ipfi comnbsp;pkucrunt pulchritudinem tuam»

Aradu. nbsp;nbsp;ArddwMi in/ula tota ciuitas, habet contra fepoßtu op

pidum Antaradu, uicina eSl Tyro. Hi funt in exercitu conferipti, er parati femper urbis Tyriie tutores,cuflonbsp;des^ turrium ciut, ad quasfu/penderut pharetrasfuatnbsp;pergyrtt,complentq; cr adiuuät laude er celebritatënbsp;tuam. PigiMifi dicuntur Capadoccs uel Cubitales.

11 Tharfenfes ncgotiatorcs tui,à multitudi ne cuncîarûdiuitiarûîargctuo, ferro,ftannbsp;no,plumbocj^ repfeuerüt nundinas tuas»nbsp;Tlfarfis,nuibufdam Cilicia habetur,alijsuero Carthanbsp;go.ejuam colonia eße Tyriorum nuUi dubiu e ft. ipfi denbsp;occideiftibus partibus argêto, firro, flatiiw er plumbonbsp;Tyri nundinas impleuerut.Videtur ^uoque totum me»nbsp;diterraneum mare Tharfis did.

  • 15 Græcia,amp;:ThubaI,amp; Mofoch, ipfi inftinbsp;tores tui : mancipia, amp; uafa xrea adduxe*nbsp;r un t m erca tu ra m tua m»

14 DcdomoThogormæjCquos amp; équités, amp; mulos adduxerunt ad forum tuum»

uti nbsp;nbsp;lortf s qui Hcbraicè appettaiur lauan erThubal,id eß

Ibcri orientalcs,ucl de oeddentis partibus Hiß)ani,qui ab ibero ßumine hoc uocabulo nuncupatur,erMofochnbsp;quos Cappadocos mteU!gimus,ubi er Cafarea Cappanbsp;dociie,MaZ‘t(^^ didtur. ifti pretiofum Tyri ßcere comnbsp;mertium^ut mancipia,er tenea uafa ex Cortntho addu»nbsp;cereat Tyrut«,er de domo Thogorma, id eß,de Phri»nbsp;gw equos er équités er mulos, quorum quondam ilianbsp;prouintia maximam habuit copiam.

ly FiltiDcdan negotiatorestuitinfulæmul tænegotiatio manus tuæ: cornua cbur^nbsp;nea Schebenim (prfKonej)commutaueruntnbsp;in pretio tuo»

Rhodoi nbsp;nbsp;Non raro etiam Hebrids fcribitur ambigue *yer'y^

Septuaginta in fuo codice unZ Icgut pro alio, Mt incertum fit quid uerius. Hoc autë in dubio,ubi fideinbsp;ratio aliud non cogit, malo fentire cum Septuaginta.nbsp;Vt tarn nobilcm er maximam Cycladum infulam,in Ionbsp;nio mad Ahodum, nauali certamineglorio/àm, er obnbsp;tutißimum portant mercatorum omnium receptacu»nbsp;lumprophetanonobmiferit,utpro legi potueritnbsp;dim ‘Tgo Rbodtorit negotiatores Tyri fitesnbsp;runt, infula quoque mdta diuerfarum gentium auxesnbsp;runt mercimonium eius,aßirentes dentes ebumeos,ernbsp;cornua unicorniorum,erlignahebenina,qult;enigricanbsp;loris pretioftßimafunt,ercommutauerunt cum alifsnbsp;tyrimerdbus.

19

lEHESKEEL.

  • 16 Syrus negotiator tuus propternbsp;dinem operum tuoru, carbunculu,^f.nbsp;puram,ôlt;fcutulata,amp; byirum,amp;^®’^^ ’nbsp;Sc unioncs propofucrutin mercatut®

v/eji bodie permanet in Syris ingenitus tjegotiot ardor, teftate expto in omnibus hisnbsp;I^iufmodi homines negotiatores Tyrinbsp;purpura erfcutulata mercätur,byßum quoq;nbsp;er Chodchod,quod lonathas gemmas tranlln^

  • 17 nbsp;luda ÔC terra Ifrael ipfinbsp;frumento(/ocO Minithibalfamon gt;nbsp;amp; oleum,8lt;refinampropofucrûtio”nbsp;dinistuis»

Didtur hie quibus terra luda qua nunc Paltdlinaabundct, balfamo, melle olco,rcj’''^\^nbsp;4 luda er ifrael ad Tyri nuniünas defirutut/l^nbsp;moßumento.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U/

  • 18 nbsp;Damafeenusnegotiatortuus *o jjoinbsp;tudine operum tuorum, in multó” ij,nbsp;diuerfarum opum,in uino ping“*»nbsp;nis coloris optimi.

A Damafco quoq^ defèrebatur uinum uel uinum Helbon, 4 loco didum circa Dain^rnbsp;album pro deniquelanapradpiio. tpi’jnbsp;Dan,amp;: Graccia, Sc Mozel innbsp;tuis propofucröt ferrüfabrcfaâû»^^nbsp;8C calamus in negotiatione tua. ƒnbsp;Ex wzwine patriarchs Dan er tribusnbsp;habitauit nomen aecepit, afilifs Dan acquiß‘‘^nbsp;prius dida Lais,poßea Paaeas,quondamnbsp;lippi. De idis autê regionibus,er denbsp;ßaden er calamus ad Tyri nundmas deporto^l

  • 10 nbsp;Dcdan inftitores tui in rapet'bus*nbsp;ftibus præcipuis ad rccumbenduin' jpfi

i, Arabiaamp;uniuerfi principes C«'’ negotiatores manus tuæîcumnbsp;rietibus, amp; hoedis ueneruntadnbsp;tiatores tui.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ƒ

idè omnino hic nomen Hebrai habët, fu dedmoquinto, ut uerifimiliorappareatnbsp;nio priusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lcgendufitiße,hicuero

bcum bis cclcbret,er de uarijs eodë conc‘^^^1^ multageneraadmultiplicëufum,fedenlt;iiamp;'lj(ii‘-. iumëtis er sdibus,pretiu quoque augent (énbsp;Arabia er principes Cedar,qua hodienbsp;gto cd,abudat agnis,arietibus,hadis,crnbsp;haciUatione tnultiplicant.fed er camelorü^fiiißnbsp;efiregio,ob pafcuarum cremilatitudwc,^^^'^nbsp;riem,quibus hoe animal delcëhtur.

  • 11 Venditores Saba amp; Reema ipi*nbsp;tores tui ïcum uniuerfis prin’iS‘”^jpf0'nbsp;bus,8lt;Iapidcpretiofoamp;auro,qO‘’nbsp;pofueruntinmercatutuo.

Sabsorit regio ßraeißima eß optimi ai^gt; nbsp;nbsp;nbsp;(dll’

Cr gemmarum,de qua Tyro munera de/fc» odoribus optimis. Raama alibi noninueiidi^gt;nbsp;regio ßt,licet uideatur uidna Arabic»


-ocr page 391-

EZECHIEL

Chcnne,8lt; Eden negotiator» ^4. Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucnditores tuigt;

. ‘Pfinegotiatorcs tui, multifariam,in pal /Ishyacinthi, óC polymitorfl,gazarum^nbsp;P^«iofarü quæ obuolutæ 8i aftridæ cramnbsp;’’ibus : cedros quoque habebas in nc-*nbsp;”°’J^tionibus tuis»

Ch((rran cr ChannaurbcsMefopoidmiiie pMfrtf«,- fjj'fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c^Ctefiphon.

jg Afjyrid aderSt Tyro fui quo= '’’'S^tidtorejjCrde chdmad quant Kadai uel Mc»nbsp;“»I Hf bræi exponunt.Vnde ueniebant farcinlt;e merclt;tnbsp;^.^^obligdU fitnibut cr acupidtc tapetilt;e, cr pre=i

th . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turmæ tuæ pro mcrcata

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cs, amp; glorificata nimis in

^6 In,

»»ent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adduxerfit te remigcs tub

y’^oi’ietalis côtriuittein corde maris.

«ifl-r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dßjortabatur omttia, cum

moderatefirre diuitiiH:

fquot;’’» (Ll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fluibbtu obrutttitur^ Nibil

wboemSdo perpetuirni.Qui enint uo

trahuntur in profundunt.

S* ^'’æ’ thefauri tui, mercatura ‘¦oboK.knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gubcrnatorcs tui qui cor

’®tUob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuam,amp;popu^

'i^iera™’^“’quot; q«olt;l“^ bcllatorcs tui ’“’QU»^«»nuniuerfamultitudincnbsp;•^arki ? *quot; quot;»edio tui t cadent in cordc

*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colleâum efl,merces,the

»'«»^ces,Krf^HmgKber«lt;lt;torcf,prlt;3orcî

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»tiiites iui, cwn toto qui in te

Z3‘ effe nibili mofirabuntur, ^'^‘tn,-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mtiuerfagloria eiui ftiem ha

autemprophetia eß inter urbeî»

?'*^^‘^teroaltertiminteUigaf.

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gubernatorü tuorum

’ Ô(def “uturfuburbana, ^tnç^j.^^udêt de nauibus fuis omnes quinbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^®”’umînautæ uniuerfi euberna^

tlama^ '.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•’’’^'^iuperiacient puluerécapi^

^^’^tilin;*'^f“P^’quot;*^^‘-’i‘’**^*uu’Aaccingen Pi^tabunt te inamaritudine

^utariffimo»

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^dderitomniaclamoribuf complet

^^^fe'lfti turbabutur,defcëdentq} de claf~ ^f’iMedcrejq; çfproretie marifiaikltißit»

lEHESKEEL. 18T


fhbiu tetram aufi(gient,cr amarè clamabut, einerefi conßgt;ergent fubRernët cmeref,radettt^ fuper Tynbsp;ro caputjCr fteiêt caluitiu pro luóhe^cilicio induti,fieltnbsp;tes er ex animo plangentes calamitates tuas.

Et aifument fuperte ülij eorum carmen lugubre, SCplangétte, Quæ eftutTyrus,nbsp;quæ obmutuit in medio maris:*

55 Quæ in exitu negotiationum tuarum de mari implefti populos multostinmultitunbsp;dine diuitiarum tuarum,Sccomertiorum

tuorum ditafti reges terræt

Qu£ alia ciuitatu ita conticuit, ut loquendi fidutiaia non mueniatt Qÿantis meretbuiÔTyrc ditata es,crnbsp;quid tanto laborc qHtefiHi,ut diebuf ac nodâiut peritunbsp;ra naufragio cogregarest tmplefti quidë populos muhnbsp;to J, er opibuf locupleta^li reges, fed nunc cotrita es innbsp;mari,m profitndis aquartvm.Atnari obuenerunt tibi dtnbsp;uitite tuie,quie er àmari omnes abforbebuntur.

  • 54 Nunc contrita es à mari,in profundis a*nbsp;quarû: opes tuæ,S£ omnis multitude tU9nbsp;quæ erat in medio tai,ceciderunt»

  • 55 nbsp;Vniuerfi habitatores infularûobftupuenbsp;runt fuper tetSC reges carû omnes tempe-ftatepcrculTi mutauerunt uultus.

  • 56 Negotiatores populorum fîbilauerûtfunbsp;per te t ad nihilum deduda es,amp; non erisnbsp;ufque in perpetuum»

Omnes mfuhe uel habitatores terræ, qult;e huiusfecliÜ tnthiarain fluëlibus uerberàtur,flupebunt fuper te,er reges earünbsp;tempeftate perculfi,fentient mteritu tuum, imitantesnbsp;quoque uoeë colubri fîbilabut ac dicët. Ad nihilit déditnbsp;ëbi es, cr fafta perditio, ut pofîhac fis prot'mus cefidanbsp;tura,dumomnis hitc tanta tua gloria tammiferatraanbsp;goedine finë fit habitura.Ex eo autëquodfequitur,Vflt;^nbsp;in feculu,Mtitu feculi tempus oflëdit, quod iuxta atatinbsp;hominis annorumfeptuagintacirculofupputatur.

lt;CAPVT XXVIII. T fadus eft fermo domint ad[nbsp;mcjdiccns,

quôd ekuatû cft cor tuü,ô^dixifti, Deus ego fum,in cathedra dei fedi in corde maris i cuni fis homo 8C non deusîamp;dediftî


im Filihominis dicprincipiTy-riîHæc dicit dominus deus,Eô cor tuum quafi cor dei, Ecee fapientior esnbsp;tu Danieletomne fecretûnoneftabfconnbsp;dttum à te»

Ad principem quidem Tyrf prophetia dicitur,er de Ad omn«« eo inteüigitur.Videtur tarnen generalis effeadmonitionbsp;ercorreiiia omniu prmcipû projßeritate nimia in hoc «o.nbsp;mundo lafciuicntiu, er deum eatenus non timentiH,utnbsp;fefe fuoru fubditorû deos exi^intcnt:non quidë uerbis,nbsp;ne ludibrio exponantur fapientibus, fedfaëlis er impenbsp;rio,utabinfipiëtibustimcâtur.Qjiosomnes fubperfo ,nbsp;na principis fèlicifiimte urbtsTyri aüoquitur,funt enimnbsp;taies fèrè omnes eiufdë fortis er uanitatis, er quantonbsp;infaniafimiliores inueniutur, tatofimiîiore quoq^ c^a


-ocr page 392-

feièCHIEL.’

mlMeßniuntur eoru rcgna. Clentenfer tMien dominus hortatur çr pfxmonet, tanqiM ncn »egligendos fcruosnbsp;fuos,ciuos ad ho£ elcgitiUt fuam circa populum expleätnbsp;uoluntatem. Loqucre,induit,ad prtna'pcm Zor, qutenbsp;intcrpretatu nomen habet Angufliam, licet mutata uonbsp;fanTjn. eàli Petram firmädicimereatur. Cuiusquidëurbis,utnbsp;fata,cr circa earn domini di^enfationeminproßierisnbsp;adueißspropheta pradixit ad prteccptu domini,ficnbsp;tjuncprincipisfui er régis fata defcribit.Potëtiacnimnbsp;(y diuitiarega/m fuperbiam ßuent,cr corda uana effinbsp;ciunt,ut/i(i obliuifcantur,non quid deceat eos, fed quidnbsp;Ubeat er pófitUpropotiat.Hos à prophetis domini titonbsp;neri oportct, ne non tam fibqpfis quàm fubditis incomnbsp;modem,fi domini dei tTquot; /ùi obliuifcatur, Id autfaciut,nbsp;fi récorddntur uel cogitant, fe quidem pafiores effe ponbsp;pulorMn,fcd codulhtios feruot dei omnipotëtis,omnianbsp;feientis er iufleMcantis, cui de officio fuo redditurinbsp;fint rationè d^i(lâcrarèiam,nefi eius obliuifcâtw,nbsp;cogitent fe dormnos er deos fubditorit, er in cordibusnbsp;üt impif dicant,^o eil alius deus huius populi er terranbsp;quàm ego, folium dei obfideo, qui nihil curat de terre*nbsp;firibus,ut qua libeât omnia liceant mihitficut rex Tyrinbsp;totius maris dominum feputabat. Quem er quos do*nbsp;minus fictrailarefolet,fatalibus plerunq; anguftqs,ernbsp;rèrum uarijs difficultattbus,m quibus fape maxùnè af*nbsp;fli^,fic uexantur,ut experiâtur fe uelint nolint hoitù*nbsp;nés er miferos effe, quantulibet fe extoHat, er ut deosnbsp;fecolimandèt,ut ab omnibus timeâtur,quos fatius effetnbsp;ttmari. Sed bene uobifcît agitur o reges, quod fitura uonbsp;bis aducr/à non prauidetis, nifi à Daniele aliquo uobisnbsp;bflendantur,utfub dei potëti manu uos regifciatis,quinbsp;fuperbos de'qccre folet er piosgtorificare.

In fapientia tua 8C prudentia tua fecifti ti bi fortftudinéamp;acquifiuiftiaurum 8lt;argentum in thefauris tuis^

ideoôrexTyri,feias nontibi parandâßrtitudinem diuitias flabiles,uiribus er tyrannide,fed fapientianbsp;Cr intelligentia.

Sapiëtia er diuitie tua cum dona domini deifint, ad reipublicafalutem promouendam,opus plénum laborenbsp;cr folicitudme, occafio tibi effe debuerant tintoris eu*nbsp;. rarum fanëh operis.Tu autë pro more huius mun*nbsp;dicorrupti,abuteriseis ad faflum er fuperbiam cordisnbsp;tui, quafi 4 teipfo ifiapoßideas, er no ut feruus omni*nbsp;potentis dei acceperis,ßd ùeluti ipfe deus haberi poffunbsp;tas cr coli, omnia ad tuamgloriam ordmando, qua deinbsp;folius funt,non ad profiëlum fubc^toru, quos deus ipfenbsp;iuuat amp; à te promoueri mandauit.

-ocr page 393-

IE H E5 KEEL. - lS6


EZECHIEL.


HÎâf lur (tidw regf m Babylonis, fub quo cäptiutü âeti^ igt;ebiitir,Z7omiws rdiquof mundi tyrannos arguere [unbsp;ffrfc («.contra dfum CT bomincs.gtti «eluti^««nbsp;ctjir^iKefismalorü dngelorum,gloria maxima à deonbsp;«cfpunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjî ad coi}tcmfgt;tu dei,cui non folum non

^«^«feratjedifquahtatem ßbi ufurpare tcntauit. Elt;gt; popiilorum tyranni, quinbsp;(«gt;»1 propto- popuîttw rfgfs /înt ZJquot; p«/îofc$gt; ipß P®*nbsp;P''l®'p''optiTjf todttoi arbitranfUTfadfuälibidmc O' •nbsp;^^^siitii:proptcr quod crpotôtcr tormêta paticntu)quot;»nbsp;terra pcrßfftone CT gioria dei,omnianbsp;'’“^quot;ßortgenttsfipiötia O' bonitatc omnibus pro^inbsp;tifiitis Q- hcaefacicntii, quàm rox hominum iußus,ftnbsp;flt;amp; jidtlis, quiferuos uocat O' ud/unt, mittit ÇTnbsp;f*’2“w,i«an(iat O' obediunt : cuifi cottngat fàpicti^nbsp;‘'n« côplrta fH.cr illuJb-K fit maiefias tUius.Taies aÜtnbsp;’^^^^^'mparadifodominicbftitutiuidenturjinm^^^nbsp;’““'^’'^s.tóitijïfcdicct affluewes,honoribuf or di-utSalomoni dominiit faltet,O'nbsp;jidelitcr officio fuo it}uigilcnt,O' ^uo! ad^unbsp;Shr?'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conferuandaattinem twn obmittat.

ocultumlauRrem interhominef crfamulorum permittit,utnon tndtnbsp;noy/''°gt;f'”^dMßteultus,prob^^^^nbsp;^Ptdonii uefies O' eibi obffiiffie)tt,}tnbsp;cn^‘!^lgt;°nitasadfkiffient. Laptd« ergopretioftnbsp;piludamêta regia adornata reffilettnbsp;amp;UW nagnifteentiamaiefiatii prowucn-^oni^,'^^^‘‘dgemmaruMuireseonf^^^^^

‘‘««liiio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“‘‘»ùrabilfum uirtutum, create funt 4

torfj **’'***•*gt;•1. QaoriMn homtnum redores O' fXcKl »*11 O’ bonoreuait effiehonorddos,fi tanbsp;obliuifcdntur,^ obediant,nbsp;c ƒpoflxiunt O’nbsp;cxtentu^ amp; protegcns, oC ponbsp;P'duiJ fando dci,fuifti,in medio lanbsp;'¦ T«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ambulafti.

fo ^pfodfgcnr./öwt’wr pafcens,Talent Wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regendi gentes onus O' honoré

iÜam 4 me maieflatem fufeepidi, f SperatiM criwitiattM.Owinw enwi»nbsp;ptincipatus à domino cdfOquot;nbsp;dominiioffindit. Qtti tameninfandonbsp;ordinatus effc denbsp;^‘^t’fiitui debet,ut feiltnbsp;eofibarios O'nbsp;^'^0 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zelofos.ßruentes, uirtutum omnium

^***^“*’ itwetw, iüufiretur, conffiletur,0quot; ï^ef/n°Pf*‘f^a»»tlt;)rfgi«iwk.

® conditionis ’ ^‘'«cinuentacftiniquittsintc.

gt;y In multitudine ncgotiatiopis tuxreple.-ta funt interiora tua iniquitate^amp;pecça.-fti:amp; eicci te demonte dci,8Cperdidite o cherub, protegens de medio lapidutnnbsp;ignitorum.

Proßdtts reffittims tui faluus erit er ffilix,regnS tuu Regnorn® flabilc perfeuerabit, à die quo ordmatus es ad hoe mu *’*“*•nbsp;nus O'officiu,daaec mueniatur i» te miquitas.Et hadfnbsp;tuts femper proficiffi in regno,ault;dus gloria erdeeore,nbsp;ufqsquo caepidi ittfolefcere,fuperbire, oceidere,tyrannbsp;tutmagcre,omniacumuiolentia o’iniuriacofitnderenbsp;O’ perturbare,wgQtiationes tuas,o rex Tyri, ad Ubidinbsp;nem tuâ,cum orbss grauaminc o’detrimêto corruperenbsp;O' mfamore. ld ubi agendo peccadi mmeoquot; ornnes p(fnbsp;pulos, quid re flare potuit aliud, quàm ut te prophana»nbsp;rem, authoritate exuerem,O’maicflate diuinittu daMnbsp;nudarê,illuflrem^ gloria tuam ex hominum memorianbsp;delerem,ut tK cum tuis ignitis lapidibuf diffierdarK,uetnbsp;eum tlluflribus O’fuftis partem rufHam ps habiturusf

Qaia itaq; cleuatum cft cor tuum,O’ de donis dei fu ciOn pcrbiuidi,gratias non egidi de data tibi pulchritudine,nbsp;iufto iudicio perdididi tam fapientiam tuam quàm pulnbsp;fhritudinem, o’ decorem flatus tui. Proqciam enim tenbsp;de folio gloria tute,o’de fafligiomaieflatis ad terram,nbsp;affiicientibus trementibttf oparitertedeffiicientibutnbsp;omnibus regibus terra.

y diheationem tuam : produeä ergo ignem de medio tui qui comedat te,amp; dabo te innbsp;cinerem fuper terra in côfpeâu omniumnbsp;uidentium te.

iH tantum enim creuit tniquitat cr iniuditia tuOfCr negotiationutuarum quaflusimpius o’ fniuriofusininbsp;quttsq;,ut facrofandnfoedcra,iuramenta,fidem O’ «e«nbsp;ritateminpegeris, nibtl per fas, fed omnia peruiolen^nbsp;tam tyrannidem agendo : ideoq; ex tcipfo prodibit tibinbsp;tua perditio, ut totus cum urbe o' regno diffiereas O“nbsp;corruas cum ignominia O’ deffieâu uidentium O’ flunbsp;Pentium cafum tuum,dequonunquam refurges,fednbsp;perdittts iacebis ufque in feculum.

Sidonemtamp;prophctabisdeea,

amp; dices,Hæcdicft dns deus,Écceegoad te Sidon, ôC glorihcabor in medio cui,S^nbsp;fcient,quia ego dominus cum fecero ineanbsp;iudicia,8C fanâihcatus fueroinea.

12. Et immittam ci peftilentiam 8C fangui.. nem in plateis eiusîSc corruétinterfcCTi in

-ocr page 394-

EZE C HIEL

medio cius gladio per circumitü ; 5C feient quia ego dominus«

0.5 Et non ent ultra domui Ifrael fpina pun gens,amp; fpina dolorem inferens, undiquenbsp;per circumitü eorum qui dihpiunteostSCnbsp;feient quia ego dominus deus*

Contra Si» pojl Tyrïifermo fit ad Stdoné,uniuf enim utraq; urbt donem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cfl.Priedtcttut autem 4 Babylonijsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ca

pienda,ut malotu pondéré erudita cognoficat quod ipfe fit dominui,qui tudicauerit eam,crfan^bficatui fùeritnbsp;in iüi,dumfanw earn ac peflilentiagladioq; cofumpfesnbsp;ritjita ut corruat m plateis, zr ultra no fit offindicultinbsp;populo dci,frequenter iüum impugnando utantea.

2-4 CHæc dicitdominus deus,Quädocon gregauero domû Ifrael de populis in qui-bus difperfi funt, fandificabor in cis coränbsp;gentibus:8lt; habitabüt in terra fua quamnbsp;dedi feruo mco lacob*

ay Ethabitabüt in eafecurhSc ædificabunt domos,Sc plantaböt uineas, óc habitabütnbsp;confidenter, cum fccero iudicia in omnibus qui fpoliät cos per circumitü.-SCfeientnbsp;quia ego dominus deus eorum*

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum hoe fréhim fùerit,!:yro fcilicetnbsp;nbsp;nbsp;Sidone iudi^:

catis 4 domino,fecundu fuademeritain detim nbsp;nbsp;proxi

tnos^ittiuriofis cSquot; blafrihcinis, tuncrcuerteturpopulus Rcuttßo fi titeut ifrael exgêtibus Babylonico regnofubieâis. Deanbsp;*‘*‘““*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuoq; fanéhficabitur in eis dominus,cu lüis benefacere

uidebitur, errecoUigere tanquam peculiariter fibi dile Hum populü,de quo curain gerat ffgt;ccialem,quem propter peecata puniat eydiffiergabrefipifrentem autemnbsp;amp; humiliatum reducit cr congregat,C!r in haredita-tibiis fuis tranquille habitare cocedit, ut domos iterumnbsp;tèdificeM,cr uineM plantenttdumq; promifra eomple=:nbsp;ulrit puniêdo cr redimendo dominus circa fuos,cognonbsp;fcant ipfum effe dominum,cuius uerbum fit infallibtle,nbsp;cr firmifrimte promifrionis.


lt;C A P V T XXIX.

Nanno decimo,decimo menfe, i duodecimadiemcnfis,fa(3ucftnbsp;uerbüdominiadmcjdicens,

3 Sequutur multæ prophetia cotra Aegy ptum di{lte,qult;e cx alia parte ludlt;clt;e,m code littore con



Contra Ae gfptuin.


ftituta efr ad Auflrü, ficut Tyrus cr Sidon ad Aquilon nein. Ctuarù hacprima faéla e^,pphetlt;eanno deeimonbsp;regni Sedechilt;e,mêfis decimi,die duodeeima,q Hebro’isnbsp;dicitur Thcbcth,Aegyptijs Tibi,Romanis lanitarius.

2. Fili hominis,pone facie tuam côtra Pha raonem regem AegyptitSC prophetabisnbsp;de eOjSe de Aegypto uniuerfa.

J Loquere, amp; dices, Hæc dicit dominus deus, Ecceego ad te Pharao rex Aegyptinbsp;draco magne, qui cubât in medio flumi-num fuorumtSC dicit,Mcus eft fluuius,8£

ego feci mcmetipfum*

Boraen'’quot;’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pburaonis demofrratur regia maieficis Ae=

S^ptioriim,ficut apud Romanos CtefarescrAugufiilt;


lEHESKEEL.

frerunt.ritergo uerbu domini aduerfum UMU»'}'' bet regem Aegypti Pharaonem, qui diciiur laccrat^tnbsp;uindicator uel punitor : quern alloquitur fubfiÿ‘’''‘lnbsp;perbißimi regts, qui fùperbiat côtra creatorejma”’nbsp;in tiili inundatione confidat, pluttioi decotlotwinbsp;gnopere defyderet,authoremq^ fui feipfin»nbsp;uos Niti à fefafhs ia{htet,quafi draco magnut rql Inbsp;inter fua flumina,aufuié^fit dicere,tAeus ejlnbsp;frei flumen quo omiiis jsegyptus irrigatter,

  • 4 Etponamfrcnuminmaxillistuis:amp;3g'nbsp;glutinabo pifeesfluminü tuorû fquanunbsp;tuis : amp; extrahani te de medio fluniiiquot;'nbsp;tuorû,SCuniuerfi pifees tui fquamis^'”nbsp;adhærebunt*

  • 5 nbsp;Erprorjciamtc indefcrtum,tuipff^‘’^nbsp;mnes pifcesfluminis tuiiftiperfacicn’'^^^nbsp;ræ cades,non colligêris,nequccógrtg’'’nbsp;risîbeftiis terræ, 6lt; uolatilibus ccelinbsp;addeuorandum.

Etfciétomnes habitatores Aegyp^^l“'’ ego dominus: pro co quod fuiftisb^^*^'nbsp;lus arundineus domui Ifrael*

  • 7 Quando apprehenderunt tciuanu/®*’nbsp;fraduses,Sc lacerafti omnem hunKf'”’Jnbsp;corum : 8C innitentibus eisnbsp;minutus cs,SC diffoluifti omnesfon'^“

nes eorum»

Conftringamos tui!, cr tnaxillisfrenum imponam,quo nimium fuperbè cr magnißtcbtr^^nbsp;ris.Omnesq;focios tuos ac duces quos pifl^tnbsp;barere faciam pennulis crfquam{stuis,utt^^ ,nbsp;àflum'me proi/ciaris. Nôniu enim te extulftt^nbsp;to,cr cades fuper facte terra tuie,,qua camp^f^^nbsp;utntia eft. Nee co/irgelHr cadauertuum,nc^'‘^'l‘‘nbsp;fepclieris, fed beflijs cr uolatilibus cali dabo tfnbsp;randtim,ut cum hac uiderint habitatoresAegfP^'nbsp;in te per me perpetrata, cognofcant quod cgOr .nbsp;minus. Hac autë ideo tibi euenient,quia pop'*^nbsp;ifrael atixilij tui promißionedecepifii,^'^‘^^^^linbsp;noiipotuifliuelnoluifli, interim tamenuaitù/r^^nbsp;flafli,ut nequaquain tn dco creatore fuo,fcd*^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

dcrent.Ptiifti eis baculus ariindineus,crc‘‘^ Its, cuiinnixuscum damno fragaturmanualnbsp;cr dum in te fecuri funt, comminuuntiero^^nbsp;eoru cadentiu in terra, cr pro frerato auxib“nbsp;reportantiu. Hac autè per metaphoramnbsp;ad regem Aegypti, co quod cripfap’’^“'”nbsp;quam aduerfaria flicrit ifraeli, feddumnbsp;tit,à dei eos auxilio feparet,ut dum proprifl UUinbsp;guntur refiftcre non poßint.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

  • 8 ^Propterea hæcdicitdomm“*nbsp;ce ego adducam fupertcgladiuJoCnbsp;ciam de te hominem SCiumentuiu*

  • 9 nbsp;Eterit terra Aegypti in j^^juus-'

folitudinem :8c fcient quia ego ® jj Ä pro co quod dixerit, Fluuius me“»nbsp;ego feci (eww.)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«jcirrt


-ocr page 395-

Ëi^ECHlEL

Itófo indHca fuller tegladiu,çr cum homi'flibut et iumentif oibiu uaflabo te, ut redigutur terra ßlicißimanbsp;^cgyptiii m folitudines, cr iteru fcicut A.egyptij quadnbsp;cSoßi» dontinufjÇ^ non dij ipforum aliquid poßmt.

'°, Idcirco ecceegoad te,ctad flumina tuât terram Aegypti in folitudines gla»nbsp;‘‘‘“diifipatjfn, àturre Syencs,ufq;ad ter^

^ôpcrtranfibiteam pes hominis, neeg 8gt;^3dieturmeat Sinonhabi^nbsp;'^‘quot;¦quadragintaannis*

. cotetttui,bla/}gt;hemiaminfattiamq;ßuam, qua dicebatflimios, e^- omnem abuiidantiam Ae^nbsp;P ‘.O'fe crcatorcm,fic pumam,ut redigam earn ter^“nbsp;^“^‘’ilongijiinj^uj folitudincmgladio dißipatam,äturnbsp;mino fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nauigabilis eß, ufque ad ter^

extremaAegypù regioiuiigi reperiatur utnbsp;lx ’^«oiibatjtrtHrper^KddrdgwitrfrfziKOï.

dio t tetram Aegypti defertä in mc^ ôi ciuitates eius innbsp;quj fubuerfarö,eru n t defolatænbsp;’n annistet difpergâ Aegyptiosnbsp;dic’t dominus deus. Poftnbsp;cógrcgabonbsp;fuera^j^’^depopulis in quibus difperfinbsp;^tr a

^'nitati terraPhathurcSjin terra na-’ Inter “æ* er« nt ibi i n regnü humile* tf gna erit humillima,Si nónbsp;Huj^ ‘^‘’’’uitràfupernationes, Si immi-” Nen''*^”®’quot;’P®tentgentibusgt;nbsp;‘^’ntia’^“”^“ltrà domui Ifraä in confi-’’’’Qtiitatem, utfugiantnbsp;lt;Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cosïScfcicntquia ego domi-

*''*gt; * iti

terramAegy^ ^^^fi^‘^f,l(lumlt;eo{, Moabitäf, Amnto=nbsp;quM prophetarunt propbe«nbsp;Aegyptios uentilabitnationesnbsp;zr mißerationibus, quianbsp;gt;'c^flitietio erit, ut reducantur innbsp;gt;^t’'opol'^ Phathures, un^nbsp;’!^''°gt;iifij^‘^‘‘^gt;’'^^wmhumile detiuo inchoabuftt,nbsp;eleucitlur imperio fuo,ne itenbsp;cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^^^ßere poßmt, ßalßa pollicitatione tnec

X h nbsp;nbsp;^^^ifitatem, er diuerforum idoloruitt

amp; ^^‘'’*^^^fi^ntomma,ut tertio quoqi co«

uicefimo 8{. feptimo iS 5’'*’^°, in una menfis : faßum eftnbsp;L I’ilib'*°’’’**tiadme,dicens,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^tuire fecitexercitumfuHm ferui

IEMESKeEL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8^

tütcmagnaaduerfusTyrumtomttecaput decaluatum, SComnis humerus depilatusnbsp;efttamp;merccs non cftredditaci, neqjexer-citui cius de T yro,pro feruitute qua ferui-uit (wibi) aduerfuseam^

19 ^Propterca hæc dicit dominus dcusgt; Ecce ego dabo Nabuchodonofor regemnbsp;Babylonis in terra Aegypti î amp; accipietnbsp;multitudinem eius, amp; depraedabitur ma-nubias cius, 8C diripiet fpoliaeius î amp; ericnbsp;mercesexercitui illius^.

ao Operi quo feruiuit aduerfus cam, dedf ei terram Aegypti: pro co quod laboraue-runtmihi,aii dominus deus^

Alia eß prophetia eiufdem argumenti,alio fa£kl tent pore,de eadem Aegypto,qutehuic loco comexta eß,li=nbsp;cet diuer fis fit faihl temporibus,quale et in leremia cre Otio prx^nbsp;bro legimus,ut pro'poßcro ordme tëpora deferibantur. P^’taui.nbsp;Hic cnim uieeßmusfeptimus annus nontinatur, poß desnbsp;cimum annum fuperioris fermonis,cum deinde fequan^nbsp;tur diëh er reuelata decimo duodecimoq; anno, cf itinbsp;extreina uißonc uicefimusquiiitus annus, in talibus eninbsp;prophetiarum compilationibus,h:ßorii£ ordo no qmeri»nbsp;tur. Pro'mtelle^hiautem litertenotandumquodNabu*nbsp;chadnezer Tyrü oppugnans, exercitu fwim iußit faxanbsp;er aggeres comportare,ut expleto angußofreto adnbsp;fulam,continuä terra pcninfulantfaceret: interim Ty^nbsp;rij pretiofa omnia nauibut impoßtaaßiortarüt, ut nihilnbsp;laboredignum Babyloniusiituemret. Cluia autem deinbsp;loac parte obedierat uoluntati ,poß aliquot Tyriie C4*nbsp;ptiuitatis annos,datur ei Aegyptus nwrees operum.

il

In dieilio pullulate facia cornu domui Ifracl, Si tibi dabo apertû os in medio eo*nbsp;rum: Si fcient quia ego dominus,

Eo tempore quo Aegyptus capta ßierit puïïulabit cornu domui ifraëhhauddubium quin regiumgenusnbsp;gmßcet per lechontam er Sorobabel continuât um, fuhnbsp;quibus reßitutus eß ßatUi Hierofolymte, et mdaiclt;egettnbsp;tu ufq^ ad chrißum. Cum hac omnia impleta cernen=:nbsp;tur,fciant omnes qui audierbit, me eßcdommum, cuiusnbsp;dixiffeßeiffeeß. Difeimui interim etiam Ethmcos,fi Etfiaiclbö#nbsp;quid bont ßcerbtt, non abfq^ mercede dei iudicio prte=‘nbsp;tcriri,ernosgetuilium comparatione condemnari,finbsp;illi lege faciant naturali,qult;e nos etiäferipta er àcretfsnbsp;tore noßro expre/fe imperata negligimus.

^CAPVT XXX.

T fadum eft uerbum domini ad

late, uæuæ dien

5 lt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....

dies dni: dies nubis,tempus gentium erif»


Mlmf,diccns, «1®^ p,ii hominis,propheta etdic*nbsp;S Hæc dicit dominus deus, VIu-

h

9 quia iuxta eft dies, 8C appropinquabit

Eiufdem argumeuti prophetia hic traëkltur, fed claa lrius,proltxius, er perfingula. Dicit ßbipraceptuma R4 oHine»nbsp;domino,utloquatur ad omnes nationes, ficut Ejaias er *’»«0»««^nbsp;leremiiif, quas omnes ßabylonius rex uariß ex caußt

-ocr page 396-

EZECHIEL

inuaßt,uicit,cepit,er tranfîiilit,regionefq; ttmuntabili cafu uaflauit gt rcdegit in fblitudma. Etiatn propriumnbsp;fuamgentemtfraè'liticamdeflruxit,rebeüem uf^i ad ui»nbsp;tinium cimcafum fub Godolw: cuiutcccifionii occa»nbsp;fione contra uerbum domini refidui ïudai Acgyptuntnbsp;ibidem cum Aegyptifs omnibut occiftfunt. Vtnbsp;cerneretur fruüui confidentiie fuieiuAcgyptios contranbsp;Babyïonium, chi obedire iamdudum iußi ßterant 4 do«nbsp;mino per prophètes.

jij. Etuenictgladiusin Aegyptumt Sierit pauor in Aethiopia, cum cccidcrint uul^nbsp;nerati in Acgypto,amp;ablata fuerit multitttnbsp;doiilius,8c deftruéia fundamenta cius.

T Aethiopia, amp; Libya, ôlt;Lydi,8i om ne reliquü uulgus,amp;: Chub, ôlt; filq tcrræ fœ-dcrisî cum eis gladio cadent,

Centra Au nbsp;nbsp;Cutnq; caeperitgladiui uaßare Aegyptu,pauor frit

uiopiaia. nbsp;nbsp;nbsp;Aethiopia contigua Aegypto,tie adfc ufque Babylo»

iucui mucro pcruemat. Cadent e/timinAcgyptouul» nerati, cr aufirctur multitudo, cr urbes cum domibutnbsp;ußj; adfiindamenta: hoc eft,ß(nditutdcßruetur, ita utnbsp;fi quis 'm Aegyptoreperiatur de Acthiopia,Libya, CTnbsp;Lydirf, uel cÔmixtuuulgus ex uarijs gentibus de Chub,nbsp;qua Hißaniam dicunt, er cat erts conßaderatis fibinbsp;popul^ er regnif,paritergladtofintcafuri. Corruentnbsp;enhnßtlcicntes Aegyptu, omnia fußentacula cum focijsnbsp;dus confeederatti et amicK,quorum fefe fadere crige»nbsp;hant contra Chaldaorum potentiam :ut ßcomnis iHanbsp;Aegyptiorii contumacia er faflus fiduciaq^ ßirtitudinisnbsp;deßruatur er deprimatur, à turre Syene, qui firtalitiunbsp;eß, uel oppidum aut urbs robußa,ttt uidetur,magtu no»nbsp;tmnis,ufq; ad Aethiopiam.Gladio enhn cadet omnis ternbsp;raAegypti, ut cogtufcant iußitiam domini, er proui»nbsp;dentia lÜius ordmem infallibilcm,cum ignis Chaldaorunbsp;uniuerfa uaßauerit,et attriti ßierint uniuerji auxiliato»nbsp;res eitis,er ciuitates eius cum populis deferta erunt.

Indieillaegrcdicnturnuntiiàfacicmca in trieribus ad conterendä Aethiopiæ co.nnbsp;Bdentiam, amp; erit pauor in cis in die Acgy^nbsp;pti Î quia abfqj dubio ueniet,

Eo quoque tempore, poßputiitamAegyptum, exi» hunt tuintif ad terrendum etiam Aethiopes mißi, me donbsp;tninoiubente. Ibunt autem innauibusadpoputumfinenbsp;timoré habitantem, ut hoßiliter fe inuadendos audien*nbsp;tes terreantur, er conturbentur, ne ßmilia fibi occur»nbsp;rant fata qua Aegyptijs, ut quando fiterit uicina pro»nbsp;uweia defolata,pauor teneat proximam.

lEHESKEEL.

Vt feiremus quit eßet ißt gladius qui tußard gyptum,no enim adhucnominatus eß,er terrer^^^^nbsp;thiopiam,fequiturmamßßius: Et ceffàrefaciaiiii'quot;'^nbsp;tudmem AegyptimmanuNabuchodmztrnbsp;lonis, qui non folus uentet,fedmultistöniitattU'^^nbsp;ntbus à fe fubaólis, ut omnis Aegyptus occiforH’^rnbsp;gu'mectmpleatur. Et tanta erit ira domitU,nbsp;alueifluminum: hoc eß, î!iilimeatus ernbsp;habitatores occidantur 'm manu peßilentiuiitfi“^^^nbsp;num peßimorum, per regem Babylontcuitt-‘nbsp;uerba irrita eße non poßiint.

Il Hæc dicit dns deus, Et difpei'^’'’’^, muiachra,ôlt;ccflarefaciamidôla£l^^^ifl,nbsp;phis : 8i dux de terra Aegyptinbsp;plius : amp;dabo terrorem in terra

IJ nbsp;EtdifperdamterramPhatures,^^.^,!

ignem in Taphnis (Zolt;in) Scfacian**“ * in Alexandria (No.)

Elt;5 med proficiet 'mdignatio,ut nedu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ih

fimulachra Aegyptidißerdamur, er M emphis, inftgniter fuperßitiofa ciuitate,nbsp;öa Nopb. Etiam optimates er pri«cipf^‘^^^^j,)/it''nbsp;gyptinonfupererunt, quodmtclligendultt^ß^^i/nbsp;tempora. Ingens quoq; terror opprii«‘'^nbsp;'TerraPhaturesomnis pcribit, ernbsp;phnis,qua Zoandicitur, alias Tancos.nbsp;uindiäa mea durum iudiciummt^o,qti^'’^^j^i{iii^nbsp;Alexandria, l-ortaßis non ab re diâaàitp^'^^^^il'nbsp;terpretibus,aliquandoDioßolis,aliquan‘i‘’nbsp;Eteffundam indignationemnbsp;perPelufiu (Si«) robur Aegypdrnbsp;ciam multitudincm Alexandria?' r pal'*nbsp;ly Etdaboignemin Acgyptoî'îVjjef**'nbsp;turiens dolcbitPclufiû, amp;nbsp;düTipata, amp; in Memphis ang“^’ J*nbsp;dianæ,

Si« urbs Aegypti ßrtißtma exißitgt;’‘^‘'‘’'’ terim dida Pelujium eß, 'mterimnbsp;fupcr qua 'mdignatio domint uentura pr^nbsp;tumlibet claram tutißimo portu, CT dquot;?*’nbsp;orientalem riuum Nili, ubi exoneratur »«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

oßendatur populoßßima iam Ulo dam,ait,multitudmem A lexandria,crd^ j„„ii ('‘.jnbsp;rß regem Baby lonis in Aegypto, quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w

bri depopuletur: tunc quafi parturitut In Alexandria quoq^ erit fei^ura, ft dilß

-ocr page 397-

I.

, EZECHIEL ^MfA*nbsp;pj'oétnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toorts efl cnbK Aegyfgt;tilïi

(iggcrcs conflruere ’¦‘’'»«luud )umia aqua-snbsp;campos non ri=gt;nbsp;Quo ßgni-î“”« li exercitu occupandam Aegyptunt,nbsp;'’’^f'enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘«luis, O' fupra modutn

Î'lt;lt;M ^pcririfolet atque corrumpi, EtNopb, ’*'llt;]ii ‘l«itur,fentiet hoßes cHurnos,mainßßosnbsp;uißßatores.

*-% Carl s Heliopoleos, amp; Pu bafti gladio ÂTfeaptiuæduœntur.

^*'”iui)i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^cbrteos nomina externaru urbiumtre»

l’nitt a ^P°P'*^°gt;'Upcgt;'pcrâlcgere,etiamfibenefcri^ icgunt Ouen, Oquot;nbsp;Pütcftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uy^iuut nomina, iiegari enim

foi-ej^ q • nbsp;nbsp;Hidoéi MJ mKltw ßterint Rabini punda^s

contondant. Ingladio , ^it^^P‘da,ciuibnsabdudismexilium. Alioquinbsp;Et i T P°ß^‘^ Grxcis Heliopoleos.

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defcccritin ea.

‘N. ^ietjßp Pptentiæ eiusî ipfani nubes ope^

‘‘flgt;o‘iß’'^‘lt;ßlt;^

'’^'*‘^'^dicitur,in qua omne regiumgonus con=: ''’’'Etui,^'*'’’^’ P°^cntia eius occifis prtncipibus dcß^nbsp;“u^ufllß omnia com=^nbsp;18nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;metropolis, quam oppida ui’‘

iüfT captiui abducentur.

Acgyptotamp;fcicnt

(iio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iußa autem indicia immife^

^f'itc 4''quot;*' '”'P‘^^‘lt;tum uindidas de fuperfiitioßßima omnium dominum monßrauero,nbsp;impcdirehiecillis mcommodanbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cultoribus, tune cognofeent A egy=

5f E** c ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^'^um,o' ipße agnoßet eofdem.

Etitij^f^dumeft in undccimo anno, in *” feptima mcnfis, faäö eftnbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^“’^‘’’i’dme.diccns,

tempore diäa,quod hic {^f.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’^ophetis enim hifloricus ordo nöferua

P’^'^^^^ta, fed ßtura pnenun^^ '**’*fiiionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;congefloris libellorum ordinata

*ß'^^ ‘^urioßtatefedßmplicißudio. Nibil ^'''’‘is;^ 5‘*°^“‘^^o^ogt;'ffw4tur in huiufmodi fcri=nbsp;Hebra:i fatenturnbsp;Ihnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ordmem narrationis, utpatet MJ

.Eiliu’''^‘^«!«.crreli^«w.

ß*® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;gt; b*-aebium Pharaonis re--

confregi: amp; ccce nö eft obuo-hj’^f.’-^bituerctur ei fanitas,utligare-Sircce-*’ rp'^’^Poffittencrcgladium» dcus,Eccenbsp;“baraonem rege Aegyptiî amp;com

lEHESKEEL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i88

ittinuam brachium eius forte, fed eonfra-läum : amp; deiieiam gladium de manu eiusgt; ii Et difpergam Aegyptum in gentibus,

amp; uentilabo eos in terris*

Aj Et confortabo brachia regis Babylonis, dabo^ gladium meum in manu eius:d£nbsp;eöfringam brachia Pharaonis, amp; gementnbsp;gemitibus interfcäi coramfaciceius*

Robur, quod braehio notatur, conßadum eß, nec tarnen obuolutum neq; ligatum neefartum linteolis, necnbsp;accepit malagma: quod ß fadum fidffet, recepta ßrti^nbsp;tudine poßet teuere gladium O’ ad bella proeedere.nbsp;Ideirco clement O' mifericors deus, rurfum comminuitnbsp;brachia,ut penitus décidât gladius de manu eius. O'innbsp;gentes Aegyptius dißcrgatur,O' in terras uentiletur..

A4 Et confortabo brachia regis Babylonis brachia Pharaonis concident: amp; feientnbsp;quia ego dominus, cum dedero gladiumnbsp;meum in manu régis Babylonis,^ exten--deriteum fuper terram Aegypti*

Ay Et difpergam Aegyptum in nationes, amp; uentilabo eos in terras: SC feietquiaegonbsp;dominus*

iterum explicatur tantie Ae^ptiacte cladis author rex Babylonius, qui non tam fuo arbitrio quam proui^nbsp;demia dei roboratur,0' dirigitur in expeditionibusnbsp;fuis, impius licet ßt contra 'mipios,ipfe quoque tandemnbsp;luiturus, fi quidfine timoré dei o' modeßia exeqmtusnbsp;eß. Sic enim dominus conterit nunc unum nunc aliumnbsp;tyrannum,O’ mpias gentes uißtat ac digne traikit,nbsp;^CAPVT XXXI.

faélû eft in anno undecimo, menfe, una menfis, faéiunbsp;‘ fieftuerb5dominiadme,dicens,nbsp;j Poß multa prophetata aduerfa pluri»



mis prophetiß cotra Aegyptum, hic quaß Pharaonem confolaturus, ne folum tarn nüferè fe traihndum O’ 4nbsp;Chaldteo audiens niinium contrißrtur. Audire iubetur. Contra Ba*nbsp;quanta uaßatio maneat uaßatore ipßus, regem fcilicetnbsp;Babylonicum,contra quem quidem ferma dirigitur, fednbsp;fub Affyriorum nomine. QHod totum regnumtandemnbsp;ad Chaldaum deucnit,O’ auäum eßiBabylonijs,fuffcnbsp;äumq; in monarchiam, non deßrufhone terrarum ,fednbsp;principumo'nommis mutatione. Ne igitur conßareanbsp;retur inuidia populo captiuo ludaico, o“ tarnen ueritMnbsp;non taceretur,ad regem Pharaonem dirigitur ferma, innbsp;principio o’ ßne,o regnu Affyrioru nominatur. T o«nbsp;to tarnen centextu clare apparet, Babylomci regnt de^:nbsp;ßru^honem pr(edici,quod natum Aßyriorum imperia,nbsp;à Perfis ac Medis deßrudum eß,fitcut ipfum omnia alianbsp;régna deßruxerat,o uiolenta manu fubieccrat.

A Fili hominis, die Pharaoni regi Aegy-pti,amp; populo eius,Cui fimilis fadus es in «nagnitudinetua^

Vf uehementermagnus fis, o rex AegypthtameimB tninuetur magrutudo tua,O’periturum eß imperiumnbsp;tuum. Ne id mireris, cum id Babylomco quoq^ ßiturunt



-ocr page 398-

EZECHIEL

fit, er Imperio Aifyriacogloriofo mägno ae uetufiißi^ mo: iS tibi m nulis adfimilabitur,nbsp;nbsp;nbsp;tibi conßrmis eritf

roc Ajfyhorum, acfMtmilludnuncBabylomcum im~ periuin. Conliat enim temporibus prophète A jJyriorHnbsp;regnum non extitijje,ßd Babyloiücu diäutn tune fitijjè.nbsp;Ecce Affur quafi cedrus in Libano pul-cherramiSjCtfrondibus nemorofus,excelnbsp;fus^alntudine,nbsp;nbsp;intercondenfasfron

des eleuatum eft cacumen cius,

yj Aquae nutrieruntillum,abyfluscxaltagt; uit illum ; flumina eius manabant in cir-cumitu radicum eius, SC riuos fuos emißcnbsp;ad uniuerfa ligna regionis»

Proptcrca eleuata eftaltitudoeius fuper omnia ligna regionis: amp; multiphcata funcnbsp;arbüfta eius, 8( eleuati funt rami eius praenbsp;aquismultis.Cü^extendiflctumbrâfuâ,nbsp;6nbsp;nbsp;in ramis eius fccerunt nidos omnia uo-

latiliacœlijôC fub frondibus eius genue^ rüt omnes beftiæ faltuü,ccfub umbraculonbsp;illius habitabat coctus gentiu plurimaru,

y Erat^ pulcherrimus in magnitudine fua,amp;in dilatationearbuftorumfuorum:nbsp;erat enim radixillius iuxta aquas multas.

  • 8 nbsp;nbsp;Cedrinon fuerunt altiores illo in para*nbsp;difo dei, abietes non adaequauerunt fum-mitatcm eius, amp;platani (caßaneit) non fuerunt æquæ frondibus illius: omne lignunbsp;paradiß dei non eß aßimilatum illi, amp; pulnbsp;chritudinici,

  • 9 nbsp;fpeciofum feci efi, amp; multis condenßs^nbsp;frondibus:Scemulata funteum omnia ligna uoluptatis, quæ erantin paradifo dei.

Äffyriof“« nbsp;nbsp;nbsp;Dcßi'ibitur potentia Ajjyriaci regni,fub figura ar»

poten«». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qypitrißi^ in monte Libano confiitutnet

giM fit pulehra ramis er condenfa /rondibiis,et adnn-bes uß; porrcäa,^u£ idcirco tantü creuit,lt;juod abiin* dantifiimis aquis irrigetur : ita ut omnes aues mdos fi»nbsp;cer'mtramis eius, er fub/rondtbus ißius genuerintnbsp;omnes befliæfiiltuu. Et nedubitoremusquaeficntcalinbsp;uolatilia^ ffluarum beftiie apertiits pofuit,E.t fub um»nbsp;braculo itliws habitabat coetusgentium plurimarum. Etnbsp;figillatim de cunilis arboribus diceret. Et omnia,m»nbsp;quit, ligna paradifi dei no funt aßimilata illius pukhri»nbsp;tuditu. Tant£ enim Afiyrius fitit potentiie er fic cun»nbsp;äas opprejj'erat nationes, ut fe angelorufirtitudm co»nbsp;pararit. Omma enim metaphorieefub allegoria altißi»nbsp;nte Cedri fiue Cyparißi dicuntur ad Alfyrium,mterfi»nbsp;dio'^ illius appellaturfuccifio.

  • 10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Propterea hæc dicit dfis deus,Pro eonbsp;quod fublimatus cßin altitudine, amp; dedicnbsp;fummitatem fuam uirentem atq; conden-fam,cteleuatüeßcorciusinaltitudinefua:

  • 11 nbsp;nbsp;tradidieöinmanusfortiflimigentiS.fanbsp;eiens facictei iuxta impietatéeius.Eieci cö,

Regnum illud Affyriorum tradidi in manu fortißinü ilt;-ntium,quem regem Babylonicum uocat, Vt quod ipfe

lEKESKEElu

uicit Afßirium: uel tiedorum er Perfaruw, Babylonieum,non propria ßrtitudinis,fed diMMif'^^nbsp;ligat potefiatis. Iuxta impietatë,inqHtt,eius eiteieiiX’'nbsp;M occulte Babylonium meneat, non debere e/fe crude^nbsp;lem,necopprimerepopulum dei,qui fibi tradinuftt,quot;^nbsp;fimilia patiatur à Perfarum regibus er Hiedorum.

li Sc fiiccident efl alieni öi crudeliflimi lU' tionum,amp; proqcient eü: fuper montes,^nbsp;in cunäis conuallibus corruét rami eius»nbsp;ôC confringentur arbußa eius in uniutrfi’nbsp;rupibusterræ. Si recedent de umbrae«;nbsp;eius omnes populiterræ,etrclinquent^“' anbsp;^unquamcrudelißimosnominattm dieeret/fbquot;nbsp;BabylomoSjCofiitutus in Chaldtea,neillosaduerßß^nbsp;tem fuam commoueret, mfi donunus pracepifêt'nbsp;ijcitur quoq; fuper montes,et in cundlis ebuaÔil’‘‘^‘nbsp;ri{untram(eius,pr(neipes Aßyriorum CTnbsp;fuis exercitibus excMuntur et confiitiguntio',i'’nbsp;bus fiue campis eius, cr 4 cuâlis rebnquiturnbsp;qua fub illius umbra cr regiminis ûnperiodtg^nbsp;abif tient enim magifiratu et deinde obedire c»^^nbsp;ij In ruina eius habitauerunt onmianbsp;latilia cceli,SC in ramis eius fueruni«*”nbsp;fae befliæ regionis.

Antequamcaderet arbor latabantur ßpfd lucres, infra animalia, poft caßm auttmernbsp;immites er ammaha regionis, faui Babyllt;gt;’lt;‘^nbsp;femper enim malts fucceduntpeiores, Gquot; ’’,‘’quot;^(1111^nbsp;minumgubernandorum ratio habetur,nbsp;er concupifcentia propria,faftus er

14 Quamobremnoncleuabunti’’^|^ffl( dine fua cmnia ligna aquarû, r’^‘-fublimitatemfuaminterfrondof«»” .gjiinbsp;bunt in fublimitate fua omnia lt;1“?1nbsp;tur aquis:quia omnes traditinbsp;tem ad terram infimam in medio 1nbsp;hominum ad eos qui defeenduft*nbsp;lu tantam aut ueniet perdttio)icm,idnbsp;qua putabantur excelfa,eomparatione laPrnbsp;re^,eleuari er bt fublinu erigi ultra defir’nbsp;in altitudine fua : fed ilia fuccifa omitef^^^,i^nbsp;fuccidantur, quantumlibet irriguanbsp;elegantes,omnes tarnen illarum reges trad^ „ut.nbsp;fern,©“ rfd terram ullimam,hoc eft adnbsp;dio filiorum hominum rcliquorum, fin^nbsp;priuilegio concident,uaftabuntur,erdd^quot;nbsp;re, ac reliquis antefirri : fed obedirenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

rare fecundum domini uoluntatetn non nbsp;nbsp;nbsp;f^do

^Hæcdicitdfisdeus,Indi^cq^^|.j,ie«’ fcéditad inferos induxiludu,‘’rnbsp;abyffo: Sc prohibui fluminanbsp;cui aquas multas: contriflatu«nbsp;Libanus,etcmnia ligna agri faf j/‘nbsp;die quando Ajfyrius

flate,cr deqeietur in ma, nepofthaor obfequatur er uaftetur, inducetnbsp;était, inuolueteum abyffo aquarumtgt;gt;** r


-ocr page 399-

priut äHuuione aquaruin crcfccbnt arbor, pc nutte rutadcuoluatur ttclprofi(ndaG!“dipgt;ercat,c^ ultranoiinbsp;aefcere poßit tempeflate dem(r/a,et adfioritionem acnbsp;pMntudtiië omnes earn nationes ultra rigare ceffeitt,nbsp;^ontrifiatuiqipt Affyriusetcotencbratusob calamitaanbsp;f(M Libanui,hoc eft,a!ia re^na et prmcipatui akinbsp;j '«‘loiuo-iflt uieë illiuf, er coßernati fùer'mt ac coneußünbsp;^foniiu ruinæ eius commoui genres,nbsp;^^deduceremeum ad infernû cum hisnbsp;f?' ‘^'^Cfndebant in lacum î SC confolatanbsp;in terra infima omnia ligna uolupta-^gregia atq; præclara in Libano, uni-^^^^næirriganturaquis,

Natn amp;ipfi cum eo defeendunt ad infer ’’W ad interfedos gladio: ôC brachiumnbsp;.^mfcuiufqj fedebit fub umbraculo eiusnbsp;nationum*

’’'Üfiitfî c£teri minores feges cafum tanti impe^ ßttunam redaëium fîtnbsp;U‘gt;fî-ttu,confolabuntur feipfos,guianbsp;S«i«nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;calamitatumfuarum tantum re»

Jrwnnots nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut ipfî opprimi potuerit, rt à tjuo ipfî

' tyrn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etfubditi. Tails enim fît fors

datmonesfîattt, zr quißr dii«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impotentiorem, à quo mox per infî=

d(d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exercetur, donee rependatur quod

exhauriuns ki^'fudefeendant,

tüdi«es tu in gloria et magni-âüs ^’quot;f^^'gnauoluptatisî’ Ecce dedu-’’lain nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoluptatis ad terra infi-

cuni *• *” incircunciforu dormies, pj^ fis qui interfedifunt gladio tipfc eftnbsp;^raojamp;omnis multitudo eiusî dicit donbsp;quot;'nusdeus»

^,^lt;1 extremum fit auerfîo apofîropha ad ipfunt Cui adfîmilatus es, ô inclytenbsp;oin’nc^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^oluptatlsf nullas tibi par ßk,

’cït«' (‘Ol^^ftiafuperafli, CT tarnen cum ctc ^¦tsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eonutatu tuo, ad terras ukis

tjjj ^A,‘tdit!fîrosdedu^uses:interabominabilesgen PI)-, iacebis infvlix cr mifer. Tails itaq; efinbsp;’’¦‘IO amp; omnis multitudo eius, dùit dominus. Q«o=snbsp;Cedrus Babylonia fuccidente denbsp;populus eius à Babyloniafîte^snbsp;fisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Babylotuus à fuceeß'ortbus Per^

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modum,ut no fatis

communem omni^ Pgt;‘'gt;^ßu‘^quot;di in alios, deindenbsp;^Ho^j ab alijs prtefigurare uoluit ct pradicere.

I 1[CAPVT XXXII.

T fadüeft: duodecimo anno,in ilmenfeduodecimOjinunamen-lïiSjfadumeftuerbu domini adnbsp;^mcjdicens,

^^paret contumaccsßiffe uehcmenter Afg^ptios, ideom«ItK«t«6i« er nwdi5 cas alloquitur, nunc aranbsp;guendo, nunc mala pradicendo, nunc cotifolando,nuncnbsp;totamabi}ciendo,ut tandem refîpifcens faluetur,Zr reanbsp;ßrmetur ad bonam mentem,quod per Euangelium prlt;eanbsp;dicatum per apo/hlos tandem contigit.

2. nbsp;Fili hominis,afliimelamentSfupcrPhi

raonemregem Aegypti, amp; dices ad eum, Leoni gentium affiniilatus es, öCdracontnbsp;qui eft in mari: amp; uentilabas cornu in fluminibus tuis,SC conturbabas aquas pedi-bus tuis,amp; conculcabas flumina eorum»nbsp;Vno anno pofi captiuitatem extremam ludteoruninbsp;fub Sedechia,utgaudium Pharaonis malis fibi imnunenanbsp;tibus aufiratur,et fuis magis miferijs doleat,quàm alioanbsp;rum captiuitatc latetur. t-eont autem comparalur Pha pharjo l«ânbsp;rao,non untusgentis fed multarumgentiuSed ey P^ra^nbsp;com, hoc efi, maximte cuiq^ belute marina, ur tmntnbsp;aquisqi poßideat, qui irrigationefluminum crigebaturnbsp;in fuperbia,qu£ cornu uocatur, qua cteteras beluas apanbsp;petebat, CT impellebat pro libidine CT faßt. Multitu^nbsp;dine quoq‘ exercitus fui omnes aquas maris tranfîens,nbsp;regiones terrarumfîbi fubiugans, Aethiopiäer uicmasnbsp;cum Syria er Mefopotamia,fatigabatßbiugandO ontanbsp;fua,uelutiaquasfua mquietudineperturbabat.’fubiu^nbsp;gabat enim populos,cr terras uaftabat.

  • 5 ^Propterea hpc dicit dns dcus,Expan-dam fu^ te rete meu in multitudine popu-loru mukorü,S^ extrahä te in fagena mea«.

  • 4 nbsp;Et proqciam te in terram, fuper faciemnbsp;agri abqciamtcîôC habitarc faciam fupernbsp;teomnia uolatilia codi, SC faturabo de cenbsp;beftias uniuerfe terrae»

  • 5 nbsp;Etdabo carnes tuas fuper montes,imnbsp;plebo colles tuos fanie tua»

  • 6 nbsp;Etirrigabo terram foetorefanguinis tutnbsp;fuper montes,Sc ualles implebunturexte»

ideirco expandere fe dteit rete fuum dominus,fuper mukitudinem eius,extrahere eum fagena fua uel hamo,^nbsp;proqcerc fuper terram,deftituercfuagloria,Gr tyanbsp;rannidcexuere,quiquafîccluber multis ßirA ßeratnbsp;inuolutus,utà cunëlis cœli uolatilibusdeuoretur,donecnbsp;fatientur. Cumq; no folum aues, fed omnes bcflilt;e terr£nbsp;eum lacerauermt, reliqua: carnes eius G^ojfa, montesnbsp;Zruallcscamposq;complcbunt. Per hyperbola autem, Hyperbel«,nbsp;familiärem prophetis ommbus,hlt;ecdici quis non utderenbsp;potefti' ita ut cunékluermibus fcateant. Hxc autem doanbsp;minus loquitur per metaphoram, ut poflquam uolatilianbsp;eaeli et befîiæ carmbus eius ßermt ßturatte,id efl, exernbsp;citus eius umuerfa multitudo,reltqua pars in uermes amp;nbsp;famemconuertatur.

  • 7 nbsp;Et operiä cum extindus fucris,coelos:amp;nbsp;nigrefeerefaciam ftellas eius: folem nubcnbsp;tegam,amp; luna non dabit lumen fuum»

  • 8 nbsp;nbsp;Oinnia luminaria codi meererefacia^ inbsp;fuper te: Sc dabo tenebras fuper lerrä tu5,nbsp;dicit dominus deus»

  • 9 nbsp;Etirritabocorpopulorummultorutiij


-ocr page 400-

lEHESKEEL.

Hoc autem ßet propter Aegyptifolitudinê;ijiuri^ digetur in defertum, deßituta tanta mttltituduieboßii-num fuorum,quos dominus percutiet,ut intelhgjntfnbsp;remanferint, qu6d ipfe ßt dominus, quifuperbum Ini'nbsp;miliat,O' uaßatoresdifferdit.idcirco planiüuse/lPl’''*nbsp;raonis, o plangent cum cateragétes in circiutuiSinfinbsp;nec folum fuper regem,fed o fuper populuniftubts,^nbsp;totam regni tüius gloriofam plenitudinein,ijua totaii'’^nbsp;minouaßantedeletaeß.

17 ^Etfadum eftinduodedmoannO)* quintadedmamenfiSjfadum eftutrbunbsp;dominiadme,dicenstnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

’ Fili hominis, cane carmen lugubre per multitudiné Aegyptiïamp;detrahf^ ’nbsp;ipfam,Slt; filias gentium robuftaruniï“^nbsp;ram infimam cum his qui defcetid“*’'nbsp;lacum.

Eodcmannoo'menfe,fednonßrtediecoiltii‘’^^^ rum /firitudomini »ißigatur ad plangenduut,’quot;’quot;nbsp;fuper ipfum fharaon{m,fed fuper tpßtisnbsp;temo'coßofum,diuitiasqi O'gloriam,vtdt‘i''‘nbsp;perbiam eius,o' potentißimarum urbiumßutg^'nbsp;robußarum infolentiam O' dominatum adnbsp;mam, in profundum inßroru, ut omiiis nondtgt;^‘^nbsp;memoria intercidat.

*9 Quopukhriores?Defccnde,8^“‘’ cum indrcuncifis.

In medio interfedorum gladio gladiodatus eft,attraxerunteanigt;^nbsp;ncs populos eius.

Loquentur ei potêtiflimi robuft‘’f[jjj de medio inferni, qui cum auxilia^^”^*

ciusdefccndcrunt, amp;doimierüli*’^”' nbsp;nbsp;nbsp;jj

cifi cum interfedis gladio.

I DicituradregcmAegypti,QHcnwdop'‘^^^ftt^ O maiori ßducia fuperbior, ut audeasßtrart^'^^,nbsp;euaderc mortemfCum cnim Aßur o'nbsp;fie,O'tAofoch, Capadoces,et Thubal,Htß^’nbsp;quoque O' principes Aquilonis,ac Sidonifgt;^’^^^fifiitnbsp;ßs exercitibus fuis, quorum auxilio horrorCquot;nbsp;gentibus prabuerunt,mortui ßnt ernbsp;gladios fuos,more inßgmum heroum, poßterit^'^ ^eit !nbsp;pittbus fuis, bclloq- occiß ßnt, tufolusnbsp;eademfußinereKolesfOttWjpotiuscumuid^’’^’nbsp;tecum apud inßros multitudinem dortnterttitt’''^^ fifnbsp;pulchrum tuum ßrtißimorum quondam pti« Pnbsp;cundari memories,habebisconßlationemß^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

mentaaßimansconfortioplurimorum. .^^gt;11^ ±3. Ibi AlTur, 8lt;. omnis multitudo j,igt;nbsp;circumitu illius fepukhra eius. o»”nbsp;terfedi,qui cedderuntgladio. , .

Quorum data funtfepukhra gf bus laci.'amp;fadaeftmultitudo eiusp^.nbsp;rumfepukhri eius,uniuerfii«i*’f’^J\’fof*nbsp;dcntescpgladio,quidederät(^H‘’” ''nbsp;midinem fuam in terra uiuentio*”- ptPnbsp;.gt;4 Ibi Aelam,Slt; omnis multitudo

EZECHIEL.

cam induxcro contritioncm tuam in gen tibus fuper terras quas ncfds.

Cf‘gt;ft,inquit„cali ipfi tenebrii obuoluenturfol cr ¦luna O' cietera luminaria no dabunt fj^leiidorem fuimt,nbsp;fed fuper te cunäa obfcurabuntur O nigrefcët,mhilc^nbsp;tibi ttetum O’ iucundum erit,fed omma plena calamititnbsp;tibuijflrage, Oquot; uaftatiombiutdutnfciltcet irritabo O'nbsp;ad éracundiam prouocabo contra tuam fuperbiâ o' ß-rocitatcm catera4nationes,ut concordibits uotis tnßentnbsp;ad tui contritioiië,quie fuperueniët tibi, et in te irruentnbsp;de locis remotis,quie tu hailenut ignorafli. Sic cnim donbsp;minufimprobitatem tyrannorum uifitare confueuit, utnbsp;alijuideant,ßrmident,fentiattt,O‘ emendentur.

Adtuum intcritum omnes populi o' cundi reges coriim horrore nimio ßrnüdabunt, conßgt;icietes gladi^nbsp;um meum hue illucq; uolitare. O' nullt pareere, ut ittnbsp;tua ruina ruinant ßmilemßbi pertimefcant.

** ^Qy’^^’æcdidt dominus deus, Gladi US régis Babylonis ueniettibi,

Et perdam omnia iumentaeius,quæe.' rantfuper aquas plurimas: amp; non conturnbsp;babiteaspes hominis ultra, neqjungulanbsp;iumentorum turbabiteas.

gt;4 TunepuriiTimasreddamaquaseorum, amp;fluminaeorumquaß oleum adducam, gt;nbsp;ait dominus deus,

vt autem feias quis iße ßt gladius, audi manißßiut: Cladiuf régis Babylonis,uenict tibifmgladiofortiuß^^nbsp;Uegigantum deijeiam omnemmultitudinemtuam:^uinbsp;eertegigantes inexpugnabilcsgentes funt, ghteBaby^nbsp;lonif régis tenebantur exercitu, atroces fine dubio O'nbsp;ßroces.lßie,in^uam,uaßabunt O'difperdent fuperbianbsp;am AegyptifUt nihil in ea remaneat,fed cum hominibusnbsp;etiam iumenta brutaq^ antmalia pariter aufèrentur: o'nbsp;tanta erit folitudo Aegypti,ut aec pedehominis nee unnbsp;gula iumenti ultra aquie lUius conturbentur, fed quiesnbsp;taßnt omnia,0' aqu^efluminum eius quaß oleumflu=nbsp;ant purißimlt;e ae nitcntes,nullo per eas tranfeuntc, uelnbsp;ßuentaearumturbante.

15 CumdederoterräAegypti defolatam« Deferetur autemterra à plenitudine fua,nbsp;quando percuffero oés habitatores eius:nbsp;amp; feient quia ego dominus.

’6 nbsp;nbsp;Planduscft,amp; plangent cumtfiliae gen

tium plangent cum, fuper Acgyptum,amp; fuper rnultitudinemeiusplangét eum, aitnbsp;dominus deus* . -

-ocr page 401-

EZECHIEL,

gyrum fepulchri illius.-omneshi interCe« *^*}fuentcs^ gladio, qui dcfccnderuntinnbsp;^'fcuncifiad terram infimam;qaipofue^nbsp;rintterrorcm fuum in terra uiuennum,ccnbsp;Portaueruot ignominiam fuani cumhisnbsp;R'lidefcenderunt in lacum«

, ^’'’ntdio intcrfedoruinpofueruntcu« '‘‘«USin uniuerßs populis eiusHncir«nbsp;^quot;*^1111 eins fepukhrutn illius* omnes hinbsp;quot;«Kuticifi. interfedi^ gladio: dederuntnbsp;*’quot;« Urrorem fuu in terra uiucntium, öCnbsp;P°ftauerunt ignominiam fuam cum hisnbsp;J'J'lefcenduntinlacum, in medio interne ,°*‘“’«pofitifunt. '

j !°'i'AofQfh,ö(Thubal,amp;omnis multi lj“°‘‘«8;in circumitu eius fepulchra ihnbsp;^^'omnes hi incircucifi intcrfedi^, 5^ canbsp;dederunt formidinem

bus ' nbsp;nbsp;dormien t cu m fortibus, cadenti

*n{{^’gt;^’''^‘'^cuncifis qui defeenderütad armis fuis.Slt; pofuerunt gla-quir C3pitibusfuis,amp;:fuerütini=‘nbsp;offibuseorü.-quiater-’ c'‘hiumçfaflipinOin terra uiucntium,nbsp;tet?quot;’''^8oin medio incircunciforö connbsp;lkV^‘^°’^*”''scumintcrfedis gladio,nbsp;eius,6lt;omnes duccsnbsp;‘erfe’^'‘‘'*atifunt cum exercitu fuo cüinnbsp;nii.,7 gbdio.-qui cum incircuncifis dornbsp;jJactt^'SCcum his qui defeendunt innbsp;Ib' * •

ötrfi P’^ncipes Aquilonis omnes,öC uni-qui deduéli fu nt cum in-fua fortit udinc con «àis'^ ‘’“‘^«lierfit incircuncifi cum interfenbsp;ÏI 'Urn u‘^‘°gt;«portaucrut confufioné fuamnbsp;Vj ƒ n«i defeendunt in lacum.

^harao,amp; cófolatus eft fupcr quot;i«lt;titudinefua,quæ interfectanbsp;a, dnP^'arao Sc omnis excrcitus cius,nbsp;qh^sd«’s;

‘‘Im nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi»»“* *”

«««dio incircuncifo-r ‘quot;tcrfeâis gladio Pharao amp; om* Q? rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominus deus,

‘'’^'^°»icrreliquif,uidcnturcoceptis ferma **nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuiße, zs- mrfg«or«in populorunt

ufugëtilibus CJ“ fidelibui,

l'‘'‘^^^orantt(r,(iuod etiatnodmaiorumfuo gt;^^gt;'orumfocietatemapudiiißros coitnbsp;ßptdehra exornantur ^uidemß^nbsp;’”‘*«1» Hiiibrd inortiff bunmtt^ inißriif

lEHESKEEL, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;190

gfittw cottßgt;idtur, uermes crfxtor, dum in locuUs re* ponuntur inualidi cT prorfut inermes, qui in uita qui»nbsp;demfuaterrori erant uiuentügt;us: quos er poß wortonnbsp;terrere cuperent, ordinantesgladios fuos clypeósquenbsp;cum galeis reponi in fepulchra, homines incircuncifinbsp;corde, ernuüa immortalitatis fideucra nobiles apudnbsp;deum,cupientesglorificariapud pofleros, qui per fironbsp;ciam O' crudelitatem ingénus humanum,quod oppri»nbsp;mere cupiebant,ignominiam per omnia fecula merue»nbsp;runt apud uiuentes fuperflites, in inftrnis autemfupplinbsp;cium ignemq;fempiternum,

lt;CAPVT xxxrir.

T fadumeft uerbum Domini ad me,dicenst

Filihois,Ioquere adfiliospo il puli tui, amp; dices ad eos: Terranbsp;cum induxero fuper earn gladiû,ôC tuleritnbsp;populus terrp uirum unum de nouiftimisnbsp;fuis,dlt; conftituerit eû fuper fe fpeculatorct

Quod fi fpcculator uiderit gladium ue nicnteSC no infonucritbuccinatS^ populus fenon cuftodierit, ucncrit^ gladius^nbsp;8C tulerit deeis animam: ille quidem in ininbsp;quitatefua captus eft, fanguincm aut eiusnbsp;demanufpeculatorisrequiram,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;on rate»

Hrfftcniw contra gentes mult at prophetauit Eze» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

chiel, nunc iterum contra populum ifrael, çr peccata eorum pra-dicat exreuelatione iufiiiq; diuino,poflquamnbsp;aliquanto temporefortaßis tacuerat.l!ionenimfempernbsp;fiiiritut prophetarum mß^irat, cr non eademfempernbsp;necefiitat loquendi urget. Loquitur autë hicferèeademnbsp;qute infupertoribus continentur, ut difeamut non eru»nbsp;befeere debere doilores ccclcfijs eadê proponere,uel c*nbsp;tiam inculcare,fiuiderint femel dida, non cxintegronbsp;percepta, uel etiam emendata. At potius fimilia funtnbsp;quàm eadem, ut uel quædam fubtrahi, plcraq^ addi ui»nbsp;deamus,cr noiinunquam uerborum difcrepantiam fuanbsp;rationenon carere.Sil}gt;eculator,inquit, fueritconflitu wiibu».nbsp;tus in populis, clcilione er iußu populi, non indignus,nbsp;quie lequiualere fepefolet uocationi diuinictimo buiuf»nbsp;modi infiitutiones confenfu ecclefhe non fiunt fine (pi*nbsp;ritu domini, qui tarnen ab habêtibus gratiam difcernennbsp;dorumfpirituum iudtcaridcbèt.’Si,inquit, fuper fe connbsp;flituerint populi fiicculatorem epifcopum,doëlrinie ue»nbsp;r^e præconem, uigilem er excubitorem, ut annuncietnbsp;gladium domini,iramc^ uenientem, cr annunciante eonbsp;poputus audire noluerit,figt;eculator liber erit: et ille

iii 4

-ocr page 402-

EZECHIEL

admonitus quidem, fed intprudens er negligens oppref cflglädiojpfe finguinii fui fuflmebit reatum ; quodnbsp;fiaudicrit praconem periculitfduabitanimam fuam.nbsp;Speculator Q»o(i/î/Jgt;elt;ttbtorrtozi fonuerit buednu, er popultunbsp;indiiigcns. ignerunsgladium uentufum, nequa^uamfe obferuaue^nbsp;rit,populut quidë 'm fuu twrietur 'miquitate. ilt;on enimnbsp;fine caufd 4 domine) immittitur excidium, er cum eue^nbsp;dere non curat, 4 domina neßbi proßgt;iciat impeditur.nbsp;Uihilominui tarnen fangu'mem morientts deßieculato*nbsp;ris manu rcquiram,qui officio fuo non diligentem adhi»nbsp;huit Opera, feruui nequam er mfidelts deprehenditur.

  • 7 nbsp;C Et tu fill hominis fpcculatorem dedinbsp;tc domui Ifrael t audiens ergo ex orc meonbsp;fcrmonem,annunciabiseisexme,

  • 8 nbsp;Si me dicen te ad impium,Impie, mortenbsp;ntorieris î nô fueris locutus ut fc cuftodiatnbsp;impiusàuiafuatipfeimpiusin iniquitatenbsp;fua morietur, fanguinem autéeius de manu tuarequiram*

'Vtautemfeiret prropheta Ezechiel generalem hanc narrationem ad fe potißimum pertinere. Et tu, mquit,nbsp;fili hominii non 4 terra ex n populo terra-, ut fupra di=nbsp;xi,fed 4 nw cofiitutui es ffieculator domuilfrael, fi ergonbsp;medicente ad impium : impie, morte ntorieris, mfit tcnbsp;emendaueris, er non ei fiteris hac locutits, iüe quidemnbsp;pro prift'mis peccatis futsiuflepuniedus morietur, quianbsp;autem potuit liberari monitione tua quam 'mtermijifti,nbsp;fanguinem eins de manu requiram tua.

  • 9 nbsp;Si autem annuntiante te ad impium utnbsp;à ufis fuis conuertatur,non fueritconuer-fus à uia fua t ipfe in iniquitate fua morietur Î porro tu animam tuam liberafti»

Quodfi tupra:ceperisimpioutconuertaturàpeclt;‘ catis,e^ nie non acquieuerit,morietur ipfe 'm 'miquita^nbsp;te fua, er tu officio tuo no defiiifti. Ex quibus difeimus,nbsp;Äudireutr# quatitafitneceßitiisaudiendiuerbumdni, erobfrquennbsp;bum d«.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mandatis dei, quantumq^ difcriminis 'mcidat magics

fkr, fi docere nolucrit,uel timoré periculi, ucl defferas tionepeccaiis.dum rcui fitfangu'mis,qui liberari potuitnbsp;er de morte erui,mfi magiflri fikntio concidiffet, Ser-^nbsp;uatur tarnen utr'mq; interim prouidentiæ diu'ma: ordo,nbsp;quo digm pumuntur,er elelh faluantur: ut liberi quo^nbsp;quearbitrqnuUa fitexcufatio uel accufatio, dum quinbsp;peccat non ignorât fe domino peccare, er dtgne puntrinbsp;pro peccato. Necffatim fequitur, ut quta propheta prlt;enbsp;dicit,neceffdriofemper uemat quod pradixit.Non enimnbsp;propheta pradicit quiequam utuemiat, fed ne uemat:nbsp;efi en'tm populi dei prtemonit0r,ut fibi d malis caueant.

  • 10 nbsp;Tu ergo fili hominis,dicad domum If-racl,Siclocuti eftis,dicentes, Iniquitatesnbsp;noftræ, 8( pcccata noftra fuper nos funt,nbsp;amp; in ipßs nos tabefeimustquomodo ergonbsp;uiuere potcrimus^

  • 11 nbsp;Dicad eos, Viuo ego dicit dominus deus,nolo mortem impn,fed utconuertatur

, impius à uiafua,amp;uiuaL Conuertimini cöuertimini à uijs ueftris peffimis: Sc qua

il

lEHESKEEU re moriemini domus IfraeK

Alterius argitmenti prophetia cff. Superin^ oëkiuo capite ferma firè fimilis ad eosfit,quinbsp;re poenitentiam er peccata emendare, utnbsp;conuertantur ad dominum : hic autem ad eosnbsp;qui magnitudine peccatorumdefferantfaluteif- ll“nbsp;fenfus dicentiu peccatoru : Cum femel nobisnbsp;pofita fit,er uulneribus noftris nuüa medicntapnbsp;rät,quid neceffe eft jruftraneo labore conjunù,nbsp;tem uitam cum deffieratione tranfigereffaltoub)nbsp;mur, quiafiiturambeatamperdidimus,nbsp;det deuf, Non uellc fe mortem 'rnipiß fed utnbsp;et uiuat impius, Conuertimini mquit à uqsnbsp;mis, Quaremoriemini domus ifra'éle vita autnbsp;in hoc loco non hac fignatur, qua omnesnbsp;beftijs lege naturlt;e uel uiuimus uel morte di/ß^(nbsp;fed ilia de qua diilum eft. Placebo domino i»nbsp;uiuentium.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-0

^Tu itaqjfili hominis, dicadfi*’^ puli tui,Iufiitia iufti non libcrabii .jjnbsp;quacunqj die peccauehtt et impie»’nbsp;non nocebitei,in quacunq; diecoO“'nbsp;fuerit ab impietate fua:amp;iuftusno*’^j,tnbsp;terit uiuere in luftitia fua in quacu”^nbsp;pcccauerit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Adgeneralétranfitdiftiutationé,quodeti^^^ teritte iuftitite non faluent,fi nouis fceleribusfi^ui^nbsp;cupatus, et peccatorë uel impium antiquanbsp;perdant,fi iufiitice operibus ueteres emettdard^^i^,nbsp;deumq^ non pritterita in utroq; iudicare,fedP''^.

confifus in iuftitia fua fecerit

omnes iuftitiæ eius obliuioni trade*’ amp;in iniquitate fuaquamopcratus^ ’nbsp;ipfa morietur,

Si autem dixero impio,Morten’‘’'|^(t/ amp;egeritpcenitentiam àpeccato^’®’nbsp;rit^ indicium amp;iuftitiam, ,

ly Etpignus reftituerit ille nam^ reddident,in mandatisnbsp;lauerir,nec fecerit quicquam ini“»nbsp;ta uiuetSC non morietur,

  • 16 nbsp;Omnia peccata eius quat petnbsp;imputabuntur {recordabunttxr') eUquot;'nbsp;ÔC iuftitiam fecit,uita uiuet,

Si iufto pramid iuftitia poHicitus le pcccauerit,omnes iuftitia eius priftin^nbsp;demur. In prafenti entm miquitatefuaiuiquot;''^nbsp;pfus eft enim à fide in dcum quern ffreudgt; gt;nbsp;uabitur. Ncc mea eft mutatafententid,nbsp;eidem homini peccatori reddere,quodn‘)gt;^l^^nbsp;tnifera. Econtrario,fi peccatori ftero coiunbsp;dixero, Adhuc quatuor dies cr Niniueftnbsp;leq^ egcrit poenitentia,e:^rediuitia m denbsp;ilisq;operibus,utilli,uctercmemendaritnbsp;indicium faciat et iuftitia,pignus refUtuat,nbsp;pinam, in praceptis dei, qua funt nia ud^ gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’


-ocr page 403-

BESCHIEL

W, WC flicht {[uic^uam mttßum, nónne uitit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zy

foKoris iliuint m'uet ater num er ßlix eriU Comnünatio ^flt;iäiif)eccatori,iufium pumretwn debet.

*7 Et dixerut filii populi tui gt; Non eft aequi Pondehs uia dfii î amp;gt;pforö uia iniuft-a eft»nbsp;Cumenimrecefferit iuftusàiuftitia fua,nbsp;*^fcnit^iniquitatcsî mortetur in cis»nbsp;f ^‘cürecefleritimpiusab impietatefua,nbsp;^^'f't^iudicium SC iiiftinam,uiuetin eis»nbsp;^tdicitis , Non eft rcäa uia domini»nbsp;quot;“niquenq; iuxta uias fuas iudicabodcnbsp;®®oi8 domus Ifraêl»

dicut: Non c/i aqud uh domini,arguuntur ipforum fit potitn iniquafetttêtia, habentium ne^*nbsp;oculum, ct nequdijuä noua,fed uetent ludicanti^nbsp;oibiM df mon/iratwr, nec peccatoran falutê /fienbsp;debere^niß «gdt pcenttentiam,refipifcelido fcilicetnbsp;^'^“^«couerpifionj,^ nec iufium in fun coiifidere iuflhnbsp;opcrum,fi relapfm fiierit in perfidiantnbsp;Wdb. Qgi(j uero fit iudicitimfacere er iK=»nbsp;1'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^'^fo'rf./îoc in propheta fuperiuf diilum efi.

Etfaäomçftin juodecimoanno, in ^'»notnenffjin quinta mcnfis tranfmi-2 ^'onis noftræ, uenit ad me qui fugeratnbsp;ix Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciuitas»

^^^anusautedomini fada fuerat ad mc ucniretqui fugcrcüapcnbsp;g^^Spostueü donee ucniret ad me mane,nbsp;P^tooremco non filuiamplius»nbsp;duint m capta efi undecimo anno Sedechianbsp;VtMnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propbetia duodecimo anno^.

g °^’^f^gt;lt;lMntamenfisdie, àcaptoIcchomafaéht J Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oRcnditur poft annit cr quatuor menfes cr

eiùi^'^‘‘^^‘^^‘’”f^^ufalem,uem/feBabylo)^^ «quot;«quot;* nunciaretuaftatamurbem. Antenbsp;fi(in

qui Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ezechielcm,qui cœperat lo=

*’¦' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qnicquid nuncius diüurus crat^

P^luî ' faâum: nec ampliusfilnit,quia po= ccepit,qua dudum pradixesnbsp;î-5 |rp‘’*'‘’’Nlt;iHdirnjf4(^

Fil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^óiadmediccns,

his f*”°'”gt;*’gt;s,qui habitant in ruinofis loquentesaiunt,nbsp;ditt^®*'®^ Abraham, hæreditatc pofle^nbsp;autem multi fumus, nobisnbsp;Xj Ut

^jees ad cos,Hæc dicit dominus Jos fanguinc comeditis, 8C ocu^nbsp;6c ftn • leuatis ad immûditias ucftras,nbsp;nunquid terramnbsp;ç^itatepoflïdebitis^

pduperes terra Ifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifremia«, foli relifh fùerant in Ier«f*=

^“’¦îRc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colerent: qui bac dixiftè dicun

nero ad tempora Sc« ’’Ww, ante urbem lcrufalem deftruâam,tot((

lEHESKEEL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^f

rffttc fire terra \uda cr tfraclis in rubtis ftante. Semper enitn apud ilios impietas er perftdia perfeuerabat, qua Rxbt Aiiai*nbsp;fecundu Rabt Aquibam diceba/tt : Cum Abraam folumnbsp;unu deum coluerit, cr ideo tatUam hareditauerit ter*nbsp;ram, nos qui multos colimus deos ,multo plures terrasnbsp;pofttdel imui. Vclfecundum alium ludau, A brrfrfw quinbsp;tantum obligabatur ad unam legem circuncifionis,pofsnbsp;fedit terrâ,nobis qui multo plures lege j accepimus, de^nbsp;beturmdiorterrarumpoffefiio. Quibusre^ndetdo^nbsp;minus per prophetâ: Vos per fumma fcclera uiuitis uelnbsp;uixiftis, er pro libidine feâanda femperomnenephasnbsp;committitis,mq; omni iniuria et cade perduratfs,quic^nbsp;quid prohibai committitis, esquot; lt;td iracundiam certa mcnbsp;malitia prouocatis,er tarnen nihilominus ius poftiden^-di terram patribus pronüfiam fanâisfubfijederequodnbsp;non feruatis,uobis arrogatis. Simulq^ emtmerat,quidftnbsp;cientesofiindantdeum,fex uidelicetgenera pcccato*'nbsp;rum : qui ab immunditi/s lege prohibitis er ffecialiternbsp;abefu fanguinisnon abftinetis,manus ueftras ad ido/anbsp;extenditis,fanguinem innocentem effùnditis : nunquidnbsp;ifta facientes poteritis terram hiereditate poßideref *

16 Stetiftis in gladqs ucftris,fcciftis abomi^ nationcs,amp; unufquifqj uxoréproximi futnbsp;polluit: amp; terram hæreditatc poHidebitis:'

Nec ifti-s fceleribus contenti,quotidie parati eftis ad cades, incrcdibiles libidinum committitis turpitudines,nbsp;wnifquifcjj uxorem proximi fui polluit. Et cum bac fa*nbsp;ciatis,arbitramim uos terram hareditatc retenturosinbsp;x-g Hæc dices ad eos. Sic dicit dns deus,nbsp;Viuo ego,quia qui in ruinofis habitât,glanbsp;diocadentî ôC qui in agro eftjbeftijs tradernbsp;tur ad deuorandum : qui autem in præfi^nbsp;diis amp; fpcluncis funt,pcfte morientur»nbsp;2.8 Etdabo terram in folitudinem Slt;in damp;nbsp;fertum, amp;dcficietfuperbafortitudo eiustnbsp;ôC defolabuntur montes Ifraèl, eo quodnbsp;nullus fit qui per eos tranfeat.

2.^ Etfcient quia ego dns, cum dedero ter^ ' ram defolatam amp; defertâ propter uniuerquot;nbsp;fasabominationes fuas quas operatifunt.nbsp;Reftionde igitur eis, o propbeta: Per meipfum iuro,nbsp;, qui in ruims illis habitant,gladto cadent,qui in campa,nbsp;à beftijs deuorabuntur, er qui in prafidijs ac fijcluncisnbsp;dei iram uitare non poffunt,fed fame er peftilentia monbsp;rientur. Dabo^ terram luda in folitudmem, et deficietnbsp;fuperba firtitudo eius,tantaqi per montes uafiitos crit,nbsp;Ut nullus per cos tranfeat.

jo Et tu fili hois ? filii populi tui qui lo^ quuntur de te iuxta muros,amp; in oftiis do*-morum:8lt;dicuntunusadaltcrum,uiradnbsp;proximumfuumloqucntes, VeniteS^aunbsp;diamus quis fitfermo egrediés à domino»nbsp;51 Etueniuntadtequafi fiingrediaturponbsp;pulus,Sifedentcorä tcpopulusmeus,ÔCnbsp;andiuntfermones tuos, ôi non faciût costnbsp;quia in canticum oris fui uertunt illos, Slt;nbsp;auaritiam fuam fcquitur cor cor um»

-ocr page 404-

EZECHIEL

51 Et cs cis quafi carmen muficum, quod fuaui dulci^ fono caniturt ctaudicnt ucr^nbsp;ba tua,ÔC non facient ea»

5^ ^Et cum uenerit quod praediflum cft (ecccenim uenit) tuncfcient quia prophcnbsp;tes fuerit inter eos,

Ad conttU nbsp;nbsp;nbsp;AiÙK fcrino coittribulibuf pfophetie, apud quof

'”***¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbum dotnini non eratiftpretio/ed aßiduitate uiluc^

rat er in eontemptu erat, eatentu, ut paßim ßbi luda:i occurrentes iw ueflibults uijs, per irrißonem contu-tneliofe deßjcilim^ loquebätur de prophet iß Ezechie^nbsp;lif, ^ttod ieremiit Hierofolymif cont'mgebat. Dicesnbsp;bant aut:V enite er audiamut, qui ßt fermo egredientnbsp;à domino, Et fedent coram te in ecclefia populut meuinbsp;qui meum efße fe dicit, er nolunt facer c uerbum dotmmnbsp;quod audiunt, uoluptatepotiut noua audiendi er pla^nbsp;centia palpantur, ut auditoriu egreßi, negligant auditanbsp;omma. Pofiquam autem aduemße agnouerint quafiie^nbsp;rant pradiéél, tunc primum fuo malo probare cogunlt;*nbsp;tur no hominii fitiffe uerbafed domim,qui per propheanbsp;tarn er uirum ecclefiaflicum locutut eß.

’CAP VT xxxini.

T fadum eft uerbum domini ad mcjdicens,

Apparethunefermonedudum diäum à domino perprophetam,antequam feilianbsp;eet caperetur lerufalem, dum adhuc populut impiorumnbsp;ouilt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyranmdeerperfidiadepafeebaturmagitquam

*gt;»*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regebatur, dum falforum prophetarum mendacqs deci=

peretur,dumfacerdotum quaflugrauaretur, er omndi jtmul luxui er aiiaritia fubiaceret. Dirigitur en'm hicnbsp;fermo ad principes er magifiros ludaici populi, infide=nbsp;liter dei populum regentes.

i, Filihominisprophctadcpaftoribuslf-racltpropheta, ÔC dices ipfis paftoribus, Hæc dicit dominus deus, Væ paftoribusnbsp;Ifraël, qui pafeebant femetipfost nónnenbsp;greges à paftoribus pafcuntur^

^nornm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paflores funt qui regunt,pafcunt,cuflodiunt,deßn^

duntgreges. ifraelitaru autem paflnres erant, reg« CT principes,prophctte erfacerdotes. Vte,inquit,paflorisnbsp;buf,qui quafua funt quorum,non quofidclium, multonbsp;minui curant gloriam er beneplacitu dei, cuiui uicarifnbsp;funt,uclmercenarif, hno conduilitij ferui ad profläumnbsp;gregis. Qjiifcilicet ordinem natura inuertunt, ut cumnbsp;ufus habeat ouiculai pafei à pafloribui, ipft in hoc totinbsp;funt, ut pafcantur ipfi ab ouibul : er quiequid officiosnbsp;rumobliganturgregi, id exigunt imperiofe à gregibmnbsp;ßbi proflari. Hoc faciunt quicunq^ dignitate, honore,nbsp;cultu, erjnaioritatc contenti, non quarunt utilitatemnbsp;fubie^rü}ßdfuam, quibus fatis efl ditari, impinguari,nbsp;dilatari,etiamfi oues fame enecentur, ucl diripiantur ànbsp;lupis, quoi etiafi arcerealiquädo uideantur à caulii,idnbsp;faciunt non ouiü amore,fed proprio commodo incitati.

Lac comedebatis, Sgt;(. lanis operiebami-ni: amp; quod craflum erat,occidebatis: gre^ gern autem meum non pafeebatis»

IE H E S K E E L. ÿj

Semo diumui nemine palpat,palkribui perfidiam er carnalitatem fuam, indicatif!nbsp;ligant,quid negligant. Lac gregis efl, quiequidd fnbsp;diflribuitur prapofitis, ad uita et flatus comnuxiil Inbsp;tationem, utqui euangeliïi nunciat,deeuaiigelioiunbsp;er ladis poteflatem percipiendi habet quidégt;r“l'^nbsp;deliter pafcat oues, non negligat. Lanaindui,tßßnbsp;ditatem tegere, ut etiam honorem affèquatur-madari,meliora efl feiktri comntoda,uel malonbsp;meliores fcandalizari. Licuerat haiàgrege connnnbsp;tatet caperc,fl oues fideliter pauiffent.

4 Quod infirmum fuit no confoli“’ J

amp; quod ægrotum non fanaftis, qu®“ fradumeftnon alligaftiSjamp;quodaP’^nbsp;cft non reduxiftis, 8C quod perier^^nbsp;quæfiftis î fed cum aufteritateimp«’^*’nbsp;eis,amp;cumpotentia,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Omw infirma efl, qua: tentationes ferre non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;')

qua no fibi prcfitturai credit. Conßrtaitoquot; aUt^La do audit, îiti accèdent adferuitutem dei, fiànbsp;er timoré, er prépara ananam tuam adnbsp;rwm deff erant propter commiffà, euangelionbsp;tur gratia per fidem. Ad confirtandum cornbsp;iücpati,mori,ff)utisliniri,lignoconfigi, CTO-pccui fanare, efl peccatores corrigere uerb^nbsp;ribui. Confra{lûaïligari,eflfradum tentatio»^^/,nbsp;guflijs,paupertate,debitis er infirmitatibufgt;‘‘‘‘‘^nbsp;Profligatum ouem reducere,cfl errantes inß^^.nbsp;ribui fcandalizatotuerbododrina réconciliénbsp;fia,eradcaulaifideliumreducere.Perditaoér^fgt;nbsp;tur,dumprauii moribui erperfidiaàfahdci'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çj

dent,fibijpfiq} confulere non potent, fbUtd^L iiil floris,qualis Chrifluifitit, etiam interpofii‘‘nbsp;grauibuipericuliireducitur. Hocaguntnbsp;floret: perfidi autem,qualcs tune ludaorunt er^^^/nbsp;Chrifiianorum,uiolentia imperant, crfitll^nbsp;thoritatis dominantur er opprimunt,uitu ,nbsp;feandalizant.

¦y Et difperfæ funt oues mcæ, to cfletpaftor: et fadæ funt in deuor^nnbsp;omnium beftiarum agri, amp;difp^*;^/^nbsp;Quid ni dißiparentur oues,dormientcp‘‘'nbsp;lantibui lupisf Exponuntur ouet periculi^nbsp;rum,fî dißipari cas acciderit, er deferi dnbsp;propheta falft erfacerdotet cum regibuf /nbsp;quarebant, non qua domini, non mirunifif^(Clt;’'^nbsp;pracipitia idololatria er criminum multot’*nbsp;tigit mis tune temporibui ac noflrii.

  • 6 nbsp;Erraucruntgreges mci in fufnbsp;tibus,amp;in uni vrfo colleexceli^*^nbsp;omnem faciem terræ difperfî

mei,amp;noneratqui rcquireref; inquam qui rcquireren

  • 7 nbsp;nbsp;Propterca paftores audite

I« omnifci« montibui, in deorum idola colentcs,deu fe cokre eredebane,q‘^^^^(^nbsp;ritia fimentum erat, facile À prapofitf^


1

-ocr page 405-

EZECHIEL

paftores requiram gregcm mcü de manu eoru,6( ceffare cos faciam ut ultra non pa^nbsp;fcantgregem, nccpafcâtamplius paftoresnbsp;«metipfos Î liberabo gregem meum denbsp;oreeorum,3( non erit ultra eis in efcam»nbsp;ferma fit domitü, Qjtia ifia et iflanbsp;^flu^qutfuprciexpofui,Gr‘ qult;efeeundo enumcrat:nbsp;ego ipfe ad pjjfcres uentam, nmirum in uirgafù»nbsp;M iujlif mdignationif, Gquot; requiramgregem meunbsp;coriittj ^quibui magts expedit ut mala afinarianbsp;“ ^^^‘*gt;'‘“lco!lunt,qult;imutminimumfeaitdalizentdenbsp;r’px 0 iMfo. Et hac erit eoru poena uel maxima, ut ul-j.. P‘‘feantgregem meum, ne fub oecafione ouiuntnbsp;opej congregent : ty' liberabo popunbsp;libe^k'’''^‘^°’^^^°’'‘*’quot;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demanu^çs“

11 (T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auidisfaucibui deuoratur.

teau- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicit dfis deus,Ecceego ipfe

li squot;‘®”'°''C8meas,6Cuifitaboeasgt;

Patari medio ouium fuaru diffi bo easnbsp;nbsp;nbsp;^’'^«ffftabo oues meas,amp; libera^

fæ ftje ’'®‘’’quot;‘bus locis in quibus difper-‘'æ quot;”bis amp; caliginis, oues,uifitabo aegrotontes atq; ma

«d b

per t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deftitutum pajkribuf,cr palaii=z

pafe

etiain u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feilieet nofolum negligentia, fed

0-c I• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibuslocis, indie nonfolumnu

«»««rr* Etçj

f’lis cas in montibus IfracI, in ^9*6 *f” S***^*^*® fedibus tcrræ nbsp;pafcamcas,amp; innbsp;crunt pafcua ca^nbsp;in jj '^quiefeent in herbis uirentibus,nbsp;I ’’’oiitp r pinguibus pafeentur fupcrnbsp;Eg “racl*

oues mcas 1ego cas accu lîd« ƒdominus deus*

h f meos ex hoc mundo maligno, in eca ^eUa^’^‘^^‘‘O‘‘^’'ieaelefiium,in caulas beatitudinisnbsp;credentiu^ Et ipfenbsp;^'^^bofflutis in inontibm ifraël, ubifîuit Uc

‘“‘«fl.

lEHESKEEL, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19I

CT melfiieëiktr ambrofia, ueritatis ZJ“ iufiitùe eibus, unde impinguanturfidelium ammie femper. AÏioqui pa^nbsp;feereifraëlemin montibus erpafeuis, quid tnagm eß,nbsp;fi tudôice capiatur ^hicc enim félicitas outu eß et boum,nbsp;Etfrumento demq; cy uino refici homines, quid magninbsp;eßintcrratfracLe qua: hac parte melior non eß Aegy^nbsp;pto,Qf'rcliquismultisualdeterris. Verbo autem do^snbsp;tniru utiliter pafeinon contigit quibuslibet, nifi ifraeli’^nbsp;tis. Aetcrna felicitate non bcantur, mfi credentes dominbsp;no,cr fideles per Chrißumpafloremanimorumfideliu,nbsp;abinitio mundi ufq; ad finem,fine deleëéu perfonarum,nbsp;fola gratia dei eligendarum.

Tune quod perierat ingentium populis,requiretur: Cuwowä. çy quod errauerat per idolorU cy eteterorum errorutttnbsp;auia,falfa perfuafione fcienti£ fa!cularis,reducetur: eynbsp;quod confrailit fucrat,aüigabitur : ey quod contritii etnbsp;infirmum, confolabitur per Samaritanum femiuiui ho^tnbsp;minis medicu,qui fanat omnes contritiones fuorum: eynbsp;quod pingue ey ßrte,cuflDdiam : ut nemo quem illi pater dcdit,pereat,fed oues donünt cufiodiantur, ne deuo^nbsp;renturà bcflijs,amm£ fcilicet confidentes illi. Et pafeetnbsp;ouesfuas 'm iudido, feiens cui oui qu£ pafcua debean^nbsp;tur. Diuerfe enhnfunt manfionesapud patrem,çy nonnbsp;qucnquain iudicat pater, fed omne indicium dédit filio,

Hlt;£caduerfum pa flores locutus efl,nunc loquitur lt;td Ad ones.’ eues,id eft ad populum, cradutriufqipecorisgresnbsp;gern,id eß ouium et caprarum, itnà quoq; ad arietes (ynbsp;hircos,qui funt 'mgregibus principes,qutbus ait: Non«nbsp;ne uobis fatis erat, quod legis cr fanilarum feripturaenbsp;rum pafeuis uefccbamini^ fed infuper reliquias pafcua^nbsp;rum ueflrarum conculcabatis pedibus, ut populus meusnbsp;turbidas aquas humanarum traditionum, cr pharifaicanbsp;rum ceremomarum, çy non aquam eloquiorum dei pu«nbsp;rifiimam bibcret,(y ueflro uitio quod per fe bonit erat,nbsp;corruptuturbidumuiolatumq;fufcipcret. Qttod équiténbsp;dent omnes hlt;eretici faciunt, ut carpant eloquia feriptunbsp;rarttm,zy quantum in fe efi maculant. Sed çy ecclefîa»nbsp;fiici uiri, qui dogmatum non euflodiunt ueritatem, fednbsp;defuo corde confingunt, magißramqi habent prtefum«nbsp;ptionem fuam,fimili errore rctinenfur, amp;¦ reliqua qu£nbsp;boc loco Hieronymus^

-ocr page 406-

IEHESKEEL

Cr eharitatem perfiéktm mandat difci(3utisfuis,ctlj faciet beflias malas perturbationes ZS“ ui^, idnbsp;«er/o monte fanéb fuo non noceant omnes adutfinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»n,

poteflates, etiamfi exerceant et tentent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

in fide datur ut refiflant diabolo er angelis cuu. in faltibus mundipofiti,in malignohabitareeognquot;' 7nbsp;donee peregrinanturineo,eopaflDrededic Ctnbsp;fecuredormient. Non enim dormit neq^dor/nitaiinbsp;fies I/rdci. Dabitur enim libertas confeientuirii''ir‘^^^nbsp;bus,utfciant cuicrediderant, ercertifintdt^^inbsp;fuo in ilium diem.

Et ponâ eos in circumitu colHs nedidionem: amp; deducam imbrem il*nbsp;porc fuOjpluuiæ benediâionis cruHl'nbsp;it7 Et dabit lignum aghfruâuinfu*’*’'f’ffjinbsp;terra dabitgermen fuum,amp;cruntiP'|^pnbsp;fua abfq; timoré: amp; feient quia egonbsp;nus cum contriuero catenas iug*nbsp;amp;eruero cosdcmanuimpcrantiun’'jj(,j^nbsp;18 Et nô erunt ultra in rapinamg^’’nbsp;neqjbcftiæterrædcuorabunteosî*^nbsp;bitabunt confidenter abfq; ullo

Ecclefia fidelium per uerbu dei redundatd Ihone, omnium gratiarum cadeflium,utuilt;d‘i‘‘jjiiiiinbsp;irriguo benediâtonis fcecundabitur, adnbsp;optimosprofirendos,quib'us omnes arboresß^l^ilt; inbsp;bunt, duicquidtnmuiidoacciditaduerfit“’'’nbsp;Ifleritatis, ilUs proderit er proficict : oit!ii“‘^^fiiitnbsp;dis cooperantur in bonum. Etproßrtterrari^ji^nbsp;multitudinem, er ueritatts iuflitiaq^fru^di'nbsp;tabuntinterra abfq^timore,fedinflgt;epati^’nbsp;àtyrannidcuitiorum mundi, cr damonutxß'.^diU^nbsp;altscletnentiie dei, cui fc totos creduntgt;^‘nbsp;alasconßgiunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Et fufdtabc eis germen non””’ nôerSt ultra imminutifamcini^’^^/^fii- f/nbsp;portabuntamplius opprobria

Et erunt plantatio laudatißima, tiouo riofa, ut à pafiore Chnfto Chriflianinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

undl,uelut regale facerdotium ergensfl^'^.^ic''^^ acquifitionis, quibus affatim prouidit de'l!'‘‘‘^j-^iiti'‘‘^nbsp;cejfarijs omnibus,ad corpus erJfiriluin itinbsp;ta cr ßturo. Omnium ge ntiliü errore crnbsp;mcntur,ncc uagabuntur ultra per dcorunbsp;jo Etfcicnt quia ego dominusnbsp;cumeis,amp;ipfi populusmeus“nbsp;raêhaitdominusdeus*

51 Vosautem gregesmcijgr^g^’Jifr/ mcæ homines eftisîSC ego deus

cit dominus deus*

; Po fl htec omnia feient, quod non

mint«, quod erfuprà quoq; dixerat ,flf mento, quod dominus omniumnbsp;à quo omne bonum confequi/feraitt,

fufficientia, extra quern nihil quarutn, cupiunt,decuius ueritate cr anuoitiatn 'nbsp;quem m omtu aduerfitate tarn cenfciot^'

Vindex ouiiua,

EZECHIEL

2.0 lt;(f Proptcrca hæc dicit dominus deus ad cos, Ecce, egoipfc iudico inter pecus pin^nbsp;gue amp; macilentum*

ii Pro co quod lateribus, amp; humeris im^ pingebatis, ôi cornibus ueftris ucntilaba-tis omnia infirma (pecora) donee difpergc-rentur foras:

E.go’PA »leifentetuia cr dmußi, 'mter pecw p'mgue tne(cilentu,interßrte cr tnfirmu: ßr-tia enim later^bl^^ et humeris fuis impwgunt esquot; illiduttinbsp;infirma pecora, creorntbus uentilant,donec dijfergät,nbsp;crßrds eijciaitt cues. Superbia enim epifcoporumße=nbsp;quêter peUuntur de eccleßa quos dominus îpfefaluauit.nbsp;faluabo gregem mcû, ÔC no erit ultra innbsp;rapinam,amp; iudicabo interpccus 8i pecus» :nbsp;Non dinùttet gregem fusem dominus, ut ultra fint innbsp;rapinaperfidis lupis,leofubus, uel mercenarijs, impro*nbsp;tisq; pafhribus: fed iudicabo Miter pecus et pccus, um^nbsp;cuiq; confulam fecundum neeeßitatem fuam :nbsp;nbsp;nbsp;fi cui

iniuria faibi eft à quocunq^ pafiore, uindicabo. Cune enim nùhi funt meie oues, quas agnofeo, quas requiro,nbsp;quas deßndo,quibus uitam icternam do.

Et fufeitabo fuper ea paftorem unum, quipafeatea, feruum meum Dauidîipfcnbsp;pafeet ea, 8c ipfe erit eis in paftorem*nbsp;Dauîdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominus fufeitabit pajkrem, qui paflor bo»

Chriftus. Dauid,ficundu id quodßrmam hominis digna^ tus eft ajjûmere feruus domini, fed iuxta fuam diuimta=nbsp;temuerbumpatris ab ieternogenitum,in quo faiki funtnbsp;omma. Iscritprmccpsproficientibus pecudibusinra^nbsp;tionaleanimal. Eflenhneleilvrumrexcr faluator,innbsp;folio Dauid patris fedens, ut regat ecclefiam in iudicionbsp;iuftitia amodo çr ufq; in fempiternum, cuius regn«nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non erit finis,qui fie in medio confiftit ouium, çr in fuis

caulis,ut de quibushbet cr fingulis curamgerat paters nam erfigt;ecialem,cr fidißimumpafiDrem,qui animamnbsp;fuam dat pro ouibus fuis.

2-4 ^8° autem dominus ero cis in deum: amp; feruus meus Dauid phnceps in medionbsp;corum: ego dominus locutus fum:nbsp;Credentibus per Chriflum in patrem,erfidutiahasnbsp;ientibusingratiamdei, per redemptorem er faluatosnbsp;rem,dominus deus erit eorum deus,ut ad omnia iHorumnbsp;ttotafanÜnadfit pro fadere quod pepigit cum eleüis,nbsp;M fujficientißimum eis bonum : er ipfi erunt fibi in fianbsp;lios,quibus regem prie fielet Chriflumfilium Dauid, omnbsp;nemhabentem poteflatem in calo er interra,com=nbsp;mißionemqi habeat ouium,ut nudam perdatearum,nbsp;quas deus pater iüi contradidit, fed det eis uitäleterna.

Et faciam cum cis padu pacis, amp; ceflarc faciä beftias peftimas de terra : SC qui habpnbsp;tanlindeferto,fccuri dormietin faltibus*nbsp;PaÄum pj*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tttnc flatuet cUm eis patiu pacis, ut omnis qui créa

dit in iüum non pereat, fedhabeat uitam teternam. Sed er nequaquam belloru atqi difeordiæ author erit, quianbsp;faâus efl in pace locus eius,fed pacis Chrifli, qult;e exusnbsp;pwrft omnem fenfum. Qui ituqs faccmrclinquitfuis.

-ocr page 407-

EZECHIEL f'^(otifiÿuM,tanquagt;n ad facrant alichora. Hoc cßnbsp;^''»fcirefe habere deumquicumeisßtußjiad con»nbsp;Pfiiniitionemfaculi.Talis autel» eß popului, qui dici^nbsp;to dottiHj ifraël,non qui circucifut eß pellicula, qui denbsp;natUiefl, uelde femine Abraham fecundumnbsp;tone^Çei qui eadëfide praditut eß, qaalinbsp;nbsp;nbsp;Abraha,

Abrah^^Vnde çrfiUj uel domus ifraél * di'ci non potcfl,niß quiße nouit dominum,nbsp;nbsp;nbsp;fie

O'^no aÿwfcitur, ut ßt dei populus,cr' oues pafcuiC e]t paflor bonuf,Zir deus omniu/m cognas

fCAPVT XXXV.

T faâus cft fermo Domini ad mcjdicens,

Fili hominis,poncfaciê tuam aduerfum montemSeir,amp;pronbsp;J___ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Qices illi,Hæc dicit dominus deus, Seir, amp; extedam maznbsp;itn fuper te, 8C dabo te defolatum

  • 4

g^|/°e5tuas demoliar, amp;tu defertus erisî y Quia ego dominus.

inimicus fcmpitcrnus,ct teih^ fiïtos Ifraël in manus gladq innbsp;Poreaffliâionis corû, in tempore iniznbsp;6^^«atisextremæî

ego dicit dominus deus, lequnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tradä tc, 8C fanguis per

no«)fanguinem odcz

deff - ° «nontem Seir defolatum atque

  • 5 nbsp;£. • ’’^^'^fera de eo cuntcamp;C redeûtem.

occiforum fuo îta •* *” collibus tuis,SCin uallibus tuis,nbsp;5 ÿ*utorrêtibus,interfeâi gladiocadcnt.nbsp;çj ” folitudines fempiternas tradam tc,amp;:nbsp;q ’^’testuæ non habitabunturîamp;fcietisnbsp;4 P ®go dominus deus.

ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sdr, nempe

Edom,qui dicuntur idumteit

pK( ^‘ibylonijs infultauerint eis, CT eießo po l'if °nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putauerint terriim traditum udfcrfz

poj?idendum.- CSquot; non foittw «onfufeepe« ^f’'‘‘^^fi'‘’^^^^fnos,fed perfequuti fint CTnbsp;ipfe ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manusgladij, Prophetatur aift quod CT

tef„^‘’^‘‘^'’^‘^fi^jCrredigendus in folitudinem fempi* eße indicé deum, eumnbsp;'^^pendi perftdiam,nbsp;nbsp;nbsp;odiu quo femperfere

“lquot; potfrat w/êJldtoribiM alijsfefe findens.'ideo àfanguine quoq^ pernbsp;^^tojboc (fl d truculentis hoflibus, qui in folitudi'nbsp;^dttmteam, ut nemo commoretur in ea,neenbsp;Xfcifl iumenta,diim habitatores eins occidenturnbsp;Çroif ai non fepelientur, ut polluotur terra,etnbsp;; ^‘'''pttiMffolitudines redigatur,

*

ÎEHESKEEL.'

IO nbsp;Eo quod dixeriSjDuae gétes, Sf duat tet-

tx meaeeruntjÄ: hprcditatcpolTidcbo cas.‘ cum dominus eÜiecibit

j j Propterca uiuo ego dicitdominus detis^ quia faciam iuxta iram tuam,SCfecunduninbsp;zelumtuum quem feciftiodiohabêseos^nbsp;amp; notusefFiciar percos cüteiudicauero*

13. Etfcics quiaego dominus,audiui uni« uerfa opprobha tua quæ loquutus es denbsp;montibus Ifrâël, dicens,Defcrtiî nobis adnbsp;deuorandum daii funu

- Et infurrexiftis fuper mcorcueftro,etdc rogaftis aduerfum mc.'ucrba ueftra ego au gt;nbsp;diui

^Haec dicit dominus deus.Laetätc uniz uerfa terra,in folitudinem te redigam*nbsp;jnbsp;nbsp;nbsp;Sicuti gauifus cs fuper hæreditatcm doz

’ muslfraël,co quodfucrit diflipata, fiefaz ciam tibi; düTipatus eris mons Seir, amp; Idunbsp;maea ois.Sf feient quia ego dominus deus.

Caufa quoq; peccati tut cß,quiadixifli:Duiegentet du£ regiones iült;e ifrael er ltfdlt;e,duarum er decem trisnbsp;butt,duo regna,montesfcilicetifraëldeferti numefuntnbsp;afuis poßefioribus fratribus noflris, nobis dati funt adnbsp;deuoranduminon confiderando quod hac contra deumnbsp;blaßhemia redundaret,undc fequitur, LiCtante uiuuernbsp;fa terra, in folitudinem tc redigam. Et eß fenfus. Cum yitio odij.nbsp;omnis terra ludtea receperitpriflinum flatum, tu persnbsp;manebis infolitudinefempiterna. Omnis autem ira deinbsp;proftcit cStra montem Seir, ut cum fùerit dißipatus, etnbsp;ipfecrumuerfa idumita cognofeant, quia ipfefit do^nbsp;minus,quem ante folitudiné fuam nojfc no poterat. Siz ;nbsp;cut dominus ulcifciturmimicitiasdiuturni!is,etfi-atruntnbsp;odia, er gaudium de aduerfitate proximorum ac uicisnbsp;norummaleuolentiamtitauicißimdoeetconcüiari inis ;nbsp;micis,mlt;üto magisfi-atribus,cr odia charitate mutan^^nbsp;da, er quomodo quigladtit arripuerit cotra filios dei,nbsp;erdotofe egerit, tradatur in manusgladij à domino,nbsp;quiuindex eß iniuriarum er odij ßatemi,

lt;CAPVT XXXVI.

autem fili hominis,prophe« i ta fuper montes Ifraël,ô^ dices,nbsp;Motes Ifracl, audite ucrbûdni.nbsp;Hpc dicit dns deus, Eo quod

±-----

dixerit inimic’ de uobis,Eugc,altitudines fcmpitcrnæin hprcditatédatf funt nobis.*nbsp;5”nbsp;nbsp;proprerea uaticinarc, ôi dic,iiçc dicit do

minus deus,Pro co quod defolati eftis, ÔC conculcati per circumitu,amp; faéh in hærc^nbsp;ditatcreliquis gentibus, S^afeendiftis fu=»nbsp;per labium linguae, 8lt; opprobriupopuliînbsp;Sicut iam ante ldumieis,fi-atribuf ifraèlis pcrnicici»nbsp;Çrexcidium pr£dixit,ßccregionelfraeUtispromittßnbsp;profpera e:^- falutaria. Ciuia,inquit, infultauit uobis ininbsp;micusmonsSeir,etputauitquod in perpetuum ipfeuosnbsp;poßideret^nbsp;nbsp;nbsp;altitudiaes, hoc efl,terrä ifraeliticam CP

montana ludteie quondam domini, nunc defertas habilt;^.

Kkk


-ocr page 408-

EZECHIEL

tatoribus ceßijjeßbi in h/ereditatem. Et non folim dii* xit,fed ZT aliquanto tempore uos pojfedit,mtiintum utnbsp;fuperbe loqueretur contra uot.quod opprobrium ejje»nbsp;tis cunfbsgentibtu, parabola quotidiana in omniS orenbsp;diffàmantium, quos er iugiter moliebanturuafiare ernbsp;deuorare.

propterea montes Ifrad audite uerbum domini dei,Hæc dicit dominus deus monnbsp;(ibus amp; collibus, torrentibus uallibus^,nbsp;Sf deferti8,uaflationibus,dCurbibus derc*nbsp;liäis, quædepopulatæfuntamp;fubfannatxnbsp;àrcliquis gentibus per circumitum.

5 Propterea hjcdicit dominus deus,Quo niam in ignezeli mei loquutus fum derelinbsp;quis gêtibus, amp;deldumæauniuerfa:quænbsp;dederunt terram meä fibi in hæreditatemnbsp;cum gaudio,toto corde,SCexanimo.-utennbsp;cerent eam 8C uaftarent:

No» folum monti Seir loquitur, fed er collibus er campis,folitudinibus,dißipatis quoq^ urbibus er dere^nbsp;Uäis:quoniäin ig^ zeli (ui aduerfum omnesgëtes, fednbsp;pnecipuè cotra tdumteam locutus efl, qute cum caterisnbsp;gentibus tenuit terram meaminpojfeßionem, crgla»nbsp;dio tenuit, er toto corde ßbi ßuduit uindicare,ut eijcc*nbsp;ret légitimas habitatoresde ea, terrä^ uafiarct,etpronbsp;omm uirili depredaretur er diriperet.

^idcircouaticinarefuperhumu Ifrael, 8(. dices mótibus amp; collibus,torrétibus,etnbsp;uallibus, Hæc dicit dns deus, Ecce ego i nnbsp;zelo meo,amp; in furore meo locutus fum,eonbsp;quod confufionem gentium fuftinueritis*

  • 7 nbsp;Idcircohæc dicit dominus deus,Ego le^nbsp;uaui manü meam,ut gétes qux in circuminbsp;tu ueftro funt, ipfæ cöfufionêfua portent:

  • 8 nbsp;nbsp;uos autem montes Ifrael ramos ueftrosnbsp;gcrminetis.amp;fruâûucftrum afferatis po^nbsp;pulo meo Ifraêhpropeem funt utueniât*

Super terram ifraël loquere,er dices montibus, col libus,er iugts nemoroßs,torrcntibus, ubi homines ha»nbsp;in conuaUibus de mandata domini,In zelo er innbsp;fi(roremeo,ait dominus,opprobrif uefiri ultor exifiam,nbsp;leuabo manum meam ad protegendii uos,cr ad citsnbsp;dendum hofles ueflros, utgentes quie in circuitu ueflronbsp;funt,ignominiam er confußonemfuamportencuosaunbsp;tem,ô montes lfraët,fccundum priflinum ßatumgerminbsp;netis,uirgulta ramos^ mittatis,quorum fruâibus popunbsp;lus meus faturetur ifrael, ne femper CT populus exulatnbsp;Cr terra fqualore obtegatur, deferta^ iaceat,fed iteritnbsp;habitetur,er templogaudeat reflat(rado,facerdotio^nbsp;glorißcando magis quàm fùerat prius.Hanc autem resnbsp;flitutionem ißaelis non putetis pofl lottgum tempus ßt»nbsp;tl(ram,prope efi,infiat,er tempus flatim uenien

- Quia ecce ego ad uos, ôC conuertar ad uos,amp; arabimini, 8c accipietis fementem.

10 Etmultiplicabo in uobis homines,om nem^domum Ifraêl.-Sc habitabunturd*nbsp;ttitates.cr ruinofainftaurabuntun

lEHESKEEL.

Il Etreplcbo uos hominibusamp;^tJ’”^*' amp; multiplicabuntur amp; crefeent: amp;nbsp;reuos faciâficut à principio,bonis^dO''nbsp;nabomaioribus quàm habuiftis ab inioO’nbsp;ÔC feietis quia ego dominus.

Atneuobis uideaturhoc ejfedifficile,egaipß^^f^: niam ad uos, er qui à uobis receffèram,nbsp;uos,ut prifiiitam culturam recipiatis, et fenutittnbsp;compleantur,non fota terra culta agris cr uin(ngt;lquot;nbsp;tiam homines in eafide er retigione proßciint,Vnbsp;dioresfùturißnt, er ad idololatriam longenbsp;pen fi qu^ antea,gloriftcandi quoq; wniinù AWnbsp;diofiores quàm antea. Multi emm homines htnbsp;erunt ifraëliticieterrie, erhabitabunturnbsp;prius defertte erant,tunc uero homines crnbsp;tiplicabo ut crefcaiu. Et habitare uosfaciain innbsp;4 pri/icipio,quando Mofe duce trans lordaitetn^K^nbsp;femis tribus acceperunt poffeßionem, crfuigt; |nbsp;^auealiitnouemcr femis tribus terramnbsp;derunt.ßonise^ donabo multo maioribus qnbsp;initio,priufquam captiuitates uariosfentiretH’^nbsp;enim audaßterit numero plebs ludaica ufq; ,nbsp;fii tcmpora,er iBius defirudionë, quàmglori^'rL ,nbsp;rit templti fecundu, ut ctiâ Romani iüud pr»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

donarijs honorarint; er Herodistempoributl^i^ gentis,ß non degeneraffet in crimina,quenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jj

tis ninüießudus effe confueuerunt, multis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßa y

à lofepho. Maximus autem honor tus quis ßerit ludaica gentis ad Chriflumnbsp;per Apoflolos longe late^ ad uiiius deinbsp;in lud^a er circumqua^ per Euangelijnbsp;«ddudte, Euatigelia docent, er Adanbsp;Eccleßaflica, Cmàmfiliciter autë ludteinbsp;flatu fimerint, non efl ut magnireßratur/i‘'”Q^il,nbsp;mafuerint patrum impiorum,quos dominumnbsp;qudfus ufus efl in gloriam nomiiiisfui,nbsp;quot;Vt ita liquida conflet, populum ifraelnbsp;donatum poflreditum de ßabylone quantnbsp;Chrifti myflerium, ab omnibus retroadi^r^'^^g!ii^nbsp;dißimishominibus expedatumzr^^‘^^'!'''\^^ 'nbsp;ria dei, çyfides patriarcharum cumnbsp;to orbeauda,paruum teflimari poß‘^gt;‘}‘^'^tgt;‘'^^nbsp;iti hoc mundo bonit non potcfl.Et cum ,nbsp;cognofeent pij inter uos, quod egoßm dofii^

Etadducam fuper uos Ium meü Ifrael, ÔC hæreditatepo^'^jjjf^nbsp;tejamp;: cris eis in hærcditatcni,^^®nbsp;ultra utabfq; eis fis*

Et fmplcbcris,inquit,o terra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(igt;r

te hiereditate obtenti'.rus er poffeffurus ej, feßio, er non addes ultra utabfq;nbsp;licet totäterra toto orbepoffeffurus fngt; “nbsp;mundus repleatur cum gloria maximanbsp;tua efl,ßtupopuluseiuseri5,utipfee'fl

I» ^fHæc dicit dfis deus, pro cunt de uobis, Deuoratrix ho*^nbsp;8C fuffocans gentem tuamî


-ocr page 409-

EZECHIEL

*4 proptcrca homines non comedes am^ Pliös, amp;gentetuam non nccabis ultra, aitnbsp;«ominus deus:

h *gt;€cauditam faciamin tc amplius con^ ufioncm gentium,SCopprobrium popu--‘orutn ncquaquam portabiSjSCgentêtu»nbsp;j”* non amittes (fwpiwgereamp;ciej^amplius aitnbsp;‘‘“quot;'inu.deas.

^quot;quot;iwteiiimultiplicatutfiieritueßer

ifritel, ttmc iiequaqua dicent tnimici uejiri con j?‘*°5gt;lt;}uod homines deuoretis,cr abfq; liberis fit ue=nbsp;‘*rprßiofiedecontrariornidtiplicetis homines, ZSquot;nbsp;^’’^‘'^^ßßimimprolemueflrä' pofteritäsgerminet.üccnbsp;fin»» ' °nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confi(fionemgen=i

i^^fittiundominuwdeumtuum non omnia pof“ «fili Lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lt;^^^entem,quifuos tueri nequeat,qM

Im M ^°'’’‘'^^^‘tbfq; demerito,qui nonfit unus orfo» phe^’^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infideeiusfalfifueritis,quod pro“

‘icpromi/facrcx ' gflicMînbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nec amittesgentem tuam,au

His nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa/iéta,ut earn capere non

^i^nfirus:

nut ê^ntem credentium amiffuri, quia domi Stwejl.

Fili b nbsp;nbsp;nbsp;•

’’quot;'Uftf””’®’ domus Ifracihabitaucrut firuat^f n ^“’Sîiuxtaimmunditiam mennbsp;’8 Etæj’^âtftuiacorumcoramme»nbsp;'®®Pro?^*

’^ani 8f. quot;gwine quern fuderfit fupcr ter^ '9 é^jJ” ‘dolis fuis pollueruntearn:

’’’ter/ in genres, SCuétilati funt Înbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“'as corum, SCadinuentio

'» £'quot;quot;'i“‘’icauieos.

ïunt^^8'^«ffifuntad gères adquasintroic cutj^’rPolluerunt nomen fanâûmeumnbsp;de cis, Pop ulus domini iftcnbsp;SftT,, ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ei u s egreffi fu n U

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crclarior in bonorum

populuf quondam in terra fua, lud^afcili^nbsp;fùerateduâa de Aegypto,nbsp;fiudifi fuis,^ idolis,.et innbsp;M immunditiitmulierismen^

funguine prophetarum fitderantfuper terram, dicente mnbsp;lerufalem terufalem, qua; occidisnbsp;polluerut terra fceleribut fuis,nbsp;'*'^*’^.0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uëtilati funt per

uentilantur, criuxtauiasfuas '‘^‘lt;^uti,ita ut ingentibus quo“nbsp;jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fufrant,poîluerét nomen fan“

l«od per irrifionem dicerent iiniucrfc nas

ÎEHESKEEL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;194

ito««,Ecf e populus dei ifte efi,qui fe iailabat proprie habere ueruin deum, çr nojfe cultum CiT religioni in*nbsp;dubiam, leges iuflas, quits no dedsjfet omnibus nationi*nbsp;bus, qui /fernere foiebat omnium gentium idola, ZT fitnbsp;prlt;efirebat omnibus, quafi peculiit dei fummi. Sic enimnbsp;audire male meruerant ludiei, zrfic dominus ingenti'nbsp;bus blajphemabatur.

^Idcirco dices domui Ifrael, Hæc dicit dominus deus, Non propter uos egofa^nbsp;ciam domus Ifrael,fed propter nomen fannbsp;(Hum meum quod polluiftis in gentibusnbsp;adquasintrafhs.

Etfandificabonomémeummagnum, quod pollutum eft inter genres,quod polnbsp;luiftis in medio earututfeiantgentes quianbsp;ego dominus,aitdominus deus,cum fan^nbsp;(Hificatus fuerc in uobis coram cis*nbsp;4^ ToIIam quippe uos de genfibus,amp; connbsp;gregabo uos de uniuerfis terris, 8lt;addu^nbsp;cam uos in terram ueftram^,

amp;mûdabiminiabomnibus inquinamen tis ucftris,amp;ab uniuerfts idolis ueftris mfinbsp;dabouos,.

Etdabouobiscornouum, Sefpirituno uum ponam in medio ueftri î amp; auferantnbsp;cor lapideum de carne ueftra,6lt; dabo uo*nbsp;biscorcarneum*

Et fpiritum meum ponam in medio ue ' ftriîctfacia ut in prfccptis meis ambuletis,nbsp;SCiudiciamca cuftodiatis Scopcrcmini,

Quod cum uidijfem ait, no propter eos, fed propter nomen,id eflgloriam maieflatis meiefan(ite,creator esnbsp;nim omnium fum, peperci eis, ne omninonbsp;nbsp;nbsp;in totum

occiderentur,cr ingentibusdtfperfi excinderenturiet fanüificaui iüos,ut meliores mihi fùerint im terra hoftisnbsp;urn, quàm fiierant in hiercditate patru, cr gloriie pri^nbsp;flittiereftituireduilos ab exilio in fuam patria,in qua etnbsp;creuerut uel crefeent plurimutZT licet brachio ßeculari Pfo^otionbsp;r- r ¦ I r • n .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« Ifraelis in

non tarn fortes juerint uel futuri fint ut prius, qu£ tUis fpirituaiib. ßrtitudo or potetia no profuit, ut patet de regibus Usnbsp;lorum, fpiritualibus tarnen bonis et ßrtitudineanimiadnbsp;uniusdei fuicultiiuegetiorescrinftruäiores reddidi,nbsp;ut minoribus cercmonijs, cr paucioribus legibus coër»nbsp;ceri potuerint in fide unius dei, quam antea teporibusnbsp;regu cr tëpU primi. Non ergo propter eos, fed propternbsp;meant gloria zy' ueritatë redueä eos,^^ reftituâ,contisnbsp;nuo ßuebo eos maioribus no diuitijs huius mudi,fed pienbsp;tate,timoredei,zrgratiarüinfluxu,donecappetattentnbsp;pus plenitudinis, quandoper Chrifium promtffum tUisnbsp;umpliori gratia ffiiritus fanäi zy ueritatis agnitione donbsp;nabo,fic ut fupra fideles et eleëlos ex illis, credétes uernbsp;bo zy prodigüs faciendis in cojpeëlu lUoru ut olim, abnbsp;errore cöuerfos,effundäaquamundäbaptifmi falutarisnbsp;klik X

-ocr page 410-

BZECHI eV

ßuditisn Mtnoeeijtfcf, cr peceatorum remißionem itidit cantiffCr iWittdaba cot gratia Ipiritus met, familiari^nbsp;influxu pilt mentit er cogitationit fanila ab abomina-tionibus futt, cr ab uniuerfit erroribuf quibuf ßierantnbsp;occupati^cy’ darent eit cor nouu, ut crcdereitt m drumnbsp;unum,crquemmtft]JèmfaluatoremfiliumleftmMef=nbsp;fouet domiauf i» menbsp;jdio ifraëlitarum,lt;juis aliut eß,quam ftdei in drum pro^nbsp;pen/io,data de nouo à J}gt;iritu fanâo cordibut fidclium^nbsp;ut abhorreat 4 eolendo ^uicqutd non eß deut, er/kw^nbsp;mopere deßderet complacere eidem in obedientia legitnbsp;fuit, zr dißgt;k(entia otmuum peceatorum, etiam eorumnbsp;ßnetjuibutuiuerentm poteß humana ßagilitax, tuncnbsp;außreturcor lapideum,duritia ludaica per ßgt;iritum ßinbsp;liatiouitfUtpro lapideo detur moüe,cameû,traâubile,nbsp;28. Et habitabitis in terra quam dedi patrixnbsp;bus ueftris:amp; ericis mihi in populi),amp; egonbsp;cro uobis in deum*

Tunefolidefubfißfre poteritis, cr pacifice habita re in terra, lt;}uam dominut uobit dedit ft promifit patrinbsp;hui. Etßdelesomnes paccmcordit CT tran^uillitatcmnbsp;coufeientia poßtdere poterunt, ry in ^uibufcung; hu^inbsp;tut mundi fluiiibus tuto cr iucunde confißere, ut fortinbsp;animo aduerfa utiliter cr ammofe ßrant,(y in proßiesnbsp;rif non infolefcant, fed toti femper à domino pendeant,nbsp;FopulM fiitt fe populii dci effc, cuius dominus deus eiutnbsp;effe uelit,cr maneat femper.Si talesludaifitißent Cbrinbsp;ßi tèporibus er poßea,non tanta paßifitiffent, er quinbsp;eo tempore uel in terra lfrael,ucl di^erfi intergentes,nbsp;talem fortiti funt ffiritum er cor dcxtru,hi infua terranbsp;fub quocunq; calo habitent liberifunt,fecuri er bea^nbsp;ti,non mituts quam ß Hierofolymis domicilium poßidenbsp;rent,er intratemplû ipfumut Samueldormirent. Muinbsp;toßliciut autem tune uiuet, quifquis huiufinodi ßterit,nbsp;ultima Sarmatia uel Hi/pania coßitutus,quämß un^nbsp;quam habitaßent fine talißfiritu fub Salamone uel Io*nbsp;ßa:tacco de reliquit tumultuofis eiutgëtit et terra temnbsp;poribus,qute iBi maximifacere et iaäare cSfueuerunt.

Et faluabo uos ex uniuerüs inquina« mentis ueftris: amp; uocabo frumentum, amp;nbsp;multiplicabo illud, amp; non imponam uo.*nbsp;bisfamem.

Etmultiplicabo fruAumIigni,amp;geni« mina agri; ut non portetis ultra opprobrinbsp;um famis in gentibus.

Non/ö/um idolorum mquinamenta ceffarunt infe^ ettndo templo, er eius temporibut inter ludaos, fed ernbsp;per Chrißi euägelium ex ludais quotquot crediderunt,nbsp;faluati funt à peccatis omnibus, ficut et per eofdem ea*nbsp;dem falut pradicata eß gentibus, er perfuafa mundonbsp;maxima pietatis ßuäu, nonfolii in ßgt;iritualibus,fed e«nbsp;tiam temporaltbus, quibus obruit dominus fideles fuos,nbsp;ßprimumregnumdeiquaßerint,

»I Etrecordabiminiuiarumueftrarüpef-fimarum,ftudiorum^ non bonorum: amp; difplicebfituobis iniquitates ueftrae ölt;a-bominationes ueßr^t«

lEHESKEBL.

Poßreditum decaptiuitatcnonrelapßf«iii'^ j mina idololatriie croccißonis propl^etarum,p^^^nbsp;qune capti fi(erant,fed tarnen ut funt res humantnbsp;ma pars eorum CT multi cum tempore lapfi ƒ** 'nbsp;crimitta,donec Chriflum CT apoflolos occiderec ,nbsp;.runt, non boni er eleäi ex eis, fed peßimi ton»quot;’nbsp;Croperisfuimercedemreportarunt- _ pnbsp;3^ Non proprer uos ego faciamjaii^®nbsp;nus deus,notü fit uobis: confund*”’’nbsp;erubefdtefuper uqs ucftrisdoniuslinbsp;Qupmodo hacomniapropterfeipfuntnbsp;gerit, er ad magnificentiam twminis fuinbsp;ßatur opuseuangetij, quo facrofanëlumfeii^r^^nbsp;rum Chrißusitinotuit eße benediâionbsp;er Apoßolorum itemacaliorum fanäoruiit‘’r^pnbsp;mérita gloriofa faila funt in toto orbenbsp;licium autem ludaorü prauitiu aque agmtt :/nbsp;ilatotonuaido,

^Hæcdicit dominus deus,If mûdauerouos ex omnibus iniq“’*’^iinbsp;ueftriSjamp;inhabitari feccro urbes/^*nbsp;raueroruinofa:

54 ôi terra deferta fuerit exculta,«!**? dâeratdcfolata in oculisomnisf’^^f/

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicêtjT erra illa incul ta,fada

tusuoluptatis:amp;fiuitates defen*’ ftrudæ atq; fubfoff3e,munitac

5 6 nbsp;Et feien t gentes quæcunq;nbsp;nbsp;j

rint in circûitu ueftro, quia ego îedificaui diffipata,plantaui^ if’nbsp;dominus locutus fim amp; fecerim« ftr^nbsp;Rfditt« ludo'orum de captiuitate fubnbsp;rum cr Medoruin,licet à principio humilianbsp;tarnen fine gloria dei, qua creuit etiamnbsp;reges cr populos paulalim inimmenfuif,^nbsp;cr tota terra ißaelpaßim urbesreßitid‘^i‘‘^’fi)i^nbsp;pulata eß regio, donee incretiit in multtf *7nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

de J ludieorum,qui in pace perfeueraß'etitJ’^^f^'^ fidia non repuUulaffet, CT odium ueritaii^' jznbsp;rueritflutem terralfracl ante uUimamnbsp;plbus cr hominum inultitudine,teflatitf^^i^iti^'‘.nbsp;cr filicius habitaßi cr proßeißepotui/f'^^^^^nbsp;uifitationis fult;e agnouißent, ft paffa fvifß*nbsp;fynagogapullosfuosfùb alis domini.nbsp;exciderunt domino elciliexlud^isnbsp;unam eccleßam catholicamnbsp;coaluerunt per euägelium pr^dicatum i/gt;nbsp;men er if ft cum uerbo Dei prfdicato CTnbsp;feit, cr cum negleHo ncgligitur. Talis cmnbsp;efi pater,quales nos lUifilios exbibuerimU^'

«H»c dicil dSj deus, uenient me domus Ifrael,ut yfli»nbsp;tiplicabo eos ficutgregem bf”!

•'n

’'»fi

37

J 8 utgregem fandum, « infolennitatibus eius;Sicerufnbsp;defertae,plenpgrcgibushcniiffnbsp;lt;nt quia ego dominus,


-ocr page 411-

. EZECHIEL,

dominus 4 domo \fraêl, ßoß^uMt Swraït'. ttmlto tempore eum inciuiCierint diu pcrditwm,£t pofl^nbsp;^UM anuenerint eum, multiplicabit cos numero et granbsp;tki,duin ipfius ueritatem confitcbuntur ej fuam perfi^nbsp;diim,dumredibuntadDauidregemjuum, crgratiamnbsp;dei credent zr ampleilentur, ßi^lam toti mutido et erenbsp;deiitiliitó omnibiKjluiif o primït crGr«« co, ut fanâifintnbsp;ergrex pjfcu^edominicte, qui in facrofanila Hierofo^nbsp;lyma^orioliconueniat,crfolennitatesdomini eomonbsp;do celelirct,quo domino deo,qui fpiritus efl et coli uultnbsp;^ff^itilt;,pLicere poßit^

^CAPVT XXXVÏI. g^Acia eftfupermemanusdominbsp;ni,amp; eduxic me in fpiritu dominbsp;niïamp; dimifit roe in medio cam,-pi qui cratplenus offibus,nbsp;ôCcifcunduxitmeperea in gyroî erantnbsp;îutem muUa ualdc fuper faciem campi,ficnbsp;wé^uehementer*

Vifio ijta propbeficrf adhoe Ipeâat^ut confoletur po in gentibus de reditu adfuitmpct'nbsp;‘’¦•‘»«.fXfinptionf 4 feruitute,cr reflitutione in prifli^nbsp;''‘*^fi‘itSjaetümgrauiterfcruire cog4t«r fempeijTo^nbsp;lt;tj]ertio eö tcndit,ut quomodo uidetur fieri no pofiinbsp;f^illfodoßibusaridis er milita uetufiate eonftéiis fii’inbsp;sX'® ^‘*''‘‘‘'^1‘lt;^^orefurreâiopromittitur ex feripturii, iobnbsp;‘^•'^‘in.u.Mdttb.io.Romd.s.cr alibi',qnam ab omwnbsp;qttam Chrifiianis credi necejje efi:fieamp;nbsp;'¦«Rutio populiifrael, quiduélus eftincaptiuitatem,nbsp;^!^^°toorbedi^erfiis,uideturquidë incrcdibilishifnbsp;^’“‘‘««owMomipotentiam, fe^ tarnen futura efl^nbsp;^„'^‘‘‘^‘•ndêaddituriEgo dominum locutusfum,et factamnbsp;^''‘^Hicitusfum. Pertinetq; h£c parabola oßiuari^nbsp;°'''^gt;Grpctütiunulluhumorcm uit£ habentium,adnbsp;P’'*quot;i/eWfmproxiwè propbctirfjMi qua mottbut ifraëlnbsp;'*H*’'lt;jlati«repromtttitttr,ittttifiww efl.obmißis ernbsp;j’°gt;ionibi«lud«cK, quorit Rabbi Samuel dicit fi=‘nbsp;f^''^'i^‘0!hominu,quibutdeuspropitiabiturm^^^^nbsp;ƒ flioiifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicit,quod inteUi

CHta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reuiuifeent, cr nenient

id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in lerufalcm tempore falutiSf

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f'fo Chrißißecundo ad^

cih' ‘^^‘^^‘^'^'“1‘tcredimtM.Simplieiterßc literamac’* «lin 3gt;irit»fc eduiîu dicot,boc eft,in uifionenbsp;mon/lr(ttd,gMlt;e in fine mutidi fuonbsp;'¦tdk“ '**’P^nitur oftenfa^fignifieabatnbsp;^abylone,quë nullt ferè credere uolenbsp;tUb^'’''’^*’‘“’'quot;:^5cecl)ieli. Eduxit ergo eu 'm /}gt;irinbsp;quot;‘^ti ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofuit tflu in medio ca)npi,qui pif'«

oßibus,nec eum pajfits eflflgt;irh omnia oßTa circutrc,qu£nonnbsp;lu»/i’i‘«to,|edfuper campum irfcentia; neefo^nbsp;«unis, çr propter temporis uetu=‘nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b,(,^‘*'‘^‘*f’ec45He uehementer, nihil in fe humoris

U-'ƒ’’’’tad mc,Fili hominis, putasnc UP ‘ ifta^Et dixi, Dnc deus tu nofti.

lEHEJKEEL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;içy

  • 4 Etdixitadme,Vaticinarcdcoflibusiftisnbsp;ôi dices cis^OlTa arida audite uerbum dni*

  • 5 nbsp;Haec dicit dominus deus oflibus his, Ecnbsp;ce ego intromittam in uos fpiritum, amp; ui,»nbsp;uetist

amp; dabo fuper uos neruos,SC fuccrefcercnbsp;faciam fuper uos carnes, 5C fuperextêdamnbsp;in uobis cutcmtôC dabo uobis fpintum,ôCnbsp;uiuetisîôC fcictis quia ego dominus»

Cumqi 'mterrogaffèt eumferma diuinus, utrum exiai ftimaret heee offa pojfe uiuere, rejflondit: Domine deuinbsp;tu nofli, qui plcnamfolus habet feientiam futurorum.nbsp;Dixit^Ad eum dominus,Vaticinaredeoßibus,fiuefunbsp;per oflà htec, cr dieet ad ea: Ojfa arida audite, Prlt;eci=snbsp;pere poteft dominut,tequè non extantibut ut exiflenti^nbsp;but, multo magis elementis cr creaturis infenflbiltbus,nbsp;'tn cuius manu cruoluoîtate funtomnia, Aeque poteflnbsp;coüapfa reflituere,fleut de twuo adificare, refufeitare,nbsp;ficut creare.Primum ergo offacu/m oßibut alijt ncruosnbsp;rum uinculis uirtute omnipotentis cofiiganturtdemdenbsp;implentur carnibus,cr defuper ob pulchritudinem cu-inbsp;tK extêditur,quie carnium operiat nuditatem. Et timenbsp;aceipiunt fl:iritü,qui uiuere ea facial: poflquam autemnbsp;uixcrint,tu»c cogfwfcant quad ipfe flt dominut.

  • 7 nbsp;Etprophetaui ficurpræcepcratmihitfa^nbsp;«Sus eflautemfonitus propherantemc, ôC,nbsp;ecce commotio.’SCacceflcruntofla, unumnbsp;quodq; ad iuntSuram fuam»

  • 8 nbsp;Et uidi, amp; ecce fuper ea nerui, ôC carnesnbsp;afcenderunt.’SC extenta eft in eis cutis defunbsp;pcr;6C fpiritum non habebant,

Dicente itaque propheta quod ei fuerat imperatunti flatim faâa efl commotio,oflàq^ 'mfuam funt applicatanbsp;compagem,aflriäa neruis, plena carntbus pelle coopernbsp;tit, iacebantq^ humana corpora ffiritum non habemia,nbsp;Etdixitadmc.ValicinarcadfpiriiG, uagt;nbsp;ticinarefili hominis, amp; dices ad fpintum*nbsp;Hæcdicitdominusdeus,A quatuor uen-tis ueni fpiritus.-amp;infuffla fuper interfe^nbsp;dosiftosjamp;reuiuifcant.

gt;o Etprophetaui, ficutpræceperatmihit ôC ingrelfus eft in ea fpiritus,amp; reuixerût.-fte.-terunt^ fuper pe«îes fuos exercitus granxnbsp;disnimisualde»

A quatuor uentit,id efl à pîagit mundi quatuor infuf flenturhac corpora, ut olim in prima conditione hominbsp;mt deus in faciem Ado:'tnfufflauerat. ingreflut efl ergonbsp;/firitut, ut uidebatur 'm uifione prophete in corpora,nbsp;humi proflrata, flatimq^ uiuere coeperunt, fletcruntqtnbsp;fuper pedes fuot, congregatiohominum multa,gran‘‘nbsp;ditq; exercitus ualdc,

’ * Et dixit ad mc,Fili hominis,ofta h^c uni^ uerfa, domus Ifraël eft; ipfi dicunt, Arue-'nbsp;runtofla noftra,ÔCperjitfpes noftra, amp;abnbsp;fcififumus»

Hic fttis oflenditur hanc uiflonem non de generali re furreflioneproprie diefifedde reflitutione in generenbsp;iifefe J


-ocr page 412-

EZECHIEL, lßdeliticicgentis,qu£ dicat, Arueruntojfanoftrd, ernbsp;perijt ßyes noflra,oiu!uno dcßjcrauimus de reditu in ternbsp;rant i!oßram,d qua abfeifi fumtK.

1 i Propterea uaticinare,ÖCdiccs ad eos,H£C dicit dominus deus.Ecce ego aperiam tu-mulos ueftros, SCedueä uos defepulchrisnbsp;ueftris populus meus;Slt; inducam uos innbsp;terra m Ifrael,

15 Et fcictis quia ego dominus,cum aperue ro fcpulchra ueftra, 8C eduxero uos de tu-mulis ueftris populenieus;

*4 amp; dedero fpiritum meum in uobis,öiui-xeritisj amp; requicfcerc uos faciam fuper hu mum ueftramtet fcictis quia ego dominusnbsp;locutus fum,8lt;feci,aitdominus,

Q«ibi« ifla dicentibus tertio Ezechiel prophetare tompcüitur etdicere oßibus aridis:H£c dicit dominuf,nbsp;ut neutiquam dubitetif,Ecce ego aperiam, crc. SicHt dinbsp;cebant fe mortuos er frpultos, fic rej})ondet eis, deße»nbsp;pulchrisfuts fe reuiuificandos er reducendos, hoc eft^nbsp;de cafua terra in qua detinebantur captiui ueluti in cornbsp;eere, redituros in liber tat em, er ad fuam htereditateinnbsp;ad terram ifrael. ii£c autemfaäa libri Efdra er lofe^nbsp;phi teflantur ad longum, fub Zorobabel, quädo magnanbsp;fa£la eji cotnmotio, er regnum Chaldteorum in i/iedosnbsp;Perfatq; translatumt

  • 15 Etfaduseftfermodominiad me, dices:

  • 16 Ettutilihominis,fumetitgt;ilignûunum:nbsp;Sc feribe fuper ill ud, lu d j 8C hliorum Ifraelnbsp;fociorum eiustSC tollelignö altcrü,amp; feribe fuper illudylofeph lignum Ephraim,Scnbsp;cundae domus Ifrael fociorum eius,

gt;7 Etadiungeilla,unumadalterum tibi in lignum unumtSC erunt in unionem in manbsp;nu tua.

  • 18 nbsp;Cum autê dixerintad tefilij populi tuinbsp;loquétes,Nonne indicas nobis quidin hisnbsp;ribi uelis^

  • 19 nbsp;loqueris ad cos, Hæc dicit dns deus. Ec«nbsp;ceego airumamlignumlofcph,quod eftnbsp;in manu Ephraim, SC trib’ Ifrael quæ funtnbsp;ei adiundæ.'ôc dabo eas pariter cum lignonbsp;luda,Sc faciam eas in lignum unu,et eruntnbsp;unuminmanumca.

J.O Erunt autem ligna fuper quæ feripferis in manu tua,in oculis eorum.

SubRoboam filioSalomomsdiuifum eß regnum lf= raelis in duo. Dkæ tribus luda ac Eenianün cum Leuitisnbsp;erftcerdotibus fcquitU funt Koboam: ali£ omnes le-roboam de tribu Ephraim, filij lofeph. Multo temporenbsp;regnum luda er regnum Ephraim lofeph er ifrael di»nbsp;fia, habuere certamina. Ab AJfyrifs autem primum ca»nbsp;pt£ funt decem tribus in Medos er Perfis,pofi aliquannbsp;tum temporis etialudas er Beniamin tribus capta funtnbsp;in Babylonem er Chaldaam, fionarchia autem Baby.,nbsp;tonica eß redafiain Perficam er t^ledorum, Licetiamnbsp;itaq^ acceperunt fine diferimine lfraelit£ redeundi m

lEHESKEEL.

ludaam qui uoluiffent. Licet autem maior pars fi’’* qui rcdijße feribuntur in primis ludaorumnbsp;iamitarum er Lcuitarum, qui er foH defcribiinl^nbsp;Ezdra er Ncemia:non dubtum tarnen eß denbsp;litis dißgt;crfis per Mcdiam er Perßdem, imoperonbsp;regnum Cyri er D.irij multos rediße. id «cronbsp;nbsp;nbsp;,

dai iamdudum fabulait funt dc Cajfiß motttibiis,nbi''^^^ duft regnum habeant, olim prpdituris, mendacimi^rnbsp;pro tuendis fuis erroribus multis confiiHuni' Mnbsp;igitur prophetia pollicetur, utrunque populutn rcnbsp;cendorum iungendiim in unamfocietateiti:ßtlt;‘^nbsp;uerfuri dc decem tribubus ifraelis olim regne, ffnbsp;gno luda, utto nomine appellandi funt itonnbsp;quàmluda:idq;fignare iubet duobuslignis,gt;''l^nbsp;amborum populoru nomimbus conuertendisnbsp;intra manum prophete, a/ßieientibus ludais,^“nbsp;propheta cram 'm Baby lone, meertum quo

Et dices ad cos,Hfc dicit dominus “* ’ Ecce egoaflumä filios Ifrael denbsp;tionum ad quas abierut; SCnbsp;undiqj,8Cadducam eos ad humutn*” •(,nbsp;Etfaciam eos in getcm unamnbsp;montibus Ifrael, SC rexunus ctito’’’*’’nbsp;imperansîSC non erunt ultra duaeg^**^ ’nbsp;neediuidenturampliusin duoreg*’^, ÿnbsp;a.5 Ncque pollucntur ultra in idolisnbsp;abominationibus fuis, 6C cunäis**’**^nbsp;tibusfuis;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jjjilj

  • 14 nbsp;Scfaluoscosfaciam dc uniuerfisn^^^j,nbsp;fuis in quib’peccauerüt, etemudau®nbsp;Sc crût mihi populus.Sc ego cro eis

2^, Etferuus meus Dauid rex fupe* paftor unus critomniumcoruin-**’^^ij/nbsp;cqs mcisrrnbulabuntjSCmädatan’*nbsp;ftodient,SCfacientea.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^Ji

  • 1.6 nbsp;Et habitabunt fuper terramnbsp;feruo mco lacob.in qua habitauet*’nbsp;tres ueftri:öC habitabunt fuper can’j’jdnbsp;filii eorum,Sc filii filiorum corutn,nbsp;fempiternum:Sc Dauid feruusn’**’nbsp;ceps eorum in perpetuum.

  • 1.7 nbsp;Etpercutiam illis fœdus paciSîp^^oldnbsp;piternumeriteis;SCfundaboeo«, jjjiHnbsp;plicabo, öi dabo fanflificationenbsp;medio eorum in perpetuum.

  • 15 Et erittabernaculum meum inƒ* ¦nbsp;eis deuSjSCipfi eruntmihipop“.“

a.9 Etfcient gentes quia ego dun’* difî dificator Ifrael cufuerit fanclin*’nbsp;in medio eorum in perpetuum« . ^-1,111^nbsp;Dicit fe affumpturumfilios Ifrael exnbsp;quas captiui dufii funt, ad tnultlt;tsnbsp;farumerMcdoru.Rcdufiurumqieos,''lt;”^nbsp;omnes uel ualdc multos, fed quibus cordanbsp;naturus effet, cum tarnen omnibus renbsp;eß'et.lnterram,inquit, er 'mmontesnbsp;damque unamgentem, qualis cr ab


-ocr page 413-

EZECHIEL.

nwnt)iirt4 rjl,ut omnes lud^i dicantur,ut etiant trtf»««»» fu^umnuüitm ittmdudumcr d tempore Chrifti rationnbsp;«fffircdderf poJ?t«tî»)M«s quoquercgw regendam im^nbsp;perio.nonmultos.fedutium hMturos dueem. A quonbsp;tfflipore lien fiitt ultra poUucndi idolorum abominationnbsp;nibnsjed liberdti deregnii, omnibuf eriminibusGfnbsp;pei-fidij! iMundundoj, /ùturoséii dci populu, ut dominusnbsp;Jit deiK tozHm; feruuf mein Dauid, hoc eft Chnftusnbsp;dowin-« [ffuwdu bumanitatcmftUus D^uid, rexjupernbsp;rtî,dc q«0 CT angelus loquitur^regnaturum eftefupcrnbsp;dotnu!nilt;icobftneftne,qui pafeet eos,ut pnediiium eft:nbsp;ambulaturiq- ftnt,qui huie regi Chrifto obedierint,nbsp;«fri iKd«i conftßione glori^e cr «critutM dci, in omm~nbsp;buiiuchcijsdominijCr illiusregis,^ui O' deus cft,^uianbsp;(ftcrsi« uniuerfalis optimt« omnia nofeenso' potens,nbsp;pracepta cußodituri, habitaturi quoque in ea terra,nbsp;quant dcdit (cruo fuo Ucob,!« qua habitaueru/ft patresnbsp;eomMam, ifaae,^ cr rehquifanäi, irtnbsp;f4dc tfrrlt;i ßnt ct«n ßlqs O' nepotibus habitaturi. Cumnbsp;f«b tali rrge in aterno rfgtio fiierint lfraelitie,omnes p-lij fiieipatrüfattäoru)tt,percutiaillisfoedus pacM,qu^nbsp;fxuptTiit onmentlenfum, quam Chriftus promittit o'nbsp;rxbibrt dijcipuiii, cjjm in ecclefta ftindauerit O^nbsp;ftabilieritpuncmultiplteabunturnumero. O' uirtutinnbsp;bus proßcient,o dabofanéitfteationem meam ftue fannbsp;äuarium i« mrdio eorîî, i« perpetuum: quod aliud ejjenbsp;nonpotcjl,qH4me«jidej O' ftdueia, quaftdelcs m eennbsp;eleftacertifumus.dominu deu effedeum noftru,0’ uugt;snbsp;efft popu!«fmttn.Pro/rdf«ifl; eft omnium eleâorum,utnbsp;ftunt qwod ipfc {itdomirttM,cr ipfefandifieet eMos,nbsp;non tfracl iuxtacarnem,fed luxtafftintum, quando Jannbsp;ä$Mtio eil« in medio credentium fada eft in pfrpC'nbsp;tMHi». idautemftient nonfolus lfrael,fedgentes, deuwnbsp;eftefandifteationem fidelium,

CAP VT XXXVIII-gT faäus eft fermo dominiad mc diccns,

» Filihominis, pol'® nbsp;nbsp;nbsp;tuam

S contra Gog terra Magog,prgt;n-cipemcapitis Mofoch 06Thubal.-x uaticinbsp;nare deeo,amp;dices:Hfcdicitdns dcus.bcnbsp;ceego adtcGosprincipé capitisMofochnbsp;amp;Thubal:

Ç SermoP^ecbieîiî extremus,pfa:ter eum quitcmpli *^'»^8^5.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er eeremonif« tradat.tudai putant Goggen

tfs ejpScjtbicoSjiinntancs et iniuimerabiles^qua trans Cuucajuinmontctn, o Mcotidcmprfludem, O' propenbsp;^ofj’iummareadlndiaufqi tendantur. O' has regnuw»nbsp;Mcj?iif ii«p«grt4t«rlt;K,de quibus in Apocalypft.ao.eap^nbsp;leccleßaßicii 4i4te)n interpretatioßuxta D. Hicronytn«nbsp;fie habet: Gog Latinis tedum dieitur, Magog autem denbsp;te^lo. Omnis igitur iwpietiti er dci cotemptus cum rennbsp;gnKwdiabolidicatur, O'fit, ac fidelium eledorumdeinbsp;perprtm« hoßis,0' inßftator robuftus,dc crudeUs, etnbsp;JJHchti, AnticbriJlMipfc contra Cbri/lum o regnum eius o'^nbsp;contramembra Chrifti infatigabilitcr dimicet.Maximenbsp;autem bac pugnauiguerit in Chriftianos ab idolorum

IEHESKBEL. 196 definfioribus, imperatoribus,regibtts, prouincijstotiSfnbsp;Euangelio Chrifti repugnantibus: qui tarnen omnes deanbsp;uiili funtfOquot; continuo uinciturueritate, quiequid connbsp;tra Chriftum O' pietatem erigitur. Eadem hic pugnantnbsp;impiorum,0' pietatis uidoriam o' fiandorum prophenbsp;tico more deftripfiffè uidctur,fub parabolafortißimo^nbsp;rum regum O' populorum, qui monté Zion O facramnbsp;Hierofolymam, illiusq; regem Chriftum dominum, insnbsp;genti ftrepitu o' furore infiflare O' impugnare moli»nbsp;Mitur, fiediUuftrißimo pietatis er fidelium triumphanbsp;uincMitur,^

  • 5 nbsp;amp; circumagam te, 8Cponam frenum innbsp;maxillistuis.-âfeducam teamp;omnemnbsp;ercitum tuuni, eques öC équités ueftitosnbsp;ioricis uniuerfos,multttudinem magnamnbsp;haftam SC clypeum arripientium gia--dium.

4 Perfæ,Acthiopcs,amp;LibyeSjCum eistom nes fcutatiamp;galeatü

y Gomeramp;uniuerfaagminaeius, domus Thogorma latera aquilonis, ÔC cotum ro«nbsp;burcius.populi^ multi tecum,

Virti« oclcmcntia deiperuarios erroresO'tttf^ probos affedus, uelutifimdtbularius aliquis rotat o*nbsp;circumuoluit impios pietatis hoftcs,ut fiemper earn opsnbsp;primere cupiant o contendant, nunquam aütprteuasnbsp;leant, ctiamfi quando fibi obtinuiffcquiddamuideansnbsp;tur. Premi mim poteft ueritas et pietas,opprimi autemnbsp;non potcft.'Vcrtitqi O' moderatur dominus ueluticapinbsp;firo beluam truculentam, ut pergere cogaturquo ipfitnbsp;non usilt:fic uidifunt à fieculis omnes perficcutores pienbsp;tatis quantumlibet firtes,truculenti,uafri,aftuti,O' hunbsp;mante fapientiie armis muniti uideantur, O'maximanbsp;multitudineo'principum huiusmundi potentiafieti,

  • 6 Præpara ôi inftrue te tu, amp; omnis multi^nbsp;tudo tua quf coaceruata eftad te.’amp;efto eisnbsp;in cuftodiam.

  • 7 nbsp;Poftdies multos uifttaberisfin nouiifi^nbsp;moannorum uenies ad terra quae reuer-.nbsp;faeft à gladio, congre^ata eft de populisnbsp;multistad montes lfraèl,qui fuerut defersnbsp;ti iugitert hæcdepopuliseducla eft, SCha-'^nbsp;bitauerunt in ea conftdenter uniuerii.

  • 8 nbsp;Afcendensauté quafi tempeftas ueniesnbsp;quafi nubes, ut operias terra tu 8lt; omnianbsp;agmina tua,8lt; populi multi tecum.

Perironiamdici uidetur:Contrahc,ait,omnem tuum exercitum,o phalangas comilitonum, crudelißimamnbsp;O' innumerabilem multitudinem coaceruaad te,O' feinbsp;to, quod etiam fi diu te dominus infolètem firat, O' pronbsp;libidine abutentem tua poteftate, uifitaberis tamen,O’nbsp;gladio iuftitie feueritatisq; diuine interficieris, dum renbsp;gnum pietatis in regione uiucntium inuaferis, in quafinbsp;deles per indulgentiam deidenuo pofterrorum capti»nbsp;uitates promouere in fide O' uirtutibus cceperunt,nbsp;in unitatemfidei o' charitatis congregati funt,inq;ftanbsp;ducia plena ad dominum tranquille uiuunt in fuis coitanbsp;kkk 4


-ocr page 414-

EZECHIEL

fcientqs.Multaquidem ini^ualt;rudeliaqi propones con /ilia, zy aggrcdieriSy nihilautetn abfolucre, uel contranbsp;doininu ZT fitosfilios dileélos i^n^udprlt;eudlebis,^uem^nbsp;ttimuis agmiiiibus tuts multis Gr ßrtibus nitarif,omni*nbsp;busfilijs hunts f^culi.qui quafi improba tempeßM infurnbsp;guiK contra eccleßä,ut operianc terrant credcntißpiosnbsp;opprimât dci cultores,fola ueritate iufiitia^ nitentes.

Hæc dicit dominus deus,In die illa afccn dét fermoncs fuper cor tuum, amp; cogitabisnbsp;cogitationem peflîmamî

  • 10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad terrain abfqj mu-rnbsp;rotueniamad quiefcentes habitantes^ fenbsp;curc.'hi omnes habitant fine muro, uectcsnbsp;amp;portænonfunteis*

  • 11 nbsp;Vtdiripiasfpolia,amp;:inuadaspr?dam,utnbsp;inféras nianum tuam fuper eos qui defcrttnbsp;fuerät et poftea rcftituti,8lt; fuper populumnbsp;qui eft côgregatus ex gentibus, qui poffi-dere cœpit fiC effe habitator umbilici terre.

Tempore quo fefe exerere poteß zr audet impietas ipfa cotra iußitiampietatis,proponetßbi peßimam conbsp;gitationem ZTquot; inßitutwm crudele,contra ßmplicesuerinbsp;tails zir del ßjlius cultores,acgentilitium errorum aßpernbsp;natores Z!r irrißgt;res,quales olm foil ßterant in fua ter^nbsp;ra ifraelitie, in nullius aUerius uirtute zir firtitudinefi^nbsp;dentes, nifidominideifui,certeomnipotëtis,z^ benefinbsp;ci fui patris, quoad ipfifiliali aßfeilu ZT cultu ei doatinonbsp;fuo adh£ßjjcnt,1ios uelut ab/q^ mitro corporeo fine timoré habitantes,diripere,l})obare,inuadere ziT perdesnbsp;re hoßis nititur, or inferre manus regnum impietatisnbsp;^»urconi Antichrißi,quodcunqi tandé iUud uelßieritaliquannbsp;«ra fanftos. do, uelßt ßituruin f so tempore. Nunquam enim eeßatnbsp;beUumßabylonicumcontra Hierofolymam. Aduerfa^nbsp;rius fideliitm tanquam leo rugiens femper quttrit quentnbsp;deuoret,reßitutos fcilicetàperditione fecularium er=nbsp;rorum,z^ facr Hegar urn fuperßitionum, perEuangelijnbsp;tubam conuocatos in unitatem fidei zr charitatis ecclenbsp;fiaßicte,in ipft iiierofolyma,non quidem lebufaica illa:nbsp;qu£ enim talis ciuitas tantußdelium populu compleilinbsp;paßet./cd cocleßi/anila ZX apoßolica eccleßa, cuius ilnbsp;lafigura tantum erat in medituHio terra:ßta,ut ad finesnbsp;orbis terraru diffisndatur iUius pietas et eruditio facra.

IX Saba amp;Dedan, 8C negotiatorcs Tharfis, amp; omnes leones eius dicenttibi, Nuquidnbsp;adfumenda fpolia tu uenis^ nunquid adnbsp;diripiendam prædam congregaftimultûnbsp;tudinem tuam, ut tollas argentum Sfau,-rum,amp;auferas fuppelledilematque fub^nbsp;ftantiam,amp;diripias manubias infinitas,nbsp;Hominantur hie locorum quadam nomina, zr fidc^nbsp;Hum longinqua regiones, in quibus ablegata idololatrianbsp;tteri dei uerus cultus uigere coepit, inter initia conuer^nbsp;ßontsmundi perapoßoloszrapoßolicosuirosaddo=nbsp;minum. Denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim reges ueniffe ad dominu, zr-Ara

bum, Tharßs quoquezJ'infube, aliud nonßgmßcant, Terra beenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remotißimas quafq; ac maritimas na»

nedicédx. tiones, ad quds benedißiofeminii Abrahie peruentura lEHESKEEL.

præÆcf tdtttr dudum, er in tempore faäa omnes profufeepta rcligione uerauabte^nbsp;perpeßas aduerfa,fatis coßat ex eccteßaflicisnbsp;Etubiq; pati non ceßatdurasaduerßtatesecclefblnbsp;cundum uerbum dei uiuere, erßne idoltsnbsp;cotcrc, zriuxta facrofanäum dei uerbuincomtttjnbsp;tentans. Z^orumßolia populoru,diuitias fide‘nbsp;rum fanäorum, hoßes pictatis Gog CT futts polnbsp;Mdgog, regnum diaboli, ueUe außrre noncelßKgt;nbsp;pro omni uirili femper fatagunt, ut ualeantopp''quot;'' ßnbsp;fcilicet fidem ucram,fanäos zSquot; ucros deinbsp;fieri poßit 'm errores intrudant, uel iam ttitioltit^nbsp;neant,etiamele{los, er ßiolienteccleßantiifOquot;'’*^^nbsp;core fuo, ztr diuitijs char/matum /ßintualiMnbsp;ßorum errorum baratho reddant pracipttatidos-•5 Propterea uaticinarc fili hois,nbsp;ad Gog, Hæc dicit dns deus,nbsp;in die illo,cum habitauerit populus*”nbsp;Ifraelconfidenter,fcies^

• ’4 EtueniesdelocotuoàIateribusAlt;l'*‘ , nis tu amp; populi multi tecum,afcenio^^^^nbsp;quorum uniuerfi.ccetus magnus,^^ .nbsp;citus uehemens*

Impietatis regnum fic admonetur, ut fe regnu Chrißt deuincere, quamlibet totûsnbsp;flatis uiribus fuis deAquilonefrigorisZ^lt;^^Mnbsp;malitiarum procedcre tentet cotra eccleßaP^Lisnbsp;firtitudinem, contra regnum Chrißi aterttO^’'nbsp;cibile, contra nauiculâfluitantem,in qM lioUnbsp;eciam apoßolis uidetur dominus dormiretCttfnbsp;ßionß fcilicet ad ßonfam etiam dormiendonbsp;opportune furgenspracipit uentis ZTnbsp;reflituit.

IEtafeendes fuper populum m«“”’ yjilï^ quafi nubeSjUt operias terram J”nbsp;mis diebus eris, amp; addueä tcnbsp;mcä.utfciant genres me,cumnbsp;fuerointein oculis eorumoGog*nbsp;Vtcunque eccleßa eleélorum grauißi’f'^nbsp;di potentia obruatur, ex pene opprimi tirtteanbsp;tia impioru, ueluti dum olim regnu lerufaloquot;’nbsp;rib mfinitoexercitupremeretur,uirtutenbsp;nipotetis,cui fe eccleßa totam committitp^^ld^nbsp;ciditur zy humiliatur,utcöfiifaetuiilaaigt;ß^^^^tt'^nbsp;mueniatfacultatem. Vndeet toto ogt;'beglogt;'‘ll^(tiii^nbsp;dei bonitos acpotentia,quàmecclefilt;efif'’'^'nbsp;expugnata religio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jlk

16 Hæcdicit dominus deus,tici‘’'^i dequolocutusfum in diebusnbsp;manu feruorö meorumnbsp;qui prophetauerunt in diebus iHnbsp;porum,utadducerem tefuper^^’ ' (fiXnbsp;Siuc id mteüigatur de Chaldaorunt re^^'nbsp;donum,Antiochi,Romanorum uelTurcäri»gt;”’^iPnbsp;rum,Gothorum uel Antichrißinbsp;nim funt aduerfarij ucritatis ernbsp;nudtacrseauiaperpefiàeflecclefiaujut


-ocr page 415-

EZECHIEL.’

«kbiWticK er tyranis, potificibus er Monachis.Qffl tgt;nius,fuperbia,cactimen,culmen,doma ertedum didnbsp;tgt;oj)i«it.Qjiibi« omnibus femper obftiteruntpro^eMnbsp;O' «{wftolici ttffi,feTui deifideles,quibus rat«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defli

*itU fft ecclefta neque deflituetur unquam. Et critin die illatin die aduentus Gogfunbsp;P«terramlfracl,ait dominus deus,afcennbsp;detindignatio mca in furore mco.

Etinzelo nieo,inigne iræ meaelocutus ‘“‘’'jQuiain die illa erit córaotio magnanbsp;' w cömouebuntur à facie mca pifees ma-’^¦s,8(uolucres ctrli, amp; beftiæ agri,6lt; omgt;nbsp;trptilequod mouctur fupcr humum,nbsp;^''aftic^homines qui funt fupcr facie ternbsp;^•8((ubvjert?tur motes, cadent fepes,nbsp;^®”'’''smurus corruetin terram.

tempore prafitmpferiitt impi) labefadnre dodrina er operibusfandis,nbsp;inimpiostandemdefeuitjempcrqinbsp;f’‘tbitatores eiiis^ut utrinq; ludi^

. nbsp;nbsp;nbsp;*tfmfrrtHr,ef dunt impietatts patroni aj»

•^‘«ffsuer« /tdeimeritor» [«oruwi pramia aflèquuti ßnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plenius 'm ffite mudi dum domino uifum ¦

j^'’^'®'ifflt;j«eiKttr.EjJe(tutë b«»® fermonempixrabo Î.0 ^^’'’^^eilqtiilfgffisignorarepoßit^nbsp;j5‘fonttocabo aduerfus cumincuntäisnbsp;?^dbusmeisgladiü,aitdominus dcusrnbsp;k, djf»inittfcttiufquc in fratrem fuum

Euangelicapradicationecrl^-kni f'^^'^irtutismundoperfuafo,fedommbuf tJ^f'b/imilMpatitKrpi/iw ZT en-or duwonpronbsp;jt- ?’‘'’»»i(le adoriri nititurfidem Chridi^crcultuiunbsp;*• bicunflis entm montibus fuperboru primcipuntnbsp;gladio uerbifui fterttunturiMpif,crnbsp;J^‘^‘^^^mendaciupropugnarenim^nbsp;conciduat er ipfa fcripturie potëtia profter

eum pefte, 8c fanguine, SC lapidibus grandinist

Pjj, ’’’Scfulphurpluam fupcr cum,Sc fu^ '’'ercitum cius, öCfupcr populos mulnbsp;^Wfiintcumco.

^^^***^ ^rcoelitut iudicantttrilqui oppon«Bt.'^(d ueritatem domini 'm icternumnbsp;hijlf'’*'»» loco mauere erfubuerterentoliiintur,ipfinbsp;ö(»i, ucritatis oppr'imutur, quantumuis multitunbsp;p'l’^°®*flt;‘tcer«ioleraw/f rwunwnt.

t,, ƒ’quot;agnificabor 8C fanâifïcabor, 8C no oculis multaru gentiûî 8C fciencnbsp;dominus.

il»,'** I**'«!'»« er ffwItiMn pieflt;w uera oppugnata eil lucUoj ante Cbrtfttnbsp;4gc»tilgt;t« er hareticis poflea. 1« tto«nbsp;5‘'°lMtfec«U cotinuatapugna curais aduerfus Ifii

fupcr te 6og principem capilt;

IEHESKEEL, 197 rttum,mHdi cStra Chriüu, philofophite cStra uerbunt,nbsp;humanarit traditionu contra dei mandata^ Cfnbsp;contra pietatè.Sed in hii omnibut certamtnibfts fcntpernbsp;tnagnificatur cffandificatur nomen domni,interimlt;^nbsp;gentibnsinnotcfcituolittafdei facrofan^, cr ueritä^nbsp;inclarefcit mundo.Si-^uidiahis dtfficilibut hóf mfliltSnbsp;cui^ueonreuelatKrlibentißimecedhnuti

CAPVT XXXIX.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autéfili hominis^uaticinarc

aducrfum Gog, amp; dices, HaeC dicit dondnus deus, Ecce ego

tisMofochó^ThubaU ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Et hac ludaici fabulatores cxponutßtturis fui Meßüe fudxsnin temporibut ufu uenturafUt interficiatur Gog princept, f’*’***»nbsp;Roj, Klofoch er Thubal, in finibus terrif ijrael à fùonbsp;Meßia,ab omnibut uolatilibut er befliß deuoradut.'hdnbsp;bitatores quoi^ urbiu \frael fepfem annts lignoru ufumnbsp;nequaquam habitteros dcfuccißone fyluarUfn, fed de arnbsp;mit Gogfeutii uidclicet er haflK,f(gitti5, baculii ernbsp;contii.lpfum autem Gog fepeliendît mj «dHejCr nom?«nbsp;fepfdehri iüittf appellandü Poliandrion,ubiflilicet mutnbsp;titudohommii fit fcpult«.Seftem atttêmenfibuteuatnbsp;fepeliendumàdomo lfrael,ut terra tnHdetur,crmcl^nbsp;tlt;tm lt;(c celeberrima fittura diem Ruanda mterfiiluifitnbsp;Gog, conflituendosq; qui offa diligenter inquirant CTnbsp;fepeliant, quo fcilicet nihil in terra remaneat infepub*nbsp;tum,fcetidu er poHutu : infi-a ternpuifeptem menfitim lt;nbsp;peragrandäterram,cr ficubi os hominis iacerc per^enbsp;xmntjtitulopropcpofito demonflrandum,ut poßednbsp;fepeliatur lt;( pruepofitis huic «fgotw.Nomcn autê ciuitanbsp;tis appeUari Amona,qu£ dicitur Latini multitudo bœnbsp;nünumfcilicet fepultor!i,crficterraeffem(inda. HoCnbsp;iHi dixerunt D.Hieronymi temporibuf, quie er à mo^nbsp;demis ludtcis non negantur, licet parumflierent ßituranbsp;e/fe.Et nos,fi hac prophetia refirèdafit ad fine mündignbsp;ueladfittura poft nos tegt;npora,nihil prafitmimus^quinbsp;defiftiiris prophetandi /fiirituttonhabemus.At flperaanbsp;nutsftiieioraaliquado tempora fuccejfura,quia uerbtinbsp;dowint flupendo nüraculo fuo noflris tmporibtts tarnnbsp;copiofa leäionequamfludiofainquifitione, dißgt;enfannbsp;tionefuagratuita fic comutufacit homnibuiS,omniumnbsp;linguarum gratia donata fidelibus, dono adnürabili hanbsp;prcfloriie artis, à feculis incofueto er ignoto,fidelibus put«nbsp;cordibui imprimendit,ut no folu Theorica credulitate,nbsp;fed ctiäoperum kctc bonorit er domino placentiu ufunbsp;fiierit approbatum, erfruélusuitie in eleibrim men»nbsp;tibus protuleritM flterandu fit,no quidê omnes 'm fecunbsp;lo uelecclefia iuflos er fine peccato futuros, fed tarnennbsp;orandii er /fierandii, 'm hoc mundo paßim non impiosnbsp;multo minus peßimos,fed fideles erfanólosreglm'mMnbsp;hebenas moderaturos. Qjtodfi uiderenon dabitur,m»nbsp;terim tarnen pio defyderio er fidutia 'm dementia deinbsp;fiuemur^utinalimufmeliora ffierare de domno,quàinnbsp;calamitofiora.Si uerö prophctiahanc compléta aliquisnbsp;credere maluerit,nomagnoperereclamabitfenfus uernbsp;borwn,fi probe accipiatWt


-ocr page 416-

EZECHIEL.

± amp;circumagamte,Slt;dcducamte(uclinfex diuidd)8c afcéderc te facia de lateribus aqui^nbsp;lonisïamp;adduca te fuper montes Ifrael.

4 Super montes Ifrael cades tu, amp; omnia agmina tua, amp; populi qui funt tecum î fe-jis, auibus, oniniiç uolatili, 8C beftijs tcr-jæ dedi te ad deuorandum.

Super faciem agri cades î quia cgolocu^ tusfum,ait dominus deus.

fringcdl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eudngelic£ ueritatis hoßes,algt; aquilone

afcendunt contra ecclefiam,(juiefita eüadfufcipiendu influentiamÇolif iuftitia Chriüi^ ab au/lro rel^icientiinbsp;fom.Oiane malum enimab aquilotie ()roficifcitur,fîcutnbsp;ab auflroJ^lendor uts giratice diuitilt;e. Omnia autemnbsp;tnunimenta impietatiffrunguntur,diim montes uel ha^nbsp;bitaculafideliu tfraelis contigerint.Aduerfus enimnbsp;eleiios dei ^uis flabitf quorum à ßniRro latere caduntnbsp;mille,?^ deccm milita à dextris eorum. Efca autëfiuntnbsp;auibus,beflifs agri Gr ßris, dum non nifi impia illis planbsp;cent Grdicmonum faucibus obleäamentaprieflant,crnbsp;beflijs fanguinarijs finülantur»

Deßruih rege errorum, qui reliqui funt in omnibus populis,igne diuini ardoris cr j^iritus imbuetur,quemnbsp;dominus in terra mittet, cr uult ut uehementcr ardcat,nbsp;ut fciant omnes cr intelUgant, quod ego firn dominus.nbsp;Verba dei 0» tionun faiiHum meum notumßat populo meo, elesnbsp;duBK*”'** fpfo orbe fidelibus, qui agnofcent dominum deumnbsp;fuum, dam difcußis erroribus falforum deorum, uniusnbsp;ueri dei iudicia iufia conj^icient cotra impios, cr piosnbsp;redimi ab omnibus mails.

(udtcium nbsp;nbsp;nbsp;De iudicio Chriüi did potefl, qui ueniens ueniet, cr

non tardabit. Ipfa autë dies pœnarum erit cr umdidæ, de qua per omnes prophetas locutus ell dominus.Eg^enbsp;dienturquoque cede fiat fidelium, crarma impiorumnbsp;tonfringent amp; comburent,quicquid aduerfum depre^

lEHESKEEL. _ henderint uerbo dei, cr contrarium ueritati,nbsp;pietas cr uera fides impugnata fitit abnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kdi)

rw cr falforum prophetarum dogmatibuf, folam impofuerunt ,fed cr impugnaueruntnbsp;clefiam,montëlerufalem,cr urbesnbsp;tern armorum per hyperbolen amplifi^‘‘^'^’nbsp;potuerithoflesfideliu inuindbilesfiuff'd'^'f^nbsp;datam non nifi calitus cr diuinitus.nbsp;diffèt dodißimumfeculum ApofioloruntteifÇ^^inbsp;potuijjèperfuaderi à pauds crhumilibuip^^^^^nbsp;bus.^ Q^ii huius mundi fapientibus femper rnbsp;errorum conuicit, nift edodi /piritufandonbsp;bo deif Q«w pompam crfaflum fcculinbsp;depreßit, nifi apofloli cr apofiolid tfiri,nbsp;Jpiritu ueritatis armatifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flO^

Et erit in die ilia îdabo Gog minatum fepulchrû in Ifrael :nbsp;torum ad orienté maris,qufnbsp;facit prætereuntestôC fepelient ibinbsp;omnem multitudinemcius,SiU‘’^^nbsp;Vallis multitudinis Gog. ijAHinbsp;No occidetur nec uincetur uel fepelieturnbsp;ecclefii Chrifti, nifi 'm uaüe, 'm humilitatei‘^iiitlt;nbsp;mentis cr /firitus, apud ueros ifraelittU,nbsp;tem profidfcuntur, oriturum fibi foletnnbsp;rentes,no quie fuafunt quxrentes, necnbsp;metipfos,fed proficientes in fide cr bod^^i^nbsp;quibus factor eft er horror quicquidnbsp;ritatem morum, crgloriam dei. ibinbsp;falfittuquiedominabatur orbifpoftcoclefltquot;'nbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ znbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- I

fideliiimortuaeft omnis fuperftitiofafrlfi^^iitP^ utrepullularenon poßit in uerecredentib‘*^^^l^nbsp;ifraelitis, qualis erat Eiathanael.'Vaüùnbsp;Gog proprie eft 'mfimus,cr damnatoru/m^^^^nbsp;ticojrum cr facrilegorum fchollt;e,'mqi‘^'*^rM‘‘fnbsp;triupharct ratio humana,philofophianbsp;bitio cr quieftiis,nunc his produdis in lu^^^nbsp;iBic mortua uidetur crfu£ turpitudinùnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

tismonumentaprieftatac prodit.

11. Et fepelient eos domus Ifritl, dent terra m feptem men Abus.

Veritantuifi-aelittcoccidunt,cr menu)rgt;^ falfitatisac gloriam, primùm expropri/f^^(0'^‘nbsp;confcientia,deinde etiâ ex cofeientiadio^’^^nbsp;folantur cr imbuuntuerbofalutis

IJ Sepeliefautem cum omnis P‘’P ræ, SC erit eis nominata dies ifl ’nbsp;catusfum,ait dominus deus. .

Populus terre fepelit Gog,quem uirtUt Refirmatio enim morît cr ueritatis atnotfnbsp;plicibus cr plebeis obtinetur cum abufti^''^nbsp;quàm à diuitibus O“ magnis 'm hocnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ip‘’.

per eft cr fitit exofa ueritas,cr iuftiM^°^ rum moribus crfaflui, quigloriânbsp;poffunt,occupati circa fuam gloriam, utinbsp;tKmq; felkuidà. Populus hune dient

Il

di uiéhria, nuBi berfuaderi atnbliuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

~a___:. r..^^ n-. -r.CJCtik^

1

-ocr page 417-

EZECHIEL«

prlwwfj Jeteflatur, qui ueUét pottos triuphdre cufu9 abutiftmplicitateplebis in foamgloriam.

*4 Et uiros iugitcr conftituent iuftrantes qui fcpeliant,amp;rcquirantcos quinbsp;^fmanferant fupcr fadem terræ, utemunnbsp;‘‘^nt earn:poft menfes auté feptemqux*nbsp;^*’fdncipient,

.^‘’‘^'«fepopuliMdonwni curabit, ut nihilimmuncHa ‘”¦lt;*»1 er impietatum alicubi fuperfit,ne quis fcanda^nbsp;^^probo uerbo aut faéhfummoperenbsp;* tib^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcelefiä fuä purae/Je in dogmas

fir^^ ^°'“lt;rrfatione [aniki, impoHutam^ à regno tóautem cum fubitofieri non pofiit,ob fiagi^nbsp;errorw» intrndantM, ex tanto exercitu im=*nbsp;impatienter firat dilationem:no utio dienbsp;inueteratis erroribus tarnq; alta

terrâîcumç tituuquot;‘ hominis, ftatuent iuxtailludnbsp;ini„i,’”’‘^°quot;fcfepeliantinudpolinäorcs

Eccîff

epifi:op(f,fiititermi]fie ^^^fo^tores crmortes ipfiispolhtifi^nbsp;_ J’ (‘tnun legitime, ut tarn fides docet quàm ratio,nbsp;}^Q^^'^°^^^‘^fi*‘‘deM,perficiatur.

Amon3,amp; mun

doëlrina,/ed uirtute diuini/}gt;i Ueritatis deuidi iacebunt, appel=nbsp;ißic f '’“l^'^'^'dtus zj-jrermtus;m memoria exercinbsp;crfoperbianbsp;^’‘^fKr T’'“’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homines pie conoerfit^

omnium pec 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bfgt; c ƒ 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ontaminatto,fcd ut adfit uera cer^:

^Utr ‘’’’Pf^wforomcxpwtio.

^eus jB®hhhominis,hæcdidtdominus c\i A uolucri, Sc uniuerfis aui^nbsp;^*^ate -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;agri, Cóuenite,pro-

‘letufjg'’’*”01010 uobis, uiâimam gran ’’f*” âFlÎή°ot^s Ifraehut comedatis car

¦ ’’Oocomedetis, SC fanguinem bibctis Î arictum,agnosnbsp;“’•annbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pinguium

I '^'‘•47'“quot;’;

'i. pS‘nnf,^.f’^°Pquot;diauel inculcatio edprlt;efatiiam 'magnificentiam uitrite qua denbsp;n^itlt;ts £uangelij pernbsp;pinguißimie hodiie tot regnorum fa

Si, k

'¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z'quot;quot;quot;''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijomce lot regnorum }(t

domino, cum omnibus idolis 'quot;’quot;'•t’i« knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remanferit, pro guibus

'*^'gt;!gt;mv^‘‘'”‘ immaculata patri fefe ChriSlusfiltus 'Qc c*'.^omnMm,reßitutusqi eft prißi=‘nbsp;omnipotentisdeicrnbsp;t^oë^rebat temporibus,^ui uinbsp;'‘'1’iturjiuc per ali^uam humatue rationufal

1 EHE S KEEL. 198 fitalen expugnabitur. SedJ^iritus timoris diumi esr uenbsp;ra pietatis effundetnr fuper omnes homines, uthabitetnbsp;non in terragentilium,Gr poButa fordibus fuperflitio^nbsp;num execrabilium, fed in terrafilioru ffrael,itt qua fo^nbsp;lus deus agnofcitur cr colitur ab eledis. B/bunt autem FWdiomnbsp;crcomeduttt fideles defangutne ©* carnibus perfidoa «O““’“*®*nbsp;rtim,dum de iBorum oppreßione lietantur,crdegtoruinbsp;dei, quam cojficiunt exaltatam in omni terra, cum ui»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

dent ßrtißimasgentes crfapiêtifimas ad agnitaperue ni/feueritatëfidei, cr doredeogloriam, reiedisq;fui«nbsp;idolis, er auita fuperftitione,ueri dei cultum fyncerumnbsp;ampledi : quiinde non exanimogratulatur,crß)iritunbsp;nonreficitur,pius non ednec bonus,

gt;9 Ercomedetisadipem infatnritatê,amp;bilt;' betis fanguinem in ebrietatem,deuiäimanbsp;quam ego immolaui uobist

i^uBus eibus dulcior,cr ingenio humano aceSmoda» Cibu* tior, quàmagnitio ueritatispodtcnebraserrorum,crnbsp;poft angores confeientite fidutia certafalutis, choritasnbsp;jraterna er beneficiorum dei gpata participatio.

3.0 Si faturabimini fuper menfam meam de equo amp; equite forti, amp; de uniuerfts uirisnbsp;bellatoribus,ait dominus deus*

Kenfa domini aliud non eß, quàmledio fyncera,cr ^iritusrefèdio exfacrisferipturis, ruminatio quoque*^'nbsp;myfierioru dei ,fimul quoq^ gratiarumadio de fubuernbsp;fioue infidelium, er de impiorim uindida, qua pq pa»nbsp;fctimtur iudiciaqi domini admirantur er laudant.

1.1 Et ponam gloriam meam in gentibnss Sc uidebunt omnes gentes iudiciu meumnbsp;quodfecerim,8Cmanumn)eam quamponbsp;fuerim fuper eos*

Et feiet domus Ifrael quia ego dominus deus eorumtà die ilia SC deinceps*nbsp;1-^ Et feientgentes quoniä in iniquitate fuanbsp;capta fît domus Ifraeheó quod derelique.*nbsp;rintme,amp;abfconderim fadem meam abnbsp;eis, S^tradiderim eos in manus hoftiü,dfnbsp;cedderintingladio uniuerft*

Quid clarius fadum uidetur,quàmquodeliminata idololatria folus deus l/rael colitur ubiquef er omnesnbsp;gentes uno humero adorant eiim, quem lAofes olim fanbsp;lus adorabat,non minore fide quàm Abraham,tfaac eynbsp;lacob. ludiciaquoquedei cemunt omnes gentes, dumnbsp;ingratißimum ludaicum populum,uel fiees potius iBiusnbsp;quondam beatagentis uident tam digne tradari 4 do»nbsp;mino,gratiam autem dei ad gentes diffufam coBaudantnbsp;cr admirantur.

V Itimam ludeorum couerfionem,cum plenitudinem Conoelîo gentium uiderint ingrejfam,libcntcr cum Paulojferannbsp;te;, hic quoque pradidom aceipere po/fumus, Ôg4n}

-ocr page 418-

? ¦ ’ÊZECHÏEL'

tàiiten etiäm compléta uidere nos licet,f! pojî idoîorunt cafum,lult;Leos multos in orbe ad uerudeum colendumnbsp;cr'ChriJlumagitofcendumconaerfos legimm, cr pronbsp;pediem ablatii 4 Chriflianoru eccleßa abufibiK mv.ltts,nbsp;quibtis haélenui remoratifunt 4 Chrifiianifma, putan^nbsp;tes talem pr^edicatam 4 Chriflo ^3quot; Apofioltsfidem no»nbsp;firam, qualem iam aliej^iiot ßeculis obferuatam paßim abnbsp;epifeopts cr'religioßs uiderc criudicare potuerunt.nbsp;C^is emmluiieorumnbsp;nbsp;nbsp;Turcarum potuit non cnormi

ter fcandalizari mj eccleßa, etiam Latina“:^aides tot ido Scandaia la,imaginesdiuorWHiinecclefiis, totinuocationesfan'nbsp;idolotum „ ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' {nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Boßrorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«or«ni cultumecclcßtc extruumtur, tn

montibits excelfa amp; in uaHibuf, hie iaóhntur mira» cùli,illic eleemofynie largiutftttr,incuruationcfetprosnbsp;firatiönesfiunt:denilt;js dum feiunt nouitiumcultitißumnbsp;Eucharifli£facrie,redaâum in abominandum ritumnbsp;^^^ßuiltK nunium modis, gt c£tera nimis multa çr cnor»nbsp;mia, contra feripturarnfacram quam uni nobifeumßt»nbsp;feipiunt zx admirantur à nobis falf j exponi, uelßiuo»nbsp;le tranfgredi.

' Etportabuntcôfufioncmfuam,amp;om nem præuaricâiionêqua præuaricati funtnbsp;. in mc,cüm habitaùerintin terra fua confinbsp;denter neminem formidantesî

±7 Etreduxerocosdepopulis.amp;congrc-gauero de terris inimicorû fuorum,amp;fan difîcatus fuero in eis in oculis gentiû plu^nbsp;rima ru ni.

Reiiquîje '¦ tmpitC reliquii£ !udai'clt;e portant conßißontm fuam ‘’“P**“*- 0} toto orbe. Conuerß autem ad faluatorem ammarumnbsp;fudrum, corporum guoq^fuorum redemptionemßlicifnbsp;ßmamconfequuntur, ut habitent in terra domini, qu£nbsp;ee^tie ubiq; faiiiia eß dömino,cr de ccelo 4 domino comnbsp;pluta,infpe{l:a,uißtata,et plantata,ßcut eß Amorrhxonbsp;rii/m patria quafidelibusßßtjßceret,ßußratota terranbsp;illomino crcata effet, Sandißcatut eii autem in eis donbsp;minus,quando ifraëlitarum opera Cirßde uerboq^ dif~nbsp;pminatus eß in omnem terram cultus omnipotentis deinbsp;timor fanäus,

2.8 nbsp;Et feietquia ego dominus deus eorum,

CO quod tranftulerim eos in nationes,ö^ tóngrégauerim cós fuper terram fuam,SCnbsp;rion dereliquerim quenquam ex eis ibi.nbsp;' El non abfeondam ultra faciemmcamnbsp;ab cis, eo quod effuderim fpiritum meumnbsp;fuper domum Ifrael.ait dominus deus.

I4W omnesgentes norunt z^ßsripturis credentes fei unt,propter peccata maximaludaos in orbem dißierginbsp;Dir «Go meruiffe,promißiones dei complétas, tarn de ludaorumnbsp;ludxoruni. abicShone quam gentium fufeeptione, er quod omnisnbsp;gentium falus ex ludteis eß per benediätt ferne Abrahanbsp;er Däuidis,cuiusbenediihonegentcs omîtes perßtn»nbsp;^énda erant, quam nos fufeepiße crßui credimus ernbsp;^audemus, coüeBi in unam fanäam er apoßolicam ecnbsp;;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cleßam, per fpiritum fanilum toto orbe terrarum eie»

ilosfan^ßcante er fuam gratiam palam oßendentem minus quam olim fanäißimis expopuloifraëlitico.

' CHVONRADVS PÉLLICANV^

candido Leäort, S.

nunc fequunturad fine ufqs ƒ ƒ cum feirem tanta difficultateobßriiß,l^nbsp;^^•‘^niumueterumquantumlibet dodip!’quot; .nbsp;uirorumßudia femper terruerint, nelt;£tnbsp;er Hebrteorum (Omnes enim uaria tradideruiu anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

bia,quidam omnino deßiterunt ab huius ne^maluiego quoq; eum dißimulando procederennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

planationemDanielis,erduodecimprophetai^j nbsp;nbsp;nbsp;I

lobis,quifoli reßabanttra£landi, quam mo/iri/«P’'^ res negotium 'm proceffu tardari. Cum iieroiiK^’^ (!,gt;nbsp;parabiliuiro HuldrychoZuingliopi/ßimonbsp;ßrofUcceßiß'ent duo perquamegregf] uiri,ilc’lt;’y‘”^i)i^nbsp;quidem BuÜingerus 'm his qu^e pro cocionibiunbsp;fiieis populo Tigurino quotidie proponuntur,nbsp;Zelo ac mtegra pietate.- 'mfuper er ad eccleßa’^ ‘nbsp;Harum proßflum leditis fub'mde eruditißiiui^nbsp;tarijs in noui Tcßameticomplureslibros, exnbsp;culenter uiri iüius eruditio er mérita eatcniifco'’lt‘nbsp;untur paßim àfidelibus,ut nulla nitc opusßinbsp;commêdatione.Sed erTheodorus quo^ ßibliäder 8^^nbsp;nerefitngitur prophetandi in fratrit coUfgio/^^^nbsp;terts Teßamenti Canomcasq; feripturasnbsp;to cum fruHu, Is cum ab initio ifai^e, pernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Ezechiclem ad hunc ufque locum interprcl‘‘''^‘’‘ij^ ueniffet, tanta eruditione,pietateacnbsp;omnia, hunc locum difßciUimummihinbsp;na/fe,ut qualicunqu e indicia meonbsp;deretur, quant umlibet pro ipßus rnodeßi^ q“^nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5

nonfefe omnia pcrßiicere er ßbi fatisß^^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**'gt;1

la potuiße, Ego iMg’j ciufdem 'm fequentis coÜeHanea affequutus, malui huic operi ei lt;”1nbsp;ipfo ignorate er reclamaturo utuiderit,qgt;^^f^nbsp;tentare 'mdußriam uel incertiora mimuq;nbsp;fcribere.Conßlium quoq- eßgußuproderep'ßnbsp;ribusamplißimi'mgenq,fyncerßimieqinbsp;nigenx eruditionts, 'm hoc iuuene uiro,qult;gt;li^nbsp;dioß omnes hlt;ec leHuri inteUigant qtdd eXnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

religioßßimlt;efrugis ßbi promitterc poßimt redebeant. QuiTheodoruscumBullitig^^^fiüio^ Inbsp;noßne Tigurinte cotigiffentante operisnbsp;wem,ne dicam mchoationem, nihilmihinbsp;re tentandum ptttaffcm.Ciuosmfupcrlt;ugt;i^nbsp;atqifpero,ß dominus eis uitäprorogauetdnbsp;fliterituthaHenuslaborandi innbsp;dignißima leHu, nedu in omnesnbsp;menti libros facros,fed er alia non P^nbsp;er ad fcriptur£ inteÜeHum neceffariinbsp;inhunc igitur modumfacrasEzechiel^^nbsp;mos hic nobis 4 dco datus Theodorusnbsp;taßis, ubi deut uoluerit, poßerioribus pe^nbsp;curßbus abfolutiora daturus, fi orationtnbsp;no uitam iBi incolumem ac diuturrtior^

Amen, Vale.


-ocr page 419-

EZE C HIEL.

OSITIO THEODOR I BiblwfuirtpcrÆ Theologie pro=gt;nbsp;ßffbrif doüißitfii‘

^CAPVT XL.

N uiccfimoquintoanno tranf-mierationis noftræ.mcxordio anni,décima menfis, quartodcnbsp;cimo anno,poftquam perçunbsp;ipfa hac die faöa eft fuper mc

Se x?quot;® domini,8i adduxitmei lue.

quantum ifladefcriptio de iÄrdhone crtf.«plt,df^î d,ilribMho»K terrlt;eOTnbsp;bicmeritàiUud Poêtic««» did poJ?tt.-Hicîlt;t=gt;nbsp;^?’‘Adom«serw!«lt;tnc4Wi5cn-or.-cr^«^r^^H4nbsp;tV^gilij «erb^deUbymÆo. Hubd cn^ßr«».nbsp;^Jflîlt;-nü««jLq«.l«céi«frrredekb4^^

rtHiC inter fruàldc coUidKt«r,C^ interdis (tdftruw. (quidam namtioitehincnbsp;fcribtots fxemer«»t, «« op»«nbsp;quidam indigtidm iudicM 'mqtMnbsp;“^’^i«fwt«r,totm,ned.opo^t^’^«^’”5'«’;^nbsp;PÄiwedifemuy.Prioribuiaffentirenep^ duco.q pnbsp;Pequodbacfcriptura kcet diffietdtätibui'tntric^nbsp;Mtmrtdifl-onucontmft difertis orrfculw de».nbsp;Jtilm lt;tc eruditio eiwdew ftiriftw»* ingenttwtqi rcjipiutnbsp;fupo-iorafHJUcUborutrf. Addcnbsp;tiJ?imiwkJîarum,44C4»wmf4rttWi/l4Wt^^^

Snefru 0)'« pertiwe fentper caifuerüt.PoH^iortbttsaßea tirene^iieoj}ancnlt;trrationentnbsp;dedu.^», ttt tiibiljruftus adfirat.'iiuî^ ommaquajen»nbsp;pti[ui(t,ädtwßräeruditionefcriptdfittt.EtJicprt)ciinbsp;bomifubi« oracula di«W(t utilip’Wf^ proditiijtiit,ut trf-nitnHo»mtKorelt;lt;«t diû m((iorect0««dl‘^‘’^5‘‘ P? 1nbsp;ros parata /int. Porroß cruditioni^ feeuî^^^ Inbsp;tanto lobore m^uifiuerîît donum Alcinoi, regtätn trnbsp;«î,antramPoIypbelt;flgt;cc«wTropbo)iij,crtlUW4nbsp;gii fa!)ulofa,dom«mFam(e,ln«idi(e,Pu»«J CTnbsp;di pluraxurnos pigeot diligentipfwè ittdagare deß«’’nbsp;ptioaf(Bbaßcdo»ttnic(edom«s ZX ecclefi£,lt;iult;£Wlt;tnbsp;terno/lracr donacilitigt;K)ßrttW,wgt;^**°nbsp;«osßeri per Cbriß« cdput iHu« beatißmi regni? PfoWnbsp;ttijits ahor«opHiatioiiibJ«,q[K'«’”‘‘^f‘® (tt^uediucrj*nbsp;in cogrtitioiie funt prod«dlt;e,tMî mcfttent propodlt;e O'nbsp;fcnfumjjiiritt« pict cttrip/jtatc, «d pod’i« «tiU meditdlt;tnbsp;tioiKtn^KiramttJjfit« iwplornto «uxilio, ^«i rcMctótnbsp;proßndi (2- obflrufa, inq; tenebris conHitutd, ut Da«nbsp;«iffeutaruerbK.-UntKUUte rfWeUt tc|lcPa»Io,^»urtnbsp;tuwcoducit unicui^iad adiftcationê.Eodocenteumnbsp;tx parte cog«ofcew«s, olw» «w ex toto, ßtnbsp;mjiRica lon9ititdo,latif«do ey pro/unditiiinbsp;D.Paulm fufticit ad Ephefros feribèî. Sanenbsp;«nfuetudiwE^C^bidts Grphraft,qMfpirauiß'^ .nbsp;tttitur i» propbeta lo^uenf,mteüigenw,s bitc pr«ip»e

IE HE S KE EL. 199 ‘DJUiilgdtd ßfilfc antiquis ad eonfolatione, ZT wfomta^ alt;J qufJnbsp;tionemfiue admonitionëuiuëdifZT fiintiiecckßtclornbsp;tnam ßatumq; depingi ad cruditionë otttniu pioru uflt;^nbsp;ad confumntationë feculi, quando prophctilt;e cejfabut.nbsp;Etetiim ficut in fermone ab oëlauo capite ufq; ad duodenbsp;cimum, propheta Jßiritu raptus in terra ifrael angelonbsp;ducëteperomtiia penetralia tëpli uidet [cetera ludaoriinbsp;er poena irati dei,qui ob impia populifaëia deßerturuinbsp;fit domufita er urbë, nt hoflibue omnia [ubiaceanttiMnbsp;nunc quadäpiäura manifi^atur prophet^e,adcon[oenbsp;htionem captiui populi,quomodofit urbs cum templonbsp;in/iauräda,poßquä dominus adßidis ludais gratiä pecnbsp;catorum ficerit,quomodoq^fit rediturus adip[os,crnbsp;donüciliu cumeiscotraélurus.AdnMnet etiÖ'44..ZT4f-cap. propter peccata adfliëbs eße,nbsp;nbsp;nbsp;'m[eruitutë ab^

àuëhstproinde par eße,ut per nüfcrationë dei reßituti legibus diuinis obtempcrët, ne fimilia mata denuô expcnbsp;riantur.Prlt;eterea,ficut in prima uifione animatur pro»nbsp;pheta ut muneri fitbeundo neutiquâ dißidat, çr defittunbsp;ris negotijs eruditur quomodo per Chaldaos ludeeoruntnbsp;res atterëda fint,finudq; myßica piâura breuiter cornnbsp;prehenditur,quicqd oracula [acrade prouidëtia,poten Poiîtîa tetnbsp;tia,bonitate,er in [umma demaießatcdiuinauerbisdinbsp;[ertis prodiderut : ita in extrema uifione,qu(e peculia*nbsp;riter cofolando populo manifiHata e^,tcmplit cr urbsnbsp;O' terra rcfiituëdarefiri(tur,atqi fub aUegorite inuolunbsp;cro uniuerfa in tabeUa quafî deliniantur, qute ad ecclenbsp;fiie dei rationë pertinent.-quemadmodu tabernacultimnbsp;quoqi ZT Salomonicu templu ChriHi ZT ecclefie [acranbsp;politiâadumbrat. Et loqtur Ezechiel deeccleßiC^difinbsp;cio,ßcut E[a.49'S4- ZT alijs in locis de ampliäda leru»nbsp;[alemAtem Icremiiis ji. Zacharias etia in pluribus capinbsp;tulis.Dauid deniq^ p[al.ss.se. zr alijs in locis meminit,nbsp;fub lerufalem z^ [anßiuarij ZT tabernaculoru nomini»nbsp;bus,quie explanare uidetur loan-it. Apoc. zT Paulusnbsp;in epiß.ad ephefios. Nee iHepide carmina ecclefiarumnbsp;de templorum dedicatione ißam rem[onaitt, ut non ßtnbsp;xa ZT ligna corruptibilemq; materiä 'mtelligamus,[ednbsp;omnes partes ecclefia, qult;eeßdotnus dei.i.Timoth.j.nbsp;ßgt;irituali [enfu accipietes,ßirituale corpus z^ aternunbsp;coßituatur.No fiterit mutile hue cofirre, qua de tabernbsp;naculo IAofis,de tëplo Salonwnis,de [ecundo templo innbsp;Ezdra Z^ lofepho atq; Egeßppo tradunturAs locus cr Aedificattonbsp;iÜud admonebit,quàm infiliciter cédât in adißcanda ecnbsp;clefia,fi os domini non obferuetur. Optima enim firmanbsp;ZTpulcherrimafiißet, qua ex uerbo domini Ezechielnbsp;demoßratjßcut zrlAofes fecit. Quanqua uerô in hancnbsp;deferiptionë cogeripoßetquieqd in diuinisferipturisnbsp;de domo deiproditur,ZTOccafionehuius[ermonis dif»nbsp;feri,quie fit tota ecclefia adminißratio tum 'mßirituanbsp;libus tum in tëporarijs negotijs,quißatus in hoc feculonbsp;ZT in fiituro.^^o tarnen omnia dicerc uulgaris ekfaculnbsp;tatis,nec cömunis utilitatis,quu aücgoria zT uniuerftnbsp;ratio [cripturas mterpretandi prafentibus auditoribusnbsp;accomodetri debeat,iuxtdprlt;eceptü ApoiloU,qui iubetnbsp;reëiè [ecare uerbü dni,zr demëfum cibüferuis prabe»nbsp;rc 'mßto tëpore.Verüno eß huius loci nec mearu ttirw

III


-ocr page 420-

EZB C HIEL.

d pjfuß di/fererc de formulé illis feripturdt interpre tttiidifUt tjuiuis feripturuc lociu ttaric tnidtipliciteréj; adnbsp;tedifieationem auditoru acconudetur. Nos ßmpliciternbsp;rem pritfentê nunc agamus:primùm fermonis proprienbsp;tdtem ad leges Grâinaticortt expendêtes, mox ad ecelenbsp;ßte flatu accomodantes.utfub unu pitc mentis obtutumnbsp;Keniat eccleߣ ßmulachrü. Longiorè contemplationsnbsp;diuinarüfludioftrerußbifument, ey traSlädicoiißliunbsp;peritieccleßaru reShres excircunßantiarucoditionenbsp;eapient.Prfmumponitttrtrafao'muH uice exordij nonnbsp;otiofa,t]uemadmoduprimlt;e uißoni quoc^ preemittiturnbsp;exordiotUjOralijs iionullisfermonibus,ut rebus narrannbsp;dis idonet reddantur auditores.Et noflri er luitei coRi^nbsp;ïuwumï” ittbileu ßtiffe mtercedentibus annis qumqua^ntanbsp;àdecimooâauo loßi, Decuiusannipriuilcgioadconnbsp;ftrendam libertatS loquitur Leuiticus,Numeri er Dc«nbsp;teronomion. Idoneus eH igitur annus iße ad perfuadennbsp;dam populo captiuo liberations,domino uidelicet pro»nbsp;tnittente, qui uehemSter deteSlari probatur legibus CT.nbsp;inflitutisfuis, ut populus eius libertate fruatur. Annufnbsp;enimiubileus limes quida erat in aßignationetSporis.nbsp;Albertus Magnus tradit in Comentariß fuper ifio loco,nbsp;Annus BO« nouuniannu quadrupliciter accipi:Vfualem qui incipitnbsp;litntt^rio, fole iam à Capricomo ad nos afcSdente:Lenbsp;gitimum à menfe quon lex uocat prmit, in quo mudutnbsp;creatus cR,et populus ex Aegypto duStus,isAprili re«nbsp;ffondet : Tfrtio cum fol tangit primu punStu Arietif,nbsp;quodfit XIIII.Kalend.Apn/tó.-QïMrtoi«iti»mnbsp;anni dicitur iiniusgentis,ut hic tranfmigrationis. Lyranbsp;principium anni primü men fern uigeßmiquinti anni di»nbsp;cit, quod in antccedStibus etiäfolitus efifacere.Vnde»nbsp;cimo enim Zedekiæ anno, menfe quarto, die décima,nbsp;percujfa eß ciuitas. Eodè die,decima dies primi menßs,nbsp;uigeßmiquinti anni,tuunero mito à capto lechonia,fititnbsp;décima, quarti menßs,ut e ä urbs capta.Vt intelligaturnbsp;tHe deus reduâurus poputu, qui cr adfiixit,fanaturusnbsp;quiwdncrauit.lsexpiationu ßiit folennis dies,quo ß»nbsp;gnificatur iam per domini benignitatS peccatis condo»nbsp;natis reditum promitti ad patriot fedes.

s. In uifionibus dei adduxit me ad terram Ifracl,amp;dimifitme fuper monté excelfumnbsp;nimistfuper quem erat quafi ædificium cinbsp;uitatis uergentis ad auftrum.

Modü oßSdit quo rapt us eß 'm terrä'lßael,nSpe quod uifusßtßbi trafuehi ad terra ludieä.Sicut aut ab Aqlo»nbsp;ne malu uenire oßSditur,itafalus à Meridie fc apperit,nbsp;quSadmodu dicit er Abacuk j.Deus ab Außro ueniet.nbsp;j Etintroduxitmeilluctamp;ecce uir,cuiusnbsp;erat fpecics quafi fpecies æris,ôlt; funiculusnbsp;lineus in manu eius, 8c calamus méfuræ:nbsp;ftabatautem in porta.

Aagtiut. nbsp;nbsp;Angelus erat qui prafe tulit ß)eciem ultra ufum hu»

manum. Habuit autS or natu atque 'mßrumentu menfo» ris, fiiniculu lineum feu amuß'mt, aut filum menforiumnbsp;ad fortienda terram erperticam. Per hocßgnificatur,nbsp;eonßliudei uolentis lfraclemreßituereadeöfirmu,utnbsp;deferibaturtemplt erurbiffirma,terrte^ diutßo.vU

lEHESKEEL.

•rdo infrrf umbilicum ierrte incipit,ßrtaße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

cleßam paruis initijs ad ingente cre/cere antphtf^’ quitfynagoga ex magnis initiß ad paucitatë reJao^nbsp;exiguam. Menfura tßa figurant prouidentiâdiiù’'^’^^nbsp;quo aperit ecclefia flat urn iam olimm decretis dunbsp;matum,cuius niitu cr au/fieijs oritur,progi-eilitK'‘’nbsp;pliatur conferuaturq;, ficut ifaiot dicit 4-9-1”nbsp;meis defcrtpfi te, muriqi tuifunt 'm con/feâunbsp;Paulus Eph. t.dicit nos eleéhs in Cbrifio ante^‘'‘^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

turfiindamêtamûdi. Quotquotergopertinêtod^ fiamàdeofuntcogniticrprtedeflmati,atq;eo'‘^*nbsp;cum ordmati.Siue igitur mfimii flue mediufn^l“'''nbsp;mii quit teneatÿradüjiue à dextra fluenbsp;cUKc^ coditione fit,meminerit hoc ex uoluntute^nbsp;effejicut t.Cor.It.Paulus rem ediflerit ej

uidcoculis tuis,amp; auribus tuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

necortuüinomniaquacegooftenaaf ' quia ut oftendäturtibi, adduâusfsh“ ‘nbsp;annûtia omnia qupu uidcsjdomuil'f^^’

Excitât prophetam, ut pr^cipuos fenfm aurium aduertat, diligcnterq; in animo répond’ rnbsp;pofiit popularibus fuis reßrre. Per hoc iwliC'itK''inbsp;turn refirat iUa cognouiffc.

Rede Grlt;eci 7^ »êoÀop, id i^l,ambitugt;igt; funt.lntelligtturenim murus quiareamtempi^^^nbsp;pom ecclefiaBicu fit coplexus. Ea munitilt;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

xiljttm diumîi, quod munitâundiquaijÿ ab omnibus'mcurßbus diabolityrannorumijf^^^ß^nbsp;ticorum, ut nullus 'mtra pomeriu intrarenbsp;permiffum à deo fiserit. (t autS murusnbsp;ßmus,latitudine altitudinS ipfam aquante-ßnbsp;fex cubitoru, quoru ßngula câlinentnbsp;praterea palmü minoré. Nam menfurenbsp;runtmaiores libcraliorcsq^ prophanisiu^l‘‘''^^iiiiitinbsp;ad inßnuandum,largius domino effenbsp;adpriuatosufus.Euit ergoperticauniussiif^dtii jnbsp;trici fett nouenu pedu. Aedificiu calanünbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lotii«

pertica menfus eü longitudmS atque tw”* ^dificijiut indicetur eandS prouidentiap''^ i4f ff«'’’''*nbsp;dilatationem eccleßa tum cxaltatio/ic.^y iitfolgt;i‘fnbsp;aquauit pcrtica altitudinc atque crafid^nbsp;exiilensnouem pedum,quodmagispgt;'‘^^‘‘. ugfuia*^

Et ucnit ad porta quae orientale,amp; afcéditp gradusnbsp;fus cft Iimen portf calamo unonbsp;id eft,limé unü calamo uno «n ^^^^fficoap^

Primùm flans 'm extremi ambitus peüauit prophetam.mox adift psrit‘^’^nbsp;pli.Afcendit non per accliuem flatté ptd'quot;'*nbsp;attmgeret Itmen fuperiusnbsp;ficut cr infirius,Ktubi^ câflet aptifiifi^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^por

-ocr page 421-

EZECHïBL. '

proportio.Dicitw cnMnjïcttjJe w wo /lf40«6dHcn€rit «dmh'dumt 4dnbsp;«fcenderit.Q^drÄtieplfrun^joßf’t'i“*:’*^!“ , p”nbsp;«cs.uttiÓtiiinbHlcbritudo^Kimrobur ’Mïdice «gt;*•nbsp;nbsp;nbsp;J

«4t4ittcm4ptijtmtwn ordwem dcfcriÇtionW tempi»,« txtiffltudttitimitlfgcfMK rtniwttmperduccrts.nbsp;n ô(thahmÛuno caUmo in longu,2lt;^un

«hmoinlatûîamp;interthabmosquinque «bitosîamp;limenportxiuxtaucfttbulumnbsp;po«æintrinfecus,cabinouno, , , •nbsp;Viîto» tbdUmtt deferibit, q«»wi ffx f“quot;nbsp;doîiqtwtitdtiî cr'ßrntie. L(ttit«do ZT ,nbsp;P«t«babuerepertic4:möd«,oßioexi/ie»ttf^P -titifltrinfecie «faiijHÎUHi. Mttriw intErwcc’ttnbsp;Cr diriiiuijj,CTdj?itudttKm blt;ib«'l duartwn unbsp;cubitortim crpm()?ls, «t duo piffictcJ witcrßi gnbsp;bäbUf« duBidue cubittt.

B Eitnenius eft ucftibulum fecuscalatnouno* . ^uiusnbsp;AtriinmUudjjjit^a port^mi p«rtem gt;nbsp;diHamp;^nter admo.tEt.indo^mâem CT

t«,8(front€meiusduobuscub tts.uc ftJ«luinautéportæ(cr«Ointnnfecus.

'û Porrothahmiportæaduiamor tteshincâCtresindeîtncnfn’^®“ ’

flis bl« cHbltem, «t ßres in pojlibi« Jj« («te/wfruBtdccemcubitiï.Tb.tUnM’wf'^®'''^ Pnbsp;»»«^uiionè er dBjVttt«,non lt;t»*rorftA»« ƒ pofnbsp;nbsp;nbsp;J

‘«nplipeiKtrili«. ift« ccD« ßrt«jp Itófiipiéti«^ cœlejik, idejlbomt»»^’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;öro^

tid dottittiu Mcedentes excipiunt, *«lt;gt;««gt;«. lUtf tunque diuerfui«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

«xlenoresjdtiæ mteriores, dcnotaitt «iios «litte uiïtHtibiM propiiM, dliosnbsp;qttofdamw üuofdä'mntedijs, luofdaw»nbsp;omrtot4me«wtr4complex5ccckp«i-P‘’gt;'t‘'\W‘*3quot;nbsp;ociffli« bubcttt ornrftt«« erJîn«lt;tmlt;»t«.N‘Wnbsp;*'ttW2rHcrepotfßt«ccclf)i4,qtt'«I«bcf«Äflicrrcnbsp;pf'SwettccfdfntefftittH» cxcipitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Jp

'‘‘'Ml« logiiKfubire pelliccitt.imncœkftis ^^ens ttumftonej, Mtc«nq«e adwnbratur Wc | -^«.Renuswjirdmortdlit^w wwdgmd« po^nbsp;ÿl«r«prlt;t mwnddit^^r«, ernbsp;pbiUs.Seii f ßi„jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij|4 'Kißrioftij^ttte lt;t M4tf projt)'

‘«flt;iifmef4tK,«ixt4ndccomplelt;3iwttr,ltt4nt»opor ‘«I fflè j])lendoré,diMiw4 magnijicentiMtt«’« «“g“)nbsp;«nteinplatioticm fii«do»Bci!ij,inl«onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

««æteriwpcrjî-HitttrlilicitdtefMurwextrEmttsn ‘^«pwtlt;tt,ßcHt o'mfdiui.NuniM 4Mtnbsp;Wti« 4b occ4u,„el quid ««erft prorfiM ƒ ortttgnbsp;er ittilitw non pojjimt mgredi dointwn de«, lt;•

1

IE H ES KEEL. loo

fuhic^ uel certè propinqui,ut Nicodemui.'uel quod e( cleßd non habet exitum crfinetn,fed tantu initium.

** Et menfus eft latitudinéofti) portx delt; cemcubitorumtlongitudinem portae tre*nbsp;dedtn cubitoruni.

V (dux ianu£ iUius patuerunt decent cubitis, eo quöd pofleiquibui pependcrunt,ßiigulacubita tenuerunt,nbsp;Loitgaßitporta,idcn:atta, (Nam longitudinemßepenbsp;accipit pro altitudine) tredecim cubitis, quteproportionbsp;non eflinepta. Ctcterit os porttefidt altum calami quannbsp;titate,id e^,[ex cubitis,

I ± amp; margin? ante thalamos cubiti uniust amp; cubitus unus Anis hinc t thalami autë,nbsp;fcxcubitorum erantinde.

14 Et fecit frontes per fexaginta cubitostSC ad frété atriûportæ undiqjpercircumitû*nbsp;SpatiZfitit latZ cubito ante thalamos.ld dicit,ut oflennbsp;datur quomodo acciderit tanta quâtitas ucflibuli extrenbsp;mitatibus, er iuxtanwrZ er uerfus penitiora templi,nbsp;Muro propinquius os patuit dece cubitts,interius uerönbsp;ingremio templi uigintiquinqi.Exteßvm ennnßit antenbsp;thalamos duos utrinq^ fex cubitorum. lüisß adqciaturnbsp;craßitudo murorum in thalamis cubita tria ea ntenfuranbsp;coÜigentur. No oportet aute int eiligere, quod ttaluo' fu^nbsp;ß^enfe fiterint 'm iUis poflibus. Fuit prteterea ofliZ autnbsp;hiatus ueflibuli uterq^ mutuZ obuerfus circa unäquäc^nbsp;portä,niß ßrte bißres ualua ßgnificätur. A d ueftibulZnbsp;illud pofiesßerunt alti cubitis fexaginta, utenunerentnbsp;ueflibuli hiatui decent cubitis. Fornix rtM,Mt pBtuilwnnbsp;ofiiivm 4 terra fublatusßit qumquaginta cubitis.

ly Et ante facie portæquæpertingebatut-que ad faciem ueftibuii portæ interioris, quinquaginta cubitos«

In omnibus portis tribus atrij exterioris ad poftes ße runt uatuic. Longitudo aute ueflibuli ab mgreffu ußuenbsp;adproximZ oftiZ'mtrorfum rejfliciës quinquaginta cunbsp;bitorum ßit.Vcl fenflts eft, quod oflium penitiiis obienbsp;äumexteriorißit longum quinquaginta cubitos.

Feneflrie clatrat£,id eft repagulisßrreis,et alijs rebus Feneffr« obflrmatnejßeruntinthalamiSfUeftibults erpoftibusnbsp;ßrtajfe 'mtrorfum cauis, ut teßidtnes per eas afcende=:nbsp;rent ; qu'm per totZ ledificiZmuniußerZtßneftr(e,utnbsp;domus iÜuftris atq; luculenta ßret.Hie funt ui£,qMbusnbsp;deus cognitioné er gratia omnem 'mßndit.Sunt 'mtrornbsp;fum uerß,quöd pcrcipere cöuenit ifta charifmata,nonnbsp;iterum expeUere.tüunita uerö,ut difcamus cauenduntnbsp;cfte,iieper eafde uias aliqua pernicies adinittatur,uelunbsp;ti cu/m ex artibus philofophoru creatur,e dei cognofeunnbsp;tur,ßmul improuidi Leäores er nimiußcuri uenenas

III 1

-ocr page 422-

taK opiniones hduriunt. Poflibiu mpoßtlt;e fünf pabn^ diifignißcandam quöci conß/Jorum conflantia er meirnbsp;tyrum tolerätia propugnacula ßnt ualida ecclcßx’.Palnbsp;titjcMiiq; uiäriciafuittfymbola.

17 Et eduxitme ad atrium exterius, amp;eccc gazophylacia,ö£ pauimentü ftratü lapidenbsp;in atrio percircumitmtriginta gazophygt;nbsp;lacia in circumitu pauimenti*

|8 Etpauimcntö in frote portarG fecundG iongitudinem portarum erat inferius*

IÇ Etmcfuscftlatitudinc àfacicportæinfe rioris uftpad frótéatrnintcriorisextrinfenbsp;cusjccntü cubitos^ad oriétêôC ad aqloné»

In atrio primo feu aula exteriore,aut cauedio,pëfilis fidtporticuifeu ßrnixcoluttK impofttiu:mßritM enimnbsp;mentiofit columnaru. Etiüeßrnixadiuäusfüitmuronbsp;fxtremo ad latera portarti, qute abruperut ne cotinuonbsp;Veffibuia awbitu potuerit duci per omnia latera muri. Vefiibulanbsp;rototum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftarü altiorafuerut quam porticui. In iÜa por

ticufiterut trigmta exedrie,uarijs ufibtii accomodatie, ad manßones templarioru/m, ad 'mflrumentu templi,adnbsp;conuenticula principit fubita.Porticu uer6 putat mulienbsp;ribui deftinatäßtijß,quod hodie quo^ tudlt;eorugens 'mnbsp;teplit obferuat,utfoeminie'mtemplu deß)iciat editiorenbsp;ex loco. Hlt;ec docet in extremo circula pioru etiam eßenbsp;quofdäexcell€tiores,Grccelo,ppiorei.Rurfumq}ißhicnbsp;loci gazophy lacia funt uel exedrie,id eß coditoria mulnbsp;tißrmisgratiie.Porrö Jßatiu iflius atrij ab omnibiK planbsp;gis fiât centü cubitoru mtra muru extremit er mediS.

äo Porta quoc^ quæ refpiciebatuiam aqui-lonis atrii exterioris,méûis eft tam in longt;-gitudine quam in latitudine*

äi Et thalamos eius tres hinc amp; tres inde; êC fronten! eius 8{. ueftibuIGeius fecundGnbsp;menfurä portæ prioris ; quinquaginra cunbsp;bitorum longitudine eius,öC latitudinemnbsp;uigintiquinq; cubitorumt

ü FeneftræautéciuSjSf ucftibulum,SCfcuI pturæ fecundG menfurä portæ quæ rcfpi^nbsp;debat ad orientemîamp;fcptem graduGeratnbsp;afcenfus eius,amp; ueftibulum ante earn.

2.5 Et porta atrii interioris contra portam aquilonis amp; oricntalétSC menfus eft à pornbsp;ta ufqj adportam,centum cubitos*

i4 Et eduxitmead uiam auftralem, 8Cecce porta quæ refpiciebatad auftrumtSf mennbsp;fus eft fronte cius,5lt; ueftibulG eius iuxtanbsp;menfuras fuperiores*

±5 Et feneftras eius Sc ueftibula in circGitu, ficutfeneftras cæteras : quinquaginta cu^nbsp;bitorum longitudine, amp; latitudine uigin^nbsp;tiquinqjcubitorum,

Etin gradibus feptêafcêdebatur ad eä:8c ueftibulGante fores eius tôfcelatæpalmænbsp;erât,unahinc,8falteraindcinfrôteeius»nbsp;^7 Etporta atrii intcrioris in uia auftralitScnbsp;menfus eft à porta ufq; ad porta in uia aunbsp;ftralt, centum cubitos*

Portte tres habuerunt eandem plane ßrmaiH C (luram,feptem gradlbusper ea( afcendentibu!.t^‘^nbsp;craßitudine extremi quoque muri ^quauißepertiui»nbsp;nouempedalemprobabileeü»

2.8 Et introduxitme in atrium interiusad portam auftralé; ôf menfus eft portamaunbsp;ftralem iuxta menfuras fuperiorcs.

'X.f) Thalamum eius,dlt; frontem eius,Siu^' ftibulGeius hifdem menfurisïamp;feneftf’*nbsp;eius, amp; ueftibulG eius in circumitu qui”'nbsp;quaginta cubitos longitudinisjamp; bof““*nbsp;nis uigintiquinqt cubitos«

Et ueftibulum per gyrum longiw®'”^ uigintiquinque cubitorum^amp;laDWO*”nbsp;quinque cubitorum«

51 Et ueftibulG eius ad atrium exteriöS) palmaseius in frote; Sfodogradustbnbsp;quibusafeendebaturpeream«

5^ Et introduxit me in atrium interiorP uiam oricntale:amp;menfus eft portanbsp;dum menfuras fuperiorcs«

55 Thalamum eius, 8lt;frontem ftibulGeius, ftcutfuprà;amp;feneftrasr* ’nbsp;Sc ueftibula in circGitu, longitudine^nbsp;quaginta cubitorum, Sc latitudinr“'^nbsp;tiquinq;cubitorum«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ÿ,

54 EtueftibulG cius,id eft atrij exten'*’'’ palmæcelatæinfrôteciushincamp;**’‘^ * ,nbsp;in oäo gradibus afcenfus eius«nbsp;kW expedito atrio extremo träßt adnbsp;atriumpenitius,quod et ipßtm tres porttif^‘‘^^Ll!iinbsp;fax partis exterioribux,qua 'mter fenbsp;bet pleraqi comunia cum tribus prioribufgt;nbsp;pcculiaria. C^teruquiadefiftanteinportanbsp;li,iam mportameridionaletnoppoßtanitrlt;^l^^fjiiiiinbsp;'mde ad orientale, dem ad feptentrionalé, bnbsp;Ualde idoneii ordine obferuans,iUdnbsp;rutfenithalami,poßes^palm^,ßneßrie,iitdgt;P'^^^iiliilnbsp;Hoc habentpropriu,quod ueßibulaßurui‘quot;’‘^iiiiilt;nbsp;penitius auerfa à fanàofanéhru.nbsp;muro,m latu habuit qu'tnq; cubitos,dialnbsp;'m longum uerö uigintiquin^, alilt;£nbsp;PerßnguU uero tria oßia afcefusßitnbsp;alibi duntaxat feptè. Ita coliigutur 'm dual’i^^‘^pßnbsp;partis aboibus lateribusquindecimgraiii^^'inbsp;putantcotinuosfitiffe 'm unisfcalistenipli'^,^^^(d'nbsp;fltbuli uerßim ad atriü exterius, habuit lotÿnbsp;latitudine pares cum extremis partis, oßii^^nbsp;er altius deßgnat ßrtaffehuticlocumdlt;»''‘’^^(!il‘nbsp;miorê effè,quàm comuniorem CT

3^ Etintroduxirmeadportaqo^S yfld*^ bat adaquilonemîSCmenfuseftinbsp;menfuras fuperiorcs«

36 ThalamG eius,amp; fronte eius,tx Ium eius, amp; feneftras eiusnbsp;longitudine quinquagintacubiinbsp;titudineuigintiquinq; cubitoru • f,


-ocr page 423-

EZECHIEL.

^.^tutftibulûcius (rcjj^iciebat^id atHûexte **s:«cjlatura palmarû in frôtc eius hincnbsp; in oâo gradibus afcéfus dus.nbsp;perfîngula gazophylacia oftiüin frônbsp;î«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;portarûjibi lauabuntholocauftû.

^‘nueftibulo ports duæmcfæ hinc, bnnioktur fupereasnbsp;4o £ pro pcccato,8i pro dtlido.nbsp;exterius quod afccdit ad oftiûnbsp;pergitad aquilonê,dus men-t* Jalterum ante ueftibulû pornbsp;4,

itid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quatuor «ueufe

h.^^'Ptr latera ports odo menfs erât fu-holocauftûjdc biti 9«adris (extruâlt;e:) lôgitudinc eunbsp;“ni’ÏÏ® dimidq, Sdatitudinecubitinbsp;fiJpernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altitudinecubiti unius:

latif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibus immo-

Ètiah- ’uftumamp;uidima.

palms unius,refle îüpercircumitumîfuper mennbsp;‘’’»’•’rues oblationis.

•¦fJerK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ult;ed4pro(fria,^ult;ehic

carnificinâfeu mackuionè cumfuit i«?““ P««t!«proßersnbsp;oportet concludi,utnbsp;% -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°'^‘^‘*‘(lt;l-fi»uinoflrlt;ecurttispeeuinutntotitt

‘^'^’^°^lt;iuof.^^quot;‘quot;'lt;^portâpofitufiiitidoli{zeli,utfupri loci oéhtnenfebniatorid!,nbsp;frujiauiélitndf, crinflrumëtanbsp;äij^oßt^, in porticu ad murunbsp;bin^ dorfis fefe nimirttnbsp;vflen/

J.^^‘'^‘^^‘^”*^^kindifuiëlfWiipgt;'opeccato ZX fdgt;ülb. Etquatermeutrinquenbsp;qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mëfura cojîruâie.

P«5’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P‘O-ietibus hnienlt;e fixifùe»

pf rudf J excoriandiC fu/^enfe funt, ^^siUiç c portâ'mterioris atrij officina eratfZrnbsp;Mortificationë carnif atlt;^nbsp;lt;iffi^nant.si enim uolumux propiusnbsp;!ed ad 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pronùfcua turba co/iRendu

** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;penetrandttm, nobis in carne mor

’’P“* ^tu cr a/}gt;erum efl,et Borealibus Jf^lgt;t,A'’^qiî/’”“^’S“‘‘‘fl'f’‘‘^“‘^ëfMW,clt;etcrtwwpl«==nbsp;'*¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caticis,Surge aquilo etperfla

t**’’'*'? 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coerceri quibufda feptis pe

t A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ui^maUeo uidelicet dotnini,

diuime per uerbü externu,uel alto ’’•s '^»•ih •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cruces, cr tergus ueteris honù

Christi noua reddamurcreatura, flt;^dChriRo refufeitati,nbsp;“»«¦«0 uiuamus, uel potius Chriflus ’m nobisnbsp;eccleßa dege utcsj^uiamp;w do wfwtw

lEHESKEEL. ioi

Mumi aUrâus,ut mala committantfacinora,uel cerfé prauoru operum libidine ajhtent. Tlt;il« no poßut fupenbsp;ratis oihgradibus or per anguftiorê portäingreßi penbsp;nitius atrium pcrmeare,ut fint tniniftrifacri,çy' hoflianbsp;rationabiles,uiute,quiec}i crementurfuper altari plaçainbsp;bili Chriüo, in odorê fuauitatis domino Sabaoth.oâonbsp;menfe 'mdicât uaria media, qu/e domadis fùroribus carnbsp;nis parata fuut à domino, certtim etiâ modum habëtia.nbsp;Et quonia in obfeurißima prophetia diuinari maioruntnbsp;exemplo,religiofe tarnen licet, fortaffe oób) coditionesnbsp;beati uiri, qutis faluator difertè rccitrtt,H4tt.y.LHc.ff.nbsp;tnaximè funt accommodatie, 'tn guibus ffiritus carnentnbsp;repugnantem fubigat, ZT in partes feëlam bolocaujïo=:nbsp;mati prlt;£paret. Si enim frequentes fitcrimus in médita» MaAatîonbsp;tionepaupertatis, mifericordite, pacis,defydertf iuflt= *?“’«“*'«•nbsp;ti£,zxcgt;caroifltsimpofitamenfisferina naturarelitu:nbsp;quet,haéknus, ut grata inde fiat boflia domino. EtifiiCnbsp;cogitationes ßgt;iritus no funt 4 natwrt nojlra,fed operanbsp;dci elaborata^qui dat ueüe z^T perficere. In dtrio intclt;nbsp;riori funt babitationes Leuititr«. üamfuprauulgarentnbsp;confuetudinëfàpere atq; ueÜc uiuereq;, lÜis conuenitnbsp;qui ecclefite prafunt. Et illi rurfum funt manfionibus lt;Unbsp;fiinili,quemadmodu ccclefiarumpneßdes, alius alterinbsp;praipoHet dotibus uarijs /firitus.

4 (y Porro gazophylacium quod refpicit ad uiam aquilonis, facerdotum eritqui excunbsp;bant ad minifterium altaris:ifti(fMnt}hIqnbsp;Sadoc, qui accedunt de filijs Leui ad dolt;nbsp;minum,utminiftrent ei.

47 Etmenfas eft atriumlongirudineeentü cubitorûjôf latitudinc centu cubitorü pernbsp;quadrumtamp;altareantefaciemtempli.

Nawen« certusgazopbylaciorü no ponitur,fed dua duntaxat bicindicätur,uf!um iuxta porta aquilonarénbsp;refficiens aujîru,altcru iuxta portam orientalem refftnbsp;eiens aquilonë. Genus mimflroru refirturad Zadok,nbsp;qui 4 Leui defcendens,per Phinees facerdotium fufee^nbsp;pit, depulfa fanülia Eli in Abiathar. Naw hi authoretnbsp;fiierut populo rccedëdi à domino, iOifinniteradhiefe^nbsp;runtdeo. Hocpaëhminiftri ecclefilt;e infignireligionis iviiniatieenbsp;pricrogatiua debent effe comendati,zir iuflitiie ttocabtt *^*quot;‘^*nbsp;Ium in tota uita prec fegererc. Hoc etiä atritvm à qua^nbsp;tuor partibus abßiit templo centu cubitis, ab orientainbsp;autem parte quadratä habuit ar earn ante templti. Et innbsp;oriète ara holocauftoru ChriHu nobis rcprafentans,innbsp;quonostotosuelut oAoKÄÜpit? confumi par e^.

4® Etintroduxitine in ueftibulû tempIitS^ inéfus eft ueftibulû quinq; cubitis hinc.el

III 5

-ocr page 424-

' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EZECHIEL

quinq;cubitis inde: Sc latitudinem portæ triumcubitorühinCjCttriücubitoruinde.nbsp;4^ Longitudinéauté ueftibuli, uiginticubinbsp;torû.ôlt;latitudinéundecimcubjtorû.amp;o^nbsp;do gradibus afcêdcbatur ad eü, Etcolûnænbsp;erantin frónbus,unahincamp;akera inde»nbsp;lam defcribit templum ipfum ijuoij; pluribus partibutnbsp;Ttinpii compaétMn,iterumreéli^imufccutuso!-dinem. Qhuiw

* enim in defcriptione atrij penitioris ultimo dixcritju* xta portam orientalem camcram fitam,etaram in pro^tnbsp;ßgt;eäu atrijjamtranfit ad proxima portam in orientalinbsp;parte templl.-çy- primo imaginari oportet in concipiennbsp;da forma templi duos muros duci ab oriente in occiden*nbsp;temparellelos,interuaUo uiginti cubitoru inter eos de*nbsp;currente. Hoc feptuaginta cubitorum /facium tongum,nbsp;iam interflinguit tribus partibus : ueflibulo ab oriente,nbsp;quod habet undecim cuhitos : dein facro quadragmtanbsp;cubitorum:in occidentali parte fanélumfanâoru eflfcunbsp;adytu templi,etiam uigmti cubitoru. ld templii reprte*nbsp;fentattabernaculu Mofis Exod.zs. itafermé Salomonnbsp;extruxit domuJominij.Reg.ff.ln ^uibufdaabludit firunbsp;dura buius tëpli à tabernaculo, et iSalomonts tcmplo,nbsp;quod flatus populi dei pautulu efl immutatus pofl refli*nbsp;tutionem iflaelis, ut lamgentes cum ludieis agant in re*nbsp;gno dei, çr alia qutedâexterna uariata fint. A liud latutnbsp;fiiit ab auflro in aquilonê iatü undecim cubitis,longumnbsp;Uero uiginti cubitis. Napofles refirutur habere quinosnbsp;cubitos utrinq^,^^ ofliu ternos hinc,et ternos inde. Itanbsp;coUigunturfedecimeubita. Oportet igitur binos fiiiffcnbsp;cubitos muri utrinq; inter muru laterale cr pofles, uelnbsp;in media porta mterflitium fuiffe quatuor cubitorum,nbsp;Certèualute iiidicantur bifores. Scalis adibatur uefli*nbsp;bulum, cuius gradus non numerantur. Adpoflesueronbsp;Utrinq; coBocatafuitcoluna. si uolumus propiut ad donbsp;num accedere,iteru gradus occurrunt ad ueflibulît du*nbsp;centes, quibus extra populäre fortem altius eleuemur.nbsp;Humerusgraduum incertus efl, quod in confiho dei fitnbsp;coUocatu quis afcendat,quantis gradibus cr quatenus.nbsp;Columns utrinq; coflitutlt;e de flgnat fingulari opus ad*nbsp;niniculoeffè, ut adcamus fandumdomini.Sandumabnbsp;oriente in occtdentë longû fuit quadraginta cubitis, abnbsp;uuflro in meridië uiginti cubitis, quod Jpaciit circa in*nbsp;greffitm ita colligttur. Inter mûrit laterale et ofliü utrianbsp;quefucrüt fex cubiti,totam latitudinë tëpli ab extreminbsp;tatibus compledentes,portiones uidelicet parietis,ue.'nbsp;fiibulum cr fandît dirimentîs.Porta refirtur decem eunbsp;bitorum,ut latera feu humeri fint quinum cubitoru: itanbsp;coHiguntur uiginti cubiti.ofliû ergo fuit odo duntaxatnbsp;cubitoru, cr ualux ulrmq^ prlt;ecelluerunt uno cubito.nbsp;Sandu fandoru quaquauerfum patuit uiginti cubitis.nbsp;Quiduero 'mpenetralibus tèplifueritnondu exponittnbsp;^dadiunda quada ledificia côfquenter commémorât,nbsp;CAPVT XLl.

T introduxitme in tcmplu, 8c menfus cft frontes fex cubitosnbsp;la Ci eu di nis hinc, amp; fex cubitos

latitudinis inde, btitudinem nbernaculû

I'EHESKEEL X Etiatitudo portæ, decem cubitotutn^

amp; latera portæ quinque cubitis hint,nbsp;quinqjcubitisindetSiC menfus fftlo’g''nbsp;dinem eius quadraginta cubitorum,»'^'nbsp;titudinem uiginti cubitorum, ,nbsp;5 Et introgrelTus intrinfecus, men fus *nbsp;in fronte portæ duos cubitos: amp; pcf’nbsp;cubitorum: Si latitudinem portp/ef^^^nbsp;bitorum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j

4 Etmenfuseftlongitudinemeiusuiffquot;^ cubitorum, amp;latitudincm uiginticuuinbsp;rum,3ntefaciem tépli.’amp;dixitadme,*^ ƒnbsp;cftfandumfandorum,

ingreffus in templum facrumita fuit flium in medio redudum, patuit fex cubitis,nbsp;nbsp;nbsp;’

ptem latiefuerunt,ut cxcederent utrinque liiiiiil' biti. Poflis utrinq; conflitutus binos habuitnbsp;xta iÜos utr'mquc fùcrunt ufqucad tnurum latertsnbsp;cubitt. Sic fex cr quatuor cr decem fîuiituigi'stt,nbsp;tudo adyti ante fandu feu atrium intérimsnbsp;medium efl inter adytum CT ueflibulum feunbsp;terius templi. PurifJ autemcompledensaiiyquot;‘’''’{nbsp;dum, et ueflibulum, craffus fuit omntquaqif'^ ‘quot; Lnbsp;Vndc longitudo colligitur ab occafu in ortuini^^Lnbsp;undecim,quadraginta cr uiginti, fuinmanbsp;cubita. Item latitudocofllt;e,adoccafum qttatuogt;'[nbsp;torum, es; dus parbs quinque, si iam o(loelt;^‘^^^nbsp;buantur duobus interflitifs inter ueflibulîî Cnbsp;cr fandum fandoru,parietibits flilicetduiHfl^^“^^nbsp;lone ad auflritm, fient centum cubtti,ut tctnpbnbsp;do habcatodogintaunum,cofla nouem,cri:f'’’^^nbsp;tiumucflibuliquinq^ cubitorum, temp/iiiHif'’’nbsp;y Et menfus eft parictem domusfe’^^ ujznbsp;torum; ôC latitudiné coftæ, quatuot^nbsp;torum undiq; percircumitumdoniu^^

Coftas autem cofta ad coftam r^r) SCerant (emincntiaucl trabes)nbsp;tes in parieté domus, in lateribusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£/

cumitum,utcontincrentamp;nonaiP ’ rentparietem templi,

  • 7 nbsp;Etplatea ôirotundumadafcendf® f,itnbsp;furfum per cochleam, ôC in ccenat‘''‘,jfatnbsp;pli deferebat pergyrû.-idcirconbsp;domus in fuperionbus:6lt;: fienbsp;bus afeendebatur ad fuperiora ^nii*

  • 8 Et uidi cum domo altitudinépC^’f ,ii»nbsp;itum, fundamêta coftarum ad mflt;’nbsp;calami fex cubitorum fpatio:

  • 9 nbsp;ôf latitudinem parietis tabulatin’'^l^((jnbsp;eus quinq; cubitorum.’Sferaiabfim®nbsp;quiddam pro coftis ipfius domus: :fl

i O Et inter gasophilacia latitudinem ri cubitorum in circumitu domus unbsp;Il Etoftium coftæpropeabfidem»C|j(jjnbsp;unum ad uiam aquilonis.'amp;oftmnbsp;ad uiam auftralê: ôi. latitudmemnbsp;peabiîdem,quinq; cubitoru in fi*'^^(fiii*


-ocr page 425-

EZECHIEL'î

trfffl’liw defcriptio uel 'm primii obfcur/e^,tKC t)ü’^ rum ^tundo gern habet aliquid propriu in ledifinbsp;fiindo:z^temporibiis ijia nwtitntur,ßcut uefles atijuenbsp;migt;rcs.Qttibtisacccdit Hebriete Imguts rariorufuffCrnbsp;firiptorisbreuitOf.In hocfiueUs coparare fcriptoret,nbsp;mterfefe diiurl'os,flbi rationi^; repugiiates,adhuc manbsp;ÿînbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jijf fiiQj.1^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legens per falebros ZX ru-

labyrinthü errantibui uidetuf quot;^''^chtudere.Prom neceßtmt eß uerba ipfd prophenbsp;‘‘ê^ntùu expendere,ratioaem^ aptain /edifieandinbsp;®‘®*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“put },libri Kegumadhibere,fi c^uo

*'*‘“«11. ^‘^^(^'''^deprehenderetempli poßimus. Latera feu uocut totum etmbitum per tria latera,enmq;

*'‘f “«m tribfM tabulatis extruéhim.lam partem feu ca ifl boe ambitu, quas trigintatres primo a/pe^htnbsp;RR “ppmt cx uerbu, quum Salomonicum habueritnbsp;credimiu. Rcg««J hifloriadicitnbsp;templo circa Hechalo'nbsp;‘‘dijcitfnbsp;Mo”'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diüitiélaßratis feu pauimentis tmo

ti«lt; f^‘fijuahs latitudmis, quad altius atsjue al flritigebatur, cr illud accedebatnbsp;lt;juingue cubitis habuit,fupremum

^pli(‘^^‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trifiega

ï Rbt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altitudimëmuri per tria latera,

!¦« r^'^‘°'^‘‘^^'°‘^‘^idêtale cr auflralc duëki, ut ita ßte^ qnibnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß‘^ i^hulatu fuper tabulatum. Trabes

Hut v'***“ ^^Pufufltnebatur,non fiierunt infixi obfil'

Germanicè appelle ab fet}/

‘‘Mt

P^’eittci^ ' muro cocejjèrit cubitus CS“ fu nie^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^“bitus. Sic murus templi circa funda^

pacte ‘‘‘^‘‘ßdudinemfexcubitormn,fupremain *’'fosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'W“»» tabulât» literwm ijuatuor cU^

ïij ’’’tbit’ ^'’^‘^’’”^‘^‘^^gt;tinlt;j;,fupremufex.Salofm»iicut cubito. Circa orientem luxtanbsp;’^athpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^grejfus per cochleam,guie ad fum^

‘‘ßendeiis,oßijsfMS ZT in tabulata ^*'‘'’«0)1nufu,zr adaufiruuel feptetinbsp;ß^mdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^noque porticus,gualiatmtlta

’*''”1)1) ‘'t‘“^'^^'^'‘^^‘^^n(uuiginticubitorualtitudi^ Pr^teritorum. Diciterga

”'^2« r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti'ißt‘g‘i,eaq; ampliata,(}uo

fnurus templi craßißi=‘ ’’’fnlitj. ^^^^^“ßndamenta calamißd e^l,fex cubitorunbsp;‘‘diierf^’^’‘^^^‘’^ß^^ decremeittum in fuperioribusnbsp;claudebantur quaquauerfum nutnbsp;Pdßitcraßitudo pauimentinbsp;•^ic t, ''îî’f’’“’” lt;^ontegeittis,ut rcßrtur 'm libris P.egu.

Et ‘’ ‘‘^Wîfwtwttocpnffîit,

coratn

*^^lat^ ’d uiä refpicienté ad ma feptuaginta cubitorumtpa-quot;'iUm Kdificij quinque cubitorum la

lEHESKEEL. ±ox tîtudinîs per circumitü : èC lógitudo cius,nbsp;nonagintacubitorum*

Et menfus cft domus longitudiné, een*' tum cubitorum : ÔC quod feparatum eracnbsp;xdift’ciü,amp; parietcs eius,longirudiiiis eennbsp;tum cubitorum.

gt;4 Latitudoautemante faeiem domus cius quod crat feparatum cótra orientem,nbsp;centum cubitorum.

*5 Etmenfus eft longitudiné ædificq contra faciem cius quod erat feparatü ad dor-fum,ethecas ( ^r^i^^T^ßuecubicula) exutra-que parte centum cubitoru :8lt; templum interiuSjôf ucftibulaatrq.

io De terra ufq; ad fuperiora portæ,cherubim Sfpalmæc^latæerant,^paries tépit.

XI Templi limcn,quadrangulumî8lt; faciès fanâuani,afpeâus contra afpeâum.

Oportet ledificio templi, quod ab omnibus plagisà Qua*«? nuiro medio tequali /patio reduâumefl, quadratam “**‘^^“*nbsp;aream tribuere ccntcnui« cKbitorutti.Et(tn menfuratio^nbsp;nisradicë obferuantcs,facilius zr certius multo quantnbsp;ilebrdi zrnoflrates mibimus rationëflruäurlt;e.vélutnbsp;'ut idis uiginti cubitis jpatij feu latitudinis,aut plateicnbsp;erigunt aliud adißciü collaterale, quwm tarnen feptuaanbsp;ginta cubitorimi latitudo templi cumcoflis nondwn ßtnbsp;colleëhi,nifi menfuralateriim ineptißimd ut ipß denuitnbsp;ftrant.Ponutur fanè ad latus feptcntrionale zraujlratenbsp;templi medi/ adificiagazophylaciorum, zr ipfa triuntnbsp;tabulator»,ut 4 muro templi ufque ad murum ifloruntnbsp;'mteriorem mterßnt decern nouem cubiti,exa^ißi*»nbsp;ma rationc,nempe circa ßindamenta, quatuor cubiti Unbsp;titudo coßarum, quinque cubitorum muri craßitudo,nbsp;dem decern cubiti ad parictem iflorum gazophylacioanbsp;rum, quie minifiris templi füerut deflinata, ut utrinquenbsp;ßterit latitudo f ’U /patium uacuum cubitorum uiginti,nbsp;Itaprocliue eil zr minime 'muolutum, latitudinemabnbsp;aquilone 'm außrtvm deprehëdereiuiginti latitudo tem^nbsp;pli eß,duodectm parietcs, oëh coflaru mitialis uel mßnbsp;rior latitudo, decem parietes coßarum, uiginti plateanbsp;utrinqi lt;»1 templi corpus cum lateribus, quod zrpro=nbsp;pterea feparatum lt;edificium dicitur. tta coUeilifuntnbsp;feptuagintq^cubiti, Si iam utrinqucgazophylacijs trip

III 4

-ocr page 426-

EZECHIEL.

huamus ^uindecim cubitos adfampto parietiim moJo, coUiguntur centum cubita ab angulo feptcntrionali uf^nbsp;que ad angitlum auflratem oppofiti latcris,ultra tcmplinbsp;corput feparatii, CT quadrat belle ftruiiura uerbif atq;nbsp;denwnjirationi prophetic^. Indicat 'mgrcIJum ad ambinbsp;turn de quo uerfuundecimo, quippe quod fiteritfncoinbsp;chlea,quie duxit in fuperioref partes feu mafiones tentnbsp;pli,ut ad murum templi, quo loco efl abßs cr fpatiamnbsp;reliâum,patuerit ofliu quinque cubitoru latum ad ip fanbsp;lateraAllo intelleóh in medio cr tertio tabulate tarn innbsp;auflrali parte quàm in feptentrionali,ita lineaduéianbsp;ab occidentali parte in muro claudente latera fecunditnbsp;tatitudinem templi cr platearii, quie in occidentali planbsp;ga codem ifto muro ^erunt occlufe, feptuaginta cubi^nbsp;ta reperiuntur ; fi autem extendatur ufque ad extremtinbsp;^‘tzophylaciorum feptentrionaliumcrau^aliumnonbsp;ttaginta ßent, o’utrinquemuri craßitudine quinquenbsp;(ubitorum adieila,rotundantur centum cubitLsi ueronbsp;longitudinem nonaginta cubitorunt accipiamus ab ocanbsp;cafu ad ortum, rclinquétur utrinque decern cubiti pronbsp;area cochlearum,quie uiam prabueruntafeendendi adnbsp;ccenacula thalamoru crad teélum.Certè omnibut comnbsp;prebenßs, qult;e templo quaß corpori ßtertmt appenfa,nbsp;quadratum opus menfura dcimmßrat aqualiu laterumnbsp;CT re ftangulum, compleâms quaquauerfum centu cunbsp;h'tos. Defcriptionem gazophylaciorit iüorum diffèrtnbsp;itdfequemia,utreliquu templi ornatumiamabfoluat.nbsp;Et in genere dicit,nihil prateritum effe ab angelo,cuiuinbsp;ratio nonßt mita,quin ueniße in modum menfurarum,nbsp;templif intimttm, ueßibula atrif, fanât Umina,ßneflrMnbsp;elatratax, pilos ßue cameras adfixas in tabulatis triplisnbsp;sibus.Hoc etiâinterim indicat, quod in libris Kegu planbsp;nius dicitur,tcmplumfitijje tabulis er quidem cedrinisnbsp;contiguatum in adyto cr in hechal, à folo ufque ad cœnbsp;turn feu pauimentumfuperius,fed cr ßne/iras cr pa^nbsp;rietes fuper Hmtnaufq; adoflia ipfa.Prietereafculptas,nbsp;ait,per omnes parictes domos er ualuas, etiam figurasnbsp;fùijfe palmaru cr cherubim bifirmiu, opere fic uarie=inbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gato,ut alternatim iam cherubim,iam patma collocatie

rßet,id^ etiäinparietc ipßus hechal.limen illius,ait, quadraßt,quumßnt rotunda,cocaHa, flriata er aliarunbsp;ßrmaru:itemßgt;eciem fanât, quoad fculpturasattinet,nbsp;fitiffe plané ut in adyto.

Altaris lignei trium cubitoru altitude; Sc. longitude eius,duorum cubitorumtSCnbsp;anguli cius,amp;longitudo eius, amp; pariernbsp;tes cius lignei;8C locutuseftad me, Hæcnbsp;eft menfa coram domino.

Altäre iigt; Altäre ponitur lignettm, fed nimirum laminis aureis obduâujfi uidetur, ad incenfum conficiendu. No enimnbsp;uidetur nienfa propofitionis inteHigenda, quu neq^ panbsp;nes propofitionis,neq; area fupereßiet ßeutpradixeanbsp;ratalicubi lfaiasuel\ercmias,necpropitiatorium, necnbsp;candelabra, qult;e omnia ipfe Chrifiiis exhibet in feipfo.nbsp;tiêfa uerô pofita eâcorâdomino,in qua oratio nofiranbsp;afeendat ficut facrificiti uejpertinu. Dictt igitur latumnbsp;fr‘Jfe duobus cubitis, altum Mto ampliuSfComprehnifa

lEHESKEEL,

^o^ menfura anguloru.Etcum maioraltitudop^ cetur,tamqi dihgenter anguloru meminerit,nbsp;lignelt;e,crux Chriäi nobis inßnuatur,fuper qiuttVnbsp;renda funt laudes er uotanoßra domino deo Cnbsp;Dicit enimtliiec menfaefl coradomino. Sculpturst^nbsp;rubim er palmte, angelicas fubâantiasatqueuichnnbsp;prafirütjUt palatij coelefiis deßgiiationeaccipia”quot;'^'nbsp;^5 Etduæianuæeranttêpio, amp;fan(3uaf*®'nbsp;a.4 Etduæ ualuæcum ualuis, binæffff*-”nbsp;pleäentes ianuæ, duæad ianuam unat^»nbsp;duæquoq; ad ianuam alteram. , ,nbsp;‘^5 Etcælata erantinipfisofttistempl*^nbsp;rubim,6C fculptura palmarum,fîc“f^^nbsp;rietibusquoq?expreffa erantîamp;gi®**nbsp;ligna in ueftibuli fronte forinfecus.

a.6 Feneftræ quoque obliquæ,amp; palmarû bine atqj inde in humer“**^nbsp;ftibuli:fccundû coftas domus,Si

IrftMMî quoque de/cribit,duas tribuens amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*'

cr fanâofanâorîi, ut pleriq^ Comentari/fuilt; quo effet ofiium extra er intra obduâuittnbsp;bus,ut efi hodie quoq; uidere in tedibusnbsp;eß craßior murus,er in portis oppidorum-cet fingulasianuas intelligendasinfingiiliinbsp;fiterint bißres,ita ut cisfinguLe utrinquenbsp;rumfraâte,totaq; ualuæ partibus quaterui^^^i^nbsp;rentur, quod defignat aUjs amplioré, alißnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jaifè

adytum patefieri ad penetralia miminisfrP^ cum nullas ualuas appenfasrefiratipßuefii^^nS jnbsp;gere poffumus obicem ligneum feu peßulu^nbsp;fitiffe fecundü ofiium illud. Poffumusnbsp;clcaifum ofiium ipfius hechal etiam,cumnbsp;rum mentio fiatie^fanèmoris fuit oriettt‘gt;^‘^f^ßfnbsp;tim iâo tempore ianuas ob firmare ucâiblt;gt;^’^^nbsp;tas in urbibus.Sic intelligimus obicemnbsp;uerfus templi uefiibulît,id eâ,antchech-tl-^'^llt;(b^nbsp;ad humeros in ortum er occafumnbsp;tratas fènefiras er palmas,ßnüliter innbsp;adfeptentrionem er meridiem:itcmqi igt;^nbsp;pturam Cherubim er pabnarumftuctfii^^^^ipfii^ Jnbsp;ferunt ab ingreffutempli,fiue trabales fiff,/nbsp;quibus murits coplexus efi. Non auténbsp;cr amenta grandia contineantur in penef^''^, |nbsp;fed mens reßrmidat, er religione locifinP^f.nbsp;in prafentia prteclarè mecumputarcm‘‘ê‘quot;.^^jlii'^'nbsp;hiftoriie atquc grammatica confiderationbsp;Prlt;eterea intabernaculotAofis er tewpnbsp;ad quorum inâar firme hoc opusnbsp;cusmagis idoneus myfieriarimandi-'^ß^'*^.^’'^nbsp;derent ad hocffcCkiculumtotiusorbi^nbsp;atquefanäißimu præclara ingénia, qi^^nbsp;feripferunt fi turn orbis, er ccclimac^f^fi^'^nbsp;tuas er piéhiras, omniaq; fuperbanbsp;menta complexi, quanto fiudionbsp;fabulas ergttttiliumfacrorumnbsp;ut locus non minore cum uoluptatenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

firuihi. Et ita demum allegoric hiteat

-ocr page 427-

EZECHIEL crcobrfTfctc^dfo^gfrtwwtK licet cocipere,ß pTtUi Unbsp;terainteHedü affècuti/ùerimui. Quemquiipaulominbsp;Hieronymus GrGregorius,Vyrlt;(nics auténbsp;P^fîliciterfeilatur,uidere efi quimfriuoltiiS «c Pithanbsp;niwitr« co}lcél!is ßgnificationes proßrant.nbsp;CCAP V T XLII.

I


T eduxittnein atrium cxtcriys per uiam ducentem ad aquilo-j nein, amp; introduxit me in gazonbsp;Q/®®*^ phylacium quod erat contranbsp;acdificium,SC contra ædem uernbsp;^Y^fmadaquilonem.

an” ^”’*'}°’’8gt;tudini8, centu cubitos oftq bitor latitudinis quinquaginta cu

'’'8jnti(r«fcitoj)atrii interioris,SC co ^^j?’*’’”’ftûftratû lapide atni cxterioris,

  • 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iunäa porticui triplici,nbsp;cubj|’'^'832ophylacia deambulatio dec?

  • 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aquiloncînbsp;fuperioribus

Iisz^°*'’’qnia((if^cieb4t)porticus (qua^ex ii aedi^*’‘’'’‘)de infcrioribus, öC demcdijsnbsp;i 1’

”0” habebätco-Ptçtç ƒ’ erant colûnæ atrioru : pro-ô(dç ^^quot;'^«’¦)eminebät de infcrioribus ^^®rra(culiitw quwquaginta.)nbsp;degazophylacijsnbsp;^Soti!;^j‘'^'’‘'^^‘«lU‘lonari pbgaCJauflrnli:quodnbsp;‘^^^ißinta quoq^ coßderatione. PrimKnbsp;cxtremii/ednbsp;’''fr« dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in oriêtdli parte,mox defle

fixiße.ubi camera, eßßta ad «quilonè,ibiq; contemplatû harmonbsp;*’*'15nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copagem, in omnibus ment

pulcherrimè mu ’''Itsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fxtrema intimis.fMnnta inßmis, po=

magna,par= Qu/eßgnificant ineffabilê cohte

rations conuenientcatq; deceit ^iur’”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^iucrßs mira proportions inter fe

^?o r*^^^'^^°f^^totiuscreaturteopifici5. Dicit '«(slipnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^qftilonarë celia, queßtaßt cotra

‘^°rpui,e^ eius adiuiln latera,qua centu ^^(^tfrrit ab ortu 'm occafum, quernnbsp;f° cubiti altitudo ueflibuloru antenbsp;ifiteruallu uiginti cubinbsp;^‘^diunilu edificiu.lflhic,'mquit,nbsp;”’‘gt;'3 knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«mo-iÉ in ternU tabuldtis, nU

iinffrptffftrione, er iHis 'm auftro 'muicë reila tarnen 'mtermedio,ut que dicunanbsp;latere,ßmiliter extiterint m auflrali,nbsp;’^^iKitinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftruâuraßc habct.Logitudo ab

fidt ceiuu cubitoru fecundu Ibgitudinë lEHESKEEL.

templi.’latitudo 4 muro cofiarum cubitorum qu'mdeeint utrinq;, dents cubitis mtercedëtibuf mter ifla edificia,nbsp;ZX templi coiliM,que hic uia dicitur dccê cKtiMru;»«««nbsp;rus quo coße claudutur, er hoc /patiu decent cubitorunbsp;ab occidëte fiiit qumq; cubitoru. Si earn craßitudmë trinbsp;buamusillorü edificioruparietibus,imum tabulatu hanbsp;buit latitudmë quinq^ cubitoru, mediïi trium,fupremunbsp;unius.Sic cnimperabßdesaräatimt fuit edificiu,utabnbsp;exteriori parte ambitus relinqueretur unius cubiti. N4nbsp;'m edificâdo uel parietes equaliter excitâtur uel p abßnbsp;des,ptrudutur,utfupràfaâuefi m cofiis, uelarââturtnbsp;ôic mur iflinjOÉfêwOlbf vont ^runl) uffzfcocnbsp;Hebreidicuttt^2'\’gt; deficiebat,cr^Ym arUabaturnbsp;magis magis^ murusfuperior ab mßrtoriparte uno cUnbsp;bito,ut haberet circuitu.nec tn coUtnis 'tntpoßtu quëadnbsp;ntodü fait U eflmpauimëto extrenù atrq, quanq fuprànbsp;dutaxat indicaritpauimentuadiuëiufittjjêmuro extrenbsp;nio,et di/poßta 'm co trigintagazophylacia,preter fexnbsp;thalamos. Sed bec edificâdi ratio ßd/ßt mepta,cr nutnbsp;rus occidëtalis per 70 folu cubita eß duâus ußj; ad iAanbsp;edificia,que n'mtiru habucrutangußiorë parictë,quipnbsp;pe que nec altis tabuîatis ßeriit copaila,nec molë gra^nbsp;uiorem pertulerut.Pro'm ß tribuatur parieti craßitudonbsp;ubiq; duorît cubitoru er femißis,t(mplitudo edificioriinbsp;intra gremiu erit 'mß^ndamëtis decent cubitoru,m meanbsp;dio oäo,’m fumntofex cubitoru. Cetcru beepatueruntnbsp;ab aquilone,altera utique ab ausiro.

  • 7 Etpcnbolusextehor,fccund5gazophynbsp;lacia,quæ eranr in uia atrij exterioris antenbsp;gazophylacia: longitude eius,quinquaginta cubitorum»

  • 8 nbsp;Quia longitude erat gazophylaciorumnbsp;atrii exterioris,quinquaginta cubitorum:nbsp;amp; ecce(zylogitudo)ante faciem templi,cen-turn cubitorum»

  • 9 Etcratfubtcrgazophylacia haccintroi-tus ab oriête ingredientium in ea de atrianbsp;exterioriî

* o in latitudineperiboli atrij,quod erat cotra uia orientale, in facie ædifîcq feparati« Et crant ante ædificium gazophylaciat

11 amp; uia antefaciemeorumiuxtafimilitudi nem gazophylaciorum, qux erant in uianbsp;aquilonis : fecundu longitudine eorum,nbsp;Ec amp;latitudo eoru: amp; omnis exitus eoru,nbsp;amp; fimilitudines,amp; oftia eorum

12. fecundu oftia gazophylaciorS quæ erat in uia refpiciente ad notumîoftiü in capitenbsp;uiæ,quæ uia erat ante ueftibulü (cantionis)nbsp;feparatu per uia orientale ingrediétibus»nbsp;tam abfoluit quadratÜ er inteßinü templi edißciuni,nbsp;'m uiam feu podiü iUud ambiës gazophylacia,fitit aßcennbsp;ßcsperfcalos proprias:uel, quod cöformiuseß,ab orttfnbsp;er occaße ponticulus ajßxus muro tranßft à coßis tentnbsp;pli ad bec tabulata. lam deferibit quontodo 'm orientalinbsp;plagaante templum quadratafiierit areacomplcdiensnbsp;altare holocauilorum, ut ßtpra dixit. A templo uerfut

Areaant« tcmplnni.


-ocr page 428-

EZECHIEL

orfUWl utrinq^fiiitfepes ßue murut,ßue potiitt caceîli cm Rebber qutnqunginta cubitorü ßfatio protraäi,nbsp;tfßqs adgazophylacia, no duo ifla qute fupra indicauit,nbsp;quorum alterü cuflodibtts domus,akerueußodtbut alquot;nbsp;tartsßiit deßinatum, hoc ad latus atri) medq orientale,nbsp;ipiidad aquilonare. Sed'mtelligëdafuntalïafacerdotunbsp;habitaculafcruientiü altari,qui£ ab ortu in occafum panbsp;tuerunt qutnquaginta cubitis utrinque ad altaretut iflanbsp;tnenfura iunHncancellis hfteam expleret centutn cubinbsp;torum lt;i »Mtromedjoad templu inteßinu,effetqi Itneanbsp;duän ab aüßro in aquilonë intcrßitiu canterarü itidemnbsp;centum cubitorimi, altari poßto in hac quadrata area,nbsp;ingreffus ßutabortuquodnecefße e^l uenientibus exnbsp;dtrio exteriori per murü mediu in parte inßriorigazonbsp;phylatioru, qua canceHis cotiguajfunt ante templü ernbsp;adiunäis tateribus,ut ingredtensprmum reäa incedatnbsp;fecundu dextram uerßus templu,dcinde defleilat in fcquot;nbsp;ptentrionemaduerßts camera iüicpofitä, ex oppoßtonbsp;etiam gazophylactoru oußralis lateris. Via Ulis fini innbsp;außroßeut cameris aquilonaribus. Eadè lögitudo fidt,nbsp;cadem latitudo,idcm exitus,conßntilis ratio ßruilurte,nbsp;coßmiles apertura.tngreßiis tarnen gazophylacifs ßiitnbsp;dußrahbus fecundu aperturoi eoru ßgt;e{hntes utiq^ alquot;nbsp;tare,inprincip:ouiie fecundu fepem rtékitendimë innbsp;ortus,quaparte foletucniri ad cameras. Admis idë feunbsp;oppoßtusß ptentrîonali ßgnißcatur, fed alijs uerbis.nbsp;Decraßitudine parietu nihil dicit,nec de latitudine,necnbsp;altitudine,nec de numero, ntft hlt;ec uerba in hanc fennbsp;tensiam rapiamus,Sicut longitudo fic latitudo.ut cStennbsp;ta fùerint aquatibus lateribus.Partesquinq; cubitorumnbsp;non tncogruès eß. qute eß craßitudo parietu latera tentnbsp;pliclaudentiu.Nonfiterut extruëla tabulatts,nfcdißinnbsp;fla fM plures habitattones, fed unum er continuu habtnbsp;iaculumßtit 'm utroq^ latere.Koc tedificioßc coßituto,nbsp;conuenitg.izophylacium mtra ißam aream ad mut umnbsp;orientalem coUocare ad außralem plaga, ut reffieiat alnbsp;tare.-fedgazophylaciu aquilonare extra feptu oportetnbsp;itaßatuere,ut pro/pci^lusßt per cäcellos ad 'tngri ffumnbsp;templi. Sacrificia de porta muri medij ad altare holoquot;nbsp;caußoru portata funt, uel uia per latera templi fepten=nbsp;trionatia,uermtcrcancellos er gazophylacia, uel pernbsp;atrium medium ufq^ ad portam orientalem.

H Et dixit ad mc,Gazophylacia aquiJonis, gazophylacia auftri,quæfuntante ædifi-dum feparatum : hæc funt gazophylacianbsp;fandajinquibus ucfcötur facerdotesquinbsp;appropinquant ad dominü in fanda fan-âorumubi ponét fanâa fanâorû, amp; oblanbsp;tionem amp; pro pcccato,amp; pro ddiâo î locus cnimfanâuseft.

14 Cum autéingreffi fufnntfacerdotcs,no egredientur de fanâis in atriû extenusxôCnbsp;ibi reponét ueftiméta fua in quibu^ mini-ftr3nr,quia fanâa funttueftienturq? uefti-mentis aliiSjSf fie proccdenradpopulû»

Vfus 'tndicatur,quod ibt fanëla fan(hgt;rum facerdotes perceperintfid eß çofe(rdta,ibt^ uefiesfacras cumpri

lEHESKEEL.

uatis permutarint, ut alia ueße domtni nunißtri'i querêtur,alia prodtrét ß agendu eßetiii populo^nbsp;aamonemur eccleßa minißros atiu decachabiiquot; 5nbsp;do lUmnuminefuperno cÖgrediutur,aliü quädotonbsp;fatidit cum plebe,cui fei monë e^ mores et uulsttacctnbsp;modabüt,adfinë tarnen bonu er honcßuß'i^'''’^^^'nbsp;15 Cuni^coplcflctmcniuras domusnbsp;rions,eduxitme per uiaportarqu^^^*nbsp;ciebatad uiam orientalêîamp;.méfus£ftfnbsp;undiquepcrcircumitum, .

Menfus cftauté côcra uentumori^*’ calamo menfuræîquingentos calaïuonbsp;calainoinenfuræpercircumitum.

»7 Etméfuseftlt;ôtrauentûaqIonis3’’?S tos calamoSjin calamo mêfuræptf ‘nbsp;18 Etaduentûauftralem menfusnbsp;gentos calamos,in calamo menfui^«nbsp;circumitum«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

*9 Etad uentuoccidentalemenfusfft^** gentos calamoSjin calamo menfur^*

Per quatuor uentos menfus £^’’’”*^.01 eius undiq; pcrcircumitûjlongii“^“’^^nbsp;quingentorum cubitorû, ÔC latirud«^^^nbsp;quingentorû cubitorü, diuident«®’*’^nbsp;fanâuanumamp;uulgi locum«

Si hac de muro tertio er extre moßrt^btr^t „ju rijfio^coffwtri« noscogit 'tntclligere,latcraßii2^nbsp;gent orum cubitorti,ncin calamoru,ut tottcpr^’P^^jnnbsp;natur.Sedloquitur de externe muro circvtiibd'^^^-^nbsp;rium et totîi campu templi,quë in prophétienbsp;indicauitaltù calamo,cr craßu calamo-taxât aditus indicatur ab orKtetß quitnbsp;plagis patuiffecum tudais fentiat,nihil‘ibfi^‘‘‘^‘^jfinbsp;tur. \s locus ab omni latere patens ter nüUenbsp;nutfacrü àprophano, ut locus maiore utnrn*^nbsp;religione, quam reliquum urbis Kierofolyigt;i‘^f^'(fnbsp;er tpfa dicitur urbs faniln. tu hunc locü Gquot;nbsp;alifs exptationcindigétibus itunbsp;men confecratus- Hoc amplexu capacifigt;»^'''^^fidnbsp;quanto maior hom'mu multitudo cößuxur^r'^^^tilnbsp;tibus ingremiufanëla ccclcßa’,quämexlß‘gt;^^c^iilnbsp;plo nanqi longiora funt latera iflius mttrip'^^’^nbsp;turbam rccipicntis,qu-m atrij tfraelitici-

lt;1 CAP VT XUH' fpi/ ^^STduxitmead portäq“^,nbsp;ciebatad uiam orienta^nbsp;lam planißimo fer motte lo^^ ‘nbsp;luda-is captiutsnbsp;fcripfitßrmäinßaurandi templi, tttmpeut^^’K^ßnbsp;eos er meneret,ßcut 'm principio iihus propnbsp;monut. O^lendit igitur, dominum fcclertbus 1*nbsp;effè compulfum,ut defereretfedëfuani,crgt;‘^^.^^^^''nbsp;falematqs templum traderctimmamßittii^ ^'’'nbsp;ruenda,hominibus partim 'tnterßüis, p^irtbn 7 .nbsp;tem abduëlis.Nuncautem dommït roeoneili^^^j^^jnnbsp;mentià fuâcuraturii,ut omnia reßituätur,crJ^iiiHnbsp;uetus d^mitiliu recipiat. Simul indicat,qiii (niit


-ocr page 429-

EZB CHIEL

ret'mcre, neM()ea»Ucettfi ïult;ieifdifcereexnbsp;l^nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V’'°(ùit quitm ifla proderentur:nobis autent

pMdufttur,inquafi(^ linnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uniuerfogenere mortalimn fan»»

dfgtt.

Ifracl ingrcdicbatur orientalem : amp;uoxcrat ei quafinbsp;fpkndebac

Uidf ’quot;^'fionem fecundu fpcciem quant utdifperderem ci'nbsp;quernnbsp;fuh ’^quot;‘‘“xoflttuiuinChobartamp;cccidinbsp;^T'amp;Wmmean,.

'»'am ingrefla eft templum per y Et F°'^’æ4“ærcfpkiebatadorientem4nbsp;‘natP^’*®'’’^ “’cQ’ftitus 5^ introduxitmcnbsp;rianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: amp; ecce repleta eratglo

•*priZF'*'’*^’• indicauiti ' ^^f^''‘^fip’^o()itiatori!i, mdclimen templif

‘‘quot;H rr/'*”*’'’*”' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urbem,poftrem6 m)ntem:ftc

^iliufit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciw» m^gna poMpct,cr domi’:

manet cum fuis ufyuead

Uir ft,l«‘?''°'l‘’«ntem ad me dedomo,amp; '} Etd-‘quot;«’i‘«e*

niei quot;'f’PiH hominis, locus folii ‘‘bih L^“®'’^‘giorûp«‘^“*quot; meorum,nbsp;‘’«tti ’quot;cdio filiorü Ifracl i n aetcr-quot;On,’ 7”°quot; PoHuent ultra domus Ifràelnbsp;eorumnbsp;*’’ cadaueribusnbsp;QuÏfk

Emen fufl iuxta limen ^•nur Euosiuxta poftes meestnbsp;’’onienV'T'quot;'®*^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pollueröt

^’’squ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in abominations

^*‘«os in i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confuni

fubuerfaßt lerufakm, ob ßr ”'*^0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uqJ facrilegafuperbiutn

fatten Cr prophanUM,ut dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conderentur.Hodie

pi^i^atu corpora in loco ''itoflltnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^^’^'^’’^gt;ßp^li‘gt;ntur,ftt pe çr proprio fa

cxtruäo, ZS‘ prorfum effe 5 ^J^Vlebemcomputrefcere.

^’’’»11'^'^^° procul fornication?

^’Eitak quot;8“*quot; fuorum àmetôC medio eorum fempcr*

•’''«ÏiM Icgcßtailurutctmt en coiifurtudia

rEHESKËEt» I04 Ufm:uidelicet,ß abijciant procul iütisfordés-in eccleanbsp;fia Cbrifti etiam cadauera prntcipumproximedeumnbsp;rcponuntur, guum 'm gratiam gentisautad decoran»nbsp;dam fanüliâ, aut omnino emolumetui gratia diui creattnbsp;funtjà quibus opem peteremus, quant folus dominusnbsp;pra’üareuultcrpoteüi

*0 Tu auté fili hominis oftendc domui Ifraeltempln, ôc côfundanturabiniquitanbsp;tibus fuistSd metiâtur exemplar fabricætnbsp;li SCfierubefcantexomnibusquaefecerûttnbsp;figuram domus, amp; exemplar eius exrtusnbsp;ôC introïtus, ÔC omnem figuram eius,nbsp;uniuerfas defcriptiones eius,cunâamœnbsp;formam eius, SComnes leges eius oftendcnbsp;eis, 8c fcribes in oculis eorüxut cuftodiantnbsp;omnes defcriptiones eius,amp; forma illius,nbsp;amp;faciantea*

Stcrudicit qitod ante cOnfolandi cr emendandi cai^a àixerat. Propone,mquit,ßrmam reflituendi templi pànbsp;pularibustuis,fi animaduerteris eos non dcpuduifi'e,uenbsp;rumpocnitentia duci^ac emendationcmuitameditari.nbsp;Sic en'tm certo certiitscftutliberentur,acdomû meantnbsp;ad illud exemplu adificét. Pro’widefigna itits ob oculosnbsp;figura templi, fitum loci, ßndameta,bafes,aditui,exianbsp;tui,rcccffus, ßrmas omnes rerum adhibitarû, m/litutanbsp;quoque cr leges adminiftrandi cultus.Nam tfioru ufutnbsp;crit,utreduôii adpatrid, folumreparët adem facram,nbsp;Crcultu Icgitimo iterum mihi feruiant. Hac nobis etiinbsp;dicuntuVi ut diligenter 'm/}gt;iciamus ejfigiem templitacnbsp;animo infculpamus, QT mteUeâumnofiru pietatem^nbsp;in bac diuina theoria exerceatmts,

gt;x Iftaeftle}èdonius,ln fummitate montis omnis finis eius in circumitu fanâû fait»nbsp;der um eftxhæc eft ergo lex domus«

Itfru dicit quod 'm principio admonuit, tedificiit hoe fi(iffeimpofîtumonti,utremquadranié umbrae agnottnbsp;fcanuis, ecclefiafuper montem adcoq^ fuperfirmSnbsp;petram 'miedificatam recognofcamus.Vniucrfum lt;edifinbsp;(ium fan£him fandbru uocat.Omnia enim membra ecanbsp;clefts tarn à Gentibus quàm à ludteis ChriRus fanilifi*nbsp;cauit,ut fiilendidè Paulus non uno 'm loco differ it.

Iftæautem menfurx altaris in cubito ue riftimo,quihabebat cubitum amp; palmutnbsp;in finu eius erat cubitus, 8C cubitus in latinbsp;tudinexSC definitie eius ufq; ad labm eius,nbsp;in cirenitu palmus unusxhaecquoqueeracnbsp;fofta (altitude ucl conßttutio)altari8«

  • 14 nbsp;Et de finu terrae ufqj ad crcpidine(lt;»'flt;lt;m)nbsp;nouiftimam duo cubiti, SC latitudo cubitinbsp;unius : ôi. à crepidineminore ufquead erenbsp;pidinem maiorem quatuor cubiti,lati*nbsp;tudo cubiti unius«

  • 15 Ip fe au tern ariel quatuor cubitoru 18(. abnbsp;anelufqucfurfum,cornua quatuor«

  • 16 Et arid duodecim (cubitorum)in longiwdinbsp;ne per duodcciin (cKbftoî)latitudinisîqua-dranguiatumaquis lateribus.


-ocr page 430-

E2ËCHIEL

17 EtC!'cpido(drf(f)quatuordcciniCctttóoyttmgt; longitudinis per qu3tuordecim(c«bifos)lanbsp;titudiais in quatuoranguliseiusîôCcoronbsp;na(/i«fî)incircûitu eius dimidiicubiti, ôC.nbsp;(înus eius unius cubiti per circumitû ; granbsp;dus autem eius uerfi ad orientcm,

Rittre h oio Aifarc dcfcribit nimiru holocaufioru,quodfupra de^ eâuamp;otum, ffi^ilrauit coUocatu in quadrattt area ante templu ; nuenbsp;eiitsjiruäuracrßrmädepingit. Nec dutiew» efl,qMnnbsp;ChriHußguret alijsrationibiMatq; alijf, cr cathobeunbsp;templUjCr oßiü^fctcerdote çj- facrificiu,cr altarc planbsp;cabile,ut lf:ia e-o.appellatur,/!iper quo noßra holocaunbsp;fianbsp;nbsp;nbsp;obl.itiones dco coficiamiis : ita enim demum deo

grata fuut. Ingenioßa aliquis Cfquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttafutus ue

fiigator arcanar f:ripturte,firipturlt;eq; oracula in prom ptu habens, hie agnofeeret crindicaretgenerationesnbsp;Christ fecundu utranque indolê,diui»ânbsp;nbsp;humanam,

quibusqi rebus ac argumëtis utraq^ eoprobetur,tempo rrf etiâ difiienfanda: carnif, nec non quibus uenerit falunbsp;tifir,itemqi progreßfiu in cognitione ChriHi ac pietatisnbsp;incremëta.Sed nobis no efi datu tam altèfcrutari tantanbsp;myfleria,tdntamci^ menfurâcharifmatis coîlati feékin«nbsp;ttbus,loc{ts fobrie mederate^ delibâdus e^i.Cofiat hocnbsp;Chrüiutnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiohts reprafentari, qui omnia noflra red

dit grata patri coeleiîi,necfieri poteii^ut quicquâgra-ttmi aeceptamq; fit deo, nifi per filiü. Sed huius altaris pulchra cr magnifica fabrica efi ex aliquot partibusnbsp;compati. Materia nulla indicatur. Et ludais minimènbsp;ûffentiri lubct,qui aiunt altare aureu defcribi,ad ineennbsp;futn offirendum,idq; aureunt,^' aliud praterea coftiünbsp;extruhu lapide ad holocaufia. Q«i« unu,ut diâu efi,nbsp;faberrimè adornatu altare proponitur, quod er gt;nrn~nbsp;funt effe admonet eadémêfura,qua ufus efi in tota iUiusnbsp;tcmpli machina,nempc cubito fanéh,qui cotinet cubianbsp;twm prophanu cr pro’terea palmum minore,id efl,fexnbsp;palmos,quum unigaris duntaxat quinq^ palmos conttanbsp;neat. Altaris huius firma cocipienda efi ab altaribus nonbsp;firte atatis,qu£ in choris temploru fita,ternis aut quaanbsp;ternis gradibus exaltatafierut. Altitudofùitundecintnbsp;cubitorumfiatitudo in fumma fuperficie duodecim cubinbsp;torum adiunfib çr palmo maiore, ut margo effet pronbsp;fetinendis c'meribus or alijs,ne quid decideret,ficutinnbsp;alueoli ora filet cingulum feu limbus apponi. Altitudonbsp;infime coUigenda efi,firma uerô fupeme. Primumfùitnbsp;balts feu pes,feufundanicntum,feu, ut ipfe uocat gréanbsp;tndi,altu uno cubitotdeinde crepido minor alta duobusnbsp;cubitis : deinde crepido maior alta quatuor cubitis;tumnbsp;oriel altu quatuor cubitiS. Ariel metaphoricôs diciturnbsp;uel mos dei,uel leo dei, quodreâifiimu efi,ut feribaturnbsp;eiufdem fini propemodit mctaplafmonbsp;uariantur.Dicitur aüt ko dei, quod pecudes immolatMnbsp;abfunteret ritu leonis. p,ius menunit ifaias is-Synecdoanbsp;chicos partem pro urbe lerufalem ponens. Circa extrenbsp;mitatem area altaris, vmbbcnaltcrfïcin fiiteingunbsp;lum,quod reddebatconcauitatem.angulis erefh fienbsp;rut firrei nimiru paxilU, ncgel/ober japffcn/obecnbsp;jiJn. Crepidomaiorexcefiit duodecim cubitos arielis

lEHESKEEL.

^aquauerfim uno cubito,ut eius latera ordecim cubitorû. Crepido mittorlÔgitudüiefiP^^^nbsp;altéra crvpidmê omniquaq; dimidio cubiti,utfit^nbsp;dccim cubitoru:ntfi uelimus zonam duntaxatnbsp;duflam fiijfe c^quafi coronâ:fed prior fentctia '’y.nbsp;efi.Bafis altaris ^ernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ober antritt/obft^^^j

cxcefiitcubito,undedecê crfeptë cubUorutf^' tare duxerûtgradus ab orientait plaga nûnifiû*nbsp;ofhfSic enim tribuutur fingulis cubitisnbsp;afcëfus fit ad decimu cubitu, ut tres tantünbsp;fupragradus extët. Et hac de opificionbsp;initiatione ufiq^ breuiter çr religiofe expUt^^ Jonbsp;8 Et dixit ad nie,FiIi hominis,nbsp;minus deus,Hi funt ritus altaris,nbsp;cunq; die fuerit fabricatü : utoffr^’^^fu/nbsp;pcrillud holocauftum, ôcnbsp;pereumfanguis*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^iit

* 9 Et dabis facerdotibus Leuitis,4“* jjt defemine Sadoc, quiacceduntao^Jmnbsp;dominus deus,ut miniftrét mihi*”^5 j«nbsp;de armento pro pcccato* Etnbsp;fanguine eius,pones fup quaiuot^nbsp;eius, amp;fuper quatuor anguloscrfp’jjfii!nbsp;areæ, Slt;fuper corona (limitem)ti^^^^nbsp;amp; tnundabisiliudamp;expiabisgt; [pfanbsp;^0 Et toiles uitulum qui oblatus P*“nbsp;peccato î ôC combures cumnbsp;domus extra fanétuarium, ptaf**nbsp;il Et in die fecûda offeres hircui”nbsp;immaculatum pro peccatonbsp;altare,ficut expiauerunt in uitui®'nbsp;2.2. Cum^ compleueris expiansnbsp;res uitulum de armento iminacö*nbsp;arietfm de grege immaculatun’* .nbsp;ij Et offeres eos in côfpedu

tent facerdotes fuper eos fal, pi^ in holocauftum domino* ^1*’*^’'nbsp;Quum in omnibus religionibus notuotnbsp;ara Icgitimo ritu ac ceremonijs initiareittit’^’nbsp;lege diuinafanfium effet ad typumnbsp;negotioru,iam dedicatio cr prigt;eparattt^^nbsp;bitur ad ufus facrificâdi. trion quod faluatnbsp;expiatione uel ob gcnitiuam maculamiUt r io^nbsp;miffam noxam,agnus immaculatusnbsp;habens in ore fio, ut late I faias deferibd^^nbsp;ni obnoxius:fcd aqualis patri exifietisfi'^'^^fiiit^^^ jjjnbsp;uit, faiîus fub legê,ut eos qui erantfil’nbsp;ajfumptaqi carne faóbtsnbsp;participatum nofiri peccali atquenbsp;etiainfaflus malediau/m,utnbsp;nobtsuitam inprimtspareniibusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jlia^

Proi« opus fiit expiatione pritnttm} »t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijil

perfolutis qua in fe reccperat,deo ret,ac ara fieret in qua fila nofirtt uot‘t}nbsp;des,gratulationcs,fupplicatione5 è’'‘‘nbsp;Heccfi poßibilequicquäplaeere^^’^^^^^pßi'nbsp;non fierit immolatwiu Quod mkt

-ocr page 431-

E2E C HIEL.

y« ildjmi precttwifudri«» adieeerunt,Per ChriHuw doBiHïUffinojirtmïjdKt fimile quiddam.Dedicatiofaéiklnbsp;rßpercruciatus quosfaluator pertulit omiiijwodos temnbsp;poribiu carnis fuie. Oportuit enin Chriflü pati, er itdnbsp;'mtrarcingloriam fuam, ut faluatordifcipulis indicauitnbsp;Lhc.x4, mj Mofe er alijs prophetts. Item Philip-z. Fd^nbsp;^ßobediens ufque ad mortem crucis. Quamobremnbsp;« pdter nomen,quod eß fuper omne nomen ere.nbsp;aliud nomen fub coelo,m quo nos opor^^nbsp;jin-i.Ad.io.lpfecrgodominus eraltareernbsp;iaitidtorid eft. Agni,uituli, hircifit ineiitio,ut tynbsp;Cr rem compleëlamur, Cbriftowt fcilicet effe ui^nbsp;illain,quim prafigurabat hircus ab Abraha manbsp;^^‘«s pro ljaac,cjfe agnum pafchalem,effc uitulu,bre^nbsp;iHwnreeßequod fàcroru omîtes partes erß)eigt;nbsp;Pgt;^^fi^urariitt. Conßiergitur autë facrificiu fale,utnbsp;fapiëtia cæle/li optes effe,quafub uelamcn

° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arcanos 'mteïlc^sfubeße ucniat 'm

wijipidd cdrnê liters fruëiü ttflfw» ^y/ixdwètïïcbriftiop!« efifalë diu'müadhibere

M SsB nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ChriRidominiritepercipiamus.

qu2jquot;’^‘ebus facies hircöpro peccato Pfconbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arméto, amp;3rictédc

S immaculatos offcrent» expiabut altare, Si mun*

Eït?')''’‘^*Siimpkbuntmanus fuas. diebuSjin die oélauanbsp;facerdotes fuper altare honbsp;qux pro pace offeruttSi

'^4 '^iiMionitribuuntur, qui numerusfa^ perfidionis fymbolum.'V^ndenbsp;f’tioti?- ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dedicatu omni tëpore couer^^

qult;e plena c^ omni genere ma^^ 5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temporis,qHO dixit:Cofum

Womedre^KiefcetWiö’e-PriCterettdi« hoefacrificiuperadum,utiamabnbsp;^^^lt;ilii‘''‘l‘‘^^fii'efurreaionis,erdetncepsom^^^nbsp;I;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dei offèrantur fup ißo placabili altari

‘^'^L'^'''gt;'lt;°^‘lt;gt;(»'eces,opera pietatis ermifericor ° ^‘^‘’‘^flamtegre cremata,corpore,anima,ßgt;inbsp;'^’'‘’^ewinæ charitatis erga deu er proximunbsp;d’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acceptiß'mta fuift perfiliü,

dileéïus, 'mquoplacata P**opo/M it i« Cbriflo omitid jïbi reednbsp;'*'*'^^'1^^’'’^ priflm£neceßitudinis 'mternbsp;ißo j cunëki reducere.ldeo dicituerbie diiinbsp;propofito er mitiato fuas obla

» nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

¦f'«i6«lt;,pr(epnj cro dtg,- pyopitiws. [cap VT XLIIII.

T couertitme ad uiä portæ fan «Suarii exterioris,quærcfpicie*nbsp;; batadoricntêîôfcratdaufa»nbsp;' Et dixit dominus ad me,Pornbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;^'^fa criunon apcrietur, èC uir nó

' P^ïeamïquoniamdns dcuslfracl

lEHESKEEL. lo’J ingrcffus eftper eä,erit^ daufa principi»

5 Princeps ipfe fedebit in ea j ut comedaC pané corä dnoî per uiam ports ueftibuUnbsp;ingredieturîôlt;: per uiam eius egrcdietur*

Pofleaquam altare dedicationë abfoluté de^ fcripßt,iant quo ritu er legitimti inflitutK cultus diui=:nbsp;IMS adininißrari debeat circa iÜud altare docct. Ac prinbsp;mum de faluatore loquitur,qui primatu iure optimo 'm Chtiftusnbsp;omnibus tenet, fummus pontißx errexeccleß^efute,nbsp;Huie reßrtur aperiri honoris caufa porta qult;e nullinbsp;pra:terea pateat quamdeo ifrael er pr'mcipi,hoc eß:,nbsp;Meßite,cui dedit pater pofjeßione terminos terrce,pfalnbsp;mo i.Si aute nuUi hoc ofltüpatet quam dno deo ifracl,nbsp;er huic principi ctiäpanditur, cofentaneu cfl et ipfumnbsp;ejje dommü,(equale patri deo ifraclis. Forej 'mtelliguttnbsp;tur palatij, 'm quo fedes eA maieflatis diuinlt;e. Chrtßusnbsp;enim aperuit iter ad cognitionem dei,ac perfruitioneinnbsp;teterna; beatitud'mis. Nd»« po/i lapfum primorumpasnbsp;rentum claufa erat cceli palatia, er paradifi ameenitoinbsp;præclufa 'mipenetrabilibus cuflodijs, nee coceßivmfidtnbsp;cuiquam mortaliü atriie coeleflis regia accedere, doneenbsp;ueniret cuirepoßtüerat,faluator,proß)eritas er expenbsp;ilatio gentium cuniiarum. Chrißus hic recapitulauit Recapiw*nbsp;omnia, er mariens 'm ligno damna lignr fußulit,ac foli m cSo.nbsp;ßrratospoflesreferans,uiamm patriam caelcßemapenbsp;ruit,i7Mniuit^ planißimä,latroni dices: Hodicmecutnnbsp;eris in paradi/ö. Cognitio quoq^ deiante aduentu Chrinbsp;fiipcrtenuis fuit , er maxime diuini haud ita liquidanbsp;perf^exerunt negotia faluatoris,ut poflea ßtnt cognitanbsp;etiam à non optimis hominibus, qui modo Icóbrcsßtnfnbsp;ac auditores attenti hifioriie euagelicd, Proinfilius deinbsp;nwndü 'mgrediens,per utertmt uirginalem conceptufdnbsp;crißaminis, qult;e uia nuUi nec ante nec poß calcata eH,nbsp;tum docendo,tum agendo nubilü lAoßaicte legis ceu ßolnbsp;clarißimus dißcußit, umbras ßigauit, figuras expoßtit,nbsp;qult;e expeiklbäturßtb obfeurafpe affatim praßitit, ernbsp;quafi genus mortaliu m rem praßente duxit,ut mhil amnbsp;pliushaßtet aut requirätquamexhibitu àpatrefiliS,nbsp;'m quo re/filëdetgloria patris,m quo habitat oinnis pienbsp;nitudo erdiuitiie,fapiëtùeatq; diuinitatis.is ergo quartnbsp;do dixit 'm crucc moriens, Confitminatii eß:,uelum tefrtnbsp;pli fcifßmi cJl, er arcana uctcris Icgw patucrut, atquenbsp;liber aceeßiss mortaltugencri permißfus eft ad foliu fu^nbsp;pern£ diuinitatis. De bdc re nudtus cHfermo in elo^nbsp;quiofacro, quod nemo ueniat ad patrënifi perfilium,nbsp;Didturautem ibi federe ad comedendupanem.^’ofuit Menfanbsp;en'm dominus menfam fuam 'm cofiteéiupatris, in quanbsp;couiuasadmittit quofeunq^ uifum e^. Hanc enim prasnbsp;rogatiuam obtinuit, utnemine prohibcnte pro fuo arbinbsp;trio recipiat in teternlt;e filicitatis confortiu,qui fynceronbsp;affiélu ad ißas in^eßimabiles epulas fußgt;irant.

4 Etadduxitmeperuiam portæaquilonis in cófpeótu domusîôC uidi, SC ccce impie*nbsp;nitgloriadomini donium domini:Slt;cednbsp;di in fadem meam«

Deinde oflenditur quales minißros deus 'mfua domo, qU£ eß ecclcßa,requirat,qualesue auerfetur, Q^i loanbsp;mmni

-ocr page 432-

EZECHIEL

CW pertlnef ad omnes in gencre filios ecclefja, ^ui ft* cerdotct fjmidfunt,ut iftiM dicit,crpofltpfum Petruinbsp;apofloliu, conditio/Kf bonorum facerdotum in fe ha*nbsp;here debent omnef, ut poßmt ofjirre acfacra dotmninbsp;Studijepi obire. PrÆcipuè tarnen obferuanda eü hiec fcripturanbsp;(copotum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eptfcopii m gradu eccleßailico confti*

tutif, lt;]uibM rebut fîudere dcbeant, à ^uibut oportet alieiiißtmos effè,quales denique ßnt ordinandi minißrinbsp;eccleßarum aut repeUendi, ^ute res in fcripturis facrtsnbsp;dilucide pr^feripta efl, potißimu in literis apoflolicisnbsp;ad Timoth. er TituMulta ^uoq^ in pontifidjs fanäionbsp;nibut tradutur impedimêta facerdotalis dignitatis. Sednbsp;ttec curata funt diuina, nee obferuatte humana conßitunbsp;tiones in deltgendis epißopis eccleßarum,uniusqi ha*nbsp;bita ratio emolumenti : ^uod in pernieiem certißimamnbsp;populi tetendit,cradhuc maxima detrimenta inuchet^nbsp;ubicun^ in minißerijs facris conßrendis dominabiturnbsp;priuata ratio. Audicndum efl igitur conßlittm,adeo^nbsp;prteceptum det,ßuolumus religioncm effe faluam ernbsp;Alicnigenit incolltmem.RepeHitdontini fententiaomnesalienige*nbsp;ttpeUoiur. ff^gnofunijuepaäOjCrincircuneifostum corde tuntnbsp;came,^ui^ipubliciedeßäionis à deofiterintaßenfo*nbsp;res, ut Leuita: quoque ß ambiät munus honorificètius,nbsp;puta offrrendi panem propoßtionis, ßnulam, adipem,nbsp;fangwnem, non admittantur, fed reijeiantur ad inßmanbsp;fordidißimaq^ mintfleria, quteferuisfaeminisperegri*nbsp;nis^i poßut miungi,uelut pauimentit uerrere, abluerenbsp;tuäimas,lauare uefles,iugulare pecudes,deportare al*nbsp;aum uiäintie, at(/ueßmilia: talcs etiam indigni funt manbsp;giflratu eccleßaßico. Alienigena funt omnes gui degenbsp;nerant à patre caleßi,lt;jui religioni fyncera aduerfan*nbsp;tur,aut certè nöfauent oc animo, ^ui peregrinis faertsnbsp;Abnrare deleilantur.A domino aberraffe diet poßunt, i]ui tem*nbsp;à domiBo. perfecutionis negarunt ueritatè, aut in errore punbsp;blico plaußbile dogma horefeosamplexati funt. Hör«nbsp;nemo diffuis cathedra eccleßaßica, niß poenituerit fa*nbsp;tis^; ßcerit, ut liquida appareat f x omni couerfationenbsp;obadmißa peccataeum dolere,ac in meliorem partemnbsp;IncircScifi pl‘gt;n^ mutatu eße. Porrö inctreZeiß cordc funt,qui manbsp;dupiiciicr. lis aßiilionibiK obfcquuntur, fuperbi,auari,iracundi,nbsp;uacuifide,uacui amore fanéh,imprudentes,fiolidi,G'nbsp;quacunqi funt id genus exerementa male cöflituta mennbsp;tis. Carne incircüciß funt,qui aui ibusturpiaexpetut,nbsp;indociles,aßeri monêtibus meliora,qui labqs obfccenanbsp;ucl adgratiam compoßta loqwintur,non poücntes ex*nbsp;hortari fana doilrina, nec qui rcßüent ueritati ualen*nbsp;tes redarguere, qui oculorum olfaéhts ta£lu:qi fenfumnbsp;ad omnes iOecebras extendunt,cr carnis deßderia ex*nbsp;pf ereufque conantur. Ht omnes non debent facris tnu*nbsp;neribus decorari, crßper ftultitiam quorundä uel pernbsp;malos artes adfafligîum eccleßaflicum peruenerunt,innbsp;numerutn debent redigi laicorum, ut nunima tamumnbsp;obire poßint munia, que uulgo etiam poßimt comitti,nbsp;er quibuslibet citra detr'uncntum croßcnfamreligio*nbsp;tiis. Minime uero gentium eis credt eSuenit authoritosnbsp;concionandi,facramentaqi corporis er fanguints dö*nbsp;mniadminißrandi, aeper bapti/mum mitiandi : er iu

lEHESKEEL. fummd,gubernacula eccleßarum deinontutoi^nbsp;mittuntur, quibuioracu^ faerZ Ju^^iottediuiif^^^'nbsp;terdixit : nec ßerare licet metiori m fademnbsp;ßiani, quoad reditio fiat ad has leges olimnbsp;fanéhtm prafcriptas mßitucnda’ eccleße, mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;thii

ßamputaridebeätcultrodiuini uabi omnia e:S' refecanda,uereiidum.eß in plerifq^ pr-^lars^ J*nbsp;manfuramportiunculam minimamnbsp;Huie difertationi quandofixeunda eßnbsp;tw, pramittiturprocemiolum, ut atteniioril’'^^j^nbsp;omnia recipiantur. Habet autcmliteraqueiii‘'^^(fnbsp;xerit angelus prophetam à porta temphnbsp;fus aquilontm, ibiq^ uiditgloriam domininbsp;pleuiße, quod fiepe dicitur, ut inteZigamusnbsp;pliorem gloria 'm eccleßacffiequom innbsp;bum enim carofaäum eß,cr habitauit »«nbsp;dimusgloriam eiiu,gloriam quaßunigeii^^^nbsp;In Chri/lo habitat omnis plenitudo fiapieiff^nbsp;nitatis,qui habitant inter homines energioi'^.nbsp;declarautt,manens etiam fua uirtuteine(d(r^nbsp;adconfummationcmfeculi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gft

Animus primZ aduertedus efl,ita enim habiles funt ad percipieda ccelcßia.tubetiitnbsp;lußrare ac auribus interpretatione accipet^’nbsp;(bt recondZt arcanos fenfus,cr magna ße’''’^nbsp;diuinarum. Dominus aute loquitur iam,ti^’'‘‘nbsp;omnia maioris ßnt ponderis er authoritdi^',

cifos cordeS^ incircûcifos carotX^j:^ fanduariomeo, amp; polluât doii’‘*’\yji'^nbsp;ofiertis panes meos, adipemnbsp;Slt; dilToluitis padium meumgt;« .nbsp;abominationibusueftris, fii*’* 1

in fanduario meo uobifmetipß^' pigi***

non ingredieturfanäuariun’C‘’’.j(f3«' Il us alienus qui eft in mcdio anbsp;to Sedamp;Leuitæquilôgèrecfl’^*^‘!(j,fplt;’nbsp;errore filtorû [frael,amp; erraucf«f^|-y3ii’’nbsp;idola fua,amp; portauerût iniqu'^’^.

11 erunt in fanâuario tores portarû domus,amp;nbsp;ipfi m adabût holocaufta, amp;nbsp;pull î amp; ipfi ftabunt in cpn’P'^nbsp;utminifirenteis,

quot;»11

'»»

-ocr page 433-

EZECHIEL.'

Il Pro CO quod niiniftrauci untillis in con« fpcdu idolorfi fuoiu, 8i facti funt domuinbsp;Ifraclin offendiculum iniquitatis: idcirconbsp;kuaui manum meam fuper eos,ait domi-*nbsp;nus deus,Sc portauerût iniqui rate fuarn»

15 EtnonappropinquabutadmCjUtfaccr-dotio fungantur mihi, neque accèdent ad onine fanduarium meum iuxra fanda fannbsp;öorumt fed portabunt confufionê fuam,nbsp;ianitores domus in oiminpnbsp;kfrio eius. Si in uniuerfis quæ fient in ea»nbsp;Dom« najperansappellatio cfi lud£O)rum, fu.^nbsp;Jfihtufn, ?’¦'lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^ßfiepißiine. Et hic commode inßeruntur uer=:

'“le. lt; confoLitoriit^ reflituendum fcilicet ifraelem cum reli S'®«c.lt;tcmonitorw uerbâ,ne in poflerum comittant fianbsp;^^ß‘^gt;°^flH£imtiitHsi!tmd0minui patrio folo eieçeanbsp;crimen impingitur, qitod indisnbsp;r^^otalemdignitatëadmiferint.Et e/lordonbsp;i eßote ita grauiter pecca/Jè ante C((=nbsp;alienigenas in £demfacram,nbsp;«HÜ«! quoquo paâo exterui ingredtatur adnbsp;«(tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘d muneris ambiat: efl. cnim

’ Y Srlt;! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”dntfleria, de qbus iam diximui.

9 cüfi*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leuitæ filfi Sadoch,

cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceremonias fanduarfi mci,

jjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filii Ifraël à met ipfî accèdent

fpeX’'’^'”‘quot;*^'^f*’tmihiî8Cftabûtincon 8«ine ocrant mihi adipé ÔC fan^nbsp;Ipgj^’’‘^dottiinus deus»

‘Pfi ac mcam,utmini.-

itKid tl ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probet minijîrot oraculum fa

(’'‘»‘te Tfl**'” lt;^ontrairio qui fint nati ex deo, qui fa flat c(,*,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^wi uera pietatifaueant ex animo, qui

^‘‘'’’^^•^ircîteifi, nihil infe habëtesquod pi^tatis légitimaacbniniftrationem.nbsp;t^i«pore perfecutionii aut erroritnbsp;‘^^h'4 J*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^nhitudinem, non declinauerut uel ad

fito iti^.'^^/^finiflramifedfirma fde ac ftabili propo ‘'’’“'•t gt;fgt;ticieacgerman£proßßione perfti^nbsp;^MÎ taiesfemperfiterunt, aut finbsp;penitus emendarunt, maiora debentnbsp;fpi?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huiufinodilegesuiuendicrlt;lt;=

quot;‘''s. VUt J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qu£ or à CAofe traduntur,prlt;eci=

ß^uentibus,Leuitici. Non «eroj^no ^ff^ßgt;iritualcm, cr qu£ in cortice litenenbsp;^ibf,^^^''^gt;^lgt;ramelfefuturorum, Chriflo corpus exnbsp;^^^'^gt;fi‘fiaß)iritualis fententia legis non eft,nbsp;recedat ànbsp;fubefi uerborumnbsp;P^iinens, earn inquirennbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Plenior auté traëlatio

^^’**'‘'gt;gt;1M P^tjuifitione, reëiius pertinet ad feri

^’^ingredientur portas atrii interio

16

fes

lEHESKEEL. I.06 ris, ueftibus lineis inductur.'necafcédetfunbsp;per cos quicquâ laneû, quädo miniftrantnbsp;in portis atrfi interioris SCintrinfecus»

Quomodouerfaridebeantin feripturarumtrailatio *’* tn-,-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cerdowles.

ne ac calejtium meditatione primo loco docet. Nempe cum adyta fubeunt diuinitatis ut non gerant ueftes exnbsp;Hellere ouiUo, qu£ efi ftolidißima animanttum: quo fi snbsp;quot;gnificaturnon flupidam mente, nec brutales fenfus ad=nbsp;firendos, uerum tenuiorem Uni uefittum. Liiiea ctiamnbsp;frontalia in capitibus, ingentem numinis reuerentià hanbsp;bendam admonët, ut nos oracuUs diuinis fubmittamus,nbsp;et regendos pr£beamus, quemadmodu feenuna ejfe manbsp;rito fubdita per uclamcn admonetur. Feamnaliafeu fubnbsp;ligacula docent affv£luscoërcendos,ut non pro libidinenbsp;torqueâtur eloquia diuina. Vefltbfts non debent effe lanbsp;xis,quibus finuS percipiendi indicanturinec tarnen uio^nbsp;lenter flriâis, nempe ut non fint etiam uanis religioni^nbsp;bus uel potius fuperjlitionibus addiéii, e n 00eb n fert »nbsp;C£terü quädo prodeunt in cœtü alius côuenit habitus,nbsp;tftnc enim ustltus, geftus,habitus, fermoq; auditoribusnbsp;efi accomodandus. Sunt enim qu£dam wulgarts perqui :nbsp;fitionis, qu£damfigt;eëlant duntaxat ad per fiët lores, utnbsp;Paulus dicittSapientiamloquor inter perjtflos.Non efinbsp;autem coram fimplicioribus,qui adhuc laâe indigët, denbsp;fublimioribus fubtiliter difigt;utandu,ne indignis aut cer=nbsp;teparumidoneismyfieria eloquioru deiproijciantur^

Caputautem fuum non radcnt,ncq,’ co-mam nutrient: fed rondentes attendent capita fua»

De cultu corporis dicit quôd modti tenebunt, ne fint fordidi neq^ luXuriofi ,non rufitcâ hypocrifim affeâan potis.nbsp;tes,nec unguenta olentes cr cxquifitiorcm cura gerennbsp;tes corporis.P,afi funt idolorum fac er dotes,rafi monat-chi, qui habitus efi religioforu, de quibus Paulus Co/, j,nbsp;tyemittereuero cafariem, aurogemmisq- intexere,nbsp;tuxuriofum efi. M.ediocritas diëlat ad iufiam mëfuramnbsp;tondere pilos, fie balneis moderate utentur, fie altjs adnbsp;corporis cultum pertinentibus.

11 Etuinû non bibetomnisfacerdos,quan doingreffurus eftatritnn interius»

In potu modum feruabunt,ut etiam abfiineant quuin uolent altius ferutari arcana diuinarum rerum,nemensnbsp;opprefià uino,uelcibis grauata,fit minus habtlis arduisnbsp;contemplationibus.

Et uiduam repudiatam non accipienz Uxores, fed uirgincs defcminc dcmuslf-raël î fed ôCuiduâ quæ fuerit uidua a facernbsp;doteaccipient»

±0

mmm x

-ocr page 434-

EZECHIEL

fatodotB nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßicfrdotum diligenter etidttt cduit elo»

qttitm diuinu,quod multum in ea refitumfit in utran^ fartent. Sic« t enim nwlier pia decus efl uiri fui,tefie St«nbsp;lomone,fic impudictt infamiam fcpc conciliarunt uirisnbsp;alioqui prlt;tclaris,lngenium quoque mulieris plurimumnbsp;pollet quonwdo uirfit ingeniatuf. Vctat igitur duccrenbsp;ifio loco uidnam,afuetam uidelicet alteri uiro er repu^nbsp;diatam,qult;eueLobniorei intolerandos reie{l:acft,uelnbsp;fi ob uiri morofum Ingenium fit quidem repudiata, nonnbsp;deerunt tarnen honiinum clancularif fernu)ncs,fujjgt;idonbsp;nes uituperationesq; ut perfona mimfiri labe inde connbsp;trahat, et fùnélio nonihil eleuetur. Certe minime tuttMtnbsp;efi eiufeemodi ducere, Scortahic non nominantHr,fednbsp;facile ex uerbis pofitis excluduntur, Virgo ducenda o^nbsp;ftenditur, quieinftitutionefbrmaripoteftaptißime: autnbsp;facerdotis reliila uidua,priorisuiri magifterio bene in=nbsp;ßituta.Profido iüuddoceturcircutifiiicienduefie qua»nbsp;quauerfum, er probatam uxorem efiè ducendam mim=:nbsp;^0 dei,de quare Paidut luctdenter diffèrit.

^3 Et populum meum docebuntquid fit in ter fandum amp;poUutü;amp; inter tnundutnnbsp;amp; immundum oftendenteis*

n Arf Hocpra^cipuumefiofficium,utdoceant plebeculam fc^'îdoà. diftentfacraprophanis,quidlicittvmautiüicitum,nbsp;quid fits aut nefias,quid uirtus quid uittum,quid concef^nbsp;fum 4 deo,quid uetitum,cr omnino qux fitt bonauolunnbsp;tos domini in utranque partem. Nihil de rafiura,nthil denbsp;calibatu fixdifiimo, nihil de cantionibus mercenariesnbsp;pr^cipitur.

X4 Et cum fuerit controuerfia,ß3bunt in îu dictis meis,amp; iudicabût leges meas,amp; prænbsp;ceptameain omnibus folênitatibusmeisnbsp;cuftodiét,amp; fabbatha mca fanélificabunt*nbsp;Componere debent controuerfias, non iudicantes exnbsp;affèâ^u, no ex refigt;eâu perfonlt;t,non iuxta hominu connbsp;fiitutiuncuhix,fied adnorniam diuinaru legum. Necuultnbsp;ut committant in legem fanäam à Paulo promulgatatnnbsp;temporibus Euangelij: ne obferuentur dies, nouilunia,nbsp;tempora er anni: ne Chriftiani iudicenturm ciboernbsp;Opportun!nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parte diei fefli, qute umbra fiiturorum fites

tarnen opportunitos qutcdam obfieruanda in re ***** *’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ligione adminifiranda, ut licet omni tempore iuftum fit

cogitare er agere diuinasres, quia tarnen iUudnoftra imbecillitas non firt, certis temporibus qutedam partesnbsp;prtftantesereximijemolumcnti diligètiuspertrailennbsp;tur, Qÿtefiriarum fiolcnnitas, er fiabbathi religio Deonbsp;placet, er hominibus necefiaria eft, illius ergo rationënbsp;habebit diligentem Chrifti minifter,ut confilium fuma^nbsp;tur exgloria dei,er hominum falute promouenda.

Et ad mortuum hominem non ingredie tur,ncpolluatur.'nifi ad patrêS^ matrem,nbsp;amp;ftlium amp; filiam, amp; fratrem 8(. (ororem,nbsp;quf alterum uirum non habuitjin quibusnbsp;contaminabuntur»

  • 2.6 Etpoftquam fuerit emundatus, feptemnbsp;dies numerabunturei.

  • 2.7 nbsp;Et in die introitus fui in fanâuarium ad

lEHESKEEL, atriuinterius utminiftret mihiin fanS»’nbsp;rio,cfferct pro peccato fuo,ait dfis df“j* K

Di/ficilisintcUeâuseft, quosmortuosuitlt;ireidgt;( mintfter ecclefiic, Fortaffe intelligendieruM,nbsp;uator dicit [epeliendos 4 mortu{s,ut pracipiaturl^^nbsp;dotem alienum effft debere à conuerfiatione tttaloru,^nbsp;carentes fidc,uacui Chrifto, no habeitt ntfiiH^'“^quot;nbsp;ncc poteft ab ipfis ffierari melior fiuges. Adnbsp;tantum erfilios ctcognatospermittituracceder^inbsp;fine contagione tarnen, qult;e fit expianda.nbsp;licet ius propinquitatispermittat confuetudi'“'’'^^^nbsp;iUis mortiiis,ut cum eis couerfientur, noxainnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

eunt,quteuenialis et quotidiana cefieri potefi, î“ L cibus et fupplicatione ardenti expiari debet,nbsp;quando numinis oraculum ingrcdiutuier.utiid’d^nbsp;he contradie [ecu reportent,unde [eptetn diesptgt;P(nbsp;gationemetiamtribuuntur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, g,

^8 Eritautccis hfrcditas,ego Ffafrtd'f’? jp rum.-SCpoflciTionem nondabitisds*nbsp;rael,ego cnim poiTeiTio eorum. . lt;j^flnbsp;^9 Vidimamamp;pro pcccatoS^pro^^ij^jitnbsp;ipfi comedétîôf omne (anathema)nbsp;Ifraël,ipforum erit.

50 Etprimitiua oim primogenito’^'tfUii omnia libamêta ex omnibusnbsp;tur facerdotum erunt: amp;nbsp;rum ueftrorum dabitis facerdoti,“'nbsp;natbenedidionem domui fuaf»^

Q«h»i«erominifterijs[acrisaddidi,»^^' ijiijif fiditvm uitit ftiftentandie parare prophanis ƒnbsp;neefiedebeant etiamnegotijs huiusnbsp;militant Chrifto:de hoc etiam dicitur:neiigt;P^nbsp;renarum rerum occupatiombus nondcbeai’^“^^^^nbsp;cura caleftiu,[ed uiuere ex liberalttate{gt;‘gt;P‘'nbsp;domino deo reddantur pro acceptis bemfi^'l^’ jg ƒ *nbsp;dei alendis ciedant. Reftrunfur autemff^^‘^^'^iiii‘lt;‘^nbsp;bus olim confiftebatredditus [acerdotuiH'nbsp;iftis manentibus,uclpro locorum Cfnbsp;tione mutatis, firmum femper ftat acnbsp;[eruiutttaltari,uiuantdealtari:quimttti]^‘‘nbsp;ho,uiuant de cuangelio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

5* Omnemorticinum,amp;capt‘”^(^(df*’ de auibus ÔC de pecoribus, nonnbsp;facerdotes,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Hoc unum eft ex quatuor Ulis ftianis decreuit conciliumHiero/ôlyti!it‘‘''‘ii-^fiiiil^'inbsp;mota controuerfia de obfieruatione legi^-^^^nbsp;effe, ut no uiuant mimftri dei ex rapto^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.‘.iifC*

prehendit Ezechiel 'mftitutum Chrift‘‘‘ quaceu capita cr loculos colligei'eq‘^Yr'j^t!ii''Lnbsp;tunque de rationeuiuendimagiftti^ lid

'*1

j

»•

moia çwuruHcrfta ac upjcruauwn- »'-ô’ cfr jj, efie, ut no uiuant mimftri dei ex rapto, fCnbsp;fione pauperwm, tion[anguine aefiudorfnbsp;nocentiuminteritu.Atqfiftispaucis''^^'^

--- - czM hflim

capita er loculos colligera (Unque de rationeuiuendimagiftri^nbsp;cris uoluminibus pra:[cribuntur,qi^°nbsp;dem modum excreficeret, O' hie fifSf*‘‘^nbsp;fiterit.



-ocr page 435-

EZECHIEL» fCAPVT XLV.nbsp;^^jVm^coepentis terra diuidcrenbsp;fortito, fcparate primitias dnonbsp;faodificatude terra logitudincnbsp;®®^uigintiquinq;millia,amp;latitudtnbsp;ne decern milliatfandificatûcrit in omninbsp;terminoeius per circumitum*

1 Eritex hocadfanâificatû quingéta,pcr quingêta, quadrifariä per circumitumîSCnbsp;quinquaginta cubitis in fuburbana einsnbsp;pftgyrum»

? Etamenfura ifta mcnfurabis longitudi netnuigintiquinqjmilliû, ôC latitudinemnbsp;decern millium, 6c in ipfo crit templu,fannbsp;âumfanâorum*

  • 4 Sandificatu m de terra crit facerdotibusnbsp;«niniftris fanduarii,qui acceduntad mininbsp;ftetiû domini : ôC crit cis locus in domos,nbsp;^in fanduarium fanditatis*nbsp;•‘îWlt;lcincc{)s terra promijftefortitionê df/critit,«!«nbsp;iihiknbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pertinentibiM adhitc ad tetnpli

'•*' “«o ’•'gotw.Etptine' alia terra diflributio bic confiituitur, ^‘^Jit apud lofue,quemadmodu.nbsp;nbsp;nbsp;nwxatw ccrcnw

”*5«»» ordo introducitttr.Nrtttt longitudo hie ab occa= I“ '” ortu accipitur, latitudo ab aquilone in meridiem:nbsp;tribin ^uam ante, ^ua omnia per pinbsp;^^denunjirari jiliciui polfunt, ([uàmtterbif tra^nbsp;^^^'*^V-totamachmatemplireßituendi:mmedio

Btó quot;l ^*^*^**** portiones hie ae^ualesfunt, adue etiamfMportio.Porrô loe,^nbsp;j'oiiT-“’

uigintiquin^ millium btteribns extentu,(iuintam duntaxatnbsp;î^trdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turba eoncedit, duplum Leuittf ZT

foMc f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latitudinK,in quorum

nimirum tgt;=nnd I*“.’quot;”®quot;''“**’domiMiMgrrfnbsp;‘iotitJnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idM terra dKnUxtttprfrtia

quares ut faltem cortex wer= Hitclnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diffieultatii, niKltó pliti aute

N* ^cMf'^^^^^^ßutcntia pcrcipiatur.Terramffracl **’f'*% quot;Üiijf c (luatuor plagis eertis cirettnferibit ter=nbsp;Abo^^‘‘^''^‘tioabaquilone,Damafco,Hemath (jc.

^°^tradidionis Cades ufyue ad mare Co?’ ‘‘d Hemath Unea maris mediterranbsp;‘’’(’¦itdrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quantitate

indagabhnus.Tota iam terra primo di '®'’’Wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quarum ad aquilone prima

çj’'««! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘*’‘rlt;”'fMfepteintribuitm. Demdeaboccafu

efl uigintiqumq; miüiü calamorii latum, ‘’!«se„- firme Germanicoru miUiarium. Cala^nbsp;PedfJ ^]’abet fix cubita. Cubitus fifquipedem:quininbsp;P‘’)r«w redduntfCr paffits mille quartam minbsp;parton. Deinde portio ad auflrumfornbsp;Î ^ibawm continet. Me ditww ^atium aquai^nbsp;lEHESKEEL. 1.07nbsp;dumefl,ut ah occafu or ortu tantufipareturprineipi,nbsp;quolongitudo fit eadem cumlatitudmeuigintiquin^nbsp;millium calamorum. Hoc /flatium depgnatu/m ubi lerunbsp;falemuolunt,fidfalfo:namin tres feäioncsiterumdi’»nbsp;ficrpitur,quaru minima urbi tribuitur,ficut paulo impnbsp;rius oftendetur. Portio principisfe in ortum cz occa^nbsp;fumà fanilificato loco protëdit ad extremes fines ter^nbsp;ra lfrael,quantum portiones tribtfum utrinque. Locusnbsp;dedicatus rebus diumis rurfivm in tres partes diftribui^nbsp;tur,ut latitudo deccm milliuntcalamoru ad aquilonentnbsp;facerdotibus cedat,in quo/fiatio medio iterum feparannbsp;di quingenti calami pro templi pomerio, cr in umbili^nbsp;co illius templum fpatio quinquaginta cubitorum relilt;»nbsp;iio,quod uacet adificijs gt omnibus impedimentisAn»nbsp;de decern millia calamorum Leuitis dantur. PoSlremonbsp;admeridiem dedicati lociquinq;millia calamoru proanbsp;phana multitudini afiignantur. Portiones tribuu quantnbsp;latte fint non exprimitur,fed aflimand^ eruntex comnbsp;prehenfe totius terra: magnitudme,utfeclufisinmeanbsp;dituHio uigintiquinq^ millibus calamorum,reliquuminnbsp;duodecim portiones aqualis latitudinis, ah aquiloneinnbsp;auflrumdiflribuatur. (Figura iAiusdefcriptionis tailsnbsp;inprafentiaccipiaturloco.)

  • 5 nbsp;Vigintiquinqtauté millia longitudinisnbsp;amp; deccm millia latitudinis erunt Leuitisnbsp;qui miniftrant domuûipfi pofTidebuntuinbsp;ginti gazophylacia..

  • 6 nbsp;EtpolTeflionem ciuitatis dabitis quinq;nbsp;millia latitudinis,SClongitudinis uigintLnbsp;quinq; millia,fecundumfcparationefangt;nbsp;^uarii omni domui IfracL

Vigintigazophylacia,ucl quod in confiniofacerdo» Gasopfty turn pofiti tantam habeant templi partem,ut uiginti ganbsp;zophylacia exterioris atrij fita fint in ipforum forte,nbsp;ucl quod probabilius efi quod in minifterio tëpli uigintinbsp;gazophylacia pertineant ad ipforu curam. Porro uideanbsp;tur hie à propheta doceri obferuandam effe in ecclcfimnbsp;ifonomiam cr eequabilitatë, atque deliniari flatus optinbsp;mus politite facrte,ut nec infiriores negent débita maionbsp;ribus,nec maiores nimiu degrauent plebem, necfl fuumnbsp;ojficitvm negligat,fed interfubditos etiam uiolentiantnbsp;coerceant,atque iuflam pacem tucantur.Supra diduntnbsp;eflminidrosfubleuandosex populi liberalitate, quodnbsp;animo redo fadtim oportet, fi modo uolent uiriboninbsp;efle, atque benedidionis diuina; fieri participes.

  • 7 nbsp;Principi quoq; hinc amp; inde,in feparationbsp;ncm fanduarii, ôC in poffeffione ciuitatis,nbsp;contra faciem feparationis fanduarij, SCnbsp;contra faciem poifeifionis urbis: à laterenbsp;maris ufque ad marc, 8C à latere orientisnbsp;ufque ad orientétlongitudinéautéiuxtanbsp;unamquanqj partem à termino occidentnbsp;tali ufq; ad terminum orientalem*

  • 8 nbsp;De terra crit ei poffeffio inlfracltScnonnbsp;dcpopulabutur ultra principes populumnbsp;mcuîîcdterra dabunt domui Ifraclfecunnbsp;dum trib us eor urn.

mmm


-ocr page 436-
  • 9 nbsp;^Haec didt dominus deus, Suffi cia tuonbsp;bis principes Ifracl i iniquitaté ÔC rapinasnbsp;intermittite, amp; judicium ôCiuftitiam faci-tCjfeparatc confinia ueftra à populo mco,nbsp;ait dominus deus»

totM*'*’’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aßignatur er poßeßio trbt

’ buitur,quacotétufuiitat,nec)naioribuitequotrilgt;utift ueiîigalibui,decimi$,cxa{lionibut,cr fi quifunt aRj tinbsp;tuk iuris principalis, populu degrauet, no Ledat ipforHnbsp;famä,capita,ßrtUMS,tio deijeiatpo/fißionibtif prxternbsp;fas er ius,ut olim fecit Achab. Q«»» ipfo! ejfi deberenbsp;docet adminiftros xqtatis et iuflitix, er fuu cuiq^ internbsp;eines iüius amplißimx et fatidißimx urbis diSbribuere,

  • 10 Statera iufta, amp; ephi iuftum,amp; batus iu*nbsp;ftüserituobis.

  • 11 nbsp;Ephiamp;batusæqualia,amp; uniüsmêfuraenbsp;erfix : ut capiat décima parte cori batus,ôCnbsp;decimam partêcori ephixiuxta rnenfuramnbsp;coricrit æqua libratio eorum*

11 Siclus autéuiginti obolos habet, Porto uiginti ficli,ôlt; uigintiquinqj fidi,8C quin^nbsp;decim ficlitmnam faciuntuobis,

13; Hae funt primitiæ quas tolletis : fextam partem ephi decoro frumenti, SC fextamnbsp;partem ephi decoro hordei»

gt;4 Menfura quoqueolei,batusolci,décima pars cori eff:amp; decem bâti corum faciunt;nbsp;quia decem bâti implent corum»

lî Etarietem unum degregeducentorum dehisquæ nutriunt Ifrael in facnhciû,amp;nbsp;în holocauftum,âCin paciheatad expiantnbsp;dum pro eis,ait dominus deus»

Diligenter prxcipitur,ut rations habeant pondermn er nwnfurarum, in quibus tran/igunturhominucomgt;‘nbsp;mercia prxcipuè, in illisq- /ùnt maximx fraudes er in^nbsp;iuftitix. Proinde iubêtur ad reüum medum cunâa redinbsp;gere.lAenfuras iüas breniter bis twftris nocabulis défi«nbsp;Vibeiius de gnabo, nam deo uitam concedente, propriu/m libcllumnbsp;*mâiH».*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;componam:e/lenim earesobfcura,cxteru ualde

neceffaria dittinis feripturis mteüigendis. Et fatis Mi* cat nel iße loctK,quantMn con firant diuinis feripturisnbsp;ornnes artes buman£,Geometria,Arithmetica,Arcbi*nbsp;teäura,ponderMn er menfurarum cognitio z^c.Ephanbsp;Cr bathtvm ait xquandu effe, ut fit liquidx ffeciei mennbsp;fura eadem ,er utraq; menfura fit decima pars Homer,nbsp;qu£ ualct triginta quadratalia nofira,igt;ttfi'i0 ßer teil.nbsp;Vtbathus babeat triaquartalia,ita er ephaSidus ua*nbsp;let quatuor dracbmis,id efi,floreno dimidio. Mna iußanbsp;habetfexaginta ficlos,ualens trigmtaflorenis. Earn di*nbsp;uidit in partes tris : quafi diccret,Qiiu uos babeatis trinbsp;plicetn libram, in qua re tnultx latent fallacilt;e,ut cma*nbsp;tur pro libra, er deinde lis nwueatur ob librx diuerfitanbsp;tem.Hxc omnia iungiteut expleatur iußa libra, Corumnbsp;habet proportionè ad homer, qua efifex ad deeë. l^amnbsp;qui de homer confirt fextam bathi, aut de coro decimànbsp;bathi^tantundemoffirt. Cxterum poßquammagißra,’nbsp;tibus fecularibus offidwn fittm ofiendit ab exetnph

principis ecclcfia : nunc facerdotibus ethiH flatuit ad coërcendacupiditatem. Qjiumnbsp;ecclefia Chri^us fit, iuxta tropologiam ndnbsp;deflexitadmagiflratus erudierulos, jji,nbsp;fius excmplum eff omniu priuatoru ernbsp;tarnfeculariit rerwm quàmßgt;iritualiH,ltlifnbsp;ne pudeat neu pigeât religioniscuramgerere,l'rnbsp;ipforum pojfcßio loco fartdificato conittn^^nbsp;Chrifius nö tarn rexquàmfummusficerdosnbsp;Ante fandtficatwm locum utrinque fdanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

feßio docet eltm pro fiatu ecclefiafiico debere omnes facultatesfuas. Sacerdotibusnbsp;Utmodum teneantin percipieiida Uberalita^r^^^tnbsp;Sexagefimas aridx crliquentismaterilt;ep'’lJ'‘''^ j(tnbsp;pere,cr ducentefinwm caputgregis,nbsp;becula non grauatur, Hlt;ec licetfidurorumi’f^^^r^ginbsp;frudibus ffiritualibus figure fint,erdinerfcfp''‘’Pji^nbsp;uirtutum poßint fignificare, admonentnbsp;tis etia. Opus eff omiiino, ut ecclefienbsp;tur ex populi tnunificentia, er benenbsp;4 maioribus inflitutu cß,ut dccime refirretftnrtnbsp;rium ecclefiaüicUm, qua penfitationenbsp;imö cxigua ea:,fi populi ludaici tributafacr^t^^^ij,nbsp;mtts,autgetuium cofuetudines,que quints fjHnbsp;debant, plereq; uero decumas Herculinbsp;adiedü eff à pifs bominibus munifice, utnbsp;poffeßiones iuflo contraéhi, er confidifnbsp;iflis:queiure Ciuili citra fitrti crimennbsp;funt,er precepto domini,ut uerbu nofirnntPi'iciltnbsp;non non.iüis commode fufientari poffuntnbsp;fie,crpauperum Mpia fHbleuari,firit‘'‘l'n^^ßiI(,nbsp;incumbentibus in hoc magifiratibus etiaittfrquot;' ^jiinbsp;Sacerdotesucro moderatos fcgerant,nbsp;Pauli,Si habcamus uiélum er ueflitUW,bhr,Jir,nbsp;tëti.Vltraidfiforsfirat, utexigaturaliqi‘id‘^Pj^ßt,nbsp;uclutfubfidiu in paupercs, aut in aliumnbsp;mediocritas eütenenda erequit/ts,nealh'^‘!nbsp;alius Migcat. Hecregula mit.imeferuata^'fi^^Cinbsp;clefia^licos ncmi'ne,quum Papa, Epifcopi,^Pnbsp;nonicorum er Nonnarum collegia rapueridgt;nbsp;ëktbantad ufum ecclcfiaßicoru prefidu^PMü^nbsp;turbe, quibus non uacat, nec licet fuisnbsp;parare. Id uero cum turpißiwe prodigereld,’^^nbsp;beculam deuoluta eß, ut nihilominusnbsp;alerct,er excogitatefunt uarieteebneadd^anbsp;populum, uel potius arrodendum,nbsp;tionum er Mulgentiarum nundintUioties,t^nbsp;cefimi,feptimi,anniuerfarif,noualia,confif^^nbsp;quis enumeret omnes ß/ecies exadliotitn»-grauißime peccant, ergrauioribusfintd‘ênbsp;quàm Ananias atque Saphira, Ailorunbsp;dem in fuisfacultatibus adhibentes contra enbsp;fubita morte tum funt extinäi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fin'll

Omnis populus terrae tcnebitu''r tiishisprincipi in Ifracl»

17 Etfupcrprincipem eruntbolo«^quot; facrificium, öC libamina in


-ocr page 437-

’EÏÈCIÏÏÊÏ'

^^folênitaübus dom’Htael ‘‘P g^pj Pf^aioCacrificium.óCholocauftu^Pnbsp;^'^«'»adexpianduw P’^o (bonti««^“*nbsp;. ’Vniuerfi« populiM otjlriflw Lcud^in«?'’*”’

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L,,y.coröoriï, CT

’'^»opts.Ppirnfwm, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrijlo commf »

'«quot;«îtwàdominodccepw

J'«i’«ntKr:ipffprcffsC7. X«pt«ti f;rt«neo^ferauc-protot.etum^nbsp;'ßwlUtionibiMwptiKpfr«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poipmiW

«proc«re„t„rperCbriPum.quogr^.^ »««n wnpretmpro

^MiflnplMndd.ut «npêdlt;iwi« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbn'Pi

argent» peci* SE^;iî'lt;clfxmateri.,qu4docofereb4t«r^gt;-««’

rfuno:iteerlt;.ttbn«pblt;t,crthr«m^.^ ; .^„a^poH« Klt;ancr4nt(tlUproignordnttlt;lt;,«“ P i,p,,fficior»0'‘*

5«05princepsordinabit4dtdortedtempos , o/smod» ‘bicrnouiluiiij etbMiwfmodGpdcojiit»^?nbsp;PopMÎi, O- pro ttcritatf lt;ttq; cognitio«« det 4nbsp;l’mcßxirgendit.lßi« autcm ocpwbiW''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De.

tUftcoucrtit Hi utiliMte«’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r rr T4

‘'kt,''''= fcrtbutKur nuté dtue jtrilt;e pri«ciplt;‘î^^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ eo^rueW

'»ernacttlorum, ritw nonnibii uari^ntc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempi®

dinc.Qïwm ergoI«dlt;et non neger«, lt;id «duentMMej$u tftdojfercnd^t, cog^quot;««''nbsp;«!0«i4« Wofaic« elîc mMt«baeJ,nec iM Pgt;'æquot;P^ r -r^nbsp;«tperpet«ô feru^renturjed mlt;»gw)ÿi- 'f“““ee,nbsp;^ijudicandi«, EoiwufMinrcÂKinpî’“^“*' ‘ -(inbsp;'ler,..Et MofenrÄt cuUum, qui tempor^nbsp;‘'mgt;fKHt ernbsp;nbsp;nbsp;f,ro(gt;betarü,diff^‘^

«'«tHin Cbrißi culti« di«i»i« pi ÏnSdUnsdeusJ«

'inamenfts fumes uitulutn de arme ,. »tracuhtum : 8lt; expiabis fancfuanutïunbsp;EttoUet facerdos de/angumequodejnbsp;Pïopeccatot 8lt;po'a«‘^'quot;P° ai»nbsp;^inquatuoranguliscrepidmisCnbsp;ris,amp; in poftibus poriæ atrb mtnbsp;Et fie faciès in fegtiraa raenfis pt

lEMESKEEt. Io8 quoqj qui ignorauit, SiC errore deceptusnbsp;cft, ôCexpiabitis pro domo.

In primo menfe, quartadecima dicmen» fis ent uobis pafehæ folennitas: feptem dienbsp;bus azyma comedetun

Etfadetprincepsindieillaprofcamp;pro uniuerfo populo terr j uitulö pro peccato.

Erin feptem dierü ioknnitatcfacietho-locauftum domino feptem uitulos,8c fep« tem arietes immaculatos quotidic feptemnbsp;diebus: amp;propeccato hircum caprarumnbsp;quotidie.

xq. Et facrificiü cphi per uitulö, amp;ephi per arietem facietîôlt;olei hin per figula cphi.

lam jirite pafchales quomodo perage/idie fint oflett' Bafchak» dit, quibiu adduntur pracidanete er fitedd-tneit obU“nbsp;tioncs,qult;e in lege Mofa w contineritur: utfignificetur gend».nbsp;quimprolixeatlt;^ largepeccatam mundifaluatorno^nbsp;fier expiauerit, otniiibm multo uberim peraäis, ^àntnbsp;^igt;fi^fi^‘tgt;'‘^ er patru porten ta umbratilia prlt;£nuntiaanbsp;uerint.Septem diet primi menfisfunt prtecidanete firitenbsp;pafehatii ante^uam agnitt immoletur,tollent peccatutttnbsp;tnundi, quibuf fanilificatur ecclcfia domut,ut nemo relt;*nbsp;linquatur in ea dcliilo aUigatw. Ciuptquot cnim Chri*nbsp;Jlumfitfiipiut, eiuifiinguinefandifieantur, uteisnuHtnbsp;fit damnatio.Superliminare ianuie aßiergitur fanguine^nbsp;quum ingrejfiu quoqi cr initiatio i» ecclefiam Chrifiinbsp;facratißima eft per baptifmifacramentum, Crepidinetnbsp;quatuor altaris affierfionc fanguinis confecrantur, quonbsp;indicatur omnem creatura ex qult;duor elementis meritonbsp;Chrifii fandificari.E(t{ ßriiu pracidaneoiinfeptenarionbsp;co/ifientes poffumUi inteHigere totu iHud tempiftnbsp;faluator 'm carne humanadegitfuper terrât antequatitnbsp;moreretur^ Et ualde puerilet atq; flultte quafiipnet[unt Quxitione»nbsp;theologoru, Vtruuna gutta fanguinit Chrifii potuifiet Sehouß*««nbsp;abluerc peccata mundi, er utrum uoluntat moriendinbsp;fine opere fitficcifietprogenernhumaniredemptione,nbsp;C^uif Christ cognitionè adeptut dubitet,fingultUiftMnbsp;partes operunt fialuatoris, quid deferto folio gloritc futenbsp;in terras defeendit faäus obedient patri,quod circunci»nbsp;fus eA,faólusq;fublegem,ut qui fub lege eratttredimetnbsp;ret,qu6d tanta pertulit annh triginta, quödfe humilia*nbsp;uit fub crucis patibulum,tanti e/fe meriti coräpatre,utnbsp;mundi peccata plenißime redemiffentf Sed uoluit nobisnbsp;teflatißimamfacere fuam erga not bonitatem, ut more*nbsp;retur. Decimoquarto drin die menfis, ut typus agni pt*nbsp;fchaUspr^ßgnauitet hiftoria Euangelqfaäüteftatur^nbsp;princeps Chriftus obtuht feipfum pro fe et pro omni ponbsp;pulo terrte.-non quod ipfe peccatum ficerit, utfupra mnbsp;altaris dedicatione didü eflplenius, uerum Chrifiusfi*nbsp;lilts dei per omnia aqualis patri, carné induit humana,nbsp;quie peccato et pcenis fuit eatenus obnoxia,quôd noftrienbsp;cauf£ conforté feficit. y t ergo adfumptam carnent igt;fnbsp;cœlos reducerct,oportuit caufam tollere,nempe peccat*nbsp;tum totius mundi, propter quod iatiua coeleftis atrijnbsp;fiterat mortalibus prieclufà. Et hicc ualde confirmant ConfcUiunbsp;nqfiras mentet, chrißum fumulatißime ’quot;cpfndjjQre

mmm

-ocr page 438-

EZECHIEL.

nwte fttâ noRra omnia fcelera, crgenui humantun patri reconciliajfe. Poflea comeduntur azym^,placennbsp;tue fynceritatii CJ- ueritatu, de ^uibus loquitur Pauluinbsp;Rom.î.Subduntur cr fuccidanetehoftite,quieprincepsnbsp;confiât ex oblationibui populi fideln.

3-5 Septimo menfe,quintadcdma diemêfis infolcnnitate facietfîcut fupra didafuntnbsp;pcrfeptêdicsîtam propcccato, quàmpronbsp;holocauftOjSc in facnficio,Slt; in oleo.

îon^cffi“ Menfefeptimo dies propitiations er tabernaculoru oitM. fiftum eodem rituperagendum oftenditurper omnianbsp;quofiriapafihales celebratafitnt. idfolennepopuluinbsp;fidelit peragit,fîpeccatorù panitentiâ ueramgerat,nbsp;Crlruéîus dignes poenitewia proférât, nonreffiieiensnbsp;Aegyptum,fed extra mundum cr illiui inquitiamennbsp;ta,degens fub tugurqs temporarijs, femper mentor nonnbsp;habere nos hic locum manentë, fed tendere ad promif-fam terram,ad patriacaeleflem, i» qua aternam federnnbsp;demum figamus. Ciborum facrificium er olei condi*nbsp;ttuntum nonfine fignificatioiu facramenti funt, quantnbsp;fit /ùjiicari iam licet inftrius indicabo,

lt;^f C A P y T XLVI.

Aec dicitdominus deus,Porta atri} interioris, quæ refpicit adnbsp;orientem,eritdaufa fexdiebusnbsp;in quibus opus fît;die autemnbsp;fabbathi aperietur,dC in diecalendarumnbsp;aperietur.

a Et intrabitprinceps peruiam ueftibuli portae déforis, amp; ftabitin limincportætôinbsp;facient facerdotes holocauflü eius,amp; pagt;'nbsp;cifica eius î 8C adorabit iuxta limen portae,nbsp;amp; egredieturtporta autem non claudeturnbsp;ufqueaduefperam.

5 Etadorabit populus terræadoftiSpor^ tæ illius in fabbathis ôC in calendis coramnbsp;domino.

De rebu« nbsp;nbsp;Splendide ac copiofe de rebui ecclefiaatque Christ

*' loquitur Ezechiel,qucmadntodum prophétie omnes de his temporibuf praemuerunt, CT won folumßrmäffii’snbsp;ritualis domus tedificiumq; defcribtt,uerumetiam Hieanbsp;rarchiam regni crfacerdotif Chri^iani depmgit,oflennbsp;densfèrioi populi noui cr facrificia,tum qua princepsnbsp;pro fe ac populo facit,tum qua populus conftrens fiusnbsp;dus charifinatum pro fuo principe, uel ad ipfum qui dinbsp;ffienfat ad beneplacitum dei ,ordinatq; ad utilitaté ec*nbsp;défia catholica.Pors iftius négatif pracedentifedionenbsp;tradita eft, pars ißo explicatur capite. Porta ilia efi denbsp;qua fupra, per quam ingre/fiis efl ad cognitionè dei et“nbsp;sterna beatitudinii porticipatum 'm deo:qua foli prinnbsp;dpi honorisgratia patet,itlius^ priuilcgiu efi:,pro ar^nbsp;bitrio fuo per iUam iter habere, Caterum populo terranbsp;hoc etiam obuenit ex prarogatiuapr'mcipis, ut diebusnbsp;fabbathi ac nouilunifperoftium 'm/fedare poßit, ernbsp;corâdonùno orare. NUtte enim ex parte cognofeimut.nbsp;Sabbathum neque reuelata fade dominant contemplamur.Sabba»nbsp;chriftianû. thumeflchriflianu,dii àterrenifcrcon-uptibilibut

lEHESKEEL.

operibiis mundi firiantes, diuma duntaxat opeti mui:tiouilunium uerô,quâdo ex tenebrii l»nbsp;Uo dei produdi, ambulamus ut decct filios lucif,onbsp;bus tenebrarum operibiu reiedis. Patet autemu}^^nbsp;ue/fieram uel ufquead confummationemfect‘li''lnbsp;'mgreffo /fiofo cum omnibus copifs claudetur iattua,nbsp;'mterius coram omnia contemplabimur.

® ^In die autem calendarum uiculun’ armento immaculatû î 8C fexnbsp;tesimmaculatierunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Die fabbathi offert holocauflu corporis, opera pia crfidei, quibus additis epha adnbsp;uefcendumagno 'mtelligamus,ficutdicitnbsp;manducaueritis carnem filij hom'mis. Ita ctii»*nbsp;frudus holocaufii percipitur,fifide fumatur,nbsp;tem fex, modus mola non definitur, ututiuffl^^^^nbsp;fua uirili domino feruiat. Additur er oleumnbsp;dia atque bonorum operum, ut luceaittnbsp;tes 'm manibus nojkis.ln Nouilunio additurnbsp;utaudtusfit facrificitim quando ambulanui^nbsp;^KdwdttJMpitiw 4 nofirisoperibusdefifiif^‘nbsp;thifmumdominiobferuantescrc.

ueftibuh portæ ingrcdiatur, amp; p^i^ dem uiam exeat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.

Princeps nunquam difeedit in eadem Unea itérât fuum acceffum atqinbsp;ftraucro diuinacognitionis autfruitiontsnbsp;perceptio efi adhuc lranfttoria,nec diunbsp;contcmplationibuscoeleflisnMnmis,fidrmgt;^^r^^fianbsp;mus abrepti cogitationibus htmtanis, utnbsp;diu'mi fit,quantu nos fol deus iUufiretthaudß^^^^nbsp;lunafuumlwnen à folisobtutuaccipit,K^“‘nbsp;cccUpticam cfldeflexwtn^l^kndornbsp;nuitur. (Xum prophetia dicitur euacuada.f‘lt;-°nbsp;De Cbriflo autëfcribitur:Prouidebaiiidoi»‘''‘^nbsp;ffieéîumeofemper,Ad.j.pfal.11.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -ofl/

Ç Et cum intrabit populus terr«J' fpedudominiin folennitatib“®'^ jo/nbsp;gredietur per portam Aquilo®*® “ jjj.nbsp;ret, egrediatur per uiam ports -of/nbsp;naetporroqui ingreditur per pofi^nbsp;tae meridianæ, egrediatur pernbsp;aquilonis t non reuertetur Jo®*nbsp;tæ per quam ingreflus eft, fed e enbsp;illius egredietur.

10 Princeps auté in medio eoru®*

“(i

-ocr page 439-

EZECHIEL.

Pediêtibus ingrcdictur ; 8C cum cgrcdien „ “^“«fgrcdictur.

eritfacrificiu uitulujfic ephi per arietêîin agntsnbsp;ei«/fäcrificiu, ficut inueneritmanusnbsp;swoki hin,per fingula ephi.nbsp;couerfatioprincipK Chriüi cîi populofuonbsp;‘iccidat fcu aduerfum feunbsp;uobifcu u/que ttd connbsp;Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duo uel tmfiterint contres

in medio ueflrum.

1 '«tttti auté fecerif princeps fpontancu ïpefpacifica uolütaria dnoînbsp;«farcfpickad orienté,nbsp;fuum,8C pacifica fua,nbsp;*Ur 1 n die fabbathi î ôC egredic-batljjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oßium patet prutcipi diebia fab

i^iti^%^^*’^’bf^dcüäadconceptiuttlacra.Ni(nc H,tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*‘‘te{,quo paih uota fufcipMt er perfol^s

H^outs t °gt;f*'’^‘tutem uotum ipßuf ßres patent ^^entnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intclligere eum pecca

*’*1

in fluoré diuma: maiefia« ne^öad ChriHS «cnif,nbsp;'“ttoxeS ”^rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uocunt]; tempore pec

fgt;gt;»iie^'^‘^*S^‘tpoenitentiä,ßatimfufcipitur.Ad Wroo*^“quot;*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pgt;'‘n‘:ipii patent ßres. Omnia etiS

f^‘ncipu^'^'^»o»tine Chri^i, accipiemus. Poft ^^‘^'^dutur ualult;e,quod nentoßt prlt;enbsp;' ^t annbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;palatia reßret.

fäciM L fiwfdem anni,immaculaium.

ÏEHESKEEL. I09 mino Iegitimum,iuge atque perpetuum,

15 Facictagnû ôC facrificiû,SColcû cata ma* ne manetholocauftum fempiternum,

Cum^ têpui eß nos de fomno furgere^ penitus^ ope caro ab« rrf noilit er carnis abnegare, ac indui opera diei, tum ntgma^.nbsp;quia tëpora Chr^ unus diesfunt falutis, tépus^ actenbsp;ptabile.m cuiut aurora ipfe Chrif^fol iußitiie oritur^nbsp;nee iam mane er uelßera,dißiriti ßilicet populi ludainbsp;ci er Gcntilif, quin utriq^ fe 'm tempore ftcris oblatioanbsp;nibuidoimno recoedient per filij mérita, ne occaßts tonbsp;tiuf mudi eos deprehedat. Reär quoq^ dif :'tmui,ante^nbsp;aliquid terreni adorianwr operif, remdiumaperagennbsp;dam effe,regnwmqi dei pfnnibn quierendum.

I ^Hxc dicit dominus deus, Si dederii princeps donum alicuide filfis fuisthxrcnbsp;ditas eius filioru fuorum erit, pofltdebûcnbsp;earn hæreditaric.

17 Si auté dederit legatS de hxreditate fua uni feruorû fuorû î erit illius ufq; ad annunbsp;remifïionis,amp;rcuerteturadprincipé:hx*nbsp;rediras autem eius filqs eius erit.

Haâenus de ajßcio principis diffèruit,quatemtspers tinuit ad facerdotq er regni adminißratione. Nunc denbsp;liberaUtate atc^ donatiuK principis loquitur. No enim Llbwadta»nbsp;folum oportet principe fitngifuomuncre ßmpliciter,nbsp;fed conuenit etiäeße munificu, ut homines ad res prit»nbsp;daros incitentur,dum honor er pramia funt propoßtanbsp;Hirtwti. Princeps igitw ChriSlus in immenfum liberalisnbsp;oftcditur,citra tn iniuriacuiuslibctfnecimitas Ctefare^nbsp;dui ab alijs rapiebat, quod alqs donaret, ut exempltimnbsp;interim pr^ebeatur principibus largiendi, qui ctim delenbsp;éluer citramiußitiaconßrantfua beneficia.Chriüittnbsp;afeendens in altMn,dona dedit hominibult;,quie recêfennbsp;turà Paulo i.Cor.it.erEphef.4.Sedaliaconditionenbsp;fends, alia lege ßliß confèrt : his lt;eterna poß’eßio,illisnbsp;teinporariaadeoq; breuis temporis ufusfruâusconccnbsp;ditur.lnterdum omnes homines mregtu ChriRifertttnbsp;dicuntur,ut 'tn parabola,qua 'mtrodudtur rex abiturusnbsp;peregre,conßrcnsferuis cumdis talenta,quibus fanesnbsp;rentur,lAatth. is- Item, Non eft feruus maior dominonbsp;fuo. Et, Cüßceritis omnia,dicite,hoc eii,fentite ttpudnbsp;uofmetipfos, feruifuntus inutiles, interdum populus ecnbsp;cleßie 'm feruos er amicos aut filios dißribuitur, ut to«nbsp;lt;in.iy.Voj amicimei eÜis,erc.er tf- Filiolt ere. Cbrinbsp;flus de fuo cofirt omnia:illis qui uero corde atque per»nbsp;ßdoei adhterent,funtqi deßinatiaduitamicternam,nbsp;prteßantiora conßrt, utapoßolis, ut Mariit Mdgdale«nbsp;n£,qute praßantiorem pttrtem elegerat,quie non d «/c«nbsp;ratur ab ea.Serui funt qui uel aperte mali lünt,uel pie»nbsp;tatem ßmulant, quibus bona temporaria conßruntur,nbsp;opes, ualetudo, honores ere. Item prophetia,fanationbsp;quoque er Ungute, fed ad tempus omnia i^a conceduttnbsp;tur. Lingua enim eeßabut, er prophetia euacuabitur.

Hlt;ec ufurpant malegrati homines ut diutißime,ufq; ad annum deror aut Iubilei,quàdo noult;e tabullt;efcribiitur, 14 eft it«nbsp;er ad poßeßores alios tranfeunt bona. iUud e^ tempusnbsp;mortis, uel quandocun^ dominus repetit fuumfÇr ttî^

ks nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quotidic dominoîfem-

’’’«Df ^“S^ßerifidu, t^uod offèrebatur quotidie poßitmui aliud intelligerenbsp;Criu f ”’''^“’’1 anniculü. Christa enim heri er hodie

Æ ^'^‘‘‘’^^'noria paßiond recens eß,cr ‘^''“^Ucnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paßionii hodie, quàm erat quum iti

^‘’¦(0 offertur autê er n populo in tny’‘ ebrifto affixi funt, iütvm patri proonbsp;'*^^‘10)1ipßfgfßit,utintuens innbsp;ßt atqueplacatus. Haonbsp;tocçj ^‘‘‘‘ßiniagratioß erimt{t,cracceptißnni ora^^nbsp;Et fcoc notandu,quod ßcut Chrisnbsp;’^“»los immolatur, qui femel feipfu/m obtulit:nbsp;^hJ‘‘^ ‘^f‘‘^^‘‘ntèto patri oßirimut, er obtendisnbsp;H(' »oßrK,nimirum ßgt;iritualiter es- infinbsp;p»io^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manducatione portendit, er

° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lucerme, «t proßßioni nofirlt;e adiun

'quot;Ifft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ipi^ndorem, décorantes patrent

®efçj'î}®^^3crificiu fijper co cata matiema Ifjl, L^^P’nem ephiî8lt; deoleo tertiä par^nbsp;mifccaiur fimilac î facrificiû do

-ocr page 440-

EZECHIEL.

conßrt. TdliijiiitSimon,AÜ.8.cuidicitlir, KocHtibi fors et hxreditds 'm fcrmone iflotcrdiues lUe cfgt;ulo,quinbsp;audit, Acccpifli bona tua in terris, hie uerö Lazarusnbsp;mala. Et in famma.Filij e^ui ex deo nati fuitt hicredita-bunt uitant æternâ: feru^qui uel metu officiü fuum fa^nbsp;ciuitt,Uel omnino negligunt, etia ßß-uantur ad tempusnbsp;munertbus dei, lt;^uißnit folcmfuum oriri fuper bonosnbsp;prauos,efl tarnen iÜe ufusfruüus temporarius, tannbsp;demiOis adßrens niagnam damnationem. Ethic fcnfusnbsp;jnelior efl,lt;juàm fi de utroq; mtcrpretemur populo,utnbsp;ludlt;eifintferui,Ethnicoru populusfihj regni.

Vnae^hicreditas naturalis,filij dei, quam commua nicat cum Ulis, qui adhieferint ut membra Mtius corponbsp;rts uni capiti,

ccce, atriolü erat in angulo atrii,atriola fingula per angulos atri].

InquatuoranguIisatrnatria(contw«ÄitKd fuliginofa) difpofica: quadragintaCcubitorum)nbsp;per longü,amp; triginta per latum:menfurænbsp;unius quatuor erant.

Et paries per circumitumambiens qua^ tuor atria : 8C culinac fabricatæ erät fubternbsp;porticus per gyrum.

i4 JirEtdixitadme,Hæceftdomusculina^ rum in qua coquent miniftri domus do^nbsp;mini uidinias populi.

«rdots amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;culma facerdotum,alilt;e populi. Elt;e funt offi=*

populi. nbsp;nbsp;nbsp;riiilt;e temperandi facrißda, ut fiameduliaidonea.Sa=

cerdotum unus locus 'eB: ad latus aquilonaregazophy laciorum eollateraliu ad tcmplum ipfum in oeddente,nbsp;tiimirum quöd excoqui adhuc altquid terreni debeat:nbsp;ficut er ofßdntemadandi ad aquilonemfunt 'matrionbsp;extcriori,quit plaga mZdi duritiem portëdit. Prietereanbsp;inortumaiorlux Grperfe£liodi,qu'tm in occafu,utnbsp;excoda demum proferätur 'm cojfeéîu domini. Populinbsp;culi/i.t funt 'm quatuor angulis atrij exterioris, longtenbsp;nonaginta cubitis,latte triginta. Anguli fymbolum funtnbsp;tmionis per Chriftii lapidem angularem,ut qua populonbsp;prappnutur uefcëda 'm primis cognitione angularis lanbsp;pidis Chridi, CT amoris ßaterni copula ßnt adapta ta.nbsp;Temperatur etiaconiundionc utriufq; tefiatnëti,qui^nbsp;bi« unius Cbriflj negotid continenturt

Ï E H E S K E E L. . CAPVT XLVrI.

Tconuertit mead portamao^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la**^A*^ z4aAmt(C üFlCn^

________li tem: facies enim doiuus^if^ bat)ad orientem î aquæ autem defeende-'nbsp;bätdefubtus à latere rempli dextro amt'nbsp;ridiealtaris.

i Eteduxitme peruiamportaeaquilo”'®» Sf eonuertitmead uiä foras adnbsp;riorcm,uiä quæ refpiciebat ad oritof^ •nbsp;ecceaquæ redundantes à latere

Poß defcriptionë templi ztr eius /£ƒ«ƒ(jr de fando fandorum egrediës defcribit, mnbsp;pulcher ordo,et di/pëftionis diu'ma feries,igt;i (‘gt;Jnbsp;eccleßa,falutarcs aqua mde dcriuëturatiiu^'*^nbsp;Dehisaquisloël.j.Zach. ij.crApoc.nbsp;omnia de duitate lerufalë author iflius hbrinbsp;Ezechiele fumpfiffe atq; ad ecclcßäaptaße-^'^'quot;^^i^nbsp;tur aût gratia er remtßio peccatoru,nbsp;flum 'm ecclefia, er deriuatur m homines pernbsp;pradicationë.lfaia s s.Cognitio ipßusf‘di*^^'‘''^ipecnbsp;Et,Oportet 'm nomine ipßus pradicare reffiir^ pjK«nbsp;catoru.Ioan.i.lpfebapttzabitaquaet'l}’‘’'‘^'. ^jt^!nbsp;lus plurimus efi in oßendenda peccatoru ,nbsp;fandificatione per Chrißü, quum no ßtalind'’^^ß,rpf-‘^nbsp;quo oporteatnos faluosfieri.Huius lauacri^^’^j^^^nbsp;bolum duntaxat efi facrum baptifma eccleß^’'quot;.^^nbsp;interioris hominis Chridit adminifirarenbsp;ficut clemento aißta corpus abluitur. Cateriquot;’'^nbsp;flum'mis 'mcremëta er efiidus etianbsp;tur.Oriutur in fando fandoru,uSi detvm (Tnbsp;nofiru federn habere mdicatÜ efi, ut fcianu‘^ „o/i**nbsp;exire à deo, quod fubmde faluator teßatttf^nbsp;fed patris uerba refirrc. Paulus quoq^ reuthnbsp;poribus prafinitis. Geuergit 'm dexterü,nbsp;doris efi ominis,ut 'mtelligamus dexterädcinbsp;fiuuio,per quam alueus dcriuctur pgt;'ofi’‘’^'jj;iiii'^nbsp;4 Rurfumc]^méfuscftmillc,ettra‘’^^,illCjnbsp;peraqu5ufq;adgenua:ô^méfusj pcS'nbsp;SCtraduxit meperaquam ufq)’“

¦J Etmenfus eft mille, torrent? potui pertranfiretquoniam if^*’ poFnbsp;aquæ profundi torrentis qu*nbsp;tranfuadari.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ

Eiufmodi merementis progreffum ed L primo traderetur in terufalem,dctnde innbsp;circumiacentibus rcgionibus,tandé perme^^nbsp;fines terraru. Poffumus etia difcere,qi*°nbsp;gelij dodr'ma fiter'mus progreßi, taitto ntnbsp;fefe myderia diu'mitatis adpervre-

fubter limen domus ad orifU'

-ocr page 441-

EZECHIEL me conuertiflem.cccc îft ripa tornbsp;'jitiis ligna multa nimis ex utraq; parte»nbsp;me, Aquae iftæ quae egrediunturnbsp;^tumulos fabuli oricntalis,8c dcfcéduntnbsp;plana deferti,intrabunt mare,8c ad manbsp;®'’fibunt,amp; fanabuntur aquae»nbsp;^^^titomnis anima uiuens quæferpit,nbsp;ncnerittorrens, uiuet: ôC. eruntnbsp;g ’¦‘\nmltifatispoftquam uenerint illucnbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;iftæ,amp;fanabunturîamp;uiuent omnia

^’’''^Xfamp;uisEuangelij, ut pulcherrimM uirtutum honeßatis exempta pro^'nbsp;efifeecunditoi ecclefuhominum, lt;Jttinbsp;operitw bonif,inÿreditur cr warenbsp;te(^‘^’^^^’^^^^‘lt;‘lt;ti{^:lt;t(fH‘‘gt;'^tnortuu,amaradulcianbsp;^’'tuauiuifiea, omnibus quamuis labcm ddi=!nbsp;pcctl^ Euangchum publicanos, mérétrices,nbsp;Oceano mudifalutemnbsp;tigt;^nij''-^°’^‘'’^^f^p(^lt;^t*tparepetlattt,obictbi(S^anbsp;fxla ‘''‘^^h»touentcs,Videturfubindicdriexitumnbsp;'Ht« 'finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w Mediterranen ejjè mare uel Perfi

bt (Hfiuefubterraneus meatuf. di t 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“P«r ilia pifcatores,ab En gad-

ficMtio fagenarum pifc'“’^“^Çfpcciescruntpifciûeiusjficutnbsp;’’’’'^‘‘'‘nagni.multitudinis nimiæ»nbsp;^f‘°fi°^tlt;lflt;ibus dicitur,Paciam uos pifclt;tnbsp;fogena uerborum Chrifli uaria generanbsp;contraxerum,Matth.t},lion

•''M« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihil pomoru :fed arbores

prabeant,eosq; uberrimos, ,non uÜa tempefiatc illos iwnbsp;domino confecrantur, Omnianbsp;innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i” ttoîe chriflifaciéda docet Pautus»

’’onf^'^’^’-'’®®‘’*^rius,amp;in paluftribus ’''tift‘î’aia in falinas dabuntur»nbsp;Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;canofaflagna his fluentis fa’^

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admittereßntemfan

infalfuginis flerilitatem uer^ cnim non haurierintnbsp;nec imbuentur ip-’nbsp;'’¦'te ^‘•hel’unt uitale, yt cunqinbsp;habent merit« apud deum,nbsp;diila,faâa ZT conatKî,merdfittu M 'nbsp;ebrißi non rigantur,nbsp;inripiseiusexnbsp;lignum pomiferü.nonnbsp;hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nô dcficictfrudus

aa ’”^8'^^°® méfes afferct primitiua, f ‘ fanûuarioegredienturtnbsp;M iheins in cibum, amp; folia eius

fîcutdies ligni erunt. Mutta f^’’^‘loco fifieuates, eiufdemcum prie^nbsp;l''gt;tcww.om«M,4it,funt wtik, cr extertw

ÎEHESKEEL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lio

iiitie/^ecief,crinterna mentis probitas,/t^atia Chri» fligignatalatq;,

*5 Hæcdicitdominus deus, Hic eft termi* tiusin quo poffidebitis terramin duode*nbsp;cim tribubus Ifraël.quia lofeph duplicetnnbsp;funiculum habet»

gt;4 PofTidebitisautemeam finguli arque ut frater fuus»‘ fuper quâ leuaui manu meam,nbsp;ut daté pa tribus ueÀris.* 8c cadet terra hæcnbsp;uobis in pofTeflionem»

’ Hic eft autem terminus terrae.ad plagaitt feptentrionalem,à mari magno uia Hcihanbsp;lon,uenientibus Sedada,

rgt;iuißo terra' deßgnatportioncs in règne det, et qu^e

Plt;’lßß‘‘^ principe. Q£æfortttio, ut habet magna re ligionis neßra niyßeria, ita inßliciter ab omnibus fersnbsp;me eß traäata,quantum ego diuinare pofßim. Ziegler ßiuiSo Kr*nbsp;rus longitudinem coiißituens centum fexaginta,tatitu’=^ '* *^***'nbsp;dinem jexaginta,fcquitur Ptolomeum er bonamrationbsp;nem. Nfcdißidendum eüuet(ribUs,qHihlt;ecdiligenternbsp;inueßigarutit, atq^ ad poßeros tranßniferunt, quorumnbsp;traditioni hißoriafacra quadrat,omnibusdilgentercolnbsp;latis, ct expei-ientiahodiequo^ Palaflinäadeuntiumnbsp;confentit- ludat ßtigulb tribubus uigintiquinque miVùlnbsp;calamorum latitudinim dt/ßartientes,terramredduntnbsp;ab aquilone ad außru duplo maiorem. Eamq; in ortumnbsp;CT occaß/m extra fuos limites in magnum modum pro«nbsp;tendunt.Praterea in calamorum er paffuum er milia*nbsp;rium rationc ineptißima,fat!s oßendunt, quàm fint idonbsp;nei authores talium rerü. üicrcnymuf CofinographitCnbsp;parum hic memor,etiari: male eoharentemfacitdiuißonbsp;nemßongiii' protendens ttrram in ortum occafum, Gtogrwnbsp;qt:àmßrat G; ographia diwtia er Ethniea,Praterea wnbsp;calamo explic.indo,pari m diligcnseß,trtbuens lUi pal= mznx.nbsp;mumfupra iußum modum. Proindefecutus rationè efgt;nbsp;ficatiorem authoritate,ab ilUs dijfentire audebo, et menbsp;Horainquirerc. Ätquilocus dignißimuseß,in quojinbsp;pietatis ßudia exerccant, tu quodfentetiepropheticiinbsp;ßantitaccrtiorcs,tum quôdfiduciâindeum augebit,nbsp;ne feifeitemur fuhinde quid edamus, quid bibamus, ß*nbsp;quidem prouidetia diutna tarn in angußo territorio in«nbsp;numerü populu alucrit, ut nihil prorfum deejfet,quan*nbsp;diunuminis rcueretiam tenerent. quot;Verum^ apparebit,nbsp;quod uulgus ore laâat, utinam er animo penßtaret, finbsp;tempore meßis ratio exaiia ineatur ,non meti fingidotnbsp;manipulos feu dragmata perßngutos homines. Apparenbsp;bit etiam ex ißo loco, ut artes liberales deferUiant Ute*nbsp;ris diuinis. Circuferiptio igitur teme mox recuperädlt;enbsp;in duobus diffèrt ab ea,qua! eß Üumeri »4, O' in lofue.

-ocr page 442-

EZECHIEL.

ordine uidelicet ac locorum Komenclatut'a.Mofesinch picns ab aujiro per occafum er aqtalonê finit in oriettnbsp;te: fed Ezechiel terramdiflribuitjinitiofaib abaqui^nbsp;lone,qua parte ludtci prmùm fint ingreßi terrant fuantnbsp;redeutes è Babylonica captiuitate.Prieterea Kofes plttnbsp;ra loca terminoru ponit quam Ezechiel. New ptw fidtnbsp;Ezcchieli demonflrafie recuperaturos terra Chanaan^nbsp;intra illos limites quos Mofes pofuerat, nec ultra lordanbsp;rum coBocandas duas tribus cum dimidia ut quondam,nbsp;fed terram Philtfiinorum craliorum Allophilorumpronbsp;ifla portione cefiuram.Ponit pricterea à Ktofe pr£ter-mijfa,unum esquot; alterum locum aliter dem)nunat,quôdnbsp;ifio tempore fic planius potuerit negotiu tnnotefccre.nbsp;Sed hie loca diligetius inueftigare,aut authorcs inter fenbsp;pugnantes, uel rationi obluäantes redarguere, non eânbsp;propofitii, quod efi opus alterius temporis,Gr utinamnbsp;^lia facMnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;lt; ingenqs, quæ Eufebif, Hieronymi,

«(ills. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zif^ffri aliorumqi laborious adiuta, Geographiamfa

cram reddant abfolutiorem. Verum antequam prophe tlt;e noftri uerba cxequar, totius terrée, quam olim ludainbsp;tanto numero pojfederunt cis ultraq^ lordanè,fi)atiumnbsp;confiram ad colonum,cy quid fingulis familiarum pa^nbsp;tribus arandu obuenerit demonfirabo : in quo menfurisnbsp;utar Romanis, ad Germanu quoque cofuetudinë redunbsp;Miiiatia, Miliare Germanicumfacimus quatuor italicorum.

Italictvm habet mille paffus, er fimguli paffus quinque pedes. Calamus feu pertica mcnforia,fiiit fex cubitoru.nbsp;Cubitum habuitfefquipedem,hoc efi: uigimtiquatuor dinbsp;gitos. lugerum longum pedes ducentos quadraginta,la=nbsp;tum centum uiginti. Sit igitur longitudo Pallt;fjltnlt;e fiuenbsp;ludtealonga inaufiruerfeptetriones milliaria Italicanbsp;centum fexaginta. Germanica ucro quadragmta, lati^nbsp;tudo in occafum er ortum fexaginta miUiaria Italica,nbsp;’Germanicaquindecim.Si iam ducatur longitudoin la=:nbsp;titudinein, ut fieri folet in numeradis tegulis,fient mil=nbsp;' liaria quadrata totius terrie,noue millia o{lingëta,eaq;nbsp;lugtra in ' Romana. Qitot uero iugerafint in nuliari Romanenfinbsp;ft ducere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deprehendetur. Ducatur longitudo miUc

pajfuum in latitudinem, fient pajfus decies centena mil lia,uel ut wilgo loquimur nüllies mille, hoc efi pedumnbsp;quinquies mille m.llia. Hoc diuidatur in pedes iugeri,nbsp;quifunt longitudine per latitudinem aufiauiginttofionbsp;millia er ofiingenti, er inuenienturmitliaris italicHunbsp;gera centum feptuagintatria, cum una quarta ac tmanbsp;fexta uel dult;e terti£. Totius autem tcrrlt;£ iugerum nullenbsp;millia,fexcenta millia,feptuagintafeptem millia erfe^nbsp;ptingenta.lmponatur huic terrae colonorum fexies cennbsp;tena millia qui militite fint idonei(quantus numerus dunbsp;ce Mofe profifius eft ex Aegypto)finguliq; capient iunbsp;gera duo er dimidium.Velut ad minimam proportionnbsp;nemdeducamus minutiös non tarnen prorfum exafie,nbsp;fed quibufdam in diuidedo numero demptis duabus fc=nbsp;ptimis, hoc efi, paulo minus una quarta, ut fit portionbsp;uniufeuiufq; patrisfamiliäs iugera duo cum d'midionbsp;una quarta uel tribus quartis. Montiulatera,er dorfanbsp;deputentur uinetis, pafeuis, lacubus, defertis, er fanénbsp;parce difiribuiwus omnia- iJopotuerut autë cxpcllere

lEHESKEEL. .

Allophilos,utChananiei,tebufiei,Philiflieigt;gt;^’‘^ij habitarint,ade6 potentes, ut bella gejferiittnbsp;multa,dubio er nutante Marte.tllis duntaxot'^nbsp;aßignemus,hoc efi, quintam partem terr^ifiquot;^nbsp;manent duo iugera. Sequentibus annislud^‘”^‘‘^-fi^^ii^nbsp;uit numerus, ut fub Dauide ejfent ofiiesnbsp;ifraelitarum, er de luda quinquiesnbsp;gnatorum.i.Rc^. 14.fimul iunfiafiuntnbsp;nbsp;nbsp;^(t

lia er trecenta millia, numero duplicato, CZ ceittena millia. Cotnunicato igitur agro cuKt Vnbsp;totum iugcrum fingulis cedet. Dimidiumnbsp;tetur fationifrumenti ad panes.Nec fit agtrr^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

per uices, fed qui annuathn feratur. Reliqi^ nbsp;nbsp;(fj«

cr leguminibus,lino,canabi, fablt;e, pifofi'^' buatur. Vtqs uberrime proueniatnbsp;iugeri exhtbebit fex medhnnosfarris purgutt,nbsp;tnüt Fernen, («de eftdecerpendadecuma,'''\ljjiinbsp;tia in pauperes exteros, uefiigalia ex tribut‘^’'^Mnbsp;gulis uiris attribuatur uxor er terni liberijf’^^**^^iitnbsp;dabit paulo minus medimno, quufingulis ,nbsp;annu quaternis firmè opus fit medèmnis odnbsp;Quödfi hoe opus dei,qui ufque hodtenbsp;deremus, uidehimus deum optimit maxitni^^’nbsp;tnultitudinemin deferto fouit citra humou^'^l’^iidnbsp;annos quadraginta, ita coHocatain terrousnbsp;per miraculum aluiffe,nnde noftra peikrfnbsp;ne qua folicitudo nos capiat unquamde/ùilt;^'' jj(r''nbsp;uitamfuftentandam necejfaria,fi numennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fi^

uauerimus. Porró cum tot oppida tradantur^'^ilt;. rte,neceffe efi haud magno mteruaUonbsp;tulerint autem ad uiéhim aliqüidnegoti‘‘nbsp;permutatio,celebrisq; concurfus adnbsp;gentibus. ld turn omne nequaquammogui^^nbsp;tefi in tanto populo. Nuc,^«od pertinct^^^^^ffit*nbsp;interpretationemperfequar. Dclatitudii^nbsp;lordanem fita,decerpâtur uerfus ortunbsp;pa/fuum,utcisIordanemfuperfintquad''‘‘S‘'^ 1nbsp;milliaria italica, noftratia ueró undecim et

¦ idefinnumltaltcunuliarc.Longttudoefl,‘‘f tum fexaginta miliarium. Proponit

- terra quam diuidetis per duodecimtribustf.^(fi^ | lofeph duos funiculos accipiat,uel per opP^nbsp;niculoru. Ea enim fuit Geodofia iftius tëpo ' rnbsp;tofuniculo cert£menfurlt;ediuiderct

, fiificatocap.4s-difium eft,ubinegotium»V jncit uitiTerminus feptentrionalisfecunduifi^ '^nbsp;àmarimediterraneo,iuxta urbemnbsp;Hemath, quee Syria uideturAntiochefi^gt;^nbsp;er Berotai 2.Reg.Sibarim,liazerl^‘‘y‘^^^’,.cgioquot;‘.nbsp;Hazer Enon, in extremo angulo 1^‘t’^^'^/iiit'’'’'nbsp;Et epilogo iam lineäconfiituit,ab Razefnbsp;te,ad extremam Hemath uerfus mare-

18 Porró plaga orientalis et de medioDaniafcijó^ de nse ’ -amp; de medio terræ Ifracl,nbsp;minans ad mareorientak}*!’®nbsp;plagam orientalem*

-ocr page 443-

*1* ?«(

«ZE CH IE-U iAdortitwIinciim non lt;ib effo^î dcfcennbsp;dententbotutffedinteriiiSuerfiK occafum^uttwctpirf^nbsp;întfrHdHM» (3“ Dama fount, Gquot; defcendatjntcrmonnbsp;(oaG^laadcrterräifraelipojfeßam,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s lordatieM

ßiuiium,moxo‘t»ariaorietualia,GaliUuTi crw çrf4“®pwSodom€U'm.

Vhga auKm auftralis

mat,u{q5 ad aquas côtradidion^Cade^ amp;torrens ufq; ad mare magnu, 8C hæcnbsp;P^’gaadmeridicm auftralis*nbsp;Ai’nHjlrolinfddMcdturdTbaiW'ii’A^“^ .-inbsp;Cadf s,dMlt;£ zr Cddf S burned,b^bcns ßnbsp;^inocwurammßutntnn Afgyptu’WcrP^iW«nbsp;fttber Gdî^dmrfd mare tneditcrraneum.

Et plaga maris,marc magnum P't direôum, donee ucnias Emat *

-ews— ^^«’«diterr^neum 4 JîuiKWc

Jïdiuiaetis terramiftam uobis pcrtri-gt; Jtmittetis earn in hærcditatcm uo i ,nbsp;ƒtnhosinmedioueftru,^^^ ^uifrn dinbsp;ymdigcnæ inter fiUos -aftaelnbsp;^2«tribuatttéquacunq5fgt;a«‘«»‘^quot;f^’’‘nbsp;poff,ffPo„5 iiii^aitnbsp;pPw«»Ksf«»elt;f,j„,l„.N4we^déf)îgi'4twin«t«u^

%, ^^‘^fult;eportioiKs,haudfecUiat(J;iud£^gt;^uod^ ¦¦ ^^^^diuifioneterr£nonefiobferU‘itu.Etefieul c _nbsp;“'’'ÊxiiiètHgetttesttomumîfnêwMii’^^^P^^nbsp;pî’’fgnicœIf]lK er Meßt«nbsp;^Mtfo adecckßäcum quadegitnbsp;‘‘«itiitis.Tribi« ccr tK bdbcfit locW»,^^^nbsp;’2'quot;4(ittgi(c)„ jjj cccleßatenent fan^^^P^^'^nbsp;‘quot;'‘^fpf)'«fK,feddKrrtonMicp4tMdiKinlt;c.nbsp;*^''APVT XL V11 !•

T hæc nomina tribuuàfimbuS Waquilonis iuxtauiâ Hethalonnbsp;É® pctsetibus Eniath atviu En^nbsp;terminus Damafci ad aquilo^nbsp;,?*« ittxta Ematb ,Et erit ci plaga orienta-3 l’'’^t?,Danuna,

J-^àtermino Dan,à plaga orientali uiq? JlPlagatn maris, Aferunat

7‘uxta terminum Afer, à plaga,orietali X ^S!adplaoam maris,Ncphtalim una.nbsp;iuxta terminuN ephtali,à plaga oricnnbsp;_nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plagam maris,Manaftc

quot;ixta terminû Manaffe, à plag^ ”^‘«fq5ad plagam maris,Ephraim una*nbsp;lEHESKEEL. an

  • 6 Etfup terminû Ephraim,àplaga orietali ;nbsp;ufq; ad plagam maris,Ruben una.

  • 7 nbsp;Et fuper terminû Ruben à plaga orietalinbsp;ufque ad plagam marisjuda una*

Ea terra diuidèda eflinduodeeintbortionesiequalct, Dltodecmi r t ¦.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n- r ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r portionei,

feptem ad aquilonem conlntutis,quinq; ad auflru,ut jit in medio locitf fanilificatui uigititiquinqi nülliu,ut in» ¦nbsp;fra typiK ofiendet. Hocß)atium quidam deffiniunt pernbsp;cubita, quida per calamos. St eubita flint, cofecratui lonbsp;ctK habet quaquauerfum nüüiaria italica feptem GT dinbsp;midiuM,nam mille cubita cotinent trecctot paffut. Hocnbsp;/patio detraélo à cm« fexaginta miüiaribui,ßngula»nbsp;runt tribuum portiones à feptentrione wj auflrum habenbsp;bunt ntiïltaria duodecim gt dimidiu,Gr quarta fermé,nbsp;PortionesprincipiiadoccafuntGfortummilliariade» -cem gt o£h,Gr dimidiunt cunt una quarta. Sin calaminbsp;funt intelligendi, uigintiquinq; millia exhibèt miUiarianbsp;Italiie quadrdgintaquinq;,Germanica Mtdecim gt unanbsp;quartant.Uam miUe calami pajjfiu habentmiUeoóiin» ?nbsp;gentos,id ell milTiare, amp;~ oÓlingëtos pa/fus.Hoc inter»nbsp;uado detraëh, portiones tribuum erunt latte milliarianbsp;nouem gt dimidiu cum una duodecima,hoc eR,decernnbsp;nulliarium fermé latitudiné. Principi autetn nihil relin Prindpitnbsp;quetur inter locum fan(iificatu,Gr mare meditcrraneunbsp;atque limitem orientalem fupra poßtu,ut hac quidemnbsp;partitione abeat exors, quod indiciu ent euidentißimitnbsp;quàm late patcat principis portio, nempe à mari adnbsp;mare,extra fortes tribuit, gt locu fanélificatu,hoc e^,nbsp;quàm late patet tot us orbis terraru, iuxta Pfalmi fecunnbsp;di uerbum,Tibi dabo po/feßione terminos terra. Nccnbsp;omnino ueritati quadrat,ut tarn exigiium lfiatium,twttnbsp;habens dimidij milliaris latitudinem Germanicflongisnbsp;tudinem non duorttm plene,facerdotibus GT leuitis trinbsp;buatur, utq^ in tarn angujlum locum urbs conflituatur,nbsp;paueißima terrte portione in ufumfuburbanorum adienbsp;ila. Praterea in menfuris femel gt itcru calami fit mennbsp;tio,ueluti quod area templi dicitur habere quingentosnbsp;calamos,id eft paffus noningentos. Cubiti no fit hie mennbsp;tio. Tribiu ita eoüoeätur, ut ad aquilonem extrema fitnbsp;Dan,proxima loco fanélificato ludatin auftrum extre»nbsp;ma Gad,proximafanâuario Beniamin.

  • 8 nbsp;Et fuper terminû luda, à plaga orientalinbsp;ufquead plaga maris, crûtprimitiæ quasnbsp;feparabitis uigintiquinq; millibus latitu^nbsp;dinisamp;longitudinis,ficutifingulppartesnbsp;à plaga orientali ufque ad plaga maris, 8Cnbsp;erit fanduarium in medio eius*

  • 9 Primitiæ quas feparabitis dominotlon^nbsp;gitudo uigintiquinqj millibus,amp; latitu*-do decern millibus*

to Hæautem erunt primitiæ fanduarqfa^ cerdotum t ad aquilone logitudinis uiginnbsp;tiquinquemillia,amp;admarelatitudinisdcnbsp;cem millia, fed ôC. ad orientem latitudinisnbsp;decern millia, amp; ad meridiem logitudinisnbsp;uigintiquinque millia, 5C crit fanduariiinbsp;domini in medio eius*

nnn


-ocr page 444-

I*

EZECHIEL.

Il Saccrdotibusfanduariu(tTiOdc filins Sa doc, qui cuftodicrunt ccrcmonias meas,nbsp;6lt; non crrauerût cum crrarent filq Ifrael,nbsp;ficur crrauerunt amp; Lcuitae.

Et erunt eis primitiædc primiti|s tcrrae fanôûfandorujiuxta terminüLcuitarû.

15 Scd ÔC Leuitis fimiliter iuxta fines faccr-dotum uigintiquinçp millia logitudinis, Sc latitudinis deccm millia. Omnis long!nbsp;tudouiginti Si quinq;miliium,amp;latitu^nbsp;do decern millium.

14 Et non uenundabuntexeo, neq^muta* bunt, neque transferctur primitiæ terræ,nbsp;quia fanâificatæ funt domino.

1 y Quinqj millia autem quæ fuperfunt in la titudine per uigintiquinqj millia, prophanbsp;naerunturbis inhabitaculG, amp;in fubur^nbsp;bana,amp;erit ciuitas in medio cius.

1 nbsp;nbsp;Et hæ mêfuræ cius î ad plagä fcptentrio^

nalem,quingenti Sgt;C quatuor millia, amp; ad plagarn mcndianä,quingenti amp; quatuornbsp;millia î Si ad plagam orientale quingêti ôinbsp;quatuor millia:^ad plagam occidentale,nbsp;quingenti ÔC quatuor millia.

17 Eruntautc fuburbana ciuitatis,ad aquî^ lonem ducenti quinquaginta,amp; ad meri^nbsp;' diem ducenti quinquaginta,amp; ad orienténbsp;ducenti quinquaginta, amp;ad mareducennbsp;tiquinquaginta.

ig QuodautéreliquGfuentinlongitudine prope primitias fanduarn,decémillia innbsp;orientem,amp; decem millia in occidentem,nbsp;crût iuxta primitias fanduarfijSi crût fru^nbsp;ges eius panes his qui feruiunt ciuitati.

19 Seruientes autem ciuitati, feruient ei ex omnibus tribubus Ifrael«

3-0 Omnes primitiæ uigintiquinqj milliu, per uigintiquinqjmilliatin quadrum fepanbsp;rabuntur in primitias fanâuarfi, 8C pof*nbsp;feifionem ciuitatis.

a.1 Quod autem reliquum fucrit,principis hinc amp; inde phmitiarü fanôuarii,amp; pof-felTionis ciuitatis èregioneuigintiquinqjnbsp;milliumprimitiarumufqueadterminumnbsp;orientalem, fed ÔCà mari è regione uigin^nbsp;tiquinq; millium ufque ad terminû marisnbsp;coniundum cum partibus principis crit,nbsp;SC. erunt primitiæ fanfluarijjSi fanduariünbsp;rempli in medio cius.

fione ciuitatis in medio partiû principis crittinterterminûluda, ôC interterminûnbsp;Bcniamin,8Cadprincipem pertinebit.

^Etreliquistribubus,àplagaoricntali, ufc^adplagâ occidentale, Beniamin una«

EtiuxtaterminûBéiamin,à plagaoriéta li ufqj ad plagâ occidcntalé,S ymeon una«

Locus fanélus twn totus urbis itdißcio htti-AruM Cfirt/h nfMilrtÊMi

lEHESKEEL-

Et iuxta terminum Symeonis à plagi j orientali ufque ad plagam occidcntakn'»nbsp;Ifl'acharuna.

x6 EtiuxtaterminûIffachar,àplagaori«* li ufqjad plagâoccidétalé, Zabulon uni-X7 Et iuxta terminum Zabulon,à plagîO'nbsp;ricntali ufque ad plagä maris,Gad una.

x8 Et fuperterminum Gad,adplagâaunf* ! in meridiem, amp;erit finis deThawar,*'*^nbsp;ad aquas contradidionis Cades,nbsp;tas iuxta mare magnum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Loctdfanâus twn totiis urbislt;edificio j/j quidam putaruttt,fecuti titmirum loan.Apocitl’ gt;'¦ jnbsp;facit ambitumurbiiduodccim nuUtum ßadiot^^’nbsp;liarium mille erfeptingentum. Vigi/ttii]Uigt;ii^‘‘^‘quot;‘^j.nbsp;tniüia calattwrum m fe duCla,faciüt ntâliiffiinbsp;centum cr uigintiquincj;. Sed 'm tresnbsp;buitur.Vna facerdotibus aßignata cfî,!atanbsp;buscalamorit)n,idea,milliaria Italicanbsp;utldtiorptaliarum tribuumportionibuf-iuxt^'^l Tnbsp;tioLcuitarum uerfus außtum decemnbsp;quinque millia pro urbis tedificiojd efi,lutitudon^‘*^nbsp;nuUiarium. in facerdotu loco extra urbemnbsp;quoque Lcuitarum portione eß templu,cuii«nbsp;media latittidine conßitucndam puto,adnbsp;Leuitarum.VrbM Zona iterum diuidendanbsp;tMn 'm tres portioncs,quemadmodu locus„jo»nbsp;rtntc ßtit diuißu ab aquilone 'm außruni.irtnbsp;quinque nuUium urbis «edificio atribuutur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,,,;

decemmillia'mfuburbana:urbi peromni‘tl^^’^‘^1^^ riumeß circundatum,ßcut er templo lati‘^^‘‘nbsp;ducentos er quinquaginta.

X9 Hæc eft terra quam mittetis in bubus Ifrael, amp; hæ partitionescâ)'“’’^nbsp;dominus deus.

JO ^Ethi egreffus ciuitatisîàplag’^ti» trionali quingëtos amp; quatuor»mi***nbsp;furabis.

ji Et portæ ciuitatis in nominibus*^^jgir Ifrael î portæ tres à feptcntrione,p‘’fnbsp;ben una,portaluda una,portanbsp;jx Et ad plagä orientale, quingéto®?pf|igt;quot;nbsp;tuormillia,amp;:portæ tres,portai® ppj.nbsp;na,porta Beniamin una,portaD’‘’^5Î^nbsp;55 Etad plagam meridianâ, quing^'^j pofnbsp;quatuor millia metieris,amp;portïnquot; ’potnbsp;ta Symeonis una, porta Iffachar*’nbsp;ta Zabulon una.

J4 Etad plagäoccidétalêjqngétost-^^jii/ or millia,5C portæ corû tres,nbsp;na,porta Afer un3,porta Nephta'*nbsp;jy PercircumitüjdeccS^odoniilI’’:nbsp;men ciuitatis exOfl4)die,dominus'^^^^gt;nbsp;Hunc locum concludit epilogo,hanc ƒnbsp;quam fortito mter fe diuidàt. Vrbinbsp;lium la ter um 'm ßngulis oris ternas portas apnbsp;minattmrecenfens.Hectamfiißtusearutt’^^

lt;1


• \

-ocr page 445-

«

’’««um


EZECttIKL

dextrtw», ftniftruM, qua: mediusn lofUM» obtineat^ ï^onfepmturafyta ftigitiuorivm, »iwirum qHodrwMnbsp;ftt libertin ubi (^iritus eft, O' q'^o^ charitas Mi «c eftanbsp;doniinett(r,quenihilperperamagit:erEfaiieir‘ o«nbsp;occident dmöïiiM i« »w«temeo : er ^ubi i^unbsp;propî}ct44 de pdcc ecclefiie ttwUa dicutur. Portie fingunbsp;iBtribHbMidiJJîenpttf.ifldtcdKt omnibusnbsp;nilgt;i«ojîi«plt;irtterp((teredddcttw,^«odf«^ *’*nbsp;Vijî«etoti«5 libriiwmeft urbiseditur, quod fitauitasnbsp;crdomciliiidei,(Botfiatt,quodnomen(brigitmen2nbsp;tfwiiicogKittonê ilüi« dcjcriptwnw- Dittifio i} a ^«lt;1nbsp;fiw d bomitieî pertinet,demoftratfortitione wi rcgwonbsp;teftî ‘l^.iiteellecclepacatholica.inea diuerpgciMfJ CT

' popKÜdijlraflajbdberttecdf/î(W, qualisBernefis,Coit

Me«.Blt;(Jiüenfis,Tig«r»t4.Vltrtf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no porw

«iiqiwtribi«, ita cptinenturfiUj

‘«’«wfcptu.nulUcftffpardtio.littUK’wlsP’U’”'*“''*’

«rbis portiopropemod««

^^^^'gt;”^^faccrdotalëerurbis,quib^^^^^

Ϋ‘n'e«f4»' conjilio D.Püeronymk^^ ^*^10 crdfTo Ml terr«. Tempi»»«nbsp;pro totiiM gencfi^ huittäni fwnbsp;’^ftur,extrlt;t«ioei«4Vrrttf(tlé deftgnaturetia tore^nbsp;^^¦Qiiod Apojlolui in literi« lt;lt;tl

J^wfanaÿcaret popalÜpo- futemfangut«^» rxtgt;-4 Ponitcs.pe^ ipfum igiwr offiramus

^°’^gt;^^iuitatMlbßimiieditur,Don^^^ \^P^tiMconfuett^ëiniftaciuitatefit^^^^^nbsp;, quot;f«i^«lt;tme4mdefert«ri«,Mt oliwlerMpUw,nbsp;^ifettef f«praco»»n)ir4«it.Hoc E^ecbteltW« ««lt;gt;nbsp;«««te dixit m perfo»4 dei lo^uens dc if»nbsp;S'“®»», Hiibitabo tM medio ipfort»».

?^’’-H.Relid»4Myftcri4M0rt««pm hoe temporen _ ’^*’'5«« dominH« aperiet, q«» it4 fùerit utile, is fi _nbsp;^.quot;'!’''4e«ti4rc«el4redign4tHlt; eftnühi pecc4tori,nbsp;^'^’gt;'gt;^è^tesiRirefà'end£funtSrati£:cud^^nbsp;.ÿ‘‘«recHl4fecHlorM,Amen,Eeri4feptwn4pojtW‘«‘nbsp;j“^«t’tilU,Anno dormnicie’mcarnationis ^S»-

finis.

hHMA VERSW»

M. CCLXXIII-

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iix

COMMENTARIA IN

DANIEtEM PROPHETAM.

CAPVT PRIMVM.

N N O ter tio regninbsp;loadm re^nbsp;gis luda,nbsp;uenit Na^nbsp;buchodO'nbsp;aofor rexnbsp;Babylonisnbsp;(iM)Icrufa^nbsp;lé, amp;obfcxnbsp;diteam*

Dupliees hie Daniel fanihis propheta uifiones dcfcri pßt : qudfJ^qutiS reges Barbari uiderut,quiis interprenbsp;tatns eft, de quibus ac alijs qute deus ad exaltandos minbsp;nijlros fuos,zr ad prouehenda fitamgloriâfècit^traihnbsp;tur ufq^ adfeptitnit caput talias ipfe uidit crexplanauitnbsp;fub diuerfis regibuStde quibus deinde ufi^ ad fine libri.nbsp;lamautëdudiididicimus,non oportereneâeremtdtos Denum»*nbsp;ferupos,ob numéros or ortographiä erpropriorunonbsp;wintMM bine mde difeordiam facris literis,quos ob antinbsp;quarioriem dormitationë, çr temporis longitudméfa^nbsp;eile admiffos per incurid,nopr(eiudicatucritatihifto»nbsp;riiie,nMltô minus fidei cr charitati 'm deii cr proximu.nbsp;Qwi nobisdiëi{tseüloakim,Hebrlt;e(S lehoiakimferixnbsp;bitur,diéîus etia prius Heliakim zy- Selltvm:fiiit autëfinbsp;liuslofi£,fi'ater loachttsçr Zedeki^, pater toachin^nbsp;qui er leehonùs patri fuceeßit,tribus tantü menfibus»nbsp;QMts {(»ntdwommu uarietatëfine errorefemper defcrinbsp;beret!’ fic quoq^ de annoru numeris.Fuit autë is loakintnbsp;primivm 'müitutus rex ludahàPharaonetiechaopronbsp;fratre loachas captiuoinAegyptutdeinde eaptus Babynbsp;loniam er remifius, tandë regni undecimo anno,quarnbsp;to autë poft fidë praftitâ cr no feruatâ/eciido capiturnbsp;cr occiditur, qui hic dicitur tertius annm, quia princinbsp;piumquarti erat, er undecimus à morte lofite.Nabu*nbsp;chadnezer aüt qualisfiterit rex, abundè teftatur literienbsp;facr£. Seruus domini à prophetisdicitur,e!rftagclltim Setaus 4ei.nbsp;fititiuftitiiediuinieeotra reges jmprobos, non folumiunbsp;daicos,fedettagcntiualiaru.Taltsautëfi(it,qualemdo •nbsp;minus haberë uoluit co [eculo monarcham,non omninonbsp;malu, fed clemëtia infignë, qua reges comendantur,ernbsp;quam,fi uel modicu fapiut,fi non prieftare faitë fingerenbsp;confueueriit. Obfidionëautinftituit Hierofolymie,nonnbsp;tamfua uolutate er arbitrio, quam proutdëtia dei,quinbsp;amicisfuis prophetis ea longèanteapnenutiaueratadnbsp;iufHtue diuine comendationë,qua dignè tandë pdit eos,nbsp;quos toties premonitos ad meliora couertere no potuiL

a Et tradidit dominus in manu eiusloa^ cim regem Iudæ,amp;parteuaforö domusnbsp;denamp; afportauit ea in terram Sannaar,in ,nbsp;domum dci fui, 6C uafa intulitin domumnbsp;chefaurideifuü


-ocr page 446-

modclHa «fcaoni.

Trädituffcribitur dominifcilicetuolunMetioad^ verfariorum ßrtitudine.Ciutiut etiimpoftuliimpieMnbsp;rf domino ßrri no debebat : »quot;f* loiabimfujficicntcrnbsp;itdmonitM fiterat i leretnia, etfidêfirgit Babylonio.Sanbsp;tit tarnen ea urbfs captiuitatemodefte ufufefi, no earnnbsp;deßruxit,partem tantum uaforum abßulit, no omnia^nbsp;regem aueiltitn paulô poß remifit, uafa no inßtu ufumnbsp;uertit, fed 'm Gazophylaciu dei fui repofuit. Terra Sennbsp;naar ex Geneßfcitur effe Chaldaorit regio. Patet etianbsp;üprifcii temporibusfemperdomui deorum Cf tcmplanbsp;thefaurorum euflodiaßiffe dicata^ eonfilio auarorumnbsp;faeerdotum.

5 EtaitrexAfphcnczpræpofitocunucho» rum,utintroduccrctdcfiliislfracl,defcminbsp;ne rcgi o, amp; tyra n n oru m

4 pueros in quibus nuila efTetmacuIa, de^ cores forma, amp; erudites omnifapientia,nbsp;cautos feientia, amp; doäos difciplina,amp; quinbsp;poflentftare in palatio régis, ut doceretnbsp;eos tireras,amp;linguam Cbaldæorum*

Nihil tam utilercgnisconferuandis er reipubliciefa •cMint Cw luti,at^plurimorufapientumfenatumhabere,cradidnbsp;f icntuBi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itjßituere !uuentutë,eam g«lt;e tarn eorporum

forma quam generit nobilitate idonea uideretur et apta difcipliniSjlinguarum periM er morum candori: ne uanbsp;ne luderetur ßudium pa-dagogorum, dum docentur quinbsp;difeere pojfunt er proficere.Suß)eäi funt deßimes uulnbsp;tutter mnegleäo dcmicilio negligent habitat inquili^nbsp;nut. 'Vult ergo rex puerot elegantitßrmte,bontfq; indonbsp;lit,crfapientucr potentufiliot'm utilibusreipuhlictenbsp;inMtuH» fludißinßitui.utfuotemporeregiiiconßlijsejfepoßinbsp;yuuotun.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negotijs regni aßißerc,rmguaru fcilicet eogni’^

tione, eloquentia,fapientifententiarumgrauitate,et iu diciomaturo rerum dißicHitim,magnarum^ caufai um:nbsp;quibus omnibus pietas er mriocentia prlt;eeminent, ernbsp;addunt confummatione,dei dotia adornant atq^ naturlt;e»nbsp;In prim« autem Chaldaorum lingftädifcendam iubet,mnbsp;qua regno toti praeßent ,inquaC haldlt;eoru erät defersnbsp;ptamyßeria, quädiffundimregnauoluit,utquodqiimnbsp;periumfuamlinguam, Grieci Crteeam,et RomaniLatinbsp;nam prorogari uoluerunt: quä er ßc didieerunt ludai^nbsp;Utredeuntes natiuam fuam tiebraä iffiorareM^ut eon^nbsp;queriturNeemias.

J Etconftituiteisrexannonamper fing« los dies de cibis fuis, amp; de uino u nde bibe»nbsp;batipfe,uttnutriti tribus annis, poftca ftanbsp;rent in confpcäu regis,

Inßgni Uberalitate beneuolentia tradarfuoluit tantus rexßudiofos, er bonaßgt;ei adolefccntcs,ea molt;anbsp;deratione de fuo cito potuq; demenfum ac annonam launbsp;tiorem coßitüös, ut nec onerati edulqt 'uiepti fieret, necnbsp;S?r»run?*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;macerarenturtfunt aut reuera bona mdolet cis

bis delicatioribusßuenda ad menfuram,cr ut nuHa era pulaperdantur mgenia. Prafcripßtetiam temput pru^nbsp;denter, ut parce expendatur, horos quoquefuos er pranbsp;fiitutum difeendi tempus bene locent, ne quando profit:,nbsp;fitndi iniercipiatur ante tempus occaßo. Non uull per

petuo difeipulosßturos,fed aliquandopoß difeendo bene locatum ad docendum alios, Cnbsp;ereitandum protrahi, uclutadßandum (orataregfnbsp;minißrandumtuncßntidonehnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Fueruntergo intereos defiliis Iudae,V niet, Ananias,Mifael,amp; Azarias»nbsp;quot;7 Et impofuit eis præpofitus 'nbsp;rum,nomina:Danicli, BaltaflartAns”' ’nbsp;Sidrach; Mifaeli, Mifach: amp; Azariï,nbsp;denago.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifra'élmdiffèrenter quo ad trilt^”'“^''^^

dißerant adfortem crudtendorum, tribu luda hic quatuor nominantur, tiebroù^^”nbsp;but, domini dei nomen non irreligiofcnbsp;Daniel cnim,iudie(mdeum; Kißel, 'mterpd^quot;nbsp;Hannanios,miferatorem deumt Azarias,nbsp;um mterpretatur. Cinanomina,ueri deil^’^nbsp;tiebraicamlinguam, intolerabiliaßrtafisti'o^ 'nbsp;auribut, ideo prophanaeis noua nominanbsp;didenni,more uiderum, qui er urbùltinbsp;multomagisferuorum er maneipiorum nen“'’^^nbsp;tarefolebaitt, fieut er Plial'tm etMalhätiasi’^^^^i^gin^nbsp;fuperati, alia nomina fufceperunt,ut die(re''‘''t^iilil^,nbsp;i im,et Sedeehias ,quod erfrequentißimünbsp;rû er prophanis legitur. Qnidautmnbsp;na font nt Chaldais, ut difficile eß feire, ßnbsp;tile,'mueniturtamen,ß quit requirat,mnbsp;tationibus nominum Biblicorum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

g Prepofuit autem Daniel in pollucretur deportione cibinbsp;de uino potus eius,amp; rogauii f“”*’nbsp;prapefitum nccontaminaretut' fei“'*

Babylonif abßrahere moliuntur Daniels'” (fd' àcultu ucri dei btanditqs,beneuolentia,b(»’‘”^‘^ gt;nbsp;lentis delicatioribuftipß uero rcnituniur P’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;'iy

tia, ßrtitudine, cont'vnentia, crßp(’^'^’'^fiif{f/^‘'^ pergartiam dei.Ncn auttmabflinebentfaf^'^^if/fquot;^nbsp;tione aliqua fferantes fe 'media fua animos iionbsp;rificare crdeficare,utreueiaticnumilli^nbsp;fublimitas, fed quiafub lege erant,religitgt;f”^^^^Jld’^nbsp;deut pro’ceperat obferuare fiudebattt, CTnbsp;tati m uiäuf aßiieti crent, er adolefcentil”'nbsp;aduerfut eß.erßmiliaritattsccumcrUtl^/^^iSOO'”nbsp;impifstideireo cumcibosltgitimertßuef^^’ (:fP**'**Lnbsp;cauebant, à fimite peccatidiabkorrentes- ^“ .fiifSnbsp;iam grandauuf er extrapert'eulum eenß'quot;'nbsp;bibtffe 'mßa cßendctur.Ambiuit ergo gratisnbsp;ne imperio Uhus cogcretur contranbsp;di legitimam dictam, ut quodfccundt m det^utinbsp;bat,gratia queque humana beeret: ne udnbsp;um contra kgcni peliueretur, uel mag'ßßrnbsp;te mpßffe uideretur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä’

A Dcditaütdcus Danieligrat«^ j-fF

cordiä in cenfptäu

Nibit aß’ere loeutus eß t unuekus, nec i gi,peäus ilhu;gratificantedîîo,utnbsp;pucrum,ne( exccraretur uti dtuerßreng II

-ocr page 447-

D ANIELIS f''ii«dolfmpot(«jlt;«d)«iMret«rgfno-opW,^«ïeXMlfjnbsp;[oguf re tur non itttproba. Hec rfUtcW beneftnbsp;‘^‘®lt;iot)tt»ilt;tgt{«tur,d^«o gratia tUtu»quot; etiambumana^nbsp;iwiiproMcibiw er capitofis, MJ cwim potf-

^tait princeps cunuchorum ad Dame* ^'i’iTimeocgo dominum meum regemnbsp;côftituit uobis cibum amp;potumïquinbsp;uultus ueftvos macilentiores prx 'nbsp;'’¦tftisadolefcétibus coaeuis ueftris,con*nbsp;‘^^’i'nabitis caput meum regi»

time ((s,fgo cMi mores iHius funt notiores,quat tn «belles,illtwn tiwcbo,

’^Kon «ponï; «lioaui nift »wti« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obftaret,nihil

twm gratidfrfccre paratus. U uobis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro

7 «Qlttntdte coliituit, ut corpore optime ualcatis,^ coraiHo compareatis. Si âàque uultnbsp;ucl media quacunquenbsp;^’^èakrej «pp^rucriRtprdJcæteris aqualibusuenbsp;jÊtdixitDaniel ad MaUfer,qucm connbsp;7“«« princeps eunuchorum fuper Danbsp;, quot;'ÿm,Ananiam,MifacUmôiAsariam.

/Tenta nos obfccro fcr«os ÿce.ôC dentur nobis legumina ad uetcennbsp;5 Slt;cotonplare uultus J Snbsp;T'\eïorüquiuefcuntur cibo regio,amp; heutnbsp;‘^'«etis,faciescumfcruistuis»

D4»iel, ad a^fo ^xora pi-ineipijEuwborim dbosmimflradiofficmmnbsp;'”igt;cb4£, er wmnon pyetexit religio»«”’ neectbumnbsp;'!^i«w poHuttt »onüiiat,fedftmplioittrpromitM,ui^nbsp;IcgimiÎMwm babitiores (èfore quant regio cij?0.

’’‘Ufdilloï drbitretur lodui, rogat, ut periculu facia aliquot, medibililideinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

b'*ogt;ijibi eorpuleftttam poUicerief« uilions ci i,}e J?««pt«gatuerc.CredebMfdnè»w»rotoprf»eoosnbsp;^’^’K'bffdmagisHerbodcbettedi^honcdÿ'^^'“^nbsp;5**oqi(e mandati diuini firebaatur,quod no ejfetß erenbsp;“quot;Ï«fndi. SeciM Mé fentiendum, ft abfque diuma lesnbsp;^’^Prtuiaabflinereàcertiscibis fiatuiffentf prater nanbsp;awtem ell,rubere buccos, nitere euf icul«m

’’’’lia cibi er pot« aqua.‘Deus dutem natttræ widgipor ’/©quot;ex minimis mlt;tximlt;t condere potcJl.Vttr«

lt;ctn perfe flè agnofci potuit,ntim corpora uittu ^^«Ïcerent «el pingwefccrcrtt. Gratia Dei prafiaturnbsp;, ’’’’i’iibwroburerformd.

audito fermone huiufccmodi,tcn* eos diebus dccem*

’ PoR dies autê decem apparucrut uultus ^tümeliores SCcorpulctiores prx omm=nbsp;“’’spueris qui uefcebantur cibo regio»

%. ï^oiifallitHr JidejiïdclittW,fed i« tentdtwnw medio iMnit prouidentia det,cr «r mutât ac incunat pro

i6

17

PROPHETIA. lij uoto.fjofuo fénfu,fcd dei mllméhi acc^uieuit precibui ,nbsp;minifter régis, ut decem illos diebiis tefttaret,pofl quoinbsp;miraculimi (ipparcret,fidei uirtus cogt;nendarctur,amp;‘ «tnbsp;periculo earere uiderentur pr^ecepta dei diligenter ob^nbsp;fcruata: quafiM potciuia ut quotidie ex paruisgraniinbsp;magnlt;e arbores procreâtur,çr uarijfruâus,^ ramosnbsp;proßrt granumfinapts, ßc ex cmeribus deßtiiilit car^^nbsp;nis gloriofum nobis corpus rc/lituet.

. ^fPorro Malafar tollcbatcibaf ia î 5C uu num potus eoruidabat^ cis legumina»

Nonttltrtt tentât feruos dei, fed commutât Ulis les guminacibo regio,ftultam nimirum iÜorum fapientiantnbsp;exiflimans, quorum uirtutemimitarinolebat, fed tansnbsp;quam rapinam delitias pueris paratas außrebat.Ua pqsnbsp;feruiunt impq aulici régis pe/fimi, modo fuis commosnbsp;discon/itlant.

Pueris autc his quatuor dédit deus feien tiam amp; difciplinä in omnilibro äC fapien-tiai Danieli autem intelligentiäomniumnbsp;uifîonum defomniorum.

Prlt;emia Myta dominus largitur eis, qui pro timoré dei pauca patiuntur,?:;quot; jfiritu diuino uincunt cupidisnbsp;nes,qu£nbsp;nbsp;nbsp;hic recenfentur,ut ar alij munertem largb

täte iÜeäi ad uirtutes peUiciantur. virtutes quide adnü rabiles funt,tantafide mundi ittecebras oblatas contemnbsp;nere,fed multo exceüentiora funt animi dona,fapiëtia,nbsp;feientia, prophetia, gratia dqudicadi uifiones ar fotnnbsp;nia:quie reuera non modica fiât s^atia, quia nihil consnbsp;tra uerbum dei ac fidemexfomnijscolligebat, ut impijnbsp;eyreurioß folcnt,nec curioßtate cognofeendi fitturanbsp;permouebatur. Poßunt fané dijudicari fomnia à medis SSnia dijtinbsp;cis, addeprehendendücaufasmorboru, er inclinatio=nbsp;nes natura ad uitia uel uirtutes,diurnasfolicitudines:ßtnbsp;¦turorumautë prafagia fomnia bene conßderada funt,nbsp;num ex diuwio uel maligno fpiritu proficifcantur. Muinbsp;tum enim à confitfaneis iÜis difiant,proxima autem uisnbsp;gilantiumuifioni.Cluidautem portendant, dijudicarenbsp;eorum efl,quorum eH ffiritustm diferetio.

i8 Completisitaquediebusjpoftquosdi^ xeratfex ut introducerenturîintroduxitnbsp;cos præpofitus cunuchorum incofpeâttnbsp;Nabuchodonofor*

P idoles fuos deus 'mdies magis ac magis exaltai. Acs eender at in ipfis luccrnam,qult;£luceret coram multis,nbsp;proinde producuntur àrege examinadi.Vincunt ergonbsp;expeëlationê regis, or cumUis fapientiores iudicatur,nbsp;iubenturqiregi aßiflere, publicisq;munijsfimgi. No»nbsp;omnes autem iufferat introduci, fed pracipuos, er in ilnbsp;lis admirabiles erant quatuor Hcbrai.

9 Cum^ eis locutus fuiffet rex, non funt inuenti talcs de uniuerfîs, ut Daniel, Ananbsp;nias,Mifaelâlt;Azarias,6cfteteruntinconnbsp;fpedu regis»

Et omne uerbum fapictiæ Si intellclt;Sus^ quod feifeitatus cft ab eis rex, inuenit innbsp;cis deeuplutn fuper eun^os ariolos 6C manbsp;gos qui crantin uniucrforegnoeius»nbsp;nnn 5


-ocr page 448-

D AMIELIS

Rruiiii» Viirahile eft potuiffè tantu tot gentiü dekHrfforc« non folwm con^e cum doäißimif.fcä etiam d^udi^nbsp;(dre. ^on enim cuiufuiffiterit difccmere inter do(hf,nbsp;prlt;efcrtwtt in CbdWlt;eorM«ï doär'mdi Et quit iudicabitnbsp;inter fdpietes.nißetiamipfefdpientßt^Scifdtdbaturnbsp;autem rex no euriofa tantit CT inutilid,ut lierodc(,fednbsp;uerbd fdpientite çr fdentiie, ey comperiebdt illos dccunbsp;plofuperalio! exceücre, erdnt entm prlt;editinon humdnbsp;na tantufapientidffed etiam diuina, nó ea philofophianbsp;erfophifliea difdplina, quam Grtecoru poOicetur crunbsp;ditio,fed iuxta dodrinagentis Barbarte,qua tune Chdïnbsp;deiphilofophabamurprtedpue.

41 nbsp;Fuit autem Daniel ufqucad annum pri-

mum Cyri régis»

Aet« Da nbsp;nbsp;DttMuit Daniel à teinporibut priWie captiuitatif iu*

daicic t^Uit tranfmi^atio didtur,ufyue ad motiarchiatn Cyrt, ultra feptuaginta antio!, mag^^ femper ftiitnbsp;habitat, er ^uaß princeps inter ludlt;eos. Sic enim po«nbsp;pulttm fuum in calanütate iüa confolabatur dm ; ernbsp;quoniam mira prlt;ediâurtK erat per illttm, amp;gloriamnbsp;fuam uindieaturut,ideo dignitatem ac fandimoniantnbsp;dut notam uolebat fieri omnibus. Nee hie dicitur Dasnbsp;nielfldtimMOrtuut 4 prindpioregniCyri,feduixiJfenbsp;etiam afyae ad imperium Cyri.

CAPVT II.

N anno fecundo regni Nabu* chodonofor fomniauit Nabunbsp;chodonofor fomnia,ôC conternbsp;ritus eft fpiritus eius, amp; fom^nbsp;nium eius fugitab eo»



Bapicnria Sapientiom humaita nihil cjje comparationediuinte, omniaquoquehuiutmundi imperiatjuamlibetexcelfanbsp;er magnified uideaniur,uand efje crfragilia, regnuntnbsp;autem Chridi, quod prindpio humile uidebatur, forenbsp;inuidum,maximum ac perpetuum, id per fomniH regtnbsp;proponitur,fedper folum uirum dei explanatur.Secunnbsp;dut hie annutdidtur regni iam fufeepti ac perfedi innbsp;omnes Barbaras nationes, non Indies tantum er Chaisnbsp;deorum,fed Ajfyriorum quoque Aegyptiorum er relinbsp;quorum omnium, quas domino conccdente fuperarat.nbsp;Tunc enim uidetur ab imperio confirmato nouam nu*nbsp;tnerationë incepijfe,quando er iam quietus fomniauitnbsp;rex fomniamulta folidtudineanxiut,defiiturorerHmnbsp;ßatu,uthac occafionedeusutereturad ueritatismaninbsp;^jiationem-Coterritus efi auteßfiritus illius,tanto fdlinbsp;cet in feipfo pauore correptut, ut er oor eius prlt;e tersnbsp;rore quafi pulfatu dgitari et tremere coeperit, undeernbsp;obliuione deletum efi m/omnium er confitfum : uelficnbsp;expergefadus ed,ut ultra dormire no ualuerit.Rex aunbsp;tern facile pro fapiétia fua intellexit ex infolito pauorenbsp;er repetitionenoneffcuulgare fomniu uelcontemnennbsp;dum,unde er fuam deut gloriäaugere uoluit apudgennbsp;tes, er captiuorum ifraclitarum folatium procurare,nbsp;quod er in Pharaone legimus,ut lofeph er Daniel dosnbsp;wo domini omnibus pralirrentur.

4 Præcepit autem rex ut conuocarentur arioli,amp; magi,5lt; maIcfici,Slt; Chaldaei : ut


P R O P H E TI A* indicarêt régi fomnia fua.Qui cumnbsp;fent fteterunt coram regcî

Videntur incantatores dici,qui uerbis Magi qui de fingulitphilofophantur,Malcti(iinbsp;guinc utuntur er uidimis, erffp^nbsp;poramortuorum, Chaldaos uero Genethliacos^^^nbsp;to,quos uulgut Mathematicos. Confuetudonbsp;gos pro maleficts accipit, qui tarnen apudnbsp;fapientes'habentur er philofophi,adnbsp;lia pneuifiones reges er principes iliaru^nbsp;dunt, unde er tales Chridum ad apparitif*nbsp;requifierunt.

5 amp; dixit ad eosrext Vidi fomnm,^* te confufus ignore quid uidetim.nbsp;ymbra quadam, er ut ita dicam,nbsp;uefligium remanfit in corde regis, utnbsp;poßit reminifei eorum qute uiderat,et ynbsp;deeiperent mentientes, Non autem Danielnbsp;uocantur, tamet/i longé fapientiores, exnbsp;ctegentis,er dijfenfatione dei,ut abnbsp;CTdmfcitione aheni, latere magis interimnbsp;cum populo fuo,quàm delitiari in regionbsp;autem fieterut coram rege, rati regemnbsp;rogaturu aliquid,magna fidutiauenertint,nbsp;jfem regi fecerüt. Ipfe autem queritur fefi(nbsp;cuffum,ut recolligerc fdpftim no potuerit,ß^“^jiiitnbsp;fediuinum atiquoder infolitumnbsp;recenfere non poffe, non tarnen dubitarenbsp;quod arcanum cont'mere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-carii^^'

4 Refponderunt^ Chaldæi Rex in fempiternumuiueîdic*'’nbsp;feruis tuis, amp; interpretationem«“’nbsp;cabimus»

Hucufq; qua; leda funt fermone narra^''' Ab hoc loco ufque ad uifionem anniterti/nbsp;far, quam Daniel uidit 'm Sufis,Hebraicisnbsp;fedlmgua fcribunturChaldaica,nbsp;riacam uel Arameam,parum diflantemabnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iir

Chaldaica:quadodioresf)rtaßisChald^*^^^g^^j ferentes ut Lat'mum er ttolict»». Blandenbsp;latorie falutant regem, aulicorum mor^nbsp;gientes uel cupientes perpetuum fore 'nbsp;uires autem aureos montes poHicenturß^'rnbsp;dco inuocato reuelatore fecretortim.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Et refpondens rex ait receflitàme: nifi indicaueritisnbsp;niumamp;conieäuram eius fang“

plicioperibitis uos,Slt;domusU^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

blicabuntur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Ardor quidem cognofeendi fi(it,fed folent Aflrologi nonnunquâfère^r^j^ ^(Wnbsp;bilia feitu pronüttere,dum aduentatuisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f,0rii}‘

turi horam er momentum applicant pum, er quaflionum uariarumnbsp;les uerifimile eßiflorum quofdatn ahquannbsp;fe. Qui ex tanti regit curis aßiduis,attent^nbsp;iQi propria,fecuf:dufuat régulas,


-ocr page 449-

D A N r E L r s

gï bnfö wnarch^ contigiffet ignorare wn deMant^ tam bombilefomnium ob quod tanta atixietotnbsp;gt;'°gt;'llt;gt;btmregi,fedtotiufregniprima^^^

Iff accidiffèt, siuera ejjet idoruin an, arrogans fent f» Müatio iHorum qualif cr ufque hodie Gcomanticknbsp;% nfortuitk mcertißmkqi notk ac punitii afiro*nbsp;f «w perpétuas mot ut calculari: non ergo tam ßtißfet ir=nbsp;^‘‘^‘^tores ar=*nbsp;‘ttttemiük mortem,nbsp;perditionem dixit, utnbsp;utru pereant er capite plei!lantur,fiitonnbsp;ntin'^ ^‘^quot;‘‘'*^‘^if°gt;^gt;^‘t(mfcilicet cr interpretationbsp;domut,ßfcoqiuelnbsp;f*®u«4pplicfntMic

conicâuram eius n»uUnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dona,ct honorem

âme: fomnium igitur^ jç-'^P’^ftationem eius indicate mihi.

lt;tbh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auaros, quàm uiM auidos çr mor

bberalißima iüis dona promittit, qitoildotuUebat. Addiditquoqinbsp;honores,nulla illk ex

cundo,atque dixerunt» dationnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^icat ferais fuis, SC interpre

« 5n'quot;Jgt;’«dicabimus.

rccelTeric

9 Si ttôQ /¦ *

eftd no indicaucritisrnihi, fententia, quod interprcxnbsp;deceptionepic-•’ectf^ P^ftteritisutloquamini mihi donbsp;Somniu itaquedinbsp;^'•oqn- ‘*’^^‘:*ainquód interpretationem

?'‘‘’‘^«0'rj /'^^^’^'*^^ßcitiam,promittunttnagnißce f 'utn,.'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conßdunt regem ab inflituto

^^ifgt;teexconßffiis eratobliuio •°^‘*''‘loïn urgent regem ut iüudedicat,nbsp;nonfeper^nbsp;ab imquißtioneab^nbsp;procraflinarinbsp;Ï“® difcedati(r,Qr urgerenbsp;nenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•'« e-fl teneri äeßderio ue

utcumittciderisin ßh, Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^inatur autem

2‘^^^lt;gt;ead^7'^'’‘^‘^ ‘^^ßfttentiam, id efiomnes ^poflores,qualesnbsp;t'Ef? dudu^r'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prafiare no pop

Chaldæi coram re ” eft homo fuper terra, qui

*^^**«h k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’’’gnus amp;potens,

uiufcemodi feifeitaturabotnni

PROPHETIA. 114 arioIo,Se mago, 8(. Chaldæot

gt; ’ iSermo cnim,quem tu quæris,rex,graui« eftmecreperieturquifquam qui indicetilnbsp;lum in confpeâu regisîcxceptis di)s,quo-rum non eft cum hominibus conuerfatio,

Confitentur magi,cofitentur arioli,t^ omnis feientia confeflî» [ecularii literaturlt;e,prcefcientiampturorünonelJehos «“^gowm.nbsp;mimvm,feddei.Ex quoprobatur, prophetatdeifßiritunbsp;locutos,qHiptura cecinerunt.Vcrum quidemfatentur,nbsp;quod homo talia docere non poßit arcana : hoc autemnbsp;nefeiebant, quanta deus eleük fuis largiatur, qui camnbsp;tiulgo non fint conumerandi, cr quod non habitet deitsnbsp;cum hominibus peuli zr diuitiarit aut libidinum amo»nbsp;toribus, cuius delititc funt cum filijs homitium conueranbsp;fort, or mentem fuam inflillare eleâis,qui funt templumnbsp;dei.similiter in hoc errant, quodnuüus rex taie quipanbsp;piam quarat,cumipßtaliaextraangores pofitide fuitnbsp;arte promittere confueuerint : fecreta fcilicet naturtonbsp;fcirc,cr fomniorumcaufiu indagare,fubindeq; crfomnbsp;ni^,crillorumi»tcrpretationes:uerumcumarikinanbsp;tur ad ucritatem certam comprobandamfiam in talibutnbsp;deprehendunturnuUi.

«2. Quoaudito,rexin furore Sein irama-gnapræcepit utperireniomncs fapiemes Babylonis»

Nonfinectütfarex tantis impofioribus ßtccenfetis eos interire iubet, conculcari fal infatuatum amp; inertianbsp;oner a terra, dolctq; pefles tantôt humani generis tantonbsp;ßimptu fouiffe, er cum opera ittorü oput haberct rex,nbsp;nihd reddi commodorum : pracepit ergo perdippienanbsp;tes Babylonis. c^uod autem omnes fapientes Babylonifnbsp;occidi iubet,priam refipifeit (y tyranttidem, licet omanbsp;nes intelltgi poßit pro tnultis,uel pro talium artiumfu»nbsp;pcrßitiofarumproßßbribus,

15 nbsp;nbsp;Etegrefla fententia,fapientes interficie*

banturtquxrebatur^Danielamp;focqeius, utperirent,

Crudele ediilum erat ad mortem quart etiam Dlt;«ie lem,cumfuisfocijs,quibus uti contemptiortbus apud tknbsp;los propter inuidiam nihil de quaflione régis propoßtitnbsp;erat, quin er accerßtt fapientes omnium nomine uid/eanbsp;bantur rejfondijfe, non extare qui régi edifferat impeanbsp;rata,Soli primum mgreßi perant,quaßfoli pramiapernbsp;cepturi, poßea autem in periculo uoluerunt habere connbsp;fortes,quosmß)e gloria rcptaucrant.

*4 ^Tunc Daniel requifiuit delegeatque fententia abArioch principemilitiæ régis,nbsp;quicgreffusfucratad interficiendos fapientes ßabylonis,

I y RefponditSe dixitad Arioch, qui à rege poteftatem acceperat, quam ob caufam tamerudelis fententia à facie regis effete^nbsp;grefia. Cum ergo rem indicaflet Arioebnbsp;Danieli,

Daniel picnus fide in deum, cr fortitudineanimi, Daniela’«, audet de confilio regis inquirere,intrcpide temeritaten ***quot;nbsp;redarguere,precibus fapientiam à deo petere, cr

nnn

-ocr page 450-

D A N I E LI S

glorîamdcotribuere 'muenitur, humiliterquoquedefe fentire , placide charitatis erga mimicos fuos officionbsp;fiuigi, exadißimc ueritatem myfleriorum docere; atq;nbsp;ita omnibus uirtutibus praditu, ex humili initio ad fumnbsp;mi honoris culmen cuehi uidemus. Occurrit ergo in“nbsp;ttocentiaßetus ffiiculatoru magißro Arioch, cuius etiânbsp;nomen leoninamfiritatemfonat,fcifcitaturqj manfuetenbsp;cr prudenter, quidßbi uelit hoc edidum fupra modumnbsp;crudele, no dubitans hand tmlgarë caufam effie regi connbsp;tra tarn charos Cffapientes.Difcens aut regem ignauianbsp;Chaldaoru exaffieratu, m hoc rcgë taxai quod lex accenbsp;leratafit.tiJam licet itU regi non potuer'mt fatisfacere,fenbsp;tarnen id à deo poffie impetrare promittit. Arioch autënbsp;nidus potentia diuini ffiiritus, totu negotium expofuit,nbsp;¦ defiderium fcilicet regts ad fomnij cognitionem,quamqinbsp;delufus fit à magis familiariter adarecenfet, cr accèsnbsp;dere permittit ad regem.

16 Daniel ingreflus rogauitregë ut tempus daret fibi ad folutionem indicandam regi»nbsp;Nó fttnpernbsp;nbsp;nbsp;poflquam diu dclituerat humil^ cr minime ambitio“

UnStf'*quot;' fits Danielapudfitos,captataoccaßone quarendacT promouenda gloria Dei,idola^ er fuperßitiones consnbsp;fundendi animaduertit domini uoluntatem effie regemnbsp;accedere,idco nihil reueritusiram régis,nihilc^ cundasnbsp;tus tempus impetrat inquirëdi à domino myßerffi quodnbsp;prouidentia dei rex non negat, Conciliabat autem Dasnbsp;nieli régisgratiam, quod non petebat primumfibi nar*nbsp;rari fomnium, ut magi, dc fine arrogantia promittebatnbsp;. gratiam dei fibi fine dubio affitturam. Gloriantur cnintnbsp;fandi 'm deo fändefficut impij abßj; deo impie.

^Etin^relTuseft Daniel domumfuam: Ananiæ^ amp; Mifaeli, amp; Azari^ focqs fuis,nbsp;indicauit negotium:

I g ut quærerent mifericordiä à facie dei coe^ lifuper facramento ifto, ôc non périrentnbsp;Daniel Sefoctj eius,cumcæterisfapiétibusnbsp;Babylonis»

J g Tune Danieli myftcrium per uifîonem noâe reuelatum eft, amp; benedixit Danielnbsp;deum cceli»

Daniel locum cr tempus poßulat,et captat, no quo tradatione crfagacitate mentis occulta perquireret,nbsp;fcdquooccultorumdominumprecarctur. Etideo Amtnbsp;niam cum focijs iungit fibi ad preces,ne folus defuo mesnbsp;rito uideatur prafumere,ut quorum erat comune diferinbsp;men, communis effiet cr oratio.Domi fua orattt,non nenbsp;ceffiario conuocant fynagogam. Sapientia petenda eß ànbsp;domino, deus uult orari pro donis fuis,ut fua effie cognanbsp;feantur .Non angclos,non defitndos orant,fcd deu cæli,nbsp;patrem m abß5dito,et rebus cundisprafidentë.Pctuittnbsp;auté miferationes,nequaquàfua fandimonia confiden“nbsp;tes.ïundi une ffiiritu orantapoßolico more,perfeuerannbsp;do ufq; ad profunda nodë. Caterisfomna pra mœrorenbsp;prefiis, et metu mortis fupra modü anxijs, illi fandis denbsp;fiderijs orantes cofolantur.'Voti igitur copos non fit elanbsp;tior,fedhumiligrataq^confißionemunerisautoremcenbsp;lebrat.BenedicereenimdeucoeIi,eßgratitKagere, .

10

11

PR O P HE TIA.

SC locutus aittSit nomen domin’ (ftum à fæculo amp; ufqjinfæculumîÇ“'nbsp;pientia8lt; fortitude eins funt.

Addißwiiioncm corumqui uerfanturittf^^^ qui dtemomacii artibus atq; prtcßigqs tarentnbsp;Canid deo cali benedixit, omnium bonorm» rnbsp;autori. Hlt;ecfuntuota fandorum omnium,nbsp;cr aduerfis domini nomen benedicinbsp;femperfibi ßmilii eß,fempcr benefcfcit.lib^“^’nbsp;audit, ideo fcmperlaudandus. Cuiuffapiemm^^^nbsp;tudiiie omnia gubernantur cr reguntur,nbsp;funt 'mdeo, inregibuf uero ZS' fapientibu^nbsp;nuit tantum eß zx exigua iUorum umbra.

Etipfc mutattempora ætates-ti'’’’ régna atq?conftituit;datfapicntian’‘^^^nbsp;tibus, amp; feientiam intelligcntibusnbsp;plinam.

No« CT-go miremur, ß quando cerninmf juZ re^cj O“ regnis régna fuccedere, quanbsp;mutantur C!’'finiunturarbitrio:eauftiiq;PS''^^^i!lnbsp;uit ille, qui conditor omnium efi: cf ftp^nbsp;patitur fufeitari, ut mali malos puniat: ßmK^1gt;'ijiiitgt;nbsp;dit cr generali di/^utatione praparatnbsp;nium quod uidit effe de mutatione crnbsp;rum. Datfapientiam fapientibus,uelquiam'f(^^itnbsp;fapiètia, niß qua defupêr datur, uel ut fuiiHnbsp;fiat [apiëtior, et qui habet, pluraaccipiat:‘^'''^l^irgt;nbsp;qua firuet amorefapientia libenter infimdi^nbsp;tuf, 'm peruerfam autem animânon mttoibdK^^Sinbsp;iLX Ipfe reuelat profunda SCabfcnnnbsp;nouit in tenebris conftituta,nbsp;eoeft»

Qua nobis profiinda funt, deo proximo nobis tenebra, ip fi luce clariora, qui Cfnbsp;iHuminans hominem uenientem 'm httnonbsp;ßtura pradicere foliusdei opus eß,nbsp;nee damones ex fe habent, tametfinbsp;l^icatia natura multa fiatim cognofiantft^iquot;nbsp;turaconiedant.

Tibideus patrum meoruconnt^^^jt^i’ laudo; quiafapientiam amp; fortitü‘’’^,^(j^^nbsp;ftiniihi, amp;nuncoftendiftimibi9^^fii)|bnbsp;uimus te, quia fermonem regis

Ne fui uideatur meriti quod impetrauiV ; trum iußitiam, o' ad ueritatem dei,nbsp;etiam m captiuitatc mifcretiir, Quod autOquot;} pnbsp;gant uni oflenditur,ut cr arrogantiamM ’nbsp;impetraffe uideatur, cr agatgratiosnbsp;fomnij folus audierit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j Ati”^^’

3.4 Pofthæc Daniel ingreffus3“ quem côftitucratrexutperdcrfinbsp;Ba bylonisjfic ei locutus eft,nbsp;bylonisnepcrdas.-introducmc*nbsp;du regis, SC folutionem réginbsp;imitatur clementtam dei, qui pro

. precatur, Cf non uult cos perire, proptOquot; ÿ ifl


-ocr page 451-

DANIßLiJ

WcbwturiK^Vfl'.tppifntw non ejlfin^óndrid^ntc îLiSlt;e«ui(Uî foliaiori cnim fitndamcnto ittxxcß,

ltinadtcge,8cdixitenlnuen.homi« dtfiliig tranfmigrationisludae,qnbsp;tionmregiannuntieu jr.^relirt dili^

Btigratirtj« f«pfrbi« Ariocb jentwm,^ «i»fnijp fe arroganter die« ’nbsp;«IfrofeobtHlerit «tiutrodHceret«’’ „„ntilntnbsp;««litóoJkrKlitnrfwnttoruw.^Mi f«w

Wit,utifl; ante narratKrtttejlf^'“””’:. nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Refpînditrex,ÔCdixi£pao.ehœ«s^^^ «ntneratBakaffar: putafnc uere P internnbsp;indicate fomnium quod ui t,nbsp;ptetationemeius!? , . ,nbsp;^»iiitsbunlt;ii«rfX,(7 i’’WpP*^”^”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ronnubmdifcriwebabensanx'f« poj5itiWfrpretiitionf»Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autein

«dente die dixijjit fe MKÜcdfurW« regt- ùfi^ «Bitnern c^u^llinmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f'quot;quot;‘Slt 0

^öiiJere8,onderant,crpoPe.tnUt^^^^^^ «“•«ÄtreminifcfLorfcognonerit.nbsp;‘'ît’^rt4tiom.d«lt;e„Mrecipitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jt

^Ettefpondens DanieUoram ^yfterinm quod rex interrog ’nbsp;“®’”'»»Àarioli, SC aumfp’c« nequnbsp;Semoni4pbet*dreg5aeeP4d«bW.ne^^^^^^^nbsp;«itibui Mdg» obtredat, fednbsp;«nfnwt:nfg4eojprlt;parepoW'jR^'^‘‘^quot;^^^nbsp;^’’totmodejliaquoqjfummaneg't^r*:nbsp;mswinimewftaii« “^Xßetnbsp;'’«temfomnijreneUti, oßenditnbsp;/bominibiignordUpojfemyPer««««^^^^^^^^

Sedeftdeusinciloreuelansmyftcna» q^undkauitttbirex Nabuchodonolor,nbsp;3«æ«nuta(ut,ç„oui(fimisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

Somnmm tuum SCuifiones capitis luun tubilituOjhuiufccmodifunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vrujlraigitttrab bominibnt

^wjolat nowt'wcalo, er ocenlte retrabenj e« ’’twltorumdeornmcnltuM dd«»îlt;ttaei’to^5^‘^ai’'iggt; •nbsp;^'gt;f|jilt;tdHl4ionK «itio «eriUtefotW^“*^^*^*^**’^!—nbsp;HMiHiideo mïjlerw jî«t reueUW, qw noKtjSimwnbsp;‘'’’’poribii^/înt nentura. No«i(?int* äUte diet ex eo «nbsp;\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’quot;««ndip^ tempore, quo Danictif”’”*“quot;”’^^“^^ “

“ftljiid confwnattone m mundijfitfi Hebrrftco mor P’’° pojlerioribut capwntttr.

y« tex cogitate ccepifti in ftratu tuo H'^id effet futurum poft hçc,8C qn‘ rcucianbsp;‘\^^ïia,oftcndittibiquæ uetituralun »nbsp;’S«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘“«fn fomnij, q»od idcirco ei dciM

Mo'titcHeUKfrtt.qHWtpferex uolneritfci*'® r'

PR O P HE T IA, liy turâ^Cr ut l^abuchodonofor diuinit inj^irdtionis mirenbsp;turgr4tiam,non folum quid 'm fomnio uiderit,fed antenbsp;fomnium quidtacitufcogitaritexponih Tanta denit^nbsp;efl dementia dei ut etiam prophano régi, di/pen/âtio^nbsp;nisßtfquamundumregit,myßeriareudaret,

Mihiquqcjjnoninfapientia quæeftin mepius quàm in cûâis uiuentibus,facraanbsp;mentum hocreuelatûeft.'fed ut interpre--tatioregi manifefta fierer, ÔC cogitationesnbsp;mentis tuæfcires.

Somnia 'm quibui aliqua uenturafîgnStur, et quafî per ntdgt;üii ueritax demonßratur,non patent coniedoanbsp;ribuf,cr humanne mentit arbitrio, fed dei foliut feien»nbsp;tie. Honorât autcmregem,dicenr,deßderiofuo domi.'nbsp;num deum gratißcari uoîuijjèt

lt;Tu rex uidebas, SCecce quafî ftatua una grandis: ftatua ilia magna, SCftaturanbsp;fublimis ftabat contra te, Scintuituseiusnbsp;crar terribilis.

3'^ Huiusftatuae caput, ex auro optimoe» rat. peótus autem 8(. brachia, de argentotnbsp;potro uenter Sc femoraexære.

55 Tibiae autem fcrreærpedum qufdâ pars eratferrca,quxdam autem hdilis*

; 4 Videbas ita, donee abfeiftus eft lapis (de monte^ iinemanibus, SCpercuftit ftatuantnbsp;in pedibus eius ferreis amp; fiâiiibus,£C comnbsp;minuiteos*

jy Tunc contrita funtpariter ferrum,tefta,quot; æs, argentum SC aurum, 8C redaâa quafinbsp;in fauillam æftiuæ areæ, quæ rapta funcnbsp;uento:nullusœ locus inuéeus eft eis.'Iapisnbsp;aut qui percufterat ftatuâ,faâus eft monsnbsp;magnus, SC implcuit uniuerfam terramenbsp;3^ hoc eft fomnium. Interpretaxionéquo*nbsp;que eius dicemus coram te,rex,

Somnij expofitioné Daniel ipfecxplicat. Primo aut depingitur flatua, de'mde eiwsper lapidemcorruptionbsp;proponitur. Verèautemnihil nifi figura eflmundusil statua Stnbsp;le cr imago magna, 'm quo régna mundifunt,quorum squot;'*nbsp;fiilendoremac maieflatem homines fiupent,tyrannidênbsp;autem cr gladium exhorrefeunt, quo confolationemnbsp;boni habeant, mérita autem fupplicia mali recipiantnbsp;ordinatione diuina. Sicquoquehabet ratio mundi,ut 'nbsp;prima queq; pulcherrima, pofleriora détériora fint^nbsp;yides enim caput aureum/uccedit pedus argenteum,nbsp;deinde lumbierci, 'mfiriora autem fcrreaac fidilia:nbsp;tandem fequitur contritio rerum fiilicet mundanarutnnbsp;que loco fuo permanere non po/Junt.Dei autem omninbsp;potentia amp; uirtus dicitur lapis fine manibut, qui re»nbsp;gnapotentißimauno momento deqeit çr confimgit,nbsp;qui eadem quoqueefluirtus cr regnum Chrijii.

37 ^Turcxregumes.SCdeusccEliregn« Sc fortitudincm,SC imperium,SC gloriamnbsp;dedittibi:

Solas quatuor precipuas monarchias defiribit, iUas fub quibus btdeiadfligendi erant.ixponens aut flatus


-ocr page 452-

D ANIELIS

pjrtet i cäfiite indpit,quodaureumappärel)iit,crrea cum K* nSnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Babylonicu fignißcabat, fub t^abuchodonozor,

' ^ui imtiäißimus ultra quddrageßmum annum regrti“ uit, er fenex quietum regnim filio Euilnwrodach relinbsp;quit. Domino tradête accepijfedicitur in uodbui pro»nbsp;phetarum,cui qua non feruiretgens qult;£cunque,externbsp;minanda pnedidtur ex domini uolutate. Comparatumnbsp;arbori pertingenti ad coelum, Aquibe magnarim ala»nbsp;rum, fub qua iuftitia maior uiguerit quam fub/equett»nbsp;tibut.Semper enim iniquitati priorum feculoru aliquidnbsp;poßerioraaddiderunt.

ötoninia in quibMS habitâtfiliihominü 8(. beftiæ agri,uolucrcs quoque coeli deditnbsp;inmanu tua,SC fub ditione tuauniuerfanbsp;conftituit,tu cs ergo caputaurcum»nbsp;Monatchia Nttlk unquam monarchia etia Romana,fic uniuerfonbsp;orbi pra/iät, ut rutSä prouintià relinqueret indomita.nbsp;Vnde hyperboliciu hicfertnoeil, zx foUus eß Chrtiiinbsp;dtgnitati fcruatu,ut ßndtufuo ZT uirtute ab ortu folisnbsp;ufque adoccafumfuoru corda plenè regat zr pafcatfinbsp;delium animas atq^ deßndat. V biq; autê monetur Babynbsp;lonius,quod à deo coeli habeat imperiu fuît, non ab idonbsp;Us fuis, fed neque fuis id fibi uiribus acquifierit.

Et poft te confurget regnum aliud mi^ nus tc, amp;regnü tertiü aliud æreum,quodnbsp;imperabituniucrfæterræ;

Medorum, Medorum uidelicet atq^ Perfaru,quod argenti habet GntcorS.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;priore, zr maius fequête. Tertium

autcmregnuAlexandrifititMacedonis,fucce{forum^ Alexadri, quod rede leneiun dicitur. Inter omnia enimnbsp;metaUaas uocalius eß,zrtinnitclarius,fonitus^eiusnbsp;lange latecfi diffitnditur, ut no folu famam CT potentianbsp;fed CT flo^Mcntw Grlt;f« fermonis oßenderet.

^0 amp;r£gnum quartum critforteuclutfcr^ reum 4 Quotnodo ferrum comminuitnbsp;domat omnia, ftccomminuetamp;conteretnbsp;omnia hæc

CwtttorS. Perßgt;icue hoc pertinet adRomanum hnpp-ium.Fer» ««« eß quod cominuitnbsp;nbsp;nbsp;domat omnia,fed pedes dus

Zf digiti ex parteßrrei,Zf ex parte funtßäiles,quod ex ßne iüius fub Gothis Zf alijs manifeiHißime compronbsp;hatur. Sicut enim in principio nihil Romano imperianbsp;fititßrtius Zf durius : ita inßne reru nihil imbedüius,nbsp;quando Zf in beüis duilibus, zr aduerfum diuerfas nanbsp;tiones,aliarum gentium barbarorum indigemus au»nbsp;xilio. Htec Hieronymus.

41 Porro quia uidifti pedum 8C digitorum partem teftcam figuli, 8(. partem ferrcamtnbsp;regnS diuifum eritjquod tarnen de plan-tario ferri orictur, fecundum quod uidiftinbsp;ferrum mixtum teft» exluto»

41- Et digitos pedum ex parte ferreos amp;ex parte fidilcs î ex parte regnum erit folidu,nbsp;amp; ex parte contritum,

Diuifumhocregnumßredicit,zrinfdpfodißiderei 4 ßatriddio ccepit,beüis inteßinis continuatum cd,dinbsp;itißm tandem in orientale er occidentale, difeerptum

44

PROPHETIA.

4 Turcis.Vtcunque grauiafepeperpejfu^’r^^^ tarnen ueluti in pläta ßrrea.Viäi enint f‘epe^‘^^^11nbsp;iterum triumpharunt de omnibus fcre geatibut-los femper plurimos habuit,tanquatn pcdi*gt;'‘nbsp;inter fe perpetuis bcBis conßigentes,quoti‘lie''‘'nbsp;la,nouafoe^ra.

4 J Quod aute uidifti ferrum mixtu”' exluto, comifeebuntur quidcinlgt;ugt;’’^^j,^nbsp;fcmine,fed non adhærebûtfibi,nbsp;rum mifeeri non poteft teftae»nbsp;ludaitentaueruntfecommifiereregnoR'”’',A/f,nbsp;citiam illorum ambiendo zr ajßquendonbsp;fed inßliciter iUis ceßit,zrad fuäpemiciequot;’f^^fii^nbsp;tarn atrod ambitione inflamatis ad beUtein,***nbsp;done parcere uoluerint ludais amids fuit}nbsp;parcere non potuerunt, homines alieni à chartnbsp;äu,nefcq foederis zr immifericordes,utnif^'^‘’nbsp;Ium ßrreum, fed etiam ßdilefit difhott.

Indiebus autem rcgnoröiHo*'*’’’’ pufl* tabit deus cceli regnü, quodnbsp;non diffipabitur, öC regumnbsp;pulo non tradeturtcöminuctaut^nbsp;fumet uniuerfa régna hæc,8( ip^*””nbsp;inxternum:

irt ßne horum omniu regnorum,auri,‘(rg^^'’fy(iiif ßrri,abfcifus eft lapis dominusatquefaliui^^’^^iii’^nbsp;nibus,id eßabfe^ coitu zr humanofetiii»t)lt;i‘.ßfifC^ Jnbsp;ginali,zrcontritis omnibus idolorum regquot;*^’'^nbsp;ipfe mons magnus, zrimpleuit uniuerfai»nbsp;ludd zr impius Porphyrius male ad pop^i^nbsp;ifraef, quem inßne feculorum uolunt efßrnbsp;omnia régna conterere,e3quot; in teternunbsp;Chrißiano regiw uerius intelligitur innbsp;regum fadus ed, zr ifraelis Icgitimtunf^^ifitii^'nbsp;totum orbem,non armorum poteflate,fe^r^nbsp;quod regnum dicitur regnum coeli.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j Je

45 Secundum quod uidifti, q“*^^ abfeifus eftlapis fine manibus,^^^(,(iJlt;nbsp;nuitteftam,amp; ferrum,amp;nbsp;aurû, deus magnus oftéditregi^ pjörnbsp;tura funt poftea, amp; uerum «ft .nbsp;fidelis interpretatio eius,nbsp;Rurfum reuelationê fomn'tj non fuinbsp;interpretatio regi manifedaßeret, CTnbsp;quoddeusßluseßetcolendus.lnitioregß^nbsp;mile, zr lapidi ad adißdum ab ^edificatib*^^nbsp;comparatif, in taneu crefdt ac mons ntagi’^^^«inbsp;pleat terra. Poteß etia did lapis impobiß^^nbsp;tc no extradus è mote codât, nionsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

eß,zrtu(beorum populus, è quo Chrßb^^ populum creuit totum mundum replciß 'jjit ‘nbsp;4^* ^TuncrexNabuchodonofof gt;nbsp;facie fuä, amp; Daniele adorauit,nbsp;Sc incenfum præcepit utfacr*”«nbsp;Rf X Chaldaont auditis myßerijs, c^‘^nbsp;me fomnium effe declaratum acnbsp;mduflria,fed reuelatione diuina,gratu^J


-ocr page 453-

DANIELIS ;

O' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fito, no erubefcens proctitnbere äd dci be

ntuolentüfibi prifHitaper feruui» fuit, deo 'm homine f'Iiamp;wHloriamiUndo. Ncc cotcntiM fi4 adoratione,nbsp;(»¦«ipit Z!quot; «terts,«t CI facrificent oÙationes zy odonbsp;f^»Kntlt;tlibent,ad(lens promißioaei magnifict^f, ^ua^nbsp;'quot;'«îifcilicc t fj]e t petiturus, QuÔûtis autë hlt;£c tcrreMnbsp;ßifftiffe «(toi hominis (y mundani,fcripta tuntennbsp;{”¦«(«« i«tcni^lt;t»itts qudta fint, qu£ deiti rcponbsp;R dwiiMBi fipieittiam dittpleâentibas.

*^oquês ergo rex, ait Danieli,Vcre deus “'fter,deus dcorû eft,amp; dominus rcgum,nbsp;’¦^'tdans myfteria » quoniâ tu potuifti apc

«idoMndi, zr immoldndariim hofliarum, 01* g«oquc CT fucrifiàj ipfc rex expo fuit, dicens Ditnbsp;^'“^Vercde«, deorum eft crc. Ergo nonnbsp;^^«nieletn qttÀmDaniele dciem adorat, qui my^nbsp;teut?'''’*“^gt;^‘««doquidcm cy iainante Danielannbsp;crcderet aliqd fepoffehuiufmo^nbsp;qî “ qu£renda, qui daret quando zynbsp;reuelaffet,nbsp;48 Tü‘;^'‘”'‘‘quot;«DXeiiî.

fublimeextulitj magna dédit ci,et connbsp;«as RÏl Principéfuper omncs prouingt;nbsp;Pïtrii ï^°R's,Slt;prxftdûSlt;m3giftrâfanbsp;ban”. ^f’P'cntesBabylonis»

’^^Poftulauitàrcgc,SicoftituiÉ

f'^siiZ5' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chald£oru pr£ciputis,ut

^ibertdsquoq;prophet£oflenditur ^uidnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ht mrfgw eleenwfynaru colle=»

’’’quot;° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accumulator the^

'‘t[e^'^°'^^gt;'impeccâtfandi,ficdonaaccipjëtcs,i. P^'^dotianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fintoneroft.îiofufce.

^^^fquot;^uland4funt,fed animus recipientis.

' ^APvT IIÏ* ¦' ^^«chodonofor rex fecit ftagt;nbsp;aureâ altitudine cubito-*^Rmfexaginta,latitudine cubinbsp;fex, ôcftatuiteam in cam^

«-ttatuiteam incanv ’^““'’'t’æBabylonis.

quot;S e!r^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°mnem fapientiam prêter di

lt;»»nia rcgrtit prêter Cbrtfti rclt;i omnem externa rcligionem utnbsp;“l’q^endä, er folum ueri dci cultumnbsp;r^'Notftndi«» ueràquonwdo regeln ßabel ponbsp;y* Pirtef*^‘^^‘‘^^pf‘‘^cipitat, qui licet aliquanbsp;SentiVL^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex pricdicatione Dttrtie

^^^^^^‘^ydiaboh tcntationi* r *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«^ôli pr£cipit,fuaq; pmc

Tandë tarnen deliëiu abolet.Dinbsp;”*egfß({ JjiJiorW fextodecîjnorfzjw poft

PRÜPHETIÀ, iié expt/Mttw» priediëlum fomniit. Cum longe late^ illlus vnbsp;imperio fubeffent omnia,pîacerefibi ccepit,rerum^ ànbsp;fegcflaru cupiebatmcmoriâpofieritaticomendari,eynbsp;feipfum in deorit numeru ref^e uoluit, progentilium,nbsp;more.Obferuat autë rex itnpius,ut /feëiarcturaugufia Suhitaîtaj,nbsp;proceritiiis,ideo magis amat fublimitatëfuperbus,quàntnbsp;ud longitudinë uel latitudinë. No« magni facit fi nud*nbsp;tis profit fe per charitatem diffiindens, (y per pcrfcuénbsp;rantiant diu duret:fed hoc unujfieiiat, ut cofiiicua fitinbsp;cr quamplurimis uifa, cunëki exceUet, hanc etiam obnbsp;caufam pofuit eam 'm campo piano cy habitabili.

2. Itaq; Nabuchodonofor rex mifitad cotï grcgandos fatrapas,m3giftratus amp; iudi-'nbsp;ces,duces ÔC tyrannos, amp;:praefcdos,om^nbsp;ncs^principes regionû, ut cohuenirentnbsp;ad dcdicaticnéftatuæ quamerexeratNagt; ,nbsp;buchodonofor rex»

Principes cogregâturad adorandûflafuâ,ut per pr'm Stuitiarw cipesfeducantur ey gentes. Qki entm diuitcs funt (y |XroM.°nbsp;potenteSidwm timët carere diuitijs cr potëtia,facüiMnbsp;fupplatantur. Sedudis aut magiftratibus, fubditi quoipnbsp;populi maioru exemplo pereunt. Qtto autë uenerabi’tnbsp;bus fieret fiultum itlud fimulachrü, ad auri ey artificifnbsp;prcciü addit etiamitiationis cercmonias : cognofccbatnbsp;eiùm rex aftutus uulgi 'mgeniu, er quibus artibus atticinbsp;queat. Abhorrent enim fimpliciores,ey res no tantifànbsp;eiunt, quas nuÜis externis pompis auguftiores uidente '•nbsp;dt fublimia cr rara flupencunde quie alioqui content'*nbsp;ptiora funt,lenocinio çylaruaquapiaccremoniarutnnbsp;admirabiliaßuttt.Talid quoq^ Salomon adhibuit tëplo,,nbsp;ey Mofes tabernaculo, çy regwm coronationibus pronbsp;more adhibentur,quod non ed mfolerabile,fi légitimanbsp;tantuautoritasqult;ereretur:multumenim refèrt quant,nbsp;obferuëturhi qui pr^funt. Diligenter autë nomina ma,nbsp;giftratuum connumerantur, quorü uarietas nece/forianbsp;rcggt;iis,etiàprogentiitconfuctudine uarie nontinatun

Satrapie primipofl regë principes erant 'm regno Ba* NomîM bylonioru^ pnefèdoru priefèdi tanquamfratres regis. magiHf»*nbsp;Signe! iïlis dicebaiitur,q excrcitui ey militibus prafuntnbsp;impcratoresfcilicet. Prafides fingularu prouintiartmtnbsp;Toparchie iÜis didi, quafi in prouintijs fuis regis uicanbsp;ri/.Adargazariei exaëiores funt, legufcilicct euftodeSfnbsp;qui alios ad fua opera folicitat, çy fingulis quid fadennbsp;dum prteferibunt. Quinti funt Gedabrtd qult;efiores,uelnbsp;thefaurarij, cotleëîores tributorum. Sexti funt Dethasnbsp;bralt;ei,qui à cofilqs rcgifunt,Legi/feriti,canceUarif eynbsp;fignatores. Septimi Thiphta£i clauium cuflodes, fic utnbsp;'mcludat cy foluät à cdrceribus,jf)iculatores quoq; eynbsp;lidores. Tota autem iUa inultitudo tune pendebat nonnbsp;ab aquo er iufio,fed àgratia regis cui adulabantur..

5 Tüceogregati funtfatrapæ,magiftratus

amp; indices,duces amp; tyräni, amp; optimates q crantin pcteftatibusc5ftituti,8^ uniuerfinbsp;principes regionfl, utcôuenirct ad dedigt;nbsp;cationem ftatuæ quam crcxcratNabuchonbsp;donoforrex.StabätafltincöfpcduftatUÄnbsp;quam pofueratNabuchodonoforrex^

-ocr page 454-

ÖANÏELIS

4 amp; pracco clamabat ualcntcr,Vobis dicp tur populiS)tnbubus 8C linguis*

Quamlibct impiaiubeitti regi omnes pariterobee diunt,dcficiuiït d uero dco,Qr declwdnt ad matum zrnbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manimdtufimvidcrum, 4 quo nee ftlutem, nee pcenain

expeädt homo,uilioresfaiïi imdgine.Rexautemper f)rlt;econem promulgans cdióhim, gemina ratione relu»nbsp;ihntes 'mfèfldCddextris zrfini^iipugnatfatan,uonbsp;luptate amp; tormentK,ut qui delitijs no irretiimtur, pœnbsp;HK grauißimis cedant.

-f Inhoraquaaudicritisfonitutubæamp;fi^ ftulæ, âc citharæ,fambucæ ôôpfaIterii,S^nbsp;fymphoniae, ÔC uniuerfi generis mufico^nbsp;rum^cadentes adorate ftatuâ aureâ quamnbsp;èonftituitNabuchodonoforrex,

(f Si quis autem non proftratus adoraue^ rit,cadem hora mittetur in fornacé ignisnbsp;ardentis*

y Pofthæcigiturftatimutaudieruntom^ nés populi fonitum tubæ, ftftuls SCcithanbsp;ræ/ambucæ ôC pfalterh,fymphoniæ SCo-mnis generis muficorum î cadetes omnesnbsp;populi tribus,amp; linguæ adorauerunt fta-tuam auream quam côftitueratNabuchonbsp;donoforrex»

Muße» Mufica multivm momenti habet ad animos componen (Mdata. Jof cocitandos, religiofis quoque affèHibus non petnbsp;rum feruit.Tubet uet comubus couocatur populi,quodnbsp;pafloralibus ßflulis minus couenit.Omniaorganorîtgenbsp;neretaderant ad leetitiam,amp; ad dignitatem /peâaculinbsp;promouendam. Ex altéra autem parte, qui obfequi noe^nbsp;tuiffent ignii terroribtK maximis terrebâtur. lubenturnbsp;autë cadere cr adorare,ßmplicK populi abutendo obenbsp;dientia,pro qua folidadaetia principes inßüut,zr ipfinbsp;fingendo honoré regiperfirendü, quo ipfisliceretpernbsp;regem populo immiaere, cr obediètibui ac timentibusnbsp;onera queecuitq; imponere, qui catenas regi deßrunt,nbsp;*' W populo iüudant zx dominentur. Domini autë dei o^nbsp;mnipotëtis honore ncc cogitaM neque credunt,fed folinbsp;regi fuo placere cupientes,ut tyrannifareiUis licedt,denbsp;Uera religione prorfus nihil curai. Intérim uerô tres fernbsp;ui dei corn Daniele uidentes maximameeremoniarumnbsp;pompam,quando, fine dubio cum tanto ftrepitu muficonbsp;non defiierut libamma, thymiamata, corn oblationibusnbsp;Crfacrificijs non fblumanmalium,fedetiamargentinbsp;auri cr gemmarum, omnid ad regis fauoran ordinatanbsp;^antfine timoré uel amore uerlt;e pietatis er dei.Vide*nbsp;bant ifti pij zr abhorrebant animo,nihilq^ fingere connbsp;^adeum in regis gratiam audebant, longé alia muficanbsp;Utebantur çr obleMâtur, ctvm m cofeientia pura,obnbsp;fuam in deum fidem, zr moribus animi optime componbsp;fitis,uiuerent,zr deo facrifida laudtim Mcfinentia ofnbsp;firrét.Optima enim harmonia efi,queeoptimos quofq;nbsp;deleéklt,agnitio fcilicet ucritatis, creatori optimoma^nbsp;ximo gratins refirre pro agnitis tot bcneficijs, ueritas,nbsp;iuHitia, fides, gratiarumaéHofinnocentia uitie,amicitianbsp;adpioSfbeneficentMadegetites»

P RO P HE TI A.

' Statim^ ôC in ipfo tempore accedcfli^ uiri Chaldæiaccufaucruntludaeos.

Quo J prdpofitos in Babylone regis operibiu fcit, quoru offindebâtur peregrino cultu,crdiierjtnbsp;idoloru,naéti occafionë criminâtur ZJquot; aca^antaàt'nbsp;gern. Armât itaq^fiefatancotraminijirosdeijgtiut^nbsp;regë dccufatione,c5fidësexpugnatis iüis uerâm'nbsp;aufirendâde medio. Exofi erant ferai deiobittaS” f.nbsp;iuflitiâzrinnocentiacollegis,fanéliusq;uiaebibi rtnbsp;ut uUam in illis macula inuenirent omnes amm-

  • 9 Dixcrunt^Nabuchodonoforregi»*^nbsp;in sternum uiue,

  • 10 Turex,pofuiftidccrctu,utomnis'’^,nbsp;qui audierit fonitûtubs,fiftul’f^^ ÿnbsp;rsjfambucf pfalterii,amp;nbsp;uniuerfi generis muficorû, proftf^'*’

SC adoret ftatuam auream:

gt; gt; û quis autem noprocidens adorau mittatur in fornacem ignis

12. Suntergo uiri Iudsi,quos jLli, fup opéra regionis Babyloniæ,^*“^pf:nbsp;Mifach 8c Abdenago : uiri ift* ‘ podnbsp;runt,rex,decretum tuum : deosnbsp;colunt, ftatuam auream qu’*”nbsp;nonadoranu

Per adulationem aulicum more fefe fanélisdetrahunt tapprobant conflitatioi^^ÿdiiH^nbsp;petunt, ut legufandimonia inuiolabilisnbsp;ita ad perturbandos re/fiublicds facit,nbsp;temptus zr uiolatio. Eapropter apudnbsp;feuerireges erant 'm iUis conferuandis-i^i^“^nbsp;St legem imptmé uiolaripermiferis,p^'^^‘'^s,(lt;’^nbsp;toritas tua.erisq; zr m ceteris, fi quanbsp;temptus, itlos denique euexifli utnbsp;dide apud fuos agebant,nunc apud te i»nbsp;ria,qui tua tarnen madata tranfg-edi doef’'’’nbsp;oUm lt;i dijs tuis abhorrent, quos tu colibnbsp;colendos, qui tibi totfirtitnasdominbsp;runt,qui te,regnam zr urbem cuflodiunt’T^inil^nbsp;rare reeufant. Cumq^ nemo tuorumnbsp;gibus, foil iHi ex omnibusgentibus obf^^'Vnbsp;plo hoc corn regi tum regno perniciof^^^'jn^’'nbsp;Ob fingularem autë dignitatem Danielibnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(lt;gt;‘'‘1

maximum honorem detulerat, ipfum cuiigt; aceufare nonaufîfiierunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

IJ Tune Nabuchodonofor amp;in ira prseepitutadduccréfU^jd'*nbsp;Mifach ÔC Abdenagoîquinbsp;âifuntinconfpeâu regis,

14 Pronuntiansœ Nabuchodo*’ aiteis :VeréneSidrach, lVlifa£^nbsp;nago deos meosnô colitis,nbsp;ream quam conftitui nonnbsp;ly Nücergo ûeftisp3rati,qua£“^’nbsp;dieritis fonitûtubs,fiftul3e/*t” .(jifi'jJ.nbsp;bucæamp;pfaItern,8Cfymphon‘^’nbsp;gcqcrismuficorfljproi^crnitc“ ’


-ocr page 455-

SANIELIS^

Uerijj quam fecitquod (i non adora **' fornacemnbsp;Uojj ’‘“^utisî amp;quiseft deus quicripict

dédit fdtctn^ idolofabricato, coa SÎ^*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impiit, digiius erat quigrauius cadea

‘t^cufiitoribus in iram cxarfit, nec tit^ ‘^^diM prtccipùtitj f^cramfiminbsp;Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’*dnis uel precibiii eos poffè expugna

^’’’’’fiiio ‘'‘‘‘‘^gt;deuobisinibipollti:eor,qu0S hadenuf Irtuituî de tiobif pcen-tm /ùnugt;,nbsp;î«odnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reppueritis. Spero au

^^^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcliqueritis, quod libês con

adhucobcdientiain ex» imagine omnismultitudonbsp;adoratura efl:pn peruicacef per=nbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parato igné aôlum effè de uobii,ua»

in deum ueflru habctii.ille me Ref3“^^SJèfinet^^imeoiugonuUosexcipiet,nbsp;Sidrach, Mifach,amp; Abdelnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^^8* Nabuchodonofor,N5

«n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcfpondere tibi.

nofter quêcolimus,po^ 10nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decamino ignis ardentis,

° J ^‘»od R

'^^OstüQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;notûnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘1*’*^

K PH lt;^oltmus: Sc ftatuam auream

R conCo®’^'*'” ipp! tentationibtis, ZT ^‘’ß‘gt;tuf: liberolirmonefine adida^nbsp;indignum effe, tantum abefinbsp;inalijs per omnia morigcrinbsp;^‘^‘°^Pqunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;norelfiondemui. Prima quidem

pofidrum,cuinihilpraßr» '¦'’¦’n deo magis obedire quàm honbsp;PatYik^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deus efl,qui fotieï liberatis

, ‘^{^‘‘‘'^^l’erarenospoterit. Tantiis e/l neaueamus, etiamfi innu»nbsp;Sjinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi- Contra ilhus mandatum pro

‘2^0«ftfilendo ante imaginé minime ob» 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uidem ej cxemplis feriptu»

’Jlt;pr„ .'^S‘ß’'‘^iui obfdi,.f^ ufio dimtaxat exee^ *'‘^!cr( j ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod diuino honori et precepto pr£

t m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diorum fidem rex deijeere conatus

débita uieißim iHi fc robo» *9nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^°dip/öseriperefacillimeut

rcplctus eftfu«

Si ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^^**’5 immutatus eft

w * ÎVliiach, amp; Abdenago, Et ^0 /“ccendcretur fornax feptu-hdeexcrcitu fuo iuffitnbsp;'lt;iiM pedib’ SidrachjMifach, et Abdcnbsp;?'‘iehƒfornacéignis ardétis.nbsp;potentiam, uiüoriam e:ynbsp;«leit w rex,domatur ignis,ridétur tormens

VKOPH'E.TIA, ii7

ta,fordef :iint delicie. Exurere rex flatuit piof, fed fe^ ipfum nocentißimo excandefcentilt;e irlt;e incédio pernbsp;turbatac pcrfequitur^ impcrat orbi,crßbi)ppimperanbsp;re nequit, uiiium fe zy mtltiM iudicio prodit. Ex «imjeonbsp;iw hoßem mutatus, ex homme in leonem uerfus,fùrit etnbsp;feuit,modumq;nefcit,fepties maiorcmaugeri ignetnnbsp;iubens. Interim tres iüialacres,nec ignemneemortentnbsp;ßrmidant, corpore ligari fe finut,ßgt;iritu libemmi mornbsp;ti obijciuntur, cr immortalcs animas fuas effe non du.-bitant, Uon autem eluxiffet dei potentia^ niß extrentitnbsp;periculisfùiffent obnoxif feruuli, è quibia humana po.-tentia liberari non poteranttpc omnia fieri dccebat, nenbsp;fujficioni crfraudi efiet locus.

^1 Etconftftimuiri illiuindi cumbraccî« fuis, amp; tiaris, d( cakeamentis SC ueftibus,nbsp;miiïi funt in niediü fornads ignis ardétis;

Vefles iüje uarùe explieantur.nec mirum,mutât enini Veftium ueftes cum régi ones tum tempora. V ult dicer e authornbsp;quantumhbet in ueftibus effet ornatus qx precium,tannbsp;ta tarnen feuitia ey fiiror tantus^ ut auaritia er ß)oliannbsp;di ceffaret cupiditas, nuU^q; reliqube fuperjiites mane»nbsp;rent, Sicut çy hoc feuiti£ indicium efi,quod non in p(«rnbsp;tem ignis,fed in medium ßrnacis proifciuntur. .

nam iuffio régis urgebat, fornax autem fuccenfa cratnimis. Porto uiros illos quinbsp;niiferant Sidrach.Mifach, amp; Abdenago,nbsp;interfecitflaninia ignis«

Colliguttt quidam hic, quofdam mifericordia motoi obflitifferegi, admirâtes uirtutem aeßrtitudinemho-rumtrium, qui pro patrijs bgibus fn uandis tam con»nbsp;ßantes erant, non tarnen precibus illqrum flexuregem,nbsp;fed fermonem ittiits uicifie. Cum ergoflagraret incen-dium,crejfetgrauißimaftammaperfccutionis,temputnbsp;erat dtuiniauxilij, ut ey ferut deiconfolationem acci»nbsp;perent cy ultio hoftibus retribueretur, Htecenimdei Glonîdeînbsp;cofuetudo,ut maior fua gloria enicefcatfita et ex A r^y«nbsp;pto cum maxime obduratus effet Pharao, ey fuos libe»nbsp;rauit,et Pharaone cum fuo exercitu in mari rubro fub»nbsp;merfit ac perdidit.Eos uiros inter fielt fiamma ignis, denbsp;quibusfupra dixerat,Et uiris ßrtißimis de exercitu fuonbsp;pra-cepit ut hgatis, cyc. Non ergo ßrtuitu quofeunqufnbsp;mimflrosperdidit rex fua infania,feduirosßrtes,denbsp;exercitufuo,cyadbellapromptißimos, ut non folutanbsp;miraculum pertimefeeret ,fcd exercitus fui damna do»nbsp;lensfentiret.

^5 Viri autchi tres, id eftSidrach, Mifacb, amp; Abdenago, ceciderunt in medio cami«nbsp;no ignis ardentis,colligati«

Grande miraculum, ligati mittuntur in fomacem, er cadunt in medium ignis précipites, ardent uincula,nbsp;qitibus ligati funt,zy uindorum c orpora ttmcns ftam»nbsp;na non tangit. Hue ufque Hcbrai legunt. Qua fequun»nbsp;tur ufq; ad finem Cantici trium puerorum in tiebraiconbsp;non habentur,

^4 TuncNabuchonofor rex obftupuit,5C furrexit propere, amp;:ait optimatibus fuis;nbsp;Nónnetres uiros miftmusinmediûignig

•00

-ocr page 456-

DANIELIJ

compedi tos^Qui refpondcntes rcgi,djxe« tuntjVcreKX.

uw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omittere no/inuUa

4«uur, nbsp;nbsp;nbsp;ad hiflorM ferietn pcrtinentia.-ne^; enim uel precef uel

gratiarum aâio uel angeli aduentu^ defcribuntur, qu£ ÙGracisadiunguntur tMtdecunq; tandem dcprompta,nbsp;fed nihil defydcratur guod admtraculumattinet, regenbsp;ipfo rem omnem enarrante, Ttenc igitur cum miniflrinbsp;régis ab igné occidebantur,quigraUabatur in eos,qui linbsp;beri erant, et celeritate fua ne fùgerêt apprehendebat,nbsp;territus efi rex er obflupuit, animaduertitq; feruos deinbsp;incolumes,crtan(iuamaurumin ßrnace cumangelonbsp;dei etiam ambulantes. Hic igitur apparet folidae religionbsp;nis potentia,uirtut,cr ui£loria,fuperflitionisautem etnbsp;ReBpifeew idololatriiCpetweiesac uanitos.Flagellatusigiturrexnbsp;iterum per mifericordiam dei reßpifeere incipit,exau»nbsp;ditieq} funt preces fandorum, qui hoc inimicis precasnbsp;bantur,ut robur ipforum coteratur,pc tarnen ut nomennbsp;dei in toto orbegloripcetur^ quod multoglortopus fa*nbsp;Hum eß, rege erroris fui palinodiâcanentequàm con*nbsp;tterfo in cineres. Obflupefdt autè,cernens tantam uer^nbsp;religionisuim,ut cr fuos ab igne tueatur,cr hofles ul*nbsp;cifcatur.Socios quoq^ facit enminis, nimiruquodipfo*nbsp;rum conplqs et ßatuam erexijfet, er fandos coniecif*nbsp;fet in ignem. fatentur quoq^ lüi fludiu fuum,nbsp;nbsp;nbsp;rex mi

raculumcelebrare compellitur, cr copteri uanam ejfe fuam potentiam,uanam religioncm idolorum.

^5 Refpódit,amp; ait, Ecce ego uideo quatuor uiros canentes ,amp; ambulantes in medionbsp;ignis,amp; nihil corruptionis in eis eft,ólt; fpenbsp;cies quarti fimilis filio dei.

partus ïn Habcnt iUi fecum quartum quendam, qui iÏlorum uia cula foluit, qui impedit ignem ne ofpciwm fuum ftciat,nbsp;ttt ueluti in horto deambulent,nulla adufltone, nuüa manbsp;(UlaiülS inußa. Et affedus quartipmilts eß pliodei;nbsp;Nee mirii, p ad cofolationem feruoru fuorum dominusnbsp;Immanuel appareat,qui antea etiam er a brahte er if*nbsp;raeli, ac Kofi aßumpta ad tempus ßecie aliqua uipbilinbsp;er corpore, quodnbsp;nbsp;nbsp;angelifolebant, qui etiam a pro*

phetis angelus magni conplij CT angelus teßamenti eß didus,qui pcuthunc regem obPup-:fecit,ftc Paulupro*nbsp;ßrauit,ex utroq^ perfecutore conpfforem pcit,

16 Tune acceflit Nabuchodonofor ad o-ftiü fornacis ignis ardentis,était,Sidrach, Mifach, amp; Abdenago ferui dei cxcelfi, e*nbsp;grcdimini,8lt; uenite. Statim^egreflifuntnbsp;Sidrach, Mifach, ölt; Abdenago de medionbsp;ignis.

feßinatrexadliberandum eos, quosperderepußra tentaueratinominatim er amice euocat, er quia uerènbsp;poenitebat,etiamfiamma fuamfauitiamreprimebat, etnbsp;licet ad oßium accederet, iUa-fus tarnen permanpt, ubinbsp;aliorum corpora in fauiBosconflagrabant. Nee egreßinbsp;antea funt quam iubcrètur,neambttiofi er contentionnbsp;p effe uiderentur CT ignem timuipè.

Etcongregati fatrapæ, amp; magiftratus,amp; iudices,élt; potentes régis, contemplaban»

PROPHETfA, turuirosillos, quoniä nihilpoteftaf^nbsp;buiflet ignis in corponbuscorun’,*^nbsp;pillus capitis eorü non efletaduftu^/“nbsp;farabala eorum non fuifTentimniu*^^®’nbsp;odor ignis non tranfifletper eos.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

Deß)icitur nunc aurea ßatua, contieeßunt laudes, impietas fuccumbit,conuertitur omnunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

multitudo adhocßgt;edaculu:eratq; maius mortuoru refurredtone, ernbsp;pora haberent ita igne ßrtiores ßierunt, fdnbsp;talia er nihilominus mortem uicerunt:nbsp;pora ilbefa perßiterut,qua:ncc funtnbsp;nec in ueßibus macula uifa eß. v t dipeatnus dtonbsp;nihil illi impofibile,quinunquam/ùoruino^'nbsp;ut ne pilus quidem capitis noßri perituti^r^^nbsp;luntatem patris,qui eß in coelis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

  • 18 nbsp;Eterumpés Nabuchodonoii’*'’nbsp;nediäus deus eorû.Sidrach

fach,amp; Abdenago, qui mifirang^^jj, ffi; Sc eruit feruos fuos qui credider^*?^ jpnbsp;Scuerbum régis immutauerun^^Ldonbsp;deruntcorpora fua neferuirent^nbsp;rarentomnemdeum.cxcepto

RexiBepeccatumfuum non folisBabyl‘’'quot;!ß^iijiii‘iar ti orbi conptetur, multo clarius er uocaliu^’nbsp;fiatuam millies dia pretioporem collocajfd-'^iiixßnbsp;uno loco manpjfet, er à paucis cognitaßf'^^iitl^nbsp;fitculum unum duratura:at fcripta ißa cOH' Coquot;nbsp;ac edidit cundts feculis inq; toto orbecelcbr^nbsp;fitetur iïlius patratorê miraculi dcu sidrach,nbsp;Abdenago,bencdidu effe omnipoteud’^ rj.noiH'''nbsp;adorandu,qui angclü fuum miferit,etnbsp;fuorum curam gerat, qui ßerantes in ßnbsp;dit,fed prafentißimus adeß inuocationib»^ fnbsp;cet magis deo obtemperandu q cuicunq;nbsp;datpiorumanimi förtitudinem, er c‘”'P‘’'^nbsp;ßontaneam proditioncm ad complaccnd“quot;'nbsp;qui iHa non folum feruare, fed er corrnpi^’''^iinbsp;poteß, eorum fcilicet, qui iBiferuiunt CTnbsp;blt;erent,foliq- unipduntdeo omnipotent

  • 19 Ameergopofirumefthoc

omnis populus,tribus, 8C locutafucrit blafphemiamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

drach,Mifach,Slt; Abdenago, f*''? domus eius uaftetur.-nequeen'*’’nbsp;dcus.quipoflitita faluare.

Grauiter pcccauerat cogendo bonos ideoq^ deerctum niutat,etab impietute“'quot;’nbsp;fumma pœna,diffecandi corpus, CTnbsp;Ciua in re egit officium digni ntagißr-gt;t'‘^’^ij.i^dgt;nbsp;latio eße bonis, terrori malts, incitatornbsp;exterminatorflagitiorum,

TuncrcxpromouitSidrach,'\ Abdenago in prouincia 4,(111’’^^/nbsp;abvchodonosornbsp;populis,gcntibus,amp;linguis,q“nbsp;in uniuerfa tcrra,pax uobis m““ * jif'


-ocr page 457-

danielis

fcrihitur W4-

fcMj ^^^i*‘^f’odonoforuerfiaamcntiitm, uixerit, et herbaruntnbsp;itirf *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nüfencordiit dci rcßitutui

’hiiiÏ''*^***^**^*^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;Ït*i‘i

'¦mi ^fs in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicict, CT gradicn

Sλ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Efficatittsautëefihoc

'''o^iiT¦’” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homines humilitatts th

Ï‘*’'ii)to *’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pgt;'iuato homiiti accidiffetiidcóciue lt;i

i»!i) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defcriptum eß, (y tranßnißßim omnt

pradicandodeumomnt ntoderätem mifericorditer,griinbsp;*4h tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hßitin fittt impios corrigen

f I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epißolte, qult;£ inter prlt;efan*

priemittitt ^hofnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^^titndum imprecatur, cr fe militiie fine

'*« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;tgnitione

Sio ’

C(l(S‘’’£tmirabiIia fecitapud mc deus ex« Hijj‘P’^cuit mihiprædicare figna eiusgt;nbsp;^reo^ mirabilia eius, quia fortia:nbsp;Potcftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fempiternuï^

bin, *n gencratióe et generationé» °P^‘‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^P^

recenfeam,comuiiis noßri omnium do=: P°^^ß

p°^^ßgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regnum per=:

•¦fiiffj ^'^’“‘^'juemutomnes re/fiiciant hortor, ilium ‘^f^hnt, exetnplumq; meum emendetnbsp;^‘‘^êfauiapatiantur.

CapvT IIII.

I^^GoNabuchodonofor quietus *” domo mea,etflorcns in

, Palatio mco;

Admoneo nc quit profperitutifuie fidah 'quot;^^‘5ftoquot;”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^‘^

igwrabüqgrauii mihi ruina in nwrtalibus tuta. Vnde menbsp;dcßpcrc mi=^nbsp;fieri cceperint.-eratqi qui me terresnbsp;^gt;UcJƒl( nefciebä metus. Eaeß hóimfilicitMnbsp;periclitetur momcto, etiam

^’^tio quod per terruit me: amp; co *” ftratu mco, amp; uifiones

hngt;nißum,no naturaliter accidens, tttäximu periculum etnbsp;‘f^tfii^ubile opus eß,tan'‘nbsp;**”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demutari, quod dignu erat prlt;efi~

'’¦'ït (^pies dei coprobetur. Non obfcurum interdiu ac uigilans figt;eólaret itanbsp;**'^‘*'fei-u'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^'^Vjyïottfï eapitts mci,eo quèd

^'**’«1)11, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cerebro firuntur: fic gerit dent

Êt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;generis,tanquüpaterfolicitus profilifi,

’^«le propofitum cftdccrctum,ut

PROPHETIA* li8

introducerentur in confpeâu mco cundi fapientcs Babylonis, óC utfolutionêfom*nbsp;nii indicarentmihü

Vidiuinumelfiefomniumcognoficeretur, confun^ deretur humana fitpientia, prouidentia dei contigit, utnbsp;primùm iterum diuerteret ad Babylonios fapi€tes,quosnbsp;iam aittea expertus erat rerum diuinaru ignaros. Quo^nbsp;rum tomé oflentationë iterît cognoficimiK,utcopareantnbsp;primi no affiimpto Daniele.Veniut aut Kagi, Afirolo*nbsp;gi,Chaldlt;ei,cr Gazarent,uel arujpices uel diuim.

  • 4 Tuncingrcdiebanturarioli,magi,Chalnbsp;dæijôC arufpiccSjCt fomniü narraui in connbsp;fpcâu eorum: amp; folutionem eius non ingt;nbsp;dicaueruntmihi:

  • 5 donee ultimo ingreffus eft in confpeâunbsp;mcoDaniel, cui nomen Baltaftar fecun*nbsp;dum nomen dei niei qui habet fpiritü deonbsp;rum fanâorum in femetipfo;amp; fomniumnbsp;coram ipfo locutus fum*

® Baltaflar phncepsariolorum,quoniam ego fdo quod fpiritum fandorû deorumnbsp;habcasintejô^omnefacramcntü noneft

impoffibiletibnutfioncs fQmniorû meo-rum quas uidi, SCfolutionemearûnarra«.

Hic iterum ofienditur in uiro dei fapientia diuina, de s apîentrt quo cr rex ampïius quiddam fibi promittit, honeftifii-meq^ de co loquitur,diceiis:Donec Danieluenttiiïe, cttnbsp;ius taitta cfl dignttas,ut olim dei mei,quem honorabam,nbsp;nomine cohonefiatusfiierit,necfolü nomen geflarit,fednbsp;ctiam inhabitanternhabeat /piritum fanâum: magiflet*nbsp;enim eß omnium Magoru,et omnid feiens arcana. No»nbsp;eß ô Daniel, ut te nunc per modefliamdemitttis,fcionbsp;quantü tibi datum fit,quantumqi poßis: proinde tu dienbsp;et explica quod ignorant iUi. Non aut iterum fommumnbsp;inquirit ut antea, fcdfola interpretationë fomnij, quodnbsp;non memoria elapfum fibi fiierat.

  • 7 nbsp;Vifio capitis mci in cubili mco, Videbänbsp;amp;ecce arbor in medio tcrræ,amp; altitudenbsp;eiusnimia«

  • 8 Magna arbor 8C fortis.’SC proccritas ciusnbsp;contingens cœlûîafpeâus illius erat ufeynbsp;ad termines uniucrfæ terrae«

Folia cius pulchcrrima,Slt;fruäus cius ni mius : 8lt; efea uniuerforü in ea: fubter camnbsp;habitabantanimaliaetbcftiæjamp;in ramisnbsp;eius conuerfabätur uolucres cocli ; 8Cex eanbsp;uefeebatur omnis caro«

Somnij ittterpretationem ex ipfo Daniele infequen* tib'M difcamtii, interim uerba expendamuituifîonë cefnbsp;tarn fiiilfe, eyquot; admiratione dignamtarborem procerißhnbsp;mam, umbra iucundißima, fruilus fuauißimus, qui ta^nbsp;men iubetur angelica præcepto fuccidi. Videbat dent’*nbsp;de eandé arborent ut befiiam pafei, cor amittere homiquot;nbsp;nis, id eß fenfu humano defiitui, çr firinum cor induisnbsp;thec autem fiuntut cognofeatur diuiiite maiefiatisfub^nbsp;linütas, Çfut ipfe folus rexfit régît omniît, ut ficut nuinbsp;la fapiëtia coparanda efi diuinte, ita etia nuUa poteßat,

000 X



-ocr page 458-

DANIEL IS

  • 10 nbsp;Videbäin uifione capitis mci fuperftra-tum meum, amp;ecce uigilfanäus decœionbsp;defcendit:

RcÄe angeliM uigil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcorporeia, nun=

dormiens,fed femper uigiUnsitamenper unum di äum multi inteüiguntur, Aiigeli uigiles dicuntur,adfinbsp;) gntficatidum,(iuodfingulafailaexplorenc,accogno^nbsp;fcaitttfanili ucro quid non dcfleiläntur,quo minuf fettnbsp;tentium latam exequatur, quafi tnftituti ^3“ fanitificanbsp;ti ad hocut nobis feruiant, er imperata à deofadattt^

  • 11 nbsp;Clamauit fortitcr,ôlt; fie ait, Succidite ar-bor€m,amp; pr^cidite ramos eiusïcxcutitc fonbsp;Jia eius, amp; difpcrgitc fruâus ciusî fugiantnbsp;beftiæ quæ fubter cam funt,amp; uolucrcs denbsp;tamis ciust

11 Veruntamcn germen radicii cius in terra finite,Ct alltgctur uinculo ferreo' ct f rco in herbis quæ foris funt,amp; rorecceli tinganbsp;tur,8c cum feris pars cius in herba terrae.

Arborent iubet fuccidi, er prafdtidi ramos eius ma^ iorcs cr minores,dijpergercfrudus,nefttb ea ultra be*nbsp;flue cibum inuentant, et ut aues dißipatte arbori non 'm*nbsp;fldeant,fed uaflatam uitent er fùgiant.Radicem tarnennbsp;arboris,unde denuó fuccrefeere poßit,no uult exc'mdi:nbsp;ffem recuperandæ fèlicitatis non adimit, fed promittitnbsp;reuerfuräarborem 'm ftatu et decus fuum,er ad ampli*nbsp;tudinem ramorum erfruduum. Interim tarnen prafl*nbsp;gnat ftaturum truncum arboris, hoc eft regem /folian*nbsp;dum honorcj'mtergramina er herbas, ftcut u'mdus ca*nbsp;tenisftrreis er lt;£reis,utroret'mgatur,perno(laturu 'mnbsp;umeulis er m agro ßrts fub rare er imbribus, fociuntnbsp;piturum firarum, er non mftg)'amina comefturum.

Coreiusab humanocômutecur,amp;cor feræ detur ci:amp;: feptem tempora mutenturnbsp;fuper cum*

Noh a/tf f r time uiuct ftc uMus in pratis er cum ft* ris,quàm ft cor haberet beftiale, er humano corde carenbsp;ret,fine fenfu humano er mteUedutno quid reuera cornbsp;Stptem temnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auftrretur,fed adus humant ceffarent, er ue

fon. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lutibeftia 'mter beftiasuiditaret. Septem tëpora fuper

eum mutata mtelligutitur,non certo de annis,fed uel de ntenftbus uel quatuor antu partibus, uel de duabus,lt;£ftanbsp;tefcilicet er hyemetaliquot enim temporibus pluuia etnbsp;ros inundabunt fuper iUum,ficut fuper beftias.

14 Infententiauigilumdccretöeft,amp;infer-mone fandorûpetitioî donee cognofcant uioentes quoniam dominatur cxcelfus innbsp;regno hominum,Slt; euicunq; uoluerit,danbsp;bitillud,8c humillimum homincmcon-ftituerit fuper eum.

jy Hoefomnium uidi cgoNabuchodono forrex.iu ergo Baltafiar interpretationemnbsp;narra, quia omnes fapictes regni mei nonnbsp;queuntfolutionc edieere mihittuautpo-tcs,quia fpiritus deorüfanâorûin teeft.

¦ Hoc autem negotium fie eueniebatficut uigiles,id eft, Mgelidecreuerät:mintftrienmdeifunt,facientesquod

PROPHBTIÀ.

ab iUo eispritcipitur. Et i« fermonefandoruiittgt;d’^ Sandi qui m regno degebantpaßini, audieiued^nbsp;regis fui flagellationemàdeomdudant,ratioa^lt;nbsp;dominum deum proiüo oraffe. tam enimnbsp;bans m domituim,cuius potentiam CTnbsp;didicerant,quem er ttmcprecabantur,nbsp;pitiaretur, er redder et fenfurnhumanuninbsp;rat. Hoc infigm exemplo er portento 'tntelligtii^nbsp;celfum effe deum,qui omnia fie regat,utnbsp;gnum auftrat er reddat, interdu etiant ei ^1)nbsp;ledißimum hominem,ut arrogantia fuperbomi»''^nbsp;ulcifeatur, er gloria dei lüucefcat. . .(fnbsp;TuncDanieijCuiusnomenBaltîfl^’nbsp;pitintra fcmctipfum tacitus eogitat^’^jjjnbsp;fi una hora; amp; cogitationcs ciuscoiHnbsp;bant eum.Refpondcns autemnbsp;taflar, fomnium amp; interprctatioeii'^nbsp;conturbcnttc-RcfponditBaltaiwtj^j^,nbsp;xit,Dominc mi, fomnium hisnbsp;runttetintcrpretatiociushoftibuj*^nbsp;Tacitus 'mtellexit Daniel fomnium efft

Cr timorem cordts unltus paüore fignalgt;^ gt; pro eo, quid ei plurimu honoris detulerat, tinbsp;tur mfultare, er Itetari contra regem,déniainbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(jÂ

re ct ftupore id quod 'mteUigebat loquitur 1“* dationeergoutili crprudenti auidiorépd^^^tit“nbsp;ueritatis auditionem.Statim autë rexnbsp;te fubolebat graue quiddâportendi.nbsp;tern prophetam terrent diuina iudicia,quaixnbsp;gem 'mtpiumfRex aut prophetam hortattsf,^nbsp;facit,quicquid tandem uelitfomnium. P’'‘’P^^nbsp;eleganter promitigat, orans, ut 'm hoftesreÿnbsp;mfaufta lUa. Qjtibus uerbis non diuitutnbsp;dicit, nequefimulator eft, fed declaratnbsp;compati,et nihil minus quàm ultionemnbsp;ttifionem tcrribilem mtclligat,oret

  • 17 nbsp;Arborcm quam uidifti fufilin’nbsp;buftä, cuius altitudopertingit'*“nbsp;amp; afpeflus illius in omnem

  • 18 nbsp;amp; rami cius pulcherrimi,nbsp;nimius, 5lt;cfca omnium ine3,‘“'^^j(0/’’nbsp;habitâtes beftiaeagri,amp;in ramis^'nbsp;morantesaucscttli:

tucsrcx,quimagnifi'catuses/f'^jfiif4l fti:Slt;magnitudo tua creuit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

ad ccelujamp;poteftas tua in

Somnium enarraturus pulchre digertt, pt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tgt;

ranseaquicad félicitât em regts ftgt;e^‘'baittgt;.^(f} qute ad iudiciu cius, poftremPi panitétiatU.nbsp;dicit,per arbore procera,qult;e caelum attiu^^^^nbsp;ram occupabat, er auibus coeli acnbsp;ftabat,fignificari regë Nabuchodotioftr,''^^;';^nbsp;catum in regno fuo, propternbsp;dorias. Drat enim monarcha orbis,nbsp;eius,ut Orofius ait,ufq; ad nifpantcCfnbsp;eius pulchri,id eft pr'mcipes potentifti^^'nbsp;beres,annulfcilicet prouëtus, quos/^o'’^^ P pet


-ocr page 459-

D ANIELIS

foMitjCrutdotti rcgi ojfcrebat. PerbefiM fub win« arboris recubantes, fubditte gentes inteUigunturfnbsp;^«æowtKS fubiiliiifregitnine (juieteitiuebant,numpnbsp;Witis iHii« («iiigMic jignatis commertia habebant, lar»nbsp;ipfo jlipendia rcciptebaiu.

Quodaûtuiditrex uigilem,amp; fandtû dc^ ‘•^Mere de carlo, 8lt; dicere,Succiditc arbonbsp;V.”'^diffipatcillam,attamcn gcrmcn ranbsp;in terra dimittitc.SC uinciatur fernbsp;?^*rein herbis foris, amp; rorc coeli con^nbsp;P^fgiturjöC cum fcris fit pars cius,donecnbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempora mutenturfupcr cum:

.^‘^cde iudiciocrhumiliatioae régis profc^uittir pniw«. -VoxiUa uigilis acftnili décréta cfl dci altif^nbsp;in boenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utitt(r,qui defcendere dicwt

^’’‘‘‘‘Pwècogiwfcant an tanta fit arrogantia ej in* Cr apud naofeti de So«nbsp;ta^*^'^^gt;^‘(gt;--Proindeclamant:Succiditearboré^^^^nbsp;EieÂKînbsp;melancholianf ab hotttinibus,ita de^

re^'^'”^'^f^gt;'es,crfagereuolucres be/iilt;e.Ve=‘ rfftttm iudiciam, ut erfibditosnbsp;efi'cfnbditus, cr c/uoniampe^

““‘‘ft ^ijiram etiam beftijs re^e connume ,^pt.O- eum ilUs portions fuam accepit, ut uefeerenbsp;tôbî'^^S’-ownc uelut bos, putrefaâis^ ueftibusnbsp;obrigeficret: id^ perfeptetttnbsp;‘4fi rejfitres annos eum dimidio,nbsp;P'Rat l^^'^^^^gt;f‘‘(itntisdicant,idefl donee plane refi=nbsp;flan,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ojlendit iudicio nufericordiam adiun

rex'mfuam dignitatem,^uianoOet ad pœtutentiam prouocare^nbsp;fittJi *”gt;nterpretatio ôrcxfcntcntiæaItiC-’'^ ^d^’perucnitfuFcr dnmmcû regem,nbsp;teab hoibus,amp;cûbeftüs ferisçnbsp;^fs J'‘atiotua,ôCfcenum utbos corne-infunderis: feptem quoqjnbsp;îsqjj ^’’nutabunturfuperte, donccfci=nbsp;1 ^Omj°;'^Q’ï'i*'eturcxcclfus fuper regnu

P’'æcepit,ut relinqucrctur ''’'’•unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft,arboris.Tcgnû

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'°’ manebit,poftquam cognoueris

r««’,rcx,confilium meum pla Piccata tua elcemofynis redi-tuîis mifericordqs pau«nbsp;'^%h. ’8gt;iQf(crit prolongatio proj^eritatis tu^)nbsp;^|)^^*^‘^eusdelià:istuis.

l'Bct^^^1**idon ƒom^iƒ expofitiofidelfs,fedfubdit pro

’tdfericordia Gquot; ittflitia.iiam ‘*‘gt;‘liutluerit[chumiliando,G' propter dew»«

PR OP H ET! A» ±19

etiam benefaciat pauperibus g afflii!îis,pro irato deo chantatis bentgnum etpropitiûhabituru promittit, luftitiaautënbsp;noflra uera ex fide efl :fidei thefauro peccata redintfsnbsp;mus: fides poflea per charitatcmoperatur bona operanbsp;cr eleemofynas, alioqui expersfidei mifericordiam lt;tdnbsp;falutem habere non potefi. Peccata autem non tam ex«nbsp;ternis operibus quàm ab interna fide, into clemëtia deinbsp;propter Chrifli mérita delentur. Externa nobis eiusfi^nbsp;dei tefiimonium dant,qult;e nos uidemus,at deus cor ffie»nbsp;£lat, ciuamuis autem requiramus cum fide charitatem,nbsp;knitatem, tnodefiiam,Çobrictatem, ac cicteras uirtutes,nbsp;hune autem honorem quod iuflificemur folifidei tribuinbsp;mus exferipturis edoâi,fcientes quod m hoc non nobisnbsp;fed deo crfilio eius omnis gloria detUTt

Omnia hæc uenerunt fuper Nabucho-donofor regem.

De feut de alio loquitur, prophetsadmomtionibus non omnino acquiefeens, nec perfidie ut decuit pœni^nbsp;tens rex,deprehenfus efi in media iniquitatc, tUfic feilinbsp;cet, quum glorias fitas ac triumphos magnificentiamq;nbsp;cbuccinaret, cr deogloriam quem agnouerat non dasnbsp;ret,calefli uoce damnatur. Satis diu expeäauerat pœsnbsp;mtentiâ, fed quia indies magis ac magis incrudefccbatnbsp;fupcrbiic morbus,cauteriu adhibet G durius increpat,

Poftfinemmenfiumduodecim, in aula Babylonis deambulabat.

±7 Refpondit^ rex amp;ait, Nonnchpceft Ba bylon magna quam egoædifîcaui in do-mum regni,in robore facultatis meæ,amp; innbsp;gloria decorismeir^

Déambulât, quod otioforum G priuatorît homiiium cfi.Enrcx tot nationum,prouinciaru,totqi linguarum, e‘ffJp«Jbinbsp;quafi in toto regno mhil fit negotif, déambulât otiofus,nbsp;G laudumfuarum præco. Huius autem otij beBos fiu*nbsp;élus uide,arrogantiam G blaßihcmiam, Ego,inquit,innbsp;uirtute mea lt;edificaui:ubi ergo diuinum auxiliumf et innbsp;gloriam,ait,decorismei,id efl mihi,metsqi delicijs, nonnbsp;in boiium reipubliclt;e, non in falutem hominum, imo utnbsp;tantam extrueret innumerorum pauperu facultates ex»nbsp;haufit.Perflringit oculosfaflus,ut prater fe nihil admi^nbsp;retur,nibil cernat,nthil obferuet, deus nullus iUi efl,quinbsp;uitam G mentem dederat. De Babylonia autem urbisnbsp;magnificentiauide lofephum G multos hifloricos.tnq;nbsp;rcligiofißimi eruditißimiq; loannis Oecolampadq contnbsp;mentarqs prolixioribus, undc htec ubt uidetur defumi*nbsp;musutbreuitcrpojfumus-

±8 Cûmque fermo adhuc eifet in ore regis, uoxdecoeloruit,Tibi dicitur Nabucho-donofor rex, Regnum tuum tranfibitàte,nbsp;^9 amp;abhominibus eiicientte,amp;cum ferisnbsp;erit habitatio tua ; foenum quafi bos cornenbsp;des,amp; feptem tempora mutabuntur fupernbsp;te: donee feias quoddomincturexceli'osnbsp;in regno hominum, ôC cuicunq; uoluerir,nbsp;detillud.

ttafemper négligentes G nonuigilantes indicium do tudiciû dei mini apprehendit.m exemplumfunt uirginesfatUie,G

909 5

-ocr page 460-

D ANIELIS


fcruitumul tuant es, Sodonutte, Cf ^ut tetfiffoyédiluHif erditt.Dcfcendit c ccelis uox,lt;iudin effiigere non potuit:nbsp;iam impleri itidpit, quod ante multos menfes com=nbsp;tmnatits erat deits,ut eijceretur ab homimbus. Obferuanbsp;sequitatem ludidf Nimtum exaltatus multum humdta^nbsp;tur,dona ddnunc adimuntur. liicxiliuin homineseie=^nbsp;cerat nudtos,nunc ipfe quoque abijdtur ab hominibus:nbsp;delicatK dbis abufus, nttnc beflijsfit compafcutts: in=nbsp;duebatur purpura, nitnc horrido piîo totus obtcgitur;nbsp;tmgebatur balfamo cr fucds,nutic imbribus et rore coenbsp;liabluitur .Nondicit tarnen fcripturafaâum beftiam,nbsp;fedfodum beftiarum, mentemqs eius mutatam, mania^nbsp;eus enim failus feipfum pro bejiia habebat, hnagmorianbsp;hominis potentialafa.

î° Eadem hora fermo compictuscftfupcr Nabuchodonofor,8lt;ex hominibus abic^nbsp;élus cft, amp; foenum ut bos comedit, ôC rorcnbsp;coeli corpus eius infeéium eftî donee capilnbsp;li eius in fimilitudinem aquilarvtm crefcc-rcnt,amp; ungues eius quafi auium»

Cecretum efl 4 deo tempus inutandumfuper eum, 'ut quo ros Cf pluuilt;e tranfirent fuper eum, te/las, hyems,nbsp;frigora,gelu,lnhorruit item pilus, cr totam cutem openbsp;ruit défis uelamimbus, fient aquila uberiore pluma connbsp;tegitur : non enim pennatum inteUigimus, fed infolitonbsp;modo teâum ; nec auium ungutbus annatum, fed ficutnbsp;auiumunguibus,uthumanteßrma!proptcrea nihila^nbsp;demptumfid

ji Igitur poft fînem dicrum ego Nabuchô donoforoculos meosadcirlum leuaui,ecnbsp;fenfus meus redditus eft mihiî amp; altiffimo

benedixi.ct uiuentem in fempiternum lau daui, ôC glorificaui: quia poteftas eius po-teftas fempitcrna,8c regnum eius in gene^nbsp;rationc ôC genera tionem;

rieclarauit in potentifiimo rege iUo deus, quidcf quantumpofiit, quodfilices cognofeere nonpoffumt:nbsp;eum omnia pro arbitrio fuccederent rcgi ,itiftabatHr,nbsp;ftptem H* hlajfhemabat, totique muftdo onus erat. Vt autem pernbsp;fupetbum. feptetn iüa tempora,qualiacunq^ ß(ermt,anm uel men^nbsp;fes,uel p'artes amù, humiliatus eft, Cf benignitate dei ànbsp;mania iterum liberatus, cr ab intempérie animi paca»nbsp;tus,leuauit oculos in calum,uidit fuam conditionem,a^nbsp;greftem firmam,cr quantum fe deus humiliaffet aduernbsp;tit, Cf propter quam fuam arrogantiam tantam panamnbsp;tulerit, agnouit quàm euantda Cf inflabilia funt huma»nbsp;na Omnia, er foli deo omnis gloria danda: Hon obmur=nbsp;murât deo, fed benedidt, glorificat, poteftatem ac re»nbsp;gnum dei ieternum,ey potentifiimum magnificat,refii»nbsp;tutus per dei gratiam priflma intelligentilt;e. Intelligentnbsp;tia, inquitfdata efi mihi,humanu cor,quod ab ipfo ablanbsp;turn pro firino receperam.

51 amp; omnes habitatores terræ apud eum in nihilum reputati funt Juxta uoluntatemnbsp;enim fuâ facittam in uirtutibus cocii quàmnbsp;în habitatoribus tcrræ.‘ amp; non cft qui refi»nbsp;ftattnanui âusjôc dicatci,Quarefccifti^


PKOPHETIA^

firütte Cf parua potentise funt omnes homùiai^^ tem potentiaimmenfa eft cf 'meffabilis, facitnbsp;que uult,nec eft qui impediat, uel debeat eins rationnbsp;petcre:qui fola uolimtate facit quod ttatltffirteerro gt;nbsp;fineimpedimento,

55 In ipfo tëporc, fenfus meus ad mCjôC ad honoréregni mfijdecor^”^!nbsp;perueni:6lt; figura mea reuerfa eftad m^înbsp;optimates mei, 8c magiftratus nidnbsp;ficrut me, amp; in regno meo reftitutusmnbsp;Sc magnificentia mea amplior

J4 ^Nunc igitur ego Nabuchodonofo^^^j’Jj

do, 8(. magnifico, amp; glorifico ju quia omnia opéra eius ucra, Slt;uiïnbsp;dicia: SCgradicntcs in fuperbia

Cum dominus fenfumreddidi/fet,ipfurȧ^'''^Liiiii ficaui pro beneuolentia fua quam expertuffquot;quot;nbsp;enim ueni 'm regnum,iterumagnitusfutn,i^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[/

effügabar, fed homo reputabar. Moxq; d ad confiliarios meosperuenit, occurrertiiu f ‘inbsp;runt me, multoq^gloriofiorfadus fumnbsp;fiierim. lam nihil mihiadferibo, Deiucri fßgt; QfUnbsp;fumcfpo/fum,quicquidtotomundogeritdÇ^i^nbsp;uidentia or dinatur: apud ilium ueritas cjl,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;

omnia fapientergerunturab illo,omnes ud pf r4 bonitatem teftantur er fapientiai» :nbsp;cft omnium, er uniuerfos fuperbos humiUdnbsp;5_capvt V.

optimatibusfuis^r numbibebat) unufquiflt;}**^nbsp;dum fuam bibebatætatcm*

Præcepitergo iam temulentus,*’* rentur uafa aurea argentca qu^enbsp;ueratNabuchodonofor patcrcii’^‘’^j,[ii’nbsp;plo.quod fuitin lerufalem: utbib^^^jÿnbsp;cis rex 6t optimates eius, uxores^^nbsp;concubinæ,

5 Tuneallata funtuafa aurea quse ucrat de teplo quod fuerat in dop’nbsp;ni in Ierufalem:amp;: biberüt in cisnbsp;mates eius,uxores 8c concubin^***nbsp;4 Btbebantuinum,etlaudabantö^ ligiiC'nbsp;aureos 8Cargentcos,3ereos,ferrto5gt;nbsp;os^öeiapidcos»nbsp;lAulto nunc clariorem Deus facit fuadênbsp;gnum imßorum Babyloniorumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii/J

ducendoiuxta prophetarum oraculafidq; iiiftoiudicio fuo. Quandoquidemnbsp;geSfdpeccatoinpeccatumprolapfusft^P’'“nbsp;xuideditus accrapullt;ecumfuifimilibusp’'d^^iiff ,nbsp;bidine eiuruatis,nullam reipublicic admitsnbsp;ratiogt;icm:grandefiquidemconuiuiumce enbsp;borum lautitia er höfftitum multitudinr,qd


-ocr page 461-

DA NI ELI s

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

amp; P^fîs BcByloa ^‘‘’iquilT'^'*’'¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icuißimis adulatori

’’’^Dd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ebrietateac Venere.Nonade^

’^'««* 1 nbsp;nbsp;nbsp;‘'***^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contéptif fcnio=»

'*®'ilt;tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crfd’^

pro/iirt iti fuos 01« 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cofecrata, quodlu

tuncdolorë.'crapud *''K»iocnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habebittur prophanare uaftt

''f°«ffn f ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^cfolu ludiCO! irridcbät cum fuo

puraffe intra urbts mæ-ngt;. fgt; ^fill tf 4A4« t • Jlt;4‘ A JB

’fOKf^ ƒ‘^‘^‘ita. Nccjoiuludieourriâcpatcumjuo

^ftto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘^^‘lt;lgt;‘gt;itt. Arbitrabàtur ctiim fe inuiäos,

^“’«t f ligneoi cr ßrrco$ ucro deo prafire ^l’diitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wi'xpugnabiks ere

'quot;’quot;«itc “^'^‘^‘’‘^^ßfp^fl’ummudcor, quodipfumcr diutitn inultam rdmque^nbsp;Oportebat Babylonia! obnbsp;'*^111« quot;^'^^^'»‘’gfrCjpdiHdgKHJpnicfcit/it liiperi=nbsp;”” ‘'^‘’’¦.i er bla/jgt;hemare, pæmtcntiam^^ ne*nbsp;fubucrßonisindicium eft. Dtciturnbsp;‘^’’°lt;ltie?;ey pater Baltaß.tr, cumftt auuf,utnbsp;^Srea.æ“’'’ intercedente Euilmcrodach, c/uorunbsp;‘^‘^^(tfr quadragmtatribus,fccundut ui

apparucrût digiti, manu s ^Ptrfï'^ contra candelabrû innbsp;I, °^‘îrti'''P’''*ftisaulærcgiæîetrcxafpicicnbsp;^‘^V“ wanus fcribentisjnbsp;^^‘'li'hct^l'^^‘‘Pgt;‘‘‘»iodum increfccbatimpictat, zrnbsp;dominiyCr fibifecurus uideba*nbsp;(“f»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dei,poft

^^'’^‘'^^lt;^i«pttfexpcëidndum non erat. Ad ^''Wtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* »t^iiui; quafi dicat, No« «KÏto nunc

^'^‘’”gt;1,^^’'* f«i«lt; uocë re/ipifcerc liceat, ft’d iudictü ‘gt;^draëlabile, Vtdentur autc in p4nbsp;fcc^ndelabrut» digiti, ne er manutnbsp;^ftf^l^ftiiebatur longiits à lumine no apparcrent,nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ‘'' P‘‘gt;'‘ete aula regia, ut intelligat rex ad fte

commutata eft,SvCO^ eüïSócom*nbsp;foluebatur, èc genua eius

°^ß’'‘ptura er iudicij ftu/picio anteoculos lt;^ogt;'pogt;'e et hor=nbsp;fxtf ebrim. Vere enim crat manies do*nbsp;lt;3quot;ftettticbat toto corpore,uftc^nbsp;•gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lumborum, ergenuum collijto

?‘^^'’t^’^‘^‘^’‘l5rcxfortitcr,utintrodugt; ^hald^os, amp;arufpices. Etnbsp;'^^’^’3‘‘:’f^P‘^quot;“^“sBabylonisïnbsp;h ‘»tiQnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hanc, amp; inter-

feccrit,pur ö‘^^o*’5“ctnauream habeanbsp;‘%6( tertius in regno meo erit.

P R O P H E T IA .

Ncq; mftantibits periculis ad deit coftugiunt itnpiftfted („durario ad ftolitas artet er adftua idola;at nemo eft qui uel iuua= impiotum.nbsp;re,ucl ftolari, uel doccre in iUa hora potcrat. Minatur,nbsp;pollicetur,ftedinhil proficitHr,nemo eft q ftcriptura legenbsp;re poftit: incipiüt enim er alij uidere ftcriptura manutfnbsp;ne quitJfteëiru fttiffè putet ac illufionë, oét aut pariternbsp;impij turbäturjetdigniftuppliciftadiudicatur.Tam fadnbsp;le noiente deo latitia mundi uertitur ifl mœrorem.

’O Reginaauteniprorequæ accideratregî amp;(. optiniatibus eius,domum conuiuii in-grefla cft.’ôc proloquens air, Rex inæternûnbsp;uiueîNon teconturbcntcogitationestu^,nbsp;nequefacies tua immutetur»

11 Eft uir in regno tuo, qui fpiritùdeorutn fanflorumhabetinfeîamp;in diebuspatrisnbsp;lui illumina tio 8c fciétia 8cfapientia fecun«nbsp;dum fapientiam deorum inuéta eft in eo:nbsp;nam amp; rex Nabuchodonofor pater tuusnbsp;piincipcinmagorum,inc3ntatorû,Chal-dæorum,SCarufpicumconftituiteum,Panbsp;ter inquam tuus.ô rexî

Il quia fpiritusamplior,5cprudéti3, intellt gêîia^,ctinccrpretatiofomniorô,etoftcnnbsp;fio fecretorû, ac folutio ligatorü inuentænbsp;funt in eo, hoc eft in Daniele î cui rex po-fiüt nomen Baltaffar.-nücitaqj Danieluo*-cetur,ôlt; interpretationem narrabiu

Hanc loftephuf auiam Baltaffarit fteribit, Origenes W4 trem.'.n confufttonem autem régi cedit, ab anicula con*nbsp;ftolationcm,robur er conßliumftuftcipere, prudentiorenbsp;optimatibui.Diiiinoigitur inftinîlulaudumftandiDa*nbsp;melii fit niiftciatuma memor beneficioru Danielis, R.e= pUiiot re j*.nbsp;gem appellâdodicit,Siquidë nihil aliud te urgetq internbsp;pretatio ftcriptura, no eft quare tâtopere meereas: Eccenbsp;enim eft uir i» régna tuo, patri olim tuo acceptißimutnbsp;ob incoparabilem ftapientiâ^, quem tu «egligh; Ecce hienbsp;poftet quod altj nequeut praftare:hunc uoca etftatitfta*nbsp;eietuotit tuis. Circuffteëlè autreginaloquitur, tacentnbsp;cxulcmexludai5,atindubitatasftanëliuirtutesnonta* ¦ -ccnSjdonis ftiiritus praditu,angelis parë, mentts perftiinbsp;catia,ftapicntia er intcüigëtia claru, quë er honoribu/snbsp;pater extulerit ftummis, etiäftacro nomine inßgniueritt

Igitur introduöus eftDaniel coramre* ge. Ad que præfatus rexait, Tu es Danielnbsp;de filiis captiuitatis Iudæ,quêadduxeracnbsp;pater meus rex de ludæat’

14 Audiui de tc quoniam fpiritum deorun» habeas.-SC feientia intelligentia^ ac fapieanbsp;tiaamplioresinuentae funt inte.

Et nunc introgreffi funt in cöfpeamp;a meo fapientesmagi,utfcripturä hanclegerçi,

4

-ocr page 462-

DANIELIS

amp;intcrprctationcm cius indicarentmihit amp; ncquiuerunt fcnfuin huius fermonis e-*nbsp;diccre*

Porrocgoaudiui dcte, quodpoffis ob* fcura interpretari, amp; ligata diflblucre:fi ernbsp;go uoks fcriprura kgcre,amp;: intcrpretario*nbsp;ncm cius indicarc mihi,purpura ucftkris,nbsp;amp; torque aurcum circa collü tuü habebis,nbsp;amp; tertius in regno nico princeps cris«

At rcx atrogans igttarus omnium horum erat, dubi^ tanter loquitur, num quid poßit ’m hac re.-udhuc filuf finbsp;dei habens fuis Chaldiets,quàm ucro propheta.Fateturnbsp;tarnen fuorum ignominiam, ut uideas diuinamgloriamnbsp;Pater 8c ubiq^ßbiprimMumdieare. Vocaturautem hicNabu=nbsp;(unduntur. chodonofor pater, quamuis auusfùerit : neq^ id rarumnbsp;in fcriptura.Attende etiam hoc,quodnon querit confinbsp;hum quomodo pcriculum euadat, uel melior fiat,fed fo*nbsp;lius feriptura mterpretationem, etiam 'm maxima tcr=nbsp;rore, magis uante quam folidæ feientie ratione habens,nbsp;utuix exaäioremimpif çy wm condemnari merenttsnbsp;typum inuenire queas.

Ad quæ refpondens Daniel,aitcoratn re gc, Mu ncra tua fint tibi, amp; dona tua altcrinbsp;da.fcripturam autem kgam tibi rcx, 8C in*nbsp;terpretationem cius oftendam tibi «

Aemulenwr Datuelem, régis dignitatem er mwne* ra contemnentem, qui abfq; pretio proférés ueritatem,nbsp;iam iHo tempore prieceptum euangelicum fequebatur.nbsp;Gratis accepiftis,gratis date:alioqui er triflia nunciattnbsp;tem mdeccns erat libenter dona fufeipere^

  • 18 O rcx, deus altiflümus regnum nbsp;magninbsp;ficentiam, gloriam öC honorem dedit Nanbsp;buchodonofor patri tuo.*

  • 19 nbsp;amp; propter magnificentiam quam dede*nbsp;rat ei,uniuerfi populi,tribus amp; linguæ trenbsp;mebanr,amp; mctucbätcum«Quos uolebat,nbsp;intcrficiebat:6f quos uolebat,pcrcutiebat:nbsp;amp;quos uolebat, exaltabat; öC quos uole*nbsp;bat,humiiiabat«

Prof owt pfmeipio regt peccati magnitudiné,co qitod gr^ius peccant qui nuhu antea corripi uiderunt. Hinenbsp;eß quod 'mterfiélori ipfius Ca'm decerrutur pana feptunbsp;plo grauior : mterfiélori autem Lamech feptuagies fe*nbsp;Baiaü*quot;”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jta er hic Baltafar multo grauius peccat,

*¦ cognofccs qu£ deus auo ficerit ob iÜius fuperbiä,qui ta men non ita abufuserat uafis domi»t,ficut Baltafar.nbsp;Qttod autem dicitur, Quosuolebat mterficiebatjCrc.nbsp;cowTJHtni ufu loqueadi accipiendum quaft dixiffettlm^^nbsp;perabatpro omm uoto fuo,domino i!lifauente,ernbsp;nam obedientiam populorum procurante,ut effet uiélonbsp;rioftts er omnibus reuerendus,cui nemo refiflere aude=nbsp;ret,domino omnia pro fuafapientia dißioncnte, non arnbsp;bitrio régis,fed prouidentia dei.

10 Quando autem ckuatum eft cor cius, 8c fpiritus illius obfirmatuseft adfupcrbiä,nbsp;depofitus eft de folio regni fui, amp; gloria c*nbsp;ias ablata eft ab eo:

1.1

PROPHETIA.

amp; à filiis hominum eiedus eft, cius cumbeftiis pofitüeft:öCeuwo”nbsp;erathabitatio cius,fcenüquoqjutDOS^jjnbsp;medebat, amp; rore cccli corpusnbsp;eft;doneecognofcerctquodP®.nbsp;bcrctaltiftimus in regno hominu, ƒ “nbsp;cunqjuolueritfufcitabitfuperiHu^’'.nbsp;Dominus femperfuperbis refifiit,nbsp;teri non conccdittuult effe er haberi domioi^fnbsp;tium,etferuosfuos hunuliari, quibusfoli^‘^^^^nbsp;fine qua nihil fiintnecpoffunt. Hoc exempli^ lt;’nbsp;admonuit ab cxorcho mudi,er fempertmßS'^nbsp;Pharaone,Salontone, er Flabuchodonoforini^'.ijj^nbsp;Tuquoq;filiusciusBalfafar,nó^^nbsp;fticortuum,cumfcireshæcomi^'nbsp;“^3 fedaduerfumdominaroretn

tus es : öC uafa domus cius alla ta tetamp; tu, amp; optimates tui, amp;¦ uxotesnbsp;concubinae tus uinumbibiftisnbsp;quoqjargcnteos, amp;aurcos,nbsp;reos,Iigneos^,amp; lapideos quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.pof

ncq}audiunt,ncqucfcntiunila“^’^3iiii rodcum qui habet flatumtuumnbsp;fua Sc omnes uias tuas, nonnbsp;Tuigitur cum hiec de parentecognouiffihquot;^nbsp;ras aduerfus dominatorem cali eleuarecorf^^^ffi^nbsp;fultare maieflati illius, eaq; facere qK‘^fr^\ihirif'‘^nbsp;autem dißimulabat rexfe feire Daniela»nbsp;fanélo rcfiflebat,fcienter gloria deinbsp;tus hoflis,cum cotumelia mpg^, uafadeip^nbsp;fine cuius nutu noneflrelßiratio,^^^nbsp;rebus.

Idcirco ab co miffus eftarticul«® ”’ qui fcripfit hoc quod exaratum

Hac,inquit,caufa eft,quarefcriptur‘‘ pta eft, ut tibi cui ex bcneficifs ernbsp;nus uiluitdeus, nuncutpotens iudexnbsp;bes quodpeccatum tuum fit catifanbsp;de hoc nulla eß tibi cura, pro'mde audinbsp;nidete.

ly Hsceft autem fcripturaqusc“*^^ Manc manc,theccl,pharfin« 1^^nbsp;16 Ethsccftmterprctationbsp;numerauit deus regnum tuum,

Tria tantum uerba 'm paricte ft^riptafig^ itf*' ne mane, Thccel, Phares: quorum primu^ 1-^1141.nbsp;fectmdum Appenfioncm,tcrtiumnbsp;Uon folum ergo ledlione opus ßit,nbsp;corum qua legerat,ut intelligeret quid b^tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^[1,111,

dicerent, quodfcilicet nunwraffet dein atque compleffct, er appendiffet mßof^“nbsp;uiolcnta morte ac pramatura eum hoftitirng,nbsp;laret,imperiimiq: eius 'm Medos diuideretuf Jnbsp;Cyrus enim rcx Perfarum, iunilofitinbsp;fubuertit imperium chaldaorum. Sunt Cnbsp;numerati ,neq^ eß qui diem uel momentn/m


-ocr page 463-

DANIELIJ

fit pr^tfrirc. Et ignoramut hor dm illdm,omgt;lts nobii horte tdn^udm ultimte fujpcâie funt hdbend^fnbsp;**'s “d domini adue/itum reperiamur.

Theceh appenfus es in ftatera óC inuen^ es minus habens»

deprehendit te mdlè collocaffè dies uitie tu£, (•‘trcatur cr concédâtlir regnum,mtnbsp;peccatorum, ut olim Amorrhteorum,nbsp;ÇJ. ?'''*'gt;« li fide et charitate inuenicndi,nuÜi erimuSt

cftrcenum tuum. amp;da

dignusautëcui aufcraturtalentuitt ^9nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dabitur,Perßs GT tAedis.

torques aurea collo » ’^ttpQ Pfæ^icatum eft deeo quod habe-tcrtius in regno fuo»nbsp;^‘‘'Uen3”’““'’i^pôcgt;’ttfre regem, fedpromißionemnbsp;moreillius temporis^^nbsp;prophetdexpcrs duaritite,dd

’’fjifSh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pideles aut em pretiofax

«lam” '’’^^ßlt;^i‘fni,netj; ßnifire iudicant indutos, ßiut^ iy^‘‘^}fedprocharitdtec^neceßitate uti Hilfnbsp;Danielis autem omnis htecgloria 'mnbsp;uicerat,cedebat^

^haij ’’oâcinterfeâus eft Balfafar rex An

''«'If, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘quot;^co occifum ea noHe regem Uebrtei tra

'‘t, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;celcbrabat, caputq^ eiuf Cyro

’''upJ- ***’’’gt; fii*l mde ammoßor factum, ciuitatem

numerus captiuitatis ludaicte regm Bd=nbsp;’'quot;îoi-f '^^‘^l^emitiS. Nam Nabuchodonoforoiiauonbsp;^uem Euilmerodach poßnbsp;exemitcarceri.Vnde colligtturnbsp;f^gnaß'eNabuchodonofor,nbsp;uigmti tri=nbsp;‘^^^ß^^'^amp;^tur,faciutfexagmtao{lo, quibusnbsp;Gentiliufcriptores ua

t

CUCltUrrCfflajJC W^mtiul“

'*'‘®lt;i(id ‘^ß^ß^^gt;^amp;^tur,faciutfexagmtao{lo, quibus

propheticis fcripturis tutius adharemuSt AP V T vr.

Darius Medus fucceflitinrc

S S”“”’» annos natus fexaginta ^^idüos.

rvfj.^ ~ PlacuitDariOjamp;conftituitfu ^ftit ; ^’trapas cétum uiginti, utef-

*''}quot;? * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auótamfub Chaldteorum regno,cons

PerßsÇT Uiedif, célébrât iterum Daniel,cr alif honorantur,etnbsp;^‘^adnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incLeorum, facultas quoquercde=

f’^®ptU. Hic autem Damel narraturferuatus i

? PROPHET! A-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s.i.1

faucibus leonum, er illius hofles eorumdem ßeuitia per ditos. Hic Darius, cum hiflorici plerique uarieiu,ueri= m?4u«,nbsp;finüliter dicitur ab Habreis nö toto anno regnaße poßnbsp;Pabylomamcaptam,ßatim^ fuceeßiße iUi Cyrutn,(iuinbsp;tarnen uiuenti adhuc pro fua modeßia libens iüi ceßeritnbsp;regm titulum,ut^ prtecipuum 'm Baby lone palatiumnbsp;illi eßet,ubi er prafens miraculum acciderit, 'm Baby=snbsp;lonefcilicct er non'm Mtedia. Abfij; dubio ergo Cyrufnbsp;er Darius uiäoriamßbifupemeconceßäm cogiwue^nbsp;runt.-unde er Ezrte primo Cyrus grattas agit deo.Innonbsp;tuit illis fine dubio uirtus er dignitas Damelis er focionbsp;riimfuorum,ideoq} cum primis Damel confilijs adhibi*nbsp;tus ßiit, cuius inßitutione praßäurasregm tanti com^nbsp;tnodißime dißofuit, ßeut Salomon er Mofes, in fatra»nbsp;pas centum er uigßiti. Stuc 'm guatuor partes regnuntnbsp;diuiferit,ßue 'm tres, accommodatißima eß dtßributio,nbsp;Prafecit autem uiros idoneos authoritate prieditos,nottnbsp;iuuenesanntsuelfenfu^ lamin tanta rerum nouatione,nbsp;cum pleraq; diripiuntur er deuaßantur, neeeße eß,utnbsp;omnia iterum 'm debitum ordinem redigantur,

ißis triumuiris danda erat ratio expenfi er recepti,

' nbsp;nbsp;ne ßrte princeps mcommodum fentiat, id guoder 'm

guauis rcpublica utile ßrct. Furari cnim de fifco noßm plex ßrtum eß,fed facrilegium,fi ßfeäes à guibus bonanbsp;ßfei compilcntur, er 'm guem ufum pertineant.

PrteciputeauthoritatisDamclerat 'mtertres, alioru 'mcitator.Adeocj- reipfa toti regno praerat coßlio fuo, »uthotitu;nbsp;er religuos ceßlintes extimulabat. Eniinuero rex Da=*nbsp;rius animaduertebatfidem, diligentiam er iuflitiame^nbsp;ius,er maiorehonoredignum cenfebat, guia conßiisnbsp;cua in ipfo gratia /firitus fanili er abundantiorappa^nbsp;rebat. Sicut cnim lofcph proßitfapietia fua Aegyptijsnbsp;rcgtbus,ita Daniel Perßs er Medis.

Qkm mter duos pr'mcipes, 'mter guos erattertius, hune primumfacere rex cogitabat, hinc inuidia er 'm^nbsp;ßdiarum nata occaßo eß. Varias cnim modis accufarenbsp;ilium guarebant, uel ut ambientem regnum, uel utßau Aeeu^tofnbsp;dulëter thefauros regios dißenfantem, uel negligentiusnbsp;munerefuofungentem,fed maior erat prophetne inno^nbsp;centia ac fides, guàm ut'mullo poßet carpi. Pie enm uinbsp;uentes etiam 'm prafenti feculo felicius agunt, zr de^nbsp;prehendi negucunt. Qwi enim aß'eiHionibusfuis 'impe»nbsp;rat,nullam accufatoribus anfam relinguet, guantumli»nbsp;bet muidiam declinare non poßit. Daniel autë deum tisnbsp;inenSfCt hominu iudicia cotemnens,iufiitilt;e et officij fid

-ocr page 464-

D A NI E L r s

Wewor eydt,interim prouidus cr cdutuf,n( çr ipfe ttr^ guimereaturt

  • 6 Dixeruntcrgo uiri tllijNon inucniemusnbsp;Danicii huicaliquä occafioncm, nifi fortenbsp;inltgedeifui.

  • 7 nbsp;Tunc principes 8^ fatrapæ illi furrjpuc^nbsp;runt regi,amp;fie locutifunt ei, Dari rex,inænbsp;ternum uiue;

ugr»!'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J W inimici nuUam rcpcriiint

occdfionem,nifi ßrte in legitimis deifui. Pulchre dicit, Surripuerut. Non cnim hoc locutifunt lt;juod agere coginbsp;tdbdt,fed per honorem regis inimico fuo priuatim mo=!nbsp;hutur infidiM, fciëtes cenodoxU morbo regë labor are,nbsp;et egerrime ßrre fui contemptuAdeo ut régi maneat falnbsp;uafua dignitas, talcdecretumfiatuunt, quo maximamnbsp;in populo obedientiam confirment Jtaq^ hoc facile am»nbsp;bitiofo regi perfuaferut, cum non ßt rarum apud Per fasnbsp;reges ut deos falutari,quod Daniel failurus non effeb

  • 8 nbsp;Confilium inicruntomnes principes re-gni tuij’magiftratus 8C fatrapf, fenatores 8inbsp;iudicesîut decretum imperatorium exeat,nbsp;etedidum, Vt omnis qui petieritaliquamnbsp;Petitionen! à quocunq; deo ôC homme,uf=nbsp;quead triginta dies, nifi à te rex, mittatufnbsp;inlacumleonum*

Barbara Obarborampoflulationem, CT beneficium omnibus poftuUrio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfurdum,confitndens eum quife eo honorari pu

tabat,Nam fi hoc bonum CT utile erat, oportebat fem^ perfacere: fin malum, neq; in trecentis triginta diebusnbsp;facere conueniebat, Deniq^ fi bonum,quid tantam mulnbsp;titudinem prictexitishoc decreuiffe f nam etiamabfq;nbsp;ilia annuere oportebat:fin malum,neq; toto mundo pr^nbsp;cipiente parère fas erat,

  • 9 nbsp;Nunc itaqj rex, confirma fentcntiam,amp;nbsp;fcribe decretum; ut non immuteturquodnbsp;ftatutum eftàMedis amp;Pcrfis,nccpræuarinbsp;cari cuiquam liceau

Non bnprndenter egiffent fUedi, confiitutiones fan Conftinitio ^ißimeobferuantes,fi quidë pilt;e fùiffent,nuüatenus e,-uandx*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contemnendie, Sed difciplinlt;e n^or in legibus

impqs locum non habet. At adulatores aulici circunue» niendo reges, adigunt ad iniquas leges condendas, quasnbsp;poflea capti mutare non audent in prteiudicium piorumnbsp;cr qu£ftum impoftorum.Sic Dario regi hicimpofitumnbsp;efl,quino contra Danielem mail quidpiam moliebatur,nbsp;fedconfiliarij hnpij aliôjfieëlabant, Ha;cautem permifnbsp;fione dei fiunt, Ut Me illius gloria honefietur cum op=nbsp;probrio perfidorum.

  • 10 nbsp;Porto rex Darius propofuit edidum,nbsp;amp;ftatuiu

  • 11 nbsp;Quod cum Daniel côperiflct,id eft con^nbsp;ftitutam legem, ingreffus eft domfi fuam:nbsp;amp; feneftris apertis in coenaculo fuo, contra lerufalem,tribus temporibus in die flenbsp;debat genua fua, amp; adorabat, confiteba-tur^ cora deo fuo, ficut amp; ante facere connbsp;fueuerat*

Il

PRÖPI1ETIA*

Ingens certamen nunc efi Danieli adtterfus iftas,fed elucefeit interim eximia uirtusfidcfi^^j/^nbsp;egregia profèfiione tefiatur, non folum nonbsp;do impio ediëlo,fcd zx aperte improbat,nbsp;ingrelfus, e3quot; apertis fineftris more quo fold’lt;‘^nbsp;dominum dcumfedulitatemaiorc, qui^fif^Ynbsp;tunc annus inflabat,ut dimitteretur populusaänbsp;dam ciuitatem. lion autem pne metu ingrcditurnbsp;alioqui zr finefiras claufiffet, Oratuerfusnbsp;mam fccundum legem zr mores: lt;^onßtetur^^2’’iij/igt;nbsp;efl, deogloriam tribuit, quern crexaltatfiquot;'^i^ß(tnbsp;do, cr peccatorem confitendo. Id quoq^ tgniH'quot;nbsp;agit ter in die, mane, meridie cf uejfere,nbsp;delicethorarumfuffuraripoterat. Neenbsp;ceperat,fedfic ficerat etiam antea:nbsp;riam deiJpeëfans, propter hominis timorennbsp;re non uoluit necdebuit:deoenimmagi^(gt;^^nbsp;quàmhominibus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jii'

Viri ergo illi curiofiusinqugt;gt;'^*’5^^^i!’‘ , uenerunt Danielem orantem.cf®^^

tem deum fuum,

Daniel iam plus quam oëîogcnarius nex, de omnibus Hits or toto regno benenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LffOt

crimpia ingratitudinequxriturad uno, quod dominum deum fuum adorat,i^‘^^M^nbsp;minecapitali arripiunt,quibusuirtusnbsp;tiumeft,cr occafioncm accufationisnbsp;élifiimo opere. Scrutantur autemnbsp;multitudinetefiiumredarguante7contdn'^^ ’nbsp;bati inquieti, ut curiofius inquirant,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

IJ Etaccedcntcs,locutifuntreg*‘'J X« do,Rex, nuquid no conftituift’» “ jjjsnbsp;homo qui rogaret quenquamnbsp;hominibus ufqj addies triginta J’nbsp;mitteretur in lacum Iconumî’nbsp;fpondensrex,ait,Verus eftfetnif'^jpr^nbsp;cretumMedorfiatq; Perfarumj^“nbsp;uaricari non licet*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Non primum accufant charifiimuni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f/

entiam iHaqueant nihil tale fufigt;icantûgt;^‘lt^^^^itr' legis firmitate, quam lex facile confirtn^^'^^^ßKnbsp;fllt;e leges ueluti f :pes, qua: fi uno in loconbsp;rit, ingreffus pat et omnibus beftijstnbsp;tur cr inuiolabiles, ac fuperiorcs ejfenbsp;Uic autem impium edidum, ut non rare no!nbsp;temporibus uidetur, profandalegeobtri^ «nbsp;,A Tuncrcfpondentes,dixerunt^ lt;nbsp;ge,Daniel dcfilijs captiuiratiS‘nbsp;curauit delegetua amp; edido ptnbsp;tuiftiîfed tribus temporibus pttnbsp;obfecrationefua*

Cum legi fubiedum regem cunuentione,nunc ludaos rebelles,efnbsp;contemptores habiti, ut erant,nbsp;filiumcaptiuitattsludaica. Nonnbsp;tes inobedientë,fed nuüo modo cor appot^'nbsp;nbsp;nbsp;ftK^'J

gitantiut obcdiat,fedterindieoranto‘^P


-ocr page 465-

D ANIELIS

’Ï Quod uerbûcum audilïet rex, multum contriftatus eft: SCpro Daniele pofuit cornbsp;Utliberaret cum, amp; ufq; ad occafum folisnbsp;wborabatutcrueret ilium*nbsp;I’itfSfxit rexfe propria rejponßone elfe deceptu,nbsp;^‘«‘liciiulatttftdiaru effet inuidia.ltague ne cotra fuantnbsp;^^^ficereuideretur, non authoritateregia, fedrasnbsp;‘^’’^“tijueconfilio unit Danielem de diferimitie libe^nbsp;^‘quot;^'*'gt;‘tituraclaborat,utrexpotetißitnuinbsp;Si'kolä oeeafum cibum no accipiat. Et illis tantanbsp;°pertinaciatft, ut nee uolutateregts moueatur,nbsp;boni uiri,^ tnorteinnocetts. Adeó pertinanbsp;'‘ïwi' HI legibnf impijs coferuandis, ne deus adoretur,nbsp;L bbertate Jjiiritus coneulcanda,ad connbsp;^è^’^lt;l^confcientias,ad mortalem culpam,ad opprinbsp;. '«WgIoi-14 dei. Contra ueritatem fidei cj- morumnbsp;legejnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt.Leges ante quarum obfer^

abrogari poffunt,ncc uariari, fob deus adoretur, fuper omnia colaturnbsp;tfritr f**^’™*^ mundii ab odio,auaritia,adubnbsp;utrafj; etiam aliie ponunnbsp;poptdosuel domus, ha: fi fidei crnbsp;etiamfi ab hotmntbus con/linbsp;firatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter authoritatemmagi^

tur n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^fiituit, eelebrari laudari meren

’*'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^y^‘*tinis impietas.

ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelligentes regem,dixet ût

lex Mfdoruatque Perlai tüerjf'“gt;“totnncdecretum quodconfti $ic^(J'’'’'’onliceatinimurari*

^‘detn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;principes impiosfanctumDalt;‘

tnuidià,fic ZJ- ttk intelligebàt fkBfr ueÜct Danielem de prafenti mortenbsp;c '**'*^^ ärgern Medorît atque Perjarum di*nbsp;Ti}^‘^'^^''P°]ßfi^ri irrita.

*'»11 ^‘’®’‘P’’æcepit,5C3dduxcrôtDanie-bijç’j,‘’’¦fcruntcum in lacum leonum, Danieli,Deus tuus quem co^

cr malttia quam agnofcebat, cr tftortem atmcinon audetnbsp;*'iiw ''’’f'««' obtinere non potuit, dei tradiditnbsp;»tnbigue loquitur, ut dicat. Si potueritnbsp;lt;!«¦ 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cr confidenter, Deus,itiquit,

ipfe teliberabit. Audieratenmt À Daniele gradus erantßantnbsp;CT Daniell multa myfltriares

tiiaximo. Non multum Pilato abfimi‘‘ tentarenbsp;Onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^f^^^tttiam tutari officio re»

•8

is unus. Sc pofttus eft fu cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcxannulo

optimatu fucrum, ne quid ‘'®ntra Danielem»

PROPHETIA* dt.di.X

Obfignauitannulo fuo lapidé, quo os lacicîaudeba» tur,ne quid cotra Danielem molirétur 'mimici, crediditnbsp;enim dei potêtiie uirtim fandlu.Et qui de Iconibus fecu»nbsp;rus eil, de hominibus pertimefeit. Obfignal (tiitcm O*nbsp;annuto optimatu fuorum, ne quid fuffntionts cotra eosnbsp;habere ttideretHr. Habitat igitur Daniel inter leones,ftnbsp;de er 'innocëtiamunitus,qua uelut Adapraeft animannbsp;tibus:fan£iimoniamqi teftari cceperunt effirileones,nbsp;quant 'mfamare non erubuerut pefiimi principes.

19 Etablit rex in domii fuain, ÔC dormiuic incocnatus,cibi^ non funtallati corä eo,nbsp;infuper Si. fomnus rcccffitab eo.

Tunc rex primo diluculo confurgcns,fc ftinus ad lacum leonum perrexit:

Qurfttfarégis beneuolentia,utctbiinec dienecnoâe caperet,fomnuin oculis non c0cederet,fed cum periclinbsp;tante prophetadolet erlüget ex animo. Interim auténbsp;feruus dei periclitatur, CT in tempore opportuno firtnbsp;deus auxiliuin:accufatorcsinuidi magis periculo inuolnbsp;uuntur,crrextmfcricorsmifericordiam à deo confie»nbsp;quitur,cr agit poeniten{iä,reff)uens cibu, er muftcannbsp;ac fiomnum,hoc eft,regia obleiklmenta omnia.

0.1 appropinquans^ lacui,Danielem uoce lachrymabili inclamauit,8^affatusefteö.nbsp;Da niel ferue dei uiuentis, deus tuus cui tunbsp;feruis lemper, putasne ualuic te liberarenbsp;àleonibus;*

Llt;lt;c«gt;w uocat deprefifiam in altum fouea, uel arentent ciflernain.in qua leones nutriebantur. Fciiiitus auté acnbsp;fioiieitus primo diluculo pergit ad lacum, credent eitmnbsp;uiuere. Quamprimumfias erat liberare Danielem fiurrenbsp;xit,non nuniftros mißt,nec ßmulauit doloré,fied eiula»nbsp;bunda uoce clamauit,er ait Danieli,Seruc dei uiuétis:nbsp;iflis fie uerbis accufitns, er minifirum dei innocententnbsp;pronuncias : quafi dicat,O Daniel,declarafli teno effinbsp;meum fieruum, neque mancipium hominum, fied tuuntnbsp;deiim uiuenté pr£ oculis habuiüi, qui utinäpro tua tcnbsp;fide fieruarit,ut potuit er confido.

0.x Et Daniel regi refpondens,ait,Rex in acx ternumuiuc,

Deus meus mifit angelum fuum,Slt; con dufit ora leonum,amp; non nocuerüt mihitnbsp;quia coram eo iuftitia inucta eft in me:fednbsp;amp;coram terexdelidum non feci.

Honorâthonorantéfie,er ei uitäimprecaturaterna. Danieiig Nec rccedit 4 fianélismoribus liberatusàleonibus, fiednbsp;dcumubiq^ glorifient. Nonßmpliciter,inqu!t,uiuo,fied mon»«,nbsp;detts me liberauit, hoc auté per angelu ZT miniflru effinbsp;cit. Hon leonu firitasimmutatae/l,ficdriäuseoru ernbsp;rabies concliifia eft al» angelo,er idcircoclaufia.Dicerenbsp;uult Daniel,0 rex, inde dificas iuftitia dei, quia coradinbsp;uino iudicio 'muétus fium innoeés, er neq^ in te peccaui:nbsp;peccajfem aut in tc, fi adoraffcm,er 'm peccatis tuis tenbsp;confirmalft m,ut taceäquantäfidem in omnibus operi»nbsp;bus mtis zr ßnüionibus fieruaui, id quod zraduerfiarijnbsp;teftari coguntiir.lntcrim quoque accufiatores fiuos peßinbsp;iws mn aceufitjfied fiolum fiuam indicat mnocetKiaiJh



-ocr page 466-

D’AN T EL T s

^4 Tune uchementer rex gauifus cft fiipcr eOfSC Danideni præccpitcducidclacu,nbsp;dudus^cftDaniddclacu,amp; nullalæfionbsp;inuent3£ftineo,quia crcdiditdeofuo.

M Inbéteautemrege, addudifuntuiri illi, qui aceufaueruni Daniekin;amp; in lacü ko«nbsp;num miflj funqipfi ôC uxorcs eoruînbsp;amp;non perucncruntufqj ad pauimentumnbsp;lad,donee praéuakrent in eoskones,6Cnbsp;omnia ofla corutn comminuerunr.

Videns ntagnum dei tniraculutn,l£tatus cfl, ty dmi^^ i^ontine, (y nùnc reélius iudicarc incipit,nbsp;iubens Ditnidc extrahi,lt;yiinpios‘tccufatorc$initliusnbsp;locum leoni'ous obijci. Cicterum ne ßtf^edum fît quodnbsp;afîum eft,omnis no, id eft, nuUa tefto in eo inuenta eft:nbsp;non enimaudebantleonetcontingerefanilum dei: connbsp;tra uero calumniatores mox dcuorati fttnt. DeuoratMnbsp;MtemftxminM eftccumpueriswirdculum aftruit, tantnbsp;hancpœnam iufte luiftemuUeres cum puerishtnepa^:nbsp;tet,quiafîcut accufatores rcge amiciftimo pet fraudentnbsp;orbarant, ita nuncuidëtetiamfîbidiledofpoenamfe^nbsp;cum lucre, Quia,in^uit, ctedidit dco fuo: hoc in laudenbsp;fidei ftgt;iritu! fandus diligenter adiungit.Nam ^uia Drfanbsp;niel regi reftionderat iufttiiam in fe inuentam, nc hoc dinbsp;ttinjelaudipraiudicet, cr fecusac decet exponcretur,nbsp;(licit, Q^ia ctedidit deo. Hoc eft ijuod zy Abraha iufti^nbsp;ficauit Non igitur preces domuere leones, ietunia nonnbsp;dbftrinxere ridusleonum,fcd luxta epiftolamadHe^nbsp;brecos merito hoc fidei afcribitur.

Tunc Darius rexfcripfituniuerfis popu lis,tribubus,amp; linguis habitatibus in uninbsp;uerfaterra,PAX uobismuinplicetur.*nbsp;2.7 Ameergoconftitutumeftdecretu,utinnbsp;uniuerfo imperioetregno mco tremifeantnbsp;amp; paucant drum Danielis,Ipfe eft enimnbsp;deus uiuens 8C æternus in fccular amp; regnunbsp;eius non diftipabitur, Sópoteftas eius ufq;nbsp;inæternum.

Ipfeliberator atq,» faluator,facicns figna amp;mirabiliain cœloamp;in terra; qui libera^nbsp;uit Danickm delacu konum.

lam nunc fuo tempore dei gloria foie clariorpro* greditur, publico emmrefcriptorexfittetur peccatuntnbsp;. _ fuum,crgloriamdeiueriprlt;edicat. Praceperat Nabu^nbsp;adiud* in chodottofoT, ne name dei blajfihemaretur, ille uult ctianbsp;gtwibu«.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;col4tut,omncsci; tremant a fade dei Danielis: quafî

dicat.Didici ego cjuocf; tandem,ijuatenus fandas cjfe le gfsoporteat,ey ijuado dilfien(and£, Multo luftius eft,nbsp;Ut deo quàm homtni obtenipcrctur. Ego mortalis fumnbsp;puluiilt;l;ac cinis:deusuiuit,c fonscftuitte,petmanensnbsp;inuniuerfafeculà,iîlc punire,illepra’miarepoteft, Abnbsp;eius igitur facie timendum.Huic qui feruiunt,perpetuonbsp;RtgnS 4«. bene habebuntiregnum enim eius perpetuum. Viuit crnbsp;regnat etia quando abfens effe putatur,ey uigilat quannbsp;do dormire creditur. Certa qui fedâtur, uana relinquât.nbsp;Facit er multa ab'a ntirabilia deus in coelo er in terranbsp;^uacondidit:athôcunumjuffîcitad commonefaciena

PROPHETIA. dum,quantu de potentia ac bonitate deifentirt .

Porro Daniel perfeuerauit ufq;alt;J *quot;‘0 Darrj.regnumcp Cyri Perfar.

vfqi ad primum annum Cyri régis, qut deftruxit imperiu Daniel potens ftiit innbsp;uero à Dario fecum in Kedos translatuseft»^^nbsp;lio Cyri Cambife in Babylone,

C A P V T V H. nj, primoBalfafarreÇ«^nbsp;bylonis, Danielnbsp;uifioautem capitis ciusintnbsp;lifuc.-Scfomniumfcrib«'’^'

2-9

ui fermone comprehendir, fummatini^perftringens,ait,nbsp;in uifionemcanode,amp;eccequat‘’®'^nbsp;ticcelipugnabantin mari magno-

Hlt;ec uifîo ac fequens primo er tertio enrio regn accidiffe mcmorantur,fomniafcili^^blt;}^^iiii,nbsp;Itsfînt uifa temporibus,quorumfolutpfopt’^^^ii/nbsp;feius eft.Scribunturautemutapudpoftt’^’t^^’’^ .fiitnbsp;uifa funt memoria perfeueret.Hancnbsp;porc, quo iam 4 negotio quietus, CTnbsp;non oneratus, contemplationiuacabatcrP’'^^ Mnbsp;fîo autem capitis dicitur certa er indifbit‘‘^^'’.^jfi(fnbsp;taftica ey confitft, fed qult;e digna effetnbsp;petuam memoriam,tanquam fummammaxOquot;^^^^nbsp;rum propter quod dicitur Caput ferttio»'^'^nbsp;breuibus compledcns.Primusautemnbsp;hue tunc uigere ludais calamitatesexiquot;ii'*‘'i.nbsp;Danielem nefeiebat, quern de falute fuinbsp;prophetâdominus confoLtur uiftone,nbsp;pcdiem finiendum imperium tarn duru,CP^nbsp;di facies ftttura effet. Annunciabantltrlt;‘l‘^2ii0fi(’^^‘nbsp;uia, idea nodurna eft uifîo: noxenimtribl^‘^„fi^nbsp;fcriptura defignat. Summa autem uifio'’’^nbsp;magno quatuor uentos coeli pugnare,id^rgt;nbsp;do plurimas affediones ßre, utpermare’’''^^ii(qii‘'nbsp;dum, per uentos perfecutiones 'mteüiamp;^ gt; Înbsp;tcttmo-Mw/îcMt. ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

5 Etquatuorbeftiaegrädes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y*

man diucrfæ inter fe.

Oftenditurfatis clare,quid mare fît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ibefî'^^*

cit m fequcntibus, quatuor afeendiffe de ^usqi fîgnificarc reges quatuor: quatuor ^(S,pnbsp;gna funt et monan hùe, no foti prmeip^f^^ptrnbsp;cum cis confiliarij, armigeri etcateriftb ‘nbsp;régna adminiftrantur cum fucceftoribi^^^P'^ ‘‘nfnbsp;ftaturegnorum. Ecce, inquit,nonnbsp;hoc marc huius uita innumeris eurartmtP^^i^iiic .nbsp;borum molcftijs, ac cieterisdiffîeultatd’'*^nbsp;effe,nifî etia de mari exeant beftia qU‘‘i'‘nbsp;dumhumanumgenus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä

4 Prima quafiko,amp;3las afpidebam donee cuulfænbsp;fublata eft de terra,« fupeinbsp;moftetit,amp;’cor hcmiiiisda»quot;’J^,

Primum animal leo,noa leana,regtuiitt nbsp;nbsp;^fi^

-ocr page 467-

D ANIELIS

Sta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crtMlerfWik*

i^ile ^^‘^‘^^^‘*^‘^‘fi*’^‘^^°‘^’^^^^htterßriisrcgnat, tibi quidam accepiße putant. Crudelis eß,nbsp;f ^f***^’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen animal,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non nifi

ffc ^‘^^bbus nbsp;nbsp;miferis inßflum, dolis er

perntcemeurfum aquila grandis magnaru alanbsp;Qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dudu,plena plumis er uarieta

(»'‘^ßratur alqs ßris, mnumera 'ititi “ ^“^^y^^dorü tyrannis fanguinarqs.paßifuntnbsp;lt;tdijcitur, regnu hocnbsp;'fffiitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;donee allt;eeuelJerentur,idcß,deßa

proumciaritmpopuli, qui ct^ßodiebant, eua*nbsp;quif, [, Chaldteorum ? Super pedes autemnbsp;dieitur, er cor datum ei. St de Nrfanbsp;• ^^^^amp;»t‘ti,ptrl}gt;icuum eß, cafufuo ernbsp;didieiße, nonfe leonem eße, fednbsp;amiferat. Sinnbsp;Chaldaorum hoc fentiendtem eß,nbsp;Mfdts Perfisq; imperio fucnbsp;homines et humilis fragüisqinbsp;’ Etic ÿ’^tfHfxerint.

fimilis urfo in parte ftc

I *’^'‘sei ^‘^‘‘‘^‘neserâtinorceiuSjôCinden dicebantei,Surge, come^

quot; ßatu,^de quam uigt; ^^‘‘lt;f,hif^^'^^lt;’htm,animal leone tardius er ine*nbsp;^‘*''‘'pr^^‘‘‘^(^hnmite er inuidumtundeinferi*nbsp;er crudelitatê leoni fecpius iun»nbsp;i^daimelioraßerarc pofl Chaldaiciinbsp;er fimtum, regnantibus Per fis etnbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;t ƒ ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenferunt inßßos tandem, quum

’ ^xtdißentylmpedierunt enim con.' templum,exegerunt tributagrauia,nbsp;^f«^os. Etiam multit fanguinis eßitnbsp;hoßium ßragis, tefic lußinonbsp;Porquot;^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^’^^deles beßios connu

dentiu in orc^mteüigi pof* diuifum eß regnum Perfanbsp;c ampliusfeuiendi: dicunt enintnbsp;plurimam, quo figmficatur innbsp;''^Mifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perpetMU uexatio, qua mundum

^hl^‘*^’^^‘‘^^'^iyfannidemßre tolerabilemfa*

J’s.äf j[ ƒScec« alia quafi par-

in beftia, 8C

de quo inßatua legi* eShnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cius ex lt;erc,Prfrdo beßilt;e uelo*

AI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßratur in ftnguinem,

t' ^’^iuift''^^W.Alashabebat quatuor:nihilenim 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q^i lt;tb lUyrico et Adria

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; «d indicum Oceanutn er Gdngcm fluui.^

PR OPHET I A» ilÇ

UM,non fitm pralijs quim uiâorijspcrcumt,amp; in feH dnnis partem Europie ct omtiemfibi Aßamfubiugauit.nbsp;Quatuor autem capita dicit duces eius,^uipoßea fuc^nbsp;cejjôresrcgni extiterunt^Ptolomteum, Seleucum, Pbi«nbsp;Uppum, crAntigonum, Qsodq; additur. Et potcflas danbsp;ta cß ei:oflendit non Alexandri ßrtitudinis, fed diuitu6nbsp;voluntatis ßijfe.

7 Poft hæcafpiciebamin uifionenocîis,et ecccbeftia quarta tcrribilisatq; mirabilis,nbsp;ôCfortis nimistdentes fcrrcos habebatmanbsp;gnos,comedensatq,’comminucns, ôCrclinbsp;qua pedibus fuis conculcans.'diftimilis aunbsp;tem eratcæteris beftiis quas uideram antenbsp;eam,amp; habebatcornua decctn*

Quartum imperium Romanorumefl,de quo in Rom»norî tua dicitur,Tibilt;e eius ferrer, pedü pars quadaferrea, tcgnum.nbsp;quiedafiéîilis,et tarnen ipßits ferri nunc meminit, deUi*nbsp;¦ tes eins ferreos er magnes eße conteßans, tJulU autentnbsp;beßiie coparatur,ut täte ßrtnidoloßor habeatur. Quicnbsp;quid fcrocius in animatibus cogitauerimui,hoc Rowitanbsp;«0Î 'mteÜigamus.Comeditnbsp;nbsp;nbsp;cotnminuit omnia,or re»

liqua pedibus conculcat, quia omnes nationcsjßoliauit, cruëtis uiëîorqs,tributoqi uclferuitutifubiugauit^Dißinbsp;tnilis CiCteris dicitur,quia vn prioribus beßijs ßngula ßrnbsp;midinum ßgna crätßn hac omma funt. Cornua decent,nbsp;angelus interpretatur decern reges,qui numerus magisnbsp;unuerfitatis multitudinem ßgnificat,ficut crfeptena^nbsp;rius,quàm ut decern tantum reges fubfint Romanis,uelnbsp;fucccß'erint,cum in fola Europa plus quàm decern regesnbsp;tionünare poßimuSf pra;ter libérai communitates mul^i tege».nbsp;taSy cr ßrtißimos populos. Solent enim priptuftt pletunbsp;tudinis numeru ficenundarc, ut non hie locum habeatnbsp;fuperflitiofus numerator mterpres, Principio autem denbsp;clinatis imperij bifariamfedum eß, nuncmultifariam^nbsp;Et cornua iüa omnia împetunt populum Dei : operaturnbsp;enim m ißis uirtus draconis, ßcutnbsp;nbsp;nbsp;in Antichrißo,

tiamßinfirmius. Vnumautehodie regnum cenfentwe quiecunq^ terrie olim R ogt;nlt;e fubditie,quie nunc uelpro*nbsp;prios reges habent,uel libéré regnant:fatia: plura nunenbsp;cornua,hoc eß,decem,in qutbus draco operatur,fanguinbsp;ttarius homicida ab initio didus.

8 Confiderabä cornua,«eccecornu aJiud paruulum ortum ’èft de medio eorum : ôCnbsp;tria de cornibus primis euulfa funt à facienbsp;cius ? amp; ecce oculi, quafi oculi hominisnbsp;rant in cornu ifto, amp; os loquens ingentia*

Corjiw ißud omnes ecclefiaßüci indicat Antichrißwm coinu Aw debere accipi, fed quid perAntichrißumintelligatur,‘'‘tuiaus.nbsp;dißentiunt^'Vidctur contra Chrißü eße ac fempcrßif*nbsp;fe quicquid contra ßmplicitatem,pietatem,fidcm,cha*nbsp;ritatem,cr Chnßi doëlrinam tyrannicé deßnditur,te*nbsp;netur,ßuetur, er inßituitur, triumphat, quicquidnbsp;er quifqttis tandem huiufmodi fit. Qwod pietati Cbri*nbsp;flianie aduerfatur,Antichrißui uere dicitur,boflisfcili*nbsp;cet ßdelium,fuam tantu gloria quarens er defendens,nbsp;non lefu Chrifli: quicquid aduerfatur fana: dodrinie çrnbsp;Chrißiante couerfationi,glorue et uoluati diuinie,qu(ilii

PPP

-ocr page 468-

DANIELIS

ßne dubio eß,qui in tcmplo dei ffdet,in Chrißinomiitè

Chriflum of)()ugnans,qttifflum inflitucns des fendens, deflruens cxemplo ZT doürina quicquid Chrinbsp;flui zr afioßoli docuerunt. Cornua quidcm habens ßminbsp;lia agni,ßd ut draco loquitur. Hac iÔaßeua poteßoi eß,nbsp;Rcgnnm inter cornua exoricns,regnum diaboli,quict{q^ ZT quanbsp;dubeb. ƒantiquiK hoßis domino permit^nbsp;tente fuam exerceat tyrannidem, ubi non tarn perfonænbsp;perßringuntur quam ßudia, Tria autem cornua uaßarinbsp;ab wto,eß Antichrißumipßim omnta régna fupprime^nbsp;re uiolëter,ad impiauota urgerejabefailare in tota ternbsp;ra pietatis indicium zr profrdum, iuribui fuis ZT legtnbsp;bas praiudicare uerbo Dei cr mandatis apoflolicis zirnbsp;Chrißi, captiuare homines quantulibet magftos cr mulnbsp;tos,imperatis fine exceptionegrauare mundumftranfanbsp;firre ad fuam libidinem imperia zr régnanbsp;quacunq;, anathematafidminare in omnes iufiis nb panbsp;rentesM uelit ab omnibus adorari, zy ut deus tcrrenusnbsp;fi dijs placet,coli,uenerari,cr timeri:dominatur, beHi^nbsp;geratur,prtedatur,ßrages facit,feq; ntonorcham habe»nbsp;ricupit, etiamfi ad infirnum turmatim animas praci»nbsp;pitct:qui purgatorium ignem accendit,cius incantatio»nbsp;tubus er indulgentijs pro uoto reextinguit,fed nogra»nbsp;tis. Et ecce oculi quafi oculi hominis, i^c.ln hoe differtnbsp;abalqscornibus,quod oculoshabet, cr/}gt;ecicmgeritnbsp;homints, non trueemuultum er effrrum,fed blandum,nbsp;benignum, humanum, er religiofum in ßgt;eciem,ut bea»nbsp;tißimi patres diciuelint.Vnde er in Apocalypfi lod««nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis huius uifionis paraphraße,dicitur habere cornu fi'

mile agni, quia fub ouiUa pellefanguinorium leonem oc cultet. Qjtàles hodie uidemus effe,qui uel apertefe connbsp;tra Chrißu uerbis zrfaiiis iaâant,uel qui Chrißu pronbsp;fiffum uerbo,fad is abiurant. Uon eß necefiè eos protranbsp;here,fatis profiant, cr oculis non captis ctare uidëtur,nbsp;vtcun^ nolint digito impij demonfirari. Qjialis autemnbsp;uox draconisfit,id efi, qualia impiorum contra Chrifiinbsp;doflrinam impia fint dogmata, feiet qui in Alkorano,nbsp;nouis Canonibus er Decrctaltbus,traditiones humanbsp;nas Chrifio aduerfas perlegerit.

Afpiciebam doncethroni antiquus dterum fedit.-ueftimentumeiusnbsp;candidum quafi nix, 8c capilli capitis ciusnbsp;quail lanairundaithronus cius flammaenbsp;îgnistrotæcius ignis accenfus*

multi thront quos uidit Daniel, uidentur effe hi quos hannes uigintiquatuor thrones nucupat. Vêtus autemnbsp;toun.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^figt; lt;]ui apud loannemfirlus in thronofedet,

filius quoq; hominis,qui uenit ad uetufium dierum,ip/è efi qui apud loannë ko dicitur de tribu luda, radix Da»nbsp;Slid, CT t/etera hisfimilia. Dequibus Paulus Apofiolutnbsp;toquitur,Siue throm, /lue dominationes. Et in Euange»nbsp;tiotVos fedebitis fuper duodecim thronos,iudicates duonbsp;dccim tribus ifraëh Sede nj autem cr'uetufius dieru didnbsp;tur deus, ut eeterni iudicis habitus demonftretur^Vefii»nbsp;mentum eius quafi nix candidit, cr capiüi ut lana mun»nbsp;dißima, purum ofiendunt fyncerumq} iudiciu,et nuBamnbsp;perfonam in iudicando recipiens. Senex dicitur ut ma»

I

PROPHETIA, turitas comprobeturfenteotùe et iudici/ ntaiefit-nus eius ftamma ignis, ut peccatoresnbsp;gnitudinem pertimefiant, ZSquot; iufiifaluentur,/u‘^nbsp;quafi per igncm.Kotte uel currus eius ignt!nbsp;omnia deiflammeafint, Ignis efi cnim confniiK!lt;{nbsp;O'ante eum ignis pracedit, ut inflâmet in eircuinbsp;nés inimicos eius Antichrifiianos. . jyfnbsp;' FJuuius igneus rapidus^ u ntf’»nbsp;à facic ciusunillia millium miniftt’jhnbsp;et decics millies denamilliaaffiftf^^*' ’nbsp;diciumfeditjamp;libriapertifunl* .

Fluuius igneus rapidusq; eÿrediebaturàfifi‘ i“*' peccatores traheret ingehënamtmilliaim^'^^^i.iiDinbsp;quo ifie minifirorum dei numerus defimtusßbl^^^t-maioremmultitudincm humanus fermoigt;oii^^.jif,!nbsp;Duplex autem angelorum officium efi:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crtt^

fiis pramia tribuunt: aliorum quifingulù prfi ciatibus. Confilent he z^ opera finguloruftt i»nbsp;partë uel bona uelmala omnibus reuelaïuurnbsp;de quo fape legimus, liber uiuentiu efi et

Afpiciebam propter uocem grandium, quos cornu illudnbsp;amp; uidi donee interfeâa effetnbsp;fet corpus eius, ô(. traditüeflfetaa^*’nbsp;rendumigni,

Mirabar an iufiißimus iudex Deus ottinip^ tam impietatem et blafihemias magnasnbsp;dfi et Chrifii ucrißima dogmata multatnr^^^^cef^nbsp;fui ncminisgloriam neghgere uellet,quod'’^nbsp;fueueratad Pharaonem, Sennacherib,nbsp;Attendebam quanta effit dei patientia,^^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

cotcmplatione, donee dei iudiciu affôrc quo crfuisfuccurrere filet, crrenumtr^^^nbsp;legittmè.Videbamautëdonecinterfiëiasfi‘2^(^b!‘nbsp;turn fiilicet zy ultimumregnum,cumfi°‘^(ûi^nbsp;efi, donee animal iBudeum decemnbsp;parutilo interficitur cr occiditurtuincdnbsp;efi capite 17, cr u. Apo. Et uidi befii‘»»f^j?pfiililt;gt;‘'^nbsp;Crexereitus eorum congregatosadfitî^''^^^i^^f^nbsp;eum iBo (is efi rex regum) z^ cum exercitanbsp;prehenfa efi befiia,cr cum iBonbsp;citfigna coram ipfi: in quibus feduxitnbsp;runt charaâeretn befihe, et qui adorauerv^^ill»nbsp;eius, qui funt corpus iBius befihe, qui pr^nbsp;te z^ per hypocrifim nomen dederuntnbsp;, aliarumqucqjbeftiarumablaf’nbsp;teftas îamp; longitude uitæcôftit*’ -ufqjad tempus amp; tempus. , uttupfft

Alia befihe ftc interierunt,ut per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfcrL :

quutafitttalite:htecautem ficpérit ut quatur. Nee tarn fubito perierunt ut ifi^'nbsp;regnorum efi quartum, in quo ZTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

regnis quamuis périrent reges,zr rcntur,fubditi tarnen àuiëloribusnbsp;pc in multa tempora adhuc uiuebattf- Anbsp;derit reges cumfubditis iufiagnumig'^^ finbsp;Vnde cr angelus expenit ,£t potefiatef^ di

10

II

li

-ocr page 469-

^^‘ßipabuw ac di/perdent uflt;j; infinem. Et h£c efit Rit igt;npiorum,qui Amichnflum qudm Chri^nbsp;„jn. h^'^idluerunt. Quanto autan tempore infligeanbsp;*'^‘«1 iHnn affliiiionem fèrant, additur : Viuentfienbsp;Wu'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tifq;‘td tempus er tempora, hoc eft,

’ ‘iirnon medico tempore, foil tarnen Deonoto

uifionc noélis,amp;ec-

’’it'frf’“æ P^’’ Êfdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f*us obtulerunteum»

gnu ^'^'•^^‘poteftatem, Sc honorem, 6lt; re

æterna HQh'^°’’^“f^’'^tur,SCreenum eins quod

quot;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“(»icbodottofor lapisferibiturabfeif-

nunc fub pcrfonafllij hominis in= ftio dçj ‘’ffiimptio carnis humana fignificetur i«nbsp;^’^gt;lt;(iii’J'^‘^^‘‘^‘’/F‘lt;fnptus eft ab Apoftolis in ccelwm,nbsp;Qnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiderunt eum euntem in ca-

deo, ^(‘liH^jpf’^^^ftdtem, er honorem, er regnum, iu=nbsp;^^°^°^‘‘“^^‘lgt;^^nduin eft: Quiquuminformanbsp;arbitratus eft ejfefe lt;equale deo:nbsp;*'*” ^^^‘^ntuit firmamf rui accipiens infi^nbsp;Rf^nat enim Chriftus non folum pernbsp;in pijs er fidelibus hoc tempore, fednbsp;indicia cum fanilis imperabit in cœle^nbsp;CirammabcatificandiSt

^“«1 i ' k •'quot;f*’® mcus,ego Daniel terri-uifiones capitis mci ccn^

J ^'11QI “ “'’*’0’ de affiftentibus, 8{. ucri dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus his. Qui

eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monftratam pius

‘^^fyderioru,expauit corde,er captus °''^^^^amp;ndi myfterium fatis inuolutu. idqs

^^quirit ab angelo apparente,ut de *gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ft^qn^itur intelligcns

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*^’ffl uelut[omnium uideatur,

Q/^°^bcftiæniagn^,quatuor funt æ ‘¦“quot;Purgent de terra.

lü''*’ ^ok’^^8quot;quot;’” fanâi dei altif f?’®lt;ih f *”®'’“quot;^regnum ufqjin fæcu-ij^’inoi-u fæculorum.

»¦n’ Pioi-ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diximus,fùere terres

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parum femper diuexaue

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^i^flnntur litcrafacrlt;e (^gentili’^

^P'^ilicff ^^ßpho-Sub quarto autem regno,Ko= ßdclium dco regnumnbsp;‘l^°d regnumeftnbsp;’¦^'^f‘‘quot;'^‘’noniafidei er charitatis,innbsp;quot;*«5 df i, quod „5 folum non finictur in hoc

[aculo, [cd er in fleculo animarum, er dd mundi con» [ummatioiicm ac iudicij diem perficietur in coclis.

, Poft hoc uolui libenter difccre de beftia qu3rta,quæ eratdiftimilis ualdeab omni^nbsp;bus, terribilis nimis : dêtes ÔC ungues einsnbsp;ferrei; comedebat SCcomminuebat, SC relinbsp;qua pedibus fuis conculcabat;

Latius explanat defyderium feiendi fingiÜatim myfle ria quarti regm, includcntis tarn regnum fanitorum,nbsp;quod efl Chrifti regnum perpetuum erft)irituale,lfuodnbsp;non eft de hoc mundo, quam ettam regnum eins quodnbsp;diciturAntichriflianum, femper perfcquens pietateinnbsp;ucram, er uerbi dei ueritatcminfaÜibilem erfacrofl nnbsp;äam.De quo in fuperioribus dtäum eft.

2.0 Sc de cornibus decem quæ habebat in ca pite: Sc de alio quod oriu fuerat antequodnbsp;ceciderant tria cornua : 8i de cornu illonbsp;quodhabebatoculos, SCosloquensgrannbsp;dia,8c maius erat cæteris.

Cornu aliud quod inter decem prodierat, cuius ter* comu oc« rorcer pofcfftirfjdCKffcfWcwi^iraiî «irifcwi triacor=^nbsp;nua uel tria régna humiliata funt, ut nemo illt refifterenbsp;potuerit, habens oculos er os,loquensgrandia, maiusnbsp;dicitur fliturum clt;eteris,regnu fcüicet Antiehrifti:quodnbsp;fi impietatemftedlesSaracenorum, er Chriflianortemnbsp;[olo nomine, quie creuit in toto mundo,ex negligentia^nbsp;contëptu, etdeprauationefacne fcripturlt;e,fuppofitionenbsp;autem traditionum humanarum in locum uerbi det, manbsp;ximum lUud regnum uidebis, quia totum in orbem pernbsp;multa diu nimium fecula propagatum.

I Afpiciebam, SCecce cornu illudfaciebat bellü aduerfus fandos, 8Cpræualebat eis:nbsp;aiX doneeuenitantiquus dierum,8C iudiciunbsp;dedit Tandis excelfi, Sc tempus aduenit, 8Cnbsp;regnum obtinueruntfandi.

Quomodo hocregnum Antichrifti bellum continu* ti/mgerat cum fanilis qui funt in regno Chrifti,expofi=nbsp;tione non indiget, er à Chrifti temporibus, imoab tni= länftis.nbsp;tio mundi, ab Abel primo iufto femper pcrfequutionesnbsp;paßi funt fideles abimpijs. Praualutfle autem fanélis dinbsp;citur in mundihuius exiftimatione, er cariiahum iudi*nbsp;cio^non reuera.Sanäi enim uiccrunt régna, er adeptinbsp;[uitt rcpromißiones.ln aduentu autem eins, qui diciturnbsp;antiquus dierum,quum Chriftus uenerit iudicare mun*nbsp;dum,tuncfanäi praualebunt,etnon erit cis luäus neq;nbsp;timor,qute prima abierunt. Hoc non folum certo credi*nbsp;mus poft iudicium uniuerfale Chrifti ftiturum,fed etiamnbsp;Jfleramus non modica ex parte complcndum, dum uer*nbsp;bum domini,er euangelica doólrinieindubitata ueritasnbsp;in totum orbem flierit cum maxima claritate er glorianbsp;pradicatum non folum uerbis,fed etiam Jfiritu dando ànbsp;domino leäoribus facrarum literarum, ut omni errorcnbsp;er fuperftitione fublatis,in libertatc ucra ftiritus donünbsp;tto paritcr fint feruituri quotquot dominus elcgerit, e«nbsp;tiamfiadintegram miondi totius reßrinationemperuenbsp;mri in hoc mundo non poßit. Speranda tainê nobis meh mjwr».nbsp;orafunt 4 domino,cuius mirabiligratia,ueritatis anwrf

-ocr page 470-

ty pietatK zeluf incepit iam, medio imprejjurte, e^Utt dijfcmi/jittur ucrbÜ dei m immenfum, ac pratter folitm»nbsp;tttdeturpaßimmcrefcere, dilatari (y bomiruim cordanbsp;in melius commutari,

^5 Etfic aitjBeftia quarta rcgnum quartum eritin terra,quodmaiuseritcinnibusre^nbsp;gnis,amp;deuorabituniuerfam terra,öCconnbsp;culcabi’t,6^ comnünuetcann

14 Ppno cornua decem ipfius rcgni,dcccm reges confurgentîamp;aliusconfurgetpoftnbsp;eos,Slt; ipfe potentior eri t prioribus,ct tresnbsp;reges humiliabit»

Et fermones contra cxcelfum loquetur, ctfanélosalriflïmicóteret.-ctputabitquodnbsp;pofiltmutarc tempora SC leges,amp;traden^nbsp;tur in manu cius ufq? ad tempus SC temponbsp;ra Sc dimidium temporis.

Ex priediüis faits claret quod hic dicitur prlt;eterid quod additur: Et putabi t, fcilicet Antichrifus, mutarcnbsp;tempora er legcm,hoc ejl,tamdo{lrinam apoflolicamnbsp;Tempera ccremomas mutabunt A ntichriftiani, Temporanbsp;mutari.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mutari aliud non uidetur,qfolennia facraru f^ia-

rum, et facroru cœtuum ßfliuitates inutare ad fuum be neplacitum, iuxta humanos traditiones, cr contra dei lenbsp;gem, euangelicam libertatè. Le^r t quoq; diuinas abonbsp;leri per humanas prlt;efumptiones,opus efl Antichriflia^inbsp;num. Tradenturautem h£c ambo cum reliquis facrile^nbsp;giji tnmanus AtUichrifliant mperij.ad tempus cr tentnbsp;pora ac dimidium temporis. Quod qui exaiie calcularenbsp;hadeiius conati funt, uidentur plane dedudi ad mcon^nbsp;uenientia,flue tres cum dimidio dies,annos,uelcentenanbsp;rios annorum intcllcxerint.Poffunt quidem nonfalfa dinbsp;ci,fed quàm folida ac certa nefeto.

iC, Etiudiciflfedebiqutaufcraturpotentia, U t conteratur,8C difpereat ufq; in finem*

a.7 Regnum autem.SC poteftas,SC magnitude regni quæcftfubter omnecoelum, de-tur populo fandorum altifllimi : cuius re= gnum, regnu fempiternfi eft,8C omnes ponbsp;tentatus feruienteiSC obedient,

Äntidiri# nbsp;nbsp;nbsp;fmpictos Antichrifliana fuo tempore iuflo Dei iudi'

ftus deftruo oto damnabitur,iy deflrueturjmprobaq; poteflasmun endw.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auferetur,ut nufquam comparttura fit amplius. Dum

fcilicet Chriflus cum elcdisfuis regnabit fine impedi^: meitto in regno calefli, cum eled is zyfandisftne fine.nbsp;Si uero tails aliqua fldelium confolatio, zy uniuerfilisnbsp;reformatio flatuum et regnoru fitura fit ante fine mumnbsp;di,dominus nouit: noflru efl idtpfum uehementer defy^nbsp;tierare,cr totis uiribus anniti ut regnu dei propagetur,nbsp;(y fldeifynceritas moruq; fandimonia per dei clementnbsp;tiam augeatur, ut quotquot nunc in uinea domini labo^nbsp;ramuSflMidccima fcilicet hord,plcnu cum fandis patrienbsp;archis ÇT reliquis fandis omnibus laboris pretium affenbsp;quamur. ^unquam enim dc/flerandu efl nec ofcitandunbsp;fidelibus,quin quicquid noflra manus agendtt apprehennbsp;derit. quicquid coneeßerit opportumtas ad fanda exernbsp;titiaconflanterabommbui deiferuulis peragenduefi.

In omni opere dei nunquam ceßandum, etiam fi pluresfandos ffes magnifrudus pro taitto clu/erit.nbsp;1,8 Hucufque finis uerbi. Ego Danielnid'nbsp;tumcogitationibus nieis conturbab3r,5^nbsp;faciesmea mutata eftinme,uerbûautc«’nbsp;in corde meoconferuaui,

In huius capitis fine mihi quoq; conjtteniliefiiio/1'’'^Ci^, dica cundatio huius exptication{s,fititiquambadei'i‘^nbsp;dubitare contigit: non quidem de fideli operanbsp;dominus dédit,fed ob difficultatë loci,in quo aliosnbsp;quefideliterlaboraffeutdi, zy nonaufosquidpi‘quot;'‘f’^‘’nbsp;fiteri. obfeurus locusuidetur,çy admoduttiiuuolii^^’^nbsp;opto ut clarius abalijs intclligatur, ey flbdiusfi^nbsp;tur. Hadenus liber Daniells Chaldaiconbsp;ne conferiptus efl : clt;etera qua: fequunturuffnbsp;uoluminis Hcbraice legtmus m Biblijs ludaoriu’i'nbsp;^CAPVT VII.

^fe^^Nno tertio regni Baifafar uifio apparoirnbsp;'0 poft id qd uiderâ in prii’lt;:'P'nbsp;_____Ejc nerbis ip/isubidicitur,Poß‘‘P^-^^ tionê qu£ mihi in principio fcilicet apparuihnbsp;uifionem effe expofitionem uelfuppletiouc’i’P’^^^nbsp;ttsuifionts,deregnis Nledorum sy Gracoruio.^^^ffnbsp;bus hanc uifionë tntclligendam angelus doceti^^f^^nbsp;fu uigefimo.Superioruifiofadafiiit primonbsp;far, hecautem anno tertio, qui ey fecundu’quot;nbsp;ultimas fiiit regni Chaldaid, in qtioyl^^^ jitfdnbsp;pedabatur adfeptuagefimu annum captiuit'^^^nbsp;prophctiamleremia',quafificdomii!»fp^^’^fl0jldnbsp;ludaos alloquatur: De proximo quidënbsp;ueflri contcrendi funt,fed et eorum uidoro^ -uos remittëdi eflis ad propria fine flagolil^,''^[.^i^ififinbsp;feuerabitis. imminet enim uobis hoflts alii‘^- P^nbsp;fiimus, Antiochus Epiphancs,rex Syri^fr''^'''‘^’pctlit''*nbsp;in deum,atrox cr duras in ludaos. Nf trg^nbsp;filiciorcs effidi, ammo fuperbiatis CTnbsp;tra domina, fed curctis de tranfigendtsnbsp;calamitatibus huius mundi, nunquamnbsp;appetendis cy ambiendis bonis faculiß‘^quot;^j„/iiti!gt;'’'‘nbsp;filios uos dei memineritis, qui in hacnbsp;reprobi ucro,quos detis hie non uifitat,igt;’‘‘’nbsp;tempora zy poems ineffabilibus rcfcruartttsf^^^f,qu^nbsp;tern duabus uifionibus duo mala maximanbsp;\ud£ispoflreditum acciderunt,nemponbsp;tiochouiolatum, zy demdefub Titonbsp;enim templum deusapprobat,Chriflmttr^j^jijiiit^nbsp;quern plenitudo diuinitatis corporaliter tquot;nbsp;illius ecclefiam: adorariq; usiltmagisdt“^*nbsp;ucritate,quàm 'm Garizim uel lerufalei^-

Vidi in uifioneniea efi efiem ftro quod eft in Aelamnbsp;uifi0ne efle mc fuper portam (ƒ .

Per ufionem putabatfe Daniel effe iigt; nbsp;nbsp;nbsp;P^'yje,

tropolis tunc erat Elimaidis regioniSi ? citur. Caflrii autë hic dicitur Sufis, t fnbsp;utcafirücffeuidcatur,zyarxrobujafi‘'’ ’ ti^t


-ocr page 471-

DA MI ELI s ftopoîù^ntitarum,fita ad marePerficuM^eentutn etnbsp;V^ifladiorum ambitu, Cgt;ri regia. Izi uifione autemnbsp;o/ jun eft Danu'lt, lt;}uod effet apud flumen Euleuntfnbsp;Hebr« wo exaâe nomitia exprtmêtes Vlai nunnbsp;^‘*Plt;int,propterfdlicet portamfluentem^ lüceba^nbsp;ylai^ per quam ad flumen exiturnbsp;'^iUte,(juod oritur in Medw, cr pf r Mefobatenennbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;templum, unde

tu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;longntqu‘i ilhut aqua portatur

PppHtctHr illiui commémoration ts Unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meos,et uiditSC ccce ari«

8Cunum excelfius contnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucntilantcm

SCco*^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra aquitonem,

bcftiænon ti,,j'f'’trefiftercei,ncq}liberartdcmanttnbsp;^manbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoluntatem fuam,

''‘‘''chion.‘‘^’” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5'gt;'o duce ma,

^«ctisp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Orientem autem à tcrgo rdwis

(»'oximos impugnauit, ad meridiem oclt;^^dentem Affyrios cr Pa^nbsp;*‘*''1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cappadoces,Artne^

®^iC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ScythiK: nuUa ei beflia regtwru

e-ri^cbant. Quauti [«0^*”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘’P‘*‘^ Scythaa magna cia

‘CambyferegüpotentißimOn funum alio excelfitu,fi9nbsp;’¦‘“«».•i««nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mcdorum

'’(’*0 exercittti cotra ChaldiCos.Et prin» inferioret,fednbsp;deJ^i^j ° ''‘'^‘”'^f‘*P»'iore! cr clariores euaferut. Konbsp;ceflitfemper Drfrio. Alterum ergonbsp;riore tempore pr^edicitur fupenbsp;ttt^'^^^^’‘*^fi*^‘*''‘*gt;»,quodcrf‘(^umefl.

’”^'j*'8«bam.- cccc au té hircus ca-occidentefupcrfacp ^‘’*¦*‘0^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8^nontangcbat terrani;

(i f*^3bcbat cornu infigne inter * Eti ,

cornutum ’”''gt;)po ftantem antc(p4Wf»»«e//î»^nbsp;Wh, Jcucurrit ad eum in impetu

PfoP' arietem, cum, ôc pcrcuflît arietemtSCnbsp;^îtafinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cius,amp; non pote«

’’'^«tra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦ cum^ eum mififTetin

nemo quibatli^ « Sic^ä*«««n de manu eins.

'gt;t?m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pjî*’’'”'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;priores fequétes deuoluunt,ffc

^^[‘trit,^‘‘^^^/J°’'‘^°PP’'^'mturn Inuidticenfebamur tempore fuccubuerunt hirconbsp;’^QriecK enôn primum Perfiamaxinuu clalt;t

PROPHETn«

des dceepitincampo Karathonio çy Thetmopolùflo'* rentiflimum tarnen adhuc manfitufq; adDariumultiquot;nbsp;mum,que Alexander Kacedo uicit.Qui ab occafugrafnbsp;fatus,uerfus orientem, meridiem cr feptentrionem,tannbsp;tauelocitate militauit,ut uolare e:^ terram non tangerenbsp;uideretur. Eratq; Alexâder iüe comu iflud prominens^nbsp;ßrtißimum er unicum, coadunatum regnum, er ßr»nbsp;tißitni exercituf,qui tä miferabili exttio trucidauit Di^nbsp;rium,ut 4 lachrymis abftinerc non potuerit^ er corpusnbsp;iGius religiofe fepeliri iufferit. Lege luflinum, er uide^nbsp;bis huius loei expo/}tionem,quomodo nemo eruere po*!nbsp;tuerit arietem Darium ab tmplacabili firuore Alexan^nbsp;dri,quomodo cornua Perfici regni comminueriL

Ceßit monarchia Alexandra, er ex omibus terrisß Aiexandet ^eesnuntq eum adorant, Atqui nee ipfe fubflftit,perqt ^*“'***nbsp;enim ueneno adhuc iuuenis,erfradum efl cornu illud^nbsp;ide ft, regnum magnum, pro quo afeenderunt quatuornbsp;régna, Kacedonicum, Syriacum, Afiteq; er Aegyptùnbsp;Videre igitur licet etiam inßlicißimo omnium uiilore,nbsp;quim mutabiles er tranfitoriicfunt res humanlt;e.

Robur autem datû eftei contra iiige(facri ficium)propter peccata:8£ profternctur uerinbsp;cas in terra,Si facict,amp;profpcrabitur.*

H4C de Antiocho Épiphane diâa paulô poftcommo= Antiochu» dites traâabuntur, angelo ipfo mterprete, er nudto cia Epgt;ph»Q«.nbsp;ritis in capite undecimo. Obfes enim fiiit Romie, nec ànbsp;pâtre defignatus rex,fed mua fl t regnum, er potens fa^nbsp;âiit eftinmeridie,hoc cft,depr^datus efl Aegyptu:detsnbsp;inde er contra Perfas pugnauit,fed minus feliciter.^ulnbsp;los autem magis afflixit quàm ludeos et ierufalem, quonbsp;rum terra dicitur hic elegans, mclyta^ pulchra er defynbsp;der abdis ficut hmnulus propter ubertatem. Et quoniainnbsp;populus dei erant, uocati funt exerciius cœli er ftelhe.nbsp;Mec contentut erat affliger e populum, niff er pr'rnci--pempopuli illiusDeumlfraelblaftihemaret, pro’cipesnbsp;retq; tolUfacrificium, prophanari templum, ueritatentnbsp;impugnaret, er miquitati patrocinaretur: cteteru hocnbsp;ufq; ad prteftuutum tempus,fub ido nimirum magna fù^nbsp;tura erat tribulatió,h£c autem mox dilucidiui.

*5 Etaudiui unum defanâisloqucntem:Ä dixitunusfandusalteri,nefciocuiloqoe-ti, Vfquequo mfio amp;. iuge(facrificium) 8(. pecnbsp;catö defolationis quse faäa eft: SC fa näua*nbsp;PPP 5

-ocr page 472-

dOlnieliîquot;

rium,Sffortitudoconcu{cabitar*

Aitdtui tittum angelum, qui faiiâui dicitur^ loquen^ tovunturnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;angelum ahquem adflantem, quem nomi'^

niore non /iuduit,uei aliqua ratione non debuit,fortaßis angeliu tcjiameiKt fuit, reuelarc ujjuetuf myfterù fideinbsp;prophétie cr pdtriarchK,aliquando carnem induiturutnbsp;Gquot; inter hominet conuerfaturui.Petit itaq; angelus ahnbsp;ter ab iflo toquente prophetis,quanto tempore defolannbsp;dum fît templumfub Antiocho, ceßante ueri dei cultu,nbsp;cr quandiu exercitus cali, hoc efî,populHS lfrael,con-eulcandusfît,^ iugefacrißcium,quod quotidie offertnbsp;ri debebatfecundum legem, effet negUgendum, pecca-'nbsp;turn hnpietatis obtenturum, O“ religionem/ànélam catnbsp;eandam. Hoc efî eaitn quod dicit, vfquequo uifîo iugisnbsp;facrifîcij çr prlt;euaricationis uafîationifubiacebit, rrnbsp;omnia facra conculcabunturf

14 Etdixitadme, Vfqjaducfperammanr, (A«)duo millia trccentiîôCmüdabitur fannbsp;ôuarium»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Legamut D/lachab^eorum lâgt;ros, cr Iofephi,ubifcrh hitur Aiuiochum Hierofolymam cr Uniuerfa uaflafje^nbsp;reuerfum^ anno ab hinc tertio, in templo pofuiffe fta»nbsp;tuam fouis Olintpfff^ufque ad ludam Machabteum, idnbsp;eft,ufq; ad annum centefimu quadragefîmumodauum^nbsp;per annos uaflitatis terufilem fex, contamtnationis au»nbsp;tem templi tres, duo miUia treccntos dies çr tres men.gt;nbsp;fes effè complètes, pofî quos templum purgatum efîinbsp;Kachabteis, qui ßc dixiffe leguntur: Ecce contritifuntnbsp;wimicinoftri, afeendamus nunemundarefanâa cr renbsp;ttouaretcSgregatus efî igitur omnis exercitus, (y afeennbsp;deruntmmontem Zion, cr uiderunt fanilißcationemnbsp;defertam,altare prophanatum,portas exufîas, crin a*nbsp;trijs uirguUa nataffteut mfaltu uel m montibus, pafto’^nbsp;phoria diruta,tunc fdderunt ueflimenta fua, cr phn»nbsp;Xerunt planâu magno,ut plane uideatur adiwpletio hunbsp;tus prophétie. Hune locumpleriq; ad Antichrifîumre*nbsp;ferunt, et quod fub Antiocho in type fadum efî, fub il*nbsp;lo in ueritate copleri. Deniq} Antiochus qui cotra prinnbsp;cipcm principumffurrexerat, id efî dominum dominannbsp;tium,etiam in regno Perfarum Diana: templum ffoliarenbsp;cupiens pr^ioßßimis donarqs, ibi quoq; amiffb exercinbsp;tufîne manibus cotritus cfî,idefl,trifîitiæ morbo perijt.

ly Fadutn cft autem cum uideremego Da* nid uifionê, amp; quaererc intdligentiam^ec«nbsp;ceftetitin côfpcâu meo quafi fpccics uiri»nbsp;Videbat uißonem per piâuram amp; imagiaem,et iUiusnbsp;intcHigentiam nefciebat.Non ergo omnis qui uidet in»nbsp;telligit. Orandus eß humiliter deus, ut nobts rerum diuinbsp;naruminteHigentiomtribuat, addifeenduparatis, quenbsp;Deusfîire nos uult, qui ea benignitate eß ad nos,ut putnbsp;fantibus aperiat, amp;• petentibusabundelargiatur. Nonnbsp;uirifunt angeli, fed in ffecie uidentur uirorum : fîcutnbsp;Abraham tresuifîfuntuiri, cr Chrifîi diem uidit,nbsp;Utatusefi,

» 6 Et audiui uoeem uiri inter Vlai : amp; cia-mauit, ait, Gabriel fac inidligcre iftam vifionem*

*9

FR O F HE T IA.

' Virum ifîum qui pr^cepit Gabrieli, ut Danielentf^ eiat ititelligere uifîonem, Michaelem autunt^ninbsp;Gabrielis autem nomen ab heroico robore aeeip^’nbsp;quod per tüum confert deus, ad coiifirtaiiduneoi^^nbsp;per tlÙt docentur: quamltbet reuera ffiritus Chgt;nbsp;quiconfîrtataciUuflrat.

17 Etuenit,amp;:ftetitiuxta ubiegoftabû.cûÇ ucnüTetjpauenscorrui infaciemmcaO')quot;nbsp;aitad mé, Intellige bli hominis, quonii***nbsp;gin tempore finis (complebitur)aißo,

Cum^ loqueretur ad me, obftupuip’’® nus in terra ; 6c tetigit me, amp; ftaïuit mfnbsp;gradu meo,nbsp;' dixit^ mihijEgo oftendam tibi qu^rf«'nbsp;tura funt in nomflimo maledi(ftioniigt;‘'î'“’nbsp;niam habet tempus finem, 5^

Habenthocboni/pirituSfUt primo accrffittlalt;'ii'‘^^iia' fuanonnihil terreaiu.’utide cr Dantelh:cilt;tretit', 0quot;nbsp;faciem pra pauore demifît: non inflatur, nonattoUttf*nbsp;perciltum,fedhumiliatur, ut dedeofumma,lt;ici' quot;f''nbsp;prope nihil fentiat,deo detgloriam, fibi uero tonßl”-'*nbsp;nem, Vbi igitur Daniel angelum audiuii loquenttquot;gt;’^nbsp;gis turbatus cft cr humiUatus.Crefct enimnbsp;iüuftrationisincrcmento modeftiagratia,nbsp;angelus dure appcüat timidîi,fed blande exbo'nbsp;(arms far cinam minus affttetu colioquio niM'’^^’nbsp;fiiium hominis nominal A ffum, inqiut,adtitaa‘ßrnbsp;tibi quic populo euenient propter irädetnbsp;neq; obfttam impoteiitiam umcentur,neqtunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

uirtutis abufidantia exuperaturusfit, fed impietatis fupplicia intentaturus eft.

Aries queuidifti habere cornua, dorumeftatqj Perfarum.

3.1 nbsp;nbsp;Porro hircus caprarum,rex Græf'”'“’”

cft : ôf cornu grade quod erat intero^“'*” Cius,ipfc cft rex primus.

Quod autem fraöo illo furrexfruntfl“ tuor proeo.-quatuor reges de “nbsp;confurgent,fed non in fortitudnie^quot;’’*nbsp;Tres nil uerfus fupra expofîtifuntdeCyro'^,^nbsp;xädro,qui quatuor reliquit fucceffores: mqinbsp;(ipuamctio eft, fedpropcratadfcuaillaAniif'^^^^ cÿnbsp;pora,de quibus nuncfermehabcndus.Corni‘lt;quot;^^ynbsp;de,rex eft AJexader,primus prmeeps tüittsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

quo tricefîmofecu^do ætatisfiue anno mortiio îone,furrcxerunt pro co quatuor duces etut,nbsp;perium diuiferunt.Aegyptum cnimnbsp;lius tenuit, Vlacedonas Philippus, qui CTnbsp;ter Alexandri,Syriam, üabylonëetotnniareÿf^^^.nbsp;tis Sclcuctis Nicanor, in Afîa regnauit A ntigfUiU'nbsp;lus autem magnitudini Alexandripotuitcoai}»^'^'

Etpoftregnûeorum cumereuet^f’^ quitates, confurgetreximpudensßtf gt;nbsp;intdligcnspropofinones;

Exunode illis,hoc eft ex regibus cornu paruulum, Antiochus lÜe Èptpbaitcs,nbsp;ohfes amp;omlt;e,demde infidifs regnum obttiuf»'


-ocr page 473-

DANIELIS

lt;m'0«4«grlt« primo qtMrcdctw tumfeUMnßdgehtn ^(itaumtlfraelitis, deinde tyrannidem regK impij denbsp;f^ibitjdetnuin cotritionctn iilius. Dicit igitur, Cumconnbsp;f'‘’gt;«nlt;iti[iieriittprteuaricatorcs, hoe efl, ubi 'm fumtmtnbsp;l^ÿtiilu(beiperueaerintjimpletamëfura,extinéiafidenbsp;O’ 'biiritiitf ,i«Jîitiilt; pttbiictt coculcata, nonfolu popu»nbsp;“'oiT«pto,ffdetMprj«ciptfeiM facerdotibtu legefttnbsp;, gentiliu mores cr facrilegia fufcipicnti^nbsp;^»^fofiiitedlegititnK patrumfaéli omnibus modis,utnbsp;^.'^»ilt;ilutriittgentiliumfabularu nomintbus appeUd^nbsp;Ipotïum flt;tnäoru.Princeps enim facerdotü lefu uo^nbsp;^‘'!'‘'«gt;Iuittitfon,cuiusfi'ater Onitts, Menelai rwnten lt;lt;¦«nbsp;gt;'**lt;«.Ambo pecunia data facerdotiu emeruntjludos ZSquot;nbsp;nioregcntiu itiflituebant,prteputia fiilitia adnbsp;nucti,omnia qua legK erant negltgebant, irri^nbsp;'^Mpediebant.'facerdotes neglcdis facrificijs ex»nbsp;mittebätTyrum. Qjtid igi»nbsp;''mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vticfigraueflagea»nbsp;exi

**'*'’'* wùa ‘^irocitas.Accipiunt ergo tncrita pr^e^ ff

Dl«/Antiocho fub dolis armis,impiu in deunt

tisf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ultione contereretur. Rex dttfcm/or«

'iff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicttur,inire audax ad quoduis fa

rebat H

^quot;opa t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;enigmata, acute peruidere

^4 Et ^dis dc uijs poßit incommodare^

^auaftau ’ ficietrokuft P‘‘'’‘^Pe»-abif Anbsp;^andorum

ti4 gt; qu« t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tolerabilis fiitura eß iUius poten

aft'ffcalliditatefud ''quot;«0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'1'*^ potentior, Gr plus afin

'ïS*kdoftii “*^^^‘^^^'^rabiliter omnia uaftabittem=gt; ^**icquid mirabile in téplo rapiet. Nmnbsp;’¦'¦ mßlt;^ld,impeditus d Koma^nbsp;’^^pit^ d^ficerent,coepit urbem lUoru, prlt;enbsp;tJ]nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toto triduo occißs o^

^’‘^'’«b(£o V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miÜibus captis, ut apud

AbßulitaureuslacernaSt 'quot;'^'•cenk'^ ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gr [acrariwn, nec uelis abßi»

*’'’Hnöf '¦ prolpercjßcut uoluit gt pro ''®'i Toff c^° '^°natu fuo wi ali^uo. Deuaßauit rf»nbsp;P^'i^^^ipfs terrie,fedetiampopu»

3 V 1 ‘^ß°‘^lt;^ntibus duoq^ non parcens, ßcut

“oluntatêfuam amp;dirigetur eius:8c cor fuum magnifi-8(r rcrum oim occidct plurinbsp;principcm principum connbsp;''^^^’^iui?L conterctur,

ffîicit ‘f“’’ ' 1‘*^^3‘*id libetfaciet, ßfccedet 'gt;¦ (loltM V »4e CT magnijtMbitHr i» corde

PROPHETIA»

fuo,Gr contra deum loquetur, außrens quotidianas int moldtiones.ïtaautem proßierabitur, ut ctiam exercituinbsp;coeli,id eß iußis negotium fadurus fit, GT quofdam quinbsp;ob uitie doilrintel^ purifatem ae fidgorem ßeüx dicun»nbsp;tur proßcrnet.Nam quamuis quofdam àueritateabdu»nbsp;eerenequedt,occidettdmê,utproximisluceredefindttnbsp;er qui ueritatê ampleëlentur, in terram proqeientur:nbsp;eonabitur enim totum ludaifmuabolere, vbi dutë fia»nbsp;tuto tëpore fieuierit, diuina ultione periturus eß Antionbsp;chus, Df i enim erit ultio in ipfum. Antichrißi maligna ÄntictoiMnbsp;ßudda hic pulchrè deliniumtur,quamuis non primumfonbsp;net Utera im iüum,Antichrißus autem did meretur, gtnbsp;eß^quifquis egrefiusecclcfiam fidelium inlocodeifi»nbsp;det,nomett^ dei blajfhcmat, cr uerbi dei affertores acnbsp;Chrißi ccclefiam perfequitur.Satis liquidum eß uiderenbsp;uolentibus Antichrißi poteßatetotu orbë occupaßetfitnbsp;per eß, ut Chrißus ecclefitefult;e fuccurrat aduëtu ft(o,ffinbsp;ritu oris ßti abß^ manu quaß oua conterens, neq^ cnintnbsp;humana uel Mußria uel potëtid aliqd in hac re potefl^

Etuifiouefpcreetraanc,quædiclacft,uc ra eft: tu ergo uifionetn figna,quiain tnulnbsp;tos dies erir«

Dixi,ioiquit, angelus conterendum Antiochum fine. Kanu hominis,fed diuina firtitudinetGT ne confolatio»nbsp;nedeflitutusanimumdeß^ondeas, breuitatem tndicauinbsp;temporis, »icmpe per fex annos cum dimidio. Non enimnbsp;perurniet ad plenum hebdomadam, GT templum ipfuinnbsp;contaminabitur per dimidium iilius temporis, Vifio igi duo milHanbsp;tur ucßyeri gt matutini duorit millium ct trecentorum ^f«lt;=wrtnbsp;dieru mintme fallet. Librum^ obfignädo ofleiide pro-nbsp;nbsp;nbsp;*

phetico more,quodhanc prophetiam pauct intelligent, donee enim impleatur turne tadem mteüigetur. V elfintnbsp;plicius,Obferua ne temporis prolixitate dtjfereah

Et ego Daniel langui, 8(. ægrotaui per diesïcum^ (urrexiffeni, faciebä opera rc^nbsp;gis, amp; ftupebam ad uifionem, 8C non eratnbsp;qui interpretaretur»

Infirmanturferui dei,negratiarumfublimitate extol» lantur. üon dicit de Sufis fe rediffe, fed folû furrexiffe,nbsp;operaeß régis ficijfe, à cotcmplitione myßeriorum deinbsp;ad uitam aëliuam redijjfe,ipfe bene memor GT obßupe»nbsp;fcens,quod alq capere non poterant.

lt;fCAPVT IX.

N anno unoDarii filq Afluerî dcfeniineMedorum, qui impenbsp;rauitfuper regnum Chaldaeo^nbsp;rum*

nie eß Darius, qui cum Cyro Chaldaos fuperauit,no iUe cuius fecundo anno templu £dificatum efl,uel quemnbsp;Alexander fuperauit. Additur enim nomen patris, çy*nbsp;ui{loritegloria,quia primus de femine Medorum fubuernbsp;tit regnum Chaldaorum. Hic autem annus notatur pri»nbsp;musregnifufeepti cum Cyro fupernwnarchiam ßaby^-lonicam, filiut Aßijagts, qui primus regnavit in Baby»nbsp;lone,Gr Chalfbeapoß Babyloniosfupcratos,inquata*nbsp;men non diu uerfatus efl. Vult igitur diccre prophetd,nbsp;fiatim poß fubuerfum regiwm ßabylomcum,

4


-ocr page 474-

D ANIELIS

Anno uno regni eius, ego Daniel intcL text in libr is numcrum annorum, de quonbsp;fadus eft fermo do mini ad leremiam pro-phetam,utcomplerenturdefolationisle-rufalem feptuagintaanni»

Daniel ' PradixeratierenuMfcptuiiginttt annos defolationts gitletcnu». ^^pii^cuitKniMichbrumDttniel legerenon uerctur.

Dute autem prophetite funt apud leretnMm,uttii dicit fe ptuagmta annis duraturumregnum Babylonlf, cr hlt;iecnbsp;tam implcta erat.'altera habetfeptuagmta anitts jitturanbsp;defolationem templi,htec poft decem GT iwuem deftru=inbsp;Ui ßabylonici annos implenda erat, Cyri tref, Cambynbsp;fis ^uatuordecim, cj' Oarij lliftaftgt;K duos. Hlt;fc ledionbsp;prouocat Danielem ad rogandu, ut quod perfuam deusnbsp;promiferat clement tam, per horum impleat preccs, nonbsp;ft^gligentia G!quot; fuperbia parint offènfam»

’ Etpofuifaciémeamaddfimdeumroga-reamp;deprecari in ieiunns,facco8i cincre*

A rebus terrents omnibus conuertit fe ad deum, non Domïnnsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lolt;}ucntes peruiftotiem, nee ad

aiotandus. patriarchos defundos,uel ad leremiam ipfum,quê fan^ dißimum er deogratißimuprophetam non ignorabat:nbsp;fed dominum deum iüum aUoquitur, iUi confttetur, lt;16nbsp;iüo petit, Quierere orationë,eft capture occafîonë locinbsp;temporis ac argumenti necelfarij ac fandi, de corde punbsp;ro acßruente. Ommbus quot^ modis fe humiliât, ieiu^nbsp;nando,ne caro obefior ßgt;iritum interturbet.fymbola aunbsp;tern poenitentu funt cinis gt faccus,ut mortalitas con^nbsp;fyderetur,et prima hominum prauaricatio in paradifo.nbsp;In primis aut corda feindi oportet, er mifericordiafranbsp;tres iuuandi,animam humiliari, deo gloriam,fibi cr ponbsp;puloconßtponemtribttt.

Etoraui dominum deunimeum,amp; con felTus fum dixi: Obfecro domine deusnbsp;niagne SCterribilis, cuftodiens padum amp;nbsp;mi^ricordiam diligêtibus teôicuftodiennbsp;tibus mandata tua*

Oratio humilis fit,ne irrifio habeatur. Confitetur au^ Conteffio dupliciter,deilaudando potentiam,iuftitiam GT minbsp;duplex, fericordiamtfeucro Gr populum condemnando, ut ftdanbsp;gitiofos Gr peßimos. Orat Daniel dominum, non quadnbsp;ipfe tarn male haberet in Babylone,uiuebat entm honeanbsp;flè,fed populi calamitatc permouebatur, GT defolatioanbsp;ne templi,negleduqi diuini cultus. Exorditur aute à launbsp;dibus dei,quafi dicatd:Jihil aduerfus te,o deus,proferrenbsp;pojfum uel uolo,non tecum contendere, nee tuis laudianbsp;bus derogare,uel honori,potentiam,bonitatem Gr uerinbsp;tatem tuam tam nes tjuam patres noftrifemper expertinbsp;fumus,id quod Gr inimid noftri fenferuttt,foedus tuumnbsp;femperferuafti cum fandis qui tediligebät,paduquoq}nbsp;fuum tecum initUmferuabanttnos autem padu noftrumnbsp;non cuftodiuimus, fidempromifiamfrequenter fifiUianbsp;mus,prouocauimus pietatem tuam ad iracundiam.

5 PeccauimuSjiniquitatem fecimus,impie egimus, 8C receffimus: 8i dedinauimus ànbsp;mandatis tuis amp; à iudieijs tuis*

Peccata populi,quia Uftus epoptdo, enumerat ex per

prophetia*

fona fua,cr gradus peccatoru enttmerat,in^

fionisfaftigiu lud.eos peruenijfefatetur, utfint 0 bus modts inexcufabiles.Peccauimus,inquit,pet itnbsp;et cupidinu imbecillitatem:vnique egimus, per

noftri contra proximos noftrosipftss opprtnunde-egimus,tuam prouidentia gt bomtatem lauimus,legibus cr iußis tuis non obtemperamut’nbsp;feifeendo à poüicita toties tibi fide: à mand^ti^nbsp;clinauimus, non ambulandoinfcmitispraftxi^'^nbsp;bis : GT indicia tua iufta cr terribilia non tiuitt'nbsp;fumma qcqd tibi placet nobis diftilicuit CT exo)nbsp;Nonobediuimus feruis tuis

quilocuti funtin nomine tuo ftriSjprincipibusnoftriSjpatribus”nbsp;omni^ populo terræ*nbsp;duos ad nosiugiterprophetasmififtinbsp;attendimus,fedinfuperGroccidimus,nbsp;mus oës pariter. Rcgc$ noftri gt principes,nbsp;familiaru, qui populo tuo exemplu pietatisnbsp;tite prteftitifiè debuerât, hi primi in tranfgf'rnbsp;inuenti funt,à qbusfeminafrudusq; itnp^etatsfP^^nbsp;rut in populu, et priecipitit(gregis,poft

Tu nos multipliciter abfterruifti à pecc^gt;^gt; corrigendo,benefaciendo,monendo,puni^‘^‘’’^c^ijt^nbsp;fidelitatë gt iuftitùe amorë oftendetidonbsp;mumfaedus tuu ad nos, quod tufemperfii^^‘^nbsp;uafti.GrfefeÜifti nttnq,cum noftrorunonnbsp;fine te mhil prorfus poffemus, tarnennbsp;fionemnoftrânos te fuperbepofthabuinquot;^gt;'^^^ffiKlt;^nbsp;perbi,perfidi,proditoresfoederis,padi,^t'ii,iiili^rnbsp;générésfilij, eledionis noftra obliti.Totinbsp;bula perfidiiefadi fumus,ut quifuimusg^‘”‘^^flnbsp;mnipotentis populus, nunc utftmri/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

ex diabolo filq et nati uideanuir,prie cudi^ qult;e tibigratioresfunt progeneralibusnbsp;nos fimus pro peculiaribus et maximis.nbsp;fitfio tenet ludteos omnes,Gr dues quondtit^ ,nbsp;urbiseledie à domino, pro quafaluandat^nbsp;miracula tedidit dominus, in confufione etiii^i^j^ ƒnbsp;ma toto in orbe, prope lerufalem er quot;Cnbsp;oibus terris ad quas dijferfi funtthoc futnbsp;iudido tuo.^ppter iniquitates ctprauarie /

luftus cs Ô domine deus,crinnocens,itd^.^i^^' bitate gt contumelia qua patimur digitsnbsp;et erubefeimus de nobis regibusacnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç

quiferè omnes pofthabitis tuis legibus bemgubernauerunt, er in ea qtue nunc anbsp;turprotruferunt,Gr tantlt;ecalamftdis

-ocr page 475-

13 A NI E L I s

deo noftro niifericordia amp; pro^ r^gt;3tio,quia recefîimus ab eo,

«^crimm, tu tarnen maxime clcmens er rnijcri tiiit 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;tgt;itior cfl propitiatio

'1'^‘^nprieuaric.itio noßra, quinonccßiaprouoca^ «d poenitentiam e'uitce emcndationem, cui ta^nbsp;qn J., ‘pfo ßne tuagratia obß^ui non pojjumuij 4nbsp;»0 gJ’‘°'ßl«iqHtdbonHm.

Qf. ’’öRaudiuimus uocé domini deino« Popnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**’ legeeius qua pro-'

'lt;«S‘'‘»0( f^ij'**fquot;°'^*®P^’^fcruosfuosprophetas»

' ' “»'utT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcpctitio eiufdent

eorde prodeat, lt;juod gratia ct •¦f onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;correptuingeßit expltca^^

^»n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fujßcietttiam non poteß ut uellet.

^^''lorationedomimca fanäißcari nomen Dei dc'mde uerbn clariui explicanbsp;quoque confifrnbsp;'citinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“mbit, iion, inquit,audiuimuf ad uo

'^im °'’’!'’''^‘’^flri,non obßquutißitmutmandatis ^ftch 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meedere in lege ciiK, dodrinäeins non

C^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P'^°poßtds nobis lUtus leges contempßmuf,

K’Sap ^^'*‘‘^Pgt;'°phetarumßiorumßudio er opera no-nib^fl’lt;^ontum“citer abiecimus,ßgt;rcuimus mos

J1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot; ”iO(iitorc5deibcitum dei oecidimus,

præuaricati funt legem

^ftat '^'’“'^fuper nosmalediäio SCde-feripta eft in libroMofiferui K±P^ccauimusei.

pP°P‘lt;l°’ßaelitico iiiuentifunt iußi, qui legem tuam,fed pariter déclinasnbsp;^’^'^iilesfaäifunt,noßit quifaceretbosnbsp;^io ''^fi'ßime iticiditfuper nos etßillauit maledisnbsp;Mi), '‘‘.’‘‘*'’^^'^i“m,id eßfumma ignominia,ut mj prosnbsp;'“’¦’ntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extrema: mfcUeitatis, catenas, ut

cq'^' ’gt;i“led!cctes dieant:Eueniat nobis ut Ittdais *fnatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;certe quod lege fua deus pra:dis

U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deuter.i7.ad longum,quorum

fit ft' malorum.

loquutus

’Pdicj *¦ '1°® fuper principes noftros q ^¦°sgt;utfuperinduceretin nosnbsp;quale nunquam fuit fub

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; fecundum quod faclum eft in

¦*

'¦'¦Mofi.omncma non rogauimusnbsp;‘^°*”*ne deus nofter, utreuernbsp;U iniquitatibus noftris, amp; intelli

in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deus no-

*’0(1 Ç °’^nibus opcribus fuis quæfecit, l(jj,n ”Raudiuimusuocemeius nbsp;f«lt;lt; coinpleuit, er ut minatus eß pcrjta

PROPHETIA»

cit. in tempore enim ultus eß, er declarauit iußitiam fuam.Licetenimdiudißuleritpoena,fatism.-inetarnen impi’ta'nbsp;euigilauit ad nos puniendum: tantaq; menfiira réponditnbsp;malitia noßrlt;e, utficut non ßtit in orbe dco gratior posnbsp;pulus, er item non deo fuo ingratior,nbsp;nbsp;nbsp;concumaciori

file nec ußiainaliquando uifacß feuerior poena, et euer fio atrocior, quàm ea qua; nobis digne contigit, er Htenbsp;rofolymtenoßnequodamlpecioftßmjeurbi. !^on enininbsp;potuit mentiri uerbum domini, promijfa püs beneficia,nbsp;er impijs clades,ut conferiptafuerunt in Itbro foederis,nbsp;mutari er cuanefeere 'mpoßibile fuit, t^ihilominus tasnbsp;men tantopercßagellati, ad percutientem nos non fusnbsp;mus rcuerfi,non emendati, nonfupplices ilii dignefùianbsp;mus, pro impetranda dementia indulgentißimi patris,nbsp;cum propenfior longe fitadcondonandum poenitenti*nbsp;bus,quàm ad puniendum peccantes.

ly Etnunedominedeusnofterquieduxifti populum tuuin de terra Aegypti in inanunbsp;forti, ÔC fecifti tibi nomen fecundum diemnbsp;hanc,peccauimus,iniquit3temfecimust

Crebris aßfedibus permixta conßßione fempcr idem petit. lion enim uerboru mtorem er copofitionem fernbsp;monis dominus affiießfed defyderia cordis, fi corde conbsp;tritototosnos exmaniamus ,ut tunc fuaueoleat holosnbsp;caußum noßrum,fi nihil in nobis pecuinum uiwficetur,nbsp;fi mdigmtas noßra probe agnofcatur, er beneficia Detnbsp;non cadant in obliuionem,reqciantur quoq; non m mesnbsp;rita noßra,fed in mifericordiam fuam. Potentißimus aunbsp;tem is perfuadendi apud deum locus eß,fi diuinam giosnbsp;riam pnetexas ex corde, quod eß 'm nomine dus petesnbsp;re:fie omnes fandi or ant, er malut rcpelli preces fuas,nbsp;feq; totos perire, quàm ut uel minimu diuino honori desnbsp;cedat. At quàm paucific affedi funt, ut non fit mirumnbsp;preces noßrasraro exaudiri. Prophetaergofateturponbsp;pulum peccaßc, fed nihilominus effe populum dei, pasnbsp;rumq^ deo honorificum putat, fi populus dus oin«(»Anbsp;conteptißimus: id aut effe, fi perpetuo auertat deus fanbsp;ciem fua huinano more loquëdi.Orat ergo, ut aurë 'mclinbsp;net,aperiat oculos, cu m deo omniafint prxfentißima.nbsp;Plané aut cofitetur nullam efß humanam iußitiam, fo,-

-ocr page 476-

ri.

DANI'ELIS

la mifrieordia dei faluandos fideles. Qjiöd uero didttir in fine decimifeptimi ucrfus,Proptcr dominum,Hcbrieinbsp;exponunt. Propter A braham,qui tibi placuit: quidam.nbsp;Propter tcipfumjntdligi quoq; poteß propter Chrifiitnbsp;filium tuum,dominttm noßrum, per que m preces noßnenbsp;cxaudiuntur,etiam dum Mofej orat pro populo, qui fenbsp;reudaturus erat in templo,lcgemqi dodurus.

19 Exaudi domine, placare domine tattede ^fac, nemoreris propter temetipfum de^nbsp;usmeus.'quianometuum inuocatum eftnbsp;fuper ciuitatem amp; fuper populum tuum.

Q«lt;r«foajfeduorauerit fanduspropheta,dareli^ E fficatia o* 5«ef,tof acclamationibus obfrerado, ut etiä iuxta Chrinbsp;phiiUxf” P‘n'abolä,de ledo media node dominus furgere coganbsp;tttr,et amico dare propter improbitatë panes quotquotnbsp;indigucrit.Veru non dat huiufmodigratia cr affedumnbsp;or andi dominus etiäfandis, ntfi dum exaudiredecreuenbsp;rit,quantulibet iubeat fine tntermifiione orare quemo^nbsp;do fdlicet eß orandu, corda furfum femper leuare, (ynbsp;domintin omnibus adionibus mufiquaobliuifci,indeunbsp;cmnia ordinare,ad lUius gloriam tarn uerba quàmfada.nbsp;j^ec hic locii habet curiofa exornatio uerboruudfen^nbsp;tcntiaru,aîioqui dixiffet, Audi,attende,propitiare, crnbsp;dto facdicet etiäis loquendi modus non carcat raticnenbsp;V ornatu fuo. tnuocari autê nomen dei fuper urbem etnbsp;populié, aliud non eß quàmut dei peculiu Oquot; ha reditasnbsp;effe dicantur, de dei uero (y legitimo cultufamari, crnbsp;gloriari,fide et obediëtia deipopulus agnofei et haberi.

Cum^adhucloquercr,amp;oraré,amp;con^ fiterer peccata mea Si peccata pcpuli meinbsp;Ifraël, utprefternerem preces meas in connbsp;fpeôu dei mei, pro montefanâo Dei meiînbsp;â.1 adhucmeloquenteinorationcmea, ec^nbsp;ce uir Gabriel quem uideram inuifioneànbsp;principle, citouolanstetigitmein temponbsp;refacrificii uefpertinû

Qnirf f or pie num erat uofis, ideo multis et diu uerbis precabatur, cy in oraticne perfeuerabat.Fert ailt be m=nbsp;gnus deus,ut quamuis arcana cordis proßiiciat, ipfî ta^nbsp;men tanquam homini ignoranti loquendo mente aperianbsp;mus,quomagii ncßrapictasiKardcfcat,cr corde humtnbsp;liemur corädeo,peccata confitcndo,non fo.um fua,fcdnbsp;Pc Bint populi, pro quofuas preces efiimdit. Hee fine affenbsp;itt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;du magno populiéfuté uocat,cuius uiddicet in captiuii^

tatepatronusfiieratet pafioriprictexit queq^ quod ma xime debebat,gloria dei,orans pro mote fando, in quonbsp;fdlicet colatur ac pradicetur.Scquitur ergo quaniil uanbsp;lucrint tarn ßnda preces, cotinuataufq; ad tempus ohnbsp;lationis uejfiertime.'Vißtatur er.im à Gabrielc,quem etnbsp;filpra uiderat,qui in uiri et herots /ßecieapparuit.ls ubinbsp;tempus exauditionis appetqt fubito cr alacritcr aduo^nbsp;lareuifus eß,adßgnificandam promptam alacritate adnbsp;feruiendiefilifi dei. Cenfiirtatione aHt magna opus erat,nbsp;quiamalafummagentiludicorumprlt;edicunsur,tametßnbsp;interim Chrifii aduetus (y falus gentium admifeeatur.,

Etdocuitme,amp;locutuseftmihi,dixit^ Daniel, nuncegreffusfutn utdoceremte

PR OPHETIA,

întelligentiam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

In exordio prccuni tuarum ferme; ego autem ueni utindicartw, Q**nbsp;(«ir)defy deriorum cs:tu ergo aniniad*’^nbsp;tefermonem,amp;intelligeuifionfni.

Tatnobfcura cfluifîo, utprofiheta atigeli^ '' f M'geat. NtMJc ad te,inquit,mij]ui fumi deo, C .nbsp;fia à fade dd, no ut ah eo recederë,fed ut adnbsp;Stal im enim ut rogare ccefnfli, dei mifcricordia^ 'nbsp;trafti^ fÿ'clJaq; fftfentètia. Etegoidarcoiiiijji‘^l^^^^^^^,iinbsp;ut exponerë tibi quai ignorits,quia uir defyd^^quot;^nbsp;fratrtbtti tuis,crgloriamdei, crproitu/foruf“’'‘'nbsp;ittJplctionftn gentd quoquchbcratioiuin ‘jifnbsp;dcogratum eß,tu esßdcoq^ amabilis, (J d^i^ Cffnbsp;gnia.Tu ergo animaduerte uerbum,^^'nbsp;tum.Si hic Danidi didtur,di{igcntcrattende,nbsp;Cr intdligia quod uidcs,quid nos facere oportenbsp;nbsp;nbsp;.

tam obfcura uiftone, quorum oculi ignorantie Crcaligiwuitiorumobctecatifuntf , ..(ill

Septuaginta hebdemades abbrf*”^‘^p« tcrwwhdf^funt fuper populumnbsp;per urbtm fanâam tuam, ut ^^^^.inriiilnbsp;prxuaricatio Slt; finem accipiatnbsp;daudatur) peccatum, amp; deleaturnbsp;et addueatur iuRiti3(fa-culorutn)((f^^^p3i((nbsp;etjmpleatur(cla«d(i(Hr)uifioetpioF'’nbsp;ungaturfanäus fanâorum»

Non fine pauorc ac cundatione los tes uerfiK expticare aggrfdior,quostnult‘^.^^^nbsp;pijßimiq; uiri pro digmtate tradarcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ifti'

dam dcjfcraucrunt. Cotiabimur tarnen refenfum, quemprolixetradatïinbsp;p!ures,quoritfententiâncflro praßrrenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

bitur uerior; prodeft auti m multoru dilfe.tsbreuiterfenfusuidetur.Cieaàuenmnbsp;dicatio eß, quipoßfeptuagii:ta hebdcniadi‘'nbsp;paruit de matre uirg'mc uerbiî patrisnbsp;tiatum,per cuius mérita Crmorte,confii»’'’’‘‘j^^,iiß‘’^nbsp;repropitiata pcccata dedoru dei,pernbsp;nitati credentiu,fii!èq- acccpitpeccalti,gt;^!' -.nitiit'^nbsp;nem imputetur,fiddibus. Cdeta queq;nbsp;lolatrite per totum orbe terrarum,predif‘’‘^^ifnbsp;Cr «erto demini, deSion exeunte,nbsp;gentes ad gratia CT pamtentiâ, Arnunt'^nbsp;do toti iußitiaß mpitcrna, quf legiinbsp;u'uicerct, implctaq; eß uifio crnbsp;fùtura perChrißum reßituenda falnte ‘jperß^Lnbsp;tenter iwpletum eß, er f«nc captum u'nbsp;udperfid. Lexenim cr propheticußqsnbsp;ann(m,quando undue eß fanduffan^^*’'^\ili,iiit‘^ inbsp;flus,qui efitempluillud,i»quodiuinttdfnbsp;poraliter,cr fanduarium dei, CTnbsp;auretim in [andofandorum.'Vngcbanif^f .nbsp;pheta, facer do tes, er reges, fednbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(C'fe

nes, ubiplcmtudo omnium de net um ‘ fada eß. Palam igitur indicat anginbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(t^^ß

tint impletic feptuaginta hebdcmadtc/Jl

-ocr page 477-

.. DANIELIS

conßrmjri, uelfiniri, uilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n uidcntur pro f\ ia

pi'o^^l’ilitcrdicdt quod ludeos in Chrißo,trttcifinbsp;‘Uttt Grj^irituifanéloiniipofloliireftficndOfnbsp;impleuerut menfuram patrum impif ludieitnbsp;Wii '**”’ƒbatediäifeminis ftnüorutnßu»nbsp;Γ' Chriflu credidc

‘Jquot;*^‘tiebdomad£ aut ha: non dieru,non lubiUorü, /(ptf m annorum têputnbsp;‘fi^f-^umerabitisnbsp;^4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annorutn.Yaciunt ergofeptuaginta

ly g ’’’Wif iii( quadririgcnfos nonaginta-iJioï’.® *fgoamp;animaduertc;ab exitufer^ ''f'hnbsp;te^ç ^HRistvm ducê,hebdomadesnbsp;V«fj^^*hebdomades fcxaginta duæ.-rcanbsp;^æ^’ficabiturplatca,amp;muri(rK3nbsp;Ek'X 'utetï?’’S‘gt;ftia temporum*nbsp;quot;’'»Squot;’* P°feitJ^^‘^‘’llt;^ulandlt;ahebdofnadaf,abeotem»

lerufalem,guodcoa

^'f’^UaK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, olimpiade drciter

. sicq; finientur prcpe natiuitatem Herodes alienigenbsp;ufiâio,crprindpatuslu-pi^dt r^^P’^opbetwlacot» in tribu luda deßj/fet,olit»nbsp;nonagefimaquarta, Quod finbsp;^'^hoetùfecundo anno ciufdem Dlt;t«nbsp;‘’“'“Uiitn''''*’'’“”cceptum eß, crfeptuagintnbsp;^‘’'nde ' p pfimi téplifiniti,nthilominuf con-

têporis,

Chrißum duccm,in cuiut tZ”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duraturoe erant, qtu iant

Nf nbsp;nbsp;’^^^floritura priedicuntur,4 reditu fit

terufilë, cr db extruendo itc vCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rfg««m alienigenlt;e. Q«ód

^ß ntruendadic(intur,hoc faduin

“'bdomadcs fcxaginttduas oc-^ï^irii vs,-8fnoncnteius(popKa

’P’^*tpopulus(ca)n)duccucntu^ (^‘^'n ntft^datione) uaftitas, 8Cnbsp;**i*quot;ftatutædefolationcs«.

Sok ^ßf'ebtuf’'‘.”^^‘^°’”‘‘dei zy fixagintaduM non reßat ^^bdomada,qult;enobt5‘Chrißitcm=gt;nbsp;^°^^P^^^^^^^^^fitiiclarèdefignat. Ipfinbsp;^^’^ßgt;*gt;n,regno Chrißi in benediélaßia hu^nbsp;dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nulla figuitur, ut nulla

Jfit opui. I« fc(tc ergo ultima heb^ 2 '^'’'’’’1«^° ^hrißiM uenturui eß, recedet fieptrunbsp;^^gt;*(11^' ^S‘tldtor, guiuerfatur inter ludceos,nbsp;i'*^ilio,c^tudiciu non erit in ea: quin u[^

PROPSETTA. ii.:i.S di ncrodem, Chrißi,id eß,facerdotes eruni rcâores lxnbsp;daoruinfiilicet ab olimpiade fixagefimaguinta, ufiguenbsp;adolimpiadem centefimamodogefimamfixtam, anmsnbsp;fiilicet guadrin^entis odogintatribus m medio tranfia»nbsp;dts, guando ticrodes CT fui poßeri regnauerunt t^guenbsp;ad nouißimam Hierofolymitarum capttuitatem,abfguenbsp;facerdotalK generiifHcceßione,fid 4 Romanis impera [udKotumnbsp;toribusuendebatur facerdotium, gualecunguctuncidnbsp;erat, plane impium cr finguinarium ? igitur in ultimanbsp;hebdomada contingent gua hie pr^dicuntur ab ange^nbsp;lo ,fiue chrißum dominum intelligM occidendum, eynbsp;perfidos ludtcos repudiandos, CT 4 Romanis urbem pernbsp;dendam,nunguam reßituendam, fiucà Pompeio 1er uftnbsp;lern captam,iudteis libertatem ablatam, Romanos dominbsp;itantes:uenenoen'm à Pompeianisrex Arißobolus ae^nbsp;catus eß, Alexander ficuri percujfiu, cuius frater Antinbsp;gonus captus eß, Hircanuscum guadraginta optimati^nbsp;busoccifus, hoc eß Chrißosuel undos omnesoccifosnbsp;effi. Et non ei,fiilicet populo ludaico, erit fdeerdos ueanbsp;rus, uel iudex aut redor: Oquot; fanduariu uaßabit popusnbsp;lus, excrcitus Titi poß Chrißi mortem, uel tierodesacnbsp;Popeius, gui capta urbe occidit duodecim mllia ’udteo*nbsp;rum, CT c«m militibus m fanda fandoruimgrefius eß,nbsp;ut Egefippus firipfit, poß guê Crafius oîapretiofa dirtnbsp;'puit. Deinde Herodcsnbsp;nbsp;nbsp;Sofias ciuitatem expugnant,

occifis fine deledu finibus,puerts,foetmnis:et finis eius cum inundatione * lAulto enimplura fiib Herode maUnbsp;paßi fint, guàm in guacug; pnflini teporis captiuitatenbsp;pertulerint ludiei. Et Archclaus guog^ templüfixdauit,nbsp;occifis firè nouem milhbus in feditione, ut eßapudiofinbsp;phum. Prafides dciji^ improbos habuerunt cotinuo denbsp;teriores : fic ergo calamitates magis ac magis merefie«nbsp;bant, CT tnundabant illis,it4 ut tandem totam fihmer^nbsp;firint:unde fiexponit,Statut4S effi defolationes ufguenbsp;ad ßnem belli,paßim enim occidebantur,neg; finis cla^nbsp;dium erat. Occifi Cafarea fiterttt,fi lofipho credimuf,nbsp;uiginti miUia, Alexandria qumguagmta miüia, 'm Da^nbsp;mafio decë millia, 'm belli exordio decë crodo mtllia,nbsp;er catera,ut horror fit numerare tot homicidia, ctiä finbsp;dimidia pars uera fit perpeffa cladis, ut filtern hoc p4«nbsp;teat, guod ad fine belli ßrages cotinuafiierint er eala^nbsp;mitatcs.Patet ergo guontodo poß /èxagmtanouè hebdanbsp;mades ad intcritum mclinatura ejfint res ludatca^

Confirmabitautcmpadumultis hebdo mada una:amp; in dimidio hebdomadis deßnbsp;ciethoftia amp; facrificium:amp;(fiperalamabominbsp;nationumdefolatio)eric in cemplo aboniinationbsp;defoIationis.'Sf ufq; ad confummationemnbsp;amp;(cozifciyjo„nw)finêpcrfeucrabitdefclatio,

iuxta uaticinium lacob, tune uenturus erat Sito,id eß A duent«» Meßias,guando ablatum effetfieptru,hoc eß, regimennbsp;er regnü 4 iMdj, guod hic poß fixaginta hebdomades,nbsp;in ipfi fiptuagefima fiituru pradicitur.Tuc enim Chrinbsp;fiusfub Herodis tempore uenietis,non nouum fxdus exnbsp;mtegro ßatuit,fid uetus confirmauit,iamantepatribusnbsp;promiffum: idg; effufo in holocaußum proprio fuo fin»nbsp;guine,ad uitam aternam obfignam^ eledis, Qjfrs e n in


-ocr page 478-

E ANTELIS

,1

noncrederet fibidimifia peccata,uidens proprio plia fuo dann non peperciffè,fcd tradidijjè pro peccatii fuitnbsp;dclendis in mortan,quifuo fanguine conßrmaret, quosnbsp;fanguis taurorum (y bircorum non poterat fanâifica=inbsp;.. re, qui huiusoblationistypus erant.Ceffàuit autan bunbsp;cXtio^*’ iuftnodi obldtio befliarum,etfiguralefacrificium, quodnbsp;dgttus m cruce imntolatus expleuit, ut non fit ultra facrinbsp;ficiutn corporale offerendum,quafipretiumredemptionbsp;nis no fit folutum pro nobis, fedgyatiarum ailio foluennbsp;da eft deo patri per Chriftum dominum, cr fides falutisnbsp;acceptie per Chriftum domino offerenda ab eleâis,cumnbsp;Uudibusnbsp;nbsp;nbsp;confeßione gratilt;e Dei, o” falutis noftrie,.

Qtiomodo autem dimidia hebdomada ceffarefaciat fa^^ crificium,intelligipoteft,fiftatusludaicus à temporcnbsp;Herodis ufq; ad finem belli fubTito uel Hadriano, pronbsp;hebdomada ultimafufcipiatur. in cuius medio Chriftutnbsp;cum fuis firmauit pailum, cr abftulit carnale facrifici^nbsp;urn, feipfo perficiente omniafacrificia, quando cr ue»nbsp;lumtemplifciffumcft,crpollutafunt Chrifti fanguinenbsp;omnta ludtcorum in pollute templo facrificia,deo^ ab^tnbsp;ominabilia, quia exhibita à poüutis 'tnnocentis Chriftinbsp;fanguine ficut eodem fanguine fideles crpqmundatinbsp;funt,cumfuerit in ruinam impqs,cr refurreilionem fi=nbsp;. delibusdatusChriftus^Etfuperauemuelalam abominanbsp;müiationis, tionumuaftatio aderit, A Pilato enimaquila abominaitnbsp;da ludais pofita in templu,occafio prafensfuit, et cau^nbsp;P maximorum malorum, quibus deinde laborarunt lu»nbsp;dlt;ei, ufqi ad internecionem urbis,templi cr totius popunbsp;li. De qua ala uelaquilauidetur Dominus pradixi^e,nbsp;Katth.aa., Cum uideritisabominationemdefolationis,nbsp;qua dida eft à Daniele,ftantem in loco/ando,qui legitnbsp;itttelligat.Tunc qui inludlt;ea,crc.Et ufque ad confum»nbsp;mationem cr excifionem ftiUabit fuper pereuntemihocnbsp;eft,continuo erit fuper pereuntë ifraëlem uel lerufalemnbsp;defolatio cgt;‘ con/umptio,Reliquas captiuitatesprophenbsp;ta pro’dicunt finiendasfm hac nullum fine prafcribunt,nbsp;quin potitis duraturaaddunt ufift ad confummationcm.nbsp;Non enim lapis relinqiiedus erat fuper lapidem, nec unnbsp;quam reftituëda dicitur lerufalem in priftinumftatum,nbsp;quantumlibet per aUegoriam propheticam dicaturglo»nbsp;riofißimafittura, cr ex aurogemmisq; a:dificanda pronbsp;habitatione omnium fidelium,in qua Chriftus fit inaternbsp;num regnaturus. Hoc aut ludaos non deledat,qui cor^nbsp;poralia expedant à fuo Meßia, uera ftgt;iritus expeâa»nbsp;tione cr felicitate priuati, Huius loci difficiles explica»nbsp;tiofi non probabitur Ledori, inquirat aliorum fcripta,nbsp;ex quibus nos qua probabiliora uifa funt qua potuimusnbsp;breuitate perflrinximus. Origenes bifignißimus in Matnbsp;thaum husic locum egregie difeußit,poft quern Hier o»nbsp;nymus diuinusmoftris uero temporibus, clarißimus lo«nbsp;annes Occolampadius in hunc locum: quern iam prauenbsp;nerat infignieruditione,ftudio, aczelodocendiutilia.

Origenes.

Hieron,

Oecolam^ padius.

Hcnrychus hodic quo^ue fu^crfles Heinrychut BuHiugerM, tunc B uiiing. adolefcens, nunc domini bcnignitate in Tigwina ecclenbsp;fia digmßimut antifies cr epifcopui, fuccefibr fandænbsp;manoriie üuldrychi ’Zutnglij uiri incomparabilis,cuiusnbsp;flw(j^iaüuratâtofertkMUihlt;ecnofir((eccîcfîa,quan^


mundi, quanta aduerfitates cr calantitatesfidelibi^^to^


PROPHETIA»

ti) is iftius partes diligentius ftrenuißime^ cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

deliter ac erudite adminiftrat,

lt;C AP VT X.

Nno tertio Cyri régis Perfaru, uerbum reuelatutncftDanifli,nbsp;cognomento Baltaiïar, amp;nbsp;___I bum uerum, amp; fortitudo ma' gna: intellexit^ fermonem, intelligent**nbsp;enim(cyîop«i)inuifione,

Incipit narrare Darnel a fuis faculis ufque ady eledis Dei immineant, iterum tarnen copiofin^^'^nbsp;gentius A ntiochu perftrbigit, ficut et peculiaritynbsp;tis indicantflfaios Sennacherib, leremias Habudifnbsp;fi)r,Chriftus dominus urbis uaftatioaem erê^^'^'nbsp;to aut hoc capite attëtos nos facitnbsp;dës Danteliqi^omodofe idoneu qubpra^tthfr^nbsp;diuina fapientia atq^ dodorem,quanta^nbsp;plina uirtusfit cr cjficatia, is dKtew aniu^nbsp;ri mteüigitur à priuipio monarchia fua,nbsp;ex Babyloniorum ^biedione et captiuitate:nbsp;annus quibufdâuidetur ultimusfitiffe Cyro,nbsp;Cambyfes quatuordecimannis regnauit.,Ptquot;’'^‘'.^^giinbsp;no quo ceperat Babylonem licentiamnbsp;undi ifeptimo deinde menfe extruda aranbsp;crificare.-anno autem fecundo fequente,nbsp;darecœperunc, q{io cr à uicinisaccufati,^^^a^)jfinbsp;ditifunt à coitftrudione templijdeo tertionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„p

Daniel dolet,orat,cr confolatur, lum fuo tempore, fed etiam qua in po/irembPy gjtnbsp;faculis.Tanta autem authoritate pradituty““nbsp;taffar appellaretur. Totum autem negotitfquot;^“ jifinbsp;uerbum nominal, cr poftulat credi ab rtH*nbsp;indubitatumac infallibilisueritatis,q«o‘^^'‘‘'nbsp;uiderit,fcd etiam inteUexcrit,.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .fitil**

In diebus illis ego Daniel Iuget** hebdomadarum diebus,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

5 panem defyderabilem non ro ôC uinum non introieruntino^^^^oi**nbsp;fedneqj unguétoHnâusfuniî‘i*’jjj5,nbsp;plerentur trium hebdomadarw*’’nbsp;Mœretferuus dei multis diebus, orans‘lo'’^(C!C^(nbsp;toüendo impedimento interpofito à regenbsp;truatur,Lugerc autem eft cibo delicatiore^^^otiti^nbsp;4 confuetis ceftàre operibus,precibusnbsp;autem Daniel fenex uinum bibiffe,à quonbsp;ftinuerat, cr pro regionis cofuetudine pronbsp;filer it u»guentis.tgt;lon parum autemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fft

his,qui diuinis uolut myfterqs proficere: JO, rerum intemperâtiamfrgere,adnullam‘‘nbsp;fumere,fed ad opera fanda femperft'^t^nbsp;quacunq^crapulacordagrauentur.Eaaunbsp;dus cuilibet feruetur, qua pro diuinisnbsp;magis idoneum, iuxta natur arum difcrimtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

omnibus omnia conueniant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cgpi^

4 Die aflt uicefima SC quarta ƒ J« eram iuxta fluui«ni3gnw,q“*® P

quot;l


-ocr page 479-

D ANIELIS -fieri ut ftatim ad ukitnum diem îeiitnij /ùérit ' propt ripamTigrif,idtainention fcrtbitur,nbsp;uicefimusquartuf twtatur^in c/uo ucl i» uifione,nbsp;’^^^'^ruera^erit ad fiumen magnum: alioqui ^uomenfenbsp;‘‘'•«iiWfrit tribui feptimatiis non fcribitur.Scce/Jiim aunbsp;^'«tmpUtioniïgrdtid qutefijjè uidetur, ijuod urbetnbsp;docfWMir intcrnoriinbsp;JMaum twmtltitó uitare ^ui ob/ïant mentis tranquihnbsp;»^Ko»titjiis diKÎMam lucem recipiat. Acclerttatenbsp;_ L^’’lt;'igt;iinaturflumenTigris,uelutirapidißimum.nbsp;f Ifuaui oculos nicos,S( uidi:amp; eccc uirnbsp;”“8 ueftitus lincis, amp; renes eins accinéÜnbsp;’'’foobnzot

VcTitat is jliitliop mentis oculos eleuent, Gquot; fupern^ (nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnde G Daniel hic angelum congjtca

negetur hic uir appa^ lUtajnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tamenueriftnuUterdiciShri^^

lt;Ünn œ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humanitatis forma propers

ƒ! TjWndti ; ^(4i nbsp;nbsp;Imeis ittdutuf dicitur^ut Chri^

•“i- uf ’’‘«ximtn« effè abipfo uefiitu agnofica

'’‘^¦LKmbKaSt prlt;£CMilt;3M apparêre,eftflretmoru ’ifro «d miniflerium: ut alij gladijs,ita illenbsp;ôf **'^'^*’’’*****e)îgt;lt;tcp«rg4tlWB.

eiü?’'P‘’s eius quafi chryfolitus,8e faciès Species fulguris, 8C oculi eius utnbsp;brachia ciusJÔfquae depris ufqucad pedes, quafi fpeciesnbsp;8( uox fermonum «us ut

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^ufeisnotis 'mß^titri^

T^harfis nominatur, à coloremartiw, quot;WaP fades jfilendet utfol,ueflinKnta iUiusnbsp;^OiiB./!:‘^‘‘lt;‘‘^dusapparet,êmpijscuMterrore:fattnbsp;ksi'^‘''gt;^gt;prophanosmflammans.Oculieiusficutnbsp;«a,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ([uibui perjfiicadtas G acrimonia inteße^

'’f’ff• ^’‘“^f’ia eius g crura, uel qu^ circa pc» ^^ifitinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad ßrmam lt;eris: opera niittirum G

^'^‘I^^ScredicunturG admirationedigna, efficadßimaoflrndit, uelunusnbsp;*’ «cl ctnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maximi apud ifaiamSicut ergo

Pfr,cj ^adiatfiopponaturfoli.ficfanâorumo* 'quot;’H uerboru eius ut uox multitu^is:nbsp;cÓfèrtur, G uerho Euan«nbsp;’^li q ' »ocaliui. Omnes credentes refonant non

^8® Daniel folus uifioocm: Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mecum non uiderüt

«#^bei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed terror magnus irruitfuper

X vffs^’^untinabfconditum* quot;^’’V ' efficacia efl ad humiliandum g pro/kr*nbsp;’‘^fi’xleadconjoiandiunac erigendum. Danielnbsp;erantuiri, ad primam apparitionemßcnbsp;‘‘’‘»«f partim fiigiât in latebras,partim trepidêt.

PROPHETIA.

et ßmiles mortuis fiat. Vis probare te on uere difdpulut ßs in fchola dei,uide guantu in tûnore dei profeceris.

Sandi fieflinent 'm timoré, g idcirco conßolationem accipiunt, impij poenam metuunt,non deum,fe^; ißi nonbsp;ßibijdunt.'G dum crucë fiegiunt, coelcßm etiam donorsnbsp;rum non fiunt participes.Pra;ßrmidine deßituitur omenbsp;nibus uiribus, colore uulttts G ßrmlt;e. Secedit cn'rni ßainbsp;guis anxio pedori, guod metu laborat., Proximum,ait,nbsp;erat, ut deficient caderem 'm terram. Quid autem aliudnbsp;homo faciet audicns quanta dei maieflas, g quanta fult;tnbsp;humilitasf

JAaior erat pauor quam ut ad folum auditumauer^ teretur. uM alacritatis 'm me er at,fed obfltpo g uersnbsp;fus terram deiedo captteßmilis eram, uelutigraui fomnbsp;no oppreßiu,nec aff teere quenquam,nec loqut,nec ca*nbsp;put erigereualens.Nonloquentem angelum, fed terramnbsp;ffedabamtaudtendo non excitabar,fed fopicbar,reruntnbsp;omnium ex mtegro oblitus.

pergenua mea, Scfuper articulos manu* ummearum.

Cafurit fubito me maruts apparent tangebat,coßrta bat,acfomiiolentiam depeüebat,ut laquent emiterît mlt;*nbsp;teUigerë. Aßoquebatur autem uerbis blandißimis, non prophtt*nbsp;contemnens humilitatem meampro immenfa bcneuolen hibùus.nbsp;tia fua deus.Proprio uocat nomine,G fibi affirmât effenbsp;diledißimum, quiapropenßßtmus fit ad populi bonumnbsp;promoucndu,quod domino in primis placere folet. Ex«nbsp;cute,'mquit,fomnum g imnwdicum moerorcm,ut mtelnbsp;ligere tibi reuelanda poßis : fia in gradu tuo eredus Gnbsp;attentustmiffus enim fum nunc ad te, diu quidem nupernbsp;oraß,nunc autem domino placet, ut te exaudiat et cofonbsp;letur.Stat igitur propheta,ordinemfuum feruans,para’*nbsp;tus difeere reueûnda à domino, remanétibus interim renbsp;liquijs 'mbccimtatis,ut cötremifcat ac paueat. tJon funtnbsp;fine timoré det eloquia uel audiëda,multo m'musdocêda.

IX Et ait ad me,Noli metuere Daniel; quia ex die primo quo pofuifti cor tuum ad in*nbsp;telligendum, utteaffligeres in confpediinbsp;dei tui, exaudita funt uerba tua, 8C ego ue*nbsp;ni propter fermones tuos»

Quia per tres hebdomadasdieruoraueratieiunans, Oratîo ex* nuÜum à deo accipiens reffion/ùm, timebat uotis fûtsnbsp;dei mdignationem obfiare. Docetur ergo de dementianbsp;dei ad fe,qua mox orâs ßcrit exauditus, mißo ad ipfunt

ill

-ocr page 480-

nuntio del. Quiaautê ijuo^; pro populo oJ'dttfTdt hue trépidât, nuritoq; charitatis fratern^, uifitationenbsp;dfi cr cSfolatione maiore mulcetur.Nunc,mqutt,proanbsp;pter iierba precum tuarumut tf confoler adfum.Ad in«nbsp;telligendum affligendum, id eft, cum affligera te acnbsp;ieiunares, cupietts populum tuum conft)lari,uem i» uernbsp;bis tuis,hoc eft,propter uerba precum tuarum.

15 Phneeps autem regni Perfarum reftitit mihi uiginti amp; uno di€busî6lt; ecee Micha«nbsp;cl unus dcprincipibus primis uenit in ad-iutorium meum, SCcgorcnianfiibi iuxtanbsp;regem Perfarum.

14 Veniautéutdocerê tequaewentura funt populo tuo in nouilTimis diebus.*quoniânbsp;adhucuihoin dies.

Exeufatfamiliariter dominus apudferutim, guare tandiu diftulerit. Non folum, induit, caufa tui populinbsp;fèd etiam Perfarum aâa eftante me hifee tot diebus. Pcnbsp;tebas populum tuum omnino dimitti, Perfarum atitemnbsp;falus poftulat, ut cohabitantem populum tuum longiorenbsp;tempore fecum retineat.Afficior ^uidcmlfraéli,fîcut etnbsp;ltlichael,qui tuo populo femper adeft,qui adiuuit mc,idnbsp;eft, hune meum erga uos fauorem magis declarauit. Denbsp;creto autem dni diutius relinquar apud regê Perfarum,nbsp;eo ^uód cr populus meus iHic adhuc manebit, itt glori*nbsp;am del,in ueritatis incrementum ac fidei. Ajfum turnennbsp;nunc te cofolaturus, ut reuelcm multis pofthac temportnbsp;frcphtuw^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^briftus ergo eft,c}ui mittitur ad conjola*

tioncm prephette, cui angeli aftiftum cr obfequunturt Princeps autem regni Perfaru angelus eft dus regni bonbsp;nusjicut er Michael ifraclitarum.Vt aut caufte noftretnbsp;funt apud dcum,talcs cr angeli coparent,Chrifti^uctj}nbsp;tnyftcrium indicatur,ciui iudex eft, er elt doru fuorumnbsp;' interceffordudex eft Perfarum ç;- lud^eorum: et Michanbsp;elempatronum fui populi,fuum adiutorcm facit, quonbsp;..nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comodiiisfauere uideatur, quia cr' ludaorum caufa fua

magis erat. Deniq; fententiam profirt mcorruptam pro Perfîs,quamuis Michael pro iuditis effct,ferelinqui uelnbsp;le addeigtoriam apud Perftus, quia cr populus fuus il“nbsp;lie manebat.Non autem Michael ftatim ab ittitio Ueiiit,nbsp;fed poft uiginti et unum dies, quia propheta licet igno=nbsp;rans petebat contra gloria dci.quam angelus Perfatumnbsp;promoueri cupiebat apud fuos, cr qui officio fuo nole^nbsp;bat deeffe. Manet aîit Chriftus apud Perfas, benefaciennbsp;do lÜis per fidelem populum, à quo in fide cr moribus,nbsp;doilrina eSquot; exemplo proficiebant: olim Apoflolorumnbsp;temporibus, etiam chrifti, ijdcm myfterium Euangelifnbsp;audituri,er percpiftolasapoftolorumccmmonendi.

ly Cum^ Icquereturmihi huiufeemodi uerbis, dcieci uultum meum ad terram,nbsp;amp;tacui.

Quamuispropheta iuberefur nonmetuere, tarnen metus eius apud dominum excufatur.Pudefit autem,crnbsp;fade terram profflicit, quia dus tam fedulaspreccs ui“nbsp;debat non exuditäs, er profe tuque pro populonbsp;loquiaudet,fedobmutefdtfOftcndit^fe'tnuitunifiinginbsp;propheticomunere.

Ei ccce quafi fimilitudo filii hominisK--tigitlabia meatSCapehens osmcülocunis fum,amp;dixi ad eü qui ftabat contra mf,D®nbsp;mine mi in uifione tua immutati funtdo^nbsp;lores mei in me nihil in me remaflß'nbsp;uirium.

Et quomndo potent feruus domini w« loqui cum domino meo? nihil enimin n'tnbsp;remanfit uirium, fed amp; halitus nonbsp;fitinme.

Angelus iUemaximus qui Chriftus eft,aliqi‘off do déclarai homitiem,labia tangens blanditernbsp;priebens homini, loquendinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exponendiinßrquot;quot;^''^

fuamquie accidit ex a/ftedu maieftatts. Propbett lt; agnofcenstenuitatemfuam,fcuelutfcri.uinnbsp;no loqui non poffefatetur, Vide autem num Cnbsp;qucndi modus uarictatemperfonarumnbsp;tura mfinuct,Loqutntcfilio reftiondetpropbelti)^^^^^nbsp;duobus abfcntibusiQucmodo, inquit,potent/^quot;“nbsp;mini illius loqui cum domino liio? Poteratnbsp;fecum:Quemodopoteroegoferuustuiistib‘5

Hoc eft, 'iterum et tertio tetigit me, confii mando crura,labia contingendo:nbsp;ipfumut homoquiffliatotum tangitacccfirf^’.^-^^,nbsp;dat prefrdo er hoc loco incarnati lt;ibrift‘’''^L^tlt;gt;nbsp;qui ftta ifta m^.ximac^ineff'abilibcncfir‘d‘'‘'‘nbsp;tos reparauit, patribusq- multo beatiortsr^^^ '

Deniio confinât pro fialribus an}c:if»'gt;‘'‘ Afi* metueretquia deo gratus fit,fecurus denbsp;ftinit queq; robur recipit audiendi dil'S^''^'' jjrifii'''nbsp;di, Cognouit autem nimirum elcdosdei c/joi*nbsp;minmerelinquendoSfaccfflidioncmill^^^'^*^nbsp;mafequutiira.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

it.0 amp;dixi,Loqucre domine mi,^1“*’ tafti me. Etait, Nun quid feisnbsp;rimadtcç’ 8i nuncreviertar,üi?^^-^(^^‘nbsp;U’erfumphncipêPerfaru.CumfJ’^^pjfS-derer.apparuitprincepsGrfCor**nbsp;Non hadenus expedie bat ut ueniri m^d tnbsp;uenio ad tc,non ut regem Perfarum P’'y‘\^^i,crt‘‘’'nbsp;dis in illagentemilitantemrelinquam,ftdnbsp;luuandum illius firtunits,quamdiufeeumnbsp;wter tradat populit meum.Felicitcrnbsp;Perfie, ludids inter fehabitantibus, unonbsp;excepto,in quo Cyrus occubuit,qui‘tnbsp;plum extrui prohibuerat. Vbi aUtempoF'‘^nbsp;migraucrit, cr ego cum populo meonbsp;ceps Griccorum magna clade Per fas PWnbsp;gelus cnim Grtecilt;e ultionem expettt dnbsp;nbsp;nbsp;gt;

infiftatos indigne Gracos, qui liret iuott a^itS^ ¦ fent,iuftiorestarnen quàm CyriCTnbsp;rant,Tanto ergo temporenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

16

17

-ocr page 481-

D ANIELIS

dowc rfgniwn Grlt;eciie florens Ajjÿfios fe profîigarct i:3- u'mceret^

Veruntamen annunciabo tibi,quod de^ ^^ftüeftin fcriptura ucritatis j 8C nemo eftnbsp;’“iutormeusinomnibushis,nifiMicha^nbsp;^'pHnceps uefter*

tibi ontnem patidam ZT fententiam 4 Dfo con* neque Griecoruntnbsp;'W.vos autemiudiitametfimultumaffligendifnbsp;régna falua confißunt, twn tarnen excin=nbsp;enim ueßräpluris habeo, quant per uosnbsp;^iitorlif; Vefler efl Archangelus, qui nu ßbi uen=nbsp;’''«r «ol’ ”‘^‘9pi’ehaidit, quem uieißim ego quoquenbsp;bi(nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“öS uera fapieittia er religio di/femina^

Exfdt perficienda ex uobis natiuitas Meßiu, qui vi^'^'i^'^'‘^^^dtendus,iudteosfuoßatu feruabit.Denbsp;tfraelitica ßlicif=nbsp;orbemfacrofanilis feripturu canomc£nbsp;er religione certa.

I


^CAPVT xr. i^^Go autéabannounoDariiMenbsp;utconforcareturetronbsp;boraretur,

Verba h^cnondumDanielisfunt, fed an uerbutudotnitu rcucldtcnbsp;fùturaprudicit, Chri^nbsp;omnipotentis. Idea fitnbsp;caput ineptè dißinütm oßen=:nbsp;ueßrum Michaelem adiuui,nbsp;^^^uum Babylo*

htt“''¦‘^‘uautem eß,qui trdnsfirt régna CT

annunciabo tibi.Eccc tttsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftaböt in Perfide, et quar

'quot;^opibusnimnsfuperomnes: “quot;*’*“eritdiuitns fuis, concitabit

neceffaria eß ad mteUeäü hult;‘ ‘^^iSyn^‘^^'*’^f^ilu:^tgeßaruminAegypto, Perfil

Suhl lofephodifeicommodius pof' 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confißetfiliciter,er

Perfarum: hifunt Cyrus^ Cant^ appeüatur in Ezdra^nbsp;iießer,crSmerdes magus, paruonbsp;tenens. Et quartus hic Darius Hi*nbsp;^^upletißimus fitit, durior exailornbsp;^‘”¦'0 ti r ”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defecit regnum Perfarum, fed in

quadragintaquatuor, ß^^^do anno templi ßruiHuram re*nbsp;antu eins abfoluti,feptimo 4«^nbsp;»lultis, uicefinu autê annonbsp;***^‘^^^'*^ ^'^^^^^‘^dificauitHierofolysnbsp;pofl quod tépus infaunbsp;s«m Greew geßit, çy regnifui aniw trice=i

a}

PROPHETIA, ±50


fimofexto mortuiis eß. Tot ergo reges angelus nunurat fub quot ludici capti tenebaittur in Perßs, er opus dominbsp;ni impcdiebatur,templi er urbis ßruilura,de quo curanbsp;prophet£ erat in primis.

; Surget uerorexfortis, Sedominabitur poteftate mulratet facict quod placuerit ei.

Tranfit per faltum obmißis firè decern regibus Per farum, ad regnum Grtecorum, quibus m Syria regnarenbsp;incipientibus grauißima lud^i paßifunt. Alexander B'Squot;quot;*nbsp;quidem poß minas excidq contra lerufalem, à deo mo»nbsp;nitus refipifccns,beneßci/s ludaos profequutus eß : quinbsp;hic pradicitur rex ßrtis donünaturus maxima potefia“nbsp;te totä Aftam, Syriam,ufq; ad indos fubiugando,id^ innbsp;traexiguu tcmpus.Fecit autem iuxta uoluntatemfuanttnbsp;quia projßere ceßeruitt ei ontnia,er totum regnu Per*nbsp;farum fubuertit.

4 Et cum fteteritjConteretur regnum eius, amp; diuidetur in quatuor uentos cœli : fednbsp;non in pofteros eius, neq; fecundum po-»nbsp;tentiam illius, qua dominatus eft t lacera*nbsp;bitur enim regnum eius etiam in exter*


nos,exceptishis.

Humante fragilitatisexemplu funt potentißimure* gnii Perfarit, er monorchia Alexandri,qui cum lachrynbsp;ntaretur,eß'e adhuc mundos quos tun fubiugarat,repennbsp;te tnoritur Babylone:ßc^ di^erfum efl in quatuor uennbsp;tos coeli regnum eius. In Aegypto enim primus regnauitnbsp;Ptolemaus Lagi filius, in I/iacedonia Philippus, qui amp;nbsp;Arideusfi'aterAlexandri:Syria,Babylonis,crfuperionbsp;rum locorum rex Scleucus Nicanor,Afllt;e er Ponti ca*


Miferüt rci» gum«


terarumq; prouinciaru ad feptentrioné Aittigonus.lpfe autem Alexander liberos non habuit,ideoq; diuifum ficnbsp;regnum in quatuor imbeciUiusfatHum efl. Etiam hi quanbsp;tuor,dum aduerfum fe dimicant, er inteftino beUo ßronbsp;req- debacchantur,feipfos quoq; extirpant,et alq quoq^nbsp;obfeuriores reges exurgüt.Nam Cappadocia, Armenia^nbsp;Bithinia,Heraclia, er Bo/}gt;horus,depoteflate Macedonbsp;num recedentes,diuerfosfibircges conftitueruitt.

y Etcofortabitur rexauftri,amp; deprincipi* bus eiustpræualebitfupereû, et domina*nbsp;bitur ditionetmulta enim dominatio eius.

Ptolemaum 'mdicat Lagifilium, qui in Aegypto fua ceßit,uir prudentißimus er ßrtißimus,tantteq; poten*nbsp;the, ut Pyrrhum regem Epirotarit expulfum refltueretnbsp;in regnum,Cyprumqi obtinuerit,^ Phœnicen, er ui*nbsp;£h Demetrio filio Antigoni, Selcuco regni fui partentnbsp;ablatam reftituerit,Cariam quoq; obtineret cum nudtisnbsp;infulis ac terns. Idcirco autem Daniel Macedonite cTnbsp;Afite obmißis regnis, Aegypti et Syria regum aâa de*nbsp;fcribit,quia in medio ludaa pofita,ttunc ab iUis,nunc abnbsp;iflis regibus diuexata efl, er fubdita tenebatur.

6 Et poft fînem annorum fœderabuntur: filia^ regis auftri ueniet ad regem aquilo*nbsp;nis facere a micitiam j ôC non obtinebit fornbsp;titudinem brachn,nec ftabitfemcn eiusiecnbsp;tradetur ipfa, Sc qui adduxerunt cam a*nbsp;dolefcentes eius, ÔC qui confortabant earn


-ocr page 482-

DAXTELIS

in temporibus*

PoflmultosannosPtolentieui Philt(del()hut biblios Phüadd Alexandrintc infiitutortGquot; translationii Septud«nbsp;»h»».nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gtJitrfinterpretum autbor,amicitiiii facit cum Antiocho

Theo, ftlio Antiochi Soter, nbsp;nbsp;nepoteSeleuci. Piliam

fuamBerenicen,Theo uxorcmdat, ut inter fratremac uirum amicitiof iungat,ducens earn uf^ Pclußum,cumnbsp;infinita auri CT argenti multitudine, quie dotù nominenbsp;dabat. Antiochus autë ea fufcepta conforte regni, prio^nbsp;rem uxorem Laodicen, cum qua filios habucrat, Sf le»®nbsp;cum Callinicum,(y‘ alterum Antiochum,pro concubi-na habere capit.Tandem negleëln Berenice, refumpßtnbsp;»H confortem Laodicen, queipfum maritum ueneno »«nbsp;terßcit,Berenicen cum filio nato principibus dédit occinbsp;dendam, filiumq^ SeleucumCallinicum patrislocore^tnbsp;ÿtopraficit. Non ergo amicitiaiVaJktit inter patremnbsp;Oquot; uirum : rue fernen eius flare potuit in regno Syrie,nbsp;occifa Berenice cum iUit qui earn adduxeraM,maritoq;nbsp;ttge occifo uxoris alterius ueneno, per quem preuale^nbsp;re potuiflèt ad ^yriam Aegyptiaco regno copulandum,nbsp;fed non obtinuit. Conßrtari in temporibus,eflgefla temnbsp;porum flliciter perßeere, crfilici euo perfrui, uotis^nbsp;prqfferari,quod Philadelpho hac in re non contigit.

y nbsp;nbsp;amp; ftabit de germine radicum eius plan^

tatio ? Etuenietcum exercitu, ÔC ingredic-tur prouinciam regis aquilonis î amp; abutCquot; tureiSjamp;obtinebiu

Infuper amp; deos eorum,amp; fculptilia,uafa ’ quoq; pretiofa auri 8C argenti, captiua du^nbsp;cet in Aegyptum î per annos ftabit tutus ànbsp;rege aquilonis*

Etintrabit inregnum rexauftri,amp;rc^ uertetur ad terram fuam*

Germanut occife Berenice Ptolemeus Buergetes be Ptoiemseus nefaihris irritatusfororit cafu,prouinciâCallinici cumnbsp;Ettcrs««. ingreffus exercitu abufus efl,id cfl, obtinuit nonbsp;folumSyriam,fedetiam Ciliciam, crfuperiores partesnbsp;trans Euphraten cum luda. Cumq^ audiret in Aegyptonbsp;intérim feditionem moueri, diripiens Seiend Caüinicinbsp;regnum,quadragmta millia talentorum argenti tulit, etnbsp;ttafapreciofa quelt;^ ,ßmulachraq; deorum duomiüianbsp;quingenta,et principes uindos obfides:ßc^ preualensnbsp;Seleuco rege a quilonis, redijt infuum auflrale regnum,nbsp;gentis benefaitor appcÜatuf.

JO Fiiti autemeiusprouocabûturamp;côgre^ gabuntmultitudinem exercituum plurisnbsp;»norumîamp; uenietproperans amp; inundans:nbsp;Si. tranfibit ac reuertetur amp; concitabiturnbsp;ufq; ad regiam eius*

Hec in diebus Ptolcmei quarti, qui Philopater di^: Ptotemseus citur acciderunt,qui quantaludets aduerfaintulerit,nbsp;Phüopaier. p/iachabeorum libri teflantur.Bunc Callinici filii,affli^nbsp;{honibus Aegyptiorum prouocati, adoriri conantur,nbsp;coîleâoexercitu,quorum tarnen CcrauniutperitinAinbsp;fia,cuittt flater Antiochus magnus repentino bello Phi“nbsp;hpatoris urbesoppreßit, ipflmq; Aegyptum aggredi^nbsp;tur, ut aquarum diluuium omnia inundans, perueniens

PROPHETîA.

etiam ad munitiflimas urbcs,nempe ufqucadRtipfiUfl ipfamiubi eum crebris legationibus retinet AcgyfttiHt^nbsp;donee c Grxcia conducat exercitum, quemnbsp;dit Antiochus,magis eflprouocatus contraPhiiop^nbsp;remutinuadatdurius.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

11 Et prouocatus rex auftri pugnabitaduerfusregéaquilonis,^nbsp;parabit multi tudinemnimianijô^o^nbsp;multitude in manu eius*

li Etcapiet multitudinem,S^cxay^(j00 cor eius,amp;deiiciet muita miUiaî*^nbsp;præualebit*

Philopatoramiflà Syria,proditione catus,coîle{h magno exercitu pedeflri Cfnbsp;fumptaq; fororefuaArflnoë,erupitnbsp;philt;e,ubi Antiochus caflrametatus erat,i«fi’'‘^,^^nbsp;pti, omnem Antiochi proflrauit exercitu,nbsp;àefertumelapfi : tuneq^ facile flolia/feteut»nbsp;flirtunam uirtute iuuaflèt. Contentus auto»nbsp;tione urbiu,quas ami/erat,fada^ pace,nbsp;quietis arripuit, quia aduerfarium fuu capf^'’nbsp;tuit,licct muita millia occidi/fet Syrorum-

15 Côuertetur enim rexaquiloiiislt;i,2^ parabit multitudinemultonbsp;priusî ÔC in fine temporumnbsp;ueniet properans cum exercitu tiigt;ë Jnbsp;opibus nimfis*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Antiochus magnus coiitempta Philoptto'^^^t^^^ qui uxorë Eurydicen,qult;e gt foror erat,nbsp;gathoclemconcubinum Agathocleamnbsp;bcntem,incredibilëdefupcrioribuslocisBlt;'lgt;y^^nbsp;ercitum cogregauit, mortuo^ intertmnbsp;uerfum fllitt Ptolemaum Epiphanemruptof^'^^ii^nbsp;uit exercitum, qui tune quatuor annoru»»nbsp;Agathoclis fuperbiam,cum Aegyptusnbsp;uexaretur, faëh pace cum Philippo regenbsp;Antiochus aduerfus Agathoclen etEpipbafynbsp;bac conditione, utproximas ciuitatesnbsp;de regno Ptolemai lungercnt. Ctuautsautefnbsp;multos legatos nutterent ad Antiochti«i,ut^^.^s'^nbsp;regno puptlli,omnes tarnenflreuittunde bie‘^nbsp;niens uenit, hoc efl, nuUis impedimentis nif.nbsp;quando cr fex millia armatorit tune

Etin temporibus illis multi aduerfus regem auftrirfiliinbsp;catorum populitui extollenturutnbsp;antuifionem,amp;corruent*

Pugnantibuscontrafe Antiochotnagnoi Ptolemiei,in medio ludaa poflta,mnbsp;debatur, alijs Antiocho, alqs Ptolcmaoflutnbsp;ut Onias facerdos affumptis ludaorumnbsp;in Aegyptum, à Ptolemlt;eo Ironoriflceflflepnbsp;nem Hcliopoleos dono regis fufcepit,i«nbsp;extruxit fimile ei quad erat Kierofolymis, ^(Hllnbsp;manßt ufque ad imperium V eflafiani,nbsp;quinquaginta. ipfa quoque urbs Onia di^nbsp;but poflea tudais eetra Romanof adfotu u/f (»

-ocr page 483-

Ï)AÎSîÏ^Ï'Ï5

tWft Itflo.Snb occaßone ergo Oftilt;«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;««ißt Ac

gïptulîtgerunt. Ajfercbrftcm»»J KJtictniHmjfiribfnlis : Erit ‘»'‘t dotnini in Acgyp o,nbsp;WuliKdomim iMtcrminM «m-Etnbsp;nbsp;nbsp;eß quod nuc ic ‘

Fili, brmric4or«popult domini,uokmesm4{iolocoq»dwidomir»lt;‘^^^nbsp;dto uifhnu« WJmoUrc,extoUe»tM’' «»ƒ•»?quot;nbsp;fwi«widfß,doiwni pnfcept»»» crnbsp;plnnaaab«w,fedcorr«fm.C««t^;Am»cgt;cbtMt;«nbsp;ret lK(U«ti,mijTm Scopd« Actboli fill W4 «duerfnbsp;cbi«iifôrtittrdimiclt;(Mit,ccptt^ l«d^lt;»», CTopnbsp;Plolenwipdrtiuffcwm «ddwcfUS

'5 EiuenktrexaquUowsAcompomba aggnemAcapiccurbemœuninffima^nbsp;bfjchiaauftri non fuftinebunt, 8i (. ’nbsp;jent) dedi eiustSC adnbsp;fottiwdo,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. „Uri

’b Ettóetuenicnsfupcreum wmfeumÄ non erit qu» ftetco^nbsp;em ems‘S( ftabit in terr »

drt)cumeotScfiliam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t «it ’

«’«togFcHiafcifÎMt q«dd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xoore op

H!0-o/i)igt;w5«dnite«tib(M pttgjwit,er multi« lt;(Um ttrbesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^... •

Plobwipartibu« tnwbdtur,!» ^^¦mtröt:EtHitt»krr4inclgt;t^nbsp;w ffiiffittfit«, ludxam ßgnißcat,

^i«ddfloploerit,lt;j„4m AWioebt« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

«i?«ntUn«biKfeq«,p (^ontec«»»? .rLmi» nosMmtuncbeHumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AWtoeb«. lp)c^«'

l»«i^^'^«'^tr.bw«.utpdrti«rtbip^»’«P^T3««^o daiitficu eam dotem Ckopdtrdr ßlilt;e.

Uecdf/i)lit,/^dfmomnifiwpokWtdAfgVptu iinùitttr.Redauutê cum eo fwiuW.boc ejt,omnw ««nbsp;»«f«itnHolMnt(ttëcufniM(M.Fililt;tc»b»foemi)irfi'«a‘ m •nbsp;®’’''Ù!imtdtfru ßnnoj7j?imlt;t,ddbit«r EpipbdW.ut per”nbsp;^*’''ge«î,pdboc nonfucccdefpiw ent»» Clcopdtrdd”nbsp;’’'¦’^'»ftoiifiWM Eptpbdrti« qudw pirtrem AWioc MW«

’® ^tconuertetfaciem(uam adinfulas, lt;x c^P'«multas:8c ccifarcfacictprinc^ps ®Pnbsp;Ptobtium fuum, Si opprobrium cius conbsp;uertetutineum» ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

F*) ^rconucrut faciem fuam ad imper» terræ [uæ, iropingct ÔC cortuet,nbsp;nbsp;gt;^0”

tnttenietur.

PR OP HET IA. aj,

Videns[e iwn poffe obtinere Aegyptum Antiochut, AnrfocM quu Ptokmueuf Epiphanesnbsp;nbsp;nbsp;duen dusfentientet do

lum cautiiK agebant, uertit fe ad Afiam er nauali cer^ tamine aduerfui plurimiK infuliu dimicans cepit Rbod»nbsp;cr alioi multam. Cui L. Sctpto tJafica cumfratre fuo Pmnbsp;fclio refiitcruM. A quibut uiiluf Antiochm, 'mtra Thaitnbsp;rum regnare iuffiii eft,er inde fitgit ad Apamiam ac Sunbsp;fam, er ultmatregni fui partes penetrauit, Cumq; ad*nbsp;uerfui Etimroj pugnarct,cum omni deletui efl exercitu.nbsp;Et boc eß quod hie dicitur,Multas capietittfulas,et prinnbsp;ceps per antonomaßa Aomaniu uUhr, eum Afiam pernbsp;dere eoget,ut opprobrium eius conuertatur in eaput e»nbsp;ius, er ad extremum ßtgiens ad imperium terra: fu£ imnbsp;pegerit atq; corrucrit,er locus eius non ßt muentus,nbsp;xo Etftahitinlococius (iracunduiueltran/greßinbsp;for)ui!iiinnus,iodignus dccorercgiotöd innbsp;paucis diebus con£crctur,non in furorenbsp;necinprælio,

Suceeßit Antiocho magno Seleucus Philopator,ßa* Seiencu« ter A ntiochi Epiphanis,tyrannide patre fuperior,uiri* P'’**op»(«€nbsp;bus impar, er nihilominus tributa cxigebat:c£teraße»nbsp;uitice eius exempla tradit fecundus Machabteorum. Di«nbsp;citurq; diebiu paucis contritus ejfe. Non dicit quod die*nbsp;bus paucis rcgnarit,duodecim enim anni ei tribuunturfnbsp;fedadopprimeiidum ilbim non opus erat mt^exer^-citu nec toruis aß)edibus, Creditur enim Antiochi Epi*nbsp;phanis ßatris fui,qui Aoma obfes erat^fraudtbus extittnbsp;(iuSyUtipfedimijfus regno fucccderet.

a.1 Etftabir in loco cius defpeäus, amp; non tribuctur ci honorregius: 8C ucnict cumnbsp;profperitatc,Sd obtinebit regnum in frau^nbsp;dulcntia.

H«c ufq; ordo hifloriicfe fequitur,er inter Porphy* rium,ait liieronymus,et nofiros nuüa contentio efi. C«nbsp;tera qUie fcquuntur ufq; ad finem uolumitiis, iRe inter*nbsp;pretatur fuper perfona Antiochi Epiphanis, quipofinbsp;Selcucu uttdecim annis regnauitinSyria,obtinuit^ IM«nbsp;ditantffub quo legis dei perfequutió,cr Machablt;eorumnbsp;beüa narrantur. Noftri ha:c omnia de Antichrifto pro*nbsp;phetari arbiträtur,qui ultimo teporeßdurüi efi. Qmf«nbsp;quis tandem Porphyrius/iteritjueropropiusuidetur de Potphy»«nbsp;AWioebo iHo literd exponenda quam aliter,quanquat/tnbsp;eundem Antiochum Antichrijkrum typumfitißenonnbsp;poßit negari.De quare ß licet, Hieronymi uerba leóhtnbsp;dignißimanon negtigas,pofiPorphyrium. Videamusi*nbsp;gitur literam. Stabit, inquit, in loco Seleuci frater eiutnbsp;Antiochus Epiphanes, cui primum ab his qui in Syrianbsp;Ptolemeofjuebät non dabatur honor regius, fed pofieanbsp;fitjw.!atione clcmentiæobtmuit regnum Syria, Komanbsp;dimijfus, ubt ob fis fiierat, fruoreq; Komanoriun, cumnbsp;regnum deberetur filto Selcuci.

a.i Er brachia pugnätisexpugnabunf à facie eiusjôi. cótcrérurjinfuper amp;. duxfœdcris.

a.5 EtpoftainicitiaSjCum co facictdolûî afeender, Scftipcrabit in modicopopulo»nbsp;a.4. Et abundantes amp; uberes urbes ingredie-lunSC facict quæ non feccrunt patres cius»nbsp;2Î3 5

-ocr page 484-

DA NI ELI s

patres patrü eius: rapinas amp;prædaffi 3C diuitias eoruin diffipabit^et contra lirmiC-(ima cogitationes inibittÖC (f}oc)ufque adnbsp;cempusgt;

QUamuif multi potcntetfefe ifli opponent,non titlt;: men pr^ualebunt.fed conterentur,imö für ipfe duxfx-'nbsp;dcris Ptolettheus uincetur Philometor, filius Cleopatr^e,nbsp;forori! Antiochi huius^quem Philometore ßcj})oliauit,nbsp;ut modico popuh ingre^us omnem fihi Aegyptu fubiuonbsp;gMierit,ditißimM urbes ingreffu{,ßcerit quit nonßce^nbsp;runt patre! fuhomnes enim eorum diuitidt dißipauit,nbsp;tamq; callidu! fiùt,ut prudentes cogitationes eorum quinbsp;duces Philometoris pueri erant,fua fraude fubuerteret,nbsp;tiiß^ cum Romana potentia protexijfet, totus cotritusnbsp;frifret rex Aegypti, Ptr brachia itaq; duces CT potenquot;nbsp;tes accipimus, per inundationem uero incurftones po»nbsp;pulorttm.Erant enim in Syria cr Aegypto qui Antioquot;nbsp;chum iüum legyè fufcipiebant,cr uel Seleuci filium,uelnbsp;Philometore regnaremaluijfrnt .Aliquanto autem temnbsp;pore frefraudibus aget,ßed mgt;n multo poft magis graffanbsp;hitur, es- cum Philometore puero confobrino fuo,tutoquot;nbsp;ris quidem nomine,agetquoutsrcge imperioftus.Inhacnbsp;autem prima profrihone, no frit ualde onerofrs ludteis,nbsp;fed fraudulentercociliare ftuduit : unde cquidam ad eumnbsp;confrgierunt. Qui tarnen pro partium cötentione mutanbsp;tfitfreerdotium frmmum,coniunxit frfadiofis homininbsp;bus, inftituit ludos Hierofolymis, quales erant Antioquot;nbsp;chùe,unde iuftam dei iram frbi ludai accerferunt.

Et concitabitur fortitude eius amp; cor eius aduerfum regem auftri in exercitu magno;nbsp;amp; rex auftri prouocabitur ad bellum muknbsp;tis auxilqs dCfortibus nimis:amp; non ftabit,nbsp;quia inibuntaduerfus eum Confilia»

  • 16 nbsp;Et comedentes panem cum eo,cóterentnbsp;ilium, exercitus^ eius opprimetur î amp; ca^nbsp;dentinterfeâi plurimi»

  • 17 Duorum quoq; regum cor eritut male^nbsp;faciant, amp;admenfam unam mendaciumnbsp;loquentur, amp; non proficient : quia adhucnbsp;finis in (aliud) tempus»

Antiochus primùm in Aegyptum profrâus frerat paruamanu blandus es dolofrs, nunefreundo frribiturnbsp;intrafje contra fororisfilium cum exercitu magno, eloquot;nbsp;to corde, armatus. Sed cr rex auftri Philometor, id eftnbsp;duces Ptolema:i prouocabuntur, ait, ad beUum, multisnbsp;auxilijscrfrrtibus nimis,esnon potuerunt refifttrenbsp;Antiochifraudulentis confilijs,quifimulabat pace cumnbsp;Bafotu»***nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiho.Verfutus enim Antiochus donis er artibus

canfiliarios et menfe regite conuiuas corruperat,ut pro derent regem adolefrentem, er rei militaris ignarum:nbsp;Crhoceffequod pgniftcatur duos frifrè reges,quoquot;nbsp;rum eor frerit fraudulentum, ut mutuum fibi malefa-cerent, amp; maximo odiofefeperfrquerentur,capitalesnbsp;inuicem inimici. Sic tarnen euenit,ut Antiochusnbsp;Cr Philometor in eadem menfa comederint,pacificanbsp;uerba loquentestiüe enim omnia fe agere in commodumnbsp;nepotis, hic nero non nifi à fris impulfrm defeendi/Je iii

PROPHETIA» praliumcaufabaturmelidipfumfrincipesAgypi'^^^nbsp;tenderepoterant, ojfreij csftdeiiüorum effentnbsp;tur pupiüum diligentißime, Neutri tomen ceßit ftsnbsp;mifrntentia^ Ham nee Philometor Antiochuiti^nbsp;re,nec contra Antiochus nepotem, populumfl^^f^inbsp;metuens.Hectuncpermiffrseftfeuire.belhtmei^^ ,nbsp;alio prafinito tempore ftniendumerat,(S hoceftqnbsp;dicitur,Quia adhuc finis ad ftatutum tempus-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

^Et reuertetur in terram fuam bus muItistôC coreius aduerfumnbsp;tum fanäum,8lt; faciet,amp; reueriewr i«»nbsp;ramfuam»

Redit Antiochus, nunc quo^ totius portans,triumphans,etfuperbiens,etquafto^r^fnbsp;effent in Aegypto. Adifritetiäanimu contranbsp;^orifihoc eft contra templu foederis, innbsp;ca foederis frit,utetiam illuddiripiat,quiaptf^^nbsp;didicerat magnam ibi effe uim pecunianbsp;tunc templum,etauri]tulit quàm plurimum, P^r^nbsp;arce pnefidio Macedonum, redift in fromnbsp;2.9 Statuto tempore reuertetur,nbsp;ad auftrum î Si non erit priorinbsp;tiifiimum.

Poft biennium rmfum contra Ptolcina:u’^^^i^ toremexercitumcongregauit,etucnitin^r^{,lr'nbsp;duofratres Ptolema;i,cleopatrafibjobft(l^^^iiS ,nbsp;xandrie,legatos coflat ucniffe Romanos, '•nbsp;Marcus Popilius,cum eum ftantem inuetsfif^^.^cHt^^nbsp;OS fenatus confrltum dediffet, quo iube!^^^‘‘i„^(/i'nbsp;populi Romani recedere, erfuoimperionbsp;tus, cr die ad amicorurn reffonfionetnnbsp;liffetjOrbemdiciturfrciffcinorenisbacuM^^a'f;^!'nbsp;bat in manu,es circumfcripfiJfer^cm,at^'^il^(Snbsp;natus zs populus Romanus pracipHmt,gt;^‘ip(rtifnbsp;refrondeM,quidconfilijgcrax.Quibusii^^'^L/nbsp;ritus aittSi hoc placet fenatui es populonbsp;cedendum eft, at^ itaftatim mouitnbsp;fus autem dicitur effe,twn quodinterieril,Pnbsp;rogantiicperdideritaufum. .

Jo Etucniêtfuper eum tricres Romani,amp;percutietur,amp;reucrrr^gt;]'nbsp;dignabitur contra teftamenfUfl'*^/fJ»quot;nbsp;rij, Sifacictîreuerteturœ, 3icoggt;^j^£j»'nbsp;uerfum cos qui dereliqueruninbsp;turn fanduarq.

Ibec plenius in Machabieorumgeftis poflquam cum de Aegypto pepuleruntnbsp;gnans, ueneritierufalcm contra teflamen^^^i!^’nbsp;rij, crab his inuitatus fit qui dercliquerat^nbsp;erfeceremonijs nufcucrant ^thnicorunt-^^nbsp;tëpore capta opportunitate Hierofolyi«‘^‘^^nbsp;maximam hominum flragem,fcilicetofllt;’ÿ'*^^^^^^j^nbsp;captis,crucnundatisnon pauciorügt;usdug^^gt;^t,^nbsp;plum, mdle es oóhginta talenta è temp^^nbsp;deinde Antiochiam redi/t.Spoliauit uuttl“^^^^nbsp;omnibus ornamentis,lucernaaurca,arca‘‘i^^l,i/i^nbsp;faerario,es cortinis. Etboeeft quoddied


-ocr page 485-

D AKI ELIS

Piffli- °''”**^ wjpijïjCoHoMto Io«c Olympia in tent '“»«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ittMtolttrkcr iugc prohibuit facrifbt

^ßer^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»0«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;udteis tanta ma

* Et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(»‘‘fdicendaf fed nondum malomfiniSi

^Ha « eo ftabun r, ólt; polluent fan aufcrcnt iuge(panbsp;Ibla^^’^ ‘^’bi’ntabominationcm in de»

•1«»)) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui ab Antlocho mißt funt pofi bien

expoliauerat, ut tributa exige» lt;^ultum dei, cr in templo lc«nbsp;urn, cr Antiochi /latuM poiie»nbsp;‘‘^o'uinationcm defilationif uacat^nbsp;efi holoeauflum f2r iugc facrificiumnbsp;cuftodibMinarce lerufilem amp;nbsp;jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuUorefper»

teftamentfi fimulabunrfrau ®bti„ L ¦ P°Pwlus auté feiens dcum fuumnbsp;ÎÎ

•” 8’’dio óc in flamma amp; in capti-multorum* legimut, quod quidam fimula» inbsp;^‘^mn c«/lod«, er pofiea cumgentibmnbsp;i^i^ermt, ghj permanferint in reltgionctnbsp;pußifinttMdchabteonbsp;qiiip).J’‘f'''*'^,ertriuinphieorumteflimoniofunt,nbsp;tahi deiflammot Crgladios, feruitutênbsp;zJ'^’^^f'^'^'^idtima^fuflitiuerunt.

*'liQß ‘^’^o^ucrintjublcuabunturau-îy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;applicabütur eis plurimi

ruentut conflentur in eist iS’tt, Phe^?“*SfdeaIbenturufqueadt^U8nbsp;^’quot;'5';,’*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adhuc((lt;h'U(i)tcmpus eriu

'^‘^^^‘^tbiamfignificariarbitra» *’'lUuitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^odin, qui aduerfui duees Antiochi fe«

^lt;'liter Wcrfalutem fuipopulicru» promouere conatuf eß.Parnbsp;quiaoccifuteß in prelionbsp;filiui eius pugnans pro pie«nbsp;Kachabttiaduerfa^nbsp;corrueriit. Lege Kachabteorumnbsp;***nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt, ut proben-'

t'f’MiVy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro gloria

'*fq^ tempm prafinitu,quia Quomodo hac adnbsp;mteHigit^uinbsp;fit non ignorât.

'*®^«ntatem fuam rcx,amp;: gt;'mdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerfus o.

deum deorum ’ Scdirieetur, doneenbsp;perpetrata lt;iuippe

PROPHETIAi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ijl

Hfc de Antiocho inteUiguntur Epiphane,qui ere= ilui efl contra cultum ueri dei,uenitq; in tantam fuper»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ’

biam, ut in templo Bicrofolymis fimulachrufuwm poni iußcrit.Quodq;fequitur:Et dirigetur,donee complea»nbsp;turira, ^uia in ipfo erit confummatio: fic inteüiguntfnbsp;tandiu euntfic pojfe malignari er impia agere, pieta»nbsp;teni omnem ac uirtutem calcare,donecimpleat menfu»nbsp;ramfuorum criminum, er irafcatur in etim dominus,wnbsp;beatqi ewm interfici.siquidë Polibiut et Diodorus, quinbsp;bibliothecarum feribunthiftorioi, narraM eumnonfo»nbsp;lumcontradeumßciffe iudaa,fedauaritilt;efacibu{ac»nbsp;cenfunt, etiam templum Diana in Elimaide, quod eratnbsp;ditißimum,ß)oliarc conatit, opprejfumq;àcuflodibufnbsp;tcmpli er uicinii circum gentibM,quibufdam^ phantanbsp;fijs atc^j terroribus uerfum in amentiä, tandë morbo hörnbsp;ribili interijffe. Et hoc ei accidiffe comemorant hi gen»nbsp;tiles feriptores, quia templum Diana uiolarc uoluerit^nbsp;Elos autem dicimus etiam fi acciderit ei, ideo accidiffe^nbsp;quia infandos dei culiorcs, er 'm de/}gt;cdtim dei lfrael,nbsp;er templum multam excrcuerat crudelitatem, pollucnnbsp;do multipliciter locum fandum er gentemi

57 Etdeum patrum fuorum non (intetliget) reputabinSC eritin cocupifeenttis foeminanbsp;rum,necquenquam deoru curabittquianbsp;aduerfum uniuerfaconfurget«

Super dcumpatrum fuorumnon 'mtcUiget, erc-td efif EiitUum deum uerebitur Antiochus: etiam quosmanbsp;lores fui coluerant,hosipfe blajfhemat, facrilega^ pernbsp;ßdiaabijeit omnemdei timorcm,fcucluti deum coli ernbsp;habericupiens. Dicitur quocj^ ßiße Antiochus luxurianbsp;fißimus,m tantumq; dedecus per flupra er corrupteLtSnbsp;ucni/fe regia dignitatis, ut mimis quoq; er fcortis pu»nbsp;l^ce ittngereturfeflibidinem fuam populo prafentdnbsp;complerct^

Jo Deum autem Maozim in loco fuouene rabiturtöcdeum quem ignoraucruntpa*nbsp;treseius coktauro,8i argcto,öi lapide prenbsp;tiofo, rebusqß pretiofis,

59 Et faciet ut muniat Maozim camp; deo aliegt; no quem cognouit,amp; multiplicabit glogt;nbsp;riam: S(. dabit eis poteftatem in multis amp;(.nbsp;terram diuidet non gratuito»

Satisutuidetur confequenter CT non ridicule mihi hoc Porphyrius expofuiffe uidetur de tttodin patriatxpoßd»nbsp;t!iachabaorum,unde ßdt Utattathiasc^ filijeius,nbsp;quem locum'm dejfedum religionis uera, er piorumnbsp;ludxorum duces Antiochi louis pofuerunt flatuam, lu»nbsp;daosq; compulerunt ut ei uidimas immolarent, id eft,nbsp;deo Moiiw»Non cnim rarum eft, imo reguläre, d pro snbsp;poni Syri5,utftlofinetElodm idem locus didpotuerit,nbsp;crfimilesur.piorum procacitates noflris quoq; temponbsp;ribus non UHi) loco cogitouerimusfjdas,reftttutis ido»nbsp;lis, propter qua eliminanda fandiuiriuitamtradide»nbsp;rant.^ Paßtm etiam legimus Antioehuiudaos er Samo»nbsp;ritas adfuoru quos pro liWte dto clcgit et habuit deorunbsp;culturäcopulijjemfusinit deidc/fedu. tîae aut omnianbsp;faciet, ut muniat: uel, fuper hac omnia munict arceni

W 4

-ocr page 486-

'•»It

DANIEHS

InrÄpleMjCr in caterii urbibus ponet pritpdiä, ut lU^ dcos aftringat, cogat adorare deumalienum, baudnbsp;dubium gum louetti ftgnißcet. Quem cumiUis oftende’*nbsp;rit, er adorandum iüts ejje pcrfuafcriti tune dabit decenbsp;ptii honorem crgloriamplurimü, erftteieteosimpronbsp;tof defiilores cateris qui in ludaafkerM dominari, etnbsp;pro prxfaricatione huiufmodi remuneranda poffeßio^nbsp;nes diuidct,cr bonu tnulta diftribuet. QuoModo id adnbsp;Antiebrifiutn pertinent, non efl ut noftri fteculi p ijs Cf“nbsp;impi/s declnremuSymnnipjlior efl Antiebriftianorü int*nbsp;pin crudelitM^qunm utmtütii debeat explicari.

4° Et in tempore præfinito præliabitur ad^ tierfus eû rex auftri:amp; quafi tempeftas uc-niet cotrailium rexaquilonis in curribusnbsp;amp; in equitibus amp; in claffe magna: amp; ingrenbsp;dietur terras,amp; conterct 8C pertranfiet.

4gt; Etintroibitin terram gloriofam,8fmul tæcorruêuhæ autem folæ faluabuntur denbsp;manu eius, Edo, ôc Moab, amp; prindpiumnbsp;filiorum Ammon*

VTjdfcimo nnniregntfitirurfus cotrnfororisfilitvin Ptolemteum Philomctoremdimicauit.Quiaudiensue^nbsp;txre Antiocbum,congregauit multa populorum millingnbsp;Sed Antiochut tjuafi tempefletf udlida in curribufnbsp;nbsp;nbsp;e*

quitibui, cr m duße magna tnÿrelJus eß terras pluri* mat, er tranfeundo uniuerfa uaßauit,uemtqi in terramnbsp;mclytam,id eß ludeeam,arcemc^ muniuit de ruinis mu*nbsp;torum ciuitatii, erfic perrexitad Aegyptum,tAultosnbsp;autem corruiße intelligi poteß de ludteit ßandalum pafnbsp;fis in fide, adinßantiam Antiocbi,cradiUicoplacen*nbsp;dum,alioquimfidejragiles, ueldecade qult;e contigitfinbsp;dcliwm in terra tfrael, ubi qui in detim ex ludais impijnbsp;Xntichn^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mcufitbant régi paternarum legum pios zelato*

res, qua occafione multi pioriim aßfhäi funt er occi* fi, conßientia (T eorporibut concidentes, qualts er innbsp;Antichrifli perfecutione tyrantsfitturafemper pranunnbsp;data eßamaioribut noßris, er nunc oculatafide con*nbsp;fiiicitur. Denicjj Antiochut fißinans cotraPtolcmeeumnbsp;regem Außri, idumeos, Koabitat er Ammonitas, quinbsp;ex latere ludaie crant, no tetigit,ne occupatut alio pr^nbsp;lio Ptolemaum redderet firtiorem, Quomodo autemnbsp;Antichrißttt, qui er tAahumetarum fadio, monachisnbsp;fandis in Ulis tribus regionibut pepercerit,diuus Hieronbsp;nymus uidere non potuit,teßantur autem tempora fite*nbsp;cedentiaiamdudum,

41 nbsp;Etmittet manum fuam in terras: ôC ter

ra Aegypti non efFugiet,

Etdominabiturthefaurorumauri,amp;ar

Ecti, Sein Omnibus pretiofis Aegyptiiper ibyam quoq5,8e Aethiopiam tranfibir.nbsp;Hacquoq^de Antiocho intelligimus, Cumenminnbsp;eodem fi^^ climate fint Aegyptut,Aethiopia er Libya,nbsp;licet Aethiopiam non tcnuerit,captis tarnen Aegyptijsnbsp;etiamiß‘C prouincilt;e conturbatlt;e funt. Vndenondicitnbsp;quod ceperit eas, fed per Libyat Aethiopiasq; tranfie*nbsp;rit. Vbi ewm aurum odorabat c6 bellum ducebat, quianbsp;uuarißimus erat, hitic eß quod ad opulentos Aegyptios.

prophetia. crAetbiopat uadit,qui illius potentianequaqv^

44 Etfamaturbabiteumabonentea quilone:et ueniet in ira magna utcontnbsp;Äinterfidatplurimos»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,,

4V Etfigettabernaculüfuum ApadJ®^ ter mai ia,fuper montem inclytum oi 'nbsp;(Sum: Se ueniet ufqjadfummitatf*”^’“ ’nbsp;SCncmoauxiliabiturei*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

Antiochus pungnans contra Aegyptios,cP iens reliquat didatgentes,audietfibi abnbsp;rienteprteliaconcitari,unde er regredienscr.,^nbsp;diosrefißentes,er omnem 'm littore Pbanicilt;‘‘^l ,nbsp;prou'mciam. Confiß'im quoq; perget ad Artaxu«»nbsp;Armenilt;e,qui de orientis partibut mouebitutiCnbsp;fidis plurimis de dus exercitu, ponet tabnf^nbsp;cultationtsfute, id eß, requietionis uel patatijßnbsp;fecurus deuidoria 'mter media maria,fVnbsp;clytumer elegantißimum, PortaßisgloriOr'’^'^^^^nbsp;didpoterit 'mtcr maria, 'm Elimaidaprouin^'^^nbsp;ultima Perfarumadorientem regio.VbiU»^^)^^nbsp;re,utdidum eß, Dianæ templum,nbsp;riapretiofa habcrct,fiigatus à Barbarisnbsp;Tabes oppido Perfidis, Qui uero de

. ponuM 'm monte Oliueto oeddendo Mediterraneuer Sodomiticum uelnbsp;quomodo reltqua concordent. Nccneceß(^rnbsp;ChrißiuelAntichrißiexomnibttsubiq;nbsp;Satis enm Chrißus,apoßoli er Apocatypß .^Mnbsp;dicantAtttichrißiflagitia er perfecutioquot;^^,'' Jniiti,nbsp;de Antiocho explanata non obfuntnbsp;fed atteßantur prophctilt;e pradidionisnbsp;tricatis expofitionibus, non coguntnbsp;re er affeuerarc,qu£ iam docentur innbsp;fe compléta.

CAP VT Xrb p; N temporeautem f ysj^***nbsp;Michael princeps

B ftatfuperfilijspopu^ Jalfpa niet tempus anguft**

I-

fuit ab eo ex quo genres eflfc ad tempus illud.Et in tempo*^^nbsp;turpopulus tuus ,omnis quUi’*’nbsp;rit feriptus in libro*

quot;Viderit hoc loco diuus Uieronymiis fithac parte Porphyrium calumntandc'^^^^^^dnr^nbsp;habeoferiptori Hieronymo,quod tamdi^S^nbsp;tauit Porphyrq cxpofitionem,qu^fab’‘’'^^^^^i,iiiorquot;^‘nbsp;cio,exiguitati rationis er iudicij meinbsp;detur,habercq} confequentiainaptiorctXrnbsp;noncogamur ex hoc loco aßruerefoln»‘J^^^(iiii‘iigt;'^nbsp;diem, cum umuerfali ludicio fatis clareCnbsp;firma alijs in feripturis diuinis comprO‘’‘‘^ii^^^ii!ilt;rnbsp;is ait tempore, nonpoß multa annorumnbsp;chus uadens in Perfidem,Lyfia,quiAti°^^^fßiSnbsp;weite praerat, reliquit exercitum

-ocr page 487-

DANIELIJ

O' ohï'*^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uehementer ufç[; tunc ^dUdtot

P'*ß'i‘»'^t, urbcniq; coru Icru ßorijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hi-

itiii, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HfferfiC, quod tails (ùerit tribulatio qualis

amp;fiu ****”’ aduenerit quale non fiiit ex quo tt^^^^^l^^^^^P^iftuft^adilludtempus^Deflituti cnimnbsp;''‘‘^«t?.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prohetarumfolatio, ergens totain

feditionibus agitabatur mi Mrbnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lt;iowino deofuo propter peccata fua tune

lgt;tot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dereliâifUt teftantur libri Macha-

?Mo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P''''^'^^pf lt;tngelus Michael ßdelis propu»

er afliti/fc mirabilis *’te c n potentißimo auxtlio diuino infßenbsp;c|,inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ui0loria,c^ßs Antia»

lUo.Lj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Antiocho Epiphane wi Perfide mor

omnesquiferiptierant O5ii5'‘’’’“'fj^'ÎHi{fgêdci ßrtißime deßnderunt^nbsp;^^fl^tifunt ipforumnominaferiptanbsp;gentf^quot;“’quot;!“' periclitantemdepietatefidei eleäamnbsp;dtfinfarunt,er lt;}bsnbsp;^‘»ii}|,,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^‘^xiliaitte deo per a gelos fanAos ui

^^i/iiff'^^^°’'^‘‘gt;^»i‘leletifunt delibro,cr Antio»

3, £j‘quot;“Plt;n'titt»!.

A“* dormiunt in terrae in uitam æternam,nbsp;^eantf^^’^obrium ad contcroptum ut ui-

Mattathiaamp;' luda conßgerant et latitabant injßenbsp;‘’(’•’OficSP^^‘n‘um, quafi 'm terra puluere menbsp;er Operti erant malorum ponnbsp;miferiarum reconditi, ad innbsp;»^'”quot;'’0^quot;*''^°”^quot;^^*’^”'’quot;'® furrexerunt,ernbsp;^oput: obferuatores quidem et zcnbsp;''^ßtgcntes,ergloriam ac uitamnbsp;^^gt;ilt;if^^^ttmorituram:prieuaricatores autê pasnbsp;etimpij'm ops

iuftitiam perpétuasnbsp;L

% nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propugnatores^pietatis, qui

er alios erudierunt confir» t^ultura, ßlgebunt quaßnbsp;4'''iiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exhortatifuntadcus

“d'utflar aflrorum/ßlende» feiç.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnimfufficit ßcire pie

^^f^i^^”!’*^^^^‘(l‘O!doceas,etuitlt;epcriculo,ubi hnbsp;nbsp;nbsp;’utf J, “ P°ft‘lt;^t, oftendas ac comprobes^

‘°''*’”Tbfodotio uulgataaditioficex hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßlgebunt quafijplendorfirma»

b'' 'I‘lt;0(i r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m aternum et ui

efiègeneraléde omni» fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘l'^'^oribus ueritatis. At

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refurredione hoe loco ajjcs

‘‘‘i magis uidedff. probabilis, libenter eedOt

PROPHETIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.3

Qzjod (fttkw fcripfimus ex Uieronymo, arbitramurtiam eidem no male placuiffe,morem autemgeßific cis,nbsp;quibus nonßit hac au fus perfuadere pertinatius.Abuitnbsp;det hic er m ali/s fine praiuditiofidei er ueritatis cla»nbsp;raquifq;fuofenfu,

4 Tu autem Daniel daudcfcrmones.SCfi-’ gnalibrumufq;ad tempus finis: pluriminbsp;pertranfibunt, ólt; multiplex erit fcientia*

Angelus qui mandata domini Danieli multiplicë re uelaucrat ueritatem, ipfam occulta effie fignificans qu4nbsp;elocutus efi,prieccpit ut inuoluat fermones, er fignet linbsp;briim ut legant plKrimt,et qult;erant hifioria ueritatem,nbsp;er propter obfcuritatis magnitudinem diuerfa opïnen»nbsp;tur, Qjiod autem ait: Pertranfibunt, id efi, percurrentnbsp;plurimi,multorum fignat ledionem. Sokmiw enim dicenbsp;re,Percurri librum, Pertranfiuihiftoriam, Vult igitur Likaapwnbsp;Chrifto ueniente aperiendum librum, er ubi à deoßes ««n^**’*nbsp;rmt dodi, à multis iMtfIligfndHgt;n.Neqj enim ulli facrosnbsp;iibros aperire CT 'mtelligere cenfebutur,etiam fi omnianbsp;filiciter explanent, nifi timoré domini praditißerint,nbsp;quo qui carent,confequenter etiam fide er 'mteüedunbsp;feripturarum carent,

5 Et uidi ego Daniel,amp; ecce quafi duo alii fiabant.-unushinc fuperripam fluminisgt;nbsp;amp; alius indeex(lt;ikerlt;i)ripa fluminis.

Et dixit uiro qui erat indutus lineis, qui (flabat)fuper aquas fluminis.Vfq^quo finisnbsp;mirabiliumç’

V idit Daniel duos angelos fiantes ex utraq; parte fu» per ripamfluminis,qui cum hic ponatur abfq; nomine,nbsp;fccundum praterita uifionem putatur ejfe Tigris: ernbsp;tarnen non interrogat cos qui flabantfupcr utranque rinbsp;pam, fed patienter expedat quid ultra reuelare digne»nbsp;tur doiiiinus.Ojfertur igitur ei alia uifio,qua ofienditurnbsp;ei,alio 'mterrogate,quid ipfe rogarecupiat. Vnusenimnbsp;duorum flantium fuper ripas 'mterrogat tertium,appa»nbsp;r entern defuper aquas fluminis,qui Chriflus domtnus innbsp;telligi poteft,mdutumlineis,erficipfumqult;crendoalnbsp;loquitur,Vfqucquo finis iftorum mirabilium!' Quo ternnbsp;pore comptenda funt mirabilia ifta qua in prafenti iamnbsp;defcriptauifione dicunturf Qnoufq; pro uniusdeifo»nbsp;liuserueri culttier religione fideles er elcdi tantôtnbsp;perfirre calamitatcscogeturf Quoufqs ludaospios totnbsp;mala manentt ut pro idol« fuis impij torn crudelia molinbsp;antur incredentes uero deo,ut iam audiuimus ab Antionbsp;cho impijßinu) dira multa illos pajfuros.

7 Etaudiuiuirum qui indutus erat lineis» qui(/Î46d:)fupcr aquas fluminis, cûeleuaf-fetdexteram 8C finiftram fuam in coelu, 8Cnbsp;iurafletper uiuentein æternû: quia in ternnbsp;pus,tempora, amp;dimidiu(tcmporw).Et cumnbsp;coplctafuerit difperfio manus populifannbsp;dijComplebuntur uniuerfa hæc.

Pro confolatione Daniells er fidelium omnium, uif iUe indutus lineis, qui flabat fuper aquas fluminis, fuonbsp;eas calcans pede, qui orationes Danielis in con/fiedunbsp;dei obtulcrat,quando ei uiginti er uno diebus Perft»

-ocr page 488-

rum angelns reß/kbdt^reßjonfuruf ueyitdtem,ekudt dd affcrtionan maximam, non tantum uram,fed ambas innbsp;calum mdntos,fiofl dextram etiamfîniflrâ,cr ittrat pernbsp;uiui ntomin leternum, quodtanta pcrfccutio fideliumnbsp;ttnins dcî cultoru, t:s‘ fêtante regiium itt muiido cti/mi=nbsp;dolorùm cultura poji bac non diu durabit:ßcut cr ff »»nbsp;pli prophanatio per Antioebum, çr cuUtu diuini rf deonbsp;i)tßituti,cer(mo/iM,ac louis idolum flans 'm tetnplo nonnbsp;diu flrtit, fld pofl trej attnos flatim eliminata à tëplo eftnbsp;tota ifla abommatio^o“ purgatum cfl,'mflauratum, crnbsp;recoMcilwlwwi domiBo. Ncc longo pofl tempore durât»nbsp;Heiolattia °gt;'be idololatria,fed per Cbrifltim Gquot; apoflolosnbsp;eiunuiata. p^ßnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kmpMî MJ totumfit ceffatura, ut non

tanta cogatur pq homines perfirre aduerflt propter dei atnorem et cultttm ut antea. Interim autem populus fan^nbsp;(lus diflèmmabitur 'm orbem terrât tim, Gquot; unius dei conbsp;gnitio magnam regnorum omnium partem occupabit,nbsp;domino perfleiente fuummyflrrium 'mcarnandifiliimtnbsp;fuum,G EuangeliumgratiteG'gloria deiebucc'mantenbsp;omnemterram:tunc en'im cadet omnisfuperflitiofanbsp;crileganefandicultus idoloitim, tunc 'm Chriftifliiritunbsp;refrigeriwm fentient g obtinebunt cleili.

g Et ego audiui, amp; non intellexi« Et dixi. Domine mi,quid crit poft hæc^

Non clarius bac Daniel mtelligebat quàmapofloli, cum regnum fuum illis pradiccbat, arbitrati tempora^^nbsp;lem iUis promitti fllicitatem, G regni potentißimi G“nbsp;facularis pompam. ideo propheta quarit, quid pofl bacnbsp;tandem fùturum flt, g qmm bac omnia finem olim hanbsp;bitura. Nibil enim ardentius defîderant omnesfanfh,nbsp;RtgnS dei. quàmregnum dei aduenire,fan{hficari digne mmen deinbsp;altiflimi, ut iuxta uoluntatem domini uiuatur 'm hocnbsp;mundo, id quod ad Meflia tempus omnes propbeta Gnbsp;fanëh futurum flierabant^

- nbsp;nbsp;Etait, Vade Daniel: quia daufifunt,

' gnaticp fermones ufq; ad tempus ftnis* lubet uir 'mdutus l’meis 'm typo Saluatoris, idem quodnbsp;G Chriflus tefliondebat apofloli5,Danielem quiefcercnbsp;ab huiufmodi quajbonibusiquafi dicat, quot;Vade Daniel adnbsp;QuKiiiôet ***“ traâzndaquietus.Non eflenim tuum nofeenbsp;de maxiœi» tempora uel nu menta, qua pater po fuit 'mfua potefla=inbsp;teiquandoquidem neefilius bominis iUafie ncuit, ut 0«nbsp;mnibus uelit nofeenda edicerc. Non enim prodefl pro^nbsp;mouendadei gloria omnia qua uenturafuntpranofeinbsp;etiam à pi/s,multo minus ab impqs. Dcbent enim occulnbsp;ta G obfignata effe m: fttria aduentus Chrifli g uni=!nbsp;uerfalis falutis,tamprimi qudm fecundi,fatis tibi deprinbsp;mo reuclatu efl, Gfttis teék. bîon poterat bac cmnianbsp;clare 'mtelligi, donee fideles perfiëla efle conjficxerut.

lo Eligentur Sc dealbabuntur, amp; quafi u gnis probabuntur multi :amp; impie agentnbsp;impii,neqj intelligent omnes irnpij,portonbsp;doâi intelligent»

Sufficit 'mter'mi tefeire g pios omnes, oportere m hoc mundo, g quoad domino placuerit G quantum,nbsp;toftotumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fideles,fanilos G eledos purificari, Gpurga*

' riuclutaurum 'm fiirnacemultis trdiulationibus, quat

G apcflolis Chriflus crebropromittendoprt per fliiritus fandlgratia G fldenbsp;élorum ad uita 'mnocentiam dealbari,ac aj.uui 'nbsp;(tone probari, ut G Paulo G iUifimibbiunbsp;autem fit non omnibus ex aquo,fed multbnbsp;modts, quibus omnia qua mhoc mundo aduerjnbsp;runt cooperantur 'm bonum, qui noueruiUnbsp;ris G aduerfisfemper dom'mum amare etconbsp;d iuflitiafidei in de um non abflrahit, n^onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi^

dius G catera.lmpif autem G deimt contemnentes ,fine timoré, lege, charitiU^»nbsp;uentes pro carnis libidine g athei, binbsp;qüe agent, 'm omnibus fuis operibus adnbsp;b««f, er de malo femper proficient innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ed

dem iufio iudicio dei,G fuaptemalitiatlatgt;^^^ iufle damnari cum diabolo g angelis iHii^nbsp;fupplicium.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfisg«

Et à tempore cum ablatuo» (facrificitvm) ÔC pofita fueritaboW’*”nbsp;folantis) in defolationcm:dicsini‘*^’nbsp;tinonaginta»

in fuperioribus audifli aliquando firendum,G mtrafeptuagefimamhebdoi’^nbsp;flum dominum occidendum, Gfiut”^nbsp;folumfacerdotiUmuetus,fed etiamnbsp;abominabilia fùtura ob mortem Chrtfiigt;^nbsp;efl Gfandorum de ifraele iuflitia, Gnbsp;raelereligio, ut a morte Chrifti tiuHaintetUpnbsp;ta deofint fùtura facrificia, propternbsp;daicam Chriflum crucifigentium,GP’'‘’f^.fi)p'nbsp;tiam G mnocentiam Chrifti domininbsp;tefidelium elcdorum. Poft tBud enimnbsp;facrificium,abominatio uera domine d(0^‘^nbsp;G fie prophanabitur, utcontinuoobe‘f‘^‘^'nbsp;illic peragendos, magis ac magis protwuealnbsp;piorum,et loei fata horribtlia,donecnbsp;tempus totiui impiagentis Gabottunabib^^^^^^^nbsp;folatio complcatur. Diej er.im miHedueeu^inbsp;magnus quidcm numerus ,fed breuetempfUl^^^^lnbsp;dimidiahebdomadisannoium,quianenjei'3nbsp;Icrwplfw er plebs ludaicapoftfacrifieiu^^'^^jnd'quot;nbsp;ce durauit. Infra quod tempus etiam abomm^nbsp;plo uifa efl,de qua Chriflus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^(4!

Beatus qui expedat dies mille trccentos ttigintaquifl^'^iojiif^nbsp;Poteflquidem tempus dierttm miÜe

Il

gmtaqu'mq;fignificare multa,tuttus tumdimittimus, g prophetanbsp;hisrebusagnofcamus.ScMire^flff’eiat»^.^^''nbsp;rantia g longanimitatisfliidium in teiU“nbsp;'mgyucr'tnt, etiam ft longtftimum flatiumnbsp;addatur, ita ut apparere lamfeptititusnbsp;deatur, à uirtutc tarnen non excidattttu •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^f,rf

beatitudo promittitur,id efl,omnia bona Wfil’ Tu autem (Dcniel) uadc adnbsp;tumjamp;requicfces,amp;ftabisinlortnbsp;ftnem dierum»

-ocr page 489-

«Uli ° ’

P^-feuerantiic es- Ion ditos ejfe dcbegt;-e,ut operit diuisnbsp;^P^ßfnt icquanimiter, er in bono operenbsp;perpetuum fabbathum confeien*nbsp;^^ii,!^^'‘.^'^’1‘*'^^^i^domino,cuius prouidentiagu*nbsp;’quot;’’’îinçfer gloriam dci,femper^ ¦nbsp;j ’’quot;l oliquando ßaturos in fua forte ad tribu*nbsp;gt;*da fua rationë in die iudicij rednbsp;'%nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iud^or urn putauerunt anno à deßru*

'Pitum z}f S‘ certißimamexhacpro

‘’«ld

calculationibus errajfè '’‘'’«do zr in tlla,proptcr quod toties cal*nbsp;'Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßriendum dccreuerunt, fi

’«de!!'/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cr futur £ redemptionis fuppu

*' nbsp;nbsp;«HlJi’ '’’‘^^’'^f^’^P‘rßturum credcntes quod an*

’^*'’^quot;«1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominus ßturum olim promife*

e9iiii.l^’’^dixerat,erßdeles iam à mille quin ^^’^’»fentiunt er funt experti,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FINIS.

p nbsp;nbsp;‘^versvvmnbsp;cccLvir.

^j^MEnTARIA in

Prophet AM, ctyi in« ’^nodecim primus habetun

VT PRIHVH.

ERB VM dni qd fagt;nbsp;du cft adnbsp;Ofec fill--um Beerinbsp;in diebusnbsp;Oziæjloanbsp;tham, A-chaz, Ezenbsp;chiæ regunbsp;luda amp;innbsp;diebus le*



’’'g*®

«ir’'’'’®Pfcet ^retitulii habet prafixuOfee dcinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cople{iitur,reuelatione et

temporibus er caußs. C^uas ^beÜu unum, dignoßbi no*nbsp;ois gt; Cr r'^'^rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indubia ucri*

”0« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habeantur di£kt, ueluti diuina

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^^i^

’«•'¦Sfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jpiritu loquens mentiri potue

lud£os prophet£ ni* natus,quanquädetribulfa*nbsp;‘^^‘’h'igr^^fdam,alijs dicentibus de tribuRuben^nbsp;non adnotatur: tarnen qua hoe (i

HOSE AH. 154 6ro coiifcripta ftutt diuinatn habeiit authoritatem. Nozgt;nbsp;fitit filiut ^,ut quidam uoluerut,regii lfrael,fedBeerünbsp;Et temporibul ifaia, Amoz, cr Michcte prophetauit.'linbsp;cet ante ifaiäcoeperit aliquandiu,fitb regibuf {uda,Ojl4nbsp;lotham, fatts boiiK er pijs, fub AchiU quoq^ fcele^nbsp;flißimo omnium, crEzcchiapijßimo. Porro in régnanbsp;ifraël tunc regnabat Hieroboamfiliia lOiis pronepos Ic*nbsp;fcw. Paëln autem dicitur ab Hebrneii hlt;ec prima prophe»!nbsp;tia quadraginta annif ante captiuitatem Samarite, et denbsp;cem tribuum circaß/iem uit£ leroboam.

Principium loquendi dominiinOfee, amp; dixit dominus ad Ofee, Vade, fume tibinbsp;uxorem fornicationum, Sifilios fornica^nbsp;tionum : quiafornicans fornicabiiur ter.»nbsp;ra à domino.

Hxc qult;e flatim fequitur prophetia,primaear!tfi(it, quM poßta ilÎ! dominus pradicandos injjiirauit, er ue»nbsp;lutiprimititeuerbidei, quodloquutuseß dominus pernbsp;huneprophetam, cum ante eum multi prophetic/ue^nbsp;rint in luda etlfrael,pcr quos multa locutusefl ad fuutanbsp;populu dominus dc mane confurgens,er nunquam de^nbsp;ßituesfanilisprophetis, ne ejßent excufabiles. Priecipitnbsp;autem Dominus ofee prophetic ut uxorem fumât fibinbsp;earn, quam fôrnicariamßsiffe conflaret omnibus: in quanbsp;peccarc non potuit,domini uoluntati er mandata obe^nbsp;diens. Et ut ßrtaßis ßrnicariam redemiffe à diffamia honbsp;norificum non habeatur apudhomines,potcfi tarne nonnbsp;folum liciteßeri,fed er laudabiliter apud deum.'Vt nonnbsp;ßt neceffarius tantus labor nojlrorum doëhrum, ac c= pophewnbsp;tiam ludicorum excufandi prophetam,qui uißonem tan quot;oquot; oatäinbsp;tumfuiffe dicunt:quanqudm non negem uißonem er 0= ’f“'nbsp;ßentum fùiffe potuijfe, ut nudtis alijs prophetis. Para*nbsp;bola enim cjfe debebat clemetiic diuinte, quic non abhornbsp;ruit eligereßbißonfam fynagogam ludaicam, à qua tlt;tnbsp;men fitflulit filios non bonos er filias. Dicuntur autemnbsp;ßrnicationumßlij, non quod extra matrimoniumnbsp;fint,id enim non quadraret myßerio, nec prophetä des **nbsp;cuiffet:fed quia infamiam matris euadere non potuerutfnbsp;cuius etiam improbitatemgenio fuo teßati funt,non feanbsp;ilando patris probitatcm,fedincontinentiam matris^nbsp;Dum interimßrnicaria quteß(erat,pudicitiam afßme»nbsp;re potuerit ,quam antea non habuerat ; pricfertim cumnbsp;beatus ofee non Itbidmis gratia, fed uoluntate det consnbsp;iuniluseißerit, utquodiniflo carnaliterlegimus,ianbsp;deofaäumJßiritualiter probaremus: quod er in Eze»nbsp;chiele uidimus. Scortatum autem er apoflatam efßeinbsp;domino non folum populum regni lfraëlitici er reget^nbsp;fed etiam ludam, probationenon indigetttempore enimnbsp;quo h£c dicebantur,uterqi à domino rcce/ferat.

5 Etablit amp; accepit Gomer filiamDebe.-laimtSCconcepitjSCpepcritei fiiium.

Vxor uocata eß Gomer, quod confummationemßs gnificat, er quaß permolitum fcortum ofltnditßnien*nbsp;dum ßatim regnum lfraëlis,ernon ufq^adco diu poßeitnbsp;iudam quoque, qui ßlilt;e ambte funt uoluptatum,fimilctnbsp;maßis pinguium caricarum compaëlarum. Nutu ergonbsp;dornini ßatim uxor prophetffilimtienerat, in t)iptmi


-ocr page 490-

OSEE

fynagoge präMTum filiarum matris,Oola er OoUba^ ma,tie qutbusEzechiele.

y| . Etdixitdominusadeum,Vocanomcn eius Iczrahchquoniam adhuc modicumnbsp;amp; uifnabo fanguinem Iczrahcl fuper do-mum lehu, quiefccrcfaciam regnumnbsp;domus IfraeU

(«fr»a fiii» ' lefrael duplici ratioiie iÜam uocari filiam pritcipit. giciiurpro/ primo quia iniquo animonbsp;nbsp;nbsp;non fyncero zelo,fed re^.

***'*'*’ gimndi libidineincitatuf lehu auus leroboammuaferat crudelitate maxima regnum ifrael, cr d^cretam fibi ànbsp;domino proumdamuimdicandi fanguiné Naboth, pro*nbsp;fecutut efl impio corde, cr pharifaico flgt;iritu,non amo*nbsp;re obfequendi deo,quem poflea nunquauere coluit,feinbsp;in uijs pr/edecefforum fuorum impqs ambulauit,fed pernbsp;crudelitatem uindicandtfibi regnMn,cr oftentandi ze*nbsp;lum dei, que ex corde non habebat, omnes filiosAchabnbsp;occidi iußit, cit ipfenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonfaHus flterit mtdto melior.

Sic equidem doinimus feueriora indicia comendat prte* latis populoru, ut tame nolit ea nifi pio cr fyncero pronbsp;pofito exequitnihil fieri debet ex oio, fuperbia, crudenbsp;litate cr improbo quocunq; af}iihi,fcd quod iuflii,iuflenbsp;utdt exequi, ueriefidei ct charitatis lege teneri, etiänbsp;'m ipfjailu prteliandi, non folum peccata uindicadi ma*nbsp;loru. Licet igitur i( domino lehu iußits effet arripere re=nbsp;gnu,et delere (mprobos,idipfum tarnen jvcit non ex alionbsp;affiäu quàm dominandi,impiut manens, cr domini deinbsp;fui contemptor corde cr failts.1deo nuftc lefrael uoca*nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turfilia prophetic 4 domino, utfignificctur fiitura uindi

£ki peccatoru,non folu occifi Naboth, fed etiam iniquo ammo iBud peccatit uindicantiu, rs“ omniu peccatorie,nbsp;non folum regum ifrael omnium,fed totiuf quoq; regni,nbsp;cuiue metropolis ab antique erat lefrael, cuius criminanbsp;multa,ut idololatria, pauperit oppreflio,ebrietM et quicnbsp;hinc fequuntur,nutic pritfignantur punienda fuper do*nbsp;mumlehu,quiepropediemfiniendaerat,Zachariafilionbsp;leroboam occidendo,et regno fic infirmando,ut regnumnbsp;^iquandiu nimis debile fitturtim fit, (y pofl paucos annbsp;nos mifere delendum. Alia ratio quare lefrael diâtl fite*nbsp;rit prophetic filia,poßea uidebitur.

Eterit in ilia dieconteram arcumifraêi ' in ualle lefrael*

Pofl lefrael uindicatum iudicio domini iuflo, arcuf, firtitudo cr regnum ifraëlfîc fi-angetur erdebilitabi*nbsp;tur fub impifs regibus Manahen,SeBtim,Pakea filio Ronbsp;weliif, zr Hofea filio Ela ,utper Salmanafar regem to*nbsp;turn regnum 'm captiuitatem ducendu fit, deuiih prittsnbsp;exercitu ifraelis per A ffyriorum regcm,in uaBe quic eflnbsp;prope lefrael. De utrifqs lege Uieronymi commentaria.nbsp;Occifo enim Zacharia filio leroboam, ufq^ ad nonu an*nbsp;num Ofee fiUum Ela, fub quo capta: funt ultima: tribus,nbsp;computantur quadragmta cr nouem, flatimey Affyrifnbsp;cepcruiitRuben,Gad,crdimidiam tribum Manaffenbsp;translordanem, federnde ciuitatesmultas Samaria,nbsp;Neptalim quo^,‘td extremum reliquat.

Et CQcepit adhuc, amp; peperit filiam* Et di xitci, Voca nomécius Abfq; mifericordtai

quia non adda ultra mifeter*domui fed obliuione obliuifear corum,nbsp;Prima proles filius lefrael, figti'fi^‘‘^nbsp;ultioniscontra reges ifraelcr regnum.nbsp;nafeitur de ea quafiut flrnicariafili‘t »nbsp;nomen de mandate domini fmpofittu»fi^^^^ '^jiiiri^nbsp;dium totale gentis decemtribuum, quod fl'nbsp;flinum fuum flatum,ordinem,regnum,nbsp;cukununquam effet refiituendu.nbsp;mifericordiamconfecuta:uelutifinbsp;rabilis: quia iBarum tribuu omniumnbsp;minus nufereri:non quod omnes daimi“'“^ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

obliuionemdeiucnturi,quosconflattemp^ buiffe licentiam redeundi de M edia ctnbsp;de i:haldiea,temporisq; fucceffu nudti reunbsp;te ChrifH tempora de omnibus tribubiunbsp;raelitica multi habitauer'mt.

redire noluerint, fuamalitia ordinatifiu’'^ dei propagandam ingentibus,inter^if‘‘[^nbsp;to fideliiis domino fine ceremoniesnbsp;dola colueruitt,cr decalogi pncceptanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

dicrunt,quàmuelantecaptiuitatemfr^’”',. ^yfO bus, uclludieiipfi HierofolymamreU(’‘rl^ifiii,''‘‘^,.nbsp;Dario.Non tarnen unquam prifiinumfl^'^^i^nbsp;etiamnomcnrecuperaturierant,quiafi^nbsp;chielis prophetiam non folum unumnbsp;ex duobus, fed pariter à tribu ludanbsp;ludicipriedicebatur. Non regnum habituénbsp;crfinibile,fed firmtßimu cr l‘iudabilf’'^^‘^fiief^'^nbsp;quam etiam fub Salomone habuiffent,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

lio Dauid: Chriflo domino noftro lud^^ to orbe imperinte,non folum uiuisnbsp;terram, fed etiam mortuis cr 'mmoftabnbsp;bus.Qj^le regnum dei cr Chrifli,nbsp;appretiatur fuper omnia ac fufcipit, o»''quot;^^iiiinbsp;poralium bonorum fefe reddit imdig.’'^’nbsp;plum iam diu pertulit mfiUeißimafi^^*'^-^.nbsp;rachticicgitis reliquiic mifere

  • 7 nbsp;EtdomuiIudamifercbor,o^*\ofC^^nbsp;in domino deo fuo : amp; non

arcu 8c in gladio ÔC in bcllo inequitibus,

Pofl pricdiâaà propheta tionem ct abieibonë, per fùturanbsp;hie ludaict regni fub melioribus regibut ¦fgtico’^^nbsp;minent ë pradicit, poUicëdo donuunbsp;in domino deo fuo fidutiâ habentibus,^nbsp;rum exercitus ad orationes EfaiiC, ct^Znbsp;ad fidë populi tune couerfi ad dominugt;nbsp;angclo una noék, ufq^ ad centu oâoÿgt;‘^nbsp;non in arcu crgladio,crbeBo,crnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff^e

ne,fed angelica fortitudine,zr dititna

ricordia,Ec conccpit,amp;

Et dixit, Voca nomen eiuSj^jjjtU»’ lus meus tquiauos non pop***

ego non cro uefter,

*1«.


-ocr page 491-

OSEE

M Mftiuitute ïegni ljrlt;iëlw,ctt«t iton Uflutî À laâe effet popului (tecem tribuu,non amplim p(trcnnbsp;çj. prophetaruoraculis, et regutn legibitiexconbsp;•lt;'' tttmeotfedfiliquispotiut porcoru inlogm^iMnbsp;''^[°'’‘(Uinprodigofilioin/iliciterferuiés uefccretur,nbsp;äeinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P‘tgt;te intergentes:nata efl etiant alia pro^

itMäa mciditffudiciuq; diuinS ^‘“^'^intotägentereßdualudieorndefeuit ipfontdenbsp;erfequefftiu, reÿionbsp;partitrobufiißintoru crimtniwnnbsp;wifericor^â fufceptatot minbsp;«'fi ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßgt;np^ •

fis fP^pu^i^ meuiyindicäs propter Manaf f’l*“™ P^^cata tune perpeträda, et poßeris quoij;nbsp;»unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w* imrnenfum^futurum ut omni

ßtaUquädo, Non populuf domini:

^®hî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o/kndere,uel etiä haberi

n()iJ^'^'**gt;Rd»Bprrprt«K»»ßtabieäuruseos. Quod propfjeti«»-« er promif.nbsp;öanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paßim ißaelitaru ßlicitate fubre

gt;'f Dautdïî filio certo adßtturäpromittut: more propbetico ad eos,(iui regn«nbsp;et prophetts promifnbsp;ßatnr^^^^^edere recufabttnt. C^uandoquide connbsp;‘otitoquot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apofloloru pr^dicatione, fed et

lisii 'quot;¦'’»‘iifi’er/ione faäaamp;t/fe maximaaceeßione k eKp'f'quot;’“'«

«‘«nM- Merut. et offieiu latiui difffeminandi ea “‘«nertdidn.«^ mduratü tdiwn wterim uebe

lt;lt;f«j fgt;«iilt;eor«,quorM uidetur deuf no ejfe eorü 10 Ä gt;«gt;n deife effe poptdü negare wn ^unt,

’tïha ‘'“»nerus filiorum Ifracbquafi '^^’’isquae fine itienfura eft. Si nonnbsp;«is Etcrit, in loco ubi diccturnbsp;ï'ilh 4nbsp;nbsp;nbsp;Populus meus nos î dicetur cis,

®'umcntis«

fJitifl/“'¦‘’‘^?¦fcoc/oco inanemejfe Hebr^rum di^ fiebr^orum adtribuantfu^nbsp;quot;'lilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ht fli,**’ ’^*** fc^uwmar ,guibuscr dnBe(Sv«dlt;lt;

^o.’’^’f|ir,R'*^’’^2«'«««tuinpoß luperioragratiUi WteKi^ propbette,er exailifnbsp;er breuibtts fententijs am^nbsp;%fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;explicari

‘^^‘^ß’’’pbeitatlt;]ualtfcunq;. Igiturpofiabiegt;! ß^‘ettate quantnbsp;ßuebaturnbsp;gt;* wrw» tfraëbtarum coÜeëho ßlix fub re’^nbsp;ï^’^'Hia dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infinttuf numenu, fyneee

cr fides eorum in dominttw, dowtm dei ^'*'^5 ^‘’^‘*°^gt;amp;‘atiacrbeneficentia ad eleélosfidelesnbsp;!% ’*H!lq fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ipiritu ueritatc digne colcnduf ßt^

cop^^“* ƒ gt;ne»(ione de templo,cr facrificijs,uel ludai-tgt;egt; • Erit enim in reftitutione ifraélitici rcgrti ’Hlt;i)t(j ’ ‘“’’’Maximuf numerus eorum ucrorumeultosnbsp;'**””'*'

oyationefinit,q«odeft ifraèîitamdiet. ‘ 1****» qttiufrtts cor«w Md«ti arena, qua eft inlitc

MOSE AH.

lore marK,ßne menfura numeri ,fte Ut in omnibus fèrè loets. Hl ^«ibt« gentes uiuebant fine timoré dei,dominiinbsp;ignorantes, cr finud in orbcm uniuerfum dijfierß ludainbsp;duodecim tributtm,pariter uerißime difh Non populusnbsp;dni, ibifito tempore, plenitudinisfiilicet, dicetur ^ttodnbsp;ft ntfiUj del uiuentis. Quis cnim negare poteft à Cbr ijSnbsp;temporibus ftc ceddiffe falforu deorutn fuperftitiones^nbsp;Ut ex co tempore per euangelij pradicationem increuenbsp;rit cr obtinuerit eultut non alteriut cuiufquamdei,nifinbsp;folius uniui ueri 0quot; uiuentis dei creatoris erguberna^nbsp;torts caleftlum cr terreftriu omnium r quern cr tdiuntnbsp;gens nuUa bodiefatetur credit, quàm deunt Abra»nbsp;ham,lfaac,iacob,Moßs, Samuelis,liclite er Helifei, o«nbsp;mniumq} ßdeiium, qui pater eß domini noftri leßi Chrinbsp;fti,confubftantialisfilff cius,cr uerbi incarnatit

I i Etcogregabuntur filii Iuda,amp; filii Ifracl pariter,c£pon«fibimetcaputunü,«afcê^nbsp;dent de terratquta magnus dies lezrael.

Obmißtsßiuolts iwdieortwn expoßtionibus,ßmplici terfenfumuerbaprodut huiufmo^. Ad ChrißregntM Chfißire/nbsp;tudacr Ißael congregabumur pariter ,cr agtwfcent *»04°™^*nbsp;regem ßbi promiffüm à feculis:utium,non duo régna c=nbsp;runt,quibus ut alibi dicitur aduena coniungetur.cr exnbsp;peikdio gentium implebitur, utßt usius deus,nbsp;nbsp;nbsp;uttus

rex Dauid Meßias,cui feruiant in libertatc ßiiritus om^ «es gentes, çr afeendent defua terra in orbem uniuersnbsp;fum, qui iHorum pariser erit : fient enim utra^ unum,nbsp;exlfrael crgentibus,uf!ias dei, unaecclefia populorunbsp;colentium dominum. Benedi^o enin feminis Abrahlt;e

DouidfS omnibus gentibus communis crit,ut omnes docibilcs dei fiatft,et fernen dei,quod}efrael dicitur hocnbsp;loco,et demeeps in aliaßgntficdtione:ut fernen dei Cb»nbsp;/liw cohteredes deo patri conftituat er filios regni dei,nbsp;quotquot non ex fanguinibus neq^ ex uoluntateuiri,fednbsp;ex deo nati erunt. Hi Chriflum domimmfilium Dauidnbsp;prapoßtum ßbi regem eligent, adbac praideftinatt ernbsp;eleài,ut eleäi à domino or trafh à pâtre, ftatuantßbinbsp;regem, quem ab atemo deus pater coftituitregem fupernbsp;Sion mont em fanduftium, dans iUi gentes harcditatentnbsp;fuam,cr pojfeßionem eius termines terrie,quem er fisnbsp;cithieredem uniuerßrü,per quem ficit etfecula.Si quisnbsp;uero inteJligatreditum Sudaorum er ifraelis in ludaantnbsp;fubZorobabel,idipfum ceuinperfèéîum bonumaccisnbsp;piatfiguram eße eius,dc quo iam diólum eft,more olio’snbsp;rum quoq^ omnium prophetarum.

CAPVT II.

Icitefratribus uefins,PopuIug mens î 8i. forori ueftrae, Miferi*nbsp;cordiam confecuta.

Cobifrent er bac quoq^ priecedentit

bus. Solet fepelmperatiiiusaccipi pro imperfonali. Vt fithicquoq;fenfus:Venietpropediem têpus etoccafio,nbsp;quando utrifq^ populis conHcrfis ad dominum dicetur,nbsp;quando iubebuntur expofiulare cum uetcre fynagoga,nbsp;tarn conuerfi ex ludaifmo,quam exgentilitate, quarumnbsp;tuna nomen cofccuta eft nouH,ut dicatur, Populus meus,nbsp;qua prius dicebatur No populusialtera dicatur, JAiferinbsp;rrr


-ocr page 492-

OSEE

eordiam confecut4,qult;e dicebtttur anted Kon mîferieor diam confecutd, Ambie en'm in regnu Chrifli,unus po^nbsp;pultM cr unitit regis zr capitii membrafubditig;faéîinbsp;nomina nwtauerunt, légitima^ proies faâifunt,quumnbsp;priai filif dicerentur fôrnicationum, hoc eflformcaritenbsp;ignobilis cr inhonefllt;e matris filij ^fili^,

X ludicate matrem ucftram.iudicate; quo-niam ipfa no uxor mea, 8c ego no uircius» Auferat fornicationcs fuas à facie fua,etnbsp;dulteria fua de medio uberum fuorum.

Expo(hiialt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ut iuftc audeattt poßint^^ ex

tio cumTp poßularecr contendere cum fuamatreSynagogalus ’quot;S°8®-nbsp;nbsp;nbsp;daica, qua: non abfy; caufa dicitur mater omnium fide

liu, cum tarnen ipßa fuerit /ponfo marito et domino deo fuofirèfemper infidelis,nbsp;nbsp;nbsp;raro carens omni idololn-

tria, ut etiam mater eoru Rachel idola Laban furto ab^ fiulijje legatur. Et fubMofe rebellis femper fuiffè nettnbsp;falfo ei improperatur, quanto magis cum mortuus fuif»nbsp;fet: utfapientißimus quo(^ Salomon regm fui temperanbsp;infamauerit hac lue^ O' deinde Roboam, ut de leroboanbsp;tdceatur « Earn ergo matrem fynagogam filia conuerfenbsp;ad dominum iubêtur arguere à dno dicentc per prophenbsp;tam:Contedite cum ueflra matre,quam formcariam fibinbsp;pater uxorem fufeeperat, tmproperateq; ei perfidiamnbsp;fuam,quia ipfa non uxor mea eft,G' ego non fum mari»^nbsp;tus eius,nonmihiferuatfidem, adulterosnonunumfednbsp;multos feHata efi, omnutm gentium deos /furco amorenbsp;adamauit me omiffo,i)nà ajf identem O' iraßentem minbsp;fumeuerita,fedquafideindufiriairritando, eodemtemnbsp;plo idolis futs cr mihi offèrëdo facrificia fua,fub A chat 'nbsp;rege cr alijs multis,donec lupanar fuum fletit,Salcmo=nbsp;nicum templu,quod fanduarium et fandum fandorumnbsp;dominus haberi uoluerat, cr nomtnauerat. Non igiturnbsp;ttxor effe poterit, nift aufirat fcortationum fuaru om^nbsp;nia idola à facie mea,çjquot; adulteria fua cum dodrinis crnbsp;moribusgentilium, qua etiam in fecundo templo ei ad»nbsp;hlt;tferant,de medio uberum fuorum^ Nolo enim zelotynbsp;pus corriualem, ab ali/s pollutam non tango, amoris acnbsp;fynceripedorisconfortemnonfiro.

5 Ne forte expolie earn nudata, amp; ftatuam earn fecundum diem natiuitatis fuæ, et ponbsp;nam earn quafi folitudinem,amp; ftatua earnnbsp;lielut terram inuiä, amp;intcrficiam earn fiti»nbsp;AlioquiftnonfeenKndaucrit,cr emtindauerit,dejfonbsp;Hobo ea omni ueftitu cr ornatu fuo, cr nudaexponamnbsp;omnibus ludificdndd,cr prifcasilliusfornicdtionespronbsp;fiituam ommbus de/fuendof, et adulteria quibus libidi».nbsp;natdfiiit,cH mater fieret maximoru populoru,impropenbsp;rabo iDi.et reuocabo in recente memoria prifiinas abo»nbsp;tninationesfuas,ponamq; earn in folitudinem, o' defernbsp;tum, ueluti inuiam inaquofàm, aridam rore ch mentia,nbsp;fyfinefluentisgjratiarumcr influxibus imbrium,ficnbsp;titfame cr fiti uerbi dei çr prophetarum imguo défitnbsp;tutd moriatur. Quod eifynagogne quoad impios Méfianbsp;contëptores GT' crucifixores eucnijfc omnibus confiât.

4 Etfiliorüillius non miferebonquoniam fîlii fornicationum funt,

HOSEAH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

î quta fornicata eftmatereorum#conft« eftquæconcepiteos,quia dixit: Vadäpoquot;nbsp;amatores meos qdätpanestnihiamp;^quJ^nbsp;meas ,Ianam meamamp;linûmeurt’jOl^*’*”nbsp;meum ôCpotummeum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

L'ormeariæ quoque matris liberi peribunt cui»gt;igt;^ meretrice,quoniam filq firmcatricis ftM,ê^''^‘‘‘nbsp;perarum ex pâtre diabolo, perfridafrontisnbsp;dentis, duraq- ceruicis.E,iufdem matrisftqtiio/gt;’»lnbsp;bor,funt enim con/furcata matris,et hodielud^^nbsp;tur O* iUegitimi filq. Scortata eft enhnnbsp;turpiter adulterando concepit lüosnbsp;mos educauit,gcnium maternum refirenies,nbsp;meliorei,ut difeiplinam recipere uelint uelnbsp;xit enim,hoc eft,propofuit cr firmiterfiatnittf'^nbsp;mthi per omnia, totum illud amare quodmibi »lïnbsp;non obtcmperareiußis,prophetasoccidere,nbsp;miniriderefidola cordis fui fedari,ntdiafilt;^‘^i a»nbsp;no credere, externarugentiumauxiHfifr'^^ÿii^nbsp;niaq- beneficiameamaxima ztr claraatifino»'^nbsp;oopta refirre femper : qua ut mulieribus^^^^^r fitiinbsp;êttlanominanturâpropheta. QuaquideWptVnbsp;gogapeccata iamnuncquoq- imputantur^'^’^-^ti^inbsp;t^utiaaerathodiequoq;poruicacibu^^^^^nbsp;facris credere nolentibus, nec agnofeeretttT^nbsp;tionis pradidum ab omnibus prophetis.

r 5bocecceego fepiam ipinis,amp; fepiam câ mse f rta,etnbsp;noninueniennbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

^ruflrapofthancquamnuncpatierisc‘‘f^''*' eer, ituram te poft amatores tuos qui orrsniunt’^nbsp;abundantiam praheant. Sepiam enintnbsp;dibuset/fiinis,nepoßis,requodefyderas:gt;^‘^^i^^nbsp;pon«»» erfepem oppon.m eunti, utaffurt^‘‘nbsp;latrtafemitas non inueniM. lduerofadugt;'f'‘pJ‘^’nbsp;quidemperdei magnalia ,uifain ChaldaaG^Jffi^nbsp;fubKabuchodonofor, cgt;ro et Dario,quanf^j^t^nbsp;longe completius per Euatigehn”’ tunbsp;Jfurcitia idolorum,ut uelit nolit idola ex eonbsp;lere non potuerit, à quibus dudum fub propbt‘^nbsp;quamfibiuoluittemperare, ut reruneceßit^\,(/!ii^.nbsp;compulfi reuerfifiierint addominurn.S^f^^^d^^^nbsp;Judaica, non atitea/freuit idola, quàmcui^/'a^fiili',nbsp;fidgloriam àgentibus quoq; magno confcußi^.nbsp;feettmdi tcmplitemporibus honorari,cotift(t‘^nbsp;MDantelisCTEzdrahbriteftanturCTlofirnbsp;^fptrfequeturamatores fuoSjö^nbsp;prehendetcosîamp;quæreteos,amp;i’®'’;ftigt;’’nbsp;ntct,amp;dieet: Vadam ÔC rcuertatià “nbsp;tneum priorem : quia bene niil^*nbsp;magisquam nuncnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Anxie donee Heet er pote ft infequetiirfi^^^^ fiitioiiumgentiliiim, er easprouotoafiêquittt'’yld‘nbsp;rit.'quaretidolafud,er nuUa itiuenietyquaf'’quot;nbsp;dteorum exercitu omnia uaftattte deleta iaW^ ^hit^nbsp;nouareligiont occafio praftarctur,fubt^abi‘(nbsp;^er,cr Dariofid litcris facris teftatitibus,

I.


-ocr page 493-

OSEE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

«Uicd dMOd; (jIMgOga coputp f tpp rejîpifcerCjCr dowtnîîdeiwnfMtw«nbsp;f«ffl er nwritîwn repetc re, cr lt;*lt;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^rf

citer regredi, er non t4m dtJwrc bonitatu proprij comodi, ^uidfcilicet rccogiut^t oltw fnbsp;lim (îiijjc, cum domîtw ddh^ereret f«o nwdo,^«nbsp;mcuwircpHljîflctomnitw. . -r

5 Ethæ7nekitquuegodedieifrumcn tum,8(uinuro,amp;olcuro, SCargennbsp;tin -J •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«orchi

d's ^’'æ'®P^‘gt;bo rfdultf ritw fùrore P°ƒ*

'^U4,i. wgog4.I,oceft,|mhâ tuikiiMWpöterd^ -?HtHdtticm grati£ me£ ad W,necpro digmutcogncfccbaa^nbsp;’''’««titwm.erqutcquidbonorMÎ’^^^'*’'*”*^

H««quot;«lA.nt.„o„adw^«ied«xcr4CxAcggt;^^^^^^^^ WIW Wediutc Cdm dort4«e»-lt;tm. Loc:«nbsp;2'‘‘lt;tttudinë idololdtrdr», ^wttccept^^

accepta di«w- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

\i'^'«wcôuertar,amp;fütnâfrumcntumcu ?‘'ntpQïe fuQ amp;uinû meu in tctnporc

, d*’'2:rs5*fe

oleaÏ‘“*'”»«'’t'««grM ï«(U{5lt;olf«‘^« XTetï«. b peii,cr dabogciitif^(^if'‘_^‘^^nbsp;£^ncrcuehbo ftuHitiameiusin^“

«us, amp;uir no emet cam

. f u„ ? kUaÏhuni

«iü« V'”®’ neomeniä eius, ÔC fabb 'X F?^o«nniafcftatcmporacius.

qugt;«n'Päuincäcius,SCficueiustdc 5î?'’S dixitiMcrccdes hae mcÇnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

’««x. ih nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amatorcs meiXtpona

'?gt; ^'’«’Acomcdctcosbeftiaagru

flS''^'texplicätioncbd:cfcntcntw,^ttlt;»'Mtlt;‘«'«‘J‘^‘ Oft : *’®J^ii«tcUig5t Mjndudttnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to

.fuperßitw«« ZS' perjidt* ^’ot fccults taniä fua cUdfW ciwdcrc nunnbsp;liîgt;'«W,mhodiedbcUÎP««l4‘“’«ÿ^®7'^nbsp;b JJ’Riji redcÄ dd dgwfced« benefiewƒ«»nbsp;*ia.HÎ'''J^^'««ndodondtd,fibi^MO$noncgdd4jt^nbsp;Uinlt;S'*”^SW ?«4m fuum i«^«t)ierint, cr uentu enbsp;tibiaquot; '^«ior« ^«tc bodie «c ncr^twr ab ontni

''•'ii4t,^«4mgc(tt« orbw totiw^

KOSE AH,

derunt amp;‘dmplcxat£fuitt. Cejfaßcgaudiu omniü folcn nitatum fuaru iamdudii uaßato templo et Hierofolymanbsp;confite tur necefiario. Vineä quoi^ domini fabbaoth donbsp;mutnlfraelcorruptadudüuidmuf. Ceremoniof uelintnbsp;ttolintfiecundu legem à mitte ijuingëtis annif expirafiinbsp;fciunt.Omniaautiflapafiaeftimprobafyndgoga,quianbsp;ingrata fitit deo, zs“ tèpm uifitationisfiM nö cognouitfnbsp;idea uafiationë omnis terr£fit£ fenfit,quam pr£dixe:*nbsp;rantduduMofei prophet£cr Chriüws. Infignis enimnbsp;malitia efl idolis tribuere quod à domino fufeipitur,

I; Et uifitabo fuper eä dies Baalim, quibus accendebat incenfutn,amp;ornabatur inaunbsp;re fua öC monili fuo,amp; ibat poft amatorcsnbsp;fuos,amp; mei obliuifcebatur,dicit dns»

Satis duriter pumiti funt ludai, propter idololatriam HoioiaH» fuam,captiuf duëli in Ajfyrios eychald£os. Quanquanbsp;autem redeuntes fub Cyro er Dario, pofiea idola nonnbsp;refunipferint,£qualibus tarnen multis crimintbttf pottunbsp;tifi(nt,^maioribus, contemptu fcilicet legis dei, innbsp;quorit locum traditiones fuas pofHerant,auaritta,odi0,nbsp;homicidijs gt prophetaru iniurijs,donec Chriüu quo»nbsp;que dominii crudfigerent, crapoftolos pcrfequerëtur.nbsp;Propter qu£ omnia etia antiqua ittis idololatria no ttiinbsp;nusimputatur, obingratitudinemnephandäpro tot benbsp;neficijs,GSinexpiabilecrimen occifionis Mefii£ fui,nbsp;Gsfublationis in crucë régis fui:ut no indigné ittis nuncnbsp;ut dudum improperetur facrificatio idolis exhtbita,GSnbsp;quia tato defiderio uoluptatisfirebatur,utomnëmemanbsp;riam amiferit maritalë, gt oblita fit fidffe fe coiugem.

14 Propter hoc,ccce ego laäabo eä amp; dueä cam in folitudiné,Slt; loquar ad cor eiusgt;

In aduëtu Chrifii domini aperietur ludais eleilis ffes falutis, GS dns ueluti denuo blandictur eis,GS lailabit,nbsp;utpofi poenarum magnitudinë, dolores priflinos repronbsp;tnißione mitiget projficroru.£ducam,inquit,in folitudinbsp;nem,educäex malts, ficut priiis de Aegyptiaca eduxeanbsp;ram feruitute in eremum, gs loquar ad cor eius uerbdnbsp;euangelica cofolatoria,ut triflitiägaudio temperem,

I y - Et dabo ei uinitores eius ex eodêIoco,8C uallcm Achor ad aperiendä fpcm,amp; canctnbsp;ibi iuxtadies iuuentutis fuæ, amp;iuxta diesnbsp;afeenfionis fuæ de terra Aegypti«

Sicutexeutibus Aegyptupr£mifitMofen cs Aaron, fic nunc potticetur uinitores fe ittis miffuru,qui de ipfonbsp;fint genere lud£orum:apofiolos fcilicet GS apoftolicos Apoftolinbsp;exlud£isuiros multos,out uineäecclefi£ fan{l£totonbsp;orbe dtffundenda platent GS ngent, ut Paulus GSApolnbsp;lo,domino incrementu dante.Pt ubi erat in toto mundonbsp;uattis Achor coturbationis gs anathematis,ibi/fesfitnbsp;lutis aperietur credëtibus per Euangelium icfu Chrikinbsp;domini nofirüDeniq; ficut 'm exitu deAcgypto,träfitonbsp;mari RnbrOjin prima uiëbriapopulidci, laudes donti’^nbsp;no cantat£ funt,GSinfequëtibus f£peuiëlorijs:fieconnbsp;Uerfo orbe ad dominH,lfraelitis quoq; ueris domirio m£nbsp;nifiRato Grcredito,mixror totus uertetur'tngaudium,nbsp;G'cantionesffiirituales'mcordibas fideliu refonabut,nbsp;na iam 'm templo iudaico,fedin toto orbe ChriHiano.

rrr x


-ocr page 494-

OSEE

«6 Et crit in die ilia,ait dnsîuocabitinc,Vir meus,amp; non uocabit me ultra Baalim*

ChriHu« K Eafideliam ifraelitaru ccclefia, auditoftlutii cr ^4 ^’^'^''tixeuangelio, tanta fidnM atwris diuini cognitapernbsp;tterbu dd,ßltu incarnatu traditu pro peccatis^nonnbsp;tdtra regdur timoré feruili addno complàcendu,fto utnbsp;prim ßaal fuum,hoc eß,dnm appellabit,fed amabiliorenbsp;ttocabulo crfygt;ieeriore,}naritum fuum crjponfum uonbsp;cabit atnieißimUfij^uein folo fyncero amore dentercri eunbsp;piat non timoré fcruili.Odiet maxime omniü idola quxnbsp;coluerat,ut memorioi ^uolt;j; eoru deleat cr délabra,

  • 17 nbsp;Etauferâ nomina Baalim de orceius,ôCnbsp;non rccordabûtur ultra nominis eoru*

obUuio* ^^^gt;t‘iogt;nnium idoloru in obliuionemreijcientur, Bcin.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idola fie cofringenturGrdelebütur, ut nuüaßrefu

perfiitura fint uefiigia:funt eniw in toto mundo deleta» quot;Vtinanon nouorît diuorii nontina çy imagines fuccefsnbsp;fifiènt in ecclefia,^m prifei patres ecclefix primitiuienbsp;uf^ue ad Hieronymi cr Epiphanif tempora,fm(lta fo»nbsp;licitudinecurarut delenda:quat,ubiinquxftuuerfaeflnbsp;pietaf,^^ uerbü domini negledu,antiqui hoftis faîlacictnbsp;poflliminio reduxit, ctèm infinités incommodisfideinbsp;externorum rituwnat^ morum im ecclefia fanHa.

  • 18 Etpercutiâcum eisfœdus in dicilla cumnbsp;beftiaagri,ô^cû uolucre cœli,SCcumre^nbsp;ptili terræ, Si arcum, gladiS,amp; bellumnbsp;conteram de terra, Si dormire eos faciamnbsp;Edueialicer*

PïSum Now«w padü Mit tune dominus, cr tefiamentu no »0H»ni. flf^f^^cum noua ecclefia exgentibm O' iudais coücila^nbsp;ut habitet lupus cum agno,Gentilis cum ludlt;eo, codentnbsp;fenfu cr^iritu agnofeent dominu,o' adorabunt uerènbsp;ac digne, una tantu charitatis lege consenti, à qua lexnbsp;ici pendet O' prophetx, qua feruata beUa ceffiabuntnbsp;omnia,0' lt;trma bcÜica cofiabtitur in uomeres,o'fitmlt;inbsp;tnaintranquiÜitate fideles in domino exultabunt,o'finbsp;dutia certa in dominum iugiter per/ruentur.

Et fponfabo te mihiin fempiternum,d^ fpôfabotemihiiniuftitia Si iniudido,5£nbsp;in mifcricordia,amp;? in miferationibus,

io amp;fponfabotemihiinfide,amp;fciesdnm»

Pro/ponfalibus ifîis nouis noui foederis O' tefiamëti, non neceffarix crut ceremonix, nec USofaici tabernacunbsp;li,nec Salomonicî templi. Vt quid,tunc dieet,mihi mutnbsp;tîeuarpon titudinemuidimaruf o'c.fed pendebit feedus O'/fonnbsp;faUorum contrains nomts O'fempiternus,nuUacorrcnbsp;üione indigens in uera iuftitia, fumma diligentia colennbsp;da,fidefcilicet in dominum deum nunquam intermori^nbsp;tara; O in iudicio,ut iufie O' tranquiüe uiuamus cumnbsp;proximo,beneficentia mutua charitatë exercendo,nonnbsp;tantuuerbo o' lingua, fed in comiferationibusmultis,nbsp;dum mutuu donamus errata, ut nobis dns quoq^ o' panbsp;terfilifs fuis peccata remittat. Hxc funt enim uerx fideinbsp;fruilusjfine quibus uera fides non efi,qua colitur deus,nbsp;O' proximus amatur in deo,ficut chriRus amauit nos.nbsp;Etfeies domina.Tune autë l/raet cognofeet dnm, cumnbsp;non ftm tantii crnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dw» inteüiget, fed per eoj toti

ai

HO SE. An.

mundo creator O' prouiforuidebiturtquandoitußi* mo u/qi ad minttnu crut 4 deo doëti,omiies humeront^nbsp;domina agnouerint, o’ prater deum attum uetinnamp;'nbsp;patrem nuUum coluerint uel inuocauerini.

Et erit in die illatexaudiâ dicit dns,®' audiam ccclos, SC illi exaudient terranifnbsp;Si hoc modo fideles domino adharebut, oftnbsp;fabuntur animxpioru ChriRo,faluatorianimlt;iri,’K^nbsp;dubium quin bona mt/iiaJfiiritualia O corporalÙT ynbsp;tim exuberabunt eleëiis. Si enim fideles da/itino aiibvnbsp;rint,obedierint,fefe commiferint plena fide,nbsp;derint aotis domini dei fui,ipfe quoq^ dhs eoele^ifi^nbsp;perabit corporibus,coelis o' aflris,O'f‘ib*l‘‘'^^^nbsp;inuehët motUfCalore O' infiuentia,àdomôuig^'^'’nbsp;da ad faam nutum, Cœli quoq; exaudient terrë,i‘lt;x'^nbsp;O'pluaia,O' catcraterrxcomoda fuisquei^l^’'’’^'’*nbsp;ribus ex ordine de firent O'influent fumma fidt' ,nbsp;ia Et terra exaudiettriticû Si. uinô,5^®*’^’*’

amp;hæc exaudient lesraheh

Terra quoque rejfiondebitper omnia iaiUsaiquot;^ nibus feminarijs. O' omnibus indenafciturisfi^‘nbsp;aptiflimâfiprxbebit,atad omnemfufliei^'*‘ynbsp;habeant uiëlum O' anû{îu,o' his fint dominé’nbsp;contenti. Omniaautcmterrenaiftancnadaliu'K''^^^^^nbsp;ufim donanlur,quàmut domino feruiamusK^nbsp;ritate, quod nemo agit nifi per fernen doiHt»'nbsp;corda fidelium, quod hic dicitur lcfrahel:fi'lt;^'.^^inbsp;dei,cuiusfru£iusgerminât in falutem à ‘^^rT^g^fbcrnbsp;fifupcrueniësinimicushomonoâuzyza»^''*^nbsp;gat,erroresfcilicet fidei o' morttm.

15 Et feminabo cam mihi in terà’ rebor cius quæ fuit Abfqj jqsnbsp;dicam. Non populo meOjPopul“® ,nbsp;estuîôCipfedieet,Deus mcusC^/^’J

Epüogusuideturejfeprxcedëtis/pbetia-^^ Mi,ait dominas,huiufmodiaÿ-uWtecclr^^ijiisnbsp;cxludxis O'amp;entibus congreganda. Etnbsp;gentisquam abieceram ingentes, Jti»»nbsp;meam fua ingratitudine offiiiderat,ut cinbsp;fereri debuerim fua culpa, qua exceflitoni»‘‘‘^^j,iiinbsp;impic^i‘‘ics,ei tarnen propter aeritatëniclt;itlt;^^^.i,^ietnbsp;fidem reconciliabor,etià eius qua dtëlanbsp;lus meusgentilitati placaboriut pernbsp;f«r,O“gratMW tanto tempore expeëiata^ ‘ ff[tetnbsp;tis fufeipiant, o' inferantur naturali oliut’nbsp;oleum clementixnancifcantur, o‘pugt;'‘^^ .nbsp;unicam adunati cofiteantur me dominum denbsp;quem uitxinnocentia O' Mitia fidei Mnbsp;Hoc loco allegant ludai quondam Rabbinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nt

tem : Non relegaffet deus ifraelemhitcr^ profelyti augerentur unius dei cultorcs.

CCAPVT

T dixit dfis ad jniic® ,5c dilige mulieréaiU^jjisftnbsp;„ Si. adulteramîficut 7 ‘Lutnbsp;l^^d lios Ifrael,ÔC ip/inbsp;deos alicnos,6cdiligutuinac« u




-ocr page 495-

o-iS E E r

’tbrtMr proftheta cofequcntid quiiiiat» hyeu^intljèr gt;^w,et idto obfcurifed elegantis, ut adhuc diligat a»nbsp;I 7rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aitiiuerat ßmicaria: nihil

hgitißcädo lt;luimdcidileüioiKinfilioslfraëlgrlt;i nonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interim non ceffentad deos alie

!i oLt^re/picere, çr mueteratam malitM perfidie ^^^°''^^ß'^re,fed atn^rc admir^tri creature connbsp;uetußum cr optiinuguflare,nbsp;no/i r,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^ffteSyfed ueteres: iMita fcilicetfeilarif

JwrtHM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fignißcare amatorcs do

interpretatur, qui fiitnt ^*^°*’^*‘* ^Sftit^tte^ et nihil antique gratilt;t poß

ito, fodi cam mihi quindccitn hor4* ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dimidio co*

4c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contptiraui mihi,uit propheta,ac nterce

pbct nbsp;nbsp;“ °^‘^‘fi,ut cohibitnre mihi,no ut cum pro*

fijli^^’^'^fidutcotentamercedefuaadulterarede copuletur. Coducitur autë quinnbsp;^'Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßrtaßis quindecim dies mu*

^''quot;’lt;1”* fnioi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hordeo ucfcatur, uili ciho, non

(ominißunturluchei '‘»t,Uf^‘*ß‘*‘'“l^eimü, de quindecim Pfalmugrudunbsp;f^iftn,quindecim iufiii,uelnbsp;‘ioini'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wofespro reconcilijndisinßetit

^in^^^^^^^iucendoexAegypto.Quibuirefpon*

^*^«5 jin- “tinii duraturüfuucdptiuitutë, tarde,fua perfidiM,nbsp;fh ^‘‘f‘ita,iJ’‘^^^‘^(-GomorfecundumHebrieos trigm*nbsp;\^'^a^lra^‘‘'’gt;‘^odmidlotatltum,qUlefaciulttiHnc‘^n

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thalmudica,cu c^te

etfabulis,quibus haiienus ntißeri canonicâfcripturâcceleflënbsp;'*^‘¦'‘[1011 .^‘^^'^‘^‘^iegußent.ln huiufinodi lacis fine

5 ‘'‘’Mite' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aßidetes,ne pcccent in

dimittit dementia dei. multos(d/?idcfcwmifci)nbsp;fornicaberis, 8C no cris

'f'» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^**^’'* “'^‘^toribus turpiter te proflitues,nec mihi

'«u’-'^ii, '^oftduda es,legitime coniungeris. Ac ne pu

‘^^{^J^‘‘^‘gt;gt;”ultis certe annis.Sedet ita f ^Xjjçn. ^'*‘^0’'« pofl aduentwm dni[aluatoris,uinnbsp;lt;tde//cteidê,placerefafluo 'nbsp;Knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humilitatè paupèrtatê,qui in

diuiiiaf defiderant. fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifraël fornicatur,cuidnon

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HU coniungitur,quià

Chriflu domini.Vir quoq-poenitëtiam, ut poflq ple* ‘i* intrrtnerit jct nouifiinws crediderii ijr^el

H O S E A H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a.57

lupirfiei, kqMfiterat caput uertaturin caudam.et ciflli da in caput perueniat,ut tScfiat uniu grex ciir unus panbsp;fior,paâi(m^ foederis feruetur,quodhabet,ut tu meutnbsp;fis populus, er ego unicus deus tuns.

4 quia dies multos fcdebntfiln Ifrael fine rege, Slt;fmeprincipe, ÓCfincfacrificio, 8C.nbsp;fine (ftatua) altari, Sc fineephod,amp; fine thçnbsp;raphim*

Plurinücertè diesfunt mille quingentifirèanniyex quo ifrael totusfine rege et principe, fine/àcrificio ernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• .1

ara,fine fumm{gt;facerdotio,croraculis quibufeunque, tmferefedet, imà non fedet, fed de loco ad locum pro*nbsp;pellitur,nufquam habensflabile domiciliumf uitä/uamnbsp;improbocommertio cr duraferuituteredimens,exofusnbsp;omnHfUS,crotnnesodiens,

5 nbsp;nbsp;Poft hæc reuertentur filq Ifrael, 8C quac

rentdominum deumfuum, amp;Dauidrpgt; gern fuum,SC pauebSt ad dominum,amp; adnbsp;bonum eius in nouiffimo dierum*

Reuertentur tandem dno uocatite per uerbum futi/m darum fidelibus Chrifliants, quod ipfi no fineuelamiiie daorum.nbsp;legere poffifnt,cr tarnen non inteUigunt. No quidem 4nbsp;Dauide uocabutur uel redimentur illi, ne Meßiäfibi ddnbsp;hue in carne mortali uenturu augurentur qui couocetinbsp;fed eum qui Dauid rex,id eß Meßias hic dicitur, flebilinbsp;ter ipfi tandem querent, et mueniêt regem fuuthoc efi,nbsp;iamdudum regnantem in mundo agnofeent, er ad eu/tnnbsp;diHcrtent,ut illifubdantur,fub illius alts cr protedioncnbsp;trdqaiUeuiuercfub fua uite poßint,in terra domini deinbsp;fui. Hoc Hero nofiet,nifi prias dorninu deit quafierini,nbsp;iüius gloria cr laudem ex feripturisfandis intelligant,nbsp;quid de eo digneJferandum cr credendum fit,quomoénbsp;do digne et 'm fpiritu colendus fit,et regmt Chrißi quodnbsp;teternuneceffariocßficut uniuerfale,no poßite/fenbsp;corporcit, cr jfiritualë cultit prlt;eferant corporali.Tucnbsp;expauefeent ad iudicium graue Cr iufiît dni dei fui connbsp;tra fcipfos,qui fieri potuerit,ut tanto tempore gloriamnbsp;'Chrißinouiderint,etiußitiädei,qult;e'mgratißimosho JJnbsp;timtes,et prophetis deifemper incredulos mérita pcertanbsp;tifficerit,et ueritatcfuam iamdudum uindicauerit,peranbsp;ficiendo qtue promifirat. Tandem quoq; coiuicrfosadnbsp;domina,cr Chrißofubiedos,non /femet illos deus punbsp;trum fuoru,fid adßuenter bonis omnibiK confolabitur^.nbsp;Sunt qui caput hoc interpretentur cum ludiis de capti»nbsp;uitate ßabylonica cr filici reditu fub Zorobabel. gt;

JÇCAPVT IIII. Vditeuerbû domini filii Ifrael;nbsp;! quia iudicium domino cû hagt;nbsp;bitatoribus terræ.* non efteninlnbsp;ueritas,amp;noneftmifericordiagt;nbsp;amp; non eft fciencia dei in terra»

Serniopropheticus ad lfi'aëlem,breuibus plane dT zdofe exponent uitia populi qult;e leremias et Ezeebidnbsp;eadem fiepe et multis eloqucretur uerbis et parabo^ü!nbsp;nonfruflra iratît dorninu tam grauia minari,cr 'tnfirrinbsp;fùppticia,quia hoc iudicij ucritascrlt;eqtùtaf, CT gentUnbsp;corruptioexigat,ut qui tamünpij funt, àdnogrquitirnbsp;rrr 5

».b

-ocr page 496-

Cenhntio del cura [£gt;nbsp;radiiù.

OSEE

punünlitruelßtUpuniedL Clamdt igiturardètercrfi deliterad filio! ifrael,ad ccclefiâdei,utuerbu dm dei fuinbsp;no furda aure dißimulöt,exhortädo eos ad refipifcetia,nbsp;crad moru emendationc,^u4doijuidê poflhac dns ntlitnbsp;tam corruptißimos mores i» fuo populo ßrre, fed rigi»nbsp;de inuadere mpios decreuerit,iam nMtc cr nequaquanbsp;reßliturus fit à cœpto iudicio fuo, ueraci amp; iuflo:uelitnbsp;enim ulcifci crimina, quibiK conßgt;urcata fît gens quantnbsp;ad fanélimoniâ elegerit. iudicio ergo cotendet dns cumnbsp;lfraelitis,G‘wdt exponere illis eaufiu urgètes indigna»nbsp;tionisfuie in eos,qutefuittmagnte ZT multte.Et iam nonnbsp;protrahit propriâcaufam idololatrite, 'm qua ab Achainbsp;tempore et prius enormiter peccauerat,fed ueluti perfinbsp;diam in deü intérim diftimulâs,improperatmalitiâ quanbsp;btmtanâ iufîitiâ coculcât, ut qut fîirtiorfîtnbsp;nbsp;nbsp;feueriorf

ismaior fuperior,utqult;e/ibeäipoß'mt.Ce/fauiteni Ueritat, ut mendacqs frater fratrë decipiat, pcrfidià'mnbsp;uerbo cr opéré ad impofluras coponattt,ut mutuufîbinbsp;credere non pofîmt,fîne reru famlt;t^ periculo.fiiedernnbsp;fîntfoedera,fed caufe crudeUus er cautius nocêdi.nbsp;No efl probitas clamor boni er iufli,failu quifq; fuUjnbsp;tuxu ZSquot; queflit promoueri cupit, perfiu er rufas,cw»nbsp;iniuria ac detriméto aliorü’interim pauper 'mnocës,uenbsp;rus,fîmplex pacis amas lacet^ opprimitur er cöculnbsp;catur.Etfciëtiadei no eft m terra. Caufa tami mali eft,nbsp;ÿafîtcerdotesetj}phette,reges,principes etpopuli définbsp;ignorare uolut,de illius ueritate et iuftitia,de praceptisnbsp;Gquot; lege dei audire nolut,minimé reuerêtur : dixerfit mnbsp;corde fuo. No eft deus,et fî fît,fup coeli cardines ambu»nbsp;lat,no noftra cofîderat:fcëküri uoltimus noftras cupiditanbsp;tes, alligari ditùnis legibus no uolumus, nefeimus dnm,nbsp;ficut et Pharao dicebat. No aliter uiuitur q ß mil^ effenbsp;dcum certo fîbi perfuafîftêt,fîc omnia 'miquitate cofiinnbsp;duntur,ut no fît qui uindicet uel indoleat uicem piorfi.nbsp;Makdiâûamp;mendadû,amp;homiddiû,dCnbsp;furtum,amp; adulteriû inundauerunt,amp; fannbsp;guis fanguinem tetigitt

Fcceau lu nbsp;Execrationes crfîdfa iuramêta abft^ horrore fîut per

dserua. tiomen omnipotêtis dei, quem no uerentur, quia nô cre dunt. Mendacio cÔtaminantur colloquiain cÔtraâibusnbsp;cr familiaria, ut qui cui credat uel quid non inueniat,nbsp;dum altud fentitur,aliud pronutiatur:homicidiufit finenbsp;horrore talionis,fîne uindice magiftratu:bella nô urgennbsp;tia fufcipiuntur, pro auro çr rapinis, pro^fauore uelnbsp;odio.'fùrtfinon reputatur 'm cr'imen,fînefciatur,cr granbsp;uefîtffecusfî paruum G à pauperibus admiffum,tuncnbsp;fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enùn exiciale efi, er dignißimufiirca : fraudat^ fama

et rebus qui poteft proximu fuum:adulterm fine legum timoré cônùttit, qui potentior eft er peruicatior. Hiecnbsp;autê crim'ma non utdgari modo fuccreuerunt, fed 'munnbsp;darunt,er uniuerfos hominu ordines perruperut, eatenbsp;tua ftdtu ecclefîæ corruperut, ut qui fe muru opponatnbsp;et correihrë mueniatur nemo. Sâguis fanguinë tetigit,nbsp;vix poteft fcebafcelerieedere, 'mpietos obtruditurimnbsp;pietati eruincitur: 'mnoxiorufanguis effuttditur,ernbsp;fine legibus uiuitur.'omnia cômifcëtur miurijs uerborfinbsp;cr operum,ttoHis crttttinibui ueter^ eumulantur,

H O SE AH,

5 Propter hoc lugebit terra,amp; infirmal’i' turoninis qui habitatin ea, in beftia 3g^‘gt;nbsp;Sfinuolucre coeli: fed amp;pifccs maris co**nbsp;gregabuntur*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p,

Terra ipfa tâtis malis oppreffa^q^ua ferre wfutnn^’’ aliter no expiabitur q habitatores impies euontëdOi quot;nbsp;reeufando uiëiu er ncceffaria miniftrare impfffdct^nbsp;tëptoribus,cui ipfa diligëter obfeqturnbsp;afit terrà,eft pra hommu inertia raritate crnbsp;nô coli,nÔ calcari, nÔgerminare optimanbsp;cifiutcoloni,dufame,pefte,gladio truneâtur babilnbsp;reSfdfi beftitu nÔ alit, dit nÔfrequëtatuTft^nbsp;bet crnÔeftq recipiat,du defolatur et cultur^ab^^^nbsp;nibus bonis nô fufcipit,du omatu aëra CTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

tuitur,ut'mantiquu chaos redaëta uideatur, cundu Hebraos fuit terra luda er ifrlt;alnbsp;duobus annis,qualis Hieronymi téporibusi^i^y^nbsp;lllyrieo,Thratia, Macedonia, Pannonia,

4 Propontide erBoffhoro ufq^ ad iidiiKalpfy^'^ nibus er tumëtis cunëla caruerut.Noftroftfdo^.^^nbsp;uidëtur et plura.Plura afit timêturjJpediéàTttt^^^nbsp;rëda mala Chriftianis dfi tâta crimina deusf^^^^^,nbsp;ut aHegorico fenfu uaneoccupemurdSlit^^^^^,Slnbsp;4 Veruntamen unufquifq;non ‘“O«nbsp;nôarguet uiripopulus enimf«“’®nbsp;quicontradicuntfaccrdoti.

Cum igitur 'm tàtis fceleribus perfeuerét,f^^iiiit défi fronte cÔtcmnant,nÔ eft tarnen quifr“^^quot;^.nbsp;flagitia,quidni timoremdocere uelituelan^^^^f^bilnbsp;eni popuhaeocottmtacia; impudëtia^;lgt;'‘^i^^ii'^nbsp;pudeat efi,nolit^ corrigi à faccrdote,turb“nbsp;nbsp;nbsp;Jeil

recufet,;pphctas letali odio pfequatur, monere ad uirtutes er pietatë,quinnbsp;mttit qd’populus, utcorreüionis

y Etcorruesbodie,amp;corruetetgt;’P-,, J ta tecu noae,Ôlt;tacerefed

(iuia taies eftis,ideo fîne dilatione de uel mfîdijs aut claculo,fed clora luttnbsp;ptiuitatem. No» folfi afit populus,fednbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niibir''.

dacioru,crdeceptorestimidiautcÔfenti'^^r(/î^ meritd corruent magna «cnbsp;frterint captiui ducentur, idq^nbsp;anguftijs multis abducentur,cr'mnbsp;cr exilq 'mexterashoftiumregiones.nbsp;quentia er populus fynagoga,nbsp;conticefcet,cum tam lerufalë quàm Sant‘‘’^.^(iili[jnbsp;cr uiüisfîlebunt,fîne hominibusbeftift^nbsp;maxima folitudine conflituta:qumnbsp;pro uenia,non audiam,quia mmimènbsp;é Côticuit populus meus, eonbsp;bucrit feientiam, quia tu fclt;^'’*^^fis^'nbsp;lifti,repdlâ te, ne facerdodonbsp;hi,amp;oblita es legis dei tw^odH*” ,nbsp;rum tuorum amp; ego, .

Obmutmtgens mea cr conticefcitt^^-j^nof^^ gern meam nÔaudiens neq- legens, idr»nbsp;sidfr(latalidgt;orat,nôutilten(mfcire'^^

-ocr page 497-

OÎEE

twcdtrf 'm im crpTteuaricationii couina,no hattet ^uid rc^ondeitt,äbomnata efl cnim fcicntiä utara domini^nbsp;aitit oëm bonit fcnfum. Q«id ni ergo abijciatur à dn9nbsp;cr cotannatur,qult;e uerbum dni abiecit blaflihcmat acnbsp;tibomiiutw! ut (tofl hoe non folu non fit gens fan^fltnbsp;terdotalafopidufte^ regale facerdotiH,excunélis elénbsp;(kispopidui, uelut peculiaris deo,fed gt facrificia fii4nbsp;tiôfufapiâ, cul^ templi aufèrâmtotu,quia htec omninnbsp;fide ^ua carent plaeere non po/fitnt. Et ficut oblitinbsp;*^•5 esquot; ^etiiftis legé tamp;i dei ueflri,fic ego ueflri oblisnbsp;crtunfo^ ueflri,fedfilioru quoe^ ucflrorû,nonnbsp;ero lt;anpbia,cr'm hune quem nunc ftatu tenetîsnbsp;’’fflitueitiini nuiiquam,Ciui enim ignorât ignorabitunnbsp;enim nefderut ej non mtellexerunt,nt tenebrûnbsp;'W^«Ii(nt,er Ux (Jîü ilüs non amplius lucebit crc.

Secundûmultiiudincm corumficpeccâ '’«unt mihiî gloria coru in ignominiamnbsp;«ontnmtabo»

numéro efl iflael crdiuitijs,fic arim paflitn r tknbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M quidem nominibus, fed reue

tof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1**°™ uiflimis peccauit mihi. Ideogloriam

hr ^'^^‘‘‘‘/’^‘Sl°gt;'iabatur,Gr idolafua qult;e domino pbit Hei itquabant,comatabo m ignominiam,utnbsp;J ^^‘^‘lotesi[lictip{antur,crpopulus.

Quihcomedcnt,amp;ad inû sï* D(f^'®'^“f“bleuabûtanimas eorum*nbsp;iwprobisnbsp;l«« rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^^i’Sacrificia pro peceatif populi immo

flattthr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populi, ut etiâ oblationes cre

fit recipiut recocilianda apud peeccatis ad peccata,utfie ex*nbsp;**^^'*^^ ellt;tglatiSt,cofentiennbsp;‘^^^quot;^'^^titiu, non folu non arguendo, fednbsp;° mdulgcntias^ fed pro pecumianbsp;$ ^o,norcmodernorumRomanenfittm.nbsp;faccrdostSC uifinbsp;ôC cogitationes

^'^'‘fenti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facerdos 'indignantK dei

^^''*^'‘^tiebunt,pares enim in iniquitate fitnili ^‘teerdos en 'm ncquam facit ponbsp;’’Po'4 '‘’'^^°figt;w-Vifitabitergo punietno folumnbsp;^^(jl‘''^‘‘^^°'^'^^^^^^fitetudinesdic«tur,quibusnbsp;^^^‘^‘‘^iottes quibus ut talia agerétnbsp;oportuna. No»foK otM»nbsp;panas luet.

fUht nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faturabutur t fornicati

’''5i«(,d ^finid ’’° ccffaucrût, quoniam

l^amp;itorcm coteinnit, non mirum fuffieiente,ut comedat quidé,fednonnbsp;'f***'^’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^'^i^ione enim domini funt, qui

^*^'1^? ^Ofimodamultaexidololatriit

^^onùnu’mflrnieationt defidunt^cMnArnba

«OSEA«. 158

tandi deflderui no quiefeat-Fornicattefunt tribut iflad Gquot; iMtü, CT reliquerunt dominit futwi, non cuflodiêdonbsp;quie iuflèrat,dicens:Dominu deum tuum folum adora*nbsp;bis, CT /ôli iUt GT nuOi alif deo uel diuo feruies.

11 FornicatiOÿ amp; uinum, amp; ebrieus aufe*' runt cor*

Sententia efl,ficut er aliasf^pe co/ùeiiit inferere eru Sententu dit«» amp; elegas lt;eque ut plus prophetatSieut uinum GXnbsp;f brietas eum qui biberit mentis fuaimpotëfacit,itanbsp;firnicatio ac uoluptas peruertit fenfuiH,animum^ debinbsp;Utat ac fîolidtim reddit,cr de rationali homine brutumnbsp;efficit an'tmal.Cum(^itacorfuM loco motu fiierit,facilénbsp;omné religionëpoflponit ey cotemnit^deosfibi fingésnbsp;ad Itbid'mcm moreueteru : quicquid gratius antplexabinbsp;tur,hoc colet,feâabitur,cr adorabit |gt;ro dro.

Populus meus in ligno fuo interrogauic amp; baculus eius annunciauit ci t fpiritusnbsp;nim fornicationû dccepit (eo») 8C fornicaânbsp;funt à deo fuo*

Amorquidëuinucrdelitiie corda multotdicapiunt: Stuititî« populus autë meus liffto cr baculo capitur,ßultißitnanbsp;conditione fcortationis.Sicut cr uirgaru commixtionenbsp;Uabuchadnezer ufus efl diuinando,dum iret eStra Amnbsp;Monitas et lerufalë. Caufa aut huii/modi amëtia cr fluinbsp;tlt;e diuinationis cr flrnicationu ^iritualut, eft Ipiritutnbsp;deceptorabflrahës homines àdho dco fuo.Fomicationënbsp;aut idololatriauocari creberrimu efl etueheméter ac*nbsp;comodûinfcripturis.Quotidiequoq;quinocuflodien 1nbsp;do legë crfcriptUras fanëias d»i« derelinquSt.infaniutnbsp;cr Miet?rw»t«r,(ic ßrnicationis f^iritu pofiidentur.

1^ Super capita montiu facrificabât,ÔC fuß colles accendebât thymiamatfubtus qucKnbsp;cutn SCpopulû, amp; terebinthû, quia bonanbsp;erat umbra eius* Ideo fornicabuntur filiaenbsp;ueftrz,amp; fpôfz ueftræ adulterz erunt*

legepraceperat dns non facrificari debere fibinifi Exceirata loco que elegilfet,in quo uicut e^arbores no platen* h^i« ƒ ”*nbsp;tw,«e uoluptuofa religio, crfenfibus grata oculoru uelnbsp;aurium cr taëluu,maturitatëunius cr uer^religionisnbsp;euertat. Ecotrario ifraelfacrificabat 'm motibtts cr colnbsp;libus,mcëfum adolebat fuauifl(mu,quia ënimexcelfumnbsp;de« amiferat,terrte excelfa quarebat.Et mentis pietatenbsp;euacuatus lenocinia fenfuit perquirebat. No his difliminbsp;liter in ChriSiianoru tëplisfaëlu effe nemo tnficiabitur^nbsp;ut delicatior religio excogitari n3 potuerit, pro omniunbsp;fenfuit obleëlamët(S,cum interim cofitemur deufliiritiinbsp;cfle ac flgt;iritualiter colendü.Eidë eninbsp;nbsp;nbsp;deuotionë ne*

gligëtes, ceremonqs et fenfuit noflrorit libidine,aflgt;eâft auri,argëti,imagtni(,coloru^ramoru cr odoritflorumtnbsp;cantuit etorganorû pro dei uero cultufruebamur,ficutnbsp;hic iudai umbra quarëtes perdiderât ueritatë. Dumuenbsp;rà forts m motibus ifrael ßrnicatur cum idolis, iuflo deinbsp;iudicto filiie eorû erffionfie domi parëtibus abfentibutnbsp;ßrnicatur cum feortatoribus et adulteris:id quotp nosnbsp;uidimus ufucotigiffem Chriitianorufupplicationibus»

l4 Nonuifitabofuperfiliasucftrascumfuc tint fornicatz, ôC fup fponfas ueftras cumnbsp;rrr 4

-ocr page 498-

? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OiEB

adukcraucrint t quöniam ipfî cum ihero tricibus (/fcdcamp;(lt;»»t)c5uerfabantur, amp;. cumnbsp;effceminatis (acrifîcabât, ôC populus nonnbsp;incdligens uapulabin

Fornlcatio* ' Citm fàrrâcarentur filij tfrael 4 deofuo, cum idolis in forisfiiii ligt;on[£ uclnuriu abfi^omninbsp;uindiilit domi ß^nicäturtquibuf iüud nemo potenbsp;ritmputare,liuiufmodicnigt;ndifcuntiparentibiis,zrnbsp;in cultu deorumfccleftes homines erfuperflitiofixumnbsp;fcilieerntitriti negkilit domi uxor{bus,cu meretricibusnbsp;uaduntfacrificatit in Halles crfyluiU ad lucos paratasnbsp;¦er ex^uißtos prope-debtbra in motanis,ut ibi comedäinbsp;bibât libidinitur:ßc^ depereat omnis honeflas, uenbsp;recundia,pudicitia,fanäimonia,ut ratio quotp ipfa ernbsp;communis fenfus à Übidiaefitperetur at^fubuertatur^nbsp;Qtanado autê poptdtts (jui fieniuit er corrupitur,utnbsp;beluas fuperetfloliditate, wn corrueret er uapularetfnbsp;Quanqua er hoec quolt;^ defertio dei,cum impius popunbsp;las traditur à deo in deßderia cordis eoru,m immunditinbsp;tiam,ut cotumel ijs afficiat corpora fua erc. grauis ualnbsp;deeàuindiéia erpttnitiodei,ctvmimpunemaUgnarinbsp;ßnuntur er poUui crinünibus : dei ultio fit ex emenda*nbsp;tionis defiieratione proucniens horrendo iudiciodei.

I y Si fornicaris tu [frael,non dcIinquatCpi« tem) luda, 8C nolite ingredt in Galgala, amp;nbsp;neafeenderitis in Bethauen t ne^ iuraue»nbsp;ritis, Vi uit domin US*nbsp;îurMdtwrnbsp;nbsp;nbsp;Sfßgt;gt;*^hölßytel,erroredeeeptuses,utttitulos colas et

¦cxcelfaadeasfacrilegioimpif leroboäinitiatus,facerdo tes tibi excclforu eligens, qui dedißet pecti»iS,er réginbsp;flacato muneribus probatus eßet, falte tu lHda,qui terunbsp;falem habitas erpoßides,habesq}exlege Leuitas,er‘nbsp;exerces têpli ceremonias,no debesßroris tult;e OoUe ütnbsp;ßrnicationeexeplafeilari, ereil eaidolacolere. No«nbsp;ingrediaris in Galgal, in qua Saul inuSlus eß in regê,innbsp;quaprimocaftranutatuseftpopidus, promißagt;tt terranbsp;ingreßus fub lofuCf er fecuda circueißone purgatus,inbsp;quo tépore locusiüe facer habebaturcelebris,ubi excelnbsp;fum extruilumfrequentabaturà lüerofolymitis,er lunbsp;deis cæteris. Et ne afcëdatis in Bethauen,quie dicebaturnbsp;prias Bethel,domus dei. Pißlquaaute uituli iHuc pofitinbsp;ffint,appeUata efi à fondis prophetKBethauen,domusnbsp;iniqtatis. Cum^ idola colatis, er fitis imp^,dno uefironbsp;lmmorigeri,no credentes, faite ne in dei noie iuretis,nenbsp;facrofando nomini eius faciatis miieriâ, ufurpâdo illiusnbsp;Homê in iitromêtis,cuius no creditis ueritatë et ii^tiö.

' nbsp;nbsp;nbsp;16 Quoniam fîcutuacca lafciuiens déclina^

uit Ifracl î nunc pafeet eos dominus quafi agnuminlatitudinc*

i Sicut enî uacca uel buccutalafciuiëserubijciësiugu: ita ifraeî decUnouit à dnifcruitute.sic quoque nonpofinbsp;tmtltos hos dies in cô^po latißinto Aßfyrioru et terraJfianbsp;cilt;fa,quaß agnus inlatitudnepdfcetur:hoc ed, in Menbsp;dor« et Perfitrii terra ducetur, palabudaq; errabit,lupdnbsp;rii rapac^ati obijcietur, ét boni pafioris patiëtia exclunbsp;ft ap^exteros et impios populos ad interitii pafeetur, .

17 - Particeps idolorû Ephraim dimtttceû*.

hqseah.

! O nbsp;nbsp;nbsp;^«14,10 «y«, Ephraim,id ed reguon

palus ifrael, femel idolorum amicus er efifCtimpietatisfiMmercesilluManetexiniia^nbsp;coptiuitas,dimitte eu, ne exemplit fequarisnbsp;rori5,ne uel tu déferas dnm,nec idoiolatr^i^^^^nbsp;hen^,ne fimili pana nudderis in exilw

ifraelitaru facrificid,cibus,couiuia,conK/fido puld,iniquafcilicet ipforum religio,nbsp;tua, recedëi^ tibi efi ab iUa. Illi enimnbsp;damonibusimmolài,quotidie firnicÓtitr,trnbsp;Cdri,imà principes er protedores eius,id rflnbsp;nbsp;nbsp;p,i((

xertmt ignonùniôinfirre populo fuo-Sy»i^‘'^^^it‘ infiruilt à quo tu te abfirahere debes.nbsp;cipuminfilix populus fufeepit cultu idolorugt;r^fl(nbsp;mundus j^iritus ligauit ifraelë in alis fuif)nbsp;uolitare no patitur. Coßndetur «ÿ Wnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nfU

ad iguominiaprincipufHoriiVdnienitu nibus inanes copulantór.studio enimfuonbsp;idoloru no fedotus eft gentiles, fed ad fuinbsp;tionem omnes prlt;eiHit,er erroris uiam

Nihildgut idoloru cultores quM utuiu'^'^tn^ dereridiculofi} Audio er impoßibilinbsp;efteorii religiofiipftitiofo,qui qu^efibinbsp;uel comoda, idolis uel uanis o^rutfitcrifi^^^nbsp;unde nuUa experiatur utilitatë,fednbsp;acpaenttëtiàtSifefi-uftrdfuadiftroxilA’’^'^^^^^nbsp;tarde fenferint,ft tarnen aliquandonbsp;^CAPVT

* Vditchoc dite domus Ifracl,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.J

gis aufcultaterquia FRiiTyn,iiini cium eft, quonianbsp;eftis(ipyîMj)j4)fpcculationi,S^i’‘^“ . (,.4nbsp;panfumfuperThabor* .

Ad facerdotes totius populi tfraelitid)‘^^,^i^‘ cipespariterfertnoed increpatoriut,nbsp;er regere ex officio errâtes deberët,nbsp;poteftatis autpritate,quam uelut eofulrf re^^nbsp;er régis palatiü frequentabat,de^nbsp;iufto iudicio decemëdo ad populusn,nbsp;fitngerëtur.lppuerôtraditionibuslnimai^.^ffCdr^nbsp;grauibus illaqueabat plebë,ut innbsp;renturadfuum comodu,erad uulgii^^.nbsp;ut reuera no ffieculatores ernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘'L

fed uenatores, quales multi folent diari auicuUs innocëtibus,adfuagula (Tnbsp;dom.Eft aut Thabormensnbsp;rotundusatq^ fublimis,er «nbsp;liter. Ad uos loqtur fermo dei,duruuotnbsp;ciû,qinfideliterfùngimini ueffiooffi^nbsp;grauameneSmißi uobispoptdi,nbsp;citis,qeciditisnoferuatisfiaqHeof^'^gt;^^

!( Vdite hoc facerdoÇf.^’

-ocr page 499-

OSEE

*ie«btxl»iere debcbntis, rete cxp^tnditis eii,^«oî«t ft««Uorf 5 de longe com wonefnccre iußi e^W- _nbsp;Etuiâimas declinaftis in profundum,«.nbsp;*8o(Mjli84or)etuditor omnium çorum,

Viâim^MfacerdotesuitulorumaltenfidijsoJJti **“*• '¦fkt.cr jjopHÎHwdccIinnrc doccbnnudomwiodconbsp;(xOiWorc ((dMlteri«r«m,ç(Klt;f inefcantur officijs et onw.nbsp;S«» «fw (l«dio profùnd4«er«nt eatenm, «t eo»nbsp;F'iores jîerf„t er wpofiurif fui^ detinereMnbsp;h«li«n.Hoî,i«o«it,donKnMlt;,egoomneïrfdu««meornbsp;‘^^''^cogiir.ftnoffemfndnHerintjtnntpeer lt;inbsp;ÄSÄlfrad«5«ftabfc°nnbsp;^'^'isàmc.-quianûcfovnicatuscs pnbsp;“^jContaminatuscftlfrael» ,nbsp;MtearbitrrfrimrfgmtudiKefceleyis noî lt;t

X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et4me negügi imto.Bgofcionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

;i*gt;fedrö«5eßpop„lw,CrâZl er critninif, fcio etian» populufn

^'‘^'^«dMdminoncîegitirnoeuUupr.na^^^^^^^^^ !‘^'’»î«e«Hpiet4emp.riP«d.oeomple«erunt,/orw=«nbsp;4'ïideo;eridolorumflgt;nrcûi/trefeonummnndo.

^ondabuntcogitationes fuas addeumfuumtquia fp^ it«s

J^^^'onum in medio corum, Slt; '%S:/*’quot;ÆSl*^«ioper4t«ri«/îI^^

7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boßidet captiM,ut re«erti noUnt,

^\Mmaddomiwm.Obhtir«ntenimere4om^ ^^^dmuentionesfcaatifuntdiligcntw lege»»nbsp;,,;quot;wi.lt;lH4mproiecerHntretrorr«»»».w/îit«er«»ten..nnbsp;‘Ê‘’«ew peregriniit« idola erigcftdo dd cult«»«, pernbsp;’‘‘‘quot;wpieuiuendojcrpcrijîciis fXpw^^l®nbsp;’ÂSn-If-Hnùdenbsp;8cIfrael 8( Ephraim ruent in iniquunbsp;knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î'^^^jïuetetiamludascumeis*

'gitur contM dominum tentauit Ipdel, re* X, JWinf4cicmilli,ttt»o»4be4jmp«gt;tlt;tt«,redfjM-J Jff«r eiw cowumucM, «t popultw er regesnbsp;'ter eon-uûtnbsp;nbsp;nbsp;infirmé tur,ut «jui ßgt;quot;te5 er ant

r plffc, i«5rwt ctd domirtttw redire cogantur. id no» ®*»gt;»decfmtribHb«îlt;jccidet utcapUntur ,fedeünmnbsp;^i^iid eß,duie trite,qjuorum imititntur fcelera imitdnbsp;’‘Xerpœnam,

tt in armétis fuis uadenc ,? 4'iærêdum dominû,et non inuenient;nbsp;y °'atüseftabeis,

domino præuaricati funt, quianlios jl'enos genuerûtînûcdeuorabit eos men«nbsp;!ƒ'm» partibus fuis»

St«, t?’”’‘‘'!a55«4mifr4elpo}î)irugcmAjrgt;rior«»«wto li. 'nbsp;nbsp;nbsp;^’quot;‘»decètribKum er regniludure/îdw'pnxet »ƒ«»»lt;

^‘^''’gregibwQ.^rmentw rfddomMîU»» re^«ire»d«w,

H O S E A H.

M quem prlt;euiiricdtionibus ofiTnderitttt,hofiÿspldcare nitantur, non autem inuenient quem requirunt, quia inbsp;recedentibut ipfe difeefiit^ ut illorum uiéiimis nodenbsp;leüetur.'prxuaricati funt enim 4 domino, nec deo filiosnbsp;/ùosgcnucruitt,fed dtemonibus,quibu{ iHof confeerduenbsp;runt, cr per ignem tranfducendo luflrauerunt uel comnbsp;bufièrunt temporibus Achäs Cf Achab, quorum temponbsp;ribus frequenter damna pîurtmac^ÿrauiadbAffyrqsnbsp;pertulerunt.Statim ergo cr non pofimultum temporisnbsp;Afjÿrius adueniet atq; Chaldieuf,deuorabit^ no folumnbsp;filios,fed etiam hiereditariM portiones fu4i,qu(K adfù»nbsp;niculum diftributionîs 4 domino ucceperant pofiidëddX»nbsp;Per fingulos fire menfes hofiis ddueniet, çr donee to^snbsp;tamuafiaueritnondc/inet,

^Clâgitc buccina in Gabaa,tuba in Ra= ma : ululate in Bethauen, pofttergûtuumnbsp;Beniamingt;

Denunciatur uicina captiuitds aîio fernu)ne,regni if: raelitici. Vult autem omnes audire qui in circuitu funs, Pnbsp;idfo claro auditu opus effe, Clangore fcilicet buccinæ,nbsp;qu4 pafloralis efl, or cornu recuruo efficitur. Tuba uenbsp;ro de cere efficitur, uel argento, qua in beÜis cr celebrinbsp;tatibus concrepabant.Gabaa auté cr Rama funt in tri^nbsp;bu Beniamin, uiciticeHierofolymce, Inßethauenautemnbsp;ululatu opus eft, quia uicina ci captiuitas imminet. Dicinbsp;tur autem poft tergum Beniamin,quia uerfus feptentrionbsp;nem cr orten(é,quia à fade dicitur pars meridionaliStnbsp;(f Ephraim in dcfolatione eric in diecorrenbsp;ptionisîin tribubus Ifrael oftendi fîdem*

Regnum ifrael quod dicitur Ephraim, in defolatione Regnum erit,inftat^ uicina captiuitos.in die correptionis atque Spnewm,nbsp;fupplicif decem tribuu ifrael, oftendi meafidelia uerba,nbsp;quie per^phetas cominatus fum,ut quodfermone pne^nbsp;dixeramopere coprobarem, internetionëcominando,nbsp;quâet exhibebo certiftimè. No enim uana eft promißionbsp;legis.Si audicritis,bona tcrrce comedetis,cre,Pcrft}icuenbsp;enim omnibus patebit,quàm uerus fît ferme dei, ut finenbsp;rejfieëlu perfonaru ifraele perditoludam praftoletur,nbsp;donee iuftam peccatorû menfuram ctipfe compleuerit„

Faâi funt principes luda quafi transfer rentes terminumtfupereos effundamquanbsp;fi aquam iram meam,

Cudis ifraelitis in captiuitatem, principes luda qui dolere iUorit uieem debuerant,cr fuosadpcenitentiam RapereR»nbsp;cohortari, ne atque perftdos fîmiUs pana opprimeret,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-*

cogitare cepcriit de rapiendis ftbi hatreditatibus ifraeli tarum,cr de dilatâdis fuis terminis. Comminatur igiturnbsp;eis dominus per prophetâAffyriorum uclBabylonioc»nbsp;rum aduentum, qui ueluti aquarit impetus occupabit lunbsp;dieam, ut iram domini pro peccatis ipfî quoq^ fentiant^nbsp;Transferunt principes luda terminos,quos pofuerut punbsp;tres eoru,fub lofue,dum aliartt tribuit fibi fortes raperenbsp;dcliberant,deniq;, quado immutant mëdacio ueritate:nbsp;cr aliud nunc quoq; epifeopi ecclefîarum,ut dicit Hie«nbsp;ronymus priedicant qucim ab apoftolis acceperunt.

•• Calumniam patiés cft Ephraim, fradlus iudicio.-quoniam coepit abire poft fordes»

-ocr page 500-

OSEE

Opprimitur Efihruint ab ÄJfyrijs i»)pijf,populm tnttti ab aUenigenis,milt;jua ^uidéuoluntate hofliu,fan=nbsp;£kl autë prouidentia er iußitia dei,pro tanto calumnianbsp;pajjiif, quiapeioribuifeaduerfarijs conceduntur 'mritnbsp;pinatn,er iudicio hoftium coculcatuicrcoti/raólm dtnbsp;dtur Ephraim, c fedibiK pateruiehiereditatis eieihu.nbsp;Kanc autë miuriäpatitur iuftc,quia i regibus crfalßtnbsp;prophètes feduduiab^t poft idola, er dominum dcrclinbsp;quit,aureos uitulosfabricandoercolendo,

11, Et ego quafi tinea Ephraim, amp; quafi pu tredo domui luda»

•ia deTquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueftimetd cofti/mit, putredo autë (3^

eariesUngnalongo tempore, ftc deus Ifraelëer ludam fitffirt longo tempore,^ adnutut ad pcenitentiaac fanbsp;lutem,cuius tarnen loganimitate,ip/i ftbi nS ceftant thenbsp;faurifare tram in die ire. Primiu igitur confumptus ednbsp;Ephraim,deinde domus luda,referuato tarnen de luda,nbsp;cui repofuit dominus,er ^ui eßet expedatiogentium,nbsp;15 Et uidit Ephraim languorem fuß,amp; lu-das (p/rfg4/«dm)uinculü fuu,Slt; abqt Ephra^nbsp;im ad Alfur, amp; mifit ad regê (idrib) ultorê,nbsp;amp; ipfe non poterit fanare uos,nec foluerenbsp;poterit à uobis uinculum(p2dglt;e.)

Xuxiiiiquot; dei inteVigcns Ephraim infirmitate roborisfui,er exere petendum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paruitatem,er ludas quoift uinculit, quo cum de»

cem tribubuspeccato fùerat coüigatus, non à dcoqui foluere poterat, fed à rege Aßyrioru quteftuit auxiliUfnbsp;fub rege ifrael Manahcn,fubAchas uero ipfe ludas.nbsp;QKi rex Aßyrioru uindex iicitur er iarib, quia uirganbsp;fitroris diuini ad tempus ordinata à domino, fuo quo^nbsp;tempore comburenda. Qwin Ephraim captiuus duihtsnbsp;eft in Perfas et Wledos, lt;i quibus aduerftnte deo liberarinbsp;non potuit,nec umeulu foluere captiuitatis. !udas enimnbsp;frudra aduerfusduos reges Aßyriorumauxiliumfiaginbsp;tauit, quandoquidemmulta hominummilliarexifraelnbsp;ro non obftante occidit de tribu luda.

14 Quoniam ego quafi leæna Ephraim,5C quafi catulus leonis domui ludategoegonbsp;capiä Sc uadättollam,amp; no eft qui eruat*nbsp;tudiciB dei oftendam quam uobis me aduerfante omne hominumnbsp;uakdum. auxiliuuanum ftt.Ero enim ipfi Ephraim fira crudelifinbsp;fima,mdignationë meägrauem effundain regnu ifraelnbsp;Gquot; luda. in letena uel panthere,Aßyrioru regnum connbsp;tra Samaria, in leone contra terufalem, aliquante podnbsp;temporeßrtißimum regnum oftenditur Chaldieorum.nbsp;Omnia autë hac fient quide malitia regum,er utrinq;nbsp;populortim, iftis patientibus,illis impugnantibus,iudonbsp;tarnen iudicio dei,cui feruiunt hominum quantumlibetnbsp;peßimie prauitates. Ipfe dominus efi, qui malu omne innbsp;duitnte facit, ftd benefacit er bonum, ipfius uoluntatenbsp;fanibl,diripitur lfrael,trattsfirtur captiuus,conflagra»nbsp;tur templum, aufiruntur ceremonilt;e,e^ nemo eriperenbsp;potfft quenquam de manu domini,fi ipfe decreueritnbsp;quempiam iudicarefecuttdufua peccata.

1 j Vadens reuertarad locumeuîdonec défi ’ ciatis, amp;quæratis faciem meä. In tribula*nbsp;done fua tnane confurgent ad me*

Loetwn dei,magnificentiam er mus accipere, ut nequaquam pronbsp;uel pro locali motu defeendat ad homines,irajenbsp;fereatur,obliuifcatur,fiat^ quafi panther ieo lUnbsp;mis, fed res fie ßgt;ernat humanos, ut permdt^nbsp;agat,ut quos antca protegebat, poßeanbsp;nee ut tabefcät defieiät er intereät,fednbsp;facië domini,er dicat, idumitiafacieinnbsp;mus. Sinit interim fuos dns perturbarinbsp;nibus, in quibus aliquotiesreceßiße ab eisut e^^^^nbsp;ipforum curä er gratia negaße, dum aduerß lt;*'nbsp;omnia,er confolationisßiesnulla occurrit- Hnbsp;à dno,ut quterät dnm tanto ardëtius, Gquot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff

nüles et anxij quaräi. id igitur uerbo amp; nbsp;nbsp;nbsp;’’ jd

folatione promißionit inferipturis anünaUrf“ iufmodianguftiacertafidutia implorancläi‘*‘nbsp;tiam, er fine cundatione uel dilatione aUtnbsp;pfdMfjcfffOjBözt adalium,fcd ad fc recurrend“^'nbsp;ed enim diluculo anxium uenire ad dontini^'’'’

CAPVT VI.

Enite amp; reuertamut „pSi quia ipfe ceepit, ÔCfai’®*’*nbsp;percutietjSCcurabii”^^^!'*nbsp;_____________ Sic fideles anxij dicunt i» cr ffirituahbus anguftqsfatigati,qd’crnbsp;poribus,dum paßim ab aduerfarijs Syrifgt;^^ijtir,o^^nbsp;bitis er Babylonicis crebro infeftarétur,^nbsp;ciderëtur. Elihil,inquiut,aliud nobis fit rnbsp;eft,nulla idolis facrificia immolâdd,nûnbsp;da,non humanu prlt;efidiu inquirendu abnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'d*.

redeundit nobis eft ad dnmanxqs, qui cefferamus à timoré iÜius cultu eT leÿbus,^nbsp;iuftitia,ne iudicnierlt;eqnitatë, quantnbsp;mus. Cogitandii nobis eft, à quo nobisnbsp;aduerfa,quàd tot cofringimur mails, eZnbsp;mur hoftibus:erut ad nos redierimus,uidtt'\iflfdnbsp;4 dno deo noftro,à quo receßeramus,infii^‘‘'^.^j(eigt;d.nbsp;incomoda e^e, ut femel cömoniti,quinbsp;uolutate minime cogitabamus, regredianuW^.nbsp;folus qult;einflixitustlneraiterufanarenbsp;fie enim promifit,fie confueuit. ipfe u«ufnbsp;tit ercaftigat populitfuu,er omnefiliu quf^ jjenbsp;li. Viuificabit nos poft duosnbsp;tia fufeitabit nos,amp; uiucm’in

Per aliquot quidem dies adfligitnos, incolumitati propedië reftituet,poftnbsp;harum iterufuccurret,et uelutimortuoSjU^f lt;nbsp;Die aîit tertio,hoc eft fine dilatione,duntut^^-^fld^'nbsp;folemus,reftituet nos plene ineoltimitad,ul^(^(dnbsp;coraeo uiuamus, etgrati coplacere dli tpnbsp;uere ab omni ilïtt^ cfiTnfa,neminë p^’ß^'^.^ußid''nbsp;gnati deoru,fed ad Hlius legem uitano franbsp;5 Sciemus,fequemuramp;,utnbsp;dominum, quafi diluculö ptæPnbsp;egrefluseiuSjSCuenietquafin”nbsp;temporaneus 8C ferotinusnbsp;liultahaârnusignorauimusfruntleê^^

-ocr page 501-

OSEE

Sitij ’’®®«fî «eiciuimui, nbsp;nbsp;ex ea bonitatii fu^ o«s

^üi.^P^itnoco/tßderdtiitntM : n««c autë uexatione nbsp;nbsp;difci

H® fKlt;( eruditi, fciemui te folum deum ZT patrcm na ej/i, cajligatorënbsp;nbsp;nbsp;medicît : ideo poflbac te folu

Crfcieiftiâuiaru tUitru, ijuam priai noleba nunc ddigëtiut[equemar cr ampleàemur, certinbsp;^'^oinobispojïhüc pbcidui/erenui de hetui occurres,nbsp;’'«'i ülitcT quim ditm fol aureui in aurora progreditur,nbsp;^°''^'^‘‘lt;nhilarat,folatur, cofèrtat Gf perfcit,fîc panbsp;*^amp;obidutmihi eritaduëtm tuui.Veniet quoquenbsp;Q’fuccedet uelut imber tëporaneui,^uë fferarenbsp;'‘^lt;ieb4,infiuxuigratite zjquot; cofolationii zr benefi»nbsp;tuori(,^uo ariditat terrie noflra; tarditoi animoriinbsp;J or«« cr duritia cordis ej deuotionis irrigabitur,nbsp;4 OJfiritui Cf uit^e,nbsp;lid*

S tutin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucftra quafi nubes ma

quafi ros mane pertranficnsgt;

‘'fife f ' debebât, reuertttur ad populu

(toléré cr/heutidu legë feire, ut id nonunquâincipiantnonnbsp;prophetdi CTnbsp;lfraelitici,cr ueræ religioiiii cenbsp;Czechia, lofia, item pernbsp;Sedguidfacio «obw ifrael Cf Iwdd?nbsp;Parede

fUib(;l‘*'’‘^!P’’°lgt;itlt;(f ^beneficëtia ue/irae^uctuti quot;‘'’fern*’*“* ^°gt;'^‘ldras:Cf

diff'ugiës,Jtcfubito ut^r^efidei hunwrc cdrcfcdtnbsp;prophetici.

'n u k°’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prophetis, occidi

St(, ’’’Xfov °'^'s «nci, judicia tua quafi

*'” ‘‘^dicia propter huiufntodi leuita=! Jr c^«c«nbsp;P^''‘lt;^‘°ß»”-^horaui Cf comoiußcinbsp;’^°!ùro P’'°P^^tdf,quos mittebâer mitto,masnbsp;foheitus de fibi/s paterfanbsp;obmittës quod ad ueflrâ emennbsp;infolicitudine z^“dilinbsp;pfophetoi mifi ad uos,quos nonnbsp;“'‘'nijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occidendos, illorü uita non par eens,

P^ßdite,einollire duricient dicenda Cfnbsp;qua modo iuflitiafidei in uobisnbsp;r'^fi.Ü-Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*« prodire cotin

’'^°‘i(ft^''^°[‘'^^‘l‘^do apparcret iuflitia,ucl ueßra, (gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentë,uel nKa,fi contumaces

Î Ä^ia ‘’’““df rem plagis maltis.

facrificiS, /'Wd '^/^*P^“®q'^àmholocauftagt;nbsp;,‘'’''*»11,^1“^^°’'^ rcuertebamini ad me,uerbii prophenbsp;admoniti,facrificiis qui=!nbsp;'‘^phtcare me 'mcipiebatis^cfdemererifauorë

HO SE AH. 140 tncüceremonijsgratulatoriß,cumegonoilla,fedpro«nbsp;bitatem,iuflitia,iequitatë,fidem,timorë,ueritatë zf benbsp;neficentiä mutua exigerë:htec funt enim facrifieia qui’snbsp;bui obleihr, qult;e exigo, ut chfcerctis facere uoluntaténbsp;mea, cf fcire me folu deu,puro Cfßdeli corde coîcndu,nbsp;no enim holocauftis oblcflor nififidehu. Vides eR enimnbsp;Zf cognitio uera mei,quamrejficio Cf ampledor,

ifrael autë Zf indax noaliter egerut quim primus iUe Adam,qui cum mandatum accepiffet leueerfalutare^ fnobedierfanbsp;adharëdi mihi et obfequëdifUno tantufruéiu abflinëdi, j“™quot;“nbsp;cum liberußci/fem illi de reliquis omnibus edendi,ipfçnbsp;paëlu iUud trangrejfus eß,tanto ardëtius deßderädo uenbsp;tita,quato arëlius prohibueram. Sic uos nihil magis atnnbsp;pleëli cofucuißis, quàm quod maxime mihi dißlicet,etnbsp;cum tot ceremonias uobis ad placitu ueßru eoeejferim,nbsp;uos no coccßäx ardëtius feëbiminhut qult;e odi omnia uonbsp;bis placedt, zf qult;e mä^ui, toto animo reßttetis:ca tonbsp;ti in hocfitis,ut prauaricetis leges meax,Cf ex stduerfqnbsp;mihi incedatis, Cf qute maxime mihi grata funt minimenbsp;perficiatis.’crfacrificia quie odi,paßim offèrreuelitis^

Trans lordanem in terra Galaad urbt quoque Galaad Ramoth crat,Leuiticacfrefugij,inquanonfo^tlehufanguinê •nbsp;fanguini mifeuit miqua uolantate domino obfequatusnbsp;fine fide uera Cf timoré dei,fed adfuam libidine Cf glonbsp;riam,regem occidëdo,regnu ßrtaßis ante tempus inudnbsp;dendo, Zf nimiu crudeliter criminofos damnando,cunt 'nbsp;ipfe impius eßet, Cf domina non timeret:cf eadem innbsp;urbe Ramoth Galaad idololatria quoq; erexerät,quatnnbsp;propheta ex ßiritu dni uehementer detejlabatur. Sicq;nbsp;propter utrunq;. flagitium breui fentëtia maledicit Ganbsp;laaditis,idololatria turpi zf fanguinis eßufione coßurnbsp;catis depraaatis et peruerfis. Prauidebat enim prophenbsp;ta iüos Galoaditos cum focijs primum capiendos, Zf ddnbsp;Affyrios deportandos in exilium.

^Etquafifauces uirorfi latronu, partim ceps facerdotüjin uia interficientiü (pergennbsp;t«)ad Sichemtquia fcclus operati funt.

Contrafacerdotes prophetalis correptio eR,adhunc Sacerdo/ fenfum,quemHieronymusabHebrteodidicit,quem Zf impq?*'**nbsp;hodie iudiei tenët Zfdocët.Sacerdotes Bethel,imó fananbsp;tiü Bethauen obßruabat ueluti latrones uids, ut fidelesnbsp;deuotos afeendentes ad facrificandu ttierofolymis ßoanbsp;Harent,Zf nelut hamo pifcatorio implicarët fuis erro*nbsp;ribuSjZ^retinercntiafacrilegocultuuitulorufuoru.ldnbsp;autë agebant comuni cofenfu zf focietateimpijfacer»nbsp;dotesßtmiles latrotubus habentes lacertos cfhumeros,nbsp;hoc efluires percutiëdi,cf ßelus operadi prtc alijs,quinbsp;ad.innocëtite ßidiuplebem uerbo zf cxëploreuocarenbsp;debebant.Veliddieüturegiße, quädoperSichem,qu^nbsp;poflea diila eß VJcapolis,lfraelitis eundu eßet lerufalfinbsp;ubi folu licebat uiëlimas immolare, fbt occidebant pioSnbsp;Cffeelusoperabätur.ldquoq;fitfemp,duimpiifacer»nbsp;dotes popHli,aduerfanturuerodeicultHi,propter fuun

-ocr page 502-

OSEE

quteftu, ttt etiaflue horrore neci tradere pioj uerbi dei cultores audeat,religionis prlt;etextu,quä minimehabêt.

ibi fornicationes Ephraim, contaminatus cftlfraêl.

Habet hic propheta breues fed acres correptioncs cri minoforu,ut confequcntiam fententiarü flngularumnbsp;Vapfus [f*ueftigarcerfedarifenfuigenuinorepugnet.Sceluihornbsp;”**“•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ribde improperat domui lfraël,de quo tota terra harre

re uehementer poßit. Lapfum fcilicet ifrael i» idolola=: triam, er dominum detim fuum pofl tot beneficia prodinbsp;diflè, tamq; abominandam fidarnq^ idolorum culturamnbsp;enormiter er fupra modum horrendam à tempore leronbsp;boom, qui primus rex de tribu Ephraim uitulorum ßrsnbsp;nicationibui con/furcauit ifraelem.

Cum ego cogitarem benefacerelfraêli, erfub Iero= boam nepote Ichu reflituiffem iUi terra dsyris ablatam,nbsp;etiamiudoiirritauitme, er exorfuseflßbimejfemfiAnbsp;Ach4t,platttauit plantationem perniciofam, er mercernbsp;dem ßbi repofuit mail operis,quem fuo tempore recipisnbsp;ct,no multo poflea tempore ducendus in Chaldlt;eä,ftcHtnbsp;esparati« P^op^dièlfraelw Affyriosefleapiendus, Videmuibre^nbsp;iiuius pro» uißimii duabui fententijs Ofee dixijfe, quod HieremiMnbsp;^0 * Ezechiel poflea prolixis orationibus, dum urgeretnbsp;tteceßitaf,tra0fauerunt lotis paradigmatis et cxemplis,nbsp;lt;[C A P V T V 11.

Vm ianare uellêlfraêl, reuelata eftiniquitas Ephraim dCmalitianbsp;Samanæ,quiaoperati funt mennbsp;B dacium, amp; fur ingrefl'us eft,fpo^nbsp;lians,Iatrunculus foris.

Vitupérât iß’aelitas apud quos fludiu dei nihil proficie batifemper enfin ad fitgeniu redibat prophetas no audionbsp;entes,ait populu meu Ifrael fanare conatus fum no fonbsp;Ium olfin 'm exitu de Aegypto, fed etiaalijs uicibus mitnbsp;tendo prophetas'mflgnes, er claros magnis miraculis,nbsp;F^httars Mo/cM,S(iffi«c/c,Hf/jd,E/jfe«,Epi(lt;m,0’ cateros, patcnbsp;faila femper magis ac magis efl finprobitas er perßdianbsp;iüius,peiorq: fubfiide euaßt,et regni iüiuf,Samaria feiltnbsp;cet malitia femper creuit. Operati funt enim tarn rex qnbsp;populus mendaciu er perfidia contra dominu er legemnbsp;eiuf,mendaciu contra uerbu domini,fiitus er 'm cofeiennbsp;tia perfidi,fme fide in domitM,ßris aut fumma finpudennbsp;tia^ 'mterdiu fit fyluis, noifii aut in domibus ffolia prlt;esnbsp;das^ agentes, fiires etià 'mtra urbë finpune fiißdiantur,nbsp;erjtcculta fraude decipiut,latrones audaäer aliéna dirinbsp;piut. Vtficlfraelita domietfirK,fit confcientiaetßronbsp;perfidia feilarentur,qui femel domini timoré abiecerat.

Et ne (/5rte)dica nt in cordibus fuis omné malitiam,corum me recorda tumtnunceirnbsp;cundederunteos adinuentiones fux,coränbsp;facie mcafaâæ funt.

Ptrffdia IC» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exciderUKt ifraelita à fide er iuflitia, ut nequa»

nditarum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eredont'm cordibus fuis, etiaßloquan

tur,nofceme,amp;' fiire(enti habere memoria ffeciali

H o SE AH.

f^rouidentià er omnifcientiameaomnrs eor^ni^^ credunt enm nie nefeire miguitates iHoriî,ideo («w’Ik’*nbsp;funt er circuudati admuentionibm fuif, pkmnbsp;onujtiiniuriitinpnximosy erperfidianbsp;mmu.Qii£ certè digna uindiila nt(lt;i non carebivit,lt;Tnbsp;meo iudicio expofita er cognita punientur:eqiiit^‘‘*nbsp;nint uidet u^dtia eiu(,id quad fuo tempore ferment-

In malitia fua laetificaueruntreg«w,tt*® mcndacijs fuis principes.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;si**'

ExKkdKcrttW in rebut peßimif, et in impiet‘t^‘'''^ cofentiendo per omniatlatifiearunt ipfuf»,nbsp;ftcrilegis aufibut illiws,cofifiin domino,nbsp;rint, er diuinis legibut potiut obedtre,nbsp;traditionibus cotra legem dei. Et mendite^f['^^f'’quot;nbsp;t^falfi, er popidus itißpienillt;etificauerui^P’^‘^'nbsp;primäres regni, omnes u»lt;t malitM ernbsp;dominum exciecati .Per omnia enim ifulgiiffnbsp;confirmareconfueuiterajfentiri. f„C

Rex principes, er populut recejferiintp^^^ dere legis,quod eft adulterari. idololatru 0nbsp;busfuisftruentutclibanutfuccenfttf^pifi^^Ç^fiiit,nbsp;coquant impietatis j qui excitato iamnbsp;quiefeit aUquanto tempore, Paululum enb«nbsp;idololatria coquieuit leroboam, ne uimfitf'‘nbsp;fedfua eu dimitteret uoluntati,donecnbsp;pietdt er omnem peruaßßetpopulunbsp;quid enim neeeßitate fit citofoluitur,qitodKMiinbsp;pitur diutiui perfeuerat : hoc efi quadnbsp;fubagitando,donecfèrmentatiocomplete(^'. If lu

rere à uinoîextendit manual f“”” nbsp;nbsp;nbsp;/a

luforibus.

Hoc pd(3o populut applaußtregibitf pui hoc eflfilixregibut noflrii, incumbendti^^finbsp;eis er principibus fuis commefationi amp;nbsp;potibus firuefeendumerit, er bibetttiuP’^'Çfd^nbsp;da 4 regibus erit adiuuanda,ut pariternbsp;erinfolefcant, populus gaudeatnbsp;ffondeat, nouiter inflitutam religionemnbsp;probando,dei lege pofl poßta. Sic enim ind“^nbsp;gK er principapopuli corrurnpunturadom’^^^^^oi

Aceeßit populus faciliter uotis er gis er principum,ßruoreimpietatisfufttpnbsp;futim uelut clibantisfuccenfus, alioqd pfop^nbsp;adfuperßitioncs legeprohibitas.nbsp;cepit afftdus iOoru a flut us leroboam,nbsp;gum,qui talia à primo didicerant,utfic u^nbsp;rantiie er errorum induSh ,fenfu!n omnnbsp;nbsp;nbsp;„

ris uelut dormiëtes exuerêt. Ab httiufmn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i4

-ocr page 503-

OSEE

corßiceenfum eyat,utJponte hm currerèt,quo res uo^titsfoltcitabatjgne infanictii libidiiiis ad idolanbsp;’’^«‘Xotiarctentesutflamma.

*^fscalefadifuntquafidibanus,SCdcuo ’’îuerût iudiccs fuostomnes reges eorû ccnbsp;cïametin eis ad me*

•'’fûiop . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trtificio iniquitatif abduiiifunt'à do^t

quot;*• '^,ut eum ampliui non tim(rent,ucrfnf efi calor im» populi i« /«oj principes, or principum infanianbsp;‘*‘’ht‘indeinreges,ßc domino omnes puniëte,donecnbsp;occiderët, pretiu impietatis retribuettnbsp;Hoc cni)« inßii^ißififg regno, quod donünu abienbsp;( ƒ ufum lire receptü erat, reges priores cum fuisnbsp;^‘^'tdem 4 principibusfucceßiuenbsp;^¦^‘gt;potißimtimratione,quia dominu deivmfuamnbsp;hobnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colere renuebant,tam ipfi quant

Y/y^'^‘^’'^’^^igt;etcrebro exhortati uerbis er mi^^ Enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prophetarum.

Epkquot;/^'”’ ’’’Populis ipfecomifeebaturt tion?'” eft fubeineritiuspanis, gnbsp;9 p'^'Uerfatur*

•lefrirrobur cius, amp; ipfc j 'S’ïorau'

fuperbia IfracI in fade Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominu deûfuû,

^'’æfierunteum in omnibus his* Ifraelitaru, duro iUos deus iudicionbsp;FtcriUy ‘^°'gt;gt;»«xti füerint inter gentes, ut quorumnbsp;C5b ^‘'‘'^‘^‘P‘flgt;ant, eorit crudelitatibus obijeerennbsp;iffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodfubtus

'*°gt;'(nc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptnfitur,ß non uertatur adßr

domino abominabilis faëius efl non itgt;uenit,fed iram cy-exitiu.

j uiriudeuorarunt:tantieq;(i(itue ^‘quot;*l'‘’»tunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenefciret,uclperditionisfu£

quot;*tgt;to cy! ^ÿtorare, ideo^ ufque adfeneéfam in emendare no cogitât,nbsp;’ * Et fq^ ^‘totidiefe incomodis afficifentiat.

*’on V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafi colfiba fcdu

\e 3(4 corïAegyptum inuoca^

amenti cr infenftt£,ßf dolet,nonrequirit:ßc regnumnbsp;negligensnbsp;piusßmplex efjè debeatficutnbsp;^naft ferpens,ut per ßmplicitatemnbsp;patere inßdijs,fed hominênbsp;prudentiaabfq; bonitatemanbsp;tnuocabutpro auxilio,quinbsp;1Ajfyi’ijs capientur, iHucnbsp;rttifcttBf. •nbsp;L^^ht? fucrint, expanda fupernbsp;Co ‘1'”^ uolucrcm coeli detranbsp;®»Cïdam cos fecundü auditionem

HO SE AH. 1.41

ccctus (tenorem legis)eorum*

Oflcndit hic quoq; deus, quod comutâ^tes loca oculos eius uitare no poffumuSjCr femp dci regimur potefia= -te. Cum, inquit, proßüißterint in Aßyrios,etiäibi minbsp;hl uelint nolint fubdentur, ibi quoq^ extenda rete meu:nbsp;erß exaltati ßterint ut uolucres aquiU, Me detrahanbsp;illos,non in perditionö,fedutctedäuelutßlios rebelles,nbsp;nonpoenaru magnitudine,fed'mtimorc,cy'fuppliciorunbsp;terroribus cmendentur:ey ßcut iun£lo conßlio er connbsp;fentiëtes rex principes erpopulus idola fabricati funt,nbsp;ita me irato omnes pariter uaßabuntur.

•5 Væeis, qm recclTcrûtà me:uaftabfitur, quia prfuaricati funtin mcîamp;cgo redeminbsp;eos,amp;ipfïiocuti funtcótramemendacia*

Domus ifrael rece/ferut cr reßlierut, erueluti me^ Contem# ticuloß prlt;euaricati funt in dominum, adorâtes uitulosnbsp;aureos, relinquëtes eum qui feredemerat rfJ» Aegyptonbsp;brachio excelfo,ipß locuti funt cotra dominu mëdacia,nbsp;dicëtes.’Hi funt dij tui lfrael,cr non clamauerut ad do^nbsp;minu 'in cordibusfuis,fed in idololatriie ßrnicationibusnbsp;uolutabätur,ßue quia danionu cultu fequitur libido crnbsp;luxuriaiqui damones colebant confequenterinflar pornbsp;corum in coeno libidinu uerfabâtur.Pulchre autem cattnbsp;ticacolentiii diuos cr idola, no carminafed ululatu apnbsp;petlat,nec aliud in deo laudât niß beneficia eius,fcipfosnbsp;quicrendonondeum. Quibus etiâtemporalibusbonisnbsp;donati à me copiofe,ßc uttritico cr uino incumberentnbsp;copioßßime ruminâdôfmde^feipfos pafeendo, tarnen

, corde craffèéiufuorece/ferunt âme, contra me feuer terunt homirutm ingratißimi er pertinaeißimi.

Ego quidë erudire eos uolui per prophetas coelefii fa pientia, robur cotuli cotra hofles ualidißimos, quorumnbsp;regiones, urbes er régna Ulis cotradidi, ut robori cornnbsp;reßltere hoßesnon potuerint,ipß tarnen fuat cotra me.nbsp;erexerutccruices,crqd’folüfacerepotuerut,cogitaucnbsp;runt cotra me malitiâ, miüa bonitatis meie fidutia ßeth

Quomodo à principiofiierunt anteKofenßne iugo, Abfij iugo ficiteru annitutur irritarefaedut,erabijcere feruitutënbsp;mea,ntUionibus mifceri,ut abfq; iugo er ßenis defirannbsp;tur per prtecipitiaiet mutati funt in arcu dolofum,no dinbsp;rigëdo uota fua ad deum ueru,fed perfalfos prophetasnbsp;quaß ab improbis fagittarijs à uero feopo abducebâtur.nbsp;Vnde principes eoru qui infèlicë populu deceperunt canbsp;dëtgladio,ippter fùrorë lingua fu£,qua deos appellauênbsp;xuiit uitulos aurcos,ut hoc agerent 'm^pmißionis terrasnbsp;quod didicerât in Aegypto. Videß placet hoc loco Hicnbsp;ronymu de myßerio corporis erßnguinis ChriHi losnbsp;quentë more prifeorit non Parißenßü theologiflaru,

$ss.

-ocr page 504-

OSEE

C A P V T VIII.


Xquiia Aflyrij.

N gutturetuo fit tuba quafi a» quita fuperdomudotninijpronbsp;co quod tranfgrefiifuntfoedusnbsp;meum, legem meam prsua**nbsp;ricati funr.

Prlt;f«pitHr prophétie ut in gutture fuo fît tuba ut no cent exaltado pluribut audientibuf clamet aduenturum


regent Ajjyrium zy Chaldaicu. Quafi aquila fuper do mum dominijjoc efl,ueniet Chaldlt;euf,cit fito exercitu,nbsp;ultio domini dei fuper omnem terra, cr fuper domumnbsp;fuam,tam raptim cr uelodter, ut aquihe imitetur uolanbsp;tum,fiüinantt! adpredä.Veniet auté ad lerufalem,i»nbsp;^ua templwti dei eft,ut deftruat atg; fubuertat: de quanbsp;aquila etiâ EzechieiVeniet autem no alia ob caufam,nbsp;quant quod tran/^eßi funt fxdus meu^ er wfi« cere^nbsp;nwnias dereliquerunt, legem accepta er facro/ändamnbsp;prauaricati funt,crmihifubdi minime uoluerunt,

2. Me inuocabunt, Deus meus cognoui.» mustelfracl.

Tempore aitt anfftftiaru obfidionis et captiuitatit me i»uocabut,et diceitt,Deuf meui cogtiouimws t€,nos quinbsp;ifraetappellamur, defamilia lacob,qui tibi placuit,/u*nbsp;mus,c^tunofteres dn!,quem tnuocamui nu/ic neeeßi»nbsp;täte adadi unicum e^folum faluatorem noftrum.

q; Proiecit Ifrael bonum, inimicus perfe» hoseah.

quetureum*

Ipfi regnauerut,dc non ex met principes extiterût,amp; no cognoui t aurfi fuum,amp; arnbsp;gentfi fuu fecerut fibi idola,ut interirenttnbsp;Principum Quibuirefi)ondetdominut,Quomodouocaminilf‘nbsp;auniamp;a. rael,cum proieceritis bonum ueiirum, dotrnnu deum,nbsp;à quo cognominatiK efl ifrael, idcoq} mimicus ueflernbsp;Afiyrius perfequetur uos atque comprehendet,qui menbsp;regc deferto petierunt dari cr praficifibi regem, ficutnbsp;C^gentesreliquie,(^fecertintcotra uoluntatemdei.nbsp;Propter quod er Samuel dura regii imperia illis exponbsp;fuit,crfilios eorucrfiliasregibus feruituraipradixit,nbsp;ftatueruntqifibifpfis principes abf^ meo cofilio cr benbsp;neplacito. Nf c fufficit eis hoc fceltts,quitt argeiuufuumnbsp;cr aurii quod meo beneficia acceperunt in diuitiM ZSquot;nbsp;ornattim, hoc in contemptum meum idolis cofecraruntnbsp;cr donauerunt, imoexeis idola fibifabreficerunt,utnbsp;tot fiagitijs mererattur tandem excindi. Licet autë Saulnbsp;cr leroboa de domini uoluntate pralati fiiiffent regno,nbsp;criußi regnare,ficut ^Dauid,hoc tarnenproeeßitnbsp;non nifi ex temeraria uoluntate populi, qui regem poenbsp;fiulauerant,crnon acquieuerattt obedire illis,nifi dtimnbsp;eis placebat, Saulem indigné contempferant femel eynbsp;iterum,Dauidemmulto indignius torde^fufeeperant:nbsp;proprio cofiliofibi contra promißione Dauidifaflam,nbsp;quam feiebant omnes,elegeritt leroboa, quern nondumnbsp;feiebant ordinatuad uindicandit peccatapopuliàdo»nbsp;tnino, qui cr ntagis ad Salomonispunitionë, quàm exnbsp;gratia aliquafurrogatusefl.

* proieâus eft uitulus tuus Samaria, ira-tus eft furor meus in eistufquequo no po teruntemundanV


HortaturhabitatoresSamarilt;e,imototilt;ure^i!^ los,ut uitulos ad cultum proflantes abqciàt, fupernbsp;iratus fit ^sdllis^ no audietibuscouertituradali'es,ijnbsp;quafi ad tertia perfona loquitur,vfquequo no poterMnbsp;emundari^ Qua i/ta,inquit,'mfania efl, cum ofirratufnbsp;toties locus poenitëtia,illos ad fanitatë nolle c0ilt;o^'

  • 6 nbsp;Quia ex Ifrael amp; ipfe efttartifex fedtilnbsp;amp;nó cftdeustquoniSinarancarmnK*^nbsp;erituitulusSamariæ.

Exponit qui iße fit uitulus. Ex ifraelis,inquit, ncrftione emerfit, non ab iUis iHum gentibus acceptnbsp;ficut Baal,Chamos cr Moloch. Vosipfi crre^“^nbsp;leroboa, quod in Aegypto didiceratisficißisin^P^nbsp;deufcilicetquëuos ueftrismanibusfirmafiu,op'*'’nbsp;nuit artificis adorâtes,/klidi cr impii.Q!i(»ii‘'‘^,nbsp;is deus uefler ejfet,quifaâits efi à uobisfnbsp;fiagfnenta farmentapropedië erit uitulus illtlt;'^lnbsp;deus Samaria. Vel, fecundit Hieronymu,ut ar^inf ,,nbsp;fila diffoluutitur,ita is uitulus redigetur (« nibMinbsp;uituli authores erunt ifraebtica uaflationis

  • 7 Quia uentûfeminabût,6cnbsp;culmus ftans no eft in eo,germen ”nbsp;farinâîquod etfi feceritjalienicoi” ƒ J

Rebus uanis dediti fiterat,ideo incidét tus magnos pericula. Coparat aut uentonbsp;culmisnofiâtibiu.rtfi/îeterint,farinâtamengt;i^^^^i,înbsp;tibus:crfifarinâficerint,ab alijs deuorabitut^^nbsp;uana funt omniu hominii cofilia, ut quinbsp;deferüt,uanè omnia aggrediâtur,cro}nnênbsp;qc^etia Hebrais efiVentHfeminare,wlgt;'''^^i;,nbsp;Manipulas carerefarina,Ear'madeuorlt;iri tb

  • 8 Dcuoratuscftlfraehnucfadus^*^”’nbsp;tionibus quafi uas immundum* .

populus et regnu lfrael,ntultis ^‘‘t’ Lj/itd busfucceßiueatfenuatus,donectotusdeficert^gt;^nbsp;gentesjfiargerctur, magno opprobriogetitisnbsp;fuoru ac del fui, Velut uas immundu,inutilenbsp;nabile, quod ueluti lechonias in leretnianbsp;ratum,cuius nulla efl utilitas:fic enimnbsp;idolis cr nationibus,ut proprium nomen

  • 9 nbsp;Quia ipfi afeenderunt ad Aflurj^nbsp;folitarius fibi: Ephraim muncrad^nbsp;amatoribus fuis*

Eaëbts iam ifrael uas immundum,reüamp;^^^p'iio deum fuum defertus er captus,pro auxilionbsp;tandem afeenderunt ad hofies A0yrios,ifrtit^^^^riftnbsp;grumfolitarium,neqi,'aquäutouespafcendi'^^liil^nbsp;fed abutentes camis libertate, eduâi innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lgt;iK*

nes,hominibus nbsp;nbsp;idolis feruituri,qnos

git manera /ruflra dedijfe Alfyrijs,cr de amatores fuos:de quibus Ezechiel, Omninbsp;tricibusdanturmercedescrc. ,

gt;0 Sed ÔC cum mercedeconduxcrin^^^^pji» nes,nunc cogregabo eos, amp;nbsp;lifper ab onere régis amp;principu^'.^i*

Cumq; dederint donagentibus,€r Handumfibi códuxerint natiofgt;ef,(ogregaHiii

7

’ll


-ocr page 505-

dco tuo,

lt;CAP,VT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

Oli lætari Ifrael, noli cxultare fi eut populi î quia fornicatus CS ànbsp;dco cuujdilcxifti merccdëfuper ,nbsp;omnes areas tritici\ .

AreaSCtorcularhôpafcctcostÔCuinuni inentieturcis^nbsp;popukaregni ifrdeiyCMnreccßiffetddontino, legem ótfeHianbsp;abieci/fetyCr idola colenda moregentiliumfufcepi^etinbsp;reeeßi/fetq; in proßmdit mdliti£,iaëlauit fe ueluti apo»nbsp;ßdtam d domino, unagentem fe faääcum alijs Mtisnbsp;gentibiiSyGy-miiüdm cieterii,iugMn abieciffè creatorii.nbsp;Propbeta ergo corripit eos,^^ dicitsNegaudeas uel Unbsp;terts, ne-ie putes effè ßnülem c£terii ndtioiiibusquiénbsp;aduerfum iibi babes er fenties deu tuum. Aliter enininbsp;nefeiës deu,aliter puititur recedens à deo. Quid feritutnbsp;qui feit uolufitatèdominifHi,cr non facit eam,udpuld^nbsp;bit fnultum. Mercedem ßrnicdiionis tu£ areas multasnbsp;cr torcularid reputdêii,Ht rer« omnittabundatidfrue^nbsp;reristideo area crtorculdr,triticu uinumq; nofacienttnbsp;mentietur enim eis torcular, fiue negabit uinü fiüi, neenbsp;tamu reddent quantum optares uel Mgeres.

5 Nonhabitabuntinterradominitreuer fus eft Ephrâimin Aegyp£um,SC in Affynbsp;riis pollütum comêdiunbsp;Infuper poß fameni a dotmiio oßenfo immiffâm,etidninbsp;habitatares terrlt;ie recèdent de terra benedtîla ey optinbsp;m.a,qu£ do)niniterrdd{citur,e:trducentur in terra allénbsp;nam, ne habttët in ea quam fuis iddlolatrifs cromnibusnbsp;uiti/s pokuerunt. Aliqui enim außtgientAegyptum^nbsp;ueî iSdc cdptiui ducettturtalq »« Aßyriosducetitur,ut ilnbsp;UcinmiferiduiudntyCrucfcanturpollut^. _

4 Non libabunt domino uinum,8Cnôpli cebfiteufacrificia eorûquafi panislugen^nbsp;tiumtomnes qui comedent cum,contaminbsp;nabuhtunquia panis èorûanimæipforfi^nbsp;non intrabitin domumdominûnbsp;Cumßterint in Affyria uel Perfide, abfquc altarinbsp;nbsp;nbsp;Stcrigdi

Icmplo, no libdbunt dno uinttm,feddlt;£monibHs:zr non b»s7»a»*. plaeebuntei qui libantdifsalieniSyÇridolotbyta cornénbsp;duiît, CT parenialibus interfunt, ubi cibus mandueaturnbsp;lugentiu iminundilt;s,zr poSuens edentes. No enim dnanbsp;ojfirre gaudent,ficut nectamp;o placet, fed dnimabusfuis^nbsp;fibimetipfis,fu£gullt;!e,cTfu£prouident uoluptati.Dnonbsp;enim pokutd non placent,nec fufcipitfdcrificia eoruni^nbsp;qui pertinaciter in fuis peccdtis perfiüum,

Coma feuißmto hoße captiui ducemini,qu£ meafo* iennitas erit ait dnsfquam ego pldcabilëhofliâbabeboinbsp;ttenc enim me de meis hofiibus Afiyrias i(ittdicabit,amp;nbsp;iniuri£ modtmt ponet quam fuïlineô dfilÿs, quos digßinbsp;fiagcllando trailabittiUis^ tacemibusfilqsydnsfibijpjlnbsp;iJS 1

ÔSEE'

^^,er luBi p.iritcr (tbdwcerttMr.PrfUÎi^’^ cöfei|uentur,»t ho foluât fiipédia regib^ cr princinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Pitw.dontc ueniät mj Ajjÿrios,ubi nequaq (ub tribttto tibcri,ffd ifi ubittiifcruitutcm rcdigcnttir» .

*’ Quta muUiplicauit Ephraim peccandûîfadæ funt ci aræ in delitäum»nbsp;AÜidobijcitur criwen, eß ettim confciftortttio.Rexnbsp;leroi.o4mar(Wi(iofeextr«xiC,nH»fHW«it^.'Jf»««quot;™nbsp;q«ircg« iddiderut, no in quibia donüfw M»)nollt;«rc»r»nbsp;ffd i«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcccrftw ^ecedtit dugerent, idco Mcrt« «r

plnrafitcrint, Uto iüiMlM maldpkcêtto'.DrmdeMtfiipyti^^x^^^^f^inbsp;cSphritimf^uidfdciam tibi ludd^ uelut ambigcns qwnbsp;iwdicitmtiKfdrMrf tmjinHttW!,cr ^nibut conjjlijs pec^nbsp;fantfmrrtrübcrft ad fa[Htem,in^nit.

'i' Scribam ci multipliccs mcas, qu« iidut aliens computatae funt*

15 Hoftiasofferéc î immolabut carnes SC co «nedét,amp;: Dns no fufeipiet cast nunc rcconbsp;dabituviniquitatis eoru, SCuifitabitpcnbsp;taeorüjipfi in Aeeyptum couertentur*nbsp;Scd^itidprodeRultSdlidileg^^f^gt;^‘}^^’^^^^^^nbsp;a(itèfufcebit.An coteinptw ««nbsp;qtiando me iubente ut unît tn lerufdletn e/pt dltcire,ipjfnbsp;pb'omnes montesnbsp;irritifffnt dnm? Altaria quàçj; idcirco ficerut, no ut »a

comcderêtr/faiurarêtur,propter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

pteraemoninefttjwMwWJWtnWWbeM^^^ deuoritbojlias,notttpere(itpl^‘^^^‘^‘^^‘^’nbsp;necprobabiteat,^uasnonillifedfaouentriimtM^^nbsp;I ruiti crg«««n.VnitM ante ejfe altdre tn cccWernbsp;MM lîdê,crtinübabtifind Apojlolt« docct,quod bicrenbsp;ticidef(retes,nwltafibi akarid fabriedti funt.lnter vmnbsp;5Hit4temetpfccdtKbocinterf/î w^td D.tiijronymu,nbsp;quod ifliquititt djitfnbsp;pernunetitmdeliüis, miMitdtes eorudnsrecordaturinbsp;giM5 (tnte ifgftn cot)«prlt;4t,ippin nefeientes.nbsp;8«t «0 recardabituryfedfaciet ultiottë, quidfcieter mdnbsp;Idebml'erimt, quia in Aegyptu reuerfißnt M dUXtMnbsp;po)iii'Mdlt;t,Hci djor« deoscolendo,q(tos prim

»4 Etoblittjs eftlfracl fadoris fui,SC aedih-caiiit dciubraÎ amp; ludas multiphcauh ur^ bts muniras,ô( raittam ignem in ciuitatesnbsp;eiUSjamp;deUorabitædesillius*

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijraelobmilfoçy'noncuratodhodcofuoytediflcdint

dtiubrainexcelfisytotoscollescr'ntontesdc^tttnbrojdf '^l'wes,idoJts cofecras^ ludat quo^j i/itekigcs ifraeletnnbsp;“t tintore receßiße, amp; elfe uifitata pcccettrf eortiWj;

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^neß conuerfui ad dominUyfed tn urbw mttnitionibtw

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eonßßu eß,quai dns deflrudurü cjfefe dirit, amp; ufque

i lîd^nddmciMu iîIitK uoraturü.Vtinâ hif cominationes ChrifianiaduertilfemyC^noludaiietidipfUynedicd^^^^nbsp;gtntilibt« fuperftitioßores fafli fùifét in ædifciji [norme. diuoru zy ararur» innumerabiliS, ut etcdiddëtjcnbsp;Romani,centu araselfein und mdeekuoBaptißii dedi«»nbsp;Crffrfî/îftBwn fiofuHt «t (tiw

-ocr page 506-

o JEB

reft)odet,0’ dîuwis oculif mtuetur ftiluri pnt. Ee (eiimiuit,miferitt c^uaflitate premétibus Affyrio at^nbsp;Chaldlt;eo,captos ligitre cupiétibui tfraelitM, ip/t ad Acnbsp;gjiptii conlùgerât,ibi Memphiifepeliet eof,tunc Aegynbsp;pd mftropolii at^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alcxadria poflea diila efl.

iBttc enim profitai ueniëtes occidctur^diripieturq; quic quid defyderabtlefecu tranjiulerât in argento et reliqtnbsp;diuitifs.tbi eni poßea 4 Chaldxis funt occifi.Vrtica autnbsp;Cr lappa,uiUM,tabemacula, zs- totäßtä domi hteredi^nbsp;tatem obtinebit htiga fblitudine uaflanda,ut ubi domtunbsp;fiteraitt cr borti,ibiurtMnafcantur O'

VencrütdicsuifitationiSjUcnerûtcliesrc tributioni^ t fcitotelfrael ftulw prophets,nbsp;infanu uiru fpiritualé, propter multitudixnbsp;nem iniqtatis tuæ,amp; multi tudinéamétiæ«nbsp;Cgt;ropiittKnbsp;nbsp;nbsp;Tempus uaHationis eius populi, qui femp dno rebel»

sStcapti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueniet,dies retributionis et iufbe uindiHa è iß-ael.

l^nc tua uerba cognofee, qui prophetä tibi uera dicen tern in nominedomint,flu[tum,fitriofiim o' infanum uonbsp;fcilicet oftulto/^^inbsp;ritu ittßatum.'Vt patet deprincipibus ifraelad lehu,nbsp;Qjud uenit ad te ifleuefanusf Igitur propter multitudinbsp;uemittiquitatu tuarit, qbm mfcelerediudebacchatutnbsp;et,turn prophetam tneum,fed te potius infanum effc conbsp;gnofee, qui ad hoc bborafli, ut mea uerba calcarcs O’nbsp;odires. InteHigi quoq; potefi de falßs prophetts quibittnbsp;libetttius credebat,cumreuera uêtofi effent O' iniqui»nbsp;tatum patroni,propter quit effent pariter puntend.

8 Speculator Ephraim cum deo meo:pro pheta laqueus ruinæfadus eft fup omnesnbsp;uiaseius,infaniain domodeieius*

Idcirco deut rtgr $ dedit et prophetaf,utßgt;eculatoret effentfCrcurähabentes dr populo dei,corripiendo de»nbsp;^quenteSfOquot; in uiäuirtutis O’ pietatis dirigëtes, ipftnbsp;autem tom reges quàm prophetic falß,laqueifaäi funtnbsp;ßgt;eculattoni, O’ rete expanfum magis innoeëtibus oquot;nbsp;t.*nato» piffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o’ Mtmorigeris.Etiapopuliis ifrael la

queus appelbtur,propter mfaniaidololatriie^ quamul ti irretiutur O’ corrutit in Bethel,ubi idolu pofuerunt,nbsp;quod feiebant domino uehementercontrarium.

Profundepeccauerfit,ficutin diebus Ga ” baatrecordabitur iniquitates eorum,amp; uinbsp;fîtabit peccata eorum»

Ab excelfo dotmno deo fuo in proflindu rfce/ferunt, corruperunt ubt O’ mores fuos,in barathru impietatisnbsp;fic demerfi funt, ut uincant etiä maxima olim gefla fenbsp;lera, quale eft quodfaftZ eü in Gabaa, cum uxore Le»nbsp;lûtitAdeo rccordabitur iniquitatis eoru,cuitK nunc pernbsp;patientiâputatur oblitui,o’ uißtat peccata eorum o’nbsp;ut(lnera,quit longo tempore coputruerunt. Sacerdotesnbsp;er prophetic mali,ffeculatoresperfidifunt,o'dicuturnbsp;laqueus tortuofus, fcandalu prauic doëlrinie o’ coueranbsp;fationis, idobfenfuu o’tUpidinu fuarum proponëtesnbsp;JfimplicibuSfUt domino non perßäe adhicreant. O’fuonbsp;ipforumcommodoferuire doceant.

10 CQuafi uuas in deferto inueni Ifrael: quaft prima poma fîculneæ in cacuminc

HOJEAH.

eius uidi patres eorum : ipfi auf?intflOP runt ad Bcelphegor, di abalienati funtgt;nbsp;confufionem, di fadi funt abominabinbsp;ficutcaquædilexerunt,

Cjwm totus orbis defertu ejfet,atque dfi minibus mtercidiffet O'fultus legitimuhitiKtuiquot;nbsp;uuam domu ifrael idii no folet creßere, ibiilecof^^nbsp;uindicaui mihi no fatis adhuc matura,ftiienbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”7^

tis,eo fcilicet tëpore,cü in initifs adhuc mriottf coUigi confucuerut. Sicut prima pomanbsp;mine eius uidi patres ipßus.ln A^aam eni,if“‘[quot;nbsp;cob inuëtus efthic populus,o'gratuitonbsp;ex Aegypto liberati,ftatim cu hladianitùnbsp;ßrnicati funt, ipforZ ritibus idola colëdo, cotf^ jnbsp;datu mandatu iUis à dno redemptore.nbsp;funt^O’cofitßonißte aftriüißoc eft idolof^^^nbsp;tHrpi,ut no minus domtno abominati/ùtriKnbsp;quàm idobipfa, que contra dominu aitiauf^J'nbsp;tarnen etiàhuncfenfumlitera. Secum^^ii^^^nbsp;amauerâdumeligcrëexmultispopulÙÀ'^Pnbsp;fafti funtabominabiles,dumcogorMdet(^°^'nbsp;dme,o‘ leges contcmneremeas,acagcreP^nbsp;maxime deteftor. Ciuanto magis quoq^nbsp;magis fefe mihi abominabilcs reddebant-enim,Erunt abominati fecundu amoretnnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö

Ephraim quafi auis auolauit,^'*’*^' à partu,amp;ab utero,amp; à concepÇ”'’

Totus hic prophetä eftuelutcopcndiufr''^iiii(^r(^ pofteriores prophete btius explicarunti'rnbsp;gnum O’ populu coparataui auolantiti^f'.j^^pf’^nbsp;neranti à maiorufuoru ingenio,4parciif'‘'^piel^.nbsp;bitate. Quoru gloria näßt à proprianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prolgt;^

te,fed tantu qub fanftorZ O' deo dileßlt;”^ morZ patrZ filijßnt, quos olim deusnbsp;n^is magnißeis affècerat,propter quo^nbsp;filijsftatuiffet.Alioquipopulusipfetft^^fJ^nbsp;ingratus, rebelUs,dureceruicofus,0'lt;‘^ quot;nbsp;tisfue improbus «c i«difciplinabilu:qi“gt;^nbsp;femper dnsimmeritosUcct, no tarnennbsp;infinem laturus,fed a fuo quot^ nidonbsp;omnibus orbanda auobturos O'

IX Quod fi dC enutrierint filios liberis eos faciam in homin*bus*nbsp;eis,cum receffero ab eis»

Auxit quidë eos in filios, O'numero ob malitiâfua orbauit eos,0'cicciinbsp;raqiimprobosfepefcruitutedi^axit,‘'^‘^l(ii^‘ jnbsp;dit. Omnino enim ue eis, o' ultimanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä ÿ [y

inßliccs crZt ifraelite dZ ab Hits acdpiatur. Velflncarnatio mea ex ets,nbsp;GrecorZ quidâtranflulerunt,nÔnbsp;babilitate.Cum ent iZis faluberrimanbsp;dei incarnatio,gratia redemptionisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jil

fa dudZ, tempus uißtationisfue:ipfi faftuo'cotemptuuerterZteiim,qno‘‘nbsp;maxima inftlicitatë animarZfuaruntnbsp;idegerZt O'filijsfuff4^°^

11

-ocr page 507-

OSEÈ

^oratt Pildto non ßrnüdauerunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp; ß-*

‘ '“’W tanto temfiore fine f^e liberationis,nifi con» y^'^^ntw.ddonüntm.

fundatain educetad in-«Ofem filios fuos*nbsp;^^!f^‘‘P^orifmus,uelfeorfiim popta fcntétia, tameiinbsp;‘quot;tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ephraim aliter expli

^**^'** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifracl, or

wr dei omnipotétif cr pij uaUatiu præfidio^ ‘tli^uisduripiniuinbsp;quot;^Usnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contemnit proccüat,amp;‘ de titrbia

pt(). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^urat. Educet autê iùdicüt dni pros

[(»(»¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘fptiuitatem filios fuos,c^ in re^na 4i

?’occifioni utferuitutifubdâtur.

?'’»ii Usn?fc ‘iominéîquid dabis'^’Daeisuuk ÏÏquot;'^‘‘’*quot;®gt;S?ubcràarentia.

quot;itt« h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P'^pheticu contra Ephraim,fihif qult;è

donauit male abutantur, or in ab eo data funt couertâtur, expeditntnbsp;^^t'aim autêgloriabaturdeco/iceptu,denbsp;gt;i6n ^**'^'*’ ’^^iiitidine ftliorum, idea prophe»nbsp;eisfierilemualuâ,Qr uberdfinelanbsp;crfauore tuoghriêtur.Mes

I «ntm jilios no haberc,quantfine uirtute habere^ contetnptibiles er oppreffôsnbsp;^»itrquot;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nKrëtur,tamq; domino deo fuô

’ O«fr« 4 uirtute maiorum, eorum in Galgal, quiânbsp;•ittit °nbsp;nbsp;nbsp;^^*’*’* cosîpropter malitiâ adin

^Os'n ”***” ®o*^u»n dcdômomcàeticiam •«,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utdiligâ eósjómnes pria

Pfo rçccdentesi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

*** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^''°nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;außicatißerant,quod eis no be

^^eni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cotempfirat uerii prafeiltifiimu

•gt;«lt;fJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntalitiiefua/fiecimen prlt;ebuerut,ibi Sa

'^iauit, eo loci no pauca perpetuo *’^itinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occafio ccepta eü tranfgrefiionis

yf^ÿbus cotinuata efi, lt;(dinuentionueorMn,erperfidilt;ema=nbsp;de domo er familia deinbsp;^^^o^aifiipariinoemterra,ut pofihac iUosamareinbsp;pfofequi nolit, fed eieóhsnbsp;terra,qu£ propriè dei dicitur hlt;e^nbsp;loSP,lato,nHferabiliq; exilio.Lucunbsp;iudiciu iudicis, ^uemnbsp;P^^tißimumq; pâtre agnoficre er colere nonbsp;’fruflnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^t no addat diligere eos, e^omnes reges

ho^^^^°f^^bitrece^tes,perfptcuueft,quosetuf^ ^‘JfeM' ^^‘‘ptiuitatc,etiâfi boni quidäregesnbsp;‘^^,tamenadmodit pauci irreprehéfibileSt

’iidetur Galgali,ob cultii infignetti

I ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*........

¦»«


periculoregerenturexucrbodomini.

ïPereuffuseft£phraini,radixèorüexiccà ta eftjfruâû nequaqfacient,Quôd ôC fi genbsp;nuerint,interficiâamâtiflîmautcrieorû*

17 Abqdcteos deus meus,quia non audiex tunteumîSc crunt uagi in natiohibüs»

Metaphôratttfumit contra Ephraim ab arbore,cuius Éphrit® ƒ radices aruerint,frudu afièrre non poterit,erfi paunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*

lulumficcrit,fiatim in ipfo flore ficcatur:fic Ephrainii deum in quofùndatusperfidcmeratperdidit, ideofrunbsp;dum iuftitia no produxit,quod et fi ficerit,lnterficia,nbsp;inquit, amätißima uteri cius,er abqciain exilia, ùt uànbsp;gi fint in nationibui,ut in fuperioribus didum efi-lionnbsp;enim uoluerunt obfequi mâdatis,fed aucrfo femp humonbsp;ro contumaciâferuarunt, dominS deum fuu abominati^nbsp;ctim uniuerfis beneficijs cr mâdatis iUius.Adu igiturnbsp;efl de ipfis ne ampliui populm fint, erfi-udus adfiratnbsp;fanditatis, faîuo tarnen dei promi/Jà de Meflia benefitnbsp;cio. summa,inquit,fummaru,dominus abifcietpopuliinbsp;omnê qui emendari noluerit,qui prophetaru didis nonnbsp;crediderit. Erronés enim crunt in orbe toto, er ununt


K O 5 E A Hgt; i4ç fed uirtute quoq;habitatnultis flagitijs dehonefiantetnbsp;ut plurimii-utliquidà patcat quâtu difi/licuerii dominonbsp;regiie potefiatif petitio, cia à fandi) Samuele fine Omninbsp;dominu deferentes idola multa er muta fedabuntur.^nbsp;lt;rc AP V T X. . ,nbsp;Itis frondoralt;M4cMft) Ifrael, friixnbsp;dus adæquatus eft ei t fecundunbsp;muititudinem frudus fuimulnbsp;tiplicâuii akarià,iuxta ubertaténbsp;cerræ fuæ ekubetäuit fimtilachrïs*

shnilitudoaliafcribiturddregnulfrael. CompdHfiil' Ifraeiuitó» enim uiti, qua putata à Itinîtorc non ed,fed mflageüànbsp;frondes^ luxuriat, er humorë queht debuerat in uinanbsp;tnutare,uanafi-ondium erßliöru ambitione diffterdit^nbsp;Idea Hebr^i quoq; in hune feiifum dicut, Uacua uitent,nbsp;erfine fruduuitc,}fraelem dici,qult;e creuerit quidê innbsp;inultitudine populorH,fed no rcddideritfrudu agricolenbsp;deô,quin magis labrufeas protuHt. Ex abûdâiia enîfucnbsp;ci inertis,erdiuitiarufilicitate,degenerauitin infolertnbsp;tiâfalfi cultui diuini,ut impèfis no pepercerit, fed ardsnbsp;paflim multdi extruxerit in dei oflènfam,ut terre abUrtnbsp;dantiâuicerit numerus idolorü,ut magna fibi religiottênbsp;detulijfc uideri ucttet,fi multos paflim flatuos erexifict,

i. Diüifumeft coreorû,nuncinteribuntt ipfe tönfringet fîmulachra eorum,dcpoxnbsp;pülabitur aras eorum^

Diuifit cor fuum àdno,er feparauit fe ab obferuatid tegis dei:Uel à rege Ofeefe populus magis impius fèpanbsp;raUii^ idola colere uolens,cum rex ille permififfet Hic^nbsp;rofolymâ adiré cum oblationibus, etmpriusin malitianbsp;femp rex er populus cocordarint, ideo nuncinteribiitnbsp;propedié captiuandi:altaria quoq; fubruenda funt,amp;nbsp;ftatue in tota terra uaftand£,ab ipfo domino, cuitunbsp;luntas ab hodtbus efl compléta.

J QuiânuncdicêtjNôcftreXnobisînôtl tni titaemus dfimîôi rex gd faciet nobis?

sss 5



-ocr page 508-

. • nbsp;nbsp;nbsp;»nbsp;nbsp;nbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OSEE

Po/î^ujm coß-cgcrit deusßmulachru ifräclcr etepo puldtus fiierit ards er fidtUi(f,lunc exides patria dieet:nbsp;Nott efl rex nobis,fed ahlatus efl,quid no timuimus dennbsp;uertmt donünum, quem quia abiecimus, homo rexnbsp;quid nobis prode/Jè poterdtf cum turnen cor,fenfus ZTnbsp;ßrtitudoregumnonfitnifii domino,

4 Loquuti funt uerba iurädo uanc,fericn-do fœdus, 8C germinabit qüafi amaritudo indicium fupcrfulcosagri»

iouquot;tü^° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerba, crexcufttiones uaritcßnge^i

baiuur pro cultu uitulorum ab auaris er improbisfa^ crificults,ad populu decipiendü,uana qtioq; iuramentanbsp;erfoederum pailiones pro fiabiliendo regno ifraeliticonbsp;interponebätur,ne ad legis audieittiäer legitime deuntnbsp;colendum tiierofolymam afeenderent, Uftde toti regnonbsp;prodijt ingens er pernitiofa corruptio.vt peut quoti^nbsp;die paßim abfinthiu nafeitur in agrif,ßc mala pluritnanbsp;i« popMfo'iKgitfr puüulat, er ueluti agru uepribtis ernbsp;nociuisgerminibus replent,er ßc obdueuttt,UtnuUumnbsp;locum inueniat iudiciu, omnia libidine tranßgätur,ßne

Vaccasßeth aucncoluerunt(rfaerffc4f«r) habitatorcs Samariæjquia luxit fug eu ponbsp;puluscius,âfedituieiusfupercûexultauenbsp;runtin gloria eius,quia migrauit ab co*nbsp;CawMim, ^ethauen,id eft Bethel,uacciis aureas coluerut ha^nbsp;bitatores regni, er urbis Samari£, quas ctim irrißonenbsp;no uitulosfeduaccas appcüauit, adconpißonelfraelis,nbsp;Vormidauit autê Samaria fe quoq;£apienda, cu uideretnbsp;ftitulu Bethelablatu in A/fyrios,luxerutqife perdidiffènbsp;deumfuu,qui illu coluerat,maxime autë facerdotes ernbsp;facrißeuliipßus uituli,Chamarim, quos monachos ni»nbsp;gros ludai tnteüigunt, qualesvngentilitate uarijs nominbsp;natos nominibus piiffe idoloru diuorumq; cultores,fatisnbsp;conßat.-poßca mutata religione,flatus hominii permannbsp;feriit, er uitia c u impoßuris. Ç^ui olim gaudebât de idonbsp;lis qu£ colcbât,nuc lugét iUorü ablationê er captiuitanbsp;tan,quia quaßas pariter cum impoßura eeßaßet,

Siquidem amp; ipfc in Affurdelatus eft,mu nus regi ultori((4rib)confufio Ephraim canbsp;piet, 6c cófundeturlfrael in uolötatcfua*nbsp;«pina?quot;* eutera munera Affyrijs regibus tranfnu/fa,au»nbsp;reus quoq; uitulus diredus cd,erdeportattK ipß Seti-herib, qui ßrtaßis atio wie idriE» diftiwcft, er tarnennbsp;reuera ultorßiit maliti£lfraelitaru,eruttionë pertulitnbsp;angeli ultoris. Ceßit aut idolihuiusrapina in magnumnbsp;dedecus cy conßtßone lfraelitaru,qui deu fuu uendidenbsp;runtprofiuoreregis AjJgt;ïioYU.Qult;£ enimmaiorcoptnbsp;fio inßrri po;uißet,quam gratia redimere hominis mornbsp;talis, proditione er alienatione dei fada,communi panbsp;riq; eoßlio pariter fiultitiäciem perßdia iungentiumf

-ocr page 509-

*amp;i I O 5 E E

COgff«l-!lt;l6o!'£W,

(''¦uireV^l^”’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludilt;,mihi noleiuu

ï'fMdt^'*- Affyrioru, Medoru, Chaldteorü. fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leéhrattendat,utß no eer

ßt^itionem ue» Dioi^fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coneinur. Alioqui arare, eß ad“

U Sç ^°^'^^‘‘^^^lt;gt;f’fr|^gorefuleo^,eßcoraptare. ’^'fcriiuftkia, merite in orenbsp;P'^say nouatæ uobis noualetrem^nbsp;fwcti. gt;icrit^^'”^*’^9ugt;rendi doniinü, donee ue^nbsp;Squot; ,^’“'‘lo«bituosiuftiti2m.

’’“’'t’nd'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;translationem, ex

fiiie^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘gt;d ßdem exercitandäper bona opera

proficiant, donee ‘'!^^’'^^^P‘^*^lt;^l^‘Setninareenimadiußitiä^eßnbsp;”*‘5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eonßrntare inßecr proxi“

'‘quot;’doT’^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfr «erbd dei legenda er pr^di“

autemfecu^dum benignitatem

««•f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iKultoi eoüigere ac reponere. No=

ineipere et atigereprouen oß me/fem exaäam iterum

^''’’ipocç ‘’PP’'‘'lgt;endtße confidat. Toto en iw hoc retjuiren“nbsp;ßdehbuf feruisfriiilupij labo“nbsp;^quot;t’trroy ^^°^^fioflrommcrementalargiatur, lt;ie*nbsp;er per omnia dirigcndofatl“

Üijs mendacii ¦ QP*’ confifus cs Si- Vos2‘^agt;'” mulritudincfortiumtuorü»nbsp;%, 'quot;’ '¦gi^iî,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fgt;'‘i^l, longe fecui ac prteceperatn

’’‘’^ofdiäc ^^'^''^^'^^^’^^ßacereßudui iußitM er mife“ ideanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idola colendo, dnm relin

’'*='gt;!!« rc^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßißipiendo, non pace er

''“quot;foiuJ**’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^xiliaßrtiitdc ^«tbiw ^cerunt

,fcdfiaudutcntnm at^; Cöfui’^*^*‘^ociperet comedentent.

’^^oiti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in populo tuo;etocs

uaftabfltur ficut uaftauit ’*1 dip « Arbel (eiui oui uïndicauit Baal)nbsp;v;c^’quot;’Wefuperfil.osalIifa.nbsp;deßmxeritit fcnßim,^ueitinbsp;placetmagii translatio Hic«

• ntræq; ut uidetur, quot;eiuQ. P’^^'^iionibuf îudaoru. Vt isßt fenfus idonbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;es, ê l/rael,uifs idolo“

gua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multitudineßrtitudinis

‘‘h Aegyptijs ^Ocf,yJ‘'^°'^ '^ß‘^^‘‘^f‘‘noris etueritatis meæ^ ponennbsp;peftiTlinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confurget in te populi

'quot;4'0 m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t‘*^ii^tne,er hoßitißequentium in^

J°P‘*^‘^'^'^^amp;ontmt tuarum, decemßilicet tri ’ quot;«n te deßndeitt quacttnq^ munitiofies tux^

H O SE A H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;±44

oiftnes hoßis uaßabit er conculcabit, quomodo ua ßatus eß er contritus,fola dominiuoluntate er praternbsp;omnemopinionem,Salmon in BetharbeL Velhic hißo“nbsp;riam reßrt er indicat non extantem in ßacris Uteris, utnbsp;plures intercidiffe non eß dubiu, ubi aliqnis Salmon ua= «ereWerüt.nbsp;Jiitwit urbem diäam Betharbel commißb pralio, in quanbsp;matres eit ßlqs crudeliter elißt. V el credatur Hierony“nbsp;mo,qui Salmanam cum matre er filijs à Gedeone occi“nbsp;fum mtelligit ex ludicum libro. Qjtodautem tudai SaUnbsp;mon Salmanafar er Arbel Samaria intcrpretantur,quinbsp;uolet amplest poterit: Iocia enimfint Arbelos dtilutnbsp;ultra lordanem à Salmanafar crudeliter captus.

15 SicutfecituobisBethelàfacie malitiæne quitiarûueftrarumtfic in aurora fuccidennbsp;do fuccifus eft rex IfracI,

Sic,olfrael,ßcituobABcthef à faciemalitioru ue^ firarum,in qua uitulum aureum pofueßis^er eßisuene*nbsp;rati deos Aegyptiacos î uel aliter,Donünui deus feuerenbsp;uospuniuitinBcthcl, idolumcam facerdotibus^uxori“nbsp;bus,pueris er ciuibus uaßando^ Addunt autetn Hebrai ¦nbsp;huic fensëtia id quod fequiturtln aurora exeißonis quanbsp;excifus eß rex lfraêl,dicentes häcclademfadam in Bc«nbsp;thel,in prineipio no tarn regnt quam uaßationis qua uanbsp;ßatus eß Ofeas rex 1frael ßlius ila^ cum ab Aßyrio op“nbsp;primeretur, poß mortem Pckaßlq lAomelia. luxta di“nbsp;fimëbonë ueterë talis fenfus eruitur,uerißmilior quantnbsp;ßtHcbro'orumfententia.Sicutortusaurorteac dilucu“nbsp;l'.im, uel diet principium tranßt celeriter inter nodis ßfnbsp;lisc^ uiciniam, cum finiturnox er dare feit diessßcrexnbsp;ifraëluclociter tranfiß,quia fuccidendofuccifus eß^

CAPVT XI.

Via puer Ifrael, 8Cdilexi cumtS^ exAegypto uocauifiliümeum,.nbsp;Expontt deinceps propheta beneficianbsp;qutein ipfum deuscotulerit.Diim,inquit, Beneffdanbsp;effet ifrael puer er pJ^uulus captus in Aegypto eum

non fuis merits, f :d paterno fattore catenus dilexi ,ut nuffo feruo meo Mofe, uocarem mihi cum in filitt, quafinbsp;pr£ cunëlis populis adoptiuii, ßc enim dicitur filiue prinbsp;mogenitus meuslfrael. Huste autem locum de filiouocanbsp;to ex Aegypto, iuxta ueritatem hiftoria delfraele proanbsp;pheta eloquitiir: fecundum uero typicumfenfum ab E«nbsp;uangetißa refirtur ad Chrißum.

Vocaucrunteos,ficabieruntàfacieco-rum} Baalim immolabant, amp; fimulachris facrificabanu


Vocauit quidë eos per Mofen 0^ Aaron ut egrede“ rentur de Aegyptosipß uero uocati, no fecutifunc mannbsp;data illorum,ßd ab eis reeeßerunt, uertentes eis terga^nbsp;meittis duritiamgeßu corporis indicames, quin er im-*nbsp;molare iußi foli domino, ipß Baalim facrificauerunt, etnbsp;fculptilibus fuis adoleuerunt incenfum,Per Baalim intetnbsp;iigit omnia nomina idolorum,qualiafiierunt et Beclphenbsp;gor er uitulus Aaronicus,er Aßarcith,e^ aetera.

5 Et ego quafi nutritius Ephraim, porta-bat cos in brachqs fuistöe ncfcicruntquod curarem eos.

iii 4


-ocr page 510-

OSEE

4 In funiculis Adâ trahä cos,in uîcuîis cba ritaiis : 3i cfo cis quafiexaltäs iugüfug manbsp;xilläs eorfitct declinaui ad eu ut uefceretur.nbsp;Ingratituio 1« taiitu autcM dHext eos^GT t‘tm clemens i^aßorfui^nbsp;iftaoi«.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morbidam oucmhumeris nteis ipfe portareiut^ fa

let homogcflare paruulu fuwm,ne Itederetur Hi folitudi=: tie,et ne teflu ucl tenebrK terreretür,m ^e nubei eram,nbsp;in noik ignis columna, Cuw^ crebro peccaffint, loeitnbsp;prifbui pcenitentiie, Ignoraueruntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quöd curare cos,

uulnus idololatria ^uadraginta annorujßatio obdu* cerent,er prtflitié; tedder! fanitati. Curitui aut eos pro*nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pter uincultt clilt;sritatis,tluibus mhi illorii patres fideles

aftrinxcram,et humanifiiniaaffiéîu nie iîÙs prabebam, quo homo poteft homini dileäo coniungi: non ut iumennbsp;ta crudeliter a^gi^ fed molUbUs uelutfafcijs mifericoronbsp;^terzsramanter mduxi adpietatem.Honfwmpalfusnbsp;eum fubdi humanis uel legbus uel regibus, fed uelut pijfnbsp;fittuts pater eleuaui iugunt eoru, laxaui fi-ena, mitigauinbsp;Cf aUeuiaui onera. vel uifus illis fum impatiëtibus difeinbsp;plinie,quafigrauißigt;num iugum imponens, maxiUis^ ilnbsp;lorum/fenum immittens: uel iugum fufiiendens, quodnbsp;in maxiOiSt tti poßit. Et declinaui uelnduertieisnbsp;àbum manna de calo m deferto quo uefcercnti(r,figiiiinbsp;pUne eius cibiqui tahdeni deccelo defeenfurus erat^nbsp;quo uefeerentur anima eleâoru,cr reficerentur ad ui»nbsp;tarn jfiiritiialem per fidem in Cbr^i dotnini nofiri facronbsp;fanättmmyfleriuni,

y Non reuertetur in terram Acgypti,amp; Af fur ipfe rex ciust quoniä noluerût cöuerti«nbsp;Interim tarnen beneficiorum meorum oblitus,crfer»nbsp;uitutis g;rauifiimlt;e{Dmacis Aegyptiacaexquaeripui,nbsp;cogitât de auxilio Aegyptiorum contra Affyrios,quafinbsp;in Aegyptum optas rcUertiamp;aufiigcre. Nonfiethoc,nbsp;non reuertetur i{luc,non inde auxilia obtinebit:fcd Af*nbsp;fyriorum rex quem tantopore abhorrent,rexeoruninbsp;erit,ueïmt nolint.üoluerunt enim conuerti ad me patrênbsp;fuùm,nec agere paenitentiam,fed Aegyptijs magis ido»nbsp;lisferuireelcgeruntquàmmihi.

6 Jtifirmauit gladius in ciuitatibus cius,^ côfütnct fortes eius, amp;comcdct pro partenbsp;cônfiliàcorum*

propediê fine dubio gîadius in ürbes eius^ Ut non tantum agri po^ßiones er rura Uaftentur, fednbsp;medias ciuitates hofiis mtroeat, amp; coltfumet quicquidnbsp;roboriseftineis,^'deuorabit, ey inmhilumredigetnbsp;ontnetam confihum eorumquàmfortitudinem, ut noiinbsp;poßintaliquodfibiinuenireconfilitim.

y ^Et populus meus pendebitad reditum meumtiugSautem imponetur eisfimul^nbsp;quod non auferetur»

Tunc plebs mea ifrael in fu/fienfi) erunt, uel trepi» dant inter tot aduerfa ac pro/}gt;era,fi uelint uel debeantnbsp;reuerti ad me : propheta enim domini iugiter uocat easnbsp;ad domitut,ut qua furfum funt quaratit,ut ad dominumnbsp;deum fuum redcant,obmißis gentiliu ritibus et diuis, utnbsp;de Helia legimus et Helifio ac alifs,fed pariter no ajfurinbsp;gunt,non elcuantur uel attoUwitur, ut deigloriâqua»

HO SEAM.

ram,hutus mundd curis et cogitationibtu bil fuperfit,quàm ut luflo iudicio deferaturfiatipnbsp;rex illorum,Cf gladio urbes deuorentur cut» p^r .

g Quomodo dabo te Ephraim, Ifraei^quomodo dabo tc ficut Adî”’ ’.gtnbsp;nâ te utScboimî'Conucrfumnbsp;nbsp;**\*^,vea* J

meuj pariter côturbataeftporP*^‘’*^.^^^^i/rf^ D«rlt;tm fententiam,nullum eis locumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiti’

linquentem,parentisaffcâumitigandodicitgt;^^li^! faciam Ô Ephraime quomodo te ineo altxitio tnbsp;quid tibifdciami' qua te arte corripiamutr”^nbsp;Adama et Seboim ponam te Sodomorumnbsp;litudinem uertaris, delearis^ ufi^ adnbsp;Qiiàm duram prolatam fententiam paternanbsp;täte.Conuerfum efi,inquit,in me cornbsp;cutus fum hanc aujkram fententia, meanbsp;Uifeera (hominummoreloquitur cumpti'K^^^iiii^nbsp;luntate') calore comiferationts ZJquot; pietatif P^‘nbsp;turbata efipoenitUdo mea, ne meum ^tfondaiftPnbsp;deleam in perpetuum.

Non faciam furorcm iræ uertar, utdifperdam Eph raar,nbsp;deuscgOjSCnon homo: innbsp;dus.amp;noningrediarciuitatf'’*'

Non ideo faciam fecUsjdumfuróremii''^^^^ft!ilr nec de mea dementia immutabor, neenbsp;ut in tottim dijperdam Ephraim. Non enii’fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d

perdam, fed ut emendem. Crudelitas pietatis occafio eft : deus enim ego fum}nbsp;Homo ad hoc pMiit ut perdat : deus adbe^ ^ißital^nbsp;emendet.ln medio tut fandus,non itig’’'^^nbsp;non fwm Unusde his qui in urbibus habitanfgt;^nbsp;nis legibus uiùunt,qui crUdelitatem arbitrainbsp;ius ftmmum fumma malitia eft:mea autelquot;nbsp;ftitiaefti falUarecorredos ubicutiq;llt;i^‘’''‘*'’'^ii(!iii^nbsp;noti reduxero ifraelem in urbes fuas, taiquot;^nbsp;faluorc illos potero. Captiuitate enim l/racu^nbsp;nbsp;nbsp;iÇ

nés gentesufuseft dominus adgloriailoimquot;i^ifliiquot;^^ rafidei dijfeminationem inomttesgentesgt;'‘^i^j\^tdnbsp;ex ftatu totius mustdi,c(im per apoftolesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntiiiquot;

di^erfospradicatumeft euangebù/m^^'i . uerideicultusorbemobtinuiti

10 Poftdominum ambulabun^^jjlj'^*' rugict : quia ipfe rugict, amp; jnbsp;filh maris,

Ephraim crtota domus ifraeldi/i’ei'Ji'^faP^^ (inm fequeMur,ipftim folû non idola col^nbsp;{kitionemgentiü pariter operiendOtMep'^nbsp;minus autem uelut ko clamabitßrtißiiii^gt;nbsp;euangelica totum munduconcutiet,nbsp;aUdiant quidfiituru. Rugiet ipfe quidë donbsp;phetàs in ifraèlis terra ad eos quinbsp;raëk Rugiet etiaperapoftolos et courrft^nbsp;idq; in toto orbe audietur uftfi ad e^^^nbsp;nos,ad omnes mundi plagas.Ce Sion equot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;â(

uerbu dni de lerufalë.Dominus de falenidabitfHamuocemlt;Qj(lt;eom/i(lt;iii


-ocr page 511-

OSEE

rrfètiwlt;«i‘,rtuwpcundw» Hfbri«oï,gfnui«ttW fcnfm ob Hfldwr/i non uidentes, tjuiafiitnrü olim pro«nbsp;phewm temporibus er prtediäu ol»m mocio «’’f*nbsp;lt;lu«|i(t«r«m,^«4Btumiibi’t cernant oculis plerai^ comnbsp;plttii: quorum »««(ximwjj eß, dominum deum fuum nonnbsp;i‘»gt;iiniudea tiintummodo notum,fed manguliitotiutnbsp;orbif,Qr tu ^jlronw iwfulti »urK.

quot; E,tformidabütquafi auis cx Aegypto, SC ‘l’^ïficolumba de terra AflyriormÄ collonbsp;eosin domibusfuis,dicit dominus.

'’ifolito qihiß panof-p permoti[ubito ßßinabunt, iw ^”''’“‘'“f^'’'Areyfctijdlt;l«erilt;iei iignttionem,diäo cinbsp;V‘’'‘‘«crei.«,e«a„7uo:crgt;rimpcdwnto«t4«K»cnbsp;“«l dainornn de Sion prodcuntem,cr obedient e»nbsp;^quot;Xdioi« nuximafimplicitatecrpuritate uelutco»nbsp;Jquot;®“’ Slwiliter aduolabunt elcäiab oriente deAßy»nbsp;^^^'^^itierfomperio,erquießcfrefacMeos^uem»nbsp;«aktînbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonhabeant necefrium perßo

uenire,corporeamPdUfltttd’ ur^ omnibiw mundiplagKConfli*

urbis WM ciuilitas longe patebit AjiJ ^°manwm orbem iungof Babylonico welnbsp;^u« (j ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominiMj er tnnc fiitura die ebaWur,

ilt;}u ^'^^''‘quot;''octtlts CZ experientia fcruMWwnpic» 'quot;'^’«»ilibft iMdfij MideantHr WWpoj^ibilM.

^capvt xh« ælKundcdit mein negationc L-föpbraim amp; in dolo domus Ifra*nbsp;el.’ludasautcm (. adhuc dominatur)nbsp;*’’iôîc ' defeenditcum deo,6( cum

ifraeli» 'iisrf^^Plt;»‘eleroboam,etdogt;ninûdeiimfuumcU»tnbsp;l'îfij'J''' tuy(j^f’'ßdfliter agente, mendaeijs CT idoloru cul»nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’«dat c«m tribu Beniamin er U«i«

Ha babebantjlegé CT prteceptaferuabi^Htle 'gt;‘1^^^'’'''^quot;»'« •« «ici cullu,eraMq; teßes uelff-odienbsp;iWperabaM, CTnbsp;'“j'it)})nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ cxtiterunt, ut pneceptit domini faltejub

»¦f«/'’^^«i’wjotbam er Afa CTC. fidHiter obedi« dfi uenerati funt,cr ceremonies do»

wendacium SCuaftitatcmultipli' Affyriisintit,amp;oleum

P‘teefaäa cum Affyrßs,ab A egy pojlulauit.-boc ejl ^Kod bic dicitur, Epbra«nbsp;dfcipcrr, fequiq^ «ent»nbsp;ogt;.;,enn^fa uafiarc folitum,urentfmcrnbsp;fmeridiem^ pergere, nibil^; aliud agerenbsp;illudcre : er diww buc iUneq; difeur»nbsp;euerßonem fuit urbibut pra-parare,nbsp;pri^^cfotdits cjwn Ajjyrijj, er tarnen interiin Aegy»nbsp;di»iie?'*’'''^ibult;,qu«e.pcr oletwn notantur er ßmilia,renbsp;(oiicitare,«t fe contra Affyrios deßndtfittt

experientta cernuntimpie»

J

nosiAn» i4y

5 ludictüm ergo dominicum Iuda,amp;: uifi.. tatio fuper laccb iuxta uias eius» iuxta act*nbsp;inuentiones eius reddetei.

Difeeptationê èr litem dns inßituit cum iuda, CT ui» fitatioiië,id fß,corrcptioni per flagella etfupplicia «Utnbsp;comminatur,utqui Ephraim reddideritiamanteaquodnbsp;merebatur ob fuaperfidiam, I«dlt;e quogj.qui inter filiosnbsp;laccb pra:cipuu{ euaferat multitudine,firtitudine er renbsp;gno,reddat iuxta utas er adinuentiones fuat ac mérita,nbsp;quandoquidem impie fegereret in cultu deißm ^uoad»nbsp;hue agre perßabatt

In utero fuppldtauitfratrcmfuufntamp;in fortitudine fua inualuitangelo,

Exponit quanta bona lacob acceperit i dttOyUt pofle^ StiVd f** ritatfs eiut contra dnm ingratitudo er duritia cogno» tot»,,nbsp;fcaturXum enim adhuc efjet in utero Rebeccie,fuf plänbsp;tauitfratrem fuMn,meaquidem prouidentia quaeumnbsp;ekgi, hrfaiiueroabieci.Non enim fortitudine proprianbsp;id t flèi It, quifentire adhuc nthtl poterat, fed mtfo icornbsp;Jia dei,qui c ognofett CT diligit eot er eligit quos prlt;e«nbsp;deftinauit. Nte idfiilum egit,fed kl fortitudine quoq^ 4nbsp;iMt accepta^ hiualuttangelo,quâdo rediensde Mefoponbsp;tamia ptrueiu/fct adfluutu lacob aduerfutangelum tonbsp;ta node pugnauit.ftde ac fldutia uicit,alioqui propen»nbsp;fiflmam ad amicos charitatem dei,cupientis beneface»nbsp;re pijs,fi tarnen tnfient perfeuerawer e^'fórtiterfide elt;nbsp;orattonead dominum.

amp; inuatuitad angelum,amp;eófórtatusefit fleuit, amp; regauit cumtin Bethel inuenisnbsp;cum,£lt;ibtlocutustftnobifcum.

Sic ergo tune kiftado tota node facob kiualuitaduer fut aitgeluWf Ç7 eiut be ne diftionc quem uicerat conßrnbsp;tatut efl.Elcutt queq^ errogaUit angelte dei, atq^ adeonbsp;ipfum dfM,dicés,Non te dimitta, nifl mihi benedixeris»nbsp;E.euerfttt itaq^ in premiffâm terra, kiuenit eundi angenbsp;Ium kl Betheljtbi optima qua^ promittente,el fle rednbsp;dente fidelitei ,utgratiat dnofldeliter redd!dcrit,et no»nbsp;mtnisprcerogatiua donatmfùerit, pro^ dementia deinbsp;magis quäl» proprne uirtutis merito ifraelis nomê connbsp;mereretur.Ad eittt dem lac ob magnifica uerk ifraelitisnbsp;prom:ffd loculut eft,(r bcncdiâicntbut ditatuit perpenbsp;tun: klfiliosfufeepit familiam lacob, erdilexitkiji»nbsp;gniter,facrofando er fauflo appeÜauitnomine.

6 Et dominus dcus exercituum,dominus memoriale eius.

Adeocutem loeutut eß unicuiq; ifraelitarum, uf nait mendcminidciexi.rcituuilli5inclarefcereuoluerit,ernbsp;iHorü ncmit'.ii mgt; mortale perfeuerarepenes illos adglonbsp;riam er fldt m. Deie-, quidirnfccundu Hebraos miferi* petnbsp;cordhe er benefiet nthe nomen efl.Dominutautim diet amp; «tomini,nbsp;tur cb prorcgatiuam diuina- cmnipotentiee er maieftanbsp;tis,Exercituwm appellatione notatur,qutafuperna cornbsp;pora er Jfiirituf ahgeticos in poteflatehabeat. Horumnbsp;nomtnimirecordatio aternafit apuduos firnen lacobnbsp;er ifraèt^poflquâprom flam hareditaté uelutipignutnbsp;falutis er dfuino' boniti,tK poßidetis,quam kl terra Kl«nbsp;uentium tandem perfidiu. penpietis.

-ocr page 512-

“OSEE ¦

  • 7 Et tu aâ deum tuum conucrtcriszmiferi^nbsp;ccrdiam SC iüdidû cuftodi, ôC fpera in deonbsp;tuofsmpcn

In ingrates. nbsp;nbsp;Tor^uet Jèrmonem w tngr^ttoSjdictns, Cum htec ita

fe habcani,ô luda, confequës eft ut patrent imitatuf, ctd dominum deum tuum conuertarii, fujpicicts ilium, et exnbsp;iBototui depended, himcunumtimeät omnium bononbsp;rum liirgitorem, miraculorum tuntoru zsquot; mundi totiutnbsp;opificem- Cuflodimifericordiamcriudicium,bénignusnbsp;fciliect,beneficui, commodus M demerendofratrei be^nbsp;ignofeendoerratii. Indicium quoqi obferuit,utnbsp;dominum timcM, peccata oditif, ^qualitutem eufloditu:nbsp;te quoq- mjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pronuctes,detU{suiribtK ni^

hl prlt;e/ùmaf,ficq- ]peea in dco tuo femper, bonis operi bus ad maiora proficiés.lhec tua iùjiitiafît,ut indefinennbsp;ter fperes in dominum deum tuum,ei accepta referas o=nbsp;mne bonumtis teditat,depauperat,exaliat et humiliât:nbsp;idem percutit cr fanat, ’m eum totafèraris fidutia, quinbsp;/perantes infefraudare nonpotefi.

  • 8 nbsp;Chanaan in manu cius ftatera dolofa,cânbsp;tumniam dilexir»

Et dixit Ephraim, Veruntamen diucs cf-fedus fum,inueni(£/i«ih(M)idolû mihûom* nés labores mei nen inueniéemihi iniqui*nbsp;tatem quam peccaui*

Per chanaan inteBigi Ephraim crl/èaelitas, »« tera ra iBaC hanameis fuccedentes liquet, cr jiatim fequentinbsp;Batcra'dè»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbîs.Dicit autem,Ephraim habere in manu fuafla

lofa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teram dolofam fuie iniquam, no euflodire mifericordia

Cr tudicium ßgt;erans in domino, fed diligere calumniUj opprimere homines per potentiatqui et dicere audeat,nbsp;Veruntamen diues effiüusfum, nonrefirtundepoßi^nbsp;deam, dummodo poßideam, diuitias 'miquccongregannbsp;do,quiis etfuo temport euomere cogetur:cum potiusßnbsp;delis de mâmona intquitatis arnicas faciat,qui 'm teternanbsp;habitacuU fe recipiant. Auarus aut adorataüri fui ido^nbsp;lum,crdicit,lnueni quôd quitrebam.Fulgor enim auri,nbsp;imôciecitas diuitiarum,^ femel oculos amp; mentem occunbsp;parit,loqui facit 'm hune mddumtSic enim impq iadant “nbsp;diuitiM êf tcquitatemgloriantur auda(ier,fedfalfo finenbsp;induflriie tribunnt fua,cum deus omnia agat,ideoqi mi»nbsp;nmieoffindendus.Omnes labores mei noninuenient ininbsp;quitatein meam,'m quam peccauùhoc efl,quicquid pcc«tnbsp;eduerà, fi habuero diuitias abhis qui meo indigent au»nbsp;xüio, mihinopoterut imputari,fccunduquoddiciturinbsp;Qui iniqUdgerit benedicitur: diuituenim amici multi,nbsp;lt;0 Etegodominüs deus tuus ex terra Aegynbsp;pti,adhuc federe te faciam in tabernaculiSinbsp;ficutin diebus feftiuitatis.

Vtcunq; talis fislfraëî,ego tarnen dns deus tuus, qui te eebixi de terra Aegypti,adhuc tibi locu tribuo pceni»nbsp;tenti£, CT pf°gt;nijforum magnitudinem hortor ut adnbsp;meredeas. Adhuc enmi federe te faciam crhabitare 'mnbsp;tabernaculis cumgaudio cr latitia, ficut confueuertKnbsp;in folennitatibus,maximetabernaculorum CT feenophenbsp;gilt;e,quâdo de Aegypto eduxi liberatos de feruitute Acnbsp;gyptiaca, cT de luborç luti CT Idterum. Sic etiam tlunc

no S-EAU. __ educam te de tribulationeCT angufiqt, ^^nbsp;captiuitate,fi tarnen ficeris qult;e pracepunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.g

11 Et loqutus fum fuper pr-ophetas, uifionem multiplicaui,etin manupnbsp;ta'rumaflïmilatusfum»

Alia fubinde beneficia'mgratisobijcit, fum qui per omnes prophetas et uaria genera Inbsp;aßimilatus fum, adaptaui menbsp;qubq; adpcenitentiam malorumnbsp;natus fumfempcr,de maneconfurgens, nininbsp;do, ticrbumueritatisprophet'is (^r^edicafidufit^^^.nbsp;tens,fedulo ad rnores corrigendum etebotilt;‘''^nbsp;failis,parddigmatis er fermónibus ptopbetaf^^^l»nbsp;ix SiGalaadidólüjCrgofruftra«*^^/*nbsp;gal bobüs immolantes: namnbsp;rum quàfî acerui fuper fulcosagt*’i^»igt;nbsp;Eo tempore quo htecprophetabâtur,Gal^nbsp;regnodeccmtribuuerat:dequa dicitur,^“nbsp;operantium idolufupplantata àfanguine-^^^ Q/gi'ßnbsp;fub imper io er at dtlaru tribuum: de qùanbsp;malitiaearu 'm Galgala.becemergo tribstsnbsp;idololatriie errore deceptlt;e funt. Etnbsp;eut acerui CT tumuli de lapidibus cogregai‘'nbsp;iBi et hi in captiuitatem fiier'int abdutH,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jjabeb*^

rûm abfq; cultoribus teftudinum ucl fimilitudinë. Nec i6i ultra primores regn'f‘^‘‘,^iif:lt;‘lnbsp;idola adorabunt, CTfacrificia offèrent ecb'^' ntiii^nbsp;fabit enim multitudoararum quas extrn^^ ’nbsp;merofuoexteqtiar'mtfiitcosagràriint. .

«5 ^Fùgjtlacob in regionemS^^‘?’^jni^ uitlfraêlin uxorem.etin uxote»^ ,

Non fr«t neceffe 'm Galaad aram ré contra meam prohibitioncm,qui non »‘Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j/t

mis mihi facrificandumpraceperam-facrificqs patnbusueftris propitius/ùh omnibus pnefentißimus. Non mihinbsp;loci lacob,»ec Laban, cumutrofquedit‘'lr^^^!lt;‘nbsp;tia pecorumer filiorum, quandolacobnbsp;Syriam /ùgeretad Labanauuncului»ß‘''^’^fj^'^^nbsp;itit ei pro uxore Rachelfieptem annis, (Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

fbceri Laban eodeni annortim Ifacio ufu,ritu cr ceremonies facrificiorumnbsp;f^unt toto iflo tempore ac fehiper paire!“ / {((3nbsp;*4 Inprophetaaütéeduxitdomi”nbsp;d« Afgypto- «nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il“'^‘jii

Quando etiatn in propheta Mo/e ea» ifiaël de Aegypto, totic duodectm tribus P\gc! jnbsp;cente feruatlt;e fuM, dum nuBlt;ealicubinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

fitiffent facrificata; uel hoftia:. Etiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gfni^

letis,non multas,non duodeâm,fcd unam admifi uobiSinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ad iracundiâ me prouoeauit iri amariiudinibus fuis, 8C fang'*nbsp;pereumuenietjSCopprobriumnbsp;tuetei dominus fuus*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rT

Domus autemifraël nimiafuperfid'O^’jV'^ cundiam me prouocauit, mnumeri! arn j“nbsp;nbsp;nbsp;if“

gt;5


-ocr page 513-

OSEE

^peromnesit^ros,coüei, mofUes er Hr!gt;es,cts er ultfilorJiinttttfinGalaad ex GalgdliSt Sanguine etiatnnbsp;'jfmiit jiliomm eSquot; ßliariM idolii fuis, er itinocentiuntnbsp;pfopbrtiinim. Propter quie omnia ipfefibi caufa mor^»nbsp;eritfim^uis eins fuper eum ueniet: et blajßhemia opnbsp;quo per te dominu« blajßhematus efl, «er«nbsp;W i« «pHt tunm.Reflituet tibi dominus fuum oppronbsp;’'‘“Kt.iitfentias me amaricatum tuis criminibus,qui nanbsp;Y«iper dulcis fitm er mifericors,dominus deusnbsp;’**gt;R iiibilomini« uerax,iuflus er z^iotes.

CAPVT XIII.

Oquente Ephraim, horror da g tus eft ipfe in Ifrad : Sc ddiquicnbsp;inBaaljamp;mortuuseft.

olim authoritate poHebat 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lofueetr leroboam,fîc ut eius diäii

horror muadee

“Mem non dominum deum patrum fuo» “olMÏ,fednbsp;deoru ritum introduxit,uitu»nbsp;^“«Kio inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idololatriam fe

morti,excidio,captiuitatit (ßar *¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccauerit morietur.^re

^w.pro more prophetaru duodecim. peccandumï feccnbsp;argcnto fuo quafi

«uinej ’Pfi dicunt, Immolantes ho

Nonftffi’.*°?(lt;’AdmiMr)adorenu ^‘^“raehtisuitulorumfuperfiitiOjfedpecnbsp;’’‘'’’‘fxc/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex argento quoddomino do

contra dominum idolafabricarenf, '^crlt;ioi^^'’'quot;*^bominu. Quibusconflatilibus dicunt ftnbsp;pop«/«m facrofanâttnbsp;facrificantibus er uinbsp;^^f’^^^“f“lt;^ificia ofculentur manus uelfa=gt;nbsp;Qü’hus circumloquiturpro

crudele, inhumanumf o ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admifcritit gentiles in fuis Jà

5 ’‘‘*'’’lt;tc^L°^'‘°'^^fi‘‘Mlitiequoo^tentarint, quodomi^

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;matutina, amp;

r ”’’^“^**tus prçteriens,ficutpuluis '’oia '’’’’«tiA'^^Etus ex area, amp; ficut fumusdenbsp;W‘

quot;f* *’’’® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^°p“i'“tionibus,Quia,mquit,homi

ipfis immolauerunt, idcirco et uelociter perdettnbsp;f^’'^“'^ß^us,/icut puluis turbinenbsp;fitmus de li(mario,qu£ nemo amnbsp;K f'f^^ociter,ut ne uefligiuquidénbsp;Sicut deficit^mus dejnbsp;Foß'^^ ^‘]igt;crgetur in omne uentu,nbsp;hutîM«« uirtttte eoüi^i er con^e«

g(tri bicîturautè fitmariufineflraercatara^hefora^ meninparietefabricatum,perquodfitmusegreditur^

luxta pafeua fua adimpleti funt, faturari funn 8c. elcuauerunt cor fuum, ideo oblitinbsp;funtmei.

Etiam nunc qtdd eit prtefiiterit dominus r^nrt inter multa fubinde beneficia:Ego,inquit,dominus deus tuus,nbsp;de terra Aegypti fcilicet te educens, eSquot; ex eo temporenbsp;tui curamgerens,quodtibi mandaui per Mofen attide,nbsp;ne forte comedos erfatieris, erobliutfearis dei tui,quinbsp;te dc feruitute extrlt;txit.is3 eft enim alius deus abf^ »ne, D«tam»nbsp;er quipoßit faluare non eft alius.Ego quiconditorfumnbsp;ornntit, cognoui er paui te in defer to, er in terra ittha»nbsp;bitabili,ubi rerum ommum penuria er nulbe aqua, de*nbsp;di tibi manna de calo, er aquarum ßntes produxi denbsp;petra durißima, Poftquam aute dileäus incraffatus ei*nbsp;impinguatus eft,comedentes er faturati recalcitraue^'nbsp;runt rt /«pf rhif ruw corde, obliti bencficioru omnium,nbsp;cum tarn uaftam folitudine er oridamquadragintaannbsp;nis ad lordanis ufq^ ftueta peruenire minime potuerint,nbsp;iiifi domiiuts ömnia praftitifjet. Tot aute dei beneficianbsp;dignum lÜius cultum er amorem mereri debuerant, nonbsp;obliuionemer odium,

- Etego ero eis quafi leaena, ficutparduf

7 inuiaAitynorum*

§ Occurram eis quafi urfaraptis catulis,äC dirumpä interiora iecoris eorü.*amp; cofumfinbsp;cos ibi quafi leo,beftia agri feindet eos*

E^o occurra iOis capiendis in Aftyriam ueluti teana fiue panther, er ficut urft, qua inter oës feras nihil eft tuBü»nbsp;fauius cüperdideritcatulos, uelindigueritcibis,Vclut^^'quot;°*‘ ¦nbsp;quoq^ tco alia^ beftia quagignuntur in faltibus.tn htcnbsp;omnia ucrtendum fecomminatur dominus, quandoie*nbsp;rintad Affyrios, ne cum ibidem duraperpeßi ßerint,nbsp;nonpotentia er indigiwtiowdomim, fedhoftiumßr*nbsp;titudiniaßignentmiferiasfuds.Bcluarumfrrocitatemfenbsp;âabor,quieàlaniataprada deuoratis uifeeribus inti*nbsp;mum etiam cruorem exugunt. Sic ego pedus quod ejlnbsp;claufura cordis drffringam,cr mfrufta dififcta.lbi, hoenbsp;eft,intraurbes,pefte,famejtti,etgladiocofumäimpiot,nbsp;Perditio tualfradt tantumodo in me aunbsp;xilium tuUm»

Corruptioni er rttaledi^ioni tua,ö ifrael infelix ei* impie, qua auxiliabituriDi/ferijfti certe,et nihil tibi renbsp;liquwn cft,nifiut mca tantu dementia conjerueriî.Ne*nbsp;mo enim coru quos tibi pra:fulef aftimafti auxilium fir*nbsp;repoterit^

in omnibus urbibus tuis.*ßlt; indices tui, de quibusdixifti,Da mihi regéSe principes«

-ocr page 514-

O S E fe

^lbiuus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;äuxiliari potui/fent, ^ut fetnperfivm, ci

lamitatibtn tuis.vbi autem nunc efi rex tuut, de quo di cebas ad Santuelem, Conflitue fupcr nos regem,ut iudicnbsp;eet nos,ficut cygentes habent clt;eter/e^ Civm^ iüe connbsp;tradiceret^re/}gt;odeb(ts,i^equaquam,fed erit rex nobis,nbsp;Cr erimus etiam nosßcut urgentes omnes, er iudica=nbsp;bit nos rex noßer^De quo ergo tibi promiferas, quodnbsp;tua bella be{îaret,nunc m neeeßitate fubueniat,ut uni^nbsp;uerfasurbestuas liberetdeferuitute, Vbifunt iudicesnbsp;tui iüifu^i reges,de quibus dixißi. Da mihi rege et prinnbsp;cipes- ttaq; dedi tibi Saulem in furore meo, quod er tenbsp;flatus fum,plugt;uia in diebus meßis prieter more delapfa.nbsp;Si cut autem primum dedi in ira,fic ultimum aufèram innbsp;fitrore Sedechiam. leroboam quoq; datus eß primus exnbsp;Ephraim,ofeeautemultimusinfùroreablatus,

4rColIigatacftiniquitasEphraim,abfc5 ditum peccatum eius*

*5 Dolores parturientis ucnicntci:ipfcfi^ lius non fapiens: nunc enimnonftabitinnbsp;contritionc ftüorum.

CiiimitM nbsp;nbsp;Qtiomodoß ligetur quid in facculo conferuatur,er

Ephraim, «o« periteicuiligatumeß: Sicomnismiquitas quam deum peccauit Ephraim, coßigata eß ei, er conferuatanbsp;uclut in marßtpio,ut in diem ultionis extremtc captiuita •nbsp;tis uelut dolores incidant in parturiente,poßquam mulnbsp;to tempore tormenta cruciatus^ uenturos extimucrit.nbsp;Ephraim italt;^ filius inßpiens,id eß,ßultißimus,cr ue=nbsp;cors columba,cum 'm contritionc filiorum er populifuinbsp;parturitioniset captiuitatistêpus aduenerit,ßarcautnbsp;fu/ferre non poterit pondus calamitatis.Non énim paf*nbsp;fus eß fe érudiri aliórum exemplis, ut emendata culpa,nbsp;poenam etiam euadere potuißet.

•4 De manUmorcis (w!/erMr)Iiberabo eos,de morte redimam eos.cro mors tua ô mors,nbsp;morfus tuus ero inferne, cofolatio abfeonnbsp;dita erit ab oculis meis«

Silfraelit^fapientesfidffent, er prophetarum do* Mots mors ^rinteacquiefcentes,mihidominodeo fuo adhaßffent,nbsp;*“•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redemißem eos de poteßate 'mfirnt erfaucibus mortis,

ficut ludacrii hoßiAßyrioßci,adpreces regts etîfai^e propheta. Ç^uiaautemfapientiäabiecißi,er timoremnbsp;nominis mei, ideo no folum non redimam te à morte,fednbsp;magis prlt;ecipitabo in miferias, ipfa morte grauiores efnbsp;duriores,famem fcilicet,ßtim,peßem,er captiuitatem,nbsp;befliai er mala inßnita. Verba cnimqult;e ego ad temißnbsp;per prophetas celeberrintos, ad tuamfalutem er reßi* 'nbsp;geriH,quia fßreuifii,€a erunt tibi ipfißima mors.Et cumnbsp;teferuarc toties uoluer'tm exhortationtbtts mtis, tu tuanbsp;peruicatiaeffécifli, ut tibi in excidium cefferint, er 'mnbsp;mßrnu me quidem authore,tuis autem meritis. Et quianbsp;tu non mutas corruptißimüm 'ttißitutum prauaricandi,nbsp;ßemequoq^non panitebitduriiudicij quodperßres,nbsp;peßimis in exemplum periturus^ Si hac ludaorum fen*nbsp;tentia non placet, uide Hierönymum.

15 Quia ipfeinterfratrcs(cre/crt)diuidctî ad duceturentem ücntu dominus dedefertonbsp;afcendenté,amp; fictabit uenam eius, 8c defo

HOîEAHi labitfontem eius, 8Cipfe diripietthtftw*nbsp;omnisuafisdefiderabilis» ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ephraim antequam diuiderctur d regno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

bi uttulos fabricaffet,femper augebatur honored dine,multitudine homiiiu,et diuitifs,iuxtanomenlt‘Unbsp;er patriarchs prsfagium. Nunc autemnbsp;temneiis er iHius lcges,uento urente,graiii,nbsp;er orientali,exercitu nempe Affyriorumcontinuinbsp;petitur,fubuertitur, uaßatur di^ergiturq;nbsp;K uentus À folitudine oritur, er afeendit abnbsp;folis ab Ajfyria,er exiccabit ßntesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

nus poflhac ualeat fuccrefeere CT merementaj^^^ tatisrecuperare. Quiequidautemdeßderabilt/nbsp;creximium mthefaurisregni ifraclitici inot^ ’nbsp;feret,prsdabitur uel conßinget.

CAP VT xirH« .arf ¦iEreat Samaria,quoniä ad ’ ,,0nbsp;'tudtnê condtauit df*”” ofknbsp;gladto pereät, paruulinbsp;dantur,et foetfeius difü^dnbsp;Hortatur nihilominus prophetaad peoiim’nbsp;gnwm ißael,pradices tarnen iUi, nißnbsp;grauißimum. Peribit,'tnqutt, er uaflabitufe^nbsp;maris, cui cS tanta deus bona prsparaueriVP^)tlt;i^nbsp;domino rebeßare noncejfet,ßmulacraeip^ie^nbsp;qus colit, beßatores eius gladto occidei!tii’'gt;P^/^inbsp;laäentes elidentur adterram:pragnannf'‘’‘‘nbsp;ns dirumpentur ad mortem, hoc eß, nigt;hnbsp;maxima inter homines patientur, ernbsp;tatiscafum.Qjtsomniaaccidiffèeicredipof^r^nbsp;nis tam diuturns temporibus, exnbsp;folet,ut atrotius fsuiat.

^Conucrterelfraël addoinin“quot;’ù tuum.quoniä corruifti in iniqu*^*^^nbsp;J Tolhteuobifcum uerba,

ni ad dominum: dicitcei,Owdéadf^yS quitatem, 8c accipe bonum:nbsp;uituios labiorum noftrorum.

Pereuntc Samaria, reßduus totiis tiam prouocatur,ut qui infirmatus eß,cr gt;» 'nbsp;ciditcrimina er imquitates,reuertaturad«gt;^‘^^^Jii^nbsp;recipiat fanitatem, ucl ßare incipiat quinbsp;ceturq; quomodo debeat agere paenitentù^’nbsp;'tnquit, uobifeum uerba, preces etnbsp;rKiBjrt conuertiminiaddominutamuerbifnbsp;ribus,etdicite,Omnemaufiriniquitatetn,ult;nbsp;ris et ruins priflins derelinquas, neriirß^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4’

nispußulentrediuiuaplantaria.Et accipeboU en'tm indulferis malanoflra,bonatibiqw^nbsp;here non poffumus. Declinandu eß enim inbsp;bonum. V ituli labioru aliud nonfunt, quigt;rgt;nbsp;ns,ergratiarum ailiones. Sacrißeiünbsp;contribulatus. igitur iUo iam temporenbsp;mis negledis, et eo modo quo tunc exhibe “nbsp;batis,placabilis deo hoflia efl pura conflßio-uerbisquomodo loquanturdeoet conflte^”nbsp;omîtes 'miquitatcs qfolus potes ablucre,

-ocr page 515-

OSEE

o/!«w qno(} folum [)oj]umui. Lâiu deî nbsp;nbsp;ioa

A(f [unt Tauri domino offerendi,

®pet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“lti’3,Dii noftri

in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftrarum : quiacius qui

Qîii quot;,”î*^^’^^^itu*’pupilii»

dicunt labioriim uitùlos,etiam i’Eïiitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nequttquam 'm Aj^yriosffem ha^

equos, ?:r ultra non adorët '“s (ifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitulos aureos, nec apfgt;ellabunt

’’’‘fn'cb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pupiUi

’^m ^‘^'^°‘^^flt°puli\frael,quiadeumfiettrciam» Sinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; lt;:uiusgérant primogenitui filius^

J ’^«is quiaauerfuseftfurormeus

, V mffar pupiOi patrem

° ‘iitcrr‘^‘‘^‘‘'^ ‘‘Sgt;tofcentibui,rcff)ondet deui,Sttna=gt; ^‘”«fectænbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcfciuerant,^ peridolola-

liberaliterexgra= i'stojnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3“i meiffierant contéptores,cos reconci

GT clemëtict. Qui enim priui (.ß'oiitfj, (‘''Optercontumaciamerpeecata, nuncnbsp;Eïq gnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zr conuerfis miffrebor.

*'^ni;ÿ'^’^”^oslfraeli, germinabitficutli-ra«iix cius ut Libani.

meororereftmguam. (^omo credentibui lumen,uia,ucritai,pa^nbsp;iit!lio^^gt;t^‘'ßogt;',lt;tsnui,ianua, uermis, çrctet.ficnbsp;^iffricordia, CT peccatorum fè^nbsp;^'t itt rorem nobis uertitur. Ad quem di=nbsp;H'*' «i eftffanitos eorum eft, Cumnbsp;afferferit,crßecitatem pe^nbsp;irrigarit,germinabimiK,imoflonbsp;in dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ooiiuaUium 'm Canticis.-quumqi creue

ä °'’‘‘'‘°‘’^tteinus radices noftrasficut arbores ^'¦’’'’¦‘’(Ik “uras confurgunt uertice,tan~nbsp;¦gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demergunt,ut nulla tempeflate qua

¦^^'întY ^^0 confißant.

fins, 8c crit quafî oliua gloria Libanigt;

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iUucq; tenduntur,ut ueniât

L‘^^tcc^‘^^‘‘^‘^ont'meis, Etneffrptan putare^ nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de infruiîuops ar

conuerfum ad dominum oli lu ‘^^°(’'‘‘''‘^^gt;ouius ffuëlu tumor uulnerum mi»nbsp;n ’^'cnƒtuembra rcquieffunt, 'm tenebris lu»nbsp;'‘^^’'(gt;th\“'^'^S.t‘ntur'magoneccrtantes.il£coü^nbsp;ut Libani uel thuris uelnbsp;uirens denßßimis arboriVMnbsp;^Oh ^^'tur.

^^i^tenturfedctcs inumbraeiustui jCt germinabût quafî uinea.-mcanbsp;uinum Libanigt;nbsp;^°'^'*orfifuer'mt ad dominum, premiumnbsp;''tf accipient^ ut fedeant 'm umbra eius,ut di»

HOSEAS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147

Sub M/nbra einsrequieui Gquot; fedi, erffuäui eius dulcis eff 'm ore meo. ibi quoq^ m reffio Chriffi tarn gennbsp;tiles conuerfi ad Chri/iu, quam ludai toto in orbe lAef^nbsp;ßam cognituri, de quibus hoc totum caput loquitur t adnbsp;dominum deum fuum conuertendi. Qui prins ßierantnbsp;mortui,uiuët, id eß, nutrientur triticoiuiito optimo 'minbsp;briabuntur, hocefl^ rerum ornniumabundantia, domi»nbsp;no dicentetComedite amici mei bibite,er mebriaminbsp;ni charißimi, ßue quia dominns nofler ipfe efißumen»nbsp;tii et uinea,quicunq; crediderit m eo mebriari dicitur,

Ephraim quid mihi ultra idola?ego ex« audiam Sedirigam eum,ego utabietemuinbsp;rentem.'cxme fruäus tuus inuetitus eft.

Cum ergo täta reru abundantiatßfutura,ö Ephraim, nimirum m Chrißo,omnis qui agis pa:nitentiam,et quinbsp;meus eJßecoepiflijdimitteidolajßmulachra contemne:nbsp;ego enim fum qui humiliaui te, (y ego exaltabo, exau»nbsp;diam cr dirigam,faciamq; te quaß abietem uirentem,nbsp;Kel iuniperum condenßam. Semper enim Chriflus crfi fîdei«.nbsp;deles florent,femper nouos habcntffuâus,uirorë fuumnbsp;nunquam dcponuntffub ipßt fedentibus uel dormientia-bus u/mbram largitur,ne mundi huius ardore ßriantur,nbsp;CT ne percutiat aflus caput eorum, dat quoq; ffuges etnbsp;fàturitatcm efurientibus.

’° Quis fapiens SCintclligctiftat intclligés, ÔC feiet hæc^ quia redt^ uiæ domini,SCiuftinbsp;ambulabûtin eisî pr^uaricatores uerocornbsp;ruent in eis.

Obfcuritatem uoluminis cr difficultatcm explanatio nis oflendit,Si autê ipfe qui fcripfit, uel difficile uelim Diffïcuifaanbsp;poßibilc confltetur,quid nosfacere poffumus qui Itppi«nbsp;enfifeKi oculis, cr peccatorum fordibus obfcurati, cia»nbsp;rißimu iubarfolis non poffumus mtueri^Sed dicere iÜudnbsp;debemus, O proßiidu diuitiaru fapientite et fciëtia dei,nbsp;q infcrutabilia funt indicia eius,et 'imperueftigabilesuiiCnbsp;eius.Quicunq; ucro fanëius efl et iuftus, redas nias donbsp;mini ejße cognofcct. Vias autem domini effè cognofei»nbsp;mus leâionem ucteris cr noui teftamenti, et fandarimtnbsp;'mtelligentiam fcripturarum,ablato uelaminecarnalisnbsp;fenfus, erfafluoß animi, ut uidcatgloriam dei cr quænbsp;rat,non propriam,iitnplicius tarnen did potefl, ut connbsp;cludëdo iielit dicere : Omnis fapiens hiec uerba qua deinbsp;funtintelliget, nonautemfenfuelaticr faftuoß.Vianbsp;domini dei certa funt, approbabunt eas omnes uere fa»nbsp;pientes cr modeftia inteüedus praditi, ac fenfu com»nbsp;muni non deprauati.Quicquid contra dei uerbum dicinbsp;tur,falfum efl. lufti 'm uerbo dei uitam inuenientater»nbsp;ttam,impqdamnationem cr mortem,

FINIS.

ttt

-ocr page 516-

COMMENTARIA IN lOELEM PROPHETAM, Q_Vl IN«nbsp;ter duodecim feettndui habetur.

CAP VT PRIMVM.


ERBVH dniqdfanbsp;du eltadnbsp;loel Alianbsp;Phatuel»nbsp;loel pro^nbsp;phctalt;juotënbsp;poreprophsnbsp;tarit no fatiinbsp;ti(juet,uarianbsp;tradentibuinbsp;l^tinii at^f

Temp«* Hebrteii. Hieronymuf dicit contemporancum Ofee pro ptophe«. phet^e. Hebrteorum (juidam 'm diebui loram filij Achab,nbsp;cunt cß'etfjntes 'm terra feptem annis. Alij fub ManjfJinbsp;prophetajje cunt Nahum ey Abacuc.Quod autem didnbsp;tur m hocpropheta,pertinet ad tribuni luda,ac lerufa=nbsp;lent. Prinium autem loquitur de quadruplid uaftationenbsp;terra luda à locuftarum multitudine maxima cr m/oli*nbsp;ta, quam clademfequuta eft mgens fames cr rerum ontnbsp;nium penuria. Ojia uaftatio terraiiafecntium, figmßcanbsp;batfecuttdum uerbum domtni maximam deuaftationeninbsp;fupcruenturahominibusregni ludaiei fucceftuteà qua*nbsp;tuor regibus, donee tota regio in folitudinem cr defer*nbsp;turn redigeretur. I d uero contigit non folum mfiftationinbsp;busAjfyriorum,Chaldaorum,Grlt;ecorum, cr Romanonbsp;rum ; fed ueriftmiliter exponipoteft de propheta illiutnbsp;Vicinioribui teporibui,quando unà clade poft alia per*nbsp;tulit poputuf tfraeliticus,donec totufeijeerttur àfua hanbsp;reditate.Legimus enim ab Syrorum regibus fape maxi*nbsp;mefuiffe affiidos, de'mde ab Affyriorum regibus Senn^nbsp;herib, ab Aegyptijs quoq; qui lofta, occifo filtum loa*nbsp;xhax mauguratum regem captum,non fine damno pro*nbsp;u'meiie cr urbis in Aegyptu duxerunt. Tandem etiatitnbsp;d Chaldaico exercitu primum lechonia çy loiakim ca*nbsp;ptts,regnu cit urbe,tèplo et populo deftruda funt.Çiuanbsp;Valïatî* iisconfequenter fida defolatio terra, fignifîcari poanbsp;tuit per quatuor genera cladium, quax propheta deferi*nbsp;bit.Vt fit clarior lit era, donee fecundo eapite de ftituriinbsp;Meßia temporibas prophetare mcipiat. Prophetaruntnbsp;autem eloquia non aliter fufeipienda funt, quàm uerbanbsp;del,qua fi contemnantur, neceffe cft plagoi non medio*nbsp;cresfequi'mhominibuf cr regionibut. loelautem Ind*nbsp;piensinterpretaripoteft, quodquo profit nonuideo,nbsp;quantumlibet ueteres multa ex nominu huiufinodi eX'nbsp;pofitionibut myfteriacbfequitentarint,negt;n magno ftunbsp;duTilius Phathuclis,quem etiam prophetam fùiffe lie*nbsp;braifuftiicantur,quod nos difcretionis gratia adnexumnbsp;eredimus. An uero de tribu R uben fùerit (y'm agro Benbsp;thoron natus Gquot; feputtus,n3attinet ad'mftitutû:quam*nbsp;libet debts Epiphanij nomme liber non foltda ueritatis

lOEfc. ctre«nferiJl«r,^llt;cmnfgli^crc mlt;jlw

2. Audite hæc fenes, ôi auribus jic* habitatores terrp fifadumeftiHU“’nbsp;bus ueftris,autin diebus patrû

3 Super hoc finis ueftris narrate, ftri filfis fuis.etfilii eorû

Senes inclamat,quinutltoruin fat uloruinb‘1 perimento didicerint, cr ludieionbsp;te. Auribus quoq; percipcrc tubenturo»quot;’^^ nr^^nbsp;reî, quosomnes tangebat. SciebatennnotP'^.^^^n^nbsp;quadicendaerant, tdcoadrcconditaniqigt;‘’^’nbsp;intelligentiâprouocat.Si fadum eft,inqiidgt;'lnbsp;bus ue/lrts,aut in diebus patrum ueft. ortim.'nbsp;ret, Nunqujm talibus qua didurusfminbsp;diftts . Arterhetoricaexrerummagnitudiquot;^'' .n/dinbsp;auditorcmfacit. NuUj hac,inquit,atiis’”'’’’quot;’‘^11,^1^^nbsp;durus fum, nec ueftrts, nec patrum, aut W'*“’,nbsp;funt temporibus, qua ty filqsue)îrisnbsp;te,neexcidat auo facutorum fùturorutnt“quot;^nbsp;tij portentiq; memoria à filijs hommuni-

4 Refiduuni erucæcomeditloci’*^'’j)()ii‘‘ duûlocuftæcomedit bruchuS)^ Jnbsp;bruchicomeditrubigo,

Poteft O’que uideri cr rationabiliuftoi^^ tigijfe has quatuor terraiiafcentium clad‘'^‘nbsp;ter,fieut quatuor fequentibus anntsnbsp;bus uidetur.Vtcum primo temporenbsp;'m oleribus maxime inucniuiitur,ab arrodtquot;nbsp;dendo Hebrais nomen afiferuta,uaftj]ft'’^''^_fjiiX:nbsp;temgermiHU, aliqua tamëreliqu fientnbsp;fequentes locufta à multitudinc nomeii/^^'^'^’nbsp;tcràt depopulata funt omnia. T ertionbsp;Hebratsdida animalcula ab ablingendo(«nbsp;do, Tâdem quod uiroris rcliquüfierainbsp;cundis terranafcentibus,rubigo abftgt;'K‘’nbsp;licet tinearum Zy fegctumujftatio,qi‘^J''^^nbsp;teftauefcereincipiunt omnia, utgranu'«’nbsp;çy fi prodierit,uanum inuenitur Gnbsp;î Expcrgifcimini cbrii.et ßetenbsp;ninesqui bibitis uinü induit*^“*nbsp;niam periitab cre ucftro.

Sape fit prouidcntta dei, ut qui dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff

gnouerunt in proftieris ey abudantia,(‘'^j^(tlt;^'^^^ litia G mgratitudine, corrigantur adnbsp;fa.'Vthic,quiuiniebrictatefopitiftrritgt;d’ f/S''nbsp;Ut cuigilent,cy plorcnt fe ebriosnbsp;tus ac ftetus uertatur in rifum, eynbsp;tnateriâ no habcre,unde uefaniaiitcidtt

6 Gens cnimafccnditfupertff'.jiitd^.j^ fortis Slt;innumerabiHs.-détcs^'^y|il£t”’^.^nbsp;tes Iconis molares eiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut

Videri poteft in diebus loel lem locuftarum fi/periudaam uenifiênbsp;cundacomplerent, ut nonnbsp;quidemlt;y arbortim cortices ^fict“''’^nbsp;ut omni uirore confumpto,arentcs ram^ pCnbsp;rumflagella remanerent: etiamfl h^(

-ocr page 517-

erp . ’O^L

conjîat nînùum î^iSonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no habere, EtMt

***' ** P’'*rfii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fînt,metdfgt;hora tarnen efi

‘‘’’«t fed ^^**’^‘* ‘^ndelium aduentum, non ^ndauaflantium,uttan»nbsp;’‘^gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcilicettSy

fubinde tcrram luda mj K«i^ ’^**’»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folitudiaemfcptuagintaanno*

Pote a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;è^ntis non folutnad homines reßtri

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poßitgens octr

IK^ “ßoruntjimö cr rubigiiiii aduenijfc ßrtis et in humanainduflria refiflinon poßit.nbsp;'quot;full I f*'*?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dc/rt« fint, cr molares eius ut

'°*qij figt;‘titudine eSquot; multitudine locufiis ^^onibus com-

mcam in defercum,amp; Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nudans fpoliauic

tM f“”” bcuflarum genus lt;juàm crult;* fnb °*^quot;*”* ''^norum poputus, ludieam uineam dosnbsp;^‘*’îicbnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P°P«ÏHW ludaicum in folitudinë, ut omni

'xtoffj ?quot; gt; terra fola fine hominibus cr iumentis ’ 'quot;tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fqualida habitatio dras

^!”'‘‘^ß^indines amantium. Vicumquoip fi'^fi'‘*^‘* aliquando maledicerenbsp;Mit I c ^”¦“^‘’^“’¦^5 entenus omnia, ut quicquidnbsp;t, ^‘®gt;nno,*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnterficiat, ut omni uirore confums

’ ^lào '*** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^‘tmufeuli dimittantur.

“irgo accinâa facco fuper ui h4“'’'na«samp;.

^^foi-d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tti uelutfifonfa uirgo tuiÜa idolola

*’’*’¦«(1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oniundui ejl domino fuo, quem amp;

*quot;’'4ff(i, uirginitatis[ult;e appettare iubes , ifaac Vquot; t^^ob, in quibus eumnbsp;deJpoiifauit.Cluandiunbsp;(t r ‘ ynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pbtngere potefi,nec

*^‘ibl^^°f‘^^^‘l‘'riumtachrymisindicare.Cumau û ‘^è‘ciii^^‘‘^quot;‘^/i’°nfuiabea,plangere iubeturetacnbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;circundarL

^**batio de domo do* quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feccrdotes miniftri domini*

de regio,luxit humus.quo* eft triticû, confufum cft

%s fü ' nbsp;nbsp;nbsp;’gricolæjululauerunt uini

f*^umento, amp; hordeo, quia pe* ficus elanguiümalonbsp;^*u’lu*quot;gt;oniniali*nbsp;'^*'’•11 afi?^**^*^**”**^“*’ confufum eftgau«nbsp;quot;ft

^quot;’f«!) ^^z'’^nmfiue hofiium incurfum creberrimum, ‘^^fi'’*^nntur, uaftatis omnibus at^nbsp;f'^Mte’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cr libatio de domo dont

•^frdotç '^^'^^‘^^finiila, alterii deuino offirebant ^^^tttmifiridommi,quiacefiablt;(ntdecimlt;e.

10 EL» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i48

regione uniuerfa depopulata, ideôquelugebant omniat humus,hoc efi qui uerfabantur in humo, triticu, uinuntnbsp;oleum^ elanguit: ipfi quoq; agricobe cr uinitores connbsp;fufi funt Gf uhdauerunt.Omniaenimaruerunt ipftnbsp;mefiis perqt,quicquid fcilieet humus gignere folet.Ar'-borum quoq; poma ficcatafunt,ficus elanguerunt, masnbsp;logjranata crpalmacr malum, omnia ligna/rugifiranbsp;ric infruiluofa locufia uafiante confumpta funt, utgausnbsp;dium omne auferretur à filqs hominum. Qgod tandemnbsp;faâum de ludita d Babylonqs propheta lerenüits tefia-tusefi,

« 3 ^Accingite uos, 8C plangite facerdotes, ululateminiftrïaltans:ingredimini,cuba*nbsp;te in facco miniftri dei meûquoniS tnterijenbsp;de domo dei ueftri fachfîcium 8C libatio.

Sacerdotes templi qui non minima caufafuerunt in^ Saendot* fiantis calamitatis, quia populït no pro uirih infiituerutnbsp;in timoré domini, cr p-» magts quitfierunt quàm glo»nbsp;riam dei,accmgantur nunc cilicio, gt plangant tam fuanbsp;quàm populi corrupti peccata,ingrediantur in ecetunt,nbsp;CT in templo orando pernoäent,facco cj- cùure huminbsp;liatifdelicqs omnibus refignantes, quas uitlt;eaufieritatenbsp;compenfent,propheta eosadpaenitentiam cohortante,nbsp;î4 Sanâificateieiunium,uocacecœtû, conlt;nbsp;gregate fenes, omnes habitatores terræ innbsp;domum domini deiueftrizSC clamace adnbsp;dominum.

Si omne ieiunium placeret deo, non diceret, Satiëlifis cateieiunium;hoc efi, contineteuosabobleâamentisnbsp;corporels quibufcuni^, qu^ impediât ab oratione or le ^'*’'**nbsp;âione,operibusqi pietatis or charitatis,Non eitim ieiunbsp;niwn efi, femel tantum indie ede re, gt uentrem pofieitnbsp;onerare ad tempus, quorum utruq; impedit animum abnbsp;operibus fandis, quo modo monachos nofiros ieiuna/snbsp;fe certius efi quàm ut diet debeat. Et tarnen fandificasnbsp;re ieiunium üebraico ufit,efi indicere,infiitucre, er adnbsp;illud populum conuocarc. Congregatio fenum in catunbsp;tnilt;fiumhabetreuerentilt;eGyauthoritatis,lt;etas^iüauinbsp;cina morti magis fufeipit timorem dei gt cultumt Omsnbsp;nem^ ecclefiam congregari iubet in ecclefiam, ut difcttnbsp;mus quid fit ecclefia, di/parfcilicetgrex, facerdotumnbsp;Gr populi, fenum gt habitatorum terr^, nefefoli épisnbsp;feopi ecclefiam fateantur.’taUs autemecclefitc orationbsp;ad dominum exaudietur.

I y A,a,a,diciîquia propeeftdies domini,et quafi uaftitas à potente ueniet.

Voxpauentium cr lugentiumefi aha,Diesautèdos mini, efi dies retributionis omnium peccatorum, quum œini.nbsp;iniquitates populorum peruenerint ad menfurà tufiam,nbsp;quam iujUtia dei firre ultra non ueUt, dum infiat iudisnbsp;cium domini,inuiolabüisqifenteMia, ut pœnitentiie nulnbsp;lus locus relinquatur,et di/firri ultio diutius non pofiit.nbsp;Oiî^dqifequituriEt quafi uafiitas à potëte ueniet: hicnbsp;fenfus efi, quod mala fuccedant mabs, erpeccata masnbsp;gnafimper maioribus aggrauari cernuntur, utmunsnbsp;dus totus uideat iufium dei iudicium, fi corpus gT anisnbsp;mamperdere dominus uideatur ingehennam.Qÿodge

ttt Z

-ocr page 518-

I O E L

fteraliter de die iudici/ diilum eß, bic reßrtur ad tem^ pui ludaicje captiuitatis dcßrudionis teinpli dotni-tti. Nort inulto eitim pofl tempore fcquuta cft decem çynbsp;duarum tribuumab Ajjyrijs Chaldaiiq^ captiuitai.

  • 16 Nunquidnoncoram oculisnoftrisali^nbsp;menta perierunt dedomo Dei noftrilæti^nbsp;tia amp; exultation

Äi.'metita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pereuitt alimenta peccantium,^uando

fereuntia. tamßerataßuges è matiibui aufiruntutf ej prauenit ioeufla mefforem, ut tjuod /pe in horren conditum efl,nbsp;bruchui zr rubigo coiifumat. Cumq;fuerint alimentanbsp;fublata, uoxcxultationiscrlaudngratiarumci} aéiiosnbsp;nhtwnauditurin eccleßj,fed efurientiu: crfragiliuntnbsp;imbeciÜiumq-gemitui lamemum 'm templo c[uidentnbsp;rcfinat,multo autem magis in cafis egentium.

  • 17 nbsp;Computrucrfitgrana feminufubglcbisnbsp;fuis, dcniolitafunthorrea .dilïïpatae funtnbsp;apothecæî quoniä confufum eft triticum»

Hebraißcexponunt, Coputruerunt grana feminunt fiib terra fub gkbis, ne fuccrefcat feges, uel pluuiaruntnbsp;ß-elt;iuentia,uel raritate ninüa. Q«itt cttam intra horreanbsp;ttel theciu uaßantur,ut nuÜa hominibui inde redeat utinbsp;liiai,non minui ^uàm fi omnia exaruifient. Nouit enimnbsp;dominai artes punicndi impios, etiam fi plena habcantnbsp;borrea fua,multo magii in agro.

  • 18 nbsp;Quid ingemuitanimal, mugicruntgrcgt;nbsp;ges armentinQuia noneftpafcua cis.fedetnbsp;greges pecorum difpericrunu

Vti nihil congefiumfuerit in horrea, non mirit fi per hyemem iumenta ingemifcant, pabulo fiaudata neceffànbsp;rio.Greges quoiji ouiumfiebunt, id efi agerrimèfirentnbsp;tantàm iaóiuram cibi,cum pafiua nulla inuenient.Sub^nbsp;latis enim frugibui at(j; uaflatis,fames cr peflilëtia cUnnbsp;üa corripiet cr abfumet.

Ad te domine damabo .* quia ignis come ditfpcciofadefertijôiflammafucccndito^nbsp;mnia ligna regionis.

beftiæ agri quafî ceruus clamabuc (fulfexerut)ad tc; qm exiccati funtfontes a^nbsp;quarfi, amp; ignis dcuorauitfpeciofa defer«»nbsp;Propheta clamante ad dominum, cr concjucrcnte oanbsp;ronfoUtio*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defirti,plana fidicct camporum e:ir pra^

piorum, toru,ftorentia or uircntia herbis loca,igae ardoribui^ Cr animalibus uafiata: bcftiic guotj; çr iumenta fu/fe~nbsp;xerunt ad dominum,((uafi areola fitiens imbrem: uel finbsp;cundumllebr£osceruustugiës ob defiélumherbarumnbsp;er foliorum, Eruges enim et poma pariter interierunt,nbsp;quiaficcati funt fontes aciuarum,er ^uiequid indefernbsp;to potuit tnueniri uorax flamma confumpfit. Adte igi^anbsp;turfu/ficiunt er clamant omnia, qui film potes amoUnbsp;ri omnia hac mala,non fandi patres mortui uel diui quinbsp;cuni^ffilm ergo inuocandm.

^CAPVT It.

Anite tuba in Sion, ululate in montefandomeo, conturben-turoés habitatores terræ.-quianbsp;uenit dies dni,quia prope eft

I o EL .

Rurfum per metaphoram locufiarum ‘lefcribitio’^^ cn’^!quot; petui Chaldo’orum, Menturqueperprophitano'’'^nbsp;qui poffunt dei audire fermoncm,ut quafi tuba ettanbsp;uocem fuam,er in Sion pradicent ernbsp;te fando fuo, ut ad flrepitum clainoris er buccin£^^_^nbsp;nts ierufilem populm contremifeat. Cuittq;nbsp;hocdicit propheta, nequaquam dies dotnini ultranbsp;retur,dicsfcilicetultioniscruindiâieiotpetta«gt;’'nbsp;quibm regnum luda dominum irritauit,propterpt^nbsp;ta Nianafiis er aliorumtadefl enim uicinanbsp;dies tenebrarum ôi caliginis

ÔC caliginis » Quafi mane expanftquot;’ montes populus multus erfortis.ilt;'quot;quot;^jj(nbsp;non fuitàprincipio, amp;pofteuii'nbsp;ufqjinannosgeneratioisamp;'

niesdommi quatuor habet calamitatistp^^^^/^ü. etmmerata. lam de fuo loco Babylonioitttt^nbsp;exercitus, prope eft dies tenebrarume^‘gt;.'‘ê‘‘l^^^atgt;nbsp;caliginis er nuhis in qua aufiretur otnitenbsp;er cunila tenebris opprtmentur.Sicut,itilt;l‘“^’’'^^jjit»nbsp;diluculumfubito tenebrai fitgat,cr cttnëittt^^ ^pctnbsp;rorafiae impedimento iUuftrat: itanbsp;omnem terram ueftram fundetur cxercituf'^^^anbsp;turbam effi inualidam,populus multuf 'ßnbsp;tmfimiUs necin prieterito ncc innbsp;potritinueniri,

5 Ante faciemeius ignis uoranSj^Cjiis exurens flamma î quafi hortus‘’7^nbsp;teria corameo, amp;pofteumfoi'f*’nbsp;tnnequeeftqui effugiateum* Juifib

Cifticquid attigerit quafi uoraX nihltq; poftfi integrum derelinquet.nbsp;paradifm uoluptatis omnis terra eft qaai^nbsp;uel quantumhbftamoeniftimafit ernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j i

ptima, quafifilitudo er defertumerit depricdata, nec uüm poterit inueniri qui^ll^nbsp;manm.

4 Quafi afpedusequor5,afptlt;^^*^^^ . j amp; quafi équités fic current»

Aficaus eorum quafifirociui«cquoni«lt;lt;.f^iii^ equttesbuc illucq- difeurrent: non quo Babynbsp;tibmcomparcntur,fed quolocufta:p^’^l''‘‘'‘ç^r^gt;^nbsp;boflium quafi équités dicantur hue iHueq;nbsp;perfequifigitiuos. Ob celeritatemnbsp;impedirinonpoterunt, quo minus etiai»«'^'^nbsp;ticesfuperent.

. ^fSicutfonitusqu3drigaru»n^‘’f^iii’^ tamontiumcxilient.ficutfonitus''.yin^nbsp;ignis deuorantis ftipulam, uelufPnbsp;fords præparatus adprælium.nbsp;Sicutfinitm,inquit,quadrigarum erti‘^‘^^ilid’^’nbsp;rit fint tus loeuftarum, fuper capita rnenti*^^nbsp;ut omnia excelfa confcendat.Et ficutftip“^”’^nbsp;ma confumit, ita finitus er terror uocifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pf/P:

populabitur.Qj(odq;infirt,Velutpopul‘‘^r^^^jfilii^i^ ratus ad prielium,rurfum adlocuftasnbsp;de hoftib{K,fcd quafi de locuftii refirre tudenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kX”


-ocr page 519-

»U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IO EL

t nbsp;nbsp;f nheufitu legimus,Babylonios cogitemuf^

hfj **’^fgt;'rorfrjt, utomnes percircumitumnatio* corpore perhorrefcant,ini6 crucien*nbsp;^‘'amp;'tliKdine uultus omnium in ßliginonbsp;conuertantur, qu£ igne combußdnbsp;Sic?'?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monflret aßieäus.

bellatores s,^'’^”'urum.-uiri in uiis fuis gradiennbsp;femitis fuis.

ßrtes,haud dubium quin beÖatores afeendent muru,ut mitnbsp;impetumßrtium prohibere non ua*nbsp;’’«iitf ''^3‘*‘lt;quam per portas, fed per muros ingredi*nbsp;ordine

I«; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;déclin jbunt d fenütii {ui5gt; Hoc nupcr

‘i’Ç’ tn«, ç‘‘^àiiPaleflitiie,aitdiuugt;sllteronyinuf,uidis


lot^ußarum agnùna ucnirent, er aërem

'‘quot;¦«Dj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iubentis dei uolitant, ut inßar tcjfcru

^ocHDi'^‘*^‘^tgt;‘^uimentis artißcisßguntur manu,fuum quidem, ut ita dicam, un*

^quot;liin

S)f ambulabüttfed öc per (gid.

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cadet, amp; non demolientur.

^Qnio.'quot;8«‘edicntur, in muro current: Suafif’¦^^'quot;fndent, per feneflras intrabut

metaphoram,Et perßneßras ait, f]îgt;(j^^'’®idemolicntHr.Nibtl enim locußis inuiumnbsp;•it ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0- ?quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arbores er urbes er do

j fecreta pénétrent. Hoc autem de boßibus intelligatur. Scruat enimnbsp;ingredi urbem, pernbsp;domospenetrare.-ßnminus poßintnbsp;^^“11 fi’^^^'^^'ßras confeendere quaß ßrcstno quodnbsp;qfiuidores furu,fed ut ßresfonbsp;^^ß'^ßfos, er occulte rapere, ßc itti claunbsp;nwra,perßneßrastotairrumpentnbsp;Afaquot;'

‘^°”I’^cmuit terra, moti func ^una obtenebrati funt, SCftellae

I 'fiifit locußarum terra contremuit, coeli hyperbolicefentiamus : non quodnbsp;ianta uisßt, ut poßint mouercnbsp;quodaduerfa patien*nbsp;ercoelum ruere, e^

DcMt^Mc pr£multitudinelo* ***'^tçi°ƒ^°^lum,foler luna conuerten*nbsp;fl‘'^quot;'^^^gt;'‘lt;bent lumen fuum,dum lunbsp;11nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“»’’«be; poßta locußarum ad terram non ß

Euam antefaciem ex '’ijquia multa funt nimis caftra

IO EL. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149

cius,quîa fortia facicntia ucrbum ciustma gnusenim dies dominbetterribilis ualde;nbsp;ÔC quis fuftinebit cum?

Dominui quoque dabit uocent fuam antefaciém taiâ poteritis exercituf,quici multa funt caflra eiia, mt(^nbsp;gnitudo uirtutti eius tn paruis quoque animantibuf de=tnbsp;monflraturt Hacautem mtdtacaftra cr innunterabilianbsp;ßrtia funt nimis, cr facientia uerbum iÜiUs.Quö di£lonbsp;oßenditurßabylonios dd uoluntate Ucnturos, illiusnbsp;imperio parituros,Magnus efi,ittquit,dies doinini,quonbsp;capienda eß lerufalem, ZT nalde terribilis, nuUui eumnbsp;poterit fußinere, cr de neccßitate captiuitatis aut nwrnbsp;tis cuadcrci

il Nunccrgo, dicitdominus/onuertimi.« ni ad mein toto corde ueftro,amp; in ieiuniogt;

- 6lt;fletu,Slt;inplanâu»

Territos magnitudine imminentium malorum ludeos nunc ad pcenitcntiam prouocat, er conuerti ad domi»nbsp;num cohortatur, ut tota mente corredi, non patianturnbsp;quie dominus ccmminatur. Et eß fenfus:Omnia qult;£ fernbsp;ntone prtetcrito continentur, proptereafumloquutuSfnbsp;ut uos cominacione mea terrerem.Vnde couertimini adnbsp;me in toto corde ueßro, er animi pcenitcntiam er t^esnbsp;dium pro pcccatis prateritis,ieiunio,fletu er planéli^nbsp;bus indicate,t!t nunc ieiunätes,poßeafaturemini: nuncnbsp;fletes.poßea ridcatis:nüc plangetes, poßea cofoleminü

15 Et fcinditccorda Ueftra^äC non ueftimen ta ucftra,amp; couertimini ad dominu deumnbsp;ueftrü.quia benignus 8C mifcricors eft,pasnbsp;tiens 8C multæ mifcricordiae, 8c prjftabilisnbsp;fuper nialitia^

Et quia coßcetudinis eß,ut in trißibus ac aduerßs fein datisueßes,tdcircoegoprlt;tcipiouobis,utnequaquamnbsp;feindatis ueßimenta ueßra, fed corda qu£ plena habe^nbsp;tts pcccatis, qult;e inßar utrium, nifi fcijfa fuerintJßon* ft*“«.nbsp;te rumpenttir, Cumq; hocfeceritis, redite ad dominumnbsp;deum ueßrum, quem uobis priera peccataalienum fecenbsp;rant, necdejßeretisucniamex fcclerum magnitudinCfnbsp;quia magna peccata magna delebit mifericordia. Eß canbsp;nim bemgnus er mifericors, malens pcenitcntiam pec*nbsp;cdtortzw quàm mortem,paticns er multus inmifericornbsp;dia,qui non humanam imitatur impatientiam, fed Ion*nbsp;go tempore noßram praßolatur patientiam, er prießanbsp;bilisßue poenitens fuper malitijs, utßnos egerimus fu*nbsp;per peccatis panitentiam, er ipfum poeniteat commi*nbsp;nationis fu£: er mala qua: cominatus eß nobis^ non in-»nbsp;ßrat,noßra:q^ mutatione fententia: et ipfe mutetur. Mdnbsp;litiam autem in hoc loco non contrariam uirtuti debe.»nbsp;mus accipere, fed affliüionem iuxta iÜud: Sufßcit dieinbsp;malitiafua: erß eß in ciuitatemalitiaquamdotninltSnbsp;nonfccerit.

14 Qyisfeit, ficonuertatur, amp;:ignofcat,amp; relinquatpoftfcbenedidioné^facrificiu»*nbsp;amp;libamen domino dco ueßro»

E^o quidem hortor quod meum eß, ait propbeta, ad pcenitcntiam, er dcu meffabiUter noui cfß clementemtnbsp;fed quia proßneß dtuiiuirteni amp;• fapientia: er fcientMnbsp;ttt


-ocr page 520-

» T o EL

dei nolJè non pofjumui, fententiant tempero, opta pottiM quÀin priefunjo, dicens: fdtfi conuertaturnbsp;cr igno/catfftcrificiu et libamen domino deo tio/iro: utnbsp;poßquiiin dfderitbcneditlionein, zx noßra nobis pee»nbsp;cata donttuerit,deo hoßiäs offvrre ualcamus^ Caute loanbsp;quitur propheta:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi rcuertâturf Speratidû qui

detn firtiter in Deum ,fi d non prtefiumendum de gratin deij propter ntagnitudtnëpcccatorü nofiroruninbsp;certitudincin panitentin noflrlt;e zr mentis pharifaieie.

ly Canite tuba in Sion,fanâificate ieiuniû, uocatecœtum,

l6 congregate populu/andificatcecclefiâ, coadunate fencs:c5gregate paruulos,et fanbsp;gentes ubera; egrediatur fponfus de cubi^nbsp;li fuo,8ô fponfa de thalamo fuo.

Md p«ni(amp; Adhuc eos ad pcenitentiam cohortatur, prius cœptn rthortatur refumtns,anteq ueniat hoßilis rxercttus.Supra,mquitfnbsp;dixeram,aduerfa plurima,qult;e uos propter peccata mnnbsp;nerent: nune quia beiiignus fum zr mifiericors, rurfumnbsp;prifcipio zx dico,Panitentiâcointtniterzr'paümprienbsp;dicate,ordinate Icgitimum zx religiofumieiunium,connbsp;geegate populumj ut qui dißierfus peccauerat, et dißrnnbsp;ilus per uarios ritus fiter at, ad ur.ius dei culturâ ucramnbsp;congregatiiSjpeccare dcfiflat:San£lificate ecclefiam,utnbsp;nullus in ecclefia fit publice fcelerofus,et idololatra ttclnbsp;impoenitens, ne impediantur oratioaes tteflrie,cr modinbsp;cum firmentu totam mafiàm corrüpat: Colligite fines.nbsp;Ut reuerentia zr honeßas locum im uobis habeat^zrexnbsp;emplar poenitëti£ timorisq} diuini iuniorcs fimat» à fienbsp;nioribustParuulos quoq; z^fiugentes ubera cogregate,nbsp;ut humilius, ardentius zr innocëtius ueßra deo uota etnbsp;orationes perfioluatis, ne uUa fitatOS, qu£ no lonuertanbsp;tur ad dhm.Non ficruiat ßjonfius ZT ß’Oiifia operi nuptianbsp;li, quibus zy lege permijfium eß, ut ad bella non procc»nbsp;dant.Recedendit enim parumper à légitima coitu eß,utnbsp;uacare pofiimus orationi, Zf comunem cladim comuninbsp;oîmplanëlu domino comendemus,chariorq- fit peiicli^nbsp;tamis ccclefit£ fialus quàm priuatte libidinis ardor,

17 ginter ueftibulü 8C altare plorabût facer dotes miniftri domini: 8f dicennParcedonbsp;mine,parce populo tuoî 8(. ne des haeredi«nbsp;tatem tuam in opprobrium, utdominen»nbsp;tureis nationes: quare dicuntin populis,nbsp;Vbicftdeuscorumî’

Bacef dota Sacerdotum et minifirorum dei eß,nö fide, fed (ynce ipopido’/” deflere peccata populi,et morû conuerfiionè docenbsp;re,orare pro poputo,et fiacrificare hoßias laudis,et connbsp;fißionis peccatoru z^ cordis cotriti, non tantü in quanbsp;dragefima zr càtibus fide zr ad horà,utfit in ecclefianbsp;demore, fdaiitfaciebattunc cößitutiinteraltareholonbsp;caußorum zx ‘teßibulu,quod erat prior pars tëpli,ficutnbsp;fandum fiandoru poßerior erat. î)ocetur infiuperqd dinbsp;cere debcat fiacerdotes,quomodo ditm deprecari:Parcenbsp;dne populo tuo perpoenitcntia,qu£ eß uitlt;e cmendationbsp;ucra et ex animo.Breuts eß ha;c Litania,Parcedne,parnbsp;ce populo tuo.Adfioludeu clamatur,qfiolus uult ZT ponbsp;iefi iuuare « HuHius hic opuießfiandi patrodnio, nifi

I 0 E L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Chrißi fiolius,in cuius note orandiiiA pto tur autem tn opprobrium hérédité!nbsp;Merit hoßibas,et d xermt natioes: ^hifiß 'finbsp;quem fitbipnejulem, quemfiibidefinforë eßem _nbsp;Zda.us .ftdonuous fupntnramto»'

S)C pepercit populo iuo.

Terrain quam prius qua/i alienam pajfiusfuerat locußa uajläte popularifiai^i“quot;nbsp;cit paenitentibus,ut eos dignosfiua re/poufi^’^dnbsp;19 Errefpondit dominus, Öcdixitpnbsp;fuo.-Ecce egonnttam uobisnbsp;Sc uinß, Scoieuiri,86replebiH'i*’*^^'nbsp;dabo uos ultra opprobriumnbsp;Xo Eteû qui ab aquiloneeft, proCU' j,)tnbsp;à uobis : amp; expeilä euni in terran’ 'nbsp;Scdefertam, facicm eius cócran'3’'^^ yifnbsp;tale, 8lt;extremuni eius ufqjaH*’’’'^nbsp;fimunu amp;afcendetfa?toreius,S^2'nbsp;putredoeius,qui3fupcrbeegit.^ ,nbsp;Pofl breuißimäLitanrä, fied ex animo

deusfiatim humibatis reßjodet, diccns: Qü'’quot;''“ gej ueßras tocußa,bruchits rubigoq; uaß^“^’'.nbsp;uobis frumentum, etca tera que propbeti^^^rnbsp;ultra uos non tradäcaptiuitati:zrnbsp;deum, qui ab aquilone eß,proculfiactam gt;1nbsp;pcllam,inquit.eum m terra fiolttudinis:nbsp;iUius cadent immareorientale,in quonbsp;ma cum ceteris: zr poßerio:-estnmareneiif''^\ßtnbsp;eß,ad occidentein, quod duett in Aegypt“'”-tora utriufiq; maris aceruis mortuaru iociiß‘quot;'‘‘p’^^fiilnbsp;aque euomerät,implerentur, putredoearüC^rnbsp;tiinr« w noxi«lt; fiuit,ut aerè qucq^ corruperett^^^i.pfnbsp;Icntia tarn iumt ntorü q hominügtgnrrctHr. T’’“''nbsp;ne aüt locußaru dcficribit perpetuó hic propl’^'^^nbsp;tum Afifimoruct Chjldeoru,qiiotudeaujßlt;t(^^l ’^p,{nbsp;rum Centn zr odogintaquinq; miüiaßib reS^’^-^'^Hnbsp;m uma node angelo fieutente percujfia ßtnt.nbsp;fiimi'itudmestcncntin omnibus, quatidoquiilélt;l' ‘nbsp;fits fiuo modo fieri fiolet,ut in illa mal ia conijciaid^^nbsp;exercitus Scnnherib nö fiuoficctore corrupitnbsp;nifii nouo miraculo dns praurnißec,corrvpfd-poteß, ut populus tudaicut no audtcrit uodP''‘’^^^jtnbsp;ideo Chaldeorum excrcitu uaßatusefifUtfi^^^^^iD^nbsp;dni^ppheta.tuxtaliteräquoq^ magisaußer?^nbsp;eußas adducittucrit quoniäde Afiynp uët'Oti' .Pnbsp;batjoeußarum typo aquiloncm dixit, noi’ai‘ß‘'.fi

I Noll timere terra,exulta Sc Jfiartrqri inagnificauit dominus utfaccret.

V ideri poteß id quod firquitur promißio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J]

queludeiscontigeruiit uel tempore Ezttbi^ gem Aifiyrioru, w I tëpore Zorobabel peßesp^fiquot; finbsp;Babylonicam, fied utraqi fiUdtas minor fitit,q'’t'^’”.l!inbsp;quenttbus dtdis plene fignifieata putetur.Sefigt;lt;‘’^^^^ll^nbsp;reficct uer.tas ,fii inaximo bono quodludais cc»inbsp;pre omnibus gentibusapplicetur. Hoc auteß^P’^T^^nbsp;pictatis zr uirtutis.enm tara filicitate fidebu,‘ß^^^nbsp;ifiraclitis contigit quàm ceterts omnibus geitt^^^^ui

iS

a.1

-ocr page 521-

’’î'ifl« h • I O E L

ïudit,cteïnde MI eft,qgt;iodj'c(juitur,nbsp;tiie-Ty ¦*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Meßite uflt;j; adfincmfirè pYophe^

*’^''itÿ“‘^’ '’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locuftis tam

’lico ) ^fl,exerdtu tot hojîium maxime Babylon: herßt'quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utnuüa/ßc^reflitutionii

^^{1««^'^*''° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen timerc à tam horri

tiKiijj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exultapotiut, O’betare,quiamagiiiß

(’l'oL dominue deus, cr qua; ad mßrna knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dciiterumagnificaberis,

IX ^’*¦*5cœlum, et qua; nunc omnibus po dominaberis.

’’’’’laü* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animalia rcgionis;quia gcr

lignum tiihf,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuum, ficus amp; uinea dede^

H.gt;«en,raam.

Vttiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) foUtudo, fleriîitas

'%!(). “‘'^‘‘‘‘liu in hac terra, qua an imalia perire ere;fed denuoflorebit campus uberrinbsp;’’^Ai^f^'^’f^^^ioßßimarcdibuntprata, arua femina^nbsp;f^î Arbores proßrent eopiofißimeßunbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^'nea^pducent iuxta fuâ ßrtitudinem

pi'ouentü,etopeseximias^ «’^ukatc, ÔC lætaniini in Dnonbsp;uobis dodorêiufti=:nbsp;*'’^'111) facietad uos imbrem nu^nbsp;principle^nbsp;kXi ’”‘’“01» p’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hi^ofolyma eritis, coucrfi ad do^

l^tamini in dno deo,melior eß quot;^’lideftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3lî'^gt;'dfc poßitif ? Dédit enim uobis

prophetico flilo, dodoré eximium pro »M«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;î“* uosfeduxcrunt,dodorem iußiti^,.

® omnem iuflitiä fidei in dcum, eba ^''°^^°^Mbremfalutis etgyatite,Euangeliü.

^‘‘^igt;bi(^^‘^^'^^‘‘diuini lßiritus,qbus totaterraßx^ ^^ftituemini quoq;

Hccf '‘°‘‘’^lt;^itMin quaßißiicum efßtisfandtßi impletaßerutfub Ezechia renbsp;^'^•ni(.^^^’^^^nherib,ßedclariusfub Chrißo: poteßnbsp;^^ini ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ièpore difiusßiiffe dodor iußitiie,

”• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redun

uino öC oleo* intplebuntur horrea uefira,ct uino osnbsp;ac ^^^dabunt torcularia ueßra, çr oleonbsp;d ubertate oint ßuduu ditabiminitnbsp;donorutnnbsp;'H l^^i^ßdelesßilicet CT couerfi ad dnm^qui^nbsp;falutegaudebitis.

L uobis annos quos comeditlo^ '^’^hifJ'^^*^'’8Arubigo,amp;eruca.-fortitunbsp;Aj(,p’^’8’’3gt;9uam mifi in uos»nbsp;lonathas Sy«nbsp;'*'’'”‘’10! ^^deoru biterpres.Compenfaboßmquit,nbsp;W’^/icitrttw et calamitatum, quosnbsp;ßeritis emendati:et quanbsp;ßilicet plura ac meliora qßerarenbsp;'*^gt;5. Ctai enim gloriam Chrißi domini et apo

T O E L* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^yo

ßolorumßan^lorumq^ ucrorum nett agnoßeunt ma^ gnißaciuntjijs nihil de gloria uera dicendü f/î.Qaigc««nbsp;tisludaicte mérita orgratiam non reuerentur, ißigra=nbsp;tia dei nonfiuentur, quam ßcilicct in Chrißo ajßquutinbsp;funt toto orbe, cum olim tantum notus in ludxa Deus^nbsp;Cr m ifrael magnum nomen eins caneretur^

^6 Etcomcdctis uefcentes, ôC faturabiminû Sélaudabitis nomen dominidei ueftriquinbsp;fecit mirabilia uobifcum , amp;: non confun-deturpopulus meus in fempirernum.

Rcdadi quidë funt e captiuitate,ct^pßcerunt femper in tcmporalibus,donec tempus plenitudmts appetijt, innbsp;quo eleäi ex eis^pmißionum dominißlidtatem afjequenbsp;renturireprobi aut mercedem impietatis,quäiüis reddinbsp;oportuitingratis, reportaret. Comedettsadfaturitetc,nbsp;bonis diti implebimini, et laudabitis nomen domnn Df tnbsp;ueßri,que nüc poßponitis idolis ueflris, qßeit etfadetnbsp;mirabilia uobifcum, coßituendo uos dodores oimbohnnbsp;eledorUjininißros euàgelicte gratia;, pradicatorcsglotnbsp;rite dei,quorum in oim terra exihit régulaßdei, Mcrnbsp;ba falutißra: dodrinte. Et non coßndetur uel erubefeetnbsp;in lt;etcrntim,populus qui meus fuerit, fideles ex luda ernbsp;ifrael, hoc eß otm populorumglorioßßimi crunt, qbusnbsp;cedent reges er natioes amätißima fua, er prcedicatianbsp;ni faerte coüa fubijdet, ißaelitaru dogmatibus credent^

^Et feietis qa in medio Ifrael ego fum.-SC ego dns deus uefter, amp; non efiamplius.' Sinbsp;non eöfundetur populus meus inæternû.

QHt nunc in utraq; partemclaudicatis,et nuc Baalim ciaudfcw nuc daim reuerenüni, et^pphetarum prtedidionibus non ‘^®*’^**nbsp;creditistillo tepore cum totu orbêfoli ifli dco ueßro ad=inbsp;hairercuidcritis, et jiphetias copletas uideritis, er oesnbsp;gentes cafdi ampledi,tunc nimirufdetis,quia eins deusnbsp;ueßer nunc eß in uobis, er prophettc fideles funt, uosij;nbsp;tune poenitebit erroru quibus nunc inuoluimind Tunenbsp;me dum deti iießru, folü. coletis,er oia idcla rehqua uanbsp;ttitatefuiße fdetts et docebitis, er ab ipfo pofica nur.qnbsp;defidetK,fedindeoglorificabitur oir.ncfernen tßad,nbsp;cum uideritis lumen ad reuclationcm gentium proeeßifnbsp;fc,falutëq; emanaßc fx ludcdSjUiticq- er ueritatis fluennbsp;ta de Sion redundajfe ad omnes plagos mundi.

18 ^Etcrit poft hfcteffundä fpintü meü fu« per oém carnéîSi prophetabunt filii ueftrinbsp;ÔCfili^ucftræ.-fenes ueftri foniniafomnia^nbsp;bunuSi iuuenes ueftri uifiones uidebunt»

Tunc cum replebitur tota terrafeientia domini,dum Scienfia do euangelium ab htslfraelitis ueris,qualis fitic Eiathanael,nbsp;prtedicabitur ubiq;. Effunddßiritu meum fine dclcdu,nbsp;nonfolum fuper luda:os,fedfuper reliquas quoq^gêtcs,nbsp;quomodo Petrusßiritu fando rcplctut expofuit, et tuenbsp;complctam hatte prophetia reßatus eß. Et ltidgt;ei queq;nbsp;fatentur hunc locum de Meßia exponendum temporistnbsp;bus, quâdo ßilicet deßendit ßiritus fandus in die Pcitnbsp;thecojles er deinceps,fuper credentes, er loquebätiirnbsp;ficut ßiritus fandus dabat ets,ad miraculu tiofalii tunenbsp;prtefentiu, fed oim fapientium huius ittuatdi. Apoßolosnbsp;autë er apoßoUcos uiros,pphetaffe,et toti musîdo pora

ttt 4

-ocr page 522-

I o EL

fuaßße uniui deigloriam cr gr^itittin, ^uod dudum pro phettelfraelitaruinfempcrdurte ceruici nonpoterant:nbsp;quis dubitabit opm effènbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex alto effitß 'm peilo=s

rafidcliü';'ßne deteâu fexia cr ietc{tis,gentis esquot; natio» nii,ludiei et Graci. Omnes en'tm gratia dei iüuflrati ßtntnbsp;ad uißones cr fcripturof difcernendai,exponendiif,pernbsp;fuadendiit hominibtu toto orbe d deo eleéits.

Scdamp;fupcr feruosamp;ancillasindicbus illis effundam fpiritum meum^

«btuM ” Explieatio eß exuberahtisßiiritu^,eff'uß in otnnes ele ilos,ßne acceptione perßj/iaru. Cum apud deum noßtnbsp;feruut uel anciOa,liber aut 'mgenuuf,gëtilis aut ludiei^s:nbsp;omnes en'im fecundum menßtra donationis deigratiamnbsp;i Chrißo ß{fcipicnt,cr magnalium diuitwru teflimonianbsp;dabunt,ubi^} pritdicandogratiameuangelicam, domi^nbsp;no coperante, ferinonem confirmante fequentibutnbsp;fjgnK. Vt rnfirma quoqi eligere decreueritdominufhunbsp;iui mundi, ut ßrtia confiunderentur, çj- ut faluandu exnbsp;gratia fine mcritis mundum oflenderet.

30 Et dabo prodigia in ccelo,amp; in terra fan^ guincm,6^ ignem,amp; uaporem fumi*

NoH folum uerbo prlt;edicationis, apofloli er Chriflus ptodi|u? dominui orbem couerterunt ad dom'mu, ß'd magnificiinbsp;prodigiff O' oflentis,de quibtts Euangelia doeët, ernbsp;iia apoßolortt apoßolicorumq; uirorum.-gloria omniponbsp;tentii dei orbe peruaßt uniuerfum, er ßc docuit,ut pernbsp;fuaferit. Sanguii uero er ignis quomodo prodigia tedisnbsp;derint, clarißimitm eß, dum qut olim 'm ifiael bénéficiasnbsp;cxleßibus er terreßribusfignis, prophetaru prodigijsnbsp;er pra:dicationibus,dommo conciliari perfiëtafide ernbsp;charitatcno potcrant,ut patet delamp;oße, Satnucle,Elia,nbsp;lfaia,tlclifi£o,er lerenüa,iam per /fiiritu domini ßufce=*nbsp;ptum à gentibus,igne,ßrro,fanguine, morte quantum^^nbsp;cunq; acerba à charitate dei feparari non poffiunt, Nul«nbsp;la enim tyrannoru crudelitate umeutur ut idola colant,nbsp;cu dudü ab idololatria nuUa potuerint charitatc deifiesnbsp;ili.Hiecportëta deiß impij no aduertÜt ludeei uelgëtes,nbsp;confiât eleâos ad ueritatis' agnttionë et falutë non eße^

Sol cóuerteturin tenebras,amp; luna in ian guinét antequam u^iatdies domini niagt;nbsp;gnusSchorribilis» *

Quiemmtondo omnium maxima,clarißima,potentif mundi? ° ßlgt;td, CT Optima uidcban{ur,Romanum imperium, fa=nbsp;pientia philofophorum,amicitilt;e orbis, omnia conuerfanbsp;juntintenebrof, agnouerunt perEuangcliumerrores,nbsp;ignorantiam,fragüitatë,er peccata fua ,fiubmifirtmtq;nbsp;fehumilitati etgratiie,quiieefi'mChrifio.LM}aquoquenbsp;in fanguinem, ludlt;eorum malitia, er crudelis impietasnbsp;fifp^i'fififfieepitultionë fanguinis Chrifiicrudelitcrocnbsp;cifi er intpie^ Omnisq^ creatura armata efi m ultionemnbsp;crcatoris,prlt;eter hoe quod in morte Chrifiifol efi obfiunbsp;ratuS,er,pdigMniagna'm orbe faëla.Superuenit quoq^nbsp;deprauattegenti ludaicæfuut dies,fiua ultio,terror,fira^nbsp;ges,et perditio, qM durât iam 'm miüefimü er quingennbsp;tefimum anntmt-ibiec certedies efi uehementer terribi=nbsp;lis,pifi autë confolabilis er elara, iucunda et falutaris.

3^ Eterit omnis qui inuocauerit nomen do

I o E L* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^jji

mini, faluus crit : quia in mórc lerufalécritfaluatiojficut dixirdonbsp;Sein rcfiduis quos dominus uocau^nbsp;Pofi tantam orbis totius im/nutationcm,expnbsp;fterijs Chrifii 'mcarnationisernu!rtis,p^'^ ^^ a0iinbsp;Euangelium 'm mudo uniuerfio, tantanbsp;nibus hominibut,non folié ludteis,fed ernbsp;nis qui maiefiatë omnipotcntis domininbsp;cum^ nomen eius 'muocauerit, fefe totu ila üT'nbsp;fa!uabitur,et'mtmäfideliumfacrofanÜtinie^^nbsp;cipietur,ciuis coelcfiis et aureic lerufalé,nbsp;tis Zion, er legts dei,qult;e indeprodibitnbsp;tes,obferuator,qua er faluabitur.nbsp;tur er promittit dominus,ut uerißima eße lt;“nbsp;dubitare, qult;£ er compléta eße etiamc^eei'^nbsp;re non poßitnt. Quod uero additur: Et 'tn teP j (fnbsp;dominus uocat, refiduos iudteorum JnHfnbsp;ipßs Chrifio crediderutu uel credent,nbsp;rum mifertusfuerit. tiac omnia ludtciadhnep^^^^^nbsp;rant pofi beüü Gog er Magog, pofiMeß'^'“nbsp;qua: nos aßieimus pr huste locum ut pgt;'‘e‘^‘^‘‘'‘’nbsp;gimus. C^uanquam er ad literädc tett!P‘’yj’iiitß‘‘nbsp;raculo Sennherib er ifaitecxponipoßifbr^^.nbsp;ra rerum qua: per Chrifii myfierium

CAP VT nr. , ijiViaecceindiebusc3p^*nbsp;pore illo, cum conutf^ ,nbsp;uitatem luda öCnbsp;congregaboomnfsßjjf(.fpt3*nbsp;dcducameas in uallëlofaphat:^nbsp;bo cum eis ibifuper populonbsp;ditate mea Ifrael, quos difperi^nbsp;tionibus,amp;: terrain meam diu'^^t^nbsp;~ Et fupcrpopulö meumnbsp;’ amp;pofueruntpuerüin profii^^'^’^fiit'.nbsp;lamuendideruntprouinoutbi*’^

Saluatis credentibus tëpore Chrifii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C'y

lerufalem, er uocatis reßduis de populocumapofiolis er perapofioloscredido“^nbsp;bit dominus omnesgentes, uocabitipfo rnbsp;iudiciic oës nationcs et régna, couincetqinbsp;praidicationem omnes de prifeis nwlthnbsp;erroribusfide er moribus, denbsp;fua, propter qua et unius dei cultores P^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

odio perfecutifunt, apofiolos omnes ocew . fidem Ueram tudaios quoq; uafiaucriint^ unbsp;bus,fub regibus non folü Aßy rioru CTnbsp;fed etiâGracorum er Remanoru: tnult‘gt;nbsp;paßt funt,ob unius dnidcifuiculiun!,uß^^i^^fii!j’nbsp;Machabaorum er lofephi habetur, CT innbsp;lorumacmartyrié.Defcendcreautueldtpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lern lofaphat,altud non eft, q iudicio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n)^

quam er fubdere ultioni iufiif, decreto riorum. Rependet en'm deminut mahtia .nbsp;fe mper pro idolis fuis er uanitatibtu pgt;nbsp;deles er dno deo uni er ueronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

impugnarunt, donee eos dißgt;erferunt W °

2.

-ocr page 523-

ÏOEL

^^eiitätepttifmicxucrunt, er eiccerunl: 'ut exiliunt, ‘'Tjwi lUarumfibijp/ti diuidentes pro uoto, cumnbsp;'^•’igt;iiuflitii,/tae timoré Dei,itn6 ex odio ontnipotentisnbsp;culttan ex orbe feinper delere cupiebant ^utnbsp;i^’‘^idalorüfiicrilegiaftatuerent. ibiigitur, hoceft,nbsp;^^^ß^tKiiumdoconflituto ugt;niuerfo,dt[lgt;utabitcumnbsp;mdeftatii fu^e,docesf4lßtatcin omniü ido^nbsp;®gt;.cr 'miuriam admiffàm in feruos dei, uarijs exquinbsp;ijjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t .** '’'f'obis amp; tyrannicis modis,perfequendo uerita

cu' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;argumenta trailajjent

pueros ponere in proflibula, ut ^’^^trentmutarenaturam. PueUarnq^prouinonbsp;libidinigulam iungerent:hoc eß^omni»nbsp;ntodii ajperferunt fideles deo impij idolonbsp;omnibus '^iurijs ztr 'mfandis crudeli^

(li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per doéïrinam Eua’^gelij Chrißi domi

•lt;1014^. errons, adiudicauermtq; edoófi perditioniecr peccatorum fuorumnbsp;agnofcentes, conuerß ßunt addomi^

°'’ '^5’^tt‘inus Palf ftinorû ^nûquid ^‘litis redditis mihi îquot; amp; fi retri^nbsp;me, cito uelociter reddâ

crfinitimorum Palaftinorum fiiiitimi lud^eorum, in eircui

‘ F’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boc eß, omnes qui dei populum

^°‘‘''S‘*fli‘‘'^e’rüt, iniquo titulo,quantulibet ‘’”î’^s idolnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reliquis

O ßio iudicio iudicabit fal f'‘‘‘“”'do^^“^ ^*'gt;^lt;^olitati5 inßdeles, quos qui perfenbsp;'’'‘'^ibiu r**nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;retribuet abundanter

r’’’’quot;’idî Vetquodpi/s inßrre tëtabant in-¦ ‘^latiô reijcitinillos.Statim deniqs ^3quot; omnibus tamgen

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcum ctaurum tuliftis:

in a ”’ca amp; pulcherrima intu-* /•»ïï“’’’’-'««.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putarent gentis

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rowrfniî, auro quoq^ çr argent

tlt;iolorum, quaß eoru quie uicijfent

l H'^df • uerbi dei prædicati per apo tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°^be Romano ccßauit ido

d*^ ^'iis P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icrufalem ucndidi

de loco in quo uê tetributioneninbsp;te

ueftras in ® filiorû luda, 8lt; uçnundabût cos

I O E L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;±yi

Sabf is gêti lôginquf ,quia dns locutus eft»

Cum ludteos Romani uelalif uendidiffeiit ingéniés, CT dtßraxilßent,iudicio quidem dei iußo,fed iniqua uanbsp;luntate,in Graciam fcilicet orreliquas aquilonaresnbsp;gentes ZX occidentales diuidendo, ante eyr ßib Chrißi Fiddes uetinbsp;firè tempora zx poß crucifixionem eius,ctiam hos pernbsp;E«Æ«5cZiM!M ßitem dominus ueros iud£os crifraelitasnbsp;collegit m unam ccclcfiâ,cui fe quoq^ gentes omnes ad^inbsp;diderunt,ut fieret utraque una,qu£ pofiea idolorum 'mnbsp;orbe toto culturäpeßundauit er abiecit 'm uniuerfivm^nbsp;Quid eßenim aliudludieos occupaffe terrasgentilium,nbsp;quam elim'matis ipforum erroribus zyr dqs,uerbum do=tnbsp;mini z:r. cultum dei fui obtinuiffe in omnibus gentibus,nbsp;Z^quos gentes ipfeoppreßerant ludieos propter pie^nbsp;tatem,eofdem ludei fubdcreiu: fuiereligioni, zyr legibutnbsp;parère diuinis compeHcrent, non fuafed dei uirtutefu^nbsp;peratos, er ßrtißtma uerbi dei ueritate couidosi Alitfnbsp;qui quomodo l udie i poß hunc prophetamgentes opprefnbsp;fer'mtnon legimus. Obtinuiffeauteuerbumdomini pernbsp;Euangelium 'm omnibus gentibus, fzewö negare poteß:nbsp;qute longe lUußrior eß uiiloria, ztr domino deo neßronbsp;gloriofior, dudum priediäa antequam fieret, quam ne*nbsp;«w antequam fieret poßibilem credidijfet,

Hi'c locus clarioremfenfum habere non poteß, quam BeH5 impio de impiorunt zr mundanorum hommu iugi praelio connbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^***’

tra pios,ztr dom'mo credentes fidelesiqui enim pie uiue re uolunt in Chrißo, pcrfecutiones patiëtur in omnibusnbsp;gentibus. Armant enimfe quotidie impq contra iußos,nbsp;Babylonijcontralerufalem, Antichrifluscontra Cbri*nbsp;ßum,malitia contra innocentiam,omnibusq; fe uafis beinbsp;li tmniunt: pijs aut unicus clypeus er armatura domisnbsp;nus eß,ßrtis contra inimicitias oës,quantûlibet iUi fuasnbsp;femper iaëîent uires er arma, Adtmuenim omnes um»nbsp;cuntur,fola dei gratia er“ uirtute. Ad hoc enim incitaitnbsp;tur,cogregantur,omniaq; moliuntur qui£ pojfitnt,ut penbsp;reant ipfi,ut inteüigat fe donüno aduerfante fuperatos»

Confurgantamp;afccndant gentesin ual* lern lofaphatî quia ibi fedebo, ut iudicemnbsp;omnes gentes in circumitu^

*5 Mittitcfalccs, quoniä maturauit mclfis: uenite, defeendite, quia plenum efttorcu* •nbsp;lar, exuberant torcularia: quia multiplica*nbsp;taeftmalitiaeorum*

Indicium deus 'mdicit omnibus impqs, ne fe patent fua malitia poßc fuperare bonitatem dei, nec illis perpétuanbsp;liccre malos effe, er impunè maUgnari: iam enim ad itSnbsp;ßam men fur am perueniffe ipforti crimma, torcular plcnbsp;numexundarecrimmibut,

-ocr page 524-

lOEL

  • 14 Populi populi in ualle concifionistquianbsp;iuxta eft dies domini in ualle cócifionis.

Vallis cow nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uaUc dijlriéli iudicij (gt;ropcdicm impif populi dam»

nandi cr pu^icndi dicutur.' non cnim certior uindiéht imminet,qu4m dumtoti populi flagitifj occupaticrnbsp;confcntientesuidentur,aemïne réclamante ucl impe»nbsp;diente malitiatn^

  • 15 nbsp;nbsp;nbsp;Sol 8c lunaobtenebratifunt:Scftellxnbsp;rerraxcruntfplcndorem fuum.

Hgt;p£Tboff eß, tam dure impios dominui iudicabit,ut nefolquidem O'lU'naaßraqiCictera feueritatem iuRinbsp;iudicii aßiicere audeât, non quid clemètiora fint quantnbsp;dci iuaitia,fed quod omnis creatura 'm tormentit alio»nbsp;rum de fuo iudicio pertimeßab

  • 16 EtDominus de Sion rugiet, amp;delerufanbsp;lem dabit uocem fuam : amp; tnouebutur coenbsp;li amp; terra, 8C. dominus fpes populi fui 8C.nbsp;fortitudo filiorum Ifrael»

  • 17 Et fcietis quia ego dominus deus ucftcrnbsp;habitans in Sion in monte fando meotSCnbsp;erit lerufalem fanda, amp; alieni non tranfi«nbsp;buntpereamamplius.

sanfta u Cumq; tam feuerus in eosßierit qui puniendi fimt, tuùum. erittamêclementergapopulumfuumuerot ifraelittu:nbsp;tune fcientnbsp;nbsp;nbsp;hi qui punientur,e^ illi qui ajjumentur

in gloria, quod domimts habitet in fua ecclefia,curà ha beatfuorii : tunc erit fan£h lcrufalem,non qua: occiditnbsp;prophetitf,fed uifio pacis,ut alienut à fide no pertinentnbsp;ad eam,nec trnnfeat ampliut per ipfam.

  • 18 ^Eteritin dieilla:ftiliabuntmontes dulnbsp;cedine, SCcolles fluent lade:amp;per omnesnbsp;riuos ludaibunt aquz:amp;fonsdedomonbsp;domini egredietur,amp;irrigabit torrentemnbsp;(pf«mofm)fpinarum»

GrativS Riuigratiarit CT donor« exundabut in tota terra ere dentiu,^^ dnm deum digne confitentui, de quibtu nonnbsp;folwm ßrtes or perfeâi uelut montes bibant, fed etiamnbsp;imbecilles, quos dns non repellit uel negligit,fua cuiq;nbsp;munern largiendo,fingula finguUs, ne quit de omnibusnbsp;glorietur. De ecclefia quoq^ exibitfinsgjratiarumcf'nbsp;mifericordite, quo ßirne noflra cr uitia rigentur ad iunbsp;ßitiam,ut Jiorej crfruHus pietatis producant.

1 o Aegyptu s in defola tio n é eri t, amp; Idum æa in defertum perdiiionistpro eo quod ini-queegenntinfiliosluda,amp;eftuderintfannbsp;guincm innocentem in terra fua,

2.0 Etiudæa in æternû habitabitur,Sf leru-falem in generation? amp;generationem.

Et müdabo fanguiné eorum, quos non mundauerätSc dns cómorabitur in Sion,nbsp;Qgic««^ dei popttlîî unquam perfecuti fùnt,in per»nbsp;ditionem erunt. fudlt;ea auté fanikl nunqua ßdelibus fuisnbsp;eiuibut etfiUjt deflituetur,quiàpeccatisfuis mitdabunnbsp;tur femper, per fidem effuftfanguinis Chriüi uel effunnbsp;dendi,qui eccleftne fuif femper prafidebit,utuicario nonbsp;tgeat,illam reget /àluabitq; er glorificabit,

F 1 N 1


boam filii loas régis Ifrael, nos terræmotus,

Nihil in hoc propheta indoüü.necfo^^ii-dfili“^ merito dicitur,fed quia ex pafloribus ei»^nbsp;prophetiie,fid idiota à dno prophetanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f”*

cum magno decoro ufus efifermonibuf-in quo liidio triuit atatem,illiuf occup^^'^quot;'^ monibus detinetur. TheeuäHebrai eattinbsp;modica, qu£ numeratur in tribu Afer,P‘gt;^^'nbsp;fiiijfc in luda prope Bethleem, de quanbsp;/kresaiit hoc loconbsp;in colore uarietatè habëtibui et maculefè'nbsp;que inuehitur Amos in uitia re^ amp;nbsp;ab onere et moleflia nomen habet,nbsp;turbator regni aliquado aceufatus leÿ“‘''nbsp;ues fermoneSf er pradicationes denbsp;er efficaces, cotra decê tribus CTnbsp;loî cr pfeudoprophetas Baal, in regrfonbsp;ribus leroboampoflerioris, cuius ultii^^nbsp;cum regno O^ix,q«i er AzariasrexU^^^nof^nbsp;prophetiäfuädixit biennioantecoitto^'’^nbsp;inotu,quifaâus eß Ozilt;e tëporibus,q P°r^nbsp;fam oblationê regis,ex qua et lepranbsp;brteis iSico dicitur cotigiffe,de quonbsp;Videtur ergo ante omnes alios pr‘’P^^^^L^j(le^‘‘ inbsp;a EtdixitjDnsdeSionrugieij^^fP ,nbsp;lern dabit uocéfua,amp;luxerunt*r|^dlt;’-vónbsp;ftorum,amp; exiccatus eft uertex f“*

Breuifententia prlt;edixit Amosfiefibigt;'‘ à dno deo,quife adofficiuprophetadi/nbsp;oues,uocauerit:noquidéilledeus,q iu [(ruß^^Lnbsp;ubi uituli aurci,fed qui in monte Sion amp;nbsp;priCcipitcoli,dnsdeusSabaoth.Dixiffef ’nbsp;minum deu,horrtbili cominatione^ueluu f ^nbsp;ad cuius clamorê animalia cuHanbsp;propheta quoq; honünes, ad banc dtiidetnbsp;pauere er corrigereßdem CT moresdu^'i ,^ionnbsp;ufu funt omnibusfirèprophetis,utiden’'’aiiffiiti'‘nbsp;gire dominu, erde lerufale dare uocetn,nbsp;deum ifraelfic deüinaffe,utnbsp;populi ißaelitici, ingens uenturafitß^^ cà^^uAnbsp;Ubus defitturü fit pabulis tarn i» uigt;tgt;UP


-ocr page 525-

A M O ,S.

eti4m in coUihm cr cuk«iidljoÏmcibH ac pota.liidicas propfdié future nwnbsp;gmoiHtiitttnrcrttm prKitrüm, m/i conuerß^ddomt^*nbsp;num mores matauertnt. ld cnswpn’pe’* dotntitios tt pronbsp;pbetf ttclexprejfeaddurtt «t E^ccbiel, ueljubintelu^^nbsp;2««t,ut loUiU.Noti quidein «««lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duo taiuui»

iiiiicütitr,fed(ilure{culußiinimonte{,tii(:(‘‘^‘^”r^‘^ iiimKtbr405^njp„j Cartneli itttclligitugt;\nbsp;5 Hïcdicitdns, Super tribus fceletib Uanbsp;’?3fci,8( füg quatuor nó conuc ttâ cum.-eonbsp;Satriturauerit in plauftris ferrcis Galaaa.nbsp;^’’’’biujï'udomini contriiOutnifcuttimetropo twTfi

'‘®- E’HSyriif lo(j«itin-,wi duo rcgnabat Acubck C?* tune urgebatrfPiiHnjdeccmtt'ibM«'«»nbsp;'Jquot;’proplgt;rUHe!(f«iw dcfleuerdtßi^urti • S«P«'nbsp;febusfTfupcrquatuor ,hunchabet fenfum luxtanbsp;“‘'“ion{i«HfbreorK;Domi«iwdeiMfei«dl’iîCrtrr=nbsp;“7fccatapa„e.cdtßim«tut,/t uero rotttmuo qui^^

5 ’^'quot;«quartoUflcrebriw iterure, t^nto

tropoHfbraico ßgnißcatur^ ' 7f“’«‘'^^jirreiit,HmijroAjr%.or«regeD^

1 nbsp;nbsp;»«’’“• quot;Ïïw quot;hlt;« O'

i«» i» s,™ ««««quot;ƒ *•

To Syriæ Cyvenen ,dicit dns»

«duerfariorw» wnpctu« f«b^ I fi “quot;f“’” ‘‘‘“lorum auxtlia contrd dfuw,Jgne Aj-1 V'‘’f’'^lt;«'«regeorcifo,er popuj»'nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nim Ml cawpo ƒ *

tî «irtgniter fupcrßitwflt;i,««j‘«quot;‘‘‘t‘‘“^“5 Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regalia pal^tw igné combu^^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fujjf /‘‘“wur. Cyrcrteu autë prouiwciu non ca ep,qu^

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’‘fl dicitur,fed in PerßdM rcgioftc loc«« fJb

dicit dns, Super tribus fcclcnbu» 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^ ^’Scfupcr quatuor non conucriâcuî

trâftukrint captiuita té perfectam ï.t^î'''’dercnt(elt;«n)inldumæa.

lam ignetn in mur uni GazæA ^dp'^^descius»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ ,

«O tempor e M»Jîgn wë Pallt;fP i»wr » wen»

HAMOS.

fitit prxdicdntur. Benignitax dei ud potnitentiam ^dd«=^^f’ centii diu cxpeôlatyuÇa^^ ad teraatn CJ“ quartain generanbsp;tionè, necfubito pleâit peceâtes ex ignorantia, ut ali*nbsp;qu.îdo tôuerfi^ recipiant bonàmenté, Peccatuaüt Ga*nbsp;ZX dicitur,qHia t)'anflulit captiuitatë perßiHam ludao*nbsp;rum,ç:r coclußtca tn IdumifajUt Idumxts uéderet quosnbsp;ceperat ex ludxis oêsyttullo euadëte. Vnde ignem in Ganbsp;ZXmurosC'Txdesdicitfe mtjjurtiq tmiuerfaabfumat^

Quia Palxjlinorum quinq^ legimut e m!tates,po)l Ga Zatnigitur tranßt ad Afdotum, ad Afcalonê, duesnbsp;cum regia poteßateperditurus, ut nuÜu' ibi remaneat^nbsp;«f «ltimlt;e quidem xtatis homines, ex omnibus reli^uiSnbsp;Palxftitwru urbibus et uieultf. idipfum et ab alijs quoq^nbsp;prophetis Palxflmii prxduüum paßitn leg. mus.

•o Etmittani igneminmurumTyri,amp;dc-uorabitædes eius»

opéra dei Amos paftor attendebat ß digni eßent ho* mines pœna uel pramio, Etpoflreliquos etMTyrofi= Tyc^gt;nbsp;ttuliter exprobrat duritiam cr conßictudincm peccan*nbsp;dt,ac inßdelitatcm eorum ad ludeos,quos ex uidnitate^nbsp;et Salomonis ac Dauidts olim fida neceßitudine, faltentnbsp;non odiße debuerant,à quibus nunquatn fùerant lacef*nbsp;ßtiylicet iit partem hxrcditatis tribui A fer domino mannbsp;dante incidiffentyßcut et Sido. Prxdicit itaq;nbsp;nbsp;nbsp;eidctn

nrbi irretraßabile iudiciu dei, quod iUi imminent ,utfci licet claudatur,uel comp''ehendatur in captiuitatem honbsp;ftium fuotèpore ficperßilam, ut nihil lUius remanc itnbsp;integrum,fed iuxta Ezechielis uatidnium, igne ßt totanbsp;liter coburenda,xdibuf et mûris uaflatis,pars corum dnbsp;uturn ßt idumxis umdenda, qui hominum tmptiont ßnnbsp;dioßiis ßrtaßisinßßereconfueuerunt. Debuerät enintnbsp;recordati fiiißefraternx dileilionts, qua olimßtißcntnbsp;coniunéliores eyfœdereamico conßrt0ii,quod illi dif*nbsp;foluerant. Vt difcamui fanilam colere amieitiä prifcantnbsp;cruicinosnonodireuelperfequi.

II ^Hæcdicitdominus, Super tribus fcelc ribus Edom^et fuper quatuor non conuernbsp;tarn eumteo quodperfecutus fit in gladionbsp;fratremfuumjCtuiolauehtinifencordiamnbsp;eius,amp; tenucrit ultra furorem fuum, 6lt; innbsp;dignationéfuam feruaucrit ufq; in finem»

11 ^Mittam igneni in Theman,amp;: deuora-bitædesBofrar.

Idem eße Edom,ieir, er Idumxam, à rubedine co^io Contta. Id» nis rufx diilam,ey Efau: qui ut gladio fratrem fuum la ngt;*ain.nbsp;cob perßeutus eß,ßc quoq; poßeri idumxi feinperlu*nbsp;dxos oderunt, ey uifcera pietatis exuerunt, quoties ocnbsp;cafio data eß eis, n«n paucis certe uicibus, idq^ßne /^e

-ocr page 526-

rtltcttii« reconcilidtiotiK. Idco non retraHaiit dominé

ultioncm fuam 'm eoi, ut iUi no defionunt hoßile odiÜ.Exquofrequenti'mßfltttione perfequutuseflEdonbsp;tfraelcm.crgennanitatis legem 'mfregit,diripiendo eunbsp;^uoties dircturoccafjo ira(Mtdiie:etiam Moßs tempo»nbsp;re occurrerunt Ifraelitis exetmtibus Acgyptu non per»nbsp;tfûttetl'tef tranßtum, quam iram 'm diuturna nimts temnbsp;pora referuauit er fiutt,contra legem charitatts.ldeoq;nbsp;er ipß terra uaflabitur cumfuifurbibiu, quarum imanbsp;eß ThemaUj aliaBofra, pr'mcipaliorci, er prlt;e aetertsnbsp;ßrtes etglorioße.Odiu ergo difeimiu no diußuendumtnbsp;15 ^jHæcdicitdominusjSupcrtribus fccle-*nbsp;ribus filioru Ammo, Sc fuper quatuor nónbsp;conucrtaefiïfóquóddiffecuerit prpgnannbsp;tcsGalaadad dilatandûterminumfuum.nbsp;’4 Etfuccendam ignem in muro Rabbathtnbsp;amp; deuorabit ædes eius in ululatu in die

belli,in turbine in diccommotionis»

1 y nbsp;Et Ibit Melchorn in captiuitatem ipfe, SC

principes eius fimul, dicitdeminus*

CStra Am* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ammon, qui de Loth nati, 'm Arabia habitan»

iBwutas. tec corripit ßrmo dei,quare iÜius pr'mcipes uaßauerint GalaaditM crudelißime, cttyranmcoßrore,addilatannbsp;dum terminosfuoi.Idco iUorumetropol'mi igneuaßan»nbsp;damprlt;edicit, populumq^ bcHicotumultuabducendumnbsp;in captiuitatem, cum Idolo fuo nobiti Melchorn, 'm quonbsp;fibi placebant,cum fuis facerdotibus capicndo.Termi»nbsp;tti proprq non dilatandi funt cum alioru iniuria, fedaf»nbsp;fecutos bene adminißrare honeßius eß.

CCAPVT IL

dumææ ufquead dnerem*

Etniittaniignem in Moab jamp;deuorabit äedes Carioth :8( morietür in fonitu Mo*


ab.inclangoreinuoce tubæ;

  • 5 amp;difperdam iudicem de'medioeius,SCnbsp;omnes principes eius intcrficiam cum co,nbsp;dicitdominus.

Etiam 'mtpijs Moabitis ßlijs Loth reliquis, fepc et diu S»^ws pepercer'tm, non tarnen femper parcam,fcmper mnbsp;malo proßeientibus, Vt autë oßendat fe deus omniumnbsp;ànimarum dominum, conditorem er curatorem, regitnbsp;quoq; tdumtcorum 'miuriam uindicat, erfcelus à Moa»nbsp;iitis pcrpetratiim in et(,ut offa eius ufq-, ad cineres con--cremarent, extremtefeuittteargumentum. Quandoaunbsp;tim hocfa{lufuerit,non exprimitur in facris exnbsp;tantibus, cum 'mtcrim certum ßt multas iUorurnfêpu»nbsp;rum er temporum hißorias defyderari,nift 'mtedigaturnbsp;fuifje iüudquodferibitur de rege Edom Mefa,4.Keg. 3.nbsp;ob hanc caufam immtttet dominus ignem 'm Moabur»nbsp;bem,unde prouinda nomen habet, et omnes urbcs eius,nbsp;itt peritura fit tota regio 'm ululatu uincentis exercitus,nbsp;ubi uanum erit omne confiltum regis er pr'mcipu:om»nbsp;nesenim pariter occidenturiudido dominu Crudclitat

H A M 0 5.

»n corpora in fccUo oeeißrum er quonudolibet rum damnatur,quod eximpotenttpotiusiraprofidrnbsp;tur,qudmzeloordinatoemendandtdeliäa.

4 lt;H3ecdicitdominus,fupertnbusfceJ' ribus luda, amp; fuper quatuor nonnbsp;tarn cum.-co quodabieccritlegemoonbsp;amp; mandata eius non cuftedierit:nbsp;runt enim eos (idolafua) mendaces tonbsp;poftquæabierantpatrcs corum» . jjnbsp;, Etmrtfam igné in ludamjamp;^l^“*’nbsp;ædcsicrufalem»

Reliquisgentibus natura leges ex odio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’jtj;, 1«'”*

perbia er crudelitate tranfgredientibus ludas de contemptu dei et legis fua corripiti‘''’Jnbsp;mniumminimedebuißetjapudquenteratde'nbsp;gio certa, tcmplum er cerenwnia, qui acceptnbsp;cepta dei,qua abiecit, ideoab idolisdecepui^^l^fenbsp;cieter pramonitus, toties quoq^ poflprauan^nbsp;ceptus in gratiam, fed femper mtquilt;”'ß‘^‘*^’^iilliirnbsp;quoq; puniendus dt^uq^ tradadus ufit*nbsp;ne urbis lcrufalem,m qua templum,aulu,ii^^gt; ‘nifinbsp;quid erat uaßatum eß cum hominibus.nbsp;fe decipi ab idolis,qttorum ritus colendirbl^'nbsp;mniagratior, cxemplo maiorum fibinbsp;commendat. Obßandum 'mitqs eil ut Itg^^nbsp;mcrcm creator is noßri femper habcattiusp^^nbsp;'m cr'mi'matumis enormia'mcidamus,

  • 6 ^Hæcdicitdns, Supertribus*'^^ 'ßfinbsp;Ifrael, 8c fuper quatuor nonnbsp;pro CO quod uendiderit pro Jnbsp;Sfpauperem procakeamentis«.

lam de fceleribus ifraelis commode temnendus rußieus orator, improperatnbsp;mma, Ut leuia obfeurentur, genusnbsp;pans.ldcirco ponit nouißimu Ifrael, id rfinbsp;quando propc omnia qua fcquuMurad 'Pr’”nbsp;tur.Receßiten'mi d religione Dauidi^,amp;‘‘hßhfnbsp;pietatem ergo incidit idololatriain cultK‘‘‘^‘'j^.^fldonbsp;fecutafuntgrauiacrim'md,utfemperft,tr^nbsp;ad R01«. Hie nullo regefedantefideimfott“nbsp;non eßfi etmdaeorriépunturhiimanau’fi'^quot;nbsp;ra-t^cnigiturauertipotuitdcminusauirid^nbsp;^a,à tam flrenue m fuis malitijs contunuteit^^^diinbsp;uentibus,adcmnenefas. Oeferibituratit catanbsp;m'mationurn, quibiis laborabat CTnbsp;raeliticumregnum.Vbiettimnon eßnbsp;ni,qucmodo facrum poteß effe iudieiumrKnbsp;igitur damnatur oppreßio 'miuriofanbsp;'tniquis iudicibus,apud quos plus tt^rtarS^quot;nbsp;ßitia,qui accipiunt perfoneu CT nuitura,^'^crar^‘'P,^nbsp;dus corruptifunt,quibus uelcarcrenbsp;tebat uirum benum, cr aquum iudieit”- P^palu^^nbsp;pro rc leuißima,nempc calceamemis, q'‘’^nbsp;calcant fimum, pretiofam hcm'misnbsp;runtepifcopianimarum,reges,iudicesCr

  • 7 Quicenreruntfuperpulveret«nbsp;ta paupcrû Si uiam humilivtt*


-ocr page 527-

^fiT Amos

L ‘«ioii *‘«runtad pueltain,ut

*** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘^ßfhere paupercs ufque ad puluerem

ingt;becilles,coterere, c5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finere ut aliquate

Pfffj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qÿ^ounq^ ort^tur er 'mcaptâtpau

® i)i^ diuites liuore afiuantes caluniari bnpedire.Tale aliquid efl decU»nbsp;^quot;'‘^l'es er opera, couiilum^ humiliii) dedi^*nbsp;°^fationë pauperum.Sequitur quafi pergrdnbsp;no ucrëturfilius er pater adnbsp;Ênbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dei fanâum uiolaret,

iurpiter,ad dei re/irtur iniUriâ,qui “°*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ingentibus,

^‘’“tiuaccubué *Qtüh?L^?°”’”®’ft®rctamp;ainum damna^nbsp;ç^()°ibebantin domo dei fui.

ft’SitiKjî termtnu pudoris excefferit,leà ßrnicatur, criminanbsp;‘‘d détériora proccdit.Etianbsp;biipignoratisaccubere per iniuriâau^inbsp;^^hraos, ex eis rebus quas ui extornbsp;idolio accubebant,uel nouos deinbsp;’'‘^pinii'Sic quoq^ libidiiii er ebriénbsp;Si/î f non de proprio labore, fed de ca^nbsp;redderepatinbsp;^80 a*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lfdgt;et,no ofièrre ad aras.

«Ors cedroru,altitudo cius,nbsp;^ttihft.'s'H'tafiquercusîSCcôtriui fru^nbsp;radices eiüs fubten

‘’lAi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘flori^e,fed fiequéter ut in Pfalmis

quot;S r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extrema dicuntur, erqpùeno

^'quot;’5 A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominus benefit

^ßaelitis ingrat is côtigerant eicetm

Amotrh^eos extenttinatoi^qua ^hitnattitice gentes amp; potétatm expri

i”fuperabiles,quoru proceriM «t'r T*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C?' opulenti ac robujiit

dominât *¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proficere cotra uos noit

’ƒ ”ogt;i omnino delerentur, ut iu/Jèrat IÛ ^‘’‘fdillorum occidiipàmfilios crpo=:nbsp;fiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ajjireremlibertalem.

^^aHw; ““’^'öosin dcfcrtü quadragin^ So.terra Amorrhæî*nbsp;dr:*

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Amorrh£i,cis crultra lor

^f^^'‘‘‘S^‘*‘tnnos ambulaui cum eK in de^ 'oli0unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dircxi 0j uid, nubc interdiu,

» *^‘*‘' de h”** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noätm, manna duotjue pane cr

^de de filiis ueftris in prophetas, “'nibus ueftris nazaræosînüquid

KAMO?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iyj

lion (ta eft filti Ifrael,dicitdominus5?

Pofi tanta beneficia etü hue addidi,ut defilijs ue/iris Beneftci» njjumerë mihi prophètdf,crdeit(iienibitt »rfirwUelnbsp;eleäis facerë nazttrMffUerbi mei fludiôfos, culttiinbsp;diuino dicatos,iontinente! fenfuu, amp; ab omni teùitatenbsp;mentis er corporis abfiinëtès, àptosJ}iiritualibus exernbsp;citifit amp; À mundi huius 'mquinameHfis, quantim fierinbsp;poffet,imgt;ndius,fiepardtos ad tëpus à ftudijs huius muiinbsp;di,ut diu'mis comifiionibus prôflarent paratii Nunquidnbsp;poteflis dicere quod ifia tiott jicerim^ er meäerga dosnbsp;elcrnentiam per quam uiuitis negaref

ta. Etpropinabatis nâzaraeis Uinû : amp;ptô^ phetis mâdabàtis,dicétesgt;Neprophetetis

In tantam autë rabiem prOrUpiâiSi ut per contemptu Nîtî eSttà , ,.r. .¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.-/i-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. dominuni.

pmnis dtjcipume quam odißis potdretss naZ‘d'lt;!ios meos Uino^quos fecundit legëuinubiberenonlicebatimultonbsp;magis alia legis mädata minimè cUrabatis,fed riftftis ponbsp;tius,t:^fioccifidRis quiequidad diuinâlegëobjèruannbsp;dam pertinebat. Prophetis quoque meis priecepi^lis^nenbsp;in meo nomine prophetàrët, quod nS folum huic Amosnbsp;contigit, fed etiam l£TOWlt;e, à regeprohibente uerbumnbsp;dei, crcûdicem comburente.Sic mdulgentifiimosnu*nbsp;tritos m fiudio uidimus adolefcëtes, quos bodie impiosnbsp;facerdotes firimuSinefint quipopulum arguant.Sic ifrnbsp;raclât agebdnt de fuit daZarteis. Vide hocloco Hierdnbsp;Pymum contra Tatianiini.

14 Étpcnbitfugaà uelocé, amp;C fortis no obti nebit uirtutem ftiam^ôC robuftus non faknbsp;uabit animant fuanft

i 5 8(. tenetis arcum non ftabit, Sfueiox pegt; dibus fuis nô faluabitur, amp; afeenfor equinbsp;non faluabitanimam fuamî

impropèrationë crinimu fequitur digna pumitià amp; p«nàpoft ^auis,imôimpijs hominibusimportabtlis.sicHt,inàt, ““ptop«^nbsp;plauftrUmfceni onere pragrauatum uel manipulis,^anbsp;ri non pôte^,fed horribiliter firidet tam auribus quantnbsp;dentibut nulefiiim,ftriddre er fonitu longé exululans:nbsp;fie egf) peccata uefira ultra iwnfu^lmens clantabo ernbsp;dicam, Perqt fùga à ueloce. Tdntam infiram ifti rcfftonbsp;colamitatem, ut cam quamlibet Uelocifiimus effugerenbsp;non pofiit, quemeutt^ etiam in locum,firtifimus quoanbsp;queuiribus fefe tueriaedefinderenonpoteft ueleua*nbsp;dere.Boleafes quoquefagittarq, er grauisuel leuis afnbsp;matur£ miles nullut fubfifiet à confiieâù met),uel imptnbsp;tum iudieij mti fufiinebit.Conflantifiimo quoq; peëio:*nbsp;reßrtis,ut c W heroibus cenfeatur, non faluabitur,fednbsp;cum nudis aufigiet turpiter cr pauidus. Qtws enim fernbsp;uare eum pojjèt, quem deus otnrtipotens cr inuincibi:*nbsp;Uspierdendum decrcuit, qui folits eft author falutis O'nbsp;necisi inculcat autem h^ec dixijfc dominum, quifaïïerenbsp;non potffl nec faüi, ne putentur efiè figmetita humananbsp;qu£ prædicufttur, fed dei exeelfi décréta certifiima «Tnbsp;facrofanëla,

nuit

-ocr page 528-

• AMOS

Cc AP VT III.

Vditc uerbü quod locutus eft dominus fuper uos filqlfracl:nbsp;fuperomné cognationéquamnbsp;eduxi de terra Acgypti,dicens^

2. Tantömodo uoscognoui ex omnibus cognatiooibus terræjidcirco uifitabo fu.-per uos omnes iniquitates ucftras.

Ad totum S£r»)W propheticui ad totitlfraelein utrunq; regnum UtacUm.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tribuMti crduarum,ogt;»neî etiiw de terra Aegy

pti eduxit. Dicitautem,Creator guident fwn omniu/nt gentium,imô cunâarucreaturarït, cr nihil odi eorumnbsp;qUit condidi :futttenimomniitualdebona,Grpro ge»enbsp;rali protiidëtia dißgt;ono omnia, omnes fines terra in manbsp;nu mea teneo,^ rego omnia, domintA dominantium:nbsp;uos tarnen filiosifraelisfamiliariter elegi,ut mihi feruianbsp;tis ad meum bencplacitum-Vobis de cœlo locutusfum,nbsp;teges prafcripfi, de lAefopotamia primùm, deinde abnbsp;Aegypto redemi, amp; incamationémfilij mei ab aternonbsp;prauifamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex alio femine quant

Ueflro perfieiendam decreui.Vos uirtutismeabonita» tis iufiitia CT gloria elegi pracumdisgentibus /peda»nbsp;tores,dome/licos,agnitoresnbsp;nbsp;nbsp;pradicatores,quos de»

ftinabo /ito tempore i» orbem, uobis quidem in contu* meliam fi impij efjè perrexeritis,m gloriam autem tamnbsp;meam quim ue/îrâ /t pietatë colueritis, O' uerbis metsnbsp;tbligenter acquieueritis, Qt^anto autëuospeculiartusnbsp;elegi, tantofeuerius puniam peccata ueßra,fi perpettiônbsp;Kalignari uolueritis. ludiciu enim meum de domo meanbsp;incipiet,cr à fandis meis.Üegiquidem uos, fed /t afxnbsp;dere meo rece/feritis puniam,ßc enim inter nos conßinbsp;tutumed ex fordere.

J Nunquid ambulabunt duopanter,nifi conueneriteis^

Non infiituunt homines commune iter proßeifei, nec dliqua familiaritate couti poffunt, nifi confeiuiant aninbsp;mo moribus et uerbis:ideoß,ut haéknus,fempcr diffennbsp;tire mihi,irritare me, o' immorigeri effe perrexeritiSfnbsp;diutius uos /irre non poffum,nec debeo,

4 Nunquid rugiet leo in raltu,nifîhabue-* rit prædam i nunquid dabit catulus leo^nbsp;nis uocem de cubili fuo, nifi aliquid ap-prehenderit^

dcu**ï* Subnedit aliam fententia de leone O'catulo,nonßne •ifcüur* caufarugientibus,fed obpradam.Nißiratiisdominusnbsp;contra peccata homintvm non immittit c0tritiones,necnbsp;iuflofuo iudicio totasgentes uaflat, nifigrauiter pec»nbsp;catis illaru oßinfus. Hec tarnen punit niß pramonitos,nbsp;pradicit /itturas uindidas impijs,patet de Noe, Lot,nbsp;pharaone,tudais omnibus femper pramonitis per pro»nbsp;phetas,cuulßs uero dum no audirët. Spedra quoq^gennbsp;tibits pramittebatgrauiter a/fiigëdis:/ic durafententianbsp;hic praniltiat in legis fua O'prophetarucontempto»nbsp;res.Ex coflituto omnia fiut,ßne caufa nihil fit. Sic deusnbsp;nonmonet, hortatur,prophetas mittit, reuelat beneplanbsp;éitum, citra caufam magnatn O' arduam, ideo uerbumnbsp;fttum minime fiterit negligendwn.

hamos. J. Nunquid cadet auis in laqücuip^^^ujnbsp;abfqjaucupeî’nunquidaufereturMnbsp;de terra,anrequam quidceperif*

Vtnon proi/citur retc ad capiendum luntate aticupis, o' dam aucs capta/ùeriiunbsp;ponitur.ßc uerbum domini prophetis nonnbsp;niß iüud ueüet fufeipihumiliter,nbsp;à fuo populo. Dumq; populus fiterit extterb^nbsp;emendatus,non nece^aria erit ulteriornbsp;tot l/raeli prophetas mißt dominus,utenonnbsp;enim etiaimproba genti ifraeliticanbsp;wßgnes prophetas mißt, tumnbsp;patet de tëporibus llelia,tlelifai, Amosgt;nbsp;dia O' Ofee tn regno ifraeLludais auténbsp;tn tempore O'leremias,cum cateris,nlt;nit‘‘'”‘nbsp;tanti,quia non erat tanta necefiitas. uj pó

  • 6 nbsp;Si claget tuba in ciuitate, Si- P®?*’nbsp;expauefcetç’fi erit malö in ciu'^^^’nbsp;dominus non fecitî’

  • 7 Quia nonfacietdominusnbsp;nifi reuelaucrit fecretum fu«*’’nbsp;fuos prophetas.

Sicut non clangitur tuba in urbe, nifi reatur o' coueniat :ßc non immittitnbsp;aliquam in urbem uclregionem,autnbsp;arduam aegrauem per prophetas,nifit^^^M^l’‘^nbsp;pifeere O' emendari.Stgnumnbsp;dam prorfus illamgcittem,quam eriuli’'^‘^^(^lill^“^nbsp;bis prophetartim,o' uerberibus ho/lilt;^^‘nbsp;ßbi ifraei tot accidi/fe incommodanbsp;tnino puniente ipforum perfidiam ad d^'^. • (jfi f’'nbsp;bitatesadfeipfos propter cotemptu^quot;^nbsp;prophetarit fandorii. vtq; nttHumnbsp;fatio apud hunc populum, o' ut tuitfnbsp;OS' per potentiäeum illis agere uidO‘‘^‘‘’'’^ii^nbsp;quam infignem calamitatem 'tmniifitnbsp;tempeftiue. O' utipfeloqturdenian(^‘’l‘2j(rlt;^j^nbsp;dixerit, Oquot; pramotuterit, ceu fidetifif”quot;^ fitnbsp;ßor, qui nihil aquè quarit er optât,nbsp;mis femper fit familia, o-grexcoiili/r;nbsp;phetis fideliter inuigilantibus, amp; ntnbsp;moaente ifrael reßpifcerenolit,fidp^^iiplgt;d^^^nbsp;runt, in odio dei, perfecutionibusnbsp;legisq; diuina contemptu,0'uonnbsp;Ieoiii5,non imputabunt nifi fibijpfi^^nbsp;quapatiëtur,qu£0'euadercpotidj]^'‘^’' ,nbsp;prophetis acquicuiffent.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j'

  • 8 nbsp;Leo rugiet, quis nonnbsp;deus locutus eft,quis non

Siad rugitwm uniiis Iconisflupont nes,fed catera quamlibet au/lcranninbsp;moremleonis exhortationemq;nbsp;gis uerbit domini, ubi mfonuerit pe’' gfnbsp;negligi no debet, fed cum tremore amp; f/ifinbsp;no enim reuelarctur nec mttterettir,nijnbsp;contemptorespunire O'infigu'Pnbsp;fet.De qua refiripturaplena habetur fi


-ocr page 529-

AM ÖS

^2® /îgrtttMi ingruentK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c^l, ucrhi domitti

cotemnatur. Si enim non uenijJè}n,Chyi= locutui iUti no fùi/Jèin,peccatu no haberêt.nbsp;uifitationis nolUt agnofcere^cogun^nbsp;°fiamp;jùrori fubidcere, uel potente dlioqui dontininbsp;^Itntire^quigratidm re/puerunt. No« pKnit do»nbsp;i),f ^^‘I'^fufficienterpriemonitos.lnßituediergofuninbsp;offinft domininbsp;erfde,jtcy.

*” ædibus Azoti,amp; in

*’ias

^'gt;111 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*” medio eius,0^ (iK«iM/tJWK)ca^

Q ƒ nbsp;nbsp;patientes in penetralibus eins»

iudieif,Palie^lini.

*'cc ‘Ikej /•®^^‘'Sgt;'pti/,co«ttocd»t«r quamlibet iniqui iu» 'V^^ '''ideàwrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utaudiantcr.

'iU)« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniquM» patent dci effe iudi

P diceret,Priai uidete qa£facMnt, oquot; comprobdte. Saper montes,m»nbsp;cr reginlt;etotiui regni ifraenbsp;’’'ßniiu muitM in medio eiui, at pro deo

quoq; zr opprimât paupe qadm Aegyptij uel PaUilininbsp;, quot;»iifoL;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^UOS intrd fe pofitos erfuos fratres,

Kt2!''’‘‘^‘'’^^Griitadre.

’quot;‘sîtli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reâum dicitdomi-

‘’’i'‘’“‘^‘2’ntes iniquitate, amp; rapinas

^ffdelitd! iHi degenerarut, timo ^iiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abiecerutfUt nefcidt,hoc efi,fci»

'’‘quot;I* ’’°poßintreädagere.Perßeluienimcj‘ ?‘lt;4H ^‘*^ffint,thefauros corradunt,non aliosnbsp;ex uaflatoruiniferifs,qui»nbsp;itia fua : at quia deferto dei cultunbsp;qu ^05 deoi in reprobufenfum,utnbsp;gt; quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^aâionibui ittiquis,fùrtK cr

PtOhf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mutuum atténuantes.

f'^’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcuSjTribuIabi

detrahelurextc ^‘’Ptcr^ diripientur ædes tuæ*nbsp;^‘^^aritanorivmtnßaniäi, totaeanbsp;^cit^ ^^'*’^gt;^angußiaipatietur ab Ajjyrioruntnbsp;t^ßrtitudo tua,di»nbsp;'5.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lt;^i^,qu£ per crtlwmniam ex tnifero»

Eaur Jfonis duo crura, aut extre^ quot; nin Ç ^'^quot;«quot;tur filii Ifrael quinbsp;’ïSis h’’'affi” ‘tt angulo leäuli amp; innbsp;^^bato.

Amos.De exemplum,crfîcnbsp;ernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reliquias de Ajjyriorunt narrat

^'’^tis j‘‘^‘^‘^:gt;quo modo paflor deuoratts omnibus ’ ‘^'^^gt;'Kra, aut extremum auricullt;e deleonis

HA IX. OS.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;±54

fdMcttwrdpidtPo/îtoç coinparationis exemplo,ita, inquit,eruenturfilij ifrael decem tribus,qu£ habitat t«nbsp;Samaria,in angulo leéluli,Gr'in Damafcigrabbato,pernbsp;qua:ßgnißcari potcfl pax inter duo régna ifrael c^Synbsp;rorum. Quafi dicere uelit, Omeunq; recumbunt in re»nbsp;gno Syrite uel ifrael, fuo flatim.tempore fimul cocidët.nbsp;Hoc fecundu Rabi A braam, at uidetur,uerifinüliusftcnbsp;exponitur: Nonfaluabitur de Samaria nißdebilis ÇTquot;nbsp;grabbatodecubens,qui ad bel^ no acceßerit,et abfeottnbsp;ditusfitcrit (th hominu oculis,uclutiß 'm leilica Dama»nbsp;feena dormiat,undique teëlus,cr maxime debilis.

Audite,ôlt; conteftaminiin domolacob, dicit dominus deus excrcitüumt ’nbsp;gt;4 quiaindiecumuifitare coepero præuarinbsp;cationes Ifrael, fupeum uifitabo amp; fupernbsp;altaria Bethel *.8c amputabuntur cornuanbsp;altaris,8fcadentinterram*

Prhnkm audiant, deinde conteßentur 'm domo lacob

MJ dcccm tribubui qult;e dominus dixerit.Civm coepero, 'tnquit, uifitare prteuaricationesuelimßietates domusnbsp;ifrael, er ei reddere qu£ meretur, er eaptiuitatis tem..nbsp;pus aduenerit,tunc deßruötur altaria Bcthel,ubi erant


uituli aurei,^^ amputabuntur cornua altaris,quod le= roboam quoq; manu extendente diruptü eß, er' ruentnbsp;in terramAßyrio uaßante.confraila.

Etpercutiä domu hyemalé cum domo æftiuaîôfperibûtdomus eburneæ,8lt;;diflïnbsp;pabuntur ædes mulræ,dicitdominus»

Etpercutia,inquit,domuhyemalé cum domo o’ßiua. Domus Trf»t4r« opum erat, ut dUplices haberét domos, quarùnbsp;aliqu£ uerfe eßent ad aquilone,ali£ ad außrum,Ht pronbsp;uarietatetemporu frigoris ö“ ealoris cœli temperieni


gt;y


prouidcret.Et peribunt domus eburne£,quales Acbab rex ifrael ßbi lt;edißcajfe notatur.j.Reg.n.

^CAPVT IIII.


Vditeuerbum hoc uaccæpin^ monte Samanbsp;W riætquæcalûniâ facitisegenns,nbsp;^Si amp; côfringins pauperestquædinbsp;citis dominis ueftris,Afferte amp; bibenjus,.

Loquùur ad principes ifracl ej ad optmtates quoCtß decem tribuum, non aulicè, fed pro officio er ufu /wo ünbsp;rufiiee. Cum uehementia eis loquitur er ferio,quidetinbsp;tqsacrapinisuacabant,ut audiant fermonè dei,er non .nbsp;aratores boues, fed uaccas pingues de armöto fe effe nonbsp;uerintißgnificans non agricultura fed mmolatiom ernbsp;efui pr£paratos. Vos uaccie pingues eßts 'm mote Sam.t Vacc»nbsp;ri£,hnmiles quofq;conßingitis,er dicitis dominisue» PæS“'®’nbsp;/Iris regibus (notatur mterim impudent ia qua audeancnbsp;petere occaftonêrapiendi er luxuriàdi} diccdo,Date,nbsp;id eïl, permittite tantum nobis, er cunëla nobisgratanbsp;affèquemur.delitijs a/fluemus, ebrietati ßudcbimus,uinbsp;no er luxuria, qua:ßatum mentis euertunt.

i , lurauit domin’ deus in fando fuo, quia ecce dies uenient fuper uos, 8C Jeuabuntnbsp;uosin Contis, öC rcliquias ueftras inollisnbsp;feruentibus*



-ocr page 530-

AMOS

Jomiiuu iuTMit 'm femetipfo, ucl in tempta, uci per fuiüUatem Çf ueritatem fuam,qt(od aduentura ßtnbsp;dieï, non poR multa fcculit,fed 'tmminens,dies captiui*:nbsp;tatis er anguüiie,m tpto H((cc£ ilU leuentur in haüit,nbsp;pro magnitudinc ßragis fitturlt;e:et poflrema ucflra/clinbsp;^uiif fcilicet earu/m 'm oflii ftruetibtu. Capientur enitnnbsp;'m prielio er aufrrentur iure uiébriit in nauicuUi pifcanbsp;torijtfUel 'm oUif ftruitibut. NAil fupereil,qu4m ut conbsp;qudittur^nonutafßeruentur efuimaturte.Vcl qutixpinnbsp;gues dixerut mccm, eurmn cames narrat 'm contis uclnbsp;fcutiselfeportandiis.

Et per aperturas exibitis altera contra at ter am, Sc proiieiemini in Ärmon^dicit donbsp;minus»

captiuitatis uia,^^ ai lebetes ueflri ' ßterint exufii, exibitis per rimiS er aperturas oUarumnbsp;altera contra alterä:id eß, tma pars exportabitur tmonbsp;loco,uel ruptura una,alia autë per aliä exibit.Et pro^quot;nbsp;eiemitti 'm locis Armona, dicitur id ejße loci nomen ex»nbsp;tra urbem ucl mstros Samaritaalii dicunt ultra regnumnbsp;Syrilt;e:aliis uidetur mons Armon ultra lordanem.

Venite ad Bethel, amp; impie agitetadGal^ galam, ÔC multiplicate præuaricationérâcnbsp;offerte mane uiâimas ueftras, tribus diebus décimas ueftras»

y Et facrifîcate de fermétato laudemtSf uo cate uoluntarias oblatione8,annûtiatetiîcnbsp;enim uoluiftisfîln Ifrael,dicitdhs deus»

Aliud cr'tmen totius populi taxat,dicês, O ifrael pro» pediem capienda, fac quod libet, age impie,cum idolisnbsp;libéré ßrnicare, ut quanto tußteris 'mpudentior,tan»nbsp;tomeafiiper tormentis tuisiußioruideatur fcntentia.nbsp;'Venite, 'mquit,m Bethel, in qua aureum pofuiüis uitnnbsp;Oatgala. ltmt,cr itnpiè agite ittdeum,VeniteadGalgala,locumnbsp;omnium malitiaru, ubi fruilra bobus immolate,ibi mulnbsp;tiplicate prauaricationé, Qj^icquidentmibiegcritis,nbsp;prteuaricatio contra deltm efl, cui idola pratuliüis.Eonbsp;affèrte mane uiël'tmas ucflras,ne 'm fcelerc fit uUa dila»nbsp;tio. Tertia die dec'tmas uefiras,contra legemMofiisdenbsp;non conferuandis fiacrificatis ultra cra{l'mum,de mino»nbsp;ribusdecimis tertio anno offirendis. Qjiafi dicat: lm»nbsp;mundas quotidie uiiüimas aedite, contaminata offertenbsp;facrificia, er [aerificate de ftrmento laudem,quod do»nbsp;ViMiuriflia »««0 offcrri prohibetur. Pro laude Eucharifliam,id eftnbsp;g^atiarumaàionem, Aquila dixit:prouoluntarijsoblanbsp;tionibus,ultronea facrificia,Lat'fiiis epuLe dictmtur fe»nbsp;ettndum tiieroynwm,notatu dignum. Cumq; hoc fice»nbsp;ritis,impietatem uefiram omnibus nuntiate,ut non fio»nbsp;lum omnia ficiffe, fed cr alios docuiffe uideamini. Hiecnbsp;autem priecipio,er imperatiuo modo loquor,ut uefirlt;enbsp;fatisfaciam uoluntati, quia ficegiilis, erfic uoluifiisnbsp;ofili} lfrael,dicit dominus deus.

6 Vnde amp; ego dedi uobis(pw;glt;tlw««»)ftu-porem dentiu in cundis urbibus ueftris, amp;. indigentiampanum in omnibus locisnbsp;ueftristde non eftis reuerfi ad me,dicit do-minus*

hamos.

lam peccata enumerauerat,nuncßage^ aidât. Q!* propter er ego dedi uobis flupore dentin prefimnnbsp;gnitudine, uel repurgatos faciam ueftros denies, *nbsp;ditiam dabo cr uacuos cibis.Etfici mdigeiuMpun »nbsp;non'muna urbe,fed m omnibus urbibus ueßü, «ainbsp;uno locofied 'm omnibus locis ueflris.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boept«

rim, no puniens fed occafionetribuens poenitentta,ncc fic quidi eflis reuerfi ad me,dicit dm- Hebgt;'ei,S‘t‘i^^^lnbsp;fare ftciHis oblationes erdec'nnas ueftt ssindomi «K‘‘inbsp;pc faciam egere uos ctbo panis er carniu^-

una copluta eft, amp;pars fuper** piuiaruit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

AliudflageÜu. Prohibuia, uobis fupereffent tres menfes ufque ad meffci«’nbsp;tur phtuiaferotina cr agris Palafiitia,lt;gt;slt;^^^'nbsp;tibus uel maxime necejfaria cft, ut quam^^ ^if^tenbsp;gerct 'm melfem er triticum parturiret,«»^''^^nbsp;arefceret.Significat autë uernum tenipiugt;^^^„ffsnbsp;fis Aprilis,à quo ufque ad meffem flu'»gt;^^‘^nbsp;fuperfunt,IAaius,ïunius,lulius.Etne/irfi“quot;'^nbsp;hoc lege natura er aflrorum curfu acnbsp;rmn urbibus erpopulis accidiff'c,fuptr'gt;[^”^,0nbsp;er affos eins plucrefe dicit,crab alteratirtgt;fPnbsp;fußgt;enderc, ut dua uel tres duitates pf'g“quot;“'nbsp;eiuitatem,er tarnen aquaru potu nonfl^'^quot;quot;^'nbsp;bacficerit non 'm pcenamfed'mmedicigt;i^gt;'”‘^^nbsp;'mfcelerepermanëtes.Etnecfitcquidem^’’''^’'^ ‘nbsp;dicitdom'mus.

Percuffi uosinuentourenteSû««“ gine, multitudinem hortorünbsp;amp; uinearum ueftrarum,oliuftanbsp;ficeta ueftra comediterucatamp;’’®^*^”nbsp;ad me,dicit dominus» i,.vidnbsp;lion folu priorafici, ut uos corrigeren,nbsp;fuperfiüt,ficcitate,uentourentepercußi,C^‘‘^l^tnbsp;uelpaBore. Ctrniq; aduerfttmiramdon«ii'^'‘^^^^^i^^jnbsp;rint hortos, uineas er ficeta, er oliueta, c’”*'nbsp;confivmpjit: er ne plagis quidem ac affißinbsp;dere ad dewm uenire uoluerttnt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

10 Mifi in uos mortem in uia culfi in gladio iuuenes ucftros,uNnbsp;captiuitatem equorum ueftroruin»^nbsp;dere feci putredinemcaftrorßueftmnbsp;in nares ueftras î amp; non redift'Snbsp;citdominus»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Per omnia ftagcBa er tormenta eruditur de er eo tempore quo ab Aegyptiflnbsp;baut, mittitur in eos mors, ernbsp;ttenes eorum,erfiisos quosfibi contra

-ocr page 531-

hamos. lyy


AM'OS ’’

feui cocludit. Ut puireda

, nbsp;nbsp;nbsp;«jïroritm crfactor morieittn exercittu uiucntium M

\ nbsp;nbsp;1quot;« (wplMt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bxc mis fècerit dem,ut corripe»

gt;'tt dclirtquct« nbsp;nbsp;emendaret errantes, nee fie ijuident

»¦f diOKKt rtd etw« dieit dominus.

’* Subuerti uoSjficut fubuertitdeusSodo •ï'am amp; Gomorrha, amp; faâi eftis quafi tornbsp;ïis raptus ab incendio t ÔC non rediftis adnbsp;dominus»

'’“‘«i. flageüum extrema medicina eft decern omnium peecatorum, ut non couerfos pernbsp;y^'^'iddominu,lHbuertateos,ficutfubuertitdeusnbsp;^dontam çrGomorr}}am.Etciimfubuerfißseritttobnbsp;^‘^'^‘^''^^^bnmum Sodomlt;e Gomorrh(e,peßi’gt;nbsp;eU adificia diuinus ignis exu/ferit,ipfi Jinbsp;torris raptus de incendio, Etquomodonbsp;^otioin« pereunte feruatus eft,amittensfubftantiafnbsp;HtfW corpoi-K fui uxorem : ficomnes ifii Sodo-^^^‘^‘‘^’’'^^^f'tteseuadentnudi.

Quam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibilfraehpoftx

icü ftibi,præpararc in ij^JVOmdeituiifraci.

lt;iui pi'‘ete» ^uiie^'^’^°^^amp;^ris.Ciimc];dixerit,}iteef4ciatibi,nbsp;fttigalapociiarumgcnbsp;i”(^ertus, qua idea terribiliorafunt,nbsp;panitentiâ,ne deus t«fènbsp;Poflquomauëfieero tibi qu^^mefa»nbsp;pfieparare ad inuoeandu domi*‘nbsp;’'“’’’iiiifL*******'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuocauerit nomen

^nie ^^•SiKc prlt;eparare Mi occurfum deitui, ’'’'quot;»'eHh '^»dnum, tota auiditate fufcipiiis,

mötes, 8C crcans ucn ^^‘«Os ^*’”‘’*’däshomini eloquiü fuuin,

Sh, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terræîDominus deus cxcrci

-?*gt; «.ï^endu,.

itó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ionitruwn, fiue monies^onfirmat:

cardineSfZr terrie fundamen bominis uiuificasnbsp;t, quia nemo feit qult;e funt in homilt;‘nbsp;(''*‘‘‘^1« hquot;**nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ercauerit figt;iritutn,

°'^nAus eloquiu fuuw, qui cogitationum

‘^fi ^lt;*i facit auroram ZT nubibus omnia,cr graditur fu^nbsp;^uius nomen ek Dominus deusnbsp;«’’’‘’feien nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnipotens

w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pf’^^qui ubique adefl,omnia «H

f^uclat/pirituprophetarum,ape P^‘‘'gt;fttntient hominibusnbsp;uiam euadendiincommoda^nbsp;“«quot;pfowfor.

JCAPVT

ïi Vditcuerbum iftudquod ego leuo fuper uos plandum dogt;nbsp;mus Ifraei»

Cecidit,ó^n5adjidetutrefur


gat, Virgo Ifrael : proieda cft in terra fua, Sc non eft qui fufeitet earn*

Idem agit quod fuprà,fed alio modo,nempe per plans âum.Loquiturautem decern tribubus, quteappellatur Virgonbsp;ifraelfduélis in captiuitatem, amiffo regno ^haredi^^^^^*^’nbsp;täte, nequaquam reflitutis in prifiinum ftatum. Virgonbsp;autemappeÛatur populus ifrael, non quia uirginitatisnbsp;puritatem tenuerit,fed quia quonda tnftaruirginis fitnbsp;à donuno dileikl gt ut /ponfa copulata. Sic planâus lenbsp;uatur fuper ifraelem, qui quondam fide domino adhiesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

rens, poilea ei feruire definit, 'm obliuionem reijeiens omnia beneficia dei.Nifi igitur panitentMegerit,poesnbsp;nts grauißimis fubiacebit.

S nbsp;Quia hæcdicit dominus deus, Vrbs de

qua egrediebatur mille, relinquétur in ea centumtSC de qua egrediebantur centum,nbsp;relinquétur in ea decern in domo IfraeLnbsp;ClUftre non refurgatcollapfa,additur: Quia urbs'ntnbsp;qua quondam fiierat multitudo, propter nimiam uafiisnbsp;tatem uix dectmaparsremanebit, tarn grants erit trisnbsp;bulatio ifrael, tamq; multi occidëtur captiuabutur,nbsp;Ut pauci refiduifint fitturi. Hee auté propheta loquitur Ifraet iu:^nbsp;dceo lfraelc,quidomintannegat,idolisferuit,de carnenbsp;gloriatur,prophct(fsnon audit, promißiones deinonnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ’

¦curat, PaLefiiinte terram pro uirtutis ucre premio ads miratur. Ciuiautem uerèfideliter dominoadhieret,ilanbsp;lun iblum colit, fideigratiagloriaturmdomino,dei mnbsp;Cbrifio blt;tieficiaglorificat,Gr uitamfimpiternaexpenbsp;.fl-it,iiedttmnoneqcituràfaciedonùni,fed augeturfitnbsp;pcrnumeritm arene maris,copulatur domino dejponsnbsp;fatione beata or eterna.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

4 Quia hæc dicit dfis deus domuiIfrael, QuæritcmCjSC uiuetis»

.r EtnolitcquaercreBetheljSCinGalgalam ’ noliteintrarCjSCin Berfabee non tranfi-.

bitis t quia Galgala captiua ducetur,SC Be theleritinutilis»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Pofiquam triflia dominus fiierat comminatut,ad poet nitentiam eos quos terruit prouocat more prophetico.nbsp;Pofiquam enim decern tribuumcafum, de quo non fintnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

refurreóltiri predixit,nunc hortatur eos,diccs : Q«lt;e3 rite me ty uiuetis,quia no querendo mc,fed idola,mornbsp;tui eïliSf damnati iufio iudicio ad perditione terre ernbsp;hominum,corporum cr anmaru/m, uos cr filif ueftri:nbsp;fi uero quefieritis, inuenictis gt uitam cr gratiam,fanbsp;lutemerpacem. Noliteautem querere Bethel uitulo/nbsp;aureos,cr Galgala locum plenum facrilegijs, crinBoquot;nbsp;fabeeUltimos ludeorufinesadaufirum,utilltcidolum Idolziitnbsp;uenercmini ob longinquitatem uie cr laboritm tedia, *nbsp;eo facratius quia rcmotius cr ignotius.In tantum en't/mnbsp;ifrael fiirebatcultuidolorum,ut nihil laborts Gr expetinbsp;forum horreret,modo finwl^hra honoraffe uidereturf

HMK 5

r

-ocr page 532-

'AMOS

ld in Chri^litinifim) de loginquii peyegnntttionîbui diuKquieß:uofis,utinam poRhactioii fiat/utuidimtif,nbsp;Galgitta,inguit,captiua ducetur.,ZJ‘ Bethel Bethauen,nbsp;hoc eH,inutilis erit, cum iHic idola fubuertentur,fi nonnbsp;ab ifraelitK fecundu domini dei uerbit, faltem ab hofliquot;nbsp;buf, iuxta feueri iudicij dei cr iufti uindiiiam. Exulantnbsp;do exilium perfèret Galgala fecundu nominis fui inter=!nbsp;pretationem, cr ubi domus dei liwrat,domus uanitatisnbsp;cr Bethauenapparebit.

Quæritedominû amp; uiuitetne forte com buratur domus lofeph utignis t amp; deuo^nbsp;rabit,dlt; non erit qui cxtinguat Bcthclgt;

lam flagitia enumerat caufix perditionis.Propheta de domino loquitur, ut quitranteum cr uiuat. In eo enimnbsp;Qojtrwe quod quferunt dominu uiuere incipiunttfin minus,fta=^nbsp;tmfuccendetur ignudomuslofcph regni lfraelitici,utnbsp;pereat tarn regnum quam populta. Deinde etiam deuonbsp;rabit confumet Bethel, non folum domus idoli, fednbsp;etiam ludof cum fuo templo,ubi non remanebit lapis funbsp;per lapident. Q«t ex fide or charitate dominum qutesnbsp;rere nolunt propter beneficia dei iüius^ bonitatë,falsnbsp;tem ex timoré impendentium poenarum dominum accenbsp;dant,er recédant ab impietate.

  • 7 Quicóuerticisinabfynthiuiudidum^SCnbsp;iuftitiam in terra relinquitis^^

Reget er populi, cultores amp; idola pariter fubuerten tur,qui iniquo iudicio cr peruerfis moribus deu prouonbsp;luRitia (n cont od iracundiom, cr couertunt dulcedinem iufii crnbsp;abrpitiuS^qif^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in abfynthqamaritudinem,quod genus e^t

herbie amarißimte, affwmentes iniquitatê ZT iujiitiam relinquentes. ClU£ fit autem ifia iu^itiafequensuerfusnbsp;oflendit,Obferuantia legis diuinte,^^ obediremanda=:nbsp;tis dei, qui qualis fitnbsp;nbsp;nbsp;quam re£lus ac iuftus in fuis o=

peribus er mandatis, iam ante fcriptum efl,prieced€te capite, ZT nunc ad idem tendit propheta.

  • 8 Facientcmaró:urum,amp;orionem,5^connbsp;uertentê inmanc(«migt;r(jm wwetw) tenebras,nbsp;et diem in noâémutantétqui uocat aquasnbsp;maris, ôC effundit eas fuperfeciem terrxtnbsp;Dominus nomen eins»

Ip fc e{l,inquit,mandans iufiitiam cr tequitatem,qui creator efi aribiri ey orionis. t^on habent hiec nominanbsp;gentiUum fabularum Hehrtea literie, fed huiufmodi di^nbsp;ibonibus fignificatur generaliter afirafulgentiaqueanbsp;PiBuixun cunq; rufticis cognita,prtealqs cr hominiiiefiimationenbsp;reputata.Qiti,mquit,propheta,facit folem zr lutiam,nbsp;hec zsquot; alia aftra omnia,no{le die comutans, aquatnbsp;maris in athera fu/fiendès, in tempore cliquât in dulcenbsp;pltuaarumfaporem, inflar medicinalis cucurbita, qult;enbsp;calorefuperioris gyrihumorem crfanguinemfurfiimnbsp;trahit.Ex quo difiimus unde fint pluuiic.

Ç Qui (corroborât uaflatorem){abridet uaftita^ tem fuper robuftum,amp; dcpopulatoremnbsp;fuper potentem affcrt»

Ad prafens tempm reuertitur. Et efi ordo:(iui créa* tor efi omniu comntinatur etiacaptiuitatê fuper Sama*nbsp;riam,çrdepopultttionëfnper potente adfirt^quoniam

HAMOS.

co«ttfrtiti« abfynthiu iudiciu,critifii^‘^’^^^^ terraidum uult punirenemo poteH euajete rranbsp;10 Odiohabueruntcorripientéinpo**


Odio habueruntcorripienteip loquentem perfeöêabominatif“”^*

Qui 'm malo robudi funt, CT ad opprixßquot; tentes in ifraele, odio habuerunt 'mnbsp;dido uel 'm publico pradicantem uelnbsp;uelalios prophetas,quiad eos mißifi*^^gt;^,^iiiii' inbsp;tern perfide, fiue uerbum immaculatM»nbsp;In porta autem fitifie indicia Hebraorumnbsp;confiat,ut necagricola ad caufam exnbsp;quentia ciuitatis terreretur, nec urbisnbsp;fecedere cogeretur. Grande peccatunt efl lt;gt;lt;gt;'11 ^/finbsp;pientem, maxime fi te non odio fednbsp;folus ad folum, fi afiumpto fi-atrealtero,flnbsp;fente ecclefia,ut nonfiudio detrahendi,fe^ pirfl^nbsp;nis tuauideatur crimen mgerere. Loqu^^^dHtquot;nbsp;abominari,efi libere,fyncerè,fanda etnbsp;tern odiffe, blaiidientem autem CT fttfurr^nbsp;tiaq^dicentemfujflicere.

11 Idcirco,pro co quod diripifP^^Leo:'’*’ rem, amp; prædam eleââ tollcbaf®^nbsp;mos quadro lapide xdificabit'^’^^o/*nbsp;bitabitis in cis:uincasplätabiigt;*^ .nbsp;mas,amp; non bibetis uinume3r»fl''Mfli

mas,öc non bibetis uinumeat“''Mr' fJeputaret ifrael obfolam idololatriai»^^^^'nbsp;obijeiendum, iungitur infignis iniquitii^‘‘.Lißii'^ .nbsp;Diripiebatis, inquit, paupercm, ntnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

amiàui neceffaria, CT quicquid crfingulare habebat, uefiris ufibusnbsp;de zr ex pretio cr ufura eorum qua


de Cf ex pretio er ufura eorum Icbatis d paupere, domos quadro lapilt;^^nbsp;Jfioliantes homines,parietes marmoribn^’nbsp;crauro tapctibusue uefiiretis.nbsp;adificaa:is,cr no folum manfioni amp;nbsp;humanafragilitas,fedpulchritudiniamp;‘‘^‘‘'^^,fliii^nbsp;rafiis, repentina captiuitate uel mortenbsp;bitabitis. Vineas quoque arnantißimdfnbsp;prouidentes plantafiis,er no bibetis exef^quot;nbsp;diufubfiaunt opes per iniuriamacqiùfi‘^'^ êl(‘’^nbsp;Ii Quiacognoui multa fcelcra“

tia peccataueftrathoftes munuSjSC paupcrcs dcprimétfSnbsp;Ideo prudes in temporeillot^^nbsp;tempus malum eft. .

Ego uniuerfafcelcra uefira cata, qua meam iufie prouocentnbsp;hofies iufiitia, omnis iulli,accipitisnbsp;iudicio deprimitis. Qui ergo uidetpro»^‘.^^fit‘f^^nbsp;re nundaciulisafiutus fuis confuletnbsp;prodefi nunc uicina captiuitate ueftranbsp;cata,cum iam nullum rcmeditim fit, amp;nbsp;firarum hofiilis fire cingat exercitus-^^nbsp;Cr prudens fitrentem iudicê uiderit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plee‘^

uocabilem,per omnia malitia cebit 'm tempore illo, quia tempus ma^nbsp;maius donum reipublie(eciuilisquiitf^‘’


-ocr page 533-

AMOS

beat ^uifyncerè doceant uerbum dci.

Quærite bonum amp; non malum, ut uû îtts:8(eritdominus deus exercituû uo^

, ’lf‘”’’gt;ficuidixiftis»

* malum amp; diligitc bonum,dC côfti 'tein porta iudidum:fi forte mifcrcaturnbsp;S’iai p”’*quot;'’® ‘Icus exercituû reliquiis lofeph.nbsp;gt;ton folumfaccre malum, fed ZTnbsp;Kulti peccant, cr expleto uoluptatif ardorenbsp;fit f ”'^***^ ‘^°fbientia,z3quot; peccati pcenitet ; qui uero innbsp;profitndît ueniet imnbsp;e^ontemnit.Qjii crgo bonît qUiCsnbsp;fucnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£fo(j»tw,Dcclin(t imalo

‘”gt;lt;‘»1, twnc enim uiues,twnc^mquit,mt dominus «obnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*lt;^lgt;if^ït- Odit auté malif, qui non folum

quo I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘fi’tbituKffed odit opera uoluptatis. ßonu

faci}^‘^gt;^^‘'gt;ómuitusaut neceßitate metuq; legu ^figt;ßdidcirco quia bonum eß:,Gr dnonbsp;exanimo.Voanbsp;iudiciu er iuflitiam MJ /oanbsp;‘'^^‘biljsßneacceptioneperfonarü er muneru,nbsp;affiitibiu in iudicio, utnbsp;redeat. Et fi hoc ßceritis,ßrnbsp;ifç '.^^^^tHromnipotens reßduis lofeph, tribubufnbsp;Pro ^“ptiuitatem euadere poßint.

'ituuhæc dicitdominusdeusexer öusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In oîbus plateis plan

Pis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t agricolam ad luâÛ, amp;

Êti/’’^’’”’cosquifciuntplangere* *^**'^*® eritplanausjquianbsp;medio tui,dicit dominus*nbsp;nolui^is,mea pracepta calcattnbsp;fbttpula recedentcs,tam me quàmnbsp;'”^‘1!n°^'^^t^ntes,beneficia crexhortationesnbsp;‘^^‘‘’'‘‘'^^t'ideofuperinducauobii generalemnbsp;t’Iqnfl- “'^^ißimi planàus. AgricoU uocabuntur ddnbsp;'*^'quot;’'1«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prouintilt;e pr£cinere ad con

**’'*’‘^ f uocabittur, ut non folum m plateis uineis, ubi olim caufa erat betitice, ibinbsp;^'•donbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quid pertranfjbo uos ctC

U‘‘fi‘gt;ndo cum iracundia.

'l’lic} æ'^^fiderantibus diem dominitad ^¦'la ttobisç’dies domini ifta,tenebræ

^ßuelem prophetiam dirigit. Diesautem fripturis tempus quodlibet, iw quonbsp;aliquodopus feperfiéîurumnbsp;fvnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ft,captiuitas decern tribuum,regni 1«=

^^utpli tarn primi quàm fecudi,aduen ‘‘^'^^^‘^°'^uicieincarnationis,temputquoquenbsp;^‘'^y^°uici,alicubidies domini dicitur,ficnbsp;‘^^'*^^^ig^ueralisq; iddicq.Qtdaautemiamnbsp;^’'°P^^^’^t‘terat uafiatioregni decern tribuu,nbsp;dicebatur,cr etia connbsp;‘'^'^gt;'idieetibus per irrifionem,Qjidtfdo «eniet

HAMOS.

hie ^es domititf qui etim uenturu/m Uet non credebant^ uel non timebant, de uitte emendatione, qua mala eua^nbsp;dere poßet,nihilfoliciti. De incredulis hie pro«nbsp;pheta loquitur,Vie defideratibuf diem dominithoc eft,nbsp;ridentibui uerba prophetariim,graue ifracHtarum iudinbsp;cium pnenuntiantiu, (^uafi diceret:Longegrauius mdnbsp;tumuosmanet,quimutiUud négliger e uel rider ede»nbsp;beatis,dicendo,A d quid ijla nobis dicunturf uel quan»nbsp;turn id mall eft,ut tantopere timere oporteat nos hoftesnbsp;extraneos,quideipopuliu fumusfDies enmiRatantnbsp;ifraelitis impendens quàm lud^is pcrAffyrios gt Bu»nbsp;bylonios,dies eritgrauißimieultionis,horribiUs (^ftunbsp;penda,ut eft noâirnu tempus er tenebrarufine omninbsp;confolatione uelfidutia effitgiendimala.

gt;9 Quomodo fifugiat uirafacie Ieonis,oc currat ei urfus 18c ingrediatur domum,dCnbsp;innitatur manu fua fuper parieté,6c mor.-dear eum coluber*

Simplex fententia eft. Grauißima uobis ftperuenfura incommoda, nuUo modo poteritis fubtcrßgere uel euanbsp;dere:quinfiimummalumuos euafi/feputabitis,qua»nbsp;cunque rationc,incidetis in aliud,crfi minus declinarenbsp;incommodu ftatueritis, occurret uobis maiusefires crnbsp;fubftantiam defrnfaretentaueritK,filiorum cr neceffitnbsp;riorum fortem redimere uoletis, or dum iftis confiderenbsp;conabimini,non tantum periculum corporis, fed ipfatnnbsp;morte 'mcidetis. Hanc fententia propheticoftilopro»nbsp;ponit,quie quomodo ludais euencrint in captiuitatibusnbsp;Affyriorum,Chal(beorum,Grlt;ecorû,Aegyptiorüfuga,nbsp;cr Romanoru,longum e/fet enumerare,facrie hoc do»nbsp;cent literie, crlofephialiorum^ hiftorite. Hieronyntonbsp;uidetur per leonem,urfum cr colubrem fignificari di*nbsp;uerfa fupplicia,uel ipfe diabolus.

±o Nunquid non tenebræ dies domini,amp; non lux;amp; caligo,amp; no fplendor in ea?

Dies dominicte uindiUte flueffiecialitercapiatur pro uindiäapopuloru in impietate fuamenfurammaliti^nbsp;affccutorum, ut diutius firri à iu^itiadei non poßint,nbsp;fiuegeneraliter pro omnium hominum difcutiendis,iunbsp;dicandis,pleilendisq} impietatibus,certe dies eft tene»nbsp;brarum cr non lucis,anguftiaru non folatif, nebula amp;nbsp;non ft)lendoris,horroris cr non fidutite in aliqtia operdnbsp;quantumlibet bona, pro quibus iuftus orat,ne intret donbsp;minus in iudicium cum feruo fuo.

1,1 Odi Sc proiecifeftiuitates ueftrastSC non capiam odorem cœtuum ueftrorum*

11 Quodfiobtuleritis mihiholocauftoma ta,8Cmunera ueftra, nonfufcipiâîSCuotanbsp;pinguium ueftrorum non refpiciam*

Proprie hoc contra tribum luda ueluti per occupa» tiomm dicitur, ad cos qui ex ifraele ad dei ceremoniatnbsp;commigrabant, fidutiâ tarnen ponebät in facrificiorumnbsp;merita,cum iudiciu cr iuftitia non curarent,deq; rapi»nbsp;nis cr iniqua mamona oblationes litabat, erfi'^nbsp;innocentia, cr uera 'm dominu fide per corporalia iftdnbsp;domino deo placerc quierebant. Odit enim domnus ©•nbsp;proijcitftfiiuitatesiftds, quasnon domino,fedfibijpfi(nbsp;UUU 4


-ocr page 534-

; - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.AMOS '

cokbditt, conuentum^; huiufmodi hotntnuftt,odoycni^; ialium ficrificioru iwn fufcipit dominus, fed ipfos cumnbsp;munenbus detcflatur,fcilicet omnium qui derap'mif,nbsp;iniunjs,periurijs,fceleribiis coquirunt qua domino ofanbsp;ßrant. Vndc or 'Zachaus male quafta non in dei do^nbsp;naria offirre poterat, niß prins dominis fuis redderet,nbsp;erpoflea impleret quad fcriptu eil,Honora dominu denbsp;iußis tuis laboribus. De mercede enim meretricis deusnbsp;nota non fufcipit,fed de propres diuitijs.

Aufer à me tumuicum carminû tuorum: amp;cantica lyræ tuæ non audiam*

Usdum^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leuitarumquibus laudabant deum

tttmultuuocat,fonittimq; coßtfumtquiano e^ipulchru laudatio m ore peccatoris, ztrhac eadem idolis quoquenbsp;offirre confueuerât. ludaorît quoqi orationes, etiam denbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;ïicorum peruerforii pfalmi cr cantica,qutepro merce^

deexufucr fine fide ac deuotione canunt,tuinultus eil domino,Gr,ut ita dicam,grtimnittufuis,cr clamor afilt;=nbsp;ttortim. QuprumagniscatttibusIfraeüsoperacompa=:nbsp;rantur,ad quos codudit dominus auresfuas. Impiorumnbsp;enim cantica non dignatur audire. Pij autëin cordibusnbsp;domino pfaîlunt fine intcrmifiione,quoties pijs affidù*nbsp;bus ad dominu cr pro proximis diriguntur.

amp;4 Etreuelabiturquafiaquaiudiciuni,amp;ia ftiria quafi rorrens fortis*

Sicut aquafilabaturm praceps, quod prius texerat nudat,ut omnium pateat oculis.fic indicium dei de fuonbsp;quondâpopulo omnibus patebit, cr fireturinftar tor^nbsp;remis fortißimi, quicquid arripucritfecum trahit, crnbsp;fibiobfi^lerenonpatitur,

t Nunquid hoftiasSC facrifïcium obtuli-' ftis mihi in deferto quadraginta annis donbsp;muslfraël^

' Ne(i«-m ludai multi fatentur,fed etiam Kieronymo probabilc uifum eft,hoftias cr facrificia qua im defertonbsp;IfratHnrä’ ffraefnondeoobtuHjfèffed Moloch regifuo,nbsp;i foiiwdine cuius portauerût tabernacula, cr imaginem idolorumnbsp;fitoru ftatuarumq; ueneratifunt. fd ego intelligendu punbsp;to fie, ut per quadraginta annos quibus in folitudine uanbsp;gabaturtfrael,non facrificafie dno eo modo quipraferinbsp;bitur f ruandus in terra promifiionis,fixofcilicet tabernbsp;ttaculo,m loco quem dominus elegiffet,ficut nee dreunnbsp;cifionemperegerunt: tantumq; femel cr primo annonbsp;pafchacelebraffè ludoi cofentiunt, cr facrificaffe dosnbsp;tnino dum Aaron Crfilijconfecrarcntur,dedicareturnbsp;quoq^ tabernaculudomini à Mofeextrudum. Celuiffenbsp;autë idola 'tmaginescji ccdefiiu,ajïroru cr Moloch cuntnbsp;rcliquis,non femel Icgitur. Sacrificia itaque qua ibi fasnbsp;crificarunt,non dco,fed idolis ficiffemonftratur: quanbsp;nero eos domino obtuliffe leguntur, non uoliMatc, fednbsp;pcenarü metufècerut,vbicunq^ enim occafiofiiit,fcmsnbsp;per corde reuerfifunt in Aegyptum, defidcrantes allianbsp;O'ccpe,cucUMcres cr cames, manna ccelefte contentnbsp;nentes:de quo CT Stiphanus'mAdis.

Etportaftis tabernacula Moloch ueftro, amp; imaginé idolorö ueftroru, fydus dei uenbsp;ftriîquæfeciftisuobis((t(ior(jrfflt;K,)

' liocittlelligipotefinonfaiHumntaejm gt; coluerint femper,fedpoà mortemnbsp;corporeo quidem cultu tabernaculu domtiuto^nbsp;corde autë reuera deuotiores erö^tnbsp;in Aegypto affucuerant,ideoq; CTnbsp;cr Karon rebellabant. Apparet etiimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jnnl'sii*

dicitur,dura ceruicisfùi^e,cr do reftiterint, donee ultra illos firre neqn^^''^nbsp;rit dominus, fed transfirre.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, e ji'/

17 Etmigrareuos facia trans ci t dnSjDcus exercituum noinf onbsp;Non putadus ed Stephanus erra/fi,qi‘“'P^^nbsp;hic dicituryTrans Damafcu,dixerit,nbsp;Magis eni fenftim quàm uerbu po/uit.Trani^^nbsp;enim dudifunt in Babylonem, ad remotio''^‘‘^nbsp;potamia ultra Babylonë in Media acnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jnfX^

ubiq^ obferuandu apofiolos cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;df

nendis teftimonijs ex uetert inflrumento derare fed fenfum, nee eadë fermonunbsp;dumodo à fcntëtijs nS recédât, multènbsp;loca aBegare cofueuerut, dit Stephamdnbsp;fimpliciter dicit,Sicut fcriptü ejlin libro ptoPnbsp;^fCAPVT VI- oiS'''nbsp;Ae ( uobis ) qui opukgt;’^‘ ^(5^nbsp;Sion,amp; confiditisii’'’’^(,pigt;'nbsp;mariaetoptimaresnbsp;Iorfi,ingredientcsfibflPquot; ;nbsp;prfticf)domumIfraeU

Ad montem Sion atq; Samaria prophet'^ queuter confirtur, er maximè ad utriuf^nbsp;mates acprincipes,quia uacabât delitqsnbsp;fidcbant,popaticeq; ad fife oftentandu,fgt;('”r^nbsp;crreuerëtia zclocji dommu colcndi ingi'(‘‘'^‘',f^c(^nbsp;mum domini:uel,ut tcxtits habet, domuxinbsp;fafcilicet,ueltempla domini pafiim extrvil‘‘ ''' jd,nbsp;ria,Bethcl cr alibi,ut tumorem aniwi corp'^^‘'ü/i(^nbsp;cr pomparu fircults fimtlcs elfe uideanfUf-non habetur in Hebrao, fed aquiualcns qu'PP^^pfidnbsp;grefiifunt fibiipfis,quia ut more noßrifid'h Gnbsp;puè clericorum uiderentur cr uidereilt.

'i. Tranfite in Chalannc, amp; inde in Emath magnam:amp;defi:^'’^^fl^nbsp;Gcth Palæftinorû, nónne optin”nbsp;haec funtïfilatior terminus corun*^nbsp;no ueftro eftï'

5 Quifcparatieftisindiemmaluï»^ ‘ pinquatis folio iniquitatis« .

Non dijflicet quod interprétés Septttagint^ pio fequentis uerfus legcndii exillimaueridgt;^’.nbsp;ifrael, tranfite in Chalanne ere. Chalaniief^'^nbsp;temporibus Ctcfiphon eil diäa : ficut amp;nbsp;gna Antiochia,Hcmath autëparua Epipbat»^nbsp;Reblatha regio quadam Hemath maioris,^‘^^^^ijpt*nbsp;mior eilMcfopotamia.Defcendite,inqu‘t,i”nbsp;laftinorum, uos habitatores momiuSion amp; “nbsp;cr ad campeftria Paliilina, cr adnbsp;gna horHm,quadtuerfisciuitatibusfubiœ^^'^

-ocr page 535-

AMOf

ßuot Jnitti ntaioreî obtineatK^uintiiit: uosjniJUM, twsde p0puto ifrael, quircferiMmini craddiüinuncnbsp;tjlis iHÀ'flo dci in dion mala/m, i» dient captiuitatK,{tdnbsp;«itqwwn iikùcfw pfrgfrtt« rrgem BfjbylomtMW,nbsp;«os impiè «iolftrailabit.

4 C^i dormitis in leflis eburneis, 8Clafcp «itis in ftratis ueftris : qui comeditis agnSnbsp;^«grege,fi(uitulos de medio armeoti»nbsp;' Qsicïnitis aduocêpfalterxiïficut Dauidnbsp;cantici*nbsp;*«««0« ^‘‘’’»beCfitttj^Utati^pyopediettt paffttri ßtis,nuncdornbsp;(èeurif O’ otioß 'm leäis eburneis,O’ btfeinbsp;’*“« in {b-atis moabi«, utfomno libidinem copuletis:cinbsp;’«fwisnodd repelkndäfamem,uel ad fuflentaUo»nbsp;*’’’'oîtgt;orK,fcaluxum, ut quiequidinnbsp;oarmentis tenerum atque pingue e{i,ueftranbsp;5*** P^’^fH!,quibult; ttonfufficit Ubido penisnbsp;nbsp;nbsp;guttu^

“»y «jlHütitis cibiadualiculi,niß er tibiarucr pfil Unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aures ueßras tntdccatis ; ut quod

^'^i^^iiicultumdei,Leuitarutn ordines, cr orga reperiens, uos ad uoluptatem O' lunbsp;bicnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pquot; irrißonent dixijfe uidetur. Qgid

neflrantagnificis tOHpte b fi:i^^‘^°'^S‘t'iaaudiuilJètiâiquando^

?‘“'quot;tes uinü in phialis, àC optimo Unix, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s ÔC nihil patiebätur fuper

X, quot;quot;'f'öonelofcph,

F«4«T'^ w phialis, non ad fatiandatnßtim, bor„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animuM:Cr tmgmtini non ad la^^

1 tishv,7Ç®^«»«fi2«ndoî,oleo purißmo,fed^guen:»

nüfericordiafup^m-'ogt;'wn fieammi,fed contemnitis quaß br» ^febi 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;befliMcruorepereittes : quad O’

qJ'®'’4.**fßlt;«eftdeplt;iftQ«bi«lfr4dW’

. «?aS*P«r une migtabunt in capite kf ^Tantium î 04 auferetur (domw) fa-•• b^oiendum.

^'*’’gt;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domintt« comtninatur-^^qft^

Pofl L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^turom poEfM diffèrtur, nec de longis

{4«r,^uod nunc i«grMit,»uuîc «« '“t^io (y ''?'**nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;priedicit, eos ituros ejje'm p«««

Vo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;principes «idelicet O' pofen«

di«itij$,prinii iugum captiMtlt;(^

^^if.‘‘°^P^'fi^usunum habuere confen/irnijOquot; acfymbola, hi pariter aufé

anima fua,di-cxcrcituû, Deteftor ego ^ani ïacob,8lt; domos cius odi,84 tra-

reliqui fuerint decem uiri in do buffy ®ïfiumpropinquusfuus,84com-ut efferat offa de domoîôC di-

HAMOi?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyz

cetei qui in penetralibus domus eft,Nun quid adhuceft penes teÿEt refpondebir.nbsp;Finis eft. Et dieet ei,Tace, non enim recornbsp;deris nominis domini.

Per femetipfum iurauit dominui exereituunt, fe dete fiari plurimuntfOquot; ex anhnofuperbiamtacob, peruicitnbsp;ciant tribuum ifraclomniimt, tant duarit quant decem,nbsp;traditurum quoque fe ciuitatem cum habitatoribusfuisnbsp;Samariam uel certè lerufakm. Ambos enim urbes uaflanbsp;uit dominus quammaximè, O’ufque ad paueißimatnbsp;reliquios,quie ntdUus reputari poßintcomparationenbsp;tnultitudinis ciuium utriufque urbis, ut uix fuperfiitu^nbsp;ri fut qui mortuos ualeant fepeUrc. Id^ fiet donee adnbsp;unumßreomnes concidant. Accedet atdem propinanbsp;qitus,ut eomburateadauera mortuorum,ut ejj^at ojjnnbsp;de domo, qida prlt;e morientium turbis mtegya corporttnbsp;effèrri non ualeant. Cumt^ iam laffus fùerit prte laborenbsp;a^rtandi, interroget eum qui 'm penetralibus donutsnbsp;eß,uirum fuperfint quos fibi tradere d^eat: crille retnbsp;jfondeat. Finis cß-,iam non habeo quem tibifepeîien=tnbsp;dttm tradam, omnes etùm funt mortuLEtantequansmnbsp;fe habere iuret,ille qui interrogauerat o'foriserat,nbsp;CT Bo» effe cognouerat,ânperat ei o' dicit : TacefO*nbsp;non recorderis nominis donùni. Hoc autë idcirco com» fmpoen^nbsp;memorat,ut ofiendat necmalorum quidem pondéré o’nbsp;neeeßitatis copulfos ueUe nomen domini cÖfiteri,O'innbsp;tantam apud ijrael obliuionem dei ueniffe uocabultvm,nbsp;Utne 'm fîmpUci quidem iuramento nomen eiusdignennbsp;tur audire. Ef 'm maxima quoque anguUia non refipmnbsp;fetmt, nec'mteUigere uolunt quaratione tanta iüos ntdnbsp;laobruerint,quàm neconwneri quidèuelintotnnino,nbsp;reßpifcerenonuolentes.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ¦

II ^Quia ecce dominus mandauit,amp;per-cutiet domum maioréruinis^amp;domum minorem feiftionibus.

Ad irrenoctsbiie potentißimumq^mandatu domini, Do«u» O’ ordinemfanëlifimumprouidentitefuiecriminapu’:nbsp;nientis,ßcfiet,Dedome maiori regni lfrael,quiamaianbsp;ra peccauerat,firitur ruinis,ut 'm ^etemam tradatur canbsp;ptiuitatcm.De domo autem luda,in qua erat templum,nbsp;O’ qui ex parte peccauerat, o concidere m totit nonnbsp;poterat ob fernen bencdiâiim,feptuaginta annorum canbsp;ptiuitate retiKetur,O’ nonperctititurrumis,fed feiffif*nbsp;ris.Sciffa enim domus farciri poteü, ruina non tam in»nbsp;flaurationem quàm adificationemdeßiderant.

IX Nunquidcurrerequeuntinpetrisequi* autarari poteftin bubalis^quoniacôuernbsp;tiftis in amaricudinem iudiciû}d4 fruâumnbsp;iuftitiæin abfynthium:*

'Vtriufque domus ruinas O’fdßiones equis O’ b(t» baîis comparât. Eqni in petris currere non poffHnt,m»nbsp;domiti autem boues iugum ceruicibus non recipiutit,nbsp;O’ ob ßritatem terram uomerefeindere nolunt.nbsp;les eumfîtis uos, ad omne opus bonum 'mutiles O iu*nbsp;uoluntar'q:ubi iudicium faceredcbuiflisoppreßis,ibinbsp;eos magis ad amaritudinem compulüHs, o’ duplo red»nbsp;didißls mßliciorestamp;cum iufiitùe dtdeißimos Jruftw,


-ocr page 536-

. A M Ö S’

charitatcm, pàcem ZSquot; ueritatê proßrre delgt;ttcritK,ibi abjtnthiu inii^uitatif O'calamitatis protutiflis,Gr do«’nbsp;mini dei ueftri clcmentiam in uos cxacerba^iK.

lt;5 Qu’Jætan’ini **’ nihilitquidicitis,Nunquid non infortiiudinenoftraalTumpfi-mus nobis cornuaî' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Q«t dcfertofummo bono idalis amoreconiungiminr, cr in cultu ittoru inani qt jiultogaudctis, qui proprianbsp;fortitudine putatis affumpfijje uos cornua,reges zx ponbsp;tentiam, quibus uentilaretis inimicos, zr concuteretis,nbsp;eleuarcmini in fuperbia, non domino deo ueflro,fcdnbsp;uiribus ueßris àrrogando uiilorices zr ßlicitatem.

Ecce cnim fufeitabo fupcr uos domus Ifraeljdicit dominus deus cxcrcituû,gen-tem:amp; contèrent uos ab introitu Emath,nbsp;ufquead torrentem deferti.

(iÿiaigitur ijU fici^iK ZT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eflis,Ecce ego fufei^

taboßiper uos,ô donuts magna parua ifrael zr 1«=’ da,gentemßeuiß'miä Affyrioru zrChaldteoru,quie uosnbsp;conterat zr fubuertat 4 principio ufad finë,4 capitenbsp;ad cauda,4 terminis terra ueßra qui foie re/piciut,ufq;nbsp;ad torrentë deferti ßue occidètisdd eû,ab Hcmath Epinbsp;phaniafU/q; ad Pelußü: omnia enim coterenda funt,zrnbsp;infolitudinëredigenda, cwm nunc fit regio ßrtilißimanbsp;ZJ populöfißima, quia domino non obfequitur.nbsp;____lt;CAPVT VII.

Aec oftêditmihi dominus de-

I usîctcccefiâorlocuftæinprin S cioio scrminantiû ferotini im-

  • 3 cipio germinantiû ferotini im-sJ bris, ôC ecee ferotinus poft tonnbsp;fionem regis.

2. Etfadum eftjcumconfummaffctcomc-derêherbâ tcrræ,dixi,Domine deus pro-pitius efto obfecro î quis fufeitabitlacob, quiaparuuluseft^

J Mifertus eft dominus fupcr hoc î Non crit,dicit dominas.

Sententiae Quo: fequuntur uifiones quadam funt breues zr feit btcucs. Prima autemuifio in uicinum tempus tendit,denbsp;quo homines folemus magis foliciti effe. oflendit autentnbsp;dominus regëAfiyrioru Sennherib ucnturucumgrannbsp;di exercitußoeußaru inßaruniuerfa tondente, in prinnbsp;cipio imbris ferotini,quando cunëia uirent, ZS“agernbsp;parturit latasfegetes, zr cunëlaru abundantiârerum,nbsp;floresarborifnbsp;nbsp;nbsp;herbaagroru poüicentur. Quaslocu

fias primoucrcuolitantes bruchusfequebatur,tonfor regis didus, eô quad uniuerfa uaflaret, uelut nouaculanbsp;acuta apudifaiâ. Cumq;,ait,cofummalfetbruchus,quinbsp;ueneratpoß locußacomedereherba terra, zrprophenbsp;ta inteUigeretregë Chaldaoruuenturu,adprecesuer=‘nbsp;titur,z^ ait,Dominc deus,propitius cflo obfecro,nemnbsp;fubuerfionepopulimei meauerba compleantur. Quisnbsp;ënim poterit fufeitare lacob,ni fi tu folus^quo allidente,nbsp;nuUus efl quifufcitet,imminutus eß enim crebris hofliünbsp;incurftonibus.Cumq; fie propheta dominu precareturfnbsp;mifertus domnus,relfgt;ondit,l^on perdam omnegenusnbsp;ifracl,reliquiafaiua ernnt, Hoc autemfaélu uidetur innbsp;hamos.

înitijs regni l/rrfel poß tempora lcroboa orationibusfanëloru feruatus eß populus. Autc^nbsp;accipienda eß prima uifio. Duo pariternbsp;xit,locußäprimu,deinde bruchu, pro utroqfdnrfiP^^^nbsp;catits,uno tantti exauditur,ut bruebusadnbsp;ufq; cunda no uaßet, locußa autem uolans,nbsp;uoret,quadam integra derelinquat. ,

  • 4 nbsp;nbsp;nbsp;Hæc oftendit mihf dominus

ecce uocabat iudiciûad ignem dcus,amp; deuorauit abylfum niulw,^nbsp;médit fimulpartem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

  • 5 - Et dixi,Domine deus,quîefcfO^\|j’nbsp;quis fufeitabitlacob,quia paruulusf

  • 6 nbsp;Mifertus eft dominus fuper hoc?*nbsp;iftud non eritjdicitdominus deus.

Secundit tempus fignificare uidetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

deusuoluitlerufalem tempore Azaelii , fil orationem prophetaru iteru liberatus eß pi'l’“, ^.^cenbsp;ronymusfie explicat hue loett, Dnj oßtitddj^nbsp;pituenire NabuehodonoforcontraludaC^^^^'^Mifnbsp;utfaciatper ignëiudiciudeluda. Ciimq;nbsp;adiudiciu,utimplcretdni iuflionë, deuoraud^nbsp;multä, zr comedit fimul partcm,terrä,ltrlgt;i^^r(iitinbsp;p[um.Hoc uidenspropheta,dieit,Obfeetlt;’gt;‘l'quot;^^(iii‘inbsp;define : ut quern coepi/fe iam uiderat, cnbsp;impetraret : prafertim ctvm tutllus fit alM^^^eßi,nbsp;zr paruulii bumiliatuq; lacob ualeatfufid^^’.nbsp;quipoteß captos in Chiddaäredticerciity flü'nbsp;•g IjfHæcoftédit mihitSCeccedns/^^^^yllJnbsp;per murum litum, ôCin manud“^nbsp;cæmenrarii.

8 Etdixitdnsadme,Qùidtiiuidf®^xj^(: Et dixijTrullâ caemétarii. Etdixit (.jnbsp;ceegôponam trullâin mediopop“^,nbsp;Ifraelînôadiiciâ ultra fiipinducerc‘^^)^,„(!

Dominus iterii flare ccrniturfupranutrti^ adamantinît, zr tn manu fua habeittemnbsp;tari] fecundum Hieronymum, uel Iiturat»,qif^inbsp;perinduei parietes, zr non foltern pulchrjtunbsp;pere, fed zrfèrtitudinem contra iniuriäi^'’,^.^^^!«»nbsp;crebras tempeflates,ne pluuijs dißipe'’“*’'',^^i]teP^^nbsp;adificator domus, quod deponat iitiirai» ^^nbsp;pulifui ifrael, zr ce/fetlituraminducere,^^^^^^nbsp;tueriq;auxilio. Cumq- dominus proteëHiquot;^nbsp;rietiobdudum ueflitnentum fubtraherenbsp;demolientur excelfa idolortem quafunt (« y’’nbsp;li cultus imaginum,zr fandiflcationesdece”'nbsp;defolabiintur,ut dcflruatur DaitcrBi^^^nbsp;uitulis, quos lcroboam impius inflituerat con^^nbsp;num. Dornum autem lcroboam iHùu intenbsp;rfgfdm zr poßeros, uel fueceflbres eins u/q,nbsp;OfcefilMmHcla,oecifumabAfiyrio,qu^’'nbsp;uit popuîus deeem tribuum in fuanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h

perpendiculum dicunt cump!umbo, quo/ic,^ dium,quo femellfrael abijcietur,nbsp;rat extendendo uaflationts rcgulam,tugt;n..«nbsp;tione dei iufla zr aquapareëdo iwioxiß-


-ocr page 537-

¦ÄMOi

er de/ficrtttir.

9 Etdemolientur excelfa (ifaac} ido!i,amp; fan Öificationes Ifrael dcfolabuntur .amp; cofur^nbsp;gamfupcrdomumicroboam in gladio»nbsp;ExpÜMtio efl prioru/m» iftac dicitttr ifraël, noiißnenbsp;ntione, diu enim habitauit ifaac in terra iÇraél, mH Jtdnbsp;tf trcxii, uni tantum deo ; illi uero po/kri iwpij, multisnbsp;^infinmultiiscrexerunt.

*° Amafias faccrdos Bethc^,3d Ic ’^oboâregflfrjpijdicésjRebellaaiicôtra tcnbsp;^¦^08 in medio domus Krach non potcritnbsp;hrra fuftinere uniuerfos fcrmoncs eins»nbsp;•i WæcenimdicitAmoSjIn gladio moric^nbsp;‘“rleroboam, Krad captiuus migrabitnbsp;’«twrafua.

^’«os i«jl«(lomini et correäionit affvófuloquebatur ’’‘^fgt;t‘»igt;ttrribiliamiiMbatur,utagentespænita^^nbsp;‘»QMnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er idoU defererent. Tune impiut

B^rtelUMit contra te Amos, (tue cSiten ttfiiMnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fatit in medio regni tui ifraël, cx

P^’‘°î‘quot;f«gt;'.Wfwlt;trfgni tui uerba duifujUnere n$ f^^‘^'^udetautmmttereadrcgem\(raël,(}uafipontinbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neß popubu conuertatur ad cubu dei, tlîe

Pfriitglorw. Cuwg; duo audicrit idola pmi Amaßlt;i/s,eU' lt;juodcotranbsp;«Ucdnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pœnitentM,

lùi î, ''®'' iniuria,ut de regis tantü contumt

» «Oh

ÂUL'’“quot;'’'*h^Qpb€ta loguitur,fed pr^ponitintitu^ *' aLr’^^^dicùdt^s.TaleshodiemittuMurep^^^^^nbsp;*i^lt;^farë contra uerbu ueritatis ej lUi®nbsp;calumniatornbsp;Uo^7^quot;W5propb€t4dixin'e,»‘t'«4gisregêpro-’quot;ffi [nbsp;tüj^rS^adiomorietur Icroboa: cumàtxerit;Coturgetnbsp;fyp^^'^lt;gt;gt;«ülcroboäittgladio,cominandopaenäß^nbsp;enimgladio mortuus

bit Kletus efl.Et lfraël,itic]uit,capliUtis migra» • i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et cetera. Si uo egerit pœnif enf iX

R^ad Amafias ad AmoSjQuiuides, l’în **' terram ludaîôt comede ibinbsp;•î p'*’^gt;8Cprophetabisibi*

Bethel non adficics ultra ut pro^ fanâificano regiseft,ÔCdo^

’gt;fiiƒAmaßa mandata cotent» Djij ’ ad ea uoluit rejjiondere, unde ipfe fibi ajßt»nbsp;ç,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faccrdotalisfa/bgif, et loqtur ad ÂmsJ,

‘*^^^^gt;tdeft,ötuprophcta:uclperirrißone uideU'» co),nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d multis libenter audiri perpendens,quos

«r propheta Amos. Non V’110* dt^tu^^’^^^ miuriamiüifacere, neaudicntesliedereuinbsp;libfJ'^‘^^e,inquit,in terram Iuda,in qua natus cs,ubinbsp;mftniyCrcomedeibi panem tuum,nbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''*'W£',lt;i»t««-tein^ttir(KiHci{gt;os{«ot,iamp;itw^c(ft4

KAMOS« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.58

re eis quosfeducerc coßteuiflitm Bethel aut in qua ego fwm paflor ZT facerdos, ultra non adijeies prophetare,nbsp;quia fanbbficatio régis cr domus efl regni ceclefia ca»nbsp;thedralis extruëh 4 rcgibus,dotata priuilegijs,aUëbl di»nbsp;uitijsßacrificulis multis commendata,quos inibi nutririnbsp;oportet:tu ruflica tua traëki bttbulcus. Hoc quoq^ quaßnbsp;falßtsprophetaloquitur adulandoregi,ut nö dicat,Sannbsp;flificatiodei noftri efl, çr domus idoli, fed ßanilificationbsp;regis,zx domus regni, hanc habentibus cuilis quifalfosnbsp;dcoscolutcofuetudiné,utfupcrbiâfuàregibusimputëtfnbsp;er quod ipßfaciunt,rex ordinajfe uetflcijfe uideatur,

Apoßolicowre AwM»$rejJgt;ondet,Obedifndu«Jdco Amos x;« tnagis quam hominibus. Infuper audaiier et libéré impionbsp;facerdoti denunciatfupplicia,qui uetare conatus cfl,z^nbsp;deiimpcdirc fermonë. Non folam, mquit, noneramexnbsp;profißione uelgenere propheta, non didici niter difei*nbsp;pulos prophetarutfed cum cflem armentarius, er rubo»nbsp;rum mora deflringerë,tulitmedns fequentê greges, uelnbsp;paftorcm capraru, dum fuper rupee cr afperas cautes,nbsp;ad altiora confcenderem,cr fyeamiam ueUicarë, genusnbsp;arborts,qu£ Paheflirue nafeuntur in capeflribus,et agrenbsp;fles affcrunt ftcusiqutc ß non uellicentur,amarißimas canbsp;ricul^faciuttZir à culicibtts corrupunturtuel rubos ^utnbsp;aflrrunt )nora,pafloru^famem er pcnuriacofolantur.nbsp;Humilë fcilicet paflorë et ruflicu ajfumpßt dominus amp;nbsp;mißt ad populufuu i fraël dominus,ut uëtura predicem»

Ciuia igitur domino iubente ut loquar,tu Atnaßa di cis mihi, Noli prophetare, audi quid contra te dominusnbsp;comminetur. Domus idoli dicitur hic domus ifaac, id eflnbsp;rifus, uel dclubrum ridiculi idoli, Et flillare prophetarenbsp;ißoma feripturarü efl, quod non totam dci ßmul infe»nbsp;rant iram,fed paruas fliHas comminatione denunciene^nbsp;Propter hoc hæc dicit dns,Vxor tua in cinbsp;uitate fornicabitur,ct filij tui amp; filiæ tuae innbsp;gladio cadent, SC humus tua funiculo me-tictur;amp; tu in terra polluta moheris, amp; If-.

lt; raël captiuus migrabit deterra fua«

Q«ù dix;y{i ne prophetem,Vxor tua ab alijsflupra ta,fuflinebitnon coaih uel inuitaßrnicationem prüfen propiiMicaÇnbsp;tibus omnibus, cuius tuignomituam ztr vniuriam prohi»nbsp;bere non poteristdolorcmq} tuu m uxorc polluta fucce»nbsp;det maior in filijs trucidatis. Nec hoc fat is ad iniuria,ntftnbsp;et hareditos tuafiiniculo ab hoflibus diuidatur, nouosq;nbsp;cultores rccipiat: ipfcquoq; pontiflxin captiuitatcmnbsp;duilus nwrietur in terra polluta idolis ,nec anteqieatnnbsp;uideat deceptum àfe populum pariter captiuumnbsp;nbsp;nbsp;e«

xulem,quo acerbius doleat,crcum dolore moriatWi.

¦1^

-ocr page 538-

AMOS

m Cc AP VT vrrr.

Aec oftendit mihi dns deus ; ccce (corbeittautumnalem) uncinusnbsp;pomorum»

Et dixit,Quid tu uides Amos» Et dixi, ¦¦ Vncinuni poniorum« Et dixit dominusnbsp;ad mc, Vlt;;nit fitiis(uelautMttnM) {iipcr popunbsp;Ium tueum Ifraehnon adiiciam ultra utnbsp;pertranfeam cum,

VM aucupis uifum prophets uidetur etiS Gefnuntcii diäioneklob,quo({Hebr^ifcributsy^2-Vtßtratio^nbsp;nabilior [enfm quim pro mtcino pomorum. Qjtem zTnbsp;bominus Septuaginta retiilerunt,utfit fenfus.’QJiomodo auccptnbsp;’*«*P*- uilcoitelretibiisauesuolantes uelmcauterefidetes canbsp;pit cf illaqueat:fic dem per AIJyrios Uel chaidteos ponbsp;pulum fuü pritti liberü er Ifgi^ óbferüationé neghgennbsp;tem coprehendet,tranifiret er enecabit.Na enim 'minnbsp;fieauibustendutur retia. Pouftquo^ canifiruafliua»nbsp;limn fruäUu dici, ut fignificet ifraelitaru populit femelnbsp;coBigendu ex arboribitf,erabhoJlibuideuorandu.Cuinbsp;parcire ttolitpofihac,nec ultra expcäarerefipijcetia,nbsp;uel dißimulare peccata ac prlt;eterire 'mfolentiof,

Etftridebunt carndics rempli in die illa, didtdfis deustmulti morientur:inomninbsp;loco proijeietur filentium»

tuxta HebraieUfVlulabut earntiiiibiu templi,hoc e^lf pro cafitionibutfuis ad landet idoloru diuorumqffuo»nbsp;rum (R delubrit, Uel etia reguni auUs ululatuf audieturnbsp;cieforum,tfulneratorunt, captoriiffiieminarttm er puenbsp;rorwm,Erunt enim urbes er um plente cadaueribus ocnbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciforum, er filentium tenebitur 'm tota terra ob folitu

dmem eruaflitati/tc ut necefiefiterit cotonias ex Afiy riorumterris tran!firriinterramljrael,»eredigereturnbsp;tota 'm Uaflitatë, er fieua paßim aninialia er ßrte tnulnbsp;tipUcarentur. Siue igitur legM tmemum ponurwm,uelnbsp;caniftrum ficw{m,teftiuaiium fcilicet fruiluum, fenfumnbsp;alium non habet, quam 'mflare proximo deflruäionentnbsp;ljraeli!,cr non diffèrendam diutiut.

4 CAuditehoc qui conteritis pauperem, amp; deficere facitis egeuos terræj

y dicentes,QUando tranfibitméfis,amp; uegt; nundabimus merccstSC fabbathfi,amp; ape»nbsp;riemus frumentfi t ut imminuamus men^nbsp;furam amp; augeamus(pon(l(u)ficlum, amp; fupnbsp;ponamus dateras dolofas^

C utpolTideamus in argêto egenos amp; paux peres procakeamentis, amp;quifquiliasfr«nbsp;menti uendamus^

OKnf« , Ncgrdtiî prtediëta putetur ifraelitaru captiuitat er ÜM cauf*. intcrfiëiio,breuiter defeributur caufe ofiènfe dci. O tunbsp;luda,cr otulfrael, audite qua fceleraficeritis, denosnbsp;ikfurgentes pro orations er hymnii m ctdtü domini,nbsp;ßu^umhabetis oppr'mtendi er conterendipauperer,nbsp;utfame er egefiate cofiäi aufèràtur de terra:qui expenbsp;HatK calendoiut negotiemini,crufurM augeatisdenbsp;ufurii : erfabbatha,ut aperiatis horrea, er detis fru»nbsp;menta ampliiu recepturitcr deifolennitatn turptflu»nbsp;crigratia in uefira compendianbsp;uendendü mercibuf menfurattifatit^gt;^^^^[it^nbsp;dera 'm accipiédis,ftateramqi 'vnilt;qtin,tttnbsp;pecunia pauperes,ertamuileshabeatnnbsp;pleatis iBud quod fupra de uobünbsp;uendidiftif argento iußtvm,ernbsp;tif: ertantam lucri rabicm profilißi^gt;nbsp;quorum cfu hominu corpora fufleiftaUtK^l^ij^iilnbsp;liât er purgamentafi'umenti ucndatisp‘‘'‘cnbsp;Uerettt er paleoi tritico commifeentef-

  • 7 nbsp;lurauitdns in fuperbiälacob,nbsp;fuero ufqj in fine omnia opf*'5*^

  • 8 nbsp;Nunquid fuper ifto nonçoi»

terra, amp; lugebitomnishabiw^*’ afeendet quafi finuius uniuo^*”*!/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

cur',amp; defluetquafi riuus

lurat dominus contra fuperbiam dunt Cominanti, credant iuranti,'mnbsp;ttem,dumfimplicibut uerbis nonnbsp;quod nonobliuifcatur ufquenbsp;(Superbis enim deus refiüit, humilibui'^^iii,^''nbsp;fed omnia memoriter teneat qiuecun^nbsp;ufquead finem er iudicif tempusnbsp;cum aduerfusfuperbos dei ernbsp;moueaturfiueturbetur er lugeat,nort(‘’'^«!'’^.nbsp;uena,fed habitator eiut,er afcendatfio^^J^i^f,nbsp;fummatio, erdefeendat ficutnbsp;egeritpanitentiä,afcendatcumßuuio4‘^^^ili‘‘‘‘^,nbsp;oute perfeueraueritm deliilis, defceitdti/'^nbsp;Aegyptkermgrefius mare alfiorbeatur-^^^j^ßnbsp;lut ftatis temporibus eleuatur,ertr‘gt;'fl^‘’!rfyliicf^nbsp;deseijcit,poßeaqireuertituradriumnfigt;‘*'''t^^iji^nbsp;pheta dicit terra uefira eijeiendosnbsp;turäifuperbiam^ damnanda^ternisnbsp;to,quamfi dominut per femetipfunt

t) CEteritindieilhdicitdns‘l^‘’®’L/^^'^^ refadamfoleminmeridiejCtK*’^'^nbsp;faciamterramindieluminis, .

JO amp;couertäfediuitates ueftra« omnia cantica ueftra in planfl“**nbsp;fuper omne dorfum facefijS^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

caputcaluitiü:amp; ponäeäqu3b]53XjüÄ geniti, öC nouiflima eius qua»

Dicmcaptiuitatisfignificat,quäiotdt^quot;Mit^ cetUr 'm Affyrios er Chaldieos,quibuspr^'^^l‘^nbsp;gnitudine Occidet fbl meridic, er cloranbsp;ce tenebra iBis cunila complebunt,nbsp;eoru, er omnia cantica 'm luäum pla/t^^^f ßni (nbsp;funl. £t fuper omne dorfum fiue lubosaccuinbsp;ció,er iuxta confuetudme ueterulugentit^^ni^r^nbsp;ta habuere caluitiu : quod er lob'mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfr

cijfe legimut.Et tanta erit magnitudo tiOfUt unici filij moriëtis matrii^nbsp;lorem,cr omnia planiîu er amaritudiiKC‘’t

11 CEtecce dies ueniunt,didt emittä faméin terrâmô fame» Pj”nbsp;fitim aquae, fed audiendiuetbu»


-ocr page 539-

AM o ff

*^g.^!y®™moucbGtur à mari ufqjad mare, îDaquilonc ufquc ad orientem circum^nbsp;bum domini, ôi nonnbsp;‘quot;««nient

•«w.“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;compcHit obfejjôf hutttii

4f c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii}ßtiftn feuirc tmturâ. Quid ergo

cfl animarum;' qua à Chrifli domini ^^^^'*^‘ßxitcmporibus oppreßit populumlU'nbsp;ardent ißima fuit, non habensnbsp;'«fuu ™nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defcendit, cr cm aquM qu£ de

piff^l^^^^^^^'^itntt'Verbum dei dieiturproprifßime Cr U ‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^ofpori pantf, id anima: eß prophetia

Fifnf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°mnia docet fanâa crfolatur con

”0cotif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prophet/e lt;tter»

‘o offcf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et ab aquilone ufq; ad oriente,to

'î U J ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dhi non uaïentes inuenire.

,4®'^°Scè'nt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pulchræ, SC

^^’’âo Samariæ.ct dicuntî « ^tcad ^^^^««sDan.ctuiuituiaBerfabee»

'''quot;'• rede^^j ^'^^1‘^^orum es- magißriiüorumiUo tempos ^lt;‘it(r^^^''^{^^'^'^lt;^'*'^malcdiâionesDcnteronomij.\u=!nbsp;’quot;’¦uitt-v'””'*quot; Samarilt;e,in uitulif aiireif, es dinbsp;quot;Woti TDan,i» terminii tudaic£ tcrr£nbsp;^’’¦®nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^‘‘f Berfabee, quia longo iHuc et

’’¦ter f^^''^^°'”'^abant,propter reges iud£ iuflospa^ ^ntnrJ'^^°^-^t^uiahoelecerunt,ideircocorruentnbsp;''“’¦gfnt amplius in fiatum quem amiferunt^nbsp;^5'^APVT IX.

ftantcmfupcralquot; dixit; Percute cardiné,ôlt;nbsp;^oiTimoueütur fuperliminaria:nbsp;jnaritia cnim eorfl in capiteo«nbsp;*quot;tetß .’^quot;ouiffimum eorüm ingladionbsp;Vi„nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^ûfugaci qui fugit,ctnon

^'^’°^S'iificat deuaßationcm templi et ludai prophetaßantem dominumfunbsp;quot;'^^pori' °^°^‘‘^fl°gt;'‘^,qnod erat in atria facerdotum,nbsp;prophete,finbsp;'’ï’flicijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reddendis peccatorum

^‘‘^‘iincs templi, ^it)))-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eius ßue ueflibula.

propter malitiahominum dißilt;‘ Co ^caafan^luario meo cceperit, umufnbsp;P°IP cuadere, auaritia omnianbsp;'* .’•iru J '^‘^^ßiffta fua effèmortem^nuUaq; praßnbsp;'^'^'’ccrt'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fententiâdei pojßefuccurrere.Aua^^

’'“‘»fîc q nbsp;nbsp;nbsp;^^»fplii’n Salomonis, ut hic dicitur,deflru

quot;‘fuq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iemporibus in immenfum creuiffe,

P°iifcrit,lud£is quoq;

P^^f^ifieum imà omnium clcri^^ «li utnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^eomodorum inuexerit eccleßte,

‘“{’rwcipfj no temperarintfproculdubiofuam

H A' M O î. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyg

quoquemisperniciemgrauem inducet, quodradixßt omnium malorum. indicium domini lüud diim cæperitnbsp;graßari,nemo euadet nec diuitum neefapientum, ß(ge^nbsp;re quidem poterunt,fed non effugere: neeeßdrio autemnbsp;illis pereundum pradicitur.

i Sidefccnderintufqueadinfernum, indc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,ii

manus mea educet eos;et fi afcêderint ufq;

adcœlum,indedetrahameos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*»

Nunc ipfam fugam multipliciter tentandam in partes pugi nw fecat,eshyperboliceetiamßhoc eshoc fecerint,eua 8»«'nbsp;dereeos nonpoße teflatur.Sidefcenderinc,ait,ufqi adnbsp;infernum primores iUi, reges, principes, pontificescrnbsp;facerdoles auaritia fua diuinum cultum deprauanecs, ßnbsp;deßdiantur in intima terrie vn ipfum infernü, ß criptasnbsp;er catacumbas ingreßifuerint, ut i e de kiM, ßeubicusnbsp;lum intra cubiculum, inde extrahet cos manus potentianbsp;' ac iußitia melt;e: er ß in ethera cleuatifucrint, in arcesnbsp;praruptißimoru montium er altißimorum, detrahamnbsp;eos, ethoflibus pernuttaludißcandos, er occidendos.

5 Et fi abfconditi fuerintin uertice Carmc li, inde fcrutansauferam eos, amp;fi cælaue.-rintfe ab oculis mcis in profundo maris,nbsp;inde mandabo ferpenti, amp; mordebiteos.

Si in jßeluncis Carmcli fefe abfconderint,illic eos fcru tabor, ß quoq; in infima maris demergantur,no abfonnbsp;dentur ab oculis meis,lbi enim mödabo ferpenti, quemnbsp;in hoe leuiathan ßue ceteßgntficat, ut fcruet metaphonbsp;ram, er ab iflis ad hoßes ueniat, mordebitq; eos, id eß,nbsp;fuisfaueibusdeuorabit, Etneßrßtäperfuperioraqua Captiuîtasnbsp;dixit aliud quid quàm captiuitatem ab hoßibus intclli= **’nbsp;geremus,iuxta morem fuum aperit feriptura, quod pri»nbsp;US fub anigmatibus dixerat: Et ß abierint in captiuitaanbsp;tem,coram inimicisfuis,ibi mandabo gladio er occidetnbsp;eos,ne fcilicet extrema malorum fuorum afliment feruinbsp;tutem,fed etiam captos hoflis confodiat, er qui fupersnbsp;eße potuerint,er morte euadere,dei aßeüum non efsnbsp;fùgiant,fed ponat fuper eos oculos fuos in matü,er nonnbsp;in bonum,ut femper eos uißtet,er ad poenitentiam pernbsp;tormentacompellat.

Hlt;f e autem faäurum ejfe fe dicit omnipotens deiis,ad cuius taâum er nutum tcrrlt;e ßndamenta quatiun=‘nbsp;turßue tabefeunt, er omnis eius habitator plamllu ernbsp;luätbus occupatur. Hec autem loquitur,oßendcns ma=: „

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ¦ ¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr, J C Potent«

gmtudinem diuina potenti£,neforßtan uelit quidempa oeu ecre quod minatur,fed uires non implcant uoluntatem.nbsp;Sin autem terra tabefeitßue concutitur, er creatoremnbsp;fuum infenßbilis quoq^ natura perfentit, quanto magisnbsp;homo fragile animal, cuius anim£ thefrurus in uaßs fianbsp;âilibus atq^ corporels clauditur ? Et quomodo Aegyptt

XXX

-ocr page 540-

AM o J

fluuius decurrit w tniiret atquc forbetur,ita ty tfrrätp racl,de quafupra dixerat, Qui tängitterram tabe^nbsp;fdt,ibit WJ «pfiKiMtê, GT «jb hoflibtu deuorabitur, pernbsp;tranßtonünlt;itionem,ab f onbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habetur, diuine idßgiii

ficantefermoae.

(, Qui ædificat in cœlo afccnfioneni fuam, Sc fafciculum fuum fupcr terra fundauit;nbsp;quiaduocataquasniaris,8Ceffunditeasfunbsp;per fadem terræ,dominus nomen eius.

Qttiafcenderefacituaporescterra maricrmonth eaii amp; eiquot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ethcra,cr lUic qtfaß in fafciculum coBigenf tranf

ttuateium. mutatitt aquM pluuialc!, quas fundatfuperterram ad rigändum er fxcudandum terram, pro filiff hominumnbsp;nutriendis,cr animalibuf aeterif: ideftgrauetfalfughnbsp;tie aquae fua in altum iußione fu/fendit, eliquansq; catnbsp;C ethereo calore decoquens, dilfenfat in pluuiae ut e»nbsp;tnittat fupcr fadem terrie,ut arentia qult;tq; rigentur imnbsp;bribuf,dominue cfl, qui folue hlt;ec moderatur er effidt.nbsp;lud^i exponut ßc,Dominu! efl qui cœlis imfidet,neuemnbsp;ffhteras condidit,elementa ftui orbibuf compegit iuxtanbsp;terram,cr ex mari indudt pluuiae,

y ^4unquidnonutfîlii Aethiopüuos eftis mihi filij Ifrael, airdnsjquot; nüquid non Ifraelnbsp;afcédere fed de terra Aegyptijamp;Palæfthinbsp;nos de C3ppadoda,8c Synos de Cyrenc?nbsp;g Etecceoculidfiidei fuper regnum pec^nbsp;catijSC conteram illud à fade terrac:uerungt;-tarnen conterens nó conteram domum lanbsp;cobjdidtdominus,

Q«i creatorfum omnium cunâaegétes de eodem fin tonator.“* tàhtto,tequalifortegenerauitdeniq; Aethiopet,Palafitnbsp;IWî,Syroî atqueludicof, diftantes lods atq; corporibufnbsp;mortalitatts kge fociaui,et pro arbitrio meo feruos me*nbsp;0} hue iBucq; comuto, cr in uniucrfiu prouinciat tranfnbsp;|êro , ne erigantur infuperbiam, quod eos deAegyptonbsp;eduxcrim.cr quafi pccuUarempopulum meum,Pharaonbsp;ni feruire paßue non fim. Hoc idem fed er Pahefiinis,nbsp;Wt transftrrem eos de Cappadocia, ey «« PaUfitniC re*nbsp;gionibue coBocarcm. Syros quoq^ tranftuli de Cyrene.nbsp;Ex quo quitequali conditione fum faâi, lequalifcnten*nbsp;tilt;e iudicio punientur, CT omnia abfq; diferetione per*

¦ fànarumimpiarfgnafubuertam.Vosautêofilif ifrael, primogenituf filiuf meus,quos de Aegypto uocaui, pernbsp;cutiam in uirga,peccata uifîtabo, fed non totum conte*nbsp;ram,vn gloriam autem nominis md differgam,

Ecce enim mandabo ego, Sc concutiâ in omnibus gentibus domû Ifrael,ficut con«nbsp;cutitur in cribro, amp; non cadet lapillus fu«nbsp;per terram.

Pro magnitudine potentite cr prouidëtiie mete utraq^ manu tenens margines terrte, quafi cribrum hue iBuc^nbsp;concutio gentes, ut palds ac fordibus peccatoru in ter*nbsp;ram cadentibuf,purufrumentu remaneat, quod conda*nbsp;tur in horrea, paleof autem coburem igni inextinguibhnbsp;titde quibus per Hieremia, Quid paleis ad /rumentum^nbsp;10 Ingladiomoriéturomnespeccatorcsponbsp;pHlimc»,qui dicHüNon appropinquabit.

KAIAQS* Sfnonuenictfupcr nos malum,nbsp;Korientur in gladio,qui propter fordes O'nbsp;peccatores popMÜ nominantur. Et fjocpitictiti^jS^^nbsp;non credunt uatidnijs prophetaru,nee putamejß“nbsp;tura,qult;e per eos dominus comminatur.Cum^Pfnbsp;ffera repromittant, mala pofieafußimbunt, erei‘^nbsp;fandis timentibus cr non peccantibus, O'nbsp;quaquam morientibusgladio,quia dixeruiu: ApPnbsp;quabunt nobis mala, or ueniét fuper nosnbsp;peccatanoflramerucrunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nüUi'fJ»

II Indicillafufdtabo tabcrnaculuf^^ qd cccidit,etrefdiEcabo3pertura5(’’^^f(nbsp;eius,amp; ea quf corruerätinftaurabOr^nbsp;ædificabo cum ficut in diebus antiqnbsp;IX Vtpoffideät reliquias Idumacf/'° ^cunbsp;nationes, eo quod inuocatumnbsp;meu fupcr cos; dicit dominus facie

In Adis apoftolorum qua’ftione inter tlt;tfit,f«rfcom/nfî exgentibus Paulus etnbsp;dreiicifione or obferuatia fabbathifußepv^quot;nbsp;reßgt;ondit ut debuit. Cuius fententiaittnbsp;htec locutus eß : Virifratres audite we,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finpß

uit, quemadmodu prtmum deus uifitauitfr'quot; tibus populum nomini fuo, et huic cocord“”^nbsp;phetarum,ficut fcriptum eß: Pojl hacnbsp;ficabo tabernaculu Dauid,quod cecidtt,amp;'nbsp;rclt;edißcabo, crerigamtBud,nbsp;numdominum, ey omnesgenses fupee^^^^^^nciÿ^nbsp;eß nomen meum, dicit dominus faciens hd •nbsp;tabernaculum Dauid, quod cecidcrat i»nbsp;bus uerbo domini,ex fynagogaiudaiea,ßr'nbsp;ßolis er apoßolorum dtfeipuhs uerbis pr^Pnbsp;demibus.Cum dominus refurgensnbsp;tum fan dum mittens, omnia reflituit,ittnbsp;to orbe ecclt fia; fidelium, çr poßideaiUnbsp;quids idumaa!, or omnes nationes quif de”'nbsp;gnouerant,uel oblitlt;efiierant,couertantut^ ßiifjnbsp;fiatq; regum fili) Dauidis incoparabiliterS^inbsp;dius,maius et firmius quàmnbsp;domini cr Chrißifui propaganda innbsp;in omnes gentcs,quie humero uno ubiq“'^nbsp;exercituu, agnofeent, adorabuttt, eoletinbsp;Ef filq ifrael cognominabufitur O' ee^^gt;nbsp;no habebuntur cr cligcntur, eiedisfrei^ fnbsp;prophetarum femper credere renueru^^ £(gt;

15 nbsp;Ecce dies u cn iu n t dicit dnsgt;

detarator meflbrê.SCcalcatoru tem fernen, amp; ftillabunt ui(icf‘‘,j7nbsp;nem,etomnes colles (hquefienf)^

Deferibitur rerum omnium ^bundanti quiprius euntes ibant crfleb‘gt;^Pgt;°^^^'^nbsp;uenientes uenient cumnbsp;los fuos,ut confequatur manipuloru tr'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

er usiäiamuarieturac ducat colore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit ru

fiuecalcatoruutecomprehendatfeme^’ß^lfL uicemeunda botta fuccedant, ut

“1,

-ocr page 541-

A M 0 S.

n^toutno S^udio.in iUo tempore pletib forcuLtri^ buit»ucakabitur,e^ Chrifti acmartyrum fanguinerunbsp;brntu mujlafiindetur. Huiufmodi autem calcator utinenbsp;eritfemiwut fermons dei, ut ftnguK eorum magis clanbsp;^^'’‘^Of^uàmclamduitfanguii Abel iußi. Montesnbsp;et colles cultos effe, eß nulla egcßatenbsp;wrporalt quàm ßgt;irituali grauâdos fideles, fed ßimnbsp;tiiio ‘^'^'^‘^‘^^‘^offßi^fitiarugauifuros, eyabundannbsp;’4nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^^‘trUatis Mtam ecclefiam conßituturost

•¦ael captiuitatcm populi mei If-

Uiq,,°‘”’tjamp;plantabutuineas,etbibent .nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facicnt hortos, ÔC come-

’M? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fupcr humu fuam, SC non

fua quam dcdi eis, Sil, ''^bicn?”’‘’’‘’sdeustuus»

S, i*'« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ß'^elepermanferintorbe,qui mihi ad

*gt;«lt;0’^^dentcs, hos ego libertati reßituam, permittam » Et ubi priasnbsp;^ore fitlfitatum,perfidia ej créanbsp;’'^hinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^borabant, nitnc à minimo ad ma=

citiitas firma, ttiS plantabunt, uüwmbibeta,ecclenbsp;'*’^'¦'1««^'°”*’ ^flituent, à quibus e:^ recreabunturnbsp;confolationis m /}gt;Mtu,i»te‘nbsp;rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^faäi cibo er potu paßt corpore

fch. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plantatores plantabit dominus

l^‘‘^f‘^gt;ft,erfirmaradicefi4biliet, Utuelflac pößitplantatiotÿfi, neceuellinbsp;quidem poteß perfecutioninbsp;«eçlua^uamfubuerti:tentari posnbsp;‘!^’^P°teß,Ethocfiet, quia dominus ^usnbsp;^^^l(‘filt;efaüurum poUidtas eß, cuiusnbsp;f’*»itfrwitti er irritarinonpojfunti

FINIS* ^2b^’^ENTARIA innbsp;PROPHETAM,(Xyinbsp;•«tfr duodecim quartuSi

P RI M V M.

ISIO AB=lt; diæ,Haecnbsp;dicic dnsnbsp;Deus adnbsp;EdôjAu’snbsp;ditum aunbsp;diuimusnbsp;à dno,d^nbsp;legatü adnbsp;getes mi-fit,furgi-te,dCconnbsp;euminprælium*

AB DIAS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;±6o

tneertutn nebra;iseß quo tempore Abdias prophes tauerit.QJiidâdicuntfubAchabregeSamaria, fuiffe^ JwS'^ranbsp;aduenam ex ldumiea,qui er fub impijßima lefabele pa^ phets^^nbsp;werit centum prophetas in Jfecubus, ideo gratiam accenbsp;périt prophetalem . Paruusquidcmpropheta uerfuuninbsp;fupputatione, non fenfuum. Vifionem uocat, quia oli/ntnbsp;prophetæ uidentes dicebantur ? Prophetia efi contranbsp;Edom, Iduntteam, Seir, Efau er Dumam, contra quamnbsp;MtâEfaias, Amos,Ezechiel, er Malachias prophetauenbsp;runtAeremias quoque,in quo magna pars Abdia ordinenbsp;commutato continetur.Audiuitergo uelAbdias,uelnbsp;omnes propheta pariteraudierunt,omnes enimfcrisnbsp;bunt contra Edom. Vel etiam gêtes in circuitu Idumao contr»nbsp;rum hac dicereuidentur. lam infiat excidium idumais. Edom.nbsp;Nuntium enhnfid efi,nuntios dominus emißt, ut conuônbsp;cent omnes uicinasgentes ad uaßationem Edom,ut noiinbsp;poß longum tempus omnes gentes uicinte infurredurtCnbsp;fint contra ldumlt;eos,er bellum tentatur^ non malts asnbsp;uibus, uincentenim er uaßabuntlduma;os. Aliudcoginbsp;tarefibiq^diuinare non debent impilt;e nationes, terricnbsp;er urbes, dum dominum non timent, er iußitiam nonnbsp;feruant, quam ut diu à prieliorum tumultu tutieffe nonnbsp;poßint, nee debeant. Quumdomius deus author iußinbsp;er tequi,mundiq; reilor, diu firre non poßit iniquita»nbsp;tem er iniurias,fuperbiam ac contemptum^

a. Ecceparuulum dedi tein gentibUs: con-temptibilis tu es tialde.

Superbia cordis tui extulit re,habitâtem in feiiTuris petrarum,exaltantemfoliumnbsp;fuû î qui dicit in corde fuo j Quis detrahecnbsp;meinterram?

. Siexaltàtus fuerîs utaquita,8Cfîintcrfy-dera pofùeris nidûtuumtindedetraham te,dicit dominus.

Dicùnt ergo gentes reiiqult;e, uel propheta eorum nos tnine: O Edom, qui cum minimus fis inter omnes in cir^nbsp;cuitu tMtiones, er ad comparationemgentium catera^^nbsp;rum paruus in numero, ultra uires tarnen erigens fupcrnbsp;bia. Cumqi habites in jfeluncis, imô m cauernis petra»nbsp;rum,inlocismuiis,naturaqi munitis,altißimisarcibutnbsp;uel in motium cauernis, Ut manus tuas contra omnes ex twm.nbsp;eraSfèr omtiium contra te manus nonßrmides,tanto^nbsp;fis in uicinoS intraâabilior,more heroum,nobiliumfcisnbsp;licet,quos olim tu quoq^ expulifii, eu effes mihi pro tuanbsp;innôcentiagratior,humilis er pauperculus,excelfa adinbsp;ficiorum teâa non pofitdès,fcd paflorales cafas in dientnbsp;er menfes habitans. Nunc quafi aquila rapax etfanguinbsp;naria auium domina, in fublime extoüeris, rapinis ernbsp;proximorum iniurijs uitam tuam cxigis,bellum ex bel^nbsp;lo tentas ob rapinam, tantumq; cogitatione intumefeis,nbsp;ut inter fydera habitarc te credos, à neminefuperaritenbsp;pofie pr^fumas, elata uiiiorijsnemini parcas. Etiamfinbsp;ultra naturam poffes coeli idta penetrare. Me te detranbsp;herem,erad terrain dcducerem,dicit dominus deus.

5 Sifuresintroiflent adte, fi latronespcv noiâemtquomodo conticuilTesç’nonne fiinbsp;rati eifentfuificiétia ftbifSi uindemiatores

XXX i

,1*

-ocr page 542-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A fi D IA s

întroîfrcntadte,nunquid faltcmracemos rdiqujffentî’

É» QuotrodofcrutatifuntEfaudnucftiga* ucrunt abfcondita ciusî’

si ßtres et latrones,qui de iwâe domos fuffôdere con fucuerunt, crnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vn domibus funt, introiffent

lt;td te, abfcoditi tenebris circumijff'ent domus tute an gtdoj, uticji hoi: tulifj'ent,quodfibi putabant pojje fuffùgt;nbsp;cere, amp; “liquid in ^dibus tuis uelperfatietatë uel pernbsp;ignorantiam rdi^uijjènt. Si uindemiatores mtroißentnbsp;tdneumyCfeamuelhofiäiteruaflareuel à tecondudinbsp;demere cuperetit, quamuis dtligetts eorum fuijjêt uindenbsp;t)tt4,tamen racemos uitibus folqsq; ealatos inter palmi=inbsp;tes reliquilfent: fed omnia hofles tui à te aufirent prosnbsp;pediem qui ad te domino iubente uenient.Signißcat aunbsp;tem Babylonios QT exercitum Chaldteorum.lnuefligasnbsp;Uerut enim omnia fecreta tua (Pra:teritum pro futuro)nbsp;cauernM crßramina fpeluncarum in quibus habitas lunbsp;firauerunt.Et reuera,ut dicamus aliquid de natura loci,nbsp;ait Hieronymus, omnis auftralis regio Idtanaorum, denbsp;Eleutheropoli ufque PetramcrHailam,htec eft enimnbsp;pojfeßio Efau,in ^ecubus habitatiitculds habct,et pro*nbsp;pter nimioscalores folis fubterraneis tugurijs utitur,nbsp;Qttodigiturterrapremebatur abfconditum,in mediumnbsp;protuli, crapertafuntomnia quieclaudebas,fubfiansnbsp;tiam^ tuam me paritercum hoflibus perquirente nulla potuerunt fecreta calare,

  • 7 nbsp;Vfqueadterminum emifetuc teomnesnbsp;uiri foederis tuiiilluferût tibi. Inualueruntnbsp;aduerfum te uiri pacis tuæ, qui comeduntnbsp;tecum, ponêt(««I»«î)infidias fubter te:nonnbsp;eftprudentiaineo*

Veniente Chaldaorum rc^e, omnes qui ante erantfoe derail Edomitis,cr in praßdio urbis fuperbißima fuesnbsp;rant, reliquerunt eum, Cf lundi hoflibus contra infi»nbsp;dias tetëderunt praualueruntqi aduerfus eum,Tunc in^nbsp;dicatum efi,quia nuHa in Edom ejfet fapientia, dum /}gt;enbsp;rat in his qui aduerfarij dcmonflrati funt,

  • 8 nbsp;Nunquid non in die ilia dicit dominus,nbsp;perdam fapientes de Idumaea, ôlt;prudcn*nbsp;tiam de monte Efau^

Et timcbunt fortes tui à mendie,utinte' 'teat uir de monte Efau,propter in terfeâionbsp;nem,

10 propter iniquitatem in fratrem toum la« cob, operiet te confufio,amp; penbis inaeter^nbsp;num.

1 lt; In diequum (tares aduerfus eum, quan.« do capiebantalieniexercitû eius,amp; extra*nbsp;nciingredicbantur portas eius,amp;fuper lenbsp;rufalem mittebantfortem t tu ^uoqueerasnbsp;quafiunusex eis.

Cum hofles z^fœderis tui uiri praualucrint er iÜufe rint tibi,tuncperibit fapientia de ldumlt;ea CT caÜidittanbsp;eius flnltitia demoflrabitur. Außretq; prudentiam cunnbsp;dis montana tua habitantibus, pauebunt^ pugnatoresnbsp;tui auflrales de Thtmdn,et interibit uir de monte Efaut

HOBACrAH,

qui er pugnare pro duitate, er prudetiter folitus erat: quia interflcifligermattum^crf»'^quot; mnbsp;fli contra flatrem tuum lacob, quando chalii^^nbsp;tibus leru/àlem, esquot; obfidcntibus urbem,nbsp;rumpentibus ac fortes mittentibus in diMft‘”^gt;\f(fnbsp;rum,tu eorum focius eras, er hoflis.

tiim occafio fe prabebat ludaos uicinos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W

Idumai no négligentes hofles erant,fed perq; parati exfatali er uetufio odioquoflrirnbsp;fiabanteosproomniuirilifua.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,¦

12. Et nô defpicies in die fratris tuiji”/^^ Lr regrinationis eius, amp; non laetabd’^^pinbsp;filios Iuda,in die perditionisnbsp;magnificabis os tuumindieang“*^' 'jjiinbsp;IJ Neqj ingredieris portam pop“*'^(|ilt;lt;’

die ruinæ eorum : neque defpiti'^'^j^iif malis eius in die uaftitatis illiusgt;^y ^3(11quot;nbsp;teris aduerfus exercitum eiusnbsp;tatisillius.

Elequaquamfades qua anteafccifli«»'^‘‘cfi,iiliiquot;^ tium lacob. Non dc/fidet amplius cr irridebfl gt;nbsp;dens fratrem fuum lacob,id efl,lfraelitai,‘’'^nbsp;tatem, Nec lataberis fuperfihos luda, ‘i*”nbsp;captiuabuntur.Non magna loqueris, CTnbsp;uidoribus e/fe te credens, in fratris ridch^nbsp;Heque m die ruina populi mei,er 'm Irr^P^'^f^,nbsp;rnm er portarum lerufalemgloriabudusnbsp;inquam, iflatwnfaciès, quia tucitittsnbsp;Vf! admonttneficagat,ne fibigrauiorap'*^nbsp;fluthn.

14 Neqjftabisinexitibus, utintfr^^^pst' qui fugerintjSc non concludesnbsp;iusindiethbulationis,

Cum tu ipfe Efau captusfueris,crB‘il’y^‘’rjeif

¦ te deletus, inter catera quafedfti, non br^r ¦ fequuntur, iwn de/picies neque conteirmt^rLiiir'^nbsp;lacob,dum uaflabitur, nec iuuabis exercitmquot;nbsp;rum contra ludam, quando fuperatus abnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nquot;**

ga uerterit. Cumq^ cceperint fùgere per er diuerticula, er eoÜes ad fohtudinëperr^^^,nbsp;fiabis in biuio, nec uenientes expedabisifinbsp;interflcias eos qui fiterint liberati, ab'os^nbsp;ß)srecludas,ut uel ipfe capias, uelcaptiu'^

n Qÿoniam iuxta eft dies dnifup/.pnd’* genres.ficut fecifti,fiet tibi, retrib»nbsp;tuamconuertetincaputtuum»

16 Quomodo cnim bibiftis fop**quot;^ ^ji«? fandummeum.bibentomnesg^^.jjjyi'nbsp;tertamp;bibent,amp;abforbebunt,amp;^nbsp;fi non fint.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n-tilt;

Hfcautem,öidumaa,ideofacereceffalgt; niet fuper teultio donüniAeremiamle^^^^/ji'fiieb^nbsp;calix aureus Babylon in manunbsp;ans omnes gentes ? Vniuerfas qttippe dfnbsp;Affyrij Babylonijq; tenuerunt.nbsp;in Pfahno legimus; lAtmtmo dominefborui'

H'


-ocr page 543-

, abdias.

'M«,, 4e feruftikm, dicetttium: ExitMnite exojtinite tt[^ue ad ruiiMfntM ittea, Etbcdtt« ^uitenebit et aUidetfCrc.nbsp;f«tier nuHtcm fandum meunt Sion bibifii cumBosnbsp;itque Letatut es,fic omnesgentes quat habeanbsp;^^^hlotiiuii/npriefidio, conuerf^ contra te^ bibentnbsp;Gfnonfolumbibent,fed ita teabforanbsp;J **'^gt;Kt/tntiduin{eiç[uafinofînt. Vel certeipfegennbsp;abforbebuntur 4 Medis. Et hocnbsp;i’ procedetjUt tu l/rdelem,tc Babylonius,

faluatio, amp; erit fan nnff . poffidebit domus lacob cos qui fe

*2*^’8, amp; domuslo^ Efau ftipula,amp; fucnbsp;erunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcuorabüt eos, 8C non

domus Efau,quia dominus

itiimici{gentibit!,cum quibuf

Ij,.

erit (4'! ^’^°^f«dus inferat, deuorata,m mote Siott fdndut.Veniet enim temput, cumnbsp;tneis^‘°^^‘”»inuif'utomnibufgentibut,Aegyptiif,Idunbsp;Philifteis, obreligionem zirnbsp;credentesiUictfraelitas,nbsp;’*«114«, • ^»miliatis nationibus,glorioftor eritnbsp;^f4„a‘”°''^^”‘0fftdgt;u!,etHierofolymefama,decusnbsp;fixt,(^r^^^°^°°^^^lt;^elebrabitur. Et poßidcbitChrinbsp;predicationis Euangelice om=nbsp;dei cultu abhorruerät,cr fuerantnbsp;tune paßhnauidißimenbsp;humeras fufcipicnenbsp;'^^°^^hit ignis lacob ueritos omnesnbsp;er dominus deus iftael, ownbsp;folu^, ''“'«(ieof opprimet,rt in nihilum rediget, nec^nbsp;‘^oUafidei Chrifti ludaice^ifubdet,nbsp;’’’‘’’¦«»j p^^''*^^fih^fubditosftatuet, no crudelitatearnbsp;APnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;falutis er gratie pradicatoper

‘'''*»11 5“^ C‘gt;ft nbsp;nbsp;nbsp;trmpora omnes fuba

, *^''Püt!!.‘!‘‘°'^^gt;«eletiamldumeamfolam, oftenderc

1“* auftrum fünf, Sf qui in campeftribus Phinbsp;Ephraim,nbsp;^0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Samarif, ÔC Beniamin (poßidebit)

huius filior« •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ufqjad

M. nbsp;nbsp;fi^gt;poifidcbit ciuitates auftri»

****tile ft‘^rlibus in fanda ecclefta certißi^i temporibus er poftederuntnbsp;U*”'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;circum Hierofoly^

Sollt' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domini dei exercituum, Euangea

f^httis conuerfis ad dominum Deunt /^“^brnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EdomitiserPaleftinis,fed

'^*^4 ^’'^gloneSamaritanorum,c^ Galaad,Sa^ ’ Bo^boro, omnes ciuitates auftri,de ^uibus

HOB AD IAH. ±61

iammulta didafunt, er multoplurafignißcantur,mnes predicit MJ toto mundo,hofteS olim ifraelitaru,^^ Höfte« fidenbsp;tMîiiM ueri dei,couertendos,er ab oriente er accidenténbsp;uenturos populosnbsp;nbsp;nbsp;recubituros in finU Abrahe,etglo uertendi,-

riam domini dei ifrael adoraturós inftiiritu er uerita^ tCt Alioqui nomina hec funtgentium er terraru,etiatttnbsp;ludteis teftantibus, remotißimis à ludea nationibus ap^nbsp;propriata, ut ChanaanimAlemaniäuocet, Sarepthantnbsp;uel quot;Zarphat Gallias,ficut er Sarphat Hiftianiam, ^uasnbsp;ijuonwdo poßideant terras lud^i reff ondeant.Etfi Ulisnbsp;nonfufficit Cbrißi domini filÿ Dauid imperium eter»nbsp;num ac ftlicißimum,ipfi fibi deglorioßore prouideant^nbsp;infelicißimi homines fine Chrifto,^uibus cum Chriftiftnbsp;de nihil felicitatis defyderabitur.

il Etafeendentfaluatores in montem Sion judicaremontem Efau, amp; erit domino re«nbsp;gnum,.

Saluatores afeenfuri inmontemSion, utibirecepto SaiuajoreS ffiiritu fitndo à Chrifto de coelis mittendo, qui congruenbsp;magis inteUigutur quàm apoftoli Chriftiiqui euangelicanbsp;dodrina à Chrifto edodi er mißt, mundiim conuerte*nbsp;runt adfidem omnipotentis dei,er unicifilijfui Chriftinbsp;domini, qui conftituti funt iudiceS duodecim ßefturifitsnbsp;per duodecimfedes, er iudicaturi duodecim tribus ifanbsp;rael,in regno Chrifti, quod aliud noneftnifi domini deinbsp;regnum, qui poteftatemfilio dedit omnem in caelo et innbsp;tcrra,qui iudicaturus eftuiuos er mortuos,cuiut impe*nbsp;rij finis non erit.

FINIS^

fi*

COMMENTARIA IN


lONAM PROPHETAM,QVI inter duodecim quint us.

CAPVT PRIMVM.

1 T fadfi eft ( uerbüDo*nbsp;mini ad Ionbsp;nä filiö Axnbsp;mathi,di^nbsp;Censt

In^rnktio« »tmatq;cona[o^”»»^«^^nbsp;demnationë ij'gentîbuicnbsp;raelts Ionas àdnbsp;J gëtes mittitur,nbsp;quod Ninine agente poenitentiam,iÜi in malitia perfesnbsp;uerent. Fuit aut de tribu Zabulon, in qua urbs eft Gethnbsp;Uepher,patria Ionlt;e, putre autem Amathi, temporibuSnbsp;leroboam nepotis Iehu,contemporaneus Ho fee, Amos,nbsp;loel, CuiiM authoritate er priedicatione leroboam felinbsp;cior erat, regnum collapfum reftituenSf ab Hemath ufßnbsp;ad mare in campeftribus, quiequid Haftel Syrus regnonbsp;ifrael abftulerat. Tantum habetgratia terra et regnumnbsp;cuius prophetic audiutur. Cum aitt poft leroboam morsnbsp;tuu,nihil/e iftapl emendaret,corruebat regnum mutuis

XXX 5

-ocr page 544-

?quot;

IONAS

elt;edibai,regibui fubinde cofruentibiiS,donfc totUM ex^ pirauit,Semper enim ante magnat» domini indignationnbsp;tient mittuntur uerbi domini prlt;edicatores.

Surge et uade in Niniuen ciuitatem gran dem, Sc pr^dica in eat quia afccndittnalitianbsp;eorumcoram me.

Non tant«»» ifraelitarum dominai eß, ey prouiden« Gentium tiafuattugt;derator,fedetiamgentium,crincirci0tcifonnbsp;Omnium donbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßdclii fufceptor,uerbofuo credenn

tium, ZT acquiefeentium monitis, ut uitam entendent ex timoré domini,Arduum prophetic officiu eß, potennnbsp;tiic huiui mUftdi ZT (uperbiic uerbii refißere z^ operi»nbsp;bui, nantiare iîUs fuam malitiam, quam zr“ difficulternbsp;agrußeunt, zr agnitam fibi notant narrari. Sed ubi hiecnbsp;dominai iußerit, intrépide fanüi obediunt, nifi domi*nbsp;nui aliud agere cum fuo fupeUeäiU uelit. Antequam iginbsp;tur dns crimina puniat Niniuitarum, de quibus Namnbsp;commonefacitytnittit iüii lonam, ut poenitentiam agen*nbsp;tes redimantur ad tempus.

5 Et furrexit Ionas utfugerct in Tharfis à facie dominijSi defeendit in Ioppcn,amp; insnbsp;uenitnauem cuntem in Tharfis, Scdeditnbsp;naulu eius,Scdefeendit in eam,ut iret cumnbsp;eis in Tharfis à facie domini,

Vo/«tgt; außtgere in locum aliquem, non ubi dominus non eßet,qui ub(lt;p eß, fed ubi non credebatur, colebaienbsp;Ctürxtur,ueltimebatur,fantaßaquadam terribili adaéîus,nbsp;*“8’'’ abhotrens à tarn periculoß oßieio pnedicandi ueritaté,nbsp;uitia carpendi cotra reges ac populos, nolës uideri mennbsp;dax,qui dci clementiam credebat,omniaagenshumanisnbsp;a^ëlibus impulfui, qui militant aduerfus ßiritu, etiatanbsp;in fanilis ac eleilis. Siue cnim couertcrentur tiiniuit«e,nbsp;uidebatiUudeedere in damnationemifraelii,ßue nonnbsp;conuerterentur,periculum timebat fibi ab impqs. Tharnbsp;ßs autem nomine longinquum aliquodmare ftgnißca-tur quodcMtque, ubi prteter ccelutn or mare nauiganiinbsp;tibui nihil uidetur. loppe portui ludielt;e eß, olim nobilisnbsp;Urbs, mterêm uix modicic ruinic uifuntur. luxta regio*nbsp;pefeendere BMnaturam de montants defeendebat admare,inue*nbsp;in namm,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nauem foluentemv littore: non cafu, quo nihilfit,

fed dci prouidcntia,qua omniareguntur. Kercedem de dit fubucHionis, crinipfa naui uelut caeli dominum ti*nbsp;mens,latebrai nauis petijt in profitndo ipfius,uel ut co*nbsp;tnodius dominum oraret,uel animi deieilionem cælaretnbsp;nauigantUtUi. A facie domini abibat, ut quoewtq; tan^nbsp;dem nauis pergeret perueniret, tantum ut domini declinbsp;naret imperium, ad quod alium fubmittendumßerabatnbsp;à domino,euafiße fe putansfi lud£am exqßet^

4 Dominus autem mifit uentu magnum in mare, 8c faâa eft têpeftas magna in ma*nbsp;ri, amp; nauis periclitabatur(cogitabatur) con*nbsp;teri,

Fogapfo* poteßfig^ pfop^eticzr ad hominis referriperfo* nom in cominuni,qui dei præcepta contemnens, recef*nbsp;fit a facie eiui ,Z!rfe fuo tradens arbitrio, uel mundo:nbsp;ubipoßea malorum tempefiatezrtotiuimMidinau*nbsp;• gt; fiagiocontrafefieuiet}te,compelliturfentire(lominip9

ION AH*

tentiam pficßdentemtoti mundo,amp;‘gt;‘elteliii^^^ quern fugerat. Vnde inteUigimus,quiefibi hatnin^^lnbsp;mant falutarta, dco uolente uerti in perniciei».nbsp;tdtnr nauis qute pcriclitantem fufeeperat, uent»nbsp;concitantur,m trâquiîlitate tempefias oritur:nbsp;aduerfantefccurum eß. Leui momento noflrieon^nbsp;impediuntur. Periculofumefl fceleratos admitt^^rnbsp;cios,f0ueredcorebeües.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

in naui in mare,Htaneuiarcturahdsgt;% nas defcedit ad interiora nauis,nbsp;batfoporegraui,

Arbitrantur nauem infolito onere intclligunt totum pondus eßefugitiuipropbd^'Jc^nbsp;rantes ueritatem, non ignorantprouidentiaf’^^^nbsp;errore religionis feiunt aliquid eße ue»eraiidiigt;''‘^^pnbsp;ciunt onera in mare, ut magnitudinemflu^“'quot;''nbsp;leuiortranfiliret.(iuicquidhabethom‘gt;dd{”‘^^lt;nbsp;fua, id eß uita,tutanda. Alijsßulte er inaitd^^,nbsp;tibus adfuosdeos, innititurqi ibiunufquifl^fMii^nbsp;lonasf{tttsquietedormit,animoq;träquilbgt;‘“‘'^.ljtf^nbsp;teriora defccndit,fomno placido perfiuitu’'''^'nbsp;taßisfitgieconfcius ey peccati inobedieiUi^^^L/dnbsp;tern ignorantibus clt;eteris contra fefieiüre 'nbsp;nonfecuritatisfit dormitio,fedmcerorH-

Naturale eß unumquenq^ in fuo periculo^^^ff^ fperare. Vndegubernatorqui ueâorestiinf’^nbsp;ratconfolari, cerneiisdifcriminisnbsp;tat dormientem, zr arguit improuidfßgt;‘'^faecelt;^nbsp;monetqi,utipfcquoqueprouiriUportiogt;t^‘^‘^^^fj,!^^nbsp;deumfuum.-ut cuius cratcommuneperiev^’nbsp;nisquoq^eß'et oratio.

Nouerant naturam maris, zr tanto tentT^. tes feiebant tempeßatum uentorum^nbsp;tos autem uidentesfludlus confurgere,nbsp;gijgcntiliam more forte experiri conantifty ß{ iiCf'’nbsp;incertam cerium cupiunt euitarenbsp;dißenfatione diuina fùgitiuus fortenbsp;uiribus fortium,feduoluntatc eiusquiß^^^jtiK’'quot;nbsp;incerti(S.Malitiamdicuntaßiiäioncmamp;(yi^l,ü(^^nbsp;non uirtuti contrariam.Nec ßatimnbsp;emplo fortibus credere,gentiles erant,nbsp;bant, non omnia beneagebant.nbsp;lat, aliter non finicnda,cx f de inprouidi^ 'jei,quot;^'’^nbsp;tione pricmißi urgente neceßitate,iiifii^^‘*^^d‘^'^'nbsp;ritu uanitatis, non ad tentandum deum,fo^^nbsp;er fanais quoq^inufuefi.

EtdixcruntadeumjIndicaflO*'

-ocr page 545-

IONAS ftufa malum iftud fit nobistqtiod eft opusnbsp;amp; quæ terra tua SC quo uadis i uclnbsp;‘’'quo populo es tu?

Qijfmforj indicauerat, cogunt uoce propria confite S:?quot;’ ffi^gt; Ct quare contra cos dei ira denbsp;^^'*^^'gt;‘li(a,inquiut, nobis cuius caufa malum iftudfitnbsp;iws,^uid operis agaSyde qua terra, de quo populo ,nbsp;r owfwK, quo abire fiftines f Interrogatur elegantinbsp;^^lt;iteperft)na,regio,iter,ciuitas,ut cxhiscognofta

feit ad eos.-Hcbracus ego fum, 8C do-®’nuin deum coeli ego tinieo,qui fecit ma ar I dam.

^0« dixit ludaus, fed HebriCUS ego fum,qttod feiffu^ j? lt;^cetn tribuu à duabus populo nomé impofuit. Trannbsp;yfoffW quoc^ fe aduenamfignificare potuit uoluif=inbsp;»'•Eï dotninum deum coeli ego timeo, non deos quos in=nbsp;^r’^‘‘^gt;^gt;^uifiiluando nonfunt: fed deum coeli, qui marenbsp;mdan^Timere autem deum,eft colere cr cret:

t tiitiuerunt uiri timorem3gno,0lt; dixe quot;tadeum; Quid hoc fecifti?Cognouesnbsp;quot;quot;‘«nitnuiriquod à facie domini fuge^nbsp;Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indicaucrat cis*

‘’''«ui'*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ordo prapofterus eft. Quia enim poter at di»

caufa timoris fi4it,ex eo quod cis confeß^ efti ^°fi‘gt;tiinfubneHitur,idcirco timuiffe eos, quia indicanbsp;^^^^ftdominifiigijftconft/eilum, çr eius nonfecif:nbsp;L^.'^‘‘^^^^‘‘'^^'gt;i^e‘tufantur,Sitimes deum,cur fitgis^nbsp;tinta (lotcnttó pradicas quern colts, quomodo te punbsp;po/fe euadere ? Timent autem timoré magfWynbsp;^^'‘‘t»teIliguntfanHum,crfanóla:gentis uirum,quianbsp;p^Ppefoluerant, çr Hebr(elt;e gemis priuilegium nonnbsp;Ç}- tamèfitgitiuum calare non pojfum. Renbsp;P ''’fudwNt timorem confttentur,rogantutnbsp;Pntemediofit^qifi ^utor peccatifuerat, Velfimplici»nbsp;^^^'^fitnpercundatur fitglt;e ferui à domino, filq 4 pa

J J wwintsitdfo,

quot;-tdixeruntad cum.-Quid feciemus tibi\ ihmare à nobis?quia mare ibat,8Cnbsp;I “’'«quot;»efeebat.

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Propto te diciî uentos,fluilus,mare,gurgites concita

ne dominus irafcatur Quid ‘iiciemtts quo faäo quiefcat nauis,qua' nunc creatonbsp;trlt;o« fuo trentore teftatur ƒ Statim^ hiftoricus cau*nbsp;timoris. lHare,dicit, ibat intumefeebaUnbsp;1^'^‘nftîtmfuerat ad uindiétâdomini fui perfequensnbsp;tenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;momenta temporum, ma^

, I^itibus turbabatur,nolens diffirre ultionem domi»

”’e,amp;ceffabitmareàuobis:fcio enim e-4^ ^quot;°niam propter metépeftasheegran lt;X‘’‘suenitfuperuos*

^ideiexempluin lon(« proponitKr:«iIi’oi*Ki«peccrff4 piorum peccantium qui diffirunt ab impijs pcccanbsp;ffw«« infeipfum trasfirttfefontem offert, itt alio! abn

ION AH*

foluat, aliorum damna ft bi imputat,fateturfecorâdea cr hominibus grauiterpeccaftcydefe mortis firtipfenbsp;fententiam,domini uoluntati fefe accomodat, iudiciumnbsp;iUius ftiomefufcipity fiduciam priebet meltoris ftgt;eififinbsp;proifcianty hortatur Mos ut fibqpfis pro/}gt;iciant,fe «e*nbsp;gleiio, prouidetM Dei fe exponitymorti fe pro fratrtnnnbsp;falute impendityiuftus pro iniuftis, pirn pro idololatriStnbsp;Ingens lonlt;e magnanimitas, nolentis ad peccatum fitgtenbsp;addialicntenecis delirium.

15 EtremigabantuirijUtreuerterenturad aridam,ôC non ualebanttquia mare ibatgt;dCnbsp;intumefeebatfuper cos*

Prot«kr4t contra fe prophetafententiamy ,illi autem trffjti Dei audiéntes pium cultoremy manus inijeere ‘nbsp;non audebant, ideo conantur appeOeread aridâ, magisnbsp;uolemcs periclitari uel perire,quàm perdere. Humilitanbsp;tefuanbsp;nbsp;nbsp;confiftione permouerat alioqui non malos ui»

ros ad inftgnem cbaritatem,uim cupiebaifacere, er na turam rerum uincercy ne uiolarem prophetam dei.

*4 EtclamaueruntaddominûjôCdixeruntt Quæfumus domine^ nepereamusin anigt; *nbsp;ma uiri iftius, amp; ne des fuper nos fangui*nbsp;nem innocétem.quia tu domine,ficut uo*'nbsp;luifti,fecifii*

Grandis nautarumfideSypericlitantur ipfiyCrpro al^ RJei igéiw tcriiM anima deprecantur,fciuntenim peioremmortem “““•nbsp;peccati effe quàm uitie.Et ne des,inquiüt,fuper nos fannbsp;guinê innocente. tSiolumus interficere prophetä tuum,nbsp;fed iram tuam gt ipfe confieftus eft,nbsp;nbsp;nbsp;tempeftas ipfà

toquitur,quia tu domine,fiicut uoluiftifiic ftcifti,uolun» tastuaexpletur pernoftrasmanus. Qjiodnosfiuficepi»nbsp;mus prophetam in nauim, quod turbo confiurgit, quadnbsp;uemi fiauiunt,quod marefluélibus intuniefcit,quod pronbsp;diturfiortefiigitiuus, quod indicatur quid fieri debeat^nbsp;totum tua eft uoluntatis, o domine.

Ettulcruntlonam,ô^miferuntinmare,

amp; ftetit marc à feruorc fuo.

Non dixit Arripuerunt: non ïnuafierunt,fied Suftule» runt, quafi cum honore gt obfiequio portâtes mifierunt ProfeÂu»nbsp;in mare: non repugnantem,fied prabentem manus ipfionbsp;rum uoltvntati.Et ftetit mare,quia inuenerat quem qu£nbsp;rebat: quod abfente lona irafeebatur, in uifceribusfuisnbsp;defiyderatum tenens,gaudet GT confiuet, gt exgaudionbsp;redit tranquillitas. Si confiyderemusatttepafiionë Chrinbsp;fti errorcs munlt;ü, GT diuerfiorum dogmatum flatus connbsp;trarios, GT totumhumanum genus periclitatum, tran»nbsp;quiditatem aute redditamfidei orbis, pacem per Cferi*nbsp;ftimortem,omniafiecura, coiiuerfionemq; addeum,ui»nbsp;debimus quomodo poft pr^ecipitationë lonlt;e fteterit manbsp;re àfieruore fuo. Nos hinc dificimus profiilum confieflionbsp;nistome, mirabilia operaDeiorbonitate fiefieubiquênbsp;oftendentem, Innocentem fiatentur, quia ipfios non lafinbsp;ratyOpus dei agere inuiti coguntur:fitc agendum eft iudinbsp;cibus in caufiafianguinis.

Ettimueruntuiri timoré magno domi-num,amp; immolauerunt hoftias domino,et uoueruntuota#


-ocr page 546-

IONAS

An/eiofu er Chri/li tttaytem, timentes clamabant ad deos fuos, poßea dominum timent, uene=inbsp;rantur, er coluntihoflias^molabant non alioi quantnbsp;u^u to ƒ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habebant, cof contritum ZT j}gt;iritum contribula^^

tum, facrificium laudii er redditionem uotorum, uota facientes fenunquam abeoquemcolerecœperantreanbsp;ceffüros.Titnebäi timoré magno,quia ex tranquiUitatenbsp;maris er tempefiatis fitga, uera prophetlt;e uerba cernenbsp;bant Jonas in mari fugitiuus,naufragui,mortuui,faluatnbsp;Muiculamfluéluantem,faluat ethnicos in diuerfas pri-usfententiasdiuifoSfermMtdihuius errore iaäatos:nbsp;ertöt prophète ifraelis Mto tempore prophetätes,po=inbsp;pulum in ludtea nequ eunt emtndare,

CAPVT n.


T præparauit dominus pifeem grandem,utdrglutiretlonä, 8Cnbsp;erat Ionas in uentre pifds tribusnbsp;diebus amp; tribus nodibus.

^orti ZT infirno prtecepit dominus, ut prophetant Mors mornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auidisfaucibtu pradam putans,quantum

in deuoratione betata cfl, tantum luxit in uomitu.TUitc


quoque completum efi iUud quod legimus in ofee, Ero mors tua ô mors, ero morfus tuns infirne^ Vbi putaba^nbsp;turinteritus, ibieußodiaeft,Quodautemait,Parauit,nbsp;id eft, iuxta nauem fecit uenire, ut prtecipitemionamnbsp;in fuos reciperet finut, er pro morte praberet habita^nbsp;culum, ut qui in naui iratumfenferat deum, propttiumnbsp;in morte fentiret. Et erat Ionas in uentre pifeis, erclt;et^nbsp;Buius loci myfteriumEuangelio dominus exponit,etnbsp;fuperftuum effet uel idipfum uel aliud dicere.

3. Et orauit Ionas ad domina deum fuum

de utero pifeis*

Silonasreftrtw ad dominum, er ex eo quod tribus diebusaenoilibusin uterocetifuit,paßionem indicatnbsp;Fides diffi* f‘t^^f‘ttt)ris,dcbet er oratio iüius typus effe orationis donbsp;cilium, miniere, A nelentibus autem credere tribus diebus po=!nbsp;tuiffe hominem feruari in utero ceti, querendum eft,finbsp;fideles ftnt, nudto maiora credere 'm feripturis cogen^nbsp;tur: fi infideles er ethnici,multo mcredibiliora haberinbsp;er doccri à fuis poetis, er tarnen omnipotentia Dei osnbsp;mnia fieri pojfe, er ueritatem fcripturic ncceffariamnbsp;credi oportet, inteüigimus autem lonam, poftquam 'mnbsp;utero ceti fo/fiitem fe effe fenferit, non deßferajfe de donbsp;mini mifericordia, er totum ad obfecrationem effe connbsp;uerfum. Deus enim qui dixerat de iufto, Cum ipfofumnbsp;in tribulatione,affuit ei, er dicere poteft qui exauditutnbsp;eft,tn tribidationedilatafti mihi.

5 Et dixitîClamaui de tribulatione mca ad dominum,^ exaudiuit me.-dc uentre infenbsp;ri clamaui,amp; exaudifti uocem meam.

Deprieteritogratias agit,quia ex eotemporequo prtecipitatus eft'mmare cumuidiffet cetum, er imma^nbsp;nes illos riäus apertofe ore forbere,damp;mini recordatusnbsp;fJl, er clamauit. Ventrem autem 'mfèri aluum ceti 'm»nbsp;teÜigamus, qui tantte fuit magnitudinis,ut inftar obtinenbsp;ret mferni. Confitetur er magnificat beneficium Dei,nbsp;docetfolum deunt inuocatiduttt, ßrti utiintofertperieu


lONAH.

tummteVigensfefaluandum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h

4 Etproicciftimeinprofundum maris,amp; flumecircûdedit meî omnes gnbsp;gites tuijSC fludus tui fup me trâfieron

Obliuifeiturhominum qui eum eieceruntiitnW^^ Z ôi iifHm reijcit iÜudfaâum,quodfcilicet ceticnbsp;aluo, m profitndißimo er 'm medio maris punt,/gt;nbsp;nibus^ uaÜatus fit. Irdm Mitcriw domininbsp;ftam confitetur er maximam, non tamenfiiufnbsp;lutis,alioqu'm non oraret, er niftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ajli

creuiffet, non 'mftigaffet ad orandum 'm ftatuerhorridißimo,Quidenimhorribiliu^nbsp;uummmedto maris feruarie'mfaucemmg^^'^^^fnbsp;belutefuentrem cetihabitacuiumincolereiQS'nbsp;'mfèrnus dici,fi talis coditio 'mfernalis tuinnbsp;dicit,Omnes contritiones maris gurgites amp;nbsp;nes er fluilus horribilißimi tranfierutnbsp;mihicalamitas terra er mari cont'inget'(’^''^, ffii^nbsp;Leue effet per horam adftiilum amariß't»'^’’“'^nbsp;triduo uiuum fcruari 'm tam crudeli erg^ftul^finbsp;ginari poteft crudelius fecundum carneiid 0/

Et ego dixi, Abiedus fum à rulorum tuorum: ueruntamennbsp;deboternplumfandumtuum»

Qaod irit diuinlt;e er maximtefimiliut Quomodo non de/}gt;erajfet defauore dei,nbsp;ter traäatus 'm came,tanso temporei Cuntnbsp;ignoraret'mobedienti£ peccatum,quanbsp;debatur, ne tantum carofèrret perditiofi^^nbsp;nonfimul animus deo rebellis. Verutih»quot;^nbsp;uidebo templum fandum tuum.Qsantanbsp;dis erat ad dei templumf quanta deuotio'tt'nbsp;dei uerif ut tantis anguftijs preffus denbsp;gitet,defanditate er ornaiu templiinn’t^^^^^iie'’'nbsp;quafi non tune prxfcntëfibi dominumcogft‘‘^‘J^iit^'nbsp;tanto affidu aüoquebatur orando, mm ott’rnbsp;Certa 'mter'mt ffic ZT fidefruebaturdenuop^’^^^nbsp;ex abyffo lUa perditionis 'm terram uimnt'^niit^nbsp;redo inceffu, eledum à domino locuMcuIt“^nbsp;cedereproponebat er uouebat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

6 Circundederuntmeaquæufq^^^^jii'^ mam.abyflus uallauitme,p£13g“^nbsp;caput meum.

Saluum me fac domine,ait,quoniam'mtt‘fL^iiti^ ufque ad animam meam, torrens 'mfimi triti'l'^nbsp;meamter urgebat fuper eum putens osft‘‘^’^j^ijti:gt;rnbsp;nus iamillurn uiuu concluferat,iamnbsp;fus inuoluerat ZTgrauabat, pelaginbsp;rat caput fuum, cum tanto tempore uiumnbsp;rem uitalium uifcerum pifcK contineretut ànbsp;ci, er fenfibus non deftituto. a-tett^ if

7 Ad extrema montium defc^ttoi, des concluferunt meinæternuin,nbsp;uabis decorruptioneuitatnn’f^n’»nbsp;ne deus meus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tno”^

Quod Ionas defeen derit ad radices extr UM, ZT uenerit ufqs ad profunda terrariun I /


-ocr page 547-

10 N AÎ

HtórigfPi/fKïMfft'o bcluie, contrd ndtuyx oriiinettt, uiti imso-incoltmis uirtute dciferuatut in carcere,et tamnbsp;t^iüs ^uïmreliqHis abif O' /}gt;urdtijs copulatui et ualnbsp;UiM «td jj)ein ^uidemfittur£ (dluatiortis,fed inter im 'menbsp;turrMi ongare punitttf, mirum eft fangum firre po»nbsp;taijfijfcdpotentiddeifacile, cui ommaferuiunt. Persnbsp;«tijfuttoDKii efl Mttfrwn cogitare de deiopcribies, gquot;nbsp;^‘^duftiuerfaquteaccidunt abfijue Dei tton ingruuntnbsp;, ùifo gurgitei Deinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicuntur, ^ui

^oxfienntt po- cum.non 'm/irentes Çed minantes interi ^'^•^vigt;leuabisuel afcendetdeexitiocTcorruptionenbsp;qui ((j centre ceti iuxta natur am corpo«nbsp;’’»'ritmpi debuerat,cs'' m cibos befliße proßcere,acnbsp;«tMs^ difftmdi,triduo digerenduf,foßgt;cs amp;nbsp;diHina niraculoferuabatur, Communemnbsp;beneficij tarnen magnitudine tunefuum

’^*corda tus funi,utucniaiadteo-^'$''»«0 Cito’^'^^dtemplumfandumtuum» niçZ^‘^‘‘f^^‘gt;tWaiaud:Recordatusfumnbsp;''»niîftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcß)cr4rfm,cr

pfii)^ Ain uitris medio nihil me de uitaßgt;erare »0tqutdH»po)?ibile uidebatttr dominirenbsp;efl.Videbam me claufum in ute^nbsp;’”'lt;1 i’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s mea dom'mus erat, ad quern oratio

crfeijjuris montium er ad templum iHud tuum ue=nbsp;”91(0 nu*'’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dernafrueris beatitudinet Petit diitê

de,'’’W‘lt;o,«t oratio iUius confc endatad tern

fruftratmiferi' ^iiT) I *” lt;^^rclinquent,

*‘lt;gt;',gt;iti^-^‘^crp:elusfuperflitiotte uana ferait ‘'quot;‘‘’»«HoLdeferuerunt.Vitio nafiro,pa*nbsp;*quot;'«. Q ï^. '^«itiatn cr ultra fe ofjirentem perdis

P*“«**» nbsp;nbsp;nbsp;denegatur del mife*

'’“‘î w perfeueranttuerum expeâat domi^ ^uoque cerne magnaninùtatemnbsp;too*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«entre befiùe, itternd

cogitât de periculo fuo,fed de naa '’o’ninuw.cr dei iuflitia philofopha»nbsp;gt;'’^*[11nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcrelmquent,Licet of

'0 Stith ’'”'‘'’”^lt;iwdfi,er ipfe deui,nontarnenderegt;‘

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laudis immolabo ti-'

”‘^,“°'*‘’fcddâprofalutc dfio* tr’f^*** '^‘^hintate domi/ii deuoratusfum, Cfquot;nbsp;^‘‘^101, «fl- honitate zfquot; potentiafua, cumgi'a»nbsp;conßßionis immolabo tibifa^nbsp;rdieant:Domine quisßnbsp;' i^tUQt ^'r*'*^'*** itoueo domino reddamfiudionbsp;j*^‘'^tt(pJ’'*^*i’‘^ilt;*reilicet cordis Cfquot; munerS,pacißnbsp;teh!5^ ^‘^tulatoria pro falute melt;f âomino rednbsp;‘*,»w«dtWîH4nj,/

lOlJAn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.6^

Il Erdixit dominus pifcijamp;cuomuitlonâ inaridam,^

Prtecepit dominus,CHius ueße eß efßcereßtu labore, ut ex émis uitalibus mortis,aurie reddidcrituitali,Simitinbsp;ter abyjßt, ceto magna, cr infiris prlt;eeipitur,ut reflitunbsp;ant faluatorem tertia die, qui mortuui ßtera t, ut libéranbsp;ret cos qui mortis umeulis tenebantur, utfecumpluri»nbsp;maseducataduitam.

,¦1*

((*

C A P V T I ri.

T fadum eftuerbû domini ad lonam fecundo,dicens:nbsp;Surge, uade in Niniuen ciuitanbsp;tem magnam,amp;prædiea ineanbsp;prædicationem quamegoloquoradee«



No« dicitur prophétie, Qjiare non fecifli imperata^ fufficit enim ei naufragij ex deuorationts correptio. Sanbsp;perßuus fiquideeß dcÛnquenti ferma poflplagM ueUenbsp;imputare quod ßcit, ne uideatur exprobratio e/fe nonnbsp;ernendatio.Pnedicareiubeturuerbum domini reflitutusnbsp;fiat:m officio prlt;edicandi,quantumlibet multum pcecafp^^'^g^^^nbsp;fet,fed poß conuerßonem er poenitentiä,^' uelut à donbsp;minomiffiis increpare uitia enormia urbis, dominumnbsp;iratum,hortari ademendationë, effljgitaredeiclemennbsp;tiamffidere de domini bonitate, non prias q fefe ernennnbsp;dauerint,S'mm'musid egerint, diimq; nontimuerint,nbsp;certißime fint perituri,pofl quadraginta dies, quod ati’inbsp;tea iüifiierat commendatum. Nec aliud loqui procdicaquot;nbsp;tores debent,quàm deus ilüs loquitur in feripturis.

5 Etfurrcxitlonas, SCabiiein Niniueniu-' xta uerbum domini,amp; Niniue erat ciuicas


magna deo itinere trium dierum*

4 Et ccepii Ionas introire ciuitatem itinere dieiunius,etclamauit,etdixittAdhucquanbsp;draginta dies,8( Niniuefubuertetur»

Opereßatim 'tmperataperficit Ionas. lam mutatus, non uerbum dei,non alium mittit,fed priorem ut effet tynbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiigtJa

pus Chrifligloriofioris poß refurreâionè quam antea. Niniwe autem erat tanti ambitus ut uix trtum dieru pofnbsp;fet itinere per plateas circunuri. Priecepti enim memor,nbsp;(X fuperioris naufiagq, tanto firuore praidicauit pcc«nbsp;tiitentiam, ut tridui uiam uniits dtei fiflinatione cotw*nbsp;pleuerit, uel una tantu parte urbis pnedicans confiflint


ad reliquos pradicationis ferma peruaferit. Quadragei: narius numerus conuenit ieiunio,orattoni,facco, er lanbsp;chrymis, CX perfeueratilt;e deprecandi, ob quod er Monbsp;ps, HeliiW CX Chrißus quadraginta dies leiunaffe ferisnbsp;buntur: cuius tarnen praceptu nutiq datum in fcriptu»nbsp;ris legitur, er hoc loco no imponitur,nec omnibus coanbsp;gruit poenitentibus,cr noflris clericisufu non fiiit,

EtcrcdideruntuinNiniuitfindominfl. Sc prædica uerunt ieiunium, amp; ueftiti funcnbsp;faccis amaiorc ufq; ad minorem.

Niniue credidit ad unam priedicationë,cx ^fi^^cl 'mere c,n„-u„ 3 dulus ad tot prophetarum clamores perpetuo pcrfeue=

Qjii deum offinderant luxu ex ambitione, eorum quot; damnatione placent per qult;e prias offinderant. Saccusnbsp;CX leiuniu arma funt poenitenti^, pr^cefferat aut fdes



-ocr page 548-

IONAS

uerborum Jei, âÿtiüo fuijpßiM^horror (»eccitti, uoltM^ M compldcendi domino, defiderium melioris uittc, cor=nbsp;dis conucrßo, O' inflitutio couerfttionis melior-is,huminbsp;lis ßruens ac pcrfeuerans oratio,morti religioßor 'mfli»nbsp;tutio,cum fiducie bonitatis diuin£,qult;tntumlibet uerbisnbsp;prophetce crederent,clementi£ tarnen diuime credebantnbsp;tnagis, non uacua ßde fed fanâis operibus conteflatatnbsp;Hifc domino pariterplacebant, ^ui ieiunium er faccosnbsp;non niagfs curaffèt qnint mugitum boum er omniumnbsp;antnialMm,

6 ErperuenitucrbumadrcgemNiniue,amp; furrexic de folio fuo,amp;abiecit ueftimen::nbsp;tum fuum à fe, amp; indutus eft facco 8C feditnbsp;indncre,

Et damautcSf dixit in Niniuc exorere^ gis,d^ principü eius,dicés.*Homines,etiugt;:nbsp;men ta,boues amp; pecora no guftentquic^.*nbsp;necpafcantur,S£aquam non bibanc

® Et operiantur facets homines SCiumêta, amp; clamentad deum in fortitudine, amp; connbsp;uertatur uir à uia fua mala amp; ab iniquitatcnbsp;quæeftinmanibuseorum»

Regt« pant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poflremus pr^dicationem audit,fed compungi^

tur confcius peccato)’unt,deßendit de folio, humUiatur credens uerbo prophète,fuperbianiabifcit, ornatHconnbsp;temnit, facco ueflitus fedet in cinere,nec fua conuerßo^inbsp;ne contentas, cateris quotj; principibus fuis er auUcisnbsp;pritdicat pœnitentiam commißbrum, uf anteatHte uitncnbsp;paeniteant, melioraproponant er arripianißatim, nenbsp;ultione dei pricueniantur. Etiam homines er iumeta bonbsp;ues er pecora cruciantur, ut exëplo ßnt peccatoribus^nbsp;quatenus damnatis priflinis uiti^s, totosfeconßrantadnbsp;orationem,quam dominus bumilem non af^ernatur. Nonbsp;tanier autem additur: Clament ad dominum, o' conuernbsp;tatur quifq; à uia fua mala:alioqui uaita funt omnia ceanbsp;remonialia, niß cordis reformatio er uita inmeentiornbsp;fubfeejuatur, ut cejfent omnes iniuriie,oppreßiones patinbsp;perum,luxus omnis er faßus pariter emendentur:nbsp;q Qujs fcit.fi cóuertatur,6f ignofcatdeus,nbsp;ctrcuertaUfuroreir^fujjCtnopehbimusnbsp;Hicc uerba fidei quidem argumenta funt, fed qult;e nonnbsp;careat timoré, que in ludu uerfetur et pugnet, gratiamnbsp;tarnen dei ob oculos t eneat,qua ueniam er gratiam connbsp;fequatur ut non percat.

10 Et uidit deus opera eorum quia conuer.« fi funtde uia fua mala, amp; mifertus eft deusnbsp;fuper malitia quam locutus fuerat ut face*nbsp;ret eis,8c non fecit*

Opera fidei ^P^‘gt;fidei uidebat,orationem, conuerßonem,humi liationem animoram er corporum, emendationem iniunbsp;riarum,odium preterita uitie,fiduciam in dei bonitatë,nbsp;fufeeptionem uerbi prophetici, confenfum régis er ponbsp;puli ad bonu-H:ecßcreßgt;exit dominus,ut in exemplumnbsp;rebcUiumlfraelitarum fieri dederit.tJifienim dominusnbsp;exaudireuoliiißct, operum iUorum mérita non premianbsp;fiffet,ut totu fit gratia dei qua faluatur peccatores.Eornbsp;t^hinefumendd bonis prmdpibHt,quos nonraropo

I O N A H.

ptdas aniettertit.tJofunt hie neceffario otltnid iinîti'^ fed principale,credere pradicatoribus uerbinbsp;tere ßgno er operibus.

CAPVT Illi.

T affltdus eftlonas afflifton‘ sfsan “’3gna,amp;iratns eft*nbsp;Slt;orauitaddoniinû,amp;d*’‘‘

Il Obfecro domine nfiqo^ ”‘’1, hoc eft uerbu meurn, cum adhneeitem’nbsp;terra meaî'propter hoc præoccup^“’ “nbsp;gerêin Tharfis,fcioenim quia tunbsp;mens amp; mifericors eSjpatiensamp;w^'^^nbsp;fcrationis,amp; ignofeens fupernbsp;Non contriflatur quodgentiumultitudofib^nbsp;quod pereat 1fraek fic er Paulus anathema ^irnbsp;rat pro ifiaele fecudum carnë,Qtùa orationbsp;fecundu nomen fuu quodammodo iniujUd^“’'^nbsp;querelas fuas temperat,Obfecro dne,fiiui ifnbsp;£lurum,mifericordiàlargiturü,ideo truculem'‘nbsp;re nolebamSi dementem dixtffem, nihilnbsp;feueru,hoc natura tua non firt. Kalui erè‘^r^ JuHfnbsp;aut poenitentes lenitate deciperCfaufdtnbsp;quodnoneffes. Verumtamë non nobisnbsp;cufatione,pphetlt;e.ü5 omnia fände gefibr^'^^^!^(inbsp;uid.Non efl däda plus operibut.'VatdeiraC^^J/Htnbsp;aliquot expe{lauit,dubitare caepit denbsp;er irafei. Cui hac parte melior lerentios,nbsp;lus, no meliores apofloli ignëcoelitus eito(^nbsp;etiafenfus carnis in fandis, ut dei cleméd^ s |t)i^

5 EtnuncdominctoUequaffo3'’*’î!pj(#' àme,quia melior eft mihi mot« tXnbsp;Non dicit,IAale iratus es qui doles coom^'^^jiiitl'^nbsp;lfraelempcrire,uelmalecotriflatiises:fldlt;l‘*^^it,lt;‘^nbsp;caufasir£re/{)ondeat,uelmceroris:autft‘^^‘‘nbsp;rum dei indicium ex eius filentio comprobo‘‘‘''^jp,^’nbsp;bone,Comencariaà uerfui.ad 6.ufip¦

quod pradicaueratfisturum, erfefe intra periclitari credebat,et feciffeofficiumiaOt^fOiit^^nbsp;pœnitentiam. 'VmbraculumaHtemßbiP‘’’^‘‘*^p^^i‘^^nbsp;foils ardores, quadragmta ittic dies perfl'ti’'^^'^nbsp;autem prouidentia Dei infligatiu facitnbsp;Char us domino propheta ctiafi intiocës a Pnbsp;nbsp;nbsp;M

effet, eledus enim erat, er à domino famib^ fif dus, cafligatus,et cofolatus,ut etiamnbsp;interminatione erueret à nece Uiniuitas,t^nbsp;perpetuo uerbo Dei rebelles argueret,^‘‘‘'^.^pari^nbsp;Det ad gentesdeclararet, ne fe folos ànbsp;tos er prouidentia Deigubernatosiudairre^.^p(trnbsp;quod non folum propheta lonas,fednbsp;fia redores apofloli credebant, er Petrum anbsp;tur Comeliopradicantem. .

-ocr page 549-

IONAS

Vttdit Jtrè cum propbc td domina« jlontitchate, f ttf ur ^omlittißitttK folijs berbam (friepurans, ijua umbratttnbsp;'Oüccdente Lctctur,^^ çer^jlere po^it ex folis drdori=*nbsp;^1« HI fiwttiJlitHto, Hic dutemfrutex quicunçi;fiterit,nbsp;f unwiM fcilicet uel falicetü aut cucurbita,etMmfi natanbsp;'^‘^‘^^ttercrejcatfhic per miraculumparcituf ejl à do»nbsp;’’’^pwtcnundolond,

E-tpræpj|.3yjj jominus deushederam, ^äftenditfuper caput lonæ, ut effet um^nbsp;quot;f afuper caput cius, amp; protegeret eum,lanbsp;ûtaueratenim, ôc lætatus cft lo nas fupernbsp;^«tajætiiia magna,

^Pîtauitdeus ucrmêafcenfu diluculiin 'f’ftinum, amp; pcrcuffithedcrâ, ô(. exaruit,nbsp;ijuifuoluerit agit cir-fruticë crefcetuem,fubito Mer«nbsp;^/i»bfamradicüut.abfg;ßgt;erefiituti^^^^^

Riiti domino nercente, Qtÿ^ nbsp;nbsp;uetttu iwitüttit,

lt;((jaffiëlum koiw ‘°'^^(ndwn,auodßtcili(U fieret dam omnidcdfanbsp;tioitonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non prlt;efentifiima dijjgt;enfda

Kirr ‘ (^ecidlijde qua irafei non potui(fit,fi agna rfdwtßrtutu«, tw'ip“»'«»»’»nbsp;jj uit^ pirtefirret à peccato non exeufindut^nbsp;Jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iliquK(andloru hominü, prater (olu Cbrijla,

HuJ nbsp;nbsp;nbsp;ortus fuiffet fol, præcepit

füK “'quot;f“ calido amp; urenti, ÔC pcrcuffit fol ftim ?ï’'gt;tlonæ,amp; æftuabat,8lt; pcn«‘«-Uiih^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixitîMelius eft

. • r- -refigt;odet,fimeritoirafii,qiita /îcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*1 '«pidtfdludri dlioî ut périrent dlij: m

^'foefre,Mt meos perderê,ludao!fiilicetf $nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dno credant et prophétie quam Niniaitif»

fîerk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’‘ï lonam.-Putâsne bene ira

fcor / “ f'‘Per hederamÆt dixiuBene ira-''“'P««,

Auto,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hotninum effi patretn cr

'^W' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laddorum.' fie noc hodie Pa»

Cbrijlidnoraret quod aerbam demi

**’‘^'^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minime J|)erdbdtMr.ï5on

eonce/fareli 'l’**'”P'’* uelfuii,dominut eß cnwi, cr o«nbsp;Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniqnut ,fi inuideat relirais de®

^4^dominusî Tu (pdrcK) doles fuper '»tçnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laborafti, neq} fccifti

«1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'oâenataeft,SC

^noâeperiit;

^Onv^ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;centü uiginti milha

»I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nefciunt quid fit inter dexte-

'Sior nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iumenta multaÿ

?xidßt inter dextram finiftram, uel pro Jirqnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et fimplicitatem, uel ut latente mon

r^' ^dicet nutnerumatatif alteriuf, cunt ''^’’^’Utr«« puraaloram »el piorw» •

10 NAH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;164

tnintim deum non ignorantium, fid timentium cr uer» bofuo credentium.Vel hoc ignorare,eft no efie infirU'-Hum de lege dei naturali, ty non nifi ex ignornntid pecnbsp;cantium, cum plures fint idololatra GT ex malitia pec»nbsp;cantes m tâta urbe. Ponitur autem certuf numerus pronbsp;incerto. CoUigimuf dei bonitatê adfuM creaturas quàtanbsp;faueat panitentibusxarnK nofiraimprobitatë,etmannbsp;fuetudinem dei, qui fi de animalibut quoi^ curant habenbsp;re fîgnat:quia additHr,Et iumentamulta,

FINIS.

if

COMMENTARIA IN

MICHAEAM PROPHETAHjQjri inter duodecim fexttis.

CAP VT PRIMVM.

ERBVM dni qd fanbsp;dum eftnbsp;ad Mich^nbsp;am Moranbsp;fthité,innbsp;dieb’ loanbsp;ttiam,A«nbsp;chaz, 8c.nbsp;Ezechiaenbsp;regû lu -da, quodnbsp;uiditfuperSamariamamp;Icrufalcm.

Micblt;edlt;,^aid Oic»« temporiba« prophetafiê non legj tur,fid in diebus loatham,AchdX CT Czechia mtcUigi^nbsp;turaliquanto fui(fi iuxtatépus poßeriorO^ee Anawnbsp;cr ifaia. De Horafihi aut PaLejlinoru uiculo natus efi,nbsp;non iUc Michaas filiut lemla, qui (ub A cbnb propheta»nbsp;uit GT îofaphat,annii fupra centu ante hune. Verbumnbsp;autë dnifaiîum eft,ut .pponeretur dei populo, cr emennbsp;daretur à peccatii,euaderetq} uMHâdei:fin minus atnbsp;tenderent,appareret ipforit uaftatio iufta omnibuf ont*nbsp;nium temporu hominibuf,ficq; dei clemëtia eu iflias iu»nbsp;fiitia pradicaretur cr coleretur. Ponitur aut^pphetianbsp;tituli^ ficundüordinëcaptiuitatis. (iuiaprimucaptanbsp;efi Samaria metropolis regni deeem trtbuu et ifrael, po Capt» S vnbsp;ßcd lerufalë urbs tudaa capitales regni duarû tribuum:nbsp;ideoprimu^pphetat de Samaria,ficundo de lerufalë. In»nbsp;tentât autë iÙts imminent utrifqu ¦: excidiu per dei iramnbsp;cyumdiHam, primo obidololatriamcrperfidiam 'mnbsp;deum,de'ifide ob uiolentiâ, (y 'miquitatë m populu. Po»nbsp;fiea myfleria Chrifii eu qbufdâ alijs pradicit cf docet.

3, Audite populi omnes, amp; attéde terra SC plenitudo eius, amp;fit dominus deus uobisnbsp;in teftem, dominus de templo fando fuo.

AUoquitur totum populum utriufqi regni tfraelis 0* ludlt;e,qutbus propheta fiierat dcfiinatus,cr quos nomi»nbsp;natim pcrjir 'vnxit in titulo:uult tarnen hoc quoqs ab ontnbsp;nibus gentibus cr omni tépore audiri, et mentibus pernbsp;dpi, ut eletli quiq^ ad dei cognitionem cr cultum, ex»nbsp;emplo duarumgentium iHarumfifiaccomodent ,neofr


-ocr page 550-

M I C H A E A S

fimitiä pfccittaßmlcm ittndtüam expcrianittr. Tery^ quoq; pleiiitudine, id eß, habitatores omncs alloquiturnbsp;propbet(comöre,q«od omnes tangat caufa.Audite,in»nbsp;^uit, er diligenter attendite dttm uobisgrauia commi*nbsp;natuem dc tcmplo fuo ftnäo,)wn deDan er Bethel ui*nbsp;/ul3s,fcriofe uobit teflificantë et prtediccntë quiecun^nbsp;faóluruf eß,in cuiut cößgt;cäu propheta agit et loquitur.

Quia ccce dns egreditur de loco fuo,et de fcend«,8C calcabit fuper excelfa terræ*nbsp;feturaicinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ititra populumfuum eleäum dominus habt

itfeitnd». tabat, peculiari prafetttia quadam, in tëploftnüo fuo, Hierofolyinit regionfa ddns,et orationes exaudiens,ftcnbsp;Kt tantum Hl ludtca dottünut notus diceretur,etl/raelnbsp;magnum nomen eius celebraretur. Propter impietatemnbsp;AUtem iÜius populi,in primif autem regni ifrael egre/Jitnbsp;rum fe dicit de iflo loco fuo, er nominisfuigloriamfuonbsp;tempore difjeminaturus in aliot quoque regiones er ti4nbsp;tiones: ad quod pneparamenta quidam ßebant^capti.'nbsp;Uitates utriufque regni.Defcendet,ittquit, de celßtudi^nbsp;negloriiefute etgratilt;e,qHam ofiendit tanto têpore tamnbsp;mulciplieiterfili/s ifrael ingratißimis,er calcabit quic*nbsp;quid excelfum efi in terra illuflreerßrte,Samariamnbsp;er leruftlem cum magnificis urbibusfuis, C2r excelßsnbsp;fuis cedißcatisadidolorumcuhuram paßiminutrifquenbsp;regnis.iam cnim Achat ad priortan perßdiam er impienbsp;tatem non pauca addiderat.

Etconfumentur montes fubtus cum, 8C ualles fcindcnturficutccraàfacicignis,figt;nbsp;cutaquæquædecurruntin præceps nbsp;y In fcelerc lacob omneiftud,ctin peccatisnbsp;domus Ifrael. Quod fcelus lacobfnóne Sanbsp;mariaÆtqueexcelfaludæ^nonelerufalé^

Tabefcent er defluent montes,er uaBcs fub eo,quos principes intcîligamuf cr populos:uehemëter enim ternbsp;ribibs efl adueittus domini,ad iudicandum hnpios er tynbsp;rannos.l^ihilautem tam magnifleum eflin mudo,quodnbsp;non fub potentta manut eiut contremifeat er confumenbsp;tur, populi quoque per uaües deßgnati refoluentur, Etnbsp;quomodo uiciniam ignis cera nofuflinet, er prono curnbsp;fu aqua:fcruntur in praceps: ita omnis impiorum fupernbsp;biadominouenientefoluetur er defluct.liic autem to“nbsp;Sceicra de» tumfiet propter fcelera decem tribuum, quos uocat llt;t*nbsp;«m tribu»,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifrael, et propter prlt;euaricationem luda, quia in

decem tribubus Samaria metropolis fuit,In regno autem tuda lerufalem exeelforum idolafabricata efl à donu'nonbsp;cr iÜius lege cultu^ dcfecit.Quis enim primus pcccannbsp;di contra dominum occaßonem praflitiüNon alius eernbsp;té quàm regnuin Jßaelfub leroboam,quum «oudum Sa*nbsp;maria extaret urbs regia, quie deinde fub pâtre Achabnbsp;extruëla efl in caput regni, idololatritefacrilegium,nbsp;quam reges ifrael omnes fcäati funt:et quit exeelforumnbsp;occaßonem prafîitit, nifl regnum luda cr ibius reges^nbsp;qui in lerufalem refldebante

6 EtponamSamaham, quafîaceruulapi^ dum in agro cum plantatur uinca, ôi de^nbsp;traham in uallélapides eius,ôCfundamen*nbsp;ta eius reuelabo*

MICHA !!? Et omnia fculptilia eius confeindétur^nbsp;omnes mercedes eius côburenturig*’'nbsp;omnia idola eius ponâ in perdition«Qnbsp;dc mcrcedibus meretricisnbsp;6c ufq; ad mcrccdé meretricis reuertenbsp;Sccusîdumordinem peccatorumßt

Priwum peccauit Samaria,fabricata mino uitulos adorauit,prima ergo cr pttrti-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[

eai» uenientibtts Afjÿrqs,cr ponant quaflAe pidum,cumplantatur uinca, utquamlibetit^’“-gnabilis uideatur redigatur Ht ttt»?t«/oî.nbsp;uaüemlapides eius (eratquippefttaigt;ii^^‘‘nbsp;damentaeius reuelabo.Tantaquipptrtlt;''’‘‘^ ¦ffirtnbsp;urbitfiAuerßo,ut nonfolum parietes ernbsp;ant, fed ßtndamenta quoq^ ufque adnbsp;reuelètur.Et omnia fculptilia eiut cudi^nbsp;nbsp;nbsp;gf f'”’*

diuerß reges in earn coportaucrant,coet^''*^j^i^d burentur igni, et adnihilum redigentur-er multiplex fupcllex quie ex ßrnieatilt;”’^‘^iiiSinbsp;regibut er facerdotibus,et impia lefabebrnbsp;mariam congregata, ducentur ad alianif’^^futinbsp;Nimuê; ut quomodo im terra fuaßmielt;d‘l'‘^^^!llt;!’'nbsp;lis quie fecerunt,ßc uadant ad aliatn terrait^nbsp;ßrnicationis,ad Affyrios, quibut tune iilt;^ .jfinfnbsp;rent. Atroeißimisuerbisutitur,ntereedefrnbsp;nans donaria idolorum, quibut feßp“^“^^,nbsp;res haberi,quorum nunc bona opera

Super hccplangä,amp; ululabo^fdt’' liatusjamp; nudus; faciam planiïb^ “nbsp;conum,8fluäumquafiftruthlt;°^Xnbsp;Uueufqi de Samaria.Et quia eadetn pbS‘ ^^it^nbsp;ßt ad lerufalem, ipfa enimßmilierroreP^^nbsp;linquensdeum fuum,er idolafabritax^faHnquot;'’^nbsp;pheta fub perfona fua inducitnbsp;dicittSuper hoc planga er ululabo.itda'’'nbsp;latum,uadam ffloliatus er nudus,decénbsp;didi. Ideoq; ßcut dracones terribiltßlgt;‘‘oP^^ßlt;'ynbsp;tempore quo uincuntur ab clephantiigt;^'^ßiiigt;lt;^^^fnbsp;ncs immemoresfunt ouorumfuorum, (Tflnbsp;pererint in arena calcandos pedibutnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifid'ßit

linquuttita et egofine ßlijs lfloliatus,et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj it^ a

quia defperata eft plaga cius, ufq}adIudam,tetigitportan’Pnbsp;ufque ad lerufalem.

BOc autem faciam, quiadc/ßerataejtp' Kt prwrt non poßit,uehcmes enim eitttnbsp;obtinuitinpcrnicictcridempeceatume^^^^f^^ ßnbsp;qua:euertitSamariam,uetiietufq;ad 1“nbsp;bem populi mei lerufalê. Vt enimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft

ab Aflyrijs, ita luda et lerufalê fubuert^ 10 In Geth nolire annuciare, lanbsp;plorctis.indomopuluerispu*nbsp;fpergite.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„„rber^’jiid

Locus hie efl elegans ex abufiombt^ J/jî* phetico loquendi modo, aliquäto yjnq;nbsp;bum,facili tarnennbsp;norü urbibut,utcinaind4ie eft,quoscoßnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f


-ocr page 551-

M I C HAEA S

femper-fui/Jiludieii, Idea pent Grlßtilt;ededf)U^uiitt0 fropheta prauenire cupit, ut non annutietur hoc fittunbsp;fummaluntUierofolymiem Geth,uel Palte^inoru rclinbsp;^uii urbil)«j,iie hetentur audiëtes intmiei^quibiK no fitnbsp;opiuhtc noua dici,nam alioqui rcfiifierent propedië:nbsp;fed dolorem potiut premite moefio corde, ut ne dolornbsp;^xidêinpn^ultui erûpat, Dißimulcite,iiiquit,flctuntfnbsp;quot;^^nerfirijgratulentur.'lttchrymÂf geilte non habedi,nbsp;peUut dolet.ln domo piilchcrrimct,lt;iult;e ta*nbsp;^^pvluerëredigetur,in domo fcilicetdomini,Qyinnbsp;“^ijfeiin puluere a/}gt;ergamini,ficut Niniuitte dei de*nbsp;JJnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ddeamini.

y tranfitc uobis habitatio pulchra,con ^“*®*gnominia:noncftcgrciïa,quæhabi-’tincxitujpiandum domus uicinaeaccpnbsp;«O®?'*”

“C? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttrbibuf propria nomina,ex quoritm 'm*

C4fif ^quot;‘“’'^^«’'pKexulabit, Zananexibit.Tranfiin t ô Samaria, qute habÜM inpul*

deducaris 'm captiui* magnitudi/ne, ne uicinus quidentnbsp;clamoris tui. îüon exibit habi*nbsp;plaiigat tranfmigrantes dues denbsp;ipfiienft ßmili cala*

premiumfufii* ^iitiia^^°''‘^^'^lpoliamulta.Sic quidein ludd-Placetnbsp;“quot;'inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Samaria nomine Za

’’’‘»Isr ficundum mterpretationemno* (quot;xitura in captiuitatem : ernbsp;gt;'egia,foror ierufalem, fimiliternbsp;nen fit opus tmam plaiigere.er non

bonûquæ habitat Vh), àtjçj .’’‘t'Jdinibusjquiadefccnditmalumnbsp;portamIcrufalem*nbsp;‘‘’’*^dtudinibHS,leriifalë fcilicet,Mtnbsp;^ffgt;dorü,erueluti regno priuatanbsp;deftituta,ut folafuperejfet firènbsp;mfirmata eà,utnbsp;‘foie, g *” '“ferre ad dominu deum fuit per orationesnbsp;'“’¦ufnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnum bonum. Hoc autem ma*

^l^eiefcendit àdomino ufjue ad portas,non rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quippe uaHata Samaria uenit etiâ

^jfi^^ cflinful» çfKo^tte capta cft.

^oadrigæ ftuporis ((««gec«rr« I^achis:principium pec-Tr'æ ^*o”gt; Quia in te inuenta funtnbsp;'fees,

fi^‘tgt;curru iumëto,cr prte* ft** eie/indendu te, quia capieris non finenbsp;fiael,cr tu fui*nbsp;P°ttitt)j j^‘^,^‘^dolatrite in \uda : per te enim quafipernbsp;f let« deeem tribuit migrauit in lerufalë»

MicnAnt .

16

gt;4 Propterca dabit cmiirarios(»«/?f/w)fupcr hærcditatêGeth : domos mendacii in de*nbsp;ceptionem regibus IfraèU

Adhuc hæredem adducam tibi * quxh) bitas in Marefatufque ad Odollam ueniccnbsp;gloria Ifrael^

Mittet etiä A ffyriusfuperGeihmetropoUmPahefibt nlt;elatruculosfuos,quosuocatemilfarios,crpoßidebitnbsp;domum idololatriic urbemq; mendacq,nomine Achfibt.nbsp;qua fitafidt in tribu luda,quie 'm fupplantationem fuitnbsp;regißus lude erifraekloca prapdij meerta uobis erut»nbsp;Qjiod autë fequitur,Adhuc haredë adducàtibi qua hanbsp;bitas in Marefa, pulchre aüufit ad nomen Marefa,quodnbsp;hareditatem fignificat : poßidebitur eii'im ab ho^iibusnbsp;^ffyrijs tota regio up^ ad oppidit Odolla,quagloriof4nbsp;efi'mtcrurbes ifraclitaru. Nimiaabbreuiatiolibroruntnbsp;Re_g« erParalipomenoncaufa eft,ut no pauci pafiùsnbsp;prophetarum tanto difficilius mteüigantur, qualis efiènbsp;uidetur cr hic locusSfraelis autem reges non raro accinbsp;piuntttrproregibusluda.

Decaluare, ôC tondêre fuper filios dclitia rum tuarûxdilara caluitiû tuû fîcut aquilatnbsp;quoniam captiui duéli funt ex te*

Quomodo aquila qua regina eft auiu,ccrto tempore amittit pennas, er remanet implumis : fie etiam ifraelnbsp;deponet omnë gloria fua, qua ante fùerat cirçundapts,nbsp;Cr plangct filios, hoftitvm poteüati fubditos,peccatiqinbsp;obnoxios. Decaluata efilerufalem,amijfaomnigratianbsp;qua quondäapuddeu floruit. Vbicnim prophetaf ubinbsp;dod^ legist ubi prafidia angelorumf ubi cotra pluretnbsp;à pauds 'mificrata uidoria^ omne comam prifiinaglosnbsp;ria perdidit, er ßHf eius 'm captiuitatem dudi funt.Ranbsp;dere ergo,'mquit,er affume habitupcenitentis,er quanbsp;prius quafi aquila uolabas in excelfis, nunc plage filiosnbsp;tuos,er fobolem captiuitati ded'matam,

^fCAPVT II.

manuseorum*

Specialiter fermonë dirigit cotra principes er capita Çôtra pua populoru,qui cura regëdi populi habere debcbat,quem '^*^***nbsp;abiedo timorc dei, per uim,rapmä,fi(rtum,adulteriuntnbsp;er homicidia oppr'miut. Va,mquit,qui et cogitatis manbsp;liim er opereperficitis, cubilia uefira ad quiefcendimtnbsp;data fiupris polluitis,cr quicquid miquitatis node trlt;tnbsp;datis, quafi diffirri no liceat,flatim ut dies claruerit fènbsp;flinatis implere, non confiderantes quod aduerfum do*nbsp;minii ßrtis efi uefira manus, pro omni uirili ad id perfinbsp;ciendit cotenditis,nec uos finitis ab infiituto huiufmodinbsp;detineri,fed ßrtis efi eorum manus ad nocendum.

Etcócupierüt agros, 8i uiolctcrtuleru^ ôfrapuerûtdomosîamp;calôniabanturuirttnbsp;Sc domu eius,uirum SC hærcditatéeius*

Exponit fcriptura quid nodu co^tët cT m die perfi* ciant, Cocupieriit agros, cruiolètertulerîit,erdonM


-ocr page 552-

HTC MAE A's

jùbaudititriCocupieruntrer quits coeUpicTitlUdiripUe runt,ut Achabuiticd Naboth. Etnofolucalumnianturnbsp;hontirus CT domos eoru,fed uim faciut fortibus, coflannbsp;tibusnbsp;nbsp;nbsp;rc£la monètibus uiris,ne fupßnt boni cr uirtu

te prtediti ut reflétât imp ijs.QKiii et domos,id lids totitx deletis ex inuidia cr regnàdi cupiditate, occinbsp;foru per iniuriâ, itinocentiû hereditates inuaditis, quinbsp;etiâpcr etatêparwdâinfantes dementia merebâtun

5 ^Idcirco hæc dicit dns,Ecce ego cogito fuperfamiliâiftammalüjundcnôaufcrc^nbsp;ris colla ueftra,amp; nô ambulabitis fuperbi,nbsp;quoniam tempus pefl'imum cft,

ficiflis cogitaftis inutile, cr ego dominus cogitabo /ùper familiâ iflammalituehemcns,nbsp;no quod malu fit quod cogito,fed quad patiëtibiu malunbsp;tlidcatur quod irrogotquod ita uos premet, ut coüa ue»nbsp;ftranonpofiitKleuareneceuadere,deprimeturq^cate‘nbsp;nui fuperbia uefira, ut no que uelitis mala omnia perftnbsp;ciatiSffed humiliabimini ab hoflibus coculcandi. ludiciStnbsp;enim dfii corripiet uos, zsquot; tempus calamitatis uos dr»nbsp;' cumueniet,ut ultioni dei fubdamini, uelitis,nolitis.

4 In die ilia fumef fup cos parabola, amp; can cabitur canticS cu fuauitate,dicêtiG,Deponbsp;pulationeuaftati fumusspars populimeinbsp;comutata eftsquomodo rccedcta mc,quSnbsp;rcuertaturqui regiones noftras diuidat^

Tunc dicetitr fuper uos parabola, cr miferie uefire Uertenfur incanticuhoflium ueflroru. Dcpopulationenbsp;Uafiati fumus,dieet quifpiam plangens trnminentiaGquot;nbsp;prefcittiamala.Pars,inquit,populimei, templitmcam,nbsp;quodfolum inter gentes ceteras cr unicu habebä, munbsp;tabitur 'm ruina,er her édita populi mei ab Ajfyrijs dinbsp;ripietur,cr mutabit terra mea pofifißorem fiutm,queenbsp;dominum paftorem agnofeere cotempfit.Qjiomodo aunbsp;firre potuit mihi A ffyrius,quod ut meum effet dominusnbsp;mihi promißt,cr pofiideitdü tradidit in eternuf Et ta»nbsp;men id exigentibus malismeisaliquoties reuerfurus honbsp;fits totu fib: partietur ZT uendicabit.Multisenim uici»nbsp;tuidirepta efi terra ifracl, donee tota aufirretur, O“nbsp;forte fibi earn crudclishofils diftribueret.

j Propter hoc,nó erit tibi mittés funiculu fortis in ccetu domini,

Propterea,öfanülia ifrael,propter tot er taMa ma litia uefira ad deü ac homines, eueniet uobis, ut nuUänbsp;dliquando forte habituri fitis 'm hareditate fandoru panbsp;trum uefirorü,quoru non amulanüni neq^ fidem nequenbsp;Opera, fed eijeiemini in extera nationes,f£cundü quodnbsp;uobis lex dai cominata efi,quam abijccre maluiilis.

4 Neloquamini loquentes, Ncnftillabfit fuperiftos,noncomprehendef cofufio*nbsp;Nefiillandoflillent,hoc eft,pradic0'do pr^dicent,uelnbsp;loquendo loquantur.Hebraico quodä idiomate eloquiitnbsp;KtitllddiS fiillicidiudicebatur,ab eo quod fluat,zr ad aures per»nbsp;ueniataudientiu. trollte uos dccipcre,odcmuslacob,nbsp;ereonfolationcm nw.tuä dicere,Deui bonus efi,ncnnbsp;rtenient ha:c mala qu£ nebis prophetatur à prophetis,nbsp;wneijeiemur ex hierediMe n(gt;flra,no tanta afficiemur

MI CH AH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

’igttot)^ntd,ut falfi 4 deo nofirouideatn(tr,il'^ promtßiottesfuamM:iuerfim)ptoicfit. jj,nbsp;7 Dicit domus lacob, Nfiquidabof'^jj^nbsp;tus eft fpiritus doniini,aut taksnbsp;gitationes ciusîquot;Nonne uerba mtanbsp;funtcumco quireäegradirur^nbsp;Dici nunefolitu efi in domo llt;acob,t^ienquidi^.^^^nbsp;dni dei nofiri mifericordia,crclementißn»‘‘^ff^^i^tnbsp;qui late et abundater ortui efi omnibusi Qä*”®nbsp;deferet,quific lüifacrificqs nofirisferuinutilnbsp;in nobis abbreuiabitiir zrfiuerus erittottaH^’^t i^ijnnbsp;fuum.^ Ntw« huiufmodi funt cogitationesnbsp;hominibus cernimus,ut antiquam teneatir^^^ .nbsp;ad uindiäam furorefubitö cociteturfnbsp;dns,Bonus quidè fHm,cr uerba meafonantnbsp;tnultit mifericordiie mea funt,fed eisnbsp;ad fos qui redh itinere ^adiuntur, quinbsp;meis,cr legibus obfequunturdiuinis-

Etecontrariopopulusmcus*'’/ ijjni” rium cofurrexiu Defuper tum^^nbsp;fuftuliftiss6lt; cos qui tranfibâtnbsp;conuertiftis in bellum,

Sed iamdudii erheri in cotumeliarnea cotra mefurgit hofiiliter,idola ueneradoßl’L^^nbsp;nendo,er quantii m ipfofidt tyranicaaduefi^-^jteVinbsp;ma corripuit, er exaduerfolegimed^f^^^iaP^^nbsp;priecepi mutuä,ipfi mutuü fefe expo/w»^’nbsp;peribus quafi defuper tunicäctmi poH«’nbsp;plices quofq; crrdentiu,cracquiefcitcS‘iK'zy^fili^,nbsp;lorum,cotra me uertiit bellu.Nunquid,hgt;1^’ii^i‘^nbsp;bitfuper huiufmodi uerbudurauinclifl'^r^^itd'''^,nbsp;meam,cr apprehedet eosconfiifionbsp;euertinis,tam diuina quam humana,ui^^gt;.^d^nbsp;difciplinä,tfmore dei er proxlinoruegt;‘’'^.jf,nbsp;à prophetis uerbum dominiaudirerecufigt;‘^jßli''^nbsp;Ç Mulicres populi mei eieciftisnbsp;delitiarumfuarumsàparuulisfS''“nbsp;ftis laudem meam in perpetuum'

No« folii defuper tunicapalliufu^alifiib^jiii^^. Hominis mei dextrè agites prophètesperf‘'‘^‘^nbsp;tmpugnaflis,fed mulieres quoq;,id efinbsp;delicatos ficifiis captiuas ireifiue fubnbsp;ifrael matronas,qutepro tabbus fiagitifinbsp;Affyriä captiuaduda, eiciladcpojfif^'^diiÇnbsp;A parutdis quoq- earit tulidlis laude meanbsp;nullus remäfit 'm populo,cunäis uelnbsp;tiuis, qui meos pfaimos caneret. Etnbsp;quod in leternu fiare uoluera, ueftris itiiqtanbsp;tifiis:ideo uos queq^ expellctnini de ue/lrilt; Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

S u rgi te amp; i te, q u ia n Ó h abêtis b ipfi propter immunditiam cius corinbsp;putredinepeffima.

Surgite itaq,-, er ite in captiuitatê, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

requii nÖ habebitis, qu£ propterfeelera / efi,er mundarinbsp;celebrarit. Corrupticne er im peff^^nbsp;hementer indurauitmabtiahomtnüiti^‘‘gt; f

Io

-ocr page 553-

michaeas

BOfijlibiäifle er uiolëtia corpus corrutttpentât:Aâeâf tuquUftonpiu Uifltftiofiis ueiirlt;e,nec eft ut uos uOo pitnbsp;flo tSfoUri poßitis:iwltujiis eiiitn re/tpifcerc,nec prlt;r*nbsp;pbrtitr#w nonitis (tc^uiejccrct

Il Vtinamnoncficmuirhabens fpiritum, oiniendaciû potius loquercnftillabof/iil«nbsp;woB)tibi in uinû, Slt;in ebrietaiê:amp; erit fu^nbsp;(crejjet

propbtŸd.ô ifraelfde meo hicc tantu fe/ifu inter pfeunbsp;‘^oputatui foluf perirë, eaquot; no eßetnbsp;ß^'^lt;a(o,fe4j^iyitKfinan(s tranßens.'Vtmantnbsp;ernbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prophetarem cotra uos ex uino

«lius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;at^ conßantilt;t:crejpt quij^ia

qui fiillarctcrdoeeret aptiusGr fru^f PfoplTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quitles hdbere ueüetis

’ttt,v'if’5'‘°‘^'S®’»bi«loquicogor,uobwnoconMe Hi£TO„ym«,QKM propheta ßvm zTnbsp;prfedicoueritatejdeoßilhtbo ti»nbsp;f^Ktrt '''’’’‘‘‘’’’^’’»’’rtCKUWiunij^Modteinebnet zrnbsp;ftillatc,populus iße uelit nolit meMnbsp;QQj^^'^ifi^inebit^aducrfaqutedieo.

tuijjj S^^gätione congregabo lacobto-Paritffcondueä rcliquias IfracI, 'iMßnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafigregem in ouili,

i'’® medio caularuni tumultua

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfophetäfeMpermalapromittent?,

io^nitur beta etßticia:Veniet P^opEef *ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntnlafuper tfraelcm,^Uie egonbsp;nbsp;nbsp;aHj

fl ^*'**^’^’*’ cotiniw er Mt«'* «it lt;öt neflrlt;t;ueniet tarnen etià tépus,cum,nbsp;?ei«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eogregabo rcliquias quafdä to

*”'^fcc ’ - ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum gentium pO»

(^’'°(gt;if^tas,in ouili meo pariter copu ‘*'¦*«11^' ßrmtßtmofepiam, tai^aeli erit cre?nbsp;eottl'f^/^'*^’'gt;etutnultusßat ingens, çr iMteßimabilifnbsp;‘Oto * ^^Sf^tnlatiofideliit aedamantiit dominonbsp;quot;ftioftj ^'‘^olegittmam conßßione Cf gratiaruntnbsp;lt;lt;»w»db« uel ouium,fedhoanbsp;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonum pafiorcm fuum.

iterlt;de^Klt;f?pr)antc *'”^Pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;portä,Slt; egredien

ter«, ^do,î'’'”’^^5fîbitrexeorû coram eis, ‘'Xfèfi ****^’quot;

quot;'’’’ïi h?- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eogregator lfraelis,qMfj{lurus efi

°quot;‘'‘iu ßlioru Abralt;e fecun^ P^^etur,is paßor uerus cr bonus arnbsp;''^%nt^‘^'’’‘^‘*^^°P^'‘‘‘^‘^gt;Grfuopedelt;e^ujbit,utnbsp;in uias planos.nbsp;paradificrit,lt;iuonbsp;“ia portie ingredientc,nbsp;S'wj per f{«ji credultt omne pecus, Paßor au

men AU. M


tem iße O’ rex eft er dominia.Vndefeqttitur,‘Et iron fibit rex eoru coram eis,G'lt;i^t in capite eor«. Eft ergonbsp;hiecprophetia de Chriao,^uam er inßrius clariorennbsp;defcribit de regno Dauidis, qui reliquiasfideliu liberalnbsp;bit, cr pofl reditum ifraelitaru fub Perßtruregibus acnbsp;deinde ueniet,adhuc ßaiUefecudo tèplo.Eritq; eximianbsp;ßdelium nudtitudOfde qua dicetur,Lietare ßerilfs ere,nbsp;Q^nqua mteÜigi quoqfpoßint hie duo Ultimi uerfuinbsp;fecundit confequentiäad prlt;ecedëtia de poena nolentiunbsp;audire prophetas, ut coUeilio mteUigatur in malâpar» CoiitAionbsp;teirt proablatioaetQttdi,ut nemorelinquatur in terra,nbsp;fedßnt dij^ergêdi utj^exin uaßam folitudtnem erraanbsp;bunditid enim ut pnedicâuobis habeo à domino in maitnbsp;datis, utcunq; iBud inuiti audiatis, fed nihil loqui poßitnbsp;ad ^atiaex domini pracepto. Et quidè tam rex ofeasnbsp;quàm SedeebiM cum populo fuo uidifunt cr Mpti W*nbsp;exilium. Eligat Lelt;ffor quod fßiritusßiggejferit,nbsp;fCAPVT III.

T dixi, Audite principes lacob, amp; duces domus Ifrael/Nüquidnbsp;1 non ueftrû eft fcireiudicium,nbsp;qui odio habetis bonû, amp; dtlînbsp;gitis malum;qui uiolenter tollitis pellesnbsp;eorum defuper cis, dlt;carnem eorum defunbsp;peroffibus eorum?

  • 3 QuicomedcrütcarnêpopulimeijSfpel*nbsp;Jem eorum defuper excoriauerunt;amp; oftanbsp;eorum côfregerunt, ÔC conciderunt ficucnbsp;in lebete,^ quafî carnem in medio ollar. ;

  • 4 Tuncclamabuntad domina,8C nô exaunbsp;diet eos : amp;:abfcondet faciem fuam ab eis

    in tempore ill o, fient nequiter egeruntin adinuentionibus fuis*

    Aduerfum principes ifraelfirmo e^l,crfub metapho raleonufiue latronu crudelitaseorudcfcribitur,quodnbsp;ßioliauerint pauperes er interßeerint eos,carnes coru CSmînitionbsp;oßa^ cÖtriuerint, er quaß in medio olbe,ßc in urbe lenbsp;rufalemmtferabilé plebemaßiixerint, er propter hacnbsp;inßraeureis poflea fuppliciuindiecaptiuitatis,crclanbsp;ment ad dnm, er non exaudiat eos, fed abfcodat fademnbsp;fuaab eis,quia nequiter egerint in fceleribiufuis, Cominbsp;natur igitur ludicibiu populi, qui uefligia domini fequinbsp;nolunt, zr offidj fui eos admonet,ut difcät iudictu dki,nbsp;amare bonu,odire malu,cum ipfi cotra deteßentur fannbsp;ân,ZTfànélos fi fint pauperes, honorât aût diuites peenbsp;catores. Qum uero bona no amare peccatu fit,quäti feenbsp;kris eil odiffe CT perfequif Stcut non fiigere malu cumnbsp;uitio detur,quantie impietatis eß diligenter inquireretnbsp;t^onfufièceratfjiolialfe fubie{lumgregem,fed corporanbsp;quoq; eorü afflixerüt duro impcrio, oßa eoteretttes,utnbsp;quiequid in eis firtcfiter at frangèrent. Cluomodo ergonbsp;iUiJßoliauerut ncdullitus populu meum cute,came ernbsp;oßibut, mittètes ueluti in oUam firuentê difcerptos frunbsp;fiulatim, quam rex accêdit Affyriustfic ey ipfinbsp;norit dies ultionis clamabut ad dnm cr na exaudiëtur,nbsp;quia nee ipfi rogÓiesoudierat, cr extendêt ntanusfumnbsp;ad dnm,quifaetemfiMaHertet.Hiee autë patiêtur,quu

    p'yj' X



-ocr page 554-

MfCHABAr

peßime egerunt 'w fltidiji fuif amp; uobtpMltgt;w:nore* gci fùcre, fed tyranitÙHon prxpoßti, fed leones:non dinbsp;fcipuhrummagifiriffedlupi ouium.Carnibus fefatiauenbsp;runt CT incrafftti funt, idea pinguißiinu holocauftumnbsp;dantinofiili occidcntur,dignif fupplicijs prtepdrati.

^Haecdicit dominus fupcr prophetas qui feducut populûmeum t qui mordentnbsp;dentibus fuis,Slt;prædicantpacc:amp; fiquisnbsp;non dederit inorecorû(qHippwm)fanâifi'-canc fupcr eum prælium»

PniiôftiK Pßudoprophetitf legimuf multos fidße'mlfntel, ^ui propter dornt pacem quiets donanda non ernt prlt;tdi»nbsp;cdbant,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quis munera no dedi/fet, quamufs fanäus

ejfet,iramdeinuntilt;irent illi effefuperuenturam:ficut Gquot; R.0Wilt;nörMm merces non datur fine oblationibus uelnbsp;offieijs. Vnde nunc dicitur ad eos, quod loqiMntur mennbsp;fernto eorum non prophetM,fiddiuineitiofitnbsp;falfiatneq^ habeant lumenfied tenebrds zs- erroirem.

it Propterea noxuobis prouifioncerit,5C « tenebrx uobis pro diuinationetSC occumnbsp;bet fol fupcr prophetas obtenebrabi.'nbsp;turfuper eos dies»

7 Etconfundenturqui uidcntuifiones,amp; confundcturdiuinnamp;opcrictomnesuuinbsp;tus fuos,quia non eft refponfum dei.

Snppiiciä Supplicium eorum defcribit.'Vh exiflimaßfs effeui^ fionem,ibi nox erit; ZT ubiidäatis udticinium prophenbsp;taleßbt IßirittK loquitur immuduf-Occidet en^ figt;l innbsp;ftitia fuper huiufeemodi prophetM,cr uidebunttene^nbsp;briis fuM er cofitndentur, defiituétur ueritdte, prophenbsp;tia,confilijs ftnifcr ratione. Cum^ diuM magis quantnbsp;firopheU fiierint comprobati,ridebiitur fuper fonmijsnbsp;fuis, er populi qui ab eis prius deceptifiMra»t,contritnbsp;eosperiracundiamloquentur.

g Veruntamen ego repletus fum fortitudi ne fpiritus domini,iudicio amp; uirtutetutnbsp;annuntié lacob fcelus fuum, amp; IfracI pec^nbsp;catumfuum»

Kurfum oratio prophetic loquêtis inducitur.ltlisfal» fit uatiemätibus er c0fitfis,ego qult;e loquor rffanihffinbsp;ritu inflitutus loquor : loquor autê iudiciii dhi er uirtnnbsp;gtnae pro»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfeudoprophetts mordentibus dentes,crpitcë

fiKdiM. _ priedicätibuf ad fuam libidine, egoabfq} uUa ßrmidine annuntio lacob fcelus fuu, er tfrael peccatit fuum,quinnbsp;pro deo er idola uenerati funt, er fidei er honeßatisnbsp;ftatti omnë fubuertcrut. Scio uobifgfatos effie adulato»nbsp;restfit liceret fiuperarc eos poffcm,fed aliter deus madat,nbsp;aliter domini prophetof oportet effê inilitutos,lßiritusnbsp;flenitudine,zelo,iudicio,coßantia,ueritatisamore,crnbsp;modi certaratione cum uerbi dei eruditione.

^Audite hæc principes domus lacob,et indices domus Ifraei.qui abominamini iunbsp;diciüm,Sc omnia reâa peruerritis»

10 Qui acdifîcatis Sion in fanguinibus,amp; le rufalcmininiquitate*

Generaliter aduerfium iudices erpficudoprophetat propbetalis fiemte texitur, quod er 'm leremiit uolumi

quot;MTCKAH» ttefcrlbiturfUbi erMichaiehuiusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

esquot; lerufalé Uaßitas prtedicatur.ludices,irqi“igt;^^jii cipcs domus lacob duaru er decent tributt,nbsp;dicium non faciebat,fed abominabaturnbsp;reâa peruertebant,ne falte parua iußitianbsp;ciuitate. Q^i ledificauerut sion innbsp;fiaient m iniquitate,aulas rapinis pauperuni/finbsp;titvm,occifione fanëhru. Seditiofa hacnbsp;tio uidetur,fed uera ac neceffiaria contra

ti Principes cius inmuncnbusioagt;‘^’f^ •amp;facerdotes cius in mcrcededoCfWnbsp;prophets eius in pecunia diuioabat^^j,nbsp;per dominfl requiefeeban tjdicennbsp;‘quid non dominus in medio noftt**' ¦nbsp;uenientfupernosmaiat

Q«odfi quis de principibus uidebatur iudi^ erat return, uendebat ntagisfientcntiant,Cffinbsp;ribut iudicabat : facerdotes quoa nonnbsp;nifiaccepto pretio,er cum dicatur ad fa»^^’nbsp;accepißis,gratis datetiUi dei reß/onfu»nbsp;nia profireMes,gratiam dominiauaraniert«'^^nbsp;bant. Ef poÄ htec omnia mala,non inteUigttntefPj^i^nbsp;tumfiuum,quafii fcelcribus redtmcreMnbsp;iudices ac facerdotes er prophetas deinbsp;bant, erfeettndu impaenitens cor fuumnbsp;mintK in medio noßrum eH,fauet nobis,nbsp;ad nutum noßru, nos amat, nos tuctur, ißi«nbsp;cateris impetramus, regnicceleiïisiatuiaiii^rnbsp;ttonuenientfiuper nos mala.

11 propter hoccaufaucftri,Sionq*”'’’ÿ arabitur, ói. lerufaléquafi accru*’®nbsp;erit,amp; mons tcmpli in excclfa fyl“®'^“ LpKnbsp;Quia igitur non egerant panitentia'crf’”^^nbsp;lusfequutus eßprincipu,facerdotu crfalß’^^Udinbsp;tarumuitia,SKgt;nquafiagerarabitur,CT1™''.nbsp;accrwa lapidu erit, er templit quod prins atr»nbsp;toqs ßtlgrbat, i« r«in«« ultimas collabetur-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

populit ludieoru,cuius uera captiuitos Wrf.er propftr fiuperioraquidemnbsp;propter promißi ChriHi dni Gquot; exhibiti crutiKnbsp;compléta fiunt er irrogata t unde CT Si®”nbsp;arata efi,er lerufalem in tumulos conuerfjf‘‘’‘^^cinbsp;tcmplit iHud quonda nobile atq^ fublime in ^^fUinbsp;Itérés commtnutu ell, ut prophetici orisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;juli

probant,prophétie teßis afpeüus eH.De 'cum,facer do tu er prophetarü,lege hocloeo h“quot;nbsp;ronymum obfiecro, er compara fui tt ntporisnbsp;flris calamitatibus,erdonunum ora,ut tudicet asnbsp;det,quieperperamfiuutinccclcfia.

lt;fCAPVT

Migrai' Tcrit in nouißimodicruiu . domus dniprsparat’inur‘ ,nbsp;montifl, Si fublimis fup co”nbsp;¦— 8C fluent ad eum populi, .

z Et properabßtgenres Venite,afcend3mus ad montenbsp;ad domfl dei lacob î Si docebitnos

-ocr page 555-

Kous 2ion.

M I C HAEÀ S

fuis, 8{ ibim’ in fcmitis ciustquia dc Sion egredietur lex,8c uerbü dni delcrufakm»nbsp;Pojl diâttm fùturâ defolationë domus dni ut uertaturnbsp;‘m excclfa fyluarum,priedicitur non in omnino ultimis,nbsp;ttwJunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diebus,hoc e{l,fecundo templo cxtan

'«bitm, fintiliter uaflädo,Mcßiafcilicet tëporibuf,^uan «io CbriHus dns dixit, Surgitc eamus hinc : z^,Relm-^x^turuobisdotnusucflrct dcfertct:angeli quoquelofenbsp;P^o fe/trcBte dixerut^Trcinfcamus ex hisfedibus.Tcntnbsp;P°’'^f'ilicctjidfigctKitt,£Tit monsdomus domini prtcsnbsp;P^f^W CTfxtruiStMjCccIe/ïct/ctkcet dei ere{la,pernbsp;yji^iiim Cbriäli expletu in leruftlê, ut ex lud^is ZJquot;nbsp;Wfiuj coflctur tma unius deißdcliu ecclefitt in Cbrinbsp;Änbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut fernen ueru ZT benedi

arcis Zion, tonpli. A cuius Cbrifti gloria mons Zionnbsp;' ’N «ffticf montiu,c[uia omnia régna feruiët lüi,^!quot;nbsp;in^ffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erit po/feßio eius,à mari ufcjiad

«fWeVr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uMg^oriofus zdr

«tgt; 01» 1 ^^‘^^‘gt;l’^(gt;itur propter myfteriü mons Zion

^poßtus, Gr peio coüibus omnibus elcs l’annbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hierofolymis crucißxu,cr eccic

•'ODie^j ^!^‘!^°’'‘^‘‘^‘‘]ßcutä,cxaltauitdeus pater, nomfMjMt crChriflus inglonbsp;•Pf^ u ^‘’^’‘^gt;‘'S»oß‘itur faluator mudi, er eccleßanbsp;ui/ncat omniu erroru priefli*nbsp;P°pi(li ‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tKontem fi^iinabut ucl fluent omnes

turb£ intwmerabiles congre ßent • credét,faluatoré GT ßliü dei agno=gt;nbsp;credideruntßdelesnbsp;Bithiniie,adquosnbsp;’’‘‘ilt«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fgt;'ibit,quando fecjusitte funt eum turblt;e

a Decapo[i,ludlt;ea GT translordane, crtii/}gt;‘tnbsp;hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;denies orbis in eum credens,ubi

afcédatTMs in monté domi» l‘tcob,aggregemur ecclefl^ßdeliu,nbsp;'^occb'^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gt' ßiif

’*''’’’lt;’11?^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de feripturis fanélis, gute uiam

ßlt;^ uilt;t,cr ^oto euangelica per doélrinam apoß:onbsp;di/feminandam. Dc Ztonc«!)» exibitnbsp;Jerufalem.

^trihj ‘quot;ter populos multos, 8(. fortes ufq; in longinquû:nbsp;fuos in uomereSjôC

f '’fiitus nbsp;nbsp;bçii' gladium, amp; non difeent ui

^^dicabit inter er 'ÂitaGT corripiet populos tnultosnbsp;«nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“pprehendet enim fapiétes in aftutia

^PuIqj ‘°'‘'^‘gt;‘eetftultitiie,Dijudicabitguog; inter diSftl habeâtur,Gr guiindigni.t^ec

bumeros fuos unifiemmo uero gsquot;

N.lCnk'm 1i.e7 optitno rfeo colendo e^ adorando,per CbriHi facrofaitnbsp;i^m Euangeliu crudita,etia ußfl ad extremos Brittan»nbsp;nos GrHibemos,tndos gt Hij}gt;anos,Aethiopes crNornbsp;uegios. Inçj «t« aduentu omne beüandi fludium conßnbsp;retur in pacé,in aratragladij mutabutur,haftte cuden»nbsp;tur in falces,gens beüare deflnet cotra genté, fummuntnbsp;pudiît colendte pacis erit euangelicte doSlrma: uerisfe»nbsp;ékltoribus,guia iuftitite et châritatis ftudiu fummoperenbsp;commëdabitur à Chriüo, gt à difeiputis iUius uerefernbsp;uabiturAnterim tarnen no deeriit mundo fuifllij,Grdianbsp;bolicte inß^lationis arma cotra eleéhs, guorîi omne finnbsp;dium erit exercitatioffiritualis pugnte cotra carné acnbsp;fanguiné, mundimi gt diabolu,ut clarior appareat GTnbsp;gratia Chri^i,Gr ßdeliu inconeuffa fidei gratia. Nemonbsp;itaq; pugttare difcet pugnandi neceßitatedepoflta.

  • 4 Et fedebit uir fubtus uineâ fuâ,Slt; fubtusnbsp;ficum fuam, amp;’ no eritqui deterreât: quianbsp;os domini exercituum locutum eft*

Tantaq; erit requics, ut non foltvm in urbibus, fed in nbsp;nbsp;nbsp;« «c

uiculis quoq; gt a^is flre ut flt unufquifq; fecurusjæ tus Grgaudens cum familta fuagratias agens de dei benbsp;neflcijs,quem agnofeet GTcolet religiofe,contentus fuanbsp;forte fiuelittfin minus, ftbi imputabit inquietudinem,nbsp;non Icgi dei GrChriHo.Hoc autem certiflimèfiet,qui(tnbsp;os domini loquatu eil, Grfaélum effe iamdudu uident,nbsp;qui oculos babentes cteci nonfltnt. Verba e/iûn domininbsp;uerafunt,Gy‘eiusdixi0eficiffeeil.

  • 5 Quia omnes populi ambulabunc unuC-quifquein nomine dei fui: nos autem amnbsp;bulabimus in nomine domini dei noftrinbsp;in æternum 81. ultra»

Cunilis inquiunt nationibus euntibus iuxta errorent fuu,nos ad monté domini flRinabimus,Gr dicemus,\nnbsp;nomine domini dei Sabaoth,qui creauitcoelu gt terra,nbsp;ambulabimus GT adorabimus, qui elegit Abraam,lfaacnbsp;GT lacob,à quibus gt agnitus efl gt adoratus, ut folusnbsp;unus uerus deus,cuius gloria gt lex,M flerit per Chrinbsp;flum dnm nuindo rcuelata,fcmelq; fufeepta à gentibus,nbsp;nunquam fiiiietur neefldes nec religio fanéh.

  • 6 nbsp;nbsp;nbsp;In die ilia dicit dominus, congregabonbsp;claudicantem:amp; earn quam eieceram coUnbsp;Iigam,amp;quam afflixeram»

CongregrfbOjiw^MifjclttKdicdzwem.etfj« ad quam He= Conueriî» lias dixerat,vfquequo claudicatis in duos partes f gtc.nbsp;Cuius pes fcandalizatusßterat abfeifus, quam eiecerä,nbsp;GT cui dederä libeüu repudij coUigätGrquam afflixeranbsp;captiuitatibus uarijscofolabor,Grad dominu deii fuumnbsp;digne colendum eolligâ.lAaximaquidépars fuceeßiuenbsp;fubregibus PerfarumGTGrieciscouenitin ludtCamdenbsp;omnibus tribubus:cxquibus,utdiélüe^:,plurimi Chrinbsp;fto Grapoflolis credidcrut,multo auté plures ex eis qui ‘nbsp;adhuc difßerfl erät in gentibus Cbriftißdem GXnbsp;nam fufeeperuttt GT prlt;edicaueruttt.

  • 7 EtponâclaudicantéinreliquiasîS^eam

quae laborauerat in gentem robuftam : amp; regnabit dns fuper cos in monte Sion,eJ£nbsp;hocnuncamp;ufqjinaeternum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

?'?'gt; 5

I*

(•


-ocr page 556-

MT CH AB A S'

BcdeGa u o; Chrifli cccle/ta, du^eexJUii^is cr«didit,d€ pctou.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fucrunt cipojtolt,ae qua m Ailts apojiolorum Luciif

fcribit, 5 una die crcdiderint tria mitii(t,etiialibi qu'mit que millia,cr de quibui lacobu^ loquitur ad Paulütvi’^nbsp;d« frater quanta milita funt de ludlt;eis credentiu, G“ o»nbsp;fjiAcs hi lemulatores legt^ funt^Notanter autem non dicinbsp;tur,Ponam claudicanté totain falud,frd ponaclaudicannbsp;temm reliquitcs,utreliquiie e:s- elcâiofalu£fiant; ernbsp;earn qu£ laborauerat ingénié robuflä,in nomen uideli»nbsp;cet Chriflianu,quod non gladiui,non ignes,non tormennbsp;tafrpcrabunt.Videfidem erpaßionemartyru, erdenbsp;robufragente non ambiges, er regnabit dns fuper eos,nbsp;id efl,fupergentes multatj er fuper reliquiat claudicannbsp;tfS in monte Sion in ecclefia prtcfentis feculi er frituri.

® ^Ettu turn's gregis nebulofa filia Sion ufq; adteueniettamp;ueniet poteftas primanbsp;regnum filiælerufalem»

Momina [f/ nbsp;nbsp;Conttwtitttr propheta ad confolandum regntim iuda

nebs Site er urbemierufalctn, quie hiediciturturritgregii^arx fcilicet er frrtalitiuan populofum,er turrisfrmofa filianbsp;Zion, per quaminteUigiturftatut regni ludaici,etlfraenbsp;litici populi, uinea doinini Sabaoth, qu£ licet deflruen*nbsp;da fit per Chaldæos, ut erat omnium prophetarum connbsp;fenfut,non tarnen in affriilione deficere debeat, cum fitnbsp;fuo tempore refiituenda in mtegrum, uenturtnq^ fit iUinbsp;rex fuut, aquoglorificanda fitmaglt quàmfrerit un*nbsp;quam. Veniet enim ufij; ad earn prima potefiatjuel pri*nbsp;nuf principatut,qualit nec ante cum in mundo fùit,necnbsp;poft eMti fit uenturut,cuiut rcgniim aternum eft glorianbsp;fißimum ac uniuerfale, is regnauit à ligno in ierufalem,nbsp;Cr adhuc regnat in throno Dauid patrit fui,tn tnaftimanbsp;idem gloria tailliut urbis,quàm fidclium ex illagentCfnbsp;rtauidis quoq^ er lacob,lfaac er Abrahie.P.egnum er*nbsp;gafilite lerufalem, eft regnum Chrifti quodiüiccapitnbsp;CrptrfrfiHeft:capitin corporalier temporanea Ie«jnbsp;rufalem,perficitur autem in fftirituali er aterna.

  • 9 Nuncquaremœrorecontraheris^Nun^nbsp;quid rex nonefttibi, autconûÜariustuusnbsp;periit, quia comprehendit te dolor ficutnbsp;parturientem^

ABiAio nbsp;nbsp;nbsp;QS‘»rc, Ô tcrufalcm,nunc mala tanta expermis ? qua

ttcltS», re tantopere affligeritfquare tantopere luges er deflei imminentem tibi captiuitatëfCerte dns tui 'mterim curanbsp;habet,qui licet te capi faciat, iteru tamé te cofolabitur,nbsp;reftituct,uindicabit,rcdimet, et faluabit. Viuit mhilominbsp;nus rex tuut Chriftut ipfe, er non perijt adhuc,qui connbsp;filium optimu de te iuuanda er glonficanda concepitnbsp;er profequetur. Quantülibetgrauißima calamitatelanbsp;ioratura fîs,er ad fodi delcnda,iterû tarnen readifica*nbsp;beris, et erit gloriofior ac 'm toto orbe celebrior, laudanbsp;tilior er uenerabilior quàm nunc fis, uel aliquando fù»nbsp;tris: quod er de templo tuo Haggaut teftabitur.

  • 10 Dole 8cfatage filia Sion quafi parturiens;nbsp;quia nunc egredieris de duitate, amp; habitanbsp;bis in regione, 8C uenics ufq; ad Babylo-nem, ibi liberaberisî ibiredimette dotni»nbsp;nus de manu inimicorum tuorumgt;

Cttî prlt;ecîpitur ut dolcat, ueluti ftrenue fatagat,ut partit enitatur ernbsp;eft uiriliter agere, no defteere progenerâdo-prtecipitur, fed ut dolores patienter firent, jnbsp;de duitate, habitet in capo, er ueniatvfq;^‘*nbsp;nem,et cîtpropeccato fuftinéscaptiuitaty‘‘’^^Çjjj,ijtnbsp;tulerit quod iBatu eft, tunc liberet eaitinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hic^

deus fuut de manu 'mimicoru fuoru,ut poJtqP rata,'mfultatibus diflt;tt,N oli mfultare wihnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo tt*

quia cecidi,refurga :nim. Et ƒ cnimattibKl^ nebrit, dnsluxmeacft,erc. ut'mfrat‘gt;P'^'i-ji/ti‘^onbsp;enim quod hie dicitur,‘C)ole et uinliternbsp;Icntis.Doletfiquidemlerufalë, quiaexc“^^''^nbsp;eftincampu Sennaar,frturaqs innbsp;nec Zorobabelucniat er Efdratadeatitt^l '

I, Et nunc congregate funtfup^*' multetquædicunt, Lapidetur/^^j.^nbsp;fgißöSi afpiciat in Sion oculus

Il Ipfiautem noncognoueruntnbsp;ncs domini, amp; non mtellcxerufnbsp;eiusjquiacogrcgauiteosquaft'^nbsp;ludiei rcfrrre ha:c coguntur ad tempt”'''nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

huitifmodi bellunonlegatcommifrum,'^quot;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii»^

illud Keßiafui tcmporibiis: cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttfll’' i‘‘

goria, er prophetico ftilo dcfcriptum dci,hoc eft, regnum Chrifti, quonbsp;gentes, er fubiugata genti i fraeliticienbsp;tate,fecundu omnium prophetaruorat”^'nbsp;tra eeelefiam uerbo dei 'mmtentem, tquot;nbsp;prafenti feculo muitteimpiic nationesft'’^“nbsp;imperiu, er quiequid abfq^ dei uerinbsp;i« mSdo, cum damonibut mudi refioni’quot;^,nbsp;qut totuf erat pofitus m maligno, uetd't“nbsp;fultans. Omîtes enim nationes contratnbsp;er ueri dci cultu fefe erexerunt,ernbsp;omni uirilifuafmterim nefeientes co”ßquot;^.nbsp;omnes quafi manipulas arcie,et fidgt;^^nbsp;rum er uacuum habere uidebatur,^»^quot;^^^nbsp;dementiafutegratia contriuit,ertlt;”^''^ ditu^^^^Mnbsp;purificata erroribus er impietate,p^nbsp;tumeuangeliu, utfrumentii purusftf^^^^ iiiri'f^ltnbsp;deiarcamer donariafunt oblata,nbsp;er ocetdere apoftolos er uerafi^'nbsp;bant reges et populi increduli olinigt;C:^‘nbsp;dclere,eamqi uidcre cupicbantnbsp;atque confultauerant inftrudifr''^ tai'nbsp;àfidelibusethumiliati,'ut fretuefrfi^^inbsp;ecclcfia,Sionis ciuesfadi fint,CTnbsp;{lam totis uiribus fitfccpcr'int defrnfannbsp;damquamoppugnaucraiit.

15 Surge amp;. tritura fil'a tuGponam ferrefi/iu’^g“*^® ri*^nbsp;aereasïS^ côminufs populos’’’¦nbsp;terficies domino rapinaseori’^i^^^(frgt; lt;i|,jgt;nbsp;tudinemeorum domino

Vcrifideles domino adhartnteS, ui” pietattsper figt;iritum dei reborati,M(^


-ocr page 557-

MTCHAEAS fiiisirroirib^iCruelutttngulM areammtüt^ eoneül^nbsp;(‘tiiertint,comnuerunt idola omnia,CT'quicquid aduernbsp;Jirium pirt^ti fefe erexerat contra deiem, totum pernbsp;^angeiij pradicationem donuno fubicccrut, tanquamnbsp;fpo erripitj^tj j« domini dci gloriam reponendas.nbsp;^’^^liieuteinnon pfopri/s uiribus,fcd ßrtitudine do«nbsp;^'tiftuialiquando totam fibi terra fubijeere, cr Chrinbsp;I ‘l'figt;'egnuin m fuam gloriam exaltareuoluit çr per/ènbsp;^•t'VtcKH^ autë interim uari/s fatigetur opinionibutnbsp;tomen c/fiëiu/m femel esl,zir non inficietur,nbsp;^'gt;^nus deus omnipotësfolus adoretur in mudo,crnbsp;chriftii dominumnbsp;gloria çynbsp;r. i'tligiofe multi fentiant quam debeantnbsp;fn r ‘*S‘‘'‘‘”^^lt;^figt;'ipturiiisdiuinas,cr’magiscarneo

obedireuelintnolmt cogëtur,

1

i^^ê^'iturprouidentia dei. C A P V T V.nbsp;K^O^”cuaft3berisfiIiaIatronïsïobnbsp;pofucruntfiiper nos,nbsp;uirga percuiient maxillani mnbsp;brack

9«id‘fr ‘“^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut dicat prophefdt

tempore accident o/ilia Zion, ti(‘^,ideo^nbsp;'’'‘'gt;4l•^s CT lf-ael,filia latronts diÿiè cognanbsp;*'”« bol'**'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciuiw fidelii,tn qua nunc habi*

*Micft ^“^gt;'*‘’fl‘tberKpropediem propter crimina ^O‘i)n t *‘^quot;^'filt;:‘tndaJis luxta pronu/fim domini, in^nbsp;oigt;ßdione pattern GT capiern,

^‘“’’’.Air nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multos captiuos ducët mAegy

^^‘lt;lda;os,ut patet de regibus ultimis ^ocrifgnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confiât captos translatas

filial“’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refèrut ad Babylonë,qua‘ di

^‘'’’811 ‘'‘’^°'^'^’f'^‘Pf‘i’’fbicerabitcrpertbit, quia/i tunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;immanittr regë er populû.

Ephrata,par U ulus es ®t«cla:exteniihicgrcdieturquinbsp;S« ’”'^0 àIh-ael î 8(. cgrefTus eius abnbsp;Rfdt(^.‘^°‘*sæternitans*

‘“^^“^rem omniuw prophetarum à trifiilt;t Chriâi myfteriît, cuius nunc originbsp;T'Mr?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^xponi non pote^

y^‘’»i‘idmodum apud EuangcU c^lucLeorumdoëîico/èfiifuntnbsp;b Ni.agis Z7 lîerodi,non tant ucrnbsp;fc '^^•'Êt tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fententiam,qu£ td

¦ “’M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domus pants,quæ uocaris

in ciuitattbus luda,^:^ tan ^iculus,fed exhocnbsp;''amp;e/Tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempore, ficut cr olim in

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lfracl,Chri^M,qui eft. do»

*'**' ''JPe ¦ ^‘ P^tes eum degenere Dauid tan ^/Hb^f'^^^’‘°’^ß^^‘‘^‘^^^-De/ru0ht uentris tui ponbsp;ß^^mtuä:Q^^Pofiullt;t4me cr (iffbo tibigen

M I C H A M. ^6S

tei (TC. Carnis a/fwmptio diuina non impedit maiefta» chniti dot tem:demeenim natus ell,ante omnia fccula,eT temponbsp;rum conditor, in tempore no tenetur.ipfe eft: cut Cf in inaniui.nbsp;d/(o loco dicitur:Antc lucijrrum genui te,ucl fimile alinbsp;quid.ln principio enim erat uerbu,cr uerbu erat apudnbsp;deum,cT deus erat uerbH,quod uerbu carofaftum eft,nbsp;(T habitauit in nobis, er cu hominibus couerfatus eft,nbsp;et apparuit ut homo.qui olim multifariàlocutus /itérâtnbsp;per prophetaSfCrpatribus multis olim modti apparcrenbsp;cofueuerat (T coUoqui. Et idcirco dicitur hie: Egre/fusnbsp;eius ab imtio,d diebus aternitatis.Qjiod autë Bethle»nbsp;hemipfafit Ephrata, facr£ literie paftim tcftantur,eTnbsp;utroq^ nomine facramentuindicatur,lirtiittatis et cibi.nbsp;Confitentur hoc loco neotertci tudai, büeftià prodit«*nbsp;rum de filifs filiorit Dauid,quantitlibet tnuliu temporis,nbsp;interccdat,Abraam Aben E:?;rti dicitfuper pracedentënbsp;uerfam.-Videtur mihi is index ifrael maxilla percuticnnbsp;dus Meßias e/Jè,uel Zorobabel,quia /latim fequitur:Etnbsp;tu Bethlehem erc-Crquod non fiieritpercu0us,fcdpunbsp;tabuntf : eu percu/furas. Dauid Kimhi,tiic,inquit,prinnbsp;ceps,qui egredietur ex Bcthlchem,rex eft f/leßias,quiitnbsp;defemine Dauid erit,Q.i(od tarnen fernen Dauid,totonbsp;orbe,ex fe iudai oftendere à miüe annis non potuerut^nbsp;Habi Salomon hoc loco dicit.'Super hoc etiâdicitur innbsp;Pfatmo,Lapidem quern reprobauerunt adificatcs cre-^nbsp;Et antefolcmftliatio nominis eius.

5 Propter hoc dabit cos ufqjad tempus (»« ^Ko)parturicns pariet: ôc reliquiæfratrumnbsp;eius conuertentur ad filios Ifrael.

ludeos Dominus regnare permittet, (t ftatufuofiib/i fiere, ufque ad tempus parientis, quado fcilicet fynagonbsp;gagenerabit eccle/iam,(T debëki populiludaicifides,nbsp;falus ac plenitudo gentium fubintrabit:(T reliqune/ranbsp;trum eius ad filios ifrael conuertentur,/ratres fcilicetnbsp;Meßiie fecundit Hebroos, tota gentilitas, cuius expeanbsp;datio (T fernen beneditftuin Abrahlt;e promi/fum,i:hrinbsp;fius eft,cuius uerifilij funt,qui credut in eum, quern ui»nbsp;dit Abraam er hetatus eft.

4 Et ftabit,et pafeet in fortitudine domini, in fublimitate noininis domini dei fui î ôCnbsp;conuertentur, quia nuncmagnificabiturnbsp;ufq; ad termines terrae»

Chriflus Dominus Meßias er frater lfraelis,fecuftdu ChtißiuW jfiiritu CT carnë,ftrmiter ftabit, quantulibet reproba»nbsp;tus à/ratribus fecundu carnem (t crucifixus.Et pafeetnbsp;uerbo Euagelica cofolationis CTueritatis,uirtute diui»nbsp;na, quam miraculis omnipotentia teftatibus probabit.nbsp;Nec propriafuamgloriä quieret ut homo, fed patris fuinbsp;er diuininominis unica maieftatë.EtcÖuertcntureleanbsp;di ex ludais ergentibus ad dominu,ptr Euägelq pricanbsp;dicationem:uel,ut alt/ uolunt,Sedcbut fcilicet in requienbsp;opulenta,certi defauore dei ad fe,erde falute omniuntnbsp;eledoru. Ea quoq^ pr£dicatto,ueritas erconfcieittiarunbsp;pax,CT unius ueri dei agnitio er religio,diffamabitur,nbsp;ipficiet er magnificabitur ufq; ad Ultimos fines terr£.

y Etehtifte pax; A/Tyrius quö ueneritin terram noftra, S(. quando calcauerit in do

4

1*

-ocr page 558-

MICHAEAS

mibus noftris : amp; fufcitabimus fuper eutn feptépaftores, 8{. oéio primates homines*nbsp;^no Ci«r dominus ChriRits noßer, promijjus Gr prx-Jlitusnbsp;mundo IAeßiäS,crit pax omnibus in ilium credentibutynbsp;qui ante Cknslum acerrimi femper fidelium hoftes GTnbsp;tnfiflatorcs/ùerdt, ij tunc ut lupi pacißcc cohabitabutnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mutata natura agnis^GT leones uituliSyCritqi pax inter

Aßyrios gt iudlt;£os, inter Aegyptios GJquot; Chaldteos,fa» Slo ternario charitatis et fidei. Veniët enim potetißiminbsp;Affyrij terrälßaelitarum,id e^fidclium,Gr concornbsp;diter nobifcucalcabuntpauimentum domus domini,obnbsp;perfrëlam concordiam:non enim pofl hlt;ec de religionenbsp;contendcnt,non propter idola Iudaosperfequêtur,nonnbsp;odient mutuu propter cotrarios cultus diuoru,pacificinbsp;GT cum confenfu habitabunt,unius moris in domo dhùnbsp;Tunc ex ^ifyrijs qui maximi ludaoru hofiesfuerant,nbsp;inftituentur quotquot neceffarij ilUspa^oresßtcrinttnbsp;apoflolici uiri or epifcopi,qui iUos docebutuerapietanbsp;tent,crgratiamper Chrifium,comunicationem donbsp;ârina gt charitatis in unaßde. Qttod certè manißflenbsp;conuincitur faëium ab apoßolis, difeipulis Chriüinbsp;älijs, er apoßolicis uiris, qui tilts ßtb Cbrifto prtelatinbsp;erunt^cr animartvm antißitcs,pritter Chrtßtvm princinbsp;pempaßorum,Gr folum pontificem maximum^

6 •' Etpafcét terra Affur in gla dio, amp; terrain Nemrod in läceis eins î 8(. Iibcrabitab Af-fur, quä uenerit in terra nofträ, amp;quumnbsp;calcauerit in terminis noftris*

Erunt tune paßim in omni terra docibiles domini Gt* gladio uerbi dei Aßyrij dtioßubiugabuntur. Vel ß quinbsp;fucrint,ut cruntßn terra Aßur,uel alibi pietatis Christnbsp;flian£hoßes GT perß-cutores, iHi uiolentia diuinijßirinbsp;tus Gr ßrtitudine fidei 'm eleilis uincentur,C^ utcunqinbsp;ßrocißimißierint, ut Nimbrodti etiam perfecutoresfinbsp;dei^tamcnßiperabuntur ab eleilis omnes impij,quan=nbsp;tumlibet ßeuiantßrrumpant GT eonctdeare nitantur. t«nbsp;fumma,ßtfficieter muniti erimiis,quotquot donuno crenbsp;dimus,Gr adiuti contra omnes hoßes pietatis.

Eterut reliquiæ lacob in medio popa ioru multoru quafi ros à dho:amp;quafi ftihnbsp;læ fuper herbä : quæ no expedat uirum 8C.nbsp;non præftolatûr Elios hominum*

Sub ehrt fit aduentum gt regnum,quicunq- de lacob fecundit carné nati, in omnibusgetibus dißierßßterintnbsp;per Affyrios,Chald£OS gt Grecos, idi audietes de uernbsp;bo uit£ pr£dicandoperapoßolos, credent Euangelio^nbsp;GT unius deigloria promouebunt ad eliminandu idolanbsp;RviAitct in toto orbe. Ex ew enim ifraelitis aufia efi ecclefia^utnbsp;•****’•nbsp;nbsp;nbsp;non ßolum apoßoli, fed gt alij ex lud£is paßim eccle^

ßarti/m ßterint ßtndatores,ut etiaquidaex lud£is con^ uerfi Romanam rexerint cccleßä,ut Euarißus GT c£tenbsp;ri. Hi tales ex lud£is, erut in medio populoru multorUfnbsp;qiiafi ros à domino cadens. Ardebant enim ignitis dia^nbsp;boli laqueis corda populoru,quafi clibanus igne fuccennbsp;fuSyUnde ros Euangelic£ dofirin£ à domino cadens, ßtnbsp;éfits eß fanitos inßrmoru.Sic in medio uniuerfarivm nlt;tnbsp;tiönu, dofiritut apoßoloru quaß ros 4 dno fit a^erfa.

MI CHAM«

proßeit, nonuirtutejapientia gratia dei ccelitus infßirata. No» enim hießutnbsp;manoconfiliouelcultufuccrefcitfiedddomiiu/pl^t^nbsp;tur,rigaturGrincrementaßimit.

Si. omnes mimici tui interibunt»

Dédit Chrißus dns apoßolis, er Kî,«t quomodo Iconi nemo pote fi reßsitre mnbsp;GTcatulo Iconis inouibustita iUideitiaitui^Irlnbsp;diaboli,fuorumq; fateüitu liberati rapifinbsp;cor a, no ut intcrficerët,fed ut diuidere»t,blt;^^^^finbsp;infidelibus fepararent, gt non effent ^uinbsp;deles enim ßrtiores erunt pardis,urßs,ligt;P^^’nbsp;re poßint tyrannidemprincipum huiutnbsp;Affÿriosmteïliguntur. ^Jecinagninbsp;tyranni nee plebes, fidelibus in Chrifionbsp;lfraclit£ enim ueri,per uerbu dei omrteiffrj^j^fjipenbsp;fubiugabunt,tyrannidem gSquot; errores.nbsp;finnt fe fubiugaturosomnesgentesfibi'^^^nbsp;Cr Chrifio fuo fubdiderunt omnescniob^nbsp;ex lud£is couerfi Chrißiani. Hlt;ccnbsp;fiium à fidelibus, non abolitionemßg!*^Mjnbsp;tionem peßim£uit£,qud male antenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;juft'

QuandoeleuatafùeritmanustuafiP^ ifrael, gt omnes mimici tui pcrieri»tgt;^y,jji,téfi^nbsp;tuos de medio tui,omnemfaßum,pe»ip‘^’nbsp;bur opprimcndi bonos,Gr bcüu gerendi connbsp;equitatum Aegyptiorii cui tu fidif^‘^^‘^‘‘'''’fi inf.nbsp;uanam fuifje ßdutiä tuam omneiti,nbsp;minum, Grpaccm ficfirmabonbsp;opus non habeant,equis fcilicet GT

Solidameatenustibipacédabo,UtnuluS xilijs uel muroru muniment isnbsp;tuasßibiugabo Chrißo, gt habttädosfidehnbsp;fine uaßatione nusnitionü, ffonte enim ei' Ijfnbsp;euangelißis dei gt ucrboßdei,utnuüaß^^piefl'nbsp;tos uel animalis feientia aut argumenta cnbsp;uitias quoq; gt pompamfeeuli, rhetoru^^^-jff ndnbsp;dialefiicorum tendiculas,'mquibusßb‘^nbsp;in nuinitionibus confidebant.

öCaufcrammaleficiadcnia’’*’ j uinationcs non erunt in te*

Maleficiatuaaufirademanibustii'^gt;'i ^pjebA' decipiebaris ab alijs,ucl dcceptusaliosnbsp;augures 'reffonfatores GT aßrologigt;^Jnbsp;enimfidutiaàdominopenderedocebutUtnbsp;tionibus omnibits renuntiabunt.

11

-ocr page 559-

,j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M I CHAB A S

J^tperîrefaciam fcuIptiltatua,amp;ftatÛM as de medio tui : amp; non adorabis ultra

’4 E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuarum,

medio tuiîSC con j^f'^ciuitatestuas,nbsp;f ' *?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbo falutis fuperabut

K ffd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^pore,fculptilia uel attaria tenunebut,

idololatrite excindetUrcr lujV* 'rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probare aecejjè nue effet,ni

^atii fifiruidiffemus hi£c omnia dolo fatanierefti ^^ßrorii fcctdK mnbsp;tbonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^ouaenintaltariatempla,Ro

'”''1«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diu£ uirgmi olim ab apoRo

iïnes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ignorata fùcrunt,fcut cr iÜoru imit

Mtii p‘*^^‘^gt;^‘‘»tiiitercef?ionu c^gitationibufyCr Crnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Augußini téporibut

exfcripturii ipforufanfioru. furore Si in indignatione ulnbsp;^’^rnn{'*'^'’®quot;'^^)g^*rtibus quæ non au*

’’«1« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangelicte doihiiue reci^

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^°’gt;dno^aui uindiRa pimientur cf

^Kni^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loeit fidelibuf, ut fiat ufiurn ouile

^‘*dxi,obi omnet ubi de opprefibribut u'mdiRiUnbsp;baéknus Grfint oppreßiinbsp;producant hifioriam,lt;T au»nbsp;doceant cu/n(kisgeittes crnbsp;hifinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çluondâ fitißefubiei^nt. Si auté uana

uenerit, dicant fittura,qiue

W °W A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff^betf quae urbes ftbruentur

tempore dereliR^t t°^'^iii,^^‘^?‘°'‘=^'^f^detfinealtari,crfinefacer»nbsp;eorum comedentibui,ipfifitcitnbsp;^'fidurapromittuntqu^nefciunt,

C A p V T V I.

^^K^ditequaeDominus loquitur, Surge,contcndciudicioaduernbsp;fwm montcs.SC audiant colle»

ftjjida iudiciü domini, amp;for tctrætquia iudiciü dni cumnbsp;«0'^°’^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dqudicabitur*

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loquitur.De'mdc deuf loquitur ad

propheta,ficut ei fite» ^th.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loquitur,cr fortifiimis fitnda»

iudicium domini. ^otcompeÜat audire, Quia iunbsp;h t’otJu) ¦ ”*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deue pro fcele»

i quot;”gt;[«4 • ßfi«/èrre fupplicia,no uult uideri ^4 iudicium prouocat peccatores,nbsp;quot;****'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominui.etiam

^^5*fr4 f** ^ogitprafeatibui angelis cr omni ^^^^»le^^‘“‘^.^‘’^^‘^^^^f^odere,utiuRificeturdeutnbsp;'*^[‘lt;^gt;Gquot;uineatcMniudicatur,

MI CHAH, 169

  • 5 Populc meus quid fecitibi,aut quid mbnbsp;leftus fui tibi;'refponde mihi,

4 Quia eduxi te de terra Aegypti,8C de do* mo feruientiü liberaui tetamp; mifî ante fadenbsp;tuam Mofen,amp; Aaron,amp; Mariam,

Prouocatdeusadiudiciücrlieentiâcontra/ètribuit dißgt;utandi. Contrifiatautê pater filiit flagellatu,cr ininbsp;quitatei ouiit in uirga pafîor uifitat, Qj(o,mquit,labo»nbsp;re te prefiifAn beneficia mea conttmeliâ interpretabenbsp;ris, erpeponescarnesq} Aegyptiiudefyderâs,dolcbisnbsp;teeduâit de terra Acgypti,ac de domoferuitutismeonbsp;auxilio liberatufquia dedi duRores tibi Nlofen amicumnbsp;meitfÇr Aaron facerdotë,cr Mariam prophetâmeuf

Popule meus memêco quæfo quid cogi taueritcotra teBalach rexMoab:d(quidnbsp;refponderit ei Baalam hliusBeor, deSe*nbsp;tim ufquead Galgalam,ut cognofeeres iunbsp;ftitias domini,

Quodfi hoc tibi paruü uidctur,re(ordare iüiu« tem» poris,quando Balach rex Moab Balaam diuinum aduernbsp;fum te mercede conduxit : cr uidequomodo contra ùonbsp;Iwntatemfuam, cupiens tibi maledicercariolus,benelt;ünbsp;xit,de Setim ufque ad Galgal totum exercuii ifrael ocunbsp;lis luRrans, cr mutans loea,quafi ego non poffcm cumnbsp;pergentepcigere,^'cumtranfeuntetràfre. Quantanbsp;quoque beneficia mea adte fùerint de loco Setim doneenbsp;perueniflis in Galgal ubi circucifi finRis.Et hoc fici,utnbsp;mifrricordia mete cr iuflitite innotefccrët tibi,tantu tenbsp;amantis,utcu/meoquotidie ore blaßihemantut maledinbsp;ear,tibi ab inimico non permiferim maledici.

  • 6 Quid dignûofFeram domino;'curuabonbsp;genu deo excelfoç'Nnquid offerâ ei holo*nbsp;cauftomata,amp;uitulos anniculos^

  • 7 nbsp;Nunquid placari poteft dns in millibusnbsp;arietum, aut in multis millibus hircorumnbsp;pinguium (riuorû oleif) Nunquid dabo pri*nbsp;mogenitû meû pro fcclere mco, fruâumnbsp;uentris mei pro peccato animæ meæ^

Deus populitfuum ad iudicium prouocarat:ille feiens Qbiativ peccatum fuum non ustlt contendere, fed rogare:nec ta g^'S^nbsp;men in ipfis precibus habet fidutiâ. Nibil enm dignumnbsp;f ft, quod pro peccato poßit offèrri domino, cr nulla hunbsp;militas potefimaeùlas eluere deliRorum. Quia hnpoßinbsp;bileeRfanguinemtaurorum cjquot; uitulorum,cr holocaunbsp;flameduBata cr cruorem arietum cr hircorum pin*nbsp;guium anima fardes lauare.Nunquid,ait,dabo primo*nbsp;genitum etiam meum pro fcelere meo,ficuti rex Modbnbsp;jfictffe deferibiturf aut fruâum uentris mei pro peccatanbsp;animte meie,quod freit Icptf pro temeritate uoti offèrês gt;nbsp;filiamfQuid nos dominoreddimuspro hisquanobitnbsp;rètribuitf Cum iuRuspro peccatoribus,dei fih'uspranbsp;hominibus mortuusfit, nos peccatores cr homines pronbsp;nominis eius confrßione cur twn moriamur?

  • 8 Indicattibi ô homo quid fit bonum,8Cnbsp;quid dominus requiratà te,Vtiqucfacerenbsp;tudiciü,amp;diligeremirericordiä,amp;folidtänbsp;lt;m»4e/ie)ambulare cum deo tuo.


-ocr page 560-

MICHAEAJ

(Sicrc/^ondet deM,Q£i‘tdubit/i( v!frâcl/t)f,àl^tuer fum hcrniaiiugenitf, quonudo pro peccatis tuis dcu planbsp;«wre poßif, ego tibi re/}iödebo, quid 4 te qutcrat domi«nbsp;»»«ï,Non exigit e^ram,olettm,fericum,aurum,nec lei»nbsp;niai carnibuf, ito uota fupererogatoria, non calibatS,nbsp;£•41^^»,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßfP'^S‘‘^diuoru-Certè utiudieiüfctciiM,crdiligM

mifericordiü, oput iudicij,anoré betußcentilt;e. Quterit tf nobis doi»inus,cr pofcit accipere,quod dunti profit,nbsp;ut nihUnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratione cr cofiliofuciamus, ut ante mens

iudicet quid faâura fit,cr pofiea opcre expleat,cr mi firicordiadiligama, iwo proximitutnuUo Iedere, fednbsp;ut itosipfos amare, criuxta bonam confcientiafecuni^nbsp;timoremdei couerfarccum proximo,crfidei iufiitiamnbsp;in fanHis çrà deo pritceptis operibus comprobare,nbsp;cum^multa folicitudinefempercogitare uoluntatemnbsp;domini dei noftri, et ad iUius bcneplacitufanâè cr piènbsp;conuerfari in hoe mundo, femperq; ob oeulis habere tinbsp;morem domini, crei fidele obfequiutn prlt;eftare,non utnbsp;firuus coaâum, fed ut filiuf deuolum cr promptum.nbsp;Hoe trfndoM fft facere ii{dicium,amare beneficentiam,nbsp;paratwnG'humilemambularecum deo.

  • 9 Voxdomini ad ciüitateniclamat,amp;fanbsp;lus erit timrtibns nomen tuum t audite trinbsp;bus,amp;quisapprobabiti]Iud;’

Aliud quidem caput apud Kebrieos eH, fed continua llidetur prophetia ejfe domini ad Samariam, qua quianbsp;prohetante Michaa,corruptißima eratcriminibui,canbsp;pta efi.Clamat autê domiMts,cr corripit eam,crpla*:nbsp;gas qua uentura funt illi comminatur, ut audiens popisnbsp;lus luda,fiue timentes nomen domim alios fupplicia panbsp;ti,ipfi timoré corr^ti adipifcanturfalutem.Peailentenbsp;quippeflagcllato, no fôlum/àpiens, fid etiafiultus pritnbsp;dentior fiet.ln Hebrao difiicüis coflruüio efiXox do*nbsp;ni ad ciuitatem clamabit,cr qui eft 'm uera pietate,quinbsp;fiibfiflit ficû, qui fenfatus eft, ty uir aqtms, is timebitnbsp;uomen tuum.Si{ftt quifie mterpretantur,Vox domini,nbsp;ide{l,nomen ttrbi uocabitur,ut fit urbs dni, (S' aquitasnbsp;uidebitur nomen tuum e/fi. Audite ergo tribus,quis te*nbsp;Vàx pro* ßaturt Syrus fie mtcrpretaturi'Vox prophetaru domi*nbsp;nifuper urbem clamantium (S’ docentium,ut timeaturnbsp;deut. Audi rex cr principes et reliquus populus terra.nbsp;Adhuc nonne efl domus hnpiorum plena thefauris im*nbsp;pietatis,cr menfurafalfitatis adducëtis malediilionêfnbsp;tS'c-Audite,mquitpropheta,i tribus lfrael,quoru ca*nbsp;put ejl Samaria, audite uirgauindiâa diuina,qua uosnbsp;nanet,cs'décréta eft eiurbi, audite baculum qui imminbsp;net capiti omniît 'tmpiorum,nolentittm audire propbe*nbsp;t4rttMi monita, cr uerbttm dei.

  • 10 Adhuc ignis in domoimpijthefauriininbsp;quit» is, amp; menfura minor iræ plena*

Etiä dum multa auditis quotidie à prophetis de uerbo (nilt;uitas domini,tamen adhuc ignis,id eil 'miquitas uel firuor imnbsp;pietatis f ft i« domo regS lfiael,cr thefauri Impietatisnbsp;perfiueratindomo regia.vultis audire perfingula quinbsp;bus malis urbs ueftra plena fttt Klefura minor dei irontnbsp;prouocas,ftatera fraudidëta erdiuerfa podera, ut alionbsp;pondéré idâtur tiendêM,m (dioemëtesmtrcimonia.

MI CHAH-»

  • 11 Nunquid iuftificabo ftateram impu”’*nbsp;amp;facculiponderadolofa;' .nbsp;nbsp;nbsp;.

- ,1 InquibusdiuitcseiusrepletifBntiBiq«' *tate,amp;habitantes in caloquebanturffnbsp;dacium, amp; linguaeorum fraudultnnbsp;breeorum*

N«m 'innocentes reputabo u0S,quitiondum a rap'mas,bilances miquas cr pondera frifi »nbsp;nbsp;nbsp;°

uobifium ementita fint,cum omnia ext^^“ gnent cum ludicio cr iuüitiai Etfi quidépt^nbsp;facerët,poterat firtaßis inopia feelus iuceß‘^‘‘nbsp;dere:nunc uerô diuites eius, non tantnbsp;quitate pleni funt:quia omnesdiuitianbsp;iniquitatepariuntur. Congregationeittd‘igt;‘^nbsp;mitaturmendacißcrmanusafueta tbrnbsp;fiaudulentamiinguampoßidet. Veritynbsp;mendaciurn parit diuitiai.

Etegoergocccpipercuteretep^’^quot; fuper peccatis tuts*

14 Tu comedes amp; no faturaber*^» liatio tua in medio tui«Et3ppr^’’^”21a^‘'nbsp;honfaluabistamp;quosfaluautf*^'nbsp;urn dabo.

ly Tufeminabis amp;non metes oliuamjamp;nonungcrisoleo:^”^nbsp;amp;nonbibesuinum*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^**^*^

Cum hoc facerent principes ueftri, fubuertere propter grauia peccata i”nbsp;coepi percutere,crplagis uariisadnt^^-„(ir(K‘‘i.nbsp;famem,mififitm, mifi morbos,nbsp;uaftitatem:figes frumenta non attulih ‘’‘Lnbsp;ua nonficit,uinum fteriles uinea neg““^'nbsp;ùt materiam dolcndi cr calamitatubt^^‘nbsp;handi te 'mtra teipfum,ut tecii ipfinbsp;ticetctiamfiuxortuaconcepifietftttiK^^^^ifiit^nbsp;tomen perduceret ad partum, fidnbsp;matrum fuorum:quôdfi peperi/fetdnbsp;lore es’perieulo,non pemüfinbsp;adita,fid occidi 'm fautes eorû : amp;nbsp;dum iam adoleuiffent ceciderunt gl^^’nbsp;tarn atrocia fupplicia mtuli uobis, prop^^nbsp;ueilras,m dolofis menfuris er

amp; cuftodifti præcepta pus domus Achabtamp;ambu^yjitio^^nbsp;tatibus eorum, utdaremteil’nbsp;èi habitantes in ea in fibilui”*nbsp;brium populi mei portabitis»nbsp;Qviauerocuftodiuiftionmescereiiton'nbsp;qua Amri rex impius coftitucrat,lt;S'

fielere tuo,ut dorem te erhabitatoreS opprobriupopuhmeiportares,dum(^^^^^nbsp;quafipopulus dei utneimmi,et P’'‘’P‘‘^lt; -fy. tiT fifinbsp;blafhhcmatur 'mgentibus.Cumq;

genter obferuct, ne quid impioruetpStificü,uerbaautmcata

16


-ocr page 561-

HI CHABAS fCAPVT vn.nbsp;Ae mihi, quia faâus fum fîcucnbsp;qui colligit in autûno racemosnbsp;SÜ uindoniæ. non eft botrus ad conbsp;medendö, præcoquas ficus de^nbsp;'‘‘«rauitanima mca.

^’‘‘^iiiiliicapttuitate tß-aelii cr pducitate credentiii cofe^uenter propheta corruptionem totiufgennbsp;nuili« uel pttttdßimi è populo iu/b inucnMittur innbsp;^ui poßittt ir«e dei reßjlere Gr mediumßenbsp;m«iTlt; opponere,Pruflrlt;(,in^uit,locutuffum, ßu^nbsp;Ult] uHidemiatie gt perditte ciuitatif quafi exnbsp;»¦‘«cfmoj re^uirere, (yquot; cum non ßt botrus ad conbsp;tilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;immatur/K ficusgroffbs ficorum in

‘’[«uitrc. Ogaß dicat:lS!on inueniens pattem,prtcßi a,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quißquilias G^fürfitresrequißui.

non eft:omnes in fanguincinfidian ^^‘ffratrem fuum ad mortem ucnatur»nbsp;fl«? ^quot;^^^’^‘‘^}lt;^lt;gt;li,fraudulentilt;e, non inuenitur fan^inbsp;fiitniit^P’‘°^‘inijui gcniis^wnoxiusßanguis eßnbsp;lilgt;idine,germanitas igtwratur,nbsp;tgt;tin,i,'‘.f^'^''*'gt;f,fiddefindunt quog; mala er no^nbsp;trnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonum dicunt eßße quad malum e^i,

’’^'^’miiunti/iibitf utuntur ad uirtutis extenuatio W nomine ad excufationem uitiorii, pronbsp;f«U)n ni^'***”“*’ etfiater ad mortem uenaturfiatremnbsp;priuando,proßeribendo,excomma=‘nbsp;5 l^ß'*‘‘‘‘^^^gt;^‘oßamreddcndorapinis,clt;ede,minis.nbsp;fuarfi dicunt bonum:nbsp;eftjg^ Poftulat, 8C iudex in reddendonbsp;'lt;it,te^’?’8'’uslocutus eftdefiderium (pro»nbsp;fuae, Sdeoturbauerunt cam

^^!piK).‘'^^J^P^dpibus,cr' impi/s iUorum ßateUiti» ^‘tndant, ittfüperpro iußi=inbsp;¦it ¦ fi

' n’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{’“tiufitur quocum^; confilio impe=!

bonwwicotendunt,caußspratexunt polt;^^fl^t^nißaciendi (}U£ libeat ia^nbsp;diuitijs. Princeps non ßolum abnbsp;gt;nttnera,ßcd exigit etcogit dareßubnbsp;’Kenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feddendo efl, ßc lt;dium iudicans,quo

*’'**^’*W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ntur, ut pficfiettt fceleribus ßuii

fc'*^ ’“‘iief nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nlteriiK crinüneße defindant,mi

fpauperum gt rni^ nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedfuam

pfofuacupiditate moderatur ojfi °P^lt;^,donis dei abutitur ad minorii op^nbsp;ad auxiliu,Hi deniq;,magnus,nbsp;concinnant ßuarum cupidi^nbsp;utilitatem et gloriam,fiinbsp;'quot;'’f'«dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prolixtim,ex affinitatibus catena pa=i

^'^^°iHn^t^'*^^^^‘^P^niciem defindunt mutuü,ut ter» W«i4 ^^°'nnia queßaciunt iu/kGrliciteßenbsp;X9J«(}t.lt;«i hoeße i»«4ftt WHW» O' 4Htbo

HI CH AH'. 170 h'trffé pretttuittßubie^hs, improb/ffßbi leges parando,nbsp;quibus irretiant mnocerK es.

4 Qui optimus in cis cft.quafi paliurusîôC qui redus, quafi fpinadefcpe.Dics fpccu^nbsp;lationis tuæ, uifitatto tua uenit: nunc eritnbsp;uaftitas (implicatio) eorum.

Qui inter illoimelioruidetur,impius eß, itiiurioßus qj,} mciiet et perfidus, quaß paliurus pungens, et ad moleßandum impiw*..nbsp;appropinquantes intentus er tfulneranttà, aduncö dennbsp;te proxima quitq^ cotnprehödens. Et ß qut redus ßeritnbsp;tnuetus,quaß ßina de ßepe erit,ut ibi mueniatur dolor,nbsp;ubi putabatur auxiliu-Pro omnibus et tot malif prineip»nbsp;et populi ißraelitici, imo omnilt/jmiliterconßaäorum,nbsp;diesßpeculationis imminet,tempus dign£ uindiHec et punbsp;nitionis. Etiaß différât doimnus iuflu iudiciii in impios,nbsp;non tarnen obmütit^quinßuo tempore 'mducat iudiciutn,nbsp;Grdure puniat infideliter prtefidetes et pafiétes, Nunc,nbsp;hoc cft,propedießnuolu0tur,ßeße^ ßuis malts artibus ficnbsp;vnuoluent,et }ntricabütur,ut eripi d; ira ^ino poßint,

.r Nolitc credere amicoîôf nohte confide^ re in ducctab ca quæ dormitin finu tuo cunbsp;ftodi clauftra oris tui.

Qttid faciendum cum h£c mala ingruunteAmlco »lo I(te credere, inter chara nomina Gtquot; conßanguinitatis aß»nbsp;fr{luin,fi rara eft fides, quanto magis in his qui adulan»nbsp;tes uobis mentiuntur pro fua prada, GT quafi o'grotan»nbsp;ttbus non quid utileßt,ßed quid deledkdfüe ergratu intnbsp;perantt tiîon hic contra omnes amicos à deo eft prolatanbsp;ßegt;}teittia,ßed cotra cos, qui aliud in labqs aliud in cordenbsp;uertut,quâdo uenena animi lingu£ meüa tegut,oftcndeitnbsp;doraräinueniriamicitiä, iuxtaillud,AmiciKdiuqu£ri ÄniieWj»nbsp;tur,uix inuenitur,diffîcile ßeruatur:et illud,Amicitia pa ntgi««»«»,nbsp;res aut accipit autfacit:ubi aut in^qualitas,nbsp;nbsp;nbsp;alteriui

eminentia alterius ßubieSho, ibi no taamieitia eft quant adula tio. Si uis uera amicitia deledari, efto amicus det,nbsp;uirtutë affêquere et ßcrua,neq^ jfieres in ducibus. Male:*nbsp;diitluseft enim,quiffiemßua ponit in homines,quiinhocnbsp;duces ßunt,utßubijciantßbifimpUcögjrcge, etproteratnbsp;pedibus ßuis, bene aütfacere, er populurcgere neßeietnbsp;runt. Aliud eft aut honorare duces,aliudftgt;emhabere innbsp;ducibus. A dormiête in finu tuo cuftodi clauftra oris tut,nbsp;inftrmü eft enim uaßeulu,Gr imprudens ingeniu, Grditnbsp;bia fides,Plen£ ßunt hifioriae ßacrie gT prophan£ quan»nbsp;ti ui« ab uxoribus fuis deceptifint,Gr uita prodita.

Quiafilius contumeliam facit patri, 8C (filia) confurget aduerfus matrem fuam,nbsp;nurus aduerfus focrum fuam : Slt; inimicinbsp;hominis domcftici cius,

Ncctniruiduideatur,nontutacffcfidëuxort(,ducu, gocrasäs GT amicoru quando gt fiUus quoq^ Gt'fiUa obliti educanbsp;tionis GT infanti£,aduerßum authores uit£ßu£, corpo»nbsp;ruej; non raro coßurgat cotumelia infiretes, quos liultUnbsp;quoq; ledere ßelits eft. Deßoeru aut gT nuru uulgatuntnbsp;ßrtur,Omnes ßoents oderunt nurustquod quanqua am»nbsp;biguü fit,tarnen propemodu naturale cft,ut mutuu ode»nbsp;rint. tnimicos aut hominis effcßuos domefticos,notius eftnbsp;inter homines,q ut excplis etfitadelis multis indigeat,.

-ocr page 562-

men ARAS

7 Ego autem ad dominum afpîcîani,expe-dabo deum faluatorem nieum; audietme deus meus*

Ctttn ergo hiec ita [e habeant, nolile credere Santiirite Cr lerupilcin pfeudoprophetis.Ego (tutem,itt^uit,fgt;roanbsp;pheta ad dominum ujpiciam, dominum faluatorentnbsp;meü expeâabo, qui fidèles fuos redimet de eaptiuitate:nbsp;ipfe efi deus falutis mete zjquot; anchora tmica Jfiei mete,quinbsp;folds faîuarepoteft,quiq; non auertitur à nu quo minutnbsp;exaudiat orationesfuorum^qui 'miüumffierant, quo^nbsp;tiefeunq; eum inuocauerintt.

S Nelæterisinimicameafupermcj’quiacc çidijConfurgam quum federo in tenebris,nbsp;dominus lux mea eft*

Videturpropheia in perfonaHiero/àlynuecotraB^ hlonem cr cuterasgentes loqui, qua fibi cr populo ifnbsp;raëli perpétua infultauerant:Ne lueteimm in ruina nua,nbsp;quia domino miferante confurgam, pofiquam federo innbsp;captiuitateM qute nunc ob fiduciam in domintvm deuntnbsp;ConottGo nofirum à uobù irridemur,et perfequimur,captiuamurnbsp;«lundi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occidimur,fuo tempore non folum de omnibus uobis

Mndicabimur,fed etiam laudabimur, innocëterq; tanta nos pafios uidebimur, Cf pro ueritatefidei noftru, zrnbsp;gloria dei noftri pertuli/fe tantM ittuidias totus mundusnbsp;iudicabit, eum abieäis tdolis fuis noftru religioni acce=*nbsp;det, cr obfequetur nofirx legi cr doilritue,quam nunonbsp;crudeliter perfequitiir.lpfe,inquam,dominus olim edu»nbsp;cet me de tenebris,cr erit lux mea^ cofolator etpaflor.

9 ^Iram domini portabo,quoniam pecca ui ciîdoncc caufam meam iudicct,amp; faciatnbsp;indicium meumteducet me in lucem,uidenbsp;boiuftitiameius.

10 Et afpicict inimicà mca,amp; operietur con fufîone,quæ dicit ad me, Vbi eft dominusnbsp;deus tuus^Oculi mei uidebunteammuncnbsp;erit in cóculcatione, ut lutum platearum*nbsp;Qÿiamefcio meruifiequod pa/fafum, donee ulci^nbsp;fear de gentibus, cr fiat indicium metvm. îJoui quippenbsp;quôd me fit eduilurus in lucem,et uidebo iuflitiam eius,nbsp;cäinßjicicnt omnes aduerfariu gentes Cf itiimica melt;enbsp;Ml circuitu.Operientur autem confiifione,quia nunc minbsp;i)i dicunt, Vbi eft dominus deus tuusf Oculi mei uideanbsp;bunt earn, idq^ non longo pofl tempore, fed nunc cr innbsp;prtefcntiarum,conculcatam quafi lutum plateorum.

]i Dies ut ædifîcentur maceriæ tuætin die ilia longe fiet lex;

Haëfenus prophetaex per/onapopulifie efl locuquot; tustnunc deus ad leruftlem re/fiondens mducitur, O Ifsnbsp;rufalem uenerunt dies,ut adificentur maccriu tutc, quunbsp;erant à Babylonia uaftatte cfdeftruHu, quo temporenbsp;nequaquam Babyloniorumimperio fubiacebis. Diebusnbsp;quibusrc^edificabitur ecclefta, definët leges gentilium,nbsp;cr traditioneshumame contra dominum.

In dieilia et ufq? ad te ucniet Aflur,et ufqj ad ciuitates munitastSf à ciuitatibus muninbsp;Cis ufq; ad Humen, ôC ad mare de mari, SCnbsp;ad montem démonté*

MI CHAH.

Tempore quo denuo te dominus conjoiae liget de captiuitate,cr macerios tuasnbsp;fluent adhuc,uel ufq; ad te uenientA)fygt;^jgt;^ .ifutnbsp;bunt tibi, er ad dominum deum tuunbsp;folum qui urbes habitant munitißintaSjfia^^^^^firnbsp;regionibus er regnis, de ca que eftnbsp;phratenfluuiH, ufq; ad marefnon utiimi,finbsp;ria,ufq; ad nouißimum,cr ab uniucrfisigt;to'gt;^‘‘^^ßjiiffnbsp;êritgens uel populusexeis à quibuses P“!'nbsp;nes, quie non tibi fit in dominica religio^^nbsp;certè quod nedum prophcta,/êd pi/nbsp;bono defyderabantfiiturum, longe ardtfgt;‘^'^^nbsp;truendos muros uel domos ciuitates^nbsp;aliud fentit Jßiritui fanilo infirt iniuriaU‘ •nbsp;propheta:Eelicitastua,oißaefaliquandt^nbsp;optabilior, quam hodicfit eorum quinbsp;quorülegibus feruire cogeris, Affyriorur'^nbsp;rum,qui dominantur à mari ad mare,oiu»^!nbsp;nitißimis urbibus et altißimis ac remotiß‘^‘^nbsp;nbsp;nbsp;f

*3 Etterra critin defolationem bitatores fuos,amp;propter fruö**’”nbsp;tionum eorum.

iRorum autem qui nunc regiint-hnp('^''‘’\fi0^''tiÄ tur,uaftabuntur eorum idola, fapientianbsp;tur, poteflas oprimetur, legescalcabu/‘t‘‘’‘’‘'^i^^ffil^nbsp;entur cu habitatoribusfuis, Notaeiiim'””'''nbsp;pietas,error,cruanitascogitationut»fr^’'‘''''^^jitii)gt;^nbsp;quid nunc poßident,laudant,diliguit‘gt;^nbsp;omnes iftlt;egcntes,id fo fc wporc fintnbsp;turiie,abominatur£ er perfecutur£.nbsp;folationcmterrafitturam,tunc, cumu^n^^lnbsp;me confotandus crit.Nifi cui placeatbicM'^’^^pri'^nbsp;cepturosfuo tempore populos omnes,nbsp;qua ludais ante er intra'tcrrtenbsp;runt. Qjiandoquidem coftet omnes innbsp;à Chaldxis uaftatas,qui tarnen er ipßnbsp;dis tandem puniti funt.Aliam enhnprlt;gt;/}'‘’\ff{el^’’nbsp;nalis ifrael iaflare no poteft, fflirituabsnbsp;tioremßgt;erarecrfufciperenonpoteflgt;’'^‘^‘^^e^(^

14 Pafcepopulütuumin hærcditatis tuæ, habitantes «o'®nbsp;in medio carmelitpafcenturnbsp;laad iuxta dies antiques* .

Prophette uerba uidentur ejfe ad er inftinüu diuino pnedicendo ea elfefi^^nbsp;ra, qu£ à domino precibus cofequinbsp;mine deus,qui uides populum tuum deßdi“ ^j/osp^r^nbsp;delibus,dignisq; pafloribus,rcgibusfci^^‘‘y^ircS,''''\^nbsp;mos habuit omnes regnü lfraël,etnbsp;luda,facerdotibus quoq; crprophnbsp;fua quterentibus.-Obfecro igitur,utfilt;l^^'^^.^jiietllt;‘’gt;^nbsp;flor,populum tuum pafcas,in uirga amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0

melior femper euadat ex correilionetuagt;l hlt;ereditattstu£,pcculiariterateeleiliugt;^„j^^t^l^.nbsp;pulus, què de captiuitatibus liberarenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(jH',

ueluti folus,cr paftoribus deftitutus ac ƒƒ tatmgentiummultarumopprefiione,


-ocr page 563-

redeant ad Carmelü fuum^ tLnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^•^^'^ditatisfuie, ut ibi denuo ftlici»

pifftantur er in pace, ficut olim fub 'Äo'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^‘***i^fgt;Salomo)ie,ct alijs.Et oflende tc lUis pa

lidijg ^‘^Semfuum, miraculis glorie tuic illos confo» ‘^^‘^'^Vi'ducendoq} illos in priftinam fuamnbsp;Galaad, ut non minus féliciter ha»nbsp;t’**!«! P°fl cxitum illorum de Aegypto. Ponbsp;pafcuie eius,que prius pafeebannbsp;nerfabantur ernbsp;tteif ^^'^quot;‘^‘^i^msfirenturaliquandoadnotitiamuenbsp;I **i donbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deo in ftiritu, gloriaburt

carne confident.

Aeov diem egreflïonis tuae de terra Æ^^^oftendam ei mirabilia.

“d prophétie orationem. Veniet ojlcdij minoribus er leuioribus miraculisnbsp;P°^cntMzy'bonitatëad fidelesmeos,nbsp;exires de terra Aegypti,qualianbsp;IAnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftidomini apoftoloru^

Si PfrQ8'“'^^‘'^'’dine fuar ponent manum fu-eorum furdæ erunt.

^'gt;titi,u^^^^^’^iScntesimprobieuidcbunt huiu/mo» ^‘^’^‘^’^confùndenturobftupendam magmnbsp;cernentes gratiam potètiamnbsp;cuit f«os,terribtliaq; iudicia eius cotra idonbsp;°'''*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^°’'c confùforum er crube»

ft’*Po^e ‘^^‘’^lurmanus ponere fuper os fuum, pr,e d‘’fcenf^‘'‘^'’^^‘dione. ^^res quoque eorum obfur»nbsp;Euangeheam, cr diuinoruntnbsp;f”'‘lt;islt;,^‘*i^'^‘‘(’^^dtermcantantium magiftrorum, quinbsp;audiebât uerba ueritatis, er pronbsp;Lit) ^^°^^‘‘licnes.

dcfyderabunt '“'ot' .¦’^dmebuntte.

dei\Q.^^^‘‘dcrudi-liter perfecuti fiterant feruos fummi

uaftauerant fanólum deo populum, ‘^^^‘'^°^‘'^^^d£gentes,totoorbe,hialiquansnbsp;humiliter fe totosfidelibusnbsp;b a‘‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ofcula, ut uelut lingere uelint

lfi'‘i^b^ fcilicet: er fefe totos pro ‘*’^»/^'^'^^f‘^pentesreptantes,omniumrerHmnbsp;poteftatem iHis fubdentes. Tur»nbsp;inftgt;eratiefalutis,dicétesinsnbsp;“S^’itcsiHi funt quos aliquando ha»nbsp;uoftris,quos noftra feueritatenbsp;occtdimus.Pauefcentqi ad iunbsp;dei noftri, et timebunt poflhacnbsp;uel à te domino deonoftronbsp;S %teij^^gt;^deincepsfidcliter ttbijpfi quoq^ ferui»

® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimilis tui, qui aufers iniquita

MI CH AH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;±71

tcm,amp; transfers pcccatum reliquiarum hp reditatis tuaefNon immittct(rfti»ffct)ultrànbsp;furoremfuuni,quoniatn uolens mifericornbsp;diam eft.

Verba iterum prophétie funt laudantis dominunt, pro re/ipifcentiagentiii, ut pofihac fideles nolmt per® Regpjfcen*nbsp;fequi, fed dominum potius timere et colere cupiaitt. Vt tiageniiS.nbsp;dicat:Cluisdeus ficut tui aufireiisiniquitatem,etdifi^^nbsp;mulans tot prtecedentes iniuflttias: ueluti exterminatornbsp;in Aegypto ifraclitarumdomostranfcendebat acpne^nbsp;teribat,ut non uaftaret eos: fed ut lUi qui obfidem fuatttnbsp;cr peccataquoq; datifiierant'mmanusmfidelium,tamnbsp;nunc libcrati à captiuitatibus per gratiam dei,ceperintnbsp;eos qui fe ceperant, et conucrterant ad dominum deuntnbsp;colendum eos qui loties tentauerant eos aueÜere À do»nbsp;minotfic tu quoc^ parcasgcntibus,nequaquam ilUs im»nbsp;putans iniquitates juas.ls dominus deus nofter,noncon»nbsp;firmabit nec contmuabit ultra iramfüam contra hiere»nbsp;ditatemfuam, contraeleéios tamexludieis quam Gentinbsp;bus, fed uolens bcneficcntiam et clementiam ipfe efl,fe)*nbsp;cundum ingenium fuum ac infiinüum aget cum eleüisnbsp;fun omnibus.

j - Reuertetur,amp;miferebitur noftri, depo.« quot; net iniquitates noftrastSC proijctetin pro.»nbsp;fundum maris omnia peccataipforum.

Ingratiam redibit z?“ iterum miferebitur noflri,cum reuerfi fiterimus per fitamgratiam er uocationê ad fe^nbsp;etgrauißima peccata noflrafubiget,ac in infèrnum opsnbsp;primet,ueluti talcntum plumbi, ut pofthacampliusnottnbsp;compareant. Et proijcict in profitndu maris omnia peenbsp;cata eorum, nonfolum noftra, hoc eft, ludaiorum; fednbsp;etiameorum,idefl,Gentiliumconuerforumaddominu Conuerßonbsp;deum uerum er unten,per mérita et fatisfaäionem cius S'ntüiu».nbsp;facrificij, quad ipfe tradidit pater pro totius mundi pecnbsp;catis ofiirendum in cruce,Chrifli domini noftri pro pecnbsp;catoribusàpeccatoribuscrucifixi. Nihilhic dicitur denbsp;confiâo Purgatorio Gentilium crRomanenfium.

1.0

Dabis ucritatem lacob, mifericordiä A-braham: quæ iurafti patribus noftris à die busantiquis.

Dabit ueritatem lacob CT mifericordiam Abraam, ut nouo populo fupplantatori, er femper in luäa poßto,nbsp;reddat in s. hrifto ueritatem,et multitudini Gentium trinbsp;buat mifericordiam, ficut iurauit eis qui patres fiieruntnbsp;fidei noftne fecundü dies antiquos. Ab initio enim mmtnbsp;di hiec erat Gentium cxpeäatio, uenturum aliquandonbsp;Meßiam, qui fideles à deo eleilos cogregaret in ununifnbsp;er fieret unum ouile ouium ad dextera coUocandaruntfnbsp;ex Gentibus et tudats, finie perfonarum acceptione,utnbsp;in omnibus Gentibus agnofccretur fides patrum, etgranbsp;tiadei^ per quam filuantureleäi. Tantum de reliquijsnbsp;fermonum HAuhaiie. Summa eft totius pictatis,cogniti9nbsp;dei çr innocentia uitlt;e.

FINIS.


ZZZ


-ocr page 564-

COMMENTARIAIN

NAVH PROPHETAH. Q_VI inter X11. Septimtu habetur.

CÂPVT PRIMVM»

NVS NINIVE LI ber uifionis Naunbsp;Elcefaei*

Decern tribut iam in Affyrios deduüæ fite=nbsp;rant captiuie, régnantenbsp;Czechia rege luda,fubnbsp;quo etiamnuncmconnbsp;fblatiot^ populitranßt



Contr» Ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^trnitur aduerfum l^iniuen,qult;e Ajjyrio

iiiueo. * rum metropolif erat, qult;e nunc uocatur Ntni«. Denun tint enimiüisbeUtim qui fileront omnibuf iniurio/tgennbsp;tibui circumiacentibus. Ncc errft parua confolatio à N(lt;nbsp;dicitur confolatio, tom hi! qui iamAffyrijsfernbsp;¦uicbat, quàm reliquis, qui fub Ezechia de tribu luda etnbsp;Beniamin ab iffdem hofiibus obfidebantur, utaudirentnbsp;Affyrios quoque à Chaldlt;cis effe capiendot. Onus autenbsp;dicitur à prophetii grauis prophetia. Uiniuitlt;£ uero pernbsp;ïome monita emendati, euaferaia exitiu/m, fed ad uomi


tumredeuntesnuncà Naivmadmonentur. Qÿôduerô


additur Helkcfiei,a;què patris nomen haberipotefiac lociuelpatrbe. inGablaia enim uiculus extitit HelkiUnbsp;diilui^ Onusquoquedieitur hxcprophetia, eôquàdnbsp;tarn ^Jiniucn,aduerfus quamuidetur dure premat, necnbsp;finat cleuare ceruicem. Incertum alioqui eft ludteis quonbsp;tempore uixerit Nd«. Conftat autem regnu Affyriorumnbsp;captum à Nabuchadnezer primo anno regni fui Baby Ionbsp;nicitfecundo autem anno cepit lehoiakim regem luda.

Deus æmulator, amp; ulcifces dominus, ul cifeens dominus,amp; habens furoremïulci^nbsp;feens dominus inhoftesfuos, Scirafeens

ipfeinimicis fuis^

Vox prophetic laudantis dominum quod de Affyrijs populifui fit ultus iniuriam, quod cr ^erandum eft denbsp;omnibus tyrannis omnium regnorum cr tcmporum,etnbsp;ueluti confolatio quiedam eft omnibmfidclibus, in hocnbsp;Hiieftw aduerfitates patientibut, Ampliftime autem de»nbsp;domini.nbsp;nbsp;nbsp;fcribit propheta maieftatem domtni,cr magnificum ap

paratum iudicis uenturi,ut timeatur ab improbis,iniu= riamuiolenter infirentibusfidelibus, gt ut confolatio»nbsp;nem fufeipiant pifpotentiam Gr zdum cum iuftitia dinbsp;uina audientes, quic in tempore fuccurrit uûn patienti»nbsp;huf, GT non finit inultam malitiam iniuriam infirentiu,nbsp;Dcus,ait,zelator eft populi fui, fie amat pios, ut qui il»nbsp;los tangit,uideatur pupiüaoculi dei oftèndiffc, amp; {ponnbsp;fam unice amatam improbe traHaffe. Nec folum irafei»nbsp;tur zlt;:b(t,fcd GT ukifeitur iniuriasfailo, GT no parnbsp;cit. Vitor nimiru eft dominus et uindex,cuius propriumnbsp;eft irafeiimprobis,GT fideles fuosperfequentibus,ut£»nbsp;quanimiter iUud firre nequaquam poftit, clement et minbsp;ferator dominui.Habct autem pro fids hoftibuseos, qui


mahvm: ifideksfuosperfequuntur,ficutPa^^^^^^^^^^nbsp;le,quid me perfequerisf uelutfibinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

ulcifcitur,Sicut Gr/pernit cos qui ftibusfuis,hoceftimpifsferuat Grdiu,p‘^lnbsp;pus retinet iram fuam, ut tandem fieuiatfr'‘'^‘'^nbsp;ftiusperfequatur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.„jp

  • 5 Dominus paticns, 8fmagnum™* jg/nbsp;ne,8( mundans no facietinnocegt;^*'^_nbsp;minus in tempeftate8Cturbineuia«nbsp;nebula puluis pedum ciust

Diu quidem feeler H Affyriorum gnanimitatis fuießrtitudine iniquitates co’’“/ 'nbsp;prouocans eos ad pcenitenttam,fed quianbsp;nitate dei, fecundum cor impoenitensthefai'’^l^iianbsp;fibi iram ’m die irie:ideo qui ante pattens fi(itgt;'^?^ pcr^nbsp;eostanquammundoscr innocentes multonnbsp;mittit. Quantoautemdiutiusfuffèrt,tantoP’'^ a^Dftf‘nbsp;tra non fe cmendantes aHfterior,Gr uelutnbsp;fimus turbo,uehementiormceditcraggi^^‘^‘‘'‘^.fii{i^nbsp;tanto iric fuie horrore, ut nebula quadaift^fnbsp;pitufurfum eleuata uideatur, ,

4 Incrcpans mare amp; exiecans «Hu nia flumina ad defertum deducés3J^.jjj(]lt;nbsp;tuseftBafan,amp;CarmeIusîSifl®^ j

Nongrandeefi:deo Affyriosdeßruere,^ tiftime maieftatis fit, etiam coelum rt elem^^.^nbsp;qui olim mare rubrum, er lordanemfilt;^^‘^'*‘nbsp;mdn» GT largitione funt quicquid{ertiliß‘gt;'quot;,^jiiii‘'‘nbsp;fan, Carmel gj'utiiuerfateUusprogerniin^b^ ^illt;nbsp;tupendet Libani omniitmqfm terranbsp;Gir prouentus,à quo folo hac ipfanbsp;lius mdignationi afcribendum,fiminatnbsp;annonarejponderit,

Montes commoti funtab eo, folati funtfdc/ÎKXfrttrtt )S(. contrein«*‘ùî'nbsp;eftßerra à facie cius,ÔCorbis,8^o^’’nbsp;bitantesineo*

Qui montescondidit, ad nutumqaoqK^^^ijid^ comouere pote ft, fed etiam deqccre, imöt^nbsp;quôuclit.’ut nuUafitpoteftasin clententi^gt;'^.^^^^nbsp;et hominibus, qua no pendcat ex ipfnlt;^nbsp;bernatione,'m cuius uoluntate fubfiftdnbsp;orbis, et omnes qui habitant fuper terram.mef^^nbsp;GX tyranni blandiantur, qui ad minime autannbsp;minoiubenteconcidunt,Gr peftefoluu^i’quot;'*

  • 6 nbsp;Antefeciem indienationis eiusƒ!

bitî’ quis refiftetin ira fn’^^r^eiu • jîP gnatioeiuscffufaeft utignisî^P*^nbsp;foluræ funtab co,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Caueatfibiquifq^ hominum in mcidat, ne omnipotente cotemnat, nebla^nbsp;prouidentiam,nediuitiasbonitati!fua‘‘lr^'lj^j,iiitdrnbsp;quifquam opponat uoluntati iUius,G' i^fcnbsp;fimos habet pios homines, ipfetyraunus

quot; indigne tradlare prafumat, ne durum Patdo contra fthnulum calcitrare;


-ocr page 565-

¦ N A V M

’«lifted

•'rror it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;durißimapetraerfaxa

P®j5iti8i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuüincre, qua firre

timeatur 4 ma y ^turabonis.

Ni büu?'’® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sc cöiorans indieixigt;

feiens fperantes in fe, eftgt;‘^ominus effefolet mpifs^nbsp;hontinibus zrfi»nbsp;i«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efl dominus, fuauis cr clement, qui»

''ilt;ngt;K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tium maxima,robur eft zr fiie

quos cofortatad omnia aqua» fuffcrenda,qui prafentißimuinbsp;paterrw benignitate gratißimos ampleäitur,nbsp;fwnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidutia pendentes exgfatia

prætereuntecôfummatid* f iustó^ inimicos eius perft

»«yèrdfionK* increueritfuper ter»nbsp;malitia,zTomnis caro uiamfua cor»nbsp;gente, fine dubio inducit do*nbsp;äv-ZÄ*« , ZS- omnes fimulgrauißimas painbsp;Rfin ‘^‘^*'*^P^^unfeat firuoraqimsludicqdiumi,nbsp;ß^per. Confummationemquidemnbsp;*ùfi f quot;^quot;****’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Öpellitur,nö tarnen totum mundu,

pcçç'*°^^!‘^”'dieabfoluet. Sect gentëquæ enormiter

'linii/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deliëiorum pondus.

°gt;enimdomini Alfyrios,uelaliosquofcUf!q}fi»

dominü^ confuni facittnon cofurget duplex

quotquot impiè agitis eon *»(«5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^‘’=

PoRit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negligatac uindicare eo$ de uobis noti

ßitili ^^ßf’c'^ure, er idifimdes impijno cejjànt ÎKi, ‘’’^°^‘^‘‘’‘^gt;^fi‘gt;mfi nondicant. Certißimefeiatis,nbsp;fit,,, ^^’‘fi^mationé de uobis factet,inenfitrâfupcrefi*nbsp;eoaââreddet impie tati ueflra, no paucisnbsp;«OS afficiet, femel unica uifiànbsp;‘^^''^ctißimaq; i« totuwi dclebit. id nuper fenfitnbsp;ttut^^“‘‘^^^”‘“^P^‘P‘’quot;S‘'^‘‘^umanupercußus,lapfiu^nbsp;metro»

(^^¦Piaficutfpinæfeinuicê compleâututî gt;h,K, »^-“'quot;‘’“'«eorum pariterpotantiu.coftt

'*¦ ^^‘*^l^‘»afeinuicem copleäentes,hominum quideni feu\nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eradicairi non ualent,undiqi munita

tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igne facile fubito er in totum uaflan»

ß poßint,ficut quoip ^fHiutn eorum quifimul ufque adebrietatent cow

N AH VH, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171

potauerunt,fefe tueri no poßut,qtuntulil)et infamant^ crfîcut fiipula ariditate plena,trtiditurf(tciüimo inccnnbsp;dio.-fîcomnesimpÿfaeili opera iußitilt;ediumlt;e oppri»nbsp;nientur,ut tiulla fe ntalignitate tueri poßint. Contra iunbsp;fhim dei iudiciu non poteß potëtatui omnis totius munnbsp;di,»on crudelitas cofentientiu tyrannoru,fefe^ iuuarenbsp;cohtetidentiUjWm itifania, fùria or tumultuî ebrtofo^nbsp;non à malitiOf ^u'm omnei unica dei uoluntate, uniconbsp;uirtutif fua angelOfficpercutiantur, ut mfauilUt redanbsp;ëilt;eff)inlt;e,crfiipùlaàfacieignKimmenfii

Il Ex te cxibit cogitans contra dominfi mâ iitia t trente pertradans (diabolicùf)prxua.'nbsp;ricatiônemi

Ex wiptrio Ajjÿriorum enijt bla^hemuf caduceator Rabfacct,quiiujßu fuidomini,tnentepertraäauiibla= Rabfa«*nbsp;J}gt;hemiam contra dominit deum,pra’/^ens éi deótgen^ wt?***’nbsp;tiumcruirtutcm Aßyriorum: populo ludaicoperfua*nbsp;titre uolens,ut deßierant de auxilià domini, Affÿrijsnbsp;fe traderet non deo fed idolis feruitHru»n.Talia audentnbsp;impif, qui in corde Jùo dicunt. No« cft deut : ideo necnbsp;deum tunettfOec imbellibui parcunt,fed fe folos omnianbsp;póffe prafumunt,fidelett(Miut dei cultores à tanta manbsp;litià abhorrentet, amp; «Ô accfuiefcentes perfequi conatinbsp;iur,cruafiantprouiribuf,

ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hæc dicirdns*. Si perfedi(fùeritu) 8iità

piürès,ficquoqjattodentur,amp;perrrâlîbit (er)affliki te,non afHigam te ultra»

Ëtnitnc conreratr üirgam eius dedorfo tuo,dC uiâcula tua difrumpàtn»

Licet robufli fînt animo or corpore Alfyrii, cr ßr=

«.v J' ‘ J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1. .n 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦nbsp;nbsp;nbsp;' P, humiliâdi

titUdo eoru numero augeaturcunétorum gentium : ftc quocfueangclo uaßate tondentur uel iam pridê attonfinbsp;funt. Qwowwdo enim numerus capiOoru acuta ßrcipinbsp;non répugnât,ita cr numerus aduerfariorum dei,facilinbsp;fuccißone toüetur,f2r pertranßbit fine aliquo impedi»nbsp;mento gladius Cf iudiciu domini,ßcut tranfit nouaciitanbsp;aciita barbâ,Rurfum^ ad ludam cr lerufalê fermo dirinbsp;gitùr.Afflixi teiCrnonaffligâtcultra:non quàdperpenbsp;tuamfecuritatempolliceatur,fedilliustantutemporis,nbsp;ab lUis hoflibut^ cr pro tüis peccatis, quibutÂchasnbsp;deuni oßvnderat, cr qua Ezechias pro omni fide ^dinbsp;ligentia emendaucrat. Deniq^ infirt. Et nunc conteraninbsp;uirgaeius,Alfyriffcilicet, de dorfo tuo, ej uincula tuanbsp;difrumpam:uel per metaphoram, potefiaté eiusfignifinbsp;cans, uel eer te uirgam qua per cuter e conabatur, ZTnbsp;uincida qua captiuis parabat : quanq poßit er obfidionbsp;claufa multitudinis in urbepro uinculis accipi.

14 ^Etpraecipietfupertedns,n5 feminabi tur ex nomine tuo amplius t de domo deinbsp;tui intetfieiä fculptile amp; côflatileî ponamnbsp;fepulchrutuum,quia inhonoratUs es»nbsp;Pracipiet,mquit,con{ra te dominus oAffur,ut quodnbsp;paßtirus es,non ßrtuitu cr abfq^ aliquo mdiceueniat,nbsp;fed deo pronuiitiâte patiaris.Nö feminabitur ex nómisnbsp;¦ne tuo amplius, deficiet fuceeßio filioru tuoru,et regninbsp;tuifquin zr regnum Afiyriorumdefiat,amp;Sennhetibnbsp;ifilijsoccifuscfi, zreccifus denique in doinódeifüii.

-ocr page 566-

V

^Mfix itiordturut intrauerdt, cuiatlj^erdUerdtduxilSi^ Erit fculptile ZT confldtile fepulchm tuu, ut inter dratnbsp;(^puluindrid ddordntif idold fdugwsnefariufeffun*nbsp;ddtur:ßne hoKorefCTquot; uilff nufierif occifus dfilijf,^uiftnbsp;dottünum bla/}gt;hematii uilipendiAi.

ly Ecce fuper montes pedes euangelizätis (er)annuntianttspacem t célébra luda fe-*nbsp;ftiuitates tuas,redde uota tuatquia nonnbsp;adqciec ultra utperträfeatin te belial,uni^nbsp;uerfus interqu

«tu* in BitTtdiffomenoii libro fcribitur quid obpdente Sen *’ heribleru/^e,inprimo tnenfe pdfchdfdcerenopotueiinbsp;runt. Ctefo dutem per dngelü exercitu eiits, er fitgd dcnbsp;norte eiiu nuntidtd, ita fecudo menfe fummd feüiuitdtenbsp;' pdfchie die celebrdrint. QMod ergo dicit,tdle eft,0 !«•nbsp;A dd,quiregndimlerufalenttitoli ejfefolicitut mterliólonbsp;haße tuo,Ecce ueniet tibi nutiuf,montes collesq; trdn^nbsp;feurrens^cr qudfi de fublitni /Recula proculmwtidntnbsp;£endeherib mortuu,urbem eius imperio er timoré libenbsp;rdtdm. Celebrdfeüd, redde uota,pro neee inimici, ijult;enbsp;pollicituf « deo. tiequdijudm ultrd pertrdnßbit per tenbsp;pneudricator er dpoflatd, totui eni interift exercituf,nbsp;.r«c er imperiü Afjÿriorît penitut conciderunt,pdriternbsp;iußo cldrißmo^i iudicio donùtù dei omnipotentis.

CAP VT II.

Scêditqui difpergat cöram te, quicuftodit obfîdionêtcôtem.*nbsp;plare uiam,cóforta lumbos^ronbsp;bora uirtutem ualde.

x Quia reddidit dominus fuperbiam la.-cob,(icut fuperbia Ifrael : quia uaftatorea diflipauerunt eos, QC propagines eorumnbsp;corruperunt.

Iwdifj ittniores reßrunt qult;e fequunturßmiliter dd le rufdlemtHieronymuf ucro ueteresfequutus ludteos ddnbsp;Nimuf n. Vere^ teßdtur hinc uel nidxime obfeuros eßenbsp;prophetM, quod répété dum dliud dgitur,dd dlios per“nbsp;Ohftfatitas fondmutdtur. Etdicitwrei,Afcendit ddte Ndbuchdd»nbsp;froihtatänbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fg obßdg^t^ qui dnte os tuum Ud^let dgroSf

perßqudtur dgricoLif, rurd poptdetur, qui te quoque ipftm clduftm tenedt.Qjiid itdque ibi imminet bellum,nbsp;eccegdudens prophetd nunc pr^ecino.CStempldre ô Ntnbsp;««MC, er tottwi pdriter imperium Aßyriorum diligentnbsp;ter conßiee, er quid tibi euenidt intuere. Conßrtd lutanbsp;bos,id eß,dccingere drmis. Robord uirtutem Udlde,hoenbsp;eR,exercitut cogregd. Qgwßcut ultiu eß dominus l«nbsp;dlt;«m de fuperbid Sendcherib,interß{h exercitu eius innbsp;ludæd^eripfo quoque d filijsiugiddto:ßculcifceturnbsp;lßdel,id eft, decem tribus qult;e d regno Aßyrioru poj“nbsp;ßdentur.Vtrunque enim er luddm totum, prêter 1er»nbsp;fdlem, erlßdelcumSdmdrid udßduerunt c^euertetnbsp;runt Aßyrijtt^ fub metdphord uitisumborum propd*nbsp;ginescorruperunt.

Clypeus fortium eius ignitus(r«til(«)uiri exercitns in coccineis tigneæ(ilt;(»jplt;tdrt)ha-benae currus in die præparationis eius,d(nbsp;agitatores(llt;(»ceif)confopitifnnt.

Deßfibitur Babjrlonioru cxercitUf Kiens, er qudß pnepurdntiu fe dd prdliti'^nbsp;rdtur,niittirum cdßrenßbus diélionibusnbsp;Clypeus ßrtium eius riAritdtus uel mbilonbsp;occiforu:milites ßrtißmi purpurdti,«’^^^nbsp;Mdrtialium more,cr Udriegdtisnbsp;glorid er terrorem:currus illorit citißb^^ ‘‘ÿ ßnbsp;Idmpdddruml^lendoremcrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lgho^^

totos eßundunt dd obruendum Niniuen,^ quot; uißtmodggredieiidu, Ldneeis quoq;

te pdTdtis timorem incutiunt dduerfdrißi^ grduiter. Commixtim^ nunc denbsp;fit,nunc de Aßyrio quidßcerit, nunc denbsp;qudexercedi in Aßyrios,ßripturdcotex^\^(iii»nbsp;crgo,dit,miru,fi tdm uelociter dd udßattdu^'nbsp;agitdtores erßrtes duriglt;e dc milites uelnbsp;uel poßed Aßyriorum ßerintconfopiti-

4 Initinehbusconturbati collifæfuntin plateis:afpelt;3usnbsp;lampades,quafi fiilgura difcart^^^-jujsdi

Redicns dddefcriptionisordmem,Tlt;tH‘{. jnnef^ tmdtitudo uenientiUf ut comixtim dÿ»^ ''nbsp;er dißcerni nequedt, ipfe quoq^nbsp;reperiunt præ multitudineinterfecodt^^de^t^nbsp;tets. Aße^s quoque Babyloniorunbsp;qudfi ßlgurd difeurrentid : ut dnte uifrnbsp;redntqudmmucroneproßerndnt.

y RecordabiturfortiûfuorUjrU^” ribus fuis : uelociter afeendét«“**^nbsp;præparabitur umbraculutn»

Tunc recorddbitur Aßur,rex tium ßtoru, er quteret eos qui innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^(ff^

Crdßedct uelociter Babylonius pter obßdionem diuturnddd depellendos tjnbsp;rdbit umbrdculd, uel dd eßodicndunbsp;defuper idciendos Idpides, pro clypeis ‘nbsp;de coreo tabulds prlt;tpdrdbunt pronbsp;b Portæfluuiorûapertæfunb^*^nbsp;ad folum dirutum.

j Etmiles captiuus(reginduetpi'^r‘^ fliei’' äus ancillæ eius minabato'^p^^wnbsp;tes ut columb3e,murmuranlt;f*^^ jjZnbsp;in cordibus fuis.

Sed quid prodeH adißcdre domugt;n,niß ficdueritf Quid iuudt ebudere portss,^'‘^^jlitiigt;‘^nbsp;referdte Apertteßsntport^nbsp;nis hdbebdt ciuium multitudinem:0' tleß'''^^nbsp;licdm, id eft, regium pabtiit in cdnbsp;eß, miles cdptiuus dbduäus eH, boc eshnbsp;funtin Bdbyloné. Uebrteimederni liutZ'^^nbsp;ginte putdt, duétdm cum dlifs in cdptiuii/it^'nbsp;er uerißmilius ßationemmilitunbsp;fignißcet, dut quod nunc omnes dient,eo .f^igdic-^^^nbsp;tdUtium lt;i conßflentid nomen bubens,qit^nbsp;dbbtu d ui^ibus Chaldieis. AnciOttt uernbsp;metdphord minores ftfbescruieulfß^^l^^nbsp;ge.yel certè cdptiiue muliera ntiruffutw

-ocr page 567-

NAVM ferror erit,utnein fnguttutduide amp;*nbsp;obr dolor,fedintra fe tacitegcmant,crnbsp;behrymas j« morf/» mußianbsp;eius*nbsp;eft nînbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fugerut* Stateftate : amp; non

ciuitatibus in circuitu liiniue in puloî 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nifliue quetantosnutrierat po

“liuit comparetiir,inutilemhabeat »ttBus eß qui refiftat,cr irruentiuntnbsp;Euerat lußrum predarum,nbsp;thefauroru-Habebatnbsp;’’’“'ftenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß(gerent,cr clamante

ftibus f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;portas,muros afiendite,hos

5«irfQ,' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reuerteretur, nemo

ciuitatem.

^erak;? .'^‘ärum ex omnibus uafis defy Xt/'vtnofü.. .

®^l'’«ios nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imperatorum ad Ba^

^^i)tpa).^’i‘‘‘‘‘‘^fi(S^ut, diripiteaigentum,cr tanto ilaiif^-^‘’^^Slt;tt(isopes,fubitauafiationcpredamini,nbsp;^^^'‘^‘^bitiaru.fupeBeëlilis cruaforum,nbsp;rapere,nbsp;ilUpprxbet.

fciifajôC dilaceratajSf cor ^*0 indiffolutio geniculorfi,Si defenbsp;renibus: Sf facies omniumnbsp;Suj oHæ*

muBeris tiiniue ^fipatit, tabefeente corde,dqfolHtiSnbsp;: cr quod omnitem habilt;*nbsp;»Torf hoßium er magnitudine me»nbsp;I Pr h n (imilitudine uideantur exufle,t4

U Z «t»t)catulus IconiSjôC no Veo’^ttrrcat?nbsp;fufficiêter catulis fuis,amp; neca-Â' ’®,f'’’s;Scimplcuit præda fpclûcas

Hob T“”***^ dicitur,quàd habitaculu ßierit regu ifjj ƒgt;‘’‘i quà perrexit leo rex Babylonius,crnbsp;lt;f(oqs eias,crno fiât qui eis refinbsp;'’‘Vkù.'Ult;^lt;^11111! fuis,cr necauit lee»nbsp;Nabuchodnczer,uiélorie iure cunnbsp;Hxoribi«nbsp;î’*'« Unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tradidit,et implcuit preda ßielun

^‘tbile fuu rapina,tam thefouros q Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omatu copkns,

^Ccg nbsp;nbsp;quot;‘‘bueratjBabylo que uiceratpoßiderct.

exercituüjamp;fuc^ ***flcüinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quadrigas tuas,SC

‘®s tuos comedet gladiusîôC exter*

NAHVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17Ç

minabo dc terra prædâ tuant, 8^ no audte turultrà uoxnuntiorumtuorunt»nbsp;o liiniue,ttgt;tiuerla tjute diäa fttta^me authore patie»nbsp;ris.Ego dhf tefuccen^ufy} adfamu,cri:onfumptionênbsp;currus tuof, cr nobiles quofq; atquefubregulosgUdionbsp;facia deuorari:nequaquam terrut ultra uaflabK,nec trinbsp;buta exige!, nee audiètur per prouintidf tUAt emijfarifnbsp;tui,ut Rabfaces cr fimiles tui duces çr exaibres.

CAP VT ÏIl.

Aeciuitas fanguinunijUniuer^ fa mcndaciûdilaccrationc ple-§S^|na:non rcccdct(4tf)rapina»

Deferibiturpotentia Niniue, crfubla Pataiti» mentitionisfirmaarguitur regni iüiufcrudelitM. 'Vdtnbsp;ciuitiiiS fanguinü,quæ çrper maxima beÜa diu humanunbsp;effùdit fanguinë,zy' propedic iudiciu fanguinis eß. paf*nbsp;fura,tota mëdax,vn ^ua nuBa locu habet ucritas,fed ernbsp;rorltm prißoru,imö idololatria: mater,à Nino et Beelonbsp;Cfantiquißimarii hißoriarum mendax côfélrix,à tennbsp;poribits Semiranidis crfmtliu.Ex qua idoloru culturitnbsp;introduâa eft in mundu,rebus femperfiuolis ftiidenstnbsp;direptionu plena,cr 'mdefinêtis feueritatts. No reeeßitnbsp;itnquâ de iUa urbe fludiu diripièdi, cr iniurias inßredinbsp;exteris omnibiu nationibus. Ad hoc enim tam ampldnbsp;extruâa eft, cr tam ßrtis, ut multis mjirret murias,nbsp;Crfefe deftndens ab omnibus cicterasurbesfxdeributnbsp;fallens ad beüafilicitans,utfibi fubderetgentes,

3. VoxflageIli,ôfuoximpefusrotæ»8Cfqui frcmériSjSf quadrigæ feruêtis(f«bfilicntj«)

Crudclefemp cT foulés exercuifliimperiûinomnes, Crudttfta* quosfubijccre potuifti, uelut equo infidens aurigafla*nbsp;gello impeBit, quo nititur per uias cr auia, uoeë idercnbsp;folita,uelut impetus horribilis rotart{falcataru,quibutnbsp;rcJîflcre «ewo audeat,fed 4 quibus terra contremifeat.nbsp;Vox tibi e^l equi perfequëtis frementis CT calcitratis:nbsp;cuius himnitus, CT unguia terram fôdiens, cr pcâus lt;£lt;nbsp;ßuans femper bclla defyderât. Omnia nunc hoßes exernbsp;cent cotra Hiniuc, qua pacis er imperij tempore ipfanbsp;faaebat per luxum. Vox ßruentis quadriga,cocrepannbsp;tis crfubfüientis, quibuA hac Ni(ii«ecq«M er quaèinbsp;gis cunäa perturbât.

; equitisafcendentis:amp;niicantisgl3dii,SC fulgurantis haftæ, 8cmultitudinis interfenbsp;étæjSf grauis ruinæt neceft finis cadaue*nbsp;rum,amp; corruêt in corponbus fuis*

Sed er equitis afeendètis uox in ea perfonat,qui arte quadä er ggt;ro præparatwî ad beBu,non abfq; periculonbsp;contra fe impugnätes incedit.. Habet htc quoque equetnbsp;gladiu cote acut{Wi,cr oleo leuigatit armaq^fiilgentiafnbsp;ne quis miretur in iBa urbe uel monorchia interfébrunbsp;multitudinem, er multam occiforum cadaueru ruinâtnbsp;er flragem horribilem, quando gentes muite cadun^nbsp;corponbus fuis,à crudclitate imperq iBius regni-4 Propter multitudinéfornicationûnbsp;tricis fpcciofæ,8^gratæ,amp;habétismalefiznbsp;cia, quæ uêdiditgétes infornicatiotlibusnbsp;fuisjôcfamilias in malcficiis fuis:

J

-ocr page 568-

N A VM

Nenw Htlrahitur NwH’«cn fcortorÏt tlJe

qui tantam hominu multitudinetn cum ea uiderit ßrni» cttri,eiui amplcâi idoLt crfuperflitionesmultiplicef,nbsp;quibut ad atmrem eiiu pene ctmdi trahebatur populi,nbsp;etiäifraelitje tot Baalim uenerâtes^cum prifci Niniuitlt;tnbsp;colere coeperint:fucceffu tarnen impenbsp;rq,quia cum muitif gentibuf fornicata eß,totitK quoi^nbsp;orbii,quem fibi fubiecerat,colebat idola: quie uendiditnbsp;gcntef in fornicationibiu fuis,crfamtliaf,id ed ducatusnbsp;uel natio/tes in maleficifs fuis,id cil,qu£ in cunikts geitnbsp;tes habuitpotc/iaiem. Quàmhacclarè did poßintdenbsp;RomaiwimpcriOfV TRO Rtdijßiciatquinbsp;plus ed,crMidebit quàmuiuax ßt uerbupropheticû,nbsp;ZSquot; non ad unam tantu tetatem uel gentem defcriptumnbsp;i/firitu dotnini per prophète,

Nfnîue (Vb q«m o Niniue,talisßtißi,propterea egoipfe ad te ue OttwnJ».nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubuertendain,iummittamangeltem, noncredant

alijsiudiciivm tuwm, Difcooperiam pudenda tua'm fa» cietuaiUt qua pritM non uidebat, ante tuum ponanturnbsp;a/fedum.oftendagentibuf nuditatem tuamtCtquot; regnisnbsp;ignomtniä tuantiUt qui teeu ßrnicati funt, ipfi te de/pinbsp;ciant,trrideant,cota)»eliß te afficiant,cr eris 'm exeittnbsp;plum uniuerßs gentibus alfidentibus.Htec auté omnianbsp;fub metaphora mulieris narrantur meretricis exoletienbsp;ae adultéra, qua cum ßterit deprehenfa producitur 'mnbsp;medium, er ante oculos omnium depompatur, Qgodnbsp;quidem per translationé etiamßtper lerufalem ptenif»nbsp;fîmè 'm Ezechiele prophetalis ferma deferibit: ueriusnbsp;tarnen er utilius dicuntur ad imindit totum, cradRonbsp;Manum imperium, er omnium impioru regnum,quodnbsp;fatanos moderatur er antichriflus,er ad omnes impiiitnbsp;nationes quebeüo uiuunt,auro uenales drcumßrtfntnbsp;an'mas, libidiiii f ruientes er otio, quibus cum Cßri»nbsp;fio nuUum commercium, qui fidem docuit CTcharito»nbsp;tem,pacem er iuflitiam.

Qg( r«wlt;« uiderit U'miue,erpoßtam earn omnibus exemplum, expauefeet atque mirabitur, er dieet:nbsp;Dißipata cR N'miue,quis commouebit fuper te caputfnbsp;hoc ell,quK dolebit fuper te^ quit tuus effe poterit connbsp;folator.^ qua,quamdiu potent ßti{li,quafi crudelisfce»nbsp;tnina,non miferebaris fenis,nec parutdum refpiciebaSfnbsp;nec praparafli ludus tui foeium qua noluifli coßrtentnbsp;habere regnandi.

* circumitu eius t euius diai(ix(ßrtitudo)ma retaquxmurieius*

kahvm* .

Aethiopia förtitudo eius, 8C nö eft finis î Aphrica amp; Liby«nbsp;in auxilio tuo,nbsp;liuquid melior es Alexädria populofa,igt;^‘Pnbsp;qua habitat in fluminibus Nili CTnbsp;aqua 'm circuitu eius.Vton quod eonbsp;uocaretur,quippe qua longo pofiteporenbsp;Viagno Kacedone nomen accepit,fedqi^lnbsp;nomine, id eß No,femper Aegyptinbsp;er abundätißima populis. De quanbsp;fiue No Alexandria mteüigenst innbsp;cap.4.lt;s.Dicituritaq;adNiniuen:2Junqdpop'‘‘^nbsp;aut potentior Alexädria? Et deferibiturnbsp;dria,quod flt fuper Nil«, er fup marenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctinf

aquis crfluminib.ambiatur,aquamcirciiit» diuitia mare, aqua muri eius, hinc eninbsp;lacu M.areotico,ex alia parte mari citigit«’'-Aethiopia er Aegyptus,Aphrica CTnbsp;dio eius fltit,ipfe fitus prouintiaru CT

*° Sed 8C ipfain tranfmigration^“^j^cJ^ in captiuitatêîparuuli eius elißnbsp;pite omniû uiarum,Sc fupernbsp;miferüt fortem, 8c omnes opo*”’nbsp;confixifuntincompedibus*nbsp;Il Et tu ergo inebriaberis,nbsp;defpeâa:amp; tu quæresauxiliûâ^^^Jff*’’’

Hac igitur quam meus,mquit propheW^i^ bit capietur à rege Babylonio,er idênbsp;flator erit. Qualofephut quoq; iudaieaß‘^^'^f,itifgt;nbsp;ria 'm libris fuis reflrt. Paruttli eiusnbsp;nobiles eius diuidentur forte uißorum,amp;‘nbsp;quondâprincipes,captiuiducêtHr'meat^gt;’‘^'nbsp;haepa/furafit Alexâdria,et tu ô Nigt;fiii^gt;‘‘^^ci(ri^^nbsp;calice, or inebriaberis, ©• cofopita iac^''^nbsp;cr m tantauenies neceflitatê,ut à Babyio^^t^'nbsp;traBabylonios ab 'mimicistuisauxilii‘^''^^^f(il^

Omnes munitiones tuæ fîcut groffis fuis : fi concuflac fucrii’^/’’nbsp;os comedentis,

Omnia flrmamenta tua,Qrtnuri er altitudines turriu quos nuncnbsp;er uirißrtes beüatoresqi tui,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y.

parabuntur,qua ft concuffafiterint df« deuor antis, ne faltem parutanbsp;fic turret tui leui coneußione hofliumnbsp;uoto inimicorum capieris.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jlo

ij Ecce popul’ tuus mulieres

inimicis tuis ad apertionépano^^^f^oJ' tae terræ tuae,deuorabit ignis

Noz» mirum p ßrtes er pugnatores tur,cumpopulustuusejfoeminatusftt,^’'nbsp;queat. Pandentur ergo porta tua, ernbsp;ftibus, robußißimos ueäts quibus claudnbsp;ignis confumeK

14 Aquam propter obfidioneW j extrue munitiones tuastinttaiflnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

calca/ubigcns tenç laterem»

-ocr page 569-

NAVM. .

cura ne potuf dejït obfelJa

‘‘“Iles t’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corrobora quantum ^oteris muni

conficiax, Gf com[gt;one, çr connbsp;coquuntur lateres, ut totonbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z^fiudio interrupta murorum firuM

ignisjpcribis gladio,deuo br^j^*'*^bruchus*Congregare crgo ut

diligentiopera perßccrts^quafi ^isnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^S^‘^dio deuoraberis,cr igné abfu“

K*’’’'-rgt;CM^- terrtena/centiauaflan» ” ^lUtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘ddaici exercitus opprimeris,.

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S ftdlac

Cuft 4 cxpâfus eftjôi auoiauiu P*iUuVnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locuftæ.-Si

''“‘fidü locuftæ locüftarum quæ

'’^gt;»8 f '‘®Jauerunt, Si non eft cognitus ®M^ÿ.*'^*** '’bi fuerinu

in t,„^'^ ’’‘‘dtiplicatafiieris ut bruchui CT ut locu '*'’'^‘^i^^congregata,crcongregauerisfilt;*nbsp;tuM, ßcut locußlt;e GT bruchiMnbsp;quxuocanturattelabiK,fonbsp;’¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O- ft““^lant, nee reperiuntur: fic tu difpergé

‘“'l’fntcs ‘'uiift nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locuflarum, ut infrigore

uoliteiit * Pro locußa locußa*. ^‘^itcoi„'^J‘'‘^‘‘nttelabum.Aquilaßgnißcantiustra/inbsp;: parua autem locußa eß, inter locu=gt;nbsp;ffnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niodicis pennis reptans, potius quint

gt;öquot;quot;'reC. * n5‘fipulueremcuftäa confumittquia do«

^'^Puiij'^P''*”^’P^® tui:latitauit(di(|)erfiM fß) **' moniibus, amp; non eft qui

dormifauerunt paßores tui, S rex ^uieuerint egregij pr'mci

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium gentium duces,qui ti

toteres foer'utt f '¦‘‘ÎÔ Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populum cius ua

fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ufqueadcaelunidum

eu'r^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primcipibus 'm

i 7^’^'’'' poterani aduerfarijs, rcliquus po p ikd iÿtobilis dißierfus eß in motÜgt;uf,nbsp;9 X ''oDffl ‘^^itiri poteß,qui congreget eos,nbsp;hl °n eft [“ƒ“*” excrcitum,

t ^’tu» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; peffima eft

audicrunt auditionê («I '’Perq^.P’-^^'^’^untmanu fupertetquianbsp;''‘i'''f“gt;ih.^'’'‘eßn(,rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’”^btia tua femperî*

‘^'*^'^^uwtuwm,nectalisplaga,qu£ ^’^^ues qui Hiniucnfubrutanbsp;audierint,?^potcntißinbsp;»®‘W domtfwtorem ^»odlt;fl» «rb« wd

HABE A G VC. ' nbsp;174

^(lt;f«M,er Mcercßwjzjfc««, er infuofatiguineuq* lutari,uel fiupebunt propter rei magnitudinem, er in^nbsp;/peratum nuntium, Gf compriment manui fuas: uel ccrnbsp;tepTiegaudi/magnitudineitifultantes tibi applaudentnbsp;manibus,Gr quodamgaudq ßrepitu cocrepabunt^ N«lnbsp;lus enim eß qui poßit fuperte dolere, çjquot; euerftoninbsp;wdneri tuo donare lachrymattquia nullus eß fuper quênbsp;tua malitia no ßmper tranfierit, Et pulchre dixit,Trattnbsp;fieritfiion enim poteß malitia régis Afjyrij gt crudelänbsp;fffitßo fanfftinis multorum inulta iugiter permanere,

UNIS*

COMMENTARIA ÎN

HABACre prophetam,q.vi mlrr duodecim oilauus,

CAPVT PRiMVWt.

NVS lt;t,VODVt ditHabacuepronbsp;pheta.

fgnoraturapudHe'* bneosgenus Gf faminbsp;Ha Habacue, patria^nbsp;cr tempus ntß quodnbsp;in libro Sedarholontnbsp;dielt ur contëporancus ßu/ße propbetis fiiaum et loei,ßinbsp;licet diebus Manaßis 'tmpijßimi regis. Ob cuius malitiitnbsp;tton nominatur Manaßis régis nomë in alicuius ,pphetienbsp;tëporibits,cum tarnen certum ßt eum regeßon^ffe denbsp;flitutum admonitionibus creberrimis prophetaru: ßcutnbsp;necreget ifrael quitumßeruntperpetuomali.Ciuod Ortnspro#nbsp;autem Onusneminat prophetiäfuam, ofiendit eu ante p*’««»*nbsp;lo-f mii«« fcripßße,'tn cuius prophéties legimus cap. % .nbsp;prohibuijfe dominum, nepoßhac propheticlt;e uißonesinbsp;er propheti£ per contemptum ut ßebat Ottus nominanbsp;rentur,quia iam hoc nomen apud rebeüem populum lt;t-bierat in contemptum. Qwtiefcunque enim prophetanbsp;aliqufs dortWJt O«iw nominabat fc accepijße 4 domino^nbsp;ridcbatur,Gromncm exhortationis fermonemOnus,nbsp;hoc cß,aliquod durum acgraue malum imminens appelnbsp;lobant ludici, increduli omnibus omnium prophetaruni .nbsp;di{lis,quia perdédi erant à domino propter grauia pee»nbsp;cataßta nonfolum idololatria, NuIU enim apud eos te^tnbsp;gum reuerentia erat, nuHus timor dei : omnia autem fiénbsp;bant ex libidine rapiendi (^fiaudandi prox'tmos, nuUnbsp;lum ius neque indicium curabatur. Hafunt cnim feque»nbsp;k impq cultus idolorum. Quantjuam autem Manajjes qu»iis e«nbsp;emendotus legatur 'm Paralipomenon, tam leu'is tarnennbsp;reßpifeentia erat,ut author libri Regum onùferit,G'finbsp;Hum ‘mipiumfucceßbre habucr:t,Gr lofias nepos uebe»nbsp;menter multa inuencrit pnepoflere ordinata, et ob hOcnbsp;in ordiné redigenda. Iam enim populus degenerau^atnbsp;'m uitia omnisgenerK ,utno potuerit nee ,ppbetaru di*nbsp;(lis,nee régis loßa pio fludio rcuocari ad mtegru C«|

4


-ocr page 570-

Hibacuc apudOa«nbsp;aicleot.

SiTdai pro phctM.

HABACVC

tteeeßif,ut ïofî^ quoq; no ufq; adeo diu re^uuerlt poß inuentum hbrum Icgis^ eradicatam idololtttriam,re^nbsp;liquerit^ poßfeomnes impioffilios cr nepotet, impifnbsp;popidi reges, malithßmiles.Habacuc autem ifle de quonbsp;'m Danieïis apocryphe hic propheta non facile proba*nbsp;biturfuiffe, nifi nimiumfctiex euaferit, uel eiufdem no»nbsp;ntinisßtium habuerit ,uel aliumfuccefforentt t}uod in ftnbsp;cris Uteris non raro deprehenditur^ Cofuetudîne igititrnbsp;ifulgari prophctiatn futtm Onus uocat, Babylonia fcili“nbsp;cet regno dura nuntiatunts amp; Hierofolyntic, quantumnbsp;libet confilationes quoqi admifçeat more omnium pro^nbsp;phetarum, quorum utrorumq; flatus ob crimina mina»nbsp;batur ruinas zfquot; intolerabilem uaflitatemt

Vfquequô domineclamabo,8C non «X* audies ƒ uociferabor ad te uim patiens,nbsp;nonfafuabis^

CimfanÜus propheta incidiffet in Impiumfeculum, in quo tant reges quàm principes cr populum uidebat

Querela ptotum.

abieâalegedomini,et timoré iudicif diuiniper omnent iniquitatem cr iniuriam debacchari,opprim bonos ZTnbsp;paupercs,nonfecus quàmfl dominum nefcirent,genti'‘nbsp;lium more uiuentes, prophetas ridebant, cr continuonbsp;détériores fiebant : (dip/unt doluit pto prophette quantnbsp;inaximè, cr per reuelationeni uidebat non poffe carerenbsp;diuina uindiflaimpendcnte de proximo. incipitigiturnbsp;Oomino conqueri fuant infllicitatem propheta, cr tantnbsp;fanât quondam populi,ac à deo eleâi corruptelâenor»nbsp;num ptangere inconflieâu domini, non expoflulandonbsp;cum domino, nec iudiciunt domini aliquo modo incre*nbsp;panda, fed potius lanientando perfidiant tatitamingra“nbsp;tiflimi populi.ob quant aliter fieri non poffët,filua diui^nbsp;naiuflitia,qudmpeßimospeßimeperdcre,crnolenti^nbsp;bus obfequifilijs adhibereflageîla feruilia, id quod iantnbsp;àudimtab alqsquoq; prophetiscomminatufiterat,fednbsp;minime curatum^Didt itaq; amator iuflitia diuinu, crnbsp;ex animo orans pro domeflicis fuis, C^uoufque dominenbsp;deus ifrael paternofler, orationcs meas pro populo tuonbsp;noexaudis,ut illispraflesanimummcliorcm^Qnoufq;nbsp;conqueri cogor cr uocifirarigratis, eiulando coram tenbsp;pro tanta totiuspopuli illiusmaiorum^^fuoruiniuria,nbsp;uiolentia,impietate^ quipofl tot illis praflita beneficianbsp;te malignitate fua prouocanf,iniuriâbiflrunt mutuum,nbsp;lit non tu iHos falttare debcas neq; poßis,

5 Quarc oftendifti mihi iniquitatêamp;labo« rem utdes, præda 8( iniuftitiam côtra me?nbsp;amp;fuitéjuilitem 8C contentioncm ferret*nbsp;ve quid natus fum uidere tantam, o deus,tuant contu»nbsp;metiam, uidere eleâi populi improbitatem tantam, tantnbsp;tnoleflum negotiu tam ingratißimtegentis ad deufuum^nbsp;ad que tarnen enundanda, nuHa fuffleiant uerba omniunbsp;prophetaru,nuUa quantumlibet flupenda miracula dei,nbsp;nulla uexatio temporalis intelleâu lUis fuggerente, ZTnbsp;reflpifcciftiâper/ùadente, quin eontinuo fieri durioresnbsp;ad pœnitentia, cr procacîores ad omne ftagitiu,nullantnbsp;iUis adefle charitatê,dmicitiam,uentatè,fidë, fua quilt;^nbsp;quarut,alius aliufaUit uerbo cr opère, rapit, fitratur,nbsp;depopulatur, re digit ad paupertale^ quafi nuüafit lex.

HAB'SâC'V c, _ iuflitid,ordinatiouelcontnùferjitio»fij^^'^^.^^^nbsp;mifeentur litibus,contentioiubus,in^rifi,nbsp;nente uices,fola iniuria regtiat,crnbsp;rex zy principes funt tyranni CT fo‘^^ P

  • 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’“T-.SÎmpWPquot;

nit üfq; ad finem ludiciut qu*’ nbsp;‘

uâictaducrfus iuftum,propier«’ » turjudicium peruerfum.nbsp;Lexiuflitùelaxatur,cr labafei^uigorettii^^^.^^ij^nbsp;01 tdw corrupto regimine,Et fi quis

toril pro fe iuflitiam habeat,fuccumbere tant^ i» iudicio,fifauore zyquot; muneribus nonfe tusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

gitimum finem non fortitur iudiciwn hui^ Lex infleâitur pro peruicacia corrupto^'*nbsp;bon£ caufe ânpediuntur, difièrtàur Z^nbsp;probis cofiliarijs,uel reÿt libidineMpi«^nbsp;uenit iuflum, iÛius^ caufe imponit,ut iufluf,nbsp;fam habere cogatur. Talis tue erat ßattdnbsp;que iam antea/ruflra Ifaias,et HofedSnbsp;traduxerant,fed minime emendatusefl,nbsp;rat dns cor populi illius,nolentis audirepfOr^ifiU

  • 5 Afpicitcin genttbus 8cnbsp;mini,obftupefcitc;gaopus

bus ueftris.qd nemo credetcu vÿ*’ Videte oro quid alijsgentibus fimiliteruii^^^frit,nbsp;humaniter,cr mutuum fè/èopprimentibtif^^^nbsp;inalijs exemplum infilicitatis ueflrai«^gt;^\^^nbsp;àprophetis quoq^ gentibus Syria,nbsp;nis vmprobis pradicatum uidetis t^ontig^^»^nbsp;• dem narrantibus, nobis quoq; fiturtim tt‘”’nbsp;cipite^ tandem firmidare iuflum acfeuef*^!^.j^i0fnbsp;domini uobis impendens, quod aliosnbsp;preßijfecofficitis, quod ittagëtesaquènett^^^nbsp;uenturumßbi atq^ uosnunc creditis,Cfrtlt;’‘‘'‘'^^ij^nbsp;finget uobis, quod nunc prophettsomnibuf^^^^e,nbsp;credere non usdtis. Sentietis autem ntag^nbsp;ut amba aures ueflra tinniattt,crnbsp;quo uos uertatis non inuenietis. Qms cti'imnue}nbsp;didiffet ifraelitici regni excidium,atquenbsp;SyriaSea tarne uidiflis,ct expauefcitis:fi(i'“’‘pj^(nbsp;Hierofolyma er tepliuaflationemuidebiti^gt;rnbsp;credere reçufttis.

(, Quiaecceego fufcitaboChalds‘’^ßjz tem amaram amp; uclocem,ambulantnbsp;perlatitudinem terrXjUtpoffitJ^^*^nbsp;nacula non fua.

Quod tam grande opus fiiturumfit tabo ego,inquit, regem t^abuchodiuzeTtnbsp;genfem pugnaeißimam cr uelocem, cuitu ronbsp;beUandum audacia omnesfcriptores tefiesfl^ ¦nbsp;contenta finibus fuis,fed hue ittucqi difctfrres,jnbsp;ra latitudinem peruagatur^ Ethocefiopmnbsp;terram uomere excreeat,fed ut rapto uiuat,nbsp;ut poßideat urbes non fuas. Antequamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i»

antequam prorumpat ad bellum,terrof^'’^P£^(i: usiltu. QuomodoautemfecithaegensalUhl 'nbsp;fic uaflabiturut ipfa uaflauit.


-ocr page 571-

HABBACVC» ±7 5 pf (Jtdw er ediHum, ZT mortit commindtionenifieit^mnbsp;no 'tmperio compeBebat, m miuriam non folum domininbsp;deilfraël,fcd etiamaliarumgentiumdeuiäaru, quibutnbsp;thj illorum fuccurrere nequaquäpotuerintßd quod dnonbsp;deo exercituum iBi^ fidelibus firendum non ßit.

Il

Nunquid non tu à principio domint deus meus,fande mens, ÔC nô moriemurfnbsp;Domine in iudiciû pofuifti eum tetfortetnnbsp;utcorriperes, fundafti eum*

Cwn italt;^ fiultws Chaldiews deu fitum ficerit fuama nu,nontutalfsnofleresdeus,fed 'mcreatiis^ omnipotésnbsp;mernus cr fanilus.Loquitur autem ha^c blandiétis afitnbsp;âu ZT poenitentis,quia lt;i principio nos creafii,cuius minbsp;fericordiahucu/^fubfiflimus-ipfiautem potefiatemacnbsp;cepit à te corripiêdi nos, ut pofi corrcptioiiê ipfe quoepnbsp;itefitpuniendusiufloiudicio. Qjiantumigituraduianbsp;res eius, nuBus nofiru potefl refifiere, quantum ad mi*nbsp;fericordiâ tuam,tuum efi omne quod uiuimus,quod nonnbsp;ab eo 'mterfiili fumus.enim domine ad iudicandutnnbsp;pofui fit etmt,ut ipfe 'mimicus fit et uîtor, et ut per iUuntnbsp;omnes corripias quicunqs peccauer'mttibL

Mundi lune oculi(tui)ne uideas rnalum^ amp; rcfpicere ad iniquitaté n5 poteris.Qua-re(nort) refpicis fuper iniqua agentes, (cr)nbsp;taces deuorante impio iuftiorem fe^

Talequidor teremiosaddeuloquitur,luflusesdo* mine,cÔfiteor,ueruntamè iudicia loquar ad tc,cap. i»* ï“*®***'nbsp;Indern fententia Abacuc loquitur. JAunclifimt,mquit,nbsp;due oculi tui:Scio quoniamalit 'miuftum^ non libenternbsp;ajpicios, ncc potefi quifquade tua ^bitare iufiitia, necnbsp;tdderc potes dolorct eorttm ^ui 'miufiitiiefttntfubicâi^nbsp;Verimtamen caufam 'muenire non pofiiim, cur Abel innbsp;fium Cam occidat miufius, cr taceasfCurf^iente ce«nbsp;te ZT omnia deuorante, non folum minores pifciculos^nbsp;fed ipfe quoc^t«i« deuoretwtonMf Q«4re impiusN4nbsp;bucfcodnc^çer uwicat,cr iufius ifraèl «iticdf «r ƒ Nec bocnbsp;dico.quod nouerim quenquaiufiificari 'm cojfeilu tuo^nbsp;amp; abfqi peccato effe,fed quomodo Sodoma zyquot; Gomornbsp;ra comparatione lerufalem iujle funt, cr publicattus tMnbsp;euangclio pharifei coBationefit iuftior.

Et quomodo pifees qui non habent principetn, ztr ir* rationabilia iumentazyquot; reptiliumultitudoabfq;pro*nbsp;tiidentiadei,ut uideturmultis,fubiacent ßrtiori,er lt;JHÎnbsp;cumque plus ualuerit uiribus dominatur in alterum: fienbsp;'m ahimali quod efi rationale, zy ad fimilitudinem tuantnbsp;conditum,non ualebit ratio, non merita,fed uiret corpanbsp;r'ts, ZJ' irrationabilis fortitudo.

-ocr page 572-

KAB A CV C

Metiphori i/ietdfgt;hordtn pifcium ferudt in citterif, Mt

non potuit^eie comprehendat,quod euaferit rete,fage fiifldtioribui circutidelur.itacrrex ßabylonitu cun^nbsp;âd udfiduerit, dquot; uniuerfum hominumgeniM fudtnprienbsp;ddtn ficerit,fuper hoe gdudebit cr littdbituf, amp;immo»nbsp;Idbit fdgeii^ fu^, Gquot; fdcrißcdbil retifuû, idolum ßgnifinbsp;cdt ^uod freit 'm édmpo D«rlt;lt;,cr ßitiuüchru Belli, cuinbsp;qudftgrdndifdgena immolduitpingiiißmdf ui{limdi,tonbsp;r4{ uicerdt ndtiones,dd culttm eim cogens An ipßsnbsp;^tfippe idolis fuis 'mcrdjjdtum effe fe credens, çrfudntnbsp;pdrté,id eß,omnesfehdbere diuitidiputdns,qudfigrdnnbsp;des pifees etidm principes ^uof^ atej; reges fuo fubiugdnbsp;vit 'mperio,qUiU efcM eleätKuocdt, Quirf dutemfemelnbsp;pifcdtione opulentißima fdturdtus efl, er fdgendfudm,nbsp;{4 efl,fitumrepleuit exercitiim,propteredgentes mter^nbsp;ficere CT femper pugndre ex iuguldre non ceffdt. Crc«nbsp;feitenhndmor nummi, qndntumipfdpecunidcrefiit.nbsp;Sic dominandi libido fdtidri non poteß. TerrdS autë ernbsp;populos confequi, dbß^ hominum ctedibus non fit:id uenbsp;ro Idtrocinanti duariti^pdrumeurte eß, modo ditefcdtnbsp;Critnpinguetur. Hoc pdélo dolereßei^uenterfolent punbsp;ftüdiiimes ^Udmlibet pif er fideles,quid non dirigit dolt;*nbsp;nünui mundi curßm dd foldtium piorum: negHgere uisnbsp;deturdliqudntifper hominesiußos, er iuudrefortundinbsp;impioriim,cr uiäorijs dondre etidm contra fideles,nbsp;lt;C AP VT II,

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vper cuftodiam meä ftabo, 8C.

figatn gradutn fuper munitio nemt amp; contemplabor,utuidenbsp;am quid dicatut mihi, dC quidnbsp;refpondeam ad argüentem me^

In hdc tarn difficili (ju^eßione, ^üd ^uaritur de prod ^eritdte mdlorum,improbè fe meliores multipliciter etnbsp;gttduiter perfequentiwm.Sicut nunc audio per uifionemnbsp;diuinitus edo£laf,faHurum Bdbyloniumlßdelitis, Riconbsp;rofolymic er templo,idcerto quod nunc ludlt;eorum ne»nbsp;mo digndtur credere, fed omnesfdbulam eße prophetanbsp;rum mentiuntur er contendunt: quoniodo fcilicet deusnbsp;omnipotent er clementißimui eletldmfudmgentem,lonbsp;eum,templum, cultum, arcam ficrepulfurufßt contranbsp;promißiones fuds pdtribus fdÜM, ut impio regt, impilt;enbsp;ChaliUorumgentitdntamßt poteßatemddturut, quanbsp;poßittotui ludaorum ßdtuf^ßrui, cumfummamernbsp;atemam filicitatem lfrdëtitic(egenti,urbi Hierofolymlt;enbsp;promiferitaffiituram. Quomodo, inquit, taminiquusnbsp;rexjtam impiimt facinui cotra dei eleäos deßgndrcau»nbsp;deat Mel poßitf Huiui 'mquam quaßionis difficiUimtCrenbsp;^ponßo. fohitionema domino mihireueldn^m deßderans, Ègónbsp;Abdcuc propheta fuper cufiodiammeafidboßlicituf,nbsp;er diligenti dttentione conßderabo, quid mihi fupernbsp;hac quaßione reßofuruißt domin us : g^radumq; metvmnbsp;firmiter figaminmunitione,hoc eß, mtutoloco meo,nbsp;nequacunq; imptdfione dimouear à fixa mente mea innbsp;dominum, Contemplaborq; mecum ut uideam in feere»nbsp;to cogitationis meie, quid loqudtur mihi ßgt;iritus domininbsp;deit^itiaiudiciorum diuinorumf ut infidelibttsüidait

HABE AC VC. cflßdelitis mets, quibus medomimu prophrioii^r^nbsp;reßondere poßim,utinueritate diuinorupromrnbsp;nonfcanddlizötur, necdei mfaHibilem ueritatemtu)nbsp;tidm er bonitaté blaßhement femper ut hlt;it{fniif,^nbsp;noneeßantme er alios fideles dniprophetds caliinbsp;ri er menddcq drguere,quodßreni^ nobisnbsp;ßno idipfum cederet 'm blaßhemiam domini diinbsp;qui folitus eß toqui per prophetas eleäfsfuts,'*^''^nbsp;diente d domino rdtionem, er populumdocen^nbsp;ßitid dei, fideles intelligant opera dei ßtnda tjjt,nbsp;vera crftcrofanäa,ßq((andotaliumrerum^'''^rnbsp;rerecoeperintrationem,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Etrefponditmihidominus.amp;diW ii( bcuifum,amp;cxplana(etw»)fupcro^“^ 'nbsp;percurratquiiegehteum.

Tamanxiedefideranti propheta ueritäti!‘i^^^i(ilt;gt; nem,quamdoceat poputum,tdisipfepfiif^ pgitnbsp;reß5det,ut nihil addubitet qui auditnbsp;ergo dns ad Abacuc, Scribe uißonen,id jnnbsp;lanteaudis er uides, noli tantu uerbisnbsp;ra mobili,duribusqi imbecillibui comittt^^-''^'f‘,,^iifnbsp;ditumnegligatur, er in obliuioneabedt,n^P^Q^ffnbsp;rctur ab bis qui credere debent: dumnbsp;rit,fcireolimfitißepr£diaum.Sedf(ribe^‘‘^.nbsp;perpetuamreimemoriä,idqiclartßinafr‘l’^’^l^^^nbsp;butam uel pdgmd,diu perfeuerare ualetn'i’''' Lpofnbsp;fißis Uteris er fentëtia, ut facile ernbsp;fit à quolibet tränfeunte,utnuüo impfdiquot;’^nbsp;tos eius er legendi cupido tenedtur,fidnbsp;ab omnibus cdpiantur.

. Qüiaadhuc (uifio in tempus) amp;:apparebit(er/ogMei«r)infinf^‘l.qii'“’nbsp;tictun fi morä fcccrit, cxpclt;fîa ill»””*nbsp;ueniens uenier,amp;non tardabit« ,

Vifio et prophetia ideo feribendaeß, fidfiituris aliquando teporibus contingttJ’'^^j^^liiii’inbsp;nitioneludaorum,fiuedeuindi(lapunu''^^ßjiii((‘’nbsp;intelUgdtur,qudprophetis reuelaui iatndi^‘^^^,niii,nbsp;folatione fùturagentis tua per M eßtartt.nbsp;idea fcribi uolo,quid non iüico nitcnbsp;ßitutu quodt^ fuü er definitu tempus etß^.nbsp;dubio.Adprafinitü fiquidë tëpus etnbsp;uerbu dni,quod deo notH,non expeditb^nbsp;fidelibus ad momenta fuu notueß'e,nef‘‘‘^nbsp;er prouidentia diuina ratio ueniatnbsp;Sußieit enim feire uëturu eße iudiciumdm 'nbsp;neficiit fidelibus, hora aut et definitunbsp;no pro^ß. Credere aut utrii^ debenriußnbsp;diUina,Ut mentirinon poßit Uerbu dm,^^nbsp;poteß rieefaUi. Certißime en'tmfiiturû g nnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jild

bum dni pramonuit adßturu.Pro'mdc! fiterit hums et aUaru uißonu compUttogt;nbsp;Urbs hac uafletur uel poß ro. unnos Bji J ,jffi iitnbsp;deßruatur,et cofolatio redcatnbsp;ram, er regno Meßia, tuum eß exp

-ocr page 573-

HABA CV C

(tftffl crc J.t5 ^uod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;No« f «iwinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueuïet

jiMW dns ueifturu [)rtedixit,ttemo iHud diffèrre rt impe dire poterit itrte mdlitw uel potentiii.Fideliü igitur eil,nbsp;f^eriire'mtierbüdominifZJ' uigillt;(retid iudiciSdei.

4 Eccf(perh«lt;t«rf)qui incrcdulus eft,nó erit rtda anima eius in fcmctipfo ï iuftus au^nbsp;tem in fide fuauiuct. 'nbsp;hsia*’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“«(em hominelocum habet peruicacia,

wtitunwcw, cotenptus c^fttperbia,if non factie pey» fuifdcbiturdnimortd credendu prophetamuifionibuf,nbsp;dvmnoiißttt^ «cloc«[«w uidet (rntttinereermgru^renbsp;^uod fùturum pradiciturädeo no cmendätur increduli,nbsp;fedper tumoreanimipeioresreddutur exprophetarunbsp;orlt;tculii,dum contonuHt, er uerbu or eosqutbta re«enbsp;fji tmqiMß,lfas,delficititqf minof dei. mßui autnbsp;«ödej^icit »ert,« donum, fed credtMmpleiîiiur.dWMfcnbsp;fendet d dowini «oluUte.ct uerißime fùturacognanbsp;i frtdflK ürobbetis ^tura dieütur, inq; fua hunbsp;•gt;*l”'lt;gt;^^fideficdhocredit,utfefeegt;nendet,C^àfr^^^^nbsp;'”fl''’^l?folficiat,cradfuafalutê hacfibipra:diaanbsp;*1 fufeipit, dü (Mteriw infidelK reumfefilt;.ituit,nbsp;p ™Hw«lt;lt;citcr cotentnendo uerbu domini adnbsp;Y'® «el de ipfo,cr caufam cxitij fui äuget,dum tarnnbsp;lt;idn»nitHi,fefc emendare contcmpßt.

.^Aitiomodoyjßmyi potantc dccipitîfîc ? quot;'’quot;^'’Pfrbus, 8C non decorabuunquinbsp;’ ’tauitquafi infcrnusanimâfuâîôCipienbsp;amp;non adimpIcturiSC congrenbsp;a«! feomnes gentes, amp; coaceruabitnbsp;^lt;gt;igt;.^ueßu^epotantemfacit,^^^^nbsp;f«tem o^ciu teneat,omniicliU^nbsp;bcrl^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘^^'^eatia uertilur 'm ruinam : ftc uir fu

Won ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoluntatë fua pcrducet ad fine,

cfïf rgt;o«f«o. quamuhbetfibi muUu pta ’Win rerumomniüpenuriapotiut erit.Fortaßifnbsp;titl^^‘^‘^^^‘*gt;‘i^abuchodnezcr ebriofi, et ex uinoleitnbsp;confihtsfreti,fed Wne potKlt;nbsp;^dixerit crafiino flatim ßtici«nbsp;Mme« regnu no diu dutauerit. Q«i

gt;«(0« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f**® iwperio fubiugasfinem fuie auariM

de omnibus princi principefatanäfequétibus,nbsp;omnes ifti fuper eum pagt;nbsp;ÖCloquelä ænigmatumnbsp;muhiplicat nonnbsp;futii j St aggrauat contra fe den^

V, '«ilicf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ebriatus fiterit poculo d«t, çr meraco

s fuper eutn per coparationem lo huiufmodi,^^ ei qui totu orbentnbsp;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rapi««, nec definit j^oliare iam nu

^un,'’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßnit ut deuoret, gt miqtatis prtes

quap grauißima torque fe deprima^.Ele tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuitia/i nominat dëfum lutu^ui

^^dJ?{njfb(fret,cr facile fe explieiorenopot.

tt'ABBACVC;

*7 Kunqüid non repente confurgent,qui tnordeant tetSC fufeitabutur lacérantes te,nbsp;amp;eris in rapinam eis^

8 Quia tu fpoliaftigetes multas,fpoliabuC teoes qui reliqui fuerint depopulistproxnbsp;pter fa nguiné hominis, amp; iniquitatê terrpnbsp;ciuitatis,ÖC omnium habitantiûinea»

KedierPerfe propedieni 'rnffieratoq^acuelutiue^ Babyton Be„dt«î prefter regulus^ ferpens exitialis confurgent, 1^'^'“’’nbsp;qui Babyloniorumimperiudeftruentes,mordeanteumnbsp;primum,cr pofiealacereiit,fiatq; eis liabuchodnezernbsp;inrapinä,nbsp;nbsp;nbsp;uaflator illetotiuf orbisexpolieturireli

quis popuhs, qui manu er crudelitatem iUius euadere potuerut. Hoc autë ei fiet propter fanguinem hominis,nbsp;idea,lud££,zr 'mtquitatem terr£lfrael, e^ciuitatisnbsp;baud dubiiwn quin lerufalem, er omnium habitantiuntnbsp;in ea,gencraliter populum fignificansgentis ifraeliticttnbsp;e^aliarum nationivm quosua/lauerunt.

^Væ qui congregatauaritiâ malam dogt; mui fuæ, ut fit tn excelfo nidus eius, 8CIt*nbsp;berarifeputatdemanu mali*

*° Cogitafti confufionem domui tuæ,cott cidiftis popuios multos, amp; peccauitani*nbsp;ma tua* quot;

” Quia lapis de parietc clamabit, ÔC lignS quod inter iunclurasædificiorumeft,re*nbsp;fpondebir.

Adhuc ad ipfum ferma efl per generalem fententiant corripiendoBabylontu,qui flbi coaceruet mida,Cr dû»nbsp;uitiarum multitudinë non 'mteUigat caufam eflè ruin£nbsp;fu£domus: flttM[q;permetaphorafuperbi£arguitur,nbsp;quod ad auium fimilitudinem 'm cxce^o pofuerit niduntnbsp;fuSi cr arbitratus fit erui fc de manu mali,id esl,nunanbsp;quam uettire 'm hoflium poteilatem,quod fuperbi£ connbsp;filium, er arrogatis cogitatio finem habuit ignominiZnbsp;interfl'-iHi populos multos, 'm alijs occidendis con*nbsp;tra anima tuam defeuifli, et 'm tanta crudelitate debacnbsp;chatus es, ut fi diet liceat,I,apides ciuitatis zx ligna panbsp;rietum quos fubiterti/li,tuam firociaclamitent. Pariesnbsp;turn lapides qui à te deflruAifuitt, ziT ligna eorum amnbsp;bufla,qu£ (td cotinendos parietes 'm medio flruéîur£ ponbsp;nuntur tigna erfibuU tuam crudelitatem fônabunt.Sinbsp;homines tacuerint,lapides clamabunt.

ti Væ qui ædificat ciuitatc in fanguini* bus,amp; præparat urbem in iniquitate*nbsp;i| Nunquid non funthæc à domino exctnbsp;cituûf Laborabunt enim populi in multonbsp;igneî8lt; genres in uacuüm,Slt; deficient#

# Profequitur contra M.abuchodnezer, amp; eimt platte git,quod £dtficct Babylonem in fanguitiibus,plurimo^nbsp;rumq; ruinis ac mortibus iUius maenia con^uat. Q3^ quî««^nbsp;iuxta Diodorum Siculum ambitufuo dicitur fladia trenbsp;centa z^fexaginta complcili,flequcntibus turributnbsp;et magnis:idco qu£ à domino 'mfèrèda uicißim lüiflnt,nbsp;pr£dicit,yitcnqiiid non h£c à domino funt exercituum,nbsp;qui digtiam umdiclam illam à te eflfumpturusf Reueranbsp;bborauerunt populi multi anxie in extruendo palatii

-ocr page 574-

ik

gt;1.

H A B A C V €

CTMramp;c./cd omne iÜoru opus tam operofum,nihil atiud erit quàm materies ignis, cum exercitus Perfarum zrnbsp;Medorum ueniens laboriofiflimèconflruâa,una ineennbsp;fione uafiabit,zrita omnia abolebuntur,utneruinienbsp;quidem locus aflnciendusfit, deficientq; populigentisnbsp;Chaldaicæ.

*4 Quiarcplcbiturtcrra,utcognofcantglo riam dfti,quafiaquae operientes mare,

V*quot;? tllius temporis homines inteüigët dare ultioncm elfe minicon » ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ iw z» • i

MaBabd ddonwWjquapopulu^nomen ac templu uiolatum ipfe alferit:euerfa Babylone,manififla erit omnibus ponbsp;tentia uirtutis dei,quafi aqu£ operientes mare. Siegletnbsp;ria domini in terra uniuerfa complebitur,ficut aqu£ alnbsp;tteum zr fitndum contegunt maris. Ceflit cnim h£c ui~nbsp;âoria maxime ingloriâdei, Cyro rege dare confitentenbsp;uirtutë dei omnipotëtis,proc^gratiarua£lione licentiâfnbsp;conceflit ifraelitis redeundi ad propria,zr readificâdinbsp;templum, zo'deinde urbem lerufalë. Ciuam deinde fecunbsp;tagloria maior dei per ChriRum dominu,cuius do=nbsp;drina zr falus peruafit totum orbem terrarum.

1 y nbsp;nbsp;Væ qui potum dat amico fuojmittens

fel fuum dCinebrians: ut afpiciatnudita-tem eius,

i6 Rcpictus cft ignominia progloriatbibe ta quoque 8C côfopire: circüdabit te calixnbsp;dexteræ domini, ôc uomitus ignominiaenbsp;fuper gloriam tuam,

• Adhuc contra Baby Ionium inuedio ed,quôd oblitus conditionis fu£,z^quafi ignorant fe effe hominë,altcrinbsp;homini fil zr amaritudinem propinarit.Po/fumusautënbsp;eum uel regem intelligeretu^£,zr generaliter omnesnbsp;homincs.quod inebriauerit eos malis, utuideret Sede=nbsp;Bbn'i ac chi£ zr captiuoru omniu nuditatem. Dicuntur autemnbsp;per metaphorâebrij hominis zr nuditate turbati,quodnbsp;Kabuchodnezer omnes inebriauerit calice fiiroris fui,nbsp;cundosqi expoliatos uiderit zr captiuos : zr iüos quinbsp;quondam gloriofi fi(erant,inulttmam redadosferuitunbsp;tem:hoc cnim ed quod ait, Replctus efl ignominia pronbsp;gloria,ut fubaudiatur amicus zrproximus fine confortnbsp;regni,qui tustmoHabuchodnezer calicem bibit.'Vndenbsp;quia inebriadi plurîmot, tu quoq; bibe de calice domi=nbsp;ni, zr cofopirc, etreudaberis fupplicqt dexter £ domini, zr cum ignominia uomitus tui, ut omnia qu£ abfornbsp;bueras egereret, zr defublimi gloria ad ultima dedu»nbsp;ceretmala.

17 Quia iniquitas Libani operier te, ôC ua^ ftitasanimalium deterrebit eosdefanguinbsp;nibus hominis amp;iniquitateterræ, (cr)ci-uitatis ôc omniü habitantium in ea»

Sopebi» Sftpx^bia, 'tnquit,tua eSquot; euerfio templi,et rapina fan uuAaadi, ^ar'qte depopulabituratq^uaflabit. Et quia femel nonbsp;minauerat montë Libani,fub eiufdë trantlatione uidianbsp;mas zr facrificia, uelcerte multitudinë populorû qtuenbsp;interfeda efl in lerufalë animalibus uel beflijt coparat,nbsp;dicens,Et uaflitos animaliu opprimet te. Hoc aut omnenbsp;patierit,quia uafladi iudam,fubuertifli terrâhareditanbsp;tis domini, ziT ciuitatëlerufalem, omnes^ habitatores

HABBACVC.

riti^,iudicio quidë meo iuflo,/êii tult;t witjutp täte. Notd dwtê Lcilor, earnnbsp;fdbulaminLyddafibiauditant,etidufyi^nbsp;Commentarijs ludlt;eorunt, Sedechiamfei^^^Cnbsp;briatum coram Babylonifs ridicule cacajje.

  • 18 nbsp;^Quidprodeft fculptilc,quia'^ ùjP

lud fidor fuus conflatilc óC famïquiafpcrauitin figmcnw^^nbsp;utfaccrct fimulachra muta;;'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tiif

Confequêtcralijsmalitijs NabuchodiieZ^’ fcoc quo^i crimcn,quod fabricatie fitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jele.^^ ici’^

ZT pofuerit earn m campo Dura,de qua i» ratur autem fcriptura régis amentianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rj^iiH

ipfeiufferitflatuam auream fieri, Cf fimulachro quod finxit : quod quideitinbsp;raliter zr contra omnes idolorü accipereti''nbsp;putemus unum e/Jcquodfculpitur crcoquot;)^ 'ifinbsp;hoe in metaÜis, aliud lapidibus fit, utrunlt;]‘^^^nbsp;bitim, dum quocunq^ modo proflat cultiW'^nbsp;tuim admirationi.Houit enim humanicor^“^''^ciiinbsp;quaxe tarn diligêter,crebro zy ttuiltép’''’^'^“nbsp;nefîmus fapientiores oportet, ut nos dU'i'^nbsp;quod dominus tam feriofeprohibuit. .gut

  • 19 nbsp;lt; Væ qui dicit lignOjExpcrg’^'^^^^pof«nbsp;gc,lapidi taccnti:(nttn^«,(i;ipfeào(d%}nbsp;ritî’cccc iftecoopertus cft auro^’^^jus.nbsp;¦Si. omnis fpihtus no cftin uifccriP“’

Dominus autem in tcmplo filcat à faciccius omnis terra,

Hocfîmiliteruel aduerfum NabuchodntZt’’’ uerfamomnesquiueaeraturtdolaaccipip‘^') ' .(ffnbsp;feribitur error humanus,quod argentum,aut^nbsp;mascrfericum,quibusuclobuolutauelopf^‘‘lquot;^jjli^nbsp;kpf'ffiilgorentateritecrartisfubtilitattdto^nbsp;mant,cum forma quidem potueritartifixdartgt;‘‘''^^Dnbsp;autë quibus uegetantur artus nequiuerit-bt^^^nbsp;dominus dicitur m templo fanëb fuo,tten (« Luf», Jnbsp;nufaâo, fed uel in coelis,uel in tmoquoguefiquot;.nbsp;iuxta Apo^olit dicëtë,AHnefcitis quoniâtC’P^^nbsp;Aut lUxta illud quod coelos z^ terras et rQpttnbsp;uerfum mundum /firitus intie alit, totam^nbsp;artus mens agitat molem, zr magnofenbsp;mundus omnis,qui cœlo conflat zrtem,t!f^ „nbsp;circulis clauditur, dei domus perhibetur, f”nbsp;uiuimus,moucmur cr fumus. Spiritum auteurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

uifeeribus idolorum, de uita inteUigitiO' qu^ etiamfi quando ffiritus maligni idoUs affe^‘nbsp;igitur nihil poffunt, uerum fi fiirccupiS'tqf^Ltjfinbsp;xiliumexpeëiandum,Dominus,inquit,efqlt;'‘nbsp;turn omni carni,illum fujficias, lUumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1)0

uniuerfa creatura admiratur z20'eolit,iUtU'm na Z7 iufla magis reueretur zr timet,nbsp;difcuterc zf prouocarc in iudiciü dotitini uoltmnbsp;quæ faüere non poteü necfaUi,nec quocunqinbsp;rare uel deficere : filendü potius efl creature 0nbsp;bumiliflucUo illius dementia inuocanda.

quot;'i.

111(1


-ocr page 575-

ORATIO

Cap VT irr.

R A T r o Habacueprophetae pro ignoranties.

Oratprophcticoßriritu toUi ignorant 'vmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dei,außrri caliginem, ex reddi lu^

faltem à fuo populo, corruptumpde er moribus.nbsp;’N Holunt orattonem effe pro captiuitate toUcnnbsp;^ltaldi!eis,quam ulthnafub Romanis.nbsp;ilr^/^‘^'*^‘’^f°'Jefamis, qua contigit biennio in terranbsp;h'o ^‘'^‘^‘‘^°^'iputatprophetapropeccatoprosnbsp;Ct'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^oitciniam plangere fe temere locutum,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut mifericordiam confcquatur,quia

dicitur effedoPrina hominis i»ifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IPI^ infcit'ijs,omnia deo permitten

^‘dfietn cordis amplePi, er exitum domi*

auditioncmtu3m(er)ti tuöjin medio anno^nbsp;‘ medio annoru tuo-iratus mifcricordiae

X**'» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

''quot;ffnd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orationemfuam propheta,rea

^hilijf'’'^quot;^'^’’^ ^»S‘:nti‘tmiracula dei patribusolint O domine deus meus, multam de tenbsp;er bonitatefamam audiui,quam tenbsp;'Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;narrauerüt nobis poßeris, quam

Xfiih er reucrétia audiens expauefco ad mirabiliaOpera tua,cum

clementißimiMn eße deitm, qui 'm i« tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poff logißimos annos tuis fuccurras,

°PP°gt;'i‘itte, cum tibi uifum ßicrit quàm ^oducere, qui omnia noßranoPi,utnbsp;^'^°ß’‘^‘^ns,longe utilius quàm ipp pbi pof*nbsp;interim in pde er patientia, huminbsp;^‘^'idolere difcaitt. Tune autem cum tu£nbsp;hoc eP fuccurris Grferuasnbsp;ultimie proxiMos, qult;e eP morsnbsp;cP,dum maximis ernbsp;g longé diutius ßerimus exercitati,nbsp;ßrri poßit à carne inprma, nondunbsp;'’*** O’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^dtis benepcijs, confolationi*

**°^^(’4**'* ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oßeuiPi,er 'mdicare

iuos,quan* cl ^^*^**”* morigeros er obfequentes,folitusnbsp;iücnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i« irrogttndis poenis,etiam cum md

Î b‘^''r‘««idcris.

auftro ucniet, amp; fand’ de mon s)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coelos glogt;

plena eft terra, miraculdnbsp;*''’**’ ^cir primis, quod in mote sinai,in mottnbsp;^^^fbad illos fefc 'inclinauerit,aüoqui di*nbsp;proponens,ipfosfibi ut charumnbsp;fanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oPcnderit,ut ipfi

^ßoßiderent. Id certe quod uchemeterßu

HABBACVC. 4.77 pendiim,er ineffabilii gralite figntim erdt,cuitMfiinilenbsp;nonficcrit omni tidtioni: propter guod bene hoc loconbsp;‘tdfcribiti:r,fïgnu fu/^enfi tarn fenfti-i ^uàmnbsp;animi, quod non letii pt cogitatione pr^tereundu. Openbsp;ruit cçclos bild eiiM. Maior eügloria tua, quàmuteantnbsp;fufficiant admirari,laudare CTcolereumiuerfa caleflianbsp;corpora.Et omnes hotnines qui in terra funt uelßterut,nbsp;digne tuam laudem explicare no ualenttntaior es enimnbsp;omni laude,cuius admirandinbsp;nbsp;nbsp;optlmi efjiHus nufqua

non femper nbsp;nbsp;ubique conj^icui fuitt,

4 Splêdoreius ut luxerit, cornuainmani bus ciusîibi abfcodita cft fortitude (enw.)

Claritas çy maieftas regni dei CT potentia in populo quidemlfrael abfeondita erat,nondum apparuerat gennbsp;tibus l^ecialialiqua manißftattone,nondu miraculafu-pra natura ordinemlt;ediderat, nondumfol iüe claroßdnbsp;gore repgt;lcnduerat ßdelibus, donee opirtbus tmracu^nbsp;loßs ueluti manibus ßrtitudinis cins,jj)iendores diumtßnbsp;bdnitatis fuæ tttucefeerent, uf ex opiribw eivs udut e •nbsp;manibus pra:fentia eius nwrehaüertus inconfuetoco^nbsp;gnofcerctur,famaq; potètia; er prtefentite eius ad pliosnbsp;hominum ustlgariinciperct, ex impleretcoelurr. atquenbsp;terramgt;^ufquam enim clarius aperuit àfèculis fwn ui^nbsp;fam potentiam piam, quam tn exitu ifraclis, er in mottnbsp;te Sinai. Eattdem ergo,ait,ßrtttudine tuam,nunc quo^inbsp;que demonßra cotra Gabylonios,qualcm tune primutilnbsp;contra Aegyptios tedidiÜi.

y AntcfaciemciusibitmorSjamp;cgredietur diabolus ânte pedes eius,

¦ Eximiü hocumunt opus diuime petetite er prlt;efentiiß erat, cum Aegyptit affligerct,ac ctederet tandem undnbsp;noék omnia primogenita hominum er animalium,utnbsp;pariter morcrcncur.iHud iudiciu donunt contra impioSnbsp;exercebatur, unde pafcha domini,id efl tranptus lUiuSnbsp;dpparuitßllic peßis egrediebatur èped.bus.

StetitSCmenfus eftterrä,afpfxit3lt;diflob uif genres, S^contriti funt montcSfeculitnbsp;incuruati funrcolles iTiundi(£«t)itirienbusnbsp;aeternitatis eius.

Aliud maießatis diuinlt;eprlt;tfentisßgt;ecnneh crat,er 'Plt;^^’'^’'^ ptlgor prlt;efentilt;e diuiitd, gratia qua pop exùum ifrael ‘ ‘nbsp;de Aegy.pto,dominusßetitperquadragintaannoscumnbsp;populo ßto,nonßgt;lumcolumna er nube,p.’d etiapt^nbsp;per propitiatorium er ßiper tabernacülü reß^onfa da=‘nbsp;hrft.Nec etiäprogredipermittebat, fed in deferto fubpnbsp;ßere coegit,manna illos cibando, ex ab hoPibits deßnnbsp;fando.Deindc diuipt Ulis terram per Mofen ultra lorda-nem duabus erdimidite tribui, er tranpto eoreliquis-tribubus terragentiü plurimarü. V idit quoqiie iUorum.nbsp;Opera nuila, puniendo er impios populos delendo,nonnbsp;pne magnis miraculis prouidenttam diuinam illis aßi“nbsp;flentem continuo conteßando. Conßegit quoq; gentitfnbsp;firtttudincm,ut repPerc populo fuo non potuerint. venbsp;tußum populum er magnum ueluti montes leternosfunbsp;perauit er dißipauit, prorßtsq; comminuit pro fua UOnbsp;luntatc,iitrepPeretfraelinonpotuerint.Gigätes quo»nbsp;que in montibus pratdones populorü, er coUes arcibitt '


-ocr page 576-

ORATIO

munitds babitdnteSffortißimos teirlt;e opprcUôresbuDÜ liiiuit,cr deleuit uirtute diuina, id^ no fitte calcflibufnbsp;miraculK, quibut curfum coeü foliinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueluti in

expugnatione regu iuxta Gabaon fadu kgimut, flare iußit,crferuire tam omnipotente diuinlt;e,qttimfalutinbsp;cruiibirijsfui populi,

  • 7 Pro iniquitate uidi tentoria Acthiopiæ,nbsp;turbabuntar pçlles terræ Madian»

HoioUtt« Si quando ifraeî inique agebat in dominum,cr ingra *“““*• titudinis crtmine enormiter laborabat idola adorando,nbsp;c^lcgem domini abijciendo,aduentu propinquorit fibinbsp;populorum iHos dominus adfligebat, quos tarnen ad fenbsp;uicißim coucrflts eripuit, miraculofe proflratis non feanbsp;melgentibus, Madianitis cr Chufan,uelActhiopibuf,nbsp;qui in tabcrnaculis habitare confueuerant. NuHa enimnbsp;gensfi(it,que non ad auditum huiufinodi portentorumnbsp;expauerit maieflatemdomini deicxercituudeilfrael,nbsp;fic propugnantis populum fuum.

  • 8 nbsp;^Nunquidin fluminibusiratusesdo^nbsp;minc^ aut in fluminib’ furor tuusî'ud innbsp;tnari indignatip tua, quia afcendes fupernbsp;cquos tuos(cr)quadrigæ tuæfaiuatio^

Nonne tu domine ^uf tiofler is es, qui miracula pro tuis ißraelitis tedidifti m fluminibus tä maris rubri quamnbsp;lordanis, ubiiramtuaminimpios Aegyptios primum,nbsp;deinde etiam in Amorrhitos oftendiHi er exercuifii,utnbsp;creatura quoque aquie armaretur ad uindicandum iniunbsp;riam, non folum creator is, fed etiam credentiwm crea^ 'nbsp;tori crcoientiwm.Sed hoc facile tibi erat longe fiirtioinbsp;rthus tuis equis uehi procederecrbellagerere,quàmnbsp;Aegyptius prlt;efumptuofus e:^ contumelio fus in domi^nbsp;imm. Equi enim tui funt nubcs, cr ungeli tui quadriglt;enbsp;ttuefunt,ut fit infuperabilis exercitus omnipotëtiec tuxnbsp;regibus omnibus,quo tutaris fideles tuos, cr opprimisnbsp;fiagitiofos cr fuperbostqui filijs tuis falutem ex inimi*nbsp;cis prteparas,cr non finis di^erdi amicos tuos,quos cl»nbsp;gère tibi peculiariter uolueris.

Sufeitans fufeitabis arcum tunn'uraméta cribubus quæ locutus es Sela:fluuios feinnbsp;des terræ*

iflis cr ali/s modis, o deus omnipotens, arripere cy intenderefoles arcii potentM cr uindiôhe tuæpro tuisnbsp;filijs,contra blaflthanatores tuos, cotra eos quos longonbsp;tempore peccantes tuliiii, quos tandem ad cxemplit iunbsp;fiithe tu£ cr bonitatis tult;e ad eleflos aggredi ftatuerisnbsp;cr punire,fecundum quod iurafti patribus noflris mulnbsp;tis uicibus, cr omnibus ifiis tribubus filiorum ifrael innbsp;monte Sinai, quia fcilicet uelis iüis effe deus, fi ipfipo»nbsp;fidus tuus eflè perfeuerauerint. Eum uoluifli fermonênbsp;CTconuentionemfirmiter fubfiüere,cr imperpetuumnbsp;fiabiliri, quo iuraHi patribus noflris daturum te nobis,nbsp;ut in fanélitate et iufiitia feruiamus tibi, cr tu nobis fisnbsp;inpatrem-Hpc autè utfiat,ô domine, pcrfice, cr nuHanbsp;noftra culpa labefadariutrinqi flionfionempertnitte,nbsp;quod hic iterum Sela importat.Deniquenon folum aranbsp;matus es cotra neftros hoftes areu uindiilte tua, fed crnbsp;dementia tua occurrifiifidflibus, propinàdo eis aquitt

il

IX

HABBACVC» defaxo durißimo,nullum eis cuiufeunque rei deftnbsp;immittens.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

10 Viderunt tc(cr)dolucrunt monte gesaquarûtrâfiitjdcditabyffusuocfnbsp;altitudomanusfuas leuauit*

Rege» Cblt;lt;„«lt;„lt;eor«wt erpopulifuo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f'”'**

funt uidere mirabilia opera tua, pro tuo ducendo in terram,cr doluerunt omnesnbsp;gni eraut,cr arceshabitabantmunitißbU'^^/'^^i^tnbsp;in quibus tutosfe arbitrabanturtquantumhi^^nbsp;tiam terne habitatoribusinfirrentSider^^^^i^nbsp;quorum gurgites potentiam dei cr ce/ferunf’nbsp;turq; contra iiaturam fuam, natura dotnb'^ /fus ddnbsp;te,ut permittant uiam populo tranflimi^nbsp;crepitum fuum,ut aufisgiat aqult;e,cr fie^^*^nbsp;lo dei,dum qui cxcelfus eft dominusnbsp;tuun poteftatis potetiaq^fuit cxtuleritnbsp;dum pro fuo populo.

Soifer)luna ftcterüt(i«)habit3^“ in luce fagittaru tuaru ibunt, ifnbsp;fulgurantis haftæ tuæ* ,

Confiant domifiue fol er luna dofftii^'quot;^ nec dei populus potiatur fua uiâoria,^' ’’“ji/nf''quot;nbsp;rmni obfequuntur ufibus fidelium adnbsp;tern. In quacunque enim cceli partenbsp;Aifteteruntfol cr lMta,donecnbsp;Chanaan. Ambulabant enim ifraelitanbsp;columns ignece noilu dum exirentnbsp;protedione nubis interdiu deßndebanii‘’^^ß^fnbsp;re; cr cum tibi placeret, iUorum cr ^***’.^^nbsp;re, fidminibus cr tonitruueluttuisnbsp;cidcbas,uel infiar micantis fidgurisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/.

que confumebas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;***

Infremituconculcabisterra«”’^ nbsp;nbsp;nbsp;.

tore obftupcfacies genres*

luflo ergraui iudiciouelutirafuade^^'^/)!“^ tat cr coculcat terram Chananaorihfr^'^f/f^.nbsp;lfrael,impias gentes, quorum tuncnbsp;peccata uetufta, à temporibus tacob,nbsp;tomminues, utomni uirtute refiftendi^’^a^^de^nbsp;tuis er uerberibus totam impioru terrain J 'n ia

15 Egreffus es in falutem tem cum Chrifto tuo,Percum*nbsp;domo impn, denudafti funo^*^nbsp;adcoIIum,fcmper(SeU)

Egyeffus es ad faluandumfilios ifrael i ptiorumcraliorum, oftendeiido te dtp'nbsp;populi tui,quem ad hoc elegtRt,Gr ttttl

fti ad mditandum tibi, adferuiendum tgt;

cr iuftitia corä te,ut effet gens fatt^

dotium,populusq;acquifitionisgt;Bae P populo tuo,à temporibus Kofis amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pot^ nt

Dauidis,quando contudifli infidelium, cr impios electfli de

locum dar ent populo dei. Nudafh eo terris CT authoritate,utfefe erigete

pojfcnt donee in fide permanerëttCr


-ocr page 577-

’ORATIO '

lt;icolfrfK/.Hoe eUfi^tdiinentum ab imo relcgere uf^ ad collant,régna occupare tyrannoritm,populinn.nbsp;fwn principibui impijs ßc eiicruâdo,ut feuire neç/ueainbsp;«quot;pluH-Vbiitcriwn sela poitùur, quod fideles defiii^anbsp;^^'^contraimpiosgrande opus fit,er unica Ificsfidc»nbsp;‘‘wt 'ni hoe mundo, paucis quoque manifiAü,omnibusnbsp;lt;ntteinoptabile.

’4 ^Maledixiftifceptris eius,capiti bellagt; *ofum(«iÖir«wi)cius,ucnicntibus ut turbonbsp;‘^'fpftgendü metexultatioeorum ficucnbsp;''pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pauperé in abfcondito.

JfpraHi zj- excidiüi baculo uirtutis tUie,uel etiain Plii«bo|lis roborc ipfum hofle deuicifti ej fubiuga^linbsp;r°ff«tfro»ifiej urbes.uiüas Qrhabitaculaeius,ut mihinbsp;tftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui tarnen fieuißimo tumultu ni*

dil}gt;ergendum,qui fefe fesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;gt;ie,Qrexultädo illudebant,promitten*

’’’'IVl’s uiiferii« de nobis,ut abuterëtur corporibus ^“‘‘”’’^«gt;110 aliter ac teo uel bcftia.uel etiâ tyran*nbsp;elf *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;äeglHtif nj inopem er tmbeciüem 'mot*

Äfciente,condolente uel prohibcnte.Tales fidelium,tales tua potentia opprefi:nbsp;’ 5 vTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uteadetn paterentur.

aaus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cquis tuis,(tM)luto

Vfc'«’-“'quot;* .

pfff f, lt;'’^'«1 equos tuos m mare,eos quos tibt ra* fjtefc.jnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aquis et pr^uocarc decreueras,

*»{gt;xi5v''perfequenté populu tnuntjCT aquarumultarümaris caricoß,nbsp;potucrint, donee obruerentur

^i /, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iant enumerata tnagnalia tuu tra

(^bananeos.Si ordinetn quieris,po 16nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(7*^ '¦fR’Te ¦' fed non eA ordo m affiitibus

^'^’’^’'ffi’ucrunt labia meatingre* *quot; offibus mcis, amp; fubternbsp;ut rcquiefcä in dienbsp;'ÿâ’^nS’ afccndamad populüae-'“'’quot;iinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^P^opheta tarnimpif populi,cr ’mgratitot

^'^'’tao,.’f^'^^fi‘^'*l^gt;dalia quidem audio recitari de 5”*°*?; lt;»ihnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonitate pro populo meo,fedfimul

'****’5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eonfitderans, iudi*

h ‘•'¦f’oi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imminens,totus cotreitüfco er

er imbecillia exilant, ut medulla quoq;nbsp;totpranimio mœrore peâorisnbsp;an^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eotrenüfco,omnibus mein*

q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;malitiamlfraelis,

iudicis fmpendentë,cupiens interim minus perfirre

fæ exhortatione comouetur ad uita ad timorem domini fufeipiendü, Longe

HABBACVC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;±78

Ogo mihi filicitts erit afeendere ad populu aecinëlum,^ contra nos ad Babylonios deficere, er iudicium dei uonbsp;Icnsfufcipere er ampleäi, quam fiigere uel perferrenbsp;inuitusquodiuftein/ertur.

*7 Ficusenim non florebit, amp; non erit ger men in uineis : mentietur opus oliuæ, 8Cnbsp;arua non afferent cibum : abfeindetur denbsp;ouilipccuSjöC non ehtarmentum in præ-»nbsp;fepibus*

Omnes enim maledidiones legis TAofaicœ propediem uenturas uideofupercontumacemhuncpopulutn,no= c«.nbsp;lentem audire prophetarum uerba, er uerbum domininbsp;abqciunt : ideo terra er arbores negahunt iUifruélumnbsp;fuum,confuetain annonam non profirent,faÜent agri*nbsp;colamfer/raudabunt habitatores terrte neceßäri/s ci*nbsp;bis,er uini potu,unguëtis erficubus.NeceJJe eft enimnbsp;deftitui obedientia fiuäuu homtnes, er terra: prouen*nbsp;tibus,quihominü er terrte conditorem non agnofiuntnbsp;ac uenerantur,qui ad hoc coditi funt, ut dominu deuntnbsp;omnium creatorem agnofeant, diligant,cr eo tandemnbsp;pcrjruanturfilices.Pecoraquoque de caulis deficient,nbsp;propter defèâam alimentorum,morboru contagionestnbsp;er ftabula boum euacuabutur, qui domino deo fuo de*nbsp;cimas er gratitudinemcum cceterisdiuinte legis obfer*nbsp;uantifs negauerunt,

Licetigitur impiorum fupplicijs implicadusfim,er infilicisac inobedicntis populianguüqs muoluendus:nbsp;usta tarnen nuhi ffies falutis reliqua eft, ut eredam po*nbsp;pulum huttemeum reftituendum, er fuo temporcglorinbsp;ficandum per regntim Chnfti faluatoris,non folumgennbsp;tis ludaicie,fed omnium ifraelitarum fidemfeäantium,nbsp;de quo er ist quo olim quotquot fanHi fùerêmus Icta»nbsp;bmur,er gratias domino refiremus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

celfa meadeducetmcuiäor in pfalmis(clt;lt; \ nentem.)

Verfushicaßutusefiipropheta,defttmptusex Pfal '’’«•“s mo decimofeptimo.-quafi dicat, Adhuc tarnen dominusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

deus fortitudo mea erit, qui ertantopereexhiUrabit me,ut nedum animo er corde heter de bonitate eius,fednbsp;etiam corpore er exultatione externa inembroruwi ossnbsp;»Mtuum plenum gaudiii firn perccpturus,quumgloriamnbsp;dei er fidelium profiäum, er totum mundum uideronbsp;certatim confitentem bonitatem dei: er canticis tarnnbsp;ffiiritualibus quam etiam corporalibus laudes dominonbsp;omnipotenti,erfaluatorihominum Cbrifto lefuueronbsp;M.eßi£ concinere fumma deuotione conjfiexero,

TIKIS.

«aä:

-ocr page 578-

COMMENTARIA IN SOPHONIAM PROPHETAH,nbsp;^uiinter X I l.Nozutf.

CAPVT PRIMVH.

ERBVH dni quodnbsp;fadumednbsp;adSophonbsp;niamfiliunbsp;Chufijfi^nbsp;li) Godo^nbsp;liae, filiinbsp;Amariæ,nbsp;fîlii Eze^nbsp;chiæ, innbsp;diebus Io

iîaefiiti Amon regis ludæ»

Propheti» ProphetM fuam facer Sophoniox Verbum dontini tt9 minât, ut uerorumprophetarit oracula puevifiones,nbsp;fiue Onera nombuntur, aliud haberi non debeôi quantnbsp;certa dei reuelatio, 4 deo inflillata ueritax,^ tierbumnbsp;non hominu fed diumum.Ad admonitionë ecclefiic dei,nbsp;nedumadprifca iüa iudjeoru tempora, fed quoad munnbsp;dusdurauerit, ad ecclefia dei per omnia fecubt flattimnbsp;fu^e exhortations dirigit-Hon minui nobis nunc uiuennbsp;tibus in ecclefia fidelibuf hac omnia diëla fufcipiendanbsp;funt,quàmillis erant, cr germanus inteUeiluffludiofenbsp;ittuefltgandus,qui pcf^iritu altif'mi digeftus e{l,ut asnbsp;que nobis proficere poßit et debeat,quàm re^ lofia.nbsp;lt;ittod autcmprophetat huiuspater Chuft,auitsGodonbsp;lia(,proauus Amarias, ahauus uero Ezechias nominannbsp;tur,non quidem iHerex ludafilius Achas,uclpater Mdnbsp;naßiSffed aliasaliquis /fteâata honellatis çrfama,nbsp;pertinet ad laudem non tam propheta quàm patrum ilnbsp;lorum,qui eximiam de feprophetagenitum à dominonbsp;Aothoti» fufceperut, Authoritatideniq; prophetic id folum accenbsp;UC quahs'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domino inßiiratus ha;c dicere dcbuit : intea

rimtarnen hicreditariapietasà parentibuspietateinfi gnibusJudas catenasfemper commendatafiiit,utpminbsp;liter illos prophetat domtnipûffe otiofedepniât. De lonbsp;fia autem regni diebus, cum regnauerit annis trigintanbsp;isuim,er decimooäauo tandë anno atatis fate libru lenbsp;gsferuandufufceperit,uideturhiec prophetia primisnbsp;lopictemporibus i Sophoniadefcripta,pcut leremiasnbsp;prophetare exorfus eR dec'motertioanno. fjonparunbsp;uidentur ambo hi prophcta momenti cotulipè,ad priC»nbsp;claram iRam regni luda reppifccntiâfub lopa.

a Congregans congregabo omnia à fade terræjdicit dominus:

5 congregans hominem Sf pecus,congre gans uolatilia cceli amp;pifces maris : amp; rui^nbsp;næimpiorumCo'«fft)SC difperdâ hominesnbsp;à fade tcrræ,didt dominus*

Ogi« fe ludaicus populos poteratexcufare in regibus maîs,qiùaabipps prohibereturferuire dommo,quod


ferrent ïnuiti, datur 4 domino rex iuHot, quo Zelumdomini,e:y’poptdo nihilommusmidoloru”'nbsp;tu perfeHerante,iufia inc caufa proprtur à doitu»^’nbsp;prophetatur de eiierfione ierufalem, cr captiui^^nbsp;da,crHiëhria Nabuchadnezer. DicititaquedoU»^^!^^^nbsp;perprophetam,Nequaquam ultra tribuam^i^i-^ fio^nbsp;locum pcenitentiic, fed à fade terranbsp;mam,non homo,non iumentum, non uolatile, /toMnbsp;maris remanebunt, iram quippe domininbsp;fendent animalia. Va^tis enimurbibus,nbsp;mterpäiSjfolitudinem erraritatemnbsp;cr uolatilium natura fentire dicuntur. Hocuui''nbsp;cidit,quiaptit nimiafnultitudoimpiorunbsp;prauatoàprophetis falfs ZT impi/sregibuf-^^nbsp;ergo impi/,nbsp;nbsp;nbsp;dif^erdentur homines, amp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fuperfaciem terne.

4 Etextendam manu meam fup

amp; fuper omnes habitantes fperdam de loco hoc reliquiasnbsp;mina ædituorum cum facerdot‘l’‘”Lf(i*f''{$J»nbsp;Tametp tota ifraelitarit regio mfolitudùi^^Lttnbsp;genda,pcut zyiticinic nationes,pgt;eciatits^^‘‘'^^ijiinbsp;terram luda fe manum fuamextenfurub'C’^^if/ri*nbsp;i4 etl,gePum autpguram percutientisnbsp;tnisautemMorimcafumz^facrifieulori*^.^^^^^nbsp;nem pradicit, cum enim initium pt hœnbsp;phetiarumq; multaram prima, uidettirf^'['^isiiilt;^nbsp;fumidololatróe, quipojieacotigitnbsp;Pgt;iritu mpigatum,pcut ey alii prophètenbsp;miat nudta pradixerunt, qute fiatimnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;del^

temporibus. Dif^erdam ait dominus hoc lerufalem, zy toto ludaorumregnof(^^/.iiSi’gt;nbsp;qnuspopEzechiærefirtnationemlàaioir^^fif^^'nbsp;reßituerant, zy à populo non poteratKnbsp;negligi.Hoc completumuidetur CTnbsp;quide/irudis excelps omnibus, delubri^»^^(l^^’amp;nbsp;bus idolorwm,SoUs,Lumezyplanetar»!»quot;nbsp;f^iaininflitutosadcultum/àcrilegÔ‘ed‘^’^fiiffl‘^nbsp;Crfacripculosprope excelfa habitantnbsp;tia,utgentilium moserat,etiamà Cbri^,petrlt;gt;^nbsp;diu receptis,ut habeâtfua coüegianbsp;Stephanus,Georgius, Blaftus, Anna,nbsp;Cr Regula,Leod(garius zy lAichael,nbsp;cohttSfGermanus zy GaÜus. Taiesnbsp;pdffefacripculos diuorum lt;ultores,qi»^nbsp;hodiedeßndi talcs 4 Chripianis,qu^'^^,ai{ii'rnbsp;dodisuiris non improbitri,quisnogt;gt;iiret'ij^iiiSinbsp;rat quapwm illis pietaté haberilnbsp;pue Honnos nigros iudai dicatpue atbof’nbsp;tibus confiât iopam eliminaffe ey ahiec^

1 »«osquiadorantîup.rB'^ii«“' codi,Sc adorant 6(:iurantin do*”nbsp;rantin Mekhom:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Ornatum cœli Solem,Luttam rare,zyab eis rerum euentusnbsp;pôt, cri domino intcrdida,fednon »nbsp;imtedsqua plana habebaHt,fupplif‘'li^^


-ocr page 579-

SO PH ONIA î

^uoquc teRetur. Q«o enim a/îm tilt reél4

¦lt; (gt;ortii, a cogt;npitif,4 templo ettam do» idolorum cultom deleuit çjquot; externbsp;‘tdorabant ZX (it-miiu iwnüne iurabant,Jed infunbsp;' ‘tmidola colcbant, m in ipforum nominibuf Gquot;nbsp;iurab4nt,cliudic!tntes in utrunquenbsp;fliio (oi^ndo crdiuosfuof. Ciuos regumnbsp;^^'^'^’ninibui appeüabantfßcut nos non raronbsp;Antonin cali principe appeüatu,nbsp;ftTjht ^“'^‘‘’’^'^^^ÿncmcdntauimus Regina cceli, quodnbsp;'«tornbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘“^‘t^ßiri nemo neg^tre poteft, niß qui

hi ^^’^.'’^'^tunturdepoft tergum domi-’’onquæfierunt dominum.nec

t:olunt, qui leges cius contemnunt, iiutriti''“*^^^l^lt;^‘^do beneplacito nihilcurant, qui obnbsp;^‘^‘‘linentrecedunt à timoré dei, or qui innbsp;^^currunt ad dominum deum folitm,nbsp;«ïu' ' ***quot;'^5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuos,quos odit cr prohibuit domi

peéhire cr ucra fide pendent 4 deo, ^'^^^‘*fi‘t^q;^tfteinuoednt crimploruntfnbsp;Sliet ’’“^‘'rof’WBrf^HOTMf/iterrfdorrfri.

domini dei î quia iuxta eft Siv. Ï2tiaiamp;'’’’”Muiapræparauitdnshoftiâ,

{quot;¦opter j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fucrilegi idololatr^e

o'quot;quot;'” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quamftatim fentieti5,propeeR

***'quot;^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uefirisfinudachriSt arts fa

quot;iiii, k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dppetit tempus in quo htec o»

**'’ pi ^^'^‘tt‘tq; definèt e(fc,magno uefiro exi» dominus pneparauit fibifa»nbsp;forint, ƒSltidio fuo, ex (anguine facrificulorunbsp;’'^‘f'idet ^”J^*'^orum.Pardtus nunc eß: dominusnbsp;honorem, delatumq;(cul»nbsp;omnia propediem deleri, cr ce/farenbsp;‘^'^‘‘uoc^^^‘*''^‘'-^‘tgt;»pr‘epurauit,fanâific4uit,^^^nbsp;J Hoi, fiterificiu,idm parata funt omnia,nbsp;trit °nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euafionemfingatis.

^^Pfin**^ hoftiæ dominituifitabo fu-rcgis,et fupcr %f«K ^1* funtuefteperegrinatnbsp;î«o/nbsp;nbsp;nbsp;Hebr^oî adfigna(('e non arbitrorfine

**^‘quot;’'i(r i^'^'^f^'l'^ttur ad aliud tempus referenda impia fqbolesre»nbsp;fuu denuo coeperintoffinnbsp;^*quot;^”120. ‘tudire,perfcqui prophet4S,crftnbsp;homines. T'unc quoque fa»nbsp;• ^‘^^‘^^^°^i^gt;tonfolumtotiuspopuli,(ednbsp;!^'^quot;tiiini‘^‘*'^‘*^^S‘^gt;‘“f^‘^oru,omniumq;libidinemnbsp;^uxime uero in ueftimen»nbsp;j'î^or(,^*°{°’'“*’’ uel exoticoruminfolentia,quibasnbsp;iKoulenter proditw » CT abufusnbsp;^^itociniumiuuentutist

S EP HA MIA H. 2.79

  • 9 Sfuifitabofuperomnéquiarrogaterin^nbsp;greditur fuperlimen in die ilia,qui implétnbsp;domum domini fui iniquitate 8lt; dolo*

quot;Vltioncm fumam de omnibus iHisrcgumofficialibus cr feruis,qui temerè uiolenterinuadunt domos paunbsp;perum,(raude cr ui domos prinetpum replent rapinis,nbsp;unde /uam quoqueipfi recipiant non moficam portio»nbsp;nem. Harpilt;e nimirum aulic£ dominis corradentes per Auikinbsp;fas er nefas, unde ipfi quoq; ditentur CT libidinentur.nbsp;SiitM enwM confiât filios lofilt;e régis, fi non idololatria,nbsp;tarnen auaritia,libidine C^faßuadificiorum cr uefiiu,nbsp;cum aula fuatota fitiffe corruptifiimos. Hlt;ec d«të uitianbsp;fequitur pauperum de/fieâus,iniuria, rapina,exaßio»nbsp;neSflabores cr contributiones,dumregnum deficit di»nbsp;uitifs Cftorr^ prouentibus, non tarnen decrefcit,fednbsp;indies augeturfaßuscriuxus,

  • 10 nbsp;Et ent in die ilia, dicit dominus,uox clanbsp;moris à porta pifeifi, 8lt; ululatus à fecuda,nbsp;amp; contritio magna à collibus«

Eo tempore quando Hierofolyma uaUauerit hoßilis exercitus Chaldteorum, erituoxconclamantium horrinbsp;bilis miferabilis,à porta pifeium extreina,crin hu»nbsp;miltore loco urbis fita, cr ululatus etià de interiorelo»nbsp;co tiel uico urbts, ubi erat habitatio doélorîi cr findennbsp;tium, procedentibus hofiibus fubinde ad regts palatiu,nbsp;donee cotritio ingens etiam audiatur in cotie Zion,crnbsp;in ciuitate Dauid,in fupremo leditiore cr munitifiimonbsp;loco urbis, ut hie urbts lerufalem captiuitas ordinefa»nbsp;{la defcribi uideatur. Anhelabant enim Chaldai poflnbsp;rnuri irruptionem,ad comprehendenc^ perfidum Sedenbsp;chiam in arce fua, fed per fubterraneumf^ecumfùgitnbsp;cumfui5filifs,fed non euafit»

  • 11 nbsp;VIulatc habitatores pilæjquia conticuicnbsp;omnis populus Chanaan , difperieruntnbsp;omnes inuoluti deferentes argentum«

Vos quoq; Hierofolym£ dues pofi captam regiam, (o rum quoque uenale ubi iniqui negotiatores ex populinbsp;pauperis iniurijs diuites fieri uolebatis, ad uos quoquenbsp;Hico quo minus cuadatis nulites auari delabentur, crnbsp;mercatorZ collegium fiélionemq; in primts adoriêtur,nbsp;omnes uejiras diuitias cu miquitate corrafas direpturi»nbsp;Ibi ceffabit pompa luxus uefiri,ibt diripientur opes, ibinbsp;di^ergentur congregata per auaritiam, cr rapina ue»nbsp;fira rapietur ex uefiris ipfis dentibus et unguibus.Excinbsp;fienim funt,cr mortedeleti omnes,quiaurei cr fericinbsp;incedebant cr nitidi, purpura fcilicet ueßiti erpre»nbsp;tiofis,qui merces uefiras magno emere poterat et afite»nbsp;ti erant,cum quibus uos quoq^ peribitis.

IX Etcrit in tempore illo,fcrutabor lent falem in lucernis, amp; uifitabo fuper uirosnbsp;defixos in fecibus fuis : qui dicunt in cor^nbsp;dibus fuis, Non faciet bene dominus. Sinbsp;non faciet male«

Tempöre captiuitatis huius urbis,quam credere non uultis, cr quam euadere cofiditis, quia legem dni auernbsp;fando impie cgifiis in dominu creatoré uefiru, fcrutabinbsp;tur dominus cum lucernis omnia abfeondita lerufalem,

«««


-ocr page 580-

SOPHONIAS

nuUimj; malum patietur itiultum effugere, ^uinmfe^ crctißimii quibuf^ Iock j}gt;eluncii cr fepulchm reconnbsp;UcSui’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘’ï’ hoflibut ad morte, vißtabo^^ait

dominus, fuperuiros,qui'utuolutifuntfuiißcibui,qui implicati fufttcarnalibusaffèâibusGrfludijsfuis,totinbsp;dediti exfatiandis carnalibus defiderijs crdeliti/s,quianbsp;f Ó deuetiiunt itnpietatis peccando coittinuö,ut tandemnbsp;deum negent,prouidentiam dei toüentes, nec boni necnbsp;malidcumauthoremefJedicenteSftuc bonts bona,necnbsp;mala malis reddentem,fed ^uod ßrtunlt;e cunäa regannbsp;ttir arbitrio,zf’ cafu ßrantur bicerto.

ij Etcritfortitudo(fKfcÄlt;lt;»tt«)corumindire ptionem,amp;domus eorum in defertum:nbsp;ÔC ardifîcabût domoS) amp; non habitabunttnbsp;Si piantabunt uineas,öC non bibentuigt;nbsp;numearum*

Vniuerfus ^udleorumclefuse^lexercitus,crdomu^ pretiofe G“ curiofe extruäic dirutic funt, agri uinelt;e^nbsp;t(aßatlt;e funt,quia non diflulit diutius illos dei patientia.nbsp;Coaäifunt uiderc hoftes fuos uti ijs qult;e ßbi magno Unbsp;bore parauerant. Cumuero dicerent prophetis,m malnbsp;tum tempus er in dies logos hac illis prlt;edict, additur:nbsp;Proximus eü dies domini magnus. Initium enim maloanbsp;rum ßatim po/l loßam fitit.

luxta eft dies domini magnus, iuxta eft amp; uelox nimis:uox diei domini amara,trinbsp;bulabitur((»d({m(ïdt)ibifortis»

Die» do« Die; domini uocatur, quo fe dominus ac fuam poten *““• tiam incredulis ludlt;eis magnified erat declaraturus, idnbsp;cum magnificentißime fadhtrus fit infinefeculorumtnbsp;cum extremum indicium peraget,id temporis peculiarnbsp;riter dies domini magnus uocari folet, plerunque uerönbsp;er dies chrifli, quad tum detnum uenturus fit in maienbsp;fiate fua films hominis iudicaturus uiuos er mortuos^nbsp;nie tarnen propheta Hierofolymlt;e deflruHionem nonnbsp;tttne diffirendam 'm longinquum prlt;edicit,fed fifiinarenbsp;er oeyus imminere er mdici uoce horribili er anxia,nbsp;quaji fiignificans iam exaudiri hoflium uoces iam refo»nbsp;narc claßicum,erßrtcs atque prteualidos hofies anta»nbsp;rum maxime^ horrendum uocifirari.

15 Dies irx dies illa,diestnbulationisamp;an guftix,dies calamitatis amp; miferix,dies te-'nbsp;nebrarum 8C caliginis^dies nebulx SC turnbsp;binist

Di« irx. qko latius diei huius horrore explicet,eum diem irœ uocat iefluantis,diem afflidionis eranguflM,qult;!e mexnbsp;plicabilimodo populit erat apprehenfura. Diem quo»nbsp;que defolationis er uaftitatis uocat propheta tenebra“nbsp;rum er caligjmis,diem denße nubis er nebuhe^utitur^nbsp;congerie noimnu horrendorum. Ea enim maxime tersnbsp;rifica facies orbis tune eü, cum in dießAlata lux eii,nbsp;er omnia tenebris implentur,tunc enim maxima deinbsp;irafeuire agnofeitur. Cum enim omnia fame, peRe,nbsp;gladio er igtti pcreumteruafiantur,Hitlt;e lux auftr'^nbsp;tur,er tenebris mortis omnia 'muo!uMur,an non mornbsp;tis umbra er 'mfirorum cali^inc ac tenebris omnia plenbsp;naputanturi

SEPHAfÏlAHf« dies tubx Si. clagoris fuper ciuitatts Wönbsp;nitas,amp; fuper angulos excelfos.

Vtrnagis explicet hofiilemfe uioleruiamdepopit* tionem^ pradicere, diem buccinic nominat cr ch«*nbsp;goriSf in quo irruptio urbis er moeniorum i«tfnbsp;Addenda, Super urbes munitas erpropugnaci^^nbsp;celfa.llla enim firè non nifi uiolëtia dura,nbsp;fanguine ciuiumerimtocentwn aede perßcit‘*''gt;^nbsp;omnium direptione er uafiatione fefenbsp;tanto^ crudelior fit hoftis ui{loria,quantonbsp;eus (itérât, er audaciorfortior^ refifientiuifir'nbsp;doacpertinax.

’7 Ettribulabo homines, exei, quia domino peccauerunt:^^^nbsp;deturfanguiseorû iîcut humus,nbsp;ra eorum ficut ftercora* .

Recedente à Hierofolyma uifitatione plo defiruóh,propter 'tniquitatem regumnbsp;ta lucLea tribulata f ft, er pro magnitudirwnbsp;ambulauerunt ut cieci,quid agerentnbsp;paßifunt, quia domino peccauerunt,frii‘l^‘‘'’l jfis^nbsp;nem prophetarum er 'mnocentum, tain ant(nbsp;Hliusuaàationcm lt;i Babylonifs,quàmaiit4‘[^^nbsp;per Romanos,ob crimen occifi dei fibj,nbsp;er apofiolorum,loannis^ Baptiflie,fecu«‘i‘^^ jiciitnbsp;fephum.ldeo ipforit quo^ fanguisnbsp;humus calcanda pedibus 'mcedentium,nbsp;ciforum redigendadicuntur er calcondaKlrnbsp;abieäißkntefordeshabebtintur, , .jiili’

18 Sed 8C argentum eorum, nopoterit liberateeôs in die ir^^“nbsp;in igncscli eius deuorabitur om«*® ‘^^0«nbsp;quia confummationem cumnbsp;facictcunâis habitantibus terr’*”*nbsp;Diuites quoque eorum,qui argentum amp;nbsp;quitate nimia congregauerumopibiufm^gt;'^i(i‘^nbsp;aurea erargentea,qutemaximis ifnpeiißff’^‘'i,p)t‘nbsp;uerunt er adorauerunt^cos in die irtc domimnbsp;runt liber are.Nulla enim creatura eripcrep^^nbsp;quos domituis iratus decreuerit uafiorc- ßbnbsp;terra habitatoribus, uafta folitudo regio’'‘^^^(ßnbsp;horrida ac terribilia omnia reddentur.nbsp;funt ludaicofumptio ercoflernatio.TaiU'inbsp;mala immiffafunt, ut penitus ipfa omnibidnbsp;‘tn uaftamfolitudinë redadafiterit,nbsp;äuri, animo fint uehementer conflernarul^ CTrnbsp;bandi,qu6 fe uertant,quidue incipiait(,qif‘’‘'ynbsp;nefeientes. Hie finis cotempti uerbi doiUÙibnbsp;tarum oecifionis er crim'mum.

lt;r C A P V T IJ i Onuenite,cógrcmamin'önbsp;nonamabilisî

I priufquampariati“ iH' puluerem tranfeu»^^nbsp;tequam ucniatfupcr uos ira furonbsp;ni,antequam ucniat fuper uosnbsp;gnationis domini»

16

-ocr page 581-

malorum, ^uie in die u f nf Ufa fünf ^'gt;'’iq«r ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prouocatur. Conueni

?’*«^or ƒ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^furitatis uinculo copul4ti,gent

cs,ßuc impatiens rej^/onfatrix, cjtilt;e dilciplinamnennbsp;pfoplf^^^tll^ cßi ^uod itanbsp;’*’gt;! (î(|.(^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perträfiens, antequam fuper

’’’f'Ki« c ^°^pl^atur:ßmul^ confÿderanda dei cli iwpettidefcrinbsp;f”*'*’“* gt;ßd quia non uuk infirfe fitpplicia,nbsp;^oi!eiifJ^‘‘lJ^‘*^’^^iipfem(tprouocataduitieemendaanbsp;*’*'^lt;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodminatus efi. Voj

'^’’'’«no ^¦^'^P^fi^^^uefiranuBiui cßispretil corant ««n quot;** '*^^‘lt;1» ZJ' propbetas non fujcipitk,iantnbsp;confultatenbsp;futitu, ffl ¦ fit, antequam qwod de uobk infli

Domini adueiiiator compieatur itot’'’^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tetnpus imminens malum,ne fuper

Domini grauis u'mdtcla, ante* ‘^^ti'emendi iudicq diuini, antequantnbsp;“OS ftipulam tranfeuntem qu^e

^*,qi,i j'‘dominum omnes manfucti tcf opcrati; quærigt;nbsp;’lo abfcQ ’^'’ærite manfuetumt fi quo monbsp;Qjic^ °'î‘^’«iiniin die furoris domini»nbsp;obe,^ *” efiis boni uiri,qui praceptisnbsp;effùg^c ingruentem ternenbsp;gt; cr Clÿi ueremini uerbapropheta

cupienteSjCf quod iufium efl CT da legis diui*nbsp;*quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^S'fi^’P^^fifift^

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitauiuite,clementilt;e fludete,

V' i» 5''^«!if|,' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ulios, uos euadatis. Breuibus dico

’’’•’’ibnj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aßidue iufiitiam,ut benefaciatis

•”’”'‘1)10^'*'^“’ P°teflk,reiic amp; couerfando cmn ^^ilt;:^^'*’*^^^^^fintite de uobisipfis, non extol,z

'^otifiientia coram deo,cr fiiper re* ^^^^^tatem er manfiuetudinemfeda*nbsp;mdiefurorisdominifnbsp;^^quot;tuiiif^^lP^ßdiscaptiuitatem, e^clt;eteramala, quanbsp;4 ^prQq,^ff‘^=P’’^uaricatoribus huiusgentis imminent

in meridiecncicnt, SC T^^^^eradicabitun

t^nt potente er crudeli Baby* 'mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßrtißimas Philiflinorunt

‘^•jnoeertamine refliterunti ç^^*^“**nbsp;nbsp;nbsp;‘‘‘^flatio apprehendat. Ga^a eniw

folitudinem redigetur. Azo* manifeflo er cruentauidoriatrabenbsp;T iboefuflinebitquodfuouocabunbsp;* Vie'‘^':)ier4dic4bit«r.

“‘‘‘habitatis funiculum maris, gens

!» I*

SEPHANIAHi perditorumtuerbû dominifiipef ùosChanbsp;naan terra Philifthinorum, SCdifperdamnbsp;ceUrautnonfitinhabitaton

Quatuor magnisPabeflinaurbibus nominatis,nunc ad ipfamgeneraliter maritimamPaLefiinamfcrmodo* ftinxm.nbsp;mini ßt, pradicendo exciforibus Ceretbmt didis exei®nbsp;dium à rege Babylonis. Efl autent Paheflina portio quanbsp;dam terra Chanaan^ Sic autan dicitur d/^erdenda, utnbsp;nuUttS in ea remaneat habitator, in^ tantam redigeturnbsp;folitudinem Palaftina,ut omnes eius urbes munitiffimanbsp;in ouilia fint pafloru^ eorum qui refldui erunt ex iudaisnbsp;er lerufalcm,de quorum euerfione latabantur^

6 Et ent funiculus maris requiespaftorä SCcaulaepecorum;

y amp;crit funiculus eius qui rcmâferit de do mo luda, ibi pafcêtur: in domibus Afcalönbsp;nis ad uefperam requiefcêt t quia uifîtabitnbsp;eos dominus deus eorum, amp; Suertet captfnbsp;uitatem eorum,.

Daw do:minus uaftauerit populum fiuum,erfecerit eÓ5regredi,fub ’Zorobabcl er lefu, CTieckficauerintnbsp;templvM,er lerufitlemteadificauerint:tu Palafiittdnbsp;ità mculta eris,fic uepribus er urticis operieris,ut pa*nbsp;flores de reliquijs ludaorum in Afcalone pofl meridieni Afcafon d»nbsp;requiefcant, er in minis urbis quondam nobilisgreges ß'““quot;*’«nbsp;fuosfaciant accumbere. Hoc autan fiet, quia donünutnbsp;uifitabit plebem fUam, er auertet captiuitatem eiuStnbsp;RedeuntesautemàBabyhnéaliquandiuquidemcomianbsp;preßi funt à uicinis gentibus,tandcm tarnen regnanti*nbsp;bus Machabais omnes fuo império fubiecerunt, qua tanbsp;men pro/peritas tama lionfuit, quanta fidelibus promifnbsp;facfl,erin Meßia regno contigit er fentitur à pijs^nbsp;qui omnia poßident, omnibus fimuntur, Deo fempefnbsp;er maxima cura eflêfe feiunt, inde^ fempergattdenlnbsp;indominot

8 Audiui opprobrium Moab, amp;blafphe? mias filiorum AmmontqUæ exprobraue,-runtpopulomeo, SCmagnificati fnntfu«nbsp;per terminos eorum*

. More aliorum propbetarum pofl uifionem luda ad* uerflim cateras nationes uicinas uaticinium uertit, ueitnbsp;tura iUis pranuntians,fidbreuiterfin primisautemnbsp;contra Moab er ßtioj Ammon, co quod prabentes au* çonirtnbsp;xilia Babylonia uaflauerint ludam, conculcauerint fan Woab.nbsp;duarium,templum fubuerterint, er dominam deum exnbsp;ercituum femper bla/phemauerint * chaldaienimpoflnbsp;tudaoscaptos ctiamconfequenter cateras gentes op^nbsp;preflerunt, fic^fadum cfl,ut qui populo dei infultaucnbsp;rant,ipfi quoq^ fimilia patcrentur, habuerunt^ ludantnbsp;s^onferuum, quern pucabant habere fubiedum. Tatttnbsp;Moab Areopolis, quam urbs filiorum Ammon philadelnbsp;phia poflea dida,blaflgt;hemauerunt populum dei.

9 ^Propterca uiuo ego dicit dns cxercitu,« um deus Ifraei .* quia Moab ut Sodoma e»nbsp;ritjSe fill) Ammon quafiGomorrha, ficeinbsp;tas fpinarum ôç acerui falis, amp; defertum

««Ä 4

-ocr page 582-

s oPHOMIAS ufquein æternum : reliquiæpopulimeidinbsp;ripîent eos,refîduigentis meæpofTidebûtnbsp;illos*

' nbsp;nbsp;10 Hoc cis eueniet pro fuperbia fua ?quia

blafphemauerunt, amp; magnifîcatifuntfu» per populum domini cxercituum*

Horribilis dominus fupercos,etatténua bitomnesdeos terrætamp;adorabunt eumnbsp;uiri de loco fuo,omncs infulæ gentium»

Ego Dominitt qtti po/Jîim implere quad comminor, ego in populo meoptttioriniuriam,faciitmutfintnbsp;quafi Sodoma çr Gomorrha, non per omnia ,fcd ho»nbsp;nünibui non habitatlt;e urbes : erunt enmfqualidlt;e,fen»nbsp;ticofiC çyfalime, hoc efl, extremte uaßationi fubicâte.nbsp;Hyperbol» fleriles. Q«« omniaprophetarummoreper hyperbo*nbsp;prophttarnnbsp;nbsp;nbsp;inteüigendafuntf quum hit regiones poß prtediâam

uaßationemiterum habitats kgantur, Honten^ ater^ nitatis crfeculi, pro unofeculo acdpi poteß, pro ali»nbsp;quanto tempore, er pro una aliqua atate.Etquireli»nbsp;qui ßterint de populo ifrael, uaßabunt hos populos fuonbsp;modo Gf tempore. Hoc autem eueniet eis pro fiiperbianbsp;eorum, quia blaßgt;hemauerunt magnificati ßtnt connbsp;tra populum domini exercitutwn, qui dominus deus eritnbsp;horribilis fupereos,et horror eius interficietßtperboSjnbsp;litndetfanguinesblaß)hemdntium,fedcrdißgt;erdetcrnbsp;attenuabit omnia idola eorum, utqui prius tenebanturnbsp;errore, erdominibeneficia nonfentiebant^malorumnbsp;neeeßitate prefii, feiant idola nM prodeße, er ado»nbsp;rent eum unufquifq^ de loco ßto,omnes tniulegentium,nbsp;faterrogëturhictudai, quare deus potißimum has gennbsp;Contra tu. puniat, er non totum orbem, in quo ludtei Ion»nbsp;ixosditpu gelateq; dißierfifunt.Sienim merctur Moabcorripinbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludais infultanSjCrfili) fimrMn,e3‘ reliqui in circuitu,

quare Gaüia non corripitur f quare Britähias in commi natione non ponit ? cur Hi/panite ea pœna alienic funtfnbsp;De ualia nihil dicitur, de A phrica cur tacetur Et utfenbsp;ntel dicam,cum totus orbis ludteos captiuos teneat,quodnbsp;fqltegentes htc tantum commifere flagitium utfolte no»nbsp;tninentur. Hoc potius audiant ludai, iamdudu per Chrinbsp;fii Euangchum er apoßoloscompletum, quod hic pr^stnbsp;dicitur quod dominus deijeiet attenuabit er annihila»nbsp;tit omnes deos,qui in tota terra tustc colebanfur,etiamnbsp;iludais. Etquod omnes orbisgentesdominumDeumnbsp;exercituum ßolmner unicum adorant, er non tarn umnbsp;pro eo colendo ad lerufalem currunt,fed defuo quifquenbsp;loco in omni terra, quie lt;equè eß domini. Eidelcs domi*nbsp;num deum uerum adorant imßiiritunbsp;nbsp;nbsp;ueritate, ut nul

lus in orbe locus etiam in ultimis infulis fuperßt, ubi do minus deus uertts non adorari ceperit, ex pradicationenbsp;apoßolorum erperuagationeEuangelif.

12. Sed amp;UOS Aechiopes interfedi gladio meocritis»

Quamlibetlongefitis à tudaatCj-Chaldaa, tarnen iram meam per Chaldaos uobisfuperuenturam non epnbsp;fùgietis, er UOS fane inter eos, quos gladius meus uubunbsp;rabit, eritis, ficut ipfi Pabeßini er reliquagentes. Vonbsp;fatautemfuumgladiuitttnihiltKntpein^cuiquamim»

S E P H A NI A H.

«ittnon fit manus domini, certisgentibus er temporibus malamfirtfUtßrcnbsp;humanarumeuramgerere oßendat, crnindueMfllnbsp;fcelerivm: non tarnen femper pro merittsetnup'^

i(olt;

15 Et extender manumfuam nem, amp; perdet AlTur t amp;nbsp;in folitudinem (er) in inuiumCc^/*!nbsp;defertum»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0,

*4 Etaccubabunt in mediociusgi^B^^^ mnes beftiæ gentium:amp;onocroiai“nbsp;ricius in liminibus eius morabuf^“ ,nbsp;cantantis in feneftra,coruus innbsp;nari,quoniam attenuaborobn*^^’nbsp;drumnudauit.)nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Non folum fuper lores gentes,fedAtt^^ jjp* fyriosaquilonariores,er ipfam Afiÿriatinbsp;tropolim Nini«e» e/fe in folitudinem pequot;Cgt;'^nbsp;cit,ut in ea cubiturafint crpaccmhigt;l'‘‘^ ^f]iAnbsp;befiia terrtc iUius, nemine iüas infeßante ^^nbsp;abfentiam er defeëlum. Qwd autemnbsp;interpretatur, ideoludai in prafentinbsp;refirunt ad Babylonem, tefle Hieronymthnbsp;Chaldaorum eß regio. Siue autem Banbsp;ue dicatur,certum eß utrafquenbsp;corruiffe,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redaüas in folitudines,aptif‘^^^iitid‘^

lafirarumruinofds ßiecus diligentiitm,^^iiiifi‘* inuiti accedant,uelàquibus proctd abß'^nbsp;malia huiufmodigregatim habitaturanbsp;Onocrotalus uelCaméléon,alicubinbsp;animal, er Hericius habitabit in bisnbsp;funt portlt;e ornatifiimarum urbiun»,nbsp;na, ibi tunc ut in uaßatarttm domuui»rui»^^iitirnbsp;eanenthorridioraauiumgenera, foliti*^^''nbsp;tdtfW amantia. Coruus quoque innbsp;rum dirutarum iubilabit » Et pretiofa ill‘‘^ j ,nbsp;indomibusobduëlaifuerant, auro,arg,t’^^nbsp;nudi marceß'ent,erfedilia prabcbu/itnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Z

tibushumanum confortium. Qidbus tionibus propetha aliud nihil uolunt,nbsp;fiasachorridas folitudines deferibere,i”^‘\^nbsp;rimlt;€acfuperbißima urbes ernbsp;conuertenda fint propter peccatanbsp;quo minus in hoc mundo pretiofa acnbsp;uel defy deremus.

1 y Hæccft ciuitas gloriofa hsbiw^ - fii^^ fidêtiatquf dicebatin cordefu®»nbsp;ÔCcxtra me non eft alianbsp;do fa da eft in defertum cubilrnbsp;nis qui jranfitper eam,fibilabifgt;nbsp;bitmanum fuam.

infultatioeßfelicitatitiiniue, claram urbem, qua ignara miferiaru/m,nbsp;iugitcr bonis exultant,procul ànbsp;fecum cogitantemt Egofum, ejnbsp;tiuaaurbs,nullumregnum quod tneanbsp;teat cedere, Qjiomodo ergo uerfanuK f


-ocr page 583-

SOPHOMIAS

beflilt;trum, ut quicunijue trdnfeat we fendnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cttwi flupore^ Hine di=*

B‘il’ylonis(quam ego quot;iw diftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogitare tatam fuiffè urbem^îü»

timidum efl inclytK tam gt; ne nimium Mo uiuentibus esquot;nbsp;quot;^iiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ufui ueniant, eornm quit hie ey

(' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niribia praflet flare pofit

^iii(iaJ°'^‘'°f‘'‘*^'^^gt;nihil quamlibet mfirmMn,non *’*”W(»»i^. perfeuerare.

CAP^T III.

columba («(oic»ngt;.) Contra lo-upkmfermo cß, quam Do«nbsp;nominat horridam gt prouocatri^nbsp;‘^niarumfaciens: fuo enm» «itio dubnbsp;'*1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clementem uertit in amaritudiaem:

Vib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcelertvm magnoru, horridant

X’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?«lt;»« noluit cflètotamflrmofatn

^°^ntaquoq}Cr fordida dicitur lerufa* ^’fuosf'^n Colombie,fed iniuriie, CT hutninbsp;?«¦ uioleittiam ac improbam ty^nbsp;dominufelfe urbemuirMis cr

^''gt;eti/n,J^'^°gt;'i^,turpituâinif,cruiolenùie,facrile*

^''Plinamfufeepit di-‘^r^ominononcftconfifa ,ad î‘i’«cf„t *'’?’* appropinquauit*

’^‘^itii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audiuit,hoe efl, auditum non

*'**' 'otci r '”*P^euit,uel etiam à prophetK pr,edic4 *'f)iuit cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^iecitfUerbi dci pr^dicatoret audi

?'^^C^‘‘quoquepermanumprophetarlim^ f'^'^porton adfnonita,tioluitfufcipei*nbsp;/ gu continuo euafu improbior.Premen*nbsp;c'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ingruentibm cabtmitatibuf,

deo, non ad dâ dementiâ,fei ^ii^‘*^f^’^‘^gt;»ßgt;urcafacrilegiafupplexcucurrit,nbsp;fonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xwbHlat per tergum cius, nec db

^’‘’’“^’’’‘’«M de propinquo, ty no de Ion ‘^'“^P^^fnnquarc uoluit :fedabijtpofladtdtesnbsp;gt; ^^Jt^‘*^‘^°ntinutexanimooditftndioiniquoain

eius lupi ucfpcrc,n5 *quot; mane.

•''‘‘‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alrocißimi femper uerfan

I ’’quot;'ocf^ i’’'*dw adeffûndendumfanguinéfubditorum dér*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^neri et uindicare op

r ^“od nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rapacet.non dimittentet

( ''’Sos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poflint.Voraciflinuf ey truculen

^'^oslibet fcilicet.fed ueflgt;ertinof,hoc efl, n«* ncflgt;eri, ut quid rapiant oberrat,etiain

SEP HA NI AH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18l

qui cum principibuf eo loci exiflentei, ut regt inguber nando reffio afliflere deberent,curare ut ordine omnianbsp;gererentur,nemofraude circuueniretur,uel ni opprimenbsp;retHr,ipfi potentia fua abufl,quos deflndere ab iniurianbsp;debebant,eos ipfl prorfus conterebant atq^ perdebant»

  • 4 Prophetareius uefani^uiriinfiddes.facernbsp;dotes eius ponueruntfandum,iniufteegenbsp;runt contra legem.

Prophetic eiuf infanientet fîuearreptitij, cy ftupen^i tet, ad gratiam magnatum et populi loquentef,quorumnbsp;expauefeebant mdignationem, fauoret fedabantur, lo»nbsp;quebantur quafi ex ore domini, ey omnia contra donûnbsp;num prtcdicabant, Qjtum ita^ in dei populo exiflerent OtOlattnbsp;tres ordines, Pr'mcipes rernpublicam adminiflrantes,Sa ‘f*’ “nbsp;cerdotes ceremonias procurantes, legémque docenteStnbsp;Prophetie qui populum ad officium adbortabantur, amp;nbsp;de reconduis Dei iudicijs monentes: his flatibus corru^nbsp;pits, non poterat non peßime periclitari totum populinbsp;dei regimen, Sacerdotes in loco fanduarq commiferuntnbsp;facrilegium, ey cum contra legem facerent, ex lege ui«nbsp;âimof exigebant a populo.

  • 5 Dominus iuftus in medio eius non faciecnbsp;iniquitatemtmane mane iudiciumfuuntnbsp;dabit in luce,8C non abfcondeturtnefciuicnbsp;autem iniquus confufionem.

Proptereaquia iUa egeruntiuiufle. Dominusiuftut non faciet iniquitatem, fed reftituet urbi peflima quitnbsp;nuretur. Mane mane, id efl manififle ey abfque aliqudnbsp;ambiguitatc accitofacietdeeaiudicium,nec eritquinbsp;ab co poßit abfcondi.Et hoc faciet dominus,ut correptanbsp;ciuitas conuertatur ad melius, fed iniquus ifrael non co^nbsp;gnouit confliftonem fuam, nec mtcllcxit idcirco flbi ilUnbsp;tasplagas,utageretpoenitentiam.

Difperdidi gentes {ey} diltipati funtan* guli earum; defertas feci uiaseorum, dumnbsp;non eft qui tranfeaudefolat^funtciuitatesnbsp;eorummon remanente uiro,neq; ullo ha«nbsp;bitatore.

Nindicauite pofleadegentibus, eydeflruxi tmpeti ria eorum qui te ceperant, utqui per plagas me nonnbsp;fenferM,faltem per beneficia cognofeeres. ydfic: Di«nbsp;Jßerdidi omnes ciuitates tuas,ô luda, cr omnes tibi fub^nbsp;ieilos pagos tribus ,proximaque confinia: ey tantanbsp;hominum uaflitas flut, ut non effet qui habitaret in ur«nbsp;bibus tuts.

7 Dixi,Attamen timebis me,fafcipies difei plinam ;amp; non peribit habitaculumeius^nbsp;propter omnia in quibus uifttaui eam;ue*nbsp;runiamen diluculo furgétes,corruperuncnbsp;omnes cogitationes fuas.

Poflquam hoc feci, mifl prophetas meot, confurgent diluculo,ey ad poenitentiâprouocans,dixiqi,Peci qui»nbsp;dem tibi hac ô lerufalem, ut timeres me, eyfufiiperesnbsp;difciplinam, er non periret habitaculum tuum, hoc eflnbsp;templuntjpropter omnia fcelera quagefferas : atecon»nbsp;trariohabitatores ierufidcm,me eos ad pfemtentiant


-ocr page 584-

so PH O NIA S '

prouoctittte,qua/t de induflria ex. eontentione dilit^ cuh furrexeriit, ut feßinatione qua ad me redire debuenbsp;rattt,complcrent omnes cogitationes fuM,cr opere de-monflrarent qttod mente conceperant.

  • 8 nbsp;C^Quaproptercxpcâatemc dicitdomigt;»nbsp;nus^in die refurredionis mc^ in futurum,nbsp;quia iudicium incum ut congregem gen=«nbsp;tes, 8c. colligam régna : 8C effundam fupernbsp;eos indignationem meam,omnemiraninbsp;furoris mei:in igneenimzeli mei deuora»nbsp;bituromnis terra,

Notto Mp'iie etiam fecundumlud£os,uaticinarii»ci^ . ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi’t propheta de regno Chrifti, quod ludtci/flerant pers

pctuo flturum. Noj certo credimui uenijje or prophe tiamhanc cumc^jsclare uidemtuitnpletam:ad huncnbsp;legitimum fl:nfltm,Çiuandoquidcm totiesmoniti,refisnbsp;pifcentiadignaconfulere non uultislocoueflro,urbi,nbsp;regno zj'templo, quibus parcere femperuolui,nthilnbsp;negligeiis eorum quibus uosmelioresfieretis, prophesnbsp;tifscr bénéfices , utperuos nomen mewmglorificaresnbsp;tur ingentibus ,ueflro bono O' commodo, Agite uos,nbsp;quia gloriam meam zelatis,crreligiofe me colitis,ex^nbsp;peCfate me,e^ fliflincte, donee in perpetuum flabilirenbsp;meœpero gloriammeam, zrpotentiammeam notamnbsp;facere,non iam unigenti ludaicie,nbsp;nbsp;nbsp;u^i regioni Cha^

e-ceitiàt nanaicie, fed me dominum omnium or uindicem demon toiuftio, omnibus gentibus terris erregnis. Indiciumnbsp;enimmeiimeüfita decreui colligcre mihigentes, crnbsp;eongregare in unam meam ccclefiam, multis ac arduisnbsp;tenefieijs profequendam. Poflquam prius contra eosnbsp;effuderoindigrtationem meam,non tamcontrahomisnbsp;nes, quos creaui cr fufeipiam, quàm contra illorum ui*nbsp;tia, perftdiam, ignorantiam, errores cr fuperflitiones:nbsp;contrahiec, itiquam,effundam iuflam indignationemnbsp;meam crfurorcm,contra omnia idola eorum, gt pecsnbsp;cata : in firuore enim zeli mei, quogloriam meam nonnbsp;amplius patiar opprimi, cr ab indigno ludaico populonbsp;perpétua contemni cr iÜudi non feram, eliminato resnbsp;gno Satan£ gjquot; impietatis, fufeitabo mihi regnum Chrinbsp;fti mei,qui haCienus Gf ufque nunc femper efl expeClanbsp;tiogentium,iUud erigam,calcato g^ eradicato regno uinbsp;tiorum Gf perfidia;^

  • 9 Quia tunc reddam populis labium elegt;nbsp;ólum, utinuocent omnes in nomineOo»nbsp;mini,Sc fermant ei humero uno,

Cluumper regnum lüeßiicfilijmeiiuxtauetuflißia mapromiflà mea mundum uniuerfum, g^ omnesgensnbsp;Labium ek cultum meum conuocareincæpero^vertam egonbsp;«Sum omnisppe,. if fl populos omues labium purum, ut qui priusnbsp;gtmmm.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;blajfbemare confueuerant, Grfuis uel xs

quare uel fubdere dijsuelidolis,Gr omnes cultores perfeClo odio perdere, hi tunc incipient abiurare omnbsp;tiia idóla,omnesfalfos deos fuos,uarios errores, gt infinbsp;nitafacrilegia fua, eliminare omnem flatuam, G^falfinbsp;deiculturamtmeautem concordi uoto O' deuotione,nbsp;fanito two ffliritu affloftdi, confitebuntur GT lauda^

to

SEP HA NI AH,

bunt unum uerum G“ folttm dcum, creatorem omtitttt^f dominum G^reClorem mundi totius,dominumnbsp;exercituum, Dcimm Abraham, ifaac, lacob cnbsp;Cuius quoqueuerbafufcipientes,deuotißimeillisptfrnbsp;Cia G^ perpétua fideinhierebunt^ Cuius nomen gloria*nbsp;fum inuocabunt oranej, gt uma flde cokut in /fiÄnbsp;BOB poflhac iw «trun^we humerum inclinandoclaud^nbsp;lfrael,fed una fide,ffe (Tcbaritate meeolenbsp;omnes quos clegero,ex omnibusgentibus,itttotaterr‘bnbsp;ut pneter me dcum nullum fint uel nomiaaturi uelag'^nbsp;turificutnecculturi.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Vitra flumina Aethiopiaftindcfoppl’^ mei fili) (filia) difperforum mcoruiunbsp;rentmunusmihi,

Tunc ex ultimis gx remotißimis gentihus,etiatn^ funt ultra flumina Aethiopiie, aquèinteSigeml“’’'^^nbsp;reliquis terrlt;£ ultimis flnibus,uenientadi»ege'gt;i^^gt;nbsp;greßibus pedum, qui mea maieflate repleo orb^’.^nbsp;nuffiam abfum,fedgradibusfidei,flgt;ci,amp;tl’iirit^^^nbsp;quibus foils uiClimis digne me colcnt.Aetbioff^ynbsp;ueniet manus eius deo. Tunc légiféra uero Cbrilnbsp;mini Aethiopiffa nubet, inuidetttefyiugoi^^^^^^^^iifnbsp;iUimei,qui fetotosmihi dedenteX omnib^nbsp;fideles, cr uerbo meo credentes, wiaeitwnbsp;terim in totum mundum diJper/is,digniemrttiP^J.^nbsp;fionis,laudis,fidei,Gramoris,obedientif^^'Ci;itnbsp;nis mmus paßim gt in tota terra deflrti’‘gt;gt;nbsp;buntq;orationisfuffitumGrfidei,

’ I ^In die ilia non confundcris/“P^^ju3/ dis adinuentionibus tuis, q“'*’“®nbsp;ricataes in me .-quia tunc aufcr’’” j,oi»nbsp;dio tui magniloquos fupctbifnbsp;adiicies cxaltari amplius inwonK

C^ando gentium multitudo

rael non penitus cofundcris fuper cudi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ'***

quibus me tanto tempore toties offl^ enim omnes gent es falutemfuamei^nbsp;ne Dauid gt Abralw fecudum carnem^^ÿ’^l^Hf,nbsp;nes ueritatis uerbwn, gx dontini dei d^iri^nbsp;foil tibi olim fuiffe peculiaritermantfll^^‘^fi.^^^^(^nbsp;folum effe uertem dewm, uteuneßnbsp;negteCtumcolueris. Confienderis quid(gt;»° ' didt^nbsp;nes tuas prauas,fed gloriofa diClanbsp;dei. Certatim curretur ad dontuni dei laenbsp;Sion, Chrifto regi tuo GT fratrinbsp;nor Grpoteflas.ApofloHsflatrib^i'^y'’^'^ bf‘^.nbsp;fcatoribus credetur in toto orbe ànbsp;mundi proceribus, contra omnium faP‘'^nbsp;nbsp;nbsp;ßcflt;‘

lofophorum G“oratorumdecretatquip“' .ifiiicd' ceretnonias abieCluri,humilem Chnflt donbsp;tißimam ueritatem agnofeent, gt

tem defenfabunt, ttteegrandiafui/fi'^^’^flA i^ario'^'

tnultis dixiffet,minima tarnen porti»

GTgloriie fanClorum ludeorum, mtmdustotusteflatur,prêternbsp;tinatiam^uamolimquocßdominuf^fY ’


-ocr page 585-

Mik

ßuetgt;it ei Sdie *^‘«iid/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;jud olim Abraham ifrael

S^dï P^fid *”? P^°fgt;hctiU feliees reddidit, çrßnilot ‘''‘f'i’iiT'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charitatem nonfiilam.Tuc quo^

non ultra uelisuel f*'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exgaitibuf prlt;ielirre,lt;jMft

'gt;«1(27^^^^**'”^^“’'“ populumCci eleäum, tu£replcjjcmundum,utadfufiinbsp;aduenerinttotnbsp;tuorumac generis benediâinbsp;^“«ico pariter illiuf perfequutores eranttnbsp;**' 4rcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;addesfuperbiredetuoaureo templo,

nunguamferuafii, deHicro« f » toiii’! ruinas comcóla:fed agfionbsp;ChriflumfiUum Dei faluato*nbsp;tlTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^rrofolymlt;e plateof tune primum intel

’’’t'Ji' régna mundi,fuburbia HliuSyEu» Siofcçnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er Indiam. QuidtnultafA*

iHi«, “‘^“«tcmdei, crperfidiatntuam,bonitatem 1 ’’•quot;‘isnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iua: cotumaciam ipfa ^uan^ua

populum ;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’“ne J*”* egenum;6lt; fpcrabunt in no^

**‘^ **'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;glow« tu^e redigetur CT perueniet in

humiles cr panperes,m ex ‘i glofnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßoritmque difcipulorunt, quorum to

’’*lt;’4(k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro nomine dominipatiom*

^‘“”’1 Ir’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charitate in dominumDeivm

SM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poUiceri uelgloriari ,felt;i

‘i« 4Ptt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pergratiam diuinißnri

quorum tota falus ZT fanäitas erit,fidu j '''‘'«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^hriflumfilium dei,regcmßeculo^

‘'fclo’'’‘æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non facientiniquitatem,

inucnie ‘Pfi ßnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lingua dolofa: quoniam

'Ini.v Seaccubabunt,amp;non erit

nequaquä ^‘^^oquentur mendacium, credeitnbsp;intiZ*-unäione diuina cdodi.nbsp;Mafnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ngua dolofa, feientes er

ßuiiiii^°^'“^’quot;^^‘^uciumä diabolo ejje,quorum omne ^'^‘^'^‘‘^ß^Offeire er doccre,proq; ea cer«nbsp;pafeentur mpafeuisnbsp;‘.“^^^^'^^‘^deerit in quäA ipfos dominus mt*gt;nbsp;translatas ab errore infidem, ànbsp;**nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘d uitam, 4 miferia tem^

‘^^^'^fummatam er tutißimam, ubi I fitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihilpoßit,ZT morsipfa

' ÖU' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uudium mentis er corporis.Sicnon

^‘*‘lt;for nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^'^ontefide credentium perfe^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primo aduentu Chrißi in

^'’'ant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femper promittunt er

er ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fint in Hierofolynta reitdißcan»

•« »terte multorum pecorum Domino o^sn^

SEPMANIAH» 181 dorwnpecorJwn more corporalibus delitijs er opibusnbsp;incumbendi, ut pafcantur aliquado in herbis uiri^buStnbsp;er deletis cunâisgentibustfibi^fubieâis, nullus pof»nbsp;ßt refiflere qui eos exterreat.

14 Lauda filia Sion, iubila Ifrael: îætarc, 8i exulcain omni corde filia lerufalcnu

Ecclefiafidelium in regno Meßiteßlicitatem more a» Horum prophetarum explicat,fub nomine lerufalem Felicitas esnbsp;Sion er ifrael: prophetarum enim temporibuslerufa= Ino Meffij*nbsp;lern fola in uniuerfo orbe dei ciuitas dieebatur er erattnbsp;expe^abatur^ ex ea Euangeliumfalutis adomnesgennbsp;tes dimanaturum, ideo ecclefia fanäorumßd eft,deo ßnbsp;delium erfcruientium, diila eft lcrufalem,J}gt;iritu qui»nbsp;dem colleäa,corporibus uero quàm late orbis patet di»nbsp;ßierfa. limitât ergo fideles ad hetitiainJ^irittt, primumnbsp;ex Judteis conuerfos per Sion,deinde exgentilibusfiliosnbsp;fidei Abraham per ifrael, amp;fic nomine lerufalem totSnbsp;ex iÜis duobus populis collegia ecdeßam. Ideo awfegaMnbsp;dereuult er iubilare tarn ßiiritu quàm uocc,quiafrui»nbsp;tura fit felicitate infinito maiore, quàm mens queat hu»nbsp;mana cogitationeeompledi,

*5 ^Abftulit dominus iudiciö tuum,auera tit inimicos tuos. rexIfrael dominus in menbsp;dio tui,non timebis malum ultragt;

Qua tibiyO fidclium populus, mala immiferat domi» ntts, hoc efl, indicium tuum, panos quos digne pro tuanbsp;olim infidclitate fuflinueros, captiuitatem inter hofleSfnbsp;gladium, befiios, peflem, er omnia aduerfa, nutte ab»nbsp;fluüt, er adgratiam fuam uocauit: auertit hofles tuos^nbsp;utquihidcnusproptcruerideiculttimerfolforumQ»nbsp;dium, te ftpe er multum uexauerant,iam nunc uerita»nbsp;te agnita, non folum definant perfequi, fed tibi quoquenbsp;coniungi fide er animo, tecum potins fufiinere mala panbsp;rati, quàm decidere à femel agnita ueritate fidei in unïinbsp;Dcum per Chrifium dominum, iam enim tamgentes chrMo» innbsp;quàmludai pcrEuangeliumedodiagnofcuntfuumre» ™''i‘o«ccisnbsp;gern tießiam Chrifium, habitanteminfua ecclefia, do»nbsp;minum fintem er authorem bonorivm omnium,ut iamnbsp;nthilmalitimeant, prafente fibifaluatore erregefi»nbsp;lieißimo.

Cbw» Chrifii regnunt adaudum ßerit aceeßionegen» tium,er gratia difiûfa in corda fidelium,omnia quidentnbsp;féliciter habebunt, non tarnen fine omni timoré mali finbsp;deles efie poterunt,fed continuo confolabuntur per ucrnbsp;bum domini, quibus per Euangclium gratia dicetur, ut Yiuttcattnbsp;non timeant, nefciHcet timoré aliquo conturbentur, ne fi«.nbsp;MJ bono opere manus remittantur, quodtrepidanttumnbsp;efi. Secunda enim er optata omnia aderunt, quia dnsnbsp;deus in medio eius crit,qui lUis erit omne bonu, unus etnbsp;uerus deus,qui fua Qmnipotdiafufficiettibi,et ^nita»nbsp;tefaluare uifletide quo uehemëter femper in dwgait»

-ocr page 586-

SOPHONIAS

dire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er ipfc dominuf fuper fuis ßdelibiis U

tabitur beneftcieiido, effußor itd dundumquùtn iUiud petendum ßtturus.Totus enim ftbi compldcebit deus innbsp;fudcccleßa^ut eripfafecumittconfcientid Maßt,ernbsp;cumgaudio foris erumpere poßit in opera pietatis ernbsp;gratiarum aóiioaem. Cum eiiiin amor dei ergafuos ucrnbsp;bts hunianis explicari nequeat,quicquid omnino in amonbsp;re uehemens eß ^3' fiagrans, iUi fe dominus coparat ernbsp;pr£ßrt:hinc modo patris,nunc matris, tum etmaritiafnbsp;ß^uinßbiCumit, qtium omnes in immenfum fuperet ernbsp;excellât, id quodßbi uereßdeles perfuadere debent ernbsp;pojfunt.

Affliiios de cœtu diflraàos in cxilium tune außram. Paciamut nuüifuturifint 'utecclefiaaffliili, er afßdinbsp;molcßia,qHia remoti crunt opprobrio afficientes dei ponbsp;pulum.ld quidem notabilitcr contigit ifraeli Machabieonbsp;_rum temporibus, fed longe illuflrius in regno ßdelitintnbsp;feuaärö“ Pquot; Chrißum,ubi opprobrium fimulachrorum er per»nbsp;tum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ablatum eß,donec uerbum domini uiguit in eccle»

fia:quod ubi negligi coeptum eß, er traditioaes huma» nlt;e in locum repofitte, omnia paßim in ccclefia impletanbsp;funt opprobrio er de/feélione, errore dogmatum, GTnbsp;uitifs morurn, idque in omni ßatu:quod außrri non pOanbsp;teß,nifi denuo uerbum domini regnare incipiat, er ß»nbsp;deles non ab alio pendere cupiant quam A domino, pernbsp;Chrißum regem er faluatorem credentium»

Conßeiam er interßeiam omnes cos qui té adfli^ene in tempore illo, agam ut nemo iüoru tibi nocere poßit,nbsp;nemo te ajßigere audebit amplius. Alij Icgunr, Omnianbsp;heec boiia promißa tibi propter te faciam in tèpore illo,nbsp;ut agnofeos amorem erga te meum. Et faluabo te eo temnbsp;pore claudieantem, er congregabo eieélam, quoslibetnbsp;contemptißimos er humillimos faciam falutts part ici»nbsp;pcs. CoUigam enim intra ißam mcam ccclefiam paupe»nbsp;res,debiles,cecos er claudos,prtegnantes er puerosfianbsp;ciamq; cos laudatos, et donabo celcbri nomine,quod manbsp;gnißce preßitiffe uidetur in apoßolis,er primisexlu»nbsp;dais er Gentlbus ßdelibus, pro ueritate primu quidemnbsp;S'dcuT oceißs, quorum tarnen Celebris per omnia interimßecunbsp;coatittlio. laperßuerauitfama er commendatio. De quibus dici»nbsp;tur in 'Zacharia:Decem homines ex quibuslibet Unguisnbsp;gentium apprehenfuros laciniam ueßis uiri ludai, ac dinbsp;äuros:Eamus uobifcum,quia audiuimus quod apud uosnbsp;fit deus. Di/ferfi enim I fraelita, per Euangelium con^nbsp;uerfi per apoßolos, er Chrißi difciptilos, Euangeliu manbsp;gnißce promouerunt per deigratiam in toto orbe,qui»nbsp;bus credulam getues aurè prabuerunt, er in fummo dcnbsp;inde pretio haberi coeperunt,qui prius ignomitliofefemnbsp;per traäatifuerant,ob unius dei ctdturam.

10 In tempore illo quo adducamƒ ’ pint tempore quo cogregabo uos :nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poz

uos in nomen amp; in lauden» pulis terrae,quum conuertetonbsp;tem ueftram coram oculis ueft^is,

Emphaticos legendum:quafi dicat, nüb lo,quod fatts commëdarenon poßum,qgt;“’‘^°nbsp;ergloriofos faciam, er laudatißintosnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w?*

pulis,in quo dcnique auferam captiuitni^'” fi uelitis, animo confeientia er corporf ’’^, JilSnbsp;effe uel ßeri poßitis, omnem ueßrartt quot;quot;r Ä:nbsp;abolebo.ldocults ucßris uidebitis, etnbsp;non tantum ex promißts fpcrabieis.üifnbsp;perioribus tanquam facram erfupgt;'^’’''‘'''‘^jjitit:l^‘^^nbsp;nemfubiecit,Dixit Dominus C)uafißl‘^‘‘^‘^^^^ßiiiii,'‘^nbsp;quapraclara d deo er diuina uobisnbsp;dubitetis certo euentura:neq^ enimnbsp;minus deus teßatur, qui er antea uobt^ tPnbsp;beneßcit. Ishacprad xit er praßubiti'^^^'faiif^nbsp;tantum ei fidem habete, er lt;equaniindétbnbsp;horum appetat,cxpeélate.

FINIS.

îN COMMENTARI'^,1nbsp;AGGAëVM propheta^^nbsp;inter X U. Decimus.

Zorobabel hlium Salathicl, amp;adlefum hlium lofedccfacetd'’^nbsp;gnum,dicenst 'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . .

Pramittunt propheta tempus mißionis p ria euidentiorfit certitudo,dum quo teniprßnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

Oquot; fub quibus regibus claruerit. Secundus nusDarij,ßitfecundumHebraosfeptua^^l‘nbsp;uitdtis,uicefimus autem à primo reditu fubnbsp;do iaäo fundament01empli, conßruxeraut lt;lt;nbsp;ditiperaduerfarios, utprophetiadominip^nbsp;compleretur, neantefcptuageßmumaiinuut jnjtnbsp;domini extrueretur^ Dariusautemißereu^ Aminbsp;liusfuitHißafßis, qui regnauit Olympitdep^^^iß^^nbsp;qumta,qu irtus poß Cyrum fccundii Eufebiu'”’ nißnbsp;cefferat Cambyfes, qui er Artaxerfes, dein ‘tnbsp;eunde, magi duo mcnfibusduobiis, quosfed^^ hie

-ocr page 587-

quot;H A G GA'E.'V S

aut propheta ex hti ^uiproprio ma lt;5^,’quot;'» loquiiturfomnia,fed 4 domino mi/Juf,nbsp;oritateaccepta,orgaiiu, ide^,manusfi{it Jpirituinbsp;‘“’’o/WKi cruerba dixit,difficili fané prouintia onenbsp;“^là’ccndi ucritatein, principes c populu inuadennbsp;. ‘^°'‘tra mandat U regum folicitando,hoßium quoquenbsp;uoluntatc, duramq^ ceruicemnbsp;'«gf«fK. ZorobabelautëdiciturfiliusSalathiei,nbsp;cun'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitijß nep05,filius autë Pedaùe. Di=

tanquA '^dofe,à quibus Chrifiui dominus nafciturus erat,nbsp;autë er Hcrodeî non fierunt de tribu luda.nbsp;cxercituô,diccns : Po-hi ƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nondûuenit tempus do^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adificatione templi,propter multai

temporis, exannontecaritate,hofliu •'»inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^egum imperio,ob paucita»

'•»slt;i^t'f^^‘^‘‘pertatë. Interim tarnen fuisnegoti/s *”¦gt;«« ^°‘’'^f‘‘tt^(iiligenter, increduli ucrbis prophetnbsp;quot;«(10 f lt;edeffe dicebant (cdificàdi tcmplum,nbsp;cuiios initio iüud inchoajfenbsp;tuinc ignauia coarguitur, in opérénbsp;5 r f fr’P’'ÿî effent/hidiofi.

’’Ua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inraagt;

Ni,n^æ‘P''oph«æ,diccns,

in tempus uobis cft, uthabitctis laqueatis, ôC domus

‘«g«ip'‘*^nMnc loquitur,iuffus à domino.Ouos, ^procra^inatores opens domini,nbsp;diligenter urgetis,tamqiftvm=gt;nbsp;*^‘««n fufcitatis, cedrims tabulis incrußa^nbsp;^r‘ii45 Peccato, quod CT Anws propheta notât,nbsp;^terim tomen domumdeinotedtßnbsp;Pc eelinquitis : cum ß in temporalibus uenbsp;teUetis,printùm regnum dei quterendunbsp;'’’^iowdeum quàm pro feipßs. Non cgcnbsp;^dificioiao,fedfideideuotionem negliginbsp;?‘lt;lt;i(i4*’'“‘‘^‘'^ß« eràt negligentia talK,eo temponbsp;dominocxtrui debcbat,c^facrifinbsp;hli °^’'‘fecundu legem.

dns cxcrcituû,Ponitc fuper uias ucftras»

P quot;ogif ° miu^éhim alacri corde perficere ßiidete, uedræ, qualesnbsp;ueflrorii CT operum,ut uos deutnbsp;''^**'** «i^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut apertis tandem oculis inno*

‘^^^fydcrio corripiamini,Qraddiuinamife

parumî in'knbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fatiatiîbibiftis,amp;: nô

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opcruiftis uos,amp; non eftis

Kt''ce.’'^«ïsi , 9tti mcrcedes consrcgauit,mi %n^'’f’cculumpcrtufum?

'***'*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;earuit: feminaüis plura,

Pquot;t«tione pauca congeßiiiis,nec poteßis di*

HAGGAET. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18ç

cere quod in exercenda terra agricold cejfauerittcome. dißis,O' non eßts faturati, quia paruosfruólus congre.nbsp;gaueratis inhorrea:umum bibiAis è uineis,fcdnon tannbsp;turn utbetaretur cor ucßrum:habuiAispalitu, fed quod gt;nbsp;frigus non repelleret,nec feruarct calorem. Labor ue*nbsp;ßer omnis fine pretio laboris impëfus eA. Omnes enim,nbsp;uelut fi quit in pertufum facculam mittat,pecuniie de*nbsp;fiuxerunt. id miferi no attcnditis,O' ab quamuis aliatnnbsp;caufam quàm propter peccata ucßra,cr tram dci,accinbsp;dcrea-editiS.

Kcpetitquoddixerat paulo pltiribus odiuerfisuer bis,ubertdteßiliAfiatici, inculcado, ut cogitent quarenbsp;omnia fua lüis infihciter fuccedant,ut alacriter aggre*nbsp;diantur opusiniunAu.lubetafcendere in tnontëLibaninbsp;luddoSfO fccareligna ad templu.Vtinâfic quaq^munnbsp;dani homines ueluti fyluarû arbores in ædifciu dominonbsp;gladio uerbi dei aptentur, cr fecuri feriofi operis. Hocnbsp;loco notandani contra ludaos fud eoru diélum,Qj(inq; Qjn'niçre«nbsp;res dcßtiffe fecudo templo,tdq^ fatis rationabiliter,qu£ cundo°de/nbsp;fùeruitt mprimo:arca domini,idquod eAcontra autho f“quot;“*'quot;-rem fecundilibri lAachabteorum:Vrim uethummintrnbsp;oraculam iüud or ßgt;lciidor ex pcëtorali fummi pontifinbsp;cis:ignis cœlitus delapfus, qui holocaußa abfumeret:dinbsp;uinitatis Ißecialispr^efentia, crfigt;iritus fanAi influ*nbsp;xus, fortaßts eo intelligunc oracula prophetarum,id^nbsp;fignißcari per defiéîum He literie i/n uerfu o£biuo,in dinbsp;Aione Et glorißcabor, ideA,gloriofus apparebo,nonnbsp;tam propter ornamcta aurea er mira donaria regum,nbsp;quàm propter ChrtAum,qui in eodcm templo diuinantnbsp;effet fapientiam doiflurus:exauditurum quoque fe pol*nbsp;licetur orationes fideltu in loco iAo,ut oUm in Salomo*nbsp;nis templo, cr tabernaculo Mofis.

Hiinatur ut fuprà,Ciuandiuintermittitis tedißcium templi,fruArabitur omnisßgt;es ueßra. ExpeAabitis manbsp;gnam me/fem,cr minimam mßretis, er quamuis mininbsp;ma fit, non tarnen ea fruemini : nam inueAam in hor*nbsp;rea exufßabo,id eA inuiilem reddam,ut di/ßerdatur ß*nbsp;cut puluis à uento. Caufacft,Quid contemptis diuinisnbsp;fuafeAantur, currunt m £dcs fuas fumptuofas,er do*nbsp;mum dcideßiiciunt.

Hanc paenam Deut. z3. deus præceptorumfuorjim , tranfgrefforibus minatur : ncinpe cœlum eisfuturu £*nbsp;neum,Gr terramfèrrcam,dtim coclum neepluitnecronbsp;ratfterraq; propter ficcitatë fitinarabilis.Prohibcntur

-ocr page 588-

‘AGGAEVff

igtfur call, non folumutit3dentpluuitim,fedetiiintae rarem ^uidem jpargant.’cr terra negat ea^qua ^ontenbsp;abf^ hominum culturaproducit.

11 amp; uocau! ficcitatem fupcr terra, amp; fuper. montes, amp; fuper iriticu, amp; fuper uinu,8Cnbsp;fuper oleum,SCqujcunqjproferthumus,nbsp;amp; fupcr homines, 8c fuper iumenta,amp; fu^nbsp;per omnem laborem manuum*

Obediunt jycuiuocatficcitatë.ideft,ordinatacpriecibitfieri. omniadeonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

pneter ho Ynt«!quot; aute propheta uerboVocaut,ut difcamui omnia «wem.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foly/m nutum deoficut feruos domino obedire, qute

tnox ut accerfuntur prieRo funt,zr obediendo recons dent,folum aute homo inobediens uerbum dei contemnbsp;nit.lmpcrat igitur deut ficcitati, utfit fuper montes,utnbsp;ab iüis nuüi fontes defluat, erne cadat fuper eos rosiernbsp;fitper terra, ne ßntes defubtut fcaturianticr fuper frunbsp;mentum, quando propter lt;efium er cauma enata fegesnbsp;fueco carens fieriles ariftas profirt : er fuper uites acnbsp;cleat, dum uttlt;eac bacc£ prorfut exiccanturifuper holt;*nbsp;mines er iumenta, quando anni ficcitatem ac intempenbsp;riem cceli pefiis fequitur hom'mu erbeftiaru, erfic tannbsp;dem merces ac hominum labores uilefcunt.

li ^fEtaudiuitZorobabelfiliusSalathiel, amp;Iefus hliuslofedecfacerdos magnus,dcnbsp;omnes reliquiæ populi uoeê domini deinbsp;fui, amp; uerba Aggæi prophets, ficut mificnbsp;eum dominus deus eorum : amp; timuit po-*nbsp;puius à facie dominigt;

Tam principes quàm populuf non abfq; fru£lu audit runt uoeê domini,humiliati affiiHionibut muitis.R.eli*nbsp;quite uero populi dicuntur,quia magna partem indicatnbsp;pefte abfumpta ac fame, uelfitga dilapfam, fine olim innbsp;FrepheM captiuitate,fiue nunc poH reditum. Ita autem oportetnbsp;audire prophetatdomini,acfi deus ipfe audiretur,ernbsp;timere dominum, fi minus ftatim admonitionibut facrûnbsp;dcquiefcant. Cognofeebantfingulari dono dei prophe*nbsp;tarn miffum, er uim uerboru diuinoru fcntiebat(agno*nbsp;fount enim ones uoeë pajhris lcgitimi)qu(e tarnen abfqsnbsp;promißionibus trepidabant,er propria fe£lando,lt;edifinbsp;eationem dei intermiferant, idea non habent undefcnbsp;protegant,uel quo excufando confitgiant.

1$ Etdixit Aggæus nûtiusdomini,denun tils domini, populo dices. Ego uobifeumnbsp;fumdicit dominus*

unmr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iterum propheta, ne quid è fuo capite,fed elo»

prophene 3«w dei comprobctur attuliffe.Angelus autë domini di citur,quia ab eo miffus ut nutius. Vno autë uerbo Euannbsp;gelico conßrtat, quosterruerantminie,eruicinihosnbsp;fles,qui hailenus femper opus prohibuerant. Promittitnbsp;enfin auxiliüfuum deus,dicens:Ego uobifiu fum, ne tienbsp;meatis hofles, amodo non poteriitprohibere, haHenusnbsp;lundu tempus erat, poflhac uobis regë placaboiomnianbsp;poteritis in me,qui uobifeum era.

14 Etfufeitauit dominus fpiritum Zoroba bel filij Salathiel ducis luda, amp; fpiritumnbsp;lefufilqlofcdecfacerdotis magni, amp;fpirinbsp;turn reliquorû de populo:amp; ingrefii funr.

ha GGAL Sefaciebant opus in domo domini*’'^nbsp;cituumdeifui*

Difeimus omnia opera tioflra ejfe bona donu/tii adc6,ut etiaipfum ueUeeraudereproßeifea^«''^ *nbsp;mino,qui Jfiritu er cor fufeitat, crnbsp;ftnëla audendi mini flratalacriter aggj^rdienbsp;iubet.lam utfiliciter ludtei ledificarint,babesnbsp;Regnum etiam cum facerdotio anniti debent connbsp;niter ad tedificationem ecclefite. Verum tnlttfnbsp;diemfexti menfis, quo dominusloquiturptt^^^^^nbsp;er uicefimumquartum, quo oputaggrefliji^^^nbsp;mo domini, patetuigintiduos medios intersft // ’nbsp;ctundatio populi notetur, cr fohta perfidianbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L,

grediendi opus domini, etiamfub Noî quoque,fifidcm habuerimus uerbhnbsp;concorsmdomo domini,flrenue erptlt;gt;/i'^^‘^nbsp;mur opus domini 'm ecclefia.

^CAPVT II' Ndic uicefimaS^qu^i?

I fexto(zMfnƒf)in an*’*’*^ Darq regis* ,nbsp;In feptimo(mr»A);*JLfliii‘

lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fli'quot;

prima mcnfisîfaâum eft uerbß^^'’*”* manu Aggæi prophefæ,diccflS'.

5 Loqueread ZorobabelfiB“‘’’j’!faC^‘’' ducéluda, Sfad lefum filiulo^^nbsp;doté magnu,amp;ad reliques

Hebr^o uerfus ultimus pradiäi cMnfequenti,'m hunc fenfum.Ea qult;eflP^‘‘nbsp;quontodo ïudiei coeperint «ediftcarenbsp;ila quidem funt die uigcfimafcxtanbsp;tem fcquutur diiiafunt menfefept'tmo-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

externis hoflibus prohibcrea;difici‘''''^^^-^'Mi^'^* coepitdomeflicum malum,torporerf^r‘‘'.’MtÇ^nbsp;mos 'muadcbant,pro eo quod Cyrutnbsp;tarn menfuram t empli multè mininbsp;plum prius a Salamone conflruëluin,dtnbsp;rare iUuflriapoterant.Vndenbsp;lamentabantur,hi,quipriustemplult;’l^f‘’^^P‘^inbsp;iam fencs,cum iUuflrtus adificareuoluil)^nbsp;fent. At benigniß'mus deus etiam 'm botnbsp;ftitutos, longanimis magis quàmnbsp;àpufillanimitate dehortatur,promittdflgt;''^nbsp;di tcmpligloriamßturam quàm pr'imi- .

Quis in uobis eft dcreliâus,4^,jHü^ mum iftä in gloria fua primal jranbsp;uidetis hanc nuneçquot;nunquid nnbsp;quafi non fitin oculis ueftris*nbsp;Dicerc uult. Audio feniores, qui Saloi^nbsp;uiderunt tnultu lugëtcs, quiaiftudamp ^0nib^‘’nbsp;gnificentia iUi nöfitlt;equalc,ufq;adeo,Unbsp;beatur iüud tedificiu,quamuis hoflesnbsp;minusîamp;côfortarcicfu fiü

-ocr page 589-

AGGA^VS .'Jobifcûfmnjdicit dominus cxcrciraun’»nbsp;j^ttbumquodpcpigi uobifcûcumcgrcnbsp;^^ttninide Aegypto,8C fpiritus meus ftanbsp;Scip,, ^^'nmedio ueftrum,nolitetimcrc.nbsp;Q«. «owurutllrcmterfgrttprmcipesc«»» popttlo,qta4nbsp;iflii omniet fint ce{fura, fi tomen det«« tim«^nbsp;iOii« «erbwtt fecerint, quod promiferunt c^nbsp;eos dcAegypto,Mt»Mô»tf Sitw perViofen.nbsp;^i'^^gt;tm;mquù,uobifcumero,erfipirUusmeusfiabitnbsp;’^,quot;»'iiottrjlri,boc eli,grati er accepti tmhi eritis.Spnbsp;Olim dei rjl bona uoluntas eius,qua gratosnosjt*nbsp;’‘fwidonis locHbletettà ne fimus cr nos uUrafoUcitt,nbsp;‘’«tScurfmttj Mtimplclt;fl««î amp; obferuemusman^tanbsp;^'jO'operidiitinoftrtitfr infiiiagt;nus,tiihilqineg iganbsp;Domini« eniw ^«od per nos wicipi uoluitfua tannbsp;K^boniuteftlicitcrabfoiwet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ju -

hæc didt dns exerotuu, Adh uc gt;mmodicumeft,amp;egoc°quot;“’“quot;^''‘'‘^nbsp;‘'i’ûScterrain,amp; marc,ôi aridam.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ,

^'=^iiuesiudaosnuncconfolariinctpit,pronut^^^^ ttwplimdgnijîccittw^ fùturts temponbi« obuennbsp;beneficqseotcna

eftß temporeHerodü rfgt4,Ht contendent 'McimmagniJicîntM^«^»» ‘Z’”*’

IcgiturapMdlofepbit

‘'»».Breue lt;i«tê to»biM «oc4t CT modicu, lUud m qud deineri zrreprobatio tdolort«« peruagaturanbsp;totum m«ndu«i,er etwplip»«^ ’’‘’gquot;''nbsp;J*’^onim,Romanorum,concujJuraerant ornbsp;^•îwconcujîione t«tpiet4^nbsp;5»eoMponfndi«âdfufcipiett^i«'»r“’^'’’”P5nbsp;^‘‘«igfliiim.po'BriedtcationcWrfpo/loIorWjpcrçJ«nbsp;^^Musejlmundus,ergloriadet CT maiefias totoOtnbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^0 «gniu cy reuerita, elimtnata{^ugt;-cttia tdolo-

1^']quot;’» cr cfterontm crror«w. Quad totum non mdigne I'''t«rcommotiocœlor«mcrtfrr4r«m,m4r«er4«-‘**4 ßitpf )id4 d^uodtte nüracula, qu^

Cbrifti« domirutî o* wwltn iedidit,fe e ta p ;^44,o.toti,„«„doudf«ieon«lt;’r/îo»5’»°^quot;‘^‘^^nbsp;^««'Çdeccclisreobis ioc«ti« eft det« infihofiugt;,caienbsp;proiwißiombiK animauit adglorificandu deum.^nbsp;jw ^itidcm gloria tcmplum afièâtm eü, ab arro~nbsp;^’’¦fij^imoalifnigfîw Hcrode, qutC tarnen dejîrittpo’«nbsp;''’¦«t.Opes denique quas Hcrodes uel fielena Adiaba=‘nbsp;contMÜt non fufigt;icimus,fed quasnbsp;'''Stb«duentubumanoge neri coneeßit «««4 E-?^'’Sdijgratilt;tbenedii3ioiies,«o»/ïne)n4xiWK nùracùnbsp;piif ^«ibt« cr loclnuiltafiitura pradixit,quteapoftonbsp;i*‘lt;idcr«nt,cr teflati font magnificé completa,er quténbsp;''*^ingelijsferipta leguntur, CT in prifcisfan^loruntnbsp;magnifie«. Q«« en«« negabit uocationé omniunbsp;^''itium.ad fiabilem fidem m utium deum, à qua totiesnbsp;VMdcftccrattnm impie, pojje dicicowofioquot;^’”

mwis cr folitudin«? Qui? magnificentiam «m 'Ftffiî ocplicetjitgtciëterf de qua E-faiie 00. Surge lUM

HA G G Ai. 184 'tmaare,quia uenit lux tua crc. Tun^^ uidebû illu*nbsp;firttberii crfonnidabit ZT dilatabitur cor tuum,quannbsp;do conuerfa fùerit ad te multitudo marii, potentia gennbsp;tiumuenerittibie^c.

8 Ecmouebcomnes genres SCuehiet defy deratü cunâis gétibus : 8i. implebo domunbsp;iftam gloria,dicic dominus exercituum;.

Meum eft argents, amp; meum eft aurum, didt dominus exercituum.

io Magnaeritgloria domus iftiùs noutlTix mæ plus quàm primæ didt dominus exernbsp;ci tu uni î SC in loco ifto dabo pacem,didtnbsp;dominus exerdtuum.

Commotio iüa,accurßu eflpoputoru ad uerbum dei, dum uiolenti regnumnbsp;nbsp;nbsp;rafgt;iunt,0- commouentur lt;lt;d

ofienfiones ßgnoru,qutefub Chriflo cceperunt,cr per apoßolosfuntimplette.Etueniet omnia defyderabilia, chn'ßusnbsp;quod Rabi DauidKimhi,primoRegum9.fimiliterponbsp;fitumexpànit,RegnMn,cr bene. Chrifltiieflenim çr totîu».nbsp;regnum fuum,expeilatio zr defyderium:hoc efl,óptisnbsp;»M qult;e defyderari pojjunt 4 fidclibus bmniu gentium.nbsp;Qttod quidem gt ifaitu explanat,Âbundantia camelot*nbsp;rum opcriet te, Dromedarij Madian cf Epha. Omnesnbsp;de Saba crc. Singube enim gentes non tarn pretioßt ßianbsp;attulerunt domino,quàm inuenerut apud Chrifium, crnbsp;abflulerunt fibi optima quaque, qutein mudo apijscrnbsp;bonis defyderari poffunt. Clÿid enim nobis de pretit^snbsp;iÜiscorporallbus, qutepijsoneri funt non bonori,moanbsp;lefiiafunt non ßlicitax, cdiominatio non defyderiu,reienbsp;âamenta non tbefaurie Venient quoque ad Chrifiumnbsp;omnes gentes, ab oriente er accidente, ut àccumban^nbsp;éum Abraam,lfaac er lacob in regno cœloru er Cbri*nbsp;fti,uthullahincdetureuafioludlt;eis. Et implebo domit Gloriaec*nbsp;illam gloria. No» folùm diuitijs er facultatibus immennbsp;fis,er eximio décoré honoratum cfi illud fecundu teinnbsp;plum,quodcarnalesilli ludtei defyderare uidebantur,nbsp;qùoscrpropheta confolatur hisuerbis, fed multi manbsp;gis ctxlefttbus diuitijs,quas templà erecclefitc fu£ pro»nbsp;tttifit, ditando earn lpiritualibusbencdidionibus,uerisnbsp;bonis fideliit, quas Uerè pij folàs exquirunt er magniftnbsp;ciunt,per(^ Chrifii beneficia adfcqnuntur. Di/fentiuninbsp;hiciudaoruRabinide tnaioritatetempli. Aliquienimnbsp;eam in firU^ra er pretiofo omatu er magnitudinenbsp;prtefèrunttalijannis,ajferentcs primam domumfie»nbsp;tijfc quadringètisdecemannis,fecundamautcm qud»nbsp;dringentis uigintiiiosgloriam fecnndi templi aliânon MaîotU»nbsp;nouimus ucl magnifacimus, nifî Chrifium dommu eumnbsp;honorante fua priefentia,dodrina,miracults er redemnbsp;ptione,Mtde exiuit lex Euangelica,ad quod ing^effîenbsp;funt omnes gentes, ut in iÙo dominum adorent : quodnbsp;maximum effeludai negare nonpojfttnt,quodq;inla»nbsp;pideadomo teque fieri non potuit.De pacedandainnbsp;hoc loco temporaria,aliquo modo intelligi poterat a dtnbsp;centc er audientibus, quam tamennon tiififepiusin-lerritptant confecuti funt. Ecclefîaüica autem pax,fi* pjx ecetànbsp;delium fcilicct tn confeientia cr figt;iritu,à fandis in prinbsp;mis defy deratùriuteun^mundusfemper er ubiquefe

/

«r

-ocr page 590-

BieerdotS quale o(filt;nbsp;ein ex Hicnbsp;Mnymo.

A GGAEV î uiätiCftmpijtquibui mundm jwniJMfft cdreblt, fhrt^nbsp;pfr «t »WC fèrueant : pdxfcilicet Christi,qult;e exupesnbsp;ratomnemfenfivm, ZT diligcnti» lcgemdo»wi»ii,Htgt;io»inbsp;fit iÜK fcandaliun. Qgod uerô deargento awo 'm«nbsp;feritur,fiiciebdt ad auditors confolandos etiam corponbsp;ralibufrebuf,quai'mprimiianhclareuidebdtur.Quafinbsp;diceret {)rophet4:Nc ßrfitan Jponforent putetts 'mßr«nbsp;mum, meum efl aurum, zr meum cH argentu, cr metßnbsp;funt cunâit opei;ego etiâ taîid confiram 'm ornamentitnbsp;huiui tcmpliyfi tantopere defyderatis huiufiTtodiJ}gt;lennbsp;dorcm,quem ego non dcfydero, pro howre tamfti no«nbsp;mints meipardbo.

1« ^Inuiccfimaamp;quarta nonimcnfis,in anno fecüdo Darq regis, fadum cft uerbûnbsp;domini ad Aggæum prophetâ,dicens:

quot;Vicefimaquarta die noni men/is,fecudo anno Darif, faâum ^diihim eft quod fequitur,cMn iam decent ernbsp;no«f)« dtints altare extruiîÏHW fi‘iret pro ftcrificijs an«nbsp;tequam domus domini extrueretur,

Haecdicitdominus exercitufi,Interroga facerdotes lcgem,dicenst

H»gt;ic locum clarius explicdtum muenies à dÎKo Hic= ronymo, quàtn 4 luditis, non inter fe confentientibus.nbsp;obmißis iüis,uerbd noflri doiloris breuiuf,ut f^pealiutnbsp;confucui,dnnotabo,no fine caufa.aec,mquit,pofi nudnbsp;ta prolixités pofui,ut tant ex ueteri quant ex noua teflanbsp;tne'nto, facerdotû efie officiH nouer'mtus feire legè dei,nbsp;Crrefiiondere adquæfiterint mterrogati. Sacerdotesnbsp;àutè HitTonynti temporibus alij non erant,»ec dicebannbsp;tur prlt;eterquam epifeopi ecclefiarum.lJecfimplicitanbsp;tent,ait,cr cibortmt continentiâin ntagiftrofufficerejnbsp;nifit quod ipfi facit, poßitcr alios erudire. Ccrtè,qHianbsp;rej^onfuros puto.boc t or«m effè quife ab adolefcentianbsp;préparant ad docendu, frequenter autê iudicio domininbsp;crpopulorunt fuffragio 'm facerdotiu fitmpiices eligi:nbsp;faltem iHud habeant, ut pofiquam facerdotes (iterint ornbsp;dinati,difiant îegem dei, ut poßmt docere quod didicenbsp;tint,craugeantfiientiâmagisqudm opes, cr non erunbsp;befiant à laids difiere,qui nouerint ea quie ad officiumnbsp;pertinent facerdotum,ntdgMqi noâes cr dies in firi«nbsp;pturarum tradatu,quant 'm ratiocinijs crfupputatio«nbsp;ne cofumant. Hlt;ec cr huiufnwdi fandus diceret longenbsp;eopiofius,fi nofirorum temporu faierdotia mtucretur,nbsp;Z!r laicos monaebos fuis pingeret coloribtts.

Si tulerit homo carnem fandifîcatam in ora ueftiméti fui, ÔC tctigeritdefummitatcnbsp;ciuspanem,autpu!mcntu,autuinum,autnbsp;oleum,automnem cibumtnunquidfan*nbsp;dificabiturç’ Rcfpôdcntes autem facerdo^nbsp;tcSjdixeruntjNon»

Cïw fan# Sandificata caro,ut feiatur quid fit,notandû,carnes *^'*‘*‘ in altari immolatas çr findificatas fitiffi 'm multa di«nbsp;uerfitate:alias enim facerdotes 'm templiaditis conte«nbsp;debant,alias propinqui eorivm donù, alioshi qui de fa«nbsp;cerdotibus uidebàtur effe impuri,alias ifraelitte mundi,nbsp;Uuius diuerfitatis ratio plena 'm Leuitico datur cap. m.nbsp;Si quis ^itur, qult;erit Agglt;eus,ex hominibus quibufiutt

»4

«î

HA G S AJ»

que Aonimtnùndis tulerit cornent gauetit 'm fumniitate uefiimentifuit ipfafummMnbsp;uefltmenti tetigerit pancm,aut quolibet «ItâcoflioncMnbsp;u'mum uel oleum,quo homines uefcitttsr,nuttqHidtalisnbsp;cibus tadu huiufnwdi ueftis, in quo care fando ligatanbsp;dl,fandificari potedf Refronderimt non indod^nbsp;cerdotes, CT bene, etia ficundu Rlt;tbi AbeiiEva, idnnbsp;tes.’Nibil eorit fandificabitur,de quibus quaris,f donbsp;unumquodq;permanebitutfueratgt;nbsp;, Etdixit AggæuSjSi tecigcritpolluws inbsp;anima, ex omnibus his,nunquid£O^nbsp;nabiturî' Et refpondcrût facerdotes,nbsp;xerunt,Contaminabitur.

Aliaquoeffio proponitur faccrdotibus,qidgt;df^ ¦ bene refionderint ad primam.Shinqaibi*^^'^^nbsp;poUutus ed 'm anima,hoc ed, qui cotagionedquot;!^nbsp;immundus effrôîus,huiufmodi quemcuitqinbsp;quid ex contaâu eorum htec qult;énbsp;Et reffonderüt facordotes, quorum nftnbufP'^nbsp;erat lefus filius lofcdech,unde ZSquot; lfê‘^nbsp;dixeruntrContoélu eius qui iminundus e/igt;nbsp;ab eocontada funt pollui.

Et rcfpondit Agg3eus,amp;dixitj lus ifte, amp; fie gens ifta ante faci^nbsp;dns,amp; fie omne opus manuun»nbsp;(oM)quæobtulerütibi,côtamin3t^^^jj((*

Defuperioribus tacens,quodfindacoro^ bos fandtficare no poßit,de ficuda quofr^.'^nbsp;texit occafionë.Sic populi«nbsp;ciem mcâ,dicit dominus. Sic uolensnbsp;altari tantu extrudo, cr diruta donw P**nbsp;offèrs 'm altari, er uidimis huiufnwdinbsp;tâs,frito non tam fandificari te exnbsp;diruto tibiprodeffèmobedientideofW»nbsp;contaminari omnia opera tua, CTnbsp;eo quod negligis 'emperata. SandU quidénbsp;tur m altari, fid non tam fandif caris ex blt;^nbsp;commacularis,ex eo quod inobediésesdoïK^^fiHdnbsp;dens uerbo illius,fine fide 'm dominu crnbsp;obedientiamagisuelimquàm uidtmosqii^r ff/n/iidnbsp;portas, si enim fide er obedientia findinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

opera ueflra fanda effent:quia autem uefr'‘‘ rlt;ttw quàm mea, ueftras edificatis domos,nbsp;hil fiditis 'm meas promißiones,nec iuffanbsp;immundos uos habco,talesq; eflis 'mnbsp;ad facrificia ucffra no re/^icio, quianbsp;cetis, Cf ejlis impuri uos cr facrificia

  • 16 nbsp;Et nunc ponite eorda ueftra,^“- U''nbsp;fupraantequamponereturlap*^nbsp;pidemintemplodominü .gifl*'’ f

  • 17 CumaccederetisadaceruumW ƒnbsp;diorUm)èC fierêt decem * amp;(¦

cular utexprimcrctis quinquag* naSjamp;fiebantuigintiï

Nunctehortor o popule,utfenfuadpr nbsp;nbsp;f(r^^

taris,confyderesqi quid retrogedum quanta fud'muerts, Antequäenlm tnciperc»


-ocr page 591-

A G GAEVS

lt;n»pli««,er Ittpidanfupcr lapident ponere, cMn äcce •IfffS od accruit, ^3“ putares uiginti te habere modios,nbsp;^ónne mx media partent colligere potcratfAd torcularnbsp;S«og; c«m uideretis uudf, esquot; quinquaginta amphorMnbsp;'^^Koci^poUicerentt(r,nondicopartem mediam,fed.nbsp;exprimere poteratis.

Pîrcuffi uos uento uréte Slt; auruginc,amp; grandine omnia opera manuum ueftra^nbsp;’¦''•n : Sc no fuit in uobis retterteretur^id.nbsp;•^«dicitdominus»

uento urente, or corru»

P ^onenèrif^çj- emorientibits/rugtbus,uacuiiqi /pica^ ^pÜicttfe 0- uiitearum botrii, ut malorü pondérénbsp;‘od meant notitiam prouocarent. Et necfic fùiti^uinbsp;«9 '«quot;ffrctKrddme.

tu corda ueftra ex die ifta amp; in futu^ ‘^jadieuicefimaSC quarta noniCmenfis)nbsp;^.'cquafundamcta iada funt teniplido*nbsp;io ^’’Pooitefupcrcorueftrum»nbsp;fernen in germinc cft î amp;nbsp;finbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex ƒ quot;^ænbsp;nbsp;nbsp;flornitç’ ex die ifta benedicâ*

^uafùndainéta teinpli ieci^lii, uidete

toT quot;‘’‘^^’’’^quot;/’Scorewpore^Mo fentinalatitantin poteA,Nuttijuidnbsp;quid ¦'^'“^ßlliculo e/lfidesT:thecafruntëti.NUnnbsp;l^ocer/“* ^ß^uscrmalogranatu cr lignum oliuicnbsp;dederunteutexßoreinteüigaturcrfru^nbsp;ttuÜ^^'^gt;U)menfe,Decembrifcilicet,/ùturaruntnbsp;1«ù c '^quot;^ß^ßugutn : e^quot; tomen ego prlt;edico uobif,nbsp;templwm mcum,ad benediitio»nbsp;^p‘'’tß'^^‘‘^°utniumfaecunditatem.nbsp;fecundoad

Cfhu “icefima 8C quarta nienfis,di dicjj b°Q«cread Zorobabelducé Inda,

regnorum,amp;con regnorügentium ï amp;nbsp;^def ^oadrigam Sgt;C afcenforem eiusïnbsp;'nokï’^’^cnt equi ôCafeenfores eorûjUirnbsp;°^®crisfui»

^orok elicit dns exercituû,affumâ tc dou^- Salathiel feruemcus,dicitnbsp;ejuafi fignaculum,nbsp;Eo(i/'^®8’’^*cit dominus exercituum*nbsp;uaticinatuseRAggeuithocfecundo lonbsp;pro fide eins premium polnbsp;concutio caelum or terram,nbsp;^''gt;4 f ^‘ibeo omnia, exalto cr humi^nbsp;*^gt;€0nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omniaaliaregnadijßer

^uter fe, ita ut mutuis codant uulne ^‘‘!^'*‘^^ß‘^^^^^ß^uumferuabo zx cuftodia,nbsp;P^^^^°fi‘*uuU, quem dedigitisnbsp;^lofijZogtdtjjj ß‘^^imeuulteijcere:nam teelegi,mihi^j

^'^d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“erè inaiorë alia non legimui,quàm '

^eijfale^w chriftî ipfim Dauidif ßium Gr be

ZACHARIAS^ ±Ss ne^lh femlnis ucnam agnofcimM,Grut uiru optimumnbsp;loudamus. Plurimu hoc promifiione roborabatur,qu£nbsp;cr unicuie^ iufto odificanti /ßirituale templu data e^:nbsp;quod fcilicet fint in manu det, GT no tangat eos tormennbsp;turn malitilt;e,Grquamuii totiu mundut pereat,falua tonbsp;menipfis fuamanetgloriaAmpioru/m autë regno feipfdnbsp;di/perdunt, inq^ feipfis diuiduntur, GT proinde confi*nbsp;flerenonpoterunt,

FINIS.

fl*

commentaria in

ZACHARIAM PROPHETAH, 5«iMiter X11. Vndecimuf,nbsp;CAPVT PRIMVM.


N M EN« fe oâauo,nbsp;in anno fe«nbsp;cundo Danbsp;hi, fadumnbsp;eftuerbumnbsp;domini adnbsp;Zachariânbsp;ftlium Baxnbsp;rachiæ fi’Iiinbsp;Addo pro


phetam,diccnsî

Eodc anno quo Aggous prophetare exorfui eR,etin Zacharias iuffit domini coepit loqui ad principes facernbsp;dotes GT populu,fed non eodem menfetille enim fexto,nbsp;hie oëlauo menfe incipit:Aggous de confiruendo tem^nbsp;plofollicitat,htc 'Zacharias de ipfa ciuitate plus loquii*nbsp;tur. CredituriUeefie Zacharias dequomEuageliodo Zachiri^snbsp;miruis,quia in ordine prophetorumultimus legitur. Di quif.*’quot;’nbsp;citurautemfilius Addo, non quia per Barachiam iUiusnbsp;nepos extiterit, fed ut ex Ezdra difeimus cr tieemia,nbsp;de familia Addo fiiit,qu(e à tempore Salomonis cr teronbsp;boamfilijtJabot nomen erfamam habuit: non aliternbsp;quàm Chriüus dicitur filius Dauid,filii Abraoe,

± Iratus eftdns fup patres ueftros iraefidia. propheta cootaneos taxai, gt ad pœnitentiam hor^nbsp;tatur,tardiores enim erant adiedificandum,Gr uxores

duxerant alienigenas. Exorditur itaque magno affiilu. Quafi dicat,Citlid fuperbitis miferi,Gr pergitis in pec conttafanbsp;catisi patres uefiros imitari fiudetis, gt tanqua popu=: p^rbiam.nbsp;lusfanéhisuobifipfis placetis,fed nefeducamini,patresnbsp;ue^i peccatores fuerunt, GT non uulgari ira in iUosnbsp;deus exarfit,fed ualde iratus eft,pcrdëdo lerufalem gtnbsp;ludä,fame,pefle,gladio,exilio.Videte igitur necTUO


bisgrauius aliquidaccidat, grauius enim meretur puni ri,qui exemplis ob flagitia punitorum 4fiagitijs admanbsp;nitusnondefiüit,necemendatur.

5 Et dices ad eos,Hæc dicit dns exercitu^ Conuertimini ad me,3it dns exercitufltSinbsp;conuertarad uos,dicitdnsexercituum.

Uihil ettahic propheta humanu loquitur,fed eloquia dei profirt,Grob hoctotiesficut GT in Aggao dicitur.


-ocr page 592-

ZACHARIAS

Dicit dKs exercituu, ut fciat dnm ejje, qui prttcipit ad» ucrfii! régis impcriit et hofles circufrementcs.Priecipitnbsp;ante, ut reuertantur dei(iftm,qui de Babybniafunt re*nbsp;uerß, ut cr dn$ reuertatur ad eos,ne mcipidi fuilinerenbsp;fill) quodquondäfu^inucritt patres,ad quosßmiliternbsp;prophetteiHius téporisfunt locuti. Couertimini,inquitnbsp;ad me, cr conuertar ad uos : iuxta iUud quod legimus,nbsp;Aceedite ad diim,cr accedet aduos. Quibus hoc con*nbsp;trarium eß, Rfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 me,cr ego receßi à uobis.

  • 4 nbsp;Ne fitis ficut patres ucftri, ad quos cla^nbsp;niabanc prophets priores,dicentes,Hæcnbsp;dicit dominus exercituu, Couertimini denbsp;uijs ueftris malis. Si decogitationibus uenbsp;ftris pelfimistSC non audierSt,neq; atten^nbsp;derunt ad medicit dominus.

csruetudo Nihil agut qui [e excufare nitutur logo feculoru ufu, ^uid ptobrtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;authoritate,folu J}gt;eßates quid illi ficerint et

docuerintfUQ curâtes quidfaccre uel docere debuerint. Hie ergo arguutur ob hoc, quod prophetas no curabatnbsp;patres iBorii, id quod er Chrißusobijeiebat, quodfitifnbsp;eorußnt qui prophetas occiderut.Ha:c aut qua fequunnbsp;tur,no loquitur Zacharias ad populu, fed ofleiidit quidnbsp;priores propheta ad patres eorum locuti funt,ad quosnbsp;elamaueritt, dice tes, Hac dicit dominus exercituu. Connbsp;uert'mmi ere. Hocclomabat Efaias,hoc ofee,iohel,nbsp;Amos er ieremias, ut uias malos defererët, er cogita*nbsp;tiones peßimas derelinquerét, quibus opéré er mentenbsp;peccabät,er nihilominus per prophetas dnm comonennbsp;tem no audierut nec^ attenderüt : nequaqua prophetasnbsp;qui cis loquebantur, fed me dicit dominus, in iUis enhnnbsp;ego eram,qui loquebar er contemnebar.

  • 5 nbsp;Patres ueftnubifuntç*SC prophetaenunnbsp;quidin fempiternumuiuent^

bo sfidetisne quo patres ueftros perduxerit iitobediètia eorufquo peccatu luoru crfalforii prophetaru contr»nbsp;ferit foîî' quo eos mendacia adegerinti Et his etiim quinbsp;peccauerut, ernoluerut toties moniti àuerisprophetisnbsp;conuerti ad me, er his qui peccantes falfis pollicitatio*nbsp;nibus deceperunt morte fubtraäis. Nerba mea qua pernbsp;prophetas meos locutusfum,permanent in lt;eternu,quanbsp;comprehenderut patres ucflros,er ofléderutucra eßenbsp;quadixi. Qjji patres ueflri,rerum exitu prophetarumnbsp;meoni m fe uaticinia coprobantes,conuerßfunt adpeenbsp;mtentiam atq; dixerüt.’Sicut pradixit dns exercituu,utnbsp;faceret nobis fecundu opera noflra atq^ peccata, reddi*nbsp;tur nobis.Potefl erde fanßis prophetis accipi,quos imnbsp;pijiaßabätaquemortuosut populu quëadmonuerât.nbsp;Non raro enwn populi peccatis inuoluuntur propheta,nbsp;quoru tarnen pradißiones no caffantur uel prophetite.nbsp;Beati enim non alij quam qui in dno moriuntur.

Veruntamen uerba mea amp;kgitima mea quxmandauiferuismeis prophetis,nunnbsp;quid non côprehcndcrût patres ueftros^nbsp;ÔC conuerfi funt, Sc dixerunr, Sicutcogi.-tauit dominus exercituü facere nobis fe^nbsp;cundû uias noftras, amp; fecundu adinuen»nbsp;jiones noftras,fccit nobis.

ZTE C H A 'R. IA tt, ^°^docuni^prophettemoriätur,etiMß offlte ft«pw*nbsp;^,ut ^hriflusetapoßolioccißßtnt,etMofesmertuuinbsp;»erbü tarnen deifenp flat, ß-^^'quot;{‘^^^ffrquicquidiBi pr/edixerüt. Hoc fltonbsp;^0 teflari tandë cogu/ntur impü, er uerbtstphetar«nbsp;ntoedienßs.Verbii etiimdominimatemummaiirt.

«S jpkeftmêfis Sabanin annofecûdoDa dni ad ZachiriSßliüßanbsp;i? prophetam,dicfnstnbsp;^°lt;(^}lt;^cudoannoDarU,tertiomëfe,poflprimÓui*nbsp;ß‘gt;^rm, undecimofcili^t poß oßau^ quiHcbraisdenbsp;.i^**^‘°^^‘^‘^it,partim!anuario,rurf»iinlt;lnbsp;‘tcerrtmohyemistëptre.trnbsp;gnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^hilofa er horrore crefceiue,

Sc ecce uir afcendés «pfeftabatintfrmyrnbsp;eouir^fi^’'’”^quot; Pfofundo:

^ft'^^Mtepefeere crrctiùtterebs ^Pr^d^opxloorajfctr

SJ lis,curafemper habès eccleftlt;tueteriserii!iii^gt; Pquot;”’quot; hui ^ficinjjdès equo,propugnatiirwfiigt;i^f^nbsp;^‘^‘’^'^^dus, erittcameridgt;ricôiiui,t‘lflnbsp;er ßdelium prinescotuf,nbsp;^tZ^ßc‘‘^°gt;-^l^^oru,fragramiamerdotSclt;«^^^^nbsp;S^‘e^‘’“^^°^amp;-‘fß‘ttu,omniueoruqui^^^^^^nbsp;profun 0 nundanaru mißriatu circUfidati Into Cfnbsp;f^^dgt;uspeccatorum.Püßhuncpropugnator0ecctcflf,nbsp;er patronüfefe oflendentë prophete,etiäappSnbsp;^f‘‘'»‘'hjtresequi,uelpotiusturinegrcge!q;equua,nbsp;°^^^deo exercituüfcruientiu,rubcorumfldicet ernbsp;^^P^^^hctcos er albos.

. j *’gt;Qnid funtifti dominemï£(d(' angelus qui loquebacurinme,nbsp;^^gooftendam tibi quid finthæc,nbsp;^upienspropheta fcireuißonishuiufnwdirationnil,nbsp;qult;ent 4uiro,quiamp; angelus dicitur magniconßlij,flgt;inbsp;ritus fcilicet Chrißi, çr ipfe Chrißus,princeps tuneßnbsp;tf‘isos,lt;e,minccatholieteeecleß4caput er rex erßj^t


-ocr page 593-

wen A R IA-s'

3“* tflnl) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dignerK,

“Wijf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘Pf’irn? Et dixit is angelns qui ttühi

s^’f’frin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^‘tnsllt;itio habet,Qui loque»

cxponettdu uidetur '^'Woï fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HtjtfWt enim idiotifinos

Mff P’'lt;’pfcrtlt;e. Proinittit aut fe oflenfurunt ^r tquot;* uifionis ipß prophétie is annbsp;Rt»f -nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^q^ui,quidue fignificent^

ftabatinter myrteta, PïramL ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qttos mifitDominus, ut

il“''quot;quot;'quot;’'»-

4ici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnyrteta equo inßdeittem nunc an

t»n; 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»» prophetic de equis, er dicen»

équités quos uides,funt, hir f exercitus regnorum,qui peruagannbsp;^’^linbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^otiugraue er arduumfaciut

’’“'‘Pfoh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aittfidelibus et eleflis. id quot^

^gt;igt;„Ia‘‘''^‘^gt;'‘o,fedprouidentiadei,quibonoriim gt;inoït enim malum, tfuilto minus bo»nbsp;11 ^/«ftti'5'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nortpewt dominus:omtiia autem bo

Ét fçi-'*®” “'i rrginjftt fui orbis neeeßaria, ’^®*¦ötangelodni,quiftabatin-*^S(ç dixerüuPerabulauimus ternbsp;habitat ßequiefeit.

r '^‘‘‘ nationibus imminent,fiue i”“ ’’Ulk ^iuexandis, düo dominorum iubente,nbsp;per uißone uenire ad angelumnbsp;quafirequifiti ab iUorefponnbsp;3“% t quot;5' P’^opheta,cr dicunt.-Perambulauimusnbsp;quidecomißmus dnonbsp;Aegyptijs,Edomitis, Am)m)nitis,Mo4

Omnes enimhas nationes iu* ’”‘’^.0-(«Kfeeleribus uindicauimus, affiixi»nbsp;^‘^'''onr^'^‘^'»us,nunc mit fub Kedorum er Per»nbsp;nationes GT tota terra pa»nbsp;I l^'b’F’hî ^Wffut.et fua contenta eft forte,fub re»nbsp;^ttïf^ï^^^ncuidctur.clewffttiVtw cr benignis,nbsp;domini,amp;dixit, Donbsp;jufquequo tu non mife-urbium luda, quibusnbsp;f'’î«tcoBaonus eft,nbsp;prophete er fùeratangelus,ttirnbsp;b« J»lyrteta ftabat, audita hac re/}gt;oßone,nbsp;^o^uendi eragendi,non quidemdonbsp;iu terra, qualis tune erat,fed uelutinbsp;'^^'*5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;einxnbsp;nbsp;nbsp;r« fidelium ifraelitaru, ftii

hj' ’ S^fuitibus inenarrabilibusfemper in» »^e^ompaßionead miferias ludeo»nbsp;k'*”’'’’«(1^*'^'***^*’'^“®nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad dominum

O domine deus Sa ‘»«ton tu na decreuifti tnifereri jiüfere,nbsp;iJierofolyme urbi glorie tue,ertonbsp;urbibus, quibus tantoperenbsp;pateris in miniscofenefeere, ef •«»

Z-E-CnJiklATt,

Xfd propbf tlt;«r« predidiones, animaliu latibula ßrorü er ßramm, cum id quoq; prophete no minus predixenbsp;rint,poß feptuaginta annos reftituendas e^ ßliciter »«¦nbsp;kabitandas,erecce nunc agiturfeptuageßmusannuffnbsp;er adhuc in minis iacet lemfalem ac fudea,

B Et refpondit dominus angelo qui loque baf in meuerba bona,uerba cófolatoria»nbsp;tiuic ergo oranti angelo düs deus exercttuum,quë in»nbsp;uocauerat er orauerat,aliqua ratione er modo reß)onnbsp;dittquem non oportuit deferibere,fufßciebat aut dici^nbsp;quomodo deus uiro qui inter myrtetaoraueratre^onnbsp;derit uerba bona,promißiones ßtturorum bonorum,ernbsp;confolatoria de prefenti neeeßitate, er anguflia, tontnbsp;orantis angeli, quam uidentis er audientis prophete^.

gt;4 Et dixit ad me angelus qui loquebatur in me,Clama,dicensiHaecdicitdominusnbsp;exercituu,Zclatus fum Icrufalem,Slt; Sionnbsp;zclo magno*

Verba bona er confolatoria,qM reft)onderat domi» nus angelo,ernunc,ppheta iubetur ab angelo clamarenbsp;er predicare,funt, zelatusßt cßis lerufale, er Sionnbsp;zelo magno.Quiautem zelatur amare fe earn quam zenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P**»

htur oftendit,no abqcere ab animo, wd odire aut dc/fti P''“““®* eere. Ego,inquit,non folum memor ero uel mifereborienbsp;rufalë, ut tu faciëdum or OS, fed ètiâmagno zelo diligo,nbsp;itaut propter eamomnes à quibusafflidaeflgrauiternbsp;perfequar, ipfam autem mira mifcricordia profequar.

I y Et ira magna ego irafcor fuper genres o« pulentas: quia ego iratus fum parum, iplinbsp;uero adiuueruntin malum.

Qsw dnsreconciliatus eft Piierofolymie,ideo irafei» tur fuper gentes opulentas,nunc féliciter et paeißce hdnbsp;bitantes, quas fupra equos rußs uarios er albos nomi»nbsp;nauit, quia ipß quide tradiderit eos ad corripiendum,nbsp;üleuerofeuierintintraditos.-hic utfiliuma pedagogonbsp;uoluerit emendari,ille ut hafte interficere er punire conbsp;nate ßnt. Cuißmile eft iüud in lfaia;Ego dedi eos in manbsp;nustuits,tuautemnofeciftieismifericordiam. Senisagnbsp;grauafti iugum,er dixifli:Ero in fempiternum domina»nbsp;¦^jon pofuerunt irafuicmodugentes, inßftado ludaos»

Reuertar non in una mifericordia,fed in multis mife» ricordijs ad lerufalem : primum conterendo hoftes,fe»nbsp;ptuplumrependcndo:fecundo,domumeam,id eft,tem» Den,«» fe-:nbsp;plum tedificando intra lerußlem,fub Zorobabel er ic« «“»lt;*«.nbsp;fufilio lofedech. Et perpendiculum cementariorum exnbsp;tendetur fuper îerufalem,hoc eft, däigenti opera inftaunbsp;rabitur. iion eft ergoafcribëda readificatio lerufaleianbsp;uU£ rei quam diuina mifericordiæ, qua prauenit omaenbsp;Opus fanëlum. Hie extendere regulam, eftadificarenbsp;dißcium,alicubi euertere ßgnat»

ÄÄÄ 4

•gt;

-ocr page 594-

ZECHARIAH.-tia,benefidfs,uerbo ueritatis,Gr uirtute exalté' ^CAPVT II.

sîi Tieuaui oculos mcos,amp; ecce uir, amp; in manu eiusnbsp;«lusmenforura.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

——______ Aedificatio duplids Hierofolytu^^y

bitur,eiusin qua prophetic occidutttur,craltetiy. f dlt;eGrpacificc. satis inhislacisflytuspropbet^^^^^nbsp;dicat, que intcUigendafint adliterâde prophètenbsp;poribut, GT que de ChriftiMcfiie myfteriis-^‘‘^‘ij^nbsp;oculis propheta drcuJficiens,Vidi,mquit,nbsp;fcilicet diuiniconfilq,uerbudeipatris, qiddiiuthtr^nbsp;t^reuelandiprophetisofficiiihabet:priigt;ium^fiff,nbsp;cat certofitturäHierofcilytne reedificatiotié,qii^y/^nbsp;gum GT uicinorum makuolentiäiudicinoii poßf^‘^nbsp;bitrabatur,Accin£îunt ergo fi oflendit crp^tratH'^nbsp;dificationem urbis, fttniculum geftansmettfur^nnbsp;àteularemcrgeometricuminmaw,

2. EtdixijQuo tu uadis^Etdixüsdf^ß. metiarlerufalem, amp;uideamqii3*’®^fnbsp;titudc eius,6cquanta longitudodu^'nbsp;¦ intdligcbatdefignari myfterium, ideopereuff;^^^nbsp;luud Grandit, fine dubio extruendâflierofib»““‘ jnbsp;fgt;yl°t‘b^J‘fitudam,ficundulongitudi^ ,nbsp;^‘‘^gt;Mfiteratprius,inuit^^^^^^^nbsp;fi fint animo forti perfiuerantes et àno co»P'^„ „nbsp;^f‘^’^^ft^'*radaurbsGrtempietpaulitti'frtt01i‘è^nbsp;dus populus,Grparandus interimnbsp;cognitionë, donee pknitudo tëporisadiit”lt;f‘^gt;‘”\inbsp;expedatiogentiu, ztr ueroruifiaelitaruautipurê^nbsp;turadgratiamdominifufcipiendâicritKPi”^''^'^quot;'^nbsp;damnationis peccando impkrent

3 £t^«eangelusquiioquebat«rinni(.f; grediebatur, 8d anadusahus egreditb^nbsp;ïurinoccurfumeius.

Angelo loqjtenteifta zyjidewtteadepufmenfi^^^ urbëficundii longusn eceefpbetauidet^^nbsp;quendâdeinunctü,cxeuntëut occurratpriori, d ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

gt;‘f^ctuperfircns,plaufibilius etfacratiusdeiedir' ^ttndaextruenda,tnultomaiore,auguftioreetji^^^^,nbsp;Is autë alius angelus cernitur, cr no eftaliit!, net^ .nbsp;uerbu deùhcetalio tëpore aliudmyfteriüjuln’y,nbsp;nufteiandùfufiipiès,ut capipoteratà/pido-^^fnbsp;ndamufiimfingulaquieq-et minima excutif^^ d -^i^ excmploruetfimilitudintl, principitlfi^r^*^nbsp;fionisdiligëterattendendueft.Ettamëiititdlt;lgt;‘^^‘^nbsp;Abrahie apparuit tribus angelis defignattd,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

nnitf cr preces fufiipiëte,alijsduobnsigt;b(i(tgt;^*^^‘’^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

mam,qui cr ipfit tandem ut usiusloquutidefcribu^

4 Et dixitad cum, CurreIoque’'^^‘^P?;^ rum iftunijdicens, Abfqjmuro habùafcnbsp;tur lerufaJem præ multitudine hoini’’“’’’nbsp;amp;iumenforuffiinmcdioeius.nbsp;y nus angelus loquitur alteri,ut nonfmeg‘‘iiditgt;,fiinbsp;iiantiacr diligentia denucietpuero,hoc eftjpttipnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Zachari,e,aliam Bierofoly mam iedificandiini,qtlt;ie taii^ nbsp;nbsp;nbsp;)

ticamplitudinis crfecuritatisfidurafthut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ZAC HARI A J

S^eligetadhuclerufalem* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

¦ Qui fuprit clantare propheta iujferdt angelus, nune. Clamor 5“°^’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clanKt c^dicat, Adhuc affluent ciui'*

prophetatü tatetme^bonis, ^uatnue eernisaBabylonioregeigne uafiatat, rurfum rebut O' bonis omnibus abundabunt,nbsp;erprafentibus bonis,prteteritamiferiamdnsconfola=nbsp;bitur, cr eliget iteru lerufalë,quapaulô antea proiece»nbsp;rat. Ita fiipabuntur urbcs, readificand^e in iudaa opi^nbsp;but,ut prie abundantia rumpantur,non ualentes omnesnbsp;fruîlus MJ boiTew côHtincrc, zj- ciuw multitudine rüpinbsp;muros.Maxime aîit Sion,id eß,lerufalcm,confolabiturnbsp;ffliritualiîi bonortt ubertateglorificanda fuo tempore,nbsp;ig ' ^Et leuaut oculos mcos, amp; uidi 6lt; ecccnbsp;quatuorcornua*

Etdixi adangelSquiloquebaturinme» Quidnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæc? Et dixitad me, Hæc funt

cornua, quae uentilaueruntludâ,5lt; Ifrael, amp;lerufaleni*

Aliauißo eß,priore apertior et clarior. Quatuor cor Quatuor «««lt; uidet,audité^ ab angelo eisfignfflcari eos exercitUinbsp;«ofnua. fcges uel populos, ç/ui robore cr potentia fua pernbsp;fornua fignata,ucntilarut, dtßecerunt et dißipaueruntnbsp;ludam,tfraelé et lerufalë.Iudafape Paheftini, Acabit a,nbsp;Aegyptij, Gr Syri ifraelitteq; uaflauerut,ifraelcmSyri,nbsp;Aßyrißz^ Kloabitte.lîierofolymam aût Chaldaif tan^^nbsp;dem GT Aegypti/ ac Romani cum alijs.Pidelcs loto or*nbsp;be paßi funt femper perfecutiones. Alij intelligunc Ba*nbsp;bylonios,Perf(tt,Grieeos Gf Romanes,

2.0 qpEtoftendit mibidfis quatuor fabros» ai EtdixijQuidiftiueniuntfaccre^Quiait,nbsp;diccsîHçc(fttnt)cornua quf uentilaueruntnbsp;ludä per fingulos uiros, amp; nemo eorü Ic'-uauit caput fuG,ct uenerût ifti deterrere ea,nbsp;utdeiiciâtcôrnua gentiü,quæleuaueruntnbsp;cornu fuper terra luda,ut difpcrgcrenteâ,nbsp;Vifis exterminatoribus,oflenduntur prophetic benianbsp;gnitate dei etia quatuor fabri horribiles,^iri opprejfu*nbsp;Fabti qnv ri erant corntia exterminatoru.’Ct' exponiturab ange*nbsp;lo lt;juifint fahrt,hoc paëlo. Quaréti cnim prophetic ^uinbsp;fint fabri quos nunc fccundo loco uidet, refflondet angenbsp;lus,dicendo:Cornua, inquit, quiepriusuidiftiuentila*nbsp;buntquidem cr fxfe««inlt;tre conabütur ludà.Sennhesnbsp;rib,Aegyptij,Chaldiei,GJ'alij,quifqi iuxta uires Grfi*nbsp;rodas fuattnihil enim obmiferunt etia Palaflini cü alijsnbsp;ad opprimendü ludam.Non tarnen proficerut tâtoperenbsp;ut ludais hicgcntes dominentur pro nutu cr uolutate,nbsp;non extoÜent diu capita fua fuper fideles, non affequennbsp;tur capita. Superueniét enim iüisgentibus fabri atro=nbsp;dores,à quibut deterrebuntur, humiliabuntur, intantunbsp;ut intotu cornua ifta ddedurifint, Ce rtw cfl enim oêsnbsp;hasgëtes,quie lerufalëet ludicâuafiarilt,uafîataf quo^nbsp;elfe.Primum à Chaldeeis,dcindeàPerfis et Medis,dein=nbsp;deàCricdSjpofieaabAcgyptij!, tandëàRomanis. sicnbsp;ergo cornua decu/fa dicuntur àfabris: interim aut dumnbsp;hteccornua fie coteruntur,crcfcit,profidt,exaltatur etnbsp;régnât cornu falutis in domo Dauid, Chrifti regaît, Hiecnbsp;omnia régna fabrorum e^ cornuum fubditfibi clcmen

-ocr page 595-

ZACHARIAS wwidfffijjoßtt, fcilîcet, diflendenda er diUtdttJrf brtnbsp;ftinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”'*”*'* «Miner«-! non poßint. in ond tarnen

? . nbsp;nbsp;JMfficifnti omnibia accomeda, ZJ' laboribitt

‘’“winimopportund.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dfts, mur US ignis incite

* «•¦amp; in gloria ero in medio eins» promttit,amp;nbsp;formidarenbsp;f^P^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu(^i uelit ey

W frf' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuinoJ^iritu regitur, amp;

HO tarnen uincitur: nee aliii dnm,qulnbsp;’ll« b fc ****^''’*^*‘*’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decorif crßtnäima

iinbef ‘‘^^^‘^^‘i^ttantu 4 Chriflo accipit:à{ê nihil fi^j^°'’’'‘'‘^^l}gt;onfoomamentafufcipit. Etfidelibuinbsp;grdh'drHtn deeffe patitur » utnbsp;«olw iufiiM GT fatietatis,ac I}gt;iritu4nbsp;/iilcri^nbsp;nbsp;nbsp;^°’^^'^^gt;coronagloriie,cr adimpletio de«

**‘‘''' fcitT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclcfia nihil titnena

'^»i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iminundu, horribile, obfeu*

aquilonis,dicit do in quatuor uentos cceli

^y'onis”^“^^ habitas apudfiliam Ba

P°ß corporalis ^uàmJpiritualif, tainnbsp;'*'?« '®Mtóduplicem tjuoq^ ciuiumnbsp;Snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pradicit cr aduocat. Di^erfioe^

gt;Mtaludlt;eoruminBabylone, '***¦) «t extruitionêcumNeemiaaduocannbsp;^lt;onÇuk^^‘’.^^‘‘'^Pgt;'‘^diauinàprophetis, cr complcnbsp;propheta hortatur exire, cr ßigcnbsp;pn«'«ei4 y uerbo Dci credere^nbsp;'iigt;«lt;ti^*'*‘”‘’’”'**’’’^'pilt;’ refiaurare. Altera autentnbsp;'quot;* ?nlt;«u ^^^^‘‘lîotftotiuf lfraelis,quos dißierferat

^^^‘iKid“^ nbsp;nbsp;‘^ongregdri cHpit inZion, Ctv.£ ciui^

ctiatantu ifraelitasfecutl^ ^“Pio lut'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;***” poffet,imô nec ttierofoiyma qua

ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempore Salomonts^ netw intel

ct^^C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntraqigentecotigregandaca

^'^^lt;tt ' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;congregâda Chriftus dontinitt

^‘'’'«lt;1» ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;error«»! zsquot; criminum, fuperfli=»

eleiüos fuos Müs^ Vnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iubet, cr cocurrere ae iun^

ft ^‘'»i}A^oß^‘^f‘quot;^'^‘gt;quot;tacapoflolicam, ttnô Chriflia=s

”’^ genres quæ fpoliaue« tetigerit uos, tangitpu

‘’’quot;gioriofe ofiéfam 4 dnofuamgloriatn, tam

^ECHARlAft* ±07 reßitutiöne corporal« Hierofolynnè, 5 etiam poß «ocanbsp;tionèm omniugentiu in ecc{ejtàgloriofam,ucl pofl agninbsp;tam dci ad homines charitatê, qua filium fuuitt mißt innbsp;hune mundum, cr cwm hominibifs couerfari üoluitfCfnbsp;apparere in finùlitudine hominis, uerus dens cr uertisnbsp;homOjZy myfleriu redemptionis peragere, charitateninbsp;CT ßdew oßenderc zf exhibcre,non fine magnis uirtunbsp;tisx^iuinlt;emiraculis, z^ uerbo euangelicie prtedicatiosnbsp;nis.Po/l huiufmodiglorià^ait Chriftuf per propheta,minbsp;fit me dns adgentes omnes,qui prius tantu ad oues qui6nbsp;perierant de domo lfi-ael carnalis mijfus fuerat. Ad hocnbsp;(Mt mijfits eft,ut infidèles toto in orbe, q femper multisnbsp;ntodis ffioliauerant ei' perfeeuti fiterant et oppreffèratnbsp;pios, ueri dci cultorcs, hos Chriflus uicißttn jfioliaret,nbsp;fitbiugaret, Gf ht fuam feruitutë afeifeeret felici gratianbsp;foq^ obfequio, Denißj aduertendu dns qui loquitur dinbsp;eit fe mitti adgentcs,ut eogiwfcamm in diuinitate mipnbsp;fum Gt'mittentë,filiium fcilicet dei mißtm À deo,de quanbsp;Gcn.49.Qtiimittenduiefi,dicitur.Etin Exodo, Mittenbsp;quem mi/furus cs. Et in fequentibus uerfibus,Etfcietiinbsp;quad das miferit me. fttiffus eß aut Chriflus in apoßolis chriftusnbsp;fuis pradicantibus gentibui toto in orbe conuertédis adnbsp;pietatem. Qgod aut dicit,Qjti tetigerit uos,tangit pti*nbsp;piÜam oewli eius : tantit pro uexatione er iniuria acci^snbsp;peiqui enim fandos dei tetigerit,fic cß,quafi uexare cunbsp;piatpupiüam oculi eiustin hunc fenfitm, Oßi uos ledesnbsp;re tentarint,no tarn uos quam feipfos,zÿ- me quoq; dai^nbsp;no aßicient,atq^ adeo contra ßimulum calcitrabunt.

Elcttdt de«s manu fuam ut percutiatgentes Bab^lont»! cas aduerfarias,cr popnlit fuum uel in lerufalére^cat^nbsp;delin ecclefiamcOUigat, Gêtesaduerfariicidolorucub ioUtrasènbsp;tores GT piorum perfequutores reges amp; tyranni, totOnbsp;in orbe ad dnm contiertentur, quern in fandis perfcquinbsp;confueuerant,ut uideri liceat mutatione dextcrlt;e excelnbsp;fi.Vtgëtcs totius orbis terraru fiant ^olia apoßoloru^nbsp;Z^qu£ antéa filioslfiacl abduccbaiit in corporale fer^nbsp;uitutë,nuc iUisferuis fuis fiunt prada, et firui lefu Chrinbsp;ßi.Qupt igitur populosfub ßdei i«g« mtßVMtjtot prlt;e^nbsp;das ceperunt. Hitte eognofcet«r uirtus Chrißi, quod tonbsp;tus mundus euägelio obedict, neg; mirdcttl« jwdii« »e^inbsp;eertins pr^fentis Chrißi indicium cdtra l«dlt;eos, g quodnbsp;ebrißo deus poffeßiones terr« in blt;f rcditetc m ^dit,

Etpoffidebitdnsludamp3rtefuäintergt; ra fandjficata,8C eliget adhuc lerufalem,

Ethiccadhttc experforia domini intelligenda,qUod hortetur populum fuum, ex gratia decaptiuitatemfi^ Gentes ft»nbsp;dem prißinam reßitutum, gaudere atq; letari,quia ipfe Chnftg «tenbsp;dominus uentat amp;quot; babitd in medio eins, esquot; tnnltte

»gt;¦

-ocr page 596-

iACHARlAf

gf nt ft crediturlt;e fint 'm eum,de ^uibut dicltuy,Poßidif er dabo tibi^ntes èrc-Et ego uobifium fum omnibuinbsp;diebut, crc.St utpoßideat dominut ludam parte fuam,nbsp;tonfitententnbsp;nbsp;nbsp;cTedentem nominifuo,cr mn alibi pof'

fideat nifiin terra faitila, qua efi ccclefia, nbsp;nbsp;e/igat ad

hue m lerufale,ciuaitt tentationi 'm perfecutionibia dere liquerat. Pugnat iüe locui contraludaos hodie negatetnbsp;Chrifluiti deut» Cf bominë:dicit enim,Ecceego ucnio:nbsp;erfupfa fe dixerat m'ttendu ? Loquitur en'mt deut quinbsp;Gtnttt jfibabitat'm medio fideliu, gratia fiiaaßifient eleilisi^qfnbsp;populu* adcohfuminationê f^culi.Deiiiqjgentes quoq; populusnbsp;dei efunt,ne quid cotra iÜMglorientur ludtei, quafi ipfinbsp;foli pöpului dei fint, üecgentes tarnen ludteis mfultarenbsp;poffunt,quafi prorfut abieäi fint. No enhn derelinque*nbsp;tur totum fernen ifracl fecundum carnem, fedfuperternbsp;rani fanüuarqjioc eft,in ecclefia ifrael etiam 'm praci»nbsp;p«o honore erit,ufpote eleäißima hiereditas dnt. Apo^nbsp;fioli ac primitiie exiÜKaffumptamaiorcfanilimonidnbsp;claruerut,pluribu{q; f^iritualtbut donit fiterut locuplfnbsp;tati,affumpti in doäoret etfacerdotes alioru populorui

Silcat omnis caro à facie domini: quia c5 furrexit de habitaculo fanäo fuo*

Vult dieere,Domini eß omneregnum,cr nominieitd honorem det omnii nMndut,tanta reuerentia,ut coraninbsp;Oei Kgnö ipfofikat CT platte ipfum dominum fateatur^ Venit e^*nbsp;***’’‘^'**’nbsp;nbsp;nbsp;nhn de calo er excitatui eß, qui anted putabatur dor»

mire,audiuitqj populum fuum, cuiuf uidebatur oblitui. l^ediutiiugentcs opponantfefidelium doärina amp; coenbsp;leßi ueritati: iam enim zelo populi fui permotus exur»nbsp;get pro fuis contra impios.

CAPVt Ilf.

T oflenditmihilefum facerdogt; tem maghfi ftäntetn corä ange^nbsp;Io dnt: amp; fatan ftabat à dextrisnbsp;ciuSjUtaducrfarctuf ei,

Tenuia quidem nobis funt, qute hic de lefu filio lofe» deck iuxta hifloriam fcribuntur.'flatui autem ludaici pänbsp;puti, ut erat Zacharue temportbus, arduum erat de deinbsp;beneuolentia tantum prafumere, ut in tanta refû angiinbsp;flia templum extrui poßet ucl ciuittK,cum etiain reuer»nbsp;PuHWinimi fuspopulus 'm midtis offenderft dominum^ er contranbsp;^étdoTü.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ageret, 'mtantil ut etiam fumnius iÜoru facerdos

noninpaucisuel modicis offcnderet,'mtaiitumneglilt;* gens obferuator legis diuime, et mflitutor populi er Lenbsp;uitici ßatus, utalienigenduxorem er ipfeduceret, ernbsp;ducendi alijs exemplti effet, er populum 'm mültis pecnbsp;cantem,Neemia teße,non corrigeret, er defelicißatunbsp;loci er populi paru curaret : ueluti non parit fqualoris .nbsp;er rubiginis contrailo ex Babylonictt captiuitatis connbsp;taminationibus,qu£ er teße Ezfchiele,uigebant internbsp;cdptiuos. Confolatur itaq^ dns uifione prophetica pernbsp;Zachariam totum populii er pontificê, utfeiani dnmnbsp;deum illif demente er propitiu, noUe propteir qult;ecuq^nbsp;peccatafragilitatis humana deferere populü fuit, et ne»nbsp;refo« malt; gare beneficiu,pgt;mfium, tain rcßituendi tepli q retedifinbsp;^us fa«Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urbis,quod hac pficdixerit er ,p»iißrit, er nwl

tomaiora beneficia per Chnfium élefits, Qfiëdit mihi.

ZECnATilAW,

mquit, dns per uifione lefum magnum facerJote ueamp;cti cordangelo conflitutit, ut de fuis operibus era^^l^^tfnbsp;t'qsuel peccatis ratioiKmrfddat,er iudtcetur:ex cuitttnbsp;dextris fiabat aduerforius ut aduerfareturei,mm afini^nbsp;flrk,quia uera erataccufatio,eo quadetipfecuc/tcritnbsp;prauo exemplo contra lege uxorë duxerat alienigcnä,nbsp;er 'm alijs quoep officium fuum non fände exircumt.

Et dixit dns ad fatan,Increpet dns in teü tantamp;increpetdns in teciuielegidttafilt.'nbsp;nunquidnon iftetorriSjerutusdeignt:’nbsp;3 Etlcfuseratindntasücftibusfor^I'^I’^j^^nbsp;ftabatanrefaciem angelü

rd e/î, refrenet dominus erprematiittpetiof'“’'''^^, iiam er robur, quo per mtpios Santarttasfiadu f®'’quot;nbsp;nuo refiflK, ut tentandoelcdosnonuHicas.a^.nbsp;dominus 'm te ifubiùgabittc dominusnbsp;er ecekfia dei,ne eipræualeds,ipfii»nbsp;fidibus ueifuhuertendo, quam lt;^s ekgfi,nbsp;feingloriâfuamerfiltoriifuorttdecreuit.(^lt;”quot;‘'''nbsp;iio ereptuseflab igne fEcrreusfcrntxSabylo’^^^^nbsp;ptiuitatisadufferatomnes,fiierantibifigt;i(“^!,dnbsp;f‘icfrdotibus,c3mixtigentibus.quarur^^^^^^^^nbsp;^aprlt;eteridololatriam,quam mininteexnbsp;funt, etiamfißris cogerenturadnitnii‘”gt;^‘^^Miii‘‘nbsp;giicrflatuatyranni,eiti£tamcn omni‘lgt;‘‘nbsp;daorum dominus per bonitate fuam Hbfnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JX

non ef}'ent,non imputauit,fide cordis in ^P‘rmanente,fefum tarnen fummitpanb/'^^^Li,nbsp;fatan utcribraret,erereptuexBabykii(‘^j^j^}fi(nbsp;honnihiladufium obrueret tentationibnf/t ynbsp;Offinfum redderct, ut propter eum CTnbsp;peccata dnsfic offiaderftur populonbsp;pli erurbis adificationem promiffintnbsp;Cruelutide nouo mtpietatisdamniret:baf‘‘nbsp;”foliebatur.Ethoccfifummufacrdotemferfgt;‘^^^^^^^^^^nbsp;bylone euafiffi,fcdnon combußum. Hocnbsp;pontificê indutu ef}'cfordidis,ernbsp;quem etiaEzdram mt eiligere perffutttuStadjnbsp;lium miffum à dho lîierofolymam.Potefinbsp;neglcdtsceremontjsmfacriftcijskgalibi^'^l^^aiiifnbsp;Sed er de Chriflo fado pro nobispeeeatngt;^r^(gt;nbsp;»tiferijs,prlt;etcrpeccatum,perpeßtspronbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lgi£lt;’ƒ'

4 Qüi refponditamp; aitad eos ram fedicens, Aufertenbsp;da ab eo. Et dixitadeum,nbsp;iniquitatem tuam, Öiindaitetpot .jfiiitnbsp;Angelus ante cuius fadem fiabatnbsp;fionc ceteris angelis ex perfona dm,utnbsp;fordida ueftimenta,de qbus fupra dixbnt^'nbsp;ceptit operc c5pleffent,rurfum idênbsp;lefum: Ecce abftuli à te iniquitaté tua, h^tjnbsp;uefiimenta,et indui temutatorijs,honora^nbsp;exiercitio decoraui, utmihinopofihae^f Xnbsp;qutf uolui fine cudatione exequererisfif^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fß

do cu Ez^a et Nccmia operi,qd'i^f tnditempbi,ordinandidtuinucukuetttf


-ocr page 597-

ZACHARIAS

fKHndm« de i btneplacitumgubernatidi. De Clwijto i4 accipitur,qui fe litauit pro mundo immundo,quanbsp;re er glorw maxima eft pramiatus. Ante mortem ha»nbsp;bit coiifortittm cum peccutoribw, pofteafadusfacernbsp;dotidoneuscrieternus.

5 Et dixit,Ponite cidarim munda fupcr at* puteius « Ec pofucrunt cidarim mundamnbsp;fupercaputeiuSjamp;inducrunt cum uefti-^“s-SCangelusdominiftabat.

' tütnmquoqueiubetimponiftcerdotalis dignitatis, ^blatis cBiw peccatorumfordibus,cr peccatis non imanbsp;fi“atis,fragilitatishumaniecrBabyloniclt;econtagioanbsp;'“i.miuidttin deoexbibeatfacerdotium, erfecustdumnbsp;*’l«ntaton(iotninilcgitime prafit populo dei, GT maanbsp;^’’'iiKtfruitijjeltmifiatis inférât piefatë GT iuftitia,nbsp;îquot;»«! ejl muneru poti/iculw. Vidit ergo propheta inftgt;i

, ^f^'gt;'nnocentecenfeatur,fed etiamgloria GT honoa quot;^’«ttio-rfdglorü« dci, GTnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adificatioa

Aiifcuc autè uidebat Zrfclj'tn«« angelumftantem. Hum‘unpliorë exhibere paratu per Cbri*nbsp;( t t'*''^**’’*P®tijîcem,cttiw$iî inaliquibustypuserat»nbsp;y u'^°quot;teftabaUngclus dnilefum,dices,nbsp;excrcituum.'Si in uqsnbsp;cuftodiam meam cunbsp;Cttftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicabis domu meä,ct

. ƒ dies atria mea,et dabo tibi itinera in* p,;''i'’*‘gt;«nchicaffiftunt^nbsp;trj“‘*'^o»fiqitenterfacerdoti,utfanusfadus «1«nbsp;iîîibgt;/deteriusftat: pramtumqfnbsp;eebt,^gt;fiinuqsdn^^^^

ƒ’¦^«frit. Quod er ipfe iudex fit domus eius,id I perftueret in templo, CT cuftodiat cer^ mo

I frtu?‘ f»»plo,lt;itrio gT ueftibulis,fecundu («« gt;¦lt;(1 tiu'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oftic£,de qua in Leuitico nunc pro ui

lorto‘^''«no«äUm«b E^drrf. Det$ ei dnsex ange ^iuinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eo temporeftabat ante conft/e^lum

^IV^W'wniMttetur auxilio,Gr ab omni hoftium ^lt;anfitum habeat inter ftantes iUnbsp;angelosdei,utUlisconnuntere

’’¦‘‘«(i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legem domini annunciatttpopua

^Mmdeewn exgenere ac profapia huius le«

S0 °^‘°^'^^ifi’’tgt;quorumuitimuî Antiochitritt

fUn

^8° adducam feruum

Sh»! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propheta audit did fammo facer

R’S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^^'^ lofcdecb, Tu ez amici tui facerdotes GT

’quot;quot;’¦«»n fipofitifuntfittu* 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;portentorum,didi,id eft,

fquot;*”* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accepit à domino in ported

*^*****gt;1^ nbsp;nbsp;nbsp;’ ‘l‘*ales cr Apojloli did po/funt G? fie*

O' perftdam beatitudincm defyderia omawfandoru complenda.

J ’'If '?‘Mit

ZECHARIAH* 188 quando uencrit Oriens,de quo fcribitur, Ecce uir Oriésnbsp;nomen eiut, in quibnt uifitauit nos oriens ex alto Qu,inbsp;Oriens ipfe dicitnrGi’lapis angularis, ^uia populutttnbsp;Ktrunque coniungat,Gr duos parietes in uttam dotnumnbsp;cofociet: quod de lefufiUo lofedeeh minus dare uel pernbsp;ßde intelligitur, qui non credentibus lapis [candali efl^nbsp;super quo Chrifto domino feptem oculi funt,dequibiisnbsp;lfaias,wtiuerfîtasgratiarum or uirtutit. Qjii primo dt»nbsp;citur feruus dei,iuxta habitit ferui ajjumptum^ Germettnbsp;quot^ puUulanSfCr oriens de terra, natus ex immaculitnbsp;tauirginot

Lapis propter robur cr firmamentum, in quern qui impegerit conteretur,fuper quern autem eeciderit difiinbsp;liet.Multitudo autem 0culorum,ßgt;eciem cr decore in-'nbsp;dicat, in quern omnium oculi intendant, etiam angelotsnbsp;rum cr prophetarum cum patriarchis, ifium autem laanbsp;pidem clauis crucis Gf lancea milittsfaciam usdneraritnbsp;Kt ejfiuat ex manibus cr pcdibus pedoreq^ potißimuntnbsp;fins fanguinis,in cuius paßione außer am iniquitatë teranbsp;rlt;e in die una,de qua fcriptum eft, Htec eft dies quam finbsp;cit dominus, exultemus or betemur in ea. V erum enknnbsp;fe Chriftus facerdotem dectarauit,non enimper faitguinbsp;nem taurorum,aut hircorum,fcd per propriumßangui-nem ingrefßiK eft femel infanda,ut uidus fatan accufa^nbsp;tionem nuBam contra eledos inucnioti

In die iBa paßionis er refurredionis Chrifti, uocabit quiperfeduseftmChrifto,(^cumapoftolts addomi^nbsp;nica beneuolentiie culmen afeenderit, proxtmum fuumnbsp;uel credentes ex ludieis,uel certegentilium populit, fubnbsp;ter uineam Chriftum,utfi-udus eius cor hominis Utifi*nbsp;cet, GTfubterficum /firitusfandi poma dulcißima, utnbsp;sterna pacerequiefcantfCr comprefta feditio/iemuna.nbsp;di GT cruore beüorufciätfeeßfefub rege Salomone pdanbsp;cifico,Agnitio domini lefu ipfa uitiseft, ©- ficulnea,adnbsp;quam proximos noftros inuitabimus, fiquideminnobisnbsp;eftcharitas,Eritenim uerorum Chriftidifcipulorumetnbsp;Chriftianoru maxima tranquilUtas cr paxconfeientianbsp;rum, utcunqi mundus mpiorit feuiat fempcr contra fianbsp;deles:fine metu enim habitabut fub pennis alaru Chrifti»nbsp;CAPVT ini.

BT reuerfus eft angel’ qui loque« bat in me, amp; fufeitauit me,qua*nbsp;fi uiru q fufeitat de fomno fuo*

Angelus domini rcuelatorfecretoru, ad oifieui«» iuftitm domini iterum prophétie loquitur,fiüis diftficilem p'op*’“«*nbsp;intelledu propheticàuifionê.ldeo eum excitât etattennbsp;turn facit auditorë etquot; ffcculatorë.Hebetiores fiquidentnbsp;funt fenfus humani ad contemplandS diuina,et eo quoanbsp;que tëpore per/ßicaciorcsprophetiasgens tudaica nonnbsp;tnerebatur, nee indigebant fideles iüius temporis poftnbsp;priorum propbetarum nondum compléta oracula,ifailt;ie

«gt;¦

-ocr page 598-

¦J

ZACHARIAS

fcilicet et aliorum,quorum defùturis ueritit ex compte tif iantdudunt multK poterat liquida credi.

Etdixitadme,Quidtuuidcs?Etdixi, Vi di,filt; ecce candelabrum aureum totum,amp;nbsp;lampas rotunda ciusfupcrcaputipfiustS^nbsp;feptcm luccrnæ eius fuper illud î fepté ôC (enbsp;ptem tnfuforialucernisqu^erantfuper canbsp;puteiusî

5 amp; duæoliuæfuperilludtuna à dextris Iampadis,amp; una à finiftris eius*

Angeluf fufçitator ZachurU intorogat eum quid ui Cindeii^ *^^’'‘^ßgt;(»tdetidquodreferät,Vidco,inquit,candelanbsp;brum aurctt bruw totum itureunt, in cuiuf fummitate erat difcus la^nbsp;tiKcrrotundui,uelutilagt;npM inflammata crlucens,nbsp;feptemquolt;^lucern£ uel lichni fuper iüo rotunda di*nbsp;fco: fingulii autem feptem lucernis infitforia qutedaadenbsp;rantfuperne, in qutbui oleum erat, quod mittebatur adnbsp;lucerHaf qua fuper candelabra lucebant. Porto utrinq;nbsp;oliua ßabat iuxta candelabrum,una ad dexterameiut,nbsp;aUaadfinifiram.Quieuifioquidfîgnificet deus certonbsp;nouitjO“ cuireuelare dignatur.Videtur Chriflus cacu»nbsp;men e/fe candelabri,caput eccle/itefuteßllamfufftcien^nbsp;terubiq; Gr femperiüuflransff'atiisßiiritusfaniH,nonnbsp;fine oliuis duabus ueteris gt noui teflamenti, unde pernbsp;prophetas cr apoflolos oleum unilionis infitnditur in^^nbsp;teUcäui,nbsp;nbsp;nbsp;cordibusfideliu, utfitij ecclefia fine ofiin^

fioneambulentmtemplodominh

4 quot;Et refpondi,et aio ad angclum qui loque batur in me.dicésîQuid funt hæc dfiemi?nbsp;y ¦ Et refpondit angelus qui loquebatur innbsp;me, amp; dixitad me, Nûquid fcis quid funtnbsp;hæcÆtdixijNon domine mi*

’ * , Etrefpondit,amp;aitadme,dicenSjHoccft uerbû domini ad ZorobabeI,dicens,Nonnbsp;in cxercitu,necin roborc,fcdin fpiritunbsp;meodicit dominus cxercituum.

Propheta cum narr affet uifionë fua,nefciens uifionis intcUeélu,ittterrogat angelivm fibi loquentem, quid htecnbsp;effent, ide fl, quidfîgnificarent. Angelus auté noneX'nbsp;planat uifîonê prophet£,ut rogatus ab eofuerat, fed innbsp;terrogâtem rurfum interrogat, Num ignoras quid funtnbsp;bactQuorefl/ondente, Ncfcio, etiamipfeangelusre^nbsp;flfondet : Hoc efl uerbum Domini ad Zorobabel fie lo»nbsp;quentis.Cluafi dicat,Hiec uifio pertinet ad Zorobabel,nbsp;utfeiat diuinum opus er inflitutu effe, quod fibi à pro»nbsp;phetis iniungitur,extruerc fcilicet templu,aram,candenbsp;labrum,men/âs gt atria, quee nulbe humant uires, molinbsp;mina impcdimentoru,artes malignorumhominu quan^nbsp;tumlibct magnoru, G!quot; mab'gne refiflentiu, poterut pr£nbsp;pcdirc:l}gt;iritusenimmeus,prouidentiamca, GTUolun»nbsp;tas hoc flatuit, cui nulla creata uirtus refiflet : fie uolonbsp;dns exercituum, fie fiet, significant aut lampades /filennbsp;doremtedificij, dua arbores Zorobabel Gf lefum, quinbsp;inflare debebant a:dificio, nonobflantibus impedimètis.

7 Quis tu mons magne coram Zorobabel inplanumï’dCeducetlapidemprimarium,nbsp;8c exæquabiigratiam gratiæeius,(acclamait

ZECHARlAff

tiones grattagratùeeiusfient.) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, _

Angelus hocuerboconfolatur^ babel,ut magnanimiter conetur,fme trépida inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ju

flat,neminem efle tam magnum Grfirtempr‘^^^^f(' terra,qui domini inflitutum 4 prophetisnbsp;morar,multo minus impedirepraualeat.nbsp;n'mtmontemjnagnum fibi tranfcendenduifgt;nbsp;cunëletur,certus tarnen fit per uerbû dotninbnbsp;periculo,et impedimenta ueluti planitiemjuPnbsp;eum cunâam turn aperts dijficultatem, W’quot;nbsp;importunitatem. Certiflimum quoquenbsp;mummlt;edificioiflolapidempofuit,fi(lt;^^nbsp;operis colophoium fit impofiturus,tu»fabi^^^i^!if0^nbsp;Gf filici plaufutotius populi,gratias deonbsp;babelo dicétium fuo tèpore, ut certo pefiia^lnbsp;te fuperftitc earn ejfe domum dedicattda eut»nbsp;dia congratulaturorum.

Ad maiorem aflërtionem propbeta diëium, dicens, Manus Zorobabel pr'incipi^^nbsp;qui reuerfi funt de Babytone, tetttplififdai’i^'^^^^olifnbsp;runt,Grmanus eius ufq^ ad templifafiiÿlt;‘'*^^itidnbsp;plentcs quod coeperant, er omnia lt;pilt;fnbsp;extruentes. Civmq^,ait Zacharias, in ttntpnbsp;tedificatis uideritis a uobis culmen impofit^’nbsp;tettigetts memi/fumà dno,et qua locutusnbsp;dantedixiffe. Itcrûcolligi exhoclocopotçflgt;^nbsp;qui ad prophetas m uifionibus, CT lt;tdnbsp;fus efl, effe filium dei ac uerum deunt. Mtpnbsp;tur, GT dominits exercituum appeÛatur? Ex ctgt;’jnbsp;Kc quoq; ecclefiie,qult;e in toto mûdo propagate q gt;nbsp;flum certiflimum prophetam agnofcimiu.

Quis enim defpexitdies bunturjSCuidebuntlapideftanp^S^fliinbsp;nuZorobabeLSepteiftijOCuIiO«quot;*^

lo

ni,qui difeurruntin uniucrfam

Quifquis haëlettus deflrexit modical» amp; ßrtunam gt flatum ifraelis, propionbsp;titvm à quibus opprimebatur, is nunc nicenbsp;tur,uidens lapidem perpendicuti in manunbsp;GX iuxta iïlius imperium tedificari, magna unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f-

copia omnium bonorum,adflruâuram tott^ ceflàriorum. Licebit gt hoc loco dubitare enbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

rum diflinHione, quandoquidemaptiorfenp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

dicere,feptem oculos domini, hoc efl uniucr/a - jß uidentiam dei cunëia peruagari ,omniac arc tnnbsp;htl iUi ignotum,omnem tfrram,ideflhabitatorenbsp;didit,fic et adminiftrare,multo magis autenbsp;ad quos mißt uerbum fuum Gr prophetas, mm

duæ oliuæ iftæ ad dexteram canddabn, adfiniftramciusî’ ,nbsp;EtrefpondifecÛdoA‘J'’'”‘^'‘quot;”'funt

II

-ocr page 599-

ZA CHARTAS fentduæ fpicæ oliuarum, quæfuntîuxtanbsp;uo roftra aurea, in quibus funt fufifufogt;-’^‘îexauroî’

Interrogé rfdfcac propheta de duabuf oliuif : duo au guérit. Primo quid fint uel fignificêt du£ oliuie adnbsp;^^lermnor finijlram. Secundi quoque interrogat denbsp;^‘^Jpicif plenis baccif,qute coprimebantur duobutnbsp;(jj *nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ud paruit torcularibuf,ad exprimenduin

lgt;‘tccis,in aurea iüa fuffitforia Uel ua(cu= ‘tderant,ad ßuendam lucem ca»nbsp;Ij • ^gt;ifeant autent /peciem refirt olèum purum,ideanbsp;olearum uafculum aurum dicitur,ut uideaturnbsp;i^^l^^oi^^endipropheticuf.

*4 Et^æ.^‘^^^*xi,Nondominemit ?i, domnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;olei,quiaflfiftüt

’ï”'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terrae*

y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominu omnis terrte qui

^^fl^'”^gt;ft‘tnunfunt,uel lAofes GT Cbri^lus, loannes er Paulusnbsp;P-omanis.-uerifimiUus dixifnbsp;^Pgt;'opbetaf,fedid:i non exprimuntnbsp;luceat, fed Chridus lux eft, 4 quonbsp;^l^ir^^'^^^'^'^S^atidmGrgloriam.Portaßis paternbsp;fidelçjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ebrifto hottüni oleu largiuntur,quo

,^gt;'‘‘ntur. De bis autem pne^t nibilquàm ^'^‘^^’^tapronunciare,nbsp;tcAPVT V.

T conuerfus fum, 8c leuaui ocu

mcos,amp;: uidi,ölt; ecce uolu-^^‘*‘’^*':3dmc,Quidtuuidesïï 4 uideo uolumcn uolans:nbsp;uiginti cubitoruin,ÓC lati*nbsp;(Jp^ lt;leccm cubitorum.

wc, Hæc eft malcdiäio quæ k'^’nisffaciem omnis tcrræ : quianbsp;'’S.^'”'hincficut ibi innoccnsiudica-iurans bine fimiliter inno

fenfiK,ntMimètdnten prophets temporibiis,'m quibws ßre fonbsp;^SS‘^‘^Pgt;'opbctabant,adnugt;dum ponbsp;ßgt;lendide. Rurfum aitnbsp;longum amp;¦ latumnbsp;quantitatif, myAeriumnbsp;11}nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;errorif cr traditionum phari»

’*^kc% nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dci.Volat autem, quia inflabile

i?* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obudat ne pietas cernatur. lUud lt;lt;«

gt;ftlt;iledi£iionetn,fignificans totam taram,fa=inbsp;^(^ogit^taad fuuqult;eflu,nbsp;u‘^ lt;!lt;?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibut Chriftuf in Euagelio,cr Io

Iff* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nibil fcilicet effe

»forutn in tota terra,pium, o»tni timoré cr uerecudia paßimnbsp;^diaione,non unamfed dupliee.Primatttf

Wen uolans*

ZECHARIAH. 2.S9

quie dîcitur er eSl iniquitat ^iniuria ad proximos quofq;, qult;e per ßrtum figiiificatur tanquamgenus ali Mundi crinbsp;quodjraudandi quenquam :fub quogeiure includuturnbsp;omnes nwdifallëdi^ximos quofcunq^ per fas Gt' nefas,nbsp;quoquo modo rapiedo aliéna,fine timoré gt punitionenbsp;quacunqs, fton fccus atque ft liceret cuiq; furripere fibinbsp;aliena,qu£ pojfet peruires fine deleimperfonarucrnbsp;rerum,£quc magna utparua,teque pauperibus ficutnbsp;diuitibus,fic tarnen ut ad facer dotes rediret portio comnbsp;pendq iuxta traditiones bwmanas.Altera malediäio c«nbsp;rat cotra deu,falfi GT fine timoré per dnm deu peierannbsp;do, fine fide prouidenti£ diuinte, fine timoré ultionif,nbsp;quaft deut no fit,qui mala ulcifci ueüt uel poßit.'Videsnbsp;tur aute bac uifione taxare mundu repletü perfidia innbsp;dewm,Gr uiolentia in proximu, fineffe reßrmationis,.nbsp;Quandoquidem uolumen iüud omnia excufat ratifinbsp;catjGT indulgetias taxat, er ceremonijs er facrificijsnbsp;expiari docet.ln fumma,tam innocés babeturßr qui fitnbsp;ratur,quàm iUe qui patiturfiirtu,fi in templo fiat oblanbsp;tio de iniufte ablatis fecundu boc uolumen.

4 Educam iliudjdicit dominus cxcrcituu, amp; ucniet ad domu furis,amp; ad domum iu*'nbsp;rantis in nomine meo mendacitertS^ comnbsp;morabitur in medio domus eius, amp;cófu^nbsp;met earn,amp; ligna eius amp; lapides cius*

Educam ego donùnuf malediëlionë huiufmodi de loco vuta fito,de folio iufti iudicij meifex introduce in domos pes aomiiâ,nbsp;fiilentiubominu,infubftantiätotä furu gt uiolentorunbsp;iüorum,G^ eorum quifalfà iurantper nomen meum,utnbsp;quicquid agere cceperint gt tentarint,totu fit maledi^nbsp;(ho ßturmn.'Vltionem meam ifti impi/ gt uiolenti fettnbsp;tient in omnibus negot 'i/s er rebus fuis, fie ut manfurunbsp;fit apud iüos perpetuô, donee deficiant gt cofumâtur,nbsp;cr ab omni malitia fua uelint nolint defidantM tam Unbsp;gna quàm lapides illarumdomuum pr£ malediëlionenbsp;quam illis immittâfubfixere omnino no ualeat. Subuernbsp;tam enim familias totas, qult;c fc cum proxtmorum iniunbsp;ria,Gr fine timoré dei ftabilire conati funt.

•y Etegreffus cft angelus qui loquebatur inme,6Cdixitadmc,Lcuaoculostuos Slt;nbsp;uidetquid cft hoc quod egreditur^

6 EtdixijQuidnamcft^EtaitjHæceftam phoraegrediens* Etdixit,Haec cft oculusnbsp;eorum in uniuerfa terra*

Alia uifio er ad idem, qua deferibit primo iniquita^ temer iniuriampopuli, ntmirum ludaici,Gr omniumnbsp;fèculorit bominu,qua fefe fraudant publice er impune Fraude»nbsp;iniquis ponderibut, menfuris omniugenerum,tam in ünbsp;quidis quàm aridis, id quoq^ de ali/s iniudis cotradibusnbsp;multis.Vide,inquit angelus ad propbetam,ipfum attennbsp;turn reddens, quo exiens pergat ifta iniquitas. Reffion»nbsp;dente autem propbeta quid afpicere debeat,dicit,Mósnbsp;dium illu(uel Epbi,inftrumentu menfurte aridorum)quinbsp;exit uel imminui uidetur effufione aliqua rej men furannbsp;d£:boc ed,iniquafalfam^ menfura a^ice 0 propheta»nbsp;Addés infuper:Talit cd firma,habitu{,ufus e^quot; malitianbsp;Vliquarum menfuraru in totaterra;hoced,impleta eft

yyy

-ocr page 600-

¦*1

ZACHARIAS'

terra înîurijs honunum in.iUgnorum, ut ^ui nta^if Je« pere poßitfratre]n,ßt in ifla terra tota filicior,prouiinbsp;dentia dei intet im decernente panof crimintttti zj- leanbsp;gumimpiarum.

  • 7 nbsp;Et cccc talentu plubi portabatufj 8C ecccnbsp;mulier una fedcns in medio ainphoræ»

  • 8 nbsp;Et dixit,Hæc eft impictas» Et proiecit egt;-am in medio amphoræj ôC mifit maftamnbsp;plumbeam in os eins,

topirtM Nonfoliwn uiolentia inter homines impUfte exerce» tur,fcd ctiâ impietas 'm detiM, cr negatio dei altißimi:nbsp;hoc esl idolorum cultura,faltem mj corlt;iifcMi cr uotoßnbsp;wn etiam re ipfa.Qua impietas comparatur ccntcna»nbsp;rio jlanni uel plumbi uehementer onerofi,pro fuagra»nbsp;uitate àfupernis uchementißimeabhorrens,cr‘ adimanbsp;deprimens. H£c autë impietas, qua ßgnificatur pcruonbsp;tumen er foeminä, tutruditur in modiu. lungitur ettitanbsp;doilrina falße iniqiütas poputi deprauati, fumt enrnnbsp;indijjociabiles,quaßfifedeat mpietasad dettm,crconnbsp;[eruetur in iniquitate iniuriarum ad proximti/m, uelutinbsp;plumbuminmodio.Vtrai^ autem pariterabiieiuntUr,nbsp;er diuturna uindiäa fine dubio ulcifcuiitur,lt;equa men»nbsp;fura iUis repëditur, qua metiebatur hominibus er deo,nbsp;quam ucl excutere uel euadere utraq; non potcrit. Hacnbsp;funt cnim qua dominus frrre non potcfl,datnnatq; fernnbsp;piterno malediiio er fuppliciOi

^Etleuauiocuios mcos amp;uidi, 8(.ecce duxmulieres egredietesgt;amp; fpiritusinalisnbsp;earum, amp; habebant alas quaß alas cico^nbsp;niæ:amp; leuauerunt amphoram inter ter^nbsp;ramamp;coelum»

  • 10 nbsp;Etdixiadangelûquiloquebaturin mt,nbsp;Quo iftæ déférant amphoramf

  • 11 nbsp;Et dixit ad me,Vtædiftcetur ei domusnbsp;in terraScnnaar,amp; ftabiliatur^amp;ponaturnbsp;ibi fuper bafem fuam*

C*u6e «ttî Ofienditur propheta,perfidiam in fide er moribus, fiiiffccrejfie utriufij; captiuitatis, tarn ifraelisnbsp;in Afiyrios,quam ludaoru in Babylonios, er omniumnbsp;ciflamitatum qua funt in mundo, fcilicet hunc modiumnbsp;cum mieib) plumbo, iniuriam hominu, cum impietatenbsp;indeum, propter quas exierint ha dua mutiercs Oollanbsp;er Oolibama in exteras nationes,inregnu Chaldaorunbsp;er Afiyriorum, quod inteWgitur per terram Sennaar,nbsp;Comparât autem eafdem upupa omiiiu auiim turpif»nbsp;fima erfaetidißima, qua no nifi humano fiercore de»nbsp;litiatur.ldeonoquiefcerepoteilnifiin Babylone,quanbsp;fedese{lconfi(fionis.VelfecttndMnalios,qui nVChnbsp;ciconiaminterpretantur, à pietate fimulata,quaambinbsp;tionem iunëtam habet cum auaritia, quibus mundo imnbsp;tn»Hat imnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CT infirt peß'mas plagas.Amba autem mulieres

tMui», itnpietatemclaufammodio peraeremferunt,totiorbi oftentant iuftum iudiciii domini contra eas. Quod pro»nbsp;pheta inteUigens non interrogat, qua fint ifla mulie»nbsp;res,patebat enimßgt;iritui prophetalitnec quid portent,nbsp;hoc enim didicerat,fcd quo portent. Audit ergo terramnbsp;Sennaar, quacampmeü ChaldaorM»,çr confiifionii

zachariah..

prowmf trfî^Ko firtur iniquitax,ad locum ubifiriiorK^ dentium er poenarum locus,pro ambitiofis crnbsp;profalfis ftultisq; doi}oribus,erpufillorum oppff/j®*nbsp;ribus,ubi manebit extra eeelefiam fideliu}»d.in^nbsp;IM perpei««)», unde euadere non poterit iudicioaetnbsp;to fuper earn pro meritis.

lt;rcAPVT vr.


ffCAPVT vr. Tconuerfusfumjfifftu^uiofnbsp;los mcos, Sc uidi, SCccce quj'nbsp;tuor quadriex egredicuKSnbsp;medio duoru moniiûînbsp;tes,montes ærci,.

Vinita priore uifione pro adificandaecckfii^i uidet aliam propheta domino reuelante prarniu^nbsp;nbsp;nbsp;‘

ficantium. Hoc rf«tcfigiiificatur per hoc Heuerfus fum er uidi, id eft iterum uidi^'^^^^mnbsp;lis. Etecce apparebant mihi quatuorcurriift'}“nbsp;quilibetfecMtdumlIebraostrahebaturqii^‘'‘'’^^^i^nbsp;Vgrediebantur autem de loco angußo inter.nbsp;tes firreos uel potius aneos,mulco fiiltoetfixernbsp;quàm fifiuffentlapidei montes.Signaturnbsp;^ntia diuinaerregimmis ordinationùjs^i^'ifKnbsp;ordo,circa ftalum huius mudi, quifectinlt;^‘^‘^nbsp;tatemdifi)oniturerpcrfeuerat. .J[pnbsp;a. In quadriga prima cqui rufi?’’*^*'nbsp;gafecundacquinigri, . „jadnbsp;5 in quadriga tertia equialbijS^i”’nbsp;gaquartacquiuarijSc fortes* („«iônbsp;E^Mftn'ttmcMrrwiwB jimiles erantpriorielt;t^^^^itténbsp;prima uifione:rufi fcilicet,nigri €7 alht-quadrigaequiuififuntcolorismaculofi(^‘“‘’^'ç^-^„ti- Jnbsp;centis,cr uchemëtcr de remotisnbsp;Etfignificant quatuor régna tm(ndiiitq^‘^^^iffonbsp;uel climatibuf mundi,in qualudainbsp;lumpro ipforumpeccatts uindicandis,fi‘^'^i_^^jiiiinbsp;gis pro gloria dei amplificada innbsp;quam ab elcâis maieftatK fua pracoiiibut-in propria terra det fui beneficia agnofiet^^ gt;gt;nbsp;gt;n extern gcntesdißipati,dei fuigl‘»'‘^f'^^‘‘‘^iit,tti,^nbsp;ibfunt, er confiteri illius iufiitiamnbsp;ueram eeelefiam dei in omnibusgcntibn^^^^il'i^Pfnbsp;Chriüi fcilicet promißi omnibus geniibt‘t^i^^i0iiirgt;''nbsp;pulis.Quis autem ignorât régna AegrPy^^ijtiisf'lnbsp;Gracoru, Romanoru,fucecßiue uafiafinbsp;uno modo fed uaric,quofdâtruculëtiit^gt;^'‘‘^'.^^fiii^lt;^^nbsp;Vt hic aliud feribi non uideatur,nbsp;eircamundum er totam terra, nonnbsp;fuos fideles,fcdetiSinfideles,quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

quôtndt,quando,er adfincmbcnu,fi nbsp;nbsp;jjforte

regnis fideles de populo ifracl paßitn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o^ctitet''^

pro^eritate degebant, qua per colores tatur curruum er equorum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„j Jc^!^

4 Etrcfpondi,Scdixiad batur in me,Quid funtbæ^^nbsp;y EtrcfpôditangeluSjSCaitanbsp;quatuor uéti cccii, A«*nbsp;coram dominatorc oroms ten fr


-ocr page 601-

TA CH ARTAS

Vfaphttiqiuercntequid ßbi ueücntßgnificäreqM Kmeret,angelits qui « loqucb4tur,rej}!ondet: Nihilnbsp;«liudfuwhic^H^drigieci«« equis,quàin quatuor pht^nbsp;ilt;cmmtli,califalicetportionrs,oriens,occidcns,au^nbsp;Jsquot;à’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aquilo.Vbiq; cnim principatu^ dfi omnia ordi»

' M.WfHitabüi ordiiw cr ttcrito : cui aßiRufit omnitt Hclwufliftratorijfub cuiiM con/^c^u cr nwtuomnUnbsp;iaxtd fuàprouidentiâ, quit oinnibuf dominatur^nbsp;Alicubi autemreguumexcrcetur faiiguinolciuutf»nbsp;'’fgt;’dflç,(ju4le|ùit Babyloiiicü:alicubi pacatum be*nbsp;'»g'iuin.ut Medor« ; alicubi cum magna preffura abßpnbsp;ejfußone,ut Gr^cortt'm:alicubi Maric.mwtit»nbsp;biiiifr Hicfrto grcßti uclfato, ut Romanorutn, fcilinbsp;quot;t)igt;'lt;tgt;0(üo,giKdio ucl faüu rcgnantc,aut certe forti»nbsp;Mwippientidjtf jjonbsp;nbsp;nbsp;pace,ßgnificata per colores

In quaerani equi nigri,cgrcdicbâtur in ‘«»maquilonisîamp; alibi egreffi funtpoftnbsp;®os;8( uarij egreffi funtad terrain auftriînbsp;Tautnigri quàm albi ab aquiloncfidelibus occurruttnbsp;l^oers cJemttttf J domini : ab auüronbsp;nbsp;nbsp;accidente

Romani autem licet occidentales ifraclitis Mmen cos niß prins Aegyptofubie^a opprefnbsp;•'^“'«.iitabillap^rte ludaiis pernicies adueneritpernbsp;^^°”^ws,utiofcphoteflantedifcitur.

qui autem erant robuftiffimi exicrunt, ^quærebât irc,8lt;difcurrere per tcrram,.nbsp;f‘^Mte,perambulatetcrrain,(crperlt;t»Bnbsp;*^wwfj-n^ tcîTaïîj )

l^oiflanojomnium fortißimos ßttffe certum eS:,(j«i ®'”'’«’''ltlt;}aosqu4inlibetßrtes cr fapientes «ieeruntnbsp;™“^gt;»o)-bfm,bocffl,dtMt«oriÔi«îpl‘’g^P‘’''“-''g'^quot;‘nbsp;“Jdricibm ßgnis,omnia domando ZT diripicndonbsp;^^'‘'‘’H«fqtte;domino ßcordinante ZT pnecipten»nbsp;ƒ •“' «npij Hi terra ßc [eße perturbent ZS- perfequan*nbsp;“'¦’“t Hitfriw eiuigloria,quam omnes perfequebâtur,nbsp;Çquot; ^'quot;^5nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifraelitAS iüufireturZT proficiat itt

(ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me,amp; loquutus eft ad me,dû

J ^^cceq^icgrcdiuntur in terra aquû in”'^’'‘*4niefcere feccrût fpiritum meum

f.^^^'^ilonefirè ßemper,zTnonabortu uel occafû aduerfa aduehi ußquam legtmus : quibus tarnen £*nbsp;'indtipitcibiM pf ccdtorcs zyquot; HWpioj donMitiM iw

• nbsp;nbsp;nbsp;iMdicio punit ZT fatisfacit iuftitiaefuie,quod eil

^‘^^«ietari zrferenari, ultione fi:ilicet ßimpta de J Y i«gffif)iw,qM4lt; fiaa mutuu malitia afflixit^donecnbsp;^*'1 «S'wfeaiK Miicum maderatorè uniuerforUjZtquot;nbsp;colendu corde coMertantHr.Pro tam di^iltbusnbsp;Hite[iigendw,q«ot potuimus Hebrlt;for uidimus ZTnbsp;‘'^t,nußquam tttuenientes quie omni ex parte pro«nbsp;«ti hec quoque non omnibus placi»nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contenti quod fine fidei mo*

tntcfligi poffi pMtanwî-

. ƒ eft uerbum domini ad me, ‘‘‘cenj,

’ZACnAKlAH, ±90

10 Sume à tranfmigrationc abOldaijScà, Tobia, 6lt;abIdaia : amp; uenies tuin dicilla,,nbsp;SCintrabis domum lofiæ filii Sophoniæ,nbsp;qui ucneruntdcBabylone,

H EtfumesargentûSdaurum,amp;faciesco--ronasîôc pones in capitclefu bliilofedec facerdotis magni,

ôC loquerisad cum,dicens,Hæc ait do» minus cxercituû,dicens,Ecce uir,Oriensnbsp;nomen eius : amp; fubter eum orietur,amp; ædinbsp;Ecabittemplum domino.

’5 Etipfeextructtcmplumdominotamp;ipfe portabit gioriam, amp; fedebit, SC domina»nbsp;bitur fuper folio fuo. Et erit faccrdos fu»nbsp;per folio fuo, ôC confilium pacis erit internbsp;illos duos.

Simpliciter intelligo hune locum eße exhortationent propheticà, iujßu dei ordinatam per prophetam ftatitnnbsp;pofl primam prophetiam,antequam aiidcrenc arriperenbsp;opus ledificanditemplu, uelurbemlerufalem^quum prinbsp;mumredifjjènt de captiuitate B ibylonica dux, facer*nbsp;dos, prophétie, cum reliquis ad hune fenfum. lubeturnbsp;Zacharias accipere argentüz^aurum^quodde Babynbsp;lotie attulerant remißi ludieiizTex eo formarc non re*nbsp;giamcoronam,fed(utueteribiu ’m ufu erat multiplexnbsp;genus coronarii, de quibus multa in Romanorum hifionbsp;ri]S zr PUnio)glortæ,fortitudin!s çr ftrenuicatts infi*nbsp;gnc. Ciua parata corona,couocauit propheta quofdainnbsp;primorcs ex populo, qui auriim contribuerant,fieldainbsp;fcHicet,alioquoq; nomine liclemdiflum,zr Tobiam,nbsp;Z^ ladiam,cum Zorobabel zr lefu facerdotem.m do*nbsp;mum lofie filij Zophonilt;e, qui etiam alio nomine Hennbsp;diiîus eft. Cumq; conuenifiènt hi uiri ad conuocationénbsp;prophetic iufiii domini,aceepit duos uirtutis ZT fidei mnbsp;deumzj’patriam coronas,zr impofuitunam in caput coron»nbsp;lefufilij lofedec fummi facerdotis,zy‘dixit fi,Hæc dicitnbsp;dominus exercituum, Ecccadesl quoq^ nuncnobisuirnbsp;alius,cuius nomen eft, Germen proficiens, cz filiciternbsp;iucunde^ crefcens,Zorobabel fcilicet, qui de loco fuonbsp;in quo tuinceilfuccrefcet,proficiet,augcbitur,z^fub*nbsp;inde feipfo fempergloriofior erit,profiretq; darißimSnbsp;typum ebrifti domini de fe nafeituri fuo tempore, zrnbsp;ecclefiatoto orbe fidelium ædificaturi. h edificabit donbsp;nuimtempli dominici. Ipfe,inquam,tlludreuera tedifi* Aedificatî»nbsp;cabit animi fui ßrtitudinc in ciucs, zr dcuotione in deunbsp;commendabilis.lpfe ex hocfacinore zr gloriofo operenbsp;fuo reportabit fibi perpetuam gioriam zr itlufire no*nbsp;men, ficutztr Salomon, utapud pofteros dicendus fitnbsp;extruihr fecundi templi Zorobabel. Sedebitq- in ea urnbsp;bepacifice, zrducali officio priterittZycoUe^io exnbsp;gentibus populo in ludeam imperabit, folio no quidemnbsp;fed honorifico zr gloriofo ualde apud fuamgertnbsp;tern. Sedebitq; nihilomituis ZX magnus tücfacerdos innbsp;authoritatis fuat gloriofo folio,pnneeps facerdotu/mnbsp;ZT inflaurator diuini cultus legitimi,fic ut ambo illi osnbsp;ptimiuiri Zorobabelin fuo officio, zriefus pontifexnbsp;infuo,fMnma concordia,fide cr prudentia omnia fins

I*

-ocr page 602-

TA CH ARTA S

tiâuri, cr partter profiâurii» gloriam dei, cr 'm träft ^uillitatemgeniif er (latriie,

  • 14 Etcoron3ecruntHcIcm,8cTobiæ,8Cnbsp;Idaiae, amp; Hen filio Sophoniæ,memorialenbsp;intemplo dominû

Memotia fn perpetutim autem hutifi rà nttmoridm,utfuo tem» •ututum. pore uifurifitîs ntf nunc uerißima dixi]Jè,uutt dominusnbsp;ut hie corona, ^uibui utrunque decoraui, er ueluti adnbsp;opus domini peragendum confecraui,ittpotcßatc ZTnbsp;euflodia maneant,uelßrtaßis publico loco fujßenße adnbsp;tnetnoriam uirtutispratmumq; pietatis,interim eoruntnbsp;uiroruw,qui nunc funt prafentes, cr audiut domini uonbsp;lwttatem,Tobia fcilicet, ladaia er ioß(e,qui cognominbsp;natur Henfilif Zophonia ; ut his fignis rertim er uer»nbsp;borum comoneamini ad extruilionem templi fecundünbsp;domui uoluntatem er imperium.

  • 15 nbsp;Et qui procul funt ueniét, 8C ædificabutnbsp;in templo domini, amp; fcictis quia dfis excrnbsp;cituum mißt me aduos.Eritautemhocfi


•n

auditu audieritis uocé domini dci ueftri.

Non folum autem bi prafentes uiri er cateri ludai, qui de Babylone redierunt mcwnbent templo extruennbsp;doßliciter,fed eralij tam exgentibus qudm ïudaiStnbsp;adhuc agentes in retnotißimis locis, plures uenietit,ernbsp;ad operis complemensum operas fuas er impenßas ßgt;onnbsp;te er liberaliter offirent.Tunc aute ßcietis certißime,nbsp;quod nunc tarde creditis, me mi/Jiim uobis prophetantnbsp;4 do»üno,qui id uoluit er mandatßeri,quod tarn cum^nbsp;Pramiffio* äabundifufcipitis perficiendît.Veruntamenquicquidnbsp;ïiien«/°quot; fili^it‘tti^ dominus uobis per prophetaspromittit, nonnbsp;aliter futurum credatis, quam fub ea conditione, quamnbsp;omnes femper propheta etiä Moßes adiunxerunt pra^nbsp;diStonibus, Si paäu feruaueritis. Si obediendo obedie


titis uoci domini dei ueflrüsi enim prauaricaueritis le gern domini,ipfe tarnen non prauaricabit,fed m fuaglonbsp;riam abutetur malitia ueflra, ipfe^ femper bonus ernbsp;iuflus uidebitur ab omnibusgentibus,uos autem imp^nbsp;er maligai digneq^ proqciendi ad exemplum orbis ernbsp;eatholicte ecclefiie coHeéhe ex omnibus gentibus. Pertinbsp;tient quoq; coronlt;eißte etiaad ChriRi gloria,er omniSnbsp;eorum qui iuuant ecclefiam er excolunt Ut ledlficeturnbsp;quàmgloriofe er latißime adgloriam dei,

lt;CAPVT Vir.

Tfadu eftin anno quarto Darii régis,fadum eß uerbu domininbsp;ad Zachahä, in quarta menßsnbsp;noni,quieftCasleu,

Tempus ailionum notatur erpftedicationuprophe



talium pro more fcripturteidifcimusq; men fern nonum i Martio computatum Hebf/eis poß reditume Baby»nbsp;lone Casleu diilum, noßro Nouembri partim reßgt;odennbsp;tem,Syriaco non Hebraico nomine.

ä. Et miferutad domum dei Sarafar 8c Ro gom mclech,amp;uiri quierant cum eoadnbsp;precandum faciem domini:

  • 5 utdicerentfacerdotibus domus domininbsp;lt;xercituumSfprophetis,Ioquentes,Nun

ZECHARIAH.

quid flendû eft mihi in quinto m«i* fanäificaremc debeo,ficut iam«^*nbsp;tisannis^

ludiei quiadhuc in Babyloniorumregttor legatos mittunt Hierofolyma orationis fnoifnbsp;rumcaufa,ut ßmidquoque fcifcitare/itur,nbsp;tandem furgente templi adificio ieiunandia”)'^nbsp;antea. kiunabant enim certis menfibiu,^'‘‘''^‘^^^iKnbsp;ptimo, eis diebus quibus duas inßgnesp^^r‘i\nbsp;calamitateSftempli incendium,er muri urbi*nbsp;nem,er Godoliie oceißonem. Flebant ergo CTnbsp;bant orationi uacantes in lulto menfe, acnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe

rteorum more corpora caßigabant,crooot'gt;’^^ ,i^ àdelitijs, quo ardentius er attentius orarcO^'[nbsp;in morem träfierat plus quam feptuagmtanbsp;quia dicitur templum eße conßruäum,ui‘ld''’^^^^ifnbsp;eeßaße trißiti^, quarunt fi non mcerorei»nbsp;commutarc debeant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

4 Et fadum eft uerbum dowi*’* tuum ad me,dicens,

quot;5 Loquere ad omnem populu^ tis^ ad facerdotcs,dicens. Cumnbsp;plangerctis in quinto Sifeptimonbsp;feptuagintaannosjounquidid“”“'nbsp;naftismihi;’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.pjd

  • 6 nbsp;8c cum comediftis 8C bibiftis? 'quot;’’’jjpfiSnbsp;non uobis comediftis, öC uobif*”^ 'nbsp;bibiftis^

Imperat propheta; dominus quidßtre/j’Oquot;“ gatis,id^ coramuulgo erfaccrdotibus,QÜ!‘’' Jßnanbsp;nabatis er plàgebatis captiuitatis tempi‘lt;gt;^ fniianbsp;nem Godolia erc. ueßro non meo infiituto i(nbsp;ginta annos, nunquid mihi proderatinbsp;ge er mandato ieiWiabatisf Et contra. Sinbsp;ducatis er bibitis, nunquid non uobis ernbsp;bibitiseneque enim his rebus placatur de^-’P^r^iisnbsp;er innocentia,modcßia,continentia 4

' inpróximos,deimandatoru obediétia,crb‘‘^i'‘^^jiit cordis,ut iUiusfiant priecepta,quiaefcatugt;ii^^nbsp;nos deo. Ad quid mihi ieiunia ueßraffacdep^nbsp;Uolo.Frußra deus coliturhis rebus, qua non“'nbsp;ipfe per prophetasuel legem agenda.

  • 7 Nunquid nö funt uerba quæjq/nbsp;eft dominus in manu prophetaru^’ Pnbsp;rum,cum adhucIcrufalemhabiWnbsp;amp;eßet opulëta(ipp)ôi

cius,5f ad auftrum, amp; in campen*^* bitaretur.

tqunquid non hlt;ec funt uerbameaadbueflati falem er urbibus luda, qu£ loquebarnbsp;phetas,civm extaretadhuc omnium reru/manbsp;er tarn montana regio tribus ludlt;e, C/iai^nbsp;totaundiqueh£reditasludahominibus,urbtbuf,P .nbsp;busredudaret,erfidißimapacefiuereturfSinbsp;uixiffetisfecundum uerba mea, non tarn mjerunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

^eâaculum cerneretis, non opus haberetts ue nioerlamentis,


-ocr page 603-

f*

C K A. Kl A S ^Etfafluroeftuerbumdominiad Za*nbsp;^quot;îriatn^dicens,.

/^æc ait dns exercituu,dicens,Iudiciû ue '’’’'ittdicatcîamp;mifcricordiam ôC mifera*nbsp;lo p”*?f’citcunufquifq;cumfrairefuo»nbsp;^widuamSCpupillü,SCaducnä,6Cpau*nbsp;nolitecalumniariîamp; malum uir franbsp;ÿ,^’”’.°”‘^oghetincordefuo»nbsp;br “f^‘^^^^ifcultum,iudiciuiuflum,mifericordiainnbsp;uiduam ey pupillum, aduena ey pauperentnbsp;CQ,l‘'^'’‘‘‘’'b^nialeuolentianbsp;^‘^P''oxùnu;hacfuntoperadeograta.nbsp;ƒ •loluerynj. attcndere,Slt; auerterütfeänbsp;’^®‘^®‘*®nt«tSCaurcs fuas aggraua*

iita^‘‘^^°‘^t’f^iigt;K:quamobré uenit indignatio ma ^^“ßl^-Etquomodo Üli me audire noluerut,nbsp;fO!tey nunc tanta ferupuloßtanbsp;ieiunare ey plagere,quumnbsp;ieiuniu me elegiffe,nelt;^ ut hunbsp;uinculum eyc.Hecnbsp;^^‘^^V*^fiui,qu£ ttonfacictttes,captiuitatinbsp;iniquu non decernatis, perfonutnbsp;clemennbsp;Plt;ittes^.^gt;^imèinfratres ey domeflicosfidei,nbsp;pro tutoribus uirts matri eorutnbsp;‘^‘ni eyproximuomnehominum genus de=snbsp;P‘»'entegenerati. .nbsp;^ingt;ib^f^°tgt;iints debeat irafiniriantequamfolocanbsp;^‘’i^°'”'^»^^orüqu£abali)spaßifumui de^nbsp;SCf-^^^iimtleremiasdudumpradixit.

uerba qnæ mifit dfis cxer ^P*’^hu fuo permanum prophenbsp;i î'Si« S’ïai ƒ’^*°’^wgt;ntamp;falt;3a eft indignatio manbsp;”¦ %^’^„’«ocxercitüum»

»quot;eeedentenhex habitu corporif Im aggrauarunt ne audirent,nbsp;Ulf ‘^'*’'‘^‘‘^^'^i^'gt;gt;^fuumpofucruntadamannbsp;ut coflingeit metaUa, ey ipfe nonnbsp;noluntate duritiam cordis fufci'!‘nbsp;{lei'^'^I'ent uerba domini,qua mißt in fuo/pi^nbsp;priorum,lfailt;e,Ofee,eynbsp;' tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;babuerutmanus. idcircOadma

k quot;ibk/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indignatio,ey domini ueT

dSnt»*?” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locutus eft,Sr non au

^^’oïabunt, Sr non exaudiamgt; p'^iTî, ‘quot;‘‘^^«rcituüm»nbsp;P‘^'^^ßgt;Gripfeaduernbsp;’4 fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ernoaudietuerbainclamanB

fc ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cotcmpfcrint.

P^*'^ omnia régna quæ negt; defolataeftab cis,eo quodnbsp;Uanfiensamp;reuertenstSrpofuc*

ZECH ARIAK. ±91 runtterram dcfiderabikm in dcfcrtum.

Qjiitmobrem ZT di/}gt;erßt foî per omnia régna p^fperGo, nefcierantprius,AjJyriorît,Chaldlt;eoru,Idedortiin^nbsp;PerfarUfGT gentium clt;eteraru, qutchis ttnperijs fubia*nbsp;cebantfCr in quarit terris diffèminati funt. Et omnis innbsp;dtea deferta efl, co quod nttllu habuerit habitator?,nbsp;non effet in ea tranfiens ey reuertens. Et terra qu.c fa^nbsp;uus erat pr£ omnibus terris,et propter abundatiie mtdnbsp;titudinem laéle cr melle manabat,uerterunt in folitudinbsp;nem. Holuerunt en'tm obedire crfacere qult;e iubebamtnbsp;fuas potiui ntuentionesfeäantes,

lt;CapVT Vitr.

=1 Tfadurti cftucrbudomini ex«* cituumadme,dicenS)nbsp;ai Hæc dicit dns exercituum, Zenbsp;latus fum Sion zclo magno,


indignatione magna zelatus fum earn*

5 ^HaecdidtdnsexerCituüjReucrfusfum ad Sfon,ôlt;h3bitaboin medio lerufalennnbsp;amp; uocabitur lerufalé Ciuitas ucritatis,amp;nbsp;Mons dni cxcrcituu,mons fanäificätus»

Quantu prius indignatuifum lerufalé amp; ifraeliticó RtutrGd populo, quod à mUltisamatoribuf gentium idololatrianbsp;deturpataeffct,crthorummeummaculajjet, unde eynbsp;tradidi earn amatoribus fuis, rtequaquam ut fub maritanbsp;adulteramfed ut fcortum cy uile mancipium ey in lu^nbsp;panaribus proflitutam. Tanto nunc clententius ad eantnbsp;reuerfus fum, quia egit pœnitentia, ey udificauit tem^nbsp;plum nomini meo,vn quo habitabo in medio illiuf,€yun •nbsp;cabitur ciuitM ueritatis, qute antea dicebatur urbs me/inbsp;dacij, ey mons domini omnipotetis,nwns fanilificatustnbsp;in templo inflaurato immolantur uiélim£,ccremoniartinbsp;àlegeprlt;efcriptarumordoferuatur^

  • 4 Cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exercituum, Adhuc hä

bitabûc fenes amp; anus in plateis lerufaleni) amp; uiri baculus in manu eiuspræ multitu^nbsp;dinedierumgt;

  • 5 Etplateaèciuitätis cômplebùtur infanti»nbsp;bùs,amp; puellis ludentibus in plateis eiusgt;

Tanta fubfequeturrerum omnium proffleritM,beb iorum quies atque tranquitlitäx,ut nallo hofle remanen eniendat«»nbsp;te,ufque ad ultimam £tatem in utroq; fexu fenibs eet^inbsp;perueniat, ey trementes artus baculo regente fuRen^nbsp;tent(flgmtmenim felicitatiseAmuttitudoueteranoriïnbsp;er fenum.)Plateie quoque ciuitätis impleantur puerisnbsp;pUebisq; ludentibus. Hoc autetn fiertfolet quando featnbsp;ritai er profimda pax urbiu efl, eygaudiii duitatuninbsp;lufibus eychoræis itas iucunda cocelebrattdeerit enimnbsp;feditiodomeflicaey bellum ßris.

  • 6 nbsp;nbsp;nbsp;Hæc dicit dns exercituu. Si uidebitufnbsp;difficile inoculisreliquiarüpopuli huiusnbsp;in diebus illistnüquid in oculis mets diffiquot;nbsp;eile erit, dicit dominus exercituum»

fleputetis meaeffeqult;effodeo,utquaß hominitidt cr_edatis,dei funt promiffa qu^erepUco, licet quoq^ reitnbsp;quijspopuli qult;e redierant de eaptiuitaie uideretur injnbsp;poßibile,cemltibut urbempenitus deflitutä,murorun

yyy 3


-ocr page 604-

ZACHARIAS quot;

ruMit,cSbufioi pitrtf t«, wdwtf Babylonidi oHeftfttre: gt; tiuquid in co^e^ dni aut difficile erit aut impoßibile,nbsp;quia htec fittura weo ore promittitfQu^ enim apud honbsp;mines impoßibilia, apud deu poßibilia funt. Hlt;f c quos^nbsp;Chriiti ecclefia principiofeuißime pcrfecuta,pofie4nbsp;didicit ffbi coBata beneficia.Vide Hieronymum.

Siiot iult; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deum in ueritateÄ in iuftitia.

dKorun. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem copleta didicimus ex parte teporc Zoro

tabel cr Nf cnwlt;e, quadopopulus reduâus eA de Baby bne,aierofol)mis habitauit,deipopultts appeUatuseft,nbsp;iS' rurfum uoeatus eft deus deoru,nequaquain mennbsp;dado cr in iniquitate, fed in ueritate cr iuftitia,nuiKnbsp;Mtë plenißime fub Saluatore in ecclefta,id eA,in urranbsp;terufale promißione rebus expleri uidemus, quia did»nbsp;tUr,Ecce ego faluabo populu meu de terra orientisCTnbsp;occidetis,de quibus ChriAut, Multi de oriente crc. Etnbsp;tualachios de incefo quod offiretur in omni loco.faAusnbsp;enim de omni loco grex unus,ad hetitiaprouocatus eftnbsp;totus mundusduxta iBud, Leetaminigentes cum populonbsp;dus, crcoucrtêtur ad dnm oés fines tcrrte, cradorabutnbsp;eum uniuerfiefamilùe gentiu, quando ueteris legis wn»nbsp;fcr4 difcedet,cr euÔgelq ucritasueniet, nequaquâin iunbsp;fiitialudlt;eor»,fed ChriAi,qufde coeloprojfiexü.

lt;|[Hæc dicit dominus exerdtuum^Con fortentur manus ueftræ,quiauditis in hisnbsp;diebus fermones iftos per os prophetarûnbsp;in die qua fiindataeft domus dominiexernbsp;cituum,ut templum xdificaretur,

Aedificantibus templum Zorcdiabel ey lefu, quiO’to mimanno Darif,qitartadiemenfîsttotii hlt;ec usiiuerfanbsp;dicuntur,quädo iamtemplu extruebatur, idemprophenbsp;Aggteus cr Zachariiis,qui ut adificaretur cr ducesnbsp;amp; populû fuM cohortati:mine eos hortâturyUt ex prianbsp;rum ueritate his qua in futurum promittutur accomo*nbsp;dent fidem, cr coßrtent manus fuas,nequaquâMedo»nbsp;rum impetum cr itnpedire cupientiit per circumitumnbsp;nattonum infidias ßrmidantes, cr cotßrteMur per osnbsp;prophetarum ex die quo tem^ßndamentaftmt iaâanbsp;uf^ ad diem quo fuperadificatum eft templum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Io Siquidem ante dies illos merceshominu non erat,neemerces iumentoruerat,neq}nbsp;introeunti neqj cxcGti erat pax prx tribu^nbsp;latione$amp;dimifioés homines unuquenq^nbsp;contra proximum fuum*

Mneuiic A.ntequaßndaretur domus domini,cr sedificaretur ®P‘* templUfOmiiis labor uefler irritus ßit,cr tarn hominesnbsp;quàm iuméta in agricultura^w mercimonijs operibus^nbsp;diuerfis caßis conattbusßuftrabantur,ßris aduerfarq,nbsp;àomi feditio turbabät pacë,creratubii^ iuftitiu,ob belnbsp;lorum ßequentiacrmfidiasdomefticaSfdumnecßaternbsp;patri exhibetfidê, CT omnis eAinimica propinquiMtnbsp;R^efenfùm alffi utrbiiASamp;dUt profeeutKf cß»

ZECHARIAH» Il Nunc autem non iuxta diesnbsp;faciam reiiqutis popuIihuiHS,dioinbsp;nus exerdtuum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/.gt;frufiuin

fed fernen pads (erit)uinea fuum,amp; terra dabit germen f«*””’ ..fdjnbsp;dabuntroremfuum,ô(poflîderlt;”nbsp;quias popuii huius uniuerfa

Nunc fitndata domo nequaqua facia ut reuerfis de captiuitate ubiq^ paxnbsp;temaefamem priftini temporis ßturaabu/u''^^-^nbsp;penfabit.Vinea enim dabitpuAu fuutu» G'nbsp;omnia complebütur, terra LetisfegetibWfnbsp;irrigantüfus pluuijs amp; roreneâurtutnbsp;hunttuniuerfa qua dixi facia popuii igt;ifgt;nbsp;fidere,quia templu domini extruxerunt,nbsp;fufimiliAggausquoquepradixit.

Eterit:ficuteratis malcdiâiolt;*’^yjbo domus luda amp; domus Ifraeljfi*^' -oiinbsp;uos 6C eritis benediâiotnolitct^^nbsp;fortentur manus ueftrar»

*4 quot;^TQuiabaecdicitdominus Sicut cogitaui ut affligeremnbsp;iracundiâ prouocaifentpatresnbsp;didtdominus,amp; non fumniiff*^'*'”^{ii£

benefaciam domui luda amp;Ierugt;s*' litetimerc»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.f/if

Hier poft adificationè templi ßtura iji/ilft CKt erät in cunâisgêtibusmalediAioi'f^'i^ül^nbsp;cy 'm exemplu domus luda cr domusnbsp;cet cr decê tribus, fie ctimfaluatanbsp;in ludaam,fint omniu bencdiâio.Uolite,'gt;K^^^iiKnbsp;aduerfàrios rebcllantes, confidite uera efi^nbsp;dominus poBicetur, cefèrtentur manusnbsp;opera qua capiftis. Caufaconßrtation^nbsp;mißio fft.H« enim dicit dominusnbsp;hil eA impoßtbile ;¦ Sic«t cogitaui ut anbsp;captiuitati traderem,quia me patresnbsp;diam prouocauerunt, ernonfumnbsp;gerem per ftageBa cr omnia tormentafi^quot;“^nbsp;utbenefaciamlerufalemcrdomuiiuda- _

cate in portis ueftris» . * *7 Etunufquifqj malu contranbsp;cogitetis in cordibus ueftris :nbsp;tummédaxnediligatistomui®^nbsp;funt quæodijdidtdominus,

18 lt;[[Etfââumcftuerbûdomingt;* adme,dicens,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ne irrita fiat hiec mea pcilicttatto,hec uo rrunt bona opera qtueprar^io- Loquitnfninbsp;cumproximisueftris,quifuntomnesnbsp;uno omnes fumus parêtegeneratitaho^Unbsp;propinquusaccipitur,perigrififi^ ‘Zinpof'^'n^snbsp;eft,VtritatfiticrimlifdwipdcifWlt;beiitf P jifH

'5

-ocr page 605-

îfACHAKi'AS

’ •'»îuâkio {npjnwj ueritM habeat cr iuflititiJeinJe efi ettim iudiciu piicif,utpronbsp;paci^andi difcoydes,iuxta iüudfnbsp;lt;iefiratimpiff,no fuf^ieiat perfondi etnbsp;‘^ibfc fuut tnim in urbibiu caufe lititi,et frditiosnbsp;^hetico connbsp;«iioim’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucrbufandum

»naE * ^**”^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fandut eß,nec amicü ajfiigit,

iKramentum ffomé dni dei uesnbsp;**^'’‘*‘*^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^s.ln prte

’*®i^ftaptinêtthic ait Hiera, etfimt pßficua,

exercituü, leitintutn quar« ^ieiquot;**??***”’ quinti,«ticiunium feptimi,nbsp;domui lodae in gau«nbsp;1 ^lïranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SC in folennitates prp

''11«?”'’*'quot;' “ntum etpacem diligite. decimafeptimaproconfranbsp;''f'-nunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imtfctlê p!rima,

*' profi ^*®»^’** Auguflus nobif eß,ieÜMiit qttoda Ifi Ç;., .fquot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiï domini de marte omniü,prêter C4

'^'(ï’nr nbsp;nbsp;^f^to, in ^uo cr tJabuchadnozor CT

of» Godolw occifum. Mêfe ctecina ‘’ptciI°^^uirêteieiunantob triflenUfttiSlt;knbsp;dicitur. Diernbsp;hadenui habuißithiIikS«*nbsp;’’’’^Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;benefaciâ lerufalê cr doa

GT folennitatn eßeuer» ffn[^^‘*^‘gt;^at/tueritatilt;üUgatiscrpaci,ßabofnbsp;^‘‘'^^‘^^tCrdoniinu deii timueritis ty eranbsp;ucrbif.Aliotjui deut nonnbsp;'quot;‘’''’7nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iftßitiam es“ ueritatcm, non itult

^Hpquot;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentem t:r iußatn Mtam.

’’'tpQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exercituü, ufq;quo ueni«

^’’bitétin ciuitatib’ multis, ^^tïs p ^’b’tatores unus adaltcrumdinbsp;dcprccemurfacie dni, ÔCnbsp;^^iie exercituü : uadâ etiä ego*

\ '’lfn,^^”’^ûdominfiexercituuminlcru-faciem domini.

'*'quot;quot;gt;1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conMocdtionKgcnti« lt;td mmii« de»

quâdo ciuitates iMd«« qua priut habitatore celebrabunturutnbsp;•’^erâ’, crfe mutuo cohortentur,nbsp;x gt; Qjiitt per hoffeptuaginta annos uia Ston lunbsp;effet qui iret ad folcnnitatê^omnetnbsp;^ferta,crc. f^uepaceredditapergamuttenbsp;•quot;'% Cr J**nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;praceptü efl, ut uidimat immole^i

fc *” mafeulinS noßrwn appareat ¦dnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alteram^

’*'*’''**gt;10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quteramui do

5^ f J^’*‘P°*ewè.Re{J)odebit altera ciuitat, V adatn ^^^^er k^ ftenient populimulti crgantesnbsp;quot;^'^fi^rrabi^^utflerificM iff

2ECMARTAH.' I91 rlt;fl»tlt;ïowigt;tó exercitiam, crdeprecêturfacièeiut. Apnbsp;propinquatenimdominuihis,quinontentdnteum,^nbsp;oßenditfaeiemfuamhis qtùnon funt incredtûi.

Hæcdicitdominus exercituû, In diebus illis, in quibus appréhendent decéhomi-nés ex omnibus linguis gentium,SCapprenbsp;hendent hmbriam uiri ludp, dicentes,lbinbsp;mus uobifcû.'audiuimusenim quoniamnbsp;deus uobifeumeft.

Rede blt;ec nos mteUiÿmut de tempore aduentutfala uatoris,f(ribiturenim: yfquequo ucniantpopuli:quodnbsp;no de prafenti tëporc Zorobabelis,/èd de fiituro, quannbsp;do uenient populi multi,crgentesmaxima,utqult;erantnbsp;dominum exercituu.Tiute appréhendent decè hominesnbsp;ex omnibus linguisgentium fimbriam uiri ludai,dicena ucriio adnbsp;tff .1 WwtfJ uobifeum. Audiuimut enim qnomam deut uo Cht*»“«nbsp;bifeum eß, Omtws enim omnium Ënguarü populi, eumnbsp;dominum cr deum adorare cæperunt, er colere,queninbsp;K ofes et Dauid. None fimbria Chrißi oës appréhendenbsp;runtf Petri quoq; cr Pauli.loannisGquot; Barnaba, ac alianbsp;rum, qui ex ludats primum Chrißo crediderunt, quorSnbsp;apoßolatu cÓuerfefunt omnesgentes ad dnm dcü fuum^nbsp;cr eandem quam dominut ïudtets legem 0- dodrinatt»nbsp;dederat amplexati funt, cr ingenue profeßifuntfalu»nbsp;tem lUiî proueniße extttdteK,agnofcentes de fedidum,nbsp;Erit radix teße, er qui exurrexerit ut domineturgentinbsp;but, in ipfogentes ßerabunh 'Vberiorem quo^ indicatnbsp;gentiû multitudiem ad Chrißum conuerfarum, quàm IMnbsp;daorum iuxta proportionem denarif ad unttatem : utlt;anbsp;cun^ enim ad prtedicationes Petri quinq; miUiacr trianbsp;millia crediderint,longe tomen plures toto orbe credidenbsp;runt Ht rlt;gn» cr nationibus omnibus. Sed nec omnesnbsp;penter reßßere potuerunt, neepoterunt robt^ifiùMnbsp;uerbo dei humana fapientia uel potentia,

C A P V T IX*

Nus uerbiDüiin terra Adrach et Damafci requieieius.*quia donbsp;mini eftoculus hominis,amp;ontnbsp;nium tribuum Ifrael*

X'

I«'

i Emathquoqjinterminiscius,etTyru», amp; Sidon ; afTumpferûc quippe fibi Gipien*nbsp;ciamualde*

  • 3 EtædificauitTyrusmunitionemfuam,nbsp;8C coaceruauit argétum quafi humum, SCnbsp;aurum ut lutum platearum*

  • 4 Eccedominuspoiridebiteam,amp;pércu«nbsp;tiet in mari fortitudinem cius, SC haec igninbsp;deuorabitur*

De regno Meßüe hoc caput etiam à ludieis exponifur, ^,^,«0» fed non intefligitur ab eis. Loquitur enim propheta denbsp;Chrißo cr ecclefîa uf^ adfinem prophétie, oßendentnbsp;omnes gentes fubiugandas peruerbumdci,pomeriueCKnbsp;clefiæpropagandum ubiq;.Significatquidéaliq^dutnbsp;tates ludatc fimtimot aliquando Meßilt;e regno iunget^nbsp;dat, abfit autê ut eat tantîî rex iÜe maximutfit poffijfitnbsp;rut: quin per paucas eat ludais tunc notas cr odmirabinbsp;leSfgt;^ü(erfat^entefitit(lhginsutgt;RegmienimCbrifliß

77Ï 4


-ocr page 606-

ZECHARIAH.

Außret dominus per uerbum fuum de oreecntinf''^ guinem,uerba blaßgt;hemilt;e er abominationes, idolornbsp;cultum er efum eorum qua immolata funt idolis denbsp;dio dentiit eorum,ut poßq hac ablata ßtcrvit,ipfi P“*,.nbsp;flini,hoc eß,alienigenie,relinquantur dno.Etfit ditxnbsp;luda, id eß'm populo dno confidentiu, titprior popH'^nbsp;quierat in capite,redigaturittcaudà; et ncuißitnusqnbsp;erat cauda,'m caput träfeat:ct Accaronßerilunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

et idcirco eradicata,ßt quaß lebus,id eß quafi J

militant mihi eu n tes amp; reuertétes, tranfibitfuper eos ultra exadortquis”nbsp;uidünoculismeis.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e

Circundabo,ait dominus, domü meant catbolie cleßam angelorum prteßdio,de quibus dicitn’')quot;^^.

' nbsp;nbsp;nbsp;angelus domini in circuitu ttmentiu eum,et

Ut non fit qui uadat er reuertatur, hoc eß, meo populo moliatur.Nec tranßbit fupernbsp;aüor tyrannus ,ficut crfuperius futurumßP’'nbsp;murum igneum.Üunc pra:dicit fe propulßre'’^^’’quot;'^^^nbsp;hoßium. Tanta enim dementia profequeiwb^'^^.^j,nbsp;tatem lerufalem, eccleßam fidclium, ut eiuinbsp;tesiugiterfibiprtefentcsattcndat,erf”^^quot;^ig,anbsp;ne contcmpletur fludea tarn fandorufuoru”’’nbsp;piorum perfequentium eam.Ego haconi!quot;^'quot;‘^.Jf,c.nbsp;dico,clcmentcr^ oflëdo uobis confilium „fjlf.'

eccerextuusueniet tibi iuftus amp; ipfe pauper amp;afeendens fupfr3»”’nbsp;perpullumfiliumafinar.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Baneprophetiam Euangelifl^fcributit ejj domino ingreffo lerufalem, cumnbsp;pidlum aßn^, quando pueroru cump^^”'^^ ultatlt;^^nbsp;currit turba, clamaittiu,Benediäut, ^^'f.g„i,iiiu^nbsp;Sion er iubjlat lerufalë,quia uenit einbsp;prophetarit Uaticinijs (rromiJfüs.lußttscttprJ.^^^.nbsp;ideßlefus,qUiaipfe faluabit populufi^‘^l’'^^fnbsp;Pauper quoq;ßuemanfuetus,nbsp;bisfadus eflpauper.Etdicitin Ef^‘‘''^j,ifi,eer‘‘ßnbsp;quia mitisfum er humilis corde. Et lt;lt;ƒƒnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•«( (ß

namfubiugalë,utruq^ uidelicet prteputi],quaru prior grauißimumleg'lnbsp;gum, PuOus aut nouus,gentilium

no legis carens,non diredus ab aliqu‘’gt;r\r^^^iif, roribus idololatria erflagitijs elifusatq;nbsp;feßione didicit ambulare, er redam uiam

IO Etdifperdamquadrigatnexbp equum de lerufalem,

belli: Sc loqueturpacemg«’’^' .

ftàseiusàmariuftpadmare,* ufqj ad fines terrae. r d etiainnbsp;lS(onfolumpatrinosreconciliat,ß^,nbsp;facittpropterea aufirtequoscrq^‘“‘’''^ ’^cißctti’'gt;nbsp;ad bellum utuntur, ut fdamus regnum enbsp;quiagladq er lance£ eonflanturmfa^ ^^ieqidnbsp;Necopuseflurgere literam,nbsp;er quadrige fuper terram,ueltmult;^

ZA CHARTAJ

nituforiente,ocddente,mfgt;-idiecrfeptentr!one, Vo* Omit uiGe catautuißonc Onui^guodgraueßtgentibtürelbi^ueanbsp;re inueterattU fuperflitiones, expugiiari uerbo uerïta^nbsp;tu erroresgenttliü. Hadrlt;ich autë ciuit^ dicitur ucl losnbsp;cui in regione Damafce/ia^ Damaßus aut metropolis nonbsp;ta efl,regni lt;iuondaSyrite,antiquißima urbs^qux ethonbsp;die iHußrif dicitur, orientalior quàm Hemath, idem au^nbsp;tem eß dicere ,Qnus dni in terra Hadrach, er, Damasnbsp;feut requies oneris uerbi dni. idola enim utriq; abijciët,nbsp;er uiticäfiduciam reponent in dominum, Oculus etiimnbsp;gentium erintentio tantum eritindeu ueru.ln Damasnbsp;Tcrr» fide»nbsp;nbsp;nbsp;itaq; cognofcetur,quod deut non eß folu ludaorum

fo“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tùmgentiliu, Terra enim promiffa ßdelibus, non

“ eßfolatfraeliticaißacitraetultralordanem,fedcople» äetur omnes magnas urbes er regiones, regßa er posnbsp;pulos, quoruHemath,Tyrus,Damafcui,Sidon, Gaza,nbsp;cumteliquis PaLeßinoru urbibutpotentibus,fediudieisnbsp;notiorcs,minimieerunt.Pro eis enim dho addentur, ernbsp;tum eis régna omnia mundi, er omnes potentißima innbsp;terra ciuitateS,tiuüa obßabit Chrißo,nec fapientia necnbsp;fortitudo huius mundi j quin habitanti er regnu tenennbsp;ti Hierofolymis regi potitißimo ointtes coÜa fubmittentnbsp;reges er populi. Hemath, qute er Epiphanid, urbs eßnbsp;in Syria Celes,qi(lt;efi((gt; têpore cum Tyro er alijs Chrisnbsp;ßo credent,de quibus dicitur.*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyri in muneribus:

Et eccealienigeme er Tyr»s ac populiu Aethiopu: hoc eß,uicini er remotißimi popult dito apponentur er fernbsp;vient.Per uerbu enim domini peribit omnium luxus ernbsp;quaßus nimius, dno pmnes fuas diuitias confecrabunt,nbsp;^iritualibttS autem uicißim à. domino donis ditabuntur.

y Videbit Afcalon, amp; tintebit;amp; Gaza, ÔC dolebit niniis.-amp; Äccaroil, quoniam con^nbsp;fufa eft fpes eius, amp; peribit rex de Gaza, 8Cnbsp;Afcalon tlon babitabituri

Etiam Paheßinorum populus ct urbes, ßdetium regnet aggregabu»tur,dumTyrità uerbodei expugnariconsnbsp;ßgt;excrint, quantumlibet fecundu ßeculi prudentiam fasnbsp;pientem. Videbunt enim conßtndifßes fuas,ailu cfße denbsp;jÎMfapientia er robore, cum uiderint Tyrwm dominanbsp;credidijfe.tion ergo extabit iüic rex, qui tunc regnabitnbsp;uelidolum,feddabitur regno Chrißi,etfideliufietcolosnbsp;nia: et Afcalö no ab idololatris fed à pijs inhabitabitur.nbsp;^Etfedebitfeparatotin Azoto,ctdifpcrnbsp;dam fuperbiamPhiliftinorum^nbsp;Amea ifraelita Afdotios ac catcros Palaßinos, quidnbsp;Pa]*ßtninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruiebant, pro alienis erß)urijs uehementerq*

«onuerß. contctnptibileshabebant,pcr uerbum autem Euangelif i conuerfi er ipß iam idola execrabutttur,er à temporenbsp;¦ uOcationis adregnum Chrißifuperbia Paheßinorum etnbsp;ittuidia contra deum ifi-aelperibit,quin er ipß eccleßtenbsp;prabebunt multos eximios doüoreset feruos dei; /fansnbsp;tc enim laturi funt mite iugum Chrißi,humiliatique fe^nbsp;quenturmanfuetum. ,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

quot;7 Etaaferä fanguinécius deore eins, Scab otninationes eins de medio dentifi eius:amp;nbsp;feiinquet etiä ipfedeo noftro, amp; eritquafinbsp;dux in Iuda,dC Accarob quafilebufaMis«

-ocr page 607-

^kC'RA'R.ïAS

f 0 togi»fiM,quoi ij qui uere Chrifittm induerunt, CT «dltrMpkm pertinent, non exercebuntur ad quepiantnbsp;wftjiänditw,ffd amabunt pacem: unde addit,Et lo^ue»nbsp;Wrnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad dißidentes. Poteßatem deni(J; omnis cor»

nisaccepit, douKnatur^j toto mundo, (jui pfv partes müdi deferibitur. A mari ad mare, àfiumine ufij;nbsp;aißnestemfignificat id quod Cbri/li« dixit,Drfta ejtnbsp;ttibiomnispotf/iaiirtccrloczwiff’^'*' , . .

’* Tuquoeg in fanguinc teftamén tut cmin tuos de lacUjin quo no eftaquanbsp;T« ^«0^,0 ecclefita, mandata cs per fitnguinem foe~nbsp;^Ktojdcjl, Chriflidominkqui abflerfitfiuofiangui^nbsp;»f pfCMta ti«, pro te cr«£i|ix»s,q«t tibi promqjusqt,nbsp;*1* initio mundi,amp; totfianguinolétis fiacrific'qsfignifieanbsp;*n*i^Mcmtottt5getjtiiwnorlgt;is tanto tempore expeftnquot;nbsp;gt;titj pliMtorem|î(Hi»nbsp;nbsp;nbsp;reconciliatorem, qui CT oon«

f'itwweJlinfcedmpopulorHmjin^Mcmgcntcsft’erd» «inflos tuos de lacu in quo no erat aqua.nbsp;^«ptiuiwiEumanuw pcntw omite fiub peccato erat, CTnbsp;manapium, liberatueß autem per thrinbsp;’^'«(iwtorem Q^fatisfiatlorem, qui chirographuntnbsp;^^‘'‘‘^uciiijfixum 'mterpofuit pf^ debitis iioßris,ctnbsp;''^^ptißnopretiofiu£iufliti‘tpro'miquitaU^^^^nbsp;Plt;itrifHo zr deo noflro: fic quoque eripmt elettosnbsp;deputeofirne aqua. id cfl, decaptiuitatequatnbsp;,/W««5o„fol4ionc.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, : c,-f

'^onueniniini ad munitione uinCtt ipeii quot;oiie quoq, annutiäs duplicia reddä tibt*nbsp;Xnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confiteamurnos peccatores.et

X:‘‘‘“«lt;gt;îc«^idimi,«scorportsdcjir»alt;elt;l;n4tMr^.O'ad ?’''P'®'l‘««gt;t4men kberandosnosGrld’eratot pernbsp;^^lt;^lt;»»inumjßQnrumfianguinis,adquemtanquamadnbsp;, 'f’’‘)'’^it!onejtt ac refitgiutn noflrum conuertereM

Ndrtt non eßcomparatio bono^ J^**«tpeairaiK ad tribulationes quasßrtmus. Atnbsp;I '''‘dauitimquitas,ibifupcrabandauitgi'atia,nbsp;ludamnbsp;tüoe Qfufeitabo tiuosnbsp;jjj *°itfupcrfiliostuosGraecia,Stpolt;nbsp;ßhdium fortium.

‘!'^^^pbra'im,idefltotolfiraele, deligdW Wibt ^05nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iitewLt irt totwwt

i,ajf?^*'‘i'»pict4tem, GT maxime ad expugnandos fi* ffi Grlt;eeos, qui pr£ «lijs ppte ntiam W’*nbsp;apofloli fimplices iuxta mundum, philonbsp;’“‘Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uioerunt,^^ faßuofias Atbcnd*

s2ionfichoheconßtorunt.Compa' quamfiagittii, quia tarn pro«nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remotos deuicerint. Pralium ludiforum

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Muebabforum temporibus, typus pit

contru pbilofopbos fiuperandos à uerbo dei.

i ^'^'Wniir4CMlis,pngttine,libris*

' ^ith r’t’inusfuper cos uidebitur»SCext-' tbk•' dontinus deus j ’®’tanet,amp;uadet in turbine

ZECHAKIAK*

Dommiis deut ufdehitur magnificus propu^Mor ue titatif fu£per Apoftolos priedicatietfua uirtute terrentnbsp;Gr confietans bojles» Ipfeenim efl lt;jui, ut promifit, datnbsp;05 GT fapientiam,ctii non pojjitnt refifiere omnes uduetnbsp;farij,idcoq; egre/?! prcedicauerunt ubiij;,domno coopenbsp;rantc cr jermonein per fign^ fubfiequentia confirmantnbsp;te. Et fcoc efi dominutn prtecedere 'ut clangore tub£,amp;nbsp;turbinibuf Theman,hoc eflaufiralibuihorribilibuSjGt*nbsp;inuincibilißrtitudine er ucbem(ntia,cotraimpios pronbsp;pijs.Per ipfum enim mißt apofiolifignis claruerunt,nbsp;ntitgna firtitudine inimicorum potëtiam confi-cgerunt^nbsp;Dominus cxcrcituöprotegetcos.'S^dc*nbsp;uorabunt,amp; fubijcientlapidibus fundpetnbsp;bibentes inebriabuntur quafi à uino^SCnbsp;repkbuntur ut phi alæ^ôc quafi cornua al-tarisgt;

Apoflobsc^primotexlfraelitisfidcles^dtitecirtu Vidotia fiitite Euangelicte prtcdicatores cofiat domino duxiliant eccieiïxnbsp;te proteëlosjicetuelut ones'lil medium mitterenturlu^ ‘f’ nwn4w.nbsp;porum,^uostamfacileexpugnaruit{,ut^uifijjeditbucnbsp;ceüam panis,ut prlt;ede eis eßint, cr deuorationi 'impifnbsp;omnes,cr non poffent reßftere fapienti£ Gr ßrtitudintnbsp;quiC loquebatur. Fclici ergo uihofuteuicerunt Grtecosnbsp;cr ßarbarosiquamlibet duros,ac ut dicitur, lapides fiinnbsp;d£ manfiuetudinis/fiiritu imbuerunt, defuper infitfia jfiinbsp;ritus fanëtigrdtia. Tune bibentes 'utebriabuntur quafinbsp;uino ,utebrifcr nwfto pleni cum deffieratiotw de uitanbsp;fudpugnabunt, gt domino placebunt, quaß altaris cornbsp;nuagratoru fiter ificioru fianguinc dclibuta.Hoc enim 'mnbsp;telligitur in phialis, quibusfiuper altare liba fiindütur^

16 ^[Etfaluabiteos dominus deus eoru in die illa,utgregem populi fui : quia lapidesnbsp;fandi eleuabuntur fuper terram eius^

Saluabit quoq; dominus eoj ßcut oues crgrcgcmpo puli fui.Non enim ut armatus exercitus et mfiruäus afnbsp;tebeüandi^aduerfiusMacedones dimicabit, fed uenietnbsp;quafigrex paratus ad mortem, et domino auxiliante fitnbsp;perabit.Lapidesen'imfianiliquioppreßifiieranteleuanbsp;butttur de humilitatefiua, gt erunt i» terra lÜiusglorio ck(î» ap„4nbsp;fi.in magna en'imexiftimationeeruntfianilidei^cum conbsp;gnoficetur quanta bona per cos Deus operatus fit, gtnbsp;quanti tUos ficerit.Eleuabuntur ergo in coronâfioc eßnbsp;tam pretiofi exifiimabuntur, ficut gemma; coronarum,nbsp;quM qui turparit uel cojregerit, crimen lefi£ maiefiatisnbsp;comifijfie cêfiebitur,et regis ira fcucrißimäexajfierafie^

Quid enim bonumeius eft, amp; quid puU chrum eiiis(mp)frumcntum elcélorum.S^nbsp;uinum germinans uirgincs';’

QK4ra filix tune mundus erit,quum fiuitm agnouerit creiitorfm, quanta illis deus uicißim bona largietur,ßgt;inbsp;ritu gT ueritate fie colentibus. Impartietur enim perjfiinbsp;ritumfianéîumfiuum abundantiam uerbi,Grubertate/rlnbsp;donorum,ut ßrtes er confiantes reddantur in omni banbsp;no,cDnffiicuiqifiantineli'gantia morut» utnufiqsfiexusnbsp;fideles, GT anima: fidclium proficiant in agnttionem uinbsp;ritätis gt myfleriorum de i ex fcripturis,ut non poß idonbsp;lafiuaut anteafirmeentur,fiedfiantfiliic'Zion Mirginel

I*

17

-ocr page 608-

Z A CHARTAS

luda /})onfte Chrifii, pro quibm morlutu eft, ut eds Um cro tnnoxii f^guinii cmendaret ab omni iniquitate,ele'nbsp;ilos ac eruditos redderet,difcußif philofophorum uantsnbsp;riwiwj-hutu erroribuf m fcripturiifanftK,debonitat£ er gratia deinbsp;àeamp;onia. itd humanumgenuf. Frumentun enim eltHorum quidnbsp;aliud efl,quàm uerbi dei cibuf er mafticatio fidetis ani*nbsp;nttef Vinum autan germinans uirgiacf,eß ßmplexfidenbsp;bunt admiratio charitatit diuinte,craiMor/ponfi,hic mnbsp;ßde incipicns,ut ßat ambroßa iw calit.

C A P V T X.

Etiteàdnopluuiamin tempo^ re ferotino, amp;C dominus faciecnbsp;r fpeârajamp;pluuiamimbrisda»nbsp;biteis/ingulis herbä inagro.

Quiafimutachra locutafuntinutile,dC diuini uiderun c mendacium, 8C fomniatonbsp;res locuti funtfruftra, SCuaneconfolabannbsp;tur, idcirco abducSifuntquafigrcx,afflünbsp;gentur,quia non eft cis paftor*

Moiornm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuperiora, quafi propheta iam tune aUo»

taeftio. quaturconuerfos gentiles de fuis idolis er erroribus,ut conuertendi aliquando omnes populi terric aduttius uenbsp;ri dei cultum, reijeiant in totum fuperflitionë 'mpiamjnbsp;petendi ù creaturis,qu£ folus dat creator, dominus uninbsp;uerforum. Quafidicat:Poflquamperuerbumueritatisnbsp;er fidei agnoueritis omnium rerum creator em er gu»nbsp;bematorem, er meram uanitatem effe quiequid haile»nbsp;nus coluiflis,nokte poflhac necejfaria huius uitipaflu^nbsp;lore, tuß à domino deo authoreuit£ er neeis: huncfo=inbsp;Ium er non planetas coeb mplorate pro pluuia uobis nenbsp;ceffaria fecundum tempus, fiueferotinafiuetempora=nbsp;prouid'tia

defuniuer» ßx, qui facit apparentias uifionesque er impreßioaes ***** aereascunilM,ipfe omnia dtjfenfatfecundum uoliintanbsp;temfuam probonofidelium acfibi feruientium,ßnenbsp;cuius nutu er ordinegermen de terra nuÜum produd»nbsp;tur, fed nec foliü cadit dearbore. Is ergo folus inuoeannbsp;duserituobis,non idolauana,qu£ no nifi mendacia fabnbsp;laciasq; reßiondent de fuis tripodis, quorum aru/picesnbsp;er augures ipßßima funt falßtlt;is,cr fomnia iüoru connbsp;fiila funt de capite fuo ,ßne rcuelatione dtuina, nihilq;nbsp;norunt nec intendut prater fallere, er irridere eos quinbsp;fe admirantur,er ladare mendacqs,uanis/})ebus confonbsp;lando mifcros,promittentes femper pacem er bona,nbsp;cum nihil minus praßetur deceptis. Quia autem talesnbsp;fortiti funt,et acceperüt facrificulos,pfeudoprophctasnbsp;er facrilegos facerdotes, idea mirum non eßß proßdinbsp;funt utgrex perditionis 'm pr£cipitium omnium erro«nbsp;rum er impietatis, er per omnes huius mundi calaminbsp;totes translati er dudi abfq^ omnifeientiaer ueritate,nbsp;fine confolatione fpirituser/pefitturorum bonorum,nbsp;afflidi iw confeientijs fuis, erfeduilione impoßorum,nbsp;qui pafeere magis debuerand

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uper paftores iratus eft furor meus,et

fuperhircos uifitabo;quia uifirauitdns ex ercituum gregé fuum domum luda, amp; ponbsp;fuit eos quafi equum gloriæ fux in bello*

Aliud coput annotatum 'm llebr£o,ßgiiißtt‘ia^^^ gumentum. EßautemprophetiafecundumHel«'^nbsp;temporibus Machabaorum. Fortaßis generalis qlnbsp;tentia contra perfidiam facerdotum ernbsp;ibi'gregem perdunt,falfa dodrma ernbsp;emplo:uitio^ magißrorum difcipuli pttiuutttiir,“‘lnbsp;iudicis,qui peccata patrum redditinfilios:fedq^^nbsp;peccantibus populus applaußt, aque punitio^ '3nbsp;Fidel« tarnen fuos mtertm, er oues paß’*^)*^.nbsp;nbsp;nbsp;s

nus eripere poteß, tarn de tyrannorum °PP’'^ßf Ig de mulda impiorum tarn paßorS quam exnbsp;fidorum.Domum i H(tlt;,id eßßbi per ßdei ‘¦‘’^gfuni,nbsp;adharentes, quamlibet opprefßts tuoleiu‘‘‘ ‘'P^^nbsp;non f)lum eximet à perdittone nnpiorumnbsp;etiamglorißcabit, er ueluti magnifici,ßi'os'^'’^^^^nbsp;beUicoß equi gloria fuas illußrabitnbsp;expauefcatad luporumoceurfum,feduetiii''‘“^ .„jnbsp;equus fefe opponere cum ira er audaei^nbsp;bufeunqi atroetbus pietatts aduerfarijs.nbsp;fifus de domino, non minore robore contra'’‘'Inbsp;tts certabit er triumphabit,quimregiut^‘P“‘^'^^^^(o

  • 4 Exipfoangulus,ex ipfo paxill*’^’ ‘jj,nbsp;arcus prælij, ex ipfo egredieturoi”nbsp;äorfimuk

Ex iKcicw ^«i nunc humites uidentur, preßi tyrannide,ut ßgt;es nulla uideaturfr^'^^^igiiift rf/'nbsp;uelgloriit. Ex eiî,i«ç«it,prod(lw(»tnbsp;er ßrenui principes erquot; capita populor“^’“^ ^0 ctnbsp;buntur er regent: dicuntur^ pralatinbsp;paceanguti Hebraicomoreproßantescr^‘'nbsp;domum,proßiicientes populo ernbsp;petatur uel corruat. Prodibunt etiai»p^^‘ ejdeS,nbsp;unde tentoria fußentantur ucl tabernaeH^’'“nbsp;^i fumma cura eccleßam fußentarenbsp;uentorumcohibentes,neconcutiendoßl»^ ^.jioi,nbsp;dei: qualescertein fudaico populoß^’''quot;’nbsp;er in Chrißi eccleßaapoßoli,crapoß‘’^‘^' -cjflili'''gt;nbsp;pi er dodores.Paxilli quoq^nbsp;unde ßt/fenduntur uafa, mquoscurarf'K'’’^^lifi„tt(nbsp;Ex ipfo ctiam luda,hoc eß,ßdelium coetu, P j^^eSt^nbsp;nentes ar cum in prlt;elio,hoc eß ßr titer P^'^’P'^ cTnbsp;cleßam,ßrtitudine animier corporis, donbsp;emplis. Ex luda ctiâprodibit exador,nbsp;diàis,id eß exadores, quinbsp;géant ad adificium/firitualisnbsp;poralis fecundum ludaos temporenbsp;fecunditempli.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i J*’^***’-

  • 5 nbsp;Et eruntquafi fortes toncu*lt;^

uiaruni in prælio:amp; bcllabutif, nus cum eis : SCconfundcniurnbsp;equorum«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bueliitil^''^'^'''''

Erunt Ulachabtei 'm ludaorum pop^ uiri, conculcantcs Macedones, q““/’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. dtii‘t^'’i.

m pralio. Erunt aut ßrtißimt atq; bf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’-ai ecdep

nus cum eis erit, quod et deapoßob^ Jcelarabf^'^’ quot;‘'t accipi uerius poteß, qui fe förtißi*»^^jo,aini,b''P'^di

!s,

Sn, 's;


-ocr page 609-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2ACHAKÏAS

M«{gt;«gn4ndo,er «fccnforcï

I j^tconfortabodoraumlud^jôCdoin ^^‘Phfaluabotôi conuevtam cos,quia m

I nbsp;nbsp;nbsp;J’^'bor eotum:amp; er unt

ïkin çïoicccram eos Î ego lüf *quot;’^’^*'iseorum,8Cexaudjanico^nbsp;t?*“®‘«xUdHplicfWfenfttmcdiflcr»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

'*^'«(i«cortcukdufrtt ddMcrpi'Wî pteUtW, GT fupermt, tu^c omnW «3»'^“^“'nbsp;«ucrji df Bdbgt;lonico ’'lt;^2«quot;,nbsp;'oRpb.boc ej{,exoibt« trib«b(M

J^'O'dmeos.EgoeiimfUm-dowmi« ^^LorS

I r^’^rucWjliXomneïtfrdeUtd.« tur^quaûfortcs

, nbsp;î*Sgt;Âlâb»t«, Si «xulai»““' «

fe*Tizÿ«-*«“'’s: M'’;‘’^lt;gt;f^librkJedIo„gelt;nu)b'ior«»nAâKnbsp;*“.ee.d«'«b.(io:«vr» ”ZEnbsp;r?“'”'’'’’'? ¦ «ifià. funt df glo«“’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'”'’’T

*ÄÄ7egt;o.«os,qui3re

fxfiWo •uk ?Wbo ßdel« O’ cUaos wos fX toto orbe,nbsp;dor’ll “deier EMdngelw^ pwdicdtione.-iii( ' ° 'fff päßorem corum, quos rede»«, O' f ^“Pnbsp;l,7‘‘lgt;erlt;lt;«iextmol,Ma)io.Etego fojnwlftp‘c«*;nbsp;uf’ntêmultipltcduerdm.utdifl^erfiowtpopttUsnonbsp;pÏ'^'JTfatifaio,fed fementiioperdtio.nbsp;^.?^®’t4inabo eos in popuUs, amp; dclongenbsp;snbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mei:6c uiucnt cü filiis luis,

f,

¦ nbsp;nbsp;nbsp;p^'’ff''lt;«flK ffctwidttwi ßdetti cr ttMtm, cxej«

wi«n er pUmabo in omnibt« populk terrarum e

«bq«e ec^nfiUjs r»« i«ilt; ex »eriUiW «gnitioiK gt; 1“ ?

jK' (•

l/

ZECHARIAH. ±94 prt* multos errores dilapß fuenint, in^ regionem lt;}ißisnbsp;mlitudinis proeul cum prodigofilio abfcejferant,reuernbsp;tentur ad patrem clementißimum in terram optimam,nbsp;Nuf^uamenm negabit dominu'S temporalia, (juibui bo-nitate fua no negat Jpiritualia.Nec filios fuos eftirire pitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f,

tietur in terra.quos pane cceleßi fatiari no de finit. Ter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i»

rn autem optima, hac ejlfiub coelo, qua necefi'arifs hu^i mana uita affittm repletur, çr gaudet iucundo cr fa»nbsp;lubri coelo, cut dominus benedicit, etiam fifitin extre»nbsp;mis orbis terrarum infulis. Aeque enim domini efi ter»nbsp;ra zr plenitudoeiuSf

10 Etrcducäcosdetcrra Aegypti,amp;dc Afgt; fyriis congregabocosîamp;ad terra Galaad,nbsp;amp; Libani adducam eos.’ÔC non inuenieturnbsp;cis(loctM.)

Sdtk probrtbiie eß temporis fucceffù ante fecUstdi tent ph deflruâionemfub Romano G'-acorumqueimperio,nbsp;ex omnibus regnis terrarum plurimos confluxiffe 'm ternbsp;ramïfrael habitafiêq; ludaosfub fuK regulis Hr rod? ZTnbsp;Hircana, poflMachabaosnonfolum Hierofolymis,fednbsp;etiam i/n Galdaa ZT Palaflini,Tyro,Sidone, ztr Galaadnbsp;trans lordanem,ut dare patet ex lofephi Chronicis, zjquot;nbsp;Eu tngelijs.Sed longeßUeior regrefiult; is eß, quo ifracltnbsp;ta paßim eleiüi conuerfi funt ad Chrißum donuniim etnbsp;Mcjjîam fuam , ZS' fecum adduxeritnt infinitumgen»nbsp;tium omnium nudtitudincm, qua certe omnes m ternbsp;ra ifrael corpo'-aliter habitarc non poffènt, tanto e»nbsp;itim numtrofidos uidemuf ^ut omnem terram impie»nbsp;uerint.' '

II Ettrariftbitînmaris frerojamp;'pcrcutiettti mari fiuâus,'amp; confundentur omnia pronbsp;fonda fluminis t amp; humiliabitur fuperbianbsp;Affur,amp; fccprrum Aegypti recedet.

De omnibus lacis mundi conuertentur ad Dominum, _ ,, ,

, , . I • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OtbisaJ

Z^ per mare totumuolabitEuangelium momnesgen= dommSeoa tes,ut que ohm fanda dicebatur ludaa,propter dei fannbsp;dumpopulum ZTcultum per Chrifl/ ßjiritum diffiin»nbsp;dendum in omnem terram, toti mundo fandificatiottisnbsp;titulum rchnquattut nonfolum 'm tudaa nottts canteturnbsp;dominus,fed canat domino uniuerfa terra, ztr confiteaftnbsp;tur nomen domini uniuerfefamilia gentium, nuBum^nbsp;ßt uel tumultiiofum mire, uel tugum horribilium mon»nbsp;tium, quod huic propagationi Euangelica queat reßßenbsp;re,ficut nec mare rubrum, er lordanis fluenta dei popttnbsp;lum prohiberepotuerunt à proßdii itlis deßinato à deanbsp;fuo. Quicquidenim fidelibus adiierfari prafumpferit,nbsp;poteiKi maiiu dei comprimetur,etiam fi potentißimafenbsp;regn« contra uerbum dei crexer'mt, ueritatis Zf uirtu»nbsp;tM diuinx fèrtitudine proßementur.

11 Confortabo cos in domino,amp; in nomi« nccius ambulabunfdicit dominus,

NoniîJtefljgKntbos zyfimtlcs fenfus feriptura ceci iudai, quos nos clanßime per Chrifii myflerium et apanbsp;flolos cerntmus taindudum cÔpletOs, quotidicq; fine in»nbsp;termißione copteri. Conßrtantur enim apofloli z^ aponbsp;fiolici uiri fpiritufàndo, quogloriam dei ad animarimnbsp;confolatiotiemdarißime eertißime^ ubiqf pradicentf

-ocr page 610-

ZACHARIAS

erfineimpedimento omnium inimicortim Det profil Profperitas dantin fandißcationemdiuininominis.Pro/ßerabiturnbsp;ecculîK.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chrißi crfidelium D^o negotium, ut gloria dus

ubiq^ cognofcatur CT pradicctur.Quod autem prophe ta m perfonadei loquitur:Ego dominus conßrtabo eosnbsp;ia domino,cr i» nomine eiufdcm domini ambulabuat,finbsp;quisfimplidter cr non contentiofe ac ludaicè contrantnbsp;tatur, intelligi poteß cr pluralitas quadamindiuinis,nbsp;perfonarum fcilicet CT diuinitas Chrißi, in quo fidelesnbsp;per deum confirtantur, cr ex cuius nomine fe Chrißianbsp;nos nominarigaudent,fed ludais nihil /àtisfadt, impqsnbsp;cr damnatis hominibus.

CA P VT XL

Péri Libaneportas tuas, amp; co^ j medet ignis cedros tuas»

Perß)icue Libanus ad quem propheta lisfermo conuertitur,non tantum tota lu

Cibiniw

pro templo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur, fed etiamffeciahiii Salomo

tticum ißud templum 'mteVigitur ludteorum, quod relt;£di ficatum à quot;ZorobtAel, rurfum à Ve/faßano C!“ Tito canbsp;nitur fubuertendum, flatim ut orbem peruaferit fine imnbsp;pedimento ^uangclium Chrifii cr unites deifufccpta rcnbsp;iigio.Et quia Libanum tempïum appeUauerat metaphonbsp;ricoSfinreliquis quoque fimilcmferuattranslationem,nbsp;ut per cedros cr abietes cr quercut Bafan,faltü quo^nbsp;nemorofum, principes cr fitcerdotes cr populum figninbsp;ficet ludteorum.Aperit autem Libanus portasfuas,ut innbsp;ludaicam totam terram,maximè uero in tempïum aie^nbsp;rofolymitanum Romunt^ intret exercitus, Cr comedatnbsp;ignis ccdros eiits,utuel iticendio cunéfa uafiëtur, uel honbsp;ftili impetu ludaorum duces ac principes confumantur,nbsp;¦X Vlula abies, quia ceddit cedrus,quonianbsp;magnifici uaftati funttululatequercus Ba»nbsp;fan quoniS fucdfus efl; faltus municus.

ylulant abietes,quM ceddit cedrus nMtuo,facerdoa depopulationc lugentcs. Quodq;nbsp;dia».nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pn«ï dixit obfcure^nunc ponit manififiius:(iupniä ma

gnifici uafiati funt.Vlulate quercus Bafan, confitfionis Cr igttominia, quia nobilißima regio cr faltus munitifnbsp;fimus cr nemorofus excifus efl,quia tempïum quod insnbsp;expugnabili fuccreueratfirmitate, et à diuerfis regibusnbsp;er pfmcipibus ac poflea ab Herode conflrudu cfl, Ro«nbsp;tnano oppugnante Ca fare delctum efi.Etia Hebraorumnbsp;qui^m per Libanum tempïum iUud fecundummtelUsnbsp;gunt, quod magno miraculo annis quadragjmta ante e*nbsp;ius deßrudionem apertum eft ,ftcuttefiatur lofephus,nbsp;ynde Rabi lohannan filius Zachai dixit: Templit temnbsp;plum quare aperts tef Vere hoe ad deßrudionem tuamnbsp;pertinetjta enim de tepradixit Zacharias: Apert Lt=nbsp;(gt;4«e,Crc. Hlt;fc Rabi Salomon in hnne locum,

Vox ululatus paftorü quia uaftata eft ma gnificétia eorum.-uoxrugitus leonu^quo-'nbsp;niam uaftataeft fuperbia lordanis.

Quos uocaucrat cedros,abietes, pinos cr quercus Ba fan, cr expofuerat magnificos:nunc per aliä metaphosnbsp;ram didt effe paflores, id efl, principes cr dodores prinbsp;ntosinpopulo,quodflercdebeant cr lugerc, quia ma»

2:echariah.

gnîficentia eoru pulchritudo cr decUf confummata,tempïum fcilicet in quoßbiglorutb^nbsp;cuius facerdotia ampla er quaßuofa entere confitnbsp;rant tandem fub Herodibus cr Agrippis-cofdemnominat. Et quomodo templialtitudinM'nbsp;fitu terra ludaa altitudini Libani coparauit,nionbsp;Libano in terra promißionis excelßusnbsp;rofius atqs condenfius : fic lordani ßuuio, quinbsp;i«l«(flt;e(t eß,iuxta quem morantur leones, fretnitu .nbsp;xit leonum, propter ardoremfitis,et obdeferti uW^^^nbsp;er latitudinemuaßafolitudims, arudinetaCT^anbsp;quibus facerdotum ac reguloru auaritia

Adte,o propheta,fermo confertur, cifionis:hoc cß,nunc mterim nutriaturcr‘^^r‘‘^^^^finbsp;poßea ab hoßibus ocddendus eß, qutUnbsp;principes Romanorum, quipoßidebantea^'’^^^nbsp;bant iure uidoriæ, interfidebant CT ¦''Ji’nbsp;finmolabant cr non fentiebant dolorem,idnbsp;U pro tanta crudclitate patiebantur, CTnbsp;qua non propter clementiam, fed propter fnbsp;feruabant. ißi ergo uidores er domininbsp;bant er non dolebant,uendebantut pecoralnbsp;ßcem,crdicebant,BenedidusdomifiUfgt;lt;^‘^‘^^Lii!,nbsp;mustludai dominum offinderunt,ideo eos e*nbsp;crpretioeorumdiuitcsfadifumus,tilt;”’^T‘i'^iitifnbsp;rat ludaum occidiffe,ncmo huiufmedi gt;’'”’'‘‘“^^0'nbsp;dicabat,fub haßa uendebantitr,Tito ipfonbsp;iudiciü dei agnofeente contra itnpiosnbsp;Neefolum hoßes fed paßores quoq; ipfinbsp;non pepercerant cis, fed culpa eorumgr^^nbsp;tus eß, quo minus mirabile fit quod oblata o(nbsp;eifdem minus pepercerint hoßes alienigtn^' ^0/

Quia paßoreser dodoresprimum deuoraucrunt, idetreo er ego non parcamnbsp;toribus ludaa, fedpoß lapfitm tempusnbsp;neglexerunt, dimittam unumquenqsnbsp;fuum,cr mutua fe cade truncabut,ßue innbsp;ne templi, quando Elierofolymam Romanusci^nbsp;citus, Tanta enim inter ipfos ludaos erunt benbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

fcordia,ut in tres partes populus diuidatur-^.^ fephus, er hanc prophetiaeffe completamnbsp;ritas comprobabit. Et confcindent,ait,terram.nbsp;biumquinRomaniomnem terramcrgt;^‘'^pnbsp;deßruxerini ludaorum. Et non eruam eos enbsp;rum. Audi ludae, qui tibißgt;es uanißimas reprnbsp;er nonaudis dis^^ntem domiwdt^fr^^^*

-ocr page 611-

2'A CTTÄ KIA 5

ienuiiibui fontm,quôd lt;eterna ßt a^ud Rontdnos tud fiduwitptiuittt!.

pafcam pccus occifionis propter hoc opaupjres gregis t ÔC affumpfi mihi duasnbsp;**ii'gas, unâ uocaui Decôrem,amp; altéra uonbsp;fauiFunicuIS(CoiT«wpr«t«)8^ paui gregê»nbsp;E-tfucciditres paftores inmenfeuno,SCnbsp;^ntraâa eft anima mca in eis î fiquidemnbsp;«anima corum uariauitin meA

9 Etdixi,Nó pafcam uos î quod moritur, ^ofiatunamp; quod fucciditur,fuccidatur:nbsp;«•¦diqui deuorent unufquifquccarncmnbsp;Pfoximifui,

p^fcapeciK occißonii,utfcmpfr ludlt;ei nutriantur \'^‘'^gt;(gt;’'optereaquiadei eft iftdfentêtia.O uos quinbsp;y[^^'*f^esgregisßoc eft iuRi de lftdel,qui credidilt;*nbsp;w«(ioiK(«H Chriüüiefumcrdeiftliu ftift:epiilis,dunbsp;‘ ' i‘lt;lt;edicätur,^ fequêtis eapituli facrameta cognanbsp;’¦«WaltdicitduÀS habutftefeuirglt;is,qu(i=

S«« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paueritgre

Ilion. fupplicid etaduerfa nebulones.Tres • i(idinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mëfefuccidi, çr cotrnSld eft fine

fup eos:haud dubiu quin paftores ,iiJ^‘’^‘‘o^fKccidit in menfe unoftd eil breui admonbsp;.Reddit^; caufatn cur paftoribus indigna»nbsp;eosinunomenfefuccidcrit. Siquidenbsp;tt,(J^‘‘'''^1.‘‘^^,eoruuariauitinni{.'Et eftfenfus.-Noitnbsp;^^^^‘quot;’imodilncerunt.fedutrnercennarqpaftores

»«dip 'f.quot;‘'’quot;f‘‘’Pgt;‘ofKii,errfdipfoîpi»/îorn,5«ojmelt;lt; 9««^quot;'quot;^'°”^P^ffioribus ad relianbsp;V *f»i i^‘^^^^°‘^n^‘(ffuw,t^opafcä'uos,fedquodmornbsp;'¦f’it l^‘^^t‘'‘‘°^‘^gt;’^‘‘t('mariatur,cr fealterutrudeuonbsp;'^pónnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^‘^‘^^lt;^il‘(gt;Jient.DU(K uirga^ E.ebra:i uarie

Roboam:Iofeph ^o‘robt°^‘“ regnu:Abraatn Toletanu{,unamnbsp;lieenua iuctrnda intcUigit «jrgd, a/itimnbsp;*’«5«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crAriftoboIüfquoru tempori»

quot;“^erdtfacerdotiu^cr omnia corrupt a erant in er uita. Ex quibui apparetnbsp;^cetJnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P°jßlt;i^prifeis teporibut,antefci

exadis, quando duos poff trnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fufeeperat,^^ breui tem»

gnu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^°ß‘^ fucciderit,qui pafcebaitt gre

cp ' 1 domino morti captiuitatiq^ adiudica* *’atHr cnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prtrcerc no poter at,quia detefta

»P/» dnm odiebat. Qm^mb Plfx orT P‘‘fi°^‘'^ßi”p!‘dus inteUigi pojjùnt,tri»

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixitrNttUam pofthac curant

rn( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;podhac pafca uelredima. No«

P‘’ß”'déférés oues,cr expo ''•do iuporMz^WfOKio^Mtde ißaeliticus populut

ÎTECHARIAH.

poS; tot beneficia or caftigationes nihil proßcit,fed continuo euaßt fe contumatior ö“ inobedientior-Ettuliuirgä mcam,quaeuocabaturDe*nbsp;cuSjSi abfcidicamîutirritûfacerc feedusnbsp;meü quod percufti cu omnibus populis.

•gt; Etinirritum deduäö eftindieillatamp;co gnoucruntfic pauperes gregis qui cufto*nbsp;diunt mihi,quia uerbum domini eft*

Regnum luda quodiucundii zj- decorum effeuolue» ram abftuli,zr rege loßaultimu fuccidi,cum iant nutl»nbsp;ta re firmaffet ad ffieciem,fine tarnen interna fide fuccenbsp;dentiumfiliorü er populi-Et irritauifixdus meit quodnbsp;pepigeräeum iüis deferuädisiüis ZT protégé dis, quannbsp;diuobfequerentur legibus meis mc deum colerent,nbsp;quandoquidem ipfi priores ruperant codidiones,quasnbsp;firè nunquamferuauerant. Reciffum ed ergo tuaic panbsp;dum meum, lofia occifo.in typo, quo modo zr podeanbsp;Chridus dominus occifus eft,ut omnes feirent qui in ponbsp;pulo pij remanferät propè inftare totiusgentis zr re»nbsp;gni excidiii, quod iamdudu pradidu fticratperprophenbsp;tos à domino,fed ab impijs non curatum.

• Et dixi ad eos, Si bonumeftinoculisue ftris,afferte mercedé meam:amp; fi non, quicnbsp;feite, Etappenderütmcrccdem meam tri-gintaargentecs,

Expoftidatio dtti eft e ü/uo populo ifraelitico, qui pro rngratitud« totcoïLuisfuisincos bencficqs,fideliterfibiadba:fiffenbsp;debuerant, zr ueluti pretiu cuftodite,propugnationts,nbsp;zy aßidtta; nutritionis repédifte dno,cultii fidelis pedonbsp;ris,zy fyncertefidei zratnoris.Hoc enim ab Ulis pretiunbsp;exigebatdeus, quod fi reddidijfentbenehabuifiét, zynbsp;perpétua dei beneficia fenfißer.Ipfiautênonfolunonnbsp;obedierîtt uerbis prophetaru,necdhm colere uoluerut,nbsp;‘ fed tandem prophetarüfummum zy promiffumregemnbsp;Meßiäfutim mfilicihuiufmodi pretio uendideruntpronbsp;triginta argéteis, zy pro débita cuhura domiuugloritenbsp;ifraelitico; Keßiä zy Chriftum domini crucifixerut.

Et dixit dominus ad me,Proiicc illud ad ftatuarium (figulum)decörum pretium quonbsp;appretiatus fum ab eis. Et tuli triginta ar,-genteosîSC proieci illos in domo domini,nbsp;ad ftatuarium (figulum.)

Per uifionem uidebatur prophétie donünu inhere, ut fumptam pecunia pro qua donünu uendiderUnt,proq»nbsp;ceret ad aliquem, qui lüâpcrpetuô feruaret in rei me»nbsp;moriam,ut femper feiretur quanti aftimafiét ludai deîinbsp;fuum,quàm ingrati fiterint dito deo zy Meßice filio deinbsp;iniqui agricoLe zy uinitores,quibus locauerat uineam,nbsp;cuius unigenitum occiderut, quàmgloriofo zy decoronbsp;pretio regem fuumzy Chridum domini prodidijfent.nbsp;tdipfumauté ficift'efeprophetafatetur,acecpijfefcilii‘ Tn'gfnunbsp;cet fe triginta Orgenteos, zy proiecifte in conferuaeulunbsp;facrum, zy fegjregaffe ab alijs pecunijs,ad tantic prodi»nbsp;tionis memoria nunquä mtermoriturä, quam zywhonbsp;diernvm diemagnofcerecoguntur ludici: quia Chridttnbsp;dominii fitum uendiderunt gentibus pro pecunia, ut ocnbsp;cidereturànülitibus, miniderio ludielfcariothis.ïiuncnbsp;iTd'd'

-ocr page 612-

ZA CHARIAJ

ifKfrtd lofttW ZdcbiwinfjfittM dito Irrrw/ie clt;lt;p.ji.E«(O» gélifia cotraxijjè uidetur fafcrofanélafimplicitatene»nbsp;4»^l^***nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iungendumamboicaptiuitatesBaby

tcnicam c Romana:quia primo dominu prodiderant cccidcndoftruo! fuos, prophetas multos quos miferatnbsp;de no£k cofurgensnbsp;nbsp;nbsp;fedtdo,donee lerufakmfanguine

iUoruni impleretur ab ore ufq; ad os ; fecundo autë do* mini deifibum cr haredem uenientem ad agricolas apnbsp;prehenfiim uendiderunt ad crueifigendu.Veladfirantnbsp;ludiei hisficdiilis,fi poterunt,certiora.

Cmwi feeundó ifraelfubfecudo trmplo uelut uirga ele gansgerminafjèt, fatis ftliciter pofi captiuitatem Babynbsp;tonicam reduââmultis annis,etia iUam fuccidit non utnbsp;priorem,fed ad perpetuam eorruptionê,unde er uirganbsp;dicebatur eorruptionu uel eorruptoru. Hoe eH,ccfiauinbsp;omnino 4 eufiodia cr uifitatione ludaoru, qui tam uilinbsp;me prrtio prodideritt cr occtdfrMnt, negaucrut ty blanbsp;fphemare nÓ ceßät,er ita dereliqui, ut nee malos ex fenbsp;principes habcât,lcd miferè difitpati etdifcerpti fint innbsp;nniuerfim mundit, ita ut nuüa inter c oj fit fiaternitasnbsp;MtgermanitrK,quando nuUuiiudaus certit fuum genusnbsp;eognofcit,nec ad gentes aliax quteeunque aimcitia,fcdnbsp;omnium fint ludtbrium cr opprobrium.

eonira anri Prophetia uidetur noua cotra omnes Antichrifiianoi «•wlUiBo». gifi ficgiigutit manifeüäueritatem, iUis enim à deo rwnbsp;tribuitur error cr uanitoi doârinaru. lubet autem do*nbsp;minusutprophetafirrmainduat cr exemplarprabeatnbsp;pafioris fiulti,fmperiti:uafa eniminfignia cr habitimnbsp;debemus accipere,peram, baculum, fiHula cr fibitum.nbsp;Et quomodo EfaitK,utcaptiuitatê populi dt monfiraretnbsp;lUidui ingreditur,cr ierenuof uadit in dornu figuli : ficnbsp;Zacharias habitum fiulti paRoris, nimtrti Antichrifti,nbsp;ujfitmit, ut eum numiet qui uenturuf eii.Ideo autê connbsp;furgit tails paRor in populo dei:quia dominus dixerat^nbsp;l«w non pafcam uostqui fiilicct non affirt doürinä uernbsp;a dt i,qui aliud docet quàm fidemindtumcr charita*nbsp;tern ad proximu,qui traditiones humanos pro'ponit adnbsp;qutefium cr gloria, canonem fcriptura diuinie non do*nbsp;tens. De quo Daniel cr Paulus, pradicut abominatio*nbsp;nem defolationis, qui fejfitrus fitintêplo domini,qui fenbsp;faciet ut deum.Et ad hoc uenit,non ut minifiret humilisnbsp;ttel ut fatttt erfoletur, fed ut lÜi ab omnibus minifire*nbsp;tur,colatur ut deus,utq^ non pafeat,fid perdatgregemnbsp;»afto» ifraeLPailor enim bonus agrotantia pecora utfitat,di*nbsp;b«»“*» ffierfa inquirit,reli(la adfirt,la(fafuüentatrecontrariinbsp;pafior malus omnia aduerfa agit, cr carnes pinguti!de*nbsp;Ufgt;rat,unguldS arietu cr ouiMn difiolmt atq^ peruertit.

ZECHARIAH.

ne refh ingrediatur pede.Hunc quando relish Chrifio CTuerbo fcripturanbsp;fibi fabulas elegerunt,cr Chrißianieumpto^“quot;nbsp;fcriptura Arifiotclicâfufceperunt, CTnbsp;tiles hominum quafium refipientes,cr Juperstunbsp;contra fieras literas elegauut.

O paflor(er)jdolum,derelinqueflS 8 gem : gladius fuper brachiûnbsp;oculum dextrum eius:bracbiuwf*“®nbsp;ditate lîccabitur, ÔC oculus dexter t*“nbsp;nebrefeens obfcurabitur*

Tarn fceleratus efl pafior,ut non iam hrum crimaginu cultor,fed ipfeidolunenni»^“'’^’^i,nbsp;fefinit appeüare dett,cr ut deus madata Cnbsp;cit,quibus cofeientias liget,quas deusfbinbsp;deuotas, cr qui uult ab omnibus adorari.nbsp;deuorandu relinquit,fi non ipfc potius uafie'rnbsp;eufiodiendit tradiderat. Gladius fupernbsp;bur,crfuperoculum dexterHeius.quo fcacut^nbsp;fiabatcerneremyfieria cr uodttatê,pbifgt;‘'’^^^flfénbsp;omnes rétro prophétie uiderant,iti tarttn«i rnbsp;deum nominaret, cr dei uicariu,cuius robn’^nbsp;iaâantia fortitudiiiis eius ariditate ficretn’^’.^i^rifnbsp;quam fibi falfo nomine promittebat atemfnbsp;obfcuretur.Vbi liquet duplicê effe pot(ii‘‘^^quot;^i!l)ti^nbsp;fîi,Ualet enim brachio fecularis potcntiit, Gnbsp;bet malignitatis cr uerfutia;fed fupernbsp;dius dni. Huiufmodi antichrifius no usnunbsp;utiotemporetefiantc loanneapo{lolo,f'^^'“^ji^iifinbsp;fiicruntcrfuMaduerfariiepotefiatcsftP'’fgt;‘^^^^^^^nbsp;Chriflo,uariahypocritariigenera,poinf^H^^^if^nbsp;lo nomine pafiores, humilibus ChrilUnbsp;fautes,gloria Cbrifti detrahctes.tuilbbcnipr^td'nbsp;ciumfacientes,cofcientias non fanantesnbsp;Talis antichrifius cum fateUitibusaurotoKquot;nbsp;dio uincenSfUerbi deigladio occidetur.

Ce AP VT XII- jffjtl. Nus uerbi domininbsp;Dixit dfis extcndcnscc^' jfoi''nbsp;fundans terrani, 8Cnbsp;ritum hominis ineo,nbsp;Grauia quidëfunt quie iam fequutur,fi^nbsp;abfoluentur. Dominus qui ccelûextendit ni Pnbsp;terra alta mole folidauit,et fiiiritu komiitbr''nbsp;idem animaru creator ek omniu,ut exnbsp;ti/sanimie cr corporis unum anmaleonip'i^nbsp;ritus enim pro anima accipitur.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

2. Ecceegoponâ Icrufalem fuptr'J crapulæ omnibus populis innbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/jeii’*

amp;luda eritin obfidionecôtra

Sic«t Chriflus dieitur petrafcandali, lerufalem dieitur, calix ebrietatis, quia elms'nbsp;pugfiantesgrauiter cffîhduntur.Alij legni»,nbsp;roris, uel Superliminare crapuiie,m qu° Xnbsp;ebrij,qui non laduntfuperibnmarc, fedfcipj .r0lclt^nbsp;uitercorruancita eeclefiatn iRipugnaiucs,ji‘^nbsp;tia iHam tten offrndunt,fedinteritumfuumn(

-ocr page 613-

Z^ACHARIAS

Noti fol^ tiutcin gentiles olim idololatrie,fed etiam l» I perfecutifiint eccle/tâ ChriRi, non quidem omneSjnbsp;l'» i) Chriüum orapofiolos occiderunt, zsquot; perfe^nbsp;^wifwttin orbe.Quanqua jiterint cr ex eleélis quinbsp;’'^»iiMperfeqK^ti funt cr eccle/jiim,fed timoré aüinbsp;gt;S’tf)lt;‘^iti,qni tandem deigratiii refibifcëtes faluatinbsp;'“^’^^‘lecclefiamde^inati.

tcritin die illa, pona lerufalê lapidcm neris cuéiis populis, omnes qui leuabûcnbsp;colligêturnbsp;^quot;Uscatnomnia régna terræ*nbsp;dtfr rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfequëtur dei ecclefia,omnes

’•‘P'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ fxorit idoloru,omnes a/natores huius tnun

^^‘^‘’‘‘^^^^^‘ipfi^intiximodamno erunt. Lapis oneris exercebantur uires ßrtifrnbsp;nnt. Sicnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populi opprimere cotiati

Cb 'a' lt;^^cubuerut omnes fub onere,uirtute 4 Cï * T **^'^^*^ manifeflè oppreßi.

equ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicit dns,percutiani omnem

ftuporcm, SC afcenforc eius in losnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuper domü luda apcria ocu

omnem equumpopulorum

poffopprimenturßgt;iritu foporis,zr flu lt;ipcrt °''^^^°'‘fiquot;'^‘gt;l’‘ttur, uerß in amentia erunt,zrnbsp;°^fî'‘pcfcët,quadoquidë nullis miraculis,nbsp;'Mt

quot;quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiexigno

‘^^^C‘‘*^‘^‘“terat,conuertentur ad dominu,non l’ontnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temporibus, fed mdijfer

audientes per apo per!,g‘^^.t^^’^‘‘^‘’^‘oitem,tam uerbis-quàm epiàolis.Sunbsp;equos,excteeauit Dhs,tafnnbsp;fermonentnbsp;Et ’ilt;rbum Euangelij non recipiunt.nbsp;^'Utü luda in corde fuo,C5for^nbsp;’^Oçÿnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habitatores lerufalê in domigt;

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßdeliu,dpoßolifunt CT uiri

eccleplt;e,qui Cbrifti Pf prlt;eerut, qui toto peëïore falutemnbsp;’quot;(tndefyderabut,orabuntq}nbsp;ad paeë funt lerufalê, ut crefcatnbsp;\b f-'**'“' ho/iibus ecclepa fanëbt, tri^^nbsp;ßi'titudine,ad eius gloria. Ad hoe ecnbsp;^(’Uffibut oratione,üigilijs,priedicatiosnbsp;. 'iHfjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclcpaflicos zr Hierofolyin^ dignes

P’^tatis no praualeàtfed uiitcantur.

ludaficutcaniinü ïïtgnis in foe^

*” circüitu.-8lt; habitabitur **'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**' lerufalcm*

r ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclepte ut cbbanus ignis erut

*^^oto '‘''^f^’*°’’‘^‘^f’bnati,qui uirtuteuerbi ignent '^^0 effent accenfuri, ^frigida gentium pc

ZE-^CH ARIA H.

ë{ora,quicfa’num zsquot; lignum hic dicutur,ignituri,ad^ deiamoremattraâuri. Deuorabunt^utrinquc,id e^, Apoftoiönbsp;tptum mundX ab idololatria ad uerum dei eultum con=nbsp;nbsp;nbsp;femor.

«erPf/w.-er qui nunc latent per imbecillitatcm carnis ti mdi,hi fefe milites ChriSli oßendent,propugnabunt ecnbsp;clcßam,qu£ femper uerbo dei ßndata perßjtet imnolt;‘nbsp;bilis. Et multiplicabutur dues lerufalê eccleßlt;e Cbnïitnbsp;magis quàm unquam. Extendentur enim eius muri la=inbsp;tißtme,crcoßuent ad earn omnesgentes,Zi^glorificasnbsp;bitur etiam urbis tiierofolymæfama, nomen ZiT glorianbsp;ûfque ad fines terr£,magis quàm prias unquam.

Eatenusfaluabit dns lerufdemabitifi^ationcomniu gentiutn,zr tabernacula luda,ecclcfias fiJcliü ficglorinbsp;ficabit,ut paruaßtgloria domus Dauid quam olim ha=‘nbsp;buit,coparatione eius qu£ accidet eidêex Chri^lo da^nbsp;minotzrprifca Hierofolyma longé minoris edebritatis Ecciellxnbsp;habebitur,rcß)eäu eius qua ex Cbrifto habebitfideliu 5*°'*’’nbsp;eccleßa,domino dco uero ziT folo militantiü. Et domusnbsp;Dauid in Chrido z:r apoflolis toto mundo glonficabi^nbsp;tur.Ex quibusß qui à principio fequuti funtregnit Annbsp;tichrifti,faluabuntur tarnen reßpißentes.fuamqi faluténbsp;non fibifed deigratite adfcribentes. Eccleßa quoq; ca^nbsp;tholicaomniudeocrcdëtiu,longceritfacratiorzr'delt;i ¦: .tr.nbsp;amabilior tnnocentior^ in fide cr moribut,quam pri» • ‘ ’nbsp;fea lerufalcm cum fuis lucLeis toties relapßs à domino.

Eo tempore, faluatoris fcilicet in regno, dominus fin tum erit omnibus fuis fidelibus contra aduerfanas pote gionoû.nbsp;fiâtesquafcunq^ytamcorporeasquàmlfiirituales,z:rec \nbsp;cleßam eleëhrum faluabit, ut etiam ß quit in ea cédanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -

derit in peccata, dominus illi not} fit imputaturas, non minus quàm olim fidelifuo Dauidi, cuinon obfuertiminbsp;grauia illius crimma, quin effet cr appeÜarctur homonbsp;fecumdum cor dei. Et quotquot de domo Dauidis erumt,nbsp;fide,deuotione zr humilitate iUt fimiles uel faltem lemnnbsp;latores,quales femper in eccleßa Chridti multi ßerutnbsp;er funt,illi in diuorum etiäfamam refirentur, er eruntnbsp;etiam coram mundo gloriofißimi,quales funt Petrus,nbsp;Paulus,lacobus, loannes zr iiinumeri ali/ : quod de carnbsp;nali domoDauid lud^ei nunquam /fierabuntßturum,nbsp;qui feiunt dudum defictfie familiam Dauidts, prteteranbsp;quam in Chri^o domino.

Omnes idolorum cultorcs toto orbeecclefiam oppu” rud»i conlt; gnarut, cuius fidem zr charitate in deum euinccrc e^nbsp;exterminare adnixi funt, fed cotra fiimulu caldtrarut.nbsp;Tantu enimabßit uteuincerètChriüucu/mfuisfideanbsp;libuSfUt ipßpotius omnesfubaiii fint tugo Chriüi^

J'J'/' i

-ocr page 614-

ZA CHARTA»

Wtiff domino cultores deuotißiwos fgt;rttbuerint,^üeut 'm fjnäisanteafunt crudelißime perßc^uuti.

DeniKDa DomufDauid^edaliterdidpoteflißefideliucatUf fîteurâbnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tudteis, (fui Hierofolymii domino iam 4fe crudfixo

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crediderunt, uißs nür4culK 'm Chriüi morte, eSptmitt

ad pradicationem Petri er dioru. Super guos^iritut gratis er miferationu/m tanta abutidatia e/fufus e{l,utnbsp;ilium toti orbi eff'undere potuerint,cragnita,reuelatenbsp;ffiiritu, ueram pietatem orbigentilium perfuadere. iftinbsp;ferteßatimuideruteummulto dolore pedorapungennbsp;tes'm quem confixerunt, quit iüeßiiffetud effet quemnbsp;nalignoffiiritu crudfigi poflularant, er füffixerant tanbsp;tem er tantitßlium dei,cr Dauidis unicamgloriam mnbsp;crudspatibulu. Notaetia Rabi Salomonern hoc loco,nbsp;Kagiffri noari,'mquit,expo/uerut hUftc lot um dudimtnbsp;fuper 'mterfidionem Meßite fil^ lofcph . Qttotl ernbsp;AbraamAbenEzdra teflatur,er Euâgeli{îlt;e non taeuenbsp;eum,'mqu:unt tudd,fuper Meßiamfiliumnbsp;iofeph,qui 'mterfidetur m pralio, plangent nedu ludainbsp;fed etiàgeniiles, fecundu quod lugeri folet oedpo uni*nbsp;getüti. Qkw enim uerèfiddtu non plangit,peceatis fuitnbsp;caufam fe dediffè occifioni er crudfixioni ChriHifilifnbsp;id er hominisfideoqi amarißime femper pif ludd ernbsp;gcntcj domini paßionem plangunt.tmpif autêgratulannbsp;tur,cr patres fuos excufant,im6 laudat ChrifU domininbsp;occifores,qui inhilgratiut ducerent qu^m femel omnesnbsp;Chriüianos 'mterfedos, ut ipfi fuo regno fiditio poti«nbsp;*iMAul rentur. Comparatur hic deploratio mortis Chridi tri*nbsp;•VlMfc plici plandui, nempe planßui unigeniti er pt 'tmoge*nbsp;niti,cr iofiie régis, qui maxime deploratusput. Chri*nbsp;fbis autem dei unigenitus,pi 'tmogenitus quoque omnitnbsp;creaturlt;e,qui er pro falute fua patritemorluus fÄ,esrnbsp;rultum dd uerum elim'mata idololatria reflituit, ut lo«nbsp;fias,qui poflquam fauciatus efl à Pharaone rege A egynbsp;pti m Hadadremmo iuxta Jefrael, qult;e duitas poflea dinbsp;da efl Niax'imianopolis, ibi^ mortuus,maximo et pa*nbsp;petuo femper planäu eil deploratus.

11. Etplangctterra,familiæ SC familiar feor* fumtfamilip demusDauid feorfum,amp;munbsp;liereseorum fcorfumtfamiliæ domus Nanbsp;than fcorfum,amp; mulieres eorü fcorfumt

15 familiar domus Lcui feorfum, amp; mulie* res eorü fe orfumtfamiliæ Semei feorfum,nbsp;amp; mulieres eorum feorfum*

14 Omnes familiæ rcliquæ,familiæ amp; fami Kæ feorfum, 8C mulieres eorü feorfum*nbsp;Hffcr«« locutio efl,Tribus tribus fcorflm,id eflfln*nbsp;Ifthe tribui,üominai'm auté e^ familiar Chrifiit magis

ZE CHARTA«. , deploraturas prlt;edidt,quibut abundâtiornbsp;ritus fandi. Eumerat autem tribum Dauidnbsp;quos prophetas piff'econdat,eTqitott^amp;^‘‘^^ftnbsp;tempore Zacharue gloriofa extabat, utnbsp;mia. Leui facerdotio nobilu pdt.'erpriit»nbsp;neccm Chridi promouendam,ideoconuerfiin'’‘^^^nbsp;magnofacerdotum ad Chridum amariUfluS^^nbsp;bant. Semei ueró cognatio etiä tunc Hu fri!nbsp;tet ibidem.Deniqucmmo pieplorat,niflnbsp;agitur. lam quod mulieres fequeflrantur,dieil'‘'' i-^nbsp;confuetudinem Hebraorum.ln fummaautentfgt;‘‘^nbsp;ptione tanti platiâus flgnificatur atrocUtsnbsp;its ludaici crimmis,quo promiffum ffum fjift'lnbsp;pricftlfttWjW« folum nonfufcepei unt, ntcnbsp;fitationis agnouerunt,fedfalutis CT gratienbsp;morte contumelioflßima trucidai unt, obnbsp;'mcurrerunt malum, quale nemopoßitfapiri»^^nbsp;adfufficientiamadmirari er platigere. CuiP'‘'°nbsp;infiflunt,er nolentes, quia uelamennbsp;firunt,quo minus fcopum legis africerenbsp;funt er per hosfamibas quatuor orduusnbsp;gentium ifecrudfixum ChridumdomitiH^'^^jiianbsp;ordo uel principum populi perfamiliatunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ypi

turn quoquegentthum perfamiliam non erant de filijslfrael,fed Cabaonite.S“^^^,nbsp;quoque per filios Leui. Literatorui» uelnbsp;quales St mei familia ptiffe dicitur. Quibiunbsp;que uulgus promifeuum iuftgitur,qui aeclai”^“nbsp;dominum occiderunt. Seorfum autem frigt;^'''^LpfiUnbsp;plangere er doceri, ifraelitis moserat 0'^'^nbsp;phetiaordinatum.

capvt xnVw“’ N dieill3,eritfonspa'f\nbsp;Dauid 8lt; habitantibusi^jginbsp;lem ( in ablutionem)nbsp;,„=„Âmcnftruatæ* _nbsp;Subdit aliquot cr'mclyiosfludus,quinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^t-

ftonefangumis Chridi er paßione eiusprour^^„t Primo enim ablutie funtpeccatorum nofrlt;”'’‘''^^^fiiilt;lnbsp;ditùe. Dciiidf abolita idola, quorum rue (fO*nbsp;pios memoria relinquitur,poflr(mum ableS‘‘^^penbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

pioi-lMM dogmatu pernides cr merum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

hoc autem ßnte qui egreditur dcdcnto de Cbrifti domini eeelefia, Ezechielem leg^'^nbsp;do erumpatfons »« domo domini, cr rrefl‘‘‘f‘'^^per^nbsp;qui appcllatur aqua remißionis er mdulgêtt^’nbsp;gat ad folitudincm, crad mare,quod tumc uoe^nbsp;nbsp;nbsp;fi

tuttm,pifces quoque omnes uiuißcet,Crr^‘‘ pa fluminis uarq generis confurgant arbores Pnbsp;gulos menfes femper ncuis/rudibus abundant'nbsp;ties autem qui in eeelefia ChrtHifumus, adaqnbsp;tbs uitie er fdendte falutaris 'muitamur,utq otrnbsp;nafcamur 'm Cbnfto, er »« aqua baptifmatu ''‘.ß.itlnbsp;bis peccata donentur : expiareqjlude-ntus eenbsp;fflurcitia idolorum cr falforumnbsp;rifaicarum traditionum pollutionf,utChriltil^nbsp;ge aqua, uerbo çr exemplonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{libi

-ocr page 615-

-, ^ACHAKIAS '

”f^lb'Uitta,qu£ guicquid dltigtrit ontiusreli»nbsp;'•'’fiftiiiijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üitelligunturt

(jj, wntnr bitptifmtUc^Vtrunq; tomen et mmun ^‘'«tiam''•**** ^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efi,tgt;eccatu per iÿio

'“‘’'Wfi c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifli paßione mundatur. Ideo

'*®‘‘lt;gt;0't nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Ügfntia adnotat^quom»

*gt;ôc lo “^^(ionem peccatorum noßrorum,id quod foittemapertum^

^Pïtd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exercituû, Di-

, SC non tSw ‘‘^'nunduni aufcram de terra»

*'^'4 r'^'”’“'’' ^^poribui onmio idola außrentur de ^“èetu‘‘‘^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Si?M«hlt;

‘quot;‘nii^. *’*'”‘’’'2^«^«»» cr ourum, opera manuum ho^ religiolt;,li4 praeter quàm iitwtumnbsp;ïxiiiiM **”* (^briflum filtumfuum;ßueh^c idolanbsp;Spiritui uutem manißflenbsp;temporibuf recedent quidam lt;inbsp;*’’’'“lt;»•10» ßduiloribui, er doélrinif dlt;enbsp;‘’'quot;‘««ne '''^f^^’^ifif‘dßioiuorum,cauteriatam ha=*nbsp;Per propheta^ hic inteüigc pfeunbsp;^'*’''gt;01^’^^^ lî^ibubfntß^irium immunenbsp;^°^'*tquot;turfßiritußalßtatii, qui ab ha'*nbsp;''‘^^lî'‘''ituin dijudicaittur.

quiamendaciu nomine Domini, amp; confi-P’ter eius, 8C mater eins genito-%? fi(int^f’^^*”nprophetauerit»nbsp;proprqteorumcpgnatisnbsp;tune erit z^lui ueritatii,cr cernbsp;^'^ùulinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanta, ut communiterdeeitfi^

\ts- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scientw enim domini replebit te)*

àdeodoâi, cruno humerodomi ^*^'^k^'*^'^'^^lt;^iturautem ad legit uerbaquwnnbsp;^iir,ci^^‘‘^f$gt;uißricordiapfeudoprophetielapi»nbsp;P’’*”’®’ lapide! mittêtibuf,nbsp;rr mori,quàm mendacium crfalnbsp;’'’quot;‘Pwa tlt;tadtri contra uerbît domini crcanonicamnbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^r^^t parente!, neefiatraßa

”'*’-‘t'lt;ti^‘^^‘‘^°f‘t^‘Uußripturam impia docenti^ mente!,‘ut nonnbsp;iudiciu, fed pereant qui talafuntnbsp;” Eter^^’P^Ï^orKW»

illaconfundenturprophe-^'’*^113'’'^’^ nbsp;uifionc fua cum prophe-

propheta,homo agri-**1? quot;•^sk nbsp;nbsp;qnoniam Adam exemplum

J 'licf olefcentia mea»

r ci,Quid funt plagx iftæ in me-tuarumÆt dieet,His plagas

ZECHAÎliAK. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^7

tus fum in domo eorû qui diligebantme»

Qgi prophetare aliter quàm ex uerbo dei tentanerit, erparentum iudiciofiterit condemnatui, quafi conquot; mn«».nbsp;tra uniiK dei legitimumcuhum,çr pro idolorum refum .nbsp;pto cultu aliquid machinetur uerbit uelfailo, conßu'*nbsp;detur ex uißone fHa,ttec ultra operietur cüicio, uel quonbsp;cunlt;^ hypocritico babitu uel prophetico ut mentiatur,.nbsp;Hic erat olim habituf prophetarum etiam fatfirum, utnbsp;quando populum ad pcenitenttam prouocabant, induesnbsp;rentur cilicio.Ergoetifli falßprophettenequaquam acnbsp;cipient habitum prophetalem, ne fub alieno ueflitu ernbsp;operimento fimplice! decipiant. Sed potius labore maanbsp;nuum fuarum uiâitare tentabuftt,oflendendo fe ad hocnbsp;nato!,ut in fudore uultui fui, ut Adam iüe primus hominbsp;num parem uefeâ^turpane fuo. tnterrogabit huiufiwdinbsp;hominem alter quißiia, er dieet, Quidfibi uolunt iߣnbsp;plaga, es- hac itulnera, qua in medio manuum tuarumnbsp;funt^ Etefl fenfiis, Q««re adhare! patibulo t Quurnbsp;manus tua tramßxa funt clauisfQuid comififli uthuicnbsp;poena cr cruciatuifubiace! ? Et die re/pondebit : Hacnbsp;Itulnera (S' has accept plagos, parenttvm meorum iudi“nbsp;cio condemnatus, cr eorum qui me non oderant fed lt;t*nbsp;mabont, quia contra dominu drum er iBius legitimumnbsp;cultum cr mfaiïibile uerfeum aliquid dic€re,perfuaderenbsp;uel mflituereprafumpß.ln tantum fitgato mendacio amp;-fuperflitione, ueritof cr pietas obtinebit, ut etiain ipßnbsp;qui fuo punitus efl uitio,re£tum perpeflum fe ejfefateanbsp;tur ,nec aliud magis opprobrium exiflimabit, quàm innbsp;pfeudoprophetarum numero haberi.

7 ^Phramea fufeitare fuper paftorem me-um,8C fuper uirum cohærentcm mihi, di-cit dominus exèreituû .* percute paftorem, amp;. dtfpergentur ouestSC conuerta manumnbsp;meamad paruulos«

Aliud capitulum incipit apud Hebraot, quod cr ipfi ad Chriflii reßrunt, cr in ultimo tempore futura com*nbsp;tendunt,Hoc autê diferimen efl inter nos cr illos,q notnbsp;expktaiamdicimuSjilliexplendacomtmoranhPaflornbsp;iseflbonut,quianimafuampofuitproouibusfuif,pa* lo’gtcgCnbsp;triîç uolUtate percuflits efl, cr uir coharens deoàmanbsp;gttitudine perßäionis dicitur uir et coaqualis patri,uelnbsp;proximu! deo patri, fola filiatione erfubauthoritatenbsp;quadadiflamXotrahunc impif infurgent,à quibtu pernbsp;cutietur uolente patre,qui dicit,Percutià paflorë fecunnbsp;dum humanitatem, qui iuxtadeitatè fecund quam abnbsp;aterno confubflantiali! efl patri, proximus deo dicitur,nbsp;uel ittflgni uicinitate deo coniunäus,qui ait, Ego in pa»nbsp;tre er pater in me,fecundu deitatê,fed ut homo pepennbsp;dit in patibulo, er dixit,Pater, in manus tuas comendonbsp;jpiritum meu,Quare me dereliquifliftunc diflterße funtnbsp;oue!,omnis in Chrifto credentiu multitudo fcandaliz‘‘*‘nbsp;ta efl dito ligato, er ad morte petite CTcondënato abnbsp;i^^pißiqß it^ißimo! uenditabant.Couertitq;

extreituum manmfuas ad paruulos uel minores difciptt lot Chrifli,de quibus in Euangeb'o, Ne timeasgrex pu^nbsp;fttle:quales quolt;p cruce,ut Chriflits,ue1ut Lydio lapidenbsp;firobabutttUr. Patiente enim Chriflo iudiciit ßt mwidj*

-ocr page 616-

ZACHARIAS

¦Ils

8 Etcruntinvmni terra,dicitDomînus, partes du^ in ea difpergentur ôi deficient:nbsp;amp; tertia pars relinquetur in ea*

Etducamtertiampartem perignem,SC uram eos fient uritur argentum ; amp; probanbsp;bo cos fient probatur aurum.lpfe uocabitnbsp;nomen meum,amp; ego exaudiam eum* Di^nbsp;cam,Populus meus es:SC ipfe dieet,Deminbsp;nus deus meus*

«s^ «cl« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p'^rtei poß Chrißi paßionem er Apoßolorum

prtcdicatiotiem faiiti: funt in omni terra, ludteorum ZT gentilium,qui pariter perieruitt er deßcerut,illis con^nbsp;tumaciter legem Moßsquamnon feruabantdeßnfantinbsp;bia,er Chrtßu negantibM,ißis idolaßtamordicuf tuennbsp;tibus.Tertia autem pars,gute ex ludeis ergentibus pernbsp;Euangelium ad Chrißum conuerft eß, fola uitne er ha^nbsp;bitationiternereferuatacß.Ipfaquoq; tertiafideliumnbsp;in Chrißo pars,ne delicata eßet er fecura,quafi argennbsp;tum er aurum per ignem fideinbsp;nbsp;nbsp;charitatis ducitur er

probatur,quem er Dominus 'm credentibus ardere eu^ pit,fed non conßtnü 'mcédio,nec ßamma deuorari. Cumnbsp;uero ßc probatißierint paruuli fenfu'm Chrißo, fupernbsp;quos dominus fuam manum conuertit, er per uocatio^nbsp;nem eorum omiiis nationum turba crediderit, tune eresnbsp;dentium populus uocabit Chrtßum nomtiie fuo, er iBonbsp;dicente,Tu es populus meustpopulus reß)ondcbit,Dosnbsp;Minus deus meus cs tu. Tales enim tota ßdutia pendennbsp;tes à domino, ipfe pro populo fuo er pro diledis filijsnbsp;habebit, er ipfi uicißim deum pro fuo dco, qui 'm nuüisnbsp;neeeßitatibus eos derelinquit, in quo fanäimonia faedcnbsp;riscognoßitur.


^CAPVT XIHI.

Cce dies domini uenit, amp;diui« dentur fpolia tua in medio tui*nbsp;Fete „ifci/ mihi tutius uidebatur, dumnbsp;huius Ultimi capitis liter am cum aliorunt



explicationibus contulijfem,quàm fitere erfiiturorum temporüfiituramyßeriafiituris homintbus referuarc,nbsp;Incidit tarnen er non flicmendus uifus eß fenfus, cue utnbsp;dijjnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliapernußoiudictoleciortbus, adnotabo, Auud qui^

dem caput,fed prioribus non mepte fubiuélum. Diebus


chrißidomini, qui nouißimi uelpoßerioresdieuntur, per pricdicationem Euangelij er apoßoloruin er apo*nbsp;fiolicorum uiroru operas, diuina uirtute er ßgt;iritu fan^nbsp;äo profecutas, hoc fiet ad gloria dei multo maximum,nbsp;quamfanfli omnes omnium maxime rfflagitarunt,utnbsp;Chrißusfibiorbispoffeßioaemharcditano iure àpa^nbsp;tre acceptam, tota[uisfitufibus applicaturus, er quic*nbsp;quidßrtisarmatus longißimo tempore poß'cderat, ernbsp;erroribus obfeurauerat, hoc Chrtßus fibi diuina fortitunbsp;dine ufurpauit er iure,inq; fuisfidelibus omnem impie=nbsp;tatis potentiam attriuit, idola er Hierum cultum, eumnbsp;fuis cultoribus ßrtißimis er prudentißimis,crucis firnesnbsp;plicitate,humilitate er robore fubdidit er mancipauit.nbsp;Gogquot;quot;” Hoc uidetur eßeßolium Gog er Magog, de quo ludainbsp;fabulanturhoclocoerdlijSt

X Etcongregabo omnes gentes ad lerula«


ZE CHARIAH, lern in prælium, SCcapietur ciuitas,nbsp;ftabuntur domus, SCmulicres uiolabquot;*’'nbsp;turtamp;egredictur media pars civitatis *nbsp;captiuitatem,S( reliquum populi nonnbsp;fereturexurbe*

. 'V irtute potentia diuinlt;e'm chrißo,er Opera, omnes gentes conuiüi de erroribus ernbsp;mis fuperßitionibus, manus porrexeruntuidoribninbsp;uangelißis, er fefe coetui ecclefiaßico noiuenbsp;Mie jfontc er deuotißime addiderunt^ Capietftrnbsp;nbsp;nbsp;.

ciuitas terreßris Hierofolymaa Romanis,qui«^ pient,domos uaßabut, er uiäorum more fiuUip‘*^‘‘_‘ Jnbsp;etiam foeminas coitßuprando,mägna ciuiumnbsp;ptiuitatem uendita, quibufdam tarnen reiii-quot;‘^‘^Lpnbsp;ea,quos Chrißigratia fideles feruauit CTnbsp;portunitatem coneeßit. Poßea en'im fidelibufnbsp;daconeeßd fuit ab Helio AdrianOtnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cjUt

5 Et egredietur Dominus, contra gêtes illas, ficutpracliatus«»’^*nbsp;Certaminis*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.0

4 Etftabütpedeseiusin dieillaA’P^'^L tem Oliuarnm, qui eftcótranbsp;orien tcm.-amp; feindetur mons01i*’**^%fiinbsp;media parte fui ad orientem Wnbsp;tempræruptu grädi ualde,nbsp;medium montis ad aquiloné,^®*nbsp;eius ad meridiem*

Hoc inteüigere confequentius non Minum deumifraelpoßquamßctitinnbsp;afcenfurusilicocoelum, Euangeltfl‘nbsp;terrarum ; uelutiin Ezechiele, Duunidif^f^^difllnbsp;'m mote deferta Hierofolyma:ftcnuncqi“*‘^^^^^ii!fiinbsp;exiturum effe, nedÜHierofolymam,fed(f'‘‘'^^,i«^nbsp;neulteriusiaäare iudaipoß'tnt,rwtumnbsp;tum m luda, er magnum nomen eius ist Sioi^rnbsp;tuor plagas mundi m orbem terrarumnbsp;rumfedicit dominus, per dementemnbsp;mniumgentium ad fuum cultum,nbsp;iamfecundo extremamuaßationem fuisfi^ê'^fo ifidnbsp;runt er fufeeperut. Hoc fignificare uidetid^^^tti'^inbsp;moKtis oliueti,utab ortu zr oeddentediur^nbsp;crab aquilone er außro, ut de loco ubinbsp;gelium pradicandumin orbe tototerrarufHnbsp;uit,quafi uiamaliquamfaceret,ddnbsp;gas apoßolis er alijsdtfcipulisabitui'ts,d‘gt;’'’quot;^ f,ii.nbsp;rante er fermonem confirmantenbsp;cut autem dominus pro gloria fuapugn‘iud^‘{^^uo^nbsp;ptios et Chananieos in gratia ifracHstfit^P'^^'nbsp;Chriflianis ad gloria fua manifefiatiotiti^gt;‘‘^plid(^nbsp;gentes pugnauit contra idololatriam, (Tnbsp;Hum fuorum fide praßita triumphauit.

y Et fugietis ad uallemontium niamconiungeturualfisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à

ad proximfiî amp; fugktis ficutfug» eie terrjmotus in diebus Ozixreê^gg^nbsp;amp;C uenict Dominus deus meus, önbsp;ünâi cum eo,


-ocr page 617-

ZACHARIAS '

Cttnwons Oliueti grandi uoragineperraptUffùerit, ^lutKMpfffîKowginwrfd orienté, altera ad occiden»nbsp;repentenbsp;nbsp;nbsp;in ipfa Mordginc exeelfa ex u»

l,p '’^“'Îl’ortîpwttpti, rtlidUOMgo rumpeturadn^ttilo« cr præruptuquadrangfdwnflettnbsp;liMiifilitrwmw quatuor plagat uorago tendatur, utnbsp;i diHinitatis aqua Euangelica fluant 'm quatuornbsp;' f^^tsorbiahoceft^deinotitiacr cultus abomnibutnbsp;^'‘tibHtf»(cipwt«r. Vos autem,o ludai, tune flgietiSinbsp;admiratione quod gratia dei uobis obmißis derinbsp;^'^«idebitiffin omnesgétes, nefcietis qt^ «nbsp;, t^r omnibiK cater'ts nationibut flflinantibut adnbsp;dei legetij in monte S ion ueflru plurimi fugie»nbsp;dFii clementiam contentnetit, uekementißimai^nbsp;[’quot;^Pone contnrbabimin^iiw^gquot;^ eontendentes.ue*nbsp;^‘^^pweborribilKterr£motut:ficuosHieroßlymanbsp;'“'’’‘jfmac aureun facrofanélam ecclefiam deferetis,nbsp;‘’’babitare renuetis, cum gentes ad iüam occurrerenbsp;pwo conat« meeperint. Tiic uerificabit domtttut uernbsp;‘^f««ndcreprobatio«el«deori»»,Crgf«f'««’’‘lt;^‘‘nbsp;eft ad ifraelem per omnes prophètenbsp;ö'fanftos amicos fuostquod eft ucnire cum fan Knbsp;quot;'»«Jo^Koilli ipfw» Mem«rw« pergratiampr^dixenbsp;I'*• KeufUbitttr enim per fidcM CT Enangeh'«« ƒ«nbsp;'’’“»«eleftiiomnibiM.Q^l««! TecMgt;cnbsp;t^^M»IitC«mfo.

«it in die illat non critlux fed trigus

^^iquot;'’gt;pigationfmglork dei per apoftolorum pr^» be?quot;'”» lt;^f4^ptam ebriß* doéirinamintotoornbsp;Â''î«oqitipu*.«n9«o«onftgt;lf«dfb.t^nbsp;fte^?««Î5l«ne,fedomnwer«nt«o»qwdetimbra:

'¦ p^'lt;«cranmrerum,crhterefibufplcnaomniaap. t?“quot;*-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exponere, dicatin»

u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de tenebrts erroriwîi ntagnorum, «jwos ßde

r‘*««iiteL.det,ftnottArrwnorHMCrMabmeti.

Goihorumcrfîmiltt»« irruption^» 'w«'« uehemetiter obfufeata eß,lwct

C^^l^sarticulorumfidei,crfacr^ffr^^^^^^ 5u.i?'’i'’ttllea«,iHftoi«diciodfiiibioptimenoto,etnbsp;t '^”ilt;i«bifcito.

j^’^oxtSc in tempore uefperi erit lux.

Çitai«ß»irabit pio peftori, id eft, debemus,nos eu nihil aliud fuccurrat fie Mnbsp;*^^dtmut.omnia plena (ùer'ntt nubtlofanbsp;noj “'•‘‘‘i «flmalitia moru, tune(«o temporefoU deonbsp;aligiunto tempore caligines tlhe ceffàuer'mt.nbsp;Bec dies apparebat, nec intempefla nox, twnenbsp;mundi propefinem fcilicet, uel «Itimâ bo«nbsp;ht ^^P^WjiterwndnJIneemclaramimmittet.CZ**6nbsp;fîf(T catholica doétrüue maniftftiut eu monbsp;S ^f®''gt;»ationeßccedetdiejcrcUritlt;MnoexpfflaM.

le ^^'quot;•¦‘««dium earum ad mare orienta» '^•ntdiumearûad mare nottim*i*ttm,

ZECHARIAH.

în æftatc amp; in hyemcerunu Etcritdominusrcxfupcromnemtcrraînbsp;in die ilia eric dominus unus,dC crit nomenbsp;ciusunum,

Tutic dominui atirdbili bomtate fua poß tentdtionet huiufmodicrignorttittiarumtenebriit, iterum emittetnbsp;in totumorbem terrarum aijuMuiUÀf intelligentilt;euer «lux.nbsp;fror«tt dei, quando de ecclefiaßicii canonicisferipturisnbsp;de monte Sion, cr de Chrifli domini atJUK^ ex iUimnbsp;uentre defluentibui, dogmata pietatisdiffundentur ddnbsp;orientem cr occidentem: hoc efl, totum coplebnnt or»nbsp;bem ea abundantia cf plenitudine, ut nuUa deinde neenbsp;teflatKcalore,nec hyemisflccitate defeiiurte fint Mt»nbsp;^uam.ld autem,dum dno uolente zrflientecontigerittnbsp;iit Hcrbum domini fine trnpedimento clarumperuaferitnbsp;orbem uniuerfum, aliud confequi non poterit, ijuàm utnbsp;Uftiui dei ucra pietM cr cultut, agnitio deuota uoluntitnbsp;tisfltótotiutorbis peäora çr eleilorum coi^cientiMnbsp;pcruadatnbsp;nbsp;nbsp;compleat.'ut dominui deut regiam maiefi4

temfuamoflendattoti mundoxüfeilicet, quicquidAn tichrifti malignitate confciêtias fidelium obflifcaueratt Anrtctei*nbsp;uerbi dei rutila claritatedcpulfumfuerit,et eradicatumnbsp;fernen maligni hominis, lt;juod no£lu in agrum bono feminbsp;nation malitiofe fcminauerat,^uod^ bonû fernen à pa»nbsp;trefamilias feminatumcrefcens opprejjèrat, cr famentnbsp;ß/ncera ueritatis mundo ingejferatt syrus interpret dinbsp;cit hictEt reuclabitur tune regnS dei fuper omnê terrÖ^nbsp;eodemc^ die colent omîtesgentes dominu humero tttto,

10 Etreuertetur omnis terra ufq; ad defer» tfi, de colle Remmon ad auftrum lerufale;nbsp;SC exaltabitur, amp; habitabitur in loco fuo,nbsp;à porta Beniamin ufq; adlocü portae prio«nbsp;ris 8i ufe^ ad portam angulorum.'SC à tur»nbsp;re Hananeel ufepad torcularia régis.

Videntur nihil aliud fequentia uerba ueUe,quàm hoc, Ut quicquid olim extra urbem Hierofolymam erat cr inbsp;remotis uifum, hoc dliquando pro amplitudine urbis à |„ara!«« itnbsp;lAefliaaidificandie,itttramurosclaudendumfit. Qtiod lußtaoä».nbsp;longe iUuflriore inteUeiHu capiendum uidetur, quam utnbsp;uerba fonant fficut omnia qua ab omnibat prophetisnbsp;diCfafunt deregno Meflia, gloriofiorefenfu accipien»nbsp;da funt, quàm utfonantf quod inenarrabilis fit maie»nbsp;fias regni Cbrijli etiam in hoc mundo : fferandâque eflnbsp;adhuc longe clariorfùtura, poftquam Domino fie pla»nbsp;cuifle uidenviSjUt ubi quondam u ix in regno aliquo diuinbsp;ni hbri cr facrofanili codices centton ut plurimum ha»nbsp;bebantur, nunc uideantur quinquies centum milUa: crnbsp;ubi olim utiicut Hieronymut linguas nouerat,nunc mil»nbsp;te inuenianturgratia dei. Hoc fignum maximeglorùtnbsp;Dfi inflantts libcnter crediderim, imà non pojfumnortnbsp;maxime flterare, Beatut qui utdebit zr gaudebtt : ficutnbsp;nos quoque nunc uidemus, que fi dudum pradiCla fidfnbsp;eut, nemo credere potuiffèt, quaßieClant ad gloriamnbsp;dfi, cr ampliorts profcClut J}gt;em non confiindendam e*nbsp;rigunt in cleCiis.

” Ethabitabuntin ea,8fan3tbemartocris ampliusyfed fedebit krufalem fecura*

*

-ocr page 618-

Z A CH ARIAS

Fideles dcmmi/einpcrfjo/lea habitabunt Hierofoly* mis, nullus extra earn eleólus inuenietur, dcq; ea nemonbsp;excommunicabitur pius,nec uniptam uafiabitur, fed utnbsp;Chrißi regnuM aternum eft,fic cr fedes regni facrofannbsp;iia ecclefia^ ut faluf, félicitas, laus crgratiarumaâionbsp;nunquam iüi dcficiaiit^

Il ^EthæccritplagaquapcrcutictOomû nus omncs genres quæpugnauerûtaduernbsp;fus Icrufalem, Tabefcetcaro uniufcuiufqjnbsp;ftantis fuper pedes fuos,amp;oculieius con^nbsp;tabefeent in foraminibus fuis,8i iingua eonbsp;rumeontabefeetinorefuo,nbsp;fcVcUUcs? QuantapaffuræfintgcntesquitecclefiamChrißi

Uerbi dei ueritateniperfequutur£funt, prafensferiptu ra teßatur. QjMntumuis enim minaces fint hoßes ecclenbsp;fia, or crudeliter perfequantur ueritatéfidei,cadent tanbsp;men, dijßuent zy diffoluentur. Legamus Ecclefiaßicasnbsp;hißoriaSjquid Valerianus,DeciuSi Diocletianut, Kaxinbsp;mianus,i!Haximinus,ïulianus,çj' ante eos Nero er Do«nbsp;mitianuf paßifuerint pcrfecutores ecckfiic ,nbsp;nbsp;nbsp;rebus

ipfis atq; geßis probabimus etiam iuxta literâprophe* ti£ ueritatem eße complétant, ^uod computruerint carnbsp;nés eortt, cr oculi contabuerint, cr lingua ht pedoreinnbsp;crfaniem difiblutafib Otnnia enim crudelitatis fua genbsp;nerajrufira fe exercuiffe doluerunt,cy quanto feueriusnbsp;animaduertabant ht fideles, ad opprimendum fidem htnbsp;Chrißum,tantofelicius ecclefiaprofecit,creuit, floruitnbsp;Bupctßitionbsp;nbsp;nbsp;promouit.Subuerfa eß enim omniumgentium fuper

tüttc». nbsp;nbsp;flitio, pro qua impenfißime defènfanda laborauerant,

crccclefia Chrißi toto orbcdiffundicoepit, crauéfa eß ht immenfum,hiuitis inferorum portis, tyrannis hifanbsp;nientibus,zy prie odio cr malignitate tabefcentibus,etnbsp;tnorbo perfidia; merientibus.Hac omnia fichant à dominbsp;no,ut dcficientibus malis fuccrefccrêt bona: defluebantnbsp;carnalia ut jfiiritualia orirentur: ocult maligni de ßra*nbsp;minibus fuis cadebant, utreponerentur qui dominü cernbsp;ta fide reßiccrcnt: lingua blaßhema contputrefeebat,nbsp;ut altera fuccederet, qult;e dominum Dcum glorificaret.nbsp;Sicenhn ht iudicium Chrißus inhunemundumucnit,nbsp;utgentiles qui non uidebant lumen ueritatis illud lucu*nbsp;Icnter httueri meiperentt

*5 Indieillaerittumultus dominimagnus in eisretapprehendetuirmanum proximinbsp;fui gt; Si conicretur manus eius fuper manunbsp;proximi fuu

Totus femper mundus çr omnes carnales ac impi/ tu multuatifuntddpr£dicationemeuangelif,nbsp;nbsp;nbsp;non fine

Chtiftiana grauibus confliilationibus fimultatibus corporunt animorum femper ohtinuit Chrifliana ui/ioria, denbsp;eis qui patriam fuam religionem tutari fatagebant,ficutnbsp;Zy Chriflusfuturum priedixerat, cr experientia Ecclenbsp;fiaflicarum hifloriarum comprobat. Cui fi quis credc’»nbsp;re recufet, noflrorum faltem temporum hiquietudinemnbsp;propter ueritatis pradicationem cofyderet, cr ex pr£nbsp;fenti ßatu credere praterita incipiat.

*4 ScdôCludaspugnabitaduerfusIerufalc, Si congregabuntur diuitix omnium gen^

ZECHARIAH, tium in circumitu, aurumamp;argfHW*”nbsp;ucftcsmultaefatis*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Apofloli quidem et apoflolici uiri ab exordio plantauerunt ecclefiam fuo fanguine ZXnbsp;ifraelitis z^fecundum carnem ludai ernbsp;tudteorum non folum in ludaa, fed in toto orbenbsp;perfequuti funt atrociter ecclefiam, ZX ittcitaunbsp;nbsp;nbsp;.

tiam pro omni uirilifuagentiles , ut zy expugnaretur Adidomniumgentiwitarenbsp;nes,flamines, zy coïlegiorum pontifices idololafnbsp;quoque tempore pro fuis deflnfandisnbsp;bris,pro oris zy fiets fuis, quicquid erat linnbsp;erogarunt contra Chrifli religionem,nbsp;flatibus,ante zy pofl Conßantini tempora,nbsp;ipfi principes, utnunc quo^,fic reges qiuxli ^^„gelinbsp;ratores htfligarunt ad eliminandam doamp;rirtatnnbsp;cam. Sedinaniter omniatentaße, rerugt;»ii‘’‘^^i-^.ifjlinbsp;euentut: fuccubuerunt cnim cum totafaeril^^lj^iianbsp;tione fua,cum omnibus ht uniuerfumnbsp;bus, cromnem fuam perdideruntoperan'ii'*“nbsp;trapietateminfumpferant.

’ Î Er fic crit ruina cqui amp;muli, ni. Si omniun iumentorumqup^’^nbsp;caftris illis:ficut ruina hæc,

Tota mundi totius potentiafecotra zy tanto tempore impugnans,tandcgt;gt;ic‘gt;’'’^'^^ioiti^nbsp;• uiHa procubuit cum omntfuo exercititi^'^.^*nbsp;num, qui pro uarietate malignttatisfr‘^'“‘”lrnpcrbi*nbsp;rantur beluis zy animalibus. Equi dicunt«^nbsp;am zy bellorum amorem,Vlulißerilanbsp;ligrandi peccatorum farcina onerati,nbsp;flolidi,zyadomnebonumtardhTotut,‘’^‘‘\i!itlt;d^nbsp;urn is excrcitus, zy quicquid contradof“''nbsp;audct,ucritatis potentia,zy Chrißi reghênbsp;rumq- triumphis uaflabatur zy

’Etomnes quircliquifueriot^^^yfalf’”' gentibus quae uenerunt contranbsp;afeendent ab anno in annumnbsp;regem dominum exercituunijötnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

feftiuitatem tabernaculorum.

Q«t poß hnpiorum ruinam zy mintufuperßites fl(erint,qui fefe

- diderint, zy ecclcfia; membra maluerint fcquutores, reliquia iudaorum zynbsp;rum ad Chrißum,toto ht orbefefecultutnbsp;omnibus idolis mandpabunt. Et aßende”nbsp;mam, hoc eß, dues zy domeßid eccleßnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

addicent zy perfcucrabut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dd^'C,

na à finibtts terrte ubiqi ucnient ad (o‘^' cundum legem ddomino datam, hoc ejnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

er benepladto dd, nuüu altum deunt a huquot;’ dominum dcum exercituum, cuifaet^ß fnbsp;tis zy fidei non tantum ter in annonbsp;httermißione dependent,nbsp;no,hocfidelesddf£pßimeindtep^fiß^nbsp;zy ueritate dominum colendo,quilrnbsp;ritugaudetuenerari zy Feß^t“^


-ocr page 619-

ZA CHÀRTÀ S

tfjtj '’^w,^ito)jiodo omnes geiites Hierofolyttiis ijuotiiftftit poffentf Scd no fie docet ueritcU nec mtëdit,nbsp;domino dco cah pro omnibui fuu bcneficijsnbsp;donùw pij omnes, agnofeentes omniumnbsp;J’O’Wrum Urgitorcmnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accepta htec omniJ d«=

lt;^^rifirebam idoUs. Non fehoc m tnundo habere fei ’‘’'tiiMncntemùttiutctn,fcdperfgrv«4ri Ht tugurijtnbsp;“'IcoElfftw patrii regnum : hoc eù tabernaculorumffnbsp;'fnnMcflebrare.

^teriuqui noafcéderint dcfamilflstet^ ^®ïd lerufalê, ut adorent rcgé dominumnbsp;1^‘bii,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cric fuper eos inibcr,

S Q«'CKfi^etMdercn»tHndtiöm(gt;w

““^paAidominiMW colucrit, ecclefiâdeicÔtempferit, «eritatê non fufceperit, Cbrifti reÿio non fenbsp;'“i’‘ilt;derit,pyomij?(onfî ccelefits pamam nÓ ambierit,nbsp;dominït cxercitutt non ador aucrit folum,noitnbsp;temporaneus crferOtinuS,neenbsp;^^gt;!l‘‘uplutiiisca[irigabitur,fedcum illtïrcpw*nbsp;Uquot;' pugrt^MO-nt aduerfumhrufalé,cr ^uorït tlt;tnbsp;l8nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oeulideßuetK lt;7 Unguaputrefcet,

AMamp;fi famiha Aegyp« non afcen-ucncritï nee fupereos crit, . ’'‘¦it ruina qua pcrcutict dominus gennbsp;{^; 3''®r'onafccnderint ad celcbrandâ fcnbsp;*9 u’“''^tabernaculorum*

can? ' Peccatum Aegyptï,amp;(Ï’‘’^)pflt;:' d., ’’’O'nnium gentium quae non alcen-0 Uî/h celebrandam feftiuitatem taber

reputahitur A egypttOf^iJy^‘^» lioin»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(S' Ammonir^,per ciuosmtel

lijff; ‘^‘^'’^nesgentcsrcgnüChriüifubijciendlt;e,ßno ‘quot;^'»¦«rf dowKin deum exercituS, amp;- feflf cottnbsp;tcTft Chriüi,crHierofolymis feüum tanbsp;pnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cetebrare. Omnes enim nationes qua olim

ecclefâamp;'credentes,umum dominunt iota uirilifua perfequebatur, per euannbsp;’^forentur ecdefi^, (7 pfonbsp;® «-j '^'dol4)reli((^i,i0f(Q^abiicient^

“l^od fuper frenum equt ’i'St ’’^0^/Jominoîamp;erunt kbetesindo*nbsp;M^afiphialaecoramaltari.

' ’¦rgno Clgt;rifli,er idolis dcletis, Cf

tmpioru itiJtAatione,nequao eqtiitatu bcllicofa,fed omne ornatu CTnbsp;çgt;*^*** P'’^lo'4rîî,nd dei cultum confèrenttnonut aUnbsp;deleüet dominUnijfed iniuriofa critnbsp;homifii fuperba pompa huitts murtnbsp;oriwbit, ut fi quis fuperfluu habeat,nbsp;™ egentium.Lebetcs quoque fitturinbsp;pbiala altaris, quid dtgnitu intelnbsp;a«»M(K piorim im quibus uiua fides eyquot;nbsp;afcendit,Gr i»odoremfuduitanbsp;“* domino, ut fint Cbriftt bonus odor in uinbsp;‘^°rruptio«e uarios »irtHtwwJ^orcsge»nbsp;palat iff cceleiiis regm'.,

ZÊCHA'R.IAlï.

Etcritomniskbes inlerufalêamp;inïuda' fandificatus domino excrcituütamp;ueniëcnbsp;omnes immolâtes, amp; fument ex eis î Slt; conbsp;quencin cis î amp; non crit mercator ultra innbsp;domo domini exercituum in d le illo*

Tm«c erunt in lerufalé cf in iudj,hoc eâ in eccleßa fanëlificati domino omnipotêti, omnes piè uiuètes,^“nbsp;firmiter perfide domino adharentes. Multitudodefcri sienftcîfinbsp;biturftcrificantiu domino gratoioblationes in ffiiritu,nbsp;ficut ohm magna diligêtia gT legitimis ceremonifs do»nbsp;tnino facrificates iHtwn colere fatagebât cf coplacere,nbsp;In Chri^li autë ecclefia pro facrificijs iuflis no erüt ne^nbsp;cejjarq multi negotiatores amp;ucnditores boMn,ouium,nbsp;eaprarit or auium. Tune enhn nee Samarite nee nieranbsp;folyntis corporaliter deus coletur,qui fi)irituseA,fednbsp;Ubiq; cr fcmper,lf)iritu GT ueritate tilt litabiturab elenbsp;éïis cr ChriRo fubieëlis in regno filij Dauidatemo.nbsp;Ament ludet fuosaneos lebetes, qui amauerunt oliosnbsp;Acgyptiacas gt pepones Gr aüia, nos dno de o dignuntnbsp;ftcrificium in /piritu gt ueritate de/èrre conemwr,

r I N 15.

Ir

COMMENTARIA IN HALACHIAM PROl'HETAM,nbsp;qui inter XII. Vltimus.nbsp;CAPVT PRIMVM.

N V S V ER-bi domini ad If-raelinmanuMa lachiæ.

M-alachiosVlebreiS Mahchfa»

Ezdros habetur. Vf« rifimilius dicitur Zanbsp;chariot à Chrislodo^nbsp;mino diëlus, occifusi

ludeis inter templ'Mrt Gf altare, qui ut Abel primus fandorum occifus e^,fic is Zacharias idtimus prophenbsp;tarum. Eins hic libeüus tante auchoritatis cft, ut nuhanbsp;fujfiiaone laboret,comeiidatus tiimteu Euangclifiarumnbsp;Crapoflolt Pauli teftimoni/t. Veritm Ezdrat nufquamnbsp;prophctafcribitur,fedfcriba. Qnoniamautemfacersnbsp;datum auaritia denuofuppuUulabat, cam acriter redarnbsp;guit,premittëdoexpofiulationëgrauem cunt ifraelitis,nbsp;quam Onus nonünatuerbi domini ad ifraelem.Graue cnaenbsp;quidem.quia pondut appcllaturfied cofolattonc non ca ®quot;“*’nbsp;ret,ideo non eotra,fed ad ifraelcm fum;tur;quo nominenbsp;pafleaptiuitatem r. duëfam ex Babylone,indifferenternbsp;fignificantur rcuerfi ex duabtts trihubus Gr'decem,quinbsp;Gr plerunqi omnes uno nomine ludei nuncupantur.^nnbsp;manu Malai hifioe efl minificrio [Aalaehie. Prophetenbsp;enim organa funt Ifiritiu fandi, cr dijbenfatores mysnbsp;fierioru dei.Malaehi autë angelus quidë meus interpre MalathI.nbsp;tatur : nee tarnen propter hoe angelus fiiijfe credendusnbsp;edde cixlo,Gr affumpfijfi corpus hunianuni,ut tfraeltnbsp;qult;e à domino fune mandata loqueretur, fed nomen ges


-ocr page 620-

(

¦Ils,,

MALACHIAS

neralelcgtiti efl, quociit^ alias proprio noiniiK ttocetttir ZachariatyUel Aggieus,uel aliter,certe nomen hominisnbsp;prophète accipiendum efl,ficut er alia nomina,

Diiext uos dicitdominus î 8C dixiftis, In quo dikxifti nosî” None frater erat Efau Unbsp;cob.dicit dominus, 8C dilcxilacob^

Oileäio Vt acriusredarguatludteos ad quosfolebatfieriuera d«i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bum dei, er ne poena in fitos uideatur iniufla, preemittit

domtnuf, Dikxi uos. C^uem enim diligit dominus corri pit. Cafligat autem omnemfilium quem recipit, Dicen«nbsp;do autem Dilexi, priefens firè negat, dum pneteritumnbsp;confitetur. iBi quidem reffiondent temeritate, qua pec*nbsp;cant obhti beneficiorum eius, tn quo dilexifli nos ? Adnbsp;qult;e Domtnus, Vt C(etera,inquit,taceam,ut quodnbsp;nuperde ßabylonicacaptiuitate ueniftis,mcunabula ucnbsp;ftra trailabo, Antequam nafeeremmi, imo priufquamnbsp;Rebecca Efau er lacob utero fuo fiinderet,in lacob uosnbsp;dilexi, id efl,in peculiarem mihi populum elegi,poflèflônbsp;rem hiereditariu fici terr^ manantis lade ZT meÜe,quanbsp;melior non flt 'm orbe,uel excelfior prierogatiuis uarqs,nbsp;iw qno gloria meam declararé,et bénéfices fingularibusnbsp;diledii mihi populit comonflrarem:tn Efau aut Idumaosnbsp;odio habui, nihil taleineos defignaui, montes horridosnbsp;er domicilia uenenatorum animalium dedi eis.

Efau autem odio habui,amp;pofui montes eius in foIitudinem,SC h^reditatem eius innbsp;dracones deferti*

Drf Odium No»Jo/iM« autem hoc odium, nbsp;nbsp;amorem in ifios con

flitui antequam nafeerentur, fed er in pofleros eorum amorem meum er odiutn conferuaui.Odium quidem innbsp;^au,cuius montes qui appellantur Seir, redegi infolitunbsp;dinem, er urbes fici effe defertas, er à ferpentibus acnbsp;beflqs obtincri. Efaia 34. habes quanta fitfutura uaflianbsp;tos temeEdom.Conuertenturtorrenteseius'tnpicem,nbsp;er puluts eius 'm fulphur, crc.Et 'mhabitabut earn Ononbsp;crotalus er ibis, ere. Habitant autem dracones in locisnbsp;aridis, er 'm quibus terra non efi irrigua pluuijs.

4quot; Quod fi dixerit Idumæa, Deftrudlifu-mus, fed reuertentes ædifîcabimus que de ftruäa funtîhæc dicit dominus exercituû,nbsp;Ifti ædificabunt,amp; ego deftruamîamp; uoca*nbsp;buntur termini impietatis, amp;popu(uscuinbsp;iratus eft dominus ufq; inæternum.

5 Etoculiueftriuidebunt:amp;uos dicetis, MagniBceturOominus fuper terminumnbsp;Ifrael»

si autem dixerit Edom,hoc efl Efau,deflrudi quident fumus ad iram Dei propter peccala ncflra, fed rurfuntnbsp;ledificabimus ciuitates.Hlt;ec donùno prlt;edicente,cognoanbsp;fcite,quod iüis adifica'uibus ego deflruam, criramnbsp;meam leterna eorum uaflitos approbabit. Odium igiturnbsp;in Efau rebus oflendi,amorem autem in uos, hoc efl, ÎMnbsp;lacobfiquentibus approbabo,itlisdeflrudis cr reda*nbsp;élis ad folitudinem uidcbitis ocults ueftris, er dicetis,nbsp;Vlagnificetur dominus fuper terminîi ifraet, er ex comnbsp;paratione malorum qute Jrater uefler patitur,dei m uosnbsp;beneficia fentietis, ludteifalfo fibi bladiuntur Edom Ro

JTAL a chi.

WdWOf CT ifrael in confummatione tnuttdifiipfoiP’^ phetari,quôd deflruüo Romano imperio,rcgnMO''nbsp;ueniatadlucheos.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, •

b Füiushonoratpatrem.amp;feruusdom';

num fuûtfi ergo pater ego fum, ubifK nor meus^ 8c fl dominus ego fum ƒ'’* »nbsp;timor meus.'dicit dns exercituû.’’ Adnbsp;facerdotes qui defpicitis nomen mfugt;nbsp;xiftis,In quo defpeximus nomen

Licet priufquânafceremini in lacob, quafifialt;ii‘‘^ reuos cceperim,tarnen eligite quo meuocabulon^quot;^ 1«nbsp;tistaut pater fum uefter,aut dominus: fi pater'nbsp;patri honorem reddite, er dignam parentenbsp;tatemefî dominus, cur me contemnitisf cur doi»i'^nbsp;timetis Loquitur autem ad eos qui fub Zorobab^nbsp;tcfii filio lofedcch er E/dra facerdote CT Neetiiianbsp;bylonefitnt reucrfi,extruiifo^ altari,»eceium teifpnbsp;tedificauerant,nec muros extruxeratciuitatis.nbsp;minus 'm peccatis priflinis permanebant,lt;ieiiDi .nbsp;re uel timoré uenerantes. Vult primum deus utnbsp;fimus,er bonum uoluntatc faciamus,fi hocnbsp;lumus, ut faltem feruos nos habeat, er ànbsp;pliciorum fiirmidincm recedamus. Expetit eft'^nbsp;honorem, à feruo timorem: pr'mcipiumnbsp;timor domini, ut de timoré feruorum adnbsp;riam tranfcamus.Ad uos autem ô facerdotes,nbsp;dirigüur, qui reuerfi de Eabylone,plena in(iitt‘‘ ^5^nbsp;numconucrtidcbuiflis,nucautdefl)icitisnii''‘^'^^^ji^nbsp;imitantesq} Cain fuperbis contra deumuocibut'^^^nbsp;dentes,fcifcitamini ab eo,quem occulta nonnbsp;dicitis,ln quo deflieximus nomen tuumi utnbsp;nîs impudentia uulnus confcientùe protegatiS'nbsp;y Offertis fuperaltare meumnbsp;lutum: amp; dicitis, In quo polluimusy*^^,nbsp;eo quod dicitis,Mêfa domini / J

Vultis ergofcire'm quo de/fiexeritis offertisfuper aram meampanempoUutumSatf'nbsp;pr^cipua cura debebat cjfe mifericordia,nbsp;feientia dei, ceremonite autem quateniis uer^tt .nbsp;er charitati feruiebant,erantdatie: atfipohi“^nbsp;facerdotes,reliâis pr^ecipuis minima fi^abatUW)^nbsp;pati immolandis pecudibus, dodrina legisnbsp;fidei. QuerebâturaramimpuramhaberiàP‘’1quot;‘ ’mnbsp;alia ratione quàm quia pauca offèrrcM, tmdenbsp;decedebat facerdotibus,qucm in primisnbsp;lus nimirum abus eft, quem deus defyderatnbsp;pharifaico alienum. Poüuitur autem 'flrp^^^t^ijf^''nbsp;omnes fumus, fi non fynccro corde et in ueritatenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

firtur, fed iuxta poUutas hominum traditions tur. Sacerdotes autem Malachia tcmporibus connbsp;erantoffirendo panes uel ouesetiamqualefcui'l’nbsp;fuaauaritia,quametiamtrailatEzcchiclcapat-*‘nbsp;tes deum apud populum dei,propter pugiUu bot‘’nbsp;fiagmenpanis, mentientespopulocredentiiueu l^^nbsp;Hoc autem eft menfam domini dicere effe defletla^ gt;nbsp;fficereacpoüuere nemen ac pancm domininbsp;dei funt quarereffed quic fua,non populum paftt’'^^


-ocr page 621-

i^At’ACniAS

,iwn tant deo coplacere, gMtn ßbi prodejje, ftpufacrifiaorum abuti.

‘offeratis cæcû ad imniolandû, nonne Pu J*”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;claudumamp;Ian*

lu f^ónnc malû cftç’ offer illud duci '^«1* ttijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi fufccperit faciem

1111”^’'’*^’^*^°”’’”“® cxercituum»

^‘f^gHoqjtieo uiâimâ«offvrebdt,caciifuidelicet Hoc f/î en««nbsp;'Ifii! ^‘‘'’ê‘lt;‘du,Mto cMiâa, fermone comprehcntinbsp;?ion fcribitur,No malum, per mterroga*nbsp;VosT fcrfenfus effe potefl:nbsp;'lt;«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multum curatif,etiam ft populuf ex

gt;gt;S«oi-ct^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cti^ifiß langueat uel clau

fi ’M« attendat,nifi t^oducit. Si ißiufmodi,inquit,nbsp;t^ônne reß)ueret!' twnnefibinbsp;lt;» cU ^iuriam ? zr boc audetis ojfcrre deonbsp;quot; Elu '^’’’fnifciW’K’waHdffw?

’^'îturuultû dei, ut mife^ tfth *’°fthîdc manu cnim ucftrafaâünbsp;’o^f’s'd’ modo fufeipiat faciès uc-”nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxercituum.

üQijj Jf’i'c meum gratuitoî’ nô effmihi ''' wobisjdicit dns cxercituum : 8Cnbsp;Vos fijfcipiä de manu ueftra.

'mfidclitcr,cr cum con etiâiUicitax lege uiilimaf ; uosnbsp;agite poeniteiuiam,nbsp;lt;^omittu pro indulgentia, fi quo modonbsp;‘if’Kj ernouo! pufiiat ut meriti eflif.nbsp;*ïfSi Pl^c po'fonif fide cr cofeientia uos mihinbsp;’'ftitenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergo uefiramihi nwnera placent

P°^tifex,tugt;ti facerdos,noii Leuita, quidem,cr if qui ignem fiipnbsp;''‘'^quot;1 «nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;holocaufta, qui non à me mer

biboris fui,decitniis fcilicet omniu frugîi a '^1^'^’’^ ^P°P^^filt;i(^oq; non tam mihi quàm uennbsp;n^° honore curaturi, nifi uenbsp;? ’’tjij.'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;portio cr compenfatio, auari fcilicet

Qnidnoftro feculo elamafis C Lnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hnpios cr auaros miniflros ecclegt;i

»ijjquot;; ’«». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;öl'”” oportebat ejfe iuflitiâ cr itmu

^^'itt, \^y^‘‘Odei,utfi)onteabfq;muneru ref^eéhiad fi^ ^^berent.Gratiscnimdan*nbsp;'’ilt;înbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘'^^optu. tJon,inquâ,illicitu cjje acci*

debetur in agro dtiieo h ^’^'1 aoft ftcerdotali minifterio,quifnbsp;effefidelis crproxinbsp;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi'^amp;htatem proprijs etiä

'2'’ *15 f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cui ejfetgrauamini. Qjti itaq; fi*

Pbipraberi unltdhs,ct'oxigit ex fide '^'tcnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cHiîM fuftipit pictatem,

i '’^foraquibuftioitindiget.

MALACHI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;500

* * Ab ortu cnim folis ufqj ad occafum ma* gnum eft nomen meum in gcntibus,8lt; innbsp;omni loco facnficatur(f«^tiM fit^ôC o^et^nbsp;tur nomini meo, 6lt;oblario mundatquianbsp;magnum eft nomen meûin gcntibus,di*nbsp;cit dominus cxercituum.

Propriè ad facerdotes ludicorum ferma fit domini,ut feiaitt carnalibuf uiilimis jfiirituales uiâimaf fucceffu* munis eç*nbsp;raSfZ^nequaquamtauroruhircorumq;fangMncm,fednbsp;thii»iama,ho!: eft,fideliu orationesdonunoofferendof,nbsp;non in una orbis prouintia lud!ea,urbe Hierufalem,nbsp;fed in omni loco ofiirri oblationem,nequaquàimmun*nbsp;dam,ut à populo lfrael,fed mundâ ex fide erdeuottoa» .nbsp;offcrentiu.Agaofcut enim ijin nunc me prima omniumnbsp;rcrum cauftm ejfe, çrdeuim dcorum, etiam fi idola co*nbsp;laut,me tarnen ilUspra firre no dubität plurimi paßmtnbsp;in tota habitabili terra.Totiuf ent terricdominuf fum,nbsp;unde er nomen meu celebre ent in gentibuf,ab ortufonbsp;Us ufque ad occafHm,hoe eft foto mundo. M.ulta hic do*nbsp;centur,nempc uocatio gentiu, deinde abolitiO cerema*nbsp;niarum,infuper comutatio crafti cultus ludaiciin jftirinbsp;talem,qui fit per ucram euchjrifttâ,id eftgratiaruma*nbsp;{lionem.offirendum nominideifacrificium laudif,cr Eucharifti»nbsp;inccndëd'.is ardor charitatis fcilicet Gf fidet, quod nonnbsp;tantum à rafis, fed àfideli quoq; plebe perficitur,comenbsp;moratio dcuota cr gratttunici facrificq, quod pro no*nbsp;bis fe femel Chrifltu in cruce obtulit,ad fanâtficandumnbsp;omnes omnium fcculorum cleëlvs.

IX Etuospolluiftisilludineoquoddicitis, Mcnfa dni cotaminata eft: Sf quod fupponbsp;nitur cotemptibile eft cum ignequiillud'nbsp;dcuor3t(er/r«(îÎH$fiiM cotcmphbilß eftefcaeius.')nbsp;Cumq^,inquit,nomen meû magnu 'mgentibusfit,O’nbsp;maius fitturü per euangelq pr^edicationê cr abolitionênbsp;fupcrftitionu:uos interim cotemptim ucftro minifterionbsp;fitngimmi,nihil aliud quàmueftrum cömodum quierennbsp;tes. Dolentes enim adipem à flrue lignorum cöcrcmari,nbsp;er quads alia uiliora uobu referuari 'm cibu, paruifa*nbsp;citisaltare, cr quod fuperaltareponitur,crquodabnbsp;igne altaris deuoratur. Difllicet,mquit,uobif quidquidnbsp;mihi oflTrtur,cum id mea lege inftituer'mi,no mteUigennbsp;tes me non aura gemmasq- er hofltaru tnultttudinê 'mnbsp;lempto quifrere,fed offcrentiii uolumtatestuel conquenbsp;rim'tni aram poUui ex paucitate oblator5,qui pro aua*nbsp;ritia cupitis multa er prt tiofa ucl optima quaq; offer*nbsp;ri à plebe in ueflrum ufum,non tn deigloriam.

15 Etdix(ftis,Ecce de labore,ôCexufflaftis il lud,dicitdns cxcrcituu, amp; intuliftis de ra*nbsp;pinisclauduSc languidû,Slt; intuliftis munbsp;nustnunquid fufcipiam illuddemanu uenbsp;ftrajdicitdominusî*

Nec fufftcit prioris fermonis impietas, fed etiahoc di nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

xiflis,De captiuitate reuerfi fumus,ho^libus priedaf„„^ fiiimus,multum in longo itinere laborauimus,paupcresnbsp;fumus, qualiacunqi habcmus offèrimus.’Cr bac dicen*nbsp;doexuffiafhf ueflra facrificia,ideSiexufflationeme(inbsp;dignaflciftis.lion facrificio,fed mihi cuifacrificabatii

»it X

-ocr page 622-

MALACHIAS

ftciRis iniuHä, de indußria oßvrendo mihi, tjuihui uos carereßnedamno reifamiliaris poteratis, itobis ^uidénbsp;feruando meliora:intuliflK altari meo quod alijs rapui^nbsp;ßis,de iniuritt pauperum placare uoluißis patrem ege»nbsp;noreim,cr' uindicem uiduarum. Et claudum elegißis denbsp;8^cge,cr languidumad offierendu mihi,quafi prouidennbsp;tii£ mete ßdem reieceritis,cr legis obferuantiäirridca'^nbsp;tis.Auaritictm ueßram inuerecustde proteßati eßis,^nbsp;perfidiä cordis, qttod nuüd 'm deum pietate uel timoré 'nbsp;ffrittur.Qtiitmobremnequaijuamfufcipiamoblationesnbsp;ueßriis de manu ueßra:non placere polfuiit,quia fiue finbsp;de deßrutur,ßne qua nihil placet. Et mantis ueßrte fannbsp;guûu plente funt, tam dolofe, rapaces, plenlt;e muneri’^nbsp;bin pauperum^ cruore, quteneminë non (iffltgtit,nuUinbsp;nifi fibqpfi uel propter fe benefaciunt. ludtei de hypo»nbsp;critis exponunt,qui cum pecora debiliora adßrant,finnbsp;gumt fe tarnen grauißima croptima attulilfe,magnisq;nbsp;laboribus allata abijciunt crrejßirant, quaß fatigatinbsp;ex onere,cum no nifi leuißima o^erenda elegerint,doanbsp;mino illudentes er ecclefix.

14 Maledidus autem dolofus, qui habet in grcge fuo mafculu,amp; uotufaciens immo^nbsp;lat debik domino : quia rex magnus egonbsp;dicic dominus exercituû^ ôC nomen meünbsp;horribilein gentibus»

Qtiicquid poteß 'm excufationë peccati fui humanus animus'muenire,crfalfa fefatisfMonedefindere,hocnbsp;prreuidens fernio diuinus corripit er codemnat. Quia,nbsp;mquit, oßertis citcum cr claudii languidu, hocnbsp;ipfum non de ueflro,fed de rap'mis cr figt;olqs,fletibusq;nbsp;iniferorum,erinfupcr uos per paupertatem excufatis,nbsp;er contra confcientiâobtcnditis,ideo audite quodmfènbsp;«SîcHlHs*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dolofus, qui habet ingrege fuo mafculu,

“ ' er uotumfaciens immolât domino dcbüe.fi non habes mafculum nihil tibi nocet malediilio.iïlt;ec autem dicennbsp;do,oßendit eos habere quce optima funt, cr offèrre uonbsp;luiße peiora, perfidiam fuam prodendoßris, qtue do»nbsp;minum non latet intus:cum no tam pecora deus cupiatnbsp;quàmpedora ojferentitvm, ï^on firtfitcum,uult fyncenbsp;ritatem,cr legit'tmu fibi honorem defirri uult, cum fitnbsp;dominus omnium,à quo omne bonum : cui nihil tribui»nbsp;mus, fed gratios de omnibus acceptis obligamur, quidnbsp;ttobis uult reuereri er honorari ut meritus efl,quia donbsp;minus omnipotens er demens pater.

CAPVT ir.

Tnuncad uos mandatum hoe ofacerdotes*

AÜoquitur facerdotes, erhortaturad obferuantiam mandatoru legis,ut diligen


¦'Ur.



ter curent qu£ officij iüorum funt,qualia dona domino oßferant,er quomodo populum doccanttimoremdei.nbsp;quot;Veftrum eü,'mquit,maxime feruire deo 'tn ucritate, ernbsp;fic quoque plebem erudire. l^ocâfatis ceremoniarumnbsp;curam habere, qua nihil ad deum, curandum potius utnbsp;glorificetur dominus, er ne'm contemptum ueniat no»nbsp;men eius, ut omnia fiant ad gloriam deipatris,eradnbsp;itihficationemplcbiSi

M At A CMIi

Si nolucritis audire, amp; fi nolucritïs pögt; nere fugcorutdetis gloria neminimtojnbsp;ait dominus exercituum tmittam in «o*nbsp;cgeftatem,^ maledicam b ençdiélionibusnbsp;ueftris,Slt; makdicam illitquoniâ non po'nbsp;fuiftisfupercor»

Simeaudirenolucritis nee ''Mîteîligcre,utdetiswnu* ni meogloriä,quod cß terribile 'mnbsp;niittam (quam omniumaximè abhoiretis,qiiilt;iäWnbsp;fruduum omniü pcnuriam,ut nequaquiimigt;unia''^^^gt;nbsp;fed omnium rerum coa£ii ogeßate, dicatis uos tonnbsp;here optima qua: ojferatis.Et maledicamnbsp;bus ueflrtSi hisfcilicet, qua nunc meis benedidio«nbsp;poßidetis,fiue quiequid à uobis benedicitut^i^^^nbsp;lediilum crit : er maledicam benedidionibia ’nbsp;quoniänoluißis mtelhgere qua dicuntur,lt;juod^nbsp;fuper cor ponere, No poRhac lucra ex religilt;gt;^rnbsp;b'tm'mi,utlibidineminiexdonismcis.

Ecceego proiieiam uobis braebin*”’ difpergam ftercus fuper uultumnbsp;ftercus foknnitatum utftrai« J ,nbsp;uos fecum,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.

Non poteß diu latere facerdotu iudiciofuo traducitur tcmpore,ut ßantnbsp;totimundoAdeoßnquit,arguamuos,proißgt;('^^^^jjinbsp;des ueßras ea quafanüiora putatis innbsp;deo pro uirtutu nuincre ex hofl'qs ebdonatafi^nbsp;uel annum animalis dextrumter diß’erg“quot;’quot;^quot; ^0,1nbsp;Itmt uel ßercus animalium facrificandorü,nbsp;continet, id quod cotinetur appeüas. Arrnun^^^’nbsp;pedufculum, er linguam er uentriculuf»’ a Jii»nbsp;in Leuitico dcfcribuntur,accipiebant ex boß^^l j#nbsp;tes. Qua omnia pro peccatis corumfeabiß^%^i^,nbsp;facies facerdotum 'tnfligere redarguetidonbsp;utfcilicet tales ftnt qui o^erunt,qualia amp; ‘^A^fonbsp;feruntur. Et affumet uos,inquitifecum,idnbsp;lennitatmrt ueflrarum, utfoetentes facies P''^‘“‘‘Liigt;inbsp;ris commixtione turpentur. Et ex eo quodnbsp;tttteUigatis ipfum ejfc me, qui quondanbsp;elegi ut effent fandi, nunc autemnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0quot;

er contemptibiles reddam, qui me conteltipß'' uelut /furcitias cum ßciius eijeiam. ..(Uin

  • 4 nbsp;Et feietis quia mifi ad uos insbnbsp;iftud, ut effetpaâummeum cun’’nbsp;citdominus exercituum, arejd'S'

  • 5 Padum raeu fuit cum co uitæ

amp; dedi ei timorem, Sc timuit me,nbsp;nominis meipauebat,

Defcribitur experfona dei,perfeâiofficitl/l»}^^ tis, quale effeuolueritAaronem,nbsp;res quos inRituit facerdotes, utnbsp;Lcui er pofleris propter Ph'mees, qui teq^^'nbsp;cit firorem dei ah tfrael, quia amulatusnbsp;contra fcortatores cumtàadianitidisfcemtniSr^^^nbsp;dominus deus, Ecce ego dabo ei tefiamentut» rnbsp;erit ipfi er fetnini eius poü eumnbsp;tijfempitcrtii, pro co qwd zdada cß pro d(


-ocr page 623-

Malachias

’* W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominui Leui d* pofte

^''c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fapientiietimor

^°’’‘' 'orb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;timerent,nwntii ftrnüdinem hor

: iuxta quod fcribitur,Super humilcmd quietum^crnbsp;dpticiStinteüigi»nbsp;quot;’”’“•'1%”*”^**nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludlt;costrecentorum

’‘'’’ld?; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m hoe mttndo,propter timo

® iniquitas *'l'’itaf*” ciusïin pace amp; innbsp;•‘»fe ^*tak.\,'’'’'bulauitmecû,SCmiïItosaucr

d f femper efte debet in ore fi populoruminftcerdotenullo debetnbsp;'*^'gt;Xerlinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueritatis ßntc proces

ß. ***** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;denuntiare ad populu. Et ini

fdfitas non mueniatur in labijs ***' ‘*'gt;11« **^^***^ fuum,qui peccatum non fecit^nbsp;*'‘'quot;11)1(1?**^’’*'’^ ®nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^^uitas

1)^ * ‘pß nbsp;nbsp;nbsp;perftéîus fit, dquot; ptt

doâorcm culpa redarguat,cr '”gt;Ö-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfonam accipiatiniudi*

^cb ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Noc

'«(«„ pfr ittnocentiâuiti iuxta domini benepla 'quot;‘‘oti« quot;quot;^^“’quot;‘fii^deat, d infupfgt;' tam uerbo exbornbsp;Wtdtf ’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«tonplo uirtutis t^tos auertat ab jMi«

lHfntf’ ^^f i»gt;faeerdoseft, er non corripitdelin» Jlidio ƒ “^”¦‘*0^« officiu praterit : corrigat autê nonnbsp;uUa tyränide,fed uerbo dei,cuiuinbsp;hoc concredita eil, inde licebitnbsp;ta\jj °*'‘’*llt;»f«erdottttH.

amp;?’'*”* *3«rdotis cuftodicntfcicn^ ’’’Reib requirent ex orc eins j quianbsp;^‘’'14^”'*”*’’’’ f’^ercituum eft»nbsp;Kf j'^’'‘*P’’o|èrciit, fed euftodiêt ut loquätur iw fewnbsp;didicerut, dentj; ciboria, CTnbsp;^Sn, ''''Hejt'**®’’‘‘,®'«efer4i«tfWpore/tto.Et/f^cre^wianbsp;*’ '%tej?nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ide feribitur, interrogate ft

^d facerdotispertinetdifcipli fruftra enimftnbsp;^oiuinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dignitatë,qui opera docëdi dquot; de uer

*’’'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thibet.Potés enim fit exhor

^“ete nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contradicentes reuincere,inf

f nlij, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatë cora omnibuf arguat dc^

Jgt;s ÇJ. dtimoru dei,ueritatif,iuftitia,lenita ’Utb • ftpientùe donis coft)tcuu{,magitanbsp;*5*%nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;angeloditi cxcrcit«« finulii,

C’’'»?? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prodigia no omnibtn pa

facerdos ange omnipotente, nonprincipum, non epi^nbsp;elt;thominunt,non magiftratuu,fed domini,nbsp;pfo * 1nbsp;nbsp;nbsp;‘‘ooepit,ficut angelus d legatie doceat

oonftitutiones, fed legem ^**’^'¦*1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rationabili doârina d ueritat poni»

doilu effe debere,d pr«e» '^‘o^U(ritatisdiitftitùegt;

MALACHI. 501

Ego uos uolui effe d facere qua diiia funt, uos ault;* tem receftiftis de uia refta,declinantes ad'dexteram uelnbsp;finiflram,d infirmos fèciftis multos in lege,fiue fean^nbsp;daltzaftis. Dechnareaddexteram,eilabftinereàcibe Declinarenbsp;quos deus creauit ad utendum,condentnare nuptias, d amp;nbsp;incurrere in iüud quod ftriptunt e^l.Nc /îî iuftusmub*nbsp;turn. Ad finiftram diuertere, eil effe luxuriofos,libidiquot;nbsp;nofos,fcandalofos fieri,dmala couerfationèinfirmarenbsp;infideles,corrumpereecclefiafticädifciplinä,fineftramnbsp;aperire tranfgreftionibus legis dei, cauponari uerbuntnbsp;domini,placentia tantü eblatterare,no domino femire,nbsp;fed uentrid gloria,

Qjiam ob caufmd ego uolui «t uos impios facers dotes popult eeelefiaruin, utmerHiftts,contcmnercnt,nbsp;proq^ honore d gloria quafi humiles, contempnbiletnbsp;deieélosq; calcarent:quia meamgloriam non quafiftis,nbsp;ueftra quoq;carebitis.Emendët igiturfefacerdotes ©• estemptutnbsp;clerici,qui nunc fe contemni queruntur,cuftodiant uiasnbsp;domini, legem dei difcant,doceant, uiuant,honeftatisnbsp;excmpla uerbo d faüis proférant, d tune digne ipfinbsp;quo(^ trailabuntur d honorabuntur, non fe peccatiSnbsp;abominabiles reddant. lUud autem ultimum dmaxi^nbsp;mum ponitur peccatum,accipere fadem in lege,ut nonnbsp;eaufas fed perfonas cofiderent, iuftum^ pauperê deftgt;inbsp;denies, iniquos diuites uel cognatosfufdpiant, honlt;r*nbsp;rdttt uel promoueant.'parcentes tniquis doua offvrcnti»nbsp;bus,irati negantibus, timidi coram potentibus,fupcrcinbsp;liofi d aufteri coram opprefte,

Keuerfi de captiuitate ludai,principes,facerdotes et teuita cum reliquo populo, cum alienigenis atateflounbsp;rentibus,dcultu corporum pulchrioribus,uel cum p»nbsp;tentum ac diuitum filiabus matrimonia iunxerat, cumnbsp;nonmodicainiuria d contcmptulfraelitarituxorum,nbsp;Quoj Ezdras corripit propheta, d ad repudium no^nbsp;uarum coniugum prouocat, ut uxorcs quas dimifèrantnbsp;recipiant. Locus hic eil de legitime contrahendis ma,- Mattîmo»nbsp;trimonijs.NônnCjVnquitjpirtcrttKiM Abraam omniumnbsp;noftrum eft, d deus unus creauit omnes nos^qui exnbsp;Abraam noftrit elegitgenusi Quare ergo ueteres uxonbsp;rcî contemnimus, dfratrum noflrorum abijcimusfi^nbsp;lias,ut relinquamus pailum patrum noflroru, d'“’^nbsp;fecundum legem accipiamus uxorcsf

-ocr page 624-

MALACHIAS

H/e t)‘4n/^f)?io pÄitcft dbiUisqui de ßabyhtiLt reuerfi de tribu luda prindfutlet mtjCr 4 tuda deindenbsp;omnes cognominati [unt, qià fanâificationem domininbsp;creßfinäifinbsp;eatio dei,coniugium uiri Cf mulieris.Prteceptum enimnbsp;domini eß, ut uiradhlt;ereatuxorifiM:lfraeli autan pro:nbsp;alifs gentibus pr^eceptu eß:,ut faniius fit^quia er deutnbsp;fani^t cft.Non igitur ficutgentd^ut licet eit qudflibetnbsp;uxores i^cere.Vnde aggrauat hoc peccatum,quod necnbsp;fàniiitati,loci,uel tribut habuerunt reuerentiam,quinbsp;alienigenat uxores duxiffent.

Difperdet dominus uirum qui feceric hoc, magiftrum 8c. difcipulum de caber»nbsp;naculis lacob, amp; offerentem munus do*nbsp;_ minoexercituum*

SpîoÎLmquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccati, eftßttura foUtudo in donu tam

faiittum. ittcontinentium uirorum. Nemo ibi fit qui reßionfurut fit uocanti 'm ett,cum frudut coniugij optetur plena donbsp;rmts er numerofa pr^es. Cjj« ergo coniugiu poSuunt,nbsp;merentur er /ruCiufraudari.Pr^ceptor eSquot; difiipulus^nbsp;ut fi quit fiterit tarn male idoneut facerdos^ fuccefibri*inbsp;bus careat filqs.De tabernaculisautem ^cit lacob,nbsp;fiueillefacer^sfituelîaicuf,unamaledi(lionefiriennbsp;tur.Et no erit 'm eispomie diuerfitas, 'mqmbut peccatanbsp;funt paria, offirentem quoque munus domino exerci»nbsp;tuum,fubauditur,excindat dominus, er eum qui pronbsp;huiufeemodi hominibut uoluerit ad altare munus ofiirnbsp;re,quorum folum remediu eß non facer e quie ßcerunt»nbsp;, Summatim dicitur:in^ia docens,faciens fydefindens,nbsp;pariter excindimerebuntur.Pulchre enim non abfeiditnbsp;errori ueniä, nec dixit, Maledicat dom'mus ei qui ficitnbsp;boc,fed qui ficerit,m fiiturtm tendens midcdiClioné,utnbsp;peccatores ad refipifeendum prouocet.

1J nbsp;Ec hoc rurfum feciftis, Operiebatis la*

chrymis altare dAi, fletu öc mugitu, ica uc non refpiciam ultra ad facriliciü,ncc acci*nbsp;piam placabile quid de manu ueftragt;nbsp;w “leS** Do'elifl« uxores ifraelitiae uel negleélte,er m tho^nbsp;ris fuorum maritoru alienarum gentiumfcem'mas coni*nbsp;templantes, ad dei folius auxilium ac folatitim confù=nbsp;giebant,ante altare domini prouolutte lachrymis ergenbsp;mitu, atque ciulatibus ueluti muidiam faciebant einsnbsp;prouidentiiC, quod non reßiiceret hitmana, er miferasnbsp;non iuuaret ; unde dicit deut, Sacrificium er hoßiamnbsp;demanibus facerdotwm, qui uel ifta commiferunt, uelnbsp;pro comittentibus facrificabant, fe accipere non poffe,nbsp;uxorwm fletu er planilibus impeditu,lachrymlt;e enimnbsp;miferarum te^lantur ueßram crudelitatem. Non uultnbsp;deut preces no/lras audire,nifi priut reconcilienwrnbsp;fumproximis.

»4 Et dixiftis,Quam ob caufam^ Quia do* minus teftiheatus eft inter te amp;uxorêpu*nbsp;bertaris tuæ,quâ tu defpexifti:amp; haec par*nbsp;ticeps tua}amp; uxor foederis tui«

. Semper culptefutehabenthypocrit^equodobtendäl. Q«4rc aiunt dicis,propter uxores noßrasfacrificia nonbsp;ftrdnon fufcipiiüónne uireaputtfi mulieris, eriVd

KAtACaJ, pfgt;P^teuirieR,ttteampoßitrepud(arefRfKnbsp;ft otninus, quam anxiè demandarit coniugijnbsp;^''^‘*^deusauthoreäconiugif,idamparadifoiigt;/^^^nbsp;tuitfCr extra iüam confirmauit.Cui uxorcordid^^nbsp;nen{t,iscerte mifericordiie diumtt donoalfequittii‘‘^nbsp;^^:pgt;'o»tdedeumteflemhabebiscontrate.Graii(^rnbsp;quoque m adolefcentia iunCiam, tandem contem^nbsp;qmm flos states marcefeeremcipitthoe igiturgrfnbsp;de flagatum fiierit contra id quod dicüur,Propl'^^nbsp;relmquethomo patremf^matrem,O'adharebiti^nbsp;erunt duo 'm carne una. Etidcircopartie^

^‘^diff,cruxorconiuitéiionis crfM, decofiautrifaClaeü.

3C reßduum(algt;idi^

(ffifi) fernen deii Cufiodite erso

^foflauirifaäifß'^^, . ^^‘^^^ßgt;‘gt;'‘tnteiutfiuedkinquoogt;ngt;gt;dß^

“CSsss^Äs: feÄs-s;i;

lt;^o'^^i.idaguntqaodai‘-^ P^‘gt;pf’^reffödet,iaedeuolunZeSaraag^^

P^°mißionesproduet»^^ habueris, dimittetj^‘f^.i[ifnbsp;u»Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïfrael : operiet auté

«^icit domittdS^^LiKf I- ^'^'^*^^oditefpiritumaeßtdif'’nbsp;htedefpicere.

gt; ff^^°^^‘‘^fi^^gt;^^pfineipes,facerdotetC^.^jfi J j/Plt;gt;derent,Pr^cepit deus per Mofen,ia(i‘f’^^Dlt;i^Jirnbsp;‘*^f”fufuxores,dimittamtiseas.C^busreßf^nbsp;^*gt;»*s,Hoc quidem mlegepraceptumed,S^‘‘^^nbsp;morn cordis ueflri. Qÿod pMusdomûnd^ -ß,nbsp;amp;^boprofequ{tur,utfitfenfus:Nä}itomiiwsß^^nbsp;fff ex odio, excepta ßrnicationis caufa,nbsp;^ffiOperiet enim ueflimentueius iniquités,nbsp;^^ofidentiauiolentuscrimprobushabeberi^'nbsp;*'epliea/tdo quoddixerat,Cuflodite^iritifgt;^r'‘ii(’l^e


-ocr page 625-

lt;1 Ü'

MALACHIAÎ

gt;^litedejjjiccrcuxorm pauperemaut defirttteM,lt;tut ueflri cujïo(iiitm,nefcilicet libidine cruolupMnbsp;«««tw cuminiuriituxorKlegitimlt;e, contranbsp;^Huirimonialemt Multa enim lege tolerantur magiinbsp;^'*^utcomprobentt(r,cr modus pr^efcribituruiolcnnbsp;plt;tßionibus,Henimium incrudefcanhnbsp;taborarc fcciftis dîiin in fermonibus utnbsp;dixiftisjln quo cum fccimus labo-^¦^«»IncoquoddicitiSjOmnis qui facitnbsp;’‘ü, bonus cft in confpedu dni, 8c talcsnbsp;Mnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccrtc ubi cft dcus iudicii?

crimenmurmttrationis cotra deti «fraw pietatem. Populus de Baby lone reuerfus cit»nbsp;l^ieittes idololatrasuidens filices fecustdumfecu»nbsp;fc uero netitiam çr cultum habétem dei, fquabrenbsp;opprtmi,hypocritico more /can^:nbsp;. ^afcitfur,« dtcéret:Non efi prouidëtia dei in rebusnbsp;omnia cafu feruntur incerto, nec Dei iudicionbsp;n^^'iifr.-qittnpotiusmalaet placent, CTbonadi»nbsp;t

iitdiciumf Non intelligentes tempus iu (4*'*quot; quibusfruuntnr impij,quia nonnbsp;Mali ei placent, cr ubi ejî Deus

gentibus,quàm deofemper ingrat inbonitatem acitt*

1 capvt in.

i Ccccgo mitto angelû meum,amp; Prfparabit uiam ante faciê meâ»nbsp;|^E;tftatiniueniet ad templû fuunbsp;dominatorquemuosquacritis,nbsp;uultis^Ec

hpocritarum de iudicijs diuinisin i '“'’icnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apparet iniufîis diffol»

^^^^^'^otnini re/podet, Mittam aitgelit meum, «Ifi ** •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueritatis, cui omne iudidum paa

*^lt;1 tiec ƒ *** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;placent, qui nuUa nec mifericora

’“'“’»eufnterpretatus eß autë hune ogOjinquit, mißnbsp;’““’»û j^À^itideferto lucLe^ pr^dicarebaptifinbsp;*'’»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^ß^onem peccatoru, Qgod au^i

Mor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueniet ad templum fuum domi^

i^'*’***“’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de fe quafi de akero to

^gt;lt;1«N«n*^ du« ’’4rnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creator eß om«

Pf teflamenti, çr magni conßlij appella

‘''fordibus credentiumßn quibus propter ‘’to’,* (’“ffTit Anbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ambulare non

Mit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(oannes Baptißa, pro«

ofßcij dignitatem,jacramen ‘^^fltino plebein perfiëlam,nonnbsp;^'^^°'^^^fßdßi^io iuflitite et pietatis, continbsp;ToBebat autemè uia imsnbsp;^^‘fintts,tmmundititttebrietatis,comeßäti9»

MALACHI. joA numßibidinam, aggeresfuperbiie demotiebalur, incre«nbsp;dulitatis ferupos elapidabat, Gquot; ß^init folicitudinuntnbsp;huius feculi eradicabat:ut uere de eo dixeritEfaias,nbsp;yox damans in deferto,cr ctedqute Euangelißte pari«nbsp;ter conemnaruhVenit autem ad templum Chrijits, utnbsp;pro iußis er fuis orct,eorum reßiondeat defyderijs, amp;nbsp;quod impios magno zelo perdat. Angelus autem teßa«nbsp;menti dicitur, eo quodßxdus nobifeum mitum à deo, istnbsp;fanguine eius confummandum erat Defyderium quo^nbsp;omniumfitculortim ßit,promijßvm humanogeneri, ernbsp;4 patribus fondis expedatum,in quem omnes fahtari cunbsp;pientesreßticiund

i. ÔC quis poterit cogitate (fußinebit) dicm ad uentus eius ÔC quis ftabitad uidendumnbsp;eum^’Ipfe enim quafi ignis côflans, 8C quanbsp;fiherbafullonum;

St cogitareprte potentia ntaießatis eius nemo poteß, ßrre quis poterit duram fcilicet uitididam impiorum)nbsp;Et quis ßabit ad uidendum eumfhoc eß,quis eum pote«nbsp;rit lippientibus ac ciecutientibus ocUlk, in fua claritatenbsp;conßicerefqui eß fol iußitiie,cr in cuius pennis eß fa«nbsp;nitas. ipfe ueniet quaß ignis conflons,cr quafi herbafidnbsp;lonum. Ignis enim 'm conßgt;edu eius ardebit, er 'm cir»nbsp;euitu eius tempeßas ualida. Tune uocabit ccelum defu«nbsp;per, er terram,ut difudicet populit fuum, flumina igttisnbsp;trabent ante eum,peccatores quoß^ uoluentia.lgnis ait pnbsp;tem dicitur dominus, ey ignis confiimens, ut ligna no~nbsp;fira faenum ßipulam^ comburat\ ipfe bis quigrauiternbsp;peccant ignis confions dicitur atq; confumens, qui au^nbsp;tem leuio peccata committunt, herba fitHonum, ut lotitnbsp;mundiciamreßituot,

; öffcdcbitconflansSfcmundans argen* tum,amp; purgabit filios Leui, amp; coiabic eösnbsp;quafi aurum amp; quafi argentUf erunt donbsp;mino offerentes facrificiain iuftitia*

Qgicqtttd in nofiro ouro er argenlo, id efi, fenfu Cf* eloquio,tere,flonnö,ßrro, ptumboq; commixtum eß, 'mnbsp;caminodomini cocoquatur,ut purum aurum remoneainbsp;er argentum. Vnde er dominus 'm ettongelio,lgnem Mnbsp;nimitterefuperterram,erclt;et. Et piogabit filios Leui.nbsp;Accommodondo ad fua tempora propheta dicit, TeW« gwd».nbsp;pus eß ut iudicut dontini mcipiat 4 domo Dct. A fandisnbsp;meis incipite, dicitur in Ezechiele. In filijs autem Leidnbsp;omnem facerdotalem inteBige dignitatem.Si autem fit«nbsp;cerdotes colandi funt er purgandi,ut purum aurum re«nbsp;maneat,quid de cteteris dicendum efif Sie ergo emundinbsp;ti oßirent domino iußa facrificia.

4 Et çlaccbit domino facrificiutuda èc telt; rufaie ficut dies f^cuti et ßcut anni antiqui.nbsp;Sacrificium quod offirunt domina proluda er leru«nbsp;faiem,hoc eß, pro bis qui dominum confitentur, er pttnbsp;cem eius mente conßieiunt ? Sicut dies fiecuti, erficutnbsp;anni antiqui, ut quomodo in principio placuerunt deo,nbsp;fite poflpeccatum er poenitentiam placere incipiant,nbsp;quum omni fucrint peccatorum fiorde purgatifnbsp;Et accedam ad uos in iudicio.SC ero teftiMnbsp;ueloxmaleftcis,df aduIteris.Sf periuris, dC

*«t 4


-ocr page 626-

MÀ LA CHIAJ

qui calumniantur mercedem mercenary, amp; (humiliant) uiduas amp; pupilles, ôC oppri«nbsp;muntperegrinum nectimueruntme, di«nbsp;cit dominus exercituum*

Quanta ßrmido erit iudicif, cum ipfe fit teftis GT iu» ïudicij Dlt;inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;makftcis zx adulterii. Ihec

•««•ot. nbsp;nbsp;nbsp;enim crimina perpetrantur occulte, cr ideo profirun=

tur 'm mediu ne diu lateant. Poft maleficos ponuntur ad ulterifpoft adulteros periuri,poft periurot qui caluniannbsp;tur mercedem mercenarif, et nolunt redder e pro operifnbsp;laborequoddebent.'Viduiitquoq; er pupittosfiubaudisnbsp;tur, caluniantur, cr opprimunt peregrinu cr alienigeanbsp;nam.Et fi ifta uniuerfa non ficerintfiujficit eis ftolum crinbsp;men adpoenam,quodnon timuerunt dominum.iJcqua»nbsp;quamergôleuia patemmeftè peccataqute diilaftint,nbsp;qua maleftcio cr ueneficijs cr adulterio comparantur.nbsp;In fumma dicitur. Pompa facerdotalts ueterû populi cefnbsp;fatura^cum craftii fuii facriftcijs, ut Domino nihil aliudnbsp;nifi innocentia olfiratur,^ ^espia in dominum.

Ego enim dominus amp; no muror,amp;uos filq lacob non eftis confumpti (defteiftii.)

Ne putes quia aliquandiu di/firtur indicium quafi om aidMa;”*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuUumfitfiifurum.Eroenimteftisuelox, crue*

rdxfttm,necnuitor,etfimutarer,o filij lacob, olim con fumptifififtètis omnet,fed reliqui fernen propter promt fnbsp;fiones,ficcrminarummearttmmemorero,Sieniminbsp;peccatis ueftris tarn enormibus non ceffaueritis, fed connbsp;tinuo ueftrifinales eritis, ego quoque à decreto iudicionbsp;contra Uos non mutabor,fed ftrenue puniäftrenue pro*nbsp;uaricafites.

7 A diebus enim patrum ueftrorum receC* Hftis à legitimis meis, 8{. non euftodiftis»nbsp;Reuertimini ad me, amp; reuertar ad uos digt;nbsp;cit dominus exercitufi« Etdixiftis, In quonbsp;reuertemurî’

8tu«s Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicem eftè me fatear,ô filij

judicium. Itttob » tamen non eftii tormëtorum diuerfitate confum ptùnec huiufmodi peccata nuper committitis,nec femelnbsp;ut erroris mereaminiueniam, fed hereditäriam habetisnbsp;impietatem, ex diebus patrum Ucftroru à legitimis meisnbsp;recedere cr non euftodiendo que precepi. Hortatur ernbsp;go ut ad dominum redeant, ex quo indicatur pcrjpicuenbsp;cos à domino receßijfe ,ficut cr legitur tieemite qum*nbsp;tOffarnem^grauiftimàfuifte, cr ob famemfeditionemnbsp;quolt;p,cr pauperum oppreftionem, in tantum, ut pau=nbsp;peres ex plèbe ftliosfuosuendaecogcrentur, quia do*nbsp;nino peccabant.Et uide clementiamdomim,par pari renbsp;promittit, ut 'm qua menfura menfi fuerint, remetiaturnbsp;eis, hortatur^ populum ad reditum, ut ipfe quoque adnbsp;eos redeat. Qjdnoninteüigêtes feà domino receftiffè^nbsp;impudenter interrogant,In quo reuertemurî et dicunt,nbsp;QUando enim rcceftimus ut merito redire cogamurî

8 Siaffigct(/rd«ild6it)homodcum,quiauos configitis (fidudaftis) mcî’Etdixiftis, In quonbsp;côàgimus (jraudauimus)telt;! In decirois, amp; innbsp;jirimitiirf.

I Sifiaudàt homo deum,quid nos mefiaudaftis,cr re»

MALACHI,

«frlt;lt; fecundum hiftoria ordinem, quia deeimti mitiasLeuitispopulusnonreddebat/cipfumftiii“^^nbsp;cit dominus fuftinere,cuius miniftri fame coailinbsp;nuria têplum deferuerint. Si enim per aliosnbsp;carcere,cr egrotus fufcipitur,CT efuriensfitien^r^j^nbsp;bum accipit atq^ potatur, cur no 'm mintftrisftd^ifr.nbsp;cimas accipiat,et fi no dentur, parte fua ipjêjraudet 'nbsp;9 quot;Etin penuria uos malcdiâieftis»^nbsp;uos confi gitis (fiaudatis) gens tota.

Qttamuis propter peccata alia redargutiftp^r puniti,noluiftis tamen ag^fceremalediâionetu^^nbsp;nam, crconfttfi nefciuiftis erubefeere,frotuenbsp;affumpta,uttdemalediilio maleditliomaceefibnbsp;rilitate puniti eftis, Dum enim negaturmtniß^nbsp;portio,apparet deeffe cr pietatem in detan, Ci'^nbsp;tatemmproximum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

’O Infertetotam dedmâinhorreÛ»’’^j|iJ 8C fit cibus in domo mea, amp;pro*” f,o«»nbsp;per hoc dicit dominus exercituutf;”nbsp;apcruero uobiscataradasccdi,nbsp;ro uobis benedidionem ufqu^nbsp;dantiam,

Diceretmlt,fi non dederitis poflhacdeciin^’^a^ ntftrosmeosnonpaueritis,finequibuspoplt;^la»nbsp;pietatis cruirtutum perfeuerare nonpottM^i^nbsp;uos cr alijs malis:fin dederitis, omni benc^nbsp;plebo.Et probate me,mquit,fi no tantôtnbsp;ro, ut cataraiiæ coeli apertee effecredantvt'nbsp;nbsp;nbsp;j (jj-

ddi» uobK beneditiionem cr abundantiaii^ giftimam annonom.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^jió

« « ÔC increpabo pro uobis dcuoran^^’^j.frit corrumpet uobis frudumnbsp;fterilis uinca in agro.dicitdfis«’^^ .ffjtisnbsp;, 2^ amp;. beatos uos direntomnes g«nbsp;enim uos terra defyderabilis^*'^*'*'^nbsp;nusexercituum.

Eieri poteft, ut cr agrifPuftra rigenti»’gt; tem terra locufta diftgt;erdat,ideo fubditur:nbsp;pro uobis deuorantem,locuftamuidelieet,l^''^nbsp;ginem aut erucam, omnem quotp hojlem,nbsp;aufèrreprouentumpoffet, cr noncorrwmp^^^nts^nbsp;terra; ucftræ.yinea quoq^ implebittoreiddt^’^^td'nbsp;âlt;e per circuitum nationes mirabuniurnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fyàert^*

rlt;eueftra,m tantu,ut omncsineahabitareo^^fStJt^ cr abundantia rerii omnium cunâtsgend i ^j(.nbsp;emplo, Qjtod de decimis primitifsq;nbsp;dabantur à populofacerdotibuscr^'‘‘^'^’afi(lirnbsp;quoq^ populis inteüigite, quibus pr‘eceptK'gt;'^^^^,^niOnbsp;lum décimas dare,cr primitias,fedcrgt;‘f’’^[pid^nbsp;qult;e habent in cafu pietatis cr fidei 'm den,nbsp;peribus, er fequi dominum faluatorem.lt;^°J^^,^dfnbsp;nolumus,faUem ludaorit imitemur fj^fîjsnbsp;tibus parte demus ex toto, er eeelefi‘egt;‘^^^'^nbsp;ftris honorem debitu deftramus:nbsp;Prejbyterum duplici honore honoranduin, tf^erdtnbsp;laborat in uerbo er dodrina dei: qnodnbsp;Dcumjraudtffecrfupplantare conuinei« gt; ^dtuf

-ocr page 627-

. ^alAchi’âs

ritT/* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium,ut ^ui parce feuè^

’^gt;^felo‘^^’'‘^^'^^^f^rnofytiamfrau^ «cUr***^ *

*'^f‘gt;t (lu’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prlt;efldibics, ijuin ß iwceßiM

f''f«)}ut^** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m cafu uigefimapof

’^'‘Pwfili'c ’*^î**‘^ (tlantur eruditorcs ecckfiie cyquot; '“'“‘ÿt«/infirmit Pecnbsp;I **f««tü ^*** *’°’‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;procurât^ çy qui ma

Iti *'quot;¦

ucrba ucftra dicit 1^ '®^tranbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixiftis, Quid loquuti fumus

9 feruîrdeoî amp; quod cuftodiuimus præcénbsp;h ’^4*iia ambulauimus triftes co«

fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arrogâtcSjfiqui

Suk. ***‘^0» 5®dfuntfacientcs impiecatem,8c lt;0^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faluifaétifunt (euafcrüt.)

'^' ‘*^lgt;4ihr\f‘‘'fl'^dicusamintirum,ui[ißq^medctur^ ^P^fona‘’-'’^‘^ crMtorcm redarguit. Et dicitnbsp;r’ ßtper me ucrba ueßra,fiuenbsp;1 ’'”4“'^^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcum,fe^

‘‘*'gf4U ki nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:zy quod contra deum dicia:

'%tnt °^^^^^‘trummolcdeprimitur. Qui non in blaßgt;hcmiainfuam, 'm=‘nbsp;ßmtus contra tefQjùbus rcßion

’'quot;‘i fac 1 ^‘*‘‘‘ ‘^ifflodiuimuf pro^cepta ciusfm prlt;é *'’”‘gt;¦€010'°'’’''^'^'*^*’’?’’°^^^ cxiguntferuitutc,ideanbsp;Benbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arnbulauimuitrißescoramdo-

'“'“'¦‘lö*' '”‘^'^’‘lt;ilt;«fi«»ïlt;«gt;’rog««t«, quißupcrbiunt ^pia bla/phemiarum uerba iacutan’^nbsp;hnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt,amp; poß fcelera atque bla^

'^‘*'h p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus perfruuntur, Tentauerunt

tetncrario cotemnendo, gt;b*^%t^‘f‘*nt.Salutem,ßlM^^nbsp;trroribuf.

^’’’’pr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deü unufquifqj

^au5'^’'*'^ofuo.-Et attendit Dominus, 1» %n^'^’^‘^fcriptus eft liber monimcntinbsp;^’’tibii'” dmcntibus Dominum amp;cogi^nbsp;^t0i|-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eius*

‘^‘‘ tudicijsdeifCy bla/phr^ '^'‘'‘Öisf **'. **””nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;timentes dcim contra

^‘J'^‘*^^’'gt;'^tu!in'q;fc cohortdii^s

¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt; txpe’‘

'*'’'’’tii(5. ß ^^‘’’^^amp;‘‘‘tdia pro momentanenßiis tribula opinetur quiahicaffli=*nbsp;t’ut/nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ÿu)rëtur. Nam curarti gerit co

'quot;’quot;’«soç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;} attendit, audit, ac numerat

lt;^onßribit,ne 'mobliuionem utquandonbsp;s P’TtHjiKin Kewfrit, non opusßt ah^uofugg^enbsp;iHalAc ri r. 505nbsp;reiUe,ßciit er apud Eßaiä,m manus ßripßßße didt.Pró'nbsp;inde quia certa ^es efl, huiuflnodifidelium nemo cun»nbsp;âeturfertiiredeo .Nuntiant autem pij er deurntimen^ànbsp;tes proximisfuis, cr coUoquuntur ex animo,ut nonde^snbsp;(inanttimeredominum,cr extflimare magnitudineninbsp;maieflatis ey gloria: cius ,quam per nomen cis intclliginbsp;mus.ld autcmfaciunt humiles fenfu fuo, de fuis rneritHnbsp;nihil prlt;efumentes,de deo autem optime,

Eterûtmihi,aitdominusexercituuni,in die qua ego facio in pcculiun: amp;:parc5 eis,nbsp;ficUtparcituir filio fuo feruienti fibi.

18 quot;Etconuertimini, 8fuidebitisquidfitingt; ter iuftum Slt; impium ;amp; inter feruientetnnbsp;deogt;8lt; non feruientem ei.

Sententia dei eflvdhanc quaflionem ntotam,etianiflt pcrius in fine fccundi capitis,hic autem refumptie. Ti=nbsp;mentes dominu qui locuti funt cu/m proximo fuo^ (y adnbsp;uerba blajphcmiæ reffonderunt, erunt in die iudieij innbsp;peculium,familiariter eledli,amati ey cttßoditi,Qr‘parnbsp;cet eis,etiam ß aliquando ßagilitate humani fenfus pernbsp;errorem aliquid loquuti funt contra deu mintisq^ conuenbsp;niens.Omnes enimfubpeccato fumus, ey qui in linguanbsp;non ofßndcrct perßdus ejßet,fed no inucnitur, praternbsp;foluin ChriflumEliget autem cos dominus,ßcut etigerenbsp;folet homo filium fuum obedientem feruiëtemßbi,nbsp;in quo duplex efl afßilus,ey pictatis in filium, ey feruinbsp;tutis infainulu, Et tunc uos infidèles qui nunc bla^he^nbsp;tnatis ey dicitls, QttOdemolumentum quia cuflodiui^nbsp;mus praiccpta eius,ey ambulauimus trifles coram dominbsp;rtoiEt iHorum elcdionem cy beatitudinem, çy ueflrantnbsp;miferiam cogttofeetis. Qwód ß ßcritis uerß im panitennbsp;tiam,uidebitisquidßtinteriuflumcri)hpium,cyinanbsp;ter feruientem deo er nonferuientê ei. Videbitis enininbsp;fanilos ey domino obfequentes poni à dextris cy benenbsp;did, regno^ ccelefli donari : impios Ucro cum diaboldnbsp;tnitti in fupplidum ceternum, malcdidos à domino,nbsp;CAP VT Hin

Cce enim dies üertiet fuccenfi quafi caminus.-8Ceruntoésfult;nbsp;perbi, 8i omnesfacientes impienbsp;tatem ftipula : öc inflämabit cos

dies ueniens,dicit dominus exercituü,qué non derelinquct cis radicem 8f germen.

a. Etorieturuebis timetibus nomen meu fol iuftitiæ,amp; fanitas in pénis ciusîSCegre-diemini, 0lt;falietis(rfKfltfntw)ficut uituli de

armento»

Difcrimen impiorum à pifs deßgnatur latius.Ecce,in quit,dics uenietfcilicet iudicij,qu£fandislux erit, eynbsp;peccatoribus tenebra, et ipfa dieseritßccenfa quaßca impu»-minus ßue clibanus,ut omnes impq uertantur in ftipula,nbsp;amp; camiiii c remaittur ardoribtts, cumq; eos inflanuna^nbsp;Ucritatq; combujferit nonrelinquetin eisutläradicemnbsp;et germen fnaliti£. Hoc dc impqs quid in die iudicq ßntnbsp;paflüri: ecotrario didtitr qd timentibusnön^n dei eue^nbsp;niet. Et orietur upbis timetibus nomen meitfol iuftitilt;e,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

g uera oia iüdicabit, ey nec bona nec mala,nec «irtute$



-ocr page 628-

MALA CHIAS

«cc Ki’tM btere pdtietur, Et fanitas crit in petmis eiiM. Nlt;tm ficut folJplendore ac inbare fito tanquam alii quiquot;nbsp;bufdam extendit fe fuper tm)iues,et tUos fuK radijs pri^nbsp;mumiUuflrat: ita cr Chri/luf,ggt;lendoremaie/ïatis einsnbsp;in nubibits ueniens, liberabit eleilosfuos^C!' beatos fa*nbsp;ciet. V cl fanatos per nouam conuerfationem, portabitnbsp;dementia dei eledos in humeris fuis : tune egredienturnbsp;qui nunc infeculoquaß carcerefuntinclup, ç:}- falientnbsp;quaß uituli de armettto,fiue quafi uitult de uinculis libenbsp;rati, cupientes Apoßoli mere dißblui cr ejfc cum Chrinbsp;ßo.yt egrediatur cr faliat ßcutuitulus uinculis libera*nbsp;tus, er ficut uiilima domini. 'Vel,fccundum aliam internbsp;pretationem,Pulchri eritis,cr pleni meritorum ergranbsp;titemuneribus,ut fitisfuturi clariores afiris ipfist

3 Etcalcabitis impios, quum fuerint cinis fub planta pedum ueftroru in die qua egonbsp;facio,dicit dominus exeteituum*

Nfc fcoc betitiafinecontentus efl,fed calcabithnpiot quumfiterint puluis. Vnde esquot; ad luflosfit imprecatio:nbsp;Deus autem contcrat fub pedibus ueftris uelociter fata*nbsp;nam, cr omnes fatellites fuos impios perfecutores pio*nbsp;rum.Licet aute hlt;ec adfecundu Chrifli aduentum maninbsp;ßfle pertincant^aliqua tarnen ratione fymbolica,ad prinbsp;mum quot^ aduentii exponi poflunt. Impij cnim uerbunbsp;dni audientes torquetuur confcientijs, ßdelcs aut confonbsp;iantur, cr impiorum minas contemnunt utpulueremt

4 MementotelegisMofi ferui mei, quam mandaui ei in Horeb ad omnem Ifrael prpnbsp;ceptaamp;iudicia^

Cegis ctfla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;allegare confueuerunt pro fua le*

»io quomo» ge,quodeanoncejfauerit.Citiibusrclfondemus,li!obts fid perfide mteüeäam adJfiritumnbsp;quo deo placere poßumus, er proximo prodeffe, Pinisnbsp;enim legts diledio efl. Qwodfi tantopere legemferuannbsp;damuolunt,quareàduobusmillibus non eflinaliquonbsp;obßruata,nec obferuabilis, deflrudo tarn templo quàmnbsp;arca,ara,er reliquis, de qutbus in lege fitmentio.îio*nbsp;bisautfacerdos efl et iudex Meßias Chriflus dominus,nbsp;de quo lAofes prtedixit in lege, quod nunc obliuioni tranbsp;dere minime debuiflcnt,Surrcdurum exfi-atribus quennbsp;damfimile ßbi,cr illumaudiendu,Lex enim ad Chriflunbsp;nos mittit, quam ß exade difeufleris, inuenies prlt;e alijsnbsp;docerifidem er charitatem,quie Chriflus manifefliutnbsp;çruberiusdocuitt

N.ALACni»

5 EccccgomittamuobisEIiamproP^jg^ antequam ucniat dies domin* mag**nbsp;horribilis,

Pofl Mofen inJfiritu intelltgëdum liam quoq^ mittendum promittit: innbsp;lia prophetiam fignificans, dicente A brahant anbsp;dam diuitem purpuratum.HabenttAofen ipfnbsp;iüos audiant, Et faluator transfiguratus innbsp;quentes fccum habuit tAofen er tieliam-prophetarum chorus pradicat Chriflinbsp;gnum. Et ludai quoq^ negare non pojfunttnbsp;mdem t^gloriofum, occifum er regnantéinnbsp;do aternalitcr: unde er fingunt duos,nbsp;feph occidendum, alterum filium Dauidnbsp;Nob« unus efl Chriflus dominus er fiiltslt;at^^^,nbsp;Reuera autem dominus,qui non imniittitnbsp;quiecunq; in homines, er terrte ealamitatei’nbsp;admonuerit pradicatoribus ernbsp;ante ultimam ludaorum flragem Chrfl^’^^jftiitt tnbsp;apoflolof,cr}oannemBaptiflamnbsp;HeliiC uitia corripientem,ut effent ntexenß^^^jn ''nbsp;dubio is Helite fliiritus uigebit,dominonbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

dibusprophetarum, erpradicatorumardtquot;, .((if zelantium quàm maxime deigloriant, d ß''nbsp;uerßonem, antequam ucniat iudiciuftt(Xtff'''^o(-Chrtflus in fua maieftate iudicaturus ui»o!f‘^cO^nbsp;Etconuertetcor patrumadfil'^iafl^nbsp;filiorum ad patres corum.ncfoi^^nbsp;amp; percutiam terram anatheina^f'

Hoc quoque tam Chriflus dominus Zachariam teflificatur,dicens: Et ipfl P''‘[^^jj[iit(^nbsp;ut conuertat corda patrum adfllios,cru’°^^^^nbsp;prudentiam iuflorum,ut paret dominonbsp;ratam,ntmtrum ad fufiipiendum chrifi‘'''’nbsp;nolentes pereußi funt anathemate. Sieut 5quot;’fi»*nbsp;prouidentia dei mittunturprophetaytl^yt^fsj^nbsp;buti,qui reformationimorum inflent CTnbsp;tuere charitatem difciplinam nitantt^gt;'‘ ûnbsp;fittiile uiueiido exemplar fint filijs gt; tS'nbsp;obfequendo pacem er filicitatem rebusnbsp;rant:er huiufmodiprlt;tdicaiioueritatis,Pnbsp;fueritabieâa er contempta, fine omninbsp;dendum efl imminere proximo anathemanbsp;ue indicium dei.

FINIS»

SVMMA VERSVVH DCCCC. XXX VlH*

INDEX TERNIONVM.

Ad. Bb. Cc. Dd. Ee» Ff Gg. Hb. li. Kfe. Ll. Km. Nn. Oo. Pp. CL.lt;J-

V«. Xx. 'Ey. Z:;;. aaa, bbb.ccc, ddd. eee.fffggg. hhh. iü.

tinn. 000. ppp. qqq. rrr. sss. ttt. uuu. xxx. yyy. zzz. «««? Omnesfuntterniones,praternbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tTJ''. duernionem.

T1G V RI rfpttd Chrifîophorum Erofehouer, A/in»

M» D. X L.

-ocr page 629- -ocr page 630-