Dit boek hoort bij de Coliectie Van Bucheii

Huybert van Buchell (1513-1599)

k

Meer informatie over de coliectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn innbsp;volgorde waarop ze getoond worden:

• de rug van het boek

• • de kopsnede

• • de frontsnede

• • de staartsnede

• • het achterplat

This book is part of the Van Bucheii Coiiection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order ofnbsp;appearance:

• the spine

• • the head edge

• • the fore edge

• the bottom edge

• • the back board

Soînili a* in .

D MATTHAEVS EVAN*

GELISTA.

ROpOLPHI GVAL. then Tizurini Homiliarum innbsp;uangelium lefu Chrifti rccun^=nbsp;dum Matchæum *

Pars prima,continens Capita priora XIIII» •

A C CE S SERVN T Indicesduo^'l^rum amp; VerloruniiLocfi^ rum item facra Scrij^turte^qui hoe Lihro ex^licantur.

I E S V S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Eccc agnus illeDei,qui tollitpeccatamundk

T I G V R I

EXCYDEBAT C H RIS T O P H O R VS FROSCHOs

fijS,quA multos, qui his grander offenduntur in fide fyncera atque orthodoxa confirmare pojfnnt. Etenim interfcandala, quA hodie Enangelij ivbique terrarum lucem fuam diffundentis cur/um remorantur, nullum^auius atque no-centitn esi inteftinis difienfionibus, quA intra EcclefiA parietes quorundam am-bitione fg) contendendi ftudio inter purtoris doElrtnAprofeßores ftrgunt,nbsp;nbsp;nbsp;ab

ijsfouentur atq^ augentur, qui alqs in ojia lt;^eri tat is duces ejfe debebant. ^am his Ec,lt;-vt homines propham,qui omnem religionis fenfum iampridem animo exnbsp;cujferuntnbsp;nbsp;nbsp;cum impio lUo ‘filabale dicunt, ‘^on eße Deum, qui aliq^a h^mi-

nu n e@rum,quA inter nos in terris fiunt,cura tangatur^iiifua impietate cofi firment ur, ^nimium imprudenter facere, im'o plane fatuos eße exiftiment eos^nbsp;qui de religtone cum altquo contendant,de qua ne illii quidcm, qui etus dceridminbsp;dsfienftres nnderi ajolunt, conueniat. Alij ^Uerb, qui nondum eo lt;T)/que in im-pio Dei contemptu progrefii funt, religtonem lt;xferb eei hominum confenfu ex-terno huius mundi ftlendore metiuntur^n fuperftitionibusnbsp;nbsp;nbsp;idololatria, cut d

pueris affueuerunt,ceu laqueis captiretinentur, dum inter contentiones noftro-rum,aduerfarios communes,qui füul^b P api ft a aut Pontificiq dtcuntur, Càtho lico confènftugloriart, atq^ eorundem dogmata ac ritus nonfolum à PontificibuSinbsp;Cardmalibui, Eptftopis, ftacrificii, monachisnbsp;nbsp;nbsp;ivniuerfa illorum cohorte,qui

tam à feculis aliquot Cleri nbsp;nbsp;Spiritualium tituloßperbiunt, menérandA fve*

tuftatis nomine,^ plaufibtlt Conctliorumauthoritaté^ommendari, djerume» ttam à 'B^qibusnbsp;nbsp;nbsp;potentifiimis Monarchii magna antmorUm contentione Qft

armata manu defendi confpicantur. Inter eos autem, qui reliElisfuperftitioni-bus, Euangelium iesv christi ïamamplexi[unt,pluresinueniuntur,qui infide nomium confirmatt, non poßitnt nonfluPluare,aut rerum incertt hArere,nbsp;mt inJAeritatis cognitione minusproficiant, quando inter eos, quorum parti-busfe/e coniunxerunt, dißenfiones quotidié crefcere, fg) rem ab lt;X}traqueparte^nbsp;non amtcis colloquys aut ex Verbo Dei tnftitutisdiftgt;utationtbus,/èd calumny s»

a 2

¦V

/

AD D. IOS« WITTENBACH. PRAET. MORAT.

contiitÿs nbsp;nbsp;comminatiombits tanta cam ïmmodsfîia a^icernant, fvt tänderte

ad motas pablicos omnta ß^ecrare lt;-yideantar. Jïdalttigitar partim pio pacü fladto daÈltyparîi» pericali meta lt;ui^i,/ammam pradentiam ejje exiflimàt,nbsp;fi neutrales fiantnbsp;nbsp;nbsp;faam de cüntroaerfijs ifta iudiciam eb tTjfqae fufiendant,

donee inter eos confinfa i (unanimu coftituatar, ejai prsi alsjs doElrtna nbsp;nbsp;eradi

tionii exiftimationem faftinent^ H^ieinde defide requifiti tergtaerfantar, ambiguii refionfis quAftiones omnes éludant, neejue exjtdentfie dam fibt pri-uatimcauenti î^eritatù caufam prodere,nbsp;nbsp;nbsp;(^njtoltm fapiensille Solon dice-

bat^non pofie inter fidos Ecclefidi ciaes cenfert, camin feditione ilia omnium periealofifiima neutrales fint. Eo ojfque enim delabuntur tandem, mt J/'e-ritatis fidei conftfilonem inter adiaphora numerent, dum homtntbusnbsp;placere cuoluntfChrifli ferai non pofiinteffefideius oculosgrauiter ofiendant,.nbsp;^ui in Apocalypfiminatur,(^uodteptdos tUos^ejui neep^ caltdi nelt;p fiigtdi/ant,€xnbsp;ore fuo euomere^ procal à Je re fier efv élit.

Inter alia wer 'o fiandalum iftud fu^hementer auget atpae confirmait tjuodinfelix iüadiaturnade facrofanSlaDomini nojirinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Christi

conîentio enter EuangehcA dofiriiiA profejjbres eb fvfique exarfit, mt nouamdeipfias Chrifii perfonacontrouerjiam pepererit, quAiammaioriani-morum offenftone,qadmprior lUa agitatar. Eaenim fic^rvt quemadmodamnbsp;ohm in f^apatu dodirina de Chrifii ’K^demptoris tîJ Mediatoris officio a-niifjd, fuperfiitiofo Diuorum ccehtum culta propria iaftitix autoperumnbsp;fidu^a, prorfÙ4 obrutanbsp;nbsp;nbsp;extinfia fiaitiita nanc doSirina de nataris in Chri»

Jio i nbsp;nbsp;earand^em luntone in dubiam fxiocftur :nbsp;nbsp;nbsp;alij quidem, ryf carnalem

oralem li^fi ita loqui faseli') corporis Chrifii mandacationem, quA tam im^s qudm pijs communù fit, omnibus per/aadere pojlint, corpus illiomnhnbsp;prAfèns affingant ,nbsp;nbsp;nbsp;humanam naturam diuinA exAqaando, illam pror^

Jus aboleant : alij ruerb articalos fidei de Chrifli redemptoris gloriofa in cce^ los çydfcenfione, Sefiione addextram 'Tatris, nouifiimo eiujdem ad iadt-'nbsp;cium adaentu ( quos inter H^apifticas tenebras Ecelefia inuiolatos retinuit'^nbsp;per nef CIO qaam hKwoAxii feu diffenfationem interpretando , ita objearentnbsp;inuoluant, lt;zit de illius etiam pajlione pgj morte,nbsp;nbsp;nbsp;fur reellone item ex mor-

tuisfimpliciores dubitarepofiifit: quodnonaliudefi,qudm Mahumeticis prA-Jltgjs w fiuroribiiS in Tarcico Alkprano traduis ru iamfiernere. Sant hac dira (pj horrendadtcluyrutrUtn temerepijeum D » Ambrofio exclament : ^is infer-jius tant am eruJîaaif blafjhemiam l neque mirum eH, fimpliciores ofienditnbsp;multos lt;^ero ab Euangelj do firma pr0rJusab/ierreri,alios item aduerjas ha-tasprofejfores in efrenem conaittandt atq^ calumniandt licentiam effandit »velnbsp;etiam de ea armis opprimenda cogitare.

cAtpj, quando tjla fzndent nbsp;audiant, meminerint hoc neque noaam effe

nsc infsiens, adebque aliter fiert non pojje. fi^uta enim, te fie lÎApoflolo, ani^ tnalii ho^iOt qatnondum renatus ex fierbt femme» adhac natiao earnàin-teOeflit

tcllecîa rations dacitar, non percipit ea^c^aA fant Spiritas Dsi, fit plerun» (juc-t (jiiodmandM {fvt Sapiens tUe dicebat optnione re^atar. caufa e^l^nbsp;^^itoddum lt;^ttiJ(jtie fibÿpfitndalget tjaod animo fao conugpit, defendere co~ ¦nbsp;natart etiam ijput meliores fiant i aliejao l^critatis fiadiodacantar, in-ter fie non pofiint confentire. fi^od fvt ab ipfa reram origine fiaSiam efifie t hi^nbsp;fiorilt;amp; tam fiacrA tam prophanA, te/îàm/tlr: ita promijfii AdeJfiiA fiAcalo idem e^nbsp;uentaram effie, ohm fi’rophetA prAdixerant. Adicheas certè cam de fielicifii-mo EcclefiA (iata fiab Chrifio ’B^ge màgno ad hanc gentiam concur fa rja-ticinatas effiet ^moxneqaiifvniaerfalemtotiitó orb 'aconjenfamin fids fibi pofnbsp;liceretar,graaiterdicit : Ornnes popah ambalabant,qaifqaeinnomine’'£)tinbsp;fiai:nos aatem innomme d o m i n i £)t7 noftri ambalabimas tn fAcalamtnbsp;fg) in perpetaam. filaibaslt;^erbis hocomninowaltdicere : Slfi Deia oseras

Aternas feipfam in Fiho fiao nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;christo manifieflabit y hic

J'ceptram potentiA laA ex Z ion emittet, atqae zZpoftoh eira ex lerofolynia e^ grefii, E aangeham omnibia gent ibas, per tot am orbem dijferfis, prAdicabant,nbsp;fgd eias prAdicatione plarimiex omnibas gentibas excitatiad EcclefiAfiocieta-tem magno fiadio confluent, pleriqae amen ojeteribas fia^erftitionibas ad^gt;nbsp;diSii , pofi Deos fiaos ambababant, qaos ojclipfi finxerant, aat d patribasnbsp;fiais acceperant i neque per fidem in Meßiam promijfiam [cSIa , inqaoi man'nbsp;das antea fcijfias fait, omnino abolebantar. ld ojero d Propheta ojertfiimènbsp;diSlameffe, hiftoriA docent. Etenim fi tempus illadt qaod Filij Deiadaen-tam in carnem proximo prAceflit qao idem iam in carne natassen ^errisnbsp;osixit i confideres i tamabesi fOSt in fide^religionc conjenjus omtnam gentium ojniaerfialis fiaerit ,ojt inter ipfis ladAos, qui Dei pecaliamadhaccen-^nbsp;fiebantar, quos eadem Lex t ofl eiafdem cultus formula eadeni fikcranbsp;adeandem fideiconfiejjionem obfiringebant ^fieFlA inter fe plarimam diffien-tientes exortA faerint : ‘Fhartfitorum ojidelicet, EJfienoram SaddacAO-rum: qui fimalomnes in hoc ojnoconfien/erant ^quod iesvai CHRisTViî,nbsp;npatribas prtficis promijfam, diu expeclatum Seruatorem, in fua ojeni-gt;'nbsp;entern t non recsperuntt quin potius fvt Samaritanum , comejjatorem ypu~nbsp;blicanorum fiocium Satan a coniuratum exibilarunt. ^i oiero eic f^ufnbsp;go honorificentius de tUo fintiebant , ijnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yATut-'bvfcunsi errore »

quern ex gentium quot;Fhilofiphis hauferant, fiaficinati j loannem ‘Baptiflam» ojel Eliam, ojel leremiam ojelaliquem ahum eX frificis Prophet is in tUo re-uixiffecredebant- lt;iZt fi tanta tunc fiait opinionum etfque fienteniiaram di^nbsp;uerfitaSi quando Aternas fffl emnipotens Dei F thus tn aflampta carne per do-Sirinam^ miracula fiefetoti populo mantfefl abat : fipofleaquoqae» do-eentibus adhac eius e^poflolis, in tp/a Ecclefia exorti fiant fiuperflitiofii pt) ton-tenttofihomines, qui Legem cum Euan^elio mifcentes ^ficifma graue pp) pe-nculojum excitarunti cut fiarcienda ne zZpoflolorum quidem authoritas

AD D. lOS* WITTENBACH. PRAET. MOPvAT.

^poßoltci Conctl'^ decrerum apud omnes/ttf^hcere potait : ft denic^ttc tune tn Ecdef ijs audita /itnt facdofa Paulinorum Tetrtnerum y ç^foUontanorumnbsp;nomina y iffe Chrrflta diuifta , tn quot;Ba^tijmo fada fidet pro ft fianbsp;prophanata fuit: nimiùmprofedo dthcatuli aut morofi funthodiCy qui Lu«nbsp;theranorum , ZuingLianorum Calutniftatum fadiontbui ita offendun-tur y rvt propter hoi de tot a Euar.g^ dodrina dubitent : ntmiùm item ridi-culos fefe prtxbsnt y qui lt;uniuerfalem tctim orbù tn reltgione conjsnfum expe-dant, quineque fuit njnquam y neque futurui esly Etenim, tpß Cbrifto te-fle y nouifima tempora non modo dodores falfos parient, f^erumetiam abnbsp;bis Chrifi noui fpd falf fngentur , quo$ illi in diuerfs lot'u hme inde ecu di'nbsp;gito monßrabunt. Et notum esi zydpofioli didum : Oportet etiam h^re/es in'nbsp;ter mos effè, qui probati funt, mamfefli fant. Sed ftf Chrißus Dornt'

Juum de ipfo iudicium fu/fsndere, in fidei caufa neutrales ejje donee iBü o-mnibus inter fe tonueniaty aut Senior um nbsp;nbsp;Sacer dot um authoritate difcor^

dantes iUa fententi^ concilientttr : fed magna cum grauitate infert : î^os au» tem quem me difitis efje f zAdhanc merb quAßionem non tergiuerfantur zA-pcdoli y neque fefeexcufant fuA tenuitatü aut ignorantiA prAtextu, quaßnbsp;pforum non ßt fefe tantu controuerfijs tmmißere, qui pifcatores nuUtusnbsp;exißtmationis homunculi ßnt, fed dißrtb omnium nomine reßondensnbsp;trusy a^ : Tu es christvs, ßliui ille Deirutuentüy Et rvt nos omnest-'nbsp;dem^faciamus y non obfcurè Adicheas Prophet a y loco fupra citato, admonet,nbsp;^am ipfe in omnium credentium perfona loquitur : '^os autem in nomine DOMINI D EI NOSTRi ambulabimiu in fACulum in perpetuum.nbsp;Selitiant altj (^inquit^ faciant quodlubet, nos omnium aliorum fuperßi-tiombus Qg placitis proculreltdis, m Dominum Deum noflrum reffteiemus^nbsp;eins außteifs noßra omnia fecund 'um tpßus Terbum inflituemtu,nbsp;nbsp;nbsp;in eiuf fi

de conß unter per feuer abimus. Et /anb, fvt ita fiat gt; neceffe ed. lußm enim

mort ahum, fff ne potentifiimû qutdem Monarçhis tus ed, rut lÜud ruelmu-tent ruelabrogent. lmb cùm humanus inteUedus rut pautb antediximus ) dtuina cœlefiia non ^piat y incerta fint oportet, quAcunque homines de iliünbsp;fiatuunî. h^iapropter eos reßteere fedart periculofum ed, °îd.am et fi Detunbsp;p^erbi fut lucernam ^ccendat, plerique tarnen antea conceptu opintonibus fa»nbsp;fcinati, femelreceptüffß longo rufu confirmatu fuperßitionibui mordicwad-harentynecquicquamadmittunty quod his repugnarefentiunt. Itaquefitn hocnbsp;caufa y quA foltw Deled y homines reßictamtu, fit quod ohm Dominut apudnbsp;MatthAum de PhartfAis dtfcipulis, dixitSi cacus çaco dux fuerit, ambo ca»nbsp;duntin fioueam.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^l^tqudt

RODOLPHI GVALTHERl PRAEFATIO»

t^iturin hacoptnionum ditterfitate DeoreEiè (truire fcrtta-r 'tojolunti ijt tjitodAdichcaf docet iffroculreliEiü aliorum figmcntù, in nomine DOMINI DEI NOSTRi ambulent. ^am nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[cribit et-

fi hominttm opinione multi ßnt Dij in ccelo nbsp;nbsp;in terra,nbsp;nbsp;nbsp;Domini multi, Chri-

ßianis tarnen hominibus mnas esi Det^, ‘JPater ille, à ejuo omnia nbsp;nbsp;nos in i-

pßlt;unus ty Q l'ins lEsvs CHRisTvs, per quem omnia, pp) nos per ipßum. Hic ergo njnits ßeElart debet, pt) tn eins nomme ambulare oportet.nbsp;E^iautem in eiiM nomme ambulare, eiiu außicijs, pp) fecundùm ^voluntatisnbsp;ipßusregulam, omnia agere. It a 'iy4poßolvu hoc diEium interpretatur,in Ept-flola ad ColoJJenfes jcribens : ß^uicquidegeritif fèrmone aut fa^o, in nommenbsp;facitetgratiasagentes Deopp) Patri pereum. Debetigitur hocadomnianbsp;extendi:Et primo quidem adfidem, lt;vt non ahum Deum afnoßamus, qudmnbsp;rverum iliumnbsp;nbsp;nbsp;Omnipotentem totiits mundi Creatorem, qui fejein tn Filio

ßto Knigenito lEsv Christo manifefiauit, pp) eundem nobis Adediatot rem fecit, in quo folo nobis placatus efi. Demde, ojt eundem in fjiritunbsp;nbsp;nbsp;lt;-ue-

ritate colamus oportet, quemadmodum per Filium fitum mandauit : ne deno-bisdici pofiit,quod olim de ludais pronuntiauitiFruftra me folunt, docentes do-Hrmas, qua funtmandata homtnum. Praterea, ^vt mita nbsp;mores ßdet Pê)

(uUus externi profeßioni reßondeant: pp) hue potißimitmreferturA mbulandi fverbum,quo fuit a totius conuerfatio comprahenditur,qu£ fecundum Dei pra^nbsp;cepta,qu£ideoeinsuis femita dicuntur,debct infiitui.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

zAtbodie, qua noßri faculi calamitas esi , de omnibus tßis conteifditur pt) acerrtme dißutatur, non fine multorum offenßone, quiideo ( fut initio di-Pium esi ) incerti dubj m fide flu^uant. Adali autem omnis prac^uanbsp;eaufaeli, quod pauci m futas Domini reßiciunt, quas hicin Scripturts nobis monfir at. Fit ergo pajfim, quod Chriflus Sadducais dicebat. Er rath, ne-fitentes Scripturas. ^'lihtl ergo con/ultius fuerit, qudm fvt omnes, qui Chri~nbsp;ßianiejje pp) dici fuolunt, fibi dicium patent, quod quot;'Paulus de noutffimi f^cu-liimpofioribuspp) fiandalis perhosexoriturisfuaticmans,oltm limotheo fuonbsp;firipfit : Tu maneto in ijs, qux, didicifit » fi.iens à quo didiceris,nbsp;nbsp;nbsp;quod à pue-

ro facras hteras noueris , qua te poffunt peritum reddere ad falutem per fis dem, quA esi tn i e s v m c h r i s t v m , Ttmotheo h^c dicit ‘Taulus^nbsp;quern ab zApoflolis aut horum auditoribus in Euatifelj doSirina reSie infli-tutum futffieconfiât, adeo futnil pra multisaljs probaretur, ^dignumiu*nbsp;dicaret, quern in alijs mftituendis fibi collegam fymmyfiam coniungeret.nbsp;lubet autem, fVt in eadoSirma, quam didicerit, confianter per feueret ,ne-quealiquid, quod huic aduerfetur, admittat. c^dtnequis putaret, Timo^nbsp;- thcum à ^aulo ad homines remittt, d quorum authoritate pendere debeat,nbsp;addit : Setens d quo didiceris, pp) quodd puero facrai hteras noueris. fiiuibusnbsp;ruerbit primo eius fidem hoc nomine commendat, quod earn ab zApofiolis^

AD D» lOS. WITTENBACH. IPRAET* MORAT. njirU z^pofiolicü didicerit^ /:jni«Lro7r-Tcfj-^ idefi^occtdati rerttm à Cl)r:p:o vcftnbsp;rum teftes fuerint ex ftn^ulan Spiritus fanSit conftlionbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non fine certts

mandat is rut initfb (s^ciorttm finhitur'^ ad hoe eleSli, rut er bum ruit^ psrtotum orbem pr^dicarent. Et ne tjuü ob fieret attamen hommes fuifitnbsp;ipfi fallt inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alios faller e potuerint ^facras liter as ei in mentem re-

uocat, ne de eorum certitudine dubit^, cjult;ii ab ^poftolis aut herum di/cipu-lisdidicerit: cum non pofiit ignorare, eaeumMofts^ftrueterum’T^ropheta-rum oraculu confentire Jdt^ue exernplo Chrifli monet Paulus cjui tpfe ex mortuis redtutuus difctpults fuis runtuerfa redemptionis ncftrA^ regni /uinbsp;myfteria ex Adofie Prophetis expofuit. At tjuia fiiebat multos tunc cjfe,nbsp;pofteris ijuocjue temportbus futures efift , ejut ScripturtH/acramp; authoritatemnbsp;indublumrvocd^eaudeant i huius cornmendationem fubfiitmultaobfcrua^nbsp;tione dionam : ^^te pofiunt pent urn reddtread falutem, id csi^in omni^nbsp;busfi gt; (quorum co^nitio ad falutem neceffiariaePi : h^ecomnia fide innbsp;s V M CHRiSTVM comprtchendit : nimirum tjuod hiamp;c (rut alibi firibif noanbsp;bis manifeftet iju£ fterantur bona , (JUA neque rui/u neque alio corporis fen^nbsp;fu percipi pofiunt, mentibus noftr'u Spiritus fanSii luce illuftratis certb de^nbsp;monftret. Et ne quid deefie putetur facris literis, quod in genere dixit, innbsp;fuas quafii fisecies diducens, addit : ^amtota Scriptura eft diuinitus inftt'^nbsp;rata y (fi rutills addoSlrtnami adredargutionem ad correSlionem, ad tn-fiitutioi^m , quA ePi in tuftitia : Vt pcrfeSlus fit homo Dei, ad omne opusnbsp;bontms perfePie tnftruclus^ IJeum ipfum, ScripturA fdcrA, authorem efienbsp;teftatur, cuius Spiritu aPii Adofesnbsp;nbsp;nbsp;Prophet a ohm loquuti /unt^ fcripfe-

runt. ^od ipfum de Apofiolis quoque pp} horum fcriptts credi debere ex Chri~ fit ruer bis confiât : quot;^on ruos eft is loquentes t fed Spiritus Patris rueftri, qui innbsp;cœlis esi,

Itaque Pauli confilium hodieetiam fèquamur ppf omtfiis hominumplaci-tis aut Conciliorum decretis atque conftitutionibus , Deum tn ScriptuAsloa quentem audiamus : neque illis locum demus^ qui kts mult a deejfe dicunt^ quAnbsp;aliunde farcin oporteat. °îAam Apoftolus rutilem dicit ad doPirtnami eb quodnbsp;fidet ptft ruitA ChrifttanA regulamplenè tradat : Adredargutionem itemnbsp;nbsp;nbsp;cor

rePiionemiqubderroribus omnibus arguendu pg) confutandis fufficiat: Et quA ratio iubet, rut illis aliquiddeefte fufttetmur^ cum hoc teftimonio commeniicti'-tur,qubd hominem Dei, id eft, eum^ qui Deo feruire in animum induxit,pofiin tnbsp;perfePbum,^ ad or/ftle bonum opus inftruPium reddereC fiftiando tgitur de Dcgnbsp;eius cultu contenditur, num ruide licet runus fit Deus^ruelp lures ƒquid Spin-tusfanÜMin Scripturu loquatur,audiamus, Dicithic: Audi ftraef Deminasnbsp;Deus tuus rvnus eft. Item, Ego fum Dominus Deus tuus, non habebis cord menbsp;Deos alienos. At in qfdem Scrip tuns inueniemus in Deo illo,qui efftntia rurnbsp;eft, tres diftinPias perjonas dt/ertb doceri, Patns ^Filij ^SpiritusfanPii- qua

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum rut

1

RODOLPHl GVALTHERI PRAEFATIO.

i-ttm lt;Tt lt;una e§l Deltas nbsp;nbsp;nbsp;ejfentia ^/te eadem ejaoejue efipotentia gloria

mattftas. Docent praterea facrAltter£^hiincevnitai 'Deam omnia k'erho juo creauijje yOmnia Item fuo Spiritu fuflentarCifouere ac regime : Exepuonbsp;turyevnum (juoep^ coli,adorarinbsp;nbsp;nbsp;intiocari debere. Ita quando de Adediatofe en

ter Deam^ nos controuertitar, ßmditerin Scriptaris Pater ceelitas de Chrt-ßo prontintians^aiidiatitr: Hic efi Fiiifif^Ue mem dileEbas^tn tptto piacatus ßtm. £tipfe Filtas:^emo ^venit ad Patrem, nift per me. ^ibas adde Apoßolicumnbsp;illud:ï^nus Dem t^vnui Mediator Deinbsp;nbsp;hominùthomo iesvs christv^.

j. Timoth,2.

ffubdfdeperfona Chrißi^a^ratar gt; ScriptUra ßmiliterdiferte^) pau~ eis myßeriam hocexplicat tjaaiido docet, aternumnbsp;nbsp;nbsp;omnipoïens Dei Fer-

bum carnem faPiam ejje non qatdem conaerfione Diuinitatis in carnem ßd (ßut (Mpoßolm interpretatur ) carnis aat ßmtnis ^brahami ajßsmptione,nbsp;t/tifdies item in Scriptarts, r^namnbsp;nbsp;nbsp;eandern Chrißam modo Dei Ftlium

De am fort em y lehoaa item nbsp;nbsp;quot;T* at rem siternitatis, modo fernen mal: er is y

germen Daaida nbsp;nbsp;hominis Ftliam dici. FPlergo Chrißiss in aona eadémepiie

perfona Deas Homo : Deas tjuidcm ( ^vt Diaas lt;Mthansißas cum tora Ec-cßfa meteri C-rthodoxa conßcetur'^ex fubßantia Patrisante feula ^ea nitus. Homo autemex fubßantia matris in feule natas : ‘Ferfaus DeiiSynbsp;perfeeias Homo, examina rationali pg) carne humanaconßans. ^bdß denbsp;earnis aut corporis everitate dtßutetur, num hete propter cunisnem pgrfona-lem d diuina natura abforptay aut huic exxciuata ft ƒ husec (juoe^ nodum ^cri^nbsp;ptura fcluity dum docet Dei FiliumyCjuemJemelaffumpftyHomine,nunquamnbsp;depofuiffcy^ in eo no modb in terris per anr.os circiter triginta quatuor^vixife»nbsp;deinde crucißxumnbsp;nbsp;nbsp;mortuum effe, lt;-uerumetiamex mortuis refurrexiffe^

rcdiuiuum carnem nbsp;nbsp;ojfa, manus pf pedes retinuiße,ßque di/cipulis miden-

dum pg) pa-pandum prxbuife : in eodem denique njero fuo corpore in ccelunt aßendifß, pg) in locisnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id ePl, f uperceeleßibas, extra hanc corruptibi-

lem mundi machinam ad dextram FPatris federe y fvbtd Stephane perßn~ gularem Dei difjenfttionem cœlis apertis rvifas esf^eunde in nouifimo die in.nbsp;nubibus cceli f^eniet ,^tin ea natura, in qua paffiss esi Ç evt Diuas zAugußi-nas ait^mundum tudicet,^impfUum ipfumtquemtransfixeruntglottioftmnbsp;ßieSlent. Ea i^ituresi ynionis perfonaiu ratio, mt quemadmodum i Ë 5 y snbsp;c H RI s T V s, licet Deusnbsp;nbsp;nbsp;Homo ft^non duo tarnen y fed njnus modb Chri-

ßus esi.ita etßdux naturx diuerfx mnam nbsp;nbsp;eandern firfonam conflituanty

fimulque agant, fvtraque tarnen cum altera agit quod fuum ePiy nbsp;fvtraque

fuas naturales atque effent tales proprietates retinety Ht ergo in ßatu humilita tisy Chrißi diuinx naturx fvirtus pff gloria euidentibus indteß pp) operibtss uerènbsp;diutnis fefe declarauitPitain eiufdem glorifcationeyhumana natura neque pernbsp;diuinam abßrpta, neque huic exxquata eil. ‘Fropter Hnionem aut em per*nbsp;jonaledetota Chrißi perßnareHe euere dicituryquod asnius modbinatura

AD D. lOS. WITTENBACH. PRAET» MORAT. propriîéefi. It afecundùmcarnem ^in carne paf/at ac mortutc^ dicitur,lt;jui c^uonbsp;ad Deàincorritptibilif tl:} tmmortalü efi. Et Paalus cjuoadcarne ex Itidlt;eü ejjènbsp;fcribtt Chnfldiqui fupra omnesfit Dca^ laudandu^ in fAcula, Et innitmerilocinbsp;in Scriptaris extant » ex (juibicc nemo jefe ‘unlt;jaam ab/cjiie hterefis macula ex-tricauerit, ntß fecundùm hancregulam» cjuam Orthodoxi Patres Idiomatumnbsp;communication em lt;-uocant,explicenti!^. Hutus generis esi^tjuodabcubi feabi^nbsp;renbsp;nbsp;nbsp;mundum rebnciuere »nbsp;nbsp;nbsp;nos tpjum non femper habituros dtcit : abbt nje-

ro Je nobifcum manere ait njfcjue adfinem f Acub, Qua inter fe tn jbeciem putt gnantia D. Auguflinus hoc modo conciliât : Secundum maie fi atem fuam»fe~nbsp;cundum prouidentiam»ficundiim ineffabilem^ muijibilem gratiamtmple-tur^i^uodab eo dtcium esi.Ecce ego cuobilcum fum omnibus dtebusnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad con'

fummationemfl^ubfecundumcarnem i-uero,lt;juam Verbum ajfumpfitfccun dumidc^ubdde Vtrgtne natus ePl»/ecundumtd qubdd lud,Ais comprAhenfiunbsp;€si»quod ligno confixu5»quod de cruie depoßtus» quod linteis inuolutus,quodinfinbsp;pulchro condttus » quod in refurreSlione manifeftatus» non femper habebitis menbsp;tvobtfcum.ltem»Secundum prAfentiam matefiatis femper habe musChrifl urn:nbsp;fecundùm prAfenfiam carnis» reSie dtSlum efldißipubs» Ade non ßmper habe-bitts. Hac Auguftini funt» quern totius ru eter is E cclefiA de hoc arttculo fent enttarn his rtjerbu expofuife, ex eo confiât, quod nemo lt;Tjeterum ilb litem mouitnbsp;propter ifia if} mult a aba eiujmodi» quA tn eius fcriptis paßim occurrunt. Sednbsp;. omr^ erudtta lt;vetuftas gt;-unanimi confenfußiufdem regulam approbauit»nbsp;quam tn Epiftola ad Dardanum tradit: Cauendum ePl»ne it a Diuinitatemnbsp;aEruamus hominis»(ift (iferitatem corporis auferamus. Itaque fuanißima ffinbsp;fiphifiica homtnum male curioforum (ne quidgrauius dieam\ figmenta funt»nbsp;quA hodie de Chrifit corpore omniprAfenteex Marcionis ff Eutychetis fcholanbsp;petita, Eccleffi. pafiim obtruduntur^

Sed^tad infiitutum redeamus, di/fiutatur hodie de mortis Chrifii ffj fa^ crißeij per ip/um tn cruce oblati merito : num fetbeet hoc fvnum ff femelmodànbsp;faElum, exptandis totius mundi pcccatis fufficiati^aut num tUud quotidie itera-ri,autet abas quoqfi'atisfaSliones addi neeeße fitl (LAthuicetiam quafiioni Spinbsp;rttus fanHus tn Scripturis non cuno loco rejjondet. Per Zachariam Prophetamnbsp;att:Auferam iniquttate terra mno die. Et per Ifaiam: Ipfe ruulneratus ePi pronbsp;ptertranfgrefiiones nofigas attritus propter mt quit at es noßras : Adulcianbsp;correSitonis no fir a eiimpofita epi,ft} etusbuore fanatifumus.Ioannes ’Eaptifianbsp;autem dtgito tn Chrijium extenfo clamat : Ecce agnus tile Dei»qut tollit peer a'nbsp;tummundi. lpfelt;Tjero DominusaittVquot;t Adofesexaltauitferpentemindeferto,nbsp;ßc exaltari oportet Fibum homtnis, lt;vt omnis qui credit in eum,non pereat,f ’:dnbsp;habeatfZfttamAternam.Ettarn mQriturus:ConfummatumePi. Paulusitemnbsp;in Epiflola adHebraos, Sacerdotium Chrifit Leuittco praftantius ejfe, ho^ argumenta probat, quodhutusfacrißcta quotidterepeti, fummtim Pontficemnbsp;quotanniscum fanguine alienoin facrarium ingredioportuerit. Chrifiusau-

• • '

»

RODOLPHI GVALTHERl PRAEFATIO.

tfm firndin cxlos in^rejjiif, nobii njiam Sancbürum patcficerit^ Ornnii fa-Cerdas ( inqint ) aft at rjaotidie operans nbsp;nbsp;nbsp;eafdem f^pins ojfterens hoftïas,

nuntjuam poftint auferre peccata: Hicajeronjna oblata*propeccaîis ma, in perpetuum fedet addextram Dei: b^nicaemmoblationeconftcrauitinnbsp;perpetnttm eos,(jtii/anciificantitr. Item,Sicutilladmanetomneshomines,nbsp;femelmariantur, poftea fuerb ludiciurff/uperesi ; ita Chriftas femel obla~nbsp;tns, i-ut mult or um peccata toUeret, altera fvice abf^ue peccato conjficieturnbsp;qs, e^ui ipfum expefiantad falutem, ^c, Hst,cnbsp;nbsp;nbsp;tnftnita alia Scripturamm

teftimonia ft diligentncs obfteruarentur, mox compoftta effet controuerfta, cfUA de Mifft^ facriftcio (fft Papifticis/atisfafhonibas tanta cum animorum contcn-tione agitatttr.

Idem dico de infelici illo diftidio, cjuod circa my flic am Dofhini Coenam exf ortumtatis prope annis fexaginta Ecclefiam exerçait ,adiicrfdrijs noftris per-tinaciter rurgentibus, f'eram^ naturale Chrifti corpus,cjiiodex Mana ft'ir-gine natum in prstfepe iacuit, cjuod tn cruce fujftixumnbsp;nbsp;nbsp;mortuum, fepultum

denique tertio posi die refurrexit, cum fua carnea ftft of ft a ftubftantia i n «««f S'V B fuel c:n pane myftico ab indgnis £uuenbsp;nbsp;nbsp;dtgnis ,plj^ÿf impifs, manu

ore acct pt nbsp;nbsp;manducari : ‘^atiuum item naturalem Chnfli fangui-

nem, ^ui ex eins tn cruce pendentis njulneribus effluxtt, omnium qui admen^ Jam eius accedunt ,ftue lUipf autimpif, ludA aut Petri ftnt,ore hauririatqusnbsp;bibi^ Fldc ( inquam non modo affirmanttdi ,fednos infupcr,qui in^yfticanbsp;Coenaanimamp; tUternA faluttsnegotium agi,^ Chriftum panematquSf pc^inbsp;tumlt;vitA effe credimus, qui per ftdem /firitualiter manducatus^ haufius^nbsp;nos adnsitam £ternamalat:crudeli anathemate feriunt,nbsp;nbsp;nbsp;njt Tur cis dete^

r lores Oreo deuouent, lt;Mt ft Dei F ilium i e x v H christvm in Euange-ho loquentemomnes audirent,^ primam CœtiAinftttutionem pacatü animis ferio Feritatis ftudio ardentibus ffeciarent, non njfque adeb difficile effetnbsp;huictam dt uturne ac June ft st concertationi finem opt at urn imponere^ ftfttidnbsp;enim hunts inftituit Chnftus^ quid dixit, ex quo crajjix. huius plusquàm Ca^nbsp;pernaitic^manducationis perfuafin,feu imaginatio potius,conctpi queat I Clamant aduerfdrq,ilium dixtffe:lt;Mccipite,cdite,tïQC 'E.S'T CORPVSAIEVM,nbsp;HIC EST SANGvis S : fff (ijerbahAC effe clara,plana, quamp; fen/umnbsp;Tropicum nuUo moddadmittant. Sed reffondete b bo^i, ft non alto quam hte*nbsp;rah fen fu fff Kon«. vynFcy Chrifti njerba accipt debent, cur in illis dtjcribenditnbsp;EuangehftA fff (Mpoft oh non confenttunt quoad liter am I cur alij aliter lUanbsp;récitant ^Adatthaus certb ff Marcus de pane Chriftum dtxifft fcrtbunt:lt;Mc-cipite,€dite,Hoc efi corptss meum: nec quicquam prAterea addunt. Lucas lt;-ue~nbsp;rb additift^uod pro '¦uobis traditur. Et hanc particulam aliter reddit Paultss^nbsp;C/uodpro ruobis frangitur. ^ubd ft ad poculteuerba acccdamu(,maior diuer-Jit as occur ret, nequs Trop um iüic negate potent, ni ft qui cum rationeinfd^

AD D. IOS* VVITTENBACH.’P RAET. MORAT.

nire ngt;clit. Etenim fi literam rc)r£ea^s,de poculo.'non de ruin o Cln tflum loct^ turn effe MatthiiHi ÄlarcM annotant. Stcenun Jcribunt , Et accepta po-culoacgratijs aEii^, dcdit eii, dicens:Bibite exea omnes. Ploctiienim/anguisnbsp;7netM,pg)c^ ^aod (i me camUart dicatif, ego Luc am fp'j Paulum ruobd oppono,nbsp;ejui pocuU ruoce ilium difertè njfum t ffe (cribunt, pg) dixijje : Hoc pocUlum ePlnbsp;^Quumilludteftamentumm/angu^f^meo, E^tiod{i in poculi ruocabulo Ero-pum negaueritis y eadem opera ruinum ex Coena auferetu, /ufficiet pocu-lum propinauiffcy nec referet, fuino ne lUud plenum ßt^aut ruacuum porriga-tur. Sed non ita deßpere (juencjuam ex rvobif arbitror. Jdeo autem htnc di co, rutnbsp;eficndam ruosrvtut clametu, fuerba Chrißi clara ,ßmplicia perßtcua eß-nonpoße Eropumomnem , quin A/letonymiam aut Synecdochennbsp;adnutt£recogammi.fiHperite ergo oculos,^ m rutrocpue Symbolo Chrifii rver-badiiigentius inßicite,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogitate non abfcjue numtne hoc faElurn fuße, rut

lUa non codem ruer bor urn nbsp;nbsp;nbsp;literlt;amp; cont ext u Euangelißdt, pf) ‘Eaulcu defcri-

pferint. Etemm duo priores de pane ßmphciter didlum fcribunt, Hoc ePi corpus meum. Lucas autem rut diximus ne quis in externa fymbolo h^ere-ret,addtdit y. El^od prorvobutraditur, rut ad mortem Chrißi nos remittat ynbsp;doc eat corpus ecus nobis panem^uitnteffe , non aliaratione, qudm (juate-nus hoc pro mundt ruita esi tradttum : rut conßet lÜum adipßus Ehrifli ruer-ba reßcxiße y lt;jui apudloannem dixerat : H^anis quem ego dabo, caro meanbsp;ePi y qu^m dabo pro mundi ruita. ‘Eaulus ruerb corpus hoc pro nobis franginbsp;dici^y quodde folo pane potePl inteüigi, cum corpus non frangi debuißc y agninbsp;Pajchalis typo doceatur, pg) loannes td aperte teßetur. z^^ttamen hoc ad corpus transfert, rut nos diflributionu communionis admoneat, quam cumnbsp;corporenbsp;nbsp;nbsp;fanguine Chrißi habemiu , pß quamp; per Cœnam nobis obßgnatur.

Eadem ePt plane diuerßtatis lUius ratio , qua in ruer bis de poculo myflicooc-currit. '^am, rut diximus y priores Euangelißst, hocdicunt ejfe fanguinem chrißi y qui ßt^Houi Eeßamenti fanguis. çgt;4t Lucas cumH^aulo , pocusnbsp;Ium hoc ipfum ^ouum Eeßamentum, eJfe aiunt : mmirum rut nos mone-ant y rut non tarn adeffuß fanguinis hifloriamy qudm ad eius fruclum re-ßiciamus, qui in peccatorum noßrorum expiationenbsp;nbsp;nbsp;remißione conßflit,

ex qua tota ^oui Eeßamenti completio dependet. j^ia ergo luce clarius apparet, ruerbis Chrißi Eropum ßubejfe , non his nos mordicus inhtamp;rereynbsp;Jed rem ipfam , de qua in Cæna Domini agitur , diligentius reßicere oportet i rut quis etus fiiPtsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rujus proprius ßt » ruideamus. Lfunc ipfe Domia

nùs ceii digito monfirat , quando bis ait : Hoc facite in mei recordationem.

ruerba H^aulus interpretans , fcribit : Efsotiefcunque ederitis panem hunc y poculum hoc biberitis , annuntiate mortem Domini y donee rue -nerit. Duant aistem qusifo aduerjarq , qui de carnalt corporis Chrißi prsi-fi^nbsp;Jentia manducationeytam acriter nobifcum contendunt, cur zHpoßolusnbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ruentu-’i

I

..1 '

RODOLPHI GVÄLTHERI PRAEFATIÓ.

ojcnturi C'iorifti patiïii qnàm iam tune corporaliter prdi/entü mentionem face-re -'ll oiiieritjfi ilium corpore prtcfentem eße credebat ƒ ‘^on debuit certe hoc dißi- , mulare^ lt;juando iÜicum prophanis homimbtes res erat^quiyacrofanElum hocnbsp;myfterium inepulum prophanum conuerterant inbsp;nbsp;nbsp;ejuos realis corporalis

prßentitC Chrifii comminationeterreri pt^ßißet^ ^ec certe tarnßupiduc fuit ApoßoluSf mt (jui alibi fe Chrifti in fe locjiientis experimentumpr^cbere (vellenbsp;minatur, htc inre tantimomenti ad noutßimum Chrißi aduentum contem-ptores tßos myfleriorum Dei remitteret, Sednoluitinanibwnbsp;nbsp;nbsp;f chips terri-

culamcntis rumßcuti impoßores filent^ ejut i^nis Purgatorjj^ejuem nullum eße Jciunt, comminationibiU populum in oß'icio retinendum eße dicunt .tfvt eius i-gnorantia adquAßum fuumabutanturi^Sciebat enim Pault(4 îa ch Rt

ducari debere. Sdebat in Çœna manducationis huiusßirituafisj quA ßola/alu-taris esi, Sacrament um nobü exhibert^ quod tot um noßrA redemptionis beneß'^ dumßnßbus noßris obqdt, fg) cuuis leqitimus /-u/m idem iliudcordibus quoquenbsp;noßrdobßgnat.Sciebatipfum Chrißumcum Cænaminßitueret, fcjero ßuo^nbsp;naturalt corpore admenfiam accubuißct depane,quem manu teneba^^ dt-Jeipulis porngebatidixijfe^ Ploc eil corpus meum. '^eq^ tarn •'UACors fuit, nA illinbsp;duo corpora tunc fuiße cogitarct,njnum njidelicet quodmenfA accubuit,alterdnbsp;quodexpane recens fadlü aut huiemnitum eßt:quodreuera faciunt,qui f^jernbsp;ba ifia ßcundum liter am njr^enty aut hör um ntirtute pànem in corpus Chrißinbsp;tranßsbßantiatum,aut quodin idem reddit'^huicconfubßantiatum fuiße^nbsp;contendunt. '^ouerat deniq, Paulus fidei ChrißianA articulas,qutbus ex Apo-fiolorum traditione (yvtgt; D IrenAUS fribit^ Écclefa wirxi^Koÿjdesi,in carnenbsp;reuera faPlam Chrifli in cælos aßumptionem, eiufdemin locùfupra cceleanbsp;fiibus feßionem addextram Patris confitetur^ Idea prtmam CoenA inßitutio^nbsp;nemßmpliciter dejcribere, njerum illiics njftim Corinthiqs ita commen-dare njoluit, njt diligenter cauerit ßmul, ne quid aßereret d fidei dogmatibusnbsp;alienum, quo corporis ab lUo aßumpti nJeriteti in dubi^m mocart mideretur.nbsp;Hac fi diligentius exa minarent noßri aduerfarij, totiuqßcripturA cOnfenfumnbsp;fecU‘ti,infinem CœnA myßicAd Chrißomonfiratum traditumreßteerent,nbsp;errorem fuum, quem ex Hl^apA traditionibus haußrunt,non tanta pertinacianbsp;tuerentur, neq fideles iesv Christi feruos,qui ßem falutis omnem innbsp;eius foliusmeritoßtam habent,tam confidenter dawnarenti

Idem de imaginibus nbsp;nbsp;harumcultu, de Sanhlorum interceßione inuo-

catione, de ‘T^urgatorio igne,de exequijs nbsp;nbsp;facris pro defunPiis, de ieiunijs

Juperfiitiofo ciborum delePlu, de njotis monafliciSi tndulgentqs papifliAs,fat'ugt;‘

AD D4 lOS. WITTENBACH. PRAET^ MORAT.

fa^ionibtis nbsp;nbsp;omntbai altjs diet^oterat,de (lutbt’U hodte conirouertiturt ^thd

* entm tn hif tam obfcurnm intru atum ) aut longi temporis prtt/cripttone tta con/ïrmamm eÜy ryt non catitisfacile appareat t qmd de eo debeat fentiri,fiadnbsp;f^e-bi Dei canoneTn,cjui tn Scripturis extatyreaocentur.

l/ia ojero omnta ha^enus ideo di^ fanti ^vt pnmo demonflretur, eos ^tti in relt^tonenbsp;nbsp;nbsp;fideflaEluant,nbsp;nbsp;nbsp;propter no ft ri fitictilt controaerfias de Hints in^

certitudine ejuertintar ^tdttdimmerito facere,cam fibäpfis fuaftontetenebrat offùndant, net^ lace iûa evti evelint ^uam toti mundo Detts in Scripturis libe-raliter offert. Deinde fvt Ecclefiart{mminiftros.ÿd Jc^tra Theologta candidatnbsp;tos adaßiduum ac dtli^ensJacrarum literarum ftudtum excitem, fvt harumnbsp;cognitione inftruEii fuA fidei crédita hcmintbus confulerct^ contentionumfannbsp;dalie medertpo^int yadtjuA multi ex fimplicionbwnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rerumimperitis,nifi fi

de liter inflituanturtpoffuntfidei naufia^tum facere. 'Deinde e-ut mei inftitun rationem reddam,(juA me rnouet^ wt lam totos annos mi^gtntinbsp;nbsp;nbsp;oêlo tn expli-

candis ScripturAfacrAlibris conjumpfnm, nbsp;nbsp;ejuidem eo fer then di gent re u/m

fim^epuo in EcclefiA’mtnificrio tyrones luuari poffunt,fvt intelligantytjua ratio-otdine loci SertpturA traElari^ nbsp;nbsp;ex his conciones facrA formart debeant,

tjUApopuli inflitutioni nbsp;nbsp;confiât sont ad tot tits EccleJiA Adificationê pofimtfr-

utre. Hinus inftituti mihi primus author fuafor fuit^xtenerabilts JeneXtto^ CONRADVS PELLiCANVs,lt;/fy«ö fijertfiimè did pot uit ^uod Donitnus denbsp;^ath^inaele olimprcnutiauitj Ecce merè ïfraeltta^in ejuo nö eH dolus. Et te lonbsp;SVA prAftdtifiimc^adhuc meminijfi putOiC^uu tn tllo morü candor iCjUA tn uerbitnbsp;etiafyncerttas,nbsp;nbsp;nbsp;t^ua ardensmerAptetatis ftudtumfuerit. S olebat autemfre-

qtt^ntercon(jueri,fibt tuueni fyft no alieno d docendi munere hocrvnum defuiffè^ tjuod tllo infelici JacuIo , quo cum rclipjone t~utra bon a literAetiam ferè tn Stho»nbsp;lts omnibus negle^iA lacebantt Scriptorem nuUum inueniret^cuius Sermones autnbsp;HomiltA tpftpoffènt/atisfacere, Itaque cism me rv^ljententer amaret,^ meanbsp;Adethodus, quam mein condontbtts facr 'is fequimidebattciprobareturt me astnbsp;Homilias tn ScripturAfacrA libres frtberem,hortarinon defijtt doneequod^vetnbsp;lebatperfuafit. Ètquiaprimo conatta fauit bentgnus tUe Qfi mifericors Heaternbsp;lumtnum, r-jt laborem meum piys féft eruditis probari t-videremt in eo quodcee-perant mthipergendum putaui. Et nunc à multis diu rogatus Euangelium quonbsp;que lESV CHRISTI fiecundum AdatthAum Homilf pro gratia Domini mi*nbsp;hidataiUuflrarecœ^i: quod eùmalijs etiam negotqsimpeditus non potuertmnbsp;tôt um exponere, prtmam dus partem, quA quatuordecim Capita eins p'iorslnbsp;continet, F. F.nbsp;nbsp;nbsp;S. inpublic umprAmitto^ lt;vtamicorum fvotis ahquaex

¦’ parte fatisfacerem.

Ttbt autem, Magntfice ^frAftantiffime i o s v A, meas lucubrattones ha fie infcriberenbsp;nbsp;nbsp;dedicare libutt,nbsp;nbsp;nbsp;ryt tdfacerem, duabusporiffimùm caufit

addu^us fum : quarum altera priuata, alterapublica eSi. *~Priuatam dico^ •veterem noftram amidtiamt quA miht admodum iuueni cum prAftantiftitn^nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^optimu

f

RODOLPHÏ GVALTHERÏ PRAEFATIOJ

Optimoruirojpatrettto., i^iCG^L^o vvittenbachio, interceßit, ab ipfo m te deriuàta esK Agitur enim iam anmts qitadraveßmusi êx t^uonbsp;mcA tiiteUnbsp;nbsp;nbsp;infiitationi domefiicA ab îUo commendattts ^in mea^ amp;des rece-

ptiü eS)in (faiblis taam in addifcendis bonis Uteris dili^entiami inoenuum in mo rib iis candorem pietatem erga Deiim, non obfcaris indicijs ita mihi déclara-uiflitfutnanc ^ttoip^ mthi tucanda ßt ili^^s temporis recordatiot^uo patrix lt;-uir-tiitis tejiimonia in wultanbsp;nbsp;nbsp;mcrtbtis tuis coram intuert Ucebat. ß't cuero e^o té

hoc nomine amabarndta me (jaocf^ abs te coU nbsp;magnißsri ßntieb amine (fue te

ali^uidßmulauiße, ex eo mihi confiât, cfubdetfi pofifuam in njirum adole-uiftitinampbfiima Dominorum bernens i v h 'ßepub. honoribusy lt;fuos tita mirtus^ pietas mereturjauEhu ßs amicitiam tarnen no fir àm in huncfv/^nbsp;diem perpet uamac ßabilem cofiruare di^natuses. Tuquoa^ a^pbfiimumajt-rum D. 5AA1VELEM N V Ml 11 kCYiiN ini. fratrem tuum-germanum^nbsp;Cof. ^lelenfiemiita mihi cociliauifiiyvt certo perfuafus ßm^nlhil accidere pofie»nbsp;quQdanimorumconiunciionem^qUiamp; internos esi^pofiitdtfiolucre. Dealterofianbsp;tre STBPHANO, EbrodunenfiPrafide, etßmihinontamfamiliariternotuinbsp;ßt^nonpofium tarnen non mihi omnia arnica poUiccri^c 'um illfiss quoq^pietasnbsp;humanitas ab omnibiu commendetur, mgratiis inhum anus rvide-ri ajslim^non diutiusdifferendum ejfie putaui,quo minus publicum aliquodno-firtt, amicititS,, g/ mesiesga fiamiliamcvefiram objlruantiA teftimonium extar Ct Inbsp;nbsp;nbsp;hoc tibinbsp;nbsp;nbsp;fratribus^ qum rjefira ePi humanitOs^non ingratùÿigt; fore^

ccnfido. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

z^ccedit tarnen altera caufa^ quÀ quia mihi cum omnibuspß nbsp;nbsp;Euange-

Uca l^eritatis fludaofis communis esl, me de hoc erga lt;ajos officio cogitantemt njt in infiituto pergercm,efficacius ftimulauit. Etenim ex inclita J^l^ittenbaiZio-rumgente exortus efl ante annos ofîoginta,quiprimus in noßris regionibus luciinbsp;illius fiintiliasnbsp;nbsp;nbsp;femina fiarfit^quA paulo pofî fulgorc/uoper totam Hel-

uetiam nofiram plures alias gentes longe late^ dffuja eft. ƒ)lt;? t H o m A vv iTTENB ACHio loquoKi ojiro incomparabili, cuius num eruditio aut pie^nbsp;tas atque inuiEla animi magnitude matorem laudem mereaturt incertum efl,nbsp;FuerathiCiCumiuueniseffet,in TubingenßAcademia auditor pavli scrï«nbsp;P T o RI s, qtii propter ingenq acumen fff rar am tunc temporis eruditionem o*nbsp;tnnibus admirationi fuit,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;barbaro illo calanf^tojo fizculo^quando non

Jolum idonei prlt;eceptores deer anti njerumetiam bonorum librorum inopia pe nuriapaßim laborabaturiiUe artes liberales omnes abfq^pr^eceptorep-ropria indu fir ia 3 à Det Spiritu hauddubte lUuminatus, didictt,nbsp;nbsp;nbsp;iti Afathematicis

quoi^ eo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;profiecttiUt dofiißimi qut^ Academia ProfiefforeSi eins prAecliones

audtroj^ilium pr^eceptorem ßsum agnoßeredignarentur. ^llAecmihidubium efiitUum njirum {gvt modo dixP) à SpiritufianSlo excitatum Q;} illuminatumnbsp;fuiffoi ^t Euangelij in Germania renafiituri -Bigei/lssfies effet, ‘^am non folum 'nbsp;bonarum lit er ar urn iff liberalium art turn fiudia inflaurauitifiédmuitos quoq^

a

/

AD D, IOSgt; WITTENBACH. PRAKT* MGRATgt;

Paptßuxidotl}-in£articulastde Sac} at^cî'itü.,lndulgentijSil'''ottsmatiaßtcKpfh bbtè d,amnabatnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luntonbus diccre folebat '^Nou proc al abeße tenipuf, quo

Theolo^tam- SchotUßicamaboleri, Ifd doctrinam Eccleߣ‘-vettrew,ab Ortho-doxu Patribwex Scriptura facra traditam^tnflaurari oporteat^ ^alibertas diccnd' dll Adonachorum odia cxiliiim,aclfut multi non incertis omnino connbsp;leElurü moti fußicabanturyndi^nam necempepcrit. /llo autem adhuc in Tu-bingenßAcademiadocente^ojenitlUuc conradvs pellicanvs noßer,nbsp;anus fupra mentionem feci, anno poß nat um in carne Atcrnum Dei F iliumnbsp;Mtccccxcvi.nbsp;nbsp;nbsp;tlliwquot^ auditorfabîuseß.‘^obisautempolîearetulit,

inter Scholaflicos, qui eodem tempore P A v l i tllius difctpuli erant,ingenioßßi-mumfuijfe thomam vvittenbachivm, p^pr^abf multu profecijje, Id^xferb reEiè at lUo diclum fuiffe^rcs ipfa teßatur. Hie enim non multb pofltnbsp;anno nimirum nati Chnßi m.d.v. in ßaßltcnß Academia clare/cerecoepit,nbsp;propterfngularemerudttionem,quam eloquentia ptß facundiacomitabantur^nbsp;apud omnes inpretiofuit. Hunc eo tempore, epißolam D. Pauli ad ’ßomanosnbsp;pdorthodoxe interpretantem,^\ontra Pontißcias Indulgentiaspublicenbsp;ma^no ammo dißutantem, audiuerunt duo iliapr^clara Heluetitg, noßra lu*

HVLDRiCHVs ZviNGHVs ör LEO ïV lb kV., ex quibus hunc non puduit publico Fripto teßari,ex Thoma Tuittenbachio Jehaußfße, qutcquidnbsp;ßolidiÄ eruditionishabeat. Z v ing li v s ingenue femperconfeßus eß,ßnbsp;abeodej^i Fuittenbachiopr^ceptoreprimumedoÉlûintellexi(fe,'iesvm chrinbsp;s T -MbH nobu d “^Patre lußitiamnbsp;nbsp;nbsp;fatufaciionem pro peccatü mundi faEium

eße.V eßr£ erao genti, los Va pr£ßantißime,non /ola Pdeluetianoßra ,we-rumetiam or bis Chrißtanus debet per hvldrichvm ZVingljva1(^/*-dt(ßmum eius Achatem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i vdae , fa^am Fuangelica doPlrtna

Eccleßareßitutionem.Sedti:/ CO nomine fefelices putauerunt duo tUi, quodpr£ceptorem ftiuTn ipßs docentibus, adhuc fuperßitem eße,nbsp;nbsp;nbsp;hunc

^tsoq^ open Tdominicomanum for titer admouere ’-uiderent.^am quam ipß a-pud Tigurinos pradicabant ‘XJer£ nbsp;nbsp;orthodoxe fideidoEirinam,eam lüeetiam

^leD patri£ fuetdulcißlmsiproponebat : qudmuueiuitemporu tniuria^} aliorumimportumtate lUinc eßeretur, tarnen in ßnem'^Jqj Chrißiminißernbsp;fdtlis manßt,^pertp/umlaFla purtorü doEirmsi ßminayapud^Sielenpsho*nbsp;die frucius ferunt non j^æniîendos, Heic ideo proltxius commemaro, i o s V Anbsp;maonißce,fntnbsp;nbsp;nbsp;huius inßiluti met rationem tibi reddam, pg) ßmulitlius fa-

cull recordattone, qu^Euangelij lux mundo rurfus afulgere cæpit, me confoler aduerfus hoßium machinationes, qut hanc njbiq^ locorum oppugnare nonnbsp;retitur. p^tenim mult a admiratione dignum eß,in tenebrisiUu plufquam Cimnbsp;merqs,repertos fuiße aliquos,qut F'eritatem totfeculis tantumnon tmortuamnbsp;J'epultam, agnouerunt,nbsp;nbsp;nbsp;aqnitam publiée preßten auß funtiitanos me-

mintße decet, illudnonßne Cingulari Det conßlio faElum fuißi, qui fumm 'ti FçclefiSlEPr^/ultbus i^eltacentibuSiruelhoßiliterreluEiantibus,ex ore in fan-tiumft)

RODOLPHI GVALTHERl PRAEFATIO.

tfftm ft}la^enüttm landes fftcu perficere^ nbsp;nbsp;fuA r-jirtntis robnr pereat lt;iult;e in

mnndo flnlta,infirma ft}iendbilta pntantiir^dcclarare ^volntt. Debet ante nos Adaiornm ryirtus excitare tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(juamillinobn non fine magnis laboribtis q}

periculisreftanrarunti Verität is do^tinam confianter fertiemns-,nelt;j^ nobis eri-pipatiamar^ijuodab lUis ejnafiinre httreditario accepimns, '^ec minus hsic cura adeospertinettCjui ad ß^ipub.gubernacula fedenttCjudm ad Ecclefisi mini-ßrosfltiam fvt bos fuA donius oéconomoi^^ niyfleriorum re^ni fui difienfato-rehDominusiC9n{iituit:ita alterosillos EccleftA fuAnutritios nbsp;nbsp;tutorss fecit,

lUis omnibus dicitur^tjuoddiuinus ide ''Pfialtcs canit:Sapite 'P^es,eriidimif ni Indices tertye: Semite lehoUA in tmiote^f^ exult ate ei cum tremore. z^It nut-lum Deo/emitiumiucundius,nudus cultUs maeisacceptus efi,ai;.dm fiEiliumnbsp;eius dileElum, iesvm f hrisTvj4cbaritatis ft} o^ft^uantix ofculonbsp;Menèrentur ejjiriprincipesinbsp;nbsp;nbsp;eiUs fionfàm Ecdefiam défendant, f:e ojeldo-

ElrinA falfAtenecinijs corrupta fidemidi datum fz-iolet ,^i}eltyranno:-umeui armis oppreffa fuccumbatdn hoc ofuio (Quanta fuent patnstui w i col ainbsp;¦ fides,quanta conftantia, qudni inuiEium ammt robur,nouerut omnes, qui evelnbsp;publicis confultationibus, cum lUe eviueret interfuerunt, f~jtlpriuattm cum eonbsp;merfati funt. Huius evefigijs fi infifiere peepasprAfiantifiime i o s v A, /•lt;?

q} fai^iha tua dignam facies,cuius frucius ttbi non penbit apud Deum,qui remunerator esi fidehfiimus. Et fane non alfi^ magna animi exultatione /a -pins audio eviros bonos fidedignos , qui tuam in profitendafide o-n^odoxanbsp;fortitudinem, in defendenda Eeritatis fiodirina conflanttam ff in corrt^nd.unbsp;evitifs atq^ erroribusindufirtam,Q} ergo, fideles Chrifii minifiros obferudtiamnbsp;magno confenfuprAdicant. 'Perge ergo facerc,quod hacieniss magna cum laude feciftt,It} Omne tempus tibt perijffe putato, quod Deo ft} eius {/erbo q} ^njeronbsp;cultui propaganda non impenditur, nea^ njnquam ammo tuoexcidat, quod tilenbsp;ohm per Prophetam dixit t Honorantes me honorabo, Homilias autem niecvi,nbsp;quibus publice quidem EcclefiA toti fcruirc, tibi fziero pnuati m me a créa tenbsp;gentem tuamfuoluntatùatqueobferuantiA indicium prAbere molui, co ammonbsp;excipias rogo,quo me fèmper complexus es. Faxit Deus Pater Domini no fin i tî.nbsp;. s V CHRISTI* ‘T/f hic labor meus multorum Adificationi ad gloriam nominisnbsp;fui feruiat.Idem te cum tuis omnibus incolumem feruet, ft} ‘ onfilijs atq^ adlio-nibus tuis betiedtcat.nbsp;nbsp;nbsp;DatA Tiguri v 111. Augufli, At^tio in carne tiatt Aterni

Ftlq Dei m. d. l x XX i. ^ando ante annos centum quinque Heluetij horumfocij pro libertate q} patria adMoratumDei Opt^Adax. auxfiioad-uerfus ISurgundiAprincipem,feliciterpugnarunt. Det nobu idem i[le,lt;rut maio*nbsp;rum njefligijs infifientes corporum Q} animarum libertatem fistsnbsp;aufficqs conflanti fide q}fyncero pietatis ac con»nbsp;cordiA public A fludto tueamur,

5

' •

DE VVITTENBACHIAE GENTIS ^NSIGNIBVS, AD AH PLISSIÄVMnbsp;VlKVM o. SAMVBVBM VVlTTBNBACHlVH,nbsp;BtelenGs ctuitatü Cof.dignif.8C cius germanosfiratressnbsp;lOSVAH 8C STEPH AN VjM,

Ek^a,

O/mihi fufttca licet de te» ir maximetfari, OS amue^ patriitdaw^ decufà tttét.nbsp;^olAti^andent^ielani Genf ule fafces»nbsp;' Confule ^tto leges cum piet ate ^vigent.nbsp;^em njenerantur, amant omnes fànUtd Ifvni^nbsp;Et cjuem pro meritienoflra Thalia coltt.nbsp;z/dccipe,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuper generit dum clara tjetufli

. Stemmata fpe^o tuhfcttulit illamth^ Purpurea tn clypeo trmos ex ordine huas.

Jufitia myftica

Ifia /alutiferM referont quot;^aftifmatù ivndM Sunguine quaa Chriflw confeireit if/e /no.

Sanguis nbsp;nbsp;fvnda oltm ftuxert ex corpore Chrifii,

Vnda, [auatjfTjtta ftmma /anguisjjabet, fdac nobis meruit mariens in ßtgite ChrißuSi

^ers^ue Euangehum dat bonst tanta fuum. Hic eadem nobis (an^o ’Ba^ti/mateßgnat^

Myßica cism natos nos lauat fvnda recens.

Tingtmur lüias tune nomineTrinus nbsp;nbsp;î^nus

^i I^us ^fmtaefl ‘i^nica eau fa noua.

ç^bluithtc fropri^ miferos nos fanguinenati,

Jn cruce lt;^ut moriens lt;uiSitma noßra fuit.

Inferitidem animo coeleßis femina ‘vita^ Flamme quA fan^o Spiritus intus alit^

Et meteri exutos culgaypror/usque renatos lÜe creaturam nos facit eße nouam.

Ißa notant triplict manantes fumine riui» VuittenbachiacA flemmataclara domus.

^ec temer e hac genti data funt tnßgniafveßra^ f^uA Chrtfli cultrix femper arnica fuit.^

Aeditushac Thomas e fl Kuittenbachius iSe Adagnus^^ ingenua y’ir pietategrauis,nbsp;non nota prias Chrißi myßeriatprimus

Forîiter abßrufis eruit ex tenebris.

Z VIN G Liv s HelueÜA quem fidus ApoßolsssoUm Efl prAceptorem fajfus ipß fuum,nbsp;lÜe fuA Biela ßdei bona femina iecit^nbsp;SeminatquA frufiunoncaruere fuo.,

Hune tuus 0 Confulcoluit pater^optimus tUe N ICO t B O s, columen qui pietatis erat^

Adacle igiturmirtute patris rveßigia tanti Infequitor^partbus pafftbtts ire tuuet.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Hocipfum fatres faciant atate minores, lam^ fuis

Sic a^eniat cap'iîi corona tùd.

Sic dîtij/jafluat largo tibigràtia riuo^

Et propria cernccsfatafecttnda domtis.

Tandern etiamplacida compoflw pace quiefcent Cttm Chrifto cœligaadî^i lata ferets^

H AC mthiJieSlantt/ug^eßtt doSla Thaliat ^A calamocelert lt;vix henefcripta legii,nbsp;Acctpe ta^^ttAfi nonfiant te Con/ttle digna.nbsp;Hoc tarnen haad fiSltpignae amorù habe..

îofttA Einßlertti Ti^tua tAfttbatt

IND8X

INDEX RERVM ATQ^VE

VERBORVM IN HIS HOMIkllS

HE2AORABILIVH.

(

1

1

FINIS.

INDEX

INDEX LOCORVM SACRAE SCRI«

PTVRAE, TAM VETERIS QJ/A M NOVI T^STAMEN-xi, qui ^ttfim ah Author« in hit Homilijifucdnilu methodo ex^onuntur.

IN EVANGELIVM IE SV

CHRISTI SECVNDVM MAT'BHAEVM

ROD OLP HI GVALTHERl TIGVRIWI

H. O mil, I AB.

C A P V T h

I.

gtntrAtiotw IE S V CHRIST i^FUij quot;DauiiliiiFilij jibrahami.

VONIAM AETERNVS DEI FILIVS IESVÇ CH RIS TVS, DtElWFig.'Ko. qui ex Maria virgine homo natuseft,rotius faluns humanæ Menbsp;diator atquc author, fundamentum dcnique vnicum eft, nonnbsp;abfquecaufa inter NouiTcftamenti libres primum locum Spinbsp;ritus fantftus ijs afsignauit,quiilliuslncarnarioriem ÔC omniumnbsp;quae illcinafliimpta carne fecit fiCpafius eft, hiftoriâexplicant.nbsp;Horum autem Scriptorcs recepto abEccletia^mere Euangeli»

ftæ d icunturzab Euangelio nimirum,Græca voce, quae bonum Hue felix lætumcp riuntium fignificat. Ita vero lESV CHRisTi hiftoria dici merctur, quia redem«nbsp;pcionisnoftr«cnuntiumcontinet,quonullum vnquam in terris auditum cftlietiusnbsp;stquc falutartus. Etenim peccauerat primus parens noftcr Adam, Sf amiflà Deinbsp;imagine oirnicp dignitatc fua priori fteruus faclus erat peccati -, cuius noi^liudnbsp;ftipendium eflc,quàm mortcm,omhes Scripturac tcftaniur.Qiiia aurem in hac^uanbsp;infelici conditione fiiios fuos illc gènüit,mifcrabilis ilia peccati feruirUs in omnemnbsp;pofterftatem iurc hærcditaî io deriuata fuit, vt verifsimc de toto hominunygeneanbsp;re Paulus dixerit î Omnes peccauerunt ac deftciuntur gloria Dei. Nam etii p^p» Ro«. j.nbsp;mifsionemdefemine mulieris accepiflet Adam,amp;candcm Äbrahamo eiuf^ftlîjsnbsp;inftauraftet Deus, hærêbac tarnen in omnium cordibus peccati vis, amp; omniumnbsp;confcicntijsLegistcrrorescbftrepebant, per quam ( vtidem Apoftolus ait) om=nbsp;in'um ora obturabantur,6C totus mundus condemnationiobnoxius fiebat. Licetnbsp;ergomulti,quos Deuspeculiari gratiadignabatur , gratiæ diuinæ lucemin pro^nbsp;mifsiorubusinisfcfecxerentcmfcntirent, illam tarnenquäli eminusamp; (vtD.Pe» i.pet».nbsp;ti'us ait) in obfcüriori locovidcbant,ideo^ ardentifsimoilliusdiei dcliderio rene» Mafth.ij.nbsp;bantur,quo fernenilludbeneditftumnafei,nbsp;nbsp;nbsp;rebusafflieftis falurem afferre debe«

batreoi^moleftius ferebantmoramiftam, quod intcrea mundiim totum dira tc^ nebrarum poteftatc premi,communem humanigeneris hoftem diabolum pernbsp;omnis generis fcelera amp;horribiles fuperftitioncs regnunrflTuum, cum fempiternonbsp;multorum exitio longé late^propagare vidèrent- Hine ergp prodibant qüerclacnbsp;ill3e,quas pqs Ifaias tribuit : üficoelum rumpasac defcendas.,vt nomen ttiumirt- jpnbsp;notefcathoftibustuis.Ätnequefuispromifsisncquefuörum eletftorum vorisde=nbsp;fuitPater illeindulgentifsimus,fed vbi aduenttplenitude temporum,mifttFilium Gdnt. 4.nbsp;ruum,quiex Virgine matre homo faiftus cum carne noftrafiC eins infirmitatibusnbsp;' pcccata quoquenoftra in fe tranftulit, eadem in ara crucis fuæ mortis meritonbsp;piauit,deleto quod nosreosagcbatLegischirographoladhæceffracftisinferorüm ColoUquot;.».nbsp;portis ÔC folutis mortis doloribus,hanc quoep refurreeftione gloriofa vicit : inde denbsp;diabolo omni aduerfariapoteftatedcuitfta triumphans in coelum afeendit, Vt

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

z

nôbt's larn aflcrtis in fiUorutn Dei libcrtatcm illic locum ÔC coelcftis liæreditatîa iu» acquireret. Itaqucplena QC omnibus nirmeris abfoluta falus nobis per C H R r*nbsp;STVM lESVM çarta eft. Nc tarnen tantum bonum perpetuô filentio fepultumnbsp;latcrct,ncbilq3 per ignorantiam inutile ficret, priufqua in coelos ille abiret, Apo«nbsp;ftolis fuis, quos omnium quae fecit SC paffuseft tcftes eftc voluit, in raandatis de*nbsp;dir,VC illud in toto terrarum orbe diuulgarent.Et hi illi funt, de quibus olim Ifaiasnbsp;dixerat : O quam ipcciofi funt fuper montes pedes Euangelizantis, praedicantisnbsp;pacem,cuangdizantis bonum,prcedicantis falutem,dicentis Zioni:R.egnat Deusnbsp;tuus. Etiïremomncjnredeconfidercmus,patebitfolam lESV CHRisTiprae«nbsp;dicationem EVANGELiv M,id eft,fauftura lætumcp nuntium dici debere. Quæ=»nbsp;cunqueenimalia infclici mundo nuntiantur, quibus ille gaudet, qualia funt O’*nbsp;pummagnarum acquifitic, honores, vidforia:,triumphi, valetudinis reftitutio,nbsp;.amicorumreditus, fiCquaccunquealia funthuiusgeneris, ea omniapartim. tem»nbsp;porarcafunt SC fiuxa, parn'm eiufmodi, vtfolidam confolationem in aduerftinbsp;afferrenonpoFsint, abuftiautemfuo (adquern naturaprocliucsfumus) nob»nbsp;cxitio elle pofsint, amp;fæpcnon corpus modo, fed animam quoque in ex; ci tunnbsp;adducant.'At in carne nati Filtj Dei, SC corum quae hie propter nos incarneie«nbsp;cif praedicatic, animos afflidosfolidogaudiorccreat, confeientias peccatis fau«nbsp;ci as fanat, totum denique hominem vitae verx ÔC nunquam intermoriturae re^nbsp;ftituiu Hue igitur Angelus quoque reipexit, quiChriili natiuitatem paftori»nbsp;busannuntians dicebat: EcceEuangelizo vobisgaudiummagnum,quoderiinbsp;toti populo,0fc.

Vtautem Deusprifeis patribus ætcrnaE falutis SC fiiturae redemptionis pro» mifsiones cum veræpictatis dodhinaferè viuavocetradidit, poftea verocùmSdnbsp;lfraelitarumgens,quam illefibipeculium fccerat, admultitudinemincredibiletilnbsp;cxcrAiflet,fimul^ omnes homines quotidit in peius proficcrent, fuæ voluntatisnbsp;fufhmam certis capitibus comprehenfam tabulis duabus infcripfitgt;cande:n^pernbsp;JMofis minifterium prolixe interpretatus eft, cuiuslibros adpoftcros tranfmitti,6^nbsp;perpetuo feruari voluit : Ita lætwm illud dehumani generis redenjptione nun»nbsp;tiftmnon modo Apoftolorumprædicatione diuulgari, fed neeius dodrina velnbsp;amittcretur, vel â fuperftitiofis fit: male feriatisSatanæ miniftris corrumperctur,nbsp;vniuerfamiESV Christi hiftoriamferipusmandarioportuit. Adquodmu»nbsp;nus quatuor præalqs deftinat» funt: duo nimirum Apoftoli, Matthscus SC Ioan»nbsp;nes:ô^ totidem Apoftolici,nuc Apoftolorum difeipuli fid indiuulii comités. Mar»nbsp;cusamp;Lucas. Etitahaneopcram inter iftos partirilibuifDco,partim, vtnequisnbsp;Spiritum Sandum folis Apoftolis datum efle putetzpartim, vt certius nobis con«nbsp;ftethift©riatEuangelicaeveritas,quando quinequein eodemgradu conftituti fuenbsp;runt,nequefimulfempcr verfati,neque eodemloco SC tempore fcriptionem illamnbsp;aggrefsi funt,tarnen in fumma rerum p er Chriftum geftarum,inç fîdci Chriftianxnbsp;ille Filius Dei,SC vt «edentes habcamus vitam æternam. Eft hoc ftngulare boni»nbsp;tatis Dei argumentum, qui (vtPaulus ait) vultomneshomines faluos fieri, ficinnbsp;Veritatis cognitionem venire. Anobis autem diligenter obferuari debet inftitutinbsp;huius diuini ratio,quæ non aliacft,quam quod communi hominumfalutt (vtmonbsp;dó diximus) benigniisimusillePaterconfultum voluit, vtnimirum certa nobisnbsp;conftaret illius confequendæ ratio,nc vitiata V eritatis dodrina,dubçs SC incertisnbsp;opinionum fludibus iadentur tj,quosille fibi elegit. Vt ergo olim Prophetaefua*nbsp;rum concionum argumenta ex Lege per Mofem data fidicripta petebant, amp;feosnbsp;qui per fuperftitionum auia vagabantur,ad iliam folamgt; ecu «rrctragab ilc volun«

H o M î L I A r» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

tail’s Dei teftimoni'«mrcuocabant:Itanos quoquc doc^n'nam omnem ex Apofto« ïotumlibrispetere, ô^incontrouerfîs articulis potifsimum ad Euangelïcæ hifto«nbsp;tiaî çodicem recurrcre dcbemus, vt illic nobis loquentem audiamus ætemumnbsp;DeiFilium,lESVM CHRISTVM,quifîbijpfifemperconfiât,^dcm^eftheriÔCnelgt;r. 13.nbsp;hodie Qi. in iecula* Solus enim illc verba vitæ aeternæ habet, 6C folaEuangelij do» ioan.a,nbsp;lt;Srina,quam Apoftoli tradiderunt j annexas fibi habet æternæ falutis promifsio*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

nesjVt alibi à tiobis fufîus eft demonftratun^

Nunc ergoiftis omifsis deMatthæo dicamus, cuius hiftoriam Dei gratia QC DêMMÛ)£9^ veftris ôfiratres inChriftodilecli,precibusfretiexponereinftituimus» Huncalionbsp;nomineLeuididum SC Alpliæifilium fuifleMarcus annotauit.Num veto lacobinbsp;Apoftoli, quem Minoretn dicunt (qui amp; ipf'e patrem nomine Alphæum habuit)nbsp;frater fuerit,incertum eft»At publicans fuiffe ex eorum numero,qui quæftus gra»nbsp;tia ved-igaliaredimcbant,amp; R-omanat tyrannidis miniftri, ideo^ omnibus inuifinbsp;amp; vulgo infames crant,infra audiemus. Nam ad telonium federitem Chriftus vo«nbsp;ca«it,amp; in duodecim Apoftolorum numerum adoptauit» Secutu?eft illevocan»nbsp;tcm,filt; ab eo tempore cornes illi ftdus 8lt; indiuulfus adhæfît,8^ cumreiiquis colle»nbsp;gis fuis^Spiritu Santfto donatus eft, vt mortis ôi. refurredfionis SC afeenfionis illiusnbsp;teftis eflet» Id vero quàm bona fide SC diligentia praeftiterit, ex eo apparet, quodnbsp;lt;vtveteréstradunt)primushiftcriam lEsv c H R i s T i defcripfit,SC quidemnbsp;Hebraico fermone,propter eos,qui exiudæis credtdcrànt.Quod anno poft afeennbsp;ftonem Domini odiauo aut nono ilium feciftejD. Athanafius teftatur.Poftea gen»nbsp;tibus quoqueplurimis praedicauit, SC adÆthiopes vfcp progrefTus, cùm multosnbsp;lt;x illis ad Chriftum conuertifiet, ab imptjs tandem occifus doSfrinam fuam pro» *nbsp;prt) fangüinis teftimonio confirmauit. Quo autem interprété Euangelium, quodnbsp;illc Hebraicèfcripferatj in Graccam linguam translatum fit, non fatis confiât»nbsp;Solus Thèophyladus interpretem eius fliifl'e dicic loannem Apoftolum : lt;|uodnbsp;qua authoritate dicat,nefciodllud tarnen ab Apoftolis alijs approbatum SCin^nbsp;mitiua Eccléfia in magno pretiô füiire,ex eô patet,quôd Barptolemæuin Apofto»nbsp;lum ex illoindis Chriftum prçdicauifle,Pantænus tradir,ficutiidem illùdjD.Athanbsp;nafio tfeftèjlacobüs frater Domini Ecclefîæ Hierofolymitanæ expofuit. Debet e»-go nos cùm primitiuæ Ecclcfiæ exemplum turn propriac falutis cura excitare, vtnbsp;ïpfi quoque in eruendo diuini Scriptor is fenfu non ofeitanter verfemur, Deum^nbsp;Ôpt.Max.precemur, vt ex èo conceptum Vcirbi fui fernen in cordibus noftris ipfcnbsp;fœclindum SC nobis falutare reddat»

Priufquam tarnen hinc digrediamur, obferuari debét vêtus illeDei mos, quo Dewingratl^ fingularia gratuitæ fuæ mifericordiæ exempla in illis ædir,quos fuæ gratiæ prçco» P* prteconi»nbsp;Iles facerédecreuitdta enim Matthæum, cùmauarftiælaqueis irretituS ad interi»nbsp;tumtrahcretur,Dei boriitatemfentiïcoportuit, cuiuspr.çco non multo poft fierinbsp;debebat.IderadeDauidedicerepoflumus, de Petro item SC Paulo at^ infi'nitisnbsp;alijs. At in co noftris ingentjs fefe accommodât Deus. Vt enim fidifsimi funt bo«nbsp;nitatisdiuinæprÇcones,quieiusguftumipfipcrceperunt, yelpotius qui in gra«nbsp;uifsimis confeientiæ tentationibus experti funt, quàm ilia »obis ncceflaria fit,nbsp;quamcp nos inopes fimus SC miferitita libentius cos medicos plerique admittunt,nbsp;SW-os ijfdem morbis, quibus ipfilaborant, aliquando laborauifle, SC ex illis 1/be«nbsp;ratoseffenorunt.Etenimmagnum ad confolationemmomentum affert, fiineonbsp;ipfo gratiac Dei exemplum extare videamus,qui illamnobis pollicetur. Agnouit t.Ti«.».nbsp;hoc Dei confilium Paulus, qui Chriftum fui mifertum effe fcribit, vt in ipfo de«nbsp;mentiae fuae exemplar oftenderet eis, qui ei eftènt credituri in vitam aeternam. Idnbsp;Vero fimul nos admonct,ne Euangelij adminiftris, qui nos gratuitæ mifericordiænbsp;Dei prædicatione ad rcfipifcentiani hoftantur, vitæ anteacfæ vitia odiofè expro4

a a.

1 îlt; EVANSr.VlVM MATTH AT ï

bremus : quod multi nimisinfolcntcrfaciunt, quafi aliorum delidfrs fua «eufare pofsint.Atnimtùni iniqui funt,dum eaexprobrant, quæ Deusiampridem conddnbsp;nautuMalitioü autem Ô6 inuidi ingenij argumentum eft,antcaä-ain mentem reuonbsp;caie,negledis iiiicrim gratix Dei excmplis,quxinoculcsnoftros mcurrunt»Pecnbsp;caruntin co Pliarifaci,quando inpublicanis vitxprioris ftudia maligne notarunt,nbsp;non autem obferuaruntrcfipifcentiamillorum,adquamillos Deusveeabat.

At lîmul Matthxus exemplo fuo eos omnes offici) admoncr,quos Deus expec catorum fordibus ad frugem melioi^ vocare dignatur» Secutus eft ille abfcp mo»nbsp;ra vocantcmDominum,ic^ totum eiimpendinSed 8C ludæorumgcnttfadlasm»nbsp;iurias pro virili compenfauit.Qui enimprias intqua ÔC rigfda vedigaliû exadio»nbsp;nemulrismoleftusfijcrat, poftcacosiniESV CHRiSTi cognitionemadduxit,nbsp;qui virgam exadoris illius improbiisimi fregit, no(^ in filiorô Dei libertatê afle-ru!î.Denilt;ç foli Cfrriftovixit deinceps,amp;pro eiufdem nomine mortcan verèglo’nbsp;riofam fubiuit.Faciamus hoc ipfum nos quotj» amp; procul relidis viojs quibus âCnbsp;Deumnbsp;nbsp;homines offendimus, foli Chrifto viuamus, qui pro nobis mortuus ell,

eidcrn adducamus illos,quibus antea à nobis fcandalum eft datum.

tftfrprxmifrisMatthxum ipfum audiamus, qui librum fuum fic exorditur; ttonK anfii- Libergenerationis lEsv CHRiSTi,FilijDauidisFilij Abrahami. Putaruntnbsp;quidam hunc totius libri titulum efle,amp; proinde quxftioncm moucrunt, qua ra«nbsp;tionedudus Matthxuseiufmodititulumprxfixerit, qui proprièadpn'mum ca=«nbsp;putfolumpertmeat, Sedfefellitillos Hebraicifermonisignorantia, in quo Librinbsp;vocabulum fæpeproCatalogofiucRegiftro (quod redius Regeftum dixeris)nbsp;• «rnr. gt;. accjpi folet. Ita certè illud Mofes vfurpat,cum fcribit : Hie eft liber generationisnbsp;AdarnijSCc.Quo fenfu Latini etiam Scriptorcs Libellivoce vtuntur. Cicero alianbsp;cubi libellummandatorum dixit, in quo memoriae caufa, quxalicuimanlt;lanfur,nbsp;ftint^erkripta.Et idem libelli nominum meminit, qui nomina certa ex ordine deanbsp;frÿipta continet. Vult ergo hoc dicerc Matthxus:Hic eft Catalc^us iïuc Regeftûnbsp;generationis lEsv Christi,maioresilliusQCprofapix totius fcriem comple*nbsp;dens, ôfc. At priufquam in huius loci expofitione progrediamur, ad duas qux*nbsp;j^ones eritrefpondendum.

Qm TA/wne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prima eft, cur à Chrifti gcnealogia fcribendi initiiim faciat Matthxus, cum

tJittth.gettcK» iamolim ifaiasdixerit: Gcnerationcmciusquisenarrabitî' Num ergo rem prx* hgiam Chrijii ftitu impofsibilem,aut etiam â Propheta prohibitam ille aggreflus eft î' Ad hai:cnbsp;jeripferiti rei^pondcmus, Chrifti perfonam duabus naturis conftare, Diuina nimirum

V* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Humana,quxitavniuntur,vtvtraque fuas propn'etates naturales rctincatJtaquc

Ifaix didum de Diuina exponi debet, fccundùm quam ille ab xterno ex Pâtre na» tus eft modo ôf rationcincffabilûMatthxus vero genus Clirift^ex quo (ecundumnbsp;carnem natus cft,exponcre inftituit. Et hanc diftindicnem Paulus quoque ob»nbsp;feruauit,quando ludaiex gentis dignitatcmenumcrans,inter alia fcribit : Ex qui»nbsp;bus eft Chriftus quoad carnem, qui eft fupra omnes Deus benedidus in fecula.nbsp;Roman.9.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Altera quæftio^cft : Cur Paulusprxcipiat,necirca genealogias occupentur

-gt;

amp; Matthxus ( ftcuti Lucas quoque ) ipfius Chrifti gcnealogiam tam diligenter contexatî' Pauli verba in priori ad Timotheum primo Capite,hxc funt : Denun»nbsp;tics quibufdam ne diuerfam dodrinam doceant, nec attendant fabulis 6^ geneasnbsp;logijs innnitis, quæpotius quxftiones prxbent quàm xdifîcationem, amp;c. Et adnbsp;TitumtStultas aut êquxftioncs ÔC genealogias ôô contentiones aepugnas legale»nbsp;cohibe:funt enim inutiles amp; vanx.At hîc tenendum eft,in Veteri Teftamènto nonbsp;pcenitendum genealogiarû vfum fuifte«PTÛnd enim docehant,exquibu5 patribusnbsp;Ecdefta

H o M I L I A I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

Eccîcfia propagata eflet,quacdeniquc effet Eccleßa,ad quam promifsi'ones de Se« ininebenedido pertinerent» Et tales funt quibus Mofes Caini profapiam à filqsnbsp;Deifiuefidelibusjqui exSetht lineadefccnderunt,diftinguit, amp;hos ad Ncachumnbsp;vfque deducit:amp; indé pér Sem ad Abraliamum: in cuius famiuarurfus limaekmnbsp;cum fuaprogenieab Ifaaco feparat, ficutipöfteaEfauum à lacobo, vt omnibusnbsp;conftet,penes quos Ecclefiac titulus ôi. promïfsionùmfalutis ius fuerit» Déinde innbsp;repub.quoque fiC ciuilibus rebus vfum fuumhabebant gcnealogiæ, quoad haerc«nbsp;dtcaces Ôdconiugia, ne inordinata familiarum permixtionc haereditatcs confundc-rentur,ô^ nûpttjs illicitis iri ius naturx ÔC publicæ honeftatis leges peccaretur. Ad«nbsp;hæc proderat illas confignari, vt Mefsiç linea feruaretur,cuius cognitio certa ipemnbsp;atque fîdem piorura væhementer confi’rmabat. Atqui longe alia eft Noui Tefta*nbsp;menti ratio.Nunc enim neque vni gentineque vni loco Ecclefîa cum setemæ falu*nbsp;tis promifsionibus alligata eft: fed ad omnes genres per totum orbem terrarumnbsp;extenditunDcinde iam in carne nobis exhibitus eft Mefsias,ôiS exfllis quidê natusnbsp;éft,ex qutbus nafci debuit» Dcnique propter bacreditates quoq^ cC coniugia nonnbsp;opus eft curtofiori amp; prolixiori cognationum ferie, quando ad vtrumque fufficitnbsp;propioruni graduum cognitio,Qiiia verô Pauli tempore multi exiudaîis adhucnbsp;circa génealogias occupabantur, vtpartimcuriofitati fuæfatisfacerent, partimnbsp;ambitie fe nimis,vt fe Scripturarum peritos Ô6 in pietate præ alijs profecilîè often*nbsp;derent,ne qui Chrifti cultores funtjillorô vanitatem imitentur, Apoftolus monet»nbsp;Et ne veter es,quæ in Scriptura Sacra habentur,damnare putetur, diicrtè eas pro«nbsp;hibet, quæ quæftiones pariunt nunquam finiendas, ôC cum contentionibus vanisnbsp;atque inurilibus coniun Aæ funt.Hodic ergo Apoftoli præceptum ad eos pertinet,nbsp;qui vel fuas vel aliorum genealogias ambi«ofacuriolîtateinucftigant,vtvclfuamnbsp;nobiliratê oftentandijvel alqs adulandimateriâhabeant. Eft hoc ini^s,qui adresnbsp;magnas vocati funt,nocehtiisimüm vitium: quia ferè officq fui immemorêÂacit,nbsp;dum fui nominis exiftimationcm ih generis ^lendorefiCmaiorum ftemmati9usnbsp;confiftere putant, nihil interim vel de propria falute vel maiorum virtute folicid*

Vt verô ad Matthæum redcarhus,lôngè aliud eius inftitutum fuit,quiproptfar Cwrà genetâ» ïudæos(in quorum gratiain ilium hiftoriâEuângélicam fcripfiffe diximus)à Chfi*nbsp;ftigenealogiaorditur: vtnimirum illos attentiores reddat, vtque Vêtus Tefta«nbsp;mentum cum Noue coniungendo, fe nihil nouum aüt priùs inaüditum àfferrenbsp;proteftetur,fed eius hiftoriam contcxére,qüi olim prifeis patribus jpromiffus fît,Sinbsp;in cuius aduentuilli omnem fuæ falùtis fpem habuerint repofîtam» Et hæc caufanbsp;cft,quod neque à Mariamatre, neque ab ïofepho putatitio pâtre (vt Lucas) ordi*nbsp;tur:fedmox initio ilium DauidisfiC AbrahamiFiliumeflêdicit» Hic eft (inquit)nbsp;libergenerationis lESV christi,FilijDauidis, Filq Abrahami» Et lEsVMnbsp;quidem nomina t, vt fe de filio Mariæ loqui oftendat, cui hoc nomen ex Dei man*nbsp;dato impofîtumfuiffeaudiemus.Eundem verô C H Ris T V M dicit,quodperindcnbsp;eft ac fî ilium Hebraico vocabulo Mefsiam dixiffet: quorum Euangelium fuumnbsp;feriberet, Matthæus haud dubiè vfus fuit : vtraque enim vox vnAum fîgnificat;nbsp;quo nominepromiffumhumani generis Seruatorem iam iitde ab initio ferè return appellatum fuiffe,nemo ignorât qui facras literas à primo limineCquod a«unt)nbsp;falutauit. At nenouum aliquem Chriftum aut Mefsiam tradcrc videretur,addit,fenbsp;non de alio quâm Dauidis SC Abrahami Filio loqui» Vbi nonmiraberis Dauidemnbsp;Abrahamum coniungi,cùm inter huius mortem ÔCDauidis regnum anniferênbsp;o Aingenti intercefferint.Illud enim propter promifsiones fît, quibus Seruatoremnbsp;primo ex Abrahami,deinde ex Dauidis ftirpe fîucprofapia nafeiturum efîè, olimnbsp;iprædiAum fuerat»

Qjiàmuis enim primis parentibus Semen mulieris promifîffet Deus, quod coii

a 5

CAP»Ï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏN EVANGELrVM M-A T T H AEI

Prowij?to»M veteris ferpentis capitc amiflàm falutem inftauraret : crat tarnen prömißKgt; falutii cuntA^ flla gcncralior,quànî vtSeruator illcfacilepoflet agnofci. Quid, qiiód dfluuio,nbsp;brahamo oquot; quo torus mundij^ (vno Noa cum familia fua excepto ) rniferabiliter delctus eft,nbsp;'Datiideiiililt;(ti=i pjjjpjjßjapj-0j^^j(sioprorfusexfin(fta£C abolita cfievidcbatur. ïtaque cr.efcentenbsp;Traham mortalium genere,amp; iam in varias fuperftitiones diftrado Abrahamuranbsp;*nbsp;nbsp;nbsp;’ Deus ex Chaldæa euocauiqcum quo Slt; fœdus falutis inftauraret,SC eundem pro

miisiillius Seminis progenitorem couftitueret.Huic enim dixittln feminetuobe» nedicentirr omnes genres terræ.Qiiam promiisionem de Chrifto intelligi debere,nbsp;Paulus diferrèdocet» Eft haecnonmultópoftrepetitainlfaaco SC lacobo: internbsp;cuius iîlios ludas nominatus fuit,in cuius pofteritate illud tandem nafccrctur.Scdnbsp;turpiter degcncraruntpoftlacobiSClofephimortem Iftaelitæ. Nam inÆgyptonbsp;idoia colucrunt, SC inde cdudi, quamuis Legem à Deo accepiflent,incurabili ta=»nbsp;menSC indomitapcrtinaciaeumilloquafiludati funt, eiuf^iram nuncquerulonbsp;murmure,nunc aperta rebellioneprouoeauerunt.Idemfub ludicibus quo^poftnbsp;lofuo mortem per annos circiter trecentos ab illis fadum fuiflelegimus, vfque adnbsp;Samuelis tempora» Vix autem hie rempub.SC religionem inftauraucrat,quandonbsp;illoslibertatîsftiæ tædere coepit adeó,vt Regem llbidaripoftularent. Datusergonbsp;illis irato .Deo Saul qui tyrannidc ÔC impietatefua infeliccm populum in extremasnbsp;anguftias adduxit.Rurfus ergo Deus foederis cum Abrahamo initi,0C cum patri«nbsp;bus lam tories inftaurati,oblitus elfe, aut illud magno illorum merito abiupifle,nbsp;adhæc Mefsixetiarn lineainipfa ludæ tribu infamilias propè innumerabilcs di«nbsp;uifa,iam prot fus amifi'a effe videbatur :Quando Dauidem inuenit Deus, vir urn fe*nbsp;cundùmcorfuum,quemprimoquidem lEsv Christi typumfecit(quandonbsp;nimirum is deuido Goliatho Ifraelcm feruauit, ÔC poft multas grauef^ pcrfecu«nbsp;tiones,quibus eum Saul exercuit,ad regni folium euedus eft) deinde illius proge«nbsp;nitoftm quoque defignauit.Nam per NathanS illi dixit: Cùmexadi fuerint diesnbsp;tuTjdormierif^ cum patribus tuis,excitabo fernen tuum poft te, quod egredieturnbsp;de vtcro tuo,regnum^ eius firmabotls extruetdomum nomini mco,8C ego con-firmabo folium regni eius perpetuo. Qux verba ctfi de Solomonc ludxi exponent, proprie tarnen ad Chriftum referri debent, cuius ïlie typus fuit. Hic enimnbsp;ex Dauidis pofteritate, eo iampridem ante annos mille Sgt;i. amplius defunCfo, nonnbsp;exviri SCmulieris congreflunatus,fed à Deo Spiritus Santftivirtuteexcitatuseft,nbsp;vt ex Maria Virgine,quæ Dauidiex domus filia fuit,nafcerctur. Ethic illc eiLquinbsp;domumDeo extruxit, nonlapideam ÔC externo fplendoreconlpicuam,fedfpirianbsp;tuâlem, cuius omnis decor intus eft, Ecclefiam nimirum, in qua ilk verc colitur:nbsp;qui de'niquc regnum Dei inter homines inftaurauir,euius non eft finis. Confirma«nbsp;ta eftdcincepshcecpromifsio infinitis alqs vaticinijs, qux partim ipfeDauid exnbsp;Spiritus Sandi fuggeftione, partim qui ilium fecuti funt Prophet« aediderunt»nbsp;Hue enimreferri debent, quæ ilk fub fua perfona in Pfalmo fecundo inter aliaficnbsp;cantt:Ego conftituire^m meum fuper Zionmontemmeum fanÄum. Recenfe-bo decretum,Dominus dixit adme:Filius meus es tu,egohodic genui te. Poftulanbsp;a mc,dabo^ geutes^r fint hxreditas tua, ÔC terrainos terræ, vtfintpoflefsio tua»nbsp;Et rurfus Pfal.72.Imperabit â mari admare,ÔC â flumine vfqucad terminos terrae.nbsp;Nomen eius perpetuo cekbrecrit, dumSolIuxcrit propagabitur nomen eius, ÔCnbsp;beatos feprxdicabunt in co omnes genres. Item Pfal.89. Semel per fanditatemnbsp;meam iurauffi DauidemfefellcroiSemen eius in acternum erit,iblium eius coramnbsp;me vc Sol pcrftabir,ÔCc.Quæ omnia cùm ncquedeipfoDauide, netp de Solomo-ne,aut quoquamalioregumïuda, qui ex illo defeenderunt, exponipoftint, denbsp;Chrifto intelligâtur oportet.Quibus adde quod Pfal.i lo.habetur: Dixit Dominusnbsp;Domino meo, Sede à dextris mets,donee ponam inimieos tuos feabellum pedumnbsp;tuorunijêCe

H O M i L ï A K

tüôrum, ÂTc, quod de promiflb Seruatore didurii fmfle,nc Scribæ quidem 2lt; Sa» MMb.ii. ccrdotes negate potucrunt.ïlluftriora tarnen hts funt,qua: apud Prophetas legunnbsp;tur.Ifaias eercè'fic fchbit:Pucrnatus eft nobis,Filais datas cft ngbis,ctùus nnpcn»nbsp;um critfUpcr humcro eius,2€ vocabitur nomen eins AdmirabiliSjConfihariusjDénbsp;Us fortis,Pater ^térnitatiSjPrinecps pacis,ad proferendum imperium et ad pacem,nbsp;quæ fînem non habet,fuper folium DauidiSjSd fuper regnum eius vr infiauret ibnbsp;lud, Sl fuleiat illud iudicio iuftitia ab hinc vfquc in æternum» Et Capite vnde^nbsp;cimo:Tunc prodibttgermenderruncolfai, Si Hosde radibibus eius nafcerur,fu«nbsp;per quo Spiritus Domini requtefcet, Per leremiamveró itadicit Deusînbsp;rem gcret,Si facietiudicium Si iuftittam in terra.ln diebus eius Uluabitur iuda,Sinbsp;Ifrael habitabittutó«Et hoc nomen eius,! eh OŸ A luftitianoitira.Per Pzechielemnbsp;quolt;^ candem promifsione de Dauidefub pafroris parabolarcpetit, dicens.Ego EçcJjjq,,nbsp;fcruabooues mcas,vt nonpateantporro direp Joni, Si iudicabo it^ter pecus 2gt;C penbsp;cus:Etfufcitabo fuper eas paßorem vnum, quipafcat eas j Dauidemfcruumme«nbsp;um,Sic.Quo loco obferuabis,quôd cum feipfum paßorem forepromififlet Deusjnbsp;moxmunus pafcendi in Dauidemtransfert : nimirum deChrißoloqucns, quinbsp;cùm æternus fit Dei Filius Si vnum cum Pâtre,ex Dauidis ßirpe hominem alfurnnbsp;pfît. Si Ecclefiç fuç paßer fadîus eß non minus fidclis quàm fortisîvt qui animain

omnispoteftasfitdaraincœlo ôiinterra» Poteranthuius generis alia milita ad-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;** ‘

duci,quaî tune apud ludæos in omnium ore erant,adcó vt quemadmodum ipfi A-rahamopatregloriabantür propter Dei fœdus cum illo initum, ira Mefsiam vub gôDauidisFiiiumdicerennIdeoqui iesym ghriît vm poßeaex doeßrinanbsp;Ôimiraculofisoperibus agnofeebant promilfum Scruatorem elfe, eundemfubnbsp;hoc nomine inuocabant. Notæcnimiùnt illæ caccorum voces : Miferere ffoßri JJiatth . 20.nbsp;Fili DauidÆt totius popult,qui operum eius admirationc abrcptusjdicebatl /^n» Matth.nbsp;non hic eß Filius ille DauidcQuib.us acceireruntpliblicsèilla: acclamationcsiHo» ».nbsp;rannaFilio Dauid,bcnedi(ßus qui venir in nomine Domini. Fuerunthæc paulônbsp;altius repetenda,rie quis miretur Matthacum in principio EuSgelicæ fuæ hißori!bnbsp;ïESVM CHRisTVM Dauidis potiusôi Abrahami quâmDeiFiliûdicere voluiflè*nbsp;Nam Dei Filium eße, poflea ex conceptionis hißoria (cuius intcrprctcm Ange»nbsp;iumIofephushabuit)Si miraculispatebit: nunc autemJudæorum ratio habendanbsp;fuit, in quorum gratiam opusillud confcripfit, quiœ interMcfsiæprogenitercsnbsp;Abrahamum Si Dauidem ceu capita praccipua agnofeebant.

K Nobis autem omnium iftorum hic vfus eflo,vt primo quidem i e s VM € h r i vfitt buinf U* S T V JM,qui ex Maria V irginehomo faclus eß, aeternum Dei Filium, Si patribusnbsp;promiffiim diu^expedatum humani generis Seruatorem elfe credamus: Deindenbsp;iimul agnofeamus Deibonitatem , quipromifsicncs falutis, quashominumim«nbsp;probiras tories labefeeiße Si cuertifle videbatur,omnibus^ecuhs inßaurauit,nccpnbsp;iuam Veritatem Si Mifcricordiam ilîorum ingratitudineaut contumacia vineinbsp;paffus eß. Experimur eius fîdem nos quoque, quando nouiÂimis hifeetempori»nbsp;bus'inter denfîfsimas abfurdißimarum fupcrßitionum tenebras Siplus quàm Cynbsp;rlopicum cmnis pietatis contemptum, Filij fui Si æternæ falutis cognitionem,nbsp;ceu falutiferum iubar exoriri voluit,Si puriorem Euangclq fui prædicationem nonbsp;bis refiituit. Audiamus ergo in hoc nobis loquentem iesvm C h r i s t vm , v£nbsp;ciper fidem infiti cum eodem viuamus Si regnemus, Ipfi debetur benediclio,holt;

4

H O M 1 L I A II»

xAbrai^genuit Ifaac. Ifaac autemgenuit lacob» lacob Mtem gtnttit dam amp; frames tiw.Ittdas awem genuit quot;Ph arts amp; 2^ram ex Tbamar. Phares autemgenuit Efrom.Efrom autem genuit Ar am. Aram autem genuts Aminbsp;nadab. Aminadab autemgenuit Haaffan.Jgt;laaffpnaui*mgenuit Salmon.Sal-mon autemgenuit quot;Boo;^ ex P^chalfgnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem genuit Obed ex P^utb. Obtd

autemgenuit lefje.lejje autem genuit Dauidem P^gtm.

Zuri fenealo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Matthîcus hiftoriam fuam de i e s v C h r i s T o à geneaïogia orditur,

giaCkrißiex*^ JL__/quacius maioresjcxquibusfecundumcarncmnatuseft, enwnerat. Idve«=

cr4wtttrM4t* rd ex Spiritus Sand-i fuggeftione facit duabus potifsimum decaufis.Pritnum,vt tkaus. dcceat,ilium efle patribus promiffum humant generis Scruatorem : 8C ideo eumnbsp;initioftatim FiliumDauidisamp; Abrahamidicit, ex quitus Mefsiam nafdturumnbsp;efle olim Deujpromiferat» Deinde vt fcandalû rcmoucat,quod ex vili Si. obfeuranbsp;matris eius pauper culæ Mariae, Si patris adoptiui(vtficloquar) lofephi conditio»nbsp;ne nafeebatur, Vix cnim credibilevideri poterat,i e s v M hunc, diu expedatumnbsp;yiäcbom. Regem gloriæôi^Regni Dei inftauratoremeffe, qui ex matreegenanatusSCàlo»nbsp;tnLucam. fgpho fabro duriter enutritus, cognates atep affines habebat obfeuros, qui vitamnbsp;çgrc inter duros manuû labores fuftentabant.Opertuit ergo propter rudiores altinbsp;us repeti generis aut profapiæ,ex qua ille natus eft originê,vtconftaret omnibus,nbsp;nullam vnquam in terris nobiliorem extitiflejftue vetuftatem ftue maiorum virtunbsp;• tern, ftue rerum geftarum gloriamfpedes* Et hue facit, quod nunc viritim exnbsp;ordine fingulos recenfet , eanimirumferie, qua ex Abrahamo adipfum vfquènbsp;Chriftum defeenderunt.Nobis autem huius genealogiat praeterea hie vfus eflê de«nbsp;bet,vt Dei bonitatem agnofcamus, quiFiItj fui nobilitatemnobifcumcommuni»nbsp;c^ laeo enim eum voluit hominem fieri,vt nos fuos fratres atqueDei Filios face«nbsp;retJd veto nos de rebus maximis óóobferuatuneceflarqs admonct.Primùm,vt dinbsp;gnitatem noftram fedulo tueamur, neue carnis defideria fecuti nofmetipfos exnbsp;Deifilqs faciamus diaboli mancipia.Deindcvthonorifice deproximis fentiamus,nbsp;neue aliquem mortalium tern ere præ nobis contemnamus* Etenim nulla venia dinbsp;gnus faftus fuerit eum faftidirc, quern Deus fihj loco habet. Si quem æternus Deinbsp;Filius pro fratre agnofeit» Pra:terea hinc confolationis argumenta petamus,nbsp;in omni tentatione,nenos à Deo negligi putemus,qui nos in filios adoptauit»nbsp;Tiediuerßta* Priufquam tarnen adhuiusgertealogiac contextum accedamus,aliquid dicennbsp;te,que inter êtit de diuerfitatc, quæ inter Matthxum Si Lucam in ge nealogiæ Chriftife«nbsp;rieefle videtur* Exeaenim olim occâfioncm calumniandi arripuerunt lulianusnbsp;tiMW ej.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ante huncPorphyrius philofohus, acerrimi Chr iftianac fidei oppu=

gnatoresjvt Euangelicæ hiftoriæ fîdem eleuare nt,vtpote cuius autbores ne in ge» nealogia quidem eius,quem Vnice praïdicar ent,confentirent. At non viderunt in«nbsp;felices illi,iuftonimiru^? Dei iudicio excac cati, diuerfitatem iftam ad aiiCTendamnbsp;potiusquàml^befadandamfideinoftrîein Chriftum certitudinem facere» Ete»nbsp;nim quod in omnibïis atftionibus praccipuum eft, vnus idem^ fcopus vtri^pro«nbsp;pofitus fuit, SC ideo vtertp Abrahami Si Dauidisineminit,vw ES VM hunc,quiexnbsp;Maria natus eft,Semen illudbenedidum eflè demonftrent. Diucrfitas autem prima ineo eft,quódMatthaïus non vitra Abrahamum progreditur , Lucasverónbsp;Chrifti genus ad primum parentem Adamum vfi^ deducit : imo ad Deum vfquc,nbsp;qui Adamum ex luto terrae creauit, Si materiac vita SC fenfu carenti animam vita«nbsp;lern infpirauinNuîla tarnen in ifta diuerfitatceß inter illos diflènfio,imónc ^cdesnbsp;quidem diffenfionis,6C vtertp fui inftituti certas rationes habuit.Quia enimivtnunbsp;per diximus)Matthacus ludaeis potifsimum fcribebat,fatis illi fuit dcmonftrauiire,nbsp;JESVM

t E S V M fiiTflc cfÏe Abfahami QC Daitidis Fflium : quo demonftratèjnemim' dubn wm crar,quin idem ex Adamo quoc^ defcenderet,ölt; homo ver us eflèt fadus. A tnbsp;Lucas, qui Pauligentium doó^oris comes indiuulfus fuit^adpiiimum vfep paren«nbsp;tem afcenditjcum vt ijs occurrar, qui Ghriftüm ad folos ludaeOs pcrrincrc conten«nbsp;debant, genees veró, nili circuncidcrcntur ad Ecclefisc 8i falutis focietatem per*nbsp;tincrcnegabant:tum vt iam turn glifcentes haerefcsrcfutaret,quibus vera illius Innbsp;carnatto in dubium vocabatur:adhæc,vtiliorum incredulitatifubucniret,quibusnbsp;abfurdum videbatur, Chriftum abfcp viri congreflu ex Virgtnc natum fuiiïè. Htnbsp;enim adOeutnipfum reuocandi erant,totius negerij huius aürhorcm, qui(vtlre«nbsp;tiaeus fcribit)primum hominem abfcp viri Si mulieris comnigt;Xtiorte,ex terra virgi»nbsp;nc adhuc(vt qua: neèp pluuijs irrigata, nelt;p aquoquam cultafuerat) procreauit*nbsp;Deinde cum ad Dauidemvfcp probe conuertiat duobus iftis Euangcuftis, dein»nbsp;ccps diirentire vidcntur.Matthaeus enim Chrifti genus per Solomonem, Lucas vcnbsp;ro per Nathanum deducit.Arnc hoc quidem alicuifcrupulum mjuercdcbet.Hunbsp;fus enim diuerfitatis caufa cft,quöd Lucas naturalem, Marrhæus verôlegalem li»nbsp;neam fuie ordinem fequitur, eö qued poft Ochoziæ mortem Salomonis poftcri»nbsp;tasdcfecir,2i(^ inciuslocumloas exNathani ftirpe defeendens fuccefsit,vtfuolo«nbsp;CO amplius demonftrabitur.Et hæc ctiam caufa eft quod Lucas plures, Matthaeusnbsp;autem pauciorcs ex Chrifti maioribtis numerar : quod item diuci-fa quotp multo»nbsp;rum nomina ponuntunQuia verö tandem in löfepho rurfus conueniunt, eó cer*nbsp;tiusgcnealogiæhuiusfericm aftruunt, Nerphîc nöbisquifquam obijeiar, diuer»nbsp;fos lofephi patres ab il 1 is nominari,dum hic eum Iacobi,illc vero Heli filium fuii»nbsp;fe fcribat.Fuci unt enim duo ifti fr atres, quorum cum hic abf^ prole reliifta mortenbsp;obijlfetjlacobus defundli vxorc fecundum legem duda,illifemenexCiEauit, Jofe^nbsp;phum videlicet, qui fi carnisgcncrationem fpcdles lacobifilius fuit,idem verónbsp;quoad legem ipfius Heli filius cenfebatUriScio alios aliter fentirc, quódnifi^rumnbsp;Lucas matem um Chrifii genus exponat,06 Heli Maria: Virginis pattern fuiftè*dtnbsp;cunt, quem alionomine loachimum vocatum fuifle, vetusEcclefiæ traditio do*nbsp;cet. Qiiorum fenterttia fi recipiatur,Iofephus Helifilius dicctur, eo quod eius ge*nbsp;ner fuerir«At mihi verifimilius videtur efic quod diximus,cùm in gcncalogiæ iubcnbsp;contextu nullam prorfusMariæ mentioncm Lucas faciatifed fimplicirer dicat, IBnbsp;s V M pro ïofephi filio,quiHdifilius fiierit, habitum fuiftè. Itacp camfententiamnbsp;fequor,quam olim D. Ambrofius quotp, Auguftinus item fiC Hieronymus fecudnbsp;funt,Si^ his multô vetuftior Aphricanus Hiftoricus, quem Eufebius citât hift.ee-clef.libu.cap.ôXaetcrùmdehocôf alîjs, quæampliori confideratione dignafunt,nbsp;¦fuo loco plura dicentur.Nunc ifta pijs fufficiant, ne dum curiofîus ea fcrutantur,nbsp;quæ Spiritus Sandus infacris literis noluitclarius exprimi,in Pauli Apoftoliprçnbsp;lt;eptumpecccnt,quine in gencalogtjs quatftioncs vanasaut inutilesmoueamus,nbsp;ri eue in ilh's excutiendis nimiû fcliciti aut côtentiofi fimus, monuit. Netp dubiumnbsp;eftjEuange’iftas ideo fimplici ifta graduum fine generatiotjjiim enumer ationc connbsp;tentosfuifle, quod ifta tune temporis omnibus nota êóperfpeóa efient. Cume-nimludaeiomncsinfuarum familft rum gencalogtjs configntndis diligentifsiminbsp;fuerintCficutiin primo Paralip, libre amp; alrjs Scripturælocis eft viderc)minimèpunbsp;tari debet, cos in Dauidis familia negligentiores fuifte, ex qua promilTus po»nbsp;puli vindex expetftabatur. itaque fi quid finxifiènt Euangeliftac, ex ludæorumnbsp;archiufs,qusepenes Sacerdotes SC Scribas, imo inter rempli fecrctiores thefau-ros ( vt idem Aphricanus annotauit)afleruabantur falfî facile conuinci poterant,nbsp;ncque illi, qui Chrifti SC rcligionis Chriftianac tune pafsim furgentis hoftes e-rantaccrrimijtam opportunam calumniamdi occafioncm neglcxiflênt. At cùmnbsp;fKmo de haere illis litem mouerit, imo ne in quaeftionem quidem vencrit ante

CAP. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN EVANGELlVM MATTHAEI

Pcrpbyi ium lulianunijquac inter Matth. amp;Lucam eft diuerfîtas, fatis cuidetcr apparet,'vtrünquebona fiderecitaiufle qüôd omnibus abunde erat compertunvnbsp;Qiioad Matthaeum vérdjdiftribuitis abs fe contextamgenealogiamintresnbsp;quot;decadesnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftaradecadesjio eftitves partes hue Capita,quibus iîngulis generationes quatu«

MattMti: ordccim tribuit. Primam ab Abrahamo ad Dauidem vfque dcducit. Secundatn •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à Datiidc ad deportatiohem Babylonicam.Tertiam inde vfque ad Cbriftum. Ra«

tiontmhuius partitionisillihancfuii^plericp arbitrantur,vtLe(ftorum memoriç confuleret. Ego tarnen hoc ilium ex recepto apud ludæos more fecifle cxiftimo,nbsp;qui in gcnealogijs contexendis infigniores in Repub. fua fadfas mutationcs obfernbsp;uarint,vt 2d certioripfis efl'et temporumftue annorum lupputatio,?d familiarumnbsp;vetuftas meliuscognofeeretUr. At illæ ferè tres fuerunt, amp; totidem populi illiusnbsp;ftatus conftitUiint. Horum primusrc(ftè illi tempori tribuitur, quod ab Abraha«nbsp;mo poft Ifaâcum na'tum(in quo illipromifsio data fuit)per annos circiter DCCCXLnbsp;adljaùidêdecurrit,qùodtêpus tótSDemocratiæpartim, Ôd partim Ariftocratignbsp;tribui poieft.bfam etfi regem fibi fecifi'ent Saulem,nunquam tarnelt;ub eo certa rcnbsp;gni forma conftituta fed potius quædam fuit cùm regem ilium Deus in fu»nbsp;rorefiioeisdedifletjVtHóféas poftea docuit. Atfub DaUide,quem DeusipfeRenbsp;gern donftitueratjSdin cuius donio regn um exlîngulariDeidecreto fuit ftabilitu,

¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliacoepitReipub.formaifiucfecundus ftatus,qui per annos cccclxvi vfque ad

populi deportationem ad Bâbylonios durauit,quando cum regno patriam quotp 2d natale folum amiferunt-Huic terrius ftatus fuccefsit, qui per annos DC v exten*nbsp;ditut ad Chriftinataîem vfc]^, in quo poftreditum ex Babylone, primo Duces exnbsp;* Dauidis profapia oriundos habuerunt quindecim,2orobabelem nimirfîjRefamnbsp;Mefollamjôannam Ben Refam,IudamHircanum,}ofephum primum,Abnerumnbsp;SêmébEliMatathiamjAfar Mahat,ISiagid Artaxar,HaggaiEli, MaslotNahum,nbsp;Am Sirach,Matathiam Siloa,iofephum fecundum, amp; loannS fecundumHircanbsp;nifhi,qui omnes à Luca quoep recirantur,omifsis tarnen eorû cognominibüs.FuiCnbsp;autem Ioanna Hircanus poftremus Ducum ex Dauidis familia.Nam éoregnan»nbsp;te,Pontifie« fcelerata ambitio 2d auaritia Antiochum attraxit in Iudæâ,qui illo innbsp;aftis oppugnatione oceifohorribilem tyrannidêexercuit.Quem cum MaChabçi,nbsp;qui ex Leùitica tribu oriundi erant,reprefsdTent,ipn annis cCntô regnarût, doneenbsp;Ariftobulus Ôd Hirc.ambitione fua beHum ci uile excitarunt,quod Rortiaiiis ludçnbsp;am occupandi occafionem dedit,capta à Pompeso Magno Hierofol, vtalibi dixi-mus,2d tandêpoft varies tumultus, quibus per anos amplius vigintiinfelixiudaenbsp;orumgens mifereiadata eft,d Romanis Rexiilis datus eftHcrodes,fub quo Chrinbsp;flum natu efle confiât. Et hac ratione accidir, vtpoft loannam Hircanum fuper»nbsp;ftes quidem maneret Dauidis familia, non pofict autem ad priftinam dignitatemnbsp;emergère,ideocp etus poftèri paulatim ad egeftatë redigerêtur,6d inglorij viuerêt.nbsp;Et iftaquidem diligentius annotatelibiiit, quia ad afîerendampromifsionumnbsp;Cfcriyii^n«é= dcChrifto certitudine^faciünt, quas hullæmurationes quantûmüispericulofaenbsp;nitcum làcobi ôd hôrribiies,nullæ populi deportationes,nullacx)liaabolere potuerGt.Etvtpronbsp;Wicinid Ce», miftiones veteres impleri opor tuit : ira hæc probe conueniunt cum celeberrimonbsp;illoïacobi ParriarchævatiCtnio: Nonrecedetfeeptrumdcïüda,2dLegfslarordenbsp;pedibùs eius, donee veniat Schilo, id eft, Sofpiraror iIle promifius, qui rebus af»nbsp;ftidis falutem afferat. Primo fceprri meminit, quoregni ftatus, queminDa«nbsp;uidccœpifte diximus, exprimitur. Deinde LegislatOrcm ponit,quo nominenbsp;guberriatores quófuisfignificari, dodifsimi Hebræorum fatentur : quiahorumnbsp;fit :n fuis terris leges 2d ftatuta prtefcribere. Ira véro regniftatum mutandumnbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fore lacobprædixir, vt Regie us Ducès fiuegubernätores fuccedant. Sedôd

pedum facit mentionem, vt iniruat j Serüatorem illlihi diu optatum fub finem i-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftius

K OM I L f A ir.

fe'usReÆjublicîc inter varies motus ÔC mututi on es deficientlyventurus eiic,Quae (juàm probei E s v Christi natalibus conueniant, non epuseft demonftraregt;nbsp;cùmperfefitmanifeftum. Ç^uia tarnen ifia aheriusloeifunt,n«ncquæin primanbsp;Teflaradecade funt memoratu digna,videamus*

Ab Abrahamo exorfus ait:Abraham genuitifaac : Ifaac autem genuit lacob. Se c.Piæmittuntur Patiiarcha: tics iiIuftrilrimi:Abraham, quem exChaldæaeuo*nbsp;cauit DeuSjVt æternae falutis fendus, quod(vt alias diximus) abolitum videri pote*nbsp;rar,cum eo inftauraret.Ethuic coniunguntur Ifaac filius,ôô ex hcc natus nepos lanbsp;cob.At hîcobferuatu dignum eft,cxomnium iftorumfüijs,certes aliquos eledosnbsp;fuifle,ex quorum ftirpe Chriftus nafcercturNam quoad Abrahamum,non foîun»nbsp;Ifaacum hicgenuit,fed prius ex Hagare ancilla Ifmaëlem fufceperar,quem ipfi vacnbsp;hementer cordi fuifle conftat.Cùm enim ci ex Sara filium polliccretur Deus pro*nbsp;mifsionem quideniiftam grato animo fideindubitata amplexus eft, fimul innbsp;precespatcini amor/splcnaserupit,diccns : Vtinam Ifmaël viuabcoram tc.Q;d»nbsp;Noli cjuæfo mi Dcus,eó quod Sara mihi filium paritura eft,IfmaëJê à facie tua ab«nbsp;iiccreifed da,vt hic queqj coram te viuat,amp; tc propitio vtaturiEt exaudiuir quidenbsp;iilius precationemDeus, verumtamen Semen illud bcncdieftimi èC falutiferum,nbsp;non exlfmaele(quàmuisprimogenitus effet)fed ex Ifaaeo nafei voluit, cum quo ilnbsp;hus promifsionem poftea renouauit. Sed fiC I'faaco gemelli nati funt ex cadem manbsp;tre Rebecca,Efauus 0^ lacob. At priufquam ifti nalcereniur, Deus foederis fui SCnbsp;promiisionish^credem defignauitlacobunijdicens: Maior feriiietminori. Et pernbsp;vt Efauus primogeniti ins temere vendidit : ira Deus conna volunratem patrisnbsp;IfaacibenedicQionem Abrahamo promftfaminlacobum tranftulit,amp;iilius confisnbsp;hum per Rebeccam mirifi'cc turbauit.Similiter iacebo filrj duodecim nati funt, innbsp;ter quosordinequartus fuit Judas,8^ quidem ex Lea coniuge minus diielt;fta:^^anbsp;menillwm prstteritisalrjs promifsionishaeredem fieri 5c inter Seruatoris i ES Vnbsp;C K RI s T i progenitor es recenfefi Deus vo1uitgt;Sdc*

Docent ifta,in iàlutis ætcrnæ caufancep carnis generation!,ncque hominura authoritatialiquideftetribuendum.Quoad carnem enim,omnes ex Adamo pec«nbsp;tatoresnafeimur, nequecx vtcromatrisaliquidnobifeum in hunc mundum in*nbsp;fenmas, praererex primisparentfbus in nos propagatam naturæ vitiofitatem, ^,cor.^,.nbsp;qua fir.vtneqjfaperenctp veilepoisimus ea, quæ funt Spiritus Dci.Sunt ergo fi» Gen. 8.nbsp;gmenta ccrdis neftri praua ab ipfa infantia,amp; quo magis ætatcprofîcimus,eô manbsp;gis v’ribus augeturinnatâ nobis vitiofitas, quam Paulus Legem peccati dicit,vt rq«. 7,nbsp;captiuos quot^ ducat nos infclices,quó nolumus.Itacç regenerationc, omnino o*nbsp;?us eft, fine qua regnum Dei ne videre quidem, nedum ingredipoflumus» Adnbsp;banc vero quid conférât homo, qui quoad fuas vires, no ad cogttanduiii quidemnbsp;idoneus eft, vt vel corporis fui ftaturæ aliquid addat, vel capillum vnum albumnbsp;aut nigrum faciat.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Quoad verb hominum authoritatem , falluntur inhac caufa fuo iudicio viri pt acftantifsimfSc quos Spiritus Dei prepius afflauit.EtenimTuitlfaacus promif«nbsp;fionis filius,idtmque Dei cultor fidelis, amp;(quod alia omnia fuperat) Chriftiex ei*nbsp;Ujftifpeolim nafeituri typus, Attamenfuo iudicio turpifsime falfus eft, quan*nbsp;co in Efaui primogeniti robur in rebus agendis induftriam potius quàmnbsp;in Dei decretum rcipexit» Fit idem omnibus qui perfonarum refpedtunbsp;ducuntur , SCnon Vnius Dei Verbum obferuant, quando de ijs, ‘ qua? ad fa*nbsp;lutem afternam SC regnum Dei pertinent , pronunuandum eft, Eienimnbsp;Caro fere operum fplcndorem fpedat. At lalus ex gratuita Dei mifericor*nbsp;dia pcndct,qui fuos inFilio fuo IEsV CHRisto elegit, priufquam mun*nbsp;dus lue wndcrctun Ita quando de ilia quacftioeft,foliusDeivox audiri debet,

IN EVANGEL I VM MATTH AB I

qoæ falutem folis credcntibus pollicctur:nimirum quôd foia fide appræhendi pof fit Chn'ftus, quinobis à Dco luftitia ôf rcdçmpdo fatftus eft* Huius igttur iudicionbsp;ftcinus, nequeedlwm authon'taremoueamur, qui aliter fentiunt, quodinfolonbsp;Chrifto per fidem obtinetur, fiiorum operum meritis fe aflequi pofle fîbi perfua»nbsp;dciK.Vænantur hi adEfaui exemplum magno cum labore, SC praedam capiunt,nbsp;quac cæcæ carnis palato egregiè fapit, ÔC infuper Antichrifti culinam impinguat:nbsp;atijdem interea Chriftum amiftunt,cfln folus benedidions author cft:imó qui fo«nbsp;lus agnus Dei peccata mundi expians , SC folus panis vitæ eft, animae cfuriemnbsp;fatians.

Porro lacob genuit ludam ÔC fratres eius» Etfî ludas folus inter Chrifti proge« nitores nominatim recenfcatur,huîc tarnen fratres alios Matthçus coiungit,quodnbsp;jnprioribus illisjlfaaco SC Iacübo,nonfecit: Nimirum ne quisbenedidionem SCnbsp;falutem ad folam ludæ tribum pertinere putarct, Etcnim falutis fœdus cum laco*nbsp;ho ita Deus iiidaurauit,vt illo totam eius pofteritatem compræhendcret:SC qu^nbsp;uis fill] eius duodecimad miraculum vftçmultiplicatifintj non tarnen in genresnbsp;diuerfas feifsi funt eorum pofteri,fed vnum populum, adeo^ vnam duitatem iftinbsp;omnes conftituerunt, SC cofdemad vnumtemplum conuenire, SC ciufdem cultusnbsp;focios elle voluit Deós: SC proinde quorquot eius promifsionibus de Chrifto cre»nbsp;dido untjij omnes falutis per hune acquifitæhæredes fadi funt.

Debet hinc generalis dodrina peciîi E S VM ch ri S T v m non ad cos modo pcrtinere,ex quibus fccundum carnem natus eft,fcd ad omnes,qui ipfum fîde ve*nbsp;ra amplcduntur.Nam etiam hi(vt Paulus docet)filjj promifsicnis, SCproindcvcnbsp;rilfi aditæfunt. EtChriftus ipfe omne perfonarum fiue gentium diferimen fu»nbsp;ftulit,quando Apoftolis dtxitiltc in orbem vniuerfum, SC praedicate Euangeliumnbsp;omni crcaturaeiOmnis qui crediderit SC baptizatus fuerit,feruabitur.Ideô Pauli»nbsp;dêcebat, Euangelium elfepotentiam Dei ad falutem omni credenti, ôlt;^c. Hæcnbsp;vtin confcicntiætentationibus etficacifsimam confolationcmpariunt, quandonbsp;vndique rationes colligit Satan, quibus nos à Dei promifsionibus exclufbs cfïè,nbsp;ïjobis perfuadeat : ita fimul charitatem fraternam nobis commendant, ne quemnbsp;propter gcntcm,conditionem, aut quameuntp aliam caufam faftidiamus, qui ea-dem nobifeum fide donatus, eundem Chriftum profitetur, SC eundem Patreminnbsp;ccelis nobifeum inuoc-at.

Sed ad 1 uds fobolcm veniamus,qui genuit Phares SC Z^aram ex Thamar.FuiC hacc ïudænurus, SC proinde ex inceftu ifti duo nati funt.Hiftoria prolixe narraturnbsp;Genef.58.Cap.exqua allegoriam Chrifti SC Ecclefîac, quacex ludæis SC gentibusnbsp;filios Dco générât,contexuntiquorum induftriarn vt minime ttnprobo,ita nonpunbsp;to ©pus elTc,vtexloeis obfcurioribus Sciipturac ca myfteria eruamus,quaepafsimnbsp;abfcp Omni inuolucro quàm fimplicifsimètradüntur. Itatp ad reliquos trâfeamus.nbsp;Phares enim genuit EfromiEfrom genuit Aram:Aram genuit Aminadabîhicnbsp;NaaflôncmiNaaflbn îsulmoncm.Dc iftis ferc omnibus nihil traditur memoratu dinbsp;gnum. Inciderunt enim in tempus illud feruitutis Ægyptiàcac, qua filq Ifraél op-prefsi nihil ex fuo arbitrio potucrunt agcrc. De Salmonc dicitur, quodBoozcmnbsp;genucrit ex Rachab,quam merctricem fuifTcjCxIofuaîhiftorianocum eft,

Eftautem hîc obfcruatu dignifsimum,inter lEsv christi progenitores cenfc* ri «îiquos vittjs non vulgaribus infamcs.Inluda: certè cum nuru Thamareinceftunbsp;multa conçurruntfœda,iniqua SC iniufta,fîuc harte fiue ilium fpedeS. AtRachabnbsp;corpore turpem quæftum fcciflcjeiuftp domum quibufuis patuifle, excofatispa«nbsp;tet,quod explorarorcs Ifracliticos,homincs igrtotos,tam facile recepitirtctpgçrauicnbsp;viri officium fecifle videtur Salmon,qui talem irt vxorcm duxit. Atqui facileexuenbsp;re poterat Deus,ne taies in hune cenftim venirent. Sed ita fieri oportuit, vt con«nbsp;Aai;c

' H O M I L I A ,ÎI»

fiarct nobiSjDet filium, vt pcccatôres faliios facerctjin mundû venifle.ïdeo ipfum (vt in Pfalmis loquitur) opprobrium hominum üeri debuit,SC tn^iorû quot^ pro»nbsp;bris domefticis notari,vt nos ad dignitatem filiorum Dei eueherct. Deinde teftarinbsp;voluit,quôdipfumnoftriminime pudeat,quipeccatores fumus»Et hue tacit,quednbsp;in toto iliocatalogo nullius heroinæilluftrioris nomen infertur, qualcsruerûtSanbsp;ra,Rebecca, Leatfed earum folùm,quæext^ræfuerunt,autalîcuiusflagini notanbsp;infames«Practerca qui Sacerdos venerat, ex peccatoribus accipere debuit càrnemnbsp;fuam,quam pro mundi peccatis immolaret. Denitp ex eo patet,illum fuam dignicnbsp;tatem atep fand-imoniam,quaPatriplacuit, nonexfuisprogcnitoribus,fcdex fe»nbsp;ipfo habuifle, fiC proinde potuiffe fufficientem elfe pro noftris peccatis vicfîimam,nbsp;Quæ omnia fi diligentius confiderentur, confolationem illam de qua pauió antenbsp;diximuSjVæhemèntcr confirmantincep nos dubitare finunt de falutis certitudine,nbsp;quam illc nobis fua: mortis merito acquifiuiCf

Simul vetooffictj quoepifta nos adnlonentj nequis fuorumnafalium fpîendo re infolenrius cfferatur,aut alijs fuorum maiorum vicia exprobret.Ercuim quia o«nbsp;mnes fumus homincs,5lt; Adami fifij, in omnibus faminjs tâ boni quant mali inue»nbsp;niuntur,ncqj proprer malos aut fcclera-tos culpari debent meliores,qui virtuti ftu»nbsp;dentjôë vitam lioncftè trahfigunt» In legccertècauit Deus,ne filîj parentûdeliôanbsp;luanr,Slt; ipfc apüd Ezechiclcm tefiatur,parris ncquitiamaut improbitacem mini» .nbsp;mèfraudiforefiliopio ôôiufto, qui præcepta fuaeuftodit» Enimucro,fi maiorumnbsp;culpa iiipoftcrishærcret,Chriltus quoep-reqei mererecur,inter cuius maioics plunbsp;rimi rècenfcnrur,fcelcribus ôf impietate infâmes.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Qiii vero nobilitatis gloriam affccffanc,illam quæraht, quar ibla verè gîoriofos ôi^beatos facit: vt nimirum Dei filij fint. At hi non ex voluntare viri aut cai nis ge»nbsp;nerantur,fed ex Dco per fidèm in iE s v M. c h R i s T v x\î,vt loannes Euanglliitanbsp;docct.Et hîcimitariconueni: Rahab èxcmplû.Erat hæc genre Chananæa amp; câvnbsp;ditionemcretrix,£Cvtro£p nomine infamis.Ateademauditis Deiopcribus,in Æ»nbsp;gypeo deferto pro populi fuiliberatione æditis,tora exhorruir,Slt; obîara fibi di=nbsp;uinitus falutis occaficncbené vfa cft,necquæftummodô turpem,fed Deos quaepnbsp;patrios rcliquir, fimul^ cum forturiisomnibus vitam quoq;præfcnri pcficulo exnbsp;pofuit, vtEcclcfiæ veri Deiconiiingererur: quodfideiopus fuifle,Apôftolus adHe^.»».nbsp;Hebræos docet. Huius ëxemplum quotquot imitarttur,ij Chrifto infiti,filîj Déi ÔC.nbsp;bonorum coelcftium liærcdcs fiunt.

Reftat in prima genealogiæifriiis parte : Boozgehuit ObedexRuth îObcd autemgenuit lefierlefie genuitDauidcmRegê. RurfusalienigenafœminaRuthnbsp;norriinatur,proba tarnen,honefta fidelis. Cùmenim viro ludæo,qui cum parennbsp;tibus tempore fam is iri rerram Moabiricamfccontulerat,nupfiflet,religionê quo»nbsp;quepurioremita amplexaeff, vtpoftmariti obitumrclidfo patrio folofocrum adnbsp;fuosrcdcuntemfpontèfecurafit, cum^canonlonginqui modôitineris labores,nbsp;' verumetiam domi egeftatem patienter tulerir,amp;rariffimof dei ôôpieratis iri Den,nbsp;maritum defundfum arque focrum genremcp ludaicam exqfnpîo fibijpfi gloriamnbsp;immortalcmpararit.Nominanturautcm iftæ Ruth 6l Rahab, vtChriftum ad gennbsp;tes quocppertinereintelligamus : quod ludæisolim incrcdibilcôC iniquum vide»nbsp;batur.Atqui hoc fruivolunr,eafdem imitaridebcnr,vt(quod in Pfalmo canitur)nbsp;obliuifeantur populi fui 2C domus partis fui, amp; reliô-is viræ prioris ftudijs, fidemnbsp;fuatn morû fandfimonia,patientia in aducrfis,dilcdfione item no fucata teftentur.

Obed verô Icfïê genuit,ex quo Dauid Rex natus eft. At lefie hominem obfcu* tum,nelt;p maioribus fuis pare fuifle, ex multis indicijs apparet,eo in primis, quôdnbsp;poftca Saul 8C Scba,ali]œ fimilcs,qui hoftiliin Dauidem animoërant,eS per con»nbsp;temptutn foliti fucrunt nlium lefle dicere. Sed dC Solomonis filio Roboamo lfraei,R.eo.,i. •

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b

IN EVANGÎLIYM MATTH AEI

litae proatium Icffe exprobrarunt,cum ipforum poftulatfon»' non annuiffct.Sed 6^ inter filiosicfle gdoDauidnaru minMnusfuit, SC inter iratres ferè contcniptus.nbsp;Hunc tarnen Deus ex caula ad regiii faftigium cuexit,SC infuper Filij fut aeternijinnbsp;carne olim manifeftandi progenttorein elFe voluit. Agnouit hanc Dei bonita*nbsp;tern DauidjSC eandem fæpc prædicar.Et hunc fol um inter eos,qui mox recenfen*nbsp;tur,Matthæus Regem prædicatjCÔ quod in ipfo Deus regnum fanciuitjquod pronbsp;miflîonûdc Mcffia cxDauidis familia nafeituro pignus,ôC regni per huncinftau«nbsp;randt typus fiutJnpræfenti autê obferuari debet, quam probeDauid 6C Chriftusnbsp;inter fe conueniant.Vt entm Dauidis familia,que prius in aliqua dignitate SC cxi«nbsp;ftimationefueratCvtinBoozi SCRuthst hiftoriaccrnitur)obfcura SC ignobilisfa«»nbsp;dfa fuit pauloantequamillc ad regni folium eueherctur: Itapofteritatem illius adnbsp;priorem illam inopiam SC obfcuritatê rurfus derjci oportuit, priufquam Chriftusnbsp;nafeeretur, InvtrocpautemexofculcmurDeibonitatem, quifefe inFiliofuoednbsp;vfcp demtttcrêdignatuseftjVtnosexluto peccaterum edult;ftos,Regcs amp;Sacerdonbsp;tes faceret,atm gloria æterna coronaret.Cuius benefici] confideratio, vt nobis connbsp;folattonem affert intentationibusita excitaredebet, vt C H R ISTO IE6quot;Z ço»«nbsp;fecrati J in ipfo vitam viuamus noftra profeffione dignam, Huie debetur benedi*nbsp;lt;ftio,honor,gloria SC poteftas in æternû, Amen,

H O M I L I A I I I,

Dauid autem T^xgenuit Solomonem ex ea,qua fuerat yxor Vria.Sohm^n a» temgenuie T^hoam.^hoamginuh Ahiam.Âbiagenuùnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autemgenuit

Jofaphat.lofaphat auttmgenuit laram-loramgenttit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O:(iat autemgenuit

loatham.lDathamgenuit Àcha^.^ciJd^autem gsnuit E^echiam.E^^eebtAS gtnuit ^anafjesdtittmgenuit^mon. Amon autemgenuit lofiam.hjtasgt^nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nuit loacbimJoachim autemgenuit lechoniam amp;frat',ts eiui in de^ortatione 24-

bylonica,

QV oniam omnis Scriptura diutnitus infpirata eft,nihil eius libris cSttnetur, quod non frudum SC vtilitatem fingularem ferat.Qiii enim in ilia loquiturnbsp;Spiritus fandus, fapientiatfpirttus eft, SC librosiftosideo extarevoluit, vtnoflrscnbsp;inftitutionijædificationt 5C confolationi feruiant. Qtiapropter etfi nonnulli in hisnbsp;loci parum vtilitatis conferre videantur, cogitabimus tarnen,Prophetas6C Apo-ftolos Det feruos fine amanuenfes, vel (vt Chryfoftomus dicebat) Dei os fuifle,i»nbsp;deo^ nihil ab illis temere fuifle litcris mandatum,Vt ergo quimetalla fodiunt,nenbsp;minima quidem venarum auri SC argenti indicia negligunt : ita nos in Scripturisnbsp;facereoportct,vtexillis veram 8Ccœleftemfapientiameruamus,cutusnonobfeunbsp;ra indicia in illis etiam locis occurrunt,qui primo intuitu plané fteriles SC cognitunbsp;indigni videntur. Hoc ipfum ergo in lEsv CHRiSTt genealogia quoep obier*nbsp;uetur, quar etfi nuda nomina reciret hominum, qui olim vixerunt, SC quibus cumnbsp;nobis nihil negotij eile videtur : cadem tarnen propius confiderota ftdern no-ftram væhementcrgonfîrmat, dc^ multisadmonctnon vtilibusmodô,ver«nîC*nbsp;tiam neceflarijs cognitu.

vft« geneah-» nbsp;nbsp;Nam vtnuperdixtmus,primôdocet,iEs VM hOc,qui ex Maria virgineßbmo

gùe C^ißi. natus cft,efre promiflum humani generis Seruatorem.Deinde ilium ad omnis gc* neris SCloci homines perttneredemonftrat, quandohîcabfqüefexus, gentisSCnbsp;conditionis diferimine cenfentur ludæi, ethnici, pauperes,diuites, principes, pie«nbsp;bet, clari, obfeuri, Imo ilium nc peccatores quidem faftidirc apparet, cum fcelc»nbsp;rtbus infames in hoc ordinc commcmorentur, Adhæc ad humilitacem ÔC mode«nbsp;. ... ftiam nos catalogus ifte erudit,ne vel maiorum noftrorum virtute dC fplcndorc efnbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feramur,vel alios propter fuoru progenitorum vitia temere contcmnamus.Quod

• cnim

H o M I L I A III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8^

cnim inter Chrifti progenitores olith fadutn fuit,vt exoptimis pijfstmis^ Dei cul toribus filij dégénérés ÔCimptj,amp;ccórtttaexpefsimisopcimt progeniafinL'hocnbsp;pfum ab ipfa rerum origineomrtibüs faindijs commune fuit,Slt;^ adhuc vulgo fieri,nbsp;nemo negarepoteft.At qui deiftore(4ècogitant,tj veracnobditad ftuderedifcûr,nbsp;quæ cft,vt per fidemi E sv Christi ex Verbi fcmincrenati,Dei filq fiant.Ac-cedunt hismultaalia,fi fingulorüm,quihîcienfentur, hiftoriam fpec^emus quannbsp;turn pracfentis argument!'ratio pcrmittit.Q.uod ergo in prima Teliaradecade feci«nbsp;mus,nunc in fecunda qitocp bréüi ter faciernusi

Primus hie cenfetdr Dauid,quigenuit Solornonem ex eajCjùæ fuerat vxor V« ria:,Poterat Solomonis finipliciter mettiihiflcj fedvt fupral'hamans incefta: fœ--minç,Rachabacmeretricis,itahiCBeihfabæadultcræir.cminit,Vthu}criam toramnbsp;letffori in mentem retiocetjquae in hiftoria facra prolixe itarrarur. Id verb pr in;ûmnbsp;propter lüdæosfadum ptitabimus,qui Dauideamp;^huicdatispromiisionibtisinfo«nbsp;lentius glóriabantürjidcocp eos hoc tam turpi lapfu admoneri opoftuif,g! att; itaiunbsp;planefuifle hancDei mifericordiam, quaDatiidem eleg't, amp; in eiiis fsmiha re«nbsp;gnumftabiliuit. Deindé^hocipfumnoftræinftitutiortiferuitncinfaluds caufanbsp;quicquam Velpatrdm velrioftrismeritistribuamus, fpemverolahiriscercam exnbsp;eo concipiamus, quod aîtemus Dei Filius ex pcccatoribus accipcre voluit, quodnbsp;pro nobis Patri offerret* Nam vtD.Ambrofiusannotauit, voluit Chiifius liuma«nbsp;naeredempdonis beneficium â fuis progenitoribus inchoare,ne quis originis rna«nbsp;culamjid eft, quam exprimis parendbus conCepimus naturae nolii aé vitiofitatem^nbsp;obfeare putctiquó minus in ipfo iuftifi'cemur ac fëruèmiir.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Id ergo ijs ddnfutandis feruiat,qui Ecclefiam in terris firigunt, quae omni ruga Vc-kCunon careàt maculai àqj noftris Eccle(ijsfecefsiOnemfäciunt,qu0dineis videac elle alf:;onniv«nbsp;aliquósapértis ßagidis infamesi Curverôalicui minim videatur,Ecclefianl^quæS'^nbsp;myfticumautfptrituale lESV CHRisTicorpuseft,expeccatcribuscegregfriinbsp;quandü ilIc ex talibüs horno hafei voluit cquot; Obferuari podus débet Spiritus ianclinbsp;conlilium, qui elcôorum ôC fandifsimorumhominum graues lapfus 8^ enormianbsp;flagi^ia comcmorat,ne fi eorum virtutes folas prædicari audiamüs,illospJus quamnbsp;liomines fuifle piitemus : vr^ in illis agnofcaiuus gratüitäm Dei mifericördiaminbsp;qui commünibus nobifeum affeeftibus obnoxios homines eligere amp;C vafa graduenbsp;fuae facere dignatus eft.

Interim nobis ciufmedi exemplorS etiarh hic vfus elTc debct,vtncquid rioftris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuitvü

viribusfribüamtisjneuepropria virtutc confifi fccUrtores fimus.Fuit Dauidvir fe ribusßd.it. cundum cor Dei,in aduerfis conftans, irtafferendo Deicultü feruidusjiiiodefidsnbsp;item 8lt;^ probus,populi Sf patriae amans,Propheta deniep exinu’üs,amp;f(quod dmniainbsp;aliafuperadtypus lEsV Christi,quiDauidisfiliusdiciSCinüoearivoluitddenbsp;tarnen poft multa egregiefacfta,c3 pace öi otio abundaret,fecürior fatftus,no adulnbsp;tcrio folum,fed etiä homicidio fceleratöamp;^ plane proditotio,no fine nominis diuininbsp;cotumelia,fefe polluiuEt quauis eum duriter caft!gauifferoeus,idcm tarne pofteänbsp;ambidone fedu(ftus,cenfum populi agit,ÖC noüo delicfto Defi rürfus offeridit. Exnbsp;illo natus Solomon Deo itidem chariffimusfuit,8C ideöledidia ditftus eft,Sólomö inbsp;nis autem nom? à pace accepit,eó quod ipfe edarri Chr ifti tÿpus fuerit,qui vriicusnbsp;inter Deum èC nos pacis princeps 8f author eft, templum^ Dei viuurn,Ecclefianinbsp;videlicct,ex ludæis ÔC genttbus aedificauit.Sed 8C fapientia incomparabili,opibusnbsp;inacftimabilibus 0^ potentia at^ gloria exteris quoep Regibus admiration! fuit Sonbsp;lemon. Veruntamcn idem file,cum çtate 8gt;C rerum vfu iam profeciffet,furjpfius QCnbsp;Dei immemor,inulieres exteras adamauit, aquibus fedudlus à Deo defecir, If«nbsp;raelitis fuis idololatriae author fuit, quç annis tods trecêtis durauit,necp aliter quanbsp;fcopis BabylonicisôCvrbisexcidio expurgaripotuit. Multa ergo cura Sd ftudiofnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bi

I

IN EVANGELIVM MATTH AEI opus eft, vt Deidonis rede vtamür Sgt;Cin eo quod bene coeptum eft in ftnem vfcpnbsp;perfetierèmus. Qiiidenini de nobts fiat, qin vt natura peccatöres amp; tantis vinsnbsp;nullo modo coferfhidi fumusu'ta hoftem habemusimprobifïïmum,quinunquaninbsp;quiefcitjfe^ in Angclum lucis transformare nouir f Huie ccrtè non poteriinus re»»nbsp;fiftcre,nilî ilium fub pedibus noftris Dominus conculcetJnterea autem nos vigi=gt;nbsp;larc, in Dei Verbum refpicereSC prccibus intentes efteoportet,he quando illiusnbsp;aftu fuperati fuccumbamus. *

SolomS genuit nbsp;nbsp;Solomon genuitRoboamum ex Naama Amonitide. Atmiraculofimileeft,

Roi’oam«»». quod ex vxoribus regijs feptingentis, SC concubinis trccentis vnicum fiflium ge« nuit,cuius hiftoria facra mentionem faciat* Atqui inter promifiîones Abrahamonbsp;datas hæc non poftrema erat’.Faciam te in gentem magnam,ÔL ponam feme tuumnbsp;qualï puluerê terrç,SCc» Cuius promiflionis veritas vt olim eluxit,ita hodie adhucnbsp;eius argumentum euidens eft, quod tanta eft ludæorum in toto orbe difperforuinnbsp;multitudo, vt ftomnes in vnum conuenirent, nulla gens fiue natio ipfis poflet ac«*nbsp;quari. At Solomon, quibenedidionis Dei immemor contra Legem vxores Iniil’»nbsp;tiplicauit, 6C infuper alicnigenas ducendo fanditatem prophanauit ( vt Prophet»nbsp;ait) vnicum filium fufeepit, ÔC eum quidem degenerem ac peffimæ frugis, Roboa»nbsp;mum videlicet: qui primùm infolcntia fua amp; minacibus didis populum offendit,nbsp;ÔCfcifma inucxit»quodreligionisquocp ÔC cultus diuini difiïmilitudinempeperit:nbsp;deinde rclida Dei lege,populum quotj ab ea abduxitiquæ caufa fuit,vt Deus Æ-thiopes SC Ægypeios immitteret, quidireptisludæ ciuitatibus,exHierofülymanbsp;quetç omnes domus remise SC templi thefauros abftulerunu Memorabileexem»nbsp;plum,quo docemur,quam inaufpicata fint coniugia,quac contra Dei voluntateninbsp;contrahuntur. In pfimam ergo coniugtj inftitutionem refpiciant, SC à Deo datasnbsp;lege^bferuent, quifibiConfultumvolunt. Qiii fecus agunt,ijferèfamiliasfuasnbsp;cu^tunt, dum cas propagate ftudent* Qiiod iôfaphato etiam accidiife, mo3Cnbsp;audiemus.

Roboam genuit Abiafn,cuius eadem quæ partis fortuna fuit,cô quôd eius in» genium atep mores imitatetut. Attamen vt hiftoria docet,D€üs propter Dauidemnbsp;• de’dit lùcernam in leruialem, vt filium haberet Afam, qui prirtceps fuit bonus SC..nbsp;pius* Fecitenim quodbonumredum^ fuit inoculis Domini, êCtotipopulo,vcnbsp;Deum patrum fuorum inquirerentjmandauit.ltacp illo authore ludæi feedus inie=*nbsp;runt,vt quærerent Deum in toto corde SC tota anima fua,SC qui fecus agcret,internbsp;ficeretut tam paruus quàm magnus, tam vir quàm mulier. Et tantum fuit in Afanbsp;promouendi cultus Deiftudium, vt matrem Maacham locomouerit,quöd fupernbsp;ftitionum execrabilium eftèt magiftr a.

Afa genuit lofaphatum.Secutus eft hieboni patris veftigia,SC quia Verbi Dei óbferuarttiffimus crat,cumRepub.reh'gionem quoip reformauit atep conftituit.nbsp;Genuit hicfiliumïoram, quidegener in vijsregum ifrael ambuîauit: quac culpanbsp;tarnen non parua ex par*: îofaphato accepta ferri debéf, quipefiîmo confilio affi*nbsp;nitatem cum Achabo fecit, ÔChuiusfîliam Atthaîiam, ex pefiîma matte lefabclenbsp;natam,Ioramo vxorem dédit. Ab vxorc ergo fedudus multa iniuftè SC nefariè fc«nbsp;cir, SCtâdem defundo pâtreIofaphato, Vttegnumfuumftabiliret,fratres fuosô*nbsp;mnes occidif.Sedpuniuitcrudelitatem iftam Dominus talionis lege. Quia enfmnbsp;ipfe à Deo defedionem feccrat, ab eo Idumæi defecerunt : mox item PhiliftaciJSCnbsp;Arabes in ludæam incurfione fada,domum regiam diripucrunt,attp eius vxoresnbsp;SC filios omneSjVno loachazo fiueOchoziaexcepto,abduxerunt:iputcmfc afoe»nbsp;do SC intolerabili inteftinorummorbo excruciatus vitam fîniuit,SC fcpulturxhoanbsp;nore caruit.Tam infelix fuit coniugij cum impia SCinfideli Attfialia coatradi exfcnbsp;tus,quem adhuc magis Tragica fecuta func.

JeraoMi

K O M I L I A II h

loramo enîm Matthæus Oziamfubrjcit,dicens:Ioratn genuit Oztam» At fi Re gum hiftoriam confulas, hîc naturalem genealogiac Chrilti lir^am '' èCnbsp;qui folus fuperftes manfitjfrarribus eius(vtmôdô diximus)in Philiftæorû Ara«nbsp;bum irruptionefublatis. Et hune domus Aehabi generu dicitfcripturaî nimiruntnbsp;quôdAtthalia mater vxorê ei dedifletex fi.^familia,Huicinregno fuccefsitloas,nbsp;quemOchoziæfiliûhiftoriafacravocatds Amasiam genuit,ex quo demû Oziasnbsp;natus eft«Omittûtur ergo hîc reges tres,Ochozias,Ioas et Amasias.Caufam huiusnbsp;rci plerilt;^ ex noftris hanc annotarût, quôd cùm generationes 14,3 Dauide vf«^ adnbsp;deportationê Babylonicam numerate Matth.volueritjUecclTariô tres omittendosnbsp;fuiiïc,ne numerus excrefcerct. At quaîrenti,cur hos potius qui loramfl proximè fcnbsp;cutifunt,quàm aliosprætericrit i refpondctD.HicronymuSjVqluifleDeû Joraminbsp;memoriain ad tertiamvftp generationem delen', eó quód fefe lezabelis Achabtnbsp;affinitatepolluilïèt.Etfanè non alius erat (meo iudicio) locus conîmodior aliquosnbsp;praitercundi,quàm is,in quo Reipub* fimul 5lt; Religionis mutatio horribilis fadanbsp;fuitjôi deleta Solomonis pofteritate,regnum vnàcum venturi Mefsfæ promifsio«nbsp;Hibus in Nathani (qui 5iC ipfe exBethfaba Solomonis frater fuiolineam nâslatumnbsp;fuinEeenim Attalia,cùm filiumfuum Ochoziam àlehu occifum ejïèaudiret,om»nbsp;ne fernen regrum delere ftatuit : nimirum quod Ochozia abfq^ liberis morfuo,re«nbsp;gnum ad Nathani pofterosCqui vulgô Ahifarim,id eft,franes principis dicebâtur)nbsp;translatum iri, fe ab omni fpe prillinac authon'tatis rctinendæ excidifle, videret»nbsp;Nec dubito, impiam mulierem infuper religionis purioris odio extimulatâ fuiflè,nbsp;quam prornifsionibus Mefsiæ exDauidis genere nafeituripotifsimùminniti nonnbsp;potuit ignorai’e,cùm illæ in omnium ore efrêt,amp; propter easDauidis domus à pijs,nbsp;omnibus obferuaretun V t ergo ÔC priuatam iniuriam,quam fibi fieri putalf*at,vl«nbsp;cifceretur,ôi^ fimulrcliglonem cum tota falutis futuræ fpe euerteret, facinus ifludnbsp;crudelifsimû 6^ plus quam parricidiale aufa eft.Sed obftitit cius conatui Deus,quinbsp;vt ratæeflêntDauidi datç promifsiones,ex tanta clade loam eripuit,qui poftea le«nbsp;hoiadæPontificisbeneficio Ô6 opera regnûobtinuit» Hune Lucas Simeonê ditittnbsp;quodneminimirum videri debet,quando ludæisvfitatifsimû fuit, vtilluftres virinbsp;binomines,amp;faepetrinomines elTent» Idem etiam Ochoziæfilius dicitur, quia vfinbsp;rcgnihafrcsjita legitimus quotp familiæ Solomonis,quacin Ochozià defecerat,innbsp;ftaurator fuit.Quod fi obfeructur,promifsionietiam,quacSolomoni datafuit,ni«nbsp;hil decefsiife patebit: quandohæc non tam Solomonem quàm Dauidem pro balînbsp;habuit,quo niteretur* Quia crgo(vt ad Matthæum redeamus)omnino Reges tresnbsp;omittendi fuerunt, vt fibi Tefl'aradecadis huius fecundæ numerus conftaret, nonnbsp;aliocommodioriloco(vtdiximus)idfieripoterat:amp;debebatexlEsV CHRISTInbsp;gencalogiameritoexpungi Ochozias, cuius pater loramfratres fuosgermartosnbsp;occiderat, 8lt; qui degener plané domus Dauidieæ fureurs,feipfumpromifsioni«nbsp;bus de Chrifto datis propria impietate abdicaucrat»

PiTpriT««- olt'niT^ntn nrnliviiic pYnliranrla. C'nnfinpt mi’m hi'-finr/a rtiPa ConflliotUtH

fanda ducuntunNec cnim dubium eftjlofaphatumjOptimû pijfsimum^prin« cipem,cumAchabo ÔC cius filio fœdera 6l affinitatem feciflè non alio animi prOponbsp;fito,quàm vt vtriufcpregni paci confuleret,ô^ eadem occafione veris Dei cultori«nbsp;bus, qui apud Ifraelitas adhuc multi erant,profpiceret, vtliberius fidem fuam pronbsp;fiteri, SC cultui vero vacate pofienr» At quia inhac re carnis prudentiam potiu»nbsp;quàm Dei verbum fequitur longé aliter quàm ipfe inftituerat,res cecidit» Nam A«snbsp;chab eo foedere confidentior fadus,bellum non neceHarium cotra Syros fufeipitj

IN evangelivm’ hatthaei

cut Tofaphatquolt;Tp(vtpau1ôantediximus) implicituâ vitæpericulum fubitjSCae=» ceptagraiu’cladercuerritimAcceffitgrauiusinaIiim,quodiftaoccaiïonC loramuanbsp;filivis ab vxorc coj^iiptus idololatriam in rcgnum luda inuexitjôô àpatre auo^ rcnbsp;ftiturum vcri Dei cultum eucrn't. Denicp hæc caufa fuK,vtomni iplîuspoftcritatinbsp;in Ocho2ia, infelici dlius coniugtj fobolcjdeleta, rcgnum in Nathani lincâ tr anf»nbsp;ferreturjquod non abfqucmotu graui Slt;periculofo faôaim fuiflc, hiftoria docet.nbsp;Difcant ergo pij carnis confilia fuipefïahabere neue illius prudentiam in rebusnbsp;agcndis fequantur, fed Dei Verbo atque monitis fedulo infiftant adeô vt ne adnbsp;dexteram quidcm,id eft,2:elo bono ab illis déclinent. V t primùm enim caro audi-tur,moxnos ilia à Dei vijs tranfuerfos abripit. Exempla quibus hoe probetur,pafnbsp;iîm occurrunt î quorum omnium hic nobis finis Slt;vfuseflê debet, vt fenfusno«nbsp;ftros omnes per fidei obedientiam Dei Verbo fubijciamus ; quem Euangclicacnbsp;prædicationis finem atque feopum elle Paulus docet. Vidc a» Cor.io»Roman.!.nbsp;SC i6.cap. •

CoÄiKt^McKW Docet etiam hiftoria ifta, quàm periculofa SC noxia fint, quæ cum prophanis inßdelibus po S)C infidelibus contrahuntur, coniugia. Vt enim nulla copula artftior cftconiuga«nbsp;riadoßf,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li: ficnullaetiamadfeducendumeft efficacior. Prælufum olim fuit huitmaloin

primis parcntibus,quando Eua à ferpentc decepta Ädamum quotp feduxit. Po» ftea ex imparibus filiorum Dei,id eft,fidelium qui ex Seth progeniti erantjcumnbsp;liabus Cainiticis coniugijs Nephilim nati fuerunt, hominesdubijinreligione SCnbsp;defetftores propter quorum incurabilem SC effrenem contumaciam orbis terra«nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum diluuio inundatus cft. Solomonem quoque à mulieribus idololatricis fedu«

tftumfuifte, vtidololatriam publiceinuehercr in tCrram Deofacram, fupradixi« mus.His exemplislofamusaccedif, cuius exitustanto infelicior fuitgt;quanfö ma«nbsp;ïor fqjf lezabelis ÔC Atthaliaî impietas. Quare non minus prudenter quäm pie hocnbsp;ob^ruatumfuit à fanclifsimis Patribus, vtfilijs fuis vxorcs quacrerentpiasSCre*nbsp;ligionis verae ftudiofas, ne cum prophanis SC à Deo aliertis gentibus commifcc-rcntur:ficuti in Abrahami SC Ifaaci cxemplis eft videre. Pofteris vero temporibusnbsp;Legem quoque de hac re tulit Dominus, quæ extar Deuteronomij 7. SC quam o-ptimiquiquefemperratam elfe voluerunt.VidelofiJ.Eid.g.Nehem.iJ.Malach.nbsp;a.Et ad hanc Paulus refpexit,cum feriberet : Ne alieno iugo copuleminicum infidelibus i.Cor.è.

lionitixDfio“ nbsp;nbsp;nbsp;Scd quod'maxime feruit huius loci tradî-ationi, apparetin temporum illoruni

hiftoria Deibonitas plus quàm paterna SC infallibilis in feruandis promiffis fides. Nam licet tab's effet loram,qu31em fuilfe diximus,noluittamen(ait Scriptura)Donbsp;minus vaftarc domum Dauidis propter foedus,quod inieratcumDauide,SC quodinbsp;promiferatfe daturum illi lucernam, SC filtjs fuis cundis diebus. Etenim ficpernbsp;Abiam Silonitem IcroboamO dixcrat Dominus î Filio Solomonis dabo tribuntnbsp;vnam, vt fit lucerna Dauidi ferüo'meo cundis diebus ante faciem meam in leru-falcm. Df di funt autem4ieges luda lucernae, quia in illis fulgebatgratiaeSCbonianbsp;tatis diuinac lux, cumregnumillud inftar arrhac eflet, qua promiffioMeffiac exnbsp;Dauidis familia nafcituri confirmabatur. Etenim ßeuti lucerna alia ex alia accentnbsp;ditur,ne vna déficiente, tenebræ omnia occupentjta inter Dauidispofteros continua fuit Regum fucceffio, quæfidem promiffionum dcMeffiafubinde inftau-rabat,6C inter varios cafus interdum deficientem rurfus accendebat, Quodinloanbsp;tarn mirificêfadum fuit, vtillud Dei opus fuiffc nemo negarepofsit: vtiam de illis nihil dicamus,quæ tempore exiltj Babylonici in lecHonia acciderunt. Oportc-bat enim Rempub.Iadaicam inftar lucerna: conferuaripropter Chriftum,qui fuonbsp;tempore in ea nafei debebat.In genere tarnen docet lucernæ parabola quid de primnbsp;cipibusSCmagiflbratibusdebcamusfentirc : Nimirum,quôdmftarluccrnaruogt;nbsp;• dcn(U9

H o M I L I A un nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

demur à Deo, ne ètgt;lt;x^xfx fit, quæ vt noxfuis tcnebris rerum colores 8^ difcrîmiiia tolïïf,fîc ilia fublato rerum amp; perfonarum difcn'mine confufîonem pan't cum exi=»nbsp;tio pracfenti coniundam ? Curent modo principes viri, vt lucftnarum inftar to«nbsp;ti populo prudentia,iuftitia ÔC confilio, vitæ denique morumqûe exemple præ«nbsp;luceant»

Quoad vero Oîsiam, fuit îs fnitîo princeps bonus amp; veræreligionis amans, ideo^ vidorîjs SCpotentia illuftris* Atforîuna ebrius tandem peccauit quandonbsp;facerdotum munus in adolendo fuffitu fuper aram incenfi inuafit, prop terea lenbsp;prapcrcuifiis regno cefiÎM^Par.ié»

Genuithicfiliumlotham,fimiliterbonum 8Cpium,quipatrtsexemplo admoni tus intra fuos fines fefe continuit, Sgt;C quam à Deo acceperat Spartam feduló orna«nbsp;uit. At idem genuit Achazum,impt}ffimum hypocritam.quiperegrines cultusnbsp;inucxit,amp; veri Dei cultum aboleuir,templi vafa pro fualibidinc tranftulir,cathe«nbsp;dramfacramdemolitus eft,SC tandem templum Domini claufit,necui imhoc adi«nbsp;tus patcret: filium denique per ignem traduxit SC nefarijs fuperftitionibus omnianbsp;polluit.2.Par.i8.i.R.eg. 16 ?

Habuit hie filium Ezechiam,quo nullus à Dauidis obitu inluda prirtceps fuit religiofior SC melior,de quo plura dicere non opus eft,cumhiftoria eius omnibusnbsp;notafit, Exhocautem natuseftManafles,qui vtpaterpictate, itaipfc impictatenbsp;Sc truculcntia anteceflores fuos omnes fuperauit. Idem tamert ab Afyrtjs innbsp;captiuitatem abdu^usrefipuit, SCmemorabile veræ pœnitentiæ exemplum fa«nbsp;Crus eft»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ManalTes genuit Amoncm,qui nec aui pictate, nec patris exemple motus reli« Amo/r. gionem ita co ntemptui habuit, vtipfo régnante Kber Legis amiflus, SChuius co«nbsp;gnitio ex omnium ferècordibusdeletafucrit»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Huie fucceffit fi'Iiuslofias,optimipqffimi^Regis€SKemplar, fcd quofæcg« lo/trff. lumillud corruptiffimum plané indignum erat.ltacpconfiliariorumSCprocerumnbsp;perfidia Sc populicontumaciafadum eft,vt ilium in belle temerefufceptocçfumnbsp;Deus terris eriperet, ne imminens iam SC propinquum vrbis SCregrtitotius exci«nbsp;dium videret.

lofias inter alios filiosîoachimum habuit,ihcurabiliscontumaciæhominém, Joachitth quem nec p arris pietas,nec in fratrem loachas æditum diuinæ iuftitiæ exemplumnbsp;(nam hune Nechao Ægypti Rex vindum abduxerat)mouere potuit,quô minusnbsp;contra Deum infurgcret,lcremiæ SermonésflammisdarctjVriamProphetaminnbsp;Ægyptum vfœ perfequeretur,SC inde redudum occideret. At tandê à Nabucho«nbsp;tiozere abduSrus SC in itineremortuus fœde^ relidusjdigiias impietatis fuæ pœ-nas dedit.Ierc»56»46.i2»

loachim verô genuit lechoniam SC fratres ciusfub tempus depottationisBa« ucbótiUt» bylonicæ. lechoniam autem alqs nominibus lehoiachin 5C Chonenian quoep Scrinbsp;Êtura appellat. Et fuit hicquo^non bonæfrugis,8CmalRmdcfignauitinoculisnbsp;bminûinhoc vno laude dignus,quôd leremiæ deditionem ftiadenti obtempéranbsp;uit,8C quam peccando meritus erat,captiuitatem patienter tuTit. Deditionê iftamnbsp;hiftoria facra fie narrat : EgrelTus eftlehoiachin(fîuelechonias) Rexiuda ad Re«nbsp;gern Babyloniunijipfe SC mater eius,ferui eius,principes eius, attp eunuchi eius»nbsp;cttuliteumRexBabylonis, ÔC extulitinde omnes thefauros domus Domini,ÔCnbsp;thefauros domus Regis,ÔC concîdit omnia vafa aurca,quæ fecerat Solomon Rexnbsp;ïfraelis » Tranftulit deinde omncmîerofolymam, omnes proceres,omnes heroesnbsp;fortcs(nempe dccemmillia)incaptiuitatem, omnes artifices atçinclufores : nihilnbsp;fuit reliquum præter inopes terræ,ÔCc.Hanc igitur Matthæus proprié dicit Mt/i»«*nbsp;fftxf/jid eftjdeportationem populi ludaid in Babylonios,SC ab hac annorum capd •

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b 4

non fansbonçfidcileuttas,(qualcm Achasitempore Vnam fuifle legtmus) vis dc ni(^ aperta,qua Atthalia cru deiner vfa eft ? Attamen rata manlït inter ifta omnianbsp;Daiiidi fadapromiffioj netçMeflîacmodô lineaferuata eft,fcdexcita«itinfupernbsp;Deus fubinde Prophetas extraordinarios ex omnis loei ordinis hominibüSjquinbsp;à Samuelis tempore (vt Petrus ait)promifßones vctcres nouis vaticinijs illuftrauenbsp;runtrquales ante dcportationcm in Babylonios fucruntlfaiaSjMichcaSjIoebHofenbsp;as SC plures alij,iam^ imminente vrbis cxcidio Sophonias,leremias,Baruch:6Cinnbsp;ipfo exilio Daniel 8C Esechieb.poft reditum item ex Babylcne,Haggeus,Zacha«nbsp;rias Ä Malacbias.Ergo infîdelium contumacia Dei promiflîonibus fidem minimenbsp;d^ogat,netp credentibus fraudi eft.Hinc veto confolatio peti debet, quando ver«nbsp;bidocîrinapericlitarividctunÆternum eftenimregnura Chrifti, SC femper ratflnbsp;crit quod Deus ifaiæ de EccleiîadixitÆgo hoc foedus rum eis pangam : Spiritusnbsp;mCüs,qui fuper te eft,Ô^ verba mea quæ^nferui ori tuo, nunquam recedent de orenbsp;tuo,nelt;p dcore feminis tUi,nctp dc ore nepotum ac abnepotum tuorum ab hinc innbsp;fempiternum«Cui cofentit promiflio Chrifti; Non relinquam vos orphanos:Egonbsp;vobifeum fum vfqae in confummationem fæculi.Item ne timeas pufille grex,quianbsp;placuitPatri veftrodare vobisregnum.Ioan.i4-Matth.i8.Luc.ii»

Interim no temereMatthaeusdeportationis in Babylonemmeminit.Fuit enint hæc féueritatis diuinae exemplum , quo nullum in veteri teftamento aeditum eftnbsp;grauius.Etenim tarn multæ tam^ præclaræ de Hierofolyma SC templo promiflionbsp;nes extabantjVt incredibile vider ctur illam eticrti SC populum abduci poffe,queianbsp;Deus fibi peculium fcccrat.Quæperfuafio infelices decepit, vt Prophetarum mi*nbsp;nas riderentjS«^ in fceleiibus pergerent incurabiles. Profuit autemhuius exemplinbsp;mentionemhïcficri.Eo enim non obfcure docetEuangclifta,cauendum nobis cfnbsp;fe,necos imitemur »qui Verbi Dei contemptUjContumacia item SCingratitudinenbsp;fuafibifjpfis SC toti populo tantte calamitatis author es fuerunt»ScimusautemIü»nbsp;dæospofteris tcmporibusgrauiorapalTos fuifte,quando cultus Mofaicos contranbsp;fidei doeftrinam aperta vi hoftiliter defenderunt, SC vt fuorum opcrum iuftitiamnbsp;ftabilirCntjquam Deus ipfls in Filio fuo ofFcrebat iuftitiam afpernatifunt. Tunenbsp;enim irreparabili cxcidio extirpati,SC in orbem totum difperfi, fimul ab hæredita«nbsp;te regni Dei exciderunt ? Sapiant ergo illorum cxcmplo, qui hodie fuorum opc*nbsp;ÿum iuftitiam attpmeritumpropugnant: Nos vero gratis animis SC conftanti fid«nbsp;ampledamuriesvm christvM,quiexDauidisgenerehomofadusnotre*nbsp;demit*Huicdebetur benedidio,honor,gloria6Cpot€ftasîn scternum.Ämen,

H O JW I t t A

H O M 1 L 1 A

•

3^0^ ytro deportarionem quot;BAlyîonicam lecioniasgtnttit Salathielem. Sâ iathielautetngênait 2^robabeL 2^robab«lgênait y^biad. .^ibiad autem ge^-naît Eliab^m.EliAitim gênait A^orem,^:^or aatem gênait J^docam.nbsp;cas gênait Âcbin.Achin aatem gênait Eliadk Eliud gênait Elea:^arem, Eleat^arnbsp;aatem gênait ^attham^*Mattham gênait lacobJacob aatem gênait iofepbumnbsp;maritum ^larite^ex qaagenitafeii^ lE S V S ille,^ai dicitur Chrifittf.l^niatranbsp;fa igitarprogenies ab Abrahamnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad Dauidtprogenies ^uatuordecim:amp;à Da

aîdyfqae ad deportationem quot;Sabylonicam ^progenies qttatuordecim:amp; à dtpor-tatione 'Sabpylonica ^ft}, ad Chrijlam,progenies ^aatuordecimi

S lend ætcrntim Dd Filtuiïi ex aetèrhô Patns décrète hominc verWn^ nafei opoN tuttjVt frater nofter facîus caufam noftram fufdpere,nof^ expeccati amp;diabonbsp;Hpotdtate vindicarepoffet:îca nos de eins incarnattonerede inftitutos efïèopornbsp;tetjquô cerdor fit noftræ falutis fïdutia Jdeo Euangeliftç non obiter modo dicuntjnbsp;filiim hominem facriini efie/ed Abrahami SC DauidisFilium efleteftantur exquonbsp;rum ftirpe promiifum Seruatorem nafeiturum veteres Scripturte iam olim docuénbsp;ranuDe quo vt minus dubicemuSjMatthæus genealogiam cuis ab Abrahamo vf=«nbsp;que ad Iofephum,Mariæ Virginis fponfum,deducit jâf illamintres TefTeradeca*nbsp;des difdnguit, cuiusduas prioresiam vidimus vfi^ ad lechoniamqui inBabyloanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

nem abdudTLisfuit.Iveftat tertia,dc quanuncdicemus»

Poft veto deportationem Babylonicam^id eftjpoftquam îechonias cum meliô ri 6C nobiliori ludacorum parte in Babylonem deportatus cft,genuit Salathiqicm»nbsp;Conuenit hoc cum eo quod i.Parai.j.fcribitiir; Filfj’lechoniæjA ffîr dC Salathiel^nbsp;iius cius:Malkiram quoeç 8lt; Phedaia,Senaz:ar,Iekamia,amp;c.Porro lechoniam pienbsp;ricp interprètes non abfc^ caufa cum elfe fentiuntjquem Lucas Ncri,id eft,Luceranbsp;nam mcam vocat. Etenim conftat omnes alios lofiac filiosatcpnepotes propter innbsp;curabilêcorttumaciâabfc^liberisdeCeilîftejvnoIechonia excepto,quileremtçdcsinbsp;didonê voluntariw exuium fuadenci paruit.In co igitur Deusgt;ficufi per Ähiam t.Rég.ii»’nbsp;Siîonitenlpromiferafjfamiliæ Dauidicæ,quac iam omnino extindla videbatur,nonbsp;uam lucerna accendif,quæ miferam Sgt;^ afftitftâ ludæorû geneem exhilararet.Et denbsp;illo hiftôriafacrafîctradit:Fa(frumcftanno57*captitiitaris lehoiachin (qui ideeft . nbsp;eumIechonia)RegisIuda,mcnfe ii.27.diemcnfis,vt Euilmerodaeb RexBabylo»nbsp;nis, ipfo anno regni fui leuaret caput lehoiachin Regis’Iuda,ô^ eduxiteûdêcafccnbsp;te,6lt; locutus eft citm eo humaniterjConftituit^ folium eiusfupra folium regS,quinbsp;cumeo étant in BabylonCjmutauititê veftemcaptiiiitadseftis,amp;(c.Vtcrgo kiccrnbsp;na,quæ vixiam fcintillâs fumigareincipit deficere, oleo infufo nctias flammasnbsp;concipit,attp fulgorem fuumdiffundens mentes fpc(ftantiiS»rccreat:ficpcr hanc irtnbsp;ïperataniÊuilmerodachibcneuolentiâDauidis domus inftaurata toti ludçoruntnbsp;genti lædtiam attulit,ÔC fïdei lucem in miiltorum animis accenclit,qui iam labafeenbsp;bantjde^ Dei promifsionibus dubitabant* Accefsitadcumulum huius félicita»nbsp;tisjquod in exilioftliosgenuitplurès,inter quos vnum dixit Salathiclcm.i.poftu»nbsp;latum à Deo.Vnde apparet,ilium frequenter precatö fuiifejVt Deusmemor pro»nbsp;mifsionum,Dauidi fernen excitaret.Impetrauitergo quod poftulabat,amp; fie nouanbsp;fpcsludæisfatfta eft,fore,vtredirentad fua,ftcuti leremias prorniferat î SCquèdlnbsp;poftannosjj.fubZorobabele fadïum fuiffelegimus.

Quo loco übferuanda venitadmirabilisratio,qua Deus illo tempore inferttari daEcclcfia vfus eft.PutabâtplericphâcvnàcScultuomni alligatâ cflelcrofolymaenbsp;propterpromiffiones templo Solomonifadas:quaccaufafuit, vtinterimanial

O

CAP» I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN EVANGELIVM MATTHAEI

fcekra SC graues Dei minas* imo inter rrtanifefta iinminentis cxcidij præïudia, fi« duriam intemplo follocatam haberent, SC Prophetarum minis voces illas oppon«nbsp;ltre.7,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;renr.Templum Dominijtèmplünl Domini * SCc. Accedebant failli prophetæ, qui

hancimproborumcohiîdentiam confirmabant,£Cbello iamexorto, adhuc vrbii ßC rempli defenfîonenifuadcbanuSoIus kremias fc omnibus iftis oppofuit,ÔC de#nbsp;ditionem fuafitjCÔ quod menfuram Itfdaicægentis iam impletam Sgt;C Dei fententiânbsp;irreuocabilcmeflefciret. Atfalütariamonenti nemo paruit praeter vnum Icchoninbsp;am,quilofîae exIoakimonepoSfuitjSCpatris exemple territus ferulae Dei dorfun»nbsp;fubiecit.Idem ergo ctiï per anrtosjT.exul SCcaptiutis duriter admodum tratlfetur,nbsp;miraculoße tarnen cum fuis feruatur, ÔC tandem inter medios heffes in terra perc-grina dignitati futé reftituitürjOtnnibüâOrientis Regibus præfertur,filios denitynbsp;genuitgt;qui poftea populo Dei adfua rcdcunti duccsfueruntjEcclefiam inftaura*nbsp;runfjÔC in hocglluftri progenitorum Chrifti catalogo cenfentur.

Admonét autem hiftoria ifta,quid fieri debet* fi quand© Deus iudicfj fuirigo» rem exériuMeminerimus Dei morem efle,vt à domo fua incipiar, fi quando munnbsp;difcelera puniré ftatuit.idem omnipotens cft Dominus exercituum, qui quodfe»nbsp;mcl decreüit, facile exequitur. C^ui ergo cum eo ludari volunt,nihil proficient,nbsp;quamquódeius iram,quanihilatfocius,nihilintolerabiliuseff,prouocant, eo^nbsp;miférabilius pereötEtenim propriè Deo feruit,quod de Romanis Poeta dicebar;nbsp;ParcercfubiecliSjSC debellare fuperbos. Quare Icchoniam imitentur,quirebusnbsp;• fuis confultum volunt : amp; patienter in ferccipfant quod Deus (mponit, SC huiusnbsp;gratiam atep opem implorcnt.Erat hoc diligenter obferuandum hodie,quando eanbsp;dem funt tempora*quae olim fub lofiæ fili}s fuerunt. Pracdicatur Dei verbum, SCnbsp;fuae^ratiac thefauros hie libcraliter recludit èCofferttfedpeccatur vbilt;^ ingratitu«nbsp;dgie, Verbi contemptu,fuperftitione SC idololatria.Tuentur iftapotentiffimi Reges,qui cum Babylonicaillä mcrctriee iampridem in Chrifti membra confpiraue-runt.Regnat item effrenis fcelerum licentia apud cos etiam,qui Euangeltj dodri-nam profitentur quae caufa eft, quod hæc apud multos male audit* Acceditfatalisnbsp;quaedam lecuritas ÔC vccord;a,quæ omnium mentes occupât. Excitât ergo flagelnbsp;lafua Deus,SC praeter feditiones SCbellainteftina,quibus oibisChriftianus rurbanbsp;tur,Turcae ceruicibus neftris imminent,quos redè Gog 8C Magog dixeris,de quinbsp;Apo«, le* bus in Apocalypfi dicirur.Occuparunt hi Orientem totum,Ægyptum SC Aphri-cameum non conterancndaEulopseparte,atc^ indies pomeria fua promouent,vCnbsp;præ foribus efte videatur tempus illud,quo Imperium in Orientemreuerfurum efnbsp;fcjEadantitis olim dixit Hîc multorum confilia audiuntur de illis arcendis,fiuntnbsp;foedera,armantur clafies,militUm dclcdus habenTur,SC arma vndiep ftrepunr,clafnbsp;ficum fcrècancntibusîjs qui ad Ecclefiacgubernaculafedent. At qui Dei iudicionbsp;hæc fieri agnofcanr,qui de peCcatis doleant SC ad ilium ferio Connertantur,paucifnbsp;fimi funt.Nihil ergo cfinfilqs 5C machinationibus iftis proficifur,fed qui circa hasnbsp;tumultuantur,ad Zcdechiac cxernplumperibunt.Sunt enim nouiffima tempora,nbsp;Z4fb.4.nbsp;nbsp;nbsp;quando ratum omnino erir*quod olim Zorobabcli Hierefolymam inftauranti di

cebaturzNon per excrcitum,neqp per vim,fed per fpiritum meum,dicit Dominus» Er quiä regnum Chriftinon eft de hoemundo,folius Dei aufpieijs feruabitur.

Sequitur autem in Chrifti genealogiazSalarhiel genuit Zorobabelem. At in P» ralip.libro hie Phedaiæ filius dicitur.Vnde apparet eum ex Phedaia quidem geninbsp;tumfuifle,Salathieli autemadfcribi*cui abfque prole defundo frater Phedaias vlnbsp;Lex iubebatjfemen exCitaüit.Vtutveróiftud fit,confiât Zorobabelem lechoniaenbsp;Hcpotem fuifle ex fiIió,8C ex Dauidis ftirpe defeendifle. Fuif autem ci hoc nomciinbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex re impofitum non ablque numine«Significat enim aducnam Babylonis, qucdl

proprièeiconueniebat, quiludaeos exBabylonereduxit* Hiftoria^usproh'x^ defcri*

H o M I L I A IIIî.

dcfcrîbiturin tertio Efdrae libro cap.j.öó 4. Continet memorabilc excmplSbo« nitatisó^ VeritatisDci,quicùm nulla in humanis fpesreditus ifjjparcret, infinitxnbsp;autemremoræobijcerentur,quæ ilium impedire poteranr, occafionem diuopta«nbsp;tarn per Zorobabelem,vixdumex ephebis egrefl'um obtulit,ôd fimul populi connbsp;tumaciffimianimos flexit gt; vt ilium fequerentur eiuf^imperio parerent. Ex eonbsp;igitur confolationempetamus, fi quando Éccleliain iniius fæculiexilio laborat,nbsp;amp; omnia fiunt, quae rutnam trreparabilem minantur. Habemus enim nos quo«nbsp;quepromiffiones Chrifti,qui fc nobis protecîoretn SC vindieem forepromifiu O»nbsp;remus autem ilium indefinenter,vt in hac mundi infelicis feneda Zorobabcles finbsp;dos exciter,qui ipfius fpiritu confirmati,Ecclefîam regant SC eius ruinas feduld innbsp;ftaurent»

Fuit autem Zorobabel primus ex Legislatoribus, qUôrüfn rtlcminit lacobus Patriarcha^quando de Schilo zyz luda nafeituro vaticinatus elK Ab4)oc Matthaeusnbsp;lineam Mefliæ per Abiud deduci'r vflt;^ ad lofcphum,SC in eo variât aLuca, qui pernbsp;Mefullâjcognomêto R.hefamjprogiediturÆft autem AbiudCqui alibi Obadias dinbsp;citur)pöRremus in hacgenealogia,cuiusaliquafitmentio in facris literis ? Namnbsp;qui poft ZorobabelemexDauidis poftcrirate populi duces fucrunt vftp ad Ma-chabæorurn tempora,tj per Refamefullac lineam defeenderunt. At hi quoep temponbsp;ribus illis difficillimis ad inopiam ÔC egeftatem redadi non admodum claruerunr.nbsp;Inter hos Lucas poftremum nominal Heli, quern lofephi pattern fuifte diett : fednbsp;Matthaeus huius locolacobumponit:necp propterCaEuangeliftaé diflentiunt,aucnbsp;garriebat-Nam vt exAffricano veterihifton'eo annotauit Eufebius,Heli SClacobnbsp;fratres fuerunt vtcrini exmatrcEftha,quae exMatthano lacobum peperit, lt;«iusnbsp;filius naturalis fuitlofephus:cx Melchi verb Heli, quo abfep libcris defundo, k«nbsp;cob vxorê eius duxit,8C illi fernen fufcitauitjlofephum.Itacp hie exlacobo quidemnbsp;natus eft,fecundS Legem tarnen Heli ftlius dicitur^Fucrunt autem omnes ifti, quonbsp;rum nomina hie recitantur j ferè obfeuri SC inopes. Oportebatenim Dauidis faminbsp;liam regia paulatim decrefcerc, SC ex veteri dignitate ad priftinam conditioneni,nbsp;qualilelfe olim vixerat, redire, vt ex eius trunco in fpcciem fterili SC marcido pro«nbsp;miffiis ill e Scruator nafcereturjficuti Ifaias praedixerat. V ide Ifa. 11 ?

At hîc prodeft obferuare,quàm incertae SC inftabiles fintres hominu, et quant fallanturjqui generis nobilftate amp; ftemmatum iplendore fuperbiunt.Etenim eadenbsp;eft familiarum omnium origo,cum ex Adamo primùm, deinde ex Noa SC huius fînbsp;lijs omnes defcêderint.Aliquas autê virtus SC rcrum geftarü gloria eucxit,ÔCapudînbsp;Reges honoratos fecit,qui i'll as priuilegrjs SC immunitatibus donarót: SC vtidemnbsp;fiat in Repub.non tam iuftum éc æquum quàm neceÛe eft.Non autê dignitates itnbsp;læ propterca hæreditariæ funt,ne(p conuenit, vt maiorum priùilcgtjs g3lideat,quinbsp;4b illorum virtute degen erarunt,Docet hoe Dauidtcac pofteritatis exemplü.Namnbsp;fiue res geftas,fiue regni maieftatê,fiue regum natorum feriê ^edes,nulla vnquanbsp;in terris familia fuit quat cum Dauidica conferri mereatur. Sed eade poftcrorumnbsp;degenerantium ignauia 5Cmalitia eó vflt;p delapfa eft,vt nihil ea «ontemptius, rii«nbsp;bilmiferius,quoad humana fuerit.Veranobilitas cft,cx Deo natum effè.Hæcnoinbsp;immunitatc omnium faluberrima donat, 6C excommuni hominum forte eximir,nbsp;ne quid iuris in nos habeat mundus,aut huius princeps Satan« Hacc etiam ftabili»nbsp;eft ÖCperpetua,attp egeftate autalijs calamitatibus aded non aböletur,vt tunemxnbsp;ximcfefeexeratfiliorum Dci dignitas,quando nihil eft in hümanis,quo hiti aut fi«nbsp;dere poffit*

At quærunt hîc nonnulli,cur Euangcliftæ genealogiarti Çhrifti ad lofephum deducant^ illc non ex liôc conceptus eft SC genitusj'Quibus reipondemus, hune

IN EVANGEIziVM MATTH AE I

illis fincm fiitc fcopS propofitiim fuiflc,vt detnonftrarcnt,! E s v m c h r i S T V M ilium DauidisFiïnim e(re,qut mundt Seruator cxpclt;flabatur. Confiât autem He-»nbsp;bræos ingenealogTjsnonmuliereSjfed viros folos rcccnferc, fub quibus multercsnbsp;comprxhendunr.Necphocalicuimirumvideri deber,autincommodum,quandonbsp;Lege cautum fuit,ne qua viro ex alia tribu aut familia oriundo nuberct.Sic enimnbsp;fchbit Mofes:Qiiecuncp filia hæreduatem poflederit inaliqua tribu filiorum lfra=nbsp;cl,nubat vni ex familia tribus partis fui,vt quifque filiorum Ifrael poffidcat haere«nbsp;ditatempatrum fuorum,nee transféra turhæreditas de tribu vnain aliam,fed quifnbsp;queadhæreathaereditatifuæ inter tribus filiorum llraeLQuant legcm procul du’nbsp;bio neque Iofcphus,qui vit iuftus erat amp; timens Dei,violate voluit,ne^ Maria vinbsp;ro alter ius cognationis nubere voluilTet ; denicp nilijl ablutdius fingi potcrat,quânbsp;in eiusgcneratione,quiLegem impiété debuir, a liquid contra Legem fuiffc corn«nbsp;miflum * Qute ergo lofephus fui generis originem ex Dauide deduxit, ex eodernnbsp;Mariam quoc^ delcendiflc oporret,nifi vtriq;lt;quod ablît) violatæ Legis diuinæ crinbsp;ménvclimusintcntarc.EthocMattliæumfpelt;5lamineapparet,quandodicit:Iacobnbsp;autem gcniutIofcphum,maritumMarfre.Qviid enim opus eratanotare, cuius hicnbsp;maritus fucric,nifi docerc velletjegenealogiam iftam non propter lofephum, fednbsp;potius propter Mariam contexcre, vrhanc ex Dauidts flirpeprogeniram efle de«nbsp;môftrecc'Docethoc ipfum hifloria cenfus,quâ Lucas dcfcripfinDicircnim,omnesnbsp;abtjflevtcenfercntur,quem^ nimituminfuam ciuiratcm,idefi-,inprimariam futcnbsp;tribus autfamiliæ vrbeni. At Maria cum fuo fponfo Bcthlehcmum abqr,quæ Da-=nbsp;uidicigener-is primariafedes crat.Ex eadem ergoillam progcnitâfateamuropornbsp;tet,nifî diccre libeat,cam partiii vicinamlaborem inutile ac minimèneceflariumnbsp;tc»pore omnium incommodiffimo fufccpiflc,St infuper cenfus inftituri ordincmnbsp;rationes omnes turbauifle.Qiiibus adde,quôd Mattbeus,vbi ad lofephum vcnbsp;nitjVt haefrenusfecir,ait: iofeph autemgenuities v M:fcd mutatoprorfusfermo-nis cotexturEx qua(Maria fcilicet)gcnitus cft i E S v s illc,quf dicitUr christ vs.

Obijcnint hic aliqui: Arqui Mariam confiât cognatam fuiflêElizabete,quam Lucas ex filiabus Aaronis fuifTefcribit.Si ergo tribus Ifraelitænon debueruntpernbsp;mifcerijMariam quoep exLcuitis natam fuilfeoportet: Sed non valet Confequennbsp;tia,quai exparticulari generale aut vniuerfale colligit. Et Lex de non permifeen’nbsp;dis tribubus Leuitas non obflringcbar,quibus nulla terrarportio erat afiîgnata,ednbsp;quodillos per omnes tribus difperfos cfic oporreret, vt Legis difeiplina per eos v»nbsp;bilt;^ feruaretur. Non poteratergo per illosalieuiusfamihæhærcditas transfari:nbsp;quôdVnum Deus ilia Lege cautum voluit: Et proindcliccbarLeuitisfi^Sacerdonbsp;tibusvxoresexaliarribtidùccre:ea inprimis,inqua quifq?habirabat. Nam vr denbsp;Aaroneipfo nihil dieamus,qui ante conftitutam Rcmpub.lfraeliticam,filiam Amnbsp;minadabi ex tribu liida vxorem habuir,confiât, lehoiada Pontificem lorami Re*nbsp;gis filiam duxifle. QTiare fieri potuit,vt velamitavelmatertera aut alfa quaedamnbsp;Mariæ cognata parenti Elfzabetæ nupferir.

Neqj hoc abi^ fingulari numinis difpcnfatione fadlumputabimus,quôdqiu Ecclefiaî Dei R ex Ôô Sacerdos ætefnus efle dcbebaf,cx eamatrenatus efl,quæct*nbsp;flextnbuIudaamp;Dauidisflirpeoriunda cflètj Sacerdotalemtarnen tribumfan»nbsp;guints propinquitate eontfngerer,ôf hacratione Dei Filius, quoad carnis genera*nbsp;tionem adRcgiumIîmtilatcp Sacerdotale genus fuam originem referret : Et hocnbsp;olim B.quofp Auguflfnusobferüäuit. Sed quid opus efl demonflratione diligen*nbsp;tiori,quando(vtalibi diximus)veteres ludæij quibus hæc res compertiffima fuit,nbsp;fuo filcntioEuangeliflarum narrationcm approbarunt quod homines improbifûnbsp;mi nunquam faduri erant, fi quampfobabilem habuiflentcalumniandioccafio*nbsp;nem. Horum ergo teflimoniumnobis tanti pretij efle debet vtcanui^ qui hodienbsp;• aducr*

H O M I L I A iril.

aducrfus fîdci noftræ axiomata latrant à cauilladones ne afïîs quidcm vnius seftia mem us.

Ôbferuemuspotiusjquod vbi inMah'æmentionemïncidi'tMatthæus,ait: Ëx quagenicus eft ies vs iUejôdc. Conuëriithis,quôdLucas aitjillam peperiiïe Filünbsp;umluùmzqtii hitnifixm iu ipfa conCcptus» ex eius carne Sd fanguinchôminem aftnbsp;fumpferat.îftacverdlocutionesjVtHelüidif impurifigitientuin confutant, dequànbsp;poftea (ûo loco dicéturtita cos conuincühtj^ui Chriliuni carncm ex Virginis lubnbsp;îlanciaaccepiflenègahf,fed eiphaiicafitiatribuunti aut corpus aérium £lt; cœlitusnbsp;allafümjquod per Matiam,ceu canalénï narUm fit.Opirtionurri iftarufn primi ferènbsp;authores foérunt Gérdon Ô6 Marcion, Valentinus item quidam, à tjvio Valenti«nbsp;niani diufti fünt:quibüs tandem acceflerünc ctiam Manicliaci.Hodie autem Horùninbsp;errorempoftlirrtihió reuocant,qui etfi illuna verum hominém natum cfle fatci/turjnbsp;corpus tafrtén eiusiadcocp totarnquaniairumpfit hominis naturamjCcfjiófis veiinbsp;propriétâtibus riaturàlibus ckuunt propter vniopcm hypofj'âdcan». At hós Serf«nbsp;. pturaiverbisinfifterc cóhuériit,qua: ilium mulierisS^ Abrahç'ftmert'eiTc, Slt;quo*nbsp;adcàrném,ex Dauidis Itimbis pfodtjffc docct.Et in eo qdidem fidci nollræ cardonbsp;verfatur.Niß enim vefus homo fit CHriftuSjidèm ne frater quidemhoßer éfiti QCnbsp;proiiidc eids méritum nihil ad nos pertinebit. Quódfi Verö qderii afl'umpfif oliidnbsp;honiinerhjrurfds exditadthomo cfle deftjt, quaenobis fpes cfie pOtefl, quod prOnbsp;nobis Póritïficem fidelem agat, noftér^ fit apud Patrem Mediator^ ha veró ne»nbsp;que ChWftdS crit, neque t e s v s, id eft, Serdator Ôé redeihptor. Sed^dc Vecibusnbsp;Cue nomïhibus iftis infra cómmodius diceturi

Videamus nunc genealogix iftius conclufionem,qua cius funimam complet (ï^ïtui* Euängclifta,ficfcribens:Vniuerficig{turprogenics ab Abraham vfque ad

génies qüatuordecim.Diftiqguittotum huncCacalogum in tres ordïnes. Primus ab Abrahamo inCipit.quo Cum fœdus falutis Deus inftaurauitjSC ab hoc ad Dauinbsp;demdeduciturjSéhabétilIuftrioresiniribuIudaviroSfquiab Abrahamt temporénbsp;vfc^d Dautdemperannosodihgentosói^quadraginta vixerunt. Secundi initiSnbsp;eft JDauidjCumquopromiffionesde feminc benediélo inflaurataefunt, Regesnbsp;recenfet,bonos èC malos,Felices 6é infelices,omnes autem ex Dauidis ftii pé of iun»nbsp;dos,quæ tandem dignitate regia exuta SC in exilium deportata eft :nbsp;nbsp;nbsp;compleélt«

tur ordo iftc vfep ad lechoniam anos quadringentos fexaginta fex.In tertio primu duccs aliquotpopuli numerantur,ipfi efiam Dauidicæfamiliçpofl:cri,cuius digriinbsp;tas tandem omnino d.efecit:adeóvtpoflïemó aliqui óbfcuri cenfcahrur quorumnbsp;folanomma extant.Non temere autem hæc quolt;p confignari voluitSpiritus Sannbsp;dfus.Quia chim indeportatione Babylonica Deus fui foederis firn ul amp; promifsionbsp;num oblitus cfle videbatur,rurfus earum inftauratione opus erar,quam tune libè'nbsp;ralifsitnèFadamfuiire,exilliusfacculiProphetisapparet.4\pudlcrcm!am cerfè i* ierè.ij ji;nbsp;fta legimus:Ecce dies veniunt,dicitDominus,SC excitabo germen iuftum Daui»nbsp;di,regnabit^ R.ex,6Cprofperèrcmgeret,SC facietiudicium iuftitiam in tcrra.lnnbsp;diebus cius leruabitur Iuda,SC Ifrael habitabit tutó:6C hoe nomen eius,quo vocanbsp;bitur Ichoua iuftitia noftra.Item:Eccc dies veniunt,ait Dominus,vt feriam cü donbsp;moIlratlS^cunijjQrnoIuda fœdus fiueteftamentumnouum,6Cc.QiiemlocüPau Uch.s^nbsp;!v« ad Hebræos de Teftamêto Nouo exponit,quod Chrifti fanguine fancitum efl, gt;.Çor.-fieutihicipfein vîtimaCœna teftatur.Ethis addipoterant,quç apudEzcchielemnbsp;Cap.54?Slt;^ Daniel 9.habenrur,tota denicp Haggci SC Zachariç prophetia cum ijs,nbsp;quæ Malachias Capitej.SCA.pfodidit, qui tres poft reditum ex Babyloncpro*nbsp;phetaucrünt» -

1N.EVAH6ELIVM M A T T H AE I

Interim in hoc progenitoriim Chrifti cenfu adumbratur Ecdeiiae fors nbsp;cofl*

ditio,q«aemodô eximios amp; fandos Deffcruos habet,quos iîltus patres redè dixe ns,eô quod illor^p opéra Deus in ilia propaganda vtiturtmodo fub Rcgibus nUnbsp;tritqs floret, mox fub tyrannis laborat SCpremitur, interdum omnino cxrinda vinbsp;detur,quando ad pauculos ô(^ obfcuros redacla, ipfamet ( vt apud Ifaiam eû vide*nbsp;rOdefuatenuitate qucritur : fed tunc quocp præter omncm expedationem cmcr==nbsp;gic,at^ nouis viribus inftauratur. V »verô maiorum Chrifti difftmilitudo varianbsp;fortuna non obftitit,quô minus ille præfinito tempore nafccreturtita nulla rerun»nbsp;huius fæculi viciflîtudo necç vlla quæ Eccîeftç accidere poteft calamitas,pqteft obnbsp;ftare,quô minus in Dei filios renafcantu-r eledi, amp; illius regnum perpétué durct»nbsp;Ppl.S?. ficuti olim Dauidi Deus promifit. At fi fingulos ex ordine infpicias, yidebisnbsp;mnibus gratuita Dei mifericordia opus fuilTe ; qua hodie etiam nobis opus eft.nbsp;Huius veró author atque Mediator eft vnicus lESVS christ vs,quem qui fi»nbsp;de vçra arapleduntur,ij in ipfo renatt, in eodem viuent arqueregnabunneuid«:»nbsp;betur benedidiOjhonorjgloriaSCpoteftasin æternum.Amen.

H O M 1 L I A V.

Z

îÊS V 'ÿero C H kl s TI nuttuitaî itafuit. Ênimuifà nbsp;nbsp;nbsp;mattr «îuf quot;^4

'r 'm iisfponfa effet lofephot priaf^uam nbsp;nbsp;nbsp;conueniffent, inaenta eß ’vterum ferre

ex Sffiritu SanSo, 'Porro lofeph 'vir etui, ettm effet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{S' nolleteam exem*

® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lum façere,yoltiit clam dimittere eatw.

IN ter Dei opera nullum fublimius præftantius eïl, quàm quôdFiliumfuWtrt ^Âiigenitum in muhdum venire SC hominem verum fieri voluit. Vt enfin hoenbsp;oÄmem human! ihgenq captum fuperàt : ita exhocipfoomnis falusrtoftrade«nbsp;pendet, cùmhic vnicus Mediator fit, qui nobis Patrem iratum placauit, nc’nbsp;que aliud nomen fub coelo hominibus datum fit, in quo nos feruari oporteat. hnbsp;deo ab huius myfterij explicatioiie omnes Éuangehftæ exordiuntur, inter quosnbsp;Matthæus hocpeculiarehabet, quodcius genus ab Abrahamo ad Dauidem, QCnbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde ad Mariam Virginem dcducit, vt cum verè hominem fadum, amp; promiflùn»

human! generis Seruatorem elle demonftret. Qtiia verô nuper Iofep4ium dixit virumMariæ , ex qua ille natus fit » ne qiu's ex eius congrclTu conceptum pu«nbsp;tet , in præfenti omnem illam fufpi^icnem diligenter diluit, amp; hocomneSpi«nbsp;ritus Sandi opiis fuiife docet ? Facit itaque locus ifte cum ijs, quat fequentur,nbsp;ad cxplicationcm ÔCcônfirmationem aniculorum fidei noftræ, quibtis, i E i V ainbsp;CH RIST Vil ex Spiritu.Sandoconceptum, èi. exMaria Virgin« natum elfenbsp;fatemur. •

Summa totius n^ratiortiseft: Cum Maria dcfponfataeflet lofepho, priuf=» '• quam côliUenilTenr, inuenta eft vterum ferre ex Spiritu Sando. Loquiturnbsp;autem ex more HekræorUni Matthæus , qui defponfatas Virgines non itatininbsp;advirosfuosducebant, fed inter fponfalia Ôi nuptias tempus aliquod intercc«nbsp;derevolebant, quofponfaàpàrentibusfuisdomicüftodiebatur, cuius morisfianbsp;ue inftituti rationes duxafferri poflunt. Prima, Vt in genre Zelotypa, Slt; in quanbsp;Vxores vulgo inhumanius tradatäs fuifle,diüortiorum licentia , quamillisobnbsp;* vordis duritiem conceflam fuilfeCbriftus Matthæi decimonono tcftatur,abund€nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;docct,virginitatisfigha ®bferuari polîent,quæpoftea, fiquam calumniamma«

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ritus moueretjin iudicum confeflu proferrenturiqua dereMoies feribitin De*:

leronomio capite vigeßmo fccundo. Altera, honeftas publica, cuiu* ewram •nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ecft

H o M I L I A V, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4

decct cflepraccipuam inter ccs,qut Deipopulus fîucpccuhÏTm cêficri volunt» Nee enitn par eft,vt qui homines fuut rationeprædiri,brutorum inftarirJibidincm rvinbsp;anf,perindc aefi non alius ipfis fit coniugq finis propofirus quain vc illi fatislaeiâr,nbsp;ruius nonimmerftopudet omnes,quiferto virtutis ftudio teneRtur.Apud genresnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

prephanas fcrè huncmoremreccpcum fuiflejCxComcedtjs apparef,vt eadem hora vel eodem die eoniugium promiteereturj ÔC fponfa deduceretur non fine canni nibus lafciuis Sd veffibus obfcœnis, quos Fgfccninos diccbant» Id verô in fuo po=nbsp;puIoDeus fieri noluit,ÔC quam mos iftedifplicacritpijs amp;fancftis vins,ThobiæIîiTfocii.lt;î,7.8inbsp;îîoria memorabili cxemplo docet.Ëcdokndum eft, hodieinterChriftianoshoniinbsp;ncs in fponfalibus SCntiptijs ethnicam licentiampafiîm confpiei,quæmihinon ponbsp;ftrema caufa cfle videtutjVt coniugia ferè fint inaufpicata,Cur enim bencdttftionenbsp;fuaeosdigneturDeus,quinihilminusquam ipfumrelpiciunt, primum coniugt}nbsp;authorcm*

Etfiverô ex morcdomiafleruatafxieritth'ua virgo, feruiuittamen morahæc incarnationismyfterio , vtquœex SpirituSantftofatftafuitconêcptiomagis tc=»nbsp;ftata fieret.Fuit quidem huius teftis primus A ngelus Gabriel,qui Mariæ de modonbsp;conceptionis intenoganti dixittSpiritus Sancîus fuperueniet in tc,£lt; virtus A i ci Cnbsp;fimi inumbrabit te : Propterea id etiam quodrtafectur ex te SantTriun, vocabiturnbsp;Filius DefiVt verô ex re ipfa quoq) teftimonium accederet. Maria hoc nuntio acnbsp;cepto mox in montana ludææ ad cognatam fuam Elizabetham conceflît, apudnbsp;quamtotis tribus menfibushæfit ; C^iodhauddubiè ita fieri voluit Deus j vrvelnbsp;hac occafî anc nup tiæ différrentur * amp; illam minime ex viri congreflu imprégna^»nbsp;taincfîeconftaret.Qtiæomniafiinterfeconferas,facilèpatebit, lofephiimad lE^ •nbsp;SV chrisTi gencratioftem plane nihil contülifle j hifi quod pater eins vulgonbsp;habitus fttitCtcfte Luca)propter coniügium, quod interipfuinamp;MariamVirgi-nemirtterceffit*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Scdquærataliquis, curhanevifo defponfarivoluèrit Deus, fi exéocoeci^ pcrcrtondehebat c' Enimuero,fi quidhomineshicfecerint,fpedemus,tiondusnbsp;bium cft, qufn ex moredefponfa fucrit i Sieündem fi'nem vterque fibi habuericnbsp;propofitum 5 quem pij fandi in cOniugio ex Dei inftitutione fpsdïare folent.nbsp;Sed longè aliud tuit confilium Dei, qui coniugio ifto adres rrtultó maiorismo«nbsp;tnenti vti voluit» Eftep lioc mcmorabilc exemplum,quo dicftüm illud Solomonisnbsp;confirmatur ï Cor hominis délibérât de via fua. Dominus autem dirigirgrefiumnbsp;cius» De quo fæpc nos cogitare prodeft,ne impatientius feramus,fi quando con«nbsp;filianoftraalium,quàmnosvolebâmus, finem fortiuntur» Nihil enim abfquCnbsp;graui caufa facit Deus, quiipfa eft Sapientiâ, amp; funteifemper rationes graues,nbsp;quâs in noftris inftitutis modcrandis aitt dirigendis fcquttur ? Itaque etfi lofephinbsp;amp; Mariæconiugium ab vfitata aliorum coniugum confuetUdine exetriptum eficnbsp;deberetjhanc tarnen viro defponfarficuius vxorlégitima eflet, omntno nccctfe c«nbsp;rat» Primo vt Chrifti natales omni ftupri fulpicicne autprobro liberarentur. E«nbsp;tenimLegecaueratDeus , neMamferingrederetur inccetum Domini,ideftjCi=Detttxj’lt;nbsp;uis loco habefctur,cui ius eftet (vt veteres Hcbraci exponugt) dücendæ vxoris Ifgt;nbsp;raeliticæ,amp;i ftingendi aliquo muncre publico fine magiftratm Etobferuatur hocnbsp;inbene conftituta R cpublica ne ad honorespublicos admittantut , nifi qui toronbsp;Icgitimonatifunt. Viri item boni 2lt;honefti domus fuas nonaftupn’smodc,ve«nbsp;rumetiam fufpicione ftupri ( vt olim lulius Ctefar dicebat ) aliénas efle vo«nbsp;hint. Qiianto m agis ergo hoc in eiusnatalibtis obferuari debuit , quem Deusnbsp;fuae Ëcclefiæ R.cgem Sacerdotem conftituit cuius merito oihnes feruenrur^nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Atnifi virodefponfafuiftet Maria, non facile poterat vterum geftanspudicitiac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

fuac famam tueri, neque alia erat euitandsc calumniaeratio gt; côm nullius pucllae

c » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

\,

IN EVANGELIVM M A T T H AE I

cxemplum extetjquæ abfquevi'ricongrcflvi conccperit.

Deinde hacratione illius non famæ modo, verumetiam vitae profpiCi ópof* tuitt Etenim Lej^omini earn ad fores domus patriae îapidibus obruere iubebat,nbsp;quae hanc fcortationepoUuiflet.Tantam virgiinbus fuæ pudicitiae tuendæ curantnbsp;eiFe voluit Deus infuopopulo.Ne ergo inpericulum veniret Marta, cam viro dlt;nbsp;fponfari neceffe fuit : Sed £lt; tutorem ei adiungt oportebat propter labores Si di«nbsp;fcràmna,qua:non multó pofteâexctperunt» Etenim vtmulta alia praetèreamus,nbsp;cum recens nato infante in Ægyptum profugcre coada fuit , ÔC ibi aliquante»nbsp;temporerefidere, vt ab Herode ftriuftas inlîdias euitaret» EST.ergohoc prat«nbsp;darum bonitatis Si prouidentiæ Dei excmplum qui fuorum honori Si falütlnbsp;profpicit J dum eos rebus magnis Si arduis deftinat. Occurrunt huius generisnbsp;multa in Scriptuns,quorum omnium hic nobis vfus efte debet, ne animis franga*nbsp;mur,fiquidexDcimandatofacicndumfit, quodcumlaboreôCpericuloconiurt«nbsp;dumeft* •

Acceditbis coniugq dignitas , quam Deus per Filîj fui incarnationcm com« mcndarCjSC contra prophanos eius contemptorcs vindicate voluit.Fuit hoc fa dtfnbsp;plus quamneceftarium? Nam etfi hoc ipfe inftituerit. Si elôgio nonminus eut®nbsp;denti quam honefto teftatus fît, non bonum efte,vt homo folus viuat,£lt; vxoremnbsp;ideo dcdcrit,quam laborum Si curarum,omnrs item fortunæ fociam habeat, om*nbsp;nibus tarnen làcculis reperti funt, qui in leges Coniugtj non vno modo peccaue*nbsp;runt. Verumtamen Veteris teftarnentitemporenemotamprophanusfuit, quinbsp;eiusvfum damnarct» Atfub Antichrifto hoc futurum Spiritus Sandus pracut«nbsp;dit,amp;ideo per Danielemmonuit , ilium non magnifaefurum concupifeentiaminbsp;fîue amorem mulierum ( de honefto nimirum Si coniugali amore loquens, culnbsp;Deus quæparentibusdebentur officia cedereiuffît) Si Paulus venturos ait,qulnbsp;dxiÂaniorum dodrinas fpargendo coniugtj vfu interdicanr,Slt; ciborumdifcrimi«nbsp;n^ftatuanu Et fané cito cœpit hoc iniquiratis myftcriurn agere Satan» Namvi-«entibus adhuc Apoftolis Nicolaitae exortifunt, quivxorcs communeshabue*nbsp;runt ; quod non aliudfuit, quam fub coniugij prætextu per vagas adulterioruiïinbsp;libidines volutari ? Sccuti funt hos Gnoftici, quorum impuritas perpetuo fîlcn«nbsp;tio pofiusfepcliriq}.tamtraducimeretur, cùm nulla verba ilÜ accufandæfüffi'ci«nbsp;ant. FuitprteterealTatianusquidam,quicùmluftiniMartyrisdifcipulusfuiflet,nbsp;hoc tarnen extindo nuptias damnarc aufus fuit, Si harum authorcm diccredia«nbsp;bolum : ex cuius fchola Encratitacprodierunt, per quos dogma iftud latius df«nbsp;uulgari cœpit» Sed repreffît herum deliriapcrfecutionumfæuities , quætuncnbsp;Ecclefîam vbique gentium exercuerunt. Vt primùm veroper Conftantinumnbsp;M. paxEccIefijs affulfit^ inNiceno Concilie inuentifunt, qui ab Ecclefîæmini*nbsp;fterio arcendos effe cenferent eos,qui vxorcs duxiflènt. Si harum confuetudincînbsp;vterentur : quibusfe grauiter admodumoppofuitPaphnutius,qüietfîipfefcm««nbsp;per cœlebs fuiffet, coruugium tarnenhonorabile Si thorum coniugalem impoUnbsp;lutumefle , Apoftoli verbis docebat» Rurfus tarnen tempore Conftanttj Eu«nbsp;ftathiusquidammaftimoniuminfedaricozpit,ôufedatores inuenit , quosom«nbsp;nés Conciltj Gangrenfis authoritas reprcffît.Sed ne fie quidê quieuit Satan j qu3nbsp;minus Siricium Romanum Epifeopum inftigaret,qui fub annum natiChn'fti trenbsp;centefimum oduagefîmum feptimum maiori conatu rem hanc aggreflus Le*nbsp;gern tulit de cœlibatu , Si facerdotes(coniugatos ab officio remouit , quodnbsp;eos in carne viuere, Si proinde Deo feruire ac placerc non pofte dicerst. E»nbsp;quàmuis poftea fuo tempore idem tentarct ac conarctur Gregorius Magnus,nbsp;non potuit tarnen Dd inftitutum prorfus abrôgari , apud ôermanos inpri«nbsp;mia

H o M I L I A r, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14

tnw,viros graues honeftati’s ftudiofîorcs,donecGregon'wB V i Ltandcm non abf que mulfo fanguine, SC neqùîcquâ eius inftituto relucfandbus Imperatorib.Gernbsp;mants,quod volebat obtùïuit circa annuîn carne manifeftatîFÎlq DeiMXXX v»nbsp;Quàm inaufpicatum verô hoc decretum fueriGres ipfa loquitur, Ab eo enim remnbsp;poreres Chriftiana in dies in peius profecit SC eô inàpudentiæ deuentum eftjVt Ecnbsp;defiarum miniftri apertè feortarentur SCquidcm impunèjfupplicio autem quouisnbsp;digni haberentur,qui légitima vxore contemi cafté Viuebant Viluitergo apudnbsp;omnes minifterij Ecclefiaftici authoritàs, SC in pietatis locum fücceftîtpartim ef»nbsp;frenis liccntia,partim hypocrifis j quae rcîigioneni omnem in fupcrftitiones nonnbsp;minus frigidas quàm ineptas permutauit* Horun^ ergo impüdèhtiarnFilq fui innbsp;carne gencrationeDeusargucré ôd damnare voluit j ne fides ifs haberetur quinbsp;hocvitægenusrepræhchderè aüdentjinquoMaria Virgo humarligeneris Ser-uatorem nobis pepérin Sedfufficitad deteftandam iliorum improbitatem Cxem-plum hoc? Etenim ex defponfata matre in coniugionafeitur it s VS Christ vs,nequàftuprifufpicione nataleseius grauehtur,Atiftinedelegitimo coniugio fufpetfti fiant,fub impuri cœlibatus prætextU thoros àlienos poiluûtj SC tannbsp;tumrion canina impudentia in publico fcortantlir 4

Sedad inftitutam narra tionemredeamus, quaMatthæus docet, quo indi-tio conftiterit, Mariam ex Spiritu Sando vterumgeftare : Nimtrum Angchte« ftimonio,qui vtprnis ipfarn,itanunclofephum quoqucdccocertioremfecit, 5-vt itafieret neceffc erat.Etcnim grauidam efle, cælari non poterat, At ex Spiritunbsp;Sando cam concepifie , id nc in mentem quidem alicui venire poterat: quai e te-ftimonio plusquam humartO opus fuit.At huicoccafionempræbuit lofephus,quinbsp;cum vir bonusctiuftus efl’ct, timenfqueDci, nonpotuitnongrauifiîraé turbait,nbsp;cum fponfamfuaml^raegnantem vidcret. Etenim etfi turc damnetur Zelor^?ia,nbsp;quam mariti infipientiores temcre concipiunt, dum fibijpfis fulptciones fingittnbsp;vanas SC nulla occafione graui nitenres : ita viros bonos amp; graues decetmooera-taamp;grauis Cura,qua vxorum fuarumpudicitiameuftoditam velint : nerimme-rito infamiapublicanotantur qui dum ad oninia conniuent i vxores cjuafi pro-ftituunt, Sc harum lenories fiunt ? Deiiide non potuit non oftendi lolephus virnbsp;pius Sireligiofus, r)s flagitqs, quibus à Deo poenas capitales coriftitutas elTe feie-bat:quaie erät(vt fupra diximus) fi quæ in domo patris fui eftet fcortata ; $C fpon-fumfuumemcntitovirginitatispraîtextufefelltflet ? Et angebat hicaninium pi-Um i quod fceleris alicuiusconfeiosLex CiufdemreoS agit. Itaqué.ei graue SCnbsp;moieftum fuit, camadfc reciperevxorisloco, cuius impudicitia iam qiiafide-prachenfa vidçbatur,cùm abs fc intatftam certó fcirct. E contra non minus ei graue eratjfponiam diletftam infamYa notare , SC cam exemplum facere, cuius pudi-citia rieminihucufque fufpeda fuerat, Nee dubium eft tantumfuiüe in Virginenbsp;fanlt;ftîfiîmahorieftatisftudium,tamillibatampudicitiaîfamam,tam fpcdatammonbsp;runi vitaf^totius integritatém , vt earn rion poflet non amarc SC magni facere.nbsp;Itaque muereteum illius, licet ariimum fuinn hoc tam væheqjenti ariete concutinbsp;fentiret. Certamen ergo vir optimus intra animum fuum fuftinuit longé grauifti*nbsp;mum, quidem tantum , vtcùm feimparëmhuieferepdo eflefentiret, vxoreninbsp;dam relinqucrc,6t alió migrate ftatuerit. ld veró fieri non poterat,quin feipfuntnbsp;dulciffinia patri) foli confuetudine priuaret, fufpiciones finiftras multis de fe mo-uerct,adcocp fibtjpfi infamiammultiplicem accerferet. In quo exempla multa nobis confideranda vertiunt.

Primum quantum debeat efle ijs, qui pij boni^ haberi volunt, fidci con-iugalisftudium. Concurrunthïcomnia, quælofephummouercpoterant, né Mariam ad fe rcciperet,nbsp;nbsp;nbsp;eius dimittendx fecundum Legem via expedita et at

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 5

IN EVANGELIVM MATTH AEI propofita* Attamen non itaobliuifeitur fidci, quam ci dedcrat, vt cam in pc*nbsp;rtculum vclitadducere,quinpottus totumilkidonus in ferecipcrc, quam ipfiin*nbsp;famiam create vint* Arguitur ago dus excmplo illorum improbitas, qui v*nbsp;xoTes, quibus fidem public« coram Ecclefia dederunt, quas cum dote magnanbsp;adfereceperunt, ex quibus patres fadi funt, bC de quarum padicitia ne ftifpi«nbsp;cari quidem aliquidfiniftrum poffuiit, quarum denique virtutdn Sé indcfcflumnbsp;inrcdomeftica ftudium annis aliquot perfpexerunt , inhumanifiimè tradanf»nbsp;Ä^tandcm vbi dotem omnemeum fuo patrimonio turpiter concoxaunr, tamnbsp;alias quam ex fe natos liberos , quae dulcia coniugq pignora agnofccrc de*nbsp;bebant , non minus perfidiofe quam crudeliter defcruntSunt hi reue*nbsp;ra indigni , qui belluis accenfeantur , nedum vt inter homines locum ha*nbsp;bcant.

Obferuemus praetcrea, quodlofephum amp; Mariam, fandiffimos amp; fibi cha* riffimos homiftes , Deus in anguftias tarn difficiles adducic. Etenim facile huienbsp;erat curis iftis raordaciffimis mederi, SC vellofephum in tempore pratmonere,nbsp;vel Mariam excitare, vt ijxjnfiim fuum de re tota edoccret, £€ eius verbis fidemnbsp;conciliare* Scdaliteripfivifumeft,quiamp;^hancpudoreretinere voluitjiiequidnbsp;cffutirct , £lt;illiusanimum finiftris fufpicionibus fatigare ne videlicet vxoriuSnbsp;niraiumet fponfac fallacibus verbis fiue blanditijs delinitus fuifle videretur : vC*nbsp;que fi’des fua oraculo conftaret, quod paulo poft ab A ngelo æditum fuit. Pro»nbsp;pter nos ergo coniuges iftos fandliftimos inter difficultates iftas aliquandiu lu*nbsp;eftarioportuit , vtcertiusnobis eftèt, quod in vnoChrifto habetur,falutisno*nbsp;ftræ fundamentum . Simul autem meminerint exempli huius coniuges Chri*nbsp;ftiani, fi quidacerbiusipfis accidit. Ferant patienter communem fortem, nequenbsp;de Bei ope dubitent,qui fidelis eft,SC fuos non finit fupra vires tentari. Priori Co*nbsp;xfhthiosdecimo.

Difeimus item , quid in anguftijs ciufmedi fieri debeat. Quoad lolephirs penes ferationcs fubducit, quiefecre non poteft. Falliturenimfuipicionc, qugt;nbsp;minimèfallax efle videbatur. Vincit eundem metus ihfamiac, cuius pcricu*nbsp;lum ex omni parte occurfat. Et nifi Deus ilium retinuilfet , iam 2C fei'pfttmnbsp;Sé fponfam fibi aeditam pcrdidcrat. Solet hie effe confiliorum hurnanorumnbsp;€xirus. Etenim vt natura ad malum procltues fumus, ita fuipiciones facile con*nbsp;•cipimus , dum quofuis alios ex nobis ipfis mettmur. Hincverôfufpicionesvtnbsp;plurimiim fallaces funt, Sé æmulafionem catcam pariunt, quæ deindefimulta*nbsp;tes gignit , ÊC tandemin apa tasinimicitias exit. Et quia carnisrationunquan*nbsp;longius profpicit, plerunquc fit, vt qui hanc audiunt dum proxima pericif*nbsp;la cauent, in grauiora incidunt. Quedenim lofepho accidit, hccipfummul*nbsp;tis aii]s Dei fcruis faniftiffiniis fatftum efle confiât. Abrahamiis certèfimilenbsp;quid femel arque iterum paflus eft , quando vxoris formsc timens confilitH»nbsp;init ftultiffimum , quo Sé feipfum £lt; illius pudicitiani in apertum difcrimennbsp;adducit. Qi-iód ft hoe in ijs fit , quaenullo cum fcelere coniunda funt, quidnbsp;fier, fi inter fcelera noftris confilijs indulgeamus, dum illa velocCultarc,velnbsp;reclamante confeientia defendere volumust' Qiiàm infeliciter hoe olim Daui*nbsp;di ccfletit, notius eft quam vtcommemorari oportcat. His ergo exemplis ad*nbsp;moniri, Deumrefpicerediïcamus Sé Verbi fui regulam fequi, qu» nos errar»nbsp;nonfinet.

Eft criam hoe loco imitant dignifiïma Mariæ Virginis modeftia cum ad* mirabili patientia coniunda. Noucrat hæc iam pridem ab Angelo edoda to*nbsp;tiusnegotifmyfterium, indentscognitioneabElizabetaquoiquepleniusfueratnbsp;confirmata. Nihil tarnencum aliquomortaliumconfcrt,ra«ltoinmus(quodhy**

• pocriUB

H O M I L I A Vf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lé

pocrîtat fmpoftorcs folêt ) Angelorum appantionibus S)(. promiflîs ambin'ofè glo* riaturJmô nunc,quando ne«:^ vten intumefcentis pondus cælare,nelt;p fue pudici*nbsp;tiæexiftimanonem aliter quam reitotius, ficutigcftaerar, piîÂicattone defend!nbsp;pofle videtjnihil tarnentemere erFutit:fedquiaillamplerifcpincredibiîem fore in«nbsp;telligtt,netpea idoneis teftibus probari poteft,adhuc tacet, ôô totius negotq eucn»nbsp;tum Deo permittit, cuius Verbo iampridem crediderat : iperans nimirum, hunenbsp;fuae caftitatis teftem atep vindicem fore fideltlfimum.ldem faciant,quicuntp fuç innbsp;nocentiæ fîbi probe confetj falfis criminibus grauantur,teftimontjs autem idoneisnbsp;dcftituuntur,vel etiam fub iudicibus iniquis laborant. Hi Deo caufam fuam comnbsp;mittant,cuius oculis omnia patent.Idemvindex eft fidelis,0^naultpios(vtPenusnbsp;ait)extentationeeripere, Exemplahuius funtinIcfepho, lacobi Patpiarchæfi=nbsp;lio , tn Dauide, Sufanna, Daniele ÔC multis alijs, quibus praefens hoc adnumera-ti debet. Et fi dum hîc viuimus,omniafallant,memoria tarnen iuftorum gloriofanbsp;€ft,öó corimdem animæ cum lESV Christo viuunt, qui olirrrtfn nubibus coenbsp;li veniens corporibus quotp promifla vitæ acternæ præmia rctribuet. Ip ft debeturnbsp;benedidio,honor,gloria amp; poteftas in æternum, Amen,

H O M I L t A V Î,

Httc auttm cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecce ÂngtÏM ’Domini in [omnio apparuit ei, dfeentt

lo[tphfili quot;Dauid,»« mttttuo accipere ’^vJariam yxorem tuam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod in tage»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

niium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiritufaniio eS^. 'Pariet autem filiu amp; quot;TpocahM nomen eittt iESVM.,

Jp[e enim /eruabit pogulum futtm ete peccatis ipforum»

T TTDeiFilius human! generis redemptoreflet, eum non modo hominêftft-i,

V fed eiufdem incarnationem per omnia puram £C faneftam eftcjVtœ tab's efTet, Cum ex Spiritu fandfo concipi £lt; ex virgine cafta atepintemerata nafei oportuit.nbsp;Id verd quia infolens eft,0(^ human! ingenij captu fuperat,dtuino teftimonio opusnbsp;crat, quo Chriftum fie concep tum amp; natum efle probaretur,Quæ caufa eft quodnbsp;Deus ipft fæpius de illo teftar i voluit.Nam primo ipfi Mariæ virgini quern ÔC quonbsp;modo conceptura effet,per G abrielem Angelum denuntiauit,Deinde huius fponnbsp;fumlofephumfimiliter de conceptionishuiusmyfterio edocuif,ii'cuti inpræfentlnbsp;Matthæus fcribit. Facit autem ad teftimonq iftius conftrmationem anxia lofephinbsp;folicitudo, quæ ex fufpicione violati pudoris Mariæ enata fic animum eius turba«nbsp;uit, vtdefolo vertendo confiliuminiret, Sófpontaneum exilium fubire mallet,nbsp;quam fponfam fibi fufpedam ad fe domum deducere. Ex eo enim apparet,iliumnbsp;non priuata animi Icuitate, neque vxoris blanditijs ÔC lachrymis dclinitum, fednbsp;diuinitus perfuafum fententiam mutauifle. Et fane lucj^lentum fief graue opor«nbsp;tetfuiffeteftimonium, quod animum zeloôC fufpicione non denihilo enata ac*nbsp;ftuantemplacarepotuit, vtillam exSpiritufandoconcepilïecrederet, pro il«nbsp;la ciusque Filio poftealabores maximos Ô6 periculagrauiffimafubiret, Quis ve«nbsp;rd hoc ei perfuafifTet præter Deum, cui foli in corda hominum ius eft f Quia ve«nbsp;rd omnia ifta propter nos fada funt, vt certior nobis fit Incarnationis Fibj Defnbsp;modus, nonpigeatnos fingulas huius loci partes dili^entiusinfpicerc: Qiiandonbsp;nimirum reuelatio ifta fada fit,quo item miniftro hic vfus fit Deus,quicp eius fucnbsp;ritmodusfiue ratio.

Quoad primum in ipfo tempon's pundo fiue articule, edm cogitationibus hi« nbsp;nbsp;nbsp;Jofepf/K

I^pm^eftiffimis lofephus fuperatus, de relinquenda vxore fiue fponfa confilium ÿ’^wporer3 coepiflet. Deus ipfc affwlger,vt huic oncri fuccumbentem erigat atque fuffulciat*'’nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 4

IN EVANGELIVM HATTHAEI

Weo parti'cula E C C e intcrferitur, qusc inexpedatam opcm fine confolaxione de* notan Qno excmplo doccmur,qua ran'onc Deus fidem noftram cxerceat fimul as*nbsp;que confirmcn Videtur intcrdum nos reliqinflcjdum qnafi immemor noftri curasnbsp;fie laborcs noftrosfe viderc diffimulat, nosep inter cogitationes noftras anxios SCnbsp;dubios’flud’uarc finit. Et tunc voces iftæaudiuntur:Quoufcp tandem ô Dominenbsp;met obliuifceris;' num perpetuo cquot; Qi^ioufque faciem tuam à meabfeondis c' Quo*nbsp;ufqucyolutabo oonfilia in animo mIofVerunfamen videtillenosjfie non modonbsp;labores noftros fpeAat,fed quat animum noftrum excpquunt -, curas atep cogitationes intcUfgit : SC vbi nos fan's excrcitos SC probates videtjbenignêmanum nobis porjigtt. Bxempla,quibus hoc probari poteftjin Scuipturis pafirm occurrunt,nbsp;quaelongum foret rccitare, Sufficiatnunc illorurn vfum obferuauiflèjVtdiuinae

* bonitatismemores, ex illis confolacionempetamus, SC quotiesnos praccipiti affe* lt;^u abripi Kimpatientia tentari fentimus,cum Dauide dicamus : Quid deieda esnbsp;Ô animamcaj^ cur tumultuaris intra me i Spera in Deum:quoniamadhuccele«nbsp;brabis eum pro falute,quae eft in cofpedu meo: Ipfe eft Deus meus.Pfal,42.SC 45.nbsp;A^fli'minifte* I'afit ad confolationis huius confirmationem, quod Angeh minifterio Deusnbsp;no itfephus VtitUr.Eft cnim hoc fingulare argumentum, quo doccmur,quanti hie nosmorta-tieechtr. îesfaciat. Beneficium incomparabileeft,quödcxrudi terraeglebacreatumAda*nbsp;mum in paradifum collocauir, vt omnium crearorum princeps eflet Maius autemnbsp;eft,quôd cumille dignitatem iuam turpi rebellioneamififiet, inpofteris tarnen il*nbsp;lius veftigia extarc voluit,dum adhucomnia noftris vfibus feruiunt. Attamen quanbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi parum eflet,terram,aquas,ignem,aerem,0£r quæcunque his continentur,noftro

feruitio deftinautfte,cœleftes quoep fpiritus in nobis occupâtes efle voluit. Sunt Htb.unbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim,tefte Apoftolo, Angeli miniltratores fpiritus,qui minifieri) caufa mittuntur

propter eos,qui haeredes crunt falutis.Exempla, quibus hoc demonftretur,in Seri pmris multa funt, ôômulta quotidie fiunt,qua‘ nos per Angelos regi, duci SC fer*nbsp;uari docent,modó nobis non deeflent oculi, qutbus plus qium paternam pro no*nbsp;bis Dei curam cerneremus.Excitent autem nos ifta,vt eo diligentiores fimus in fe*nbsp;quenda Dei vocations, fiinul^innocentiæ'ô^ fanlt;ftimonias ftudeamus, nenci*nbsp;ipfos hoc tarn fandto tamqj nccefiario Angclorum præfidio fpoliemus.

A»ge nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primis autem hîc obferuari debet, quod etfi Filium fuum vnigenitum Deus

hriDominus. propternosin mundum mifcrit,fi^cundem (vtin PfaLcani'tur)paulifperinferiarc Angelis fccerit, tarnen tunequoep hos ilii miniftros dedit, qui de ipfo teftarentur»nbsp;ÔC eundem inter omnis generis pericula atqj infidias fcruarent.Huc faciunt,que innbsp;tota conceptionis SC nariuitatis eius hiftoria de Angelis dicuntur:quód itê pofteanbsp;de fuga in Ægyptum capeftènda, de^reditu ex Ægypto lofephus per Angelumnbsp;admonctur:quöd tentationtbus grauiffimis fatigato Chrifto feruiût AngelNquodnbsp;ad montem oliueti cum mortis terroribus ludïantem confolantur:quod deni^ re*nbsp;furgenti SC in cœlos afeendenti adfunt.Aflcrunt hæc Ëuangelq dignitatem,Ô£^ eO*’nbsp;rum impudentiam argi*unr,qui il 11 tot Angclorum teftimonqs confirmato contranbsp;dicere non verentur.Sed SC fidem noftram c'onfirmant,ne crucis ignominfa offen«nbsp;damurtö^ fimul coitfolationem dulciffimam pari5f,ne propter aduerfa de Dei bonbsp;nitato dubitemus. N am etfi ea fere fit credentium conditio, vt non Angelis modonbsp;inferiores, fed hominum omnium infîmi effc videantur, adeo^(vtApoftolus ait)nbsp;fpetftaculum fint mundo, Angelis Só hominibus,nihil tarnen hoc ipforum dignit*nbsp;ti derogat, atep nihilominus eos Deus pro ftltfs SC regrii fui hæredibus agnofcit,itgt;nbsp;quorum feruitio Angelos occupari vulr,ne à iaiutc excidant.

wodif Porro modum quolt;p videamus,quem in lofcpho admonendo SC docedo Dcu« adhibcfcHabetcnim is varios reuclationumfuarummódos,6^idco olimdcMofcnbsp;SiNm.n.nbsp;nbsp;nbsp;* dieebat:Sifueritprophe»Donuni inter vos,pervifioncm me ei manifeftabo'^ pdf

fomnid«igt;

\ HOMiLIAVï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

fomnhim loquar euPcr vifïonem eas reuelaciones intélligit^qusevel i'ntcgris fenfi* busjvelerftalï abreptis obtjduntur, quales Prophetacolirrt mii(jas liabuerunt: ÖCnbsp;quibus adnumeran debenc colloquia cum Angelis, qui inter dum bumana fpecicnbsp;velatijfcruos Dei inftituunt, ÔÔ de rebus agendis admonent* Per fomuia auteni,nbsp;Mon naturalia ilia intelligit,quæ ex varîjs caufîs nafcuntur, dum vel curæ amp; labooinbsp;res diurni nob/s in animumrecurrunt, velcibopotuûe aliqua fît naturæ alre=tnbsp;ratio, vel valetudinis fubita mutatio animæphantafiasobijcit nouas, èc fæpe nenbsp;cogitatasquidemantea:fedreuelationes, quas Deus dormientibus ôbijcit, vteosnbsp;Vel de rebus futuris, vel praefentibus admoneat, autetiam deîjs cdoceat,quae nosnbsp;prius dubios QC incertos tenebanî^» Dicuntur hx fomnia, quia in fomno occur-runt,reuera autem reuelationcs diuine funt,Slt; à fomntjs naturalibüs diftingui de-bent. Et de his fomnijslocutifunt gentium quoque Philöfophi $)C Poétæ, qtian-doilla9M5ï-fcg5rT«,ideft,diuinitusmilîa dixerunt. Qitibusillud Homericonfentit*nbsp;fc« jjiç isty, id eft, fomnium ex loue eft. Qiio fenfui^cm fomniumnbsp;/iflsnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft, louis nuntium dixit. Huius generis fuitlacobi fomnium, quan» •

do fcalam ex terra in ccelum vfquc erectam, perque huius gradus Angelos afcen-dere 0^ defcendere, Deum veroexillius fummitatefibiloquerttcmvidic. Talee-tiam Pharaonis fuit,quo per feptem vaccas pingues fcptem artrti fertilitatis.amp;^ alq feptem anni fterilitatis per feptem vaccas macilentas denotati fueruht. Quibusnbsp;multa alia ex gentium hiftorijs adnumerari poflunt, quorum veritatem eucn-tusprobauit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Elucet autem in his Dei boftitaS} qui varqs nbsp;nbsp;diuerfîsrationibus hortunes lt;lcBonirlt;MDf/»‘

fua voluntate admonet, vel à peccatis 5lt; intcritu rcuocat, in eo nimirum vt pater nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

indulgentiffîmus fe noftræ infîrmitati accommodans. Sic Pilatum quoque péj^v-xorem admonitum fuifl'e legimusjquæ fomntjs triftibus turbata fuerat.Et qui pri=» usadMariam Angelum Gabrielern vifîbili£lt; corporéa fpecieveftitummiferar,nbsp;nunc lofephum in fomnis adraoneri voluit : nimirum qUod hanc rationem illinbsp;prac alijsconuenircfciret. Npftrum fucrit hanc Dei bonitatem agnoiccre,neque .nbsp;contemnere ab illo nobis vel vigilantibus vel dormientibus oblatas admonitio-ncs. Eftquidemrepræhcnfîone digna illorum fuperftitiofiueleuitas , qui fomnia quatuisprooraculishabent: ôd ideoexamine diligentiopus eft, nehoeprre-textu nobis Sathan imponat. At ft in fomnis ea nobis obucniant, quae cumnbsp;C^ei Verbo conueniunt, ôd nos offi'etj admonent, vel etiarti minas continentnbsp;noftrifteculimoribus conuenientes, nequaquam contemni debent î videndumnbsp;tarnen vthorum interpretationem ex folius Dei Verbo petamus , quod nos falHnbsp;nonftnet.

SedAngelum lofepho loquentem audiamiiSjquando qitçhuic d/cutUfjadüôs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cratb'

quo^ pertinent, vt ex ijs fîdei noftræ confîrmationem petamus in quouis tenta» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tionumgenere.Iofeph(inquit)fili Dauid,nemetuito accipeje Mariam vxorem tu» am:nam quod in ca genitum eft,ex Spiritu fancftôeft,$dc.Breuis oratio,fed dignajnbsp;cuius ftngulæ partes fine verba conftderentuf.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Exordium breue,fed confolätionis plenum.Nam nomine proprio ilium com-^offp^ nomÎM pellat, 6d ftmul Dauidis ftlium dicit : nimirum vt promifliones de Meiïïa Daui«nbsp;di olim datas, ei inmentem reuocet. Et perinde hoc e'ft, ac ft dixiftet : Quid itanbsp;triftis es mi lofeph t* cur fufpicioni temere conceptæ tantum indulges , vt cu-ris ôd cogitationibus acerbis te fuperari ftnas. Non decet hæc puftllanimitas Dauidis filium , quern vel fola generis dignitas debebat ad quæuis intrepidumnbsp;reddere. Quin ergo meminifti qui fis ôd tuæ familiæ fadas promifftones animo-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

rccplisf

Qiio îoeo nirfüs obferuari debet bonitas Dei, qui fuos non ignorât,quàmuis

H o M I L r A VL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS

agnófccre, qui (vtnuper diximus ) virtutè fua ilïud onme perfècïtjquod bumanac ra«oniincredibflc2lt;prorfusimpoffibilceflcviden.ïr»

Quia ergo lofepho quoquemyften'um hoe Credit« dfffieile crat, quód dixit Qütfti Angelus, amplius confirmât. Pafietautem (inquit) Filiüm, Slt; Vocabis homéri e=nbsp;ius I E S V M. Filium parituram dicit, quod per fe argumentum eft, fomniumnbsp;hoe reuclationem diuinam fuiflc, Angelt mifitftcrio fadiam. Quid éftimpäritü«nbsp;ta fit foimina prægnans , ctfi multi fcire ifitcrdum eupiant, Si ex notis multo vfitnbsp;obferuaris'eonieduram faciant nemo tarnen illud certo fcire potéft, præter v-numDeum,qtw(vcmodo cxPfalmoannotaliimus)hosnouit, priufquaminma«»nbsp;tris vtero fdrmernur. V t vcio minus dubitet Iofcphiis,de nomine quoep pucri na*nbsp;fcitürieümadmoncr,diccns î Vocabisnomcrteius iesVm’: Bf liuiusi ationetrtnbsp;reddit:Ipfeenim feruabit populum fuum à pcccatis ipforttm.Etenim vox lefchuà,nbsp;quatnGratci rnvetbis Teftamenti libris adfuse iihguîe fimilitudinem flexeruntnbsp;inifto-evSy propriè falutem fignificat. Qiiando aiitem pro nomine proprio vfurpa=gt;nbsp;tur,ferè per Epenthefim fcribitur Icbofchua,filt; tunc falutCm Dei fignificat. Nonnbsp;«rgoabfquemyfteriofatftum eft , vtincarnemanifeftatusDei Films abfolutcle-nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fchuafiue ies Vi diefiusfitruimirumvt conftec, hüncipfiftîmam falutem efle, nobis vnicaxn vitae Sd falutis caufam. At quia brCui hoc didlo Angelus tOtamnbsp;noftrae falutis rationem compîctftitùr, prodcrithanc per partes fuas excutcre, vtnbsp;difeamus, qua: fit(fi noftramortginem fpesftesiomniurn hominum conditio C quisnbsp;nofter Scruator f quomodo item hie nos feruarit f Slt; ad quos per hunc parta fa«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

luspertineatf

Qiioad noSiadmonet de ndftrâ conditione Angelus, quandó i E s V iî popU-lumfuum feruatUrum dicit ex pcccatis ipforum. Loquitur ergo de populo Dei, nes psrditiotd quern hiefibipeculiumfecit.Quddfi verÓ ille ScruatoreopUs habuit,quiddealijs otzwxif.nbsp;dicemus,quos fuo exitio reliquit Deus,2v fuis vijs incedere pcrmifitCFuit ergo pernbsp;ditioni obnoxium cotum genus mortalium,p£rditïonis autem caufa fuit peccati?,nbsp;quod per primum parentem ingrelTum, ex eo in omnem pofteritatem eft deriua»nbsp;tum.Eft autem huius noxa capitalis:quia quod olim Adamo dixit Deus, Qiiacunnbsp;que diecomedèris exhac arbore, morte moriérisdlôC ipfum ad omnia fua manda«nbsp;ta extenditpoftea, quando maledicftos prortuntiäuit eos omnes, qui non manentnbsp;in omnibus,qux inlibro Legis defcripta fitnt.Qtia fententia omnes homines damnbsp;marijfatebutur omnes,quifeipfos ÔÔ thbarrentes fibi cupiditates paulo diligentiuanbsp;infpexcrirtt. Necenim tranfgreftbres modo Legis fumusgt;fed tam deplorata eft nonbsp;ftræ naturævitiofîtaSjVtncfpLegi debitumoblèqui«mpra:ftare,neq^pro delitftisnbsp;noftrispoflîmusDeo fatisfaccre. Qiicd in præfenti Angelus non obfeure innuir,nbsp;quando fjs Seruatore opus efic tcftatur,qui Domini pOpuluS funt,0i^ i^ui olimLe-gem Cum toto filo cultuïegali à Deo traditam acceperant.

Quisverd Seruator file eft f De vno i es V loquitur AvgelUs, qui CxSpiritu fando in Maria virginc conceptus,SC ex eadem Verus homo natus eft^ Idem ergonbsp;hicvnlcus eft SCfolus humani generis redemptor ÔC feruatOr ,*8Chuic vni tribuinbsp;debet noftræ redemptionis atque falutis gloria. Hie enim ( vt alibi diximus ) eftnbsp;promiiTumilludmulierisfernen, cuius virtuteSCmerito caputferpentis concuLnbsp;eari debuit. Idem Abrahami fernen eft, in quo bcnedicuntur omnesgenres teri ar.nbsp;Ad huncifraclitas fuosMofes remifit, ne in Legis iuftitiafalutis fpcm colloeä«nbsp;rent. HuneProphetæ omnes prædicarunt, deque illointelligi debet illud Ifaiäe; jpnbsp;Dominusfiuelehoua iudexnofter, lehoualegislatorfiuedoeftornofter, lehouanbsp;Rex nofter, ipfeferuabit nos. ludicem dicit, co quod ille noftram caufam agir,nbsp;nosq« ex Diabolipoteftatevindifat. DodOremquoque dicity quia iblus il«rorf»,tf,nbsp;ÎC verba habet vitae aeterna:. Regem vero,quia in nobis regnat gt; QC fui regnl

Jli EVANGELslVM.MATTHAEI

bonis ditatos olim ad fe recipiet, Qux cum nemo alius præter illumpræftarepol* Ctjfólus quolt;^próScruatore agnofcidebetJdeo ipfe idem apudeundcm Proph«.nbsp;jü.4x.cr4?- tamclarnanEgóifeomiijLUSjhoceftnOmenmeumjéógloriammeam aherinonda*nbsp;feattb.ti. 1)0^ Item: Annoh ego Dominusfnon eft alius Deus præter me. Deus iuftus ôCnbsp;loan, .7.»4‘ faluans, nullus præter me, Rerpicite ad'me,0L' falui eritis omnes fines terræ i egunbsp;firm Deus,SC nullu? præter m'e.ßt in Eûàngelio omnes quilaboranç, fiuunt,efuri=’nbsp;unt, SCquocuncp oncre grauantur,adfevnum vocat,SC adfevenientibusrefecibnbsp;latipnem,panem Sifpotum vitæætérnæ ponicerur.Eiufdcm vokeft;Egp4urn-vi8gt;nbsp;veritas Sc vita:ncmo venit ad Pattern nifi per me.Quæ omnia cum Apoftoli ex«*nbsp;ius oredidiciflent, tanta cum djiçcndi,hbcrtatepronuntiarunt de illp j^Non^ft ii)nbsp;alio quoquam falus:hec.enim aliud npi^c^ eft tub coelo., quod datum fitrntef bP*nbsp;mincs,perquodoporteatnosferuafi.ASfo-4»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Ouomodo n*s nbsp;nbsp;nbsp;Qpod ii de mo^o SC ratione qUfçrasi quam in nobis feniandis illc fecutus eft,

fcruarit Chri» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pertincrc dicO, quæç.un^g^ ab eo in carpé manife;ftato fada funv pi*

flufi ¦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lius hominis ÔC frater nofter fadus eft, Vt caufam noftrampoftet fufeipere. Eg«*

ftatem,famem,fitim,ægritudinem ahimi SC eôrporis,exilium,fugas,con€umeliaii* 6C omnis generisiniuriasfuftinup,ytquicquidmalorumin orbe eft fantftificaret»nbsp;Tandem inerpee mortuus, feipfunipro peccatis noftris Dcoï’atri vftftimam ob*nbsp;tulit, A morte vero refufeitatus propria yirtute,mortem deuicit,ne,h4« porró nP*nbsp;bispeccatipoerta,fedfclixfitêxhacmórtaliv.ita ad æternam trlnfiçus- Indecor*nbsp;pus fuum in cœîos fubuexit,vt nobis quotp cœlos apcrirct,5C illic loCum parar«f»nbsp;in quo æternum regnemus. Idem Spiritu fanCio in fc credentes donat j qui cuogt;nbsp;adpptionis ipiritus fit,certifiima fal.utis noftræ arrha eft, SC idem nos ex Verbi f«*nbsp;mine renatos fanclificauit, vt Deo cOnfecrati SC vniti maneamus. Eft ergo illénbsp;riÄ redemptor,8C omnibus numeris abfoluta eft per ilium fada redemptio, vt quÇnbsp;«os ad extremam vfquefelicitâtis SCbeatitudinis ætcrnæmetam dcducat, Etb«^nbsp;quidem omnia nomine i B s V comprehertdic Angelus, quo nullum fub cœlo dul*nbsp;cius, nullum falutariuseft, in quo vno nos ica acquicfcercoportet, vtiemper nK,'nbsp;In Cant Ser# mincrimus nomen i'ludCVt D.Bernhardus fcribit)Cibum quoque eifcjoleum itei®nbsp;„,0nbsp;nbsp;nbsp;‘nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftcjiine quo aridus eft omnis animæcibus: falem eftc,finecuiUs éo.nditurainfipi*

dumeft quicquid proponitur : deniep efte melin ore,inauremelos fiuecanticuib» in corde iubilum,SC fimul medicinam.SC quicquid difputatur infiilfum effe,nin V*nbsp;bifonathocnomen,Suntei'gorcüeramifcriô^infelices,quibushocfordét,SCqU*nbsp;ft non fulficiat ad falutem*Chriftus,ad rancida fadionum flue ordinum Moaaift*nbsp;corum nomina confugiunt.

Et de eo quoeç nos Angelusadmonet, quando falutem hanC, cuius nobis aü^ thor eft IE s V S ille,ad fuum populum reflxingit.SeruabitCinquiopopulumfuurt*nbsp;ex peccatis ipforum. Sufficitquidem expiandis tOtius mtindtpeccatis, quam ill®nbsp;pro nobis in ara crucisobtulit, vidima : eius tarnen fruduni non ahj percipiunf»nbsp;quam qui ad populi ltii,id eft, Éccleiîæ,quæ ipfius fponfa ÔC corpus eft,fócietaten'nbsp;pertinent.Hi funj^quiipfumverafide amplex{,eius vocemaudiunt ÔCfequuntuT»nbsp;ab eodem vno pendcnt,querri iblum nobis â Deo Patre datum efte nor.untgt;vtno*nbsp;ftra fit fapientia,iuftitia,fandifîcatio SC redemptio. Excitent nos ifta,vt vno i e snbsp;c H R15 T o contenti, Ecclefiæ focietatem conftanter tuéamur, SC fingulifibi pH*nbsp;uatim dici patent, quod Ecclefiæ in Pfalmis dtcitur î Audi filia,8C vidc,SC inclm*nbsp;aurem tuamî ObliuifcerepopuK tui SC domuspatris tui: Etenini concupifeitR«*nbsp;. formant taam,quia ipfe eft D o HiN vs tuus,ipfum adorabisjeui debe« ’nbsp;tur bcncdidio,honor,g1oria Sc poteftastrt acterw

nom. Amen*

H O M I L I A Vib

H O M I M I A VIU

Torro totum hoc fa^um j *11)1 imfkretur quod diSum à^omitio per Trophetam dicentem'.Ecce J^irgo ilia 'y!ttrttmferet,amp; parietFilium,amp; yoca--bunt nomen eiw Emmanuel:quod eï^ ß interpreterK,Ÿlobifcum “Dew,

ÏN incarnanonis Fili| Dei hiftoria duo pôtifsimum obferuari debent, fine qui«

bus falus noftra non conftat:Primuni,quôtl homo veriis fadus fit, vt vindicem noftrum poflet agere,qualem fore olim lob prædixerau AÏterum,quódabfcp viri lob.nbsp;congreflu ex Maria illxfo incorrupto virginitatis florênatus fit:vt himirum ei«nbsp;Us natiuitas omnis labis expcrs effet, Ô6 ipfe fufficiens effet pro hofttis peccatis exnbsp;piatiOi»V trumcp Matthæus diligenter doceuAd prioris enfin demonftrationcm fanbsp;cit genealogia:alterum Angeli reftimonio probatur,qui lofepho Omnem tanti mynbsp;fterij rationem expofuit, amp; Mariam Spiritus Sandi virtutegrauidam fadam do«nbsp;cuit.Quia veto vtrumtp humaniingentj eaptum fuperat,etproind»Iofejphus fomnbsp;nium hoc poterat putaré vulgare efle,pergit modo Angelus ÔC quod dixit, Ifaiacnbsp;vaticinio veteri confirrnat : Nftniruin vt intelligat lofepbus, nihil hîc hoüû fîngt,nbsp;fed fic oportere impleri,quod olim Deus pet feruûs fuosprotnifit^ SC hi futurumnbsp;prædixèrunt.

Porro totum hoc fadum eft, vt implerétur,quod didum eft à Domino per Pro phetam dicentem:Ecce Virgo ilîa,amp;c* Vbi ante omnia tenendum eft, Angelumnbsp;hoclfaiæteftimonioomnia^quae deChrifti conceptioneVirginis Mariæpartunbsp;miraculofodixerat j confirmare voluiffe.Hocenimquia aliqui non obferuarunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

locum hune ad folum nomen iesv reftrinxcrunt,qüafi huiusmodôrationem Angelus reddat. Quaré feipfos mirifice torquent vt demohftrent, quomodo nomina lEsv SC emmanVELis conueniant,quaitemratione promiffus ille Scruator del|ucnbsp;ïitiEsvs dicijCumeumolimDeus emaïànvelem dixeritJtalt;p multa inepte,mujj-ta etiam curiofè SC tantumnon fupérftitiofè ex ludæorum Cabala de vtroi^nominbsp;ne prcdidcrunt:quibus minime opus erat, fi Angeli verba diligêtius infpexiffent,nbsp;dicentis:Totumhoefadum eft,vtimpieretur,6Cc.Exqua p articula fatis apparct,nbsp;vaticinium hocnondefoionomine iEsv,fed de totolncarnationisFiltj Deimy-fterio exponi debere.

Priufquam veto ad illiusinterpretationcm accédamus, obferuari debet præcla ^pturas, rum Scripturæ propheticæ elogium,quo Deum ipfum per Prophetamlocutum êf lt;tnthorit*(,nbsp;fe Angelus teftatur,8C huius teftimonio eos articulos probat,qui noftraéfalutis aitnbsp;que fidei fundamentum funuHocenim de Prophetisfîmul omnibus in genercacnbsp;eipidebcre,Petrus poftea docuit,fic de illis feribens:Non ex hominum voluntaccnbsp;autplacito olim prophetia allata eft,fed adi à Spiritu Sando locuti funt fandi Deinbsp;hominesJta^ confutantur hîc importuni illfine quid grauius dicam)qui Prophenbsp;tas indignifsimè reijciunt,SC horum libres in Ecclefia recitari amp; exponiindigné fcnbsp;runt,vt qui nihil ad nos pertineant«Âtqui de Chrifto ilH varicinati funt,8C conftacnbsp;filurimos Euangeliftarum ÔCApôftolorum locos fine illisintelligi non pofte* Etnbsp;uda:is olim hæc praècipua fuæ incredulitatis 8C contumaciæ ca8fa fuit,quod Prophetarum vaticinia non redé intelligerent: quare Chriftus eos, vt Scrip turas fernnbsp;tcntur,admonet.

Deinde hoc quocB non ofeitanter obferuari debet,quôd etfi Angelus Dei legà dogmata

IN EVANGÏL1VM MATTH AEÏ

atque Prophctas alIegauit,SCex mortuis rediuiuus, ex iUorumlibris omnia mortis 6d refurrcdionis adcoque torius fui regni myfteria cxplicar* Deben^nbsp;ergo fidei 2lt; faluRs aeterna:dogmata ex Scripturts peti, S)C rjfdem eonfîrmari, nc^nbsp;que audiendifunt,qutcunque his contraria tradunnVidit hoc Paulus, qui Euan*nbsp;gelium lain ante per Prophetas promilliun fuilïe fcribit,ncc veretur dicerc : Eti*nbsp;amfi nos,aut Angelus ccœlo,euangelizetpræter id quod cuangelizauimus, ana*nbsp;thema lit.Sufficiat hoc nobis aduerms eos,qui fibi fimpliciter credi volunr,quan*nbsp;do vel fua vel aliorum figmenta fub Patrum aut Conciliorum nomine obtrudunr»nbsp;Hi enim plus libi vendicanr,quam chin Apoftolis datum fuit,quos totius orbis donbsp;diores Deuseonltituitupiiis denilt;^ Angelis præftantioreshaberivûlunt,quinihilnbsp;docent autiubêt,quod cû Oei voluntate pugnet,quam hie in Scripturis manifcf -iiit.Pàrribusverôorthodüxisatroccminiuriâ faciunt,qui fob's Scripturisearn adnbsp;thoritatem dcberi fatentur,vt ipfis abftj omni hæfîtatione credaturUîbi veró 6' ftlnbsp;is fcriptisno» alialt;onditione credi voiuntjquam fi illis confona tradannO. Z.ug»nbsp;certè adPortunatianum fic fcribit:Non quorumlibet difputationcs, qiJmt is ca*nbsp;tholrcorumô^laudatûiumhominum, velutScripturas Canonicas habere debc*nbsp;enusjvt nobis non liceat falua honorificentia,qux illis dcbetur hominibuf ,a!'qu«dnbsp;in eoi Û fcriptis improbare attp relpuere,fi forte inuenerimus quod aliter fenlcrintnbsp;qua Veritas habet,diuino adiutorio vel ab alqs intellelt;aa,vel à nobis.Qualis egdnbsp;fum in fcriptis aliorum,tales volo efle intelledores mcorum*Quam regulam fi ponbsp;fieri eb iernauiflent,Ecclefiam haberemus à multis erroribus ôi fordibus purgati«»nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fem,quas hominum ambitio atlt;p fuperftitio inuexit.

TocfwTfrf VII Hisprxmifsisaccedamus advaticinijhuiusconfiderationê, vtampliuseonfir* iT'T'^'rnir.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;memur in fide eorum,quæ nuper de Chrifto dida funt,Extat illud Ifa.7.Cap.amp;l re*

gnante Achazo eft æditô.Cum enim hie multiplici impietaxc amp; idololatria Dei i* Jeimprouocauiflct, bellum periculofiim ei moueröt Razin Syriac amp; Phacee Ifraê*nbsp;litarumRex,qui copqs fuis ad Hicrofohvfcp progrefsi funt.Tunc,quod impqs innbsp;periculo accidere folet,Achaz tcrrorcpercitus ad Afsyriû Regê legatione milTa,nbsp;Iniius opcm implorât. Itatp imminentis periculi metu amp; Regis ignaui exemple o-ninibus confternatis Qi. mifere trepidantibus, à Deo excitatus Ifaias confolationenbsp;adhibetjamp;f eosin Dominum refpicere, ô^huiusauxilium expedarc iubet, quinbsp;promifsionum veterum probe memor, regnum luda^atque Dauidis doir.umnbsp;feruatuius fit, vt ex ea præfinito tempore Ivlefsias nafcatur* Et quia Prcphetacnbsp;verbis non credebat Achaz, SiC procul dubio aliorum quoque fidem cxcjnp'lt;?nbsp;fuolabcfadabat, promifsioncm iftam figno aliquo confirmaturus Ifaias, optic*nbsp;Rem illisfacit, vthocvel ècoelodefuper,velexterrafibidari pcftulent. At hocnbsp;quoquefefadurumnegatAchaz » amp;quidemfub pietatispraetextu (vt fere hy*nbsp;pocritar folent) ne Deum tentare vidcatur, Quaproptcr ilium cum regn i procert*nbsp;bus Propheta Ifaias acerrimc corripit,dicens: A uditc domus Dauidis,ôfc. Q_.d.E*nbsp;fiis quidem Dauidis pofteri,6( huic dan's pr omifsionibus gloriamini: fed plane denbsp;generes eftis, amp; promifsionum quibus file firetus aduerfa omnia fortiter fuftintiicnbsp;atquevicit, improof contemptorcs eftis, amp; fandorum Prophetarum, q uosidemnbsp;ille vtDci fei uos reucrenter audiuit, infeftifsimipei fecutores fiC hoftes. Ncq» hocnbsp;vobis fatis efie vidctur,fi hominibus,quos vobis dodores dat Deus, moleftiam cXnbsp;; hibeatis, nifi incredulitare QC contumacia veftra ipfi eriam Deo molefti fitis. Ve*nbsp;rumtamenconfiât ille fibtjpfi femper,nclt;p propter vos fuum ingenium mutabfi»nbsp;vtquta VOS increduli amp; mendaces eftis, ipfeveraxeflcdcfinat,autfuispromif*nbsp;fis defit : Non vultis vos fignum,cuius ille vobis optionem facit, poftulare,nc i*nbsp;pfiim tentare vidcamini* Sed non lam vobis piçtas amp; religio cordi eft, qua’iunbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod veftrx contumaciam diffidentix prxtextum ftuc cxcufationem quà^*

ribs

H O M I L I A VU. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1»

titis Jtalt;^ Deus vobis etiam inuitis QC reludantibus fignum dabit,quod oltfti vo® bl's conuincendis fufficiatæ c c E Virgo ilia concipiet 8C parietFilium, SiC vocabicnbsp;nomeneius Emmanuel,8Cc«Ethæc ilia promifsio fiue vaticiniuiUeft,quod in pracnbsp;fcnti Angelus adducit,vtijs,quæ iofepho dixerat,fidemfaciat.

Miretur autem aliquis, curFilijDei incarnationem Ifaiasfui facculihomt« Curxlaiuxlui nibus figni loco proponat» Id enim carnis rationi non inutile modo, verume® f^culihomini^nbsp;tiam ineptum ÔC abfurdum videri poteft, t^ando Chriftus poft protuifsionemnbsp;iftam annisdemumcirciter d c CLX ex VirgineMarianatus eft» Sedmeminift loco^ro^nbsp;feoportet, Ifaiænegotiumfuifle cum qs, qui etiamii non crederent Verbo Dei, pointt^nbsp;vt par erat, promifsiones tarnende Mefsia venture non negabant, imôpôtiùsnbsp;eis gloriabantur» Quia ergo fignum , quod tunc Deus ipfis liberaliter offere®nbsp;bat, nolebantrccipere, fequeipfosinfua contumaciaóó incredulitate vndiquenbsp;conquifitis argumentis obftinatiores reddebant: redeillosProphetaadhocrc«nbsp;mittit, quod retjeere non poterant, nifi aperta omnium promifsiOTiUm abnega«nbsp;tione impietatemfuam prodere,feque ipfos fœdere Dei abdicate vellent. Signumnbsp;verodicit incarnationem Filtj Dei 6d huius ex Virgtne generationem, partimnbsp;quia nihil admirabilius vnquam orbis terrarum vidit î partim quiapios in fidenbsp;confif mabat, ne deregni luda SC domus Dauidicæ conferuatione dubitarent, exnbsp;quapromiffus file humanigeneris Seruator prodire debebat,fimul^ Achazi ei»nbsp;uf^ fimilium impietatem quouis fupplicio dignam arguebar,qui cum promifsio»nbsp;nes Dei femper in ore h aber ent,tjfdem tarnen perpetuó rcIu(ftabantur,6C fuis connbsp;filijs potius prariïdijf^ externis quam Dei auxilio fidebant»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Qiio loco admonemur, IE s V Al christvaï perpetuo figni inftarfo-retamprjsquàmimpîjs,credentibus ÔC incredulis»Verifsjmèenimdeillo ^^^buc infantulo olim beatus ille fenex Simeon pronunciauit : Ecce pofitus eft ifteinnbsp;cafum ÔC refurredionem multorum in Ifraël, SC in fignum eux contradicatù».nbsp;Vtenim credentibus fignum aufpicatifsimum, imôcertifsimümpignüseftgrâinbsp;tiac Déi, quo illi confirmât! àcommuni humani generis lapfu^ cuiiis Adamusnbsp;proptertranfgrefstohem fuam hobis aixthor fuit, reftirgiint, feque ipfos faluta»nbsp;ripoenitentiaquotidie inftaurantj vtilliusmerito perfidem feruentur: itaalte»nbsp;risillisfignilocoeft,adquodoffcndunt, SCquoipforum arguitur incurabilisSCnbsp;verfipeliis contumaciam quæ iuftæiræ Dei SC ipforum excaecationis euidens cftnbsp;argumentum,quam non poteft non fequi horribilis interitus, quando SCDeumnbsp;mendacij arguunt, ÔC eiüs bonitatèm fcurrili licentia afpernantur» Horum ergonbsp;nosperpetuo meminiflê conuenit,vtiftorumexemploadmoniti, Chriftumagiionbsp;fcamus,qualem nobis Scripturae tradunt, SC in eodem nobis affulgentem Dei granbsp;tiam ton's animis amplexemur» Quia veró vaticinium iftudtotumincarnationisnbsp;lEsv CHRISTI myfterium compræhendit, ex quo vniùcrfa hominis falus de»nbsp;pendet,operæpretium fuerit fingula cius verba diligentius excutere»

Ecce Virgo ilia concipiet, SCc» Quo loco miferefe tor quentludæorumRab jud^orum de* bini, qui vt fideinoftræ fundamenta conuellant, SC religioner Chriftianam lu» liriacenfn«nbsp;dibriohabeant, prophetiamhanc nondeMefsia, feddefilio, qui tune velPrO’«f‘*'’lt;^**r,nbsp;phetae Ifaia:,vel Achazo regt nafci debuerif, exponendam eftècontendunt, SC i»nbsp;deo Hebraica voce Alma, qua faîc vtitur Propheta, propriè non Virgtnem, fednbsp;iuuenculam quamuisj, licet marito coniunda fit, fignificari aiunt. Sed facilis eftnbsp;adillorumpræftigiasrefponCo: EtenimfignumpolliceturPropheta nonvulga»nbsp;re, fed quod cum certa Dei prótm'fsione 6C miraculo coniuniftum fidem piorum,nbsp;qui adhucreliqui erant, confirmare, impiorum veró incredulitarem arguere po»nbsp;terat» At vulgare hoe eft,nee aliqua admiratione dignum, fipuella aut iuuenculä

IN EVANGELIVM MATTH AEI

cum viro congrcflàimpregnetur ÔC pan'af. Deinde iïgno opus cratjquod comtnö ni ÔC omnibus nota Dcipromifsione niteretur : qualis tunc nulla erat, quàm qu^nbsp;de Mefsia ex Daflidis pofteritate aliquando nafcituro in onmium ore vcrfabatunnbsp;Nee de Esechia cxponi poteft quod hïc dicitur,qiii iana tune natus erat,priufqi’^nbsp;Achaz regno potiretur:vt cx annis regni eiuslicet colhgere. Cum enim regnarenbsp;incipercr,annorum fuit viginti quii^que.Ex quibus,fi annos Achazi fedecim,qulnbsp;bus isrcgnauit, auferas, Ezechiarnnonumattatis annumegiffcpatebit, quandonbsp;Achaz regno inauguratus eft.

Alma jiebneis Qiioad vero vocem Alma ludaicac impudentiac QC infcitiae figmentum eft virginemßgni quódea man'tatam quoque Ggnificari dicunt. Nam ab Alam deriuatur, quódnbsp;fiiat. latere aut occulta re fignificat. Inde Alma Virginemdixeruntvcter€sHebr»igt;nbsp;vt decorum ÔC officium Virginum exprimèrent , quasdomi latere Ói. ftudiofin’nbsp;afleruari atque euftodiri oportet, ne dum vagantur ÔC difcurrunt pudicicia: ii'nbsp;df uram faciaftt ( quöd olim Dinar lacobi filiæ accidie ) aut faltcm fufpcdæ fiant»nbsp;ideo in facris litei is nuipiam de ea vfurpatur vox ifta, quaciam viro nupra fit»nbsp;Ec non imprudenter obieruarunt qui Hebraicæ linguæ peritiores fünf, inaîfnbsp;quäter ibiummodo in fingulari numero inueniri. Sic enim Rebecca dicirur,nbsp;cum in domo paterna ageret, neque Ifaaco adhuc eftet defponfa. Maria item lb*nbsp;ror Mofjs, quæhunc influuio expofitum obferuautt. Quibus additur, deqü»nbsp;nnneifaiae fermo eft. Poftremo in Prouerbiorum libro inter ca, que ingenij ca«nbsp;ptum fuperant, numeratur etiam via viri in adolefcentula. Quem locum jud^C*nbsp;præ alijs vrgent, vt Alma non vxorem modo, verumetiam meretrieem dicipre*nbsp;bent. Quid enim non audeant, qui tam pridem contra acternum DeiFilium im*nbsp;guas fuas acucrunt c* Atqui non de mcrctrice aut vagis amoribus deditapuell^nbsp;ioijuifur Sapiens ille.fed de amatorum ftudio artibus, quibus vtifolent,vf pu*nbsp;d[lis,quas ambiunt,potiantur.Quis vero nefeit, illos vt plurimum ipefua frufti a*nbsp;ri, Sf proinde intolcrabiles calumniatores efle, qui adclefcentulas, quæ à taiibusnbsp;2rnbiuntur,ideo amifsi pudoris criminegrauare audent f In plurali autem nume*nbsp;ro vocem banc fimiliter pro virginibus vfurpatam inucnimus, vt in Canticisnbsp;SolomonisddcircoÆlomothjid cft,puellædiîexeruntte. Quoloco Commenta*nbsp;torHebræus Virginesintclligi debereannotauit, contra impvdicorum illorufl“nbsp;Icatentiam,qui vocciftamaritatas quoque fignificari garriunt. Etrurfus Cant.i’»nbsp;Sexagintafuntreginæ,amp; odogintaconcubinae, Ælomotb,ideft,puellarûfiu«nbsp;Virginum non eft numerus. En diftinguuntur Ælomoth à Reginis amp; conevb»*nbsp;lu'SjVt de Virginibus banc vocem exponi debere difeamus. Vt verô Ifaiæ locuiflnbsp;propius vidcamus,hîc particula Ecce cum articule præfixo ponitur, quem redit*nbsp;Cmè cxpreflcriSjfî exponas:Eccc virgo il]a,ôfc.Ita autem fingularis quædam Vit*nbsp;go, æterno Dèidccreto ad hoc deftinata denotatur , vt allufiofitad primampro*nbsp;tnifsioncm,in qua de muliere pcculiari agitur,cuius fernen caput ferpentis conculnbsp;cacurum fît. Q;d.Scitis nimirum,quid olim ferpenti dixeritDeus: Semen mulie*nbsp;rts conculcabit tilÿ caput Vbi de fingulari quadam muliere fermo eft.Atquimit*nbsp;lier ilia erit Haalma,id eft, Virgo ilia infîgnis,iam nunc à Deoeleda, qu» ex Da*nbsp;uidis pofteritate oriunda fuo temporeconcipict,ôf pariet, c. Et confultôfolio*nbsp;Virginis mentionem facit Propheta,ncc viri vlliusmeminit,vthoc diuinæ virto*nbsp;tis opus miraculofumfore fîgnificet.

ÏVIlt;C-W peperit nbsp;nbsp;nbsp;Deinde additur:Etpariet.At hoc quotpde Vi^ine dicitur.Vnde colligimo*'»

efûwVirgo. iHä illæfo incorrupto virginitatis flore concepiue amp;pcperiire,ei^ foli hâcglc* riam dcberi,vtquæ priufquam conciperet, Virgo érat,Si^ in ipfa ettem conceptio*nbsp;ne partu virgo manferit,5lt;poftea quotp fueritîvt infra amplius demóftrabitor»

fumade quo polka dixit;Pucr natus eft nobis:Filius datus eft nobis» Vbi obfer» tiUum, tiabis eum, quem Virgo peperit, contra Hebræorüm raoi'ém afefblutè Filium di«nbsp;ci,neque altcuiüsPatris nomen exprimultaverôdocetSpiritus Sanlt;ftüs,Fftrj nonbsp;men parn'm ad Deum rcfcrri debcre,cuius Virtute Virgo conceptura fit ; partiranbsp;ad Virginem,in,cuius vtero file conceptus,8C ex qua genitus eft»Eft ergo ille aeternbsp;nus Dei Filius, qui priufquam in Virginis \^ero conciperetur, apud Deùm erac,nbsp;Ô6 atternum Dei Verbum erat,pcr quod omnia funt condita, qui denique reueranbsp;Deus eft bcnedtdus in fæcula,ô^ vnum cum Patreddem vero Mariae etiam Filiusnbsp;faduseft,ex qua verum hominem aflî.impfit,fecundùm quempropriè foîiusMa*nbsp;riac filius dicitur. Quod Euangeliftac diligenter obfcruarunt,quando illamCvtinfra audiemus)filium s V v M peperiflè fcribunt:nimirum, vt ab hoc myfterio ïolcanbsp;jphufii QC omnis alterius viri ooeram cxcludant.

ne cnim hoc quoque dicit Propheta, quod ipfa filio ex fc nato nomen impofitura fiünimirum quod nèmo inter homines repériretur,qui ex patrisiure hoc poftet fanbsp;cere»Necp aliquem offendat,quod angelus hoemembrum muta ta nonnihil orationbsp;nis figura reddlditiÈt vocabunt nemer, eius Emmanuel. Ita enim communem o»nbsp;mnium credentium confefsïonem exprimit, eosep orrines officïj admonet, qui innbsp;Del populo cenferi volunt,vt videlicet,! es vm christv Ai,qui ex Maria Vir»nbsp;gine natus cfliEmmanuelemillum eftè agnofeant attp fateâtür, qui nos cum Deonbsp;ingratiatnreduxerit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Debet érgo hic diligenter obferuari, Chriftum ex ipfius Dci mandato Emma» Icfût Chrifiui nuelem dilt;4iimfuilTe. Nec eniminanibus titulis aut ficlisnominibusnobifeum

• 5 VsifterelieraEiAMÂNVEL,idcft,nobifcumDeus, fiueeiusfententiamSlt;^per(j3«nbsp;nam,fiue offiduih fpedes,cui deftinatus eft. Quoad enfin perfonam fuam,Deus

homo eftzDeus quidem(vt D. Athanafîus ait)exfubftantia Patris antefæcula gcnitus:amp;: Homo ex fubftantiamatris infæculo hatus. Perfedus Dcus,perfe(ftusnbsp;Homo, ex anima rationali dC hùmana carnefubfiftens : Æqualis Patri fêcùndùmnbsp;diuinitatem,minor Pâtrefecundùm humanitatem. Vtriufe^ enimnaturæteftimonbsp;nia vndique occurrüntiDe illo enim(vt nuper quoque annotauimus)dixitlfaias;nbsp;Is H O VAiudexnofter, iehova Legislatornofter, ïeho vArexnofter,ipfeip.nbsp;feruabit nos.ItcmzD E V s ipfe vcnier,amp; feruabit nos.Idem denique,quem piierumnbsp;nobis natum dixerat gt; Deum fortem ÔC Pattern atternitatis poftea vocauit.Deeo-.^*’'^'*’'nbsp;dem leremias quoque dixit : Hoc rtomen eius quo vocabitur, i E H o v A iuftitianbsp;noftra» Quibus innumera alia teftimonia ex Prophetis addi poterant, quae cumnbsp;alibi adduxcrimus,eadem hîc repeterc non eft opus. Sufficiat nunc, quod talemnbsp;ipfe inEuangcliofeelTe profitetur, feqîieDeum verum elfe, operibus miraculo»nbsp;fis abundc probet : Quo4 denique in praefenti Angelus ilium i E s v M â feruancnbsp;do dicit, èC modum fer uationis exprimit, dum nos per ilium ex peccatis feruari,

• 6 eundem Emmanuelem elfe docet. Êtenim ex peccatis ferTiare,authorum débita rcmittere, folius Dei opus eft : quod ne Pharifaii quidem açcerrimtproprix

Chriftitf eß Emmanuelnbsp;^uo4d »ffieiu. fua vniuit : ita Deo Patri homines quoque çonciliauit -, vt huius iam fijq ÔC hxre*nbsp;des finf,qui prius ab iJlo alien{fsimi,SC (v t Apoftolus fcribit)«^«/, id eft, line Deonbsp;aut Dei expertes erant.Ideo idem Apoftolus dicebat: Deus erat in Chrifto, mun*nbsp;dum fibi reconcilians : Nimirum an Patris vocem cdelitus delatem refpiciens»nbsp;Hie eft Fiiius i 11c meus diletftus, in quo placatus fum* Nec obiter modo nos cumnbsp;Deo in gratiam reduxit,fed huius infuper atque donorum eius omnium fecitco»nbsp;fortes.Huius beneficium eft,quodtcmplum fumus Dei viuentis, amp; in eo impie*nbsp;ta fuit vêtus ilia promifsio:Habitabo in eis inambulabo, amp; ero illorum Deus»nbsp;ipii erunt mihi populus. In ipfo nos fibi defponfauit Dcus,ó^ cum eodem nosnbsp;in cœleftibuscollocauit : Huic deniquedebemus,quód à Patre diligimur,qucdnbsp;hic manfionci» apud nos facit, quód denique olim ad regni coeleftis hæreditatemnbsp;transieremur, Optimèergo inter fe conueniunt duo ifta iesvsamp;emmanvw^nbsp;nominaJn eo enim falus noftra confiftit, vtnobis Deus vniatur.Is aucem in Chri*nbsp;fto ad nos venit SC totus nofter fatftus eft,vt nos feruaret.Hic ergo nofter i e s v 5,nbsp;id eft, feruator SC Emmanuel eft.

Nobis veró iftorum’omnium hic vfusefTe debet: Vt primo I E s V whunc» qui ex Maria Virgine natus eft , vnicum agnofcamus Mediatorem inter Deumnbsp;éc nos. Solus enim illeEmmanuel dicitur, quod nomen non vlli ali) vel Ange*nbsp;lo vel Diuo coeliti conuenit. Deinde vt certam concipiamus falutis fidutiam»nbsp;QuiaenimiESV s hic proternos inmundum venit, nobis natus SC nobis da*nbsp;tus eft, à Deo alieni pofthac non poflixmus eftè, fiillufnfide conftanti ample*nbsp;xeniur. Ipfe enim, qui Deus verus amp; acternus eft, nofter Deus, nofter fponlus,nbsp;mjfter paftor, noftrum caput eft, nofque è contra illius populus, fponfa, grexnbsp;ÔC corpus fumus.ïtaque in Omni tentatione SC afflilt;ftionc intrepidi cum Paulo clanbsp;memustSi Deus nobifcum,qui$ contra nostquot; Quis nos feparabit à diledione Deii*nbsp;Poftremo tantibeneficij mcmores,quam in illo obtinuimus, dignitatem conftan*nbsp;ter tueamur, neque vel impur is carnis noftræ defiderijs, vel mundi huius i’lecc*nbsp;fcris , multoqheminusfceleratisdiaboli fuggeftionibus locum demus, vttem*nbsp;plum illud Dei, quod in nobis lESV christi fanguinc SC Spiriru con*nbsp;fccratum eft, prophanctur« Potcrant hacc copiofius tradari, fed fuffidatpijs SCnbsp;cordatis anfam præbuifle cogitandi dehis, quae adfidei ipforum confirmatie*nbsp;nem faciunt, amp; eofdem cxcitare poftunt, vt officium faciant, SC Filij Dei mortenbsp;partam dignitatem fedulo defendants lUi debeturbenedidio, honor, gloria 5^nbsp;poteftas in acternum.Amen«

H o M I 1. I A vni.

ExperreSuf auttm hfe^htu «[omnt ftcit nbsp;nbsp;inmnxtme ei

accept yxortm fnam. Et non co^nonit «am, yfqut^uo pprifftt EHmm fuum,primogtnitttmillum,ye(amtj,nomtn

EV angeliftae non obiter modo docent, Dei filiumhomincflo fadum efi?,fed d * ligentcr narrant, quacuntt circa eius Incarnationcm acciderunt. Diligent«?-hwiiis

n o M I L ï A VIII* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44nbsp;nbsp;•

hujuscaufa cft, qtiod hïc nihil tamminutumeft, quod non /cruiat noftræ inftb» tutioniólt; confolationi, vt infideconfirmemur, quæfolanos Chhfti amp; faluüs»nbsp;quam hic nobis meruit,panicipes reddit* Inter ea non poftrenMm ell:,qiiod cumnbsp;lofepho adum.Fuit huic defponfata Maria Virgo. At priufquam ad eum dedu-ccretur,deprehcnfaeft vtcrum geftare, Exercccurergoi'legrauibus curisSC an«nbsp;xijs cogitationibus : finis vero omnium hic fuit,vt amp; ipfc de hcc myftcrio edoce«nbsp;retur j S)C nobis certius cflet noftrac fidei fuifHamentum. Hac enim occafioneadnbsp;lofephum Angelus mittitur, qui rem omnem diligenter ei exponit, ÖC difertè do«nbsp;eet,eum quem Maria pariturafitjeflc promilïum humani generis Seruatorem,dcnbsp;quo olim Prophetæ fint vaticinati.Sequitur quid lofephus feccrit, vbi rurfus muUnbsp;ta concurrunt confideratu digniisima,

Primum,experredus à fomno fecit, ficutt ei iniunxerat Angelus Domini, accepitvxorcmfuam. Ex quo apparet,fomnium hoe non vulgare fuiiTc,fcd cumnbsp;diuina reuelatione coniundum,quando lofephum tamfacilèomnicuraStfolici«nbsp;tudincliberauit,£lt;obfequentemfecit* Eftenimreuelationibus diuinis visquæ«nbsp;dam SC Spiritus efficacitas coniunda, qua mentes hominum mcuentur, imo vr»nbsp;gentur,vtvoluntaciDeifefeaccommodent: Qiiodolimquoque inlacobi, Pha«nbsp;raonisJSabuchodonozeris SC fimilium fomnijs fadum fuiiTe legimus.

Eftautem lofephus memorabile fidei SC obedientiæ exemplum,, Audiuit in fomnisfibiloquentem Angelum Domini. Intellcxitprætcrca Angcli verbacumnbsp;veteribus Dei promifsionibus 8C Prephetarum vaticinijs conuenire. Creditnbsp;crgo.óC quamuis i es noua SC infolens effet, neque exemple aliquo confirmarctur,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

nihil tarnen intra animum fuum difceptat, fed exclufis procul omnibus carnis rationibus,reuelationidiuinæ obtempérât, SC abfque omni mora Mariam fibi de«nbsp;fponfatam adferecipit. ER hoe fideiproprium, quódDeum veracem SC onjpi«nbsp;potentcmeflcagnofcit* Quareetiamfi cum eius mandatis atque promifsionibusnbsp;ïTiulta concurrant, quac carnis fenfui abfurda, indecora, inio iniqua SC præftitunbsp;impofsibilia videntur, eó tarnen adducit credentes, vt cogitationes atque curasnbsp;fuasomnesinDeumreijciant, ÔC huiusmonitis obtempèrent. Sic olim Abrahalt;nbsp;mus fecit quando ex Sara fterili SC vetula filium fibi â Deo promitti audiebat.

NamvtPaulus fcribit, nonconfiderauitfuum ipiïus corpus iamemortuumnee R0W.4. emortuam vuluam Sarae, fed fide confirmatus fibi perfuafit, cumquodpromi«nbsp;ferat,poflepræftare. Idempofteafecit ihreinagis ardua 6C omnium difficillima,nbsp;quando videlicet filium Ifaacum, in quo promifsiones omnes acceperat, proprianbsp;manu immolare iubebatur. Ex fide enim intellexit, Dcum neque iniquum quidnbsp;ïubere neque promifsis fuis poffe deefle, adeóque occifumcx mortuis reuocarenbsp;poffc.lmitatur ergo patris credentium fidem loièphus, SC fic fe germanum Abra«nbsp;hami filium efie teftatur. Hæc eft ilia fidei obedientia, quam Euangelicæ praedi« Row. t.i^,nbsp;cationisfinemeffe Apoftolusdocet. Aliter longé faciunt imprj ÓCfidcalieni* Hinbsp;enim auditis Dei præceptis, hæc ad fuæ rationis calculum rcuôcant, SC fibtjpfisnbsp;fcandala obqciunt, quibus impediuntur,ncilliobtempèrent: SC plerunque fubnbsp;pietatisprattextuimptjfiunt: quod Sauli accidifle legimus, ijuando non expe«nbsp;dato Samuelis aduentu facra facit, SC ex Amalekitarum præda pinguiores pecu«nbsp;des fèruat,vtDeo immolentur.Efthoefrequens admodum hodie, amp; fidem in ter-risrarifsimamefle noftro feculo, ex eo cumprimis apparet, quôd plerique claranbsp;6ldifertaDeiiuflaadcarnisfenfumexaminant, 6C interlætas Dei prOmifsionesnbsp;adhuchuius confilia audiunt,quafi ipfî videre pofsint,quæ ille vel non vidcrit,velnbsp;lyon fatis diligenter cogitarit. Iraverô fîbîjpfîs nouos labores attj pericula pa«nbsp;riunt,qua: nulla efîènt,fi Deo pié obedirent,

4

IN ÎVANGELiVM MATTH AEI

Scd ad lofcpbum rédcamus, de quö annetauit Matthaeus: Et non cognoüft iûn-ptvirgmif^ èainjvfqücquopépenflTétFiiium fuum,Primogèhitum lîlum.QiMbus verbisdolt;*

læfo S^incorrupto Virginitads florepepenflè, Namvt alfas dixfmus, ira filing nafcfoportebar,queni Deus, vtpropeccanstotfüs mundfvfdfma fufficfensfl^*nbsp;reci dclhaauerat.

fe 5C peperfftedemonftrarenlacobum videlicer,Iofein,Simonem SCludam,qui ab Euangelfftfs fratres Domini dfcuntur.Addebatai gumenta alfa, ex qufbus praecf*nbsp;pua erant;Primum,quôd Maria lofcphi non fponl’a folüm,fcd vxor quoque dfca«nbsp;tur. Deinde quódhfcillam adfereceperic domum fuam:nimirum vtfpfivxortónbsp;locoeflec. Tertio particulam d o ne c lîùe v s ojvE CLV o vrgebat cum verbonbsp;COGNOSCBHD i,quod dc thori coniugalis vfu exponebauPoftremó ex primo*nbsp;genitivoceargumentabatur,6Cprimum didpoftênegâbat, qucmnonàhjfeque«nbsp;rentur.Std faciliseftadifta omniarefponiîo.

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I'nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl TCW«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I* */TF* _A

^xordicitw 'diccre nunquam cogitauit.Quoad vcro primumHeluidrf argumentum,vXordd Virgo de^ongt; in Lege dici conftat quaccunqp vifo iam deiponfa eft, etiamfi nulla inter ipfos con*

bfW.i», VKorem fibi dcfpondit,amp;nondum accepiteam,abcat SCreuertatur domum fuam,. Deut. ai. ï'e ^orte in bello cadat,5C alius accipiat efi.Et rurfus, qui viro defponfam comprefnbsp;fiflet,inLcgelapidariiubcbafur, eoquod opprefsiflètvxorê proximi fui. Quodnbsp;non inepte obferuarût,qui AbifagSunamitidemDauidis vxorem fuifle fentiunt,nbsp;ÔC ideo Adoniamiure capitis poenas dediflc,quód illam fibi dari poftuîaftèc con*nbsp;tra Lcgem,quac nc quis noucrcam ducat,prohihct. Eadem ergo ratione Mariamnbsp;lofephi vxorem Scriptura vocat, eo quod fide vtrinque data coniugium inter d*nbsp;lois légitime eflet contradum.

». Qiwrf Io« Ddndcaccepit eam,vel ad ferécepitlofephus, non autem hoc ideofecit, vf ffpb Mariam ipfivxorislocoeflet quoadliberorumprocreationcm,fedquia fic iufleratDcus,nbsp;^d fe recepe^ qui Virginém Omni fuipicionefiniftraliberare,00 cidem (vt alibi diximus) fidun*

tnenta;

M o M 1 L ï A VriK

nicnfaï nbsp;Hoe Lucas non obfcurè teftatur, quando Mariam fpfam quac expafto«

hbus tune audiebat,in animo fuo tacitam conferuauifle ói. diligent! coll a tionc ex« pendille fcribit.Qiiin tam ipfam quam lofephumnon intel!exUTe ait»quid fibi vclnbsp;let Chriltus cum puer adhucin temp’o docens illis dicerct:An nefcicbatisjquodinnbsp;qsquæPatrismcifuntjOporretmeeflec'Vt ergo puer lESVs cum ætate creuitôinbsp;Spiritu roboratuseft,atlt;^ fapietia impletus:ita procul dubio lofephus quoqp cumnbsp;temporisprogreflu tamm illiusquam inmJtrisMariae cognitioncproiecit. Quinbsp;fenfus edm ÔS Chriftianus fitjôô alitera minimealienus, parum religiofc fac/unt»nbsp;qui cognofeendi verbo concubitum viri ÔC mulieris bic denotari putantjVt Mariçnbsp;virginiiatem pofsint cauillarü Nequeegoprimüsitafentio, fedolim DÆpipha» 'Epipbdwni.nbsp;ftius hocEuangeliftædicîumhoc fenfuexpofuit, contra Anttdicomatianiras ficnbsp;feribens : Vnde cnimcognouiflet, quodtantam gratiamacceptura eiletmulierfnbsp;aut smde cognouilîèt, quod tali gloria glorifiicanda «iTet Virgo f Mulierem quûnbsp;dem noucratipfamquoadformationem, SCfoeminam quoad n^uram,quoQ^nbsp;ex matre Anna amp;patre loachimo genita,Elizabetac verd cognata effet, ex domonbsp;6c familia Dautdis:non noucrat autcm,quod tali gloria aliquis in orbe terrarumnbsp;honorandus effct,£C quidem mulierdtaquc noncognouir eam,vfquequó viditmi*nbsp;raculum:ne(^ipftus cognouitmiraculum, donee viditquod exipfa narum fait*nbsp;Poftquain verd peper it,cognouit à Deo ipfi fadfum honoremzqudd nimir urn ipfanbsp;elfer,quæ îîbi audiuerat dici : Aue tu,quæ gratiam confecut. es,Dcmihus tecum,nbsp;ôfcHæc omnia Epiphanius»

Quoad autem particulam,D o NE c,aut VsQVE Q.V o,conflat exmuldsSa« D O 5^, c; ar Scripcuraclocis, illamnon femper Exclufiuam effc, SC tempus prarfinitum ii«nbsp;gnif!care,quo elapfo fieri omnino oporteaf,quodpriusfadumncgatur:fedinter»nbsp;dum 1 c! perpenntatem exprimere. Sic enimdeChrifto in Pfalmis dicitur : S^de ànbsp;dextris mihi,D o NEC ponam inimicos tuos fcabellum pedum tuorum. Qiiis veronbsp;inde ccli;gat,Cbriftum defiturum regnare,vbi hoftes eius omnes fubadi fuerintfnbsp;Et Pfalmo IÎ5 ptj dicuntrOculi noftriad Dominum Deumnoftrum,D O N E Cftolt;nbsp;bisberefaciat» Num verd qui ita loquebantur, poft acceptum à Deo beneficiumnbsp;ccuios fuos alid,quam ad Deum verum, conuerteredebueruntf Et Cliriftus ipfenbsp;fvjo dixiuEccc ego vobifeum fum vfq^ ad finem feculi-At quis vnquam ex co col«nbsp;lcgir,iîh,m in fine feculi à nobis difcclfurum effe c' Imd bine confolationem iftamnbsp;credences pe runt,ilium nobis perpetud prsefentem efte,nof^ cum illo fore in acternbsp;nvpufXt non alio fenfu paiticulam,D onec, accipi debereres ipfa docet. Nam flnbsp;illam rigide vrgere libeat,fcqueturjîûfephum mox à partu cum vXore congieffumnbsp;effc,noncbfcruataLege purificationis: quodvt fœdum, itaChriftianis aUribusnbsp;indignifsimum eft,SC ne cogitariquidem potcft abfquefcdere,0Cc,

PrimogenitS verd cuiufi^ mulieris dicit Scriptura non eum modo,poft quern Pnwïö^/tffw. àlij nati funt,fed quifquis vterS primus aperuit,vel ante que nullus nat’ cftn'dco^nbsp;hocncgt;nordinis,fed dignitaris nomê eft.Erantenim primogenita omnia Deo facia,nifi certo precio rcdimercntur.Inter homines autê primogeniri ad SacerdctiSnbsp;admittebantur,SC inter fra tres fuos primatQ tenebant,in here^itatis verd diuifioncnbsp;duplicê portionc accipiebant.Quç caufa fuit,vt qui Vnigenitus erat,honoris erg onbsp;Primogenitusdiceretur.Vtrumq? verdnomê Chrifto proprijfsimèconuenir,fiuenbsp;diuinam fiuchumana eius natura fpetftes Eft enimVnigenitusilleDeiFilius,vnü ge/iüm er p«nbsp;cum Patre S.S.Eundem Marie ctiamVirginisVnigenitö effe oportuit,qud faci mo^enitus,nbsp;lilts agnofci poflet.Idê verd Primogenitus quoep dicitur,cum qudd nemo ante ilianbsp;ex Virgine natus fuit,tü qudd ipfe eft Primogenitus,id eft,legirimus hçres SCDo«nbsp;minus omnis crcaturç,l^cx item ôCSacerdosEcclef.quç fandlorö comunio efttquinbsp;bus ille hanc dignitatê acquifiuit,vt propter fidê in ipfum filtj Dei dicanturÆt hoc

IN EVANGELIVH MATTH AEI

Buangeliftäm noftrum vnà cum’Luca obferuauiflè apparet ex Verborum conteX tu fiue Conftrucflione* Nec enim dicit: Peperit Filium fuum Pn'mogenitum:Sednbsp;cum didin(?lioni«iotajquam articulus demonftrariuus exprimit: Peperit Filiumnbsp;fuum, Primogenitum ilium. Ita verodocentEuangeliftar, lES VM huncelîève*nbsp;rumMariæfilium, éundem^ elïèPrimogenitum ilium inter multos fratres (vtnbsp;¦Rom.8. Paulus ait) non quidem vterinos, fed Spirituales:eos nimirum qui virtute Spiri*nbsp;tus Sandfi ex Verbi æterniatqueinffnortalis femine in Deifiliosrenatifunt»Vvnbsp;detur denique Euangeliftaadprimam promifsionemrefpexiffc, qua Deus pecu*nbsp;liare infigne quoddam fernen mulieris, id eft, fœtum quendam ex folo muliebrinbsp;fexu,abfque viricongreflii, nafciturumpollicetur, cuius virtute ôdmerito caputnbsp;diaboli oporteatconculcari.

rratres cTjrb nbsp;nbsp;nbsp;Qùod veto Iacobus,Iofes, Simon ludas fratres Domini dicuntur, nemi*

fii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem offendere debet*Sic enim Scriptura Confobrinos amp; Patrueles vocare folel,

vt in Abrahanji QC Lothi hiftoria eft videre, Qtiod in illis etiam obferuari debere, ex Eüangcliftarum hiftoria apparet.Etenim loannes feribit: Stabant autem iuxtanbsp;crucern lEsv mater eius,ô6foror matris eius. Maria Cleopæ, ÔC Maria Magda*nbsp;îena* At Marcus hoc ipfum ita narrat : Erant autem Ô6 mulieres è longinquo Ipe*nbsp;lt;ftantes,inter quas eratMariaMagdalena,Ô6 Maria lacobiparui Ô6 Iofemater,Ô^C‘nbsp;Quamergo loannes Mariam Cleopæ vel vxorem vel filiam dicit, earn Marcusnbsp;ïaeobi paruit lofe matrem vocat,amp; îjdem fratres Chrifti dicuntur, quod eiusnbsp;ConfobrinijMariæ autem V irginis ex forore nepotes eflenri

Poifenthisaddi, quæ alibi de purifsima lEsv CHRISTI generatione ex Pfalmo C X* adduximus. Et notum eft illud Ezechielis de porta Oriental! vatici*nbsp;riiuni,quà Mariam Virginem denotari orthodox! Patres vnanimi confenfti tradi*nbsp;der*int.Porta hæc en'tclaufa, non aperietur, nec quifquam ingredieturper eaïuînbsp;qvoniam iehovaDeusIfraelisingrefîuseftperearn,amp;eritclaufaprincipi,5lt;^onbsp;Hic (inquam) orthodoxusEcclefîæ Veteris amp; Apoftolicæ confenfus eft, quemnbsp;Chriftianos homines,proculrelilt;ftis explofis impurifsimorum hominum coggt;*nbsp;tationibus, quosHeluidq fpiritusobfcœnus adhucftimuîat, tueriSCretinerede*nbsp;cet,cùm amp; Chrifti gloriæ feruiat, 6C falutis noftræ ipem væhementer confi'rmet»

Porto ijsjquæhucufcp delofcpho dida funt,addit poftremum Matthæüs: Vo* cauit^ nomeneius ies vm* Ditftum de huius nominis etymo ÔC fignification^nbsp;fupra* ïnpræfentiverohæcparticula ad amplificandam lofephi obedientiamfa*nbsp;cit, qui ne in nominis quidem impofîtione (quæ tes plané indiffetens vider! pof^*nbsp;rat) Ângeli mandatum tranigredi voluit» In primis autem obferuari debet,nomennbsp;hoctôtiesrepeti inïncarnationisFihjDei hiftoria, 8C quidem tuneferè, quandonbsp;de Maria Virginefermo eft, Ita enim docet Spiritus Santftus, Seruatoris nomennbsp;noftræcp falutis gloriam foliChrifto deberi, Eft quidem Maria fîngulare illud SCnbsp;eximium vas gloriæ,quod Deus fibi ex gratia fîngulari elegit : eft Virgo ilia, qusenbsp;fernen illud falutiferum parère debuitteft benediifta ilia inter mulieres,quç Filiuinnbsp;Dei in carnepeperit. Seruatoris autê ôi. Mediatoristitulum fibifoli vendicat, qn*nbsp;ex ilia natus eftiES*vs christvs. Hic folus peccata noftra expiauit, diabohnbsp;caput contriuit,nos cum Patrerecondliauit, amp; ab eodem nobis datus eft Sapieii*nbsp;tia,Iuftitia,fatisfalt;ftio ÔCredemptio. Dehocipib Maria materpronuntiat: Qiio“nbsp;ipfe vobis dixerit,facite.Eius autem mandatum efttVenite adrae,quilaboratisô^nbsp;onerati eftiSjôtS ego vos refocillabo: Ego fum Via, Veriras 66 Vita ; nemonbsp;venit ad Patr em,nifî per me. Ipfi debetur bcnedilt;ftio,honor,nbsp;gloria amp; poteftas in æternum,Amen,

c AP V'ï'

C A P V T IL

H O M I L I A IX* •

CKruem nittttiefjeti'ë.SVS iti quot;Berhlthem, ^ute luixXi tem^artiut Htroüü quot;^gistecce ah Oriente aduenerunt Hierofolymam,dicen-tet : Kbi e^^ tUe qui naetanbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludior^m !* Kidimitt tnim eitufieüam in.

Oriente.^^ ^enimut '^tad^remua eum.

meditationi proprius dies,quem ab Appâritione feu manifeftationè i E s V C y R i Epiphanü fea STI, SeruatorisnoftriEpiphaniæfeftûdixeruntjconfccraretur.Habeturenimhîcnbsp;primo infigne SC prxclarum diuinæbonitatis teftimonium, qux noftræ faluti cônnbsp;fultum cupit,ne Chrifti ignorantia cuiquam fit fraudi.Docet deinde i E 5 V At hunenbsp;etfi exiudæts èC in ludæa natus fît,ex aequo tarnen ad ludacos ÔC gentes pcrtinere»nbsp;Tertiô,quidcosfacere conueniat,quiillûinuenire,ÊCfalutis, quamnobis ttieruit,nbsp;participes fieri cupiunt.Quartó,vt huius praedicatione afficianttir mundo addidînbsp;hcmines,quæcp femper illius fors in terris futura fît, adeo^ omnium eôrum, quinbsp;cum quærunt SC cum fide amplexantur. Qtiibus omnibus dulcilsima confolatiônbsp;ïmerieritur-dum Euangelifia narrat,vt Deus hofiium conatus 6C confilia eluferit,nbsp;Filium vtrô fuum cum Virgine matre SC lofepho fuo nUtritiO mirificè feruarit.nbsp;In quorum omnium confîderationc nos eo diligentius verfari conuenit,quôd Sa«nbsp;tanam huichiftorix inprimis infidiatum fuifîefcimus.Vr enim hæc tamfalutariânbsp;myfteria obfcurarctjillam fuis commentis mirificè corrupir. Nam ex Magis regesnbsp;finxit, SCincarnationisautManifeftationisFilijDeimemoriam in ferias partimnbsp;fupei ftitiofas, partim prophanas conuertit, denilt;^ hoc praetextu ethnicorum Sa*nbsp;turnaliarcduxit.Scdomiffa iftarumineptiarum commemoratione, quæ tàm ab*nbsp;furdæ funtjVt refutationenonhabeantopus,adlocihuius, qÂem modorecitaui*nbsp;muSjConfîderationcm accedamus,quimulta habet cognitu dignifsima.

Nam cà temporis notatione orditur Euangelifta, fie feribens : Cùm natus efîet IE s V s in Bethlehê,quæ eft Iudaeç,temporibus HcrodisRegis,6Cc.Quibus verbisnbsp;doccr,quo têporeMagi vcnerinr,quia hoc ad bonitatis Deicommendatione facit,nbsp;qui Fihj fui in carne aduentum diu cælare noluit, nemora alicui efîet noxià. Itanbsp;tarnen de tempore air, vtfimuî locum naralemquocp comprehendat, Bethlehemnbsp;vidclicer,dcquo fuoloco diccmus.Quoad veto rempus,apparet huius circunftartnbsp;tiam non tam propter Magos anno£ari,qu3m vt demonftretur,! E S V Ai hune tune

IN EVAN G ELI VM MATTH AEI

natum fuifle, quando Meßi'am fiuc humanigeneris Seruatorem nafciturum eflc olim prædidumfuerat» Voluit enim Deus Pilium fuum certo SCpræfînito (vtnbsp;Galat.4: Paulus loquitur) femporenafci,ôd hoc ipfüm difertè prædici voluit,vtcertior eflelnbsp;piorum fpes,quiillius^duentum ardentifsimo cum deliderio expedlabant* Vati«nbsp;cinia de illo in Scripturis multa extant^ inter quæ releberrimum eft, quod laccbnbsp;iam moricurus protulit:Nonaüférctur fceptrlim de luda,neque Legislatór de pe«nbsp;dibus eius,donee veniat s C H i L o, ia eft, Sofpitator ille,qui rebus liominum affl*nbsp;difsimis opem fer et,nbsp;nbsp;nbsp;fublata maledilt;frione nouac felicitatis author erit : ad il*

lum genres confluent, Ifaias verb hoOipfumamplius declarans, ilium ex trunco Ip.i».nbsp;nbsp;nbsp;lfai,id efl,ex familia Dauidis qùidém nafeiturüm eflé ait,id^ tune demum, quan«

do hæc non ampîius regio fplendorè ÔC potentia illuftris,fed ad priorem conditio ncmrcdadïafüerit , quamlfai^ homo priuatus bCpeeuarius,fuftinuit. Et Danielnbsp;quartam Monafchiam,quae Romana fuit, Chrifli natalibus tribuit, idem annosnbsp;quoquêàtcmjlbre captiuitatis Babylonicaé àd ilium vflt;ÿdiligêtifupputatione nu*nbsp;merat,qua de re alibi â nobis eft di(ftum,At his per omnia Conueniunt,quçde temnbsp;pore natiuitatis Chrifti dicuntur* Lucas certè Euangelicam hiftoriam ab loanncnbsp;LKc.t.cr). Baputta,quiiniusprtecurforfuit,exordicns, flefcribic: Fuitin diebus Herodisibnbsp;liusRcgisIudæç,facerdosquidam nomine Zacharias,amp;cddem poftca ipfius Chrinbsp;ftinatiuitatem defcribens Augufti Caefarismeminitgt; 6c'fub illo fabfi cenfus totiiisnbsp;orbis terrarum,quod Romanæ Monaichiæ tunc confirmatæ fuit argumentum«nbsp;EtrurfusprædicationisIoarinisBaptiftæ ôdChrifti îamàdulti hiftoriam ita ordi*

• tur : Ahno decimo quinto imperq Tibertj Cæfaris, Pontio Pilato præfîde ludacx» tetrareha Galilææ Herode,amp;6c* Cum ergo Romani tune orbis ten arum, 6^ ipfiusnbsp;ctiam ludaeç domini fuerint,6lt; huius rcgnum Herodes ex Romanorum benefîcionbsp;tenfterit,quem Idumaeum fuifle conftat,vtique rccelferat iam à luda feeptrum. Sinbsp;pK?indé fuit tune tempus illud præfinitum,quo Mefsias nafei debuit»

r« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meminifle oportet, non modo politiampopuli ïudaici mutatam auf

tiffliitißimx. abfque magno incommodo translatam, fed illius res tune omnibus modis affli« (ftifsimas fuiflêjfiue rempub^fiueEcclefiac aut religionis ftatum fpedes. Quoad il*nbsp;lam enim,amifla libertate Romanis fubiedi erant, qui illis tyrannum ex infeftifsbnbsp;jna Idumæorüm gente impofuerunt, cuius fïcuitiam ne domeftici quidem ipfius,nbsp;imo nepropri) quidemliberi,effugerepotuerunt* Et exCæfari smandato aduSnbsp;cenfus argumento erac,nolle Deum illos amplius pro fuo peculio agnofcere,ne^nbsp;inter ipfos habitare,cùm cenfum qui templo debebatur, à proplianis gentibus in*nbsp;tercipi fineren Quoad Ecclefiam horribilis regnabat confufio* Nam veterem Sa*nbsp;cerdotum profapiam bïerodes extinxeràt,vtregnum fuum ftabiliret: fubftitueratnbsp;auremhisexfece vulgihomines obfcuros 6C ineptos, 6C fuis potius commodisnbsp;quamDeigloriæ ftudentes» Per hos ergo Legis dcclrinahumanis traditionibusnbsp;dcprauata,cültus in quæftum conucrfus,templum emporium, ôfipfum Sacerdo*nbsp;tiumvenale fadumerat,ifta^fimul omnia homines partim fuperftitiofi partimnbsp;prophaniamp;I fcelerqjiprO fua libidine verfabant,populo interim infeliciterdifper»nbsp;fo,adeô vtqui grex Domini dicebantür,cuiumfimilesefient, quaepaftorem nul*nbsp;lum habent.Matth.9.

EfdfiJip/ôrf 1« Quolocoobfeiuaridebet, quóuft^Deùs mterdumEccleftam fuamdeuenire locßcuio. pâtiarur. Etenimillo temporeludaei adhucEcclefiæ titulum habebant, amp; penesnbsp;ipfos erant fœdus Dei cum promifsionibus. Lex cxrerni cultus fedes, nec vlpiSnbsp;alibi erat Veri Dei atque religionis veræ profefsio, Atramcn in cas calamitates de-la’5iïfuei unt,vt nihil minus quam Dei populüsvidcripoiTenn Idem olim quoquenbsp;m n femel il]is accideratJn Ægyptô certè â DcO prorfus derelidi cenferi poterat,nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quando non folum dira Pharaonis tyramudc premebantur, fed infuper cultibus

nefarqs

H o M I L i A IX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a ƒ

tiefarijs ôé fupcrftinons vacabant. Sub lüdi'dbus quótp muÏta bunis gcnêris pafiï funt,quando illos Deus modoChananaeôfSjniodôMadiâllitarUmjrnodôMoab»nbsp;tara amp; Amonitarum, SC tandem vfq^àdSamUelis tempora Phili/läcöi-umlibidj'ninbsp;permifit^fubquj'bus feruttutê dunffimam feruiueruntjamifTä etiainArea,quç pracnbsp;fentiæ amp;protelt;5ïionis Det erat Sacraments. Quae verb fubBabyloUijs iSCpofteanbsp;ftib Antiochofuftmucrunt,noncpus cftecrnemorare,quahdo inPfalftu's accrba:nbsp;I'ftae pioru querelae audiuntur: Verierurttgcntes o Deus mhacredïtatemtüâm,polnbsp;luerunt regtam fanduarïj tubrédégeruntlcrufalem in accruos.Dederunt cadaue«nbsp;ra feruorum tuorum cibuni voluCribus Cccli, èC carnem fandorum tuorUrti bé*nbsp;ftrjs terraeieffuderuntfanguinem eorUin ficiiti aquam,ncceft qui fepcliat. Rügte«nbsp;runt hoftes tui in medio Synagogamm tuai um , figna fua pofucrunt pro fignts.nbsp;Sanduaria tua igne tilcenderuntj tâbefnacuJüm hominis tui âd tctrarn dêieduninbsp;Îjrophanarünt. Signa noftra non vtdemus,nullusftipereft Prophcta, fienio nobi«nbsp;cum eft qui fciat quoufqué tandem: Et qui alia hts fimtlia leguiltu^ Quod f erónbsp;iftis accidit, hoe Chriftiani quoque poftea farpe expérti funtj lïcuti hiftoriae Ecdé*nbsp;fiaftiexteftantür.

Neminem ergo ofFendatinfeïix èi. mtfcra piOrüm noftri fæcuît condi£io,qüàfî Eceleßlt;ta^tlt;» hoc nouum Si infolens iir, quod Chrifti Ecclefia nouis indies certamtnibus 8C ad»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne*

uerfisexercetur: Scdcogttemuspotius, Deum qut iudex eft iuftiffimus,heec hoft abftp caufis eertis SC grauibus permittereïimó ad hUhe modum eaftigali opörtére*nbsp;quç tn eleeftis interdum regnant,vitia.Nec eniin æquum eft,vt fucrunt fcelèta im*nbsp;punira dimittar,quitpfius nominegloriantUr, Sc quorum peccatainipiïüscóntu*nbsp;mcliam redundant.Et fi hiftorias excutiamus,nihil præter meritum accidit ludgis«nbsp;Qiiales enim in Ægypto fuerint, ex illorum in deferto fub Mofe agenttum mori«nbsp;bus eft co nt) cere: SC quales poftea fadi fint Prophetarû fermones tcftantur:qtj^mnbsp;horribilis autem Legis Dei SC religtonisprophanatio Antiochityrannidemprse*nbsp;ceflerir, Machabæorfi htftoria abundè docet. Eadem in veten' Eccléfia eft videre,nbsp;6C fufficit ad huius rci demonftrationê quod Eufebius fub initilim lib. 8. fcribit denbsp;corruptts Chriftianorum hominSmoribus, qui pace SCotiOadltceritiamturpitcrnbsp;abufi funtjde^ ambitiofis Epifeoporû conrentionibus,qui fimul Omhes Déi framnbsp;prouocarunt, vt Dioclctianû excitarer,qui perfecutione irtftitutt,qua nulla priUAnbsp;crudelior fuit ÔC diutu'rnior. Quod fi de nOftri fæculi mortbus dtcendum fit, nonnbsp;multa difputationeopus crit,cur Deus nos qui pUriOrem Euangelij dodrinapronbsp;fitemurjmodóPaplfticïE tyrânidispropugrtatoribus crudeliffitnis cxcriiciahdoSinbsp;tnodo Turcts abducehdos tradat, modo bellis inreftinis cotnmittat : qiiando päu«nbsp;cos eft viderc,qui Opus Domini fidelitér âgant* Âlq enim fub Euangelij practeXtUnbsp;nonnifi qua? fua funt quaftunt : alij fecuritatequadam fatali oppreffi gloriam Deinbsp;negligut: multi ita viuunt, vt propter ipfos ftdet Chrifttanaè dodriilä male atidiatinbsp;vt de illis nunc nihil dicam,qui portentofis dogmatibus SC contènrionibus non nenbsp;celTarijspacemEcclefiarum turbant, Sc ftatres fuos eundem cum ipCs Chriftuninbsp;profitentes pctulanter nimis profeindunt.

Sedobrjeiataliquis, tntereaverèpios SCquiDeittegonutttfcrib aguttt,etudei liter vexari, patrijs fedibus e^ellt SC trucidari. Quibus nos refpondemüs* nemi«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit»»•

nem extra omnem culpam effc. Habcnt ehim optimi quiep fuos n:euoS atlt;^ Vitia, SCfuisquoqp affedibus abripiunturteofdemautem irtfignigloria Deusdignatur,nbsp;quando illos propter nomen fu3 affligi finit, Vt glortofa Filij fuiiESV Ctt tt î s TInbsp;ftigmata in corpore fuo ferant,qui propter fua delida pUttiri merebahtur.Qut vc«nbsp;rd ex illis quoad corpus interficiunturjij reuerabeati funt,quia huius mortaiis vi-tx curriculum emenfi in ccelis cum Chrifto viuuntîreliquis verd^qut adhuc in ter*nbsp;ris cxcrcentwr,adcft Dominus» SC ferè opcm illis tunc fert,quando res omnino de»»

CAP, II* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïrï feVÄNGELlVli MATTH AEI

Iperatæ eflc vidcntur.Sivolimfa(?lüfub ludicibus. Sic in Babyloneîaborantibwï praeter omnem expeefiationem Cyrus datus efr,qLndiuturniexiIr) moleftqs illosh*nbsp;berarct.ldcm Aiftiochi quoque temporibus accidit.Et fub Imperatoribus Roma*nbsp;nis Ecekfiam mirificè oitmieruaramfuiirefcimus.Necdefuntnoftri feculi exem*nbsp;pla,qu3c nos inter perfeeutionum certamina confirment.Imó vt fub Herodc,quartnbsp;do diabolus per hunc amp; Romanos de Dei populo QC tota falutis Inimanae caufanbsp;triumphare videbatur, Chriftus nafcitur: ita plcruntp fub immanifsimis tyranni’nbsp;Veritatis dom ina pullulât, Ô6 Chriftus quafi rediuiuus ineledbs fuis refurgit,qu»nbsp;pauló ante extineïus videbatur. Enimuero hifcenouifsimis temporibus Enange*nbsp;lij lux ex Antichriih'anis tenebris fubitó efFulfit, 2C (quod porfcnto fimilc eft) e^nbsp;monachorum luftris atep facrificorum colleges prodicrunc fideles Chrifti minbnbsp;ftrijper quosilla accenfa eft.EtferuabithancprOcul dubio Deus,nelt;pcamin fuo*nbsp;rum cordibus vnquam extingui patictur,

Pr frfpPt de* Præferea lèoc Chrifti nati exemplü finguK priuatim,quoad îcternæ falutis caU* f^antibiKafi' f3m,ad fuam inftitutionem accommodent, Vtenim ille,quando res populi Dei at*nbsp;julgct chrifiiK fliâ-ifsimæfuerunt, exhibitus eft: ita tunc quotp Dei gratia in illo nobis priuanninbsp;afFulget,quando per Legem intra animos noftrOs fcelerum conuidi,nullam nobisnbsp;falutis ipem in humants rcliquä efte videmus.Quoad enim noftris viribus aut n*?nbsp;ftrorum operum meritis confidimus, non poflumus per ilium partae falutisbenefinbsp;Row.to. cio frui. Etenim cum ludacis leipfos iuftitia Deifpolianr,quicuntp fuam iuftitiamnbsp;ftabilirciadareaudent. Atdenobiftpfisdelperantibus Chriftus affulger3amp;ad

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kinuitateos,qui iamfuccumbuntfub pcccatorurHpönderC.Matth.n.öcc.

Mtigi guifue^ nbsp;nbsp;nbsp;His præmilsis ad Magorum hiftoria accedamus, in qua primo videndum crit

rint, w vndc qui nam iîli ftierint, vnde venerint. In Papatu enimcvr initio diximus) RegcS «duencrint, Riifle credüntur, amp; quidem tres numero : Reges autem finXerunt, eó quód irtnbsp;rfa],7i,{criptum fit:Reges Tharfis 8gt;C infularum munera offerentj Reges Arabiacnbsp;Saba dona adducent. Tres autem fuiflè putarunt, quia tres munerum fpecies ànbsp;Matihaeo delcribuntur,aurum,thus amp;myrrha.Et vtplus fan's ineptirent, ternuirtnbsp;ex illis Æthtopem fecerunt,propter Sabam nimirum qux Æthicpiæfcdesregianbsp;olim fuit.Sed eft commentum hoc tarn friuolum,vt rifu potius quam confutation^nbsp;dignum fit.Nam quae in PfalmO dicuntur, de fpirituali regno Chrifti debent inielnbsp;h'gûad quod R eges quoep acccftiiri fint, vt Ecclcfiçnutritîj fiant,ficuti Ifaias prardinbsp;xit.Deinde fuam ftultitiam preduntifti homincs,quando quoddeRçgtbus Occinbsp;dentis (Tharfis enim ludæçrcfpcdu ad Occidentempcrtinet)0C Saba?,qute ad Menbsp;ridiem fita eft,de Magis hifee exponQt, quos ab Oriente venifte Matthacus difertênbsp;fcribit.Sed nonmirum eft infeitiamintenebrarfîregno omniaturbare,Antichrift»nbsp;autem hoc proprium opus eft,quodorbemtcrrarû potius inucrfum,vel ctiâeucr*nbsp;fum veltt,quàm vt fuis figmentis aliquid decedat. Numerus autê Magorum incefnbsp;tus cft,amp;quidâ ex veteribus illos quatuordccim fuiflè dixerunt;quodipfum quenbsp;nulla certa rationc nititur. Quoad muncra, non quid finguli,fed quid illi fimul o*nbsp;Dfà'KiWw/je mnes Chriftoobtulei;int,narratur. Confiât autem vcl ipfo Cicerone tcfte,Magcsnbsp;apudPerfaspatria lingua didos fuiflè âfapicntia accurata rerum naturaliSco«nbsp;gnifione, ôf peculiarc fapientiftimorû hominû genus fuiflè,qui augurâdi amp;C di*nbsp;uinandi feientia inftrudi Regibus à confilijs erant,ô6 in tanta cxiftimatione,vt ne*nbsp;mo Perfarû Rex eflè poflèt,qui non eorum difeiplinâ ôf feientiam percepiflèt.Fu®nbsp;runtergo Magi ifti homines non vulgares, fed domi fuæ illuftres, ôf apud exterosnbsp;quotp célébrés propter fapientiæ fingularisnbsp;nbsp;nbsp;virtutis éxiftimationem: id quod ut

pracfentietiamhiftoriapartim exdonis,quæChhfto pretiofifsimaobtulerunt,par tim ex co,quód per illos fparfus de nato Rege ludeorû rumor,tantä fidetn merint^nbsp;vt eo non vulgus modo hominum,verumetiam Herodes Rex terreretur, vt fuo 1^ •nbsp;co audiemus*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Porto

H o M I L I A IX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6

PorroquæratWc aliqiris,cur iftos cxOfîéhtè |)feriongifsima itinera Chtiftus attraxeritjCÙm ipfe poftea dicat : Confiteor tibi P a teredo mine cœli èC terrtCjqliod duxe/ a fus':nbsp;abfcondcris hæc à fapientibus SC intelligentibusjô^reueîarisea infantibus: Ëtiajàlnbsp;Pater,quia ita plaçait tibu Ad quod rGfpohdemus,noh daimnari àChrifto fimpli«nbsp;ter fapientesjfed eosjqui fibqpfis in fua fap lentia placet, ncqj êx Deo fapiunt, qua»nbsp;les apud ludæos Scribæ SC Sacerdotes,apüd geAtes autCm philofophi luerunt.Tanbsp;les enitndutn circa res huius feculi occupattult;5SC hotttinibus probaticupiuntjdiuinbsp;na fecuri ncgligunuE t hos Paülus quoep perftriAgit,quaAdó in priori ad Corinth. ».Ctw.t,nbsp;fcribitjDeum huiUs mundi fapierttiaiA infatuailiHe, SC qute ftulta funt in mundonbsp;clegifleiVt fapientes pudcfacéret.Facit autem Magorum exemplunï ad fidei Chri-ftianaccOnimendationemjquôdnimirui'n tj, qui tunc fummâ inter homines fapiennbsp;tisccxiftimationcfuftincbantjChrifturrt quæljuérunt. Etmerito quidchl, quando Çolo/Pt.nbsp;in ipfo rcconditi funtornnes thefauri feientia?SC cognitionis,0Cidein nobis à Deonbsp;Patre fapientia fadus eft. Difeamus ergo ipfi quolt;^ ad hunc proj^eraré, SC eiusnbsp;V erbo omnem noftrum »ntelletftum per obedientiam fidei fubrjeiamuS.

In primis ante hoc loco obferuari debet Dei bonitaSjqui Otnnis generis aut or= Ch-ifiat com^ dinis homines ad Chrifti recéns nati cognition? venire voluit. Primos quidem denbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;own«.;«

illoadmonuitpaftorésBéthlehêmiticos,quiSC ludæi erant,SC obfcuri àtlt;p inopes: Atnunccxteros quotp diuirijs SC aüthoritate pfæftantés èlohginqüoaddUcifiqüinbsp;vt gentium primftiiæfucruntiitaiîlorüm cxemplo docere volait Spiritus SaAtftuSinbsp;Chriftum vniüérfalèm elle omnium gentium SèrUâtorcm, in quo (vt PalilUs ait)nbsp;non fit ludæüs aüt Græcus nOnliber aUtferUuS) non diues aut inopSjnonmâs autnbsp;famina. Et hue referri debent,quacctxntp apud Prophetàs de gentium vocationenbsp;prædidâfunt. DenitJ vt non faftidit Chriftus eos,qui mundi iudicio pro ftültis hanbsp;feenturtitane^ dodos autfapieAtesrefjcit, modàinipfofapiant, feç ipfos ciusnbsp;magifterio fubmittànt. Docent hoc Nicodemi 6C Pauli cxempla,quoru hic â pue«nbsp;ris in Lege inftitUtUS fupra Omnes aequales fuos profecit, ille vèro inter Rabbinosnbsp;in Ifraele excellait » vterque verô ad Chriftum venirSC ab eo in gratiam eft recc-ptus. Quibus poftea ex gentium quom Philofôphis SC Oratoribusaliquosaccef*nbsp;fifîe fcimus,qui docendo ÔC feribendo ndem Chriftianâ fedulo propagaruntzqüa*nbsp;1 CS fucrunt luftinus,Athenagoras, Cyprianus ôd infiniti altj. Hoc vt communcmnbsp;confolationem habet,qua fefé Confirmentomnis loci SC ordinis homines: ita dosnbsp;cet quoqucjnc quem propter genus vitae,fiquidem id non turpe nélt;^ iniuftum fit»nbsp;temere damnemus aut faftidiamus,quem Chriftus pro fuô agnofeit.

Secundo videamus, quomodô autquàratione Chriftus MagiS fit reuclatusc* M4 Ipfiftellæmcntionemfaciünt, quàmvidcrint in Oriente, ÔC ab eademillospoftea innotuer^nbsp;Bethlchemum vfi^dedudosfuifle'aüdicmüs. Qiioloco fuse vanitatis ÔC aüdaciacnbsp;prophanæ patrociniS captant Aftrologi,quando Magos iftos Aftrologiac ftudios *nbsp;fos fuiflcjSC pcar banc Chrifti natiuitatê cognouifte dicunt.Sedfemfos turpiter faisnbsp;4unt. Non negaucrim quidem Magos Aftrologiæ fhidiofosfuine, quando hancnbsp;apud Orientales quàm maxime floruifl'e confiât. At illos huius artis dudu in Chrinbsp;fti cognitioncm venifle,conftantcr pernego.Etcnim artem illafti circa ftellas natu«nbsp;raies ÔC earummotum ordinariS verfari fcimùs.Atqui iftam,qu3EMagos deduxir,nbsp;non vulgaremfuifle,multisargumcntis probati poteftJ’rimô enim illamintCrdiunbsp;quotp fulfifle apparet,cùm illis duxviacfuerit.Deindeinterdudifparüifle videttir»nbsp;mox vero quando opus erat,denuo emicuiffe. Adhçc mötum fuum Magis accom*nbsp;»nodauit,adeô vt his iter ingrcisis ipfa ctiam progrederetür, vbi vero fupra natal?nbsp;Chrifti locum venitjfubftititjVt hunc illis quafi digito monftraret. Atquiiftanullinbsp;ftcllæ ex vulgaribus 6C vfi tatis conueniunt. Nihil ergo htc ars fua Magis profuit,nbsp;fïilî quod vider unt ftellam hanc peculiarcm eftê,qu9t rem nouam ÔC infolitam por

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c a

CAP« H«*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I N quot; E V A WG E L I V M Aï AT TH AE I

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tendat, Accefsit deinde occulta Spiritus Sanc?îircuclatio,quae illi'saiïré vclHcarct#

Si^ hànc protnifsi Qi. diu expeó-ati Seruatoris nuntiam efle doccret.Nam ctfi pro* mifsiones ludæis datae cflcntjalias tarnen gentes non omnino ncg1 exit Deus,Narr*nbsp;Sibyllas habueruntjin quarö libris clarifsima funt de Chrifto vatictnia,quac apu^nbsp;Laciantium SC D.Auguftinuinleguntur, Qi quorum multa adhuc hod-eextantquot;nbsp;Quid) quod Suetonius in Vefpatiano fuo fcribit,in toto Oriente veterem SCcon*nbsp;liantem opinionem fuiflc,infatis cÄe j vt ex ludaca oriundi rcrum potirentur. ßtnbsp;credibile eft, Magos iftos non ignorauifle ßalaami,prophetae totius Orientis cele*nbsp;bcrrimt,oraculum,qut de Chriito in hæc verba vaticinatus fuit. Videbo cum,fednbsp;nonmodôu'ntucboreumjfed non cominuSjid cft,habebit populus ludæorum rc*nbsp;gem,quem in fpiritu video vcnturum,non autem nunc, fed poft longum tempus,nbsp;SC proinde comminus videri nó po teft, orietvr st ellacx Iacob,ÖC furgetnbsp;•ftreptrü ex Ifraele,6Cc,Stcllam dicit Chi iftum, quia is eft lux mundi SC Sol iuftin«'^»nbsp;cuius radqsmortis tenebrasdifcuti oportuit.EtipfefuâApocalypfîm concluden^nbsp;ait: Ego fum ftirps SC progenies ilia Dauidis,ftella fplendida SC matutina, Ne quisnbsp;*¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen de folofydcrcaliquo id intelligeret,moxSceptrimeminit,vt Regem innu»

doccat,quiregnS Dei inter homines inftauret. Quod Magi iftino ofcitanter obft^ iiarunt,quando vifa hac ftella noua 6C infolita, de Rege illo ludæorurn quacrunt»nbsp;quein ex lacob orituru feiebanr. Itacp in ftella ilia Meisiâ patribus promiliumvilt;nbsp;derunt ex Spiritus rcuelatione.Ncc mirS eft illos hoc portento excitatos fuifte, vtnbsp;iter tamlonginquu tam^periculofum eius adorandi caufa ingrederentur. Simulnbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnim in mentem vcniebat.quid Regem ilium faCluru efleBalaam praedixerat, qul

addit:Et confringetproccres Moab, SC diruet omnes filios Scth,ideft,omnes bo* mines.ExSeth cnim genus humanumpropagatum eft, cumCainipofteritas tot»nbsp;tn^diluwio delcta efletjfolus autem Noa euaftflet cum fuis,qui cxSeth defeenderat«nbsp;-Et erit Idumata occupata,SC Seir cedet hoftibus fuis in poffèfsioncmgt;ÔC Ifrael for*nbsp;¦ titer aget;Qui dominatur erit ex lacob, ÔC perdet reliquias ex ciuitate.Qute omnianbsp;- cum de hoftibus Chrifti dicantur,qui huic contumaciter reiîftunt,volueruntMa*nbsp;• giilliusiram pra:ucnire,8C ilium fibi hoe officio conciliarc,

lt;l«t/« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At hîc nobis confideranda venit admirabiJis Dei prouidentia,qua is Filtj fuire

ignaratur,ii • gnum in terris inchoauit.In ludîca quidê ille inter eos nafeitur, quibus olim peen* ifj Oriente hlt;x*- haritcr eratprOmiflus, at illic in ftabulo inter pecoris pre/cpia obfeurus 6C inop^nbsp;irtwr iUuftrif. jacetzin extremo autem Oriente ftella noua SC infolita fplendorc rutilans illumRcnbsp;gem inuidum ÔC gloriofum efle pracdicat, Inludsea â fob's paftoribus quærituriinnbsp;Orienté vir i illuftres fefe ad ills quacrendS accingunt, Ignoratur deniq^ inter fuos»nbsp;cuius maieftas alibi coelitus fefe profert. Fuit hoc initia vccationis gentiS, adco^nbsp;i. præludiûcius'quod poftca Chriftus dixit:Mwlti ab Oriente SC OccidentcvcRicnbnbsp;SC difeumbent cum Abrahamonbsp;nbsp;Ifaaco SC lacobo in regno coelor5:fih) autêregnl

etjeientur in tenebras exteriores.Solet ita plerunt^ fieri, vt ChriflS ignorent t),qnl xllo prat alqs gloriantur,eundcm verb quterant ÔC inweniant, qui ab illo alienifsin*^nbsp;^lt;flc vidcntur,Ncminê ergo fallatextcrnac profefsionis fidutia, quæ inanis eft,nifinbsp;-quod dtcivolumifc reipfa praeftemus.Similirernedefperare quidem dcbentpngt;bnbsp;, Chriftum ab tills videantrcijci,qui tilâ prac altjs debebant amplcdi. Semper cnimnbsp;tile locum aliquem inucniet, vbi fuam maieftatem atqp virtutem cxerat cumlucn*nbsp;lt;.lcnto aliquo fru(ftu.Nam vtuttota terra fileat,coeli tame eius gloriampracdicantînbsp;ctiî omnium ora tyranni obturent,lapides clamabunt.Euc,i9.

j-'eu'.Thn^ivt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Proponiturpræcerea hoc loco nouumbonitatis Dei exemplum:qui Fili) fin bt

hgenijifefe ac carnem aducntum non modb reuelari voluit hominibus, fed ita hoc fecit j vt fin* trjmwaiiiX. gulorum ingenqs, ceu fidus 6C diligens praeceptor, fefe accommodarit. Etenimnbsp;cum lofepho SC Maria per Angelos egit, quorum apparittones ludxisnon omni*nbsp;nonouæ «utinfolentes erant ; SC ideo paftoribus quoque angelos dédit hiu^nbsp;•

H O M I L I A IX* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

inyftcrrj interpretcs.At Magis Orientalibus, qui rerum naturalium pcriti QC aftris dediri eranr,fydus nouum Ô6 prius à nemine yifum proponit^quo cxcitentur. Ad«nbsp;hæc ludços,qui'iampridem omniumfecuri obtorpuerant,ô^ Herodem regio faftiinbsp;turgentem infolito hominum peregrinorum aduentu expergefacit, per^ eofdemnbsp;Scribis atc^Sacerdotibusoccafionêpræbet inquirendiveterum Prophetarûora»nbsp;cula,quibus de tota falutis ratione porerantedoceri, Verifsimèergo Paulus dixir,nbsp;veile Ùeum omnes homines feruari,amp; in V«ritatis cognidonem peruenire.Namnbsp;hocipfum nos etiamhodie experimurjquando nihil eorûprætermittitDeus,qua:nbsp;miferosmorralesad fcriumpropriacfalutisftudium excitare poterant. DoAoresnbsp;enim dac fidos èC induftrios,per quos docefgt;monet,hortatur,vrget,minatur,6C insnbsp;tcrdum fuppliciter rogat.Coniungit verbo fuofigna6Cprodigia,quibusfrafuainnbsp;c caclo reuclat, quæ^ plura 66 terribfliora vidimus, quam vllo feculo prius àppa»nbsp;ruerinr. Qiioties enim Cometes arfcrunt, quos nunquam impune vifos cire,ohmnbsp;ethnici obferuaruntCquoties Solis iubar extinAum,amp;in varias formäsinlitätumnbsp;eft f quam multa indies in acre,terris, aquispræter naturam fiunt,4liaccordab'so3nbsp;mnibus non tarn admirationijquam terror! funtî* Qin'd de ftclla noua dicam, quae Anno tj72,nbsp;iam toto anno propeCaisiopesfydusfulfit, magnitudine ÔC IplendorcconipicuaC'nbsp;Quam fi cum reliquis ftgnis coniideres, quae Dominus adqentum fuum nouifsi«nbsp;mum præceflura efte pracdixit, fortafsis non procul â vero aberrant,qui illam eiusnbsp;breui adiudicium venturi nüûtiam efte arbitrantur. Me certe,fateor,itamouit,vtnbsp;cum illam ipeAàrémprimuhi,hi verfusmihitxciderint,quos pqsleAoribus fi ad«nbsp;fcribantur,non omnino ingratosforcfperó»

ßtta froÿe Caßiopen n'ouaßella fuh itther'e fulgett nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

^lagnum ab^ftid terrü infolitüm^ dahit.

noaa Itix mundo foi^ triftia nubila furgit,

k^itdgb aüt finitn tnach 'tna tptafitutAi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

iAtîùcetn Zeerare 'Tperàt,qui regnàt'ygt;bi^uei dmpierasjpœnài iam luirura breiii.

Ergo tui aduentui Stella hac nbsp;nbsp;nuntia C H RIS T Egt;

offerte optatam qui ^otef^muf o^em.

E'aftatuam AndromedamcircunfiantiVndiqueCatt, indique in expofitam monflra fera^ ruunt,nbsp;^onZlramari furgunt,ntq, terris tutiorillaeil^,nbsp;Trafentem^ 'tidetytrifiis quot;^bique necem.

Eigo’veni,^ropera,feftinadulcis lÈSV,

2\Zî 'venias^aBum eb^,ah bone C H RIS T E yeni.

Hæ meac inter tot iræ fimul SiC gratiac Dei indicia cogitationes,hæc mea vota fiint, communia (vt fpero) cum multis pîjs* At vereornepluresfînt,quiiftanegligant,nbsp;quibus aliquando fecuritas fua nimis magno conftabit*

Sed pergamus in huiusloci hiftoria,quç tertio loco quo vfque Magi venerint, AUgi venerü narrat:NimirumHierofolynram vfque.Notatur itinerislonginqui labor attpmonbsp;leftia,fimul^ fua ludacis vecordia exprobratur, quos gentiun^xemplo pudefierinbsp;oportuit,quos nec^paftorumBethlehemiticorSteftimonia, netç promifsionS ÔCnbsp;vaticiniorum veeerum confideratio, hetp pracfentes miferiç SC dura fub Romanisnbsp;feruitus,nelt;pMagorumexemplum £^cœlefti hoUacftellçteftimonio fulfulta,narnbsp;ratio mouerepotuit, vt tempus ilîüdMèfsiæpracfînitum iam adeflecogitarcnt,ô^nbsp;ad hunc excipiendum accingerentur.Hierofolymam autem venerunt Magi,niminbsp;rum quod Regem tantum non alibi qitam in regia vrbe,amp; totius Orientis(vt Plinbsp;nij verbis vtar) celcberrimajinueniri pdfleputarent.Scdfailunturfua coieAura;

videtur ftellae manuduAio illos adtémpus deftituifte; himirü quod Ülos Deus

e 5

IN E V A N G EU V M MATTHAEI

lîbqpfîspermittercvoluit,vtillorum exemple difeamus, lEyVM C M R I îT non mueniri carnis fagacitate SC. mduftriatfed coelellireuelatione opus efle.nbsp;nemo(mquit ille)venitad me,ni'li pater meus traxeriteum.Et Petro idem dicebannbsp;ioan.g. Caro Sc fanguis non reuelauittibi,fed Pater meus coeleftis. Etenim ficarnisratib*nbsp;iiatth.it). ncm audiamuSjillaChriftum 5C Ven’tatis lucem nunquam inBethlehemirico ßa^*nbsp;bulo quaeret, fed Hicrofolymæ, apudeosnimirum,qu-i coram mundoiuftitiac,fa^nbsp;picntiæôC fanditatis exiftimationêfLiftinent,ÔC fimul potentia authoritatealij*nbsp;prarftantldeo pleriquehodie Veritatem in Academijs, autMonafterijsfiueapu^nbsp;Cathédrales Ecclefias inueniriputant. Alq adRomam refpiciunt, co quod vulg’’.nbsp;pro Catholicis habeantur qui huius federn venerantur ÔC obferuant.Multi à Reg*nbsp;bus pendenr,quôd vixcredibile eflê videatur, vt Veriratêignorentij,quosDciJ*nbsp;in tarn fublimefaftigiumcuexit.Sed nihil faciuntifta ad Veriratis æternae cogni*nbsp;tionem.Etenim humilibus delediatur Deus,8C nufpiam Chriftus difficilius inueH»nbsp;tur quàm int^ opum aceruos,aula: ftrepitum SCpurpuratoru cœtusJn folaBctb*nbsp;lehemaChriftus inuenitur, quæEccleiîætypus eft, vtinfra in Micheæ vaticifli^nbsp;dicetur.In ea ergo refonans Dei V erbum audiamus, SC Magos iftos imitcmur,qn^nbsp;etiamh quoad locum natalem Chrifti fua coniedura falfi fi«t, memorabilc tame*'nbsp;fidei Sc obedientiæ exemplum nobis præbent.

publice nbsp;nbsp;nbsp;Etenim vbi Hierofolymam ventum eft,publice de Chrifto quaerunt, nclt;j pu*

^u/runt de ^et eos profiter! cur venerint. Primum,Vbi eft(inquiunt) ille qui natus eft Rex Itt Chriflo,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dacorum C De eo qui Rex natus fit, id eft, cui regnum exnatalium iure debcatuo

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quærunt:quiatuncin ludæa Reges non nafeebantur, fed à Romanis creabantuf»

qui tunc ferè torius orbis erant domini.Fuit ergo hacc quæftio plena periculi.Scft* bantenim tuncillic Herodem regnarcexRomanorumbeneficioznc«^ illoslafC*nbsp;baf,quanfa fit ambitionis vis,qua: facit, vt Reges nihil non fibi liccre pufcnr,fi denbsp;regno periclitentur.Tune cnim iufiurandum quolt;^ violandum efle,olim Caefar dlnbsp;cebat-Adhaec feditione hocfpirare'videbatur, quam omnes bonimcritó ederunt,nbsp;amp;' cuius ftudium in peregrinis nullo modoexcufaripoteft. Attamcn de Rege illc^nbsp;Magi quærunt,SC ita tantumnon proclamant, regnum ludarænecp ad Hcrodeifnbsp;neep ad Romanos pertinere, fed ad eum, cui ex natiuitate ÔC iure harreditario dc^nbsp;.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beatur.Er quia obijei poterar,Quid verb ille ad vosfaddunt: V idimus ftellam eiu®

in Oriente.Ira verb amplius quid confitenturzqubd nimirum ilium quçrant,queifl Deus ipfe j egno dcftinarir,cui item cœlum ÔC aftra feruiant. Agnofcöt ergo in iHt’nbsp;maieftatem,qua omnes huiusfeculi Regesfuperct. Prattcrea caufamfui aduen*nbsp;tus exponunt: Venimus vtadoremus eum, Qiiod pleritp de ea modb adorationenbsp;exponunr,quæ ex Orientalium more Regibus exhibebatur, quafi no aliud quan*nbsp;Perfico ritu ilium falutare,0C cius gratiam captare voluerint, vteo magis propffi'^nbsp;vtcrentur, fiquandoregnumfuuminOrientem vftp extendcret, Qtiam fenten*nbsp;tiam non quidem omnino damnarc velim, attamen arbitrer illos, etfi perfedatï*nbsp;lESV CHRISTI cognitionemnonhaberent adhuc,tamê aliquidhominemaivisnbsp;deilk) iam animisfuis concepiftc. Alioquiridiculinimis, veletiamftolidi videHnbsp;poterant,qui propfcr principem cxtcrum,eum^ recens natum,labores tantos fu^*nbsp;cipercjfumptus immodicos facere,pcriculo denim tam manifefto fefe domi forifcpnbsp;obijccre voluiflent.Nam y t Herodes ipforum fatîto offendi potuit:ita apud Perfasnbsp;quoep hoc illisinuidiam,odium,indignationem ÔC periculum manifeftum conci*nbsp;bare potcrat, quafi res nouas moliri,amp; aliunde Rege peregrins accerfere vcllent’nbsp;Quapropter quiequid ab illis fadum eft,hoc ex fide manauifle dico,cuius femii^®nbsp;iam animo conceperant,SC quae licet perfeda cognitionc Chrifti deftitucrciur,ta*nbsp;men inftar grant ßaapis fuir,fuamœ habuii acn'moniam, qu» frudus hofeeprat*nbsp;daros protuiiç,

Habemo*

a

ft O M ï L I A ïX* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18

Wabémus ergo in hts typum veræ fïdei, quo docemuGVC a nobis etiàm Chri- Qttowo«/ ftusquært debeat. SccUamillis nouam Deusobijcit,finiul^eoriim mentes occub chriliut ino»nbsp;tiorc l euelati'one illuftrat atqp moucu Illi verb abfcp mora Dcum vocâtem fequun bit quoi^debcnbsp;tin'jcriamiï omnia obrjcererttur,quç tn eiufmodi inftttuto ipfos rcmorari poterât:nbsp;qualia hint, difcefliis à domo propria,qui co incornmodior eft, quo opulentiorcsnbsp;€iilluftfioriloco conftituci funthominesrttineris longinqui moleftia,labores,fumnbsp;ptus,pericula,6lt; in primis caufa,quæ mukisitifpcclajmutis abfurda 6C ridtcula vfnbsp;dert potcrat.Atomnia ifta fuperatex fide enatumChrtfti inuenicndi defiderium»nbsp;Imitemur nos exemplum iftud,ô fratres. V o cat nos qtioque Deus per Verbum»nbsp;quod facts inftarcœleftisnobisprælucct, ôiSin quo lætus file lucifer Chriftus(vtnbsp;Petri vcrbovtar)fenobis exhiber» Accedunt fignaomnis generis,quibusßC olimnbsp;de Chriftotefiatus eft,quîbus hodieadhuceiusdodrinam confirmât. Hîcno«nbsp;ftrum fueritjVt ipfi etiam Dei Verbo credamus, hunc vocantcm fequamur, nclt;pnbsp;nos vllo laborc, fumptu aut periculo patiamur abfteneri, vtdeniquc Chriftumnbsp;palam confitei i non pudcat. Excitet nos,quod non depcrcgrino âliquoRegchîcnbsp;agitur,fed de noftro. Nobis cnim(vt Ifatas ait)pucr ille na^us eft, nobis Filius iljcnbsp;datuseft.’nobisitemfefeilleoffcrtperEuangelium, vteumperlonginquasterras 'nbsp;Sc maria quærercnequaquam opus fit. Atqujcnoftrifæculieftcalamitasôf ingranbsp;titudo, pierique ludæos imitantur, qui domt fuæ natum neglcxcrunr,adco vtne«»nbsp;que Angelorum nunrio per paftores dfuulgato, necp Magorum prcconio, nequenbsp;Prophetarum oraculis moueri potuerint,vt ilium fefe dotftrina amp; mtraculis maninbsp;feftantcm fint amplexi.Qiiid ergo fperes aliud,quam quod ill is accidit f Vt nimbnbsp;rum anobisquotp transferatur regnum Dei,cuius hæreditas nobis adcófordet»nbsp;Enimuero multa pafsim fiunt, quae tanti malt' præludia eflc videntur, Só cum relbnbsp;gione vera Imperium quoc^ in Orientem rediturum cfle portendunt, quod olimnbsp;Ladantius exantiquis vaticinijs prædixit.OremusergoDeumPatrçmmifefationbsp;num,vt is corda noftra illuminer,vt exortum in fi'h'o fuo iesv christ o tcter*nbsp;næ falutis iubar totis animis admittamus,eundem verb autdi quæramus inuennbsp;Tuminfpiritublt; veritate adoremus’.cui debeturbenedidio, honor, gloria ÔCpo*nbsp;teftas in aeternum. Amen»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

M O M Î L 1 A X»

Hi4 attterfiauditif HerodesT^ex turiatw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tota HieroJoljmacam

Et conuocatMomnibuiprincipibuifactrdotum amp; ^cfibifpepuli^ercontatitstß ab eif,ybiChrißtnnalcerttar.

QVoniam iE.sVs chrisTvs,ctfiineoOmnesgraftaeDeibchumanasfa* lutis thefauricontineantur,nihilprodeftnifi eum qualis eft agncfcamus,6^nbsp;Vera fide amplexemur, illius in carne aduentum varrjsmodis tori mundo innote«nbsp;fccre oporruit. Qiia inre vt Deibonitas atcp mtfericordia agnofcidebct,qui homlnbsp;num captui fe mirifice accommodauitn'ta multum proderit vwdiflèjquomodo illbnbsp;us aduentum 6C huius nuntium homines acceperint. In co enim apparet quod in*nbsp;ter eledos £lt;reprobos,pios impios eftdifcrimen.Illienimaudita Chriiti prædinbsp;catione gaudent,SC ad quaeuis officia fefe Deo obfequentes præbent; ficuti in lofenbsp;pho,paftoribus Bethlemiticts,Simeone, Anna,in primis ante in Magis eft videre,nbsp;quos nullorum laborum,fumptum, pertculorum deniœ piguit, vt Chriftum inuenbsp;nire eocp potiri poftent. Opponuntur his in præfenti Herodes Ôd Hierofolymita«nbsp;norum populus,in quibus reproborum ingenia,morcs,artes atque dolos quafi in*nbsp;fpeculopropoutos videbimus»

IN EVANGELIVH MATTH AEI

HfTodfT cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poftquam enim per Magos fparfum natt Chrifti nuntium Matthæus expo*

fcribit : Hl's autem auditis Herodcs Rex turbatus eft, SC to ta Hi^* [TnunM rofolyma cum eo. Longé alius ergo iftis animus fuit quam ijs,de quibus hucuf'nbsp;quedidumeft. Namterriti hoctamfalutarinuntio totisanimisturbantur. At*nbsp;qui Herodi hoc accidifle nori eftmirum. Nam vt alibi audiuimus alienigenafu*nbsp;it,SC regnummalis arcibus inter ludæos obtinuerat. Etenimeius pater Antipa*nbsp;ter,gente Idumæus, cum iulio CæferiinbelloÆgyptiaco bonam operamnaua*nbsp;uiirctjVt qui regionum illarum probe gnarus eftet, ab illo ludæam gubcrnandamnbsp;accepit, abfque regio tarnen nomine. Fuit hoc ludæisadinodum graue, ÔCcre*nbsp;bris fcditionibus aduerfuseum tumultuabantur,eóquódregnum vfqueadMef*nbsp;dx aduentumtribuiludæ deberi dicerent.Itacj mortuo Ântipatro,cum huius fili»nbsp;os facile eijci pofte putarent, Antigonum Ariftobulifiîium,apud Parthos exulan*nbsp;tem,acerfunt,quiHierofolymamoxpotitur. At cùm Herodcs ilium aliquotprac*nbsp;lijs vicilFetjab Antonio primùra rotins ludæae Tetrarcha, dC non multô poftRe*nbsp;quoque nommatus, 6C inter A'ntonium QC Odauium Auguftum médius in Ca*nbsp;pitolium dedudus, publicèregno inauguratuseft. Verumtamenipfcquoqu^nbsp;varijs feditionibus exagitatus, vtregnumftabilirer, non modo Machabaeorutnnbsp;profapiam,quaîregnumSCfacerdotium diutenuerat, torara extinxir, adeo vtncnbsp;vxoriquidemMariamnieiufquefratribus amp; proprijs filtjs parceret verumetiamnbsp;fupremum gentis ludaicæ Senatum,quem vxx 11 Seniores dicebant,çrudelitcrCnbsp;medio fuftulit. Quia ergo fe ludæis inuifum efte fciebat netç ignoraret vetera denbsp;promiftb Rege ô(^ Seruatore vaticinia,non potuit commoueri SC turbari, quandonbsp;græter omnium expedationem fubito venicbant ab cxtremo Oriente viri illo*nbsp;res,quiillum iam narum efte publicè prædicabanr.

Ita enim folet accidere tyrannis, vt qui à multis timentur, ipfî plurçs metuant, famp;rsin^xnbsp;nbsp;nbsp;6C*quouisrumore, veletiamtemereconceptafufpicioneterreantur. Etquemad«

modumHcrodeshucufcp Prophetarum vaticiniaconftdentifsimè contempfitSC neglexit,eô quôd fe regnum fuum confîrmauifte, fe^ Romanorum fauore atquCnbsp;potcntiaaduerfusomnes hoftiûconatus abundemunitum efleputaret, nuncaO*nbsp;tem fubito confternatur,SC quæ olim de Mefsia audiuera t inuito quocp in menteionbsp;vcniuntftta plerunrç fit iinprjs,vt quando rebus fuis optimè confultum putant, rcnbsp;pente nouis tcrriculamcntis exagitentur,quos propria confcientia fa^e illis exk*nbsp;uifsima occafione obijcir. Neminem ergo illorum fucceftiis, faftus, potentia atçnbsp;tyrannis offendat.Quia enim qui taies funt,Deo aducrfo regnant,non poteft dio*nbsp;turnum efte illorum imperium. Et quàmuis multos in metum ÔC terrores conijci*nbsp;anr,ipft lâmen grauiores SC arrociores intra fuos animos fentiunt.Dïfsimulanthosnbsp;quidem illi mâgno ftudio,fed quam horribilis fît,quæ cos intus excrutiat, carnifîcinbsp;na, exquifîttcillæcuftodiætcftantur, quibus vitam ÔC corporafuatuentur, id^nbsp;contrafüos fcrè,in quos fîbi omnia licere arbitrantur. Quis ergo felices efte dixe*nbsp;rit eos, quineintcr arma quidem ftipatorum fuorum fecuri dormiunt, nctp cibosnbsp;lautifsimos abfcppræguftatorecontredare audentf Ifta vero fimul principesadlt;nbsp;moneant.vtiuftitiæ SCpietatiftudeant. His enim folium regniftabiliri iàpientils»nbsp;mus illeRegum Solomon olim dixit, SC omnium fæculorum hiftoriæ teftantur.nbsp;Cbrijli p9ten*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prouerb 29.6C i6.Item Pfal.ya.Qudd fi vero Chriftus infans SC in vili flxatni

ticf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncrecubans Hcrodem terrerepotuft, nequicquam Romanorum armis fidentem,

quid olim fier, quando ille in gloria Patris fui adueniet cum Angelorum fuorum myrfadibusadiudicandum viuos SC mortuosç' EthæcquidemdeHcrode,quiadnbsp;Cnr uierofoly nari Regis Chrifti nuntium cxpauit,dida fint.

jttitdni turben At nonimmcrito aliquismiretur, cur Hierofolymitani ciues fimiliter turbari «lt;lt;to chri^ dnt^Etcniïniciamp;biint illipromifsiones de Mefsia’olim patribus datas SC laeta dcrc-gni ci«»

K O H F L ï A X» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.1^

gnicîus felicitate Prophcrarum varicinia : idecep in huius aduchtum pleritpillo« rum hac7enus intend fuerât.Cur ergo cius nuntio trepidi turbantuf t*cur timents*nbsp;Niinirum,qnod altj-Hcrodi Régi fiio ferurtiter adularcncur,£c hac perturbation^nbsp;iuam fidérn illiprobat e velient ; Alij veto noüas turbas timerent,£lt; noua ex rt=gt;nbsp;riim mutationepericula. Diuenimnon itapridemtadati fucrant ciuilibus bellisnbsp;fubHircanoAriftobulo.TL’umultuari quoque(vtpaulo ante diximus) fub An»nbsp;tipatro» Hcrodes verô vixmagnis cladibus«rem cô adduxerat, vttandem ludælnbsp;fub illo pace ÔLOtiofruerentur. Enimueroin turbisiftis Hierofolymorum vrbsnbsp;bis ab hoftibus oppugnata, amp; capta fuit : primo quidem à Pompeio Magno qü(nbsp;8ancffumSanëforumquoqucingreiruscavidit,qu2evidercncphaserar; fiCruv^«nbsp;fus poft annes viginti feptem codem die amp; mênfe, quo prius Capta fuerat, ab ip«nbsp;foHcrode : quo. tempore feeptrum reuera à luda ablatumfuit, ficuttfuturumnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Jacob prardixerat« Qin'a veró Herodem à Romanis defendt Iciebant, facile tlHs erat colligere, nonpolfe nouum Regemoriri, quin rürfus noui motus cum pu«nbsp;blico totius gentis periculo excitatentur, 1 taque acceptarum cladium adlîuc me*nbsp;mores trepidantjamp;iita duo vitia in femetipfis produnt; Ignorantiam videlicetve- *nbsp;ri Mefsia: SC regni eius, quæ ex prophéties perperam intcllciffis enata fuerat : SCnbsp;Contumaciamnullaveniadignam,quandôDeivirgis aded non fueruntemen»nbsp;dati, vtproculreiceffis patrum promiistonibus huiUsfæculipacem faluti in Chri«nbsp;fto promiiïæ antepofuerint,ScMefsia potius carere voluerint,quàmrurfus de for*nbsp;tunis otio fuo pcriclitari»

Venititaque nobishoc lôco Coniîdcranda fors Chrifti, quam ferè inhoC -vlChrißipr/ mundo fuftinet. Venir is in carnem SC homo faCfus eft, non vr huius fæculi dicatione muttnbsp;regnainuadar, autrcfpublicas mutec aut vt cuiquam hominum fuaeripiat t fed afficilt;itur(nbsp;vt regnum Dei in terris inftaurct, 6C hiiius thefauros nobis diftribuat : qui funt,nbsp;peccatorum remifsio, gratia Dei, adoptio SC vitae acternre hæreditas. Neue car«nbsp;nis Sc peccati ilîecebris à falute,quam nobis offert, auocemur, huius quidem no»nbsp;xamatrociisimam arguit, illiusveromortificationern 8C tôtiUs hominis innoua*nbsp;tionem vrgcc.Sunthæcpcr.fe tuta,commoda, iucitnda. Vtenim hominummen«nbsp;tes in folo Deo acquiefcerc poffunt : ira hæc vnica viræ tranquilioris SC pacataenbsp;caufa eft. Qriid verô fit f Plerique quia regni Üci condirionem ignorant,SCfolisnbsp;rerrenis intendfunt, nihil poffunt ferre, quodhis vcl infpcciem incommodarcnbsp;videtur. Turbantur ergo Chrifti praedicanoneomnis loci SC ordinis homincs»nbsp;Timent regnis fuis Reges potentifsimi, neque défunt qui eis perfuadcrc fata*nbsp;gunt,non polîe ipfos fuam cxiftfmadonem tueri, fi fe per Êuangelium argui 6C innbsp;ordinem redigipadantur.Pontifi’ces veroSCEpifcopicumtoto purpuratorum Senbsp;iwru,nc de potentiaftia SC malèvfurpata in Ecclefiam tyrannide periclitentui',menbsp;Tuunr.Sacrifici SCMonachi pro Purgatorio igné SC huius fomentis, Mifsis nimi-rum,facrtsfun^)ribus,preculisco3u4fîitqs, pcregrmadonibus,7maginibus,fuffîti 'nbsp;bus SC fexcentis alijs tumultuantur,nc dereefta fraude,omnis iplbrû quæftus SC ait ;nbsp;thoritasconcidat.Qiugenerisnobiliratcgloriantur, ij nequemoresfuos arguinc ‘nbsp;que fe fjs comoditatibus fpoliari volunf,quas ex Collcgtjs, Coanobtjs SC ponttfi’cS |nbsp;feruitijs recipiuntjVt generis fui fplendorcm tueâtur, In vulgo alij iftis hominibusnbsp;fcruiliteradulanturlucri vilifsimi caufa:alij difciplinæimpadenda turbas dâtfe^nbsp;nouis legibus grauari nolle clamant. Qui verô alijs opulcndores funt i] de fuisnbsp;fortunis pcricîitarinolunt, SCquiaomnesinRepublica ÔC Ecclefia mutariôncsnbsp;cumpericulo coniumftas effe vident, in errorum tenebris oriari SCqin'efccre ma*nbsp;lunt,quàm propter Veritarisdorftrinam aut religionisformam in periculumveninbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

f Denique qui initio feruentiores aliquid cum laude SC non fmcfucceffu fece* runt,fi poftea cladem vel minimam acciptant, aut aliqua maiorispericuli fpccies

•

H Ü il I t I A X/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3Ó

'ccrni'tür : nemo vaqué negare poteft, quin hie coetus Concilij hömen mercatun Conuenerunt entm exHerodis mandate, penes quern tunc fumma crat apud luinbsp;dæos poteftas. Hic veró non aliquosj fed liraul omnes cum Sacerdotes turn Seri-bas conuocat : qui duo ordines tunefupremam inEcclefia exiftimationem atquenbsp;dignitatem obtinebant* Olim enim Sacerdotum principes didi funt,quiexnbsp;ronis filqs Eieazaro ÔC Ithamaro defeenderanti quos à Dauide in viginti quatu* ,nbsp;or claiTes liue ordines diftributosfuiife facra niftoria docet. Atfublata per Hero« ’’ 'nbsp;dem 2C extinda veterum Sacerdotum profapiadta tunc dicebantur, qui ah'quan*nbsp;do fummiPontifi’cés fuerants autqui alia quadam dignitarc inter Sacerdotes ex*nbsp;cellebant. Scribxvero anciquitus Legis interprétés fueruntjqualis Saphan loiïcénbsp;temporibus fuir,amp; Efdras poft reditum exBabylonciqui Scriba dodus ÔC expedinbsp;tus fuiffe dicitur in Lege Domini* Vtqticpenes Scribas afl'eruari folent rabuke Sinbsp;inftrumenta publica : ira ifti quoque cuftodes Legis fuerunt, figt;6 genealogiarum,nbsp;adeo^ommumlibellorumiqiiiadludaicærcipub*ftatum fiue ordftletn percinc«nbsp;b^mt.ldeo illos Scribas populi Matthxus dicit, quod illorum munus ad popuH tonbsp;tius conferuationemfaciebat. Iftos (inquam omnes conuoct^Herodes, vtipft denbsp;loco natali Mefsiærefpondeant.

Vbinobis probe obferuanda venit hoftium Veritatis aftutia*Qiiid enim iam A/ltata hefti» animo fuo concepcrit Hcrodes,ex tjs qviæ feqüentur patebit. Attamen hoc egre* Veritutw.nbsp;giè difsimulare poteft improbus veterator, vtque magis fallat, in eo pietatis præ«nbsp;textu abutitur,SC ad Dei. Verbum recurrere videri vulr, quafi huiefidein verc tri*nbsp;buat. Ne veró id obiter facerc putetur concilium cogit ard'eritifsimum rci tan«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

taccognofcendæftudium fimulat : cum intcrea animo ca?deshorribilcs,imô par« ricidiameditetur. Admoncmurhoc exemple quam cautè nobis agendum fit, finbsp;quando nobis cum hominibus prophahis atque mundo deditis res eft, vt ne tuncnbsp;quideni illis fidamus, quando op’timi pqfsimiqûê eïTc videntur. Refcrunt enimnbsp;patrisfui diaboli ingenium, amp;quemadmodum isprimis parenftbus hoftris fubnbsp;iimulato ipfos iii altiorem dignitatis gradum euehendi fttidio impoftiit : itänbsp;eius fatcllites tunc pernitiem pijs moltuhtur , quand* toti pieta’tis Zelö arderènbsp;videri volunt.

Inprimis tarnen hùius exempli mcmiherimus , quando de Conciltjs Cogen- Concilijs hoti dis fermo eft, idque propter cos, qui horiim authoritati taritum tribuuht, vteo« temerenbsp;rum decretis omnes homines fubiedioseflevClirit.At'qui hoc loco primum,quodnbsp;Nouiteftamenti tempore coaeftum fuir, Concilium defcribitur, 5C (vtpaulo antenbsp;dixinius)omnia hîc concurrunt,quæ Concilij legitimi definitione comprehendurtnbsp;tur.ConiiOcauicenim illud Hcrodes,quern Romani time orbis terrarû domini,ktnbsp;dææ regem feccrant. Conuocantur autem Sacerdotum principes Scribte po^nbsp;puli Dei, quosMofis cathedram tenuifte Chriftus ipfe tefiatur, Quæftio eftinbsp;non de Annte aut Caiaphæ primatu,non'Héinanibus ccremonijs , non dérebusnbsp;huius fæculi,fcddeMefsiapromiflb,quonirairutnlocoisnafci debeatc'Et vtadilnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¦

lam ex veter ibus Verbi Dei oraculisScrib'ïcrcfpohdeanr,pctit.ur: non vtipfi ali- • quid ex fuo capiteftatUant.lpfi deniq? ex Scripturis verè, pie Orthodoxe Si abftpnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

omni fuco refpondent. Vcrumtamen dolus malus ftibeft amp; qtiicquid hîc fit, ad i B svcHRlSTi vix dum in carne nati oppréfsionerh tendit* Bene autem Si re«

Äe feccrunt Magi Orientales, qui Rcgi in hac re obfequium negauerunt, à Deo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

nimirum admoniti. Cur ergo hodie Concilioriim decretis pij homines fubijei-antur, in quibus nihil fît legitime j* Conuocantur enim ab co, qui potius reus fifti ad caufam dicendam fifti debebat* Conuehiunt item non ordiharn facer«nbsp;dotes Sc populi Dci Scribæ, fed ij quiinEccIéfiamiamnimisdiU tyrannidem ex*nbsp;creuerunt. Quæftionum omnium ftimmahücredit, verepreiTaôC extinclaE^’nbsp;üâilgeli} luj^ eorundem tyrannis ftabiliaturatqueconftrractur.Rcfoluùoéarühi

IN EVANGELIVM MATTH AEI

non ex Senptwris SacriSsfed ex patribus, dctrctis nefcio quibus canonibus promitur. Dentep fi quae fit Seriptursc mentic»id non line dolo fit,amp;^ eadem in fen»nbsp;fumaltcnum decorquctur. Inuocatur quidem tnagnacum folcnnitate Spiritv®nbsp;Sand’uSjVthie (uorum mentesvifîtctô^impleat fuperna gratia : at eundem nontnbsp;ccGlis^cdRomacxPatrisfantfÜfsimifchnioaduolantem expcó’ant, vt nimiriin'nbsp;quod inde afferrur» publica Concilgauthoritateconfirnietur. Qiiare non minusnbsp;verèquàm lepidèquidam dixit^ Spiritum Santflum peiaecquefiriindufumèRo*nbsp;ma Tridentutn venire folitum fuifre,cùm ilIicCocilium ageretur. Adde his,quôlt;inbsp;illi Herode velirriratiores -, velfaltem imprudenticres, non difsimulartt quid ve*nbsp;lint-jfed dum Concilia indicuntjin fuis Bullis opprefsionem Veritatis profitentuGnbsp;quamodiofô hærefum vccabulo diffamant. Iftorum ergo Concilrjs fcfc fubijci»nbsp;ant,quibus pcrire libet. Nos Magos imitati cœleftem vocem audiamus, quaj nosnbsp;ex Babylone ilia fornicatrice exireiubet, beatosautem eos pronuntiat qui nonnbsp;ambulantin êonfilioimpiorum, neep in confelfuirriforumfèdentjamp;^Filium Do*nbsp;lESVM CHRIS T 'V M ofculanturjqui confilia gentium difsipat, Ecclefiam verônbsp;fuamtuerur.lpfi debetur benedidio,honor,glona SiC poteftasin æternum.Amen»

U OMI LIA XI.

î//iiixtruntei:în ’Bethlehem ef^ ludàee.Sic enim feriftum e/Ç*per ’Prophetam-.E.t tu ’Bethlehem terra luda, ne^uaquam minima es inter duces /mnbsp;da:ex te enim exihit 'Dux,qui pafeetpopulum ilium meum Ifrael.

EStquidemIE S V C H Ris Tiprædicatio Cônfolationisplena, cledos, qu^ huiccredunt gaudio veto amp; foHdo exhilaratî cadem tarnen homines proph»nbsp;ni ÔCmundo dedititerrentur, eó quod ciuslucemftudijs fuis aduerfari, amp;oper»nbsp;fuapraua argui fentiunt.Fit ergo,quod futurum olim Dauid prædixit, vtgenre*nbsp;fremant SC tumultuentur,reges SC principes con Alrrant, de^ cius iugo excuticn*nbsp;do confilia non minus audacifsima quam impia ineant. Exemplum huiusrei Ho*nbsp;rodes exhibuit,quando audito natt Chrifti nuntio turbatus timuit. At hîcin pri*nbsp;mis obferuari debet eius aftutia. Nam etfî caedem illius iam animo fuo conceperiGnbsp;tarnen quafinatiuitàteeiusgaudeat, ConciliumSàcerdotumatm Scribarum co»nbsp;git,S^ vtipfum de loco Mefstænatali edoceant,petit.Nec folus Flercdes hoc fecit,nbsp;fcdpofteris temporibus eadem multi falt;îfitarunt,et noftro fçculo fïmilia vidimus»nbsp;quando Pontifices cum Monarchispotentifsimis conipiratione fada Concilia SCnbsp;Comitia principüm indixerunt,inquibus Veritas inquircretur,cùm de huius donbsp;drina opprimenda iam fia tuifTent. Prodefi ergo vetera exempla intucri,vt ne of*nbsp;fcndamurdn^ eauendis Antichrifti infidtjs fimus cautiores.

At quia de his nuper d’dum efi, SC fæpc i ccurrit dicendi occafîo, in praefent* Scribas SC Sacerdotes audiamus,qui Herodi abftp mora SC libéré rcfpcndcnt U*'nbsp;indicant. * Bethlehem,quaîefiludææ. Etnefalfumdiccreputentur, hocipfumprcphctic^nbsp;teftimonio confirmant : Sic enim feriptum efi per Prophetam : Et tu Bethlehemnbsp;terra luda,ôt c.Ex quo apparet, ill os myfteriorum Chrifti non omnino ignorantesnbsp;fuifle.Qviia enim quæ de loco cius natali olim praedida fuerat,tâ probe tenêt,qfnbsp;LMf.a.crj,. dubiter illoseaetiam ob;cruauilïc,quædeillius tempore,operibus itemmiracolonbsp;fis, morte dénie? SC alrjs ad ipfiqs cognitionempertinentibus in Prophetarumh'nbsp;bris Icguntur C Èt in Euangelio certè piorum aliquot mentio fit, qui regnumnbsp;auidi éc magna cum fpeexpedarunt : quod fieri non pôtcrat,nifi tempus illud fa*nbsp;taleagnouiffentjdc quo Prophetie funt vaticinati. Et vulgus ludatorumapud lo*nbsp;annen»

H o M I L I A X»

opera vti, 8lt;exhoftium ore V eritatis teftimonium elicere ad fui nominis illuftra=p.(;j(»Y«nf. tionem* Solet hoc ille frequenter facerCjS^ prSdeft exempla eiufmodi obferuare,nbsp;vt exillis confolationem petamus, fi quando imptj deuota animi malitia aduerfusnbsp;Veritatem conipirant. Vt ramen Scribas ÔC Sacerdotes iftos in fcip fis confi dere=nbsp;mus,duplex huius fadli eorum caufa afli’gnari poteft4Prima,quód in genere de lo=«nbsp;co Mcffiæ natali quærebatur i non aiitem ad certam aliquam perfonam quaeftionbsp;reftringebatur. Facile ergo illis erat hoc refpondere, quod ex Michea iampridemnbsp;didicerant*Altera,qüód nihil moleftiac aut detriment! adhuc fenferant ex Chriftonbsp;atqueeius dodlrina« Peftea vero,quando ipfe i e s V s MariæFiliHsinquæftio=gt;nbsp;nem venit, num hie nirriirum fit promifTus ille populi Seruator, non ita facile re-fpondennObftabat enim eius vilis at^ contemptibilis fpecies,qua ita offenfi funt,nbsp;vt nihil homine mortali maius in illo pofTent agnofcerc. Acceffit poftea maior of-fenfio animorum, quando ille fe Meffiam efleita declarauit, vtper ipfum exifti=nbsp;mationem atque quaeftum fuum euerti viderent. Tune ergo non contenti cumnbsp;fpreuifTe, in illius necem quoque non minus crudeliter, quam inique confpisnbsp;rauerunt»

Eft hoc omnibus fere imptjs commune, qui nondum pudorem vna cum pie= Cur hodic mui» täte abfterferunt» Etcnim in generalibus ftdei principijs facile nobifeum conue^ non fcrantnbsp;niunt, vt Deum fateantur efle, qui omnia crearit, omnia regat atque feruet. Atnbsp;quando vt huic ipfi obediant vrgentur, amp; Dei iudicio terrentur, vt impuræ car=nbsp;nisdefidcrijsrenuntient, tuncirasanimoconcipiunt, féque in ordinem cogino«nbsp;hint* Similiter Papiftici antiftitesj quoad ipferum quaeftui, 8lt; exiftimationi nihilnbsp;decedit,idem plane nobifeum de Chrifto fentiunt óó loquunrur : hunc nimirum x=*nbsp;ternum efle DeiFilium, qui propter nos hominem afTumpferit, mortis fuæmeri«nbsp;to mundi peccata expiarit, mortem refurreeftione vicerit, in coelos item afcende=nbsp;ritjSe illic Rex 6^ Sacerdos acternus fedeat ad dextram Patris olim redirurus ad iu«nbsp;dicandum viuos 8C mortuos.Vt primùm vero Chrifti meritum vrgetur,00 hoc ar«nbsp;ticulis applicatur, qui hodiecontrouertuntur,tunc quæhincnecefTariô confequ«nbsp;untur,nullo modo ferre pofTuntteô quod fui nominfs exiftimationem corruereô^nbsp;quæftum fuum omnem euerti fentiunt, fi falus omnis vnius Slt; folius Chrifti me«nbsp;rito attribuatur» Ita qui mundo addiefti viuunt,generalide virtutibus moralibusnbsp;dodrinæaflènfum præbencatfi eademipfis applicetur,amp;Sfcelera,quibusinillamnbsp;peccant,arguantur,moxillosrefponfare8Cfremereaudies4Denitç vtægrotus menbsp;dicum de morbis ôô hor um vi differ entern patienter audit,inftr umenta quoc^ chi=nbsp;rurgica quietus fpedat: fed eundem fecantem , vrentem autcorrofiuos pulueresnbsp;viceribus adhibentem ferre non poteft: Ita in toto hoc pietatis falutis seternæ nénbsp;gotio folet fieri^Ex eo autem colligi poteft, homines fibijpfîs excæcatiohis ÔCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

authores effe, dû priuatos carnis aut vitiofæ naturæ affeeftus agnitæ Veritati præ« ferunt,netp medicinam admittunt,quam morbis fuis conuenireipfi fatentunMeanbsp;minerimus ergo quæcuncp Dei Verbo traduntur propter nos feripta efle, pro«nbsp;pter nos dici, ideoep ilia quoad fîdei caufam Sd totius vitæ atftiones nobis applice«nbsp;mus^Nam ntfi id fi’at,nihil inde reportabimus,quâfuftæ meritæ^ damnationis te*nbsp;ftimoniâ:quodin præfentietiamHerodiregi attpSeribis amp; Sacerdotibus accidit»

At omiffis his infelicibus Micheæ locum,quem adduxerunt,propius infpiciâ=£oc«î Mûfcex must Extatiscap^j'^gchuicfermoniinterferiturjquemillecontraprincmesregniv.

IN EVANGELIVM Si AT T HAZt

luda 8C infïdos do Aores grauifiïmum habint,ÓC quo vrbis tcmpli^ excidiurrijgcrt tis vcró totius deportationem in Babylonem pœnitere ncfcijs minatus eft. Nc ta*nbsp;men pij, quireliquterantin tam grauibus irati Dciindieijs defpcrarent propt^^nbsp;hos confolationeminftituit,qua docetjDeum, licetiftaeueniantjfoedens tamcßJ*nbsp;ÔC veterum promiflïonum memorem fore,vtMefiïam mtttaf,qui rebus atflidis o“nbsp;pern ferat î ea^occafioncin huiujfimul amp;C regni eiusdefcripttonem digreditiH''nbsp;Cum verô inter poenae denuntiationem diligêter expofutflet vrbis obfidionemnbsp;horribili fame 06 contumelqs, quas tunc pairuri fint, mox hunc locum fubijcit,S^nbsp;quafi gratulabundus no fine dulciffimi affedus fignifi’eatione dicit:Et tuBethkh^nbsp;Ephrata,parua vtfis inter millenarios ludæ, ex te egredietur mihi,qui fit dominé*nbsp;tor in Ifraele:6C egreffus eius ab initio,à diebus æternitatis. Quafi diccret; Quài”nbsp;verô Felix amp;beata es ô Bethlehem, quae licet inter millenarios aut pi aefedurasnbsp;numerari merearis propter vilem oppidi parui Si cotemptibilis fpeciem, natalct”nbsp;tamenlocuirtillipraebebis, quiverus eritliraelis dominator, vtmeumpopulôpa*nbsp;feat ÔC difperfos rurfus colligan Matthacus fenfum potius quàm literam fecutus»nbsp;Bethlehemi dignitatem 5^ excellentiam prædicauit,quâex Chrifto habuit,amp;pflt;^nbsp;pter hunc nequaquam inter ludae duces minimam cenferi debere teftatur^ vtU*nbsp;mundi iudicio paruula effc videatur.

Cwfolationes Eft autem tarn Prophetae quàm Euangcliftae cxcmplum obferuatu 0^imitaP* fx Chrifto pt* digniffimum : vt nimirum ipfi quoque in medtfs afflidionibus coniblationem^nbsp;Chriftopetamus, nobifquepropter hunc gratulemur : vtitem nosquoque

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gna ÔC eximia ducamus omnia ea, in quibus Dei gratia, quae nobis in Chrifto d*

hibita eft, fingularis refulget, Vt enim nulla confolatio folida, nullum gaudiugt;^ perpetuum eft, quàm quod in Chrifto habetur : ita haec quoque fola glorianbsp;vcraÔC ftabilis, quod per ilium Fili) Dei, regmquecoeleftishacredesfadifumU*'nbsp;Propter hanc gratiam magni faciamus Euangelq praedicationem, vtut haec *nbsp;multis improbe contemnatur. Sed ô6 peccatores ad Chriftum conuerfos totonbsp;nimocompledamur, quorum exemplis gratiae iftius Veritas amp; certitudonobt^nbsp;obfignatur*

^ethkhemitit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimul meminerimus,gloriam hanc Bethlchcmitis inutilem fuiftc, quando 3*

non profiiit, pud fe natum Dei Filium indignifiîmè tradarunn Veniunt illuc ab extremo Of** ^uod apudeof ente Magi, vt Regem recens natum quacrant,-inucntum adorent, a^mueribusot^nbsp;Chriftufnatut. jatis fuum obfequium illi polliceantur» At inter Bethlchcmitas nemo eft, qui iH*^nbsp;natum quxrat, veneretur aut aliquo officio iuuet,praeter paftores, qui ab Angd*^nbsp;excitati illuc concurrerunt, Imo quern Orientales quacrunt, eius genitriciparu*’nbsp;vicinæcommodumhofpiciumillinegarunt, ÔCeundem in vilipracfepiiacentc*’*nbsp;ingrati neglexerunt* Idem de Bethfaida,Corozaino amp; Capernao dicipoteft,qu3^nbsp;vrbes Chriftus fua dodrina quidem ÔC miraculofis fadis nobilitauit, amp; ad coeJ^^nbsp;vfcp euexitzfed nequicquam,eó quod neque cxceperint vt par cratjneque ci del^nbsp;turn obfequium praeftiterinu Moueant nos iftorum omnium exempla,ne inamnbsp;otiofa Chrifti profeffione fuperbiamus,fed hunc ton’s animis complcxi vita Sinbsp;ribusreferamus.

Cursethkhe* nbsp;nbsp;Quoad vero eius nati hiftoriam,duo nobis confidcranda veniuntPrimumja*^*

mi nafeidebue mirabile Dei confilium,quiFilij fui vnigeniti natalibus oppidulum deftinauitp^ rit CJjTiJiwi uu QC obfcurum,6C in eo quidem non domS aliquam elegantem autc5modam/f*nbsp;ftabulum anguftû,in quo il 1 e nafcerctur. At qui Magos exOriente euocare potuil»nbsp;ide cuiufuis principis aut potêtis domS illi prçpararc potcrat. Sed ita fieri oporW^nbsp;vt difcamus,Deu paruis ÓÓ humilib»delcdari,faftS vero omnê odiflc,néue de Ctif*nbsp;fto amp; eius dodrina ex mûdi huius fplêdore iudicemus» Quô facit,quôd eunde N’nbsp;zaretijloco no obfcuro fois, v'^settj publica quafi infamia notato,cducarivolui^nbsp;• quowt?

/

M o Ä î I I A XI*

ijuod^ I'pfe poûca di'fcipulosfibi adoptauit illiteratos,rudes SifpaupcrcuIosJn pfx mis vero admonerenos voluit,quis nam fit Chnftus,amp; qualis à nobis agnofci deanbsp;beat.Fuitenim Bethlehêbinoininis,vtex Mofeapparet, qui Ephrata ohm didfamnbsp;fuifle fcribit* EtvtruncpnomenMicheascöniunxit,nontamdifFcrenciaecaufa,vcnbsp;hanc ab ea difcerneret,quæ intribu Zabulonitica fita eft,quam quod vtrumq? nonbsp;men Chrifto probe conuenit.Ephrata enim ft^tilë SC fœcundâ fignificat,quGd nonbsp;men exfoli fcrtilitate illi obtigiire,non eft dubium»Ne^ abluditab eo Bethleheminbsp;vox,qua domus panis deMotatur* Atqui Chriftus folus eft,qui .nos ex verbi fui feanbsp;minerenatos fœcundar,Slt; adomne bonum idoneosreddit, qui natura fteriles ftinbsp;mus ôdinfrugiferi. Idem panis ille viuificus eft, qui vcrè confirmât cor hominisjnbsp;nos^alitadvitamacternam,ficutiipfe apud loannem cap.è^prolixèdocet.

Vt veróhïcMagiabHierofolymis ad Bethlehem remittuiiiur,vtibi Chriftttm vâi Cfjfi/titt quaerant 6C adorent, vbi eum nafciturum efte olim Prophetæ praedixerantUta nosnbsp;quot^ ilium non alibi quærere dcbemus, quàm vbi feipfum monftrat, SC vbicumnbsp;fuis bonis, quae nobis meruit,inuenirivult.EfteaipiritualisBethlehem,Ecclcfia ninbsp;niirum,quçreuera domus panis,imô(vt Paulus loquitur) domus Dei viucntis cft,nbsp;có quód hanc Deus incolit,Sd in ea depofuit bonorum coêlcftiS SC ^ratix fuæ the=nbsp;fauroSjinqua deniq^ Chriftus ipfe nobis loquitur,fe^ nobis fruendö offert* Hancnbsp;in Symbolo profitemur, SC quamuis mundi iudicio ipfa quocp Vilis SCnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pu=

tetur,in Dei tarnen oculis magna eft, adeo^ vnicum illud £lt; pretiofiffimum Dei A^ö.iS» peculium eft,quod is fanguinft fui pretio fibiparauit,Eft autem ill a per totum oranbsp;bem tcrrarüm difperfa,nelt;^ vniloco certo alligatur. Vbicunque Cnim credentesnbsp;ftmt,ibiChriftus,ódibidem ChriftiEcclefia cft. Væhementerergofalluntur,quinbsp;fflâ hodieRomtcalligant,de qua quid Scripturçpronuntientjfatis nota eft.D.Hicnbsp;ronymus certè terreltrem Bethlehem cum Roma confer ens,non dubitauit fcribe«nbsp;rc:Hicputolocus fantftioreftTarpeiarupe,quædecœlofæpiusfulminataoften*nbsp;dit,quód Domino dilph'ceret.Et hoc quidem tunc dixit,quando ilft'c Ecclefia eratnbsp;docffrinæ puritate SC maKtyriwn trophæis iffuftris. Quid ergo ilium ditfturum pu*nbsp;tasjfihodieillam viderct,quandodocftrinarncorrupit,Simoniacis artibus Deiculnbsp;turn euertit, SC infupet intolerabili faftu turget, fandorum iânguine madet, SC li*nbsp;bidinibus nefarijs totafoctet f

Alterum hoc loco confiderandum eft,in quern finem Chriftus nafci debuerit, chri/ltafji^ quod^eius fit officium.Id Micheas ficeî£primit:Extcegredierurrnihi,qüifitdo= ctuma^^uo4nbsp;minatorinlfraêle.QuodMatthæusitarcddidicQtiipafcetpôpulumiîîummeumnbsp;ïfrael. Angelum nupcr lofepho dixiffe audiuimus: Ipfe fer uabit populum fuum ânbsp;peccatis fuis.Hîcpafccre diciqar populum fuum.Ergo Rex quidem SC dominatotnbsp;eft Chriftus,fed non fuperbus,faftuofus,aut qui potentiam fuam tyranni inftar o*nbsp;ftentet, fed mitis,humilis, SC qui paftorem potius quant dominum referai, vt quinbsp;totus gregiferuando intentus SCaddiëlusfit.TalcmfefcapudEiechiclem SCIfa=nbsp;fem profitetur,vt iam ea prætercamus, quae in Euangelioipfe dicit. Pafeitautem i/â.40.nbsp;nos, dum feipfum nobis in cibum dat, SC ita omnem animOrum famcmnbsp;nbsp;nbsp;fitim

reftinguit:2lt;Ifraelem quidem pafcit,id eft, eos qui veriïfra«litæfunt,8lt; perfidem ipfum appraehendunt.lftud vero plus quàm paternam Dei bonitatem nobis comnbsp;rncndat,qui tanti nos fecit, vt cum nulla alia reliqua effet falutis ratio, Filium fuSnbsp;vnigenitum nobis paftorem dedit, qui Carnem SC fanguinefft fuu pro nobis in cru«nbsp;cc tradidit,vthis ad vitam aeternam fuftentemur. Hunc paftorem omnes fanefti a-gnouerunt, quibus hoc proprium eft, quód huius folius voccra agnofeunt SC fe*nbsp;quuntur.Hanc ergo nos quoep fequamur,2ó inter varia huius vite diferimina currtnbsp;0auidc dicamus: Dominus paftor meus eft,non egebo,0fc. Ipfi debetur benedwnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

^iGjhonor, gloria SC poteftas in aeternum, Amen.

IN 'ïVAN S ELI VM H A T T H AE ï

H O M I L I A XII,

Turn Htrodti dam yocatü \ïagit, ex^ttifiuit ai tts,quo temport fldla appa-ruifjet. EttK 'Bethlehemumiimißtsdixit ; quot;Profediillucpenituiexquiritedepae-rulo:poflq1tam autem inueneritkf,re»UNtiate mihi} yt amp; ego yeniam,amp;adorem tit. Ipß yero audito rege proftdt funt.

quac ilium in vcra lEsv Christi cognitione inftinierepoterSt.Sciebatludx*® Scruatorem eflè promiflum, cuius regnum longé late^ propagaretur, VcniuO*nbsp;Magi cx Oriente,ÓC hüc iam narum eue nuntiant, S(. hums tcfrimonium adducôt,nbsp;non anilia figmenta,aut obfcura SC hacfteniu ignota hominum Oricntalium vati*nbsp;cinia,fcdfydusnouum amp; infolitum, quod huius aduentumquafi ccelitus annulé*nbsp;tiet.Et tanta fuit iftorum hominum grauitas, vt ipforum relationi ille fidê habeat»nbsp;Conuocat ergo ludaici populi Sa eer do tesnbsp;nbsp;Scribas: quod argumentum cft,ho^

quoep apud ipfum in aliqua exiftimatione fuifle, Refpondent ifti difertè cx PfO* pheta,cuius oraculo ilium credidtfle totus narrationis huius contextus abundènbsp;cet.Atnihil haec omnia infeliciprofueruntieo quod carnis ftudtjs addidus non^nbsp;liud quäm quae huius funt quærit, neqp Chriftum fi'bi natum eiïe credit,cuius vif*nbsp;tute à merito ipfe etiam feruetur,fed Regem terrenum animo Goncipit,q«i ipfui**nbsp;è regni ludaici folio male occupato deturbet.

• . Docetergoexemplumhoc,nihilnosiuuarihiftorica lESV CHRISTIcogO^ i3 tione,fi fi'deinhuncvera deftituamur, quæ ilium nobis vindieem amp; Seruatorci’*nbsp;à Deo datum efle docet.Etenim diabolo quolt;^ nota fiierSt iam olim,quae DeUsnbsp;femine mulieris Adamo promifcrat,quod ipfms caput coterere dcberet,ideo^‘^*nbsp;liuscognitionem omnibus fxculisobfcurarefluduit,SC vix dum natoper Hera^^nbsp;infidias ftruxit.Nec dubium eft,quin Satanæ etiam nota fuerit vox ilia Patris cO^*nbsp;litus de IE s V Nazareno teftatls: Hie eft Filius illc meus diled’us,in (^uo plaçait*^nbsp;fum.Dæmones deruœ credere quod Deus fît,Ôlt;^ ad cius mentionem cotremifeef^»nbsp;Apoftolus teftatur. Veruntamcn,quia hunc Dcum fibi placatum eflenon crcdö^nbsp;neep Chriftum propter ipfos in mundum venifle agnofcuntltam abeft, vt hac cO*nbsp;gnitione iuuentur,vtpotius eainrabiem accenfïillam in omnium animis extinlt;fï^nbsp;velint.Çt hæc caufafuit, quódipfum ChriftS Satan tentare auderet, vt cœleftis*^nbsp;lias oraculi veritatem apud eum in dubium vocaret,quandô efurientidixit:SiF‘*nbsp;lius Dei es, die lapidi ifti vt flat panis.lmo hæc cognitio dçmonqs voces alias defp^nbsp;rarionis plcnas extorfit: Ah quid rei nobis tecum eft i e s v Nazarenefv eniftinbsp;perdendum nos.Item quid mihi tecum i E s v,Fili Dei altiffimif adiuro te pernbsp;urn,ne me torqueas.Etfimiliter in eo hodie multi’impingunt, qui eofdem nobift®nbsp;fidci Chriftianç articulos profitentur, Chriftum autemnon agnofeunt verèquaw®nbsp;efttfed inillo aut terrenamodôquærunt, aut Seruatorem eiufinodi animo conC^nbsp;piunt,quifolusnonfufficiat,fedvel noftrorum operû adminiculis, vel DiuorUÖ*nbsp;fubfidio opus habeat.Qui vt primum hunc fuis affedibus aduerfari fentiunt,mo%nbsp;hoftiles animos ÔC iras aduerfus eummanifeftas concipiunt, dem iniurijs, quaenbsp;pfls per ilium ÔCjEuangelium eiusfiant,publicèconqueruntur.Verècnimtorquetnbsp;Chrifti lux eos, qui aut fcelerumlicentia gaudent, autpropriæiuftitiaefîdutianbsp;perbiwnt, autreligionem fibi quæftum ^aciunt, Difcant ergofinguli lESV^nbsp;c H RI s T V M æternæ falutis authorcm agnofcerc, QC quæcuntp de tllo dicuntttfnbsp;fibqpfis applicentjVt cum Ifaia dicanttPuer natus eft N o B i s^Füius datus cft N 0*nbsp;BI s,amp;c.Ifa,9,

H o M t L r A XI l.

Sed adHerodemreuerfi vidcamus,vt caufam hanc agate* Stefreumftantias o= Here* j mwS mnes infpicias, eumiammagisquàmanreatimuilîevidebis: atramenmerö i'Rum dißi;}i:iiMs citnbsp;rnirifîcèdiffimulat,neludæis innotefcat« Sciebat enim omnium animos in Mefiîæ elitma*nbsp;fpê ereâ-os eflTejideoep puerulumhöc apud eos in magna exiflimatione forc,fi illünbsp;natum efle vulgo conftct.Adhæc pcriculum erat,ne ludæi'dî ipltirn trepidare refeinbsp;rcnt,ea occalîonc audaciores fa cri aliquid aduerfus eum molirêtur* Qiiôd ergo q»nbsp;dem poftea Chriftum, qui operibus miraculof 2)C dodlrina fefe mandeftarat, im^nbsp;pièprodiderunt, eo Kerodis fpemfupcraruntjcui tune nihilhuius inmenrem ve*nbsp;nirepotuit.Ideo eum nemine exiudæis quid animo verfet comunicat, fed Magosnbsp;clam accerfitjVt cum his de hac re tranfigat.Ita veró folent hypocritae* Qiiia enimnbsp;fibtjpfis malèconfcq funt, nihil perinde atquclucem odcrunr,cumcp exfuismori^nbsp;bus alios omnesœftiment,neminifïderepolfunt:quæ caufaell,quod nihil aperte*nbsp;fed occulte SC fubdoîè omnia dicant atc^ faciant.Sint ergo nobis omnia illorum funbsp;(pedaitu verointegritati ftudeto,quæ Oei filios decet.

Deinde diligenter exquirit, quo tempore Hella abipfis in On'entevifafit, vt tJ^rodt-s eo argumenco difcat,quando Rex ille nouus luda^orum lit natus.Ex quo non ob=nbsp;feurè colligipotell,ipfum iam nunc cædes animo fuo fpirauilfe.Quid enim prode® chriflhnbsp;rat actatem pueruli cognouiire,nifi vt eum promife ua omnium eiufdem ætatis puenbsp;rorumlantenaperderet,fi non alio indicio ipfum polTct agnofccrec* Qtio exemplonbsp;admonemur,impios tunc quoep Chrifti SC V eritatis oppreftionem quærere, quartnbsp;do de ca cognofeenda inprimis anxi] SC foliciti efle videntur.Exempla huius alïu^nbsp;tiæhodieinquifitorcs multaprçbent,quimagna cum diligentia quærûtquidquif«nbsp;que dixeritjfeceritjfcripferir, vbi fuerit,SC cum quibus fit collocutus : omnia autênbsp;infidiofè faciunt,vt pios circumueniendi occafionem inucniant. Et cum tales fibinbsp;anxiètimeant ab hominibus,non verentur tarnen nefarijs fuis confilijs SC infatiabinbsp;ii crudelitate iram Dei contra fe prouocare* Etcnim hoc tyranni omnes communenbsp;habcnt,quód metus eos crudelcs facit.Quia cnim excuffo Dei rimore à folis hominbsp;nibus fibi metuunt, tune fecuros fc lore arbitrantur, fi vel è medio illos omnes fu«nbsp;ftulerint, velfuppliciorum crudelitate coercuerint, à quibus periculum fibi immianbsp;nereputant.Harccerte caufa Pharacnem impulit, vt indignis infantiumHebrteo»*nbsp;rum cædibus fefe pöHucrit, nihil Dei irä vcritus,quiinnoxij fanguinis feuerns ad«nbsp;modum vindexefuNec diffimilis fuit Saulis dementia,qui cum fibi à Dauide pro«nbsp;fugo timeret, intérim audacia plus quàm diabolica Deum offendere no dubitarit*nbsp;dum huius Saccrdotcs impie iùgulaû

Vbi vero tempus ftellæ exortæ ex Magis cognouit Hcrodes,Bcthlehemum il« Ho-oç/m

pueruloinquirant,quid^inucncrintad febona fide référant» Ira vero ingêsilliüs cognofeendi defiderium profitetur:SC caufam infuper huius mandati adducif,quànbsp;nulla plaufibilior fingi poterat. Dicit enim : Vt SC ego veniam, SC adorem eum»nbsp;Vbirurfus nobisobferuanda venir incredibilishypoc«ritarum aflutia SC indefelTanbsp;in opptimendo Chrifto induftria» Etenim nihil illi perindevtVeritatislucemo«nbsp;derunt, côquodhac lucenteipficum fuispeffimis ftudqs latere nonpolTunt» Acnbsp;quia durum 8C turpe eft Veritatis odium profiteri, mira calliditate illud diffimu«nbsp;lant,SC in eopatris fui diaboli aftutiam imitantur. Vt enim hic Euamfub fimula«nbsp;to amicitiæprætcxtudccepit, eamœciim omnifuapofteritate, quantum inipfonbsp;fuit, ad inferos præcipitem dédit, dumeicœlos SC Deo fimilcmmaieftatempol«nbsp;licetur : ira illi tune maxime Chrifto SC cius fidis culroribus infidiantur, dum fc alt;nbsp;micos SC patronos V eritatis elfe fimulant» Exemplum huius rei olim Saul quo«nbsp;quepraebuiu Is cnim cùm ex aemulatione ambitiofa Dauidis odium concepiflet.

CAP«n» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN EVANGELIVM MATTH AEI

eo tarnen familiariflîmè vtitur,tribunum tnih'tum facit,filiam ei vxorem dat 5^ nerum fibi afeifeit. Qiiorfumverôhæc omnia rquot; Vt vel à Philifteis occidatutj'^^*nbsp;ipfe aliam eius perdendi occafioneminucniat. Idem omnino in praefenti HcroH'^^nbsp;facit,Cum Magis amice coUoquitur,Ô6 officiofc fatis eofdê dimittit : at de hisnbsp;que interficiendis illum cogitauilfe ex eo apparet, quöd Dominus eos admonii*^nbsp;vt per aliam viam ad fua redirent. Itaque cum erudelitate perfidiam coniunxit,»^nbsp;concurrunt hic teterrima quacque (^elera.Etcnim dolo malo agit cum peregrihi^^nbsp;neque illum mendacij pudet, quo nihil illibcralius SC bomint ingenuo indiginiü^nbsp;cfle, gentium quoep philofophiintellexerunt. Accedit his impietas,quaaduerfü®nbsp;Deumipfuminfurgit, dumeum pcrdcreconatur, quem ab illo fui popultvindi*nbsp;cemconftitutum elfe , paulo anteexMichea Prophetadidicerat. Etiftaquidef”nbsp;omnia cacdes fpirant ÔC îanguinis innoxtj effufionemjà qua omnes boni ÔC îapieO*nbsp;tes femper abhorruerunt.AtHerodis Ingenium hodie etiam egregièreferuntir»^^nbsp;t’,qui Chriftum inmembrisfuis extindum volunt. Poteft enim Satan fuos fatelli*nbsp;tes inlucis angelos transformare, vtnimirum Veritatis ftudiumprofiteantur,^*nbsp;mice pios falutcnt,in horum amicitiam fefe infinuenf,officia fua omnia eifdemnbsp;ferant,öC omnem operam in ipforum ftudtjs promouendis polliceantur. Quisnbsp;ró iftorum omnium finis eft:* Vt arcana omnia fcrutentur,confîlia eorum cognOquot;nbsp;fcant, amp; ita commodiorem habeaitt nocendi occafionem ; vt denique ipforum Ö»nbsp;pera ad Chrifti SC V eritatis opprefiionem abutantur. Facint iftud hodie perfona^^nbsp;prçfules in illis locis,vbi fuam exiftimationê periclitari vident: vt nimfrum btandlnbsp;ttjs Scfimulato purioris dodrinae ftudio id obtineant, quod vi nulla obrineripo^*nbsp;fe vident.Imitantur hos interdum principes viri,qui populo ad Chrifti fidem prO”nbsp;penfo, SC Ecclefiæ reformationem flagitanti, tantifper fefe accommodant, donc^nbsp;jpfîs rerum poteftas committatur : quam vbi femel obtinuerunt, nouis indies rC*nbsp;morisopus Dominiimpediunt, aut etiam data occafione in innoxios crudeHtt^nbsp;fæuiunt. Et vtinamnoftrumfæculum non multos eiuftnodi Abfolones habcrct»nbsp;qui iftis artibus amicos,currus,fatellitcs 8C arma parant, quibus contra vcrumil*nbsp;lumDauidemabutantur,quernDeusfuae ZionisRegem conftituit. Vidcfecui**nbsp;do Samuelis decimoquinto.

Ne quern tarnen iftorum artes ÔC improbac machinationes terreant, conibla® I hoc Hcrodis fado Spiritus fandusproponit. EoeniU*nbsp;de admirabili Dei prouidentia SC potentia nos admonet, qui hoftes ftios demefl*nbsp;tare folet, vt quamuis aftutiffimi fint, in^ eo filios lucis ( vt Chriftus ipiefatetur)nbsp;longe fuperent, omnia tarnen pueriliter taciant, ÔC tunc quoque fuam ftultitiatfl ,nbsp;prodant, quando prudentiffimi videri volunt : imo vt donis, quae â Deo accepc*nbsp;runt, nonvtipoffint, ficuti volunt. Fuitequidem Herodeseeregijs animi do*nbsp;tibus prxditus. Nam SC confilio illum valuifle , SC animi kirtitudinc arm»»nbsp;turn fuilTc,niulta illius fada teftantur,SC idco apudRomanos,qui tunc rerum do*nbsp;mint erant, infummo honore SC pretiofuit. Idem tarnen in praefentiplus quafl*nbsp;muliebriter trépidât, ÔC à puerulo recens nato , SC inobfeuro loco delitefcefl*nbsp;te,ncc dum omnibus cognito, fibi timet. Deinde hominibus pcregrinis tantum*nbsp;non fupplex fic,0C horS opcram conducit, qui multo compendiofiori via hoc fl«*nbsp;gotium cxequipoterat, nifi eimentis vfum Deus abftuliflet. Poteratenim eis ali*nbsp;quos ex aulicis fine fatellitibus fuis comités addere, qui illos fub officij prxtcxOlnbsp;deduccrent,coram rem omnem inucftigarent,SC puerulum inuentum velipficoflnbsp;feftim iugtilarent, vel in aulam transferrent, vbimille occurrebantcius perde»»nbsp;di rationes, qu£c fub fimulati araoris SCreuerentixfucolatOTCpotcrant. Scdali*nbsp;ter Deo vifumfuit, qui tyrannorum confilia infatuari » SCfapientcshuius faectf*nbsp;U in fua aftutia capcrc folet, vt feipfos laboribus Sf curis inanibus impUceiM»nbsp;dUM

dam aducrfus ip fam audaciusinfurgunt. Simile qiijriPharaoniolim artidit, qui cum Ifraelitarumgentem facilèperdere potuinet, muliercularum opera vti vo*nbsp;lui't)amp;^ interea ipfe in finu fuo fouet iilius liberatorem atquc vindicem.Qind,quódnbsp;poft totprodigia ÔC plagas, quibus cum Deusnequicquam cmollireftuduit,quanbsp;ft furore percitus abcuntes infequitur èC cum toto cquitatu fcfe maris rubri a-quis prodigtofè in altum vtrinque fürgentibus committit ¦, ncque toties magnonbsp;fuo malo perfpedam Dei manum veretur i Potcrant huius generis exempla mul*nbsp;ta exhiftorijs adduci, fimiliahodie fiunt,quando tyranni vel non vident quidnbsp;poffintjvel nonaudent: quando item occafionibus, quas ptj vclftertendo vel in»nbsp;ter fe de rebus inutilibus digladiando illis ofFerunt,non vtuntur.Ifta nos obferua«nbsp;re decer,vt hoc Domini opus elfe agnofcamus,S^ in eo animofiores fimus, nequénbsp;impiorum minis aut conatibus terrcamur, quando horum quotj corda Deus fuanbsp;manu continet»

Cæter um relido Herode ad Magos tranfeamus, qui acecpto Regis mandat© itcr tngrediuntur,vtquem quxrcbant,Bethlehcmi inuennira adorent. Ergo nonnbsp;fcnferuntdolum ôicrudele confilium, quod ille animo fuo verfabat. Necidmi* HcTodwff^e.nbsp;rum in hominibusperegrinis,qui ilium minus nouerant : nec faciledebebant ali»nbsp;quid finiftrum fufpicari, quando eis res erat cum Rege, cuius Verba veriffima SCnbsp;oraculorum inftar eile debent.Olim certè fide regia nihil auguftius, nihil fandiuanbsp;CCinfallibiliushabebatur.Eftpracterca hoc pijs proprium, quodcüm toti à Deonbsp;pcndcant,omnesitemhominesdiligani , omniumque faluti confultum velint,nbsp;non facile finiftras fufpicioncs admittant, fed ex féipfis dealijs iudicent. Ita Da«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

uid initio Saulis infidias non intelligcbat , fed quocunque ab illo mittebatur, ft« dum Sc fedulum ei praeftabat obfequium ? Eó autem atrocior eft tyrannorum ne«nbsp;quitia, qm hominibus ingcnuis QC nihil hoftile timentibus imponere non veren«nbsp;tur.Sed non inultarn abire finit hanc pcrfidiam Deus, qui mendacium loquentesnbsp;perdit, SC auerfatur fanguinarios Sd fraudulentos.Pfal.y.

Interimpræftatinhorumccnfiderationefrequentervcrfari, netcmereco« rumfermonibus atquepromiffiscredamus , quiiampridem fuaeimpietatis fpe«nbsp;ciminadederunt. Enimucrolaudem mcretur ingcnuapiorumfimplicitas, atta«nbsp;menChriftus difcipulosfuos inobferuandis SC vitandis hoftium fuorum confi«nbsp;lijs ferpcntinaprudentia vti iubet, ne nimiacredulitatefefe in illorumretia intjci«nbsp;ant.Quam multis enim hæc cxido fuerit,hiftörie docent, SC vtinam non hodie etiänbsp;cxemplaextarent, quædocent, quàmlubricaiit eorumfides,qui femeladucrfusnbsp;Chriftum cum Antichrifti fedatoribus coniurarunt, de quibus vcrifiîmè dicipo«nbsp;tcft,quod demercenarqs militibus olim Lucanus cecinit;

T^ullafidtspiitasqueyirt^y^uicaftrafeiiHunrur T6ntificum,amp;cgt;.

Quid enim dc illis fpcres, quibus hic Canon fancftus ÔC authenticus habctur,Hse« rcticis ideo fidem dari deberc, vtca ratione in naftam pcrtrahi SC excindipoflintfnbsp;cum non alios ferè hæreticorum nomine intelligant, quam eos, qui ab vno j E«nbsp;ÄV CHRISTO pendent, SC in huius merito omnem faluds fidutiam habent col«nbsp;locatam.

At prodit fe hoc loco turpis SC inexcufabilis ludaicsc gentis ingratitudo. In omnium ore erant veteres de Mefiia venturopromiffiones , ÔChuncpatres iamnbsp;per fæcula multa non minori cum defiderio quam fidci conftantia expeCIarant.nbsp;VcniuntMagie longinquo , virijvidelicet illuftres SCfidc digni , qui iliumnbsp;iam natum eite nuntiant, deque co fc calitus edodos effc teftantur. Mouonbsp;turhocnuntioHcrodes , S^deMcfliae natalibus Sacerdotes atquc Scribas illo«nbsp;rum confulit,neque adhuc aliquid hoftile minatvnjfed potius fuum quoquc in iknbsp;lo adorando atcjp colcndo officium pollicetur. V crötamen in gente populofiftün«

IN EVANGELIVM MATTHAEI

netnoinuenttur, quern vel Magorum exemplum, velvetcrumpromiftionumrc« cordatiOjVel ciiu expecfi-atacfaluns defideiium moueat,vt fe Aîagj's comitcm adiS*nbsp;gatjSóinvicinianatumcoramvidcrecupiat gt; quern illtitineretam longinquonbsp;pCriculofoquærebant, Hocillud eft,quodIoannesEuangehftadeillislcribit: Innbsp;lorfn.i.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuavenir,fiC futeum nonreceperunt, Âtingratitudinisôôcontumaciæiftiuspoe*

nas graues Chriftus illis denunciauitpoftea cùm diceret: Multi ab Oriente S)C Oc cidente venient, 06 difeumbent cum rtbrahamo S/i. Ifaaco SC lacobo in regno cee*nbsp;lorum;filq verb regni eijeientur foras in tenebras exteriores,ÖCc. Item:Tolleturanbsp;vobisregnumDeijSC dabiturgenti quxferatfrudluseius. VideMatth.S.SCti*nbsp;cap.Excitetergo nos gentis intclicis exemplum,vt Magos(de quorum fide SC eiusnbsp;remuneratione in fequenti Sermone dicetur ) imitati, feruentiftudio quaeramii^nbsp;lESVM CHRISTVM,regemillumZionisfide-l«n, quiSChoftiumconfiliadif*nbsp;fipatjSC fuos aduerfus eorum infidias tuetur,Ipfi debetur benediCrio, honor, glo*nbsp;ha SC poteftas in æternum, Amen,

H O 'M I L I A XIII,

freefieila^quam quot;^iderAnt in Oriente,praiiat eis donee yenitßetit^ fit^ prA locum,in quo eratpuerului.P'ifa autem ßellagauiß funtgaudio magno yal-de^Et ingre/ßdomum inueneruntpuerulum cum Ilaria matre ipßus: amp; proci^nbsp;dentes adorauerunt eum '.apertifque thejaurisjuis obtulerunt ei munera, aurumtnbsp;thus amp; myrrham.

INter veræôCconftantis fideiexenipla,quæ in ScriptiTrisproponuntur,nonpo* ftremumcenferidebet,quod de MagisOrienralibusnarratur, Namfi eoruinnbsp;hiftoriam diligentiusfpe(ftemus,prætcr longi SC pertculofi itinerislaborem SCin'*nbsp;penfas inçftiniabiles multa alia concurrerunt,quae ipfos ab inftituto fuoreuocarc»nbsp;ÖC fidemiamin corde cóceptamlabefa Clare poterant.Primum inter ifta fuit,quóJnbsp;in vrbe regia Meffiam fiue Regem tllum,quemquærebant,non inueniunt, fed pOnbsp;tius illic Herodem alienigenam regnare,SC per to tarn ludæam R-omanilmpcrij tr®nbsp;phæa ereCla eife confpicantunDeindemagis illos ofFendere poterar,quód illicnbsp;minem Meffiæ defiderio teneri, fed ad huiusnuntium tofam vrbem tumultuaHnbsp;atque fremere vident, Prætcrca ab ea vrbe, quæ regni fimul SC religionis fiue cubnbsp;tus externi fedes erat, ad vile 6C ignobile oppidulum Bethlchemum remittuntin’»nbsp;1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et quàmuis illos amiceHerodes dimittat,abeuntes tarnen nemo comitatur:quolt;^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnuiTi fulficcre poter at ad fidem euertendam,vt quafi omni fpe fruftratireinfclt;^^

fefe domum reciperent.Quibus adde,quöd vbt Bethlehemum ventum eft, nihil n lie inueniunt,quod Maicßatem regiam referai, aut aliquam falutis fpem gen«nbsp;flitßac Sc opprcflæfaciat. Attainenper omnia ilia obfiaculailli fortiter eluClantui',nbsp;neep ab inftituto fuo defiftunt,donee Regemillumnouuminuenerunt, QC inuei*nbsp;tum reuerentcr adorant,Qiiöd li tantæ conftantiæ caufam quæras,non alia quoa»nbsp;ipfosrcddipoterat,quàmfides vera SC effieax, qua confirma«nonhumanæfap**nbsp;entiae rationes fecutifuntjfed animo lîmplici rem omnem Deo commiferut, à qi**’nbsp;fe non temerepcr nouum fydus euocatos eftè cogirabant, Imiremur nos iftoft**^nbsp;conftantiam,ncque nos moueat, quod potentes huius fæçuli adEuangelijpraflt;l**nbsp;cationem turbantur atque fremunt, quodeandcmplerique ex vulgo negligi***^nbsp;multi en'am feurriliter rident, nihil denilt;^ cernitur, quod aliquid magraficum

* quot; f egregium præ le feranCommittarnus hæc omnia Dei prouidennaf, qui in fuis'^M® «¦oJuiKf ambulantes nequaquam deferet.

/«¦it. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et hue facit hacepraefentis hiftoriaepars,quadocetur, quamféliciter con^^

•-1

H O M I X I A XII h

ißc Magts ceflcnfîquo loco quædam alttus cruntrcpctenda.Nam prùnôper innu mcras genres öC varia locorum difcrimina falui ÔC incolùmesHierofolymam vftpnbsp;pcruenerunt.DeindeHerodis animum æftuantemDeus coercuit, vt quàmuis nonbsp;uum ludæorum Regem natum eflenunnent,nihil rame hoftili aduerfus ipfos ma=nbsp;chinetur,imô cos omniofficio profequitur Sgt;C âmicé dimitrit. Prxterea etiî Hicrônbsp;folymac nihil quodfpei ipforum refpondeac,inj^enianr, ibidem tarnen per Scribasnbsp;reuclato Micheæ vaticinio confirmanturj quando veterum Prophetarum prædi«nbsp;diones cum ftellæiftius apparitione confentire audiunt:decp loco Regis illius na-talicertioresfiûuHis acceditjquod ab vrbedigreffis ftelia rurfus apparuir,quæ adnbsp;tempus aliquodlatueratj vt atftioni ifti locus clfet Hierofolymæ,de qua hueufep dinbsp;ximus.Itacp etfi nemo ludæorum eos comitefur,Deus tarnen ipfe cis facem c coclOnbsp;prætulit,quando ftellam viæducem liabêtj quæ ipfos Bcthlehemum vfcp deducitgt;nbsp;ÔC vbiilluc ventum eft,conftitit nô iinemiraculoiiiiiö videtur fefe ex altopropiusnbsp;adterram demififfejVt domuminqua Chriftus natüs eratj quafidigito môftraret»nbsp;Potefthoeexeo colligi,quôd gauifi dicuntur eavifa:nimirumquôd hocindicionbsp;iamcertiorcsfaiSifuerunt deeo,quemquan'ebant. Qiiibusaddc,quôdeofdêpo«nbsp;fteaDeus peculiari oraculoadmonet, qua via domum reuertantur, ne inHerodisnbsp;infidiasincidanttde quo plurafuo loco dicentur»

Nuneexhis generalis docîrina ô^confolatiopeiidebctjqiiancîo eadcrti onuiiu viTiettiChti* forseft,quotquotDeum fécutiineius vijs ambulant, amp; Chriftum ex animo qUacî: qu^rêtesnbsp;minus paftor meus eft,non egeboÆtiamlî eundum mihi fit per vallcm vmbrç mornbsp;tis, nihilmalitimeboiquia tiunecumes» TüDomineafylummihits^quoriitor,nbsp;Cfc.ScdSC hominum quorumuismentes Deus placare feruis fuis conciliate ponbsp;îcftjVteisfefe amicos atœpropitios præbeant,aut fi hoc nolmt,faltemnihiladuer»nbsp;fus illos aufint» Exempuim huius rei in Patriarchis habemus, quos inter Ghana*nbsp;næos abfçB periculo, aut faltem tutos habitauiflelesimus, Deo in illorum animis

xit, Vt aîî vxore impudicà aceufatum, non ftatim occidi, fèd incarccrcm duci iult; bcretjvbiilium rurfus euftodi carceris gratiofum fecit, ô^indecdudumÆgy»nbsp;ptiprincipem conftituit. SimiliadeDamelc, Nehemia SCniultisalijsnarranturînbsp;amp; noftro fæculo huius generis mul ta videmus fieri. Accedunthis in nouo Tefta=nbsp;mentoMagi ifticum Apoftolis, quos Chriftus ita aluirôô défendit, vt invltimanbsp;Cœnatcftentur,fibi nihil vnquam in eius feruitio defuilfe. Sunt ergo nùntùm in«nbsp;felices, qui vt hommibus propittjs vtantur Dcioculos offcndünt, eut foli inoanbsp;mnium hominum corda ius eft.Et vt non emolliantur imptj, tarnen qüi in Dci vo-catione ambulant, ij in medijs periculis confolationem inueniunt, quando Deusnbsp;flits dexter affulff et. 8C Verbi fui lamoade eis nrælucet. Ouarerurfus cum Dam'«

«nt f Iftaelitisccrte ex Ægypto egredientibus mare feiffum fuit, vt illis tutum^«^ tj t4« tranfitum præberet, colles fubfilierunt, ÔC montes loco moti funt, nubes déni«nbsp;que interdiu caliginofa, noAu ignea ijfdem viæ dux fuit. Poftea terram pr««nbsp;mtflam ingrcffiiris lordanis ceffît, OC cum Chananæis bellum gerentibusnbsp;pfa fuo motu opem tulit, vt Icrichuntis mœnia fternerentur , cœlum lapidesnbsp;depluit, SC Sol immotus ftetit, vt dies tant» hoftium cædi fuffieeret. Necnbsp;ifta tune modo acciderunt, fed hodie etiaffl crcaiuræ omnes in noftro feruitio .nbsp;•ccupantur, 8C Angelos ipfos eleeftorum minifterijs deftinatos effè, notius eft» **

tf o M I 1 t A XI», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;56

lis fidem derogatura efle vidcbatur, cum ad cxtrcmam vfque feneAam fbboîc ca« Gen. rcrct,ex cuius ftirpe tandem benedidum illud fernen nafei debebat. Quis obfecronbsp;Abrahamum inter tot tam^acerbafortunac ludibria (vt prophani homines I0«nbsp;quuntur) Deo curae effe diceretî* quis de fide promiffionS Dei non dubitaret c* Vc«nbsp;rumtamen fi rem omnê propius intuearis, Deum iftis cafibus fubinde noua fui fa*nbsp;uoris a^umenta interpofuiffe videbis, QC tar^dem promiffum fernen quo^ ex Sa*nbsp;ra dedifle,cuius natiuitatc ita gauifus eft, vt in fide Chrifti geftiens attp exultansnbsp;aduerfa omnia facile fuperauerit.EadempofteaIfaaciquocp fors fuit,ôlt; in primis Gen u,nbsp;lacobi, qui quod cum laboribusôCpericulis, quae ipfi Deus quotidie obijcicbat,nbsp;conftanterludatus Sc omnibus illis fuperior fadus fir,Ifrae4is nomen accepiuSednbsp;quidexemplis opus eft, quando fimilia ipfi quotidie experimur f Vetera ergo e» Gtn.jt,nbsp;xempla tunc nobis in mentern veniant,vt ex illis colligamus,nunquam Deum fuisnbsp;deefle, SCperpetuo verum ratum^ fore,quod Dauid cecinir; Quiftminant cumnbsp;lachrymis,cum iubilo metcnt,Pfakii6,

Quid verô illud eft,quo fandi inter huius vitae curas ÔC periculâ exhilarantur D« cogrttïw StellarurfusvifagaudentMagi.At iftacœleftisreuclationisty=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

pus fuit,ex qua vera Dei veri cognitio nafcitur,quae nobis iniEsv chriSTO Hrt.t. affulget, qui gloriac Patris natiuus fplendor ÔC perfonae illius charader verus eft,nbsp;Haec fola gaudium folidum SC veram confolationem affert turbatis confeienttjs,nbsp;Deus enim fummum illudaeternumep bonum eft, in quo vno hominn animipof«nbsp;funtacquiefcere.Quaecuncç alia in mundo magnifica SC iucunda habentur,deiidcnbsp;rijs quidem ardentibus animos noftros accendunt,at cofdem minime fatiant, imdnbsp;conceptumfui defiderium eo magis accendunt,quó vberius nobis affluunt:ficutinbsp;in auaris,ambitiofis ÔC vagarumlibidinum fedatoribus eft videre.At qui Dei co*nbsp;gnitione illuminati,hunc fibi in Chrifto propitium alFulgei c fentiunt, rj quafi bo*nbsp;norum omnium faturi cum Dauide cxclamant:Dominus meus es tu: funiculi mi»nbsp;hi ceciderunt in amoenis,hçreditas prçclara obuenit mihi:Ideo gaudebit cor mc5.nbsp;Sc exultabitlingua mea, SCc. Vt enim cognitione ilia gratia: Dei in Chrifto nobisnbsp;exhibitç intelledus illuminaturtita per eandem difeutiuntur confeientiç terrores,nbsp;quibus fublatis pax ilia Dei animis noftris oboritur,quç omnem huius mundi in*nbsp;telledum fupcrat.Etenim tanta eft huius gaudtj vis,vt nullopericulorum prçfcn= PW/.4.nbsp;tium mctu turbari pofsit,fed in medijs afflidionibus durct,adeo^ nouis iubindenbsp;gratia: diuinae experimentis confirmetur at^ augeatur, Bxemplum huius inEu* Ada. •. rtitf,nbsp;nuchoÆthyope proponitur,qui cum à Phiiippo in Chrifti cognitione inftitutusnbsp;SCinhuius nominebaptizatus circt,gaudcns ad fua reuerfus eft. EtPhilippenfisnbsp;fllccuftos carceris, etfi A poftolos propter Chrifti pracdicationem indignis modisnbsp;àfuomagiftratutradatosfuiffèfcirct, ncque fibijpfi melius quidpollicer/pofle^nbsp;exultauit tarnen v£hemcnter,quôd cum tota fua domo credidiflet.Excitet nos iftonbsp;rum confideratio,vt ipfi quoepgaudiSiftudfandum SCfalutarcquaeramus: ne®nbsp;nos terreant quæ huic coniunda funt pericula,aut quod nobis pro Chrifto pericHnbsp;tantibus munduminfanis iubilis exultarc,nobis^infultarevidemus, Noncefla*nbsp;bitproptcrea diuinae gratiac SCbonitatis fenfus,qui confeientias exhilarat,SC olimnbsp;flebit infelix mundus,quando nos in cœlis cum Chrifto xternum gaudebimus.

Adhunc vero Canonemfingulifeipfos examinent, vt videant,quömodo/fl* VtfinguU feb Ira animos fuoscognitioneChrifti, quæ per Euangelium ipfis affulgcf, afficiart* pfo^xamnnt»nbsp;tur.Si enim ea confeientias fuas exhilarari fentiunt,fi ob V critatislucem fefe lon**^^nbsp;gè lateque diffundentem exultant, fi denique aliorum falute gaudent, qui adnbsp;Chriftum accedunt, reuera Chriftiani funt. Quod fi iftis nihil mouentUr, vel c*nbsp;tiamEuangelq propagatione contriftantur , terrentur atque trepidant, nae ilHnbsp;infcliciifimi funt mortalium , SC digni, quos olim iêmpitcrnus ûlc plorattt«

IN E V AN G E L IV'JM Al A T T H AE 1

6^ ftn'dor dendum excipiat» Ciir enim vnqüam gaudeantj quieoringunturatrt terrentur,quodfoluni nobis falutem parit, amp;^iafuper cum Dei gloria coniundufl’nbsp;eftÆx eo igitur iudicare difcito de noftri fæculi moribus» Fuit diu totus terranimnbsp;orbis error um ôô fuperftitionum tenebris inimcrkiSjSv animorum carnifiçinanbsp;ti cmdditet excruciâti funuAfFulfît miferis è cœlo Deinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangeli] lu«’’’

accenditiquæ caufa éft,vt vérusille lucifer in multorum animis exor tus lîr,amp; obl^ tam lucem multi auidè arripüerintjqui etiam nunc ex ea gaudium incredibilenbsp;tiunt. At quàm multos eft vider é,qui illam oderunt,fremunt,tumultuantur,ôlt;^nbsp;nuo extindam voluntdmô quàm multi ex ijs, qui Euangeliumprcfi'tentur, eiu^”nbsp;dem tanieü liberiori prædicatione non gaudent,fcd ex eâ terrorem mctumi^ coo*nbsp;cipiundnimirum qudd aîteros illos aduerfus earn irafci amp; fremere videant lt;nbsp;eiiim Deo non qua debebant fidutianituntutjad quemufs motum trepidant,ôinbsp;tiffima quoque timentÆt qui ita afFedi funt,q Verbi miniftris dicendi legesnbsp;fcribi,Euangeltjprædicationemanguftioribus finibus coerceri, piorum deniqiquot;^nbsp;exultationes atqueiübilarcprimivolünt, vt hoc mundo magis propitio vtantvf'nbsp;Produnt ifti hoc argumento fuam ingratitudinem, ÔC îjdem magno fuo malo fc”*nbsp;tient olim,quid fît mundi amicitiam fedari, qua nihil inftabilius nihil periculofî’’^nbsp;fingi poteft»

bedpergamusinMagórum hiftoriaj quidomum ingreffîpuerulum i e S ciimmatre VirgineinueniunnErgo non modó cognofcunt certius Regem illn”’nbsp;natum efle,8€illic locorum efle,fed ingreffî ilium inueniunr,£lt; coràm vident*nbsp;quæ per Euangelium nobis innotefcit i ES V Christi cognitio,non fpe inc«’^nbsp;aut gaudio inani nos perfun dir,fed ipfum Chriftum, fiC in hoc omncm gratiacnbsp;plenitudinem nobis offert amp; praefenterh fîftit.Nam ex eius plenitudine (inquitnbsp;annes)nosomneshaulimusgratiampro gratia, id eft, gratiamDei cumulatif'’nbsp;mam ÔCredundantem ? Et ipfemetChriftus nobis in Euangelio loquiturjipft^^““nbsp;fe illic fruendum præbet, cuius doni certa ÔC infallibilia fymbola habemus,nbsp;ptifinum ëi. Cœnam mÿfticam i quibus omnes fui Euangelq promiffîones nob’^nbsp;obfîgnat.

Maginonof^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At fimuïobferuabis hoc loco nouumgaudtjhuiusfpiritualis effedum,lt;l^*

fcnduntur vili eft,quôd (vtnuper etiam monuimus ) viliôCcontemptibilihacChriftifpecienO^ ßicde Cbrifit. offenduntur.Enimuero nonleuefuit,quod hîcillis obijciebatur,fcandalum.Q,^^nbsp;enim locus ille QC qualis fueritgt;exLuca apparet, qui Mariam in ftabulo peperiB*^nbsp;fcribit. Idempuerulirccensnaticunas primas inpræfepiomonftrat* Exquib”®nbsp;quis Mariæ 2lt; lofephi habitus fueritffacilèpoteft conrjcfîQuid rhultaftalem inf^quot;nbsp;niunt puerulum Chriftum, vt nihil illovilius, contemptibilius ôC infîrmius fîfS*nbsp;poflit. Quia vero cœleftireuelationi credunt,quæhuncpatribus promiffurn h’*nbsp;dæorum Règem eflè tcftabatur i tantum exilloinuento gaudium concipiunG'^^nbsp;hoc tam vili ÔC ignobili afpedu nequaquam offendantur ? Eft hoc nobis memft*nbsp;mentereponendum,neChriftum 6C quæhuiusmerito nititurnoftræfalutiscaf”nbsp;famex fpecie externa æftimemus.Etenim adhuc tenuitategaudetChriftus*Euaf'nbsp;gelq prædicatio non magnifîco humante eloquentiæ ÔC philofophiæ appara*^nbsp;commendatur,fed fîmplici dicendi geriere proponitur, adeo vt Paulus earnnbsp;i.Cor.ï»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicioftultam videri pofte dixerit.Sed iftaftültitia Deus omnem huius muf“

fapientiam confuridiu Baptifmi ëC Çoenæ Dominicæ adiones ridicülae appai'^’^*^’ fi in externa modo fpecie hæreas : fed hisipfîsobfîgnantur nobis thefaurinbsp;Dei, peccatorum ablutio nimirumi carriis mortifîcatioi regeneràtio, adoptio»nbsp;quam in Chrifto habemus aeterni gaudij fatietas* Ecçlefîa item ad quam fêtéop*nbsp;rcuri,ignobiles, pauperes ëC infirmi colliguntur,hocßethlehemitico tugurio ah’nbsp;eflè videtur,quando perpctuis hoftiû aflultibus oppwgnatur,Slt; in terris tai^

• tujnriô”

H O JH . J L I A XIII« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57

tumno omni patrocinio deftitüta laborat. At in ilia fola Chriftus inueniturjin qùo rcconditi funt omnes fcientiæ êC fapiéntiæ thefauri, eadem Filij Dei fponfa, ÔC (vt Ephe}.nbsp;Paulus aiOdomusDeijColumtla derticp ôôftabilimentum Veritatiseft« Vtergo t.Ttm.j.nbsp;Magi non in externe hoc Chrifti aut matris Virginis apparatu hæferuntj fed remnbsp;ipfamæftimaruntex cœlefti reUelationèîitatlos quoep animos altius attollere, QCnbsp;cxDei VerbototumilludiEsV ch Rist i amp;^quodin eiusmèfitofundatum eftnbsp;noftræ redemptionis negotium ajftimare Conuenit«

Quanti vetoMagi puerulum hUnc fCcerint, ex CO âpparet,quôd éo viCo inox ^'’2' procidunt eum^ adoranqapcrtif^ thefauris fuis ei offérunt mUnerajàurum, thusnbsp;èC myrrham. Fadum hoc ex communi PCrfarum more, qui Reges fuos prôftratinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

adorare,Si nonnifi cum aliquo muûerehonorario inillorum confpedüm venire folebanuNäm lege apud illos fancitum erat, vt Rex quacunque iter faceret à qui-bufuis donarctur muneribüs pro vniufeuiufque facilitate :quæ illc vultu benignenbsp;S(. (erena ffote aCcipiebar,etiamfi viliffima clTent, qualia funt lac 66 opera ladariUj Perfarum mosnbsp;arborurti S)C hortorum frudus,6C quaecunque alia huius generis ruftici öi. tcnuió=nbsp;risfortunaî homines dare poffunt.Nequeillud abfquc ratione irtftituerUnthomi^nbsp;nes prudentiffimflta enim populum ad gratitUdinem fuis régibus præftandam afnbsp;fuefaccre volueruntgt;SC fimul iftos fui admonere offieq j vt quæ quifque dare pof«nbsp;fetjbcnignè acciperent, ÓC ijs contenu nçfnineni præterea grauarentirtiquisexa«nbsp;dionibus ? Sed vt apud alias genres hanc confuecudinem obferuatamfuifle eoü«nbsp;ftat,vtnoui Reges à vicinis prinCipibus,Slt; füis fubditis,miffis donis hortorarijs fanbsp;(utarentur«Notaenim eft reginx Sabxhiftoria,qUx per iter longinqUum cum irt«nbsp;aeftimabilis pretij muneribus adSolomonem venit, vt eiUs fapientiam cognofee« i.Rcg. «ö*nbsp;rcf, cuius fama in Æthiopiam vfqtie diuUlgata fuerat« Ad quem morem diUinusnbsp;etiam Pfaltes allufit, quando de verO Solomone SC xterUx pacis principe Chriftonbsp;eccinit: Reges Tharfis SC infulärurn munera afferent, Reges Scheba Sc Séba ho=nbsp;norariaadducent.Quod ergo htc faclumeft,promorâîfuægcntisMàgifecerunt,nbsp;ÖCea obtulerunt Chrifto munera,quacapud Orientales quideinvberiusproueni»nbsp;«nt,apud exteros autem feraper in fumrtio pretio fuerunt, AurUm nimirum,Thusnbsp;ßCMyrrham*

Et fi quis hîc conieduris toeUs eft, videntür ifta potiffimum Regibus fuis ob^ tuliflè,qui apud Perfas alijs opulentiores erant, eó quod horum fignificatio RegSnbsp;conditioniSC officio egregièrefpondet» Etenimaurum,quo nullum inter metalla^nbsp;prxftantius eft,fux illos dignitatis admónebat,vt huius memores nihil VilcSC'fornbsp;didum dicerertt autfacercnt,quö ipfofum authoritas fiue exiftimatiolabefadare«nbsp;tur« Thus vérô cultuidiuino olimferuicbat,in quo prxeipuum locüm preces hä«nbsp;bcnt,quas per thuris incenfionem aUt fuffitum proprijffimè adumbräriDaüid dö« thuf.nbsp;cet in Pfalmis Orans: Valeat oratio mea pro incenfo coram te, SC Içuaü'ô manuüm Ppf»4®*nbsp;mearumpro vefpertino facrificio « Thus ergo regibiîs fuis offerebänt Peffx,nôhnbsp;quod honorem,qui Deo debetur,in illos tranfferrent,aüt éx éis Déos facerêt j fednbsp;Vtreligioncmillis potiffimurn cordi effe debereadmohercrtt,SC vtinDeorüm cul«nbsp;tu impertfis minime parcendurn effe difcérent « Qttod Alexander Macedo probenbsp;obferuauit.Cùm enim puer adhuc inter facrifîcanduni thus VtraqUé manu ad fuf«nbsp;ftendum accumularet,àLeonidepxdagogo adttionebatUr, vt tune démuni tantanbsp;thuris copia vtcretur,quando tétras atomatâ ferentés in poteftatém fuam redegifianbsp;fet«QuarcpofteaTyröcäpta,cum inde ad matrem SC amicös exprxda vrbis opu«nbsp;^quot;^tiflîmç dona pretiofifiîmâ mitteretjLeonidç qüingenta thuris, SC centena myr*nbsp;rhx talêta deferri cutauitéuni literis in hanc fértténtiam fcriptis:Thus myrrhamnbsp;que ad te abundènufimus, vt irtDéOS pàréUs efté definas « Memorabile exem=nbsp;pliun» quod imitari debent omnes , qui inter Chriftiànôs homing s magiftratum

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

IN EVANGELfVM MATTH AEI

gcrunt.Cum entm qui circa Deorum fitîitioi um cultum inanes fupcrftitiofl^ occupantur,inqshberalifsimiijnr,quantómagiseosdecet Überalitas, quifeD^®nbsp;vero cultum SC obfeqüium praeilaj c noruncfAtliodie pluresfuntjqui exrelig*®’nbsp;neditefcere voluntjamp;^ abalijs donararapiunt,quàm qui ex fuo aliquid conférait’nbsp;Quoad myrrham ver0,ctßhxcquoque fulfimentis facris adhiberetur(vt exAl^'nbsp;xandri fado apparet)prtccipuus tarnen eins vfus in condiendis mortuoriiinCO''’nbsp;poribus fuir,quodEuangelicaetiamhiiloi ia Nicodemi exemple docet. Quia«*nbsp;nim Calida ö^ficcaeft,humores confumit, 8C ea ratione cadauera à corruptio^^nbsp;aut putredine conferuat.Pcr illam ergo Reges admonebantur, vt fe mortales cfl®nbsp;meminiflentjSd proindc dignitatis regiæ gradu non RiperbirennQuod quamnbsp;ceflariumobferuatu fitrcgibuSjCyrusintelIexit,quiiam morti vicinus Dijsnbsp;gnamgratiamfedeberefatebatur,quódnunquam inrebus fecundis fupra hum^*nbsp;nam conditionem fe extulilîèt. Qiiod ipfum facile cauebunt, fi quodprimop’*nbsp;renti didum eft,ad fe quoque pei tinere cogitent;T erra es,2lt; in rerramreuerteti®*nbsp;Quibus addere debcnt,quod viris principibus propriè SC exprefle Deus dicit : ß’nbsp;quidem dixeram, Vos drj eftis,öc vos omnes filij ExcelthAttamen ficut homin^nbsp;nioriemini, SC ficut vnus ex tyrannis cadetis. Quia autem communis fortisnbsp;cilèobliuifcuntur, qui fe in fublimiori gradu fupra alios euedos eile vident,nbsp;denter hoc â Perfis inftitutum fuit,vt inter munera, quibus Reges fuos honot^*nbsp;bant,myrrham quoque offerrenr,quæ illos mortis SCfcpulturac admoneret.Libii*^nbsp;ifta diligentius indicate,vt qui Chrilli nomen profitentur, difcant gentiumnbsp;plis humiliter fapere , Ô6 tune quoque fuæconditionis fimul oftieq meminifl^’nbsp;quando propter cximiam dignitatem immunes efic fibi v.dentur ab ijs,quibusnbsp;liqui mortales vulgo obnoxtj funt.

vt Magorum nbsp;nbsp;nbsp;Elfi vero Magi tria hæc pro luæ gentis more Chrifto rccens nato obtulerifll»

munira Chri^ nelt;padhucfolidamciushabuerintcognitionem,vtm co aliquidhorainemaius^* fio couentunt, gnouerint,nemo tamenhoc abftp numinefadüfuiireputet» Mouit enimillorüi^nbsp;mentes Dei Spiritus, vt ifta èlonginquo afferi;enf,ôôeadem ab illis recipere voW^nbsp;Dei Filiusjiam in carne manifeftatus,vt hinc omnibus c5ftet,quisnam fit i b Snbsp;ifte,qui ex Maria natus eft, etqualanagnofcere debeant, quicunquccius merit*’nbsp;feruari volunt.Aurum rcgibus deberi diximus.Regemergo illSgloriacefleagOtJ*nbsp;fcamus,quem ex Dauidts ftirpe nafeiturum eflcjomnes ferè Prophetæ olim vatllt;^nbsp;natifunt.Etenim præftitit ille omnia boni SC fidi Regis officia. Nam diabolo do*nbsp;uido nos ex eius tyrannide in filiorum Dei liber tatem aflèruit* Thure preccs ad*nbsp;umbrantur.lllud ergo Chrifto offerri voluit Deus, vt hunc nobis ab eo Sacerdo*nbsp;tem datum effe fciamus , qui inter nos SC Pattern médius pro nobis intercédât,nbsp;tam nos quàm precesnoftrasilligratas amp;iucundasfaciat« Ipfedenique iseftn^^nbsp;olim per aureum thymiamatis altare adumbrabatur, eo quôd per ipfius nonret*nbsp;oblatç precesDeo acceptæfint. Inter ifta tarnen nos femper meminiftè oportet»nbsp;ilium veram hominis naturam , adeoqûe totum hominem aflumpfiftè , vtm^nbsp;diator SC facerdos nofter eflepoftet : SC pro nobis quidem mortuum effè, fed ta*nbsp;men non vidilTe corruptionem, vt qui tertio die rediuiuus ad fuos redierit.Qutjdnbsp;vt per Myrrham à Magis oblatam præfîguratum fuit : ita priufquam morere*nbsp;loan.xi. tur, àMaria vnguenropretiofioriperfundi , adeoqûehocofticiopraeuenirivt’*nbsp;luit, quod fibi iam mortuo amplius non poffe præftari feiebat propter refurre*nbsp;dionem quae mox tertio à morte die fieri deb uit. Eft ergo lESVS CHRisTt'’’^nbsp;Pf4.»4,iio. Rexillegloriae,cuiomnesportaeapcr{ridebent,vtin Pfalmisfcribitur. Ideo”'^®nbsp;Sacerdos eft æternus fecundùm ordinem Melchizedeck. Hic ipfe vidima no*nbsp;ftra eft , quae in cruce immolata mundi peccata expiauit : SC vt ipfe à morte de*nbsp;«neri non potuit, quo minus tertió die refurgerct î ita nobi# quoque imme**nbsp;. taUtadS

M o M I L I A XïIL

infraaudiemus) leuaretur: ânobis auremhonnüIfpiritualiaexigit,alt0sautem fubftituitjin quos ipiïus nomine vifibiliä ilia conferamus, Aurum noftrum fpiri=nbsp;tualc fideseft,quaillùmhonorabimusi finos totosipfi confecremus, ôtquàmuisnbsp;vndiquenos aducrfaöCpericülapremanti fidei tarnen noftræconfefiîoinllar aurinbsp;per ignempurgati rcfulgeat. Hocaurum iilcexigit,eodcm ille dcleclatur,Sf pronbsp;fuis olim inmagrio illo die agnofcet,quos ipfius coram hoemundo degenerenonnbsp;puducrit/Huius autem fæculi aurum atqucdiüitias inpauperes conferri vu1t,qu«nbsp;ipfius membra funt, ÔC quos ealégéfîbifubilituit, veinfuas rationes adferibatnbsp;quaecunqueillispraeftanturofficiai Qiiotquorergoillivnifidunr,illunilibere 5^nbsp;publiceconfitenturj ÔC propteripfumhuiusmundi diuitiasrelinquunt autnulanbsp;lumcarum vfunlalium riorunt, quam qui ipforum Ä^pauperum necefiitati fer=nbsp;uiat,tj reuera aurum fuüm omne Chrifto confecrant.Similirer cum iam oliin abo’«nbsp;litus fitLcuiticus cultüs cum fuis füffimcntis,thusnoftrum fpirituale pi èces funt,nbsp;ficutiinÄpocalypfi feribituf» Eas Chrifto offerunt,qui in eius nomine animis ad Apoej.nbsp;Deum fublatis cœleftia dona poftulant,Ôu pro accepte per hune fade redcmpcio»nbsp;nisbeneficio gfatiàs indèfinenter agunt. Myrrharrt verô cidèm iucundiffimamnbsp;offcremtisj fi mortalis nöftrac fortis memores, carricm cum fuis mèmbris terreftri^nbsp;bus ntortificèmùs j 8lt; fpiritus ardore hümores cupidi tatum noxios exiccemus, nenbsp;invitamS^ adioncsnoftrasfedurident s SèfoètorémDèofimul 6C bonis inuiftimnbsp;excitent, fi denique in illo peccatis quotidiè möriamüri Sgt;C in eodem ad vitæ noui»nbsp;tatcmrcfurgamüs quaSèilleglorificetur ôd multi alijiri fide vefa ædificentur,nbsp;Haccdona ilia furit j quac Chrifto Régi èi. Sacerdoti fuo omnes offèrrè debenr,nbsp;quotquotéiüs fidè gloriaritur: ÔC pôfluntilla daréOmiiisloci ÔC ordiriis Kominesjnbsp;fine illi diuitès fiùèpaüperès fint, dódi autiridódi,obfcüriaut riobilès : neque vçnbsp;ilia per longa ôô pcriculofa itinera ad ilium defcramiis opus eft. Vbiqueenim iamnbsp;ille inueriitur, vbique nobis in Verbo QC membris fuis occurrit; itaque qui hîc fcnbsp;fordidos præbént, nac illi fatis aperteprodunt ingrates animos, 8C quàm paruifa«nbsp;ciant in illo riobisexhibitam bonitatis diuinac redundantiam. Proftrati ergo coram illo aperiämus thefaurosnoftros,amp;S ex eo liberales fimüs,quod ille nobis prior dedit:cüi debetur beriedidio,honor,gloria SC poteftas in actérnum Amen*

It d M i t t À xiiif«

Ét ajmoniti tn /omnto^ ne rtuerttrentür aJ Heroäem, fer altatri fUm re^eßiluntin regiontm fuam^

MAgiOrientales in carric hatüm humani generis Seriiatorê, ie s vm ch ru

ST V M,non modo ftudiofè quacfiuerSt, verumetiam inuento eo væhemen» ter gauifi funt,8C cundem pro gentis fuæ more donis fine muneribus honorarunt,nbsp;Obtulerunt enim ei aurum,thus SC myrrham. Qiio exemple Spiritus fan dus do»nbsp;^tjvtnosquoquc Chriftum quaerere, 8Cquideidempracftaredebeamus,quandonbsp;ftquÄrentibus præfcnrem fiftir,fe^ ipfum cum toto cceleftium bonorum thefau»nbsp;ronobisliberalifiîmè offert : aurumfidei nimirum,preces cum gratiarumadionc

IN E V AN G'E L I V lÄ n A T T H AEÎ

afsiduas, 5C carnis mortificationcm cum innouacione totius homints ccni'U^ ôam : quitus omnia continentur quæ ad vitæ reclè inftituendæ êC faîutisnbsp;fequcndæ rationem pertinent. Qiiia verô iiîa Garni dura SC difficilia vident^’’»nbsp;rnultainterferitMatthæuSj quitus fuum fauorémMagisdeclarauitDeuSjVt^'’*nbsp;Ceatjhunc nequaquam deelïe ijs,qui ilium ex animo quærunt. In primis verônbsp;facit hic locus cum ijs,quacproximè fequuntur, Narratur enim,vt DeusMag*?^nbsp;vnà cum puerulo i e s v eiuf^ ni Are SC lofepho nutritio ex crudelilsimis tyra”*nbsp;ni Herodis mahibus feruarit.

gionem. Paucis verbis ingens Dei beneficium compræhenditur quo illoruni dium atquelaboresremuneratUscft, feruando cos expericuloquonullumgi^®nbsp;ùius illis vnquam incubuifle credibile efi. Confifmaturautembreuihacnarra**nbsp;tiurtcula CHRISTI promifsio , dicenris: QuæriteanteomniaregnumDei^nbsp;iuftitiam eius SC extern omrtia vobis adqcientur. Etcnim habet prêtas ( vt PaU^nbsp;lus ait) promiffiones præfentis Sc futüri faeculi. Eftergslocus dignifsimusjcuiu^nbsp;fîngulæ circunftantiæ non ofeitanter examinentur.

Domini. Ex quo apparet, tamhunc quàm illos rerum fecuros dormitauilTe. tarnen hoc eis vitio verti debet. Ëtenim quoad humana, noA erat cpiod timerenf»'nbsp;aut de quo anxij elTent. Magi Chriftum per tot SC tanta longiisimi itincris difci**nbsp;minaquæfitumintienërant, amp;^ergaeundem officio fuo iam erantdefundi. P*nbsp;Herode nihil hoftilefufpicari potepnt, quem ergafe blandura amp; amiciim craflfnbsp;cxpèrtij quique ipfos j non fine officij promifsione dimiferat. Qu*^nbsp;miüm aliquùd regia munificentia dignum fîbi poterant polliceri, fi vtnifei erant?nbsp;illüm de puerulo inuento certiorcm redderent. Quoad verô lofephum ,¦ feie*nbsp;bat hicpuerulumiftum elTe æternum DeiFilium SC patribus promiffum huma'nbsp;ni generis Seruatorem j SCeius nonobfcura documenta habebatex AngeloruH*nbsp;relatione amp;îjs,quæineius natiuitate (vtLucasfcribit) acciderant. Adfuntnun^^nbsp;ex Oriente Magi, viri multadignitate illuftres, qui vt Regem adorauerunt,nbsp;donis plané regijs honorârùnt, quibus egeftas ipfius in hac rerum anguftia fubllt;*nbsp;uabatut.Ëtcredibileeft, eofdem ad ilium SC Diuam Virginem debenigna Hcro*nbsp;dis ergapuerulum voluntate retulifle» Quid ergo timeretf cur de infiditjsfih^nbsp;aut puero ftrudis cogitaret tquot; Etcnim vt charitas à fufpicionibus temerarîjs SC ij*nbsp;niftris alienifsima eft : itaboni duis eft de fuo magiftratu honorifice fentirc, d^*nbsp;que eius bonitate fibi bene polliceri, atque iperare, neque temerc locum dar^nbsp;fufpicionibus, quae illius authoritati dérogent. Non igitur impia fecuritas aut vi*nbsp;tuperio digna negligentia fuit, quod Magi atque lofcphtisdormiunt, cumtafl*nbsp;præclara atque eximia diuinifauoris argumenta ob oculos haberenr. Interim ift^nbsp;fimul omnes in extremo diferimine SC periculo verfantur, Herodc crùdelia con*nbsp;filia in animo verfante , quibus SC ipfis SC puerulo ncccm inlerrtunaque ftnit*nbsp;bat.

H o M I L I A

Ij'beralifiîmè pollicentur : tunc illi ex fuis moribus alios æiiiniantcs fere otio in» dulgent -i 6^ quafi omnibus périculis deflintfli lint, in aurem vtt amque fuauircrnbsp;dormiunc. Scd non dormit cornmUnis illèChrifti ÔC Ecclefiæ hoftis Sataiijuequcnbsp;fuosfatellites dormire fihit, féd tunciü primis iiifidias ftriiit, ÔC retia. arque tendi»nbsp;eulasparat, quibus nihil huius opinantes ihtërcipiâu Et voluit huius l ei éxcm»nbsp;plum non hîc modô,dttm adhüc inpræfépi Cbriftus iaéliit, nobis proponeré Spi»nbsp;ritus fandus, vérumètiam pofteà j quando illo ad nlôrttem Oliüeti duriffimüm a»nbsp;gonem atquéludum fuRitleritCi ôôluda pfoditofëeum SacerdotUmfërUis cö«nbsp;horte militum appropinquailte difëipülicius dormiërUrït, Vtrharti Vci o Vete»nbsp;rumexemplcrum confideratione excitarëntur, quinoftro feculo inter crùèntanbsp;Antichrifti amp; fatellitlihl eius cónfilia,imó inter cædes Sgt;C parricidia,qiilt;ë pailîtn fi«nbsp;untjfecuri ftertunt, tune quoqut fibtjpfis tuta omnia pollitentur, quando ilir a«nbsp;tiEcdcliae hoftes lantéâs Sëgladiosirt ipfôrüm ceruices àcuunt. Etenim quan«nbsp;turn damni Êeclefqstïiultis publiée, amp; priuatimmultis præclaris alioqüi èc opti»nbsp;mèmeritis Chrifti fcrüis ifta fecuritas dedèrit j hotius eft quam vtnarraré opusnbsp;fit. Vfus véroiftofühî nobislît^vthunquamnonrecordemur,quibüs cUnlnobisnbsp;res fit t Cürri diabolo nirnirtim, qui vt ab ihitiô mendax amp; homieida fuitlita nuh» loan 9,nbsp;quarft nôH ihftàr léohis rtigierttis obärrtbulatjÄ^ quairit quem deliOret; cùm homi=nbsp;nibüs itëni qui ôi ipfî natiira melidaëés flint j èi. quorum corda ( vt kremias dice=nbsp;bäOväffafürttamp;infcrutabilia* Addehismundum,quitorusinraalo iaeetjueque i.jooj/nbsp;vriquâih ingenium fuümrnutabit, qtiod cft,odifle VéritatiS lUcem, qua ipfîus do» ioan j.nbsp;li, hÿpocrifis Sdfcelcrà argUuntur. Aüccdit hisomnibusinfelix Ô^fatalisncuif»nbsp;finiorumtemporum conditio, quorum dies (vt Paulus ait)malifunt. Et quia hu» -Ephef.f,nbsp;tus fæculifihj j Chriftotëftë prudentiOrcsfuntinfuageneratione, quamfiltjlu« LKc.»tfinbsp;cis, nequaquamillosexrtoftra focOrdia autnegligentia, fed proprio ingenioac»nbsp;que moribus debemus aeftimaré i Dénique in omnem occafionem intenti, fe»nbsp;dulô officium faciamus j ôlt;^ nobis didum putemus, quod olim Chriftus difei«nbsp;pulis dixit : Vigilate orate, ne intretis in tentationem. Matthæivigefimonbsp;kxto*

Interim in bac confideratione confoîetur nos paterna Deines eufiodiéntis rieuf pro fuis bonitâs, cuius memorabile exemplum in prsefenti habemus. Etertihi Magos pe= excubat,nbsp;riculi ignares ÔC nihil huius cogitantes ille admonet, ÔC quos priUs për ftellâm tU»nbsp;todeduxit, eos nunc oraculo in fonmis reuelato ferUat j ne irtCrüdclèsHerodisnbsp;manusincidantrquod ipfum lofepho etiam præftitiqVtpoftea fCquefun Fit idemnbsp;ttiam hodîc, ôC fimilia prj paffim experiuntun Etenim plerUmquedcrnp'mùSjnbsp;dumvcl bene fperamus inter pcricula , vt ifti : Vel fatal» ignaUiä ôC carhis foeor*nbsp;dia oppreflî.Etquia tune admonitiOnes feréomnes ContcmnimtiSi milita pèrihit«nbsp;tit hoftibus iufto iudicio Deus, aded vt ipfe quOque interditm dorihire videätur,nbsp;dum quae ab iftis inique SC crudeliter fiunt diffîmulan Id verô facit, vt nos dor*nbsp;mientes exciter, SCvtquiinoffieioecfiarunt^ faltemirtähgüfttjsj diim nulla auxianbsp;Iqsfpcsaffulgerevidetur, clamare irtcipiant : Domine'quotlfquenoftriobliui«nbsp;feeris t* Exurge Domine propter riomen tuum, SCc* Sed reuera non dormit, quinbsp;«ufiodit Ifracl,vt in Pfalmis 'canitur* Etenim quoad proüidentiàm eiUs vniüCrfâsnbsp;!cm, in genere omnia infpicitj SC qulirt altorefidet cœlis fublimiordemittitfc,nbsp;vt videat quat in cœlô in terra fiunt Î SC vt aliUs PrOphetä aitj Oculi Domini dia zach.4^nbsp;feurruntper omnem terram. Quomodo item in fuorum periculis atque calami*

IN EVANGELIVJi MATTH AEI

cordatos imttatur,qui filios, quos domi fuac molliter æducare poterant, in extern« regiones ablegant, vtillic vel bonas literas difeant, vci negotiationi aut alijs fcn*nbsp;dijsintentiijs feruiant, qui ipfis minime conferendifunr, quoad generis nobilita*nbsp;tern aut opes : ijdem tarnen peregrinantes minime negligunt, quinpotius dciHi*nbsp;folicitèquæruntj eofdemamiciscommcndant, £cfi opus iîtpædagogosaddunt»nbsp;qui eos deducant, cuftodiant SC in officio retineant. Sic (inquam ) nobifeum agi*nbsp;Paterille indulgentiffimus, Deus, cuius amoratquebonitas so^yccs illas naturales,nbsp;quaîparentumcordibus funtinfîtæ(vt ipfepcr Ifaiam teftatur)longe fuperant. Ii*nbsp;miindo enim nos exerceri vult, quia hoc nobis vtile nouit efle Ô6 necelîariuflT»nbsp;Sub duro filiorum huius faeculi feruitio nos laborare patitur,quos ipfe pro fuisnbsp;Irjs agnofeit. Nec tarnen noftri obliuifeitur, fed intcrca cuftodes nobis daqliomi*nbsp;nes Ô6 Angelos, qui ( vt Dauidait) caftrametaniur circa timentesDominum,nbsp;cofdem, fi opus fit, manibus geftant, nepedibus fuis ad huius fæculi fcopulos of*nbsp;fendant, dum in fua vocationc ambulant. Exempla euftodiæ huius multa fun*»nbsp;inter quæ cumprimis obferuari debent, quae nos dormientes Angelis curaeclf^nbsp;doccnt.Talc eft,quod lacobo Patriarchæ ex itinere defelfo dormienti Deus ap*nbsp;paree,Sc Angelos de cœlo defeendentes atep afeendentes eimonftrat,eundemqnlt;nbsp;confolatione dulciffima confirmât. Sic Petrum in carcere alto fomno opprelfun*nbsp;Angelus excitât SCeducit.Paulo item in mari periclitanti. Angelus Dominiinfo*nbsp;mnis apparct. Sed quid exemplis opus eft, quando ipfi à pueris millies expel**nbsp;mur, nos â Deo feruari, quando vel nobifipfis pericula accerfimus , vel ab alijsnbsp;imminentia ignauinegligimus {' Confoletur ergo nos bonitatis diuinae confide*nbsp;ratio, nonautemfecuros reddat.'fedexciter potius, vt procul abiedanoftrijpfin^nbsp;S)C aliorum fiducia, in folo Deofperemus , SC huic obediamus, qui fuos nun*nbsp;quamdcferct.

Admonetnosde eo Magorumobedientia, quivtprius ftcllam ducemlêc*** ti funt, ita nunc oraculo diuino abfque mora obtempérant, SC per aliam viam do*nbsp;mumreuertuntur : finiiliter lofephusquoque Angeli mandatum fecutus inÆ*nbsp;gyptum abit, vtfuoloco audiemus. At quoadMagos, multafuerunt,quaeeosnbsp;reuocare poterant. Etenim habebat clandeftinus hie ex ludaca difccfliis fug^nbsp;fpeciem, ideóque inhoneftum SC turpe vidcri poterat homines illuftres, qui p3***nbsp;1Ó ante Hicrofolymam fuo aduentu SC nuntio in trepidationem coniccerant,nbsp;nunc quafi aliquo fcelere defignato, aut alioqui fibi male confeios, fe clam fub*nbsp;ducere.T urpe item videbatur,fidem Herodi datam faiIere,0C ex eo grauioris pe*^nbsp;culimetus obijeiebatur, cum non ignorarent Regum mores, quibus nihil ind**nbsp;gnius, nihil intolerabiliuseffevidetur, quàm fi per cos fallanrur, de quibus febe*nbsp;nemeritos efté putant, ÔCin quos mandandi ius habent arque poteftatem. Ne*nbsp;que potuit eos latere, quod omnium ore iatftatur, SC infinitis exemplis confi**nbsp;matum eft, Longas Regibus elfe mantis, SC proinde vix pofte eos elabi, qui iHo^nbsp;offenderunt. QuoddeHerodein primis poterat dici,qucmRomanorumautho*nbsp;ritas tuebatur,quorum imperium tuneper totum fere orbem extendebatur« Ae*nbsp;cedebat his non leuisfidei tentatio. Etenim Deus ipfefatis iniquus illis videripo*nbsp;tuit qui ipfos quos per noui fyderis apparitionem euocarat, ÔC qui eius vocafio*nbsp;nem fecuti, labores atque pericula multa fubicrant, amp; fumptus fecerant imm’*

neficium hoe efle agnofcunr, quoddeimminentipericulo admonentur : Sé quia hicipfis commodam Sé facilem elabendi viam monftrat, ea vtuntur , neque il*nbsp;lius fidem aut potentiam tentarç volunt. Eorum igitur exemplo doccmur, quidnbsp;nosfacere deceat, fiquandoin Dei vocatione ambulantibus noua pericula oc*nbsp;currunt, Sé ille nobis infperatarn cx ill is euadcndi rationem indicat. Obcdiamusnbsp;tune illiproculrelidis argumentis omnibus,quaecaro impatiensfuggerit»

Admonemur præterea in male promifiîs fi'dem refeindi debere, quando quod male pro^ nos fadurospollicitifumus, cumDei voluntate pugnare confiât* Promiferant mißisßdesre^nbsp;Magi, fe ad Herodem redire veile, quod hune animo fyncero caufam hanc agerenbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dehet.

putarent.Atnoluit Deus viros bonos Sé pios alienar crudelitatis miniftros fieri,6é ideo ne padis ftent,eos in fomnis admonet. Huius ergo monitis obtempérant, vtnbsp;qui naturae legibus edodi erant, Deo potius quam hominibus efie obediendum»nbsp;Obferuandum erat exemplum hoc ijs, quiPontificibus, in quorum verba femelnbsp;iurarunt,Ôéprincipibus fimpliciter obediendum efiecontendun^etiam in ijs,quaenbsp;lalua pietatc fieri non polTunf. At quia tales Dei ius inuadunt,quando quae ille ve*nbsp;tuit mandant, Sé proinde poteftatem tenebrarum exercent ( vt Chr ifius de ludaeo* lkc.xx*nbsp;rum Pontificibus Sé Senioribus dicebat)nondignifunt,quibus obediatunEt Deinbsp;Lex eft, qua: ne prauis Sé impqs hoftium Chrilti confilijs communicemus prohi* Apoc.tt.nbsp;bet.Nec eft quod periculi metum praetexamus. Poteft enim fuo dido obedientesnbsp;Deus fac^iètuéri. Hcrodem certè aduerfus iftos immani ira exarfifle, ex fequentinbsp;hiftoria patebinSed elufit coruum hiantem Deus,Sé incokimes euaferunt hi,qui«nbsp;bus ille retia lua iam tetenderat. Ad hunc modum Dauid quoque non femel fer»nbsp;uatuseft, vtnuncplures aliostaceamus. Iftorumergo exemplis confirmât!, Deonbsp;fideles fimus, Séhuius Filium iesvm christvm colamus atque honore*nbsp;«nus, qui eft Rex ille gloriae: cui debetur benedidio, honor, gloria ^poteftasinnbsp;acternunijAmen»

Ippi autem regreßit, tcce jlngtltM Domini ap^arst in fomnio lofepio, dt-tenj: ExptrreÜui accipepuerulum amp; matrem eiM,amp; fitge in Ægyigt;tum:amp; e^ ßo illic quot;»fque Jum dixero tibi. Futurum tß tnim '^tHtrodes quxrat^utrulum,nbsp;ad tum perdendum.

QVoniam plcriquc homines in DeiFilio, i E s V c H R i s T o, non nifi terre« na8étemperaria qua:runt,quæcaufaeft, vtvel eum omninonon agno»nbsp;fcâr, aut falfis perfuafîonibus decepti,falutis ærernae iaduram faciant, ita in mun»nbsp;dum venire à homo nafci voluit, vt in ipfa ftatim Incarnatione apparcat re*nbsp;gnum cius non efie de hoc mundo, fed diuinum ôé cœlefte : quod item qui huiusnbsp;participes fieri volunt, ad eius exemplum per multas tribulationes ( vt Apoftolusnbsp;ait)in illud ingredi oporteat. Et hue referri debent, qua: apud Lucam prolixe nar*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ranturîquibus nuncacceditfuga cius in Ægyptu,qua nihillaboriofiusôé pericu» lofîus fingi poterat, vt iam de exilij moleftqs, qu«e lofepho nutritio ôé V irgini ma«

IN EVANGELIVM MATTH AEI

tri fubeundae fucrunt =, nihil dicamus. Debet aureni hiftoria hæcita confîderart» vt ante omnia paternam Dei curam cxpcndamus,qua 6t filto luo iam in cai ne na»nbsp;. to,5lt; eins matri atc^ lof(iphoprofpCxit,Argumentum ülius mcmorabilccft,quódnbsp;VftamduromanuumlabOreaegrefuitcntauerint, 6^ pro*

ptumabituris prius per Magos prq^pextt, quipucrum i E S v m auro Perfico donarunr^quo inftru6ïipercgrinatiônis fumptus ferre,6^ exilij diffieultatcs fupe»nbsp;rarepotucrlint. Vere igitur à Paulodidum eft , pictatem habere promiffioncsnbsp;præféntisô^futùrifæculi. Qiiodcnimhîclofcphoôd Mariæaccidit, liocmultia*nbsp;Itj expert! flintj vt non abfquecaufadixerit Dauid i luuenis fuij6C fenui, nee vi»nbsp;diiuftum derelidum. Exeo autemcommuncmeonfoïatiohem, qiï^lmnobisfin*nbsp;guli applicemus j petere iubet Chriftus, quandó ait : Qiiærite rcgnum Dei 6ó in*nbsp;ititiam eins , S)C cætera vobis adijcientur. Accédit aliud proUidentiîC patern^fnbsp;Doi argumentum, quód digreffisMagisIoféphoomftis periculi ignaro, 8Cpro*nbsp;inde fecurè dorrnienti j Angelus in fomnis apparet, qui de pcriOulo immincn?nbsp;ti ilium admonétjó^ quid faciatjdoccn Qiiia autCm de his nuper abundè diximus»nbsp;nuhcad Angeli orationem accedamusjcuiuspartes funtduaé»

MrfrwnSvxor PriniamonOt,quiddebcatfacOrc:Experredusaccipepuerulum fiCmatrêeius» Iofephi,fedma SiC fuge tn Ægyptum,6ô mahé illic,6lt;fc.Quo loco non male obferuarùnt quidam»nbsp;ter pueridifi^ Angolum hîc aliter deMàfialoqui quam fupra,quando lofepho de diuortio autnbsp;relinquenda cogitant! diccbaf.Nétimuerisacciperc Mariam vxorêtuamjôCc.H’^^nbsp;vero non vxorem lofcphi, fed matrem pueruli i E s v éam Vocat» Illic enimjillaninbsp;vxorem dici nccefleeratjVtfuiofficij admonereturlofephus,nê(5^ eâ temeredeft*nbsp;reret,cuifïdemconiugq dederat.Nunc verè maius quid erat,quod lofephS tilt ob*nbsp;ftringebat:nimirSquôdcxSpiritufand-oconcepcrat,quôd ies VÄ erat Dei Filingnbsp;SCpromilTus ille populi Soruator. De quibus quia iampridem cdocîuS erat Iofc‘nbsp;phusjfatis erat illam pueruliiftius matrem dixifle* QuO iure enimofficium fuflfibnbsp;lofephus negauiflctjquJ tanto honore dignatus erat Dcus,vtFiiij fui in carnc nn*nbsp;nifeftandi matrem faceretCAut num puerulo decirp potOratjCuilts nutritium Den®nbsp;tpfum conftitueratjcum Angelos circa eius feruitium Occupâtes elîè, ÔC Orient^*nbsp;les Magos adeum honorandum tarn longo tam^ periculofo itirïérê venire vitü^*nbsp;fete'Duo autem iubet per Angelum Deus,8lt; mandati caiifarn aflertgrauiffimam*'nbsp;de quibus fingulis dicemus,

Pfimlim mandati caput eft, vt cum pucrtilo 1E s V SC eitts matre Virginei’' i.lop-pl?!« fu^ Ægyptum fugiàt» Vbiadmirabïle Dei coniilium obferuari debet,qUiFiliumfn*nbsp;^cre iiibceur urn higa feruare voluit^ Etenim fuga fere omnis per fe inhonefta efle videtur,finfnbsp;trt Ac^yptum. tempore pacis ex natali folo fiat, fiue in bello ex acie t SC qui animo generofin’’*nbsp;funiprarditi, inacic mori potius, quàm tUrpitef fugiendo hofti tergum vertcT^nbsp;volunt. Et poterat Deus milk alifs modis Filium in carné ilatünl feruare, vt vdnbsp;inuifibilislatêret, SC in eo quarrende Herodis fatellitêsfallérerïtur (quod olim S^*nbsp;domæis LothiforesefFringérevölcritibusaccidit, ÔC Sytis, qUosElifeüs irtfei®^nbsp;quo irent,in mcdiam Samariâni adduxit) vel Herodes regno eqcerctur, quod p^*nbsp;ftea eiüsfihjs atque nepotibus accidit : vel eundemfurijs agttartdum permitt^^nbsp;pötuit, SC vtmercbatür, infeliccm è medio tollere (quod non multó poftnbsp;eft) vt minime opUs eflet fuga, qua Sc Chrifti authoritas minui, ÔC infüper loftp^*nbsp;atque Mariae fides grauiffimé tentart poteraù Quid enim animl hts fuiftc pt*^^nbsp;mus, cumexpatriafugeréiubcrentur, quiiamexnonleUibus indices fpcjn’’^*nbsp;gni magnamTönceperai|t f Sedhïctenercoportef, Deumnonftrnper fuamp^nbsp;tçntiam operibus gloriofis cum maieftàté extérna déclaf arc, fed ïnterdumnbsp;tnfiri”*

I

ÎTifîrmis vti, vt flluftrior fit cius Virtü$ nbsp;nbsp;nbsp;gloria. Etémih vt CHryfoftomuS fcri»

bitjnon minus diuinæ virtutis opus eft hoftium confilia atque conatus lüdifitarc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

quàminillis perdendisexempla acdêre, qusecumterrore coniuniftafirtt. Ita faepc fcruatusfuitDauid ex Saulis manibüs,quempcrdere facile füiflet Deo. Et Apo'snbsp;ftoli non femel ex carceribüs edudi furtt j vt hoftes ipforum ludibriö potius expoanbsp;fitifuerint^quàm prout merebantur muldatK ld verónos obfcruare Conuenif,nenbsp;Deo certum nos feruandi modum temere prscfcribamüs. Vt nos pericülis ere*nbsp;ptos feruet atque tueatur, ptjs precibus poftularé licet lt; quando vt hoe faciamus,nbsp;iuffitjdicens : Indieaffliûionistuæinuocame) atferuandimodumipfius Volün»nbsp;tati amp; arbitrio permittamusj qüi folus rtöuit, quid fado optimum fiti SC fadorüntnbsp;fuorum certas habet rationes,nobis quidem non femper notas,iuftas tarnen SC fugnbsp;glorig conuenientes:de quibus,quoad harte fugam,in fequCnti fermorte dicemus.

VidcamusrtUrtc alterum mandati diuiiti Caput,quo lofephusihÆgÿptô ma^ nereiubctur, vfcpquóeidicatur,quidpraetcreafaceré debeat: quod adtjciömrti= Acgypt'o^iinbsp;no neceflTe fuit.Eo enim primtim admouebatUr Iofephüs,fe SC puetüluin bum ma= nere.nbsp;tre Deo curac eflcjqui iam ntirtc ipfis certum exil tj tempus conftituerit.Deinde di»nbsp;fccbat,fc præfixum à Deo termlnum patienter expedare debere : quod vnum cu«nbsp;rasinfinitas atque cogitatiortesinnumerabiles femel abrumpebat,quibus alioqüinbsp;feipfum interea nequicquam fatigauiflertEtqui lofephum à fuo nutupchderb Vö»nbsp;luit Deus,multó minus nos ineiuscortfiliumdecet turiofiusinquirere : Cür ftohnbsp;difertè iam nunefinem exiltj huius ei indicaritCaut cur non ftatim eundem ex Æ»nbsp;gypto rcdüxcrit f cur illic eum voluerit aliqüarttifper morarijvbi quod ageretnonbsp;habebat f Confiât enim Deo(vt paüló ahte diximtis ) femper certa fuorum confi-liorumratiOjquam vt nobis reuelet, nonfempCr necefle eft, nos autem ea fcrütafinbsp;miniirtè debemus, quæ ille (vt Chriftus poftea difcipulis dicebat) in fua pofuit pdsnbsp;teftatci Verumtamen in praefenti cüriofisillis arcanorum Dei inueftigatöribiisnbsp;refportderi poteft, quod hac mora lofephi ÔC Mariæ fidem probari, Dei glöriariinbsp;illuftrari, 6Cinterea Herodis tyranni iniquitatem impleri oportuerit. Qua ratio«nbsp;ncolim Abrahami quoque pofteros annis circiter quadringentis petegrinari SCnbsp;duram feruitutem in Ægypto feruire voluit Deus, vt impletis intaea tempo»nbsp;ris Amorrhæorum iniquitatibus, illuftrior fieret eins potentia illos vindicantiS.

Italt;j^quodhiclofephodicitur,Efto illic vfi^dum dixerotibizhoefib^pfispri« singuît Déüiÿ üatimiinguli applicent,quicun^fub aliqua cruCc laborant, SC carnis impatientia expedient.nbsp;fefe tentarijaut fidem fuamlabefadari fentiurtt.Etenim quiequid nobis accidit,exnbsp;Deo cft,qui capillos capitis noftri numeraüit,ÓC abfcp cuius nütU fiue prouidentiänbsp;rte paflerculi quidem in terram decidunt.Idem tempora noftra(vt Däuid dicèbaönbsp;in fuis manibus habet, SC calamitatum firtem fitte terminum iampridem nobis prçnbsp;fixit. Stuc ergo egeftate SC rerum penttria preflus,fiue morbo diuturniori difcru»

aut medtjs iniuftis cogitare incipis,aüt te iuftam aditerfus DeUm murmur andi caii fam habere exiftimas, tunc tibi quoque à Deo dici cogitabis : Mane ifthic,doneenbsp;ego tibi dixero, qui te minime negligam, quiep temporttm momenta iam ohm di»nbsp;fpofui. Itaolim Dauidemfecifle confiât,ettius hsc voces inPfalmislegurttur,qui»nbsp;bus fibijpfi dicebat î Expeda Dominum,forte fit ÔC roboretttr cor tuum, expedanbsp;Dominum. Item: Quid deieda es ô anima mea i Cur fic ihtrame tumultuan'st'nbsp;iperainDeum,quia adhuc celebrabo eum,8Cc, Et rurfus, Refpicc ad Deum filen'snbsp;^ninta mea:nam ab ipfo fpesmea,6Cc. AtquihacC eft fides ilia, quae iuftos feruat:nbsp;Quiverofeftinant, 8CDeum anteuerterc volunt, n huic non probantttr. Videnbsp;«jabaJc^oçap.

JNam hutc didîo conuenit, quod ad Oliueti monrem difcipulis dicebat Dominusî Mancte hîc, vigilatc oratCjne intretis in tentationem. Non folum vigilare ÔCnbsp;rare, fedmanereiubetineaftacioncjinquam ipfos collocarat* Idvero obferuatdnbsp;plus quam nccelFarium eft« Eft enim vita hominis Chriftiani perpétua milita»nbsp;quam Chrifti nomine SC aufpicijsfub crucisfuæ vejtiUogerimus» Atmalacfi^e*nbsp;miles eft,quiftationem fuam déferit, SC hofti locum dat. Cupiunt hoc quidem i^^*nbsp;terdum Verbi miniftri, quando fe nequicquam laborare 8C indies pcriclitarinbsp;riolîfiïmo hberaretur. Seda Domino admonitus ad officium redit. Sed SC qu»nbsp;magiftratu funt conftituti, fæpe curarum SC laborum moleftijs, in primis aute^^nbsp;populiingratitudinc fuperantur, vrprocul relida Reipublicae adminiftratioo^’nbsp;vitam priuatam viuere optent, adeóque fibi iniuriam fieri arbitrantur, fi onusnbsp;pofitumiubeanturdiutius fuftinere.'Sed non eft frugi feruus, qui hero iiift**’nbsp;aut nolente ferias fibfipfiindicit, aut abopcre ceflat j priufquam penfum diu*'”nbsp;num abfoluerit* Qiiifque ergo in fua funCIiorte cogitét, hanc fuam efleÆgZ*nbsp;ptüra,in qua Deum vocantem SC cducentem expeCfai e debeat« Qiii ad huncnbsp;dum fuas rationes inftituunt, ij fcipfos multis curis atque laboribus liberant,q^***nbsp;bus alq fatigantur, qui ipfi fccum rationes ineunt j vta Deo impofitum iugü*”nbsp;cxcutiant.

eum perdendum. Debet quidem nob is futfi'cere Dei âUthoritas, cuius folius'^^* luntasfufficientiffimærationislocoeft : attamen quae eins eftbonitas, foleth^’nbsp;vtnoftræinfîrmitâti confulat, inrebusgrauioribusfuorum mandatorum rat“’’nbsp;nem nobisreddciegt;SCcasjllorumcaufas indicare,quasfeirenoftrarefert* Fitnbsp;in præfenti quoque, 5C argumento vtitur Angelus à necefläriö, quo lofephuin«^nbsp;periculo imminentiadmonct« Opponitur âutem hoc Herodis aftutix, qua hic^nbsp;caebndofuo inftituto apudMagos vfus fuerat j dum fepüèrülumadorarenbsp;mentitur,cuius ind’gnam cacdem iam animo fuo conCepCrat.At nortpotuit qu^t^*nbsp;uitcogitationes hominum, quod vanx fint. Nec fibi foli id feruat Dominus,nbsp;feruum fuumlofephum de co certtorem reddit. Imo ne ipfe quidem facit aliqtit“’nbsp;quod non indicet feruis fuis Prophetis ( vt Amos ait ) fi id feitu fit necelfarittt”'nbsp;Idê olim quid fatfturus efletPharao, fcicbat, neque illud cælattitMofemkui cut’’nbsp;illo agendi manda tu dederat,ne videlicet hie immani SC incurabili illius contuttt^*nbsp;ciaoffenderctur« Etdifcipulosfuosad Euangclium praîdicandum emittens,nbsp;mnibus præmonuit, quæ ipfis euentura crant, 8C eofdem præcêptis falubcrrint*^nbsp;inftruxit« Nequeceflathare De* pro nobis cura, qui noftro faeculO multahofttf'!’nbsp;fonfilia SC feeleratas aduerfus Ecclefiam machirtatiohes ftepiuS mirificè dett^*nbsp;atqneimnediuiï«

H o M I L I A XV, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41

ccnfili’a animo fuo condpiunt : fed vt ea perficiant,nequaquam in ipforum porc» ftate eft, ÔChîcinprimis locum habet iUudSolomonis : Cor hominis délibérât de pro« ilt;?.nbsp;Viafua i Dominus autem dirigttgreftumetus» Imo rider ferctyrannorumcona-Ppta.crjj.nbsp;tusatqucmachinationesDeus (vtinPfalmis canitDauid) fiCeorum confilia dif«nbsp;fipans, ludibriopmniumeos exponit, quipauló ante manusfuas in ipfuin cce««nbsp;lum extendere audebant. Interim veto confilium Domini in fempiternum ma»nbsp;net, QC cogit^ta cordis eius per omnia faccula, Denique interea dum Chriftuninbsp;quatruntimptj, vteumcum fuaEcclefia perdant, fibijpfis exitium accerfunt, Ôinbsp;cxempla fiunt, quibusfuæ iuftitiæ rigorem ôd inuieftampotentiam fuamillede»nbsp;clarat. Senfitvtramque Hcrodes, ante ipfum vires Dei fenferunt Pharao, Se»nbsp;nacherib , Baltazar Babylonius : pofteris vero temporibus vindicem manumenbsp;coelis exeruit Chriftus, qua de tota ludæorum gente, quae ipfum fuper fc regnarenbsp;noluit, pœnas graues fumpfit- Necmelior fuit Romanoruin Impeiatorumfors,nbsp;qui ilium perfequi amp;oppugnarc aufi funt : intei- ques cumprimis memorabiiisnbsp;eft luliani apoftatae exitus. Is enim cam non tarn crudelitate, quam Herodiananbsp;plané aftutianbsp;nbsp;nbsp;calliditate cum Chriftianis ageret, SjC co confilio in Parthos bel»

lum fufeepiflet, vt his deuieftis vires imperrj omnes conucrtcre poffetad oppri« mendam Ecclefiam Chrifti, quern feurrili dicacitate foiebat Galilæum à fa-bri filium dicere, hie interea feretrumiiliparauit, SC letali vulncre faucium co»nbsp;Cgit hoc ipfi epinicium canerett hvîkhkxs yaAMcütjm'ixsxatf, id eft, vicifti Galilæe,nbsp;vidfti. Simus ergo fortes SC conftantes in agnita Euangelij Veritate» Viuit enimnbsp;SC regnat adhuc îtex ÔC Seruator noftcr iesvs christvs, cui debetur be-ßcdidio,honor,glona SC poteftas in acternum Amen»

homilia XV r,

Jlle ytro exptrreBnf acce^it puerulttm amp; matrem etua nd^e, amp; feeeßt iff ^gypeum. £t fuit Mie '^f^uead obiium Herodit, yt impleretur quod di-üum eif â Domino per Trophetam dicentem : Ex Æsypto yocaui Fi^nbsp;hum meum,

ÆEmorabile eft Dauidis Regis Sc Prophetat didum ; Multae ftinc tribulatto« iy JLnes iuftorum, fed ex omnibus eos eripit Dominus, Confentit huic quodnbsp;Apoftolusait, Deum fidelem efle, qui nos nonfinattentarifupra id quodpoffu«nbsp;mus , fedpraeftare vnàcumtentationeeuafionem, vtpoffimus fufferrc, Ejtemlt;nbsp;plum huius euidens in lofepho habemus. Fuit is, Scripturatefte, vir iuftus SCnbsp;fanCJus. Ex quo autem ei delponfata fuit Maria Virgo , vthuiusSC exea nafei^nbsp;turi in carne aeterni Filq Dei tutor eflet atque nutritius, calamitas alia aliam exce«nbsp;pit,SC nouis indies moleftqs atep laboribus exercitus,vd potius fatigatus eft, Sednbsp;ex omnibus eripuit eum Dominus. Cæterum multis, quæ hucufque ei fubcundanbsp;fuerunt, acceffît quod grauifilmum videri poterat, Nam qm prius de folo vertenönbsp;do cogitarat,ne fponfam,quam vtcrum geftare videbat,ad iereciperet,nimcprownbsp;pter infidias,quas exhac nato puerulo Herodes Rexftruebat,inÆgyptum fuge«nbsp;re cogiturî quod cum labore ÔC periculo multiplici ignominiam habebat conf un»nbsp;dam. At hîcquocp eum feruauit Dominus, 8C quidem per Angdi minifteriff,quinbsp;ipfum de periculo imminenti admonuit,per iter longinquum SC difcriminisplen«nbsp;deduxit, inter Ægyptios verfantem feruauit, SC fuo tempore in ludæam reduxicnbsp;faluum Sc incolumcm : vt fuo loco audiemus. In prxfenti autem hxc nobis cona

•

oportcat.Quo Si hoc referri debet quod ex Orienté aduneiunt Magi, vt cS qux rantattp adûrent,quemIudæinegligebâhtiÊtmodôïirecxIudæa,imô ex Bethle-hemo Dauidis ciuitate in Ægyptû pr ofugit,'vt ibi hoijpitium habeat, quod ipfi in*nbsp;ter fuos negabatunNecdubium eit euihiri Ægÿptô Welius quarr, ßethlehemiexnbsp;eeptum fuille, vbi vix ftabuluin Diuaè Virgini conceflum fuit, in quo pareret, 8^nbsp;recens natum in præfepio reponeret. Ädnioncmur igitur hac Chrifti fuga,nenbsp;quam is meruit Del gratiam nobis propter cAernam nominis Chriftiahi profeßnbsp;fionem,auc quamcunque aliam prærOgatntam, aftridam putemus: fed in eo po«nbsp;tius ftmus,vt illam pijs gratis animis ampledamur. Confolatur item nos,ne re«nbsp;gnum Chrifti tyrannorum VI atque confilijs ex terris hifce omninoeijci pofte ex«nbsp;iftimemus.Etiamfi ehimilludnon fit dehocmundo, quia tarnen il liomnis pote«nbsp;ftas data eft in cce1o,amp;in terra , vbiuis gentium facile locum inucnit, vbi homi«nbsp;num corda moueat,£lt; inflecftat, vt fibi hoipitium præbeant. Vteniminpræfen«nbsp;ti Ægyptus, quæ abfurdifsimarum fuperftitionüm qùafi officina hatftenusfue«nbsp;raf,euni recipic, quem Itidæa ctjciebat : Ita poftea genres magna Cum animorumnbsp;contentionceundcmamplexiftmr,£é(vtipfeloquitur) regnum Dei violenter rai M4t.21.cr»».nbsp;puerunt, quod ludaeiàferepcllebant,ficuti totus Atftorüm ApoftolicorSliberte-ftatur,Quid,quod non multo poft tota Ægyptus(ficuti Ifaiasprædixerat)Chriftonbsp;nomen dédit,Si illic prae alîjs floruit Alexandrina Ecclcfia,quæ Martyres dédit innbsp;nuinerabiles,ex qua denicp prodierunt viri Apoftolici,do(ftrina Si miraculorû vitnbsp;tute illuftres,qui Chrifti lucê multis ait]s terris intulerunt.Inter quos noftri Annanbsp;les Felicem Si Regulam nominant,quorö prædicatione Heluetia noftra illuftratanbsp;cftjôi^ Tigurinæ Écclefîæ prima fundamenta ialt;ftafunt,regnâte DiocIetiano,Chrinbsp;ftianinominis crudeiftsimo perfecutore.Et huius generis exempla hodie etiâ mulnbsp;tafiunt, quandoquiex patrisfedibus eqciuntur Chrifti cultorès, alibi locum in«nbsp;ueniunt,fiC Chrifti fidém magho turnfrudupracdicàht.

Adde his,quôd fuga fua Chriftus nobis exemplum præbuit quod imitemuf ? chr^i fitgâ Hocèriimiri omnibus,qute ille pro nobis pafltis eft,obfeuandum efle, Petrus do» nobùexempli

hbus præfcribicSi quis vult poft me venire,abneget femetipfum,ôir tollat crueem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

fuamquotidie,èt feqùatur me.Crucis autenr nomine omnis generis aduerfaintelli guntur,inter quç vix vllu exiliô gràuius eft attp moleftius:cô quod inillo concur«nbsp;runt quxeuep homini dura Si intolerabilia videntur: qualia funt,hatalis foli amiünbsp;fio,opum ia(fturà,viuëndiine©mmôditas,ôi labôres difficillimi ferc cum infamiaenbsp;nota cociuncli.Quôd fî vero quis àd homines no modo ftbi aiitéa ighotos, verum«nbsp;ctiambarbaros Sinatürainfidos atiç crudelés, dènitp àreligioncfuaaliènes, velnbsp;ctiam huius hoftes,profugere cogatur,id demUm omnia,quç homini incommodanbsp;acciderc pôfruht,longé fupèrat.Dauid certê in fuo exilio de eo in primis olim quenbsp;rebatur,quôd ad veri cultus hóftés confugérc,amp; inter Philiftæos, Arabes Sinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ppl. »x»,

darenosverfari cogeretür.At in Chrifti fuga fimul hœc ômnia concürrünt.r^ô ha buit quiderri ille opes,prædia aut domos,quæ amitterettattamê quicqüid vel lofe«nbsp;phus nutritius eius vel V irgo mater habebat,id omne erat reliquendû.Et qui Bethnbsp;lehemitam incommodé diuerfabantur,quid in Ægypto ijperarentî’ Sed Si riomennbsp;Ægypti illis terrorem metumep iricutére poterat.Hçc enim olim patribus domusnbsp;feruitutis fucratteo ne redirêt Iftaëlitæ olim Deus prohibücfat:qüibus adde,quodnbsp;non ita pridem inter fUos regés inàudita pèrfidiæ Si crüdelitatis exempla dederat,nbsp;quod bellis ciuilibus exhaufta erat,8«^ quod né Romanis quidê terrarum dominisnbsp;antchac tutafuerat Illic enimante annos circiter çjuadragintaquatuorcrudelifsi

lt;AP» n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN EVANGELIVM MATTH AEl

ciæfofmamrcdegit. Qiu's ergo regionem tot cædibus QC proditionibus mfafflWi* non exhorreret. llluc tarnen cum dileda matreSC nutritio fuo profugere voluit st*nbsp;ternus DeiFih'us,ôôilh'cfuftinere,quçcunlt;p exilïum comitanfolem,inconimod2»nbsp;Adeademergo certaminafefepraeparent, qiu'cunque illinomen dant, nccgiHisnbsp;tntquum videatur ea ferre, quæ tile prior propter nos ferre dignatus eft. Non eftnbsp;cnim ferutis maior hero fuo, neque difcipulus fuo magiftro pr«eftanuor. loannftnbsp;decimotcrtio.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Sed ad lofephum tranfeamus,vt quid hieper oraculum admonitus fecerit,fpt* tftemus. Experreiftus accepitpuerulum ÔC matrem eius nolt;fte,6C fecelsitinnbsp;ptum,SCc.lta haccnarrantur,vteum abflt;^ omnimora Dei mandat© obtempcraf**nbsp;fe apparcatNodis tarnen memini'tEuangelifta,vt oftendat, eum non abfcpnbsp;fuiire,ideocpfugam caclauifle,quoad fieripotuit.Fuit autemhtcpius mctus,nbsp;non tam fibîjpfi,quàm Virgini diuinitus commendatae bC eius puerulo timuir,nbsp;quo tam multatam^ prædara teftimoniahucufqj audierat. Denii^metushic*]'nbsp;lum icrtem fecit, vt quoduis periculum potius fubire maluerit, quam eos turf**nbsp;ter rclinquere,quos ipfius fidei Deus crediderat. Alius certè neep laborcm fcftt»nbsp;nc^ régis iram in fe prouocare voluiflet eum feruando,qucm ille ad nccem qu^t*;nbsp;bat.ScdquiDeumferio timent,hiea animi fortitudine armatur,qu% illosadP^*nbsp;mandata obeunda intrepidos facit.

lorr^bwoWt Fîabemus ergo hîenouum obedientiae fidei exemplum. Anteaiuflusft’**^ enü£fideiex^^ irginem fibi defponfatam,licetpraegnantem ad fe recipere: Paruit Nunc

' rulum vna cummatre Herodisinfidijs fubducereiubetur, cum illis in Æg/” ptum vfqueprofugere: Paretetiamhïc, quàmuis multa occurrercnt,quacdtut*'*nbsp;ïum monebat.Cogitaret enim:Quid ad te puerulus ifte, qui extenoneft genim^*nbsp;Cur tu homo priuatus eum feruare velis, quern rex vult perditum lt; Cur perit^j?nbsp;multiplici teexponasc’Vt ludaeat fines egrediaris,quam multa'per defertumnbsp;cifeenti diferimina oceurrent. Vt item in Ægyptum peruenias, num illicnbsp;latebisf An nefeis longas regibus elle manus f ÀnnonÆgyptusquoqueCst*^^nbsp;ris paret irnperio,quo Herodes amieißimo vtitur f Si Dei Filius eft puerulusift^*nbsp;quinfeipfum feruat, ÔC Herodem quo dignus eft fupplicio perdit Quidop^^nbsp;eft, vt propter ilium patrios lares déféras, ad gentembarbaram amp; vobis iamnbsp;inimicumconcédas, vbineefidemtuamtutöprofiteri, nequefacris àDeotra^**nbsp;ris intci èfTepoftisc'Haec 6C infînita alia huius generis lofepho in mente venire P*’*nbsp;tuerunt: quae omnia vt Virginis quotp animumtentarunt, ita haecinfupernbsp;tcm,fexum imbecillem Slt; vixdum finitos puerperq labores practexcrepotuitnbsp;nihil horum vel hanc vel ilium remoratur,quô minus Deo vocanti obediant-fcamusergo nosquoque Dei monitis obedire, neque contra ilia noftræratio^*^nbsp;ditftata in confilium admittere.Harc enim fummafapientia eft, Deum videlicet’^’nbsp;qui,qui nee fallt poteft nec aliquem fallere. Quicunque autem hoc neglcdonbsp;nis rationes fequuntur,ij mox inobedientia peccant,dum pericula quac ipünbsp;gunt vitarc ftudent,alia grauiora fibijpfis accerfunt,quibus fllorumftultamcoP*’*nbsp;dentiam Deus vlcifcitur.

oamp;fJ/'«« At fimul meminifleoportct,obedientiae,quamDeodebcmus,prudcntiam tra ior.iun^i iungi debcre,fecund5 illud Chrifti ditftum: Eftotefimplices vccolumbæ, 6^nbsp;cif4t dentes vt ferpentes. Non obftat ergo illa, quo minus cautè 6^ circunfpcctèag^*nbsp;mus,quod lofephum quoque in praefenti obferuauifle apparet. Vult is Dcoo^c*nbsp;dire,in quo fpem Sgt;C fidutiam inconcuflam habuit. Non fernere tarnen reu’nbsp;greditur, non palam difeedit, non cum alijs fuæ profedionis confiliumnbsp;mynicat,fed tempus diligenter obferuat, ôfnolt;ftefugit,quo tutius abirc

H OM I L I A' ¦ XV IT, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'44

Stmflc quid de Dauidelegtmus, viro fecundum cor Dei» Sciebat is fe diuinitus in ; regem llraëlis elcdum efleddem Deo fidebat, in ciiius manu fciebat eflefortes fu=nbsp;nbsp;nbsp;.

as.Huiiisdenic^ verbafunuDominus roburmeum, amp; clypeusmeus,inipfofpe« rauit cor meum: Dominus lux mea ÓC falus mea, à quo nam timerem f Dominusnbsp;roburvitæmeaî, à quonam expauefcerem tquot; Verumtamen idemillein cauendisnbsp;Saulis infidtjsprouidusfuit,SC cuminÄchis aula periclitaretur, ftultitiam fimuanbsp;lauitjVt vitæ fuae confuleret» Non debet ergo»eorum probari fententia,qui fub fi«nbsp;dei nom-ine confidentes funt, QC Deum tentant dum præter omnem rationem manbsp;nifeftis periculis fefe obijciunt»

Porro confirmât Matthæus huiusloci hiftoriam propbetico teftimonio, ficfcri tocusHof, XI bens: Et manfit illic vfcp ad obitum Herodis, vt adimpleretur quoddidum fuit ânbsp;DominoperProphetam dicentem; ExÆgypto vocauiFiliummeû» Extat locusnbsp;hic apudHofeam,qui cum Cap. i f.ifraelitarum ingratitudinem accufare inftituiFnbsp;fetjVt hanc amplificaret, Deum vetera beneficia illis exprobrâtem inducit his vernbsp;bisrCùm puer eiîèt Ifraêhdilexi eum,£lt; ex Ægypto vocaui Filium meum. Quo dinbsp;do eledionem-Iacobi gratuitam ôdliberationis ex Ægypto beneficium fîmulconbsp;præhendit.Vocatautcin Ifraëliticam gentem fuum filium, ficutiolim quocpfeces gxod. f,nbsp;rat,quando Phaisaoni per Mofem dixittlfraël cft filius meus primogenitfrs, ôlt;2egonbsp;dixi tibijVt dimittas filium meum,6Cc. Ratio nominis iftiusex fœdere cum Abranbsp;hamo fado SC cum lacobo inftaurato dependet,eô quod in illo gratuitæ adoptionnbsp;nis ÔC hæreditatis promifsio continetur. At tunc demum filij nomine Ifraëlitas panbsp;làm dignatus eft Deus,quia tuncprimùm natus videripoteft populus illcjqui huenbsp;ufcp populus dici non merebatur,cùm neqj terrampropriam haberct, neep magi=tnbsp;ftratus autlegitimam reipub.formam.Âdde,quod illis cxÆgypto edudisLegemnbsp;deditjin qua adoptionis olim promilfç tabulç at(Ç figilla publicè propofita fuerût,nbsp;vt iam amplius dubitari non poftet,quin illos Deus pro fuis' filijs agnofeeret»

Iftum locum iiipræfenti Matthæus adducit,ÔC Chriftoapplicatî quod primo Hofflt;e îoeut intuitu abfurdüm efle videtur, QCidèo olim lülianüs hinc caltimhiandioccafionênbsp;arripùit,quafi Euangelifta fidei noftræ fundarhehta teftimonio non minus ineptenbsp;quam violenter detorto voluerit confirm are. At fi rem ipfampropius inipicia»nbsp;mus,nihil aptius 6C conuenienrius adduci potuit.Nam ad Déi confilium refpexitnbsp;Matthæus,SC Praéo cupatione illis occurrir, quibus abfurdum ÔC incredibile vide«nbsp;brtur,eumefteMefsiam ,quiinÆgyptum profugiiTet, SC indedemurnfuo tem*nbsp;pore cftetreuerfus.Erenimcùm aliquosNazarethiSCGalilææobfcuritasôffèndcnbsp;rit, quo minus i E S V M hune pro Seruatore patribus promilTo SC magno illo Pfö» lóM.t.cr 7» ,nbsp;phetapoftent agnofeere, quanto plus fcàndaliÆgyptus incautis SC rerumimpéinbsp;ritis dare potuitf'Vt ergo illud remoueat Euangelifta,prophctico teftimonio pro«nbsp;bat, nihil hîcfadumfuiifehouum autinfclens,fed reueranuncelleimpletum,nbsp;quod olim in figura acciderit. Vt enim olim Ifraëlitæ,quos Deus fihj fui primoge»nbsp;nifi loco adoptaueratjducc Chrifto,qUi illis præiuit,ex Ægypto egrefsi funt,vtvenbsp;rum Dei peculium adeoep filij Dei fierët,in quibus ille glorificareturflta nunc ipfenbsp;Chriftus primo in Ægypto èxulauit j dêinde illinc in ludæam redtjt, vt fimul to*nbsp;tam fuam Ecclefiam ex fpiritùali Ægypto,tenebrarum poteftatenimirum,edüce=snbsp;ret. Et ficuti olim Ecclefiæ origo ex Ægypto fuit : ita eadem nunc quotp illinc innbsp;fuo capite Chrifto prodqt. Nonhabentergo quodhîc calumnienturfideinoftrænbsp;hôftcs,qui ardifsimæ illius coniundiohis, quæ inter Chriftum ÔC Ecclefiameiusnbsp;cft,myfterium ignorant»

Nos potius hîc obferucmus âdmiràbilern Dei in fuis feruandis potentiam» Vt Dm f«oî milt; enimolim ex tenebris lucempfôduxit;ita ex Ægypfo,quç inftar carnificinæ,imô rabiliter feranbsp;fepulchriloco fuit,Ecclefiam fuam extraxit in vitam,ÔC iliihcpoftea Filium fuum

h X

H O M I L I A XVin X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4$*

vcIuit-Qiram l'mprobè enim ipfe cum Deo Ô^hôtttmibus luferit, exanteadis ap» paret. Audiùit Magos ftella duce Hierofolymam Venifle, ÔC negotium hoc totuninbsp;diuinitus regû Conuocat Scribas Ôd Sacerclores, vtex veterum Prophetarumli«nbsp;bris delocoChriftinatali edoceatUn Similiter Magôs quolt;^ accerfit, vtdeftellxnbsp;priraum cxortæ tempore certior fiat, 6C ibipiétatem rtlirifice fimülans fuum quo«nbsp;queofficiû nouoifti Régipollicetur. Intcrifta verôômniacædem Ciusindignifsinbsp;mam animo fuomolitur,C£uid verô eft cum 0eo ludere,fi hoc non eftc'Dignus ernbsp;go fuit,cui vicifsim Deus illuderctzquod illuforibus accidere Solomon teftatur,ôdnbsp;qui in fua aftutia captus toti mundo ludibrium fieret. Quienim prius aliquém estnbsp;luis poterat Magis comitem adiungere,qui vel ipfum de re tota admoneret,vel punbsp;erulum inuentum è medio tolli curaret,perfida fua fi'mulatione rem eô adduxit,vtnbsp;nunc omnis confilrj incertus,quô fe vertatjignoret, netp puerulum illunt allquonbsp;certoindiciù deprachenderepofsit, quem reuera natumeflè non dubitabar. Hocnbsp;verôilludeft,quodScripturae docent, Deûfapientes capereinfapiêtiafua,amp;ver«nbsp;futorum confilia coertere. V t autem ferae, fi in laqueos incidant,tremunt ôC in ra«nbsp;biê aguntur:ita impij nouas iras concipiunt,quando fe Dei manu conftringi fentinbsp;untjVt quod volût non pofeint exequi. Debebat Herodes vel nunc de toto hoc nenbsp;gotio diligentius cogitare,vt Dei decretis obedirct,de^ Rege illo fibi conciliandonbsp;pia confilia inire,cuius adorationê prius pcrfido et proditorio animo fimulauerat»nbsp;Sed magis quàmanteafuritatcp acftuat. EtquâmuisàMagisfibifaôfam iniuriamnbsp;prætexat,maius tarnen quid intra animum fuum fentit,quo irritatur.Regno enimnbsp;(vtfupradiximus) fuo timet, quod malisartibusper Romanos obtinuerat, Sôinnbsp;¦quomulta ho{filicer,multainiufté,multa crudeliter fecer at: non potuit ergo nonnbsp;væhementer angi,cùm fîbfjpfi male confcius eflet, SC populi ad res nouas prosnbsp;penfiingenium probenoutfièt. Itacp Magis irafcitur, quorum clandeftino exiüsnbsp;dæa difcelTufe in iftas anguftias addudum effe putat, ôô quia hos vlcifci ncquit,fanbsp;*cinus illud immane aggreditur, de quo mox audiennis*

Vbi quærat,aliquis,annon repræhenfionem aliquam meréantur Magi,qui iræ A» Magiftee» buius caufamHerodipræbuerunt, ex qua tot innoxiorum infantum cædes ena«nbsp;t»funtc'Videntufenimhæauertipotuifiejfiadillurareuerfiomnianarraflent,fi=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'

cuti inter eos conuenerat. At paulô ante diximus, illos Dei mandato excüfari, qui ne ad Herodem reuCr terêtur,prohibuerat.Deinde non fcmper peccat is,ex cuiusnbsp;fadis aliquiirafcêdi occafiones aut iniufti furoris caufas arripiunt.Sunt enim quinbsp;ideo irafcuntur,quôd aliqui officiû faci«nt,et ipforû peffimis defidertjs atque inftinbsp;tufis refiftunt. At quia hi non ira aut odio,fed potius amore ëC vencratione digninbsp;funt,illipotiusrepræhenfionem merentur, qui probeneficio accepto tammalamnbsp;gratiam referunt. Enimuero etiamfifciuiflènt Magi quæcunq^fadurus efletHe«nbsp;rodes,tamenfaluapietatenetp Deimamdatumtranfgredi, necpfcelerisaduerfusnbsp;Chriftum concept!miniftros fe præberepotuilTent. Nec enim faciendafunt ma-lavtvel bona fiant, vel mala atrociora caueâtur.Obferuandû hoc propter eos,quinbsp;liberiorcm Verbi praedicationem miniftris vitio vertunt,eô quôd ilia viri principes amp;Cmulti etiam ex vulgo irritenturj ,vt hoftiliter agant, ô6 Chrifti fidem armisnbsp;perfequantur. Multi etiam longius progrefsi illos bellorum ciuilium atlt;]^ extero»nbsp;rum, omnium deniquemalorum, quæbinc nafcuntur,authores efleclamant,quinbsp;per Dei Verbum fuperftitiones, idololatriam apertafcelera, vtpareftarguunr»nbsp;Atquihæc omnia olim Prophetis quocp obieda fuiffe fcimus, QC Apoftolorumnbsp;praedicatione Senatumpopuli ludaici vnà cum Sacerdotibus inrabicm adum fu ajboî. 7ƒnbsp;ifielegimus : Num verô illi proptcrcatacueruntCnum prædicare defieruntChriftum,quem Deus omnibus annuntiareiufleratdmô minis illorum atrocifsimis ifti - «nbsp;mandatum Dei opponebant,vt dicerent : Oportet Deo potius obcdirequàm ho=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*gt; î

ÏN evangel IVM MATTHAEI

WlinfcustObfci üùmus ergo ipfii quolt;^ hanc regulam, 0lt; prima Cura ßt, ne cub^ ftam irafCendi caufam prarbcamus:deinde vero fi qui nobis ideo irafcunturjquóönbsp;Deo fideles fumusjiiihilominus pergamus tn credit© nobis miinerc,nbsp;taHam Hero» Porro ipfuiïi faduin Herodis audianniSjquod Matthacus ita defcribit:nbsp;àifçfudeU^. carnificibusintcrfecit omnespyeros,quieranrinBethlehem, Slt;in omnibus

nibuseius, à bimulis amp; inferioribus fecundum tempus qtiod exquifiuerat * Magis. Paueis verbis omnia comßrxhendit quae ad tanti fadnoris iniquitafc”’nbsp;00 ci udelitatcm amplificandam faciunt- Primo nulla fit maturae dehberaii'’'nbsp;nismentio,necquódrcmtanti momcnticumaliquibuscontulcrit, qui ci a co'*nbsp;filfjs fuerunt : fedipfeprofuoarbitrio, quidfieri dcbeat,ftatuit, Dcindeinni*^nbsp;lius domum autres priuatas inquirit, vt eorum modo natos iugu'etj quialiM^*nbsp;de caufa magis quàm alîj poterant fufpedi videri : multo minus parentesnbsp;lices accerlît vtfe iudicio fîftant, 8^ fuarum rerumrationem reddant 5 fedaH'nbsp;que fententijs légitimé didis, imô nulla praccedente nidici} forma, promifc''nbsp;as innocencium puerulorum caedesiubet fieri, Adhæc fatêllitespro more'quot;;^nbsp;terum mittit, quos tarnen redius carnifices dixeris hoc loco, vbi nullumnbsp;turn fuit velaulicæ vel militaris difcipltnae documentum, Bios tarnen non^^quot;*nbsp;bium eft ad facinus iftud cum armis veniffe. Fuit ergo hacc quxdam belli ai’'nbsp;incurfionis hoftilis fpecies, Adde, quod ifti inexpcÀati venerunt, amp; in cosnbsp;improuifo impetumfecerunt, qui iècuricumvxoribus diledis 6Cdulcifsimis'**nbsp;berisviuebant, neque taie quid poterant timere, cum co tempore (vt a! ibidî’'*nbsp;mus) totus terrarum orbis à bellis quicfccrct, amp; pax vniucrfalis vbiquegc”'*nbsp;itm colcretur. Nec mora pafsirùcaedesfadacfunt omnium infantium,qui bic’''*nbsp;li autnatu minores erant, non folum in ciuitatc Bethlehemitica, verirmed^''’nbsp;fn vniuerfis finibuseius, FuitautemBethlehemumvnacx Chiliarchrjsfiuepi^/nbsp;fedurisludæaf, vtfupra vidimus : vndccolltgitur rabiemifiam longe latqûc^*nbsp;fe graflàtam, neque exiguum futfle numerum interfed-orum, quando in totof^nbsp;tferritorio Bethlehemitico, omnes iugulatifunt, qui intra bien nij tempus adr*'^nbsp;vfque dicm nati fuerant. Needubium eft, quin omnia fada fuerint, quæinC^^nbsp;ftavrbe, autinfubita hoftiumincurfionefierifolent, dum aliosquideminnquot;'*nbsp;crudeliras inrabiem egit, alios autem commiferatio, quæinterdum apud u’***nbsp;tesq joque locum habet, mouit, vt compendiofifsimo necis gencre cos P^^^*nbsp;rent,qai inipforum manus incidcbant.Quidam ergo cxpucrulis illis in plateis^nbsp;præheniî amp; occifi, alq in domibus atque interioribus quoique cubiculis rcqiquot;;'*nbsp;ti, S6inde crudeliter extradi funt:alq gladijsnbsp;nbsp;nbsp;immanibusfarifsis, alij lant*^*^

alij pugionibus confo(si,alij vel per medium vno idu diflêdi, vel aliquibus brismufilati, alij collo obtortoprarfocati, alijaquis immerfiaut in profluenf^*^nbsp;abiedi,alq parietibus aut pauimento allifi, ÔCfortalsis multi àmatrum vberifc'*nbsp;raptivcl inharum conipeclu, vclctiam in earundem finu aut vlnis horrtbil''^nbsp;necati perierunt. Neque vnum modo ex filijs fingulæ amiferunt, fed quia bi*^*nbsp;li omnes occifi funt,multas, quicfœcundiores erant, duobus fimul orbatas fu*^^nbsp;quis dubitauerit, quorum alter inter matris manus confofTus infelicemnbsp;ne fuo conijîcrfit, amp; morienspucrulivagftu ex vulnere fadum doloremnbsp;tus eft, alter vel inftantem carnificis mucroncm fugiens, vel matrem diledam*'^nbsp;ce blacfula inclamans propc illam conridit. Fuit ergo hoc plus quàm barbai’nbsp;fptdaculum in pro miierabilis rerum facies ô^(vt Poêtac verbis vtar)plurimanbsp;lis imago in omnium oculos incurrit,Inrer iftaverôquifquises, fimul animenbsp;rcputaconfufum totparuulorum vel iam vulneratorum, vel inter fiirentc«'quot;’ ,nbsp;que gladios trcpidanàum eiulatum, tot infelicium, matrum mifcrabiles

t/önes, tot patrumgemîtus, clamorcs 6Cinutiles óbteftationes, cüàâsdéniquèinul ta caede madentes,£C in publico manantes innoxrj fanguinis riuos QC tenctii par=nbsp;uula^magnis vulneribusnecatainfantiumcorporaj quæhinc inde proiertaSCnbsp;difperfaiacuerunt; hæc(inquam) omniajfiinmentem amp; ob oculos tibi reuoccsjnbsp;fateberis nihil erudclius,nihil atrocius,nihil horribilius fieri potuilfc.

Non ergo abfquc omni caufa multi iniranrur Jofcphuin hiftoricumiScriptOi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Àîi

rem alioquinon indiligentem» tanti facinorft hiftoriampræteriirevoluifiei, cûm infînita ah'aHerodis fcelera commemorct» Veruntamen aliquam eius mentionnbsp;nemfeciiTemihividetur Antiq.lib.iy* Cap;j« vbinarrat, quendamex Pharifaasnbsp;prædixiiïe, Herodi eiufque profapiæ finém regni àDeo praeferiptum inftare, S£nbsp;ideo hune iratumplurimos exPharifeorum fedaj eorùmquefautores, vnâqucnbsp;eosomnes) adquosregnum deuoluipoflèfufpicabaturj cum fuis cognatis atquenbsp;filijs interfîci curauiffe» JGtcnim quamuis PharifacuS illc ex coniuratorum numéronbsp;fuerit.qui cum Antipatro,Herodis filicjó- Pherora contra ilium confpirauerantjnbsp;videtur tarnenilleexMagorum relatione Si Scribarum de loco Mefsitc natali re*nbsp;fponfoHerodi reddito occafionemarripuifîesVttalia in vulgus œderen Et credi*nbsp;bile eftjHerodis rabicm,quæ ab illis cœperatjpoftea longius fuille graflatam,cumnbsp;animo repetcrct,qu£epriusipfecx Magis audiuerat. Carter dm quamuis lofephusnbsp;biftotiamiftam obfcuriusperftrinxerit, ÔCnefcioquibus decauiïs lîbitacendumnbsp;ex parte efleputaueritj Conftat tarnen illius famam longe late^ vulgatam fuiffê^nbsp;adeo vt Romam vfc^ ad Auguftum Cæfarem peruenerip Nam Macrobius j illu- Avgt^inbsp;ftris author 66 vit Gonfularis Augufti fales Si dicîeria commemorans , inter alla risituiM.nbsp;iîc fcribit : Cùm audiffet inter pueros,quos in Syria Herodes tex ludæorüm intranbsp;bimatum iuisiFIht€rHci,filium quoque eius occifumjaitl Melius è/tHcrodis por«nbsp;ciimeffe quàmfilium» Nimirumadhoçalludcns, qüôdHerôdesjVtïudæis obfe»nbsp;quentioribus vteretur, Mofaicas ceremonias obferuabat. Si ideô porcum nun*nbsp;quam madafletscùm carnibus fuillis non liceret vefei. Qui locus vt immanitatemnbsp;huius cladis amplius arguit j quæfilium quoque regium abripuit : ita de Romaninbsp;ïmperijiniuftitiaamp;crudelitateteftatur, de^ infelici fub illo ludaicæ gentiseon-ditione.Qin'd enim fperarepotuerunt, qui iniurtjsleuioribus afficiebanturjquan*nbsp;dofacinushocimmanifsimumnonfupplicio, fedrifuôd iocodignum vifum fjtfitnbsp;ci,qui tune orbis terrarum Monarchaeratî' Sednon merebantur raeliorem j^r*nbsp;tem, quiDeumconcumaciaô^ingratitudineincurabili tâm diu prouocauéralt;^tjnbsp;Si iam exhibitum fibi Seruatoremnonea,quarpar crat,reuercntia excipiebant.

Libuitauteraiftapluribuspcrfcqui, vtdifcamus quàmimmane S^implaca« ediuniSittini: bile fit odium iUud,quo Chriftum Satan perfequitun Eft hoc in paradifo fancitu, 5«4»i xtroxnbsp;quando ferpenti dixit Deus ; Ponam inimicitias inter te Si fernen mulieris,ip^m lt;^ontr4 Chri^nbsp;conculcabit tibi caput. Sic* Ideo promifsiones de feminé illo omnibus feftulisnbsp;abolere conatus eft : nunc autem natummira aftutia aggreditur vt illud ex»nbsp;tinguat, priufquam mandatam fibi à Deo Pâtre humant generis redemptionemnbsp;aggrederctur, Sciebat infehx il’e omnium animos in huius expedationem eftenbsp;arreeftos, eo quôd fibîjpfis in eius aduentu felicitatem certam Si omnia læta poUnbsp;liccrentur. Itaque vtnomen eius omnibus inuifum Si exofumreddat,nbsp;hnimum tanta rabic accendit, 6^ adfacinus hoc immanifsimum cxtimulai j nènbsp;quis porro ilium fibi falutarem fore fperet, cuius natiuitas Bethlehem) tiet^re^nbsp;gionitam inaufpicataamp;^triftifsimaccladis caufa fuerat* Idcmfæpe fadlum pofte^nbsp;ristemporibus, 06 eadem ratione hodie adhuc crudeles Si periculofas Tragœ«nbsp;dias excitât in îjs îoeis, in quibus Euangelio Chrifti locus datur , vt eos qtioquênbsp;abalienet,quosergailludnonmalèaffedos efleanimaduertit,apertis verèilltwÿ

CAP. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN . EV AN GfELI V M H A T T H AE I

hoftibus plaufibiliQremcaliimm'andioccafionem præbeat. Proocfrcrgavctef^C^ xempla obferuareiVtveteratorisillius artes depræhendere, ÔC infirntio.cs innbsp;ritatis ftudioretinerepofsimus.

- Dooetprætereahooexcmplum, quouf^ tandem progjediantur, quidiabo'* niMtdùboli feruitiofefemancipantadChriftumopprimendum.Hcrodes, quem prïusccnl’b^nbsp;fatcUitcsinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g|Zrerum vfu vaîuilîc, multaeiusfatfra teftantuisnunc abfqj rationecumpcrdcf^

conaturjcui ludaici populi regnurfl coelitusperaftra promittt èC Proplictarum''’ ticinijs confirmari audicbat.Sien(m aftris ÔÔprophetrjs credit,quisnon ameritc'^nbsp;dixerit, quando fcDei ,dccretum fuis machinationibus impedirc polie exiftiin^i^'nbsp;Sin verb illis non Credit,nulla ei ratio reliquaeftiquatot innoccntumpuerulcn’’^nbsp;crudeles cœdcs-exGufet.Id verb omnibus diaboli feruis commune eft, vt tuncnbsp;que coitimuftiienfudeftituantur, quando fibipræalljs omnibus fapere videnti”^'nbsp;Qtiæ caufa eft, quod nihil tarn crudele, tarn ncfarium fingipoteft, quod nonp^'nbsp;tent fibi liccre.Qiti in re militari Slt;C lióftium ftragc gloriam quærunt, ij ferè imb^;^nbsp;li »tati5lt;fcxui par cere folent,ô(^ turpe putaturarmis Velpuerulos vel muliercs*”nbsp;uaderc, Sed St immanesfei at infantibus expofitis vt plurimómnonmodopcp^'nbsp;ciftê,fedetiam vbera præbuilîeleguntur.Omnem ergo hoftilem atquebciiuin^’’*nbsp;rabiem HerOdesfuperauit,8ó ecu mente captus fpem i cgni,quæ in populi fob^'^nbsp;numcrofa Confiftir,extinguit,dum ne regnum amittat,raetuit. Similia crudclita'^*^nbsp;ÔôamCntiaî excmpla in Pharaone, Antiocho Sb Romanis Imperatonbuscxta”']nbsp;' qui olim Chrifti Ecclenam perfecuti funt : quibus docemur,nontemcrecrcdef'^'*nbsp;elle ijs,qui aduerfus fidem in Chriftum confpirarunt,5b manus fuas mariyruiPnbsp;guine femel polluerunt. Nulla fides pictafcp viris, qui caftra fequuntur Prinf'P'^nbsp;»nfe;rni,qui fraude Sb fanguinegaudct.Quam primùm enim tales Euangeliuni’^fnbsp;ftfterevident cupidicatibus fuis,quas iplïgloria? Dei fimul Sbpublicæfalurinbsp;runt, nullius illos perfi'diæaut crudelitaris pudet, qua illius lucem extinguip^’*nbsp;arbitrantur.Excmpla vetera non opus eft commemoi are, quando noftris tejnP^nbsp;tibus acciderunt,quae iftis pofltmt fidem faccre-

Infelix tyrant • ’ Præftat tamcn,priufquam hincdifccdamus, tyrannoruminfelicemcondit**’* hör« tonditio, ^lem tnfpiccrc,qua? heic vt in fpeculojiobis conremplanda proponitur, Viden^^nbsp;ptóiftpfoli Felices amp;beati efteï fed exagitatillos mens fibimale confeia,nbsp;p^etuis terroribus obnoxij ilhcetiam fibi timcnt,vbi nihil ab hominibusperi^^*nbsp;li^'s imminet. Quia enim à propria confeientia accufantur, quæ mille teftiuJ’’’^*nbsp;co ^ft,cadem Dei indicium oculis ipibrum fubijcir,cuius rccordatio facit, vtf^’^nbsp;tium inftar trépident,qui carnificis gladiutn in boras expetftant. Suggerit atit^’’’nbsp;metus ifte pefsimas ftifpiciones Sb nefaria confilia, quibus Dei iudicium auert^*’’nbsp;Sb'itpoxioshomines perdereconantur,quos fuipeeftos habent, vt ipforu vits^nbsp;regi^o infidicntur.Etfi verb quod animo fuo ftatuerunt perficiantinunquamnbsp;allequiintur quod volunt.lftaomnia in Herodis exemple eft vidcre. Quilutl^^nbsp;rum gentemlùbegerat,SbRomanorumfauoredefendebatur,fîbiàrccensnaf‘’*nbsp;fantulo timet:Sbdumhunc inpromifeuamultitudine intercipereconatur,feipl^ ,nbsp;quidem innoxio infantium fanguine polluit,Sb inter hos fuum quoqp filiumC''^^-^nbsp;J^ft-obio diximus) iugulans, fempiternam infanu'am nomini fuo afpergitnbsp;tiftm fibrjpli accerfit (vt fuo loco audiemus) faluo interim Chrifto,quernilleii’P ,nbsp;mis petebat. Idem pKinc olim Pharaoni accidit, qui Sb ipfe Hebræoruminfa’^.^Snbsp;maftulos in partit necare aut in profluentem abijeereiulsit, ne quis gentisnbsp;vindex ex illis adolefceret : interea verbipftmet in gremio fuo Mofemnbsp;quern Deus, vtpopuli fui redemptor ftcrcr,deftinarat* Necdifsimileeftqti»^^nbsp;Achabo fcribitur,quï dumProphetas,quos regni fui turbatores vocabat,nbsp;».Rfg.*«.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sbeiedosvult.interiminterfuos aulicos Abdiam habet,qui illos feruat^al’\gt;

H o M I L I A XVIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

hodte huius generis muka fiunt in tyrannorum auk's,qui aduerius Euangekj feda tores fæuiunt.Nemo igitur tllorumministerreatur, nemo corn conatus formidet»nbsp;'f nemo item eorundem fuccefsibus ofFendatur. Nec cnim Dei décréta illi impcdircnbsp;poffuntjvmbratilis autem £C momentanea eft felicitas,qua fuperbiunt: deniqj ipfinbsp;1* ferefibi infamiam SCinteritum accerfunt,dum rebus fuis volunt confulerc. v iuitnbsp;9 autem régnât in coeks iesvs Christv s,qui fuos in tetris feruat,amp;^ olim re«nbsp;9nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gni fui cœleftis echteredes facietJpfi debetur benedidio,honor,gloria QC poteftas

in teternum, Amen,

D

!

ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hOMiLIA XVlIh

Tkmc impïetttm fuiti^aod di^um fuît per leremtA ^*ropheta»f; f'ox in imdi[ae^f,UfnentaÜQ amp; flerui amp; eiulatur mukuf.T^chel plorantfiliosfitoitesr nO'*nbsp;luit (onfülationem admittereipropterea ^u'od non fint.

AVdiuit nuper charitas veftraimmanifsimüHerodis tyranni inEethlehcmi*

tas infantes dclïgnatum facinus, quo muka continertur,quat noftrtc inftitu tioniferuiunt. Docet enimhiftoriahacc, quam implacabile fit odium, quo huiusnbsp;mundiprinceps, iesvm CHRISTVai perfequitur, quibusartibusferèeumnbsp;hominibus exofum reddat, qui vnicus humani generis Seruator cft. Deinde ad»nbsp;inoncmur,cjuaefidelivmChrifti in terris fors fit, ÓC ad quàm dura certamina hifenbsp;pr«tpararc 2C arniare debeant, Quia cnim fe aduerfus eum, qui caput noftrumnbsp;ek, nihil poflenouit Satan, calcancüm eius inuadit, èC vt olim in aflumpta car»nbsp;ris natura eum ante tempus perdere conatus eft : ita nunc cius raembris fiucnbsp;cretier nbtis infidiatur, noftra infirmitate ad nos perdendum abutitur. Atfi=nbsp;r al confolationemhïcnobis adhibet Spiritus Sandus, quænos deiperarevetat.nbsp;Nam vtcruentas Herodis Slt; fatellitumeius manus cuafit Chriftus : itaidem fuosnbsp;triam feruat,quatenusopus eft, ÔCvtuttyranni faeuiant, nunquam tarnen alTe»nbsp;quunturquod volunt, olim illos cumfuocapitefubcredentium pedibuscon»nbsp;teret Dei Filius.

Catcrùm quîcruntnonnuîli, curiftatam dira ô^triftiapafius fît fieri Deus, Cur Deitt cum ci iniinifæ rationes non deeflent,quibus Hefodis rabiem coerccre, velctiam Bethle.pueru^nbsp;cum prout dignus erat perdcre poifet t* Item, annon iniquus SC crudclis dici me=nbsp;J Catur,QuiFiliuin fuum,quivtpronobismorerctur,in mundumvcnerat,lanienaî ' *nbsp;huius periculofubduxit, tarn mukos autem puerulos innocentes amp; nullius fcele»nbsp;ris reos propter ilium caraificum gladijs fubiecit, non fine acerbiisimo paren»nbsp;turn dol ore, publico omnium luduC Ad^uæ breuiter refponderi poterat,nonnbsp;noftrum efleiaDei indicia fine opera curiofiusinquircre, autilla ad noftrac ratio»nbsp;niscalculum rcuocarc. Eft enim hie omnium creator SC Dominus, qui nemini p.öf» tt.nbsp;quicquam debetrtacet ergo ci de fuo ftatuere,prout ipfi vifum fueritzS^ vt figulus M-af-th.zo,nbsp;cxtraculpameftjfi cxlutofuo vafafaciat, SC eadem fadaconfringat,vel inaliamnbsp;formam tranfmutet: itaDeusaccufarinullarationepoteft,etiamfipro fuo arbi=nbsp;trionobifeumhocvelillud agat, quilutumfumus ineiusmanu, Suncitemiudi=nbsp;tia eins omnia iuftitiaô^ veritas, etiamfi nobis nonfempcr confier illorum ratio.nbsp;Denique cum omnes peccauerimus, SC mortis aetcrnse reatu tencamur, non po»nbsp;teft ille nobis iniuriam facere cum quaecunc^ nobis aduerfa in terris aCcidunt, no»nbsp;ftris dclidis minora fint, Itaque cius potius bonitatem SC clementiam nos exofeu»nbsp;lari decet,quarigoremfuae iufttrise fic temperat SC modcraturgt; vtin omnibus eiuBnbsp;iudicijs mifericordia cmincat,Pfal,i4p

IN EVAHGÈLIVM MATTH AEI

Vt tarnen infîrmorum cogitationibus aliqua ex parte medeamur, de pcrfônij ’¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-------ïntur aliquiddicendurr.cr;t. Etprimoquidem, qu^^,

Chriftum,neceirariôeumhuic periculo fubduci oportuit, ne ante tempus conn*' tufummorerctur,SC caperficeret,quaeexieterno Patris decreto perficere debeb^^'nbsp;Etenim priufquam mortem oppeteret, per dodfrinam ôd opera miraculofanbsp;nibus innotefccre debebat,ôô conftituta demùm hora, cuius ipfe frequenter innbsp;uangeliomeminit,cum ihiquis reputari (vtlfaiasolimprædixerat) vtfuicorpc’^^nbsp;amp; fanguinis facrificio mundi peccata expiaret.

Deinde fiHerodem fpedfemusjhunc quoqùè ¦gt; priufquam eum é medio toquot; ret Deus, iniquitatisfuæ menfuramimplere oportuit, ficuti olimde Amorrh^nbsp;dicebat Dominus. Multa hadfenus impiè,multainiuftè,muîta crudeliter fecet^^'nbsp;VxoremMariamnem cum matreSc filrjs proprijs iilterfecerat : cum paulonbsp;eius^fratrcmAriftobulum ,præfi:antisformæiuuenem fubprætextu ludi iocifj*'*nbsp;aquislauantem fuffocari iufsiifet. Adhæc fupremum ludaicæ gentis Senate”’’,nbsp;quem Sanhedrim dicebät,fimul interfici curaueratiSd infuper in amicos Sdopn*’^^nbsp;meritos multa non minus inhumaniter,quam iniuftè defignarat. Oportebatnbsp;tot tantif^ fceleribus colophonem imponi,vt pœnas méritas fibi acceleraret,«!’^*^^nbsp;nOn multo poft fecutas fuifle,in proximo Sermone audiemus. Accidithocip^'^’?'nbsp;multis alrjs, qui (vt hiftoriæ docent) vbi curfum fcelerum atrocifsimorum abi^*quot;nbsp;uerunt,moxfenferuntDeivindicemmanum,vtprimum Chrifto amp; eius Eccld'nbsp;manum admoliri aufi funt.Vt enim menfuram iam ad fummalabra vfque plen^’’’nbsp;vna Sd altera gutta redundare facitp'ta fanguinis Chriftianiguttæ fceleribus ph^*nbsp;ribus additæ, iram Dei accendunt, vt ilium ex tyrannorum manibus requirahnbsp;ipfi pœnas dignasluant. Et prodeftexemplaeiufmodiobferuare, neimmanib^nbsp;iftis impiorum facinoribus offenß, Deumfuæ Ecclefiæ curam omnino depofin’nbsp;jputemus»nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Brtfc/ffcfwttó Qttdd fi Bethlehemitas confideremus,nulla his iniuria fada fuit, Nampi'^’” ingratitudini^ eadem fuit eorum contumacia ÔC ingratitudo, quæ tunc ludæorum vulgö

homilïa XVII r« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4«

apcrto federe fefc manifeftarit. Quod nifi ftatuamus, tottesDeum pcccare dices miisjquotiesvdinpartufcetus moritur, vel infantes morte praematura obeunt.nbsp;Quoad veroBethlehemiticosiftos, multiplex in eos beneficium contulit Domisnbsp;nus. Nam cum vitæcurriculo fîmuleisomnempeccandi occafîonemabrupir,ôinbsp;ne feeler um grauifsimorum rei fièrent,ipfospræuenitjquibusillo corruptiisimonbsp;feeuîo fub parentum pefsimorum inßitutione multiuariam grauari ÔC pollui posnbsp;tcrantjfi virilem actatemautfenedamattigiflftit, Eaenimefthumanæ naturae insnbsp;félicitas, vt quo diutius in hac carne viuimus, eo plura SC grauiora fcelera in prosnbsp;prium capuc nobis coaceruemus, poenasque mereamur acrociores. Deinde iftosnbsp;nulloadhuc flagitiopollutes adiecollegit coeleftispater, ne grauißimarum illasnbsp;rum calamitatum foctj 8C participes fièrent, quae ftatimà Chrifti morte ïngrasnbsp;tam S)C infelieem ludæorum gentem exercuerunt î ÔC tandem totam exemplonbsp;ferè incomparabili obruerunt, vt ( quod fore Chriftus SC Prophetae praedixcsnbsp;rant) vulgo clamaretur: Beatæ fterfles SC ventres, qui non genuerunt, SCvbe-ra, quae non ladauerunt, Quibus adde, quôd eo honore illos dignatus eft Deus,nbsp;vcficuti Abel primus Veteris teftamenti martyr fuit, cuius fanguis ad Deumnbsp;clamauit, memoria autem hodie adhuc preciofa eft in Ecclefîa Sandorum : itanbsp;ifti primi in Nouo Teftamento propter lE s v M CHRISTVM occifi fint,nbsp;SCg’oriofa martyrij coronaredimiti vitamhancimortalemcum immortali com»nbsp;mutauerunt, SC cum illo nunc in ccelis viuunt* Quod ipfum in omnibus alq'snbsp;fîmilibusexemplis obferuari debet,SCvidebimus, Dei bonitatem fernper praedisnbsp;caridebere, Hæcijs relpondere libuit, qui in hoc Dei indicium inquirununonnbsp;tam vt hornm curiofîtati fatisfacerem, quàm vt infirmis imperitis confulerem,nbsp;ne Deum alicuius iniuftitiac aceufari polfe purent, vt^ in fîmilibus iudiciorumnbsp;cius exemplis modeftius fapere difeant»

Porro vt in præfentisloci explicationepergamus, Euangeliftahîcquoquetc» Loewrer^w. ftimonium propheticuminterferit,codemplanéconfilio, quo nuperilludHofeae XXXtnbsp;adduxitjde quo inprçcedenti fermone diximus,Nam docerevult,nihil hîcnouumnbsp;aut infolens accidiflè,fed denuoiam efle impletû, quod olimquolt;pfadSfuerit,vtnbsp;huius calamitatis eftet prælndimSic ergo feribit : Tune impletum fuit,qucddidSnbsp;fuit per lerem,Prophetam,diccntem: Vox in Rama audita cft,lamêtatio SC fletusnbsp;SCeiulatus multus: Rachelplorans filiosfuos,SCc» Extatlocus hiclercm,xxx 1«nbsp;capV aticinatus fuerat Propheta de Vrbis SC rempli excidio,de^ populi déportanbsp;tioneinBabylonem,Quia tarnen adhuc reliqui erant aliqui veri Dei cultorcs,pronbsp;illis confolationê inftituit,quam multis argumentis confirmât: fimul autê propternbsp;cotumacioresjhuicquoqp cominationesïnterferit,quibus docet,ratâomnino forenbsp;aduerfus ipfos pronuntiatam Dei fententiam.Et quia illi ideo minus mouebantur,nbsp;quôd impoisibile eis videretur,vrbê cum regno euerti,in mente illis reuocat quodnbsp;ïfraelitis acciderat,quando primùm quidê quatuor trÂus in Aflyriâ abdudç fuesnbsp;i unt,ÔCnon muîto poft regnu totu fuiteuerfum, Vr^ magis moueat ftupidosillosnbsp;iudiciorû Dei contemptores,ob oculos illis ponit horribilê quç tune fuerat,rerumnbsp;faciê,clamores item,lamentationes SC eiulatus,quibus in illo excidio omnia longénbsp;late^ perfonuerunt.Ifta verô amplifient per Profopopoeiâ,qua ad mouendos anênbsp;dus nulla oratîonis figura efficacior eft,maximé fi illorû perfonç introducâtur,quinbsp;vel nobis familiariter noti SC chariftimi fuerunt dum viucrcnt,vel quorS ea eft auanbsp;thoritas,vc illorûmemoriâ atqp nomen non pofsimus parui facere*ErgoRachelemnbsp;(quæ comunis decê tribuû mater d ici poterat propter Iofephû,ex quo Ephraimitçnbsp;defcenderût,penes quos feré fernper regni illius poteftas fuit) é fepulchro excitatanbsp;fingit,fuæ pofteritatis cladem ÔC excidium deplorafïè, Q,d» Vobis quidê impofsi«nbsp;J,ile videtur quod hadenus minatus eftDeus:fed velim vos recordari,quid fratrib*

C^P, lU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN EVANGELIVM MATTH AEI

veftn's Ifraclitis acciderit qui vós numero potentialongè fuperarunt« hi crudeliter éxcifit’annoh Sarnariaàb hoftibus capta,illi in Afl'ÿrïam abdudinbsp;vbi adhuc infelices èxulantc’ Et miror vos éius calamitatis tam facile pofle öbl*‘nbsp;uifci, quæ 'publicis lamentatiohibus ita deplóratafuit, vt illarum vox innbsp;id eftjfn locis excelfisaudita vbiquerèfonueritjadéó vt tilts Rachel mater ènbsp;mentis Cxciri potuérit,vt fuorum poftefOriim miferabilem cladem defleret.nbsp;nbsp;nbsp;Î

adhuc confolatioàiiquamiferisreliQùa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quôdhufpiaû’’*^’

qui ttónc crudeliter occubuerùnt.Hæc ferè verborum Prophetæ eft fètiten'tia* Vf }eremilt;elo» Sèrùicbat aùtem locus hicEuangeliftæ inftitütû propter Racheh's introdiK^*nbsp;'co vMurMrffs pcrfônam,eô quodhanc propé Bethlehemurn fe'pùltam fuifle,hiftoria facra docd'nbsp;'thatui Perindé cnim hocèft âc fi dicerèt, tantum fùiffe tûne iri illis locis plaricîuihnbsp;Gê»f.JJ.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acerbas laihentationcs,vt Rachel noh minus nuhe quam olim dentio

'citaifi debutrit, vtfc tanti ludlus fociam præbcrét. Veruntamen longius adb^'' profpcxitMatthæus.qui huiuslociideo mentionemfaccre voluit, vt fcandal'^’”nbsp;remoueat,quod ex cladisiftius atrocitateimperitisrerum Satan obrjcicbar,ncnbsp;,S V M crederent promifliim efle Scruatorem, cuius nativiitas Bcthlehcmitisnbsp;turn malum dediflet«Docet ergo Euangelifta, neminem eodebere olFendi,nbsp;do fimile quid olim quoque in illis locis acciderit. Deniq; admonere vulr,nonc’’nbsp;¦pröpterea deiperandum de Dei gratia, qui olim miferis illis 6C afflidlifsimisnbsp;poribus dulcifsima adhibuerit confolationem, cuius frudus ad omnespertin^^ynbsp;qui eins gratiam,quam nobis in Chrifto offert,rccipiunt. Etenim lamentation*^nbsp;Rachelis fiue lfraclitarum, mox rèfpondet Dominus per leremiam : Prohibenbsp;cem tuam à fletu. Öd oculos tuos alachrymis : qüoniam eft mérces operi tüOjnbsp;Dominus,ödc.Sunt igitur hoc loco nobis dUo obferuahda.

Communis'Ec» Primïtm,adümbrarihîc communemludlum Ecclefiae, quem hæc concip**^ clf^iC Ih(Îj« crùdeli fîliorum fuorùmjid eft,vcrè credentiumlaniena. Namlicetbeatifintj*!'’nbsp;4lt;i«Mtrdf«r. j'n Domino moriuntùri nequcdeeo pijdubitenttattamennon pofltmt nonnbsp;poc. 14. dolerc,quahdô hômincsfibicharifsimos indignius tracîari,vires itcjnrnbsp;ftantes 2d decaufacommuhibenemcritostclli, Ecclefîamfidis feruis fpoliarb^^nbsp;ftibus denique exultandi 8d aduerfus ipfum Chriftum proteruiendi occaiîon^’’^nbsp;datam eflè vident. Certè poftremiim hoc Dauidem olim mouir, vt Saulisnbsp;i.Srfw. t. qua hic alioquidignifsïmus erat,deploraret. Etprepter Stephanum crüdclite*' ,nbsp;Ado.S.nbsp;nbsp;nbsp;iniquelapidntum, primitiuae Ecclefiæ Chriftiani magnum plandum fecifle

btintur. Nec cnim «sc^yci funt, qui Chrifto nomendederunt,qualem Stoici fuiim lapientem deferipferunt. Turpis autem eft eorum ftupor,qüos hodicnbsp;mouet,qui(^ inter ï-îérodianæ crudelitatis cxemplafecuri voluptuantUr. Cog*^’*nbsp;rent faltcm,maioris clàdispràîfagiumhocefle, quando iufti 6ddonis plurim*®’”*nbsp;ftrudicolliguntur.lfa.57.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.J

Alterum,quid in eiufrhôdi caïamitatibus fteri debeatc Nimirum,vt ad antea*^f rcipitiamus,2dquidolirnpopüloDei accidcrit,animorepetamüs. ItapatebiG*^^*nbsp;bis nihil noüum a'ut infolens accidere. Qtn's cnim Abrahamilabores,curas 2^nbsp;dignos,quibus iadatus eft,cafus ignorât f Quid non pertulit ïfaacusf Quisnbsp;nbsp;nbsp;|

lacobi certamina enumerauérit j cum quo ipfc Deus ad ludam defeendifle vi^^j potuit, vt eius patientiam ôd fortitüdinem toti orbi reriaru teftatam facerct.nbsp;ft vèrô Eccleftæ veteris perfecutiohés, martyria ôd horribiîes caedes fandiftin’nbsp;rum hominum quisrecenferc Velit,ts dicendi exordium facilius quàm finemi**^^nbsp;ncrit. Ifta igitur animorepetartitis, 6dfemper nobifipfts occinamus Apoftob^^nbsp;iftud: Nondum'vfque àdfanguihemreftitiftiSj aduerfuspeccatum decert9*^Lnbsp;Simül autem ex hoc lércmiac loco Confolatiôhempetamus. Teftarur quiden* ’nbsp;tantamfüifrccladém,v£ Rachel confólanöneiiiholüeritadmitteré : Et fanèin^^.nbsp;duinî’^

H o M I L I A XIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49

dum hæcpropter calamitates horribiles iiiperuacanca 8C inutilis efle videtur ï At nihilominus Deumipfamdulcifsimis verbis ÔC argumêtis efficaciisimis confolan^nbsp;teminducitjProhibe vocem tuam ab eiulatü,SC oculps tuos à lachrymis': Quonianbsp;eft merces operi tuo (ait Dominus) reuertétitur^ de terra hoftis : Sed 8C pofterosnbsp;tuüshæcfpes manet (ait Dominus) Reuertentur enim fîlq ad terminS fuumt Au=gt;nbsp;diuiplané Ephraim in captiuitate fefe cruciàntê,amp;c.Ex quibus verbis colligimus,nbsp;hune non modo rite conceptasfuorumprècêS, vèrumetia confufos clamores at^nbsp;que eiulatus audirejquos illis necefsitas extrema extorquer, Nouit enim fuosnbsp;vider. Et quia idem pater eftj, eoruhdê miferetur, Verifsimèergo deillo Sirachi»nbsp;des fcripfit:Supplicationempupilli minime négliger,necprecesfundentêviduam.nbsp;Nonne cùm lachrymç viduæ per eius genas defluunt,aduerfus cas cientem,opem Eerü îAnbsp;inuocarf Sanè àgenisadcœlum vfqüe redundant, fiC Dominus libenter exauditnbsp;eas,ô(c.(^uid,quôd nobis mortuis fanguis clamat,Ô!( auditur,vr Abelihiftoria do= Gfrtc.4,nbsp;eetc'Debebantifta tyrannos terrere,qui cum Chriftianorû capitibus atlt;^ fanguinenbsp;ludunt,laudem^ ex eo venantur, fi plusquàmHerodianaperfidia fiCcrudelitatenbsp;in pios fæuiant. At licet hos nihil moueat, vt qui cum Pharaone corda fua indurasnbsp;uerunt,nos ramen ifta confolentur. Nec enim nobis deer it i E s v s c h ri s t v y,nbsp;cuius caufa periclitamur.Audit ille ad dexteram Parris fui clamores noftros,auditnbsp;preces,auditgemitus noftros,0(breui vindex venier,vtferuorumfuorum fangui«nbsp;nemrequirat,amp;eofdemad fereceptosregnifui hacreditatedoner, lllidebeturbe»nbsp;nediclio, honor,gloria poteftas in aeternum, Ameh.

H 0 M I L I À XIX,

Cum autem ohijffêr Herodei,ecce ^ngelu^ Tgt;omini in fomnio apparet lofeph 'o in Æ.gypto,dicens:\ExperreClus accipepuerulum amp; matrem eiitfj amp; proficifeere innbsp;terram Ilraek'^ürtuifnnt enimi^ui ^uterebaifit animam pueruli^

NOntemèrenetpabfepgrain'caufaDominus hofter iesvs CHRiSTVsdt'a xit:Beatus,qui in menonoffenditur.Etenim fi onintm eiiis hiftoriam ab in= jaatth.iiinbsp;fantia examines,fubinde occurrent qua: carnis ratiohi vel cotemptu digna,vel tf i=nbsp;ftiaôC infaufta videntur.NcaUtem tjs ofFendaniur,primum cogitare opóftet,nihilnbsp;ci réméré accidilfejfed ficuti Pater a:térno fuo decreto ftatuerar.Deinde omnia iftanbsp;propter nos fiefieri oportixifle,vt 6C peccata noftra expiarentur,6Ceôrundempœ3nbsp;næ Chrifti mcrito fandïihcarenturjne nobis cxitialesfint.Qi.iibus addevirtutisÔ^nbsp;gratia: ditïinac indicia, quae inter ifta lUcUl enter fefe exeruerunt. Ethaecquideivoinbsp;mnia hucuf«^ vidimus. NamBethieheminafeitur, loco obfeuro quide à peregrinnbsp;no,fed diuinitus deftinato ipfiiis hatalibus, ficuti Michea: vaticinio Matthæus do^nbsp;cuit: (^ui inpræfepi iacet,habetnatiuitatis fuacprccones Angelos. Fugit Herodisnbsp;infidiasinÆgÿptum,ôôintereainfandispuerulorücaedibusludaeapolluitur: Atnbsp;hoc quoc]^ olim ira praedidum füiflè aüdiuimus.Inter ifta vero clara Deitatis Chrinbsp;fti fpeciminaelucent,qüando ab Oriente Magos per ftellameuocat,Heródisinfi3nbsp;dias eluditjlofepho ntitritio óó matri V irgini longinquac ÔC difficilis peregririatióanbsp;nisfubfidia fubminiftrat per Magos,qui ipfimuneranon parui pretij obtulerunt:nbsp;quando denit^ hos quocp feruat, vtincolumes domum redeanr, illis item amp; fibi innbsp;Æ^ypto dehofpitio tütoprofpiciu Debent autê ifta fie â nobis confiderari,vtnohnbsp;folum à nobis fcandalSremoueant, quo ndes Chrifti impeditur:fed'vt infuper di»nbsp;fcamusjiios quot^ non minus Deo curæ foré,fî in eius feruitio fine cultu fideles fiinbsp;mus conftantes.Quipracfentis etiam loci vfus eft,quo narratur,vt cumpuérülonbsp;IEs V eius matre lofephus exÆgypto ihpatriam redierit.

Primo autem tempüs annotât Euangelifta, quo ille vtrediret, âDéo euocatüs

c A 11* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN eVANGELIVM MATTttAEl

TfiMpiK ntor^ eftjid^HcrodeRegcdefundofadum fuifîcfcribit. At difputanthiftonaruniß^ tis Uerodisnbsp;nbsp;nbsp;diofi de hoc tempor e,nelt;ç inter eos de numero annorû rcgni Herodis conuenit»®^

exili) phrifli proinde in tempore etiam, quo apud Ægyptios Chriftus verfatus eft difrentiunf; inAegypto,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J-Jerodi annos rcgni 37»tribuunt,SC eius annoja.Chriftum natfi efle dicun^’^

exilij in Ægypto annos ad mininui y.numcrant,vtfexto demum artatis annoin^^ De beUo ïud. lEsv s redicric. Arqui ex lofepho conftar 57. quidc annos ab co,quod à Roniä’’^nbsp;lib,t.cap.ti. Sensm RexludææHerodesdeclaratus eft, vftp adeiusobitum effluxifle, vertin^’nbsp;men illö non amplius quam 54. annis rcgnauiüé, vf qui tribus annis in Antigo*^®nbsp;debellando ÔC ludça cum vrbe Hierofolyma in poteflatêredigêda occupatusnbsp;Sé his demum conredis regno potirus eft.Incidit auce 34.Herodis annus in4»'2*’’nbsp;numAuguftijCuiusinitioiesvm christvm natumcflCiVCteresomnesvf’'nbsp;nimi conlenfu teftanrurzamp;f code Herodem quoep obijfle ex pafsionis dominic^^nbsp;ftoria non obfeure colligi poreft,quam in annû Tibertj Caefaris iS.actaris Chrift*^nbsp;rd 34. incidiflv, non eft dubim Regnauit enim Auguftus annis ton's dii”*’nbsp;diOjficuti Suetonius etjofephuspcrhibenr;a quibus ft 4±4priorCs auferas, rcli^^*nbsp;erunrannicirciter ly. Hisadde i8* Tibertj annos, 2ChabebisannosChriftiin^“^'nbsp;gros jj.quibus neceftariomenfes aliquotaddendieruntex Auguftiannoqua^*^^nbsp;gefimo fecundo,fub cuius initium Chriftum in carnenatum efte diximus. Quo^^nbsp;veró annos illos quindecim, quos Auguftus poft natû Chriftum regnauit, non^”’nbsp;ex iilis Archelao debentur,quo in exilium relegato (Vt lofephus fcribit) AuglIfi^ƒnbsp;in ludçam prçfides mifir,primum quidê Copinium,fecundû verô Marcum,quor**

Ant.îib.t9. vterq? bienniutotum ludarâgubernauit.’quibus fuccefsitAnnius Rufus, fuhO^*’ Auguftus mortuusTiberiumhabuitfucceflbrem, qui cxadfoRufî bicnnionbsp;riumGratumludæærebus præfecit. Exquibusliquct, Herodem ànatoChd^nbsp;non multis annis vixine,fed anni fequentis initio extindum fuç impietatisnbsp;dedifle.Itat^ cùm Chriftus fub initium vltimi anni eius natus fit,filt; eo adhuc Bd*’’nbsp;jehemi agente Magi ex Perfide aduencrint^certum cft, ilium ftatim poft purifia®,*nbsp;tionis dies (quod D.Auguftinus quoqj fenht) in Ægyptum fiigifte, vbi plus J”**nbsp;nus annum vnum tranfegit,doncc fub initium regni Archclat(vt ex praefentinbsp;apparet) inde redudus cft.Et vt ita fentiam,Lucç authoritas me mouet,qucm''**nbsp;crediderim omninotaciturumfuifle, fîChriftus quinque autfex annosinÆêî^quot;nbsp;pto cxulaftetjcum alia attingat,quæ his rainutiora videripoffunt.

' E contra alios,vtaliter fendant,mouet,quôd Herodes pucrulos,quotquotP* muli ÔC his inferiores erant,occidi curauit,fecundùm tempus,quo ftelläin Óric^’^nbsp;primùm vifam fuiiïc,ex Magis cognoueranEx eo enim colligunt, Chriftum qu^^nbsp;tune fecundü aetatis annum egifle. At illi primo pro confeffb fumunt,ftellam iH^^nbsp;in ipfo natiuitatis Chrifti pundo primum apparuifle,5C annum integrum,aut^^.nbsp;CO amplius,elapfum fuiftc, priufqua fefe ad iter accingerent, Qc tarn longo ‘tin^nbsp;aduenirent .Id vero omne nulla ratione nititur,cùm non ex alio orbe,fed ex Pc*'nbsp;illos oriündos fuiftè conftet. Verifîmilius aute eft, ftellam fub conceptionisnbsp;fti tempus apparere ccepiflè (folent enim eiufinodi prodigia res,quas portendu^^'nbsp;plerunqp præcedere) ÔC Deum Magorum greffus ita direxifle, vt intra purifies^nbsp;nisdies adeflent. Deinde nec ipfi quidem Herodiperfuafumfuit, Chriftumnbsp;bimatum attigifle^Nam fi hoc credidiflet, quid opus cratbimulis inferioresnbsp;ita pridem natos occiderer’Addc,quód netphocccrtó confiât, ilium moxpoftî*^*^nbsp;gorum difeefium in puerulos BethlehcmiticosfteuijffezSC fieri po tuit, vtbiletT'nbsp;mo conceptam vno aut altero menfe cçlarir,donec alfjs ctiam caufis accedent*^^^nbsp;tqualesvltimo eius anno multas incidiflelofephus teftatur) in ifiamrabiem^^nbsp;pit, quam Deus diuinultam abirenoluit. Hæcproponerelibuif, nemeamnbsp;re fententiam c%larem,pro qua tarnen cum^tliquo pertinacius contendere

H o M 1 L I A XIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ya

Sunt cnim ifta ex eorum numero,in quibus pt) falua fidei 0^ rcligionis Cbriftianæ veritate diflentire poiTuntjfententias^autem diucrfas eonferri non inutile cft,vt alijnbsp;alijs de re tota diligentius cogitandi oecaflonem præbeant.

Scd nuncomifsis iftisvideamus,quàmcommodeEuangcliftamorteHcrodis Wo« Hero^ crudelitatieius Slt;lamentationibusBethlehemiticarum matrum fubijciauTimuitnbsp;ille (vt facpe didum eft) fuo regno, vtt^ ludaeorum Mefsiam,quern hoc afFetftaturSnbsp;fibiperfuaferatjémediö tolleret,tam multos itjfantulosinnoxios crudelitcr iugulanbsp;ricurauit, totam^ illamregionemlamentis Qi. eiulatibus acerbifsimis impleuit.nbsp;Quid vero fitfEuadit carnificum ab illo fubmiflbrum manus Chriftus puer,quemnbsp;il I c vnicum petebat,idemcp in Ægypto tutum hofpitium inuenit,tyrannus autcmnbsp;infelixncnmulto poft domefticis periculis Qi inttmorumfuorum infidijs iadatur,nbsp;infidiatorem vitæ Qi regni habet Antipatrumfilium, denilt;^ mors ill» vitam cum rcnbsp;gnoeripitjChrifto autcm cumfuisinpatriamredeundi facultas datur. Qiioloconbsp;in primts obferyari debet,non vulgar! morte ilium fublatûfuiflê,fed morbonouonbsp;amp;infoliro,focdo item Qi crudeli,qui omnes corporis partes diris tormentis ita ex«nbsp;cruciauitjVt nullus carnifex in ilium magis fæuirepotuifiet.Nam vtlofephus fcri»nbsp;bit,continua ardent! febri correptus fuit, quæintus vitalia membraardore fuo cap-^crEeUinbsp;abfumpfitjforis aute totum corpus prurigine intolerabili inflammauit, cumpedu ludM.i. wp.nbsp;tumore,qualis inhydropicis elfe confueuit. Accefsit huic malo coli Qi pubis horri«nbsp;bills cruciatus cum fœda tentigine:fpiritus item difficilis, quern ex vifeeru putre«nbsp;fcentiuminflammationeenatusfoetoraftantibus intclerabilem faciebat.Aug9batnbsp;dolores iftos continua fames Qi infatiabilis edendi auiditas cu tuisi coniunda,quanbsp;inteftina Qi præcordia non fine graut moleftia concutiebantur. Ncq^ intcrea con«nbsp;feientia eius quieutt,quæ partim fcelerû patratorum recordatione, partim dolorisnbsp;impatientia infelicem eo adegit, vt feipfum cultro arrepto occifurus fuerit,ni(i abnbsp;Aciabo confobrino fuo fuiflet impeditus. Qui denitp vitam omnê inter vagas libi*nbsp;dines Qi nefarias cædes tranfcgerat,ne tunc quidem ingenium mutare potuit,quinnbsp;iammoriturus multis exitiummolirctur.Nam Antipatrû filium quinto ante mor«nbsp;tem die fuo mandate iugulauit, Qi totius ludææ nobilifsimos quoftp in hippodrosnbsp;mum concludi,0C ipfo morientc omnes interfi'ei iHfsit,vt Iudaa,quos ex morte fuanbsp;voluptate captures fcicbat,illam cumlacbrymis prefequi cogcrentur. Sedferuatinbsp;1 unt i lit aliorum miiericordia,ita nimirum volente Deo, ille autem inter cruciatusnbsp;illos animam infelicem teternis inferorumrormentis muldandam efflauit. Ne^nbsp;alium vitæ fuæ fi'nem merebatur, qui poft infinita alia fcclera aduerfus Deuntnbsp;qut^ Qi Vndum eius arma fumerc aufus fuerat*

Éxaudiuit ergo iuftus Deus Bethlchemitarum lamentationes, Qi innocentem ExaudiuitTiei puerulorumfanguinéfeueritervltus eft.At quia idem fibtjpfifempcrconftat,nunnbsp;quam fuorum lachrymas negligir,ne^ iuftitiæ fuæ vnquam deeft, licet inter dû ad quot;‘^o^’”****’quot;*nbsp;multaconniuerevideatur,amp;poenas,quæimpijsdebebantur, difsimulet. Etenimnbsp;quodHerodiacciditjidmultos alios paflos cflelcgimus,quos fimilis rabies aduer«nbsp;fus ChriftumQieius cultorescxtimulauit* Netp melier filicrumHcrodisibrs fuit,nbsp;O'Tj exilîjsmuldati non muite lætiorem vitæ fuæexitumfenferunt: vtiam nihil denbsp;cius nepote, Herode Agrippa,dicamus, quem poft occifum lacobum Apoftoluninbsp;amp; Petrum in vincula conieÂum non multô abfîmili morbo Qi à vermibus erofumnbsp;vitam finiuifleLucas in Adis feribit. Nobis autem exemplorûeiuftnodi hic vfus AAa.«»»nbsp;eflè dcbef,ne lætis ac diuturnis impiorum fuccefsibus ofFendamur. Sunt enimre»nbsp;uera (vt Afaph canit) ih lubrico conftituti,amp; fubito ruunt, quando imperiû fuum Pf4lw.7t.nbsp;in cœlos vftpextendiflevidenturtô^ quod gentium quo^ faptentes obfcruarunt,nbsp;vbi fuæiniquitatis menfuram impleuerunt, Deus tarditatemitue moram, qua innbsp;illis ferendis vfus eftjfupplictj grauitate compenfat.

i a

IN BVANGELIVM MATTH AEï

lofepbat con» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intcrea cum lofcpho fadum ßt videamus. Cum obfjfïêt Hero«^^

fian'dsfidei cx ccce Angelus Domini in fomnio apparee lofephoin Ægypto, QCc^ Quo loco*” empium. lofcpho obferuari debet memorabilc fidei ôlt; abedientiae conftantis exempli*’’’’nbsp;Nam vt alibi diximus,non dubium eftj quin illi graue 6C moleftum faerit innbsp;ptomoras trahere diucurniores inter homines idololairas amp; vetcres populi^^nbsp;hoftes.Sed quia ipfum illic manere iuflerat Deus vflt;j dum ipfc ei dicer et, quilt;lnbsp;cere autquandoiilincreuerti debc»t,nioramiftam patienter fert,amp; Deivoca**^nbsp;nem cum fide expelt;ftat.Nelt;p turn negligit Dominus,fed tarn cius quàm promi^”nbsp;nis fuæ memor,quàm primum Her odes è medio*fublatus eft, Angelum fuu innbsp;gyptum deftinat,qui il lum in fomriio de fua vol untate admoneat.Excitet ÔC coni’nbsp;metjuos huius exêpli confideratio, vtipfi quotp inDei vocationc ambulemuSjAcfnbsp;nos in ilia alicuius morac aut loci taedeat. Nouit enim SC videt nos Deus fempCnbsp;vbicunt^ locorû fimusiêC vt nirila temporis diutumitas apud ilium fuarfî prou”*’nbsp;iîonum memoria delerc poteft, ira nullus etiam terrarS angulus eft tam obfctn^,*nbsp;aut remotus,ad quem non penetrare polsit »IItus bonitas at^ milèricotdia, vtfi«^nbsp;Ppl. 1}«. in illo latentibus fuccurrat.Nam vt Dauid teftatur,durât in aeternS cius mifef’^'^nbsp;dia,SC quàm îongèdiftat ortus Solis ab occafu,cœlum item à terra,tam procul^nbsp;tenditur illius bonitas ergatimentesipfum. Vt ergo in praefemilofephi SC.nbsp;in Ægypto peregrinantiû recordatut: ita prius lofephum patïtarchâ ibidem i*”’nbsp;car écris fqualores reipexit,vt inde extradum Ægypti dominû 8C totius gentis *]nbsp;tritium faceret .Ibidem Ifraelitas miferèopprcffos vidit,amp; ad fe clamantesnbsp;Mofem deniœ poftannorSquadraginta exihum inter ouium greges in terra^^^nbsp;dian inuenit,^ illincreduxit,vtmifcrorum vindexfieret.Etenimparent illiiis’f^nbsp;perio omnesgentes,ncœ ex locis terrarum remotifsirais folùm, verumetiâ jnbsp;feris morte (.vt apud Prophetam ait) fuos rcducere poteft. Nam fiuc viuan*nbsp;ßue moriamur,in ipfius manu fumus.Cur ergo nos alicuius morac pigeatC'ciHnbsp;vilis moleftqs fupei'aripatiamur,quô minus curarum noftrarumfarcinasinîH’’’^nbsp;reijeiamus,qui fidclis eftjnctp nos fupra vires tentarifinetf i.Cor.io. ,nbsp;Porro aiidiamus Angelum Del mandats fie enuntiantemÆxperredîusnbsp;puerul’3 ôC matrem eius,ÔL proficifeere in terra Ilrael.Rurfus ijfdcm verbis,qi”^^nbsp;antea vtifurdeChriftoloquens.Nec enim dicit:Âcc»petuSfilium8Cvxorêti*’nbsp;fed: Accipe pucrum QC matrê cius.Principio quidc Mariam lofcpho deiponla*^nbsp;vxoris nome accipere oportuitpropter caufas certas,de quibus fuo loco dixi’”’’^nbsp;Atrtunr aïiterloquivult AngduSjVtapertius confier,puerum i Es Vm nequ34^nbsp;lolcphifih'um, nccj ex eogenitum, fedhune illiusnurritiummodo attptut^nbsp;fuftfe.Iubet aufcm ilium in terrain l(raelfs,id eft,in ludæam reuerti : vbi Chr*!^”nbsp;aeducari neceflefuit,nealienigenaputaretur.Cùm enim poftea tanta fuerit co” .nbsp;cum odrj muitorum rabics,vt quàmuis omnibus à pueris notus efîct,tarnennbsp;rttanum dixerint,quid non illi aduerfus eum aufi fuiffent fingere,!! ad vinîen’'^^nbsp;artatem in Ægypto manfiflctr’Scd ÔC lofephi at^ Mariae honor! confwltumnbsp;Deus,ne proph ano patriae religionis contemptu apud exteros haercrevidcr^*^^nbsp;neue a templo amp; facris diutius arcerentur, quorum illos ftudiofifsimos fum^nbsp;co confiat,quód Lucas illos quotannis fub feftum PafchatisHierolblymainnbsp;difle,8f puerqm i es v m vnà fecumilluc duxiflc Icrfliit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z

QttifwgerKnt, nbsp;nbsp;Nos verd ex hoc Dei mandate generalem dodrinâ didam«s,quidp!osin^^

fedrant ad fuä fn eyih'o facere conueniat Licet interdum pqs,vt ftiga fibi confulant, QC jtatioKfm,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gß. ,-jjyJ Chrifti *. Si vqs perfecuti fuerint in vna ciuitate, fugite in aliamjS“^’ |j*|i»

non audif 1 debent,qui fugam omnem fimplicitcr damnant : in qua fentcno^£ ,0 Tertullianus fuit,qui Itbrum de fuga peculiarem fcripfiç : quem contra EcC’^^j^nbsp;feripium eftcD.Hieronymus non dubitauit diccrok Veruntamen hoc

•

1

obfcruçnt qui fugcrunt, vtquàm primùm ipfis occafio datur ad fuatn ftationem rcdeantjVt 2lt; Deum apertè colant,ÔC patriæ fuæpro vtrilifuccurrant. Nam quodnbsp;oliminprouerbium abtjt,V ir fugiens iterum pugnabit,id in primis in fideiÔÔ relisnbsp;gtonis caufa locum habet* Nullam ergo excufationemmercntur, qui vt fuo otionbsp;priuato aut feCuritati confulant, perpetuô latere, ÖC ne tune quidem prodirc rur*nbsp;fus volunt,quando pulcherrimæ occafiones reibenegerendac offcruntur.Etenimnbsp;Mofem olim hoc nomine à Deorcprehenfum fuilTe legimusquod in Ægyptum Exod.4,nbsp;redire ôôfiliorum Ifraelis caufam apud Pharîonem agerc detreô’arct* E contranbsp;Dauidisfortitudinem atque fi'dem Scriptura Sacra commendat,qui extindî'O Saunbsp;le peo vocanci paruit, imó quod cùm fe fctret regem à Deo elfe conftitutum, abnbsp;exilio fuga redeundi occafiones quæfiuit.Vidc i.Sam.x amp;^c*nbsp;quaerebant animam puerult. Qtiæ verba fi cumpraece^enti

Hcrodis conferanturjEmphafîm habent*Q.uafi dicerct, u qt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voluit:

«us latuiftijSC incolumis adhuc viuit puerulus, quem er atinfelixiftcpcrqtjôCcum eo mortui funt ah) quoqueomn , q g/SacerdotesIu»nbsp;diaufunt-ExhtsautemverbisD.Hïeronymuscolligit, Scribasamp;hacerdctes^nbsp;d«r«mperindevtHerodemdeoceidendoChr.ftoccnfuliaulfle.Arho^^^^^^^nbsp;deiureredibdeefic,cùmnullagt;rrilliadhuc caufam a igt;u VcniminteniGcbantiquÄnbsp;j^J^fQfc^mniabanr.Pofteadenuîm,

bonemminSi fenferût, tune aduerfus eumammis fuis hæcdeparafitis aulicis,quosHerodes a conlilqs la un,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nlerunCR per fc

Soient enim taies omnibus tyrannorum placitis u plusfatisinfanicntcsinftigant. Digni ergo funt, quosnbsp;”'porrop«p«uumboceft.vtauicun».ESVM chr.stvh uerfecuuntur. Moue

uat,mlt;R CO ftmulferücntur 8f vtuantij, quibus infeliccs illi uceemitftscclefii^ ergo vTtyrannorum morte finiantur perfecutiones piorum, quibus tune Qu^quenbsp;©ptatavii cultus amp; fideifùx profitendæ liber tas concediturÆfttp hxet^anno-rumamp; fub hislaborantium piôrum conditio diligenter co^ideianda. T^ul-tuantur illi pro regno terreno,e^ vt hoc retiheantunnocentiferuorum Chriftt 1nbsp;guinefeipfospolluunuTandem veróillicederccógüntur, p erunq^cunbsp;vitam non abfque horrendis ludiciortim Dei exemplis amittünt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P?

rcgnicœleftis SCaeterni hxreditatebcata fruuntur* Ad hos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ltu u.

fiinum illud Chrifti didum : Ne timeas tü parue grex,nam complacitum eftPatn vcftro dare vobis regnum* QuidCquod inhoc quotp feculô fua Halcyonia danturnbsp;Chrifti cultoribus quando tyranni fuo fanguinepacê,quamdiuturbauerünt,lan=nbsp;ciunt* Exempîorum plenus eft ludicum liber,quae hic adduci poterant,quibüs tn^nbsp;finitaaliapclTent exali)shiftortjscoiungirfedveteribusminirne opüse ,quannbsp;noftris temporibus non lèmel vidimus in potentifsimis r e^is fubito tyrannorunbsp;interitu pacempns datam fuifrc,06 eos domumlætosredque,quinbsp;dibus exulabant* Faxit Deùs Opt.Max.vt qui adhuc difperfi funt fnbsp;rannis aut ad meliorem mentem conuerfisjaut fublatis,ad fua fcun-e Dnbsp;feientiarumlibertateferuirepofsinr,2^ tandem cum Domino Seruatore noitrOnbsp;lEsv CHRISTO in coalis viuerc : cui debetur bcnedidio, honor,gloria oc po«nbsp;teftas in æicrnum, Amen.

ÏN EVANGEL IVM MATTHAEt H O M I L I A XX.

, lile wh vftperre^ui accepit peerübm matrtm ipßuf, in ftr* Vam IfrAtLCiim aatem audiffet Afthelaum rtgnart in Indaafro Htrxiit patrtnbsp;tiut,timuit iliac itbire-.yerttm diuinittti admonitnt in fomnio ,fectßit in partttnbsp;GaHlttie:amp;cum ei yenijjityhabitaùit in yrbe,^ua ditimr 7^a^4refh:yt impie-rtrnr quod di^inn ^^per 3^roph^faii t^ai^areeui yoceibitur,

ud lofqshum Dciis fingulari gradä ÔÔ honore dignatus eft, quando Virginis tutorem,£lt;Fili)fui incafncnad nutridumfecir.itaineiufdciP^^nbsp;ernplo de duobus nos Spiritus Sandus admonct,quörum cognitio admoduiP^nbsp;ceftaria eft. Primuni,quac feruorû Dei in terris hifte fors fit66 conditio : Altc^*nbsp;quid illos Äccreconueniat» Quoad primum,Iofephus ab eo tempore,quonbsp;ipli defponfata fuit,perpetuis curis exagitatur » SC tandem ex patrio folo cun’ *nbsp;£lt; rccens nato puerulo in Ægyptum fugerc cogitur* Quid ergo aliud fibip®*nbsp;ceanrur omnes altj,quibus Ecclefiam,fponfam ftiam diledam, Deus comme”«’ ’nbsp;quam vripfiquoqueomni tentationum genere exerceantür, OC. fuo exemplenbsp;fCant,non temere ab Apoftolo didum effetOmnes qui volunt piè viucrc in C Hnbsp;s T o IE s V perfecutionempatientun Quoad altcfum,îofèphus Deimon”^ jnbsp;Omnibus paruit, adeó vt nequemoramquaefierit, neque deillisdiiputarit: .nbsp;fere foîcnt,qui Dei mandata ad fuæ rationis calculum reuoeât Jdem faciant,q”^nbsp;quotverepij dfciÖ^haberivolunt, ÔC mox fendent, ilium non deefle in fuanbsp;done ambulandbus. Facit ad huius confirmationcmprxfcnshiclocus,quo*^,nbsp;phi reditus in Ægyptum deferibitur, vbi alialt;juoquc concurrunt, quac nobis ’’’nbsp;ftituendis feruiunt,

Delofepho dicitEuangelifta: Ille vero experredus accepitpucrulumS^’” fpfiuSjS^ venitin terram Ifraeh Ita hoenarratur, vtappareat, iliumnbsp;omni deliberarionefefc ad itcr accinxifle, cum quid Deus vellet,intel!ex:iflet.nbsp;ftinationis certè 'euidens argumentum eft, quod ArchelaumHcrodi patri i”*^nbsp;dææ regno fuccelsiftè,tunc demum refeiuft,quando illius fines iam erat ingrfnbsp;Nam erat ille reghi hacresa patrefcriptus, vt nullamora inter Herodis obi”*nbsp;Stfregni huius iniduminterceflerit. Confirmadonem quidem i CaefareAug” pnbsp;petere cum oportuir,fed non obftitit hoc, quo minus ftadm à morte patris,nbsp;quamhuiusfunusducerctur (vtlofephushiftoricus fcribit) populus atquenbsp;tes cum Regem falutarcnt, 8C ipfe regni curam fufciperct: ciim fratri Antipsf jnbsp;iilxa, Philippe autem Bathanca cumTrachonitide amp; Auranitide cefsiftet. *nbsp;vero Archelaum regnarc audiuitlofephus, dmuit fibiab eo, neque fads t’i”’^jnbsp;putauit, feipfum ÔC pucrulum, cuius vitæ pater tarn crudcliter infidiatusnbsp;eius fidei committere. Et fane non ablquc caufa lofepho fiifpeduih fuit Ard’^'nbsp;Ingenium, Nam licet inirio ludæis multa amice pollicitus fuerit, vt horumnbsp;rem fibi dcmcrcretur,fuit tarnen patri non difsimilis, verfutus nimirum ÔC cf”,nbsp;lis,in ludacos autem iniquior,nimirum propter matrem Marthacem, quamex*^nbsp;maritanis,gcntcludæis inimicifsima,oriundamfuifle conftaf. Necobfcurui”'nbsp;fnludæos odtj fpecimen fub regniinitium jcdidit,quando ex eius mandato fO**nbsp;willia ludæorum ipfo Pafchatis die intcmplo crudditcr cæfafuerunt. Quod«’nbsp;nus cum ad lofephi quoquê aures iam peruenifle pótüeritïnon temerc fibi ânbsp;cauendum elTc putauit.

wnpngttAt Rurfus ergO habemus cxemplum obedientiæ fidei cUm prudentia coniu”*^,;. in cauendtf ac 9^*^ ödmonemur,fidem non pugnarc cum pia oC lobna prudentia,qua in p^‘^ jj/nbsp;rifu/it. ‘ euitandis aut declinandis vtatnur. Equidem norunt fideles omnia fua à De’ ,

Admonemuritem hoc «ceinplo,Oeùm fuos fcrliarcquidem nbsp;tüèri,fed itàj Dhâ/üorü’«

vtrarô pacem plenam attp folidam concédât, quirt admifeeat ferè aliquid aduerfi aut pcriculijquo otium noftrum turbetur.In eo autèni nos diius bonitarem Ô6 ciUnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ram pro nobis paternam aanofeete debemus» Quia èrtim carnis noftræ ingenium nouir,qute dut« otio abundaqprôtérüirc folèt, curis 86 laboribus indies nouis il»nbsp;iamcoêrcer, vt nos in officio contineat. Agnouerunthocolimfancli,86hodicï-dem fatebuntur, quotquot feipfos diligentius examinaucrint : vt cum Dàüidcd'i« P/altijiinbsp;cant:Bonum mihi Doriiine,quodhumtliauifti me, Qiiod aütèm fingulis accidifc,nbsp;hoc ipfum publicè Eccîefia tota experttur, quartt fimiliter rioùis quoridi'é certaminbsp;nibusDcus exercet.Nemo igitur his ceu iiîfolitis offendatur: quin potins cogite«nbsp;musChriftianihominis vitam militiae inftar effe inquafideconftanti 86 pâriénti«tnbsp;i'nuida opus fihSoletur autem Ô6 confirmer nos Dei bonifas,qui fuis nunquâm dénbsp;cft. Etenim hic quoepîofepho trepidanti dexter affulgct, 86 rurfus irtfômnispernbsp;Angclum fuum dôccqquid facere,86 quo locorum fe confert c debéat.

Ncip hîc ofeitanrer debet obferuari,quôd tories in fèninis fuos illc admoneb èèiiî fuoi ferè Supra enimMagtsquocp Angeluminfomniolocutümefleàüdiüirriüs. lofèphb infomnitnbsp;autem baîciamquartaapparitioeft,qu3edormiertri fuit ôblata» Venir in hiscôfidcnbsp;randa admirabilis Dei induftria, qua in fuis inftituçndis vtirur.Qiii inter liominésnbsp;ftimmam do^rinac 86 eruditionis exiftimationem füftinenqonini ftudio 86 laborenbsp;apud difeipuios vigilantes 86 attentosnon fempertantum proficiunt, qüanrUninbsp;yolunr.At Deus dormiqi tes inftituerc poteft,vt vel fiirura prçüidcant,vcl èa inrélnbsp;liganqquç rationis noftrçcaptumexcediint.Siccûpatriarcinsolirnégiqcumprônbsp;phetis item 86 multis alijs, quos infomnô fpiritus fui aiira afflaüit, 86 a kerés fecitnbsp;ad ca obeunda,quîcper ipfos volebat confici, Qu{d,quôd in géntiuni hiftorfisexi»''nbsp;empla huius generis non paucainueniuntürt' Quidérgomiramiir,fi quandorüinbsp;des 86 imperiti in religionis Ô6 regni Dei myftertjs ca vident 86 cônftaiitér appræînbsp;bendunqquæ fapicntifstmi 86multo rerum vfu excrcitàti videre no poiTuiitC Déinbsp;bpcopus cft,qui(vt Chriftusipfefatetur)infantibus éareüclarc dignatur,qu«efcanbsp;l'ècxlateosjqui mundi huius fapientia inflati funtfMattliuU

i 4

IN EVANGELITM MATTH AEI Cæterümlofephus per Angelum in fomnio admonitus, relidis 1ud3esefilt;^'‘nbsp;bus in partes Galilææ eoncefsit,S^ Nazarethi domicilium conftituit, vbinbsp;Virgtnem prius quotp habitainfl'c,Lucas fcribit. Atqui Galilææ tetrarcha cr^f^nbsp;ter Herodis fiîius Antipas, à quo loannem Baptiftam poftea occifum fuiflefuonbsp;CO audiemus, Verumtamen minus ab illo fuit periculi, qui vcl natura mitior ft’**’nbsp;vel ferociam 6^ crudelitatem initio fui regni difsimulauif,cùm non tantanbsp;potentia, quanta fratris Archelai^uin SedfiC ipfius Galilæaeea fuit conditio ’nbsp;lofephotufiusfuerit illicquàinin ludæahabitare. QiiiacnimPalçftinæextre”’^nbsp;pars ô^Syris contermina fuit frcquentiora cum gentibus commercia habr^’^’’,nbsp;imô poft reditum ludaeorum ex Babylone multi ex gentibus in ca ludæis .nbsp;babitarunt;quo nomine infra Galilaca gentium dicetur. Denitj Mefsias aufnbsp;iîlepromiflus Iudæorum,non ex Galilæa, fed ex tribus ludæterritorio expcf^f”*'nbsp;tur: ideo ilia minus fufpeAa Herodis pofteris Chrifto bofpitium tutumpra^f’^^nbsp;potuit.Quis enim illic Mefsiam latere credidiflet, dciqua ludæorum principe®?nbsp;ftea in ipüüs Chrifti contemptum dixerunt;Scrutare,6C vide,quôd à Galilacanbsp;pheta non furrexit.Nazareth vero oppidum fuir nô modo obfcurum, fed prop^nbsp;incolarûmores prauostantönon infame,vt ex Nathanaëlis verbis apparet,nbsp;ChriftuNazarenSdici audiret,rcfpondebatA,Nazareth aliquidporeftbonio'nbsp;Nolim ramen ifta fie accipi,quafi purem Chrifto opus fuifte, vt latebras ciuf'^*’nbsp;quaereret,quem fcio inter medios hoftes,fi voluiftèt,tutó verfari potuilTc.Sedlt;1**nbsp;Dcuspleruncpfe noftro caprui,vel infirmitati potius, accommodât, non dub*'nbsp;rim lofepho propter caufas, quas modo recitauimus, Galilæam tutioremnbsp;fuifte,in qua cum pucrulo iesv dé eius matre later et. Intérim confolationisnbsp;cft, quodinlocoobfcuroÔCinterhomines contemptifsimosChriftusædutâ**^jnbsp;adolefcere voluit. Eo enim teftatur,fe humilibus deletftari, nelt;^faftidire eo^gt;5j0nbsp;vel peccatis vel alqs nominibus vulgo infames funt. Ideo nutritium fibi dclcg**’nbsp;fephum fabrum,difcipulos verôpifeatores ÔC illitcratos,publicanos deniqp»nbsp;in fuû comitatu habere cumcp illis famftiaritcr verfari dignatus eft. Idem cutfnbsp;maritidede falute aeterna colloquitur, ÔC huius ftmiles mérétrices in gratiamf^nbsp;pit.Hoc vt fcelcrum confeientia grauatos mirific è confolatura’ta nos quetpnbsp;net,ne nobis inferiores immani faftu contemnamus, autinhumaniter damn^’T.^nbsp;cos,qui peccatis opprefsi confih'o ÔC confolatione opus habet. Obfèruandun’nbsp;propter eos quotç, qui nobis hodic obfcuriratem inopiam corum exprob’’^nbsp;qui Euangelium docent,vel audiunt.Quod perindeeft, aefi quis Hicrofolyf^^^,}nbsp;Nazaretho opponcret, Chriftum ideo rerjciendumputaret, quôd hiep*****nbsp;quam illic voluit æducari.Sed de hoc alibi etiam diximus.

DeufTiliutitf» Cæterùm altius adhuc afeendit Matthacus, ex peculiari conftlio vm in carne fatftum efle dicit,vt Chriftus non in ludæa, fed in Galilæa, amp; quidem Naïnbsp;tnanifejiatunt aeducaretur. Nam ita implcri oportuifle feribit, quod ditftum eft per Propb^Ljnbsp;voluitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nazarxus vocabitur. Quibus verbis hoc vult dicere:VoluiflcDeüm,vtr^',

tiici. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aeternus, in carne mant feftatus, N azaræi nomen acciperct: amp; quia p’'^{

ditpaucosilium pro tait agniturosefte, eundemNazarethi æducarivoluft’ jf vcl ex eo Nazaræus diccrctur etiam ab illis, qui in ipfo nihil hominemaf**^nbsp;gnofeebant.

Quaeritur autem in quo Veteris tcftamenttlibro locus tfte Iegatur,qUei^^ thaeus adducit. Chryfoftomus eius abbreuiator TheophylaÂus, libruu'*nbsp;amiflum efle dicunt. Sed illis aflèntiri non poflum,8lt; quod pace tantorur’’nbsp;rum dixerim,hocab illis confîdentius dirftum miht videtur. Amilsifuntnbsp;olim aliqui lilîri, quorum in Scripturis fît mentioid^ ludaeorum inctirianbsp;fuilTe fateor,quam itst Deus punire voluit. Idem tarnen pro fua ineomparabft’^jjt

•

H o M I L I A XX, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55

ni täte minime voluit, vt ilia toti Ecclefiae fr audi eflet, öd tj e tiam lihrt amitteren« tuf,quibus ad illuftrandam lEsv Christi cogniuonem öd fidei confirmationnbsp;nem opus erat, Inter quos omnino numerari debentgt; ex quibuslocum iftum E«nbsp;tiangelifta decerpüt* Nec enim aliqua poßet eße aiithoritas teftimonq,cuius nul«nbsp;Ium cxtarct in facris literis vefligium. V t tarnen in vnico loco inueftigando occu«nbsp;pemur, noneftneceire,quandoMatthæusnon vniusmodolibri, fed Propbeta-rum in genere meminit. Vt ergo fupra Hofe« fîdieremiæ locos per Comparatio^nbsp;tionemadduxit : ita in præfenti quoquefacit, ôd ad veteres Nazaraîos alludensnbsp;Chrifto tribuitjquod in illis olim fuit præfîguratum.

Fucrunt autem Nazaræi,qui voto peculiari fefe ad tempus certum obßrin-gebat,quo fub dtfciplina aut vitæ ratione feuericri rebus diuinis commodius öd di bgentius vacare poflent:fic didfi à Nazar, id eft, feparando, quod à commuai vi-uendt ratione feparati fe totos Deo confecrauifient. Difeiplinæ huius régulant fine rationem Mofes defer ibit in lib.Numerorum Cap»vi.amp;.' banc ipfa Lege vetußinbsp;oremfuifl'eex eoapparet, quod lofepbumiacobi patriarcbæfilium Nazaracumnbsp;inter fratres fuos pater vocauit tant moriturus , quem poftea Mofes quoque, Qftt, 49»nbsp;cum filijs Ifraëlis benediceretjimitatus eft. Vterque enim cùm benedicîioncs am» Deut }}.nbsp;pbfsimas recitauißet, bas fore dicit fuper caput lofepbi, Sd in vertice Nazaræi inter iratres fuos.Poli Legem verodatam inter Nazaræos omnes Samfonexcellutt,nbsp;cui hoc nomen priufquam conciperetur,Ângelus impofuit,dicens ; Puer illc Na»nbsp;zaræuîDei eritexipfo vtero. Quia autem veteribus omnia in figura cuenerunt, ^’*“'*î*nbsp;ego non dubito Matthæum ad Legis Nazaræos allufifle, Ôd in primis quidem adnbsp;duos illosjloiephum £d Samfonem, refpexiße, qui ««t’ ità dfißifuerunt. Etnbsp;idco Prophetas dicit in plurali numero, quia de Mofeloquitur ôd ludicum libro,nbsp;quem ex d uerfis Prophetis, qui illorum temporum res geftas confignarant, poftea colkdfuinfiijßeconftat.itacp fenfusbuius loci eft: Oportuifle Chriftum Na-zarethi aeducari, ôd inde Nazaræi nomen accipere, vt eo admonerentur omnesnbsp;veterumpromifsionum SdLegalium typorum ftudiofi,bunc eflè verum ilium Nanbsp;zaraeum Dei,cuius typum ob'm geftèrint lofephus et Samfonjquibus nomen iftu dnbsp;ex fingulari gratia fuit conceflum.

Et fané inter hos 8d Chriftum probe conuenit,adco^ confiât,in hoc verc im» Jofeph pleracfièjquacilliolimtypicèfecerunt, Vt enimlofephus, cùm inter fratres folus fonCkriliuntnbsp;Deo confecratus videri poßet, ab illis tarnen proditorie venditus, eofdem Sd cumnbsp;bispopulummultum pofteaferuauit eorumcpprincep»falt;fius eft : Ita christvsnbsp;lESVS ex ludæis homofacfus,etü SantfiusillelantfiorumSd ab omni iniquitatislanbsp;bc aiienus eßet,ab illis tarnen, quorum fecundùm carnem frater erat, venditus ödnbsp;prophano iudici traditus eft,ea^ ratione humanum genus feruauir, Sd vt primo-genitus omniscreaturæ inter multos fratres regnum obtinuic, ei^ omnis poteftasnbsp;data eft in cœlo ôd in terra, Vt^Samfondiuini Spiritus virtutearmatus Ifraelemnbsp;Ehiliftaeorumtyrannidcopprenum vindicauit, leonemnon finemiraculo vicit,nbsp;Azotiportaserfregitôdfufiulit, deniep iammorienshorribilemboftium fuorumnbsp;fti agcmfecittitaChrifius miferos nos ex tenebrarum poteftateafteruit, Leonemnbsp;il'umrugsentem Satanam vicit,inferorum portas euertit, morte denitpftia diabo-lum cum fuis fatellitibus proftrauit.

Eft ergo Chriftus verus ôd vnicus ille Nazaræus Dei, neque fine huius con Chrißut filio peculiarifatftumeft,vtnomeniftud inter hoftes quoqueobtinuerit. Namnbsp;etfi hi ilium Nazaræum dixerint per contemptum , 6d ideo Pilatus incrucisnbsp;inferiptione fine titulo hoc nomen ei dederitteo tarnen Deus teftari voluit,nbsp;»une eße fuum ilium dileefium Filium, quern fibi cofecrarit Sd oieo leapa: vnxeric

JH EVAN GEM VM M A T T H AE I

Ppi. 4f, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus alfjs hominibus,Neminem ergo oiFcndant iniqua de illo homiflU''”

impiorum indicia, net^ nos eiufdem nonunis pudeat,fi qui hodie etiâCvc oliai anus apoftata fcciOnos Nasarcos plané contrario fcnfu à Deo fepararosnbsp;dufosjmundi’deniq^totius excrementadicant.Vtenim lESVS christVS^^nbsp;rtis ille Nazaræus elt,quem Deus ab ipfo conceprioiiismomcnto fibiconfecrau'^’nbsp;ne communis mads noftræ hajreditarqs fordibus inquinarctur: itanos quctfnbsp;Io Nazaraei Dei efficimur,dum ei p^r fidem infiti,cx eius ^7erbo in Dei fiiiosnbsp;fcimur.De nobis enim ille dicit:I^x mundo non funt,ficut QC ego non Him ex inn”nbsp;do.Item:Si de mundo efletis,mundus quod fuum eftjamarecquia vero demun^j’nbsp;noneftisjfcd ego elegi vos ex mundo,propterea odit vosmundus. Vide loann*^nbsp;dccimoquinto amp; decimofeptimo,

vt Chriliia ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimul offictj nos ifta dignitas admonet,vt in Nazaracorum veterum

rilt;jZ‘tr'£osde’=: pb'nam infenti,reipia præftemus,quæ in ilia figurabantur. Abftinebantilli à bebant a^erei SjC omnipotu incbriante,comam nutriebant, quam virilis fortitudinis notamnbsp;fc in SamfoneapparetjôC olim Spartaniintellexerwnr, quicapillosdenfosnbsp;gos geftabant, vthoftibus eflent terribiliorcs : à funeribus item flbi cauebantnbsp;his polIuerentur,Atnos Nazarsci veri erimus,fi Deo confecrari a.? omninbsp;rantiaabftineamus, quae vinum incommodice fumptum comitatur: fiinChf*^“^nbsp;adolefcamus in virum perfedum, QC fub illius fignis fortiter dimicemus aduE’’’^’,^nbsp;communcm hoftem,mundi huiusprincipcm:fi denitpproculrelinquamuscar’’*’nbsp;opera,quae mortem gignunt, vitam vero nouam viuamus in Chrifto, SC cum ‘nbsp;Tbil.t., loeripicupiamusexmifero ifto mortiscorpore.Hic verusNazareatus,Slt;(fiit’^nbsp;cere lubct)verus Monachatus eft, qui folus Deo probatur, ÔC Chriftianosnbsp;nes non in fedas fcindit, fed fub vnam eandemque regulam conclufos omn^®nbsp;Chrifto vnum facit,

tliiZtireorHnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nihil ergo commune habet cum Antichrifti Monachis qui iua vota

votum non pa» fuperftitioncs vcterum Nazaræorumexcmplo tuentur, à quibus illi tam abfunt,quàmcœlum aterra,Etenim vetcresNazaraei comam lutriebant,nbsp;rafura non minimam fuæregulae partem fitam eflè putant, £lt; hanc Coronaenbsp;ornant. ïllitoto voti fui tempore à vino abftinebant, reliquisautemcibisOJi’J’*nbsp;bus cumgratiarumadione vefcebantur:hi verofuperftitiofa ciborum difcrim^'’^nbsp;obferuant, vino autem deledantur QC tunemaximé perpotant, quando iciiJ’’?^nbsp;videri volunt.lllis per votum fuum k'cebat coniugio copulari Si alrjs vitæpold**’nbsp;muneribus fungi:at noftriiftifub coelibarus nominequem falfo caftitatisdFnbsp;venditant,virgines conftuprant,thoros aliènes polluunt,fimuliura legesqucpdnbsp;uertunt, Illi funera deuitabant, at hi ilia auidé fedantur QC ex illis quaeftumnbsp;untvberrimum, denique vtcoruifamelici adopulentorum atquemagnatufl’^nbsp;dauera conuolant,

Sed video me longius digrcflum,6t tempus cfïevt dicendifi’nem faciaifl'* pofitus eft hadenus duobus primis Euangeliftaenoftri capitibus Filif Dei Inbsp;C H RIS TI in carnem aduentus,eius nimirum conceptie amp; natiuitas,amp; quaenbsp;proxime fecuta eft fuga in Ægyptum, æducatio denique pueritia cum iuUE^^^nbsp;aetate ad virilem vfcp apud Nazarethanos tranfadla, Didicimus ex iftis,nbsp;rum efleDeumöi^ hominem ati^promifliimbumani generis Seruatorem,nbsp;mus prætereahunc ex aequo omnesrccipere feruare,qui ipfumvera fideaf”?^nbsp;lt;ftuntur:quibus item caufis multi moueantur,quó minus ilium rccijpiant,amp;^^^^nbsp;infelix eorundem fit cxitusiRurfus quam benignè 2lt; fideliter ille fuos tu^^*nbsp;tur,Ifta fic med’:emur,vt in eius fide cenftantes,eidem foli viua»nbsp;mus S. moriamur:cui debeturbenedilt;ftie, honor,nbsp;gloria Qi p oteftas in æternum. Amen,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

c ap

TÉmponïiti dut em illû affuit hannei 'Saptifla,pradkat indeferto ludxdi dicenf^:J^ßpiflt;ite'.aj)propinquaait enimj^egnurn ccelgrum^

IC Ÿ TI ^tcrnus Dei Filius prçfînitô tëmpore in mund um venire SC homo fieri debuit:ita certum quolt;^ tempus ei aeterno Parris dccreto fuit confti«nbsp;tutum,quo feipfum hominibus publice nianifeftarct,6C munusj cut deftinbsp;iratus erat,obire incipcret.Qiiamobrem etfi in illius conceptionem £v natiuitatemnbsp;multa inciderint, quac de eius diuinitate S)C virtutc faluifica non obfcurc teftanrur»nbsp;eadem tarnen ftön omnibus publice, fed paucisquibufdam, quos Deus pcculiartnbsp;gratia dignatus fuitcognita fuerunt: qualestuncerant ZacharfcsS^ Elizabe»nbsp;ta,MagiOrientales,Änna prophetifla, fenex Simeon cum alijs nonnullis,quire»nbsp;gnum Dei cum defiderio expedabant : plenior autcm £t publica illiusmanifcfta*nbsp;tio in certum illud SC à Patre praefinitum tempus fuit referuata« Huius hiftoriamnbsp;deinceps Matthacus defcribetivt nimirum ies vs ghrisTVS , qui ad virilem vfçnbsp;actatem omnibus hucüfc^ ignotus latuitjininc tandem in publicum prcgrelTus fit,nbsp;Vt eo muntre dcfungeretur,cuius ergo in mundum vcnerat. Orditur veró narrainbsp;tionem iftam ab loanne BaptiftajVt hanc quoq^ hiftoriac Chriftipartem cum vcte=»nbsp;ribusprophcttjs conuenire demoftret: vtfuoloco audiemus.Eficp huius lociatq^ yfusitflorUnbsp;corum,qu3cpro:timcfCqucntur,multiplex vfus.PrimôcnimtraditurEuangeltj 8ónbsp;inftauraîæreligtonisChriftianac initiura.Nam abloannis prxdicationcEuangcanbsp;hum Chrifti cœpiflc, Marcus aperte docct, qui hiftoriam iuam de illo fie exorlusnbsp;eftîInitiumEuangelij ie5V c h rist i Filij DcijVt fCriprum cft in Prophetis:Ecnbsp;ce cgomittonuntiummcum,ôlt;Sc.EtipfeChriftus: LexSt Prophetæadloannemnbsp;vftpCinquit) ab eo tempore regnum Dei annunttatur. Vaehementer ergo errant,nbsp;qui loannem inter Mofem SC Chriftumquafi medium conftiruunt, adeô vt illunjnbsp;Euangelium prædicauifle SC vcrumChriftibaptifmum annuntiauifle negent.Dcnbsp;inde fumma dodrinæ Euangelicæ proponitur,qua docemur,quac eius prædican»nbsp;dæratio in Ecclefia perpetuô obferuari debeat.Non temercergo hoc fadum putanbsp;bimus, quod omnesEuangeliftxhiftoriamhancde loanne Baptifta tam diligcn»nbsp;ter deferibunt. In pr^fenti autcm Matthæus primo tempus notât, quo ille ad do*nbsp;cerium prodqt: deinde locum, vbi docuit ; tertio totiusminiftcrij,quodobiuit,nbsp;furnmani conpleditur«

Quoad tempus,fie feribitjn diebus autem illis affuit loanncs Baptifta. Non Te}ïïpiii,cjUô debêî autem ifta cum præcedentis Cap narratione coniungi,quafi Chrifto ex Æ»nbsp;gyptorêucrfo in GalilatamJeannes moxpracdicarccoepcrit. Conftatenimhunc ”nbsp;todemanno cum Chriftonatum , £C folisfexmenfibus eomaiorem fuifle. Fuit lkc.i*nbsp;trgotuneilleetiam puer, SC ( vtLucasferibit) ipfe etiam indefertis verfatuseftnbsp;vfqueadeum diem, quo Ifraëli fefeoftendere autmanifeftare debuiî. Itaquenbsp;debet hoc referriad finem temporis illius, quodChriftus Nazarethi tranfegit.nbsp;Qiafi diceret tEtNazarethi quidem Chriftus cum lofepho nutritio SC marrenbsp;Virgine fubftitit, vfque ad tempus illud fatale, quO ad munus fuum obeun^nbsp;dum debebat prodirerquo appropinquantc,eccc affuit Ioannes,qut SC ipfe hueufnbsp;que inlocis remotioribus fefe contirtuerat abhominum confuerudine, dequenbsp;illo coneionari cœpit.Er hune effe huius loci fenfum, ex Luca apparet,qui omîtesnbsp;temporis iftius circumftantiasdiligenterrcccnfct,fîcfcribcns:Anno decimoquiiinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

to Impcrij Tiberq Cçfaris,Potio Pilatoprçfide Iudîeæ,tetrarcha Galilaeæ Herod^

«

CAP, Ilk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN EVANGELIVM M A T T H AE I

Philippo autcmfratre eius tetrarcha Ituræç ÔC Trachonitidis regionis,8i

Abilenes tetrarcha:fub Pontifi'cibus Anna QC Caiapha, fadum eft Verbuta^ ; mini ad loannem Zachariæ filium in deferto, Neque alicui fuperuacanea ri““'nbsp;debet'tam diligens temporis iftius notatio. Etenim fi hiftorici annos 86 teiap^nbsp;afiignare folent,vt fidem maiorem mereantur,non debuit hoc omitti, vbinbsp;mnium maxima agitur,quaE totius orbis mutationem, quanta nunquam priasnbsp;da fuerat,inuexit. Deinde propter Prophetarum vaticiniahocannotaridtba ’nbsp;vteumiammanifeftari debuifle conftet, quern illi eo temporeventurumpr^ .nbsp;xeranf,vtmiferis 86 afflidis hominum rebus falutem afferret. Fuit autem hit^?nbsp;à nato Chrifto trigefimus, quod idem Lucas annotauit, 8C ex hiftorijs hoc ip^.nbsp;perfpicuè colligitur, Nam Augufti Caefaris anno quadragefimo fecundo ib^*nbsp;nafum fuifle fupra audiuimus, A t regnauit is annos quinquaginta fex 8C fexnbsp;fes*Sub eo igituraetatis annum decimum quintum Chriftus attigit,quibus i^^ ,nbsp;lij quindecim ex T iberij Caefaris, qui Augufto proximè fuCceffi t accedun^q^^*nbsp;num Chrifti trigeflmum confi'eiunt,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

EK^tn?di/llt;e Quo loco obferuaridebet,qu0d Euangeliftæ,quaecunqueChriftus in P';^ reschriftiin ritia £lt;adolefcentiafecit, imovitam 86 adiones eius omnes vfque ad virib”’^,nbsp;p«eritwerlt;t= tatem, filentio præterierunt, vtextriginta annorum hiftoria Vixpaucula4^pnbsp;dolcCccntid ÇC Aa-nirPrtP ïXîtiic Ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in A^ rrvmtitm P/r/’riifitc ïnrî/:*lt;TÎ^ gt;

Simeon ex !

fpecimen fubtexit, quodabillofunæditum, quando puerduodecim ann^*^L in templo cum do Aoribus, ÔC fcribis difputauin Inde narrationem fuamnbsp;pensjhocvnum addit, quod cum lofcpho QC Maria Nasarethumreuerfusi^'*^j;nbsp;bedieritjfimulquecum actateprofeceritfapientia, ftatura gratia apudnbsp;hominies jd véró non abfque fingtilari Spiritus famfti confilio eftfatflumjnbsp;tisfuiteariarrauifle, quxadveramt-iltj Dei incarnationem demDnftranda’’’^j(nbsp;ciebant, alia vero omnia alto filentio fepulta elle voluit* Ita enim fracnannbsp;tebat humani ingenij cUriofitatem, cuius hoc proprium eft, quod fi quisnbsp;dulgeat, circa folas res intutiles SC fuperuacaheas occupata -, maiorànbsp;fine quorum cognitione falus hominis non poteft cohfiftere* Docent hotnbsp;clarius Monachorum libri fabulofi , quos deChriftipueritia, ô^miracubs^jnbsp;atæ Virginis Mariae confcripferunt, tam inepte, ridicule amp;lindecenternbsp;grauiusdicam) vtfolifufficercpofsintad arguendam illorumhominumnbsp;tatem* Et vtinam hanc modo illi cum fuo dedecore prodidilTentj amp; nonnbsp;religionem Chriftianam Turcis amp; ludacis propinauiflent deridendam. Nosnbsp;i)s content! fimüSi quae Scripturis prodita funt, necpraeterea velimusnbsp;de Chrifto fapere* Sufficiat fcire hominem verum faiftum efle, qui per on^^Ajnbsp;tatumgradus adoleUiti deinde fuo tempore docuitSó dodrinam miraculé’’ jnbsp;peribus conflrmauit, tandem Vero in cruce mortuus eft, 2lt; tertio poft die anbsp;refufcitatuSjVt humani generis Seruator fieretEt eius dodrinamfecuti,fali’*^‘^^flt;nbsp;ftræfidutiam inillius foliUsmerito collocemustquia illeperadisomnibuSj^^^ünbsp;in tern's agenda crarttjin cœlos fubuedus eft, vt viam Sandorumnobisp^^înbsp;ret, nos quo^illurnanimis per ftdem eleuatis eo fequamur, vt in tern'snbsp;tamviuamuscœleftem. Haecfcituô^ credituneceflariafuntialiaotiofis8^^^nbsp;um fuperftitionum fedatoribus relinquamus*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-0/

Quoad vero temporis notationem,quac hîcproponitur,nonofcitant^‘^^,5. fidcrari debet calamitofus ôiafflidus, qui tunc fuit, rerum ludaicarum b’ƒnbsp;Etenim Romani Imperij fafcibus, qui tunc ad vnius Caefaris arbitriumrog^^jjcJnbsp;tur,Iudaeos fubiedos fuifle, iam faepe diximus* At qualis fuerit Tiberiu® jitnbsp;4

H O M I L I A XXf,

lt;qucmfllo tempore fuit fummarerumpoteftas,maloexRomanorum hiftorijs di« feant qui illud feire cupiuntjquàm ea dicere,quæ in publico cœtu non fine jhorronbsp;re ôdfeandalo dici poffunt.De Pilati auaritia Sgt;C rapacitate/quæ non femel grauil«nbsp;fimarum feditionum caufa fuit, multa lofepbus tradit: aniniS véro prophanum bCnbsp;verinuminis contemptorèm Dominicæpafsionishiftoriâ tam abûde arguit,vtnbsp;lio argumente, non fit opus,Et cui obfecro exiudæis ille pepérciflèt,qui Galilæosnbsp;inter medias aras fiCfacrificia crudeliter mad-aîe noneft veritus t* Herodisveronbsp;pofteros partim vagis ôiS inceftis libidinibus diffluxifle, partim innoxio fangui«nbsp;nemaduifîe, no nus eft, quàm vt demonftrarioporteat. Br fub iftiufmodi mon«nbsp;ftris tunelaborauit gens ilia, quæ toc iam fæculis Dei pcculium fuerat. Nequehisnbsp;contenti, fibqpfis infelices alia nocentiora impofuerunt : Sacerdotes nimirum a«nbsp;uaros ôé ambiriofos, per quos Dei promifsiones obliteratæ, Legis dodrina corrunbsp;pta,cultus in quæftum conuerfus,ex templo emporium,SC ipfum facerdotium ve«nbsp;nalcfadum,populus deniœ totus in diuerfas fedas Pharii^æorumjSadduCæoruninbsp;6C Eflenorumfciffusfuit.Ç^am horribilemfacrorum omnium conlufionemLu«nbsp;cashacquafi nota nobis commonftrat, quando vnius anni duos Pontifices nu»nbsp;merat,Annam SC huius generum Caiapham.Qiiibus fi indo3^itam,populi contiinbsp;maciam SC ingratitudinem coniungas,cuius tam multa tani^ atrocia argumentanbsp;in Euangelio leguntur,fa:earisoportet,nihil nonfuilfein iliagente,quod eius in»nbsp;ieritummaturarepotuit:imônontam corporibus SC fortunis quàm animis fuiflenbsp;calamitofifsimos»

Eft ergohoc præclarum bohitatis SCmifericordiæDei exèmpium,qui fllo teni« Ëxcwpf«« dU porepœnitcntiæprecoriemexcitauit,quo nemofaudior exmulieribus natuseft, bonitatiinbsp;amp; quem mox promilTus ille humant generis redemptor, i E 5 V s CHRiSTVSeftnbsp;fecutus.Atquod tune facit,hodie etiam fieri videmus,quando inter efFrenem,qugnbsp;apud omnisloci SCordinishomines régnât, peccandilicentiam, internouorumnbsp;fcelerum artifices, inter Iwrribiles nefandifsimarum hærefum blalphemias, internbsp;redundantes pafsimfanguinisinnoxij riuos, fubinde Verbi fui precones dat, quinbsp;eledosabinteritureuocentjSCafflitftis atquefauctjs multorum confcientijscon»nbsp;folationem adhibéant.Atqui digntis eratmundus,quifemel totus pcricet» Quodnbsp;ergo aliqui feruantur,id gratüitîe Dei mifericordiæ opus eû, SC vcl eo argumentonbsp;conftatjDeum nolle mertèm peccatoris, fed vt ad ipfum conuerfî falutem confe»nbsp;quantur, qui prius per auia èc tenebras perditionis errauerunt. Inter alia auteranbsp;hoc dulcifsimam confolationem nobis affert, quod aliorüm impietatem ijs nequanbsp;quam fraudi elfe videmus,qui Deum vocaiitem audi unt, SC eius voluntati fefe ac»nbsp;commodant.Vtut enimalij fremant 8C aduerfus Deùm tumultuentur, iuftus ta«nbsp;men fide fua vtuet,nelt;p défunt Deo media,quib us fuos feruet*

At Cmul hîc non vulgari laude dignus eft loannes, qui vt hatftcniis fefe ttï» laines netfuê defertis continuit,neque propria temeritate ad docendimunus accefsit: ita quam prodit ad docénbsp;primum àDeo vocatur, intrépide SC abfi^ moraprodit SC Vnba illius prædicat»nbsp;Nam peculiar! vocatione eum vocatum fuifle , cuimoxparuerit, nonobfcurc quevóeatutnbsp;Lucas innuit,qui fie fcribitrFatftum eft Verbum Domini ad loannemZachariæ eunäatur.nbsp;filium,in defer to : SC venir in omnem regionem circumiacentcm lordani, prædûnbsp;cans,8Cc.Modeftiæfuit,quod neque parentum virtute,neque donis Spiritus qui-bus fe inftrudum elfe fentiebat,tantum tribuit, vt fpontè ad docend urn excurrat.nbsp;Fortitudinis autem SC animi ad Deiobfequium propenfi argumentum eft, quodnbsp;ab illo vocatus nihil cunCfatur, neque quatftiones mouet, quibus iefc excufet»nbsp;Quant multa enim erant, quæcum abfterrere, aut faltem ad tempus retinCrepo«nbsp;twant, ne illo tempore pcriculofiisimo ipfe iuuenis aliquid tentaret inconfultisnbsp;Fontificibus, penes quos tunc erat oinnis facrorumpoteftas;’ Qtn'dcnimfpera«

IN EVANG ELIVM JMÄTTHAEI

retoquando nihil in Republica vel Ecclefia erat integrumî'Autnum putaret, quiProphetasomnes hucufquetndignifsimè tratflatos, autetiam^,^nbsp;deliteroccifoseile feiebâtî* EtiiquibufdamcxVetenbuscredimus, Zachaf'jnbsp;pater propter veritatis cofefsionem abHerodefaraanEeintcrfed’usfuerat.QF|.nbsp;etfi nolim aduerfus aliquem perrinatius affirmare, tarnen rem iftani nonnbsp;fe periculo J ex legarione Ponti^um ad ilium ex Hierofolymis mifla apP^L*nbsp;cuius loaimes Euangelifta mcminit. Fuit ergo in illo admirabilis animinbsp;tudo, quam imitari debenc quicunque hodie ad Euangelizandum voeantUt '•nbsp;o.ueaudiendi funt, quipontifiicum authoritatcin cxpcdandamefledicuntjnbsp;bus R-eges ignaui QC fuperftitiofi Ecclefiam fubiecerunt» idenim perind^/Lnbsp;ac il quis morbis crudeliter graffantibus non antea refiftendum eHe da’®*? j,nbsp;donee medici fibtjplîs cauterium admoueant. Imitentur loannis exemplunn®nbsp;ftri Verbi Dei Ôu viri politici,ne fefepriuata temcritate ingerantjfedDeum''^’^^nbsp;tern expecîent,quillipforumopera vtivelit,facileeosinuenict ; Vocaiia®^

Vv. Il lUl lUlllUUlll«: iJVi i l’UUH'lyVjLIdH4 nUL lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;via. «ivf V

bus foil viuant,necj fibtjpfis neqj altjs vtiIes,NâIudæç defertum dicitur eiusp“ j quæ môcibus afperior,2lt; pafeuis quam arationi amp; fementi aptior cratjidco^/^fnbsp;da autvicoshabuitrariores-NihilergohiclocusadAnachoretas,qui fuxvif^^^nbsp;xemplum hîc proponi putanr.Nam etfi inludææ defertopracdicauifledicani’'’jj,'nbsp;ftat tamen,illum ncq? boniinum confpedum fugiire,nct]^ nouum vitae gentil quot;’pnbsp;t-uille, quo ordines â Oeoinflicutiabolerenrur.lmo vtalibi fcribitur ca dcff*’'jnbsp;eri lt;^adelcgit,adquæhominumconcurfuseratfrequcntior, qualefuitBethal’^*'jnbsp;' traiedo lordanis fic didum,6C Ænonpropê Salim,vbi aquacmultæ era nt. OPnbsp;ergo illic prædicandi inirium fecit loanncs,expeculiari Spiritus Sanói conigt;)*^^^nbsp;duin fuinqui primo adumbrare voluit miferam infclicem,qutc tunc fuifi’’’'Jjtnbsp;di totiLis condirionem.Fuitcnim is deferti inftar, quando amp; ipfeper fc fierih^^j,,nbsp;quoad verçpietatis ftudia fiucfrudus,ncque anrehae Verbo Deiexeultusnbsp;Deinde portendebat hoc,quid de Hierofolymaamp;f totaludæorum gentenbsp;cilct:quodnimirumregnum Dei ab illis deberet ad genres transferri,quinbsp;fterilis ilia fuerant,de qua olim Ifaias dixcrar.Lactarefterilis, quae nonparis^^'nbsp;penbsp;nbsp;clama quæ no parturistquoniam plureslibcri defertæ,Tnagis,qusm eiu^

habet virum.Rurfus ergo etiam loci circumftantia ccnfolationi feruir, ne P'gt; vniuerfalem mundicorruptionem de Deibonitatc deiperemus:quafi alior®’’’nbsp;curabilis prauitas aut contumacia nobis pofsit efle fraudi.

Quid vero fecit loannes C* Prædicauir,diccns : Refipifcite,6Cc. Vbi^^yj; P’^faucrit, ilium amends inftar aut arreptitfj, haecmodo verba itidemnbsp;K-iC- ingeminau!ne,fedfummam dotftrinæ, autquiddocucrif,oftcndere vnltJ?!^^'^nbsp;us,Sc Hebraeorum moreficfcribit, pro co quodLatinus dixilTet : Prædica®* ,,nbsp;fipifeentiam, Marcus amp; Lucas apertius loquuntur, 6lt;f totum loannis mif'nbsp;urn fimul complctftunrur, quando dicunt, ilium pracdicauifle baprifmutf ^(ionbsp;feentiæ in remiffionem pcccatorû, DuO igitur fecit Ioannes:nam docuitnbsp;zauit,5v docîrinæ quidem futna fuc argumentum fuit Refipifeetia cumnbsp;promffione depeccatorum remiffione gratuita, Prædicationi autemcon“^nbsp;Bapcifmum, qui tarn refipifcentiæ quàmremfffionis Peccatorum SacraiV^^ -((gt;nbsp;fiue figilium fuit In præfentide dodrina loanni^ dicemus, quamduobu^^Pnbsp;bns ille complcxus eft,

factumfapere, oC cnotem, quem commuium vides, con igere* Kectilsime ergo quidam obfcruarunt, reßpifcjcndi verbum Içannis inftituto melius quam poen ianbsp;tend! conuenire, NamMwaw/« quoque reCfius refipikentia dicetur, quam pœni«nbsp;tentia : licet hxc vox longo vfu iam plerifque recepra ói confirmata fit» Etenintnbsp;pœnirentia deqwouis dolore dicitur, ôi. interdumaccipiturinpeiorem partem,nbsp;vtquandonos exprauo affedu beneficrjpocijitetin aliquem collati, autalteri«nbsp;us rei, quæ à nobis ex officio amp; redè fuit fada. At refipifeendi verbum non nifinbsp;inbonam partem vfurpatur de ijs, quibus error comiffus dolet, amp; qui de illo cor«nbsp;rigendo funt anxq.ldeo Hebraet in hoc argumento voce Tliefchuba vtuntur^ quxnbsp;à Schub deriuata Conuerfionem fignificatzeó quod refipifeentia propric eft con«nbsp;iicrfio totius hominis ad mcliorcm mentem, vel potius ad ipfum Deum, à cuiusnbsp;voliinjtate fiue praefcripto defeiuimus. Obferuauit hoc Petrus Apoftolus,qui lu«nbsp;dæispracdicans vtrumque coniunxit : Rcfipifcite(inquit) conuertimini : Ita hi« Aftor.*»nbsp;mirumper pofterius explicans, quod priori membro dixerat, fimulque admo«nbsp;nens, refipifeentiam non in otiofa mentis affedione confiftcre, fednbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habere

coniundam, adeoque totum hominem rcquircre. Quia verôloannes refipifeentiam ab omnibus in gencrerequirit, non obfcurè admonct, illosomneshucufç peccauiiïcjôC malefadorumcmendatione opus habere. Ideo dodrinamfuam fin*nbsp;gulis accommodauit,amp;^(vt Lucas diligenter narrat)vnumqucncp pro fuae vocationbsp;nisrationedocuit,quidporrôfaccre,Ôlt;à quibus vitijs abftineredebeat.

Altero capite caufam oftendit, cur refipifecre debeant. Appropfnquauit Appwpirt^w* enimregnumccclorum.lta vcrodicitur vniuerfum lES v c H ri s t in^gotium,nbsp;cuius ergo file in mundumvenit. Nimirumvtmiferos mortalesex diabolipotc«**”^nbsp;ftate aflèreretin libertatem filiorum Dei, huius regnuni in terris inftauraret.nbsp;Nccdubiumeft, expeculiari Spiritusfuggeftioncloanncm hacphrafi fiuelocU*nbsp;none vfum fuifle,qui ad Prophetarum oracuia alluderc voluit,quibus olim prat*nbsp;didum fuerat,Deum ipfum ccclitus venturum,vtinter homines regnet» Etenûnnbsp;Ifaias Cap» xxx V. ait: Fortes eftotc,netimeatis: ecceDeus veftcr cum vindidanbsp;fiC rctributione veniet,Deus ipfevcnict,0^feruabit vos. Et Capite X t.Ecce Deus vefter,ecceDoHiNVS Deusvenietinroborc,0^brachififuumdomihabitutnbsp;per fefe,amp;:c.Itcm CapiteL i i.Quam fpeciofi funt fuper montes pedes euangelizannbsp;tis,prædicantis pacem,euangelizantis bonum,prædicantis falutem,dicentis Zio-nijKcgnatDcus tuus.Similiter kremias, cum Regem ilium promiflum defcribe-ret, quo régnante ïudaferuandusfit,ô^ Ifraêltutôhabitaturus,addit: Et hoc nomen eins,quo vocabitur: iek o V Aiuftitianoftra.Sed dies me deficeret,fi omnianbsp;huius generis vaticinia recenkrevelim. Adeaigituralludensloannes, dociiic,nbsp;iam adeße promilTum illjum humani generis Seruatorem qui regnum Dei in terrisnbsp;debeat inftaurarCjimo ipfum Deum humano corpore indutum adeflè,qui miicrotnbsp;mortales ex tenebrarum poteftate libéret,vt vitam cœleftem viuant, QC regni cœ-lorum bonis fruanturtideoœ opus effe, vt à fuperftitionibus 6^ fceleribus couerfi,nbsp;fehuicaccommodcnt,atm Deum fuo V erbo SC Spiritu inter feregnarepatiantur*nbsp;Et vt ad hoc alacriores rcdderct, peccatorum remifsioncm ijs pollicitus eft,quiiu0nbsp;tonfilio obediant.Promifsionis vero huius figillum dedit Baptifmum.

Quia vcroloannes primus NouiTeftamenti miniftcr fuit,6^ tantus quidcm Vt cius vocationem ÔC dignitatem ne hoftes auidem necare ootuetint, in illo

IN BVANGELJTM MATTH AEI ptur.Conftat ergo Ecclefiæ miniftcrium duabuspartibus,Dolt;fbrtna 8Ó Sacfafl*^nbsp;torum admintftratione.

t.Do^irina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DoÄn'na opus eft,co quod homo animalis exfcipfonon fapit ea,quae funtSr

ritus Deû Ne tarnen fub huius prætextu decipiamur, ccrtameiustormami^*’^* rcopoi tet,qux non aliunde quam exöcn'pturis pctidebet^dequarüfidcö^aut^’*’nbsp;ritacencmo pius dubi tare poteft.Nam primas promifsioncs de Chn'fto rcdepf^^*nbsp;£x.t^,3o.)4.. prifci patres ab ipfo Deo acceptas fois pofterïs quafi per manus tradiderfit.nbsp;Legem Deus ipfein frequentiffimo coztu totius Ifraelis, virorü QC mulicrS,nbsp;£lt; iuuenS,promulgaui't,2lt; hi's omnibus videnribus Mofcs à Deo cuocatusnbsp;tem afcendit,amp; nubê illam terribilem,quæ diui'nac pratfentiae fymboln erat,io»nbsp;fuseft,vtLegis verainterpnetationem ä Deo aceiperct Eandemillc pofteafor^”!nbsp;omnibus publice recifauit,nccfuitin tanta populi multitudinc aliquis,qui *nbsp;fi argucret-Do(ftrinsc huius ordinarij cuftodes fucrunt Sacerdoces, quibusnbsp;in fuo officio ceftantibus additi funt Prophctæ,qui etiam ipfi nihil traderenbsp;runt,qua quod ex ore Domini accepiffent. Cum Lege autem Qi. ProphctisCbfquot;nbsp;dolt;ftrin5conuenire,iplemct non vno loco teftatus eft,et quide tune maxime,nbsp;do ex morruis reCufeitatus omnium,quat ipfi acciderant, rarionem difeipulisnbsp;ditJifdem vero iilc dotftrinç genus non dubium aut incertum tradidit,fed Eua*’^,nbsp;lium ilLos vbilt;^ terrarum iuffic pracdicare,amp; huius partes fecit non alias,quàfl’^nbsp;bus loannis dodrinam conftitifte audimus:Refipifcentiam nimir û Qi Remifii*?^^nbsp;peccatorum : Qi vtramt^ in fuo nomine annunnari mandat. Hxc igitur dcdi‘^nbsp;forma perpetuo retineridebet inEcclefia, net^audiri debent, qui velillialiq^ .nbsp;adder e,vei ex eadem aliquid auferre conantur.bft enim perfèda,et fola homi^’^nbsp;Dei perfedum Qi ad omne opus bonum poteft inftrudum reddere.

S4«Tlt;(rofntrf Qiiod de dodrina dicimus, hoc ipfum in Sacramentis quotp obferuaridcP ' *¦nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Non licuic olim in ritibus à Deo traditis aliquid mutare, mulo minus SacraP’^’’ •

noua ex priuato cuiufquam aut publico totius Ecclefiæ arbitrio inftituer^’^j quódillapromiftïonum Dei figilla,amp;præcipua externi cultus pars funuAfN^^^nbsp;TcftamentiSacramenta duo tantum numerantur, Baptifhius Qi Cocna Doip’’’^nbsp;ca: quibus primitiuaEcclcfia olim contenta fuit, Qi in quorum adminiftratK’^^nbsp;Apoftolos fimplicitati ita flxiduifleicimus , vt ne latum pilû quidem a prima**'nbsp;lutionereccflerinuBaptilmi exempla in Adis Apoftolicfsmulta defcribfîtur»nbsp;vel,in publico,vel in ædibus priuatis aqua temere oblata adminiftrarunt ab»*î^,nbsp;léo,abfcp fale,fputo,crucibu5,cxorciimis, Qialijsfordibus, quaspofterïsnbsp;bus infelix fuperftitio fnuexit. Idem in Cœna Dominica obferuatum abnbsp;ifte,vnicus Pauli ad Corinthioslocus abunde docet. Horum itaque veftigtî®nbsp;die infiftant, quicunque fidei puritatem rctinere amp; Ecclefiarum pacinbsp;eflecupiunt.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

O «owÉxio do^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'''’'°nbsp;nbsp;nbsp;dodrinam redeamus, non fatis erit cius formam eertam in j jj,

amp;inaproponi defcriptam habere , aut interdum publice recitarc : fed vrgeri debent in^S^^ tiebeat. nenter duo ilia capita, dequibusfupra diximüs. Inter quae cwm, primun*nbsp;quod de Refipifeentia habetur, vel Conuerfione ad Deum , ante omnianbsp;res Qipcccataarguioportet, vt conuerfione fibiopusefle homines intcllgt;g’,j,nbsp;Ne verô hanc in otiofa aliqua contempla none , aut adionibus theatrici® *nbsp;qui confiftere purent, diligenter monendi funt omnes, tonus hominisnbsp;uationem requin' Qi perpetuum innocentiæ aut fanditatis ftudium : id 4*^nbsp;fpcB. ij. pedum ablutione Chriftus lucuJenter docuit.Denique hune fuorum ^***^*^1,0^nbsp;feopum fibi proponere debent Chriftiani nominis profcfîoreSjVtqu^uisnbsp;carne mortali indu« in terris verfentur, animis ramen in calum euedisnbsp;codeftem viuant. N« tarnen peccatorum cogniiio infirmioribus deïperati‘’*”J'j

H o M I L J A XXn. lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ7

cafîo fiat, coniungendas funtpromtflïoncs degratuita pcccatorum remifsionc, quæ pafsi'm in Scripturis occurrunt, ÔC exemplis infinitis confirmantur, quæ fa«nbsp;cilè obferuabunc miniftri, quibiis res ifta cordi fuerit. In primis autem memine*nbsp;rtnt, vtrunque huius dodrinaccaput, Refiptfcenriam nimirum ôdRemiffioneninbsp;peccatorum , iniESV C H Ris T i nominepraedicari debere:ne quivel refipi«nbsp;fcentiam fuarum viiium ijjpus effe, vel remiffionem peccatorum in fuae virtutisnbsp;aut operum Riorum merito confiftere arbitrcatur* Quid enim ipfi hrc faciamus,nbsp;qui quanti quanti fumus,corruptifumus, imó ne ad cogitandUm quidem idoneinbsp;iumusc' Solus Deus eft, qui nos ex Verbi fui femine régénérât, Filio fuo infîanbsp;losSpiritu fuo donat,inquo deinde pofFumus omnia» Huius italt;^opus eftquic«nbsp;quid à nobis bené autretftê fit, meritum vero noftrum nullum eft. Et ita caufamnbsp;hancApoftoliintellexerunt,quandoies vjm. Dei dexteradixeruntefleeuecftum Allor.f,nbsp;in principem Seruatorem, vtipfedaretlfraëli rcfipifcentiam Slt; remiffionemnbsp;peccatorum: SiSipfe ideo vtrumcp in fuo nominepracdicareiuffit,Luc,i4,

At fate fimul omnes,quiCfarifti nomen profitentur,meminerint, Deumno» rinif remißia» bis gratuitam peccatorum remiffionem in Filio fuo non ideo offerre, vt peccan» peccatoru^nbsp;dilicentiarafoueat,fed vtindulgentia ifta nos in fui amorempelliciat, amp;fibiob«nbsp;fequentesreddat,adeo^(vt Apoftoliloquunrur)nouasfaciaccreaturas. Nihiler« a.Cor. f,nbsp;go faoc ad pfeudochriftianos,qui cum regno cœlorum glorientur,in fceleribirs vinbsp;uuntjfiCinfuperferèfuperftitionibus fefe polluunt, quibus Chriftimeritum ma«nbsp;gna ex parte euertitur, Agnofcamus nos in comparabilem Dei bonitatem, qui minbsp;ferosnosinuifere dignatuseftper Filiumfuum lESVM CHRistvmzó^ quianbsp;hicconculcato veteris ferpentis capite QC euerfo diaboliregno nos vindicauitinlinbsp;bertatem filiorum Dei,eidem nos viciffim viuamus ÓC feruiamus ; cui debetur be*nbsp;nedidio, honor,gloria ó^poteftas inaeternum.Amen»

H O M I L I A XXII.

^am hic illti diSfum nbsp;nbsp;per Ifaiam Trophetam,dicentem: Vox

(ïamantx in de/trto:^^r^ff yiam Dominiire£lasfacitefemitaf etui.

EEuangelicaehiftoriaeScriptoribushoccommunccft,quod ferè abloanncBa ptiftaexordiunturrerum à Chriftogeftarumnarrationem,fiC nonabfquegra fi£fcrè ab lo»nbsp;uibuscaufisdocent,quis ille fuerit,quale genus vitae fecutus fit, quidueprædica» anneexordianbsp;rit.Quia enim illius pracdicationem mutatio totius orbis fecuta cft, quanta ab ipfanbsp;rerum origine antea nunquam fada fuit,non tam vtilc quam neceftarium eft, fei«nbsp;re,quid deillo fendre quifque debeat, Adde, quôd omnibus faeculis opus eft canbsp;dodrina,quaillepopulum lESV christopræparauit. Itaquenequisiliumnbsp;putarct temerarium rerum nouatorcmfuiflc,ita de illo feribuntEuangeliftæ, vtnbsp;doceant, omnia quac ille fecit cum aeterno Dei dccreto amp; vetcrum Prophetarumnbsp;oraculis conucnire. Vidimus id nuper, quoad temporis Ô^loci circumftantias.nbsp;Quia verô eodem tempore multi alij fuerunt, qui Meffiae aut promiffi Seruatorisnbsp;praecurfores, vel etiam ipfum Meffiamfe efle mentiri audebant (ficuti omnibusnbsp;fæculis mundus hie impoftorum plenus fuit)modo aliaquaedam fubtjcitMatthae«nbsp;us, quibus Ioannis6lt;dodrinaccius authoritas ita aftcritur, vtdeeiusfidc nemonbsp;pius pofsit dubitare, Apparct autem in his Euangelicac dodrinac dignitas ÔC fide jnbsp;noftrac ©ertitudo.Vt enim tota Chrifti hiftoria cum veteribus Dei promiffis et pronbsp;phetarumpraedidionibus conuenit: itacumqfdcmconfènduntquæcunt^deE«nbsp;uangclij initio SiC progreflu dicuntur» Eft ergo deteftabilis illorum impietas, quinbsp;vndiç argumenta corradunt,quibus huius dodrinam in dubium vocent.Sunt hi

I N ‘fe V A N G E L IV M JM A T T H ÀE Ï propriatfiimulSiJ communis falutis hoftesjfi^ proinde indigni, qui internbsp;hominis profefl'orès locum habcant^aut quorum argumentis relpondeâtprolù^^’nbsp;qui in alijs inftituendis boras fuas poflunt melius collocare.

toannes àDeo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acccdamus ergo ad huiusloci tradationem,quo docct Matthacusjoann^'”

mifTum, 8Ó ad munus iftud docendi legitime ordinatumfuifle, nequcii’^^ aliud feciffc, quam quod Deus fieri voluerit, Nam hie ef; ille(inquir)de quo^‘nbsp;t^lum eft per Ifaiam Prophetam *» Vox clamantis in dcferto,8lt;c, Extat locus^'^nbsp;i.ociKif(t,XL. ïfàiÆ Cap.XL. lllic veró confolationeminftituit Propheta corum, qui in Baby*^'nbsp;hem deportandi erant, -SC in exilio il 1 o per Orientis regiones difperlî, non ibli*nbsp;de reditu fuo defperare, fed Ecclefiam fimul cum vero Dei cultu ita interijftcp^'^nbsp;re poterantjVt inftaurari non poftet. Pollicctur ergo Deum fui foederis merno’’^nbsp;forCjôd tunc Prophetas daturum, qui miferos amp; affliges confolentur :nbsp;qui dubitabant,magis confirmer, £lt;quafi in rem pfacfentem adducat, Sarr*’^ ¦nbsp;res fine Prophetas, qiri tunc futuri erant officij fui admonens, dicte ; Confob’’”nbsp;confolaminipopulum meum, loquiminiad corlcrufalctn , QC clamate adnbsp;Nam militia eius expiera eft,amp;iniquitas eiusremifla: duplacnim accepit denbsp;hu Domini pro ornntbus-pcecatis fuis» Id eft, abundc caftigati, 6C iam jabogt;'’Pnbsp;defunefti vt milites emeriti rudedonabuntur, vt cum laude gloria ad fuarti’^.nbsp;tan tur.Qitia vero multacranr,quatreditum videbaru!arimpeditura,eftendit™^nbsp;nondefuturastationes,quibusiliaèmedio tollat: imôpræmiflurHmfuospt^,^.nbsp;hes, qui fuis aufpicijs omnibus mandent, vtilli fuum populumreduduro^^.nbsp;fternantjÖÓ redeuntibus traniîrum præbeant tu turn atque facilem. Et hatcnbsp;quoad veterem populum impleta funt ol/m , quando Cyrus capta Babylon^»nbsp;Ôrientis Imperio ad Perfas translate, ludæis ad fua redeundi QC vrbemnbsp;templo rurfus ædificandipoteftatemfecit, fimulqûeijs,interquosillihucuft|jnbsp;habitauerant,mandauit, vt abeuntes iuuarent auro,argento,fupellelt;ftilc 5^nbsp;tis. Nec dubiura cft,quintotoillo‘itinerefuoshabuerintpræcurfores, qui^*‘Lnbsp;rum aduentum nuntiarent,amp;^ quæ illis neceffaria erant pararent. At quiaCy*^^^nbsp;I E s V CHRISTI typus fuit(ficuti cx alqs Ifaiæ locis colligerelicet) 8^ ludait’Lnbsp;puliexBabylone reditus humani generis redemptionem adumbrauitÿnbsp;cumiftum deChriftoSC huius præcurfore loanne Baptifta Euangeliftacnbsp;hunt: £c vt hocfacerent. Malachitepropheta: authorirasmonebatrquima^nbsp;quendam Icgatum prædixerat venturum, qui ceu nouus Elias Mefsiam praf^^nbsp;ret.viam^ ante eumpurgaret:quod vaticinium de loanne intclligi debcrc^Painbsp;ftoli iampridem cx Angeli ad Zachariamverbis,amp;: ex ipfo Cbrifto didiccranf-tantaeftinterduas illashiftoriasfîmilitudo, vtquæde ludæorwm liberatio’^,^)^nbsp;Babylonedicuntur, £c*lis nominibus mutatis de omnium noftrûm rederwp**%nbsp;per Chrifhimfa(ftapofsintintelligi:d^ quocum inLuca dilt;ftumfit,nuncr‘’^^nbsp;to fumus brcuiorcs, vt ad ca tranfeamus , quac nobis hoc loco obferuatiino^'*’nbsp;vtili a funt quàm neceflaria,

Inter quæ primum occurrit,quôd populum in Filij fui IE s V c h R15 aj uefttum Deus prseparari voluit. Ex eoenimcolligerelicet, praeparationt'^fnbsp;Chrijiumper=nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Omnibus t)s, qui vel Chriftum ad fe venire, vel eius merito SCper hunt p’^^

venire voletu- falutc frui volunt. Exigit hoc primum noftri ingenij fiue naturaevitiofitaSj tibia. eiufmodiéft, vtnifîtotimutemur,nullanobiscSiîlo pofsitciTecomunio.

cnim eft omnium noftrûm,quae locOrum defertorum conditio»Vthaec hoh’^ijii fterilia funt : ita nos natura ad bonum fteriles, vitiorum verô fcnhbus tocinbsp;g Yumus, adeô vt horum confideratio dfligens,meritô horrorcm cordatis on’’’^nbsp;*¦ ‘ ‘ mcutiat-EtcumCbriftononpofsitcumBelialconucnirCjnequcinterlucC^r,;!

H O M I L î A XXI h

gt;cbras aliqua focietas fieri pofsit, certè inter nos quoque, qui principem mundf fedamur à tenebris gaudenniSj atqueChriftum qui lux eliSCBelialis domitor,nbsp;nul'omodo vnquam conueniet.Præparatio ergo præccdat oportec,qua: nos Chrtnbsp;fti espacesreddanDeindc exigit illani huius maieftas ôô bonorum, quæ hic nobisnbsp;confertpræftantiaÆftenim illeRexregum Sgt;C Dominus dominantiû, cuius thró» ipt.gë.nbsp;nus eft cœlum,SC terra fcabellum pedum eiusv Idem Heros ilic forris eft, qui dia=gt;nbsp;bolum deuicit, fpoîiauit ÔC exarmatum noftris^juoque pedib us calcandum fubic»nbsp;cit. Nec inani pompa turgidus ad nos venir, fed bonorum cœlefiium thefaurumnbsp;ad nos affert,qui tanto prætiolior eftomnibus huius mundi diuitrjs,quanto terre:«nbsp;nacccleftibuSjÔCtemporaria æternis præftant. Quis ergohuicapud nos,qui tottnbsp;quanti quantifumus,tcrrcni,lutci,mortales,pcccarorcs) vilifsima denique pcccatinbsp;mancipia fumus,locum fore putet,nifi animo fimül amp; corpore rhutemurf Centn*nbsp;rio,quiîotus Chrifti amore ardebat,8C cuius fides in toto Ifraeie parem non habe*nbsp;bar,feipfum tarnen indignum putauit,fub cuius tedum ille veniret. Tu ergo quisnbsp;es Ô homo, qui ilium in corde tuo habitare pofi'c putas, etiamfi taïis éfie pergas,nbsp;qualisexvcero matris esiimmundus nimirum adomhc malumprociiuisf

Obferuabis deinde, quôd loannisminifterio in via lîbi fternenda £lt;poputô Tinifajpopun præparandoChriftusvti voluit.Et DeumSacerdotes atqueProphetas perlfaiam l'pr^pitratio*nbsp;alloqui diximus,vthi populum excitent ad profedioncm,ôlt; viam in defèrto panbsp;rariautpurgari curent.Etenimillis opus eft,quando nemofibijpfimanumadmo«nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

vet,filt;inDci opéré omnesignauiftertimws» Quæcaufacft, quôd Verbi fui mini* fterium ille infticuit,SC qui nos ipfé ccéléfti voce docerc,aur alia occultiori rationenbsp;nos intra animos noftros nionere veléxcitare poterat, Omnibus feculis preco*nbsp;ncs dédit ex hominibus ad illudmünus dcledos, vtnoftriingenij captui fefeac*nbsp;cernmodaret. Eft hoc inter illius beneficia, poftChriftum nobis darum, longénbsp;pi «ftantifsinium, ficuti ipfe non vno loco réftatur» PrO quo vt gratias dignas illinbsp;2g-nius,nccc{refuerit, vt Verbi adminiftros Dei organa elfccredamus, non qui«nbsp;dem ciufmodi, vt illis virtus ipfius alligata fit, fed quibus ille ex gratia digna«nbsp;turvti. Nequephanaticis illis locum demus, quidumomnia adSpiritum reuo«nbsp;eanr,Verbum Dei nonfcriptumiadant,feipfos diabolo illudendospropinant*nbsp;Eftcnim hic fpiritus fubtilifsimus, qui in cordium/quoque recelTus pénétrât : ne«nbsp;que il’i difficile eft aliquemfallere, cùm fefein Angelumlucis transformarc pof«nbsp;fit* a.Cor.ii.

Obferuentpræterealoannis exemplumminiftri Verbi, vt ex co difcant,quid Kinifiri (urit ipfos facere conueniat* Malachias ilium dixit Legatum Domini, co quôd ab hoc Lfgati Dotni^nbsp;milTus efièt:quo titulo fuos quoque difcipulos Chriftus donatiit, vt hodie vulgonbsp;Apoftoli (quæ vox legatum iîgnificat) dicantur* Qiiod etlî illis datum fit xar’nbsp;quia nullis cerris fedibus affixi ad omnes genres excurrerunt,vt Euange«nbsp;liumtotiorbiprtedicarent: pro Dei tarnen legatishaberi debentetiam illi, quot«nbsp;quot ad Ecclciîæminifterium légitimé vocati funt, Slt; Dei Verbum fideliterpræ«nbsp;dicant. Ea enim ratione apudMalachiam legati Domini dicuntur Sacerdotes, J^iaîac.i,nbsp;quorumlabia feientiam cuftodiunt,2lt;^ ex quorum ore Lex Dei difcitur*Memorcsnbsp;ergo fe Dei legatos efte, quod ab eo inmandatis acceperunt, fi'delirerprædiccnt,nbsp;ne mc^cCTrpiirJiaxsàd eft,maléobitælegationis criminenotaripofsinr, fiquidinho-ttiinumgratiamvel cælauerintjvel aîfinxerint.

Deinde Vox clamantis, vel damans, dicitur loannestqüo innuitur ilium di= voxclawa«* ferté,claré, libéré 8ô conftanter praedicauilfe Verbum Domini* Id verö ab omni« tis.nbsp;bus alijs Verbi adminiftris Deus requirit* Ifaias certé exgutture clamare iube« rp $3.nbsp;^ur, óóHofeam, vttubamori admoueat,monetDominus* Apoftolositem in Hofs,nbsp;plateis S)C tedis diuulgare iubet Chriftus,quod ipfi occulté QC in aurem audiuerinunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

k 4

CAP, III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN EVANGELIVM M A T T H AE I

Qiiodvt faciantomnes Verbipreconcs,non vna ratione fc admoneri Requirit enimhoc primo teftis officium,ad quod illi vocatifunt. Sunt enimnbsp;nbsp;nbsp;gt;

Chrifti,cùinEuangeliumprîcdicent,quodClirifti teftimonium dicitur. teftis eft difertè 6C abfc]^ metueloqfui quo,d res eft: ira minimèdccetjVtquiChf’nbsp;tcftesfunt,eiusautEuangeïïi cius pudeat, quando ilium noftri nonpuduitj^^* jnbsp;Optimo iurepoteratnegligcre. Et hoc loannemobferuauifie ex eo apparet,q^lt;jnbsp;lotttf.x,nbsp;nbsp;nbsp;fcribitur:Ioannes teftatus eft de ecÇ2«^clamauit,amp;c. Fecerunthoc ipfum

quoq3,qui quiduis fufferre maluerunt, quàmillisobfequijquine porróin Chi'* nomine praêdicarent,mandabânt,Deinde requirit clamorcm fine liberiorcmp’^*^nbsp;dicationêeorumduritia,quihalt;ftenus fuperftitionibus amp; vitijs alTucuerunt/^’..nbsp;autem vtlefe inChrifti occurfumpréparent,excitaridebcnt.Etenim vtinnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

locisjvbi nemo in confpctftij venit,alta ÔC intenia voce opus eft: itain munde hoc infelicijin quo pauci funt,qui aurcs habeant ad audiendum,amp;^non tori eh*nbsp;duerint.Cato olim apud populum de temperantra Qi. frugalitate ditfturus, duf^nbsp;prouinciam fe fufcepilFe dicebat, quod difficileeflet verba faccre apudvent^^nbsp;auribuscarentem.At quanto difficiliusfueritillis, vtrelidiomundOjSCcarnis*nbsp;dtjsabnegatisfefeChriftopræparent,perftiaderi, qui quanti quantifunt,nbsp;funtjSC mille cupidiratibus aures obturatas habent c'Fcrunrhodie multi iniqi*’^'’nbsp;ft aduerfus ipfos aut alios quofuis miniftri liberius clament,amp; hos improbosnbsp;tores efledicunt, At quid faciantaliud, quibus hoc officium à Deo mandatö‘'\nbsp;cum neclamando quidem fe quicquam proftcere, pleroftp aute inter pcccatoi'^nbsp;fordes plus quamEndymionisfomnumdormire,vel potius fterterevideanri*nbsp;tuit olimlonas fuoclamoreNiniuitas excitarc, vt de vitte cmendattonenbsp;Deo placando confilium inirennat hodie nulla: voccs,nullæ conciones quantanbsp;uis acres fufficiunt,imô ne tonitruis quidê fulminibus,quibus iram fuamD**^^nbsp;dcclaratjplericp mouentur.Et adhuc filentium miniftris V erbi mandatur i adgt;*nbsp;sequo clamofiorcsputamus illos eflc,quos nemo exaudit^'ad quorum voces ne*”nbsp;furgiti^'nemo fefe ad occurfum Domini pra:parar, cuius nouifsimum aduentönbsp;foribus adeffe infiinita prodigia teftanturfAt vcl hoc nomine aliqui racendum P,jnbsp;tant,qu0dclamando miniftri nihil proficiant, amp; tantumnon ill vid leruuli Coi”Lnbsp;diefterium nobis obfjciunt:Qiridtuhicagas,Vbifi quid bene prarcipias,nemn^nbsp;temperat i Sed non quantum proficiat folùm miniftro videndum eft, fed quilt;^ *?nbsp;in mandatis Deus dederit.Nec operam inanem luder, qui fi neminem poftitnbsp;niörem mentemreducere,fuam tarnen animam liberabit, amp; olim fidclis feruinbsp;men â Domino recipienVide Ezech,5.Mattha5’.

Cacterùmvideamus,inquibusnam præparatio ifta confiftat, qua hodie minus quam Olim opus efle,fupradiximus,Parate (clamatloannes) viam Domjnbsp;reeftas facite femitaseius.Non ait:Paratæ viam veftranijSC quod vobis faduoP'nbsp;videtur facitc.Sed viam Dominiparare, huius femitas redas facereiubet.nbsp;terüm via amp; femita: Domini dicuntur praecepta, qua: hic dedit, vt nobis vit^Lnbsp;this norma fint amp; régula. Quo Dauid refpexit, quando orabat : Noras mih*nbsp;vias tuas Domine,ÖC afluefacito me femitis tuis.ltcm:Qui per tuas vias incedi**’’nbsp;nonpatrantiniquitatem.AtquifuntviacDominiperfe redæ ÔCplanæ, Vre”*j,nbsp;file (vt idem Dauid teftatur)bonus Sgt;C redus eft:iraomnes etiam via: eiusbeni^”^nbsp;tasfunt amp; veritas. At quae noftraeftimprobitas,pernos ilia: curuantur autin^nbsp;redduntur:quod non vno modo folet fieri.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,0

Nam fi de vijs Domini fiuepracceptis,quibusrcligio inftituitur,fermo illisfimplicius,planiusatt^facilius, lubemur enim vni Deo fidere pervinim^nbsp;diatorcm IESVm CHRistvm,iliumvnumamare,colere,timere,inuoea*'^^^,nbsp;apud ilium vnum quaerere quaecuntp vel corporis vel animae necefsitatinbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

H O M I L I A X XI h

Qiii'd verö fite’ Hane Dei viam peruertunt ÔC tntricati'C’nmani reddunt quidam fu* t*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pci'ftinone fafeinati, dum vel gentium more Deos plures fingunt vel ( vt hodie

aliqui folent) mundt huius gubernationem inter Diuos cœlites partiunturi vtriep autem cultus ex fuo ccrebro fingunt,Öi Dcum illis rebus delcdiari fibijpfis perfuanbsp;h dent,quæipfis grata arque iucundafunnQiiæperfuafîoquàmmultos quàmcpin*nbsp;extricabilesLabyrinthos,quotitemerrores,quotdiucrticulain rcligionepcpere*nbsp;(Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rit, ÔC inquàm pcriculofa auiamultos etiamn«m hodie abducat, commemorare

Ilt; nbsp;nbsp;nbsp;longumelfer» Ali) ctfi â vtjs Domini non procul difccdant, fuarum tarnen virium

l* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidutia inflati, illas fibi inutiles reddunt, dum fui arbitrtj liberratern iadanr,qua:

f* nbsp;nbsp;nbsp;tandem caufa eft,vt fuam iuftitiam ÔC fuorum operumnieritum apud Dci tribunal

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;allegare aulint, ÖC ita â Dci iufiitia aberrent, quam is nobis in Chrifio oifert, ad

t) nbsp;nbsp;nbsp;quern nos viæ Legis deducunt. G in illis redrà ambulemus. Suntrurfum,quifibi*

ipGs fcrobes defperationis fodiunt, dum in folamLcgem amp; huius minas intenti inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihil in Deo præter iuftitiæ f igorem QC peccatis noftris debitani iram agnolcunc,

)) nbsp;nbsp;nbsp;eiuldcmvero bonttatem paternam gratuitam mifericordiam non obferuanu

Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qui dumin vijs Deiprogredi deberent, defperatione abforpti pcrcunt» Tuceo

•i nbsp;nbsp;nbsp;nunc eos,qui malitiofe luduntOum Deo, nouas quotidie fidei formas nouos

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cultus pro iiio arbitrio fabricant,0^ alijs ea obtruduntjquç ipfi in finu fuo egregid

Î, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de rident. Ethiemnes vias Domini parrim traditionum fpinis obfepiunt, partim

|j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcandaiis exaiperant,vt vix alqs in illis rcclo inofFenfo pede ambulareliccat. .

•, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quótl fi ad rnorum præcepta tranfeamus, hic quoep alrj ad côfidentiæ fcopu«

1 les olfcndunr,durnfe ornais fcclcris puros clTe fibiperfuadenf.alq verb sffrenililt; tnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;centia carnis defideria fecuti St extra Dei femitas abrepti inpræcipitia ruunt, quae

[ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfis cxittj caufà eft.lfta ergo omnia corrigi 5lt; Dci lemitas à fcopuiis St fpinis aliun

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de illatiSjàfoLieis item St diuerriculis per nos aut alios fadfis repurgare oportet,vt

J amp; nos inilhs progredi pofsimus,St ad nos venientem Chrifiû cxcipere.Et hue fa=» (nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;iunt,qux Lucas ex Ifaia adiecitrOmnis vallis implebitur,St omnis mens Sc collis-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humihabitur, 8t quæ curua func fient via red a, St afpera vertentur in vias planas,

{ Etfi vers ifta ad omnes pertineant,adminiftror urn tarnen Verbi hoc in prirnis mu fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus eftjVtfecuris St cundatoribus inftent» Quod fi St ipfi fcduló fecerint, St au=*

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dttores habuerint fibi obfequentes,mox frudus fequetur faluberrimus, quem

, Propheta ibidem polliceturjdicens: Videbitc^ omnis caro falutem Domini;de ea i nimirum loquens,quam nobrs CHristvs iesvs meruit. At fi ad ifta noftrinbsp;,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leculimores conféras,non miraberisi, cur hodie pauci Chrifto St falute eius fruan*

, tur. Plerique cnim ita obftupuerunt, vt nefeiant fe miferos efle, qui corredione aliqua opus habeanu Ahj mundi St carnis ftudqs ira iramerfi funt, vt inde cmer-Inbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gere nec pofsint ncc velint, cum non tanti faciant Chriftum, vt purent propter

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum mores mutari aut à mundi cxemplo difeedi oportere.Sunt cnim ex infeliciunij

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iftorum numero,qui in corde fuo dicunt : Non eft Deus, Deus lacob non videtgt;

, non audit,noninrclligitjStc.Oremus ergo PatremmifericordiXjVtomniummen«« (nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes Spiritu fuo illuminer,vt quàm miferi fint intelligantîfcandala è medio tollat,St

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contumaces iilos emolliat atcppræparet, vt Filium fuum Vnigenitum, Seruaco*

, tern St Dominum noftrum lESVM CHRISTVM digne cxcipiant,cidem vt par 1nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ftfcruiant,St in eo falutem fempiternam aflequanjur.. Huie debetur benediciio*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;honor,gloria St poreftas in «cternum. Amen,

t f

HOJ4ILIA XXîir,

I

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’vero hannes'habebat 'veftimentumßwm ex füis camtlorttm, amp; Zwam

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptUictam circum Usmhs fuosmlimentum autem «lt;» trat iocvßtt tir mti a^rejlt^

IN EVANGELIVM Vi AT T n AEl

DeloanneBaptifta diligenter admodumEuangeliftac fcribunt, id^ noncal” ob caufam,vt in tllo fuperftitiofehereamus,fed vt eiusdodrinam nobisnbsp;ftiendent,qux hodie nobis no minus quam olim veteribus cognitu neceflaria^^'înbsp;ideo^ nupcrabeiusprædicatioueMatthacus de illo narrandi initium fecit,nbsp;verô in Ecclefîac minifterio primae partes dodrinæ debeantur, quae nifi fananbsp;cum voluntate Dei in Scripturis reuelata confentiat, nequaquam audiri merctU’’»nbsp;debent tarnen miniftri vitae quotpftiaeÔd morum rationem habere, nehorum^’^'nbsp;cmplo malo eos offendanr,quos docendo lucrificare conantur. Quia enim pleh?nbsp;propter innatamcarni noftrae vitiofitatem Veritatis dodrinam impatientiusnbsp;runtjCo quod haecluce fua ipforum opera mala arguat, fere ex moribus minil^**nbsp;rum Ecclefiaeoccafionemcalumniandi captant, qua amp; fuam licentiam cxculf”’’nbsp;8c dotffrinam in contemptum adducant. Qiiac caufa eft, quod Paulus epifeop^'”nbsp;talcmrequirit, quivitamviuatinculpatamôifirreprchenfjbilem qui liberos^’*nbsp;beathoneftosK pios,qui domui fuac benepraefît, èc infuperfuacintegritatist^^nbsp;monium ab exteris quom SC â fide alicnis habeat. Sciebat cnim Chriftum Apo^'’,*nbsp;lis fuis dixifTe: Vos eftis Lux mundi. Item : Splendeat lux veftra coramnbsp;bus,vt vidcant opera veftra bona, glorificcntœ.Patrem veftrum,qui eft inclt;^nbsp;Non tcmerc ergoMatthacus 2lt;Marcus, quae foannis Baptiftæ conuerfatioi»^^nbsp;habitusatquemoresfuerint,narrant: 0^ ipfeChriftus eorundemgrauiterad’^,nbsp;dum meminit, deillo apud ludacosdifterens, quorum contumaciam hocnbsp;arguit, quodcius dotftrinamcontempferint, cuius grauitas 8C honeftas mcf'*nbsp;Mpiisadmirationiefle debuiffet, Itaque quod in praefenti deillo dicitur,omnc^*^nbsp;clefiarum miniftri ad fe pertinere purent, vt pro ftii loci SC gentts ratione ipß lt;1^^nbsp;que honeftati 8C temperantiae ftudeant, Breuiores autem erimus, quia in qs 4^nbsp;hcic dtcuntur,cxplicandi5 in Marco noftro pluribus eft didum.

Iftßitutioioaw Comprehendit Matthæus fub amidu SC vitftu loannis, quaecunque de RHàpMrrù.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moribus dicipotcrant, Vbi obferuari debet, cum non tunc primoi^^^,

vitae genus elegifle, fed huic aflueuifle à pueris, Nam Dei mandatum erat,«* . num amp; ficeram biboret, cuius obferuantiisimos fuifle eius parentes, Zacha^î^^nbsp;ÔC Elizabetam,non obfeure innuit Lucas, quandopuerum in deferto vixilftf*^,nbsp;bit, vfquc ad eum diem, quo in publicum prodire, SC munere docendi fibinbsp;lt;fto fungi debuit. Non ergo caelarunt eum parentes ptjfsimi ca, quae in eiusnbsp;ceptione SC natiuitateacciderant, SC quia eum diu expedati Mefsiae praee^’JLinbsp;rem forefciebant,ita eumacducari SC inftitui voluerunr, vt tanto munerinbsp;aliquando efle idoneus. Eft ergo hoc memorabile difciplinae SC tnftitutionisnbsp;rilis exemplum,quod parentes fimul ÔCliberiimitenturtvtilli quidemfuosnbsp;ris in i]s ftudtjs inftituant, quibus eos deftinauerunt : hi r ero non detredentnbsp;difciplinam,quæ ipfis ad virtutem adiumento eflepoteft,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,m

Porrototam vitæloannisrationem (vt diximus) viduamidu Euang^, w comprehendunt,Hic expiliscamelorumfuit,pannus nimirumcrafsior, qu^*‘nbsp;fertaincolentcs vtebantur, Formacnullafitmentio, quam vidgarcmfuifl^’^^j,nbsp;eft dubium.Veftem vero Zona promote gentis aflrinxitjilla quotp nonnbsp;fcdcoriacea, quali Eliam quot^olimvfumlegimus. Similiter vidus quoqiJ^^t,nbsp;galis fuir SC parabilis, vtpote ex melle agrefti, quo ïudæam abundauiflênbsp;SC Iocuftis,quas Orientlibus populis in cibo fuifte,alibi diximus.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Afquærataliquis,curitafeceritloannesf Numvt eremitis 8Cmonach^*L{0 cmplum præbcret C Nequaquam. ïmo fi quod ifti faciunt, cum loannisnbsp;conféras,nihilfimile inuenies. Nam Vtdiximus,nonipfetemerario vetonbsp;vizx genus delegit, fed Det mandate obtemperauit, qui per hoc ei author‘’-^j,(.nbsp;conciliare voluit inter eQS,apud quos Légis Mofaiwe difeiplina adhuc in

H' O il ! L I A XX lit.

beinde non ftouüm hoc fuit aut infolens, fed cum Nazaraêôfum difciplma cónlt;* Ueniebatjde quafubfiinemCap«2.cftdr(flum,Præterea iiemini legem autregulaninbsp;præfcrîpfit,mulro minus aliquos adfuiexempliimitationê obftrinxirrquinpotiusnbsp;difcipulOsniniium fibi addi(5losadChiiftumremifit* Videloan.j.Match.iu Etiïnbsp;veto regnum Dei ncc^cibus aut potusjôô proinde nec veftitus fîtamZonacoria*nbsp;cca, abomnibustameninhis exrernis fiugalitatem amp; honeftatem Scripturæ re-înbsp;qin'runtddeo vtriufcp ratio nobis conllderandâ eft.

Veßsrum ex pcecatooriginem habere norunf,quotqirot infelicem primorum parentum lapfum vnquam audiuerunuFuerunt enim hi initio nudi,eó quod nihilnbsp;eflèt,cuius iplcsmeritó puderetjaut quo læderentur* Vtprimum verö peccarunt»nbsp;vidertintfenudoscfte, ëc furjpfiüs eus pudere coepit, fimul^ tempeftatum vicesnbsp;moleftæ àC noxiæ cœperunt : proindc veftibus opus fuit, quibus tegerentür,ôdnbsp;à cœh iniuria defenderentur. Et idem adhuc hodie proprius amp; legitimus veftiumnbsp;vfaseft Peccant ergo,qui corpora nu*dant,ÖCdifcooperti inccduiit,vt olim Ada-Iniani, quosCynicos potfus quantreligtofos dixeris^ Qtios proxnnè fequuntur,nbsp;quihodiereligioncm peculiari veftitu profitentur5amp; faluris ftdutiam incilicijsjcunbsp;culliSjlii ipipijsjcalceis feneftratis,Zonis nodofis Su alijs eiußnodi nugis collocant»nbsp;Econtra peccant,qui iibidinis Ôipctulantiæcaufapartcs corporis, quæ vèlaridc-bebanr,velnudasexponunt, vel veftitu fieexprimunt, vt turpiores appareantinbsp;quant lîprorftisnudæ confpicerentur; quod hoc noftro côrruptilsimo feculo virinbsp;braccisftiis faciunt,Sé ntulieres quoad mammas,femoranbsp;nbsp;dunes,non abfep mul-

tiplicifcandalo, quo alios adlibidinentproritant, altjs ftontachunt SCbilent mo-ucnt,vtfuantegdi:atentintpatientiusfcrant:Turcis vercgt;,quinoshoneftate Slt;gra tiitate fuperant, Chriftianamreligionemludibrio exponunt- Nee leuiorillorumnbsp;culpa efi-,quinimic luxunbsp;nbsp;faftu veftiumfupcrbiunt: eft^ omnium iftortint pec=i

eatummultiplex amp;variunt.Etenimleultas eft,quæ cum ienfu communi pugnat, cumexéolaudem vel voluptatê quærunt,quod cos peccatricis fuæ fórtis amp; com-JUunisntifcriaedebebatadntoncrc. Deinde Chrifti dodrinæ óó exemplo aduerfa- Mattb.zrfinbsp;tur,quinedeneceflario veftitufolicitifimus,admonetïquiitem nudus incruce penbsp;pendit-, vtnobis fuæ nuditatis meritoveftent illam nuptialem pararet, quacfolanbsp;ros Patri conutiendat» Quibus multiplex fcandalumaccedit, dcquomodódixi*nbsp;snus. Sunthæcfingula tam atrocia,vt nulle modo excuftiripofsinr IdeO olim innbsp;Lege de veftitu præcêptadedit Deus, amp;Prophetæin fuis concionibus luxumôinbsp;peregrinitarisftudiumftepcaceufant : zApoftoli veró de hacipfa rcnonvno loconbsp;graiuterd.Gèrunt : Vide uCorui, rPet.j» uTim.i, Quodquant neceftarium fit,nbsp;gcnrunilapietttesolini viderunt,quiluxumhunc farpelegibus ciuilibus coercennbsp;dunipuraruTic. Athodiequialeges amp;1'principes dorntiiant,Deus egeftate,morbisnbsp;Sé caianiitacibus mundum infelicem punit.

A:cui eadent vitftus quoque ratio eft.Etcnim edimus Sé bibimus, vt viuamus, non aiïfcni viuinius',vt edamus. Itaqueprimum nos Dei boniratem obferuare de-cct,qt’ihæcvitæfubiiidia nqbisdédit, Sé fingulis gentibus ceu contmunispatcr-fainilfas,profpicit» Gratiæergo huicagidebent,quarationecibosnobis fantftifi-car 1, Apoftolus teftatur. Deinde temperantiæ ftudendum eft, ite Dei dona turpi-tcrprcdigamusjautijfdemimmodicogulæftudio abutamur, vtnoxiafiant, quænbsp;r.os al ere Sé nutrite debebant.Et fané hîc quoep niultipliciter peccant gulofî amp; in-ternjtcraiitcs. Nam primùm ingratitudo cum impietate coniuntfta eft, fi qui ânbsp;Deo acceptis frugibus in iîlius confpecru abutatur. Deinde feipfos iugulant,nbsp;lt; norquotebrictati 5é crapulæ dediti corporis ôé animi vires quotid/e débilitant»nbsp;tidc-.n rationis vfum amitrunt, ôé non fine fcelerein bruta dégénérant, quosnbsp;Deus his digniotes fecit« Itaque dignitatem fuam proftituunt,ôil fopdifsimis anû

CAP. ni, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN EVANGELIVH WATTHAEI

mailbus détériores hunt. Et quod Ifaias dicit, non obferuant opus Domini» quo deinde omnis generis fcelera nafeuntur, quibusira illius accenditur,nbsp;bliciscalamitatibusinfelicespuniat, Experimur hasnoftrofeculo, quoijsnbsp;no moribus viüitur,quos nouilsimis temporibus Chriftus tribuit. Quarenbsp;purent, loanpis Baptiftæcxemplumadfepriuatim pertinere, fîmulmein’”nbsp;rintadmonitionis grauifsimæ, qua Seruator nofter cùm denouifsimifeculi'”nbsp;ribus SC aduentu fuo ad iudicium præmonuilfet, dicit : Attendite vobifipf^’ .nbsp;quando grauenrur corda veftra 6C ebrietate,6C curis huius vitæ: SC repente'^”nbsp;fuperueniat dies ille:Nam vtlaqueus inuadetin omnes, quihabirant infup^jnbsp;totius terræÆxcubateigituromni tempore deprecantes, vt dignihabeamin’;^,,nbsp;eftiigiatis ifta omnia,quæfuturafunt,SC conlîftatis coram Filio hominis. Ip” *nbsp;betur benediCfiOjhonorjgloria SC poteftas in aeternum. Amen,

H o M I L I A XXI ni.

'Tuneexiuitad eum Hierofolyma amp; tota ludaa, tota^regio circnmiactnt lordanuEtba^ti^abanturab to,confitentts^eccarafua,

yide uiarcum I~\Ocuit hucufque Mattbæus, vt Joannes Baptifta â Deo miflus ludxû’^ J/gentemrefipifcentiæprædicatione adlESVM CHRIST VM excip*^^nbsp;dum pr^pararit, SC quam vitac rationem ille fecutus fit, vt maior efiet dodf’”nbsp;fuæ authoriras. Fuit hoc fingulare bonitatisSC mifericordiacDei argumen’^gt;nbsp;quicum ludæorum res afflidifsimæelTent, fimulque extrema morum SCnbsp;næ corruptio apud omnes gralTaretur, non modo Filium fuum mitterc dig”^p(nbsp;eftjfed huius aduentum præmiflb precone publico omnibus indicari voluit’ lt;nbsp;cui ignorantia huius fraudi eflêt. Sequitur modo, quid audita loannis pr^“'nbsp;tioneludæi fecerint, 5C vt hune plerique exceperint, Eftep hæc etiamnbsp;cuangelicac pars confideratu dignifsima, Docet enim,quid ferèfiat,quandonbsp;bi fuilucem Deusaccendit, Sgt;C æternæ falutis donum iam perituris in FiÜ®nbsp;bcnignèoffert:quàm varia nimirum tune audianturhominumiudicia, SCq^”^^,(nbsp;fit ftudiorum diuerfitas inter cos quoque, quiex dedorum numero cenfe’’’ (lt;nbsp;lunt: difeemus item, quid tune nos fa cere, quid^ cauereoporteat. In P’’^nbsp;fummatim 8Cingenere(quodaiunt)comprathendit, quid aplerifque aut''”’nbsp;promifeuo faClum fit.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|,is

CojKttrfMîpoj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tunc exiuit ad eum (inquit) Hierofolyma 8C totaIud3ea,SCc. Exprimit^ù

pulittdioannê. verbis ardens noouli ftudium.cuius multæ SC variæ cauiæ fuerunt. Nam in”.Ji

H o M î t t A xxiriu

8^ fcrè modcftiac obliuiTcuntur : ita ifti ad Dei Verbum, quo tam diïicarucrant, nuuc maiori cumftudio confluxerunt; Interim omnibus iftisbene vfuseft Deus^nbsp;quihacoccalïonefuoseledosadduxitin Vcritatiscogüitiönem, alios verô fecitnbsp;inexcufabiles*

Admoncmur hoc exemplo. Verbum Dei nunqùam àbflt;ç fruduprçdicari.Eft enim per fe bonum illud fernen,de quo infra cap. 15. dicetur : SC habet vbitç loco«nbsp;rum Dominus fuos, quiinftar boni agri aut terrât fertilis illud digné excipiuntinbsp;Excmpla huius generis multa olim acciderunt Prophetar« temporibus. In priinisnbsp;autem admirationé dignu eft,quod hîc fact um narratur in populi ludaici ftaru cornbsp;ruptiffimOjde quo iam fæpe diximus.Hinc ergo confolationem petant miniftri,nenbsp;facile animum defpondeant. Interim ijdcm non fernere fidant promifeuse muititu»nbsp;dinGquæ vt facile accenditur,itamox deferuct,fi quid praeter Cxpedfationem acci«nbsp;ditQuod iniftis quoej fadS fuifle,Euangelica hiftoria docet. V t tarnen locus iftcnbsp;’^cliusfer«iatnoftra:inftitutioni,fingula videamusquae ifti fcccrunt.

Primum,exeunt ad loannemexdiuerfislocis.ld verô abfep impenfis,labofc amp; incômodo fieri non potuit.Et quidem in defertum exeunt, vbi nihil iperari potuit,nbsp;quodvclinfpecicmiucSdum tOTetautvtile. Imitemuriilos,vtipfi quolt;^omnibusnbsp;pofthabitisEcclcfiac nos coiungamus,netpoffendat nos,quod deferti fterilis SC innbsp;Wcundiinftareflcvidetur.lnea enim inuenituf Verbs vitæ æfernatamp;i margarita Matth.ij.nbsp;fila nobilis,quç omnium fortunarS difpëdio redimi dcbct.In eadem nidum tu turn PA»ii.S4*

- * » * *• viucntiSjRêx,Sacerdos,rcdcmptor,mcdicus,paftor,lux,via,oftium,ipfiffimadc»nbsp;vita atœ faîuscftidemnos ad regni fui hxreditate vocaf,quod qui ferw qux-tum,ïjs libXalitcr omnia largitur Pater ille opumus, qutenbsp;tem tuendam faciunt.Eft ergo haec pars ilia optima, quam alibi Chnftus Mai lamnbsp;«fegiffedicine^quæfoheftneccffawunbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j-

Arguit ervo ludaici populi etemplum eorum focofdtamK mgratitudineirt qui com Chrifti nomine elorientur, àincœtibusfacrisnonaliwd, quam huiusnbsp;Verbum prtedicari fciant,tamen nihil nonhuicanteponunt. Olim quando Papa»nbsp;tus ïcnebra: omnes exc*eabant,per terras SC maria curfitabatur, vt aliqua muent»nbsp;fomnura, conuiuialuxuiiofa, infamem aleam, feorta deniquefalütis îctçrnæ do»nbsp;lt;3rinaîpræfcrunt.Satyricus porta in ignauos ÔC. inertes fuarum rfcrumactores ad*nbsp;modum falfè dicebat:

C A P« 1 U. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I N ' E V A N G E L I V M MAT T H AE I

facerc iubebatur,nidtcaiit. S cd ißiin.Dcum rcfpiciunt, SC omncm pen'cuH’^^ turn ce ftudio vincunt, quod incis Spiritus fanclus acceiidebat; quod ipfutnH*nbsp;rofolymitani f€cerunt,de quibus A Âû.i.cap.

Sacramentorü nbsp;nbsp;Conimendatur hîc nobis vfus Sacraincntorum, qui cura Verbo coniungy i

vfiis comment’ bet.Sunt enim haccfigtllapromifiionum Dei, quç hic illis propter nofti aminl’^’^j tatem addidit: ideocp ingratiSC confidentes niinis funt,qui ilia contetnptuinbsp;Deinde ad fidei proTcfiîonem externam faciunt fîmul^nbsp;admenent: vt alibi diximus. Ideo Chrifius ilia cura prædicationeEuangeli} 2^nbsp;coniungit.Profecffi(inquit)docete omnesgenres,bapti2antcsomnesgfintesigt;’ ,nbsp;men Patris,Filij SC Spiritus fandi,ltem:Q.uicrcdideritSC bapti2;atus£uerit/^î^nbsp;bitur.Ec Apoftoli necefiariôputaruntjVC qui crediderantbaptizarentur;nbsp;HicrofolymitanorumjEunuchiÆthiopis, Cornelij,Philippenfiscarcerattjl’**l.nbsp;iqseft videre.Peccantcrgo vaehcmêtcr^quiSacranientaprofuperviacancislî^ Jnbsp;qttodmulti faciunt quoadCoenani Dominicâ,ad quam vclnunquam vel rafl^’Lnbsp;accedunt:multi itcmbaptifmûleucsob caufasdifterunt, dum velfponforcsa^’^nbsp;de accerfunt, vel in conuiuiorum apparatu aut alijs occupât! funt,quseadnbsp;crainenti prophanationem magis quant côincndationcnt faciunxdnprimisnbsp;hîc Anabaptiftæ peccant, qui infantes Chriftianis parenttbus natosbaptiz^’pnbsp;finunt,eô quod neep myfterium Baptifmi intelligant, netp fideifuæ raxionefl’P;«nbsp;lîntreddere.Sedmihi rcfpondeant velim,num iftiomnes,qui ex tota-ludæaâ^ tnbsp;annemvenerunt,qutdiTiyfteri)ageretur,intellexerintfSuffîciarnobis,quod^^nbsp;ftus infantes credentium loco habet(vt alibi prolixins dicetur) SiC coïdeninbsp;cœlorum focietatem pertinere teftatur.

Efietiam hocloconobisobfei uandusIoanncs,quiomnesiftos abfitp curiofîori SC confeientiæ fcrtitinio admifit; vt qui feiret Chriftum in fuainaJ**^ ƒnbsp;here ventilabrum,quo aream fuam purgat. Imitêtur eius exemphim Ecclcû^'^^nbsp;minifiri, ncipfî temcrèretjciant, qui ad Eccleiîam accedunt, SCSacramentis*;^^nbsp;municare cupiitnti vt cum altjs Chrifti beneficium prçdiccnt. Admonendi q^nbsp;funt grauiter omnes, ne indigné demenfa Domini edant SC bibant: at internbsp;minilîe oportet,neminem feire que funt in homine,nifi fpiritum hominis qu*nbsp;eoîEuangelium item retiautfagenarconferri, quæ tam malos quàm bonosnbsp;trahit;SCEcclefiamagr5elîe,inquocumhono-fcminezizaniaquolt;pfuccref^''’^/nbsp;in quo denies interdum in^elixlolium SC fieriles dominantur aucnæ,Suntnbsp;mium fuperlfitiofi, vcl potius confidentes, qui in aliorum corda atlt;p confci^’^^lt;pnbsp;fibi ius fumunt atep imperium, vt ad Domini menfam no admittant nifieos, Tnbsp;pforû iudicio digni habentur. Qiiid,quód nonnulli eo vfcp iam progrediunc^^^nbsp;etfi non habeant quod accufent,fufpicionibus tarnen fuis ita indulgêt^vt v»^5 jnbsp;nos Sc nullius fceleris conuiclos àCœnamyftica abftinere iubeat,eó quôdip^’ j,pnbsp;falua fuaconfeientia non poffint admitcere,R.idiculü,fi modo in re tantinbsp;hfiulocus elTet.Ergóne alïjsintereafamepereundumerit,doneeipfi fuamc^^iiquot;nbsp;entiam a fufpicionibus temeré conceptis, ab edfjs item inueteratis SCimpla^^nbsp;bus hberauerint C Qiiin potius officium fedulö faciant paftores docendo,ifl‘^p^nbsp;do,hortando,corripicndo,confolando,confcientiæautêexamenrelinquanf^nbsp;quifolus çorda SCrencs fcrutatunSedplurade hacrealibi»

fua.Potcft hoe de eo exponi,quód dodfqna de refipifcêua admitted© SC iiaptifmum inremifiîonêpeccatorûjfe peccatores effe cófefli fint: qui ablut'^nbsp;pus habeant.Et hue facit,quod apud Lucam quarrötfinguli, quidfacerenbsp;Quód autê Papiftx ex hoe loco eonfeffioncm auricularê colligunt,nimiünbsp;Sc ridiculos fefepraebentt Nee enim expnniitut,cui nâconfeflî fint; multó

HOJÄILIA XXV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61

quod loanni aut cuiquam alij quid in aurem fufurrarint:vcl quod loaiines omniS delidor um cnumcrationem à fingulis exegerit,quam nemo facere poteftjcum nemo omnia, quibus pcccauit, exaó-è norit. Eft enim prauû cor hominis S6 infcru»nbsp;tabile:idconontemereDaüidexclamabat:Deli(fta quisintelligitc’aboccultispur Pfalm. »5».nbsp;ga me Domine. Scriptura certè facra in aeternaî falutis caufa nullius confeftlonisnbsp;meminit,quàm quæ Deo fit.Ea duplex eftjpriugta amp; publica,vtracj autcm necef»nbsp;faria. Nam primo gloriam tribuit Dcojfecundùm illud Dauidis: Tibi foli peccaui,nbsp;fiCmalum coram te fecijVt iuftificeris in fermonibus tuis,SCc.Deinde excitât ad fe»nbsp;rium falutis ftudium 2lt; ad preces ardentes,quæ non poflunt non frigere,fi pcccatànbsp;ôdhorum atrocitatem non intfelligamus.Præterea confcientiam placat,quepèr il-lam quafi releuatur,vt Deum fibi propitium efl'e^ent^at, cuius iram prius pertime»nbsp;fcebat.ldco rurfus dicebat DaUid: Dum filui,putruerunt ofla mea in frcmitu meonbsp;tota die : Nam dies notftesiç ingrauefcebat fuper me manus tua, vcrfus eft fuccusnbsp;meus inficcitates aeftiuasjtacp peccatum meum tibi notum feci,SC iniquitatê megt;nbsp;am non cælaui: Dixi,fatebôr contra me tranfgreflîonem meam Domino: èC tu re®nbsp;mififtiiniquitatempeccatiméi,£lt;c.Etfanè,qui ad huncmodumpeccata fua confianbsp;tentur,hi ÔC Deo gloriam dant,SC hùius gratuita miiêricordia ab omni noxa liberanbsp;tiquicfcuntjfirnul^fériorefipifcentiçftudiO accenfi omnia abîjciunt,quæipfisalinbsp;quandopcccatioccafio óómateriafuertint.ExemplumhuiusEphefq olimprebue 'nbsp;runt,qui libros de curiofis illicitis artibus fcriptos ptibliccconcremaruhc.

Interim nihil obftat,quô minus recoticiliationis ergofatearis peccatum proxi« mo tùojquemaliquainreoffendifti. De hacconfefiionclacobus loquitur,diccns:nbsp;ConfirCmini alij aîfjs pcccata vcftra. Et eodemreferri debetquod infra dicetur,dcnbsp;facrificio apud altare relinquendo, ÔC differCndo, donee cum proximo in grafiamnbsp;rcdieris.Licetetiam,imóinterdum necefleeft,vt vel confilium vel confolationemnbsp;petiturus ad Paftorem tuum fiueEcclefiçminiftium accedas,6lt; huic indices,quçnbsp;animum tuum grauant. At à quoquarri mortalium petére abfolutionem à peccato,nbsp;idimpiumeft Qc cum manifèfta contumelia Deiconiurtdlum, qiii folus peccata renbsp;nuttendipoteftatemhabet. Vtverólocumhuncconcludamtis,applicentfibtjpfis ,nbsp;finguli quæ hucufi^ dida funt.Prædicatur hodie etiam refipifcentia,6C per Euan«nbsp;gélium gratuita peccatorum remiffio offertur.-Accurramiis crg;o, vt ifti olim,con«nbsp;ntcamur nos pcccati ÓC mortis reós e{rc,pét3mus confilium ex Verbo Dei,ÓC huicnbsp;nos fubtjciamusperobcdientiam fidefiltamundabit nos àpeccatis omnibus pre*nbsp;tiofo fuo fanguiné Dei Filius ,iESVs CHRistvs, cut debetur benediclio,ho4nbsp;fior,gloria ÔC poteftaS in xternum, Amen;

H O M I LI Ä XXV..

Ctim 'vidiljft auttm tnultos ex Tharifxif amp; Sadducadf 'venientes ad haptif-wum fuam^dtxit e^: Progenies yiiperarutKt quts yobss pntmonflrauiti quot;Vt fuge^ retisd futur air a

ETfi loarines olim folis Tudæis concionator datus fuerit,vt bos ad Chriftum di« nbsp;nbsp;nbsp;««wit

gnè excipiendü præpararet,dodrina tarnen cius exæquo adomnes pertinef, iS.wLKcrfw. qui in hóe feruari cupiunt. Quia enim omnes natura pcccatores,amp; ne ad cogitan*nbsp;dum quidem idonei fumus, omnibus quoque præparatione opus eft:quod olimnbsp;genres quoep agnouifle, cxpurgationibusamp;luftrationibuseorüm apparet. Atnbsp;ï'on confiftit in eiufmodi ccremonijs fiuc cxerctttjs corporalibus præparatio vera,nbsp;fed in feria refipifccntia,quæ totius hominis conUerfionem atep innouationem re«nbsp;quirit.Tradidit banc loannes primiim in genere,8C fic quidem vt omnes ad vnumnbsp;Chriftum remifer it, in quofolo pœnitentia vera peccatorum remiffio habe«

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11

IN E V A N G E L I V M M A T T H AE I tur.Qiu'a autemnon fan's clldoifln'natn hanc in genera tcnuificjcandcm orrioi^’^nbsp;ci ÔC ordinis hotntnibus adeo^ lingulis applicauir, vr apud Lucam eft v!dcrCi‘Vnbsp;ilium publicanis,milftibus,plebetsdenic^pra?cep ta dediffcfcribinMatthxus^^nbsp;tern ex eins concionibus vnam defcribit, quam contra hypocritas, Pharif^o^nbsp;Sadducæoshabuii, qui tunc inter ludæosrcrumpotiebanturjco^ plus nocc^^nbsp;fuo exemplo,quô maior erat ipfo^um authoritas,nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

Occafionem huicconcionidcditconcurfus populi, deque nuper dicfttJif^ Inter alios enim multos ex Pharifæis QC Sadducaeis quoque ad fc venientes.nbsp;Joannes, Idem ergo tunc factum fuit,quod hodie ctiam fieri confueuitgt; ftnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Verbum Dei purnis 06 liberius prardicatur, abfque omniperfonarSdiferf’^**' vitia atque errorcs arguuntur, Confluunctunc omnisloci Ô6 ordinisnbsp;dum plerofque innata curiofitas 56nouttatis ftudium attrahit, multos voluP^^Jnbsp;quam ex eorum,quosprius oderuntjrepræhenlîonevænantur : altos itemnbsp;commodi ftudium,autdiuquæfitæimmunitatisfpcs. BeneautemvtiturhaC''^nbsp;gi leuitate Dominus. Hac enim occaftone multi prater omnem expetftatioJ’“^nbsp;vtpifees inrete illudEuangelicum iRcidunt)06 vt vitæ hçrcdes fiantcapiuntU’’'nbsp;lij veró vel inuiti audiunt,quac ipfis quidem propter incurabilem fuam conti’”’^^nbsp;ciam in teftimonium iuftæ damnationis cedunt, multis veró alijs ad inftii^’^^,nbsp;nem 56 confolationem profunt, dumillorum fraudes S6 impofturas caiiff,.nbsp;fcunt,fîmulqûeintelligunt, Deum fuipopuli curam habere , nequeimpufl^rnbsp;reeos , quihuius fimplicitatc ad fuum quæftum abutuntur. Et hoe innbsp;ti facftum fuiffe apparet , quando multi ex Pharifteis Ô6 Sadducæis adnbsp;nem excurrerunt : nimirum quód puderet cos illius dotftrinam prorfusnbsp;gere,quæ in omnium ore erat,06 nulla cum ratione honefta contemni poteta^^Lnbsp;veró loanni occafio data fuit eos publicè accufandi,;qui hacftenus noccnttfli’’’’Lnbsp;dutftores fuerant,06 infelicem poptilum partim falfa dodrina 06 hypocrifi,paf^nbsp;exemplo fuo miferè diffiparant.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- „

Ç^ia autem hoe loco prima fit apudEuangeliftas Pharifteorum 66 caeorum mentio,quos lEsv Christi hoftesinfenfîflîmos fuifteconfiâtnbsp;inutile fuerit aliquid de illis dicere.Fuerunt aurê hæc fetftarum nomina,4ivqH^^lnbsp;dæorumgens contra Dciinftitutum feifla fuit.Illas fuis loanne Hircano all^’^ƒ',nbsp;teChriftum centum 66 triginta ccepiffe alibi diximus ; primam tarnen orig^nbsp;ad lafbnem Pontifieem referre poftùmus, qui régnante Àntiocho Epiphano^nbsp;rofûlÿmæ gymnafium inftituit, in quo iuuentus Græcorum more in difc*Vnbsp;Ethnicis 66 gentium philofophia inftitueretur, Quæ caufa fuit, vt qui nihilnbsp;ter Dei Legem feire 66fequidebebant,philofophorum placita amplexifintg^nbsp;fetftasdiuerfasfciffi gt; ex fuisdodforibus fiue dogmatibus voluerint denoif’^ï^»nbsp;Numerantur autem fetfiætres potiffimum, Pharifæorum, Sadducæorum 66^nbsp;norum , quæ philofophorum fedis ferèrefpondent, Etenim inter Phariftt^’Lnbsp;Stoicos magna fuit affînitas, vt etiaminter Sadducccos 66 Epicuræos, Sednbsp;gulis pauca dicemus.

Pharifæi cum Stoicis fatum aftèrebant, ex quo caufarjï ferle aut concatett^ ne omnia penderenttliberum item hominis arbitrium tribuebant, virtutinbsp;dabant,quam ferè ieiunijs Ô6 eleemofynis ad often ta tionem inftitutis, habitft’L«nbsp;fiueveftituadreligiûnis66aufteritatis fpeciem compofito, adhaecfacrificij^’^;nbsp;rificationibus 56 ablutionibus crebris metiebantur. DeMeffia veró, etfb^nbsp;quoad diuinam naturam, cum Patribus 66 Prophetis locutum ÔC Ecelefi^nbsp;per afFuiffe faterentur, eundem tarnen non agnofeebarrt vidimampronbsp;fore, fed regnum fomniabant, qued in terris per annos mdlc eflet guberfl^tf

H o M I L 1 A XXV« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éj

qu0 durante ludæiomnibus gentibus imperaturi effent. Quoad alia, in Scriptu* lis explicaneks fedulf, in religio ne patria cónftantes,amp; traditionum à patribus ac=nbsp;ceptarum obferuatores diligehtifiimi erant.Fuitcrgo magna eorum authoritas c«nbsp;tiaminRepub«ô^ eorum fedam Paulus omniumiquç interludacos fucrunt,exquinbsp;iîtifiimam vocat.In eo autem pernieiefe érrabanc,quôd LegeMofîs externam monbsp;dó difeiplinam præcipi j 6^ eins obfcruatione homines peccatorum remifTicnenlnbsp;mcrcri, atquc coram Deo iuftifîcari ÔC feruari Sicereht, Quaecaufa fuitquôd do*nbsp;drinam ChriftidegratuitaDcimifericOrdiâ amp; fidei iufbficatione hoftiliterperinbsp;lecutifunt : vt hodie Monachi, quos idem fpiritus agitar. Nomen illos habuifïènbsp;putantnonnulli ab expohendojquódcvt diximüs)trt ScriptürarUî i intefprctatio*nbsp;nepræ alijs laborarent, SCpræcipui effent populidôÀotesî alij à feparahdo didos

gt; H’^ôd nimirum vitamviuerent ab alijs diu crfam, adeoepfegregatia-«jsepfandiorcs haberivellent, vtinillo viderc eft, quem Chriftus apudLucani decimôodauü depingit» Ego illos noftri fæculi lefuitis per omnia fçrè fî*nbsp;miles fiiifTe dico-,

_ SadducaeiadEpicuræorumplacitaproxtmèaccenêrunt. Qiiiaenimanimorû corporum refurredioncm negabant, non potuerunt de Deonbsp;^eiusproüidentiareligioféfentire : quæ autem de vita a:rernadicuntur, illislu*nbsp;mm iocum^ fuiflciCk quxftione app3ret,quam Chrifto propofuerur;t,Matrh.22«nbsp;Ex Scripturælibris foloS Mofaicos recipiebant,quôd hes rcijcerc non turum fuif*

Puit tarnen herum quotç mâgna pdtentia, ô^fedatoress multos habuerunt, ^orum plaufibilis effet j ôi. ab ipfis pro fngeniorum diurrfitatc mi*nbsp;tincetemperaretur.Nam Vtrioihinifuo refpondercnt,quod àluffitia fibifumple*nbsp;fänt, iuftitiæftudendum efft dicebant j non alicuius futüri præmij fpe, fed quednbsp;une ilia neque Rcfpüblica cohfiftere, neque vlla hominum commercia manercnbsp;poffinu Et cùm Phàrifaîi difeiplinam Legis rigide vrgerent,amp; præterea alijs quo*nbsp;que traditionibüs iugüm illius aggrauarent, ipfi populo habenas laxabanr,eiusçBnbsp;«quot;onbusindulgebann . fnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..... 'i’

püobusiftisOrdinibusÉflenivelEffeiaccefïèrunt, fie didi ab Opéré, quafî Effent, JJperärios diras. Qiii cùm priores illos inter fe rixari, fuis item conrentionibusnbsp;Kempub. turbaré, apud Pharifæos denitp plus fîmulationis quàm fohdæ pietatisnbsp;Sadducæos auttm huius fundamenta conuelléreadeoep tam hos quantnbsp;mos morum litentiam, luxum, ambitioncm amp;i. alia infinita vitia fedari cernerent:nbsp;îpfimodeftiæSi^ pàéis amantes,ab vtrifcpfeceffionefadaj ludæaîpartemquandânbsp;(vtPliniuslib. j-.cap.i ƒ .annotaüit) vt prOjSi iam occupâuerunt, in qua fecundùmnbsp;luæfedæleges viùercnt.Viuebant autCm cœlibes abltp coniügij vfu,vidirm ma*nbsp;miutnlabore, 8^ inprimismediciha, fibiparabant,bona habebant communia, 86nbsp;ab omnibus difputationibus alieni, re medica 8C àltjsbéneficcntiaî officijs multosnbsp;fibidemerebantur.Quapropter etfi paüciores effent in vulgo,qui illorùmhômennbsp;profitérentur,eô quôd eorum inftitutum cum Réipùb.Sif txconcmiae legibus pu*nbsp;gnaret, aliqui tarnen quotidie ad eos concedebant, quos vel communis vitæ fatie*nbsp;tascoeperat, vel cafus aliquis acerbior côgebât,vt rebus fuis aliter profpiccrcnt.Itanbsp;que non procul ifti abfueruntàmoribus noftri fæculi Anabaptiftarum, eoruninbsp;in primis,qui fedes proprias fibi in Morauia delegérUht,8CC.

Prodeftautemhæc diligentiusobferuare,*vtvideasi quàmfiôrribilisopin/ô- Confußo inter num 8C fuperftitionum confufio tunc temporis in eo populo fuerit, quem ex fan* ^»d^eos,nbsp;diffimis patribus progenitum Deus olim fuümpeculium fecerat, quos folos Dm.4,nbsp;gentem fapientem dixif, eô quôd Deum fuum fibi loquentem audiflèi. \ ê€nbsp;an condei ÔC vitx leges accepiffent. Caufa confufiojiis huius non alia fuit, quèmnbsp;quôd non contenti Verbo Dei,ex femetipfîs fapere volucrunt, gentium^ pro*

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I 5

IM EVANGELIVAI AïATTHAEl

phanatum phflofophiac locum dederunt. HjecopinionumdiuerfißiiTJartiftiP*^ tenta pepcrit,quibus traditioncshominum fuperlhrioforum acceflêrfît,tandcii^Tnbsp;ÉÔ res dcucnitjVcLcgc Dci cjuafi contempta cuiuis quiduis profiteri, Sgt;C »pfanbsp;religionis principia impunè negare liccict. Tcrrere debcbac exempt um hocnbsp;nbsp;nbsp;:

ftiani nominis profeflbres. Atquiamaiorcs noftrieadem pcrfuaiïone dernc’y in Scholas philofophtam introdux^runT,ncqj dignos cenfuerunt qut ad facfOnbsp;éiutn Theologiae ftudium admttterentur, nill qui meliorem fux aîcatispart‘^*’J jnbsp;philofophorum placitis contriuiflcnt,idem omnino Chriftianis,qUGdohrnnbsp;accidit. Vdnam vero vcl recenti amp;C domeftico exemple admeniti hedie omod*nbsp;perent, Quia enim video plerofi^ eruditionis cxiftiinationem ex philefopbof** inbsp;fcriptispotiusquàmfacræScripturaclibris captare, iamnuneftudij perueï^*^|^nbsp;fruÂus metimus, vt præcipua Clrrift ianæ religionis dogmata diiputationibt’^finbsp;lofophicis in dubium vocentur,öc nimium altercando Veritas amittatur,qtJ^^nbsp;fenfîonum nocentifiîmorain caufa eft.

gt; At fimul dulciflimam confolationem nobts exhibet diligens iftorum ; rum,quibus Joannes prcedicauit, conlîderatio, Etfi enim horribiles tenebrsfnbsp;omnia occuparentj feruauittamen libi reliquias elctftorum fuorum Domio^’\(nbsp;quibusratum fuit,quodolimlfaias in fimili confufionc ftib AchasoRegep’'^,nbsp;tus eft: Colliga teftimonium, obftgna legem in difcipults meis. Etenim tun^nbsp;runt Zacharias ÖC Elizabeta, Simeon öC Anna,Iofephus S»L Maria cum alijs^Jr^^nbsp;nullis,qui procul rclixftis Pharifæorum delirtjs amp;. Sadducæorum furoribus,H’ ynbsp;teres Dei promiffiones SC fynccriorem Legis dotftrinam refpexerunt. Quib^’^j»nbsp;inde acceflerunt Apoftoli ÔCalij innumeri ex quibus Ecclcfia mirifîcèprop’î’Jnbsp;cftJta nunquam dcerit Deo Ecclelîæ fuæ feminarium. NouitenimDomin^^^iinbsp;fint fui,SC ijdem fui quoi^ paftoris vocem agnofcunt Sf fequunturtidcoiçnbsp;nus ratum erit,quod hic viciffim per eundem Prophetampromifit, dicens :nbsp;tus meus,qui fuper te cft, ÔC verba mea quæ inferui ori tuo, nunquam rcce^J^” jj»nbsp;ore tuo, nelt;ç de ore feminis tui, netp de ore nepotum 8C pronepotum tuor^î'’(,()nbsp;citDominus, porrô infempiternum. Et quàitt inconeufla fît huiusprcm*^‘^jÿnbsp;Veritas,in hac mundi fenetfta experimur. Nam licet acterni Verbiluxnbsp;pcrftitiofôrum hominumtraditionibusobfcurata, partim Antichrifti tyr’*^nbsp;Violenter oppreflà fuerir,multi item tenebras fibijpfis fpontè accerfantjadcO’r^nbsp;riremalînt,quàminChriftiluce feruari:femper tarnenfueruntqui hancnbsp;tur,5C hodie adhuc inueniunturgt; qui earn fequuntur,6C quiduis potiuspatinbsp;quàtn cam deferere.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .(!gt;

Obferuandum hoc diligenter propter cos, qui hodié vetercs errores ftitiones aceufantibus nobis refponfant : Num verö Deus Ecclefîam fuaif P’ j,i(nbsp;cft ram diu errarCfSed eho quifquis es, nunquam defuit Deo Ecdefîâ,fedb^|ynbsp;nae fîmilis eft. Vt enim hæc pro fini Sôlis,â quo fuam lueem accipit, nuncp jiiinbsp;orbe fplendet,nunc dimidio, crcfcitdeniqueSC decrefcit,prOütad Solemnbsp;acceditjVel ab eodemlôngius recedit: Ita Ecclefiæ Sol Chriftüs eft,qucmnbsp;ta olim Solem iuftiti^ dixit. Prout ergo ilia in Chriftum refpicit, ita ab cö bnbsp;naturzSC confiât omnibus fæculis hanciUius fortem fuiflè,vtnunc quidetnj?nbsp;fidelium acceffîonc auda fioruCrit,nunc VerO decrefcere,8C interdumnbsp;cidere ÔC interne vifa fît.Itat^,fî quibus fua falus cordieft,tj hón multitudib^fi^nbsp;quantur,neque eorum fplertdorc moucantur,qui Ecclefîæ nomen fibi veO“*nbsp;fed in Chriftum refpiciant, QC tune quoque, quando fîdcs atç religio innbsp;agere, adeoç apud omnes extinda efle vidctUr, ipfi cum Ifaia confiandnbsp;pido animo proteftentur,amp; dicant: Expedabo Dominum j qui abfcondd**nbsp;îiiam à domo Iacob:fed prxftolabor cum.nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

H o M ï L I A XXV, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64

ScdadMatthaeumredeamus,qutPharifæos cum Sadducacfs coniungens , v« •;lt;gt;« trof(^ fimul ad loattis baptifmum vcniffe, 0^ ab eo duriter correpios fuifle fcribitînbsp;nbsp;nbsp;fxtrttjjwv

if nbsp;nbsp;nbsp;quod non âbftj fingulari prouidentiae Dei confilio fadum fuir,qin fub initium E*

uangclicæ pracdicationis hoc exemple dôccre voluit,qui femper huius holles prç fi*:nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tipui futuri fint î Primo nimirum hypocritae, quos propriæ iufticiæ fïducia confia

ilt;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dentiores facit, vtChrifti fatisfadione fibi nô wpus efle exiftimêt: Deinde viri poli«

11' nbsp;nbsp;nbsp;tid qui carnis fapientiam fecuti,fcf€ mundo ÔCnuius fæculi moribus accomodant,

îlt;* luftiti» verô religionis non alium vfum norunt, quàm qui hUius vitæ commo* dis ôdpublicx paci îeruit,ideo^ in religione nihil certum,nihil firmum a ut ftabilénbsp;habcnt:fed hanc adfîmplicis 6Ó ftolidi vulgi terrorcm exCogitatam arbitrantur,vtnbsp;(t*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;farilius in officio contineaturfidco^cumPoeta dicunt; Primos in orb eDeos fecit

timor,ôfc. Eft quidem inter duo hæc hominum genera opinionum amp; ftùdiorum h*nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magna diuerfîtas, vtriç^ tarnen Veritatis lucem oderunt, neqult; ferre poffunt do*

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;drinam de Chrifto,quàmuis interdum V eritatis ftudium egregic fimulent» Debet

ergo aduerfus iftos vigilare Ecclefiarum mtniftri, ôC feriô rem agere, ne vel ipfi il* f lorum artibus decipiantur , vel alij exemple eorum inefeati à Veritatis via defie*nbsp;(/ dantjôC falutis iaduram facianc»nbsp;f Vidit hoc fibi faciendum eflè loannes, qui aduerfus iftos coheioftem habuitnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;èr

!* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»cerrimam,cuius exordium facit ab increpattone graui, dicens î Progenies vipe* sadduceos lo*

:* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rarum,quis vobis præmonftrauit,vt fugeretis à futura ira tquot; Progeniem dicit, vt fe anne$ aeeufati

I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonipfisfolis loqui teftetur,fed totum ordinem compræhendât, firaul^ oftendar*

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfos non Abrahami, fed veteris ferpentis, id cft,diaboli filios efle,cuius fpiritu a*

;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gantur,0C quern ingenio at^ moribus ieferant,mendacrjs nimirum amp; cædibüs de

• gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditüquæ duo Chriftus alibi cis in fimili argumeto exprobrat, Vt^ acutius eOrum

(I animos pcnetret,orationcm interrogatione figuranQuafi diceretiCum viperae il* iom. Sî i* lius antiquæ filij fitis,miror equidem,quis hunc vobis animum dedcrit,vt qux to*nbsp;ifnbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tigenti veftrae imminct Dei iram, ipfi fubterfugere velitis f Qitid vero aliud di*